Sei sulla pagina 1di 27

Farmacologia do Aparelho Digestivo Fisiologia

Trato Gastrintestinal

Principais Funes do TGI ( farmacolgico ) Secreo gstrica; Vmito ( mese ); Motilidade do intestino e expulso das fezes.

EPITLIO GSTRICO NA CRDIA

MUCOSA GSTRICA

Clulas da mucosa superficial

Clulas tronco

Clulas parietais

Clulas G produtoras de Gastrina

Clulas produtoras de muco e pepsinognio


EPITLIO GSTRICO NO CORPO EPITLIO GSTRICO NO ANTRUM

Clulas principais ou ppticas

Clulas parietais Clulas produtoras de muco

HCl ENZIMAS DIGESTIVAS MUCO HORMNIOS

SECREO DE SUCO GSTRICO

Principais componentes: . Pepsinas . Muco . HCl

Controle Neural (acetilcolina), Parcrimo (histamina) e Endcrino (gastrina)da secreo cida gstrica.

Patologia: Desequilbrio entre liberao de HCl e HCO3-

Ulcerao pptica Esofagite de refluxo Zollinger-Ellison

Terapia: influncia dos fatores agressores

ACh Histamina Gastrina

Refluxo de cido gstrico, pepsina e outros componentes do suco gstrico para o esfago causa uma mudana do epitlio escamoso estratificado normal para um epitlio metaplsico colunar especializado (esfago de Barret) INFLAMAO DA MUCOSA LCERA SANGRAMENTO ADENOCARCINOMA

ESTOMAGO NORMAL E ESFAGO

DOENA DO REFLUXO GASTROESOFGICO

ESFAGO DE BARRET

AINES H. pylori (80 90 %)

LCERA PPTICA

Helicobacter pylori

Caractersticas morfolgicas: Bastonete Gram negativo Formato em curva ou em S Flageladas Algumas aparecem em formato arredondado(em cultura) Caractersticas epidemiolgicas: 50-80% dos adultos infectados 10-20% desenvolvem a doena reflete condies scio-econmicas transmisso oral-fecal prticas sanitrias inadequadas placa dentria muitos nunca tiveram sintomas clnicos

Fisiopatologia:
quebra da uria pela urease: a amnia produzida na forma no protonada txica para as clulas epiteliais gstricas - gastrite atrfica crnica, precursor de neoplasia citotoxinas desenvolvimento de lceras

Teste diagnstico: biopsia gstrica teste da urease pr-formada

PATOGNESE DA INFECO

1 - Motilidade no lmen gstrico por curto perodo de tempo produzem urease antes de invadirem a mucosa; 2 - Produo de citotoxina capaz de promover a adeso - a bactria se alimenta da clula e recruta leuccitos (destruio das clulas afetadas); 3 - Bem alimentada a bactria se solta da clula e se replica na mucosa; 4 - Quebra da uria pela urease: a amnia produzida na forma no protonada txica para as clulas epiteliais gstricas. Gastrite atrfica crnica, precursor de neoplasia.

Agentes que reduzem a acidez intragstrica

ANTICIDOS

BASES FRACAS QUE REAGEM COM O CIDO GSTRICO INATIVAM A PEPSINA

SAIS DE ALUMNIO HIDRXIDO DE ALUMNIO (uma mistura de Al(OH)3 e hidratos de xido de alumnio) SAIS DE MAGNSIO HIDRXIDO DE MAGNSIO Mg(OH)2 (leite de magnsia)

Mylanta,Gelusil Maalox

Bicarbonato de sdio (NaHCO3) e CaCO3 pode provocar ALCALOSE METABLICA TRANSITRIA e eructao. (Leite - hipercalcemia,, insuficincia renal e alcalose metablica). O CO2 estimula a secreo de gastrina com elevao secundria da secreo de cido.

O BOLO ALIMENTAR RETARDA O ESVAZIAMENTO GSTRICO DANDO MAIS TEMPO AO ANTICIDO PARA REAGIR

Reao dos anticidos com o HCl estomacal

Usos Clnicos
Dispepsia; Alvio sintomtico na lcera pptica ou refluxo esoggico.

EFEITOS ADVERSOS

constipao hidrxido de alumnio diarria hidrxido de magnsio flatulncia, eructao pela liberao de CO2 (CaCO3, NaHCO3 e Na2CO3) e absoro de HCO3alcalose metablica leve aumento da presso arterial bicarbonato de sdio

INTERAES
Afetam a absoro de outros medicamentos; Ligao ao frmaco ou atravs do aumento do pH intragstrico que interfere na dissoluo ou solubilidade. ( tetraciclinas, fluoroquinolonas, itraconazal e ferro ).

HISTAMINA

HISTIDINA
CH2CHNH2 HN N COOH
HISTIDINA DESCARBOXILASE

RECEPTORES: H1 H2 H3

CO2

CH2CH2NH2 HN N

LOCALIZAO & RESPOSTAS: ACV: CRONOTROPISMO e INOTROPISMO + ESTMAGO: DA SECREO DE HCl MECANISMO DE AO: ADENILCICLASE AMPc

HISTAMINA

ANTAGONISTAS DOS RECEPTORES H2


FRMACOS: 1. CIMETIDINA 2. RANITIDINA 3. FAMOTIDINA 4. NIZATIDINA

MECANISMO DE AO NAS CLULAS PARIETAIS :

ANTAGONISTAS COMPETITIVOS REVERSVEIS A CONCENTRAO INTRACELULAR DE AMPc A ATIVIDADE DA BOMBA DE PROTON

SO POTENTES INIBIDORES DA SECREO CIDA NOTURNA ( HISTAMINA 90% ) E COM EFEITO MODERADO NA SECREO CIDA ESTIMULADA POR ALIMENTO ( GASTRINA, ACh E HISTAMINA 60 a 80% DIURNO )

NO SO CAPAZES DE INIBIR TOTALMENTE A SECREO DE CIDO GSTRICO INDUZIDA PELA ACETILCOLINA OU POR AGONISTAS COLINRGICOS (BETANECOL)

USOS

1.

LCERAS PPTICAS (AINES ou LCERAS POR STRESS AGUDO) 3. REFLUXO GASTROESOFGICO (DOR EM QUEIMAO RETROESTERNAL)

FARMACOCINTICA

ADMINISTRAO: VO, EV (EXCETO NIZATIDINA) METABOLISMO HEPTICO (MENOR NIZATIDINA) BIODISPONIBILIDADE 50% (NIZATIDINA 100%) ELIMINAO RENAL Famotidina: mais potente

EFEITOS ADVERSOS MAIS COMUNS: CEFALIA TONTURA DIARRIA DORES MUSCULARES PACIENTES IDOSOS OU APS ADMINISTRAO PROLONGADA: CONFUSO ALUCINAES ENDCRINOS - CIMETIDINA: GINECOMASTIA GALACTORRIA IMPOTNCIA

Interaes Medicamentosas Cimetidina


INIBE O CITOCROMO P450

AUMENTA A CONCENTRAO SRICA DOS SEGUINTES FRMACOS: WARFARIN DIAZEPAM FENITONA QUINIDINA CARBAMAZEPINA IMIPRAMINA Ranitidina: Afinidade menor a CITOCROMO P450 Todos aumentam a biodisponibilidade do lcool (exceto famotidina)

Inibidores da bomba de protons


H+/K+ATPase 1 FRMACO DA CLASSE OMEPRAZOL

SUPRIME A SECREO DE ONS HIDROGNIO PARA A LUZ DO ESTMAGO OUTROS FRMACOS = LANSOPRAZOL, PANTOPRAZOL, RABEPRAZOL

PR-FRMACOS
H+

INIBIO IRREVERSVEL

Enzyme

SH

EM DOSES CONVENCIONAIS INIBEM EM MAIS DE 50% A SECREO BASAL E A ESTIMULADA DE CIDO GSTRICO

USOS

LCERA PPTICA ( ALVIO RPIDO E CICATRIZAO) ERRADICAO DA H. pylori EM ASSOCIO COM ANTIBACTERIANOS (AMOXICILINA, CLARITROMICINA) CONDIES PATOLGICAS HIPERSECRETANTES SNDROME DE ZOLLINGER-ELLISON (POR LONGO PERODO) REFLUXO GASTROESOFGICO REFRATRIO E TERAPIA DE MANUTENO DA ESOFAGITE EROSIVA = OMEPRAZOL

FARMACOCINTICA
VO, INCIO DA AO = 1 a 2 horas APS A PRIMEIRA DOSE REVESTIMENTO ENTRICO PROTEGE DO CIDO GSTRICO APS ABSORO NO DUODENO SO TRANSPORTADOS AT O CANALCULO DA CLULA PARIETAL BIODISPONIBILIDADE MAIOR EM JEJUM ( 1h ANTES DE UMA REFEIO ) MEIA VIDA CURTA ( DURAO DE AO 24h ) OS METABLITOS SO ELIMINADOS NA URINA E FEZES

EFEITOS ADVERSOS
HIPOCLORIDRIA PROLONGADA- RISCO DE INFECO AUMENTAM A INCIDNCIA DE TUMORES GSTRICOS REDUO DA ABSORO DA VITAMINA B12

INTERAES

OMEPRAZOL = INTERFERE COM A OXIDAO DO WARFARIN, FENITONA , DIAZEPAM (ESOMEPRAZOL)

Frmacos contra o vmito (antiemticos)

Fisiopatologia
Vmito: evento fsico com eliminao do contedo gstrico pela boca, precedido de nusea. Efeitos adversos de medicamentos, infeces gastrintestinais, gravidez, disfuno vestibular, distrbios de motilidade.

Anti-histamnicos H1 (dimenidrato) e anti-muscarnico (escopolamina) cinetose Antagonistas dos receptores 5-HT3 (ondansetron, granisetron)- radioterapia Antagonista do receptor D2 na ZGQ (Clorpromazina, haloperidol) e (metoclopramida e domperidona).

Antagonistas dos receptores 5-HT3

Ondansetron

Granisetron

Dolasetron

Mecanismo de ao
Bloqueio dos receptores 5-HT3 perifricos nos aferentes vagais Bloqueio central dos receptores 5-HT3 na zona de gatilho quimiorreceptora.

Farmacocintica
Adiministrao por VO ou IV; Meia vida longa 4 9 hs ( 1 ou 2 vezes ao dia ) Metabolismo heptico; Excreo renal e heptica. OBS: No exercem antagonismo nos receptores dopamnicos ou muscarni_ cos.

Usos Clnicos
Nuseas e vmitos induzidos por quimioterapia (dexametasona), ps-operatrio e psradioterapia.

Efeitos adversos
cefalia, tontura e constipao. OBS: Cuidado com pacientes que apresentam arritmias cardacas

Antagonistas dos receptores D2


Metoclopramida Domperidona

Mecanismo de ao: Bloqueia receptor D2 na CTZ e bloqueio do receptor 5-HT3 (metoclopramida) Efeitos farmacolgicos: Antiemticos e pr-cinticos.

Farmacocintica
VO (comprimidos, xarope e soluo e parenteral); Metabolismo heptico e excreo renal e fezes (domperidona).

Usos Clnicos
Nuseas e vmitos induzidas por quimioterapia, distrbios GI (pr-cinticos).

Efeitos adversos
Metoclopramida: SNC efeitos extrapiramidais (inquietao, tremedeira), liberao prolactina com galactorria e distrbios da menstruao e sonolncia;

Aumentam a motilidade gastrintestinal Metoclopramida Domperidona Cisaprida Bromoprida

Mecanismo de ao

Cisaprida Bromoprida (-)

PROPRIEDADES FARMACOLGICAS

ESTMULAO COLINRGICA CISAPRIDA: AGONISTA 5HT4R E ATIVIDADE ANTAGONISTA 5-HT3 ANTAGONISTA DOPAMINRGICO (DOMPERIDONA, BROMOPRIDA E METOCLOPRAMIDA) PRCINTICO E ANTIEMTICO METOCLOPRAMIDA AGONISTA 5HT4R NO PENETRA BEM NO SNC POUCOS EFEITOS EP (DOMPERIDONA, CISAPRIDA) AUMENTA A MOTILIDADE ANTRAL-DUODENAL ACELERA O TRNSITO INTESTINAL

USOS TERAPUTICOS
REFLUXO GASTROESOFGICO DOENAS RELACIONADAS AO ESVAZIAMENTO GSTRICO Distrbios ps-cirrgicos, gastroparesias, Sondas de alimentao nasoentricas do estmago para o duodeno. NUSEAS E VMITOS APS TRATAMENTO QUIMIOTERPICO

EFEITOS ADVERSOS
Metoclopramida: SNC efeitos extrapiramidais (inquietao, tremedeira), liberao prolactina com galactorria, ginecomastia, impotncia e distrbios da menstruao e sonolncia. Bromoprida: espasmos musculares, cefalia, calafrios e sonolncia. DOMPERIDONA: (No atravessa a barreira hematoenceflica em grau significativo) DOR DE CABEA AUMENTO DA PROLACTINA SRICA : GALACTORRIA AMENORRIA Cisaprida: (sem efeito no SNC) clicas abdominais, diarria. Recentemente arritmias cardacas. Interaes: inibidores do citocromo P450 (cetoconazol, fluconazol, antibiticos macroldios e inibidores da protease do HIV)- [cisaprida]

Farmacocintica
Metoclopramida: Oral: comprimidos 5,10 mg; xarope de 5 mg/5 mL, soluo concentrada de 10 mg/mL. Parenteral: 5 mg/mL injeo Cisaprida: Oral: 0,1 a 0,2 mg/kg/dose (6 8 horas) Bromoprida: Oral: cpsula com 10 mg, 4 a 6 / dia, solues e parenteral. Metabolismo heptico e excreo renal e fezes (domperidona).

Agentes Antimicrobianos

A erradicao do H. pylori resulta em rpida cicatrizao das lceras ppticas ativas e baixos ndices de reincidncia menos de 15% em comparao com os 60 a 100% anuais em pacientes com lceras iniciais tratadas com a terapia antisecretria tradicional.

possvel erradicar de 80 a 90% da H. pylori usando vrias combinaes de antimicrobianos: 1- Metronidazol e Tetraciclina ( por duas semanas ) = 90% de erradicao 2 - Metronidazol, Amoxicilina ou Claritromicina + OMEPRAZOL

Potrebbero piacerti anche