Sei sulla pagina 1di 3

RESUMO DE TESE

A descrena no Outro no mundo ps-moderno (Disbelief in the Other in the modern world) (La incredulidad en El Otro en el mundo postmoderno)

Carla de Abreu Machado Derzi*

sta tese, A descrena no Outro no mundo ps-moderno, visou a investigar as manifestaes clnicas contemporneas inerentes ao cenrio atual. A articulao entre as manifestaes clnicas na atualidade e o fenmeno histrico exigiu a exposio e a comparao entre a crena no Outro no mundo moderno e a descrena no Outro na nossa poca. Esse percurso foi construdo com base no olhar da psicanlise, em que o desfalecimento da funo paterna hoje se manifesta. Baseada nessa investigao, a pesquisa conduziu reviso do conceito de Outro, assim como o seu aprofundamento, at alcanar o estudo sobre a inexistncia do Outro na obra lacaniana. A partir disso, a pesquisa subverte a articulao feita por alguns psicanalistas entre a inexistncia do Outro e o mundo ps-moderno, propondo uma nova articulao: a descrena no Outro e o mundo ps-moderno. Por que essa subverso? O trabalho responde a essa questo, estabelecendo as diferenas entre a inexistncia do Outro e a descrena no Outro. O Outro jamais existiu, a falta de sua garantia independente de nossa poca, sua inexistncia atemporal. J a descrena um efeito da estrutura psquica, o que contribuiu para recolher os efeitos da descrena na clnica atual. Pela pesquisa aprofundada na clnica da psicose, Unglaube, e nas manifestaes clnicas atuais, como a depresso, o gozo desbussolado, a angstia e as atuaes frequentes no contexto vigente, foi possvel estabelecer a objeo necessria entre o fenmeno histrico, o mundo ps-moderno, e a estrutura psquica, a clnica da psicose, para chegar ao centro vital da pesquisa: pensar as novas estratgias clnicas frente descrena no Outro, j que, no processo de psicanlise, a crena no sujeito suposto saber fundamental.
*

Doutora pelo Departamento de Psicanlise na Universidade de Paris VIII, orientador: Grard Wajcman; mestra pelo Departamento de Psicanlise de Paris VIII, professora adjunta III pela PUC Minas, psicloga, psicanalista. E-mail: carladerzi@gmail.com.

Psicologia em Revista, Belo Horizonte, v. 15, n. 3, p. 219-221, ago. 2009

219

Carla de Abreu Machado Derzi

Da impossibilidade de estabelecer-se uma equivalncia entre a estrutura psquica e o fenmeno histrico, chegamos possibilidade de diferenciaremse as manifestaes clnicas e as maneiras de operar clinicamente entre uma poca e outra em razo da descrena. Sendo assim, a metodologia da tese mesclou estudos tericos com experincias clnicas. Dois eixos maiores sustentaram a tese. O primeiro se baseou na crena no Outro na poca Moderna com base na teoria cartesiana, em que havia uma instncia simblica que funcionava no lugar do Outro. A crena no Outro mostrava o lugar do Outro sob forma de enigma e, consequentemente, mostrava tambm que existia uma estratgia estabelecida entre o sujeito e o Outro. Foi a poca da primeira clnica de Lacan, em que as manifestaes sintomticas encontraram-se endereadas ao Outro. Do lado do psicanalista, o complexo de dipo e a interpretao se caracterizavam como sendo as maneiras eficientes de operar na clnica. A passagem do primeiro eixo da tese ao segundo eixo foi fundamentada pela teoria de Heidegger e vrios outros cientistas que denunciaram o limite da cincia, provocando incertezas no prprio saber, abalando, assim, a crena no Outro. O segundo eixo concerne poca Ps-moderna, em que nenhuma instncia funciona no lugar do Outro, constatando-se que existe descrena no Outro no mundo ps-moderno. O apoio ao pragmatismo de Rorty ilustrou a poca Ps-moderna, mostrando o limite da verdade e negando o mtodo cientfico, enfatizando o relacional, a contingncia e o antiessencialismo. O ps-modernismo caracterizado, assim, pela descrena na autoridade e pela descrena no saber. O recurso clnica foi fundamental na direo desses dois eixos, pois no apenas ilustrou a relao entre o Outro e a cultura, mas tambm aprimorou o lugar do Outro nas suas respectivas diferenas de poca, exibindo as mudanas nas manifestaes do inconsciente assim como as novas maneiras de estabelecerem-se laos sociais. Na poca Ps-moderna, a clnica do ato analtico e o alm do complexo de dipo so duas estratgias clnicas que nos ajudaram a pensar essa nova arquitetura do mundo: descrena no Outro, pois levam em considerao o objeto a como mais-de-gozar, j que se trata do privilgio do mais-de-gozar como gozo contemporneo. A tese conclui que a clnica atual nos obriga a reconhecer o limite da interpretao, pois essa clnica situa-se na estrutura do no todo. Antigamente, a estrutura era sustentada pela funo paterna, caracterizada pelo todo, pois a presena da exceo permitia a constituio do todo. Portanto se deve levar em considerao o gozo feminino, pois

220

Psicologia em Revista, Belo Horizonte, v. 15, n. 3, p. 219-221, dez. 2009

RESUMO DE TESE

este presentifica o real em jogo e ilustra a contingncia inerente ao nosso mundo atual: o no todo. O mundo atual exige que o pai exera a sua funo de perverso, pois pela via do desejo e do amor que a exceo transcendente pode ser instaurada nos nossos dias. Fazer um percurso pelas manifestaes clnicas atuais aproximando-as do gozo feminino permitiu no somente situar a clnica atual, mas promover a sada dos modos de lidar com o simblico, a sada dos modos de abordar a falta e a castrao e alcanar a clnica do gozo, que nos obriga a lidar com a clnica do nada e do vazio. Na clnica do nada, pela presena do objeto a, a falta falta. A clnica da atualidade, clnica sem amarragem na ordem flica, aponta-nos que o real insiste em denunciar uma impossibilidade no tratamento. O sujeito, no mundo atual, encontra-se no exlio sem recurso ao Outro, o que provocou pensar nas funes do Pai neste contexto, j que nos remeteu a um campo alm da ordem flica.

Psicologia em Revista, Belo Horizonte, v. 15, n. 3, p. 219-221, dez. 2009

221

Potrebbero piacerti anche