Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 87.

sm
<.t^'!!.'ji;t;i);,'
.i^::tf.;.^^;K
mA
"(Isrii'
ifii;'
i^''i;:
!.^-v?i;
,i.t:,'','re'
a)'il :£'.:(i«4s ^VJJIil
ipiiijl'-::;.
|l|:pSi ' : f'i.'* ^;-r,'
''<
fc"'.
;';• Vi /i.:]
'.
'f;'.;î"ri!;:!''.!.v.i.
i^K^'''
Yf.i/^"- •' ;• '
liP--
ll?^?:^^!'!-:'"' : '
•
J*'.*' ]''".';
••
... .:.
'.'
."«it.-r/'.'; .' . ;
;r:<c^;^:
Digitized by tiie Internet Arciiive
in 2011 witii funding from
University of Toronto
littp://www.arcliive.org/details/patrologiaecur87mign
PATROLOGI^ CURSUS COMPLETUS,
SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMOOA. OECONOMICA,
mmmi ss. patrim, doctoklm scRiPToiiinoiE ecclesiasticorhm,

SIVE LMRORUM, SIVE GR.€;CORUM,
niJI AB £yO ^POSrOLICO AD TE)IPO[iA COyCILII rfi/Dfi.Vm/ (AySO loio) PRO LAIINIS
'
ET COmm
FLOIiEynyi (.4.V.Y0 1439) PHO Cn.^CIS FLOmERUyT:
RECUSIO CHUONOLOGICA
OMMUM wu
uJi.Mum OU^ EXSTITKRH MONLMENTORUM C.A.THOLIG.E TRADITIONIS PER QUINDECIM PRIMA
liCCLESI.E S:ECULA ET AMPLIUS,
J.IVT* EDITIONES ACCLR.^TISSIM.^S, OTEB SE CLMQUE NONNULLIS CODICIBLS MANUSCEIPTIS COLLATAS, PERQUAM DILIGEN-
rASTIGATA- DISSERTATIONIBUS, CO.MMENTARIIS, VARIISQUE
LECTIONIBUS CONTINENTER ILLUSTRATa; OMNIBUS
t,'h
DEBENTUB ABSOLUTAS DETECTIS, AUCTa;
OPEBIBUS P0STAMPLISSIM.4S EDITIONES QU.« TRIBUS NOVISSIMIS S.ECIIL1S
INDICIBUS PARTICULARIBUS ANALVTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS, SIVE AUCTORES ALICUJUS MOMENTl
SUB=EQUENTIBUS, DONATA CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM BITE DISPOSITIS,
;
NECNON ET TITULIS SINGU-
SUEJECTAMQUE MATERIAM SIGNIFICAN-
L\RUM P4GINABUM MARGINEM SUPERIOREM DISTINGUENTIBUS
TIBUS ADORNATa; OPERIBUS CUM DUBIIS, TIM APOCRYPHIS,
ALIQUA VERO AUCTOBITATE IN ORDINK
AD TRADITIONEM ECCLESIASTJCAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATa;
ET OPERUM, ALPIIABETICIS, CHRONOLOGICIS, ST.«1STICIS,
DUGENTIS ET 4MPLIUS LOCUPLETATA INDICIBUS AUCTOBUM SICUT
DOGM.^TICUM. MORALE, LITURGICUM, CANONICUM,
SYSTHETICIS ANALVTICIS, AN VLOGICIS, IN QUODQUE BELIGIONIS PUNCTUM
DISC PLIN^BE HISTOBICUM, ET CUNCTA ALIA SINE ULLA
EXCEPTIONE SED PB.ESERTIM DUOBUS INDICIBUS IMMENSIS
;
QUIDQUID NON SOLUM TALIS TALISVE P.VTER,

ET GENEBALIBUS, ALTEKO SCILICET HKRUM, QUO CONSULTO,
QUODLIBET THEMA SCBIPSERIT, UNO
VEBUM ETIAM UNUSQUISQUE PATRUM, NE UNO QUIDEM OMISSO, IN
INTUITU CONSPICIATUB ALTEBO SCHIPTUH/E S.\CK.€;,
;
EX QUO LECTORI COMPEBIBE SIT OBVIUM
QUI.NAM PATRES ET IN QUIBUS OPERUM SUORUM LOCIS SINGULOS
SINGULORUM LIBRORUM SCRIPTUB.B
VEBSUS A PRIMO GENESEOS USQUE AD NOVISSIMUM APOCALVPSIS,
COMMENTATI SINT.
EDITIO ACCUR.^TISSIMA,'c^TERISQUE OMNIBUS FACILE
ANTEPONENDA, Sl PERPENDANTUR CHARACTEBUM NITIDITAS
BECUSORUM TUM VARIETAS
CHART* QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PEBFECTIO CORRECTIONIS, OPEBUM DECUBSU CONSTANTEB
TUM NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQU.4M COMMODA SIBIQUE IN TOTO PATROLOOI*F.T CHRONOLOGICA,
METHODICA
SIMILK PBETIl EXIGUITAS, PR.ESEHTIMQUE ISTA ,;OLLECTIO UNA,
SPARSOBIM.
SKXCENTORUM FRAGMENTOBUM OPUSCULOBUMQUE HACTENUS HIC ILLIC
^TATES,
PBIMUM AUTEM IN NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPEKIBUS ET MSS. AD OMNES
LOCOS, LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS, COADUNATOBUM.
SERIES LATINA PKIOR,

IN OUA PRODEUNT P.VTRKS, DOCTORES SCRIPTORESQUE ECCLESI^ LATIN.E
A TERTULLL\NO AD INNOCENTIUM III.
ACCURANTE J.-P. MIGNE,

Bibliothccae cleri universae,
COMPLBTORrM IN SINGILOS SCIENTIi ECCLESIASTICE RAMOS EDITORE.
SIVE CIIRSII.M
ALIA NEMPE LAJ >^*. A'-'^^

PATROLOGIA, AD INSTAR IPSIUS ECCLES..^, IN DLAS PARTES DIVIDITUB,
JAM PENITUS EXABATA, QUOAD PRIMAM SERIEM VIGINTI-QLIXQUE ET
DUCENTIS VOLUMINIBLS MOLE SUA ST^T "*^' toxVE
''^!^:,^
POST PEBACTOS INDICES STABIT, AC QUINQUE-VIGINTI-CENTUM ET MILLE

FBANCIS VENIT. ««^^^^^ °«°i-f,^^''*
^'-"^' "
^'
VEBSIONE L.^TINA L.4TEB..LIS -4MPLECTITUB, ET AD ET ^
^°'^'f
NOVEM CENIUM
MAND^-VEST PIUOR GR.ECUM TEXTUM U.NA CUM
VOLUM^. PERVENIT, SED SINE INDICIBUS; POSTERIOR AUTEM HANC VERSIONEM ^
--'i» |^"'fj-
OMMNO
''^^^XlRUERtT' UNU»-
APPARL LR.tT LNLJII
DIE DECEMBRIS ISbO
ET QUINQU^GINTl VOLUMINA RETINETUR UTKAQUE VIGESIMA QLARTA
;
QUINQUE ^«"'^^,^«°'-^»""^°° ^";^^

QUODQUE VOLUÊN GR.CCO-LATINUM 00^^, UNUMQUODQUE MEKE LATINUM '^,;,^™^
COLLECTIONEM '<^^<=«*«- ^'^
BIQUE VEBO, UT PRET.I HUJUS BENEFICIO FRU..TUR EMPTOR,
IND.CIBUS <^°>'-^'--*''"«'%^^f,^,f
" ^' ^^.SE er"'
326 VOLUMINIBUS PRO AMPLIOB, EDITIONE ET ili PRO MINORI ABSQUE ^"«^-l'""^^,"^;^^ ^,/.'';;'
SRPI-S FNIM CUJUSOUE VOLUMINIS 4MPLITLDINFM NECNON ET
DIFFICULTATES VARIA PRETIA ^QLABLNT. .ATTAMEN, SI QLIS
VEL EAMDEM EX <^- ^^-
rMAÎ.NTEGRÊ^SEOKSrCOLLECTIONEM GK..CO.LATINAM.
MEN PRO NOVEM VEL PRO SEX FRANCIS OBTINEBIT. IST.t: CONDITIONES SEBIEBUS
^^^
PATBOLOGI.E ^^^^^^^^^^^^^^
NONDLM EXCLSIS APPLICANTLR.
PATROLOGIM LATINJE TOMUS LXXXVIL
PATRES QUl IN MI S^CULI SECUNDA PARTE FLORUERUNT.

MU !
!•
FXCIDEBATUR ET VEXIT .\PUD J.-P. MIGNE, EDITOREM, VULGO D;£iVf£fi

LN VU DICTA DîWoisE, OLIM PROPE PORTAM LUTETI.E PaRISIORUM
PARISINA.
N0M1.NATAM, SEU PETIT-MOSTROUGE, NUNC VERO INTRA MOENIA
1863
'
AVIS IMPOIITANT. ^^^1
I)';ipr6s nne dos lois prnviiloiitielles q\ii regisseiit le luonile, rarement de rordiiiaii-e se font
les ceiivres ;iu-Hesscis
sans eontracliclions phi« ou nioiiis fortes et noinbrenses. Les Aleliers Calltnliques nc pouvaient i;iiore echapper a ce
cacliel diviii ile leur utilite. TanliM ou a iiie leur exislence ou leur iiuportaiice taiitut on a iJitqirils etaieiit fernies
;
011 ijuMls ailaieut rSlrc. Copemlaiit ils ponrsuiveiu leur carriLTc depiiis -1' ans, et les produclioiis qni en sorlent
devicnneiit de plus eu plus graves et soignees aussi
: parait-il certaiii i|u'a moius d'evencinents qu'aucune prudeuce
huuiaine ne saurait iirevoir ni empeclier, ces Ateliers iie se fcriiieroiit que quaud la liibliotlieqiie dii Clergi' sera
termince cii ses 2,000 voliimes in-i°. Le passe parait un siir ijaiaut de l'avcuir, pour ce qii'il y a a esperer ou a
cruiiidre. Oepeiidant, paruii les caloiiinies auxquelles ils sc sont trouves en butte, il en est deux qiii ont ete coiiti-
nucllemcnt repetees, parce iiu'etant plus capitales, Icnr elTct entraiuait plus de cousciiueiices. I)e petits et i^Miares
couciirrciits se sout tloiic acliariies, par lenr correspoudance ou lcurs voya^'eiirs. a repeter partout que nos Editions
elaicnt nial corriirees et mal inifirimees. Ne pouvant attaquer le foiid des Onvraires, qiii, pour la plupart, ne sont
que les clicfs-d'o'uvre du Oatholicisme recoiiuiis pour tels daiis tous les temps et daus tous les pays, il fallait bicn
se rcjeler siir la forme Haiis ce qu'elle a de plus s^rien.i;, la correction et rimpression; en effet, les chefs-d'a'uvre
menie n'anraicnt qu'une deiui-valeiir, si lo lcxte en etait ini'xact on illisible.
II est trcs vrai quc. daus le priiuipe, nn succcs inoui daus les f;istes de la Typo!;raphie ayant force TEditenr de
reconrir aux mecaiiiqiies, afiii dc inarcher plus rapidciuent et de doniier los onvrages a moiudre prix, quatre volumes
dn double (.'«((/« d'£cn/H»'(' saiiile et ile Tlii'olniiie fnrent tiriis avec lacorrection iusnflisante douneeaans lcs impri-
mcries .\ presque tont cc r|ui s'edite; il est vrai aussi qu'iin cerlaiu norabre d'aiitres volnmes, <apparteiiant a diverses
Pnblicatioiis, furcnt imprimes ou trop noir ou trop blanc. Mais dcpiiis ces temps cloignes, les mecaniques ont
cedo lo travail ;iiix presses a bras, et rimpression qiii en sort, sans etre du liixe, attendn que le luxejnrerait dans
des ouvraircs d'nne telle naturo, est parlaitemcnt conveuable sous tons lcs rapporls. (Juant a la correction, il est
dcfait qii'elle n'a jamais etc portee si loin dans aucune edition ancienne ou conteniporaine. Etcoinment en serait-il
autrement, aprcs tontes les peines et tomes les depenses que nous siibissons pour arriver pnrger nos epreuves de
;i
toutes fantcs'? L'bahitnHe, en typoirrapliie, mSme daiis les nieilleures inaisons, est de iie corriger que deux epreuves
et d'eu confcror iine tri;)isiome avec l;i seconde, sans avoir prepare en rien le maniiscrit de rauteur.
Daiis les Meliers Catli-jliqiies l;i dilVereiiceest prcsque iucommeiisnrable. Au moyen de correcleurs blauchis sous
le haruais ct dont le coupd'ieil typojjraphique est sans pitie ponr lesfaiites, ou conimence par preparer la copie d'un
hour a r;iutre sans eu excepter nii seul mot. On lit ensuite en premiere eprenve a\ec lacopie ainsi preparee. On lit
en secondo de la meme maoiere, mais en collalionnaut avec la premiere. On fait la luenie chose eii tierce, en colla-
tioiinant aiec la seconde. On agit dc meme en quarle, eii collationnaiit avec la ticrce. On renouvelle la meme ope-
ratioii eii qiiiute, en collationtianl avec la quarte. (les collatioiiiienieiits oiil ponr biit de voir si aucune des fautes
signalecs au bnreaii par MJL les correcteurs, sur la niarjre des epreuves, n'a echappe a Mll. les corritreurs siir le
marhre et le inelal. Apriis ces cinq lectures entieres controloes rune par rautre, et e" dehors de la preparation
ci-dessns uu-nlicnnee, vieiit iine revision, et souveut il en vieul deux ou trois; puis l'on cliche. Le clicliage opere. par
conseqiient la |iiirete du texte se trouvant immohilisee, ou fait, avec la copie, uue nouvelle lectnre d'nn bout de Te-
prouve a raiilro, on se livre a une nouvclle revision, et le tirai,'e n'arrivj qu'apres ces iiiuombrablcs precantions.
Aiissi y a-t-il a .Moiitronge des correctenrs do tontes les nations et eu plns graiid uombrc quc dans vingt-cinq
imprimcrie* de Paris rennies! Aussieucore, lacorrection y coute-t-elle aiilant qiie lacomposition, t;iiidis qn'ailleurs
elle ne coiite que le dixieme ! Anssi eiilin, bien que rassertion piiisse paraitre lemeraire, l'exactitnde obtenue par
laiit de frais el de soins, fait-elle qne la plupart des Editions des Ateliers Catlioliques laissent bicn loin derriere
elles celles mome des celebres Benediclins Mabillon et Montfancon et descelebres Jesuites Petau ei Sirinoud. Que
Ton compare, eii effet, n'iinporto quelles feuilles do lenrs edilions avec celles des notres qni lenr correspoiident, en
grcc, coiiime en laliii, on se convaiucra que rinvnusemblable cst nne realite.
11'ailleurs, ces savauts emineuts, plus preoccupes du sens ries textes qiie de la parlie typograpliiqne et u'etant
loiiit corrpcteurs de jirofession, lisaieiit. non ce qne porlaieut les epreuves, inais ce qiii devait s'y trouver, leur
:nuto iiitelIii;eiico snppleant ;iux faiites de reditioii. I)e pliis les Benedictins, comme les Jesiiites, operaioiit piesqne
!:
toiijours sur des maunscrits, cause perpeiuelle de la multiplicile des fantes, pendant que les Ateliers Catlioliqiies,
dont le priipre est surtoiit de ressiisciter la Tradition, ii'oporcnl le plus soiiveul qiie siir des imprimes.
Le li. P. I)e lUich, Jesuite Bollaiidiste de Hruxelles, nons ecrivait. il y a quelque lemps, iTavoir pu trouver en
dix-hnit moisd'elnde, uiie seule faute dans notre l'atrologie Ititine. .M. Donzinger, profosseiir de Tlieologie a THni-
versite de Wnrzbourg, et M. lieissmann, Vicaire Geiieral de la nicme ville, nous mandaient, a la dato du lyjuillet,
n'avoir pn ^galement surprcndre une seule faute, soit dans le latin soit dans le grec de notre donble Palrologie.
Enfiu, le savaiit P. Pitra, lieiiedictiti de .Solesme. et M. Bouetty, directenr des Aniiales (le philosopliie clirtUienne,
mis au deli de iious couvaiiicre d'une senle errcurtypographique, ont ete forces d'avoner quo iious n'avions guere trop
prosnme de notre parfaite correction. Dans le Clergo se Irouvoiit de bons latinisies et de bous hellcnisles, et, ce qui
est phis rare, des hommes tres positifs et tres pratiqiies, eli bieu nous lenr promeltons une prime de 10 ceutimes
!
par cliaque faule verit;ible qii'ils decouvriront dans irimporte leqnel de nos volumes, surtout dans les grecs.
.Malgre ce qui precede, rEditeur dos Cours complets, seiitant de plus eii pliis rimportaiice et meme la necessite
d'une corrcctiou parfaile pour qn'un onvr,age soit veritablcmeiit ntile et estiinable, se livre depuis plus d'ui) an, et
est resolu de se livror jusmi'a la fin i iine optiration longiie, penible et coOteuse, savoir, la revision entiere el
uuiverselle de ses iiinombr;il)los cliches. Ainsi chacun de ses volumes, au furet a mesnre qiTil les remet sonspresse,
est corrige mot pour inol d'iin bout ;i rantre. Qnarante hommes y soiit ou y seront occnpes pendaiit 10 ans, et une
somme qui ne sanrait etre moindre d'iin demi-milliou de francs est consacree a cet importaiit coutrole. De cette
maniere, les Publications lies Ateiiers Callioliques. qni deja se distingnaieiit entre tontes par la snperiorile de lcur
correction, n'anront de rivalos, soiis ce rapport, daus aucun temps ni daiis aucnn pays; car quel esl reditenr qui
poiirniil et vondrait se livrer APBfiS (^,(_1L'P a des travanv si giganlesqiies et d'iiu prix si exorbiiant'? II faiil
certes fetre bien peuetre d'uiie vocation diviue a cet effet, pour ne recnler ui devant la peine ni dcvaiit la depense,
surtoiit lorsque rEiirope savante procl.amc qne jainais volnmes n'ont ele edites avec taiit d'o.\aclitnde qne ceux de
la llililiotli^que aiiiierselle du Clergi'. Le preseut volume est dn nombre de ceux revises, et tous ceux qui le seronl
a Tavcnir porterout cotto note. Eu conseqnence, nonr jiiger les productions des Ateliers Catlloliques sotis le rapport
do la correction, il ne fandra prendrc que ceux qiii porteront eii iMe Tavis ici trace. Nons ne reconnaissoiis que
cette edition et celles qni snivront sur uos plauches de melal aiiisi corrigees. (}u croyait autrefois que la stereotypie
immobilisait les fautes, alteiidu qiriiu cliche de metal n'esl poiiit elastiqne; pas du 'tout, il introduit la perfoction,
car on a trouve le moyen de le corriger jusqn'a extiuction de fantes. L'Hebreii a etc rovn pir M. Drach, lo Grec
par dos Grecs, le Latiu elle Fraiicais |iar les premiers correctcnrs de la capitale en ces laugues.
Nons avous la coiisolation de ponvoir finir cet avis par les reflexious suivantes Enlin, notre exemple a fini par
:
dbraiiler |cs graudes piiblications cn Ilalie, euAllomagne, eii Bclgiqne el en France,par los Canons qreesde Rome,
le Cerilil de Xaples, le Saiut-Tliomas dc P;iriiie, V Kuei/clopeilie religieuse do Miinich le recueil dos diclarations (les
rites de Bruxelles, les llollandistes, le Sunrez el le Spicili^ge de Paris. Jnsqu'ici, on iravait sn reimprimer que des
ouvragcs de conrte haleine. Les in-i", oii s'englontissent les in-folio, faisaient peur, et on n'osait y touchor. par
crainte de se noyer dans ces abimes sans fond ct sans rives; maisona iini parsc risquera uons imiter Biou plus,
sous notreimpnlsion. d'autres Editenrsso preparent, sous notre palronage et notre direction, au Ilullaire universel,
awx l)i'cisious de toutesles Cougr^gatioiis. a nne lliograpliie et ,i une Histoire generale de tons les conciles el a
uue Histoire nnivorsolle, oic. Malheureusoment, la plnpart des edilions deja 'faites ou qni se font, sont sans
aulorite, parce iiu'olles sont saus ccactitude; la correction seuible en avoirete faile par desaveugles. soil qu'on n'en
ait pas senti la gravite, soit qu'ou ait recule devaiit les frais; mais paliencc! une reproduction correcte snrgira
bientol, no fiit-ce qu',a la lumiere des ecoles qui se sont faites el qui se feroiit encore.
S.ÊCULUM VII. AMI 64ti-700.
SCRIPTORUM
ECCLESIASTICORUM
QUI
IN VII SyECULI SECUNDA PARTE

FLORUERUNT
OPERA OMNIA,
ORniNE GimONOLOGICO DIGESTA,
JIXTA MEMORATISSIUAS EDITIONES.
D. MAHILLONII, G.\LL.\NI)I, M.\NSI, ANTONII LORENZ.\ BROCKIE, ETC,

nECOGMTA, EXPRESSA ET A.ME.NDATA.
CULLECTIO, QUA
ALIA, INSICNIS
SI
NEC MINLS QUAM QUADRAGINTA NUMERO AUGTORES COMPREHENDENS
S.G.\LLUM .\BB.\TEM, .S. TIIEODORUM PAPA.M, MAURUM RAVENNATENSEM, S. MARTINUM PAPA.M I,
•S. GALLUM CLARO.MONT, S. PAULU.M VIRDUNENSEM, RAUHACU.M NIVERNENSEM,

FELICE.M LE.MOVICENSEM, S. PALLADIUM ANTISSIODORENSEM, CONSTANTIU.M ALBIGENSE.M,
S. ABBONE.M METENSEM, S. DESIDERIU.M C.\DURCENSEM. S. DONATUM VESONTIONENSEM,
S. LANDERICUM PARISIENSEM, S. SIGEBERTUM FR. REG., S. LIVINUM,
S. EUOENIUM TOLETANUM, S. V.\LE11IU.M ABBATEM, S. ANNE.MUNDUM LUGDUN.,
VEHUM RUTHENENSEM, SS. ELIGIUM NOVIOM. ET AUDOENUM BOTHOM.,
CLODOVEUM II REG. FRAN. ET S. BATHILDEM, MARCULFUM, S. CUMMIANUM HIBERNUM
VIT.\LIANU.M PAPAM, JO.NAM ABB. ELNONEN.SE.M, S. FRUCTUOSUM BRACAR.,
CHRODOBERTU.M TURON., S. FAUONEM MELDENSEM, S. ADEOD.\TUM PAPAM, DONUM PAPAM,
S. AGATHONEM PAPAM, S. DA.MI.ANUM TICIN., S. AMANDUM TRAJECT.,
S. MANSUETU.M MEDIOL., CLOTARIUM III, CHILDERIU.M II, S. DAGOBERTUM II,
THEODORICUM III, KRANC. REG., REGES LANGOBARDOS.
ACCURANTE J.-P. MIGNE,

BIBLIUTHEC/E CLERI l]i\IVERS^,
SIVE
CURSUU.M COMPLETORU.M IN SINGULOS SCIENTL* ECCLESL\ST1C.€ RAMOS, EDITORE.
TOMUS UNICUS.
VEMT 10 FRANCIS G.XLLICIS.
EXGUDEB.\TUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

IN VIA DICTA WAMBOISE, OLl.M PIIOPK PORTA.M LUTETLE PARISIORUM VULGO D'EISFER
NO.MINATAM, SliU PETIT-MOSTIWUCE, NUNC VERO INTRA MQENIA PARISINA.
1863
S.ECULUM Vn. ANM 646-700.
ELENGIIIIS
Al 4 T4»KI II i^:T OI^KIGiti ifVl l.\ IIOl' TO.MO L\.\^VIE ('O.VTIIE.ITUK.
SCItlPTOHES ECCLESl.lSTICl QUI /.\ 17/ S.ECULl SECUXD.l P.IIITE FLORUERUNT.

S. fi.VLLVS, ABB.\S ET CONFESSOR. FormuUc veteressecundum legem Romanam, edi-
Sernio Constaiitia" lialiitus, in coiisocratione episco])i 13 t;e ex Codice Cl. viri Jaconi Sirmondi. 779
ApueiiiU.r. —
Epii,'rammata seu Hynini sarrianii- Forinuhe varia- et incerti auctoris, ex vet. Cod.
Pelri Danielis odita- a Cl. viro Hieroii. Bignonio.
(luorinn I*atrum inonasteriiS. Galii Bernariii, Co- ;
797
luinlKiiii, Eckerariii, Haitmanni, Notkeri Balbuli, Formularum Marculli editio altera a Frid. Lin-
Nolkeri nieilici, Itatperli, Slrabi (lalli Fuldensis, denbrogio in publicum emissa. 807
Tutelonis, Walilranimi, .\nonvinorum. Furmuhe .Anilegavenses. 837
Forniularum nova (^ôlleclio, quas ex vel. Cod mss
S. THEODORUS, ROM. PONT. eruit Stephaniis Baluzius Tutelensis. 8.>"i
Epistokc. -5
, Formuke antiqiia' Alsatic;e. 875
.M.AURIS, R.WE.WATENSIS ARCHIEP. Formul.e alia^ inedita', 891
Epistola ad Mariiiium Rom. Pout., adversus iMono- Formuheantiqua' deEpiscopatu.snbprimisregibus 900
thelitarnin iKrresim. 103 Formuhr diversa', in Episcoporum proinolionibus
u«urpata'post restilulamE ectionuin libertatem. 901
S. MARTLNUS 1, ROM. PONT.
Forniiila' veteres Exorcisinorum et Excoinmuni-
Epistolw. 119 cationum. 929
Privilegia tria. 203 Dissertatio de Judiciis Dei. 953
S. GALLUS CLAROMONTANUS, S. PAULUS VIRO- S. CUMMIANUS, HIBERNUS ABBAS, SIVE EPISC.
li.VUUACIUS MVERNEiNSIS, FE-
DU-\E.\.SIS, Epistola de Controversia Paschali. 969
LIX LEMOVICE.NSIS. S PALLADILS ANTIS- De Mensura Poeuitentiaruin liber. 977
SIO[)(MiE.NSIS, CO.NSTANTIUS ALBIGE.NSIS,
S. ABBO MEIE.NSIS, EPISCOPI.
VITALIANUS PAPA.
Epistok-p. 999
EpisloUe ad sanctum Desiderium, Cadurcensem JONAS, ABBAS ELNONENSIS.
episcopum. 214- 218
VitaS.Columbani abbalis.auct, Jonamoii,Bobiensi 1011
S. DESIDERIUS, CADURCFASIS EPI C, ET Vita S, Eustasii, abb, Luxoviensis secuudi 1045
IIERCHE-NEFREDA, .MATER EJUS. Vita S. Attake abb, Bobiensis secundi, 1055
Vila saiicli Oesiderii. 219 Vita S, BertuHi, abb. Bobiensis tertii. 1061
Epistoke. 2iT Vila S. Burguiidofar>x',abbat. Eboriacensisprinne. 1069
Testamenti l^ragmentum. 265 Liber Miraculoruni S. Joannis, abb. Keoinaeiisis. 1083
S. DONATUS, VESONTIONENSIS EPISC. S. FRUCTUOSUS, BRACARENSIS EPISC.
Kegula ad Virgines. 273 Regula Monachorum. 1097
S. LANDEKICUS, PARISIENSIS EPISG. Kegula monastica communis. 1109
Epistolaad Braulionera, Caesaraugust. episcopum.
Charta IminuDitatum monasterio S. Dionysii con-
Carmina. 1129
ccssarum. 299
CHRODOliERTUS, TURONENSIS EPISC.
S. .SIGEBEUTUS, RE.\ FRANCORUM.
Judicium dc Muliere adultera, 1131
\'ita S. Siijeberti ,aucl. SigeberLu muii . Gemblacensi. 303
Epistola» et Diplomata. 319 S. FARO, MELDENSIS EPISCOPUS,
S. LIVLNUS, EPISC. ET MART. Charta\ 1133
32-
Appendi.v. - Testamentum S. Burgundofar;e, abbat. 1 137
\iia S. Livini, auclore Boni/acio coavo.
Epistola ad Florbertnm Glandaj abbatem. 343 S. ADEODATUS, PONT. KOM.
EUGEiMUS, TOLETA.NUS EPISC." Epistola ad Episcopos Galli», de monasterio S.
S.
.Martiiii Turoneiisis. 1141
snncti Eagenii.
\ ittt 3S3 Privileîum Cantuarieusibus monachis ccenobii
Miscellanea. 337
SS. Petri et Pauli concessum. 1143
Dracontii He.xaemeron a ,S. Eiigenio jusso regis
emendatum. 369 DONUS, PONT. ROM
Epistolie quatuor. 403 Exemplar Epislohe imp. I''lav. Coiistaiitini ad Do-
iiuni Papam, litriusqiie Ecclesia*, Orieiit, scili-
S, VaLERIUS ABBAS.
Opnscula. cet et Occid., reconcilianda' causa directa:. 1147
421
Vita S. Fructuosi, Bracarensis episcopi. 457 Epitaphium Honorii Paps. 11.53
S. AN.NEMUNDUS, LUGDU.N. EPISC. S, .VGATHO, ROM, PONT,

Charta ad Lu^duneuse Epistoke. 1161
S. Petri monasterium. 473
D.AMIANUS, TICIXENSIS EPISCOPUS.
VERUS, RUTHEXENSIS episc.
Epistola ad Constaiitiiiuin imp. 1261
Epistola ad sanctum Desiderium. 473
S. AMANDUS, TK.\JEGTENSIS EPISC.
SS. ELIGIUS ET AUDOENUS, XOVIOMENSIS Vila sttiicti .Xmandi, auclore anonijmo. 1267
ET KOTHOMAGENSIS EPISCC. Charue. 1271
Vita sancti Eligii, a S. Audoeno scripta. 477 Hyiniii duo. 1273
Sancti Eligii Homilia'. 393 M.ANSUETUS, MEDIOLANENSIS EPISC.
S.
Ejus dem Sermo ad regem. 6.S3
SS. Eligii et Audoeni Epistoke et Cliarta. Epistola ad Constantinum imp.
637
CLODOVEUS II, REX FIUNCORUM. ET S, BA
CLOIAKIUS III. DAGOBERTUS III, THEODO-
RICUS III, FRANCORUM REGES.
THILDIS, EJUX UXOR.
De rebusecclesiasiicisDiplomata,etDonationespi;E 1276
V'i7fl sanclir llalliililis, auctore anonymo. 663
Clodovei II Diploinata. 677
REGES LONGORARDORUM.
MARCULFUS MONACHUS. Diplomata ecclesiastica selecta. 1347
Iiidix Rerum. 1443
Formiilarum libri dno. 693
.\ppendi.c.
Forniuke veleres incerti auctoris. Parisiis. — E.t Typis J.-P. MIGNE
aNNO DOMim DCXLVI.
SANCTUS GALLUS,
ABBAS ET CONFESSOn.
JNOTITIA HISTORICA IN S. GALLUM,

(Fabric. Bibl. med. et Itif. aiat )
Calltu llibernus, contcssor, sancli Coliimbani di- A inier Galli opuscula a Barlliio edita, quod vir pr.-c-
Ecipulus, ablias a|iud Arboiiam in Germania, dcfun- clarus conjiciebai, non exsianl , nbl eiiim Galfi
ctiis anno Clirisli CiO, aeialis 9.'5 (a), cujns memoria pr.Tier seriiionein jam nieinnraiuin Uariiiius edidii.
recolitur in mariyiologiis IG Oclobris. Ejus Vita, li- Episiolam brevem ad Desiderium ab anno 635 Ca-
bris duobus a Wata(iido Strabo scripla, exstal apud durcenseni episcopum, qnem dominum senper sumn
Surium 16 Ociobris, et in Thiimac Messint,'liaiiii Flo- et apostolicum Pufrem Callus pcccalor appell:il, vul-
rilegio sanotoruin ilibernia!, pag. 2"io et 291. Memo- gavit Jacobus Lsseiius in episiolis llibernicis pag.
lia ex Noikero ad 10 oclobr. et de iranslaiione ejus 23. In ea inenlio de oiade Massiliensi. IIujus Sancii
16 novembr. alqiie fiaiperii (b) versus de fcsiivitaie Gatli celebre monastcrium in Suevia ord. Bencd., de
sancti Galli, et pag. 415 sermo ab eo dicius in templo quo Goldastus in Aleniannicis. Vide supra torn. I,
sancii Stepliani in consccrationc Joannis episcopi pag. seq., atque eiiigraiumaia ct bymni sacri illu-
Consiantiensis, aiino 61i. llunc primns cdiderai Ca- siriiim virorum illiiis monasterii in tom. V, parte ii,
hisius, tom. V antiqiiaruin Leclionum, parle ii, pag. antiqiiaruin Leciionum llenr. Cani-ii (Edit. novcv tvm.
896 (Edit. nova Basnagiana; tom. I,pag. IHi), deinda II, parte lii, pag. 185 seq.). Cbronicon brevissiinuin
recusum in Supplemento Bibl. Pairura Taris., tom. I, monastcrii Sancii Galli ab anno Cbrisii 691 ad 811,
pag. 678, ei in Lugdunensi Bibl., toin. XI, pag. lOiU, " apud Baluzium lom. I Misc, pag. 4li4-i95. Denique
et separaiim cura Casp. Barthii noiis Francof. 1623, 8°. Jodoci ileilcri, coenobitse San Gallensis de viris illu-
Ecclesia: vtro gubernandiB (ormain et monita salutaria stribus monasterii Sancti Galli libri duo anno 1GU6
ad Wulmarum presbyieruin, quse memorat Ualeus, inscripli etedili, Bernardi Pezii lom. I Anecdutorum,
inlercidisse vel cerie ediia non esse eiistimo, certe parte iii, pag. 555.
(a) Caveus, ex Balei XIV, li, e.i Jacob. Waraeus (6) Confer Bibl. Pair, L,ugdun., tom. XVII, pag.
de Scriptonbuij ilibernix, pag. 20. 510 seq.
ALIA KOTITIA IN S. GALLUM.

(Gallaud. Bibl Pair. tom. XII.)
I. Ex gestis S. Galli abbaiis qux litleris commen C suerai, sanctum Columbanum in monasicrio Bobiensi
davil Walafiidus Slrabus (a), intelligimus eum circa supreniuni diera claiisisse, etsi longius abessel, divi-
Bxculi VI mediura in llibernia nalum, sancti Colum- niius inlellexit ; qui, morli proximus, baculuin suum
bani disciplinse fuisse a pareiiiibus iradilum ;
quo cum epistola in paternx benevolentic pigiius ad
ductore pielate ac lilteris, prxsertim divinis, sedulo ipsum legasse perhibetur. Haec aliaqiie plura da
exculium, mouasticum insiiiulum in Bancliorensi cce- S. Gallo Walafridus modo laudatus. Postquam vero
riobio fuisse deinceps amplexum. Magislri sui asse- a::taiis nonaginia quinqiie annos vir beaius exples.îet,
auior assiduus, in Britanniam, Galliam et Aleman- demum circa annum 645 ant scquentem, xvii Kal.
niain conlendii; eique in Italiara quoque pergenii Noveinbris, ex hac viia dlseessit, ui calculis cxaciius
comitem sese adjun\isset, sed gravi febre correplus subductis ostendil cl. Mabillonius (6).
apud Alemannos reniansii ; ubi sanitaii restituius, II. Porro ex scriplis S. Galli abbatis unns exsiat
conslruendx dedit opcram cellx, qux postmodum sermo Constantix diclus in lemplo sancti Slcphani,
celeberrimum sui nominis moiiasterium evasit. Inler- quo dic Constantix antisies cousecraius est Jîaiines,
ea ibi degens cum duodenis nionachis quibus man- quem quidem sermonem e.i ms. Codice biblioiUec:e
liUDCulas circa oratorium a se construcium dispo- Sangallensis primus evulgavit Canisius (r). De quu
D
(a) Mabill., Act. SS. Ord. Ben., tom. II, pagg. 21S lib. XIII, § xxsii.
genq. (c) Canis., Aaliqiiar. Lecl. tom. V, part. I , ps^.
(b) Mabill., 1. c, pag. 233, et Annal. Ord. Ben. 890.
P*TROL. LXXXVII. \dU, 1

II IN" S. GALLUM NOTITIA HI5T0RIC.A M
hxc Watafridus (&) : € Prneiiiissis ex more divinae A aJ li«c Basnagius? i Detcmplo, iiiquit (rf), inielligii
libatinnis iniiiis, pust lectionem Evangelii rogave- sanclus Gallus, qnx ile rebus a l>atre sibi mandatis
runi vcnerabileni G.illum ut nniliiiiKlini qii.T aderni pr.ncdicabat Clirisius ; indeque concludil, liculneo
vcrbi oriicio sacr.-c inslruciionis pabulum minisira- prorsus argumeiilo, lemplum ad Qiriilum (eqtte ae
ret. Qtii, assuinpio Joaiineepi&copo, gradum ascendit, Vatrem pertinere. i Sic vir xpiTixwTaTO,-. Ineple cnim-
co videlicci pacio, ul ipse quidem sdificatioiiis in- vero. « Vulgus quidem interpretum [viri doctissiini
slriimcnla colligerel, episcopus vero ad uliliiatcra bar- verbis utor] (e) liuncce locum, in Itis qua: Patris, sie
liarorum beiie prolaia inierprelando transfiinderet. acclpil ut subiiiteHigat negotia, scilicel tn Palris ne-
Ca'pit crgo verbuin facere de initio creaturarum, goliis. Veruni clianisi bxc locutio esse in neyotiii oli-
ci Ad;B peccalum pro quo depulsus est de paraiiiso cujus non niala sii, nusqnam lamen legiiur esse in
coninieirorare. Transcins inde aj dilnviiiin, pairiar- his, pro in neyoiiit. Contra vero innumeiis exemplis
cbaruin coiisequenier tcmpora perslriii.vit ct actus. eiinci-re possumus illud, ev Tofs tou TraTfof, iii hi$
fCgressus quoque filiorum Israel de yEgypto, el Irans- quK Patris sunt, sigiiifuare palernani domiim ; sicul
iiiim pcr niaru Hulirum, legisque lalionem per Moy- lierilem, h toI; toO Setttotou, iii his quw domini sunt.
sen, el ccelestis alimcnti miracula replicavil. Regiim tv Tot; Afj-iv, in domo Aman, ut lianc locutiiiiiein iii-
deinde successioncs et lempora proptietarum brevi- R terpretatur vulgaius inierpres Esther vii, D, el Syra-
ler aliingens, advcntus Dominici leinpus rcle\uil. cliides XLii, 10, ev Totr TtaTfixof, aiixfî, in palernis
Itapiismum eliam Salvaloris ct mirabilium ejus glo- ejus, subinlellige xdibus. Sic £v toi; to-j ^to;, apud
riam comnieniorans, crucis ignoniiiiiam cum impiis Josephum contra Apioneni : in his qucB lonit tunl,
iiiscctailonuni generilius vcraci relatione subjunxit. id est, in templo Jovis. Templuni appellabalur domut
llj'C aiidieiites ecclesix pastores, cum populi mulii- Dei. Itaipse Jesus illud appellat (Joan. ii, iG).llaque
tiidine l.icrynias fuderunt uberrioias; et ad invicem respoiisio Domini conveniebat querelis matris : Cur
diieruiii : Vere Spirilus sanctus locutus est ho<lie alibi me quxrebalis quam ubi me esse decebat, ni-
per os viri isiius. Ille vcro prxdicaiionem per- mirum in teiiiplo, doino Patris mei? alibi eniin non
duxil usque ad rcsiirrcciionem Cliristi, et in cora- quxrendus pucr quaro in domo paterna. Quadrabai,
memoraiione generalis judicii terminavil. Omnes inqiiam, rcspoDsio Christi verbls Marix, ui elegiuter
crgo qui aderani, alacri menlis ensultaiione repleti, notat Theopliylaclus : cum eniin illa Jose, h nomi-
Leiicdiceliani Uomiiium, et ad sua cum gaudio re- nasset patrem; ille dixit : Non hic vcrus pater meus
meabani. > Haclenus Walafridus, egregii hujus ser- est, alioqui in domo cjus niansissem : sed Deus est
iiioiiis sumiiiaiia capita recensens. Eslque sane hu- Paier meus, et propterea in domo illius sum ; hoc
Jitsmndi opusculum prxclarum el eximium ecclcsia- ^ esi, in lemplo illius. » H.Klenus V. C. Neque aliler
SticJC aiitiijuitatis nionumentum, ut jure censenl eru- alii erudiiissimi viri, Piilus nimiruin {(), Dlackwal-
diii Gallicx Hisiuria; lilterarix scripiores (b). lus {g). Bosius [h), Ottius (i), Wolfius (» et CUs-
III. Inaliam tanien sentenliamde bujusce scrmonis sius (^), ui alios prxlereamus : quorum unum salleni
pretio abiit Basnagius, qui nonnulla in eo castiganda si consulere Basnagius duxissci, non utique fieutneo
existiiiiavit. Ex iis vero qux huic censori haud pro- prcrsus, ut equidera puto, sed valde apposito argu-
baiiiur, uniim ducimus animadveriendum : reliqua iiiento conclusisse saiictum Galluin pronunliassei,
eniin niliil nioramur, cum in iilis sive uodum ia ex verbis illius, in hit qua Patris mei luni, tcmplum
scirpo quaeral, sivc partium studio abreptuin se prx- aj Cbristuiii xque ac Pairem pertinere.
beai. Lucus atitem in primis Uasnagio nuiatus sic se Quod superest, advertenduin ciiiu viris ductis su-
Labet (i ) : < buodecimo xtatis aiino (Cbristus) cuni perius laudatis (/), epistolain ex Caiiisio desumptain
iii leiiiplo pareiitibus reinancret ignaris et ibi (ni) inscriptamqiie Dcîderio episcopo Cadurccnsi,
euin posi triduum in medio doctorum sapientissime quain posi Usserium (n) Caveus (o) et Fabricius (p)
se agcntem reperissent, interrngante matre cur eam tiibuunt S. Gallo de quo hic sermo, alium S. Gallum
dolcnlem reliquisset, respondlt : In his qum Pairii j. agnoscere auctorcm, episcopiim nempe Claromonten-
m«isiint, oporlel me esse; uiique insinuans teinplum sem Iiujus nominis U de quo auctores Gallix Cbri-
iion niinus ad se quain ad Deuiii Palrem periiiiere. i stianx consulendi (7).
Ilxc sancius Gallus, opiimus sane interpres. Quid
(0) WaJafr., lib. 1 de Vila S. Galli, cap. 23, apuQ (h) Bos., Ellips. Grxc, p. 255, edit. Norimb. 1703.
Maiilll., 1. c, pag. '252. (i) Otiius, Spicil. e.Y Klav. Joseph., pai;. :25 edil.
(b) llist. liiier. de la France, tom. III, pag. 5(i5. 11 A v^rc
(c) Gall., Serm., § x, infra, pag. 753. (j) Wolf., C>ir. Philol. tom. I, pag. 5'15.
(d) Basnage, Thes. Caiiis., toiii. 1, pag. 784, sub (k) (.lass., Philol. sacr., Iib. iii, iract. 11, p3g.l70.
lin., num. 4. (/) llisl. lilter. rte la France, tuni. III, pag. 5t>5.
(f) L:iniy, Commeni. in Concoro. Evangel., lib. 1, (m) Tlics. Caiiis., tuin. I, pjg. Ij3G.
cap. 15, pa'5'g. 58 seq., edii. Paiis. IG99. (li) Lsser., S)llug. vetur. Lpisi. Ililiern., pag. 32.
{[) Puli, Syiiops. Criticor., toiii. IV, |.ag. 857. (v) Cav., Ilist. liltcr., loiii. I, pag. 581.
Itlarkw., Auciiir. sacr. class. dcleiis.
)(/) lom. II, (p) Fabric, Bibl. iiied. Latin., toin. III, pag. 41.
pari. 1, cap. 1, pag. 4U4 scq. ('/) Gall. Cbriit , tom. II, pa'^. 'i44.
S ANGTI GALLI
ABBATIS ET C0NFES.S0RI9,
SERMO IIABITUS CONSTAINTI/E.
(Galland., Bibl. Tair. (om. XII.)
SempilernusermaesiimabilisDeus.cuincoxierna A ipsi pepercit lanium a Deo

, terrigenis honorem
sil)i sapientia, hoc est, Filio sempiterno, ct cliariuie co"3lum perJolens, casuni qun jpse Miperbus periit
sibi et Filio suo conscmpiicrna, id cst, Spiriiu san- incauiis el fallcicia! neseiis invidus persuasii
ut vi-
;
clo, absque ulla incho.itionis vel temporis niulabiii- (lelicet non creaiorem sempiternum pro Deo vene-
late, vel locorum vel niinisleriorum injigeniia, sem- rari, sed creaiuram lemporalem, hoc esi, seipsos
per in semetipso bcata et iinmoriali itiajestate sub- sibi pro diis li.ibere dclectaiione moriifera consen-
sistens. Nequarjuain tamen siiie cuiigruo sibi " servi- tirent. Qu.d maximum ei immanissimum peccaium
tiorum obsequio solitarius roansissc putandus est. tanla (lagiiia et facinora Tel etiam criuiina sunt
rum manifcstissime dical \pono\iis : Eleyii noi in subsccuia, ul justitia divina mundum quem omni-
Chrislo anie conslitulionem mundi (Eplics. i, i) ;
prx- inodo decoravit ornatu, cum bumaiio genere quod
destiiiatione scilicet xierna, non creatione terapo- eidcm regendo prxfecil, aquis diluvii delere decre-
raria, sed vocatione graiuita, vel indebita gratia. verii. Et faccret , ni>i muliam maliUam nostrain
Sed qui semper omnia futura in sua buniiaie, et ejiis iininensa bunitas siiperaret.
maxime saiicturum aiigelurum, et buminum socicta- III. Ergo iicc lanta seelera inulla dereliquit, nee.
tem, prxsentialiter coiiluendo quasi facta disponit lamen creaturam bene condiiam peiiitus consunipiîi.
a'iquando etiam prsescitam et pr:rdesiinaiam iin- " Ex omnibus bnininibus, uno delecto justn, per cii-
mobili consilio creaturam, ad se laudaiidum, et ex jus provideiiliam, imo suara adiiioiiiliuneiii, talis
se, el in se, et per se beate vivemhim omiiipoien- quxdam arca cunslruerctur, in qua ipse cuiu donio
lissimo dignaius esl opificio creare ile niliilo, et su- sua et reliqiia creaiura ad resusciiandum seineii
per cffilesiia qiiideni beatis spiritibus habitaculum competente, in suprcmis licet periculis se quasi de-
fecit, terram vero futuris hominibus prajparavil. functi inundi super!.liteiii remaiiere niirareiur. Cum-
Quoruin creaiioiiis causam nnsse nos convenit, fra- que post lolius anni psne circulum prxsago nomine
ires Cliristianissimi, ne, viles vos ei abjectos arbi- Noe nunciipaium, quasi consnlatorem laiitx, lice»
tranies, pecuduni converbalione digniiatem veslruni jusii^simx vindicl.u , de clausiri illius crgastulo
iiulliriceiis. creaiur niiseraius eduiisset, et ipsuni cum piole
II. Deus summe bonus, benevolentia plenus, in- sua, et semiiiarium cuncti crealurx nova beiicili-
Tidix carens, malitiae nescius , spiritus aiigelicos ctione ditavit. Jainque renascenlibus liliis Adain,
exempio sui lationabiles creare disposuii, ut ipsuro reTixil et snperbia dudum in radice damnaia, adeo
Dominum sux cognoscentes originis auclorem, di- ui lutei moriales luieo ci biiuniine lurrim construere
lectioDis ejus pinguediiie refecti, in ipso delectaren- molireniur, de cujus cacumine sidereum et immor-
lur esse beati. Sed cum de ilhs aliqui, nondum de tale habiiaculum , Deo possessore invito, possent
ejus dulcedine degusiata, seipsos sibi esse princi- invadere. Cujus lam invicti (ut stolidis viJebaiur)
pium et caput, viiamque el suavitatem, cursu leme- machinamcnii conspirationem tam facile oiiinipo-
rario el slultlssimo persuadere sibi prxsnnierent teiitissima sapicntia dissipavit, ut linguis omiiiuaj
intus inanes et vacui, snperbixque pondere pri- confusione diversissima, vel similiiudine dissimil-
gravati, de tranquillissimo coelorum babiiaculo in lima dlsparatis, nullus consanguinei vel frairis sui
hujus aeris tenipesiuosam turbulentiam, usque in linguam inielligere possel. Et idcirco universi pcr
diein gcoeralis el sempilerni judicii, repentino sunt regiones et Inca varia disjecti, ut lerris et loquela
casu deirusi. Sed immutabilis benignissimi Crea- divisi, ita et religione vel potius furore dispersi ; et
loris voluiilas prxflnitum beaiissimi coelus nume- aiii quidem coelesieni naiuram bominum miuisie-
rum supplere disponens, humanum geous iii eonim riis, Deo auctore provisam, divino culiu ct serviiula
locum substiluit. Qiios bomines ratione prsdilns, veneraii suni ; alii vero moriuis bominibus simu-
prxceplis insiriictos, miiiis coercito>, proprio dere- lacra facientes, malignos spiriius alfidenies eis quasi
iiquit arbitrio, ul imitatione Dei prava et iiiiqua tnloies el faulores animi vel corporis vivorum.
contemnerenl, ac recia et xqua retinere curarent. j) licei juste niorl3l;um , dementes colere coeperunl.
Iinpius autem bomicida Saianas, qui nec sibimet Sed adhuc ii.defessa pietas immortalis et verx dci>
• Serjiliorum. Sic cdit. Bibl. PP. Paris. tom. XV, pag. C78. At Caiiis., Basnag.. saviioTum.
18 SANCTl G.\LL1 ABDATIS ET CONFLSSORIS 16
laiis crealuiam Lenigne conJitam, non usivicquaqiie A Dei idcirco iniposilum esl ,
quia
dc Iransierant
eua niiseratione privaiani dispulii, sed Jc. medio geiite in gentcin, ei de regno ad populiim alierum),
idoli>Iairi% deditarum gentium Abraliam patrem fu- dedit eis Dcus panem vel carnes de calo, aqiiain
turorum fidelium , ad se verum et vivum Deuiii vero vel amaram dulcoiavil, vel nnn babiiain de
cognoscendum de coelo vocavii. peira produxlt, et •
sic eos pcr deserlum quadra-
]V. Qui iiicomparabiii plenus obedienli'), divino giiila annos ad lerram promiisionis circuniduxll,
parens imperio, e\iit de terra et cngnaiione sua, donec desuescerenl idololairiani de qua erani eJu-
nesciens adhiic quo iie deberel, diimmodn Dei jus- cli, et qiiam ubiciinque venirenl erant invenluri, a
sionom expltrei. Qua de re bujuscemodi desiiper qua sicut ct de Cicteris malis, de coelis illos caveie
accepit oraculum, quod ct lerram peregrinalionis inoiiuit, ct ad se cognoscendum, vel alia bona ei
SU3C in pnssessionein essei accepiunis : quod factum jiisia secianda di:igenier instructos, laudcm in ler-
est in Jiidiis de canie ejus, niorlali prop.igine dc- ram, pollicitationis sux memor, miseratus inlro-
sccndenlibiis : el quod in seinine ijisius beiicdice- duxit. Ei m pridein Uiibrum mare, ita modo Jorda-
rentur omiies genies. Quod in nobis ipsis pcr Cbri- iiem fljvium iiavigabilem siccis pedibus transaicara
slum, ex ejus semine seciindum caniem procrealiim prsecepit ci fecii. Duinque adbuc qui ba:c mirabilia
per Virginem, completum esse gaiidemus. Ilijus B viderunt superstiles iii carne vixerunl, notiiia el
igilur fidei in praepuiio comprobaix quasi qiinddam cultus verx Deitalis el divinsc veritatis inconlami-
signaculum eidcm palri Abrabam circuiiicisionis natn perseveravit. lllis vero ad palres suos reposi-
iinposuit signum. Qiio lam diu geiitem de ejiis fe- lis, lilii de carne ipsorum propagati, noii fidei bo-
inore propagaiam oportuit insigniri, donec ille ve- nnm imilali, sed circumposilarum gentium siniula-
iiiret qui omnes in se credentes ab omni peccato ei cra colendo, suiit in proecipitium idololairi;e devo-
circumcisionis injuria, sua passione redimeret. Cuni luti. Pro quo scelere daii suni in nianus iiiimicoruni
aiiiem populus de illo non modicus exortus, causa suoruin, circumcirca vel longe positoruin. ti cum
famis de lerra Cbanaan quam incolebant, terram aliquaiido pressi justissime, per preces ad Deuiii
ingrederenlur ^gypli, quo Deus unum de » proiie patrum suorum fuissent revcrsi, suscitavit illis ali-
potibus ejus, causa multoruni saUitis, direxit ;

per qiiem de frairibus eorum, qui eis et salvator coiiira
cujus providenliam muiidus pene lotus alimentorum liostcs, et ad concurdlain invicem reiiiicndain judex
penuria pericliiatus aliqualenus conservarelur ; el idoneus existeret. Cumque mullo tempore iiilluciua-
jiixta ritum gentis illius inilleformia coepissent mon- reni, id est, utcura aliquando illis prosperitas arri-
stra venerari,, diirissimis eiiam operibiis
, premercn-
,
derei,. ad vencraiioncs idolorum defluereni : cuiii
lur ab j4i^s;ypiiis : recordaius Deus Odei probitaiis- vero lcmpesias perseculionum immineret, ad Deuin
que pairuin, direxit ad eos servura suuni .Moysen, verum, ad tulissimum portum omni adnisu redire
qui, pcr mulia signa et pJagas intolerabiles domiiis conareniur.
j^Cgyptiis, Dei popiiliim ad lerram pairiarcbaj Abra- VI. Tandem dedit illis regcm, nomine David, qui
liam dudiim promissam , ccelesti ducaui direclus el a finilimarum geiilium incursionibus defenderel,
iniroducerel. Cuinqiie de lerra illa progressi inler el tiinorem Dei, cujus ipseplenissiinus erai, et juxla
oram Rubri maris et vaslissiinara solitudinem fessi nomen suum, Manu furtis, continiiis relineret ba-
consedisseut , rex j€gyptiorum , damno servituiis benis. Post cujns moriem, cum propter peccatura
aniissx siimulalus, congregato exercilu junctisque filiorura ejus, non amplius de duoJecim tribubus
curribus, eos iia quasi pisces in gurgustio conclusit. filiorum Israel (quod nomen patri eorum, et ipsis
Quibus ad Deuin vcruin levanlibus voceni, aqiiae idcirco imposilum est, quia visione sua Deus euindem
maris huc aique illuc divisx, iler siccum viantibus dignarctur) quam dux tanlum, Benjamin scilicet et
jir.xbucrunl. Qiiod cernenles culiores simiarum et Juda, a qiia ct Juda:i suni appellati, posteris David
caniformis Anubis, Nepiunum jam siipervacue pla- cum paucis sacerdoiibus et leviiis adhaererent (quo
candum sibi putabaiil, sic uiidis in parics divisis. ». noiiiine ofiines divino iiiinisierio mancipandi), rcli-
Onines igitur sequenles vesiigia conimeaiiiiuni, ^ ex- qiia;vero decem, vel poiius undccim tribus per
iremu suonim barathrum ingre.ssi, novissimoque regem una subversorem suum Hieroboam nuncupa-
plcbis Dei ad naturale liliiis transgressi, ita sunt tum, et pcssiinam ipsius progeniem ad immundiiiam
nnmtibus aqiiarum involuti, iit iiullus remanerel < idololairiae fir:d..diis a gloria sua, Deo scilicct
qiii factum domi resideniibus referre potuissel. sempiterno immanissima demeniia recesseruiit. Qui
V. Cum auiem eipensae quas de iEgypio secum et tradidit eos in manus ininiicorum suoriim, quibus
luleranl licbraMS dcfecissent (quod noinen populo subjecti, idola sunt i tiam qui iiolient adurare com-
Pronepotibus .. per cnjus. Haec improvide omis«a

" lus auclorem /?efogni(ion«mC7cmen/mar«m, i. c, apud
in nova T/iesauri Canisiani edilione a Basnagio ador- qiiem sic legimus Per longos erenn plebem ducil
:
:;ata, lom. I, pag. 78G. unfractus, ut quadraginta artnorum exercitiis, mala

*> Extremo suor. Coielerius in nolis ad Tlecognit. quce eis ex /Egypliorum moribus usu longi lemporit
Clement. cap. 33, liunc locum ila resliiuil
Iib. i, : inoleverant innovalione mutalx consueludinii ab-
.
Eitremo suoium baralhrum ingresso, novissinioque oleret.

plebis [)ei ud nalurale lillus transtjresso, elc. •"
ldololalri(c, Forte idololalricce (atdilntis.
' Sic eos per tleiertum, clc, liiiitatur sancius Gal-
17 sr.r.Mo. 13
pulsi. SeJ el fiJelissinii D.iviJ propngali'i aJ iiiliJc- A et propier peccaia in sxciilo rcinanenliuiii priiiiiiin
lilatis nialuni non post multum lciiipoiis aberra- viles personae de siiccessoribus cnriim populo Del
vil ; adeo ut ei ipsi reges et sacerdciles, iieglecto pralicerenlur, vero el ipsi alienigcnis misce-
po.->iea
iiniiis veri Dei culiu, Siturnos, Junniies, turpissi- renlur, vel polius serviliitis ejiis jn;ô subjicercnlur,
niiiiTK|uc rriapum, in ipsa Elieriisaleni, quam civi- necessarium erat ut ipsa dlvina Saplenlla pcr qiiam
latcin cuni lemplo in sancliricalionein sibi delesii, ciinrla sunt facta, reficieiulo gcneri liumano pcr Si!
acti furorc venerarcntur. Proptcr quod compcleMli ipsaiii consulere digiiareinr.
salis talioiie impic derelictus alj eis, jiisie derciii|nit IX. ScJ qiiia iii siia liicompreliensibili ui:ijeslale
cos Dcus in potestaiein paganoruni, iit implereinr naiina illa divina ab infirinis ct inorlalibus roinpre-
quod cis antea comminaljaiur : Sicut servistis (l<is liciidi iioii poterat, mira pietatis dispensatlone pro-
ulienis in tena vestra, sic servietis diis aticnis in leira curavii, ui nosira: infirmiiati muiiali, manenle la-
von veslra, (jui non dabwtt vobis rciiuiein {Jcreni. v, men incoinniiit.-.bilitiitis su.-c polentia cmifnrinaia, drt
l!l; XVI, 13). iiicorriiptos Viigiiiis uieio iiasccrcliir, cl. consiieli)
VII. Sed et luiic iion oblims (idei Abrali.ini rt unbis innre usque ad jiivcniics aiinos a;latc et iiicrc-
Davld, aliquos cx lis, pro reliqiiiis, in tcrra sua reli- mcnils, gratia vero et sapientia singiilarl perveninc.
niiit, templumque suiiin ii) llieriiniiein ad lcmpiis " Nec lamen cuiii cnrne sua deiias illiiis csset obiim-
aliquanluliim coiiservavit , doiiec, peccalis eoriiiii brala, pcr toliim potnit liiiuiîiiis ineiilibiis abscoiidi,
frcbrescentibus, etiara ipsum cuin civilius el civi- his diiiitaxat qui eum cogniliim siiscipere voliiissent.
laie niererciur incendi. Sed neqiie tunc eos usqiic- Quaiido ct in hora natnilalis lilius angelus Doniini
qiiaque divina dcseruit ilemenlia ;
quin iino de fa- ciini niagua clarilate pastnribus geiilis ipsius appa-
villis ct ruiiiis urbis cversa; qiiosdam reserv.ivit, ruit, et ortum ejus omnibus geutibus profuiurinu
qiiihus aptissime prnplieticum illiid cnnvenirct :
iiiiiiliavit ; in qux verba cidein an^'elo miiUiiuJo coe-
Facli estis quasi torris de incendio raptus, et nec lic lcsiis militia; occinuit. Sed et i|sa liora in rcmoiiori-
redislis ad me, dicit Dominns (.iFmis iv, 1 1). Qiiod bus Orieiitls pariibus , sipientissimis et aslrorum
qiiidein in eis qiios in terra sua rcsidere fccit, coin- gnaris hominlbus iiova stella iuopinato apparens,
pleluni cogiinvimus, ut pcccata pcccaiis addentes eos ad ortum novi rcgis atlraxit. Nec non et iiuadra-
el se niutiia 1 a?de vastantes, ullima necessilate, iit

gesinio nativiiads ejiis die, cum euin aj tcmplum
sibi videbatur, compubi in .^gypiiim quasi rescr- Dci, pro solemni cjus genlis consueliidine, matcr
\3ndl, conlra vciitum divini oraculi, vere iriici- Virgo iirKScnlaniliim deferret, ibidem a sauctis lio-
dandi confiigisseiil. Qiii vero a rcge qiii siiperbiam mlnlbiis muiidi Salvaior est agnitus, it ab cis ca:te-
eorum Dci voliiniate domucr:.t , in captivitaiem

^ ris (Idelibus nunliatus.
longinquam fuissenl nbducii, ibi ad Deuin Palruni X. Diiodccimo qiioque ajlalis anno, cum iii eodem
suorum ex toto corde conversi, ita iribulationis igne lemplo parcniibus remaneret Ignaris, videlicel xsd-
decocil sunt, ut nec igne inaieriali ab ipsius posscnt inaiitibiis inter cognalos ei nntos eum secessisse de
ainnro divelli. uibe, sed eo non iiivenlo, rcgredcrenlur ad templum,
Tandeiii ergo miseiicors et miserator Do-
VIII. ei ibi euiu posl Irlduum In mcdio doclorum sapien-
minu'^,lam graves eoruni iabores miseratiis, rcgiim ilsslinc sc ageiitem reperisseiii, inierroganic matre
adeo animos qui eosdem In captlvltaie leniicruni, ad ciir eani doh ntem reliquissel, respondit : In liis qnce
indiilgentiam ct relaxalioneni voliiiitariain illoruin I'alris mei sunt, oportet me esse (Lnc. xi, 49) : ullqiio
pcrinulavit, iil de piiblicis reditibus et •j rariis plu- Insliiuans leiirpium non niiiius ad se qiiani ad Deiiin
riiiia impendi prx>ciperenl, in adniinieuluiii ad lcr- Palrein peitinerc. Trigesiino vcro ex quo iiilcr ho-
ram suam revcriendi, ei templuni Dei in ca denium inlues coiivcrsarl cocpit anno, ad bapiisma serviili
resiauraiidi. Sed heu ! proli dolor! cum legcm Dui sui properavit, ut cx co scillcet scqiiacibiis siiis
vel cxrcmonias, in quanliiiii a riiiitiiiiis, Imo a coin- excniplum iribucret, nc qiiis ab iiifcriori persona
rolxtltiis hoslibiis inipediri nnn pnti;raii(, sedulo cu- baptlzaii contcinnerel, qnando ipsuin Doniiiium et
rassent observare; quoJ nullus uiiquaiii v.I excogi- " Dcum siium famuli sui niaiiibus baptizaliini nicuii-
lare potiiisscl , rcpciitino casu rex iicraiidissimns nissct. Scd quia non aliqua sni necessitalc, sed hu-
Graecoruin, utpiita, prjviiis ct prxco " inalissiml mllltJtls propaganJx gralia voliii.^-set in aqua lavari,
Anlicbrisli, cos Ita oppressil, iii noii iilsi niaiiu coe- ccce Deiis Paier cum voce de (oelo delata coiiicsta-
lestis Iiiipcraloris se ullo niodu iiUorliis credcrent lus esl, dicens : lUc esl filius meus dileclus, in quo
allevari. Qui el lanto miracu'o ab linmanissiiuorum, mihi comptncilum al : ipsum audile (Mallli. iii, 17 ,
diversisslmorum alque iiiniinierabilium adversariiv XVII, 5). Et Spiritus sancius, ciijiis jam et opere eoii-
riim eos impelu llheravlt, ut paiiri.^s.mi de Judu:is, cepiiis cst, ad declarandam sanciiiatis cjus iiinoccn-
plurlmis euruin inlerfectis, rcliquis qui manere po- tiaui, iu co!uniba3 super cuni specie dcsccndil.
lcraiit non pariiin inculcreiit ubicunque terroris. XI. Ita ergo Chrisius bomo gloridtaius ct confor-
Ai ciim illl qui lallbus flagellis erudili Doniinuin pa- tatus aJ pra;liuin cum diabolo coiifcrenJuui, qua-
iriiin suorum meiiiere iiosseiit, diversis caiibus ab- dragiiita Jieruin jejunium exaciurus, abiii In deser-
sunipii, morie sua roundum rcliquissent orbatuni, tuni. Qiilbus expletis, callidissimus adversarius, ex
1 Maliisimi. Sic citaia ediiio rarisiciisis. Basnagiana vero, malignissimi, minus recle, ut viJetur.
1) SANCTI GALLI ADBATIS ET COiNFESSORIS 20
aliquilius, ul crcdilur, linniani corporis geslibus aut A duodeclin corbes ad lesiimoiiium lanii n.irncuii f;ir-
habilu, illiim esurire persentisrens, ei idcirco liomi- clreniur. Mare qunqiie siccis pedibus ainbulavit, et
nein eum laniiim esse reputaiis, sed pr:)iiler vitam fetentes monuos de sepulcro giiscitavii, ei ad cnn-
innocenter aciam super lioniin.;s rormidans; liac vivium vocaius, aquas in vina mulavit. El siiper harc
arle illnm aggrcditur, ul si quidein itsuriein suain omnia, Paier de coelo, qiiondain, discipuiis audien-
panc dc lapide facto, ni ipse siiadblKil, consolari tibus, inlcrdum vero lurbis iiiliniiis astantibiis pari-
potuisscl, divina in eo potenlia doprehonsa, ab ejus ler et auscultanlibus, euni Filium siiuin coinmcn-
iiijurils ei inscclatinnibns quievissei : si in lania ne- davit, et se illiim jam clarificasse ei adlitic clarilica-
cessitiite nec se ipsum recreare (|rivissel, piiro lanien turum promisil.

homine comprobalo, non niiiius eiim slbi qiiam cx- XIV. I)e docirina vero ejus quis aiiqnid digne
teros morialiuin obnoxlum considcraret. Sed admi- commemorct ? cum el discipiilis suis lalia maiidata
rabilis niagisier pietatis ita versuiias cjus elusii, ul, proponerei quae vix aut nequaquam humana possibi-
iiec in pancs lapidibus permut;itis, divinilalis in eo lilas, nisi vi valida Oei ipsius adjuta vel altracta,
depnhenderel insignia, nec impossibiliiate coiifessa, possel ciscqiii, cl omni gexui vel conditioni lam le-
ad nosira animnretur infirma, dicens quod vita ra- via ei iia salubria ipsa inoniia iiitimarc curarel, ut
tionalis animx non tanium in muieriali consislai ali- B iiullus oninino, nisi uiullum ignarug et per omnia di-
nienio, sed in omni verbo quod procedit de ore Del vina gralia vel proieciione indignus, a regno Dei ile-
{ilallli. IV, /()• beal excliidi. Denique ipBis apostolis et eorum sequa-
XII. In hoc ergo coiiniciu ccriior racius quam cibus iia banum virginilati;r arripiendum persuasit,
ante fiieral, diabolus per oslentatiuncm inanis glo- ut hoc Bciront non humanx induslria>, ged muiieris
riu) qua pluriiiium deleciari morialium meiilesagno- esse divini. Abrenuntialionein qiioque omniuiu fa-
veral, diviniiaiem Clirisii se cxplorare posse pula- culialuin el anectionum sic eisdi^m aggrediendain in-
oal : assumpio eo ei supcr f;istigi.i celsissiini lenipli limavit, ui se cognoscerent el in hoc sxculo " inulio
posiio, snasoquc ul inde, si Filiiis Dci csset, se prx- plura quam reliqueraiit accepturos, ei iii futuro vitain
cipitem daret, el non Ixderelur. Ad quem liellator xlernam. possessnros, ct in die m.igni judicii ciiiii
invicius hujusinodi teinperaiit eloquiuin, ui ncc Fi- ipso judices esse venturos. Cspteros auiein lidclcs
liura Dei se iiegarel, ncc diaboli suisionibus consen- doruii, ui huiiiiliiaie, mansueiudine, pace, niiscri-
tiendum esse ducerei, diceiis : qnia sanae menlis cordia, justiiia vel palieiilia ^ deos snos, cl sibi re-
non CEsel ul qiiisquam Dominum el Deum suiini len- gniim Dci, persecutioiies eiiaiii improbuiiim, bi ii»
tare prxsumtTci. Igitur et in hoc clisiis cerlamine nercssitas incuiiiberct, stisiinciido acquireru iion !as-
iiiimicus, per avaritiain qua mundum se perciiiisse sareniur. In rommiine auiem cunclis prxceplum de-
gaudebat, e( Christum sibi sulijugare iion diffidfns, dii, ne frairibus iraii conviciorum inaledicta in eus
ostciidil ei omnia regna mundi, ei gloriam eorum, jaculareniur, vel his oecasionibus non amjiutatis, ad
eo pacio ut si pro his accipiendis ipsum prostratus tiomicidi;! lalierentur. El nc quis uxorem proximi sui
adoraret, talibus ab co donalus abirei. Quam imma- iinpuru oonluerclur oculo, el idcirco maculari pos-
nissimam blasphemiani m.tgisler huiiiilitatis cxhoi- sel adiilterio ; et ne lcmere jurare praesumeret, ne
resccns, tiirbida indignaiione inonsirum ncfandissi- forte perjurarel; nec quisquam obsiinate adversario
inum a se repulii, dicens : religiosi coidis essc, siio resislcrel, ei inde iion solum animae, scd el cor-
Dominum Dcuin adorare, et illi soli servire. Ciijus vi poris pcriouliini iiicurrercl.
fulmiiiis ullonitus adversarius, cl ab eo recessil usque XV. l>orro auiein perfectioris vilJB cupidis , ct
ai tempus (Luc. iv, 15). Vicioriosissimum vero Regis regiiuiii cffiloriiiii avidi-i, iia miditatem el conleinptuin
iiosiri Iriuinphiim adiiiirantcs angcli, debiiiK eum terrcnoruiii indixil, ul lamcn iiequaquam ha;c sibi
venerali sunl iibseqiiiis. dcfulura ronlidercnt ; ciim Cieloros Clirislianos iiis
XIII. His crgo \U peraclis, Chrislus Doininiis ad abundanlos ila ad illoriini accendercl obsequium, ut
homiiies regressus, secnndiim Scripturaiii, o/jf>ulu!! _ quicuiiqno liloruin lia;c siiis piiiiperibiis iiiiii!.slrarel.
cst ialulem in medio terra (Pial. lxmii, ti) : c:i'ois ipsi (.'.lirislo 01 Deo l'atri se impendcrc iion dubita-
visum resiilucns, surdis auditnm, mutis loqiiclam, ret. Ficios aiitcni Doi oulioies, el de gencris nohili-
leprosis emundatioiiem ; manois opidcia, ilxinoiiia- laie gloriaiiios, liypocriias el geniinlna viperarum
fis iiieniem, paialyiicis vigoreiii, claudis grcssuiii, niincupavil. Ipsns qiioque saoerdulcs, qui pietatcm
el roKlesine nomine murbis umiiiiiiodam iniperiioiis iioniinc pr.Tiondebanl, ot iiiarui;iiii iii cnrde coiile-
nieilelain. Quin el sequenliuiii qnaliior niillia de se- gebaiit, ca'oilalis nolavil, cl caicoruin duccs rcdar-
piem panibus el paucissiiuis piscibiis saliir;ivii ; ali- guii, ct niiiliuiii convenienti comparatioiie sepiilcris
qiiando vcro de qiiinqiie paiiibus ci iluohiis piscilius dealbalis assiniiles devicit, qui a foris quidem appa-
iia qiiinque millia virorum, excepln iniilieruiii el reiit huminibus pulclira, inlus vero pleiia sunl omiii
parvulorum iininensa numerosiiaie, replevii, ui de spurcilii. Nec iion et Pliaris;eos qui sibi jusli vide-
fragnienlis reliquiaruiii, qune de liis pauculis rebiis bantur, el aspernanle« cxieros, pocniientiaiti pccca-
inier luanus ei dentes cunvivaniium succroverani luruna recipere uolueruni, ita confuiavii, iii se ipsum
° Midio plura. Canisii edilio Basnag., male, mulia »>

Deos surt.s, rt lihi refjnnm Dci. IIsc ia inendo
plura. cubare videniur.
*i SERMCk 21
diceret ideo venlsse, non ul juslos, sed peccaiores ei A turaii, peiivi-runi pr3e>ideni, ut cum crucifigi prs-
perdiios iiiiiuircrel el salvos faceret. Et sc esse ve- ciperet. Qu'i(i cum sipius abiiueret, dicens
ille : In
rum Dei Filium, iion solum atiestaiione signornm co te nihil dignum morte invenire {Luc. xxiii) ; tiinc
ei incoiuparabili sapicnlia m»iiifesiavii, sed eiiam impia gens et ciinlis abominanda, lali nviledido sa
proplielicis iitterig ac invlctissimis :ill<'g;itionlljiis damnavit, ut imprecarentur sunyuincm ejiis venire
approbavii : «ed increduli Judo-i qiioiies in sani lis snper se et super filios suos (Muiih. \xvii 25) ; adji-
suis Deum contemncre nun limucrunt, nec ab iinico cienlcsquia ipsi legein babercnl, cl ille seiuiiiluMi
Filio ejus malitiae »ux niachinamenia contioaeninl, legem deberet n ori qui se Dei Filium prasumpiuose
injuriis eiim lacessenteg el maledictis, insuper et U- faceret : sed ne verbo quidem simplici diceret, nisi
pidibus eum insectanies. Cuin ergo iiicorrigibiies cos eo modo ui ipsi es operibus quic in noinine Patris
perviderel, cum discipulis suis secedens ab eis sui facieliat melirenlur , aiit cnnjerlarenl, ntriim
leorsum, ruin:im miseroruin jam jamqiic incumbere, laiilonim mirabilium operalor Filius Dei dici et cre.li
sed et niundi toiius finem non lon^je posl fulurum merito dcberel. Ilis igitur pracses lrenief:n iiis, el
renumiavil : et se pro salule generis huuiani cito Diaximc propler illud conslricUis, qiioil quasi maxi-
rriicis patibulum siibiturum, et die tertia se resur- mum et iiitolerabde sibi meiueliai olijectum : i'i
recturum essc prophetavii. B hunc dimitlis, iion es amcui Cwsaris [Joau. xn, li),
unum adjudicavil fieri peliiioneni eorum (Luc. xmii, ii).

XVI. Inierea geiis impia de dijcipulis jam
dudum avariliae morbo corTiiptiiin, promis»,) pecu- XVIll. Tuiic imposueruni ei cnicem (|uaiii ad In-
nia, ad proditiunem magistri et Doniini sui prnlra- cuni usqiie porlaret; sed tamen qiiasi lionoraiiles et
bere curaverat dum ille
: diabulo plenus, et jam conipat entes ei qiiem tam indign.i morle pcrimeie
ultro iiiimicis eum tradere paratus essct. Captata satagerunl, cccticrunl qiiemilam aliinigen.im cru-
igilur opporliiniMte quando siiie lurbis qii:e illuin
cem lerre post ilhim. Kl cuni vciiisset ail loi uin qui
rreqiientissiuie sequi solebanl, iia ab adversariis capi, C,ilv:irix dicebatur, pro eo quod ibidem ad morlini
liâri, trahique poiuis-ct, ut evadendi vel deren- cuiidemnati solebanl,
truiicîri (^liiisiiiiii Doniinum
drndi faciilias ei, sicut illis videliatiir, non esset cnicifigenles; ul e^ lioc lurpissima mors redJerelur
pnsl oralioneni quam valde prolixam pio saliiie
iiifainior, lalrones uniini a dexlris, aluriiin suspen-
ncitra Deo Patri prdfudit, obvi;<m persecutoribus derunt a sinisiris, (t liis verbis irridcre gaudebant :
guis processii, et >|uein quxrcTeni iiiierrogavit. Qui ipsum non

Alios salvot (ecit, se potest salrum farere
cum se Jesiim (
qund noincn rjns erat propiliuui (Matth. XXVII, 4^). Uiiiis cliain dc latroiiibus, simili
Leg, propriiim quaerere dixi-stni, et illt! se csse
)
Q baccbatus iiisania, di\il ad illum : Si ta es Filius
responderei, iierum aique iterum retroacti abicruiit,
Dci, sntvum fac (. ipsum ct noi (Luc. xxiii, 3'i). Aller
et ceciderunt iii terr.im. Scd qui ad lioc venerai, ut
vero, cujus Di:us liluiniiiare dignalus cst menteni ad
passione sua nos ab xierna damnaiione liberarct, cognosceiid:im veriiaiein prssentem, increp.ibat so-
Undem aliquando, majestatis su.i; poientia ad leni-
ciuiii, el obsecravit Duminum pendeiiteni, ut suimet
pus abscondita, in potestatcm fureniiiiin se sponte in rpgiio suo iueniiiiisse dignaretur. Cnjiis credulaiii
pemiisit, ut indebila morte sua nns ab omnibiis de- meiitem el os confiiens Cluisius approbans, eodeiii
biiis peccatis alisolverei. Captum crgo et ligatuni
die seciiiu iii paradiso illum spopoiidil adrulurnin.
impii minislri ad iribiinal pi.xsiilis peiduxe-
I'il.iti
Dum h.i'C Crcaliir a creatiira qiiani ratioiiabileni
runi,quod genlein illorum subveriorci, cl iribiita coiidiilil, perlulijsct, irraiionabilia el inseiisibilia
Cxsari dare prohiberct, et Cbristum regein se esse majesialis >'jiis niiiu conlerrila, derectiiiii sui mnr-
dicerct ; et idrino juden ipse, si ainicus Cxsaris
taliliiis niinabaiilur : cuni cl sol lii lencbras sll coii-
esse voluisset, lalem viverc in sui condemnalionem \crsus, el terra muta, ct pctr* sciss.e, et monu-
capiiis perinitlere non deberei. Tum ille, necessiiaie menta aperta, et rerum natura turbata, qux inju-
compiilsus, dedil illum niiliiibus siiis ad illudendum.
riam Dci ferre iion siisiinebal. Tosl ba;c vero ciim
Qui irrisoria veste, velnli qui regium sibi nomen
^ onuuA reli.|iia qu3P ficri op..rlueral essciit impleia,
usurpare prssumercl, indueiis (/"'oid' , indiicnies),
ut coiisummarelur Scrlplura qiiod acelo potandus
el corona spinea pro diademale coriinatmii, quiii el
e-isel, sitire se dixii, et cum accepisset acctum, et
ariindine pro scepiro imperiali dcxleraiu comple- manus
siium spiri uin in Palris coiniiiendasscl, dixit :
luin, sputis in facieni illlus projectis , el colapliis

Coiisummalum est, et sic inclinalo cap'le Iradidil spi-
alapi-qiie creberriniis, ferulisque ca-deniibus ciiiii
ritnm (Jonn. XIX, 30). Et honorilice sepiillus ab
iiijiirianies, et regis nomine saliiianies insuper et
;
amicis, caiitissime .'êrvabatur a cusiodibus, meluea-
singulorum nomina prodcre velalum poslulaules :
llbus videlicet ne dlc lertia, sicut aiiie prasdixil, re-
quasi vile mancipium (ul inierim Dei Kiliuni taceain;
siirg.rc pntuibsei.
maximum propbetam, et lantorum elTecioreni signo-
ruin, sapienlissimumqne viriim lurpissiiiie traclarc XIX. Sed angeliis c coelo venicns, mlliies sepul-
studuerunt ; et ila illusum, imo casiigituin, ei nt cruin cvlgllanlissimc cnsiodicnies iiiortuoruin insiar
rpertiits quideni dicam, mortilicaium prxfoclo siin siiiperaclos reddidil; et post inodicum rei realo aiii-
iterain illam prxsenlaveruni. mo et splrilu, tcstes glorlos.c resiirrectionis ejus el

•
XVII. )udxi veio necdum lantis ejus injuni: sa- fctit. l'orro iiUerim cum ipsi ja(Cri;ni ui eiaiiimes,
85 SANCTl GALLi ACr.ATlS ET CO.NFESSORIS 24
pias cum aromatibus ejus » cnrrumpendi corpons A [ueni, salvus erit; qui vero noii credideril, condemna-
Tisilalrices idem angplus graianier a(T.iiHS, ne limu- iilur {ilarc. xvi, IG).
reiil horta(us esl. Et qnia Doniiiuis Jcsus Cliristus
XXI. Et quia irriiatores Dei ei increduli Judii,
dcvicto mnrlis iuiperio rcsurrexit certo paie'ecit ••
in-
et genlps idolohuris dediti sign seraiil ad fideui nii-
dicio, et ut Incum viderciit ubi pojiius erai bomi- trieiidi, dedii aposiolis suis virliiiem siiper oiiinia
nus, admonuit. Qiio cum inlrarcnt, viderunt duos dimoiiia, ct ul languores curarent, c*cos illuniina-
nngelos in albis sedentcs, unum ad rapiit, et iiniim rciil, leprosos muiniarent, ipsos et morluos rCMisci-
ad pedes, qunnd;iiu ibi reqiiiescenlis, et itiodo re- tirenl; et pr.-ecepit illis ut annuntiarent regnum Dei
siirgcniis, inde .luctoris sterns viije. Cinnque pa- apprnpinquare. El quia cunctis genlibus et linguis
vefacix coepissenl egredi, aufugere cnpientcs, ve- iiovam lianc doclriiiam prxdicare dsbuerunt, dedil
ciirril cis ipse Dnminiis ; benignissinie salutiias ad
eis diversaruin lingiiaruin agnitionem. Quiii cliain
iliscipuliis suos (levicta; inurlis nuntias deslinavit.
ipsis et eorumdem fidei sequacibus mullo majora
El eodein die Petro speci:iliter apparuil. Qui et dun- promisii et concessit, ita ut dum plurimaruni lingua-
biis ambulantibus, ei de se sermocinaniibus convia- ruin hoiniiiibus in una loquereniur, a cunciis intel-
Inr effeclus, dc Scriptuiis asseruit qiiia sic oporle- ligereiitur, ei umbra illoriini transeuntium infirmi
rei Cliristiini pali, ei rcsurgere a moriuis, ei ita in-
sanareiitur, et sudariis vcl cingiilorum fimbriis ne-
irnre in gloriara suam. A quibus eiiam inviiaius ad quani spiritus fugareniiir. Sed cuui liic in alia re-
cocnam, iii fractione panis esl agniius, cuni ob cici-
gione, boc esi, in Galilsea, vel ante patsiouem, vel
tneni cordis prius videretur ignoius. post resurrectionem suam discipulis ediJissei; ut in
XX. Sero quoque cum factum esset, ipsa dle ap- viciiiia ejus loci ad alta CiEli conscenderet, iibi cru-
paruit aposiolis suis, et eis gaudia pacis mandjus cis ignomiiiiani pau'o anle subiit, atque ipso qiioque
iiisiifd.ivii, ct dixit : Accipile Spirilum sanclum : quo- noniine dispensationem iiic.".rnationis pa-sioiiis
, ,
rum rcmiseritis peccaia, remilluntur eis, et quori.m resiirrertionis, asccnsionis in coeluin fiJelibiis ape-
relinueTitis, relenta sunt (Joan. xx, 22, 25). Ad con- rircl : Bclhaniam, qiias domiis obedieniix dicilur,
iirinanda quin eliam corda diibilantium, qui se pu- unde ccelos peterci, cum aposiolis invisit, dociore
carent spiiilum polius videre quain cnrpus, osten- gentium quid sigiiificeni eiponenie : Jesus Clirisius
dit eis nianiis et pedes ri ccniissimse passlonis signa [aclus est obediens usquc ad morleni, mortem autem
retiiieiiles, ut iiidubie resurreciionis ejiis (ierent crucis; propter quod et Deus illum exallaiil (Phi-
id.inei lesles. Sed illis adhuc non credentibus ei lipp. II, 8, 9). Cumque illuin qui convenerant inler-
iniraniibus pra; gaudio, ut per effeclum compstionis
Q rog:ireot si dies judicii ei mani'esi3iio regni Dei jaH
viritas patescerel c;irni=, interrogavit si haberent imniinerel, dicebat : Son esse iiiorum, vel ciijus-
aliqiiid ad m iiducaiiduin. Cunique obtulissenl el qiiam morialium ; sed ne ipsorum quidem angelo-
partcni piscis assi ei lavum mellis, manducans corum, nosse lempora el n.omcnta, qucE Pater posuit in
ram illis, reliquias dedii eis, el commemoravit lia;c sua poieslale (Act. i, 7 seq.); putiusque in civitate
eis esse verba quae anle passionem suam pra.liie- Jerusalem adventum sancii Spiritus eis eispectare
rat, quoiiiodo necesse cst sua niorte mortis Impe- praecipiebai. Qui) spiriiu roborati, lesles illi esscnt
rium dissolvi, ei in sua resurrectionis agniiione poe- primum in eadem urbe, deinde in lola Judxa et
«itentiam el reniissionem peccaioruni cunctis gen- Samaria, ad poslremum vero usque ad ultimuni
tibus praedicari; nec non et ipsos adbuc gloiios ssiin;i terr;e. El liis praemissis, elevatis nianibus suis be-
Spiritus sancii iiiissione roborari promisit. >ec nedixit illis cl cunctis nibil niiiiiis opiiiantibus,
;
taiiien ita instructos et t;ili promissicne coiisoI;iios quasi pennis colunib.% incorruptibile ci.rpus suuin
moi abscessu corporali discedere voluii, sed per libravit ad cceliim. Cujus rei mox duo angeli, lii>c
qiiadraginta dies in universis argumentis eos visila-

esi, qnia coelum pcnetrarei, astipulatores as iieiunt,
vit. Nunc foribus tiausis, in medio
eo.'-um consistere; et quia in cadeiii specie gua assuniptus esl ab illis. ad
iiunc vero per totam noctem frustra D judicandos
in piscan.lo la- vivos el niortiios ventnrus essei, dise-
lioraniibus, ipse sians in littore multiiudine pis- ruiit. Tunc ut sibi a doininatore coeli pr;rcepliinn
cium rcte ecrum compleveral; et inter prandenduir. erat, Jerusalem ingressi, sancti Spiritus adventum
licato Petro post claves rcgni
coelorum ac retentio- suspensi prKSIoIabaiUur. Qui decima posth.cc die
pes relaiationesve peccatnrum, ovium su.uum cti- venii, ei scientioe perfectionc illus eJocuii. el lin-
ram priceplt, et quia pro earumdem cura (jviuni guarum varietate donavit, el adversus rabiem per-
crucem subiiurus esset iniiinavii. Deinde in nionieni fidoruin roboravit : congruentibus ad hxc sigiiis
quemdam secutos in flde solid.ivii, el pricepii ui osicnsis, suno vidclicet flatus velieinenlis, el lin-
ircnt docere omnes genles, et baptiiare eos in nomiiie giiis igncis; cujus aucloritate coiifnrtali, resurre-
Patris, el Filii el Spirilus sancii; docenles servare clionem Doinini iiostri Jesu Clirisii auctoritate pro-
omnia {ilallh. xxviii, 19) quajcunque ipse manda- phelica cnmprobanies, milic Juilenriim eodem die
verat illis, ei ait illis Qui crcdiderit
:
ei baplizatus ad fldein convertuntur. E( in sequenlibus aliquot
^ Corrumpcndi. Eiscriptoris b Indicio.

menduni. Uescribe Ita cv cnntcMu re.NCripbiiiius. CJil.
mungendi.
(nale, ul videtur, judicio.
"(•
2.-; SEUMO.
niillia. Qiiamdiini vpro lurliam siicerJulum obcilire A aiit lionilciJiimi, \el convicitnii confcrre, 3ut falsimi
(iilei persiiaseiunt. teslinionliim de qiiaHcimque ciiiuine prx'smii:.l
XXII. Inlcrca vero diim oniaia supra ilicta lie- inurere; sed silis invicem benigni, et dnnantcs vo-
enl, dimisit Dominus nnines gentes ingreili vl.-is bismetipsis , sicul Deus donavit vobis peccaia
suas, et diversissimorum errorum opinionibus im- vesira. Et delicta prj>terita p*niientiic remediis
pleri ; ila iit quidam soleni et lunam et slellas, mi- vel eleeinosyna:um largitale redimenles, immiiien-
nisterla vidclicel humanis usibus allrlbuta, divinis tia cum Dci adjulorio pr.ccivere studcalis. Scien-
lionoribus celcbrareni. Alii vero inajore demenlla tcs cl diem generalis jiidlcii jam jauique proxima-
capti, non solum auruin et argcntiim, sed et ligna re, el incerlam singulis cxitus sui liorain impcn-
Cl lapides, qiiadrupedia, serpcnlia seu voiaiilia, cl dere. El quidem iiiagni jiidicii novissima dies ciin-
ipsa lerrac vircmia, pro Deo aueiore venerarenliir. ciis esl mortalibus expavcscenda, iit puia iii qua
Tandem crgo piu5 orealor omnium, qiiando et nns nlliil incorrcctum absqiie aetcrnali poena remanebil
ipsos adinventionum et pessimorum actiium noslro- Iniiltiim.
rum pigere deberet ac l;pderr, direxit ad nos apn- XXIV. Sed non minus cunclis sapieniibus qun-
stnlns suos qul docerent nos ali liis vanis convirti lidianum Dei jiidiciiim formidaudum esi, qun et
ad Deum vivuin et verum, el exspcciare Filiiim B quosdam probanddS dispcnsatorie reliquii in niuiidn
ejiis de coelis, et in perceptione Spiritiis sancii qiicm aJ tcmpus, quosdam vero Ids jiiste condemnatns
in Clirisio regencrati perccpimiis reniissioi.em pcc- obliviscitur in pcrpeluum. Alios quoque diu jacen-
catornm consequi nos crederemus. les in crimlnibus manu misericordiae suac lcvaj :
XXIII. alios auiein de peracia jusiilia praesumentes fned:c

igilur legalionis "
Iliijiis iios indigiii nosiris
lempoiilius virem gerenles, olisccramiis pro Clirl- quiindain passioni concedit : bos vero qiiocunque
slo, uisicut quondam in liapilsmo, ila seinpcrabre- verberc cocrcitos usque in finem ab omni prorsus
nunlietis diabolo etomnibiis i)|ieriluis ejiis, et onini- scelerum labe cus'odit. Quocirca sub liis Dci judi-
lius pompis cjus ; el cognoscaiis uniini verum Deuiii ciis uniciiique in liac vita meluendum est, ut in fu-
Patrem seinper in coelu regnanlom, el scnipilernam turo jiidicio ab oinni mctu peccaiorum et morlis
Sapienliam ejiis in lempore pro noljis incaricilam, aLsolvi racrcalur. Deus omiiipoieiis ,
qui oinnes
et S'ncium Spirilum xlcrnx pignus salvos /ieri, et ad agnilionem verilalis

salulis in li:ic homines vult
vobls leregrinaliime concessum ; aqiie iia vivcrc venire (I Tini. ii, J). lu' h.Tec per ministerium lin-
cureiis, sicut Dci filins decere cngiinvisiis, devilan- gii.-c nostr;e aurilius vestrc fralernilaiis infuilil: ipsi
tes gulae conciipisceniiam, ct elirlctalis insaniam, pcr grailam suaiii cadem in cordibus vesiris friirii-
rornicationis iiiiinui;ditiani , avarili.e ididulalriant, C ficare facial, cnoperanie Domino noslro Jesii Chri-
irae vesaniam, tiisliliae nebulam, laedii rancorem, Spiriiu paraclelo. Bencdicius Dcus iii sxcula.
sto, ei
invidix rubi-ineiii, inflalionis inaiiitateiu, superbia! Aiiien.
suliversionem ; ct niilliis ciiililjet Clir;sli.ino furliim
" Fcedai. B;isnag. eili:io, pcrpcram, (mde.
APPENBIX.
EPIGRAM>UTA seu HYiMNI SACUI
ANTIQUORUM TATRUM MONASTERII S. GALLI,
RKRNARDI. COLUMRANI. ECKF.IIARDI, HAHTMANNI, NOTKKRI BALBULI,

NOTKRUI MFDICI. RATPEKTI, STRABI GALLI FULDENSIS,
TUTELONIS, WALDRAMMI, ANONYMOUUM;
A CANISIO PRIMUM EX VETU5TISSIMIS SIS. CODICIBUS SANCTl GALLl EDITA.
CANISIUS AD LECTOHEM.
Illuslriiim virnrimi monasierii Sancli Galli sacra vieiment cum nostris lemporibus tonfereuti , il.i enim
carmina iilii vidi, iligna censui liice, luni ob ennli Velserus. Delicinus li:cc caimiiia It. P. Jo-
liii|iiitur
lionein , liiin ub iiielatem propicr

, et vel maxime doco Mculero, mouasierii Sancli Galli prnlcsso, el
venerandam uobi-
anliqiiiialein. Kjus.leiu jiiJicii liiil sacroruui caiioniini d iciori qui inisil libetlum ms.
,
lissiuiiis M:irciis Velseius. qul iii lillers quibusd:im qucin sliidio ct ainorc ai.tiqiiilatis conseripsit, vo-
scribit, liaec sacra cannlna sibi apprime placuissc, c:ili|iie Mcmnrialc illusiriiiin virorum Saudi (îlli, in
i.a «I inlcrdum pcne /aciv/iiias cicussciint, anlniuun cujiis prima paric illu>lrcs sanclosquc virus cjusdcm
«7 APPKNDIX AD S. GALLI SCRIPTA, 28
motiaslprii, n sfciinda ablnles compenilio (lescribil A '«1' '>'",anie nnnns SOO, GOJ, 700 el 800 etst
et variis a(icinribii>^, iiec iinn ex nis. anliqiiis moiiii dcscriplos srimus et er ipsis (ôdicibus, ei ex inli-
.
menlis, ciijus libelli bf Midcio iisi, liinc inde qusdaiii qiiissiiiiis librorum indicibus seu (h( appcllant) re-
«icerpsiiiius, el aiMiiliiiiii-, iil quis qiiisipic fupril , yistris, qiiihui ecrliss muin leslimonium tulit magnui
faciliiis palerel. Terlla vero pars coiilinel s:icra car- iUe Tcrqesnniis prirsul Ahieas Siilciui
qni posiea ,
niiii:i, qiu-e quaiiSa liilc ei ms. Codicilnis deiiroiiipse- pontifr maxinius rciiunii:ilus, riominalus cst Pius II,
ril, palet ex pr:i'laiiiiiii' illiu*, qii:wn |ir.cmisil, ideo- duiit ad Creq. Iliiiiibiirijciisem jiiritfonsuUuin rpislo-
qiie liic eam subjunxliiins :

Inm l'20, lili. , sic scrit'tl : Inrcni apud Saiicluni
I
Gallum ,
qui.d Suevofum ctl oppidum , iji veteri n>o-
IN ilYUT«OS SVCKOS UIVI C*IM I'»rBIJM PRCIATIO naslerio biblioihc.cam pcrrclusUnn ubi et librot reperi
,
101 UCI Ml'. rZLEHl. iirwtlisf.iine coiiscripins auclores (uerunl
, qiiorum
Niiftmam hanc 1'xlumaw parlem liiimnos
<•( vcluti , Thcutuncs. IIitc niilur cum
iiasinl, non offendetur
videlicet sacros , ex umumeris quiE auliqui Palres leclor quirdnm minns subtililale levia, cunt conspicit
Saneti Cati monachi i.apicn'er ilix-ernnl el sunnier , reruin pondere esse arai in ea ipia tam ubiqiie ; mira-
decaniarerunt , «W ideu dacripsi ut cl inihi inneino- . bituT vero aliquos siilteni ex iUis in a'tatc tam barbani
njiiiiu aliquud coulicerein ct ii( riuic ob ediicein leni-
, tam btiic lusisse ct lam Laline et ubiquc mcminerit ,
poris iiijiiTtam sailein sccunduia aliquain uii paricvi idcm lertor, cum omnia isla ad cullum divinuin fuerint
vidcbantnr breii quusi peritura , ea hac opera mea tcl a 1'alrihus diclaln maqii' spcclari res qunm verta ,
.
atiqualiter terviirem ; el demum ul quiv adeo erant tanlum miisicam quonlnm prosndiam. Ktti ir.ro inleqra
dinjecla et dispersa, in unuin quiui coipus rediijerem , r,scripierunl iiliqui hujut yeiwris volumiiia , ct adtint
alqiie adco hunc libeltum lcrlium veluti in exemplum seorsim eliinn niulli iilii el hijmni, et epiqramniata, t//ii
statuerein eorum quorum superioribus duubus nrpnii tamen describere non slaliii ; hirc nittem quod nec ,
niemineram. llnde nikil pcnilus huc tntromisnim csl, tcirnn fiiistenine aiictore» ipsurum monachi Siincti
quud non estel jam oliin iicnernlionit lilulos ronsecu- Calli nee nc, huic upiiiculo iiiferrc nului. Ex Sanclo
lum, Vtl ex aucioris sui (ama, vel cx bonilatc ct anii- Gailu IGOO, dic 4 Aug.
quitate sua. Ccrtc iptos todices, ex qu but dctcripta Hkc Mel7.1erus.
BASNAGII DE HIS CARMINIBUS OBSEltv Ai iO.
Ujcc poeinala varios hahenl aiutores priora : ttmporihiis edlderiiui. ab adolescenti.'»

I'r;criieral
siinl llarliiianni. Uepreliemlil O.uiisiiiin vir enidilus scliolls sLudiosus , ii( niissas et
Saii;;alU'iisil>us lla
inliT Anglos
,
qiind illuiii llirlniaiiiium, iioii llarl- ciirsum s;e|iius oiiiiiicret , quippe bonm se tiiisiut
appellaveril, qui Iuil Uodulp.i llurgnndldiMim
iiiMluiii audire tiiccbul , cuni tus aqi-rc doceret {Eckerhanlus,
regis Ciins^ngiiinens, abbas Sangalleiisis pnsl (iri- de Vila Motkeri, c. 21). i.anguidiis circa claiisira
nioalduin «niio 87-2 elecius, quique posl uii.leciin ibal, nec lamen docere dcsinebal, iiiquit lu:kerbar-
aniios sesc abdicivil. Nolal virerudiius noii
munere diis, a qiio Kalperlus appellatur; nun:)iiain ad c:ipi-
iiiodo qu.-cdaiii edidisse, sed el Vllaiii Vibo-

carmina tuliim iiisi vocatus vciiil; cum punicndi niiinus ipsi
rada! siib ejusdein nonilne liaberi sa;culo Beiiediciino deinandatum est , impunitatein labeiii nioiiaslerii
qiiiiito. Scd an hsc vera siiii dnliito. nominans scripsit libruin dc casihu.s moiiasterii
.
1'rimo dislingui debel Ilariiiiuliis abbas ab llarl- Sangallensis a lcniporibus Coluiiibani ad Saloinoiieiii
nuniio niim iclii'. Sic eiiiin lii Ler.inliis iii Vil.i <Snl- iisqiie, de quo inferiiis. Dirtavcrat litaiiias pliiri-
l>eri {Cnp. 15) : Temporibus CTininldi canonfCi abbatit nias, iiiia: caiiebanlur dicbus llogatloiiuiii ; iiiler eas
el Harlmoli conobbatis cjus. IIic li:ibes ilarliiiuunn aiileiii piiucipeiu lociini oblincbat llla sa>piiis lau-
jain cnnabbatcni Criinaldi, post cujiis obituiii laitiis dala Ardua spes mnndi , q\ix hlc apuil C.inisium
:
est alib:is S3PCiilaris, iit luirat ipse Ciiiihildus arclii- cuin ca:leris legilur. Ubi niiirlcm iiislare sciisil .
capellaiiiis I.iidoviei Pii.Ab c" dis iiiîiiiiiliir eolcin coiiiiiiisii aiiiniain qiiadraginla dscipulis qiii tiiiic ,
capite Ilarlnianni, qiioniin pi mr consilio iiingiius

bitii presbyteri ad inoiiasleriuin fesli caiisa advenerant :
Lilaniam sanclns hiiinili prece leiuil cl Mtlottium fe- uniisi|uisque ipsi triginta inissas pollicilus est , el
cerat. Ilic coiiinionacbiis Nolkeri ab alibale iiiteiTo- Ixtiis obiii.
gaius circa Saloinoiicni episcopuiii ,
qiii cîppani III. be Ni.ikcrn cum siipiriiis cgcriiiiiis , niliil blc
moiiaclialeiii indicere volebaC qiiain :id lores rlauslii diccndiiiii Mse offcrl. Distiiigiii debeiit soluiiiniodo
depoiierel , responsum (ecil : Kcijula nasira nun Keiiiiiii Nolkeii, (|uiiriiiii allcr Ualliuliis, allfr vcro
limilitiidiiicm ntnnachi, sed inunacliuui ijUiViil. Is fiiit Mi'di. us diciliir ; ainburuiii enitn versiis iii liac col-
pio-ab!i;is el taiulein abbas posl Alicr S:il"iii"ii''in. lccliiiiic O' I urriiiit.
II .rlnianiiiis Jiiiiinr bnl poeli, oper.niin'

idnliTai in IV. roelas Saiigalleiises einimer.inius nnn scciiii-
F,CCl<;ji:i laiii solila. Vcrsus qui hic (olliguiiliir sunt diiiii lciiiporum Sericin , sed eo ordiiie qiio disposili
llnrtinanni Seiiiniis, qiiaiiqiiaiii el alii|iia llarliiriiiiii siiiil ipsoriiiii vcrsus iii colleclioiiC Cmisiana. (jitin-
juiiloris potiieriiil tjeieris inseii. liis Igilur ceiiserl debel VValdratimus. Lilteris eru-
Secundo iiec llarlinulu» i.ei: llarlniannus ille, de diiui el egregius 1'Tciiiii ator dirob:ilur ; qiiin iiiio
quo iiuiic :igiiiius, Vilaiii VVil.ora.l.c vli};iiiis scriji.sil. pnescus el .Mcljitia' sludins.is vari.i conlecil carmina.
Terlius fuit llarliiiannus '•a'(iili' deciino desiiirnê
, Ipsi iribuetjaiiiiir iii Codice ms. versus Saloinonis
*el iindeciiiio scriplor. F»cili' p.oliatiir ex i|is:i Wl- opiscopl , errorcin deprehcndit Canisius, el accuraie
boradae Vila {Sac. lien. v, p. WJ). Erkeiliardiis ab geiminos Salomoiiis lelus a versibus Valdraiiimi
lldalrico Amûslano pr.rsiile iinpulsus , mulln qua di»iiiixil. Lilanias eiiaiii edidil, qu.i; liic lcgiinlur.
inchoavit seiiio Diini versarelur Wiborad:e
inoiiasierio Sangallensi
de Wiborada audivcrat scribere jaiii iii
coiifectns el gulla , ol lo<|Uiiiiliir. Iioc esl, poda^ra virgini fiiil ainicissiinus ipsique bencdiclionem pcr
niiris niiidis veialus. Illins t(kerliardi qui obiil seriuliim f.-cpiiis Iransniiiterc consueverat ( Viia
an. 97.S opiis confccil aut de.^cripsil llariinaniiii.s. lVi'ior(i(iir, e. 5'.), p. ^\). Iloc muneris compensavil
Vixil igitur leilius ille ll:ii linaiinus posl Kfka liar- virgo cuin bfiiediciiiin paneni servo inluistrans, liiin
dum, ui.dtciiiio sxciil.i, a geininis Ibii tiiiiiiiiis qiii ipsuiii ex a'giiliiiliiic sanans. VValdraiiiino vcro ad-
saiciilo 11(1110 poeliceii cnleliaiit plane diveisiis. veiiiuiii llungaroriiin :iiile aiiiiuin rcvclaveral ( Vi(a
Uuidi|iiid sit, fucre iii mouasleiio Saiit;alli'iisl rfiio iôikcri, c. ^ll). Duiii decanalu fungebalur in mo-
liartmaniii sa'culo nooo poet*, qui praicipuo liyiiiuis iiasierio Sangalleiisi, Epislidas canoiiicas Graicis, a
el lilaiiiis exarandis siudebaiit; scnior llartiii.iiiiius Lilvvardo Vercclleobi sibi praislilas, iiiuIik labore
Ob eam rcm prxcipue l.iudJtiir. descripseral seJ nacliis liiidicein Syn.lulpliiis ipse
;
S.ciindus inicr poclas Saii;',alleiises recoiiscri

II.
etiai.i dfCaiius, .|iioiii regiii.iri ill.scipliu:L' bub.cicr.il ,
exciâs discerpsil.
riehet KaperliiN, quem nesclu qua raliuiie oiiii-.«riiiil siiigiilas qiiaternioiiuni (iiliro
Ti.ii.siulcrat ciiaui Waldramiiius 1's.ilieriuni ei lin-
lilicrali omncs qui Ulbliolbucas Kcclesi.isliras liis
i'l F.PIGRAMMATA SKU IIVMNI S.\CUI ANTIQ. PATKIM MON, S. GALLI. SO
gu:< Laiina iii Barbarirnni qiine versio lilu servai.i

, A fratrcs atiiniili
, qiiihiis Tuiilo diabolum se lenere
fiiil in Aniiario S.ingalleiisi. Tandem cx monaclio ingrminaliat, luineii adhiberi rogans, ut sub riijiis
faclus e^l episropus Argenlpralensis adTuitqiie C'>ii- forina vapul.Tret diabobis posset iiispici. Cumque
rilio Triburiensi praesiil anno 895 ; biiic enim siib- Noikenis et Uaiperlus clam fngissent, Ipsns diatioli
scripsil [fttldraninm^ SiTaabuTgensis episcopus (Conc, ineiu abiisse aniêliimqiie Dei icliis nianii siia Slii-
I. IX, p. 4(0). diilpho impegisse dlxerunt. Mirarc lector, innna-
V. I'ecdn nion.ichis in claiistro Sangaliensi pri»- rborum joros el ast.itlas? Siiidiilplinm riagcllo r:e>iiin
fuil Kckerhaniiis nU eo plane diversus qiii scripsit riilebiini omnes; sed quis meiidacla Tutiloiiis, eiim
Vilam [*Jolk"ri supcrius memoratain. Scripsit liyin- tanquaiii d.-finiouein referenlis, angelum l|isiini iiiaiiu
iiiiin de simplici coiifessore et aliquot versiis ad propriaflagellis et virgacastigatiim.qiiiid U itperli lnit
Yiniiionein frjlrem, pos.lea abbalem, qui noiii vel opus, asêreniem, ficile pttialiir? Sic ssiiius ange-
decinii socculi liarliarieii) plane rcilolonl. Iks et dxuiones, qiii viri fiierunt, se vidisê et viclsse
VI. Tutilo, inipiiiint, bonui eral el utiiis homo lingiiiit iimiiaclii. Tiililonem iiiier bealos receiiseui
musicuf, siTiu el j'.'CO feslivus. Iliiierarius appellaba- el veneranuir Dc ro vlde plura apud Eckcrliar-
iniilli.
tiir, cn quod sa-piiis e ciauslris e,'iciirreie soiltiis duiii iii Vila Nnikeri, r. ii, 23.
crat. liiner.Triinii Tutilonoin iil se. ravcrel ampl.-xi- VII. Urrnaidus Secuiidus fuit nbbas Sangallcnsis
biis nioncbal Uolperlus ipsi coiijunrlisîmus. Vlxil anno 885, niniinim en tempore qiin liarimiitiis sese
»'\ (inein s:i'culi nnni. Feriiiit ipsi apiid Meienses niunere abdlcavit, ejiis vires siibire fult coartiis.
pingeiiti Vi'i;iiicni ipsain manus et opem adjiinxisse. !'r:erral illi rcbiiiibio ciim Patres per ineTiium sancii
Aliud de narratur qiiod forsaii lei lori risiim
ip>i) (j iiaUi jurarc soliii se Salomonem absquc inoiiacbali
inovebit Sin^liilsilius fpiscnpo Saloinniii lievoii-si-
: babllii iiilra ciaustra non passuros assererenl ellnii
inus aiires lciicstr.Te noriu aitmovebaf, i;l Niitkernm, riiiii sacramenlo, consilliiinqiie dedit ipsis in capl-
U;itperliim Tiiiiloiiemque famijiari cnnsorlio uteuies tulo ut Salomonem babiium sanrti
roniteiitibus,
niidiri-t, et si quid ailversus Salomonem, quem oile- Galli claustra sumcre siiierent, ne si quan.io
iiitra
raiit, exridissrt, ab nt reiiiiiiiiaret;ir. Ill'im riini ips! subjiccrciilur, diirior forrl;saliem saliiis eral
sibi proxiiniun sriiîl TwlUi^, It.nnu peivicax, larcr!'f- illcMi abbilcin ipsoriini fralrem fsse quod bcne ;
que confi-.tis Siiidiilpliiii!i capiiim rapillis ei ad se

, cssit posinioilum riiim abbas, deiiide episcopns
;
allrailiini vn.lciiti-r li niiil , ailbiirialiis It ilpertiini ,

crcaiiis esi Silomim, iit mox palibll. De lleriiaribi
III lla'-'ello lohs viiibus iiicrrpitiiret et tJetim in tllo iiilill bic le;;Uiir pr3'ler quasiiaui breves scuieiilias
ulciaccrelur. Pr.cslo fuil Italpeitus ad disiiplinas nuiiiero 5.S iinlicatjs.
acutisîiiiii!. et Itomincm a dorso intis viribus ingran- \lll. De \V:ilairido Strahoiie siiprriiis ariiiiii ,
dinavil. Mnnibiis pcdibiisqiie cum leniloieiiir Siii- qiilppe anle hos onines nuiic nieiiioialos vuer:it jaiii-
dulphus llageMum Uatpcrio exriissil ,
qiii ciuifcstini qiie diii clauserat diem siipreiiiiiiii. Ctlrii siinl ano-
viij;ain e proviiiio rapicns iclus validissiinos ei in- iiyir.i ; iu.le ciinclu.las liequuiiteiii lunc leiiiporis
(ifqil. Kxclrnnavil niisrr Slndiilpliiis veiiiam iiicaj- (ulssc bymiioruiii usiim.
suni a Tulilone et K.ilpcrlo posiulans advolarunt :
EPIGRAMMATA SEU HYMINI SACRI.

Versus " IIartuajim mnnaclti Sa'icH (ialli. (; Nrr s.it viiletiir souitus
.iiilc Etangcliitm canendi. Aiiiliiu siilo rorpore,
Sarrata libri tlngmala M ror purgaiiim lciieal
Porl:iiilur evaiigel cl, Faciisqiie jiissa complcai. runciis, elc.
Cunrtis slupcnda geniibus, Sic inaiidat ipse niaviiniis

Et pracfeieiidi laudibus. .SacraLi, clr. Magister, Siiinmi Filiiis,
Miindcinus oiii es corpora, Sriisiis noslrorum pcctoniin

Seiisusqiic ciinlis simplici Aivis dlvcrsis roinparans.
Piirgantes cnnsrienlia, Siiiit, ail, rura pliirinia
Verba pctisciiiiis niystici. Oueis semen friigis spargilur;
Vultu declinl ptriter, Ceiisu sed inultum dispari

Clausa teneiites stomata [f!., oraj Ueibliint acccpia fenora. Sacrala, etc.
Stemus iiiieniis aurlbus, Qii.cdain saxnriim strainiiie
lll decel aiiic Doininum. Sacrala, ctc. Itepleiitur niinis pessimo :
* Quis fnerit ll:irluianiiii!:, quciii alii llarlniiindiiiii Tritlieiiiliis, Ei Epistnlarum abbaiis Caspari,
libro
»ocant. paiet rx Triiheinio, qui de liiiiiiiiarlbus, sivo
'' q.ieni .Melzleriis iiis.iieiii ex Vlia saucii (ialli
legit,
itluslribus viris, Geriiiaiii:K habet Hartmnndus mo- : qu:iin saiiriiis Noikerus carmine srripsli, palel Hart-
nacltus ejusdem monaslerii Sanrii (,aih ordmts beati iiiaiiniiiii fuisse discipuliim sancti Nolkrri, qiil ibl-
palris nos/ri Venedicii, Uabani Maurt quondmn andi- dem Inleilocutnrcm iiilniduclt. Meiiii-
llartiiiaiiniim
tor alque. discipuius (ad quem Olfridut \Vis<eiibur- iiii ileiii llartmaiiiii Eckerhardiis Jiiiiior uionaclius
gensis nwnachus mulns eiiistolis exficitaHl ingeniuni), Siiicli Galli nii. Tesuilur autem Meizlerus se hunc
vtr undcque doclus, mqenio sublilis, eioqiiiu diserlus, llarliiianiil, ca:lerosque iiui liyniiius iranscripsisse
vila el conrccsalione (Iniotus, (ir(r (T. l.aiviw, el Hc- e\ veiusiissiiiio cod ce ms. qiii fuoiit hcii|iiiis sub
lirnt.cr piritus, ailde ci .XrnbiciF nnn ignnrus, srripsit Cnnrado I, II, vel III, nnn diilcin suli quailn. Quo-
lam melro qnnm jirtisn tniilia firiiclnraopnsruUi, sei niaiii jam iniillis saeculis aiitc illum (circi aniiiim ni-
nihtl eoriint ad noiinum iioslrcc leclioms niemini per- iniiiiiii 11»!.!) liiiiJo abbas Aretinus. excogllaverat
venisse. teiunlur niiitn siip.r qitihmidaoi Dtbltnrnm illas qiiibus liodic iiUiiiur ii itas iiiu>i.:as, qiMS el
Itbrit commettiarii ejiis non ahjiLiendi, iicm epit.loiit- tcrlesia ubi.pie roceper:il i|U:is laiiieii iiis. Codei
:
nim ad dirersos sermones quoque, conlns, hipnni,

lib. i, nostrr noiidiMii liabcl, inqinl Meizlerus. De inveiitts
el varii in Scripluns sanclis lracla'us, quus siuitnisns aiilrm iniiis illi.-. iiiusiris vide Tiiiheiiiiuin, dc Viri»
Quisque inqutial. (,iarn I teinporibus Lulliarii el Lii illusiribus. Uid. saiii li Beiiedicti, lib. n.cip. 7i.
dovici fitii cjHt imieiaioirm, uimo Doniiiv S7J ll.ic Cams.
3i APPENUIX AD S. G\I,LI SCRIPTA.
Frugcmque iiecai m»xiiiius j V Mactalur oinnis pusin,

Arilor siilaris luiiiinis. Cuuciis, etc. /Eialis liiniae parviili,
Quxdain siccato geruiine Vcl iiifra siibdimtur ncci.

nepleiitur spinis horridis. Mas niunis iiifans occidit,
Viîruni slr:ita |iluruiiis yiicni novus p;irtus prolulil:
Urficiunl scniinibus. Sacrala, etc. Scruialur, ah ! cuiiabula,
Asl qui felices lertili Ac ipsa niatrum iiliera.
Glebas fecundal gcrmiiie, Qiiid luris, criidelissirae,
llluin la:Uiilem cuiiiulat O carnifex el pessime?
rriicius laboris centuplex. Cunctis, ele. Hic snlus qui rciiuiritur,
Sic Noluiitalis iiilegrsc linpiine Clirislus tollitur.
Pcrfccia iiitent opera, Pcctus tcnelltim rumpitur,
Teria(|iie cordis Oi>liiiii .Mairum siiius perfunJilur,
Ci iilenum rtferl numeruin. Sacraia, otc. Sed taciis plus qiiain sanguinis
Ejuidem IIartmasm de nalali Innocenliuni, aU prt- De locu siillal vuliieris.
cessionem. B Salve, lacteiis exerciius,

Silve, lacicolii decoratuin sanguiiie fesliini Fliires sanclorum martyruin,
Salvcle, iiinocua corpora fusa neci. Ad arain suinmi .Niiminis,
Conciiiit, ecce, Deus, tibimel grex iste pusilliis, Qiii laeti semper luJilis.
Festivum laudc proeveniendo diein. Salve, elc. ôs vos laudjiiies pueros
In qua morle pia pueroriiin inaxima lurba Semper jiivaie precibus,

Occidit, ei viclrix regiia suiierna capii. Conci- Vobiscum uii jugiter
[iiit , eie. Possimus i*ii psallere.
Mam qiioJ lerrenum iiieluit dispcrdere regniim Ejusdem IIartmanm Litaniie', ad procesiionitn, dkbus
Domiiiicis.
linpius immaiii rex feritaie rsirii. Salve, elc.
Humili prece et sincera devoiionc
Aud erat regeni, qnem cnncla oracula dudiiiii
Ad te ciamaiiles scmpcr exaudi iins.
Spondcbaiil vaium virgine maire saluin. SjI-
Sunimus et oinnipoiens Geiiiio i|ui cuiicia cieasli
[ve, clc.
iElernus Chri^lus, Filius alque Deus.
Judaicx gcntis quein del>ita rcgna iiiauereiii,
Nec non sanctificaiis, domiiiaior, Spiritus ulinus,
llucque magos siella lestilicare nuva. Conci-
[iiil,elc.
C Uniea Majeslas, trinaqiie sola Dei.
Ipsa Oei Genitrix, rep;iratrix inclyta mundi
Nec mora, pesiifera succenditur efforus ira,
Qux Dominum casto corpore coiicipieiis,
Dum sibi prxripier rcgia jiira liinei. Salve, elc.
Perpeiua radias cum virginiiate pudoris,
Mox iubei innoruam ferro prostcrnere plebem,
liidi^nos famulos, virgo Maria, tuos.
Destinal atquc neci corpora lactcula. Cuiici'
Aiigelici proceres, ca'loriiiii exerciius omnis,
[nil, ctc.
/Etcrno semper luniine coaspicuiis
Prrdercl ul Christum, dum nemo evailcret ipsuin
Agiiiine ler trino supcro per sidera regno
inlcr et iniuimcrus perdere hunc pneniiii. Cotici-
LauJibus ajternum coneelebrans D minuin.
[iiii, etc.
1'etrus cuni Pauio, Thomas cum fJariluiloiiixi)
Ejusde.H IUrtuan.m de eadem [aticitate. Ei Jaciibus sanctis nos relevenl piecibus.
Cum natus essel Doiniiiiis, AnJreas, Maihaeus, Barnabas, aique Joannes
Turbatiir rex increJuUis, Mathias, Lucas, .M:ircu5 ct aliisonus.
Magi liilcrunl innncra, Coelus aposlolicus duodeno sidere comptus
Quos slclla duxit prxvia. Propitius eunclos prulege nos fainiilos.
Ilcrodes rex inleirogai, D Ei quos muliplici lacerani per crimiiia pesics
Quo Cliristus nasci delicat, Peccala alisoivens, fac bona ciincla scqiii.
L(icuini|iie dici n.igital, Nunc Slepliaiius , Linus, Clemens, Anaclctus et al-
Ut liunc necare valeai. [lllllS
Adorant magi [)oniiiiuiii, Xistus, Alexander, Corneliusque pius,

Viamque carpunl aliain, llippolylus, Vilus, Laiirentius, alque .Modeslus,
Nec sxvi regis inipiain ClirYsogonusque pius iios miserando jiivenl.
Ultra vident praesciiliaui. vns nianyrio decoraii in nomine Cliristi
Tunc rex Hciodes fervida Conspicui lestes, purpiirci proceres.
Succenditur insania, Qiii bello iiivicti supcrasiis d.-eiiionis iras,
Mandatqiie stcriii millia Coiispirata in:inus vincere inurtc iiiiiias.
Lactcniiuin iiinumcra. Silvesler, Damasiis, Grcgorius, Ainbrosius^quc,

Completur s;i:va jnssio. liillarius, Zcno, .Ma.vimus, ati|iio Leo.
» llas liianias canonizavii etiani Nicolaus Mjx.

ill roiil, el noslri iu Uogaiioiium diebus puliiice ranuiii.
iinjuil Mciilcrus.
55 EPICRASIMATA SEU IIYMNI SACRI ANTIQ. PATUUM MON. S. GALLI. 3i
Marliniis, rroculus, Cu'sarius, Eosebiusque A Saiigiiinis paliiia, prciinqiie claras,
Oreiil pro noslris criuiinibiis variis. Vucis ut nusirx modulis rcccptis
Orilo sacrîlus coiifessoriim praccipunruin. Gaudia pru!sient.

Auxilio luios uiuiique reJde luos. Nunc sacerdotes, monachosi|ue claros
Atque lua iiosinet prece, dimiiieiiJo reaiuiii, Ad preces nostras cupidi vocamus,
Nos fragiles inulium cladibus oninigenis. Nosoiet ul semper foveani, el nostra
1'aulus et Aaloiiius, Macliarius, Arseiiiusi{iie, Pace suaw
Pacliuniius, Deda, Altala, Pabiutius.
Vlrgiiiuni dulces, niiidosque llores
Ueilolfus, Liberlinug, Basilius, alque
Seinper in iiostro petimus favore
llieronymus doLlor, nos raiserate precor.
Essu pru.>senies siinui et fugantes
Galle Dei siimini niilcs rorlissime Cliribli
Noxia quxque.
Nobis nunc famulis auxiliare tuis.
Oinnium sane rulilus piorum
Nil sic perspicoum poleril nos clara referr.',
Coetus ad noslram vigilet saluiem,
Ul decet in ta!i iiunc patiis ubsequio.
luvidum pellens rabidumque furem,
llic tibi perpeluis rcsoneiit conceiilibus xdes ;
Munere Chrisii.
Ossibus et sacris semper habetur lionos. B
Cuiii \m\ ramuli celebrant bic rL'.sla benigni, CIu isie, nos servos miserare (idos,
Laudibus instaiites nocle, dieqiie tiiis Ob precem saiictx niiidxque plebis,
Dirlge corda pius, et teinpora diiige iiostra luter hos Magni mcrlium recordans,
Alque dies Ixios ducere da famuios Maxiiue Judex.
Ut seniper valeant tibiinel caniarc quiell, Per crucem sanctam, mnderare noslrain
Tc quoque coelesti cernere lucc poli. Condilur vitam, tribueiis quietein
Dilccte Dei radians virlute corusca, Perditis culpa veniam rependcns
Sancte Oliiiiiare pater, jnnge preces pariier ;
Luminis auctor.
Intercede pius, veniam posceiido inisellis, Pacis augmeniiim irlbuas rogamus,
Aureque jam blanda carmina pcrcipiens. Ulque saivemur pariter precaiiiur,
Summe Dei cultor, nionacliorum rector, et Ablia, Ac remiltendi dccus exliiberi
Beiieilicle, sacer, atque benigne paier. Te Diiscranle.
Isiud coenobium, coetumque tibi famulanlum,
iEllicris blandos facilesque inotus,
Nostraque sanctificans cuncla luere siiiiul.
Frugis ei largos remeare qua;stus,
Felicitas, Felix, Eulalia, Digna, Vercna, ''
Hegibus vilsin, populisque paceiii
Peironellaque cum pia Perpetua,
Da, Paier orbis.
Agnes, atquc Agatbes, Clirisiiana, Euprepia, Tecla,
Eupliemia, hegula, Eugenia atque Bona. Prxsuli nostro doniiiians raveto,
Virginitate cborus resplcndens candidularuin lluicque cueleslem tribuens honorein
Turba imellarum integrltate nilens. PoslbuiDuni Petri faciio perenni
Qux geminis gaudes pulclirum decoraia coronis Laude bcari.
Laude pudiciiix, iiiariyriique simul. Agne, qui toUis facinus reoruni,

Oinnes nuiic sancli nostris succiirrite lapsis Condiior lucis, miserere nobis,
Et veniam cunctis ferte juvando malis. Ciiriste, nos audi ; Patris aime Fili,
Nain vestris prccibus, peiitis qiixcunqne rogantos Kyrie, elcison.
Annuit ipse pius, nilque negai Doiniiius. Lilanice Anonymi cujusdam Patris sancti Galli.
Pacem perpeiuam rogiiamus prospice Cliristc,
Auxilium nostrum, XltS Vincit.
El sanx vitie gaudia longa diu.
Temperieni coeli tribuens, ut copia frugum
Foriiiudo nostra, XUS Vincit.
Omnibus exundet, ubere laelilia.

^ Prudenlia et temperantia nostrn, XltS Vincit.
Libcratioet redempiio nosira, XltS Vincil.

Agne Dei patris, qui muiuli crimiiia lollis
Murus nosler inexpugnabilis, XltS Vincit.
Optala pacis inuuera dona tuis.
\icloria nostra, XRS Vincit.
Carmeit Sapphicum ctijusilam monachi Suncii Calli Dcfensio et exaltalio iiosira, XRS Vincil*
unonymi.
Ipsi so!i imperium, gloria, ci potesias, per inflniia
Chrisius ad nostras veniat cainoenas, s.TCula sxculorum. Amen.
Cliristus el vocem iribual salubrein, Ipsi soli laus, lionor, el jubilaiio per iniinita sxcnla
Christus et vitam veliat ad perennem sxculorum. Amen.
Se moduiantes. Ipsi suli virlus et foriiludo, et vicioria pcr omnia
Audiat nosmet cliorus angeloruin, sa;cula saeculornm. Ameii.
Protegal nos plebs et aposloloriin), XRS vbicit, XUS regnat, XRS imperat. (rriûj li-
Patriarcbac Dei, simul et prophelae cibus.)
Vice perenni. Cliriste, audi nos. {Tribus vicibus )
Martyrum lurbas petimus sereiias, Kyrie, eleison. Cbrisie, eleison. Kyrie, eleison.
S,"> APPENDIX AD S. GALLI SCRIPTA. 56
Item etiam anonymi atia. A l*er te Cflolesicm cocpit Iialiere diem
Iluiic diem. i^ Miilios annos.
llic ubi nocticolx' tenucre cnbilia larva;,
.
Iliiiic dicm. i^ Mullos aiinos. Ad laiidcni Ghrisli psallit ubique chorus.
ilunc diein. ^ . Miiltos aiinos. Ilic fuit ecce feris staiio gratissima siKvis ;
I^tain congrcgaiionem i^ . Deus consRrvet. Nunc sedes sanctis te resonante maupt.

Niain coiigregationem i^. Dcus conservet. Tu p:itcr hiic venieiis, fers lecum pacis lionores
Isiani congregaiiuneni i^ . Dcus cuiiservet. Hiiic lolum pp.llens qiiidquid adcssc nocct.
Annos viix i^ . Deiis muliiplicet. Evpiileras nocuuin, coinplcns dulcedine totum,
Aniios vilc Deus multiplicel. Qiio corpus linquens, spiritiis ^stra petil.
^ .
Annos vitx i) . Deus niultiplicel. En hodie inerituin tu post cnrtamiua palmam

Fcliciter. Feliciter. Feliciter. Sumpsisti, Galli, protege nos liodie.
Jain siipcr astra niiens famuloruin suscipe laudes,
VersHi '
R^TPEKTl de festmiate sanr.ti Galli.
Qui lilii dcvoto nimc jubilant niodulo.
Aiiitua, s >ncte Dei, celeljreinus festa dici, Aspice piupiliiis veneraiites noliile pignus,
Qiia pater e terris sidera, Galle, petis. Corpus pricclarum, Gallc bcate, tuuin.
lice dies populis inicat li:ec sanctissima nosiris, " Aspiic qua> canimus, c\pugna corda benignus,
Qiiorum tii princeps aucior aJ astra ineas, In rclitis cunctis rector adesto tnis.
Finibiis Occiduis abiens, succeJis Eois, Iljiic Domii:o triiio lacli pangnmiis et uno,
Daiis liicuin plebis ilogmatis igne tui. Q li nn» nunc latem fccit habcre pairein.
Qiia' tciiebrusa fuil fiJci nec luce refiilsit, Anien.
• Placei liic verba Meizleri ascribere, qu.Tj de Ra- exstitit. Qiii adnlcscens sub (ibcdicnlla ct regiila
pcrto et saiicto Gallo ubservavit : Kapertus virundc- s:inctiColiimbani, in Siotia [In inargine h:ec ctiain
(|uai|ue doctissiinus, gravis et pruJens, scholse pro- ascripsil Mctllcriis f>idici lioc ex noslrorun: homi-
:
luit mulios annos, adeo diligenter, iit nonniiii-

in nnm liadiiione el ex quodam viri non iUiteralo, qui
,
t)uain missas et cursum negligert-t, dicens Boiias : ii: (Sicut et pareiilis ulrius-
id audiiiiste ail, et leg,sse
iiiissas faciiniis, si eas doceiims f^ccre. Doctor pla- qiienonien) ex lUiislri et retiijiosa doniina conitlitta
niis cl bcncvolus, discipliiiis aspeiior. Corrigenili iHonlis sancti, trideiici modeini malre. El tradit cum
ratullaleiii teiiuit in ca, iiulo. Discipiinae cl rcgiilaris Walafiido communis opin:o\, spretis nobilibus pa-
Taiitx stabililatis ei suliluJinis, ut toto
vito; leiiax. rcntilMis, iiiiindique poiiipis, viiaiii panperum elegil,
anno nun uiium par calceoruni tererel. Exciirsiis
nisi et ul ipsê falclur, liuniilitali et obcilienti:e, perfectu:-
mortein, labem matiinam claustri impiinilatcin vo- que subjccliuni iudcfesse seniper sludiut. Venil tan-
citans. Karo el pra.'tiT fraires nnnqnani claiislriim dcm ciim magistro suo et undccim aliis fratiibus per
esi egrussns. Edidit liianiani canniiie ArJiia si>es :
C Itritaniiiani el Galliam iii Gcriiianiam, el aliquaiidiu
viunili, quam papa
Nicolaus III canoniznvit, ct iio- snb todein abbatc degens, tandcm, abi;unte illo in
siri patres soieniniicr in diebus Hogaiioiiiiiii nnn llaliain, lcbre coirepttis ipse ciiin dnolius sociis in
sine affectu canlare consueverunt. Fecil eliani ver- Gcrniania r<'liiii|uiiiir : cx qna iit convaliilt, iu hunc
siis ad processioiies, qnonim aliqnos vidi iii biblio- Incuiii, liinc de.icrluni pcniius, Deu liberiiis vacalii-
Iheia. Ilyninos de saiK.iii Gallo Annue tancte ; de : rns, si'cessit, qucin ubi triduaiio jcjuiiio, el inultis
sai.clo Ollimaro /•'eidjm sucralum. Laudes, Omnipo-
: oratioiiibiis coiisecravit, exstriiciis cellulis et parm
teiis, feriiiius. Diclavit etiain vaiia
susclpieiulos at! oratorio et oleriini liorlo cxcitato, coepil vivere fari-
regcs,et aliaimilia. Scripsa ct Oliroiiicnn iiioiiasterii iinla, panibus, nl:'ribiis ct pisciculis, iii inagna qui-
gravilcret eriiviite, qund a sanctolialloiisqiie ad lier- dciii p:uiperlale, sed inulta patientia , ei spiritut ju-
nardum I, qui piu;fuit :>n. Hb, sua videlicet tempora cunilitale, iii jngi orationis et vigiliaruiii iiistantia,
perduxil, qiiod nis. adliuc iii bibliullicca qualer ser- corpus casligaiis non mndo incdia, a;siu et frigore,
vatiir miiiiiiiuiii. Coinposuit uliain rillimioc liiigiia scd el cilicio ct lerro. Ambitiouem et vaiiatn gloriara
Gcriiiaiiica Vilain saiicti G.ilii , (|uam dcdit populo aleo duic declinans et fugiens, ut usque ad obitum
publice in Ecclcsia cantanilain, qna; ptr Eckcrliar- ejiis nnlliiS discipulorutn dc ciliciu ct calena, quibus
iluin Jiimorcm iranslaia Laiiiie cxslat iii velusiu iiis. se arnigcli.it etiain usqiie ad sanguiiiem, aliquid co-
GoJice, et a nobis iiiiper iraiislal.i csl iii iaiiibos. Ilis gnoscerei. Serv:ibat eniin ea in capsella ex corio fa-
igiliirel siiinlibus duclrina; et virtuluni stuuiis invicla, quain quocuuque irel, in humeio ferebat, cla-
gilans, taiidem el ipse sanctus circa claustruin san- veiu ad zoiiam suani guspendens. Auctor prinius
cuin laiiguidus iret, nec tanicii docerc de-
tti Galli D Viia; ejns, qui scripsit eaiii ex ore sancloruin Magiil
il discipulis quonJam suis caiionicis, lunc
siiierel, el Tbcodnri, scu, ut ipse ait, Theodeodori. Cum ad
quidem presbyteris, loco propter fesium advenien- principcin vucarclur aliquando , claui ad tcmpus,
iibus aniniam suam singtilis comniisit
,
qiioruin : lungius asua cclliila diirugieiis, Quid mihi, ait, cum
quisqiie Irigiiita niissas olniuro promisil. Sicqiie ille principibus hujiis secli 7 El quia in grainmaticis,
lielissiinus Dcum ut sc diutius inorbo coqueret ro- poeticis, et Hcripturis sanctis canonibusque bene in-
gans, panis nitidus factus, iiilcr discipuloruiii m:inii$ striiclns fuit, inulta cum sapienlia ct auctoritate ob-
III pîradisiim, ut creilimus, traiisiit, aiiiio, ut ego laluin sibi cpiscopatus Constantiensis lionorem, quin
coiijicio, eo eniiii usque scripsil, pro quo Not-
883 ; ct abbatix Luioviensis dignilatem ex siiis hiimeris
kerus, cui tognalus luit, cl Tutelo, pUis aliis doleii- cvcussit saiictl Columbani, cujus animam cocluin p&^
ics, mulia leccruiit. Etkcrbardus uirobiquc, IJiu- lciitcni vidit super nionteui sancti Notkeri ubi rivus
scliius, Sluinpbius. Hunc Uapcrtum Tliuregiensem Sleinaba pcr rupis concava desceiidil, iit ail Ecker.
appellaiil quidain. Fiiil alius item liic Kaperliis ne- lib. licneiliclionuin, ct llaperlus in carMiiiie. Ali-
pos bujus, sancli iNotkeri discipulus, et In dialogo quando a priiicipe luullo argenlo et auro dunatus,
(le Vita saiicti Galli posl llarinunnuiu iiiorluiiin cjus loUiin (pioJ acccpil, antei|uaiii ad ccllam redlrrl, iii
intcrlocutor. Il.ec Judocus Melzbrns, qni df sancto panperes ilisiribiiil. Cumque ;iliquaniIo non nisi di-
Sanctiis Gillus electus et initlinni sexiariuin farina; in proinpluario haberec,
Gatlo eiiam li:ec babcl :
dileclus Dei famulus, priiiius icnaj linjus ei loci in- 01 six Iratrcs l.usovio advenissenl, ail cellario
ile
cola, uiuUurum ianciuruiu inuiiachoruui paier bie qnidnain cssel ipîs in cibuiu. Ei ut oninem substan-
37 EPIGRAMMATA SEU IIYMNl SACRI ANTIQ. PATHUM MO.N. S. GALLI. 58
Notker Laiiiberto rratri saluiem. A 0. Figiirani sui in orecantantis ordin.ît.
Quid tiiigultc ° linera in tuperscripliune sianifi- P. Pnssioiiem, vel prensionein, prfdicji.

cenl Cantilena; pro ut peluiju.r(a tuam p,iilioiiein Q. In signilicalionibus notarum cnr quenilurt
explanare curavi.
cum eiiam in verbis ?.d niliil aliud scribaliir, iilsi ui
A. Ul ahiiis cleveiur adinoiiei.
seqnens i' vini suam amittere quaeriiur.
II. Seciiiidiim litteras quibus adjiingitnr, ul bene R. ISectltudinem vel rasurani non abolitionls, sed
fnulium eitollatur, vel graveiur, slve teiieatur,
crispationis rogilal.
belgic.it.
S. Susuui vel sursuin scandere sibilai.
C. Ut cito, ve( celeriier dicatur, ceilificat.
T. Trahere vel tenere dcbere leslatur.
D. Utdeprimatur, demonstrat.
V. Licei aniissa in sua, veluii valde vau GrTca,
E. Ui xqualitcr sonetur,eloquiiiir. vel Ilebraia, velilical.
F. Ut cum fragore scu frendore ferialur, effla-
X. Quainvis Laiina verba per se inchoet, lainen
gilit.
exspeciare e\pciii.
C. Ul in gutture gradatim garrulelur gcnuine Y. Apud Lalinos nihil liymnizat.
gralulatur.
Z. Vero licet ei ipsa mere Giaeca, ct ob id liaud
II. Ut tantiim in scriplura aspirat, iia et iu nola d iiecessaria Komanis, propter prjdictim lamen r
iilipsuni habilal.
litierae occupationcm ad alia requirere. Iii sua lin-
i. Jussum vel inferius insinuat, graiitudiiiemque
gna zltise roquire.
pro g inierduni indlcal.
Ubicunque autem dua: vel ires , aul pures ,
K. Licet apud Latiiios niliil valeai, apud nos ta-
liikra; poiiunlur in uno loco, ex superioie interpre-
men Alemannos pro x, grxca posituni cblcncjje,
laiioiic, inaxiineque illa, quain de fc diii, quid slbi
claiige, claniiiat.
ve'iiii facile poicrit adverti. Sahii;inl te
E linici fra-
L. Levare, Ix'latur.
ires, nioiieiites te lieri de raliunc embolisini trien-
M. Mediocriler, raelodiam, moderari, inendicaiido,
iiis, ui absque errorc gnarus essi: valeas biennis
niemoral.
eonieiii|ito preiiodivitiaruiu Xerxis.
>'. Notare, hoc est, noscitare, notificai.
liaro, qux prxfata lantum farina fuii, indicavit, ait sermonem super Evang. Ecce nos rAiquimut ontiia,
illi ut inde panein coi|ueret, pnlciis est eiiiin Ueiis qui el iKiinilia! loro legilur in feslivilale ejiis sub
paraie nieiisain in descrio. Kl abioiis ad giirglleiM noinine Bed:f ; quud l.iiiieii \\x viileliir adinillen-
ad Auslralem plagani ni<inasterii, cepit plsccni in duiii, nlsi dicas ciiiii niiiiiiaiiiiii, niiilalis muiandis.
nuviolu XII pedes longiiiii et iv laluiii. superve-
i
Beda l.iiiii;ii iieqiiaquain Inillgiiiis esl sermo. Scri-
nieiisque baiuo quidani devoiioiils cau>a obiuiitduos ^ liiiiil de ci) llerin.iiiiiusConiratUis, sanctus Nolkeriis
cados viiii, elc. Laiine, Scuiice, elGerinanlce luqui III llbros ;
Walalridus Slrabi), Augl.i; abbas, qiil esl
satis docius. Uiide etiain scripsii ontionem et gii- apud Siiriuin, loin. V ; Marcelliniis, In Vila SwH-
bernanda: Ecclcslse furniani. Cum Arboiix in festo berli anctor Vlue suiicii Burcliardl ; Jdiias, in saiiclo
sancli Micbaelis pusl sa<riiiii, ui aliEck., ubi supra, Coluinbaiio ; Beda, iiosier l'aler Theudurus, iii saii-
coiicioiiem liabuissel, febre ibidem corripiiur, qux clo .Miigno Ka|ierlus ileni 1'aler iiosler et Ekfrliar-
;
eiiain euin per dies xiv m.igis ingravescciis, plenuin dus Juiiior, lib. Benediciioiiuin, ct alibi ; Trilhe-
sanciiiaie, innumeris claruiii miraculis, inier disci- nilus, Baroiiius, Joannes Lcslxns, lib. iv, iu Clieii-
pulorum inaiius in parocbiali domu exsiinxlt, anno neio re(;e. Martyrologia peiie oiniiia. Quem mcriio
suae selalis 95, Cbrisii vero diO, iiicolatus ereini Aieniaiini suuiii apusioliiin vocaiil. llatc Jodocus
lU, advenius sui iii Germaniam 20, vel, quud magis Mclzlerus.
credo, J3 aui M. Nec enini lego eum diu Iisesisse " Qua; sint illac Iltlera; Cauliienae, non capio ego,
vel Tuconiac, vel Arbons ; Brigantis vero per irien- fidellter lanien descrlpta suiii, qux-cnnqiie se.jueban-
uiuin eic. Habes de eo gravissimum, ine» judieio. tur, prxcedit auleui, lllania Auxilium. Can.
NOTA CANISIl.
Ui inielligas quis hic Noikerus, et quae sint Ii;h J) amico cuidain lilteras alpbabcii, qiias quibiisdam
inusie.e liiicr« subjungain qiiae habet Jndocus
,
nolulis aniiphiinariiin aKiiiierai Kciinaiiiis qiiidani,
Meiilerus : Noikerus vncaius Balbulus, Magiii Otio- qui ab Adriano papa ad inslaiillani Caroli M.<giii
iiis nepus, nalus in castro llciligow, abbali Criiiial- canlor Cecleslas Galliarnm in caiilu ad primxviiin
do oblalus csi jnvenciiliis, voce balbulus, corpore mudiim (iregiirianuin reducebal aberranles. Qui
,;racilis, ad repentiiia timidulus, solis daiinonibiis Romanus postea in inonaslerio morbu priinum de-
exreptis, quibus se audaclcr occulte et manlfesie in- leiilns, oiiinino eiiani jiibenle Carolu ilii hac>il. Pr.'G-
fesianlibas opponcbat. Audlior siiidlosusfiiillsunis et tcr illa qua: liic edila suut, scripsil de e.vpnsitio-
Marcelli. In orando, legeiido, diciando creber, ei, ut nibus sacrx Scriptiira! Cuin pritdent. De mu-
lib i :
verbo dicam, vere sancii Spiiîtus fiill vaseulum, .'ica el syiiiphoiila lib. ad divcrsos
i; epislolariiin
luit etiain propbeii.'B spiriiu plenum. Nescias aii lib. I ; de Viia sancli Frldollnl abb. Iib. ; de Viia i
inagis luircris geiius, an doctrinam, an viriuleni. saiicti Galli, lib. iii, .Marlyrologiuin, el alia nonnulla.
Prinius adinvenil jubilos seu scquenllas niodulatas, Ex Gr.êco vertlt libros perilieriiienias Arislolelis.
i|uas Ipse ad disiliictionein Mcteiisliii appcllabat i
Pei liileras sciscitanli abb;iti Augleusi qualis esset
Krigdorae aui Occidenianae, quas cl inler sanciisslnia in liac regioiie lerra, respondit
uiysieria toiics Ecclesia repetit. Dilucidavit etlain Diira vlris, et dura fide, durisslma gleba.
39 APPENDIX AD S. GALLI SCRIPTA. 40
Ciim super quilnisdtini caiisis impcrator niiiiiiiim \ Francisco, .inno 1M4. Cujus fesliviias iraiislaia c^t
iluininicain Jiibilate, (|Uiit:innis soleiTiniler cule
el lillcras quailaiii vice ail euin dedissel, ille, (|uasi ail
iioluit regi re- branda, licel ipse obdormierit 7 .\prilis anno 'Jli. De
iiiliil illiid i('|mtaiis, iiuniio aliiluro
siiondere siripto, sed taiitnm jn-sil dicere iil qiiod Nolkeiu Coiilractns, Eikeranlus .luniur, in Casibus
se videhal iiuiilius lacere, idipsum ctiain iinpi-ralor inonaslerii ct lib. ISinedielionum ; Tritlieniiiis, Siiiiii-
faccicl. Laborabal autem iii liorto, et radiciiin alias pliius Vadianus, bru^cbius. Codex nosier aiite an-
,
insercbal, alias cvellebul. Post inulta cuiii carne, iios iiccc descnpliH, Steplianus Durantes, de Missa.
iiiundo cl diabolo, qui cum pleniiiKiuc vi>ibiliter Vilam sancti Fridolini scripsit Ualterus Seckin-
.ippetebal, patrala i ei tiniiiia, senio, et, ut creditur, gcnsis, eamqiie sanclo Notkcro dedicavil, ciijns lioc
est initium iVo/fctro dociiin(e sopliia famosissimo,
litierarum, el laoiyniaruin sUidio cx-cus clTtictus,
:
iiionasterio saiicli Oalli lueritoruniqui^ sanclilale beatisiimo Bulterus inliinus

iiiulla sanctitaie obiil in
sepullus in Kcclesia sancti Pctri ad sinistruin altaris servurum Dei scrvutus. Faleiur aiiclor se iii iiioiia-
coriui, uii adliiic viderc est. Ubi sicui eiiain anie sterio (utar verbis cjus) sancli Galli, jiixia pedes
obituiii siiuiii, iniiuiiieris propenioduin claruit

iiiira- NotkiTi el c;eieroruin iiiagistruruin scbolaslic;e di-
scipliiia; vacasse. Forte liaec uiia est Viâ sancti Fri-
culis, inaxinie in variis languuribus el doloribus
lol-
ct noii ab ipso Nolkero sed ad Notke-
lendis Floruit anno 850, el est canoniiatus intra
doliiii , ,
ruiii scripla. Sed vcteres et reccnliores omnci a

inonasierii sepla el ejus lotam ditionem subjcctas-
qiie Ecclesias oniiies, jussn variorom pontilicuni,
ôlkcro srriptam asscriiiit, ex quibus etiain Pelrus
Caiiisiiis prologo iii caindeui Viiaui. tlxc Judocus
niaxiine veio Leonis X ab cpiscopo Coiistanlicnî,
,
Meizlerus.
imperaiiie Maxinailiano Augusto, el abbatesaiicli Galli
Domi- g Agne Dei Patris, nobis miserere pusillis.

a Lilania Halperti ad processionem diebus
jiiiis ex Ms Clinsie, e.\audi iios, Kyrieleyson liAiuffov
Ardua spes muiidi, solidator et inclyte coeli,

Ejusdem Ralperli ad Eucharisliam suinendam.
Cbristc, csaudi nos propilius famulos. Laiides , omnipuicns, lerimus tibi, dona colentes
Virgo Dei Genitrix rutilaiis in honore perennis, Corporis imiucnsi, sanguinis alque lui.
Ora pro famnlis, sancta Maria, tuis. X.RE.

Taiigiinus ecce luam , rector sanciissimc, mensam
Angelesumme Dei M chael, miscrcscito iiostri,
Tii licet indiîiis propitiare tuis. Laud.
Ailjuvet et Gabricl, aiijue pius Raphael. Ardua.
l'ropitiare pius, pcccata absolve benignus,
Aspice nos omnes, clemens Baptista Juannes; Possit ut iiiviciis appropiare sacris. Corp.
Peireque, cum Paulo no rege doctiloqiio. X Angelus xtliereis sanctus descendil ab astris
Coctus aposioliciis sii nobis faulor, ei omnis, Purilicans corpus, cor pariterque pius. L.
A.
Ac patriarcbarum, propbeiiciisque chorus, IIxc medicina polens cceli nos ducat in arces,
Poscere nunc Stepliaiiuin siudeamus carmine
sum-
liiierea terris dans medicamen opis.
[mum.
Quod colimusfragiles Salvator, respice clemens,
cum martyribus nos juvet ipse pius. X.
I3l Summcque pascenies, protege, pastor oves.
Iiiclyte Laiirenti qui flammas exuperasti, '
Protege quas recreas, hosiis ne protcrat illas,

A.
Viclor ab a;thcreo nos miseraie choro. Consolidans dono nos siiie liiie lun. C.
Splendide Silvesier, Gregori ac sancte M
igister,
Nam sumus indigni, quos omnes munere tali
sociis ferie juveiida polis. X.

Nos quoque cum Tu pieiaie tua, rex, regecastra tua. L.
Benedicte pater monacborum, Galleque fraier IIoc, Paler omnipolens, cum Christo perfice clc-
nos reloveie polis. X. [lueiis,
Cum reliquis sociis
Spirilus alque poiens, trinus et unus apcx. C.
Maxime de Suevis, superis conjuncie catcrvis,
X.
Sancte Olhmare, luum Lclilica populiim. Versus ad reijem suscipiendum, ut arbitror, ejus-
Inclyie Magne, tuam clemens nunc respice plebem, dem liaiperti.
A.
Auxilios lutos undiqiie redde luos. regum inviciissimorum
Salve, proles :
Virgiiieos flores, Agnes Agathcsque ferentes Dominus Deus cxcicituuin memoriale luum. Salve.
X.
Auxilio vestris addite nos sociis. El tii ad Dominuin Deum luum convcrleris. Salve.
Innocuos pueros resoncmus laude peractos, Misericordiam et judicium custodi. Salve.
Qui modo nos pueros danl resonare melos. Et spera in Domino Deo tuo seinper. Salvc.
Omnes o sancti, nostrae succurriie vitae. D Salve, proles rcguni invictissimorum.

Perquecrucem sanciam salva nos, Chrisle rcdem- Item de Veteri Teslamento.
[pior. Bcnediclus eris iiigrediens, et benedictus egrcdiens
Ira deque lua clemens nos eripe, Chrislc, Dencdiclos in civiiate, el benediclus in agro :
le Clirisie, rogamus. X. Benedicius fructus ventris tui, et fruclus terrae tu».

Nos pBCcalores audi,
L'l pacem nobis doiies, le Chrisie, rogamus. lienedicta horrea, et beiiedicta cellaria lua.
Crimen ut omne tuis solvas, te Chiistc, rogamus. Dabii Dominns hoslcs tuos corrnentes in conspectu luo.
XuTX ul lenipericm dones, te Christe ,
rogainus. Faciat le Dominus cxcelsiorem cuuctis gentibus.
lii fruges lerrae dones, te Christe, rogamus. Nolkeri Magislri.
IJlpopulum cunctum salves, te Christe, rogamus. Ave, beali germinis
Ecclesiamque luam linnes, te Christe, rogamus, Invicte rex el inclyte.
rogamus. Oiniiis tibi roilitia

Fili celsilhroni, nos audi te le
scnioris propler siylum. El hanc litaniam a Nicola<)

• Si opinari liceret,crederem esse flatperti Junio-
ris inierlocuioris et discipuli I. Nolkeri, non autem III esse canonizatani ail Melzlerus.
41 EPir.R\M\iATA SEU H\MN1 SACRI ANTIQ. PATP.UM MON. S. GAI.M.
Occurrai ovans coelilum. ilujiis, Chrisie recior ainie,
Iiilacla Cliiisli genilrix Plebis vota sustipe,
Maler liOMnr.i virginuni, Q;ii plasmasti prolnpl.isiuin
Cliormn [ludicum socians, L't genus gignentiiim.
Tibi procedat obviam.
Fac in Iwrra foniis Iiujhs
Agonoilietx apostoil,
Sacraliini mvsleiium,
Victoriosi mariyres,
Qui prndiixii ciim cruore
Umnes(|ue sancti ordines, Sacra Clinisii corpore.
Seiiiper voccnl le laudibus
Kos pro st.ilu parvi locl,
Mitie sanctum inr.c amborum
Spiritiiin paracliliim
Reiqiie modo pauperis,
Lxtanies pio Oomino In hanc plebein, qiiam recentem
Occurriiuiis in omiiibiis.
Fnns baptismi paniirii.
Ii<cc ipsa gaudent tempnra, PrjEsta, Palri? ati|iie Nali

Floreqiie verno gcrminant Coinpar, sancie Spirilus,
Adventus omni gaudio, B Ui te soluin seinpcr omiii
(Juando venit optaiiur. Diligamus lenipore.
Halperli ad regiuam tuicipiciidam Rex sanciomm angelorura

Totum mundum adjiiva.
Aurea lux terrae, dominalrix inclyla, salve,
Qiix domibus nostris nunc benedicia venis.
Nolkeri Uagislri cognomento Balbuli litania rhyth-
Larga maneto luis semper clarissima servis, mica.
Qui libi nieiile canunl, carmcn et ore ferunt. A.
Plus hodie soliio radiat sol clarus in alto, Votis supplicibiis voces super aslra feranius,
Cumque serena venis nubila cuncia teris. Q. Trinus ut et simplex nos regat nmnipotens. Ky.
Floribus arva niteni, quia le nos visere cernunt, Sancie Paler, adjuva nos. Sancie Fili, adjuva nos.
Feiibus atque soluin germinat oinne bonum. A. Compar his et Spiriius.ungue nos inirinsecus. Yot.
Gloria magnificse rutilans cclsissinia Uoma', Sancta Virgo virginum, Sirlla maris, Maria,
Aique iialos radiis comis aniGeiio liits, Q. Tu pro nobis Dominuui Ora Clirisiiim Filiuni. Tr.
At tibi se rainulam prxbct Gercnania lidam, Sunimx sedis minisier, Qiiis ui Deus Michael?
f,
Saepiiis ei facie le ciipit aspicere. A. Cum superniscivibus, sil nobis propilius K. L Tr.
Caesnris ipsa decuB, populoruiii coriigis actus, Pra-co Cbrisli Jonnnes, .\gni Dei oslensor,
Pluribus et validis imperilans popnlis. •
Q. Redemploris Baptisia.Tu nos Deocommenda. Vo.
Nnnc sine fine vale, miserans et nosira tuere, Sancte Petre, et Paule, cunctiqne apostoli,
Sil libi magna saliis, laus, lionor, atqiie decus. Vos orale pro ve.-liis Christianis pnpulis. Trinus.
Juncti sancto Stephann, nniversi miriyres,

Ad detcemiim fonlis. Estoie auxilio populo calholico. V. L. K.
Sanrte Galle, siiccurre ; sancif Oihmare, subveni,
Rex sanctorum .(ngelonim
Nos, ciim coiifessoribiis, .\iljuvanilo precibiis. Tr.
Tolum niiiiidiim :id)uva.
virginum,
martyr Felicitas, Cohors atqiie
Ora priinum tu pro nohis
Posuilate pni nobis majesialis Doiniimm. Ve//«.
Virgo niater germinis;
Omnes sancli Dom.iiii, Angeli el hoinines,
Et minisler Palris summi,
Vos ad aures divinas, ferle preces sedulas. Triiiuj.
Ordiiies angelici.
Ut nobis remis-io peccatnruni doneiur,
Supplicale Chrisio Regl,
Aeris teniperies, Tcrra>que fertililas. K.
Cceius aposiolici D Pacem nobis imploret vesira inlercesîo,
Supplicetque per magnorum
Sanitalein corporum, Et perenne gaiuliiiin. K.
Saiiguis Tusiis mariyrum
Ul famem el morbi vim, Amovere dignetiir
Saiitie Galle, Paier aliiic,
Omnipoleiis Dominm, obiineie precibiis. Vo!is.
Tnii fac oramine,
(Jisaeviens gladius, Et paganus populns,
Qun dignetur his feslivis
Depellaiur a nobi.s, Te rogainiis, Don:inc. TriiiH».
Inieresse gaudiis. Nosir.nn velis el clfruin,
L'l paslorem lueri.
Imploraie, confesiores,
Omnes sinv.il oramus, Jesu c5r£, audi nos. K.
Consiinaeque virginee,
l'l rex noslcr Chunnradns, Ejus et exercitiis,
Quod donelur magnx nobis
Hinc et inde servetiir, Oramus chbe, aiidi nos. Vo.
Tempus indulgentia;.
l]l cruore redemplum Preiioso populum
Omnes sancti atijue jiisli
Cunservareiiigneris, Oraraus Chrisie, audi nos. Tr.
Vos precamur cernui,
Aiiimas cattiolic:is, In sterna reqnie
Ut purgctur crimcn omne
Confoveri jubeas, Oramus Chrisie, andi nns K.
Veslro siibievaniine.
P*TROL. LXXXVII. 2
APPENDIX AD S. GALLl SCniPTA. 44
45
Umnes libi canimus. Universi clamanles, A Te nobis lilandiirn Jcderat (liledio ClnisH,
Yocibus el cordibiis, Orainiis Clirisie, suili nos. Tr, Qiii nosmet lanla seduliiale foves.
Oramus Chrislc, audi nosChrisle, Chris|p,au(ii nos. Insiia le nobis bnnitas el sancta volumas
Kyrieleyson caniiniis , Chrisie eleyson psalli- Anle dedit chariim qiiam quoqiic visus eias.
[nv.is. Voiis.] Ceriiere nunc f.iciem liceai virtute niicniein,
0(ilio qiiod nostra sx\ie ciipita fiiil.
llymnns. yotkcii Maghlri coqnomenlo Balbuli d,- smul» Uex Doniiniis regiim f;iLtor, rcclori|iiC pnieiituin
Columbano ad wlrnsqiie Vetperai el ad l.audes. Qui de lerrcno prxiulil imperio.
Ilic le conforict semper, virlnle pdlornm,
Nosiri solcmnis s.rculi
lii se; uin regne la;iificet snpero.
Rofulgi'1 dies iiiclyl.i,
Quo saccr coelos CDlmnhi Waldrammi, decani.

Asceiidil ferens iriiphsa.
Kex benedicte, veni, visciis habitacula Galli
Sed piiusnuani euiii niaier
Otliniari leclis accipienda sacris,
lii auras lucis cderel, Islud sancldruin cnncludit millia ieni|luin,
simi solem |.ros(ieiil Qu:im suhiens sedem, experians opem.
I'.
3
Terri". lunien diiriindere, Jugiter isia suis se servct lurba sub alis,
Qui poslaluis Hybemia, Ciijus relliquias hsec tenct aula pias.
Sicro edoclus dogiiiate, Fraocia le Suevis, o rex, direxit alendis,
(;;iUic:i arva adiens Jam pccuare tuum pasce diu viduiini.
l'lehi saliiieiii iribuil. Noriciis, ei Sclavus, Bimaiius, Saxo, Turingiis,
X.%\\ sananiur ociiis, Corde inaiiciil aiacri te doiiiipante siii.
Nauiis [.Ms., aculis 1
producii lilices,
Occidu:e genles, Hi<pania , G.illia iriplex,
l'iscis Jf*., priscis ] ir, usiim prsbLlur,
[
Se sludeaiit propere snb tua scepna dare.
Cedit imher a segeie.
llalix populus diverso s;ingnine mistus
Prolem capit sierilis,
Ad te pigmenlis p.illiolisque ruai.
Ales rapinam reddiilil,
Ehrus, Tlicrmondon, Tlirax, Nuchiil, Cosphi.nis,
Fanis horrca aiigentu'. Suinant niaxillis jam tun freiia suis. [
Lfeus,
Abscifsa caro sospes esl. llos inler popnlos nosiri miserere, mouarcha.
Tacliis vidil, nec ceniiiur, Commonilus fido a S;iIomone luo.
Scnlit damna crgasHihim, Fias placaius nobis, nianeasque miseruis,
Q
Fugil peslis ab hoiniiie, Quos siirps Scotioriim suasit in hanc eremuni.
Qiiam daeinon soevus miserat, *.
Item, de quo supra
Ligcri scapham relinei,
Imperitoriim geninieii puleiKuin,
Ahlalo furln prodouul,
Macle reynoruiu novitaie inira,
Ccecusque luincn recipit,
Scniper aiitiqnis faiiiiil s, benigne
Prjehciido cibiis ainêuir.
I5cx, nii-ereie.
In esca salis veniiini,
Franci.E reg's miscuere, palres
FerejiisMS (ihedinni,
Fnlgidi regis Karoli, per orbein
Fidcs palraii cnn!.ria.
Nec ininiis malres Alemanna lellus
Novit (\nod pnssil oninia.
Misil lioiioras.
I>en Patri sil gloria
Ilic doinus, hac e I pairia crcaliis
Ejiisqnc soli Filio,
F.iiitnr Olhmariis, Ucnedictus abha,
Ciini Spirilii par;iclylo
Calliis e Scntiis veniens beavit
l.l Miine pl III pericliiiiin.
Oinnia nosira.
Ainen. ** liaibaros lerrcns, pioprios fovelo,
Vcrsii! llarlmanni ad suscipiendum regein. Ciiin qiiibus omnes Orienlis aries
liiinio quadrali siiper;iliis arvi
Siiscipa clemeniem. plebs devoiissima, rcgcm, Siimma vel iin.T.
Dueqiie c;ineiis Galli lecla «.tib alla jtii.

jiirisel pacis modcralor :rqims,
veiii, reclor digiiissime innndi, fortis vigcas per onine
Jam bcnedicie Tcmperas,
Dexlera le Chrisli, proiCL-al arcepoli, Teinpus, hic degens, siiperaslra coeli
Actibus in cunclis tihi prosper.» ciincla superne Hinc abilurus.

Proveniaiii, voiis et sine fine piis.
Yersus llatperti de sancto Slagno ^.
U:ic nos inslanler rogilamus
pcctore fido,
Mire cnncioruin Reus el creaior,
Hoc peiinius nnmes, nocte dieque simul.
Thcoiloro socio sancii Galli et sancti Magni,
quam
• Ejusdem fuiie, iiumediate enim in .Ms. se-
Theodorus in sepulcro sancti Magiii ad capnt de-
f)uitur
mnnaslerii posuil. Can.
'
llaliemus Yiiam sancti M;igni e\ Ms.
M;.siii in pede PO'"'* H'"i>P-. saiptam a
saiicti
4i EPIGnAMMATA SEU IIYMNI S.\CRI ANTIQ. PATRUM .MON. S. GAl.M. 46
Miiis el foriis, soliilalor orbis, A Venus ad letemnem per rnmpos et moules procestit-
sul)JilonJin
nem de reliqutis saneli talli, iti lum prasenlibus,
VolJ scrvoruin libi
es eodem.
Aspice clcinens.
Pangimus clarum cupidi triiimpbum Jam Odelis tiirba fiatrura voce dulci sonei,
Alenie gaudenlcs, simul el precantes, Ilymiium dicai, ci serenn partiatur dragmaia,

Sanclus ui prxsens super astra gaudens Uulce piindus el beatum iii lectica deferens.
Nos bcnedicat. Scandens et descendens inter montiiim conflnia,

Ille (lum vita friiitur caduca, Silvarum scruiando loc;i, vailiiiinque coocav.i,
Lucis aclerna; radios videre, Nullus expers ut locus sit istius solaminis,
Visibus cordis studuit sub inriis Jamque coclum, jamque terra, jainque ponius iaii-
Freius ab altis. {
dib'>s
Nomen bic Magni reserando plebi Plaudat, atque cinumquaque vox cmi«sa plebibus,
Yiribiis magiiis, colilur celebris, Aurtorem palremqiie f.nui clari luminis.
Aiictus a Galln superis aniaiido Hiuc exiillent asira coÎi, lacieusque circulus,
Diigmate largo. Signa luin bissena sallent, et cnrona nobilis
Ilosiis iinmltem doimiil furorem, " Ornalusque loliis soli Condilori cogniliis.
Paci> aiiclorem comilando buaveni. Nos islorum seniper clarn secnli iiiiinia
Oiiinibus sanclx placida!<|uc viix Sinclilali tamaecantu peisoncnui'; boinbico,

Normula facius. Exaudire quod delectet ciiiicli plasieii sseculi.
Illc post cbiriim remanens iDagisirum, Ilis ineeptis ad>it alma Keli\ el Tlieotocu^.
Ejiis pxemplis inliians bcnlis, Adsil Pelrus, hiinc seqiialiir on iiis atque .^posiidiis.
Turbidum muiidi reprobaiis boiiorein, Marlyr et confessor alqiie liirlia sancia virîniiin.
Terrea sprevit. Niiiic Redemplor et Crealnr, aiicior veri gaiidii
Spirilu paiiper fuil hic iiiiiiisler, I.argiatiir aptam vobis virlnlis fidiiciam,
llinc et in regiio micai ille dcxler, Ul sibi volendo digna, capiemus peiennia.
Milis exslalial, lenel aiqiic lciraiii
Item de quo supra, aiioinjmi, etc.
Viva gerenlom.
Fervido pUiiclii simul bic iloleb it reclor invlclissinie,
liide solalum Dominus coronal, Regumqiie saior inclyic,
Tri-libus sprelis, laciymisqne ler-is Nosiras preces cum carniiiie
Perpeie regno. Mirr. ^ Iiitende nuiic piissiiiie.
Famiscn jiisis", pariter siiisqiie Tinienda res est deni'|iie,
Dimiia perpessus, fuil liic beatus, Praesiimimiis qiiam I ingere,
Unde divinis dapibus replelus Arlus est honim pangere

Gaiidci in astris. Mire. Qiioi lu be.isli iii jelliere.
Hic fiiit clemens, niiserans mi.-ellos. Abslergc nosir<, qiis'suniiis,
EjnselJiidex misercliir altns Peccala, que comiiiislmiiB.

Toiacum miindi species abibit, Ul sancla meiiibra langere
Fine siib iino. Mire. Noii pcena sii, scd prjeiniiiin
Corde nam mnndo fiiit al'|ii)' puro ,
Adesl liiles promplUsiina,
lliiic Deum clare ineruil videre, Sp' ndens per isla iiiunia
Filius summi simiil et vocaii Nos adjiivari ceriius,
Pacifer ipse. Mire. Discedal hinc jani perlidus :
Perseciiiorem toleravit isie, Nam Spiriliis ex sidere
Jusia dum vovit, Dnminoqne reddil, Ilaee credilur revisere,

D hoiiorein provebi
inde ccelesiem merito decoreni Candens
Posi-idel ipse. Mire. Quandoqiie reddendum sibi.
Bis quatrr summis speciebiis ecre Nimc M igniis iste nnmine,

Prseililus spleiidel Pater bic bejtus, Majorqiie Cbiisli miinere.
Uiniiibiis iHibis veniain Iieiiigiiiis Delendat aliiia ijr:ili.'»,
CoiiTerai icjeiii. Mire. Plcbis vinnlis peclora.

liide nunc coeli rmilans in aula, Porlamus rcee (eniiii
Cujus xternx sociusque turniae Pignus decoris splendidi,

Nostra placatus pius el beiiignus Nnnc plaiie nnnc per ardiia
Crimina tergnl. A(l sedis apla culn)in:i.
Prxstet boc nobis Genitor pcrc;inis, Ilic civiiiin ciPlesliiiin
NalHS ei plenus Palrii vigoris, Lux clara splendel obvia,

Spirilus sancli moderaiile noslros Ac compares (idissimi
Lumine scnsus. .Mire. Jiingiiniiir ore noldii.
*8
APPENmX AD S. GALlI SCIIIPTA.
4-7
saiicli Matjni, auonymi
lllinc Parenlis glcirlaiii \ liiuitatio
Summiqiic âii graiiim Miles ad casirum properes iMivelliiin,

Ciini elarilaie a|iirilus, Pii.lem el nolos repetas loccllos,
Lxiis canaiinis vofiibiis. Posside terram libi prLt|ir,ral3m
Anien. .lam comes Galli, sociare illi-
No5 siia, .Mag.ie,

Pignora Gall.is
« /)c xancto Magxo.
dioreis Miserat ad le Tc.ioe veuire
'Caimina nunc feslis psaliamus rilc .
Oppido poscil. Mib s.

Obvi» laelanlts pcciora qui ferimus.
Nmic sltidet ille «"« la.ine^.rqtie
carmin^ buml.is.
Aurea jam rcsimenl rcdimilis
Cou.eie laiite,
Qu» variis misiiin vncibus aura fcrat. Te vei.ieutc
Nil remorcris. .Milcs.
Nil stc perspicimm poierit
vnx clara referre,
^'''- "."lerque.
nnnc palris obseqmo. ScxusTiierque,
decel in lali
Ul
Cieius equestri-,
lamen pandamus ora, caiieiites, Turba peueîris,
Sic devota
Voc.feranlur. Milcs.
Peciore de puro lics rcferendo soims.
Expciit omnis,
deleclc pr..piiiqiia. ^ Te, Patcr, «tas
Isluc jam properans Doinini fûH^â niedens
Ul voniendo
Qiio libicondigna rorporis aula nilet.
El modulantur. .Milcs.
IKc libi perpcluis resonenl concenlilms a;dcs Ingredians
Qiianuo parala
lionos.
Ossibus el sacris semper babelnr Tecta, Pairone, ô* famulantes
l:rli famuli celebranl
bic fesia beiiigni
Dnm Ipse luere. Miles.
Laiidibus insianles nocle, dieque
tuis.
Ad tiia quisquis Liinina slraius
invisllo fines,
L;cius ob Unc noslros blandusque Te sibi poscai Sanctc favere,
Atque piiis servis au\ili:ire luis. Esto nii eilus. Miles.
Jam nunc sorvitiis fjmulnm consucsoe luorum Grand.ne. m.irlio,

igne isocivo,
Prosper hunc vulium flccie ser-ne luum.
et *larie, famcqne
Da-monis astu,
Dirige corda pius, el tcmpora dirige nostra, Proipge civcs. Miles.
Atque dies lailos ducere da fainulos. aelliquiarum

Corporis ul qui
quieii
Vi semper valeaiil libimei cautare Coiideie pariem Promeiuer..B(.
poli.
Te quoque coelesii cernere luce Juveris illos. Miles >>
palria nolis,
Steruere supplicibus isibac raodo
r Nvtkeri physici, seu tabionit, hymntis de vaa tirgine,
Ei venerans tanii suscipe
mcmbra viri.
omnigeno decorans cum flore plateas llymnum bealx virgini
Ipsas
perpulcbiis obvia lampadibiis. Die turma voce supplic,
Lumina
comiianlur euindem Laude Deiim per oinnia,
Adveiiiunl pariter, nec non
proceres. Ejus canens miracula.
Perspicui fraires, angelici
bcaium Innrma niundi eligii,
Qni saiieii fereinim circumvoliiando
membra ieguiit. Et magna speriiciis projicil,
Alarum expansu undique
idem foriia,
Iniie Columlanus nusier Paler aique magisier liifiimat
Coi.fortat aulcm vilia.

Alpibus eicursis acriisqwe viis.
ad gaudia taiita Quod nuiic iu alma virginc,

Ilic aderil prssens, alacrisqiie
conjuiigit consociaia simul.
Palam valemus ccriiere,
Agmina
Scxiim domans qu« labilcm ,
Cmijungumur ei cclercs, gressusque fatiganl,
pariier. Vitani gerebal cailibem.
Tres quoque Friiucurum SLOtigciKP
Pomposa muiidi gauitia
gaudia tama,
Quos vo itaiis fama asciscons ad
Contenipsil ulludibiia,
Unitos lulerit dukibus obsequiis.
alumi.os Soli Deo se subdidit
Ubvius binc proprios Gallus prodncil ,
lllique totam tradidlt.

Longius occursu approperaus rapido.
Deo Patri sit gloria, elc.
ccelibus auttus
Ilimc circum nicLlium uumero-is
Hikcrurdi deinsii hymnus dc simp/iii confesscre.
Densiliir niudus tuilicolum poi.iilus.
de viice saliilal, Confcssor xierni Patris,
Omi.es qui pariicr sancta
Invlcte inilss Fiiii,
Kt proprios Laics Maiîie siibire roâl,
Aibiola forlis Spiritus,
lU quosa-ibcrei retinct com.i.uiiiu '.umpii,
bonoris amor. ôbis fave poscenlibus.
llic quoque consortis jung.t
Cruccm Ciirisii lii bajuias
Interea Olbin.iii praeslabit (iira bc»li,
,
Cliristoque conlixus cruci

Maiisio coiisirucia ii.jonue paraia lial.
displiceal venieiis liospilis ori, Jiicunda spernens sseculi
Ul iiibil
Oiiima splenile'iii sed iiittaiil facie. Gaudes modo in reguo Dei.
Gaili, b Hatlenus ex ms. Codice qui fuil tub Conrado

» Incerii aucloris, monarbi tainen saiicti
aintie ul videiur, ll:.rlmat.i.i.

pri.picr quosd.-im eiii- Cx'sare exuraUis. Cam.
Liiani.i /faiiii/( prece. Ca.\.
vcisus quoj liabel tiiaui iii
i9 EPIGRAMMATA StU IIVMNI SACRI ANTIO. PATI.UM
MON. S. r.ALLI
iViinr prpo 50
iinlii';. (]iir>'ciiniiis, A
0"i palriini normas imilando
PrTSfns ailpîo sacr.is,
roiiiiiiiii;.
Vietor in diiro valiilus diiclln,
Oinne in!peir;inilo rommiiiliini.
Iloslis alro.-is rabiein
Alqiie pprpniio giii.liuni. snbegil
nelligpr aiidnx.
rrT^-lj. p.
Princpnm sÊvas dnlnit rapinas,
Deeodem $anr!o C.aHn annoijmi iiiimnvx. qnolannii Inde raptorum siudiis
in gravaius,
ejus sutfmnc canlan soiiius.
Mariyris palma meriiii superna
Vita sancKirnm. vi.i. spps, salnsqnp, Scandere regna.

Chrisie, brgiinr proliitatis, ai(|iie
Kjiis nd sancliim tumuliim
patescit
Conditor pacis. voce, sensii 0"inia splendnris tenoat
lilii perennis
Paiisimiis liymniiiii Dona, cum spmper capiant ibiilem
Ciijiis esl virliis m;iiiiresl.i, toinm Lassa vijnrem.
Qnoil pii possiinl, qnoil h.ilieiil, (|i!n.| ore, Cassns audiln, vapiiiis loquela,
Corile vel factis ciipiiint aonnris Capius srpssu, capiunt salulis
Igiie fljgr;tiitps. Muniis opi.iiiim, rclcvanle
ssnclo
g
Qui liia ssncliim pieiaie nnllum Langnida qu.tqiip.
Indiceni lucis snpera" ileilisli OurrsnmuR nobis, Pominalor orliis,
Ejus ut docli mnnilis lenebras Miijns nliipntii veniam miserlus
Mente rngemiis. Cnnfer indignls, trihiiens manentis

Hic ad eieniplnm volucris canorae Caiidia liicic.
Aciibns sese priiis excilavii, IIoc Pafer summiis. Patrisaique Natug,

l'l qiioil ingessit \igor instrnenlis Pr.Tsiei ei c'emens uirinsque Flaiits.
Viia prnbarpi. Trinitas simplet, et iiliique
Princeps
pniens ve. bo, venpr.imlus actu,
Qiii Omnp per sevum.
Semper feiernis inhians lucellis, Sanrii yotk^ri cognnmenlo Rnlhuli ml
htitn<nr,h,m
Pliira virtuiis ineniii supernK nhHalem Bnl>u-ntem. nrchicapfUnnnm.
Cfvsnrit vrn-
lêljirem {ul ipae Inquilar) mitissimi
Signn palrare. Gntli. conrhisi.,
tledicatonn pnnris partis sncrarum
QiiSEsnmns, tnnmli sator et Redemptor, sequenliarum
llabeniur m
ipto operp.
Ui sacris ejus meritis iiipri,
Pars, Liiitwarde, prior (initur
llanc velis pipbe.-n, inbiiens calle siib arcio,
quod optat
Cnrile henigno.
C Commoiam cane post lerram , misefiimqiie profnn-
Temponini pnr cm, (idei tenoreni , .. [diim.
L.Tiiii,Tqup melos, (anciique
Langiiidis cuiam, vpiiiamijiie lapsis,
decens hahiiaclum,
Alqne oculns Regi meditare intendcre
Omn bus praesia pariier beai;i:
cffili:
Jernsalcm doiiec merearis scandere
.Miinera vJt.T. celsam,
Qiia deridebis qiiondam
Ne quibus cedeniia flagra,
lanti dederas paironi
Fi cum nege lno gaiidehis hic criicilixn,
Prima prnvisnr doc enta clemens ,
Posicrinr pratis rcniietcum floribus
sacram paliaris unqiiam
lllius amplis.
Derore ciir;\m. De Spirilu sanclo, anonymi. (Ex veUistissimi

codice.)
Hujiis obtcnlii licet aciiiari,
Iste ne landem lilii siimme reriim Pne«malissterni,Deus,adsitgr3lianobis,
liector acceptam. locits expedire El lihi devoios sanrtiftcet famulos.
Piirgator idem sordium,
Cessci in sevtim,
Hnc Palris proles, Palcr hnc henigne. Discretor et ornaluiiin
S(.irilns prapso:is, Cunctis in se iidentibus

hnc uierque conipar,
Niinc et spterno
D Adsit proieclor sediiliis.
f.icias perenni
Pariier sa>cIo. Sanclorum cngiiatiium
Siiasor et mediiatnum,
Noikeri Unguenlo tiio, qiinpsiimus,

medici docloris (ul eum anlinvistimus
Pe. Unge nos, sancle Spiriiiis.
fmctorum Ltbnnppdlnl) execUenlissimi
ae sanclo Othmnro usiiatus
humnus
etiam. Spirando siiave sensibus
Recior aeierni metuende sTcli,

Infiinde lnmpn coeiiliis
Possini III mere splpndidum

Auciorei summ.-n bonitatis ipse,
Contemplnri priiiclpiiim.
Quas tibi laudes ferimiis cnnentes,
Ex priscis qiiondam vatibus,
Aceipe clemcns.
Diversis xiiismriiihus,
Festa quae sanctis colimus
trophseis,
Clansiirum nialris iilerum
Nomen Oihmari resonant beatl,
Prnmisisli Dei Filium.
Ciijus optandis meritis, Creator,
Eiecli gregis prinripes,
llia dicasti.
El hpllatorcsmililcs.
5J ArPENDIX AD S. GALLI SCRIPTA. fi^
Dniiasli forli pc :l ire A Aliuii de saiuia Aijneu.
Nescio pncnis ccilere.

Inclyta viigo lici Siiicto coiijuiicia piiiluri
Inleiiilo vnlis Mippliciirri
Agnes accensa sludel obvia laiiipaJe l.lirislo,
Tihi nunc spiraiiliiiiii,
Virginihus CGiniiala plis, queis carniine laudes
Fer qufiii devnii giMiiiliis
Concinil iste cliorus recolens pia facla beiiigne.
rar:ikiliir Oei aiiriliiis.
Dignilus idiin: iiodii: Ilem Iropuf ahus de Hesurreclione Domini.
Terreslria iiivisere,
Exsurge, Recior gentium,
Forniasli incirps lioiiiiiinin
Nec morilurus amplius,
Kxeiii|ilar a<J ccelesliiiin.
Orliem(|ue toliiin posside
Splenilor, xiriiis, laiis lilii sil,
Tu t redeniptuin sangiiine.
Ciiiii F'alre par et Kilio
Sacralo sancie .Spiriliis Ilem verms alii velustissimi de sancto Nolkero.
l'er s3:ciiIoruin siecula.

Opians niisccrl Nolkerus in aeihere plelii,
Aiiicn.
Ciijiis dulcisonis iiox nunquani cess:if ali liymnis,
Carmiiiis tle tniuto Sltphano frarimenlum , iwonymi. " r.audia duin licuit crucis lioc in canniiip Insit
Priiiius iiiit Slephanos hicrcedcm sanguinis iiiilire Quod Doniino laudi, Galloque studchat liouori.
Allliclus iapiduin, Chrislum laiiien illc crucntKS Ei
Inicr saxa roi;at, iie sit lapidaiio fraudi Pliirima falsidicis indulsil flens inimicis.
Kosliljus, o priinie pic as niiiaiida cnroiKC !

Pluraqiie pandebat fore qujc veiitura videbal.
Envice nosSteplianiiin Doniiuiim pulsamln canamtis. De sancto Joanne evangelista.

Agilc, Jam sfr/Hitiir caiiliis iotula oralionr.
Fiaijmeiiium carm nis sancli Tuwlonis. Ad Laudcm Rcgirs gloriae
Rex pie, llex rcgiim, regnans, oClirisle, per a^viini

Vox inlonet Ei clesia;,
Qiii niare, i|ui teiras, Propter Joannis incrit»

coeli qni scepira gubernas,
ll:ec recitans prxcoiiia.
Noxia depellens, cutparum debiia solvens,
Proclaniabal saluberrime
lUii super a>ira scdes, Patri deiiale coh.iires ,
Spiritus eancli carniine,

Es quoqiie senno Palris siimnii , reparator et 6rbis,
Lux. via, vila, salus, spes, pax, sapientia, viruis,
Ouam lideles perpendiie.
IJI pereipiat gaudia

llic tlbi laus resuiiei, cliorus liic iu lande resuliet.
C Condiloris perennia :
" De Epipliaiiia.
fe'( qui contincn^ esl, elc.
Triltus si(»nis Ocn digiiis
Qiiia dulcis est gralia,
Uies ista coliiiir,
Siiavis miscricordia,
Tria signa laiiile dign:i
Mirabilis iu gloria.
Ca'tiis liic persequiiiir,
Cibaiil illum pane, elc.
Siella iiiaf(i)s .1ii\ii vagos
l>iim supra peclus Doniini
Ail pr:csep(' Diiiiini.
Recuniberet allis,sinii.
Coiigaiideiiles oii;iies genles
Fi acjua supieiithv, eic.
ICjiis |i>.allaiit noiiiiiil,
1)1 paradisi fluniinis
INovuin iliiiiiin, aqi:a viniiin
Totuni orbem coclcstihus
i''ai luni est ad nnplias,
Irrigaret doginatibiis.
. Miiiidiis cieilit, f.hnsiiis di itil
F.t lirmabilur, elc.
Sigiioniiii priiiiilias.
I'i arce Sion positus
A Joaiine in Jordaiic
Pia^niineat viriuiibus.
CliriÎiis haplixnlus esi,
Et cxalt. illum, etc.
Lndc lolus miinitus li/tns
xqun niiindi Judice
Cuiii
Et purificaliis esl
Throiin seileiilem gloria'.
Lector, lege. A suniiiio rege
In medio F.cciesite, elr.
Tilii hcnediclin
Iii vnce cvaiigelica,
Sii ; iii rwlis plchs lidells
Ad dlvina pr.ccuiiia.
Psallal cuin Iripiiillu.
/'.'/ iin p/e"i( illum Spiritu, elc
Aiiieii.
l)t iiiore volans aquilj;,
Fragmenlum tlc Maliuilate, niioiiyini. Sidein spectet Justili.i;.
Laiidfniiis omiics Uouiiiiiiiii Et sttln qluriir, ctc.

,
Qiii Virgiiiis per meruin Iiiter sanctoruin ."(gmina
Paiviis iii iiiiiiidum êiicral Corniiis riililanli.i,
Miiiiduin legciis quein fecerat. tt luce soli: candida.
MiU'iriis piiial cssc ll.irtinanui, iiain in Ms. ciaiit annexi vcrsibus IL.itnunni. Can.
53 EPIGRAMMATA SF.L' IIV.MiM SACfll ANT IQ. PATRIM MrN. S. GALLI. 51
Jucund. el exult. X Lbi laciat puerpera
In angeloiiim curia Ipsiiin qiii legit sa'ciila.
Perlecla imniortalla. Liva, etc, vcneivnt tibi.
El nomine mierno. L'i fiilei pcr gr.iliani

Oiiem dile.\il pr:r omiiibiis Provf iianlur ad gloriam.
Unicus Dei Filius :
Eilii tui de longe, elc.
Dominui Deus noster. Siiprenii Uegis grali.i,
O Joannes llieolone, Qiii prxcunum insianlia
Chris'e dile( lissinie, Ex qiiidro iniiiidi latere
Tuis Ixlos saleiiiniis iiilra siiiuin E(cli'si.c
Coell coiijunge gaiidiis. Miiltos iii lidc colligrl,
Anonymt, de Epiphania exponens leclionem isaia E' conii civfs effiiil.

Siirge illuin. Tunc videbifi, clc, omnes de Sabii venient.
Prapseiitis fesli gaiidia, Cuni iiiyrrha iinpiitribili
v£(erna luce s|)lendiila, Ad sepulcmin Doiniiii,
lla pandil Ecdesia, B Cum Deus ei rex gloriae
Sub Jcrusaloin S[>ocie, Aduralur in lionii:ie.
Qui" jacelial iii teneliris

Tropus de Naliiitale.
Per priiiii culpam liomiiiis.
Surqe, elc, glorta Domini super u orta eU Liiiideinus omncs Uoininum,

De virgiiiali uiero, Oul Virginis pcr uicniin
Ubumbrante Paraclito, Parvus in miindum vcncral
Teste valum prnpconio. Miindum regens queni (ecerai.
Quia ecee lenebra: operient, elc»

lUtut de sancto Joanne evangelista,
Judxa eiiim perfida,
Peccalis obsciirissTma, Dilecius istc Domini
Conicnipsil hxc prxsentia, Joannes esl apostulus,
Ccelcslis regiii liiinina. Scripiis ciijiis el monilis
Supcr te aulem orietitr Deus. Pollei decus Ecclcsia;.
Cujus urlu tripiidians

Alius de Epiphimia Dumini.
Aiigeloiuin symplionia,
Sub noclis canlicinio Foniia spcciosissimus,
Dulci deprompsil orgaiio. Maiiuqiie poteiilissimiig,
El ambulanle, elc. Kx D:ividis origiiic
Slella diicenie pr«via âiiis .Maiia vlrgine ".
Ad piien ciiiiabida,
' Iliijnsmodi, iit apperanl, Iropos pliires diclavii aiili|iliuii.T. Llruin vcru eliani lios reeeiil, niilii in-
sanclus Tutelo, quos ubii|iic seipiunlur gravissiiiiie ciimperluin, sed vulde crcdibile est. Metzl.
INOTA CAMSll.
Quia lios, nt appellanl, tropof, Judnrus Melzlcnis Slaliin peregriiii iransettntes disparuernnt. In cra-
pulJl a sancloTutelonc cnnscriptns, volui, ut sciatiir siiniim aulem ciim gloriain lalein de se plures aiidi-
qUis Tiitclosit, sulijiiufjere quae Mei7.lerus h:ibel lib. rel diciilare, occulie sese siiblraliens, cessil e medio,
de illu^lr. Viris sancti Calli. Beilus Tulelo iqiii oliin neque jam ultra in urbe illa operari volebat. Iii pU-
vulgo saiicti GiTi.i), magnurum et nobdiiim pareii- nitie auiein i|isa aurea ciiin reliqiiisset circuliim va-
luin filius, monachuin in saicto Gallo profossus, cuum, nesciu ciijus arte lales cxlati sunt apices :
pi tor, poeia, orator, niiisicns ci egregiiis uw/l^jr.roi, Uarij.

Hoi: pantliema pia caelaverat i|>sa
In iilraqiie lingua polens, prnmplus iialura, serio cl
/iKO festivus, voceclarus, caelatura elcgaii-. I'ingeb;il El imaginein quidem qiiasi scdenlein cunciis aspi-
aliqiiando in Metensiiiin nrlie imagineni 0. Virgiiiis, rienlibus inire veiierandain lanqiiam vivaiii reliquli.
el ecce diio .ingeli :td ipsnm in habitii pcregriiioniin In reditu autem a nionasleriuni (ilicebml Palies)
I
accedenles eleeinosynaiii pciiinl, qiia accepla" ad rum sigiiiim ad niissam darelur, iii villa qiiadiin pei
qucindani clericiini sese cuiivcrtiiiil, el aiiint il i : i.ivncalioiiein sancti Galli d«nioniiim eiiiii ejecisse ei
Domin;i illa, quae iUi radios lla ad iiiannm dat, nun- quiidam iii lemplo illo tiinc debactlnnlc. LrJt in pu
quid illius soror est? Sliipcns clericus (ipi;a ilii con- hlico l*liis, in aiigulis lacryuiosus, iii clinro sirenuiis,
sistens niliil siniile vidcral) appropinqual, el quod lioniiris Dci zelalor miius. El ciim egregie doclus
antea laluil, etiam illi lii pnlaiii. IJnde se culiibcre csset, edidit non pauca iiigenii el devotinnis suae iiio-
non valcns, ail illi : Benedicliis iii, Diiininc paier, qiii iiiinienia,es quibiis sunl miilti iropi et nieloJix, qua-
lali m.agisir:i iitcris ad openi? Qui eiiin ipsos quid ruin etiani iii sancla missa iisus esl. Ciijus universa
dicereiit iiescire assereiet, velicnienler iii illus iii- diciata singularis cl aguoscibilis melodia; sunt, quia
vcclus, iic cui talc quid j|i erct inlcniiiiinlus esi. pcr psalteriuiii, seu per rolani ( texius hubet foi-
S5 APir>NDix AD s. (;alli scripta.
Ihaiii); ijua polciiliur ipse Lral, iiiMini.'>i3 invinln .\ sancii Tiileliiiiis voc.ilur) ad ilcxiriiin allaris ciiriiii,
tliilriora siitil, iil Hedie can uiidui esl el

nppirel in lioc epitapliio :
Omiiium xirlulum yrmmis, qiios qunleiH irnpos Ciiolo Virg nis aliniric-E picior ejriegiiisTiilelo
regi »6 onereinliini, qnein ipse rex feicral, oliliilit Eicelleus inpriiiset pielaie |oleiis.
caiiendos. Qui lex eliani, \iriGaliligi cnni (liclassel. Nenio Irislis aliit, qui le colil Pl veneratur,
Tii(el»iii versiis addere injiinxil, ul aiunl Uiu>niam :
Fers cunclis placidain quipi e saluiis peiii. .
Dominut Jesta cum esn'!. Uiimipolens giiiiior, fons, Fiiiniil lenipore sancti Noikeri, sub Beinarilo
ei orign. r uin scqueiilibus, elc, bos ennn solos li- atibate, circa an. 885. De eo Kckerliardus in libiis
biilt adferre, ui, si inusiciis sis, qnaiii di^psr ejug iiie- Casiiuiii ct Beiiedictionuin, ct Cndex anle occc aiiiins
Jodia sit videas. Moriuus est opinione ouiniuui san- scriplns, Druscbius, etc. H;tc Mt-tzlerus, qui dilijjcii-
i:ius, et sepullus in nioiiasterio in sacello saiul* lissiine ex aiitiquis monunicntis cullegil.
Cilbariiix (quod siciit ei coeuieleriuni illi cunliguuin
Yertus m Naliiitate Domini canendi in prvcessionibu» " Lxletur omnis Suevia,

Salve inirincum seniper Dons in Paire Verbun', His iialus, lios nunc confovel,
MiriCco partu j.mi caro carnesalum. Plarandi) ClirisUini plebibus.
Veiiisti mundo iiuva gaudia condere nioeslo, Hic dona sancli Spiritus,
Ll tibi devotis pandere le famulis. Acccpit aiinis parvulus,
Persulteiil nosirx libi, virgo Maria, camcBn^, Ipsum DatoreiiL munerum
Qu£ rulilas taiilis con^nia inystcriis. Sp.irgens in oras eiieras.
Sed qiix cundignas iibi lingua repcndere laiides Oiiines gradus fiic presbyler
Praevalet, extollens noinen ad astra luum t Orant beaiis nioribus,
Quem non imnieiisi cajiat leres orbita muudi Patri preces coelestium
lii iiia se clausil viscera fai lus homo. Voiis litando miineriim.
Coebim curvavii, so!a fecil, ei acquora fudii, Coinniunis liic viia: salor
Principii princeps, oiiiiie quod est faciens. Seu magiius exsini condiior,
Excrescens lapis, absque manii de monie reviilsus, Pixlaliis abbas incolis
Mu[e sui munduin oblinuit slupidum ;

Hiijus loci pr*nol/ilis.
Sefliper cum Patre cui virliis et gloria, sorsqtie, Fii paupcpliic pro paupere,
.^qiiiparel regiuim, splcndor, lionor, soliiiin. Cuncios egenles confovens,

/n Epipkania. Diiin qiiod dat eis parvulis,
Salve niiiificum sempcr Deus in Palre Verbum, Ch.^îsium respectai frairibus.
Mirilico parlu jam caro cariie saluni. Niiiic gaudel iii regiio Oei
Hoc fecundala, cl cojlesti ex rore rigaia Fuiiclus corona prxniii,
Flnrueras, Virgo tu benedicta Dco, Qiiani CbrisUis illi reddidil,
Maliiiii laciasti, greniioque fovendo locasii, Pro qiio labures suslulil.
Qui IHus esl .Auclor, Filius et Dominus. Callo Patri laudabili

Iiigia:u$ noxs! rniior oiiinis abeslo veternx. Oibmarus abbas jungitiir,
Jam noviias regiial, tolus ei orbis oval. Istiim lucuin qui jugiler
En Jesse virgani decoral bene nu-culus illdiu, Tuienuir, et nos supplices.

Vaiis tit exorsa prscinuere sacra. Virtiiie semei vivere
E\cresceiis lapis, absque manu de tnontc rcvulsiis Demonsirat liic credeniibus,
Mole sui niuiidum obtinuii siupiduni. Certuin fiile qiiod qnierimns,
Eii iiunc implcvit quod ea per enigmala ctausil, Prsebet Paler sanclissimns.
Pandit el obscura gr:>lia luce iiova. EiriinJe voces, plehs Dei,
Test.itur ftdis gregis angelus ipsc magislris, Commissa defle noxi.i,
Kjiis in exortu luce niicans rulilus. Aslat rogator graliae,

Huc fesluin tanli canit btc pia roia diei,
D Reddens a;quum qiiod suscipii.
Siella recens claniai, auc!2 dies jubilut. Absolve, clenieniissinie,
Semper cuin Patre cui virtus, elc. , ut suprn. Nexu ligatos criminis,
In festivilale sancti OihmnTi, Delens malum quod respuis,
Versus ad processionem. Addens bonum quod respicis,
Festuiii sacratum psallimus, Laus seinpilerno sit Patri
Cbristu caiienles laudibus, Nec non perenui Filio.
Qui dat coronam lcstibus, Sanctoque sit Spiraniini,

Nobis det inilulgenliain. Per siEculoruin saecula.
Otliinarus alibas vociijus
In suiceptione principis.
Oraiidus esl concorJibus,
(jueni Facior ipse coeliius Salve, fesla dies, laudabilis, alqiie beala,
Qua Deus iii serviim vidil al» nrce suuni.
Donavit hic virtutibus.
Ecce redil princeps l;.udaiidus carmine nosiro.
IIiiiic esse patrcni palrix
Habentur, sicut cttres scquentesliymiii in vciuiiissimo Ms. ebore, argei.lo, gemmis anro nlim ve-ir.o.
57 EPIGUAMMATA Si:U IIYMNl SACIU ANTIQ. PATHUM MON. S. GALL!.
Gandia sinl, popiilo qiiml re.lit ille siio. A Nuiic nnine sacerdutium,
Vive diti, priiiceps, posl pliiririia prrelia "iclor, Primus ordo ponlilicum.
Uiidii|ue denciuiit qui lua ibnuin peiiiiii. Cleriiiii diiceiido subdiliim,
\irluiuni meritis lua vim reliilg(>l lioncsla, Fleluin lergile snpplicuin.
iiiiicie hiude (rui fecii in orbe Deiis. Niinc posce iiobis, (leniirix
Iiifula sinceruin iiunc ornei splendida vultum, Omnisqiic rarnis domilrix,
Omnipoiens lilii laus delur ab indo Deii^. Utcesset ciilpa perdilri^,
Iiivldia inagna correplns prosni iiiiquiis El plelis salvaliir deliilrix.
liiviilel, alque gernil qiioj Deus isia facit. Istuil cniicede, Triiiilas,
Ncqiiiier iiilendcns le viiicere vincilur il!e, Cl indivisa unitas,
Oonridit in roveam cujiis et anclnr eral. Domus regens pacilicas
D*-reiigiis iiieriiis, in linniire maneiis, boiie princeps, i£taies per iiiieriiiinas.
Digne susciperis ;
psalliiniis inde libi : Amen.
Nos luiis advenlus condigiie psallere cogil, Sequenlis lamentalionis prosam fecil saiicius Nol-
Sii tibi pax requies, sii benedicla dies. kerus, cum iii Marlliisd(.ibel pons iii loco pr.fcipiti et
B periculosissinio adliicaretur. Qiiis autem versiis ad-
D. P. N. Nolkeri Balbuli hymnus de omr.ibus san-
jecerit, nescio. Dcscripsi ex veluslissiino Codice,
clis cantari solilus.
ulii nini nioJcrnis eliam nolis esi :
Oiiiiies siiierni ordines, < Media viia in inorlesuipus.quem qua-riinusadju-

Qiiilius dicalur liic dies, torem, iiisi te, Dominc, qui pro peccalis nostris ju-
Mile milleiii inillies,
sie irasceris. >
Vesiros aiidiie siippiices. Ath.

Priuiuin \iitiiies igneae Homo perpende fragilis,
Mon repieia; srientiae
Morlalis, et iiislabilis,
Exin juvaie .ins prece Quod vilare non poieris
Scssioiies Domiiiicx. Moriem, qiiocunque ieris.
Dnm nos coelesies Doniiiii, Auferi le, sipissirae,
El principes praevalidi, Dum vivis libentissime.
Poteiiliaijue prsdili Sancie Deus.
Fstoie noliis placidi.
V.X.
Iliiic dilali virlulibus, " Calamitas inedi.r,
Vosque tremendi nniibus Vermis freniit iiividi.i',
Ei fulgurosi vullibus, Duni audit fleiileiii aniinani
Clirisli favete plebibus. Mortalis essem utiiiain !
Omnes quos Dei graiia Nec Clirisli forlis gladiiis,

Ab liac exemil patria, Transiret. ei non aliiis,
IJona donate coelestia, Sancie furiis.

Nosira laiaie crimina. Ileu.
Tu p.iter adsis Abraliain, Nil valel iKibilitas,
Claram regens prosapiain, Neque sedis subliinitas,
Cuin ipsis necessariam Nil generis polenlia,
Nobis precando veniam. Nil rerum affluenlia,
Taiideni David liymnidicis Plus pura conscienlia
Hinc inde slipatus choris, Valet niuiidi scientia.
1'ulciier coronis regiis, S.incie et niisericors Salvaior, ainara; morli ne tra-
p.
Cunciis succnrre miseris. " dasnos.

Sacer adeslo flagilans Ejusdem saiicli liotkeri ad Ruodberlum " episcopum
Coetus fuiura praedicans, ilel. Iiymni ti, de vila et mraculis prolo-marlyris
Slepliciii.
Nobis Cliristum concilians,
Htjmnus priinus de pntsione sunni Siepliani»
In ccelo jani tripudians.
Omnes, dum carnem induil, Primiis ex seplem niveis columnis,

Qiios Clirisius prifsens ilocuil, A Peiro eleciiis Stephamis beaio,
Qnosque absenies imbuii Voce, vel signis, niedicans inkellis,
Erigiie, qui cnrruil. Cl.irct in orbe.
Nosiros, supreme claviger Qui, brevi verbo replicans priora,
Et novx pacis legifer, Persecuiores docuit piorum

Omnisqiie Cliiisti crucifer, Esse Judxos, probiiaie cassos,
Aclus miindate pariler. Felleque pleoos.
• Ipse Noikeius, in Vita sancli Galli refert hosce versusad riunperlumepiscopumMeiensemscripsiaee.

VPPENDIX AD S. C.ALLI SCUIPTA. CO
59
Nec ndvuin quid, (|H'h1 Dciinimmi riiroie A TcIIus, geriiiiiiibns snli creaiidis.
pcciiam cnicis iiii|iiilcriiiii, lliic tesieni deciiit lioiinre lulli..

lm|fio :iil
Imb.-eiii qiii lapidiiin l'ereh:il iiliro,

Ciiiii pro,.lietas vel piliiarclias :iiile
S.l'pe IICO:llt'lll.
Orans iinpia iie maiiiis periict.
Ilisre prsf.diclis, litcl aiii,'cliiriiiii

//i;i»ii»s lerliiis de miraiulis ip$iu$ in Africa ostensii.
IHi; liiKfrel facie deiorus,
Crii |:r<>ranuin miviiilni^ iii liis alla: \'l revelatns Sieiilianus micnbat,
Ejicicl<:iiit. Ossa suiil ejiH releri mealu
Sniilis ct ciir;»' indinia c;<lciilcs, Arrirahnnim steriles per aijros
Nc piger forsaii luidr iiiipediliib Sparsa serendo.
Tariiius saiirtiini lacerare pwsset, Flnrc ile qiinriim miilicr medelam,
l)e|><isiicriiiit. Daiil*" pr:i'ierto, meiiiil, patronn,
Tiiiii volaiit crchri l:ip:dfs |icr auras, Qiios teiicbiaiis ociilis propinquaiis
Insur iiigciitis pliivix>, vel iiiibris, Yldit a| erie.
Viiicx (aii:leiii sit rili ne;,'aiidi Me^se de quoruin niedicina dulris
.Mipie iiocivx'. '
Iievelieiiti pniilirKfi liilelis
Sed lanieii saiicliis piciale |ileniis, Veiiit, ut iiec listula parva morbo
Persci uiori veiiiaiii preralur, J.im superessei.
Alque pro crudis lapiiliiiii piuiiiis Caltuli morbus niinius, vetusqiie,
Pronus adoral. Quo labni aiis EiieSirrius perirel,
Iluic ad excm|ilu!ii Deiis ipse niagmim 'leiiiperanieiito Siepliani s:il'.iliri
frustilit sese conspiciiiiiliiin omni Est siiper.itiis.
Saiculo, quod profuerii «apul ccu Morlis et saivtrm Stcpliaiius pcficluin,

Marlyrionim. Veste signaia ac cltius reinissa,
Nani nins audeliit dubit.ire sese Sic repressit, presbytcr nt salutis
Qiiod Keus servei p iis in liiliiriim? Miiiiera ferret.
Quando in pra^scnti .Stcpliaiio vlvciidum Mariialis lu, Stepliaiii gemclla

l»raeliiiii ipse. Sospiians cura, Dominuni poiciiicni
Di fiiles jam coiispiciie virerei, Mortis et vit;e celebrare Chrisluni
\isil)iis iiiistris priipiaiile cnlo, Sj-pe solcbas.
V«l Patri sunimi renileiite N.ln '
Slephanus quondam pndagram ri'iiiovit
j£tliere aperlo. Copliius laiis precibus benignis,

Spirilu vei se inaiiileste in ipso Vel revelato mediraiilis usu
Ksse prodeiite Siepliano beiiignn, Dlaiidiis iairi.
Talilius signis, pia Trinitalls Ciiiii pucr, suelo pueris jocat:di

Qiieis buni iiilgciii. More, iiiler boves tcrerel leieiidus;
Stepliano, cxsiinctiis, meillianie
Ilijiiiniis tecundm de lievelalione " corporis sundi Esl revocaiiis.
Slepliani.
Noiiiia desperans rediliiin de arcia
Cuiii sanrius Sieph:inus necis pelrin.i: Faiice mortis, niox tiiiiicam beato
Miiliatiis misera jaciTc sorte Ste|ihaiin misil, nioritiir, rediit't:i
Conipcrlus fucril Gan):ililicli, Qna revivisiii.

Coinpassus bonus ille iion nncenii Bassiis ct Nalam siniili niei<ela
Poscil Cliristicolas, pia rapiiia, Mnrliiam viue revncavit, hoiis
Corpus lollerc deniilms leonum : S'e|iliaiiiiiii iniillis lacrymi^ iiiiscrtiim
^
Vrciuin iiaviciila qiiod ipse siiiiilt, Moliificaniln.
Condituinque suo locat sepiilcro. Filiiis parviis, patris onine rliaium,

El plaiictu niinio sequente cural. Spiriliis j.iiii jani vaciiiis ciihire,
Ac posl niorluus, applicatiir illi, Sirpli:iiii tiitiis oleo rev xil,

t(, post icmpora valde imilia, sese .Moi te remola.
r.iiidit presbytero, docetque rlausa. II xc Eleiisiiius Stephiiiiiim patrare
J.ianiii studei ille nunliare Aiidiciis. iiaiuin exaiilinfHn leri-hal,
Sancto pontifiri, siniulque snmplum Marlynim Christi manihus medcniliiiii,
Thesaiiruin Stepli:ini, SaJiui lcrebant. Eslqiie ila lartiim.

Kt tuiic arida vel sili perusia ^, /Eiiiiibiiis felniiiia qiieni miseila
Accepit pluvias diu iiegatas Slepliaiiiim pernix inedicum lequiril,
« De iiac revelalionft vi.ie sanctum Augusrimim, stihjrcimus enmini. Hasn.

t. \ll bdilionis Benedlciinoruin ilii epistiil:i Avni ; " M:ile omiiiiio ; iiam circa Dfcemhrii liiiein c ni-
ct narralio Luciani, quait in llistorij: Jiidaicu: I. vi ligit illa icvclalio. m vei.i luil. Uas.'».
«I EPIGRAMMATA SEU IIYMNI SACRI ANTIQ. PATHLM MON. S. CALLI. C2
Fascino spreio, releriqiie gamlei A Qiicni fiire is misit IJoreas fiigai.duni
Munere sancli.
Vel perimenilum.
rîiilus aiilein, Palbdia sorore
l)t Triiiilatis bcne licla virtiis
Se per orliein comltante latiim, iCdibu^ ciinclis, doniibusqiie euiictis
Slepliani niilu c:iruil Iremore,
Per preces ni.^^giii Siephani, canaiur
Ac soror ipsa.
Tempore longo.
Ilaec tnihi doctor reuilit pcritiis,
Anipn.
Nimen Augiisli nierito rctentans,
Si milii nnn vullis, oculis vel credile vcslris.
Qiisc lilii, pr£.siil venerande Ituoillireelit,
Vos saliein binas piseis niilii iniiiite spinas.
Pango Ipnenda.
Uijmniis qiiartus de mirnculis rjiiulein in Cismcrinis
dnos versus Notkcriis Ilalhnlus fralnhiis Au-
Ilos
p irlibui. gicnsihus inisil ctini fungo quem moruch vocant, jn

Ordinis s:icri Slepbauns Uiinorc angulo apiid sanclum Galliim fralrum pyralis in
Parlibiis polleiis Asix calentis liieme nasci aliqnot annis solito loco suo. Nain cum
Finitins tindeni oceidiiis roâriini ipî asscrercnt, in Alas|iacli piscein queiii a'andt
,
Sparsil odorcs. i}
vocani , Mi palinnrum apprelieiisum , loco iinnicn
Qtios TOlcns plantare beatns ille dedisse, ipse incredibilia narranlihus, eliani de s:»n-
Veina Martiiii, vigilans iii nnini, cii Gaili loco se mira esse dicliirum res|inrdit, et
De scra aceepii sine clavo, clausit siipra dicti noniinis riingiim in Jannario ibi iiatiim
El sine rlave. se vidisse suhjnnxit, idque ipsiiin illico qnasi lalso
Qui prccaljalur vcni nn iinperilis loculum pari voce dicenles, derisiii li:il>ebanl ; sed
Ipse pintcrvum Stcplianiis repressit, ipse, ut di>i , sequcnli anno itidem ihi fiingo nato,
Innoceiiles eripiens, rcuinqiie dicla factis eompensavii, fiingum mitlens, et scri-
Fune relciilans. bens hoc disticlion. Causa lanien erat fungi in aii-
In niarl iiavis prippiiir pcrii-lis, giilo illo pyralis iiasci solili, quod aquaBdiictus eiim-
IVr inaiiiim .âncli Slei'li:iiii rcirarta, dciii angiiluiii praeterlliiens ligavit, cl calor pyralis
Aul canes Scyllse, »ut raMem Cnarylidis non nimius, sed caiiinale aqua; mistas, illum atliît,
SalV:! lefugit. ctfolu tali p:irere pra^coqiiam terram fecil , et fun-
Csl Doinii» Mettis Slppliani ciimrc gos (luiileni priiiiiliis, iiioit ctiamel gramina qiia-dam
Sacra, qii.i; lantiini supcresse diris virenlia, stiriis ct glacie foris sub divo rigciilibus,
Possct llunnoiuni glailiis, riigisqiie, C vapor iilem prodnxit.
Saiigiiiiie liita. |H:c Canisius baliel cariiicn ad Kednlium qiiod dcdimiiK
Qiiae diici» nal:iin. niedicanlc Gillo ifiler S. t iiluiiiljaiii carniioa, iilii \ideris toiii. I,.\.\X
tol. 2'.)!.]
Lilieralain danioiilo lurc!it( in,
Itfgis abstraxil tli:il:iii>i'., :iiiiiiro Fragmeiiliim Cnrmiiiis suiicli Nolkeri de psalmodin.
Integiilaiis.
S\ qiiod vncc snii:il, lido niei-s pectore promat,
Fontis llispani, Stipliano palranlo,
Muiiiis *lernum mcinor:ire Ncc elanior Doinini t:intiim snblimis ad aiiips,
di;îiiini
Qiiantiiiii vov hiiniilis pl:ici(lo de cordc piopiiiqtial.
Qui lavandi:< profliiit, ali|ii>' Iniis
Cimditur allc ;
Mimoriiile D. Ilernardi nbbalis S>-
Herercndisshni
cuiidi, quod dedit cuidiiin frulri monucho, cuni eum
Sed cum hoc baplisteriniii cahallis
nd Aciidcminm liUerarum causa milicrcl,
improbus quidain staliuluin pararcl,
1. Studiiini pielalis sit tihi in primis coninicn-
Fcbre corrcptus, Dominiim prxibat
daium.
Ad Pblegitlionla,
2. Cognitionem Doniini Creatoris , Redempioris
lloc loco, cultruni socio retiaxit
ac Servaioris tui lervculissimo animi desideriu ap-
linpudens qnidam, Taciia seil iirna H
petas ; adque eara perveiiire, qiiantum fieri putesi,
Mciite pruicppla, Slcphano jtibenle,
cunienilas.
Keddidit ipsum.
5. Te ipsnm, atque defecliis tuos, et malas con-
iEger et " balbas, vitiisque plenns, suftudines, diligenter inspicias, el cognoscas, emen-
Ore pollutn Stephani triiiinphos dareijuc omni conaiu studeas.
Nolker indigniis cecini, volente -i. Ilahituin virliilis fac acquiras.
Prxsule sanclo 5. Difliciiltales oeciirrentcs virililer vincas.
Flore Ruodbertus jiivcnale qui nuitc 0. In bonas lilteras sediilo incumbas.
C.or senum gesians, seniuin beatus. 7. A nimio vino, lanquani a veneno, abslineas.
Ac piis plenus meritis, videre 8. Vocationem ac professioiicm tiiam saepiiis in
Promereatur. animuin tuum revoces.
Pacis opiaia potiens qniclc, 9. Ycrum amorem monasticae disciplinae imbihas,
llnstig el diros superans inucrunes, sialiiinque tiiuiii fac oplime cngiioseas.
" Hiiic paiet ciir dicius sii Ndikems Balhulus.

65 APPENDIX AD S. GALLI SCRIPTA. Pl
1(1. Omni (>l>eilieiui;i p iiilius .ic in.igisiris libi A 12. Teinpus l.tiie coloce? ,
ic cum fcnorc re-
prfi|iosiliS te sulijicias. dcas.

< I. liKitiedieiitiuiii ac irre!igii>sorum consueludi- Or.i prn me.
II in (ievilfs. F. BiTiiardiis .ililins sancli Galli.
TABrL.\ INSir.MORUM MANSIONUM MONASTKRII S. GALLI.
F.xsliil iii biblolheca sancli Gîlli labula qunedam monacliis cl mnnasterio familiaris. Eam labnlani in-
seii (ul voc;inl) niappa ssiie perqiiam veliista el des quidam ccnlenariiis noininal sa icii M iiiiii luo-
anipla ex per;!aiiieiio ail Go/.perluin abliatem, in iiaslerii, es ef> , ul arbitror, iiuod ;iliqiiiil in l.Tgo
qua ciiani lolum monasierinm secundum omnes ipsius est de Vila sanrli Marlini, sed m ex liiulis
eliaiii iibjeciissiinas ofli.îiias descnptum est ( ut et situ maiiifestum est, noii est , n.si s:ini"ii Galli
qnutein i
ro colligii ex eo qund ibi appellat aiiclor moiiasieni, prout fnit Gozberli lemporibus m nAsie-
Gozh.Tlum liliuiii) ab episcopo alinuo, •|ui fneril riiim. Kpigraplien insigniorum maiisionuiii sic ;iiiclor
vel inuiiaclius, vel sliidiosus, vel cerle alias ilemnm carminice dicit. Cam.
Oiaiorium saucli Pe'ri. B Dcmut equarilio'.
Ilic Pelrus Kccle.site pasior soriiuir lionorem. Hic felas servabis eq'ias, lenerosqiie cahailos.
Disticha vii columnarum qi!:e suot in externa Haec nmnia cis viai» versiis Oiieiricm inîgis.
parte summi lenipli , quod h.ibet in longinn pe- Ibidem portn famulorum ad templnm.
des cc, in laluin aiilem il quoad inici ioiem sui Ti>ta monasierio rîiiulaniuin liir: lurba subinirjt.
,
pariem. Stabiiiuni bouni el equoruni.
Bissenos metiie pedes interqiie colnmnas, Isia biibus conserv:indis donms aiqiie caluHi'.
Ordine qiias isto consliluisse decct. Hospilium peregunorum el pauperum.

Hic peregrinorum laeiaiur lurba recepta.
Baptisterium.
Ahbi.
Ecce renascentes susceplal Cbrii.tiis alnmnos.
Kic tiabeai frairiim semper sua vol:i mirvisier.
Aliare sancii Satvaloris. Ad crucem.
miseriqiie redeniptio niuiidi. Porlicut anie eccleiiam.
Crui, via, viia, salus,
Analogiuin Evaiigclii. Hic pia consilium per(r;ictei tiirba salubre.
Ilic evan"elic3c recitatur iectiu pai i;. Porticus '

aiiie domum siet honc fornace caleniem.
Siipcr cryplam sancli Columbaui , allare snnrlorum Haec doinui adsislil cunciis qua porgitnr tsca.
ilfarice el Galli , in qiio est sariophngus sancti ^ iluic porlicni potus quoque cella cohKre!.
Galli.
Ofjicina: vuriorum arlificum n.d meridiem.
Sanct:i super Crypiain sanctorum structa iiitebunt.
IIxc sub se leneai fr:iirum qni legmina curai.
A lertjo allaiis.
ibidem liorreum.
Ilic Paiili dignos niagni cclebramus lionores.
Eilra lemplum, ad Orienlem. Frngibus hic insiat cunctls labor e^culiendis.
Ilic sed domaiibiis paradisi plana paranlur. Itom adhuc ad Orientem magis.
Ad Uccidenlein. Ccemelerium {ralrum, ciijut in mediiultio crux.
Hx paradisi acuin sed lccio slerniio caiiipum. Inler ligna soli b^c semper sanclissima crus est,
In eodem caiiti<0 disliclia vii coluinnarum. lii qiia perpeliife pom.i saliitis olent.
Ilas imerque pedes denos moderare columnas. Ilanr rircum bileanl defmicsn cadavera frnlriiiri,
Mu.ius. Qiia radiante iicrum regiin Poli accipiani.
Ilic niiiro teclum imposiium paiet, atque columnis. Pnulo exlerius, horlus.
Porta in mitro.
Ilic planlala olerum putclire nascenlia lernant.
Adveniens aditum populus bic ciinclus babebit.
Via ad porlam. D Pullorum hic cura, ct perpcs nutritio consiat.

Oiiinibiis ad sacnini lurbis palet lixr via timpliim, Anserum locus.
Uno sua Toia feranl. Unde hilares redeant. Anseribiis locus hic pariier inanet aptus alendis.
.Ad Auslralcm via: piagnm, ovile. Ad orieniem te.mpH. Doinus novitiorum.
Hic caiilas oviiim cauie dispone luirum. Hoc claustro oblati pulsantilius assnciantur.
C.ubile famulorvin. Ibidem rersus meridiem, in/irmarium >.
llic reqiiiem inveniat famubinliim lurba vici>s m. Fniliibus inliniiis pariter lociis Ute p.iraiiir.
Slnbulnm enprarum. Ksl el am aiiud infirniarium pro ralde crgrolis , alibi ,
Isia doiiius ciiiictas iiiiirii, serv:itqiic cspell:i9. ad Iwium lempli seu Aquiloneni.
Slabulum siium. S.epiiis in gyruin duclis sic cingilur aula.
I.sle siies locus enulril, custodit adultas tbi est bibliotlieca. ilansio abbatis, eic, rcliota cum
Slabulum armentorum. Aorlo .iuo.
Hic armenta libi lac feius atque ministrani. Ilxc quoque sepla premunt disccnlis vola jiiveiitie.
• lnnuii dormiinriiim subtus habens calcfactoria 'i

Aliis vateludinarium ; Scriver. nii. ms. in Ca.n.
ejusdem domus. Ca.n.
CS EP!GRAM\iATA SEU IIYMNI SACai AiNTIQ. PATP.UM MON. S. GALLI. bS
Ihideni, ted niayis ad teniplum. smceptio fialrum
esi A Ui villosa seces deposco, placenlia lirmes.
iuperveiiieiilium : iiiiigii ud occidcnlem cst liospiiiuin To Dcus setenia faciat virluie virentem
aiiud.
iiniiiarcescibilis p»!mam cnnlingere vita;,
Wstc (loniiis liospiilbus parlii e>l quoijiie siisci[>ieiulis.
Hnc Paler, lioc Nalus, lioc Spiritus aiinual aliniis.
Ibidem ad ipsum lempliim esl ingrcssus liospitum cl
juventutis. ym/>io/ii /lafri, postea abbati, Eckerhurdus ; de leje
diclamen ornandi.
Exiel liic liospes, vel leriipli iei'l:i suliiliil,
Discentis scliulse pulclira jiiventa simul. Diclamen vcrbis assuesce polire superbis,
Gr!in;il'lo ahbati , iniiiiil Joilocus Mcizlenifi pri-

QiKi; sibi cogn:iia, pare fontcque siiit generala
,
esi, qiin' juni ilicilur die Pfnltz. Pro liiiiis gemiiios, pro piilcliris pone sereno';,
niuni exslrucia abbaiia
Pro piilcbris Ixios, pro l:i'tis corde quietos.
Eam scribil Eckerliardus el alii elegaiilissinsis luiic
fuisse picluris ornalani ,

qiias quiriiin piclnras fece-
Prii jnsto, gemmam; pro mibile, sit tibi sleinnia,
Da v li geiiiinas, botros tibi diciio m:immas.

ruiil divilis Augiae nionaclii Iralres nostii. Ct a no-
stris S. Galli Patribus lii qiii seqiiiinlur versiis diclali,
Fiiiclus da segeli : portum simiilalo qiiieii ,
el iiifra picluras illas scripli sunt. Qiii duni jani cuni

Rciii giii abrum volucris sec:it aera suaruiii.
g Qiii puli ber visus locus, ellice sit paradibiis.

ipsa pictura inciperent ob autiquilatein snani abiileii
Deliciis plenns lociis appelleiur ainoenus.
a Palribus nnstris Nulkero phjsicn, elaliis descripii,
Sic eti.iiii prata, siivae, poroeria, slraia,
suisque ipsoruin libris coiiiiueiidaii sunt {llcec Metz-
Itrut).
lliirliis ei bic rivo propior, fonti qnoque vivo.
In pariete. Verbaqiie cngnala sociabis et anle locata,
Splendida marnooreis ornata est aiila coluinnis :

'I lieiitonicos mores caveas, nova nullaque ponas.
En Griinwaidiis ovaiis allo ruiidaniiiie slnis t,
Diiiiati piiras semper mi-morare figuras,
Ornavii, coluit , Ludo\ici principis alini
lieiii piilclirain non senipcr dic speciosam.
Sil sale condiluin, quidqiiid diceiiilo ca|iitiim.
Temporibus, multis laelus feliciier aiinis.
f 1'irida vcrnabunt; fabri et arte poliia inicaliunt.
In alio pariete.
Pulchra quidein mulier forinosa sit, el speciosa.
Aiila palaliiiis perfecla est ist» in:igistii«,
Aurura sit piirum, sit iiiunilum, sit rubicnnduiii.
iusula piclores lraiiiiser.it Augia clarns.
Itis qiioqiie Germana tjineii liaiid poleruiit loie vaiia,
Temptum sancii Ollimari pingi fecit llarmolus abbas,
Qu«reiiti verb.i llorum splfmlore superba,
niiine in pnriete uno pingcbatur Sapieniiu , cum hoc
Palruiii el'jgio. Si leneant puram, nou d< genereiiii|ue ligurani.
U geiiernsa pareiis, cunctis gratissima doclis.

C Sit cibus et potus noster saturatio totus,
Siiiiplfx esl prorsiis, sed currit commode versus.

ilecus iiii{ter|i, rectrix dignissima uiuiidi,
Sit foiiies vit^ cibiis liic, neclari|iie cupita;,
Soleque splendidior, fuivo pretiosior .luro,
Iste figiir:ilus fjcuiidior el m:ige gratus.
Quani pra:claia nites lolo, Sapientia, inunlo.
SiiHplicit:is pura, generosior ergo ligura.
.Aspice quani pulcbro decoraia est ordiiie in:iter
Ni'ulra spcnieiida propriisqiie locis retine:ida.
Naiaruni, clare dives Sapieniia fulgens.
Arte JDqui iiiibutos iinilare sapore lociitus.
In pariele altero seplem sapientcs.
Uu; dl.-ertorum rape tu quodcunque decorum.
Coniinet liic paries veieruni moiiumenta sopboruin ,
Claro qiii toiuni docuerunt iraniite muiiduin.

Ilem alias eidem aliqua.
yii alia pnrle turba beatorum Dee assislentium.
Aginina saiictiirum laudanlia voce sercna Cur gemiiium fralris , valeas , flos spIcMidiJe matris,
Tecuin in llnretis lice:it mdii luderc Ixtis,

Ante thronum Dnmini sistunt per sxcula cuiicu.
In pariete super ostium. Quae cruce reclusus vernans fundit p.nadi us,
Hic Deus est pr^Bsens puro poscenlibus ore, Sidera per meritura cor, Eiysioque peiitiim.
Dans niiscris \eniani, conirilis corde medelani. Te spes atque fides solident, qiiae major et liis esi.
^ Si libi per trinum sit pax, sit vila pcr unum,
Slrabi GulU monachi Fuld., ditcipuli l\abani, dedica-
ad l ^maldum abbatem.
loria hvrtuli sui, Cum quo ridebis, specie sed qiiando vidcbis
Ipsuiii perfecte, irabe ine lecum, prece macte,
Hxc tibi serviiii munu3cuia vilia parvi
Strabo luus, Grimalde Paier doc.issime, servus,
Quem niiiiis optamus, facie simul ut videamus.
Psctore devotn, imllius pom' ,is olfeil.

Iii nolam capiluli versus antiqui.
Ll cum consepm viridis consederis liorti,
Praecepfir fr:itres huc signo convncat omnes,
Subiec opacatas frondenii gi .mine inalos,
Exemplu Domini cum lavat und:i pedes.
Persicns imparibtis crines u' dividit iinibris,
Nec iion consilium conslal si forie gerendum,
Duin tlbi cana lcgunl tener inugine mala
lloc moiiiri signo conveniunt subito.
Ludeiitcs piieri, .scliola Ixta./unda tiiorum,
Landibus et nociis iiiierdum rile peraclis,
Aiqne vidis ingeiilia mala capacibus indiinl,
C.iplainus soiiiiium, si dederit sonitiim.
Grandia coriantes includere corpoia palmis,
Coj, erit .a radiis 1'lioebus conspergere lucem,
Qiio inoneare bsbeas iiostri, Paler aliiic, laboris,
lluc rcsonanle sopor ocius oiiin:s abit.
Uuni relfgis, qux dedo vulens, interque lcgpiiiluiii ,
67 APPENDIX AO S. GALI.I SCRIPTA. 08
InCaiticf. ViUc sanclorum Calli, Otli. n iVih , que:n A In opus qiioddnm sancti .iutjustini.
autumo) nhhas, vel yer se, rel pcr
II enmitnnus (ui
Dissenos inagni docloris in ordiin! libros
alium, multo cum auru paraiit, liubentur lii versus.
Aiigiislini iii lioc corpnre, lector, lialies.
Sfrviitn, Galle, tinim llbri deciis lioc lleriiiiniiiiiim
Ciini qiiilms iiivirliini slabili fiiiidaiiiine ca^-lriiin
DivilR ciim voto libi perlecisse incmeiito.
Consiruil, et sanctos sanctus in arce bicnl.
In calce Cadicis, ted alia manu tunt sequentes.
/((»1 in ejtis ipsins volumen de decein chordit tie :
a.iWe, iiios rimnlos magiia pietate reserva.
Exsuperat aiiri preiiiim ssu tiipazionim
Tiirpia verb;i loqui dominabus, turpia clero,
llic Augnvliniis qiiod pfirai Aureliu'.
lii jaico signum perdilioniii erit.
Taiige ileceni cbordns ; Dnmino tres ^ tange soiinras.
Rat probitas speciem, seil non Sjiecies probiliilcm,
Septein dilecio discriniina lange pioplnquo.
Qiii prubilate caret, nil silii fiiriu:i vnlel.
In aliud sic :
Oinnia natnra: prxpostera leyibus ibunt,
llune librum Galln Nuiker palraxit et anno.
Floribus el linguis quod lam mirabile signuin.
In opus Ambrosii.
]n Tlieta ro Ecclesiw suni duo cnriiua ex ebore mirm Nectaris Arabrosii redoleniia rarpiio mella.
macfniludinit, otim arqcnlo, îeiittnis, el aurv dcco-
In Ambro.
rnta. Ex quiliut Kui /it versiculi sunl incisi.
" llaiic parlera Gallo palrat Vodalricus el Utlo.
Muniis " Burcliardi Patris hnc servetiir Iionori. In Bedain.
Aiileral lioc ullus, huic non sit poriiu Gallns.
Qiiara clari abbaies Guzperius et Ymmo oporaiites.
Et alleri. Alibi legunliir isli.
ôrlbortus doniim dedit boc libi, Calle, decornm, In iiiunilo duo sunt qux nil abscondiia proûiil :
lluiu ob niercedem, paradisnm da fure sedem. Fossus huini census, latitans sub peciore Deiisiis.
In qiindain velustissiino opere biblioo, i|noil piii- El iterum alibi.
\erai Marcelliis monacbus, et Gisalberius siilidiaco- Exitus ada proh.it, finis, non piigna, coronat.
nii<!, esl sermo ad clericos, provcrbia, elc, hernico El liic ir] Boetii opere pliilosopliicu.
versu, ciijus l:imen siiU, iiescii». In eodem biblioriim Explical egregi* meinoraiulinn dogina sophiic ,
ariiiario hahes ilidein beroico versii varios variDrnin Noii Jovis hanc taclani geiieiasscl barba Miiiervain.
b bliorum partium inscriplionc llariniiili abbalis. In lloc opus aiictorein gustando sapit melinrem,
anticiuissimo iteiii codicc , ubi pictus est llirckcrus , Sed rivmn clausit qui ronleni pneuinaiis Iiausit.
snpersunt bi versiculi : Dicainus lieli : Itequiescas, saiicle Bnetlii,
Aiirerai hnnc librum niillus binc omne per a'vura Oui bibriiilbec.is vcslisti Iiiiiiine cx'C:is.
P
Ciiin Gallo parteni quisquis habere cupit. Pepientes aiunt illum morbo suo obiiste in ergiiinlo.
Et in(ra : Idem Codex ms.

l^lic perdurans liber bic coiisisiat in a'Viiin /it opere Hiereniite, Abdiie , Znchariit , ilalachiw
Prfinia patranti sinl ul iii arce poli. cl Abacuchi tegunlur.
0/ini in quodam ctinodio lemiili lii eranl versui Sors signatur in bis populi pariiiio virîs
Tertius bxc ayi-ri Salomoii dai duna Maria;. Coriiua regnorum signaiit liaec viin variorum,
Ei Cives angelici sunt hi siib nomine fabri.
Terlius hrec almo Salomon dat inunera GjIIo. Iinpielas imnicrsa malis monslrnliir iniquis.
Cui subjunxit ex Patribus quidam :
Geiiiibus errorum delerlur sinnina malornm,
T:iniis pro donis sit pax animae Salomonis. In quo qusesisti Jacob, queni semper amavi,
llex Carolus per eumdem Salomonrm Cdpsnm aliam Est aries vicius, victor supercininet Iiircus.
reliquiarum misil, cui irscripli erant isii :

Alibi isti.
V.n rrntis aiqiie piae cum santlis capsa Maris, Riiinor de veieri faciet veniiira limeri.
llsnc Carolus summam delegit liabere capellini Oinnibus oninia iion mea soiuiiia dedere priinnra.
D
» Biirchardiis, cognomineliigcnilus, qiiodex niero qni eum coram vobis feruln mca reddxla, ei indulgentia
nialris excisus, ei arvin* porci, iibi inculesceret, in- milii pciita, singiili eliganl. Valeut Regnum veilrum el
clnsns, niins lilriei coinitis de Liiizgnis, Buochnrii, imperium in Dinniiio dommontin. .\men. Ncque eiiiiii
.1 Moiile Inrii, Wendelgarda; coinitissac de Buocliorn, dubilo doMiiiii , de qno liic iiieiilio, fiiisse rturchardi
llcniici A ciipis ex sorore Hedwige proiippos, anno priiiii; nisi quis referre ad liiircharduin II, qui
iiialil
•.i")l,cieatiiraIibnssancliGalli. Iinpi-raiori Oitoiii Ma- nion;islerii legilur thesaiiruin dilas^ê cnppis, rasulis,
eno ila luii , ut cuin liliuni aîpellarel.
ch.irus Scn- albis, palliis, librii, etc., qui ciiin neiirico Bav;iro
pîi Otioiii epislolam prn conlirm.indo Nolkero, quein (oniia S:ir;iceiios in C;iin|iaiiiaiii prntecliis oliiil , In
propier discipliii:c severitatem piperis graiinm vo- ,
Frantkeiiiiiuiisier scpuUus anno 105i, boc epil;ipbio ;
r;ibant, in h;pc verlia Suinmw post Deitm Mnjeslatis
:
Aiigelicis roniilatusovans qua' sidera flammis,

doiiiinis meit, Burcbard abbas scmivivus, annis meis et rr;psuli9viceinllammisUuicliardgrssil|ilelHSuses3ucl3P,
srnio finen milii vxKe iii januit habentibus; ne paslni r.elsitliiiuiuiii liiilicil irpcilins piils:ire loiian.ero,
ores. pal r jilios improvisot relinquam, domiiii mei, linliuir «Iheic.T felix qu:i spiriius aiil*
privilegium qrali(e vestrcr me sollicilavit. .l/f.si itiiqur Tniiisil, ei aliiilirooum g.iudel mudo \isere regem.
tubis, lidHcium vciitri habens, dilectum meum. milii ad- septein po-
' Tria priinn prrecepia Di-calogi De> ,
liuc vivo su/ficiendum a viris virtittum opiimis mo'il>us

,
sleriora pio\iiiio serv.iiida.

asûefaclnm . eancto Cnllo, iil confido. vibisquc plan-
turuin. Uisi aulem vobis et testes meos ter tresiiloneos.
«9 EPIGRAMMATA SEII IIYMNl SA(;KI ANTIQ. PATr.UM MO.N. S. GALLI. "'0
Deilecus esl nulli ilvcics os rodere pnlli. A Hociiil, absolvit. Ut habel liber ins. eit qiio srqiieit-
/n Hieronyma super Ezecltielem.

tia .1 me sunt descripta (Hcec Mt;ulerus).
Hieronyinus Kzecliielein
Uliima sa>i'li gener.ile mela
Uis septem libris
Vincis anllqiios lyricos pneias,
Knplaiiat bis quattiiur iiic lige piisieriores.
Piiidarum, Flaceuiii, reliqiiosque ceiiluin
Quos te diflicile iiiiiiis explanasse Tatetur.
Carmine major.
IbiJetn.
Tu propbeiaruiii celebres cainueiias
Itiihcn, el Siincoii, Levi, Judam, Isacliarque
David, Uaiae, parili decore
Cuin Zabulon, Dinam gonerat Ti>, Zeiplia, Gal, Aser,
/£iiiiilans, tempus sine laude iiudnai
lteiij;imln, el Josepli, R:icliel, Balj.Neptalin, cl Daii.
Sclicinale vestis.
I)e sancla Wytoruda sannimoniale virgine prophelitsa, Gesla tu Galli doiiiini beati
marlyre. P;iiige , decanta , inodiilare, psalle,
Feslum diem Wiboradae Miinus boc inaiidal iibi Christiis auctor,
Virgiiiis et mariyri';, Arripe Ixtiis.
Geminantem Iripirliiim Fors:in et lassus litiibas, vel errag,
Cum coroiiis gemiiii-, B Ctirro fesiiiiaiis, ceb raiis levabo,
IJna omnes veneramur El pcdes rirmans icneros prxibo
Vocibus cum consoiiis. Calle miidesto.
Isib:vc poslquam diu vila Spiritus sunimi, Patris, atque Nati,
Dcsiidavit practica Uiictor, adjutur libiniet revolvat
Desidcrans jam quieta Quidquid est hujus meinnrare sancti
Vacare ihcorica, Cainiine digiiu ii.
Sedem sibi eligebat Cliarequid linguam t:iciliirniis abdis,

Claiisulae ergastnla. Laiidihiis Galli neqiie Ixliis inslas
In qua perrruens sanpe Cujus es victu spolil<qiie facius

Visione coelica, Virilis.
Uivinitiis devastnndam Quid prodest temet siudiis libroruin,

Ab lingeris Aleinaiiiiiaiii Tain brevis vlla; mnrulas dicasse,
Siiae quoque passionis Corpus ac rractiiin macerasse tantuin
rrspcognovit gloriam. Si iiiliil audes?
Iliijus passionis diu Sic ocelloruni poliaris iisii,
Critiilamiir aiinii:i, Organo voiis cnreas nec uiiqu:iin,
Poslulemus uiianiiiie^ Uunus et gaudons aianuuni retentes,

lllius siilTragia Siribe qiind hortor.
Mere:itur consolari Si tiines solus grave lerre punilus,
Ui nostra miseria ;
Cull.i iiec miillum npriinanlur arcl <
Amiss.-cque diu luiiien F.isce lain ni.igno relevabo teiiict :
Reiiitrare pairi:e, Psalle vicissiin.

(Juani lil.o virgin:ili ipla Uurlmanni ad epiilolam Notkeri
l\i ic< iibi ptola-
Iniraverat liodie lam.
Kedimiia, proprioqiie Qiiid est. Paier dnlcissime,
Roseata sangulne. Slriclum jiibes qiiod currerc

Quod dignare nobis, siinplex Artis inelrorum vinculis,
Trinlias, coiicedcre Laxis timentem gressibus
Ne pretium qiiod prodiixil, j. Instas precum certamine
Chrisie, luo latire Jiissu perurges jiigiter,
Aiiiiulctur j.im redeinplis Nec passiis iillani protimis
Ad piTPniie vivere. Cngis, moram, rescribere.

Divus r. N. Noikenis, inquit Meizleius, edidit Tecnm jubes colludere,
post Walefridum Yilam sancti Galli metrice iii li- Dulci vicissim carmine,
bris, dc quo opcre ,
qiioil liacleniis iidn vldi, nisi Ciiin vate lain prapnobili
pauca hsc, ca siihjiciam. Noiandiiin scripjisse Nnt- Ruilein poeUiin el ru6Jicum.
kernm nnsirum slylo el modo dialogi , ulii qiiidem Tauruiii cupis rorlissimum
inierloculore usus est primo Ilartnianno Juniore Bucl« lenellae jiingere
discipiilo siio, sancti Udalrici posiea praeceplorc, Viniimqiie raiie disparis
deinde reliqnum cum Rapcrlo Jiiniore painiele suo, Gusiu saporis lingere.
Raiperli autciu senioris nepote ,
queni ipse quoque Si quid laiiien lu virium
" Videiiir alliidere ad aliquam hisioriam, qnam ILir:n).innus scripscril, iimle forle i|Uod iribiiii llarlmanno
abbaii ipsiiis.
"^'
IN s. Tiir.oimuiJM P.\l A.M
71
A iNUTKEUlS.
Traciu p:\ri reiiiiscris,
lllciinq.ie j;uii subdi>r jug", Sidoniiis de Con^taniis iiTi.iin iioinine ilicunt
iNfc lene laiiieii reiiun. IJrlie, voloiis Galloiii pellere sedesui,

Ailsil |>ii saiictissiiiia lli.rriliili sirepilii cuiict.is gallive coegit
G;illi Cjifis ('leiiieiiiia Malies cuin pullis, a quntiue Galleruis.
Mi jaiii tiiis proinplissiiiie K tiabe comiissa, seii lil qua silva moveiur
juvenuui Ireniuli, seu ireiniili fidia.
J.issis vuleiiii cedere. Ad
quud aniioo Gallus, calcaribus illuiii
tibri tecnndi de Vita sancli Calli
Iiifreiideiis
Prinnpium ,
huini.
iJeo asaibo, quod lanlumdem adliuc iidi. Perculii, at niiseri viscera fiidit
peinicem A«ahel hasla gravis impiilit Ahner,

NOTKERIIS. IJl
Aut Aolli liglon iiileriora lulit.

Circiiilu Imigo viians (oiiliiigere liineii
caleal paiiter dives, iuopsqiie Galliis ul ad culinen sedit, canluinqne peregit,

Quo siiiiiil.
\erax HorJlius isio, Huic al.icri famulac garrulitaie favent.

lllcefiiiil seiisu
Ut Salonioiie pio in solin resideole palerno
i:xlera vilaiiJiis liibricus aliiue vagus.
Nathan cum populis laudibus insoniiit.
Paliida iiiors aenuo pulsaiis pede, sive labernas,
el Cliroti-
Aut regiim tunes : Viviie, ail, venio. B /6irfem scîiilur oriyo nomims Cenmaniia
Ac veluli David sernione probaius et acUi, herg. quem Cornelium appetlunl per fibutni ibi reperlas
Irequcniaiuni, el Githeia:,
Quis uiorlis v.ilvas efligiet palulas?
Calle, liiain nioeslus coiigor describere iiiorieiii Et iNOTKfeRliS.
giieiu cuperem nostris vivere leinporibus. CiiinqMi: pro Ghristo palriain, parcntes,
Riira, cogiiaios, geiiiis, et caducam

IIAUTMANNCS.
Gloriain niunili, siniul abdiftirenl,
Posco, magisier Noii ego taiita,
Pergere cerlanl.
Inilyie Noiier, Taiu puerilis,
Corde WEiantes, alacres et omnes,
Ulliina Galli Doijinaiu proiiiaiii
Orbe jani tolo celebrala seê
Verba reuarra. Taiii seiiis alti.
Couiinus g;indeii( adiisse lecia
Ilabes in hoc prototypo oralwne $otnla proleij'1-
, ,
Pleiia saliuis.
tnen' jVuficri iii Viiam eanidem tectu diifniiswia , ct
Laeiera detuut.
seiiue.iles veriicutoi :
AN.NO UOMi.M UCKLVIll.
SANCTUS TIIEODORUS,
ROMANUS PONTIFEX.
NOTITIA HISTOUICA IN S. THEODORUM.

(Mansi, Conc. am|.'l. Colleclio.)
Tbeodnrus natione Grxcus, ex patre Theodoru meiises quinque, dies decem et ocio [viginti]. Hic
episcopo, de civilaie Uicrosolyma, sedil annos sex, >> fuit anialor pauperum, largus, benignussuper oiniies,
NOTiE SEVERINl BINII.

* T/i«o<iorus. Anno
Chrisii redemptoris nostri 611, C cmn Africanis Ecclesiis innoiiiis«ei, habiiis ibideia in
vigesiiiia quinla roensis Novenibris, Theodonis crea- Africa diversis conciliis, synodales misenint ad Ro-
tus esl poiitif<'i. Hujiis exordio Pyrrhus Coiistanii- manum ponlilicem, petentes ui is per suos apocrisi:i-
iiopolitanx urbis cpiscopus, iit laqueum. quemcon- rios e tsdem ad Pauliim Coiisiaiitinnpnlitanuni episco-
sciusveiii^liciiConstanlino iinperaioriallati meruerat, pum transmitteret. Prxsiitit Id poniirex9aiicti>simug,
siibterfuxeret, iii Africam sponle secessil Constaiis : suasque addidit, qiiibus illuin in lide orihodota in-
iinperalor in locum hnerellci Panluin 3ec|ue Monolhe- siruxit aliterque senllentem evcommuoicandmn esso
:
lilMii siibrogavii. Qiii cum Orienialein Ecclesiam roinatur. Paulos diim liasie Roimiiii pnntificis Alri-
gravi>siiiie periurbaret, querelis Stephani Dorensis canorum et concilionim epistolas arcepissei, uiiiver-
episcopl, aliormnqiie Oricnialiuin hac dere ad sedein sitm Occident.ilem Ecclesiam adverîis se coiiiinota.ii
aposiolicam imerpositis, a Tlieodoropapa coiigregata esse cognovii. Qua occasioiie m.Tgna cnm Irnuilo
synodii condeinnauis es(. 1'yrrhiis delatus in Africam Coiislami imperaiori lixrelico persuasit, ut edictum
inveiiit Maximum abbatem et martyrein, liabita-
ibi (quod
qiie cumeiMlem disputatione illa faiiiosa, quam inlra ^ annos sex, menses v, dies n. Tlie"diirus
Sedil
siilijmiginius, lidei veriiaiem et Mnnnilielilnrum hx- papa aniio Domini 649. qui est octaviis Conslamis
resim et perlidiani cognovii, adeo iit inde Huin.un imperaioris, ei liac vila inijr;ivit piidie Idus M;iii.
prolectiii, oblato iliidem libello pflenilenli*. h.eresim Qiiare opnrtet asserere euin annis septein, meiisibiis
suam publice abiiegarit, et ciini tilulo iiatrlanhatus qiiinqiie et Ô diebus -edeiii aposlolicam admilii-
Constaiiiiiiopuliiani « Tlicodnro leceptns fucrit. Qnud strasse. liaronius aiiti > Ui'j, n. I.
7j NOMTIA niSTOUICA.
fcl mtilnim mNoricors. Iliijus loinporilms '
M.iiirilins A justs civilalein ll.ivpnnnlcm n Uinr.n qiii diciliir
cliariiilaiiii5, perquem iniilia m.ila operalus esi ls:i- <:

Ficiiclas [Ficuda*] iliioJecimo niilliarin a civiiale, ct
cius palrilius, cum j-.ini iiicrebuisêiil peccala ejus, ibi dccolliiveriiiit Mjiiritiiiin, quia sic iii mandaiis
licato Peiro aposlolu [increvis-ent cmiira It. Petriim accepcranl a siipr.>scriplo Kacio, iit vivuscivilateiii
aposlolum], ut eos ]eiini] liîcilit.irel ignis inexstiii- Kavennatem non iiigredcretur. Ei postqnain decoU
giiibilis, consilio ductus suprascriplu^^ Mauriiius cnni laius est, levantes capiil ejiis, duxeruni [portarunt]
ipsis quibus antea deva^taveral eccleîani Oei ' iniar- Ravi-niiam. Vidciis autcin Isaclus capiii Mauritii, g.i-
tizavit aiiversiis [erexit se, tyranniiivit] Isaciuni pa- visus est. Et fecit ad exeinpliim niultoruni in circo
iritium, et inisil per omnia castra, quse eraiii sub Ravennaie in siipitem pnni. Illos aiitem, qui cuiii
rivitaie liomana per circiiitum, ei congrcgavit eo<:, ipso (lirecti fiierant, omnes imboiatos [bojatosj jussil
ei consirinxit se cum ipsis in [secuin ipsos per] â- arcta custodia in carcerem niiili, cogiians eosquo-
rrameiitiim [sacramento], iil deinccps iiulliis e\ ipsis niodo puniret, sed cum ea agerenlur, mox Dei juili-
' debui<set ohedire Isacio, neque liomiuibus cjns, cio ipsis diebiis percussiis divino ictu inleriillsaciiis
qui aflirmabant euin, qiiia sibi regnu n impoiiere et mi)rluiis esl. li auiem, i]ui rccliisi erant, exeunles
•noluissel [i(uia aflirmabateum îbiregnuin imponere Au de carcere, rev.Tsi siint singuli per l"ca sua. <^
velle]. Audions liaic Mau- B diens hoc [Consians] iinperaior quia defunctus esi
Isarius patritius, eo quo.l
ritio oinnis exerciius Italix sacrainenta iledissei, Isacius, misit Tbeodorum pilritium esarchum, cui
misit Donuni magistrum iiiilituni eisacellariuin suum oognoiiieniiiiB Calliopa, ad regendara omiicm lia-
ad civitatcinRomam cum cxercilu. Qui veiiiens in liam. ^ Ipsis temporiluis venit Pyrrhiis ex Africa,
Romanam, omnes juilices, seu excrciiiis
(Ivitatcin qiii fucrai patriiirclia Con tantinopolitaiius iii iirbcm
Roinanus [fiomani], qui prius S8 cum Maiirilio sa- Itomani [Pyrrhus p;ilri;irclia Constantinopiiliianiis
cramenlo conslriiixiT.iiit, tiniore ducti dimitlenies venit Roniam] ad liinina apostfloriim. Qui ingrcssus
Mauriiiiim chartulariiini, omnes se ciim Oono ^*
jiin- libellum obtiilit cuin sua subscriptione apostolicai
»erunt jonines se ad dona verteruni]. Et ingrc.soeo nosirie sedi in pr.rseniia ciincti cleri et popnli, cnn-
Komam fugii Maiiriiius ad beatam Mariam ad Prse- demnans in eodein libello omnia qiia: a se, vel .•»
sepp, quein tollenies de ecclesia iniêrunt ^" boiam decessoribus suis script;i, vel acta sunt advcrsus im-
in cullum ejiis. Similiter et omnes, qui in conîlio inaculatam nostram lidem.llis itaqiie ab eo peraciis,
cum ipso tuerant, iinbuiatos [bojatos] misit Itaven- fecii eum munera erog:ire in popiiluin [popiilo], ei
nam per manus Maurini scriboiiis, et TTiomaii (Tho- cathedrain ei poni juxta aliare , honoraiis cuni ni
masii] chartularii. Qui deducentes eos pervenerunt C sacerdoiem regix civitatjs. ' Posica rursiis inore
LECTlOiNES VARIANTES EX COD. LUC. 490.

* Inlaliiavit. ' Feceruiil. K( orniiiiif. Sede tote depotilione n/-
' Obedirei Ikicio. lioiie, etc.
' Voluissel.
mr.t. SEVERINI III.NII.
(qmid Typus appellatur) proponeret, qiio signilioare- i Audiens linc imperatOT quia rtefunclus e^t hacint
lur lacenduin esse de ei allercaiione, qiije ile iina misil Tlieodurum piUritium exarchum. Platonem hae-
feii de duabus voliinlaiibiis in Cliristo vertehatiir, reticiiiii cxarclium aiitfc Theodoniiii (âlliopam inis-
imperatori, iit omnes Chri-
ita fiitiiriiin pollicebatiir suin fuisse in lialiam, cnnsiat ex epist. 16 Mariini
siiani orbis Ecclesiae in unam oaiiidemqtiesenienliam p.ipae, qiia dicniir eo teinpore, quo PyrrhiisConsiaii-
iinirenliir. P:«ruit iinpenior episcnpo, Ivpmn odidit, tinopolil.iniis episcopiis se Roniam contulit, Plaio-
oiiniqiie Roinano ponlilioi insinuavit. Pontifex acce- nem quomdam exarchiim fuisse, suo>que ad Pyr-
pto typo syiioduin convooavit, in qua Paires oongre- rliiim Ronije degeniem direxisse. Vide Baroniutn
sali cuindein lypiini simul ciim Paulo Coiislainliio- anno t>45.
polilaiio episcopo conileiiunriiiit dunniiio senientiaiii : « Ipsis lemporibus venit Pyrrhu^ ex Afriea inurbem
coniilii iinperatori et patriarclicc iii>inu:isseiit, iiiipe- Romam. Pyrrhus de inita conjiiraiiniie in neceiii
ratnr el patri:irclia (qiiod male lelVrlur iii Vila sancti Conslanlini imperatoris cum Martina Aiigusta diffj-
Martiiii apocnsiarios Theodori papoe Con-
pap*) in D matiis, fiigeral in Africam, iit supra dixi, li:ibilaqim
st:inliiiopoli fuiore exarseninl, aliare eo-
degeiiies celeberrima disputatione cum Maximo coiivioiiis siia
riiiiidein in palatio Placiilia;, tibi habitabant, subvor- sponte Romam veiiii, nblatoque ibidem libello pie-
lenint, sacnhcare eosdem non permisenini; el, quod nileiitii, et abjurata haeresi, (idein professus fiili :
pejus est, sacerdotiim cailioliconiin alios in oarce- pra^ter ea qiix de evenlii disput:itioiiis hic apiid
reii) delriiserunt, alios in exsiliiim deportaveriinl, Anasiasiiim el in ipsa dispiitatione oontinonliir, lia>c
;ili(isdeiiique verherilins siibjeclos gravi crucialii scribilTlieoph:ines •Pyrrhus vero eum peiveni<set
:
corporis alfeceriiiil. Hjx ex aotissyiiodalihiisconcilii iii Africain iiiiiliiiscum saiicloMaxmi.) viiletiiraspecli-
l.aleraiieiisis secret, i, el sancti Maximi Viia apuil biK, abba videlioet religiosissiiiio in moiiasncis cor-
Surium , ei e.t flie"pliane ei Anastasio Baroinu^. Teciii'nibiis, necnon el diviiionim illic exisionttnm
• .Mauriiiiis cliariiitarius. Ilic esi ille Mauritiiis qiil pontilioiim prnesentaiiir obiutibus. hiiiic redargiitom
sub poiitifiialu Seveiliii l.aleraiieiisem Eoclesiain ei persiiasuin Itomain ad papam Tlieodorum direxe
expilavii, ideoi|iie jii-ta Dei ultione iii poenam coni- runi. Qiii, oribodoxo libollo Iradili) p:ip;p., ab eo
iiiissi sacrilogii iib ecolesia absirahebaiiir, qiiando reoeptus est. i llaec rheophanes de pr.tdicta dispii-
ad ipsaiii pio siiliiie coiifugieiis auNlliiini peterel. taiioiie Pyrrlii cum Maxiiiin haiiila. Kis coiisentain»
IJaioii., aiiiio 045, n. .'i. de eadein ^cribunt Plioiiiis et Martiiins pomifex epi-
^"
likiiam. Id esl viiiciiliim. Stola il). Raronius, aniio 04U, n. 1, 2 et seij.
' Hcuclus. Kbt occleMa Ficodensis, hodie Cervia . f Poslea rursusmore canis ad proprwii impielnliH
noiniiiata. Itaronins, aiiiio (U'>, n. H. vomilum reprdavil. Accidil illiid hac ocoasioiie. Cuiii
PATflOL. LXXXVll.
75 S. TIIEUDORI VXPM 7G
canis ail propriiim impietalis vomittim reiiedavit A cst. Fecit ei oraloriiim lic.iin Euplo m.iiiyri foris
[revcrsus esi]. Tiinc sanrtissimiis Tlieodorus papa portam beati Paiili aposioli, quod ' etiain ornavil.
convocaiis iiniversos sacerdoles el rleruni in eccle- Tuiic sanctissimus Tlieciilorus pajia scripsii Panln
sia beati Pclri aposiolorum principis, condemnavil patrianhae regi.ii civiiatis lam rogans, qu;imi|ue re-
eiim sult viiiciilo auaiheniaiis, juxta merccdem ac gnlariter increpans, necnon per apociisiarios, ul
reiriliuiioneni propri:c irangressionls.canonicanipas- dicinin est, pro lioi' majiime desiinaios |irx'seiiliali-
nani sive deposiiioiipm ' excipieiis[decerneiis]. » Qui ler adaionens, et coiilestans, quatenus pmprium
pnpdictus Pyrrlius reversns esi in p>ries Orieniis. emeiidarei cunimentiini, atijue ad orlhodox^ni fidein
EoJem teinpore revelala siint corpora sanctonim * caiholicae eccleîae renie.irel. El neqne rogaates,
mariyruin Primi et Feliciaiii, qu* eraiit in arenario iieque increpnnies poiueruiit euin a suo conaiuine
sepulla, vin Nunieniana, et adducta suiit in urbem qunquo niodo revvicare. Propter quod " ab aposiolica
liomam. Qu.c et recondila sunl in basillca beati sede ipsc Jeposiiloiiis iiliione perculsus [percussus]
Sf^phani protomarlyris [in monle Caelio]. ubi el est. ilic fecit ordlnaiioiiein iinain per mensem De-
dmia otXulil, gabathas aureas tres, labiiias ex ar- ceiiibreiii, presbyieros vigiiili uniim, di.iconos qua-
nenlo anle conlessionem, arcus argenleos diios. Fe- tiior, episcopos per diversa lnca nuuiero quadragiiitu
tii ecclesiam bealo Valenlino, via Flaminia, juxia B sex. Qui eiiaiii sepiiltus est ad be.ntum Petruiu apo-
lioiiteui Milvium s solo, quam ipse dedic3\it, et sioliim sub die secundo Miis Maii, ei cessavit epi-
duna multa obiulii. Fccit (iraiorium beato' Silvestro scopains dies qiiiiiquagima diiiis [inenseim uuuin,
iiiira episcopium Laieranense, ubi et dona largitus diesxvi].
JAGOBI SmMONDl AD.MONITIO AD LKCTOREM DE SEOUENTIBUS EPISTOLIS.

Proximn epistotn est Theodori papte ad l'aulum palriarcliam, qua ejus Kynodica; resiwndet, argnihfne illum
<iupUci decausn. Piimum quidem, iiiivd vcltiesis Hcnicliann: cliarlam p'ib:icii in locis a Pyrrho suipcnsam non
iustuleril. Deindeqiiod ['yrrlii, qni yan iarclitttuin odio compulsus abdicar/it, adliuc supentilis, et nundiim dan-
nati sedem occupaiit, Quure synoditm cuiam upocrisiariis suis, cimv»ca'i jubel, ut illins caiiia exiiminiliir.
Quod ipsum etiain in ultera epistula scribit ad episcopos qui Paulum cons'Cfaranl. Ad deireium lero ectliesecs
analliematizandte Cimslnnliitopuiim trani^nissinii, qaod inter ulramqiic epistotam innerlum est, altudere
videnlur episcopi Cyprii in epislota ad Theolorum papam, quai in sijnndo Romana Miirlini papa: legitur,
secrettirio 2. A! Serici d aconi quein 'llieodoriis in priere episiola nominnt, meminit eliam tlonorins
in altera ad Serijium epistola, cujus pars quwdam synudi vi, actione !a, coniiBeliir. Ex- quc /«jueJ itlnm
perdiu el sub diversis poniftcibus upocrisiani muncre perfanciwn.
EPISTOLA PRIMA SYNODICA

THEODORl PAP.E 1, AD PADLUM PATlllAHCHAM CONSTANTINOPOLITANUM.
Synodicas fralcrnitaiis vestra; litleras, dalas per Q suscepisse s'gnilic.amus ;
qiiarum percurreutes lex-
Georgium presbyterum el Peirum diaconum, nos lum, inveninius eain inter spera et meiuoi, quem-
LECTIOîtS VAIUANTES EX COD, LUC. 490.
1
Decerpem. ' Catho'icmn npostolicnm ecctesiam remearel.
3 Sebasliano. ' Jusla ab apostotica.
' Etiam dedicavil.
NOTyE SEYEUIM niMI,
imporalor Pyrrbi conversionein aiidissvt. misii Pla- i-npictatem nciis el snbgcriplionibus propriis eorum,
loiii exarcho siicccssorem Olyinpiiiiii, li*reticiim au- qnt ab eo dtH-epti sive vim passi sunl, conlirmare
d.icissimum, qoi ubi R.iveniiain se ciiiitiilil, omne sinduit. Propter qiioi antea conlusiis, fesiinavit,
adbibuit siudiiim iit iicrlicerel qnoj imncratori pro hoc ipso (iiic advenieiis, emendire pioprium
graliim esse sciebat niinirmn, ut l'yrr!nim iii pri-
: coiiimissiini, et llbclliim obtiilit cum sua subscri-
piii ne apo«iolic n iioslr:c sedi, coiidemnans in eodem
siinum errorem revoiarct. QuoJ ut iiniilere pnssel,
elaboravit nl illum ab iirbe Haveiinain addiiceret, lili.dlo nninia, qiine a se vel a decessoribiis siiis scri-
cumqne illud ex aniioi sonteiUia cim.socntiis eSsel, " pla ve! arla snnt adversiis immaculatam fiiiem no-
qua pollebai aucinriiaie ipsiiin asgiessus, niinqnam sirim. His iiaqiie ab eo pcr iciis, iiosiea nirsus more
(Seserui!, qiiOiis.iue deseriorem lidei ci ;issori;« ca- ( anis ad proprium iinpieiaiis vomitum repe.lavii,
holicnc confe-siaiiis pr:evancaloreiii effecerii. Hoc jiisiain mercedei» ac retribiiti<uie"i propii* Irans-
ast qnod riicopiiiins aimo 21) ner:iclli iniperiu.ins gressionis, c.innnic:im paniam sive deposniooem de-
ait '«Pyrrliiiscum Koiua discessissot, el Kavenuam
: corpens. » llie.-. ex Tlieophane ct concilio Lalpra-
pervei.is.êl, nt laois ad .iMiutiiin siniin reversiis esi. nensi secrel. 1 sub .Marlino papa. Baron., aniio 618,
Quo pajia Theodiiriis coiiipeno, plenitudine convc- ii. 11 at seq.
• Qui pra-.didus Pijrrhus reversns est iii pflr/c.i
eatae Ec( !esi« ad scpulcruii! veriicis aiiosloloruin ac-
cessit, el divino calice e.i:piisiiilaio, ci vivillco san- ovei'«(is. Dtii graliam imperaloris recepiiis '"f"
iii
gnine' in atraiiieiilum siillavit, el ii.i jiripria iiianii iiiipi;e pramiss.-e merceilis , Constantinopolilaiiam
deposiiioinMn Pyrrlii cxcommunicati facii. » Eain- seJeiO post (ibitum Pauli rccepit anno L»i)iiii;ii 0.')-,
jii-
dem de i'yrrholiis!oiiam iiilegre recenset stinimatim et posl meiises qiiatuir ex hac viia ad treniendi
Dei evncalus Inii 6wbioj;aln lii
tecreiario l concilii Lateraneusis Maninus lapa his dicis irihuiial ,
verliis < Pyrrhiisdcnuo, iiliiilijiis episciipis lerrore

:
liiciiin lilius Pelro Yer.suiissiino .M iiiofielila lixre-
el blaiidiinenlis dolose ab eu decptis, liiijusiiio li iicu.

77 EriSTOL.\ PKIMA. 78
admotlum inler liJuiii geiiiini lilloris porliiin coii- A iloccre iiianifosciriiiil. Ilii ergo ila se liabentihiis.
fiJenlem pariter cl fliictuanlem, et noo frusl a. Nam cuni ea qiix a Pjirlio adveisus apostolicam liJeiu
sacerdotiiim grave oiius est, quod scilicet alionim nostram ad subversionem synnd;ilium decretorum
vitx ciira faligat, juxla (|uoJ scriplum est : Qiiis prolata suni, taiu per dogma scdis apostolicic, quod
infiTinalur, et ego non injirniOT? qui$ scandatizatur, et exposiiuiii est a pr.xdecessore nosiro, (|tiaiii per jiis-
ego non ttror? {II Cot. xi.) Et qiiantoinetii sacerilota- sioiieiii lilii iiostri iiiaiisuelissimi principis deslructa
lis luens concutilur, iie furte per silentiiim vel iin- sint : quaniobreiii fraternitas tua a pnblicis lucis
inoderaluii' eloqniiim maciilelur, tanlo spe et maiti- cbartain, quae suspensa pridem<|ue russata fuerat,
ma proprix fortiiudinis penna ad altitudinem suble- non abstulit ? (\ux sciiicct scandaluin sunctis Dei ec-
vatnr, <|uaiiclo de subjecioriim profectu gratul.itiir. clesiis non modicum intulil. Corde enini creditur
Scriptiim est eniin : Lbi plurimtB segetes, ibi mani ad justitiiim , ore autem confisbio ftt in salulem
(esla [ortitiido boum {Prov. xiv). Hiiic e contra {Hom. i). Si dojicienduni ergo ejusdein Pyrrlii cona-
mctus reverberat. Scriptuni n.Tminie est Fili tni, : mi^m fraternitas vestra ducil, qua pro causa pr;£;di-
<ispoponderis proamico tuo, defijiisli apud extraneuni ciam charlam de pariele non depusuil? Neiiio qiiippn
manunt tuam. lllaquealus es verbts oris tui, et captus quod abomiiialur colil. Si auiem, quod absit, liu-
propriis sermonibus. Ilac ergo quod dico, lili mi, et B jusniodi scnpluin aniplectitur, cujus rei gralia nobis
temetipsum libera, quia incidisti in manum prvximt boc per propria synodica sua miiiime patefecit ?
tui. biscurre, fesliiia. susctta amicum luum, ne de- Neutruni enim sine liorum altei ius dCjeetioiic indiMii-
derit tomnum oculis luit, nee dormitenl palpebrw tuw. iiiler siare pntest. Nam si recta lides, qu;e a tot cuii-
Erucre quaii dainula de manu, et quasi avis de inst- ciliis roborata esl, ab Ilerarlio et Pyiriio cuiu qua-
diis aucupis {Ibtd). Audivimus, dilectissime frater, dam additione ei emendatione corripiiur, ergo ndes
per timorem periculuni nosiriim,audiamusper spem a Patribus subtililer examinata cuinmoveri cogiiosci-
reproinissum (Onsolatiuiiuin sulaliuin. F.go sum, in- tur, ct mortiii vacua spe beatitudiiiis decideninl,
qult Deus, pars hwrcditatis lu(t{ISum. xviii). Kt ite- qiiod averiat Deus a fldelium cordibus. Ili enim qui
ruin : Sacerdoes ttii induant jusliliant {l'sal. cxwi). defiincti sunt minime perierunt : Preiiosa iiainque
Tinior auteni concniit, cuin alias diciiiir : Cui mul- iii ccnspeclu Domini murs sanciorum ejus {Psal. c\v).
lum eredilur, niultum ab eo exigelur (Luc. xii). Et Ct i|ui viviint iii b.ic flde, mundi eirccli suiit, Pa-
iteruin : Poteittespolenier tormenta patienlur {Sap. vi). iruinqiie dugina signata flde veruiii et piiiin liriiiiler
El rursus spes nos refovet, ubi ait : Labia tacerdvtis est pusleris tradituiii. Resiat igiiur quud conlr.i fl-
eustodient scienliam, et legem exquirent ex ore ejus. dem promulgatum est irrituiii liai, el ciini auctoio
quoniam angelui Domini exerciluum est (Malaclt. ii). *-> proprio destruatur. Porro, niirali suinns quia ep
Inter lot ergo prucellas atquc iranquillus fluclus scopi, qui fralernitaiem tuam conseciaverunt, san-
sestuare profundum.quid aliiid esl iiisi in portu aspcr- ctissimuiii illuin iii litterissuis dixeiiint; sed el quia
rimi littoris navini nieiilis nostrx lempcstatibiis con- propter vulgarem turbaliuiiem et udiiim ecclesi.e
cuti ?Scd quia majorcm fiduciam ex longanimitnte hunc Coastantiiiopolitanx abrenuntiasse signiflc.ive-
Dei Evangeliorum babere cognoscimur, spe gauden- ruiil. I'ropier quod etiam in ainbiguitatc positi, qii.i:
les bujiismodi aestum nullo modo forinidamus. Nos a fraternitate vcstra scripla sunl ]iidic;iveraiiius :id
ergn quid nisi dispensaturcs unius pasloris siinius? modicum quid dilTerre, donec jam dinus Pyrrlius ab
Ipso eniiii pascente pasciiiuis, et regenle rogiiiius, episcopatu Ecclesix Constantiiiupoliianx pellert.4iir.
quoniam nmiiessuh eodem p:isturecuin ovibus ipsiiis Nam turbatin ct odium popiili episcopatus grailniii
oves pascux sumus. Neque enim nustris virihiis, std nescil auferre. Canoiiica «iiiiii vindicia super eo de-
Dei gralix depiitamns quod sunius. Taiiiiira restat, buerat provenire quo Iraternilatis tux consecraliu
ut, cum Jivino auxilio, pelpiido, qii;prendo, pulsan- irreprebensibilis ct lirma consistat. Srripium cst
do, lide et opere donuni grali;n irrepreliensiliililer enim : Si vir ejui morluus fuerit, soluia est n leqe
exlitbere possimus, quo, coiicnlcatis vUiis, vinuium viri. Si aulem vir ejus tiiit, adultera vocibilur »i
repromissa prxmia percipere niereamur. Siipprbia, fuerit cum alio viro (Rom. vii). Erunt enini duo iii
qux esl initiiim omnis iierc.iti, longe a sacerdolnm carne una. Mysterittni autem hoc magnum esl, ait
ineniilius flat. Avaritia rnrsiis, qiix est idoloriim Apusluliis ; Eyo aulem dico in Chrislo ci F.ccie!,tit
servitus, at(|iie omniuin malorum railix, aliscis:i, cl a {Ephes. v). Eteniiii licet iiKligni siiiius, locuiii lamcii
tiirbine pulveris sui procul amciia deslrualur, qux ejus in Ecclesiis ailiinpleiniis. Yiveiie itaque pra'-
excxcat eiiain oculos sa|iieniuin. UJeiliunem igiiur dicto Pyrrlio, et nonduin natura vel culpa exstiiicto,
iiiunium virtiituin iiiatrem, sine 'pia niliil pcrflciiur, ne forte flerel scliisnia, uporliierat pnrcaveri. Ut
et in qua omnes virtules pacis coinpleloe vinculo in- ergo fralernilatis veslr2e sarerdotalis roliuslior ordo
dissoliihiliier conliiienlur, flde recta et spe certa permaneat, oporlet dehitum adversus eum colligi
siudio iodesiiiemi teneamus. Et quuniam flde bomi- episcoporum ex propinquioribus locis convenluu),
num corua purganiur, lccti apices dilectionls vesTae Prxcepimus enim super lioc eliam charissiinis lllii»
liuipida fldei fluenta vos de fontibus Salvaloris haii- nosl.-is Seriro arcbidiacnno, et Martino diacouo et
sisse. et sicut praedicamus pra;dicare, et queniadino- apocrisiario, quihus el iocum nostrum ad liiijus rei
iJuin crcdimus credere, cl siculi docemus inuiininute deliberalioncm credimus, quatenus cum fiaierniiaie
S. TllEODOUl VkViV. no
vestra prsedicli Pyrrlii culpa regnlariler exiniiralur. A ui a nobis ci ab oiiiiiibus orilioiioxis episcopis :>lio-
mlnaiani lespuiiiius. SuHicit namque noliis fides,

Non ciiim prxsemia ejus neeessari.i esi, ubi exees-
quain sancti aposloll pra;dicaverunl, concilia lirnia-
sus ejus ei scripia vtrilati repugnaiiiia pra;slo sunl,
veruiit, et sancli ralres consigiiaveruul, per quam
ut cum de bis dijudicatur, niodis omuibur. condem-
quoniam lleraclium, qul ana- renaii eldocii raeii sumus, quaini|ue dnceinus, nul-
nelui. l'rinio nuidem,
lum augmenluin in symbolo lidci, quod a syiiodis
lliemalizavit inviolabilem orlbodoxorura Patiunj fi-
est firmiitiim, reclpientes. Anatliema qul ailduni,
dcm, diversis laudibus extulii, el sopliisiicam jus-
lils
compo anatheina qul deiiiunl sanclo matbemali, id e^l syui-

sionein ipsius, in qua quasi syuibolum lidei
bolo, quod in coiicllio Mcaeno dediiltuni, Constan-

sul l, subscribeudoQrmavit, funivisquesurreptiouibus
tinopoliqiie iu Epbcsiuo prlmo, aique
quosdam sacerdotes apud se siugulalim priudiciam lirniaiuin, el
cbaitam roborare coegii, et in publlcis locis suspen- Chalcedone, a sanciis el oribodoxis Pairibiis, qui in
(lere ad desiructionem Clialcedonensis concilii au- eaiholica lidc lloruerunl, gratia sancti esl Splrilus
daci Iransgressione praesumpsil. Unde iion modicuin st:ibilituiii. HiC et liis siuiilia coucordi sensu fialer-
dissensionis scandalum Ecclesiis Dei dissemin:ivil, nilas vesira pridlcaudo nobiscum ore et opere con-
et obiesialione conveiilus a dccessore noslro coriigi liiealur. Slmiliter auiem anaibematizantes nmnes
parvipeiidli. His igiiur ei allls iii synodo fraieriiiia- B haiieses et auctores earum, ut id ipsum dicainus
lis vcstr.i! requisliis , canonicae hunc exsecutloni oiniies, sieui scripluin est, ei scbismaia nullo luodo
siibiniitiie, ut sacerdoiali ordine et episcopali legis- gerniinent In tcclesiis Dei, qiia; splriiuali jain et bis
laiione, ac regulariier eo sacerdoiio denudato, non acuto seiiienilx gladlo shui recisa. Porro prxêniem
sobiin lides illibata permaiieat, sed et fraiernitaiis lltterariini latoreni rraleriiilati veslrae in omnibus
vesirx gradus episcopalis lirmior coiiservelur. At comniendainus, quoiiiam et mores ejus exigunl ul
vero. si dili;;eiiler fraiernitas veslra, duiii coiisilia- eum vubls nos ('oniiueiidare debeamus : qiila maiii-
liir, peispexerit fautores jam dicti Pyribi ciicum- feste vesiram nobls pixsentiam exblbcre venerabili-
sir.pere, et seiiseriiis crebro, insoleuier pi.-esenii tis ejus aique perfcctlu monira dignosciiur.
iiegolio quod definieiidum esl, impedinienluin per ' ESEMPLAR

dilallonem alferre, ut proprluni conip!e.int quaiido- Vn poiiiioiiis transniissa; Cvnsiantinopolim a TheudoTO
que conslliiiin, vobis contrudiceiiies, nisl juxia vo- saiicliifimo papa Hnmano.
.uni suiim quidquaiii proveiil.it, ct si ob lioc fraler- Diiiilnus ac Salvaiur nusler iii Evangeliis aposlolis
nitatem vestrani obuoxiam faceie, vel etiain scbisina suis Ita dlxil : Quicunque sulvent nmm de mandatis
de eadem persona tcotaverliit, poss^bile est ut ab

islis mifiimii, et docucrit sic Uomines, minimus vocabi-
iiidalnr eliain in bujusniodi capitulo lalls versu- ^ fur iii r.ry»o cirftirum (.V«((/i. v) ; et alia Scriptura di-
liaruin ipsoruui inienlio, el obtineatur jussio a do- cit ; A'c Iransfeias lerminos celernos, quos posuerunl
Cbrisllanisslnii piiiicipls, qiio- palies lui (Prov. xxti]. Ills ergo se liabeiitlbus,
mino iiosiro et lillo .'-ic
niam de hoc enlxlus euin per liiieras nostias ad iiotiiiam frjtenillalis veslrae deducimus quia Pyr-
poposciiiiiis, ut scillcel sa'pe diciiiin Pyrrhum ad rhus, qui qiiiindam tcciesiae Constaiitiiiopoleos epi-
hanc Uoinanaiii urbein jiibeai miiti, qualeiius con- scopaluin subilpuil, el inslar hipi sub pretexiu pasto-
veniu synodlco a nubis elfecio, pro sua temeriiaie ris latltabat, coiiira oriliodoxam fidem, cornu bellico
judicctur. Sic eniin et fraternilatis vestra; episco- erecto, quad.mi novilalls llgnieiita coniposuit, et
palis digniias onini fuluro cunlraiioium schisniate cba.-lis a se dictalis, quosdain firtivis nc siibreptltils
firmior apparere valcbit, et scandaliiiii novilatis ab niodis subscribere coiiipulll sacerdotes : vcrsuie ge-
ortlndoxa fide pulsiim nccabltur, alqiie Dei Ecclesia reiis, ul ha-reticiini praeiumpiionis sux dognia sub-
ciiiitinua! paci donabitiir. Deleii iiainqiie ab Ecclcsla repiis aliuruin subscripiionibus stabiliret, et veluti
Dci scandala debeiil, et exslirpari. Mulla eniin pus- novurn malbema coiilra coleiiduin , noliisque Iradi-
sunt oriri dlsseiisioiiis zizanla contra promotionem tum a sanctls Patribus syniboluui coniponere coiia-
fraternilatis liiae, nisi caiionlca falce ne proficiaiil reiur. Et quoiiiam In Chalcedonensi concilio ana-
radicilus resciiidanlur. Siqiiidein cuin palilur ininii ihema poMtuin esl his qiil a Idlderinl vel derapseriiit
membrum, coiiipatlunlur reliqua corporis meinbra. quid in fide qiix a tot Patribus esi roborala, liujus
Absit ergo ut scbismaia et dissenslones provenlaiil, rei gratia dilectioiiciii vesiram pr.-cinnnire consldera-
secundum i|uod ei inansueiicsimuni (ioiiilnijin ei fi- vlmus, ut lils qui- ;i pr:eillrio Pyrrlio adversus apo-
lium nostriim pnnclpem per litteras nosiras pelivl- stolicaiii fideiii pr;esi)iii(iia suiil, reprobaiis, eamdeiii
iiius, quo ab eiisciipaiu Irateriiitatis vesiia; oiiiiila fideiii, siciii el llsi siiiihh, retliieails, qiiam ex ipso
qux nuper exorla siint seaiidala recidantur, el iios lacie iiberum saiici.T Ecelesiae siiiiu! suxlsiis, unl-
(|uiueni \eliill fr:iieriia viseera conddlciilibus provi- vcrsa ieiueraria; novilalls deliraiueiila desiruemes.
dentia; noslr.e medelam afferenics app:ireaniiis. Ve- Nus euim lani per allas lilleras, qiiam per decreium
ruiiiiaiiien prsediciam cbarlam, qii;e coiilra ortbo- praiseiiiis propuslnoiils, oiiinla qu:e coiilra nrllio-
doxam lidem et Cbalcedonense conri'ium sopliistice doxam el aiioslolicaiii lldeiii iio-.tiaiii abejusdcm Pyr-
probatur expo>ila, ciinclls virlbns irritam esse de- rlil nova ei lenierarla vanitate iniroducla sunt, alio-
llberainus, et vlnculo aiiatbcmalis refiiiat:iiii, alque iiiiiian'.i'=, siuiiil pie cuni cb.irl.i, quK proposiia, cl in
' Edidil Sirin.

8i EPISTOLA SKCUNDA. 82
publicis loris al) co suspeiisa e.î, aiiaiheniaiizaiiies, A florueruni, posicris Iradiu per sancl.i qninqqe cuii«
volunius omnes illa s»pere, iil e»l lencre, qujc sancii cilia firuiaverunt.
apdSloli tradiJcrunl et Patres qiii iu orthodoxa (Ide
EPISTOLA II,
AD LPISCOPOS QUl CONSECUAVERUNT PAULUM PATHIARCHAM CONSTANTINOPO-
LITANUM PROPTER PYRRHUM EX PATRIARCHA.
Liiteras rralernitatis vcairK, per quas nobis de B moliius cst, anatbemalizanies, quin etiam nunc ite-
prontoiione Pauli fratris et coepiscopi nostri signifi- rum atque iterum anatlieinatizamus : illa tantum
castis, suscepimus, et gavibi quident super bujus amplectentes qux sancli nobis Palrcs in syiiodis
sumus ordinatione. Sed fuiura mocstiiia buic vidcli- tradiJerunt , niliil (idei addentes , nec aufercntes.
cei succ ssiira ,
propier zizania qns- niscitnra fnre Et idcirco qu3e in person:Mn pra:dicti Pyrrhi definie-
speraiitnr, aniniuin noslruni valde coiccnssil, nisi rimus, in litleris qnas ad jam inemoraium fratrein
diligentissima niann et cautissinia cni-a, priusqnam et coepiscopuin iiosiruin misiinus, agnosceiis. Ut
crescant, ct Ooininicam iiicssein sullx eni, exstir- igiiur scaiidaluin niininie fiiiuro teinpore gencreiur,
ponlur. Debuerat igilur Pynlius, qui sanctis Del secundum prxlixum mnduni diligentcr sacra provi-
Ccclesiis scundalnin seminavit , canonicx prius deiitia exstingiiere curci. Ei res qiiidem ipsa nos
auimadversioui submiiti, et lum prxlatus fraler no- magis ad tribulaiionem provocavit, et iiascitura zi-
sier Paulus sacrari : ne forle lempore aliquo de eje- zaiiia conji'clnris probabilibus iiiformavii, quoniam
ciiune sua quampiam se piiiet querimoniain objectu- per litteras vestras prxdictum Pyrrhum sauciissi-
rum, quod udium siistinui'rit populare, et vi pulsus miini noininastis. Si cnim alia taccanius, el nibil
libellum dcderit, et snam l'>clesiain relntaverit, si- omnino peccavit aut in religioncm, aiit in doetrinani
cut nobis fraternitas vestra per litieras sua? signiri- C fidei, ei nec una culpa damnavii : qbamobrem Je
cavit. Faiile quippe muiantur boinines, et i|uidein propria esi ej>'Clus Ecclesia? Sed fnriasse quis dixe-
aliquandu ex odio ad dileclionein aisnrgunt, ali- rit, gcneralc hoc odium fecii. Sed vulgaris tiimul-
quando vero a dileclione in odium dilabuninr. Qua tus jus sacerdotii auferre oon poicst, nec odium sa-
ergo pro causa, qnx' dissininlan fuiura sunt provido cro qiiemquam ordine denudare. Manifestx quippti
lioii conteniplaiilur obtulu ? ne furlu proveniens suiit canonic3P caus.T, qu£ jiira saccrdoiii ri'cidere
scandaluni variis siinullatibus Ecclesiam Dei discin- possiint. Msi enim natiirx caiis.i pr.%siil cxstingua-
dal. Suiil capiluhi, <|uibus pru:diclus Pyrrbns c:ino- tur, Ecclesiam cjus alins non potesi irreprohpnsi-
nice potest abomni sacerdoiali ordinepelli. Primum biliier appreliendere. Ei hxc quidem non ronlradi-
quidein, qiiia Heracliiim, qiii anatlienialiâvit calboli- centes (irdinationi prxdicti Iralris nostri Pauli scri-
cam fidem et Paires orlbodoxe seniicntes, in litteris bimiis , sed vulnus laicns ct :ilisc<insum medeoie
suis laudibus extulit , et per subrcpiiimem ,
per manu ad.iperimus, ne in viialia viscera serpere
quosdam sacerdotcs qui subscripsernnl, ôpliiMicnni possit, oiniiem immnndiiiam feiidae puiredinis iiie-
quoque cbartaui adversiis »postolic:iin riilcin confir- dicinaliter cibaurieiites, et qu.-e possuni fieri dili-
mare prscsumpsit, et iii publicis loris suspendcre fe- gcnlia provida; incisionis penelraiites, non ul hxc
stiiiavit, quasi novam lidein el symboluin cnnira
D liant optantes. Mam sxpe d.cium frairem nostruin iii
sanciam Cbalcedonensem synoduin : pcenaiii mi- visceribus mentis nostr.Te coinpleciimur et fovemus :
liiine verilus xleriii jndicii, el an.itlienii qnod po i- sed ne schisniaia tianl, fraierna providentia et alTe-
luin esi lii eadein Chilcedonensium synodo, qiiod ciione dilectionis leiremur : qnatenus episcopalu
neino unquam sancto niathcmali , id est colendo ejus manus iinposiiio niilloiiiodo maculeiur. Dcnique
synibolo ,
quidquam adderc vcl iniiiuere audorc inierempiis et suffocatis scliismaiibus, et fides qiio-
|ierieniel. Praidictus auiem Pyrrbus nei' protesia- que onhodosa, qux tot spirilualibus paradisi norum
tioiie coiiveiitus a pravilate sua recedere pa^ssus esl. odoribus per agricolas Cbristi Dei iiostri , sanctos
Ideo rrgo jnii meiiKiralam cliarlain ai.uiiiiiiaincs, videlicet apostolos, eluxil, nnllateniis aliquibus ziza-
et oninia qii;e iToliro diclus Pynhus contra iidein niorum S|iinis poterit sauciari.
EPISTOLA III,
ECCLESIARUM AFRICANARUM AD SANCTUM THEODORUM ROMANUM PONTIFICEM.
Demiiio healissiiiio aposlolico culniine sublimalo, Toi (iax-/.f twTarw SsaKoVii, z«i r/i i.no3zo>dxn xo/juy^
saiiclo l'»lri 1'aliuin, Theudoro pa|i.c, et snniiuo inipixovxtmtrai -.aTpi>v Bi-iSiip-f tw ayinTaTu niff«
83 AD S. TilEODORUM PAPAM 8J
/ai jxE-/i)'j Twv KftavTaxi) rfoeS/ivjv apx"'''".""'> ""^ A omnium pra"snliim pnnlifici, Coiiimliiis prim» sedis
Xovu.^'j; eTrtffxoTToj TOu TrpwTOv S/Jovou, zti^ iv tcT» B*jâ episcopns cnncilii Niimiiliae, ct Sl(>|ilianiis priin;« se-
«w OMvdSou, xxe 'Pijraf aTOf EViaxoTiof toO ;rft!jTo-j 800- dis e|iis(ipiis concilii Byzaceni, ei Rcparaius episco-
VOu Ti5f £v Mau^tTcevca auvoSou , xxt o-Jv ûrv o'! CTTtczo- piis piim:« sedis concilii Maiiriianijp, ei iiniversi
TTOt TTaVTtf TOJV Etf rjfiSVUV Tf IWV a'JVo5'iJV tSs T'iv "A^P'«)V episcnpi de iribiis conciliis anh^diciis Africaiiae pro-
;iî!>âf. vincia;.
MEya^Jjv r.xi aviz/.EirTov 5£i-/f ;f<i()tTO; 7r»7^, Touf M.ignnm indeficienlem

el omiiibus Christiiinis
^^ctOTtavouf KTTKVTa; zaTaTrXouTtôuTav, izafia Tw xaO' nnenla redund.iniem, apud aposlolicam sedein con-
u/taf aTroffTO^txu 9f ovu Tuyj^tivEtv, ou;j' otov te Ttva twv sisiere fonlem nullns ambigere pnssii, de quo rivnii
irovTMV Staa'îSaX)i£tv t; ^? oêto! rpoaotv a'j)9ov'js-,
,
prodeunt afTlnecter, nniversuin largissime irrigantes
aTravTa Tov Xo!aTtav!.v aoSEuovTEf Koa^tioV oSev, sif Tiiv
orliem riirisllanoruni, cui eliani in lionore bealis-
Tou Travaytou IIetoou Ttunv , w ttktes Trar^ wv, aOTo;
sinii Peiri Palrnm docreia peculiarem nnineni dccre-
uf/ETEf of aTTOTTO^tzo; 6po\io; i^tOTpitu; ri-oi /xovoyEv&Jf
vere reverenliain in reiiiiirendis Dei rebus , qu*
xaTct Stiov x£i'.),;^pwTai 6E(77rtTpa, t« t£f « Tflf 'Exrlituia; omnino ei solliciie dclieni, iiiaxiine vero ju^tcqne
Soyjiaza Siepvj-javBat xxi avay))).ayav, 5.t:;p t'j a)r;6ivw
ab ipso prxsuluin eiiaiiiinari vcrlicc apostolico, cu-
7rapa)a6ovT£f r.rip\jyy.art^ Stazito'- fiflvat TtI)V avay/ato- B
Jns vclneia solliciliido est lini inala d»iiinare quaiii
T«T'*iv fVTtv, zat Twv up/^tipiw^ Tv5f xof/uâiaf yai aTTO-
probare laiklanda. Anliqnis enim regulis tan«Uuin
ffTo)txijf, Apj(^rfi£y yap auTifj TrsyijvEv 73 CTUvrjOEta, t^ffT*
cst iit qiiidqiiid qiiamvis in remnlis vel in longinqno
«ap'aJTtov Ta oaO)» /uEv xaTazotvEoSai, j5E?atou!76at Se
posilis ageretiir provini lis, iion priut iraciaiidiini
Ta TrÔff/i/ovTa.ÊTTEt ouv 0: iâp/ri; y.x-JO^j^; Oic^rtsOUfftv,
vcl acci)fieniliim «it, ni>i ad noliiiam aimx seilis
OTZOMTZSp v.v £zz)r;!7ia(7Ttzov TzpayiLO. xtvEtrat, fx>i npoTZ-
veslra" riiisset dfduclnm, ul linjus auciorilaie, juxia
pov ^rii.a-jâaOat xaOaTra^, n 7r/)oa35;Ê<70at, x«v oTt /iti-
qnj" fuisset pronniiliali') tiniiareuir, indeqne sume-
)tO"Ta Tti xtvoO/xEva tu^ciev ovTa ev arrwxtcfic'vatf Ttot
rent caclerae Ecclesiae velui de natali sun fonie pne-
xat Tro -'f MTaTatf Eirapj^tatf , ay^pt; <ri ii:i tov izTroo-TO-
dicaiionis enordiiim, et per divcrsas toiius iiiaiidi
/txov avaxo/itaO.^ SfSovov, Tva £X Trjf xaT' avtov aOOEvTtaf
regiones pnrilatis iiicnrrnptx nianeant fldci «acra-
Tou JnôufXEvou SoxtLtaaSEvTOf, otov xat ToavwfiEvTOf , i\
mcnla saluiis. Qiiocirca liumilliinuni Teslro apnstn-
auTou xaSaTTEp ex Ttvof TTTjyôf izpa; »3 tou xvp -yfJtaTOf
lico cumini persolveiites nbsequinm, cnm laerymis
Evaf^tf yEvijTai, xat ojtu xa9£fi?{ at Traaat tou ©eoj
siifgcrinius, (juod sine cordis geinitu rilicere non
TrpoaSi/ouEvat xa9o)txa£ 7rpof Ta rou xoouou Ttipara
valeiiius, aiile lioe lemporis spaiium cxosiim apiid
otavsiuwTtv afi£iii)T'jf Ta Tiif lixfjatfvouf fiu(7Tiioia 7rt-
Q Consianlinopoiitanain clvilalem iiovitaliB comnien-
(7TE0)f. Etti TauTiJv ufi(Mv Twv TJif TzpotTprKrcu; i/Oriu.£v
tnni ad nos usi|iie opinanler fnis^-e delatDro. El iit
tXaxicTDV npoijr.\ivri(Ttv, riv zrxi rv aTzoato^.txn upLiiv
hjclenus sihiisscinus, puiavimus serenissiino eta-
ixrziijtnovrc; xop^Xfn fi£Ta Saxputov avayepofzEv. Hxpa-
inine vesira; aposloliciE sedis luisse desecliim. Qnod
Gtan-^trat yup ou SuvafiEâ ota rriv ffuvo/iriv Tiif xar.Staf
ubi pertinaciier cognovinius invalescere, relegeiites,
ijftoJV TrEstri/Stv ic, axoijf £'f ^fiaf, a-/t(i)TaTot , u; npo
videlicel, libellura Pyrrlii noslri fratris et coepi-
ypovuv Ttvwv ri'/ya<Tu.y. Tt uEfitaff/jtivov x«t j3i?(?)ov iv
scopi duduin ejusdein ConstaDtiiiopuIitanx civitatis,
KuvoTavTcvoujroXst y£^£v>iTat, xai vouiffavTEC oTt Tij tou
apud vestrani Tcnerabilem sedein prolali, relalin-
xo©' ufiaf 6f)6vou auffTijpta 5txa'!(j)f xaTO-xfiivETat x:<i £x»
nem qualem nccessiiag eiegil, fralri Paulo, iiuiic
xo7rT£Tat, fxi^/5i Tou napovro; c^fftwTriiffausv, 'OTTijvijwt Si
CoiislauliDOpolilanx civiiatls ecclesiam ncciipanli,
Touvavriov 7roo7r;TOJf 6f)affuvou£vov u!u'/6flxa(tt£v, ctvsyjfa-
Tov )i€£))ov Iluotôu Tou a5:)you TOU

emisinius, ejhortan'es cum niinio llelu jani diriuin
/t£v Si xai JJU&JV
noTil;itis cominenlum, iinn qiiideni silis teiniioriliiis
tirtffZOTrou K(av<rT«VTtvoU7ro).swf , ov tw vfuripia Tt.ui'j
adinvenlum, a suo videlicel aiictore coiiriitalum, a
6oov'<) /iETocvoflffaf ivay~/j,; £'7ri5£Stjxfv, EixoTtjr, oTav i
icJX'j-r.ri )o(7rov riiia; a-jzTir t, 7r:;r(jirixa:i£v ava^jo&civ Trpof

se qnoque vel ab omni ecclesia, ciii prnesidei, repel-
vuvi Ti^v auTriv cv Rwvffrav- lere, et charlas ninncs pra; foribus ipsius sanclae
JlauAov Tov aSc^ôv r//iwv t'.v
" Ecclesi» ad scandaliim |inpuloruiii suspeiisas proji-
TtvouTToAst Stazars;ôvT'x Exx).rjffiav, atTijffavT-f «utciv
«'/a7rrjTixwf /tSTa Tr^sitrTwv Sax/juuv wf te to tipnaivov cerc, qualiler lides qiia- ninc iisqiie pcrniansit inle-
Tn; xatvoTOfjtiaf ooyiff/i«, t6 u6 e'5 auTou /jtiv. ex Se tou

gra, et apostolica erudiiio illibata serveiur. Cerlum
Trpoir/TJffafJiEvou auTov £yEu/)E6£v, TOUTO StaxpouffaTOat xai est enim, quod lnles sermoiiiini novitates de malo
t?'j6iiffat Sixaitjf, f,; npor.aiiitrut 'Ex//»ffiaf glnrlK amore nascuiitiir ; duin sibl noiiimlli Tohml
Trtiffuf
Twv 9u/>wv TUf auTOu acuii, perspicaces el sapienles videri, (|iixruiil quiJ
«7ro6a))6fi->ov TOuf npij Exx)ijffiaf
avaxttftrvouf ;^MpTaf , ouf STre Aaou

ffxavoctAW tou )a npo~ novi proferant, nescienles quia Deus noster inlirma
TBÊtxafft , tva, TouTwv a;ToCa).)o^£'v'<)V, arapa/ôt; rj ni' mundi elegii, ul coiifundal furli.1, et sapienles per
art; sftiiv r/ipniein , xai ojcmp i% ap/n; p-ixP^ 'r'''' inuudi sliilta confudit (/ Cor. 1, 27). Ad Tiiiiolbcuin
ax£p«t« T» a7roffTo)f/ri ^rapaloosc quippe ddCioris gentiuni solliciie lcgissct sermoiies,

TrapovTOf ot£ft£(v£,
xo«TUvou;'vil, ouTu xai «rro Tou vuv ctStxTOf Stafuivij. quibiis ail, ut nuviiates vitel vociiin profanas
T«uTi yap SiiXov xo6£ffTrix£v, eif «t TOi«i)T«t xatvof rjvtat (ITim. vi) :ad impieiaiem nem|ieisla proliciunl,qiiae
e'x tou xazou T»f r.VJOvZ.ij.; «TroTixTOVTat irtiOouf. e£)ov- siij.er .<p n is el tiiliulos eonluleriint [ducunt el spi-
TEf -/«p ixavouf EauToiif «7royiiva( x«i ntptfavii; r.ai Ttiv nas iriliulosipic gencraiit] ; et Cphesi remanens dt-
SS MCTORIS CAUTHVr.INENSIS EPISCOPI EPI.STOLA. 8'>
iiiinlictiiniliiisilnni.nc (niisa'ili r prnlicarel(/ Tii». i). A «Wwv «n-ivT(u» fpojfjL',itipo-Ji,xy.iJv. -i-iv. :ic<o' /a-jri^
Kliil aliqua ile vcleriliiis priiferamiis, Jereniiio prophc- avsjptirxoufff xat Trfoyspoucn, Ry.oovvT-, ort o Kuofyf
t;c verha sunl: llorribUin, in(]uil, /'(ii:/a sun' s'<per(^r- ri;Mv rxi 0i6;,Ti «irSsv^n toC xofftioy scsAiJaro, Ina xaT-
r< m,pTOplielce iniiiuilulem prophelanl (Jerein.\). Miill."» of/riiri) Tti io-/_-j[,'U, xat Sia twv uMpuv xaTato^j^jvii touc
siinl divins legisitocumenia, qu« de larg» veslri ciil- o:'ou£vouf elvott co^-ou». 'oSev Ttu.oBi'^ ypafav 6 Tai»
niinisfiinlc nostrisrivulisinfundalur^F. infiinilunlurl. eSvwv arToaToio? rapi-/yjirai tu; [iitiiio\>; r,\ia; hxpi-
Qui-i viTO in quamdani suspeclioncm nostra Africana Ttn$ut zatvoywvia; d; aaitzia-j aîr/a-jna;, xai axivBirf
a iiialignis hominibus apud niemoraiain regiam ci- xai T/stSoXo-jf eTrtxouttopsvaf. 'A*).ei x»i 'Eysutotf irooo--
vilalem recilala cst provincia, ante dictam relalio- ruTati tinSauri; sTi/JooiSao-xa/Eiv. SuaMJvaij Ss xai sc
nein raeinoralo frairi Paulo Constanliiiopolilano aii- xiv TraXat&Jj r/ii«j ixTratSiuouTi Xo7of (;iax>jf.iJTT£t yip
tistili Iransmissam, vestra; Deo amabili beaiilud ni ojrpofiirijf '\cpifiia; oCtoj;* *ptzT!i eyiviTO £7ri tijv y^v.
direximus, quam rog:imus iiumiliier per veslrs sa- oi TrpoynTot a\ixn; s-vofiz irr>o»»TeJou(7iv. 'AD.i xai 6
cralissima; sedis responS:ilcS iransmiltere, quaiier flsfo; vouof 7r>eiofftv ijfia>- iâdyaîiêTai jrapay/aMafftv,
prospere cognoscamns, si mcmoiaius supeiius tr.iler ^^^p âiv ij OfiEWpa TruâJouffa mpvfr,, tojj r,utxip'.v;
a nefand.i se novitatis adinveiiiione ad iniegr.mi re- 6/£T0Jf oatpixiyu, xai 5aJ/t)-if iTritârsTat r-po,- i\t<ji
forniaverit crlhodoxse fidei pr;cdicalionein. Qiiod si ^ e;,^^. f^Xk innS-h vapi tivcuv xaxo5e>wv liiver.o.irrov t.
dissiinulaveril, auctnrilas almae scdis veslra; juxia O;rovoi()t tb âatX-uoOffii jriXet yEyivnTai Trwf ij za5 ijaaf
patrum saiicliones salului consilio portraciabil a saiio jî.^ .î, "A puv, rr^v lipnftivTjv ytyoi^âi nap'iniS>i
corpore separare vuliius insaiium, remotoque morbi ivaifoptiv 7rp6f t6v iuEXyov liftwv naO)ov t6v ETcirrxojniv
sxvientis flatu cauiius, quxsunt sincera perdurcnt, KuvaTa-/Ttvouiti)i£'j; ta iutrip^ itofiltl îaxaptoTJjTi
cl grex purior ab hac niali conlagione, spiritali va- yaT£7r£;i|aft£v, uOv t<t').a€ti-x Tapay.a'ioivri;. ha Stoi riv
stri culminii ferrameiuo purgelur. Novissime hoc, «KoxpttJtapidjv toO xaOii.ua; iro(Tro)tzoO So6vo-j Ta-Jrnv
necessiinis eventu quod accidil, in vcriiaie suggeri- „p-j ^^-^ imocrtiXr, , xai (t<iOw.u£v aitîta; tXyt 6 jrpo-
mus, quia nobis specialiler (ler vinainqnaroque pro-
-Ux^^ti; rfJ.'->v ao^î^f Tij; £yrup-9-i(rrj; aSffziro-j Itlara-
vinciam synodos cnnlrahenlibus venerandas, dum ex „..,,; «(tvoTo.itiaf 7rp6f t6 uy^patyji; rH; opStioiro-j Tci-
noslro collegii) fralnbus electis pienani traiisiiiillere '„.^£„5 iKavipyjTai yr,p-jyj.'x. Ei oi t(-Oto jrafajtotEiTot
niliraur legationein cum nostris rclationibiis, qii:B-
j.,^ .ti£Taga>Jii.itEvo?, Ssov Eari Tr,v toO xaO' niiO.; aj:oar<t-
dam (iborta sunl, i]ik-c nostram inlentionem raliona- j^ôO fipovou «OetvTiav ôui^ a<m,pm axi-âa9at roO
bililer proliiberenl. Sed hnjns rei quam mcnuiravi- C./,£„oO aiop.ar'^; t6 ie-p(iT7s-JTov v6(T>iJa Siaxt.>piaai
mus, urgcnle neccssiiaie, generali Africaiire provin- y.^.^^ ^^^ riiv a-/ioiv jcaTpiiv 5iy.Ta?tv. "Iva, toO xaêjcoiJ
ct« constiluto per legalos diveisorum coiidlioriim '-
Sia.opVvTo; rfif a=p£'<r£tof TpaOftaTo;, rci Tij; EJpuoTiaf
iiiilo, generalem hanc prospere veslro ciilmini de- aaf<Aiarcpo-j ntuj 5-a;z£ivM(7tv, 0^0 tw jrvEufxaTixi <rt-
mandavimus relalionem, puslulanies non iu bis, sed Sipr., rH; vittripu; vittpaxf,; ro\i TotoOrou jro-.njpo«
ipsi qus evenii, necessiiaii asciibcre.

uiiaftKTo; rnv XptaToCToO eôG jroi.ixvrjv £).£-j9£poOT.i;.
T6 Se a^j.tiSeiv iv ri'tti
X!-^'^'' "if^f u-jayaytlv. 'Af' oi.r,;
yxp T>i; jjtupa; jrpo£)!ioJ(rr!f igtitv Tij; (ruv65.'j, £jr£)i££e<pt£5a Ttva; aStkyo-j; 'tx toO xaO' jjf/olv cu/).6-/ou fiETti tGv
OfXEit^v ava^puv £xjr£'fjii|;cri irpof £VT£);aT£pav jTtEiT?£iav' toCto Se ûlofirvwv ijjwv, xoivij Ttf trJfKf.pa Tij xa9'ijfXoif
t'jr£).9o'jffa /J^p<i. t6v ri\t.i%ip'j-» -Ktpi toOto amzov StEX'jVj(r;v, 69:VTavTatf , ro; eipnrat, rpi; ti)v OfiEripav ujrepoxijv
ivEjrsp.i|/«fi£v, 7rapaxa).ouvT£; fin piaX)ov npttv r, Tot; £^ cnayxr,; cuptSatrt xaTaAoyiaatreat t^v Tzapairriaiv.
Ko)loJfi?of Ejric-xoTTo; tou npi>ro-j Opovou r?,; h \ou- Culuinliiis episcopus priinse sedis concilil Niimi-
fiijoi^ o-uvi8ou.E"x'^'-'
"'^="P "^r"""'^^"^"'*^'' ''V'"'^''^^
^"' '''*• ^*^* pro nobis, domiiie saniie ac bcatissiine
fjjixapiararc IltiTEp iraTOiilv. Palriim Pater.
Irijoyo; Imaxoico; Tou jrptorou Op6vow rnf iv tm Bu- Slepbanus episcopus prlinae sedis concilii Bjia-
taxt'j auv65ou.'0pioitjf. ceni. Ora.
PEjrapKTOf ETiirxoTTOf tou jrpiijTou Scovou TJj; £v Mau- lieparalus episcopus primse sedis concilii Maurl-
piTavia ffuvoSou. 'Ofxoitj;. taniae. Ora.
EPISTOLA IV,
VICTORIS CARTHAGINENSIS EPISCOPI AP SANCTU.M THEODORUM HOMANDM
PONTIFICKM.
Domino beatissimo et bonorabili sancio fralri, AEtjjroTjjTti rrivT^^ftazap. xai Ti.(/t'jT!<T(;j («Ie;--'; Se»-
Tlieodoro papac, Victor. Scjofo «-/KdTtiT^j Tar.u., Bixrtjp STriirxojto;.
VeslriE bealiSMiinje, palernilaLis apiid Deuni accc- Tn; <intripa; izarptxh; ay.i^Tj-jrt; at te 5iop5<rTO«
plabilia opera, et conversaiio gloriosa peiie mundo jrptiÊi; xai >j «'vSoSof «vaarpo-j/n, jravTi tm xoaifji (rayiuf
lOli Slllll maiiifcSia. Prxdicalionibus igilur aposlo- jctvaiiot.trai •

xaf yio o>ai:tc, 5i« twv a7:oiiTo).txi.j» r.r,-
87 AD S. TIIEODUUUM PaPAM jtg
pu"/ftKTwv rai Tij? «>))OoO,- ouTwv -zupciSoaso:; ajuTttau A 'ii is el dodriiiis duiii veiT fijti c ullura universa re-
»711 To T«; iriiTT£wf /aTjaWTUo-j o-€>af , oCtm x«i Si« plfla sil lerra, per divinoruni laiiien erudilionein
Ti; uuETipK» 7tKf.ax).nTtrfi; J/xa xai TraiSsuTiw/f vou9t- eloquiorum, vcslra iiislruenle adiiicinitione exliorl.i-
oiac T«f ex t*1v fliiMv 7! pofi pafiitv; vu.l-j Xoyituv >? tou loria,superse<li(l( aliir 01 lliodoxa Cliiibli Eiclesia, ano-
ei8u w<9o).ixT)"ExzXTjffia|5£S«io); oi/o5ojc£rTa( r,T ic aro- slolica insiilulione lunda!;i, el a fidelibus ralribiis
ffTo).tr.off opo!f 9e;/£)«u9£[>«, x«t Toff TraTfixoif 36-/fi«- firmissinie lobnrata. Ad quani omnes bentis-lnii
etv iij'/yp'->: x/JKTof.ojOeio-a, £tf rjv ofiOTiptuf oi «yioi apnsloli, pari lionoris cl poleslaiis consorlio pridili.
fcTro(TTO'.«t x«ra Tiiv ni x).vipM ^siiu SsSwpnfiivuv «Orojf popiiloriini aginiiia coiivcrleiiles, pie cl sancie de
«;ou(r£«v Tfupa Toii IlvsufiaTOf tk tw 0£m rpoiyv-âuvja lenebris ad lunien, de lapsii ad veram fidem de
Ti x«« Ttpouptauivu nXifin Twv >awv, EuireCoJf xat oiriwf iiiorte ad vilani bomines divina; praedcstinationis
ijreVTfEvpov, (i(T7r£/3 ix (j-xoTouf eif (fwf , >r«i iz 9av(iT0u gralia prxscilds, salntiribus pra^cepils ac nionllls
vpo: t(o/iv, xai i; olta^rjoaf tJto^ itenXavnfi/vijf So?>)f perduxerunt. Quoruin sancioruin aposiolorum veslra
etf etltxptvTj x«t of.965o5ov jrttrTtv, Tat; (7WT)if!ctf «uTtiv fraiernitas honoranda sequcn^ pleuins mcfit3 ct per-
w/)o<rT(i?£(ri Te xai Tro/jaivitTEdtv.T.v x«T"'t>.vof « u[tsTipa feciius iniplens exeuipla, Ecclesiiim Dei nioruin pro-
Patvoutra êoTifiTjrof aSi\-ôrr,(, xxt t6 Tnf uxizuij icpzrn; bilate ct acliinm sanclilale condecoral, ei fide «acra
(tîtufui Te>6eo>f uszaHiiiitwju, Taff orrap«).).azTotf Twy B vel Clirislianis nioribus viyens, quae fieri Deo placita
z«T0fs9o)uaT'.jv «urwv exT^lmpixTsat tvv uyluv to») eeou prscepit, sludils pontificalibus indesineiiler operatiir
txziuiiiv Ka-zar.orijizi , rri tui SozioHjTaToiv aJTrif ejrt- et pei ficit, servans leîs diviii:e mand.ila : Quia twn
Co)ii r«i TJi «-/loTijTt 11.; o'xei«f u-ju<rzpofn; '
£7r-tSq '«'/"« auditores juiti sunl apud Deum, siciit narral
itpaleaty oo-iotf li euirjgrif :^;iolv eirto-yiayi^tseat nifyxi Apostolus, ted fuclores leQis juslificabuntur (Rom. 11).
ceirrif. 'o9£VToelaf£OT«Tw6coixa'9-i).aT«tf (ef)«Tizaif Jn qna le|;e divina vesira sancia ei veneranda sin-
«JTiif «rauoTwf £vef)7(;iJ(T« x.viitreffi, ûla^TtJvToii 9eiou cerilas, sicut scriptum est, mediintur die ac nocte
vofiou xaSitTTnxiv ivzuyixuTOiv, j::izit<Tfjiivn BafCi; , 01; (Psalm. 1) : quae meditatio non leciione per figuram
o'j/_ 01 uxpooTui Toii vof/ou Sizatoi jr«f « tw &to> , «).V oi litternrum tanium conspecta, sed uberante In vobis
TromToi ToO voftou Stzaiu6ii70yT«e , z.kt« tov fiEiov «Tro- Cbrisli gralia, in veslra cognoscilur conscientia iro-
CToiov. "Lv ^ vofJM T%v fi£)tTDv cxîvvxt'! xui iiit.ipv.;, mobiliter insiia, nullaienus de vesiro corde rece-
xoza t6 7E7f)«fifi;vov,)j vpnTipu 9£0Tifi»TOf xai 'wjiu fux- denie lege Cliristi Dei Domini sacrnsancta, sicut in
xaîOTJJf , oux £v i/.t)^ T>i ixvriiiri TUrroufiivojv ix Tflf tiva- l'saliiiis dicit propbela ;Os justi medilftbiiur sapien-
yvtiiceojf , u/i. £v xuOypi zn avvttSnast xpuTwofJiivnv St« tiam, el lingua ejus loquetur judicium {Psalm. xxxvi).
T<f 5;«fSiT0f, xoi o"to) pituioj; xai afx-TKzivriTtrJf eyzio Lex Dei ejus in corde ipsius : non nlramenlo , scd
Stov r^Êi Tov Tou Kupiou )if*T.v Irjffou Xf iiToii vouov ,
G Spiritui Dei vivi vestra in arcana conseripla ; neque
b>me zi) û^luiy.ov ifiuiv ix-K).npouaOut r'nTiv,TO fucxov' tn labulis iapideis , sed in labulis cordis carnalibut
T6 orouau.o\j ).«Xri(rEt aoyiov, z«i rj ftiiiirj Trif /«pStaf (// Ot, 111), sicut beaiissinii apostoli Pauli ad Co-
t/.ou (TuvETiv. '0 vouof Tou ©Eo»; a\jTO\j iv xapuix outou, rintbios inissa nos docet episiola. (Juibus proemissis,
c),uA«vf/£'/(:of*,ue'vof,«)X(i7rj£utiaTtQ£oiJ îJvro,-, fiuo^Ti- sigiiificainns Deo placila; fraternilali vestrs, die de-
a(if itryjoayKTftevof, ou •/'/otvriaî )tSivat,-, (i).V Ev 7r)a;i cimo sepliiiio Kaleiidaruin Aiii;usiarum indiclionis
zKpSiof o-«exiv))f,iuf ^/,(71 Koot.9iotf,f«yojv «-/tof nau- quarlae, nostram iiumilitatem divina gralia, suu iil
/of.To.Ttuv ouToif £;^6vT(ov, orjuaivoftsv T-ji fliafjiaTto ua- praecepit nuiiiere praevenieiiie, ui vestris sanctis ac
xapiOTvjTi lif xii iTZTuyatSey.uTV to-j AuyoOi7Tou [invoi Tn; Deo dignis precibus, in sancia Caribagincnsis civi-
eviffTafievrjf TCrupn; iTnvtunaeu;, tx,; ix QeoO TrpoxuTa- laiis ecclesia poniificalis bonoris accepisse consecra-
)«6ouo7)f E'-txo-._oiaf , Z:u ttuv iyiiuv xai 6£oStO«zT(JV ufivv tiouem el siolani. In i]uo digniiaiis fasiigio, ut a Deo
irpooêwx^v, Tr,v Efxiiv iy.uytiTiii.v ti; upyy.puTixiiv ulioiv umiiipotente rcgamur ab altissimo, et n ninlis acti-
ttSoSi Tn; ViupQuytvnaiojv xo/.swf yr^ccptrt &£(« nponyy.yov. bus libcrnti, sacerdotale non nomen tantum, seil
Ilf TO fie-/cOof ovEyxi.JTtaf rifxof Si«vu7ai. t6v 7rav(i-/a9av Christi Domini Dei noslri protegente auxilio et
,
izETiutraTS Kvpiov" tjf «v, kutoO ot« u*£f)v(iiiTOf riu.u;. nieritum babeamus, vesiris âiii lis ac Deo accepta-
T(3v [Supplezjtzuv] £)£ue;c(u5£i.-:u£v rrf«5E0)v" jroif TOfi^ l^ bilibus nos commendantes oraiioiiibus, poscinius,
ovoua fxiSvov, K).)a zai t6 ipy.v rn; ieftjouvrjf xuTi/OjXiv, qiiatenus et vestris deprecaiionibns pro nobis ad
i\ «UTOU (j-ZETTKÔflEVOl TOO liUfiou nuCiV 'Inaoi Xf)l7T0i), Deiim effusis inuijili, et eruditioiiibus bonis instru-
ir«p« Ttvt.)v (Lege jraf)aTtO£(iE'vuv] iQfiaf auru Twv 07^0)^ cti, digiii efficinmur cuin omnibus nobis populo Cbri-
xui BeonetOoiV jfxoiv np^jatvÔiVtlva TuvTiJt; oyupotOivTE; siiano commisso illxsi proiegi velamenio divino
xui Taif ypnaTui; vo\iOt<jittt; uutiv aTnpt/JiivTti uEtoi- Ad salutiiiionem ergo vesir» sanci.t et bonnrand.e
OifiEv oOv rravTi tCi 7ri<rT£u6evT( nijlv xptaTtavtxoiTUTOi fraierniiatis, vice nosira Mellosum biimilem vestruin
loM, Tfl oxsrr) T^f jraf tTOf, «CX«£iff û).a;^6nvat IJîypi fiatrem, nosirum episcopuin, ei Redeinptuni diaco-
Ti).ouf.'Ex Trpoo-dirrou Se Tnf rifituv fxETptOTrjTOf f.i;-jtpoa' nura,*vel Cresciiurum nular.um sanclfe nosii;n
xuwr)(7tv T^f ufi£T£f)«f acSaaji.iut. xut etytoiTurn: uit'>.f6- sedis, veslros famulos desliiijvinm-:, quos |ioslu'a.
Tr)TOf , i5eTr£'i/.-^«u£v KtAôjaov Tov npoafvya nuoiv, uit\- iiius celerius nobis a veslra beaiiludine persolvi,
f''.v ie, xot ouv£rri(7xorrov rifioiv , vm 'PsSeurrTOV Tov S«i- quo possint ad proprias ecclesias ante liieiiiem Dea
xovov, -/xti Rf)i(7z£vTOu_oov t6v vOTOf lov Tou xaO')ju«f «îou propiiio remcarc- rrxomnibus autemfaleor, iu ipso
" \el bic, nt pass iti. pni <•( In Cr.rcojrai. HARutiNis.

80 VICTORIS CAIUHACINENSIS EPISCOPI EPISTOLA. 90
fi')Sir;p provcctioni» cxiirdio cor iioslrum non lcviicr A 6/)'vou,Touf oix^TasOuwv, oif TiivT«/i7Trjvrpo/ei,iieJvo;
vulneraliim fuisse, iil pro|iholi('uni illiid praDcepluin inov;'X6etv wfof )5^-5f awoVjofiivouf ir. toj iynicK; .u«-
cxopurem, dicons : Quis dabil capiti mi-c aqvam, uul zaf lOTWTOf xo(5azKXoO(i-v HTTOxaSicTaftivouf Taif avTwv
oculii mcii (ontcm tucrijmarum. el sfrf.ns plorabu die 'EzzXniTtaif 'EzEtvo Si SiayyOJo) Trpo Travruv , tif £v
. cen^ tn
oc nocte? (Jer. ix.) Ecce enim Ecclesi;B Dei non !e-
^PXV '^*^^ W.t*wv ;êiÔTOveKf , eOâuo0?)ffav ou asTpttuf ry^jtwv
viler perlurbaniur , Clii isliaiiissiinui uiu voces ac «'' xa^^tat, wcTe xat To 7r/)'^^)3TtKov eTraSttv pyjTCiv* • Ttf
i;eiiii!us cpiscoporuin non supporlamiis, qnerenliuin StoiTsi T>! xEâ).^ fim Cotiio. xai Toif oy6a).(iOtf (iou Trijâf
el clainanliuin noviiales el concinnalionum ngmenta, oax/iuiuv^xat xa6i)ff^fiat,xaixiou<T0fi«ivuxT0CX[ti ijfisfaf;!
:i Paulo venerabili consacerdoie nosCro, ut dicitnr, 'iSou yop at 'ExxXflffiat Tou 0£O"j fjityv.).ui( fftrtrapaTffov-
conira fideni veracissiniam appiobata deliere repelli. Ta(,wffTe fiiqTc ysfjjtv «f<af Suv>iff9ai Taf TMvXjJtffTtovtxiv
Niis autein temperameniiira causis innccientes, ex- )a&jv oifxwvaf x«t TOuf crtsvv.yu-ov; TrovTwv twv ETrtffXOTreuv,
pcdire pulavimus, praediclorum bealissimorum con- £yxa)ovvTuv x«i x«T«6o(ivTcjv, St« t£ T»f xoivOTOfxtaf , xai
s:icerdoium nostroruin licel jusiissiinns queslus Twv TEJ^vtfcfffxaTojv Ta 7r)afffjiaTa, to Tropdt nou).ou, xa0fof
xquanimiter siipporiare, el ad audiiiis ventTandos fOffl. TO'j SfoftXouf nftuv Tu))£tToufjyou xupiiSsvTa XOTa
fraierniiaiis vesirae lioc ipsum pervigili cura dedu- Tijf a)>)6ouf «fxoiv irtffTEuf. Aiov auTov uirijpj^s TouTa
cere. Inquinnt enim, qnxdam vice cpigraimnalnm, g SitJffoffSai x«i iiz'XAuv , a»ce ftii fxJxf "'' ''^'' "'''"
cliailarum volumiiia iii sacris sedibus apnil legiam X£tV. 'UfiStf Si TOff 7rp«7fi«fft T«V jrpoOTQXOUffaV £7rtTt6/v-
civitaiem nuperesse suspensa, religioni caibolica! et Tif Siazptfftv, fTVjJ-fipov rrjriaajiiû. Sixaiaf ouffxf , TrpwTWf
ipsi verae lidel ac Palrum traditionibus oninino con- fiiv uireveyxstv , to; Tiv «Y«JTaT(uv f,fxwv ffu))etTOupyou
traria. Quis enini vecors sarrilega voce audeat prsR- KiTiof «vaxofxiffot TouTOf iv Uifvinw fpojTiot Trpof T«f
dicare in Domino nosiro Jesu Christo au: unani tan- ff«Safffxiou; T«f ufMTepof «5i)yoTnTOf ozoaf. Kiiovai
tummodo voluniatem, aut unam operaiionem exi- yip tif tvoyxoi 'v H&)VffT«VTivouir6)tt X"/"''»' f tvtf ejri-
siere , dum inanifcstissimis Patrum definitionibus -/pofifi.aTiuv SixDv ev Totf Tflf exx))jffi«f ijpoi; jrpojruAotf
lii|uidius clareat iii Domino nostro Jesn Clirisio duas oveTeSnffav T>i Tt opOoSo^tJ Jrifftet , x«i TJ euffESei Tuv
iiatiiras, et earum duas volunt-ites, diiasque opera- TTOTpwv 5t3affxa)t'« 7r«vTs)wf avTtx:if/Evoi. Tif ^tip a^pwv
tiones vel proprietates naiurales inodis ninnibus iii- ouTwf EffTi xoi avoTiTOf , uiJTj xoifwat rntrirncf tep«-
vcniriT El possumus multiplicibus Palrum docii- ffTu)(o ftuvfl, uiov OAnfftv, r> fitav htifytwt u7r«pj;«t» ToiJ
inenlis nostraeinienUonem Tirmare, nisi

par>'itatis Kupiou lifxwv 'lijffou XptffTOu ; KaiTOi Tiiv 7r«Tptxwv op«»
vestram sanciissimam fraternitaicn in omnibus corde T»j)auywf nfxtv xoi ex5>i)wf 7rop«S>j)ouvTt..v,
Suotou «u-
ea retinere firmissime teneamus. (Jt aulein ipsius Tou x«i evof Kupiou «ftwv xai ©soO 'lr,ffoO XpiffTOU TKf
sedis apnslolicae decrclis pcr .T.inia coiilirmeniiir, C ûffttf uTrtipxetv.xai Suoeeîiffetf, xoi 5uo e'vsp7et«;, xot
Leoiiis beaiissimi praeJecessoris vestri apnsiolic;E t'5wT)3T«? yuffixaf , offep 7ro)uTpo7rwf e? aurwv twv «yiwv
meinorix dfliniiionem inscri pervidimus, ei conti- ffOTpwv «7roSet?«t ouvifx- 9« zaTO x-hv )ifxeTepov Suvofitv, x«i
ncl (Eptjf. 10) : A;!it eniin iiiraque natura " cum Tov «).)i9fl irep: TOUTOuP:6at'Jffaff6at)o70v,et fx>ioTtffa'fwf
allerius communione quod propriuin est. Nos iiaquc ^reneijfrÔa TciuTa T)) xopSio zpoTOtwf e'v Troffi XOTJXE'»
Patrum in omnibus decrela sequenles, in Cbrisio xai 5,jtptffTav T)iv uuiTepav aS-)ytx>iv «yiwffuvnv. 09j»
Dnmliio nostro duas natiiras, earuinque duas volun- x«t i);x£if Tot; tou /«0' ufxaf a^rco.o^txou 6povou if»-
duasque operaliones firmissime prxdicanius, TO» up.£Tep'-V 0/UpOUVT£f V^yOV ,\EO»TOf TOU e»
tates, Oltfffxafft ,
Oeum veruin atque boroinem veruin absque deliciis tiay.apia rS fv^fi») 7rpo»yiiffafX£vou Uftaf Tw lifiETSpM
liunianis veraciier conliiemiir, repudianles cuncla- •/pi.HfXOTt TOV OpOV (!-lVip.Su>.ilv 6(J7tOuS«TOfxev, E^XOVTa
rum hxresum subsannaiiones, vanilaies et insani.is oijTw;- 'Ev£p7ei inu-cipu fxopf» fxeTii r»»
0«Tipou xotvw-
inemlaces. Vesirnm esi iiaque, fraier sanctissiine, viof TOUTO OTTep iStov iayji/.'.y. 'llfiEiv txev ouv Ta Tw»
canonica discretione solite cniiirariis calbolicae fidei «yiwv Ssaniaftat» pt£T«SiwxovTef SJo <puff£i;,wf etp»T««,
obviare, nec perniiliere noviicr dici quod Patrum x«i Suo BilrtiiUTU , x«i Suo evEpveiof auTou TOu Kupiou
venerabilium aucloril.is or.iiiiiio non censnit. Nos )ifxwv "lîffoO XptffTOu Êfiaiw; x/-,puTrovT6f ofxo)o-/oufte»
enim humilcs coide, quae recla sunt adjiilore Do- oiItov eeov «))ietv6v,xai «vOpwrrov a)»Otvov xwpif ofxap-
inino sapicntes, uno vinculo cbaritalis vobiscum su- Ttaf , «7ro6a))ofxevoi TrooTif fipiffew; To-jf fxuxDjptfffxou;
inus conslricii, veram lidera ac rcligioiiem catholicam zot Ta i{'£uS)i , T«f Tt fMxatOTrfzut r.ul Taf oypoffijvaf.
iii omnibiis fortiler derensaiiles. Sludiosius ilaque 'TuETEpov Se effTtv, oyttaTaT; «St)a)£ , xpiffct x«vovtz#
a catbulicis improbis posse res-isiere, iininineniliiin ffuv»9wf «vnxa6iffTaff6at Toi; tivTtKeifxevoif t» xaOo)ix/)
esi, ne torpore desidiae oppressi, cidpa; taciturnitaiis 'Exx)nffia, x«i fx» a\iyx"p^^'' °^"» '^^^' Tt iey-rffOot xaT«
teneainur obnoxii , el quasi favdrem impcndenles T»; aX»9£i«f , fxiJTE fx£vofxo)o7£toOai ti xa0«7ra5 OTrsp oux
judicemur, dum adversa cailiolics fidei propnlsare (uoiffEV >) uyiu ro)V iyrpizuv nazpuv TropaSoffi;. 'Ufxeif
negligimus. A beato iiamque Felice aposiolo ^ ve- yap 01 AdixtffTOt tou Hupiou StoxuSepvwvTOf To 6p6(i fpo-
strx sancliiaiis praetlecessore dirtum est : Negligrre vouvte; £vi tw «yuKyt; Sefffxo) fxeO' ufxwv ffuvtffyiv^xeOo,
tfitippe cum possis , deturbare pcrvenos ,

7ii/ii/ ett T)iv afxiptnTov jriffTiv, «ôuv T/iv opDoSrôr ofxoôyia»
,
aliud ijuani fivere ; nec caret scrupulo societatis occul- iffûpwf iv Ttotfft Si£y.StxouvT£f. 4iov ou» 6«Tt» tjrtfxt-
< Ex Crx-co liic inrsuro tttraque natura in sexlu casu. liARO.

^ Lege, apostolico. IIarii.
0\ AD s. tiif:odohu.m papam
îaripov nxiiopôSiôv;, iiuox'i.u.01; '/.•j-zir.uOi'jTaaO«t. wi kla, qui manifeslo fncinori tlesiiiil obiiare '. l.tnuH,
f/>j5aixwf »)osfi?tv. "ivK jiri Tji vafxwirEi T^f auO.zix; iliiclor sanciissiiiie, veiieiiosa scrpeiiiuiti siiie siiii-
ffuvtvE/S/vTff, Tui T^f 0-t'jjrjij Tzapa-riauiuj Tzaponrru- p!icil:ile asliuia, iiianifesia esl dolosa liaTclicorum
paTt, xai Euvotov uitTizep Tivi xpi6w/x£v ETrtojtxvJutvot lallacia. Qiiiil esi eniiii iiaUirariini in r.lirisli) Diiiniiio
Kpo; Ta Ti) xaOoiixi) 'i:xx>Tiai« t-.avTiouiiEva. StvrvalvaWo- noslro [)ro|irielali?s aiiterre, iiisi lariiiiideiii iialiirartiiii
fi-vot TaJTa xaT-.«xoiv£iv xai i^roBelv. f/priTai. yap ao'fu; confusioncin iiiducerc ? qiiod calliolica! Ecclosia?, i>l
Tw irj5o/.7>i(ia(*£»w tav ijuxipav aTroffToîxiiv aytuo-u- esl, siaiutis quain niasiine Painiin sniicii Clialceilo-
v/.v iiicByj. xy ttTroa zolc.Ci nara, o-t to «.iJiiXinat tov nensis concilii exslal coiilrariiini, rx (luo ainplius et
Tswf Suvifijvov ou Taf3K;at Touf Stt<npaiifj.i\/ov;. oJo£v fuiiilaiiieiiluni fidei ei perleclio iii.luliilale coiisislil.
tTCf o'v so-Tiv, Et ;/)) n-£(5:7ronio-a<r9>:t Tijv TO'JTwv ao-iSsiav' l"

Posseilius veioeliaiii eidi'm Irihi et Ci>i'|iiscopu
oj yap iaripnzai rf,; -rpo; auTO-J; y.ty.pvupiVjTi; iyyXv- iiostro Paulo bealissiino rcgi;c 'ivilalis aniislili si-
GTctwf T€ x«t STai^taf , m ptfTri/'/.outvo; tw ftrjspui toO- milia nosiris scripiis dirigere, nisi maloriiin cogtio-
Tiuv avrtjriTTTStv fio).OofiaTi. Ka! fx-iXtTTa 7rf;o5ii).o-j Tuy- scereiiius r.ilsis lucuiionilius dictum fiiisse , iiostraiii
j^ttvovTO?, iyiuTaTi iiEonôTa, zai Trif oiaooOv £'oar,.<£t«f (jiiasi Africaiiain proviiiciain pnsse aliqua, qiiae ii)
j^tuoif -ric Tiiv to6oV,iv S-^j-jv Travoucyiaf , ii'yo'jv T^f Twv vero non ccnsislunl, iiiala peragore. Sed el lioc no-
«'pETtxwv y.ar.ovpyla;. 'Qf zn avaipitrtt tuv li.ptmo\i tou B slr* postulatioiii suliiingimus, til ea quaE epislolari-
©EoO ifuaixoiv i6i.o>p.iiTav, auTaf i/.ilvot Tif toO X/9t?T0u ler a coepiscopis iioslris sancti coitcilii nostri ad
0ij<r£;,- oic/XEOUOiv , oTtep evovTiov u7Tap;îi oâyv^f Tu beiitlssiinum Pauluin patriarcliam scripta suiit. per
of)M Tiijv cv KaXxnSovt oûvEtXsyiievwv narpoiv, iv w Tiif vestrx be.iiiiudiiiis rcsponsarius eidein frairi uosiro
TrioTTeiaf liawv 6vTE).wf toTiv Osu.i\to; , xai ou TOif 'Pw - Paulo dirigere jubeatis.
fmoi; ftovov, aXka y.ai Traor) TOii 6£ou xaSoXticq xai O7ro-
OToXtxii 'Exx)r;ota.
X"/"^ £f/£>kXoftev xai a\.To> Tw «SsXû xai cruA)£tTouc-/iIi ijixtTjv Uau).u tm aytcaTiiTM
Ato tout5u
ETTiffxoTrM KwvoTMVTtvOJTToXeuf T« «uTa ypa^ât y.ai UTrovofjO"»! SeOvTwf «utov, a).)' e.twXvaev lifjiaf t6 ftoGttv, Oiditzp Ot
xaxoi TtV£f avScSf •îvZr.yopi-; rtva; ir.tiae x«Ta Tiif nuiTipu; twv "Afpwv -^woaf avfivtyy.-xv . OGev SuouTrouftn»
iva Ta TTjo.f Tov Ilauôv Tiv aytwTaTOV rsaf:txpp)(r)v ex Tiiv ivBaSt S7rtozojro)V Tiutiv ypatfivra ouvoSixuf 81« Tu»
Tiif vutzioo; fjiuy.apioxriTo; uiroyptaiapiojv /x7T£ft^0iivat Tw auTw otoeXâ) lifxwv IIhuXw xeXeuoTjTe. E/ip&jfjtevov xat
pitpLvnp.i-jov fiuiiv ûpioTirai ai lOfii', oioTroTa, TtavToSuvafiOf 0iof, a"/ituTaT£ K5iAi.£'.
EPISTOLA V,
P.\UL1 CONSTANriNOPOLlTANI EPISCOPI AD SANCTUM THEODOUU.M ROMANUM
PONTIFICEM.
Tu TrovaytwTKTM xxt ftaxaotwTaTw aSeXtw xai ou)- C Sanctissimo el beatissimo fratri el consacerdoii.
)£tTOUpyw, xuflito 0£oSti)ff;), ll-j<ii)of e<va;i0f e^rioxoTrof, donilno Theoduro Paulus indigiius episcopus in Do-
/aipttv. iiiino salulein.
'iSo j Sli Tt xa).OV Ti TE OTTVOV, o)X'/i TO XaTOtXElV «oEXso-jf Ecce qunm bontim ei quom jueundum, habilare fra-
£7riT6auT6,EvTii7rv£uf/aTixii).£'/wzaTOixta,T>iofioj>ooouv)) Ircs iii unmn (Psnl. rxxxii) : spiritali dico liabltaculo,
Tiif TTcof 6e6v ivtuoewf TS xai TrioTewf, T^f ToiouT»f ei concordia qiix iii neo esi, et uniiate lidei, hujus
tTrtTSfSToOf tif aXrj8wf xoTaoxnvwo^^wf , tw 'Aapdi-j tu- delectabilis sccunduni ventalem inliabilaculi,' qu%
TrfSETrouoTjf fitiXioTo, xai Toif iefaTtxriv TztptStS).-nuivot; videlicet in Aaroii inagis decorabalur, atque sacer-
Kîuoiv, ciif itufjov e'7ri xsya).i5f Ta:f >i7E_iiovixif EuwStti?ov doialein induentibus dignilalein, sicul iinguenlum
tvvotaf, xKtfiExpt Tiif t-iaf auTijf, sitouv eo/KTiif xivn- siiper capui, principaleni intellectuni irrigans, et
C£wf. 'Kv TOtouTw yap evSt^tTiifiaTt, xai Triv euXo- usqiie 3il ipsain eilremam scientiain dediicens. Iii
yiov, xat Tiiv «tiiivtov ûijv EvsTttXaTO Kuf tof. TavTnr lioc enini babilaculo beiiedictionein ct xtcriiain vi-
ôuy liuEtf rf,: TTfOoyrjTtxiif uTroywviioEto,- ovTEJôfjitvot, taii< proinisit Dcminus. Ilujiis igilur proplielicu:
Tj.v Kupofjiav aSEXjiizriv iTZOfnau.p.tBa ouXXaSr.v , Sti vaiicinalionis merituiii anipleciciilcs, prxsentem fra-
T.iv «yd^riiv rk iavzuj fjifi ?»nioovT£f » a;ioOv- lcrnaui syllabam exposuimus, iioslra propler cliari-
T£f. 01)700 TOtf XotSofjoCoiv , <iivTtXotoof)Eio9jit xaXiv, [) lateiii miniuie qiia;reiiies aui qu.T;situri. Nec eiiiin
ouSe 7raTrctXM, xaTO Tiiv eujoaSEv 7rof oifjiiav , iy.ypu-'j- deirabcniibus bonum esi delraherc, aui palo, secuii-
»-Oat 7rtiTTaXov. "kizayi. Ou 7rf6f uutijv Tii TOiKiJTa uri diiiiKVulgarem fabiilani, excuicre palum. Absii. Noii
ÊVOiTO, ovj^ OJTw vtziv, oux Tou zaO' ni/af i^t^j-/J)ri- suiit nosira iK-ec. Averta Uivmitas, noii sunt edocti
f/£v o^^rifjiaTOf, «XX' £v (jiaxf3o6ufiiof uirofjiovii xoi r.pao- liabiliis noslri ila vinccre,sed iii palicntialoiiganinii-
TijTt TtvEUfioTOf. ' Claizip yup ou oxXrjpoTDTt, 7rooyi)Tixwf talis, el spirilu buniililalis, qiiia mcuI niiniine per
fTrstv, xo!/jci|i£T«t t6 pj,')x.-'Jtov , ou5i T»,- lipfivri; duritiaiii, ut prophelice dicamus, purgaliir nigelu,
vdffTifiOf T»tf Siaxoviai; iw;.7r6;, Stti ;pu-/yrn-.o; iyya- iia iiec pacis sa]ioraius frucuis iniclligeiiiia: per
" Kx eiiist. 1 P'rlicis III ad Acaciuin CP.

''
Sienllicat moius Gngonanos, dc quibus TlicopbaDCS anao o Cunsianl. Baron., aiiii. 6*6.
<>s PAUU r.ONSTANT. EPISC. EPISTOLA.
asiieritalcm exprimilijr. Prnplcr lioo pniin el ver- A viÊTat. At« zoi ToiiTO xai toIv iv lo-jai; wtyafu'la.
boriiin siipporlavimiis culaphos, ul vel paiilatim va- Txx"^ femitjfiKTuv Zv« zat
''^'J , ev s).«;(to-Totf , tov
leaiiius euin iini'.ari, qui prnpier nos ê liuiiiili:\re oi' riui.i £'«ut6v TKTTStvtuTavTa ;/iii»5wft£9a, «x: Tiif s.j-
(]iîiatij<> est, ul exircinnc illiiis uUionis pcr haiic y,ttTri; kxiiiTSiiMuufa; d>.« Tnj ivTaOSa TrXoyf,; 7«; rlrr/i::;
plagain verlicra declincinus. AinJi.Tniu^ iîtiir et con- otayjyMfiEv. "Az&0crtjy.£VTOi7apC(Uvit«ir£i<T0wucVTw f.'viTO-
si-ntiaiiius Ecilesis oratori, qui pi-.r lingu.im Spiriius CtrSj 'lr>.x^>ja «f, Tf,yV,i-;rr, to-j 7rv£u//aT0f acyaACfjJvft);
tlara vofC cxcbinat, diccns : Oninia n vabh in cha- tx .oiticri' i^^.^TTovTa v^tuv £v a.fi.:7:ri yiviaOaj i E*Te o-jv l^ri-
rilate fianl (II Cor. xvi). Eigo sivc qii.Triniiis, sive ToOuEv, et'T£z«ifz6vov).£you£v i5-,^«t ttovov «xouofisv, «yirJi
lanimnmoilo (liciinus, el taniuiiimndo aiidiiniis, cha- ^pa€e\iizoi, T£)^vy) Ti; ou<ja jtpo; 5iEu9eTi;otv a-ju-miat
riiasiiiicrfcdai,arsalii]ua exisiens ad ciinipositionem uycii.Oric y.ai o-uv£iOi)iT£«f. Aei -ytif) ueft 6£ou sryroijv
cniicord'» boin cl coiijiinclioncm. Oporlel eniin de Ta{ wa?, Tw Gixu-ptiu -ziii euSuTijTOf Toii 't.o'jifSfxo\t
Dco quaTcniihiis noliis, sparto reciitiidinis mentis oiuyLt-cpo-Jvra; t6 TefiEvof, £iôijvt>!r7if ev «utw TrpoirauXi-
luistia; dcniiiiicraiites lciiiplum, pacilirc inhahiiarc êcQat ota tov ev tw Trpo-ji-iJTw ^«)/-J6-avT« Ku^tov* i ZnTwv
in eo proptcr Doiiiiniiiii, qiii pcr |iroplu;lam loculus ?>r)T£t, xai nap' tyoi o''x£t. > Szortov ycif) 6 6s6f TeOstxcv
cst : Qitarcns quwie, <•/ fl/iMi/ iiic habila (hni. x\i. rifi«f Tw âoi, xai npi-nov eori Tou; (jO.(T£Uitv u?r6 @iov
12, ju.T/n Grtrc). SpiCiiliiin eniiii ilcdil D.us pnpiilo B TSTayfxivous ovtws ev Tip-iznzi za Tzpig aX).ii)iouf toO
suo, iH oporlel eni ipii a IVo siiiil lepntati saccrdo- ô-/i(rftoO ziOi-jai oi«CiJ/«t«, wn-Ktp t6 xptizzov oixo-
tiiiin ailipisci, ila in liiimilit.iie grossnni inentis nd- Ooi/eioOat Touf e'f ijftaf «T£vt?ovT«f, rinip ot(i Tij; lifte-
inviccm tendcrc, ut in inclius a'diricenlur lii i|ui ad T£^«f , oxvci ).ey£tv, ipiBtiai tbv xpi^.ov zoiv noBiiv «u-
iios rcspiciiiiit, quiin, qiind diccrc piycl, per no- TWV TaâTT£(T0«t. E''f OfJtO-i-U^îaV (7UV£UT'.Jft£V, t6 £»
Kirain disci>riliaiii, scinii.ini pc.lnin cnriiin ciinciitere. TTfiof a-ânriv yf)ovii(7tu_uev, tiqv T«;Tt.-vo'jjpoffuvrjv Ttfiij-
Ad concordiain inclincnius nos ip^ns, c( iiiiiiin ad tro)f«£ii oi' f,( x«t«XafjtSt<v3(T0at 5.t),e( t6 uiôf toO jtveu-
chnritatcm sapiainus. Iliiiiiiliiaicin vencreinur, per fiKTOf. Ei yap x«i ToO \iyQV Trisov. fi-ixpi zoijui Tijv
quam apprcheiidi solct allitudr. Spiritus. Si cniiii ct c^KHTTflv eTtfxijo-afjtev touto TTOCstv £u tj(ovzoi eSoxiftiii-
\crbo amplins iisi|uc huc iacilurniialcm dilexinius, (T«fjt£v, iv« fii) Toff ypxfiiiTiv (ivT£|ay6ft£vot, Ufi.Mm
lioc qiiideo) hcne habcre arbilrati sumiis, nc scriptis •j^petijf 7rotD(Tcl)f«£6« x«t y.azuypiOCt-
, fjttxfjo^ljuj^tav
vestris rcciproc.il.i respoiidentibiis, injurix foinilcni ToO oTeyetv Tpo; ayunrtv vOfioOe-
fitv TtttfO. r.avza
exhorlemur, ct pusillanimilate dijiidlceinur ah en, T/jcravrof. Uu^ctfieOa yap TDVi-/auT« x«i Oufiav Trepto-
quia |riii(i', qui] oninia ad cliaritatcin diligcre np^rrfFi^liijQai nal
Xrie Tf7j (TXOfiaTt , ô-j-ov a^(uvt«f
[f or<f, dirigerel proniiilgavit. OraviinusvcioetUMu; ^^<j-j^,;ja,9„, fi«),),ov , r, liyov afivaaovza- xai yt
oslium circiinislaiiti;e I ihiis i.oslris iiiipoui (/'««'. ôOto Sot6v fjtot napa nvpipv, x«i £y6v6f*iiv tioei 5vOp«-
cxi.), ct verhum insonitiim concipere piiliiis quain ;rof oux azoucov, x«i oux sj^mv ev tm ffTOfjiaTt «utoO e^^
verhuin invigilc; el lainen hoc iiiilii duniiiii e^t a
fiouf. A A^' ETrei xaipo; tou XaXeivzaixaipof ToOfftwTrno-at,
Dnmino, et fuctut sum sicul homo non audiens, el non avotyi) TfJ /67.), x«t x).£tM Tiiv Oupav Tn o-itojri) npoa-
hiibcm in vre cjus argunientationes {/'sti^ xxsvii); ôpcjjf al-tovj.tvo;' Bjpts,
< Tct
x^'^" 1*"^ «voiêtf, xai
sed qiiia tempus est loquendi, et tempus lacendi (Eicle, anoxpiOriiTouut TOif ovetSiôuiri fiot ),oyir». » Ei ytio »al
I i), aperio vcrhiiiii, et claudo ostiiiin per lacilurni- i9iyrt<Tafitv, a)X oux «ei avunnaufitv u7rav</i§avT0f r.fit»
latein, compctenier exorjos : Domine, labia mca Tou 8soO Tv. x>.ilOpa Tov}.iyov.TnnapovaiaTavnaoariit
aperies (Psnl. i,), iit respomieani exprobranlibus mihi ttStlfixns vfi.CtVfj.ayaptirriTOi,artrXivri-nofKoxpi!Tiapit<iv 01
verbum (Psi/. cxviii). Liccl eniin laijuiiiiiis, iion Ttv£f ft£T(i jroi^cif 6(r«f T(if 7tjo6f !xxX«o-t«-
lifjtotf irEje.i Tflf
scmper liic. hiinus, adaperieiite iiobis Deo clavcs (TTtZDf ^rjTlioê^Jf «(TUfiGllTOUf ^'.«"Aiji tf ,61? TOUTO T£)of 1QV£-
verbi. Igilur dircciis in pr.-BScnti a hcatiiiidine fra- XOiJo-av.eto-y.yrxTCttxevoiTfxaiTrpoTpii/javTEf nfjt«f,EOftr,v£u-
lernitalis vcstr.i; apocrisariis, qui pusl niulius faclas Xpl.QTOV TOO
Oljvat TflV iTli a),-/,0tVO0 6£o0l)fXfi5v,TOU evof 9;-
iiiler nus dc ecclesiasiica requisiiione dissonimies Xi)fji«TOf e"vvoi«v, xai Tijv Tot«uTi)v ippiri-jiiav vfjLtripa
TJ)
«ermocinationes, iii fiiiein ad hoc pervcnenini, ad-
^ o-Ta)i«v«t jtavtffcj, TtfxtoTHTf.^Hfxjt-foiv ctjrorlEîifjtEvot t/.v
iiioiientes nos alqiie adhortantes interprctari nnius sua'uv£(flrjTOVTaiv£tpr)ijt£v(^vOeoytX6Jivav5p(iva:ffy)'/i)0-cv,s7ri-
Chrisii veri Dei noslri VDluntalis iiitellectiim, atqiie ffTcifjtEvot Se «ac antp i) r.ofvfaia ruiv anoiTriXcv uxpotrie St-
hiijiisiniidi inlcr|iretaU(inem destinari vestra; sacra- octffxst, eToioiouf e vat 7rc,6f a-oW^tav jravTi T'*i «itoOvtc
lissiiiiit! vcncrationi. Nos aulcm acce|>lam haheiites i)fx«f )oyov jrepi Tiif ev ijvfv e'Xri3(jf 7rp6f ouvEiJigatv
honae c insciciitiae praeilictorum veueraliiliuin viro- Tw toO 0£oO
ityuOrtv, ti)v jrfSK^THTa foCra xipaaavni, ri
riini adiiiiiiiiliniien , cognnscentcs aiitein cl quae nfjtETEpOV Kipi TOO TOtOUTOU Xai fx6vOU ^HT/ifXaTOf , 5ia
principatiis .Tposiclnrum suinmitas dotei, parnlos TtivJi Tiiiv ffuHaSwv iy.riOifi.iOa fpivrifia, Tr,v ittpir-
csse aJ ialis[iicticni'm omni posccnii nos verbum de Ti)v a5o)eff;iîav xxi iraAt^/o-^/iav 5ti t6 npoa/npi; xcci T'5
ipequain:iobisiSt{l Pci. 111), secunduin L)ei liiiioien, napivrt npoaanadoj xatou, Jta/;sx/),tv«vr£f Te xai fjJ.iM-
niaiisiietiidincm.ij honam sciciitiani lcniperanlcs, su- fiixevot, oux rifiiTtpov ev rovrta Tt vooOvTSi ri 3o?<iv''VTSf
pertaliiaiilummodorequisitioiicineniein noslraiu pcr n xai XeyovTCf, «XX' «ireyj i)xouff«fx£v xxi £'-/vejix£v ;ra;>ii
has syllahiis expnnimus, supcrfliiam exciialionein et rCiv uyitijv oixtnifjLeviKun pLtyod.tM ffuvoowv, xai 01 jr«Te-
altcrcationcm verhiirum propier satietalem et pr;c- ^£f riuuv Sir,yr]iTavro wtv* 63ot yup C,;i?i;, litavonfiartt
seiilis tciiipoiis iiicoiigruilalcni declinanles ac |iia;- cjyixojv, Tw
tif nupoifjitaarn y.a).iis yui rn a/riOwy. ci-
95 AO S. TIIEODORUM PAPAM 9'J
XII. A').)' inti^t! >oi7tovo zaifo." «fiKj iXr.ti xri^\tmnyj- A caveiiles, niliil nosiniin inleiii;;enles,niil pri>forcnles.
aiat, YM Tzf,of Tflv «vaTrTuîv Toij CrjToufisvou xuhi, vel diceiilci, sed (|ii* audivinius el cognoviinns a
î:/)t Til,- ofOflf liuwv oi^/Jf T/iv /iopyusîv tkic 3(a Tou sanclis el universal.bus nisgnis conciliis, el Palres
'/oifzfi To; tinoffiv ivTu7T',i(7was6a, (wTTreo Se'j(/07roto"j nosui enarr;iveruni nobis, quoniam vise veriiaiis
TKTt x/><"f"«<f« Taff rarf t/.aii ftar/TUjoiasf axf i§w» ojpai'- iiUelleclns esl sapieiiluni, sicut proverbialori Salo-
?ovT5f Ta ieyojisva. iiuerj- ouv, »,70^7 T)jj y.a9' «fiaf nioni aique verilaii bene placere dignospitur. Sed
'nr.xXriaiui rj oinaioSoffia xa.i (juvoSor, iy.i'>.ayo'.aiv tov quia lenipus jain Irahil nos proinissionis, el ad ape-
«va sHi u»f£/5ouaiou x«i l^wAp/jsrfi; Tpiaoo; tov toj rieiiilam rcqnisilionein provocal, incipiamus rectx
«v(ip;ôu r£vv>jTOf3o>- T''ov T£ KM \070v Tov Ruf tov 'liuouv iiostra! lidcl formani Scripturac imagiiiibiis enarrare
X/)i<TTov a>ii6ivov esov ifi5>-j Ix DvsufxaTOf aytou x«i Tn; siculi lincliliis aliquibiis coloribus pateriiis testiiiio-
«;gfxivTou fl£OT(/zou xai a£t;raf)0£vou Maîaf aTpETtTojf ni s certius decoranles quiE a nobis diciinlur. Nos
aKf>xaiivx«, teXjiov etvat tov kutov ev Ssotdti, zai ts- 'n''ui', id esl, jiirisdiclio l'cclesiae noslrae et synodus,
ietov iv avSpwTroTriTi, ev npoaunov , fitav uffoo-Taaiv conhieniur uiium coiisubslanlialis et aiicturis viljB
(TuvStTOvevSuo zai uiT5(Tnv£VM(7tv zi)/)uTT0vT£f fucTcffi, Triiiilatis Filiuin ac Verbum sine inilio Genlloris
T«v SiBOfxiv exaTipaf yvoiotôvrtf ^jivato); xu.-zu. tiqv Diiminum Jesuin Cliristuin veruin Deum Mostruiii ex
«uTuv tStoTHTa. Oj yup T^v aJTcJv (ciafxipo; Stxio-ai-j, B Spirilu sancto ci inunaciilala Dei (jeiiiiricc seiiiperi|ue
10 T)iv tif aU»i)a TfoTTijv ri yup/jtov zai a.vu/'jaiv, u.nayt, virgine Maria iiiconverlibililer incarnaiuin, perfe-
vooOftev oiwf , >i7rpoo-t£;t£0a"a>X' ivT'7i eviXptiTii aaiopA- Cliini esse euindcm deitate, el perrecliim humanitate,
KjvExoripoiv T(iv yuo-suv, fleoTHTOf Ti zaiavOpooTtoTiriTor, unain personani, uiiam subslanliain conipositam iii
xatevToiiSiMTiijouo-iaf opo£VT/ixaO'-JTr6(7Ta(Tiva9/ptt(rT'j iliiabus et post uiiitatem prxdicantes naiiiris, difTe-
Tflfaxpaf £'vr.io-e(i)f <ruvo'3(>j 'fu)!(TToaivwvTE xai «£vou(r(iv. reniiatn utrarumque naturarum cognosceiites secuii-
'Efi!tv£ yip 't.iyos o >)v, zai yiyotit oir£p oOx nv. 'dta dum earum proprietatein. Nec enim earum per p;ir-
TouTB x«t TToo-av flsoTrpeTrn xat avflpMTrojrpsnij evspystav lem diTinionem, aut in alterutrara mutaiioiiein, aui
i? evof Tou aCiTou npootivat aeo-apxtjfiivou eeou .\oyou commislionem, sive cînfusionem penilus inlelligimiis
ipxfxiv, xai etf Iva xai tov aurov «vaa/ips j8at. 'oO£v xat aut guscipiiiiUS; absit : sed iii lino Chrislo salvala
To StatpcTov oux £iff«7cT:(t. xai To aauyx^JTov o-ii/JiTKt. uiraque naiura divinitaiis et huiiianiiaiis, et in es-
Uou(Ta(j9(k) Ttav aaeCuv 'yipjTtzaiv 1) iriijfljf, eTTioTotiiî- sciilia; proprio termino secunduni substantiaio ine-
ofluaav ufxa îazoplw, AioSiipM t£ zai esoSitpio, XeSii- narrabilis summx uiiitalis convenieiilia coiiservatis
pof, EuTuxnf, x«t '.V7ro).)tviipto,-, o! xazoypovef, i? avTt- ei permaneiiiibus. (Mansit eiiiin Verbuin <|uod erai,
fliTou Siayjviaf irui/yiJvoiJvTef vrpof tiqv oiaitituv, oi et factum cst quod non erat.) Propterea el oinnem
ftiv T)iv avyxyaiv, o: Si Tviv Siuipsaiv xaxui ivSuo- ^ congruam divinilali el huinanilati operalioneiu ab
fitvot, xai xaioif u;r6 Tijr cD.nfleiaf -/upivouuEvot. 'Evo? u'io eodemque procedeniem iiicariiaio Deo Verbo
8« xai a'-Tou 8£ou Ao^you, aiaapxu[iivo'j, zx te flau- dicimus, et in uiium cuindemque reduci. Ideoquc ct
fiiTa xijpuTTOfiEv xai ru -aiSri yvt,)piiop.vj v.-Ksp aci.p:<i divisio nOH inlroJucilur et iiiconlusio salvatiir. Rc-
Se' nftttf ixou(riMf uTref/jivev. 'o6ev xat eiof );- sipiscalplebs iinpiorum haerelicoruin, sileant cuiii Ne-
y£T«i Trafletv, xat u-6f (iv9pi);rou ix toO tiupavou zaTs)))- storio, Diodoro, et Theoiloro, Severus et Kuiyches, et
XuOivat, Sta Tiiv urrip vouv xai «Sia(T7ra(TTov xx9' utto- Apollinaris exsecrabiles, cx alterutra dJssonanlia con-
(TTaatv Tuv 5uo yuo-£(i)v Evwaiv xai Sti TouTo ev 6i)./5(ia sonaiites ad inipieiati'ni, aiiis cojifusionein, aliis di-
ToO Kupiou xa! o£07roTou «ftuv 'l»aou XptffTou voouttev, visioncm male indut^nlibus, ct beiie a veritalis regulis
tva jxii ivotvrtojtTiv f} Stayoptiv 9i).i]ftaT'.uv, ivi zai tw denudatis. Unius autem et eji:sdem Dei Verbi incar-
«uT« irpoo-ojTroj tou Kupiou riaSiv 'IiqtoO XptiTToO Trepti- nati miracula prxdicamus, et passioiics cognosciinus,
|wutv, ii auTov iauTw StaâyofAtvov So7fA'/Ti?(j|(x£v , « quas secundiini caritPin propicr nos spoiite susiiiiuit.
Suo Toii» fliiovTaf dau.ya.yfju.iv. 0\>x tTri o-uva'/ otfji Ideoqiie et Deus dicitiir pali, et Filius lioniinis a
jravToio)f r> a^jyxâu tuv S-Jo fjatuv, rujhj aJTw 9-(a- ccelo desccndisse propter summam ct indissipabileiii
pouftivo)v, Tr,v TotauTriv toO ivof fl.i/iftaTOf TrpoyipovTSf secundiim subslanliani duarum nalurarum uiiit:itei;i.
^taviiv, i in^' Uvaipiaii Batipa; , fxovDv T>iv £T£'pav etvat Unde et unam voluntatem Doiiiini nostri Jesu Christi
TToeiTSeuovTef a)).ii toCto Sta t«,- TOiouTrjf ariuaivov- jiiteHigimiis, ne conlrarietatem aiit di(TerenIi;un vo-
TEf fjvrif us )i aJTo') loyixas t; xai voepwf !-û;^'ûi-./i) luBlHluni uiii eid<-Miique persoiiae Doniini noslri Jcsu
aap% i% oOTnf axpaf ev(jiTeo)f T(i 9£(« zavaTtXouT/iaaiTa, Gliristi applicemus, aiit ipsum se expngiianlem dog-
T'L Tou iiwaavTOi auT«v iauTw xaS' urtoaTaatv Aoyou malireinus, aut duos volenles iiilroducainus. Noii
©itov exixTflTO zat aStayopov fliXjjita utt' auTOu Siti Trav- cnim ad conglonieralionem oinniiic aiil confusinneiii
TOf uyofjiivrt T£ zy.t xtvoufxivri, (i/f auT>if iv firiîvl xatpy duariim n iturarum, (|uoe in endem videiilur unius
xE^wptaftivtk); xai iôixeiaf 6pft«f ivavriidf tm TtvEUitart voluntaiis, hanc producenies vocein, aiii ad interem-
T»'J livufiivou auT)i xafl' u7r6CTTaatv OeoO Aoyou tav yuat- ptionein alterius taniuin aliam esse pra;dicanies, sed
x/iv KUTTif TroirjaafAiv/jf xiv-.;7tv, «).V OTtoTe xai olv^v v.al hnc per hiijusmodi signiUeanies vocem, quDiii.im
iar,v aJrof 6 ©toj Aoôf )i6ou)£TO , tva fx)i pAaaj/rjuiau ean> ejiis ratiimabililer et inlellecliialiter animala,
XKTaKft^fiEv, OTrep yuxT^v T£ xai yptxwScf etjrat^. OT- cx ipsa siiinnia unitatc inenarrabiUteroinnibus divinis
ftot Tnc «TSniaf , «j(i-/x>) ^'joetof j3ta?0|St£'.^v 8tsayo';T£f ditata, iinieiilis eam sibi sicunduni subsiaiitiam diviiii
X«t >!9lywV'>0T«V T';i UcT/IO) T/if «jia» ixiivnS ijTtT(pt>i- Veiiii, divinam bubebai indi^crelani volunialciu, quae
P7 PALM tONST. EPISC. KIMSTOLA. 98
ali ipso seniper duccbalnr ac mtivebaiur, nipoie iii A UEwj, ;iy£ /.xl T/j; i (oixs ajzt,j tov TraOou;, 5iJ tmv fli;-
iiullo icinpore eadem divisi-, el ex proprio iinpciu ficcTiuv, KSivuvEi TtctfaiTiiiTEwj' oCtm Se x«i riiv fJjT/ys-
conlrarie nului unili secundum subsianliam Oei Ver- iexiiv voiio(u/i£v pniTtv « Ou;^ tva izoiu to 6cl»ua to
bi, naiuralem ejiis faciens nioiionein, scd quando, et Efiov, cMa ToO rriii.pa.jro; ^ts. > Kai Tr,v inl tou wiiOovf
(|Uiilcn!, el qusniam ipse Deus Vcrbuin volcbal, ne irapai-z^cw, Cfj îafopo-n in* «utov to'J evo; XoirrToO xat
(quiiil absii) in blasplieniia ilijiidiceiiiur, quod uti- livTtTriTrTov cnreiiT-fspovTi; 6i\nyx, apvjiztx'. ; 5i fi«X)ov
(|ue cavciiduin.et terribile diceiiduni: vae hujusnaodi x«i ou flETiztJj , Tijv TOi«uT>]v 7rafia5£|'u;i£9« ywvijv.
praviiati, ut pernecessitaiein, naturag violenliain sus- Ou yap (if ovTcuf o liyo; , idX oi; oux ovTwf olr
lineniem, iniroducamus ejus liumanitatem, ei coni- To' « 0-jT£ 17 «fiv.pTia jiOM ovTB ij ivoiiia uou t
,
mniucaiitem Petro dignx ejns iiirrcpationi, si uli- y.ara. tov ixpt'ri twv Soyiii-av yvi>iJ.ova tov flsoXo'-
70V
que per similem recusalionem fx verborum signifi- . Vp-nyitpiov. Koi o7ot ok twv St5«(7xeillwv tn; h
caiioiie passioni ejus cornniunical. Sic et evaiigelicam TM TZitOii 'pflo-joij £ns,uvr;(re/;o-av xy.-:' oLxiiuatj T«UTn»
iiitellig:iinus lectioncm, ubi dicit flon ut fnciam vo- x«i (ivayo/jiv tou n(t£TS/!ou <fvpatj.aTOS,
: e?Et)li)»aTt. x«-
lunlalem meam, sed ejus qui niisit me {Joan vi). Scd 9(if zat ijJya; Tf,; 'Ey.x)n<tia; fuaTr,p '/lBuw<jio; iui(
el in recusalinne passionis non diversain iinum ixîiSuaxei, Tiiv hatTipa.v itaptnTCv rjn\i(;uov
in f<,aij, una-
eiimdemque Cbrisliim, cl resuilanleni iiilrodurenles B Om; iir, utpovu.tjriv Tn; nacoxjar,; ofnoipaynvai ^coijf,
voluniaiem, niagis aulem rccusaiive et non positivc o^Z <^f ^"if votpii; i'i>'jxtû.ivn; toO esoO Aoyou aao-
biijusmiidi suscipiamus vocein. Non ciiini quasi xo; ,
(in-/)o9u(*ou xaO£(TT(iiTr,i npo; to t'L xoo/xw truTri-
existens lioc verbum dictiim est, sed ac si iioii est piovitaOnfj.a, n Sixovoouon; Trpof tov n«Tsoa x«i rrpo;
Sicuti : Neque pcccaium meum, neque miquitas mea «UTov 05 TOV evoixiiT«VT« Aoyov. '.Vâ yip Tiif TOiau-
{Psat. Lviii), ut periiissinuis in dngmaiibus ibeolo- TDf Ewoiaf axpi'i<!TaTO-j ilr,ym.nv ts xai ipjinvia li\u-
gus Gregorius. Sed ei onincs dociores, qui passionis liiix Tov u[i<î7Topov azipopiaznv tou 7rv£u/iaTGf Ru-
verba mcmoravcrunt , ex affectione et relatioiie piXi.ov, Tov £v ttjOiuot SeuTjpov {^nXwTrrv 4tV£ef, tJv Ti)
nosira: niassae banc suscepcruni ; sicut et magnus «/«iftiu liif yliKTan; Triuy^ <ruv£zz£VT/i7avTa xa).(ijf Tij
Ecclcsiaj lucifer Atlianasius edocuit iios, mslrani iropvri (Tuy;û(7£i, tov Tiif Statpirteot; vouv t« x«i Wyov
ostendens pronam in lianc vilam naturam sine pas- «xoXa<7Tov, ev tw T£Ta'pT'j tS>v a.v<Sttj.aTiap.Cjv Twv xaT«
sione nolentem a pra;senie viia disrumpi ; et non ut tCv S<',>Six/. xt<fuXait,iv uvTtopnTtxSs; Kttp<x 6eoStopiTO\j
itpht
animaiam intellectualiter carnis Verbi imprompiani a\JTu (T\jyypu<fivTt,jv, iyy.piOevTt.iV t! napa Tt rn ityix
eiisteiitcm ad lotlus mundi saluliferani passionem, xai oixou;/£viz« ev XaXxnSovi, xai ev tv ;ri(xrrT>i (tuvoSu,
aut discordantem Patri et inlialiiianti Veibo. Sed et -/lavoTepovTiiveuay/EAtxiiv oiti (TXovTo;Te x«i avaTTTuJa»-
hiijus iniellectui airibiosissimuni \Id esi, diligentis- C TO,- pntjtv. Kai TravTEf Si Tn; i\i<Tt€cia; 0! StSutTxuloi Tt xai
Bimum] exposiioreffi et inierpretatorem siiscipiainus, xnp\jxi; Ti) ToiauTij tou e'vjf fleXij/iaTOf So5>7 <T\jpjfipov-
id est, bis acutum pugioncm spiritalem Cyriliud!, in Tu>. fiv £t oiijoet ^nTiiffetof Tujôv jrpotou(Trjf , x«i T«f
saccrdolibus secundiim zolotcm Pliiiiees, qiii validis- npacfopov; uTravayvfjaof/.efia ypn<Tet;. Otf TttTt trvu-
simo lingu« ictu percnssit optime merclricijm coii- tfpr.vi; yeyovatri x«i cfioypovEf 01 Trlv iivr.yiriv Tr,; tvire •
rusionem {Num. xxv), divisionis intellectum et vcr- 6ei«r «oiStftot lipyto; xui 'Ovi>pio(, jtev Tiif vi«f,
buin praviiaiis, in quario de aintlicinatibus capi- Ss Tf,; npttTSv-ipa; "Pdi/iiif tov apx.iipa.rty},v Bpovov
xca-
lulo , dictis adversum coiitr3(iietiones duodecim HnaavTt;. O^Tojf ijustf jrepi TOUTtuv ix,Ofj.tv , ovTta
capiiulorum, factas a Tbeodoriio, at<iue probatis a tfpovoviuv, ovToi zi7/)urropcv. 'Ev TOuTotf Tnf opBoSo-
sancla univer.sali Olialcedonensi et quinla synodo, itu; n 3ii).tJ0-tf, ev TOuToif r^f 'Exz^noiaf n xau;^»-
luculemius cvangelicam proferens alipie ad:ipei i<!ns <Ti;, Ev TouTotf rifKMv v Tn( aosTnpia; eXjrtf . AiJtii toO
vocem. Sed et oni.nes pietatis doctores et prxdica- rtveuftaTot li T/ioytf/of iria, touto twv TzaT pSsv to ocjTiiptov
lores hujusmodi unius volunl.iiis mente dclineiitiir. av6o,-, ouTOf Twv Xoytxwv 7rpo6«Tidv ^rjoyovof Tnf ahf
Quoruni, si opus cst requisitione provcnienie, et Oitu; T:upuSit<To;- TuiiTu at'kiTUV, Iv TovTOt; ttvut, Sti
(Oinpelenter relegimus te.'<timonia : qiiibus concor- TOUTtJv yo)Ti?£0-9at xat ftaTil^ttv tvxoj.tO-j. ToOto y«p
dantcs et consunanies facii sunt piae inemorise ° Ser-
D TrotoOvTcf x«t i«UTOuf (r'J?ouev,xai Touf «xouovTaf tlye-
giiis et ilonorius, unus quldini nova-, alter autem Xiio-o;x£V eif ;rpof Tnv avta x>no-iv ijptv n anovSf,, cv9r
aiiliqiise Uomae sunimi sacerdotii sedeui decor.iiites. Tn; sipnvn; to ouvSnfta , t-oif ev tu oTaSiu Tnf tvai-
Igitur de liis iia nos babenius, sic inlelligimus, sic
Stia; xaJ.wf ppa§£u6ftevov tov cvtJTriov rf.f Sî^nf frwcc-
priedicaniiis , in liis ortliodoxiss inanifestalio, in liis

X^xat aTVfivoV 6EM KE<f<zvtp<J>ij.tSa, Ttu xpivovTi Tsmra.
Ecclfsia; laus, in his salutis iioslra; spes. H«c esi

xut ooxtuuiôvTt. Ou ffiiXoveixtof iaTa[itOa, ou npo; spi*
spiritiii gormen;nutriferuni, h.cc P.ilrum saliilaris flos, Oeiuv jSXciroitev. eO 7rôo7r«6£iav xatvriv a(T7ra?o/ic9«.
liic cstrationabiliuin oviuin vivilicus veiilatis paradi- AXk ev Aoy'j) 9eou, Triv tou SJnTOuftivou TpoQtnp.uTO;
siis. ll.Tec raediiari, in liis esse, per h^c iiluminari et
uvamvUv inoin<sup.tOa, OuopovvTt; os; T«f tipnvr,;
illuniinare oranius, qnoniam hoc ijia-noTn; 0cof rriv Trpof uXknkov; rifuv evtoaiv tc x«i
facieiilcs, et nos sal-
vnmiir et > audientes praedicav-nins : ad supernam uyum.aiv auvrnpnaoi, -1; Siâv Trif kutou iravoyifi.u
TOcationcin noslrum est sludiuin, ubi pacis compo- M£y«'.C(6Ti;70i. lic-Tsv rriv ouv Tn uf/eTef a fiaxaptoTnT»
* Sergiuset Ilonoriiis qinsi ejisdem senienlisepro- *"

Forte, andienlibus protierimus. lI*nnuiM's,
(eruiitiir; seil iioiaiiduiu cst ii;T~relicuiii essc guiscribi!.
TIIEODOP.l PAP/E <00
«9 S.
jv r.;xiv TtVrfffTK A silio, lils qiii iii siadio pietatis bcne vinica gloriai in-
rpoffaô/jeuouEv. 'i;pf.V^«> " ûp'':' '^"Epûxo" «f*"^» lereessor tribuiliir corona. Dco inaiiifesiali suniiis,
i-,«r;>TaT£, 'x«t uaxa.v«T«T2 aSO-fi. q"' judicai omnia et comproliai. Non jurgialiter sla-
niiis, iion aJ conlradiclionem rcspiciivius, noii fa-
voreiii iiiaitem amplcciiinur, seil in verbo Dei praepnsil* biiju^modi requisiiidiiis rcsolutiunem feclsse
(ligniisciinur, connilentcs quoniam pacis Domiiiiis Deiis ad alteruirum nosirorum uiiliatem et dilectioiieiu
conservabit in gloria e]us beiiigiiissiuiae Majesiaiis. Uiniiem cum veslra beaiiiinline in Cbrisio Misieiiieiii
frateniiiaieni, laiii iiob et i|ui iiubi^cuin sunt, inuliuin salutanms. Et subscriiitiu : Incolumes in dumiiio
orate pro Bobis, sanciissiine et beatissime frater.
EPISTOLA VI,
SANGTI THCODOIll PONTIFICIS ROMANI AD BOBIRNSE MONASTEIUUM
PRIVILEGIUM.
£x Ughello, Ilalia sacra.)
Theodorus, cpiscopus servus servorum Dei, veiier. B filiis specialiuris prarogativx graliam elargiri, ut
Rubuleno presbytcro et abbaii vener. nionasterii Luminibus speciabiliores appareant, et coinniiss»s
biali Pelri apostoloriim principis, e Bobio coiislituto, sibi Ecclesias aposlolicae dileclionis ramiliarilate siif-
ejusque congiegraiioni in perpeiuiim. riilli tulius regant, alqiic ipsoiiiin siilHliii in.ijorem
Quani|uani prisc% regul.i; decreta nus doceant, eis revi reniiam el lionurein exliibcani, boc privilo-
quae oporlei percmiiler custodiri, ei Pairum ronsti- giiim, pereniii auciorilale servanduin, ipsi mona-
tuia indiminiiia servari, aitaineii, ei nos supra boc slerio el ejus ecclesi.c abcriter indulgemus, ut, vi-
regirfariter decernenies voia suppliciim, el luaximc dciicel, liceai abb:iii ejiisdem vener. loci miira et
orlliodoia lide fulgeiiliuiii, justo in omnibus debcnt aliis poiilificalibus uti. Cl quia etiam de Beati Petri,
cfTeclui raaiicipari, quatenus ecruni pia devoiio apo- ct nostrai dilectioiiis gratia disposuiinus ipsnm mo-
Elolicis inviolala permancal instilulis, alque decretis. nasieriuni, el tjiis Kcclesiara pcramplius honorare,
Dum igiiur excellenl filius iiosier Uotliaris rex, et ex aposiolicae scdis liberaliiaie concedinius ui abhas
gloriosissima Glia nostra fiundiberga, regina gcntis ejusdem luonasicrii iiifra sacra niysieria constiiuius
Longobardorum, pia el religiosa devotione prospi- sigiiaeulo sancix crucis valeat prxinuniri. Ila quuJ
cui, niis scripiis poslulasse noscuntur, ul apo^tolicx ad lionorem Dei, et ipsiiis nionasterii, ct ejns Eccle-
tedis privilegiuin moiiasterio beaiissimorum Petri siae supradicla valcal exerceic, sicut a prcedeccssore
et Pauli, in loco qui diciinr e Bobio consliiuto, in nostro aposliilice recordationis llonorio eidem nio-
quo vlr vener. Columbanus, ex partibus Hiberniae, nasteriu indullum esse conspicitur. Ha;c enim nova
in quibus orlus fuerat, sanctis studiis fervens, cura posiulanlium, vel indiilgentiura est auclorilas privi-
largitate regia iii regno geniis Longobardorum, posi- legium largiendi, duni prolecio cuiiclis aposloIic;B
quam alia fundavit inonasleria, accedens, monaste- scdis noii solum sub dltione iiosira consiiiuiis, sej
rium consiruxisse perbibeiur. Ubi non parvain coii- cliam iii c^leris loiigins regionibiis poslnlaia sem-
iregaiionem rooiiacborum insiiiiieiis etiam se cum pcr iodulgcnda saiixernnt, pra-sertim In vicinllgtem
ois paribus pise devoiionis studiis mancipavii. In nostram, id est in regno LonRobardoruin, ci pr;B-
quo nunc vir vener. Bobulenus presbyter, ct abbas cipue gloriosissiina; (ilia; iiosira; Gondibergae 1031118",
una cuin ceiitum quinqviaginla nioiiacliis conversari super boc lilleris expelili pustuUia coiicedinius. In-
videiur, et in Dei lautfibus, uno regiite Spirilii su- lerdicenles oinnibus cpiscopis vicinis, vel procul ab
perua inspiratione comniotus, ad laudem oiiiiiipo- ipso nioiiasierio consiilutis, nibil usurpare nibilque
tentis Dei piuin exliibel famulatum, conferre dcbe- praesuinere coiitra bspc, quae lenor liujus privilegii.
remus. In qun monasterio, monacbi sub regula saii- et nornia dcceriiil, ul, videliiel, episcopus, quein
D
clae memorioB Bcncdicii, vel prxdicti reverciidissinii paier iiionasterii, vel cuncta congregaiio voluerll ad
Culumbani fundaloris loci illius conveisari videiilur. celebraiiiliiiii iiiissaruin solemnia, aut cousecralio-
Pro qua re supplicl etpelieruiit deproculu, ut privi- iies presbyteroruni seu diacoiioniin, vcl eliara t:ibu-
legiura aposlolicx sedis nostrae in eodein mirilicx laruni, iii quibus inissae debeant celebraii, habeat
saiiciiiatis raoiiasierio concedere debcremns. Quod facuiidiain in eodem monaslerio ingrediendi tantum
saiubriler annuenles, ncciion ctiam quia el cbarit.i- ad pii iipus niuiiasierii. Quo peraclo nihil coiitin-
lis debito provocaniur, el apostolicae sedis benigiii- gcns, sed gralis oninia pcragciis, ad p-opria inni
la'e ac beiievolciitia incilamnr bnnorcm frauibiis iiigridi non iiiorelur, iiiliil, sn ut dixiinus, iisurpaiis
cxliibere. et specialibus saiictse Romanx Ecclcsix de rebus nionaslcrii, iion de sacris altaribus, nou
101 EIMST . VI. m
Aa parjinemis, ncfiiie dc vasibus, iic,(ue de acris A qiuxl non (ipt:iiiius, monacbi iii enJeiii ninnasterio
volumiiiibus, nec fiiiidqmni inajus, vel exignura, 6e»S consiiiuti, iei'idi in Dei aisi.ire, cl in iiisiiiuiis Ha-
uec tnncupiscere aHenlet, quia si privau coocupi- Irum iDrpdiiies, qiiandoqiie coiispicianiur eiistere,
scere saiis esi iinxiirm, qur.nio insgi» saera auferre, seeiindam regiilain ab abbute, iJ esl a patre niona-
vel desiilerare, el juri siio innncijiare Deo esi iiiiin:- sierii, cu rigi dcbi-aiit. 5i iniiem, et ipse al>ba$ i>i
cuii) I Interiticenles eiiiin i>piscoi>o, in cujus paro- ii;i:avia aliqua conlra iiislitula i':armii, el regulx
clii.i esse viilflur pra;iliciuin niuiiasterium consliiu- lenorem riieiil dcpreliensu';, ei in alii|iiam siniblraiii
liim, iit niliil foiiira tfiiorem praeseniis decreii pia parlem inclinatu>, a sede apo.îiilira, sub cujus con-
piisliilaiioiie incJiilli, (iiiiil(|ii;iin alteniel, neque ullo siiiuiis consi>til, currigauir. Nec eiiiiii cuiilain epi-
nioJo ejus bapiisniales etclc&ias , seii decimas sibi scopo d.imus licenliaii) siili ulilemplu repreliensiiiiiis
viiidicet, nec ipse suiipie successores prxsumant nli')uam in suprascripio muiiasieri> Dci ei mst nc lu pieuiis iniiiiitiir, suis
fueiil posiulaiiim, a quibuscuiique prarviderii Ciince- episxolis debebii siigsêrere, ul quij pontibci Roiua-
dimus prxsulibus Iribuendnm ; ei, ul superius di- n.v i<eJis spostolice placuerit jmia sitani pni<len-
clnin est, el ssepe dicendiiin esi, nullam poiesiaiem B liam praevideal responilenduin. Quo facte tunc irre-
babere permiiiimus episcopos iii eodem monasierio prehensibHiores videniur exisiere, cnnstituia sedis
neiiiie in rebus, vel iii ordiii;!nilis personis, scd quoJ apostolica; iiwiolabiliter cnslodicndo si stiiducnt,
cuncla coiigregatio eiegerit posl niorieiii patris nio- qua; conira liunc ienorem agi perspcxerit liJeliter
iiasierii, ipse debel in eodem monasierio oniinari. nuntiare, et noii seinetipôs, et in eorum itiachina-
Supcr liof neque presbyieros, neque diaconos, nec tiooe qiiaadoijue emergera : qund si quidam callid!
quamlibel personam in eodein nionasierio liabere late ali lua, vel avaritix in.-tigatioiie, quijqiiaiii Jc
ullo modo piiiestatem Immiiiare qiiidqiiam, vel prohibitis prxsumpserit alteniaiidinii, et contra sii-
agere. Cognoscenles qund sub aposiolica sede, id perius deoreta quoquomodo obvianduin , primuni
esi, bcaii Peiri aposioli ex pra-dicii regis, seii re- quidein sui ordiiiis gradu el dignitate privabitur, ct
ginx conseiisu, e( postulalione, 8ub quorum deren- ex beati Petri apostoli auctoritate, qui ligandi sol-
sione esse viJetur. Kostruni praesciiiis priviiegium venJique in ccelo et in terra meruit potesiaieui, sit
indiilia coiiccdere. Rogaius vcro episcopiis a Paire a panicipntiune Dom. nostn Jesu Christi corpor. et
monasterii vel a cuncla fiingregatioiie suam exlii- sanguinib iniinunis, ac noslro consurlio s -clusus, et
beal 1'rxseniiam, non aulein peiitus, ad secreta mo- etiam cxcellenti.ssimi, qui pro tempore fuerii, regis,
iiasierii accedere noD prxsumal, ne qnieiam inoua- ^ niliilominiis submovtndus, qualenus, et quas staluia
chorum viiain, q»i soliiariam propier Dcuni sludia sunt perpeliia possint defiuitione manere, el teniera-
peragere decreveruiil, frequeiis saccrdotum insolen tcres pr*sentis decreti de siia leincriiaie poenis mul-
lia irrunipai, ul iu Dei laudibus conversantes, |iro lipiicihus suhjacere. Bene valetc.
incoluicitale sanclx sedis apostolicx nosirnc, ei pro Dat. IV Nonas Maii imperii D. piis.îmi ADgu>ti,
exrelleniissimis regihus pia postulalinne poscentibiis Coiistaiitini aniio ?, consuliitus I, ind. 1.
aisidue Duiuinum deprecare non cessenl. Si auieni.

ANJiO DOMINI BCXLVUI
MAURUS,
RAVENNATENSIS ARCHIEPISCOPUS.
NOTITIA HISTORICA.
(Ex Ugbello, Ilalia sacra.)
Uaurut, ex ceconomo Raveniiaiis Eccle>i:e, arcliie- \ cessionem a p.ipa. Quamubrem Accodalus pontifev
piscu|ius ejusdciii ndlcclus est aiiiio 618. Ilic ex su- omiiem Mauri ineinoriain in annivcrsariis inferiis
lieibia (a) poieiiti.-ii|ue conira Rnmanum pontiricem ccnsuit mandaviiqiie abnlenilain. Ilaque Mauruscon-
nefarie rebcllavii, c^tntumaxque fuisse diciiur quoad tuniax et siipi;rhiis misere vitain liiiivit, nactusqiie
vixil. Eienim cum Vilellianus pontifex .id dicend.mi sux conlumacix pui' porpliyriiicum scpuichruin est
caus.im illuin Itomam vocasset , pontificiiim con- apud saiictriiii Appolliiiarerii. Adeo divili;e instant,
teinpsilimperium, vicissimque per sumiiiam lemeri- adeo poteiilia inoriales iransversos agit, ut plerum-
laiem, ronianum poiilificem ad suum citavii lril)unal qiie se perdere malini, qiiain alioruiii justx poientiiC
judicinduiii. Quin moriens laiituni abfuil iit contu- subjecti videri.
maciin'. cjiiraret, ut etiam clero suo mandaverit sc-
(n) Anno C4'J, qiio, ul verior caiculus ex Oliloino

Maiiriim Ravcnnalem cnnsiai. riim illi rnncillo prsesK»
docet, liabiia est syiimlus Riunaiia a saiicli) Martino
fueril per M:iiirum epistoouni C.eseiiJleiii.
p.ipa, adliuc ubsequeiilissiiiium fuisse Roiiiaiioe sedi
MAIIRI9
RAVENNATENSIS ARCllIEriSCOPI,
EPISTOLA UNICA,
ad martinum pontificem romanum adversus monothelitarum
h;eresim.
(Mansi, Conciliorum Colleclio.) i
ijffTroTTi iyiiaTaTu XKt ;tax«pi'JT«TM «TroSTO^tzw otxovi- B Domino sanclo et nieritis beaiissimo, toloqiie orho
u£vixo> ua/itpzl MapTtvM TOTra , MaOpoc SoOôf Ttiv apostolico et universali poiitiflci Martino papx, >
So-J)iuv ToO etoO. Maiiriis scrvus servorum Dei episcopus.

MovoyEvyjc ira(7t xat xuptwTttTij OeprtTzela SeOelifnTat Uniciim omnibiis et singulare est Redempiorin
npi ToO Kuctou xat 62o0 x«t SMTnfoc riaoiv IyiooO \pi- Dei elDnmini nosiri Jesu Clirisii concessum remi»-
(7ToO TTpJj af-ixnpia.v twv rifeTipt-fJ '{'U/mv. to (SEGttttJf dium ad animarum nostrarum salulem , ut ea qiia;
exetva xaTi'x"* anip Sti TO\i xupuyaaTOt twv «yiuv «tto- peraposloloriim prxdicaiionem percepiraiis et Patrnni
CTo)iwv, xat tfi! Stoauxa^taf twv ayitov rraTpwv nftiiv doctriiiain, procul dubio teneamus. Ergo quia apo-
TraoeXaSoftiv. TotâfoOv irziintp Stti Tiiv arro(iTo).txwv siolaius vesiri preceptionibus admonilus ul pro liis
uttwv irfioo-TtiiEuv T«v \iiUTipm aytoxTuvnv ureEuvnf/aTt- qiise adversus eurum dnctrinam commentaia siint
aSriv x«T«)ia6crv cvexsv tmv ouvTtOsvTiiJV /«Tti te xfi; xoiv debeam ad sanclan) et apostolicam Erclesiam catho-
nuxpCiv StSatrxa^taf , xai Tnc x«Ooiix)jf toO ©eoO xai licam vesiramqiie prxsciiiiani reperiri, et una cuiii
'
oTroCTToXixnc KxxXnoiaf , tv« ;i£Ta twv Xoittwv £Tri(7x6jri.iv ca,'ieris episcopis quae de liis Paires pr.'ccipiunt de-
opiauuLiv inip 01 vaxipei Trtpi twv TOtouTiuv npoaxux- beant ierniiii:iri, neque eiiani pr;eparaliim, dum ah
Toudiv, ovaywtituf jrpoc Taurnv fiou r>iv S(« xn; avcifopa! eierciiii et plelie hujus civitaiis, vel eiiam Penta|>o-
uni\ayi'/.v 'M;iv ianoiSaait, yvMpiJtuv <o; Sf/ov touto C litaiioruin, delincier, pro incertis geiitilium excur-
TtpetTTEtV ETOtfXeu; «;^0VT0? , CXuXuOov «KT* TOU e^tpxETOU sionihus, et non se habeniibus pr.iesentia exccllen-
x«i Tou XutovTiuTnc tb; noXEuc, ou ftijv tiXXi âi llevTa- lis!iiini exarcbi, ad hanc suggestionismeae satisfactio-
(roleoic, Sti Tic i5»)Xouc Tf7)V 7r«p«z8tfievwv sCvolv ewt- nem veiiire compulsus siim, qiiod cum snmmn moe-
6ouX(ic, x«t TO fiiJTroTe (ic irapetvat Tov e Jx).c£ jraTOV rore salisfaciens supplico, ut me non sicut absentem,
t\ttpx.'>''' t;apa7.aXu> TOtvu» fxn wc «Tovra ««XXov, ttXX' sed nt prasenlein et festinantem suscipere apostola-
ic waf BVTU /12 x«T«5t(iff«i r/)oo-5£;aiT9«t Tr> Cifiixipav tus vesler dij^netur. Nam in his qux inoTeiilur, et cod-
10.". IN S. MAaTl.NLM PAP.W I i"<OTlT!A IIISTORICA. 106
ira rairuni nnliodoxornm decreta proponiintiir, nie A «so(rTo).Kr;v V/i«5uvjr».ns/!tyypTwvrT/>o«iftc-/wv,riT0iTSy

non nliler seiilire, nisi qnomodo sanct!) vcslra aposlo — f r>TS'»ci*r'ov z«Ta Toiv 0£0"-;5'^«twv twv oÔoooHwv ir«-
lira itoclrina ei orllioiloxa lenet Ecclesi;!, etomnem TO''v, o-jZ v.a/.w; ^&ov&i, zr,u.fi r.y.Bv; "^ y.yio: vutov aTTr,vzOj.y.r,
noviiaiem repellensaiqtje re«puens,nnii solnniecilie- ^tSy.rrxod.ia ftîyjll. RaTiêiv /ap iufi) oyCt ui n ocC'o'SciHof
stn ,
qiisE a Pyrrho Cnnstantinfipolilano episcopo 'Ez/''"/;Tiay.aT£/Ei, iraff ctv xaevOTOuiav E^w5oOa£v6; TC xat
riefendebatiir, abjiciii, fpiippe qnia nl hxreiica dc! utaiciTTTO», wffTS ufl a&vov zr,v ujro I!-j/>^'ov, Tov yivoutvou
aedihus (^mstanlinopolilana! Ecclesi;p. est dcposila, KMViTTavTevovKo^.eu? ETtffxoTrou, Sur.îy.ovuivriv txitaiv
sed ei qus ad ejusdem delensionem noviter con- a:r'>Ca)3.«<r$et, rriv ex TOJv TSt^^wv xr,; vj Kr.JVTTOVTfVOy-
nmni modo ncc mnsentio, nec suscipio,

scripia sunl, ffi/Ei 'Exx)T)cii!f xaTEVE;K9£t7KV oj; atÊTtxriv , oiAa x«
sed cnm analhemaie repello. Sed et duas operaiio- ffovTa Ta Ttuiii €x5:xT!!ftv aCTrif vemo-ti CM^r^/parfvmi 5ta-
nes duasque voluntales prnnieor, et Deum et liomi- rT-Jftv fiETa avRSif/.aTO», ouoajioi; auTa jrpoff5£;jo:i£vof,
nem DAminuin Ji suni tlirislnin per Spiritiim ssn- r, f7-j'jatv€fj «uTOt? 7r«VTE)(IJc. A'jo yio iveGyiLy;, xxl 3uo
ctiim in ulero Yirginis concepiiim el natiiin, in dua- 6l).73fzaTa TOU KU|5tOU r/^rZv It,(TOV XctO^TOV ITCfôEUO» ,
bns natiiris verum Oeum et lioiniiiem, in una per- Siov xat avSpojTTOv aurov ovTa ytvwirxwv, xai ix IlvcJ.aw-
sona utraqnc oper?.nteiii, qn.t dcililis el liumanilaiis TOf ayivj £v y«OT/Ji Tiv,- n«p5rvou (ruW.nîvTa, zai UTT')-
snnl, tenere me profileor, nec aliud quam quod pwr i\ auTKf 7evv!i6£vT3t. Auo yip fxiffii; iv Ivi xai r&
s^nclas quatunr universales synodos iiiveiiiiniis prx- a.Ty Tpoiiivt^ wtiTrJOftEv iy.BTtpa EvepôOvTt. TBTt
dirnsse. et quiniam sub piae memorice Justini.mo, Tijf ÊOTriTOf auTOU xat Tti T^f av9puTrOTr/TOf . 'Aiî Tt
suscipere, sed soluin lidem a Pairibus conslilutani, fjn) 7r«pa5=3^Qii£voi vapi ra ix twv «ytuv otxou^tvixwv
per quarn veriim Deum verumque lioinineiii totuni TidGuptov crwoSoiv zrjpv^^QnpTa. xai nof 7r;û7rTr;f rf,s
in suis, loliim in nosiris pradicaveruni, om;ii con- Efft toj ev futrsoEt TJi uvrijiri yniouEvijf 'louffTtviavoO.
A/zri aovijv Tir.1 ix Twv a'/tti>v TraTOoiv TraoadofiEtcav xaT-

stanlia prorileri. Ad quod li:inc sali-faciionis niej;
siiggestiooem, per confamulos meos .Mauriini Cacse-

f/cuiv ytcTTiv, oi' c; Tov aAi;9tvov ©£ov xat av6poi;rov
natein episcopum ct Deu-dedil presbytcrum, dirigere

<i)ii6tvov, oôv Ev Tot; i5iotf, o)ov fv TOtf lipETEcoif , exi)-
pvâv utTo; TraoTjf axîvoijf oô)o'/ia; VTa^cpa; Ktvtevo-
nnn omi-i, eiisiue vice mea , nl qiiidqiiid adversum
e< Ibesios vel alia conscripla ad ejus dereiisioncni
li-j Oj x«orv, tif «tf HTat, Tr,v T.;f napo-jttri! K7ro).0'/taf
ovapopav etrffouSaffa xaTarri^yat StttTwv c"vv5ou)wv //ou

noviier commentata descripserini me sine dubio
esse conservaturum.
Mavpou TOv Keffivrjf ETTtaxoTrou , x«i ieovffdeott Toi)
Et subscripiio. Ora pro nie,
TrpeTouTEôou, oTToif t6 eôv ovaTT^.iTotdawo^t ttcotwttov,
domine sancle ei nieriiis beatisiinie, lotoque orlie
aposiolice papa.
xat Trav stTi xaTa Tnf ilpnaivr,; exfliffewf, ri zai x«S' £Te'-
C p«v avyypafiuiuriuv si; ezoixrjtriv a\/xf,( vsowri trJVTaye»'
Twv 'livf ivwvTai, TauTa ;zE ava,tt»[§o)wf rapa^j).iTT£:v 'H iKdypafn '
Evâfffle vnip Efiou, x\ipu ayitiT«TI xeii Jt«-
miptbTaTe, xai Toi) xovf/ou TravTOf «)toirT',)tx£ TrtJKa.
AFiNO DOMIM DCXLH.
SANCTUS MARTINUS I,
ROMANLS PONTIFEX.
NOTITIA HISTORICA
(Mansi, Concillorum ampl. collcciiu.)
Maninus, • de civilaie Tuderlina, provincia Tus- D cis, »> sedii annos sej, menseni unum, dies viginii
NOT/E SEV EKIM niNII.
Martinus. Anno Cbrisli 640, die prima meiisis

" gavii, pi ad disciplinsm ecclesiasticam ibidem re-
Jiilii po^l inlerregniim iinins meiisis ei soxiteciin formnndim eiiindem admnnuil, ut presbyteros ac
dienim, Marliims, fx Tn.scia oriiindns, tlironiiiii aio- di.ironos graviter pecranles a gradu siio depnnat;et,
stnliciiiii con*cendil. Huiic Mov^tlian.c lisreseo* secla- si re>ipiierint, veniamqne pelierini, eos qiiidem ab-
lorem fuisse caliiinnianlur novatores haBrelici, ideo Eolv»i, scd nunquam suis er^dibiii ac dignitalibiis
quiKi iii e|iistiila II, ad Ainamliim, docneril n>'n esse resliliiat. IJnde |iatft qiiod Martiniis non lam de i>ec-
daiidam veniam presbyieris vel diaconis posl oidi- catorniT! venia, quam ile resiiliitione ad sacra mi-
nalionem sii.im ppccaiilibiis. Seil si ponlilicis eiisio- nisteria loqualur. Vide Bellirni. lib. ivdeRum. ptui-
êqnesiralo omiii affcciii aiteme legi^senl. vel
l'.<iii lif., cap. 12.
eiiimiiiiiii lcKerPiil, sine diiliio ipsns su;p maliliae et Hic per sanclnm Lar^deliniim, Caineracpnsis ecete-
igiiorantix puJeret. Ciiin cnim Amandus Ti;ijecteiisis si« prpsbyleriiin, etsanctiiifl Amandnin Leodiensem
episcopiis, pr;ivos mores ecclesiastirornm perl.esns, ITrajei-ieiiseni] episcopiim, ri sunciuin Folhannm
a Roniano ponnrice vacationem ab ciscopatu per lliheriiis aposiolum iinpertita ipsis prxdicaitdi
,
lillera> peuvissel, Maniniis ineritn id, qtiod cnm fafuliale, multoi inndelesad Ecclesiam perrtniit.
iiicuininodo ecclesi* Trajeciensis petivcrat, illi ne-
^ êdil annes sex. Baronius, iii appcndice tom. XI,
Patrol. LXXXVII.
Ic7 IN SANCTUM MARTINUM PAPAM l 108
>ex [B.. mfiis. III, (1. xii]. lliijiistemporibusPaHlus A liilem prx'sum|iscriiiil iiineclorc. Qnippe qiniuiMin
Coiislanliiiiipiiiilan.i; urbis e|>isfOiiiis, innaliis supcripsam excludere properantcs, bxrelicoriini dogiua-
Lite splrilu adversns rcctiim s:iiicl.e Dei Ecclfsiac luiii contra catiiolicam Dci Ecclesiani cunrusiunem
dugmn, auilacter pncûnipsil, paiernis de(inilioiiiliiis concinnaverunt [conliiiuaveruiit],anathciiiatis ultio-

coniraire. '
liisiipei' siudiiil ad cooperiineniuni [ad nc perculsi [percussi) siint. Qu;c synndus liodie ar-
npprimpnlum] propril erroris ' quorumdam siibrep- cliivu ecclesia: continelur. El laciens exeniplaria,
lioiii, ul el cleincnlissimo principi suadcrel lypum per omnes iractiis Orieiilis et Occidentis direxil, ct
rxpoDere, qui |quo] cailirlicum dogma dcslruerei. per iiianiis ortliodoxornm (lilclium disscmliiavit.
In quo typo omnes omiiino voces saocioruin Palrum •> Ipsisdiebiisdlrexil impcratcr in Ilaliani Olympium
ciini ncrandissiinorum lia^relicorum diclioinbu^ [edi- ciibirulariiim el exarclium ad rt-gendam omnem lla-
cliiMiibus] enervavil, scilicci nec iiiiain, nec duas vo- liam, prae. Ipiens, el diccns : Oportet gloriani luam,
lunlaies, aul operaiiones in (.brisio Diimino iioslio ul si» ut nobis suj;gcssil Paiilus palriarclia, bujns »
deliniens conflicri. Qua de re hujusmodi pravitaiem Dco conservaiidx iirbis pcragcro. Et si quldem invc-
suam dereiidens, quod nunquam nec a prioribus hx- neris provinciam ipsain coiisentleniem in typo a no-
retlcis pra;suinptum est, ipse ' iii lite pra^sumcre bis exjiosilo lenere oinncs, qni ibi suiit, episcoposci
studuit in taniuin [vero vesania! prorupit] ul altare •*
IiaDreticos possessoium, aique habliatornm, et pore-
* saiietJc nostrx sedis, quod erat iii doino Placidiae grinos, » ei iii eodem subsiribant [facias tenere oni-
sacratum iii vencrabili oraculo, subiertcns, dinpc- nes qul ibidcm siini, episcopos, et possessorcs {B.,
ret. Prohlbens ne adorandani et inintaculatani liusiiani profcssores) atque Iiabil:itores iii eodem subscri-
apocrisarii nosiri ibldem Deo iilTcrre valeant, nec bere]. Si aulem quomodo iiobis siiggessii Plaion
cunimunionis sairamenia perclpiant. Qui vldebcet gloriusus palritius, et Eupraxius gloriosiis, '" potiie-
apocrisarii ° ex prxcepiione apostulicx aucioriiails riils suadere exercitui ibidem conslstenii, jiibeiiius
comnioverunl ciim, ul de tali Ii3;reiico intentu rece- tcuerl Mai tiiium, qni liic er.il apucrisaiiiis in regia
ilcret. N«c non ei coiiiesiari visi [coinmonueriint urbe. Et poslmodum nmncs I!cclc»ias rclegcre cuiii;
cuni, ul ab hiijns hncresis intenlioue recederet. Nec q.iia (actiis e^t a iiobis ortlindoxiis lypiis, et onincs
non et coniestari euin jussl] siiiii, persccuiionibiis ejiiscopi Iiallo: in ipso subscribaiit. Si auteiii invcne-
diversis cum aliis ortlioduxis vlris, et venerabilibus rilis [liivcncris] ctintrari:ini iii tall caiisa, excrciium
sacerdotibus, [at ille] iiiseculiis esl eos, quosilam eo- laclluin Iiabctule ilonic oblinucrilis [ubiiuiicrls] pro-
ruiii ciistodla' relruilcns, alios in cxsiliiini dcpurlaiis, vlnciam, et pntiieiilis vubis exercilum [in liurcni]
alios autem verbeiibiis ^ Cdiiimittens. Qubiis peiu' -, aggrejjare " taiiien Rom;in:c civlialis, alque Uavcii-
oinncui inuiidum conturliauiibus, ex dlveisis lucis iialls [tam et Rom:inx civilatis, qiiaiii cl ItaveiiiiatlRJ,
i|ueielain conira eos nd apostolicam nosiram seilcin iil ca qiia: a nubis prscepla suiil, qnaiitocius ei|>'erc
pliirimi orthuduxi detulisse iiionstraiiliir. Cui jnran- valralis [valeas]. Qui pr;i',ilicliis Olynipius,_ venicns
les ut liitins maliii:e taiita'qiie cversionis per aposlo- in civiiatem Komanam, iiiveiiil sanclam Itiiniaiiani
licain auclorilaleiii' ab»ciiidanl [ab-clnd>'retiir{ Com- Ecrlesiam coadiinatam cum oiiiiilluis cplsciipis lla-
raciitufu, qualcnns mininie loiiiis {lolum] corpus lia", seii sacerdoiibiis vel clero. Ei vuleiis iiiiplerc ea
cailiolic:e Rcclfi>i:e luiciliilis eoruin cctlicseos [cxse- quae ci Jussa sunt, " anians sccum cxercitum viriuiis
rutionis] laiiguur disrunipere valeat. Tuiic Martiniis [C., exercilns virliile], voluit schisiir' sanrt* Eccle-
saiictissimus :'C " bealiis episcopiis inisil, ct coiigre- sia; [in saiiciam Ecclesi:ini] inlroiiilltere. Iliic pcr
gavlt episcopos in iirbem hoiiiaiii iiumero centiim et plurimum tempus acium est. Et iioii illiiiii uiiiuipo-
qiiinqiie, et IVcit synodinn seiiiiidiiin instiluliiin lens Deiis permisit qii.-e niteliatiir perlicere. Vnleiis
[insiituta] Palriim oriliodoxoruiii in ecclesia Salva- ergo sc a sancla I>ei calhulica aique apostulica Ec-
toris juxta eplsco|iiuni Latcraiieiiê. Seileiiilbus epi- clesia supcraium, neccsse h;iliiill de sua quasi niala
scopis et presbyleiis, asiaiitibus diaconls ei cleio iiilentioiie (ledinare, ut qiiod noii polnli per manuiii
universo , coiideniiiavcrunt Cyrum Alexundiiiium, armalam faceie, sub ha;relicn [subrcpiilio] modu per
Sergium, Pyrrhum, et Paiilum, patriarchas Consiaii- niissariiiii solemiiia iii ecclesia Dei sancla! geiillricis
tinopuiitaniis , qui novii:ites contra immaciilaiain seinperi|ii<! virgiuls Marl.e ad Prjcsepe perfiierel.
VARIANTES LECTIO.NES EX COD. LUC. 4'JO.

' Fa tttpcr. ' Aby.indaluT.
' Quitiusdam suhrepllombus, ' Uciiliisimut.
' tlliale. ' Ij I III.
' Saiul(e dccst. '" r-olueiis.
" Quia ex. " Tum.
* Subiiiiltent. " Ariniins.
miJE SEVEKINI lilNII.
corrigens id quod priorihus Edilionibns de lenipore aiIioi|iie Iioc 1"C0 nialc rerensrri, siipra annotavi,
Martiiii sonserat, aileiiin annis qiiiiique,
.'•edis saiicti in nntls ad vll.'>'n ejiisdcin Tliendiiri.
inensibus qiialiiur atquc dlebus duudecim, tccleskc •<Ipsisitiibns, clc Qirc liic :il) Aiiaslasio enarran-
legimcn adininistrasse. liir,ciiiiiigcrrnl circa leinpora illa quibus, lialiila in
• Uujus teiuporibus fnulus Conslnwinopolilana' iirhe Lalcraiieiisi syuoflo, pniilifci Moiiolhclltarum
uibis ept!.copus. H;cc qii.T delnceps sci|niiiiiiir :ipiiil baeresiin conJciniiaverat. Vide baron., ann. C49.
AuastasiUQi vcre t>ub poniilicatu Tbeoduri cuuiigii^sc.
«1.9 NOTITI.V IIISTOUICA. (10
Nain (liiin cnmmuiiionem ci porriscret snnclissimiis A isdem exarclms morlio iiileriil. • Deinde dirccliis
p:ipa, voliiil emii '
crii(ieliter iiilerficcre, ut deman-' esl ab iiuperatore Tlieodoriis exarclius, qni cogno-
ilaral siio sp»tliario. Sed omnipnlens Dciis, ({ui soli- niento Calliopa diciiur, cum TI;cod(iro impcriali
lus esl scrvos siios nrlliodnxos rirfiiinlegerc, el ab culiieulario, qni el Pelliirius [relariiis] dieebaliir,
iiiiini malo criporc, ipsc ex<a>c:ivil S|iailiariiini Oiyiii- cnm jiissione. Qui tollciilcs sanctisîmum Mailinuin
pii e\.irchi, el.iion csl permissus videre ponlificcin, p.'i|>ain dc ecclesia Salvaioris, qii.ê ci Constantiniana
quDodo exarclio ciiniinuiiioiiem poirexil, vi I paccin appcllatur, pcrduxerunt Conslantinnpoliin, et ' nec
[C, paiiim] dedi:, iil saiignis ejiis cfTiJiidcrtliir, cl sic ac(|nic\il. Dcinde dirci^tus est pr.Tdictas sanclij-
catlidlica Dci Eic'esi;i liacresi ' siilijurpareliir Isiiliji- simiis vir in exsiliinn, in locuin i|iii dicitur Cersona
cerelur|. Qiiod posimidiim praedicliisariiiiiicriliver- [/?., Cliersona]. •> Ei ibidcm, ui Deo placiiil, viiani
sia cum jurcjiiriindo professus esl. Vid' ns erpo (inivii in pace Christi conressor. Qiii el ' multa mira-
Ulympius cxarcliiis, r|uia maiins Dei circunitcg' liat bilia operatur usqiie in hodiernnm diem. * Fecil
Marlinum ânclissimiiiii papani, nrcesse lialmil se aiitcni ordinaiiones duas per mensein Dcccmbrem,
cuni ponliricc cniicnrdare, et oiiinia qii:i' ei jiissa fiie- pre^liyteros undeciin, diaconns quinquc, eidscopns
raiil, eidciii sniiciissiino viro indicare. Qni facla pace per diversa loca, nHin. 35. Dcpnsitus^ die Ki mciisis
ritm 6anfl;i Dei l'cclesin, colligens exercimni, pro- I; Seplenibris |l)epn!>iiio ejiis celebratiir xv rialciidas
fecius csl Sicili.im adverûs gcniem Saracenorum Ociobris {It , xii No\cmbris)], •
' et ccssavit cpisco-
qui iliidein lialnlalianl. Et p!'Ccalo facientc, major palusdicj XX VIII.
iliteriliis in exercilu Romano pcrvenil, el post linc
VAItlANTES I.ECTIONES EX COD. LUC. 190.

' Emmi inierire, n demandaret, elc. ' [)ie 17.
* Snbjiigarelur. ' Desuiil reliqiia.
• iSec tic fit.
Ôr^ SEVERINI HINII.
" Deinde ilireclua al iib inipiralore Thei dorus. Ciini De rclcg:ito Mariino pniitilico Tlicodorus exarchu]
iiiijicralor i(if;ii ivisscl, pcr Olynipiiim apiid s;inciiiiii lt'ima'cerlior l»cliis,ciiiavit qiind mandarattidiisinns
M.iiliiiiiiii papaii iiiliil clTcitiiin fiiisse, ipsanique iiiiperaior, ut qiiaiiiiiiiivis relnciarelur clerii> Uonia-
M(iiintli(<lil;iiuiii lix-ri siin iiiia cuin lypo qiicni pro- :ius, Martino siicccssur dcsiKnareiur. Ad m;ijus iii-
iiiiil^;iverat dani:i;iiaiii esse, c iifii lis in pdtililicein conimoihiin evitaiidum, taiidein universi clcn cnn-
irilius caliinin is, lidem a m;ijoribiis tradilain
qii:isi scnsu eleclus e^l Eugenius isia condiiione, utsailcin
iiniiasscl, riiiii .Sairaceniscmivpirassct, alqiie coiitra eo teinpnre, qiio vivelial sancms Marlinus, vicni;»
Dei j;eiiil.iicis Marix ciilliiiii iicscio qiiid locutus, illc- C pra-feclur:! Ecidesi.i' praci.ssct, idque iie iiivitis ab
occi;p3Sscl,jiissu Hcraclii, ati|ue
Hiliiiif poiiiilicaliini iiiipeiatdre ulilruilereiur Itoinaiius episcopus, qui
opern llieodori CilIinp.T e\nrciii,per vim mihlarem cjiisdeiii cuni ipso hseicsens propiignatnr essct. lixc
« basilira (ion-iaiitiiiiana pdiililcx ahdiictiis, ab-tra- ex epistolis saiicll M:iriiui pipe el Ainstasii biblin-
ctiisqiie e p;iiaiio Lateraiicnsi.el in iiavim cdiijcctus, ihecKriiqiiX esl tOin er cpislo'as Martini, Uaronius
asportauis esl iii Orieiitcin, niandato clericis dato, III aiiiiahlius.
nc abdiicluni scqiiereiitnr. Cap'o pontilici, quantiiin- El ibidem vilam /inivit. Anno Christi G54, duo-
1)
vis iiidrlK. pddagrico alllioiareliir, iiibihituin fuil ne deciino die inenîs Novciiibris, qii uidn poiitilicatuni
iii terrain cuns( cndcret c iia\i, dnmeque huniaiiita- aniiis (|iiiiique, nicnsibus iv, ei iiv diebus, adiui-
tis ofllciuin negalum esi, eo ciiiisilid, nt, inicgro
illi iiistrassct.
aiiuo iiiter Cychidas deientus, liis xrumnis a con- ' Miillii miraHlia operatnr uxque in hodiernutn
stanti:i solita :iniovcretur. Post exactiim annuin unuin, diem. Iteferl de co Aiiiineniis, iii Vila saiicti Eligii,
uiidem addiixcnint illum Constantinnpolini, iibi pnst aptid Suniiin, i Novenibris, (|und adhiic vlveus, Cuii-
lapsuin xciii (licruiii. qnibiis noiiiiiini alloqiiin lieih- staiilinupoli ciiiihini per oraliuiiciii luiiicn resliliicrlt.
(iiiabatur, in jii .iciiini addiiclus, accusatus, et per Crcgiirius II cjus iidiRinis poiitirex, iii epistnla ad
lalsos ac pcrjiiros tesies Cdnvictns, gladio addiciiiir, Leoneiii Isaiiriciim iinpcratnrein h.creticuiii, h.ec de
poiitilicalibiis oiiiaineniis exiiilur, urbis opprobrio sancto Martiiio post alia «iihjiingit < .At beniiiui :
espoiiitur, calenisque oneratns in carcerern rctrudi- Mailinum esse saiiclum testalur civitas Cliersuneiijie
liii-
;
j:im(|ue gloriain inirlyrii cunseculns fuissel, ct liusplidii, iii qiiain relegatus est; et toliis Sepien-
nisi Taulus Cdiistantinopoliianus episco|ius inoili r. triii atqiie iiicula: Septenirionis, qiii ad sepulciuiii
«iciniis (ibstiiisstU. Naiii cuin illi iiiipcr.ildr, postridie cjus conniiunl, el niorboriim curationes experiuii-
quain h.tc gcsUi luorant, retiilissel qii.T in s;iiiclis8i- tur. » Kcfert Uaroiiius, aniio 654, nuin. 6, sea v ro
eranl, suo scipsuiiijndicio
niiini poniiliceiii cuiniiiissa quoilain iiiaxiine pio et lide Integio accepisse qirwl
ciindemnaiis, leste Anasiasio,4ii ejiistola h;ic de re iii haiic iisque dieiii meuioiia «ancti Martini pip.e a
ad Occideiitales scripta, c coiivcrsiis ad p.inctein Graecis adhuc frequeiitetur ;
quodque populns fre-
dixil : llei iiiilii! el hnc ad abundaiiiiam jiiilicluruiii quenti cixlu ad sepulcruin ejus coiifluens, grathis
ineoruni aciuniesl; iiiiniquidnain, D .niine, ihiu est ciiraiioiiuui accipial, el alia justa petita inipelret.
niiserabile lalia pati poiilificeiii ? Tunc atiiMiiius ad- )'riibabile est quud duin curpuscjus Koinaiii tr:iii$Ii-
juravit iniperatnrem snflicere ei iii liis qua; [lassiis tnin luit, Cliersuncnscs unaiu parteui ipsius sibi as-
est, nihilque ainpliiis siislincre. > cuin hcatus
Qiiiid scrvarint.
papa audissct, argre tulit, exspectaiis per gladiuni * Feiii ordiiialiones dua$ per tneniem Decembrem,
coiisuniinarc iiiarlyriuni. P..staliquiildies igiiiirsudS Unaiii laiiluiii urdinatioiiem inenseDeceinbns lecinê
jam aiile coiisii|.jiUs, iiavigio iu (jhersoiiain iransve- pdliiit, (|uciii primo taiitiiin anuo ponlilicaius sui
clusest claiiciiliiiii. ui iliideni in exsilio laiiie, iiliisqiie iiieiise Dccenibri ex iis qujE supra
Itoni.T- liahilasse
corporis calainiiaiibus cunMiinptus, dieni exireiiiuni dixi constat. Annoeniin seoundupontilicntus sni Itdnii
cbudere cogeretur. uhdnoln-, reiiqiius aiiiios excgit in exsilio, ul jialet
Cliersdii:c coiistllulus, diias postrenias scriiisil epi- supr:i. Itnioiiiiis, pra!jit;lo anno, iiiiin. i.
slulas, quibus iiidicat, quns ilii aeris injiirias, quaiu- ^ Ceisttvil episcopalus ejns dia xxviit. Nnn est pro-
que coiporis iiicdiaui sustincal. babilu quud laiu brevi lempuns spaiiu ubitus sancii
III IN SANCTl M MAKTINIIM PAPAM 1 119
ALIA NOTITIA HISTORIGA.

Fjusdem sancd Marlim pnssio ' excerpta ex cujusdam Christianifs^mi epistola directa, q<n
sunl in Occidenle seu Romw et in Afrita, ortUodoxis Palr.bus.
Afllicliomiin moDrores elberyinris, cotiinnineiTKiiie A apo^loltmi, el pra;ilicatiiictTt orlliodoxiim vcrilnlis.
siiie cessalione ac nicestissimam vocein, qiine iti do- Seti vere isle iion fecii prcliosiorem aitiiiiaiii sii mi
lore e.\ iino cordis prnlata esl, puto aiittMn qiia- et se, sed postiii eam usqiic ad moriem, iintlans, slctil
proferltir Di:o ab liis qiii sitnl Uotn r, adbtic auietn dictum est , domiiium suum dicenletn : Banus pastor
el in otiitii loco doiiiinationis cjiis de gciilibits san- aiiimam sunm ponil pro ofiduv jiiis (Joan. \, II). quo
ctis fainulis Oci, et lidelibus populis, ex quo facta halvarel uliifiiio errntiieiii el perdil:iiii plcbem ab
cst persectiiio adversiis sanciissimuin Palrem no- insurgeniibus nosiris letnpnribus hxrelicis. Tr«dilus
strutii, [leo beatissimum el lidelem saLerdolum prin- igitur Roinae de cathollca Flcclesia sancii Joaiinis, a
ciiiem et api.stnliciim uiiivi rsalem papam, ac pcr piiicnllbus hiijiis sseciiii bis qui hoc craul mifiisierio
boc advcrsus calholicaitt Ecclesiam ;

piito aiitem di};iti niitiistri, aiqiie ciistodibus, depn.îius est ad
bacienus liuuc ctitniiem nioerorein rctiiteri iii vobis, portiitii, el conjectus esl in letnbo, et n.tvigatilibus,
el muhaiii sollicilndincm habere vos, scire quoinodo siculscitis, euiitibusqiie juxia AviUuni, in ins-nlaci
peraciiim est cotiira eum, qitando exsulatus csi et qux vocatiir Naxos. non coiiccsscrunt bealo illi apo-
per-ecutiotie pulsus a Roma navigio usque Byian- siolico viro cuslo;tes peniius coiti.ingere lerram, do-
lium. Ilxc iii inpnte liabens ego bumilis et peccatnr Icniiljtis prorbiis peilibus ejus, cuin ipsi per loca
faiiiulus vesier, quxdam quidem ejteritis sollicilu- B conforrent, et ^'

omnino quiescerent. lii auiein qoi
dine multa adilisccus ;

pluriinonim auiem proprie per loca erani sacerdotes, et ca;leri fidcles regionis
coiiiemplaior r.iciti-;, indigtitis iiiinisterii beaiissinii ipsius, dirigebant munera boaio illl causa ulilitatis
el pretiosi saccrdotis noslri, judicavi litteris remitii- ejus, iion parvx mullolies qiiantitatis; quas qnidt-ni
sci, el noia facere, claraque consiiluere vobis tiene- d.rectas species el qitantitales ciistodes bc&liales cnn-
dictis, atque per vos omiiibtis lidelibus el lelum linuo coram eo diripiebani, iin|irofierinsa et ainaia
li.ibetiiibiis culturs divins, quatenns cognoscetaes plurima congeretites in etiin, Kns anletn qui luunu-
cuin cordis mueîiiudine mecnm illtim piopbeiii utn scula detiilissent, iiijunis ei verbcribiis afficibntes di-
sermunem prnferatis : QuU dabil capUi meo aquom, miiiebani, dicenies ad eos : Quoniam qiiicutique dtli-
el ocnlit nieis (oniem lacrtjmnrum, et plorabo die tl giiis islum, inimici estis reipubi'C%. Niitiqiiidnain linc
noeie (Jerem. ix, 10) conitiiiones caibolica: Ecclc- solum ei non valebat inferre doloretn incoin(iarabiietii
6i:e et omniuin Clirisiiannrum imo perilitioncm,

,
super infirmitaiem quse eutn aegrc depriincbat? Ex-
propler ea qus acta suiit iii beaium el Deo plenum inde igitur praemitlenles ab AviJo qiiemilam, ciisto-
ducetn verilatis et praedicaioiem / Verumtatnen Deo des qiii retiiiebant enm, nunliaveruiil in llYzantiu
gloria, qui dedit ei viriutein et suffeieiiiiain siabi aiiveiiium el captionem ejiis, profereiites adversns
lcin in lentationibtis qu;e superveneninl ei a con- C e«m plurima mala, bsreiicum et rebellem. Deiiii|iie
irariis vitlutibus et viris, in ejpugnaudo ct viiiliier adversanum proclamanies, et sttbverienicm uni\er-

dimifanilo pro cullii Dei, irrefrasabililer et spe finiia sam lerratn Romanorum. Cuiiique laiideiti pervenis-
suam, utpoie imi- set liyx;iriiiuni beatus ille sepiiitio decimo die ' Re-
u-iiuead inortcm poneiis anitnam
lalor ejiis qui euiii coiisiilnit atiiletam duminus cjus plembrii merisis, in porlum jtixta Eupheiniam pnipe
ad itiformationem pro veriiaie dimicare. Ea equidem Arcadianon, reiiqiierunt euni a mane minisiri usque
qtise i:iibi Uonia; gesla sutit iti beatum el adamaiili- in hornm decimam recubaniem in grabaio iiavis,
num spiriliialeiii Patrem, sacerdnluiniiite principcm cralque, sicut scripttim esl, speciaculnro oninibus
domnuni .Mailiiimn, ei vos siiis, Mualibns peiiculis angelis ei liominibus. Accedebant enim varii bomines,
luctaliis esi, videiis gladios vibraios et aculos cotifer- (|uos prcpter ferales niores lupaces ilixerim, ei siib-
los ad inviceni, lctilos a pluribtis iiiililibus paraiuin rogati, iil conjicio, l;ilia contra saiiclum papani age-
habeiilibus inlicere eiises, ct comMiiitare a viia bea- bant. qiialia Clirisiiaiiis dici non opnrtel. Moraniibus
ttini, iti circuiiu altaris asl.tntibus, ei in toio templo iiobis iii litlore, loia die eratn inceileiis dolore plciiu»
callio!ic;e Ecclesije Roni*, iiu.b oognominalur Coti- et atiiariiiidiiie, an quod vidercm lalciii saiictum vi-
staniini.ina, iti q.ia sacerdoiio fungeus rectibabat in Ttim ita dejeotuin ; non solum auiem, sed et talia
quomodo, I* cloquia a quibusdain eibnicis prolata conlra eum,

foriUus ei grabaio ipse bealus «'ger ; et
cuiilritus atiitnis, et artubus cotistrictus, impulsus et niliil .iliud qtisrebam, nisi ut auferrelnr anima mea
expulsus, raplus ei extraclus ex aposlolico tltiono, a nis. Dcbiiic circa solis oecasutn vemt i|uiuam scriiia
in ()uo Deus eum consiiiuit loco, inspectorem st-i nomiiie Sagoleva cunt inultis exciibitoribiis; et au(e-
Marlini nnmam perlerri noluerit. Uiide quod in aliis siantior Hotiiana ; ideo liac rclenla vari;int<s e Roma-
Codicibus abest, subrepKisse vi.leiur.
hiiic na, lanluiii tiiias pnliores jitdicavi, cxscripsi. Ma.vsi.
= Narralio ista in multis varial ab ea quani Ro- ^' Fnrle. itnn. lUnu.
inana Editio exliibel, cum lameii loullu sii bxc pr*- ' Roin. hdil., mctite Noveminio.
115 ÔTIIIA III^TOKICA. tl4
reiites dc lcii.bo posiieriiiil iii ôslalorio, Jiixrruiit A '|uc fafile qiwciiiii|iic viiliis. I-i (juij opiis •st
qiie in ciislodiaiii exciil/norii , (iu:i! cognoiiiiiialur eliant jiirando peidere illos aniinas suas? In-
PraiiiJearia ; el fecit euin iiidaiisum sub multa gressi eqiiidein uiio lesliuui, et dicenle, i|iiouiaiii
cusiinlia ,
prapcipicns ciisloilitjiis ut nulliis penitus coiijuraliones lecil ciim Olympio, ei iiiilitns pncpa-
sciret ciiil.itis i{uia csl in efldein escubitu. Fecit ergo ravil iil jiirjieiil, inlerrngiiiis Deo pret.osiis vir, si
saiiilus iileiii aiHistiMiciis chiu-us, et sine participa- haec iia se lialieieiil, respoiidii : Si vtiliis auJjre ve-
iMiie peiiil is sernioiiis alicujus, iionagiiila tres ilies, riiatem, dico vobis seqiienlia ; el coepil diccrc :
lu ipsa vcru nonagesiiiia lerlia die, quje est dies Ta- yu.iiido faclus est lypus, et direcius Itoinain ab
rasceve, niane lulerunl euin de cuslodia, consiiluen- impcralore. El Imc laniiiiii dicenlc bealo illo, aliiid
diiMi in cella sacellarii, julieiiies priilie coiiveiiire quid nun conces-um esl loqiii. Sed coiititiiio anlft
oimiein sciiaiiiin ; i|iiod el faclum esl. Jusseiunl au- oiiines iiicipiens cum claniore Troilus, iiiquit : Nuii
leiiicuniintruJuceiiduiii, elinlrodiiieriintin porlaioria iiiferas nobis liic de lidc, d^ duellu nunc scruaris,
sella ; erat enini peiillus xiêr, pr.icipue aiiteiii illis quoni.im et Romani, ei nos Clirlstijni sunr.is et or-
dielius pra; navigalione et ariliclione cusiiidice per lot lli.iduxi. El rcspoiidit idem vir jii^tns : liiiiiain'. Ve-
dies clTecla;. liiteiidens auieiii in euiii priinus, qui runitaiiien iii\eiiiclis inc in illa die ireineiiJi exanii-
pra^sidebat sicellariiis cuin relii|uis priiicipibus a B nis lestem etiaiii in lioc. Denuo iiitcr accusanles
loiige, jussil eum surgcre a ferculo, et slare. Aieiiii- lestes ail ad ouin piaBleclus Truilus» : Qiialis liomo es
Inis quibusdain iiiini^lroruiii non valere euni sla.e, lu, qiioniiin ceriiciis et audi -iis l.lia coiiira im|iera-
turbaiu5 pix iiiull i ira saccllarius excaunvii, cnin lorem nilcnlcni cirojieiidnin Olympiiim, iioii prohi-
eo aulem cl quidain dc cusiodia, siirgere enin el buisli eiiin, sed e lomrj conseiiîsti ei? Ad quem
sstare ceiisuru! siibnixuui binc iiide; quoJ et ractuni conliniio dixit ipsc bealiis aposlulicus papa : Dic,
est. Sacellaiius autem inquit ail ciim : DIc, miser, domiiie Troile, qiiando, sicut scitis eiiaiii vos, el ims
quid libi nvali intulii iiii|.eralur? Tulil a le aliqiiid ? audvimiis, C.enr^Miis n tnagi^tiatibiis , qiii erat ex
oppressii le vi? Ille autem laceb;it. Tunc ait ad euni iniiiiacbis, iiigiesîis est liuc in urbem a caslris. el
sacellarius iniperaiiva voce : Nim respondes? ecce lalia verba lociiius esi, feiitqiic res tales, iibi eras
nnnc ingredientur accusaiores lui. Et conlinun ciini lu, ei qui sunl leciiin, quotiiam nun reslilistis ei, sed
seriiiuiie introducli siiiit plnrimi acciisalorum coiilra e cniiira concioiialus est vobis, el quos voluii palaiii
euin. Unines aiilem eraiil iiiendiicii lilii, et discipiili exsiilavit et (rohibiiii ? I eruinqiic snb Val nliiin,
eoriim qui Jesum Clirisium iieca-

Ouiiiiniiiii nostruiii cuiii |.r:rceplo iiiiperaioris iiidnlus esl purpura, el
veruiit. Coiilradicebaiit vero saiicto viro, quemadnio- consedil ei, qiio ieralis vos ? non eralis hic? cur
diiin praemonili fuerant. Erant enim voces corum C ergo nou prohibuistis eum dicentes : Non aitingas
prxiiiedilal^ et pra.>paratx. Iii quibus quiJam eonim res iion oppuriuiias libi / noune onines e conlr.i cun-
paalii anlc inleirogaii ul teslimoniiim pcrliibcrenl, veoistis ei? yiioiiiiido liabebam c?o tali viro adversiis
tenlabant dicere verilaiem, siciil mos esi ; el coiili- slare, liabeiiii pra-cipiie bracbiiim uiiiversae mililix
jiuo turbati qui prjetendebant certamen lioc, incipie- Ilalic.*? :in feci exarcUum? Veium-
potius cgo illiiin
liant validis ininis increpare eos, doiiec suaderent lamen denuo ohsecio vos per Doniinum, quodcunque
eis proferre qu.E erani coavenientia in mortem beaii viillis et definiiis fieri in me, cilius cvplele. Novil
el jusii viri. Coiileniplaius saiictus papa iniroeiiiiles- cnim Dens, iiiaxima niihi doiia inbiiislis, quaciinqiie
lesiilicari, subridens dixit : Isti sunl testes ? Slc lu- iiie clade jiiguiaveriiis. I'erruiilalus auleiii qiiemd.im
liet ordo. Crant enim prinii ingredienles nominc de miiiislraniibus, Sagolebain, videlicei, sacellarius,
(|uidem inilites, lupaces auiein et bestiales scnteniia ; si sunl foris ulii aliqiii qiii debeant lesiificari, respoii-
el quidîm eoriim qui eraiit Olyuipii, cum qiiibiis dit seiiba : Siinl, doniine, pluiimi alii. Delieieiileg
crat ct Andreas, qiii fueral cjns nolarius. Eraiit aii- aiiieiii lii qni praesidebaiit, saiictu it veiierabili as-
lem iiiter accusalores iiifelices lnicrii us el Tberiiiiis, laiile viro iii cimspeclii eoruin, et polissiniuin Spi-
et riliquiiiumero quasi vigiiili, primorcs mililcs et rc- rilii eiiin saiictu llnuanle, dixerunl »ulli ere testes.
liqui acciisaiites. Jurabaiit auiem ad saiicia Evangelia, Erat qiilppe inlerpres eoruin, qnj: a saiicto diceban-
el sic lestilicalianlur. Priniicerius sane omniiim accii- lur, veiborum liinoceiilius coiisul lilius Tlium.n, qiii
santiuin erai Durollieus palrilius ^ Cilici.x-, qiii jurjiis eiat ab Alrica ; el cum itilerprelaretur ea qii.e a
dixit qiiuiiiain quiiii|iiagiiila capila si liaberei, iion lieato viio dicebaiilur, non fereb.t. videns ignila
oporieret cuin vivere, eo qiiud solus subvertil et jacula saiicti Spirilus a Deo hoiiorabilt viro conir.i
perdidit uiiiversnm Uccidenlem, el delevit ; el re cos prolaia, ail nd Innocenlium cuio luroro : Cur
vera unius coiisihi ftiil cuin Ulyiii|iiii, et inimiciis iiobis iiilerpretaris qu» dieil? iioli dicere qu.e dicil.
liomici la iniperaloris et Pioiiijn:c orbanilalls.Videns Surgins ergo contiiiuo sacellariiis cum plurimis q>ii
ergn jii-ius vir introeunles eos el jiiraiiles sine par- conscderanl ei, ingressus esl nijntiare iinperaluri
rilale leslificilores, compassus perdilioni animarum qiijeque ipse volnit. Eduxeruiit auiein saiietuin apo-
e .ruin, ail ad eos qni prxsidebanl priiicipes : Obse- stolicum virum de cella judicii, iiiagis autem ex aula
cro vos per Oeniii, nolile prjeparare cos jurare, scd Caiph:e, in golaiorio seJili scdenlem, cl slniueriinl
absquu sacrameiilo dicjiit qiixcuiKiue voluiil, vos- euiii in medio atrii quod erat aute cellajD sacellarii,
" IJom., Praiiiliaiea. °

noffl. addil : P>(F[ectu$.
* Koiii., Siciiia:.
«I'! IN SANCTCM MAaTINUM l'AP\.\l I H6
Pl in)|M>rialis slaliuli, qiio ronsueveral oiiiiiis pnpiilns A el larryin:ili»ntiir. I':iiici nulem iiiinislroruni SaUiiiae
I onvcnire et ex^peciate sarellu ii ingressuin. Circiiin- gnnJcbanl , el suli«aini:iliaiil , et capila tr.inêiinlcs,
«liileriiiil riini exculillorcs, eraiqiie oninibussi eciaru- siciit ocriptum esl , niovcbant, dicenies : ljl>i e^l
liini rorniidaliile liirljis. Posl paululiim ergo, jussorniit Deiis cjiis , ct ulii (iiles ejus ei ulii ilnclrina ipsius?
inrerri enm in solarium eiposiiionis, ut essct ilii
,
Qiii cum vcnisset iii pra-diriiiin dclionolalus, et a
(piatenus prospiceret inipcralor per c.incellos Iriclinii ( aniificibus vincuhilus cuin gladiis, conjccerunl cuir
kui ea qiia> ruliiia erani licri. Eiat ilaqiie inultiliidu in uiiiiiu carceruni cuni liiiinlcidis , el jjost unaiu
populoruin iisqiic ad liippodioniiiiiii confcru coii- qnasl lidrani tnleniiil i
um iude, ci iransiupsueriim
venlenliiiin illic. Statiierunt ergo reverontissiiiiiiiii in eam qiiie dicitur I>loincdis cusiodia, in prxlorio
virum in nicdio solarii dispiisitionis ,
pr.iscnlia lo- pr.Trecti. Tanla aiiteni instanlia ct vi iraliebant eum
tius senaiiis snbniiuni liinc et iiide. Facia est eigo vlnculis nexum, iil dilaniaientur crura et poplilcs
ronslipalio siibiio nim nilninia, ei eviciis ab ini|ie- ejus, el sanguis cflluerct per aîcciisiini scala; ejus-
ralore saiclfiriiig npcrlis j:inui8 triclinli in solnriiiin, dcni ciistodii'. Siinl ciiiin scopnlosi el asperi valle,
dividere uiiivcrsiiiii populnin jussil. Vonicnsquo :id ic peiiitus iii aliiiiii pnrrecli îadus. Kr.tl aiiteiu
sanctuin ac vcncr.ibilcin viruiii M;irliiiiini apostoli- ipsc bcaiiis pr:cRciiiis vi!;i; pMixiinuh jnni carcre ,
cuiii , ili\it ad euni : Vide quiimodu [>cus te dusit , B siippliciis aiiinia dcficienie ctiam anle gbdium, cimu
et Iradidit iii inaiius noslras. Tu nilcbaris conlra jain noii valerel ciinscoiidcre onii si' ir^tliciiiiliu^. Iii-
iinpcralorcni ,
quid libi spci eral ? Ecce dcrcliquisii lroj!:ceiiics ergo euin tjiioiiuidociii qii€ m cusio-
Ucum, el deri liquit lc Deiis. Rl coiitinno e\cl:in)nns duini , docidenlcm s.Tpiii£ ct surgeolein , i>u.siieniiil
tacrllarius i|ucmdani aslantiuin exculnloriiin tonso- iii scanino indutum calibis ct c;itciiis. Tiine ciiIhi,
rcin , pra'ccpii sinc inora auferrc ps:u liiiioii suiiiiin qiianJo Ir.iditiis csi a Caiplia 1 ilalo ul criiciligerc-
ei aposlolici atqiie prarcipui pastinis oinniuiu Cliii- tur, koc esl, a prxfccto, cniiiinuii cuin cxucieai
stianoruni, qiii oriliodoxam sancioruni ralriini rt sy- euui camilices ,
gravilcr algoribiis vevabaiur ; crai
iiodoruni confessioneni, hoc est. fidem, ronlirniavli, enini intnlcrabilis hieins. iMiposuernoi ei gravis'-iina
el novi errorls exorlos auctores , iiovos, vidcilcei , ferri pondera , ct niillus adcral ci lioininiim ejiis
liaTeiiius, cum inipiis dogmai bus eoruin canoiiice propiiug, exceplo uno soluiiinindn clcnco adide-
et synodice analhemalizavit. Cum crgo iiKiJissel gceiite; quiqiie rommanens ci in cu>iodM, el siiper-
p^âchnioii bcati viri evcubilor, cl corrigiam compa- stans lanieiilabaiiir niagistruiii , slcut IVirus. Krat
ginruni ejus , Btaiim Iradidit eiini sacellariiis prafe- ctiani convincius niaglster luslojia: cidcin bcato,
Cto uibis, dicens : Tollc cum , doniini' iir.cfccle, ct qiioniam sic eral nios, ut fiitiini» pall per gladiuin
Coniiiiuo mcuibralim incidc illum. Cum liisauleiii om- ^ convinciretur niagisiro cu.ÎuJije. Erani ergu duae
nibus jiissil aslantibiis anaihem:itiz3re euni, quod el mulieres, geDilrix el nata, pr.Tnonii:i:iix ciisiodi.e
fecerunt. Nun responderunl auicm hiijusceniodi voci claves lenenles, quxqiie as|iiciciiies iiiipiirUibiluin
viginli viroruni animae. Sed onincs quiqoe hoc ipKuii) dolorem sancti iUins, qiii inler loi pccnanini gcne-
>iJeb:iHt , et scicliant qnia cst Dcus iii coelo coii6(>e- ra , qiiT aderanl , algoie qiiaticb:ilnr durljsimo,
Clor corum qua> licbaiit, dcniisso vullii cuin niulta niolae compassioiiibus, quxrcb:int aliqiiani eiliibcre
DKBStitndine reccdcbanl " tiibulati. Suscipienlcsergo miscrieoriliani cum eo, ct conlegcre eum , sed iion
euni caniificcs , esucrunl cxteriiis cjus pallium sa- aiidebanl propler convinoiiim ct ciivimlieiiieni car-
cerdolalis slolx*, et sciiidenles alas luiiicse qii;e iiiliceni. 1'iiiabant cniin aciiiium vciinirain censurani
,
eral iiiterius a siiiiiino usqiie dcorsiim , Circunipo- ut iriiciJarrliir. fovl qiiasJaui vero horas , ciini
snerunl ferrea vincula in sanclain ejiis cervicem, ei vocajspiil quiJam :ib iino cx (inline iniliiari m«gi-
per oinne rnrpiis cjus iralicnles eiim vi , tion con- siriini vigiliae « carnifiiuin , doscondpote oo . iina
cessertinl pcnitns ei alitulii resiJere, et aniniaiii rc- iniilirriim erpasluloriiin illiiruin pioi.iiis vlscore dn-
focillarc, scd a palaliu diixcruni cuiu pnblicaiilcs et cUi, iccedens, aiiipleciensqiie bclliinroin (^liristi el
dehoneslanicg per inediiini civitalis ad pra^torium ,
aposlolicuin Palrein ,
porlansqno ncliiiavii cnni in
el gladiuR conin co. Erat auleni dolor inagnus bcaio " proprio loro sno, ronligeiis nlililcr el involvcn».
ilii , et iiienarrabills : oppido cniin erat fessiis cl Maiisll auiom nsqiie ad vesppriiin sino voce. Ve-
inlirmiis, prae lantis ihcoiiiinodis fulurus relinqiiirc spere :iiileiii faclo , iiiisii ad ciiin (".rcgnrius prxfe-
aniinain a pressura passioiiuin et leDuilate cor|Hiris. ctus ciinuclius cx cnbiciilarlls ni:ijiircin dinnus sux,
Allainen gaiidetis spe confuit:ibalur in Doniino ; et ciiin parvis clbarii'> ,
qui refccil ciiin , dicens : N«
qiio niagls ciini afniclinne el vi Iraliebaiiir, co sedi licKis iii tribiilationibus, conriJiinus in Dcuin, non
reno obtutu Ju lus cuni niillta constanlla aiiiinx ju- nioneris. Iii qiio niagis aggravalus illc bcatiis inge-
•lui, cum unu solummodo iiidiimento a summo dis- nniit. Abstulerunt auiem ferrca vincula coiitiiiuu ab
cisso iu duas parles, et sine clnclorio seqiiebatur •>, eo. Sequeiili vero die alJens iinpcralor in patriar-
adeo ul inleriura cjus quudammodo niida panJeren- cliiiiin viseiidi gratia 1'aulum patriarcliam (
proxi-
lur, el muliilariaquidem conlinuo populorum con- inus ciiiin erat iiiorli) narravit ei ([ut consuinmala
tpeclis qux fiebant, gemebant, ut verilaleni Jicam, sunl in sanctissiinum viruni. Ingcmiscens vero 1'aii-
• Rom., turbnti. rum Deo ptciiuni lanto opprobrio subjectum , ul inle-

* Koni. Scquebatur vir lantus, fide et
sic legil : nora . elc.
graliu bomiiii ci-icus. lleu, proh dolor cerncrcs ii- .' ' K'jiii , carferufi*.
117 NOTiTlA IIISTORICA. 118
liis, el ronversiis aj pariclem Jixii : llei niilii ! e( \ ergo in iiiisciahilihus hominibiis hxc riunl , qui venil
liiir ail :iliuniiaiuiaii> judicioriim iiienruro acUini esi. eliam lioiioiHbilis sicul episcopiis, qualem sumpliiiii
I'rici)iilaiiis aiileiii ab iiiiperalore qiianwbrein hoc lialiet sij-.cipcre? Dicit ad euni Ucniostl-cnes : Nos
Jixt-ril, respoiiJil : NuiK|iiitiiiain , (loniiiie, non cst diilicinius, qii a vi fccil libeiluni Pfrrhiis Koinx, el
niiseriliile lalta p:iti ponlilicesT Tuiic atlentius adjii- qiiia lignea viiicula suslinuit, el niulta dolcndi pas-
ravit iiii|icratureni surOcere ei in bis qiix passus csl, sus erl. Ucspoiidil vir ille bealus, et diiil : Niliil
iiiltili)iie amplius susiiiiere. Diide audiens beatiis ille lale facliim cst. Nain nisi qiila roriiiidiiie aliqui le-
ac apusiolicus vir, quod noii susc-epil qiiod evspei la- neiitur, non po$sunI forlo loqiii verilalem. Ilic sunl
lial, iioii (;raiiiiii liabiiil lale proniiBsiiin , sed peiii- Coiigtaiitinopoli plurimi ,
qiii liinc erani Unme , et
lus iiiu-slus eltiClus est. Fesliiiahai eniiii explere bo- sciunt qu.ne ihi gesta suiit. Ex quihus iiilerini siipe-
num oerlanicn , et abire ad eiini (|iiem deîderibal. re«<t Plalo patricius, qui tiiiic eiar< hus erat , quique
Iiitirea defuiiclo Paiili), el ryrrlio residere nilenle, direxit liomineg snos lunc ad Pyrrlinni Koiiiam :
alque qiiibusdaui Kcclesiae coiitradicenlibus el pro- percunlaniini euni de his si incnlior. Vcrunitaincn
hibeiiiibus, lil>elliiinque ejus publicantibiis in pala- quid volumus pluriiua qiia^rcre 7 Ecce in iuaiiibus
lio, assereiilibusqiie quoiiiaiii cl a ijeatissiaio l>:iulo vesiris relinelis nie , el qiiiidcunque vuliis consiiin-
anallicinalizatus e^l , Pyrrlius leprnh.itiis est saocr- B mate in nio, Deo indulgenle iii vcslra csl pnlcsiaie.
dotio propliT libelluin i|ucni feccrat Koiiix, et niulia Utiqiie si memhratim iiicidiiis carnes nicas , siciili
toiiiinotione facta ,
posl d>eg oclo dcfuiici» i'aulo, pr^ffeclo jii$>istis cum nie triideielis, non coiiimii-
«liiigiiur ab iui|ieralore ad Dioineilis ruslodiaiii ad niro Ecclcsi* ronstaniiiiopolilaii.fc. Kci e hic suiii
iiiagoaiiinium papani Deiiiiisllienes rcscriplor ct col- exaiiiinate nie, el leiiiatc, et iiivenietis cxpcriuienlu
laborator sacellaiii , ei libellilii iis cuni eo. Iiilranlis gr:iliani Dei , et rideliuni scrvoruni ejus. Iteruni
vero di\erunl ad euni : Dominator noslcr eiimius Pyrrhus in mediuni vriiil , qui lolies analhemali-
iniperalor inisit nos ad te diccns : fcxce in qnanUi talus e< nudalug csi diviuo lioanre. Siupefactus au-
,
glorls prlus coiisislens, In qiialem ordineni tcipsum

tcm Dcinoslhenes icscri|>tor, el admirans super hac
duxisti; Dcnvo libi fecil lior, sed lu ipse libinielipsl. voce a-quanimis papx audaciani atquecongiantiaio
Ipse auleni niliil aliud respoiidii, nW\ soliini lioc :

pro Chi isto in morte sua , eqiiidem ad hoc posilus
Gloria e< graliaruin actio piT oionia soli iiiiiiPTl.ili cral calix passionis. Siinililcr cl lii qui consoqueiiies
S gni- erant ei stupenles, acccpto lihellario seriatiin runria

regi. Dicit ad eiim Deinosliienes rescriptor.
dicia a bealo viro coiiscribenies, recesseruiil. Fecil
fieavit lilii doinimlor, dic nohis ea qiix de ryrrho
expairiarcha liic ei Uinn» siiliscqucnter pcsta sunt.
crgo reverciiiigsiuiiig papa iii ecdem Diumcdis erga-
Pro qna causa xbiit llimvMn ? jussus , an proprii)

C siulo ociogiiil.i qiiinquc dies post primag iiiniaginta
Ircs, hoc tist onines siiiiul CLXiviii. Venit igitur Sa-
proposilo? HesponJens sanclus papa dixit : 1'roprio
golcha scriba , diceiis : Quia jusgus siiiii atilcrre la
priiposilo. Ait Ueinoslhcnes : Lihcllum illuin qno-
liiiic, ei Iransferre iti douiuin nieain , cl posl dies
miKlo fecil? compellente alii|iiii ' Kcspondil gaticliis
diios dirigcre te qiin jnsserit uiilii sarellarius. In-
vir : Neinine, scd propria proposilione. Deiiiosllie-
tcrrogaiiie aiitcm papa qiio duceiidus cshci, vel in
nrs inqiiil : Venienie Pyrrlio Koinam ,
quoinoilo
queiii liiciiiii iioluil ei dicore. Kng.ihai ergo saocliis
susct-pit eum sanctus vir Tlieodorus deressor tuiis
,
illc ui siiicrelur in eadcin custoiiia, quousque exsu-

papa ? uti episcopiiin ? Kespondii a^quaiiiiins pnpa :
larcliir, ct ad horam aurorreinr de custodia , et nec

El qnoniodo non ? qiii piiu.i qiiain vcnirei l'yrrliiis
lioc riiiiiossiim est ei. SeJ liira orcasum solis dicit
Koiiiim, nianircsle scripsil huc , hoc csl, bealiis
voocralnlis papa liis qiii eraiil iii ergastulo : .\cce-
1'lieodiirus ad Puuliiiii. ul pote ad ciliii qui iiideccns
dilo, Irairos, vale rari.iiiius ,
quia ecce nunc aderil,
feierit , ct alterius Ihronuni invaserit. Deinde aiiteni
qiii aiilcrat inc hiiir. Ei lixc dicenle eo , hauserunt
sponle sua codein Pyrrhn venicnle Koniani ad ve-
singuli calireiii. El surgens sereiio vullu cum niulla
stigia beali Pelri ,
qiinnioJo non liahcrrl euiii sus-
rouslaiilia atque graliaioin actione , dicil ad iinum
cipere pr.iccssor meus, el lionorare, ul pote episcn-
Kespiindcns Di'innsihcnes dixit Vcre verilas
D coiicurTcnlitiin sibi dilecluin, quia erat ilii : Voni
piim ? :
doniinc frator, cl d.i niilii parcni. Kraiit porro pr:i'-

Fic se liabct. Unde aulein suincbat ea qux ad usum
cordia frairi^ illius , sicul milii ipsc referebai iii illa
sui curporis eranl nccissiria ? Dicil bcatiis : Mani-
liorn, qualia, ni roiijicio, ilisripuli illius conlemplan-
feste de patriarchio Koiiiano. Ail coiiccrialor : Qua-
lis Ooiiiiniim in rrure. Non v.ilens crgo, ut aiebal,
lis pan^s dahalurei? Kesponilil honorabilis vir. Vos,
roliibcro soipsiitn , vocaiiie eum hcaio ad osculuiu
diimiiii inei, nescitis Ecrlcsiani Konianain? Dicoeniiu
irrugiit tr.iter ul leo. Cum eo aiilem inibi pissenles
vobis, quia quisquis vcnil illuc iiiiserabilis linnio ho- Aniialus in
onines lamonlahanlur terribili laofienlo.
spilari , oinnia ad usuin prxbcnlur ei , el niillum iin-
hnc vir boatus flagilahal omnes ne ila facerent, se-
inunein suis donis SanctUG Petrus repcllit vcnieniium reno oblulu dicons. Et iinpositis venerabilibus ma-
illu«, sed paiiis niundissinnis ei vina diversa daniur iiibus super vcrlicein ejiis, subridcns ail: Bona sunt
non solum ei , sed oi hominibus el perlinentibug. Si hxc, doraioe fraier, bxc sunt opporluna , el le
• Edil. Rom. sic proscqnitur : Citmque otcultim ncs rero i/ui aderanl , lamenlum lerribile (tuiebanl.
ftiahiict saiii lissimo pipa: pnv luiiiia cliarunlis ahiin- Aitxiuiuf , eic.
daHlia copttiiiitm; inier ic lacnjinui (udcninl. Vni-
119 SANCTI MARTINI PAP/E l 1^0
oporiei ita facere ? Iijec sunt iiicis ? cuni e r.onlra a iriini retinere seeuiiJtim iniilationem cjus , et iinn
iiunc debeas gaudere supcr me. Ad qiieni illico cnm conimuiiicare oninino conlraria seniienlibus. Obse-
coniritione curdis respoiidil Irater : Deus novit craDies eiiam pru me indigno famulo qui scripsi
fainule Chrisii. Lxtor in gloria ,
qua tiignalus est qiiu ciim eo ei vobiscum inveuiani misericordiam a
Cliristus Deus nosler proplor noiiien suum liaiC te Clirisio Deo nostro in s;ecul:i , amen ". Obiil aiitem
omiiia pati , sed laiiienior omnium perditioneni. ideiii saiiciissimus lcr lieaius a;>o3tolicus ManiiMis
Saluiantes ergo oinncs emn , recesseruiil. Yeniens papa , reccns rcvcra eoiifessor et marlyr Cliristi Dii
igitur cuniiiiui scrilia , et aufeiens eum, iniuli! in niisiri, iii endem essulatione Chersonx, juxta ejus-
domumsuain. Dictiim estergoquia in Chersonam ex- dein ad Domiiiuin Denm peiiiioneni ,

quam obtulit
sulatur ; et posi dies alii|uot cognoviinus t|uia illuc ci ciim laeiyiiiis, e\ieiis de navi, et calcans lerram
clanculu navigio transveclus est ipse sanctissimus ill.im, id est, ul in ea liiiirei vilani, bonuni cerlamen
apostolicus vir. Veniens ergo illnr, post dies aliquot certaiis , cursum mariyrii cunsunimîis, et bonam
scripsit episiolam in Uyzaniium ad qiieiiidam sibi Oilem servaiis, meiise Septembrio, die se.vta decima,
charissimum, ex illis, videiicei, qui liunc propler in qiia felicissimx niariyris et lidem custodientis
Duminum elob reciani iidem ejus amabant. Cum nrlliodoxam Euplieinia! pre;iusisîiiia el beatissiina
esset in magna tribulatione et exsilio idem sa'pe B secundum aniii circiilum celebratur meinoria, ^ iii-
ilidiis Puter noster sanctissiinus ennsliiuius, poslu- diciioiie quarta deeima. Positus esi auiera in tumii-
l;i!is aliquarum specienim subsidia, prupicr niullas lis saiictorum extra n:uros Chersoiiiiarum civilalis
et frequentes, gravesque aegriinoiiias corporalcs qiiaî siadiu uno, in preiiosissimo et !'eterendissiiiio
angusiiasque oinnimodas regionis illius, eo quod leiii|ilo sanctissimx ei prjc oroiiibus sanclis colendx,
iiihil ilii inveniretur, praecipue triticum, quod qui- caslissims ei iminaculalse, perbenediciuique glorio-
d.m iHic ncmiiiabatur, non autem invenieliiitur. sissimae et exfelleiitissinia; omniuin creaturarum,
Dnde cum jurejurando scripsit, quia iiavicula illo graiia pleiiissiiiiae, guudium facieniis et tribueniis
veiiieiite , et panim iritici babeiite ad coinmutatio- domiiiie nosirx, pruprie natura ac veriiate solius
nem sjIIs , vix poiueiit emere ex eo unum iritici Doi genitricis semper virginis Marix, quxcogno-
modiura quaiuor solidis, ciira multis et hoc preci- miiiatur Blacheriies: laclus typus imiiabilis omnibus
bus. Uiversas autem anguslias scripsii sancia ejiis qiii hene vivere ei dccertare elegerint el vo'ueriiil,
anima paii se ibi, non solum corporalibus augustiis, pro ea qux verissime est veriias. Cujus virginis
sed etiam habitantium et duminanlium ibi malis op- cujusque confessoris , intercessionibus , Cbristus
pressus, ita ul penilus conlritus male pejus raorere verus Deus et Salvaior nusler, qui ineCfabiliter et
lur, suasione, videlicel, dominantium in Byzantio. C 5J„e semine ex ea processit propter genus huina-
Quamobrem quaeso vos, ego humilis et peccaior fa- nuiii , cusiodiat et conservet nos , et omiies lideliier
inulus vesler, a Deo honorabile» Palres , ul quem- audieiiles, omneinque populuni quein acquisivit in
admodum ego visa mibi et audita diligentissrme sinceritatem lidei el conversationem , in pace el di-
declaravi vobis , hoc e^t, iiuminenies lentationes lectione perfeeta, et oiiini jusiiiia usqiie in flnem.
beaiissimo papae propier reciain confessionem in Cui esi cum Deo l'atre et Spiriiu sancto in deitaie
Cbristo Domiiio, et propier aiiathemaiisniuiii iii no- uiiu siibstantia , a;quus lionor, virlus eailem , sine
vos facluin hxreticos, quanquum e\. niuliis, parva teiiipore regiium , seniper principiuiu , sceptruiu
tamen qua; potui dirigere scripsi , ila et vos zelum juge,gluria perpes , loajestas siinilis, per iiiiiuiia
halieiilibus culiurx Dei , explicjte eadein , et hor- sa:cula. Aiucn.
lamiiii iinitari eum, ei tradiliunes saiii.toruin Pa-
" Hic absolviiur episiola in Eriitione Rom.ina.

^ llinc falsi arguuntur quae vulgu jactuntur de hujus saiicti obitus tempore.
SANGTI MARTINIf
POiNTIFlCIS UOMANI,
EPISTOLiE.
(Mansi, Conciliorum ampl. Collecl.)
EnirroAU ErKTRAios maptinot nAU.v kai uho- D EPISTOLA I CNCYCLiCA

AOT JIAKTINI PAP* ET SV.-ÔDI ROM\N.€, M> OUNES CRBIS^n
XptTTiavoOf. FIHF.LES.
Tijf iv 'PCiji-n Ttpof Kccjtcti
0£OU zaTK X^P^"'
SouXwv Toii ilartinus servux servorum Dei, alque per graliam
MapTtvo» SoOJiof Ttiv
{wiiTxoTrof rS? tw» 'Pufiaiwv ayiac toO 8£oO xaSoiiz^j ejus episcopus sancla; catliolicw alque apostulicte Ec-
7jxe aTTOOToitxof 'Exx>»iTia£, a/i« Tjj xa9' nfzaf stycuTaT)? ciesicB iirbis r>omae, una cum sonclo coiicitio ueslro
cruvoSu Twv BiOfi\iiv lepidtv twv ivSaSe y.arjovtxui rifiiv revercnditsimonim sacerdoium, reyulariter hac nobis-
aj-/hSpau.nKO-:uv t!; (3t6ctio)a« zuv ivueSCtv rri; x«9o).t- cum vcuicniium in confiTmaiione piiisimorum caihQiide
m KPISTUL.E. F.rMST. I. «2
trclesia: dorftninin. /lis 7«! cncequaliin nobis iortiii A '«." 'E/.z>.«'7i'; SoôtttTWV rot; iVoTtuov liuri' )a;ij(ilac
SHM( /jrffm Ooniiiii cl SoUuloris noslri Jesu Cliristi pir
laiacrnm reqenrraiionis, in omni toco dominaiioiiis "kmzfôii nui.v/ylviala; , ry Trav-i TO-ro tiig SEairsTEtuf
eius, qui pccijriHnnnir in sanclilaic el jnstilia, spiri- c;\<Tou T.apiiY.vjaiv £v o(rtOTr,Ti rai Stxaioajvi) ( Oeesse
tal:bus fralnbiis nosiris episcopis, presbyleris, iliaco- aliq. videlur), naTpmts nu.10/ iSs^.yjtf, Biri(r/:o;Toif,
nit, abbalibus nionasleriorum, monacliis, conlinenli- jrpErrCuTef.otj, Stotxovoif, riyo\jfiivoi{ liovatnrtpif.iv, jiova-
but, alûc calholica: Eccltsice universx , sanclaque /'.r;, uaxnTuii, xwtnavTt tw ivoi^ti rii< zaSoîxii; 'Eit-
p!en:luUini. x).>lTtaf n:)o(>'j,itaTt.
Gialia V bis ct pax multiplicetur [Ephes. 11) iii ag-

Xiptf -j^tv xat ilpnvn Tr/TjfiuvOc'») iv iTTr/votatt y.ai xoi-
liiiionc el coniiiiunioiic saiicti S,'irilus, tn ba:rcditu-
V'«)vt« ToO Travoyiou IIvcuuaTOf, ctf yîjôovoaiav crfOvpzo^
tem inrorriiplibilein et immarcescibilem , conservatam xai «;iaj3avT0v TCT^îflucvijv, Tr^ zaTaôAJif xoapicu, vOv
(/ Pelr. 1) anlc coiisliliiiioiiciii miiiKli, luiiic auiciii
Ss TrE'y«V!p'jJUCVTJV eif r,^«f TOUf TrtTTCVOVTaf CV X^tTTO»
in:iiiirestaiani in iiohis, qui crediiniis in Jesu Chrisio 'l»jaoO Tw Kupiw TJuuv of TravTa nûtv Sgo^^jîjTct, ra
Doiniiio nostro, qui omiiia nobis donavil quu; ad vi- irpij^ LOiiiv xai sOdEXttav, fji« ToO oôjTTioiou zi:pOy//«TOf
(ani et iiieiaieni rcspii iuiil, per i<.ilul3rein prxdica- tva TOJTw TTootrusvivTSf v.ii, y.ui avfxfiifjailoutvot 5t o/io-
li.uiein, ul iii lioc pcrmanenics sempcr ct inslnicii B voia.- e')rxpivoOf , eTromo3of.r,eii^.v t'! 9c,«)iM tGv ^71«»
pcr coiicordix sii.ccrllalem superacd.licemur l„nd,i- Ui.,jaxo\o,v x«i Tr/,of,t£lv, Svrof «xpoyojvaiou «OtoO %>,-
menlo sanctoriiin aposlolormn ei prophelarum, in ipso
©coO
(Ttou toO CTri TravT'jv , xai 2'j>TT)C0f twv «uet€^'jv
tummo aiignlaii tiipide Christo (Jiic.i), qiii super
'[uy^'Iiv . Iv fj) izaia oixoôuij (ruvapôAoôu^xcvo Ku;et
uniiiia Driis rtislil e( Saivalor iiobtraruin aiiiiiiaruiii, Trlv au^r,fftv auToO ttj ajo;^tTexTOvia toO IlvEuuaTOf , lif
iii quo oniiiis u^diiicalio constructx crcscil in au-
|3u(ri)itov itpaifJii.» xai vaov aytov , oTrcdf x«i iQficif e'v
gnieiiium ejiis |.er arciiitecloninm Spirilus in regale auT'.i TTpoxoTTTOvTCf , aiTo 56;nf e<f S''5«v xif op!T<if i^-
gaterdutiiiin el (em|iluiii saiictniii, quati(er in eu ayyi))uev au:oO Tou ex (TxoTouf ijftaf xa)s(T«vTOf , eif to
prurKienles a gloria iii gloriiim, virlu(c8 aiinuiiiie- ©«uftaerTOv auToO f o»f , jrap' to oux s tTTt Trapa).)ayri ,
niiis ejus, qui de leiiebiis iios vocavil iii illud adini- xpoTToi a7roffxia<7/ta , TrtivTtav 5i Toiv ayaOoiv ri Teieiwrtf
rubile luiiieu suum, apud queni non es( commulatio, 'E$ ou ytoTiaSivrit , xparoOusv Tiiv eif auTov o;io)o-/i v
liec iiiumeiiti Gbuiiibralio, omniuni au(ein bonorum atrtileuTov , piy^pii «v xaTavrriffWf/ev ot TrcivTCf , eif rnv
perfectiu : ex quu illumiiiati , tciiemus in eum eon- c.iOTTiTa Trif TriaTewf , xat T^f eTrtyvoKTceaf aurou , eif
fessionem iminobilein, duiiec occurramus omiies in Kv^pa TEAeiov. cc; pixrpov ^)txiaf TOu Tr^TjjjojuaTo; auToO,
uniialem fldei el iii agiiitioiiem ejiis, in virum per- va y.al fitiy.irt oifiev VTJTTtot, xai xXTioovtÔfxevot, rai rrtpt-
fccium, in mensuram .«latis pleiiiludiuis ejus, ul jam C ^spiuievot, TruvTi ctvcfti!. rsif St8«<rx«X.of , ev n xueeio
nonsiiiius paivuli nuciuantcs, et circumreramiiroiniii TtliV u.'jBpijit'i>v, iv Ttixvovpyia jrpof T«f f<e6oJciaf Tiif
vento docdiiix, iii nequiiia liuminum, iii asluiia ad TtX^viif ToO 3t«6o)ou, ToO TrcivTOTC Tec oixitK CTTovSeiJov-
inacliiiiaiiniiem emris diaboli (Ephes. iv), qiii seiii- TOf ivip-jtiv iv Totf uiotf T^f aTr-:tOit«f. rvcifiiôftEv yap
per pruprla lesdnai operari in lilios diflideiiii^c ufiiv, (i-|.«iriiToi aScXyoi, oTrcp x«i u;/4tf itxptSCj; iruvctrt-
(Ephes. 11). ilaque notuiii facimus vobis, dileclissimi aTKcrOe , StccyoTiôpoOvTO x«t« 9eov xat ew^TfXojTov f/;ov-
fralres, quod e( vog sine dubio nobiscum cognoscilis, TEf TOV iStOV )oyt(7flOV , OTt Tflf XK^JoXtXflf TOV ©soO xai
vigilanteiii e( bciie zelanteiu i.i Oeum lialientes pru- «KOaTOAiy^Sf 'Exz)Titriaf ii(Tu/a?ou(Tiif , x«i etf>i7V£uouffiif
prium [iii( lleciiim], (iiioniaiii catliolica Oei e( apo- StXTjv )s6vT(ov wpuoucvojv, xcti ^r,TouvTti)V Ttvo xaTairtetv,
s(oIica l!.cclesia in qiiiele et pace coiisisteiitc, veliiii Trapet(7E5ucr(iv Ttve; «vOpojTroc, oi Trti/at Trpoye'/paftf£fvo*.
leoneg rugienics ct qiioereiiies queni devorareiK (/ etf Touro t6 y.pifta Tflf «fftfeiat iy.ojai(os iûyeaOui,
Pflr, v), sublniroierunl quidam homiiies, qui ol.in TouTeari, SioSf.ipof 6 ycvofiivof CTriaxoTro; T^f ^cpav,
pruiscripti suiit in lioc jiidicium impielatis spoiKc Kupof 6 'A)e^ccvSpct:<f , Sip'/iof 6 KoivaTavTtvouTroXs&jf,
procedere (JMii. 1 ), hoc es(, Theodorus quoiidam y.ai 0' TouTou ote<So;;ôi, nuptof xai IlaOof, Tiiv toO pie-
cpiscopus l'haraiiiiaiius, Cyrus Alctai.drix, Sergius y(>!).ou 0EOU zai ZcoTwpof iiawv oixovofziav , etf a'pCTixnv
Coiisianlinupolltaiiiis, vel ejus successores, Pyrrhus fieTaaTpiyovre; xatvotoftiav, x«i tov ayopdaavza «uTouf
ei Paulus, niagni Dei et Salvaiuris n(is(ri dispensa- StaTTOTTjv Xptarov apvouftcvot, Stct toOto yiyttv ouTOuf
tionem iu lia:re(icaiii nuvi(aieiii relorquentes, et eum iyypufr,);, (xj) i'/jtv «uTov, xoTCt rr,v roO 3ou)au fxop^ liv,
qui eniil eos, Christim Dumlnuin denegaiiles, ex TiTot xaSo St" rjftiif yiyovtv avBpano;, Si\iiatv n ivepyetav
liuc qudd in scriplo asseruiit niiuime eum halicre ûatxr,v, «)a' avouatov «uTOv xai ovuTrapxTOV , x«r' au-
si!cundum formam servi, vel secundum quod pro- Touf \jn'lp-/jtv Jttov yitp etTreiv «ij.u^jov xoi «Xoôv, xot
pier iios fac(us es( huiiin, vuluiila(em au[ uiiera- avoTiTOv, E^TT-EtSii, »«Ociif :Q^t«f ot TrspiSoôt Tiif 'Exx)i)ai«f
(luiieiD na(uralem, sed sinc sulislanlia euin sive naTECEf OtScicrjôufft , TO Tuar); «uotpov uirc<pj<'.v 9e-
na(ura, ei non sulum sine anlma, et irratioiiabileiu, /Ticeoif y.ai ivtpytia;, xai Trccauf tpofnov iartv axiatoiSov;
et insensibilcm secundum eos exisierc, quia siiut u7rctp;£ojf •

iOev «uTov t6v Tiif S6;in 6e6v Kuptov lifKJv
iios gloriosi Kcclesio: Palres docuerunt, quldquid "iTiaoOv XptaTov, x«9' e'x«Tepciv tiuv e| tav xoi ev «tf ffuvi-
absque voIuiKaie consisdt et operaiioiie ab oinni aTDxe (fuaEtuv , x«i tuv TrpoaovTwv KUTOtf fuirtxwv
caret subsiantlali natiira : pro qua re ipsnm gloiise tSlOJfiaTOJV TEÊtOV OVTO X«T« TravT« fiOVTJf 5i/« Tlif
Oenm et Dumiiiam oosiruin Jesum Cliris(um per «fiopTiaf iy.rip\>\av. Ei Se Ts)ttov x«Tei TtavTO, Trtif ou;î
u(rainque, ex quibus cuiisistil naturis aique ;ipperli- y.ui iv Oe^.iati Tfl x».6' riu.i; ûaixji xm tvepyeia ; AijJov
IjS S.\NCTI MAUTIM PAP.E I «24
yap Jt« i'5toTiir ^yjtzi) T«x«0'i;fjw..-oOt7ix,- za5i!7Tivr.=-v. A iieiilibiis cis leni n.iliii:ili!piis pioprielaliliiis perfe-
ovTiwor),- auTnf ivifiyna /.'A ei/ijTcf H; avaipo-jut- cliiin esse iii oiiniibus, :ilisqiii; i.intuiiiinuilii pccoalo,
j.
tri;, xat i <^\im; ujTri avvavatptiT/i iravTMf. oi; ohy. £Tt pneilicarunl. Si orgo pt^rfei liiin in nraiiiliiis, qiio-
j-vjîjouivii 5ii T>){ oOowSvf ôpaxTncttoOTr),- «•JrrW in(iili) non cl iii vtiliintilt' el oiieraiionc scniinliim
yvTt/nr iSiOTriTOf. ^to xoti i(7«fiOtiovr TCtf rvvMWvatf no>lrain iialnr.iin ? CfrUini esl eniiii, qnia propriel.is
aJTOv )r«e' urroTTy.fftv ^•jtjsffi, 5uo T» ovrou Ge">r,ff£i; y.at 11 iliir;i|is iio.4ir,e siibslanti*, cnnsisiil esstMilialis ejiis
t»ipyei7.s ^ôovetv oîv jra^ aScSwzK^rfv , ^youv «/TitTTOv operalio ci voluiil:is ;

qiia proprielale anipiilata,
nu XTtCTTnv, 6»i«v xai «vSfMTtivrjv o-Jptfuci? ^vofiEvaf utii]iie ct ipsa iiatura ciiin illa periiiiiliir, tpiia j»m
xae uaOTuc-uiriv o' tovtw- \oyoi Tj) T:pv.%-.i "zoi-j ^j:na'jn- cognnsci natura iiullo ukhIo potest i>er ;:ssentialrni
aWeivf zat ilesignaiiiuin rain nainr.ileni pri»prii'iat«ni. Propterea

fiaTwv rjuwv crrcty-vTtf. £ f ajro5;iHtv Tiif ,
wa«Tif uTC/jl.autrovTEf nltavrBf azTtvof. Auiwv ouv rwv et pnri iiiiinero uiiilis siibslaiitialiler ei iiaturis,
TaOra ?tJa(rxovT'.iv iftaf ayitav UaTOwv T^v cvfetav oo jV, ejiisdeni voliiiitaies el operaiiones sapere noliis tra-
i)7ouV Tov 'l.pOoS^ôv rriffTtv «irwfft/.fASvoi T£ xat ccTroAtnov- ilitleriint, lioc esl, increiitani et crealam, diTiiiam et
a 5f £f, inopfJOnnav rri 65 liuinaiiiHn, colrereiiter uniias, iit leslanlur verlia en-
Tff 01 i,'u6£vr£f ovTtxfiftEvot
Souap, TOuriffTt t5 rtaxo7rt7Ti-< Ttiv nini actilius nosiiis in approliaiioiic «eriiatis iiisrrla.
"tou Ba)aaf<, Tou
«psTixwv, xai T« avTOVojjtia Tijf Triivrjf avTwv ^=x^(3rv- " el siiper oniiitin ritliuiii solis liilenti». Igiinr eo-
riiiiiJ> III saiicuiriiin Cainini, qni li.ec iios tlociienint,
ffov, xat T^ avTtloyiot zi; a7i£tOiiaf avTwv E7z>r)t,uvOn-
iriovrirat, yai vhjiDm av.Sôt, zc/i
reclaui vi.iiii , Imc e-l, orilioilnxani conressioiieni
ffav. uaTtptf ovTEf
siiperiu') iliili 1'iiiiirarii verilaiis resiniiMiles ae ilere-
S-vipa (f9r.vonupi.va ar.aptia, 5tf arroOavovTa xat Ex^t-
'ovra T'/f t^:'- liM(|iieiiles, aiiibiil.iveniiil ia i'iifi)i H.ilanin de llosor
?'d!>6vTa, xOftaTK aypta Bal.aaav; tijrt^ypi
ffxoTouf stf a iiva ztxri - {II fei. ii), lioe esl, iu piTlitlm Irerelieoiuin, fl in
T«» «fff/uvaf , olf 4 toyof T'.u
îrrai jii, pLizaSai.tousvoi; u>.'/.a tij5- xazit-£, tov fto- spaiil.iiieo eoruio errore irliusi siinl. atipie iii coii-
,
Ijfffiov Ti5f oir.eia; ulceneto; , a'j>6Su; lây.ovzi'iov(Ttv Iradiclionc iiioboilieiiiix siia; ubtlniaii sniii, fdera
CtTtvlf it'.TriX)aia-j rnv !«Xri9£i(r» toO 0£ou £v Tti iÊvOJt, exisliiilei errori», d fiiifct» jiiie a.jun, nfc noit arborei
xai tffj?aff6n5av xiu Kpair.ptvav tCjv EVff«6tjv Trjf iiuUnnnutes, infrucluoue, his morhnr, erndicilta' flu-
]ta6oX<x))f 'E/x^r)ffiaf SoyftaTtwv , Tct Tiiv a^ÊTtztiv clus ferocet mans, >p'jtnante$ proprias coiifutiones,
nironiftcva ffuyypaaaaTa TrÔf T'j Triffc T/soiroif ff:rou- r/i/i/iuj caliiio lini^brnrum in <Ftfmu"t eontervnln esl
2a^stv TOvf axEâtOTifiouf OttLâi miniine posi.iieiiiihui {hid. 1i, 15), setl liiic itluc<iiie
, n rriovrjffKt , ri
f/Wf Iv Kuoioi ftovtutiiTEfiouf, 'OltE^ n~ri xat it? ro).ôvf

iiiaculaiti prii|iii:e b.ereseos aii»i|iie liniore jact:inti-
T«jv 6uff£'wv icvSpiiv iêtpyxaavro aujiarir.oic TO',JTOuf liiis : Qui commiiiarerunl rerilulem Uei in mendaeium,
,
^
xa)mrroii}fft/vT£f, £':t£i5i; ipujîxiif ovx eîTyr^-jcav, rn vi- tl coluerunl (Kom. \\, et prseposuerunl raiholics Ec-
rpa Trjf auTuv TTpOTpayivre; 6p(ioSoô-j rritjTEuf itf' oi; clesi.e piis tliri-inniliiis b.erelicorum sctlueli.isa con-
,
oti xa; aroiiov; aurtiv irpaêi.; rai ru; a-07rMTi,oovf seripta, pro|>erantes niiinibus iiinilis aiit ileeipere
XflttvoTOfxtyf aâpatropievoi. x«i Tti att76r)Trj/>ta txat}xaa- siiiiphciores, aiil perset^ni ens qni in Domiiio \if.r-
V.pitvot rri( rapSut; xarti Tov 6£toy '\tpt[jiav, ot £v fta- Biaiieiit. (}uiil |Quod| jain el in pliires orlltiiiluiEos
xajoia Tj fvrjuri Tt poriynaaiuvoi Jiuii; u.pxttpei;, oux viros operaii giinl, cnrpiiniliicr ens afficientcs, qiio-
IrauffavTo pLap-:\tp'Mtvoi xai Tapaivovvzt; (turoff, £v- iiiain aniinam captare non valueriinl, in pelra or-
doOvot Trif TOtouTrif auTuv alpifjtoii xat 7rpoff£^9Etv td lliiiiloxa- iiilei illoriiiii cnllisi. Iileofjiie pnipler pra-
vyeatvovffr) 5i5affxa/ia, uriTror^ opytrrO-Q K-jpto;, rai arro vas eorum atriiiTentionrs, ct praviora nnvilatis eoiii-
Jouvrae T^Viiwf £z rii; oSou twv 5f/at'..>v, Vyôvv Tiif iv- ineiila, et in interiora conlis. jnxi:i lieninin Jcreiniaiii
<T£6ouf tuv oyiuv itarpuv ofto).o'/iaf TouTO o£ TrfovonTt- (icrcm.iv), coiiiiirliaii c.Tiliolica; recorilationis an-
XMf ow ftovov ouToe jrcTOtiQ/otfftv , i}.y.u xai erepot 7r).Ei- lecessores nosiri pnntilices, non desiiieiuiit adino-
<XTOe TOrV Itf 5t7^0^0Vf ETTafîaf Trt/yJOtXOUVTtklV Evâotijv nenles eos el conlestanles rccedere a sua hu-
criffxoTroiv, n ftd)X'.v £tir£tv, olox^.rjpot ctuvoooi Stti Tiiv jnsmodi lixresi, el sanam docirinam ainpleeti, ne-
oitiiMv quaiido irnscnlnr Dominns {Psal. ii), et |.cnanl fuii-

ypau.pLitToiv ovx £x£tvovf Trf OTpEitouEvoi f/<jvcv p
dtop6fl)ffaff6at rnv otiiEiav atfi&ffiv, a0.a r.ai riuctf a\iT'j-j;, ditiis de via justonim, hoc cst, pia sanctoriiiii Pa-
nyow» Tov iitsTepov itnoaxoktxov Sôvov, EirEu^jopEvot, Iruni coiifessioiie. Hoc aulem consuliissiine iion so-
xai irttpiyyviivti; Siawcarnvat xovovtrtwf, zai ptri /Jte/pt liim ipsi elTeeisse noscnntiir, sed ct alii plures di-
Xii.ovc Trapeaaat vrfiOft£vr)v £v TOffOUTOtf y^povot; xa; tou versas proviHcias liabilanles reverendissinii episcopi,
6lou xa6o).ixaf 'fc!)tx).r)ffiaf T/iV Ttjv ivotvTttuv xatvoTOuiaj. el inajus cst dicere, genei.iliinies symidorum per
06£v Ex jrotiiTwv ff;iê3'Jv aya7rr)Ttzt«>f u7routûvr,(7x6u£vot siia scripta non sobiin iiiTiuiines emendarc pnipriain
Twv tepiwi, oux Exîvav t6 ovf auToJv ctffaxouffae Tiif ftkivH; hxreeim, sed et nns ipsos, itt est, apostolicam no-
xuv Traâxaôuvruv c.'/TOvf, ©ute tov au;iêva Tiif r.up- siraiii sedeni conjuraiites , et protestaiiles crigcre
otac uvxuiv &fta).Kâv £ f To ITrtffTîâi Trpof Kv^tov. secundiim regiilarem ancioritiiem et non usque ad
'AiV oTTi^ j/rjoi jr-î Ttiv airii9o'JvT»>v e Kufiiof , tovto finein per lol ternpora pcrmiltere conlrariorum no-
/lii iiri TouToef yi-/£vr)Tae. Aiyee yip 3tei tou jrpoyriTOV vitatem sanctas Dei caibolicas depasci Ecclesias.
Oti e^KiriffTiiXa irôf auTouf ictijTan Touf Sou)iovf fiov Ideoque ex omnibiis pene sacerdoiibus cuiu chari-
Tojf rpofriTa; iaipa; xat ooBpou , xai ar6ffT£i)a x«i laie admoniii, non in< linaverunt aurem suain ad
tii» itff«<.Vffayôv, xxt ov itpoaiij/j xo ouf «littuv, xai auJieudaiii vuccin posiulaiilium cos, ae-jne cordis
ns EPISTOLiE. — EPIST. I. m
siii cervicem roilig.ire voluei iinl, iii convfrlerenliir A iirrlnp^m to» t/5«zd)io» «Otwv vnio ir;Tp
ail IWiiin. Sed ()iiO(l ail Hoiiiinii'; de innheuieiililius, o|iov)jTKv fAou fffOdoaTovp di\nip'i}a'xi z/; oOoOj- «'jrw» •
linr el in eis firoveniie ceriiKii est. Dicil eiiiiH per /.ul nf>oc':ttvM UâfM-Ti: ty' KpKiTiatf. Eo-irou-WOn yia
prinilieiam: Wisi ail eoi omiiet icniu» meos proplielas, auToff vpof rn Mpi»roTriri ToO liaT-ipo; xnc rnv
, aii-
per diein consuigen» dtluciito, el mandavi, »1 non o«- Tou fljiTTiT» 6i«o-yijjii(rat ji«t cSfzfidttt , ii autôve
dierunl me, nec iiieUnaverunt aiirem iuam, ted indura- TUTrou z«Ta itovrjpuv eiirijyflatv ocjx^v yeyEvijjaevou xara
vervnl cervicem Ruper pcliain {Jerem. vii). Qnam viUs TTK ift'j«nTciu liuwv Twv Xpiaxtayii-j Ktaxiui, mpa toO
f$ facUi, iiiinis ilerans vias titas {Jerem. ii)? A(Jdere -/ainvoTKTTO (3K(T(Xt<ur, SiayopsutravTe» ev «ut'» xv tvttw,
pcccaia siipcr pecc;il:« pruper;iveruiil, liuinanitateini ftJJTe (*i(«v fuiTS 5uo SeXiiTetf hcpytiac, TOvrefrTt unri
:J
&i|vai()ris atque (Jeititein ejus blasplieiiiure ac de- @>tav f«iJT8 avfljOojrrtvjjv 6{ir,<r(V x«t ivioytixv eVauToO
tcgare per iuipiissiiniini typiini, qui ex iniiligna in- Tou X-.iTn/JOf ijfûy Tt»a t«v rravTwv 6fio)oyeiv. aXX' t»
Uigalioiic illoruiu lactiis est contra iniiiiariiluiam tr.ttxipa. fjiitt loiniv xa/ O^J/t uovov to xaT'«uTMv «v-
noslraui Oiristianoruiii lidein a serenissiino principe, 9i!i>n-'/T«Tt, X(!tVToi'jf vnap/siv «vrov, «veliiîiiTov Tr xal
deliiiieiites iii eodiMn lypo. nec iinani iiec du:is vo- avtvicynxov , nVouv avoJo-iov t£ zai avvrrapzTov, iva Totj
Uintaies aut npcmlionet:, lioc esit, neqiio diviiiain ra/oiloôt; (i'pSTf/oti ffwixoc<).),(.iffi TO()f ooOoSoôu; Il«-
ueqiie liuinaiuni volunlaieui el opcratioiioin iii ipso **
-zioo xa* Tacf xr^v fBe^JiXojv avf^puv ffovotlc, iryouv TO
S.ilvaUirc noitro quenipiam oiiinino cnnliicri. Iliec uo OiJooa xai ivspyiia rrwcâpvrttfiva.t Trotijtruffi T'/f TcTiv
auteiii pr:eJii averuiil, ni iiou siiliiiii in hiiinaiia ejns OtoX y«v 5(dx(T>;a)io(j, :Jto( t«,- 5jo tou outou Xpittou
iiiiturK, icil ctiaiii iii ulriu|iie ouinino ciiii) sliie vo- vsAriTfti xai ivef3yei«,-, oiajrsp ouv x«t yucreif i3V0)fxiv«f
luiil.tte cl o|icralioiie , Iioc e>l, alisqne nntora cl uT\iy/\iT(o; xai aS aipixm;. .(rnicavxt; napajo;iia(, r.ai
essciitia csse deiinulieiil, (luiiicniis coiii piMliclis h:e- «V y//ijrouf, ôyouv (ixaTazpiTouf uircippêtv eirt Taff ol-
retici» et orlluKioios faires alijuiant, ci cniii scele- xttccif ouo)oyi«(; -ou; a('f>£Ttxouf , TouTeerTtv err* «utn Ti)
ro&oruni viruruiii vuciiiuii, lioi" ''st, uii:i Toliiiitate el Trêo.euo/isvii rrap' auTiuv at« OeXiioet x«i Ivtpyti-j, r.al
nperaliuiie, pariler dcnegari racianl Oilliodoxoruin Tvv «UTnv £? «veuSuvou 7roiv:of sy_siv i^svOtpiav Touf ev
dottrinas, id est, duas cjimleni Clirisli voliintatcs et Tot; ooy/jtyfft OfaCe6Xi]c>civouf uipixir.o^'j; Tot; ev «ueuirTo*
opcrationcs, siculi et iiaiiiras iinilas incdnruse et 0(0«(Tx«).i(i( ^caêôofiivotf «ytotf UaTfûfftv' oirep Tiif
indivisu, pruinulganlcs illicltc, cliani siiie reprehmi- xa%hjfi: 'Exx)i;o-iaf Touf iepojf av«Tp<ir£i xavovaf,
slune, vel condeinn:ilioiie, coiisislerc iii suis con- fxaXXov oi ni.ani xfii Btomtvaxoo ypayfn Tijv offtav Je»-
rcKsidiiilius lixrclicos, lioc cst, iii ipsa, qiiae ab ei^t Xttîv, imSaiihii a9uou(7av tov svoyov ,
f/iJTe fuiv ojriîit-
pr.Ti'dic;iiiir, uiia voliintaic et oper.dioiie, atqiie ea- yii\tQu.v cruv t'.> ctvatTioi tov urctiTtov /toiixocTOi. *Xvtiifta-
dein siiic periculo llbcriate pcrrnii eos, qui in do- /0» /t)p TouTO xai fleiaf Stxaioouvnf idXoTptnv. 'K,nsiii
gnialiliiis re|Hchendtintur, lioerelioos, ciim eis qiii lii 5« x«i ToOro ft£r(lT(jv «XXoiv oi 3t'KavTiaf eTo),(iUffav eic
doctriiia utqiie in fiiiem irrcpreheiisiliiliter dcluce- diXsap T(uv «Tr)ouaTepo)v x«t cruyxa)vi^tv tcov iSioiv a:0-
scunt. sanciis falrilxis : qnoil iilii|ue catholic:^ Ec- vn;jttTi.>j,i-ppxfMC inofnvaaBat xai ciTrei» Tcii T^f a-Twv
clcsi.r s:icratissiiiias rc;;ula8 dcslniere cerluin est, ctoeSouf Kouvnxoutttt aGioata Sir/fAttxtt, xa\jxa T^f eutre-
niagis niilem tniiiis a Deo iii8pirat:e doclrinc Eaii- Cei/f xjnttp^tiv xa Soyptaxa, a nttpttotîtxyfftv iûtv oi
clain praedicatinnem, qii:e niillalciius noxios excusnl, ttn' ap)(^fii aCiTonxai r.ai \mnpixai xo\> Ao',nj yevoftcvoi,
neqiie lilieral dc jiidicio culpanies ciim Innoxiis, x(S( o( xaOi-ôf TouTtdv 8i(i5oj;ot Sjojtvevo^toi t^; 'KxxXtj-
boc eiiini pravuni el diviiidc dr(|uiialis esl alieiniin. (riaf llaTCpef, xcci ai a./iai oixoupcevtxai Trevre (tvvoSoi*
Quon aiu autein et illnd cuiii c.i;leris conlrarii pr.-c- irpo<TTjxovTwf Ufteif ^.OyiCTCcttfvoi iôQtpov onupy^stv x«i
BUiiipseruiit, in deceplioiie siniplicliim, ci coopcri- 6s[«f (i-/avaxTii(T«Mf irp(>êvov, xo xa\>Ta nupiisiv ireXe-
mcniuiii tiiaruni pravitaiuni , in scriplo audactcr fioOvra TiQv xaQoXixiiv 'ExxXiJaiav, tv« f/ii xaTaxp(0(w_tt£v
proferrc iinpiissinix' su:c novilatis iiivalida dogmala, (if areXetf, xai «yvftv«(rTO xexTiiftivot tcc aiaOnxnptu xfi(
tiicciites lix'c esse pieiaiis dojîiiata, qiix Iradide- i|/u/if irpof otcixpto-i» x<«iou Te x«i xaxoO, irpoOijfi&if
runl lii qiii ab iniiio spcculaiorcs et ministri vcrbi rj x«P"' ®"'" o"vvui)Xufl«uev «v TaiJTij Til tmv 'Pufiaion
f.icli sunt, et sequenies successores eornm a Deo yt)lo/piaT»i ;rii)et, irpof êSaiwTtv fiiv T'iv euffcSî»» TnC
iiispiraii iLccletia: Palres, sanclx ct univers:iles 'Jixx)icoi(xf rtnpyyuaxoiv, avaiptcTtv Se xoiv etstCuv xiii rar
qainque synodl, idcoqne consut.issiiiie pertractantes voTOfxiaf 5'.yfAetToiv, fjtiuiiffet TcT)» nporr/naaacvuv fiuaf
lerribile esse el diviiiam provocaiis indignalioncm «yiMv nr-rpijj», 01 Tivcf c5 ciAtxpoouf i}fXovoixf xai rnr
bic omnia despicere, qiia; oppiignanl cilholicHir. eni TO auTO Osoyt)iouf (TuvtieuCTCuf , irc):cr«v xaTo^.yiKTcr»
Ecclcsiaui, ut ne coiideiniieinur, ulpote impericclus a pcatv, xai ircvraf ixpt^nâavTO Touf a peTcxo'jf, fiXcw»
abpie inelficaces habcnles inlelleclus snimee ad dis- dtpuaovxti cx Tnf ir>«vuf «utwv xry xaOo'i.ir.fiv 'ExxX»-
cernendum nialum et boiiuin proinptl secundum aiav •

intiSf) xa ex (TuvSpOfiijf (cpaf , nToi irvcufi«Tixiic
,
Romana ayioiv UcnpCiv, i^y^-jpsa ty^tt x«t

graiiam Oei conTeiiisse dignoscimur in hac ytvofisva ffufi'ô>viaf
quidem «x«Ta.u(i;(i]TO» xaTic Tdv av-txitfi£'vO)v Tr/.< Svvctfxi»* « KnJ

Chrisiianissiaia civitate, ad coiillrmalionein
piissimarum Ecclesi;e praedicalionum, condemnatio- ffTOuarof y«p, yuffi, Svo n Tptwv uapTvpejv OT«0vfffT«»
iiem aulein iinpiissimorum noviiatis dogmatum, pcr »r«v tV/fta, I xat" «Tii a-irapriov ov xaxs'' f ttnopftc/fijsxat, »
sanclorum Pa- x«i- « 'A5e),ij.of uiro «SeXjiou |3oii6(.ufi£»cf, (if irii/if io/ypi
timililudineiu deccssoriim iioslronim
iruBi, quiqiie per sincerain concordiam-el in idip'- x«i ui|<u'/n'> i<T/yttoi iiomp T«Oc(<tXtc«fij»ov (iutiiiiivi^
H7 SANCTI MAUTIN'1 PAIM' I (28
(5 ;(aO(y, (if «rpriTai •/«! lif/siv /aTa Tr;» a'U«ip£Ttiv xoi- A sura Ueo aiiiabileii) convciilioniTH , (leslriixcriint
vwviav Tou 7r»;u^«T0,- CTrt To avto CTVv£/6ovT£i-, e^TjTouJti- li iTPsiiii, et oiniies lirrelicos siip''rassi" iioscnnlur,
(raus» 3i(f 7r;ia|f.j; u7rofiv>]ptaT(jv 7rapiW)i).ae£iT0atxaT(i cripieiiles (le errore eoruin callioliciiin Ecclcsiani.
JiaoTO/nv sy/f(vi), tvt! toIv ayitj» naTfi» xoi tiwv o(- 0"* enini ex sacia conciirsione, Imc est, spirilali
Kouumxwv TrsvTi (TuvoS».» (cpti 9ca7ri(T(iaTa, xai Tti Soy • consonanlia sanclornm l'airu ii exseiiuunuir, vali-
ftuzu. TM» iri(TT'Jv «(jotrixcjv, Ttîv T£ 7ra>-/ifiv xoi Tii» ilioreiii lialienl coiilra ailvcrs:irios el ineipiiKnaitiJein
vuv ajafMinuv xarii zfi; itio-Ttuf fxiTii rn; (i(7£Souf ai virluiein. In ore eniin, inc|Mil, duorum vct trium le-
xin «x5!(7j(uf, xai T'<u «fffSjTTEOou tujtou, Trô; to Sei- stiitm slatil omne verbiim {Deul. xix; Mulih. xviii);
fat radi Toff 'vtViyyima-jai Tiiv Staj/Of civ tou y wtoj xai el : Funiculiis Iriplex difficite rumpilur (Eccl. iv);
TOu ffxoTOU', Tiyvj"* Tn; iturfity.fii tt\rjîia^ xat t:q; a'p£Tf et : Frater qui udjuvotur a fralre, t/uasi cicitat ftrma
riif x«xo5'5taf, xai ti; ow5£uta xotvwvia toi; aiîiiy-oii {Priî)L'it. xviii); pri^valcljil aulem siculi ruiidalum
irtuo/ii, T(n( to-j; «yiifj; Tlaxipa: , aX).« y.a'i' ooov iniperiuin. IVopierea et iios, ut dicium tsi, secun-
«Trsjrowtv AvaTo)ai «7r'j XvofiStv , TOffouTov «Triôutrtv (lum indivisam coinmuniunem spiriliis in idipsum
ot aiTtûc atf ITtzot 'ôyy T£ xat Siavoia Twv ©io/oytov conveiiiciiles pioperavimus per gesloruni seriem
inS-.iv 'OS-v TOJf ;i£v «-^tou; llaTEta; o^taTtzrT); ir.u- compariitionein adinvicem per disiinciioiiein digcre-
fiffafitv, fi.T« TTavTtiJv Tiv lipiit auToiv xrjpuyfiaTf-iv, z«! B lain (•flirere, lam sanctoruin Pjlruni et univcrâjiuin
irivTtov T(Mv auv i.otfv titnxf.ivui t-uTou; t£ xai «ina (|iiiii(iut! syiKidorum sarias proinulgaliones, et do-
Tou; pniaia inndeliuni h.Trelicorum tam
irfO(rJex'>,^'»*"'' 5e 5u(r(r£i?£(";
«'f ETtxouf ivEÊaa- , aiiterioruill
Ti(r(//«;v aiTa 7r-/vT<jv twv (3£?oW «vt-iiv SoyuLuzr.tv x«t (|iiaiiique nunc einergeiniuiii conlr.i lidt>iii, cuin im-
Tn; ««6oui tzejffj',!; x«i Toii i.îts.-jTipm xuTrou, x«t I''* eoruin eclliesi, neciioii iiiipiissiiiio lypo, profe-
irotvTwv T'j» TouTot; iits T(uv 7ra/>'auT(w» ExSoOEvctJv ^ ronte.e, ul oirtnilius ostciidaiiiiis relegeiilibiis dilTe-
«xf ow(*i'v(k)v, ^ SiExStxouvTtav, i u7rE6a7ro).oyoufX£V(ov aj- reiiliain luminis el tenebraruin, lioc 84, clar.e Pa-
rwv, tvB xoi ufist"; TravT:; oi xaTct 7rao-«» 7rafoizou-JT£; Iruiil doctrinse, et tiniiileiilx llXTeiicoruil) vcsanix,
niv otxouf*ivi;v EuffsSEi; x«i op9o3oôt, T«uTa Tra^' ijiiu» C •l"''''

""'la cummuiiia ila-reticis existunt cum san-
(wriCw; npax^îvza. vivJhxxovte;, ei; citryaX.tav Tii; *''* lîlribus, sed ijuanlUMl itistat Oriens ab Uccasu,
xaSo^c-^n; 'Exx><3(7i«; (rufxjitkivtj; «(ifv Tti ofxota TT;a^nrt, lanlumque dislanl iinpii hxrelici verbo et nienle
xal xu/)(ia>)T£ f/£v TttivTa; tou; «yiou; OaT/f a;, iyyaufojf •> Deo inspiraiis viris. Propterea sanclos quidein
ajvanoOvTs; «uToi; T£ z>i iiufv £«'; Tr,v o/!6()5o5o» 7rt(7Tiv, Palres sentiîilialiler coiifirmaviinus ciim oinnibus
«'/a9£fi«Ti(7>]TE Se x«i 7ravT«; tou; aifsTixoJ; tou; Tra- sacris prxdicalionibus eoruin, nec noii eis qiii no-
).«i xeii »iiv, «uTiiv Tri» «•/«ojTiiTu» ^fi(iv niuTiv avatow; ,, biscum sincere ipsos et easdem suscipiiint. Iiiipios
no>»iiMffa''T«f, f»jT(i Tn; ««Sou; Ex9£iT£to;, x'.,ci tou «(je-

' auiem h.t'reticos, cum oinnibus pravissimis dogina-
Ctaxipcv Tuitou, xaJ twv touto»;, ^Stoi tiu» «TOTrtj; ex- libus coriiin, el impiam ecihesiii vel imjiiissimura
T£Of»T(ov 7rof5'auToiv irpoaSt/tijtivav, Iva xapiriv euue- lypum, el omiies qiii eos vel quidquam de liis quae
6ou; of<oXo-/t«;, t^v tiu» otxEioiv x)i>)po-,iof*Ti(r7jT£ ffoiTrj- exposita suiit in eis, siiscipiunt aul defendunt, seu
piov. Ato TouTo yip ta nup' fipiiiv vjzip rri; xaflojltzn; verba pro eis faciunt in scripto, analhematizavimus,
'CxxXnvia; iruvoSixiuf npa/Oivza. Ku.-iza/w Tot; 7rei<7tv nt et vos oiniies, qui por omnpm terrarum inhabi
•TTEtûiv, tva To Tou axoTtou 7riiri; <J(7avTE; ipyo-t, rijjni! lare noscimini pii el ortliodoxi, h;pc pie a nobis gesla
/xEv EouTou; a»euBuvou; ovt«; yvujiitjejfiEv £vtl[i7rto» tou cogiioscenles pro liiilionc calboliC3e Ecclcsia;, coii-
8eou, x«t Tti» ex).£xTo)v (iy-Êitov, £y' tS» Ctt' «utoO ypi- son:inler nobiscnm siniilia cxsei|uainini, el omnes
6iiiT0fjtE9« ,
fiETti T(iv TauT« Ttap' ijiiwv 5=;ôy.£v(jv raza qiiidem sanctos Palres conrirmclis in scripto, conso-
Tw owToO j.oSsoi» ETTcpîveia», a-va7roXo'/iiTou; Si t'j J; fii))
iianies illis nobisqoe in orllioiloia fide; anatlieniati-
irit9ofii»ou; aTToS: iûfisv, ti; ouSjtiiav e^xovTa; izpiâuiv zetis auli'jn omnes lijereiicos qui prxsuiDplive haiic
«Epi Tij; lauTwv i»ti5T(a; /iBTct Tjiv fa'iip'^<iit zri; Uln- oliin el iiunc expugnaverunt, una eum scelerosa ec-
Ctiti;. AiÊiyo/) o ôpwE.iiiri JMov x«t E').a>»(T« auTof;, Ihesi et iinpiissimo lypo, sed et qui eos, aut quiddam
ifi«/>Tt«» oux it/ov" vu» li npifaaiv tux exouui 7r£f.t [)
<le liis qii38 ab eis iinplicite exposila siint, siiscepe-
T^; o;jtaoTi«; oOTtli». Kai 'A7ri(jTo)o; Er^ri- K«Tavo(ifx£v rint, qoalenus fructum piae confessionis vcslraruin
aXWou; et; jrapo5u<Tficv «-/(iTrD; •x«i x«)iv £/)7(uv, ft^ animariim h;preditaie valealis s:.lulem. Proptcrea
i7xaT«),«7ro»Ti; Tiiv «7rt(7u»a-,o)-/))v iauTuv xM; i9o; Ti- eniin ea (|ua! a nobis pro calliolica Ecclesia synoda-
etv, «)Jl<i 7ra/i«xoloOvTe; x«i toctoOto» p'iW,ov, oorov j3)ii7ro- liter gesia sunl, omnibus direxiinns, ut nostri studii
uev E'y/iôuO"«v zriv riiiipav. 'ExouTtiu; yap afx«/5Tav6vT(uv pcrrnlentes opus, nos quidein ipsos innoxios esse
rtuiiv, f*«rti t6 )a?siv Trjv E7ri7va)iTiv Tn; (i)))9£ta;, 0'JxiTt approbemus coraiii Deo ot elcclis angelis, anie quos
ntpi tia«pT«wv (iTroletTrETat 9uc"ia* foStpa oi Ttc £x5o^)i ab eo jiidicanili siinios ciiin cls qni hxc a nobis su-
xptÊui;, x«i 7rufj6; ?))).o; iaOittv fii)).ovTo; tou; uitEvav sceiierinl, iii teriibili ejus advcntu ; inexcusabiles
Tiou;. orS^fxev yip tov e 7rivT«- •EaoJ ixSixTiiTt;, iyCt iv- ai"cra eos qui non obediuiil, deinoiislremus,ul pote
Towoo^JjiTo), )i7£. K0/5to,. Ou x«f'^ «tr-^=()(:6fx£vo; ,),(x«;

"""i"" ''abenles occasiniiem pro sua perfidia posl
icp^szacixu liyov Kai oÔ, uii' «vB/xî^rou, ),a>,)iTo» Tof;

veritatis osiensionem, Do.nino diceiile : Si non ve-
«'otf Tov )k«oO (Tou, xai iptU 7t/)6; «utoO; •

m ty nv av "'"«'" «' '<"^«"" «" /"«'"»f"«, \>tC(alum non hnbereni
inO-loi f.oa,faia irz' aJziiv, xa« lieo. o )ai; zHf rn( av """< «"'«'" excusaliouem non habenl de peccate suo
(•''"'••• »^)- ScJ el Apostolus ileruin perhibel Con-
3pu,nov £-»« ii aOt(i» , xat St^jjouirtv auTov «Otoi; etr :
129 EP1ST0I.;E. - EPIST. I. i:0
sitleiemus iiivkem in provocatiune charitalis et buno- A amizv, y.xl iS-n rr.v fo/x_«'«v £p;ôu;vijy firt :.'.» y.",v. /.«1
riim uperum, rion deseienles colleclionem noslrain, T-lr(<7S! t>j iraJ.irty/t, xac anu-otvtt zm «u, xai a/oJ7(i
sicu( es( consuetudinis quibustium, sed consolamini, et ai:ouffaf tiif ^wvf.f rrii ^'/XTityyo;, xat firi yui.uSi^.ra'
tanlo magis, rjuanie viderimiti appropinqtiitniem diem y.otl £7ri).9jj ri ôtifctiu, xai \u^rt aOr&v, to ai'j.ot auToO Er:i
(Hebr. x). Voluiilarie enim peccaniibus iiobisi posl Tii; zEyxlrjf auToO lareu, iri nif fuvij; Tnf aa)itiy/of
acceplam iioiiliam verilalis ,
j;im non relinquilur azoO<Taf, oOx 6}iuXii;aT0" TO «laa auTOu ett' auro» ear»t.
liosiia [iro peccalis ; lerriliilis aulem qiiaedani e\spe- l\«i 0'iTOf OTC !yjâ'aTO, Triv ^•j/bv auTOu £|jtX«TO. Krc
cialio jiidicii, el ignis atinulalin, qiin coiisiiniplura 6 CTXOTTOf Eav t3i7 rov ^'ouyatav ip'/^f}y.ivriv, x«t y.n an-
csl ;ulvers;irios. Sciinus eniin diceiiliim ; Miki viiidi u.uivrs ri, auti-nr/yi, r.ai o iaof tiri ifv).«;>jTai , ji«i i).On rt
elam, et ego relrihuam, dicil Oonnnns {Detti. xwii). foutiâix , v.-xi XkSti i% «UTuy ^v/ric» , aJTfl St« T^y «vo-
Propier quod prxmunieiis nos pr<i-cepil, diceiis : Et niav eXn^Sn , xat to aitxa iz TBf Zîpof tou arona\> £»-
(II, f"i/i liuminis, loqiterc ad fdius populi lui, et dices ^r.TflO^w. I Ato fiaffrupiiiiQT: •nHtatv fy rfi ff/JijtijOOv ^j£ax,
ad eos : Terra iupcr quam indnclus fueril gludius, et y.i/)ui ^no-iv iJ.<iy.upto: HaOAof , ort x Saoot cffasv «iti
tvleril pupuluc lerrce iiiiuiM vnnm dc nociisimis suis, Tou «luaTOr TTavTwv uuuv. 0-j yap \jiritrret)jafuOa toO
rt coiiililueril eum super se tpeculatorem, et ille vide- /j>i o.vayyu\t'. Ttaoi rnv TrapuJoSitsav lifiiv Ex Tuv «yiu»
ril gladium venienlem super terram, et cecineril hur- B IlaTfiv te x«i auvoowv ocSoSoôv Ofio>oyi«v, Jci riit ap-
ciiia, ct unnimliaveril pppulo : audicns autem qittsquis tkj? wa^' ii/t'uv (ruvoSixif jrcjrpa-^fjEvtjv" llDou£/tt£ £.u»
ille ett sonilnin burcino', noii se observaverit, Vt-nerii- efcUTOif xai TravTi 'cy ~otfxvt&», cv fo ii[jtac To llvcOu« ro
que gladius, ei lulrril eum, sangnis illiuf suprr caput aytav cOiTo E^ctcxofôuf Ttotuacvetv T.iv 'ExxX.,fft-Jiv t6v
ipsiuaerit, quia sonum fctifrii:ir audivit, n non se ob- 6£ou, T,v 7r=î£7r«ti:a-«T0 Stei Tou iSiou aijutrui, 1»« fiviiit
tervavit ; sanguii ejus in ipso erit. Si aulem se cuslo- u;j«f e!'» atiiaytayin), -a -rapal.iyiôiuvo; e» »rc9«voXo-
dieril, animam saam salvabit. Qiiod si specu'atvr vitle- ylti ota T>if itl.oaofia: xai y:ivri; «TrttTDf. "EicjtSo to
ril gtadiuin vcnienlem, ei non imonueril buccina, el llv£Ou« cotiiTwf /iy;f Oti fv i<X'/û.zoi: yatpoU Cfnoirra-
populus non se cusloditnl, venerilqiê ytailius, et lulc- <rovT«t' Tiv£f ri,; utoTEtkjf, rtfOffe;ôvT£f Tttti'j-j.aat 7tX-/v>),-,
rit de eis animttm, iile in imquiiaie tua captut esl, yai £ioai7xxXtatc Saiûovtt.>v , ev uircxoio-et êvdoXc.yb>v
tanguinem aulem ejus de manu sprcutaloris requiram xiy.aM-znptiitapiiwt rrri ijiav (ruveiOMUtv. Vp-n-jnpilri ou»
{F.zech. xxxiii). Propler qiiml lesliliiainur niiinibus xat TTpotxeuxiaOt Iva pri ctueXOoTE et; nttpuauut). o» )j
in liodierniiin dicni, sicul iiiquil bealus Paulus, ûia rrpo3offi« TOf -/vijfir.f ipyaZirat , TOtf ft>i at<rT«uouit t^
miindi sunius a sanguiiic omniuui vesirum {Act. e<X»8ei(/, (<XX' «uSozoOo-tv e'v t>) 'jioixi/, a»S li» ti)v ityanrn
xx). Non enim sublraximus nos non aiiiiuntiarc ri,{ aX>iO;(a; oux ESe';«vTO, ei; t6 o-iiiSîvat auroijf . 'o y«o
omnilius quu? tradila esi nobis a sanclis Palrilnis et C ©Eof, Cfinif.aaro; iarixa.y.i>ii, TzttpilîiSe «uTof oui5e»«.
synodis, orlliodoxani coiiless;oiiem per ea qiiae nu- 'ExotoTof 06 TtetpyêTai urro to( ioi«f £>rt9uni«f e';eX-
pcr apuri iios synodaliier gesta hunl. Ailendiie, it i- zofiEvo,- x«i oeXiaôftevof. Etra ri E'nt9v/xia ffuXXa€ouT«,
que iioiss et oniiu gregi, in quo ros Spiritus sanclus Tixtet ufi.apriav ' n Bi aptapria arcortXtahtiaa arroxuec
eonttiluil episcopos legere Ecclesiam Dei, quam acqiii- fiavaTov. tlq ouy icXavaÔe, «SeXfiot fiou «-/«irr.Tol, 3c3<t-
tivit proprio sanguinc {Ibid.), iit noii sit qui vos de- jôif TrotxiXatf xBt îvatf ttef lycf oftevot' i)i« c«» iif*ccf
cipial aul seducat in siilitilitate sennonis per philo- ri a-/-|cXof e? oupavou EuoyyeXioTriTat «fti» rtap' l rtapt^kit-
sophiam et inanem fallaciam {Celoss. li) .^pcrlissime 6ofi£v fX Te TM» «yiiuv iJtTtoff TtXoiv xai Tiv v/xpirtaTi Harpiift,
eniin Spiriius sanciiis piT Apostoluin dicii : Quia in xai Tiiv oixoufxcvtxuv irevTE o-uvoSuv, «va9e^« tarot, iig
novitsimis lemporibits recedent quidam a fide. alten- rrpotipriKaiuv. Kat jcoXt» XeyojiE»' Et Ttf q/caf •uoy/cXi-
dentcs spiritibus sedHCioribus et doctrinis diuinoniorum. ^>3Tat rra^' o irapeXttSofciv e^ «uTwv, a»«6£fz« effre^. *Af>Tc
in iiypocrisi mendaciloqiiorum, cnuterialam habentium yif) <iv9j3tjir0uf ireiOojftEV, ri tov Peov ; i ^tiToOfcey irtSpu-
tuam conscienliam {I Tim. iv). Piopter qiiod vigilate jrotf apeo-xetv ; et c^Tt «vOfxJTrotf nfOCffxov, {.niriv ofianiîof
el orate, ut non intretis in tenialionem {Matlh. xxvi) :

DouXof , Xf eo-TOU SouXof oux a»qfz»v. 'Qf ouv rt.ptia6irt
qux nienlis Iran>gressio operaliir in kis i;tii non To» X|9t(rro» cx Tuv ;(f9iaT0]Wp(i>v «vSûv, «UToif etf «Oto»
crediderunl verilali , tcd consenterunt inigut/(i(i D 7rt(rTeueT«,T»v x«X»v it«f5«xxT«Wx»v fjts^ft TcXouf ûX«-
{11 Thess. II) , 60 quod cliaril:i!ein verilatis non E«T£, Stu llvsuftarof «ytou tou ivoixauvrcf cv ufiiv, e'7r(iS4
perceperunt, ut salvi liereut. Deua enim intenlaior artptoi Scfic^Xtof tou BEoii eoT»x£v £^1^^ ''''f atfaytiti
malorum esl, ipse aulem neminem tentat. (Jnusquis- T?uTi)V "£-/»0) Kuf5tof Touf ovraf auToO, x«i «iroffTrirw
que vero lentatur a concupiscentia sua abstraciut et «ito iStxiaf 7r«f o oyofi(c?«» TO ovofja Kupiou. Atowi,o,
illeclus, Diinde concupisccniia cnm conceperit, parit (i5eX»oi,T£<f PcSnXouf e/Tp£7roacvoi xatvof d^viaf , fiDSajcoif
peecatum peccalum vero, cuin consummalum ftteril, Twv «TTO yijf ycjvouvTo»», xat oOx «iro OTOjiaTof Kuî«v
;
gcnerai mortem {Jac. i). Noliie itaque crrare, Iraires Xa/.oOvToJV, npoaSi^r.aOt yara Tnf TtioTEuf TOrouf, n
mei dilectissimi, docirinis variis el exiraneis (Hebr. vououf , » opouf , n exfijiTEtf aToirouf , ytvtijCTXovTef , OTI
xiii) circumdiicti : et iieet nor., aut angelus de cwlo fieXXct TaOT« rcivTO ?»T£tv xai xpivet» ouTOf o T»f SoSof
evangelizaveril vobis {Gal. i), piaeter quod accepiinus eeof zai OTi ou3sif
' avSf»o>7ruy, tjv tiiffci jôfiTOf ai ofci/iac
tam a sanciis apostolis et probabilibiis Patribu', et aOriiv, vtzip nfiuv sijTauf6)9n, ojts ctf to ovofza Tt»of
uiiiversalibus quinque syiiodis, an;Ulieina sil. Igilur «Otuv ifiaaTiixOr.fiEV, u)X'x toO (TTuuftjOiVTOf uirejo nfuj»
eicut praediximus, et iiunc iieriiin dicimus ; Si quis ETri novTtou ntXaTQu, fiaXt5T« (jajiwf xaTKvoouvTet, otc
r«( c'«uTwv T» oizefo ooyfioTa xaraXvouffc» oi Ji' «'»«»•

tubis «vangelizavcrit privleT id qvod accepimus ex oi'
SANCTl MAP.TINI PAP.i: 1 V<'i
151
aitn ^:^<7ihl« ia avri; us- A ';»'«. "«"('""«« -'i'- W'"'" """'"' homniihus sunilemu$,
fitS. Ai-fti yip «u<ii<W
Traf o,ooj zai vofxoc ey' (iH Wto (//lii'.)? ;iiil t]i!j;riiiiiis Iwiuiiiibus ptacere? Si
furtilaa. , oi oxiSriai-at , r.ai ,
ffT«8)iff«Tat" xui «i o tOrof ixSaX- atlliuc boiuimbut plaierem , inqiiil bradis Paiiltis,
sauxou fit/)i<T5ei{ . J
Ift Tov tun-ov", ^ tiiv Kifr.vtra uier» ixitv , o oi )i7f.iv txr?- l.lirisii serriu non esiem {!! Tim. i). Sifiil ergn ac-
^*'' "'^/''ov OiXnTiv, « ivip-/tia.v, apa ttf a.-pibiis Clirislum a s:)iictis priiilicaloribiis, sic tn
Stficav «'X''»
ccvTuv ifttfus^ti TOUTwv cxmxipot , itaig ojv aTa9»i<r£Tai eniii rrcilitc, (lonuni (icposiiiim usque in rmcm cu-
Twv tvievrtuv )i aipifi:, u^»' tauTr,; xaTap7r,9£i(7« u.a)).ov, slttilite per Spiiiluiii sancliim, qui haliitat iii Ttibis,
««)lo,- xai uSiSaio; Mt) toivuv naptpx"' quoiiiuiii liriiiiiiii riiiiiiiimpnluin Oei slal, lialx^ns si-
i 7r«p" nntiv 'iic ;
/iscW.ov 5i Xuoftivn j8o,oa t«v stf XpiuT.v tov gnaciiluiii lioc : :\ot'i( Htimtnus qui sunl e}its(ll Tim.
fiivfl <r>!if
e«i» op9o5o?ov ufttiv rujTtv airjfiiroXiiTiiT» , 6« jpifovTef ii) ; ei tlisceilal ab iiiiqiiilaie oninis qui invncal iio-
T» TrtoffwKCt wytitiaf Z"?"'' '''"'5>: *>> avSoj yop-ii\j nicn Duiiiiiii. Pr(ipiei>;:i , fraires, profiinas vociiin iio-
naêtit J<T£Tai •
av£TTCt/.s yap o r./ios O-Jv tw raucwvt wti viiaies cviiiniis, niill iienns ecs qiii de terra cla-
(^nâvi Tov y'jpT'iv, Y.ai to avSoj auTOu iînzaty, zai n iiianl, c( non ex ore Domini Inqiiunliir, snscipintis
luTr^ffffta Tou jrfOTtliTrou «JTOu aiicJ).STO. 0-jt<u; y.at s aJverius riiiem lypos, anl leges, vel ilelinilifliies,
tiiojfffjf iv Twr; nopiiai( auTou /x'xpavOa<jixai, ivk ps Tji aut cxpoiiliones harelicas agnoscoiiles, qimniam
ayaTrij tou xofffiou npaTKai-xJjvrtaii riiJMii, pvOn xat «jpi g liaec oiiiiiia requisiturus et juJicatiirus est ipse glo-
«^(uv, t 'llyaTtnffav •ûp rnv Soi,av Twv (ivSptJjTrtjv waW.ov rix Doininus, cl quu nullus hoiiiinnm, qiiorum
ujrep Tiiv 56c,av tou ôvou 0£ou, > yai uiroTrsVufitv uhjivim sicui fenuin tlies illoniin, |iro nubis crucifl\us esi,
zpifiOiTi. *o6£/50v, «StXyoi, TO £fzir=ij£iv ets X''P''f ®'°" netjiie iii nomine cujiisquam eiirum baplizati sunius,
{tivTot, tou a;r'/âivO(iivou xai Xeyovrof *0f apvriutTat sed in niorteni Cbristi Dei per lavacrum regenera-
(II xat Touf Efxou; Xoyouj efiwpoirSev T<iv livSctJTMV, ap- tioiiis renovîii digiiosciniur, qui cnicilixus est pro
W)<rofiat xetytj aJTov e/uTrpoaBiv tou llaTpof uou tou £v nobis sub Poniio Pilalo : maxinie apertissirae consi-
Toif oupavotf . 'A7roxaXuirT£Tai yap opyii 6tou arr oupovou derantes qiiiiniaiii «i per se sua dogmaia desiniiiiit
Jjri jravov asfCetav zat aSixtav av0ptu7r<i)V, Toiv Triv ukn- connarii. Dicit eiiin Dnminus ; Omne regnum in $e
6;tav tv aotxu 7ro/£fxouvTOJV, n »rpo iSovtiuv aipiait. 4toTi divisum non stnbii (ilatili. xii), et omnis sententia,
TO yvwatov Tou 0EOU .
f avepov yiyojtv auTotj.
O 9£of lex, adversum se divisa, i.nn siabit; ei si typus de-
yap ouTotf ifa-jipôTi Stx Tt itjv ayitjv aTroaToitjv , xui gtriiii eclliesim, sed ei ecihesis de»lruit lypum ; illa
npo^vriii, xat OiSauxaXojv, xai twv o'xoufi£vtitwv jrrvTe quidein dicens unaiii liabere, hic auiem asserens
cuvoSwv, «Hv Tci SoyfiOTa voftof TOf xafloXtxijf 'Exx).>7<Tiaf nun unnm babere Duniinum nosirum vulunialem el
irripyovai. Koi Ofitjf tojtwv «jravTtav , Tijv oi;<£iav operalinnem : eigo in se diTi>iim esl utruuiqiie, et
tooixptvav xoivoTsftiav. MijSeif ouv upui; eâTroreiTtj xat- p quomodo slaliit adversariorum ha^resis, niaijis a se-
votf Xoyoif. \ii TKuTa yap ipxûi i opyv zou 6£ou ejrt nielipsa iiivalida et inanis existens, quain a nobis
Muf U'.ouf Tiif ajretSciKf fuj ouv yivKrOi ffuKaeTojôt destructa 1 Krgo nullo moil» per Iraiisiloriani um-
Twv Soyfio <uv auroiv, fiOTe xotvsJveiTS To"f loôt? kutiuv brain, poiius auiem corriiplelain dissolutam, Chrisii
TOtf «apTroif. MilX.v Si xai iyiyytrs, ejretJii cuvoSof Dei vestram orlliodoxaiii fiJein amiltatis, mirantes
6t9eT0uvTt.iv ttffi , xai eviritvav rijv yoiwav outimv (.'ktei personas qua'Slus causa ,
quoniam siiin flos feiii
Toôv , i^tudo; xai 0'j jriffTif eviapûffev ttf «uT0'Jf, oti Iriiisiet. ExuTlus csi cnini sot cum anlore, ei arefecit
{x xxxtiv eif xaxi t^r.iOoo-av, x»i £fie oux iyvt^nav, ynTt ffuum, cl flos ejus ilecidil, ei decur vuliui ijas depe-
Kuptof. 'AAiiîiav yap ou ftn XaXntrtutri, ti£u<i9/)X£v ij riit : ila et dive$ in iiinenbu.i suis marcctcil (Jae. i)
yX^â auTuv AoXetv i^£j5n, liffeSnffav, xat ou Oê^îTrov ul ne pro dilectioiie iiiundi coinpaiientibiis nobis
Toil ejrtffTpeipot, xai oux liSiXnffav tou liZivat (xr, )£"^£t dicaiur eliain de niibis : Dilexerunl ytoriam homi-
KuptOf. Ztijte ouv Ufxitf", liysciriiTOi , ejri tatf o5otf , xat iium mayis quam gloriam sohus Dei (Joan. \n) el ;
tSiTt xoti eptjJTnTaTe Tpiôuf Kupiou aituviaf , xxi [5£Te siibjaceamus jeterno jiidicio Horrendum rst, fraties, :
wota tffriv I) o5o; n «yaSn Tiiv uyitov IlaTpwv, x«i )5a5i- iiicidere in nianus Dei viventit (Heb. s), qui prute-
ffOT» e'v ourn' xai eupiiffSTJ ayvtTfiov Taif ^vxaii ut/&iv. slatiir, dierns : Quicunque me negarerit ei terba mea
idX (i xai izuax-^-cs 3ti XptffT.v, ftoxtiptoi lczt. Tov ni q coram Iwminibns, negabu el ego eum corain Palre meO
fioSov ouTuv ftii ^Sffin-e, unSi tapax^fi-cs, Kuptov oe qui in cielis est (ila tk. i). Revelalw enim ira l>ei de
TOV ©Eov sytOjaTi ev Taif xopoiaif ufttiv. A'jTOU 'kiyov- cacla super omntm iinpielalein et injustiiiam /lomiijam,
XOf, tjroK0u<7«Tt' Mii ôfinOiJTS aTtOTiwv ajroxTetv&vTtav t6 qui venlalem pcr illicilam baeresim evpiigiianl aul
ffufict, Tiov 3e ^vxîv p-ri 5uvaft£vt.)V (ZJtoxTlivot' yoSnQjJTt dtncgaiiS, quia quod notum e$t Oei, manifestum fii-
{laXXov Tov Suvafxevov xoi iû;^nv xai ffufta ev yiivjij clum esl in illis. Deu» enim illis manifestaiil {lioni. i)
a3o)ii«oi. Ou^î Ouo VTpouSia aaaapto\> irtioXetTai ; xixi per saiiclos aposlolos, et propiieias, et Joctnres, et
tv i\ KUTuv ou jteffetTot tjrt Tijv -/av «veu tou IlaTpof universali s quinque s ynodos, guoruni dugmata lex
vptfuv ; uuuv ii xat oi tpi^lf Tr,f xEyainf ffacrai ripiO^r)- catholic3E Kcclesiae exisluiit: et lainen liis oninibus
uivai tiai' f*ii ouv ôCnSnit ouTOuf, xoXXaiv fftpouOitov propriam novitatem praeposnenint : Nemo ergo lot
iiafipizs ufiiif . AvaioyiffaffOe 7«p , «3iA«ioi, tov Toiau- seducat inanibns verbit (Ephes. v). Proptere i cnim
T»v ujrouifiivKixiTO vno tuv af<apTt.>Xuy eif iouTov tivTi Tenit ira Dei super (ilios dillideniiie. N.iliie ergo ef-
Xoyiov, ivo fii) ixxoxnTE Toif •/"u^âtf u_U'7>v ex)uou£voi" lici comp:irticipes dogmatum corum, neque conimu-
Oujru tiixptf aif/iTOf evTixaTtffTr.ri npif Tr.v «ptcipTiav nicetis infrucluusis verbis illonim : magis auiem et
• D.eat aliquid; legendum : itol ei i rujrof l/.uuXi.tt tijv E'x3e7tv, x«i n e-zSefftf tov tujtov. Edii.
133 rri.STOL/E. — EPIST. I.
r.4
reitarsuitf, qiioiiinni cnptns prapY.ir fatdrtiin sinil, cl \ uyavifîinwt •
ni-ri.rjuiOu Jj -nc-i uf/i-ij, a.'jurrn:ai, ti
C\l(*ii(lL'niiit liiiîi;iiii hiiani (|ii:isi arciii.i nii'[iil;U'ii, y.psiirirjiu -tai i/vxm nurnoiui;, ori oJte Ou/uto^, ojti
ei iion vtirilaiis. Ciiinplcliini asl in eis, qnia ile nmlo tf.iri, T£ a.yy-loi , ouTi upyai. oZri iiiatSi-ZK, e*Tt
nd miiliim egreisi siinl, el i?ir nvii cofjnoicrunl, dicil ftt/).OVT«, 0UT5 SuWXfiJfr, OJTI \i\m-Û, 0JT£ f a9of , OUTI
Doniiims. Ver.lalem enim non lotjuentiir, ducueiuni Tt,- zrtTir i-ipii. ouv,>3Tat u//a? ytapiiiui urh Tiif ini-
aulem limjunm suant loq'ii vieiidacinm ; ui iiupie aqe- Tzra Tou Ku.iou «ttîv 'irje-ou XfioTou, Â xri; ti; aOro»
rtiil, liiboraiiernnl, el renutrunl scire me, dicit Doini- ap9i,oi?/.\j TrijTSMf. Mii olv «(n>6a»,nTS Triv Ifio^.oyu-/
niu (lerem. i«). >S/(i(e er|;;(i vms, (lilt^(li«siiiii. iuper uf.wv. iJTt,- iyii itiy.lrr), titcrOaiToWiav' \n.ou.ovn; yt»»
vius, el mdetc el intcrroijule dc smiiilis Oonini tinli- E/oyev ypii v, itpai ta; npoiTSiAug rirt svKVTimv, tv(X
quis, el videle qua; t'.si v-ii bmm li.tocliiiiiiii Palriiiii, T/,v Trio-Ttv tt.% puiav J-iy^pt Tt').ouf •'«,r,w«VT£f, im;\6t-
elambulalc in ca, et iiiveitietii re^juiem nnimabus ve- Ci.iyrj TKi- i-ûY/iî'"; «tf innY/eiltfTo roif
, vout/LMof
itris {.lercm. vi). Sed ct si puiimini propter Chrhtum, iO/outrtv Ku,6t«j. "tii î.p fji,xp',v CtTt.-j, h ipyitiiwc
keoli erilis nielum aulcm Cinuin nc liniueriiis, nequc ît, x«i 9''/
;
xp»'""- '3ou ya-j o xotTn,- 7rf,o riiv 0'jpCv
conlnrbemini. Diiiiniim autvm Dcum fimclific te in iazi.r.s xouf tsTlfU-j.-j:; it.upi'i; npoTUVjpLii/:;. Totf 5t'
cordiLus vestris (7 l'etr. iii), ipfo liicelile ; yolilc auTov \jiziii.i-jo:arJ. 'j\).V iuv \i-KOcrTii^.nzui Ttc, 0/i].jiy,
limere eos qui corpna occidiwt, anituaiu auiem noa oux i\i3oxsl i5 ^f.u;;>) u»u tv a.JT'J, EHimrTit^Kp ti},- e?rf<y.t
poMnn/ occidort; ted poiius eiim timite. qui polesl n 7;/'-,-, o T>j/ ti,- a.>To> o.uo>,vi-yv, 5<' Ojro^TO/S; .-âpeu-
!'
iinimnm el corpus perderc in ()elicniiiiin. Nonne duo ;x;vo;. 'U^neii Si oOz EO-f.tiv u:roi7rc.).i;y ei'; inz^litav' «)>.«
pusseres asse veneiinl, el unus ex illis noii cadcl supcr 7r'a-T;'*ic £t? jt£pi7roi))(7iv At« ro-Jro
'f u;/f,i iiv«).-i6tT6
. .
lerram siite Patrc leslro/ Vcslnautei» el capilli eapi- Travo7r)iav toO 9ioO Tva
Tii'/ , S:i-jT,f)r,Tt avTOTT^vai e'v tA
lisonmes numcrali suni. lYo/i/f orgo liinere eot, mul- r,[i.iou Ti) mTrip'2 7.UTU. irttyror a''_o£Tf/.oO «vof 0,- te xat
lis passeribus meliores e.s:is vns (flullli. x). lieii-.eir.o- tVj^^/ixuTiq, R»! iv3'Jo-aiT(i£ tov Oîipura -zf,; itr.itotTvvn; ,
raiiuM ertjo, (ratrct, cuin gui lalein susiiiii.i! a prccaio uTT-jSnTatxiini ToOj jtoilac , £v tTotfiacia tiju i\juyy-'i.it,\i
ribus udversus fcmelipsuKi conlradiclioncin, tit ne fuli- r^; iipnvn;. erri tocti» avot>-, Sovref tov tjptm zh; iti-
tjemiui, miimis vt;stris dcliciciites, nonduin titiin usqiie tTxtoi;, !v 01 i\jvnTtaii retvra Ttl pikn tou irovr.oou -za
aJ saniiiiinem ccrtaviiHus iidvenut pcccalum repti- TTinv prjiaivK o^cTOt, xat Ti.i Ttipiy.;tfu\aiav toO ffwTcpiou
tfiianlet {llebr. sii). (îiiliiliimis ;iii(eiii de vobi.s, 4a(7ê, «it Tiiv txayuipuv roO r.vEOftarof, fi7Tt priixu
frjlre.s cLurisîini. inclKiri el viiiiinira s»liill, .îiin Qn'j, Jia TneOTii TrpotTfjyii; wti ^srjt/swr ippiâifiiv ,t xui
ncque inors, net]ue vila, neqiie anijeli, neifue fTincifHi- Teliixzi.ttatxhoi, fva To «uro uiO' lirtfj/v JeîiT! BavTer,
lus, neque inslanliu, neque futaru, neqnc ftirliliidine.i,
/A tn E» \ifiTv ayjr7ii.rxra
ptij , Sttttr,o\-vrtt ro za).o-/ xai
nsi/ue iiluiudo, n qu£ profunduin, neque crcalura alia. uprtr.v traifxtt Tn; 'Eitxûataj, ti,- avof/iÔuc' x>(V'-To;.iiar.
iTHgislrti g.iiili(iiii Jt.fenle, poieru vos scpnrare a cliti- C 'iiTt Se xotT/if/TnT.Lt/vot tv to. «utiji -joI itai tvj «^rq yji,ttn
ritule Oomiui ;io»!r: J, s« C.'mji/i ^,'t.ijfi. viii), ci (]iia>
Êâinf, Iva (Jt' aurnf Tit; oSoJ? i;pu» cfSoTOuoOvTE,-, li;
iii ipso esl, rccta licle. Nolile liaque. amiuere confi- aur'.v artXfJoif xorravTrio''''C£v tov «t(7TCuo'jevov Kuatov,
denliam vjtlratn, qua' nuiiinam hnbel Temuneralionem, Trpit; <jV ttpotrtpxofxtvrit, ).i9ov twvra, uir» av6po>7rojv fxE»
Palientia tiiim vobin necetsaria csl (llcbr. ») ;i<l r.iiU
aTroÊdo/tfiaiTfiEvo» 9t'/ Tn; a-jriîv aTiCoOf atpitrtai,
liiclauunes ailversurioruiii, (|ii.iteii'.is lideiii iiiieme- Trapa. oi 0£'-O rxXexTov rvrifzov, .ettt))o» ê 6£ov xaTtt «/'jtrtv
rataiii iisque in liiiein loiiservanics, rciironiissioiiein
u7ra/3)rovTa xotv et yiyov! rrap^ Ot' lifiaj" xai auToi btt
|ierei|:iauiU6, i|u:iin nîirniiiisil liis (iiii legilinie cer- ).t9oi îiivTE? ot'xojo,a£t<jfle. oiirof 7rveu.u«rf/o,-, 'ipurt\ia<t
lare <lepro|ieraiii. .\illiuc cniin nioilieuni ((uaiiliiliiui,
uyfiv , uvtvi-yr.tct TrvEVfxuriy.u; 0\jfTirx; aurw, ei; ocfxnv
i|Ui veiiluruii ust veintL, il. iion t»iilabil. ticce eiiiiii
totjiSiu;. RaJ rti »uv, aJs/yoi, TropaTifiiftESa nurJTu; ijfxu;
juJei a:ile J.iniiaru a6»i.s|il, conm.ig liilarilcr proniil-
TM Ki/pi'.> xae T6) Aoyo) rijr yupiro; auToC, T'i 3u'jw.ue'v»i
leiis liis qui |iro eo (MsiltoiiiliMs Miiljiiiiltiiiitur. Qit«d TtÊCJCTat rai SoOvai rnv oioyXrtptarJ Iv xr.i; fr/tunfiijot;
»i sublraxerii sc quit, uon placebil auima: ineie (Ibiii.},
TTatTtv. AuTor 5i 6s'jf 1x1; \rr.optTirh; xat rn; ituptod.n-
scd cadet de proiuitsione pr(>|iier negjliuiiein. No* tTttji;, 3'iiB •ifitv, TO aOro cpov-i"» ev uWi.lot;, /at Ev out'j
aulein non suiiuis sulnraeUonii iii pcrdilionem, sed
jravTore xai tv irairiv, tv« o.!io9ufia^6v Iv ivi iTT.pjtti xai
jidei m tif,iii.i;io,iem a.iioiai [Heb. ,). |-iO|,lor i|u„.l D y,a y.apSitt So|<i;«ft-v aurov. e» i,io-«ia vn; op9o5o?ou
(Uitltillll^ armu Dei, ul pussiltt rensltre in die tnulo mTrcr,); , tov ouva/xEvov tTTupiût \jixu; xara T« t\)u-/yt-
auveroiiis oiiiBeiii U.i relicuui viriuii et (iogiiiata, el
).iov «'JroO xara «Troxa^.uTl-iv fzuerTijpiou, yrjovoi; wtjivtot;
induile vos luricain jmliiiie, cnlctiiti pedes m prii7>a- aeoT/uitrvou ,
y-vep&iêvrof 3e «iti tc rtjiv ypwîîv ityioiv
ralioiie 1'ivunijelii fiiuJt, lu tiMiiiW/ii^ lij.iiiiMfn/i'} itu- y.ui 7rarj:»X'jv , nTOi PeoTrvEuffria» StJaffxaiioj», xat' irrt-
lum fidei, in quo ptnnlis omuia jacula tiequisiimi ra^n» toJ atoi»tou ©eoO e{f uTraxoiJ» Jriorôif e^f ir«»Taf
iguiia exslinyuert : el galcam taiiilis ucciiiile, ei gla-
nfxu; '/vr.ipitrOivTo;. Mo^jw ooftji ©£(«> Kup'w r,fxoiv 'Iuctou
diuin spirilus, quod est verbum Dei, per ninncnt ora- XoiiTT'71, ueS' ou Tu nar pl ffuv T'i a'/i(d ITveuixari Soâ,
liQitem el obsecraliunem, rudimt et funda.i \l'.phes. TIU17. /.cjUro; e f to'j; uCnu; rZiv cituvtov. Afiiiv.
vi), u( xdipsum itoiAseaiu dicatis oiunes, H non sinl in
lobis scliismaia (/ Cor. 1), diviileiui.i lioniiiii cl iiilcgruni corpus Ecclesi» in lonuosas novit,ilc$; siiis aulem
perfecii et inlegri in eodeni sensii, el in e;!ilcni siieniin Crniati, ui per eain vias nnsiras dirigenlcs, in eum-
dern innexibililcr occurrainiis, qui a noliis crcdiiiir Doininiis ad quem accedenlet lapidem uirum. ab honiini-
:
tut quidem reprobauim pro eorum inipia iiacresi, aDeuautem «i<f Jum «( Aontfri/koiuni, magis aulein Dtuu»
»•"'
|r,5 SANCri MARTlSi PAP/E 1
iianiralilcr exi-lciil<'iii, licel propltr nos c aro fafUis sil, et vot lanquam lapidet tiii'i adificemhii ilumiis sfîritua-
/i», iii sacirdiitium sniiiium, offeieiites spiriiiiles liostias ipsi iii odorem suai'ilnlis {I Pitr. ii). Scd cl nuiii-,frnlres,
commeudamut oiinies vos Domiiio, et lerbo gunuv ejus {Acl. \x), (|iil polesl perlicere el dare lijer.-daoleiii iii
Deus pa<is el ci.iisolalionis del vobis idipsum sapere iii alieni-

«niiiibiis saiicilliciiiis. Ipse aiilein
m oninibus unaniines, iiiin <ire cl uiii) corde honorinpciniis eiim in concnr-

irnin, et iii ipso seiii|ier, ul
orlhodoxip (idci (7{o»i. i\). qui potens est confirmnre nos secundum Evangeliuiu f.jus, secun lum revela-
ilia
palefacli aulem per Scripturas sanclas, el patniin orlliodoxorum

lionem niysleiii lemporibus alernis luciti,
docirinas, sccundiim prirceptum (Eterni Dei, ad obcdiendum fidei, in omnibut nobis conuiti {llom. xvi). Soli
fcapicnii !>eo Douiino inisiro Ji^su Clirisio, ciiin Paire el Spiriiii sancio, gloria, lionor, iiiipeiium, el po;e>las
in saTiila saculoriiin. Aiiien. Deus vos liicolunies ciislodial, dil('clissiini Iralrcs.
EPISTOLA II,
MAUTIM PAP.E " A!) AMANDUM KPISCOPUM TRAJECTENSF.M.
DiisuadH ne episroiuilum abdicet ; miltit aeta sijnodi Romana-, ul ab episcopis Gnllice, con-
greijata synoilo, confirmenlnr ; momt ut Sigebtrto reiji siajgeratde miitendis
in itrbem epi-
stopis, ûi leijalione ad imperatorem fungantur.
Dileclissiino fralri Amando Maninus. A veraveril usque in ftnem {Malili. x, t-i; \xiv, <3).
Fralciniialis In.v siiidio piciatis congeflam epi- Dnde namijiic beaia perseveiaiiiia, i.isi deviiiute
siolain suscipieiilcs, aniinos nosiros relevari cogini- patienlia;? quia, secunduin apostolicani prxdicatio-
sriinus. Qnippe qnoiiiam luijus sa;culi flncliv.isjas iifini : (hnnei qiii voluerinl i;i Cliritto p'e vivere, perte-
alqiie iransiiorias despicieniein oblecuiioiies, illa culioues paiienlur {U Tim. iii, 12). Ideoque, fraler
duna pro Doniini Dei no- ch.irissiine, nuii vos afnictioiium amariiudu a pio
qua perpetua el sulilimia
obsequiis iribiiuniur, appeiere cerluni esi. Kx nientis vestra; prnposito coarctet rccedere, con-ide-
siri
relilione igilur, juxla leiiorem lua; fralernitatisepi- raiis (juania pro ubsot.itione nostri ci liberaii.mc
slclac, prscseiiiium laloris, l;iborum luorum ceria- Creator Dominusqiie noster pertulerit, qiiibusque se
uieii cognovimus, ex quilius cffilesiis painae asceiisu, cuiitunieliis arricieiiduiu tradideril, ut nos a vinculis
liiunililalis nienlibiis, alque conirilis corporibus, rii.iliolicx pot.stiitis liberaret. rropterea null .ten.is
largieiida sunt muiiera. hiijusinodi peccaio delinquentibns ad desiruclio-

vobis futurorum gaudiorum iii
Nain cuni sil nulli oninino coniparationi coaquan- ncm canonum compassionem exhibeas. Nam qui se-
bonis servitiis re- inel posl suain ordinationem in lapsum ceciderit, de-
duni qiiod a Crealore noslro (iro
iiiceps jam depositus erii, iiullumque gradum sacer-
pensainr, dum bicvi aique parvo lemporis spaiio fi-
„ lotii poterit adipisci ; sed sullicial ei lanieutationibus

niuntur labores qnos pro dileciione ipsius sustine-
':
refrigerii nos oporlet libenti fleiibusque assidiiis quousque advixerii in cadem

inu6, coiisideratioiie
vita; anguslias. Sed quan- poeuitentia perdurare, ul coinmissiim delicluiD ili-
aiiinio toierare prses«nlis
lalioruin vestrurum operatio niagnam vina graiia exstinguere valeat. Si eiiim tales quaeri-
iiiiii iiobis
inducit, tantum pro durilia sacer- mus ad sacros onlines proinovendos, quibus nulla
gaiidii ulierlalein
doiuni geiilis illius conlerimnr, quod, postpusitis sa- ruga, nullumque viiae contagium meiiles ei corpora
aique Uedemploris nostri coii- pr-Tpediai, quanto ni:igis, si posi ordinationem suani
lulis SHse snffragiis,
temnendo servitia, viiiorum foetoribus [(oederibus] quispiam iii lapsum ce.iderit, et pravaritaiionis pcc-
ingravaiitur, qiiibus ad praeparandam salulem *>

calu deprehcndatur obiioxius, oninino prolnbendus
quaiidoquidem lantum nos necesse est iinportunis est cum nianibus lutiileiiiis alque pollulis mysleriuin
prxdicali.mibus imniiiiere, quantum nos perfeclK nos(r;£ saluiis Iraciare ? Sitque hujusmodi semper,
i.fgotialionis crediloriim nobis lalei.toruni dnplicat juxta sa.rorum caiionum statuia, iii liac vita depo-
assi;;nalioal.|ue Doniinicae votisadsuscipiendaniejiis silus, ul ab illo qui mentis inieriora scruutur, nul-
leqiiiem persuailet asserlio. Suggestum est nainque lainque de ovibus errare coiigaudel, dum aspexerit
iiobis, eo quod presbyteri, seu diaconi, alii(|ue sa- sinceram poeniteniinm ejns, In lerriblli jiiditio lia-
cerddtalis officii, post suas ordinationes in lapsu „ beat rccouciliatura. Ideoiiue iterum liortamur thari-
coinquiiianiur, el propterea nimio nioerore fraier- taiem tiiam, exemplo ejiis qui pio nobis pai! ci mori
iiiiaiem tuain astringi, velleque pasiorale obsequium voluil, promptos vos in cnnciis ejus serviiiis per-
pro coruin inobedieniia deponere, et vacaiionem ab maiiere. Neque pigeat ' vos temporales cruciatus pro
episcopatus laboribus eligere, et iii silenlio atque Cliri^ti iiomiiie susiincre, sed emuluiiienla futuiae
oiio vitam degcre, quam in liis qux libi coniniissa reinunerjtionis hujus saeculi vexationes lolerare pcr-
suiit peru.anere, dicente Domino : Deatus qui perse- suadeanl. Striptum nainque est : Quid retribuam Do-
• Marlini papce epittola. Synndnni Romaiiam Mar- epistola vel eodem mox anno exeunie, vel initio
liiiipapae adveisus M.iiiuihelilas, ciijus acti cniii liac se(|iieiiils. Jac. Sir.
•pisiola m
CaUiaiu iiiissa siinl, celeliralaiii cimslat ^ llic dccsse aliquid videiur. Harb.
lueiisc Octubri , annu Chrisli 65;^. Siripia Igiiur
' Edit. Roiii. Iiabei not.
{37 EIMSTOL.E. — EPIST. m. ns
mino pre onuiibus qux relribuil milii? Caticem $aluia \ biis, iiiio orc uiioqiic spirilu coiideiiinmiinu.:, iit
risaccipiam, el uomen Domini invociibo. Taiituin eniiii cognosceiiles iiiiiversi errorem qui in cis roniiiietur,
9 iiobis exigilur, .|iiaii<(iiii pussiiiDus raiiiulalus nostri conini pullulionc null.itciiui maculcniur. Uiioe prx-
obsequio coiniiindaro. Cuiiiqiie cuncla qua: iiobis ad vidiimis volumiiia gestoriim synodaliuiii iii prxseiiii
confortandos fratcniilalis vestrx aiiiiiios iioterant vobis diiigeie, iina cuiii encyclia iioslra. Ex quonim
iiiinisir.iri , laijjienle siipernie Majesisiis cleineiuia sciie oniiiia subliliter pote^lis addiscere et leiicbias
vobis (inl procul dubio iiianilesiata, resiat ui de aliis illunim iiobiscum, ut lilii luiis, cxstinguere. IJcirco
(|ii36 nos per sua scripta consuluit, rralernitali vesirae sludeat fraiernilas tua omiiibus eadeiii iniiotiscere,
&igniQcemus. iit lam abominaiidain iixrciim nobiscum exsecren-
Credimus ctenim ad vos pervenisse quomodo in lur, quamque su.c salulis sacramenta addiscere va-
coiilurbaiione reci* fidei, el caiholicx Ecclesise con- leant, atqiie synodali conventione omnium rratriini
culcatione, ante lios .iniios plus niinus quindeciin, a et coepisciiporum iiosiroruin parlium illaruiii clTLCla,
hergio FjIso episcopo Conslantiiiopolitano, in auxilio secuiidiim leiiorem cncyclix a nobis direiljs scripia
liabciile iiuic iinpcranlcm lleraclium, exsecranda cl uiia ciim subscripiioiiibus vestris nobisinet deslinanda
aboininaiida hxresis pullulavit, Apollinaristanim el concclcbreni, coiirtrm.intes atque conseniienies eis
Scverianorum, Eutycliiaiiistariim aique Manicbxo- n qux pro urtbodoxa fide et destriictione lixrcticorum
rum errorem renovans : qiiam succcssor cjus Tyr- vesani.c oiiper cxonx a nubis staiuta suui. l']i Si-
rUus, idcmque episcopiis, qiii ambiiionis fasiu Con- geberlum prxcclleiitissimum filium nostrum regeni
sianlinopolilanain sedcm arripuit, in dclcrius auxit. Eraiicorum, pro sux Cbristianiiutis remcdio consul-
Pro qiia re sxpius aposiolica sedvs persiiasionibiis, lissime adiuone alque precare , dirigere nobis ex
conlcslationibus alque increpationibiis plurimis, ad- corpure frairuui nostrorum dileclissimos epi^copO',
itionuit eos, quatenus ab ejusinodi erroi e rereileront, qui sedis aposlolicx Icgilloiie , divina concedciite
ct ad luineii pieiatis, ex quo lipdi suni, riMiiearenl. piopilialioiie, liingi dcbeaiil, el qnx iii nosiio conci-
Et non soluni hoc rarcre nullalenus Tolueruni, sed el lio peracta suni, ^ cum bis syuodalibus apicibus ve-
iiunc succcssor ejus Taulus, lcmerator lidci, episco- slrls , ad clementissimuiii principem noslruin siiie
pus Coiistaiitiiiopolila!ius, nliud nequins cxco^'ilavil dubio asportare, ut niislrorum laboruin particcps cffe-
in prxjuditiuiii catliolicic ndei coiiaiiirn, qiiasi qii:o clus, nieicedls cuiiiiiluni adipisci vaicat, et sui rcgni
a decessoiibus suis bxreiice exposit;! fuerunl de- protectorcm invcinat euiii, ciijiis causa llagilari di-
struens, el impcrialem lypum, saciilego ausu, lotius gnobcitur. Iloc naiiique ct ih ejus epiSlola exliorlan
plenum pein.lix, a cleineiitlssiino priiicipe nostro euin cognovimns. Ucliquias vero sanctorum, de qui-
ficri persu.isii, in quo prnniulgaium est ut omnes q bus prj'seiiliuiii lator iios admoniiit, dari prxcepi-
populi Cliiisiiani crederc d huisseiit. Ideoque ne- imis. N.im ciidicc^ j im exinaniii sunt a nostra biblio-
cesse habuinius, ne pro quadam ncgligeiitia et aiii- tliccs, et uiiile ei dare iiullatenus babuinius; tran-
martini dcirimenlo qiix nobis commissae suni, cuI|'X scnb.re aiitem noii poluil, quoiiiam fesiinanter de
feaiu asiringamur , roetum gcneralem fratriiiii ci bac civilaie regredi properavil. llis igitur prxlibatis,
loepiscorum noslroruin in liac lloinaiia ciîlaie con- .
qux a iuibis per cpistubim vobis scripia siini, effedui
gregare. Iii qunrum prxsentia ineinoratoruin bxie- mancipari fraieriiilalcin veslram burtamur. Deus te
licoruin scelerosa cunscripta examinala alqiie denudc- incuUmiein cuslodial, dileclissime frater.
la sunt,etaposiolicomucrone, Pairumiiiiede(i«iiioni-
"
Sigeberlum regem, Dagobcrti nenipe liliiim, qiii qui in Neustria et Burgiindia, lioc esi, in aliera Fian-
iii Austrasia regnabal. Ei Aclis purro Vilx sancti cici regni parie, iiiiperabat. In.
F.ligii, lib. I, cap. 33, liquet eadem gesla synodalia ti
Edit. Kom. tum ul.is iynodalibm apieibtts no-
:
:i<i Clodoveum quoque regem Sigeberti rratrein missa. slris.
EPISTOLA III,
AD CONSTANTEM IMPERATOREM \
N-unlial Monothelilarxm haresim in concilto, cujus acta iransmiltit, damnalam, ipsumqun
ad eamdein hceresiin damnandam hortatur.
juffcSeirTaTMxai y'xl>;vOT«iMVixiTn nponuiov D Domino piissimo et serenissimo viclori triumpha-

Atvinn
uiw ayOLitrli.ri TOJ eeov xa.1 Rjpiov ^fiwv 'ln(TO'JV Xot- lori, lilio diligenti Deum et Doniiiium nostrum Jesum
)^'j)
Cliiistum, Cuiisianlino [Constaiilil Auguslo, Maniuus

jTov KwvTTavTtv.) AO-youiTT^jMaiOTtvoc ini^yy.oTzo; ooj/or
episcopusservus servorum Dci, ei nnivcrsa synodus
twv 5o0)i(i>v Tou esou xai TTKffa li (7ijvo5oj, li h -wjit, ta
Koltl 'PwflD ffUVK^^GElTa.

in bac urbe Roma eongregaia.
» llx uiidecim fcquciiles heali Martini epistol;e Barberinx bibliotli. Roma, ad nos e-niii. S. B. E.
Grxce cxslaiil in vctiisio Maniiscripto Crxco C"dice card. Francisci Barberini sliidio alquc huniaiLlati^
cuncilii ab eodein ponlilice Koinx in Latcrano ci'lc- iransmisso, dcscriptJS tibi nuiic exliibenius.
brati coiilra bxresim Monoiliclilarum, NuseaseCoJ.
Patkol. LXXXVII.
130 SANCTI MARTINl PArjt I 1 !0
Crelesli S.TCnliinim rcgi Clirisl > Hoo qiii per Mr- A Tw ijzoîpa.viu _':aTA;t twj aiiii/uv Xf.tiTTw tw ftsqi
ncin iiii;ini cuni iiioiui! aiiinialam, el i|isi scciiinliini 01« attpr.o; CK yH; tpaiiivTi xr,; vospu; E-û^jwf/svwf rai
liyposlasini iinil;iiii, iii lcrris .-ip|i.iriiil, iiiagi tcrniia ivoiOsieroi aiJTrr» xa6" uTTOjTaTtv, t« «7:0 yo; 5wpa ?rco-
muneru pronipla oLliilenml, niiii inagis qua; irnina Oufiw; ot fxcc/oi Ttfocri, ayov, ou /xa^Xov xn; auToO dtia;
gloria ipsius digna essciit (esl cnim iiicomparabilis) o-JTa Si-.-n; eira|ta (auuy/ptTOj yap), v xns auTwv Ttfo-
quani quse proinpiam eorum voliiiiialem declarnreni; 6 j,uiaf Sr().o>Tii:c<. 'H uev ytio eo-Tiv uopiaxo; , i) Se Sia-
illa cnim infiniia esi, liac singnlarem Deo aniorem c,er,ijvToi; ', tAoOfo». 'Tatv §£, â^.flvoTaTot, Totf £7rt yof ot
exliibei. Vobis autcin, sercnis-iinie, qni in lerra per auToO |5aTt)6uouo"t, x«t Ttpo; auTov iirnyouvjoig 5ta tGv
ipsum regnaiis el ait eum properatis, cum mulia aoETwv, T-i £5 oufavou xai £1; oufav.uf «vazoaitovTa
liberlaic preiiosa • offerimus ciona, qiil oinntis per Tjur 5s;ôuevoU9 ojv TraprliQctK 7ro/./i5 Tr^coffayoixev rifjita
gratiam sarenloles ejus existinius ; salutaria iiempe 5-J/)a 7r«vT;i- auTOU xaTti Z^p'^ iva.pyovxii
r,u.£l:, o!
sanctnruiu ralriim cl synodoriim pra.'cniiii, ad \c- llOzl;, TOUTiOTt TK ffOJT/jOia TMV a'/tMV Kazpojv T5 zat
rain ostcn^-ioncm iniern;i! erya ipsuiii Diiiiiiiiuin ac (TuviStkiv zrjpuyuaTa Trpo; e"v'j;tliv a)-T,On rfi; el; auTov tov
Deiim niistrum cliaritali;, el erga vos, qui sinceri Kufiov «uwv, xai ejiiv, xai ufxaf Touf a^-TOU yvcjffiouf
ejus esiis niinlslri. Klqiioniam o iiiie datum optiiiiiim. 6£fa7rovTaf, evS aSeTou a-ooy^; , iizeSo Ka.aa ('oTtf
et onine doniini jxr ectnm deûrsiim eH, desrenileiis a H ay-j.dri xoi »r«v liip-i>iia Ti>.tov, t/vuOiv iaxi vuzaSulyov
l'nlre luiniiinm (Jae. 1, 17), t.iiniiiam siileinlidum «TTO TOO n«TPOf Toiv ^WTr.lV, y p\ja'jV OJffTTiO IHO.Myil v.z-
auriim pn».sideiiiiis riiinam iii eum el siiiicrissiinam XT);uivouf , T'/iv TTEopV.v etf «utov xat £iXtzjoiVc(rTe<T>jv
coiifessioncm ; llieologiam vern, lliui puriim ct cxi- ouo),0'/i«V >i'f«';Ov Se xuBapiv xai \jr.ip'^\ii, r.ai eutjojj
mimn el oitimi oduris; inyrrliam coiis«-rvalriceiii OeoXo^tav, x«t apixipvav Trjv 5-u);xTi'>iv Twv x«).wv xai
iKinormn, Ct conuariorum cspuliiicem docir>iiani. «Tr-xjoTt/nv Twv £vavTt(uv StSaczK/iav. "EirovTai yap T«uTa
llx'c cniin slabiliier cu lodita erunt diioni vestra; Tra-jîtoff, Tw vuzzipio a\jvzripo\/u€va. xpazit, OTV.avoc
cnrona decori^=, el diadiina glorix iii uianii Doinini. xiiXXouf , xai S(«S>jaa Sotijf, iv yeipi Ku^'iow. Kocfiof
N.im rcgiii oinaniciituni eblveritatis cognilio, splen- yup p«<7t)eia; eo-Tiv, ri Tnf a).ir,6£i«f iiriyvoiai;, ).a/i7rfa
dida ei iiiimnrce^cibiiis, qu.xque inveiiilur liis qui x«i auupuvTO; ouff«, x«t e-jpiaxouivn Toff eTrtJoToCTtv
eam qua;runl : qiinniaiii lixc digiios sc circuil qux- «•JTriv , ijTi TOuf ulir.v; auTij 7r;^te(.3^£Taf J>)to0(7« xa!
rcns, ei iis sc os endii, qiii eam noii iciitani. Qun< £u^«vi?£Tat Toif fin Ketpuiovaiv ainnv. Ou xupiv ufitv,
propcr vobis, opiime inipeiaior, ui Dnmiiium qux- xpaziaxe ^xailiuv, o>; iv «TrioTnTi xupijia; £7rt?>)Toiiot
rrniibus iii simplicilatL' cordis, cl in mentis boiiitaic T v Kuctov, xai £v a7«9oT>iTt St«voiaf Tti Trepi «urou fpn-
de eo seiiiire properantibus, sluduimns cjus aiinun- Vaiv £!Tef/ouevotf, i^^vyyiyXziv a"jTou t6 aonripiov eTTrou-
liarc salutare liac relaiioiiis nostrx inedi 'Critac. '

ouaaiiiv, Siu TntrSe T>if ueT^ i«f ijaoJv uvafopu;. 'ii[i:l
Nobis enim per Anios prophetam de se aiinuntiare yu.p Kupuxiki-iexui StaÂptjf TOu KpoynxoM, xi Kepi au-
praccepit, diccns : Sacerdotes audite, ct testifieii- Tou uiay/iXXnv, ifia/.oiv 'ieret; axoyaaxe, xai ETttfiap-
mini doinui Israel, dicil Doininus Deus onniiiiuiens xuparz ry otxw 'lT(:a-,"A. ^.iyei Kvpto; 0iif .jravTO-
(Am s. 111). Educcnius igilur pium vestrum ac .scie- xpu:oiO. ExotOuaxotiev ouv t6 evae^.i; \ju.OiV xai yxhr,-
iiiiiii iiiipc iuiii, qudd iii liac Dci amaiitc >'l ciii:rice vt',vxpu-. ;, ivTi XKTii Tvivae Tnv t^tt.oypta-.ov x.uX 5ou)ix/iv
vcslra url e Uoma coineiiifntes nos omiies, qiii ad up-iiiv Tiiv 'Pwptatoiv 7r6)tv £7ri t6 «uto ffuve),06vT£f )7y.eff
maiisuctiidinem vcstram confiiginius, ex apostolica fcTTavTef oi Tn; ai; riuetoxnxo:Kptia<fvyz;, e'?(i7rotrTo)ixnf
cl spiiilunli unanimilateetcui:sciisii, iii eadcm iiieiite ny-.uv7rT£ufi:<T(>if 6iioiûx''-<? ''= ^"i aviyft^via;, evtw «uT(i
cl eadem scnloiilia, piam ortliodoxae lidci dcliiiiiiu- vo xat TT, ulxu yjfjiun, tov £uo5^n zn; opôooôu TritrTSwf
nem cunrirniavimus, el coiigrueiitcr iiirirmaviniiis (TuvoSixdif ezuôtijcausv opov, «7rexup'w<7afjtev oi Trfjocrisxov
inconvenienlcm lixrciicorum scimonem, qiii (|hoii- Tfof Tov Twv aipexixoiv k(TuuI?«tov )o''/ov, xoijxe -a),«t xal
dam quiqiie iiuiic proprii>ruiii seiisiiuin pravilate sc T(jv vuv (TxoAtoTnTi T<ov otxiiiMv \oyia\t.otv uK't xn; «AoOeiaf
a verilale sep:iiaiui.l, qiii, inlra spipsus noii renio iauTovf yi.]piaivxo>v, o't TtvEf Etjrov zj iuvxoii 'Xiytaa-
niliociiiali, di\uimil iioii iiabeie iii luimaiiilatis Sii:i; fievot ovz 6|(,6(if, fi>i ex'-'^ Biy.naiv n ivzpyetUJ '^vatxryiiv
ii:ilur:i vu luiiiaieiii au» operalioiiem naluralcm, i|>sum " xn -ûait Tn? x«t' «utov i.v^pomoxnxo; «uriv tov St ij(i«f
qui proiiter nos humaiiaUis esl, Dominum; scd sinc tvKvlptjT/iiTavTa Kuptov a).)' (<ve(ie)>jTOV •JjrtipjÊtv «Otov
volniit.ite ipsiim cxistere, ac siiie operaiione, iiiiui- zai uvivipyvxov, u.vaKXOV xz xai a.-^vyjiv, xai TOi (7u» xn
gibilemque et iiiaiiimeiii esse; el quidcm, ciim Pa- K'jtxptxii 5(5a(7x«)('«, p.'jpx\ipu. xn; utnî.a; xnv oixeiav
iriim docliina, lcstem verilaiis propriam li:ib(;iiles eyovxe; -.ûo-tv, e; D.ty/.ov xn; Kepixo\i-ov S(,yptuxi!io-
iialurain, ad rcdargucndain e:im, qii:c dc buc ali iis fziv»,- «uTOtf «Toxiaf, 6zi.nxtxi,v cpoivxt; xai ivipynxi-
dogmatiiatur, alisiirdilalcin, i iim siibslanliaiii scam xi,v xi.v iuvxr^v ouffiav u7t' kuto-j yzvo'j.ivnv xo'j XTiffav—
vidcanl ab ipso Crcature voluiilalc pricdiiam ct ope- TOf. IliiJf ouv Tr,v OJTOJ on ^.toup^/r,6£f7«v -j.x auToO Tzpca-
ratoriain f.iciain es-e, q loinodo igiiur a se fabrica- tnyOeiaav xn oixeia aupxiâzt xaxu '^•iav/.r,v axtuitiuiat
assiimplam a iiatura OO.natv xai evipêtav, o-j 7ri(7T(.)(rti(yevGf uin''^,; ev eKuT'j

laiu, el propria iiicarnalioiic i
voluiitatc cl operatioiie ilemiHuil, non vere faciciis Trlv r.fizxipav o\iaiuv, «),)(i 'ûvxuar; aKt/xrt^.ti); xax exet-
siibslantia: iiosira; in .se liilem, scd imaiîiiaiic ct vouf Triv otxo-JOuiav, ot StK touto xai fi.tstv T.if 6coT>jTOf
l.illacitcr dis, CiisalioMcm scciiniluiii illis pcr|iciiaiis, «uTO-j zat T«f 'xvlp/oKO-.nT'); vKupy.tiv io'.yiu.T'aa:i 6t»
• hi Cr.Tco 3 '(<,lur . Qhcc de ctt'ti suni, et ad ,a:!os per lucuut cos qui lia-c su£fip:un'. U.kru.
IM EPlsrOL.i;. — EPIST III.
1.JJ
>r)7'.« xxi vA'-y-i'j.-j. 'Ey'oi,- exTrivTuv syi^'o-i twv izioui; \ <iui iil) lioc unani diviniuiis ojus ai.juo liiiinauilaiis
EraojîaijTra^ oixouvT<uV Gsoy Aiiv £reiO'xo'7r6)v, xai Ti/vy.icTa voluii(3ie.ii ct operationern esse dDgnntizaruni?
TaOTJiV t'5ûîvuv T^v TrpsffSuTSfav 'Puuy,v aiTOTTo5itxwv Qnapropler ab oninibus (ere aliarum proviMciaruiii
ttpîtfîro-j ayarijTt/w; urG!ituvr;!Txou£voi 7xt vajOsTOv^s- Dco aniabilil/us epi.scopis, ei ab apostolicis poiiiili-
vot TJj; TotaviTHf uCiTiivETrtO.afioi; aTroTy^/uOai xkivoto- cibus iii liac seniore noma constiiuiis, in dileciione
jjLtai, etV 5t6^06j7tv fitv oux ij).9ov* £7rt §£ t6 ^êtoov ttgos- adnionilis, ul ab cjusmodi danmabili novilale absti-
xo'}«v, auv£A6vr£j Tjj xar' «6t6v av5f uTrivi? , xai Tiiv Bila-j ntreiil, ad correctionein iion in dele- veiieruiil, seJ
BvToij &£).r,Ttv x«t evs^ygtav* ota îJjSauw,- ^r,0£ui«v sytrj riiis progrcssi suiu, divinain ejus voluntaiein et opc-
«VTOV Ev ExaT£â Twv wv xat iv air ecTtv aTroyTjvauEvot r.ilionein in bumaiiani conlralientes, ac veluli asse-
putrewv OO.ijatv xai evEf yeixv, «Va' av£5ii/jT0v ttvat ^--jjst ri'iiles niil am o raodo cum
ul in ulraquc eaium, t\
xaiavEvipyuTOv, oTreo TravTuv t£ xai raT&iv Toiv a-/iuv jra- quibui et in quibus csl nalurarum, voluiitalem cl
T^wv rjii Twv ccxoufxevtxuv Kevre c7vv!otov avftTte'iTat TOu^ operaiioncni liabere, sed absijue voluniaie iiaiiifaiii
o/Jou{,xaT(i jravTa T£>4tov rov avTo ev SeoTTjTi, xai T£>;tov Ttv esse, et absijue opcraiione : quod oninium lum san-
ouTOv £v av9p'u7r6r/;Tt xi;'-u5ivr'.iv, uivij,- o ;â tH; Uincip- cioruiii l'airumf lum ijecumeiiicoruinqiiiinnii; coiici-
riaf ou '/ao ev tt[iupTi!;. To £'vT£);; hpVLTOj TWf fOTetj;, lioruni (leliniiiones eve.-lit, \\\xx. peroninia perfeciuin
aAAa To ifnzuî^ t^j liycljv £7rf tvturxiTat TzctpaCanzuii' B eunidem iii divinitaie, et in liumaniiaie peifecium
•t i5i TEêtov xaT« wivTa, Snôvort xai xara C£).r,atv xai prjedicavcruiit, tiuumi absqiie peccalo. iSam lii pccca-
ivip/zia-j, iiiyirtp Tt.ai yuotv u-jap/m tz /ai «zrioTov xai 10 iialura; pcrreciio uoii conspicitur, seJ viiiii n agno-
xaTa ocjQpuTzivrrJ Bi/yjfftv X7i rjipystav, WTrreo xai yOctv scitiir iiosira; ir.insgressionis. Qnod si pe lceiiisesi,
T,pyuivrrj ze x«i xTtorriv TsJeiuitv 6 «Orvf •
t'jv -/«0 xa- vi lelicet pcrfecius securidii.'n divinam voluiitalein
T.6-/ou ivo- el operationem, queinadmodum et juxia n.iiuram
pitjBai fiJjoafioj; auTOv <sv//_'.>pCj-j, Stti Tnv TOu xaTi yuiriv priiici,iii experteiii atqiie inciealain, et s ciimliini
TTîOTiixovTOf i\'trjfvj. jjv 0! 5i evavTiyf, yauiv 5.-!, Qeo- liiiinanam quoque lum volunl,i'.ein, lum npcralio-
Zapo; 6 Trir *afiv £7rto-xo7rof jf/o-.u;, v.ai Kuôoj 6 A),e neiii , ut cl sccunjuni naliiram creaiam, et qiis
Ea-..0(;£i»f , lip-/io; 6 rnf paai) iSof , x«i o! toutou Sti5o- priniipiiim babuit. Qui veio in aliquo cuiii imini-
jôt, nupcof xai IlaOXof , ev rpinrt ts xai S-.-jTipu a\jvTa^tr iiuil, ininifcste everlil pcrfecli rationcm, eaiii con-
ToJv otxetftjv So-^Ltirojv , oO uivov hjrip^riiwj, i))i xat spici nullti ino 'o pcrmitlcns propter i jiis i|Uoil na-
ti77ro05aiTav, rrlv ftsv 5t' ixOioewf «Oior; Y.-jpuiOmui, tiqv lur.c coiiveiiii defci tum : qiicm ailvL-rs ir.i, 1'; eodo-
Si 5ta tOttou pe§ttiu9r>ai, xari Tflf irioTeojf -yaoTri- rus, vidfiliiet, ijui riiaraii cpiicopu> fui:, tl Cjriis
travref iOefiirwf Tif T^f ufteTioof yalTivoTi^TOf ixoif, qui Alexaiidri.e, Scrgiiis qui regi:c iirbis, ac Coium
Ctmp ouv xai ri tou iv ua-Aapi-x ctTr).^ t/j ftvigurj Tri;7rou G sufcessorcs Pjnhus el Paulus, in priiiia cl sccunda
Ti^f OôuLv r/fjt;c&TOTOf , va TOv iauTwv 7r«v:>03y-.tf iTitJouf c(inserip'i()ne do^malum suoriim nun siiliim posue-
jrcoTTpiY tjvrat fi-Lu v , z«i 5i;r).«f iz yj'-po; Kuoioj, lui t, scd cliam sltuliicriinl, iit sibi illa pur exiiosi-
TtvTou yapi-j, 5i5'jvTai Tif iauTuv u-âpT u;, TauT'Jv 5i liiiiie:n [ectliesinij, lix-e pcr foriiiulain |iypuiii] cmi-
Xiyttv, T«f 0;rii5 oOtuv iixiiaf ixrioJif , ti^f aOToi t: firinareliir, idqiie coiilra lidem : iicf.irio suiiiC|ii;iilcs
jr«/)«vof»r;o-KVT:f , i\ ia-j oO/ 6).iy f Tapa/o; £v rOdOUTOif vesirx seieiiitalis auribos, ul el anlca aiirib.is bca-
y_pmoi; ouvejjei tbv aOuTr auj yr,j' oia [i-n uovov rtiv Ijc inea oriu: avi niansiictiidinis ves!r.i', iil cnlpani
cJ7£>1iv (jx*v5»)t^0fii-.c.jv ).a'Iiv, iiX' iJ5» 7rou xai rtiv suam c:illide aiils aspergcrciil, de.|ue niinu Uiimliii
oSeojv ^pSdpoJV Tj uiya Tnf >)fiMV 6uo).oyt«f 5t'/xtjfi'j- hanc ob causam duplicia peccata sua iccipercm,
SoOvT&JV flulTTrioiov, Tw ur, Tr)v 7r(;ijTr,v uovov x«i xucitjjTi- jiistas, vidciiccl, pro iis pa'na<, nlpnl.! qiii ca p c-
T19V Orro Tuv ivavTi'-ov iCtTuOijvat niTTtv, i'A)i xai tj,-j cavcdiil, cx quibus ii(in ccigMa pcriiuli.ilio laii.lin
ajToi £7Ttvorj9£to-«v 0«TTOv Oit' «Otoi» xaraoy/iOiivat T»j uiiivcrsam lcrrain vcxai ;
i|ii()d niiii so'iimi pii popui
T«f xatvuTEpaf KVTeta-y'.f!.J. xa/itrrijf apictu;, tjf ftr,5i .^r:iiida!izeiilur , sed iinpii cii.nn barbarl iiiigiiiiMi
yivwjztiv t tt XoiTTov ixtivouf , Ti To 7ri(7Tiu6fi:v6v itTTtv aO- roiifos-ionis iinsir.-e niyslerium Iradiiianl, i(iila iiuii
Toef, ri 5o;«?6ue/ov, it, kvevSotou tuv ct/.ii'jiv ntpnpo' suluni priina uc putissima liJcs ab advcrsariis labe-
jrnf. Ou yâpn ix trivTtjjv ay_'.^m twv eOTefitiv 'etjiojv te D faclctur, sed ca eiiam, quani excogilariiiit, stalim ab
xat)auv Tif ixSjr,7£if xaT'«'jTtiv Stzai-jf 6 'A-OTTo).tx6f iis ev.ncue'.ur, opposita nova pcssiiiiju li.x>rc»eos pra-
5.=;^6fxevOf Opirjo;, itt\i /ouitofj «Otov xot 5tau«f5TUf)ofis- vitate, ui de cxiero ne illi quiJem inii lllganl, quiil
voi^
f£^ fxe/t)t Teiouf OJT',jf OTrâOTWvxtvouviOouffKVtraf)- ab illis cre.latur aiii exisiimeiur, proplcr obstioa-
jSsiv Tiiv x«6oitzri» 'Iixx)rj5ixv' i).)a 5tKv«ffTrjv«t 7rpo- lam propriarum opinionum ever>ioiicm. Quocirca
OOfzwf, xkI Ttef/tTîjTaoCat, Oi u/pXoxj; t&jv r.uTpudv r.a\ oinniiim fcre piurum sacerdoluni el pcpiili)riiiii coii>
truvooixtjjv opojt 7racaû)ax»f , T(,v iutljur,T&v r/jwv Tîv ira cos clamoies aposinlica sedes aicipicns, oran-
XfJtTTtavoJv 7riaTiv' 7r5tvT«f r,fiaf i.p'jLpyîV.'Zi auv£xi).ecT2 tium atqiie obtcstanlium, iie u«i|iic iii liiicin callin.
Tfjof To Trap' vuuv «jravra >{iTi).af nOiivai ts x«t xf-tOi/vai I cam Ecclesiam ab ipsis in pcriciiliiin aililu lam nC'
XKVovtX'iif, 5t« izpuîut; 0;rouvr;;-tiTojv tuv iv«VTi'.jv Ti jlig.iiniis, scd exsnr^jiiniis acriier, ct iiniiiaiulalani
56-/uaTa' TTEOt 'jjv x«t e^TTitv i7r£T6).u-.:T«v, eif iTritov Clirisliaiiam ndein diligciili |':iiw.'ii:iruiii ct syiiodi-
Ti» UKZpaioTipwJ, Tau7« rrif £OT£'l£i«f O-ifj^cov ri cariiiii irad.lioiiuiii observatiniie i oiccrvcmus, nos
Sr/uaT'/^, u Kupaiiv>'\>*a<srj o' ut:' up/J,; «OTOTTTat z«i uiniics sacrrd ilali ordiiio ciinvucavil, cl .i robis
u7rj}p£T/(t ToO ^hr/o^j yevoue-.iot , "-(S-i o' xvOecof toOt'jjv oinnia advi râroruai dogmala iraciciilur, ci caiin-
fia'.v?Tat x>t ut/iij^J/rt Ce!— ;-jTT',t -.1,; .'.iCo/ix7/f 'rz ):-,- iiicc pcf coi..ii;ciil'r;oru:ii il;i juJitc.Iiir, d.; quibus
tio SANCTI MARTIM PAP,fJ I V.l.
opinioiiibtis snis ad simplclorcs rallcndos ausi siinl A o-ia,- 3:5«(Txa)o(, raurov Si •y.yiai /ul oix:vjMC-
dicere, linec iiieiatis esstf iloginata, qiin» tradidenint v(xai jTEVTE (TiJvoSot" 5to ffpcf (XTTiioetîv Tni «ijjOeiaf zaj
qiii ab iiiilio ipsi vidcruni, cl miiiistri fueriint scr- c<;ro7UfiveiiTiv Tnr tmv ivavTUov (Tuxoyavriocf, t« t'juti-)M
nionis, quiqiie deinceps ciirum discipuli el succes- «loira SoyftaTa, xai t« T(Tiv «yt(>)v nar^,&iv t£ x«i (Tjvo-
sores fuere, railiolicse Ecclesix diviniius inspirali 0(jv eJ(TE6n xrif^vyfiiaru z«r« Stao-ToWv EvrfivrT); jtafa-
ddClores, id esl, sancUc et oecuinenicc qninqiie sy- Oeftevci, xai u)i5£fiiav ixipiynvii to'Jt(ov roof Exsiva auy-
iiodi. Ad vcriialis igitur osieiisioncin, et denudatio- "/iv-tav, îirjTtcp oxiSe (TxoTou; TravTe/.oif Tt/jof to yei;'
iiem caliimiiix advcrsarioruiii , absiirdam illoium Ta piv, (j,- £ya'jt-v optmuui;
, iy.-^jpuaaycv, rjyouv Ta
doclrinani, cl piam sanclorum Patrum synodi>riim- orcoTnpâ T^îv «yiuv iiaTpw/ ts x»i awiHc^v BiayrhiMTa-
que praedicaiionem, adversa dilucide inier se coin- t« -5=- avifir/u: xaTjxdva^jiov «cavTtf , ui cvavTia tmv
paranies, nec horuin ad illa ullani convcnientiam et cOtisewv optuv (n:ap/_ovTtt. xai jroiiftta, xai avTouf re
«'•gnaiionein invenicnles, quemadm.idum ncc tcne- Touf «tftTtxoif «Toyv rouf etpijf/evouf uySpys fUTu Tir
liris prorsns ad liicem, bic, ut diximus, defiiiienlcs i^^^nynaKî uvtuv, xai ir«o(i St5oix«f /svofiiy»? i!;0£(T£',af
sancivimiis, saluiaria neinpe sanciorum Palnim ct x„; toO fjjOEvTof Tiin-ou xai TtiivTtJV tCv <,iTep «xnuv jre-
synodorum dccrela : illa vero oiniies, iil piis defini- %pa-/iAiv;>v avzolt ytypan/jiivvv, Iva Tnv <ip.tTipa.v iv
«ionibus cciilraria ct inimica, una vocc damnavi- ^ niaiv imXi.^^Tov îa^Âvfy.iiiiv <inoTrMivxvTuaviyypa-
miis, ipsosque eliam bxreiicos, praedictos ncmpe f «*,- fa uvojtiEvnv. K(«0' «,- x«i Xeytiv eToVoirav Tor; xara
boiiiines, una cum ipsorum exposilione et pra;rata nv Wfptmv tJ^âSiatv i-niaxoTTots, eTrttrraWif, ^«(tj-
f.rmul:i, orla cx siiggesiione et pravo eorum d<>- ôcj jrpof iXriOsiav apov)i(ixTi t£ x«i ôu>£VaT/ Siavoi-
giiiale, ciimqiie omnibus, qiiDC pro iis acla scripia- (rrîvTe,- tJv .-Y,»a£vov eO^reen tjttov EîOôOj, Tij,- ayav
qiie suiil, ut veslram in omnibus sin«; ulla macula Uy.ptUias ieXa§(ij evo.jOvat uirpv S/ayo/seOovTa. TaOTa
Miccinconvorsalionem tueamur,quaeadvcr.sariorum 5i veyoayijzatrtv, o'a fir,5«u&lj to>v Uyiuv \]aTp':,v lica-
scriplisgravalur. In quam ausi sunt religiosis Africa; xoOcjovt»;, ti,- oO fttz/jov t6 Tropii pxcov ev ror; ntpi
cp.s.-oj.is dicere, scribtnles, quod menle consilio- esoO xai Oeiou iTrupxti y-npvyâatv. 'aXk lai^viaav iv
i|ne rtgio vc e excilali, meinorHliun piani rurmulam toOt(« Sij y.a\taTa Tr,v oizetizv, /uc eôijTai, tw (tucTipia
«x|iosnislis, prxciiiienleiii de niinia observalione ypaTit KpoaTpiâaâi lu^nv. iv t'L Trapa t/» axpiScia*
pauluni sine damno reinittere. Iloec auicm scripse- e/etv «Otij,- tov ruTrov p.apTvpaa'.at . r.ai aJlovt lyypa-
ruiil saiiclis Patribus nullo modo auscullantes, quod <?,.).- xaraaritjiavctv div ti',v ciri toOtoi,- aOTotf xai Triv
Ul iis qu* ad Deum lerlinent, ilique divinis praedi- aiptaiv u\iTi>v y.avovtr.iii xaTCypivapiev Trav-«jôu Toif
raiionibus, id quod parum abesl, paulumque mut.i- ;rao-i -/«i ttoo nicvToni ttj OficTe/sa OEodTn/sixTcd yaknvn
liiin csl, non parvuin lanieii esl ducenilum. Sed in C /•jotptaavTCf 01« twv o-uvoSt/.u,- T,-j.iv vTrer, tH; o/sOoSoJou
eo Tcl aiaxime vestraE pote^lati labcm, ut didiiin 7ri<TT£&); eiri tou Tra/)ovTof Trpaj/OevTom tir SOo tov auTou
est, inurere properariini in co qiiod illam fiirmulain zai tvo,- X/sto-ToO toO etoO r.npvTTOMatv ol OrAoyoi Ttif
practer exactam raiioncm esse lestali sunl, elscriplo fOoeif, riyouv oO^riof opL-iloyciv , xu'i' (iKoaTuatv i.vonki-
iiliis signiGcaruni. Quoriiin iii liis nequiiiam et fraii- vaf uavyx^'"^' ''"' aStKipsTwf, vjm Suo T(if xaTct yO^Tiv
dein aversaiiles, ciim liis ipsis eorum bxresini
el esl.itrai- xai oOoTajxaTaûiTiv euefy-iaf.OetovxaiivO/ju-
canonicc damnaviniiis, ubiijue omnibus et aiite om- 7riv/jv,(/zTt7Tov xaixTtTTjiv, (TUfiyuiiiijvjftevaf.EifTrtiTTia-
iics veslra; divin !us slabilitce serenitati notum fa- <t;v (i/ri!iri toO, e£ov fOcti tsêiov xai «vO/juTrovÔo-EtTE-
cicDlcs |icr ea qiise synodice a nobis pro orliiodnxa /etov tov «Otov 'U/iiw; urot/oxt''.', J<«t £"v« X^ tnTov x«i Tt-,v,
(ide iii prxseiiti acta siint, quod duas ejusdcm et xai oti TrivTtf 0! «t/j£Ttxoi TOif «yfotf ovTt/."po;rwf «ovTSf
iiniiis Clirisi Dei edii unl llicologi nalur^s sive suli- Ilarcao-tv, 01 t£ Tii avyx^''^'- *'" ''^ âipian twv otVtiwv
Slantias rnnfilcri, sccundiini liyposlasiin uiiitas in- SoyfxaTuv z«Ta^6af ivref ,
(xio-/ OD.iktiv x«i uiotv evioÊiav
eonfu e eiiiidivi.5e et duas juxla naturam voliiiita-

: £7r'a0T'.0Suo-(Tsoo)f '.')jioAoyr,o-«v"o!/i£v, Zva Stti/sv);,- oco-
les,duasque juxtu naturain opcrationcs, divinnin et rairtaf.oiSE \va Sia^v/fi; opiOimp.ias,T'o iiiyaT-nsÊva-^-
buinanam, iiicreatm ct crcalain conjuiicle unilas, OptjTrrjtrevf toOX/skttoO fiu(TT7i/)tovjr/5'.,7r£TO)f (iOsTiJTufftv.
.id vcram conlirinalionein, quod Dcus n;ilur.i i.eifii- '^ "oOev liuEir, oi Tiir u,u£Ti|',af vpoafvyt; c-vac6cia;, Ivu
ctus, et lioinu natura itidcin perlcrtus, idein proprie tw ezktso-jv, touteVti toiv Trj,- cxiatiiia; rtaTr.uv y.a.i
est, el unns Lhri^tus ac Miiis ;

quodi|iie oniiies s;.n- o',(.)v x«i twv ii(T£6wv avSpuiv x(ai Soy/iaT(jv t-T) Oft;Te/)»i
Clis l'atribiis coiilra. untes liccreiici, qiiiqne eonf • rpuTct t!,v Stufopav eOzo/.vwf Tca.paaTi;ai.>-Jiiv, «Otk t-.<
sinne, quiqilC divisioiie prO|iriis dOp-inalibuS depia- 7rao'>5fiiiv (TUVo5tZ(>if 7r/:K>^0£vTa, ;x£T(iTr);ToOTo)vrrf)o;r/;r
vaii suiil, inipic lili 1111 iii co voliintatein ct uii:iiii t/Xaott ^'jvr^v ip/xvjv^taf a7ro.7ts()au£v, SeiJ/iEvo! x.«i jro-
iipcralioncm .'.unlc mfessi, alii qiiidcm iit pcr ina ciii /)«z«).oOvTsf,ToOTouf ETrtEixtif evtuxei-v «jiouaav TiivOto-
>|)ceicin, alii vero nt per iiiiibiiu noniitiuni siimlitu- trofov Ouwv yainvoTBTo" vo/io/f fi£v Euo-sfeiaf roOf
•jinein, sivc |icr piirani ainbiguilalem, niagiiuni lii- sif rjfttvouf aipeTixoOf u£t« Trj; o-.Ttov al/;&TEcjf , xotoSi-
/ariiaiionii Chrisli iny^loiium leincraiiereprobarcnl. y.aaat' >.o-/oif Si Sioacdiu;, ft-i.nv a'jv nuiv xvfuaat
Uiide nos ad pictatein veslram coiiliigientes, ut nlio- toi; sXx^îaroi;, t/iv to^v uyit.iv UaToiJv tc y.oX ouvoStjv
>'iiii<|ue luni paiernoruin piurumqiie decrelnrum, lum oo5i)S'4ov ouoôytov ei; oOttoitiv ftiv t^; xaOoXix^f 'Ex-
hiipioruni biiminuin iic doginatuin dilfereniiam vc- x),»ioi«f , «(r-//t<).:i«v §s Tn; yiô/oiotou xai Sou)tx)if
• Leje 5t« •lCjccr,, ut rccie in Laiiiio, k'' ««dnfi. lUuu.

iiS tPISTOL.F. Ei'IST. IV.
liG
ufiwv 7ro>iTs'a.-. 'Er.utn cvjaxaciîti uuSi tm; «=i r-i A slr* imle-lali .i|iorle evlulieieinii-, li*o a iiiihis sy-
o^9o5o?w JTWTE!, x'/( B Tn; 7ro).(T£io.f ffuvTn.ojo-t;. Sjvc-.- noilice acia iiiia cuiii eoruiii Grxca inl riTeialioiie
woA£,u>iT£'. •/!'fi Tw JpsTic.w xo«T££ 5i/.«i(of -ojf 7:o)£,aio^.- niisiiiius, oriiiilcs 3l(|ue liortaiiles sereiiilalem vc-
o ra'» Tijf Jfi-Ti/.o-: 7«>(iv<^f '^,ii9w? vrtjTEuouivof KJpiof, siraiii iliviii» sap.eiilx' (Jeililani, ul hac diligt-iiict
ofrôiTOHiv Twv yTtfftv, £;; c/',auv«v Tiv t;/5pi)v. 'e-,ou<7E( livce (ligiieliir, pielaiisi|iie leîliiis nicmoralos lia'-
•/«/> Bupcixa 8(xato(Tuvii; to cOor£ei,- Ojztiv zpiTo; , x«t rclicos iina cuni eoruiii liarcsi coinleiiiiiet, ac reli-
ntptlritru aurw xo'fu5«, xpiiriv «vjttox/xtov. Ilape^Jt t£ gioiiis diiinJE rulioiiitius Solaiil nobiscum, i|iii iiii-
RirriSa a.v.-x.ixxu./jnxvj iaifjTma, irco; -a u-OT«|«t JTri liniii ûniiis, saiicloruni Palnini el synnUoruiii urllio-
roilf niSue aJTOj, rcivTa t« liv.p?iepa. fi/Aa , to. To-Ji tloxaiii confe.^bimicm >ancial, ad callidllca; Ecclesi»
ToXt.uou; OilovTa, xKi vtziii)(0,oov ivKSitJEt Taij x«T« ira- coiiinieiulatiiiiieiii el laiiileni , el ad incoluiiiilatcin
Swv oaoiuj ZK( «v5f wv KT!9a(7g-ojv i,oi<rT«(j avopaya(/t'//r, rei|iulilic;c veslrje, Cliri^luin aiiianlis, ipsinue ser-
X«( ytpu^ OOtMV XXy«T(.iV T//J «tWVtav |U£T« T&JV «7T ULOi- vieiilis. Solei eiiiiii iiiia cuni nriliodo\a
lide stalus
vo." (/.'/ioi-j x^.fl.oovûevjv, «.ToAauaiv te zat tivarauT^v, T/,v reipublica; llon re, ac ve^lrx- po;cslali ineriio liosles
«OiteSettktiiv toO Sectttotou /3«Ti).iiav, r, «vuOsv '/Ji.pi;

siibjugibii iJoniiiius, a vesira screiiitJic rccie cre-
ota-iuiaôt, x«i 7T(<vtwv tcov oSvvv ToOf au;/£'v«s- «utm ditus, ad V ndiclain iiiiiiiicoruin crcntiir.iin arinans.
u7rorii|o(.
B Induet enim lonca jusiitii; pieiaieni ve^naiii, galea-
qiieniuiiiei, jinlicio vero ac siniulalionis experie, cl
clypeuin prabchit, incxpugiialiilcin rcligionciii, ad .'ulijiceiiduiii iicdibiis ejus baibaras oiiiiies };eiilcs, qua;
belia voluiit, ut(|uc vicl.jreiii elliciai, reluis coiilra vitia pariter el lioniines feros iTaeclare gcreiidis eC
religio-orum laboruni pr,'i;iiiiiiiii reddal , aleiiiani ciini saiiiti';, (|ui a sx-Ciilo sunt , rriiitioiicm el quiciein.
1'iissiniuin Domiiii iiiiperiiini siipiriia praiia eusiodiai, ct oiiiiiiiiui geniiuin ccrvices ei subdai.
Ma^t.uof intaxoirof Tii,- ev 'axu/ei'^ a";iai toj (deoj 'Kz- Maxiiiiiis tpiscopus sancl:e Uei Aqiiileiensis ecde-
x>i](7i«f T^ nupi.vjn opia-jopa Tij jrajj' r,uiiv /twy.in sijc, pra.'sciili a ilibis fac'.:c relalioni subscripsi.
\>iriy.
isouuSeStT £jriaz07ro,- Kupu/.X-wi, oaotojf. U/'usdeJil episcopiis Caraliiaiius, siinilitor.
Kuvpog «pa^TojMf xf».i couîo; iiiiixOTto; Tijf ev Ke- Maurus pcccator et iiidigiius epi.scopiis sancu; cc-
atviQ (iyiaf 'EzxXnjata,-, tov TOTrov tiv«7r).nfjoJv Ma^joou Toii clesi:e Caiseiia;, locuin inipleiis Mauri sancti episcnpi
«îou e .- fjr.iiitOM tjj; £v'1'«',£vvj) iytyf 'Exz).iiTi«f T>i jrao- saiicia: ectfesia; Kavenna;, prxseuli relali>iui a iiubis
ouffn WJatjiopu r.ai i:u.p ripCi-j ysvottiyri U7ri';flai!/a, lacla; subsrripsl.
A£OU(raEStT 7rpEorSuTEjOOf Tov TOJrov ij;v«7r)fl|3(;jv Mauoou Iicusded t presliyier, locum iinplens Mauri sin-
Tou «ytoiTiiTou E^rtaxo^rou xri; ij' i'u€:vvri Uy<ui 'Ezx),rj<rixf _ ciissiini epistropi s.nict.x ecclesia; Itaveiinx, pra;sciili
T/i napmari a-juyopu z«t iz'/p' )),u'J)v •^;vo,aEvij , \jniy. rclaiiiiiii :i iiobis facla; subsciipsi.
Kai o{ ).0(7roi ETriaxoTro! Tiif !juv(ioou, ouoirjf. Ll <:i leri ejiisciipi syiiudi siinilitcr.
EPISTOLA IV,
AU ECCLESIAM CAUTIIAGINENSE.M,
Vrobal fidci confessiovem, quam miserani ; ad eamdem tuendam ipsos excilat : acia concilii
Lnteranensis conlra Monolhelitas erponii.
Tw zaTci aufjty(îviav 7rvEU,(xaT'Xj-jV £x^£zTf*J ^£VOfjti'u'^ T^f Elecio spiriiuali coiisensu caiholics Cariliai;iiicii-
KutpOayEvTiaicjv zoSoJiziif 'Exxlijaiaf xai jriatTOif uTrai- siuni ccclesiiie, e( oninibus qui ei substinl, episCupis,
TOv Tiiouatv £7r!!7X()7ro!f z«i xyripixoTt r.ai ifi).a/piaToi{ clericis, iKtpnlisijuc Cliristi aiiiaiilibus, Marliiiiis sei -
*«otf, MKprivOf SoOXof Twv Sou)(dV roO ©eou zaT« /.upm p. viis servoruin Dei ejus graiia episiopus sancta: ca-
«UTOO £r.tffz07T0f T;:f 'r&j;jtc(.t(/jv «yiaf zaô/tzn; zai «tto- iliolica; el apoalolica; Ruiiiana; ecclesia;.
aTo).!Ztif '£xz).viai'/f
IliTK ftev a/5£T)l, uyur:vxoi a.Sii.'ôi, a\j-iiuC?,iij uuOi O.mnis qiiidcm virtus, dilecii fratrcs, bonis viris
irwf TOif im.pixoi; , xrrj 77,oof «).iij)ouf £u'/8v£aT«T>iv inler sc coiiciliare snlet geiierosissiniuiii amurein.
crTOp"/jiv, otXE/oTrjTt •yvoj/jtijf 6eoyt/-oOf x«i 7ro)tT£i«f a).u- qu! ncoessiludiiie rcligiosx nicnlis el conversationis
Tov £v e'auT(.^f auvT*],ooOa(v aei, tov TJJf uyuKn; diff/iov. indissulubile cliantaiis vinculuiii seinpcr in sc coii
'O Si Tflf rtUrxera; )J/of , ot« ciû. Ttf uTrao^tJV x«t iru9- servanl. Kidci vero verbuiii, sicut radix qua;dani ac
^^v Twv «pETwv , oôtf v.ai «uTrji Tw utte^ 7r(ivT«f 6ew , (iindaineiituin virluluin, universos universis, al(|iie
ToOf cif «Otov opOooov^f 7rtaTE0ovT«f , nvfjuuxir.ij; tiva- ipsi, qui super oiniies esl, beo, eos qui orlliodoxe
xtcviiai, x«i totoCto/ Eviiji raxa Tov auaij/JjKJf Tvpea- iii euiii credunl, spirilualiur conieiiiperai, eosqm;
Êuotjtivov a'jxoi: op'yj xo; itiaxito; , iuaxe z«i «Tr a\}.t- jiixt:i reîilain lidei, qux una vocc ab iis piadicalui,
).:.iv ,(ia/Xov 73 £«uT(iJv toOtcjv exaaTOv e;rt'/(v(oax=a©«t sic uiiil, ul uumes ab iiivicein iiiagis i|iiaiii a seip.-îs
trapKffxEuiêtv xaT« Trjv aStatÊTOV x^P^'"' ''^^ U.eOu/xTOf coijiKisci fjciat, pcr iiidivisibilein Spirilus gr.iliain.
Kai toOto }taoru,o£t ax'i;wf )i."tv ij pi^)of twj Df(i;Eojv, .Mque buc iiubis .iperie .\cluruni liber leolatur buc
SANCTl MAUTINl PAP/E I 146
JJ7
'iikkIo mniiifole pra;ilicans : Mullitudinis autem crc- A oJtw StKppiJr.v xnpuTrouo-a- ToO Si ;r>/i9ou.- tw» jrt-
rfoiiiuMi era( ror ttiium et anima unn. Ll rirtiite nia- o-TfuivTMv m n xapSia xai n 'J-uxî f ''. '^«' 5uvB;ie«
u-tîln aTrsSf.Souv ni loîTôt.v. rh aup-c<if,iov toO KUjOtou

gna ndUelunil apoUoli te!,limomum Tesurrertionis Jesu
'inTou z-ng «•jaaraffEw?. Xipir re fisya/v, TrivTKf
C'/iiis(i aomini nos/ri, (•( ijralia maynn eral in omnibns
^^v £;ri
Uinle ipsis, id esl, fide ac viriiile, ah-o\-. "oOiv ta-JToi; «•ivorf, To-jTetrTt ttiVt:'. y.ai uptvn,
i«js {Acl. iv). liis
'
vinciiliim cliaiitalis viis qiioque, fralres, liaberc CO- tov (juvSjCTpiov t»? i.yaTni; xai uiiwj, aSdjoi, xexrr.ftivouf
gno«ccnle-, cl erga iios, cl ad inviceni.alque ad lio- yivwo-xovTEs- woof -hijia; n yai «),Xr;),ouf xai Tijv ffnyaiav
noniin (oniem Doinininn iiiislrum ac Deum Jcsnm tmv a^c^^wv aiTtav tov Rupiov «//wv x«? esov 'irxroOv X/it-
Chrisluin qiiaeqne (iralerca confcssionis coiijiiii- (ttov, eti SETr^î: TouTou,-jra)tvTuo-jvy;vef Tn.-ofioôya?
Clione, tillro cilroque qiiasi iransfcrendo, facile no- nopOfj.w 3izr;v EJxQwf littrv i?u:r>3peTo-jftevotf tt; t<;v tm»
bis stibminislraiur, ad declaralionem piunim, qui xara û x^^.v eOaetev vonj/iTtJv yavepiuffiv, eixoTwf ifiar
noslris sunl, scnsuum vos morilo de iyy.apSiu; -/vnTiiaxtpov a(rna$o,ae9a' ii«).iiTTa r.aOaTce/i
in mcD<ibtis ;
sincero corde amiilecliniur, cum maximc, lanqnani ),«/x)rrnpaf aenfKverf tou,- xfp^xriifaf Tiif -Jf/eTifaf of/o-
perennes liicernas, tonlessionis vcsira; characieres )oyinf ivanutivaf/.ivt^v >i;.£iv, «youv tw xt-.S' ijuif ajro(TTo-
nobis expresserilis, sive Imic aposiolic* sedi, per iix&lfipovro StttT&ivijpeTifstoviruvoSixwvyjsaf/uclTtav, ouf ev
synodaies liticras vestras, quos " in nobis Spiiilus d ufxiv €f;/>,i|)'jo-£ to nv-Ofia t6 aytov 5io toO ftnopo; rHt
sanclus iiiformavil per Ecclcsiae calliolicx- oraloreui, yaOo)ixf,; •Ezz^noiaf AOvou^rTivou îîa To0 7r£/!(oo;ou. At'
glflriosiiiii nemie Aiisusliiium ;

quibusq;ie cuiii vos tTjv ira-ooiôvraf u;(-/r e '
panevo' xat oXov e'/iauT(Tiv t6v to5
palrissare compererimiii, el univcrsum in vobis do- 3i3ao-xi.)ou xooftov ev Tots suoEeio-iv uftwv ejrtxottiôfiE-
cloris decus in vestris piissiinis dogmalibus elTerre vouf Te xai TâpaxTnfiJovTaf So'/(iaoiv, avayxatii; TOtf
alqiie exprimcrc, necessario his beali Jereniiae ver- ToO fjtaxaf3tou'IepEutoupi3aao(, :Ta-JTt-f ufiaf av£u®>i7oOv-
bis vos onini's coilaiiilain is ; Hccord ilus sum miseri- T£f 'XiyoutJ, 'F,;vjr,rjOrrJ i)iouf vEOTijTOf oou xai «-/iii:»;f
cordiw adolcscciiliiV lucc, et dilectionis pcrlectionis tna: T=)-:((.'io£'/)f oou* vEoTrjTa îywv i)iouf Tijv axiziiv, riyouv
(Jercm. n, ;u.r(i» LXX). Adolesceiiliam appell.ms, Tiiv fiiâv Tflf •îoTitjf , xara to etfirjiiivov tw ayit.) na^j)'.;'
niiserifordia; vigorem, sive fidei radicem, siciiii a nioTeO-rat '/'}p Sti TzpwTov -ov Trpiepôêtov tw 9iiJi,
saiicto Paiilo diciuin esl : Credere cnnt primuiii opor- OTt eoTt, x'xt To~f extTjTOUTtv ttOrov ftioraTroSJTrjf ytvjTat.
tet accedeiitcm ad Deum, (juod est, ct quarent.bus sc ' h'/'j.rzTCJ oi TcAeifôsw:, tov exT:)r'f;(,j(7[v tTv £vto)mV. *o
retributor (flebr.w). Dileclionis vero perleclioiiein. •/«0 ayan-ijv ^tts. ^noiv o Kuôiof, Taf evTo)tif liov vopmei.
inipletioncm niaiidalorum Nnm qui diliyil me, iiiquil -M/i, xai 6 narr.o i),£uo-6ft£9« xai f/.ovijv 7ra|o' auTM rrooj-
Dominiis, mandala mea servabit {Joan. xv) ; et : Ego umuiv. &i' wv zki eif avS,'-a tAeiov eif [lizpav niixia; toO
et Pater ad ciim veniemus, el mansiijnein apud euin C ^'i.ripiiijM-co; toO Xf/ioToO xaTavTwoiv 0( TaOra xaO' ufiaf
fnciemus. IJnde el in virum piTrectiini ct in mciisn- oTo-iSaitof iyj)(io-o-ovT£f. Tojtcov -caKyaprjvv xai >ift£ff
rain xtaiis pleniludinis Clirisii p erveiiiuiil ii qui lucc TtJv -vapiTuv uuiiiv xai 'nzitTinj.uv So/fiiiruv nvrjo-SivTef,
secundiini vus siudiose servaiit. Ilonim iijilur cl nus ou< axapjrov ufiuv xn-j euîjX^jrov ouvS/JOfiijv ETroi/iTa-
cum viituie coiijunctorum iiisigniumqiie dogmaluni f(.£v. K^Xhitrt: p 6o,pa t'7i 0€'o TTfSooxofxiôvTef Sta jrvsu-
niemorcs, noii iiifructuoîini elTecinius vcstrum aemu- ftxTixflf £VT£u;£'jf fv T'o OjstanzTipli,, Tr7,-j nap' riutv oûv-
landiim (onsensiim, sed per spiriliialem iii aliari oSizrjf KpayOivf.jv evxpyZ; £7r«'/«),),6a£voi xat xara-
intercessinnoin Deo i:inqiiam dona oflcrentes eorum Ta?c.vT£f 'JTrio riif uf*'iJv aarrip'i/; TaOra Toi Kujotij izpoe-
qua; a v.ibis syiiodaliier gesia siint, mani.fesie ex- xo.ttioafiEV eif ooûnv eu-.)f)iaf , v/ouv aTroSeiltv Tnf eif
sultanles, cl iiitercedenles pro salule vcsira, ea Di out6v eiXfxfiivoOf otxoloyia;, xrip^xat uf/af aXnOeia,- jrav-
iniiio obinlimus in «idorcm suavilalis, sive ostensin- rayo~j roff TraotTrcpairrrjoa^fiivoi, Stti T/jf a"JTO)v iTT-.iye-
ncin siiiccrae in ipsum conlessioiiis, ac per ultlem >oOf -i-jayvtiioeoif. Ooff/i -/orp eVeTat ?'.)i7f ix ?ci«f Toff tijv
.
eoruin rcciiationeni vos praecones vcriialis ulii.pie ^tiETioav Trio-nv £vap-/wf f/.tttou.ttivotf 'lv« Se Tijf toikO-
(iniliiliiis exliihiiiiMns. Odor erit eiiiiii vila» ex »ita Tuf «yXiv u7ri,o vftwv tiooM.o-/iaf t6 Wfitov e*;5-/ov xai ufifv
lis qiii iioslram lidcin aperlo iiiiitanUir. Ul aiilein KUToff ev 7r),>j,',oyof ta 7tc<o)j 7rot«7o)fi£v, a'jra irap' rilioiv
liiiju^modi noslri sacrilicii proliosiim 0|ius voliis D e^riToOTrap^vrof TrfjaxOivTK ouv£t),nftfxivovi'xovTai xoOiîf
quoqne ipsi< pcni us cerliiin fa; ercmus, ca qu.-e in «tfiTatToSiauyif >;T0iT6fta/i/af,w]£f TwvOfxETi/JtJvôyo^v,
"
fiEra Tvjf t-/xuz)iou rjauv intarolii;, irôf ufxotf o7r£(rT£t5ia-
pr.rseiiti a nciliis gesla sniil, conliiienlia, siciiti diciiiin
vcsironim scrnioiinm spleiidi)reiii ct Cdrii-calio- utjSta ©soStuoou xai Aeovtiou tuv tuXaSwv fxovajîiiv TOf
csl,
iiein uiia ciiiii nostriS cncycliis litlcris ad vos misiinus eua^/oufâufiaf^TvKToif >7|«£Tif)0tf £7riOTi3a6v(,>f ivaTEvioav-
T£f S6'/fxaO{v (uawv yap eioi r» ^jfiirepa xara t>]v aStaipe-
per Theodorum et Leonlium religiosos nionachos
Tov xotvuviav ToO DvEUfiaTOf ), TauT6v Si )e-/itv, Toff «irooTO-
Kanctjc Laiira', ul scicnler intiienles nnslra di'giii,iia
)txoif xai rraroixoff Trjf xaroAixnf 'ExxXnaia; xnp\jyp.a-rtv,
(iioslra ciiiin, secundum indivisani Spiriltis ciimmii-
palenws ttTrijTE xai uaeff iv i7rt-/vfJ0£i S£ia /inoftivoi, e'xoTa'J-
iiioncin vesira sunl), id csl, apostoliras et fjtij
Tff aX(A; xarti; iûjîiv, a)Xi ypnyopoxivri; at't t» Siavota"

Eccli:sia> calliolica! piadicalioiies, dicilis, et ipsi, In
ToOto o-jv otrroOv ix TtTjv 6ot'jv >jtt'7)V, xai Gvp^ ix Ti5f ira
ilivina agnitionc f,icli, neqiiaqiiaiii in evces<n incnlis,
vcnim sciiiper inentibiis vigilanles : lloc nunc os cx pzof >ifi'iv* aT£ 3)i T>iv auT^v iv roff \nzsp x>.nOeia; vovifi«-i
o:.si!ius iiuiiris, et caro de carne nosirn (Cen. ii)

TJ ."jti fr,a'/.!!t Sta ravTuv Eut/tozovrE; ouyyivstiv TS xoj
;
• Gi., i/i cclis, icclc, IIaiio.

in EPISTOLiE. — EPIST. IV. tSff
>j x>iiO«7STat T.ii-ti 'Ar/ln; -itooif"^- A eainilem qiiippc iii sensiliii<; verbisqiic vcritalis co-
yi-jti fjt.ev Tw ©£r^ Tpo TrtivTwv twv a wvwv ,
^«ve/JMO-Hâ gii:iiio;e.n per oinnia ei conspiratioiieiu iiivfiiienies.
Si vC» 5t" riusi;'! zai jr- pwSsrtra SKTtv «'xtv -oic ei; kOtov llxc ViT.i fides vocab lnr, Deo qiiidem aiile oinnia
Op oSi^Mf 7TI<;TSU -IKTtV, OTl £; «JTOO TOO «XdVw; rtt/TSUO- $;ECula |ir*ciigiiiti, niiiic vero propler nns inaiiire-
fiivOV XptTTOU ).7]^0£tffa 5ti TOO ffWTJJttOU XTJOUûaTOs, slala, nobiîliii' oninibiis, qni in ipsum (jrllioJoxe
0;5w^r)Tftt TTCOff 7r£jCt7rOtriO*tV TWV riÊTioaJV i]/-j;^wv. .ll' creiliiniis, (|iin;'li; qnod ab ipso, qiii veie crediiiir,
iv oij ôvov TTaTJpK zai unT£f« xaTaUiyEi TravTtu; u Clirisio .icci.'pta, per s:ilii!Tein pixdicalioiiem dala
t J<7eCri; K«t op065o|of KvOpwTTo;, «Xli x«t Tirv ia-JToO esl in saluleni aiiiiiianim nnstrariiin, proplir quam
Jujîj-j, xat «UTB f/0V7) 7rpo<TxoX/n6i)<j£Twt xaTti TiivaTraOn nuii silniii patrciii cl iiialreni omiiino (lereliiiqiiet
T= xat (/^.zy.TTTt/v T-O9 Kv.T^tr.h^ 5t5affx«X ac svoTr5T«. piii!, Iionio tl ortlinduMis. se'l sirini eli^mi ipsius aiii-
To ytio fxU(TTn/Hov to-^to ^=-/a io^Ttv, i'/tj t)i Xey.J ,

^))- iiiani, eique snli ailbi lebil per iiil«'i;rain el iiiculpa-
C(V flet.i ' A:: o<7Toiof , £•; XjSicttov xii etj' Tivv 'exx/ij- t.iiii palerine ddCtriiiLe iiiiitateiii. tltjsleriiim eniin lioi
cim. KaTavoiioâTE ojv, ii-/«7rr,Toi, Trlv x>.n<7tv ufio:.v ^t- miiinuii est. l) co ituUm, ait (liviinis ApostoliK,
Cottojf TauTTr)v û'K(T(70VT£ff, xaOt^jff «VT7]v 7raf£>ao£T£, 01« Clihslo et in Eccleiia (Ephes. v). Cngiioscite igitur,
T-viv etovjui-viov ocîr^v II/Toiiv, y«i Twv oixou/zcvf^tov TrivT diiei lissimi, vocati uuîn vestraiii, liniiiter lianc cu-
(TuvoStJV' eTreti))) xai r,/i«f aCiTOvf o-u-iot^txiif <iT.i(i -^/iruv (; stod enles, Sicul eaiii pcr incinoralos sanclos IVilres,
Tipoupm^.t, r.xf.-royotf.Tui T«uTrru Tti&-'7) vpijanpi-^MjOt, el uiiiversales quiiique synodos accepis is ; quaiidu-
Tov uptiT£ôv rifti-j ot tiiv <7uvo5txais •/iyp«-j,/i/«Te ^r,).ov eTrt- quidoin el iiosipsos, ul anle a ii' bii dictuin e>\, lioi-
Se(^«jx£vo>. Mn 'uv Tvj; oixeta; of/.o)o'/ia; ;rajOa6c<TOt -/£- lali e>lis liiijiis rruciniii oircrre Deo, vestruin iinbis
V))OcT)^£V, St^Ctvif/XlJV 5 «TTtiTnv T'>iv &>J ElXOs 7r^&Q«A/CVTCJV pcr ea quje svnodaliler siripsistis z.diiin ilenioii-
« n£if«JovTtovr,,uc<j,tvaftrj Ti)f TrajOKtatrias £-<7)rpa^0<iJfi£v slrantcb. ê siinus igitnr pr.ipri.e confcssioiiis prx-
ev ))f*ipa rpidirjt; ti; «luva; «t.ivcov Tov ).o-/ov. h.i yap 5i varicatorcs pcr cna lioneiii vel pcr fiaudein eoriini
erfîluv XaXijOiij Xoyof iyivzxo îSuiOi r.vi r.a.au nv.pu.îa.- qiii iios, ui verisiiiiile esl, vel iiii|ietuiit, vol leii-
ci; xai no-pawh e).«€£v evStxov pttffTa7roSoo-i«v, Troj.; hti.ii; tant, iic in die judicii raiiouem prj:varicatioiiis iii
EXêuôucOa Tr()ixa'JTrif (i:/£"/.i)<7avTef aijiTfiîu.; \ llitc up- saiciila sxculorum reposcaiiiur. i Si cnim qni per
3îivâSou<7a)la)it<70aiOtaTOu Kvfiiou^-jTrOT^wvaxo-jaâvTdJV, aHêlos dictus est sermo, factiis csl firnius, el omnis
njiouv TtTiv «711)^ (i7rO(j t6).<<)V xat Tuv -MiSiî,; «UTOU fiaOriTwv, prj?varicalio el iiiobcdientia ai ccpil justain mcrcedis
eif lifiaj eS£6at(u6rj , iniu.'jpT-jpoifJZo; Toij 6£ou onuiiot; ri tiibutiuiiem, quuiuodo nog cirugieinus, si tantani
xat tipatit x«i Ttoixiâif 5jvafi£<7t, xsci livj JftaTOf a/iou iiegle.veriiiiiis saluleni ? qua- ciiin initiuin accepissel
y.tpttTtJ.ol;, ou firiv «).)ci xcti '/o«^tJ<«t; r.AL XoyLXo.i; uizo- en.iriari per Ooiiunuin, aii cii ipii audierunl, ncinpo
4«i§£<7t, xai ;7«<7iv ii<;r)<if , otf To x.ifu/.ua Tnf ui.ri'hiu; C » sanclis aposlolis, ac dcinii-ps ab Ciiiiin) discipidii
iirt<7T</)<r«VT0 j^^povotf Tooô-JTOif . "OTrrô x«i licierj ffovo- \Vel, ac ejiis discipiilis|, in nos coiiliiinata est, con-
Sixw; ix\jpij<j«u.tv ei; cuffTa^rtv fiiv tn; xuioy.ir.fi; 'Ex- lesljnte Deo sijjnis, el porlenlis ci Spirilus sancli
yj.miuc, x«T«x;t(rtv Si tijv TauTnv »rii).«t xai v-jv tto/j- dislriiiutioiiibus. > Eniin veru et dcmoiislrationibus
jjt/.T^vTcov «t/.eTtx(>jv, xat f;«)t;7Ta, TtifcV i;rt T<r,v r.Jj^ fiu.v.; lum cx scriptura, lum ex argumoiitis, ac iis p'ane
«vxyuevTtJV ;i/f;(jvcjv , 6£o5Mf ou <f'jp.it zc\> yevofiivou T^f omiiibus quibus verila:is pra.'cuiiiuiii tani inuliis
tapctv CTri^KOirsu, xai Kuc ou tou 'A)5;KvSpei«f, xat tep- liinporibus Palrcs conlirmarunl, qnod el nos syiio-
yiou To-j Ko)voTavTivou7r6)£co;, xai twv «utou 5t«56;^<k>v, dablcr sanximus, nd stabiliincnlum ct cominend.itio-
TWV fti-J W/_pl TeAOUf 06 f/eTC<VC,);0"'vVT'>iV , Tciiv oi, tJ.i/_pt iicm Ecclesic catliol.cx, damnaiiiiicm \^ro iKcrcti-
zH; <7i)u£fiOv , Tiiv aip-oîv iTKfiwf ixoizouvTcJv, zai Sii curiini, qui et olini el iiunc eam '<p[>ii;:iiaruni, eu-
TOuTO TroTe ftiv fxiKv, TTOTi 5i 7ra/T£/.<7i; jSeftiav Oi^r.ffiv riiiiique pra:sertim (|ui lcinponbus nosiris evorti
xat evipytia.v tfts OioTDTo; x«t T>.f i/'»0<<d7r6Tr)TOf to-j siint : Tbeodori, inquaiii, qui riiarau fuit episcopiis,
Ruîou rjcjioiv 'irjTOu Xo<aTOv, xaTti TO'jf 7rc6 auroiv ci7£- el Cyri, qui Alexandria?, ei Serîi, qui Coiis aiiliuo-
Cetf a'f eTtxouf, «yo6T<.if c'uo)o-/0'JvT'.'V, avTa/.)<xâ:/ivijv polis, cjiisqiie siiccessorum, qiiiimni alii u.-qiie iii fi-
T?,; 6o0o56ôu Tcjv IIy.Tf)<7,v 7rt(7T£&)f , TKf iTTtvorÔeiTaf a"j- iiciii iiun poenitU' ruiil, alii ad banc dioin Uo<|uc bne-
Toif j-ai il £t'oTi/riiT£cof auTtuv '/-:-/£-j)!u£v«f xaTti Trjf xa- D resiiii per.inaciter dcleiiduiit; el idcirco a!i.|UanJo
Oo^txflf 'Exx^.rio-taf exOiaetf xat -UTOuf. 'e^ twv oux aOoxa- iinam, aliquandu vero nullam prorsus vuluiitaleui el
6^<7cvTat xft; i7r.x£(_uiviif «uTor; i/. t-Lv cf/itdv Uu-:p^v re oprralioiiein divinitatis atquc liumanitalis DomiiiL
xot ffuv65tjv tfoCipi; u-Kn\n;, ;/a))ov oi Trif Tt.u 6£ou iiDSiri Jesu Cliristi ju\la inipios, qui cos pra;cesse-
yoCejOOJTci-rjf xf)t<7£&)f. Tt 'jfup £uco<t«v ev zii 6o0o56^cu ruiil, lia:ietitos confilentur : comiiiutanles orlbo-
TtlTTot "A.',f/fX£).IJU/ , OTt «rtffTr/TKV uaXCCtV «77* ifZ'jU, dox:iiii 1'alnini fideiii in eas quas cvcogiiaruiil, ct
î^fti U'Jf)tOf,x«i ETroceuO.xrav ij-niioi ziLv fZKTaiuv xae coiiira calbo:ica;ii Lcclesiam iiiJuxeruiit, expcisiiio-
if<.«r«i<i)0r)(7«v. Ou -/t<p strrov ot tecetf «'.TtiJv, Do-j eVrt fies el foriiiulas [Vel, ectlieses ac lypoa]. Unde non
Ku^tof, xai ot «vT£;^6_u£vot to'j v6uou fxou cJx rJTrio-T^v- iinnuiiies crnnt ab ca, quae ipsis inogala a sanctis
TO ftc , xai ot 7T0tu£'v£f ricriSouv ecf i'Jii x«t oi irfOO^rJTat Pjtribiis ac synojis est, lioinliili CDiiiiiiinalio c, vcl
f
ctuTuv 7rfio£5)iJT£uov Tji Bcta). , x«i OTritro) «vooye/wv e;ro- poiiiis a liemendii Dei judicio. QmJ eniin in fide
f)£'jOnjav. Ata touto x,',<Siiiou.«t Trôf «u.o-jf , îy-t K'j- orlliodota iiiveierunl iniqniialis? Quia eloiiijaveiunl
fto,-. NorioaT£ '/'jp ayiopu xai 'tO£T£,£t '/v/ovt ToiauTK, e< a me, dicit Do^minus, el ambulaieruni posl va.iilnlein,
t<A/6:^'ovTat £^,; 6£0'jf «-jTtiiv, x«t «-jTOt 0'JK et^ri Otoi, 'O oi ct vaiii [acii suitl. Aon enim liiiauiil iaccnio cs c-j-
)-«i,f f/CiU r//7.M5«VT0 otciTr); u^ndzi,; Tcjv etor)uivcov tivOfici.v, lairt, \d'l eU Oomi.ius? el tencnl.s i.tj in iirKiiruM
ISj S.VXCTI MAr.TISI P.Vr.E I 152
tne, et paatoTCS pTXvaricati sunt in iiie; et proplulie \ t/.v oiâv «jtoO i; r,; cjjx b>ftln')r.'::Tu.i. Ato ;racoxR).oO-
prophelavcrunl in liaat, et inutilia secuti mnl. Propler- p£v 'juug. uyaTZTiZfji «ij;),yoE, «Htwc 7Ztpina'ri7CU xric x).ir5-
fij adhuc juclicio contendum cum e:s, ait Dominus. cEwf, ri; i/J.rfiriTt mi. Truur,; Tx-crjo.po(jv-jn; xai npxo-
•
Consideraie enim vchementcr, et videte si factum est T)]TOj fiiTa jj.aypo%'jiia; «v6XOft£voe cM.riXuv iv ecyaTti)
hujusmodi; st mutaHl gcns deos suos, et cerle ipsi non (T;TouSaJov-£j TiQf iiv Tijv ivoVnTa toO jivE-JuaTOf , ev tu
tunt dii. Populus lero meus mulavit Cjtoriam suam : c'jvO£o/xw Tn; ziprt'jri;, iv trCiUiu xai ev TrvsGfza xaOwf zaj
de quo nihil ei prodcrit {Jcrem. iv). Qiiocirca obsecra- i/.i.r/lr,Tz Iv uii si.TtiOi Tr.; zKaeMJ i;n«v, £:; ijpto;, fitct
inus vos, fraires dilcclissiini, ut diyne umbuletis vo- TricTis, ev^KTrTtc/Aa, fx/j eyzaTaAtjrdvTEf Triv ii:t<7'jvvyfdyri'J
eatione qua vocati eslis, cum omni humilitate el man- eauTiv, xaCu; eBoj TtCTtv, ol; to -^plfia txirod.ai oOx ip-
tueludine, ciim patienlia supportanlcs invicein in cha- yzl, 'Aji ri aTTr^êta aOTMV oO vuuTiêt. Ileffeifffi^fia Je jtett
ritale , sollicili servaie unitalem spirilus in vinculo Cfi'Lv , «yaTTjiToi u.Oii.f'A , oTt euxoffwTef ov ijêfffOat tw
pacis : uiiuin corpiis ct unus spirilut, sicut vocali estis oipcc/ V xai T/lv '/iiv ni/pi'Otiv, r. twTa ev, ^ f/i«v ztpaiav.
in un" spe vocalionis vestiw. Vnus Dominus, una fidcs, Oiztp eoTe OcOTfl; toO aOToO xat ujSpt^nQTn; , ir/rifiaT«
ununi baplisma {Ephet. iv) ; non «lcserenlcs collc- tJTWjpVJ TVTToOuevat pt'Jt7T.XWf , Toff VOriTWff VOoOfft TX
ctioneiii vcstrani : perclUI» eornin non donniial. TrnpaxeifiEva, £"x T>); Tra/saSoSsiaijf jfirv e"xTwv oyiwv 17«-
1'crsuaii aiitcni Slimii.s de vobis, dilocli (Vatres, qilud B Tf,ijv xai ou.odwv TriaTeMs, t^j xai 7ra/o'uftuv iyypjfu;
facilius pulaiis, (oeliim ei lerram iranbire, (|iiaiii jroof ijfjaj xai truvoStxol; 6fioW/r,9£i(7>j?, St' f,( ivaeSu;
iola unuiii, aul uimin apiccm, qiiod esl di\iiiilas ejiis i'/.rip(tûz£ c<0t6v t6v fiovov 5uva(TT»5V ©eov tivpiov i3y.&.v
alqiie liumaiiitas, niyslicu iii figurani cruris fonnaUR, 'l/,5oCv XfJiuTov, Oijo -AtxTr.nOai tfvtrti; xa9 uTricTafftv
iis qui proposiia iiiltllcclualiier prsecitiiiiiit ex ira- rrjrjiu.{va; acuy^ÛT&aj Y.ui uOiy.tptTtii; , xai Ovo fvat.r6;
ilita nobis a saiictis Palribus el synodis lide, qiiain OeXriffeij. xai 5 jo yjffixi/.j- ivtpytiu;, axTtCTOv xai XTtcrTiiv,
vos quoqiie litleris ad iios datis el syuiidaliier con- 9-iav xai <iv0,O(k)7riv7;v (jufifuwf >;v(oue.a;, u; aTCoSst^tv
fessi esiis; qua pie piaedica<itis, ipsum su'.iiin poten- «).rj9n ToO, Tov auTov xai eva Ruf tov ijfz-Jiv xai 6e6v, Te-
lein Deiim ac Donrmum nostrum Jcsum Cliristuni Xiiov £v SeoTijTt, xai ts/eiov tov o.ut6v ev avO/JWTroVrjTt,
diias liabere naturas in liypostasi iiiconfuse el indi- uov>j;5t;^'x T/ii v.tiv.pTiyg jTrctjO^stv, tiif ouooutrtov Tw0e'j
visc uiiitas, duasque nJiuiali-s voluntates, ac duas xai llurpi, xaTx Triv ciUToO SiOTrjTa, zai ofxoouctov Tij aei-
ivnturales operaiiones iiicreatam et creatain, divi- rra -Oevo) xaTii Tr)v auToO «vflpuTroTUTa, xai o?ov t6v «u-
iiam ei luimaiMm, colia;reiiier unitas, ad deiuoii- t6v e'v T.t; ioiotf , avip/tj; xai aiSiw;, rtai 6).ov tov «u-
strandum euiiulcin cl uiiuni Dciminum noslrum ac t6v ;v Tot;' ripitTipot; err' ecâTojv twv alojvctiv ftfiet&JTw;
Deum, perfecium iii diviiiitale, et perfectum euni- xai u-tmTaitUaTftj; • 'Ev toutw yitp Tw 6eio) xijp-JyfxaTt
ilem iii liunianitate absqiie solo peecato esse, ut Deo ^ /ieSaiwc 6 Tijf 'i^xxy.ijîaf OefiAtos lu-rir.tv upfayn;, K(r«-
et Patri consubstanlialem sccundum ejus diviniia- J.ejTOJ '"x"" ^"^^ (TffloayiSa tH; klnBov; twv n«Tfwv 6_uo-
lem, et perpeliia! Viri;iiii consubstanlialem seciiii- )o-/iaf . ixo7rfl(7aT£ ouv «z^tSwf , «Se).ôt, fiij Tif jaTpSiv
dum ejns iiuin^niiatem, et loliini eumdem in pro- «/ro Tflk ;âf,tTOf ToO 6£oO Tijj Si" «uTtiJv t;jv «ytwv 7ra-
priis scmpitiTnc ac piineipio, eunnlemfnie toiiim in faSoSeiarjC rip.lv, ftiJTts' f.'i?a T.iy.pia; avw yuoutra, evojr-
noslri.'^, in uliiniis temporibus, sine diminuiione ac \ti. xai St' auTij; fitavOwat 7roX"Aot 7tV(jffxovT£f, £>; ou
sine pliaiitasia. .Nain iii liac prxdicalione divina fir- ^riVxfjij.ivr^ x«i xexaufiEVM Truf i 7r^/oas)>jiu6«f/ev Ztfjv
mi:er fundanieiilum Ecclesiae iiitegium stat, iiicoii- o^'.£i xai 7r6).£i 6£oO îiivTOf, 'iefouo-^îjfi £'7rouf«vitJ, xai
cnssiiin sigiiaculum liabens verx Palrum coiife-sic- ftuoiaa.v ayy£).wv ev Tiavnyupti, xai 'EzxûTia jrpwTO-
nis. Advertile igitur diligeiiier, Iratros, iie quis dc- Tozwv lirro-êypaf/filvwv e» oupavotf , xat r.ptTf ©ew TretvTuv
Fit gratiae Dti, quoe per ipsos saiictos nobis tr.idiia /.o-i TTvt\i'J.uai Stxaiwv T£T£)£!wft:v-jt(r, xai St«9ijx>i veix,
est, ne qua radix amaritudinis sursum gerininans fieaiTij 'iriaoO -/«1 aifiKTt f.'«vTt(7ftou xf:e:Trov )aioOvTt
iinpcdiai, ac pcr eam inquinentur multi, scientes 7rap(i t6v "AC:)., xai tkiy/_0VTi ôfief wf x«i «7rOTo'fiwf TOVff
quod non ad tractabilem el accensum ignem aciCisi 7r'xfa?(iT«f ytvofiivouf T>if etf «utov 6j59o56ôu TriffTEwf
niits sed ad Sion montem, et civilalem Dci viventis D Si6 Taf Trapeiftevaf jretf af xKt t« ^rHpaieAûfteva yovotTt»
Jerumtem coileslein, tl mvtlorum milliuni angelorum (ivooOiua.avTEf , ytji Tf-oxtKf opOa; itotriaavTt; Totf ^root»
(requentiam, et Ecclaiain piimilivorum, qui coiiscripti )jfiwv, ETrt t6 |3pa?£tov Tijf avw xXijaewf CTfreuSoif/cv, e'7rt-
swil in coelis, et judiccm oninium Dcum, et spiriius XavOavofxevoi fjttv Ttiiiv orriaw Tiif e'auTwv Stavoiaf Trof eu-
iustorum perfecloruin, ei teslamenii novi medialonm OevTwv aif.£TtX(iJv, Toif i ii.iz poaOsv TeTE).£twfievoif, ipiuv iv
Jesuin, et sauguinim aspertioiiis n.elius loquenlem 6/)0oSo?(j) Trio-ret naT/5(iatve7rExTetv6fievoi, ot Tivif ifitveW-
tfuam Abel {ilebr. xii, 18, 22, ctc); et liorribililer )i>iaav t6v )o'yov toO eeoO" tov «vaOEw/ooOvTef t^v e^xSaatv T>!f
;ic minaciUT redarguenicm ens qiii ortliodoxa! iii avuaTpofr',;, fit/xetaSe Tr)v Triariv, ii; yr^rjptv uvufipopisv
ipsiim lidei pra;varicatore5 sunt. Propler quod le- fluaiav «t'v?a£Mf Siii TravTof tm 0ew, ToureaTt xapnov
luissas ntanus cl soluia geiiua erigciites, el grcsûs ;(ct)£wv 6fXo)oy6UVTwv T'j) 6v6f<«Tt «uTOu' TOtauT«tf yup
,cclos facientes pedibus nostris, ad bravinm superna: Cuaiaif EuaoeaTEtTstt ti SEOf. BaatXeiav ouv «trtiAeuTov
voiaiioiiis properemus, obliviscentcs i|uidem lia^re- 7rooot)la56vT£f, i'/0'fi.tv yjtpij Si vigyaTpfjofttv euaoeaTwf
liciis, qiii post scnsuin suum ambuiavcrunt; ad i'a- Tw (dtw fxiTEJXaSeiaf xai «iSoOf. K«t y«f) 6 e£6> )5itw»
iies vero, qui anlc nos in ortliodoxa fide con^-uinnKiti ttOo ,(«Tav«).iaxov Tojf ujTEvavriojf, 6v o'if ywf ovTa
153 EPISTOL.E. — i:i'l;iT. V. 15»
xuia Yina a.r.r,iinno-i , /A «Trauyao-fxa -i,; oo%i,; /m A Suiil, iiosmclipsos cxleiiJoiilCS ;

qui liuliis locilli smil
verbuiii Dei, qiiorum iiituenles exiliim convers:uic)-
xat OuTEpov ffOv imv /.arLStlv, ra-JTvv oi )ey=iv, to:," an^ ni':, iinidiiniiii iideni ; ciijns causa olTeMinUii liosl ain
aiuva,' ayiot; Sta Tii; et» aJTov £i7izpc.ioi>j, j-ai of6o5o;o-j laudis seinpcr Deo, iil cst, rrucltiin labioriim coiili-
TriffTE'iJf XAiJf cîOtouvTa; xaT i7Tay/;).iav yîtv, a o^.âXfiO,- lentiuin noniini ejus. Talihtis tnim hoslii» prcniereliir
uxty. £l5&, zai 0'j; 0'j/ rir.o-jTt, y.%i ini xapSiav avOêijTrou Deus {llebr. xiii, 15). Ilaque rcgnuin inminliDesu^ci-
oOx aveofl , a nroipta^^v o Ssii; toi^ a-zariufftv a^Jrov, pienles, habeiiius graliam, per qnain servianius pla.
(/i9'o-j T';> niAXf,! (TJv T'., U/m 7:viOftaTt , Sofa , Ttufl, ceiiles Deo cuin n>ctu el reverentia ; clenim Dcns
y.firco; , TrpocTzOvriTif , vOv xy.i a;t zai Et? Tojj a.lifjo.; nosler ignis cst consiimens adversarnis, i|iiem ut
Twv ai^>vuv. 'Aur,v. luceiii iiiitccessiliilem, el splendorein glnrin', el cli.">-
raclorcin palprna; subslanliLC (Hehr. xii), digiii cfli-
ci.iinini po^lerius niiliiscum vidcrc, id csl, cnm sanctis qiii a sa^culo fiieruni, per sincerain in ipsum et v-
lliudcxain filem, sorle secundum proinissum vobis distr.liii<'ntem quae oculus non vid l, nec auris audivil,
nei: in cor liominis ascoiiJil, qna; prj'paravil Deus dilig-niibiis se; cui cum Palre cl Spirilu santto gloria,
lioiiur, polosias, alor.ili.i miiic ct seiiipor cl iii .iLroula .-aculoniin. Anicii.
EPISTOLA V,
AD JOANNE.M EPISCOPU.M PlllLADIiLPHLl!:.
Consiiliii '•ii»i in Oriente ricarium cum poccstate constiluenrti episeopnn, et preshytero»,

lapso^qite ad fuiem redcun.e^ iu prislino dignitulis gradu collocandi ; improbal lHacedonii
el ielri elcctionem ab hocrclicis facliiin ; mitlit acta concilii publicanda.
'Iwovvj) grrtffxoTTw tAaSc fiici; MapTtvotr 5ov).of twv B Joanni episcopo rhdade'phixMariiniis serviis scr-
So JXt^v TOu Bzoj Tnf Tuii TMftaiuv ayiu; «'jtoO xa9o).t- vorum Dei, saiwlae ejus cath .licae et ap-islolica; Ru-
Yo; xji uTcoTTohy.ri; 'ExxAijtrias iTtiCTxoTTo;. niaiioruin Ecclesije episcopus.
IltdTo; o).0"/of x«i Trtjtrn? a7ro§o;îif a5to;,ov ireoi aou Fidelis sermo, cl oinni .icceplione dlgniis, qiicni
xaTiixîîy-^'' 1 uy7.TtriX£ a5iX]/f., ex re Twv npo; r,ij.u; de le acceiiiiins, dilccte frater, et ex iis nuae ad nos
Tvpa. aou ypa-i.EVTO)V, xai ix Twv f,^ri Trsipvj XafioVTWV, 3 lc scripta sunt, cl ab iis qui etperiincntum j,ini
7ri; TzuTpiy^; cou xaT« Q&ov cr/w^/ri;' xoyrimi STefflavou cflpperuiit spiritualis luae seciindum Deum cunvcis.i-
Tov ayaTTiiTOU truviTrttrxoffOU ri-xw, xat cruvjxSoutuv «UToiv lioiiis, Si'pliano iieinpe dilecto cnepiscopo nosiro,
VsVOftsvwv, ex Twv aJToGt /zova^^wv, xri; tou ayivu Geo- el coniitibus ejiis, monacbis mansioiiis sancti Tben-
joTiou fiovin;. E-/v(jptaav yeo lifitv ev exiivott e/Eiv ds dos i. iNotiim enim fcrcrunt nobis sludiuin le de lis
T/)V ffjrOu3l!V, £V Otf TOV STtioTtOTtOV ivap/JVJ «WOtTTO- liaberc, in quibus episcopuin esse oporterc apusloli-
Xtxof opi'eT«i Xoyof , vnooXtov, o-tuy/oova, xoo-aiov, ftXo- cns sernio (ielerininal : ôbtinm, prutlenlem.ormliim,
^tvov, 0t3ar.:txov,7rpiov, uyLUyov, MyiX«/;yupov, T«f 'oiaj /i(i.)/.'/l i/t'.H. doclorem, niodeeluni, non liliginsum, non
'Exx).n(rfac xaXwc 7root(rTa;-i£vov. TaOr?. To-ivuv uwjrrwj- cnpidiiin, su,v Efcltsix bene pra posilnm {I Tim. in).
Tef "^^ ^^fp I

XaTpiUOtiEV £Z VEOTflTOf llaec igitur auuieiites, grjliain babemiis Deo, cui ser-
, X^*/'*^ îj^'.*-^^ *ij*
nâuv, Tcj SuvafitdtrovTi ufiif , iru» iratrt Totf HâjTMtrtv C viiuus a juveniute nostrs, qni coi»rori.iTil vus cnm
«uT», Et'f TO iiCTporj Tft; TotavTJjr xaTavTiJTat fle^/stXoOf oninibus qni cum diligunl, ni ad mensnrain pervenc-
aOET^f" ETCEtOll TStf XaTa TZQoBtmV xXliTOtj OUTt, iravToc rilis iiiijusmod! Deo ainabilis v rliilis ;
qiioni;im iis qiii
cuvEf/yit Etf (Jcyaôv, o; i5atv xai 7rctvT« T^f Buu; kutcj secundiini proposilum vocali Mini, oinnia cooperalur,
ouvafxct/tf, Tcc Tif/O; ?w«v xai zviriêiu-j Se3wp7/Tat , Stci qui noliis eiiam omiiia divin.-e cjos viriuiis, qux ad
T^f ivifiiaatw; toj xaXeo^KVTOf wftas, t3ia 3o?»j x«t vilam el pielalem pertincnl, donavt pcr cognilio-
apsrii, 3t' tjv Ti T''fit« xot fj.iy!d.rx £rrayyi).fi'/.T« 5e3(j- iieni ejus qiii vocnvit iios propria gloria et virluie;
oqtat, tva 01« TOuTtJV •/evtjfZEQa 6ti«f xotv^jvol ©'j(T£'jC, pcr qii;c prctiosx magnxqoe proinissinnes donal»
«jTOû-^dvTef Trjv ev xoafAW e^TTtOufiiiZV Ôopov. OjTf/i TOt- siMil, iil i>cr ii.TC siinus divinx con.i^niies nntiirE,
'/apo*Jv rpoâivouoav £v Kupiw, xai Taf ava-iatretf £ f fngieiiles ejus iin.i! in miindo csl concnpisccniia; cnr-
auTOV TTOtOUptivjJV , «TTO So^J/f 7rpof <)65«V , TTpOTpEjrOf/EV ruptioncin. Sic igiiur proced.-ntem in Doininn, el
Tliv ffljvK-^KTruVÊuXaSEÔ^TarE «SiX-jJi.TOV >i;x-:T£pOV «UToSt .Tsceiisiones ao cu'ii facicntciM de gb.ria in gloriani,
TOJTOv 7rXrjp(I>o«t, TOuTETT^v iV ToTf •j.tptm Tri; (XvaToXijf, cbailialem liiain exboriaiour, religiosis-iine fr.iter,
Ev Traot Tot,- EzxX/jTtaTTt/.oif xEfaXcciotf " ivK ev touT'j nostiam islic vicciii implcre, id esl, in Orieiit s par-
(iaXtjTa ScOvTw; avx5ojjr'jpij(TJi; t6 •/Jjpia\j.u. to-j 6:oij, libiis, iii oiniiibus ecclesiaslicis functionibus alque
otffTtv £v ooi SeaTJif e^rteEO-eejf Tijc t£p«Tix>if (i5taf,xat D ofliciis, iil in hoc maxime, siciii oponei, siisciies
Tijf ijiiiTipKf ctrroiTToXtxJif TOTroTJjpjiTtaf. Ou la.p eSwxev gniliain Dei, qu.c in le cst per iinposilioucin saor-
«fitv 6 ©£'/; TTjEv/jta SstX.ia;, iXXi 3uviu£'j>f, z«i (i-/tijT>;f, duialis di^niliiis, ei iiosirx aposiolicc vicis. Son
' I'rn ^/«pixxTsiK. lUfci).

iK S. MARTINI PAI-.f: l 156
«»ini dedil vohii flcs s/iiri(um liiiioris. Sfd fvrlilndi- A ''''''' awpoovio-iioO ttjDoc to TrJuav lisv «Toiffiv E?«}a»i?siv,
nis, i( rfi/iYlionis, f( [iiHi/tWilia' (H 7'i)». i), :ul lollfn- «vrt/:£tuiv/)V Tî ).6y&> T:^; TTlffTSWJ '
TTKdav oi "/KTt-Tra-
dnm omiicin li.Tresiiii, inia; verb;) fnlci advcrsaiiir, ),-xt£tv euTzcSiiuv, apSThi Oiiai ti-Jijav avTt7ra).ov "
wc «*
ci ad oiimc vliiiim e\|iii;;iiaiidum, qiiod virliui diviiiae Ttoj £v Kufiw r.a.:e\JoSovu.£voi, xai Ta ^sinôvTa etti-
ronlr:iriiiin sil; iil sic prosperins in Doinino, ea Sio-. Oti)i7»if,xat zaTaiTrxrij.-xaTei: Tratrav TroXtv, twv uto ts
qu.r dtsiinl corriga? , fl conslilnas por omiiem T.v 'leooo"o).u/itov G&ovov TS/ouotov, xat twv uTto tov 'Av-
•
civilalein earum qii.-c sedi Uim Ji>rosolymilan:e, Tio/jiu.:, ErrtaxoTTOu; xui irpsffSuTEOouf /ai otaxovouj
toOto troi TTOistv £x jriivTo; Tf orou Trf/oaTxaaovToiv iifiuv,

tum Amioclicna;, subsnnt, episcopos et presbyii-ros,
rt diacoiios : lioc lilii oinni niodo facere prrcipien- £; t<jro(JTo),ixij; au9:vTiaf Tf,s xejâf to-fxevjij r.txiv napu
libiis nobis ex aposlolica aiictoriiale, qn e daia esl Kuotou ota llirôu ToO Travayiou zat xo/3uyatou twv tiTro-
nobis a Ooiniiio per Pelruiii saiiclisîinnm, cl pri..- tJT-X'0V, Sia Ti T>)V TTEVOOtV Tou xa'/ ijfiaf XKtôO , x«i
cipein apnsloloruiii, propicr aiii;iislias leniporis no- Triv anvoy^ri-j Ttov iOvoiv' tva ^jLri £t'f T£)of ev Totf uipearj
slri, el pressnram geiniiiin, ne iisqiu; iii liiicni in ixiivoii i/Xtiliri Tn( iepa-tm; e'jirpttttl.as o iluipzxo;
illis parlibiis deficial saccrdolalis decoiis cximius r.oa[xo;, xat ky. toutou )otTr6v ufior,f)n t6 pLeya T£ xai oe-
ordo, ac iie inde dc ca.'tcro iiosir.e reliyionis ma- 6«t7pt!ov Tflj ii;i£Tifaj dpna/iia; pLvaTnpiov , oux ovto;
gimiii el vencraiidiiiii inyslciiiim igiioriiiir, si jam B "/'^'''» - •' x"' ^"<'''">> "i """^^''f £tf oopr^v EuwSia; t^
non sil saccrdus, el sai riliciuin aut S|>iriiiiale llb:i 6ifj) npoiayou.ivtK iv"js}.fx_oj; \jitip T/jc toO âoO tjtdrsi-
nicii, qiiod jngiler Deo in ud.rcm suavil.ilis pru sa- joia,-. Aeov y«p SffTtv £7ri toO TrapovTof â\taTa xoie&oO ,
liile poi.uli oirer;iliii-. Naiii opoUel iii lioc in:ixiiiic OTrouoyj K an xaTairuxvwOvivat Tiot[jiiat TrviuixaTtzow Tttc
tenipore paslorilms S|iirilu:ilibiis rrei|iu'iitari ac iiiii- 7r:tvra;ôO toO 0£oO rjjtOo^tya; *Ezx).ijtrtKs , >3Vtz« xara
iiiri qu.v iibiqiie suiil Oei calliulicas l^cclcî.is. qoD Tu.g aOroO toO Kuf.iou Trpo^pnatt;, at BAti^jif nupayiyo-
juita ipsiiis Domiiii pr:cdiclioiies, tribiilalioiics pro- vaatv Siu Ttis ctfiapTiui wftwv, «i ou yzyovaaiv uir' up/iii
Vtier pi'cc.ita iio^lra veneiiiiit, qiiales noii fiieniiit ab xoTôv, £wf Tou vOv, Ovo' cu un yivojvtat, ptiQ' ojv xac ot
iniiio inuiidi u-iqiie niido, iie.|iic lii'nt , cuin i|iiib:is utyaf.ot izitpaafJioi twv ffzavoaAtyv , ttitrTi 7r),avr;0>jvat, et
ct inagii:c scaiid iloruin tenlaliiiies, ut iii crrorem 5uv«t6v, xai Touf ezêxro f. Ato f/6 ava6«),)./i TravTOtyf
iiiducnntur, si lieri potest, eliain electi {Mutili. xm ). uya-nnTi, rti.npojaai, xaTx Triv nuiSTipa.v npiaTaîv, iitt-
Qudcirca ue dilTeras omniinodo, dilecle, iiiip'ere, ay.onoj , x«t rroioSuTipojv, xat dtaxovo>v , t«» aUToOt
jiixla prccci>lum iioslrum, episCo|ii'i, ci prcsbylcris, xa^Soîxctf 'Exx^/icrtaf t'v Traotv ayv.Ooi; fjttfiapTjpnîvtjJv,
cl diaconis, qu.c islic siiiil CJlIiolic:is Kiclisias, qni 5t> T>jc otxsta; auTtJv avaTTjCocp/if. A£t yup t6v eTrto-xo-
per propriain coriiiii convers;itiiiiu'iii iii oiiiiubiis '/rov, xa'Jti '^)jTtv 6 •âin.-j pi'j; IlaOiof, (iviyx^rjTOv slvat ui
bonis tesii noniuui liabeaiil. Oporlet eniin cfiicuiiuin. C 6; u otzovoaov, fjih a\jHuZn, i>-n opyi\ v, /in jriit/ioivov, foj
siciu bcaliis P.iiilns dicit, siic ciimiiie csse, iriciil l>ei 7r"A.izT>iv, fifl uia-/_po-/.tpSn , itXi.a yi)6^£vov, î).ayu6ov,
uistieMiiioreiH , iion svperbuin, nnn irucundum, noii arjitfpova, Sir.ttLOj, oaihv, iyxpuzn, uvre-/_6uivov toO zaTci
Vinotenlum, non pcriuisorein, uon lnrp.s lucti cuiii Tijv ot3a>;»lv TrtirT.jO '/.oyoo, ivx 3uvaT6,- itn r.'A Trapj-r.u-
dum; ted hospilalen:, ben gnuin, priidenlCKi. jusluin, 'XiijivTri StSua-Au)ix TO uyaivoutr»). x«t rouf «vTt)l£-/ovT«f
tanclum, contineiileni, aniptcclenhm cuin t/iii secnn- i).vj/ttv nptaS\JTipoj; ouoi&j,- , vn-)a'j.iov;, aojr^p^.vx;,
duin doclrinam est. fulctctn scrinonem, i.l polcns il u/tatvovTa; Tn rrtcret, t6 uyurtn, to urrottov.; " Staxo-jou;
cxltorlari iii dnclrina sana, ct ei^s qui lonUadicunl ar- o)au-JTi>ji, as'xvo''j;, ^>i St),6-ôuf , p./j otvtij ttoA^.vj Troori-
gnere; prrsbyteros sobiioi, prudentes, snnos in jide, in yovTa; , fih ataypo-/.epSet;. ToCto '/ap ttoimv, r.ui ffiau-
(Hlectione , in palienlia ; diaconos siniililer pudicos, Tov trtuTEif , xai t« ).o-/tzc< tou Kuîou fJpiiva-â, T/jv tuv
non tilingucs , non viulto tino dedilos , non lurpe ).UKO)V Exyiuy.vra zaTaoôt/7lv, Stti Tiij? rtZiv TOtouTWV t£-
lucrum seclanlcs. Iloc eitini fncicns, et leipûm snlva- jDi'..v £7rif££),i-.af. .\-J7r>i yUp ftoi ioTt p.'.yjC),n, xui «Sttiiist-
Hs, ct ralioiiabiles Dei grc;!es, iiicursuin ellugieiiics TTTo? ooOvi) Tii z«o')t f/ou [li /pt; uv Sia T)j; opteTipa; ev
liipurum, biijiisiiioili saierduluin ililtgcntia. Dnlnr Kvp'a aiiovOt,;, Touro t'/ £"o-/ov ctzouiiu TeTE^(i(uj;iivov "
ciiiiii niilii est inaaiiiis, ct inccss;iliilis iiiulesll.i coi .!i iTTJi/jfl TOuTo zat ntoTipov 6 z«9' >ju-zf «woTTcXizof ye •
iiieo, qiioadiisqiie per \L's'.ruiii in Ciirislo sliidiniii, D vitr&ai i:p-:ai.-ui,i Optuo; , Si-j. toO pnOivTo; y.^tiifava^j.
lioc iipus absoliiiniii vidcain ,

qiiaiiilo quideni lioc d ToO a-/a7r7)ToO ouvsTrta-zoVou rj/z/iiv. 'A),X' £vu7r65ttrav et,-
prius aposlolic.i li;cc seiks licri pr;cccpil pcr iiiciiio- epyov npoî.vw, rhv T0t;uT>jv aonf.piov TrpoOsatv, ot To'
raliiui Stepbaiium, ililecliiin cocpisco-piim nnslniin. TOtaOTK Otax6>),u£tv «Hiouf ovrctf iauTovf izupaaTnaxv
S.d liiic salnlare priiposiliiiii ad cHccliiin Viûire Tt;, Tt'Ji; zaOtof >j'jli)>jTav rci uiv Tn; otr.o'oopih; «u-&>
prnliibuenml ,
qiii t:ili;i probilieie digiios sci|iSi>s 7r«-./Te).o;f Ojx iyjoiptaav, r,yo\jv xu Ttspl rh; TOnoTnpn
prxstilernnl; qni pro arbitralii siio ea qu.x .Tilili- cict; npaixiizTx Th; xaO' h'/a; c-.Troff-oAtz/j,- x-/.OiSpa;,
caiionis siini iiol,-i ei omiiino non fecerunt, iieiiipo Si' oiv irpoceTuyn tto iJTat t'j; •/jipOTOVf/i; «uToOt, Ttiv
|ir,eccpta dcmandal,» vicis apostolicie biijiis callie- 6a.£t^6'>Twv jêtjDOrovTj^jiS-vKi Troo; £7rifzi).£tav toO ^jjttrna-
di.T, quilius jiissiis est clectiones ilii f.iccre eoriiin vtxMTaTOU )aoO' ;x6vov oe t6 T>jf x-zOaioio-eejj a.T-j> zaT-
qiii ad ciirain clirisiianissjnii popiili di ligendi siiiii ;
euTJvutrav, ouz i-jvonaav:z; tov toO Kvjotou tt.6-'ôv, outie
fioluminodo aulem ei signifii aniiit de di'posilioiic, T/jv £Tri TOUTOtf auToO ^tAipav «y«vd:zT>)irtv.'E7r£tori ouv,
timorcm Doniini minime coijitanles, neqiie iu liis oj; otoar, «yaTTTjTE iSeiyi, ttjOo; oJzo3ouriv fxa).ôy n x«8«c**
rtiriiiidabilcin cjus indignalioiiein. Q.ioniaiii iîUir, f£fftv Trafiii ToO Kuftou T>jv 6;ouTi«v i^c'?ofi£v, TfrovSaffoi.
ul no&li, dilccte fratcr, iii adtlicaiirncm iu igis i|'iaiii «JTo,- Tti T/j; oiy.'joopti',; ivspyhCitt ro StJOjji vn oc Traô
J57 EPlSTOL/i: . — Li I6T. Y. 458
aJToO d"i /jvwv Twv aJTO'" i-.fcSr/tuv inoffio^txflTrfoffTK^rt A i'i doslriitnoiieiii ;i Doiiiiiio polcsialeni acccpimiis
rat iôMai^' /«i TOJj uziov; tf,; j^t/ojrof TrôSaXêtrOat sliidio l.lti sit ca t;ii3E aitlificniionis .<ûiit o|ierari,
HTn^txixCi; iv5o:aTj;; —iso^ «TVK/.£tav zft; y.y.Ooy.iyf,; 'E/z).n- d;it'i lilii per nos eîis dijcipiilos .npusiolico praccplo
ffia,- TTf orpEnôasvo,-, X.av «^'HT/iTt/.Glf , xai TOJ; r,5ii za5- cl pMliisiale; ei gr.ilir. dignos pioiiiovero ncipiai|iMiii
aipcOivTa; £— tffTr.s ) at jrt.i; Kjptov' oJvaTat yao aJToJj duliiles ail iiicoliimilatcin el sccijriialciii E. clcsi«
xai »7«Xtv, sif TO 6au;iaTT0v c<Cto-j yjj; iyayitv, o ;ro wv cailinlicac, cuin niagna dileclione cxliiirl.iiis cos qiii
irivTor itat /zsTaTxevti^wv rô, to AuTtTe/EtrrsjOOV. Ato jaiii deposili snnt converli ad Doniinnni ; tolest
r.ai napixtvtl J.ey&jv auTOtj o Trpc^^^rri;' nÔTi/OeTS rp .f
cnim eos nirsum iii adniiiabileiii luccni siiam addii-
a-TOv xat ywTiaQijTS, xat Tti Tzpo^yroTza ij^vv &C uj^ xaTat- ccrc, qiii lia'C facit el iiniiiuial, prout iililiiis cst.
ff;juv8ji Tu ai)j?tv j fwTt trnfitjtoijaeva '

xai eav wo^tv at Qiioiiria ctiani liorlatiir prnpheia diceiis eis : Aecc-
kfKxpTiui upt&iv i>i yotvizouv, tif ;îova Xeuxavw •
eiv Se dite a</ cum, et lUuininaiiiim, el facics tcslrcc non con-
ojffiv tif xoxxtvov , ii; epiov Xeuxavu. Kai eav 6e).ii(nrjTe fundentur {Isa. i); qux vero sigiian:iir Iniiiinu. El : Si
xttt Etia/outf^TC /xou, Tti ayaOa Tiif y«f yKyrjff9;. Movcv fneiinl pcccala lesira ul cocc nuin, t/aasi iiis deaWa-
XouffacOe, x«0apot yive^Ge , aÔ.STt Tt^f xatvoTo:/ii/f ctTro bunlur ; et s: fuerinl lubia quaii veriniculus, veii:l laiia
Taiv '^v^KWV u/zwv aTrivavTt Twv oyOa/uwv /jtou* TrauTatjOs ii/fc.i erunt. Si folucrilis, et audieritis nie, timu tcrnn
Tolv Ejrstffti/Ttuv u^jtojv ooytttiTuv ^jtzfleTe xa).w,- i:io).o- B coiiicdclis. Lafainini, mundi esiote, auf^rte novlulei
yiiv , ex?»TT)TaT£ Triv opOoSoôv jrtiTTiV* xot SeuTe xat i'Oi;i(a(ionuiii tii's(raruin ab octtlis nieis; qiiiescite a
i.coeroâi u;jtaf,Xiy£t R-jptOf. 'ixavwf ouv St u\n'.\/; coihinen iliis ves:ris doymalibus; discile heiie confiUri,
anopo'jtj.ai, fj.ij(_pi; -j i TrttXtv yLopyjil)/! XotJTO,- ev a-JTotf iiuivnlc ui thodoiiim fidcm; ei leiiile, el recipiam vos,
JtB T^f Tr-OTEOjf. 'ciOev xai aSt(z).-:t7rT0v ujrip auTcJv e/oj dicil Dominiis. Qiuro i.iiiiiuin proplcr i|.sos aporim
vuxrof x«t nu.ipa; (zeTtt Saxpuojv tjjv Seijaiv, tva aJTOf o donec rursuni foniiclur iii iis per (idcm Cliristns.
Siijt'/; aupr.i jrejrovOtic eV.outriuf, jrttJtv «uTOuf rri Suvii Unde pro ipsis iiidesinenler diu nnctnque cum la-
f/fi TjU tSiou x«t ftjjojrotov ataaTOf , Trjôf ettuTOv zat cryniis olisecralionein facio, ul ipse qiii propter nos
n,uaf, aXuTOJf evtltrr;, St cuovoiaf ).t//>tvouf. Etotu; ouv, in carne voluiilarie passus csl, riirsiiui eui virliilc
ayajrijTe, tbv Totaurnv rj/jtotv jrepi auTuv aOufxiav, [iri

proprii et vivifici sanguiiiis ad beipsnin 11 nos iiidis-
jtauojj, Sici Toiv oixTtpyorj tou ee'.u tJuvTovojf auTouf soluli.liier per s'nceram coiicordiain niiiai. Cngiio-
jr«fefxt<).(JJv, zat to jruoy/jTtxov auTO"f iiaifiipai y.azsna- srcns igilur, dilecle, liujusmudi iioslruin de ipsis
otav pmin) to ytiaxov' Mrj o jrijrTt.jv oux ttvtoTaTat, ri o

iiiuT.irein, ne cesses pcr miser"coidi:ini Dci conli»
ttno<TTpi(fUV , oux £7riCTTf.E>£t ; eyyi(7aTi fioi x»i eyytcj nciilcr cos l.orlari, el prop!ict caiii iis quoli lie dc-
wftfv, Xeyei Kv/jiof •
oTt 6i0f i'/;ii,u'' , iyoj etut, zxi ou caiilare vocem, qu;e dicil : ISumquid qui cailil, non
Bto{ rt6pp(,i0ev.'Eyyj; yipKvpio; Ttiatxot; i-txa>.ojui- C resurgei ; el ijui aversus est, non rtv rtelur [Jcreni.
votf auTov, £v (iVoêtot Trj xijfuTroftrjij Tra^^sti TtiJv Uyitiv vi!l)? Appropinqiittle mihi, et appropiiniHiibo vobit
narpuv. 'AJ.A(i u>) ijroztijxrjf touto jrottLv. riypxT^Tat-âp' {Jiic. iv), dic t Ddinimis ;
quia Dens nppropinjuuns e.-jo
To xtuov jrotouvTjf, fjt» exza/etTs. Ma)tTT« 5i azoui v suin, cl non Dcu>, dc loiige [Jereiii. wiii, jiuld L.V.V).
TOu Xi'yovTOf AS-).ôi uou, 6'f.v Ttf £'v uuiv jrXavuOri anô Prope eniiii Domintts omnilus invocuiilibut (um in
T'f o)riflii«f , xaJ e7:tTT5£-^£t Ttf oCtov, yvtjirziTo), OTt o verilale {Psnl. c\liv), qiise a s.iiic:is Pjliiljus pr.v li-
cjrt(TT/s£yaf aa7-CTtai'.v ix jr/avuf oSou . tjfltrrtt iû;^riv c:iliir. F.t vero iie dcfaligcns liiic fjceiis. Scriptiiiii
auTOj ex OaviiTOu, x«i zaX-j-Êt 7r)fl9of a(jt'j(tJT/wv , xat Tra- csl en ni : llonum [ncienhs n.: difniulii. (!|iliiiie :ii;-
Xiv 'Etiv c|ciyi7; Tipnov uno civa^tou, oif iTToyx ft»u eV»* le.ii aiidiciis dicoiiteiii : Fiatics m.i, si qu:s ex vi/b:s
XKi «vo(7T,<;e-|ou<Ttv «uToi Tzpi; tri , xai a-j oJz avxarnc- erravil a vcriiale, et conicrlil qus (!(..., sc.rf deU-i,
êtf jrjiof auTouf . Rai StJrroj ai tw la-jt tovt , eiif Tit- qiioiiiam qiii convcrlcie feccrit peccalorcin i,b eirne
jrof jâXx-.uj zai lyyciv. Totyaf ouv itiv T»i Svvti/xet vuv suir, salvabil aiiiiii im cjis a inorie cl operlet nitilli-
nif
;C»,r,iTOf eurivtov r|ou(Jt Tov Xoyto/iov, y.at to ouf eurlzoov ludineni pcccalorum {Jiic. v). \A riiisiini : Si scpur,i-
f f To TretoOiivat zai oxoCoat tôivn; Ruîou tou iT.vpoivat veiis prc:ijsu.ii u lili, qnusi o.s mfiimtjiis; c(iOj;icr-
o-uTOV 01* aXjjOoCf Ofjf,).oyiof ycopfinsov ezatJTOV auT(iv iv

(i')i/ui i/)si (i(/ ((.', ct lu iioii eonvcrleris ad cns. lA dabo
,
T» tQtA TttÊt PeSaiojf , e7rtSt5t.vT'.jv ouToIiv ivJizoypay/V;

D li; populo huic in murn n tvneuin, forUin {Jtrcin. xv).
Xt6iA)o'jf jrejoi T:of o;.0oS6;ou TTtoTetof , etf T'j xxOTroiO-

Quapropser si viriiin gr;ili;e iueii ciii oliseipiciileni
liabeluiiit, cl otie IiciiIkiii aiiicin, iil pcrsiiadeaiiliir,

pitTai xai auTO'Jf toi 6ea zt,v tTipi-jv imTTpof.v xat jSeX-
Tt&iotv tv« r.ap-<jv TToXuv yep.vTef , (.teiiovof a£toi9(io(rt el aiidiaiil vorcni Doiiiin', ul cinii per vcr.uii cniiles-
irctpa ToO Ku^tou t aijf .Touto Si <Ty.OTzf,TEi Try.vrojf rj lyfi

S:onem rognoscanl; cnufirnia uniiiiiqiicinque coruiii
ayann, ev T.if ira/o'auT7if xur.ouuivotf jj y_-iporovo-jy.i- iii prcprio ordiiie, scriplos libi Tos ipss daiililni
votf , ^fiKOj; Kpo; tt, r.y.x auTouf a'pi<Tit Tji zoTaôy-ou- de oillioiloxa liiie, ui riuctuni Deo feranl, aliijrniii
(livj itaf'auTO)V Stti to'j £Trt'JtSopivou )t6iX).ou, xoi STeoti coiivcrîoiicin el iiielioralionein, nlque iit iiiulliiiu
Ttv« iTooaTTTtiifjtnTa Tw xavo.t ffcorjfirtûivo xojXuet Tou- friKliim alTcrciiles, inai.irc a Deo lionore dlgni lia
T'.jv T»v ejrtx-jotijatv q Triv )^£tfiOTOvt«v. 'AS.jvotcv yctp bcaiitur. Iloc cliaui oiiin.iio adveriit cliariias lua,
CjyzoX.ujrTctv r, TtaoaT pi-/%iv to ftij ro-ov i-/oiTaT:p'.<sniii iis qui :ib ipsa ronlirmanlur, ant cligiinlur, iie
xovTtjf a7ToXo'/i«f. 'AXX.o jra/jat-ettjGat Tr«vT£A'7jf iv roif qiio iiiodo, pr.i:lcr Iwresiin qu i> :ili ipsis dato liliello
fiXTfxy^Tiifjt tri Tr^v i\ oy.ovou.ia; iitt tiwv TOt'juT'j)V oXt^- cvaciialiir, alia qiiiJain peccaia, nola canone, eo-
0«,(i«Tov a\j-f/v<iifi.av, iva p.fi jrXiov aurot t! papoxtvTai riilil impediaiil vcl ci iifiriii;ilioiicm, vel eleclioncin.
[,'XpuvTat] Sti Tjjv z«T«»t>o'/i]fftv Toij x:<v'JvOf, 'ai f,y.:i; lai;'OSsi'.Ml-.' ciiiin coi ca coiiicscrc, vcl prxicruiil-
159 S. MAUTINI PAP/E KO
(cre, qurc coilliiienlem loCllin ilefensionij iion lli- A uto u£fii|irii 7:-.itJ«:6«, toO Traoavoasrv a'/Tot"; tijjiivTf- t»<
liiMll; seil oiiniiiio iii iis qui lilieiittir peccuil el (Zf5iinv. "ExStznTai yaa zai ^JXcxi: ,
uil' tyj TvttpaSaTai
niiiaiil peccare.ilciiegirL' (iporlel caiii vciiiaiii qiun iii TtLv Ori-.jv y.ttva\iuv v-ru.px"^-'-'. £^£t''ii tkiV naoRfiidtOt,
liiijnsrnoiii Ijpsilms e\ dispcnîaiioiie daliir, ne el ipsi <r\Jûyot ;r oSr;>wcai avTaTroSodri.-Tuyx*^"^''^*''^ Tivor
proplcr caiioiiis «OiileinpUiin aiiipliiis graviiilnr, el /«'.tv û/a/Oijvat tov xavova 7r«p£77'j'Lfi£v ini TtTiv nafi
iios in ciilpa sinius, iiijiisle agenili iis licciiiia n yvja/iv x.'<l irSijirtv auToxs^poTovjiaavToiv i ^sipoTovYiOsv-
lierniilleiilcs. Dt^feiisorcs ciiini iliviiionnn c.inoiuiin t'jv £;:t t^j rtaTpiao;î'af toO ev fiaxypi'/ tis fivflf*)) Etj-
cl cilSloJes suiniis, non pr.xvaricalores, qn.iiuloqiii- ijjpoviou. ToJ; ftiv TOt ;rpoTnr aJTov iraTptap/iaj^flf/tTei
dem prscvaricalionibns conjiincla; m:inifeslo relri- t«v sv nvpi'.] |Siipple£ôSov];._£tpoTovrj9ivT«;7r«f« rtvojv
liiilioiics snit. Ciijus rei grilia, liorlaiiiur caninein oiJ7raoi7ijxdvTiui,Si«T>;v(rTEV6.)(7tv,tuc£'p>iTat,TOu zaipov,
«bscivaii iii iis qiii prj"ler inonlem ac scienliain zai tiIv a;ropiav toO ^''porovEtv « ETrtTpsir.tv iy/fiir.ii;,
!.eiiis"s I lcgeiuiii vel ililfdi suiil in palriarcliia l).'ai.Te liTot xaTci xavovaj, o-j-Ei^.ovTo;, tov; Totourou; xupojO/iv/t
iiicnioriLV Sopliriniii. Oui saue anie ipsiiis pairinr- 7:<;oaTK(7o-ofi£v , Biu rn; EwtSoaiojc tiwv evuiro^pafwv ^t-
(liiani, vcl posl d, ccssinn iii Uoiiiiiio. a quihusdani Ei)).;.)^, oOSKftur evTeuScv tou -xavovoff Trpoxpif/aTôfisvou
iiiiii ciijiviMiiciilfr cl' cli siin!, proptec apgiisiiam (iit tou (7uvo"'ov. oISs yip i y.c(.v<!>v anov;u.ztv <s-jyyji>;MY,v
(licliiiii e-l) lciiipnrls, vel qiiod ejus C"pia inio essel, C to"; ni-u W.têpiuv xaipojv Sitoya-.ig, ev o:,-, ou Ttr.o-hyrnai
(|ni, jiidiiiii adliibilo, sive juxta caiioiies cligere do- f/.iv xar^-^jpovnTtf iliyyjiiiiia Tiiv 7r«pi?«7iv cuyoxii Si
bercl, vrl pcniiillcre, lales dal s SCiipiii libclli.» f.ta).Xov x«i aKooia. |3ia?0ftiv/i tcoj,- Sii t.',v avuyin.v, i^
conririniii iii.indauuis, nullateiius indo cammi pr.c- oixrou 7rapa/'jp£tv Tr,v «zpiCrtav. A>X'i tkutk fiEv 7repi
jiidicio faclo. Niivil ciiiiii cannn afllicloiuin lenipo- tout-.jv. Tou yt ii.m ifieuSojvOuo),- njv t«s fTrttrxo^r^r
ruin perseriiliiiniluis veniain tribuere , in i)uiliiis taurw ^rjpt.TAtiaavTO,- awaaaia-i, MazESoviou \i-/u,, Triv
redar- 5t(i 7paau«T(»v (Szc/tpov a^rstL.v, ;;Tot SiauapTup.av (tuv-

coniemptiis non prxtcssii, prxviricaiioiiein
propter Tiv^; <jt'/.;7TJTov i,; OW/iv >.ut7trtivro,- x«t «t«ztou xu-
etieiis, sed angiisiia inagis ei pcnur.a, qn.x'
neccssitaleni ex miscricordia cngil niiillani diligeii- vii,-, (izojojv tou ^.r/ovTo;- Mn yoÊtVOe mimKsu.lntMpo,-
liain praMeriiiilteie. Sed Iia;c de istis. Ejns veri qui jrwv, x«i t'7) oxvhaaia «utuv u.n rWrao-O;. Toutov ^tlp
f.ilse ci iscopalus sibi noiiien affinxil ,

Macedoi;ii oJ/Wu; o'o£v Effcrxo^rov ri zaOo/.i<ri 'Ezx)./jTi« , ou fiovov
dico, imporlunas litler.irum minas, sive (roie-lalio- (5tti to Ttacei xavova,- «utjv ett' «).).o5«7ri); tijv totauTrjv
iicm, foitiler dcspuilo, nt rabidi canis et lemerarii «aufiywvu,- xai Sij/a JravTo,- ^/xptTOu ifiuyttr.aaTOf t^yETs-
latrjliiin ; ansciilians ei qiii dicil : Nuiile limere op- piaaaOai •npaa-nyopiav, aiXa xai t6 ouofpiva xt xai o\i.'.-
pToiiTium homiiniin. el conlemptu conim tie vincamiiti oo?ov •jirapxî'' Tof,- a'pETi-xot,- • ot TtvEj x«t nup-pyo-t
(ha. Ll, juxla LX\). HunC eni.ii episcopiim ca- C Tij,- iotaf «'p£aE'Jf rrlv «uToiJ yi/uAiaavTE? eaxsSiaaa»
lliolica Ecclesia nullo niodo novit, iioii sidum qnod yjipoTovw.v liia^rEp ouv x«i Triv nerpou tou ovoiiaaOivtof
is praMer canones iii externa reg:oiic sine consciisu, auToijxai «va7t).aaO£VTo;£'7rtax67rou'A>£;«vSp£iaftv«5t«
cl alisque ullo dccrclo, liaiic sibi appellationem 7r).Eto'v(jv xt/i Trapa^pein-Tuv Trpoaton^&iv oxupeoTEoav SÔev
nsurpavit, sed el qiiod consciitiat bacreiicis qni \ix- xw iati-.uv tinoipijvwaiv a'p£aiv- r,v Ttv« aJv auroiV £'7rt
rcseos sua; appendiccm, ejns eleclionein per con- toO r«p6vTo,- x«-jovt/'if evOaSe xxi au-/o5tz'I'j (iviOEfiaTt-
lcniplnm luniultuailc f.ceriint, qiieiiiadiiiodun el aatxEv, TouTeaT/, 0£(i5'jpov tov tô? *«p«v yivoaevov f;ri-
IVtii, qni ab iis noininatiis csl el assinmlalus epi- azo7rov , zai K-J6ov tov 'AÊâvSpEtaf , xai Sfp/to/ to-.»
scoptis Aloxandria-, ul per plurcs el asi-ripiilias per- Ko)vaT«vTivouro>:.i),-, -/«i ToOf «jtoO St«56/_ou.-, llJfJpov
sonas h.iresim siiani innnitiorein ulique rcddanl, x'.ti IIkOaov, xyi toCi,- Tci o>ota «uToff 'j.pov.,a«vT«c, 5
qiiain iiiia cuin ipsis iinpraiseiitianim canoiiice liic (ipo-juij-rzai, i fpovwo-na; ,

x«i fii/pt xilo-j; u.r, itsxa-
cl .syiiodalilcr anatliematizavinius, Tbeodoruin, vivo/)a«vT«f , « StopOwaafiivouf, fi£9' tuv zai t6v «priMC
dclicet, qui riiaraii cpiscopus luit, ct Cyrum, qui e? £ian-/«a£o).- auToO toO n«OXou 7£v6,u£vov tuttov xaTti
Alexantlri*, et Scrgiiiin, qiii ConsiaiUiiiopolis, ejus- T«f «.""/^-vtou natr.v Tiv XptaTiavwv TriaTcw,- opiaavTc,-
qiie siiccessorcs Pyrrlmm el Pauliim, et eos qui si- ^««(kx'»" '^«^T«f tou« ^pOoSiôu;, £ua£.5,7.; ypovit-v x«£
niilia ipsis senserunt, aul scnliiini, vel scntieni, cl ^ V"^»'/""'. "f T«f£5t,)zav
liutv oi i^xptrot T.ij x«5o>tx.vf
usqiie in (inem non pa'iiitucriiit, siil se correxeriiu :

'txx>«ai«f n«TEp£f , xai at" 5'/toi x/i oizoufiEvt-zai ttevti
' auvoSoi , TOuTEaTt Suo TO-j auTOu x.i evof Rupiou flitwv
qiiiliuscuin et typiini qua; ex snggo^lioiie ipsiu.s
faiili niipcr facia cst, CDnlra iiitogi iialem noslroc x«t fc)£ou 'irycou Xpiarou xaO' j^râTaatv ijvtoaiv-zf , «eruy-
Clirisiianiv fidei : deliiiienies, ni ubique omnes ur- jûTOjf xr<i aJia/piT'jf , TKf û jEif , i^ (jv x«i ev «if
auviaTnz£ xai Suo xii; xaTii ûatv £v£/.7=iof,x«i5uo Taf

Ibodoxi pic seiitiant et confileaiitur, sioiit Iradiilc-
ninl nubis prxcipui CJlbiilic.-c luclesia^ Palres ct xfTci -^-Jaiv Oslnaetf , 9ei«v x«i «vOpwTrivnv, iv m xiitt tm
aur'i) XptaTw auu'j>uti)f i-jvwptivaf T£ zat awÔfzivaf. OOev
tancix uiiiveis.des qiiiiique syiioJi , id cst , iliias
ejusdeiii ct iinins Duniini ac Dei iioslri Ji^sii Cbrisii 7ro6; t6 ^vtovat T/)v ariv iv Kupio) TrvEUfxaTtxijv a.ya.T:TtV,
secnndum bypostasiiii uniias incoiifuse ei iiid.vlse xaioiK aou TTiiaaf T(if auToOt zaOo^tztif 'Exx^rjatyf, aura
naliiras, cx qiiibus cl in qiiibiH ciinsial; duasqiic Tci Trap* n*./.0)v ivTaOOa auvoStz/Iif Trpay/OivTa 1:00; a^-
juf la naliiram opcr.uinnes, ac craatv xat ExStznatv T«f xaOo).tzi5f 'Exz)r,aiaf fiETti xai
dii.is juxla nntiirain
solunlatcs, divinam el liumanain, in uao el codein ti?? ijxuxîou .5tîv x«; auvoStz/if E^rtaTO^.-jf, eor£tX;a.v
« Legc, 7ui fucius csl. lUitp.

m EPIST0L.4:. — EPIST. V. jfii
iii ToCi irptarSuTEf oi( zai ajroxf tataptoy -j.zwv, tou i6£a A coniialuraliter unita3 et servalas. Qux ul cognoscat
esoSftijoou , zat Tuv ftova^tjv -of tov iyiou ©£o06'ipou, tiia in Oomino spiriiualis dilcctin, ac pcr te omiies
xat tCiv ;jLov'A'/_u-j xn; toO ayioj eioowaiou suzy-iTTtiT/.f qusc istic sunt Ecclesia; cailiolic;p, liacc i()s.\ a nobis
t/ov;;?, 'lw«vvo-j, STsyiivou, AeovTiou, Ttlv xai eufsOivT&jv liic synotlaliter gesta, ad constituendaiu defcnden-
ev T)) Toiauri) xa9'rj(jtaf «T-otTTOAtzYi (iuvoSm, xai ot' auTO- daiiujue calliolicam Ecclesiam, iina ciiin ciicvdiis
.^tot;, xi^trr. 0JOU, ftefiaSrjxoTuv Ta TrapaxoiouQwovTa noslris et synodalibus litleris niisimiis pcr presbyic-
TTovTa xai offtaOrjTK zavovtzoif. "Anep uvrb; (Sefiaiwf rum el apocrisariiini noslriim, aWialoiii Tliendorum
9u)«TTwv. y.ai nutri Kupayyth Totf «uTo^t KiinoTaroi; tl monaclios sancli Tbeoilosii rcligiosissiim • ni.in-
)aorf, aTrapceaToi; xaTEXE" 1 £'f ctJTijfiav tiTiv oizeitov sionis, Joannem, Slephanuin, Leoiiliuin, qiii lliljilS-
ifu/wv. o3 x*f™ 8tafiafiTupof/at ivwrrtov tou ©eou xat cemodi nostrae aposlolicae synodo iiiierfueninl, et
'iDTou X/JtTTou, xai Twv exXexTMv uyyih^v Iva. -avTu por gratiam Dei ipso visu didicrtruilt qiix insccuia
yu)a?»f j;wpi,- irpoxf iftaTcf , pr,Siv jTotwv xaTa TrootTx).))- sunt omnia, el canonice delinita. Qiiae ipse firmiler
o-iv , «»(i y.aOapi iruvttSwet to EuoTyeitov Ty,; yJnpiTo; Cusiodicns, dcnuntia qiicqwe omnibus, qui islic sunl,
7ra/>aSiSou Trao-i, xa9wf napD.aSc;, sx ts TtTjv ayuv Oa- fidelibus populis inviolaliilitcr tenere, in propriarum
Tfwv, xai iifiwv auTriv Tiiv T« exeivtov fletTTritruaTa (tuvo- salutem aiiimarum. Quapropter testifieor coram Deo
Sixolf xu/oua«vT<-)v. Mij ouv eTraKJxuv^;^; to f«</5Tufnov B et Jesu_Christo el elcciis aiigelis, ut haec custodiens,
Toij Kupiou ii,awv 'Iwou X/JtiTTou, ukV svSuva/xou Tij amolo omni prxjudicio, nihilque placendi caiisa fa-
j^tiiptTi otuTou- xai o rixouiTos 7r«f ' ii(x<i^v Stdt Tro/iwv f/aô- ciens, scd cv pura conscieniia, Evangelium graii;c
Tufuv, fiToi rpaifiituv xiti naTpexuv ijjroSeiSeoiv, TaiiTa iradas omiiibus sicut accepisli et a sanciis Pairilms,
jrypaSou TriTToif avOpwTrotr, o'Ttv£f ixcfvoi EffovTai x«i=Ti- 61 3 nobis ipsis , qui syiiodaliier sanciiones eoruiii
pouf SiSa5«(. 2u xaxoTriflno-ov TM Euay7e)iii( -/«TK Suvof/tv coiifirmaviraus. Pie igiiur erubescas lestimoiiiunt
©eoO (ilf xalof (rTp«T(ii)Ti?f dyojviôu Tov »«>ov aytZiva T«; Doniini iiostri Jesu Chrisli, sed coiiforleris gra-
5ri(Trewf,£'jrtXa€ou Tiijf «ttaviou ?-ji:of.'E7rji5)) o|»oloyoui/s- lia ipsius ; ct quae audidi a nobis per iiiultos
vwf , us'7a co-Tt ro Twf eujeSeiaf p.u(TTi3f tov, wf eyavef tijflo lestes, sive demonstratioiies, ex Scripturis et cx
«V (Tapxi, iStx«i(j9i7 £v Tive-J/i«Ti, w^Sn liyyAoif , E'x»;f)u/Oi) Patribus, ea CDiiinieiida (idelilius homiiiibiis ,
qiii
tv fOveiTiv, «nîiTTeuOD ev -xoTfKa, avtlriijiOn ev S6;i). Mo iJoiiei sint ad alios qiioque docendos. Tu collubora
T«i;T« ffuvTovoif Si5(ia-x£t [StS«o-/e], x«i Tvpuxahl [jr«- Evuiigelio e.Tiiilule Dfi, ul honus mitet. Certa bonuni
fKxoiet], 5iaf/«fTUf)(!fievof evMjriov T-u esou,fti3 Xoôaa- cerlamen jidei, apprtliende tilam (Cteritam. Quondo-
yjl'! lir' ouSevi xpîîp-V, "'fof Siao-Tooyiiv TWf jriaTeiaf. tfitidem mnnifcsle mngntim ist pielalis sacramenlum,
Et Se' Tif t'Ttf oSioaazolet, xui ur; itpaaipx^-rai uytaivount iiuod manifetla-um esl in carne, jutli ficiitum etl in
ioyotf Torf Toi3 Kuoiou nriiiv 'ln(Tou XpiiTToO xai Tji xkt' C jpui/u , appnruit imgelis, pradicaluin esl genlibiif,
iuff£§-tav SiSaffz«).ia, TeTuyoiTxt, ftflSiv e'fftTT«ftevof, cieditum est in mundo, assumplum csl in gloria. VrO'
«»a voioJv rffsi C>iTii(reif xai )o-/Of«:xiaf uxaipoj; , ii pler quod liccc doce et exhortare, tetlificans cornm
«i» yiviTae Ôovof , fjpif, pla(ifnu.lui, uTriJyoiai T:ovijf»«i, Pco, iion exciiare pugnas verborum ub&que ulilitale, ad
^fiTtapaT piStti av0ptl)7r&)v SteyOapfievwv tov v»uv, xai subrersioneni fidii, Si quis aulein aliler docel, et non
fTretTTe/s^jfievMv Tiiif a)DSeiaf, aSozif«ov Trepi tsv 7ri<rTtV acquiescil tanis seimonibus Damini nonri Jesu Cltii^li,
li).) ou TT/Joxoipouoîv sjti itisov. 'H -/«p «voia «utuv exet ei quce secundnm pietalem ett doclrina ; superbiis
ei)Xoc taiTui Trairiv lif xai v exctvoiv iyhijo, TOUTeo^Tt est, niliit sciens, se:l languens circa quasliones et pu-
twv izpo aure^v aipeTtxwv. Ouf exT/5£7routvo,-, «yaTTDTi, giias verborum importunas,ex quibus oriuiilur invidiie,
peve ^v oi; tpaOi; xai iTtmiiiOri;, £'Sti)f Trapti Tivuv £"f<a- conientiones, blaspliemin; luspicioncs inalir, conflicln-
6;f. MoSstf iiou T)jf teptjcuvuf xaTaypoveiTto. 'A))« tu- tiones hominum menle corruptoruin , et qiii veritale
TTOf yivou Traoîv ev ).oy<>i, ev «-jatrT^ o: ii , ev uyuTzri, £v privati swit (/ Tim. vi), reprobi circa fidem, sed ullra
»ri(TT£t, ev iyiOTTiTt. TiphTZ-/_t T^ avayvioaet, rn SiSaerxa- 119)! proficiint. liisipieiilia enim eoruin manifola erit
)t'a. Mi) uuc).ti ToiJ ev (toi ;âp<7uaT0f, o £006» cot oti oinnibus, sicitt el illorum fuil : id esl illoriim, qui
TTOf ie^ OTtzi^f «|iaf , xai Tiif oTtoiTToiixiif ))_uwv T07roTri- ante ipsos fueriinl, b;crelicoru;ii ,
quos devitans,
pr,aiai' iva n trov ti irp-jy.orz-n farjtpu, xat pttp.aprMpn;Jiivn
D charissiiue, pcrmuue in iis quce didi:isli, ct creiiita
TrotTt, x«l 7rf3'j TTovTWV o-JT&i Tw Qtra, "nap (U Twv 'JTrep sunl libi, scient a quibus didiceris {II Tim. 111). Ntmtr
o-.6Ti)f z«i eu(T£5fiaf x«!X(<Ti)V , a7rox£trat TOff ajiotf tacerdotiuin tuum comemnat, sed forma sis omnibus in
£7r«ivof . xai riif 0ixai0(7uv)7f TTeyavof , 'v (iroS'.i>cet cot seniione, in conversntione, in dileclione, in fide, iit
Si-atf xpiTiii; evTeXwf auTOu rriv ooGoooôv TriffTtv ti)- sanclilate. Allende Lcioni, exltortalioni, doclrina.
povJrt, x/i TrooOufjtwf tdv Evro)i)v ex7r)i)f;'^<7avTi, x«Ta Neii negliijere iiraliam qua: in te esl, guT data csl lib:
Tnv 6»3o§ov outou xae foêpiv eTreytiveiav. 'iSou Se jr/)of per saccrdola'tm digiiiialem , el (unclioiiem iioslrir
«r^vaptrtv eif to iri.nprZiijai (T7rouo«i«f xai «vsujroSiiTTiyf o^joslo/ific ricis, ul profeclus lutis manifeslus ae lestn-
Tsv (Tijv ay/Trri-i Tr,v efiTriaTSuOsi-iTiiv cot napu rn; avo- |„( .sji (/ Tiin. iv), Cl anle omiies ipsi Deii, a|iiiil
pro virlute et pielate l.ibonr.n

trrohy.f,! lifiwv '.luOevTiaf Siaxoviav izpoTirptûpi-Ou Touf quem silsceptorUHi
tov laus ei corona justiiix, qiiaîv
Btoifilut e'7tt7/o'rTo-jf tCi-j «utoSi, e-oSo>fov Aiyai , reposiia cst dignis
* Eff'tou-jTo)v, x«i AjTiaviov, Tov i nxaSwv, o-uve/Oeiv ev reddet tihi jiistus judex, qui perfeeie scrvis cji;i
"EirCiut in Arabia; E«x«Sz in Palxst. !. llAifKi- >>

Monastc.ii. llAnn.
N!;s.
5. MAUTINI PAP.E I »«4
163
ei mantlaliim promplo aiiimo A ri(7ix-/t i^vnnptTwSai x-^-u Simiiiv xn rotaurri wvsy-
onlioiloxain fiJcni ,
IrcniPnda ai>pariiinnc. Siy.Oiau- fîV 6>v y.c/i rzii^.yiav tov h/etninii

iiiiploas, iii gl()ii(is:i cjns ac y.u.ri-Kr,
stuJio, ac sine vpeafrJrioov y.ai'Apyjua\iSc,iTnv x«i lUrpov xiv <fM-

Kcoe vcro in auxiliinn, nl ni:iRiio ,
nllo iiiiiicilinicnlo, cliari as lua iiiinisleiium iinpleat, yptaxov, liyo S-h, tov Ut:^ ' 'a5/3«mv, xai anilii; tov{
a noitra aposloli: a aiirlorilaic lilii coiniiiissuin, lnir- twv fzcpwv ly.iivu,v -ninTtv 0£ou xai ^rAov «Wn xextii-
Dro ainab.lcs episcopos, ijisum dic.o ,x:vovf. 'llv o .txttrOcif noXjf I'!T£tki Trafxi nupiw, CTu-jjrpo-
lati siimus
TlieoJoruin EslMinlinniin, et Aiitiiniuin Ihcailioriim,
Ou(iou«vr.iv rmv iv 'j-Ku.-.on Txaur, xai xiiu'..<jei rnf x«-
aJcssft in nniiiljiis, ac |iro viritms ins;'rviic liiijns- fTO,-.
loiiJi spiri;ti:>li viiliiiilui tiiic ;

(|iiiliiisciiin ct Geor-
Riuin, Ji'ccliiiii preslijictnin ct arcliiinaiidiilam, ei Pclriini Clirisli amanlcm, AJracnJeni ncnipe, ac om-
niiui eos ipii in illis partibiis liJein Dii verumqiie zeliini liabcnt ,
qnoriiin nicrccs plniiina eril apiiJ Denni,
cmn \obis proniplitnJiiiem aiiimi sliiJiiniic sui pia'Si:l riiit iii oniiii olicJicmia ct gmlix- |ierfeclione.
EPISTOLA VI,
AD TIIKODOUU.M triSCOrUM ESBUNTIOUUM '•.
Oilendil eum sua confessione hccredrorum furorem reprcssisse, et ad obed endum Joattni
fliiladelpliia: episcopo, qttem consliluerat vicarium, hortatur.
Tlicodoro cpiscnpo Esliiiiiiinriim. Marliniis seivus B Qz'.Siip'^ intaxoTn.i 'Et"oOvtwv, Mu^.xivi; Soxjh.^ tw»
FCrvoiuni Dci , fanclse ejilS '•alliOlic.E Cl :i|iOSliilicae SoO).mv toO 0-ou y.a6i>ixr,» xai (iT:0!7T'.<Xixijf 'Ex/Aijtjiaf
ll(ini:ino:iini l^^ctlesia; episcopiis. eTTKTZOTrOf.
i','.N( coii(usio ndiluceits icccaluni, ct est coiifus:o atl- 'EcrTi'v «('apûvi) lTta.-/o^jr!u. Uu.v.pxi«v , x«i Itrxtv w
(lucetis (jluriam cl ijraliam {licclc. iv). Tii iijiliir, reli- a/jjvr), 5o^« xat yûpi^. Tr,v ouv Sf/StCXijaevTjv cctffyu—
yiosissiine fiaicr, conrnsioiicin vitiiperaliilem cul- vj;v 3'a?c<)tjv, £v).a^;(TTar£ (i']^)'^'!, T>i xaTti 0£ov Eyypa^w
|ians, scripla lua secuiiduni D' iiin satisr.'ic:ioiic, plo- <TOu nlnpo-for.iu, Soâv iuxjvji Kxi yuptv wjptej:ot«(7(u'
ri:ini libi 1 1 gruliain aci|uisivisli : gloiiam ipiiJeni, Soâv yiiv xriv £('f auTOv Tiiv huotov ri'tthv xctt ©iov, op-
oitliolos.Tiii de i| so Doniiiio ac Deo noslrn cinires- (5o()oôv cptoioytav

x^p'^ ^^ '"'^ l.aiJin poxDXu xuv iv
•
>
sii iicni ;
graiiam vero, splcndorem luoruin in vir- u exr) fwTE(vwv «utou a7rouSaa;jtiiTt.)v. Ai uv oux i)uiv
luie illusiriuni sludiorum : (iiiibus iioii sobini iiob s uovov l/vtapinOm uTrapx^v ev Euirffiittii TET£),£(w;i£'vof,
iiiiioliiisli in piclaie perrecliis, sed ct ipsi nniverso- a).)a y«i «uT-i xm tonrtpixdv o ojvXptixM a^jvvuofnniit
riiin Salvaliiii Clirislii cuin iiinlia libertale platiuis, ro».i5TU7x«™"''i EuafSTTo,-- o'i? xat EvufifvToiiTroTToVxov
Ut in vubis iipostolicum illtid dc Sanclis Jictiiin iin- '"'p'- xiiv uywj TlnpovaOai (nxoi xo tfi.ay.ov Ol uytot
fUa\»r : Saucti pcifidem vicenmt rcgna, oit^rali suiu Stit jri-rTEtu; yaxnyt.t.iaujxa f.uathL;, eipyuaavxo St-
jusli:iai)i, ndejili suiit tepromissiones, obturaverunl ora *> xaio7uvr,v, tTriTu^ôv £7ra77E).iwv, itfpaîai <rr6/x«Ta )e'v-
lcmium, e.tiliiixeriinl impetinn iiinis, conva'ucniiit de x(.>v,ta^,eaav SvvaiJnvn\ip^ c, iviSvvaijLiiOnaav u-ko iaSc-
iitfniiiiae, forles (ucli mnl in bello, caslra v.rlcrunl vtia;,iyivn%auv iay^vpoi cv 7ro)ia'.i, rrop£pi'o)!<? fzXtvav
tjururum (llelr. xi). Vitisli eniin , relijiio-issime a))oTC((.jv. haTr.ywvijwyap, sJ),aC£tjTaTc «SsiiÊ, touov-
fri.l.r, advcrsarii Jiaboli inaluin regmiin, jnsiitiam xiy.stiJ.ijo\j StxSoloMxnv iTovnpaj ûathiav, if,yaaaijcvot
lii fiJei conlirniMiione opera:iis es : ciijiis gralia adc- ot/atoffuvflv ev t:^ PtCufoati xf,; Ttiaxto);- ^; y_uciv xt-
pliis rcproiiiissioncs Spirilus, liacretic.rriim ora taii- tûx"; t("j; £7ra)7£)ta,- Toii IlvsJyaTO,-, ivi..p-/l'x; o.arzip
(|u;iin iLtinum nl,tiir.isli,ac cxstiiixisti eoriim impetum )£ovt<.)v TaoToaaTaTuva^pETtziv.tjCEuaf aOrtiiv tiivSiJ-
li.Treseo.s, qu isi fliiiiiniam igiiis aspiratlonc graii.i^ vattiv X(,i ulpiaeoi;, iia-nip tfViyx r.\ip'( xn intnWa rn;
(pia ila rniiforliilns imbccillitatcin scnieiilix illoriim Xaptxo;. 'E? r,( outw Suvafi&ifistf xaT£jr(i)aiu«f Triv T«f
dcvicisli, fortis in bello conlra eos snsccpto fnisti, £x£iv(uv oiuvotaf aaOivEta.v , (<j;ûp6f ev Tu xar' kutwv
coiumqiie inlirma adultcrinorum dogmatnin castra 7ro)£p.(u y£v6/z£V0f , xat Ttif aoûffTciTOUf TrapEptooXtif Twv
xiC3r))(uv auToiv Soyptttxov (xotv&jf y.ux^x/.iva;, vtxr,Tri(
snfiicieutcr vcriisti, ac vicior per propriiim scripium
produclu» es ad vicloriae auclorem , Salvatorein ^po^x'^ns cia tou oi/iiou ypuafiaro; xoi vivoTroKj; itoTijpt
''"'' '''^'"'> ^pârr?, of 5ii toOto Tiiv t£p«Tixnv uiiav ini

omiiium Cbristuin, qui iJcirco sacerJolalem iii te
dignilalem apnslolica coiiliriinvit ;iiicliirilalc. Vernin D 'O' ^"^ -«> '-lirotjTo^tx^f EzpaTaiwtjEv a<j6tvxiar «))ii
no cesses lauJationes (jus in giiilure pcrpcliio lia- [j.fi jrHutjy] Taf aijiai-; «ut'o ev tij Xup-jyyt yipwv Stx
berc, eiipie placiliiin saci iliciiiin odcrre, ralionabilc jravTOf, xa( Kpiauyr.iv «UTw Outjiav £-lap£ffTOv, Trjv Xoyi*
ubseqiiiuin luum. Sic enim el supernx gloiix prx- X15V Xarptiav, OuToi yup x«t r^f avi» Sol,r,; napaarotxnc
et ca^lcstibiis Cbristi miincrilius ytviaOut y.ara^tOiOnr^n , y.'/.i uutjrnf T&jv ovpr/vioiv toO
seniia dign:iberis,
Qiix anicm s\nnd:Jiicr a nubis bic gesti XpttJTOu tltJpEijV x/ Si a\jvo5iy.Cis njJtv iifijSt jrpaj^SsvTB
iinbiieris.
;Tp-'f axiaruafj y.ui iy.Stxnaiv xf,; xaOo)ix«f 'EzxûTia;,
sunt, ad conririnationcm dcfcnsionemqiie Ecilusix-
" Forte "xSpucoi in Arabia. Il.vntu.Nus. ''

Iii Ai.J) a. II.viicii.vis.
1G5 EPlSTOL.i:. — LPIST. VII. icc;
tautov Si tG« jr«Tptxwv,
y.iytiv, xv.i <rjvo5tzwv oOtk; A calbolicaE, Id esi, paternarum cjus ae synoilallum
0//aiV X^fiOEffTTtTuiT&lV, K/JTtWf c'(7T£i^«,IiiV,T6i ITao" r,U'7:V ilcfiiiiiiDiium, niiper misiinus ci, qui a nobis vicarius
ntoSy.Yiiivri xctvovizwf TG7:0T)i6r,Ti7 'iwaw/j t« i.ya-r,T'7i caiionite dcsijjnauis csi, dilccio fialri nosiro ct epi-
nuwv ctOc^jiu x«i En^ttrxoTTM TJjj ttiaSf/yiiuv ;ro).ea)j. "il scopo riiiladelpiiensiuMi civiiaiis : cui bcnefaciiis
X«)u,- TTOtEtTE (XJTOt T£ <7UVTpi)f OVTcf, Xtti ffavT«J Tijf .^sscnlieiiies, ci onincs oriliodoxos una vobiscuii:
ocOodo;o'j? (7UV Ofitv oiEyjipovTEf, ti; ixni.^nptoan -oiv cxeiianies ad eorcini aiiiculoium iinplemenium, qui
«utTEfiwf EiTiTOairEVTojv «Jr-i z£9.«)ai'ov, tt; ffvo-Ta-rtv T>i,- ei pie commissi suni, ad cominenJationem Ecclesioe
r.uQoiixn; 'Exxi.nciuc, e'7£roit yi/s y.uiv jreo toOtoj tis- caibolic*. Nam pro eo nuilla vubis in sempiicrno
).Uf ftf7%f, £v Tji ^jad.ii-t T'7iv o-jf «•/wv. regno merces erii.
EPISTOLA VII,
AD ANTONIUM EPiSCOPU.M BACATHORU.M.
Cumjnm resipuerit, ut in ftde catholica persistat, et Pliiladelphiw episc(po pnreal,
eum admonel.
'AvTwviu eTrKTxoTTu BaxjtOwv , MapTtvof SoCiof TtlJv B Anloiiio cpiseopo Dacailioruin Mariinus serviig
5o'J)io)v ToO QioO Tf,g tojv Ptofi/iuv «yia; ToO e£ou xa- servorum Dei, sancljc ej'is caibolifx ei apostolic»
Oo).txi)? x«i "A7roaTO/tz„j 'Exz/.r)Tta>- CTriaxoTTOf. Horajpae Ecclesiae cpiscopus.
T6 /x£v x).a7T^vat xotvov xat Ti^f cf.vOpttinivn; tOtov «T- Decipi niiidcin el falli commune esi prn(iriumqn9
Sivitaf, To <j£ ffoo; To xf £'ttoj iitzv.^j/riOfiJui, ficvi;; tt;; bumana; infirmitalis; al in melius «oniinntari, so-
;î|JtT0f, TOJ; z«V Ofi'i,- i^tou; ev t£ )oyi> iravTi xai lius opus esl gratix : qiine crga eos qiii scciinduin
tc,ytti T'o 7Tav'x'/ct06) TTtiOTotxiiouarjf ©£';», xat t6 Trava- nos in onini serraone el opere digni snni, pcriecie
ytov «vTorf aii£T«0£T'<)f 7Taj,£ôa£viif Ttvtjfjta rr,; dpiT bano Dco coiivenit, et saiicliim eis oplimae secun-
iif * x<«t' euTtiv 7:o).tT£t«f. "Oirtp iv T.a.ai lO.ripofopia. diiin ciim conversalionis .«piriiiim finniler praebct,
y5'/ov6f £.'f 'j/ittf , tu «SsoTaTE «OEAys.To u/i£T£//Ov xaT£- Qiiod iu vobis ciim omni .'.alisfacliniie cvcnisse re-
ftqvua-f ypufiiJLU, <fipov imqmComhuv u^jtiv 8tti riif <i).r,- ligiosissiine fraler, veslrae liltera; signincarnnl, af-
6ouf Eif Tov Ku(5tov ou.o'i.oy'iu; , Tijv EvipETov TTtjTtv" r,; feicnlcs, per vcram de Doinino ronfessionem, bo-
«•/Tt)afi6,u£vot TtvEjf/aTixtif, xai ett' £<JTn xara eôv ej- nam veslrani boniijiie odoris fiJeni, qiiam iii spirilQ
^jOa-ySsVTEf, ctvT£3d)z«;jL£v «JTj Tof t£faTiznf «Hiaf t6 su<cipientcs, olspcuiuluin Deura ea delectaii, sacer-
fixipov i% airo!7To).ixnf au9£VTi«f Effy/JaytctzEvov" nporpt- dol.tlis dignilalis unguenliim ei relribuimus, ex au-
jro,ttcvot 5t»iv£xtif u(x«f , 7rf o!r;i£'/jtv ~y ).6-/'j) toj x".'-'" ctint.ilc .npislolica sign.ilum : vos semper liorlan-
TOf, £tf t6, TraiTov 7ra^£ia£iP£/xaa9a» C7rc.uosv , T'i zaCi* tcs. iit iii vri bo grali;c perniaiienlis, iit eicmplo
Vjj.i; unodtiyjiart, xai 7r«'vTa; £'JJii)cJTojf fiSTaTrot^ffat aliis eSbC stlidcalis, oruin extiielis Stildiiiin, et >e-
7r^6f rf,v x_6£iTTov« f)i>iJLT,v, iv Kvpia Stavi<7Ta,aryouf stro ijlo ad meliorem meiilcra omnes converlaiig,
T0'jf 07ri(Ttu T^f £T£tTa/.Tou xottvoTouiaf axoiou9r,(Tav- qiii supeiindiiclara novilalein scciili, in Dninino re-
Taf, tva xi/Eivot trJv Tratrt toi; «-/iotf ipOozounr7',>(3i surgiiiit, ul illi cuiii omiiibus fai.ciis rccias vi.is sii.is,
Tac 6So'Jf auT'.iv, T/3o;i^t£<f

6f Otif 7roi>j(T().;i£vot Toif Troaiv grcssus rcctos racicnics icdibiis siii-, pcr piitm Pa-
uiriiv, Srx rt rf); eOo-Efiojf rtiv naT/i'iv Stoaffx«).iaf, triim duclrinam, ei eflicacciii nianilatnriini iibsciva-
zai Tiif ivipyijv; twv evtoXwv tizptStiaf. TouT.u y«fi lionein. Ilujut enim rei gral a flcclo geimn mea ad
/Ji^piv nu'jLT:ro> Ttt yovu-.u fiou 7ip6f t6v eEov xai UtiTEoa Dcuin et l'aticm, a qua oiiinc daliiin oplimuin, el
t; ou ita.rx <j6atf at,a9)j zai tikv Suprifia rihiov xuru- omne donuin perfecluin deuendil (Jac. i), ut dtt cis,
Catv£i" tva ow auTotf xv.ru to 7r).ouTOf rft; Si^n; auTo-j, seciindum divilias glorii SUT, promple coiivcrsis,
irpo5'jjx'jf £7TtaT/)->y£tiTt xpaTaitj9nvxt Sta tou irv£'j;ia- coiilirmari per Spiriliim cjiis iii inleriori liominc, ul
Tof «JToiJ, £t'f tov Etro) «v9pta7rov xaTotxijaai xai «uOif rursiis ineis liabilelClirisliis per orlbndoxam in ciini
Tov Xot<rr6v, Siti T«f ^tf «'Jt^v 6(59o56;ou TrtTre^jf , i;va fidom, ulque sil iiniim ovilc el uiiiis p.istor, is qiii
7«v»:«i fii« TTotftvi) z«t Etf irotuo-j, «\ir6f 6 j.ri 7t«vt'uv siiper omncs esl Deus ac Doniiiiiis iiostiT Jesu»
eeof Kuf tof lifiwv iDôuf Xptar',; , t6 fjts^îrtf/ov TO-J Cbrisliiit, mcdiiim parirteiii iiiacerix solveiis, el
y/iayfioC rjdu;, xat cvvicjuv TOJf fjttxp-Xv zai T0'j; iy- ciJligens eos qui longc siiiii ct qiii prnpe, per lapi-
yj!, t s (itav zai rriv a'JT>iv, otct )iOov ^ ir.tyvuma;, tjoi- deiii angularcni, in unani el canidem salni.irem C"U
T-fl-tov o/io).o-/iav. Ilv Tcja u=6' ijitijv zai a-jroi .JsCxi^jf fe.-isioneni : qiiam iina noliisciini i;.si (|uoi|ue liruii-
zaTEÔvTif, ^tiufJjr.-jfjhut vUvroi; £v tu x/ijc-jj twv ler leuciites, oiiinino conliriii:ibiiiiiiii, positi in surlc
uytuiv x«Ta7rTo';i-vo vpog «7r6)autrtv tcjv virip ai-j' r.iu siiicliiiuiii, ad ca bim.i qii:e s.'iisLiin el cogiialioiiciii
xui KoOv uyuOuiv' ru Si auvoScXwf littiv EvîciSc T.pay- mnneiii exi cdniil, perfruenda. Qure vero synodalil. r
Cavra Troof a-jaTatrtv, y.ui izotxijatv T',;f x«9o)tx6f "Ex- a nobis hic geîa sunl ad cnmiiicndalionein def< n
«^.iataf , T«uTJv 0£ l.t/tvj, rwv nârotzwv, /.'/' ouvoutz-Lv sionemque Kcclcsi.e catliulic;e , iJ csl, piternania
" Fortc, x«0' ciOr V. II.n;i)LlM"i, ^ Lc^C, i--t,wv^T:',!; V':1 l iy:><,iu^n. llARI>r.NI <
«67 S. MARTINI PAP« I ICS
ei $ynod;tlium ejus dcliiruioiium ac (lecrctonim, A «'Jôr; opoiv zai Oianiauazm, a^-zir^; iazi0.fi[i£v -m
iiupcr mislinus, c.monicc designato » nubis vicario, Trap' quuv TzpoQ.riShTi xavovtjcuj TOTOTD/sijTfl 'Iwkvvi:
Joanni, dilecto frairi nouro et episcopo Pliilailel- Tw i.yannxrTi nji/uv aoslptTj KxitTztar.oiZM 'z-n; iÂuSst.virnii
phensium civiiatis : ciii bene fnciiis consentienlcs, 7r6).swf , o) ya).(a; woutTS auTOt tc ffuvTêjôvTCf xai ttov-
et omnes ortliodoxos vobiscum evcitantes, pro TKf T0'jf 6f9oSi|ouf CUV OutV 5l£y;i/30VT£f £1? 6z7rX/i/5IU-
adimpletione conim, qui pie ipsi commissi suni, .ir- ctv Ttiv i\)(TiS(j( iTztTpaTzivTuv auTu zjiaâiwv, ci; ci-
liculorum, iii laudein Ktclesix cailiolicae. Pro eo o-roo-tv xr.f zKeo)(x«j'Exzir!(riKf. "Eff£T«i yip ufiiv Ottso
enim mulla vobis incrces iii regno coeloniTn esl re- tojto-j 7ro>Jf o fiiaflof , ev tw âthiK xitv oupovw».
posila.
EPISTOLA VIII,
AD GEORGIU.M ARCHIMANDRITAM MONASTERII SANCTl THEODOSII
Laudat eum ob apostolica sedh minislntm defensum, et ttt Philadelphorum episcopo obediat.
Ceorgio arcirmianilrilne Mar»inus servus servonim B rshipyi-j) 'Ap/iiiaMSpiTri, Nupxivo; Sovlo; twv dou).wv
Dii, sancl.-e ejiis caiholic3E ei aposlolicx Roinanx ToO 0£oO xi); Toiv 'Pwfxaiwv ayiof ovroO y.a9o)ixiif xai
Ecclcsi.t episccipus. a?ro<TTO'tz^f 'E/./dvaiu; tTrtoxoTro?.
Te spiriiu vegeio ac vivido esse, dileciisîme, si- NeaôVTi (TS Tw 7rv£ufiaTt yjiopiQii TiSf «/lETflf 6 Tovof
gnifical virlulis lcnor. Effers eiiim liiijiisiiiodi spiri- riya.iznfj.ivt. iipct; yap xnc ToiouTHf TrvsuftaTiKJic iVxuof
liialis robiiris apertos cliaracieres, iii quibus insigne ivapyti; T0'jf x«f*=<Ti)paf , wv iniaripio; iaxi Y.ai'iiaipz-
csl aiqiie exiniiuni chariialis non ficiae siudiiini, qiio TOf Tiif ayanrj; avunozfvtTOf TroSof , 5t' ou TrofîoT/jaof
iislcndisii le noii verbn, neqiie liiigiia, sed opere el ott ou/. ayana; XoyiJ, 0'jt£ •yioiôrj, d).V toyu v.a.i a)yj-
vcritaie diligpre, juila maiidJlum Domiiii : qui per Ositt xoTa Triv evTo).iiv tou Ku^tou* 7r£ptffcoaafx£vof
proprios roonachos nobis eum coiiservistis qiii a «fitv 5td ToJv ot/£tcuv ftovo^^wv, Tov i/. xYi; riuzTipa;
iioslia apostotica catbedra missus esl, Deoamabilis- 'XTZoaxoXixn; Xii.Oiopu.i ouToSt cTo^.ivTa STEyovov, t6v
simum Stepbaiium episcopum civit:Uis Dorensiiim, Si-o-îîo^TOTOV E7riTxo7rov Tnf Twv AoifoTiiv izokto);, \j7eip
pro quo merccdem a Doiniiio habentes satagile ad , C'j fitrfov iyâvxi; Tzapa Kuf/tou, CTTrouSairoTE TOif UTrip
ccriamina pro pii'late smdiosius vos entendi^re , cl tiiaeCtia; ayutai 7rpo6ufiOT£pov £7r£XT£tv£ff6«e, xoi Tiiv
virtutuni nginam, saiiciissiinnin nostram riilemonini ,
TiyjuovtSa Twv dpsTuv, Xeyu on Trtv ayiuxaxriv ripLbtv
liono zclodefeiidere: ut cwsqui ipsi praeler r:iiioneni C TtiffTtv, rjJriXwTOjf 5t£y.St)!£iv. îlaxe Touf dvrtxaOtffTa-
adveisanl ir, iiiisericorditcr coiiverlas, vel i.on can- ftivouf «UTO TtapuXoyoi;, aviJ.izaBat; C7ziaxpi<fti.v, ri firi
v( Tienies se redarguas : ut inicgrum caiholica: Tc- iniaxpirfovra; StiXi^/^Êtv. "ivo Tov Tnf Xtt6o^tx)if 'Ex-
ilcsia; vcrbuiii conservantes, (^liristum, reciorein x)n<Ti'/f aXriiSnTOv StoawTdfXSvot Xoyov, (7;joir,T£ Tov «g-
ejiis ac sponsum liabcalis, in ihalamo coBlestis re- Tiif app.oaxriv xat voayiov Tipiaxov, tw Oa^ftrjj tS>
gni vos gralia reri.ienlcm, cum ci, q'ii vus ail lu- «uToO xot' ojpwjoiv pafTt).£taf £vav«7rauovT« xaTa â^
clain 01 pugnam del^-git, comiJacili fiierilis, in spi- piv jjftdf wf ourw Tw CTTpoToXoîiitravTe XptTTw, Trpof
riliialis cerlaniiiiis ralione. QiiaB liic a noliis syno- 7r«),i)v xaf ftd^^Dv twv £vavT wv £7rtSiiâu£va-jf xoTa Xo-
dalitcr aiU suiil ad commendaiioncin cl defcnsio- yov ffvEuuaTixi-.f d9)«!reM,", t6 Sti jrdvTwv cuopcCTTOv.
Meiii Ecclesi:E calholic*, id est, paternarum ac sy- T« 3e (TUvoStxwf lifiiv evfiaOj Tzpi.yBivxa Tzpo; a\jaTaaiv
iiud:iliuni ejus dehnilioiium el sanciioniim, proxime y.ai iy.Sixnatv Tti; zo6o)tx/i;'E7.x)iiari'.<f ,TauT6v Se ).£y£tv,
iiiisimus a nobis canonice delecto vicario, Jonniii Twv rrarpixwv xei cuvoStzwv ouTvjf opuv zc-i 6taniaua-
d.leclo fratri noslro ei episcopo Philadelpheiisiuiii TWV ODTiwf ECTeiXoucv, Tw Bap' quwv TrpofiXnSJvTi xovo
Kcclcsic : ciii recie facitis tum consenlientes, liim

vtxwf TOTroTnpHTn Ic dvv/i tw dyoTrioTw lifiwv dSeX^ u xat
oiiiiics orlhodoxos vobiscum cxcilantes ad imnlelio- ErrtoxoTTw Ti^f il-tXaSeXyewv TroXewf ' oi xoXwf Troteers
«cm ei/rniii qui pie ipsi rommissi suiil ariiculoniiii,

D KUToi T£ CTUVTp£>ÔVT£f, xoi TrivTKf TOUf 6f6o56;(.uf (JUV
iii laudein Ecclesia; calhoUcoB. Vohis ciiim pro co uaiv Si;7eioovT;f , stf e^xTrXiipwitv twv euTESwf iizixpa-
iuiulia iiicrces in regno ca-lorum retribueiur. TTEvTwv xEyaXoiwv, £tf ffutTTa^Tiv xri; xaOoXfxnf 'ExxX>i-
oîaf. "EfTETOt yup uatv uTrep toutou 7ro).uf pnaBo; iv
TV âatXiia Twv oupavwv.

IG9 EnSTUL.-E. — EPI5T. IX. Ul)
EPISTOLA IX,
AD PANTALEONEM.
Ahsolutum fuisse Dorensem episcopum falso ab eo delafum, peccasse iltos, per quos actum est
fjuo minns srdi^ aposloliccB auctoritatem receperit episcopos et preshytcros ordinandi, et
quid cum his qui non canonice in patriarchatu Uierosolijmilano electi fuerant agendum.
Panlaleoiii M.iriiiius serviis sarvnriim Dei, saiicla; A II'^vTa).£ovT[, Mxptiva; ooO.o; tmv 00'JXuv to5 6;ou
ejus Rowaux cailiulic* EcclcsiiE episcopus. TJif Twv 'P«o(iaiwv oc/tK; «uToO xaOoXtxn; xat a7r03-To).(-
y.rj^ Exi(//;'7t«j ETrttrxoTTOf.
Semper (juiiiem omnis iiominum vita , |

ropler Aet uiv Traf o Twv tivSorljTrwv Âoi, Sta T/iv ex 7ra;ja-
coiiilemnaiioiiein orlani e Ir.tnsgressione Aiiaiii pri- â^Siif Toij 7r^07r«TO/JOf 'Aocii* •AKraîxnv , oux ev £Tipoic
niA'vi [lairis, iioii in aliis innnino esse oognoscilur , ujra|ij^wv -/VMOtêTai TravrtXcof , ii îi ev CTivay/ioif ts
qii.-în iii geiiiiiiiiiis et latryinis; sed nmic pra^cipue, xai Scitx/J^JO^tV EâiîTuf Sk vjv Sia Tri» 7r)l)!ixfi-jp«v tcTiv
propler peicaiorum aliuinlantiam, et inlliciiniiem afiai^TriiixTwi, xai Tiiv 3t' auTaTwv aôSpoTipmina-yuynv
vclieiiieniioMiin propier ipsa correptiunum el pcena- nvitivjy.a-:rii'j' iTZiioh Tri avoia Tou napaifriifjLUTHi, rrit
rîiii, i|uaiido luiiletii errofi el ainenlia; delicli, iai>h- azpiiwj ijj/iv Tou <j-ji>^pO'ji<Tzty.oO jraioiufiaTO; iruviJivE»
galioiiis ei eiiiendationis inedicinain Dei liumanilas ^.liavflpwTrwf KJptOf . Orrtp z«i ij «jij a-ânri Oi' ay.p:
adjiinxil. Qiioil cliarilis tua nianiresie rogiidsceiis, 0:t«f ytVfc>(7X0'Jffa, OUX u/fSlXi'^ O-JTUf EHE^ÔTJvat Troof
iiuii debuil ila se gerere adversiis euiii i|ui alt apn- Tov £'x Tijf 'A7r',OTo)t/Ji,- xadiSpa;, auTofli a-:a)i'jru Izi-
fcloiica sede missus essel, Stepliaiium Dco ainabilein faOII TOV 6£0^t)iTTaTOV ETItOXOTtO» T»f liojpTlTOJV 770-
episcopuin Doreiisium livilalis, aiil cjusnnidi de eo ^f'"';, r) TOiKUTa Trepi auToO roof nf.iaf ija/ayeiv flis
ad nos per propriain relaiionem Iraiisuiilteie, ciiiii B Tr,; otx-:iaf- avzyopaf, Tijf T'.ij loifnpos sfiiiv ivToXiif
Sulvaloiis iiostri mand.iluin id iioii Tacere julical, fHJ ToiJTO jrpaTTciv TrapEyyuwptvnf , a/V iyaTrav e()i-
sed prsiipial iiivitein sincere diligero. Ecce eiiiin xpivii; aX).>j).ouf Trapa/EÊuoftivTjf . 'iSou •/ip o-jv ar.pi-
illa diligeiiter expi^mlenles, vana prnrsus iiiveiiimns, (,six T« TTEoi «JTOu xaTtieTaoâvTEf, lula 7tavTa7r«o(v
nee ullis argunieuiis deinonstrata ; atqiie idcirco tZpap.iv ovTa xai av«;r6$ttxTa Atct touto ftev, ,£('x6tw;
eum mei llo ex aposlolica justificaviiuiis aiiclorilale ;

e^ A7roffTo>ix>jf Eôtxatio-autev «uOevTiaf, Toff oi xot'
iis auiem nui conlra euin scripserunl criiiicii dimisi- auToO yeypajiOtTt, t6 -/piita ^rapE/oj/orio-ajitev, iAico Tuy-
mus, can'inis rigorein niisericordia leinperaiiies, et r.ipaTaî-zt; zr,v Tou xavovof (zxptCs(av, apxszii auroif
ad rcsi|iisceiiliaiii ipsis surHeere eiisliiu.niles rabul.e >i7>l(ra(itvo( Trpo; ouvai(r5/)otv t>,v tou Spa/xaTOf aTroxa-
revelationeni. Nam atiud talium liuniinum |ieccaluin )u^|i(V. t6 yip Iztpoi Twv to(0'Jtwv 7rX7jxt/.e)»fia, fzovi.f
ad reinissionem sola iiidiget Salvatoris nos:ri boni- XPtXsi. r^poi ay£(7iv Ti^f toO loizf.po; hiiojv ayaSoTnro,-,
lale. Scriplum cst eniin : Si peccaveril v,r in liriim, yiypaizzai yip' 'E«v auap-rr, avrip ei; ajSpa, xat jzpoa^-
ptacari ei polesl Deus : si aulem in Dominiim pecca~ 5o*JT«t Tripi auTO'j TTfOOf ku6(ov' r.ai e«v tw Kucioj apLoio-
verit vir, quis orabil pro eo (I Keg. ii)? Uuiver.Nam Tn, Tif Kpoatxiîrai rztpl «utou ; 5i6ti 7r«a-av tbv auToOi
eiiim, qux isiic esi, catliubeam Ecclciiarn clause- xa6o)tx))v Exx)>}/Tiav, o xai Xi^jroiv 7rEv(i<ii> xaiSaxpû.Tuve'-
riint, (|iiantum iii ipsisesl, qiii vel fecerunt, vel cun- C xAEto-av, o(rovT6e7r'auTotf, oTte 5pfii:ffavT£f, xatotauviuoo-
seiiseruiil, iie luenior.ito episcopo redderentur missa XTiffavTef, firic(7rooo0>ivat T&j eipnfjUvoj SjOyiAEOTaToj ijzLtJ-
aJ euin ab aiioslolica scde prxcepia, quihus ejus xoTrijj T(i irzaU'jza vpo; auTov ir. tou A^roffToXtxoO Opo'io\j
vicirius conslilnlus esi, ac jussus, propier lempons npatxiTTZa,St tuv T07roT»fi))Tr,v auT6v r.ariazri<!S'J eauToO,
angiislias, il est, prnpler pressuram irruenliuui iii TrfSooTaJof auTu, Siaxr,v ariiioiaiv tou xa9' ».:/«? xatpoiJ,
nosgenliuin, canonice inslituere, ad snpplementum TauTov 5i Xe'ye(v, t6v auvox»v twv E7r-:)9o'vTwv riJii-j iHvoi-j ,
ctclesiastici ontinis ,
episcopos et presbyleros el (va yjiporo'jria^ xavovi/.i^f auToO^, 7rp6f a^fjLny-hpoia^v
diaconos, quoad pnleslas uobis defuit ad proiDuveii- zfi; i/./XriaLaarir.ft; xaTaffT&toîtof , eTKO^xo^rouf , x«( Tcpea-
dum palriarcliam Jerosolymoruin. Oporiebal igiliir £uTEpovf, xa( oiaxovouf , £•/ ocov n pa/jiTtJaL zzarpiap'
eos qni se zeluiii ti.ibere protiientiir liic zeli ardnieni '/riv 'UpoaoA-Jatov i^rjTropijoafiSv. "eSii Toivuy T0'jf {«-
exhibere , ut Cbrlsiianoruiii augereluret cxatiare- )ov £x^'v £7ro7ye))ofji£'vouf , ivTauOa toO ?>))ou TrafjaTTTJ-
lur coniu, iucremento sive creaiione sacentoiuin. aaaBai to 5(a7rupov' (v« twv XfO(;T(ava>v ou?»0» to
Oporluit passionem liunianam vinci, prnpler satiila- xioaf Sia rfi; a\i^ha;w: »to( -/stporo-.iu; ToJv iipioiv.
rtni Clirisli Dei passiouem. Oporluil liiimniis con- "'E^n t6 avOf)(,j7rtvov v(xy,9>jvat riSoi, Zia zo XpcjTOU toO
lenliuiii anieferre calliolicae Ecclesiae xdilic.itioiieiu, Beou oôjTTJfjtov TtaQo;. "E5ei npwplvai T»f ccSpoinlvnt
ncc viotari apo^tnlicam de eo jussionem. Dicii eniin " »i)ove(XEiaf T>jv oixoSofiriv T»f x«6o)tz»f 'Exx)n(Tiaf , x«<
ad Samiisl Deus ; Aon le abjeceTunt, sed me, n« re- ft)) 7:«^ a€«6»vat Tijv aTroo^TOîxriv 7refif tO'Jtou ixapayyS'
gnem super eos (/ liey. vi). Ea cinio feceruiit, quae )t«v. \iyii yap Tpo; Tov £afiO-jri) 6 fc)e6f. 0'j;ti SE ejou-
nec haretici uMquain aiisi sunt facere, abscondenies OEvtljxaot TOu _u>j |3affE)E'j£iv E7r' auToiv. '£7T0(»ff«v yip
ca qiuc ad creaiioneiii ct insiilutionem pcrtinebaiil, OTTtp 0'jTe «t^sTtxoi roifiaai rr',Te Tr^ToXfxnxao^tv, «jro-
Patuol. LXXXVII.
171 S. MAUTINI PAP^ I 17«
>-p'j-ô(iz£vot fif» Ta Tnf Ti\ttiiaiu; , cyyjipâavret Si A ea vero (radcnlcs qii:e ad depositionem. Qnam igi-
(i'ivov a\nv T« T>i» xaOaipiacu; Uoluv ouv l;ovCTtv«jro- liir derensiniieni lubcbunl, ciimi jaiii prnpiiT eos
yoyiav, oux ovtwv trt Bt «'JTOvf fiTriTzoTTWv exetÊ xai iKin sint ibi episcopi el sacfrdnte.s ,
qni jngiler al-
itpiui £vSAsx"f TiiStjgiaCTTnpiM naptSpsjovrtov, zai Taf lari insislanl, et sacrincia atqiie oblalioncs pro po-
VTT-io ToO ).aou Tw 6ew jrpoTOYOVTuv 6u(7i«{- XHt «vayo- ptiln ad saliittîn anini.iinni offerant, i|nanivis cogiio-
fiaf £tf TreotTToiififftv twv 'i^\tôiv ; xatTOt ytvwffXovTSs scaiil i|uo(l iiltinia liora sit, rl scaiidalurnni leiii|ius
KffiaXuf, ori C(T;{aT») woaeiTTi, xai o Ttiv (Tx^.v()«Amv xat- iniiniiieai? Atiiiie iilcirro «portebal plmibiis cpi^co-
po; £v:(TTi)xt. Kai sxPfl" 5ta ToiJTO Tr^-ovorjTtxiJr iz^.iioatv pis, cl prcsbyicris, et diaconis, providenier Eccle-
ijrtdxOTTofs, xai Trpia6^j-tipot;, x«i 3i«xovotf , T«f Ezx).n- sias l)ei ubii|iie iiicrebresccre, queinadiiioduni ni-
<ri«f ToO eeoO 7ravTa;ôO x«T«nvixvtj8ivvat, y.aS-JfK-p xai viin, qiKK iii pelajro tcmpcslaie jaclalnr, plunbns
v«Ov £v yettzwvt x«i "e).«y£t x).u'Jc..)Vtô/i/vriv 7t/ttOTt xu- piibernaloribiis el nautis; liiijns enini rci gratia et
filov^Tatj fuX vaviatf. ToOtou yip yîofj x«i ijaetf e<; iios iii adilicationein praicipue, ct iinn in deslruclio-
e"xooofi)jv 7r(5on70uii£'v(wf , «Va' gOx eif xaOaioeortv, nein a Doii iiio poiestatetii accepiiiius, ui popnlis
7ra/9a ToO Ruf iou Trjv £?ou(7iav £)«6ofiiv, tva n/d.wApii- llucluanlibus iiuniane ac benigiie opitulemnr. Uiulc
Trdf tmxouor^tj/iEv ToTf ;)^£ifia?ofiivot; )aotf . 09;v uiro iib lianc poieslatcm niota aposlnlic.i sedcs iiiliil pr;n-
TauTîf Tijf iôuo-taf xaO" lifiiif «7roaTo).iz6f o^jfiriSiij B icrinisil, qiio catbolica istic Ecclcsi;i per ninnnra-
6oovof Traf i)Ef.J't f/tv oJoiv, sif t6 irp£rro-/rtJf ajro).«6£tv tiiin religiosum episcopnni ronvcnieiiter sacerdotale
TOv tep«Tix6v «urrif xoffaov Stii ToO prfii-nro; Eu)«'oOf decus recuperarei ,
qui vcro id proliiiiucriinl, sibi
tTTiffxoiroi» Trjv KUToOi xa6o)tx)iv Exx).r;aiav" oi Se TOUTO de eo impulabiiiu ratioiicin : cujus causa Ingens et
ylviffSat x'o).u(ravT£f , £'«UToif tov ittpi toutou x«T«).07i- coiilrisiatiis ingredior, dics nociesqne bonitatein Dei
ffOvrat /ovov. Ou /attv TrjvOwv xai o^xuSpojjra^wj Tro- cuiii lacryinis obsecrans, ne liaerediiateu) .«uain usque
peuopat, Trooaxa)wv Triv «yaSoTnjTa ToO eeoO, fZETa Oa- in rincin repellai, sed oslium apcriat ,
quod illi con-
ypuiav vuxTOf xai lifiepaf, firj cif Te).of aniiaaaBat tiv cliiserunt, ul rursum islic sacerdotii ejus, per sup-
e«uToO x).iipovofxixv ,
«))' ivotiai Trlv 60pav, «v Ezetv.e pleiiientum episcoporuni, splendor et oriiaiiienium
iruvixêtffav, tva na\fj «JToSt Trif itpo>a'jvri; auroO 5ia exorialur , Ecclesi.ê oves ciira pastorsli servans, et
Tflf <7ua7r)r)po)<reMf T'iv eVtaxorrijv av«T£Ori o xoiTuof' a lupi>riiiu iiisldiis vigilanli siudio rripiens. De iis,
T« irpoGaxa Tijf 'ExxXrjo-iaf TroifiavTtxif rctpt7:oto\/;j.t- qiii iion canonice islic elccli suiit iii pnlria-chia
<0f, xai r6f E7rt6ou)i5f T'iv )ux'jv aypuTrvt» ffrrouSn (luv- beal* nKiiiDiia; Soplirnnii, euni canoiicui inviolalii-
Tovuf )uT60ufi£V0f. Ilept fxevTot Twv (ixavovtiTTwf auToQt lilcr deceiiiiinus cuslodiri, qiii a saiiclis apnstiilis
;^tfp0T0vr)6l£vT(uv eTri Trjf TTttr ptapy_ia; toO fv uay.aoia rn ct Palrilms nosiris constiuilus esl de lis qiii i-.i a'ia
ft.-ji,fcri Suyijoviou, Tov ETrt Twv xe','otovouvtuv rj

x^'-?''' civiialc piSEter seiitcnliam scientiainqiie pmitificis,
TovoufitvMV, xai (TuvatvoOvTwv, fi ffuyxaiouvTMV £v irlpa qui ei civiiati praêst, vel eligunt, vel elignniur, vel
iri)£t 7ra(y« -^vtufinv z«i eiorjTtv toO ev rrj iri)£t TrpoeaTeJ- consenliiint, vrl coiivocant ( Laleran. conc. rtecret.
TOf apyjtpiw; xeifi^vov xaviiva Toff U-jiot; unoaroi.ot; 'i ). Canoiies eiiiiii (irrlesiasiicns solvere noii possu-
r.ui llorpaatv rifxtjv, airapaûrot; opiilouiv aM'XtyOr,'jyt. mus, ipii defensores et custodes canonum sumiis,
Kavovaf yvo e^xvJirijtaaTtxouf ou 5uvafi;6« ),u£tv, £'x- nnn Iransgressorcs, tainelsi utramqiic sedcin illi
SixriTKt xai <fjlar.t;, a).V oO 7r«p«6(iTac Tt^v z«v6- violaiint : lianc qiiidein aposiolicaiu scdcin, qiiod
v(uv u)rafi;;ôvTef' li x«i Ujjtforipw; ir.tuot ToOf Op6- crratioiiiiiii pr£( C|'la iioii drtlcriiil, iit aiile dirluiii
vouf 7r«o:6/](T«v, tov t£ raV rifi«f a;ro(7To)tx6v Opovov, esl ; sedrin vero sancli Jacobi, qiiod Soplironium
3(i t6 jx)j Sovvai To 7rpaixi7rT« Tnf /etpoTOviaf , cjf cpn- criarc sluduerinl, " ut cacteri libeie, siciili ipsi vo-
TOt, xae t6v tou «yiou 'Ixr.iitov Opovov oiu toj )«- luiii, iioii sicui sanclus SpirilUs jubel, rlectiones sibi
6etv Tov tv ayiotf Sw^^povtov, iv« i.otnov aurovofiteof arrog.ircnl : lales propterea Errlcsia; ranoii casli-
«f auTOt Ge)ou(Ttv , «)V oO r.aOoi; to Ilveuf/a t6 gal, iion eiiim coiilusionis ac turb..ii(iiiis Deus est,
«ytov nupantlfjtrat, raf j^ttpoTOviaf £«UTo'f awt- scd orilinis el pacis ( / €ur. xiv, 55 ). yiii vcro anto
T£pi?MVTat. Aie ToOf TotouTouf x«v(iv (TtjypoviCEt T)if _ ipsiiH palri:ircliiain, aiit posl duriiiilationeni memo-
'Exx),)i(7iaf oO yip iartv uxarcaraatu; o Bto;, aAa nui Soplirniiii creaii suiit, de iis scripsiiiius, propter
TizÊwf x«i lip-nvr,;, ToOf fievTot 7rp6 rrif ita.rptapxî'J;, tcniporis angiisliam, qiKB sic creatis defensionis lo-
ri fiETii rr,v r.oiu-natv ToO piflivro; iv uyioi; Scjypoviou cuin prabel, cuiii iiiJe ecclesi isticn canoni nullo
yjtporovriBivra; , imypuâazv, rxi toOto 5t« rriv tou niodo prajiidicolur, ut, cuni libelluin sinceisc poeni-
za'poO CT;vo;^(.ipiav, tottov a7To)o'yiaf TOtf ouTto yttoo- lenli» sive iinlioiloxs lidei deJerinl ci, qiii nii|>er a
TovriOitfft 7r«pe;/0fz£vrjv, oOSafituf itZfjOiv Tou £zx)rj(7t«a iiobis ad id isiic deleclus cst, cns in prop>io ordine
TixoO rrpoxpifiaTtôi/evou y.av''Vo;' ivat )t5£))ov tti.i- ciiiinrmet, nioJo lii ex aliis peccaiis iioii prubibean-
xptvouf fitT«vo«f , f,yo\iv 6p9o56;ou Ttiartt^; ETrtStôv- tiir confirmari, qiix a canone notala siui. Trausinis-
TOf TO) iTri TOJT'.) Trap riuiuv uprioi; u'jroOt npoyjipf sas autem dogniatiras cliaitas, sive qux' scri|.la sunt
aOivrt, r.-jpotar, rouTOuf ev Tjj loix Tx^£tê6atoutt£vouf ab adversariis, dainnainus iina cuiu iis qui scripse-
ti fiivrot firi i^ iripotv r.ai ojTOt r.tSk\iovrut r.-j or,Mr,vat t.u- riinl, siquidrm in propria: opiiiioiiis perversiiaie
parT(jfxaT(JV, (JtTrep tw zav6vt acatijittwuiva r.aOiarnrt. iiiancani, ul ct onines bTrciicos, cum ninnibus im-
IItp'i 5i Tuv aTaXevTdiv Soyfiarizîv yja.prosv, f,rot avy- piis curum scriptis : bortaijies eos qui ub'que or-
• Gr., «( ilchide liberc. Inierprcs legil hn-oi. lliV(Di<i.Ni'S.
•'3 EPISTOLyE. — F.PIST. \. 174
tlu.doxi SMi.!, ul in Palrum doolrina, el iis<,ua; sy«- Xyp^^hr,,, ûfi xiv 5c' .-vavna,-, x«r«civoa£v «Ori.
odaliler defi.iila vuni, ac iiiipcr .-)
nobis liic per s)n n«t TOJ; yiypxtji-^ra:, Tn tStoc h/vtoi zocxoSo^ta itpwr-
odum coi.UrmalJ ad comniendationein defensio- ftcv.vTa;, u(jT-p yut TrovTa.- Tojf afETixoJf , u£Ta Jrtiv-
iieiiii,iie Ecclesi.T (ailiolicap, qii.u Lrcvi nota omni- T«v Twv iaeSwv a\>riiv j-jyy cauuaTOJV K^<,orpinav:e; rev-
bus lacienius, ea n.iiieiiic!., lirniiter, iiiviulaliiliterqiie
xajôJ TrovTBS- To-jf of GoooH'. jf Totf TraTtixwf xai (TJvoSt-
pennaiieaiil. Nai.i l.jic vos.nob scu.n pie servanifj,
xif o^t79c<(Tt, rM nap' «•zJJv «sTtMf EvraOSa Sta a'j»-
Uoiiiinique lideiii liono zelo assereuies, res vestras
osoti ^SatuScio-iv, Cif inJiTaffiv xai Exlixniriv T^f
lclaiiergereiis, ac [iroaiissa coelesti lijcredilaie laii-
y.'x9olm,i 'Exx^nnu;, a zai cv Tfi^^ci nuai •/ivpiauii.tv,
dciii digi.abimiiii.
cxitifinovTEf auTa, psSa'Mf xai in«pix',anu( cjijcvctj
TavTa 7«p OTJv ripitv «ai uuEef tJffjSiif yuXarrovr:;,

fJiTpa.^f:t, xhv toO Ku^ciovi jttartv, cOû^.uTojf dc£x3<xoCvT(f , x«t twv xar' £;ray7tîav aiToSo^rwv a|toOu£voi.
EPISTOLA X,
AD PETRUM ILLrSTREM VIHU.M.
ComtMndalur ejus vitCB integritas, hortnlurque uX tic<irio iuo faveat.
Pelro illusiri M.iriinus scrviis servorum Dei, san- B ncTOM IXiovirz pi'ji MajOTivOf 5«j'0f tojv JoOawv toO
01* ejus cailiolicx et apostolicae Uomana: Ecclcsije ©joO, Tiif Twv 'Peofiaie*v «r/iaf airoO xaSo^xqf xai airo-
episcopus. OTohKiit 'Exx^vffiaf tjrto-xowsf
Cnm in limore Dnniini ei cl-f.riiatis dileclimic 'Ev yo?'.) Kvpi^ni xai z-n uyairri rri; yapno; ntpmaroxi-
veslraiu Ciiristi ainanlciii nouililaiem irreprehcnsi- fToc* a^-'pL-Krf>i; twv ^^.o^ctffrov vuCtv yaun poTora , 5i«
bililcr înbulare :• iniiltis lidc ili};nis pi-rsonis iliili- Tr^!tov6JV xai a^cowiffTWv uciuaOuxoTEf TrpocwTr&rv, sxOTWf
cl)«emus, nierilo et tolo corile ipsuni Doiiiini.iu ac ;? oXijf x«-,5iaf aJTOV tov kOoiov >jnoiv xai ecov 'IthtoC»
Deuiii no>lrut:i Jesuni Ciirisluni gloriricavinius ; niliil XpiTTOv tSoâTauEV. OJSsv yip oCvojf tt^jch S ôôyiov
ciiim xqiie ad eiiiii collaiiddndnni oinncs CDinmovere auToO ^yjyy.fjttv eicjOtv aTravTaf , r'i; |3iof i.jio)uvTOf rai;
solet, qiiaui inlcgra viia virluliiius pixfulgens : e i.pirat; faiop-jVQuevo;. 'E^ wv ev ctxovt ScaTToocuofcsvof
qiiibus in iinaginc |>erlr»nsiens humo siiiiililudiiieiu ToO ETiiravTOf auTOv o avflpwTrof ajroocixvuTat, T:Sf aW-
Condiioris sui exliibet, se ab Irrvii.oiiali sep.irans: 70U xa9aTO| Sta);uptJ6ftcvof ofiSioVuTOf , CTrctiJii TauTmv
qiiandoquidcni lianc nobis transgressio supcriiiduxil, êv «fitv ri napaCavt; napttCTiyayev, extivjjv Sta/^rJuctcav
llbm vero dilaps:iin iii nobis rursnm gratia refor- fiv rifxtv avc^'.>ye,a^Tiffl fro^jv ri ûpt;, rrt Tijpijcrct ritv c'v-
inavil , nbservalioi.e niandaioruin boininem seiiiii- To).i>v, xara Ocov p.opfOiiva rov av^potnov , xai vaov au-
diini beum rurnians, et eiim eiiii' ens sancli S|iiritiis ^ TOv t!;7rcp"/a?o;iiv>) ToO IlveufiaTOf ' ottc^ rv Twv pvnai-
lcinplum : qund te, sordidarum (lcpnsitioiie p»ssii>- vojtojv aito6'jin naOuv tp.fpav'ji; eaurov xaTaOT>i7(i..iCvof,
iiiim, !.apienter te ipsiim constiiuisti , dilecie, ae tiyoyniiivi , fjtnva fitpfjLva; etVJrojf, Ta 'luaoO XckjtoO,
inerilo e:i sula cogitas, qii:c sttiit Jcîi Cliniîi, ad Trjjof TeietoTctruv c^rrciycfxevof aurvpiuv, rij rnx Siairuotkjf
peiririam salutem legtinans , (îiam libi .irdewier jroOoOvTc aoi, xai ij/jteif TrôjevoOvTef nporpenoutBu o-uv-
dcsidcranti nns iiMoque co«ciii:intes bortamur, iit TOVAiripa o-TrouSn , rrrv eauToO CTuvetdCweyxadîî 5uva-
imciilinrc sliidio vir"s tiris confiTas Dei .Tnisntis- pitv, Tw OcoytieirraTW eTrtffxorrfcj Ti^f tiâtJeXêrJv 7r6''Ccof •
siino episciipo Pbiladclpbensium dvilaiis, qiioni:iin tTtetSfl toOtov ava7Tii7^'Mât ffuv ©eijj Tov niieripov ronov
com vice nostra Deo juvaiilc liingi c:.iioiiiic JHSî- oJroOt xavovi/jiif npoatrutaatv,'va Ttjf cj Toff p.ioe<jiv
nms, ul calbolicas iii il!li> pariibus Ecclcsi.is deceiiler iy.tfjoi; xafloiiya; 'Exz/ijiriaf r.oap.r.ari nptnovroi; , iv
ordinei, in iis omnlbus episcopos, cl presbyterns, irctaat; aurarf ^ciporovwv ^Trto^xoTrouf, xat npeir^.vripo-j;,
el diaconos creans. perniis.s:t ei a Uomino per nos xal Staxovouf irt Tof e'v5'j9eiai;f a Jtm napa K'jjotou Si'
aiiiiimns, sive pcr aiic!oriiati'in saiicli et principis riy^v twv iâyiart^v , i^TOt rn; au^f.-vria; toO aytou -/.ai
.ifiostolor.im 1'etri, spi.ituali polc.elale; ne viduati in xopuyatou T&Jv «iroCTToXojv IleTpou Trveu^ttaTtzrif côuaift;'
Uiii miiiiis len.poribiis, lalii|iic alUictionis prcssura, iva /iij Sti Tou x>jjO£ueiv cv TououToif ypivot; xaiTOiaOtig
popiili in terrain squaliilani et infrugiferani verian- " avvoyn Byi^tot;, oc TrtaToi )aoi ^c&ocjO&JTtv, au^jjOtiot
lur, sed ut nugis auge.inliir ac splendrscaiil, iiistîn- oe u.a.\\ V iv Ku/>iw,xat Xaunp\iv'ôtTt Sca T^; eTrturao-ijf
lia diligeiiii:ique sacerdiitniii, qui ut coiisliloanlur, xcti s'7rcûeAci'jf T^v itpiojv, o-j; Te).£(6j0i]vat a-jvrpiy_ovaa
adjiivans vestr.i Cliristi anians clariludo per pr»-fj- xat >7 'îi.oy^ptar^j; \ju€jv ).a'jinporT,; ota toO priOejTo; aya-
luui dili'Ctum no^lrum coe|iiscopuni, prnprix' matris, TTijToO j^ftwv ffuvirto-zorro-j t:^; oirtixt; vrirpi;, WTOi -JOf
neiiiiM! ratbolic.e Ecclesi»>. vi^cera reliciei, ad salu- xaOo'('nf 'ExxTiTiaf, iva;raOiL(f Tci ar-jUyyya npo(
teiii ejiis liliuniin siiuiii Duniino siiidiiim ipsis operi- ntptnoiriTtv Twv tc/.vcjv a-JT/j;, ri,v eauTij; crrrouoijv tm
bus exliibeiis, a quo jusie in illo iribunili auJies Kupiw 0('auTwv Tiov tpyoiv eTrtSsC^ctcjievo;, nup' '.'j oc/cattaf
fjrafii ccelesiibus angelis el omni fancioriim cl.oro: ixouiTji e'7rt toO [3/)jtaT0f auToO, e'(xjrp-j(rOrv twv ojtavi-j»
Eiigt, tenc bone,tuper pauca (iiiiti jideUi, super multa a-/'/e).o)v , x«i ToO yopo~j nt/.vroiv iciv «yi-jv b'y-/c, SvO/j
17S S. UAIITIM PAP/»; I 17fi
rnvi-)' itffcXOc e;'; titv X"?"^ '">'•' li^Jftou trou. xxv).
EPISTOLA XI,
AD ECCLESIA.M JEROSOLY.MITANAM RT ANTIOCHENAM.
Nuntint Monolhelitannn hwresim in concilio fuissp dumnatnm , nnlinationrmque M.icedonii
Antiochix , ct Pctri Alcxandria; perperani esse actam. L't in fidt catholica persislant , et
Joanni vicario, ciii dictcc synodi acta misit, obedianl.
Totc vna Tiiv ayiav XfKTToi Toij 0ioO iju.wv 7ri).iv, D leciig frairibiis, qiii saiici* Chrisii Dei nosiri
'lepoffoXuf/ojv Bpivcv izpaziy.oi: TsJoOatv civiiali iiein|ie (lierosolyiiiiiaii.f seili sacerdoialilcr

^"vouv ujro Tov Tuv ,
siilisunl, orlliodoxis episiopis, prcsbyleris, diaconis,

iyamiTOt; ijixiiiv «SE^yorf , opSoSoSotf ejrt(7xo7rotf , jrpsir-
praefecli» nionaslerioriim, moiiaeliis, «icelis, popiilis
fiuripotf , Staxovoic, rV/oufiivoic (iOvatTTrif tuv, (lov/ôuo-tv, P
ofjorjj 8i rai ?rf.oc Cliristiim liiligeiilibus siinililer iis qui censenliir
«trxriTat?, xat 9iAoxfto-TOt; Xaotf ,
Touf uno Tc.v'AvTto;(êiaf TtioiivTaf 9jsovov, iiaxpcjoi Sotj- Bub Anliocliena gede, Mnrliniig servus servoriim Dei,
twv 'PupiaiMv ayit^c «OtoC et sanci^ eJDS caibolicx et aposiolicx Itumaiix Ec-
>of Twv SoOXtjv ToO ©eoii , Tiif
x«t KTrosTToWSj 'Exxiflffiaj iwtir/OTroc.

clesiic cpiicopus.
xa9o)lixT)C
Craîd vobis et pax a Deo l'aire nosiro ei Domiiii)
Xa/3tf Ofitv xai tiprivri i.na 6co\) Htxxplx rifiiv.xai
Jesu CViris/o i.-i Spirilu sancto, qiii per virtutes habilnl
Ku/iiou 'luaoO Xpiaxutj iv ayiw UvsuftaTt Tii) iwitxaiJvTi Sia
incoritibui veitris.Cradas aqoDeo meoiHomni memoiia
Twv aOETWv iv Taif xopSiatf upiv. EOxap«ffT&) Tifi Stî
re.stii semp-:r in lunciis oralionibus meit pro omnibu»
uou ijri n«T/i xn (iveia uftwv jtxvTOTj iv jtaiTTj Seriiet /xov
vobis cum gaudio deprecatinnem jaciens super commu-
unip TravToiv upttjv ;i£Ta X''?*^ ^"'^ Siritiiv fiou jroiojfts-
nicalione vsslra in Evangelio Clirisli, ut cliaritale niagit
vof eTti Tij xotv6>v'a \>ftiv tif t6 eOayyiliov tou Xpta-ToO,
ebundetis in scienlia et omni sensu, ul probetis potioni,
tva xr, ayinri ixt (ioXXov, xai (la/iov irepti7iT«v7jTt tv iKty-
ut silis iincert et tiue ojjensa in diem (. hristi , repleii
viian xaiTraan aitrOfl-rei etf t6 Soxiaiweiv uftof to diofi-
friictu jusniia: in gloriam et laudfin ejus (1'liilipp. i).
oovTa, iva ^TE c Uy.pmi; xoi i/rf offxorroi ctf ijutfov X/o/.-
Scire enim vos volo, fraires, de fuiibus, qui leinpn-
(ttoO jrcTr^luptdfiivot xapjrwv SutaiQtr^vrif , lif So^xv xai
ribus nostris itisurrexerunt conlra ortbodox.iin li-
fjroivov auToO. rtvtitrx£iv-/«p Ujiif Siioftcv, aSeX^ oi, toOto ^ dem, nempe Tbeodoro, qui fuit episcnpns 1'liaran,
axptCuf CTrtffTaf/evouf uTrip Ttiiv vuvt, tout£(7tivi ejrt twv
et Cyro qoi Alexandrin?, et Sergio qui Constaniiini-
xa9' ijity.f ;^p(jvwv ejravKtTTavTtuv xêirTuv xara Tflf 6p9o-
polis, eC e]us successoribus Pyrriio et 1'aiilo : qiiiMl
56?ou 7ri(7TCuf ^«fiiv S/j fc)£o3(Jpou Tou yivofiivou iitt-
,
hi per propriam h:eiesiin valde moliii suiit perfo-
«rxoTrou Tij; «pciv, x«t Kupou toO \0.£;avSc£t«f xai Xep- ,
dere, et tbesauros sive dogniaia Ecclesia; catholicai
•/iou TiO KtovffTavTivouirÂSojf, xatTtJ'» «utou SiaSox&iv cxpilare. Nos vero, id esi, lnijiis apoi-tolicae sedis
nOptiou x«i n«u"/.ou •
tif ouToi nXilaxu-i £firiX«vii(r«vTo
(/ontiliies, ad custcdiam donuis pervlglles, jiiiLla
Sta Tflf oixsiaf «ipitrewf otopuât x«i «7T0iTuX:^<rxe t« Domini, non perniisinius eos hanc elTn-
pracceiliiin
XiturjXta, ijyouv T« SoyfiKTa xr,; xctSoXixfj; 'ExxXnîstf
dere, vel lidei surripere lliesaurum, sed ipsos cate-
«)V y« ToureCTTtv ot toO xaS' ijaKf Ajro(rTo)ixo>.i
ijfX^tf ,
nis iinpu<f eoruin cl adulierinse d.icirinse constrin-
Opovou apxtepetf, StotyfvjyopoOvTCf jrpof yuXaxrjv Tijf
acnraia denionsiraiione exaininatiuna
genies ,
ct
x«Ta t»v toO Kupiou oiaraîv, oO/. ciairaiiev orO-

oixia; eoriMU qme ab ipsis conira inlegritatem Cliristianx'
ToOf StC'|O0;ai TaOTJjv ri t6v Ontraupov «jrc(;-j).f,o«c Twf fulei scrip.a sunl, lu:ii ipsos, luin ca quae inipie do-
Tto-Tewf. 'AX/i« eiipa.U Twv «oê^trjv kOtwv xai xtSoiS.t.A' {'ueruiit, igne canonic» sententi:c vehili mala ziza-
3o7ftiTtJV ToOrouf oûvSnCTavTCf, ii ity.pitoh; «jrcSeiCctJf nia evureiiles, syuodaliter rondemnavimus, ubiqne
T£ zai E^JTatrewf tmv jrap' oOtojv yiypv.uuiioiv , yoTK D oiiinibiis coruin hxTCSini publicaiites, ui, cum onines
T<j; auojftriTOU jjfiiv Ttiv XptOTtovwv jritrTctof, Un-r-p i,L-
ex iis qiKB a nobis nnpcr ge»la siiiil, eam conlrariaiii
t|Kvia jrovrjpa T'i Jrupi Trjf xovovizij; cr.r:o'â.(T£<oc, «u-.o--f el aiivcrsaiiain Paternis ac synoil.ilibus Ecciesiae ca-
t: x«« t« rrap' «Otuv «cs€oi; oo'/ft«Tiff(iivT« xaT«o).i;«v- tholic.i; deniiiiionibiis esse cognoveriiit, et onlio-
Tcf, ffuvoSiXMf x«TEzpivaft£v , jtKVTtt^ôO roif jrao^t Trjv doxi, siiiiili iiobis iiioilo. zelo Dei conira pr:idiclos
ixiivtjv S«ifiO(jteO(TavTEf «"pECiv" iva TaOrrjv «x^^tfitjf h;erei)i;os nioveaniur, eosiiue ci ipsonim baDresiin
TTavTSf '/tvtljffxovTEC Ex Truv Tr«p' TiULv «priw; jrpa^^SevTMV, daniiient, nniniaque pro ea ab iis iiiipie a( la ot
ivavriav Oatiip^ôuoâv, x«i «VTiTT«),ov Toif r.axpiy.oZ; v.at Ecrip:a, «na euni ipsor.im sngge-tione coiitra lide:ii
ffuvoStxotf opotf TWf xaSoiiXBf 'lixx^.rjffiaf , jtKvTef Ofxo- tacl.>, ncmpe expositiine lleraclii imperatoris, oi
TpcirMf ijfttv oi eOffcGeif xai opOoSoôt ?ri)(fi 6eoO xaTti foriniila cjns qni niinc serene iniperat, atqiie omni-
Ttkiv sit/juivwv «'peTtxoJv xiv^QivTE;, toOtou; te ym rriv biis qni siinilia ipsis senseruni, anl seotiunt, sensu-
ToOrtJV «tpeertv, z«T«xpivu(7t, x«i ttkvto ra Orrip xa-ixn; rive sn'il , et usijiie in finem in einsmodi bajresi
jtpa;j6ivT« TC xai '/paîvTa SuircreCw; jrtxp' «Ofjiv, î/fTK perinaneni , nec pccnitenl ; sed unim demeiiliT
xai Twv i| eiffrr/iioêoaf «Otwv, 7£-/evijiiivuv xaT« Tijf jri- aul nnilam omniiio divinitatis atqiic hiiinanilaMs
cxtu! , yaptiv Sij T«; cxOeTJWf 'Up«x).eiou toO pst^t/iuf Chrisii •,'oceiii voluniatein et optratiooem, ul ei Ba-
177 EriSTCL.C. — EnST. XI. 178
tiinim ex loio, nam ex ead«m volunlate aique ope- A ra. xoO tjjto-j toG vjvi iui,r,v,>; jbaaAtuovTo;, x«l ttbv-
r.ilioiie, pailein iudui iiur siil)slaiilin, juxla sanclo- Twv u.T^\f,i; zui'j rcf- rjuotx k07'''v ijJ00vi3(TavTwv, ri qjftovouv-
rum el orlliodoiionnu dociriiiam Putriiin. Quoriiin Twv ri »,cov£iV u.i)'/.o'nr,>v , -/.xi uixpi Ti).'.uf ^r^ TOtaiiTi?
nos disciplinam inviolabiliicr cusiodienies ac de- 7rf.0Tii:vi>vTMv atptati, r.u.t u.rt f*ETavooiJvMV , «W.a «ta»
rendenles, eos oiiiiies qui contraiia i|isl'> seiiliuiil, ttfpovoii, rt ftnSiîav oIm; t« Ojotijto; xai Trjs My.i-
damnaviiiius ac diiiiii.inuis : alque idcirco pr;edicios iroTDTo: TOu XptoToO So7(x«r(?ovTwv Silr,aiv y.ai tvso-
damnaviiiiiis viros, ul polc qin ex iis ijua: ilucuerunt •j/iiav, uiamp 0'Jv xa-. yJtriv erartaifTOf , tuj '/«(3 •cvxtxTt
deciarali suiit aiiler i|iiaiii lili seiilire, ncc se iisi|iiu Tnr OeîioEu;, zat ti;{ itipyzia?, t6 tkutov tidxyitut tt/.-
adhuc cnrrexeriinl, aul corrigi voluiit. (Jiiidam eniin <.0i7;«f icizTa T>iv tojv a^tjv xui op9o5o?ojv naTpwv fiiJa-
ipsnriiin iii liie.rcsi vitaiii liiiicriiiit, alii p'>r suaiii ox^îiav, uv Ta Soyfiara ûAtiTTOvTef ar«ca?aTuf xai
lixTesiin eti:iin iiuiic vilaiii :ifliiiiHluin (icilurb;int: Otsxor/ouvTEf riu&ig iravTa; TOu;TavavTta ypovoOvTOf «u-
ipiainvis miiltis ac iiiultoriini rcligiosoriiui sacerdo- TOtf y.a.nxpijo.iJLiif T£ v.u.i xu-:ur.pi'Jtitt.tv Ou '/ypfj /at
liiin, in diversis coninioraiiliiiin locis, inin iilii|iie Touf ei6J5f/£vouf xaTsStiââftfiv avSpaf , euf avTt-i-oovaf
Koluni iiiistris, sive liujus catliolicx sedis pontificiiin auTOtf 5t^ (^v iSoyftaTtauv «TroSeSetyfiivouf, xat ftii op-
exliortationibus ct oblesUilioniliiis adiiioiiiii, ut a 6'«i(Ta/X£.<0Uf Uy^pt TOU VUV , 10 5top6wOTJvai QiXovTftf. Ot
proprla b.cresi diclinriit, ct ad Doiiiiiiiiin per orllio- »• /xiv •'jULp auriiv rn «'pian, tov |5tov xareAuffav , o! Se Sta.
doxain lidcm acciiriaiil ; iiec voluer.int iiiti:l i^cre Tof aipzaetiis auTwv , ert xat vuv tov îov txavuf exTa-
iit bene agennt, sed in pioposito siio obsiinalc paaao^jnC xat Tot jioA/atf xat ez 77oX).wv tuiaîov ''tpi-jjv
perseveraruiit, el nolueriiiit converti ad Uoniininn. tcTjv £v Ztafupoii jraootxouvTwv TOTrotf , ou yap 5ii fzovov
Unde eos, vcliiti lapiJcs scaiidali et p. Iraiii olfen- riuiotv, 1^'youv roiv Tiif x«0' louaf xa&o).txiif xaOiOoaf ap-
hioiiis e via disjeciiinis , iiiiiiiibusiîio diligeiitibus '/ttpittfj jâpv.tviatai rt xat ijiaavpTupiatf urofivrKrSi*-
Dominuin scniitain niuniviniMS siiicerae in ipsuin Tef , ixxXtvat Tnf ot/fiaf atpiatco; , xat rrpoc^paaltv tta
dniressionis ex sanctorinn i'atrun) el universaliuiii Kupiw 5ta Tiif opQoSoôu TittTTeoif , xai 0'Jx ii6ou).r/0>?oai*
quiiique conciliiiriiin ducliina, ul nobiscum juxta (Tuvievat, TOu liyaOuvat, a).)' irparai!^9rtam tv T>i jrpoat-
sanctissimain illiiniin traditionein leneaiit ac prx- piait auTMV, xat oux r;6i)c7av tou i-rriarpi^liai npi; Kuptov.
dicent diias ejiisiiein et uiiius Cliiis:i Dei no.^tri "oSev liuttf xa9t(nep)i6ouf o-xav5«)ou xaiTriTpc/vjrpoTx pt-
iialuras secundiiin byposiasiiii iinilas inconfuse, ac ptaTOf, TouTOuf ix TiBf oSoi) Stapp'ii|/avTef , tjiiorroiritrauev
diias natiirales vuliinlaics, diiasqiie naliirales ope- rriot Toff ayairoio'! tov liupiov Tijv TpiCov Tnf etf auT'/v
rallones, divinam il hu"ianain, incre:itaiii el crea- f i)txpivouf oaoôyiaf , Stii T/if tojv iyituv TluTpm, xai toj»
luin , conii:itnraliicr niiilas ad deiiioii^tratiiinein i-fr.pixttn xat 0'xouuevt/uv jrivT! I7uvii5'jjv Si5a(Txa)iaf
*
perreclam , ipiod Deiis natura peirecius, et lioinii ^ (jTre ff'Jv lipitv jrpetrfiiJetv , xaTa Tiiv a'JT(uv oiTt(uTaTi]v
iialura perfeclus, absipie solo iieecato, idem vere jrap<i5oo"iv , 5uo ro\j auTou x«t evof XptTToO toO ©eoO
exiklil. Qiiapnipter boilaniur dilecliuiiein veslrain, ^ptoiv Tctf yuffeif xaO ujro^tafftv jjvi^îvaf atruy^ûTojf
iil ita iiobisciiin seinper credalis ac leiiealis, <le- xa.1 KîatpeTojf , xai 5uo Ta; ûdtxiif Oiki.ati;, xai 5uo
vit:inles onineni liuresiin , (|u:£ cuiilra ratbolicain Taf f uoîxeif ivep-îiaf , 6eiav xot iivflpt.jjrivi7v, oxTtoTOv xai
Kcclesiain et priiis el nunc exorla esl, iiisanu- XTtdTflV , aufif uojf )iv(.)n:'vaf eif airoSeiîv e'vTt)<i tou,
fii|iie h:ercsuin aiiclorcs, qiinrum exeinplu, una cuni 6e6v fiati Te/^ttov xat avfipitijrov cp'J7ee riXetov ptovitf ut-
veiere el noviiiii , i]iiii|iie lciiiporibus noslrisavera ')(a T«f aptapria; tov aurov tt)i)9oif ujrop;^:'tv. Aio jrpo-
doctiiiia abeiravil, Macedoiiiiiiii lia-relicnni, ijuein rpfKOfjitîa. Tiiv oyajrjjv Optiuv ojTojf trJv sMtv jrio^Ttueiv
(oiilra raiioncs iibi linxciunt falûni Anliocliiie oei xai xaT6;^£tv exTpejroptivouf TritTav utpttsfi rrpOTtpiv
episcopiiin pra'ilicli li.rrctici, i|iiciiiadiiiiiduiii el Pe- Xi xui vOv (ivajuEtffav xaTti TWf xa6o)(x/if E>!x)i]oi«f xc/.i
iriiiii Alevandria: liiniultuarie rreaverunl. Hos eniiu Touf Tiiv a('piffe(jjv avoviTOUs TrpoaTaraf , /.teQ' oiv ffuv tw
sibi consciilienles nai li, concurreiilesiiue in proprix' 7ra)aioi, r.ai tov veov xai ey liuiwv tojv a)j]9uv exTparrivTa
lia.-reseos exitiuni, et siiiiiliter ipsis etpo.Miionem Soyp.ari.fj, Ma/e5ovtov lov aiptTtxov, ov Ttva jrapiz xavo-
niiv.i' doclriiiu; rorniiilainque siipcriiidiicliliaiii acci- vaf eauroif avejr.iiiTavTO iêuStiivufzov 'AvTtoj/jiaf e*iri-
pienles, inercedeiii injiislani bujiismodi eoruin iin- D trxojrov oi piiOivrt; aipeTtxoi, xa^«'jrEp ouv x«i UeTpov Tnf
pix consensioiiis ac vaiiilalis, lii tani sacerdolii ipsis 'A)E5«v5piojv iiryiSiaaav. TouTOuf yiipo/io5o;ouf ewJTOtf
iinpisoerunt appcllalionem ; iiuii ab iillo legliiino ovra; fjpciuevot, xai jrpof tov T«f oiy.tia; aupiatuj; ctuv-
ButTr:igio aul ecclesiaslii a siiccetsioiie ad lioc indu- Tfli;)ôvT«f oXeSpov, x«i5tiXTOUTOjtap«jr).7!oiojf «JToif 5e-
cii, sed a pr.iva et li:crelica cxcugiiatione, iil per jôuEvouf Tijv Te Tiif xaivoTop.iaf e'xO;oiv zai TovejreioaxTOv-
plures el ascripiilias persuiias, ul quidein putanl, Tujrov, i/.t.aOi,v a5exov Trjf TOt«uTnf aurtiv «neSouf opto/jspo-
coiistiuiaiit incoiisisienleiii suam el dainiiatani he- (ju.i)jf, icTOi fx«Tatoypoauviif, Tri» ijriTrâcTTOv riif iepwo-j-
resiiii, Dci vero caibuiiiam el aposiolicani Cccie^lain vjif auTOtf eTriSijxav ovoptaoîav, oux «jrt^ Ttvof iv^liaptou ^rt'
vasienl, i|iiani nos adificare propeiaiiles iii Spirilu îiTftiTOf , rt i/.Kknataarixn; (i/o)ouOiaf eif toOto ê jrpoa-
saiicto, ad inajoreii! ejiis btabililaiein conveiiienler ^6ivTef , a)X' ex yau)i:f xai at oeTtxi^f ejrtvoiaf , ^y* ote t)ia
studuiniiis in pr.isenii pr.Tcipcre, sicundum pote- jrîo'vojv x«i rzaptyypaTTiitv npoat^Kt,tv, (>'f ye vo/ziôufft,
»taiein nobis a Doniino in gratia dalain per sanctuin <Tu(TT:otTot ptev xriv «autTTaTOv auTwv xaTaxptTOv etiptvtVf
Pelruni aposloloruni priiicipem, Joaiini dileclo fra:ri jropSiio-ai 5i Tiivxa9o)t/iivTo09ioO x«i aKOtTToXixiiv ExxXu-
iiosiro, episciipo Pbiladelpliensiuin civilaiis, iit io- (jiav, iiv o!/o5ousiv ejref/outvoi ev iyioj liveupLOTt, jrpoffTjxov*
(Uiii nosiruin iii oniiiibiis ecclcsiaslicis arliculis in Tuf ;if ci.'/.ft-.'.aripav T«'JTiif u.afakiiav :ano'j',aaapiiv iiil
179 S. MARTINl PAP^ I ISO
irpatTTy-.at vara Trjv tv x«P'ti Ttxpi toO partibus Oiienlis suppleal, ct creet in omn.bus civi-
Tou ir«povTO.- j^
Kvplov So9et"(Tav n^v iîvffiav, Siu Uhpt^ tqv 7T«vcr-/wy lalibus, qus Anliocbeiij: sedi, quspqiie Jerosolymi-
Janae sacerdoialiler siibsiinl, episcopi.s, el preshytc-
ral xopuyaicj tuv a7roaTa«v, 'luivvT, Tri i-/airnTw i5uwv
tilaSiîuv no)s-.if 7va tJv ros, et iliaconos, ne, sicul dicit propheta, deficiant
«5i)frj Trj JrriTxoTTM xr,i ,
rfjLhepov TOTtov ev Tract Totf sxxinTiaoTtxotr xjij>a>atotf, O conicstione oves, eo qiiod non sinl botes in prn-s, pibus
iv TotV tts'pt(riTi»,-"AvaTo).i>f av«r)r7pw(7r7-.<ai XEf.iôTov^QrrT)

{llabac. in, juxtn LXX). id psi, lideles et orlhodoxr
twv uno ToO 'AvTto;^«taf Ppovou xai pnpiili, qiiod calholi(\'j tcclcsiiW opiscoiios non ha-
wtTti Tiaiav 5ro>i»
Tiiv iJTro Twv Iepo(To)uf*(av kpa-.ir.S>: Te)ou(Twv sjritrxo- be.int, qiii spiriluslcin ipsis cibum excolanl et prne-
TTouj x«t trpEieuTEfiouf xai Staxovouf tva (/»), xaOtif yu- beani, pcr ai>tam refuin convcuientiurn doeirinam
ctv oTrpoy^TTjf, fc>t7r<u(rtv 0.7:0 ppixiiuii; rrpiSaTa ha to atqiie iiislittitioiieni, iiiineque inaxime, ciiin omnia
ôaf sKt lyijTvatf TouTstrriv jrtorot z«i nos misera dcprelionderunt, et in novissima tem-
fi^ Ortotpxeiv ,
op965o5oi >«oi Stii To (iij s"xeiv £7rto-x(J7touf Tct? xa9o)tx<«.- pnra cunclusi snmiis, iii (jiiibus liiulla iii nos irniunl
'Exxijjrjtaf, Tijv TTvsuptaTtxiiv Tpoepiiv yerjpôOvTaf KUTorf scandala r i>t pcrcellanlur, si fteri potesi, eii»m ele-
»ai irapsxoi^Taf Sii Tiif £f/,'ji£>»iif tmv x«6uzovTtuv St5«- cti, juxta verissimas Dnmiiii prbdicationes (Maiih.
cxoêaf xat i«pn7ri(Teii)f (xiX:(TTa vuv (jts 5i'i Tnt iftap- x«iv). Qiininolirein, dilectissiini, aiiipliori et dili-
,
6/i6s/3(iv e-uv£),ii-9i],ix V Toff gciitiori f iin mtionabiles oves per saeerdoiale offi-
Ttaf ijfiiiv tx TrovTtJv Tfl>v g
- iayJecoi( r.atpoi; (TuyxXet^TSevTef, iv oFf o' twv fx-7«)iuv Ciuin munire delicmus . quonium odversiriuf nnsfer
intfop-A er.aySui^-M TuyâvoutTtv, (>if t£ etSuvoTov, xa; diabolus, sirul leo rugient circuil quivreni qiient devo-
zo\i: <x).£zTOu,- x)ovij9iivai, x«Tti T(if aj/euoiff Tou Supiou rel; cui reralite foriiler in jide iicrmr.nciiles [I Pelr. \):
»cpopp'ri(T£tf Ou ^^xptv.a^jiaTrTjToi, TrsptrrToTipx T£ xal c'm- proplt^r quod siiccincii luiiibiis veslros ,
perfeclC
f«c)i£ffTspa ypovT'5t Tci Ttiv Xoytxuv jrpofiaTwv xaToejfa- Sobrii, in gratiam, quoe vobis offenur, sperale, in
"Xiaa^Bai Sia tuv tepswv ofetXv//£v" fjr£iS>i «vTiStxof Susceptione nostr:e npnstolicî: de hoc obsecraliunis
jjiiiv 5ta€o)of, tif îtuv tipuofiivof TreptTraTst ^nTiiv Tf. el exhortaiionis, iit, tanqiiani oliedienti-i: filii, iina-
xaTaTrKiv. 'fl «vTtfTTijTJ (TTsppwf Tn Trto-TK jrc otTfxEvov- nimiler omiies ."acro diviiioque sliidio adjnvelis pro-
T f •
5to ova^rjciifiEvoi Tof o(Tyu«f ufiMv vnyovTEf T£- posiuim aposloiica »uctoriUlc vieariuin nostriim,
X£tw,-, ATriroTS £7rt njv rêpouevTjv uftiv x«ptv ev uTToSo);)! nempe dilictum episfOpiiin f'hiladelpl»en>iuiii, iil
Tflf iftixipai anacToXir.H; Tcepl toutou SinatMi t£ xat omniinodis peificialis opus ininisteni hiijiis ad salu-
ffop'jix)ivi(Te(jf •
tva lif T£xva uTrozofif (5fxo9ufia5ov jriiv- lem aniiDariiin ve^lrarum : non coiifigur.iti iiiobe-
TEf xKTti (Tjrou5»v lepav <ai filoOtov avvapnaOt tw vrpo- dienlibus aul copirailicenlibus veritali per inconsi-
61ii9£»Tt jropii Twf (ijro(TTo)ixnf aJOevTi«f iift£Tep!jj TOTrn- stenteiD ipsorum h:cresiin, sed seciindum euin qiii
Tupurii, TouTio^Ti T(u Tnf 'l>i).«S£/.9i£wv ayajrnTw £7rt(Tx(3n-(j)

C vocavil vos, sanctuin, et ipsi saiieti iii omni coiiver-
icpo( To jratTi Tpojrotf TeXefuiTai to e'p70v TJif oioxoviof satione sitis, pcr obedienliam et gratiam in eodem
TaUT>!f Jlf TTEptTTOtlJITtV T«V UfXSTSpOuV y^VX'^'' '
f >J Û- verbo lidei. Ecce e:iiin ipsi qii r a mdiis synodaliter
ir^^KlftaTtioiiSvot tA; (iTr£t9ouiTtv n (ivTt)r/ou(Tt xn ulr.izla:, gesla sunl inisiinus, permillenles ut ea vobis onini-
8ta Tijv «uTiJv «(Tuo^T^TOv a'.pi<nv' aO.u r.xza tov xa/i- liiis iiiaiiireslel, et nola faciat qnx a nobis ilii cnn-
ffOVTO naoif aytov r.ai ouTOt «yioi Ev Tzairr, uvuTTpOfn fiiiiiaia suiil pia prj.'COi)ia saiu tionesque pi.-efaioriiui
/rvjjSiiTS Stct Tflf sjrt Tw «UTw Xoyoi TJif rria-zscoi , ujra- sai.ctorum Pairuni, et prubaiaruin uoiversal.uin
ironf TS xat ^ttptTOf . *lSou yjip a"jTu xot za izup' r,u'2v quiiiqiic .'yiioilorum , alqiic ul iiobiscum hoitetiir
TuvoOtxr.jf vpuyJlvjTU Tzsnouû^j.iv , eTTtrprWvT;; tv« vcs oniiics pios alqiie orlhodoxos, ul qiieiii:idiiiodum
TauTa jractv uutv 6ptyavi7»i, yot yviipi^yri ^tiuitî sv «>- ei ipîs accepisiis Duininuni ac Ueuni iio»truiii Jesnni
TOif jrap' lipi&jv xuporfevra Tii e-JoêSii xrjpuyixaTc?, xai 0;- Clirisitiiii, sic in ipsum crcdatis, et in ipso ambuielis.
irtrto-fioTa twv slpriu.ivaiv (ityir^v IlaTpwv, xoi twv i-f/pi-uv II umittumini igilur sub poUnli manu Uei, el ia'ulifera
otxoufiSvizMv TrsvTe (Tuv^jjr.iv , xat jrpoTfÊl/ijTai ft£9")iurTiv noslra de lioc accipiie monlla, ul exallel vot in ti-mpore
jravTOf Optif Touf £u7£e£ff xat op6oS(j?ouf, iv« o,;il dii.<imi.simce i^sius revelalionif (J l'elr. 11), in qoa
KUTtkJv jrap£)(i6£T£ Tov Kuptov liuiv xat e£ov 'lii(TO'Jv Xpt- iniilla eril snperîuc oin:ieiii cogiiatioiieiii iiierres iis
(TTOv, oyras etf auTov jrtoT£u)iT£, x«t ev «utw jreptjra- D <!»' «jns rideni el (nandatiiiii usqiie in rnieiii inipr*-
TijTS. Tajreiv(u9>iTe ouv u7:o Triv xpoTattiv xetpa rou eeou 'varicabililer servaveriiit. D,us auiem oinnit grniice,
x-xt Tiif jrspi TouTou o-wTripttuSjif ijutijv TrpoaSilaaBe jr«- 9"' 1'Ot'tJii' vos ad (glernam ipsiui gtoriam proficienles
par.lrian; "
Iva u(/«f uifrtutrri £v xaip«l Tnf a'JTOu eeto- in oinnibus bonis, el asceiisionem lirluluni in ip.sum
TaTnf «TTOxtOiuiJ/swf Et'.- nv jTo)uf eiTETat xt>i ujrep jcao-av scmpiT fatiinlcs, perficial , slabilial, eonfirmel ac
ot /votov utoSof , Toif Tnv a')TOu jrtoTtv Siy^pt stKovi ,
fundet in ipiiui metu el cognilione vcrilalis. Ipsiiinpe-
xoi Tnv e"vTo)nv ajrapoSaTwf Tnpntratrtv ' Se 6eof tto- rium el ghria cum Patre et tanclo Spirilu in saecula
an; ^"/"rof xoÊiTKf ufiaf £t'f T>iv otijviov outou So;av, tteculorum. Amen {Ibid.).
jrp-ixoTrTOVTaf ev jrootv (iyafloif xat T«f ovaCtiiTetf ruv lipjTujv ei; aiizov uti jroreuue ouf xaTopTto-oi, oT>ipi;oe
o9ev<iiooi, SsfteiîtJa-ot jrîvTof uptof eif tov foSov outou, xoi t^ iTziyvtâc» Tnf oXmiSetaf. A^û to xootVi xkI
j. So^, ffiiv BaTpi xdi a-/irj nv-uu«Tt, ei; Touj oucovof tojv «tijvtov, orxnv.
1S! EPISTOL/E. — EriST. XII. iti
EPISTOLA XII,
AD PAULUM THESS.\L0N1CENSEM EPISCOPDM.
Cum non ntodo, ut promiserat. non resipwrit. verim eo nurlore apoitlolicm sedis apocrisarti
in hxresim fuerint inducti, anathematizatur cl deponitur.
P.iulo episcopn Thessalonicx Marlinus servus ser- A Oxilm iizt^ytinu enrvAovtx-ijt^tiapTvoc SoClof raiv
Torutii Dci. sanctae Ronianae catliulicai cl .^postolicae ooyWy toO QsoCrt; -uv 'Pwftaiwv ir./ia; toO 0eoO itaflo-
Dci Kccli^sifle episcopus. \ixf,{ r.ai air oa-zoXiv^; 'Ey./lnîa; iTziar.on
Doininus ac Deus noster Jesus Cliiistiis,fiHi huma- O Kvpwj liôjv x«i ©£or 'lijToOf Xpieto; o tt, «iutoO
na ipsius iiicarnaiione inveteralam naturain nosiraui îAavOjswrw axp/.ixnnriv iraâtiuSefo-av ijf/uvffivaiv ava-
renovavil, ac proprio livore plîgam iransgressio- r.aiAua; , x«t tu t5t»i pii>>07rt Tiiv ix\r,yriv rHf naaaCa-
nis noslrc saiiavit, ciim velil nos non jaui de ca;- CTSd); »tti)v taa«(i£vo;, ôviof/cvof riuai ptDMrt Xotnov
lero peecare, ne per peccalum delerius «luid noliis aftafTavnv, iv« fivj x=fpov Tt yivnrai r.aO nuiiv 5to Triv
coiiliiigal, el tradamur aeleriio siipplicio ,
cui tradi- «ftafTiav, xcci Tzapy.SoOujifj ttj «twviw r.oXaasi., r.ai yi.f
lur qui hic disciplina emeiidatu^ noii lueMt, digiiatus ixtivri irapuSi.SoTai Tzdvro>; i fi» evt«09« 7r«t5i« aurfpo-
esl niiiiia bonitaie lc poenis perculieiilihiis quasi qui- vt^Bii; •
r.Jiwo-e ot'On-£fG«W.o'j(T«v uyaOixnza cr.oloîv
liusdani vallis, animx noslrae vias et adilus ad pe< ca- uamp rici tal; rs't.nr.zir.ai; i-KiT'fi.ivit, T«f nplt uptac-
luin obsepire ac muoire. Mque signiHcat per Oseam Ti«v o3/J,- xai etffoJov,- x-nt nfjtiTipa; ^\jyji; uno<f{pc4at,
prophclain dicenteni : £cce ego sepium riain tuam r.î avoiy.oSoan<jai.Mai roO-zo yvapiZu Si'liani roimpo-
spinis, ei scpiam eam maceria ; et semilas suas non y/JTou >syovTo,- 'iSoJ iyo, fpxaau rnv iSiv avrii; iv
inveniel, el sequeliir amalores suos, et n ii apprehcndet Q <7/.o).o-lit , xot «voixoSouijaiw Tof ooou; «Ot^,- •
r.ai rnv
tos; et qiiocrel ens, et non inveiiiet eos ; et dicel : rpi?ov axirii; o\) fin elpn, xaiitaraofuliratroj; 'ipKara;
Yadum, cl re erlar nd viruni meum priorem, quia aiirn;, r.ai oj pLn raraXa^jri , wti ^nTijo-Et ouTouf xai ov
iene eral milii lunc magis quan nunc {Oseir n). Lnile, fxij iCpn • xoi ip:i •
noptvaonat x«i iTttcrpi^.i izpo; to»
cx huinanitale iiiiniensa, non ea soluni quie a nobi» avSoa «ou tov nportpov, Sxi xoXif fiot nv rire n vO».
per fcicnliani , sed ctiani qujc ex ignoranlia pec- 'oflev i? «fisT/iov ^tiavSfJtoirio,-. ou to xafen-iyvtjo-tv ,00-
cantur, coiidemnat, qiiKque el oblivioiie, aut cupi- vov, aila r.ai a.\txi. r.araStra>ît t« «uooTavocteva nap'
(liiate inuiili, ne per ea qnae leviora esse videiilur, ûSv £$ «yvoiac n Wûf h iîXnt ivOuf»ô-rwf h avoiftKoii
nialilia; viain ac semilam facientes , ex conleiiiplu E7rt&u;jifaf, iv« f«ii Sti twv SoxoJvtiuv tvxAtaripoiv vnap-
ad inajoraqiie peccala ndducamur , nullo jam exi- z'"" 'r^ *««'« rpiSMv , oSoirotoOvTEf Sto tijv xaTOffxivii-
Stenle melu, qui iinpeluni uialitisenoslrcC pcrsuppli- ertv, £7ri Ti(«i?w rainovnpoxzpa npo-xy_Ouutv rivafiap-
ciuni coliibeat. .Majora auteiii dico, iiiix ix sciei;tia Tnfi'/TMv, oJx o»Tof txtf6So\j, xo'j xhv opahv Staxht
per operalionem peci anlur, et ad inaluin linem ve- hfisxipa; r.axia; Sta. xiu.r.,pia; irtixovru;. Mtijova Si
liiunt : per qu;c omnino excidiinus a Deo, cl ulliiiix Jiyu, to ev '.KtyvGjan St ivtpyiiat auxf,; irXijftfteXoufUva,
morti adjudicamur, ulii senipiterna quidcni poeiia xai eif Trjôf ip-j(op.tv/t p.oyOnpm •
St cj» Te5i£i'jf eziri-
esl, iiull 1 autein reinissionis est ACnia : Quoniim iion G TrTCfxrv toO ©sou x«i tm tirxaTM 9«vi«tm xaToxf)tvo'fze9o,
esl in morle qiii ineinor sit lui ; in inferiio antem quis e-jOa r.o>.aat: ptiv iaxtv aiiivto;, aviat; Si xo napunav ovx
conlitebiiur libi (
l'sal. vi) ? dii.il beatus David. Quod iortv «-jeVewf •
ou ya;o eTTiv ev xC, Oavaxo, ftvnfioveOw»
auiein Deus ea qux ex ignoranlia a nobis iii ipsmn ral h xii aSn xi; iloiJ.o\oyhaixai aoi , fnah fi.ar.apto;
delinquunlur puiiit, ipse testatur dicens ; lile uuleni AafîS. 'OTt yap xo^kl^tt xa il ayvoia; ii; «vtov Tzao'hiJ.oiv
scvut qui cognovi! volunlatem domini sui, cl nnn "^^'^ffsXoJfjsv», ô,- «uTof fiaorj/jei )iiy[i)V'Exetvof 3i
prwpnravil, el non [ecil secundum volitnlalem cjus, « 5o0)of -/vouj to 6i),ufta tou xuf iou outou x«! u^ eto»-
vupulabil muilis ; qui autem noncogno.il, el [ecil !^«<"'!h-rzoti,a«;izp');xiOi).naaa\ixoO,Scti>hatxafrzo'>li;,
digna plagis, vapulabit puucis (Luc. xxii). Quod au 5i fxri yvoJf , wotiio-af Si a;ta izlnyuv, Saphaexat o).iyat.
lein et ea, qu:c involuntarie aul ex oblivione, pra-- *Oti 5i x«i tk «zouoîojf , h ir.lhOn; vpaxxofjt-jx napa
lerquam oporlel, perpetrantur, non inulta reliiKpiil, to 5iov oux «vsuCuv« xaTaXtuTravet , •/vwoitei Tzct).tv Sta
o^tendil rursuin per Moyseii : Locutusque est Doiiii- Mwuo-ioif" K«t iVAnai K\ipto; jzpo; M/uJo-iiv ).i'/(uv A<i-
nus ud Moiisen, diens : Lnquere fi iis Israel : Anima Xwov Trpof Touf uiouf 'jffooijX )i-/ej»^ Yu^^ri iav «aiioTii
f HHi peccareril \ er iyi oranliam, et de universis man «xouo-ioif «jro iravTwv rZv rzpoaxaypiaxwj Kupio 1
, -Jv )
dnlii boinini, qucc prKcepit ut non fierenl, quippium Seirzotiiv, xai tzothatiev xt «;T'«)Tflv •
iov tiiv i.pxte-
(ecerit : si sucerdos, qui unclus (Sl, peicaverit, detin- " ptj; i reyptaivo; afjiipxn toO tov )«ov aftapziiv , zoi
quere [aciens pijpuluin, offerel pro pecci lo suo vilu- rzpoaoiaet rzepi xn; Utiapxia; a\ixo\i r,; hfJitpxt p.iiy_oi
lum iniinuculauin Domino. Si peccaverit princefis, et . ix ôdv «fiMfio» tw Kuf iu Trept Tnf itfiapxia; auTftO. 'E«»
(ecerit unum e pluribusper ignorauliam, quod Dom.ni Si apyav Ufjtapxn, xai Trotrio-wo-t fiiav ojr) twv evro-
lege proliibelur.et poslea intellexerit peccalum suum, XCv Kupiou toO ©e-O a\rzo,v h ou TrotnSiiaeTai uxovai'^1
a/ferel lioslinm Dumino, liircum de capris immacula- x«i rz^knfifjieXhari , xai yvr.,aOn «Otw 13 ufiapxiu i5v haap-
lum [Levit. ivj; el rursuiii : A.nima si prwvuricaiis xev iv aiixn, xai Tzpoaotaii 10 Svpov outoO x,iii)jaf.f.o-»
"«5 S MARTIM PAr.E I (g*
<5 «-'yiv • xai ^//uxij n a» UO.I auriv ).f,9,)
,
xai aixapTriT)) A f <Pr. monins per errnrem in hii qum Domino siait
ar.o-jaiut ina twv arfiwi Kupiovi r.ai iiaaiun tw Ttlrfj.. sanctijicwa, peccareril. offercl pro delicto stio nritlem
fieXeiat ovTou tw lupiw xfi(ov «fxufiov «x T'Lv TrooCaTwv. immaciUiiluvi de ureijihiis (Lcvit. \). Sic (iiioniie ea
Ourto P. TTaitv xa» Ta iv Tji xapSia, TouTSrjriv 6v ftovn (]»'• in cor le, iil est, sohi cogiuitioiie
ii! (oiisislurit,
TuviTTausvct T^ Ev9uiir;(rn, xaTa5ixK?.{ )j-/rjv • riaiiMial riicpiis Cave ne forle snbrepal
nfjousxs : libi ir,ti>ia co-
ueauri ,ur,7roT« ysvrjTai irjua xûtttov £v t^ xac^Sia aov gilnlio, el fiat libi in peccaium (l)cut. xv). El (|U;b ex
avoizrjf/a, xai s^crSTKt aoiUnapTia fityaXn. 'flaaurt,),- Se za' illlPinpcsliv.-» cupldjtalc (iuiil, perculil, diceiis : 1^011
ra iliKS\iij.ia: axaipav ytvijjiivu Tz^-^TTtiîywv Ojx iiztBi)- concupisces domum proximi tiii , nec desiderabiii uxo-
fj-âei; yiivv.iira tou Tr^rKriov irou.oux £7rtfluf<r;(j£if tijv ot- ''<''" e;"S, 'io)i scrvrm, iioii iniciltain, uon boiem , tiou
x(avTOur).>7-iov aou.ouSi ToviiyfovauToO, ouSs rov TTaiâ osi riii», .-iit ontniii ijiiiv il.iiis$UHt{ExoU. x>. ). Qiaresi
a-jTOu.o.S? Tiiv rraiSis-xiiv auroO , ouSi tou; jSoa; aurou, ex i»l»livioiie, ;iiaignoraiili8,uulabre-
li;i'C(|ii.i-a iioliis
0J5i To urofuyiov auTO'), ouSi TravTOf XTijvouf auTou, oujs piione, aui to(;iialione, aul cupiditaie coiitra ralio-
* - , f , r
00« Tou 'i
TzAnaio-j
'
dou estiv. Eav ouv rau-

.
x, toutso-ti Ta£'x nem fiunl, uiiiniiio non pi.nerit. scd aperle d;iiiiiial
)ij5>)f . n «yvotaf, ri avvap-nuyfi;, « EvOuurjaswf, r) srrtflu- uiiiveisilalis Oous, iit sliiiiuluiii pcccali no^lii dclcal,
fxiaf , aroiTrdf ytvofxsva jrao'i3fxwvou nsptopa TTavT-:)u;, y.a- el danuiatioiiis nostr.c inorleiii, quji ex eo crilur.
T«5tx£<?ti5«7rpofavwc o Ti.v oiuv Bsof, IvaTo xivrptivxii; periiiiat, quali, qiixso, -aut quania dignus esl pana,
B
«fxafTtxf rjuwv ijayavttrifi xat tov £x toutou zn; riucTS- "i"' divitias buiiitalis ejus, cl palieiiii;C, et luiig;ilii-
pae xaTax/jtiTtejf oÊuuTat Oav«Tov,7rotaf «â xat TroTrjf niitatis conteinnit ; aiqiie idcirco oiiiiii sliidio sc.
a?tof ecTTt Ttpiiopia; o tou ttXoutou Tn; x/iijTTOTr/TOf au- proposilo per cognilionecii peccal, el propriam in
Tou xaj ri;f avo>;i)f xat Trjf ;/«xoo8upia; /a.Tayppoviiv; xai i|iS'jiii DiUui Iraiisgressioiiem scripto Uobisostendit •
SiaTouTo TToiTi) (T7rou5i)xat7rf)o9£!i!i xaT'67riyvjo-ivaf/.ap- <Juod ipse lacere ausiis es, idque noii semel sc'uin
T«vo>v, xxi Tiiv jif auTOv tov ©sov oixstav napuSaatv Sia s^-d jam ilcriii» per synodales litteras luas i"iiorans
Twva-JTouy/jaftfxaTuvsy^/piiyMf i3utv£7riS£txvuuivof, oTr:^ ul vidctur. quud bouitas Dei ud pieuilentiam le udd<t-
aJT-jf 7rot:oo-ai TETi)uDzaf,xatTOuro ou;(^ aTra^ftov.v, «.>)' cit ; secundunt aitUm riuritiam 'uum el impauilens
I Siixai ScuTEôv StaTuvTtivoStxuv a\>yypufj.p.'jix<-iv, uyva-n- '"'"' lltisaurizus libi iram in die iice ei revelaiionis justi
traf tjf fi-oixtv , OTi t6xpwTov Tou ©sou eif fxETiiiJotav trs judirii Dci, qui reddel unic ique sieundum opera
ayii' xara Ss TWJ aAnpanna ao\> -xai afjLSTavatirrjv /ap ej"s : lis qiiidem <;«i secundum piilientiam bom
Siav, OnaavpOît; aeaxtru ijpyliv iv nuipa tjpyfi; xat aTroxa- operis, gloriam et lionorem el incorruplwnem iiuaiuat,
)u').Ewf, xai 5ixaiox/)it7taf tou esoij , of «iroStJo-st ixitrrfj vilum(elcrnam;iis mile n qui iunler coulentioue, el uui
rarxraipyaa\no'j' roi; iisv;ia6'\)Kopiovriv cpyo\> uyaOo-j, "on atqiiescunt veritaii, credui^t aulem iniquiluli, ira
ooôv xat Ttfxijv xxt ufBapaiuv l^nrovai ?wi)v «toiviov. Toif C ' ' indi.natio, tîbulalio el anguslia it omnem animam
Se il ipiOtivt, y.ai a-KtiOtjvat fxiv t^ «)D9eia, TretOouevotf hominis iperanlismalum (liom. u) ; cpi.^copi niaxiine,
Si rfi uSty.icf , apyfi xat flufxof , 6)i'//if -.tai artvoxtapia., ^^ sacerdotis, qiii alioruin dux essc debct, ensque
£7ri7rixij-av iû^îiviivfljOwiTou Tou xaTspyaôuevouTo x«x()V regere, et in viani pacis pcr \eraiii in (.lirii-tum
E^KKrxorrou uaAtTTa xat lefeuf ToiJ xa6o3/)yEiv Touf a)- Dcuni coiifcssioneiii aUliicere, noii prx'cipiiare iii
)ouf oytDovTOf, xai xaTEufiuvjiv eif oSov tiprm; Sii rf,; viam perdilionis gressiis SeilueiUiiiin populoruin ,
«)r)Souf f'f Xptariv Tov &e',v ouo)o'/t«f , toX' o-j ypvu-vi- pfr propriam lia.'resiiii : de quilius el per beatuin Je-
ttcj Eif ogov a.KiSkiiu;, Stu rf,; otxsta; aipit:io\; ru Sia- reiiiiam Doininiis dicit : V a- pasioribus qui disperdunl
Crjuara twv ejroueviuv )«wv. Oeoi iLv y.ai "Xiyct 5t« roO ua~ <"' d luceranl on. s pascua' m cc. Crex perdilus (actus esl
'
xaf!iou'l£osutou h-jptof 'L!oi7roiu«tvovT£f,oi5ta(rxof)7ri- popuius mfus ; paslores eonim seduierunl lOS , (ece-
?o-JT£f Ta7rpo6«T« Tiif vofxiif fxou ! n(566aTa«7ro)u'/()T«£-/£. runlque vuiâri in inoiilibui : dc monl i nollem Iransie-
vr,9ti 6'^.ao; uo\),o't Kotiiaivtjvrti a\)rijv,eXtîs«vtt\jro<Jt i^ti runl, obliti sunt ciibiHs sui. Uiiiiies qui iiivenerunt,co-
ra't',pn,uT:c.T:'>,uvnauv «uTO-Jf. e^ opouf ETri ôuv6v wyjjvro, niederiinl e s. Vasloresenim multi demolili .•iunt viiieiim
«7r6)«0ovTO xoiTDf Kurrov. n«vT£f oi EuptffxovTEf «uTOuf nieani, lonculcaveruiit piirtem meam, dederunt por-
>iuravfi).iay.ov a\JroJ(. Uotitijt; yap TtM.oi StiifOcipav rav lionem meam desiderabitem in desertmn snliludi-
ap.TTc'X€>vauo\j,iiii>)\jvavrfiviizp',SaiJiO\jiniB\Ju.rirnvcS<.iy.av D >iis. Idcirco Itec dicit Dominus ail piistores qui pas-
euTiiv £t'f E-pnuov aSarov.afi toOto, Ta5s îÊt Kupiof JTrt '''"" popu'um meum : Vos dispcrsisli.t iirrgcm meum,
Touf Trotfxaivevraf tov )a v fxou
'
'Tfxsif 5t£iTxop7ri'a«T£ rii: et ejecis i* eos , et non lisiiuslU eu». Ecce etjo visiiabc
Ttpi?araiiO\>,xaiil6iaarea\)ra,xaio\ixiTtcay.i\fiua^tajru. super vos maiiliam sliidiorum vestrorum (Jerem xjiiti,
'l5ou iyij EvSixw £^' ufxaf , x«ra t« 7rovnp« £7rtr.,5=u^-aTa !• xii). Ki (fiti.i ob! lus es niei, !l speriisli i« mendaein;
vuwv. Bat tj; e7r£)«9w fxou xat r^.irtaa; ijri ^c\>Stat ,
et c.w revelubo poslerio'a lua lontra faiiem lu, m, et
xayw uKoya).\i-^ta T(i irriio) o-ou, irri TrpoVwTrov itou , xui apparebit igiwminia tua [Jerem. xiv, jii.r'n t.YA). Ma-
yvojo-SfloEToi I) aTifxo iTou. *av£pwf yap f) rwv auv Soy niteste enitn seciiiula di'ginaluin luorum transgressio
^taTuv SsuTspa irapai-ao-tf, zai rnv^rpwrrjv £xo-Jaioj ou- eliam priiiiaiii voluniariam (lemonstravil , et ex
aav arti6ci%ev y.ai ir. yict.irri; Ttojnpu; , fiya'Jv Stuvoia; prava nieditalione, sive sensu lixrelico coiilra lidein
a'lJtrixfi; , a/X oix ct?ou)r)TOU <ru-;«pira')iiiif n a7r)«CTTou a te raciain liiisê, non es involiintaria abreptione
YupSia; Trapa ffou yeyevriuEviiv xara Tnf Trtt/TEwf, E5£t aut conle iioii liclo, Nos igitur oportuit, credilnin
Toivuv r,fiaf avaôytjofxivouf To TrtaTEuflev ijfxtv ptipof nnbis oniis pniitilicalis niinistcrii reputanles, id cst,
TouTov Ss )eye£v, rof rrpo- pruviilse :iiiiii'aruni cursc alque diliêiiti.Te, iiullate-
Tiif apxtcparixri; Star.ovias ,
voiiTeWJ Twv ifu;î)v srtfx£);i«f ,

fxnSafxwf orii«6«),Eo6at, iius morari ac differrc, cum liJes a te pi' dcre.ur;
is: EPISTOL^. — EriST. XII.
|gg
.e.l rigorc oanonis prxcise nlcitos, ex prima inler- A vicr^.,, <,r.o cA rp,5.Seu^«r. i/.li î i:p,S,ia t.O
pcilaliiinesiTii tnni tuuin iina cuin en qiii scripsjsspt
y.mma; K-neyjMfiivoii;, ir. npi,Ti>; £VT6u5twf to /pfiMUK
«laniiNire, ne ratioiialilius Oninini ovihus morlirernin rrjv Tii ypa.'i,a-j-:t xaT«5ixa<rai •
eva .uii Tsr? toO Kupiov
ilooliiii.T lua; porrigens graiiien . eos leciiin per i3-/(xo'f rpoSaTOt; T>iv SavoiTtuov tt;,- afj; StârrzaJiac
lu.ilain liilein mortilicares, piivaresijue xlerna .se- TTjOOTiivouevof TToav, £auT-7) t«Ot« B\j'jcmovtr.p''u!iti(, iii
ciiiiduin ( lirisliiin viia : pro qnihus ipê aniiiiani
ZKxoTtaTiav , zai uiôarepnarig ctira rf,; xmri X/jittov
siiiiin pnsuit Ikmius paslor, el proplcr qiias calos aioivtou Jwijf. •Jnip orj «uTOf rfiv iû^jnv auToO Ttfijixs
inclinaiis, a Talris non djsccilciis sinu, veiiil iii icf-
noifii^v xa>'f , za' oi' xnsp yXivu; ra'i{ oOpavouf , ir.
r:im, ut penlitiini recuporans ovein, proiriis buuie-
r&v narpuav xoXTrmv oux airoffTaf , x«Tn),?cv tTti rii; yfi(,
lis aJ suiiin seciinduni naliiram paireiii lniinanii' r
ivct To uno\'A6; ncpftraTxu.tvo; npoturov Zjjiok iSioif
reforrel, ac per viscera niisericoidia» crelesii giegi
np- c Tov sauTOu xaTa B-J<rtv Xiaripa rfdavOpiinu; «vaxo-
coiiniiineraret {Luc. xv). Sed per loii{,'aiiiiiiit:Ue;ii
fiwrjTat xae rn oupavtM
siisliiiiiiimis, nec icniiain iiiflixiiniis, accepus
, 7rotixv>i axiyxarapSpifnsri , ha
injse-
(Tnluyx^va £>:ouf . 'A>V »ve»)ôu£v riv; {iTKoa%u.ia, tv!»
riioidiler piecibiis l'ith:ini episcopi, et Ignalii da- fTTiTiutav, TTpoiTUEâ/ntvoKjuaTraBna Tr^v tzstriav,
lliSavoi
coiii tuorniii aporrisijrioium, qiii maxinie assevera-
ToO ETnoxoTTou xai lyjoTiou toO Staxovou Toiv auv ino-
reiit et aflirniaicnt ejusmodi lilteraruin involuut.i- B
xumapiuv, l<i/yptl;ou.:'vtov nakiara x«i 5t«€effatouu!vwv
riuiii e^se alireptioiieni, nec iiiiiitis ac ceri;i; senlen
axou<Tiov Etvat Tijv ayjvapna-fiiv tou Totourou ypaau.xro;,
lia> opus esse illain al/siirdilateiii dogniatis tui. IJnde
u\y ou yvojuijf E-oyov Tr^v tou o-oO 5i-/fzaT0f aTOjrtav. 'oOiv
el iliceliant, staliin ac sine mora a pejoridogmaic in
xai el-yov «uTiya TE xot napaxpniJ^ Trpof to xpEiTTOv
iiieliiis iiiiiialioiieiii in le fure, si te juxta illorinn
aTTo Tou x^tpovof So^ftaTOf ytveoflat napi aoC Tiiv ftsTK-
po=tiilatiiin de eo amanlcr nionuissenius, cujtis rei
Setrtv avjjrtp9£TWf , «vtx« oot xaTa Tnv «initrtv «uTOJ»
causa iios horlati suiit, ul tibi osteiidereuius, nos ca,
»rpor-tvojirv ayaTrnTtxiJf Tiiv itept toutou uTr-Jfivufftv, ou
iu qiiihus lapûs es, nutasse, qiioil mique per apo-
Xtiptv nuaf xai aura (tou rti atjitxXptara xaraartufivaaOut
crisiarios noslros fecinius , rigorein can'<nls per
y.ai u7roo:(^yt 0'0t napsrvytaav, o 5i: ytal ntnt.tf,r.vfttv 5u(
cliaritatem omiilenles, teqiie adliortantes, non l:i-
Twv fipitripoiv unnrpiaL«pit->v , TTaptSoiri( Si" ayannv T»
iiieii pr.Tcipicntes oinnino tanquani subjerlo liiiic
axpiSie Tou xavovof TrapaxeXeuoucv , ou TTKVTuf uf uTro-
apostolici- sedi, ul liuc veiiins, teque canonice ex-
piirgares de
XEifievov ff£ T .1 xa9' lifxif onoo-roW.w Bpovta xavovtxuf
liis qiu: iiiilio (rcaiiuiiis luie nun pie
i/0e:v r.ai anoXo'/fiaaaOai, ntpi cjv oux euffsûf tôyua-
docuisli. S«d CKriiuiinui!, iiiquit, Bubiiloiiem, el nu/i
Tto-af £v upy_n rn( afi; ;(fipOT0vt'af, «XV, t'5ou, fvaiv.
esl taiiala quouiam pervenil usque ad cmlos judiciuni
Non solum euim ipse ''•<TP'""'F£v rnv l!aeu),^va x«i oux ider, • iri r,,-
ejus iJaem. xv). incorrecttis C ,
iiiansisti, sed nieitioratos apocriîarios iiosiros ilecc-

ytatv etf oupavov to xpfua «JTiif. Ou ftovov y«p «j-
pi^li, idqiie erga eos quod astuius TOf «5top?)tuTOf e^ftEtvaf, <iWa xai TOuf tipnfiivOM; rty.Siv
fecisti , serpeiis
unoxptaiaplov; fjmtmaa;, ipyaaujttjo; iif «urouf £1»-
fecil adversus Adain, deseriorem una secuin eum
yov eipyaaaro x«xoupy'jf etf tov 'iSaji o oytf, cuyot-
cunstituen<:, qui a Doniino inaiidatuin aceepeat. Ta
enlm modo eos 7ro<rTc<Tr;v eauTw xaTao^TTjcauevof tov Xa€ovTa ;rap« Ku-
sinilli , ut <>erpciis , iiiduxisti ac
persuasisti iit exlenderent manuin, ac pro co ui ptOU TTIV CVTO).J;V. K«i ou ytip OptOTpOTrtOf TOI OÊt TOUTOUf
caperent de scripto noetro, ad te iii moduin lor-

7r«pSTrft.T«f, Tttvat T>?v yj'?"^ a-JTwv , xat Xaêiv sz roO
qncni OTa)ivT0c cot TTap ûwv tooTUTrou ypa}iua.ro;, ou Trovjj-

iiiiila: iiiisso, nnii m.iluiii 'aiu el proiiiiscu^tin
p!i:v Tiva x«/ iTTtutxTov yeuot», ioanip exet, touts<jt(v eiri
gustum, iit illic, id esl, tie ligiio transgrcssionis, sed
piirainet slnceruin saiictoiuin patruin coi>f> ssiuiitia

ToO ÔXou Tnf 7rapa?a(TE'Aif , «XXci Tiiv rxSapav re xal
;
liaiic eniiii pie ei scripto iiis:'ruiiniis ad aiiiiiioe tu.c

«SoXov Twv aytojv UofTptiiv optoXo^taV T«UT»jv^«p euocôif
(orreclionem : tii eaiii a te repulisti, proque ea etf «UTO TO trTaXev 7r«p' rjfxuv xaTETtijKuev ypapiua Trpof
adiiltei iiie subjecisli absurdil.itis lu:e duclriiiain ^Lophtaatv rfi; afi; y\f/_fi; , el r.ai Taurnv eauTou Sitaira-
,
qiio nianuin adjicereiil, i|n:c oinninu tibi noii pro- ftsvof , «vri T«uTif «UToOf EfifiaXetv U7r£vi9eu<7«f Tnf
(u^ruiit : lametsi visus es eos irretire niultis seriiio- D t''? aToirtaf Tlan.litiis laliioruin proiranisti eos ; al iljj &>3f xt/v iSoû; «OroOf aTroTrXavuv , ofztXtot TroXXij, ppo-
levi:ate elali, seculi suiil, nesin-ntes aiiiiii:e se peri- Xoi; Se Toif aTTo xstXcwv c-^tjzet).«f «uTOuf . Ot 5e , xou-
ciiluni adire, quod iis frauilulciiti r slruxeras : Verba ipcjSevref , «xoXouOrjTav, oOx etSoTEj oTt jrept Jû^îjf «v-
eiiim fraudutentontm moV.in, et fer.uiil iiilima vsie- Toff etmv xivSuvof ,

''» a\i SoXepiuf xot' «vTcJiv truwe-
rvmll'roiierb.\ti). Nec aiidivi.sii diieiiteiii : Qui fodii

crKEuatraf. Aoyot yap xepxwTrojv iiaiaxoi , ourot Si tutt-
idem, TOUCTiv eif Tafieia an').ie//j»t,iv. 'ilf pt>) tty.ouatn; Tou X^-
fo etim pro.rimo, iuiidi.1 in euiii : <'i qui volvit lu,
in seipiunt vulvit ; liiiijun einmmcudiix odit verilat m, yojro;, 'O 'jputrotov (SoOpov t(jj TrXijcTtov aOrou, e^fcTrtoEtTae
oaxero iitiualoditum fuc.t runas (l'roverb. xvi, jiixla ti; aOrov. 'O Se xuXit.iv Xi^lov e^' cauTvv xuXi'ei. rXutroa
i.XJj).Quomodo igitur, cuin hxc perpetraris inipsos, ^dtp lyêu^rlf , fxtost aXrjG-tav '
CTOfta 5e ctTTEVOV, Trotef
ei iii eveinpluin formulj: perscriptuiii a nubis, et per «z«Ta7Ta<Tiaf . IltJf ouv Tc.iiTa 5ta7rp«5«',uevof eif «uTouf
ipsos ail te ini^suiii hortatii, ni dirliiin cst, tnorum T^xaiT6ot'a'JT(iv<rT«Xev 7rap rifi<Ziv itjor\Jnov yptiu.ua xaTcc
apocrisiariorum, constiuiisti ad nos scribere, teipsuin ^rapKxXnotv, tjj; t prirai , T&Jv aiiv uno-/.ptatvp'LOiv tiioqa;
deiipieiis, non noliis obrepeiis. iJcirco ceitioies fi- ypaftLv rioitv eauTOv Eâ^raTfiv , aXA'oJ;j' riarcf truvôrp-
ciiiius Palres i)Ui ubique lcrraruio sunl, qnod en qiix nK^tav. Ac«T«t tjOts nfiOaavcrtfipousv rn oi ovjtivixn Outi»
187 S. MARTIM PAP;E I nn
cwTfioTnTi tlf T« Tttf.pa.iTxiixa. iKepyvj i.ycc/m:-:;, f/tra A visa suiit ad eflectiim pcrducentrt,
omni studio cx-
niirn; itfioSvitia; iitîiitOa. , r.a-ca (ii,a)j7tv toO \itcoSii- posuiinus nosiraiii L<omino fidem. Sed audi quidin
XSsvTo; >i,utv a'/îSupio\j , Trjv Evouvav iîv ev Kupiu 7rt- princcp!. aposlolorum ad eum dical, qui verilatem
»Tiv. 'A^Vazout Ti fndiv xoouîato; TtiJv «irooro/uv eral fiuslralus : Cur leiUuvil Snlanas cor luutn, men-
»^0f Tov Trlv ii)TiO£totv j:aoa/o^t7«u£v0v '
Aii T( £."TXijf.tj- tiri le Sp ritui sanclo? non es menuiiis hominibus, sect
ff«v laTctya; Tiiv »<p'^tav ctou, ^fJiraaBai <j£ to llviOfisr Deo (.icl. \). Ac simile ali.iuid fcciili ei qui per Sa-
To ayttw ; oOx Eiêuab) av&pdiTTO'; , a^)^ tw Siw. Wocpa." niuelein proplielara audivil a Domino ; Hie: dicit
ir^jOTto» Tt TTOt^Taf Tou «xoOtravTOf iropoi Kuoiou Sca Lhminus exercituum : lieccnsui queecunqnj fecit Ama-
iafjouiji Tou jrpoyiJTOu ' i Tuh uni Kuf to; SaCatLO" NOv lec Israeli. Sunc erqo raile, el pcrcute Amalee, et de-
tx -'(/tiffdi ct ljrotTjiT£V 'Auo^r.x T&j 'iffpa^sX. Rai vuv tto/huou vioiire uniiersa ejus. Qiii cuiii non obedissel, ae
xai traTctêif «utov xai ava^./fâTtuc aurov, x«i TravTa Tti dixisset S.iiiiiieli, qiiasi per iinpudeniiam glorians iii
aursu. Kai Trapaxoutravro; xai jipijxoTO; npo; XKinou/iX trarisgressione sua : Benedictut tti Domno, impte i
Cts TJi ircipaGaiJti xuv utt' «utou yfvo^zsvtav i!; avatSîa; vcrhum Domini ; dixilque Samuel : Et quK est liccc
ftty-/lau;^'r)V, EuXoyjjrof ffu tiZi Kuiiii), tVlJjffa TrtivToc vox gregum, qmr resonut in auribus mais ? Nunqnid
o<7« «Xii^Kirt Kuptof* x'A tiTie ûpLvin^' Kui ti; >i ôivq vull Doniiniis holocausla et ticlimas , el non potitis ut
Tou 7rr,if/viou TOUTOU Tou £v TOt; itcri fiou ; x«i et fisAjjTov g obediatiir voci DomUii ? Melior esl cnim ob,(Uenlia quav
Tw Kufiitii oXoxauTtyuaTa xai Quffiat, wf to izouffat fcuvri; viilimic, (l auscullare niagis quum offetre atipcm
Kupiou ; ioou «itoii uK£f) fiuiri».' ayaOrt, x«i >7 tnaxpiiciai; aiittum, quoninm quasi perculum ariolniidi est, repu-
vnip (fcia.p rpsiiv, OTt apiapzix o;ii)Vi<i,a« eaTt. dioTt gn.ire. l'ro eo eriji' quvd abjixisli nrmîiem Domiui,
EcouSevwtTaf t6 fnyta kufxou, xai £40jO£voiiT£i <j6 kvpto;, abjecit t,] Doininus ne tis re.r. Diiilqne Said ad Sa-
Tou iiiij eniai ffs >i7oiftniov toO XaouauTOu. KaJ strrE Sao-JX mueleni : Peccavi ;
qiiia prcKvaricatia sum sermonem
icpii; £c>,aounX 'llûcijiTr.xa, liTt napiSirJ tov \6yov Ku it-.u Domuii ei vcrba tua(l Itecj. x\). At tu cjus quideiii
xai t6 ^Ttua cjOM.f £u Si zriJ fiiv toutou 7rttfJct*âo"tv ipc- traiisgresîoiieiii iiiiit.itus cs, conlcs-inneni vtro traiis
p.nT<it, T>iv Si i^-îpt\iaiv cn; nupaCtiaiM; , oux E^riX-j- grcssioiii» iioii es xiiiui.itus, »'.?, Uixsli : i'eccun ^
tra;, ouoi £iira,', 'l!/x'/f!T?ix«, napTLXkuqa; r^v tou Kuf,iou cuni iiiutavciis Doiuini iidiîn, el deicpcris iiostto^
r.itrTiv, xai «TTaTijiraf Touf ijjtETSfiouf anoy.piacapiov;, apocrisiarios. Supcr quo tibi propit us esse pottjrof
HotK OJV TOVTOIV t).c&if £ (rOft«i CTOt ; Uri inl TtiUTOtf OJx Nunqiiid super liii iion visluibo, dicit Dominus? ei iit
»jrt7x£i)<ouat , Xiyjt Kuptof ; « iv ""Svst Tw TotouTto oux ijenie tnli uon ulciscelur aiiima nieu ( Jerem. v ) ?
ix"txij(iEt Ji ^Jxri uou ; Ato toutou} ftsv sv (ttvoSw zai Qiiaiiiolireiii !i<is quidciii in ciucre ct sacco et alfli-
eaxy.ca x«i T>i|si 4"JZ''f ""' irtJftaTOf , Stjx/suut uSTKvoias-, clione aiiinue cL corpurum , el lacryinis posiiiteuiij:,
rnv npoarptSicaav «UTOtV jrafja cou )^l;jr,j izz«9ao>t C opprobrium ipsis a le i'l;ilain expurgare jussiuius.
irt9(TTlTa;^«u:v oia (j.ri fiovov Trjf aTroTToXt-^f x«ra(i/-.o- quod iiuii soluiu .ipostdiicaiii coiitciiipsciiiil pote>ta-
VTJffovTaf sô-jfftac , tiXXa xai T^f ffo^Tjs Traca/outravraf tein, seJ rtiani sapienlein iion aiidicriiit parabidain
wajoot/iiaf Tnf 'iîyo-jan; •

"Ectv fJMTai oôu 6 eyOpo; p.e- qii:e dicil : Quando submisiril inimicu* vocem suam,
yai.ri Tn cfcovTi. p.i> jrEtffSiif auT'^, £'irT« yvp novnoiui (iaiv nc c-edideris ei, q oniain septem nequiiia: sunt in
fvTJi 71'pSia «JTOu. 2« Si fiJTa Ttuv a'pni.Y.iiiv trou 5oy- ccide illius {1'roverb. xxvi). Te vero uiia cuin lixre-
fiartuv,riyouv Ttliv duvoStxwv yfsauficiTcav tso./ ts npoxzpov, litis tuis lilUTis, id csi, litleris synoilalibus ,
qiiaj ct
r.ai Twv vOv napin trou Trpof )j/i«f «TrttTTaXuEvwv cfi ano- prius el nuni' a le ad nos inissa: suiit, sentenlia ana-
f/erti ToO dvaSeuaTOf -/«TsStxtto-afiEV ix xn; «OStvTiaf tlicinaiis daiim;iviiniis, ex eu die qui scriplus a nobis
ToO zofjuâiou TtTiv ixjroaTOov nirpov, rcttmf ff£ x»fc- ac delitiitiis cst, neiiipc a liie pri;na pronseiilis iiien-
XovTtf (£|5-/TtX)if ajiaf x«i ovouaaix;, icna xrig yiypc/fi.- sis Noveniliris, indicliont; 8, qna die inissas a te lu-
piivn; ipiiv x«i hpcafidan; nu.ipa; , yi/fiiv 5ri Trj; jtfieJTnf bricas li tri:>s acrcpiiniis et c iiilciiinavinius : quoa I
ToO napiivxo; NocuG/siou urjvof Tflf EviCTTtlnTnf oyZort; cv- ea, qua; synodaliler a tc gcsla sunl, quKqne prius it
JtXTiwvof, £tf )}v Tii jraijci ffoO iniafuXn (Ju-.o3txci iSe- qiipn nuiic, lii cuni omnibus, qui qiioitiodocunque vcl
^«us6a T£ xat xaTtxîvausv i;(otf «v xc<i «uT&f K-Ta Tci scriiito, vcl sine ecriplo, iis palrocinantur, aiit c.l
nstpi aoO ysvoftsvu iruvoStxti, tcc-e npixtpa, xvi rti vOv Ddcfcndiinl, iKiliis lonsentiiMiilo dainnctis ct anallie-
fxSTa jroviOf tou oir'.)orouv ty/f)-/yr.)f )j aypafci; , (TUjtj- malizells lixTCliia et vaiia. Priinum qiiidcni propUr
yofJoOvTOf «-Totf , n \jictpano\oyQ\ip.ivo\j «jtwv truf/jtjvwf bxrcnlcin iii hls alisiirditalem repretiensibilium duo-
«jtiv xotTaSixzTtiKrt x«i «va9£f<«Ti(rwo-tv cif a'p-zixa xc decim tunruin capitum, quse tibi scriplo nota feci, ul
x«i tw)«. Tci npHixa u£v , Stct T>iv £yx£t'-tiv>jv «uTorf uz'j- inexcusabilis sis, si ciiiciidaliontMn rcciises. Dcindi!
T.iaV TWV £T.tA>Jlpi/L/rjlV ffou StiiOixa xsoiccXaiov , ojv xi,v zc- qiiod piuin sertiionciii Irrituiu laccre iii ill.s aiisus cs,
Snaiv nup' npSiv iyypufii; npoatijnfa;, li; xo UvaT.oVi- iinpiuiii vcro dogiiui coidirniare, qiii lioc sustubris,
yijTov ai xvy/uyzvj, r.apaizoiiptvov xnv StiipBciiaiv. Tci quod pcr iialur.iin vuUuitas et opeialiu salutis nusliau
SsuTSca Ss , Sta T)iv axucoictv ToO acEôuf Sijyuuxr,;, sii in Dumiiio noslro Jesu Christo, secumluin uiram-
f,v iv «uTorf jrotB(Tat TEToXûTjxaf •
ovtXtjv fxev , t6 ûij£t qui earum, ex qiiihiis el in quibui est, naturariim :
OhX^jtikov, /ai evip.yTjTtxov ijnacyjtv xfi; -nuHiv aoixnpia;, in quo propter suMatas rjiismodi inas voces, siiie
x«9' tx«T£oav, TcTiv s^ ciiv r.ai £v atf 60"Tt f\jasoiV tov Ku- volu:.t;ite ac sine opcratione, quiiiiino sine substan-
fiov îuûv x«i ©sov 'i>j70jv XstffTov, if u xe Sta xn; xoiv tia ac sine exislentia in ulraque naiura cuin esse
Toio-JTMv £uaE?(iiv ifdvcliv avaipiaer,); , uveO unxov xi xxi astnixisti; qiiod eniin est expers oinnis substantialis
iiitvipynxciv, fia))ov Si «vouo-f/v, xai «vurraf zt'/v £-; t'x«- \oliiiiiatis alqiic opcralioiiis, dcsliluitur cliaiii ab
180 E1'IST0L/E. •
EPIST. XII. m
omni subslantiali existentia. Qui pnctcrea sustuleris A ripa yjo-et toCtov ovt« yarK!iy.svirry.; . To yirj TraoT)»
in pncfato tuo secundo synod:ili, et hoc, Omnia ana- cuotiou 'v oO(7ii5o'JC BjWiTEwf XKi cvspysi.'y; , xk! ^vj-
lliemalizare quaccunque an: llicnialzamus , ut per T'.ia; tpriuov srTtvojatwSouf '/r«p|sroj. Sjv«vE)tivof rrpo,-
lioc non solum eos etinm quos nnatliemalizamus, TOvTOtf £v TM priOivTi CTOU Sivripra (Tvvo-^t/ti, Ra( xi
nempe ipsas impiorum hairciicoriim pcrsoms, ana- ri'JTx «vaOE/iKTtJstv oaa «vaOeixoiTifoîjv ' "va SfaToCrsu
Iheiiializare recii^cs ( nam si dogmaia a le non ana- pri ôvov x«t ouf ava9;^KTttouEv , Tjyouv auTcl Ta irpi-
llicmatizenliir, perspicuuin e>l te nc personas (|uidein ffoj-ra riiv iceSwv a'p£TtX'7jv irapcf.iTriTr] avaOEuaTi^siv •
nefariorum h.i-relicorum anathemalizare, siquidein Twv yi.p 5o7ft«T'ov o'jy. ava9-:t/OTt?ot;.£vwv Oro ffoO , 5ri-
hxreseos ipsorum caiisa,non causa natiira', cns ana- ôv tjf o03e Ta rpoffwwa Twv ir.tii^j.ivorj a'pSTixSv uvx-
Iheniaiizamus), sed ut etiam omnein omniniii errorem 6e):i'.(Tt?itf •
s^nip toj atciaCji; auTfov x^ctpn r.al oO/i Tni
paganoruHi, Jud.corum, ha riticonioi in ic coiifirmes. ^0!T£'jf Evixa, TOuTo^jj av«6saaTt'otiEv "
iWtva zai itst-
Sl cnim omiiia oiiiniiini horiini dogmala on:idenina- auv anivTiijv -nâvriv, 'E»y)vr«iv, 'louSatiuv , «'pSTf/oi»
nius, ut coiitraria ct inimica vcrilati, tn vero iininia xaO eouTOu ,3£?ai(JT>jf. Et yiJp Ta SoyfiaTa toOtbjv «Tra-j-
una nobiscuni vore iioii anaihi-niatizasqnsc anathcnia- T'.)V aTraVT» xaTaxpivo;<£v w,- ^x®,''" ""' ffo).£-j|« Tr,;
tizamiis, coiisequcns esl le liiiniin oniiiiiim crror.iii u\riO'Aa; , irO o^ ;ravrx a'Ju';^wv*of râtv oOi^ avaO£tjiaTt-ff;
cnnnrmasse,quiano!iissivcal) Ecclcsia calholica ana- " a-KSf avaOcfictTtJof/.Ev, EtyoTw; aoa rr.v toOtw» airav-
thcninl'zalur. Qui igiiur isla fccisli a Ivcrsus ralholi- Twv ffXav>;v intpoiira;, \if riauv rfyouv tHs xa6o).cxnc
cani lldem, Ncgl^xHi mr, dict Doniims, et o!)iUHS 'k:xx).»j7ia; avaOefiaTtôiiEvnv. TaiJTa Toivuv StaKpaôt-
es j(rrterh ruei dicinlis : i\'o« transgredie: is dc onni- i;.£vof xaTa Tf,( opOuîôu viTTtwt, 'ftoj f,p.[kni:a;,
bus sermonibus, i/uos ego pra^cipio tibi Ao./ic, dcxieia \iyti Kxjpio;, xai £iTiiA«Oo'j Trif SiaOijxnj fiou Tijf )l£-
eiit sinislra, iil eas posl deos a ios, u( coUis eos. F.l yi-jan;' OO napaSfiTri and TravTbtv tmv )i5yuv luv iydt
erit, «i iion aiidicri voci m Doniini Uci tui, ul rusloUias JvTEXXopiai oot o-iififpov, ^t^^ta ri apiaTtpa nocficfOut
et [u ias omiiia prwceptii c us , el stutula rjus, qi<a! eijo orrto-w 6{jiv tTspoiv, larpeuiiv aurot"f. Kat tatTut, iiv
pra'cipio tibi hod c , el vehient siiier le omnei liic ma- ixfi EiVaxoOa'); rn; învHi Kupiou roO 0£oO oou f\i)^Jiaatn
ledicliones et appreh ndeul tc {bi'i l. xvvni). V/ir C/ im xoi TTOntv naaa; xa; ivToXaf auTOV, zat Ta fiy.piSua-
lux el cogita ioncs luw [ecerunl liax i:bi. llwc maiitia fiiva. auToO, oau iyit ivxsXi.optM aot anucp',v, xoi e).tu-
lua, qu u ainara esl, iiiioniam aliigit usijue ad cor luum. oovTot iir2 ai naaai at raxiipai ajrai, xa/ xaTo)lii-
Quoinodo iyiiur dices : Non sum pollu ut. nce umbu- if vrci ai. Al yip oSoi ffou x«i to erriTnJEOuatd,
lati posl siiperinductiliam noiiiaiem ? Vide vini liias in iiro uoôv TauT« oot. AuT» li xoxio oou ori ntr.pa, ote
errure impressas , et cognotce qiiid [eceris, qnonium si «"âTO iu( xfit xapSiy; oou. Ilwf ouv ipci;, 'ori oOx
eblutris te nilro , ct multiplicaveris libi herbam , mu- -"
4fxiav9»v, xat OTriau T^f invaar.TOM raivoxoptia; 0'jx
eulalus es in iniquitatibus luis coram me, dicil Ooini- {tropiuOnv ; iSt T«f ooouf oôu iv x-n ir)«v>) twv aipt-
nus (Jerem. ii), donec converlens converlas le sin- Ttr.cov TuntoOfioof, xai ywtOi xl inoinaj;' ot« £ii»
cere, et cuni pcr piain confessioneni di!i,3s in tolo aTor/Ovi) tv virpoi x«i jruOOviif ff£auT'Ii roaJ, r.cxnit-
eorde tuo , cl in tuta nnima lua , el in lota menle tua. 5tj7!j« iv Toif aStr.icui oou «vovrtov tuoO, )iy£i iiO-
Hoc csl enim primum et magnum 'uandatum { Jilatth. ptof £t)f ov iTTKTTpeyoiv inta-:pi-li-n; •O.ixpivu; xoi
xxii), rerie credere in Doniinuin ac Deuin nosirum «yoTnioîIf ov-fov Si' tvatGoi; dpLolayia; iv o rixv rupStg,
JesiiiD Chrisliiin, jiixla sanclorum Patruiu el prolia- oou x«i iv 0)17 Tii '^vyn ffou xai £v o)u xfi Stavoia j-ou"
loruiii aique iiniversalium concilioruin doclriiiain. avT» yop io'Tt npiixn xai iiiyaln ivxoin TO TriOTtOfv
El nunc incliores fac vias tuas, ct doginata cordis dpOu; ti; ouTov Tov l.0p'Ov ijfXfliv xat Bsjv 'lyjooOv Xpi-
lui cinunda ab onini li.treiica pravitate ; et audi vo- OTOv, xoTti Tiiv TMV a-/to)V noTf wv xoi Tiiv Twv iyxai-
cein Doin:ni Dei tui, ei cessabil Uominus ab oiirtiibus T'jv xai oixoupiEvtxo)» oUvoSw» tJi5aoxa)/ov. Koi vu»
nialis qu» dixit in le. Ne igiliir amplius per ea qu;c Ps^Tiouf iroirjoov TOf o5o0f oôu, xa: T« Sdyuaxa Xr,{
scribis, ant iiiscite slriiis, ut alii pro te scribanl, xopoiaf oou «'/viaov, e'x naan; yavXoTnrof alptxtxn;'
palrocineiis iinpietali, sed eam potiiis ut li:ireticam Tj xat ax'juo-0» Tijf ytjvnr Kuptou tou QeoO ijfiwv , x«J
aci usa. Non enim jam homo poeniiens a malitia sua irouocTat KOptof arro Tiv xoxuv, kiv i'i.'£>.natv ini ai'
dicil, Qiiiil ffci? Ecce eiiim judicio contendo le:um, ptf, ouv txi St btv ypaytt;, n ypaftiv airatoeuTw,- tTipovt
dicil Doiiiinus, cum dicis : Non peccavi : quia con- unip ooO TropaiT-/tu«?etf , avvayopfiani Tij ttoESeia, xo-
leinpsisti mc vchementcr ut duplices [aceres , v as luus xnyhpci Sl xcfJxn; ftaXXov, ojf aip£Tt/ijf. oOxeVt yti^
{Jerem. ii). yuapropler rogiiosci iis cogiioscfs, queni- tmOpwirof ftf-avowv airo T»f xoxiaf oOtoO, xa! îyroit,
adniodiini ititiiiiiis, quod ilcposilMssis ab omnisacer- Ti EffoiijOK ; iSoO yop E'/!u xpivoptat Jrp Of ai, 'Xiytt kO-
dniali dignitaie et ministerio in sancta Oei caiholica /5tOf, ev Tw 'iiyiiv ai, Ovy^ nyapxav. *OTt xaTtypovijoaf
et apostolica Ecclesia, quoad sinc nlla praitermis- fjtO) afdSpa Tou "SiooEvoai TOf oSoOf oou. Aio yivraa-
sione omnia, qu:B a nnbis liic synodaliier sanciia xoiv yvraan r.aOancp cipfir.o.p.tv, 'jjf xoOijpijfxEvof vnap'
sunt ac dednita ad coninien lalionem el cnnfirmatio- Xct; nu.an; iecoTixijf a5ii>'f xat )e!T0-jf.7iaf , ev xh xoOo-
neiii caiholicx Ecrlesix, vidclicet, dictorum sancto- 'i.irn Tou 6£ou xot awooTo).iyii KxxXijoio, (tiypt; a»
ruui P:iirum, el univeisaliuni quinque synudoruin , oiropa)4i7rTuf «irovTBi to jrap' ijptwv evrauOa iruvoStxiilf
scri|ito conlirnies, et noliiscum confilearis in uno xup',oOevT« T- zai optoOevTo npd; axiaxaatv xoi îZaiu-
taiictx cl coiKiubclaiitiais et adorandx Trli>ilatl$ atv xn; /.u.Oohr.ii; 'Er.r\naija;, toutov 5; ').iy:iv, twv li-
131 s. MAnTiM PAr.t 1 m
Dfo Verlio, qui propter n»^ inMrnalus rsl, cl per
p„^«v iylwv n«Tf£v, r«i T«v £7x;>iTcov oixox^/xtvtxiv /^
liufv ofioAo- fette luiiiiaiiiliis, iliia^ ualiiras scfuiidun) hyposlasim

rivTI luvoSuv iyypa.-jtu; xvpiiari;, '.«i <rJv
niiilas inc iirnsp el iiiilivise, 61 Juas nalurales volim-

•/liixriC «Ki ToO £v6j T«,- u-/i i oaooJU-ioj xai irfO(7X-^vij-
rat te- lales, ilu.isiiue iialiirales operalionej, divinarn el hu-
Tiif tBiiSa; 8£oo Aoyou atcuprMiiho\) St' iQ.âc
xa'i' \nzo<7ztt(iiv
manani runna'iiraliler unllas, secuiidiini saucloriim
isiwf tvavOpoiTnidavTOj-, ijuo f'-aii;
Palrum doi Irinaiii, ad verain conririiial oiieni, qund
/,tt.ifiiva{ u<7^y/yTv; yxl iiiiaifiTw?, xai i'jo yjTt/ctf
Deiis nalura pcrrecUis, el homo iialiir;» perfeclus
(jiltiTtt;, r.ui Suo fuiiw.; evcoyEta,-, Ociav /»i a'j$c,r^-
ideiii exislit, ut per oninia proprie sliiillis Deo el
Tivi'' a-J'JLfj'7i; TiVujiim; xazu T/jv Twv «yioiv n'/.T|Oruv
ratii, pr.iter qiiani qiiod 1'aler iiii;eiiitiis cst, cl per
«lOKtixaiiav, fi,- rriTTOJTtv akrfin ToO, 8to» yuffet tc-
(iiiinia proprie similis iioliis, soluin absqiic pecnalo ;
1-iov v.tit «vOoMrtov yuTtt TiXeiov TOV aJTOV \}Kap-
el aiialhcmaliiLes oiiines haereiicos ,
qno» aiiatlieina-
•/in' tif z/Ttt rrUvTa /.u/s:(.jf ouojov tw 9cfp x«i
lizaiinis, id csl, qtios analhciiiatlzat catholica Dci el
IlaTpi , TtXj;» ayivvnaia; , x«i /.«Tti rtKvia xvpiu;
apiislolica iî'clesi.1, cuni uinnlhus hs-relins ipsi>riiiii
ouotov n'xiv, (zovijf oiiâ Tn; «otaôTiaf xai avuO;-
dogiiiatllius ; et ens qiil minc cxorli simt hêretiros,
uuTiari; ravTaf oif ove<0:it«Ti?jfi£v K'p£Ti/oJf, t«u-
ct qui a nohis »yiio,lalMer propler ipsoruni h.iircgliii
Tov Si ityeiv, li x«9gXixn toO 6£oO xfci ArroaTO/t/ii
ahathcinallzati soiil : Tlieodorum (iico, qui fiilt epi-
'lix/Xuciia /itTSt Tr«vT'^v twv aijCtTixwv Soya/TMv «0-
biiipiis Pliaraii, el Cyium qui Ale\andri«, et Ser-
TfilJ», xai ToOf vjv «v«yu£VTO!f «rpsTtxoOf, x/i ;r«^ «-
{(iuin qui Const intinopolis , ejusque su.cessores
;/-uv ouvoStxuf Sii Triv wptaiv «VTfliv ava0£uaT(a6iv-
i'yrrhuiii ei l*aulum, cum onmllms ipsoruiii hx-retlcls
Taf yaajv Sii 6jo3u/;ov Tov êv6(*ivov ETtio-zoirov
dogmallhus, et impla cxpositione, maglsque Impia
T/j; *«piv KOpov Tov 'AX£;av5p faf, S/pytov t6v
,
formula enruin qux ab ipsis uefarie flrniat?. suiil, ad
l\<avo-TavTivou»r6X(wf , wti ToOf «vroO Si«So/ouf , llO/>-
orlhodoxx n.lci eversloncm ; et omnibus slmpllciter
po» x«i n«01ov /iETii rrttvttii» Ttiv «iptTixuv «Ot'uv
,
qui vaiie afflrmaiil unani, sive nullam oiniiino conli-
SoyaaTtJV x'xi T«f «(TtfioOf txOeittof , xai ToO afft-
,
teiitur diviiiitatis et buiiianilatis Christi iialuiam,
ftoTTtoov TUTto-j Tti.( a6£|iiT<df n«p' «Otw» yrjpuOiv-
aul vuluntatein, aut operalioneni : quos ut hostes et
T'-JV tt; avKTporrnv t>),- 6p0ocj6;O'j jriffTtWf , xai rreiv-
adveisarios suos cjtholica llel el aposlolica Ecclesia
Tr.iv inXwf Tuv liiav TtpKTiuouivtJ» n (indtuiav
,
jure ahjicil et anatliem:itiâl. Ne igitur repudies Do-
()Xwf 6/xoXa-/irv TBf OjoTr.TOf xai Tilf «v6ptJ7r6T/iTOf
niini seriiionein, in iinplis permanens. Pielas eniin 'u\
ToO XpijToO fjatv, rt 5i).i)trtv, n ivipycixv ouf (uf

Deuni, printipium est seiisus ac sa;>ic:itiu? ; el si
noXip ojf «uTilf ujrip^ôvTaf, i xa6oXix>i toO eeoO
qiixres eam ut argentum, et sicul thesauros inve^li-
zai aToorroXixn 'Ex.tXr;7i« Sixaioif aTroSa/.XtTat xai «va-
gahis eain, tunc intelliges tiinoiem Doinini, et co-
Oi;.orri?«.. Mri ouv irroSoxi/x^trnf Tiv toO Kup.ou C g„jiionem Dei inveiiles, q.iuiiiam Deus dat sapien-
Xoyov npoofii-juv Toif a7s6ii7iv. EOiriSeta yup t
liain, el a facie ejuscognilio el iiilelligt-iilia, reservat
eiov, «pX'i aMnatu;' xal tav JnTijo-îf aurdv oj;
taliitem rerte ageiitibus. Qiiare reveilere ad me,
apyvptov xuf tjf (ir,aa'JpO\j; £5ep£uvi)crrif «uT)3v, TOTt
dicit Domlnus, el noii lirinahu viiUum iiieuin super
CTUvrjiTiif yofiov Kupiou, xai iTri-^vojsrtv 0ioO t-jpiiaetf
quoniam niisericors egu suin, nec irascar tibi iii
te,
OTi Kupiof 5iSoi(Ti (Toîav, x«i irro irpcirturrou auToO leiernmn. Tantuin cogiiosre iniquitalein luam, quia
yvwaif xai oûveartf, xjai 6r,aaupe^£i T"'if xaTopGoOffi Demii luuni linpie egistl, et efTudisii vias
in Dominuiii
fftuTipiav. îo iitiaxpi^m rtpof /le Xiyet Kupiof, xai aulem mei nuii
alieiios fidei, voci obedisti,
luas a.l
ou pii arriptii t6 rtpoTuirov (jou irri iri- oti iXsiiutjv
dicit Dominus Nam rognltiu rerum tuaium concilla-
iyit eifit, xai oJ înviu aoi tl; xiiv aiuva. IlX>iv correclionrin, maxiiiie usa
ftri
blt tihi celerem in iis &i
yvie: TBv «3(«av aou, tif iOpiov t6v eeov trou
«'ti
tum proprio dogmalis errore corrigas eliam qiiod in
«aiCnoraf, xai Sti/ta; t«; oSoOf aou Tcpi; Touf «XXo- pecca>ti eos eniin irritus lacere
sa.^pos canoiies ;
xpia\j; xfii rriaTtwf, Trif 3i ft^vn; fiou ou;^' urrrjxouaaf cun-

ausiis es, qui tciismii per proprias litleras iion
'Xiyti Kupiof. '11
yy.p iT!'vfjtaai; xiiv oiy.tit^v vpo%ivo; (essiis sis, ul suhdituiii liiiic apostolica; sedi virarliini.
tatT«i aot xri; xtt/_t'ia; in «uToif 5t'-p6(JaEtjf, et f/ti- ulroque lapsiB es, utrique studeto coii-
^„1 jgiiyr jn
>iaT« fttTti ToO iv TOff ooyfiaoiv oi/.jiou a^ckX.fiaTOf xai t6 D yi;i,i,;„ier niederi ; non eniiii alller habebis perfcciam
tvToi-f lepoff xKvoai eepan^tOaeif KlniJ.u.ilniia. Kai toO-
^ „„i,is veniam, iiisi in ulioque nobis correttiuiiem
Touf yi/p a'J£xna«i
«0 xixoiunxu; , o\>y_ (,pi'j).'jynau; eauTov, luaiu exhiheas.
ota xuiV otxitttiv ypKftf/ciTcov, cuf uTro/ei/xevov T'y xcr.O' r.u.O.;
«rrOTToXizM Opovtj pi/eipiov. At' iy.uxio'j\> Toivuv i.afuXu;[l''orle!c/j.ayu'kii;], ixuxtpov a-r:o\ioa.aov i^ti.7ua9anr poanyjv-
Tfljf . OOyap ixip'>i; iêtf T^v rrap riucZcj TeXiiav auy;/ri.»nr)a(v, e' u>i ivix«TipO(f , ri-j-iv 7tap«aT>;ff£t,- Trjv ocx£ictvotop'Joia(».
EPISTOLA XIII,
AD ECCLESIAM THESSALONICliNSlUM.
De Paiili damnatiutic, ejtisque hceresi fugicnda.
T« fiXij^pitTw xX.)p'« T£ x«i Xa-p Tijf eâaa.ovt/eoiv Christmn diligenli clero et populo sanctx Del ca-
cr/fax,° -.oO etoO x«9oXi.;i)f 'Exxknaif.;, M«ptt»5> ?o/Xo.- iholicx Tliessalonicensiuiii Eccteii r, Mariiiius svi-
193 EPISTOI./E. — EPIST. XIII 191
vus servorum Dci satictrc cjiis cathalicx ei aposto A Twv SoO),Mv T',u 6£oO Tw; Tuv 'Puuaiuv ccytaf aO,c>& xa»
lica; Romanx Ecclesix- episcopus. Oo5tZT)f xat aTrotTTOîzii,- Exy^riaicti iiriffxoitof.
Univei^siiatis opifex Doiiiiiius nosier Jesus Chri- 'O t£v oAiiv Sniuoijpyo; R'J|3to; >i;xc5v 'IyicoH; Xpi-
stus, cum iuilio liouiincm fecisset, ail tuielain ejus aznf y.afapyu; TTOfnaxt tov avSfMWOv, vpo; a\ivrr)pnaci
viix propi ium ipsi largitus esl riianiialuin, pnrcipiens T/)f «JT0'J ?WT)>', Tliv OtXSiaV 0'JTW S:5'.')pr,TBl ivTOAllV,
i(l nullaleiius Iransgiedi, ne solulionis mandati fru- nupayyiit.a{ TaOrnv /itiiSaftiuf vao«€rivai, tva f«i Tii
ctuni perciperet propiiam dissoluiionem , id est, ^Ji7£t Tijf tVTO/nf, xapnov Spi^piixat tiqv oixfiav Siahi'
inortcin : quod, duin accidissct, innol-uil ut onines aiv, flyouv Tov 6av5(Tov, oSnr.xi duftCav, tyveosiirOi) r.phf
limorc Doniinuiii liinercnl, iicc amplius ad maiidali Tondvrai ipo?a<fo€tiaOuixov Kijpiov, y.ai [triy.iTt «'«Of ira-
prxvaricalioneni facile capereriUir a diabolo, qn\ nos pufjaaiv ivTo\fis eujêtfstJTOuc <'>-Kap}(_eiv, tw ip/ii&r» riuaf
priniitus decepisset. Unde hunianiier saluti ipse «7rc<TJ)<TttvTt SiaSoX'-), '09ev f iâvdpuTruf auT'/f o njStfttdV
nostRB prospiciens, inimicitias posuit inter nos ct Tn; rjuoiv aaTripia(r.ais'-/JlpaviOnittvicvxjjiiaov nftuv xai
eum qui fefellisset , easque voliiit perennes csse, Tou ajraTWovTOf , £15 To Sii)vex&if t«Oti)v vutdf;êtv,i)v tO-
quasaniGciose augeiis,cum incarnaius horno secun- Ts jjvwf ETrtTtivMV riviya aapy.roBii; xafl' liuaf yiyovzv avOpbf
dum nos tactus est, clamaliat, dicens : lion veni pa- Trof , cSoa "iîyriij' OOx Jifiov ^«Xeiv tipnvrrj tTrt ti)V yriv, uXAi
cem miitere in teiriim, sed gludium (Mcitili. i); has " lû)(,utpav."ilvip.TiSexoy.ivog, îtltouTantavTMf Twe;^6pi5
qui non accipit, iiiiniico vit:i; noslra; diabolo omnino Tnf >)fxwv ^wvif Sta66X<u,y.Ociiv Tiiv e)(6pav'f,v oKvptoseOtintv,
fil amicus, inimicitias solvens, quas inter nos et ftSTaÔ lifi&iv xat aOTOU,xai ayterrtifisvof ctTro 6eoO (tovrof
ipsum Doniinus poûit; deliciensque a Deo vivente x-yi vEXjOoOfievof Tii afX«f)Tta St liv tuv uvipimtav fO»tf
pcr peccalum nuiriilicaliir, quu hoininum natura in x«0 tauTflf Ejro).efiir)9j) xaT«Ôsipoft«v>i Toif raOcO-tv. *H»
seipsani arniala csl, et alTectionibus corrumpitur, «OTOf £if)riv£utr«t |3ouXofi£vof 6 xauTnl Sriuiovpyo;, ri,*
quaiii nalurani pacificaie volens ipsius opifex, pro- oixeiav ini ta; yn(, tif sifiDTai, jrapcfytvofievof '5e5ti-
prium, ul dictuin est, in terrain adveniens gladiiiin prirut ua/âipav, oittp effTtv o toO x«t' «Otov lOaTyeî-
dedit, qui evangelic»; secunduin ipsum pra;dii'aiionis xoO xijoOyuaTOf Wyof Tefzvtav Suii navTOf xai ix6eî^'»y
seriiio csl, oinnem iinpietaicm atque iiiiqiiilalcin jta7av «ffeCetav xat Ttapavofiiav, auvtuTwv Si Tov iif
fjcdens seniper ac demetens, coininendans vero or- «Otov iipOoCoôv 6fto).oytav, cv TOtf êCaiidf t«Ot»v fu»
thodoxam in ipsuni confessioncni in iis qui eam lirme 'XaaaOMatv. Eirei ouv, iyaTnjToi «ScXfoi, liftfv Toif xara
custodiunt. Quando igilur, dilecti fraires, nobis, qui Xuptv «OtoO leptvatv, o ToO toioOtou eOayyeXtxou x»-
per gratiain ipsius sacerdotes suinus , evangelicae p''jyjtaTO! eirtaTeClrj ioyof, iva f*eTa fpovnaeuf xi xai
prxdioalionis sernio creditus est, iit cuni sapienlia nioTTecjf Tiiv oiy.ixv «utoO û).tt4Mfi«v, nyouv Tiiv xaSoXi-
el lide lupanmr tjiis doimiin, catholicain nciiipe Ec- '' xiiv 'Exx^DTiav «vjXov Te xat ave7rD/>i'.iVT0v, ex Toi»
clesiain, in'cgraiii alqiie ininiacul.itam ab ils qiil eani TaOrDV ^'jfitDvaffSat xaTeTreiyofAeytov, avayxatwf yvtopi'
violarc ac hjndere properaiii, neccssario vobis nolum iôutv ufitv, fictXtaTa toOto irttpeyyuuvTOt itpof^xttv Dfiitf
facimus, jiilienle iii;ixiii c lioi" nos fHcere ipso Do- «OtoO .-oO Kufit0'j Stct ToO irôyiiTOu Xe-yovrof* Uupuxtf
ffiino per prophel:iiii diceiilcin : Consoliimmi, coiiso- XitTt, TtaptixaXefTe, t6v Xcov fxou, Xe^yet 6 flsof liptit
lamiiii popiiluin me:.m, dicit D. iiiiiiua : sticerdotes, lo- XaXD!7«Te ttf tdv xa^Siav 'lepouaaXDft* TrafiaxaXciTaTt
qiiimiiii ad cor Jerusakin; consoluinini eam, ijuia m- oOtdv, OTi tTrXiidflD D T«)Ttivu(Jif auTDf '
tJf o xXqSlif
plela et' humiliatio ejiis [hai. \l). Nani is qui pastor Ofiwv TToiftDV, ttf Xuxou Ta;tv avTtxaTJffTD, lati T«7rt<-
ejus vo( alus esl, iniit:itiis esl in liipuin, eamque hu- vvaat TaO-Dv tTre;êipD't, 8i' ojv uatSiif itpi; lifxaf
niiliaie cnii:iius esi, per ea qiiiT; inipie in nos dog- iSoyij.artae' iiri tov oOpaviov uprov, t6v tTri^^Df Sict attp-
maiizavit, qiiippe qui ccelesteni panem, qni per car- y.oi npo; lifiaf yotTDVavTa TâpaOijjitvo; Oftiv et\tr.ptvoi;
iieni in icirain al nos adveiiit , non apposuit vobis T£ y.ai «xaivoTOftiiTwf etf ^puatv xai itoatv vpht ûr,v
sinccre ae. sine innovatione in cibum ct potum ad ai')»vtov Stot T'*iv 'ATtoTToXtx&iv xai Tr«Totx«v SoyttaTtuv
vitaiii a;teinain, pcr apnslolicani palernainijiie do- «XXctTiiv At^^ûTrTiaxiivTfJofiiv, riyoyjv tdv alptTtxriv SiSair-
cirinam, sed apposuit cibum jfigypliacum, sive do- xc*Xictv, DTif f/oXOvetv etwGiv, aXX' oO azrjpiêtv xupSiuv
ctrinam lia;relicaiii, qiia- iiiquiii:ire solel, non con- •*' a'j6f,wTrou. 'E<7itoOSc«rt yup oO ftovov tv Trfiooifxioif TDf
tirmare cor honiinis. Studiiit enim non solum initio auToO rfiofioXijf Tiiv Oo'Upa> avarpoirriv twv auToO ptiair-
proposiiioiiis siuB lurbiilam in piiiiamentorum suoruin fxctTwv Si« Twv auToO yoxttfxaTwv Tt7) xa6' litxaf ATroOTO-
toiilu>ionein per liiier:is snas huic apostolicae sedi Xizo) ,6fioviff«t Of.ovo>, xuOiii; zai Toff ««fi' «OtoO irca-
iniponere,siciiii ab en inissis apocrisi:iriis, Pilliano X£t<7ii' 'j.noxptaiapioi;, dtoi riiSciv;) tw £Tri5'/6Tr'.), xai "lyva-
episcopn et Ignatio di:iconn liim coiain ostendiiniis; riiti T'j) 5taz6v'j rr^ TDvixaO-a xara npoatMjirov itirtSti'
sed nuiic qiinqiie doctriii:i; sua; ctemim augere, la- ^cfxev, «X)a xai vOv Tiiv twv toioOtmv «OtoO SoyfxecTuv
nietsi, pra;f.ilorum virorum hortatii, absiirdilales ejus GoXwatv ETrau^flaaf zaiTOi xaTct TrafjaxXDaiv Toi» liprt-
cl errores notos ei fecisseiniis, ac pra>terea niisisse- fx/vMV «vSpMv TCtf aTOTriaf «OroO XKt Ta cTfaXuaTa yvupi-
iiius exnnipluin forinula; doctriii:c vcrie ac saliilaris, (TctvTtJV D,a<iv,zaiirf56f ToOTOtf iffov aTrOffTetXtitVTtav 6/)0oO
quae nobis tradila est a sanctis apostolis et proli:i- x«i aoirrip'io\i Soyfjiuro.: , TOu jt«f)».So6i!VTOf riutiv ir
liisiniis Ecclesio; Patribus, ut id firiniter intuciis Twv ctyiuv aTrouToXwv, z«i riiv iyyptroiv rn; 'ExxXDaictt
priipriain seiiieiiiiam corrigeret. llle vero etiam posl naT/suv, iv« TTfjof «ur6 Ttoi/icvtf aTraf aXXaxTuf , tdv oi-
cognition^m verilatis noii audivit dicentem : Iniiium z£i«v Sto/jSiiaDTKt 7V!i>fxiiv. '0 5e xoii ftSTK T»» imyvuaiv
195 S. MARTINI PAP/E I I9<J
cn( UWd'jL; nn umIcci.: toO /e/ovto," 'OTt «pyâ iftp A niperbiir liominis apoilnlare a Deo. Qiii tenueril cam.
nfxvda; uaititx, K>t o zf «tuv auTfli; , ilox^jptiati aUimiiletiUur miilediiuis , el su' verlerei .«m in /i-
[55£AJ'/a«Ta. di« toOto Ka.piZCin-st KO,otof T«f ejta- nem {Eccli. x). Iropierca exliDiioravil Doiiiinns con-
•/(jya; f.j.i y.ariinpfps-/ d; rilo; uJ-cok. Tou voOv «uap- ' venlus malonin), ei ilesliiixit eos iisiiue in nneni,
TtivOVTa !<5 TIQV ^•J/_Vil UJTOj TIJ StzWWfTtt ; Z«i Tlf OO- Qiiis igitiir cuiii, qiii iii aniinaii) snaiii pecoal, jiisCi-
?ai7Si tvy aTiuaJovTK 'Ca)i,v kOtoO ; ETjX.omo-s yap i^ axpaf ficabit? quis {jlnrilicabil ciiin, (jiii vitain snain txlio-
T(iv eitwv 5o7pi«Twv zai xptfiaTwv xa.-zaff,ovr,atu{, xai iiorai? .\iisiis psi eiiin), per suninu:i)i diviiiorum ju-
«JTo To itap' »,y;wv <jtk).£v t<rov , voOeuo-at /.«i )ta/)aiToiii- (licioruin conlcinpluni , iiiissuin a nubis exeni-
aaaOat , xai «yiXc-tv n;v e; aCiToO T)iv o£.6oOo;',v Tw» pluin adulicrare ac dcpravarc, cx eoque deinere
ortlio.lox;ini ralri.iiii toiifei.sioncin el dainniit oneni
llaTPiuv oiiOMyiuv, xa'Tiiv x«Tax/;to-ivwv7ro(0 j;iE5a,Tau-
-/»(00X1/») 'ExxXDffia Troteirai Sixatwf qiiaiii lacniius, iJ cst, (|iiaiii catliolica L('i.lrsia jure
riv S« ).£'/etv, ij
Suff7uvjfi'-)V a'/!:TtziJv, xai tx'a).ttv Tov iov Tri; oixeiaj lacit dclcstanddruin bxTClicoruni, ac voiieniim pro-
X7tvoTO(iia?. "Enei ovv yiypan-zat uSOfOi, OTi, Ti; Ai- pri.i- iiovitatis injicere. yuoniam igitur srriptuni esl,
oyioonxTov, xai jrivTa; Tou; ncoauyovrai fralres : Qui^ minerebitur imanlalori a nerpcnle pcr-
ticet CTr«otO'iv
(inpioi; ojTwf Tov 7rpoo7ro/)c0opievov«v3pi ujia.pTu/.i> xai ciisso, el omiiibus qui approiiianl hisliis'.' sic el qui
;
(jua!i.ueo.ysvov ev T«ff aoeCeiatf «OtoO

•
ev TOt,- x-').ioîv B iijmdulvr ciim viro iniquo, el obvoiiilus esl iii jecculit
«CiToOy^.uxaivet ).6-/'.uf, )tai ev ta r.apSij «-jtoO iSouXeOsTat ejus. In labiis siiis indulcal imniicus, cl in co-ili: ,mio
tivaT '..e-lai ff c ti; îiOpor ev o^fioi.tiotf aJToO Saxouei, xai iiisiiliiilur, ul snbveitttl te in fovcnm. In ocu is suit
iav t-jpri natpov, oOx E.iijrXiKTSno-eTai «'/ a f/aTOf , x«i wf liicrijmi.lur ; el si iuveneril teinpus, nn fnliiibilur siin-
jr JTfiav[i.cg.5rT=-pa] aou. giiiiie, el quasi adjuvans siiffadiel pliiuliis luiis. I iipiil

f ojlOciv [Lf 3. jior)6(uvl Ojroo-xaaet
Ti-ivxejiaXiivauToO xivijirji, CTrtXfioTiiijet TKifXJfirivaOToO, suum moieiiil et plaudet maim, el mulla siisuinms
xai no/lu îOvpiust, x«i uXkouJiaii irr,oo(.jjvov «OtoO. commuliMl vnllum suum {l''.ccU xn). Et rursuin dicil:
Aiyet 5e nuliv, ort, 'O «irTOfiCvof nlaan;, fioXuvWTe- Qtii teliiieril picem, intiUinabilur ab ea ; et qui coiiimit-
T«i, xai 6 KOtttivotv xjmpiifjvoi, o/xofjQijo-iTat «utw. nieaveiil superbo, indui'lsupcibiam {Eicli. mii). Sala
SjrouSeorari jriiiyTJf O/jietf , a-zaTriiToi, tif TC/.va Oraxo»; gite vosoniiics, dilecli, ul lilii olicdie iti;u, cl (liviniiin
7r>.no(JTKi iJsiou ytvo.aevot jrapayîX/iaTOf , ToO ii/ovTJf' pi-oeceptiin) adimplenles, fiuod dicil : Suhu animani
iwfuv cii^s Tov aeuvroJ 4'^X'''^» f"^
jreptSisiîif etf tuam, noli respicere post tcrnum, nec sles in omni
Ta liiriooi, fii;Se (rri.f ev naari rn -rtpt/oipoi ,
tif To circa regionc, sed i>i monte salium te fac, ne el lu
ofOf etJôu /i/iiroTi ijufi7rap'.tXa'ji9iif • x«t, 'liyMETe ex simul percui {Geu. xix) ; cl : lieceditc inde, pollnlum
,
fiiaov aOTuv, zai «o/opijGuTe zai u.y.uOupxoM fiij u-ntiaO:, noiile taug re, exile de medio corum {Isai. l\\}. I)c-
«irciSiffê T.uauv Tijv rôf tov TotoiJTov tivSpu, t«ut6v 3i C poiiite oiiinem ad liuniinen) liiijnsniodi, id est, ad
"Uyiiv, Tiv /^tipiattiv auToO utptatv , otzetojaiv , xat pessiniain Cjus hxresiiii, conjunriionem el amorem;
CTOcyijv. 6«v«T0f yip iaxtv «iro eeou y^rtipi^Mv ToOf mors eniin esl, separans a Den eos qui docirinae ta-
jrctSofXEvouf ev TOtf 3oyft«(rt tou toioutou avSpos. îlv lis viri oliseqnmiiur. Aiqiie idcirco eum caiioirce ab
;^«iitv x./.t xavcivixwf rtaO-ii.up.iv aOr.v, ex Ttuani it- omni deposuiiniis s.icerdotali digniiale et ministerif»,
fUTtyt.ii; aEiof, xa« XetTcujsyiaf, ay_pt; uv tu oir.:iu qiioad proprla corrigeiis, ad apostolicain catholicx
SiopOiaauuLivj;, itpo; fin 'A7ro<rTo).txiiv Tiif xtrfo).tziSf EcclesiiK redeat fidem ; in qua ipsi, per Dei graiiam
'ExxXiKTtaf e7r«ve),6ot jrtirriv, eif nv aJTol xaTa ©roO generati el edurati, slate seinpcr radicali cl lundali,
^âjoev ysviiSivTSf Te x«i avaTf«ê'vTef, afninc Stu n-.v el sicut accepi^tis a nobis, sive a sanclis apnslolis,
TOf tpctjtuf/ivot, xai Tc9ifil)»(o.!j(evoi" x«( y.uOiu; nupc— el proplieiis, el dortoribus, et ui.iversalibus quinqiie
iitfisTS 7r«o' is.Ltwv, v/ouv TiZiv «'/iuv 'A7ro(rTo).&JV, x«i syiiodis, qiioinodii oporlcalvos credere, et ainbulare,
TrpoiiiSTWJ , y.t/i StijaTxciE^cov , xai T'ijv otxou.uevc/.wv et plarere Deo, sicut et credidiîis, et ambulasiis
jiEVTS ouvoScJV TO jrwf Oit 7rtaTSuEcv, xai 7ref)t7r«Terv, usque adliiir, ul ahnndctis inngis in orthodoxa fidc,
j!«t upiaxitv ©C';), *'xOoi; x«i eTrtffTiOiraie xat sTreptTO- coiintcntes juxla ipôruin sanciorum piam Iradiilo-
T^TaTS pixpt ToO vuv, tva irsptaaeOiiTe fiK).iov e'v ip nein, Dominum noslruin J;'suin Chrisliun, Deum ve-
4ooi?'o TriCTTEt, o,tto)o-/ouvTef xaTct Tiiv «OTiv Tuv ayiwv " runi, et veruin homincm eiimdem, in niillo a divina
iUJE.n 7t«pii5o(JlV, TCIV Ku^tOV IJfiWV lUffoO» X/JtlTTOV Bua delicicntem nalura, el in nullo ab humana na-
6i0v ocXiiOtvciv xai «vSpiuirov u/.nOtvov xov auTov, ev fivj- tura deficienlein, absqne solo peccaln, se.lperoninia
Stvi Tiif fliiaf «Otou Xstjrofiivov if\iatoi!, " jrXijv fzovijf Tiif perfeclum ipsiiin in utraque iialiirarum, ex qiiibus
«fxacTiaf' aV/a xaTi TrecvTa TsXitov T'Jv 'jurov ev £x«- ct iii qMibus consiat, lum in divina, liiin in hninana,
xipx yOffit X'7iv e; oiv xai iv a'; auviiTTDzev, ev te t;o in iiicreala, ei in creat 1 , siciil naiura, ila voliintaie
dnu x«i To (ivS.oo^rrivi), iv xn uyxinxM x«i xn xxtazn , ct opfraiiune, ad demonslrationem perfei Lv, ejiis
iicKip fOaet, ouT» xxi Os)aiei x«t ivtp-jiVJt, npo; uno- cuin Dco cl l'aire, cl cum malre ac virgine connalu-
iit^tv T/.f evTe).oOf «OtoO jr^ of ts Bjov xî HaTeoa, xat ra italis et consiibstanlialitalis. Hahcnles igitur l.i-
T18V f*i3Te'p« x«i nupHivov aijyysvtia; , xxi o.tioouatorij- lein spcm, niulla libcrlale uliniur, et non sicut ad-
Tf. "E/iOVTCf ouv toikOtijv tXirôa, 7ro)>i) nttpfr.aij. versarii superinductis lasciviiinl fi rniulis ct expcsi-
/fujjitdu, xai ou xuOuntp oi Ot ivuvxia; Toif nupttaix- tionibU'i, sed paternis et synodalibus calholira; Ec-
T9tf eva^^fOvovTai TuTrot;, «iyouv zxdiataiv, uk/i xo's (losiai inuniti pncconiis, hicc iibique ct oninibiis pcr
ttu,xpty.oi( y.ai eruviotxoff t/v; xaSoXc/ii; 'ILxyXnaia; o>yy- ea qnic nupcr a nobis synodjliicr gesla sunl, inli-
•Excidil iiicinbruin iilira.-is,quoJ sic cst rcsiiluc ;duiii: z«i ivftiiiJivt TflfavSpto/rivu; jiOjiûf ).ci)tou£vov Ki>it.
107 F,riSTOI,.E. F.riST. XIV. 498
i)i.ivinnus, qusD el vobiscum nuiic loquiiiiiir, niliil infi^
fvitj.imi y.nyj'/]i.a.ai. xa.'jtix Ktcjr-xyax/ tol; T!a.ai Sii roi»
iliicliliuni aul peregrinnni ac novuin pr;c<licaiite-, acTtfio^ TTK^' Tiu&i*./ ffyvoSt/wf npa/9ivTwv, iyvi.ifltffaixsv, ci
SfJ qu.c auilivislis, et ilidicislis, ct acceiiistis, ct In y.ul Tpot ufiaf vuvi 5i-jii.cy6jjitS«, fiijOEv £TC-tTaxroa ri |i»o»
vul)is jiigiicr railicata sunl. Quc eiiiin csi spes no- r.ripsxramri;, aXV uizep lixoutraTi xuiiituOexc, xai ira^cjla-
slra, aiit gauiliniii, aul coiona glorialionis? nonne Sert, xai ecttj Eii lisxfv eppt JufiEva SiaTravTOf . Ttf yup ifj.in
vos coram ipso Doiiiino nostro JesuClinslo, el nunc, e^TTif , 1? yuoa., ii ffTcyzvo; -/aU/ liÊw,- ; ri avyi j-at iixei;
cl iii ipsius aihenln? quandoquideni niulla niilii ad efATTpoffOsv auToC tov Ku^tou rjfiojv 'IiiôO XctTTOu vijv ts
vos iibertas cst, inulla gloriatio pro voliis, replelus zai £v Tip auToO Trapouo^ta; e;retaii jro"A>^>j (zot iroo(,');Tt« npai
sum fonsolcitione, superabumlo gaudio in omni iri- \,ltu(,TtoX>.n ;iOtx«u;^r;(rtt xntep xijjiSiy' KerXnpMfua Tiiira
buratione noslra, qiiain proptcr dictiim hominein fuyyr,<r:i.\)nepizipia(!e'jQiJ.ai tb jâôa, eiri iriiTii t^ 9)iêi
sustinuiiiius : Qnis cni n in^rmuUir, et ego non infir- iju.r.iv, r,v i)ta Tov stonftivov e6Uî]f/iv av3f a. Tif yup uaOe-
mort quis srandulizalur, ct ego nsm iiror? inquil divi- v-f z«i OJx aoSevw; Ti; (7X9v5a"/i?£T«t xai oux r.ytli n-j-
nusapostulus {// Cor. xi). Quocirca et vos, cliaris- po\iy.at ;

yji-riv o Oilci; ',\7too'to).o,-. Ato xat Oti ff , ayaTrijToi,
sinii, hujusmodi iiostram pro vobis scienles snHicitu- T(iv TotavTijv riUMV mpi Optwv ytvwo-xovTgf fziptfivov,
diiiem, el edorli diligenter a divinitus inspiratis Scri- y.ui ^tâyÔivze; uypt^d; iy. twv SeoTrveuffTwv Aoyitifjf
pluris, quod nnlln cst ; artinpalin justitiiv cum tniqui- B oTt oyOEu.ia f/ITO/T) Stxatoouv»; xat avov.ia, ouoE xO-Vtu-
tale, nec societas luci ad tenebras, nec tnnventio Cliri- via ^fjTt npo; «rxoTOf, ojte (TVft^jwvtjirtj XpiiT-zoj vp (
tti ad Belial, ncc pan fid li cum inlideHbHs {II (.or. DiXioi.p, Jte fef-t; TrtdT&i fiETa ajri7T'/)v, ojtc iruyxa-
vi), neque consensus oriliodoxorum cum h.x>reticis TuOeat; Of.0o5o|«v ffpof a'ftTtxouf •
TraiTfl (fuku'^ Tij-
omni cusindia custodite cor vestriim, nullani parti- priaaTS t..v eauToJv xaooiav, aaeto/ot xxi uy.oivit .rixo^
ri(iationeni habentes, nec societalcni, ncc coiisen- Kui aTuuôivoe xai liiTO/xioiaTOt npij; tov TotouTov a.j-
Kioiii"in, nec connexioneni ciiin liiijusinodi hiiiiiine, Sou ytvof/Evot , xaT* ouÊva Tt,o;rov cuyxaTa Oitzevot Toff
ac ne nlla ratione assenliainini ejns ductrinx, scd SoyfxaTiv auTOju, a).Xa npoapL.vowe; aii to ayiuTari]
assiduc pemianenles in sanctissinia nostra lide. sit- litjtoiv irttjTEi, SovXeuets tiu 0S4> Iv xuOapa auyitSi.au.
vite Deu iii conscieiilia piira. Syiiaxis aniein iiiini- Tijv 5e Tflf ayjuîu; ).;iTOu^f>y£tav TEÊtaKTtv u/jifv , oi
sleriuni perlicânt voliis qui ibi sniit presliylcii el auToOt Tr^£(T€uTEôt TE xui ^taxtivot, 01 uxptCCt; zat una-
diaconi, i|ui ililiiênlcr et acceptaliiliter reclain ca- fa).ei7rT0)» Ta ojoOi Tij; x« oitxn; 'ExxXijiTtaf ffuv nttiv
Uiollcx Ecclesix nubiscuni (hictrinain suscipiunt, Oe;^6uEvoi Soyf*«T«, Ta jrap' ijaiiv uprioi; ypa^yivTa
qiix nuper ad vosa nobis scripta osl : el abjicicntcs ufAtv , xai aTToSa/.^.ouEvot rracav aTreatv xai xatvoTOfxiav
oiniicin lia; esiin ac novilalcin, qn.e ab apostulica Trjv uTrJ TOu i;rO(7ToXtzou xaTaSixaôuevqv v.iipî>/fiuto;'
pr.rdi(alioiie cuiideiiiiiatur; quuusi|iie, ut ilicluinesl, C aôif av, wf eXpnTui, « exeivof Ttli oixEfa otop9i(T»Tai
il!e siia corrigat, aut aliiis pru illu raiinnice cbiâtur i) aWor avT* exiiwu xavovixuf ^^stjsoTOvqOq noifxn/ ru,-
|vaslor bniius ac verus. qiiique aiiiinani pro ovilius V.; xai a^TjStvof, xai TtOsif Tijv 4'V;(iiV virep Twv Trfoodc-
ponal (Juan. x), iinitalioiie principis pastoruin Cliri- Tojv ftfjr,ati Tou up /inabîvo; XîittoO et; tottov y\'.ri(
sti, in loco pascnx' vos collocans, et super aquam xaTuo^xovoJv uf ctf , xa' ejri udaTo; ava:ra09e(jif exTêyojv.
rereclionis e(jncans (Viul. \\\\). Ipse autein, qni nos auToO 6£to-
AuTOf oe |3:6aioiv lifxaf ffOv ufxfv eif Triv
vobiseum coniirinal in ilivinissinia ejus cunfessionc, T(iT)7v ifto oytav, Xiti ^jfiffaf liuaf xai afpayiaiiitejo;
quique uniiit nos ac signavit, d>'diiqiie arrliab mem y.ui 5ovf T<v (lpo'a*wva tou UvEufiaTOf ev Taff xup5iui<
Spiritns in cordibus nnstris, sanctilicel vos perfecie,
)ifz(i>v, a'/t'.<ffOi uftaf oaoteAw;, xai iloyXripo^t Ouijv t6
spirituinque vcstruin el animam et corpus inlegra jrveufta xxi Tiiv 4'VX'i* ""' '^^ ffiift» «fiiftjTTOv Ota-
atque irieprehensibilia cuslodiat, recepluroj in s.reula
Tqpii^Tot, xîfxtÔfxevou; (if (/('(uvctf a t^vuv a (irnîêtâTO
sajculorum qux repromisit diligenlibus euin. Amen. Totf ayajriioiv aurov, afxiiv.
EPISTOLA XIY,
AD THEODORUM.
Cvmmemoral ea qum Roma; pa-isus est, cum indc a Calliopa exarcho vi abreptus, Constanti-
nopolim missus est.
M.irtinus Theodoro sinccra affecliune dilecto D non permanserint. His audilis, Calliupas ccrpit ratio-
fr.itri. ncni red lerc aliam lidein praeter quam nos lcneinus,
Quoniam agnovi ut polui ea qnx in scriptis a vobis non esse, iieqiie aliter se creJere. Sed hoc pruple(
signilicata suni, in paucis verbis exsequar. Ciiin exi- eos qui auiliebant , non prupter lUlem dicere. El
rein ab ecclesia qu:e vocaiur Const.iniiniana, in qua scire le volo, dilectissiine Irater, de (ide quam sigiii-
cxercilus me cum arniis constiiii.\erat, iii pneseniia fica-ii, ncc non et lalsis calumniis, quas adver&m
cxarrhi ac Thedduri cubicularii, scu cleri, claia veriiuteiii proponunt, quia opitulantibiis nobis ora-
voce dixcrunl : Anaiheina habeat quisquis dixerit lionibus vestris, ac omnium flJcliuin Cliristianorum
vel crcdiderit qnia Martinus usque ad ununi apicein ({ui voliiscuin sunt, el viveiis et moriens salulis nn.
Odein mutav t, aul inutaturtis csl, et anatli«iiia lia- slr;c liJeiii (lefeii laiii, et qtiemadmodum beatus Pau-
bcant qui in ortlioduxa lide sua uiqne ad Diortcin lu5 aposloius docct : Uilii vivcrc Cliristiisest, etiiiori
rj3 S. MAnTlNI PAP.E I 2C0
luerum { Plti ip. i). Pe falsis aulcm accusationibu^, A P'"'"
virsine M:iria, qux Doum et Dominura nostruni
quas noviler li.iTflici raciunt, abjicientes veritalem Jfsuin Christum peperii, quain omiies sancii et ca-
riiristi Itfi ,
qunlein oiniiino poterunt hoininiUus ve- tliolii i P.ilre^ Doi genilrirem appellant, ut pole qu;B
rilatem Inqni, q i Oei verilali resistiinl ? Tibi igilur Deum lioiiiineiii gijnuil, falsum conlra me, imo cini-
reildo ralioncin, (lilfciissiiiie fr.iier, per eiiiii qui ju- ira suas ipsorum aniiiias iniqui viri testilicaii sunl.
ilicaturus est mundum isluni per ignem, qiii et reJdet Nam quisquis bi'a:am super omnem creaturam * ei
unicuique sciundnin opus sunm. Ego aliqnandu ad naturam eo qui genilus est ex ea,
hiiinaiiani, absqiie
Sarracenos nec litieras niisi, nec quem dicuni tomum venerabilem seinperque viiginem, matrem, videlicet,
qualiter creilere debeant , aut pecunias unquam Domini noslri noii honorat atque adoral, an.itliema
transmisi, eiceptis duniaxat quibusdain illuc ve- sit ct in prjEsenti saeculo, et in futnro. Sed homines
nienlibiis servis Dei causa eleemosynx ,
quibus et occasiones quierenies, scandala objiciunt ad scanda-
inodifum quld prubuiiniis niiiiinie ad Sariacenos lizandos iiiullos.
traMSiiii--siiiii. 1'orro de doinina nostra goriosa s«ni- Sub.icrii.tio. Dcus te incolumem custoJial, aniaii-
lii itoinaiia Kdit. decsl ci natiirum tissiine liii.
EPISTOLA XV,
AD THEODORUM.
Ejusdcm argumenli cum prcecedcnte.
Martinus Theodoro. B nos euin vo1ui,nus adorare; sed cras, quoj est Donii-
Noscere voluit cara vestra dileetio qualiter de sede iiica dies, obvii ei erinius, et saluiabimus euin, qnia
fancli Peiri apnstoli, sicut unus passer solitarius ab bodie non suffeciinus. Porro, Dominico die daiis
.Tdificio, raptus fuerim. Et niiror quia super bnc me missis pradicta sr.mla Dei Ecclesia, suspiratus
in
inquirere voluisli, cuni pnrdixerit Doniinns noster ille lurbam inultam colligi propter diciii, nuntiavil
de ncquam temporibus istis disoipu'is fuis : Quia in hoc : Quia niultiim fatigaii sumus ex iiinere, et noii
ibebus illis erit Iribitlalio, qualis non fitit ab origini possunius occurrere hodie, sed cras oinnimoJis oc-
mundi usqu^ nunc ; et nisi quia abbrevinti sunt dies illi, curremus, et adorabimus sanciitaleni vcstram. Ego
non posset suniiieie omnis caro. Sed qui perseverave- V( ro ipse graviter infirmus erain ab Octobrio ineiise
ii( usque in finem, hic salvui eril (Matlli. xxiv, 22). usque ad prredictiim tempus, id esi, usque ab sexio-
Iloc in pau.is de Antichristo dicitur. Nam et sanctus decimo Kalendas Julias. Ergo feria secunda dilu' iilo
1'aulus secundiim datam sibi gratiam spiritus pra>- minit cbartularinm suum, et quosdam ex obsequio
nunliavit dies istos Timolheo discipulo sno, dicens : suo, dicens Quia arina praiparasti, et armatos ha-
:
/n novissimis diebus dcscendent hominss a fidc, et bes iuliis, et muliiludiiiem lapi lum coilegisii ad re-
teritate auditum av.rlent, seipsos amaiilei, avnri el pugnandnin; et hoc necessariuin iiouest, noc aliqnid
caclera (/ Tttn. iv, 1 ;
II, iii, 4). Ei crede mihi, desi- »- lale fieri permiuas. Cumque pneseiis aiidissem hii.'c.
deraiissime lili mi, non vidciiilum lenipus aliud, nisl necessariuin magis iion habui, qualiler hos certos
maiiifesle hoc, in quo siiit initia dolorum, queniad- redderem, quam mitiere illos gyraturos oer loiiiiii
modum Dominus pradixit adventum Aiitichrisli. Et episcopiu;ii. ui si arnia vel lapide.n vidibseni, ipsi
mihi breviter dicere necessarium visum est, aiile- lcslmioniiiin perhiiiereiit. Cum aulcm issaut, et iiihil
qiiam in toto raunlo proev:ileat jiidicium, et linein invenissent, subintuU cis per verba ,
qiiod nunquam
cursus trailam, hoc niilii expedire arbitratns, quo aliquando aliter, sed seniper per conipiexionem el
aliis m:>.\» milii prxparaniibus, exsuliem poiius quam fallaccm accusalionem incederent adversus nos, ct
fl.âm. Igilur ut scias qiialiler sublalus et diictiis sim ciini iii alvciitu iiifaiiiis Olympii \;\m cujusdam bo-
a Romana urbe, nil falsuin audies accidcnt um. Um- iniiiis cuin arniis me huiic polui»se rcpellere fate-
nia pncscivi pcr lotuin tenipus, qiix iiieililabantu.- ", reiitur. Ego itaque ante altare ecclesia: leilulum
et Kumplo ineipso cum oiiini clcro nieo , | rivatiin ineum habcbam in qiio jacebam; et nonduin trans-
inansi in ecclesia Salvatoris iiostri Jesu Clirlsli, qu.^c acta media iiora , ecce exercitus cum eis venieus iu
cognominalur Constaiitiniana, qua" priuia in lolo ecclisiaiii, obuiiilir;iti oiniics teiieiiles lameas etspa-
muiido constriKta et stabilita est a beal.T iiieniori:c llias suas, qum cl arcus suos paratos una ciim sculis
D
Constantino iniperatore , et est juxta episcopiiim. suis, et facia sunt illic qux ncc dicenJa suni. Quein-
Illic enim omnes nos seorsum morabamur a ilie Sab- admodiim namque in hieinali lempore vcnlo valide
bati, qiiando Calliopas cum Ravennali exercitu, et (lante folia e\ arbnril.us concussa ca.luiit, ila percu-
Theodoro cubiculario, iniroivit civitateni. Misi ergo ticbanlur armis c;in lcia; sar,cl;E eci lesi.T, et reiunsio
iii obviam ejus quosdam ex clero : quilius susiepiis exculiebanliir in paviiiientum ; et aiidicl.aiur sonitui
in palalio, xslimavil et nie cum eis esse. Cum autem qiii in eadcm fiebat ecclesia, veiuti toiiiirus quidam
quxsisset, et non invenisset, dixit primis cleri : Quia horribilis tain ex p.^cssura arnioruni, quam cx uiulli-
" RoiB. addil inimici veritalis.

2Ut EPISTOL^. — EPIST. XM, 202
ludine " candelanim ab cis rractarum. Quibus con- A ca horain qiiasi sexlam noctis, tulerunt me de pala-
feslim inlroeuntibus , jussio a Calliopa porrecta esi tio, relrusis omnibus qui mecum in palalio eraiil,
presbyleris et diaconibus, in qua buinilitatis mea; usqiie ad qux mibi in via ol hic eranl
res diversas,
abjectio conlinebaiur, quod irregulariier et sine lege necessari:^, ei non nisi cum sex puerulis et uno caii-
episcopalum subripuissem, et non essem in aposto- culo eduxerunt nos ex urbe ct cum immisissent nos;
)ica sede dignus insiiiui, sed omnimodis in banc rein unum eorum quae dicebantur levamenta, circa
giaro urbem Iransmitli subrogato iii loco meo episco- horam plus ininus quartara diei ad porium perveni-
po ; quod necdum aliquando factum eu, et spero mns. In ea sane hora, qiia egressi sumus ab urbe
quod nec aliquando lieri babet, quia in absentia pon- Roma, statim ut eranl obseratse portx, iterum eas
lificis archidiaconus et arcbipresbyter et primicerius obseraverunt, et sic reinanserunl, ne exirent a civi-
locum praeseniant ponliticis. Dum ergo ba'C moven- late aliqui , et venirent ad nos in portu, doncc iHiiic
tur, quae de Dde gesta fueranl, jam inaiiifestavi vobis. navigassemus. Unde necessitas nobis eHecta cst, ut
Quod autem pntparati non fuerinius ad repiignan- oninium corum rcs, qui in levamenla missi fuerani,
dum, nieliiis judicavidecies mori,quam uniuscujus- in prxdictn portu dimilteremus, et mox eadem die
cunqiic sangiiinem in terram fundi. Quod quidem nioveremur. Et pervenimus Kalendas Juiias Mese-
et sinepericulo hoc gesium est, non paucis, qiia» " nam, in qiia eral navis, id est carcer nieus. Non au-
oon placuerunt Deo, malis elfectis. Eadem ilaque tem Mesenx tanlum, sed et in Calabria ; et non tan-
hnra dedi mcipsum ad evbibciiduni imperalori et , tum in Calabria, quae subdita est magn.ne urbi Roma-
non resif tendum. 1'orro acclainaiitibus mibi , ut ve- norum, sed et in pluriinis insuiarum, in quibus not
ritatem dicam, quibusdam ex clero ne facerem boc, vel tribus mensibus peccata impedierunt , nullani
Dulli eorum accommodavi aurem, ne subito Gerent compassionera adeptus suin , excepto duntaxal in
bomiridia. Sed dixi illis : Siniie mecum venire m insula Naxia, quoniam ibi annum fecimus, merui
clero, qiii neccssarii mihi sunt, episcopos, videlicet, lavari duobus vel tribus balneis, ci apud urbem
presbylcros et diacono";, el abso'ule qui mihi viden- mansi in hospilio quodam. El ecce quadraginta el
lur. RespunditCalliupas ; Quolquot voluerint venire, septein dies sunt hodie ex quo non merui calida nec
cum bono veniant. Nos cuiqiiam necessitalem non frigidaaqua rigare rae, el einuxi et refrigui lotus,
facimus. Respondi ego : Clerus in poteslate mea cst. quoniam venlris fliior et in navi et in terra usque ad
Esclamantes auiem quidam ex sacurdotibus, dice- praesentem horam reqiiiero mihi omnino non dedil
banl : Cum ipso vivimus, et cum ipso niorimur. Post et in ipsa quoque necessitatis meae hora cum gusta-
hxc coepil diccre per se Callio; as, el qui cum ipso turus sum, totus conquassatus cnrpore, ea qu« ne-
eranl : Veni nobiscum ad palaiiiiiii. Nec hoc facere ^ cessaria sunt percipere ad confortaudam naturam
reciisavi, sed exivi cum eis in palalium eadem se- non habeo, quia quod babeo l.-cdet me sumere, cuin
cunda feria. Et tertia leria venit ad me omnis clerus, id habeam penitus in fastidium. Sed credo in virlu-
et multi erant qui se paraverant ad navigamlum ;iie- lcin Dei qui omnia conspicil quia cum de prxsenti ,
cum ;
qui eliam res suas ]cu: inmiiserant in ea qi..; viia subduclus fuero, pTiquireraur de his omnibiis qui
viicabanlur levamenia ; et alii quoque noiinuUi pra- me persequuntur , ut saltem sic ad panitcntiam
pai-abantur clerici et laici ,
qui festinabant pervenire ducii , ab iniquitale sua convertantur.
ad nos. Eadem ergo nocte, qu.-c illucescit in feria Subscriptio. Incolumem te cusiodial Deus, lili dul-
qiiarta, qux erat lertio decimo Kalendas Julias, cir- cissinie.
• Edit. Rom., canddabroTum fractoTum.
EPISTOLA XVI,
AD QUEMDAM SIBl CHARISSIMUM.
De exsilii sui calamilate.
Indicamus germanaj cbaritati vesirae, domiiie fra- D lerii ab Italia ; et iniratus sum, et glorificavi Deum
quod Jeron nieum eliam in lioc, quoniam, sicul scil, Iribulatio-
ler, quia posiquam egressi sumus ex eo
naviganles saiicta qwiiita nes nosiras dispensal maxime cuin fames iit bacterra
dicilur a Conslnntinopoli,
et nccessilas lalis essel, ut panis in ea tanluin no-
feria Ca;n;c Dcimiiii, pertransiviinus Pbarum, psr
etCbersnnem minetur, non tamen penitus videalur. Quoniam nisi
diver-a loca transmeantes Idibus Maiis,
qui pr;£senlem mittaniiir iiobis ex partibus illis sumptus, vel a par-
pervenimus. Ergo gerulus barum,
iios a tibus 1'ontl, bic vivere omnino ne,|uimus. Spirilui
viibis traJil epistolam, post iriginla dies post
enim proinptus caro vero iiiriiiua, ut eti.nn ipse
pariibiis By7.anlii veiiil Chersoiicm. Et gavisi
sumus esl,
nosii. Nef|iie enira dispensaiio qiiEvis potcst iii b ic

Biiper advenlum ipsiiis, a;slimanies quod expensae
baiic, quae lerra ullatenus inveniri in solaiium sailein modiii
inissa! nobis ab ll;ilia esseiit in lerram
ciini interro- suiiiplus. Si ergo, ut dictum est, iransmissum fucrii
debercnt nos eo venienle consolari. El
viHUiii, aut oloum, el alia
gassemus, cognovimus ab eo, quod uillii buc detu- illiiic frumenlum, et
PiTBOL. LXXXVll.
S\NCT! M,'.nTIM PAP.E I 204
207,
(liiaedam quoquo modo, fesiiiia proul polueris inii- A ckis rcirus, quid liicemus ile iiobis, qiii proprii Stni
enim Imjusccmodi mala.ul reor, cjus sumus, cl salieiii ad moineiituni ministravinius

tere nobis. êqiie
qni sunt ec- ci, ei in lali cxsilio ei allliciione cousislimus? Cog-
osteiidi sanctis, qui ibidem sunl, vel liis
adeo maiidatum domini parvi- niiionem aulein (w\ atl dileciinnem vestram qiiarum-
cIcsIj! illius, ui us(|ue
pendeicnlrprsEsertim cnm apostolus Pbilippensibus dam spccicrum, quse comparari debent illic; ct lio-
scriiisit, graiias agens eis, quod el Tliessalonicam rum, quxô, te more soliio curain babeio, ut nosii,
ei scniel ei bis in usmn sibi miserinl, obi el subdll : ad cmfiidum et mitiendum nobis propier multas nc-
abundo 13). Si ccssilutes nostras, et frequeiiies infirmilales.
Habeo autcm omnia, el (Pliilip. iv,
euim peregrlnos illic, id est, Uomsc, ita rcrictt san-
EPISTOLA XVII,
EJUSDEM ARGUMENTI CUM SUPEIUORE.
Omne desideriiim habemus semper litleris nostris B suiirpiu.Nam clsi aiirum Ecclcsia sancti Pelri uon
"
rclevandi vo5 a habcl, frunicnlo lamen, el vino, cl abis nccessartis
cbariiatem vcstrain consolandi, el
vobiscum vero expciisa iinii c;irct pcr graliam Uei, ul modicae t.al-
soilicitiidine qua; voliis de nobis est :
curam nosiri tom cvbiliilioiiis curam gc.«si»scnl. yualcm puias

ctomnes sauctos et fraires noslros, qni
conscieiiliam lialieinus exbibcndi aiite trilmiialChrislt
propter Domimiin gcrunl. Eccc et imprsscntiarMm
ficciis;iiililms omnibus tunc ol raiioncm rtiddcntibuH
scribo vobis, qu3c coarciant nos. Veritaiem dico iil
Uemoti enim et omni hoiiiiniliiis ,

qiii et codcm Iiiln el muss.< consisUml?
noiniiie Clirisii Dei iiosfri.
noslris, (}tix loniiiilo csi, qiife cecidit supcr linmiiius ad

niundana lurbationc, el deposiri a peccalis
qui bac i»and;iu Dci mitiime facieiida, aut liiiior ubi non csjt
ecce el ipsa vita caruiinus. Siquidem bi in
regioiie habiiant omncs geniiles cxie.tuni, et genliles

liinor ? An sublrnclione usque adeu nos spirilus mali-
hic habitare nosciinliir, gui opiriiint ? Au ita inimicus ouiiii pleoitudini Lc-
mores acceperunt lii qui
clesia: appaiui, ci adveisarius iUis? Vtirumiainun
nullam charitatem prorsus habeiites, quam jugiicr
DetiS, qui oimics vull saUos lieri, et ail agnitiu-
hominum nalura et iiiler ipsos quoque barbaros
iicm verilalis vcnire, p'jr iulereessiones samili Pelii
crebra compassione denionsirat. Novii iiaque Dcus,
»lal'ili;il coida eoruiii iii uriliodoxa lidi-, el courirmet
nisien naviculis, quae veiiiunl ex pariibus Komani.^,
C contia oiniicm lia;reli<'um el adveisariaui Ecclesix
iit hi qiii hic s-uiit nuncupant, p:irtes, videlicet, Gr.i-
nobtnif peisofinni, cl iniiiiobilcs cubtodi;il, praecipue
corum Ponticas paries vocantes. Nani nec seuicl de
pastorcm qni cis iiuiic pr.cesse moBsiraiur, (luo iu
regione ista usqiie ad umini triinisium frumeninm
cujtiscunque gc- niillo prorsus decidentes, vel decbnames, autdimit-
potui compararc, sed ncc alternis
naviculis teiiles corum, qu;c iii conspectu Doiiiini el saiicto-
neris speciem, nisi, ut prx'dictum est, e\
rnm angclorum ejiis iii i-ciiiilis |irol'cssi sunt, usque
qu» huc raro veniuiit, ut sale onust*. recedanl. Sic
ad piisilluiii quidpiam, nna cum liumilitaie mca co-
poliiimus emere ires vel quatuor modios numismnle,
roiiain pcrcipiant justilijc ortliodox;c lidei de niann
usquc ad pr.-cscnicm Scpleiiibrium nien.scm. llsquc
emtie, Doiniiii ci S.ilvatoris nostri Je»u Chrisii. De huniili
iiunc vero noii potiiiiniis de iiovis geniminibus
sum ii;iiiii|iic boc corpore nieo c! ipsi Dumiiio cura crit,
nisi uno iiumii>m;ile modios qnaluor. iMiialiis
III sibi giilicrn;ire placet, sivc lii liibiilalionibus inde-
siitcm, et adhuc luiror indiscreiioncm et incoiniias-
siiicoiibus, sive in inodico rcfngeiio. Dominus cnim
sionem oinnium i|ui qiiondam milii pertiiicbani, et
pro|ic csl, el quiil sollicilus sum? Spcro qiiippe in
.Tinicorum mcnruio ac pro|iinquoruii>, qtiia sic fun-
niiscralioncs eJHS, qiiod iion tardct inodo fiiiire meuiii
diliis infelicilalis niex- oblli siin'., et iicc seirc voluiil,
quo jusiici il fiirsmu. Onincs vcstrales propler Do-
ul inveuio, sive sim soper icrram, sive non
sim.Mi-
^ miiiuin salutate, el omiies qiii pro Dei aniore ineis
ralus quoqiie mullo niagis suin in eos qni suol san-
compassi sunl vinculis. Deiis excclsus poieiiii inanu
clissioi.-e apcsioli Peiri F.ctlcsi*, quoniam lantam
sua proiegat vos ab omni lenlatione, cl salvet in re-
dedcrunl opcraiii de corpoie ac niembro suo, id est,
giiuiii suum.
super (Weciionc nostra, ad rcddciidos nos siiie sol-
licitudinc. Saltem supcr corporali usu, quotidianoque
• Roin., cypensw non carcnl.

m raiviLEGiA. m
SANGTI MARTINI PAPiE I
PKIVILEGIA TRIA.
PRIVILEGIUM rRIMLM, A eliam in |irxseniia nnslri, nostra aiilhoritate de ipso
loco conliniiat,
permansurum noslris fulurisque tiin-
(Jno tanctus ilartinui Resbacensc monasteiium vib siia
ilefensioue suscipil.el ei concetsas inimunilulet con- porjbus maneat inconvulsum et a successorihus ,
lirmal » [ami. (j48). nosliis cundisquc Christianx fidei cultoribus obs<"r-

la noininc unius et summoEDeilaiis, Palris et Filii vetur illisiim. Volumus autem ulprxdiilus sanciis-
et Sitiritus saiicti, Marlinus, gralia Dei seilis princi- siinus vir Agilus, qiicm in eodcra loco abbatein con-
pis apostolorum Petri papa, omnLljus sancl;« mnlris Btitutum audivimiis, suique mooachi seu successores
EcclesixlWclibusvilx «ternae felicitalem, etc... (ticj. coriim, S3*pefaium hicum , una cum oninibus rebus
Quapropter : gnoscal omnium devoia lidelium quae ibi appenduni, cum pr.itis et pascuis, ciim aqiia
Dei, nostrorum, stilicel , praeseriim et futurnruni q'.'a; dicilur .Mucra, seu oniiii pisca loiie, insulisquo-
dilfclio, quoj vir quiJam venerabilis de ngione que ac niolenJinis. ncmon et pi-caloriis, cuni pon-
Francorum, nouiine Dado , noslrani adiens prxsenlibus eiiam, cuiictisqiie ipsius aqiui! transitoriis ct
liaro, suggessil nobis quomodo divini arduris amore cum oinnibus aJjacenlibu;, culiis el incultis, ab ho-
succcnsus, coenobium wjdilicaveril, quod Jerusaleio dierna die usquc ad ultimain Liijus s.ccuU horam
voluit ap|iellari, in loco qui diciturResbacus , super teneaut et pcrpetualiter possi leant. Probiboinns
rivum ejusdem nominis, in pago Meldensi, in honore B etiani malediocntes.ne in prasenliac per succcJeiilia
principum aposloloruui Potri et Pauli consecraunu tempora, alioiijus dominatioiii aiit subjectioni iJem
a vcnerabilj fralre noslro AraanJo pontiflce. Ilic locus subjiciaiur; nec unquam aliquis rex FrauuQ-
ergo pr.-edii iiis Dado, inuUo labore , scJ tameu fru- rmu,vel alius qiiis mortalium, liceniiam habeat euin
cliiose, quod dm de.îJcraverat usijuo ad fiiiein pcr- vciiundanJi, aut in benelicio cuiquam danJi , noc
ducto, sanclissimx îLS viruH), Agiium noinine, ibi iii ullo quolibet iiioJo JiilralienJi aut tribuenJi quid-
sub patris DcacJicti cxemplo constiuiil abbatem. quam quod sil de rebus ejusdcm loci ; sed usque iii
Ostcndii nobis ctiam c\eii>plar trancorum quoudan] xvum apostoiicalis abbatia senipor existat, Si ven>
ngis Dagol>erli, quoJ fecit pro coiilirmalione ct tla- dc rebus ecclesi:e ejusdoni alicni aliquid confereu-
bililale ipsiu» loci, privilegiumque doniini Faronis duiii luerit, post moriein in moiiaslerio Dci restitu i-
MclJensis pra^sulis, ct aUorum pluriinorum episco- inr, ne forte tali occasionc lociis amiilai, nec haeres,
poruiii, qiiod de slalu el pcrduratione ipsius loci in aut aliqiiis ev ejiis pmgciiie, coiitra voluiitalom scr-
SiiPil;! synodo feccruut, cl manibus propriis conlir vorum Dei, h.ercdilaKun Ecclesia? possiJe.lt , oisi lii
mavcruiil.liisupcr et privilogiumpnBdicessorisnoslri quibus cuiicia congrcgalio, cerlis-iina et rationabili

Joliaiiiiis pap.-c, qiiod cidem loco conlu!ii , no^lra^ tausa exisleiite, vernm assen»uin pissidendi coiicfs-
pixscntia.' ideui venerabilis DaJo ostenJit llis igitur C scrit. (lui.vcro de his qu.e moJo possidcnliaut cerSe
manifesiatis ac dcinonslralis, deprecatus esl nosirain quocunque ingeiiio in futurum ju^le possessur; sunt,
apostolicain cclsitiidiiicm , ut pro majnri lirmitnte iiiinuere ant aulTorre quolibei iiiodo pr%«uinserit
eiimJem locum cum egrogio abbate AgUo ac eom- exooininuiiicalioiiis anallicmate peroulsus, scial se
moiiacliis seu clericis ibiJem Doo famulanlibus sibi prooul diibio, ;d)i>qiie ullo absolulioiiis gcncre , Doi
aJ rfgenJniii cominissis ; vel ciim oniiiibus lebiis et ctsaiioli 1'elri o;iiiiiiiniqiie sancloriim, cuiicloruinque
humiiiibus eidein monasierio subjeciis aut subji ien- ad hanc aposlolicain scdein pcrtincnlium aulliorilale
dis, in nostra pulcMaie el dominaiione defensioiie- siiie line conJeiimatum. DicenJum vero est quiJ Je
que digiiaromur !.usoipcro. llujus igitur juslic et ra- sacrisiirJiiiibus liKc s:inotaeiaposlolica seJessiatue-
tiuiialiili pcliliuiii criisciisuiii iiraJjoiiies , sub beali rit. .\lib:is, munachique ipsius coenubii ordincnlur el
l'elii apiisliili, ol iio^tra siicoessuMiiiniuc iio^tiorum coiisicreniur aquocumque episcopo sanctai romaiiae
dcfeiisioDe ct imnMinitatisluilione libentissime susce- Ecolesi* volueriiil subjecto, sive in eodcin loco ali
pimus. Prxcipinius ergo, ac per haiic nostram au- cpiscopo ab cis convocato,seu in ipsius sede epi-co-
llioriialeiii liriuainus, nt quiJquiJ piissimus qiioiiJain paliis. Saiii luii vero clirisma et oleum ca-leraque
Francoruiiire\ Dagolierluslecilet coiilinnaut, pnidi- saiKUc clnislianilalis necc^saria a quo voiuerint ac-
ctuseliam vir DaJo. necnon ct revcrendissiinus pra}- D cipiaiil; elounotaqii;c iililitalissuiit Ecclesis saiitla>,
sul Faro cuin omiiibus qui cum eo fuerunl episco- iit csldedicaliu nionasterii, consecralio altaris, beiie-
pis, in sancto siabitienint concilio, et iiisiiper h;cc diclio alibatls, et cxteia omnia, cui voluerint , im-
sjiicia et apostolica scdes pix- aulhoritalis privilcgio pleri faciant. Queincumqiie vero cpiscoporum pro
justc «t raiioiwbililer aiite nos conlirmavit, ei nuiic l.is omnibus Ciipetierint, nostra auiboriiate sulTuitu^,
Edidit Plessa;iis, llist. Eccl. Meld. 1. I, pag. C77, luillani Joaniiis IV 1'p.i riesbaccnsibus , et charlaiii
e\ apographo apud Uesbarenses rejiosiio. De ejus DHrgundnfardnis caluiiiniaiiJi causani smnpseral ;
sinoeriiate suspirinnem movet, pag. 48. Iii bac qiii- ccrte indigeieniendalionc in cbronologica nola.
dem bulla nulla fil menlio Radonis , iindc Plcssxus
207 SANCTI MARTINI PA1\€ I 20«
ncgare non prxsumel. Quod si Meldensis civiialis A dire valcanl. Qiiiim vero prrpdicliis vir vencrabilis
epi»copus, in cujus episcopatu idem locus exi!>lil, Agilus ejusdemi|ue succesgores ab hac luce migra-
abbaiem, vel monaclios, se« presbyieros, id esl, c.a- verint, monaclii ipsius coenobii; abbates ex se, juxia
pnllanos parochialai ecclesia; ejusdem loci in sacris voUinialcra Domini ct secuiidiiin regulam B. Bene-
ordinaverit, si chrisma et oleum dederit, si dedica- dicti, liceniiaiii haheant eligendi. Inierilicimus eiiani
tionem moiiaslerii, conseiraiioiiem allaris , licne- ul nullus ncque per pecuniam , neqiie pcr prosapi;c
diciionem abbatis, aut cxlera Ecclesi;e commoda subliniilalum, aut violeiitiam, necalterius congrega-
expetilus peregerii, nullum munu^ vel pretium, nec tionis abbas aut monaclius, nec alius quis mortalium ,
Biilijeclioiiem nec retribulionera nec subveDlionem , ullo modo euindem prxsumat locum invadere , nisi
vul aJ concilium aut synudum, vcl ad aliud aliquod qiiem Iratrum congregatio, vel iiiinima pars, quam-
placitum, nec aliquain consuetudinem pro bis oinni- vis parva , concordi elcclione, secundum tiniorem
Lus requirere prjesumai , nec etiam communia sibi Dei elegerii. Qiiiciinque ergo huic privilegio aiitlio-
proindc prxparari jiibeat, sed ab omni iiirestalionc ritatis noslra; contraire teniaverii, per invoc;iiionem
ac perturbatione idein coenobium securum peniius sacri corporiset sanguinis Douiini, i
xcomrauiiicatio-
ac liberum periiianeat ;
qui sulem ex his omnibiis nis pcenain cuni inipiis iii lornientis infern.Tlibus per-
nu>lesii.is illis, aut conlrarietalem aliquam iiiiulerit , B cipiat lorquendus el crucialus ibi in sir-ciila sa;culo-
daiiiiiaius tiereal in a ternum. Prohibemus etiam ne ruin. Amen. Observatores autem et assensores istius
pcr dcrensioiiem aut jussionem seu violeniiain cu- praecepiionis, peccaiorum absolutionem, gloriamqiie
justuiique, absque saiictan romaua; Ecclesiae, idein regni coeloruin perenniier possideani cum Domliio
locus, sive ecclesia in quani piiblicus parochianorum J. C. Amen. Datuni p«r manus Petri abbaiis et can-
liiconventus, excommuniceiur, nec celebratio mis- cellarii, viii kal. Maias, indict. vii,' anno incarnaii
sanim, ncc divinuin iotermitlatur altaris ofricium , "Verbi " dcslvhi. Anno vero poniificaius doiiiini
nisi forle, quod ab>it, ab alli|uibus pravishoaiHiibus Uartini papaiquinlo, in sacralissinia B.Petri apostili
aliqua injuria de qualibet causa injusie eis infera- £cde
tur, quibus juste et legaliter iiosir» jussione poles- PlUVILEGIUM II,
lalein concedimus excommuiiicandi, ligandi el sol- A Sancto Marlino papa I concessum Blandinienii
veiidi, prout oportucrit. Prohibemus quoque iiiter-
monnsierio {ann. 649J. '^
dicenlcs, ut nullus rex, episcopus, conies, ve! judex, Martiiius episcopus, ultimus servorum Dei, omni-
nec quxlibet persona in idem monasteriura, vel ec- bus Deuin diligeniibus salutem. De quotidiano sancl*
clesias, aut loca, vel agros, seu reliquas possessio- matris catholicaj atque apostolicx Ecclesia; piofcctu
nes, in quibuscumque fuerit pagis vel terriioriis , ad C ac niultiplicaiione gaudere debemus, atque in viiiea
caus.is audienJas, vel iiijiisla freda toilcnda , aut Doiiiini pro mercede laboris operaiiiibus auxilium
mansionaticos, vel paralas faciciidas, aut lideju^so- ferre debeinus,iinde notuiii fore volumus sanctae uni-
res tollendos, vel leioiiea exlgen !a,aut bominesejiis versalis Ecclesi.-e liliis, tam prjp.sfcalibus quaiii ei fu-
tam ingenuos quam servos , super terram ipsius turis, qualiier sancue dileclionis noslraj (ilius Ainan-
ciininanenles iiijuste distringendos, nec ullas occa- dus, cuin coiisensuet peiitionecarissimi iilii nostri....
sioiies requirendas , uiiquam ingredi aut exactare menioria: Dagoberti, Francorum regis, sive Ulii ejus
pra'suiiial. Ubicuinque aul jiissu abbalis pra'dicli, Sigeberli, privilegium auctoriiatis nostrse expetierii,
aiit successorum ejus, negoliandi cum " dirccii fue- de quodam coenobio, quod ipse, delimiiialis genliliiim
rint, nullum lclonium aut ulluin censum vel ullam spurciiiis, fundo leiius extruxisse dignoscitur , cui
aliara consueludinera aliquis ab ipsis accipere nut nomen Ulandiiiiuni indidit, qiiodque etiam ab ipso
cx.ictare pra;suraat; sed liceat lam eos quam homi- coiisecraium eit in honore bealissimi aposlolorum
nes vel onmia illorum cum pace discurrere , et ne- principis Petri, doctorisque gentiura Pauli, situm iii-
gciiia liceiiler peragerc , et ad quascumque civitales ter decursuin duorum fluiuiiiora Scaldis et Legiaj.
aut poitus vel Iiici accessum habiieiint , sive per Privilegiuin quidein sancla; auctorilaiis nostr.e, iio-
D memoralo loeo iiidul-
terrain sive per aquani, abs(|ue ullo ripatico vel ro- slris fiiiunsque teiuporibus ,
tatico aul poiilalico aul porlatico aul pa.ssatico , se- gemus, ordiiiainus alque lirmanius de stabiliiate ip-
curi ct qiiieli ciiiii omiiibiis qux sicum dclulcriiit sius loci, de villis et lacullatibus, de ecclesiiset ec-
pcr liiinc nostram prxsentem authoritateni ire et re- clesiarum detimis sive farailia , et de quibuscuiique
" Legeiidiiin vidpliir cnusa. edidit Mirxtis, Oper. dipl. i. I. pag. 333, inler dona-
*|
Mariiiius papa 1 smniiiiiin pontificatura adppliis tioiiuiii Belgicaruin instrumenta. Coiotins coimnen-
est |iriina dic julii , aim. UW , ac pruinile aiiiius v litiuiii prubai niullis aiguiiieiilis, ipioium (|u.edain
poiililicatiis, quo signaiur liulla de i|ua agliiiiis die ,
ex aii:H:hroni>mis petita siint. D.iliiiii enim dicilur
Aprilis XXIV, erat aiiiuis C^hr. 051. Ergo manifeste ciiin consensu el ad peliiionciii Dagoberti ac iilii
viliala csl iiuta clironulogica qua; bullaiii haiic tri- ejus Sigibertl ulerque autera dccesserat ante ini-
;
liuil aiino Iiicaru. 0>8. Venim iienio nescil ejusmoiji tum a Marlino pouliliculiim aniiis idunniis. Datum
thronologicas nolas, in apograpbls veieribus ab in- dicitur indielioiiesecuiida,qii.t ciiiii miiIIo iiujus poii-
carnalioiie Domiiii repeliias. ali exscriplonbus te- tilicatus aiiiio coucordat. A lilc Ulaiidiniense mona-
mcre Uiserus luisse, ex ipsoniiii coiijecturis. steriuin suli doiniuaiione Clodovci II fiiisse, noii sub
Vulgavit priiijum liollaiuiiis in commentario
"=
doiniiiaiioiie Sigcberti; alia falbi iiid.cia in noiis se-
prxviu ViUe sancli Ainaiidi, ail dicm 6 Februar. et quentibus allingemus.
lude Cuiutius Ann. eccl. l. lil, pag. 3C0. Ueruiii
,
209 PUIVILEGIA. 210
siipeiidiis specialiter inibi Deo servienlium , ei ec- A karissimi filii noslridive memorie Dagoberli , Fran-
clcsiiu orniinienlonim atqiie luminariorum ac ma- corum re£;is, sive lilii ejus Sigeberii ,
privilegiuin
triculariornm hospitum alque paiiperum, juxta peti- aucloriialis nostre expetierit, de quodam ceiiobio,
tioiiem carorum nostrnruin prncellcntissimoruni cui Eliionis ntinieii indiditf, quodquc etiain ab ipso
regum Uagoberli atque (ilii ejus Sigebertl noslra , con.secraiiim csi iii bnnore bealissimi aposlolorum
apostolica auctoritate siabilimus corroboramus ct , prinripis Pelri, doctorisque gentium Pauli, inter de-
inconviilsa statuimus. Decrcvimus ilaque ul licfcat ro- ciirsum diinrum fliiminum Scirp el Elnonis. Privile-
gulari abbali " Florberto, ad prKsens iiiibi subrogato giuin quidem sancte auctoritatis nostre, nostris fu-
val consiituto a lilio nostro Amando , tam ipsi lorisque tcmporilius niemorato loco iiidiilgemiis. Or-
giiam in rcliquuin futuris abbalibus , in univcrsis dinamus it;iqiic alque lirmainns de stabilitate ipsius
ulilitalibus loci, divlno solatio, ita omnia disponcre loci, de villis el facultatibus, de ccclesiii et eccle-
el oidiuare, absque ullius conlradictione vel refra- siariiin ilecimis , sive fnmilia, ct di; quibusciimque
galioue, ul libere invigilent mandatis Domiiii, secuii- stipendiis specialiter inibi Deo servientium. (Intcr-
dimi rcgulam sai.cti Bimedicti ''. Si quis vero (quod dicimus auler.i , in noinine Domini noslri Jesu
lion opiamus) teraerario ausu conlra bujus nustri Cbri^^ti, el cx aucloritale beati Petri , apostolorum
privilegii aposlolici publica scripta agere pr.i'sum- B piincipis, prubibcmus , ciijus vice buic Ecclcsie Ro-
p-.erit ', reum sedivino judicio cxisterc de perpeirata niaiie, auctore Deo ,
presidemus , ut nullus episco-
iiiiquitate cognoscat; ac a sacratissiino corpore et poriim ultra piesumat de rediiibus, rcbus vcl ciiarlis
sanguine Doniini Redemploris noslri Jcsu Christi eoruin, vel villis quocunque modo, qiialibct exquisi-
alienus liat, aque |ieriiulc In aacrno evninine dis- tionc Riinuere , nec dolos vel inimissiones aliquag
irictac ullioni snbjaceat. Cunclis aulcm eidein loco faccre, ncc illorum ingrcdi monaslerinm , neqiie
jus servantibus, et dc siiis boiiis locum dilaiilibus , platila, nec aliuJ quid faoere. Sed si qua causa fnrte
sit pax DomiDi noslri Jesu Cbri-li, quateiius cl hic inter terram venientem ad parlem sive Ecclesi;c el
rructuni boiiic actionis recipiant, et apud disirictum monasterii evenerit et pacifice non potuerit ordi-
judicein pr.Tiniuin ictcrnic pacis invenianl. Scriplum nari, apiid elcctos abbates el alios Palres timeiitts
per nianum Slcpli.ini, notarii et rcgioiiarii ct sacri Deum, sine voluntaria dilalionc, mediis sacrosan-
scrinii sanct^c Itomaiia; Ecclesix, in meiise Januario, clis lOvangeliis, linianlur. Defuncto vero abbate, noii
iiidictione scounda. Datum xiv Kalendas Februarii, exiraiieus, nisi de eadem congregatione qucm sibi
per niaiium Ainandi episcopi, tlieatrapi <> sancuc se- consors congregatio elegerit , et qiii clecius fucril
dis apostolica:. siiie dolo et venalilaie aliqua ordinolur. Parilerau-
PRIYILIXIUM III. C icin cusiodionduni est ut, invito abbate, ad ordinanda
A sancto Marlino papa l concessnm Etnonensi mo- alia raonasleria, aut ad ordiiies sacros vel clericalus
nuslerio ' (ann. G4yj.
officium tolli exinde nionachi non debeant. Sed si
Maniniis episcopus, ultimus servoram Dei, oinni- habundanles fuerint qui ad celebranJas Dei laudes ,
bus Deum diligenlibus salulem. vel utilitales loci cunipleiidas sufliciaQt , de his qui
Detoiidiaiio sancte mairis caiholicealque aposto- superfuerinl, ollcrat abbas coram quos dignos po-
lice Ecciesie profectu ac niultiplicatione gaudere tuerit. Quisquis aiitcin ex niDnasterio ad ccclcsiaiti-
debemus,atque invinea Domini pro mercede laborls cuin lirdinem perveneril, ulii-rius illic nec polcsla-
operantibus auxiliiim ferre dcbeinus. Uiid'' iiotuin tcm nec liceiiliain habeal iMlntandi. Missas quoque
fore volumus sanclc univcrsalis Ecclesie liliis, lani publicas ab episi opu iii codcin cenoliio fieri oinnino
presenlibus quani fnluris, qualiter saiicte dileciionis proliiliemiis, ne in servuruin Dei recessibus et corum
nostre lilius Aiiiandus , ciim consensu et petilinne rcceptaculis ulla |iopiilaribos prebealur occaslo con-
» Priinus Rlaniliniciisis ah!);is constitutus fiiil IIo- Amaiidiis in prrccepto qiiod proxime scqiiiuir.
berlus anno C5G, dtcessil anno G57 Nov. Gall. Clir. ;
° Exstal;(pud liollamliiiii, Cuinment.ir. pnvv. Vii.
l. V, col. 187. sancti Amandi, ad diciii Feliruarii, clex ipso apud

P)
^ Id lalso dictum arguit Coiiilius , Aniial. t. II, CoiMliiiin, Aonal. cccl. t. I!l, p;ig. 561. Mir.ciis cdi-
pag. 854, ac clcriios ab inilio , noii miinacbos lia • dil, Oper. dipl. t. 1, pax. ",31, ex excinplari coiiimii-
iiuisse monastei iuiii lilaniliiiieiisc contendil sed M i- nicatii a Oilveiicrio. Rociuiiiiiiis qiiale a doiiinoQiiiii-
;
billonius clericoiiiin iKiiiiine inonachosolim dcsigna- sert exsi riptuni Csl cx chiiii;il;irio qiiud xii sieciilo
tos fuisse docet, Ann. licii. l. I, p;ig. 3jI. adjiidicaiiir. Aiitographum periit. Spiiriuiii inslru-
Haiit clansiilam iisdeiii oiiniiiu verliis ex llinc-
1=
ineiiliim iisdeiii arûmeiit.is prubat Cuinlius quibus
inaro desuinptam vidcrl inunct Cointiiis, Aiin. t. III , lalsuni monstravit aliiid cjusdein pap;e pr.i ccpliiiii ,
pag. 30-2 ; unde post ;eviiin llincinaii faliriciluin ju- qiiod proxinirt pi;ccedit, pro iiiunasterio lllandiniensi,
dicat prccepliiin de qiio agiimis. Viile llincinari iisdcui lere veibis cuiiccpliiin. Vide notas nnvtras ad
opusc. 4G. Ad id fai it quiid priiicipatiiiii D.igobcrti liuc pr;eri'piiiiii. Circa aiinuiii I6.")5, teste f'oppeno ,
ciim ponlilicatu M.irliiii priinus cunjunxeril Kegino , Opcr. dipl. .Mir.ci, ubi siipra, allegatum fuit instru-
Ciijus tiirpi li;illiiciii.iliuiie ileliiMis vidclur pr;ccepli mentuni qiiod liic exhibenius ab Elnoiieiisi abbate in
fal)ric;ilor; el hiiic, cunbct iin fuisse spurium huc lite iiiler ipsuin et cpiscupuni Toriiacensem ; ac de
iiistruiiienium circa deciinum sseculum, cum Ccintio falsitate adeo suspettiini visumest, ut ahbas causa
judicamus. ceciderit. Miramur iiuttorcsNovie Galli;ECIiristiana;,
^ E Grseco idiomate ficla vox T lientrapiis , qiiam t III, pag. 231, illiid taiiquam sinceniin adJuxisse.
iulerpret.itur Cuiiiiiiis inspector Codiciim ponlilicix ' lluic moiiasierio posiea noiuen indituiu est
bildiollicca;; is cerle ênsiis iiuti lacilc clicitur ; scd saotti .\iuaudi, iiiiuJ prxvaluit.
concordat cuiu tilulo biblijtictJrii ,
quu insigiiitur
211 SANCTUS PAULUS VIP.ODUNE.NSIS EriSr.OrUS. 812
vcnlibus, ncc nttdeat calliedram ibi collocare, vel A constilutionibiis sincera diieciione observator exli-
<|U.ii)ilibel potpstaiem imperandi, nec aliquam orili- lerit, benedictionem et inisericordiam a Domino per-
naiioneii) quamîs levi«isiM)am f.iciendi babeat , iiisi cipiat. Al qui ea que apostolica scdes stabilivil, pro
ab abbatc ejusdesi loci (tierit rogalus : quatinus irK)- nicbilo ducere atque viol.ire lenlaverit, beati Pctri
nsclii semiierma:,e.int in abbalis sui iiotcstile.Ilanc apos'-olorum principis, noslriqiie apostolalus aucto-
iTgo scri|iloruiii nosTroruin (laginam omiii in futuio rilalc anathemalis vinculis irrelitus, ul sacrilegus a
leinporc ob OTniiibuii ciiiscopis firmam slaluimus il- siiiu matris Ecelesie ct parlicipatione corporis el
liliat-amqiie setvari, ui cl snn eccle&ie, jiivanic l)o- s.insuinis Cliristi separaiiis , cum di.ibolo et -jngelis
tiiino, suo taiiiTim sint jurc coiitenti et abbas jain eJHS sententiam damnalionis acc ip'at ••
. Amcii.
,
«liiti moTi.nstwri alqiie monaclii ecclesiasticis condi- Scriplnm per inammi Sti'pliaiii, notarii cl regionarii
tfonibii', scii .Tngariis vel qiribiislibct obscquiis SC- ct saori scrinii saiicle Roniane Ecclesie , in mensc
«•nlaribus nullo niiHJo subjaccani , nullis caiionicis J.uiiiaiio, inilirlione ij. Datuin xiv Kal. Fcbriihrii, per
viris dcserviani ; sed remotis vexalionfbDS ac cunctis nianum Amandi episcopi , hibliotecarii sancle sedis
gravaminibus, diviiium opus cuin eumma animi dc- aposlolice.
volioiie pciiici»iit ".) Quiciimque ergo in apostolicis

8
' rrolix-i li.TCC de immunitale ab episco-
claiisiila d%crej;at a formul» in pr.TCcdent! pra-ccpio nsnrpata:
liali poleslate tota decsl in praiceplo pro monasterio sed in utroqiic ipsissiina est sub!.cri4ilii) , nisi quiiil
rtlandiniensi , cl eain pareiilbesibus iiiclusimus ut Aiiianilus dicilur bililiothccariiis, qiii iii ailero tlic.i-
lariliiis dignoscerclur. Irapiis a|ipollalur. Ipsissiiiiie (luoque cbroiiologice
^ Foniiula ba;c anatheinatis in praecepti violatores nol.c.
g.' i|
AWNO DOMINI DC.L.
SANCTUS GALLLIS, EPISGOPUS CLA110M0NTA«\CS.

NOTITIA HISTORICA.
(r:x Ga'lia Clirisliana, lom. II.)
Ilunc dicunt ante episcopalum fuisse arcbidia- C Galluni saneii Avali arcbidinconum xdificassc s.t-
eonum Leali Avali. Festuin liabet Kalendis Novem- celluin in lionorc sancli Amabilis, in quod ejiis
liria. 1n Vita sancti Amabitis Callicc a D. Clievalier sacruiu corpus Iranstulil Kalendas Aprilis, anno
ediia Lugduni, apud F. Barbier, 1701, lego sanctuni C'»'J. Ciealur deiude Arveiii cpiscopus aniio CJO.
El^lSTOLA SANCTI GALLI AD SANCTUM DESIDEIUUM.

(Tide infra intcr Oprra snncti Drsidcrii, lib. n Epist., hujus tomi col. 2G5.)
ANPIO DOMlNt DCL,
SANCTLS PALLLS, VIRODUNE.NSIS EPISCOPUS.
NOTITIA HISTORICA.
(Ex Gallia Cbristiaiw, loi!!. Xlll.)
Saiictus Pjuliis luiWlis Belga e\ cremrta niontis Ge- D coleretur. llinc ejus curx commcnil.iti , qul eo sc
beniiii- priimim monacbus, dcbiiic Tbeolegiciisis ab- coiifcrebant, lirones, coeperunlque ad e«m ex lon-
li«i£. Ejus priiuordia sic a Tritbcinio el Wasburgio ginquis terrse parlibus, aiidila ejiis famx opinione,
rcferunlur : • Pauliis siiper inontem Gebennam, in niulti confluerc, non solum mediocrium honiinum,
opposllD civiiatis Trcvcrica' ti aiis pontem Mosellx II ii- sed cl niibilium ac ptxpoteiitiuni lilii. > Ex bisce
miais vitaui duxil eremilicam. Dciiidc vcnicns ad mc- verbis, excepto nominc pnsloris, nonnuUi autumant
iiioratuin Dologiense [Thcolcgionsejcceiiobiuni mnna- Paulum non exsiitisse abbatcm, sed niliil aliijd iiide
ehiis factus est. Istuc cuin diverlisset, tanlum lionoris ciilligunt qiiam P»uluin scholx litierarum pr.xposi-
ob esimias virlutes brcvi asseculus fuisse pcrhibctor, luiii fiiisse, qui Grlmonein cxterosquc adolesceiiles
Dt exccpto noiiiine pasiotis,viceiiiagislri ab omnibiis Scripturas doccrct.
2,3 FELIX LEMOVICENSIS EPISCOrUS. — NOTITIA HISTORICA. 214
piisqiie exercitalionibus in mo- A dat;v, ipsique gralias agit de cadis dcccm vini Fa-
Is sacris lilleris
naslerio lolus incunibeliat, cuni Dagobertus Auslra- lerni ab eo munere acceptis {Ibid. pag. 883). In aliera
siae rex a clero et populo Virdunensi enixe rogatus, eum conimonct regem VirJununi transiisse, Nalivlta-
ipsum per vim raplari et in episoopum, etsi lotis tcm Doraiai Rben.is celebraturnm, nuniiaique Cbai
viribus renitenlem, consecrari jussit. Tunc Virdu- noaldum (fortc LauiUmensem episcopnm} cujiis ,
npnsis Ecclesia sic rebus dcslituta erat , non

ut mors refertur ad annumcirciterGiO, f.itis conccssisse
sufliceret aleiulis clericis, qui in ea vel missnrum {IbUl.). IIoc eodem anno sanctum Uodinguin, qui,
solcmnia, vel consueia divina! IauJ's odioia per- abJicata dignilate abbaliali monastcrii Tbeolegien-
solvercnl; seJ suo qnisque ordine forenses pressis, Yirdunura occesserat, benigne excepit, ac per
byierisingiilis dicbus.ejns rei graiia,coacreJebant, bienniuni secum retiniiit. Astitit anno (>il transla-
et recitatis cursini cuni niissa consuetis psalniis, tioni corporis snncii Arnulplii Melensis ex Moiile
mercedula accepta, niox oJ propria rcvertebaiilur. sanclo iii suburbanain sanetorum Aposlulcrum liasi-
I'auli!S, hunc Ecclesiae sialum i.iiseratus, dolnreni lieain. Suli inilium nnni 018, vi id. Febr. conJignam
suum apcrit discipulo suo Grimoni abbati Tlieole- sanctissima vita moilem oppcliil, scpullusqee csl in
t-i.Misi, i|iii Ecclesi:e cl cpiscopn coinpassns, Fr.isni- suburbnna sancli batnrnini eeilcsia a se condita,
dum villam in clerieoruin victuni largitus cst, el B qu.i; sxculo deeimo Benedicliuis iijon.icbis assignata
cum Paulo ad Dagolicrlum priJeeliis, posscssiones est, saiicli 1'auli iiominc ac reliquiis ilUiirala, exce-
et pecunias ab eodem isiuc iinpeiravit. Necessitu- pto eapiie, quod Tbeolegienses nn n;icJii prliicipaiu
dine conjunctus fuit Paulns cuin pliicimis sanetis Caroli Magni obtinueruiit. Scriptcr Vil;c sancli Pauli
(;alli;c prajsulibns, pi»serlim cum sancto DesiJerio atquc Berlarius in llisioria eiiiscoporuin Virdunen-
Cadurcensi, qui ad dedicationeni ecclesiic recens a sium opinati suiit ipsum fratrem fuissc saiicii Ccr-
se construttic cnin per liticras iin ital {Qnesn. (om. I, niani rarisiorum episcopi ; sed conlra omnem veri-
p. 879). Duas itein episto'as Paulus aj Desideiium similiiudinem, nam sanctus Geriuanus longe aiite e
^cripsil. In prima narrat quid lecerit in gratiam vivis excesserat.
tllustris feuiiiia; Bobilaiiae sibi a Oesiderio coiiimcn-
KPISTOLA PHIMA SANC1I PAULI VIRDUNENSIS EPISCOPI AD SANCTUM

DESIDERIUM.
(Yide infra ivtcr Opcra saneti Desidcrii, lib. ii Epistolarum , kujiis Ivmi cot. 201.)
EPISTOLA II SANCTT PADLI VIRDUNENSIS EPISGOP! AD SANCTUM JDESIDEUIUM.

[Vide ibidcm, col. 262.)
Amo DOKIITSI DCL.
RAURACUS, VEL RAURACIUS,

NIVERNENSIS EPISCOPUS.
NOTITIA HISTORICA.
{¥,% Gallia Cbristlana, toin. XII.)
Sanctum Atistregisiluni Biluricensein arcliiepi- G pro Siu - Dyonisiano monaslerio, regni anno16,
scopum sepulturae mandavit anno tiii Rauracus, qui Christi G53. Exstal ejus epislola ad Desiderium Ca-
concilio Cabilonensi sub Clodovaio II aslilit ante durcensem episcopum in Collectioue scriplorum
648. Subsiripsil diplomali Clodova;i filii Dagoberti reruni Gallicarum et Francicarum, l. IV, p. ii.
EPISTOLA RAURACII NIVERNENSIS EPISCOPI AD SANCTUM DESIDERIUM.

[Vide lib. n Ejiist. inter Opera sancti Desidtrii, hujus tomi col. 2.59.)
ANNO DOMIM DCL.
FELIX, LEMOVICENSIS EPISCOPUS.

NOTITIA HISTORICA.
(Ex Gallia Clirisliana, tom. II.)
De Felice Simplicii successire bxc legimus in geiisi episcopo : c Dum adlmc sub laicali liabilu
Vju sancti Eligii, auctore saiicto Audoeiio Roihoma- cssct , Eligius, praesagus (utura prxnuntiavit. Ex
215 SANCTIIS PALLADIUS ANTISSIODORENSIS EPISC. — NOTITIA IIISTORICA. ilS
qiiibns noctc qiiadain dum consuelas orationes ex- A Ilunc Aiidocni textum a neoicrico interpolalun)
plessel, paulillum iii disciibitu requiescen^, coepil pulat Cointius : i Nam nec Feliccm, inquil, adeo
siibilo in soniniis velicmcnler s.ilagere. Quein niox ll.tgitiosum arbitramur, ul pecuni.im pro adipiscendo
cloricus excilum, cum causam visionis illius inlerro- episcopatii ad Eligiuiii miscrit ; nec Eligiuui cxisli-
garel, liujiisuiodi ab eo responsum audivil : « Nuper, iiiamus adeo scelerl favisse, «'. cum rogarii epiico-
< inquit, Simpiicius Lenioficinai urbis episcopus mi- pum iieri, qui ponlincatum palam per simoniam am-
/ graTit de niundo : el ecce modo jam Felix, qui biret. > Nulla lamen inlerpolalinnis vesligia in hac
t sacerdotio sorlitur, missos ad nos destinavit, ul narraii.iiK' deprelieiuluiilur. El quanrjuam f\ ea re-

« ojus parti solalium prxbeamus. Cura ipsis qiiidem jicereniur, quK de pecuiiia oblata pro episcopatu
« nunc loqucbar sollicili ergo nunc estute, liaud

; inserta putat Cuinlius, Eligius noi; fs: et omiiino
< procul enim sant. i Dixit, et conquievil. Ei ecce imniunis a culpa, quod auxilium pr.cbuiss^t presbv-
pnst ejus verba, cum lux diei daret initium, ccepe- tero palam episcopatum ambienii. At cura adtftic
runl rcpenle prxdicti nuiitii vestibulum dumus pul- essel laicus, ipsi indulgendum quod disciplina: eccle-
sare ;
qui illico ingressi, nuiiil.iiii episcopi mortem, siastica; ignarus fuCrit.
cuticiiiquo iia esse gesta, sicut jam F.ligiu» praidiis-
Felix suo noraine misit Palernum abbalem ad
rat. Tunc vero offerenles copiosam pecuniam a Fe- B concilium Cabilonense, quod Coiniius an. CH au-
lice pro adminiculo episcopalns inissam, nullatenus lumat celfhratum, Jacobus Sirmondua s.iM amiuin
suadere poiuerunt ut quKlpiam ev tajtiu acciperel ; ti-SS, vîlgo tamen anno 850 iribuilur.
sed prolinus ingressus ad principcni, cuncla quse
poiieranl obt;iiuil. > [Tum. V Spici/., p. 25 j.)
EPiSTOLA FELICIS LE.MOVICE.NSIS LPISCOP! AD SANCT^M DESIDERIUM.

[Vide lib. II Episl. tnter Opera sancli Desiderii, hvjus tomi col. 260.^
ATtNO DOMIM DCLI.
I
SAl^CTUS PALLADIUS,
ANTISSIODORENSJS EPISCOPCS.
NOTITIA HISTORIGA.
(V.s Gallia Cbrisiiaiia, tom. XII.)
Ex abbate sancli Germani facius episcopus Palla- C bet anno Kalendis Oot. in festo ejusdem sancti c so-
dius loliim se ecclesiaslicis iradidit disciplinis. inter- lidos ab episcopo acciperenl canonici sancti Siephani.
fuit concilio Rhemensi 6-23 et Cliciacensi an. C33. Pervenit ad annum 053, qiio subscripsil diplomali
S>ib.scripsit fragmento pri\ilegii olim concessi mona- Clodovxi li pro monasterio sancti Dionysii Paris.
sterio sancti Faronis ejusJeni sancti rogatu , quod {Ibtd. p. i61). Tiansiit ad nieliorem vitani iv Id.
habes appendice ad tom. lY Annal. Mabillonii.
iii
April. llumalus in liasitiea sancii Eusebii quain coii-
p. 752. Monaslerium sancii Juliani quod aiuea viro- slruxerat. Sedii aiinos noii xxvi , sed forle xxxvi et
runi eiat exlra urbis muros transtulit et usibus fe- inenses iii. Gasilicam sancti Slephaiii plurimis duta-
minarum accninmodavit anno Co5. Tres in eo basili- vit donaijis. Post eum cessavit episcopaius dies x;
cas construxit iii lionorem bea ta; Marix, sancti Andre» sepullui est auiein in tumiilo lapideo, uiide aiiiio
et sancti Juliani, statuilque ut in Iribus basilicis sin- 943 Guido episcopus ossa ejus extiiiii et theca ar-
gulis diebus sintjula; misâ; cclelirarentur [Diplomat. gentea inclusa super majorem aram evexit. Palladii
lib. VI, pag. i6'6). Struxit el prope niuros civilatisba- ad Desiderium Cadurcensem episcopuin de Louis co-
silicam in honorem sancii Eusebii Vercellensis, quam clesice Antissiodoreiisis in Cadurcensi aîo pusilib
luonacbis allribuit. yEdilicavit quoque basilicam san- eplstolam edidit Canisius.
oii (ienuani apud Vercisum, constituitque ut quoli- D
iiPISTOLA SANGTl PALLADIl ANTISSIODORENSIS EPISCOPI AD SANCTUM
DESIDEKIUM.
(Vide lib. II Episl. inler sancti Desiderii Opera, hitjns tomi col, 264.)
S47 213
ANNO DOMSNl DCLI
CONSTANTIUS, ALBIGKNSIS EPISCOPUS.
NOTITIA HISTORICA.
(Ex Gallia Clirlslians, loai. I.)
Constaniius iiiterfiiil concilio nhemensi sub Sun- A et Clironico episcoporuiii Albigcnsium, lom. VII
natio, anno liiJi, ex Flodoardi Hisioria. Scripsil De- Spicilegii. Sub ejus epistopaiu inclioaluui esi Ca-
siilcrio episcopo Cadurcensi. strense cocnoltiuin, cujus primus abbas fuit Robertus.
Vixit Cuiislaritius saliem usqiie aJ aniiuni 647^
EPJSTOl.A CONSTANTII ALUIGENSIS EPISCOPI AD SANCTUM DESIDEKIUM.

{Vide- lib. ii Epist. inter Opi.a xancii Desiderii, Inijus tomi col. 23S.)
ANNO t>CM!\! DCLl.
SANCTLS ABBO,
METENSIS EPISCOPUS.
NOTITIA HISTORICA.
(E\ GaUia Cliristiaoa, tom. XIII.)
Sedit Abboannos dccem, menseni unum et dies B Ciementis, in parceciam erectam fuisse. Cuni strenue
viginti ses, ut codex sancti Syiiiphoriani Mctensis gubernasset, ex hac vita migravii, juxta Coiniium
a Marco .Antonio Doiniiiic) in Ansberli faiiiilia redi- anno 707. Recenlioris vero historix Metensisscripto-
viva publicaius icsiaiiir, Coinperluin habemus et res ejiis obituin iioiant anno 700, 15 Aprilis, qiio dic
Charla Herimaniii C|iiscopi data an. 1090, ab illo sic celebratur in marijrologio cathedralis : XYll
sanclo prxsule ccclesiam sancti Joannis baptistrr; Kal. Maii Melii aancii Abbonii episcopi.
d. pendentem ab abbatia sancti Felicis, hodie sancli
EPISTOLA SANCTI ABBONIS » AD S.\NCTUM DESIDERIUM.

{Vide lib. ii Epistol. interOpcra sancti Dcsiderii, hujusce tomi col. 262.)
• Gallia.' Cliriiiinnoc credenauin , Abbo ille
Si ergo alicr ad altcrum scribere potuerit, res est ex-
orieiileoctavo saeciilo rebus huniaiiis post docein , plicatu difficilis. Forsilan 'ânisius adftonem Codoni,
aiinorum episcopaluiii, erepiiis est, Desiderius vern, l>Hsiderii coa;vo, errore iioniiiiis, substilueril. tlaiic
anno Oomiiii (iÔ, qiiadragiiita videlicel aniiis aiile- lilein erudilis judicaiidam relinquimus. Edit.
sedem Melensem Abbo conscenderel. Quoiiiodo
qiiain
ANNO DOMINI DCLI.
SANCTUS DESIDERIUS,
CADUUCENSIS EPiSCOPUS,
ET HERCHENEFREDA MATER EJUS.

NOTITIA HISTORICA.
(En Gallia ChrisliaDa, tom. I.)
Sancius DesidcriusObrege [Albige] natus ex nobili magistratus, et Rusticum, qui in episcupatu Cadur-
genere, palre Salvio, niatre llerchcnefreda, fraircs ceiisi frairciii suuin pra;cessit. DesJdcriiis vero qut
illiislrcs habuit Siagrium qui aiiiplissimus ^cs^ît in bouis liltcris a|ipriuie fucrat crudltus, adhuc ad<>-
2l9 S^NCTUS DF.SIOF.niUS CADU(ICE.NSI3 EPISCOPUS. 220
lcscens thes.Tiirarii regis (Clolarii II) officio ilrfuiuuis A fuis^c 05 i doccl MaLilloniiis, .^nalcctnrum tomo III
est;quoin miinerc magiiani piuileiitix-, aqiiilatis {ftiij. 552). CarolusCointius vero .iniioCiO; Giiillel-
ac iiilcgrilalis laiideni conseculus esl. Neque vcro inus Cave in Historia liiteraria, an. 6."i2; scriptor
reruiii leiiiporaliuin sol!ii.iluJo, sliiiliuKi co!ciid;C Vi(« sancli Dcs-idcrii ait, c. 19, euin pnifcctiim esse
viriutis ac pieialis in eo vel leviter imminuit. Mor- ad .\lliiense lerritoriui» visitanduni r>n. 17 Sigcbcrti
luo fratre Riistico Cadurcorum episcopo, cujus coc- regis, et sul pontilicatus 23. Paulo posl vero cuin
deni a,l aii. 62'J rrfernnlCointins ct Mabillon, Dago- obiissc, ex rerum serie inlelligiiur. Eniendat autcin
lierlus ffx, filiiis Clolarii II, seripsil ad .=;anclum buiic scriplorem roiiilins, et vull annum 17 Sige-
Siilpicium Bituricciiscm i piscopiun de sulirogando berli iion aimo 25 cpiscopatiis Dcsiderii, sed 21
in lociim Uuslici Dcîdiiio cjiis fialre. Prxlerea ossc illigandum. Nobis sulTiciat varias indicassc scn-
prajceptum dircxil i ail episcopos.duces cunclunii[ue lcniias, in quibiis excutiendis diu iniinorari non li-
pnpulumCalliaruui,! cadere.utdoceret, Desiiicriiini, cct. Es his lamen q\ix supra praemisimus agemlo
elsi adliuc Iaicu:n, ol) t aiigelicos morcset sacerdo- de lijislico, ubi ostendiinus aiuio ()50 iiiclioato saii-
talem conversatioiiem iion esse ali eiiiscopaiu cliim Dcfideriiiii! facluin esse cpiscopnui, liiiuet an-
arcenduin tan(|uam ncopbytum, niaxime cum acces- mim (»32, fuisse vigesiinum lertiuin ejus episcopaius,
sisset t civiuiH abbalumque Cadiircoruni i consen- B quo sancius pra;sul profectus est ad lcrritoiinm
sus. Jam vcro qiianla soUiciluiline comiiiissi sihi Albiense; paulo post veio migravit a<! superos ; lioc
gregiscustndi.ic iiivigilarit ejusqns psluli prospexe- est, vol anno eodeiii 0,^5, vel 655 ineuiite. Corpiis
rit, Bon esl facile diceie. Monxsiici ordiuis propaga- ipsius aii ecclesiaiu cjus inuuilicciitia piius iusigiii
lioiii stuiluit, iii priinis saiicli Aiiiaulii>vetus mona- opilicio coiislructani, sciliccl, sanc:i Anianlii dcla-
ttcrinin non longe ab urbe deiiuo magnis sumptibus tum, iliidem multis fulsil miraculis. Viia cjus duo-
a;ilificavit, ct pr.udiis dolavil; ad ciijus deJicatio- l.us comprchensa libris eV.i» cst primum in Gallia
iieiii iuvitavit plurimos episcopos, iii liis fa.iluiu Vir- ChristiBna, sn. if)"jH, quam a<l (lagiogiaplios anian-
dunensem,ul prob;it Desiiknii ad cuni epiîoia. Cum dand.im ceusuimu'. Si iip.-;it varias cpislol.is ad ami-
anno sui episcopatus 25, profectus essel Dosiderius cos Siflpiciiim Cituricenscm episcopum , Dadoiieni
ad I Albiense territorium patern» possessionis » sen Atidoenum Rolbomagensem Paulum Vir- ,
invisendum, ibi in nalali solo ad ca:l.'Stem patriain dun., etc. qure apnd Canisiu.ii, Aniii|. Lect., tom. V,
evolavit, condilo prius teitamenio, qiio ecdcsia' suk habeiilur, el in bil.lioilieca Patruin, loin. VIII. Ibi-
t quidquid ex parentuiii successioiie, quiiUjiiid redem ediia; suiil libro allero variorum ad iilum epl-
t;io munere, quidquid propria comparaiioiie adqui- sioliC. Inler Usserii epistolas Hibernicas una exstat.
siisset, » conlulit. £uin obiisse xvii Kalendas De- C scilic^jt, deciina, quae csl sancli Galli ad sauclum
ccmlirisin confess» est apud oiiines pene scriplores. Desiderinm.
De aono vcro morlis discepl.iiur. Annuiu hunc
VITA SANGTI DESIDERH,

C.^DURCENSIS EPISCOPI ET CONFESSORIS.
IK» iiis. exemplari V. C. Antonii de Vjon domini dHeronval, in snprema regiarum nlionum curia audiloris doctlssimi
iitipie liuLnani^siiiii.]
CAPUT PKIMUM. sit, nec non et apud Massiliam judiciariain potesta-
Igitur Desiderins Cadurceiisis episcojius Obrege tem diu exercuit-

Galliarum oppido oriundus fuit. Ihec itaqiie civil.is Desiderius vero summa parentum cura enntritiis,
In cxtreinis pene Galliarum linibus sita ; rcgionibus lillerarum studiis ad plenum eruditns esl : quoriim
quippe Aquitaiiiaruin cxlrema, liaiiens a meridie diligenlia nactus est, post lilterarum insignia studia,
provinciam Narliunensiu). In hac crgo pareutibus Gallicarumque eloquentiara (qua; vel lloFentissima
lionestissimis, et apiul Gallicanas familias pne cxte- sniit, vcleximia, eontuberniiregalis adductis indedi-
ris generosilalc oriiatis, Desidciius exortus est. Pa- gnitatilius), ac deinde leguni Romanarum indaga-
lor ejiis Cliristianissimus, voi abulo Salvius, mater lioiii sluduii, ut ubertaifm eloquii Gallicani nito-
vero ejusilcm honcsta, Harchenefreda dicta est; r^mqiie gravrtas sernionis lioinaua leniporaiet.
fiatres siilem ejus, RHstieus et Siagiius, cum dua- CAVUt' U.
lius sororibus aderaut : quarum uiia Selina, alia vero Lo auteni tempore Tcudcberlum regem jam inter-
dicebaiur Avita : c qnibus Rusticusa primis pulerta- emptuiB, Teudericuiii a;.|ue defunctn:n ; Uruncchil-
tis annis clcricus faclus, archidiaconatus officiuiii in dcin quoqiie quorumdam cquorum pcdibns irretitani,
«rbe Ruiena et abbaiia^ sub Loihario rege admi- ac male discerplam audivit. Lothaiius autcin paler
nistravit; ad ullinium pontincaliis dignitateni in Ca- inclyti Dagoberti nionarchiam regni solus tenebat, a
durcina urbe enieruit. Siagrius, posl diulina palatii quo tres germani, id est Rusticus, Siagrius, et Dcm-
Francorum niinisteria et faniiliaria Loiharii rcgis derius, noreiitissime enutriti, summis dignitaiibiis
contubcriiia, cumilatus dignitalem apad Albige gcs- pricl.ii suiit. Kusticus (ut pratfati siiiniis) abbaliani
321 V1TA S. DESIBERH. 223
Palalini oratorli, quod regalis frequentalur ambilio A mins eam moilis consolari sluduit, postqiie rcgrcs-
fl arclii(li2Conatus officium gessit. Siagrius aulem siis ad palatiiim, orficium sibi ciimmissiim streiiue,
Massilix giibcrnacula ei Albiensrum comilaluin anuis ut co^perat, ac snlerlcr proviJit.
plurimis administravil. Siib ejuidem ferme diebus, anno transaclo \\\\y

Desiilerius vero minor tempnre, sed non inlerior Lotharii regis Ruslicus Desiderii gcrmanus arclii-
digiiilate, sub adolesceniisc aJbuc annos ibesaurarius diaconatiis ofliciiiin inurbe tlulena suscepil. Siagrius
regis vable slrcnue se accinxil. Deniqiie qnaiiliim quoqiie hoc lenipore comecie indeptus cst. Sorlitus-
regi propiiis, tantimi familiarius iiilKcrebat, et inlor qiie in matrimoiiiuin illiistrissimam piicllam, Albig^t;
• ii.i-viis el prnceies lauJalpilitcr iiimis aJnlei-cen- indigenam, noiiiine I!arlulenain, qu:c deviitain dc-
liain suam gercbat ;
quaiitumqiie xlale crcscebat, nium vitam gessit, ac iniilluin ciga ecclcsias slii-
laiitiiinse in liinoreclregisfiJelilalc roborabat, cujus diuni impcndit siiper (/«Wt-m iiirHin, et omnem prope
ntilitalis, snblililalis, alTabilitalis, argiiti:cque saga- facultatcm cccle iis delega\ii, qiiod ct jugalis ejiis
ciaiii si per siiigula vnluero cxponere, dclieiil me anlca jain per tesiamenti sui paginain fecisse mani-
tcmpus narranlem ; tanla enim humiiilulis et scicn- fctlalur. DesiJeriiis virn inier exercilatissimi palalii
li c graiia ornab:ilur, ul iiiultos supcrart t aKiiies, ministeria sediilo Deo vacans die noctuqiie oratio-
pluresque prtiret coxtaneos : ei licet ad plenuin g nifms insistebat ; habcbat cnini amicos bonai lidci
lillcris fueril erudiliis, insignem tamcn ac rnbiisiis- viros, Paulum scilicet, Arnul, luni, Lligium et Au-
siiiiuni naliiralcni haliuil uajîstruiii, propriam con- doenuni, qiiorum exeinplo atquc horlatu assidiic
scieiiliani. Iii aiilani banc siib Irequcnti^-sima pala- seinelipsuni ad mcliora subrigciis vitain suain iii
lii opulciilia dcgci :il, scd cantelaiii monacbi propo- incHus prnpgahat. Iiiterea rcx piiis et mansuetiis
siluinque non aniiiiebai. Lasciviim sanc, volupia- L(H.bariiis debitum iiatune tcrmi.ium implcns, ac pa-
tcsquc ssecun evilaliat, iit niirnm in inoJum scnipcr cilice aliiens, jiagnbertuin filiuiu in priiicipatii rcli-
spcr eret quod scmel coniempscrat. qari, a qno DcsiJerius lanta f.iiiiili:iritatc rcteiitns
Delei tabat nainque cum jugis labor, iiequaqiiam csl, utainjlinri dignilate qiiain iiiJeptus fiieral, pn-
coiisiderans qiiid aiii malc facereiit, sed quid boni ip>c tirrlUT; siqiiiJem Jiiigcbal euin icx, qiiia li0V(T:it
facere debcret : semper enira sscculaiium consnriia eom strenuum virum et sibi fidelem, ct in Dei li-
itndiose fiigicBS, monachotum ac rcliginsorum dclc- mnre esse jam soliJatiiiu ; ipse aulcm oflicia sibi
ctabatnr eloquiis, pravorum contubcniia dcclinans, commissa ita providcbat, iit et in icge (idelitatcni,
linmilium Juitgebatur ratcrvis. Itcin in L)eo maiiciis et in D(-o graljam conscrvaret; 0)Hilciilissiinos qui-
s<'inper pcr bonam el inalam famaiii, ncc lauJe cu- dem thesaunis summanique pabilii siipellcclilcin
jiisquani exlollebatur, necvLluperalioiic iVangebatur. C hujns arlritrio rex Dagobcrtus commisit, ad cjus
Uabcbat ciiim lemperamentum in prosperis, pation- o1;tuluni dala rcconJcbaiitiir, aJ ejiis nntuni danda
liam in ailversis, tenebat simplicilaleiH cnluiiikc;, pmfercbanlur; imilti qiinqiie episcoporum, ducum
iie cuiqu.im macbinarclur dolos, baliebat ct ser|y;n- ar dnmcsticornm sub ala tiiitionis ejiis degebant,
(is 4)&lQliain, iie alinrum siipplanlarelur insidiii^; multi iiobilium sibi cuin gratificare gaudebant;
inagnuin prorsus liabens ingcnium el facile losiue- regina autem TNântbildis uiiice eum diligcbal.
liatiir et pure, ticiUtasque ipsa et ipuiitiis iiiixli CAPLT

IV.
prndentix erat. Cuiii vcro qiicmpiam fcprvoruui l»ei
Kfs, iil dictiiin cst, cujiiosns ei tbcsanros, pbi-
rniicionaiiieni auJiret., nnnquam satie.baliir aiiti:eiidi

rcsqtio a:dcs iiuillaqiie :iula! iiilentia roinmiscrai;
cupidinc., sed, ul sciiplum cst, uUiUiis scientiam ipsc aiitcm nmi arrogaiilia exio'li;batur, iion aJducia
uddebat ei dalutvm ; ci.qitasi oIcmui naiiim r adjii icus, froi;tc ciKCvns aul contubcrnalcs sporncbal, sed om-
ii:a>oris aiduris lonicuia aapiubal ; Jic luil eiiim :
nibus se niiniinuivi juJican-; iii ainorcm sui cunctum
ibibcanl sxcularia miiiistcria siia iuipcJiiiieiUa., palatii orJiiieiii traxeral : crat qiiippc b!:iiidiis iii
eloqiiin, lione.-liis aspcrlii caiitns in verbo, pro-

iHi//i euUm aUliwiere Domino bouuin lil, ponere i:t
iii ,
viJus iii consiiio. Inlcr ra.'tci'a auiiiii cxerciiia nimis

1» Domiao sjiem m-eam.
Talia rudimanla DtîJerius nuntiab.it. buiiiBmoJi D "'iscncors, ac benignuscrat ;

couslanliam iii Dco ta-
cxperientiam iiitcr pomp.is s:oculi Cbiii.-.ti liTiincii- '«"' habcbal, ut noii soliim coxtanci, scd etiam iiia-
bisgercbat; niagii:c virlutis qui lalia {uibiiit riitli-

jores natu eum rcverercntur, ct aJmirandu prxfer-
qualis exercilatus crit?yii:c pi;ias reiit. Ip-c aiitem in omiiibus caiite salis progrediens
iitenta, iniles
fiitura Dci jiiJi ia ct distrirtam cjiis disciissioneni
ventura octas capiet bona, quai>dn piibcntas, qiia
i iud boniinuin genus proclive in viciis irabitur, Cbri- fiiriniJ:ibai, seinperque mentis oculo» ad bona xierna
blianam niililiam bajiilare aspira'al^ conlcrebat. Cum litillatio carnis mgcrel, proponcbal
sibi aJversus rarnis arJorrs fiituros supplicii ignes

CAPUT III.
sicque meiiioria ardnris fiitur.i' gebennee ardorcm
Duin liis ergo exercitiis pollcret , inintiiis euni exclii teliat luxuri.c, sciciis scciptiim : JMIiit esse for-
perculit, patrem eûs Salvium ab hac lucc migrasso liits qiti vincit riiabatiim , tii/ii/ iinhtciltins qui a carne
ci licet esset nieiile forti^simus, ab b;ic taiiiin caiisa superalur. Sciib.it eiiiin l'oiiiiiii Jictiini : Beali muudo
vebe-uenter se afdixit ; nec niinus dc piissinnc geni- c.orde , tpioniam ipsi D um vidcbiail. Sciciitiain quo-
Iricisdcslitutioiic, qiinm de patris abcessu cuiidobiit. que Scripturarum salis amabal, reminisrenscUiiis-
Ex icgis taiiicn permissioirj profuttus aJ maticia daiii sapicntis sententia; : Aina sciciili:im Scripiura-
224
203 SANCTUS DESIDF.RIUS CADURCENSIS EPISCOrUS.
valdc promulgavil pr.xcerla, oJcu
,um, et cvnh vilia nou amabis. Noveral el ilUul qnoA A commola lerribilia
Quis gloriabiiur „1 alii (ibiriiiicati , alii inlerempii , alii exsilii» «iain-
per qii.iiidaiii sapiciilciii dicilur :
nal!, cliam perpel'i;e ob hoc serviluli adilicli

castum sc hnbcrc cor ? Aslru non sunt muudu in con- alii
suiil, sic (iiioquc ul iiunquam in scinpilerimin ail li-

tficciu Dei, quanto magis iios, quorum vita tematio
csl?
berlalis siatum merucrint pervenirc. I^cverendissi-
Siiinmopere enim varia Scripturarum prKcepta de-
mus auteni Ocsiderius, licet inlolerabiliier sit dolore
ccrpere studebai, ut futurus sacerdos plene prius
demuin posscl docere, ct ratioiiabilem percussus, ut in morle germani ipse quodamniodo
di-,rercl qiiod
vidercliir morlein subiie, fortissiino tanien aniino,
liosiiam olferre prscavebat folerier, ne aui lingua'n,
el valde accuralo beatam matrem sluduit consoliiri,
»(it aures habcrei pruiienies, ne aui ipse deirahercl,
ne amissione fllii niodiim Chrisiian.e rcligionis lu-
aiil alios doiialienles lilenler audiret, Salomonis
Cum deiractoribns ne mi- gendo cxccderet, asserens eos qui in Clirislo dor-
(Jictuin s;cpius revolvons :
scear.i, quoniam reiienle vcnicl perditio eorum ; iioverat miuiil non esse lugcndos, sicut Apostolus admunct
dictuni 0"!;iis ^ni fi;fi( pcccatiim, aer- dicens : De dvnnientibus nc cantrisiemini sieul el c«-
|ilaiie illu.l :
non et illud Apostoli Omnis qui leri, qui ipeni non liabntt. ll.irclienefreda auleiii, pia
vus eit pcccati, nec :
ex Dco natus cst, et omnis qui [acit pec- gcnitris, teiierriiiio xalde TnecluDesidcriunidiligebal,
fncil justiliam
enium ex tliahulo cst, ct (iiiod non expedil npprehenso B quem crebrai orbilates tibi feceranl j:ini charioreni.
aiatro respiccre post terijum, qnod stadiiim cs! hsc siijuidem sanctissinii jugalis Salvii aniissioiie llliorum
vila morialibiis, fiitura enini hic conlendiiniis, ut conliiiuabalur luctiis : h:cc f.utem crcbras ad eum
quod non est nobis colluctatio epistolas dirigens pio studio filiu;n coliorlatur ut coe-
alibi corimeinur, et
pta perliceret, ut omiii ctistodia cor suum corpiisque
adversuf caniem et sanyuincm, scd adversus potcstates
quoqae tervaret, prsecepta Dei toto adnisu cuslodire cooten-
el principalus harum lcucbrnruin. Meiidrieral
qiiod beatus Petrus in Epi-tola sua inlVrt : Sofcrii deret, quarum excmplar apud nos habito testaiiiento
memoriac grata; lnijus pagella inserendum credidi,ul

estole et vigitate, quia adicrsariis vesler dijbolus tan-
devoret, ex his advertalur qualis fuerit niatcr, qualeque pro-
t,uum leo rugiens circu.t qua:re.is (,^«»1 cui
His incitalus stimulis ad om- posiium tenere liliura vellet, quarum texlus ita 8«
resislite (ortes in fide.
iiem actuin ad omneni incessuin, Dei flagitabat babei.

,
CAPUT M.
aiixiliuin, ullandem posl carnis conflicium merere-
c Dulcissimo aique amantissimo ITIio Desideri»
lur perveiiire ad bravium , et perfrui prKuiio sempi-
llarcbenefreda. Inimensas omnipolenti Deoegigralias
lerno lumquim lapsuro per Kvum. ilaque honeslissi-
qui dignatus est Iriliuere locum, ut lilteras meas ad
nio Salvio, ut diclum esl, jam defuncto,
geiiitore
C dulcediiiem tuam dirigere deberein, per ([uas lan-
(ratre quoqueSiagrio in fascitius constitulo, Rusiiciis
luin salulo quantuin viscerum meorum exigit pleiii-
gerraanus i-jus episcopalnm Cadiirca; urbis adipisti-
ludo, ct rogo Doniini miseiicordiam iit mihi de vila
lui- : decesserat enim ipso lempoie Eusebius prae-
etbona coiiversatione tua afflueiuor jubcat bctilicari.
fati municipii antistis, (|Hi siiccessor in episcopatum
Te vero duicissiinum milii pignus moneo, ut assiJue
Ranctx iiienioria; Ursirini fuerat. Desidorius aulein
boDiiiium cogiics, Deuiii jugitcr in mente liabeas,
sc.lule in palatio serviens, ac lhes;iurarii ofliciuin
mala opera ,
qiia" Deus odil, nec conseniias, nec fa-
gcreiis quolidie vitaiii suam ad aiigmenlum melioris
cias : regi sis lidelis, oontuibernales diligas, Domi-
piopcili iirovelicbat. lii anno aiiti-in septimo Dago-
num boniper anies et limeas ; ab omni opcre per quod
lii-i ti regis pr;ediclUo gfnnanus cjus Siagriiis, dum
Doniinus offcndilur, sollicite lc custoJi, ne aios in
Massil.aj adniinistral.oneiii procuraret, Deo jubeiilc
nialis provoces pro tua inal* vilac inslabilitato; quare
vilam linivit, pro quo re\ Diigobei lus gravi ma?rore
nulbini occaîionem vicini vel pares habcant per quam
p rcussus, solcrtissiiiiiini Ocbiileriuni loco pr;cfeciu-
dclrabere tibi possinl, sed magis bonam conversa-
r.c ejus siibrogaie tcnsuii. 1'rofectus itaque Massi-
tiiiiiem tuam videntes glorilicent Dominum. Reeor-
liaiD pr.epositi adniiiiistralionem vigilanlcr exercuit,
rcgrcbsus miniblerium sibi iiijuncliiin

daie seiiiper, quod Deo pro vobis spopondi, et
hli,
aique aulaiii
^ iJco cuni limore semper progreJere, de c;ciero tan-
(iiimi ciiin sulliciludine providil : sed quanluui pia
luin, lc, dulcis flli, saluiarc prxsunio,quaiilumcordis
ejus geiiiirix babuerit liictiim, quanliimquc vciieia-
iiici coniiiict plenitudo. >
bilis Desideriiis pro fralre fucrit ainictus, inconve-
« Dulcissimo ac desideratissimo filio Desiderio
nieiis iiimis esl pcr singula volvere; uinic iiileriin his
Ilarchencfreda. Oiiiiiipuloiili Deo inimeiisas ago gra-
umissis su-xepla prOM-iiuîiiiur.
tias, quod se locus opportunilalis deJit, ut parvilatis
CAPUT V.
iiica; apices dominaiioni vcstra; dirigere possim. Co-
Snbsequente it:iqim lcnipore, ei siili iisJem ferme giioscile quod vos in Dei iioiiiine prospcre agere
diebHS, fiiiieiiie aiino septiinn regiii D:igoberli, ct in- cupinius , siciit oporict pro vobis assidue orare
ci|iiciilcoctavo, lliisticu^ episcopns catlieilr;c Cadiir- proinde profusissimam saluteni persolvens supplico
ciiiK pra;sideiis, scptimo aulem ct eo ainplius anno animo ut nostra opera, nosiras orationes jiives, et
pontificatus sui adminislralo , a pcrliiiis et scelestis quantum poteslis, semper animx profectum elabo-
incolis iiitereinptis est : ob quod coiiturbalio magna rate, chariiatem circa omnes lenete, casiitatcm su-
lacta cst in EcclcMa, non soluin in urbe Calurca, scd pcr oiiiiiia custoditc, cautelam in serinone, in umni
eiiain iii regis aula , siquidem vehcuienlcr ira /ogis opcie balicic, ct si iorte aiiquid mali acliiu) cst, cilo
225 VITA S. DESIDERII. 226
cniendaie. Epislolam vero, quam anle tcniprs vobis \ quos viia laiubbilis et moruin probilas vcl genero-
(lircxi, saepius legile, et aniiiio lenele, ac toia nien- silaiis nobililas alliilit. Et quoniain viriini illusliein
lisainbitioiie tenete, ut proiiiissio mea de vobis apud Desiilerium thcsaurarium nostruni cogiioviinus reli-
Dominum per vos, dulcis lili Desideri, impleatur, gioiiis observantiam ab ipso pueriiix sux' teiiipnre
quod prxstet omiiipolens Deus, qui est super onmia iii oinnibus cuslodirc, et sub habilu sxculari Chritti
benedictus. De coiitlitioiie vcro pairis vestri magni miliiem gorere, ac mores angelicos et sacerdotalciii
abbatis, unde anlea tam ipse quaiii nos vos rogavi- conversalionem habere, ul non solum in contiguis,
mus sic perinsislite ac ut saiictorum luit intercessio scd eiiain iii longinquis legionilius fama boniiatis
maximam vobis niercedcm apud Deuiu acquirat ct ejns evulgata crebrescat ; ideo credimus eum nieriio
in xieinam vobis rcliiliutioiicm ipsa merces octurrat. ad sacerdotiura debere provehi, quem sioul (lixinms
De speciebus vero, quoe vobis in palatio sunt neces- ornatis moribiis videmus jugiter ad coelestein patriain
sarix', nobis per episiolaiii vesiram signilicate, et anbelare, et dum civiuin, abbatumque Cadurcorum
continuo iii l)ci noiiiine dirigeinus : de prosperitale conseiisus lioc omniniodis expo^cil, ul eum episcopum
etiain veslra nos celerrimc ccrlilicari jubele et valcle habeant, ct noslra devoiio similiter consentii, absquo
in Domino. lluiiu propria : incolumes vos Domiiius dubiu crediinus nulu Dei id fieri , ut dum satis noliis
custodire, et bxredes regiii sui pr.eparare digiie B est in palalio nostro necessarius, ipsi nobis quudain-
tur. I modo viulenliam inferaraus, et eum ab jedibiis no-
< Seonper desideiabili et dulcissimo lilio Desiilerie stris pnifectu, veslro procuremus; sed dum nobis, ut
liarchenelreda, nii.sera inater : jam credu tilii nuntia- diximus, cuin et ab xdibus nostris auferimus, quibus
lum esse qualiter duicissimus gennînus tuus donii- regiones et regua a Deo suni comiuissa, (piamvis no-
nus Kusticus episcupus a perbdis Ecclesioe iii- bis inferamus dispendium , lales debeiiius procuraia
colis interfectus sit. Propterea , dulcissime iili paslores, qui secundum Dcum et aposiolica dicta
«lura et pater tuus jam decessit , et Siagrius trater plebes sibi a nobis commissas dcbeani regere, unde
iDus hinc migravit , tu virililer isiain causaiu Dobis inerces amplior possit accrescere. Uu^mobreiii
perseqiii facias, ut grande exemplum per boc ilat. juxla civium pelilioiiem, iiostraiii quuquc concof-
Ego infelix matcr quid agam, cum Iratres tui Jam daiitcin in omnibus voluiit;.lcni decernimus, ac ju-
non siiit, si lu decesscris, ego urbata absque liberis bemus, ut adjuvante ac chimanle laudcs ipsiustlero
ero ; sed tu piissiinum pigius, mi dulcissioie, sic te vel populo, vir illuslris et verus Dei cultor Deside-
jugiter prxcave, ut dum sulatia Iratruin perdidisti, rius pontifex in urbe Cadurci debeat consecrari, et
te non perdas, ut, quod abslt, iii interilum vudas. nostia clviuiiique volunias, qiiod decrevit in omni-
Cave semper latam et spatiosam viam, quu; ducit ad C 1,^^^ j,, Dei nomiiie pcrliciatur, et pontificali bene-
perdilioiieiu, et temetipsum in via Dei cuslodi ego diciione sublimatus, dum Chrisio propilio vere ac ;
prx nioiio dolore viiani mcam amiiteie. suspicor. Tu religiose proliiemur quod vita et conversatio ejus
ora ul egrtdientcm aniiiiam ille suscipiat pro cujus digiia el probala ab universis habeti>r pro nobis et
amore diu nuctuque suspiru. Ego Dudenuin ad te pru uiiiversis ordinibus Ecclesia; dcbeat esorarc et
direxi per queni uuinia i-cire poleris qux erga nos acceplabiles Deo bostias studeat oflerre, quia ex hoc
:)guiitur, quem cuiu oinni velucitaie rcmiiiere festi- viiain nobis loiigiori aevo au( lore Domiiio credimus
iia ; incolumem te suprema gratia tuealur, lili. > propagandam si ille in sacerdolio eligitur et subli-
CAPUi VII. maiur, qui pro nobis, vel pro vobis sibi coinmissis
Jam vero, ut dicluin esi, interempto Kustice Ca- securus anie Iribunal Cbristi preces olTerat, et in fu-
durcx urbis episcopo, consensusregis el civiuni pari luro jiidiiio ut culpas excuset peccatorum assistal.
in episcopatum D siderii aspiravit. âm
seiiteniia Uua de re prieseiiti auctoritate decernimus ut sxpe
licet suggeslio civium ad prjesules et principes jam dictus Desiderius episcopatum in Cadurcensi urbe
prxcesserit, rex lanieii pro Iioc amantissima el valde pricscntialiter suscipiat , et Christo propitio ejus
ambienda prxcepta dedit, in quibus perspicue agiio- leinporibus leneat ; et ut lixc deliberaiio voluntalis
scilur,vel quam ob rem liunc rex diligeret, vel quam D „„sir;E lirinior habeatur, manus nostiiE subscriptione
dc eo a;stiiiiaironem liaberel : tale iiimirum de illo rex subter eam decreviinus roborare. Crodobertus obtu-
civibus el episcopis cuncloque populo testimoniura lit, Dagobertus rex subscripsit. Data sub die Idus
dedit ut juie plebium testimonia regii oracula prx- Aprilis, anno oclavo Dagobcrli regis.
cellerenl ac prxvcnireut. Cujus epislolx exempla- CAIIJT VIII.
rium necessariuiii huic operi inserendum pulavi :

IiidicuLis Dagoberli regis ad dominum Sutpitium
episcopum.
textiis autem episiolx iste est.
Doniino Sancto el apostolico domno Patri Sulpi-
« Dagobertus rex Francorum episcopis et ducibus,
coiistituto. Con- tio Dagubeitus rex, Deo et veslrse SanciiUti credi-
cunctoque populo Galliarum finibus
s;igaci indagalione mus esse comperlum qualiier lidelis nosier vere il-
decet clcmentiain piiucipatus
lustris Desiderius thesaurarius nobis adolescentiaj
prosequere, et pervigili cura tractare, ut electio
tempoie lideliler deservivil. Nos devotissiiiiara ac
vel disposiiio nostraDei el homiiium voluniati dc-
nioiiasticam conversalioneiii ejus habemus bene coin-
beat concordarc, et dum nobis regiones et regna
in
noscuntur perlain ideo nos cognoscite laliter decrevissc, ut

poteaate ad regenduin largiente Domiiio
:
commitlaniurpnvilegiadignitalum, in civiiale Cadurta, ubi germauus ejus domnus hu-

esse collaia.illis
«27 SANCTUS DESfDLr.HJS CADURCENSIS EIMSCOPUS. 228
'^ gulis virlulibus eminebal quasi ciTJleras non babe-

siicus pnrivii, in k)cu:n ipsius lionortm opiscopatus ,
iii Dei iioniiiie ilcbeal aecipere, quia divina iiispi- ret; si(: pr.tparabal se quasi quoiidie nioiiiurim),
ranlc puieiiiia lalis noslra Jevoiio nianet, ul eos sic neiiipe vivcbat, ut non eimi ah oialione somn»s,
quos nioribus ornalos, et sanclis operibus ilediios iion a leclioiie salurilas revocjrol. Quis iKtqnam fle
perspicimus, sicnt esi iste Hlelissimus Dei ct noster eo, quod di-ipliceret, audivii? quis amliens crcdidiiT
Uesiderius, hos ad episcopale culmen provehere de- quis eo iii lide firniior, in op re [iionijaiop, in ora-
beJnius, quia sic decel regiani cclsitiidinem, ul quos lione potior, in tharilate ardeiilior potuit iiiveiiiri '.'
cognoscit iii Dei liinore conversap», el fiJeiii cjtho- Ab ipso quippc cxordio cpiscopalus sui in viliu
licam integie cuitodire, vel evangelica pnccepta e.xslirpaiiJo, aiiiino |ue rccuperainlo oinne studiiiiii
omnimodis ad ponrificale olficiuin slodeat promo- dedii, ubi iiislanti^sime desuilansin opere sine inler-
vere. IVoinde dum vos aichimetropolitani sciinns niissione dies con4ir.uabat, ob hoc vel maxime scm-
lenere praênles apices cum debito salutatiotiis olfi- per aliquid operis laiere sliuleliat, ui quoiies iiiimi-
cio Alniiiali vestrac studuiiiius destinare, pelenies, cus euni pulsarei, nunquam ab opere iiivcnirel olio-
ut aJ eum bcnediceiidum properarc debeaiis, et lit- sum, sciens scripium esse quod otiosi/i/s inimka est
leras ad comprounciales fraires vestros dirigatis, ut ammw, el Apo.>toli esse praeceptum, quod qiii non
el adessc deboaiit, ut caiionice, et juxta aposto-
illi
" operatur noii manducel, et inveiiit alilii es^c scii-
licani inslitutionem sub vestri prsseniia in sarcia pUiiii, in dciidciiis esl omna o/iosiis ; vagalur enioi
Paschalisolemnitale poniilicali benedictione deheat perniciosis quisque cogilalionibus, inde ipsi etiaiii
esse consetratus. lllud eiiam anle omnia supplic-i- aposluli manibus pyopriis taborubanl, ne qucm grava-
inus, ut iios iii sanctis ac Deo placiiis oratioiiibus renl, sed magis habcrent tmdc rcjTigcrinm Iribuere
veilris D"mino comnicndotis, ei ad explendum hoc possent. Torro induslria sua .•cJificavit et prope ma-
iieguliuui iiullain moram faciaiis. Quod vero indici- liem ccclesiain domos geiiiiiias, ulrasiiiie duplisai-
nius, maiius nostra subscriptione, ul mos esl, decre- cubus libratas, fenestris cbliquas, stalis coiitiguas,
Timus roborare. Dagobertus res subscripsit. possessioiie conjunctas, compondiu con^ruas, socias
CAPur IX. oratoriis, ornatas aniis, qiiailri^que muniias, mir;e
Ilaque rogis proiiiulgata senleiitia ct civiuni con- uiagnitudiiiis mirj; |iie di^posilioHis conipactas, (\»as
eligilur, daia- super ripam Oiiis lluvii c.xstrucns, pra;cipuumque

»ona voce Desiilcrius ad episcopaiuiii
i|ue, ul supra dicium esl, auctoritate ad Sulpiiiuni aique exiiiiium post facluris coiiipciidium prsepara-
episcopum, qui meiropolitaniis divit acJificavit eiiain ullra aniiiis ripam in aspec.n
Biluric;c uibis :
ipse cxieros fratres comproviiiciales prx-dictarum xdiuin basilicam lorma conveiiieii-

gnoscebatur,
consecrationem venerabilis Desidcrii iiivital tissime
•'- cumplaiii, scilicot in loco quo gerinanus ejus
ad
episcopus sub anno ociavo J)agi>berti Rusticus qiioiiJa.ii fuerat iotcreiiiptiis, quam mira-
Fattus iiaqiie
biliter perficiens hunorein B. l'elri apostoloriiin
regis lemporibiis pii^simi lleraclii imperatoris, qua-
iii
quaiitumque proeslilcrit, non principis dedicavit. Terriv quoque redditi»s et non-

lem se Deo iiiinislruiii,
enim ac nuUa c.x suis f ciillalibus eiJeiii iiidulsit. Ali.iin vero

esl nostr.o facuJlaiis evulvere. Driiiia illi
pnccipua cura luii de Dv-i piacepiis nihil praHeriie, quoc extra muriitiiiiiem in valle qua Vilariago vel
humililatc jactautiam supciare, benignitale iiiviJiaiii Spiiio lendilur , rcdilisaiil basilicain in hoiiorem
sulluiidere. Deiinle ut liullam obsceni in se rumoiis sancti marlijris Juliani [undalam, quam cum terrte
fabulam Jare, in.llam occasionoin pro quolibel mudo contpendiis nionasterio suo deJit. ilulificavil etiara
nerniciosisrelinquere stuJuii, siim;i operc subvenire aliquanto procul a majore ecclesia sub iiiiervallo
pauperibus, visilare inflrnios, foiiso/aii p!(s!//(m mcs, liium doiiiicilioruin olegans oracuiimi miro opere
gaudere cuni gaudenlibus, flcre cum flcnltbus, oiimi- miraque volulioiie cousliatiim, quo loco dum lueiis
bus se omiua {accre, ut omnes [aceret salvos. Eral desiJeraiitis ita ingrediens rcfovctur ac si pariem
cniiu caecorum baculus, esurieniium cibus, sitien- paradisi sc oc(upasse gratuletur ; i|ui locus lain sua-
lium potus, miserorum salus, solamen lugenliuin ;

q vis, taniquc jucuiidus exislil, ul oliaui nolens in coii-
frequenier in ore facta letlio, sa'pissime Cliristi cral teniplatione ereclus illic orare cogatur. Non ibi ccc-
invucaiio, frequenter liumi inbtrciis ct nexK cur- iium horrorem, uoii venlus fragorem, non giÎu iii-
pore, mens erecla ad Duminum. Viain, qua spiriiiis fe; t rigurem, iioii calor angustiam, noii soIiluJo ace-
lendebal, nions:rabat; rumigeiulos clericos saiii'. ol diam, non iiiquieludo gignil mulesliani, el liunc iii-
gloriosos, et palpantes adulatores quasi bositm lu- biloiiiiiius lareiii in lionurem B. confessoris Marlini
giens, sola siinplicia et pura contubeniia amplecla- vuluit consccrare; mulia etiam sub aliis coiiipeiidits
batur. Pauperibus vero etfratiibus refrigeiia suin- secutiiris post fratribus pncparare sluJiiit. Prsetcr
ptuum ita providebat, ul iiiilli nihil deessei. Si pu- civilatis Cadurcu; 0|>era caslellum quoque CaitiiT. uiii,
sillanimem vidissei, consolabatur ; si in Dei amore quoJ aiitea nuluin pciic ac e.xigiiuin vidcbatur, co-
servientem, cohoriabalur adsl :dium ; tujiis lotiiiio, pioso opere conspicanda liuaJaiii iiiunilione amplia-
insiar fontis purissimi dulcis manabal ac placida, Ml, erevil, ac nniiavil, quod sagaciter exstruens,
ipsumque gcniis eloquii ejus purum erat ac nitiduiii, iiiulioque ibi labore desiidaiis, ecclesias, domos.
pulchrius, nibil dul- porias, tu^res niuroruni ambilu ac quadiatorum la-
adeo ul eo concioiiante nihil
cius, ttiLilquc jucundius credcretur, iia eiiini in siu- piJuni compaciioae munivii, lirmumque ac solidum
m VITA s. DESinERII. 03f,
ail posteros pervonire (lecrevit. Jani vero in alia.is A anxic, ac vcliemcnler saiagcre, qiiem episcopus cer-
ecclcsiic iiiinisleria tlici non poiest qiiantum se fuiSe- neiis iiimis anxie palpilare, fesiiiianli r valde vinuiii
rit, quanlaque fecerit, quani nunierosa, quani pul- servis suisafferre niandavit, quos scilicel anxioscur-
clira, quamque nilentia, que bodie constare mulius rere pr.cccpil allalo igitur viiio, nullatenus honio
;
puto iiituenliura ociilos judicare, q'jam nostro ser- ori suo applicarc permisit, sed longe rcpellens giit-
monc cxponore. Qiianlus sit in calicihus decor, in lam aqiioc thmare coepit ; ciimqne aqua fuisset al-
distinctione gcmniarum nec ipsos inluenliuin obluliis lata valde inliianter cyaihum |jr»ripieiis deglutivit,
facile dijudicare rcor ; fulgenl quidem geminis auro- ct cum ipsa ut iia dixerim hausta, statim occulio
que calices, promiaent tiirres, micaiit coroii i , can- Dei jiidicio in terr:im decidciis, spiritum exhalavit,
dclabra respleiidcnt, nitel pomoruin r.itundilas, fiil- moilciiue fubito |.rrcveiitus obriguit. Ex quo faclo,
get recenlarii ca;Iique varicia'!, ncc dcsunl paienx cunrti videiUes nimio timore pircussi causani
mor-
sacris propositionis panibus pricparalce ; adsuiit el lis hiijds saiis mirahanlur attoniti. Dcsiderius autem
statarii cereorum corporiL-us aplali. Ilis omniliiis occultum Dei judiciuin gloriGcaiis, alque ex hujiis
crux alma ac picliobisîma varia simul ct caiulida inlerenipiioiie nialcriam sermonis axsumens, mulla
arcubus appensa, sanclique siiperjecla fulgetris. Ilsc salubria iniiltique lorribilia pnscntibus concionatus
sunt opera Uesidcrii, hac uionilia illiiis spoiis», boc ^ est, asscrens maiiilcsle quod miiltum essent me-
studium pnntificis nostri,hoc cinoluinenlum pasioris tuc.ida, cunclaque iiicomprehensibilia ejus
coiisilia.
egregii, in hissedulam studiîm impeiKlil, quod dum proponens quoque bujus viri iiiierempiionem, quod
paravit Doiuino quidem honorem, sanciis auteni ve- quainvis summo ipsi lonalu, siibliliqiie sluJio .-«qu.-e
iierationem, et sibi proviilit mercedem perennem. pcriculo exiincre tenlaveriiu, iuillatenus tanien pni-
CAPllT X. posito morlis terniino stiblrahere polucrint hhic ;
Sub ejus quoque tempore res accidil non mcdio- .'gat uniisqiiisque sollicilus semper siispectus qiiasi
criter slupcnda, siquidem nonnulla ita in hoc sxculo sub oculis Doiiiini debcl convcrsari, dum qua; illuiii
niortis seiiteiilia pr.cvenial nullalenus valet prsevi-

(icculto Dei judicio agunlur, ut buman:c iiivesliga-
dcre, qiia de re necesse est ut lantuin quisque sit
tioiii abdita omniiio babeantiir, magisquc lerrorem
seiiipcr p:iratu-i, qiiantum de lepciitiiii casus eventu
inculiaiit agnita, quam inquisitionem iiig(>rant ex-
consiat esse inccitus; sed de his satis sit dictuni,
perta : unde el res, qiiam iiarro, siuporis paiiier ci
niinc inierim ad ea, unde digrcssi sumus, redeamus.
admiraiiunis plena essc constat, qiiia banc ut dixi
occulta Dei jiidicia sccreia ejiis obumbrant. Ilaqiie CAPUT XI.
(lie qiiadam dum vlr beatus in unani ex xdibus, quam ^ Desidcrids itaqiic piycter alia magnifica opera .•edi-
super ijisain amiiis ripam exstruxerat, considerct ficavil moiiastcrium sub ipso Cadurroc iiiunicipio in
vox subilo e llavio emissa sonuil diceiis ; llora ve- cunctis ;\!dibus exiiiiium , seplmgcntos circiter ct
v.it, liomn noii venii. Ad qiiam mirum cuncti aiidiciitis qui.iqii:ij;inta passus a pnccipiia ponlificum sede
altoiilli divcrsa , ut in lalibus solet , opinabaiilur distaiitc. quod siimmo sliidio, niiro ac singulari
piirtenta ; vcncrabilis autem Desiderius cum essel opere iii doiiiorum vel ecclesi.>ruin exsiruclione pa-
alliuris iiigcnii , caula et pcrvigili cimsideralione Iralii II, vinearum quorjue ac scgclum ac pontis ad-
causam protinus animadverlit ,
jussitqiic illico fa- jtcliiiiicm ciiciiiiisciipsit.
Moiiacbos tliam copioso
iiiulis coiicito aJ amiiis Irajectum pergere ac solli- niimcro aggicgavil, qiiibus post Irsicinuiii veiiera-
( iie circiimspiterc sicubi quempiain transraearc vo- bilciii viruiii Dadalenum abbalem insliluit. Tise au-
lentcm vi lerenl, de quo pracepii, ut nullaienus flii- lciii profluo se amore erga ijisuin ccuiiobium dedil,
vium perniitlereiit intrarc, priusquam ad se cogiio- ut omni.i qii.c habebat necessaria, lain in utensilihiis
scendjc rei causa perducereiit. Perrexerunl itaqne qiiaiii spcciebus afflueiitissimc mlnisiraret : sepullu-
iniiiislri, et curiose ripain fluniinis conuiciilcs vidciil ram quoi|iic silii in eodem nionasterio sub dcxiri
eininus qucmdam equum' vehcmcntcr slimulanlcm laicris basilica; viilulione pra;parari jussit, ubi hodie
turrere alque ad amiiis trajectum pcrniei cursu fcs- p. in Dei nomine bumaius qulescii. bub ipsoadhucCa-
linare. Qui perciinclantes vel cujus essct, vcl (;iiaiii durcK oppi.lo xdilicavit in honorera saiicix Mariu;
ab causam currcrci, audiuiit ab eo Maniinii comiiis sciiiiier virginis, ciijus operis prosecutorein Clau-
se esse, atque ad ipsum festinanter pcrgcre sibi c^se dium ablialcin constiiuit, ibique ahbatiam gerere
jussum. Cumque raox responsione impleta fluvium permisii. Alias etiam complurcs, et in Cadurco terri-
priccipitanter vellet intrare, lenius ab ipsis ad epi- torio, et in Albiensi oppido, tam iufra muiiicipiaa,
siopum ducitur. Percumtalus auiem ab episcopo, quam iiifra urbanas, vel iu Ecelcsia; Cadurciiix prx'
quic es^ el causa cuisus ipsius, res|ioiidil : Ancilla diis ecclesi:iriira compages coepit exstruere, qu;e per
(iiiquil) restra 1'lacida ad /i.ium restnim Mauiinium singula iiarraie noii siifiicimus : ex quibus hodieque
liltiriii ine perferre niandavit : ln jas rei gralia fesli- pars maxima re.-ioiiis dccorata consistit, sed cuiii
niintcr vado ; ad qiiem episco|ius : Susliiie, pautisper, exteriorj coiisirucliunc prxcipuuni ei studiuin fuit
^li, quousquc litterm scrihuiitur, ego epistolum diri- aniiiiarum parilcr culmina erigere, bunum quidein
(jere rolo, nitnc jam ibis. Duiii ista dicunlur, ille adesse dicens dooiuin Clirislo exslruere, inaiinoribus
liue ad amneiii anbelaiis, iiee cocrcere sc valeiis, veslirc, pigmcntis lucubrare,auro gcmniisqueobum-
subiio iul'0rc pcifusus mixiuiii a((ux posceie cocpil, brarc, lacuuaria oriiarc, pavimcnla coinpuacre, sed
531 S\NCTL'S PESIDF.RIUS CaHURCENSIS EPISCOPUS. SSS
mullo melius animas ca>lesii sponso dignas pwpa A CAPUT XIV.
rare, quia verum Chrisli leinphuii anima credenda
Frugnni vcro .ibundanlia et vinearum ac segetum
est.
copia lanla in dicbus ejussuccrevit, abundavit el en-
CAPUT xn. superavit, ul iiec anteaclo teinporenecpost transacio
Sane vitx sux mnderamina ita tcmperavit, in slmilia ulla anliquitas meininiTil adluisse ; nain intra
victu, in vestitu, in domo, in cnmilatu, ut nec ni- nrbeni nuiliis lere egenuserat, nulliis quod cupifb.it
inium superllua, nec mulium esseiit al>jecta, siqui- difficulier inveniebat, nec ulla victus aut vesiimenlo-
dem oinnes liypocrisis ficiiones alijicii/iis mediam rumiiidigeniia, sed omnia plene, omnia exuberantia
seniper discreiionein tenebat, non divitiis tuiuens, affluebani.vicina; quuque eivilales ex abundanlia Ca-
non coNtraliebatur pauperlate, et Ixta et irisiia
durcoruni alebanlur , nec immerilo Duminus enim
;
apque continebat, nielius dicensliumililatein in corde

operaejusdirigebat. Ipse rerumcopiammulliplicabat,
porlare qtiain in corpore proferre, sciebal piocul
ejus Desiderius prwce^la desiderubilia supcr aurum el
dubio quales Poininus quxrat ornatus, pr'idcnlisin
tapides preti,).sos dnccbat, vere quod scripluni esl
scilicct, jiislitiam, rurtiludinem, et castitalem niliil
,
implebat : Diligentibus Dominum omnia cooperantur
aicbat his virtulibus cl.irius, nihil hoc monili prelio- bomtm : non enim surda aure transierat quod
n in
«ius, niliil hac gemmarum varietaie distiuctius. Cle- Uominus in Evangelio dicil Quivrite primum re- :
rus saiie et omne fjiis coiilubernium io pnbllco gnum Dei et justitiam ejus, el hcec oinnia adjicientur
cpiscopum, domi palrem habebant ; sic eniiu omnes Tobis. £t quia sludiosus auditor fuerat, non solum
a majori usque ad minimum providebat ut nihil ,
auditor, sed etiam faclor, ideo Doininus invenlo qui
iiulii deesset, graviiaiem morum liilaritaie vultus
mererelur actipere gratiani suae largiiatis non ne-
lemperabat, sermo ejus ad omnc erat convivium de gavit, iino quod olim proiniserat, mirabiliier in eum
Scripliiris aliquid proponere, salubria libenier aii-
adimplevil. De talibus auiem per propheiam diiitur:
dire, proponentibus verecunde responderc, utilia
convertimini, ait Domimis, et videbitis quid sil inter
suscipere, recta pr.neferre, prava rcfularc ; callide justum et injustum, et intcr servienlem Deo , el non in-
onim acuteque discordantes inagis blande docere, servienlein ; hinc vero scriptum esl : Oratio justi
quam violenter convincore, el ingenno pudore qui calos peneaat el ilerum : Didici in tin,orem , et (:-
ornabai xtaiem quid opus essct simpliciter honeste- nivi^ me, el a facie nominis mei pavebat. Denique
«jue conliteri. Divina quippe prscepla sollicite scru-
tanla euni reruni copia, Irugumque uberlas comi-
lans, coelestia oracula sxpius percunctans dicebal, tata est, ut cuiii die quadam unum ex colonis de
quod decerel, sanam doctrinain, summopere slu- quot amphoras
Q villa Rusliciago interrogaret, vini
«lens, ne sermones ejus vel in modico coniraria con-
in Dominico tunc pro canone essel illalunis, rusticus
rundereni opera, reconlabatur semper quod B. Pe- ille cenlum et eo amplius nictras se solum in doiia
trus saeerdolibus prajcipit dicens : Pascite qui in quo Desideriusvaldeixtatus,
iliaturum respondil; ex
robi* est Domiiti gregem spontancc sccunditm Deum, niiniumque largitaiem bonilalis Dei miralus, qni
neque ul dumimtntes in clero, sed forma fncii greijis
ita ubcres fruclus in diebns suis coniulisset, inaxi-
el ex animo, ut cum ajiparuerit princeps pastorum,
mas Deo laudes, Chrisloque graiias retulil, cuiiji-
percipiatis immai cescibilem coronam. ciens quid in majoribus, qui mulia laborarent divma
CAPUT XIII. largilio conferrel, quandi) in hoc lanlilio et modico,
Cum exterioribus autem curis templo semper in- tam uberes fructusTu ergo (inqnit),
conlulisset.
serviens erat soHiciius si nitore aliare esset aptatum, pauperrime, mille amphoras habes ? cumque ille ila
si parietes absque piilvere, si pavimenta essent sine esse aUirmasset, Desideriusei ipsas cenium diniisit,
sorde, si custos sollicilus, si canior paratus, si xdi- quas in dolia inferre debuerai, Ixtatus et mulium in
luus bene esset, si vasa nitentia et clara, si sacra- Domino graiulatus, qui tantam paiiperibus largita-
riuni mundum, si lucernae accensx, si lampades dl- tem in diebus ejus concessit.
gne aptatx, si vasa dominica munda, si altaris vela- D

bonesta, et in omnes cxrcmonias slrenua
CAPUT XV.
niiiia illi
semper sollicltudo disposila , quisque dum sedule Habebat eo lempore plures Dominus Je*is in
inservii templo merito i(ise leniplum eflicialnr Dei. Galliis nobiles servos , Arverno Gallum , Bituricis
Nulluin quidem eo lempcire in urbe Cadurcae propo- Sulpitium, Rutena Verum, Agenno Salustium, Eii-
situm inonachi, nequa habitum religionis aut regiilae golisma Ebargeliennm, Petrogorico Auslerium, No-
coenobialis iiilraverat : secla Columbani procul abe- vionio Eligium, Metis Ariiiilphum, Luco Austrasiuin,
ral, insiituti B. Benedicli Iniige dislabant. Dcsiderii Mestarone Diodoruni, Cadurca Desideriuin. tumque
aulein lempore hoec secta Cadurca; iiilravii . bnjus Desiderius interdivina ofiicia plerumque xdium xili-
sub diti hxc religio adolescere coepil : iiam et Mar- (icalioni iiisisier§t, multique fragiles difliiultatem
clliacense cobnobiuiD hujiis tcniporis a viris laudabi- opiuw ei objicerenl, ille conslanler assercns diclis
libus Anseberlo et Leutado iiiiiijium esi. Et in ipso illud proverbiura quod ni/ii/ siiie iiia^no labore in hae
oppido sancli viri aionasteriuia liis diebns cxordilum vita Deus dedit mortalibus ; in adversllatibus veio
aliacomplura mooasteria suo tcmporc sata creve- illius dicti recordabalur : Pati (inquii) neccsse «»<
ruDU i)icr(a/em mulla mala; ei iliius : Aurum el argcntum

-K5 ViTA S. DF-SIDERll oji
jirobal ii/H,'s, liomines i,ittci)i jiistos, len alionci et A bonitm est, pon-re in Domino mco spem me,im.
; QuiJ
illud ; FUi, uccedens ad scrvilulein Dci, sta in tcnlaiione. plura loquendo immorer, nob.lom j;iii! insignenique
Damna quoqne reruni vuliu Iibio poriabiil, el oinnia iii onini parte Kc< lesia babebat, in pl. bo daliat in
adversa jcquaniiniler lolerabal. Canebat jugiler alduentia eleemosynam, paraiis silii diviiias profu
orans : In cor:'e meo ab^condi eluquia liia, ui non pec- luras, thcsauruin non delicientcni in coclis, sluilens
ccm libi ; ei illud ; Medilalio cordis inci in conspectu sibi fncere aniicos de iitimico mammona, qui eum reci-
tiio scntper. Cujus ego nuiic ulilitalem, induslriam perent in mterna tabernacula. Jam vero illiiis coiifa-
cl sagaciani si arliilrer a me dici posse, non sapiani : liiilalio et familiaris collocutio qnain esscl sana,
duin enim stiidi';m pjus in reluis qiiain plurimis quaiiique dulcis, qu.nn efliiax, vix dii tu crediljile ;
considcro, in meinclipsuin delirio, dmi ulililaltin mi neb:.ljiigiter subject.;s, Dei pra^cepta servare,
Dci
allendo, pro ipsa quinlilale vclienienlcr obslupe- niandaia implere, caslilalem cusloilire, cliaritatem
sco ; iniror cniin el supra moduin stiipeo lanla ei frateriiiiatis diligere, inferni suppli.ia mcliiere, pa-
lalia per uiiuin lioniincin potiiisse fieri. Opinor qui- ladisi gaudia desidcrare. lnfercbat aiuem docens
dem .ib Iinlia usqiie Britanniam, a frigida Scpten- qiio maqis inimicoritm circumdnmur atjminibits, ideo
Irioiiis plaga usipic ad siiiUTii Atlantici Oceani non semper nos oportet csse io//i(/(os ; aildel.at qiioque
fui^-se viruiii melioreni : Liijiis Dcsidcrii nomen nia- B qiiod caro fragilis pugnat sula cuin plurihus, ideo
gnac insuper o|iiiiioiiis , magnseqiie cral apiid onines exercitaiissimiiin pali oporlet conllictuin, et ne pa-
reverenli:c. Doi insignls ainalor, cl panperum piiis veaimis, lleliseus liorlatur dicens, qiiia plnrcs uobis-
siiblevaliir, rnjus habitus, viiltus, ct incessus dis' i-
cum sunt qitam cuin iUis. Meiiiuralial freipient.T
plina virtijtiiin cral, vigil sensus, nec vanis cngita- quod biiinani iiiiinicus geneiis, rugieiis sicut ico, qiiw-
li'inllius pateus, corpus pariter animiisqne lcndebat rit quemdevor.l. et qiiod non qii;crit hoiniiics iiilide-
ad oocliini. Eralergo Desiilerius inonte .iu-tiis, opere les, sed de Ecclesia separ.:re fcslinal; unde ct lihrc
devolus, cliarilate dilTuûs, hos;iitalitale solalus, in Job, esca ejits clecta, de qua re verba D.imini i;enii-
nalial dieens \'iqilate el orale, ne intrelis
e'ecniosyiiis largiis, iii pro-peris el in advcrsis coelo :
in len-
fpiiiper inlentiis, qiii pr.Tler al;a imilanda excm|il i
tatioiiem; nec nnn ct Pauli monila s;ppiiis rumiiiabal,
sileiilium acstiidiiim in taiilun sec.alus cst, ut in diccns : Orationi inslale, vifjilaiitcs in eu in graiiamm
domo , in convi\iis vix ridentia anbelanliaquc aclione.
,
verba qiiis pcn ipere posset, sciens scriplum, quod

CAPUT XVI.
coriumpunt bonos mores confalulutiones pessimv,
el quod in luuliiloquio non deeril peccaticm : proiiide Com aiilem irriintiones gcntilinm circnmqnaque
hoc valde mirandum, ul inler tanlam hominum ca- C audiiet, diccbal . I\ostris peccmis Darbari (ortes sunt,
tcrvam, tanlum possit silenliiim perdurarc, ul nemo nostris vitiis Romanum succuinbit impeiium. Jiifelices,
in vocem prorumperet, neino se in plansii auderet aiebal, nos qitanatm displiceinus Deu, vt armis Baiba-
exlollere, et hic tinior non solum In convivio, sed in roruin irn illiits in nos desaniat! ['icnitcntiam (inqiiil)
oinni toco conversationis ejus permansil, nnllus ut agaiiius, nt tnndem rcpropiiiatns Dcits misericcrd.am
episcoporuin iivijorcni linnc aniorem , iiulius snper suitm nobis tribual in scnipiternum. Pnclerea qiiaiitiim
eum majorem aliquando liabuerit tiniorein ; in ipsa fuerit Ecclcsiae Cadurca; in auunienlalionem rerum,
autcni convivii pasîoiic taiita elegaiitia, tantaque et omnes pciie iiorunt, ct ipsa po-sidciis Ecclcsia
aHluentia suppetelial, ut omnes siiperabundareiit, testatur, niullos qiiidem nybiles, imillos attiaxit
ut nulli nilid deessei, nnlla necessitudo, nulla perve- mediocres, per qiios Ecclesia ronstal dilata, niulla
iiientium mnssilalio subriperet convivas. In donio terrarum conipendia, mnlla villaruiii pr;rdia acqui-
uhi habii:ire vel discuinbere erat solilus, ila sollicite sivit, non quidem ulli tollendo, sed beiiefacicndo, el
providebat, ul iiullus ibi pulvis errorem, niillus II- coemendo, eodcmqiie atlralieiile mult:;que bcnclicia
inus horrorem iiiciilerct ; non ibi ranes faslidium aflluenler tribuente, Polus, Agileinis, Dodo, liadi-
animo, non sues t.i diiiin irrog:ib:inl, non alia liujiis- genus , Severus , Malrcgisiliis , Nioassus , Dadiuus ,
modi quadrupedia voluptuosa potiusi|uam nccessaria D Abulnaus, Abremundus, Felix, .\iiseeldes, Gauretre-
iiitercraiit, non siinius jociim, uon histriu risum, iion des, Rasona, Orontia, Nicetia, Arrania,niiiltique alii,
scurra cachiniium excitabat ; sed totura locum gra- quos longiim est narrare, res sponle suas donalione
vilas, lotiim polentia occiipabal ; nam pr.Tdicta iiie- Ecclesia; dederunt. lu qiiibiis et ex qnibiis pr.ccipue
pta ita seinper odiosa habebal, nt si fortiiilo qnoli- Dobila scnatrix Komana qiioiiiI;iin relicta iiinlla
liel loco canis vestimento ejus appropinqnasset, vel rernm suaruin Ecclesiae cjus, neciion et nioiiasteriis
si domum, in qua dejêbat, qiiamvis cursim intrassct, contulil, non soliim prxdiorum ac villarum collatio-
grave sibi discrinien allalurum judiraret ; unde cuin neni, veniin ctiain ornamentoruiu ac pannorum
a nonnullis pro liac oliservanlia detraherelur et niullam suiiimam indulsit. Ipsaquu iii nionasterio
beali viri, et in ea.lem basilica, ubi ipse requiescil,

carmina am.iloria profeirentur, aiebat Non immerito :
plutplacel mundo qiii (.liristo dispUcel ; si e mundo sepulluram emernit. Deilit ad ipsiid inonasterium,
ctsemus , niundus utique ijuod suum erat rfi gcret pro oblatione, vel loco sepulturx sua;, villas^ qiia-
nunc nutcm ociiii mci ad Vominum semper, quia ipse lunr jiiris sui, qiiarum vocabula suut hic Villaris :
iiellet dc laqueo pcdes meos; et mihi adharcrc Doniiiio Vcncsiria, Viiiisiri, Liiigius, ei Maiiringus. Desiderius
rATROL. i.xxxvii. 8
8,5 SANCTIIS DF.SIDEIIIIJS rAnL'RCF.N?lfi FFISCOrUS, 2-,C
nulciii pTXlcT eos. qnos diilccilino il stmlio

iioniialis A inaj^na sinl cnnsiileraiione sui, feii ivijnr.T iila siiiil
laiito se ainore iii Kcclesix' enteriia oieicilia, qiioe silentio nvigis quani inriruio
s'i r iraxil, ipse iiiiof;ue
rtilludii, qui.li|niil ex pa- sermoiie olinnibriimla cr-ant. Cnjiis cr:il sensiis piil-
F.alurca aiiiplialioncm iil
reiitnm succcssiime, quiilqnid rogio uiuii"re, quid- clierrimi iiecUirissuavior et digno caiiore vox dulcior,
liliere pniir.de niliil illius severilaie jocondius, jocondit.ile
ijuirt propria coinp;iralione aciinisiijscl.eiden)
pi-r l.stamenli serieiii delegaret ; nam ei Cadirense niliil illius severius, iiihil visu irislins , Iristilia niliil
d.' li>co ex pago Cadurciiio i'i;petravit, el regio ex snavius; iia erat gravis in viclii, ui hilaritas nnn
piitfeplo pirpctiialitcr Eeclesi:* oltlinuil, exce- deessel in animo,sermo silens ei sileiitiiim eloquens,
(iiH'
ptis aliis liniiitalibus quas siiis eliam aluiniiis diver- ut ministri ipsius niitu potius quam voce affeclns
locis concessit, Ecclesi* Cadurcae specialiter ipsiusagnoscerent. Paulusqiiideni viilebalur in viil ti,
kis lii
ei Pe>rus agnoscebalur iii spiritu; illius ausleritaltiii

iJedil.
CAi'Ur xvii. hujiis mansueliidine lempcrabat, ila ut cum prxsen-
In Albiensi tiam ejus vix sustineiei, abscnliam lerre non possel.
In lerrilorio Cadnrcino dedii villas
villas, Sessio, Tanlalio, Nasio, tlabcbat ainicum lidelissiinum qnenidani iioniiiM
veio lenilorio dedil ,
Lanlrego , Pelrogo ,
Terriiiiaco, Picio, Cerveano, Arv^juuin, huic autem sa;pissiiiie eleemosyiiani com-
Can^ciago, Maiato, IJuxio , Marinio, Caborinno , B mc dansêjus per officium in coida paupeiuin Iraiis-
(iraiirialn, Marinamas, Aquinio, Marcialio, Erobeno, niiltebat; p'erumque ei laies sacculos cuni sulidis nd
Fraialo, Blnnciniaco, Galliaco , cum donio exiinia crogandnm trailebat, qui \ix nianu rapi, lev:irii]ue
muros Albiensis possent, ista quidem occuli;>, et solo Deo «"nscio

inirxque uiagnitudinis compta, inlVa
per inoiiasterio- velull qiieniilam peciiliarcin iaciciis p Iria para-
opiiidi conslrucla. Dedil liasilicas iii
ruin Cadurcae posilas villas has ; basilifti' S. Saturiiiiii, disi tiaiisiiiitlebat. Palam lamen niiillos eroâbal
sed inilesinenier eos paiiperibus spaigcbai, abscondi
et S. llrsicini dedil inCleppio Leuidiaco, el Tboeiio ;
monaslerio S. SiepUani dedil villas Aquiniaco el qiiipiic non pott-r^t, lain larga bonit;is, et iiimia lar-
Cassiaco ; basilicie S. Maiiricii dedii Diiiisiaco, C;mi- gilas, tani{|ue proflua dispensalio. Isle Arvanus de
bone, el Ossilingas, dedil Taxonias, ei loco nuncu- genere Scotoi uiii, veiii ns iuultis annis sii!) cwiiobio
panie Coercoexeno; basilicae S. Jacobi, dedit Ma- sancti viri, ac sub ipsa bisilici, qiia \ir beatus re-
ciaco el Pelrolieco ; basilic» S. Martini, dedil ba- quiescii, viiam venorabileiti duxit; vixit au:eni post
neciaco, Cepidia ; et basilicae Saiicloruiu Parvn'o- morlem beati DesiJerii annis pltis iiii us quiiique ,
ruin Justi et P.isluris Corniilio el Cocurnaco ;

bade;iium obiciis ubi vilam dnxil, hiMnalus requiescil.
silicsc S dedii portiones M ilariiio, Kascilc, Polo- Sed diim vcnerabilis Arvaiii iiicniionem raciinu<,
el Costrio; basilicje S. Kcinedii, dciit port o- ^ dignuin pulo commeinorare, quid per ejus occasio
neiti Vilanlreco, C.irreci», Seu eling.is el Crisccnlio; ncm vir bealus ex ftei dono prophcliv experimenlo
basilicae S. E geiiii, dedil villam Fosciaio; iteni c 'gnnvil, siquiiiein cl nonniiiiqnaiii i x d; no supernae
basilicx anledicli S. Martim Tenlahis, et Painis grali;e ila longe posilus providebal, ut in sui pra;-
el Lalo ; monastcrio CaaureaB silo, ubi ipse corpore seiitiain gesia constarent, liinc est quod rei ejus,
requiescil , dedit villas Malciliaco , Caivuiaco ,

qoam narro te.-tii ex slens s|'irilum scilicct pinphe-
Cri.-oeniio, Prosemogo, M.mliago ;
deJitque liiC agiiituin deinonslravit. Ergo sludium erat jiige
ibi ex collalione illustiis viri Aiîles, 1'isciaco, Gau- egiegio De-iilerio de hujus peregrini slipendio sedu-
cinico, el .Maitcliaô. Scd qiiis vabal digiio canere hin solliciluilineni gerere, ideo singulis diebus ex
prjiconio, quaiila pio oplalii, qiianti operis siudio mensa sua opportunam ei alinioniam suliministrare
Cadurciiia; Ecclesia: tontulenl, qiianla ob ai.iinarum cur;irct. Quadam ilaque dit consiietos cihos cuin
mcdelam iRcitanienla,quanla ob curporuiii sliiieiidia paiii^ ei pociili subsidio per duos ei clericos dirigere
exei-cilia gesseril, quod siiigulari sliidio ao peoe iHsiiiiavit, quorum uiius Lendolenus, alter vero vo-
iiiaudito iiigeiiio oniiii tempore mo-nia urbis suo cabatur Diacolenus. Clerici ilaque forenlcs ea, qiia;
hibore siriixeril, quod villas omues, quod pr*dia episcoptis viro Dei direxerat, dum iter carpunt,inalo
quod monasterii sepla pr;ero-
Eiclesix' decoi-averit, uiuiilur conjilio, et meJio fcniie via; exi ursii, cum
galiva qnadam dignilale in dfMnorum aniplilu- se ab otnnibtis rcniotos conspiceienl, giiljB concu-
diiic et basilicarum aJnruaiida allitudiiie, at volu- pisceiUia viiicunlur, denique lam suavit-le ciborum,
liunum ainbienda pulcbriludiue peue slHdio ac quam vini frngianlia iiiciiati illecebros;c gulx coii-
siogulari fabrica siistnleiil. Deniquo, primaiii inibi soiuiinii, >roiiiotitiueeiiiiiuis dc via, ct inler ondcn-
iiM>re aiitiiiuoruni b;isilicam piu:iipi6ns quiidris ac s;is buxos icsideiilos ea tjiiio poriabaiit coiiicdcre
ck^lolalis hiiiidibiis H-'di!icavil, non quidein iiobtro piioiunuinl, anUieiilciqiio viiii ao tilii pcreeptioiie
Gallicano nioie, snd sicul aiitiqnorurii muroruin aiii- vonlrtm ii;g;ngitaiil, cxsaliiijlique niiniiiium quod
liit;H inagiiisquc quadrisquc saxis exstrui solet luii- esu suporerai , acciiraie val lo leoondynt, iia supor
diineiil.s, coi geminas suiiiino porlictis ailjiciens se post triuni vero horaruio spatiuin.ut pulabani
<),.ere assimilavit, in qinbus qiiiiiem el in cuucii e, i- a ser\o Dei redeuules, episcopum adcunt, eiquft
scopalui sui slalu, lanU) se atcinxi! studio.cl t.in!o volut imioxii assislunt. Veruin prior I.eiidoleniis
cHudil ingenio.iit quicqtiid ad uliliialcm,oriiali!iiii|uo gcnu prnsulis evosculans qiiasi e!i viro Dei gratias
iminicipii, ac pnediorum ejus perliuel, exijuisieri!, rclerre, ao saiui.iiioiies conalur exponere ;

ciijus
ve!itilavpril, invciieril, alque crexerii, ci licet Ikcc verl a iii mouio foiiiie eoiiaiu prxveniens, Dosideiius
r.7 VITA s. DKSinF.nn »55
Spirilu O'»! iilii r*^v('l:iiile ; /Jc/itf (iiiqiiit) betle mc:ili- ;\ pastorem post pjiis abcessum siinilcm ci liabcre po-
rii, cur ita me fiaiidaie viduisti? l'iilrem liodie Anm IUt'rit. .Sed interini j.lm a liicntionc rcssaiidnni esl,
niim miiiim rirfi li, el rjuw ei (tinxernm, malc nsur- jam pruooniis cjus liic liiicm pagclla impomt, tnihc
f)iisti, minquid vern ip pfa'setui adevam, qiiando inler ad lernnniini Tila; liiijiis :»rlicnliim deflitlaliius, et
residetis, cibos (fuos Dei servo dire- qiiiililcr :il) liac viia niigiavit, expliccmns.
cond nso« sollns
xeraM cymedebm? ?iiiinqiiid n n prmsens eriim,
, C.\PIJT XIX.
quando vinitm bihebns et panem edeius ? r.iiin([m; P.ox Oagobcrlus de. i iio sexlo rcgni sui anno ad-
adliiic illc (lefrndere nilerolur, ct culpani pprjnrii iKiiiiNlr.Uo, paiilico obii^ns ducbus liliis Clodoveo
adjtclione cninul.irel, prolinns ab episcopo jussiis cl Sijjiticrlo regni sccplra rcliquit, et Clodovcusqni-
fori-; traliitur,cl progeininaiaciilpa acrinscoerccUir : dem regnum franc.inim, Sigibcrtus aulcin Austia-
alternm vero, qui crai ininor lempore, episcopns sioruiii rcgnnni gubeiiiavit. Ilnjus Sigiberti xvii
releiilnin hlande dplnlllcft, ut omnia silii quae ege- rcgiiiannii, cpisc.ipaliii ant.Mn s d xxiii, parat l)esi-
riiil per ordineni nianifcstei. C.lericns vcro cuin sc (i.Tiiis S'.ln;ii pr..lici,(r p.il r ;c posscssionis Al-
,
depreliensuin vMil, eunota corsin oninilno, sioHii liienso lerriloriuni visil:ire prorcclus ergo nobili
gesla erant, el ppiscopii» jiiin pr;iilijcrat, exposuit, s.io co:iiitalu rura Albigensium adiil , ciimque jaiii
el ila migericordilor diniis^^ns al» iiUiono culp:»; liber B noKiinus pro cuiictis euin laloribus \ellel rcmunc-
evasil. Ha;c auteu» causa niullls df-inmn et reveren- rare, visinne missa accer»iri jubcl , innxque febro
tiain, et emeiidatioiieni insevil, nt iicino jam licilo correjiliis ccppit deinde aiitplins a^griliidine valla-
pontiiici Hientiri prnbuineret , dlin> iiiliil (piisi|uaiii lus in villa inoiiasierii siii lccio de. iibiiit ; si.;
ei latere prseMuinerel. scnsim paulatiinque decora illi faries, et oiriil pre-

CMniT XVlil. liosi odoris dignitas corporis maicescere Cflcpit,
Desiderius autein ainplius qnniidii' in ainorcm Ca- cumqiic ajsliiarel fcbribus et venainni f.inu-s ralor
durcinse Ecciesiae calascens, ipsani l>.»lui prubdolor! alllanle iiiislro liliicandor,
sexlo Sigeborli rejîs loslainenlum condens, pneler ct pnrpiira viidj; in pallorein jani
scnsim niigrave-
villas supra |an) dictas, oinne prciilium, cunclAm- ral, niiiveisis flcnlihus ipse valde fessiis pio omnc^
que supelicctilein , qnain liabcrc pntiiity sanctic horlalii consolabalnr, ct r;iin csscl forl s aiii:n i, iu
mairi Ecclesix Cailiin:*! dcreliqiiii. De prisiino êro ipsa (|iioqiic innrle virtlileF se agebat. I>osl lande;ii
Ecclesix prajsiilio niliil lenuit, scd iDtnin intcgruin, ergo ullimo omiiibiis Tale diclo, ct oratioie :id Do-
illlbatumque reliqnit, cui Ecclesiae quam hnmiliicr minum lransniiss;i snb riie kiii Kalertdnrum Itecem-
quaui.... quam aflecluose et eadom obiulit melius C brium u'liiiiiiin spii itiini cxli.il;tvil. Siibitns re[iciite
ciignoscilur, si verbis ipsius, sicut dWit et scripsil, clamor totius Tilfc ainpliliKlinem claitgoribns rcple-
iiilinietnr. Inter ca'tera vero, et ad buuin in serieiii vil, omnesqce plate:is currente iiiiritio confusus fii-
lcslamenli sui ita posuit : Da pnrsiilio (inqnil) meo nior olisedil. Qnid miilt»? composilo mol honcstis-
veilimentn, scamnulta, tnensitliii, el (teclubilia IKort« sime ( orpore, feretroqne indito itcr arripirini ,
pr«-
iupellectitia], anrum rel argentum quod e.t succeisioiie fcciusqiic c i cxertiuis copiosus , et inntta popnli
parenlum habeo, tel qitod in regis nula, el i/i !fri'»/io tiirba in obseiiuio funeris ; Ciimqirc Albigeiisiiim rOra
priiicipiim elaboram,et mevum vrnient deluli, quicquid pr:rlcrilssenl, ct lcfminos Cadnrcofiim pcnelrarelit,
ex nde adhtic super est ,
quod in ornaiu est, el ipwd luulier qutmlam, qii;C irifesli^siniain dxmoiiiis in-
ad ministerium tuum, snncta tnuter Ectlesia, noi'. im- cur&ionem patiobatur, egrcftsa a liiiibris illis, et pcN
pendi, lotuniel ad inleqrtiin passidcudum tibireltnquo, geiis poHt l irliani, niagniset llubalis chmorlbns pra;-
tuoijue juri dono, itlqnc trniiscribo, ac obfcslor iil nul- leroniitos latiitaliRt. Ciim s;cpis<liiie iiKÎam ilioiic
lus successorum meorum iiuiciliutm r.ciuJe e.t tlio rire' iiDineu deluncii prsegulis in;,'emiiiarcl, onines fcre in
mio, ex quo ibi in crnutttm luuni (cci, vel in tltesauri) sui adniiralione cuiii Ingenli slupcre cmiverlcbat,
itio indidi, aujerre prwsnmnt : drijentc.m vero tuum vet (l.iricc post lohgniH <i;e i ircuifuni TcniiJm cs( adpne-
rcliqiias i^pecies, luiimque pra^tidium, qttod in tuo repo- D (liiini, rni vclns aiiliquil.is 3lili:rcnm vocahlililni Iti-
silo, sanclu tnalcr Ecclrsiu, hivri s mi-a, lolum invnii, (lidil ; iibi ciiin nnnicrnsa cxseqniariim frci|iientia antc
sitlvum reliuqiio, niltil euim cxinde e.ci)eitdi, niliil mi- torpiis proliosissim(in) pr*snlis pcrvcirisset, muIiCr
uiii, nec uUi cuiqitam dcdi, sed sicut mihi esl sub ocu- iiirbaiis elamoribtis omnem pene catcr\am in ina-
l'S Dei Iraditum, ila lotum satvum relinijuo, tibros xiino siupore addueebal i lorquebalur cnim impuriis
rero meos tibi matri Ecclesiir, tuoqie advocalo nuc- spiritifs, quia virfiue drvina illnc se Videbat addnci
cessori nieo commcndo, scniper quivso virtute suncii- iibi maximaDi viin perpeli fofmidabnt. Miliaco ergo
titis tuce ab insidi s qnorumiiue defenscntur, ut sub liio ciirpore pcisilD, iiulier vcxal.^, Spirmans, ct (iiulluni
se palrociitio perveiiibse conijitudeunt. 1'aitperes aulem se disrcrpens assislil, ciimqnc ut ferus (auius vehe-
luiis,quos ego semper p>rvigili eitra enutrivi, tibi com- iiieiiier debaccliaretur , et hmnc torvis oculis , niinc
mendo, precorque, ul tua siinctilate el advocali lui pallcntibns gcnis, iinnc sprtmantibus ac treii cntibus
soltiiitudine alanlar. et pie semper ijiibernentur. Sic I iliris drvcrsis niodis lorqiieretur , ferelro tandem
quoiueut me at>:ente sibi aliquid decs>e non senliaul, adj:iiitt:t prosleriiiliir ; miix aiilem iit supeijecla vfe-
nec se doleant pastorcm tnulasse. Iluc usqiie Deside- biinina teligil, diviiio jnssit fugaliis diiiion anfiitjit,
ilus; nos vero libcnler fatemur, qnod niilluui Ecclesia bieqne ad (jloriam Chrisli, ct laudem prxiiilis Desi-
159 SA.NCTUS DESIDERIUS CADURCENSIS EPlSCOrUS. HO
ilerii muliRrem sanam rcliquil; ex quo faclo omnes A lale oppressa beaio confessori oiTerunt ,
quaiiii)iie
qiii aderaiit , in admiraiioiiem i-onvursi ,

graliam manibus ante sepulcrum piojicieiiles subnixas pre-
Chrisli ct nierila coiifossoris Desiderii glorificabant. ces tum saiisractioiie piamiuum importune atque
Dcinde ergo corpore levato ceriaiim progrcssi Vin- opportuiie ingerunt. Et factum cuin diu precibus
ciagrnm aiquc Atiagiim. ... Cumqiie post lanJein insisterent, mullunique gemilibussaiitfaccrent, ere-
corpus preliosuni C-cidiirta; proximaiel, coacervatim cia niulier saniiatem recepit, atque iia ad dcmuoi
populiisiias per diversos aggeres obviam eiiliiicio propriam (Uin inagna jaic bilarilate , inasimaque
mni-,achus domi resedit, qui
palri processii. Nullus tuoruni congratulatione rediil Sicqu' factum est ul
iionobviam paslori procederel; lugebani auleni qu* laborioso vebiculo fueral adducta, libero gressu
omnes, conriiso clamore clangebanl, ei inter di\er- roniearel. Glori- sri, Cliriste, tibi tua siini opera, tua
sos gemitus bsc solum verba resonabaiit, E/ .vi/ Lliijue fiiigciit liiagiiiiia; etenim quod servi lui fa-
Desidcri, lieii! clamabaiit cuiicli ; P::slor vere, cur nos ciunt, tuis beneliciii consequuntur.
dimittis? Cui gregem tunni tommendus [ovendum? Miraculum U.
Clerus nimirum plangebai patrem, abbas pa-toreiii, Posiaiijua leiiipoiis ciirricula, mulier qr.xdam ex
parviili niiiritorem, fcnes lutorem, viduic jirnieclo-
pr.-cdio Ectlesi.e Blaiidiacensi ,
quod adjacei fluvlo
rcra,.>upillid.rensorem, eiut l^reviter compectar, B p^^j^^^.,^^ ^^^^ ^jj.^^^^ ^ plurimiim leniporis labo-
lola eum civiiis, tota simul plaiixii Ecclesia.
riose valde ducebai. Ha;e quandoqne Dei inisera-
INGIPIU.NT MIR.^CLLA. lione admonita in visione, sibi diteliat jus:-um, nt
sepulcruui beiiij Desiderli inedendi graiii cxpetercl;

Perduclus ilaqiie ad suum moiiasterium, ac sepul-
supra diximus ducta ilaqiie e<t ad urbcm, atque ad basilicam sancli
tus cst in ecclesia qiiam ipse , ut ,
viri a duobus liliissuis oblata, ubi parvo spatio ex-

insigiii (ipilicio ex uiraque parie snper tectis
liumo cubans, confessore intercedente , et ceterna Chrisli

quadris ac afdiCca\erat , ubi diligenter
tectus sierna in requie quieicit soporatus , ubique pietale largicnte, iuniine recepto ad propria remea-
vallatus tuinl)?., surrecturus jacel in gloria : sed qui-
vit, sicque lactuin est, ut qux alieno ducatu cum la-
bore venerat inipingendo, proprio jam arliitrio,vi3u

bus post moriem miracukirum effulserit fignis, di-
gnum esl me commemorare, cum vos desideratis au-

recepto gaudens rediret ad domum : siquideni cun-
clisstupeniibus praiibat exsultans viam carpens , et
dire.
iliracvlum T. vix ducem ullerius non leqnirens.
Clericus quidam noiiiine Theudolenu; , dum vir ilirucuium III.
beaius esset supersies , frequenter ab eo pro assi- n Inter hsc rniranda res se meniorla; ohjicii ,
quam
duis excessibus arguebatur, cuinqiie ille obiissei , el divino jussu aclaiii reor, ut per hanc Doininus cla-
(ui dicluni esl) jaiii hiiniaius exstaret ,

proeJittus rius ostenderel ineriia sui antistitis, quam preiiosD
Thendulenus exsultans suiier ejus mortecuin ca- apiid enni ( onstarent, cujus ob honorcm clariias mi-
chinno exprobialioiiis elata verba ac conîcia pro- raculi eniicuisset , cunciisgue occasio expetendae
terva et injuriosa nr.n timuit jaculari : qux conlra medeld! oriretur, duin divina actam pietate rem nul-
^latiim suuni loiutus et divina it se lus amligeret. Itaque duin baculus beaii viri, qui a
indignalione ob injuriam sancii , scnsit denium ju- Callis canibucia vocalur , ad caput sepulcri illiug
diiium. Nam ex eo tenipore rniranda debilitale op- sedule dependeret, quaJani subita in.fusione iiiaJe-
pressus, omnes dies viise su;e cum dedecore duxit, factus.ul erriinegullas aquaj inanare cccpit ; ad qnort
ita utet onicium m:inus dext.'^ amitteret , et a pe- niiraculummulliaggregali ingeniisuipore tenebaniur,
dis gressu imiieJiietur, et lingu.-c usu denudaretur. aJmirati quidnani autem aliioris consJlii, qiiod me-
SiûiJem turtus iiiceJeiis, ac lurgidus , praviiatem deiidi gratia, illud hoc (sic) (uerit ex divina prxstaiilia
lortuosx mciitii exiniplo debilitatis monstrabai, iiec daluni Jeiuiiiciaiit : quoJ denuim factum est; nam
passus e>t Doniinus coiitumaccm sui sancii , ceieri quoiies. lEgri adveniuiil, baculum ipium aqua pcr-
interitu compendiuiii inortis finiri, sed diuiino fla- ''•'*''"' ^'' lenuiitr laâium incommoJitatibus daiur.
C
gello, ad terrorem inultorum rebellem. .... coer- et innltis'per hoc sanitatis bona iribuuntiir. .\djicia-
ceri. lur etiau! illud quod acius retuiit miraculum aclus.

yii.tJan) qniiqiic nuilier ex parte Causuncha Se- MxTuculum lY.
nomagen>e vcniciis similiter super ejus morte visa Qiiodani itaqiie lempore Aredius P»uthens urbis
cst exsuliasse ,
quod et ipsa siniiii modo custigata epicopus foriissiina ;egiiiudine correplus ,
graviier
non simili cxilu perpessa esl : nam diviiia ul- laboraliat per dies piurinios. Cumqne niuUlmoda
lione. . . . ncrvoruiii subila conliactione dam- niedicorum argunieiita ei sedule inipeilireDtur, nihil
naia est, adeo ut sicut ericius complicala in modum prorsus prolicere polerant, sanctorum e diverso aJ-
gloraeris voluiarctur, nullaiiique spiiiius sui re- raiiiicula quaircbantur : sed nec sic lecuperare vale-
quiem, neque pcr diem, nec per noctem capescerel, bat : nolfbant cnim sancti Martyres ei sanitilis
Jonec ejus leiii consultum votorum spcnso commoda piistare, ut quanta essei in Deîderio vir-
cuui piaculisatisfdctioiiccrederet : die igllur anfiujii lus facilliii.e deciararcnt. Aredius ergo atfiicius cum
(iepositionis ejus adveutanle, parentes conlr.iclx perfnsium in tola urbe sua nec pcr niedi-
nullnri) ,
feiuiiiae votoriim uiunera simul cum feniina debiH- coruin inJusiriam , nec per sanciorum adminicula
241 MIIIACLLA S. DESIDF.RII. 242
P'issel invoiiire, iiiiiclriii posi qiiiiiqiie meiisium lom- A Miriiatlum vn.
piis ad Cailiircam lirjiain ali|iie ad auxilium sancli Itfui alio lenipore inlamuliis qnidam, nomiiie
t)e!.iderii tnia niriiie se conveiiit; accito iiaque vlro Mumolenus, validissime Kjjrolins ad cxirema pcne
sirenuo, vocalnila Tlielaiio, ad scpulcruni beali viri deductus est. Cumquc dies dcposiiionis bcaii Desi-
r.adurcLfc sub oppido ciim iiiiincribiis dirigit ,

poscit- dsf'' instarel, i.octe, qua laus vigiliarum cclcbralur,
qiie ut quiiMivis esset laboiiosiiiii , quantocius per- a inatre propria oblatus ante scpukrum antislilis
Kfrel, alijuc eo liquore aqux", ()ui illic gratia sanila- projcctus , et non longo inlcrvallo , conlessor*
ti.s largilur,sibi defericl. Perrcxit ilaque ad civitatem oranle, Cliristi graiia largienle iiiius f.ictus piier,
CadurcamThLlanup, mcnioriam beati Dcsidcrii adiit, parenlibus jam exsultantibus rcddilus est. Gralias
iiuinera iniiilit sancti viri lavari deposcil. libi, Clirisie Salvator, lua agimus creatura, el iii
Cursu concilo Uuthenis rediil, dccumbciilem atquc iniiiiniis el in maximis tua opera cognosciinus, ci
in extreniis posiium invenii, quem seque ideo te, el in omnibus admiramur, cl pro omiiibus
sanitateni ibi detulisse promisit. Mira res el velie- laudainus. Tibi gloria in saicula sxculoruin. Aincu.
iiienter stupeiida ! Cum';ue vasculo reseralo aquam Miraculam VIII.
proferre sperarel, vinum cllluxii, laniaque fragran- Alio vero lenipore adolescens qudam
tia ex vase nianavit, ut iii graiiJi slupore ingentique B Dcetl reliquum capitis oclavi el iiiilium tioni.
miraculo oiniics convcrlcrel : tanlus quippe eximii Miraculum IX.

saporis odor iude iiroccs,-il, qiianlns nec inter vini
sapidissimi vasa reserala solel sentiri ; bibit ergo
episcopiis cum moguo tremorc ct immensa piodessc solet oegro illi deferre exposcil, lacium est;
et cum ipso bausto, mox sanilalcm rcccpit ac multo piaxurrens aulem ejiis servus, cui nonicn 1'rosperius
posl lempore niansit : nani ita celeris subse- ^J scpulcr Sancli contendit, custodcm adiil,
cuta est saiiiias. nl co die cum. . . . . el amicis ad agsrcssus beneJictionem exposcil, imperata seciiiu
conviviuiu piiblicum scderei, secumiûe rte Domini detulii, xgro imperiiit, confide:iter acc'perc nio-
graiia, quam sibi pcr lamulum siium coiicesscral , ""'''> 'l"od cuin fecisset spiritus gratia lar-
vebemcnier gralularctiir : cunique post aliquos dles {H*"'iie, recuperare ineriiil sanitalem, sed non solum
orbem Cadurcam et medicum suuni graliarum jura aJ sepulcrum cjus ba;c signa gesiare arbilramini.
solulurus inviseret, ea quac ri'lulimus germano suo Miraculnm X.

Agarno epicopo referre sluduil. llle vero cum Pompegiacum dicitnr prse liuin quod beaius Desi-
uieiiie essel dubius exstitii, nec mora ei
*''''"* ^ potenlibus qu.lmsd.im personis caro preiio
C ôinparavit Ecclesiaique diiioni adncxit qucin

vehen.eiilissima febre corrcpiiis , non aliter sanari , ,
meiuit, nisi frequeniissima repeiiiione , crebris dis- 'P*'""" '"<=""»• "l pol'' "'e coemplum, mirifice dili-
•' Pleruniqne ibi ad manendum divertere
currentibus missis, ad medelam boati Desiderii scse P''''^''
o''"'* "^'- ''os' n>ortem vero ejus, incolas loci in

converlensex corde conferret.
cubiculo, quo pausare consueverat, ut pote magni
stratum venerabantur, proec.ivenies privatorum ab
Alio autem tempore Frebundus abbas ul eo frequcntiam, el pecortim, c:<numque ingrcssus
incedensgiavi ta;d,o confociiis per dics miilios la- cohibere studebant. Clericus quidam vocabulo Ber-
buravit ; tandem in visioiie bis icrqiie adnionitus, ul
mg^ injc qu„„rtam ad manendum ductus caballym
adprxsidium Beali lola mente se conferret, eoqoe q„oque suiim in locum cubiculi msnere iiitromi.sit,
ail a<l ej''s sepulcrum delalus essel ,
ubi qêm <;um babitatores loci
sicut oportebat innixiis orationi insislcnsCbristi Do- nonpossent;eumtam(sif)moncrestuduerunt,n<;s(rfl-
-
mini inisericordiani cx inlerno cordis affei lu postiila ,„„; i^,5u,„ ,£„„g prcesumerel, m;o dominus (inquiunt)
vit, post nnn niulluiii vcro temporis spalimn, divina bcsiderint pausavit, ideo pecus lijiriîm l:ic inlrare
uiiseratione pr;cveiilus medelam ,
quain oplaverat „o„ dt-frer ; quoruin i le consilium leve repulans,
adeptus, sanus ad propria reversus est. D diciumque rusticorum parvipenJens in prompiu
Miraculiim VI. neglexit sermonem ; caballum, quera sibi pretiosum
Alio rursus iii tempore saccrdos quidam, nomine Iiabebat, ibi ad inanendum constiluit ; et faclum esl
Dracolenus ,
gravi .tgriludine conlectiis laborabat cum die craslino valde diluculo caballum ipse pervi-
per dies plurimos, in tantum ut cibi perceplione deret prostratum, per terram exstincinin invenit, ci
penitus aicerelur, ciimque xiii dies aderat, et sacer- sic non sine. ...... alquc adniiralione a loco
(los vi febi ium depaslus sine cib» durabat, ciim ejus iHo discessil. In bxe autcm ipso arbuscula quxdam
repente inciJit in mentem sancti DcMderii sulfragia plantala usqiie ad supremos pariclcs excrevil, qiia;
expeiere, eaque ex nied cina loti baculi posiulare. couimoda incomnioditaiibus ilicitur confcrie. Gloria
Venluin ilaque ail cjus sepulcruin est, medicina libi, Chiiste, qui ila servos tuos nobililare consue-
pelila, salus impctrata (in villa enini Caseamo ager visli; libi seinper gloria, Nate cum Palro, et Spirilu
decumbebat) : allaia cigo meilicina die deciino se- sancto in sa;cula saiculorum. Ameii.
plinio, ajêr gustavil, conliiiuo auiem coelesli rore Miracuium \l.
perfnsus convaluil, surrexit, coinedil, ct sunalJS Adjiciatur el illuj quod inoderno tcmporc gestinn
t^l_ tst uiiraculuiu temijore iiupcr lrans,icl»c quadragc-
m SANCTUS DESlDElillS CADUKCENSB EPISCOPUS. m
siriise. OlihUus csl ad scpiilcruiii sjiicli aiiiislitis piii- A teneliris ; coqiic ex bac percgiinaiidne cicptus.
viilus quidam nomjne IJIduiplius, filius cujus.1:mii jure sanetoium coetibus jungilur, quia tanto opere
Edol*, qiiem pesli^ alrocissinin depasluni pcnc in sanclorum o!ficia, Ectlesia.'|He ministcria, divcrsis
melallis toinpindiisque obumbravit
exlremis deiluxfrat. Cujus ob tausain parcntes affli- ; cujus soler-
pro- (iain et iiiduslriam speciiiicn pariplcs iui, Cadnvca,
.11 ad iucmoriaiiv, ut dictum csi, bcaliPesiderii
porant, liliumque pene cx.inimein proferunt anie lestaiiliir, cnjus diligeiiliam, elcgim iam cl slndiuni
^cptilrnini. vota graluita spondcnl, ubi cuslos cum Dominica vasa, ut supra j.^m di.xiimis, diversaiiue
parciilibns oratione facla, e\ eo oleo quod corain Ecclesioe niinisteria
».aiiclo sepulcio babclur agrum iiionel- qnibus mirabilitcr dispositis, eisque pa-
que irreTOcabiiiter lidem assmiiere, caque dc n;e- Iratis bre\issiiiiis litiilis ea procnolaii Bluduii. In
i.in pnvsulis sibi supra vires pr.Tesumere

ciedidil. quibusdam aulem versiculis sic scrinsil : DcsideTti
Krgo perunclus potatusque abiil, et ânalus vUa Cbrislus. !u qu-bnsdam autijm sic scripsit : Uesi-
csi ,
paiicique iniqrpositis dielips munera voiiva d(rii lu, pius (liristi-, susîpe nmnus. In aiiis aulein,
ilcfereng, saniiaiis su.-c aiiclorcfli proOue inagnifice- ita : Accij>i;, Clirisli', miineru cifi '«'»' lib' bonis o' lata.
que hoiioravit. Iii aliis quoqiie ita: Huscipe, sancle Dcif:., quod [en
Miraculum X!l. »> Desiderius munns, ul iiiajora (eral, viribus udie suit.
Pauci admodum niixerant dies, el ecce adolesceiis In aliis: lla^c cst iapicniia sapienlum projurtdi Sfiiia*.
quidam, Alainontus iioinine, horrorc cujusdam moi- In aliis verOj .ibbreviatum illud dictum : Sapient
liis pcrfusus lurgenliuin nialandriorum copia maxiina verhiîiinclcsrit pancis. MfTilo crgp, Eiclc iaCadurca,
lacicin scabridam et quibusdam piisjiilis obseptam liunc saiiciiiiii virum ddiges, qui ic singiilariier su-
.x'diiu> ostendit. Qui saccrdos, ciii id oflicium com- pra cunttos parcntcs dilexit, etomnein aireclnm, qui
iliissnm erat, orare eilidoin de ineiiio rne- parentibusilebehatur, iii usus tuos translulit. Merito
sulis nionuit. Ul ergo oraliiin est, seger adslitit, (iiiquam) diligis, qui te sic aniavii iit aniicis pra'po-
cuiiique(s»c) gx nleo beali viri deforiiiilaterii, cuiiclam- leret, alumiiis prxferrct, oriiainciuorMm inoiiiLia
que construciani conêriem perunîl. Et, o njiia iiitcrno aniore consignaret, qui ciim I>omino libi soii
virlus, iia denium omneiii putredincm saniei illius viverei luis inilitaret, solidilalem luam tolo
delibulis saiebris succiJii, emiindavii, ab (ersit, tit adnisu propurarct. Qua de re desiderandus semper libi
r.ec vestigium quidem cicalricis ulliiis in ta.ic reina- est,non ab-cns, non iiigendus qiiasi niortuus, ut il-
)aT«l. lum exspcdare, non amisissc vidcaris, Noli ergo
LPli.OGUS, _ plangere qiicn) de morle credis ad vitam inigrasse.
Spd lonûin esl vcrlw per singul» exerer^, quaptik Nec dolcgi, quod lalem ainiseris ; sed gaudcas, quod
ibi quotidie per Doniiiij serviii|i sanilatis conimoda babucris, inio etbabes, obligaioque parumper.
diversisirgriludin bus conferaniur. Lnde liis Inierim audi jam laudes ejus, cujus semper boriatu commo-
sliidiose iiijssis ad cjausuhii(i jani praBconioriim ejus iiiia, ciijiis cxemplis accensa es. Desiderius liius,
ariicvlum coarctemus. Puto cnim, etsi wni.um rusti- iino noster, rclicta j.ini yEgypto et scalaii)
co pralixum leîmus sermone, qnod tantis meriiis (oiiscendii Jacob, Cclar supergrcssus securus de-
ejus digiia prscconia nullatejins u)i|iiipaFara valueii- caiital •
Siriil imdivimus ita el vidimui in civitate DA
i|ius ; iiam licet exlemporalis diclio alisque or.line Rowri ; rellcils, iiiquam, tenebris boc enimCcdar in-
senstitim, sine lenociiiio et compositione scruionum lerpreiabalnr, poriat cfucem suain et sequitur ipsum.
es bis ipmen advert^re potpsiis, (lU.iHler homo Oei nec ile craslino cogitat, nec pnst lergum respicii,
:i |iiliiii|'io usque ad liuem pcriciurll, gt quanla (j :o(i in la rijms sm naril, jir.n in gaudio metit, se-
li ua, quaulaqiip niagnilic^ sludiis ac iiivrili:> ejiis miiiaci/ iii sp rilit el cie spiiitu mctet riain ce ernam,
alumiix plcbi culltia »int, la ciyus abscessu gun i- sccurusi|ue jaiii cantal : D^mine, convertisli planclum
luta fialainiias prolcs^tur. Mam Cadurca iirbs, qu.c meum in gaudium luum. Conscidisti saccum meum et
«;o superstite Uorcnlissime opolciiterque prx ciinctis p. ciicumdcdisli me la:lilia. El illud: Post lc in odorem
fiirc viciiiis uibibus eiiiiciierat, cju- jaiii alisuessu tinguentorum luorum currimus. (Juapropler, Kccle-
IVcqiieiitibus beiliscoinuls.i, ad iiitnreiniilimicm peiie sia ( adiina, licet velienienlcr sii coiitriia, lic l n-
'.levolu^ esl, conlinuatis jam iiicursilius el iiinume- numeris clad biis ac s.Tpe eoiiviilsa ,
gaude laiidcm,
ris pesvilcuiiis dcpopiilaia gcmiscii, acrcFum copiam el sccuia c»to,quod niagiiri haereJilale ditata es. Se-
Vl Ir guin opuleiiliain quaiii nicrita Dcsidorii iirbi cura.inqiiaiii, estoel dicDomioo A'o» : contri.tor quod
adv( \craiil, eo migranle simiil (|iiiiqiic alilala siml. rcceisit, niio .irntins qujd dcdtsli, q i/ijo*! niinnit om-
El nttn wlisufde ciincu^ cuni iilo inigrassf crndnRtur. nia ;
grc.liiis agu 1 hi quod liilem nobii d disli pn lo-
Talf.iii erjjo patrem, talemquc paslorem di^miui es| rcm. talc n nost is lemporibns prucnrasti udvocaluiii,
iil biini colaiit, noxii liineaiil, pi:cdicenl I deles, iniqui dignc pro iioilris peccalis po^sit iut itfnire, et i:d
rciilur s:iefirdotes, qni vivcns intor peccalorcs ad ileimit:ii>,iuius aures luus picccs ing,'rerc.
hoc forsilan raplus e^t, ne malilia inutarcl inleHectum (iuiajamfinciiillbcrpostiilal.scnnocohilienduscst,
rjiis, c.l ut dc justo quoque scriptum est placita nrbisque m.igis iiinilendnm, ut ail excniplum sancli
,
erat Dco nnima cjus, ideo proporacit educcre illiim de viri vivere claliorenms, cujus exeinplo gaiide;imus,
\nedia iiii ihitnie ; ablMus esl ila ex pra-senlis saculi quam lucril lcrveniissimie iidei,(iui non si»lum di-
-Ur. JACOBI HASNAGII 0I3SERVATI0NF.S. 5;8
viiias ct oninia (((uod apiul inulios imposslbile vi- a illiini nosira psgella decaiitci, illuni ciuicUi- liiicra:
ilcaliir), scd scipsum Df iiiiiio oLlulil, Irad.dit, dedi- soiiciH ; quciii vidcre uoii vjIcuiuj, rccordulioiis
tavil, qui contra dialioli leigivertalioiieiii nerjiia- tencainus, cl cuni quo loqiii iion possuinus, de co
5uaii! pcllc H jnu peVe, scd c .rnc& el osj i. et animam nunquain loqni desinainus. ll.ic litii, Desiderl vene-
»r.7m Oniiiino coiisecnivii. Quanlum possiinitis jim- rabilis, ingciiii iiioi niuiius obiuli. !l;cc libi, dilecte,
gaiiuir ci spirilu, junganiur afTeclu, et foiiiiudincm libens ciiisc cravi, liac ralione ut nostcr sermo pro-
iiieriiis qiiani ipse oslenrtit iii operc, nos iinilLiniir ce^scril, le laiidavcrit, le Cadiirri nosiiuin lector
iii cordo; illuiii indefesse noslrj vita seqiiatur, agiiosrat.
In sequentes Desidevii Episiolas Canisii moniUim,

In seqvcnlihis pleri^que ephlolis nwxiiiie yo>terioiibus, est incondiid diiiio,quod maiime niirnri qii.t possel,
fliam rvm cpislolis id liic cc.-iiire, qn alias sat elcqnnle et Laiino ( < i la lempora fercbnn') senuone epi'
liam in e rvin
inln, deJeruii
slolas ,lo:lpni„i, ('( proiiidc suspiiio sil, vilin iion lum auctorrm esse qnam erscripioris.
Uo: lieet in oliauibvs
011 taiucn iii
nispicnri ; iioi, miiHnii. IJuare iiniim i de l.odicein ms. exprcmi, errores rnanifes'os eiiam dni iu dn-
,
..»;.. /..^
</.is cl loiiuilis locis
/.-.,:
lel w-n diiimivi.
;:../.-/
cl id
/
monen. v . .. . ..- t t- ..
nc eniin dubtlu jore ut docli liac t.da.onc eiritt,itur
' Se . . .
i ,
ad inquirciidos Codices, cr qnibtis omnii leslinii ei persiinari losnttl. Equidem bcsidrrinn nliiqtie liic fdiii
ius.
digni biint. in quibus nrunndts cl reslitncndis dodi laboreul. qtiant. m in cpistolis Synim/iciii. Sidouit. al.orniqne
a pliiribus certaliin videmus lieii. Tu , benerole leclor, liunc nustr.im pr main Edilionem boni conulc . it jnere.
JACORl B.\SN.VG1I » OnSCIO A IIONES

De Vitd Dciidcrii episcopi ejusqur ordinatore Sevcro Suipitio ct epiitolis qux hic cduntttr.
\. !*atiis e>l De>idi=riiis urbe Ai- Ailiifre , sive. in B pjn rninas resarcire conienlorei. M;iIo tribiiiiiir ipsi
liieiisi, iii eilrrmis Paier ejii»,
Aqiiitaiiijt; liiiilius sila. Vita sancti Marlini, nec; satis acciiraie ab hislorico
iKiiniiic Svlviits, Ires j!i'!iiiit li.ios. Tun/- lemporis superiiis memoralo di-liiigiiitur. Alter biil Scveriis
D.iiJoberli regis monarcliiaiu soltis ti nebal Loliiarius, qui cum Cermano .Aniissi.lOrciisi epj^co|io iran-mca-
a quo t;es gerinnni iinbilissiiiu' /•iniiiili siiiiiiiiis dj- vil in .\ii^liam, iil li;irespos Pelagiaii.r ab aliqiioi
guitalibus pr.cditi siint. Ilu>i.ciis eniiii alib.itiaiii Pa- annis grassanlis rrliqiiias railiciins e\. Ilerct llunc
oralorii et ar. iruliaconaliis iiriiriiiin gessit , seit
laiiiii eumdeiii ac Sulpiriimi Sevcr.uii Aqnitaiitiin c ii-int
epij'0piis Cadiircensis (aclus, ii.^scio (|u de c:iu8a, a i
albiui. At erranl peiiitiis ijuippi' Seve ii- (|iii iu
;
. parocliiaiiis ;;i.su est. fii siitcfssl llc-idei iiis

. qiii , Hritaniiiam iransficlavit , Snlpii ii pi;riii.ineji uoh
liiesaiiro regio pr:rli;er3l. Si:'S;'iii~ (l«iiii|iic Massi i;E Iialiuii;ner Pituriceiisis, sed Trevprm-is lult episc>-
giibeniai iiln • t .Mbitnsiuiii Cuiiiilalum aiiiiis pliiri- piis. Deiiiqiie ((uarliis fuit Siilp cius Se- t-rus. ordi-
iiiis adiiiiiiistravit. naior Desiderii Cadiin eiisi» , Aii-lrcpili -iitee-sor.
II. Desideriiiiii in pilalininnutiilum neino negave- t prsesuliini llos iioblbssiiMUR, lo iiis virliitis slngii-
ril qiii Abbonis peccatoris ail ipsiini verba legerit : l;re spccimen, deleiisor el paicr palri;i! ; i idco<|iic
« Vos cniiii qiii iimiilrili iii palaiio r-nio riiislis, ibi Pii tiliiluin oblinult. Falliliir Ani>nTiiii)s,
qiii patriar-
beiic cognili estis; • et revera iinn si.liiin riiiii l''lo- cliicum ituricenje iPusliavll apiid L.ihb.Tum. duni
I
ibario principe contuberniuin liabuii, seJ ipsi com- narrat vanas iii partes clerl pnpiiliqiic seulenllas
nicrciiiin litterarum ciiin Dagobcrlo et Sigelierto niitasse, ubi Siiebatur dc eligeinlo suc<essore Aus-
regibus iiitereessit Deiiiqiie eo tcinpore quo, ut no- lre;ill, duiii non niinlma pars Sulpicluin ;icclaiiiaret,
lavil .Marculphi, ipsc naialitiis ct digni-
riiriiiiilns ex allera vero parle, insli(;anle diabolo, aliqiiis npii-
a.l
C
lale iucl^lus, Higiiiiiiiii- (L.
i, c. o), pr.»;i.epluin regis II atuiii regem adlli, auniiiiqiie iibiulil, ut ellgereliir
de eligciiJo C|ii-cop() terebal tit cligereliir qiifin , Hitiir.iensls episcopiis. quippe ebclio iinsuluin nnn
pieruinqiie apinl aniums nostros ai;iio proliala compen.lebat a ptebe, iiec ab ejus sultr;igio nominatlo :
iiieudat cl nob orlo

ordiiiatus cst
iitalis S'ililiiii;il, (lenes regeiii erai, qul pr.esules quosdam sibi assls-
e\ testiiiioiiio episcoporuin el aucioritaie regis, iit tcntes el opiimaies ccnsulere liiigebai, ctini de elec-
ferebant legcs luiic temporis, qiianquam eleclionum l one Desidenl ageretiir. Ip-e en in Dagobeiius Sul-
usus observatns dicfrctur; ordinalus est, inqiiam, P'clo Sever» niandavit, ut iUuin iii sede Cadurcensi
Desidcrius episropiis CaUirccnsis, ut episcopi de- coUooaret. La ratlone suiiuiiani cuin Deslderio con-
fuiicli et jiigulali vices ob.ret. Ir.ixil aiiiiiil aiii , ipsique pluriiiias scripsit epislolas.
Jiis orliiiaior fuit Severiis Sulpiliiis, qui irige
III. I qmniin ali qu* bie edunlur. lii illls patnari li;e tiiii-
siitius primiis liiuirigum pnesul recensetur. Sed i|iia- t ini a:>siiiiiii. Melropi>|i'aiii eiiliii noiidiiin in Ooci-
luor fucriint cjusdeiii noniinis viri celebres. Mtro- deute artbiepiscopi vi.c.ibanlur, illiidque iioiiieii \ix
bri.v, a^qiialis Hieronymi , qiiem pessiiuc monachuin liiii in usu apn.l Galloi. Pap;is se .l.xcriint tuno lein-
Priniiiilacensein lacinnt |>Iiiriiiii, sivc iit tjiis niimine porls epi-iopl, metropolilaiii vero palrlarolias. el
Niajorein nionasttrio illl ramaui coiicilieiil, sive er- patrlarclue arcliiepiscopos. Il;cc dc Severo Sulpitio,
rore decepli, qinid Severus Sulpitius, de qiio mov qtiia circa vlros cogiiomines, eosque ceKberiliiios,
artiiri suinus, iibbaliain regciidain bierit soriilus. lili &.i'piiis pecoatimi liilt
presbytero dibeiiiur luni llistoriic sai i:c lilin , turn IV. De lcinpoie quo Severiis Sulpiciii^ Desi lcrin ii
sancli Martioi Vila. Ab eo dislingui dcbet Sulpllius _ nr.linaverit (lispiitalur. Illaiii :ii;iii tiiiisetiaiinnem
Severns, ijui Ilitiricensein lccle-iani regftulain sns- Sainniarthani fialreii lii tiallia (.brisiiaiia referiinl .iii
repil regnaiite (Jbildebe lo, aiiiiu lo, obiil aiitein aiiiiutii b5 .. Lablw'iis >ero ad biciiniiini reinovel.aii-
sexlo deiiino ejiisle n regni ita iit per septeiuiium
, iiiiti!'|ue 037 assigoavii. Onliir dillicutlas ex eo qiioJ
cpiscopatiiiii icmieiil. Hic laudaliir a Gregorio Tu- lltisliciis diciiur ca'-us aniio scptiiiio regis D;.gob.'rti,
roiiensi, qtiod lUiibînieni liiclesiue slatiini lirinare cl cuiii j.iiii per se. tem aimus liiiegros et ulira po.itilt-
" Vir in er proic-taiiies eniditissiiniis, et, iitdici- iio^tr.i vd etiaiii sancloruin nottroruiii bpsus ar-
liir, ainanlissiihus a»qiii, nee lainen adci sii;e sectiB guoiidi ticcasioiiiiii alatrius arrlpUl. Euit.
pi.ejudiciuruin i.iiiiiunis ,
quiii aliqiiaiido iustitulj
217 SANCTI DESIDERIIEPISC. CADURCENSIS. 218
caium adrDiiil^trnsset. regnare Dasjnherius AFelicis viperea iiirnsione supplclac serpoiiiis eruiiHio-
Iiicepit
ali obilu L(il:irii palris, qni iiuidit in aniuiiii 628. Si bant sibilum. » Misil Desiderius rcuiii Felici, oravil-
inde aniios septeni el.^^nsos recenseas, dehiiit ordi- qiic ut daret aflaliis copiain daret veniam, darel ,
nari Desiderins an. ('55. ul volunl SanMiiarlliani. SeJ graliam. Iiiterea taineii el;ipsuin est hieiiiiiuin anle-
adfnil Rnsticiis synndo Rheniensi, nn;c liabila est qiiaiii sedaii poiuerint episcoporuin coiilendenlium
pr.Bside Somiilin RlieninriJiii anlislite. ul narrat aiiimi. Poeiiituil landeiii Fclicem eriiuiiiis ah ipso
Frodoardiis. Fnil coiivociua svnodus illa anno 625, iiiteii!;ili, vel queielas taiidiii fuvisse. < Aiiie hoc
qiiippe aono Senoctis Elus;iniis nielropolita,
seiiiionli hieniiliini ,
miai episinlaiii , qii.c meiilein
iiiiiiit ille,
qni liic isilur jani episco-
adiTîl, exsiihivii. Debiiil vcslram ac si qiiidam turho lerlraiisieris niihe ohtc-
piis esse R.isticusan. 625, quo synodum lcniiit Snn- xit, el licet non eo seiisu fueril edila , qiio dnmnus
natius. Noduni iiilricaluni solvitMahiUnnius distin- ciiMiit interprelandaiii, nie tainen poinilet incaute
ttiicnilo hiii 1 rfjji.i iniiia ; Dagdhertus enini Auslra- ct inciillo sensu vsl inipoliio siylo exarasse unde of-
fir rex vivenle paiente Lotario aiino
cre.itiis fnit fcnsam sancl.i; animaj veslra^ polueram incurrere,
62-2. Deiiide (ialliani oecupavil inortuo eodein Lo- nisi veslra bonilas causam adiiiodi:isset. » (FW. eptxj.
t.nrio anno 628. Niimerandi ergo siiiit sep;eni aiuii L"). ) (Jiii viieein barharam inleriir.Maliir Caiigiiis
l!u&iici non a ri-sno (Jalli.e, sed a regnn Aiistr.isio- lier nioduin ponere et leviorem olleiisam f.icere
rirm , ciiin Riistii uni loiige aiite aniiuin 6- 8 fuisse liiiiic cpiscopiim, nescio quj ratione, Paladium ap-
cr^ aluiii ex iridicala synodo coiislPl. Iii
aiili^lilein pehii, quppe ad Felii eiii direcla fiiit qiierela D.si-
AiisTasia riîiavit Lagohirliis annuenle Lntaiin an. dcvii et eaiiidem suhscriplionem pM;fcrl epistola
()22, eodem hre leiiipnre pr.xsul creatus esl Riisii- B deciina qiiinta, de qiia nunc aginius.
fiis. Poiitiricalum teniiil annos septeiii et aliqiiot VII. De anno ohiics Desiderii resrirgit difhcullas
iiienses. C;vsiis est igilur ann" 629, et eodeni aiiiio qiiain siipeiiiis altigiunis, oh aiiiios Dagoherli, qiiiii
circa Pascliatis solciiiiiia ordiiutus luit iii ejus locum eliam Sigehecti diversa plane ralione compulalos.
,
Deîderiiis fralcr. Dcin iii Vifa De-iderii quam cdidit Labhicus ( liibl.
,
V. viverel D.'sideriiis , cum lolius Galliô

Diiin tlss. I. I ), noi<uT;«nliir xxiii iiniii episcnpalns Desi-
pr.Tsnlihiis, procerihus et regibus lill"raruin coninier- dciii allaiiieii icgiliir in illa \\<;\ suh anii:i lli Sige-
;
ciuri) In qiiens habiiil. Eduiilur liic ejiis tiiiii epislol c, herli ngis lestariieiilnm condidisse Desiderius, et
liiiii ad ipsiiiii respoiisa viroruiii celeherriinoniiii. aiiiro 17 eju-di-ni regis dfciino septiino Kalciidar.
Eriinl qui hievissii as illas episiolas iioii iii;igiiifa- Decendjiis i iiltiiiiiim s|iiriliiiii e\balasse. » Austra-
cieiii, iilpole quje riidi slylo siiil scriiile ; eiunt eliain si;n rex designaliis esl Sigiherlus aiino Dajjoberli
qni vitia qiia; occinrnnl Irequiiitissiiiia iii aiuanucii- undeciino, cuiii csset liiniulns puer vix t pisiea Da- :
tes rejicient ; iiuilia taiiien reperias qus vix possiint goherlus ad aniiuui usque hos. Sexdecimque aiinos
sanari. ôs illas qualesi unqiie enieiidaliores liic (luaiii regnavcral; ergo aniiiis dei iiniis sepliiniis S geberli
Canisius fecerat protiiliiniis. Dein aliqiia leguiilur dehct aiiiio vicsiiiio priiiio epi^cnpatus Desiderii il-
singiilaria nec fMiiiiiiio spenienda. llinc (acile pro- ligari uiinque eo anno constet euni obiisse, ip>iu8
;
balur episcopos lionorilica vcrba litulosque cx sa;- episcopatus iilteriu. (iromovcri neq it. Sic Caiilius.
culi usu eliritus anxie niinis quoesivisse, quippe nou Angct difncultatein Codex .Moissiacenîs, quem posl
niodo eniinenlix verho gaiidehant, sed t palniala cditaiii in prioie toiiio Desiderii Viiam inspexit
triumphalione decorali et P' rililicali ofiicio coronali» Lahhius (Annid. t 111 p. 555) in eo quippe legi- ,
:
dicebanlur. Lrcabanlur taineri episcopi < Deo auctore ^ lur, aiinos xx sedem Cadurceiisein occupasse Desi-
ei jussu regis, > queinadmodum ex iisdein episloiis di riuiii, el liaiic geiiiiinam lectionem coiiiprohavit
coiistal et probaviinus, nec consilia convoeari polc- liis in rehus versatissimus Mabilloiiiiis, consulto, sci-
rant, nisi ex mandaio retiis quippe sic jubet Sige-

; qno legiliir cpisfo-
licet, l^xeiiiidari .Moissiacensi. in :
Lerlus in epislola 15 : e Sinc noslra scienlia syno- pnius sui vicesimo et Yl. Ipse lot discriiniiiu viT-
dale concilium in lostro rcgno iion agaiur, nec ad horuin, inio rcruin, coniponit, ob-crvando aiinos Si-
«liclas Kalendas Septembris ulla conjunctio episco- gi herti noii ilchere incipi aheo aniio quo puer \agicris
porum ex iis qui ad noslram ditionem perlincre ad Auslrasix regnum promolus csl, sed a pareiilis
iioscunlur non fiatur poslea vero opportuno lem-
;
iiiorte, qu;c iiicidit iii aiinum 658. Si annos xvii De-
pore, si nnbis antea denunlialur, ntium pro slatu siderio ailjii ias, oliieril aiiiio 654, rcxilquc eccle.viani
ccclesiabtico, an pro regiii uliliLiie, sive eliam pro C.irdiiri enseiii xxiv aiinos noiiduin iiilegros, ah aiiiio,
qualiliet raiionaliili conaitione conventio esse dccre- scil. 29. El cnn\cniunl huic calcido aiini regiii Sige-
vuril, non ahnuiiiius. > bi^rti, qiii XVII iiiiineruniur ah nhitu D.ignberti regis.
VI. Coniroversiaiii biennalem habuit Desideriiis Claruil post inorteiii Desiilerius. 1'r.orihus
iiiiriciilis
cum Felice Narhoniiensi epi^copo. Peccaveral ad- nova Codice Moissiaccnsi, qu;e iii ap-
iuljiciuiilur in
«ersus Felicem aut sallem peccasse videhatur aliquis peiidicc ad priores toiiios Riblioibecx ms. apposuil
vel laicus vel cleiicus CuJurcensis. Staliin « serpen- Labha;us.
tiiia aslutia jurgioium propiiiavit venena aurcsqiie
DOMNI DESIDERII
EPISCOPl CADURCENSIS
EPISTOL.^.
(Canisius ediJit ex meinhranis Ms. cclehernmi monast. S. Galli.)
LIBER PRIMUS.
DESlDERll EPISTOL.li: AD DIVERSOS.
EPISTOLA PRIMA. Muliiplices et inellahiles vcsira; heaiiiudini pro in-
DEiDEiiir Aii sALUsriLM EPiscopLM. D i|iiisilioiiis stiidio vel eulogia"-um pra ccplu benedi-
Domno sanclissimo, atque pra: optimis mihi in clione " giaiias jurc persohimus, et quamlibei iiuli-
Cbrisio diligendo Sulutitio prxsuli Dcsidcrius vcslcr. gni, Doinini optnmus pielatcui, qui nobis citius lu-
' Ms., qrafiaruin ;i(r(i.

249 EPISTOL.E. — LIB. L 250
cuni tribuat vcstrc gralix serviendi. lUud namquc A nato, sanctx catholicx Ecclesia; lilio Sigebcrlo regi,
quoil zelo zclali esLis pro nosira exiguilate, non servus vester Desiderius Cadurcx iirbis episcopus.
oniillitis solcrliam egregii el nobilis pastoris, ilum Dum de prtEcelso domiio nostro geni-
ei coniigit
viriliter el vigilanter agcre ailorti eslis. Dlinjim " tore veslro, quod nec pietali veslra; tam ciio fueral
eliani in nohis divina (lietas perlicere digiuretur. optajile. Vos, revereniissime Doiniiie , lam de nos
Quia ille recle viglat, qiii aspectu veri luininis, et servos vestros, quain et de cunctos lideles inlegrain
iiiliiiiae conleniplaiionis sempcr oculos apeilos gcrit. digiianiiiii liabere inercedem. llt qiios genilor vesler
Qua de re necesse esl ut mentein semper ad inie- pie ciiutrivii, vesler rigor a;quaniiiiiter poriet. El
riura et sublimia suspendaiiius; ne per torporis iiegli- dum vos Deus omniputeiis sua pietate in rcgiii solio
gentiain ad iina trahaniur. Tgilur de eo quod sollici- snbliniavit, et tanlum vobis dedit prudentia; inlelle-
ludo veslra sciscilare studuit, vcstia dilectio conipe- cium prasuniimus cominonere celsitudinem glori»
;
riat oiniies optiniates et priiicipes, ju\la quod aiitea vestra;, ul sempcr 6 protcctoris vesiri memoriam
> cuinipsls liabebanius congUiliiialaui aiiiicitiani, gra- iiitimiore corde retineaiis. Semper cogiietis , quid
tias Cbristo, qui est bononini oinniuni dispeiisalor, post regni sccptra fuluri estis, el ad qiialcin rainu-
sati'» ainabiliter iios receperunt ; et nos eiis caieiiiis neralionem pro operum qiialilate venictis. Nos pro
in Dei noiiiino retiiienKis, ut cliaiilas niiitna iiuii- B cpislola; panitatete niodicum quid iiinnuiiiiiis. Vos
quam decidal, sed aucla iiingis in dies llorescal ; e'. taliter iu onmi opere, in onini cai:sa, in onini judiclo
cuiii amico vcsiro Havado limiiier ei atiiabiliter vosinetipsos exliibete, ul quando perlidi reges cum
in charilate consolidati sunius. De ca;iero saiis, ct iniquis daninanlur, vos proboiiis 0| ciibns ''a;lernaiu
cuin pleiiissinio alToclii, iit praelali suinus, pro laiiuu reinuneralioneni preci,iialis. Explicit.
inquisitionis vestra; dileciioiie gratias aginiiis. Sa- EPIiTOLA IV.

lulainus pnlLTea vcslram alniilatem eo allclu DESIDCnil AD SICECLRTl M Itt GEii.
qiio « nobis oblala e.<se iion aiiibigo', et supplcx
Domino gloriosissimo, atque piissiiiio, ubique prrc-
quxso, iit pro mea exiieinitaie pio Domiiio ' digiie-
celso sanct;e Ecclcsix lilio Sigeberlo rcgi Desideriiis
ris exorare. Vale, vir Dci, el incmento niei.
Bcrvus siTvoriim Dei, alque per gratiam ejus Ca-
tPLsrOL.\ II. durcx urbis episcopus.
DRSIUFRII AU GHiHOALDlU. Qiiod vos pia sollicitudine dignali eslis litleriscon-
Domno illustri, et a nobis peculiarius suscipicndo solare, iiisulliciens e:t meiis nostra gratiaium jiira
domino, et in Cliristo liiio GriinoakL) majori duiiius persolvere. Qiia de re singulari poslulaiiene cre-
Desiderius peccaior. /> didi deposcendum , ut ea ine dignaiione jubealis
Non ignotum vobis ramuluiii, ac hene cupientcm, peculiarius confovcre, qua Doiiilni Geiiitoris veslri
cupio es.,e coinmeiidatum. Adest eniin fraler mous circa meam pusillulamexiguainque pcrsonain habila
Lopus abba, cujus nienteni agiii cupiu agmlnibus inesl graiia familiai ilaiis.Volui(|iiidenisic obiemperare,
lertsse. Iste ad vos redivivo Di'sideiio pergit, et po- ui iioii prius ad urbem re;lirem, do.iec, si poluisset
slulat se nustrisalTaiibus coniineiid.iri,qiiaicnus eum lieri, veslri culminis prxclaram celsitudiiiem vidis-
Vfslra iiiilustria gluriosi princ pis domini Sigeberti sem. Sed quia hoc ilifli. ile fuit , ideo nunc latorein
regis oblulibus rcprxsentel. Agr ergo viruiii cgregie presentiuni commeiufare prxsiiiiio. Per quem orficia
iiiiliiqiie patronp, el istuiii lii^be, ui siipra pctii, per salutationiim digno ciilmini vestro lioiiore persol-
oinnia sodalem, qiialenus gaud-ât se nostris apici- veiis, quieso, ul petitiones ipsius in ellectu positas,
bus vestrcc eniiiiciitia; coiiiiiiendatuiii. Iiiterca saluLe ine de vestra; excellentiae iucolumiiate '
digneiis fa-
uberi fusa, precor iiiipense, ut ijuod ipse suggesscrit, cere tertiorem.
cuiiditinnes mouaslerii noslri ^'

quod iiuper in bonore EPISTOLA V.
Baucli Anianti sedilicjvi, dignerls recipere per oiniiia DESIDF.RIl AD DAGOBLnTUSI nEGF.U.
cominendatas. Et lalein exinde curain geratis, ut Domiiio gloriosissirao , atqiie piissinio , ubique
xiernani retributionem pro collato beneficio e.\spe- D pr.efereiido, uuJique prxcelso , sanctx Ecclesix Ca-
cietis. Dignaniini eiiani exspectationem nostrani de tliolicx lilio, Dagoberlo regi Desiderius servusservo-
veslra ac domni regis sulute, palrumque, vel fra- rum Dei, et vcstcr lidelis.
Iruai vcstrorum reciprocanle nos pagina ' consolari Dum plcrumque i pro condiiioiics ecclesiasticag
inanu propria. Inculumem excelleiiiiam vcatram su- nie ncccssilas coinpellat ad cel.siluilinem culniinis
periia pietas lueatur. veslriapices dirigerc, ipsa tanicii rccordalic coiilu-
EPISTOLA III. beriiii, cl ' duliedo auspicalx indolis pubertalis
DnsiDEnii AD si(>Em:u(u.iii kkcem. nionet, ut fiequcnier possit me
, si lieri , exiguuni
Domino ^loriusissiino , Iriuinpbali iiaimate coro- fjmuliim solerlissimis ubtuiibus veslris prxnptcin
" Ms., elenm.

k Ms.,
* F., progeniloris, \el prxccssoris, yd prolector
cnm ipsos liubebamiis coiiijhilinatn amicilin. hoslri.
' Ms., nob. laiere non um. Du Cliesue legit : vob:s '' Ms., (rleina remuneratione.
inleie non ainbige. ' F., digneris.
^'
Ms., diynetis. I L piopter.
,
• Ms., queiii. i"
.Ms., liulciUo ; f., duicilnito.
' Ms., ioiuciure.
5»M SANSri DLSIDI nii I.P..m':. C\I'L'P.C' N<IS i:,i
pnpscnlari Qu:i Ji; le salutaliuiiis obsequio eo qiio A nnm^TiKiis anipli isii-. liti-lesii, be.iic Patcr, larf;il:i-
decpl lionore pra;!alo, quyso, ut de comliliones Ca- t:s ofiicium, sii-'iiniiisli peri'(,'riii:itionem nostrain ,
durcc Ecclesi.e, cui Deo auclore, ex jufsu vcsiro «oinpassus es lalioribiis nosiris, cl loiije a solo pa-
prxsetieo, pro quas i.imc pi:L'sentiiinil.ilores ;iiiicum Irii) p;i!-ilos, ila palerno ifr-ulu riivislii, ut nec re-
aJ excellenliam Juinii.alioiiis veslra' teslinanl ,
pro t:iiiiiis iiliciialein , pcc pjrenliiiii ' iliiUedincin cx
diviiio respeclw vcl justitiae conteniplaliuiie inlcgra iiiopia desiilerarcm. Doniinus iioslir .U>u< Cliiistuj,
niercede slude:itis liabere , solertissimo libraniine iii c iijiis anioie id iinpen iisli, liiii pro noslra cxlie-
causain liuliiia:c; et qua jiisliliaui pcrspicilis piiii- nui.ile letiibulor e\i:lal. Niinc igi:ur raiiinlalus nici
derare, illuc seMleiuiain dcclinale. Nec soluin d juid 1 cr.-olvcns supplii.o, ut qui in lunc bencficlis
liac re, sed oinni leinpore, de oiiiiii eondilionc scn- tiiiiûlaslis, nuiic oratioiibus bcncli io juves. Lalo-
teiiliani regis jusliiia pi-jccedat et verilas. Ju>liciuni rciii pr;elerea pixsenlis olficii lilium cominimein
quoque niisericordia coiiiileiur ,
propterillud apo- Claij.liuniabbatein recipile peroninla comin^ndatum,
stoli : Juilitiiiiu sini' nuseri.ord a nii ei, qui non [e- d iininuscnla qui£ c.y iiobi: inliileril, (;ralo aniniu
cerit wiseiic rdiam {Jnr. ii, 5). Age erô, prajcfllen- liabclote. Ciini se dc inundii opporlunitas conlnlent.
tissiine piinceps, ini iloniineDagoherle, age laliter, ut de vclra, et donini regis , vel fratrum .-^c (iliorum
dum singularem inler lioiniiies regni apicem oblines, 6 ve»lrorum, mereamur incolumilate rcscrlpti serie
ad xterni rcgiii singnlaiem ijloiiaai sine confu-ione eim olari.

alliiigere possis. .Me i|iioqiie i.yii sujierHnu^n juilice-
EPlSTOL.^ Vlll.
lis pro pia coiiiinolione, secl aiuantein nienle ames
DESIDEHIi Ab CUODll.FtM.
pro salubri e.\liortalione. E.xplicit.
D:iiniio ilhislri el a noliis peculiarius suscipieudo

EPISTOLA \l.
doiniiio el iii Cbrislo liho Cliodiiiro D?slderius pec-
PESIDEBII AD GRIHOALDIIM, PB.EPOSITLM P.\LATI1.
cator.
Domino illuslri, tolius aiila:, imcqoe regni * reclcri
In saiicli apostoli Pauli dictis scripluin iiabelur ;
Griinoaldn majori donius , Desiclerius eilguiis ser-

qiiiid ubi ubundaiil pcccatuni, siipcrnbuitdavil gralia
vus Dei.
{Itum. v, -20/. Jjni quanluiii uie liai lenus de gralia
Pagellari oflicio suggero , ut h>runi porlitire:n
vestra dolui coulrislalum, superabuiidare nie de ve-
apiciim cimmendaiuin dlgnetis recipere, el qiiAque
Stra graluior cbar.tate. Non enini itineris illiiis, quo
ore propr;0 suggcsseiii, elT^ciui jube:itis maucipare.
a-tjte suni gravala confecius, jam quaJam di.lori»
Elquia cunio me \eslris aniiiiis eo orJine coninien- . , j i , .
nieinona Jucor, tuni reccilo qiianta erga ine dulcedu

i
,
' ' „ . , --.
dare, qiiO pareiiluni vc!-tr..riMn ailetlu suni unico de- t. . , ^ „, ,,.,. ,_.:
veslra csl pia voluntate difTusa. UnJe gralulatione
7inctus ,
precor iil iilani graliam peniloris vestri
niaxiiiia priBsenlem paginam aJ doniinaiionein ve-
ergâ me tenere dignctis, qu;c nie vobls faci:it placa-
slram Jcstinavi, per quam sahile uberi fusa, prccor
liilein et vesiram niilii prcslet semper optabilem.
Dominuiii, ut inagis niagisque suuii ici vobis Iribual
De ^ condiciiinculas etiain Ecclesi c noslr.T, el pau-
laigiialem pieiatis, ac bonis faciat successibus abun-
pernii) snoruin sinfiiilari inercede siudete h.ibere ,
diire. El quia scriptiim legi.iius : Gcneratio rectorum
ca8'|ue per oninia liabele commendalas. Nos quoqnc
bcnedicilur {Psal. r.ii, 21), tu, vir excelleiuissiiiie ,
in siiiii gratiic vestr;c, non nt mercmur, sed ut opta-
bciicdictiones palernas seniper meinoria; viv.icilali)
inus, aique conlidimns , paterno conlovete afTectu.
coiiserva, et si qua sunl, vel qnod monuii, vel i|uod
Elsi de hoc, qiiod snigessiiniis, sperata conceililis ,
egil, quasi anie oculos prajsentaneo retine memo

siinul el de vesira ac Joinni regis, vel fratriiin ve-
raiu. Mulla ec.im sunt de ejus gestis tuis aurilius re
strorain incoluniiiale, aut ' qnicqiiiil nos scire recte
culenda, q;;» si gcstis adjicias viia; hujus et inienta
censelis, ciiiod in illa regi me agilur, rescripli nos se-
iiiedilalione conscrves, ille oraiionibus donalJl uli-
rie digiiainini certilirare. liiciJumem vilam veslrain
i;ue nuiic favore.m, quo probabilitcr probe polleas,
(Uperna piet is tueatur,
n et isliric cursu feliciter auspicalo, palernis niunera-
EHSTOL\ VII.
lus pr.eniiisadjwigaris. Inlerea ,
quanquani neces-
D SIOKBII AD KeilOAl 111 M, TREÊRICt: ir.BIS RPI rOPLU.
sariiini esse iioii dueam, lalorem prij;sentis olQcii
Do:i!iiio seiii|ii T suo .MeJ :iiJo pa; x De-i ciitis iiiulLa devotione coinmendo , el ubl quod aiit ista
pecc:iliir. di\eril; aul adiumi cognoscitis opporlunu:n, comli-

Si •-•ratianini jnra lieneficiis veslris recompcnsare liones patroni vestii beati Stephani.cujus adnii::islra-
voiiiero, noii sapi;iiii, pro illa, sci!icel, superemineii- ti. ncni gerere viJeor, liabete leeepias, ct per .ininia
l :i lioiin, qu.c aiiiio pr.esenli ei;.;a m s largilas veslra coininendatas, ul ipsi Doniini rerum ,
quibiis vii e
dcboiiiiirare siuiluil, pio inipcnsas viJelicet, siiper- noslri llcdemploris seivire viJemur, ipsi vobis iui-
tliKiites, pro itineraniiuin niultimoJas necessitates. penJiaaitenia compcnseiit, ac suppleniectum sux
Nec solum famulantium opportuna subsidia non IrJiuaiil largitat.
p:iii< a iiiis'slis , seJ ei:am nc:sniet et e\; ensis et
" .Ms , rcclmrn C. lUnjnrcm. Vl nota qMcd i bis i

•'
L., condiciitncnlis.
< Ms., i\uoque.
cpistnlis nis. (.iidicis errnres rli ini iiiaiiileslos cxpri-
uiiuius, iil lidcs Ediiioiiis consiei. Can. ;'
Ms., r<u(a(ii/ic»i cl iuopia di-sideiurenl.
«55 EPISTOLiE. — LIU. I. 21
EriSTOLA IX. A noslruin '
Eiifiijin inconvul.sa tliarilas, inilisjiiiicia
liE-IKERII Al> AIIHII.NEM. Hl Aiil quinnlani, lialeriiit.»s. .Miitnis nos jiivfmiis
Odniiini seiiiiier siio " Aljiioni paps Desidenus precibns, ul qaainadniudiim iii aiila lcrreni principis
p4>fC»lor. sncii ruiinus, ita iii illo superiii Kegis coelesli palalio
Duin blor pi.tsijntiiiiii .ipiciiin '•ali sinnil vivere iiicreaniiir. Et licct dc noslrii mll.gio
nlisfirvandoillo
nionastcrio jnssiis aiTOilil, vl qnia iioci'ssc esl veslro duos jaiii aniiscrini giTinaiios, li.ilictnus pro his ve-
nirabiluni I'auluni, ncc iiiinus pimilitaliileni ineritls
oiiin palrocinio lotiiiiieinlenMis ; igilni r.iniiil:ilu5 nici
oDlciji pcrsulvciis siip|ilico ut eum sieut r;imulum

Siilpiciuni. Qiiisquis itîiur nijslruin qiiaiituni plu»
,
,
piiev.ilcl, lantii ainplius prolecluuin gradus conscen^

^ratia |iiitalis vestr;« recipial coiiiniendatnm, et de
condiriunculas doiiiiiil Slciihani, undecunqiie fiieriiit
dere el.iborel. Ad lijic auiem piuiilico, plns ine vc-
exortas , ailliitn-te sollicilndlnein. Sinit de vcslri

slris oralioiiibus, quam mtis viiibus aiiingerc posse
coniido. T,ijilu;ii est, ut indesineiitcr vos orare di-
gratia confldeie, nl credo, nuliaicnns ignuraiis. Nnn
gnetis; et pitt.is Doinini iiostri Jesu Christi, credo
eiiim a nie docendus es quid in nnstris Ktippliinenlis, ,
ei ErcieBiai, cul serviiniis , vul paiipenini ejus op-

pr:cstabit, qiiod roâiis. Vale, vir Dci , et mcmcnio
niei,
portiiiiitiitibiis, pra'stp< , qiiid vijjil.indo priispicias ,
B EnSTOL.^ XI.
«|ui(lvo expeneiitiar aclionis Iriliuas. No^li oninia ,
nrSIDIRI) AI) PAIIIU.II EPISCOPUll.
oninlaque noii ainbiges ,
qnilius lalioriiins " urgc-
uiur, qiiiltusqtie l.itip3ninr a.'nimiiis.
Iiiinini sciiijier suo I'aulo cpiscopo Dcsideriiis
lluc soluin cu-
peccat ir.
piiuus te velle. Nain pisse dtlarus csl illt^.siib fiijus
Jaiii rredo ad aurci lu.is |ierlaluni qiialiter mo-
uoniiiie iios pncsidlo et ravore lcneri „'aiidenins R i- ,
nasliriiini ci.iisirucre tcepcriin , cl basilitaiii j.iiii

i;aiiius erô, ut isluiii tainiiluni <<
baliiin oplarein
inihi Doinino coopcranlc consuininalani babcain.
freqiieiiler, si possibilitas arrider.a , sacris veslris
Proinilc rogo, alque invilo ap :stulicaiii digiiaUoncni
iiiteresse colloqiiiis, ut situl nos sub s;ccull habilu in
conliibernio serenis!>iini
veslram,ul ibiJeni ad dcdicalioneni inlcresse digiie-
Flolliari principls mutuls
Bolelianuis revelarc fabellis
niiiii. Kt ciiin nos ibiilein iii I)ci noiiiine viiieriinus,
<•
, ila jain iiiinc illa ad
pleRuni deposila vnnii.Me diilcia liccrel Cliristi rumi- aliqiianlis siniul diclius ronimorantcs, de illa perenni
nare pr.ccepla. Sed quia sietil nicns anhel.it, effeetus ac dcsideiabili viia, de qua iiiuluo su^pirarc solcba-
sequi non prxvalet hnc sulHcial nius , raiiiiliarin colloquia dcsidero ut habeanius.
; dicerc ' duin l'a-
,
vore vcslra; charilatis non niediocriter suiii recrea-

Ai:os eleiiiiu plures cpiscopos intercsse lacienms,
iJs. Proiiide gratissinia cffnsa salutalione pcroro, ut

qiii nos vcl cxemplo jir'ont , vel liortaiu roborent.
«jiiem tunc el alTatibus bonis bcnigna C Q""'"'"" nos coniwbernio n.m iiie.liocriior opinor
, et cbaiiiaic
co«isolasti{r, seinpcr iii niemorisiii vcsiri » inieiiii
ailjuvari. Ve;,i igitu'', (harissimo, quanuin longius,
iiiiiniuiii teneaiis latoreui, pr.i lerea pracscntis ofllcii,

lanliim vclotius, iit pust diulinani c r),oris abscnta-
«iua valeo insiiiuatiDne, vobis coiniiiondo lioiieni landcin ivlotiHeinur niiilna tonlabulaiione.
, et pre-
cor, ul iii omncs con litionts quag cxerit, beiiignuin
Ailerit crcdo Doiiiinus dc se cuiitionaiilibus, aslabit
jubea(i$ pncbere favoroni, et per i|isiim or.iiilibus , nei nos desorol iinquam qui pa%>us est
, vel qiiaii-
duiuiique aditus pro nobis, dc sede 1 venieiis pateriii. Oranlem le
cxstittTii, de vcstra rtlicilald inc-
pro noliis poicniia Domini nnslii Jesu Chrisli con-
reaiiiur ccrlilicsiri. Y-ile, vir Dei, et nicmeuia mei.
servare digiiclur.
EI'lbTOLA X.
EPISTOLA XI!.
icsiiixiiii ,\i) n.vno\F.H irisoorUM.
[>F.-IIIER I AU Sl LI'1CUIII.
Saiictu ac pia^rcivndo aposlolicu palri Dadonj Saiicio p;iti iaith;ie Sulpitio ' Desiderius scrviis
papsB Dc>lderius servus scrvorum Dei. servoruiii Dei.
Dum pluiima lompora clabunlur, qiioi! pncsenliam Conducet priinx sedis antistiicm , iit solers circa
vesiram videre ncquiinus, nunc iinniensa se gratu- eiKU consacerdulpin cxliibcalur snlllcitiido , iit duni
lalio nicnli objctit, diim alii|uatciius vel post dlutiiia D vicissim jiira charilal s ^liilinaiuur, latilius deilatis
iiitervalla sese opporlunitas i"
pntbibuit ,
qua vel cunsorlio iiittres^ iiiercanlur. Ju\la iilii.l, qiiod sa-
pagellari ollicio nie vesiris conspectilnis praiênia- crati^simo esiinii v.ttis ore poll cilus ; £90, iiiqnit,
rein. Ijîtar debito obsequio huniilitcr e.\Iiibilo, illud iitliabi(iibo iii eit, «t tntcr illos umbutabo [Jeretn. vii).
peculiarius peroro, ul qiioni qiiondain in ipso Hore Noc iiun el Douiini dicluin . Ubi iuiil dno eel tret
primajvae juvenlutis unico inlhi ainuie pranbuiMi ,

coiitiregiili iu nomitie meo , et ego in med.o eorum
seinper concedere digneris illiiin ineuin DaJoiie.ni. ^Miillli. wiii^^-O^.yuapriiptcr, papabcalissiine, veslra
Maneal prislina inter nos alqiie illuiii luuiii , iiiio Mt elaburaiiu, ut periinaci^ , qux pleruinque iiiier
" Ms., Abbone. '1

F., pivHiil.
' Ms, , ad observan'o illo miHiiilerio et q. h. e. • Ms., h.leijium, <(inileFii hcne, iit palel cx epi-
I
«. e. italrocinium. stula ipsa Eleîi ad llosiderium qiia Dailtnieoi coiii-

' Ms., nrguinfjr. iiic 'dai, i|u.r>îie sevia liio muiii: ratur cx lis qu;e ad
" Leg., /luruiit. Videlur hic aliquid dces::P. Desiileiium boripla; sunl. Uas.n.
• L , rrlnarc. I Ms., venire.
' F., iii'iii»m. ^ Kuit is liiturioeiHis cpistupu;. Illi autc:ii iiie-
* Ms., iiK. tropolilani sa;j'm3 sunt appell;ili patri;irtbxv Kas».

255 SANCTl DESIDERII EPISC. CADIJIICENSIS S30
fralres serpit, veslro iibraniine radicitus evill;itur. A q«oil male sponle conlraxeras {Luc. xv, 7). Absil
Nain nostri eril studii solatia opportuiia prx'bere. Ue enim iie sicul E\a seducia esi per scrj;cnlein, ila lu
c.ctero prcce qiia valco supi/liiii, ul quolies ad exo- aJ ' rcJivivas niiserias cupias reverlere. Ergo cuni-
r.iudain Doiniiii clementiam delixa inenie assisiitis ,
paiiatur aiiima tua Jolnri meo, ul ego possim vul-
noslri meinoriain sacris precibiis interscralis. il;ec nere saoalo la-lirKari de boiio tuo. Agc poeniien-
I
niniiruMi facicnles, viceni iiobis in prxbcnliaruni rc- tiam, quantum nielins potes; et omiii cuslodia aenia
pcnJitib. yni qiiaiinis non , siciil oportet, oramus ,
(or tmim(l'yvv. iv, 23). Coii(i<io ego iii Doiiiiau meo
orandi tamen insiantiam non oinitiiiiius. Mcinenlo Jesu Chrislo, quia cito obliittTabilomnem macuiam
mei, papa beatissimc, et cultoris tui ineiita or.itioni- lux '^ conressionis bona coiifcssio. Vigila assidue,
bus love. et ora, ut nullalenus reirorsum respicias. Memer.lo
EPISTOLA XIII. quod Veritas dical : Nemo, ait, ponens niamim iii
DCÎDEnil AU c.eSARiati. uratvo, et reipiciens retro , aplm csi rcgno cmlorum

(Lnc. IX, 02). Respicere autein relro nihil esl aliud
D.)mno stmper suu Caisario episcopo Desiderius
peccator.
quam posniiere queuiquara, et abjicere quod cceperii
Desidcrabilla nibis gauJia eveiiiiint, qiioiiens .sc
bonum et rursuin iiiundialibus negotiis implicjri.
,
B Urcordare eliaiii uxoris Loth [Cen. xv), quod ulii(ue

aJilus prxbet , ex qua pusillitatis nostr:ie lilteras
alniitati vestrx possumus dirigere , ideoque prielata

i>(>miiius specie haelenus pcr EvaMgeliuin puunitenti-
occursionis obbeqnia fraterna cbaritate monemus, ul

biis fuisse iiosciiur protestatus. Ergo in hac hisioria
coiilinoliir ct ni.ignus paiiiienlijB fruclus, el imple-
tausas uiidc iiiulua fuit cunfabiilatio, id ot , de id
qiiod ad iirolecluin aniniac pertiiiere ni^sciiiiliir, lolo

tuin in cuelis gauiliuin coram ;ingelis saiiLlit. Cuui
conatu omnique ajiiisu elaboretisasscqucre. illa, (puu fucrat anie peccatrix, mcruil suis lacrymis
Sicut
piomcrori spem saiulis (Lmc. ix). Oro crgo el per
e conira illa qux evideiitcr saluti aniina: ubsunt, loto ,
Doiiiiiium Jesuui Christum ieobtcsior , ul non dcs

virlule sludeatis fugcrc. Et quia Cari/iis omnia
ampliusdiabolo locuin, sed in jejunijs , ct obsecra-
sujfert (/ Cor. xiii,7), siciit nos viiielis dc vestra sa-
lionibus et vigiliis te instaiiler inipen la». Et quaii-
lute solliciiuJinem gerere , ita vos quoque de no-
slra exiguiiate dignamiiii suUicilare, ne, quuJ ab.it,
tum sciilis te bominum debtilul^m prxtiJiu, tLiiituiii
libi Jivinum adesse llagitcs adjumentuin. Iieruni ac

culpa qua>libet nobis laiens, vicinis propalelur , ct
s.t'pius inoneo, ut lia?c a te hisloria frequentius re-
nobis quaniloque in objeclionein ponatur. PraMerea
legaiur. Et in tanliim pro te in^ta, ut eiiaiu pro nie
creJo, quod iiec vobis lalcal qualcm egeslatem Je
apud Dominum lecredam posse aliquiJ oblinere.
aqiia quam fuiis pra'beat in bac Cadurcina civitale
f%
liabemus. SeJ voluntas iiobis incst, si " possis pcr- E1'1ST0LA XV.
miltit, ut per tubos ligncos subterranco oliicio ad DESIOEIIII AC FILICF.M NAI\BilN.£ UIOIS KPISCOCUU.
ipsaoi civiiatcm ai|nam duccre dcbeamus. Proinde Domiiiu scmper 6U0 Kelici prasuliDesidcrius pec-
quia novimus, quod peritos ex lioc arlilices haberes, calor.
precaniur, ui compenJium de ipsos faciatis. Et undc Ante dies aliquol quidani fiater liiteras vestras
jubetis nns plenis-iiiie ^"

re servimus. Agat aposto- nobis exhibult, plenas duloris et inoestitia;. Quaruiii
lica dignatio vcsira laliler tam de praelata monitiune, tetra superlii ies niliil gerenum, nihil jucundum , vel
quam et de uliiina iiiggeslioiie , sicut nos in omiii- ad cliaritaioin pertinens iniiuebat, si quiJem a sum-
bus elGcatiter de parie vcslra conlidimus. Incolu- niis aJ ima usque niolestia; exitiales queiimuni.c ibt
mem ponlilicatum vestruni divina pictas custodiat. inerant. Et forsitan mea iiegligentia, non mea culpa
ita cuiifectic. Non enim reor me bacienus adeo fuisso
EPISTOLA XIV.
vcstra offensa pulsatiim, iit liujusmodi jurgia ponti-
DESIDEnil *D QUAUDAM SANCTIHONIALEM. ficalia viscera "^'
rcplerent. Et licet vesMse auies
Dcsiderius episcopus Aspasiic abbatissw saliitem. vipcrea infusionc siibplet3c serpentis erumperent si-
Lacrymis luis hacienus niotus lianc tibi hisloriam ^ bilum, iiosira lamen pra^cordia pra:cepla Chrisli me-
deEvangelio cgrcgi;e illius feiiiin;e destioavi(LMc. v diiabantur in arcanuni. Et qnamvis serpentina astu-
Iii ipsa quippc divinain coiisoiationem repcries , CL lia jurgioruni propinaret venena, ego tamen , ut de
timoreni : consolalioiiem quijeiii, qiioiiiain qui de vestra cssem cliaritate dcpulsus, inagis niucrenJo do-
peccali onere resipiscet, lianc aiiimam pia Doiniiii leliam. Prolmle precor [iropeBsius, si in ine reuiansii
beiiignitas nonrefutat; timorem iJeo, quia aninia, actio culpse, vestra pia almiias intercedat, utfenlen-
qua; accedit ad serviluiem Doniini, cimtinuo aJ l.'-n- tix adversaj prorsus advertar. Sin auteni sueia nie
tationes sustincnJas se foriiter parct, Jiccntc Salo- ambiunl accus:Uioiie vexare, coiitnendiim censeo, et
mone : Fili, acccdens ad scrvilulcni Domini , 5(« in a vcstra censura opto lore c;ivendiim, ut aures ve-
timore , ct prxparu animam luam nd tcnlationcm. stras viperca venena, ac velul ' sirenarum cantus
{Eccli. II, 1). Gau iiuni quiJein est in tuis lacryniis , lethalis sibilus noninfundat. Ego me vestrum, noniit
et exsnltatiu fil in coclis, duiii ipsn spoiile dauinas opinor. injusto juJicio subilo. Vos propensa ralione
' Forl , possctsio vel paisut. i"

Forle, confiisionis.
^ f"i(rl , rescrvanius. • Ms., replerenliir
' ILcidivtts. ' Ms., sereiiurum.
257 EPlSTOL/1': — LlBEIl II. 95S
Iraciale, i.t inJoinnem nequaqunni damnare "
di- EriSTOL\ X\L
ce.re jubnaus : qnaproiUtr saluie liiiniillinia precor, DrsiDrRn AD Eiiscop 'S, coMirFS, TBl;;i'h<)S , urrK:»-
c(Tusa, ut quiu dudum me quaiiilibel m noruiii ,
juili- SOKES, CENTEXOS ET HOMINES rO.LICVVEL ECCLESIA-
STIC.V ACENTES.
cio lamcn parcra esse duxistis, non nos separei vi
Pro Lntedio conviiendatilia.
ross el perlinax amiaeia suadcnluni, auos pia hacle-
nus et salutifeia cliaritas ncclere jussit. Ego ilnqiie
Dominis sanclis, et cum smnina veneralione me-
moranilis domnis cpiscopis et abbalibus , nec nnn vt
ac si supra vires fan queat , jussioni non obsistn
fiililimibus a!quemag!ii'. cisvlris, comilibus, Iribuiiis,
duinmodo a vestr» digiiationis gralia noii avellar.
defensoribus, cenlenis, et honii ibus publica vel ec-
Qiiod niiniis iitilis styli exaravit iinpressio, alfatu !a-
clesiasiita ageiitibus, Dcsidcrius servus scrvormii Dei,
ioris pra;seii!iuin est ore comniissuni. iiisiiin dili-
urbis Cadurca; episcnpus.
genter ausculiate; ei lunc vere cognosceiis quanium
Qu3csumus, doinni, ul pro nnbis orare dignemiiii,
vobis lionoris rescrvel. Date igitur vcniam, date gra-
et liarum porlitorem linleilium presbyleriiiii iina
tiani, dale piam afTaius copiam , ut qui pro Chiisti ,
cuni piiero itineiis siii coinite cOMimenilaluin rccl-

exemplum anie vestra vcstigia capiit huiiiile subJet, .
patis. Quia non, ut miiUi ^ giroaci circuinven-

non coiiculcaiiJuin, sedpolliis elcvaiiJiiin veslra boiia ,
_ liones pra!teiidit, sed pro ralio.iabili percgriiialloiio

pietate sepulct. Ccrie multo nielius est cuin humi-
IHspaiilaruni ' pctlt. Ajitc ilaque ul a nullo iii-
lihus iii coiispectu Dci cxaltari, quaiu cuin superbis
(|iiieteiur, n; quc p.iiiatur in;ur am. Sed inagis vesiro
liuiiiiliari.
aciitii in aniea prolicisraliir securus. Propilii receii-
scatis domiii $eiii(>er iiubis.
" Forie, iftnere. ' 'Leg. oras.

* Gyrovagi.
LIBEU IL
DIVERSORTJM PONTIFICUM AD DESIDERIl M EPISTOL.E
EPISTOLA PRIMA. vel consolationem nniltaruiii cnnservare dignedir,
SLLriCII AD DESIDEIIIUM. domine scmper mcus peculiaris patrone.
( Vide supra , Imjiis noslrie Putrolcijix lom. EflSTOLA III.
LXXX.col. 591.) AUIIXFI EPISCOri AO DESID' RILK.

Domiiio sancto ot Aposlollca sede dignlssiino
EPISTOLA II.
r, donino et Patri Desldcrio papae Auiulfus " peccaior.
DERTIGISLI ABBlTiS AU IiESlrEniCM, CD» ADHUCLIICUS IN
PALATIO DEGERET. Uiide nobis jussistis, et nos ' sanclitaiis voslrao
innoluimus clericiim vesirum nomlne Dructulfo per
Domino iliuslri, et a nobis summa dilecllone co-
aniicum nos de Spania recepimus b ipsuin uuiic, pr,c-
leiiJo, aique cum oinni reverentia nominaiido do-
senle misso vobis direximus. Culpas precamur, iii
miiio Desiderlo Tbesaurario Bertegyselus abba.
">
escusatiE slnt, et ipse de caetero emendatus resi-
Licel libenter ac rreiiueiiter nostros mlssos pro
deat. Domiii pietas si isla iiobis concedll, grandem
suscilanJa inco!umit;i!e gloriosi domni " liacoberli
nobis iiJuciam de sna graiia faclt. De cseiero quo 1
regis debeamus dirigere, bis tamen dlebus speciall-
pinesens niissus vobls suggerlt rocnndliiDne- nos.ras
diresiiiius famulum vestruin Dulcidjum diaconiim
|
ler
domnus obtemperare digiieiur, el ad effectum pi r-
ad vestrain soiertiam , ut •>
per vestrain instaiitiam,
ducat, ul niellus iiobl? deiectet quousque audivimus
el de sosjiltate domno debeat soilicilare, el de vestra
veslro seniper scrviiio iiilia^rcre. Salutare qiiideiii
iios incolumitate possit ceriiiicare. Slcque dc ambas
non auJeo, sed deprecor santtiiatem vesiram, ut pro
partes, ut cupimus, voliva nobls gaudia valeat de-
ine humillimum vesiruni insacris orationlbus vestris
nuniiare. Et licet plai itum curn Phllippo patricio
memores esse digncmini.
illuc ante Ipso donino h:iberaus, pro eo quod miiii-
steriales nostr»)s post se reiincre videtur; unde peti- " EPISTOLA IV.
iiius ut praesens fraler '^

por vestre coQsilio, ct elli-
CONSTANTIl ET ' DAllO.MS rriSCOrOKUM AD DESIPERIDM.
cacissliiio adjuiorlo vos per oiiinla tuenles ei insi- Doiiinosemper nobispropriii,et posiDeuni peculiari
nuaiites, ipsa causa valea( elTecluin producere. De pairono Dcsl Jerlo pa pBB Consianiius et Dado episcopi.
pueros ^ etiain, quos ad oiiera DDiniiilca per vestra Secundiim quod per litleras vestras insinudstis, et
ordinatione dlrcximus , si aliqiiid faclunt , qucJ juxta quod lilius vc-ster doinnus Codeims nnndave-
domno sil piaclium, vestra insiiiualione discainus. ra!, crediinus, J qiiod besterno ad illiiJ monnsleriuiii
Aniiis muliis divina poieniia vestram ad oriiatura venisset. Sed iliini ' dal o odie apud Cariaioiie et
f
° Ms., Dagokirti, Leg. sanflilalt.
^ .Ms., per rram instaTitia. P Ms., pro prasenle viiso.
' Forsan, per veiira coiaiiia ei efficaciisima adju- t"
.Ms., exiusiiin s. e. i. d. c. e. restrdeat.
(oria nos. ' Fiiii Auiloeiiiis Rîlliiiinaueiisis • piscopus.
'^
L. pueris. ) Ms., ijUod fsirnin nd illit iiioneslfiio.
Al., Aiuliilûs. k LOCUS COITiiplllS.
SANCTI DESllH:r.II EPIbC. UAncncENsis *(:0
M:iuriiin Coiiiiic:ii vilere iiiiiiiinfi pnssnmus. Fla- .V cl ad luitpiliiiliiin veslriiiii r.reginnaio, sivt" abb^tes,
vi.iiiiis aiilem (leiMinlijvil , iil qiiiiita frria npiiJ desiriptiiineiii niancipioruiii ' iiii|iiireiido direxiiini^,
ijisuiii juiigaiiiiir. Et qni.i laPsioiiom noliis iiiferre supplicnmiH, ui coniinendatns ipso> recipcre digiie-
ciipii,e|iisl(ilaiii sanctilatis veslr;r: nd ip.suiii deiiosci- lis, tt ubi ipsis iiecessitas c\stittril, veslro aiinilio
luus, ul duiii nosira fi lucia luiainur, vesiia aucio- in onrmililjs mcreanlnr lisbere, ul quod Ecclesi:e
ritale iii iiiiini parlc inuniainur. Pr,X"htla prius deliila vestr;c Nerveiiensi e\ ipso agro jiistissime redcbetiir,
t.alut:iti(iiiis olisequia; rogaiiiiis iiiipeiise ui pro )KT toruiii iiiqiiisitionfiii, vel veslio solalio perdere
iioslra parvifjte exorare digiiclis, iio><iue seiiipcr iii tiiii det.taiiiiis. Simiilque snggeriiiiui, ut Je ipsa
siiiu gnili;o veslnB coiifuvcndos rotijicatis. Aiiiiis Ciirteteila, vel hnminibus inibi consistenlibus sub
niiiltis vobis servire incrcaiiiiir, he:-i:isri ne papa. veslra dofeiisione taiiquam propria familia dignetis
El'iSTOL\ V. liabcre receptos et coniiTiendalos, ut de judicum iii-
SILPICII *B VLnt M UlTf.NE [Leg. r.LIEN.E] tll- lcstatione, sicut ot imnuinitAS noslra ex hoc Conti-
SCdlUll. iitt, litcat eis vivcre cum qniele. Ilis oblenlis, pre-
( Viile stipra , Injiis iiuslrcc Puliototjw; lom. tamiir, ut redeuiitibus famulis de veitrae felitilaiis
LXXX, col. Ji95. )

>-'
gaudid liiteiis nos juhealis kttificari. Oraie prono-
EPIST LV M. B Lis, doiiiiiie sempcr peculiaris aique apostolice papa.
ELECII AD D: SIDI.IllU>l.
EPistoLA vin.
Domno sempersun atquc aposiolico Pairi Deside-
iio papx Elegius serviis servoriiui Dci. {11 ir in IUs. sequibalnr epislolii Detidertt, qua Vn-
Quoties adiiiim scribendigrali«veslr:ereperimus, li'itni II iii //ispn/iids eiintem commendal episcopis, ab-
loiies nobis * cumulus gaudii videiiir acc escere. btililms , co iiilibns, tribuiiis, elc. Quom epist»lam,
Quapropler cum saluialioiiis offitio illiid propensius siipra. ciim epi.-ilolis Dcsidcrii conimxinmtf ntdine
pij; cunctis conditionilius deposco, iit qiiotiescuiiqne dnimain sc.xtam el nllinititil.)
iiilerinuiidanas sollicitudines inens ad slaluni qiiielis I PisroL \ IX.

prsKvalei allingere, ineinoriam paivilatis uoslra". sa-
SieEHEnTI HECIS A» IiESI::ERIt'll.
tris precibus vcslris subjuiigcre non oniittatis. Quod
Sautlo alquc :ipnsloiita seile dig:iissimo Iionorum
nequaquam credo, ul nostri oblivio uliatenus apiid
litiilis pi.cfer('ii(lo doiiino. ct iiiCliristo Pairi Deside-
\os cadal, ul nec vesira apud nosumiuam senescere
rii) papêSigebi rtus rcs.
iiovii. Sed non iiitoiigrue arbilravi rediviva comiiio-
Culiiiinis vesiri paginain deferente venerabili vlro
iiilione eadem ingerere, cum iiiinirum consict qiiod
ncltore abltale nna lum santlis eubigiis vcslri» ine
iiulla in prjsenli f^culo causa ita nienieni slimulei, C
ciiiii siiinmo paiidio eomperile soscepisse. De id vero
qiieiiiadiiiodiiin vile perpelua;, el lieala jiislorum
scripsistis, ut qiiaiii prospcre nos diviiia pietas de-
|:ilii.i Kcsiderii iniiiiei sitate viscera iiiciitemque sol-
geru ptrinittebat, vobis insinuare dcbeiemus. Co-
li.il) t.Qiiaiiiobrem uluiideqiiisque .•aien:ius cogitiil,
gnoscite , \estra inlcrcedente oraiioue, prospera
iiide frequfiiiius el loqui sludent. Pioinde mi unaiii-
bacttnus Chrisio pra>sule coiisistimug. bl gentfg
iiies pia viscera Dejiderii, meiHenio scinper Elcgii
patria% iiobis a Deo concessac, pacitico ordioe nobis
liii , cum preces Domino fundcs. Et qii:iHivis iios
obediunt. Geiiles etiani barbare ^ pagatisinx nobis
lerrai iiin iulerpnsitio loiige ab alterutrum separel,
coliabitaiit. De coitditiones vero vestras, uiide iiijun-
nec qiif al nos siibinde corporalis cnnjunclio sociare
xistis, taliter Chrislo adjuvaiite ad elfettuni prndu-
iii (Jlirislo seinper simul versemur. I.t ita vivere
ximus, ' TCstra fuit iiijunctio. Proinde cum saluta-
clabori-mus, ul non post longiin! ^patinm aiiiiiia si-
lione devotissiiiia pelinuis, ul per nos Duniini noslri
inul ol corpore sociemiir, sociaiique iii iclCMtum
Jesii Ctuisti niisericnrdiam ubi jugiter sudulas fun-
Vivamus. Quod exoralus lidebtcr ac fie(|iienler piiC-
ditii preues, exnrare dignelis, ut sua largiente cle-
tlabit, credo, nobis clementissimus Dominus noster
iiiciiiia, et hic pacifice vivere, et ad xternain vilain
Josus Clirislus, cui gloria in xterna sscula. Amen.
_ ,
S.ilubi te
,
supra modum , „.
,„.
sinccnss'ino afleclu, saliilat
, „1 n
U nos jubcat *^pcrveiiire.
'
tl Dailo (idelis "^ utrorumîio sndalis. pMSTOLA X.
ElMSidl.A Vll. Si I r:cii Aii i>£slociilUM.
IIAII.ACII Al> MtllEIIHM. noslra: raiioijgia: luin. LXXX

Vi(/c sM;irft ,
Domno sciiipcr suo ali|iie apo.-.iolico prxSuti Desi-

col. 51)1.)
derio cpiiciipo ''
U;iiiraciu~ pcccator.
EPlsrOLA XI.
Ciim » liiiiiiiiliino salulal oiiis oflicio coniiiiendo
t>AUI.I Ali IIF. i EBIUM.
aposloblui vi-slro servulos vestros Niimmoliim pre-
slnte um, ctCariiniiiidiiin, qniis ad iiibein vestram, Domino rcvereniissiiini, palmu triumpliali (tecd-
"
^ Ms. : C.nm linmiUiiiin fnlnlutionis cfpcia e. n. v.
Ms., loinmilein.
•>
M., comoluui. Sfrri;7us I'. Nnmin .In pndnjlcro el 6'urimii/l.o. Cai».
« ire, sciliiei , Aiidiicniis Rdibomagcnsis e:îsco-
' Ms., iiiiimrcHua.
Eligio seiiipcr coluit ai icitiain, ( .M.-., qaudia.
piis, siiiiiiiiain • 11(11
^ l.. ii. pacali.isinie.
1 1 fjiis Vilaiii seripsit qiiaiii Daclicriiis ediditSpicileg.
Ha
' Le^. iil lestra.
tdllKI V. n.
'1
.\ii liic lliJli< iu^?
XGl KPISTOL.F.. - LIB. II. 9.(,i
raii>,acpoiitilic3li noniine ailornato,pr.»'f(!lcniisîino A iitqur(j.iin pf,n(.n ail, aiit cenle.na sonent spiramina,
Ecclcsiî; speciplalori Dcsiilerio papc Panltis pec- inillatenuB potest quis lanta narrare Dei ningnalia,
calor. (ln.Tntum eju.i in visccrn vcstra diirundilur gratia.
Multa sum alacrilale rcplelus , (juia ailoptatum iNos pra^cipuc nec laetis possumus rcpensare, nec
desiderabileiuque (liein a divina miseratione pronie- verbo cxplicare, i|uaiita erga medignatis impendeie.
rui, incilinuis reciproeis vestris repcrire. Quas re- Doininum taineii indcsinentiir or.imus; ipse vubispro
censiias iiiinicnsas Gicalori noslro egi praro^Mtivas, nostra parvitaie ;cieriius retributor exislat, el ca;-
quod incoluinein vos esse cotLnovi. De id vero (|iiod lestia bona in perpelua beatitudine conced.it. Oratio
ilii intiniiisli, ut de causa illui.iris nialrisfauiiliac lio- me vcstra sublevel, beate ci venerabilis papa.
liilantc alii|uid agcfe debcreuius ,
qualiter exinde fe-
cimiis, pr;csenlis lalores oflicii vobis ore proprio edi-
EPISTOLA XIIL
tcre lossunl. Pr.Tlcrpa niulli|ili;es diiiiiinatioiii Ar.BONlS AU IBillCRItH.
vcstr.ê agiiiiiis gratias - de culogiis sanctls, dc I'"j-
0',mno semper proprio Desiderio apostoltco papas
lcrno nobili, vcl vasculis decein, qux nobis tanii
Ablio peccaior.
Iinbuistis dlrigere. Superexcrevit quiJcm, cl siiper-
I.itteras graii.c vestrc tam per anleriores inissn$,
abundavit liencdiciio largitatis vesira", adeo, ut duin
qui cum filio vestro Cbi deiio venerniit, qu.im el qni
nos unani Falerni aiiiphoram dcposciinus, vos enii-
piistea cum Baboiie accepi, per quas proecepisti, ul
tieiitia vasa, ct, ui Usilaiiiis dicain, tnnnas deceiii
de vcsirisconditionibus, justa quud Deiis p.^jssc da-
elfganiisslini Falcrni tanti iial uisiis dirigere. .Nec
bal, solliciiudiiicm gererem,Deo soli sufllcit noii
solnm sic inopi;e nostix rredidisiis surficerc, sed
latcre, quia ( iin' integra fide et promptissima vnlun-
etiam in iniiltis adbiic exccllcntiurilnis d inariis in:i-
taie id asscciiius slim, et ordiiiationcs Dnniiiilcas In-
giiilicentiam erga nos vesl am stiidu'stisaiigineiitare,
lirmatas suiit, iit de res illas, qnas leva teneb.il pr;e-
Jilatare, supplerc, ac su, i rcxiêdi re. Unde piiis
«entalitcr liobila revestita esse dcbeai. Nain pcr
Dominus vobis retributor et hic ct in a ternuin exi-
veslra giatia non nobis sine labore consHavit. Ta-
stii. Nos cniin non sufllcinius lanlas alniitati vesiia;
meu dum sciinus quod jnsiitia est, credimus de Dii
referre nec pecunias, nec gratia.s. Proinde in illum,
pictatc, qufid slc pro veslro prudciitissimo consilio
qiii sufliclens est, supra qiiam pctiuuis, aut iiitelli-
causa gubernelur, ut ad bonuin pcrfrciuin pcrvenial.
ghnus, largiri , in ipsuin causani reniuneraiionis
l»e villa aiitcm RotovoUo, sicut sciiis, dominus Da-
vestr.ic coiiiniittinius. Nos quoque in sanciis ac Deo
toiiertus rex ipsani pro amplius, qiiain qiiingfnlos
pl.icilis oralionilius vcsiris cuinmeiidanius, nostram ad basilioas Mctcnses dclegavit.
r soliilos in biiiiinaria
aiiiniain in sulTragio vestraruni |ireciim coinniittimus.
Quia si i(is (jiiod pater fiobilana; Agylenus hoc fralri
Nos sane, iit valciniis, indesiiieiiler pro ^ vns ora-
noslro Vero episcopo vcndidil ; ct postea servus tain
tinni iiisislinius, ut vos uiidiqiie g'aliariiin niiiiicribus alia, quu; meorum con-
ipsa portiunc qiiani et illa
circiimscpiuin, ad coronatn glori;c jiibeal pcrduccre,
sortcs lenebant, ipse Severus rcdeiiiil, el douiino
ct nos per vestram intercessionein ad spem salutis,
Dacoberlho una cuui alia stia facultate deligavit. V(n
et portiim quietis d gnciur adinilterc, vestriqiic se-
vero taliter tum domiia ISabila agitc, ut exemplaria,
qiiipedani peruiitt.')! existere. Aiiiiis niuilis vobis,
' qua; pro lilio vestro gerniaiio ineo <^;edeno dire\i,
peciili 'ris doniine, nieroaiiiur servire.
firiuare debeat. Vos eniin et in palatio regis, ubi
I PISTOL.\ XII. innutriti fuistis, bene cogniti eslis. Quia nnlius esl
aliquid cum co coinparlire, ([uann solus niliil hahcrc.
PAIILI AU DFSIDFimJM.
Annis multis de vesira gralia con<;auJere, domiie
Domiio f eniper suo Desiderio papap Paulus pec-
scniper meus.
caior.
Apices sancla; dominaiipiiis veslrae releunlibus EHSTOLA XIV.

frainbus Frodolcno et Ruccone de Meitisaccepinius, Cn.€NlILFI AD DESIDEnlUH.
1%
ubi iiiibis pcr singula piitas conucla inslruere di-
gnavii; undeoninipolenti Doiiiiiio gratias agiiiiiis, Doinno c!emeniissimo, paluiata triuraphatione de-
(|uod vos juxia noslnini desiilcriiiiu iiicolunieiii cn- coralo, pontilicali oflicio coronato, domno seinper
iniiotcciiiuis, niiper nico Desidcrio papae, Cbristique speculatori, Chx-

giioviiniis. De regis conditione
Khemos pergil, ilii<iue nalivilatcin nulfiis vcster.
per Virediiniirii <
Domiiii exspeclat. "^

liide aulein Leuilnno « acccdil, In priiiiis (luod nobis prKcipuum et maximum est,
Masuo, ac post ripa iseno pcrgit. cogiio- salutare quidein n"n pnesuino , deposco , ut iios,
cl inde ii»
ictiialiiiii cli;iiii l;'ii doiiine. in saiiclis orationibus veslris Doiiiino Dco

scatis i;iiaiioaliluiii cpisioiiu.ii
Cxlcnin! ut ail vcslra beieliiia ciiiiiinciid.ire dignemini ; dcinde siipplico aliiiitnt!
muniis iiDple.-.se.
liiigua claiiut rc.rea. vc^lia-, ut Doiniiiiis iiosler juli(.'al, nlii vcsliuni ine-
inenlis oculos rcncclain, nec si
"'
l'ii> LuS'!"»" Balavoruin, lioilie Li'vila, mcliiis
" Ms., dc ciilogm sniiKis, ilc ['iikrno noOile, ict
L"iiiliiiiiiiii iiiit Laiiiliiniiiii (.l.i'..iluiii , Liivl», Licê.
VMCula iicc,-m.
Siii iri iiol. M. S iii (ianis. l \sn.
!• ('"iiisan. robn,
c /iVlilKS.
• .Ms., (iiicm.
\|S.,
d Leg. tndj.
fC3 SANCTI OESlDEnil EPISC. CADURCENSIS 2C4
re»mur impendere occursum. El (]iiia lioc dcvotio .\ videre opl.-inms. Annis nnillis vobis servire mcicar,
iiusira desideral , idcmque ordinaie, ubi veslrain Aposlolice Patcr,
debeamus vidcie prxseiiliam. Ur.iie pro nobis, do- EPISTOLA XVII.

iiiiue et seinper dcsidcrabilis Paler.
SICEBERTI nGCIS AD DKSIDF.HIUM.
EPISTOLA XV. Domino sancto et npostolieo in Cliristo Pairi Dc-

sidcrlo Siggybcrtus rex.
CONSTAMlM AD DESlnF.imJM.
Duui fabula ciirrente a plires ct ndelilnis noslris
Doiniio scniiHT nnhis iiroprio aposlolico Palri Dc- cognovimns, quasi vocali « ab codeinqiie Patre nnstro
siderlo paji* Conslanlinus peccalor. Viilfoleudo episcnpo synodali coiicilio Kal. Scpteni-
CogniiscilP, domne, nos oralionibus vestris inco-
bris in regno noslro. Ignorainns in qiio loco iina
Iniiics do p.iialio roiiieasse, el regeni modn M.ig.mli.-e
ciim reliqiios fratres et coniprovincialcs vestros de-
csse. Et pro (pio liUeras prxHjipue misimus precaniur bcatis coiijungcre. Liiet nos statuta caioniini, et
obnixc, cl lanf|U9in pedibiis vcslris advolnli qiia^su- eccle.îasticas regulas, sicut parenies nostri In Dci
mus, ul si evenil (]iiod Nalivilalem Doniiiii in lerri- nos conservare optanius
iiomen conservaruni, ita et
tiirio" Aliigen i cclfbrare dfliberetis, sic vos merear . tanicn ' diim ad noslram nnlea iintiliani non fiiil
iii aposlolaiii videre, iil in civitatula vestra Alliige

perlalum, slc nobiscum noslris proccribus coiivenit,
ipsa soleninilale in Dci noiiicn celehiare debealis,
ut siiie iioslra scieiitia e synodale concilium in regiio
11(111 iiie spernerc, domne, non nie despicere, non nie nosiro iK^n agatiir, nec ad dirtas Kal. Sepiembris,
renucre, quo miiius in taiita soleniniiate non per le
niill:i conjiinciio sacerdotuni ex liis qiii ad nostram di-
illustretur, dccorelur, ornetiir Ecclesia, et ex tuo lioiiem periinere noscuiiiiir, non (iaiur. P.isica vcro
sancto ore benedictioncni populus accipere merea- opportuno lempore si nobis antea denunliaiur
tnr. Interim, qiucso, drnuiitate nobis qunni celerius
utrum pro statu ecclesiasiico, an pro regni utilitate,
ultia Tarne acce lere deliberaîs, aut iibi possimus,
sive etiam pro qualibel ratioiiabili conditione con-
(juod s;cpe desiderainiis, vesiram videre pra;sentiam. non tarnen,
veiitio esse decreverit, aliniiiinns. Sic
Propieica eiiiin de Nalivitate Doinini de anlea vobis prius derer.itiir cognilioneni.
ut diximus, ut in iiostri
suggessi, ut •> alumc anlcccdere non possint. Quia multi
Proinde pnesentia scrl|'ta sanctilali vestrae destinare
le desideraiit. sed neiiic. plus quam ego. Pater, ite-
ctiravimus, per qux petimus, ul pro nos orare di-
nim, iterumqiie suggiro, et conimeniorare prcsumo,
giietis, el ad istam conjunclionem, priusquam no-
ut iioii sic faciatis de isla Nativitale Domini, sicni
stram cogiioscatis volunlatem, penllus accedere iion
pridcm, quan.lo salls in domum vos lialiere volui, ^,
^,,,^,^,,,;^ ^^ ^ ^^^^-^^^ cedalls, bunc •>
indiculum
sed peccalis mels obllncre non nierui. Annis multis maiiu propria subter subscripsimus. Syggibertus rei
vobisserviremercar, ddiiiiie'^ DesiJeii, seiiiper suici- ' sub.
pieiide [f. suspiciende] l'atcr.
EPISTOLA XV.II.
EPISTOLA XVI. PALLADII EPISCOn AD IlESlDEIlIl M.
VES; Ai) PESIDtKICM. Domno suo Desiderio cpiscopo Palladius episco-

piis.
Dnniiio seniper suo Dcsidcrio pap:c Vcrus pec-
caiiir. Pro inliiitii fidei, el iiiiitate s:iccidotiini, qiiam Ec-
Jiissoriuin vcstrum accepiiniis nna cuni ' cxcm- clesiaiuin ubi<;ue i dilTus.iriim, spcro ad pietateni
plari de littcris donmi .S«//)i(ii, iilii doniniis iiinntult, vestram, ui hospitiola, ^ qii.TPcnnque iii Cadurto ec-
quiid islum placiluin de ista Stjiiodo frater ve>ter clcsia iiostra vi.letur liabere, linc est, Bagidode,
donmus Sidpiliiis alio tompore visus Cst iiiiuiutasse. r';!sliiriaro, Bassiaco et Alevernato, vobis cum oin-
Niis boc graiiiC veslr* jain iiinoiueramus per servo ncm rcni, niaiicipiis,vel terrls, anl qiiidqiiid ad jiiro
vcstro Dei-obeno diacono, et poslea per niisso veslro. noslro perliiiet, salvo J4ire Etcb si;c noslioe, vobis
Sc.l quia Deo volcnte domnus innnluit, quod mea in oiiiiiituis commenJanius ita ut ab lindierno die
u ;
suggcslio coiitinebat , iios gialulali sumus, quod de onines de paite nostra, (jui in supradicia urbe com-
vestra felicilate voliva gaudia ineruimus ecgnoscerc. maneiit, slnt vobis commendati, el qiioscunque de
Interea rcddimus profusum nosiri fainulatus ofliciiim, nostra pr.Tcscntia liic diregimus, vestra ordinatioiie,
supplicaiilcs , ul pro nobis Doinini misericordiam sccundum quod decet, iu oinnibus potiantur. Slniili-
exorare dignelis; e; sXidiis nos de vestra jiibete fe- tcr ubi Cliromatia in re ccclesi;c liagidone comma-
iicilatc consolare. Qnia Doniinns novit omnipotens, nei, qiiia fratcr siiiis Deoiherius presbyter i
acto-
qiiod ea , (]iix bona suiit , de vus seinper audire ct rcin ecclesi.x Sanciionicaj egit, el iiuiic ipsa Croma-
' Ms., \lui\ense, Ms., sijnodntis cunci.ius.

•>
Leg. ft/ii me. Ms., indicol.
c Ms., Destderii. ' .Ms., subscripsi.
iJ
Ms., exeiiiplaria de titlerns donmo ^nlfntio, v. d. i Ihlfusnin.
qiiod isliim pliiciluin dc islo Sijnoilo. ^ Quasciinque.
' Ms., iibideniqiie. ' Aclar.
' Ms., ad iiQilra anleti noticia.
2G3 TESTAMENTIJM. icii
^
(ia • qiii iliiilem pcr beiieficiuin prKcaliiria; A »>uni laiis iiuntins dc cladc a M.issilia vcnit, quiiil
manere viiielur, si eaiii omi oiiini re sua jiibeas omiiein pene provinciain depopulans vasiei , doin-
(lefeiisare ,
quoinodo et " Deuiii niercedem liabea!;, nu-i ordiiiet cusiodias initlerc, el niillus de Cadur-
vl iios votiis gratias siip|)!ii.'alioiii$ agaiiius. Et pcr ciiio ad islas ferias iii Rnlejiico, voi vicinas nrbcs,
«liein reiribuliuiiis et aiiveiitiiM Uoiuini noslri jesii noii proesuinat exire, ne, quod absil, per quainiibei
Clirisli adjurans rogo , <!l sicut de affeclione sancl:i! occasinnem taniuiii maluin in utbeni veslram videa-
aniinx vestrx conliiliinus, sic inlegrain dignetis ad- tiir iiiferre. Nani per i.-ta coniigua illis partibuslora
liiberc sollicitiidineiii, '•
ut omnes jiiris noslri hoini- i"
cu^todiic poîi;e sunl , ui nullus emendi aut \en-
ncs, qui in urbe vestra coinnianeiit , niia cuiii ante- dciidi adilu!!! penitus li..beal, si non solliciic ' cogi-
f.ila Cromalia, ' |)iaiii vestri protectionem in onini- tabilis pravidere, periculuin iiiorlis instal. Pra;terea
liiis mereantur i)roniereri. Salulalionum itaque jura dsbita venerali.ine salulcin niittens, qu eso ul iii i.aii-
persolvens, supplico, ul pro mea exiguitale orarc ciis precibui vestris parvitaiein nostram nieinorarc
tlignemini. El ut certius noslra supplicalio babeat digneniini, doiiiiie, i voriuj, Paler.
eneclum ,
propria nianu subter subs-ripsi. Palladius
EPISTOLA XXI,
pcccalor iiunc niamlaiuin meuin relegi et ' 8.
B FELICIS AD IiESIDEHIUU.
ECISTOLA XiX ,
VERI AD DESIbERIUM. Domno semper pr,i'ferendo et cuin omiti venera -
Domino inUistio, et a nobis pcculiarius suspiciendo lione nomiiiando, be.itissiino Patri Desiderio papie
pio Dei cultore diinino Desidirio Optimati Verus Fciix peceator.
pcccator. Pravorum adulantium concione percepta , aiiie
Acccdenlem lilium nostrumLcoi/onWum diaconum, hoc fcrine biennium, reor misisse epistnlam, qu:«
npportuiiuiii duximus ut doniinalioiiem vestrija eiiari- serenissimani inentem vestram ac siquidem turbo
tiitis iiiquireie debcrcin cum sciamus dovolionem ; perlransicns nnlie obiexit, et licet non eo sensu fne-
sancla' aniinse vcslriB liona seniper de parle noslra rilcdila, quo doninus censiiil interpreianduin, me
optare : prxsortim cum nos vcstro pra; oinnibus pa- tamcn pa;nitet incauie ei niinus inculto sensu vcl
irocinio poiiamur. Proplerea salutanles Eminentiam inipoliio sermone siyluin exarasse, unde '^
olTeiisaia
Yesiram, rogainus iii, sicut dura patrocinia vesira 6anct% anima; veslraj potueram incurrere, nisi ve-
clegiinus, el liacleiius nos delensio proteclionis ves- stra bonitas causam adniodiasset. Poenitet, inqusr',
lr;c insigniler niunivit, ita nunc quoque de coiidilio- me, et ter quatcrque pa;nitcns, bis excessibus ve-
ue nepoluin nostrurum, unde pr;cfaluin vobis sug- iiiam posco. Postulo autem indulgentiam, quam tuig
gerere rogamus, laleni solliciiudiiiem :iique instan- p beneliciis, non meis roeritis, adipisci conlido. Quain
ijam apponalis; uiide, siluI nos vobis suinus, ita niilii graiiam ita nunc pra^stare dignabitis, ut nun-
Ipsos quoque acquiratis per oiniiia debitores. Ileduce quam ine deinc^ps a sinu gratijc vestrx, vcl a cle-
eiiam aMtofato de vestrae felic.iatis emineniia re- tneiilissimo pietatis amplcxu exclndere vel rejicere
scripto rcddito nostram soUicitudinem dignamini re- dignetis. inter hsrc debiia salutationis obseqnia
levare. Doiiiinus noster Jesus Christus cusiodial cor- presolvens, illiid peculiarius a .sanciitate vcstra pc-
|ius et animam vesiram in die cxaminis sui. Ainen. roro, ut, omnibus maculis explosis, in sacrosanctis
EPISTOLA XX, precibus veslris nostri memoriam adiniscere di-
GAI.LI AD UESIUEIilUM. gnemini , domne, ' verius ei semper suscipieiide
Domno seinper suo, et k aposiotico Patri Deside- papa.
rio papx Gallus pec(atur.
FRAGIVfElNTUM TESTAMENTI DESIDERII

CADUUCENSIS EPISCOPI ».
(lix llrequigny, Diplom.Chart. Leg., l. II).
De pra'sidio meo vestiinenla, scaninalia, mensalia D quod ex siiccessione parentuni habeo, vel quod In
ct electubiiia [Coint., leciiiarial, aurum vel argentuni regia aula et iii serviiio principum elaboravi et mc-
» Leg. qu(E. Ms., venus.
I
^ Forte, precatorie. Ms., offensa

'^
' Ms., et dudum.

' Ms., venus, id est, venuste.
"1 Ms., et.
» HiiJHS leslamenti nihii prater hoc fiagmenlum
' Ms., pia reitri protectione. superest, insorliim in Vila Desiderii ab anonymo
' Et subscripsi. coa;'.aneo scripla el a Labbeo edila, Blblioth. iiiss.
B Eam
epistolam edidit Usserius Sylloge epistola- t.I, pag. 711. Uecusuin est a Cointio, Ann. t. III.
nim llibornicaruin, pag. "23. Fiiit Gailiis ille pracsul pag. 2-27, cujus varias lecliones inler uncos aflixi-
Claromontanus, a|)ud Arvernos iimc celeberrimus, inus vidctur eiiim illud exscripsisse ex .alio Vilae
:
postea in albuiii sanctorum repoaitus. Bas.n. D.'siderii exemplo quod Labbeus iioii inspexeral.
Ms., custudias posita.

'i liujus Vitae auclor conditum fuisse loslantentnin do-
' Roqabites. cel sub aiiiio '2G regni Sigiberli regis, el Desideriuiii
Patrol. LXXXVH. 9
iW SANCTUS DONATLS VESONT. FPISC. 208
cum vcniciis (leiuH, quicquiti riLindeadliuc supcrest, A niilii est e.iil) ocuUs Dei (raililuin, il.t lotuin salvum
(|uod in oriiatu est, et (|uod \Coint., ad ornatinn nul| rclini|(><i. I.iliros |
Coint., libcrtos ] vero incos libi
ad ministeriuin tuuin , saiicla mater Ecclesia , nnn inatri Ecclcsia^ {(.'oixf,, saiicta niater Ecclesia] luoque
iiiipendi, toluiii et ad jiiiesiruin lossideiulum litii re- advoealo siiccessori meo conimeniio. Semper qua>so
liii(|uo, luoqiie juri doiio [Coinl. , uli(|ue juris doiio] \ir(ule san(^lilalis lii;c ab insidiis quorumcunqne
atque traiiscrilio, ac oblestor ul iiullus siicccssoruiii (lcfenscntiir, ut siili tuo se patiocinio perveiiisse coii
ineoruin quic(]uani exinde eic luo gicniin, c\ qno ibi gaudeant. i'auperes auleui tuos, qiios ego seniper
{(.'oi;it., libij iii ornntuiu tuuin feci vcl iii tliesauro pcrvigili cura cniilrivi. libi cdiiimcndo, precnrquc
luo tnilidi, Argcnlum vero tuuin
aulerre prcsuin.Tt. ul tiia sancliiale ei advocati tui solliciliidine alantur
vel reliqiias species, tuiinHiuo prasidium, quod io el i)ic scniper guberiicntur. S c quoque ul, me ab-
tuo reposito, saiicla nialer Ecclesia lia;res mca, lo- senle, sibi aliipiid decsse [Coint., abseiileoi essej non
tiiin invoni, salvum relinquo, niliil eniin exinde ex- sentiant, nec se doleanl paslorcin mutasse.
pendi, mliil uiinui, nec uili cuiqiiaiii dedi, sed sicut
obiisse anno regni 17, cpiscopaius 23 : nam sic legere regiiiannus a morie Oagoberii repeiitus, id esl, ab
jiibei Habillonius, Anaiect. pag. 5'2I, non aiino cpi- aniio Clir. ir.S, concordal cum aniio GSi3. Ergo iiife-
scopatus23, ul (iscitanter legerat Labiiciis. testc ipso „ liciterCointius, ubi supra, etpag. 258, lestameiituni
M9i>iiinnm qiii
Mabillonio ni-nnriw oculis
nni propriis oun,
n/.ni;c gcnuiiiain lun inna.n "
.n. leciionein Liesiilcrii coHocat sub 3^110 648, prava Viiae Deside-
,
coinprobavit. Ei ccrle aiinus episcopaius Desiderii rii lectione deccptus.

2(i concordat cuiii regni Sigibcrli auiio K>. 1'orro is
AMNO DOHINI UCLl.
SANCTUS DONATUS VESONTIONENSIS EPISCOPUS.
NOTITIA HISTORICA.
(Hist. Litt. de la France.)
(fl) Donal (itait (ils dc Waldalene, duc de la provim-e les traits de sa vie qiic nous venoiis de rapporler (d).
Transjuranc, et de Flavie doiil ITlistoire reliive Q En 625 il assis(a au grand concile de Keims sous
beaucoup la naissancc el !a vertu. Le noni qu'il Sonnace, el en 646 ii celui qui se lint h Cliaions-sur-
porlail siipposo une des principalcs aveniures de sa Saijne (e). 11 fonda ^ l?esan(;on le iiiooast^re de Palais,
iiaissance. II lut efleciivcmenl le fruit des priercs de oii il niit des moines sous les regles de sainl Benoit
6ainiGoloiiiban, qui loblint de Dieu i ses parenis, cl de saiiit Colomban {(). Sainl Donal vivail encore
qui se Irouvaient prives de posteriic. SiitU que sa en 640, comnie il parait par sa souscription qui se
mere Teul niis aii inonde, elle le fil porler au S.iinl lit aii bas d'un privilijge, accord^ la nieme annde au
pour le consacfer a Oiea, siiivant leur conveniion. nionaslere de Sainte-Croix de Meaiix , par sainl
Coloinban (;taii alors abb^ dc Luxeii. il bapiisa reii- Faron,dvequcdu lieu (g). .Mais on croil qu'il raourul
IjiiI, ei lui imposa lc noni de Donat, coinnie ^tanl peu de lemps apres, vers 651.
un don du ciel ; aprijs quoi il le fit reporler Si Flavic (A) II nous reste de ce pr^lat une regle pour aes
pour le nourrir (b). Lorsqu'il eul atieinl un age con- filles, que saint lienoit d A.iiane a fail enlrer dans
venable , il lut mis a Lukcu, ct son ^ducalion con- soii code, et quil a employee dans sa Concorde,
liee » saiiit Cotoiiiliaii. Donal, sous cel babile inaitre pour expliquer celle de sainl Denuil du moiit Cas-
ei sons saiiit liusiasc, son successeur, (it des progres sin. Saiiil Donat la compos:i a cette occasion. Flavie
niervcilleux dans la pict^ et dans les Letlres. j) sa niere, dcvemie veuve, avait fondti ^ Besanôn le
(c) Soii nu-rite deviiit si eclalant, qu'il le nt tirer inonasiere de Joussan, sous 1'invocation de la sainte
du cloiirc pour le plactr sur le siege episcopal Vierge, oii elle se tousacra ii Dieu avec une de ses
de lEgtise de l!esani;nn. C'»5tail vers Tan Cii, lors- fillijs. Les religieuses dc celte maison, qui piofcs-
qu'il navait guere pliis de trenle-deux ans. L'epis- saient d'abord la regle de sainl Ciisaire, voyant que
copat ne lui lit rieii ttiaiigcr iii a soii genre de vie, celles de saint Benoii et de saini Columbau etaieiii
ni a la maniere de se v(>tir. II coniinua toujours d'y Ibrl ripandues, deslrerenl en avoir uue particuliere
vivre en moine. On ne 6ail presque rien de ce qu'il qui fi"it coniposee des trois, et qui en continl res-
lit dans le gouverncmcfU de soii Eglise ; et sans prii. Elles s';idressiireiii a saiiil Doiiai pour rexe-
Tabbe Jonas, bislorien de S. Colomlian, qui dcrivait tuiion de ce projet ; ci ce ne fut qii'apres toute
riu vivanl memc de notre prfStat, noos ignorerions la resisiance que peul iiispircr uue iiuuiiliie sin-
(a)Mab. Acl. B. I. il, p. 1 i, n. 22; Cod. reg. t. (rf) Conc. t. V, p. 1689, t. V!, p. 591.
ill, pag. 40. (c) Mab., Acl., ibid.
{!)) Mab. ib. p. 333, n. 1, 2, id. Cod. reg., ibid. p. (/) An., l. IV, p. 752.
*<;, -47. (y) Acl., iliid.
(<) Ibid., .\n. I. XI, n. 13. (h) Cod. reg., iLid., p. 4"-7i.
2C!> NOTITIA mSTORir.A. 270
cdre, quVllcs en obtiiircnl cc quellcs soulialiaiciit. A elle 3 eie faite, pluiot qile des personiies qui y cnt
Le saiiit evequc tiia (iriiicipalenieiit de la rcgle inis la niain, ce sool les litres qirelle porte dans lcs
(1e sainl Lieiioli ce qii'll iit eiitrcr dans la sieniie. nninuscriis. .\ la tcle de la liste des chapitres dans
I»e sorte que de soixaiiie-ilix-sept <lia|iitrcs qirelle uii iiianu^crit de Sainl-Benoit-sur-Loire, elle porte
contient, il y en a qiiaraiite-lrois qui simt pris de celle iiiscriplion : Indiiiuiit capiltila pro ijuibus sunt
celle de ce paliiaiclie. (a) II inita la icie une preface ammonendi [raties Paiili et Stephani, (h) lilre qu'elle a
qui iie respire que la pietect riiuiniliie chrelieniies, rcienuk la icte delameme listedans lcs iniprimes(i).
el dans laquelle il reiid compie de son dcsscin. On Kiisuile sc lil dans les inaiiuscrits cel ailre tilre au
a peu de iiionuiiiciiis de ce siecle-la qui soicut ( oniiuencenicnt du corps dc roiivrage ; Imipiuiil ti-
inieux dcrils, quoiqu'il s'y lisc quelques exprcssions tuti pro quibussunt (rutres ammonili l'auli etStephani.
forgees comnie «/mt(as et quelques autres. II y or- L'oii voit claireinenl par Ik que ces deux litres
donne de lire souvenl sa regle en coinniunaule, alin indiquent plutot les coinmunauies de Saiut-Paul et
que personne n'en puisse pr^tentlre caiise d'igno- de Saiiit-Liieiine que les auteiirs de cet ouvrage ,
r.ince. II finilceite preface cn conjurant les vierges pui5(iii'ils porleni qu'il est fail pour l'iiistiuclion dcs
a qui il Tadresse de prier sans cesse pour lui pcn fr^res dc ccs dcux maisons. Cesl dc la sans doutc
dant sa vic, et de le faiic aussi apres sa inort; afin U que MM. de SaiiiieMarilie ont pris occasion de don-
qirayanl obtenu la reinission de ses pcches, il puisse ner k cetle regle le nom d'Avertisseinent, et de Tat-
ni^riter d'elre associ^ dans le ciel au choeur des tribuer ii saiiit Donat, qui avait fuiid^ le monastcre
vierges sages de rEvangile. dc Pa'ais sous rinvocaiioii de saint Paul, et qui se
(6) Celte pr^face a paru si belle h dom Mabillon, trouvaii ^ la lele dcs chanoines de Saint-Eiienne, sa
qu'il a cru la devoir ins^rer eii entler dans ses An- caihedrale.
nales (c), Quuiqu'apres lout il paraisse inlubitable que cetle
MM. du Cange et Fabricius aliribuent la regle rcgle a pris sa dtinominaiion dcs communautes pnur
doiit on vienl de parler k uii auire Doiiat, moine de lesqiielles elle a ili faite, il ii'cst pas nâninoins
profegsion, qni, sclon gaint IMefonse, alla d'Afrique certainque saint Dunaten soit lauieur. Au coiitraire
8'^tablir en Espagne, ei confoiuicnt aiiisi saint Do- ily a de puissantes raisons qui ne pcrmelieiit pas
nnt de 13esan(on avec cc moine , assez inconnu de le croire. t" {)} II est marqii6 que saint Donal
«raiileurs. Mais, outre que saint lldefonsc iie dit dlablit son monasiere de Saiiit Panl sous les regles
point qnc ce nioiiie ait ^crit dc rcjjle, il suflit dc lire dc saint Benolt et de saint Culouiban, Or ces r^gles
la preface dont oii vient de doniier une idê, pour y et cclle qui porte aujourd'hui les noins de Paul ct
reconnaitre saiiit Donat de Bcsaiigoii. ^ d'tlienne sonl entiereniciil dillereiites; et il ne pa-

(d) MM. de Sainie-.Martlie, bien loin de lul 6ter rait par aucun monument que ces ^tablisse-
cette rcgle, luiaitrlbuent enctire celle qui porte les ments sous Tinvocalion de ces deux saints fussent a
nomsde saint Paul cl de saiut Eiienne (*), et i laquelle Besancoii plutol qu'aillcurs. 2" On ne recoiinait
ils dunneiii le litre d'Avertissement. Ils preteodeiit dans cetie regle, par aucun irait, la maniere d'ecrire
que saint Doiiat la composa pour furmer i la piete de sainl Donal. On n'y trouve aucun veslige
lesmolnesde Saint-I'aul et lcs clianoiiics de la cade sa regle, pour des (illes, ni de celles de saint
ih^drale. Sur ce priiicipe, cctle regle aiirait pris Dcnoit et desaiiit Coloiiibaii dont il etait sl pleiii
sa denuininaiion, noii dcs auieiirs (|ui rauraiciit et iloiit 11 a fait lant d'iisage dans la regle qui est
dressê, inais des lieux pour lesqiicls elle aurait (ite vi-ritalilciiicnt Par quelle espece dc nierveille
de liii.
composije. De sorte que ce serait par erreur (/') que serait-il arrivd qu'etaiit auicur dc ruue comnie de
Ton ferait abbes cc Paul et cet Ejiennedont clle lautre, oii n'y vii aucun traii de ressemblance
porie lesnonis, tels ijulls sontqualifies dans le litre (/v) Au reste, ceite regle est divistJe en quarante ct
a qualilies liii-meme ou capitules, et se trouve avec les auires

«l que i'Me Si.iaragde les uii ariicles
des len« sierle. On nevoit poiiit, il est vrai, que qui code dcs regles dress^ par saint
formenl Ic
saiiilBenoii if.Xniane, qni s'esl scrvi de celle regle D Benoii dÂniane. tlle parait coinposee par un au-
puursa toniorde, eii use de nieiiic. II ne noiiime leur qui ne connaisssait pas celle de saint Benoit
elleelivttriiiiiil nulle part abbiis cc PjuI et cel du uiont Casbiii, et n'est peut-fitre guere nioins an-
cite lout siin- cieunc. On a la fin une ires-belle priere ii Dieu,
Ktittniie. tn cUanl cette regle, il la lit
plenienl sous les nonis de Paul ct d'f;tiemic ;

ce qui (|ue l'on ne saurait prendre pour la productioii
ti«!ul seuleiidrc des Iieux couiiue des auteurs. d-un disciplc iii de Pclage, ni de Cassien, On trouve,
daiis le ireizienie chapitre, des preuves de la pri;-

Mais ce qui doil dtitcrmir.er a croire que
(9)
rette
sence dc J6sus-Clirii-t dans rEucharistie.
denomiiiation lui sera venuc des lieux pour lesquels
Opcra, sub Pauli ei Siephani nominibus ediiam. Euir.
(a) P. 47, S9.
(/(CoJ.rcg., i. II, p. U.
[h) Mab., Aiiii. I. xi, n. ij.
(9) Coiic. rcg., p.
&9.
{c) Du Cang. Gl. inJ. au. 1., p. 102, Hd. Scri..
(/i)Cod. reg., ibid.
4; not., ib.
(i 1Coiic. rcg., ibiil.
(<i) r.all. Clir. vel., l. I, p. li'^, i.
Cod. rcg., l. III, p. 47.
(e) llanc rcgulaiii, Ii;; 'le isi in l':ilroIngi.\; tomo (;)
(k) i. II, p. 4t-5i.
LXVi, col. 919, inler aiqiaudices ad sancti Benedicli
?7J SANOTI DONATI VESONT. EPISCOP. 272
OBSEUVATiO CRITICA IN REGULAM SEQUENTEM.

(Kx nrorkie, Ccdex regularuiii.)
Auetor liiijus HegulaB est gancliis Dnnnlus, episi opus Vcs(>iitinii«, q«i a nobilibiis f arenlihiis, Wandelino
Traiisjiirani (lui"e paire et Flavia lcciissima inatroii.i iiiilre, iniraliiliter iiala, a prim:i inraiilia Dco dunatus
esl, iii Ltiiioviensi inonasterlu educanJus. lliiic verii.i sancli Coluniliani liiius fpiriliialis diii poiesl, ah i|iS(>
baptizatus et in moiiastcrio educatus, ut iii viiiiiii snnctl.ssimum evaseril. Igitur sanctiis Diiiiatns post expul-
SKiiieiii saiictiColumbaiii Luxovio, in ioco 1'alatiuiii illclo, pro inonacliis erexlt moiiaslerinin, i|iiibus arctam
sancti C»luinliani disciplinim (iliscrvandaiii pruscnpsit ; (|uoil qiiiileiii ciRnobiiini postc.i caniiiiicis reguiari-
bus cessit, et etiami)iim liodie in Burgundia noininalur ad sancluni Paiiliim. Dtim itaque iii hoc moiiasterio
tanquam ablias sanctissimam duceret vilain, ad regeiidain Ecclesiain Vesontinani a pnpulo et clero vocaliir
atqueepiscopiisdeclaratus, inter cleric"S et Caiioiiicos arctissiinam diseiplinam iiiiviinsticam excoluit, doncc
taiidem :edilii'ato inlra inuros civitaiis cnenolii", apiid iiii>nacliiis secundiim rcgulas saiicti Denedictl et saiicti
Ci>lumbani vivcntes, reliquum vit;c peragere voUiit , circa annuin (124 piissimain anidiani Deo reJdens, ei
qiiod lerrenum erat moiiacliis siiis relinqueiis, iliidem su iiiit cum h iiiorc sepullus. H.ec omiiia ex infra al-
i
ialis lesliinniiiis pcrs|>icua esse viJenlur, ni i quod .Mabillonius in Anualib:is Iteiiedictinis, lom. I, lib. xl,
pag. 52.^, existiiiicl liiic ipsuiu mimasterium, dictiim Palatiuni ei sancto lâulo sacruin, esse ideni ac alterum
inlra civitatis iiiuros crei luin, ubi sancti episcnpi siinul ac Wandeiini Patris sîcrj? exiivia; reijuie^cunt, ei
iii i|uod regulam sancti ileneJicti simul ac rigidain sancti Culunibani disciplinani iutroduxil ; quia jam Luxo-
vienses monaclii utraiiique regulam observabant.

liiterca, saiiciissiiiiu episcupo adbuc llurente, sed mortuo palre, piissiina inatcr Flavia aliiid monasie-
riiim in eideni civliate ronstruxit pro sacris virginilius, ciii noiiien Jussanense, in quod piisslma iiiatrona
iina cum SiruJc juninre filia sccessii, nunqiiaiii tameii olliciiim abbatissae suscipere voluit, sed iiiter sacras
virgincs tanquain privati sanclimimialis lemina sanclissimam vitam duxit. Ab exordio enim partbennnis re-
perimus GautlisruJam priinam inonasterii alibatissam, cui reliquisque sacris virginibiis, nulla inalris vel
sororis facia meiiiioiie, liaiic praesenlem nuncupavii regiilaiii. qua qiiidein defuncta iii ejus locuin reliqua:
virgines elegcrunt abbalissam sanctain SiruJam «upra iiominatam conJitricis liliani et sancti episcopi soro»
rein. Iloc aiiteni Jussanense partlienon Deipara^ Virgliii sacrum per plura s.-eeula Horuit, verum sacraruin
«irgimmi asyluni, donec per varias fortunas nuperrimis temporibus illud occupabaiit Patres orJinis Mininiii-
runi, ubi pii-siiiiic c.iiiJiirlcis sancta: Elavix el secunda: abbatissat saiicte SiruJx gacroe exuvi:e frequenii
plebis dcvotionc vciieraniur. Ad iiujus parihennnis sacras virgines sanctus Donatus sequeiitem regulam
scripsit, quam cx regul s sancti C:csarii, sancti UeneJicti et saiicti Columbani dcsuinpslt, seligens illa pre-
rcpta moralia qux> sexul, regioiii ct situi monasterii magis convenirent, quam quidein lxxvii capitulis
coiiiprclienJit ; quorum iiiaxima pars ex regula saiicli Ueiiedicti esl desuiupta, proul iegeiitibus apparcbit.
1 Ml
DE SANGTO DONATO VESONTIONENSI EJUSOUE REGULA.

VETEUUM TESTIMONIA.
Tnfciite ci m arlyrolorjia Eccteiia; Vcûnl. (Apud Chif- \ steriuin consiriixil quod Palatiiim nuncupaot. » Et
(lelium, Ferrarium et Sauiteiurti, die vii Id. Augusl.) pa„io post : « Post isla iiiunera mater ipsorum Fla-
Vcsontiime, depoîtio sancti Doiiaii episcopi. v,a, post marili obitum monasterium puellarum coi>-
Jonas monachus. lit Vita sancti Columbaui , c. 13 slruxit iu gupradicta urbe Vesontionis, et omui mu-
(
lom. 111 Ojier. Ven. bedm.) iiiiniiie roborans, niultaruin puellaruni concioiieui
« Erat tiiiic leniporis dux quidain nomiiic LvalJe- aJunavit. Tanta autem in eis veri Dei gratia (lagra-
lenus, qui genle-s quoe inier Alpiiiin septa et Jurani ^'i'. »1 on""'^ pbaleiaineiita prrsentis viiae coiitem-
sallus arva incolunl regenat. lluic soboles nuHa nenies, ad oiniiipotentis Dei culium anhelarent. >
erat. Ilic cum coiijiigc sua Flavia nomine, ci geiiere Membranw imiiqute Yetnniina;. ( Apud Joan. Jac.
et pradentia nobili, aJ biauim Coliimbanum ex Vc- ChiiJleiium, iib. n .iniiq. Vesoni., cap. 25.)
sonlionensi oppido pergit, precanti;s simul ui pro » Apicem laiiise Jigiiil.itis (episcopalis) adeptus
cis Doiiiimim deprecarctur. Quibus vir saiictus : Si, imllo modo est a suo proposito alteraius; scJ idein
inquii, voti vestri esl, ut iargiloris doiium cjus mi- pormaiieiis ipse omnibus prolicere cupiens iii Cliii-
r.iiiii consecreiis, mibique cx lavacro suscipieiiduai s!o, iioii desistebît a coeplo odicio. Inler canotiicos
IraJalis, pro vobis Ddiiiiiii clciiiciitiam i nplorabo, dt'niq'ie comiiioiaiis, moirichali scl.ema iiidutus, sic
ut noii soliim euni quem Uoiiiiiio voveaiis, habeatis ;
B crat iiiter lllos, quasi nioi.achiis unus, caiionici iiii-
veruMi qiiaiila volucrilis post pignora suscipialis. > picns ofritium, nioiiachi iion amittens propositmn. >
Mox : I tlavia ediiuiii pucruni aJ viruin Dei Jefcrt Et iiiox : « Pneierea moii isleriiiin infra urbis mcenia
quem vii- saiiclus suis inaiiilnis receptuiii sairavit, condidil, et in lionorem bcali PhuH 3,.osloli sacra-
sa roqiie i:ivacro abltiiuin ipse suscepit, Donaium- \it, possesjioiiibus diiavit, pnvilegio muuivit : aique
que iioiiicn inipoiiil, inatrique aJ iiiitrieiidiiin reJJit jiiibi lideles viros sub be.iti DeneJicti , et beaii (."o-
qiu post aliius in eoJein inonasicrio sapicntia iiiiliu- lumbani Luxovieiisi regula victuros iiisiituit. Siio
tus, Vesoiitioneiisis pontifcx esl pr.cfectus, iiunc denique tcinpore, inaire ejus Flavia cooperanie, ex
usque supcrcst earadem caihcdraiii rcgens. Qui posl [iropria hjcredilate aliuJ iii eaJem urbe iiobile san-
in uuicre beati Colunbaul, ex ipsius rcgula mona- claruin luoDiulluin iu honurem beata; Maria: estzdi-
273 nECULA AD VlRr.lNKS. i7l
•icaiiim raMiobium, in qiio rcquiescil ca.leui Flavia A Sancius Bene.licius Aniaiirc abli.i^ iii Ciiiuonlia
iii pace, el Siruilis ejiis lilin, virgosatralissima.ejus- rcgularum, passim citat iiaiic rcîilaiu a Donalo tol-
qiie loci abbalissa. Icctaiii.
SANCTI DONATI VESONTIONENSIS EP1S':0PI

REqPL A AP Vl RGIZgES.
PROl.OGUS. platull, euncloque san. lo vel veslro collcgio iiitra
Sanctis et a me plurimiiin V(.Mieran.lis Cbrisli vir- Bepta istius iiionaslerii a lunaia suggcslio
llagiiajil
ginibus Gaulbslrudx, oinniiiue sux congrogalioiii in ea quaj voliia expediunt, et loti opportunitas
vc(
coenobio a lamula Dci Havia conslitiilo, Donatii-;, coiporis possiliililas pracstai, et a norma rccli dognia
oiiinium exlremiis famulorum fainulariiiiii|ue Dci lis iioii discurdant, elegi pama e pluriiiiis, qiieinad
servulus, saluiem. inoJiim regulariter reciuui Clirisii traiijiiem, lam
Quaiiquam vos juxla norinain rtgul.c, vasa Cliri- vos, quam
caeterx vobis surcc.Ientcs, Cbrislo opitu
sli pretiosissima, egicgie iiovcrim quoiidie viiani ^^ l.mte, lencrc valcaiis. Haec vcro scbedula, qiia.
vobis-
ducere, allamen qualter magis excellere debealis nagilantibus broviler succincteque collecla est oin-
sagaci vultis semper inlentione perqiiirere. Quam ob nes conditioncs monasterii, caiisasqiie regulae siiigil-
caiisam sxpius inibi iniiiiigitis uE, explnrala sancli Jatim determinat, ct dispciisat ; et ila per lilulos lu-
C.-csarii Arclalensis cp'sco|ii legula, qiia; specialiiis ciilcntius deflorala est , ul qu.Tlibet sit necessilas
Chrisli virgiiiibus dedicata esl, uiia cuiii bealissiiiio- requirtnili prius in capitiilig ccrnatur, el facile
juxla
riiin Benedicti quoque ei Columbani abliatum, ut ea dt>eignaia in capitulo suo reperiatur. Qu% capiiula
pota quibusdam, u( ila dixerim, colleclis in uiium vililalis niece apolngeticaiii subsequuntiir. Qua de re
llosculis a.l in-tar Encberidion cxcerpere vobis, vi 1 vos sanctas aniinas, mentcsqiie Deo deditas corain
coacervare, deberem, et quye specialius feminei) oiiiaipolenti Deo spiriiuali aflectu obserrareconinel-
sciui cuslodienda compctercnt promulgarem, iliceii- lor, iil bac eadem vcstra! petitioni sliHuia, absqiio
les quod regiilrc prajdiilonmi Patrum voiiis niinime ulla duntaxat refragationc , el indesineoti siinlin
conveiiircnt, cum easdem viris potius, el neqiiaquam inenteque sagaci, tempore perpeluo conservare stu-
feminis, edidissent. Et licei saiictus Caesarius propne deaiis, el juiiiores, vel etiam n.-gligenies, jiixta
le-
Clirisli ui estis virginibus regulam deJicassel, vo- iioreiii ipsius regula;
, , cocrccatis, et eam s.-cpius corani
liis lamcn ob inmiutaiionein loci in noiinullis coiidi- C omiii coiigregationc legatis, ut nulla se
de ignorantia
lionibus luiuime ronveniret. A.l h.TC cgo implenda excusare possit. Juniores corrigitc, anus obsecratc
diu multumqne renisus sum voluntali veslr.e, iioii ut praeposiia' vestrx in omnihiis obedile
; negligentiai
pervicaciler durus, sed mea conscius impossibilitale vesiras indesincnter eis aperite, altera altcrius
onera
rclentus, dum muliorum in hac re niinus necessiiate portate, invicem vos omnes puro el casto
.vinore di-
rci alque opporluiiitalein loci intelligentium jiulicium ligite,ut vcnienie spoiiso vestro, Doniino Jesu Chri-
peitimesco, ne iiic tcmere repiebendiiit cur de laii- sto, plenis oleo ac reliiceniibus lampadibus
occura-
loruin Patruiii instilutis audcain quidpiara excerpere, lis, Iripinlianlesque dicalis singulrc : /Mioii qurtn
vel mnlare. Al contra devotioiieni tompcllor. dum qiia-sivit anima mea (Cant. ni). Iloc ergo cgo oniniimt
inbianter salutem vestrarum tupio animaruin. Sed ultimus specialiiis almiiati vestrx huniiii et
subnixa
taciturnitatem nieam, imo taccndi pciseverantiam, prece deposco, ut pro me, qui peliiioni
vcslne ob-
seduliB tanilem vcstrae rupeie preces quibus quan- tempcrans ha;c per cola vcl commala lcmperavi,
;
lam
lum parvitatismccignavia valel, parereomiii ainbi- iu diutiiis qiiam in nocturnis dum
ofliciis, iii hoc
lioiie festino, scd timeo nc non tam efficaciter qnain luteo corpusculo dego, crebeirimas fundatis
preces,
libenler. El riirsu» in antipiti conslringor, dum iiie et postquani Diimino jubcnte inigravero,
sacras per
iiiiparem ad indagaiula pruifatornm Palruni monita '^ iiie lioslias offerii Domino faciatis, qiiatenus ciiin
fore censeo, et ([uolidiano strcpitu SKCularium in- vobis in clioro sacrarum ac sapientiuni virînuni
quielor. Gennano tamen alTcctu, quia cbariias om- virginitatis palma beatitudoque tribuetur saltem •
iiia superat, in quantum pro assidua cirporali iiifir- niibi cunciis oneralo peccatis delicloruin venia tri-
initate divina pictas possil ililatem dedil, et sensiis bualur.
ubliisi caligo perniisit, quod bonis vcslris deeidcriis
INCiriT REGULA.
CAPLIT PRIMUM. sibi oportere prodesse magis quain praiesse. Opor-
Qunlii debeat eise abbalissa, let ergo eam esse instruclam lege divinn, ut .scial
Maler inoiiaslerii, quK pra;esse digna fueril con- unde proferal nova et vetcra ; castam, sobriam, mi-
gicgationi, cogilet seiuper (|uale onus suscepit, et sericordein ; et soepius superexaltel miscriconiiaiu
tui est rcdditura rationem villicationis sux, sciaitjiiu judicio, ut idem ipsa consequalur. Odio babcat vitia
27'!
,-,5 SANCTl DONATI VESONT. EPiSC.
diligat sorores. In ipsa aulera correciione pni.lenler A CAPUT III.
agal, el ne quid niinis; ne dum cupil eradere leru-
semper Quw lunt inslTumenta ionontm operum.
ginem, Irangal vas , suamque fragililalem
Inprimis Doniinuin Deum luura dilige ex loto corde,
suspecia sit, memineriloue calamum quassatum
diciinus ul per-
lola aninia, loia viilute, deinde proximum lanquani te-
lion conlcreiidum. Iii quibiu, n 'ii
cum charitate ipsum. Deinde non occidere, non adulterare, non fa-
millal nulriri viiia , seJ priidenter et
jam ccre fiirtum, non concupiscere, non falsum lcslimn-
ca ampulet, ut vidcrU cuique expedire, siciil
niiiiii dicfre, liouorare omne-^ hnmines quod sibi qiiis-
Uiximus, el sludcal plus amari quam limeri. Non sit ;
que facere non vu!l,alii non facial ; almegare scmet-

(urbulenta ct anxia, non sit nlmia et obslinala; nou
ipsuni sibi, ut seijualur Christura corpus castigare,
6il lelotypa, el niiiiis suspiciosa, qtia nunquam re-
;
dc-liri.is noii amplecti, jejunium amare, pauperes re-

quiescet. In ipsii impcriis suis sit provida t consi-
cieare, nudosvestire, iiifirmos visilare, mortuum se-
derata; ei sive secundum Deum, sive secundum s*-
pclire ; in tribulalione suliveiiire, dolenlem consolari,
culum sit, opera qiiie injungit discernal et leinpeiei.
a rsculi actibus se facere alicnuni, nihil amori Chri&ti
Omnia vero qua.^ docueiit e.'se contraria, in suis
praeponerc ; iram non perficere, iraciindi.u tempiis non
faclis indictl nnii .igenda, ne aliis pr.cdicans ip>a
- reservare. dohini in corde i.on lenerc, pacem falsam
reproba inveniatur, ne quando illi dical Deus pe R
non dare, charilalcm non derclinquere ; non jurare,
caoli : Qunre tu enarras jitslitiai meas, et nsmmis
ne forle perjurel ; verilalem ex cor.lc ct ore profcrre,
te$tamenlum meum pcr cs tuum ? Tu vero odisti disci-
maliim pro nialo non reddere injuriam non ("acere, ,
plinam, projecisti sermones meos vosl le (Psal. xlix).

sed et fiicias patieoter sufTerre inimicos diligere ;
Non ab ea persona discernatur in nionasterio non ;
inaledicenles silii noii reinaledicere, sed magis be-

una plus anietur quain allera , nisi quani in bonis
nedicere, perseculionem pro justilia susiinerc. Non
actibus, aut obedieutia inveneril meliorem. Non pra;-
esse superbum, non vinolenlum, non multum eda-
ponatur ingenua ex serviiio convertenli nisi alia ,
cem, nnn soinnolentum, non pigrum, non inurmu-

raiionabiliscausaexistat. Quia juxia Aposiidi dicluin,
luiinn sunmi rosiim, non detraclorem ; spem suam Deo cominil-
fit« servui, tive lihtr. omnes in Chrisio
lai ; bonum aliquid in »e cum viderii, Deo applicel,
Cor. xr), el 6Ub uno Doinino :c |iialfm servitutis
{I
non sibi, maluiu vero semper a se factum sciat, et
niiiitiam bajulamus. el non est apud Heum persona-
secundum sibi depulet; diem judicii limere, gehennam expa-
rum accepCio (Bom. w). Sic autem oniiiia
vescere , vitam a;lernam omni concupiscentia spiri-
Deum teniperet ac discernat, qualiier in diejudicii
tuali desi lerare, mortem quolidie anle oculos suspe-
talenio mercedem accipiat; ei ut piai.^^-n
dc credito ,'
. ... „
in oninibus conservet, ut dum bene
) . I r
^ fiain
c""' "•"'^"^' aitus vitx
haiierc. •"^'"' su;c i mni hora custodirc,
tem Resulam
omni loco Deum se respicere pro cerlo scire ;
co-
in
ininislraverit, audial a Domino quod servus boims
giiaiiones malas cordi suo advenienles mox ad
Budire nieruit : Euge, serw bone it fideUs, intra in
Christuin allidere, et seniori spirituali palefacere ;
gaudium Domini lui (Matlh. xxv).
os suum a malo vel pravo eloquio cuslodire, mul-
,
C.APHT II.
adhibendis ad consilium sproritiis.

tum lo(iui non amare; verba vana aut risui apta non
De
loqui, risimi inultum aulexcussum nim amare le- ;
Quolies aliqua prxcipua agenda sunl in monasle-

ciioues sancus libenler audire, oralioni frequenier
rio, convocet abbaiissa omnem congregationem,
et
sororum, incumbete, inala sua prtEteriia cum lacrymis vel ge-

dicai ipsa undeagitur; et audiens consiliuin
miiu quoiidie in oratione Deo conQieri, de ipsis ina-
Iraciel apuJ se, et quod utiiius judicaverit faciat.
lis de ca:lcro cmendare, desideria carnis non perfl-
Ideo au\em omnes ad consilium vocari diximus, quia
cere, \olunt3ler.: prnpriara odisse praceptis abba-
Doniiiius revelat quod nielius est. Sic
;
ssepe juniori
liss.t in omnibus obedire, ctiamsi ipsa aliter, quod
autem dent sororcs consilium cum omni humilitatis
absit, agJi, me iior illius dominici prjecepti ; Quce
subjectione, el non prtesumant procaciter defendere
dicunl, [acite; quw nulem [aciunt, (accrc natite (Matlh.
qiiod eis visum fucril ; sed magis in ahbalissK pen
sanctum antequam sit scd
deat arbiirio, ul qnod salubrius esse judicaverit, ei Dxxin); u-m velle dici
prius esse quod verius dicaiur, pra-cepta Dei faclis

cunc ai obedianl. In omnibus igitur omnes majii-
quotidie adiinplerc, castilalem amarc, nullum odire,
stram sequanlur reguUra, neque ab cj leinere decU-
leliim el invidiam non habeip, contentioneni
non
neiur a quaquam. Nulla in monasleiio proprii sequa-
Non praesumal quaquam cuip amarc, elationem fugere, el seniores venerari, ju-
tur cordis voluniaiem.
niore- liligere in thristi ainorc, pro iniinicis orare,
abbatissa sua proierve contendere. Quod si pr.Tisum-
cum discordante anie solis occasum in pacein redire,
pserit, regulari discipiinx subjaceat, id esl, in cella
et de Dei misericordia nunquam desperare. Ecce
relrudatur, donec poenitendo huniilieiur. Ipsa lamen
hsec sunl inslrumenU artis spiritnalis , qu?c cum
abbaiissa cum liinore Dei cl observalione regu'a>
fuerint a nobis die noctuque iiicessaLiililer adimpleia
omnia faciat, sciens se procul dubio de oinnibus ju-
ci in die judicii reconsignaia, illa merces nobis a
diciis sais sequissimo judiei Deo rationem redditurani.
Domiuo recompensabilur, quara ipse promisii, qiioJ
8i qua vero minora sunt agenda in monasleri.) uiili-
ocukis non lidit, nec auris imditil, nec i« cor
homtui*
sictit scri-
Ulibus, seniorum tantum utatur consilio,
ascendil, quce prcrparanl his qui diligunt
eum (1 ( or.
plam est : Omiiin fac cuyi cuiisi/io, et post faclum
H). OKicinavero
ubibsEC oinuia diligenier opcremuf.
tion peeniteberit.
277 REtiUtA AD VIIIGINKS. 2;S
claiislra sunl nionaslciii, et slabililas iii coiigrega- A lia ac subiliiaio proinissa iii coi>gregalioiie soeielur.
tiotie. Elsi (lolesl licii, aiil iiusquaiii, aul diHicilf. in nio-
CArUT IV.
naslcrio infaniula parvula, iii-i ab aniiis scx aut se-
Qiialis (';..•>(• dcbeiU abbatissa.
pleni, qna; jain ci laieras discere, el obedienliae
Quanta lienevolenlia diligaiis inatrem, qii.-c oni-
obtemperare possit, suscipialur.
niuiii vestruin ciiram gerit, ct pncpositai.sine mur~
murationc obedialnr, ne in illis cliaritas coniristc- CAPIIT Vll.
tur. Ipsre vero vulii-^ qu:n prssunl cinn charitate rt

De liis quw, relklis iimriîs, ad monuslerium veniuut,
qualier r<;ii;»ii(H(«r.
vcra pi' iDte discreiiinicni et regulam studeant cuslo-
Quae autem vidux, aut niariiis relictis, aut niula-
dire. Corripianl iiiquielas, pusillaniines consoleiilur,
lis vesiibus, ad nionastf riuin vefiiitnt, noii e >cipiaiilur,
sustineanl semper cogiiantes Deo se pro
inliriiias,
iii^î aiilea delacultatiola suacni voluerinl rliarlas, aitt
vobis reddituras rationem. Undc et vos m.igis sancte
donationes, aul veijdiiiones raciant, ita iit nihil su:e
obediendo, non vestriini, (-cd eliam ipsaruiii niise-
poteglali, quod peciiliariler aiit ordiiiare aut possi-
remini : qu:c iulcr vds qiianluiii in ordinalione su-
dere videantur, reserveni, projiter illiid Doniini prx-
pcriores videnlur, tantuni in periciiio majori versan
l«r. Pro qua re non solum inatri, sed elia-n prx- "-^l"""' ^'' "' ^'"'f''"" ''''' ""''' """'' "'"" " ''"«'
It
liabes {Malth. xix) ; et : Si quis non reUqnenl omniu,
posiUe, priniiceri*, vcl forinari;B , cuin reverentia
el secutui me (ueril, non potesl meus esse discipulu»
Itumilile.r obcdite.
CAPUT V. (l.uc. xiv). lllx vero qiix adliuc vivis parentibiis
De prwposila monusterii. siibstaniiara suain in poteslaic liabere non possuni,

Prxposiia monasierii eligatur a matre spirituali aut adhuc minoris n;iatis suni, cliartas tiinc facere
de congregatiune cuni coiisilio seniorum suarum, compellantur, qiian.lo res parcnlum in potcstate lia-
sancta, sapiens, timens Denin, huniilitaieinqne snpcr bere poluerint, aut aJ legiliniani a;talein pervenerint.
(iinnia habens, el in rcligionis ainnre devota, et re- Ideo hoc sanctis aniniabus vcslris prxcipiinus, li-
gul.-e observatione sii cognita. Quie pra;posita ca mentes exemplum Anania; et Saphirx, qui cum totuiii
agat cum reveientia quac etiani a inatrc spiriluali inse dixissent apostolis obtulisse, partein ol<iuleruni,.
juiicla 1'aerint, niUil conii-a ipsius volunialcm aut parleni sibi inlidelitcr reservaveruni {Act. v), quod,
ordinationera faciat, quia qnantuni prxlata esl cxie- scilitcl, nec decet, nec licet, ncc expedit. Ancillaiii
ris sororibus, tanto niagis caiii op<>rtet sollicite ob- propriain nulli , nec abbatissie, liceat in suo servilio
servare in omnihus pra'cepla rcgula;. Qua; pneposila. Iiabere : scd si upus babuerit, abbalissa jubeiite, dc
reperia fuerit viiio, aut clatione fuerit junioribus in solatio suo acopiat.
si in aliqito q
decepta superbiir, aut contcinptrii sancUe regula; CAPUT VIII.
comprobata, admonealur verbis usque ter : si non llt nulli liceat rem propTtam poss'dcrt.
emendaverii, adliibeatur ei corieciio discipliii.v re-
lloc pra;cipue viiium radicilus amputanduni est dc
gularis; qua; si neqiic sic correxcrii, tunc dfjiciatur
monasterio , iit nulla prxsiiniat aliquid pro'" in
tlc ordine prxpositurx, etalia qua; digna est, in liico
habere, ncc quidqnain dare aut accipere, vcl t»,-.. ••
ejus siibrogelar. Quod si el post ha;c in congregn-

sine jussione nialris, iiullaiii oinniiio rem , i; ' ,iie
tione quieta et obedieiis non liierit, eli;iiii de mona-
tabutas, neque grapliiuin, sed iiihil onmiiio, quippu
stcrio cxpellalur : aut in ceila ob pwnitentiam con-
quibus nec corpora sua , nec voluiiiates liccl ha-
dignam relrudalur.
bere in propria voluntate, oiniiia vero necessa-
CAPUT VI.
quidqiam
ria a malre inoiiaslerii sperarc. IScc li-
11 1 quiv nd convrrdoneni venerit non slalim recipialur.
ceat hnbcre, qiiod ipâ non dederil, aui penniserit.
IIjcc igiiur in primis vestro sancto cainobio coii-
Omniaque oiiiiiibus sint coniniuiiia, ul scriptum est :
servanda rst norina, ni qiia'cuiii|iic Deo inspirantc Et eranl illis oinnia communM {Act. iv). Nec quu:.|ue
conveni volucrit, noii ci liccat statim habiium rcli-
suum aliquid esse dicat, aul viiidicare prjesuinal.
gionis assumere. iiisi anlea in niultis experiinentls D QuqJ ,; qu^; hoc neqnissinio vitio deprchcnsa fucrit
liieril voliintas illins approbata, eiciit ait Apostolus :
delectari, tribus suppositionibus pueniteat.
1'robute spiriiu.':, siex Dco siint (/ ioan. iv); el alibi :
CAPUT IX.
Omnia probatc ; quod bonum esl lenele {I Tbess. v).
Ut nemo peculiare opus sine jussione {acial.
Ergn si perseveravcrit pulsans, et illatas sibi injurias
cl dillicultates visa lucnt patieiitcr portare, et pcr- Pleino saiic cnjnslibel opcris vel ariificii pro siio
sistere petltioiii bikc, anntiatur ei ingressus; et sit ia libito quidquam siiie jussioiie eligat faciendum, scd
celia ubi mediletiir, et manducet, et dormial. Et se- qiiod faciuiil in commung faciant, tam saiiclo sludin
lervente alacritatc i|nasi sibi ipsis feccriiil el

iiior ei lalis deputetur, qux ei regulani sxpius legat, i-t laiii ;
et curiosi inlendat et sojlicita sit, si revera Deum quod laciunl niatri pricscntent, el illa cui opus fiicrit
qua;rit, si prompla est ad opms Dci, ad obedientiam, riispenset. Qux auicni contuniax exstiterit, Itoc qunj
ad oppiobria sustiiienda. Prxdiceiitiir ei omnia dura fecit privetur, et cenluin percussionibus poeniteal.
ei aspera, pcr qua; itur ad Detiin ; et si promiserit Qii» aliqiiid liabibanl in sxculo, quando ingrediiin-
dc demum lur monasterium, humilitcr illud olTeranl malrl,

stabiliiale sua perseveraniiam, tunc post
aiuii ciirculum iu canobiuiu iniîedijlur, cl obcdicu- commimibus usibui: proluiuruui. Qua; autcni non lia-
«SO
»79 SANCTt DONATI VESONT. EnSC.
Duefunt, non oa qusranl in monaslerio, qux nec lo- A juvenibus, laraius concedalur. Carnes vero a nulla
ris habere poiueruiii

unquam in cibo man Juceniur Ei forle aliqua in de- :
CAPUT X. perata inlirmitale fuerit, juhente et providente ab-
Vt nuUa dispiciat tororem $uam. balissa accipiat. Cum vero vires pristinas reparave-
videbantur sa-cu- rit,ad leliciorpm redealabsiineiili:e consuetudinem.
lllx veroqux aliquid habere
in
lo, non faslidian: neque despiciant sorores suas, El si lioc necessitas inrirmarum exegerit, el matri
sanclam socielaleiii ex pauperiate raonasierii juslum visnm fuerit, cellariolum el co-
qus ad illam
nec de suis divitiis superbiant, quod eas quinam siiam inlirmai in coramune habeant.
venerunt ;
inonasterio oblulerunt, guod eis in s;eculofruereiilur. CAPCIT XIII.
Quid prodestdi>pergere, el danlo paupcribus paupe- Qnnliler ad olJiciuvA divinum curratur
rem tieri, si niisera aniina diabolica iidletur super- M horam divini offlcii, mnx ui auciiium fuerit
bia ? Oinnes ergo unanimilerct concorditer

viviie ,
»ii;nuin, reliclis omnibus quxlibet fucriiit in mani-
el liOMoraie in vobis invicem Deuiii,
f ujus tenipluiu
bus, suinma cum festinatione curraiur; cum gravi-
crimine
esse meruislis. Quae auteni in hoc jacianti» lale t.tmen, nt non scurriliias inveniat foiiiitem.
quod diximus inventa fiierit , snppositionem cum tamen operi Dei pncponatur. Qux ver.i no-
Nihil
bileiiiio faciat.
B ciurnis vigiliis ad gloriam primi non occurrerii
psal-
CAPUT XI.
nii, non stet iii ordine suo in cboro, sed ullima
Vt nulli liceat temolam habere mansionem. quem lalibus negligentibiis
oiiinium stet, aui in loco
semQtam eligerc niansioiiem, nec ha-
Wulli liccat scorsjm constituerit senior, ut videatur ab omnibi.s,
aliquid hujusmo-
bebit cubiculum, armarioluiu, aul usque duio, compieto opere Dei, publica
satisfa-
cum tlavi ciauJi possit, sed
di, quod peculiariub ctione pffiiiife.t!. Ra vero, quam suptfius diximus,
omnes, divisis lectulis, in iina maiieanl domo. Qute
horis diurnis observatio conscrvetur.
vero .tliler agere aiil habere pracsumpseril, supposi-
C.APUT XIV.
lionem susiineat. Qux aulem senes sunt, el inllr-
De /lis (pice ad opns Dei vd ad mensam larde
iiia!, iiaconvenit obiemperare, ei oidinare, ut
illis occurrerinl.
non singuke singulas celias habeant, sed in nna re- ad opera
Qua> signotaeio tardius ad opus Dei vet
habeant.
cipianlur omnes, ubi et maneanl, ei siudium vcnorii, increpalioni, ul dignum est, subjacebil
Nutiquara ibi, sicut el in reliqna congregatioiic, ai- lerlio admonita emendare no-
qtix si seciindn aiit
loquantur, ul cxtra moduin a foris au- qux
tiorc voce disciplinx. Similiter
luerit, regulari subjaccal
dianlur quod si fecerinl, suppositionem sitenlii,
oraiioni» noii
ad nien-am au primimi capiluium
:
P
aul quinquaginta percussiones accipiant. fueril.et occupala in aliquo per jussionem noti
CAPUT Xll.
luerii, non permiliatur ad raensam communis
Quudter senes aut inftrmce gubernandce sinl.
participationis sedere : sed sequestrata a consortio
Illud aiiie ornnia sancia nialcr, ct
vener:ibilis quae-
omniuns relicialur sola, sublata ei porlione sua de
etiam cnicunqne cura qux Bon fnerit prxseii»

cunque fueril prKposit;-. ,
vino. Eadem vero patiaiur,
comniiiienda eslinfirniarum, priiniceriam etiam.vel ad illum versum qui post cibum dicilur.
formarijin adiiioiieo, ei conlestor, ui vigilaniissime CAPUT XV.

considerclis, et si sunl aliqux de sororibus
qu.x pro
Ue sigriificanda liora operii Dei.
eo quod auS diligeiilius nulritc sunl, aui defectiones nociuqi;e sit cura
Nuntianda hora opcris Dei die
forsitan stoniaclii inquentius jialiuntur, cl sicut
abbatissx ; aut ipsa nuntiare debei, aut alicui soili-
non possuiit, aut certe cum granar
reliqua; alisiinere
citx sorori injungaihanc curam,ut omnia horis com-
propler vcrecundiam petere post
labnre jejunaiit, pctentibuscompleantur. Psalmos vel antiphonas
si illa;
cellariis dari, et
non pixsumuni, voseis jubeaiis a ordine suo quibus jussuin fuerit inipo-
abbatissam
ipsis utaccipiant ordinctis. Et ceriissiine coniidant, non pixsumat, nisi
nanl caniare autem ct legere
;
quod quidquid dispensaiiie aut jubente seniore, qua- oflicium implere,ul xdiiicenlur
Dquxpolest ipsum
hora peiceperiiit, in illa rcpausalione Clirisliim
libet
audieiiies : quod cum buniiliiaie, el gravitate, el
accipiaiil. Et sicut jam super.us diximus, inlirma-
limore faciat, cui jusserii abbatissa.
rnm cura ante omnia et super oninia adliiben !a est,
Cliris-tn, iia eis serviatur, quia ipse

CAPUT XVI.
ut biiut revera
Quod \e- De nratorio monasierii.
dixii : Infirmus [ui , el visitaslis vie ; el ;
Oraiorium hoc sit quud dicitur, iiec ibi quidquid

.istisuni rfe .'(is ni!>iimi» f/<i(rit>iis meis, mxki [ecistis
aliud geraiur aut condaiur,

excepto opere Dei. Om-
(ilatlli. xjtv). Sed ips« intirmK sorores c^msiderent
et agaiur reveren-
tiiiiore Dci sibi serviri.el non siiperfluilale sua nes cum summo sileniio exeaiit ;
iii
ut soror qux forte sibi peciiliariter vull
conlrislent sorores s-uas servienles sibi : qux tanien lia Dei,
improbilate. Sed et
patieiiter porland.c sunt, quia de talibus copiosior orare niin prxpediatur alieriiis
forte secretius orare, simplicitcr

maxima iil iiiatri, ne si altera vull sibi
luerccs acquiritur. Ergo cura
clamosa vocc, sed in lacry-
s;t cella intret et orel, non iii
aliqua negligentia patiantnr. Quibus inlirmis
simile opus non
per se depulatj ; et qux eis ybsequium impendat, mis et intentione cordis. I.rgo qux
faci!, non permitlalur
expleto opere Dei reraanero,
timens Deumac sidlicita sii. Balnearum usus inlirmis
impcdimeulum paiialur.
autem, et maxime sicul dicium esl, ne alia
quoties expedii offeratur, sanis
?si nEr.nLA AD vinr.iiNEs. 282
CAPUT XVII. A cunque ooera faciiis, quaodo leclio non ji-giiiir, de
De disci, lina psallendi in oriilorio. divinis Scripturis seniper aliquid runiiiiaie. ênio
l'bi(jtie credinius diviiiam esse pr;cseiili»ni , et ciim niiirinuralionc aliquid faciat, nc siiiiili niurinu-
oculos Domiiii conieiiiplanles bonos e» iiihIhs ; ratoruiii juilicio pereat, seciiniiun) illud Apostoli:
iiiaxinic laineii huc sine aliqua diihitalione credimus, Omnia [acile sine miirmuralionibus (Philipp. »]. Ilu-
cum ad cpusdivinum assislimus. lileo seniper iiieiiio- miles seniper iiiviceni silis, non sobim senioribiis,
res smius qiiod ail Propbeta : Seivile Domino in li- sed ctcoaqiialibiis et junioiibus, et Deus superhis
viorc ( Psal. ii); el ilerum : Piollite siipinlcr rcsistal, ne inllatic pcr viam :ingiistain traiisire non
(Psal. XLVi) ; Et : In conspeclu angeiorum psallam possiiil. Quidqiiid vobis a seiiiuribus fucril inipe-
libi (
Psal. cwxvii ). liigo consideienuis (luiililer ratiini, sic accipile tanqiiam si de coclo sit ore Dei
oporleal ia coiispeclu diviiiitalis et angelorum ejus prolatum. iSihil reprebendas, niliil dcspicias, in nul-
esse, c( sic slcmus ad psallenduiii, ut iiieiis iiostra lo peiiitiis non mnrmurare pixsuinas, quia in mo-
concordel vot i nostrj3. Dum iii oialorio psallilur, nasterio servire venisti, non imperare, obedire po-
labularc omiiino iioii licoal. Ciiiii vuro psalmis el tius, qiiam juberc. Toium sancluii), toiuin justum,
bymiiis vacalls Deo, id verselur iii corde quud prx- totuni ulile judica, quidquid aut tibi, aut aliis vide-
lciiur in voce, el qiue suhriseril iii cursu oratiouuin, B ris iinptTari
sex pcrcussioiiibus ; si in sonuai eruperit risus, sup- CAIUT XXI.

posiiiu.ieiii. Si omnes (Fqiialiter debeni necessaria accipere.
CAPUT XVIII
Scriptuin est : Dividebatur singulis proul cuique
De reverenlia oratiunis.
opus erat (Act. iv) ; ubi non diciuius ul personaruni,
Si cum boiiiiiiibus puleniibus volinnus aliqua stiij-
quod absit, acceplio sit, sed infirmarum considera-
gercre, iion pMsiiiiiimus iiisi ciiin huiiiiliiate et revc-
lio, ut qii:e miiius indiget, agal Deo gralias el non
reiili:i, quaiilo luagis UomiiKi Deo imiversoruiii cum
coiilristeiur; qux vero plus iudigel, bumilietur pro
oinni huniililate et puritatis devotioiie supplicanduiii
iiiliriiiiiaie, non extollaiur pro misericordia, et iia
esl? tl noii iii multiloquio, scd iii purilale curdis el
omnia nieinbra crunt in pace. Anle oiiinia ne inur-
co.i puiiclione lacryuaruiii no» c:vaudiri credanius.
hi ideo brevis debet esse ei pura oraiio, iiisi luiie
iiiurationls malum pro qualicunqiic causa in aliquo
qualicunque verbo vel signilicationeappareal; quod
ex aQectu inspiratiunis diviae gralia: pruleiidatur.
ii depreheiisa qux fuerit, districtiori disciplin:c sub-
In conventu laiiieii oinnino brevieiur oraiio ; et
datur.
faclo sigio a priore oinncs pariler surjjani.
CAPUT XXII.
CArUT XIX. Quaiis debel esie i.ncilla Uei dum casligatur.
Qualiler sileniio suulere itebeanl sororcs. Qu:e pro qualibet culpa ailiiiniielur, castigatur,
Ouini lempore omnique loco silenliu studere de- corripitur, argiieiili respoiidere non pncsuinat ;
quod
bent aacillx Clirisli, niaxime tamen iioclurnis iioris. si lcccrit, regnlari subjaceat disciplina:. Qiiae aliquid
Kt ideo exeuntes a conipletoriis niilhi sit licentia cx hisqux jubenturiniplerenoluerit, a coinniunioiie
i!enuo ioqui cuiquam aiiquid, usque maiie post se- orationis, vel a mensa, secun.luin qual.tatem culpa;,
cundam celebratam iii conventu ;
quod in loco ve- sequostrabitur.
niam peteiites, ac singiike coiifcssioncin daiites pro CAPUT XXIII
cogilatiunihus carnalibus atque turpibus, vel noclur- Quatiter ad con{eitonem omnibus diebus veniant.
iils visionibus, dcinuin pariter orantes dicanl fial,
Iiiler cxteras regulx observaniias hoc magis su-
:
Domine, misericordia tua super nos, quemadmoduni 'per orania lam juniores quam eliam scniores mone-
sperarimus in le (Psal. xxxii). Sic quoque vicissim
nius sorores, ul assidue el indesinenii studio tani de
dicanl ail senioreni : Da commealuiii, vestimeutum cogliatu, quam etiam dc verbo inutili, vel opere,
inuLirc, el quod opus fucrit ficri.
seu aliqua comnioiione animi , confessio oninibus
CAPUT XX. ,, diebiis,
oiiinibiis hons, oinnlbusque inonieiitis seui-
Quanilo vacenl leciioni. per donetur ; et matri spirituali nihil occulteiur,
A secunda hora usMue ad tertiam, si aiiqua neccs- quia staiutuin esl hoc a sanctis Patribus, ut deiur
sitas ut operentur non fucrii, vacent leciiuiii ;

reli- confcssto aiite nicnsam, sive ante leciuloruin intro-
quo vero spatio diei faciant opera sua, et noii se fa- ilum, aut quan locuiique fuerit facile, qiiia confessio
liulis occiipeiit, propter illud Apostoli : Cum silen- poeiiitenti.c de inorie liberat. Ergo nec ipsa parva a
tio operanles (// Tliess. iii) ; et illuii: In mutliloquio coiifessionc suiit negligeinla cogilita, quia scriptuin
non effugies peccalîm (Prow x). Et idco hoc vobis est : Qiii parva iieglig t, paalatim defiuil (Eccli. Xil).
oinnino loqueiidiiin est, quod ad a;di(icalionem vel CAPUT XXIV.

ulilitatem aniinae pertinet; cuin autem necessiias De Itis qum ad leclum suum aliqiiid occullare
ndiquis vero in prasumpseriiii.

operis exegerii, lunc loquaiiiur.
de reli- QuDC soror ad lcctuluiii suiim, qua; a 1 manducin •
uiiuni operantibiis una de senioribiis legal :
qiio meditatiu verbi Dei de corde iion cesset. Si au- duiii, vel ad hibcndiim pertineiit, prxsuinp&erit oc-
cultarf:, publice coram omnihus arguatur, el tunc
htin, ut diximus, aliqua compellit necessitas, ut in-
demum palam cunctis praisenlibns «bjurgata suppo-
fra hunc terDiinuin operari deheat, in arbitrio sil
uiatris. iiuaiilcr absque muriuurc lial. Ouiiiia qu»- silioneoi sustinere cogalur.
23S SANCTI DONATI VCSONT. EPISC. 5:84
CAPIIT XXV, A suain, tribus supposilionibus; vel qua; delrahil allcni
De iii* quw non cusloJieviitl bene lictionem ad sorori, aul audit ilclralienlem non corrigeiis eam, Iri-
nuvisiim, et cw:era nmiHa. bus supposiiionlbiis : et qua; aliquid cum coniradi-

Si comederil vel biberil non petens Lienediclioneni, ctioiie aut tristllla pruuiii, simlli niodo tribussuppo-
el non rcspomlens Anirn , sex |)ercussionlbus ; et siiionlbus pcenileai. Qux aliquid reprehendens prsK-
qn:c iion sigunveril codilear (|iio l.iiiil)it, sex ; et qiia: positx non vuil iiiJieare, usqueduni matri seniuri in-
liicuta luei it conicilens, iioii iii necrssilDle allerius dieel, sliiiililer I
aMiiteat. Qu:e soror vitiiperal alicui
sororis, sex; vel |ieiiiiilerii culiello iiiensam, sex; el soinri obsequium uan.luni, munnurat et dleit, Non
si dix>-ril suuiii proprium uliquid, !)i'x percussionibiis faclani, iiisl dicat senlor aut secunda, siiniliter tribus
eincodet. supposillunilms. Qu.e consanguineain suani ducel
CAPUT XX\1. alii|uam deceiiiem arteiii, el aliud qgodlibet a se-
Vf bi% qnic in coquina aliijuid (fludetint. iiiore fueril iriiposltum, dixerit, luelius lectionem
Qu.Tcunqiie de sororibus cui sollicilinlo conninan- discat, tribus suppGsilionibus poenlteal.
vel couiniissa est, qu.iiitulum quid
ili niiiiistranili
CAPCT XXX.
effuderit, oraiioiie in ecclosia postexiileluiii cursuin, De liii ijute aim prayosila »«« nuperbe contendunl.
ita iit sorores pro ea orciil, eiiieinlaie sUitiiilur. Si- B Qua; ad pr.epositam siiani audei dieere : Non tu
iniliier pcpnitcat, qii;e huiiiiliationem iii syii.ixi, id judicabis causain meam, sed nostra scnior, aut ca:-
est, iii cursu olilila fuerit, hacc esl humiliJtio in ee- tei.i: sorores, quadraginta diebus poenileat, oisi ipsa
clcsia post riiieiii iiiiiiiscuiiisi|iie psaimi. Siniili niodu iiumiliter dicai: Ptieaitet ine quud dixi.
quae periliileril iiiic.i«, oratione in ecciesia emendari

CAPUT XXXI.
eogatur. lia taincn luec parva pirnilentia judicetur, De liit <iu(B non potlutaiil veniam correctm, et
si parvuiii quid efluderit quod si ex net;ligentia, catera siniilia.
;
Tcl oblivione, vel traiisgressione securilalis, lam in Qiix non poslulai veiiiam coriecta, suppositione ;
liqiiidis qiiam in aridis aiiiplius solito perdiderit, qu,K vi^îiaveril alias iii ccliis caruiii sine interroga-
longa venia in ecclesia , duni duodecim psaliiios ad tlone, siniili iiiiido poeiiiieal ; aul in eo<|uiuain post
duodecimam canunt, prostrata nuliitm mcmlirum nonam ierll, su|ipusitioiie ; aul exlra valluiu, id esl,
movens poeniteat, et qua; non cuslodierit urdlnem ad extra septu nionaslerii sine iiiterrogatiune ieril,
Eacrilicium, sex perciissionibiis eiiiciuleiiir. supposiiione pa'iiiieai.
CAPUT XXVII. CAPUT XXXII.

Dt liit qu(c sinc oiutione egredninlur domo. Ul nulla atterias leneat mnnum, nec juvcncula; te
C iitiiccm appellent.
Qu3C egre.tiens (loiimni ad oralionem poscendasu
Prohlbetiir iie pro dileciiuiie aliqua ujla alterius
non sc liumlliaverii, ct post acceptani iion se signa-
leiie:it niaiiuin, sive sieterit, sive ambulaverit, sive
veril el ciucem non adlerlt, duodecini percussio-
se leiil. Qiiod si feceril, duodecim percussioiiibus
lilbus; et qiix oraiionmn ante opus aul posl oblila
eniendeiKr. JuveiicuUv, quibus imponilur tcrniluus,
tuerit, duodccini percussiunibus ; autqiiM regrediens
ul nuii se ai>peile:it iiiviceui, sl traiisgressx fuarinl,
doinum, oraiioneni petens iiun se curvaverlt intra
quadragiata percussionibus pa;niieat.
domuiii, diioileciui porcussioiiibus eiiiendcliir ; vel
quj! fatit cursiis non necessarios, duudcciin percus- CAPUT XXXIII.
Vl tedentes ad meiisam taceanl.
sioiiibus cmendeiur.
Sedentes :id nieiisain taccant, et aniiiio leclioni
CAPllT XXVIII.
inlciidant. Cuni aulem lectio cessaverit, medilatio
Qu(e profert fabutas olinsas ad aliam, cl qtiiT se ex-
cmaieril, el dicit cuniilinni coitlra conîttum. sancta de corde non cesset. Si vero aliquid opus fue-
Fabulas oliosas protereiis ad alleraiii, el statim ril, qua; nieiiia; pr.test sollicitudinem gerat, etquod
temetipsani reprchendens, veiiia taiituin suflicit ; sl est iicccssariuni nulii inagis qiiam voce petat. Nec
autcni non te repretienderii, inctanies eas supposi- so':E vobis fauces sunianl cibum, sei] et aures au-
lione silentii aul quinquaginta perciiEsioiiibus poeiii- I> diant Dei vcrbum. Nain qiiie ioqui pra;sumpêrit
leant, excusalionem proferens cuiii siiiiplicltate vel viijinti vel Iriginla percussiones accipiat. Pteni-
,
qiiando In all(|uo disculitur, ct non lentias vero nilmitas jiixla mensaiii si feccrit prrepo-
dicit, slaiini, ve-
niam pelens, Mea culpa, poenitei nio ; cunsillum sila niciis.T. inipoiiat, aiiipiius quam viginli quinque
cuntra consilium cum siinplicitale promens, qiiin- percussicnes siinul iion deiittir.
quaginta percussionibus poBuiteat. CAPl T XXXIV.

Qualiter aut quibus wmporibus genun flectanlur.
CAPUT XXIX.
De lat quce reprehendunl nliurutn oprra ct cartcra Pociiileiiles sorores, el iiiiligenles pccnitenlia psal-
similia. niorum, hoc cst.quibus necesse e>t ut psahuosadhiic

Reprehendens aliarum sororuni opera aut detra- pro visione nocturna decantent, quia pro iUnsioDe
ctant, proferens correctionem conira correctioiieiu, diabollca, ac pro modo visionis ^ igiiiii sex psalmus
hocest, castigans casiigaiitem se, irlbussupposiiluni- in ordine, alia; qiiinJecim, ali:i> duodeciiii iiidigen-
bus pa;niteal. Qiiie soror abscondii allquod crinien In tes pcBiiilcnlia psalnius decantare debent ;
quainvis
»orore sua usqiie dum corrig:iturde alio vitio, vel de ergo in nocle domiiiica, el tempore Quinquagesi-
sotore»
jpso, et tunc prius proferl illud .idversuui sororem ijia; geiiuneenul. in coniniune auleui omncs
285 REGULA AO VIRGINES. S«C
(imnibus dicbiis cl noclibus tempore orationum in A et secura:duspe relribiilionis divinat, subseqnuiilur
fine oMiniutn psahnoniiii gcniia ad oraUiinciii, si gaudenles ct diceiites : SeU lurc omnia snperamus
!>i)n inlirniilas corpoiis offeceril, flcclere .•bi|iio nio- propter eumqui dilexil nos {liom. viii), et eadein alio
tleramine debenl, sub silciilii) dicenles : D.'us , in loco Scriptura dicil : rrobasti nus, Deus, igne nos
adjulorium meum inlendt:; Domine, ad adjuvnndum cxuminasti, sicut examinatur arfjenlum ; el induxisli
me /e.^/tiia. Quem versiculuni po.sli|iiaiu in oralione nosin taqueuni, posuisti Iribulaliones in dorso noslro
lacile decaniavcriiil, «•qii.ililer a fleMi oralinnis sur- {l'sul. Lxv). El ut o^tcndal siib priore debere nos
ganl, exceplis dielius Doniinicis, cl a jirinia die san- esse, snb.seqiiiiur dicens: 7iii;)o.vi(i«(i homines super
cti Cascb^, usque ad Qiiinquagesiinuni diem, iiiquo capita nostra. Ideo anguslain viain arripiuiil, undo
niuderale tcinpore psabnodi:« Imniiliantcs ,
gcnua Dominus dicit : Angusta lia esl, qua' ducil ud vilam
iioii flccletit. Et quandi) ad coinniuiiioncui allaiis (ilalih. vii). Ut non siid arbiliio vivenles, vel desi-
accedunt, ler se buinilionl. derii.s suis c. voliiptalibus olieilieiilcs, scd ambulan-

CAPLT XXXV. lcs alieno jndicio et imperio, iij ( o;iiobio degcntes,
Vl jurare omnino uun liceal. seniorem sibi prcesse desiderant. Siiie dubio h;c
talcs ilbiin Doiniiii iinilantiir seiiteniiatn. qu;c dicii
luranientiiiii, vel iiialcdicUini, velut venemim dia-
quod dua- jVoii veui (accrc volui:lalcm iiieam, sed ejus qiii misit
bnli lugcre et vitare ciutcndal ;
si fecerit,
bus silciiiii supputiitioiiibus, ei cenluiii pcrciissioiii-

me {Joan. v). Sed li.rc ipâ oliedientia tuiic accepta-
bus pwnileat.
bills ciil Dco, el dtilci» boininilius, si quod jubetur
iion ircpiilc, noii tarde, anl cuni niurniuratione, vet
CAPUT XXXVI.
De Qundrarjesima: obscrvulionc.
cum rcspoiisionc nolcnlis cfiiciîtiir, quia obcdien-
Licel onini teinpore vita inonai b;c Qiiadragesiinae

tia qiKi! iiMJoiilius pra:bi'lnr, Deo exbibelur ; ipse.
debet observaiiunem habere, tanien quia paucoriiui

eiiiiit dixil: Qiii vusaudii, me andil {Matth. x). Nam
si lalis tniii futiit obfdiciiiia, noii eril acccplabilis
est isla virtiis, idco suademiis inlis diclius Quadra-
purilalc vilani suaui cusliidire Deo, qiii ail : Et qui iiuu accipit crucem suam, et te-
gcsinue oniiii ; oiiiiies
pariter sordes ct iiegligeiilias alioriim lcin|ii>runi bis

quilur me, noii csl mc diguus {Luc. xiv). Et ideo dicil
diebus sanclis dilnere. Quod tuiic digiie fii, si ab de digiio discipiilo : ('( i((>i cgo sum, ibi et minister
oinnibus viiiis teinperanius, oralioiii cuin Helibus,

mcus mecuin cril (Joan. xii).
lcctioni et conipnnclioni cordis , aiit abstinenlke, CAPLT XXXVIII.

uperain daiiuis. Krgn bis dicbus aiigcainu^ nobis Secuiidus liuinililatis gradiiscsl, propria-n quaeqne
uliquid S"liti) penso servilulis noslr k oralioncs pecii- r- tii>n amarc voluiit;itein, et desidcria sua non debct
liares, ciborum et poius ali^tiiiciiiiîm, ut unaqn;e- iinplere ; sed vocem illain Duniiiii factis imilctur,
qne super inensuram sibi iiiilictani aliquid propria dicetitis: i\ou veui faccrc voluiiUilcm meam, sed ejus
voUintate cuni gandio sancli Spiritus dlfcrat Ueo, id me
qui misit (Joan. vi); iteni dicil Scriptura : Yolun-
est, subtrab.it corpori suo de cibo, dc polu, de soni- tas habel pwnuin, cl neca^silas paril coronum.
no, de loquaciiaie, de sciirrilllaie ; et cuni spirituoli
CAPLT XXXIX.
desiderio gaudium sanctiim Pascb.T; cxspeclet. Ilnc
ipsuiii laincn quod unaquxque uflerl, abbalissic su:i: Tertius buinilitatis gradus est, ut qua;que pro Dcl
riiggeral, et cura cjiis faeiat oralioiie ei voluntnte.

amorc oiiini oliediciilia sc subilat inajori ; imitans
Qiiiilqiiid siiic inalris spiriliialis pcrmissione lit, pia;- Diiniinnin, de quo dicit Apo^tolus : taclus obedicnt
luinptioni deputabilur et vaiKC gloria;, ooii nierccdi. usque ad mortcni {fhiliri . ii).
CAPUT XXXVII. CA1=UT XL.

Quol suut yradus humililatit. Qiiartus bumilitatis gradus esi, si in ipsa obedien-
Primiis buniilitalis gradus cst, obcdienlia siiie lia diihs ct couirariis rebus, vel eliam qiiibuslibel
sibi a Clirislo irrogatis injnnis , lacila conscicnlia po;iiuentiam

inora. Ha'c coiivenit his iiii.t) nibil
cbaiius aliquid eiislinianics, propter serv.tium I) aniplecialur, uisuslinens non lasscscat, vel disccdat
propter metuin dicenle sancta Scriplura : Qui perseveraveril us(jue

sanctuni qiiod profe-sa: sniil, scu
iu fiuem, hir salvus erit {Malth. x); et iteiii : Conjor-
gvbennae, vel gloriam vitae ;cterna;, niox ul aliqui I
lelur eor liium, ctsuslinc Doininum (Psal. xxvi).

iinperalum a inajore fueril, ac si divinitus iniperc-
tur, inoram pati Mcsiiuiil in fiicii-ndo, de qiiibus CAIM T XLI.

Duiiiiiins dicit : Ofc.ji(rfi(a aHiis obcdivil milii (/'»«/. QiiinliiS bumilitatis grailus est, si onines cogila-
xvti). F.l ideni dicii doitoribus: Qui ws audit, mc tiones iii:il:is cordi suo advenieiites, vel mala a se
audii {Maiili. %.). Ergo tales relinquentcs slatiin qu.i! absconse cornniissa per iiuiiiilcin confessioneni se-
sua siinl, et voluntalein propriani dcsercnies, inox iiiori sna: non celavcril ; bortans nos tle hac ro
ex <>ccupatis nianibus, et quod agebant imperfecluin Scriptura dicit : licicla Doinino vitam luain, el spera
relinqucnles, vicino obedienles pedc, jubentis v-irem in eum (Psn/. \x\vi). Lt ilcrum dicil: l.onfitemim
faclis sequiinlur, vel uno inomeiiio pia;dicl.e sciiiu- Domiiio quoniam biiuus, iiinniain iii sirciilum miseri-
ris jussioiie eiiain contraria siisiinerc debere. Dicit cordia cj.'is {Psut. cv). Ll itciii Propliela : Deliclum
e« persona sulierenlium : Vropler tc morlijicamur meitin rogiiilum tibi [cci, el injustitias meas non ubs-
l\fla die, ceslimala: iumus ul oics nccisiouis {Psal. XLlii): luudi. Diii, prouuniiabo udccrsus mc injusliliiii meas
m SANCTI DONATI VESONT. EPISC. 288
Domino, e( <a remijijli impietaiem peccatimei(Psal. A Doniinus jam in operarium suiini niunrtnm a viiili
xxxi). et peccalis Spiritu sancto dignatus esldemonsltarc.

CAPUT Xl.ll.
CAPUT XIIX.
Sexius liunillitatls gradus esi, si omni utllitale vcl De taciturnilale.
exlreniilale coiiteiiia itil mnnaclia, et ad umiiia qna: Silenlii regula diligenter cnstodienda decernitur,
sibi iiijiiiiguntiir, veliit o|ierariatn malain se jiidicet quia scriplum est : Cultus aulem justitia: silentium el
cl iii<liîiam, diecns eibi cniii 1'roplieta : Ad nihitinn pnx {Isni. xxxii) ; et ideo ne rcatus de veibositate
Tcdacta tum, et nescivi , nt jmncnlum (acla sum apud coiiquiratur. exceplis ulililatibns ac necessariis, o|ius
if, el ego temper tecum {l'sal. xcii.) est ul taceainr. Qiiia, jnxta Scriptnram, in multiloquio
CAPI T Xl,lll. non deerit pcccutum (l'rov. x) ; (M alibi ail: 1'osui ori
Seplimus liuniilitat s gradus esl, sl inmlbus se inco cuslodiam ; obmntui et Itumilinlus sum, el silni a
iiifcriorem el viliorein, iion S"liiiii sua lingtia pro- bonis {Psat. xxxviii). Ilic oslendit Propheta, si a
nunliet, sed cl inlinio eordis creilal afTeclu iiiiiiiilians bonis eloqiiiis interduMi pro| ler taciturniiatem de-
sp, et dicai cuin Froplieia : lCgo autem $um vermis, bel tacere, quanto magis a malis verbis propli r
elnon liomo, opprolirium liominum,et abjectio ptebis pocnani dcbet cess.ire? Tacendnm igitur esl, ei cuio
{Ptat. xxi). Exallata snm, et ImmiHnla, ct confusa B cautela et ralione loquendniii, ne .lul deiracliuiies.
{J'inl. Lxxxvii) ;el iiem : Bonum niilti quia Itumilia- aut tumiiUe contradiciioncs in loquacitatem viliosaiii
iti me, u( Uiicam mandatn tna {l'sal. cxviii). ac superlluam prorniiipani. Ergo quamvis de bonis
CAPUT XLIV. et sanctis xdilicaiionum eloquiis, perfectis Chrislr
Octavus huinililatis gradus est, si niliil agat mo- sororibus proplcr taciturnitatis gravit2.tem rara io-
liacha, iiigi quod coininiinis inonaslerii rcgula vel queiidi conccdatur licentia. Quia, ut superius dixi-
majoruin cohorlantiir exempla. mus, in mutiiloquio non cffugies pcccatuin (Prov. x);
CAPllT XLV. et allbi : Jtfors el vita in manibus lingum (Psal. xiv).
Nonus liumililalis gradiis est, ul linguam ad ln~ Ct si altiori voce prxsumpserlt, duabus silentii sup-
qucndiini proliibe:it iiioiia<ha, et lacilurnilalem ha- positiniiibu^, ant quinquaginla percussionibus poeni-
Ixtns usqiie ad interrogalionein iion Inqnalnr, diccnio teat ; et si iterare praesumpserit, centum. Suurrilita-
Scripiura quia in muUitoquio non effugietur pecca- les vero, vel verba otiosa et risum movenlia, aeier-
tum{Prvv. x) ; el quia rir tinguosus non drigetur na clansuia in oinnibus locis damnainus, et ad tale
tuper terram {Vial. cxxxix). eloquium famulu: Chrisli apcrire os non permillimui.
CAPUT XLVI. CAPUT L.
Decimiis humilitatis gradus est, si nnn sit racilis ac ^ De cuslodia oculorum.
prompla in risu, quia scriptum cst : Stultus in risa Nulla in vobis concupiscentia oculorum cujnscun-
esalial tocem tuam {F.ccli. xxi). qiic viri diabolo instigante consurgat. Ne dicatis vos
CAPUT XLVII. animtis habere pudicos, si oculos impudicos habca-
Undecimus humilitatis gradiis est, si ciim loqui- tis, quia impudicus ocnlns impudici cordis esl nun-
tiir monacha, leniler et siiic risu, Iiumiliier et cuni tius. Nec puiare debet, qui in virum non siniplici-
gravilate, vel pauca verba et ralionabilia loquaiur, ter converiii aspectum, ab aliis se non videri cuni
et noii sil clamosa in vocc, sicul scriptuni cst : Sa- liaic fiicit. Vidclur oinnino a quibus vidcri se iioi>
piens verbis innotescit paucis. arbiiraiiir. Sed eisi lateai, aul a iieini. c bominum
CAPUT XLVIII. viJealur, quid laciel de illo superinspeclore , cni
Duodecimus humilitalis gradus esl, si non solum latere oniniiio noa polest ? Tiiiieal ergo displicete
corde, sed etiam corpnrc nionacha humilit:ilem vi- Deo, cogiiei ne male placeai viro. Quando ergo si-
denlihns se semper indicet, id est, in opere, iii ora- niul staiis, si aui provisor inonasterii, aut aliquis
torin, inmonasterio, in Iiorlo, in via, vel ubicimque cuni eo virurnm superveneril, iiivicem vestram pu-
sedcns, anibnlans, vel slans inclinato sil semper ca- diciliam cus.odite. Dens cniin, qni habital in vubis.
piie, dclivis in terra aspectibus, ream se onini liora ^ ciiani isto vos modo custodil. Non sit notabilis liabi-
«le peccatis suis exislimans, jam se iveinendo judicio tus vester, nec allecleiis vestibus placere, scd nio-
Oei repr.Tsentari cxislimet, diccns silii in corde sein- ribus, quod vestrum decct propositura.
per illud, qnod Publicaniis ille evaiigclicus fixis in CAPUT Ll.
lerrani ociilis dixit : Domine, non sum dignus ego Vt pecculum alterius non celetur.
p(ccalor levare oculos nitos ad cdluin {Luc. xviii). Si quam vcro liberius qiiam decet agcre videiitis,
Rt item cuin Proplieta : Incurcatus cl Itumitiatus sum iiialri in notiliam poniie. Nec vos judicelis esse niale-
usqiiequaqite (Psul. cxviii). Ergo Iiis oninibus huiiii- vuIas,quando huc sancto aiiimuiiidicaiis;magisenim
litaiis gradlbus ascens^s monacba ad cbarilateni innooentcs non eslis, et peccaii ipsius participesvos
Dei pervenial illam, qux perfecta forns mittat timo- racitis, si sor.irem vestram, quam castigando corri-
reni (I Joan. iv) ;
per qiiam iiiiiversa quae prius gere potuistis, tacendo perire permiitaiis. Si enim
non sine formidine observabat absqiie ullo labore vulnus liaberet in corpore, aut esset a serpentu
velut naluraliter ex consuetudiiie incipict custodire ; p rcnssa, et vellet hoc ocoultare, dum timel secari,
iionjara timoregehennac, sed amoreChristi, et con- nonne hoc crudeliier laceretiir, et raisericorditer
sueludine ipsa boiia, ei dilcclione virtuluai, qnaiu proderciur? Quantu oiagis ergo CQiisilia diaboli et
189 RECLIA AD VinGI.NF.S. 290
iiisidias illius manirestarc debuislis, ne in detenus \ oinniuin Dco, qui novit eti.ini, qunm plus juslo
vulnus pcccaii augeatur iii corde, el concupisccnliu; corripilis, quanta bencôlentia diligatis.
inaluni diulius nuirlaiur in pcc.ore ? F.i hoc facite cura
CAPLT LIII.
dilectione sororuin et odio vitioruu>,
Ut nutla a parenlibu^ suis siiic jussione attquid
accipiai.
CAPDT LII.
Nullatenus liceat sorori a parcntibiis siiis, neque
Vt iiiter se liiigare, tel conmcia riicere non debeanl. a quoqiiain iKiminum, iiec sibi invicein lilleras, eu-
tt qiiainvis iion soluni cogitari, sed omiiino nec logias, vel qua.>lilict iiiuniiscula, accipere aiit dare
credi debcal, quod sancta; virgines duris scinioni- sine pra^ceplo abbatissv. Qiiod si eiiaiii a |iareiitibus
bus per convicia iiiordeaiit se, taiiicn si furle, ul se suis ei quiilquaiii direcluni lueril, non prxsuinat sus-
|jal>cl huiiiana fragilitas, iii laiiluin ncfas aliijua: de cipere illud iiisi priiis indicatum lueril inatri;quoil
Sori)riiiiis ausx' lucrinl, diaholn instigante, pruruni- si jusseril siiscipi, in ipsius sit potestate, aut ei, si iic-
fiere, ut aul furtuni faciant, aut iii se invicein ina- cesseest, autcui illud jubeatdare. Qu,i cuiique auiem,
lus iiiitlant, justiiin est ul legiliinam di-ciplinaai qiioil Dcus non patiaiiir, iii tanluiii progressa fueiit
accipiant, a quibus ri:gul;c instiluta violdnlur. [Sc- iiialiiiii.utoccidle liilerasab aliquo, autquxlibetniaii-
ccsse cst eiiiin, ut in eis iiii|deatur illuJ, quod de g data aiitiiiunuscula aicipiat, si bocullruconfessa fuc-
iiidisciplinalis liliis per balomoiieni prxdixit Spiritus rit, iiidulgentiain inereatur,etoreturpruea.Siauteiii
Bliictus : Qui diligit filium suum, assiduat illi flagel- celaiis proditur, vel coiivincitur, sccundum instiiuia
lum (Eccli. x\x). I.t ileruin : Tu virga eum cwdii, nioiiaslerii regulx gravius eineiideiur. Siinili ctiaiii
oiiimam illius de iu[erno iiberabis (Prov. xxiii). Dfsci- districiioiii subjaceat, si vel ipsa cnicunque litleras,
plinain laiiien ipsam in pr.esciitla coiigregaliuiiis ac- aul niuniisciila transmittere sacrilego ausu praesum-
cipiaiit, pro illo Apostoli : Peccantei coram omni- pserit. Pro affeclu tainen parentum aut cujusque no-
bus corripe (I Tim. v). Lites nullas habeatis, se- tiiia, si aliquas transinitlere vuluerit litteias aut eu-
cunduin illud Aposloli : Servum Domini non oportet logias panis, niairi suggerai, et si ipsa perniiserii,
litigare (II Tim. ii). Si servuin Uoiiiini litigare non per posticiarias det, et ipsx de noniine illius traiis-
coiivenit, quanto magis aiicilUni Dei noii expedii.' niittant cui vuluerii ipsa ; sine pr^posita, aut posti-
cujus quo verecundior esl sexiis, Unlo animus ciaria, per se nulla prxsumat nec dare, nec accipere
debel esse modestior. Aut si fuerint, quain celerias a quiii|iiaiii; quud si prxsumpscrit, tribus siipposi-
(Inianlur, ne ira crescat in odiuni, et lcstuca conver- tioiiibiis )ia:iiiteat.
laiur in Irabein, et efliciatur anima hoinicida. Sic CAPIJT HV.

enim legitis : Qui odit fralrem suum, liomicida est C Vt nulla ciijiislibet alterius fitiam in baplismo exctptat.
(/ Joan. iii). Et : levantes sanclas mamis tine ira et Nulla cujuslibei (iliam in baptismo neque divitis
diseeplalione (I Tim. ii). Qu£cuuque convicin, vel iieqiie pauperis prxsuniat excipere. Neque ad enu-
lualedicto, vel etiam crimine objecto laeserit soro- triendum, neque ad docendum, nobilium vel paupe-
rein suaui, meininerll culpani gatisfactione purgare. nim lilix reripiantur, iiisi qujt in monasterio sub
Quud viliuni si ilerare prxsuinpscrit, districiione habilu rcligioois, sicut et reliqux, perseverenl.
severissiina fcriaiur, usquequo per satigfactiimeni CACUT LV.
recipi mereatur. Juniores prxcipue se nionbus de- QHoliter provisores monasterii, vel reliqui tiri, intra
ferant. Si autein, ut lieri solel, btiinulanie diabulo, monaslerium debeanl inlroire.
invicem se Ixserini, invicem sibi veniam peiere Aiiicouiiia propter cuslodiendam faniam veglrain
,
et debita relaxare dcbebuiit proplcr oraliones nullus viroruin in secreiam partem monasterii, aui
, ,
quas utique quanlum crebriores, tanlum puriures iii oraioriuni intrueat, eicepto episcopo, provisore,
liabcre debent. Quoil si ilia cui veniam pelierit inet pre^liyiero, et diacono, ei uno vel duobus leclo-
«iulgere sorori sux nuluerii, a cominunione separe- ribus, quos etxtas et viia coininendat, qui aliqito-
tur, el linieat illud : Quod li non dimiserit, non di- ties inissas facere debeîil. Cum vero aut tecla re>
mitlelur ei (ilaitli. vi). Qux autem nunquam vult

tractanda siint, aut oslia, aut fenestrx sunt compo-
neiidx, aiit aliquid hujusinodi rcparanduin, artilices
peiere veniain, aiil ex animo non petit ; aui cui pe-
litur, si iion admiltat, sine rausa in niona:>terio taiiluiii et servi ad operandum, gi aliqua iiececsitas
exiliicril, cuin pruvisore intrueanl; ged uec ijiti siiie

es e videtur. Aitaineii usijuequo saiisfaiiai iioeni-
lendo, et sorori sua; rtljxiM, nuiiquain in coiigrega- sc ciilia aut permi^su nialris. Ip.<;e vero provisor iii
lioiie societur. Proinde vobis a verbis durioribiis iiileriurfiii paileiii iiionastcrii, iiisi pro liis iitilita-
parcite : qux sinon pigeat ex ipso

einissa fuei int, libus quas superius di.ximus, nunquaiii iiilrucat; et
aut nunquaiii, aut diflicile, sine abbaiissa, aut alio
ore prolerre medicainenlum, unde facia suiit vul-
Quandu prxposilx boncstissiiiio teste, ut sanctx secretum suum, sicul
iiera. auleiii vos, qu i; eslis, ne-
coercendis deccl etcxpedit, habeant.
tessitas disciplinre pro iiiali» iiiuribus
dicere verba diira coinpellit, si eti:iiii in ipsis modum CAPUT LVI.

vos ftxcess sse fortasse seniiii,';, non a vobis exigitur Utneque malronce scecutares ingredi permillantur
iit veiiiam pustuletis, ne apu I eas quas oportet esse vet pueltae.
subjectas, diiin niiuiuiii servatiir humilitas, regeudi Matronx etiam, seii puelliE sxculaics, sivc vir
(rangatur auctoritas. SeJ tamcn peteiida venia esi ab uobiles alque ignobiles, m sxculari habitucunsliluii
m SANCTI DONATI Vi:S()NT. F.nSC. 09-2
ijiii Vl'1 ob visilnliones parcntum, v.I oramli seii A vel occ upallone compeilente, extra congregalioiiem
invisenili gratl.i, aJ nionasterinin veninnt, inlus ali- suain peiiitus non reficiat.
lcr introire noii perniittantur, iiisi lii qui religiosi ct
Deuin tiiiientC!) esse videnlur, el quos niaier niuiia-
CAIUr LX.
sterii ob vila; nicriluin dignos iudicavent. Cuinque Quales ad poslicium eiiyi debeanl.
partes quas ipsa voluerit cinumierint protiiins aiii
,
Ad portain monaslcrii ponatur soror seiiev el sa-
in salulatoriiiin, ant ad pirtam redeant; ubi dein- piens, qiijc sciat accipere responsum aut reddere,
ceps, si abbatissê visuni tuent, illa, si voluerit, prx-
ciijiis maluritas eani iion siiiat vagarl. Qiiac portaria
sente vel reliqiiis, eulogias accipiaiit, aut reliquuin cilUm debct habere juxta portam, aut duas aul
quod ollerre decrcverinl. H;c vero qu;c iniiiistrant
ires juiiiores in suo solalio, ul venientes semper
et oinnes iion alibi nisi iii relectorio, ubi decieluin
pracsenie inveniani, a qua responsuni accipiant.
11
e::t, aliquid accipcre pncsumant. l'ro qua rc omnes qiis poslicium observaverint con-
CAJ'UT LMI. testor corain Deo el angelis cjus, ul nihll de inona-
Qtuililer nbbatissa in satulalorium ad sulnluitduin sterio permittant dari, vel a foris in mon:isierium in-
i'xeal, vel quaiiwr unciUw Domini suos parenles lus acquie5caiite.\cipi, e.vtra conscientiam vel con-
deb, ant saiulare.
B silium abbatisse. Tamen, ut assolet, abliatissa ciim
Observandum est etiam ne abbatlssa ad s.iluian-
a salutatorlbus occupata luerit, posiiclaria; prx-po-
Juai in saliitatorlimi sine digno huiiore suo, lioc est,
siloe ostendaut quodcunque exhibitum fuerit. Quam
eiiie duabus aut Iribus sororibus senioribus proce-
rem si implere negleierint, et illaj posticiari*, et
dat. Siiniliter et reliqux sorores ad saliitanduin
ilk-e qux excipiunl ,
propter tranfgressionem sancla)
parenies vcl quosllbel religiosus, sine diiabus aut
regukc districiionem monasterii gravissiinam sustl-
tribus tcstibus, quas abbaiissa jusserit, nun proce-
nebuul.
daiil. Nec sola cuiu solo loqui vel iiionieiito leinpo-
CAPLT LXI.
risperiniitaiur, nec vesiimenla eorum ad lavandum,
vel imgeiiduni, aul cuslodicnduiii, vel ad consucn- De cellaria monasterii qualiter etK debeal
duin, acclpianl. Si qux lamen de alia clvilale ad Cellaria monasierli eligatur de congregatione sa-
requireiidam liliain suain, aut ad monastcriuui visi- piens, maturis moribus, sobria, non niultum cdax,
landum, venerlt, si rellgiosa esi, et abbatlssx visum non elata, non injuriosa, non tarda, non prodiga,
fuerit, debet ad coiivivium vocari, reliqux vero sed liinciis Deuni qii;c oinni coogregalioni
: slt ui
peiiilus nuiiquaiii. Quia saiicla; viigines et devoi;c matcr ; cu-am geral de omnlbus sine jussione ab-
,
uiagi^ Cliribto vacaiues pro univcrsu pupulo orare

Q balissa! nlbil faciat ; qu:c jubentar custodial, sorum
debent, quani curporalia convivia prxparare. Si non coiitristet. 81 qua soror forte aliqua irraliona-
quis vero gerinanam aut Qliam suain, vel quainlibel non spernendo eam
bilia posiiilat, conirisiel, sed
parenicm aiit slbi ciigiiataui videre vuluerit, pnc- railonabiliier cum buiiiil:tate male peieiitl deneget.
seiite pncpii^lla, vel qualibct seniore, ei coltoquiiim
Aiiimam suain ciistodial , memor seniper illius
aon negetur. E,iiscopi, abiiates, vel rcllqui religiosi, Apostolici : y«in qtii bene minislrat, gradum sibi bo-
quos inagna vita conimendat, si petierint, debeiit nutn acquirit I Tim. iii). kifirmarum, inranliuin
(
causa oralionis inlroire. Ubservaiidiim est etlam cnm omiii solliclludiiie cuiain gerat, scieiis sine dn-
ul janua monasierii oppoiluiils huris salutantlbus blo qiiia pru bls omnibus in die judicii rationem
paieat. redditura est. Omnla vasa nionasterii, cunctamque
CAPUl LVllI.
subsiantiam, ac si altaris vasasacraia conspiciat.
Vt conviiium niilli prwparelur.
Nlhlt ducat negligendtim : neque avarilix studeal,
Convivium etiMn liis personis, boc est, episcopis, iicqiie prodiga sit, vel exsiirpalrix siibslanllx- ino-
abbatibns, monacbls, clericis , saecularibus viris, iiasteril ; sed umnia mensnrale faciat, et secunilum
niulieribus in habiiii s.cculariuiii, nec abbailbsa; pa- jiissionem abbatiss:c. Huinilllalem aiite oninia ha-
reiilibus, nec alici.jus sanclinioiiialis, nunquam nec p jjpa^. ^^ j,„i subslaiitia iionest quod iribuatur, sermo
iii monasierio, nec extra nionasierlum, praiparetis. respoiisionls porrigatur boiiu'^, uii scriplum esi :
Nec episcopo hiijus civitatis, nec provisori quidcm Sermo bonus super dalum opliiimm. Oiiinia qiia; ei
ipsiug inonasterii cunvivliim facialis, iicque abbatis- injiinxerit abbatissa, ipsa b.ibeat sob cnra sua; a
s;i, autqu^libct ulla cx sororibus convivium episcopi quibus eaiD prohlbueril, non pnesuinat. Sororibut
aut parenlis, vcl ciijuslibet person;*, nullo uiiquam annonam sine aliquo lypbo aut mora
constitutam
temporc intcriiis, slve exlcrius, monasteriiadire pnc- non seandalizeiilnr, nieinor divinl eloquli
oflerat, ut
suinat. Sed si aliquis tani dc pareiilibus propliiqtiis, unum de
quld mereatur qui scandalizaverlt pusillis
vel quicunque eis vuluerit impendere ahqulJ, quaii- (ilattli. viii). Si congregatio major fuerit, sotatia ei
tum decreverit per porlurias in moiiasteriiim irans- dentur, a quibusadjuta el ipsa xquo animo impleat
iniitat, et ipsa; per se secundum sanctani consue- oHicium sibi commissum. Hoiis compelentibus el
ludinem sibi, ul expedlt, prxparent. dentur qiia; daiida sunt, et petantur qu;E petenda
CAPLT I.IX. suiil, ul iiemo conturbelur neqiie contri^tctur in
Ne abbalisia e.rlra cvnijregalionem reficint. doiiio Dei.
Abbatiisa, nisi iiKiqualilate aliqiia aul lnlirinita:e.

in REGILA AD VIRCI.NES. 394
CAPUT LXII. A dines, quos consiituerii, vel haliucril, ipsx «ontrcs
De (erramentis, aut atiis rcbus monasterii, vel sic accedaiit ad paceni, ad unionem, ad psalniuiii
reslibus.
coinponeRduin, in choro standum ; et in oiiinibus
Subslanii.v inonaslerii iu ferranicmis Tel vesiibns,
sorores
oiiinnio locis ;i'las non discernatiir in ordine, nec
sen quihnsliliei rebus, proviileat abbaiissa
pr;njudicel, quia Saninel ct Daniel piieri presbyteros
ile qiiarum viloc iiioribus secura sit, et cis siiigula,
atqne re- jiidicaviTiiiil. Ergo extra has, quas , ut dixiimis , al-
iil ulile judiiaveril, coiisiynel ciislodienila
tx quibus abbalissa brevein leiieat; et

tiori consilio mater pra;tuleril, vel degradaverit cer-
folligcnda.
tis ex causis, reliquc omnes ut convertuntur ita siiit
diini sibi in ipsa assignala sorores viribus succedunl,
ut, verbi gralia, qua; secuiida hora diei veuerit in
scialquid dat, aul quid recipit. QuiBcellario siveca-
monasteriuin, juiiioreni se noverit esse illa qua; pri-
navnr, sive veslibus, vei codicibus, aut poslicio, vel
laiiipendiopncponuntur,super Evangelio claves acci-
ma linra veiierit diei , cujusqne a^laiis aut dignitatis
qux sit. Juvenculê per omnia ab oninibus disciplina te-

piaiit ei sine niurniuralione serviani reliquis. Si
neantur. iuniores igitur priores suas diligant. In Ipsa
vero vestimeiiia, calceamenla, usiensilia, negligenier
vel custodienda putaverit, tanquam appcllatlone nominatim nulli liceat aliam puro nn-
expendenda inler-
inine appellare, sed priores juniores suas sororcs
versor reruiii inoiiasterii se.venus corrigalur. Indu-
nienta vero cumipsa nova acci|iiuiit, si velera ne- B noniinent, juniores priores suas noniias vocent, quod
iHlelligilur Diaterna reverentia. Ubicunque aiitein
cessaria nun babuerint, abbaiissx rerundant, pau-
sibi oliviant sorores, junior a priore benpdictioiieiii
peribus aut incipieiilibus junloiibus dispensanda.
petat, transeunte niajnre iiiinor surgat, et det ei lo-
CAPUT LXIII.
ornamenla tel taria opera iii vwnasterio non ciini sedendl, nec prasumal juiiior consedere, nisi ei
t/( ,
fiant. pnrcipiat senior, ul fiat qund scriplum est : Uonore

Moneo specialius, ui vestiinenta liicida, vcl ciiiii invicetn piiEvenientes (liom. iii).
purpura, vel bebrina imnquain iii usu habeatis, iiisi CAPUT LXVII.
tantum laia et lacliiia. Pliiniaria urn.iineiila et oiiinc De seplimaniiriis coquinm.
polyriluni nuii(|uain in nionaslono liant ; iiec ulla liii- Sorores silii inviceiii servianl. In omni ininisterio
ctura, niii nigra lantuni, si nccessitas fuenl, propler corporali, lam in coquina, vel quidquid quoiidianu*
illud Aposluli : Kcnw militans Deo impticat sc ne- expgerit usiis, vicibus sibi, exceptn inatre, seu pra!-
goliis scecularibus, ut ei ptaceat cui se probniit {II Tiin. |:"Sita, snccidere debeiil. Nulla excusetur a coquinu!
11). Lectualia vero ipsa simplicia siiil. iSani salis iiidc- ofliiin, nisi aiit a^grliudiiie, aiil in causa gravis utili-
coruin csl, si in leclo religiosa; stiagnla s.ecularia, lalis allqiia onupata fuerll, qnia exiiidi" iiiajor iner-
aut lapelia picta resplendeain. Aigeiiluni iii usu ve- C ces conqiilrilur. Iiiibetillibu^ auteiii procurentur so-
Elro nuii babeaiis, absque ii>in steno uratoiii. latia, ul non cum tristitia boc faciant, sed babeanl
CAIUT LXIV. onines solatia, scciindiiin nioduin congrcgationis
Ut cr.pila qita meiisura tigentur. aut po.îtionem loci. Egressura de coquina vasa mi-
Capiia nuiii|uam aliiora ligeiilur, iiiî quoinodo in nlsleiii iiiuiida et sana fcllari;c consi;jnel, (|uae cel-
boc loco iiiensuram de iiicausto feLiinus. laria iliruiii inlranii cnnsignct, ul sciat quod dal, aul
C.^PCT LXV. quod recijiit. Septimanari;e autem ante imam boram
Quomodu ilormire debent. relettionis accipiaiit siiigulos biberes et paneio, ul
SingulsB per singula lecta dormianl, lectislernia hora rifeclioiiis sine niurniuralione et gravi labore
pro modo convcrsaiioiiis secundum dispeiisauonem serviant soronbus suis. In diebus autein solemuibus
inatris accipiaiii. Si poiest lieri, oiniios in uno loco usque ad inissas susliiieant.
dorniiant ; si auiem muliiludo non siiiit, deiiae aut CAPl T LXVIII.
vicenx cuni seiiioribus, t\ux super eas sollicitje sint, Si « iriiH impossibilia injungantur.
pauscul. Luniinaria jugiler iii eadem cella ardeant Si soroii aliqua lorte gravia aut iinpossibilia injun-
usque mane. Vesiiix dorniiaiit et cincia; cingcllis, guntur, suscipiat quidciii julienlis iinperinm cum
ut prxparatxsint ad opus divinuin semper, et facio D oiniii mansueliidine et obedieiiiia. Et si omnino vi-
signo absque mora surgentes festinent invlcein se rium suaruin racnsurain viderit pondiis oneris cxce-
pra?veiiire ad opus Dei, cuin oiiini tamen gravilaie dere, impossibilliatis causas ei qme sibi prxDst pa-
et modestia. Adolescenles sorores juxia se non ha- tienteret opportune siiggi;rat, non superbiendo, aut
beant lecios, sed permisUe cum senioribus. Surên- resislendo, vel rniitradicpnd'. iimd si pnst siigiff-
les vero ad opus Dei invicem se nioderale cuhorlen- stionem suam in sua sententia prioris imperium per-
tur, propter somnoleiitarum excusationes. duraveril, sciat junior ista sibi expedire, el ex cba-
rilaie coulldeiis de a.ljutdrlo Dei obediat.
CAPLIT LXVI.
De ordine congregalionis. (;apl't lxix.
Ordines suos in ntonasierio iia consirvent, ut cnn- Qunlis debci cssc n oJus e.rcommunialionis.
nerslonis teinpus, ui vita; merituni di ceriilt ; atque Secunduin iiio luin ciilpa', et excoiiimunicntions
senior non conturbet gregeni sibi cominissiim, iie(|iie vel disciprui;e dcbct cxteiidi mensura. Qiii culparuiii
libera uteiis potesiate injusle disponat aliquid, scd modus in abbalisso; penleat judicio. Si qua tamen
rcgiiei seinper quia de omnibus judliiis et cpcrlbiis soror in leviuribus culpis inveniatur, a mcn.sK partf-
suis redditura cst Deo ralionem. Ergo secundura or- cipaiiune privelur. Privalx auteiu a inensu; coiisortio
S05 SANCT! DONATI VE50N T. EPISC. REGULA. 2'JO
Uu erit ralio, iit in oraturio psalmum aut aiiiiplio- A in cella retruJalur ,

quousque bona voiuntas illiiii
nani noii iniponat, neque lectionem reciiet, usque ad cognoscatur.

saiisfaclioiiein : rerectloiiem auteni sibi post sororuin CAPUT LXXIV,
refeclionein sola accipiat, ut si, veibi graiia, sorores Ut non pra;sumal altera aliam defendere,
reliciunt sexla liora, illu iiona ; si vcro sorores nonn, Caveatur oniiiiiio, ne qualibel oci asione prxsu-
ilU vespera, usque iluiii sati&ractioiic coiigrua venlain mai aliera aliaiii dereiidere sororem iii monasierio ,
consequalur. aut qiiasi lueri, ciiain si qualibel ronsanguinilalis

CAPUT LXX. proidnqnilate jun^'atur; nec quollbct niodo id a so-
De gTuvionbus culpis. rorilius pra-siiinatur, quia exinde gravlssima otc:i.'.io
Si qiia autcm soror gravioris culpae noxa lenelur, scandaloruiii orirl potesl. Quod si qiia lia:c transgressa
suspeiidatur a mrnsa tiinul ct nb oraiorlu ; ei iiulla iueril, triliiis supposiiionibus pcenitcal.

ei soror in uilo conjiingatur coiisoilio, ncqiie iii
CAPUT LXXV.
colloquio ; sola sit ad opus sibi injunelum perîsiciis
De ordine qiio psullere debeant.
III pawiileiitia' Imiu, sciens illnni lerribileiti Aiuistoli
De syiiaxi, lil e>t, de cursu psalnioruiii etoratio-
seiitenliain diceiitis Traditum hujusmodi Itominem
:
iiiHi) modo canoiiico juxtn norinani regula: nuslnv,
Satante in interitum carnis ul spiriius salvus sil in "
,
quxilam in breve sunt distingiienda. Ab octavo Ka-
diemDomini (/ Cor. v). (Jbi auteni perceptioiiein sola usque ad summuiii
iendis Octobriscrescit cursus ejiis
perclpiat, mensura vel hora qua prxdixerit abbnt ssa
viginli quinqiie clioris : quas tola hieme, quae a Ka-
ei conipetere ; neque a quaquam beiiedicalur Iraiis-
lendig Novenibris inclpil, et (inil in Kalendls Februa-
eunte, nec cibus qiii ei datiir
periiociemSabbaii
rii, canlandas iii nociuriiis vigiliis
CAPUT LXXI. et Dominlcx Paires noslri sanxerunl. Duodeciin vero
De Ins qute junguntur line jussione excommunicutis. chor.e iii liienie oinni nocie cantandx sunt, usque ad
Si qua sorur prxsuinpscrit sliie juisione abbaiissac ociavo Kaleiidas A|>rilis, et post hiemeni quinileciin
sorori exrominunica(:e i|uolibcl inodo se jiingere , clioiai In satiis inaiiyruui vigiliis. Et sicut crescil
aui loqui cuiii ea,vcl inandatum ei dirigere, siinilem ita etlani decrescit quinque choris : qua; in prinio
toriialur exconmiunicationis vindictam. Snbbato quioque cliorae nugendse sunt , ut siiit vi-
CAPUT LXXlL gliiil, ptr nlliiin autein Sabbaium uiia chora augenda
Qualit debel esse solliciludo circa excommunicalas esl iisque ad Kalendas Noveinbrls, usque tolus cur-
Umnein sollicitudineiu el curani geral mater circa sus compleatur, id esi, vlglnii quoque chorte psalmo-
delinquentes sorores quia non est opus sanis medi- Q rm". qui per tres nienses hiemis, numerus coniplen-
,
cus,ud male habenlibus {Mallli, ix); et ideo uti de- dus est in duabus supradictis nnclibus , et posl hos
oet omni mudo ul sapiens nicdicus, inimittere quasi

decre^cit per Sabbatum. Primo Sabbato quinqiie
oceullas consolatrices, id e:>t, seniores eisapiciitiores cliorx, ei singula per alterna Sabbaia , quia longiiig
Sjiaiium est ad (inem hiemis, usque ad xquinoctiuin
Eorores, qua: quasi secrete consulentur suroreiii flu-
eluantein,et provocent illain ad humllilatem et salis- veiis, in cursu decrescendo, quam crescendo, idco
per alterna Sabbala singu)a; decldant choroe usque
factioneiD, et consolenlur eara, ne abundanliore irisii-
,
lia absorbeatur, sed, sicul all Apostolus, cvnsumme- oetavo Kalendas Aprilis. Duodeclin namque chorse
(U Cor. el orelur pro ea ab teinpore xstatis in saiictarum noctium cursu, id est

lur in ea eliaiitas ii),
nmiiibus. Sabbati ei Doniinicx, cantandae suni. Octo vero sem-
CAPUT LXXIIL per reliquisnxtibus de xquinociio veris in sequino-

De liis qu/e sa;pius correclce non emendaverint. clium caiitandx sunl, id est , per sex menses. De
Si qua soror pru qualibel culpa frequenter cor- ajquinoctio verisin xquiiioctium autumni,viginti qua-
repta, si eliam excoinmunlcata non emendaverit, luor psalmicanendi sunl.ln omni loco et opere silen-
ul verberum tii rcgula inagnopere custodire cciisetur , ut onini

acriur ei accedat correciio, id esl , in
qoani"'» ^^'"«"1 huinana fraglliias qiix ad vilja
eam vindicta procedal. Qux si iiec ila correxerit , D ,
aut furte,qund absit, insuperbiani elaia eliani defeu- prxcipilare solet cursu oiis, mundemur vilio, xdifl-
catioiiemque pollus proxlinorum, sive proximaruni,

dere voluerit opera sua, lune maler laiieiis ul sa-
pro quibus salvator noster Jesus Cliristus sanclum
pieiis medicus, si exliibuit lomenta, si uiiguenia ad-
boriatioiium, si iuedicanienta Scripiurariiin divina- effudit sanguinem, quam dilacerationcin absenliuni
rum, si ad ultliiiuni ullioncin excoiiininiiicationis, vel in peclore conceptam, et quam oiiosa passim vcrba
plagasvirgaruiii, eliam!.i viderlt niliilsuam prxvalere ore pronianiiis, de quibus justo sumus retributori
induslriam, adbibeal eliain qund majiis est, suniu ct ralionem reddiluri.
oninium soioruni uraiiuiiem pro ea, ul Doininus, qui CAPUT LXXVI

omnia poiens esl , operelur snlulein clica iiiriniiam Quibus lioris refiriaut sorores.
sororein. Qux si nec isto inndo sniinia lueril , lunc A sancto Pabtha usqiie ad Pentecoslen ad sexiam
jain iitalur ferro aliscissionis, ut nlt Aposlolus : Au- reficiant sorores, ei ad sernm ccenenl. A Pentecosle
(erle malum ts. vebi* ipsis {I Cor. v). El ilerum : In- autem tutn xstate, si labores nianuum graves non
fidelis tr diicedit , discedal {Ibid., w) , nt ne una fuerint,auliilinlusfervorxslalisnonperturbat, quaria
n\isoiorbida lolum gregeni contaminet. Aul tatidiu el .sex'.a feria jejuneni, usque ad hor.im nonam ; re-
237 S. LANDEIUCLS PAlllS. EnSi:. — NOTITIA lilSlOUICA. 2;».s
liquis (liebus ail soxiani [<ran>I<>ant , qiia iii3nsiira A cum samio alTuRtu sapicnler valoai riiUlero. Ui oni-
praiidii in ablj:)ii>s:i; sil provl.teiuia el ;\rljilri'i, et nes lioniines.qiii vos cum graiidi rnUn pro sua ;i'di- i:i
sic oninia leniperet aiqiie iJi>p<iiiai, qu.iiiicr aiiiiiKe licatione expetunt, Deum ubcriiis benedicani, et da
salveniur, el quod faciuni soron s, absque uila luur- veslra eleclione, cl de illius quam elegi--.iis convei-
inuratione raciant. A Kalendis autcm Fcbruarii usque salionespirilualilergratiilentur.lllud eiiam,quod noii
ail Kalenil. Noveiiib. secunda, quarla, scxta jejun:in- credo, nec Heus pro su:i niiseriiordia licri paliatiir,
(liini esl. A Kaleiidi-i autem ISovenibris usque ad iSa- si quucuiique tempore qnxlibet abbatissa de liiijiis
(aleiii Doniiiii, exiepiis feslivitalibus, oiniiibus dic- regulx institutione aliquid imniuiare aut relaxare
lius jejunare oporlel. A sanctavero Epiphania usque lentaverit, vel pro parentela, vel pro qualibet condi-
ad caput Quadragesiina!, quarta et sexla feria j<>ju- lione snbjeclionem vel f;imiliaritatem pontificis liii-
nanduiii esl. A Qiiadragesima vero usque in sancliini jus civiiaiis habere volncrit, Deo vobis inspirante ex
Pasclia ad vespeniin reficianl. Ipsa autem vcspera iioslro permisso in Iiac parte cum revereniia eigra-
sic agalnr, iil luinino !ucern;e iion Jndigeant relicien- vliatc resislere, et lioc iieri nulla ratione permittite.
tes, sed luceadhiic diei oniiiia consurnnientur. Tc vero sanctam ac venerabilem monasierii matrcm,
CAPLT LXXVll. et le pia;positain sacra; congregalionis coram Deo ei
De cieclione abbadssa'. I) aiig>-Ils cjus admonemus et contestamur, ut nullins
Qiioiies sancta abbatissa ad Deiim niigraverit, nulla unqiam vel iiiin:e, vel obloculiones, et blandiinenia
ex vouis carnali affeclu, aut pro nalalibus , aut pro niolliaiit aniinaiii vestram , et aliquid de sanctx ac
lacullat bus, aut pro pareniela aliquam ininus ellica- spirituabs regulx iusiitiilione minuatis. Credo laincii
ceni lieri velil ; sed omnps, inspiranle Iteo, uiiaiiiniiler dc Dei miêricordia, quod nnn pro aliqua negligentia
s:icr;(m ac spiriliialem eligile, qii;c el regiiiam mo- realum incurrere, sed pro sancta et Deo piacita obe-
nasteni possit eflicaciler cuslod.rc, et superveniciili- dieiiiia ad a teriiam beatitudinem possilis feliciter
bus responsum cuin :cdilicatione et compunctione, el pTvenire. Amen.
AMNO DOUINI DCLI.
SAr^CTUS LANDERICUS,
PAKISIENSIS EPLSCOPUS.
NOTITIA HISTORICA.
(Ex Gallia Christiana, tom. VII.)
Landericus Parisie.isis episcopus consensit e' diversa lljgiologia pervelusta receDsquc edila
et C ,
nomeii appnsuit suiim cum aliis cpiscopis privilegio lireviaria, dequlbus vide Bollandislas, tomo 1 Junii,
liberiatis et immuniiaiis a Clodov:co II rege conccssa; pag. 2 2. Inde mirum a lioiinullis, inter quos Vale-
iiioiiaslerio sancti Dionysii X Kalend. Juiii aniio i(i sius, neiiiinem Audoberium inier et Chrodobertuiii
regni sui (Hisl. cccles. Paris. Quin el
I. I. fiag. 188). Parisiensem cpiscopum recenseri, qul voluoi apuil
ipsum aliiid eldem cocnobio anno prx-cedenli conlu- auclores, qul temporibus Dagnberli, Clodova;i II et
lisse eadeiu de re prlvllegium probare vldenlur bulla Clotarii III, scripserunl, vel iu conclliis qu.-v; liabita
Stephani II papx data Fulrado abbati saiicll Dionysli sunt, nulluiii reperiri Lanilericum Parisleiiscm epi-
IV Kal. Martii 757, elcliarta llildulni abbatis noiio scnpuiii ; illum vero , cui Marculfus suas fonnulas
sa>culo de partilione bonnrum liujiisce inoiiaslerii , niiiicupat, posse esse allerum Mel leiisem , de qnu
lictrl vulgaluiii pro falso, siii iiiinus iiilerpolalo a ple- Molaiius in iiidlculo saiiclorum Belgii. Al pra-ler
risque reputelur (Sivc. iii Bened., pari. ii, pag. 550; quani qiiod illius memiiierunt labularla Parislensis
Hisl. ecdes. Pnris., tom, I, pag. 180). Et cerie iii Ecclesi;v, el anliqiii ejus episcoporiim indiccs , Mar-
concillo Plsicnsl bahito aiino 80-2, Ludovicus sancti culfus sub ClodoviBO il suas edidll formiilas anm»
Diony>ii abbas privilegiiim a Landerlco Parisiensi circiler (irji, quo teinpore Faro .MeKlis sedebal; nec
episcoposuo nionasierio jauiprideni concessum ob- D nHus luiic L:indcricus in tabulariis ecclesianmi pra;-
tulit conlirniandiim, cui subscrlpserunt episcopi, inlcr 1'arisicnseiii ascrlptus est , ut optlnie in pnefa-
ter quos jEiieas I'arisiac;e urbis episcopus privile- tlone deiiionsiral vir clariisimus Hieronyiiius Bi-
gium doinni Laiiderici aulecessoris siii omniiio a^qni- gnoii senalLis Parisiensis orn;inicntiini, qui .Marcnlli
talis trainlte servare approban? corroboravlt {Spicileg. loriiiulas primus hicedonavit aiino ltil3, qinsedidit
I. VI, pag. "78). Landerici Parisiensis episcopi nie- poslea Italuzius iiilcr Capitiilaria, lomo 11. Fcruntet
iiiinil Chroiilciin sanctl .Ma\enlil apuii Labbaûiii a Landerico primuiii ad Iiiiiina iiiatiis ecilesla: ex-
l;imo !l Blbiiolhec., pag. l'J-2 : < Clodovî lilli D i- striii tum doi:iiiiiiii|ue celebre illu lnosocomium,qiiod
. goherti temporibu-. ex^titit Aiisoablus Picl- Audoe vulgo ilonius Del appcll.itur. CelcbraSur qnldein ina-
ii:is, Landerlcus Parisiaci' pr.Tsiil, t rlc. .Meniiuerunt xiinc ob iiicrcdiliilem suam crga paupercscliariialem,
pATnoL. LXXXMI 10
893 SANr.Tl I.ANDEKK.I PAIUSIENSIS EPISC. CIIAIITA DIPI.O.MATICA. :^0'>
«|ujc gnssante lanie aniio, nlpiual Mabilloniiis, C.'>1, A gnea reseratas Peirus ile Onleonionle 17 Sept. 1508
eo (levcnit , ut e(i:iin iloinesticani supelleclilem cum nonnnllis rcperiit scliediilis velustale attrilis ,
vendiderit. (Jujn ei dicitnr sacra ecclesiae vasa de- Linderici Parisiens s episcopi noniine inscriplis, el
slruxisse, ul egenis aliinoniain panret. Sepultus est in argenteamcapsam rite ac sideniniter reposuit su-
sancius Landericus in ecclesia sancti Geruiani An- per coluinnam pone niajus altare. Sancti ponlilicis
)issi04loreiisis, ubi ejus adhuc asservantur reliqui*, inemoria solemnis cst in Ecclesia Parisiensi ad iv
quas aiino 1171 a Mauricio de Soliaco iii capsa li- Idtis Junii.
CH.\KTA QUA SANCTUS LANDERICUS, EPISCOPUS PARISIENSIS, IMMUNITATES CON-

CEDIT MONASTERIO S. DlONYSll = (ann. 652).
(Ex Brequigny Diiilom., Cliart. , Leg., lom. II.)
Divina largiente gralia , Landericus ,

Parisiorum chos sub pri\ilegio proprio residere, vel sancti Au-
Ecclesix cpiscopus ''. giisiini libri de ecclesiasticis gradibus doceaiit mo-
Ououiaui quidcm inter ea qu» , Dei disponente nachos sub quiete regulariter viveules sua sing :lari
provideniia, cursu leniporis aginius, si quid recte T^ lege debere quiescere, ei ab oiiini iiifeslatione cleri-
acluni esi, ad illius, qui et dando prjDmonuit et posse corum inirepiJos permanere, ne sa-'cularis sircpiiuj
roiilnlit, gloriam et iiostram prosperitaiem iion esl eos Ixdat qiios iiislricta regula servitutis Domini ilio-
ilubium adtinere, decet cliani praisertim eos qui in deraiur. yiiod iios considerantes, duin et canonica
saciis ordiiiibuseminercvidenlur.privata! et publicae insiiiuiio nos hac ds re iion prjcjudicat, vel ideo quia
rei iia curani agere, ut ei sua peccamina annullare , supradicti (toinni Clodovei regis petitio quasi iiobis
et, si quid est virlutis , lioc semper ad altiora stu- jussio esi, cui diflicillimum est resisti, vel pro reve-
cleaiit proveliere, et aliorum vel benefacla coinmen- renlia tantorum martyriim , (|uoruin patrocinio se
ibire, vel vilia iiivigileiit corrigere. Dtbet ctiam ipse couiuiisit, spu ut ipsis monachis secundum san-
esse;;raia oniniuin Dei lideliuiu iiiter se familiaritas ctiini orJinein vivere liceal , et ut lain pro nobis
et in expectandis daiidisque beneliciis adeo oppor- quam pro omnibus nostne Ecclesi.Tj fratribus Deuin
luiia propinquiias, ui nulli prorsusdigna pctcnti,
non orent, ipsuui privilegium plena voluntate, una cum
inodo iioii abnuat, verum eiiam ut amplius qnod di. conseiisu frainim meorum, ipsis concessisse visus
gnuni est ab aliero peiere posiuleiur. Quapropier suni. Perqiiod decerno, atque ob testilicaiionem di-
noveril onniium tatboliac Ecclesiae cullorum gece- viiii noiiiiiiis interdico , ul nee ego deiiiceps, nec
ralis universilas quod doiiuius gloriosissimus Clodo- Q ulliis succcssnrum nieoruni lioc audeat infringere, *el
vens, Francoruiii rex, divino irradiaius lumine, reli- temerario ausu aliquatenus violare, videlicet, ut oin-
giosa peliiione bumililaiis nosira; extreiiiilatem ponis presbyler vel clericiis, ex liis qui in ipso ca-.lro
poscit.ut et iios, ei canonicoruin noslronim

< coni- praefaii beatissinii hionysii marlyris, vel extra , cx
iiiunisfialcriiitas, secuiilalis et incomniulabililalis loco .'jui diciuir fons sancti Hemigii, sii ul via disliii-
prlvilegimo ederennis, pro reverentia sancti Diuiiysii, gnit qu3C praibct iler ju\la pralum quod dicitur F. r-
sociorumque ejus llustici et Eleutherii, qui cum eo mosum, usque ad erclesiam sancti Quintini inar-
laurea marlyrii sunl rcdiinili, ad basilicam ipsoruui , tjTis, et illinc per reg:ileiii siratam , donec veiiialtir
ubi ipsi corpore requiescnnt, et in virliitun» miracu- ad vivariiiiii in capite Triciiii poniis, siciil prata
lis coruscani, elubi Dagobertus, genilor suus, qiion- fratruui di!.liiigouiit, usque ad pncfatumlocum foniis
dain rex, vel geniirix sua Nantliildis regina, sepnl- sancti Reinigii, onines illi qui in hoc circHiiiscri|'lo
turas liaiiere videntur ;

quanqnam sancla Cariliagi- spaiio ecclesiis serviunt, sint liberi et absoluti ab
iic:isis synodus, facia a domino bon.e inemoriê omni deliiio et redditione circadaruin <*
et synodo-
Ronilacio ejusque coepiscopis, non prohibeat niona- runi. Taiiien volumus, el pro reverentia sancli inar-
Vnlgavere IHibletu*, llisl. abb. S. Dion. , pag.

» jndicami^.Vide infra, not. •'. Cerle, si ciiin diplomale
415, (.(liniiiis, AuM. l. H, pag. 5"i'.l Sim oinlus', ;
D Clodovei (onleralur Laoderici cliarla quaiii hic exbi-
CoiRil. r.all. Sirin. t. I, pag. WJ; Hard. t. III c d. ,
beiiiiis, alia oinnino videbidir quaineaqtia! hoc diplo-
'.)8j, etalii concilioruio c<dleclores.Exslat iii liistoria confiniata est. Sciiuiiiiiir lectioneiii Dubleli.
iiiale
1 cileîa- Pai-iîeiisis, l. I, pa*; 180; el inler Proba- Liunoius, ubi supra, iiegat hac Klale exslilisse
i'
ii..nes Uberlaliiai Eeilesis'. Galliean;e, pait. iv, p.ig. Parisiensem episcopuin noinine Laiidericuni; per-
197. iV.abilloiiius, Aiinal. t I, pag. 427, dum iiujiis perani , ut viJere est iii Nova Gall. Christ. t. VH ,
cliarue siiiceriialeni expeinlil, et reiii in iiieJio se COl. ±i.

reli.iioi rc pr(/hlctur, iii severioreio taineii pailem > bcriplor iiislori.TB Fcclesi;ie Parisiensis, ubi su-
vidiliir printeiideiv. Lauiioios Assert. iiiqiiisil. in
,
pra, prob:ire iiiiiiur (aiionicos iiou aute sajculuin
iiiiiiioii. Saiict; Genii.iiii a Pralis, pirt. iv, cap. x, iiuniim iii Kiancia luissc insiilutos. Iii hoc vero vide-
secl. 1, 5, pluribiii ;Mi;iiiiieiUis lioc iiislniineiitiirn de tur (riinlra esse legilur enô apud Gregorium Tu-
;
falso criiiiiiialus esl. Uoruni i|U;edaiii dilueriint Coin- ronen-eiii, IIi>l. lib. x, c;ip. 31, ii. 6, a Balduino ,
tiiis el liislori;c Kiclcsi;!! PariNteiisis scriplor. Suiit '
Toroiieii-i episropo, iiistitiiiaiii luisse niensain caiio-
(|ui ebariaiii liant noii oniiii ex parle falsain, sed ali- iiicoi iiiii, 1 egiiaule Clolavlo II.
Nos (|nidem d Circadaruiii jiira (id esl ceiisus qui solvebanlur

qua inlerpidatiiiiic \iliaiaiii (onleiidaiil.
non iicg;iveriiiiiis exslilisse cliarlam a
iiiiiiuinilalis cpiscopis vel archiiliaconis ab ciclesiis pro visila-
l>aiideriiii r,ecles:;c P.iriîciisi coiiccssam, (|iiain tione) prorsus igiiorala fueriiiit s.eciilo vi ; imo vix
eoiifiriiKuilC.lodoveiisll, diploiiuile, sed ea depcr- s;e(:iilo IX in iisu esse ea'|iei unt. Hiucinarus , Opera ,
i<iti iijvaui liloie.tLiiii liiisse circa iioiiu sa-iJuin ii l. II, pig. I7'J, iii epi^lula sua aJ Luil vieiiui ll:il-
501 S. SIGECrldlS !1EX. — .NOTITl.V IIIST0I!IC;\. oOi
lyris Dionysii conceiliiiius ut,si necessilas eis Cueiit
A consciisi ei subseripsi. Vulfolenusepiscopiis cnsciisi
cx nostro vel successoruin iioslrorum episcopatu, siiie el subscripsi. Arinentarius episcopus consensi
cl
precio crisma et oleum suscipiant. Et si quis eoruni siibscripsi. RuniCus episcopus consensi cl subscripsi.
presbyterorum vel clericorum forte aut occisus Malchardus episcopus consensi et subscripsi. Eligius
(quod absil) aut vulneratus fueril , aul ex eis oimii- episi opus consensi el suhscripsi. Grator
e) iscopus
busalicujus injuriae acclamaiio surrexerit, qui(qui«l coiisensi el subscripsi. Joinnes episcopus consensi
ex biis omnibus nos adtinere videtur , hoc loiiini ei subscrifisi. Burgiindofari cpiscopus consensi et
abbali qui in ipi-o sancio loco praefuerit, ca^lerisqiie subscripsi. RiclioalJus episcopus coiisinsi el sub-
fralribus , liabendum et disponendum concedinius. scripsi. BalJomerusepiscopUs consensi et snbscripsi.
Uuod si aliquis calliditale aut cupiditate prievenius Auduenus episcopus consensi etsubscripsi. T.iiirinus
fuerit, et ea qn:E sunt superius compreliensa tcme- episcopus consensi ei subscripsi. Eustogius episco-
rario spiritu violaverit , tribus annis poeniieiitiam pus consensi et subscripsi. Laridandus episcopus
agata comuHinione fratrum seqaestraius « ct niliilo- C(msensi ct suliscrlpsi. Berlefrediis episfopus con-
Hiiiius lioc privilegiuin, Chrislo protegeiite , qui et sensi et subsiripsi. Aiidolierius episcopus consensi
adjuvet illud conservaiuibus , et dissipet illuJ de- et subscripsi.Clarusepiscopii-i r.onsensi el subscripsi,
struere cupieuiibus, perpetuuin maneat iiicorruiiluin. 1'. Lasiardus episcopns cons. et subs. Liiterius epis.
Quam dilliiiitioiiem conslilutionis noslrae, iit noslris cons. et subs. Palladius epis. cons. et subs. i4-alierius
el futuris lemporibus valitura sit , manus nostroe epis. cons. et subs. Ingildus epi?. coiis. et snbs. Au-
subscriptioiiibus roboravimus, et coepiscopis doinuis dtberius epis. cons. et siibs. Facto privilegio sub
ei frairibus nostris rogando siipplicamus , ut ipsam die Kalendarum Julii, in aiino qiiinto deciiuo , re-
insuper firniare debeant. In Christi nomine Lande- giianie Clodoveo , gloriosisslmo rege. Ego Austro-
ricus, ac si peccator, cpiscopus urbis Parisiacx, hoc lenus tutor, Jubeiite domno Landerico, episcopo, hoc
privilegium consensiet snbscripsi. Munemundus epi- prlvilcgiiim scripsi et subscripsi.
scopus consensi et subscripsi. Gonualdus episcopus
liBS exactiones fuisse inlroflnclas, addit tempnre Pi-
buin, instat < ne iii regno cjus , per orcasioiiabiles pini, Caroli et Ludovici eas in usu noii fuisse. Ergo
circadas, et per iiidcbilas conûetudiiianas exactio- (irc;i1)oniini sxculiim conllila Ii.tcc charta ceiiseri
iies ante viginti aniios imposiias , etclesiie aflligan- putcsi, ui supra diximus, col. S99, iiut. '.
lur. I Et, iie quis credal anlerioribus temporibus
ANNO DOMINI DCLVI.
SANCTtS SIGEBERTUS, REX FRANi-.ORUM.
NOTITIA IIISTOUIGA*
(K\ BoUaurt., lom. I.)
Mediomatiici, Ploleii;;co M.Mliomatrices, aiiliquus C quit, Mediomatriciim, qiia; et Meltis, cessit, Theode-
r.allix Belgic;e popiiliis, Itbenum iuler
Mosaiu et r!;i palrui quondam subjecla domiiialui. > CliilJe-
tluviiis, laiam iiicoliierunt regionem, Mosella cliam beiUiiii, buic Sigeberto palri siiu substiluliiin, re-
iiiterHuentc irrigalam. Genli huic caput qiiondam giaiii sedem Argenlorali haliuisse opinaiilnr Coctius,
fiiil Divoiliiriim, sen Uiviodurum quii deindc iioiiii-
; iii Oagoberto, c. 5, et Mira.-us, de Slem. princip. Bel-
iie oblilteralo, civilas Mediniiiatriiorum iii nntilia gii, cap. 1, aiit siperesedisse traJit Wa^seiiilx rgius,
aiitiqua proviiiciaruni el civitalum G-ilIia; a|ipellaia 1. II Antiq. Galliae Belgira;, iii llermeiilre lo diiitJe-
Csl ; Aiiimiaiio Marcel, 1. xv, eliaiii soliim Meilioma- cinio episcopo VirJuiiensi. Verum, quia TlieoJeber-
trici; qiio sciiicet modo Tungri, Treviri, Ambiani, tus, morluo Childeberto palre, sorlitus estAusIer,
Klieiiii, Parisii, l.ingones, Seiiones, aliueqiie voces, seJem liabens Melleuseiii, apuil Fiedegar., cap. IS
oliiii populiiiii, Jam urbes de.>igiiaiit. Qnod aulem Cliroii., et quiJeni (uti aJiiil Aiinoiii., lib- ui, cap.
Medionialiicipiiiin noiiieii e\curreret, compen.lidsnin 8i) priores reges eani ciiiislilu.raiii, :irbitianiur
iibi
ex primis Medis dici

syllabis lacUiin, et Meiis, qiiasi :ei|ue Childeberlu ii atiiuereliquos reges Mellis habi-
caeptiini, qiiod Meliis eiiam ei MeiiE aliis scribitur. tasse. Potuil tameii Argeiito:ali, nrbe sibi subjeclu,
Etstalea etiamnuiiiampla,opulentavalidcquesilu ac subuide siibslitisse.
opere mumta, qnam Salia fiuvius pr*Ierlapsus, Mo- Iiiierempio Tlieodeberio, fralerejus,TbeodcriciisII,
sella; ad ejtfs nioenia miscetur. Neiiem isthic regiani, niox posl susccptum regnuni, Mcltis fluxu ventris
rcgno Clodovei diviso, constituitTheodericuSjServa- exstincius, li.êredera reliquil Sigeberium II, quein
ruiitqueliliusTlieodebertuselneposTlieodebaldus.cui necdum
regeni Clotarius II, filius Cliilperiti, aviis
superslesClotarius I, riater Theoderici, aliavus saiicii rj sancti Sigeberti, bello captiim, octidit, ila integram
Sigebertiinlegram oblinuit Francorum iiinnarcliiaiii. denuo FranCorum moiiarchiain adeptus; qui poslea
In partilione regni Clntarii I volunt Baron., an.oOS, filiuin suuin Dagoberiiiiii iii regiii coiisurlium asci-
secl. C, etPelav., I. vii It.itionarii leiupoi. , c. (5, Si- luiii Austrasiis piajfetil. liic ab obitu pareiilis el
gebertumlsedem regiii Ulieniis liabii sse, forlevitiosa fratris Cb:iriberli, solus lexit, iiiox santlum Sige-
Greg. Turon. eJilione decepli. Porro apuJ euiii, toiii. berliim, qui lnijus iioiiiinis terliiis liabeliir, regeiii
I Scriptor. Hisl. Kr:inc"r., a Clieîi.eo cx qiiiiii|iic Aiislrasiiiium creavil. Iluiic Chrislo|di. Brow.-iu»,
aiit'quis Codic. inss. eJiluiu, ita leiîlur, I iv, c. 'i: I. VII Aniial. Treviieiis., iradit Aquis;;rani degisse,
« Sigeberto quoqiie sors Jedil lejinuiii lieoderic', I ob diploiiia i>lhii santUi MoJoal.lo artliitp. Trevi-
seilciiique halere .Melleiisem i qu;e louJeiii
; verbis reiisi coiice^siim, ijuoJ inla oslendemus pliirimuiiii
Fredeg., iii llisl. Epiioiiiata, c. 55, de~ciipsil, et iiiterpolaUim. yEgiil. Oelen., iii Faslis Cul.niious.,
lare explical .iVinioin, I. iii, c. 1 : « Sigcbcrio, m- iradit dici eum Andcriiaci iii districlu CuloiiiC..;i?
'.05 s. sicEr.Emiis FiuNco(a:\i rf.x. 50 i
l.olliaringici lorrilnrii repani haluiisse. Idem GcIpii , A ennidem.Mir;v;iis Fasiis Belgicis, t.clcniiss iu Fas-
iii
lih. 1 «lc Mai;iiitiulinc (;oloni:c A}!rip|>., syiilag. o, lls Colonieiisib., Canis. iii Marty.ol. Cernianico,
conteniUl Ciiloiiiatn Agrippiriaiii(':i;iiit el iiiclro|ii>liiii Ghinius iii N;ital. saiiclnr. canonicor. , Fcrrar. inCa-
regni Aiistrasia; Inisse subonmibus rcgibiis a Tlieo- talogo gcni^rali sanctor., et varii in Aiictario ad
derico ad ganctuiii Sigebertuni ei i Mc tluhites,
I : : Marlyrol. Kiin. lielgico et Gallico seruione. Saus-
adilit, de metroiioleos in Aub.lrasiB ilignilale el pr.ero- saius, in M:irtyrol. (•allic. euiii poslriilic, seu iv No-
galiva advcrtilo Dagolierli liliii v Siineberluiii rcgiii-
; nas Fcliitiar., refert lioc clogio « Metis saiicii Sige- ;
ifiie adiiiiiiislralionein iii saiiili <:iiiiilierti Ubioriiiii ln-rti regis .\nsliasic ct confessoris, qni Dei cnllus
pr;csulis arliilratu el iii:iiiii fiiissc. > ll:cc ille, (|ii;c stiiiliiisiis ani|ilili(':itor viginli inonasleria ciiiistnixil,
il.i pra.'-cril)il Fieileg., iii Cliron. 5 ., iil CuiiiliiTliiiii ini|iic crcleîas el panpcies prolnsas eleiMuosvnas
Colonia; urbis ponlificeni, el pa .Ail:il(;i-rliim itiicein ( rogavil : oli qu;c nieril:i, pncccls.npie alia pieVatis
lalli ail rcgiiu'11 conccilat,
gubiTitandiiiii iii^tiiiilos opera, pro ternuio re iin co^bslc asseciitus fst. Cu-
regeni laiiieii Siyeberluni asscrat selein Metis civi- jus corjius in e(clesa saiicii Mariini ;ib ipso Inudata
tale lia.inisse, qiioColoiii:c suiiius sineliis Cnniber condiluin, niiraculis iiiox a tuinuiatione refulsil,
tiis ilaiit, iliiHi..sqne iiioraliis linrii. t\rni|il'r posti|u<- aiinos imle quiiigcnlos rcpertiini e.st, iinii
ciiaiii leslanieiili sui Dagolitrlus \c\. ab ulroniio siiic oiiinium speclaiitiuiu adiniiatiune, incuiTup-
(ilio sanclo Sigeberlo el l.lodoveo SL.iib-nipluin, Mcli.-. Inin. I Saussaius.
ll.rc
cuiiBtitucnduni dirigi pra-cepii, ail iirliciii, seiliccl, Dc ab co inonasieriis infra agcmus. Post
c.vsiruciis
reiiiiiin, noii Coloniain, iioii Aiideriiaeiiiii, non Ai(iiis- dictuiii Meleiiscsancii M:\riini eiiiiiicnt ap'.!d Arduen-
graiii, aut ad aliuui ilhislreni Auslraînruiii lociiui. nales Stabulciiseel Malniundaricnsi', in (jiioruni lein-
De lioc lestanicnlolegendus Ainioin.,lib. iv, c.ip.'i!i. plis allaria visuiitiir snncto Sigcberto dicala, queiii
hadeni sancti Sigcberli regia iii nrbc .Mcicnsistaliii- regio niore coronatinn, ct pahiilanienlo liliis inleuo
tiir in Vila sancli lladeliui a Nolgern eonscripla, 3 decoruiii, duas niaiiibus gestanlciii ecclesias, repne-
Fcbr., ei iiifra iii prupriis ejiis Actis, iti quil.iis scntant iinagiiies ciini coloribii? tuni scalpro dcli-
cliain dicitiir iii sancti Martini inuiiaslerio ad Musi I- neat;c : colitur aiilciii ibiilcm liisic Kal. F. br., suh
laiii ab 60 exstructo sepiiltns. prxcipuo ritu cl canipan:iriini inavimarum piil(>ii.
ObiiiisilienMissignani eadein Actn Knlend. Febn.a- Festiini Iraiislationis corporis , siib an. Clir. 10(>3
rias, ad quas nomen ejus ascriptuin Aviclario Usii;ir- farUc, recoliturpridicKal. Julii apnd Molaii., iii iNatal.
tli a Cartlius. Colon., ei Mulanu. Illi < Meihis, aiiint, : saiictor. Belgii, Caiilius. Colon., Auclario Usuar- m
Sigeberti confessoris. » Ilic vero « .Meiis civiiate, ; di, el Canis., iii Mariyr. Ccrniauico t Metliis irans- :
Sigeberti regis et confessuris, qui iiiler alias viriiites latio saiicli Sigeberti conlessoris, de quo I Febr.
viginli nioiiasteria cxsiruiit. i Ideui .Midaii. pliiri- actum. I Culluui aiiiii|uuni ciMilirmanl tuiii niiracu-
bus de eodein agil in iNaiîlibus 'sauctor. Ueljjii, sub loruin ad ejus srpulcium otiin perpeiraloruni histo-
lioc litulo : Dc
iunclo Sigfberlo con[esyvre, rege Aus- ria, luiii, ui in ea releiiur, nonieii cjus sa<ri6 litaniis
Irusite; tiini t Mcttis civitate ,
: depositio sancli Si- iiisertiiiii. liaron., ad an. C58, n. 3, ad imiiaiiduin
geberli regis, conlessoris Chrisli, elc. » Prolal;i dein propoiiil < Sigebcrtuiii , lauilatissiiiiuni principem,
Viia! epitoiiie continenicr saiicluiii appellal. l'clrus ;ci|iii ainaniissiinum, et religionis ob-eivanlissi-
Calesln. iii suo Martyrul. i Metis, in<|uit, sancti Si-: niuiii ; I qui < pace benc usus, cuiii ab cxlernis et
geberli regis et coiifessoris, qui tuni alns inultis ad- civilibus bcllis qiiiescerel, sese totum monasteriis
iiiiraiida; pietatis olliciis, tuin hoc illiislris cxslitil, ^ crigemlis aliisque pielalis operibus mancipavil. »
quod nionasieria vigiiiti exa;dilicavil. i t^clebrant
S. SIC&EBERTI REGIS
VITA,
AUCTOllE SIGEBRRTO .MONACHO GEMBLACENSI.
(Ex ISoll ml. , tom. I.)
CArtlT PRIMUM. rantia exorbilarel ;i via reclitudinis, ei viros poleiH
tia et sanciitale claros Eubstiluil, saiictiim, scilicet,

Slancti Sigeberli mnjorei, Nativi:at.
((() Ariiulphum, ex majore domus mctenseni episco-
1. Aiino dominic.t! Incarnationis qiiingeulcsiino puni, et {c) Pipiiiiini majorem domus, lunc leinpo-
eclogesimo (n) sexto (/'1 Lolhariiis Sccundus, Cliil- •^ ris cunctis aulicis pr;eemincntem poteiilia el pruden-
perici regis et Fredcgandis hli.is in Francia adiiio- lia. Islis Dagoberiiis utens tuioribus regnum Franco-
duin (c) puer rcgnare cicpit. Q>i\ poslqiiam ad inicl- ruiii priipagavit liiius, et maxime ad dehellandos
ligibilein ;elateiii venii, hoiiusiati nioruni stndere Saxoncs laboravit intenlius, qui lines regni sui cre-
cxpil. Unde a Deo exaltatiis, eo usipie processit, ut hris faiigabaiii cxcursibus. Quos auxilio palris sui
III marchiaui regni Franconnu mcrerelur accipere Lutliaiii ita devicit, ut et regcm eorum Beilhual-
solus. Ilic anno rcgiii sui triccsimo nono Dagobcrtuiii diim periiiiiret, el omnes Saxnnes, mensurara gla-
lilium suum in coiis-iriiuui legni ascivit ; el ne redii sui exccdcnies, gladio trucidarel (/").
gix potestatis liceniia, ci jiivcnilis ;etaiis iniempe- 2. Tam hoiiis Dagobcrtus rex usus principiis, posi
(a) fmo quarto, noii seplimo. ut Baronius cum gdhcrtu^, ex lilia cjus Illiiliilde.
seil
Clironicu Sigeberli. 21 Febr. ; pater sancUc Begghx nu.

(c) C.ilitiir
(ft) Antiquioribcs Clotarius Francorum monarcha pKc Aiisi'îso liliosaiicli Ariiulphi.
r.i. ii!s anii'> («15. {() Ka pluribus descriliit iiionachus saiicti Dionysii
(. ) ^talisme::se qiiarto (Grcg Turon., I. vii,c. 7). in Cisiis Daguberti; cap. 1 i.
id' Colilur 18 Jul prune,n>s Clotaiii 1 sn ut Da-
;
aoj VITA. 30r,
iiiorteii) (a) pairi;^ sui coeît paiilaliui rcsilirc a pro- A ejiis cullu seges iiherrinia pcr rranciani in liorre.i
posilo ipquitalis ; el consiliis Pipiiii prinrlpis, et (^liri li congregabalur. Ad hunc pcrqiiirciiduni

{b) Ciiiiiljeili ai 'iic]'isro|n Coloiiieiisii, quem idciii per diversa discurrunt nuntii , ad festinanlb re-
Pipiiins post di ' vssuo) sancti Arnulplii uiianimem gis edictuin. Is Amandus janidudnni, qnia siilus
sibi amicuiii, et i^ l.mum suis elrgerat consiliis. ISam, uiniiiuin sacerdutum noii limuerai rcgcin redar-
i|uan'ivis (c) Dagnberlus rei essct egregius bellator, guere pro capitalibus criininibus, jubeiile eo, cuni
sucerdntum Dei el Ecclesiaruiii plus aiiialor, paii- injuria de regno ejus fuerul expulsiis, et in re-
perum Christi largus sublevuioret muilaruiii bona- iiioiioribus Francise locis verbum Dei pra;dicaba4
ruin artium exseculor ; lanien cariialis incontiiien- gentibus. Taiidcm repcritur, el iit regeni ad-
t\x morbo nimis iaborubul, uiide et clariluiiiiiis no- eat qiiunlocius admoneliir. Ille niemorans pi-se -
niinis sui foidani inranilLC iioiaiii eoiilraxerat, el cepiuni aposloli, quod oninis anima poieslalibus
(quod graviiiserai) Ri gis regiiin iraiii conlra se ac- suliliiiiioribiis debeat subjici ( i?o.'». xiii, 1 ), ve-
cciiderat. (d) Reginas ciiiiii su.is (icii* ex causis alias nit ad regem, iii villa (/1) Ciipiaco moraiiteni. Viso
pro aliis repudiab:!t, ipsis qiioque desponsatis pelli- lex bealissino Ainando, inagno rcplelus est gaudio,
ciim amores superuii.ebat. El iinainvis adeo deditiis Mrostratiisque pedibus ejns, (h^frecabalnr ul lanto
esset carnali comôriio, nuliain taiueii speisi pro- B scelcri , qnod iii eum perpelravral, veniam lar-
paganda; posteritatis liabehat, ex iiulla lot u\orum giri dignarelur. Al ille, ul cr.it inilissiiniis, cilius
filir» snsceplo. ciim clevavii a lerra, aique cleineniis-iine indnlsil.
3. Perniaviine ergo rc>c dolehal, quia seDei offen- Tunc rex ad sanctuin ait : Pornitel me qiiod slulte
Suiii incnrri-se seiiUibat : [inc.stMliiii qiiod ex regio aiivcrsuiii le egerini. Precor ergo nt ne nicmiiie-
pulruni suoriiiii sfciiiiiie nulluin scicbal superosse, ris injurix quaiii tibi irrogavi, attjue preceni meani,
praeter se el rralreni siiiim Cliaribertuin: qui Chari- quaui a tc postuln, non dedigneris annucre. Dedil
burlns propler siuiplicitaicni iiiniiam miiius idoneus DeiH iiiilii iilium, non meis pra;ceduiitibus nieri-
erat ad regiii guberii:!tuluin. Std quamvis de prolis lis, precorqiie ut eum sacro digneris ablucru
piospcrilate, iioii lanicn despcrans de Dei miicra- ba|<lisiiiatp, atqiie In liliimi tibi spiritualem acci-
lioiie, priccordialiier fimi dftprecabatur, ui sibi ex pcrc. Quod vir lioiiiiiii veheincDlcr rinuit, scili-
ejiiB nulu filius dareliir, qui sibi in regiiniiie regni cet, scleiis scriptiiin esse, inilii:inlci!i Deo iioii
Biibrogaretnr. Justus cl iiius Uoniiiiiis, qiii honiinuni opoiiere iniplicaii srcularibus negot!i> (
// 7'ii«. viii,
erralibus ad iram attr:'.iiilnr, precitius etiam hnini- i), et quietum iitque remotum, iinii dibere re-
liuin ad inisericordiaui loducitur. \W.\ siqnideni Da- gia l'n>iiiieniare palatia, ei e conspectu regis abs-
goberius, duni circuirel .\ustrasiani {e) novo [nono?] C cessil. Rursum rex misil ad euni viios illustres,
anno regni siii, puellain qiianidani {[) Ragentrudcm lunc iii laicali habitu pilalio descrvieiitcs (i) ,
iioiiiine, vulius eleganlia i.iiidabilem^geiiere etiaoi in- Auduenum, scilicet, post Rolhoiiiagi cpiscnpHjii, el
ter Ausirasios noii ignobileni, cuni regii cultus ho- Eligiuin, post Novionii episcopum. Iti liiiiuililcr
nore sibi uxorem junxit qnii^, Deo volenle, eodcin

virum Dci petierunt, ut precibus regis darel as
;
seiisuin, atqiie filjiiiii ipsins sacro (ligii:irctur diluc:^

aniio ei geiiuit liliuin.
CAPDT !l.
iiinte, et ut eum eniilrire, alijue lege inibucrii ili
Dapliimui. l.ducalio. viiia quantocius asseiitiret, dicentes quod si li">'
4.(3) R. x.lioc Lctinc;ii:i-> nimtio , volvere ca;- vir Domiiii non renuerel, per lianc fainiliarilalcin
pit animo ciii sanctorum viiorum puliiis hunc pue- libeiuius iii regno illius, vel ubicunque eligcret,
liiecliam pra^dlcaiidi halierel, seu naliones qiium-
ruin iraderet, qui euiu s:n rn bapiismaie regeiic-
rare debcret. Erant eo tempore in Francoruni pluro^ per lianc gratiain sc posse conqnirere fate-
regno multi apud Deuni ei hoiiiineii sanctitate buiitur Taiidein crgo ratigalus preclbus amboruin,
pncdicabiles et virliitibiis. IiiI'T quos s:inctiis A- factiiruin se esse promisil.
niandus Elnonensis clarebat gloriosius : qiii, ex o, Auiliens anteni rci quml vir sanctus precibus
A(|iiitania oriundus, Lliristu.Ti, iclictis omiiibus, D ejiis aiinut 'at, pueriim adduci prxcipit : 17) ipse vero
sequebatur, et laborcs voluntarix peregriiiationis Aurelianis conlendil : ubi ei fralcr suus Chariber-
insiamia divinae pra:dicationis consolubaiur, el tus ad iioc iiisiim, iit liliiiin ejiis dc sacro lavacro
(n) Oliiit Clotarius aiin. 028, noii 631, ut voluiit per Daudeminiduin
explicanda 6 Fcbriiarii. ilujui;
SijiclMrliis, Kaiiin., :i|ii. liicn vciba soluin leguiitiir Queiii sacro lonle
Ii;cc :
(d) Cnlilur 1-2 Noveiiil». legent raliiiii Sigcbeituui iioiniiiavit.

\c) l'iisl iiionacliiiiii s:incti Diniiysii, nnper de (/1) Clipiacuiii. villa rc^Mlis 110:1 prociil Parisils,
virtiililnis ejus sciip.~it .loiiocus Coccius nostcr, se I in (pia Dagolieriiis Goiiinirudcin in conjiigem ac-
non optal.1111 iibique ussecutus antii|ui)ruiii niciiciii. cepcnil ( .-ifiud Frideqtinum. cap, 53).
(d) Repudiata legitniia uxore., trcs îSiUiiipsii a.l î) liaudciiiuii.ius budoueni ; culitur ^ Angusti;
insiar reginas et plurimas concubinas {Apud tredcii., at sanctus Eligius 1 Deceinb. Cujus illc Vitaoi
c. 58). scripsil.
{e) Imo octavo, apud Fredeg., cap. 59, aliosqufi. Ij) ll;ec de urbe .\iirelianensi et rege Cbariberto
Iseral anniis Chr. 635, nnn 639 a Itaron. posilus. ex Freilegarin, c. ^'1, iiiseri;.. « (^haribertus, imiuii,
(/') Aliis Ragiielrudeni quain e pellicum grege ,
Aurelianis veiiiciis Sigeberliiiii dc saiicio Uvacro ci
fruslra aniandare coiiatur Coccius, cap. H. cepil. I Ainioniiis, lib. iv, cap. iO, addjlDagoberluni
{g) Desunt h.cc de baptisnio in priore

Vita aiiiid eiiam adluissc.
Ducbf:sne, dejuuipia leie cx Vila saiicti \;u''ii.;!
507 S. SlGF.IiEmiiS FP.ANCOUUM UEX. 508
jnsriperel, occurrit. Ibi puer afferlur, qiii non plus- A arrepto ad nulrieDiliiui Sigcbcrlo regis lilio, invido-
quaui (n) quadraginta dies nli orlu suo habore fere- rum faclioni cessit, et ad Chariberium rfgis fratrem
liatur. Quem accipiens vir sancius sacris niyiîeriis in Aquilania moranlcm conlciidit. Non niullo posl
iiiitianduin, cum benediclione solenmi euin fi!cit ta- transeunte nubecula hujiis tempestalis , I.ctior re-
teciiunienura. Cunique (iniia benedictione neiiio ex dilt per concordiam aura serenilaiis.
Amcn aperuii Deus
f ircuiiisltiiitibus respondisset , ;
CAPUT III.
«s infaiilis , alquo cu.iclis audicnlibns clara voce Regnum Amtrasiorum. Obilus Dagoberti.
respond t, Ainen. Siaiimque eum regenerans sacro 7. (d) Sammon quidam Francus genere, iiegoi iator
Jiaplismale , Sigeliertuni eum nominavil eumque ,

arte, cum ad gcntem (e) Winidoiurn se contulissci,
ipse cum Cliariberlo Iraire regis de sacro fonle sns- et per fortitudinein cl induslriain suain ab eis in
cepit. Suiier lioc rex cuiii omni exenitu magno Iri-
pronioius fiiisset, iiitor se ctDagobertum re-
(|) regeiti
f.udians gaudin deliinc sanclum viruin babiluin in
,
gem orla sinnillale, s.epc regni sni trausgresso(g) li-
magiijB veneraiionis loco (b) , non uiullo po';l in-

initc, Tliuringiam ei rcliquos sibi viciiios Franiorura
Ihronizavit eum in Trajeclensis Ecclesiwsolio. mi-
pagns vasiabal acerrime. Ilac de causa rex Dagober-
r.im Dei gratiam o praedicabilem ejus poteniiam
!
\
lus anno rcgni siii (li) undecimo Melis adiit, ibique
Uuis non in ejus laudem exclamel? quis non super
1
proccruni ct pontiticum convenium adesse jiissit,
diviliis boniiatis ejus exsullel? Qui oliiii .ii'rnvii:im eorumqiie consilio et consensu filiiiin suuni Sigeber-
ciijiis spi-
prophetani in ulero niatris sanciilicavi', luiu (i) iii regiiuni Auslrasiiirum siiblimavil, sedein-
ritu cum matre sua plusquam propliela
afflalus , qiie regis Melis urbem iiabere permisil; |iartem eliaui
Joannesexsullavil, cl nnndum naliis pracco nascitu- tliftsaurorum s uliicienlcin lr.idi(lit , et hoc totiiin
rum Regcm prjevidens gralulando saUilavil; ipse edicio regali et pioreruni aticsiaiione auclorizavil.
eliam modo recens nato piiero per os sancii pr.Tsu- (j) 1 ulelain vero regis, cujus pueritivC tiincbat, coui-
lis cbarisma spiritualis benediclionis infudit, cl qiiod niisil Ciiiiiberto archiepiscopo Coloniensi, et Adel-
sibivaselectioniscsset futurus, per ejusdem oslendit giso duci ; curam vero regni Austrasiorum et provi-
miraculum quem niox ul originalis pecc.iti ahlutus

: deniiam omnium imposuit Pipino principi. Ex illo
est inacula , Spiriliis sancli perfudit gr.itia. Veie die repressa e^t insolenlia Winidoriini, obviaute eis
henedicius per omnia, per quem nomeii Domini forliter ei foliciter fortitudine Auslrasiorum, ei frc-
adhuc benedicilur in Ecclesia, el benedicetur in s*- quentibus pncliis reprimenie eiciirsus illoruin.
cula. 8. Post {k) annum nascitur regi Dagobcrto filiiiv.
6. (c) Aiit vix, aut nuiiquam inîdiam eCfugit rIo-

p,
qui Clodoveus est nominatus. Qui iterum cunctis pii-
fla. Pipinus m.ijor donius, qui caute el prudeiiter se ^ maiibus Austrasis et Neustria; in generali conventu
agebat in cunciis regni vel palaiii negoiiis, boniis in congregalis, ilerum divisionem regni inter duos lilios
consiliis, forlitudine terribilis , cultu jiislilis et lidei ordinavit coram eis eorum assensu el consilio, el
proposilo per omnia laiidabilis, qno magis oinnes conrirniavit datis et aoceptis invicem paclis et sacra-
gloria anteibat, eo iii.^jorem omnium pene Auslra- mentis, iit, scilicet, determinato utriusque regni cerio
îorum contra se iiividi.im connaverat.obscivaniibus limite, Sigi;berlus reguaret siiper Auslrasiam, Clo-
semiiliB, ut amoverent eum a lalere rrgis, ut aut doveus vero reger.t Neustriam. Eam parieni Fran-
disjungerent eum a regis cordo, aiil facerenl eum cioc, qu.-e Fpettat ad (I) Meridiem cl Oricntem, vnca-
plecli mortc. Sed ille callens inoderari animo suo, bant Austrasiam : cani qu* vergit «d A.|uiloiiem cl
noliiit vinci a malo, sed vicit nialiim in boiio. Nsm Ocidentem, vocabaiil Neustriam. liex Dagobertu»
utse el omne regnum absolveret discordix scandalo, tam juste et prudenter regno ulroque ordinato, ne
(a) Aimoinus, iTiginta. Reliqua de baptismo silet niodernam Sclavoniam et W'indismarchiam , vicinas
Fredcgarius. Ex Rau lcmundo v.ro descripserunt Hiingari» diliones, leccre; el proxiinam isthic pro-
monacbus sancli Dionysii, Aiinoinus et Sigeberliis, vinciam Carinlhiam obtinuisse Samoiiem diximui
in Chronico. alibi.
post, mnrtuoeliam Dagoberto, lempore

Imodiu
D Ob victoriam et llbertalem de Ilunis procura-
Ib) (f)
sancti Sigebcrli facluin fnisse Trajeclenseni episco- lani rcx faclus, regnavit anuos xxxv et ex diiode-
piim proliabinius () Febniarii, Baudeinundus, His ciin uxoribiis procreavit xxii fllios et xv filias (Apiii
tta <iestit, qiia pbrasi eliani niaxiuie dissila conneclit. Frcdegnr., ciip 48).
(c) Ha;c scqucuiia desumpia cx cap. bl Frede- (g) Sala fluvio

dirempti Winidi, Sorabi dictl ab
garii. Egiiiliardii in Vita Caroli Magni, 28 Januar., secl. 19,
Seqiientia legnnlur apud Fredegariuni, cap.

(rf)
qui sc Wincdis Sclavis conjuiixcrint.
7 iiionacbum sancli D onysii, cap. 5"2, el Aimoi-
, (/i) Chrisii (158. Hinc prinr Vila eadem referl.
niini, 1. IV, c. 45 et 2(). Quibus fnie Saino riicitur de Frcdegariiis Adalgiseluin ducem palalii vocaL
(i)
pago Senoiiago, de qno agcmiis 5 Februaiii in Vila
(j) Desiderantur in prinre Vila.
«ancti Duiniiiani, § 4.
(k) Anno Dagobcni i-i, Cbr. 650.
le) Sclavos ciigiiomenlo Winldos anpcllanl cilati
auclores, giîis nri^jiiie Sarni.iliia Wandalos et VVi- (() lino versiis Septcnlrionein el Orientem, nec
nulos Gerniania; aniiqiios popiil.is sibi subjugavil, vox Anslria Anslrasia ab Aiistro vcnto Meridio-
scii
unde hoc leiniiore Gernianos traiis .Albiin, Sdavico nali dcrivala esl , sed a voce Germanica Of.slen, id
genere oriundos die Wendeu appellari iradil CIuvc- esl. Orienie, et coiilra Neu-tria esl versus Meridietii
rius ex illa reiîone oriuiidiis, iii Germaniae aiiii- I
el Occidenleni.
^nx, cap. 44. Fidcui Sclavi et Winidi sud de uoiiime
5«9 VITA. 5!^
aliquatiilu aliquo n.odo vc! fraircs inler se paterno A gnerc. Srtrorcjus Ccgglia nupU Ansigiso sancii Ar-
(lissiderent oiiio, vel rcgnuui in scipso divisum civilis niilpliiMetciisisepiscopi lilio, regiae digiiilalis decus.
belli desolarelur seanJalo, anno regni sui (a) decimo qiiod peiiii.is depcrierat per regum Francorura inau-
sepiimo iiiortuus, et Parisiis in basilica sancli Diony- dilam dcsidiaiii, per siiain reparavil prnsapiaD». Ipsa
sii sepuUii , regnuin diniisil, ab exSeris pacalum gen- siquidem geniiit Pipinum, Pipinns CTulum.qai (/i) Tu-
libus, elinnullo diriiiiuUuin a suis liiiibus* deles id es! Marlclliis est agnoniinalus
, , : Carolus
9. Post cujus obiiom duo reges et fralres, Slgeber- Pipiiium regem, Pipinus Caroliim, cognomento Ma-
tiis cl Clodoveus, se quique in regno suo agebal pru- ginim, Francoriim rcgem et imperaiorem Komano-
denler, et inter suos valcbanl potenl^^r, (fr) subjeciis

rum ; qni eo honoris el potenti.Ti processit, ut nul-
se exhibcndo placibiles, adversaiilibus lerribiles. £t

lusdc regibiis Fnmcoriim , vel anie eiiin , vel post
cum in oniiiibus iiiler se Deo placita vigerel concor-
cum, ei conip:<iari potuerit. Quia aliquaiilulum ei-
curriiniis, rilo iiiide digressi stimus redeamus.
dia, pro uno taiiien negotio pene voluit introrepcre
discordia. Sigeberlo enini rege repenlo sibi debitain
11. Oimoaldus pro patre sno Pipiiio constitutu»
partciii pateini Ihesauri, n tebantur ci conlraire pro-

major doinus, poienier in aula Sigeberii regis prin-
cercs, qiii erant ex parloClodovci. Si'd Pipino piiu- cipaiiaiur, et domi militiaique viriliter tutabatiir.
cipe, el Cuniberto arcbiepiscopo fdrtiter et raliona-

B (i) Oinnia in luto esse putabantur, et coropressis vici-
liiliter inslaiitibus, pro sui potenlia ab inviiis Neu- narum gentium inolibus, niliil nietuebatur. Invenil
medianie tamcii noverca bonoruin invidia quomodo
slria! priniatibus extorserunt, jusiitia, ut in ipsis
condii:to ad villani Conipendiuin vrniretur, ibique

regni visceribus sereret discordiaj zizania. Olho
ex
thesaiiriis regis »qtia lance diviilereliir, suaque cni- (j) Uronis domestici filius , qui Sigeberti rcgis ab.
pars coinpcicnter <iarelur. Yentuin est adolescentia /uerat bajuliis zelo invidia; diicebatiir
que (c) lllo :
,
tticsaurus ilividitur e\ aquo, pars debita repraên- conlra Giiino;.ldiim majorera domus, et Iraductis aJ
talur Meiis rcgi Sigeberio.

se proccrum aliquibus , arrepebal io spem invadcndi
prinripatus ejus.
CAPUT IV. 12. (ki Radulphnsquoque, duv Thnringia:, vir bel-
Sancti Pipini obilus. Major domuiCrimoaldus. Itelluiii licoviis, prosperis intumescens eventibus, cuui Wini-
Jhutingicum. dos crcbris vicisset congressibus, contra S gebertuiii
iO. (d) Seqiiens aiiiiiis luctuni niaxiiiiinn iiitulit dominuin suutn et regein agebat ins deiitius, cjusque
regi Sigeberto ejusque rcjino, Pipino niajorc donius despiciens adolescentiain, magnam intulit rcgno mo-
exhac luce sublracio, qui ipsiini Sigebcrtum patcrne lesliam : el eo vecordi.e processit, ut exercitu Siga-
nutrieral a puero, et imbeciliitalem pucritiic el ado- C bcrti insidiis excepio, non (/) niinimam de Krancis
lesccntia; ejus validi sui auxilii susientavciat bra- stragem facere prasumpserit. Quod inlorlunium iii-
ciiio. Ilic omnimodis rogno uiilis, geiiere, polen- iniiim Sigebeno regi inlulii (m) lucium , lunc ageuii
tia, piudentia et fortitudinc super oiimcs nomlnabi- anni;m rcgni (n) nonum, setaiis vero duodecimiiin.
lis, Grimoalduni niiuin siium reruin siianim lixredeni Sed quia cum a;lale ei robur et industria accrevii,
fccit : duas quoipie lilias, (e) GertruJcin ct Beggbam, nnn antea ab iiiiinicoriini insecutione destitit, quaiii
ad laudeiii et gloriam gcneris sui post se reliquil. superbiain corum domuit , el (;) iliuringos, qui iii-
Quarum una, GcrtruJis, Cliristo, qiiam sponso car- stinctu iladid^dii rebpjies eranl, giib jugo dominii sui
liali, nialciis nubere , sanclx religionis proposito viclosel confusos reflexit; (;>) Oibo etiaiu ,
qui po-
inscrviens in {() Mivellensi coenobio, a sua fundaio^!;) teiilion Grimoaldi obiiquo ociilo liiiians, eani ad sa
iiiatre, spiriiualcm proleiu adhucnon dcsinit Deogi- trahcre iiitebatur, factione Grimoaidia (ij) Leutherio,
(a) Potius anno

a morte Ifi, ut sriiicel Clotarii, dites enim maliei diciinlur fabrorum quorum ictibus
cx Kredcgario, moiiacbo sancti Dioiiyîi et A'in»iiio euncla atteritur diirities. Fcsliis a tundenJo iioiiieu
hiipra dociiiiiiiis. Oliill auieni anno (jliristi b44. die dcrivut. ita Martellus, sive Marcellus, parvus iuallcus
19 Januaiii. Si linr iintium anni ^«<irsiiii compute- est.
lur, piissct aniiiis 17 aliquo sciisu obtiudi. , (i) Iliiic reliqua desunl in attera Vita.
(6) Reliqiia hujus capilis dcsuiit iii priiiie Vita. tj) FrCilegario, cap. 86, lieionis ; aliis, ut islbic
(i) CoMipendium caslruiii iis Vila saiicti Marciil- notat Diichesnc, Vironis, Eronis, Aronis.
plii,at paiatiiim iu Aclls sanrli Medanli, villa vero (/i; Belliim boc fuse describil Fredegarius, cap. 87.
Gregor. Turoii., l. iv, c 2, et I. ix, c. 0.3; Kiedcga- (/) Fredeg.< Fertiir ibidein pluriioa miliia lioini-
:
rio, cap. Sci; /Vimoinu, I. iv, c. 30. I^xslat eliamniim fuissi'gladio iruciJala.
oppidum nuinituiii apud Suessiones iii liiiilius Meu- (m) Idein < Sigebertus cuin suis lidelibus gravi
:
slria; ad conilueiites Axoux et Aisix- sivc Isar.e Hu- amariludiiils Jolore arri-ptus , superequum sedeiii
niinuin. lacrymas oculis prorumpens, plangebal quos perdi-
(d) Fredegariiis, < ap. S-S , dcscripta bononim Da- derai. »
goberti divisionc, addil < Post aniii Ciirnculum Pi- : (nl Vrfde%.,regni 8.
pinus moritur. > De eo agilur '21 Fcbr. (0) Freden. i In veibis Uadulphiis Sigebertore-
:
(r) Colilur Gcrtrudis 17 .Marlii. Deggha vero 17 giinen iion dcnegaliat; in taitis lortiter ejusdeiii rc
Decemb. sistebat doininaiionibus. ) SeJ ha;c de proximisado-
,/) Prior Vila Nivalensi , cst oppiJum Grabanlix : lcsceiiiia> annls iiilclligenda.
in di'jeccsi nuiic Naniurcensi. (f>i Frcdeg..cap. 88 < Oilio aJversusnrimoalduui
:
(g)Sahcla Idubeiga, sive llta coliliir 8 Maii. ;

iiriiiiiritl:i per su|ierbiam tumebat. » Nolalur aiiU-.:<
(it) AdrevalJus, llli. de Mir.iciilis sauti Uciicdicli,
1 aiiniis reqiii Sigcberli 10.
fap. 14, Caioluiii ait |'uJileiii Jiriiiui, qmxl aJvrr- [q) IdiMU Leuihmio, apud queiil niliil ullra de
sariis nuliatciius cedcrc ;Ciret iiullniiie parccrc. Tii- saiicto S;gi;berlo lcgilur.
31! S. SIGEBERTUS FRANCORIM UEX. 312
Alamannorum duce, in gratiam ipsius truciilaiur,at- A quia seipsiim bene regere norat, magnopere terrena
que ita Grimoaldus in principem corroboratur. bona minimis Chrisii distribnerc curabat, ul ad siini-
iimin bonuni lindem pertingere posscl, quod non
CAPLT V.
constare nisi in iterna bealitudiiie clarel. Expertus
MoTiatteriadotala. Eleemofijna. Mora. Sepullura. enim er.it quia teirenafeiicilasin aliquo semprrcur-
15. l'ax .illa et quies erat iii ciinclis (a) Auslra- taiur, iie ad iierCectionera boni perveniat. Cum enini
Biorum lenninis, sedalis midiqne exleris et doiuesti- tilii opes, honores, poientia, gloria aiTaiim pro regia
cis adversariis, virliite Dei promoveiile virtulein Si- alHueieiit magniliceniia, iiinUum lameii felicitati sux
geberti rcgis, quem sibi placiluruiii iiionslravil a deesse doleoat, pro eo quod (e) liberorum dulci af-
primo rudimeiito aetaiis. Qui enim Saloraoni ia te- feeln carebat. Et ideo inxJiricandis ad Kdilicationeni
«era xtate dedit sapienliain, divitias et pulentiam , aiiiniarum cujiiobiis instabat libei i'is, et sua Cbri^to
dedit eliam hnic sapientiam, divitias el iioteiitiain. distribuebat litieralius, quia prxter Chiistum , cui
E;:o qnidcm, si verbis Doinini uii audeam ,
lidenier b.ec cedeient, non erat ei h;»Tes legitimus. Qiiia
iMam, qnia pliis qunm Salomon liic {LiiC.\},o\). S:X' vero Griinoalduin majorem duiiiiis sibi in omnibus
lomon cniin sapieniiam, quam iii nocic el per som- liileic.n, moiigerum et coopeiat-irciu eaieiiijs exper-
nium accepil, transgrediendo Dei cultum perdidii; C lus erat, filium ejus Childebertum resni Austrasio-
diTilias et potentiam, quas plus cunctis babuit , in ruin l() hxredem delegal hoc tamen proposilo ;
pcrniciem aniinaesuse vertit , et ut in posteris suis <oiiditionis lenore, si ipsum coniingcret sine liberis
niinueretur ,
peccando meruit. Uic vero paciiirus oli le. Iicx quideia, ut polc futuroriim nesciiis, qnoJ
noster Salomon, quidquid sapuit, quidquid liabuit tunc sibi videbaiur, ex te.nporis convenieiitia fecii
quidquid potuit, ad aniiiix sux commoduni conver- pj.îea vero lilium gcnuii, quem nomine pairis sui
tit. et ut in posteris suis spirilualiier multiplicare- Dagobertuiu vocavit : et priori lestamento ad irri-
Uir; beiie agendo meruit. Solet enini lieri in pacatis tum redaclo, hunc nutriendum comiuisii inajori do-
regnis, ut per otium et desidiam moribus corruptis ,
iijiis Grimoaldo, ut ejus poientia contra oinnes tutiis
obutantur securitale pacis. Ilic contra gaudens diu- &ubliniareiur in Austrasiorum regno.
turnitate temporalis pacis, laborabat obviam ire i'i. (g) Talis erat Sigeberti regis vita, quam apud
aereis catervis ; et colluctaturus contra spiritualia homiiieset teinporalis magnificabat poteutia, et grata
iiequltix in ccclestibus, conducerc sibi spirituales ,
Dt'o iii uinnlbus coinmendabat justiiia ; apud Deum
qui sccum bellarent, exercilus. vero eain acceptsbilem faciebat columbina simplici-
14. (b) Duodecim enim nionasteria io diversis rc- tas, cuiii tamen ei adesset eliain serpentina callidi-
gni sui partibiis xdificavit, cisque ex suis reddililiiis ^ tas. Quia vero dicit Sapienlia ex «ire Salomonis :
regia lilieraliialc iiecessaria suppedilavit, ul illicsiib Aiijt r Tubiijinein de argeulo, el egredielur vas puri$-
apostolicc viUB viventes regula , duni sua raetereiil iiiium, (/() aufer iniquiUitem de lultu regis, et firma-
carnalia, sua sibi seminarent spirilualia. Inter qua: binir justiiii tlironus ejiis (Proe. xxv, 4, 5), rex ille,
eminent in nostra vicinia (c) St.ibulaiis el lUalniuii- iii rujus manu suiit corda reguiii, de famulo suo Si-
darium coenobia, infia silvam Ardennain sita : qua: gebeito.qui par vitre puriiaiemci sapieniix venusla-
idem rex, conperanie sibi majorediuiius Grimoaldo, leiii splpiiilebat ui argentuin, abstulit in pnBsenii
construcia, sancto Keiiiaclo TuUoêiisi episcopo tra- fieciilo rubiginein peccatorum , el fecit sibi vas rai-
d-dil ordii.anda. (d) Illius eniin et Cuniberli Colo- &erii uidix purissiiniim. Et cum Deus dicat nobis :
iiiensis episcopi pnecipue iiiniieb;itur coiisilio, t-i ad Dote etecmosijiinm , ct ecce omnia mnnda sunt vobis
talia facienda sanctorum virorum aiiiiiiabatur exem- (Lii.c. XI, 41), quis discredat ;ieccata bujus regis ex
plo. Et ut ab uno plura disramus ,

quanta pii regis trrreiia cmitagione el regnioccupatione ei adhairen-
lilieralilas fiieril in sanctorum loiis dilaiidis , ex liis tia vice pulveris Deum eluisse tot eleemosynis, quai
diiobus colligamus. Audiens in locis sanclo Ueiiiaclo ad laudein ct gloriam nominis Chrisii expeusa; sunt
delegaiis, fcrvere cultum santts religionis, praiser- per cuiii, et adliuc quolidie expondiintur in tot ab
lim quod idoin praesul, abjccta episcopali sarcina, se
D co struclis ca'iiobiis? Abslulit nimiium iniquitatem
ibi iiiaiicipavcrat arctiori viiae , tradidit ei ex ipsa de vultu regis, ut firmaretur justiiia ihronus ejus,
furcsla duodccim leucas in latitudinc, et tutidein in ulquia jubtus ex iide vivens, vili penderat terreui
longitudine; in qiio spalio nuUus ei vel sibi succe- rcgiii laslus, coronalus corona justitia: , et ornalus
deiitibus contradiceret : affirmaveruriique illud les- paliiiavicturijf.conregiiareiChristo in coelestibus (i).
tatnento cum astipulaiione imperiali. 17. Kes ergo lerribilisapud omnes reges ternc qui
15. Rex Sigebertus, revera regis noniine aigiius, aufert spirituin principum, iie inalitia mundi mutaret
(a) Sancius Sigeberlus, infra, iii epislola ad san- lius fuisse tradit aiiclur Vilaesancti Boniticoa-taneus,
ctum Deiiderium episcopum Cadiircensem teslatur iil siipra diciuin Cbl.
• gentes pairias pacilice obedire et genies barbaias (/;loplivuin appeliari in quodam ms. Tiliano
A
pacatissime cohaljilare. > sujira dixiinus , sed pulius ab asscclis Grimoaldi
(6) Leguiit alii viginti, silent numerum antiqui. posl oliilum Sigcberli asûiiiplum.
(c) De iis mox pliiribus agemus. (y) lleiiini de>iint in priore Vita.
(d) Hxc iteruin desuut in priore Vita. (Ii) Vulp;ata Edilio, uiilerinipiclalem.
(«) Silent aotiquiores scriptores. Imo plures ei li- (i)l!clHjua, scdmulaio ordii)e,suiil ii» priure Vila
513 ANALECTA K\ VAR. AU( T. 31 j
mililis sui inlelleclum, in nore juvenilis siaiis eum A serun.io; a iransiiu sancli Mariinl ddcenieslroo se-
acerba morle rapuit lie prasenli srrculo nequam, el xagesimo lerlio. El qui in tniillis locis insignia «ui
iii cielesli curia ei cnnnilit ver.x' ilijnilalis gloriam. iiioniiiieiila religueral , sepeliri eligit in {b} urbe Me-
Obiil aulem Kaleudis Februarii, [a) a-lalis siiap. aiirso lis, qiiae rogni sui setles fueral, in basilica, quam ail
fere iricesimo prinio, regni vicesiino oclavo, ab lii- gioriam ct laiiilem Dei honore sancli
iii Martiiii glo-
carnatione Duinini anno sexcenicbiuio sexa.geîmo riosi confessoris regia liberalilate consiruxerat.
(a) lino n-talis ?8, regni 25, iit pnle nalus sub (i- (fc) Polius in r(>r»-'inio Metensi, ut infia in Trans-
nem an. 655, niorluus 1 Febr. 0(15, niiiGfcniblaccnsi, latiiHie, non autem prupe Paiisio-, ul SaDmarlhaui
aiimini a Pascbati^ incboaiiti, Tuil uCi , a Iransitu scriliuiit.
fcancti M.irliiii 266.
DE SIGEBERTO REGE
ANALECTA tX VAKiiS ACCT0IUBU3.
(Ex Bolland., tom. I )
5 1. Sancti Sigebenl u.^ or Imufchildis, lilitts Dttgo''er- B Siagiiberius appeliaiiis est rex Cennaiiorum, Fran-
tus rexAii$lrtisiori'm : nei)lit nancta tnnina, attffios corum,Germ;'.iiicoruin, el Francoruiii Traiisrlieiiano-
snn lus Grîjoriits Ulirajcciitut. aliiquc a suttito ruip, ac pr.Tler dilijiies trans Hlieiiiiin sjt.is, ohiinuit
Sigeberto, prognuti. eliani Alsatiam eiun urbe ArgOMloratensi. Iii hac Al-
salia palalium siium Kircheiiiinm ali:(qiic loca nio-
1. Uxorsaiicii Sigeherti fuit linnechililis, nonnullis iiasterin Haselacensi attrihiiil, cnin sanctus Floren-
Eninechildis, EuiiiechiUlls el (iliiiiechildis a|ipellala ; tius, dein episcopus Argcntoralensis, (ilia: ejiis visuiii
e (|iia Dagoberlus et lorsan plinvs liben prognaii ac loquelain leddidisset. Varia itein a Dagoberto
funt. Morluo sanclo Sineberti», Dagr.bei liis, ik lo aiil c,'cl«-si;eArgentorateui ei niunasteriis S. Iiutlcrano
decem aMnos natus, cii juie bajreditarlii regiiuin et Ssraburgo, duuaia suiit, cuiu lilius ejus sanclu .i
debebatur, tactione niagnaluin, cl poiissiinuni Gri- Arbogasio, episcopo Argeiiioratensi, luisset a.l viiaui
nioaldi iiiajoris iioinus, pul.ius esl, alque iii cleri-
revocatus. Videlur liic Dagoherti hlius in arce regi»
cum, Didoms Pictavensis episcopi roiisllio, atlnnsus,
Scuiburgo, sive Iseinburgo, iii lucein editiis, ac sacro
iii Scotiam, sive lliberniaiii iiisiilam direciii-, proqne baptismatis fonte renalus, de avi sui nomiiie S gi.-
eo in regiium Auslrasinruiii liilrusus (diililehorius berlus appellatiis. Ilinc lcmpotibus iioii dislinctis,
lilius Gnmoaldi ; quem a sancto Slgeherio iii regiii
ipse sancius Sigeberlus suscitatus a inorie perperaiii
lixredeiii luisse ado|ilaliiiii, el Dagohertoiii detun- Iradilur a IJruscli. el Guilliuiaii., de Epise. Argenlin.,
clum, esse falsus rumur sparserat, iiii alihi ex anii- in sanclo Arhogaslo, alque a Coc, iii Dagi.berto
quis aucturilius probamiis. Imiiechildis uxnr sa cii prjcvio, c. 1S. At resusciialiniie oiiiissa, ab apro iii
Sigeberti, abduclu in lliheriiiain lilin videtur Pari- ven:<lioue ad insulaui Kheni Motieteiisis occ sus dl-
sios fiigisse, opem iuiploralura coiilia regni invaso- C riiiir a Joan. l>acio Poiilano, I. ii llist. Gelrica^
rem. Hoc nainque pulsn, ipsa cum l.hildenco ado- e-\sliiictus veiieno per Griinialdum a Mir.Ko. in Fasl.
lesrenie Aiislra>ios lexit, cujus regni aii. 2 tain BiiJgie., il Fehr., in elogio lleaii Pippnu du>is. Ve-
Cbildeiicus rex, quam linnechildis legina liaiisia- iieiii siispiiioiieui inoveiil eliaiii Saiiin:irth. loin. I
cuiii monasteriuin in agro Lauduiieiisi âiiilo Amaii- lllst. Geiieal. reg. Franeor., !. v, c. 8 t,)ii;c oinnia
do ciindiinarunt. Ljusdeni ciiaiii regiiia; liiiiieelnldis teiiip iriiin ac personariiiii facta distiiiclionecorruunt.
consilio IraJitur Lhilderirus iu AUaiia siiiieriuie ltelii|ua ex Aciis saiiclorum Arbogasli el Floren-
iiiunasieriuin in vallesaiiili Gregurii ruiidasse. tli episco|i(iriiiii Argenioralen-iuin alihi Mrinîmiis.
2. Vivebal eo teiiipore iii Anglia sanclus Wilfri- !>. Iiiinei liil.lis uxor sancti Sigeberli, ac huju» Da-
dus, an. 664 episcopus coiisecralus, el lirca aii. l>69 goherii iiiaier coiiiinor.<balur apiid Cliildericuni re-
Idti Norlhuinbrix' pra;iiiisiliis. Ilic Dagubeituin, cx gein, etiniii pnstqiiani bic llilichildem uxorem duxe-
ilibernia ad se venienteni, hospitio excepit, et eniiia rat. Doiiatiiincs nionachis Staliule..s. ct Maliniinda-
sociisqiie adjuluiii in palnaiii r.inisil ciii iiiiiecliil-
: rieus. a sanclo Sigeberlo lactas li Ires conlirinani.
dis iiiater iu locis migis reniolis parteiii regni pro- Ipîin diphinia iiiha dandiim sle incipil : i Childe-
curavit, el inter iitruiiique rcgeiu p:.eeui cDiicoidiuu- iinis lex Krancoruin , Liiiiiecbillis et Hilecbildi^
que lov.l. Dagoberlus re.\ iiuistilulus sanetuiii Wil- gr.itia Dei regina^ viiis illutribus Giindoino duci el
liiduin ad se venieiilem benigne exci pit, n.ulti^que loni doiiiestii o. > Lt liu;c ejiis clausuhi < L'l ba;c :
prccihus fa-igavit ut proviiiciaiii reinaneiilia sua di- priceplio noslra iii iiieinbranis conscripia, linna ei
giiareliir, episciip:ituin Slr:itehiirgeiiseni :iccip!eu>. iiiviul.ihilis persevcrel, iiiaiiu noslra suhler eaiii de-
yuje alibi ex Actis sancli Willridi deduciiiiu>. D.igo- D creviiniis ahirniare. Sigiiuin gloriusi domni Childe-
lie.lo huie iixorein fuis«e Meclitildein Saxonum du- nci reîs. S gnuin Fiiiiiecliilds regina-. Sigiiniii llili-
cissam colligimiis ex lirusebio, in Kpisiopi^ Argen- cliildis giai!:i Dei regiiiLC. Signuiii Guiidoiiii ducis.
tinensibus, in sancto Arliogaslo. Iiiio Djgubeituiii Data quando lecii iiiensis Seplciiiii. dies 6, aiino S
regiio pulsum cuni conjune sua apud liuiingos 1 •i-giii diiiuni Chililcrici re>;is. Trajeclo leliciter. >
b.diilasse Iradit e Cliron. Mss. .Mali!ij;us Merianus, Aiiiius is esl biî. Deiii aii. 686, inurluo Clulario III,
iii Inpographia archiepisc. .M.igumiiii, ag.-ii^ de ilei- Neustrieet liorgiindia; reg , ChilJericug sui cess l,
ligcnstadio Eiclisfeldix iirhe piiinaria, qucm luciim el iiiia regiium .\uslrasiuruiii reliuuit; in quo liiine-
sua primordia Dagubei to debere aiuul. Mux eliam ciiildem regiii.iin aiqua adhuc cuin putesta:e vixisse
iii aJditiiinibiis a Lamhertuiii Schahiahurgensem a
l iiiiiuiliir iii Mla sancii Piiuji cii epi>cupi Arvernoruoi,
Pislork) edituni, p:ig. 264, de iiiuiiasierio Lrpliurti io Jaii., ex .Vls. Ultraject. edila, ubi, ii. tl, ila legi-
exsirucio leguniur, ad euiiiJein liagiiberiuiii rele- lur ;Cuin vir Dei I r.cj--clU3 (in jus ab Heclore co-
<
reiida videutur, et tempus hiygiberti seu Kichbertl, liiitevocatus) se undiquc aielatum cogiioiis-el, ne-
episcopi Moguiitini, probal, scd pro anii. 707 sub- ccsîlale c.iinpuisns, iui respoiidil, se cauâs EccJesix
sliliieudus Cit aii. 677, aut iiuic v.clnus. I|iê auteiii l.iniichdd.c rcginx dilinni cuniniciidaias baberc. Cuiii-
515 S. SIGIBERTSJS FliANCORlM UEX. 316
qoe hanc asscrlionem cngnovissenl , irnperlecinm A filins sancti Sigebcrli, haclenus judicio noslro deii-
npus permunsii. he.tlus igilnr Prtejectiis opcris siii nire non audeinus.
labiirem ct (|noiiiodo per lidcjiissnres venissel exhi-
,
bitus, tanilein depromil. Hex vero et regina l'.ilichil- § II. Mouasleria exslrucla, dolala.
dis (ita nomen in allera Vil.i expriniitur) limore per- i. Monaslcria diiodecim cxstrucla rcfert in Acti<
cnls', veni.im coram oimiihiis a pr.\;c1i< to episcnpo
saneli Sigeberli aiiclor; qiia; ôli Ardenna; allrihiiil
pxpeinnl. I CooiiKeniiil e.T :iii. 071), in silemiiilius
Gelenius; iiniversim viginli exstriict;» cnin Gelenic
vigiliis Pasrhe. Non diu -iiperliiil ChiUlericiis, ah in-
volunt Molaii. , in Auctario IJsuardi, Gahsin. el
»idi:»torilius inipiis eiim regiiia pr;egiianle iiiterlectus, Sauss., quoriim verba supra dediinus. Itrouwcrus
et llothoiiiagi in basiliea saiieli Petri sepiilliis ile iis, iii sii;i Meiropoli, necduin edita, ila scribit :
4. Ocriso Childerico, Tlieoderiins a ISeiislriis Biir- « Aiiiin 051, Sigebertus Aiistrasioruin rex -Melis iii
gundis<pie ad regniim revoralus est; ah Aiistrasiis sna regia, cxiiiiia vil;B innucentia ac pra^slanti iii
vero Clodoveus ;piidam, qiiod Clolarii 111 erederelur li - (imne religiosiirum gemis iiheralitale ttorebat. vi-
lius, rex constilntus est, sed eodcin rejeclo, legitiin us ginti ampliiiidiiie iinn vulguri condilis exstrui'tisi|ue
regni hseres Oagoherlus sancli Sigeherli liiius ah et vecligalihiis |rerpetuis auriis passiiii inonasleriis,
optimatihus evocatiis videtur palris regnimi, cii-
, iii qiiihiis M:iliiuiiidariii ii el Siabulense ipi Ardennx
jns aliqna parte jam pridem poliehalnr, iillro ohla- linilius, saiicii Martini vero in Meleiisi snburbano
lam poliii^ accepisse, qiiani armis, ac vi helliea sii- fuere. » Ha;c Broiiweriis, scd reliqua moiiastena
liegi-se. lloc novi helli Auslrasios inler el Neustrios iiec ipse, necnomiiiaiil. De Melensi condito et
alii
fomes fiiit. Qiio:l lielluni ex Vit:i sanclie Salalierjia; B (lestriicto iiilVa agemus. Ad Vilam sancli Amandi,
ahbalis^x aii auelore co;evo scripta alibi deduci- l'"eb., refereiiius apud Anslrasios, dum iis pnecs-
inns. sei rex Sigeberius, inulla in Belgicis el
sai.ctiis
5. Inler i'lustrioramonasteria a saiicto Sigelierto Geriiiaiiicis exstrurla esse nionasteria,
proviiiciis
exstriicla, mox dicemus eiiiiMere Slahiilaimi et .Mal- qn;c hie omiftiinus recensere. Aiite Stabulensc et
miindariiim qiiihiis donalinnem a patr' siio fuclain
: MalmiindarieiiM-, aiind erecliun est Cas;econgnduni
conflrinavii r>agoberliis jam rex apud Aiislr;<s. conin ducatu Luvemhiirgensi ad amiiem Sesmarum seu
ftitiitus. Qiio I diplimia ita incipit : c nagohertiis rex .Sesoiiiiriiii,vulgo iVsmoi/ aul Seinify, inter Cbinium
Fra':coruiii illuitris vir. Illud iiohis ad stahiliialem el Bulloiiiuiii nppida cujiis posleriorihiis sseulis ;
regni in Dei iiiimiue provenire eonlidimiis, si facta exstiiit prioratus in pago Cougiinn. De eo pluribiis
doiiini el genitoris no^lii Sigcbcrli iiuoiidam ri'g;s ageimis 5 Feh., ad Vitam saiicti llailcliiii. Uanius
pro nostris oraculis in l)ei noniini' lirnuire delibera- infra (Coi. 519, liipl. i) diploma saiicti Sigeberti
iiius. Atipie ideo vir vemrahilis Guduinus, ahlias i!e iiohis ah humanissiiiio viro Joaiiiie Antonio Gonr-
nionasteri Stahiihiuet Maliiiiiiulario clenienli.e legiii
1 nesio congregalioiiis Oralorii preshytero coinmnni-
noslri sngsjessit, eo quod r>iimiims et genitor . . . catuin, ex quo coiistat saiii tiiiii Remaclum ahbaiein
noster Sigehcrius rex. per siiam preceptionem
. . . constiiutum esse , cuiii necduni esset episcopus
coiicessisêt. » liilegrmn diph iiia alihi dainus, ei Trajei tiMisis, superstite adlnic episcopo Meieiisi Go-
aliis iniiieratoriim l:ihulis ac constiluiione sam li doiie, aliis Ditiloiie, seu God<'o cui siiccessit sanctui ,
Leniii-. IX p;ipi: ciiiiriiiii:imiis. Krisiuiiiin ad liJem Clodiili lius lilius sancli Ariiulphi, ad quem episco-
loiiversionem a l>agoherlo rege eommenilalain r pnm Uemaclus prinic anno sui episcopatiis sanctuni
fiiise ep. Cnliiii. Iiadii s.ineuis Boniracius aKtbiep. rrudoneiii iiiisit. Iliiic optime refellilur Uouchetus,
in epist. liac de le ad Stc, li;*mim papaiii missa, al- qui, p. Origimiin ljiiiili;i; regi;c Francoruiii , cap.
I
que iiiliT illiiis epistolas ad Seirarium, n. 'J7, edita ; 0, tempiis episcopalus Gndonis numerat ab aniio
<iuain alllii ilainiis et de Dasoherto lilio saiitti .Sige- 059 ail 007 , eiqne siitfectum saiictum Clodulpbnm
Lerti inielligeiidam csse piohamus. vixiâe ad annuiii 707 arbitralnr. Qui in diplo-
inatc pr;eter Scsomiriiu iiominatur Alsnia fluvius,
C. Praeter liliiim precihiis sanc li .\rh;igasli a morte
Eiipra Luxemburgum exortiis, iirbein ailuit, el Atarto
suscilatiiin plureg fucriint Dagoherlo lili:c iiit> r ;
iiiisuis, aqiiam in Suraiii exoneral, ac dein iu Mu-

«Iiins praicipua est sancta Iriiiina virgo iiionasleiii
sellaiii ilelabilur. Silva ûttia Uriaciiise ad vicum
llorrei apiid Treviros priiiia ahhiti-sa, eliani Tasiis
Marlyrol. Kom. ad 'ii Dec. ascripia. Sepulla ea est IVes iiilra iiiillonium perligeril, aut potius Vira-
in munaslerio Wlssenlnirgens; muiiiiiteniia D:igo-
ciiise legeiidum , et tuin referretur ad viciimin
lierli parentis dotato, a ((uo plnr.i iiKinasieria run-
Mrain ;iiiiiiein. llis ante expusilis diptoina facilius
iiitelligclur.
dala aiit dotiia fuisse alilii ostendimiis. Altcra Da-
fobcrli lilia, et sancii Sgeheiti neplis esl Adela, Notgeius, episcnpus Leodiensis, in Vita sancti
2.
li episcopi Trajeilensis, 5Sept., memiiiit alto-
q a; post niariti ohiluin, lrmin;e snroris exenipio Ueiiiai
iuDaiiiniata, nionasiico item niliii assuinpio, \ilaiii rius Viia; ab auelore antiquiore el lere c<):evo con-
samtissime Iraduxit, ac moii:islcrii) 1'alatiolu ad scriptx, de qtio iii prologo ad VVerenlridiiin abba-
Mosella; lUiiiiinis rip;iiii ex^lriirlo ;ihhalissa pru;- teiii lia:c scrihit : < Oblulistis libellmii de Vita laii)
ful , ejiisiiue ici lesiani hnnomm siionim h.ere- n iin^lri , quaiii vestri speciaU;> palroiii , doiiiini ,
dein scripsil, lestameiilo signalo Kal. .\pril. aiiiio scilicet, liemaili, i onquestus propler iiiciiriam ta-
ii Tlieoderici reiîs, seilicel, iiliimi, aii. Chr. 751. meii pnedecesgorum veslroruin lirevius, (|iiain ul
In eo teslaiiienio iiicntio lii snroris Hcgeiilruilis, les postiilaret pio iiiagiiiiiidiiie gestoium esseejiis
qiia oniissa, alii Kathildem, seu Ftoihililcui, ler- erudilam ; siiiiulque vîsiis es, ul ne dicaiii precari,
liam liliam |)ag>>l>erii statiiiiiit , voluiiti|ue iiiiptain sed putiiis exhonari , ut caiii non iiiud(> exeiiiplari,
fiiisse l.uderico Kucann, Castri liisiilensis in li:illo- veruiii iiliijuaiilo leptdius iiiainlarem puliri. > lii nnc
llaiidria liiiidatori. Scd

iiceliim antiqiils moiiu- id priuri lihello, seu Vii:i s;iiicii Ueiiiaili, de exstrutlis
nientis proh.ituiii leperiiims. Id cerliim esl, .Alheri- monasteriis Slabuh iisi et Maiiiiuiidarieiisi ita legi-
cum dicla; AJeia: lihum pliires proereasae libeios, lur : < Coiitigit, Dco
lavenle, juberi a piis (irincipibus
ev ijnihns saiictiis Gregoriiis iiidividiius s;iiicli lloni- regni Fraiicurmn Sigeherto rege, et Urimoaldo duce,
facii ad obitum usiiiie socius, pnslea LJItrajecliiue ex voUintate Dei et consilio optimatum suoruai, ut
sedi vice episropi piailiiil preshyier ; ciijus vitani cnnstruereiiliir inlra iorcsiein mnii.isleria, sita iii
*cripsit sanctiis Ludgeriis, ejns discipiilus. An ex ali- |iagu qiii .Ardoeniia dicilur, cognoiniiiala Slabulaus,
<|iio fratrum saiicti (.rigorii progiiatus sil sanctus sive Mai.iiuiidariuiii , iii quihus cominanerent reli-
Alhenrus, dein cpiscopns Lltnijectiii. et ali avi ;io- giosi monachi, qui S|iiritiialiler iiiibi Chri^to lamula-
niinc appellaius, alibi iiii|uirimiis. Coiiimur sau-
ita reiilur et pro statu lotius regni, el regis salute vel
;
tus,Gregor. 2.5 Angiisii el sanctiis Alberii iis 1 i Nov. liiioruiii, sive ciiraiii regiii xerceiiiinm, ommpoleii' i
An qui sanctiis Dagnherliis m;irivr eolitur ajiud Sa- t> III Dominuiii evoiareiil. Tuiic C(e|ieruiit utdilicare
tbanaceiises in Lolhai iiigia, re.\ iuorit Fiancoi uiii, ei aileiiiius, ct, ut asiukl iii lali optru, virlus divina
5P rnOLKCOMF.NA. :i8
»iih«pfiiia est, prispcroijie snccessn veloriier adim- A trina nerfecta : ore dnc.-bat, prin; op^ra
qiiia. qiiod
]ilflri siiiil. C.iiiiKiue ailesêl lcinpiis iil eccle<ix iiova ad niplere ciiraliai. Unde factum o-t iit crcsccnic reli-
maU-ria ornalie ile-ilicar ntur, iniilens pra!falu3 rex gionc cresceret eliani census ejiisilcn ecclesi.c,
in
»<1 bfiaiiiin r.eiii.)c'iiMi cpiscopiiiu, (jui:! aller enruui, iisiis ibidem êrviirijin hei l'ainulaiiiluin. iNani an-
M esl, Stabulaiis, aii ejus j.erlinthai dioDcesim alu-- ; difntes cultiim biijusmodi religionis jain dicli pii».
rum vero, lil est, MaliiiunJ.uium. f]iiii melropolini siiiii principes,eviicantes bcalii,n viriiiii, tradidenint
respiciel at, cuiii cous' iku Cunibcrii, qiii crl nie- ei ex Ipsa Inreste diMdeciin leuias in lonsiliuline, si-
Irop ilitaiius .\^'rippih:e, evncavil ciim, nl, 'ii iil can- iniliier el in lalitudine, in qiio spatio nulliis cniilra-
Yeniehal ejus mini-leric [Al., inyslerld], eas deilicirct. dicior exislerei s<.x ditinni vel siicrcdcnlium ei, nt
Ouod sancli^sinuis vir illicn obauili.>iis, cum ma^na qiiiete Deo iiiilitarpnt. N-c nnii afrinnaniiit lesla-
diligeiitia eiplevii opus sibi iiiiiiiict-.im , quoil ejus inento icum signaciilis imperialibiis, iit slabile illiid
dispositioiie ilirJim) riieral aclum; (jiii i, cuin esset onini leinpore durarct quoil 1'aler saiictissiiiiiis
:
regi ac priiiiis paUilii pinpter iiiaxiiiKiai sanctilatem suscepit libeiiter ac leniiit revercnter. Vcriiiii non
vicinus ac amalus, niliil pr;ecipuiini absqne ejus cnn- iiiullo posl Ipsiim spaiiiim ahbreviare sliidiiit, iit
sine
sultu liebat. Unde racliini esi. quia tair clianis eis inipHdimenio lieret seijuacibiis, et sine iillo obsta-
habebatur, ut niissarnm peraclis siileiiiiiii^, Iraderd ciili) reciores lori possent servare, qiiod ad
iioslrum
ei pra!ilicla loca jaiii dicliis major diiniii^Gnmoaiiliis, nsque teinpiis incDiivulsiini diirare vnli-liir oiiiiiiiio. i
soa («) ditioiie cuncta ordiiian, et mnnaslic:!; vit;c ll;cc ibi. Suiit vero monnsteria Sl.iliiiletiim et .Mal-
instilula isthic servaii. Post non iiiullutn vero lempn- mundarium dissila LfO llo nctii fere leiicis horariis,
ris iinpelravit l,iii'1eiii a revse ipiatenus rclinqiiens , qua versus Urientcin et Trevjros aliiliir. Kistrui
15
SHCcessorcin po^t se in sede poniiiicali, iil iliii desi- ulrumque coeptiim circa aiiniiiii (.nristi (J.)."), qui
derabat, hiinc cremi Incum adiicl, et ibi nb lioniii ibiis erat episcopaliis sancti Ueinacli scxius; diploinala
reinotiis snli Ueo vacarct.... Maiieiis itaque pervigili vero concessa siiiU snb (incm vil:i> ejnsdein regis
cura, absqiie ulla reprelieiisioiic, In iiinnastlcis docii- Sigebcrti. Ilorum partein proferl .Nnigprns in Vila
menlis , imdlos nobiliiim virniuiii aiiimos cnnver- sancli Ueiiiacli. Ha.c diplouiala daiiiu, infra.
tit, ut iniilatores licreiit illius viUc, cujus crat doc-
(n) Al., diilione; loili' jiirisdiclione.
PROLEGOMENA
AD SANCn SIGEBEUTI UIPLOMATA.
(Brequigny Diplomala, Cbari.ae, Lcges, lom. II.)
Onatnor SHpersnnt a Sigcbcrto II emissa instru- C sancti Sigeb., sancli Uemacli, etc. Ncc niirum quod
meiila legitima, spiiriiim iinum. subscriptiones et iiolae chronologice deliciaiit, runi
iionnisi ei apographis desuinptiiin sil; iiins enim es-
§ 1 . Diplomata sincera. scriptornm frequcns fuit tulia, quasi supervacanea,
\ . Priiiiiini oinniiimSigebcrti diploma suh indi- resecaiidi.
ciili iioiiiiiie coiicipililr, proprie prx»ceptuin siib epi- ."). Idein Remaclus, St.tbulensis abbas et Malmiin-
sinlx forma. M:igiii certe niomenti est indicnlus ille, dariensis, nbtlnuii partem silva; Arduenna;. Sigeberlt
sxpius recusus, (|uo constat in regiio Francorum a diplninaie tei tlo, nniisdironologicis deslitulo, quod
inniiarclii r primorlii>; reccpliim esse nl noii liceret apud .Martenium. .\iiipliss collcct. t. II , col. (i . et
episcopis, alisque licentia regnni, intcresse conciliis alibi, reperias. Id non emissuin luit posl annumGiS,
in alicno ngno Dirigitiir a Sigeberlo ad
celebralis. qiio episcopus evasit Remaclus , soio abbatis litulo
Dcsideriiini, eiiiscopuin Caturcenseni. Niillas alict I iii diplomale iiisigiiitus; necanie biinc ipsiiiii annuiii
notas chronologicas, scd speclat ad conciiiuni Cabll- 6lS, quo Vinlunenses iiirul;>s coasecutiis est Gislo-
Iniiense , qiiod, juxta Cointium, Annai. t. ill, pag. carriiij, qiii inler episcnpns in endcin diplomale nie-
182, anno t)44 celebralum est in diiione Ciodovei. iiii>ratur. Coiiilius, Annal. t. III pag. odi , taincn ,
'i. tiou inomeiili esl, et tanien pluries rccii-

l:inli anniiiii 11:3 linic iiistruineiito a-signat, el ideo , pni
sum, diploma seeiindiim Sigeberli II, quo Casagon- titulo .ilibatis ijiio inbigiiiiur Itemaclus, tituliim epi-
guidinense monastenum conilil. Delicientibus nolis scnpi jnlict n'|ionere, cniijecliira qu im nnHa salis
chronobigicis, lioc inslruineiuuin anno G41 cum Hon- tnetur aiguineiilalio. Scd eidem Cninlio suffraga-
leiniio, llisL Trev. pag. 80, assignaviiiiiis,
dipl. l. I, rj iiiiir , cum litulum arcbiepi-cnpi enicndat , Colo-
coiitra Cointii, in Annal. pag, 191, el Mabill.i-
t. III, nieiisi pr.csiili, conira inoreiu Inijus ailalls. Indltuin.
iiii, in Annal. Bciied. t. I, pag. 505, seiileiiliam, Sic Iliinc litiilu II cpisiopi tiiulo ab cx^criploribus se-
Opiniunpin noslrain aslruimus. Kemaclus hnc dlplo- qiiioris .tvi substitutiim fuisse credi potest in di- ,
inale Casagonguidinensi monasterio prxiicilur, qui plomale ciijus exemplum aulbeiilicinn nullibi, qiiud
fuit reiiuiuiatus episcopns aiino 648, ut videie esl tciainus, hudie coiiiparel. Doiiuin a Sigeb>rto im-
apuil Mubilt. Aiinal. liened. t. 1, pag. 403; el apud pnratum, a Cbilderlco II coiillrinaluiu quidem fuit
Marten., Ampliss. collect. t. 1, pag. 2, et observ. alio iii|>b)iiiate, sed ad medlain parleai redactum.
prse. Veriim, aiilequaiii infulas episcopales asscqne- 4. Uemaclus, pustquaui episcopi titulum assecutus
relur, abba.- Stabulensis evaserat, lesle Nova Call. fuit , munasleriis Slabulcnsi et Malmundariensi
Cbr. pag. 6i)9, t. III, et tribus :innis jam reierat nio- pr.cessc non desiil, cpiscopus absque diacesi, qiiod
iiasleriiim Casagonguidinense lioc igiliir iiioii:iste- ; tunc non insolituni. lilnc appellatus episcopus et ab-
rium anie annum 644 conditum luisse dicendiim est. bas iii diploiiiate qnarto, quo Sigebertus bis inona-
Nec mullo post id factuin fuit menlio enini in di- ; sleriis diuia couferl, aiuio, scilicct, regni sui H; sic
plomate ip-o lit Godonls episcopi, sciliccl, Metensis, enMii Sigebcrtns « l'l , diiiii ad legitimam perveni-
;
qui circa aniiuiii 43 iii episcnpum clectus esi, iit

i iniis a;tatein, cessiones.... quas serenitas nustra coii-
videre est iu Nov. Gall. Cbnst. t. XIII, pag. t99. De cesscrat, deiiiceps, lioc cst aiino 14 rcgni noslri, de-
caetero, siniplicissima fornia el vere antiqua coiice- heniit... stabilcs esse. • llic auteinaiiiins vel abaniio
utuiii estdinloma, et ciim historia oplliiie convcnit. iiyi, ab iiiilio regni in Aiistrasia, vivenle palie, rc-
Vitle Gcsla Uagob. c. 51, 1'reJeg. c. 87, Vilasque
, peti polest, vel ab aimo G')S, quo hxreditario jure .
319 S. SICEBEUTI FUANCORUM nECIS 320
iiiorluo i>alre, regmvit. Jiixla priorem fompnianili A p.enliiilioilomus Lolharingica:, quam a Merovingicia
inrMliiiii , regni aniius 14 irui lil in aiiniiiii Clirisli regibus deilucere conitus est pluribus aiiis iiislru-
Oi5,(|U(i iioiulimi episcopi lilulojiauJebal Reimuliis. menlis, raiisa judicala, falsi nomiiie ilaiiinatis. Ma-
Ergo alia ulciiduin csl compuUilioiie , ?cilicel ab niiesta lalsi indicia, quibus lutum lioc insiruiiientum
anno (i38, umle annus regiii14 in niunnn Chrisli G51 scalet, in iiotls nostris rete\ii!ius. Browerus, HisU
Incidit. Alibi (iisqiiirenius a:i liinc eriii possil Mero- Trev. l. I, pag. 354, illiid pro iiiter|iolalo babuit, ••l,
vinîcorum regiiin luajoritatem noiinisi aiino xtatis expunclis qiKC a Falsario inserla judicabat, quasi
"il explelain luisse. geiiuimiin cilidit. Venim de iiitprpolation» lectoreni»
tniiiuiit, quod iieglexerunt auctores Nova! Galli%
§ II. Diploma nptinum uidcmn. Clwiîianx, t. XIII, col. 291, qui fere loluni pseudo-
1. Unicuni rcslal Sii;elierti (iiploma quoi! spnrium diploma ex>-cripseruul, nulla suspicionis nola incau-
fst. Ilii ecclesl.i; saiicli Petri Tivvirensis alilaia; re- l:e ciodiililali prifcavcriles. Cum Iraudes Koserii
siiluuiitur sancli llilarii et saiicii Lucliarii cellx. testetiir jiidicmiii siiltniiie, pujeiet nos spurios l'e-
Niin alia ineiile a Roserio labric.Ttiim luil inslrumen- tus le;;iliiriiN miscuisSL-, cj quod aliijuid deprebendc-
luin iioc, nisi «t auciiintiaeiu coiiciliaret syslcinau reliir .ipud ipsos cum legitiuiis comuiuiie.
SIGEBERTI FI\A]VCORUM REGiS

EPISTOL.E KT 0!tLO.M.\TA.
I. EPISTOLJi
EPISrOLA nUMA. B EPISTOLA H.
Ad sniKtuin f>«sider<,mi CaJurceasem cpiscopiiPi. 4., ^^,„,,,_,„ ^,,,^,,.,,,^ iiesiderium.
(Vide supra, lib. I, fc-pisl. ad sanclum Uesidcrium. (Vidc ibid., col. 2G4, episl. xvu.)
hnjiisce loiiii col, 2bU, epist. li.) ' '
II. DIPLOMATA.
(Ex Bioqiiigiiy Diplom., CLarl., Leg., t. II.)
DIPI.OMA PRIMUM, ibidero «e«midnni ordinem ct monila antiquoruiii

Quo Sircbrrtiit moiinxieriiim (-iisagoiipiiidinensr' ron- Patroin conversari debeant , siclamen, ul de ipso
dii , el ibi lieihaclum ubbate'ii coniiituil » {aiin. castro et ripa nuininis in direciiiin lenvas Ires dc
6.4).
noslra silva Uriacense , cuin ipsa venna dominica ,
Sigiberlus, rex Francorum, vir inlustris *>, (Gri-
quiedicitur Arnulli [Dognulfi], cuin Probardo, Ba-
moaldo niajoridoinus. Singnlariier ac per cuncla fo-
bonc [3/arte'i.. de Babonej. vel junioribus [ niinori-
liciter ?.d mercedi^ nostraj augmenluin) credimus per-
bus] coruin, qui ibidem servire Ideservire] videniur
liiiere, si larga munera summi Dei oinnipolentis de-
a liie pr.-csenie, conccssimus [concedimus] ad possi-
vola mente olTerre non dubitetis ,
qiiia tunc regia
dendum, Siniiliter de suo [desuper] ipso castro ei
potestis suuni CHltum corrobnrare videtur ,
quan lo
alia silva dominica ires leuvas^ et in directuni ileiii
ex propria voiuntatecompeiidia servorum Oc\ desti- C necnon el aliam veDellani

[iteruin] ires alias leuvas,
nare non dubitat. Lleoque sub devoiione aninine no- nuncupante Alisna, ubi illa petra
iii (luvio [lluviolo]
slra;, cuni consilio inagnificoruio apostolicorum Cliii-
qiiadrala cst [Marten., pro quadrata]. ILec omnia ad
nibcrti (Memoriani) , Godonis <
, vel iniustriiim
usus eoriim servoruni Dei (cum) einunilate [Marten.,
\iroruin Griiuoaldi, BobOi.is Adalgisili , iiionasle-
e\ imilalp] nostra visi fuisse [ruinius] condonasse, ul
riuni regulare in lionore patnnl [patronis] nosiri
babeant, possideant , sui-qne posleris spirilualibus
Petrl, Pauli, Jobannis, vel ceteroruin marlvrum in
Ucrelinquaut, ut potius eos [eis] deleclel aitenliiis
lerra noslra silva Arduenncnse [Ardenense], in
pio Doniino preces incessabiliier pro nobis [hac duo
,
locoqui dicilur Casegonguidiniis lC:isecoiigiduniis|

verba rteiaiit ap. Uarten.] fundere. Et , ut prscccptio
quem Sesomircs lluvius cingcre videtur.elex nostraj firiua atqiie inviolaia permancat, manus nosir.e sub-
loeno-
largitatis niunere, jiixia Pairiim tradiiionsm,
scriptionibus subter eain roborari decrevinius [de-
bium volnmns cmi^truere, el ibidem, Deo lChrislo]
creviiiius roborari] ''.
qualiter
nuspice. Remaclum abbalcm constituiniiis,
sleriiirii CasagongMidinenfC, iampridem deslructum,
Viilgavcnint Boll.indisl.i' ad diein 1 Mensis Fe-
«
ck c.iWK l»eo cxsl:)! pnor:iliis, sinim fnit in episc.-
Sigiberli)
suiicli .Sigiberl,}.
iln sniicl, Miirle-
";":'«•
irii, pan.
bruarii, -2.'.i (In
pa-. -2.-.i (^11 1\ ila :
Cbiiiinm inler c. Bulloiiium. Edi-
^,, Xr.iiccu-i.si,
iiiiis:. in A,rip'issiiii:rColl,Mlioiio,
l. II, |.ag. ": '^'O"'- " ;„„., l„,c .bploiiia juxta lectionem Collecloruin si-ri-
lil, pag, 1 JO , l-iU-
tius , iii Aiin:ilib,is colrsiaslnis, t. ,^;,„„ ,.pru,ii Franci. arum ; lcctiones .ili.is c\ Mar-
inel ns, iiilcr
- llisiorr:c l.ollianiigKjv i1ociimenl:i. t. 1, \^^.^^ .^^^^^^ ^^^^^^^ ^,,^ j„ annoi.iiionihus aseribnmi'.
Irevirensi
prob pag -i:^l lloiiiciiniis, inllistoria <}ii:isdam a.ldidi nuper niocnm a cbtro viro
dc Keif-
inU.m.ilrra, prg.80; Kopp.ns i» supplemeiito
leiibcrg buiiiaiiissime conimniiKat.^s.
l 1,
fldopcradiilomMica M.i ci, t, III, pag. 1; I5erlli,i- !•

( od. iirs. Maliiiund., liro iiiluslri ; iu solo hoc
uxeniburKi, |irob. pag. xvj ; ac
qiiie sequunlur parenlhesibus in-
Ilisioria l. II,
let. I
Cndice exstanl
Iraiicicaruni,
deinuin CillciloifS s, liptorinii renim (lir.a. MAiiTt.N.
vel cx tbarlar Slabulensi , anno
t. IV, pag. 6">-i, omiics Cbuiiibertus. Cnloniensis pncsul fmt ab
aiit ar-
vel ex velori Cidice ms. .M:i!iiiundarie..ii ,
023 ad aiinuiii063. Vide Novam Gall.
Cbrisl.. t. IH,
chivis ecclesi.c saucii llnbcrli.nullus
ex aulographo.
col, 599; Codo episcopus Meieii-
col. t)2G, et i. XIII.
Hinc non niiium qiiod noiis cbroiioloxicis el sub- Oi2 ad annnm 650.
ab aimo
enim Irequenlior fuit mos sis
De aiiiio huic diplomali assignaiido uou
tcriplionibiii careal; is
.1
conve-
amaiiuensium, ut, dum exscribeient velera "'^t'»- Uonleiiuius illud Uiboendum ceiisel
criiici.
supervacamas rcsecarcnt. Mona- iiiuiii
inc:iia, b« quasi
vt\ D!I'LOM.VTA.
55J
DlfLOMV II. .\ miiies qui in ipsis poitubiis coinmniient , vel ipsns
porliis cusiodiunt, aut ibi aspicere
videntur, pro sia-
Quo Sigibertiix doni confert monasleriis Stabulemi et bililaierepninostri, adnionasteriasuperinsnoininata,
Malmundarietisi » (luin. 651).
vel nioiiachis ibidem consislentibus, nostri muiieris
Sigiperliis, rcx Francoriim, vir inlusier, Godegi-
largilate concedimus. (^naiiropier prxbenli e.x bac
sclo [MoJogisilo] Singulariler
jussiams proinulgari prucepiione ut neque vos
coiiiili. regni iioslri ,
compeiidiis 61 jTolixa felicilatc, Deoailjnvaiile, coii- iieque jniiiores aut successorcs ve<lri , aut quislibel
fileiiiiir aiiginenUirc qiiicquid sacrosancl;c Ecclesi c
qiix parlem inonasteiioruni ex hnc peninel, iiim-
ail
proprioe (lelilieralionis arbilrio screnilas nnslra con- quani|ei hoc peiiitns] iirasiniiatisexist.re (ontrarii;
luleril qiiia lnnc legalis poleslas sni culmiiiis

sed ii.agis ilielcneos ip.sos dc pDrlnbus superius no-
; fuii-
itamenla corroboral, quaiulolarga buinanilale condi- niinatis, quan jocuinqiie exinde liscus noster poteral
gna munera in bonore Dei conferre sperare, in lumiiiaribiis, j:im dictis basiiicis vel sli-
iion dnbiiai.
Igilur saiicla ac monasteria pendiis inonaclioriim qui ibideni cursiim regulariler
vciierabilia , Siabulaus
sive Malniiiiid;iriuni CHgiiominala, ubi vir vcnerabilis qnotnliaiiis hciris iiiiplenl , aniiiiinius possiJendos ,
ut oiiiiii leiiipoie proliciant augineiiio [ceriuinlur
Iteiiiaclus, episcopus et ablia'-, Cbrisio auspice, iii
pneesse videiiir : qux vir iiihisier Grimoaldus major- implcreoinni lenrpore proficiat in aiigiuenlisj. Et sl
domus, forle aliqui porliis ipsos pra-iiom:n:.los pro leriis

in honoreni s.mcla; Dei genitricis Maria;
ipsnruiii propriis tran-,tulerint, qnn fjcilins ipsuin
6anctoruiiique apostolorum Pelri et Pauli, sanctiqiie
llieloiieuiii qiieniailinoluiii ad
defi^cuin noslruni
Joannis itaptistx, vel sancti .Martini, seu ceteroruni,
suu opcre, in vasta ervwi bucrai proveiiire \Bo:t., pcrveiiircj, sobtraxerim, ju-
\livU., in vasta solitudi-
bcnius ut iiavigia ail portus ipsos, ubi per teinpora
ne] Arduennensis cnnstruxil ,
quemadinodum nos
loca ipsa aJ ipsa monasterii xdincaii<la pro iioslra
prxredentiiim rcguiii parenlum nostrorum ire coii-
prEceptione ei foresta iiostra concessiiiius : quj',

sueludinem babucranl, di^currant; et alibi Iheloneus
litet gralia Cliristi sint ditata prxfata iiionasteria

neque a vobis, neque a junioribus seu successoribus
,
mundanx lainen subslanlin; cerniintur parumper vestris exiijalur. Quod (iat, nl, si anle superiores
habere. ideo divina inspiratioiie comnioniti , de- aiinos . diiinniodo sub lenera adliuc videbamur a-tate
crevimus aliquantiiluni de lisco nostrn ad ipsa mo- siibsislerc, sliquis quodbbet ex bujiis cesîune instni-
iiaslpria coiispicere el coiisolari. Telouium igilur Dienii [Su</., hiijiis cess onis instruineutisl accepil
quod ad portum Veirarla, sujier nuvios Tauiiuco Itta nullus mancipeiur elfectiis, sed vaciium et iiiane per-
que, et portum immoque "'""ea'. <l"ni et aliter compluribus fidelibiis nosiris

illuin qiii dicitur Sellis, et r
Vagatio [Co//., Yogalium| snper fluviiim Ligcris noscitur esse coiivenium, ui duin, auxiliante Doniino,
quod judices vel agcntes nostri ad porliis ipsos laiii

in rcLinum ad Irgti.iiain perveniinus xiatem, cessio-
quod navalis eveciio conferebat , aut \Boll., quani] ncs iliius, qiix ex originario li..cn nostro ali<|uid se-
uiidique negotianium coiumcrcia in tbeloneo aut reiiiias nostra concesserat , deinceps inantea , hoc
quolibet ripatico ex ipsis portubns siiperius noinina- esl, anno \Bo'l., de annoj xiv regni iinstri ' de-
lis in lisco nostro solebant reeipere, pariter et lio- bcam in Dei noinine stabiles esse. Ilanc quoque
leciiones ex lioHandisiis cl a clarn viro de RciireD-

anno 644; Cointius, anno 645; Marlcniiis et .Mabil-
loniiis anno (i48. Hatiiin noii liiil aiile annuiiiG42,
berg c.iiiimiinicalas iiitor iincos exl.ibemiis.
ilcniaclus hic dicilur alibas sinnil cl ipiscof.us,
^
quo Codo Meleiisisepiscopiis cieatusest. Hemacliis,
id est, rcgiiiiiariiis, iit inonent Maliilloiiius, Ai.n. 1.
qiii priniiis ad Casagonguidiiicnse iiinnasteriuiii re- 1,
g*-iiiluni a Siileniiiiaceiisi nionasiciio accersilus fiiit

pag. 401, et Marteiiius, ubi snpra, pag. 2.
,
' A.iiii regiii Sigiberti duplici rali.ine coin])utari
Ndva Gall. Christ., I. III, |iag. 1139, tres annos illud
monasteni Stabiilcnsis
ciiniin suscepit, ciim poss.int a lempore quo is a |ialre rex Anslrasix re-
retit, et :
iMinduni episciipalibus potirelur lias aulein

inliilis :
ii.intiauis fiiit, id esi, ab annoCo2: vel a morie pa-
fonsecnlus esl anDO G48. I'iide sequens cbronoloî- Iris, aiiini 6 S. Ali liac posleriori
epoclia boc loco
rus ordo einergit Anno circiier uno aiile assiiinptum D viJeniur computandi. Si emm
ab anleriori compuia-
rentur, aniins xiv regni Ineiileret lii aii.ium Christi
episcopaluin, Keinacliis ad Slabulense inonasleritiin
transiil, id est, :inno G47. Tiiims aiinis rexerat iiio-
Cio, quod cuiii Keiiiacli episcopatii conciliari neqiiil.
liasleriuiii Casagoiiguidiiicnse eigo videtiir nioiia-
;
Uegiii vero suinpio xordio a morte Ciilodovei II ,
aiiiius XIV annniii Cliii^ti iiidicat6.il, cuin itemaclus
fteriuni hnc condituin fuisse circa aniiuni 6U, .nnno
secundo episropalusCodoiiis , (|ui Meteii.sis prxsiil juiii regiiniarius l"iel episcopus iribiis abliinc circi-
renuntialus fucrat anno (ili. Qiue (iniiiia bene cnn- ler iiecdum Tuiig. ciises inlulas asse. ulus fuis-
;.iiiii-,
veniunt , et Honieimii opinioiiem tueniur , quam sel, uiidc e|iiscop<is, nuUo loci iiominc ad.liio , ap-
amplectiinur. lellatur. Iloc eode.n anno datum iliploina asseril

• Vulgalum a Bullandistis al diem i Febr. ; Mar- Nolgeriis iii Viu sancli Kcinacli. .\olaii.biin autem
tcnio, Aiiiplissim. collect. t. H, col. 7 ; Berllioletn , (|iiod iuncse ad lcgitiinain perveiiise leatem innnal
ilist. Lux. t. 11, prib. pag. 17, el a Collictoribiis Sigibertus , natiis ;iiino 6')i) , et liinc argiii pote^l
scriplDruin reriim Francicarum, l. IV, pa-. 655 , ex regiim .Meruveadiiiii liiajorilaiein aniio nlaiis vige-
Stabuleiisi oli.irlaiio, subscripli.iiiibiiset notis clini- siiiio primo explelaiii ruissc,.|Uj.' jiiiio (leciiiio (]uarlo
iiolugicis desliluluiii. Telonci lioc di|iloiiiate con.essi assignaij a iri icis pleiisiue, ex verins Gregoril
fuit
iiieiiiinit Nolj;crus, \ ii.-e saiicii lieiiia.;li , apud Bol- Turomiisis, lib. vii, c;ip. 2-!, niale iiitelleciis, qui-
laiid., ubi supra, scriplor ineunle s;>!Culo uiuleciiiio, bos emanclpaiio pulius quaiii inajoritas iulelligeilda
qui diploiiia videtur inspexisse. Illud Cointius e.li.lit, est. SeU de hij fusius iii prxlatioDc.
sed 1011 iiitegrum. Ex Marieiiio recudiiuus ; varias
m S. SIGEDEnXUS FUANCariLM UE\. 324
uucloriialcni, ul in oninibus valitura , in nosiris ei A '"is nosiri ac pr«Jecessorum noslroruin regnm, lie-
fuKiris len)poribus Talilura iiilacta valeal tlurare [in- iriiiienluin aiiiiULC nostrje facereinus , pro conser-
lacta vel inlenierau valeat pleniter] , niaiius nosirx vaiida eorum pictatis inunifitenlia. ipsas cellas, cuiu
sulscriptionibus [subter caj roboiaviaius. ciiMsilii) et judicio episcoporum, ducuin, el comituui

noNtrorum, inaxiiiie Uilecti cousanguinei noslri do-
DIPLOMA IIJ,
niini Mariiiii, filii Clodulpbi, filii .\rnulpbi, ducis
Qtio Sigibertns cellas sniicti llilarii etsanrti Eucliarii, Mosellanic*
Ausiria; ac Moselaiit, qiiem pr.tfaUB
ecilesia' Trevimisi saiicli Petri viotnler ublatus,
beaii 1'elri ccclesiie, ac IVatruni ac anieiliciaruin cel-
resiiniil " [aiin. tJ"j5).
Iii uomiiie Dmnini , Ainiu. Si isberlus diviiia fa-

larum advocatuni, rectorem protectorem per presens
veiile graiia, Kninciiruni rex. Qiioiiiam adoptiunem pneceptiim cjiist>iuiinus, memoraiae ecclesix Trevi-
liliorum Dei pra-stolamur, ail quam per pacein altin- reiis. reddiiliiiius ''). l)t autem preesens nostroe refor-
gilur, teneaiiiiis paiem invicem, ei in ouines. Beati niationis scripium inviolabile per succedeotia teo>>
quoninm lilii Dei vocabuntur. L'bi piira in Dei noinine obiineat stabilitaieu), propria
eiiim parifui ,
enim allercalionis inviceni dispendium incUrrit, ibi

manu, cuin duce Marlino, ac Cumberto, archiepi-
pacis resiilet di^siilium qux Ecclesiaruin gralii)sam scopo Coloniensi, ac Ramaclo, episcopo Trajeclensi,
(ovel el inrrenienlat quielem. Igiiur noverll oinnium

" subler eam lirniavimus et sigillorum nostroriun im-
fidelium iiostrorum prvEsentium et futuronim notitia, pressionibus ' jussimus iiisipniri. Dala Aquisgrani,
qualiler de cellis beaiorum llilarii, qua; iiiodo cella idibus Maii, anno dominicae Incaruationis dc. liu.
sancti Maxiinini dii ilur, ac beali Eucbarii, qu3e nunc Si.isberlus, Frrincoriim rex •}. Cumberlus, archiepi-
vocatur cella sancti Malllii.e, in prsedio sancli Pttri scopiis Coloniensis f. Raiiiaclus, episcopus Traje-
Treverine urbis xlilicata, quas dominus geiiiior cleusis f. (Martinus dux .Vustrise Mosellauicie ac
nosterDagoberlns, Clirislianissimusrex, predecessu- Moselaiil f.)
rum suoriim niores sequens, ad ecclesiam sancii DIPLOMA IV,

P<-tri Trevericc urbis regia; poieslalis jure 'riîi.ie-
rat, ac perpelua stabililale lirinaveral, Modo.ildus, Quo Sigebe'ius rex, cmiiium proventuum suorum irt
paqo Spirensi decimam parlein ecelesiw Spirenti
ejusdem Ecc!esi;B venerabilis arcbiepiseopus, in ge- adscribit * (circa ann. 6o3).
nerali palaiio nostro querelosis se preribus procla-
niavil, plangens eas abs malis grassaloribns, quoruni Sipiberlus, rex Francorum, vir inluster '. Quict-
dux quidam noiniiie Halius esi, eonlra lihitum suum, quil iii Dei Dominc serenilas regia, pro ecclesiarum
suoruniqiie lideMum usnrpatHs, ac de suprailicta ec- r<

compenilia vel ia sUpcndia clerum aut alimonia
clesia viideuter abstraclas. Alnus per omnia omnem pauperum perpensatur, vel hoc, quod juxia De»
prxlali Hiilti, a'' siiorum per ordinem recolentes mandata adimpleiur aut confirmatur, illud elin prse-
fallaciam, jain c:<lliditalibiis (leleclis, querimoniam senti seculi luce potest prxslare auxilium, et cre-
illius veram esse agnovimus. (Perpendentes ergn el diiiius quod, in eierni ilineris, per intervencionem
Terenies ne forie, quod absit, dc eleemosyna geaito- doiuiioruni sanctorum, sive duce Domino, preparel
«JIoc diploma vulgavil Roseriiis, Stenimaia Lo- Brovserum et alios, excepto Uoserio.
ihar. ac T.arri iliicniii ,

lol. 5, 2*, quasi ex siitoijra-
i^
Onines, praiter Roseriuni, eniandant £igi//i nostri
jmjiri^si iic.
plio; sigilli enim, i"t iii ipsis sciiliita iii-ignia, e lisse-
siib oculis ex^lauiia. E\ ipso Diowenis, Jani dudnm ppriit autogr:iphum diplomatis; at
>>
ril, siciit
llisl. Trevir, t. 1, paj^. 5ol, r<'cudit, e.vpui ciis qni- superesl apogiapliiiiii in cliarliiliirio cui litulus Codex
viiiior, in archivo Spirensis arihiepiscopaius Hujus
busdam qii;i' ipsi intcrpiihita visa siint; nec ipsnni
puiluit fateri ex qiin imfiurissini;) fiiite iiistruiiieiiium nientionem f'<;eriint Hriischius, !)e epiêopis Ger-
niaiii.e, pag. 78; tisengri-in, Chronologra rerum Spi-
lioc hauserat. Ex nrowcni edidil Hnnleim.us, Hist.
Trevir. diiibun. t. I, ci 1. Sl Cahnetus, Ilisl. Lotliar. ;
rensiuni, hli. vn, pa;;. 157; Simon liistoria epise. ,
l. I, pag. 257 ex liisluria quad.ini ms. dft dauinis

;
Spir., pag. li;Lehmanii, Chronol. SpirenS. lib. iii,
olim illatis moiiaslfiiis Tievirrnsibiis, qiiam iiiilla cap. 15 t oiiitiiis, Aiinal. eccl. Kranc. t. III, pag. 163
;
luetur anctoritate. Spuriiiin lelniii dcclaiat postZyl- ^ el tiâ N )va Gall. i.hrist., i. Y,t,pag„ 715. Integrum
; „ -
" _ " -- . '^ vuigavit Laiiiey, Appeml. dissertaiionis di; pajjo Spi-
lesiuin, Defcns. S. .Maxiiu., p:irt. ii ^^^^ 5, S I,
rensi, in t. IH, p. 261 llisiori:e et commentariorum
lloiileimius, novis reieclis f.ilsi indiciis, qu:B scatenl ,
uiidique. Miium ccrte aiictores Nov;cGai|i.c Chrislia- Acaileini .- clcctoralis siienliarum et elegantiornin
n;« tale inslruiiieiuum adiiiisi^se, t. XII!, in^truni. lilterarum Theodoro-Palaiin;v. Qiiajilam de eodem
col. 291, neqiiidem ulla nnia suspicioiiis interjecla. scripsit Carnlus D;iiiit:6 iii opere ciii litulus Regesla
Eadem in eo agiioscitnr falsarii ni:iHus qiia diiilnm.ita Badensia. Pristinis Ediloribus rollei tionis quani de-
Dagoherti procellis !.ancti M:ixiniiiii etîincii Eucharii nuo vulgare jnssus sum eral incognitum, mihiiue
rabricaiasunl.Il.ccpr:ccipuel:ilsiiateiiipro lunt slylus ipsi, ciiiii Ciimnienlario-. Academi.T Theoilpro-Pala-
a capiti' ad calce.ii iiisolilus; aiiiius Inciirnalionis pro tin;c cvolv.-iiii occnrrii. se.l jam nllra ahnuin 700
nota I hronologica ailliiliiliis; liiuUis legis Chrislia- proilucla Editione, ipiare in aiidiiamentis ex- illiui
nissiiiii Sigiboiti) imiiliis. Qnis vero H:U;iiiii, pr;cdo- scrip-i. Di-sideraiitnr dieset anni. Lamev, uhi supra,
iiiini Jiiceiii , eccleMarum per C.allias vastalorem, annuin 650 suspicatur anniini vero G57 Loeb.'! in;
iiovit? (Juis Marliiiiiiii, docem Auslri:e Mi)sellaiiica;? t. 157, Coinntentarioriiiii siip. laud. uler-
VII, pag, ;
Daluin diiitur diploiiia annn

055, a.l preces Clirisli qiie ex mera conjectura. .^nnuui 655 pr;BtuIi, ut poie
Mo toahli, Trevirensis arclnepiscopi. Iranseal arehie- ultiinum regiii isigeberti li, qiieiu omnes auclorem
pi^copi liiiilus; sed Modoaldus, Trevireiisis prjesul, diplomatis laleniur.
tri-decim abhiiic annis fato liinctus liieiat. llsec satis ' Commciit. A.aJ. Theod. Pal:<l. habeni i//«i'«*';
bii|ierque (Iict:i sint. Carolus Diiiiig^ tesialur in Codice scribi voceiu ««'
'
i'arenibusibus iuclusa, liic et iiifra, desunl apud lusler.
5^3
APrENPIX. 3i0
i.. r..i..run,. lg:iur
dun. el confi.li.nus quod Dei oe-
a vi-leiur, .lenn.us capnl debealur offerre ei adi...-
I.e,-.l n.anere volnnlas et ul tal.ler cuncus populus
plere, q.,alinus du.n ipse decimus annis sin^M.lic
de oniiiibiis ad sanela Ecclesia ca-
(riiciihijs lcrre,
ideni in stipendia clerum Tel alimonia pauperuii.
1'iolica per uiiuniqueiiique annuin debentur inlerre,
presenieiniir, Credimus ut Creator omnium nostro-
adeo ita quod juxta ad anlerioruin rcfiuin qnnnd.im riim, nosliis usibus, hic el in fiituro septerapliciler
paieniuni nostroruin decrevit devocio, ila,
Chrislo boc jubeat remunerare. Agite ergo, qualiter hoc,
propicio, maiiet noslra deliberacio, ut de
oinnes quod semper nostra conlinet devocio, vel Dei manel
IVuctus lerre inlia pago Spirense, qiianliiinciinqne
vDlunlas seinper in oninihus procuretis adiniplere,
(iscus nosler conlinel, lam de annona
.iiiain de vino, qiialiter iiohis Chrisli gralia vel domnorum sanclf»-
inel,sivejunienta,deporcos,quani etdc oiiini reliqua
rum, ul confidiiniis, debeat perlinere, eiut vobls •>,
soUicione ad nos aspiiiencia, sic ct lioinines
(isci quod absil, ad offensa Dei. aiit nostra non debeal
iaciaiit deciinas porcorum, qui in foreslis insa^Mna- perveiiire. Et nt cercius vobis jn.iiores successores-
lur.automnegenus pecodiini, qiiaiiinm ipso pago
iii
quc nostros presens auctcritas inconviilso ordine ob-
Spirense ad liscos nostros peninelur, annis
singu- servelur, vel in oinnibus debealur permanere, maniis
lis ad ceclesiam Ncnictcnsc, iibi aposiolicns
vir. noslre subscriplioiiibus subter ea.n decrevimus robo-
paler nosler, domnus Priucipius \ episcopus prcesse B rari.
•''''"''P'""' Spirensein siMcm c.cii- - Carolus Dfiing^ monet iii Codice legi vobls et non
«asse"s.T .mn.
Si^^rtau\,nem inr"vM"r ^''': ""*'»• "' «»' '" '• '" ^^"""nent. Academ. Theod.
'^""*'f
""" H"^'"'''
l4l pag.'l5;eTseq,I. ' *'"'"•
APPENDIX AD SAINCTUM SIGEBERTUM.

Chatla qua Grimoaldus donat monasicrih Slabu- cum area et terra, vinea una in Boterio [Beterio], el
lensi el Matmundariensi villam Germaniacum '
'Ann. «50), C alia appendi.<ia, qua: dicitur Terune, jiixla lluviolimi,
Axiiia, queni deGodelrude dato pretio comparavi

(Ex Breqiiigiiy Diplom., Lbiri., let;.)
domos niancipiis , cainpis ,
pratis, vineis , aquis ,
Domino sancto et in Cbrislo patri Remaclo epi- aquarumve decursibus, cuin omni integritale ad se
6.'.ipo, vel omni coiisregationi inonasterio Maliuun- perlinenie, con.edo vobis , a die praescnte , pcrpe-
dariOLMaImuldari.i| seu Stahulau consistentiuiii.
Gri- tualiter, iit ipsam vilbim Germiniaco, vel appendiciiis
iiioaldus, recogilans iiioleii. peccaininnin
meorum , suis superius cognomiiialis tencatis, possideatis, vel
qualiler veniam obiiiiere ioplinerc] merear dono
, quidquid inde Tacere voluerilis liberam ct lirmis-iiiiani
vobis donalumqueesse volo pro compendiis
ipsorum babeatis poteslalem. El si sane, quod fieri nun cre.lo,
servorum Dei qui in ipsa monasteria conversaic
vi- aliquis de li.credibns iiieis, vel aliqna opposita per-
deiilur, loco cognominante Germiniaco, in pago Re- sona, conlra hanc liriiiaiioiiem de parva muiiusciila ,
mei.si, quem domnus gbiriosus Sigeberlus rcx (rex qua; iii ara sninmi Dei oiunipotenlis orierre noii du-
iiobilis) iiohisc.mcessit;ipsam villam Germiniaco
, bilo, venire lenlaverit [velare temptaverit] , inreral
cu.n omni integrilatesua, domos, adiliciis, mancipiis, in sacro lisco auri libram unaiu, argenti poudeia
acolabus, pecnniis, campis, aquis, eum
onini snlldi- quinque, et nihilominus facta niea irruinpere noii
late, appcndiciis, id est, duos
ii.oleiidinos in lupia
, D âleati'.
Vnlgaverunt Henschenius, de Iribus

» b
Dagobertis Desiint nota^ chronologicx; sic eas quanliini li-
l.b. 11,cap viii ; et Foppcniis, snppl. ad oper.
Dipl! cet eruiuius. In Reiiiacli abhalis simul ct episcopi
Miraji, I. 111, pag. 2sl utrrque ex arcbivis Bamber-
;
g atianido.ialio lil. l',,rro episropi,scilicet regionar.i,
gensi et Sti.linlensi. Diplimiala duo rcgum ChiMo- Rciiiaclus tiiulnm iinn assecutusest aute an.ium 04»,
iici II ei Dag.iberli II videiilur huic chart:c minns Maliill. Ann. t p:.g. ^.03 ct seq.
1 , abbatiam vero ;
coiisona; tesiantur
ciiiiii h;ec diplomata Siijibeilnin
Slabulensem Tlieodai- lo anno 6i53 reliquil, cum ad
loncessisse villam Genniiiiacuiii Sabnlensibns,
quam Trajeclensem episcoiialiiin evecMis est. Ergo nou
• .«ncessionemCbilderi.us et DjgoheiUis coiilirinanl, nialc circa aiiiiuiii 6.>0 chartaiii Griiiioaldi ile qiia
viso Sigibert. diplomale, ac nnll.i
f;,c;adonali.mis at;ilur refereiidam icnscnius. Noiinullas lectioiiuni
l.riinoaldi nientione. Ilincsubil aliqua
snsiicio ile variclates a v:ro ilocto de Keillenlieig , humaniler
Charta; Grimoakb sinceiitate. Sed ciiiii Grilnoaldus coiniiiiiiiicatas, iiiler parcnibes.;s arls.ripsi. Ulii i
.-»
Germiniacuni sibi a
Sigib.Mto coiic.-ssnm pnilile.iliir, sicsehibet: Facta exentiilaiia die kal Aug. niiHo
probabile e^t Stabuleiises inonachos
proprlum a Illi regm Oomni nulri Dugoberli tpi.i; a Foiipeuo ,
bigiberto cmicissionis diploma
nnpelravissc ad omisst ,
ab lleiisrliriiio vii'gala fuci.it. Iii.le tan-
inajoreiii securitatem, quod
a successoribus ejus, tuiiinioilo infereniliiiii cst aniiii iv Dagobei li 11 cvliibila
V1SI3 el relectis cxeuiplanbus , condrmatuiu esi. luisse regi ei.eiiiplaria cliaiia; ile qiia agilur, uoo
vero cliartam hoc aiino csse conce. saui.
ANNO r>OM:M liCMV.
SAr\CTUS LIVINIJS.
SANCTI LIVIIVI EPISCOPI ET MARTYRIS,
VOA,
AUCTOKE BUNIFACIO CO/EVO.
Tx »(.«. cod. C-ompendiensi ct Mrotao Scrario.
(Acta sanctorum Ord. S. Uencdicti.)
MABILLONII OBSERVATIONES PR^:VIyE.

\. Si bjcclam fatiiti l.ivini Yilcm rulqavit Mcolaris Scranus post Epistolas sniiclt Bonifac i arcliiepiscopi Ma-
quiiliiii qiiem ejusdem ilw (ondilorein esse exislimavit. Sed (luomiinis ei asiemiamiir proliibenl ariiumniin ,
nimnutla ISnmfai ins istius V iliv srripior, ijcsla sanfli Liviiii wWm-^ iW-îi^mWi, ipsiiis retexeiillbiis, Fdillaii.],
llflia <'l Kili:ino, sibi ciniiiieria aljinunt quibns ohnire poslulaiiLbus liiiic srriplioiii dederit operam. Saiiclui
.
Burcliardus sedi llerbipoleusi a siinclo homfucio Haguntino iinposilus ab Eipivuiddo diciiur aiiiio i,xii post
|iassioiir-iii sanctoiuiii iii irivriiiii Kili.iiii mo sncioriiin <*jiis, (|ii(; iiuKlit in aniiiiiii Inr. OoiiiiiiicLC dcxcix, cl
q'iidemin Germania; quo tenipore sauc iis Bonijacius ui.c jorla.^se in .Xihilia pueriiiam agebal, qui anno ocnix
leijalionem aposlolicani iii Oermania; piirfes a /io/iJ/Vi.io papa II adepl''S, aiino DC. Liv , alale ndliuc viienti
mariiiriiim subiil. Ijiii iijiiiir jieri potint, ut saiicli Livini gesta a t\itiano cl sociis didicerit' Adde sanctum
Biinijacium i'i suis Epislolis beiie miillis nusqunm peccaloris
pnulerre qiioil noinen saucli Liiini enco-
»iohi<; i ;
iniasles in Pra^fationis salututione sibi usurpavt. Alius eruo esl a sniicio Bonijucio yiiigiintino, el qiiidem anliquior
Boiiifacius u/f ; episcopus iin nbbas, iineilum naiu el abbates niii ,ue post (.rigorinii: M. se !.t'rvos servoruiii
:
l>ii inEpislvlaium inscriplionibus uoiiniuiqunni dicebani. (•otsermus moiiaclius Vita suncti Augustini Cantua- m
mViisis e iseoiii lib. i, fii;i. 28, qua'ilam e.v islu siinili Liriiii \ ita mutnuliiS esl.
a. Livinus in suliludine iiliquandiu dejit cuin EoiHano, llelia et liilinno. frwceplorem ac institntorcm liabnil
sanctum .iugustinum cunniariw anlistilem , a quo etiaui snncli Benedicli noriniiin disccre potiiit. Mnamiir lum
VuiltelmiiMalmesburiensi, leneriihilem liedam ne verbo quidem egisse de Livino,cujus noinen sinceTis Llsuardi m
et Aduni^ murlijrulogiis dciideraUir.
PROLOGUS AUCTORIS.
lionifacius homo peccator, servus servorum Domini \ atqiie eoriiiii cuntubeniio fruiturus in beatitudinc
noslri Jesu Cliristi, universis sub aucloritute sancliv pacis pcipciiiiK. Iliijus denique tam excellentissiinj;
st iiidividua: Trinilutis super [irmam pelrani fundatis sanclilails Cliristi allilet;e magiiaruin virliiluni iii-
Ecclesiis in tumma felicitaie ,

glorium jociinditalis sigiiia qu;c vestnu expaii.liiniis dilectionl, trilmsdis-
iBierna;. itealis&inii Patiis ei bco dilecii puiiiilicis cipulis siiis retexenlibus coiiiperiebainus, Fuillano •',
Livini venerandus gloriosu; passionis iriuinplius lin- llelia et Ivlllaiiii, qiil pix charitatis aileciu (iit fale-
(liernam solenuiilatciii ;.au(lii noslri in magiia; vene- baiitur) sua qua;(|ue renuntiantes , ob speiii vit.c
raiionis lionorc cerenioiiiuliler noliis cilelirandaiii et aelerna; ejus coiiglulin.Tliter studuerunt adliscreie ve-
viitivis adliihciulam saiirivil, tuiili iinlyta Palris, stigiis, ct instiiii adiiioiiilioiiibus alipie iiilormari
'
ad declaraiida niuiido meriloruni prajconia ,
quibus exempiis, iiianus nosiras oscnlando provuluti-que in
liorla iiur alTectualiter longratulari : excitanle nos terram gcnibus pcr segra lacrymaruin suspiria im-
ad hujus devolioiiis gaiidia ipso rolanlis aniii solemni precati sunt a nobis scribi et iiieniori;B in posteris
leiiipore , (ino inuiiiplialis palma certaniiiiis istam conservanda. Quoruin ergo inultnm lenitentes vo-
agonotlieta victoriosissiimis et inartyr mirificandiis ex luntati, quoiiiain noslrx peritiunculx perlimesceha-
pr;e«ciitis sxculi (Onniclii iiidomabiliter pro saiict.e nms lantillitatem ; scd enini debiii ainoiis vis lem!-
'Irinitalis conlessioiie lielligcraiido, alque persequen- B riiudine sux eneivationis gemiiue qiioque dilcctionis
(iuin triiimphanilo ininitalioncs et atrocium puena' geminifluis al:s nostri transtendit arcana dcvoli
ruiii agiiatioiies lu:tus transmigravit, Uegemque «eli pectoris , el landeni illa Cralerne conglutiiialiiinis
ailiit emeritx dlgnitatis laurea in lonTessione mar- aspiratio ipsum aiiiirium noslriim suis viribus diili-
tyruai inthronisaiidus pariliquc honoic glorilicandus, dentein , fragili in audaciam ;ubruiid;e dillicullatis
' Hinc colligiiur Foillanuin hunc disiinclum esse Niilla lamen hujus Foillani nientio vel nolitia pOsl
a saiicto Foillanii Fiiisei ablialis Iratre , qiii lere sancti Livinl iieccni occuirii.
iuiiiper Fursco adhxslt ; ut Fuillamis isie Livino.
529 VITA. 86C
Spiriius sancli lentamine gralia cooperanle roilexit, A laudem ei gloriam pii Patris verbattm enodari di-
el cliarilaii eorumsalisfaceio studuimus, et hxc ad gnum censuimus.
INCIPIT VITA.
2. Liiiiii patria Tempore Agalniia superna visitatione perlustrata benediitum
el parenles. igilur quo
Colomagnus, inclytus rex Scolorum, in Clii'istian;c liuic inundo protulit partum, omnes regionis illius
religionis vir magnificus, polleret virtutilius, et scep- incolas tanta mirx jocunditatis gaudia atiigerant , ct
tra regni ct iiiiperialis monarclii.c columen superna taniimmensa serenilas clarissimis solibus usque ad
provitlentia auspicaliilcler giibernaret , erat quidain exactum mcnsem inciaruerat, ut cuncti admiraren-
senator Scntigena noinine Theagnius, exspeciabili tur et lam magnorum gaudiorum, tanlarumquese-
:
slemmatc nativx nobililatis cxrcllentissimus, ipsius renitatum instantiam nec in vetustissimis legisge -
regis oplimalum princeps , et pra; ci;nciis aulicis ^ codicibus, nec ab antiquorum dictis Patrum se au-
suis primaiibiis apiccm gerens, vir stre-
arcliialiier '''^^*' laterenlur.
iiuus, regaliumque secrelorum symmisla industrius 5. Ab Aiiguslino et Menatchio bnptisaliir. Cur voea-
eisuinm:e prudcntia; compositionibus longe lateque t s Livinus. Eodem tempore B. Augustinus, eximix
loquaci rumore perlatus. llabuit etiam conjugem sanctitatis persona, qui a B. Gregorio Romaiix sedis
Agalmiani nomiiie, veiius'a prosapia el nieriiis pra:- apostolico ponlilice transmissus Angligenilarum pri-
cluem, liliani vidclicct Epliigenii, llibernensium regis mus antistes et splendiilissima summse veritatis lu-
clarissimi. Qui, Domino inspiranle, pari confoederati ceriia, sui cau;a negotii divina ut iiilclligatis provi-
spiritu, divinisque prrciincli legibns , mirac virtulis dentia submiuistrante ad pra;fatuin regem Coloma-
lulsere iiisigniis; et quos Domiiius sua perluslrave- gnum convenerat, et ipse tantx raritatis admiraba-
rai gralia, tali digiialus est consolari gloria. lur gaudium. Nani cuncti primatcs regis universaqiie
5. In utero malris columba ccclilus designalur. celsiiudo regalis cum civibus patriae in mirum ex-
Nocie quadani Dominica, dum in slratu suo regali li-
sultaiionis conversi sunt gaudium, et praesago verita-
biiu perornalo pariter composili repausarent, nec lis spiriiu niutuisque collocutionibas congralula-
vigilaiitcs, ncc integerriine obdormientes , visa esl bundi allrinsecus certa pronur.iiantes, hunc infantem
coluiiiba lactci coloris cffililus descendisse inx^tima- Deo dilectum lumen populurum atque summum lo-
bili claritale coclcstis gloriae fulgorans, el requicscerc rcgioiiis patronum praidixerunl forte futuruiii.
tiiis
super capiiale slraius eoriim, ct sereno vullii iiitueri C Q"*^'" P'"* ''''* ^' devoiissima rcgina cum veneraiidis
iii eos. Qu.T expandens alas suas obumbravit eos, et

pontilicibus Aiigustinc Anglorum episcopo et Menal"
niellilluo ore tres lactcolns slillavit guttulas inslar cliio archiprxsule de sacro fonte beatx regeneralio-
mundissinii laclis in beatis labiis Dro dileclse fe- nis susceperunt, indenles ei nomen Livinus ex no-
niina;, et ccclo rcfusa subvolavii anhera. Mox vapo- iniiie gcrmani gloriosx gcnitrii is sua: Agalmiae Ili-
rabilis splendor iiiniia odorifero: suaviialis fragrantia beriiensis Kcclcsix arcliiepiscopi, qui apud Hui/ibra-
loiuin illud regale perlustravit palatium, iisqiie niaiie nos pro nomine Cbrisli palinam marlyrii adeptus
reverberatis radiis protensus. liifans vero quem est. Qui mox ut de aqua levaverunt puerum , cum
beata niaier lunc forle gcsiahat in utero, jam vivi- omnibus qui aderant manifesla visione cernebant
lico Halii irradiatus, iiiobilibussubsistereca:pit mem- descendisse culumniferum splendorem radiis splen-
bris, ei ut certe ciedatis, superna; visiiationis condidi solis fulgidiorein , atquc capiii benedicii pueri
graiulabatur respectibus. imminere et dexleram auro clarissimo rutllantiorem

i. Visio a Menalchio explicatur. Livino nalo exinde emicare, etler ipsum infanltilum signare sancia:
sultunt omnes. Tunc magnaiiimus dux Tbeagnius et crucis signamine, et icclilus laliier souum intonasse :
veiier.!bilis inairona Agalinia hujusmodi aromaiis Dilecius a Deo et hominibds, cujus memoria in be-
[i(/ est visionis] raritate ailonili, jam aurora radiante D nediciione est. Hoc versiculo linito, divina visio ad
venire ad se tecerunl dominum Alenalchium, gerina- xthcrca remeavit palatia. Talibus miraculorum cce-
nuiii ipsius ducis, qui tunc archipoiililicaius jura lestiumquc mysterioruin cxcelleniiis jocundati rex ei
regebat, virum probabilem et sanciimonix rcgiiia, atque venerand:e personx divini ministerii ,
subliuii-
siimini videlicel pontilices Augustiiius alque Henal-
laie egregium , eique lanti negoiii res diligenter
expandunt. Qui Splrilus saiicti gralia insplratus res-
cliius, cura cxieris pari devotionis iiileBtiooe Domi-
poiidilallriiisecus : Hxc visio diviiiitus manifestata
num Christum iii excelsis cullaudaverunt.
6. Cwlesiibus studiis vacoi. Igilur eleclus Dei pucr

Hon suluin exsultationis nosiia: maieria est, verum-
eliaiu uiullarum nationum genlibus gaudium eril
infanlilem suam staiulam rationabilibus suis conlt-
nentiis excellens diaiim specie lenus imaglnex vir-

qnoiiiam ptier Deo donante nascetur vobis , jam in
tulis, quamvis tanlill: deficientibus corporis viribus
uleru inatris sanctincatus et spirilali lacle refeclus ,
,
Euiumus poiitift-x, et liiierna palri;e ac conslanlissi- lainen nialuris macbinabatur moribus a superni» se
jam reposci civibus, ipsis eoniubernalis optaiusque
uiiis propagator legis diviiix populis Dri est fuiurus
Venerandus namque cum indesinenter gestiens lieri amicus ; qui feliciiati pro-
in viani saluiis xterii.i:.
merendx anhelans lemporalibus futtirorun» ooo*
aderat dics quo clarissima geniirix et nomine digna
,
PiTHoi.. LXXXVII. 11
331 S. LIVLMJS EPISC. F.T .M.VHT. 352
iempl.ilione rcriunliab.ll, cl qiiia se fragilil;ile carnis A 8. .4 [lenitino presbijtero enidiliir. Talibiis igiliir
a l)cne ngimili sl;ilu dcjici (ormiilabal, spirilnaii siih- oninipotcns Deus, ca^tcrisque divinis prxconando
ministralionc couoboraius sluilioperleciioiiis asccn- riiiii insigniis magnalium buiic dilcclum famuluin
(lendo niagniiicc pollebal. suun» Litiniiiii muiido man;festari voluii, ci perspi-
7. Energumenrs duos liberul. Ecce jain memo- cabii raiione discrcialis su.^c dispositionis sic vene-
ramlu» adolesccns , bcaiissinius sciliccl Liviniis ,

rabiliier electorum suoriim quos ante niiindi ciiii li-
.-)llilcta Chrisli iicrspicabilis. Jiviw fervoris puilicilia lulionem iii sompiternani sibi pr.eordinavit gloriani,
(,'aleatii5, constaiitia fiJei loricalus, ei unJiiuc cce- quibus pr.-ccoiiibiii veriiatis sii;c lunien ostcnderei,
lesiis inilitix fasiigio conflagratus, cura jair. novem sacrosanciis conlubernaliuin aggregari rlcmciilius
aiinorum cxcederet a;l:iiein , perpetuis nieriloruni decrevii merilorum virlutibus. Sed egregix cliaiii
pr^coiiandiis virliiiibus, suiuiiii rejjis signifi r belli- indolis pucr divinis niiiiicribus foeleratus, spiriiii
cosus, fontra sa;vissiiniim hujtis inundi l>raiinum et huiiiililalis perlucidus, iuioinparab litcr contcmpli-
cju» letbireros xstus tniimplialiter bellalurus, talibus tione fulurx" vitso suspen«us, supenia pneeunte gra-
(^lorilicari mirilicis in nvmdo orsus est insigniis. tia et benigna ejus siibsequenle voluntaie, lolius
Sancio igilur die rcniecosles cum pra;faius dux perfeclionis desudando appelebal culmeii possidere.
Theagniiis cum vcuerando pucro optimatiiinquesuo- f{

Ecclesia^tic;c veio iiornia discipliiix vitam suani
rum circumfulluscoiijitatu ad inonasleriiiin ab eo contemplabiliicr nio;!ei'aiidam ordilum elegerataptiil
;tdilieatum ad honoreiu sanci;e Mari* V rginis Dei li. Benignum prcsbyterum Scoticx gei;erositatis,
Cenitricis , diviiiis relici iaudibus cupiens ac muiiiri alti sanguiiiis virum, sed altiori sanctaruiii virlu-
sacramenlis crederct,eiceiiicol;c loci illius attraxere luni clarilicaiione prolatuin, a quo deninue spirituali
duos lioinincs c;ilenis ferreis colligalos ,

quos niise- districtione cum devobc mentis leneiiliidine appe-
rabiliter deiiieuiaveiat serp'>ns aniiquus el liiimano lens coiiformari, el Davidicis Psalnioruni inelodiis,
consorliofrastrav<'rat; quoruin etiain uiius virum ct el sancioruin Evangeliorum mellilluis lectionibus
duas iniiliercs inl*Meinit, aller qu;ique uxorein ip- atque cicieris divinis cxercilationibus perfectissinie
sius et duos libos iii siia dcnientaiinne in morteni iiritrui, ul pnte superni rcspectus pransione refectus,
prostravil. Qui>s vencrabilis puer Livinus ccniens ait quasi in spaiioso paradisiaca; aniORnitalis canipo
genitori suacl coniitatui cjus : l)na ergo niecinn, pedeni jani transfigcns, per Kradns virtutum diatim
fharissinii, qii;v o.omnipotwitis Dci clcmenliam Ibigi- ellicacibSinie xlcrnilatis iransin t in gloriam. Cujiis
tate, qualinus nostiis oraiionibii» pro liiijus negoiii eiiam subtilis iiitelligenti.-c, niiriquc ingenii eflica-
qualitate glori» su;c respcotus aperiai. Et expansis ciam quis cxpandat? Spiritiis sancti gratia coope-
inanibus paritorquc subfcclis iii ccelum luminibus C "nie, niillis diviiiorum leclionibus studioruni, nul-
oravit dicens ; Dous Pater ;clcrnc, immorlale | ra'sl- lisque bonorum moriLus exeniplornm aliqua diflicul-
diuin tibi liddilcr &up[>lic;iiitiuii), exorabiiis miêra- las percipicndavum rerum suam iiiipeilivii capacita-
lor tuis adeslo famiill , ct pio pectore nostris annue teni. De talibus aHtein conimeniorat ille cgiegius
votis, et ellloreat tu;u bcncdiaionis graiia super hanc prxJicator cum dicil: Niilla aJ discenduni mora esl,
fabricani lui proprii pla&matis tain dira; imbccillitalis ubi Spii-iius sancius docior adcsi. Dum iii his Deo
gravedine obM]u;4lentem, ul clarilicetiir iioineii luiim dilecius adolescens Li.inus diligcntissime Goreret
in ea ; et tanlae lii.i! clcinenti;i! favor ruminetur in siudii.5, coniigit niagislrum siiiim Benignum dign;c
s:ecula. .t moK oninibus conclainaniibus Anien meinori.T. virumh:ic vilasolvi et siiperna proniereri,
vencrabilis puer, scilicel Liviims, fupcrna; pielatis cujus exiium di^cipiilus vigiliis ct oratioiiibus coni-
signifcr prooe-sil iuipavidiis , ac ifupooens inanus mendabat Doinino quotidie iiiira pielale devotus.
suas super capiia aniboniiiidixit : ]!i noinine Patris 9. Nulricem viix res iluit. Qua-dam niaterfaniilias
ct Filii ei Spiritus Mocli, cuiicta diabolici pbanlas-' Silvia noinine, nuiiix vciierabilis paeri Livini, ex
iiiatis ini ursio a vobis eradiceiur , ct miindeiuiiii iii assidua sua inliiiniiate per niuitos languescens dies
vas purisbimum sanetx lidei, et eificininini lognuni ad fataleiii jam propi;iverut boram. Qu;e pondeie
Spiritus sancli. Tunc cuiiclis intuentiitus fiiinus D niorlis aggravari cosfcrai, el jaiii qiiasi ignola facies
tctcrriaius atro cruore pcrinistus ex orc et naribus illius exhaiislis genis, niniiaque palliludine opprime-
coruin ebiillivit , interimquc furvarum nigcrrima ba!i<r, ac subrigidis Kiniiiiibus iinbeciiliter circuin-
ciingloineratio iniiscarum eUumavii, el siWdeiiii aJstantcs inliicbaUir, nullum taincn agiioscens quo-
coiilusoque snnitu acrem cvolando disparuiU Quos niam obnuliilatio extreini vions iinpedivit eam. Unde
niunJatus caelest.i inedicus 8igii;niiiiic sand^t: criicis inc!uct.''bili mo:;rcRtia iion solummodo civium fami-
niunivit ei iii sancta ronfessione coniirinavit. Qui li- liaris concio, alque conlectalis devota contubcrna-
dentiori animo perspiosciorcs enccli suis omnibus litas co;itrislabaniiir, veriim ct gloriosus pr.cfatus
icnunliavcrunt, bcaliiiue pucri I.itinl adliarcre ccc- diix cl ejus pal;ttinalis veiieranda sublimitas tanto
pcrunt veetigiis , ct rcbquuin vita; su;e tempus in dolori alTccluali cordis contrilione tenerr'm« com-
saiicta convcrsilionc scciini pcrJuxciunl ; qiioi um paiiebantiir. Qii;b jam cuni in riiiii;.iii moriis veigi
uiius vocabatur Helinias, aliiis Sympluonius, qiii in vi leielur cl prorsiis conclainaia desperaretur, inte-
liile sanctac Triiniaiis cxemplo pii magisiri cxperiun- rini acicrsilus adveiiil sanctiis Livinus puer prope-
tur apud nos Deo digni et evimii coidcasuius babcii riis, gloriosis virlutibus magnificandus, iiiter medios
et cobxredes togni Jeû Cbrisii. iiia;reiiiii:m raiiis siipcrii;i; illusiraii;Hiis luniine fie-
sss MfA. 5-i
tus ail i;ralintnm prnpor.dnl ililocl;!» nulrici'; j;iin ,\ l;ui(miliiis iili'ni glorinsiis rcx et opliniales ejus et
niori in('i|>ieiuis : el iil>i liiiiiruii iiiiellexerril sopiri ipsi cl am cunrti siili;iiilici inqiiielabant per singulos
sol:Uia, pia solliciliuline sniaêliil ailliihere coclc-tia. dies amlciim Dci. Yir qiioque Doniini Livinus aiii-
Sl»bnl auiem prope cxanimcs ariiis adolescens Deo mum a cu lesti non rellexil ffledere, sed plus cogi-
(lilerliis Liviniis, ca>lestis niedicinc arle peiiius, tans qua; siiiit Dei quam quac sunt niundi, veritu»
nculis ac manilms in coeluin suspensus, larrymis ta- est si eorum voluntali salislccisset, quod animi eju»
cieni perfiisus, et qiiod per creberrinios singullus iiilentio qiiavis occasione maligni iiisidiatoris lilil-
xgri doloris e(T;iri nequ v;t, pnccord alis ejus affe- lante possel commacuiari, suxijiie sobrietalis ;tatu
ciiis clarcsceniilMis merilis peruravit. Et jam (inis dejici.
cr.tl orationi : tune Cdriuis defuncLi; receplo spiritii 1-2. Angelo monenle, ad Augualinum pergit. Hls
convalesceiis resedit, nianusqne siirsum cxieinlil, et soilicitudiiiibus Kjie Uuctuanti adslitit angelus D«-
Oeo gratias egil ct dixil, quia cum per ignola ct mini, eique intulit L.^rc verba consolatoria, appel-
aspera viarum loca et caliginosa a nigris spiritibus lans eum proprio nomine et dicens : Ave, frater Ll-
pcrdiiccrer, et in atram foveam sulphure et igne vine; iie sis sollicitus, icmpus esl iit consolationem
cbullientiMn immcrgerer ; advenit saiictus Michael accipias. r.ecede hinf ct vade ad B. Augiistinuiii
arcliaiigehis cum pnt,-iarcliis Abrabam, Isaac et Ja- g episcopum, cujus doclrinis et piis informationibus,
cob, et s.inclo Petio aposlolo cnltfsli claritate ful- Domiiio «ooperante, mirilice sul limalicris. Hisdictis
gorans, niinaciqtie coiispeclu dixit illis teti is spiri- angelica visio renioia esi. Beaius auiem Liviiius
lihiis : Ne iiiferaiis molesliam aniinx isti; sinite eam, scicns erga se universa divinitus agi, permissione
qiioniam per merila dilecti siii Livini Christus jubet regis suscepta a palatin quantocius recessit, angelica
In corpiis siium reverli. Illi ronfi^si disparueruiil. satagens jussa adiinplcre. Inter qiioqiic iterag.iidum
Timc sanctus Michael arcbangelus et sancli Patririr- dum appropi:iret ad niare magniini per quod Iraiis-
cIi.t; et saiiclus Pclrus apostolus suscepcruiil aiii- navigare habebai, obviani venit ei juvenii perluci-
maiii iiieam 1 1 in corpus suiini reposuerunt. diis aspectu, habllis in incessu, dulciqiie aOamine
10. /ii sotitudinem seeedit cum tribns sociis. Flic sicBanctuin Dei exorsus cst compellare : Ne ciinctc-
et plura bis similia simplici pronuntians ore. alque ris, frater; ego siiin qiie;n Dcus omnipotens custn-
siisccpta benediciione beati Pairi-, post hic per dem vit,L-t>i;c deputavit, et nunquam aberit tibi cura
nuilta annorum tempora vixit incoluiiiis. Dum vero m-i, scd defensor et dux adero in omnibus viissive
lalibus iiisigniis coeleslis niiliti;e egregius liro ma- operibus tuis. Novi caiisam itineris tui, fes inemus
gnificaretur in populo, exp.irescens iie lavore elatus quo teiidis, quia prosperum iter Dcus dabit nobis,
hiiiiiano a culniine perfecliuiiis sum privarelur, ei C 13. Mnre, siccis pedihus, siilcat, angelo duce. Uxe
inagiiiricx claritaiis ejus speculo quicdam seducen- eo dccnte et pr.tccdenle, sancloqiie Livino cuiii
tiuiii foinenta laiidum commiiceri pertimesceret, tribus discipiilis suis subiequenie, pariler illud mare
continuo solitudinem pelcns cuin tribus diicipulis magnuin, siccis pedibus, traiisierunt superiia comi-
suis Kuillano, Helia et Kiliano, quos superius pnc- tante clenieiitia. Beaius vero Litious et ixpcnomi-
libavimos, per arbusta el frulecta laiiubai, heri is nati discipiili sui, scilicet Foillanus, llt-lias ei Kilia-
silvestriliusqLe pomis aquariimq le turbidarum par- nus, quaiidiu sup.er aquas iiKiris pedestri calle gra-
ca liiiaiione (ut mos ilii erat) coiitenius. diebaiitur, taiidiu visum cst iUis iiicedere per cam-
1 1 . Libris scribenJis vacat. Omiiia autem qurecun- puin viridissimis graminibus et rosarum, liliorumqua
qiie habuit, noribus albeseentera, et oninium speciosarum gene-
aul babere potuit, larga manu iiidigen-
libus dislribuit, Nani scriptor pcriiiis erat °, ot uuic ribus herliaruiu veriianioni. Cuiii auleni ad liius con-
operi sedulo invigjjabal, siudcns pnicipue ut adqui- venisse.il ct in tc;ra liilis gressibus coiisislerenl,
icrct unde egeules recrearel cujus
ducior eorum discessit ab cis, ct videniibus illij
: virtuiis lavor
velut aroiiiatuni suavissiiiius odor late funiigans
ciim uufno splendore diviiia; claritatis circumfusus
pr;ifati regis Coluoiagoi ascendit in coclum. Vir autein Dei humil: pavore
perlustravit palatjum et
Scuticarum regioue» celebri runiore at""'''us, pariter quoque spe supernaj consoUiiooi»
clarilicavit, et •*
.r,-..! ._
gralaiiter perfuderat
_./- ) . ... iiiim-jîiCPllin
aiiimaius iliKfiniilit.- ciiic nm^âli crr-^lioa i1fkhii>\a
cuin discipulis suis ca>les(i gratiae dehias
pectora oiniiium. Digiia vero
tanti prxconia viri pius rei admirabalur, atque hi$ Felerebai laudes.
qii.ne per eum gjoriose Uebanl congratulab.-Uur. Et 14. Ab Augustino informalui, sacerdolie honeralur.
facuiii esl ul cuui bonore euin sibi pncseiitari jube- His rite peractis citato cursu, seeundoque itinere ad
let et liuniiliter ei siipplicarel dicens : be;itissime saiictujn pervenit Augii^tinuin eîiscopuiD. Cujus
Pater, noviiiius le noriiia oinuium virluluu; Ilorere, auveola;ii bealiis episi opus per revelatiooem sancii
sicut boaoruiii luuruin perbibent ge»torum exempla. Spirilus evidenler agno^cens, dilecluiuque Dei lui-
Idcirco loto meniis aUectu rogarons le, ui nobiscum Distrura sua diviniius inidiigeulia erudiendum coin-
mauere digucris, uoslrisque regalibus opibus uii, et periens benigiie suscepii, luinEque char'latis devo-
iios saiuberriaiis luis iuouilis, e-angelicisijiie doclri- iioQe per qiiini|iie aniios et Ires menses nulrivit,
nii a le iiiereaiiiur perfru'. llujusiiiodi quoque Dagi- lltteris crudivii, et ad lastigiuiu suiuiDde perfectioiiis
• l.ege rariucn Liviiii ad Florbertura abbalein Gandavensero, et sancti Bavonis epitaphium, infra,
p:ig. 54.'> 54U.
P. I.IVIMJS F.PISC. ET MAUT. 35G
juxla angelicam promissioiuMn suis Doo iligiiis iiu>ii- A incoliiniil.illhiis Imjiis viiae siipern.i clemcnii;» yrx-
lis el exeniplis «'oiifoiniavit, ct ail lionorein sniK li staiite resiituclni. Inter has etiain prxconandas
s-acerdotii sacrosanclo online consccraluin snhliiiia- nierilnrnni snoruin valiilcs poslqiiaiii poiitilicali
f vH, ei.ine casnKiin |>urpnre:iiii auro geininisqne ciiiii- lionore suhliniaius e^t, D.nnini gratia cooperalrice
posile perornaiani, el slnlaiii (um orario " geititiiis hx'c insignia operalus cst niiraiuia.
prcliosis anroque (iilgiilo peile.xtam in ipso dic onli- 47. rarntijlicum sanat, Qnidani palerfamilias Sco-
niliouis su;c pro lie lere ;i'lern:e cli;i:it.iiis pius ina- ligena, .\hdi,is noiiiine, paralyticus pariter et leprosns,
i;i-,ler ililccln suo dibcipnlo Jevolo ainore coiilra- oinniqiie niciiihroriim snorum usn deslitutu', sic
didil.
praciimrtiins cxsistcns per novein annos inrirmahatiir,
45. In putr.am rcgrcssii!:, ^lciiiiUhio c;jj.s opo snb-
ul iiec lingnam sd loquendnm iiioYere, ncc manns
itituilur. Mira in ipsiics ortlinilione. Cum autein ha^c
ad os porrigcre, neque pedes conirahere ad se pos-
oninâ gratia alnii Spirilus cooperante digne coin-
set: sed totus in grabalo rigidus jacehat, ei nihil vi-
plerenlnr, sacerdos l> i Liviiins cuiii discipulis suis
tale in se nec niohile prxier oi ulos habcbat, (;«ii)ruin
bcnediciione pii ni:igistri snscepla, l)e:iti videlicet
nutibus sibi necessaria praisiari vix innuohît. Cum
Angnstiiii, siiperna coiiiitanle clemenlia in patriain
antem egregius pracsul Livinus hiijus rci gratia
suam rei.cdavil. In cjus qnoque advciitu principes B ovium suarnm eis xlcrna!
giorili.andus ovilia vit;.:
regni, civesipie paii i.c joiunditaie isiai;na suiit gavi

pabula adminislrando peragerei, casu iiineris sni
si. Iiilerini (on'igit Menalthiuin arcliipr.vfiilcia gcr-
domum illius languidi iniravit, et ad Introtum ejus
inaiinin glor osi ducis The;igiiii patris ;.accrdolis
mox inlirnius ille caput erexii, loqui meruil, el quia
t.liristi Liviiii de liuc miin.lo migra-se; Jc ccjiis traii-
vocilerabatur dicens
sanitatem sentiebai in se :
situ liictns eiai ominbns et meercntia indiiihili con-

bcne inilii, o bene mihi, quis ingreditur aut ipse
fundeliaiitur universi. Illo qiioqiie dclunclo pra'1'a-
Dominus Deiis nosler, aut angelus ejus visiial nos.
ti:s rcx Colomagnus el cjii-. pal.iliooiuiii cliorus cum Sanctus aiitein episcopus slahat admirans, ut forle
guhauliiis suis totiusque legionis iiliiis confliienlia
nescius quid suis pr.ccedentihns incritis ihi Dominus
p.iri cordis aflectu con 1 iniaverunl, saiictiini sacer-
(itri dsposuerit, dixiiqiie languido illi : Oiiid sic
dolem Liviiiuni in honorem liiijns ordinis dlgnihsime
clamiias, frater? Pax libi, snrge ct porrige milii
suîliinandum fore. Ilis rcx oiiinihiis devolior con-
modicum aqua; ut bibam, quia valde lassus sum.
snliens, ter quaierque virum beatuin in caihedra
Tunc ille saniis snrrexit, el jussa viri Dei devotiis
archiepiscopaius dchito honore, Doinino iuhenie,
implevit, et iiinul cum cpiscopo graiias Deo telus pro
collcavil. Eadem vero hora qiiaiido epi^copalcm
_ sanitate sua celebravit, et dcinceps vite siia- cnrri-
accepil benediciionein. ut consuetuilo e^t p;.stores C
^.^,^ i„coiumis pnclerivil. Hoc insigni et adn.iran.lo
sauctx- Dci Ecclesiae consecrari, cxterisque cpisco-
iniraculo gloriose per sanctuni Dei sacerdotem Livi-
pis prajsentibus et chro alque devoto populo, ad
num admirandum subseculiiin esl.
perpctraio majus
declaranda beaii antistiiis Livini niundo merita el
Hum quadam die pcr lilus
18. Tempeitatem sedal.
ad conlirmanda h cc divina my^teiia vox superne
maris (leambuh.ret, ecce quidam naut;e valida teiii-
itelata palam omnihus insonuit, ila dicens : Ecce pesiate pervasi cceperuni vehemeiiler periclitari, ei
saccrdos inagnus qiii in diehus suis placuit Deo et
ruin omnihus mercimoniis suis pessunidari. Quihus
Invenlus est justus. Meciluin auiem lixc divina ver-
videns vir Domini extrema jam imminere, consueto
ba linierat vnx sancta, cuin suhilo apparuit super f.e:us Spiritus sancti fervore, tulo calle supcr mare
caput venerandi ponlilicis Livini corona rutilo auro,
gradiens iisque ad eos festinus pervenit, Eignunique
alq.ie coruscantibus geminis composita ac veruanii- sanclu; Crucis pr.ctendit et ait : ll.(bele liduciam iii
bus llorihus inleiia, el interius aique exlerius et Doiiiiiio, fratres, quia non despicit in sc fidcliier
desuper purpureis rosarum colorihus lucide perfiisi,
conlideiites. His verhts quievit illa tempestas, el
et astantes fragrautia 6u.e suavitjtis replevit. Ilaic
niagna tranquillitas. Gubernaturem veru
facta est
ctiam prxfigurabal fore heatissimum illum aniisti- quem ex prora elapsuiii longe vi sua quanium est
tein dignuin Christi martyrem fnturum in roseo san- ^' missio arcus mare in se protraxit cerneiis venerabi-
gnine sui mariyrii lluidum, et diademale regni ccB- lis Pater niergi incipientem, super iluctus ad euni
leslis coronanduni, et in confcssione mariyrii beata ciiciirrit, et dexiera sua dexteram ejus apprehendens
iinmortalilate in sacula fruiluruin. euin extraxit, et secum ad arida pcrduxii, aliis pro-
40. Crcgem suuin soUicile curat. Gloriosus igilur spero navigio suhsequeiiiihub et Doniino Deooinni-
pnntifex Livinus jura regiminis, Domino concedente, potenti jocuiidis vocibus laudeiii concineniibns, qui
huinili devoiionc suscipiens, spiriiualiamore suc- per sai.ctum suum poiitilicem Liviiium salvaie eos
census gregemsibi coinmissum discreta pictate vigi- esl dignatus. Quis hujus viri praeconia lacct, nisi qui
lanter admonuit, docuit, correxit, atque perpetui' inulusesf/ Quis meritoruin ejus virtutes audire la-
viriditatis pahulo indcsinenttr refecil. Cflclestis nam- stidit, nisi qui Chri^tum negligit diligere ; Non eniiD
(|Ue medicus sicut aniinas suoruin discipulorum me- aliud fecisse eura novimus, nisi quod Chrisluni do-
(Ijcari invigilabat, ita ct xgra multoruin corpora cuisse lcgimus.
• Hic disiinguit aiictor inler slolain et orarium, quamquam utrumqnc apud scriptores ecclesiuslicos
prooii^cue usurpMri solel.
sr.i viTA. sns
1!>. yirtulum ipsiui epilogiis. Corôiis [orma. Eral A virlulibus iii spcculum tolius sanctilatis eicellcrel.
<|uoi]iie virtutis ainalor, liumililalis llos, luceraa jii- ita coeleslevisus est culmen proniercri, qualiiius
slilix, castitalis geiiuiia, sobrietatis nonna, in cun- noii solum Scotica gens, veruin qiioque Britanni el
ctis vero sludiis suis insuilabal, quo virlulum univer- lliberiiienses populi et circiimquaque ri gionuni lini -
sarun) cxemplum lieret et dux. In iiralioni!)us Ire- limi cum suis principibiis admirarenliir ejus latidis
ijuens erat, viyiliis, jejuniisqiie inlenlus, inopes in praeconia, et undique mira frequentia conllucbant ad
eorum necessilatibns inagnifice relevabat; hospitum eum, ut audirenl verba vita; ex ore ejus. Quos om-
el pra;serliin peregrinaniium, monachorumque iii iies ut pius paler spirituali cibavit refeelione, sua-
susceplione piissinius invigilabat, propriisque mani- que conlirmavit benedictioiie, et omnes iiifirmi 1
)<us pedes eurum abluebat, aquam maiiibus devotis- debilitali membris, variisque impediti languorilnis
siimis tribuebat, cibuin piptuin(|ue lari,'issimus adini- qiii ad eum conveneruiu, ejus beneficentiis refrige-
ni-trabat, ac vebiimonta egeiilibus dilissime largi- rali et oplatis vegelali viribus in sua redieciinl laNi.
lus cst. Ip-e cli»m sub vesliineniis pontificalibus Pro his autem animus ejus in elationis jactanliain
piirpuraiis auro genimisqne decoratis semper indu- non est subreclus, sed ulira qiiam admiraii potesi,
tu5cilicio, pane siibcincricio ciiieribusque coinmixto ver;i' hiimilitaliscautela in inansueludinis, patientia^
alqiie parcissiinn, aqiii- giisUi per dics singulns B caslitatis, tcin|icranii;P, juslili.r, d lectioiiis l)ei el
viclitabal : jugi qiioque nieditalione monisleria sive piOMini pignorc Kterna; charilatis rundamento eral
sancUi loea oraiioiiibus, psalinodiis, missarunique fundalus. Favnrabiles itaque rumigori loquacilates
cclebrationibus vigilanlissinius frequcnlabat. Quanli vulgi tanqiiam os abliorruit fiammivonii dracuiii'-.
vero inlirmi et debilcs ex uiiibra corporis rjiis tt 21. Vicurio suffêclo discedil ChriUum uiili prwdifu-
laciu veslimcntoriiin illius sive laniuiii audieiies lurus. In his autcm semper solliciliis fnil quae Dei
vucein pinc ejus adinonilionis sani elfec.i fucrintqiils sunt, i!On quce sunl niundi, sciens qiioiiiam inirJHta.
explicet?planc naroque beatorum apostoUnuin sub- vii (loininus graiiam suam ciim eo, et sanct* sua;
parem credamus, qiiia purilate nientis et sobriotate miditaliunis gravitale secuin respiravil, culpainque
mundi corpnris .Tequali politus esl diguitat?. Fiiit in se reprehendcns si lalentum sibi creditum in unius
etiani paiipcrihus bumilis, subjeclis inilis, polen- regioiiis loco eommnrando lucrareiur, cuni si'ir« I
libus afTabilis, qualinus suorum inediocritate ino- multas gentes crcilate sui crroris irretiri, quas opor-
ruin, sive jocuiiditaiesermonum in viaiii onines alli- leret Dominicae clarilatis fnlgore irradiari; visuni est
ceret ccE'estium gaudiorum. Cognovit autem pr.tla- ei Clirisli lurernam sancti Spiritus lainpade in se
tos liis miiiidlalibus poieniiis tumciitia eorum colla accensam dignius esse super candelabrum poni, ut.
nullatenus ad Chrisiiana; religionis perfeclioneni '-' profusius ad salutem plurimorum clarescerel et ad
valuisse reflccli, nisi per mansuetissi i as verae pie- liicidissimas cceleslis vitae mansiones pcrduceret..
tatis admonitiones. Aposiolica inibutus doctrina, Ciim talibus itaque curis fluctuarct, Domino provi-
omuibus omiiia faclus ut omncs lucriaceret, allio- dente, cnidam sanctx memori^B archidiacono Silvano
res se lionore praeveniebat, subjecios sibi paterno nomine inculc:ibat jura regiminis, ne oves Christi
ainore confovebat, ut fainiliaiitate su:e conversaiio- sine rectore essent, quandiu ipse pastor proalendis
iiis promptius verbo vita' oninium coida infunderet. ovibiis per exteras naiionum diversarura regiones
Erat autem vir Dei vuliu, aclu, habitu, omnique prxdicando iiivigilaret.
corporali inodo pari conveiiieniia coaptabilis, pro- 22. In monasierio Gandavo excipitur. Ciim vero
diictis scilicet nieinbris et subtilibus, medriorri quo- plurima perluîrasset loca divini gerroinis semiita
tiue proceritate eminens, capite grandi, capillis Oa- spargendo, dxmonia ab obsessis corporihuspellendo,
vis el planis, commixlis caiiis et valde raris in et mulionim :rgroianiium corpofa sanando, conve-
froiile, aures latas liabens et exteiisas, ociiloj pervi- nil cum discipulis suis ad qiioddara ca'nobium avita
giles ct Ia;los, hirta supercilia el cana et circa fron- vocabulo CanJavum " nominatum ,
quod B. Aman-
tciii et tempora ; candidissimam culeni gcrens, jv dus ponlifex exstirpaiis genlilium fanis fecil fundari.
genas ut pole cx crebro jejunio tenues, sed ad quod et ipse dedicavit ad honorem >ancti Petri apo-
nuijuin rubeas mira;que jocundas; barbani canain, stoli et oinnium apostolorum, congregalis ibiilera
digilos uucliles el graciles, nullaniqiie prorûs su- cultoribus, quibus pr.-eposiiit alibatem nomine Flore-
perfluitaleni iii ineinbris gerebat. Quanto vero piil- bertuin sanclx religionis rectorem, dignis moribus
clirius corporali persoiia exlerius resplendebai, lanlo compositum, et tolius honestatis exemplis refertiim :
fulgidius habitaiore Spiritu sancto iiiierius coru- a qun eiiam et a caeteris frairibus monaslica; chari-
Ecabat. talis officio benigne susceptus est, Ibi quoque inve-

20. Omnes ad %e concurrenles docet curalque. Fla- nit magiiilica; sanctilalis virum et egregiuni Christi
tionem avcrsatur. Cunique succrescenlibiis meritoruin Gonfessorcro Davonem recenliva *•

murte in Duininu
" De ccenobio Ganda seu Gamlavo lege Arta sancli In Ssoderi Chronico navniiiann
illustrasse videtur.
Baviinis anno U.^5. Jacobus Itlalbrancu^ iii lib. iii de sancius Livinns cum tribus discipulis, xvii Kalcnd.
iloriuii, cap. 18, scriliit, teruo a T:irveina lapide Augusli, Gaiidam visilasse, ideinqiie prid. Id. No-
ceriii paguin ail iina culliuni prolensuni, saiicti Livini veiiib. decollalus fuisse legitur.
ntiiiiiiic ac niiiaculis iniiunieris insigniluiii, queiii

">
In epitnme Vilae S. Livini apud Surium id post,
tantlus anttquam Gandam conccdcrei, pix ciiiia sua triennium a uior.te sancli Ba\oiiis coniigisse dicitur,.
S39 S. LIVIMIS EriSC. ET MART. 5i0
pausaulem el iii nion;islerio suncli Peiri s:itictoruiii- A 'or, et recude ali liac creatura Dei, e( aniodo ei nec
(]ue apostoluruiii a li. poniiiice Aniaiulo el albate nlli noceas hniitini. Noc mora ille inaligrius erruris
Floreberlo el devolis IVatriljus condigiio lionore liu- spir<iu< abscessit, ei videnlibus cuiiclis qui adcrairl
iiritum atque gloriueis iiiiraculis coruscaiiieiii. Iii quasi lunius tcterriino coiiiuiistus sani;uinc ex cor-
cojeiu !|uu(juu loco pei' dics irigiiiia coiiiiiioiaius est, poie boiiiiiiis cgrossiis est. Uiide inuliiim failgatus
ct ad sepulcrum saiicti Bavoiiis suas preces niiss.i- homo jareliat.diu quasi murtuus : et posl spatium
niiiique cclebraiiones Domiiio Ueo pervigil iiiiiiio- unius liorrc surrexil et cum beato viro Deo gratias
lalial. egit, ac sanus iu sua reUiii, et indefcssa voce connie-

balur vulgo .sancti Patris vi:luiem, cujus mcritis
43. In Braelieidislum tendit idolis addiclam. Ilis
merebaltir Itberalionem.
ii.imqiie diebus adimpletis, fratres cocnobii et devo-
tiiin Tulgu^ pagi poniillcali jurc beiiedixii et in via 2i. I'iw matronK fiiio lumen res'iliiit. Audicntcs
voritalis conrinnavil. Et accipiens ali ofticio mona- igilur iiiclyii archiprxsulis famani suiiiinx dignilatis
slerii siimptusqui in itinere necessaril suiii, pro'ecius matroiix', dune scilicet sorores, quarum una Dernn et
est et in terram properavil, Deo disponenle, Dracheii- allera Chrnphaildis vocabatur, eum in suum devote
tisiam •. Quo ingredieiiie venerando ponlifice s.iluli susrcpcriint hospitium, qiiaiiiius suis saoraiissimis
lcris gressibus admirabatur amoenissimam terram B fiuerentur colloquiis, ei ejus visilatioiie pcr Dei gra-
fpaliosam et niniis deleciabilem, et benignilase Dei liam q lam in eo fulgere conspiciebanl consolarenlur.
exuberaniem, lactc et melle et diversaruin friiguni, llabeb.li autem doniiia Cliraphaildis niium noiiiine
niborumque fertilitate, omniiimque affalim honorum Ingelberium, qui ex turbaiione vesicarum per irede-
ahundantia aflluentem, incolas quoque personali for- cim annos et nienses quinque oculos amiseral, ct lu-
veslimeiitorum com- meii coeli vidcre noii poiorat. Sed sanclo Dei Liviiio
iiia corporum ro cantes, culiu
pnsios, loquela ei morum graviiate honestos egre- signum crucis super aculu» ejiis taciente, cuoperante
omni exerciia- divikia gialia, iliuminatus est. Interea hujiis facli
gius viros, ac prailiaiores idoneos el
crescenle opi .ione, iuiiumerabilis turba illusiriuiu
lione «ludiorum suorum huic sa'caio digniler confir-
virorum fciuinaruinque coiiveiiiebat ad sacerdoleni
luDlos.Sed quia juxta psalmidicam {Piul. x%\\)
vucem sicul equus el iiiulus qiiihus ncn est iutelleclus Dei Livinum, afTereiiles secum quos inriruios liabe-
freno Saianje consiricii sunl, legem Dei

banl, e( animarum corporumque caelesteiu medici-
in chamo et
prxvaricabanlur, adulteriis, rapinis, furlis, pefjuriis,

nam e( salulcm adopti sunt.
horaicidiis foeJati. pe.lifera rabie ul feroces cams 26. Iiicotis prolervis Cltrittum prwdicai. Sed miser-
invicem se inordenles, sna quoque allernalim dolo rimuni esl fari, quia psne cuntti cives circumquaque
traudantes, mulua se ccde prosternentes. Cernens

'
adjaceniium pruvinciarum bellu no more iiidoinahi-
itaque evangeticus vif illos de die in diem in actibus les corde eraui exasperanies, Deo rebelles, virtutes
8ui$ pejores lleri, Vigiliis, lacrymis, oralionibus pro quas per servos Dei mundo lieri cernubani vaiias
eis laborabal, ne tam vcnerahlles personas insaliabilis esse dicebaiil, arrogaiiurqiie legem Dei asperiinb.in-
tartarus voraci fauce ahsorberet, el in perditioiiem tur, saccrdoies ejus interliciebanl, et qui cos in viam
secum iraherct, non cessans quotidie perluslrare salutis iniroducere laborabant, aut illos cxieriiiiii.i-
oppida, vicos etcastella, stillando verba v\ix in au- baiit, aui intolerabiliier debaccliaiido airoti morie
ribus eoriiiii et diviiia gralia cooperaiiie quainplu-

: opprin.ebaiit. Igitur allilcla Chrisli coiislantissimus
rirai ejus erudilione laqueos maligni pervasoris cva- divinii legibus piiccinctus, hos aggressusdisputalioni
seruni, et viiam a.'leriiam acqtiisierunl. cvaiigelic;c pr;cJicalor iiiîslebal : a-iiiuUlor nostri
Salvaloris cneclns iiullius personam accipiens, seJ

21. Dwmonem conquereniem ab energiimeno ejicit.
jiixta qiialitalem operum sollerli indagatione eos ar-
Et facium es( duui circiiire( diversa rcgionis illius
g«iens , el ut fidelis operBtvir fructum divini seniinig
loca, corrigciido, horiaiido ad via:ii viuc, populos ab
triti.ea tnesse in horreum Domini cuiigregare sata-
errore gentililatis revucaiulo, ui inlrarci lundum qui
n, „t;i ol l.,>n,n n oens. Cieileiiles vero ut iii bonis aclibiis peisevera
vctori vocabulo//o 7cm ° ilicitur, ul)i (.ccurrit ei nomo
L ij ,,
, h i'„ •.., ,,i,; u o "^
rent admoiiiiit, incrcdulos auiefli et perversos corde

agitaius a dxuione clamans et diccns : serve Dci
Spirilu s 'ncto ruboralus alleiilius increpavit.
Livine, qiiid nobis et libi? Ecce enim regnum meum
iiivssisli, el militia inea nie privasti. Quid ullra me 27. Fiis:ilius tirtus lingitn multalur. Torlores jniniti.
porsequeris? Sciasetenim quia si me binc expuleris, liciiique cum divinus duelor piis eruditionibos quoti-
faciam le in illo loco muUis affici injuriis. Saiicius die insislcrel, sempilerna gaudia pronunlians beatis,
autem verilaiis minisler in Spiriui saiicto fretus pro- Klcrna quoque supplicia miseris ; lidelcs quique ala-
tciiditmamim suain, et signum sanciae crucis ei opcri corde salularia ejus monita capaciter suscepe-
poneiis ail : Obmulesce, omiiium boiiorum persecu- runi, increduli auiem contuuiaciler reuilecles dixe-
• Serarius legil /Jriifrdiiliuni, quic proviuria Ger- sis Gandavo milliari. Lege Epistolam sancii
tertio a
numia: inferions mariliitia, cujus liruxella cnpiit esl, Liviiiiad Florbertum supra ad Vilam sancli Eiavonig
Miichlinia melropulis. saiicUini Livinuin apoaldlum aniiob5.>. Hic pagiis uti elGandavutn olim Bracbaiitn,
»uum xgno&cii. lii .Miraciiloniiii 'ancli Bavoins lib. i, niinc utruioque Fl:indri.'c aUril)u:l4ir. Lege Heii<irhe-
jiuiii. S, leges lerrom bracbaiUiiioTuin. nu Comment. in Viuim sancli Amaudi, num. 2ti e(
^ Hodie Uautliiiit, ({ui pagus est lerntorii AJobtsn- seqq., aJ dicm urebr.
341 M T-\- 3.5
runl : IIuiic cvangeiicum dispulatorem fallaccm et A Dei ,
si forte vel ibi coiiscquerclur promissioncm
sciluclorem cssc, iion pro saluie aiiiiiiaruin invlgi- Cbristi.
lasse, seJ amore lerreni lucri regiones naiionum 50. A (urciile mulliludine appelitur. Pio iniinicis (k
circuisse, el eum ilignius esse coiilumeliis aflici, aul culloiibiis 6uis oinl. Compcrientes boc diio Iratrcs
ctsiliari, aul crudelitcr necari qiiain ejiis oblempe- Walbirlus ct Mcinzo ininistri diaboli, qiiia amicii>
rari docirinis. In lioc malignitatis errore pertinaciler Dei dilcctns discederet, arbilrati sunt cuni liigain
perseverantes, alii sancturn Dei niarlyrem cum pliim- iiiirc; et c mglobalis coniiiiililaneis siiis (eiiiale illis
batis cxslibus plagaverunt, alii rusiibus, multisque similibus felliiio rorde cni'. liialiant h.TC feralia verba
injuriis debacchantes macpraverunt. Inier b:cc unus iliccntes : B asplieiiiaior ilb- lcgem noslram prolana-
eorum W»lbertus dictus, diaboli insiinctu xstuans, vit et pnpulum seditsit; sciriis iiiinc malcliciis suis
rcrreaiii forcipem niisil in os sancli et absciJit lin- imii posse apiid nos ampliiis prolicere, clam nobis
guam ejiis, et projecil in conspeciu populi, ct ail : disposuil jain impunitus absced rc. Sed non ila cmi-
Kcce lingua seJucloris istiiis ijua» f.ilsa 1o<]u(mii1o gen- grabil injuriatiis : se.iiiainur euin fesliiiamius ut op-
tcm iiostrain aveiiil : niliil alluil nicntur, nisi ut probrium noslrum vindirare valeaiuus. Coiiiplices
caiiibus ad dcvoraiiJuiii projici itnr. Cum autein aut-^m eoruin Deo o libiles, lilii tenclirarum, patris
prie>unicrct talia perversus faccre, flaiDiiia cx ira B eoriiiii Saianjc angclis agitati, criidelius saevientes.
Dei egrediebatiir, qux ipsum lacinoidsiim et cmn iiiaji'ra convicia in sanclum Dei inart\rcm iiiju,tc
00 sedecim viros coiinagra>it qui lioc scclus consi- lociiti sunl : qui pari conspiraiiiiMe aj enundendum
liabantiir, ut ncc < iiieres eiruiii rcperirentur. sanguinem iniiocenteni CDnciirreruiil , de quibus pa-
28. Litino diviiiitus lingua reililititur. Conslanlis- lenter scriplum est Sepulcrum latiui en gutiur eo-
:
simus aulem prxro Cliristi nun est derelictus a Deo, rum, ctc. (Ptai. xiii). Stabat quoque invictissimus
seJ restitula lingiia ampliori liducia popiilo illi di- Chrisii inariyr Livinus in oralionibus, oculis ac nia-
vina jiira insiiiuabai. Ncc isla aiiaclus plaga mali- uibus in cjluin aifixis, el subito in agone positn
gnantiiim C(£lus quicvit tumultuare conlra sancium Spirilus sanctus in specie c<iJuinba; nivex apparuil,
inarlyrem Cbristi, scd coiiclamabaut dicentes cuin ei siiavissimo ore suo stillans gultulas Ires roscas
nialelicum esse el incantalor^'m el qux divinitiis sanguinis super caput ejus dixii : Ne paveas, cliaris-
cir<:a illum lieri videnmt lalsa et inaiiia fore [essc] sime, aperla est libi jaiiua viue, hora esl ut inlres
diterunt. Cum b:cc liereiit, quiJani ex eis Gerardus in gaudium Doiiiini tui. Ilis dictis, ter circumvolavit
noinine, crudclior cieteris, protcndit bracbium suum euin ct lapsa esi iii cueluni. Sanctus auteni pontifex
ul pugiio sanclum Cbritti martyrein prolervitcr per- in oraiioiiibus vigilantius instabat ; ct ccce unus ex
cuieret : sed juslo Dci judicio iiiipediius per dies C discipulis suis noiiiiiie FoiHaous, veniens ad euni,
ires, iia extciiso bracliio ligiJiis ct contusus pcrman- dixil : Pater, audio i-trcpitum ainionini, cniicursuni-
sit. Ad se autem reversu«, ad pedes saiioii niartyris quc pcditum appropiare. Necdum liuicrat dicla, et
projtratus cst et sospitati reddiius cst. Beatus igitiir cccc filius iiiiquitaiis NValbertus ct Iralcr eju» .Meinzo
poillilcx Liviiius pro divinis viitutibus quibus qiioli- rabidis inii caiics cum suis satollitibus su; crvenie-
die gloriosus facius esl, indefessas Deo laiides dccan- bant, el ininantibus oculis iii sanclum Dei mar-
labal, ct loto aireclu gtuduil, qu9d ipsi b^siia ruin lyrem frcmebaiit. Scd foriissimus athlouChrisli pro-
palma lieret martyr i, pro cujus aniore morlem paii greisus c mslaiiter di\it illis : Quid venitis, fralres?
decreverat. Si pceiiilel vos luKîisqii.; crrasse vcniam qux- el
29. De wariyiio inslante fit crlior. Fideltliui tale riti», prop.iius esi Deus aperire januam iiiiseri-
diiil. Cum autem bora remunerationis sulc nppropia- cordkc sua; pie pulsanlibus, sicul idem ait : rclile
rei, Dominica noiie quando morc in orationi-
soliio el dabitur iiobis , qua:iilc ct iinenietis puUate ct
,
bus vigilarei, apparnil ei Dominus Josus Cbrisiug aperieinr vobit {l.iic. XI, 9). Videns auteiii U. Livi-
cum discipulis siiis, niagna lui c iirciiiiifu>us, dixit- nus Cliristi martyr ca;Ieslia nioiiita cccala iiienlc
que illi : Ga'jdc, dilccte iiii, conslaiiier operare, lio- illos non posse perciperc, ait : Fratres, cognovi quia
die circa lioraiii sexiam retipiam tc iii regimm meum, " qu.-critis nie int.rlicere, scd securus d6 Dei miseri-
cl gaiidcbis incciim cuni fralribus luis in aiternuin. cordia qui Nolilc
suiii, ait ; limere eot qui rorpui
Ilac visionc robuiatus miles ei ainicus Dei, sciîisque nccidunl, animniii eiilcm non p»stunt occidere, sed
dicm sux reniuaeraiioiiis iniinincre sibi , maoe. polius cum tinicle qui po'est et animam e: corpui per-
illucesceiite plebem lidclium qiii per ejiis doclrinam dere in yelieinium (Maitli. x). Ei lunc quidem lempo-
Cbrislo credideruiit convocavit : quos iit in via veri- ralem mor:em irrogabiiis mihi, scd nasci coulesli
Utis persisiereiil admonuit et ca qu.c ad regnuin Dei lumiiii incipiani, ut cuni Cliristo xtcrnum vivani.
iu
perlinent dociiit. Et linilo sermoiie beneJixit eos, Et niudo paululiim, qiixso, sustinete donccorem. El,
flectensque geima coram eis gialias inipendit pro dato spalio orandi, expansis in cueluin inanibus su-
ofliciu buinanitatis quo eiim devotissimc siisceperant. blinic a t- rra in aerc libratus siiperna claritate per-
Dans autem oscula per singulos lacry.natus est , et fusus oravit dicens : Deus qui me in utcro inatris
omnes adslantcs ad pias llexit lacryinas ; ct salutatis ine;e sanctilicasti, et splendure lux gratiaj ortum
omnibus pie in Christo invitis eis .ibscessit, ct coepii nieum perlusirasti, ct super niarc milii dux fuisii,
velle iter sunm dirigere cini Jiscipiilis siiis in viciim cxaudi mc, Domine, faniulum luiini, ul lii qui iiijiMe
qui I:)sca vocatur, ut illis civibus adD'jiiti:u'ct reg<ii:Di persciiuuiiiur nie pre luo nomine, pon dclcaiitur do
3i3 S. LIVLNUS EriSC. ET MAKT. 314
libro Tite, sed cum sanguiiic meo satiaii fiscriiii, ci A «lixil : In maiius luas commendo spiriliim meniii
iiispiraii gralia iiiiseraiionum luarum poeniliiciiiil, redemisii nie, Domine, D.'us veritalis. Interea su-
recipias eos in iiuinero eleclorura lucruin. 1'raesl.i, pi-adicti fratres Walberius videlicel el .Meinro irrue-
Doniiiie, ul in loco qno praiseiiiia reliquiarum mea- ruiit iii cuni, et mullis plagis irrogatis ad uliimuin
runi ruerit, vel memoria nomiuis mei, sil semper insu* saluiis doctorem decapitavcruiii, el videntibus
columiias et abuiidanii.') pacis, et omnium l>onorum cunclis aiiima ejus ab angelis suscepia nieruil scan-
plenitudo flore cai ; vi qui iii mari, vel in aqui«, derc secrL'ia coeli cum m.tgna clarilaie cocleslis glo-
sive.in lerra, sive in carcere aui inlimiiiale, sive in rix. r.issus cst autem be.iiissimus ponlifex el
aliqua pre^sura angustianiur, ei nominis mei recor- Chrisli niartyr Livinus pridie IJus ISovembris, ni-
«lati fueriiit, exau>ii eos, Domiiie, ui cognoscaui vcre gnante Domino iioslro Jesu Chrislo, qiii vult omncs
*iuia Bdclis es in eloctis luis el santtus iii omnibiis hnmincs salvos iieri et ad agniiionem veritaiis veiii-
operi')u» iwis; el si in [lecr.iiis inciderini, et pcr nie re, qui cum Deo Palre et Spiriiu sancto vivil el re-
le invocaverint, lus clementia absoluli laudcnl no- gnat per omnia s*cula s.tculorum.
men luum in s.ifula ; et maxiine, Domiiie, qui hunc 52. ClirapJiui dis cum lilio simililer perimitur. Co-
iliem assiimpt onis mea; cum devota relinuerint me- gnoscentcs aulem hoc facium illustres viri el femi-
B3i>ria, hsbeant tntnm aniium jugi prsesentia graliie ^ n^ qui per ejus dccirinam Hluminali tuerant, vene-
luss Reciirum, n;c eis doniineiur inlinnitas, nec mo- ruiu gemriites ct plorantes ad beaiun! corpus. Inler
leîaram inquieias; scd sieeis SranqLillitas, ûeis tt qui/i e;-^! i';a;ii:cta matron? Cbra; tnlidis qiiae vcne-
sanikttis et sobrietaiig, qux eos Isitos perducat ad tabileui virum Dei in hospilium habcbat, et siiis
regnom glorise luiE, pr.csta qui vivis et regnas una eum 0|iibus devoiissirae confovebai, sccuin fereus in
cum Fitio tuo Doinino Jesu Cbrislo et cam Spiritu nianibus pueruium quera ipse sancius niarlyr nuper-
lancto, per omnia sxcula sxculorum. Responderunt rime de sacrc fonle levavit, iinpnneus ei nuinen
discipuli cjus cum astantibu ' fi leribiis, Ainen. Ecce Brictiu-~, adbuc iii albis : q.ua: ante on nes alios eru-
viix divlnitus emissa : Mi dilecte, inquil, super bis pii in lacrymabilem vocem dicens : Beaium viruin
omiiibut quoe benigne cxorasti, scias te procul dubio illuminaioreni pairiLC innoccntem essc et injuste tam
exauilituni. crudeiem mortcm sustinere. Tunc salelles Sataiiji
31. Cafiiie percuiiiur. l'oslha;c constantissimus VValbcrtus, a diabolo inllammatus, insilicns in eain,
ir.arlyr Cliristi ei triuropbat' r magniiicus Livinus di- bipennula sua capul ejus per medium secuit ; quj;
vinoauxilio roboratusdesceodit ad eos, et dixit illis : statim expiravit. Infantuluin autem per Ires partes
Fraires mei charissimi, asto bostia regis aterni vo secuit, quas jiixia corpus beati marlyris projecit.
cantis ine, pra-stolor gloriam quam mihi pr.vparavit '-'
Certissimum enim creJitur eos habere gloriam mar
in ccelis : adsunt et angeli ejus prcestolantes nie. lyrii in sorle venerandi pontificis el inartyris Livini.
Kstote fortes , et si quid defuerit viribus, suppleat Discipuli v^ro lulerunt corpus pii magistri et par-
veslra criidelitas io passione mea. Isii comites mei tes de corpusculo infaululi, et posuerunt pariler in
ovesChristisunt; peto illis pacem, nemincmunquam monumeDlo dovo sibi angclicis nianibus divinitus
Lesorunt, innocentes enim suiit. Et osculalus est ous pneparato. Beataiu quoquc Cbraphaildem martyrein
(1 dixit : Deus omnipoicns custodial vos, charissi- Chrisli scorsum sepelierunt prope sepulcrum beali
nii, in vitam seiernam. £t suspiciens in coelum martyris Livini.
" Varias legimus apud Surlum sancli Livini trans- tem anno blxsxhi, alia Iranslatione facta, rursiis posl
lationes, qnas compendio sic accipe. Primam aiino annos prope "i , lempore Beltonis abbatis sacrae Li-
ncccxLii cclebravii Theodorus Cameracensis episco- vini reliquiae a Waliero Tornacensi episcopo novo
iHi«, duiii sancloruin Livini et Brictii corpora in villa loculo iinposiia; sunt. Deiiique anno bdlxvi (ut
ilulleni teu HaDtlieni sc|iulta liiimo e.îlulit, et loco scribit Sandeius in Candavo suo),Calvinistls Gaiida-
telebriori collocavil. Secuiidain Eremboldus moua- vum cum aliis per-
depopulaiiiibiis, ea;dem reliquia;
6ierii sancti llavonis abbas, qiii anno circa »ix iiite- niultis illataesunt iii caslrum novum a Carolo V
grum lancti Livini corpiis secnrilaiisergo e subjecla imperatore exstructum indeqiie postea anno molxtii
;
gibi llaulheinensi ecclesia in suura cccnobium trans- ^

f^
in coilcgiala sancii Bavonis ecclesia, qiia; modo ca-
tulit. Quo in loco pir Kadbodum Moviomagensiuin Ihedralis est, houorilice deposiiae sunl
roroacensiumque episcopum el Witbmannum abba-
345 EPISTOLA. U6
S. Livmi EPISCOPI ET MARTYRIS

EPISTOLA,
AD FLORBEUTUM GANDiE ABBATEM.
De S. Bavoith Epitapltio. A Et pius ille Pater cum donis mollia verba

(AcU SaDctoruin crd. S. Ijeiied.) Mittit, et ad sludiiiin sollicitat precibus.
Au leo mira loqiil, soleni siiie lunilne vuli. Ac tiiulo niagnuni jubet insigiiire Bavunem ,
Eitl sine luce dies, sic siiie pace i|nies. Atque leves elegos esse decus luniiilo.
Uiis postqiiam populos coiispexi luce sercna Nec repiilat , liss» cuni stridet fislula ligno
,
Sol milii non luxit, nox luil una niilii. Quod soleat raucum reddere quassa sonum.
iiiipia li.-irliarico gens cx»git.ita lumultu Exiguirivi pauper quam vena niinisirat
Uic Bracbanta'rurit, ini^qiie cruenta pelil. Lasso vix lenues unda ininistral opem [ForU,
tjiiid tibi peccavi, qni p:icis uuiitia porto? opesj.
Pax est quod porto : ciir iiiihi bella niovesT Sic ego qui quondamstudio florente videbar
Scd qua lu spiras feritas, sors Ixta triumplii, Esse poeia, inodo curro pedester equo :
Atque dabit paliiiam gloria inartyrii. Ei qui Casialio diccbar fonte madentem
Cui crcdain novi, nec ipje frusirabor inani, Dictoio versu posse movere lyram
;
Qui spondel Deus est, qnis dubitare pote&t? Carinine nunc lacero diciant mihi verba Cainrnx,
At amen est aliquid inaesUK solatia menli Menque dolens Ixlis apta nec esl modulis.
Quod dal, nec peiiiius me premil atra dies. B Nou suiii qui fuerani fe»tivo carniine Ixius.
Gaiida paral gremium, quo me fovei ubere luito Qu:iliier esse qiieam, tela cruenta videns?
Invital, niulcct, nutrit, amat, rerovct. Kec quid agam novi nieniis timor : iste procaci»
Ilic est Florberlus quem virius flore perornat, Quem, rogo, non Ixdat, par dare nolle pari?
Ollicio certare paii si neiDpe recuso
Cui probitas floret, flos probitaie viget.
Forma gregis, dccus Ecclesia", concordia fralruin, I'ecco, quod magnis reddere parva moror.
Ipse suis medicus et niedicina sibi.
Magna tnibi prxslat supplex qui parvula poscil
me peregrinuiu El laiiicn inveuiur lardus

ad uflicium.
Qiiid referam pietaiis opus, qiio
Accingar sludio quamvis non viribus xquls
Obsequiis la'tis dum fovet, addit onus? :
Est iioii posse leve, non reiiuisse bonuiii.

Suriiceret frairuin fralreai dixisse Livinum,
Ponlilicis nomen pergraval el Domini. Ergo tibi litulum scribeiis, saiictissinie Bavo,
Egressus palriam, ponip» morlalis honorem Qui volo quod nequeo, qiiod valeo facio.
Sprevi, devovi : spes Deus una milii.

Sancti Bavonis Fpilaphium a tancto Livina.
Al.amen inveniet quod Chrislo sedulus oQert :
Qui patris rector, spes gentis, gloria regni
Quod si suiii pauper, hoc sibi ni! minuet.
Q Magnorum prinius qui inodo magnus eras :
Plus aliquid prxstat absenii munere iargo :
Non qui magnus eras tegloria inagna beatuiii,

Presens conlinuis nie fuvet obsequiis.
Sed cunlempia decus gloria magna facii.
il.cc quoqiie diim scribo, properans agilalor asclii
Pro Christo pauper, despecius, vilis, egeiisquc
Munere nos solito, pondere lassus adit.
ElChrisli faiiiulis nunc caput alque decus.
RurisdellciasafTtTt cum lacle buiyruin,
Dcfunctuiu levucansqui morti.jura tulisti
Ovaque, caseoli plena canistra premunl.
Moiistras quippe tibi jura patere poli.
Uospita quld restas [iU eil resistis]? eflêr jam sedula
Quani tu fundasii qux te lenet, iiiclUe Ravo,
[grcssutn.
Ecclesiam, roeritis proiege, sancte, tuis.
Collige divilias qux modo paupcr crns.
Kervei olus siccum, sed nuiic coiulire licebit : EpistolcB Epiloyus.
Ollula dura prius, uncta suavis eril. Hxc, Floiberlc paler, Livinus &irniina miltene,
bollam villa gravis qux iiescis reddere fruclum :
Inscriptuin laieri niuiiuj habcre dedi
IJrticas, lappas cur bcne culta refers ?
llt cum vastatus fiet locus iHe ruina ,
Hoc est quu recreor, quod habet pauperciila tanlum Carmina coiiservel ubrutus isla lapis.
llo^pita quod niiltit vel mihi Gaiida boni. D
• Nuiic Uautltem, pagus lerritorii Alostciisis, tertio roilliari a portu Gaadavo.
41NN0 DOM^NI DCLVII.
SANCTUS EUGENIUS EPISCOPUS TOLETANUS.
PROLEGOMENA.
[Oalljndi, loiii. XII.]
I. Dtins t.intuin Tolelnnrr spilis iiniis pnst alic- terariim monimentis consignavit
,
.\ , qn;e sic rcfcrl
rnm, anlistile^ 'ûgenii noiniiie agiioscunt GothiLi lldcfoiisns modo laudatiis (h). Scripsit, niniirmn de :
reruin llispaniarum scriptons, ul ailveilil Mahilo- sau' ta Trinilale libelliim et cloquio nilidum , et rei
nius (a) tertium itaqiie iiniiiciito supeiaildiinl re- yerilatc pcrspicuum, quem
:
liodie desideramus ; d«..s
ceniiores, (luos inier llariana [b), queni ei iios incii- \le.in libellos, unum
diier.îi carmiuis nietio, nllcriim
riosc priilem seciiti snniiis (c). Enoiis fonlciii '
diveifi opcris prosa concrelos : libcllos quuqiic Dra-

«letf.Nere posl Lan.ioiinn (d) , Tillemonliiis (e) et coniii de crc:itione iiiiTn.li meirice conscriptos quo'! ,
Gallicai Historia; littorarir scii|ilores (f). Veriini antqititas protulernt vilia os
liis ca quiv inconirnientin
,
niissis, auiliendus pntius de nostio Eiigcnio ll.lef^n- reperit, subtrah.endo, iinimit ndo vet mcliornndo itn ,
sus. qiii eidein prox nie in sedem Toll;iiiaiii siic. ei- in pulcliritiidiiiis forni.im rcdrgit , ut pukliriores de
sir. Lx eo itaqne intelliKimns
[q) , Liii;iMiio juni.iri OTtijicio lorriqcntis. qnnm dc mann processissc vidcuti-
de quo !iic senuo, cuii! logij; seu Toletanie ei-, lesia; tur iiuctoris. Ei qiiia dc die s ;/iimo idem Or.iconlius
ilericus essct , nioiiablicum iiisiitiiuiin sequi pla- omnino reticeudo , semiplcnnm opiis lisns e^t reli-
ciiisse. QiiapropterCics:iraii<;iislaiii claui se rcce^.it quissc; Eugeninus el se\ dieruin iccapituiali.in.-in
,
nl)i sacris litteri» animtiiii adjicicns. ciiculluin et de die s.ptimo, qua: illi lisa suut , clcgnnlcr dicta
Indnil,
iiionaslK a; viia; :ngi(!ne. scpuUris innryium inluvrens, subjiiniit.Dnnsantem hosce racontii liliellos a |l.1
id csl, in cucnoliio sancl;u Lncralidis seii Encratii" Euwenio receiisitos el siippleto», una cum (•jiisdeni
ad Massam-Caiididam apprll:iio. Evin.le vero a dero Epi-tola ad Chindasviiiiliiuii legcm cujns jus-n eos
Tolelaiio inponliliccm oupi,,tus, accedenle Cliindas-
.
emeiidaverai, cx edilinne Sirni.indiana exciiilcndos
\inllii regis jussu, iii iiiliHiii regia.ii revocatiir cur.ivinius in tnmo IX nistne l)diliolliec;fi Palrunl.
, ei- y
deinque ecclesi;e post Eu;cniuni seniorem anno pag. 705 et seqq. (Juo de opcie de.iiie illius auctore
ncxLvi pr;i(icilur, ac du ul.ciiii lcre pnsl aiiiiis siic- verba ficimus ibiJ. Pruleyoin. caji. xxii, pag. iO
«•essorein lialmil r.deroiisiis, poîqiuuinriliuscoiiciliis el seq.
To!elanisVIII,IX.lX, pnc.scdit. Hoclrinaclsanclitate III. PorroquoJ speclal ad dnos Eugenii libellos,
iiiclylii^ fuil liic pi;rsiil, «jusi|ue iiieiioii:^ quorum alienim mclro, altcruninrosa conscriplnsine-
die qiia ex
liac v.ta m gravii.l.libus iôven.bris, publicis moral lUlelonsus; posleiinr qnideni intercidisse vide-
Eccle-
si;c labnl s habclin inscripla. lur, priorcm vcro carmina xxxi coinplexum, 1'arisiis
II. Erat En^.nio lerveiis nc strcnuiis ad sa-
in B. vulgavit aiino IGia.cuni aliisvcterum opnscnlis mc-
cnim rlum aiiinius, .'cd viies cnrporis impa-
iiiinisli tricis clarissiinx' memoriai vir Jacobus Siriiion.ltis
,
rcs. Eccles astici cantns miincio^ lciiipiirum iicgli- cujus exemplar, paucis alii|uot ex Harthii adversariis
gentia de|rav;itos ad mcliniem ralionein alqiie emendatioDibus auctum.lyiiij commisimus.
anliquitatis reûlam tonloiinavit. Vaiia iiuoqne lil-
(n) ilfadi//. Annal Oid. lien. xiii, S 36, tom.l,

na"
pa,.
lil).
n „ ini
nan
pari. ,nae
I,pag. S-.ft seq.,
0.3U nnvpi;.
scn nov. edit., Ii-?i
lOl.
-.ti^^
,,(,-. .'I
tl ad A..I
a.l Acl. <>.;
bb. ...
sa;c.
..
i, Uen., pag. />9i . (,) TiUem .Mem. eccl s. loni. IV. pag. 717. „,.i. 9.
(fc) Marian. de Ueb. Ilispan. lib. vi, cap. ,x. '""'• ''' " *''"'"• ""'• '' '"'' '' ''^-
410 sej'""
. i'^.',',^"'r?»"'-
^^ ''"• '^ ^'^^^- »''*• ^-^P- ^'"'. ('/) lldcfons. de Scriolor.
llîcfons. ecclo.. cap.
Scriplor. ecclc,-., can. .tv.
jiv,
§3. |.ag. il.
Id. ibid.
'
(/()
(d) Laun. Var. de du.ib. Dionys. opp. lom. II, G
KOTITIA mSTORIGA.
[ tx Anioniii, Bililioiheca vetus Hispana.]
Eugenios duos, Tolciana! sedis allerum post

altc- riint)secntus e?t alter sive secundns Eiigenins, 'ulgo
rnm prapsules, S. lldeplionsus miris exiulit laulibu';
lerlius. Queiiiit.i desoibil lldephonsus : Item Kuqe-
quurum prior Cintliil*, Tulganis, ac Cindavvinlhl nius uUcr post Eugeiiium pomife.c snbrogatur. Hie
rcguni leinpore liuic pr.efnit Ecclesia:.
iNon hic
prior cum Ecclesia; regne ciericus ess<l ctjregius, vila nio-
tugemus scriptor quamvi.s scientia cbirus ct
liiit,
iiigenio calleiis iYumer.,» eiiini, slntum,
nnclii dclcctatns cst. Qui sag.ui fuga uibem Cwsnrnu-
;
incrementa gustunnm petens incirlyrum sepulcrit iulia-til,
iilic
decremenaque, cursiis rcursusque l.,uaiu(n lontu pe-
,
ibiquc siudia sapientia-, el proposilu n monnclii deceii-

ritianovtt ul coiisidcraliones dispunlivnis
:
ejns audi- ler incoluit.
lorcm in stuporem vertercnt, ct in (Monasleriuni incolnisse iiinnil S. En-
d.sidcrabiUm do- giati;e, alias janc /ari(m Massarum xviii, inartyruni
cinnam tnducercnt.
IVimum Golhis Engratia; sociarura , quod tunc leiii|inris prxcipuo
inter Tolelanns antislites hnnc
tugemum (eo emm D culiu frequentabalur (a). Vide Aiitoii. de Jepes, cent.
antiquioreni aliuni haud nove-
- ord. Uenedictini, ad annuin 057, cap. i;. Vnde
(a) Videlur lioc loco N.sler sancias
Iiinumeri:bi. dcs pan\it. et ndinina qii.i' nietio claudi poleranl
/i«m(ila enim vocanli.r). se.l
Innominaiormn ilar- cxpiejsit fVndenlius, feriucph., Hyutn. \\ lll.
luriim Lxsiirnugusta.:orum massas,
coi.luiidere ciim (.t/,1/.
duodevigiuii ejusdcm Ciisuiaug.j
iirbis martyribus quorum lau-
310 S. EUGElN. EPiSC. TOLIiT. - NOTITI.\ IIISTOUICA. 55C
priiiripiili violcnlia red'ictiis , atqiie in pontijicnlum A. perspiciinin , qiii Libiiiv d Oricnli.i pnrlibiis mitli
ailsciliin, vila n plus virliitnm meritis qiinir, virihui quantoriiis poteriit (iibi fors.in Aria-iorum Ii.Treîs
egit. I'uil namqiic ôriwrc linuis, pamit robuê, ned aliaveTri itti sacrosancl;c iniiiiiia liainliim STp"-
vuiide jcnescens ipirilus virlutc, Deiriile rtreii ejus bal), nis' procellis resnltaiilia freln incerlum pnridis
o()era, guibui^de nos posle;i, et alKolvil liis cspul : iler vialoribiis ilistiili seiil. Scripsit et diios libclls
Clarus liubilui fiiit lcmp"ribiis I indasvin lii et llcc(c~- uiuim diversi carmin s mclro aliiim diversi operis ,
riiillii regum, fere iluodecim annia lencns diiinilulcni prusa ronrrelos, qiii nd mullorum indnslriam ejns ex
simul ct g'onamsaetdolis ; sicque post Incis mundio- hoc lennciier sanctam rnluerunt commcndare mcmo-
/i» occasum in basilica :ancia' L ociid w lenet knbitar rinm. Cuiicl:i lia;c pericre. Nisi ex aiiquo eoniin
li ne sepulcrum. Eraiuempe C71, lioc esl :iiiim 053. Bini te^timonia illa qu;K de resnrrectiune oariiis el
Toleti ailliuc sedeb.il Ju-lus, cuni t^^lf.hr.ireiur (|ii.ir- bealitudinis slai», S. Ju'i»nus ejiis lein Erclesi:c To-
liiin TMlelanuiii loncilium, Siseiuimli liMiipDrf. liiier b;t;(ii;c pra!siil egreqio et sîcro pnrccplori sim Euge-
iiiinc aiinum cl C3U iieceisari) ei sucossil prior iiiu ascribit bb. iii Prognoslicornm fuiuri sircnli, cip.
liiigeiiius, qui Tuletaiio V proviiiciali pr.-cliiil, sexo- 17 ct '24. Uiiiim aiitein exstat. de (|iio land m llde-
que nalionali anno 038, lerlio luc subscribeiis in- > plionsiis Libellos quoque Dra oniii. Ue «re.il onc
:
terltiit. Hiem iuilem suuni ante anniiiii (ii(i obiens, iiiuiidi conscriptos, qnos anliqniliis proluteral vilialos,
vacuuin jam lioc anno rcliqueral Kiigenio nostro cii qiiiriHonvenienlia rcpcrii .ûbiralicndo, immulando,
lociim iiiio
: srilicel, leMiiis eliaiii orJiiie subscri- vcl indioâ conjiciendo {conlicicndo meliiis est), ita
••••nili. seplimi Toltl.ini pars liilt. F:iImis erg'> in puichrilialinis jonn im rueqil, iil pnl- liriores de nr-
l'seii(lo-l.uitpranilus, Mui ail annuiii (119 Eiigcnii iijicio corriijcnt s, qnnin de mann processiise videan-
£j
•riorls niorlem constiliiit. Patet aiiicin noii liuiic, I ir aiiclu is. Kl quia dc die scpiimo idem Dracnnlius
sed Boslerioieiii esse hiijiis concilii Eu;;eiiiiim, es eo omnino rciicendo semiplenumopus vifus estreliquisse :
qiicti Jn sexlo posierior Eiigenio lcgitiir iliinoialiis islc clsex dicriim recapilnlalionein siiiqiilis rersiculis
llispalensis; in sepliino vero Aiiloniiis llispaleiisis rcnouiil, cl de die seplimo , qiiir iili visn sunt. ele-
Eii);eniuiii praccedil; qiiod, iiisi decedeiite posl Aii- gnnler dtcta tubjunxil {d). Cii)iis viri saiiitissimi jii
toiiil creationem priore Eugeiiio, coiitin;;crc liaii.l dicio de iilruque poeta non pariim deirabit a-jzoîu.
possel. Ordo enim iiiter mciropolilanos juxti ordi- ipsa : i|u:c ducei air.Kim (|iiaiilnin valuerit unus-
nationis aetalcni servabatur proedri;e. Interfuit ijuo- (|uisqui- eoriiai fai ultate paiigeiidi carminis, a;tat s-
que Toletano VIII, annu (j^T-, Ileccosviiitlii teini orc. i|iie barbarjc siib qiia natus Euijeiiius fuil, conside-
Pr;efuit nono proviiicia!i h'o'.i, dccimoc.ue natjonali raiio.
().%,sub eodeni rege. De bis oninibiis agit Hodericus Dracontium lemere aiunl genle (li panum fuisse
Tolelanus episcopus, lib. ii, cap. 2"2. Isidorus auteui noimulli, creilcntes auctoribus lieri et nudiiis tertiiis
Pucensis, qiiamvis crebra ineniorei faiia sub Enge- cunlictis : i{uoriiiii e\ numero IJanberliis llispalensis
liio coDcilia, unum tamen ociavum
descripsisse vi- f:iliulusissiiiius oniiiiiiiii ca;ieroruiii :id :iiinum Cliio-
delur ; licet dc Episcuporum niiiiioro inler ejus iiici sui 430, S. vir Oraconiiui (aii) Once
niiiii. 'ii :
Chronici et cuncil.orum editiones alii|uaiitulum iii- Ci llib.rorum erat preslnjter. Perlinel ad

vbiil, ubi
icrsii. eumdtni pueiaiii Julianus arcliipresbyler Tolelaiius
Die XIII Novembris, quo ol iisse dicitur, celebrat .Ailversario 498. Dracuntii auteiii boc opiis inveiitum
viri clarissimi sanclilatem Eccb
Toletaiia, cjus sia „ viilelur luisse annu 1494, iii Bobieiisi cuenobio Lon-
olini sedes, ab aiino 1613 (a). Habe!ui(|ue ejus nie- ^ gobaidi;c, si iiuii aliii I est Draconlii varium opus,
iiioria in addilioiiibus ad Osuarduiii, in Koiriaiio qiieiii inter alios ibi lunc reperlo» libios llapliael
noviorcs laudant (b). Iii

iiinrlyrologio, et aliis quae Vulaterraniis in Geograpliia tua, sive Cominenlariis
ilivorumque nuniernii) eum rtlalimi (iiisse Vasaus versiis iiiiem enumeral. Meniinit saiie l)racui<tii iio-
aiinotaîiin Chronico al aiiiium b"'!, ciijus rei au- ster Isidorus , opcrisque cjiis De crealionc mundi,
ttoreni produceie debuit, ne Ambrosio Morali, qui C;ip. 24, De Scriplor. Ecclet. Multa de lleinemero
sciebal nonduin a;laie sua festuiii de eo 'n Tolelaiia Draconlii Gaspar Uartliius bb. vii , op. 20; lib. ix,
Ecclesia diem agi, lemere ac siiie auctore iillo iJ cap. 7, el lib. xiiii, cap. 19, Aaoersuiiorum. yiieiti
scripsisse videretur. IJem Joanues Mariaiia observal qiiidem poetam ad iuce!l;e a'l.ilis aiiclores miiiinie
lib.vi, cap. 9, scJ iiounisi ad niemoriam cjus saiicti ilebuil Vos-ius rcferrc (e;; ciini cx vcrîbus ejiis
a martyrulogis factani Vasrcus respexit; recentiori- coii-lel siib Tbcudosio junii>rc, qiii ad quiiiiiiiagcsi-
bus iie:iipc, Maurol)i:o et aliis nustralibiis, iioii pri- iiiuiii (|niiiti sxculi aniiuiii vitaiii projuxil, ipsum
nio C^biloiiensi, aul Equilino, aut Galesiiiio. Ex-.tat Huriii se.
qiiideiii in lloinani iiiarlyrolugii ab Alexandro de Ediiuin fuil duobiis libeilis constans, cum Eiigenii
1'eregriiiis lacta editioiie Veneui aniii IMIO. Natuiii rccuiîiilioiie, et scptimi diei appeiniice, aliisque
quoque Eugeiiiiim e rcgiac slirpi.i pareiilibus avun- cjiisdein pocmatiis. Ex bibliotheca S. Vicioris Paii-
c liiinque b. llJepbonsi liiisse, ii- credeniluiii rebn- siensi primuin prudiil auituie Gcsncru, deiiide liasi-
qiiimus, qui Pseudo Juliani iia;nias (c) aliquo preliii le;e cuiu poclis Clirisiiauis aliisGcorgii E.ibricii upcia,
habeut, aut quidquid alicubi scripluiu esl, e larariu ct iii liibliolliecavclerHin 1'alrum, edilioiiis seciiinbc,
ipso verilalis desuinplum existimaiit. D aiiiii 11)24, quaiii pra;cessit altera edilio Jacobi Sir-
Ue operibus vero piosequitur ll.lephunsiis

sic ; miiiiili 1'aricnsis aiini 1 >1D. iturum aliqua cariiiiiia
Sludiorum bonorum fim perscq icns, cnnlus pesnmis inseniil actis Eiigeiiii ail dieiii xiii Novcuibris Joan-
usibus viliaios melodia; coyiulwue corrcjii oijiciunim ;
iics TuiiKiius S:il.iz;irius. Poctica sane ej.is facul-
intitsos orUines curumque discieril. Hcripîl |)e sjik la tas (/ ) pio ca[)lu illius teiiiporis taiii ex his apparel,
TriniUl»: libeUum, et eioqiao mlidum, ci rei verilate qujiu tx caniiiiiu quodam aiUliciose eiaborato ,
(a) Qiiintanaduetm» Sanlos :.'e ro/<;<io, siglo »n, opus versibus scriplam, licet iayaAov. Ac tandcin
dia Mii de Nov.
ri'capilulalioiicmgeptem dieruin, ad liiieiu libri
".
boc dic. Dracoiilii appenssm. C*iid. ue Ai.iiir
(*) Ideni Uuinianad«ena$ ct Tamaius,
(c) In CoUrc . itler. carm. ad fiiiem c,lit. cjus pe- (c) IJll. cap., De wtale poclar. lalin,
ruui. Vtde Moralein, lib. xii, cap. 31 , principio (f)

llabemus penes iios, ex todicc supra hudalo,
poiiiiattonim Eugeiiii sesquiccutuiiaui ; jiiter qicc
Manaii., lib. vi, c^p. y Padilla, ceiilur. vii, cap. 4.».
;
regciii illetc«!svinthuMi lepidissiiiia inulta, cl nijllu iioii sal*; condiUi ; '|na3

(li) Epislolain Eugcnii ad
forte aul Chin^lasvintbum) de emeiidatione Hracoulii alinuando c leiiebrir, siuu|ue, in qiieis taiidiu lalue-
udice Gulbicu cmerkiir.i speranius. SiiiLiili|iie cpislulaiii (iua'ii-
liiler apograpba iiOslra li.ibemus ex < riiiil ,
ad Prolaîuiii episC(>pu;ii. CviH/. ut .\Gi.iiiiii; **.

bibliollit.cx Tolctan.e. Item prxlationem ad idem daiii
n"ii Rccccyuiiiilio iii^seripia.

*
lUbeliir iiovissima Matrilensi sancloruni Rilnirn t,iiiiiili'>,
jii
• tiii;fiiii Ul lo elaui scyiuictiiturijii! cuio
mjx 31, Cwdr.- I'iie:ii.ilit. I
Collcaioue 17o2, de •\ai luiu. 1, pjg

551 S, ELGENIUS EriSC. TOLETAHUS. 552
i)U(m1 ex ms. codicA Michaelis Kuizii Aprazii dcdil A asirologum vocat , confundens utriusqne inler se
iioliis Amhrosius Morales lib. xii, cap. 54, in qno lauies. Posterinr enim poeta, prior auteni astrolo-
singulorum vitsuiiiii iniliales el pnblrenix lilt«rje gi;R doclrina insignis fuit.
Eir.KNiiis MisiLi.u^ conliciunt (a). ilissam S. Ilipiwlifii martyrit scripsisse eliani di-
Michael eniin Kuizius Azagra paraveral oliin edi- Tarraconensi inelrnpolit:ino ;
citiir iiistanie Prol:isio
tionero horuin Draroniii ei Eugenii caniiinuni ex ad qiieiii dala epislola in Maii xrx 086, liocesl anno
ciulice Gothico anlftsepiingeiilos aiinos. u^ ipse cre- 048, exstare dicitur in codice gothico Ms. S. iCini-
deliat, scripto . qua; quidein ciini epistola ejus ad liani cuciillaii, qui hodie ad regiam Scorialensem
ncranum el Cipiuiiuni Toletanae Ecelesi* Kalendis bibliothccam perlincl (d).
Aprilis 1377, dala , viiiiniws iii iiiss. bihliotheca:
Yillunilirosan* toinu VII Miscellaneorum. Adjunxe-
Merae nug» impnsloris Pseudo-Juliani haft
.".iileni
non ulique a veleri prnpoaito verbis ejiisdem supposiiilii Chronici

Bitnl, qii3L' his
ratet breves nolulas :
continenlur (e) S. Euqetius cmrexil Itinerarium

edendi deierritus iiotilia duaruin editionumqua: pr.r-
:
proviitcianitu (aclum jussu Trajnni Anlonini Augutli

cesserani, Galiic:i! et Gtrinanic.Te : de qiiibus cerlior
el senioria Tlteodosii iinperalorii. Nain quidqiiid de
fuctus fuii ex llelgio a Beiie<1iclo Aria Montano ;
Itinerarii isliiis auclore, inler varios oiiiiiiuni a'ta-
cuni excnipluiii Parisiense ail se transmissum agiio-
tuin scriplnres niinquam nnii controverso if), divi-
verit niiililiim snnc et iiicnrrecluin editum fuissc, ac
Euge- nare huic ialinlatori erudiluin antiiiiitalis bumineiii
iii eo alteniiii Draconlii libruiii, et epistolani
pi-a;lalioiieni(iiiedeesse ; seiloniniahaec supplcvil

ridiculc ostcnUiiti licuerit nullo lamcn veteri
:
iiil,
nionumenld, sive inciso, sive fuso, sive scripto, iis-
edilione sua Sirmondus, corrccliore , ui exislinio,
g quaii) un({iiam aiidiliini |i>ciiiiiive fuisse credimus
«liiam illa essel ab A/.agra pruniissa. [Sescio aulein
Anloiiiiiuiii atiqiicin, si-e Piuni, sive Philosophum,
aii Sirniondianam lianc pn cesscril Joaimis Wcitzii
mulloque miiius iis inleriores Trajani sibi adaptasse
alia, ailjecti» ejus iiotis, ciijus ipse ineininit ad S.
noniijn. IjeKuiUnr quideiii passim ins' ripti lapides
illlarii Pictaviensis Cenesim Krancofurli annn lOi.H
Pii (j). quibus sesc Hadiiaiii filium, Trajani nepo-
e>litam. Thoinas sane Keinesius, vir singularis en;-
tem, Ncrra; pronepoiem Philosophique (A). quibus
«litionis, hnnc editinnein alicubi (b) laudans, Sic-
Anlotiini l'ii filiuir, Hudriani nepolem, Trajnni pro-
iiiondiana priorcin facit.
uepotein, Nerva' abnepoletn voc:iiit hoc taiiien fuit
More auteni suo l'seudo Julianiis, hoc est incaulus :
fiiiiillam, seu adi>iitionls honorem jaclare ac posleris

et immemor, id «luod priori Eugenio lldeplionsus,
traiisniiitere ; nnn tamen ila sese iiuncupatus osteii-
posleriori ipse alti ibu't <c) : diiin non soluin magnutn
dere veUi;.
poetam in quo se coatinere debuit, sed et maijnwn
Euge- novissrma SS. PP. Toletanirum Ediiione, 1. 1, pap.

(«) Illud carmen videsis infra , in vita S.
50, inter Kur.E.Mi nostri poematia relatiim, Eva.ntius
nii. Edit.
procul dubio ille. sive Efa>tius ToleUnnus arcbidia-
(6) Epiit. 7 ad Daiimium, pag. 18
Cliroiiico iiuin. 3"20.
conus est, lldeplionsi ejusdem Kcclesia; prxsulis
(c) lii
coxvuspatratoruiiiijue abeo miraculorum testis, cu-
(d) Quiiitaiiadiicniis, nlii siipra.
jus postca menlio incidcl. Ac si carmeii De ambiqe-
Exslit item in Ucgia l!ibliothe(.'a Malrilensi
nis, licel Eva.mio inscriptum, Tuletano Eugemo-
liiijiis Engeiiii ;id Prolasiiini Epistolae excinpluni e
Tolelana veleiuiii opusciiloruiiiCl. Joaniiis Uaptisl:i;
C iribiiiinus cur non pniius eidem poemation Ue
;
veibisin (|iia tdtideni

Scavu, Hufinoet Ali iribuainiis, ciim expressum Ku-
Pcreziicollcctione miiiiiatuni ;
OBMi iiomen iii (ronte geral? Dcmum in Uibliothecie

iilqiie in novissiiiia Poeiiialiwii Eugenii editione le-
Cotloiiianoe Historia eiilem pnclixa pag. xxx», col.
gitur Missain t.incti llippulgli vel oraiivnes, si iiobis
:
2 meninralur codex PsaUer i Davidici ante mille et

o atu vettrovita coiiies adfueiil, ul polucio pro vcslra
amplliis annos exaratus, eii|iie assulus dicilur qnin-
justione parubo. Kugisse taiiieii viduiur clarissimi
leriiio salis antiqiius cu.ii hac epigraplie lljafio.
Matrilensis editoris diligentiara Eugenii pueinalioii :
Eugeuii Toletutu,versibus; cujus initiuin :

inscriplum Kpilupliiwn (id esl Epigiamna)conjugale
iii veliKlo Escurialensi ForiJudicani cndice Lil. M,
Re.v Deus iiimense quo cnnslaii inachina mundi,
Plut. III, nutn. 2, anno 1188, ul in eodem legiiur, (Juod iiiiser iinploro u Clirisle perlice cleinens, elc.
1
Ou.x* cirie uon aliludunt ali Eugeuii Toletaui geniu.

exarato exstans *.
Ilem in Liindinensi poctarum LatinoruQi sylloge (e) Num. :.2y, ad .in. 6')9.
1715, pag. 1574, prinris iiuiiierationis, ccl. 2, lia- (f) Kliidoardus, lib. ) llislor. Rhement., cap. i,
ticturelegans Ilexadccasliclion elegiacum be Scxva, jEthicii tribuit. Viilendi Vossius, D. H. L. lib. iii,
liujino et Ali, iii quo eoruiii patria , genus, xtas, pag. 691. Barlhius, lib. XLv Advers. 13. Useriiis,
mois, resqueab iisdciu gestc pulclire describuntur, De Wiiliom. Eccl.origiu., cap. v, p.ig. 78. Simlerus
bub liac rubrica ErcExii v. c. ( Viii CDHSu/«ri», seu
:
ad .lilhici liitter. Scliolus ad hoc Anlonini lliner. a
f/uiissiiiii). Ilic autein EuciMus ex iiiea coiijeclur.^ Surila illustratum.
NOSTKK quodo agiiiius, si\e Tiilktanus est itideni : (g) Apiid Onuplirium, lib. ii, Faslor. pag. 339 el
ac DomNus Kvamtius v. c cui tonliniio in eadeiii
,
D seqq., et in llies. Griiier.
sylloge iiiscriliiliir liepUjsliclioii ile rti)ii)/(/(.'iiis, iii To- (/i) Apiid euiudeiu Onuphrium, pag. 3i5, el 'n
lclanu quoque Kuiiii-.Vzagrx codice eistans, el in Tlies. Gruter.
tripliui ejusilem Fpilapliio, prstcr Eugenii iliselti acrosti- fol. EuKcnii Tolelani pocmata emaculare tentavitBar.
111
cliid»; ueciioii cuiii Lpi:itoU dil 1'rousiiiiii, al()ue nlia ad thius Adrersar. Iili. li, c. .'i, itique noiinulla expendii.
Itraulionein CxsaraugiisuiKiiii, e pirveluslo Lepinnuiisis ejusdeiii loca, ronlesqMe unde liauslasunl iiidicat, liKc in-
HtclesiK codlce a (",1. Kr. Eiiiiii. Itisco .4u};usliniaiio Hispa- siiper d.' ipsius in^cnio ac leciiooe addens Fui( aidrni
:
iiix sacr.f Klorczii conliiiuauire ab aino 177o primuni evul- apud Eugtnium aliquod ingeniuin el teclio quoque nun pcc-
(;aia; (niinque aliis bciie niullis e lolelano Huizii-Aza- nilenda ; quu: lamen ambo qurges barbaria; S(rci//i fwce
i;reusi oodice et aliuiide hausti<, corrasisque ; el cum eru- paene oblitnaiit. Kelicior inibi in iambicis ct truchaicis
biiis nolis priuius oiiiaiuin s|ilendidis ivpis edi curavit quain iu eplcis visus seniper est. Exeniplo siut Trustum
excelleiilissimus alque illuslriss. doiiiiQus Kranciscus Aa- ia Lauiento de adveolu proprix senecluiis Cruilelis :
luuius de Loreiizana el lluirou archiepiscopus Toletanus atai. elc, atque lu De brevitate viKe Cnminuiiimo/e :
ilispaniarum primas in 3iiipl..ssima saiictoruiii Fatrum To- graralut, etc.

'
let;inoriim Colleclione Mairitciisi aiiiio 1782 el 1785. Ejus- bpigrainiiia iMiid iidcr opera S. Eogeuii require, bo-
deui ju&iu atque iinpeobis proturaia, duobus \uluiuiuibus DCTaiibsiioe leclur. Edit.
VITA.
VITA SANCTI EUGENII III.

(E\ Loranzana, Colleciio Palrum Toletanorum.)
F.iigeiijiis hoc nomine lerlius, alque posl alterum A Recresvinihum epislolis coneipi polest. Doiel iii eis,
Eiigeiiium Ecclesiae Toleianae aiuisles, Toleti opii- deflet, obsecrat, obieslatur, adjurat, nulluin deniquo
iiiig calholicisque parentihus nalus, a teneris aiinis non inovel lapidt-m, ut regis aniinuin emoll.at , al-
pjusdeni sanctGC Ecclesi.T! servilio niancipaius luit. que a lain duro, iit ipsi videhatur, consilio avncel.
Cum adolevisset, pertectioris vil.Te cupidus , tlam Eiigenium unicuin gravis seneclulis sibi levameii
palria aufugiens Oa-sarauguslain secessit , iibi nio- esse rcJictum , nec jani ejus solum esse vitae sola-
naslicain %ivendi raiionem aiiiplexus, ad sanctoruin tiuni, ad anima diiuidiiim sute : a qua qiianto hoiiiiiii
niartyruin ciiltuni sapientixque coeleslis siudium lo- acerbissimuin est separari , tanio .Tgrius a sno se
lus inciiliuil. Acri vividoi|uc ingenio prxdilus , dum Eugenio divelli paieretur ; iiiaxiiiinin deinde oiiiniuiii
pielali stuilet, miros iii ea iicc ininores in ecclesiasli- calamitatem Cxsaraiiguslana; Kcclesiu: aicliiiliacniii
(is «'sciplinis progressiis lecit. Qua ex recuiii apud absenlia iminiiieie, nec sine niiiltarum reruin jacluia
crteros, tum vero apud sanclum Braulionem, se- ejus opera subsidioqiie carere posse. Scd oiiinia iii-
<lis Ca-sarauguslanx archiepiscupum, maxiinain gr.i- cassum. Rex ejus lacryniis miiiiine permovLlur ; iiia-
tiain iniit ; isque tanio Eiigeiiiiiin amore coinplexus joreniiiue loIelanaB tcclesia: quani saiitti prxsulis
fuil , ut euin iii archiiliaconuni sibi assumpserit, desiderii rationem habens , ileniin Eugeniiii» suuiii
quem semper secum liabere cupiebat, non aliier ac B qoasi proprio jiire agens repetiii. Tandem rûgtniu-
ijise Braulio Joanni fratri prjCilecessori suo in eodein inviius licei atque prx suinnia aninii hun.ilitate le-
oflicio constanter adh;cseral. Tanli viri consueludine luclans, disrupto polins quam scisso, ul scribitUr.iu-
Eugenius el sanctitate et doctrina procedebat in lio, socictatis vini ulo, ab eo avulsus Tulctuni per-
ilies ; ilaque quolidie Braulio euiii magls niagisque vt nit, niiialiiliqin' omniiim acclamatione suscii itnr.
diligebal, cx ejusque faiiiiliarilate raaxiinani c^pie- lanqiiaiii a propriis ovibus desideratissinius pastoi-
lial el vuluptatem el fructum. Neqiie eniin in inaxl- quein sibi cccluni inagis quam honiinum consilia dc-
mis arumnis ac laboribus aliud illi solainen eiat signavcnnt.
pra>ter Eugenium suum et senio confecius
; cum ,
Coiivoc.Tiiim fnerai in illuJ tempusa prxdecessore
iiiinus jam corpore valerct sanctns pnesul omiieni ,
sno coiicilium Tiiletaiiiim vii , ad ciijiis celebraiiu-
(ere pasloralein solliciluilinem in ipsum conjecerat nem comprovinciales episcopi per illosdics Toleiuin
adeo ut per aliqiioi aiinos Ecclesia Cxsaraugustaiia coiivenerant. Iiaque abeis, nulla moia interposiia
,
unius Eugenii archidiaconi hunieris toia cmisiîeie Eugenius, qui nuper adveneral, Tolcti episcopiis oi-
videretur. Qii.-c omnia ejiis virliitis at.jue doctrinx dinatiis e^t qiia vero die nos lati t , nisi quod aiilo
;
tesliniouia in Eiigenii nostri connnendaiionem co diem deciinain qiiintam Kaleiid. Noveinbris ejui
—,-.. -,-_ _ .,„ ^.^ „., .,„„. ^ consecrationem contigisse sciinus siquidem ea i|isa ;
Reccesvintho regi non semel per epistolas exhihita die inter reliquos concilii Palres Eugenius consedit
atque a Braulioiie profecta fuere ; eo, inquani, Braii- eiiue subscripst iit aperte denionslrat cl.
, P. Elo-
lione, qui pogt magnum Isidoruiii ejus iiiagistrnm rez, tom. Y ili.panix- Sacrx, coiilra aliorum scnteii-
(cui Hispali operam dederat) tolius ilisp.mix sol ful- liain,qui Eugeiiinin liuic contilio subscribentcm iioii
geniissimus aique lidei lirniisf imuin columcn habiius hunc iil, sed II fuisse putarunl.
esl, quique omnium Hispanix episcoponim nomine De suis in episcopatu gestis nihil fere prodiinni
ad llonnriiim papam scribens , lanta sentenliaruiii litteris Icgiinus, nisi quod ex sancti lldephonsi ver-
gravilate, lanloque verboruiii pondere aiqne elegan- bis colliginius, onines pastoralis ollicii partes cii-
tia eorum faraam falso traduclain vindicavit, ul ur- midalissirae ex(devisse. Quod quanlam vim liaheal ,
beiii Komam ejus epislola aJniiratione coiniile- quanique amplam laudein lii se coiiliiieat, nemo iio.i
veril. videl. Prxler hxc vero, ejus pasloralis vigllantix iii-
Vcrum Eugenii virlutum fania iion unius C snrau-i delessique studii iii exstirpandis pravis consuetudi-
gusl.c liiiihus coBtcnla per oiniiem Hispani.uii lirevi nibus et unoiiuoqce dc clero in suo offieio conli-
est pervulgata. Iiaque Eugenio II ..rcliie|jijcopo To- neiiJo, non obscuriiin speciiiien novissiine nobig ex-
letano vila fuiicto, umniuin oinnino oculi ad conci- ^ hibuit ejus epistola ad niagnum Braulionein Tolcli
veni et coiiterraneiim suuin Kugrniuin conversi sunt. dala, iii qua inagistrum discipiilus coiisulit, qua ra-
Nec .niora, quin Reccesvinthus rex Braulinncni pcr tione fe;C gerere oporlerel cura quodain preshylero,
cpi!>t'>lain certiorem faceret , coiiiiiiunibus oiniiiiiiii iii cujus ordinalioiie vei iilinia conniveiitia, vel nii
Eugenium ad Tolclaiiam sedein expelitum;
sulfiigiis nus lorti coiisiho, prxdectissoris sui jliqaa connge-
quaieipsum dimiltal aique Toletanx Ecclesix non
, rant nec recte lacta, nec facilia exlrica;u, luni snper'
lam alienum donet, quain suuin reddat ac lesiitiiai quoruin.lam diacoiioruni el presbyterorum sacrilega
Eugeniuin. NuiUio acceptn, quaiita doloris vis Brau- teiiicrilale, qui su% poiestatis in n.inigtrundis Cccle-
lioneiii oppresserit non aliter qiiain legcndis ejus ad si.c Sacramenlis limiles excesseiaM ; iii quui cuui
.Tiri S. FJlCKNirS KriSC. TOKETAMS. — YITA. :56
A ;inliqiiiinis pcrnlalrices meliori nuo.rjnod oplanuis,

1
ro rriminiini gravilaV anini;iilverU'ri\ lum [inpleri-
ire cnpidial. imicl.Mii. Kii.l.-ni fato corroplnm esl aliu.l ejns opii-
lis ol Inluris inconimoilis obvia n sininl
cral vir sanclissimus ccclesiaslic.T; scnliim .live.si oi.eiis ulailsanclus lldeplionsus

Deinle , nl , ,
peritissimus snmmeqnc tenax, iiilolcialii- piosa clalioratum.

(liscipliiffl
dolens, quibus divina psalmodia Sed scripsilel multa alia oralione numeris aslri-
I s ahusus inliinc
delurpata fueral, Ecclesia; suoe canlnm cla. Cuin eniin plurimuni ing.^mo valeret, niagnoiiiie
f<.rrupla ac
eumque prislin:e et gravilali et suavi- Braulinne lol aniios fucril fainiliarissime iisns qni
ipse correxii, ,
poelicis composilionibus quaiiiniaxin.e delectabaliir

lali resliluii. Varia insuper singuloruin ecdesiasli-
snperinrum lempornm inciiria alque in eo gcncre excellebat, non mngno negolio
corum ordiniim officia
confusa discrevit sii.gulis siii- Engenius in poelam evasit; a.l.-o ut mira facilitate
vel pr.Ttennissa vel ,
ciiia tr bnendo. versus fundeiet, non allier ac bi solula oralione lo-
Uraulionis ipse discipul"S , docli-simi ac qner.tur.

Mig.ii
sanctissiini Juiiaiii arcbiopi^c.ipi Tolelani maîslcr Iiaqiie jiissu regis (iil legiinus) Cliin lasvinllii ,
exsiitit, eoque satis illustri nomine non Sfnicl ab Dracontii llispaiii poei;v opns llexaemeron , sive
ip laudalur in snisoperibus, ul vidcre est in lib. iii de opcrc scx diernm, cnienda il; qn* in illo eranl
Pi0L'no«t., cap. 17, per Ii;bc vcrba : • Praeccplor no- " coriiipla ac dcpravaia loca rcsliliiit ; qua; deeraiit
sler sacer Eugenins ; > itcm 21 : lEgregiipncceploris siippl.vil iia ul opiis iion tani cmondaliiu) iiuani
niistri Engcnii Toletaii .' se.lis anlislilis. i Qiiasi qiii iiiivmii cx e|ns manibiis piodiisse videretur.
ollicii memor di.sciiulns maximam quam p.isset ma-
j,,_u_ ^,^,j,^j^ cpigrammaia non unoeodemquecar-
gi iro graiiam ref^rre vellet, eju^qnc sapieuut lan- ^^-^^^ ^^,,^;;^ ,j,^ ^^^^^ ^^^^^^^ ^^. ^^^ ^^^^.^^ ^.,^_
de.n:>;lomnemposterilatismeii.oriam tran.smillere, îss. Sirimm.ius suum de eis judicium prolulil in
cii. .inid.iuid in suislibrisesieruditionisaectflestis ej,j^,oi3 „„„cupaioria ad Henricnm llorbonium ,
docirina, acceptum relcrl. Galli;e rcgis liliuni el episcopi.m .Melenseni. scribeiis

Adluit Conciliis T.-lelanis vii et viii, tcriio eis loco
^^^j ,j^^, j.,,^^,,;; ^.g^^,,^ impoliii.etcrasso ac solo.i
snbscribenii prxfuil vero ix et \, iit ejns ni^scrip- ^-.^
; ^^^,j ^^^^ vi.le.mur, tanien quiUbet in eis ni-
tiones aperte nos docenl. In quibiis omnibi.s prae-
„„j.ertet, etiam snb tenui palliolo latere sapien-
cipua Eugcniiop."ra,-csiimatae,t. Tandem Tgra<a- ^.^^^ ^^^ j^^^ plcriimque in diclionis artisque
letudine confeetus, qua omni pene vila nsus fnerat ,
^ggig^.^^ ^^,^ g^,,,,,,^ ,„ ^^^^^^^ ^,,^,.,,,^ ^,;^^,^
dieni snpremum (.b:il Idibns Novembns , anno Do-
muUum
mini
._
1)57,
,
,.
j /
T „,„„1
, ,„.,
cum duodecim fere annos, uiscribit san-
Ueo •
. 1.
^' genere
Acrostici--'
niliil
versibus
a;qiie egreg.um , ut ait
....
eapiebatur;
Ambrcsius
in qi.o
de
,,
tcclesiamloletanamrexisset. r>...n
,
, , I ,
^ ' » ^» '
clus ll.lephonûs. ,
„„ „„ liorales, omnibusque niimens absulutuin elaboravii

el bominibus dile.tus magno oinninm dolore ac ge-
, .
'
^. .....
...
.
. . .,. , , ,. quam
^
illua epilai'li!um,quoa vivens gibimetipsiconi-
milibuselaluscsl,atqiie inbasilica sand.K Lcocadia; . * ' *^
,.
posuit; in quo ex pnmis singnlornm versuum litle-
"^' '
„«„ ^^.., r -, j ris iiomen £»gcn us; ex ulUmis Mite/Jui couficiiur.
Oiiain firma constsnsque fnent apiid omnes, sicut ^ ,, .
'
. . ... 1 •, „ •
Ecce il.ud.
dc cjus integern.na vila, ita et sanctissimo obilii opi-
uio, significal sancins Ju'ianiis , qui de sanclo llde- crxciiie,C!irislepoicns, discrelam cnrporemente 3.
=• po^^sm, picW piei.a.H viiare bar.Mr -.
pbo'nso Eugenii
" successore sciibens assenl omnibus
l*
„ 1 . • 1 • Oiandis inest cul,i;i, scu IB pietMl,. redunda tr,
persuasnin fuisse, communi cnm Eugenio glona do- ^,^^^ ,,r.,bra, l'alcr, el vit;e cnmina loll pj.
iialuin, in eodem aim ipso habilare receptaculo c a- zon siin pro nientis san. lorurn coetibus exu.... p-.
llanue sb iiiitio s;rciili xvii ugeiiii noiiien -udice tc, pro>it saiiclu.n » vidisse tribuna r-
lilatis
In
'
^ .
sanctorum FaMis ascnplum novimus die detiina

.
I
II-. -<is I,.'. torunn, qui si.ii , digni scere vers

^.g,,,, ^^^^^^^ ,^^'^_ ,,,,^^ ^,,,;,,^^ „,^g valcbi....
c?
«>.
lertia Noxembris, qua ipsa die ab Ecciesia Toletana
nniversaqiie arvbidiwcesi ejus inemori.-. sanciissime l>n;p tantum, quas nos viderimus, horuin opuscii-
rec. lilur
lomm Edilimies adhuc prodierunt : alia a SirmoD lo
Multa variaqiie opcra scripsit. Ex sandi lldcphonsi

^ l'arisii, cx olT.cina Mvelli ma, anno 1G19, supra me-
clogio conslat librum eoinposuisse de saiicta Trini-

morala ;
alia ab Editoribus liibliotl.eca; Pairura ex
rcfertnm, omni- ipsa Sinnondiana ad verbum expressa. Nos om-

taie, solida ac reeondiia doctrina
busque oraiionis luminibus (quanlum lempora illa nium cumulaiioremexliibemus; nam prscler episto-
lerebani) ornatum ac pcrpolilnm. Opus cerlc dilam ad santtum Rraulionem Toleli datam, quam
primus oinnimn publiei juris n.q.er fecit K. P. Risco.
giium qiioJ a Patribtis Africanis, el Orienlalibus le-
transmissum mare llispaiiix saci.T coniinuaior, ex aniiquissimo Codice
gerelur, ad quos Jiiissel , ni i
G.nbico .~an(ta; Ecclesi:c Lcgioiiensis, inappendice5

procellosum viam nuntis prreclusisscl. Magis veio
dolendnmquudfuperiorumtcmporumincuriaomnino ad lom. XXX, pr.'ulerque al am epistolam ad Prola-
illud perierit, neque ad nos aliiid pcrvenerit, qiiara siuiii Tair.acone.isem episcopum , a nobis ex .Mss.
acerbum la.n exiinii operis desiderium. Msi f.r- saiicte Kccl sixTo!etaii;c transcnptam,qiiamplurima
«an In veluslissimis aliciijiis Ec. lesi.c laliiilariis d;li- pro.lnciiniis epigrammala hacieiius inedila, qu« in
lescil, donec in manus pcrilas alquc monumciilonim Co.Iice Tolel.ino vulgo de Aiigra sub unms Eugenii
• Al., lidcre.
5.i7 S. n nE.NII OILSCl LonuM pAHs I r.iMA. r.r;8
nomiiie reporiiiiitur; in (iiilbiissi nonomni.i, imilla \ poie ai, iiisi procllis resiiluintia Irela incerliiin pa-
ccrle fannina siiicto Eugenir) ailscfil)(-iiil:i siinl.fiiie vidi iier vialoiibus di>liili>seiil. Scripsit ct tluiis li-
Dbejiis slylo el dirensli jjiîieie ncn :ibliorrere viilon- belliis, unuiii diversi carininis nielro , aliuin divirsi
tiir. II.cc sunt (|u:e in lanli viri comnicndatioiiciii operis prosa concretos; qui ad iiiultonim indu-
expi-cari potuiiiiiis, qiurqiic sancli Il.leplionsi elogio stri.ini ejiis ex hoc tenaciler sanclain valiieriint
conclnJinius {Lib. ile V'iri; illiiHtibns, cnp. 14) :

caiiimendare memorinin. l.ibellos quoque Dracoii-
( Itriii Kiigenius aller po>l r.ngcniiini poniifox lii de creationc inu di couscriptos, qiios antiqui-
subrog Inr. Hic cutn Kcclesiaj reî:c clericiis esset tas protiilerat viliatos , ea qu.-e iiiconvi-nientia
fgregius, vila monaclii (leleclatuse-l. ()ui sagaci fiig.i rcperiil subtralienJo, iinniulaiido, \cl ineliora conji-
iirbein Ciesaraugu^tanani petens, illic niartyruni se- tienJo, ita in pulcliritudinis foriiiam coegit, iit piil-
pukris iiilKCsii, ibiipie sluJia sapieiiii;p, ei propo- cliiiores de arlilieio corrigi'nlis, qnain d : manii pro-
silum iiionailii decenler incuUiit ; iiniie priiiripali ccs-isse videaiilur auctoris. I.l qu'a de die sepliiiiii
violcntia rcduclus atqiie in poniiiicatinn asciius vi- ideiii Draconlius omniiio ri liceiiJo seinipleniim opus
tani pliis virtulum nicritis , quain viribus egil. Fuit visus est reliquisse, isie et sex dierum recapiiul.iiio-
n:inique corporc lenuis, parvus robore , sed validc neni singulis veisiculis renolavit. et de die scptimo
fervescens spirilus virtnie. Stn liorum boiiorum viin B qiuc illi visa sunl eleganler dicia subjiiiixil. Clarus
pcrsequens, cantus pcsimis usibus vitialos iiielodi.L Inbiiiis liiil leinpoiibiis CliinJasviiahi et llecces-
cngnitione correxii, ofricioru:n omissos ordines cu- viiillii regiiin , I.ie duodecini annis lcnens Jigniia-
rainque discrevit. Scripsit de sancla Triniiate Ibel- lem simiil el gloriam sacerdolis ; sic ine post liicis
basil ca saiicl;e LoocaJi.c

i"
luni et eioquio nitiJiiin, et rei verilatc, pcrspicuun, mundialis occasuiii , in
qui Liby.T , et Oricniis partibus niitti quaiuociiis tenei Iiabitalione sepulcrum. >
* Sanclonim m.ir:yriim sepnlcra ,

qiioruin ciiltiii co sanclo Kidoro Hi-palensi, item v, vi ac xvii, et
Cisaraugusl.e sese tiadidit biigcniiis , ea creiliniiis ut alia iniltamiis, quia in oJem Loco jusla i scpul-
luibSe in quibus innninerabiliuin nKirtvruiii ciiieres crum sanctx l,cocaJi:e , saiicioium Palriiin , II le-
coiulili fucrant, qui>riini bisloria oinnibus salis ni'ta plionsi. Eugeiiii III, llillaJa ct .liiliani corpora cun-
rsl ex Aclis sanclo Branlioni Irbiitis. Ciiiii eiiiiii dit.i sunl. Quoruni oinniiim reliiiuia; (pn lerqii:im
tenipore Diocleliani quainpluriiiii Cliristi lideles illius iinius lileplionsi, qn.c Zainor.c coliintiir) iibinaiii
iirbis incol.e iiulla ratione adduci poluissenl, ut, Clirisli siiit, oinnino nns laiel. iios bealos! Si a-tale iio-
(ide abject:), idola colerenl, a Daciano C;csaraugiisla; stra Duniinus inJicare ili:;iiarr-tur , alqiie lanti llie-
prafeclo urbe omnes e^snlare jii>si suiil. Cui de- saiiri inventioue Ecclcsi:e Tolelane lacryiiias absler-
crelo lilicntissiiiie pro Christo obtfinper:iiites, ah iiii- gere, i|uibiis tam gravem jacturam per miilla jam
piis salellitlbiis per insiJi.is exlra urbciii oppres-i s;eciila dcllft.
coipnra vero iii
P
crudelissimeqiie trucidali fuere ; Aliera hasilica iii ac libus sila crat, in quibus con-
roguiii coiijecta et igiie Eoruiii ileiiide
absuiiipta. slanti iradiliono fertur saiiciam virgineni Leocadiani
veiierandoi (iiieres ruin Clirisliani pia cura collige- nalaiii luisse. Quo in loco ecclcsia parocliialis nunc
rent, iii niassain albam fuere conliiiuo roaj;ulati est ejiis nomiiii coiisecrata.
al(|ue poslea in loco sacro religiose depositi , queni Terlia denique .Tdilicata fiit in ipsis ergaslulis, in
sepuici uin sanctoriim inartyriiiii, seu teinpluin Sanctic quibus cuin ob Clinsiijiia; lid' conle-sioiieni derme- i
Massx appellariint. En itiiquu pul:imus sanctum Eu- reiur, sqiial re confecta spirilinn Deo reddiJil. Ilu-
geiiiiiin devotioais causa pa.ria iugientiiii sesc lejus carceris situs pene iniiiiiitatus ad nostra tempor.i
lejiisse. pcrvenit. 'Iraii tn it aJ eum Alplionsus X, cogiio-
Animadvertere operi pretiimi jiiJicaviinus Ires
''
mento SapieU'* C.oiliorum regniii Wamb.c el llei ces-
fiiisseToleli b:isilicas sub iiivocatione sancla; Lpo- vintlii ossa, etjuvla illum regiain arcein sibi :cJilica-
cauiac, siniijlqiie uniusciijusque siluui describere. Ea- vit, nunc ex seiuiiista fcrequc diruia iii regiam
do-
rum priiiia oiiiiilumi|ue aniii|iiiiir sila esi in siib rbio miiiii cbariuitis ad paupeiuni lcvaiiien iiisl:iur.
lani.
iiiea planilie quan: vulgo aiipcllant la \ega. El liic Denique cu'ii ob icdiluuui iiaiicil:iteiii cci lc ia colle-
(piiJein locus esi qui inullis mag:iisi]ue iioniiiiilius gia a , (iii.-c illius loci curain gi^rebal , ad siimmain
iiobis ei oiiiiiibus quain coiiiiiie'iJatiSsiiiiiis esse deii.opiain rcJ:irla fnissct, pra-dicnis lo: us oli majorein
bel, suiinnaquereiigione cob:iidiis , proinrrei qnoj liodie
. sui veiierationeiii fi:itribii. Capnccinis , p'iiiit
niiilla iii eo et sub Goiliis priin i-
illu^lriora comiji:! vi :eiiius, ciisioJieiiJus et iiicoLnJus iraJiius
luiu
pibus celebrata fuere, Toletaiiuiii iv, pKu^.Jenle iii
S. EiJGE?iIl 111, EnSCOPI TOLET,\NI,

OPUSCULORUM PARS PRIMA.
MISGELLANEA.
MonUum ad lectorem,
Dam s lieic prtmo loco ca suncii Eiigenii lll opitsndn qua; a Jacobo Sirmondo edita sunt, nunc primum a
nobii diliyeiiler coltai.a nd Ccdicem (.olliicum fiiiicliB l<<cUsiiV Tolttanw, lulgo dc Azagra, e.t
quo vnnanrs
le. liones adiwlavimus, lacunas repininms, lersus alnjuos, qui iii Sirmondiana
dcsideruniur, tiio loco mseruimiit ;
denigue nd caUem ii libri Draconlii duos et lifjiuti contii<uus versus adjecimus, prout in rodtm todice
nolata voiuimut.
referimus. Quce qito facilius inter legendiimunimadmti vosseat, diverss cliaracteribui
35!) S. ElCENIl EPISC. TOLETANI 5SU
PRiEFATlO.
Obliquuiii nostrx visum qui ligis opcllx, AM soliiin ti'cu:ii post moriis fata manebit,
Si niihi rile placet, qii:ie libi cura inanet ? Quod bene, quod rccle, quod jusle feceris ipse.
Quainvis raiiciiiuluin rugata froiite susurres, III. De nieiilis lii.maiitB mutabilitale.
Nuii pavel lougenius, non pavel Eugenius. Nescia inens nosiia lixiiin servare teiioreni ;
Nil valet, infeiix, nasuias ringere sannas, Nuluinus el vuliiinus, noii iinum semper amanius.
Ai'|ue animuni coeptis trislilicare bonis. Itisplicel anle placeus, atque olini coniplacet hur-
liiviile jam cessa, jaii» ccssa perfnJe, cessa : fmi'',
l*ro(lcsi lioc aniinx sai, milii crede, lux. Nunc rectum sequiinur , nunc pravuin conle le-
Qiiod si livor ailest, et adhuc le conciilil, au li : Ineniiis;
>ec iiubis nuceas, nec tibi proliiiias. Nunc saiicti castique sumus nunc scorta fuveinus,
Al lu qui iiostras t aii |uillo pec o:e iiuga» Nunc pollcnt sobrla, nuiic marceiil ebria corda.
Perlegis, el blamle ruslic:» verba foves, Semper in ambiguu volvuntur peciora curju.
Sis vila locuples, el Cbrlsti inunere dives, Qiiid jam plura loquar ? quot luceiit sidera cjpli,
Nec metuas libris:i'mula llabra tuis. Quol puiictis liora-, quod currunt ssecla monjenlis
Pixsens iiicoliimi transcurras ttniporc sxclum, ToL nostram faciem niulal seatenlia formis.
El faveai jugis pax l:bi, paxque luis. B IV. De bono pacis.
I. Oralio ad Uetim. Qiii cupis infesliim seniper vitare chelydrum,
Rex Deus, iinmensi quo coiisiat inaebina inunili, Cordis ab aQectu pace repelle doluin.
Quod iiiiser Eiigeiiius po^co, lu perlice clenicns. Mens p.ice rutilat, qure Chrislum pectore gestat;
Sll mihi recta lides, et falsis obvia sectis, Qua; pacein spernit, lia'c furibunda perii.
Sit mihi pREcipue moniin correclio pixsens. Pax aniiiiic vita, p.ix \irtus, paxque medela,
Sim charus, verax, bumilis. cuin temporu prudeiis Pax ordo reruin, pax boiiiialis amor.
Secreti laciius, el lingu.ê famine cauliis. Pax fessis rcquies, pax denique cerla laboris ,
ha tiilum socium, da lixuin seinper aniicum, Pax blanda sociai, p.ix bona conciliat.
l)a blaiiduui, sobiium, parcum, caslumi|iie niinis- Pax llles reprimit, pax gaudia lota remiilcet,
jirum. Pax pia corda regit, pax mala cuncta fugat.
Non me pauperiescruciel, aullanguor obuncet. Pax pia sumrna Dciis peccatis pra.-iiiia prastal,
Sil comes alma saliis, elsullicienlia victus. Jiirgaiiles perimit pax pia suinma Deus.
Absint divitix, fastus el jurgia litis, V. Coulra ebrielatem.
liiviilia, et liixiis, et venins pcnîo turpis. Qui cupis esse bonus, ei vis dignoscere Terum,
Crimine ncc Ixibiin (|uemqiia:n, nec (r.miiii^ Inlar. ^ l)l inortls sociuin, sic mordax clluge vinum.
Slc bene velle queain, qiiopravum posse recedai. Nulla febris hoDiinuin major qiiain viteus humor
Nil turpe eiipiam, faclam, vcl prolo([iiar uiiqiiaiii. linmodice sunptus : vincil lelhale venenoro,
Te nieiis desideret ', liiigua canal, actio proinnl. Soiitior est *>
igni, viroso sontior aiigue.
U:i, Pater aliitunans, uiidosum fletibus iinbreiii, Qiiaiituin vina nocent, non lantum vipcra I.-cdil.
Quo valeani Kicryiiiis ciilparuin solvere iniiles. Imle treiiiur menibris, inde et obliviii mentis,
Da, precor, auxiliiim, possini quo viiicere inim lum, El gressus poplite nulans, et vi.sio fallax.
Kt vit;<i studiiini placiilo percurrere passu. Surdescunt aiires, balbutit denique lingua,
Ciimque suprcma dies inortis palefecerit urnam, 1'erdens eloi|iiiuin, profuiidit semilatratiim.
Coiiccde vcnlam, cui lollllciilpa roroiiani. Dic iiiihi, dlc, ehrie, vivisne an morte gravaris?
il. Commoititio moiliiilatis liumana;. Pallidus ecce jaces, ^^
et niiiic siiie mente iiiiiesci!».
mortalis hoiiio, niortis reiiiinisccre casus : i£gra quius iiculos leihali pondere clausit;
Nil peciide disia::, si Uiiitum pruspera captas Non bona, non m:ila, n'in dura, non moMia sentis.
(liniiia qux ceriiis vaiiarum gaudia revuii! Iloc tantum dislas a fati sorte sepulto,
lliiibra velul leniii'^, veloci line recedunt.
^ Quod lenuis miseros subpungit aiihelicus nrtus.
Pi-.ecave, non felix, ne le dum ne-cis, et audes, VI. Contra crapidam.
îiassans pneciplti dissolvat turbine iiiiis. 1'iopense siomachuin qui farcit dape ciborum,
I'urrige poscenti victum, vel contege nuilimi, Viscera crassa vehii, sed macra corda gerit.
Ei te pusl obitum sic talia facta beabunt. Decrescil sensii, grandcscii corporis aucti.,
Dilige pauperiem, murdaces elTuge gay.as, Carnea lit moles membra caduca ferens.
Nain redduiit cupidis postcarnis dulcia fl:iiiimas. Gutiuris arvii!:i fauces angustat obesas,
Ouamvis perspicuus auro geinniisque nilescas, Et perdit liquidos vox male raiica sonos.
Pauper el exiguiis ibis el iiudus ad umbras. Cuncla soporifluo marcescunt ossa tepore,
" Mendosiis esthic versiis, iia emanilan liis : •" Al., igiie.
Lingua caiial te, iiieiis desidcrel, ailio i>ruiii:it. « .\l.. ei-(e iine.
ISaktii.
m OPDSCULURIM PARS PRIMA. 3G-2
Ambul.ll et slcrlil, nec vigilare valel. A Sorvii ad obscquium mox reparata salus.
Qui cupit ergo suani docirinis crescere nienteni, Hic sua signa Deus rcspeclans crescerc gaudei,
Castiget ventrem, lunc bomo doctus eril. ' Geblit et athletam mirilicare sunm.
\l\. De basilica saiictortim decem el octo marlyrum. Qnisque precator ades, tidenter poscere noris,
Impos namque redit qui dubitanter adii.
Incolil lioc leniplum snt felix turba piorum,
Cunique precum murmur te proptcr fuderis intus,
yuorum promeruit sors benedicta polum.
Ei gemiium tolo prompseris ex animo,
Hic nionles sacros virlutum culmine celsos,
Eugenium, qiinso, propius adjunge querelis;
tnica ter seiios coniinet urna viros.
Sic culpis veniam promereare tuis.
Fumea coenosi iiquerunt gaudia muiidi,
Proque fide Domini membra dedere neci. X. In basilica sincii Feticis qua: esl tn Tutanrtio.
Ilic etiamcompar inerilis Encraiia inariyr Ecce donius Domini qu.-e ducil ad airia cueli,
Sorte sepulcrali dissociata jacet Cordibus n afOiclis hiic properatc viri.
Ilujiis inexiiaustum lestantur sancta Iriiimphiiui f.audia pro luctu referet, Ix usque redibit,
Palla cruore rubens, i>ecta papilla filiris.

Fuderil hic tristis qui lacryiiiando preces.
Nomina " sanctorum si m^vis nosse virorum, Quaitiiorin tilulis constaLbaic janua leiiipli,
Edicet cursini suhdiia siimma tibi.

^ Sed prima Felix culmina sancius habei.
Hic fessis requies, hic vicius manaiegenis,
Sed quia cuncla simul metrum non siiscijiit iinum,
Hic sacriim monachis exsiat ovile piis.
Acripe diversi^ h:cc variata metris.
Quintilianus adesi, ^'
Kventms, aique Cassianus Iloc opiis i£therius chara cum conjuge fecit,
Felix, Lupercus, Januariusque.

Cui nomen olim '
Teudesvinia fuit.
Julius, Urbanus, Apodemius, inde Primitivns, Quisi|ue precatiir ades, horum memorare benigne,
Oplalus, Publius, Caeciliamis. Sic Piiier omnipotens sil memor ipse tui.
Ilic Sncccssus inesl. hic Matiilinus habetur, XI. Querimonia wgriludini proprice.
Ecce Fauslus, ecce Fronto, poslqiie Marlialis. Vae mihi, va; misero, qui semper fessus anhelo,
Ha5c libi lurba potens concedat prospera, Leclor, Et fracius animo languida menibra iraho
El veniani praslet hac libi turha puteiis. Morbus adest jugis, dcsunt fomenta salutis
VUl. De basilica sancti 1 incenlii in Ccdaraugi/ita, ubi
Hinc dolor ossa terit, cor pavor inde qualil.
dicitur cruor ejits ejjluxisie. Omnia q:i;e proLiini valiilis, siint nnxia nobis
Mscledecus proprium, Vincenti, martyr alunine, Dum sloin.Tchus tenuis viseera tesa geril.
Unica spes iiobis macie decus propriuni. C Frigida meltdunt, nec semper fervida prosunt;
Purpureus niveum meruisti sanguine ccelum, Dum male corpiis habet, nec inea vita placet.
Da, Chiste, q k»o, veniam, da, Christe, inedelam,
Et sequeris agnuin ptirpureus niveum.
Passio ssicra tuuin provexit ad xtliera numen,
Nam Isedei animum tot rtiala ferre simul.
Conservet populuin passio sacra luuni. XII. Lamentiim de advenlu proprice tenectxis.
Ilic jacet ille cruor, qiiem das pro corp ire pignus,
Impia jain mi:eriim me capiat ciirâ senectus,
Nare (luente tuus hic jacet ille criior.
Inde dolore novo carmina niffsia cano.
Ilic tua nunc tuoica quod Clirisii limbria prxstat,
Fletilius ecce rigo rotanti veriice milas,
Tactu nam saival hic tu» nunc tunica.
Ei lacrymosa peliint murmura nostra polum.
Ilic veniam cii'piB mereantur, vola favorem,
Ante taraen nosiris ipsa paudeiur iambis,
Caudia sumina ferat qiii peiii hic veniam.
Quam noceat morbis inloleranda suis.
W. De ' bnsilica tancli /Cmi/i.oii.
Quein moercr, queiii culpa premil, quem deniqiie Crudelis oelas, o senectus improlia,
[iiioibi Qua; cuncta pulchra fauce sxva devoras,
Tabida vis vex .1, aiil valiiudo qu.iiit, Uiclu voraci nigra pandis guttura,
p
lluc fesliniis agat devoto peclore "^
currum Mortale germon ul noverca saucias,
Anxia dcponens prospera cuncta geret. Et sauciaium mortis enê perforas.
Cerla salus tegris, spes et lutela mi-ellis, Te proximante robiir omne delicil,
Et pateret genitrix Amilianus adest. Salus recedii, a^griindo provenii,
Hujus ad iniperinni dispiilius ' pectora djemon Sensus hebe>ci,ni, pulcbriludo deperit,
Tenta diu linquit. qua; ietii;cie nequit. Tabescit .Tgruin pectus in snspiriis.
IJic claudis gressus danlur, et lumina coecis, Gaiidere t;c.lel, cjulare complacet.
Reddil el incoluniem lcpra repiilsa cutem Tu frangis ossa, membra rngis asperas,
Vila red t funclis, et langnor pellitur omnis, Conias recidis alquc canos inseris,
" Al., magnoTiim. ilivcrsuni :
k Ai., £i'(;(ii(s.
Ei IiiciiKin cernens hic sua damna gemit.
''
Al., bnielirn.
''
Al., cuTsum. 8 Al , nfjlicli.
" A!., lOrporn. Al.. ,;(.
' In Codice noslro b-giinr peiitametruin omnlno ' Al., Tcimdiivinla,
Patrol. LXXXVII. 1-3

SANCTI EUGEMI EnSC. TOI.KTAM -t,l
Lti-nles retiinJis, muculeiilos ellicis, A Te sine iiemo valet peccali lollere labem,
Tieiiiorc loc.lo corpus oiiine succutis, Aut menteiii vitiis emaculare suis.
Ft-lires iiiinaris, cl iloloros ingcris Diiniitc culpam misero, dtmitle rcaiiim,

Per te poJai^ra dura gignil luhera, Eflice post lapsuin posl inala lanla bonuin.
Anlieia tussis exspuii puii iflua, Parce precor aiiim.e pulsanii, parce petenii,
Ciileui peruril vuliieriiin prolusio, Qu.c namiiias nieluil, diim sua facla geuiil.
Tolus cil>ii]iie iiiilla ilelectatio, Gaudia tu saiictis, tu reJdis preinia ju<tis,
Laineiita sola couKTunt solatium. • E;igeiiii miseri sit roô poeiia levis.
ll:re t;eJiusa inenie duin recogilo, Nosse quiciinqiie cupis, aul reiuiris,
Lil'et, reiclis oninibus qux traiiseuni, Qu.e niei causa fuerii laboris,
Dciiiii l iiii>rc, seiiijiilenia quajrere, Ilujus ui viix ma!a lunerarem,
Terrena licra ik-pulare pulverem, Disie beiiigne.
Orare senipcr, atciue Meuiio diiere : Diim quaterJenos siinul el noveiios
Abite pessiini vaiia niundi caudia, Vita niin felix agitaret annos,
Opescadyci', lucnlenla prxdia, Diiiiiqiie me pigra peleret senccius
l-asces, lionores, bliiiidimenta noxia. B Prapete cursu
J:iui fiiiis iiistat, et ruina proxima, Accidil lasso gravis ffgritudo,
Jain niors cruehtu no^slra pulsat liiiiina. Qiix lere morlis minilarel ictuiii,
Ac diu fessa cruciaret acri

mors oniiiivorax, ad le nuiic verlo querelani,
Menibra doiore.
Cur iniseruin sequeris? cur » properando venis?
Febris iiiccrta terebrabal ossa,
Tu facis ut rapido volvantur leinpora cursu,
Laiiguida i inorlis caro JeQuebat,
Accelerenlque suos fala crueiita gradus.
Nulla quassai:im recreaLat esca,
Cum tu.deproperas, tunc ^ vit.c gaudia cessaiii,
Putio nulta.
Inibia paveiida veuit, lux raduta fugit.
Tanla ino crebro mala duin ferirent,
Oinnia vilali privaiitur vibcera inoiu,
Moriis borreiuUe trepidus pavore,
Clauduntur oculi, garrula lingua lacet.
Labilein cuirum lugientis xvi
Surdescunt palula; '^
tun»is anliactibus aures,
Carniioe ^ pronipsi.
Naribus obclusis iion udor ullus aJest.
Non spirat pnlino Habris vitalibus auias, Xni. Ejusdem inelio irocltaico de brcnlate liujus vuct,
Frigida inenibra rigent, nec cruor ip.se calei.

Criminum niole gravatus et reaiii saiicius,
{]
Tabe Duuut carnes, corroJunt iuniiia vernies, Cariiicu insoiiare niior luctuosis queslibus.
Sic species bomiiiis fit putrefacta ciuis. Lacryniis ura niadescuiii, veiberaiitur pectora,
Multa pavenda quideui cecini, ^*
seu niulia Iremenda ; Mundus ecce iialus :cger, et ruin m nuntiat.
Sed ni.ige quid verear, nuiic lacryniando loqur. Tempora grata fugantur, ingcruntur pesîma.
Judicis altilbriiiii iaiii trisiiscerno tribunal, 0inni:i mala propinquaiit, el bona prxlervolaiit
Cujus ' ad intuitum cuucla creaia treinunt. Eugeni iniselle, plora, languor instat improbus,
Subsiernil nivcas ccebirum lurlia corona*, Viia transit, fiiiis ui^ct, ira pendet coelilus.
Ei titubaiite gcim prornil aiiie ibroiium. Janiiam pulsal ut intret inoriis ecce iiuiitius.
Cenierc sic ainbil Dominuin, si semper amare, Cur inique concnpiscis falsa munJi gaudia?
Ut pu!>el aniiniim niislus aiiiore tiinor. Cur caduca non rermqiiis, curris ad perennia ?
Qiiid fxicl rrgo vermi^, pulrcdo, faiilla, Dum pctis laiililla lucra, dona perJis niaxim:i.
Si Chri=ti facieiii cor.la beata p:ivenl? Dic, miser, fulurum in luctu quo I libi solalium?
Oppressi, rapui, iiudavi, ciimina ' finxi, Nil boni porlabis iilic quo recedat i)ltio.
Paupcris ad vocein mens mea surda fuit. Poena le cremabit ardens, anxiabit spirilus.
Corrupi propriu n la-civo viilnere corpns, D Nemo le. mibelle, cre lct, neino coiiscl.ibiiur,
' llic miscr, biiic paviilus, liiiir Ireiiiulenlu- co. Noii parenles, aiit propiiiiiiii, non sodaies cpliini.
JJuUa meas iiiKiiiaiii vciiia conijiescuil iras, (!uiicta ie procul abibiiiit, qu.c aniasii dulciler.
Nec siiic felle fureiis, nec bine c;c,le fui. Corrige cruJdis aclii, terge noxam fieiibus.
Iiiilc pavet aninius siiniles ne perleral ictus, Sii libi pio pane lucius, lacrymrB pro gauJio.
Aul pflBiia laceret qii.c sine fiiie iiocel. PaiiJe t!bri>tij probr:i, cordis cjulaiido lletibus.
Nam licct liic modico palreiilur tempure probra, Deus! boiiiiiii pcreiinc, aeiiiper exorabilis,
Lonâ taiiicn aniiiiam post male n^nnma ciciiial. Ceniri lletuin prortiie.ilciu de meJullis intimis.
Taiia duin nte paveo, dinii corJc treuiesco Vincla crimiiium rcsolve, pone fintin lacrymis.
•'
Te tc, sumnic Deus, [ ro pietale peto. Nolo me, paier Averni, niancipes incendiu,
' A! propernl:i.
, 6 Al., Iiinc.
^ A\., f la et gau.lia. i"
Al., A te.
^ Al., (iisis. ' Al , Kuifeiiio iiiisero.
•f
Al., muitaque. i Al., morhis.
' Al., vilroilnm. • -W., p nii.ri.
< Al., /iii.
5'^ OPUSCUI.OUL!M PMiS PHIMA. 568
Fl.inuna quo jugis aJuret niembra citra lernnmiin. A .Mter spleinlifluis coelum firmavit in oris,
llic repende quod n.eremur, sil (inies post tiansiium, Tertius undivagum mare dai cuni germine terrae,
geuus mortale ! uiccum lacryuias cllundite, Quartus liabet Pliccbuni, lunamque, el sidera coeli.
Pauperi praebele victum, Parce Christo dicite; Qiiintus plumigeras voluores.piscesque natantes,
forsitan iram refienat, donai iiidulgeiiliam. Sexius quadrupedes, repians, hominesque sagaces,
XIV. Sancli Eugenii episcopi Tolelani epilapliiiim Septiinus esl Uomino requies liis rile peractis.
proprium. XX. Monosticlia de decem plagii ^gypli.

(Vide hoc epitapbium ii> Vila sancli Eugenii.) prjmj piaga ,Egypii lymphas in sanguine veriit,
XV. liem aliud. Allera ranarum crepiiuin, tabemque creavil,
>=
Qni me de nibilo rurmasti, Conditor alme, Tertia mordaces culices de pulvere movii,
Tu pius iii luninlo tu inea mcinbra fove. Qiiarla dcdil iiiuscas iclu soniluque pavend.is.
Eii cinis ad cinereui redii, vitamque peregi, Qiiinla qunque niorte damnat animantia cuncla,
Sed putres cineres tu reparare vales. Sexla putrescenti vesicas vulnere patral,
Ascendal, o Christc potens, post fata peracta, Sepiima fulmineum niurniur cum grandiiie vibrat,
Eugenius dextra Istus ad aslia via. Ociava liugi nocuas frondiqiie locusias,
XVI. Iiem aliud.
B Nona parat piceas tactu palpanle tenebras,
Spes mihi, surame Deus, quod functus morte rc- UHima, qu* decima, prolis priinordia truncat.
[surgam, XXI. De inven:oribus lilleranim.

Nee jam post lumulum sic moriturus ero. Moyses priinus Hebrocas exaraiil litteras,
Sed quia mortalis iium|uam sine crimine vixi, Mente Pboenices sagaci condideruiil A licas ;
Cngenii iniseri tu miserere pie. Quas Latini scriptitamus edidit Nicoslrala,

Abraham Syras, el idem reperit Chaldaicas,
XVII. Domni Evantii.
Isis arle iion minori protulit .^llgvpiias,
Zohilis et magno
"
virtulum cu mine ce.s
c pi
1.J ,,. ,,., •. ,. . ,.. " ,
. d(.ui(,|a i,|-oinpsil Geiarumqiias videiniisuliiinas.
—ngens cd.îsiliis, ei dexine belliger act «-.
nhare mihi genitor, et viia charior ips > ^^"- ^' «"'""'""'"" ""^bigems.
"»=^ ^""' ""»'!««''=»• 1"«^ ""!"" •ôn^l''""-

sroc naii pietas ofTert posl funera carme z '''^P="-«
«"^''""«'" so"'P«* eenerat commistus aselhc,

Cfferre incob.mi quod mors infanda velavi. . . h equina matre creatur,
'^ .^rcadicis. el
r-..x (ibi summa Dei, necnon et graiia Christ. . - "^'"'"^
Titirus ex ovibus oritur bircoque parenle.

>ih\t perpeluo, nec desit lemporis us =
Musraonera capra verveno semine gignit,
cmnipotensqne tuis non reddat debita culpi. . . t« G
„„,„ „ . ,. Apris aique sue selosus nasciiur ibris,
XVIII. racis redintearalto.
" . , . . , r . i i
•
„ ,. ., Al lupus el catula formant coeundo lyciscam.

Oauuia prxpetibus concurriini undique voti'!,
animum pax ^•^'"- ^'' '<""'"^"'-

Et gestil recreare meum.
Vivescuni sensus bello liieque repressi, Jo versiculos nexos quia despicis annes,
Et b redit ad primum mens lacerata n.odnin. E"'P« "' ^»'^""^ *' ""'" J""»*''* """"•
Crescit amore salus : procul o ! procul esle dolores. <^«"'« " pascenles dumoso m liilore melos,
Et ron iriticea verrentes gernuna cellos.
Nam jussit refugos jam slabilire Deu..
Ar sitibunda petunt lympharum pocula me.vta,
Al lu, perverse da;mon, et peslifer arguis.
Nil prodesse tibi nunc peritura dole. At.nie bu glandifera recubant siib tegmine bulci,
N«n tua prxda sumus, q.ia.iivis pia pectora rivis

^'""'" f" l--"'igeras ducunt ad pascua tohes,
Punxeris ad modicuiii, non tua pia-da sumus. ^t rc tonsumunl fraudantes munera tdr*.
P"» l''>' "^ "O^^fo ^«"'»' '''' <=^'""""<' '''""^'
Sic semper rapidis vanestas tabidus auris,
'"î'"- ' ^"C'"'' «<»«•"• d'srunipere versus.
Ei noB in Cbristo sic tuealur amnr.
XIX. Heptumeinm de primordio mundi. ^^'^- '*'' 1^"^'"'"» presbyterum.

Primus in orbe dies lucls primordia suinpsit, ^ Sanclorum meritis claro, semperque beato
• \l summa gentem appellaverit, antiquo, et primitivo cam no-

b Aj' ii«m(
'
"''"e indigiiare voliiit; namque, ut idem sanctns
c Al' erepitus Isidorus ex sancto Hieronymo scribit ii.itio pradi-
Hic ip e C.uilibs, ab atiis Ullila appeHatns, est
•1 ' l* bislorx, . reiro erudiiio eos (Coilms) manis
ille Gothornm episcopns cujus memi.ieie Melilos, et
'elas. quam Ug
et Magog appellare consuevit. •
' Lncil.uin hunc, quein in p.ssenli cnrinine coin-
sanclus Isid.irus in Cliionico ad annu.n miimli .'>576.
. Fridigerni.s, inqiiiunl, Atbalaricum Valenlis Aria
poncndo imitalus est sanclus Eugeniiis fuisse su-p^
ni imper.n<.ris aiiiilio s.iperaiis, suade.ile eodem, in cr.mur poelam illum veluslissimum ab lloralio, Per-
«io ab.sque s.tpius laudalum, lanquam eu.n qui in-
h.ijus g ati.,m ex Calbolico Arianus cum
benelicii
oinni genle Golborum effectns erroiem secutus ost «er Koiiiaiios satyram pniiius conscnpscrit; inculle
ipsi.is Tunc quoq.ie Gi.llilas Golhoiuin episcop.is lamen, el ahsque nllo ornalu, quippe qui
ad instar Gixc.irum lilterarum Goibis liinc reperit In bora sippe ducenlos,
li mDpii.ini, \ersiis 'Hcialiai.. ..
lilleras. el ulrunuii.e testameiilum liiigiiam in pro- ,,„,^„
<;»nul.is, i.i,ii,e (Mger .cr.hend, er e l'!»" eir^
piiam tran^.nlil. 1 Toliilom fe,e verba de eo haliet
Itdo co ail Hoiatiiis. lib, i. sdI. i. Forte non d,-
S. D. in bi l„iii. d- Uegibiis Goibornin ad anniim
versiis liiit al. e.t Lii<,lio_ ,le q,i., s.,nrliis Isi^m-.is,
C.bii-iio-?, crra 415. I nJeG.,iliica sc ipl.iiadicli, rst
Eijmobig. cap. jo, de bolflecismo, hxc scri-
Lllibnj. Quod vcro Gelas saiiUiu Eugeiiius Golbam hl;. i,
5G7 SANCTI EUriRMI EP1SC. TOLETANI OPUSC PAUS PRIMA. 3C8
Eusicio Eugeiiiiis vilis el exi^Mius. A Ne fraiide noslriim nnssis ailire lorain.
Accipe conscriplos |ilebcio canniiie versus, Ne soninos lnrbes, ite mortis viiicla minisircs,
Quos dai dilecii paRina mcesta libi. .Ne fallas animum sordibus ipso meuin.
Cliara milii %eslros advciil epislnla queslus, XXX. Versus de ceslate.
El me trislilic) perculit inJe sono. Dura quod gigiiit el aiiiara cuiiciis,
Oblilum le namque geinis vilescere nobis, Tempus scsiivum resonarc cogor,
liiqiie mco vuUum corJe pcrisse luum. Sapphico tristi modulante versu,
Oiiinia passus.
Creile meis verbis, naiii las csl crcdere nobis :
Credere nempe licet, cum dubiiare noi ei. Nunc polus Pliflclii nimio calnre
Tisior namque Deuin, sanclorum nomina lesUir, Estibus flagrat, fliiviosqce siccat,
Afleclum veslri non tepuisse milii. Inloml trisiis, jaculansque viliral
Anie polus solis et luna: luce carebi(, Fulmina dir.i.
Qiiam sim conspecius iinmcmor ipse tui. Ingruil imber inimicns .irvis,
Flore nam suevit spoliaie viies
Anle quoque nostro disce let peciorc viia,
:
Quam vestne menlis dulcis amicilia. Spcm quoque fnigum poptilai nivosis
\olvenl puncta dies, volventiir meiisibns aniii, B GranJo lapillis
Semper in ore nieo nomen ainorqiie iiius. Bufo nunc turget, i ( amica silvis
Enqiiia depronipsit affi'Cium pajîna nostruin, Vipera lajdit, geliJiisque serpens,
Dilige me nimiuni, dilige isie nimiiini. Scorpius icin jiigiikii, pariiq':e »
Obsequio cordis persolvens jura saliilis, Slellio pesiem.
llinc precor ut miseri sis memor aliiie liii. Musca nunc sa;vi(. p"ceaque blalia,
Cliristus ubique luis coiicedal prospera voiis, tt ciilex morJ;i\, nliJusque cimex.
Et paicai culpis Clirislus ubique meis. Suelus in nocle vlgilare pulex

Corpora pnngit.
XXV. Ad quemdam (ttniiliarem.
Tollat h»c monstra Deus imprecanU.
Sx'pc tuamplacide cupio quia i.osse saluteiii,
Pel e langiiorem, tribue quielem,
Idcirco nostrum percipe laelus Ave.
IJl queani giai;is placido sopore
Ac ne longifluu grandescat cpisiola tractu,
Carperc nnctes.
Quod possum brcviier, dulcis ainice, vale.
XXVI. Iiem ad euindem.
XWf. De morte conjugis Cliiitdasvindi regii.
Si dare pro morie gemmas licuissel et auruin,

Iiiimensas Damino laudes, gratesque rependi,
Nulla inala poierant regum dissolvere vitam.
Qiiod missa inrolumem te mihi charta dedit.
Sed qiiia sors una cuncla moitilia quassat,
Jnde salutigerum devoto peclore carnien
Nec preiiuni rediniii reges, nec ilctiis egenles ;
Millimus, ei charo diciniusore: Vale.
Hiiic ego te, conjux, qiJa vincere fala nequivi.
XXVII. Jiem ad eumdem.
Kuiiere perfiinclam sanclis commendo luenilani.
lliilta salus nobis, si sunt tibi dona saliilis:
li tiim ll.imma vorax veniei comburere terras,
At lu sospes ave, lu sine fiiie vale.
Coclibus ipsorum merito socinta resurgas.
XXVIII. Versus de tempore. El niinc cliara mihi jam Reci'erga valeio,
Qninquclrabit volvens aimorum leiiipora hi.iiiuiii,
Quodque paro fereiriim rex ^ Cliindasvinlus, amalo.
Quaituor ex ani:is numeriis linilur Olympi, = Aiinorum breviler restal eJicere suminam,
Naui Iribus impleiis irieti.rica solvere mos e»l.
Qua leiinit vilam, siinul el connubin nostra.
X\l\. Versus supra icctum. Foedera conjugii septem fere duxil in annos,
imperai omnipotens, procul o! procul elTiige, (Ixinon, lindecies binis xvum cum mensibus octo. ,
bii Eiunl prscierea et plurimis modis (soloccismi):

-.
« na bis verbis : Ego Reciberga neqina luiiic seriein
N:im cciitiim genera soliccismoruni dixil,
Liiciii'is '^ tesliimeiili coiifirmo. Kxliiliel lioc mnnumeiitum III.
iliio-. oimies vit re polius qu;im sequi debet, qui re- Vepes, liiiii. u Sirip., xiii. Noii ignorainus, pr;eJi-
giilam recle loqiiendi tcnere siuJei. > claiii Scripliiram a iionneinine evploJi qiiasi spMriam
lioc epigramiiia, quod .Tiiiini tanlum gralia
Porro ac siiblesi 1- lidei se^l iil graii^ ei coiicedamus post
:
.il> Euôiiio elaliuratu'ii creJimiis, iion tain iiidical aniiiiiii t)46, quenipraise lert, f isse conlUtam, cerie
ciiiii simili carniiiie del^cuiiuin fuisê, i|iia>ii ejiis •|uoJ Recibergaiii uxorem tJiinJasviiiti appellal
iiigenii ubcitatem demon^lral, quo quaiilum lenl is- (queiiiaJmodiim el Eugeiiiiis noster in Ms. Viclorino
i>el assei|iieb:itiir. supra laiiJalo) non nisi .inliqui siiiio innixus lcsli-
ililit eilidii Sirin., cni nos leciionem Tolci ni monio, vel liaililione lecisse credendns est supplan-
pricliibmus lnngc mcl oreiii. tivtla mnla. tator, qiiu suo cuiumenlo lallacem veritatis vebtem
^ lii Codice Tuletano
lcgitiir Kercesriiitus ; sed iiiJueiei.
prioreiii reliiicnJ:im pulainiis, qii:iiii eJi-
leclioiieiii "^
.\liter bio Tcrsus iegilur in Codice nostro Tole-
dit el. SiriiKindus ex Ms. Uililiollieca; samli Vicloris lano :
1'arisivns. tonlirmatqiie veliislissima scripliir.i Aslu- Funge defleia Resi;it el ilicero simimnm,
rico: cxiîon', ul docet nos Ainbrosiiis de Mnrales, liieple qiiiJeiii. el iiieiiJcSf, nisi ImIus liic luciis ciim
in qii.i ( liiiiJ:isviiiius rcK cuiii uxore sua Reciberga versn pi J!ceJei.li ila rcsliliuiuif
jinplissiiii.i- iliiu:ilioneslcceruiil. iiion:isleiio JeCoin- Qiioilque paro ferelniiii rcx tiliiii laviiiliis amalor,
jiliiJo iriilorio Asliiriccnsi silo, iilioqiie eiJfiii
iii hiiii,i;-re Jeflei.i. Kettat, eic.
bubscribcnie, rcge quiJeiii j riori loco, deiiiue rrgi- Verum lolum iJ sulius esl conjccUir.e.
509 OIIACONTII IIEXAEMEUON. 5V»
DRAGONTirHEXAEMERON
A SANCTO EUGENIO JUSSU REGIS EMENDATUM.
SANCTI EUGENII EPISTOLA AD CHINDASVmTUM REGEM.

Inclylo ,
glorinso rerum domino ChinJasvinto , A tur doctus, aut doceatur indortus. Et quoniam de
prliicipi sumiiio et maxiiiio reguin, Eugenius vestro- die seplimo pixfaiiis auctor omninc reticiiii, seinum
ruiii Gdclium servulus,' mibi opusculum videbaiur, si non inde aliquid in hoc
Clemeiitiue vefitne jiissis, serenissiine princeps, Coditulo haberetur. Idcirco in iine libelli, quanivis
plus volendo deserviens quain v.ilendo, Dracuntii pedestri sermone, sex dierum recapitulaticncin si;i-
cujusdam libellos muUis "^ videns cnoribus involu- gulis versiculis, quos olim condidi, denoiavi, de die
tos, Cliristo Domiiio iril)iiciite valoreni, pro lenuilale vero septimo quai visa sunt dicenda subnenui, de-
mei sensiili siil)Corri^\i. Hoc, videlicet, nioderaii.ine creiumque divale, ac si non ut lolui, velul valui cou-
custodilo, QMO superllua demerem, semiplcna siip- summavi. fmploians vesiri bolii pnEiargissimain pie-
plerein, rracta consiabilirem, el ' crebro reppliia tateni, ut vile servuli lidelis oblstum veslra sibi glo-
inuiarem. Versicnli sauc, (inos liiiic opeii delr.Tlicn- ria cflicerc dignetur acteplnni, liatque niibi niiseri»
ilos essepuiavi, etseiisu tepidi, et verbis illepidi, ei repensic Iructuosa laboris, placida respeclus veslri
iiulla probunlur ralionc subnixi ; nec in eis aliquid conlributio gralix vel lavoris.
repcriiurquo lecioris aniiiiiis aiiimetiir, aut inulcca-
B
'Dracontii Hexaemeron jam oliin in lomn LX siis aiino 1619, in 8", cura et studio R, P. Jacobi
recusnni est, niii inaxluiain parlein con^liiuit Carnii' birmondl S. J. presbylen in ea aiitem veniam petit
;
nisde Deo, siqiiidein a versii liiijus-cariniiiis liU ad si roric in pracedenlc carinine incaulns erraverit. >
usque decurril. Sedquia iM emenilaliones ad-
liiieii) ll.ic epislola Eugenii In (ôilice noslro Toletano
>:
ditionesque saiicti Liigcnii spnrsiin lautuir., sive in omiii iiiscriptionc vacal ex qua colligi possit cuJhs
notis, sive iii prolegoipiciiis, repr.csenianliir, iiuiic rcgis jiissu Eugeiiius aggressus lueril Drncuiitii cor-
ipsiiiS suncti Eugciiii rperiiiii eilitiunem aggredien- reclionem. Id ipsiiin absdiibio, cuni animadverleret,
les Hexaemeri texluni qualis ex ejus recensnine eva- (1. P. Kloreîuni inipulit, ui conjecturani tentaret,
sit, uiio tenore descrilieic, raiiuiii siinnl el si.opo quaiii exponit in Eiigenii Vita, tom. V Hispanix sa-
noslro maxime conseiitaneum duninius. Emtures. ciue, inandatuiii illud putaiis a Iteccesvinlu profe-
•>Hic est Dracontius ille de quo hxc scribit Lali- ciiim. Nos lanien qiiare iiidulgeamus in !iac re cou-
beus, in dissertatioiie nisturica quani inseruit lib. de jecturis non v'deinus, cuin Ms. Victorinus Sirmondi
hcriptoiibiis ecclesiasiicis emiii. Beliarniini i Dra- : in (.pigraplie epislolic nomen Chindasvinti repr.e-
coniius presbyler Uisuaiius, ac Christiaiius poeia, senlei, et t.hiiidasvinium religionis pielatisque glo-
celebravit Hevaemeron seii Opus sex diernm car- ria clarum, non iia a sacrorum librorum lectione
niine heroico, quod sanctiis Eugenius II ( tertiiiin alieniim quin Taionem Cxsaraugu-
riii^se >,cianius,
diccre debuissel, sed igiiorabat scilicct alteruni Eu- slanum tunc presby;eruni et abbatcm, posiea sancli
genium quein nos priurein liis Uuobus habeiiius I braiilionis in episcopatu siiccessorein, Koiiiam lega-
Tolelanub Jussu Cbiudasviudi Visigollioruui iii ibcrin C lum iiisent, iit v.iria saiicti Cregorii Magni opuscula
legis emtiidavit, auxiiiiue, tesie s.inclo lldeplioiiso. Riinul cuni reliana iibroruin MoraliUiii parle. qua" in
cap. 14 lib. de Viris iliusiril.us. Ejusdeni (|'ioqiie lliîpania desideraliantur, a Uoniano ponlilice lunc
Dracoiilii uieiiiiiiit saiiclus Isiduius llispabiiMs pr.e- Mariino impetrarei, aiqiie sjiiiiim cura iraiiscripla
i
£u', cap. 24, ut per iiiilii iniruiii accidiMil ijiiu i.m- liispaiiiv.m sociiui asporlaret, quud Taioneni re per-
deni pacto vir erudiius Cerardns Joaii. Vosiiiis, fecisse corsiat. Iiaque religiosi, atque in sacris C<j-
Jib. de 1'iielis Latinis, c.>p. 9, 'uier poelas inccfla; (iicibus evjlvendis sluiliosi aniiiii laus non llecce-
aUaiig liumeravil, el pusl Carob Magni Koinaiiuruni svinli propria. sed ipsi cum p^reiiie Chindasviiito
impeiainr<s, ad aiiiiuin 8U ), Draconliuiii nustrLm coiiimiiiiii quoit:immodo fuil.
ie!i-g.'veril. Vixit porro sub Tlieodosio Juiiio.-ê "^
Al. ad.l. Iwclenuii.
Orienlis iiiiper lore, ad oueni «cripsit elegiam qns * .V! , ciebrius.
exslal cmu aliis •juideiu versinus lyplse.xciisa Pari-
Ij^Vttiaiio.
Piincipis insignem racicm visurc, libelle, Latorisqiie lui sulers patronus adesto.
t.iijus ad imperium meruisti sorde carere, Ignoscat piacidiis, ignnscat menle benignus,
Kt capere niiidam longo post lcnipore paliami Ouod le >ordidii!'iin dum conor rite lavare ,
tlwperis ut limen aulae rcgalis adire, Asperius impressa manus tennando polivit.
Aique auro rutilo radiantem ccrnere sedem, Aisi de plebe qoisquam livore perustus
liicipe (piampritnnin largas persolvere graies, Dixerit : Ei quis est veleriim qui carmina muiat,
Krrorum quoJ nube carcns correctus liabens; Srribii qiii levibus epigramm.ila vana libellis?
Dein proslralus humi veniam deposte precaiu. ISovmil lu)c ipse, quoii uusquam culpa putalur,
S7I S. EUCKMI OPUSC. PAIiS PKIMA. 572
Quam iion veile \idei, sed niajor jussio cogii. A Quam dat .\i iiiarclius. Tucca, Yariusîue, Probusque:
Deiiique jussa bona dum proiuulganinr agenda, Cur dedignetur, qiiod jussus principe niagno
yui complet sapiens, qui vult conlemnere demens. Parvula prjeparvi Draconti carmina libri
yuod si Virgilius, et vatuin summus Honierus Parmliis Eugenius nugarum molc piavi?
Ceusuraui meruere novam post fata subire,
DIUCOINTIi HEXAEMERI LIBEIl PRIMUS.
I^rima dies Inx est terris, mors una lenebris, Promitur berba virens, it surculus omnis in aurai!,
Lux daiur ante polum, lux clari cansa diei, Et semper veîiia comis frondescil oliva.
Lux jubarsBiliereum, luv noctis limes et umbra-, Umnia poma vireiis proreri, con pariurit arbor,
Lux facies rebus cunctis, et lux elementis , Lingiix laurus honus soivit donanda poelis.
I.ux geniiis faciisque calor, lux graiia solis, Torla per obliquos it vilis in orbe corynibos ,
Lux deous astrorum, lux aurea coriiua liinic, Verberal et palii.se calamos fluilante nagello;
Lux iulgor coeli, liix et primordia mundi, B Viiiea pampiiieos subaruodinal ebria campos,
Lux splendor namma:, lux magni teniporis index, Munera Ixlilix spoiidcns pendentibus uvis,
Fructibiis " et variis redolent florenlia rura.
Lux opus aucloris primum, candorque pudoiis,
I.uv bonor agricolis, reqiiies lux onmibus a'gris, Una parens non uduiu fundit odnrem,
tellus
Lux aevi mcta, lux qu* dal lempnra nietis, Sed quot sunt berb^. tni permistentiir odores.
Oua bene coiislrucla mumli priinordia lucenl. IiiJia tunc priinum generans pigmenta per herbas
Clarus ubique Deus, niinquain niutabilis auctor, Eduxil sub sole novo, rudlbusque racemis.
Quem non obscuranl quacunque ex parte leiiebra-, Esl locus interea diOûndens quaituor ainnes,
Nec celanlur ei quaecuuque obscura gerunlur. Floribus ambrosiis geinmalo cespile piclug,
Principium f ictis luceiii dat lucis origo, Meiius, odnrifuris nunquam marcentibus herbis,
Qua iiiundo vita prainissa esl principe luce, tlorlus in orbc Dei tuuctis felicior bortis.
Qax totum prxcessit opus quod conlinet orbi?, Fructus inest anni, cum lempora nescial auni.
Qux solis prsvenit iter lumenque coruscuni, lllic floret humus semper sub vere perenni,
Cujus jiissit ope clarescere cuiicia creaia. Arboreis binc inde comi^veslitur anioenig.
Altcra quippe dies cceli coiivexa meretur, Frondibus intextis ramorum murus opacus
El gnpra coelus ingentia flumina dantur, ^ Stringiiur, ai jue omni pendent ex arbore fruclus,
Ac domiiiauir aqua glomeralis loiilibus alma, Et passiiii per prala jaccnl. Noii s»lis anhelis
Ignibiis xtliercis coelesli sede locatis. Flaraiualur radii;:, qiiatiiur iiecflatibus iillis,
Unda beata nimis, meruit qux lecta poloruin Nec conjuratis furit illic turbo procellis.
Celsa favore Dei, jussn suspensa Toiiantis, Mon glacies districla domat, non grandinis ictus
Limitibus contenla suis elciuenia moraniur, Verberai, aut gelidis canescunl prata prulnis.
Mec flaminas restinguil aqua, glaciemve teporat Sunt ibi sed i^

placiti fructiis, quos iiiollior aura
Flammeus ignis aquae. Servaiit sub lege tenorem Edidii exsurgens nitiJis de fontibus horti.
Incorrupia suum, nnn inipugnata vicissim, Arboribus inovcl illa coinas de ilamine molli,
Non di^^creta quidem, sed nec permisia moiantur. Frondibus impnlsis immobilis umbra vagatur.
Tertia ccruleum ponti lux edidit aequor, Fluctuat oiiine neinus, et nulant pcndula poma
Fluctibus iinmensis pelagi freta glauca liquescuul, Ver perpetuum communes temperat auras,
ibi
El mare oavigeruin qiialiiur spumantibus uiuiis : Ne Isedat Oores, et ui omnia poma coquantur,
Ipsa dies lerram nicruit de nuclibus auciam. Non apibus lab ir est cfris furmare liciilas ;
Eruiiur terra vasio deniersa profundo, _ Ncctaris aeiberei sudani ex arbore ii ella,
l'.i solidante globo gravior per inane pependii. Et pendent foliis jam pocula blaiida lutuia,
Susleniant solidaro fluiJis radicibiis unda;, Pendeiet optala: vivax medicina salutis.
Uuam molles portaiit ceu fundamenia liquorcs. Cxlera depingit variis nalura fiiûris.
Arida materies rapiliir de corde lluenti, Auniramjam quaria diis prxiiiiserat uiidis,
Nondum mater humus, cujus pars solvit arenain, Ei rutilaiiie polo, coinpresser.it aslra rubnre,
lu ^lehas pars roeinbra ligat, pars saxea lurget, Mox solis radiare globum jub t igne salutis.
Cautibus exslat montis apex, pnrs Uumiiia iiieigit, Fljoima sîlui.iris perluuuit luiiiiiie iiiundum,
rianiiie pars tensa jacel, pars liitora curvat, Cuiicta salulifero rideiil elementa vapore,
Pars dalur in tumulos, pars aspera rupibus borrel, Cujiis ab igue suo lunam jubei ire secundam,
Pars riget inculta, residet pars vallc profunda, Mgra tenebraruin corrumpere tempora iioclis,
Et colles lumidi cumulis juga celsa supinant, Ei trepidam proferre diem comilanie quiete.
Alquehumiles campos spaliisxqiialibus aptant, Candida somnigeris perliislrat coriiibus axem,
Pars data dulcilluis undanlis fontibus agri. Qu.c numero esimajore brevis, etplcna niinore.
• AI., ex. k'

Al., placidi.
7i" DP.ACONTIi IIEXAEMERI Llli. rRIMUS. 37i
l''l;iiiiineus ornaUis coeli p?r siilera fiilsii ; A So.ta dies Plioebi rutilo process ral ortii,
OfHcia stelli'*, numeros, el iiomina jussii, Ciini natura parensgignit aiiinianlia torris.
Tempora liisiribuil, loca conlulil, igiiilius egil, Cnrnibus eriinipiinl ;irmnt;i Ironte juvenci,
I.imitibus lixit, jubar induit, axerolavii, Kl pcrpiata vagos sequilur sua » bucula tiuros.
Ciirslbus aptavil, coeli region bus aildit : Cervns in arva liigax palniatis cornibus errat,
Agniinis inuuineri nec nanimea sidera cifitum Lt \elox prorimipit equus, pcciis ulile bellis.
Destitiiunt quocuiiaue ilic, sed luce preuiunlur Inipia lerribiles producil tcrra leones,
Luiuinis ininieiisi radiato verlice Pbirbi. Siuiplii itiis oviiini fraudes passura luporinn.
Nec miruin si clara lateiil sub sole corusco Et raucos limuit discurrens daina inolossos.
Sidera, quo mnndiim iiioiistrat niensura miiiorem. Spuinat aper, niortes lunaio dente minaliir,
Uiil lovet i^^ne pio cajluni, mare sidera, terras . El lalus oblii|uaiis ineililnliir pr;clia torvus,
Conceptum virtuie Dei quem 8pha;ra poliirum Ac maxilla ferox duros ^ desoevit in arim s,
Suslinet, et sentit Doiniiiuui per cuucta tonanicm, Audacter cerlans spumantia bella niovere.
Ciijus ab iniperio veniunt i|u;pcunque minislrat : Gignituromnegenuspeciidum, genusumne forarnui,
Oninia jussus agit, lotuin sub lege laborat, liiter prata vaguni iiullo ciislode per licrbas.
Miles et ipse Dti, cum lunam ct sidera cuncta " liislar niontis halicns incedit bestln mulc
Osteiitat, sub veie novo, siib lempore priino, Priimitur anguis hians, qiiatienssub '
.to veiienuiiit
Sub tirone riic veierana in sKcla paratus. El maculosa repit squamis pcr viscera serpeiis,
Addit quinla dics animalia cuiicta profiindi. Atra venena iiocens missiira e nntibus oris,
In corpus solidanlur aquje, nerviqiie liijantiir : El siiliito sparsura graves pcr sililla morles,
Musculus bunior erat, lluclus durescii iu ossa, Atqiie eadeui iiienibns iinpertitura medelas.
Alque oculi gcmmantur aquis bumure gelato, Sed ne ciincta siniiii passiiii ''-
permisla fuisscni,
Kt quot suiii fliictus, tol forsan in xqiiore pisces. Distribuit loca certa Dcus, et teinpora lixit.
liUserunt fliiido per ccrula vasta iialatu, Tempore iion uno veniunt qu.e sx\i vocaiilur :
til ciispante frelo perllabant naribus uiidas, Niin seniper inovet anna leu, nuc scnrpius irtiim
'lci 'igenis factura cibos post cuncta crcandis. Seniper habet, nec seinper agit fera vipera inorsus,
t).\ilit inde vulans geim pluniea laHa p>?r auras, Nec semper lollunlad vulneracolla cerasia;.
Aera roncutieiis peniiis crepitante volaiu, Non semper ftirit unda nunris '^, non seinper adurit
El puto collaudant Dominuin ineruissc creari. Sulis ubique calor; pro tcnipure teniperat igiies,
Ha: niveo candore niieiil, has purpiira vosiit, Pro regione plag;e conteiiiperat uiida vaporem,
ilis croceas plumsc color est, bas aurcus oriiat, ^ Et mudo bellantes fluctus frela pigra jaccbunt.
Albentes aliis peiina} solidaiitur ocellis, Ipsc polus, qiii grandc tonal, siiie iiube screnus
Atqiie byacinthus adesl per cnlla et peclora fulgens : Jain tacet, et " puro rftdoniit sua Inmina coclo.
Eminet his crislatus ape.\, has lingua deeorat, Miilia locis dnta suiit vniiis dispersa per orbem.
llas virides pennx reddiint, liai discolor ornat Arlda vipereos aiigues suscepit areiia,
Multa per iDinimeras curreiis pictura vulucres lluiiiida sortitur lelius fera culla leonum ;
V.I levibus tenuem subtexunt aera pliimis. India cum geroinis et cbumea munsira minaliir.
Ipsa dies folium raiiiis, et fluribus berbas Uclliia diviiios inter generalur odoris,
fa)vomlt, el spicis acull scges oniiiis aristas. Ainbrosins<i;ie sapit niale frangens bcstia messes,
Silva comis vestila virct, nidosque loquaces Incertusque color tigris per niille colores
Exbibet, el varias decantut garrula vocej. Montibus Hyrcanis venit, ' aique effeta marito
Cuni vagabunda vulat coniinolis plausibus ales, Mittitur, ut \iiicat currens orbala procellas.
FruiiilibuB insidens vento ciiiii Iroiide movetur, Cornibiis ereclis sortita esl Africa dainas,
Uiiguibus ad ranios iiiAia tenacibus hxreos. Concava suscipiunt per inontes saxa dracones.
Peiiiiigeruin vernare iieiiius vapor urget in usus C;vteia distribitit divcrsis seinina lerris :
D
{'ignoris, et molli durescunt ova lepure. Plurinia conjunxit, sed cespite inulta direinit.
reniiantur tuncmembraglobis, aniiiinntur, anhclanl, Itlimera pracierea fnndunlur divitis auri :
Kuiiipuntur, conlracta souaiit^ nulrita volatus Protulit eximias s illustrior liidia geinnias,
'rcniant, el rudibus libraniiir in aera pennis. Producunt niveos el littora rubra Inpillos.
Sed cum dlscordent iiiler se eleineiiia coacla, Flaininanles viridesque tiilit Babylonia crustas,
Keiibus educlis concordant unda vel ignis ;

Persida nobilitat preliosis liltora gemmis,
IJnda creat volucres, producit flamiua volucres. Frigidus el roseo caibunculus ardel honore.
Pabula montis erant, sed non qui pasceret herbas Seres fila trahunt nullosub polliceducla,
Adfuit ; intacta; senuisseiit floribus herbx, Ualsaina Cfsareos plorant virgulta per agrus,
Mi pascenda daret tellus jumeata per agros. Lt niinis anibroslum lacrymi» dant munus ^ odores ;
Al., vacculu. * Al., pura»

^ Al., detlituit < Al., Ac.
« Al., per prata, 6 .^1., iiidiu(n'or.
""
Al., nec. •>
Al., vdoiit.
573 S EUGENll OPUSC. PARS PRIMA. S76
Cinnamon inlerius proferl » Phoenicia lelliis, A Fur opifex vult i sso suus. Nam pnsset atumnam
Solis amica nlmis; nani non de sole perusta Putvere de simili princeps formare puellam.
Haec nardi nores, hxc porlio finidil amonHini. Sed qiio plenus amor toto de corde veniret,
Omnibus his genilis, animal ralionis amicuMi Niisc re in u\ore voluii sua menibra inaritum.
Formalur virluie Dei, limalur in ailus. Dividitiir contexia cutis, subducitur una
Ut *"
dominator eal moderatior omnibus niius Stfiisim costa viro, sed inox reditiira marito.
c Nalurx jussu qu* protulil omnia princeps. Nam juvenis de parte bre. i formatur adulia
Asl homiiiem non terra parit, noii ponlus ah unJis, Virgo, decura, ruilis, nialura tnmentibus aiinis,
Non coDlum, non aslra creant, non purior aer ;

Conjugii sobulisque capax, quibusapia prubalur,
Sed doniinatorum doininator summns elaucior Et sine lacte pio crescit iiifantia pulies.
Limavit permenibra viruindepulvere faciuin. Exculitur soiiino juvenis, videt ipse puellam
Liniug adhuc deformis erat, membrilur in arlus Anic oculos astare snos, p.iter inde maritiis ,
Corporea species hominis coelcslis imago Non J lantum ex coitu geniior, sed coiijugis aucior;
Conspicitur nova fomia vici, sine inenie paruinper, Somiius erat parlus, concepii:s seniine nullo,
Spirilus infusus subilo pcr niembra cucurrit, Matcriem sopiia quies produxil anioris,
" Affeciusque novosblandi i;enucre sopores.
El calefacla rubens lenuit prrecordia sanguis.
Mox rubuere yenae, lotos rnbor inlicil artus ;
Coiistiiil ante octilos nullo veiaiiiine tecla,
Jam cutisesinui puivis crat, iam terra medullas Coipore nuda simul niveo, ceu Nyniplia profimdi.
Ossibus incluvlit, surgunl in incssc capilli, Cicsaries iiitoiisa comis, geua puklu a ruhore,
Orbe inicantgemino gemmanlia lumina visu, Oinnia puhhra gereii&, oculus, os,culla, niunusque :
Et vocem compago rtedii nova machina snrgens, Ut qualeni possenl digiti turaiare Tonanlis,
Auctorem laularesuum gavisa quod esset. Netcia inens illis fieri qux causa fuisset.
Timc oculoB per cuncla jacil : iniralur amujiium Tunc Deiis ei princeps ambos '^
conjuiuit in
Sic llorcre locum, sic puros fontibus anines [ununi,
Qualluor undilluo stringenles gurgite ripas Et remeat sua cosla viro, sua menibra recepil
Irc per arboreos saltus, camposque virentes. Accipil cl fenus, cum non sit debiior ullus.
Miratur se quid sit homo, quos facius ad usus. ilis datur omnis huinus, ei quidquid jussa crcavit;
Scire ciipii, siraplex el non habet nude requirat, Aeris et pelagi letus, elcmenta duorum
Quo merito sibimet data sii possessio mundi, "^
Arbitrio commissa nianent. His Cresciie dixit
Alque xterna donms neinorts per florea ruia „ Oionipotcns, repiete solum de seinine veslro,
Parva procul speclat virides jumenta pcr agros : Sanguinis ingeniii natos nutrite nepoles,
llac de re tacitus ' vulvitque elcorde requiril, El de prole novos iierum ' reparate jugales.
Vel quare secum non s nt haec ipsa volutat Dumque frclum terra, dum coelo subicvat aer,
Nani consorlc carens, cum quo confcrrel egel at. Duni solis niicat axe jubar, duni luna teiicbras
corde nioventein, Disîpat, et piiro lucent ini'a sidera coelo,

Viderat Omnipoiens hsec illuni
Sunierc quidquid liabent pomari.i nostra lir.ebit,
Et miseralus ait : demus « solatia facto,
Dcliciasque fliient vobis, ei bonesla voluplas:
Participem gcneris. Tanquain si diceret auctor :
consoriia blanda
Arburis unius tantuin nescile saporem.
Non soliini decel esse viiuii),
Noveiit, uior eritcujns tamen isle niariius; Dixera*. isla Dens, saiixit nalura quod inquit
Conjugium se quisque vocei, dulcedo recnrral Oinnipotens, migiare diem, discedere solem,
Cordibus innocuis, et sinl tibi pignus uterque, Nec lucem remeare puiat terrena propago,
Vellepares et nollepares, stans una voluntas, Subduclisque nigiis •" collucet Inna tenebris,
Pars animi concors, paribus decurrcre votis, Sidera cuncla notant coelo radiare sereno.
Ambo sibi reqnies cordis, sint ainbi) fideles, Asl ubi purpureuin surgentem ex ajquore cernunl
Et quicunque datnr casus, sit causa duuruni. D Luciferuni vibrare jubar, llainmasque ciere,
Nec mora, jain venit alta quies, oculosque su- Et rcducem super astia diein de solerubentein,
[pinat Mox revocata fovent hesterna in gaudia nieiites,
Somnus, ei m dulcem soWuntur membra soporcin j

Temporiset requiem noscentes, liice diurna
Sed cum jure Deus nullo prohibenie valeret Coeperuiil sperare difin, " ridere lenebras.
Demere parliculain, de quo ^ prius ipse pararat, Tol bona facta Dsus iioii olilivisciiur unquam,
Attamen ablata jnvcni ne cosia doleret, Qna; propter homines ferit, sanxit(|ue nianere.
Redderet et tristem subito, quem lacdere nollct, " His dominus pietaiis opem subducere uon vult.
" Al., fub phoeiiice. ' At., conlecta.

^ A\ dominaiiler. 1 Al., tamen.
,
< Al., Nalura jussii.
1"
Al., coiijiingit.
<i
Al., mundus. ' Al., cupulaie.
' Atqiie domus alterna nemu$ per florea rura.
" Al., i'tt«('ri luce lenebri*.
n At., redire.
' Al., angit.
» Al., adjutorio. » Al., Ilic.
k Al., pius.
577 niiACONTII ilFAAMKni LIR. rtllMUS. 571
1'rojieere nec plasina suuiii ' vull Coiulilnr ;cvi, A FiinTcos sine lege cibos iii inorte luliiriis.
Esse niliil prorsus sc pratcr uliiqiie roganiUiin, Mox sapii iiifclix quid pravum, quid sit hoiicstu n ,
El nisi subvt-nial succurrens non erit ullus. Ciigiiiia simplicitas el niox cst corde fugain.
Iniie nialo boiius cst hniiiiiii Ueiis, oinnilius auctor ,
Menibra pudenda putat partem qu:» eit prolis origu,
•"Ipse opifex, doinimi?, redor, diix, arbiter, iiidex, El qu.i vrniriseral pridem digestlo turpi-.
Coiitiiiua bunilale pius, virtuie niudestus, Umiiibus ex meinbris pars niiindior ipsa piitntur,
Simpliciuite bonus, et culinine celsior oinnl. Moxia sola inagis fuerai qn»* in corpore toio.
Ihant per tlores, cl lota rnsaria Ixii Us 8 adiiuin mortis tuiit; protulit, aique rejecit
Liiigua nialisuad.i, sed et aures liniina moriis.
Inler odoratas messcs, lucosque viienles,
pecudum ritn, vcl more ferarum, Viderat Umniputeiis i*
oninein didicisse pudoiem,
Siinpliciter
' l'erdiilerant queiii Iraude truci dapiuusqiic coniesis,
Corporibus nudis, el nescia corda ° piidoris.
Erraiiies per praia rens, foliisque tegenies
Qux pars inemliruruin secretior esset liabenda,
inoribus essct honesiiim
i Jain fuedos arius dant agnita ineiiibra reatuin,
IJnde rudes soireiit, qiiid ? ;
lllicituin i'
licituin repu.ant, liciiiiiiique prufecto
Quod digitos oculosquu pu:ant, hoc nienihni pu-
[doiida. Creditur esse nelas. tlus increpat ore tonanii
Publica jungeliantalTeclibiiSOSCula passim, f\ tâcrilegos, qui jura Dei calcando profanant.
Nec rubor ullus eral, cuni slaret origo puJoris, Uuni quoiruiit iillas loliis vel riipc lalcbras,
lllicituinqiie sibi prorsiis iiiliil esse putabant; llinc inagis obluii&i, quod creduiit posse lalere
El hene crodcbaiii, (|iilbus oiiiiiia jus&it ad usuni, Tunc quudcuiiqiie Ucuiii, cui cuiicta crcaia pates*
[cuiii.
Arboris unius IVuctu sui> lr|ju negulo.
El nieriiu quia cuncta facit fecilque jubendo,
• Voinere non telliis , nun rasiiis jussa doinari
^jii lugil artiliceiii, cahdos qii£ lua^sa caininus
Quxrere iiec sudor Irucius iiuociiiiqiie laboic Su liiieai, r..bigo > latens qux viscera ferri
Cogitur, aiit canipus alliino dc liiiiie rigare. Currudat, qua: niissa scinel furiiace liquescat.
Iinbrileris seinper pluviis ahsentibus uber "' llic iiuii dcfussa proJit lelliire inetalla,
Cespes, et arhilriu crescii feiura niarito. Prumilteiis saxis, et noii de pulvere gemmas.
Praiterea sulis datus esl locus illc duubiis , Scit qu hus iiiimittat niordaces lluctiUu» hamus,
Deliciis lioniinum tanluiii constructus 0|,acis. Itetibus aul pisces fallai scrutator aquaruui,
Non placiJas susientat aves, non ure crueiitas, Ei uiale veniuras spondet sibi nauta procellas.
Unguibus annatas ncscit perferre volucres, Si pluvialls hieins, aut saxeiis urgeat iinher,
Uinnegenus pecudum nescit, genus oinne feraruin. Q Koii lalel agricolaiii. Sub lerris providus uiid;«
Solus ibi irrepsit squanioso corpore serpens, Promiltit foiites designans " arte saporeiii.
Fraudibus iinbutus niortis, caput oiniie nialoruni, Inspecta tellure seinel sine natibus ullis,
Pectore vipereo mellituni ex ore venenum Sibila duin reticeni, necduin serpeute iiotato,
^ Funereo sub dente paransspumante palato. PraidicilPsyllus viin cujiiscunquc veneni.
Ergo uid livor cdax cuntusum dcnle veneiiuiii Signa vidct nieJicus morlis, reducisque salulis,
liividix niurdacis habens sub fronie niodesin, Ei iieât aiit spoiidei victurum Judice visu,
QnxTit opeiii sceleris, per quani fallaiur lioiiesias, T:cdia l.ciitia:, vcl gaudia luctlbus indcns.
Simplicitasque cadal, vel credula corda ^'
reatus Ciir excmpla damus populi pra^cii e fuiura ,
Incurranl non fraude sua, sed clnde perenni. Cuni lestanle Deo doceatur iiosse qiiod instat ?
Fortia corda viri iion expugiiniida per angucni Matlo vlperea claiiiat, inortalihus inqult,
Prxsensit pietaiis iiiops, sed coiijiigis nures Si)iiia poli nosiis, prxJicitis, iminiiiet imber ,
Aggreditur sub voce pia, sernione maligiiu Et vcnict, iiec falllt liieins, iiec lardat adcssc.
liisidiosus adit Iieu ! mollia corda puella', Ecce geiius liuiiiinuin venuiia scire prob;iiur.
liigerit ure cibos crudeli fuiieie plcnus. iNec iiiiruiii, Christi »i senlil imago futuruiii,
Ilis ' simul assumpiis reserniiiur luiiiina cordis, n Cuiii nus venluruin moneant aniiiialia niiilla.
/Vc perniista buiiis patuil doctriiia iiialoium. Ardea, raiia, sues, lorjiiicK, corvus, liirundu
Pueniiuit ncscisse dapes, etdainna piiiantur Pr.i dicuiil pluvias, nec jam prxsagia fallunl,
Temporis exacta spalia, procedcre pejiis Quid res exanimes lestas aidente luierna
Ausuni qiiippe nefas. Tcntal seduct.i iiiariiuni, Sciiitillare ulciini fuiigis cresceiitihiis ignem.
Ct capit insontem jain noxia l'eiiilii:i vii tiini. An Dtius oniiiipolCMs posset nescire latehnis
Circuniventa pcrll, sed circuinscripia fefell t. liiipis, et ca lollis vestisconiexia caJuci>
Mec circuniscripta serpens iinpuiie trium^hat. Aspectus uhsiare Dei ? Tunc voce rcatuin,
Mam postquam juvenis violata niente cuiuedit Crimine feuiiueu seinet peccasse fatctur :
" Al., teit. i"

Al., homineiii.
''Al. Spes. ' Al., Perdiileral.
' Al., iiuoris. ! Al., t cecundo».
'I
Al., Fundere. ' Al., juBium.
' AI., reatum. • Al., labeiis.
* Al., semel. " Al., Uinc.
« Al., udilui. " Al., ante.
579 S. ELCINII OllJSC. r.VKS rUIMA. 580
liifdix conJHX in conjuge facla reiluiidat, A His dominarelur cunclis sub carnc creatis,
Et reus " cxcusal, sed non purgandus agebat, Corpora corporihus servireni cmu ta subacia.
Spiriius inlerea servii sine corpore venius,
Elsic participem propler solaiia cladis
ccii f.miiia possil
V.ntns agit nubcii, in nubila crassior aer
Consciusascivit sncius,
C<igiuir; ' hinc i.nbrcs veniunl placidosqiie scre-
Ad scelus liorrendiini vcl sa!va piacula iiioi tis ,
[nus
Supplicio sociante dnos relcvare reaiii.
Ventu'5 alit J frnctus, e» veiiiu« spicat arislas,
f.redidil infclix : sed par senientia daninat.
Gradus temporis i»
inler Veniiht «siivo qnas flatu mollior aiira,
Quos par culpa tenet. illic
Dellorat fructus, ei decutit arboreflorcs.
Esl tanluni, nam causa ligat coiiiniunis ulruiiique.
Flaiibcs accendit nainmas. el temperat xstus ;
Exsurgit censura Dei pieiale severa,

Flatilms ^ltcrnis redeunt coniitantia viiie,
F.l vitx niortisque simul senteniia ferlnr.
lique reililque suos repilendo spirilus haustus,
Supplicium infclix, quo mois daiur, aique nfgatur.
^ Ei duci vento fibra pulmonis anbelant,
Lltio vilalis cohibetur liiniie morlis.
Faucibiis excurrens in naribus aiira vicissitn
Tcena mori crudelis crat, sed vivere pejus. membra lepentia sensus,
' Viiales recreai per
Olia, delicias perduiit, discunique labores,
B Atque niodo gelidis, calidis nuiic flatibus ora
Qui cullore Deo fructum tclluris liabebanl,
lllustrata vigent, et langunt flabra palatum.
Agricola dominus quam noiiduin verierat unquam ;
Non hsc humanis lantum spiramina membris
Ipse rigator erat, salor, auctor, messor, aralor.
Sunt data, sed cunciis animantibus aura recurrit.
Oireiiduhl '
nune ambo pium, iruduntur ab liorto
Spiritus ille Dei, quo corpora cuncta innventur,
Pcrpctui -^
noris , iion est siib jure reoruin,
Omnia complcclens agilat, fovet, inserit, urget,
Ei vii;B inorsmeta datur, cum fme malorum.
Undegenus diversa trabunt et semina rerum,
Magna Dei pieias, semper qui tenipcrat iras.
Mnbilis immenso veniens c foiite perenni.
Vita gravi-i hominuni subJucitur iinpete niortis,
Artilicis lormala nianu digesta nioventur
Quferecidiva magis vivaci corde resuigit.
manet irrevocabile munus,
Ordiiie cuncia suo,
Mors muiidanorum requies est certa laboruin,
Nec tamen intereuni pereuntia lege diurna.
Et male viventi pr,T!statur liiie saluiis.
Quis neget iindinuos procedere fonlibus ainiies,
Cootiuuans quudcunque noi.et pr.ivumque bonum-
Quorum jam reditus niinquam speravit orig.i ?
[que,
Incessanter a]iiai licet evoinai iinpete pleno,
Solus in aclerniim Deus est rcgnator et auctor,
Ja.turam tamcn unda iiegat senlire fluenti.
Virtus una Deus, trinus Deiis oniiiis el unus, .
" Ouiniiius bic nios est de namniis tollere

C nammas
De quo speralum conceditur onine benigiium, Nec niinuil " qnidquam detractus ab ignibug igois.
El quaecunque jubet, prjcsumptio nulia " relcllii,
Dainna aliena soleiil aliorum Incra parare
Nec deest efTectus faciendi tenipore eodem.
llic qiixstus, non danina parant. p Iii fomile
' Qiieni penes el scnsus primordia nnilia loqiiuiiiiir,
[flaoiniiii
El voce reticente soiiat super xihera serino,
Detractis anferle jubar, succiditur ignis.
Ac inens pura Deum polius quain lingua preeaiur.
Nec carnalegcnus roinuit fetura creando :
Ergo operis memor ipse « sui, lunc imperat ani- Ecce deJit liomini plusquani sibi rex Deus auclor,
[bos Formatur virlute Dei mas uiius et una ,
Sedibus egressos, placido domineiiiur iit orbi, Et mulios creat unus honio, inansura propago
Ac lotum quod mundus habel, suh jure teiiercnt ;
Maxima fii generis, quam parvula fundit origo.
El quod floret huinus, viridis quoJ germinat herba, Parva Deo fuerat succedere cura peremptis,
Quod spicat messis, quod ramis parturit arbor, Ni cniisiimpta daret post sscla resurgere vilae.
Quod geinniant vites, quoJ ainocna comanlia fron- Sed ne sil lixuin, redilus non esse sepultis
Uleiit Cordibus illonim quilegis saneia piofanant.
Fluniina.quod mittunl fontes.quod nu/liial ^ amni*, D Aniiua conspiciunl agris frumenta renasci
Quod pelagi Irahit unda freli, quod littora lundunt, Moriua per sulcos terram findentis aralri j
Murinure quod vcnli flanles vaga marmora crispant, Majnretex truncis surgit radicibus arbor,
Quod generant terrac, quod numina. pontns, el aer, Et foliis vestita viret redeuntibus annis.
Usibus humanis data sunl hscc cuncta venirc. 1 Pampinus uvifera vitis sarmenla revestit,
Ut simili» qui factus eral de pulvere Christo, ' Ei gcrainata sui redeunt virgulta ruboris.
• Al,, excutal »e, non, eic. 1 Al., Vila lceta fliiima*.

i"
Al., index.
'" Al., Hoininibus.
' Al., liitic.
" .M., iinquuin delractii ab igiiibui igiies.
'^
Al., /lorei iiec sunl. " .\l., iii.
' Al., fefeltit. p Tnius hic lociis variaius esl in Codico ii.isiro
' Penes quem iensum.
Al., Toletaiio, sed corruptas :
» Al., Deus. in fomite namnias
* A\.,ttquor, Detraclre cui fofte jnbar subducitur ignis
>
Al., Iioc. 1'ampiiiis.
1 .\l.,
: Al.. flnctus.
k Al., Reduci. r
El icinpia rosei redeunl viigulla rnbor.s.
•"'
DRACONTII II' X M.WEm LIB. PUIMUS. 3S1
Anibrosio redures rumpuntur conice fructus
A Jlane resurgenlem dc lluctibiis '
orbe recepto.
Ei cui viia iugax, ei par cuin llore seneclus,
Tot siiiiul exen'plis nionili defuncta renasei
Sii rediviva vire:is et crinibns lierba renalis.
t redaiiius virluie Dei , qu:c cuncla creavit.
Ligiia reiiascunlur redutisuugerniitiecuncla ; Kl g uer.ila vis;oiii. siib iuiirilore i Ton.-inte,
Uux iiuiic iierba luil, lignum jaccl, herb.i ,jlur.i. Qu! cum regiia poli tencat ' slell.ir.iis, et alli
Squaiunieusexuilur slelJato leginine serpeiis, Aera concludit, terrain leval, .«qnnra solvit,
Peile renasconti, rursiis redeuiite juvena, tt toluni capit una nianiis quod serino creavit
Reptal tiiaus anguis pcr siblj guttura pandens. Lnus ubique Deiis, duin jussio riimperet una.
• Frontibus arboreis amillui;! cotniia cervi, CjuI laniuiii pius esi, qi.aiituiii decet omnipotentcm
Anguibus absuiiipiis, seU inox palmala lesurgunl. Et nulla virlule niinor, nisi verberisira,
Aeriaiiiudantur ave-, cum ^ peiiiia vetiisla :
Sed voiii et sponte bonns, pieialecl amore.
Et nova subvestit reparalas pluma voliicrcs. Quem nieas pura juvat liominum, non viciima sup-
Moriiia pneterea cecoruni luiriiia ouduin
[plex;
Nube tenebraruni diseiissa, luce recepta, L"t se poeniieant sceleris mala vota reorum
Ad visiis ' rediere suos, vuliu^que sepuUi Et nova ' succedant aniinorum cordia piorura.
Nocturnos pe pessa dies oculatur iniago. " llle etenim Deus est, qnem nulla retardal origo
Morliia pars liomiiiis ^ quoties pars una jacebat Cujus ab aspectu niontes elsaxa " fluiscunt
Funera vjv.-i gerens. vivax in niorle cadaver ; In ciiieres, et pulvis erit, qnein dura ligabant.
Ac sine inorie lamen viiali niorie perein(ita , Qui visa tellure, siinul mo.x pondera iiiun 'i
Et rediviva salus reduci per memljra vapore Concuiit, et subito inonslrat vaga lerra treuiorein,
Nascilur, et calidus repeiit vit;ilia sensiis Ac forniiilatos ostendit peiid'il3 mnius.
Ossa tenCDs venasque cieiis , '^
sudansq le nic- Alveus ex|iavil " violato vertice lurgens,
[dii las. Dum reduces sentiret .iquas. et sisie et aninem
PbcEnicis ' exhaustam renovat Deus igne juven- Visa Dei fjcies, et marinora '?laiica fugaiet
[idiii , Gurgitis xquorei, quo iiiundiis cingiiur omnis,
Combiistusque senex lumuio procedii adultu.s Ei pelago spatiante freiis aclilionsaeslu.
Consumens dat niembra rogus siiie sorie scpulcri. Qui de ihesauris ventoruin fluinina mitlit,
Ignibus exstiiictis, jam mortua f1.ininia resurgii, I.i lienat rabidasin tempestate procellas.
Redditur ignis edax redivivo lunilne candcns, Grau.iiiiis alque nivis qui nuvit quie sil origo,
Etscintilla volans iiicendia vasta reducit, Qui dat fulmineos collisis nubibus ignes ,
Elquod funias erat, stridel jubarignis anheli ; Qui " laxas abscondit aquas, el continet imbres,
Igne vago rutilalur apex, fax taîera lanr it Qui scil quo nili.lus cryjtalliis ventre r creatur,
tl coelum receleiis erecio crine vagaliir. Candlda niatcries glacies iiiiliaiur aquarum.
Mortua nox sub luce cadit, perit aurea liina , Oui nocles biemis proiliicit soie minore,
Atque per ascensus et cornua colligit igiies, £t solis protendit iter naminantibus Iioiis ,
Et duiu ca;ca latet, reparato luinine fiilget Qui Pho^bi sallus sialu I, liin«qiie labores,
Mentiturque diein lux frigida solis ini.igo. yui riisulis stellaie iieniiii, vcl floribus agroi
Lucifero redeuiile polo moriuntur ct asira : Iiiiperat auluiiini, qiii diilcia poina saporat,
Nuiiiius aurors subduclus innrte diurna Et fragiles genimis variat in vitibus uvas,
Lucifer exslinctas reflcit pcr sidera Oaniinas : \}t cibus et poius sint iibera dulcia mu$ti.
Kxhinc 6 nnclurnis jubar eniicat ignecorusco. Qui dat corvorum piillis alim. nla, faci que
Roscida puniceum spargens aurora ruborem Noverit ut vuliur qua sit regionc cadavcr,
Ducit ubique diein pcrituruin noctis ab umbris; Dux odor u-qiie sagax qutni imix invital ad escain ;
tt lameii luec de sole peril, quo missa riibebai. frspelis aut aqnila; 'i senin rcnovare juveniani
Sol oculus coeli, famiiliis siiper asira Tonantis, _. Qui roslro crescentefamcm tolerabat obuiico.
Cu]u< ab iniinensis languescunl sidera nainmis ,
Qui pascil ' qimcunqiie crcat pictate parcniis,
M gelidis aninietur aquis per cierula ponii Vilc cerla saliis pi r niille pericula moriis,
Occidil ipse dies super sequora sole cadenle ; D bilibiib virtus, opulentia iii.ijor egenis,
i*
tt quu deuarsus, novus icqiiore mane resurgil. .Ausiliuni iniseris, spes el defensio pressis,
Vespeie nncturno hunc radi.tta lucenibentem Fessorum virtus, dans nulriinenta saliitis.
Purpureis abscondit aquis, redditque diurne Qui facit aeiernain ut mort;i'i,i Ioiv2 lalenii
Deposituni uatura suuui sub nocie sepiitium .Mcmlra tegaiit aiiiniam, venlu spirante loquaci
' Al., Frondibiis. j .M., Toiianti.

^ Al., pinna vetusla eil. ^ Al., sliUaiilis.
« Al., redtre. 1 Al., suci:en(teni.
""•
•^
Al., quolie$ pars viva jacebul. .\l., fluescunt.
' Al., gignensque. " Al., vio'ento.
' Al., exacinm. Al., tatas.
f- Al., noclurnus. T Al., rrenlns.
^ Al., jEquoie iv.ersusobit, iiofiu, etc. 1 .VI., sfiiiHiii reho:nrc jurenta.
Al., ore. • .y.., qKndqnumque.
5?3 S. EUGF.NII 01 USC. PARS PI\IMA. 384
Uui, lunx crescentcglobo, jubPt xiviora crescani A Quod speeies lerrena parat languoris ad xstus.
Flnclibus * abjeclis, crescant ciim rniitlbus ainnes ,
S,)es lioniiiium cernens, et xota precantia coin-
Cresr.ll et inclusum c:ipilegenus omne cere!»ri, [pleiis,
Kt minuanliir ai|n.i; liina uiinnente llquorcs, Aspice despecium, defectum tolle paruniper,
Ac liecresccnli «iecrescant lege perenni. Coiifcssnmque jiiva, queni poenitct esse noccniein ,
Qiii reges et regna duth.1i, sieruiliiue poicnies, <.ll vuleam narrare tuas hoc carmine lauJes,
Dejicit elato?, etmcrgit »b arcesuperbos, V>uas poleio : nam nenio valet narrare creatus
Aique oppresitores Dcns oppriniil, ct ius ultor Vel niodicum racienlis opus, quod niens rea clamal
Blev.1l elisos, et consolatur adactos 1'eiiore contuso lacrymans, el voce fideli.
Luctibus ei (lamnis, et viilncra sxva (iolenles. Ubses sernio tuus noslro nam cordc tcnctur,
l>
Tu nobls, invicte Deus, pletateniciJelam Quo te proniitlis niiiiia pietate pareiiteni.
Impendig, cui c^ncia salu-. niedic.iiniiieiuillo est,
* Al., adjcciis. b Al., Tun'-.
DRACONTII UEXAEMERI
LIBF.R SECUWDUS.
AD THEODOSIUM JUNIORFi.M AUGUSTDM.
lloc srquniti. lihrllo aucloris sntisfaclio onlinetur, qua ob omnipolrnte Dco veniam prtit, nt
prwcedenti carmine nliquid incaulus errasset..Dein Thcodosio Juniori Auguslo precem de-
fert, cur de triumphis illius eodem opere tacuisset.
Re\ a5lcme Deus, aucior reclori|ue serenus, B Post decns imperii novunns esse Dovem.
Quem omne solum, qni regis
lri'niii igne pnliim. Tuiii dladenialeni tnrparunt cornua frontem,
Sidera, nainma, dlcs, qnem sol, nox , luna ralentiir Mugiius pecndis verba fucre ducis.
Auclorem, doininiim s.Tculn ciincta prubant. Erravit per prata vagus mala gramina pastiis,
Oinuia permutans, nullo mutabilis xvo, Et qiii bos fiieral, de bove facius bomo est.
" Postbac semper eris, qiii es modo, vel fucris. liqult ei anlistes veru* pater ille Joannis,
Ml i^
confert deniiiquc libi lanr, longa veluslJS :
EllnguLsque fuit voie lacenie silcns.
O.nnia tempus babent, nam tibi lempus abesl. Asi ego peccando regi. Dominoque Deoqiie,
Tu mcnles hoininum quamvis per singula ducis ,
Pejor sum facius deieriorqne cane.
Elfingisque bonis candida corda viris. Vulnera vexati ' curat siw lingua molossi;
Uui facis <^

iratus liomini cni«traria bella ,
lleu me! quippe niihi vulnera lingna dedit.
Propiliusqiie jubes, ul bona cniicia '^
gerat. Sed qui restituit pccudis post niembra lyrannuin,
Quidquid agunl bomincs , bona, prospcra , sancta ,
Ut lierct rediens in sua regna bonus,
[modesla ,
Qulque reformavit taciii modulamina verbi,
Te facientc niinl, qiio bona cuncia fiiint. Ut mulilala soiios liiigua ligata daiet,
E conlra adversa, probrosa, inaligna, iiilionesta C Ipse nieis parcet erraiit>, atque jubcbit
Tu fieri paicrls ,
qiii mala iiiilla facls. Ut merespiciat " resiiluatque pius.
Hxc tua lex docuii, ' Moysc prxscripla nol.^^.nie. Culpa quidum gravis cst, venia sed digna reatus ,
Cum pcrduratuin cor Pliaraonis ail. Quod sine peccatl cnmine nemo fuit.
Sic ' me lliigua, Ociis, llngun patraiiic rcatuni, Nain Deus ouinipolens potull, duin conderet orbeni
Noxia culpa ligans iraxit ad illicil3. Tristibus amotis oplinia sola dare ,
Vt qui facta ducuin possciii iiarrare « tiiorum ,

Sed diversa creans et discordantia, " jusst ,
Undemibi possciii dona vcnirc siiii il. Ct bona mista malls, et nnla rnista bonis.
Prxmia despicerem ° taciiis lui reg>bns almis, Sic elementa potens contraria miscuil aiiclor,
Ct petcrem siiblto ccria pcritla miscr. lliimida cum siccis, ignea ciim gelidis.
Quo nisi coelestis Domini '

conspedii^ ad xtbrain I.liicra docliloquax aplbus cognata probalur,
Aspera ciincta i prcmuni, <,iro>pcra nulla juvant. ° Queis datur ul babeant vuliiera mella sininl
Irascente Deo meinbra mutantur ct .".rtiis , Cera dal ingenium pueris priniordia sensus :
Vertuntur sensns, vertiiur ct species. Iiidc fit et pra!slct liitcra, vcl noceat.
Persaruin legeni ^ Babylonica regna tenenleui Aspis liabet f mortem, liabet ct medicumi:ia serpens
« Al., Nosler. ' Al., coiicepiu.•
A ., addit. i Al., premat.
' Al., iratos hominei, ' Al., Buhytonum.
* Al., regnent. 1 Al., curont.
* Al , iloie. " Al., ritpicialtjue.
' Al., mea rorda. " A\.,JHngit.
* Al., meorum, « AI..QUIS
* At., taciii. F Al., morUs.
3SS DRACONTII llEXAKMIiai LIU. SECUNDUS. 3Ktf
Vi)iera #;i'|ie jiivat, vlpor.i src; e nocii. A .Neiiio cadet '" dc jure tuo sub mortc rruenla,
Ceivn s:iinl;iris (i.islo serpenie iiioilcla esl Scit" se vicluruni qui volet esse tuiis.
Coiiliciii!ii, " pclluiil ipsa veiiciia nctes. Sic leo lerribilis freinit liorridus ore eruenlo
,
Mnteria ferri siiii|)lex el nuxia consiat Unguibus excussis, denle ininante neces.
liiipius imle iiopet, rusticus iii.le phicel. Acriter ardescit crispato liimiiie ferri
Ipsa pnril geiniiias preliosos lerra laiiillos; Et iiiiir;i si fuerit, acriiis iiide furit.
Ipsa (iat ct vepres, spinea lij^na, rosas. At s venalnr |repid:ins veii.ilnila ponal
Delicias inortesque par.ii inare fluriilius aliiiiii, Terrilus el jaecat, inox perit ira cadciis.
Ll generat pclagi loncliiila diviiias. Teninit pncdo cibos, quos non facit ipse cadaver,
Aera lemperies auris vilaliliiis aplnt Ac lerus iginiscit, <"
cevatis accipiat.
(Juie cornipta tlies "^
corripit, atiiue aniinos. Et dat prost ;iio veniam sine vuliiere viclor,
Diras vel plai iilas retiiicl naliira voliicres; Ore verecuiido dejiciens oeulus,
Ulanila coluiiiba avis csl, aspera vultur avi-. Sic lua, regnalor, non iinpia frangitur ira,
Nubibus aggestis pluvisp, nix, grando, <"
pruina Cuni conlessus erit criniina gesta reus.
Gigniinlur vicibns, ordine, lcge poli. Igimscendo pius nobis imitare Toiiantem,
^ Solis tenipeiie species grjtissiiiia niundi, C Qiii indulget culpis, et veiiiam tribuit.
Ciincla eieaiida » parit, cuncla creala ' fovel. I liiicipis iinpcriuni siiiiile est
ad regna supcrna,
IVr quam feiat liunius lloies, et inessis aristas ;
Lt canit ad popu'os pagina sanela Dei.
Sole peruslui ager pulris arena jacet. Sacrilegi» refereiis cailesiia jura calervis,
Corpora sol reli it radiis, et corpora vexal :
Vinctus apostolicap discipulaque nianu.
Solibus alternis ilque redilque salus. Nonne Dei prxcepta julieiil, ne sol cadat iniraiis,
Oirnia nec niala siint, nec sunt bona sidera creli :
Irascente alio, ne iiialus exstei lioino ?
Lucifer lioc docuii, n sidus et lioc docuit. Rex iiiiinicoruin populis muerone pepercit
Teinperies cieli niediuin nec possidel orbem David, el sceleris certus adulter eral.
âin de quiiique plagis vix liabel ipsa dua». Confessus facinus veniani pro clade ineretur,
Qiiod cueluiii, quod terra, •>
freiuin, quod pnrior aer Noxiiis impiine vel sine inurie reus.
Noii nieruere siiiuil , bo(; '
inodo quando lialtel. Iiisuper el Saluiiion eadeiii imiliere crealus
Cuipa inilii fuerai doininos reticcrc i nmdeslos, Qux scclus adiniAit , iiiuniis lionoris liabei.
Ignolumque milii scribere nec duminuni. Non fuil bicSalomon casla de cunjuge oaius,
Qualig el ingratos sequitur, qui incnte profana, Sed sceleris fruetus sceptra palerna tenet.
Cumdoininuin iiorint, idola vana coluiit. ^ Ecce quid impendii pairis cleiiientia partens
Israelilarum populum sic culpa lenebal Cl sibi4 regna daret, ut daret el soboli.
Quaiido oblita Dcuni plebs vituluin colnit. Ipse iiiiinicoruin SaLonion iioii colla poposcil,
Ei tameii indulgens veniain po^cr ntibu» aucior Cein peleret Doniinuni, sed sapientis openi.
Conlulit, et legeni post niala facla dedil. Exstitit bic prudens, quia noluit esse cruenlus,
Te precor, ouinipu'.ens, queiii sat decet esse lienigiiuin Paeilicusque tuii, consiliiqiie leiiax.
Ct queni nulla juvat uilio, sed venia, Slephanus anle alius lapiduin eub grandine mariyr
Cujus saneta nianus sustenlat corda regentuni, ' llostibus orabat spoiite suis ven.ain.
Et pius incUnas inox ubicunque jubes. Hxc bona siiiiplicilas prxsiai jejuna cruoris,
Corani le primuin me, carn.inis illius orsa Vir siiie iiiorte fiireiis nil liabet ipsc necis.
Quod niale dis,.osui,pa>niiet en faleor. Caesar ubique poteiis bosli post bel:a pepercil
Iôst tc, suinnie Deus, regi domiiioquc reus sum, Et quod erai pejus, civis et liosiis eral.
Cnjus ab iiuperio pusto genicns veiiiani. Spoiite faeuliatein reiiiiens reparavit hoiiores,
Iiiiperei ''
arniaio pietas lua, prospera manilet, Inde Tocatus abit dignus iionore 'paier.
' llex Doiniiiusiiie uieus seinper ubique p iis. Cujus ab iniperio surgeos et origiiie Caisar
Nec iiiilii dissiinilis, quaiii qund solet omnibus esse, Augiistiis iiieruit leiiipus haberepium.
Sit pietate sua, sit boiiiis el placidu:!. Tenipure iianique eudein natus de virgine Christus,
Te nun sumine precor, inagiioruni maxiine regiiin, Cujus et cniicuil stella per as ra poii.
Pectore, iiienle rogaiis, voce nianuque peteiis Diix priiiceps Homanus eral de principe Tilus,
Da dextram inisero , veniani concede faleiiti Si non pracstaret , dicere sacpe solens :
,
Tempore tam longo iion decei ira pium. Perdidiuius hacluce dieiii, si nulla dedi^sel
Al., pelluHtqiie k Al., arwata.

^ Al , enpii, utqiie animas. - Al., liei Ueus Oninipotens se i per, eie.
<;
Al., priii^Ki'. E Al., siib.
"!
Al., Sidiat. " Al., ebse.
' Al., puruHs. " Al-, ceu sutis.
' Al., joveiis. P Al ,
iliscipulaiile.
8 Al., Siiius liocdociiil. t Al., regiiaret. Iiirc daret el tobvli.
^ .\l., creat. r Al., l'ro Iwitibas.
' aI. , liomo, » Al., puer.
i Al,, ittolestus.
S87 S. EUGRMI l!P. EPI C. T()LET.\M 588
Mox exoralus prxsiiia siippliciltiis. j\ Accipiunt facies crispas, lucemque resuinunl

Allcr ilcm priiiceps iiiodico seriiioiicpriibalur Ordine cuncia suo sidera lixa polo.
Coiiiiiiodus Augiisius vir pieiaie bonus : Dainna, ve! aiigmenia rebiis elenienla dederuiit
Noliile praccepluin , reclore?, discite posluie, Tempus habeiit noclcs . lenipus et ipse dies.
Sii boiius iii vila qui volel esse Dei. \ccipiunt auginenta dies, noclesque vicissini,
Ecce quiJ iiiipendil lioniiiii cltMiieiiiia siiiiplex, El iiiinuiint cursus perpele lege poli.
Ut pr»siet viiain, coiifiTal aique ^ aiiiinum. Teinpora sic llores retinent, sic tenipora niesses,
Faiiiaducum niors est liclli^ collecta cruentis, Et cuni lege redil vilis amauus hoiior.
K\ quihus ' occurril sa;pe reaius atrox.
Cloria belloruin ducibiis populisqiie triuinphus, EXrLICIT DBACOfiTII MBEIl II.

In coiiimuiie dalinu dividit oiiinipolens ;
Nam ducibus lantuiii prx'Stat clenientia laudein

MONOSTICIIV f!E APITULATIOXIS = SEPTIMl
;
IIILI \. K. ECGENIO LN FlNE LIBKI DIUCO.N-
Mon habct lixc coniitein, parlioipenique negal. Tll ADJlLlE.MiA.
Dicit, in armasinuil fuimus cum principe, miles,
Prinius in oibc dies lucis primordia sumpsit.
Me pugnante coines vicior ab hosle redii.
Nunquid ut ignoscat reclor, pars niililis iiistal?
w. A ter splenililluis coeluiii firmavii in oris.
qui igiioscit, gloria laiidis erii.

Tertius undivagum inare dat cum germine lerr».
Soli ,
Quai tiis habet Phoebuin, luiianu|ue, et sidera ca;li.
Rex qui dat veniain subjeclo, et teinperat iras,
l,iuinlub pluiiiigeras volucres piscesque nalaiites.
Pliis quam tiirba Tacii , qui sua corda domat.
Se.xius quaiirupedes, repiaiis, honiiiiesquc' fiignes.
Tc, Deus, aspiciiiis effundere nolle cruoreni,
Sepiimus est Dumino leqiiies, bis rite peraclis.
Ut sine peccalo, non siiie lande darei;
Conlulit abseiili lerne pciagique Iriumplios.
Non qiiia Cunciipolens hiimano mori; laboret
Aclibus, aut lessus qu.eral reqiiiescere landein,
Aiisila tesialur, Maiirus ubiqiie jacet.
Qui seniper requieius agii , tacieiisque qiiiescil
Qund percunt liosies, regis fortiina vocalur ;
;
Sed ({'.iiid sacra quies lypicis aduperla liguris

Qiiod pereunl populi, leinporis oido geril.
.Multa gerat signis, el paiidat niyslica nobis.
Omnia tempus agil, cum lenipore cuncta cre.iiiliir
Dicta Dcirequies, quod rebus jure creandi»
Tempora sunt vila", lcnipora morlis ermit.
Sex sunt xtates liominuin cujusque senectae, Ipsa modus lueral, cuiiclis ei maxima linis;
£t distiiicta lencnt teinpora quxquc sua.

Mam nova quxque liuiit, jam tunc ordita prubaiilur.
liiciaDei rrtquies, qiiod iioslra redemptio Christus
Nunquid aJulicrii slrepitus iiilaiilia siinplex
C In caine venieiis, el carnis viiicla rcsolvens,
Viiidicat, aiit fremitus pigra senecla gerit?
lloc redeunie die felici niorle quicvit.
Non calulastia gerit puerilia, non piier audcl
Dicia Dei reijuies, quod iios post mille labores
Atlreclare lencr Martia lela inanu.
Solus ubique fovens iii se requiescere coglt
Non furil in Venercin nonduiii pubent bus auiiis,
Nec daiur ulla quies miseris, nisisuscipit ipse.
Nec feluiii pariiis feniina loddii anus
Dicla quoque est requies, inundana quod actio pr«-
Maturus iraciai, geuiit et iremebnnda senectus
[ seiis
Nescia feivoris vel levitatis iiuips.
Post sex aHaies, quas muiidus in ordine curril,
Nunquid iiala segis hoiiiines niox armat agrcsies,
Oiia 6 percipiens xterna pace quiescit.
Floribus aut geititis Iruclus inest subiio ?
Novimus astra poli confecios perdere cursus,

Dicta quoque est requies, qux nobis ultiina sors csl,
Transactasque simul sic repciisse vias.

Nam ViUc cursus mundanx inolis ad instar :
Sex sunt xtates ^ homiiii, sed sepiinia iiiors est.

Tempore liina !.uo crescii, vcl «leficit orbe,
IViiiia teiict ortum gciieris i,.faiitia simplex,
Cujus ad xlalem plnriina sipe (iiinl.
Alicia deiiide > pueriiia inoliis hsbeiur,
Nain liinacrescenle fieuini iiicrcinenta resiiinit,
Qua minueiile poli esl nrnior uiida*' inaiius.

Tertia qux seqiiilur ipsa vocilatur adulla,
Cilllhia dum crescit, loiiles einiimina crescuiil, D Quarla gerii viitulis opeiii speciosa jiiventa,
yiiiiiia seiiecta gravis i ad uliiiiia teiupora vergeiis,

Et miiiuuiilur itciii Cinlliia duiu ininuil.
S xla veiiit seniuiii i^,
qiiod viuu terniinal xvum.
Ipsa medulla lalens observat coriiu.\ luiine,
rerebra globos.
Il.cc tibi , Ucx suiniiie, jnssu i ouipiilûs beriii
Servant et luiia: tccta
ab umlira, Servulus Eug.nius devota menle dicavit.

Sol oculus ca'li r.idians fiiscalnr
Et lanicii ad solitas itqiie rediique plagas.

6 Ai., prwci icns.
" Al., profalur.
" .-\l., llOlllilllllh.
^ Al , antinnm.
• Al., loco ;uciitia moliis, elc.
« Al., excurril.
1 Al., et 111 uliiiiti.
"l
Nos legercmiis maris. ^ Al., ijfiia'.
>^ Al., sip cin itientm.
' Al., sagiiccs.
589 OPtSCULOUUM PARS SFXUNDA. 310
SANCTI EUGIiNll III EPISCOPl TOLETANI
OPUSCULORUM PARS SECUNDA.

SEOUUNTUR MISCELLAINEA.
Lectori admonilio.
F.cce libi, leclor, r:liqiin sancti Enqenii carmina, quw in C.otlice de Azaqra atlliiic dflitescentia, nune primum
opera nosira piibluiim lncem nsiiicinnt. ! qtiidem ea mm
pnvcedentibiis in prccdirto Codice pcrmisln sunt ; nos
vero ab iltis s juncta diiinns, tjito fnciliiis apparenl qiiid no'i litrc noslia nljeriil F.iHlio. i.oilex prcclerea multis
loris corruplus a nobis snnnudiis jiiit qnntii-s i// nperiiim libriirii erroicin inridimiia; diibias vero inlerim lectio-
nes relinuimiis; nnnique oinni nlio Ms. destituti, iion li(ibiiimus qvvciun litvc luca coiijerreinns, cx varianlibus
lectionibus lucem aliqnnm, ut jieri solel, capluri. Idud deinie lc inonitiiin volunvis, nos omnrs lios versus quasi
germanos Euijcnii uostii lelus iicquiiqnam reprivsentare, licet i/i pncdutu Ciiilicc sitb uno Eugcnii nomine ordine
conlinuo reperiamus scriplus. Illi qiidcin maximnm pariem Enqenii slijlum .vipiunl ; atlamen libriirii imperilin
nonnutlos videmus citm caHcris consarcinalos, Eugcnio certe non tribnendos. qiios ideo vetiit spurios ad cutcem
rejecimus. Alios vero etium illorum, quot tuo loco rc inuimns, ita leves, dissolitlos, ntque incultos lideas, ulper-
iuaderi sibi nemo poisil, ab Einjenti noslri vetui hcc iitopi, nec ila rustica profluxisse.
> ITEM ALIUD EUGEVII EPITAPIHUM.
I. Mole culpnrum graviier onustus, A Ne noeeal ovis vis ininiica meis.
summus, viliis .ibiiiul.ins,

Criiiiine Dic, age, num cantu potcris depellere pestem ?
Quem lion.i nusquam recoles ainasse, Aut possiiii, aiil nequeam, me vigil.ire juvat.
Oocubat ^ islo. VIII. 7/1'/« carmen Pliilomeiaicnm.

\ixit horrendo niadidiis lepore, Vox, Pliiloiiicla, tua canlus ejiteie cngil :
Tardus ad sancliim, ccler ad malignum, liide tiii luiidem ruslica lingua eaiiit.
Ore, iion corde nionaclii rotenlaiis Vox, Pliilomela, liia cilharas in carinine vincil,
Keligioiiem. El siipcrat iiiiris inusica nalira iiioilis.
Iinprecor inde luinulaius ipse, Vov, Philoniela, liia curaiiim seiiiina pellil,
Kci reat et blaiidis anxia corda sonis.

Propter has culpas Ooiiiinum precari,
Quisque funesto releijis aiiiarum Flo:ea rura colis, lierboso cespite gaudes;
Carmine Threniiiii. Frondibus arbortis pigiiora parva foves.
II. Item Telrasliclia in senectam. Caniibus ecce tuis recrepaiit aibusia canoris,
Nuli.i bona grat:i, qu* senilis devehil aelas, Consonat ipsa siiis fronJca silva < oiiiis.
Judice nie, cignus, et garrula cedat birundo,

Sed dura generat, duraqiie cuncia parai.
Iloc solum prjestat miserain ailigisse scneclam, B < elat et illuslri Psiltjcus ore libi.
Quod luxum carnis jam caro fessa cavel. Nulla tuos unquam cantus imitabilur ales,
III. Venus supra lectum. Murmiire iiaiiique luo dulcia iiiella Muunt.
alme Chrisie, pignus unicum, Dic ergo trcniulos liiigua vibranie susurros,
Inclyli parenlis,
quie labore fessa iiunc prj^pono lociulo, El suavi liquiduin gulture pange melos
Membra,
Porrige dulces .sonus, aiientis auribiis escas;
llerne milis, et benignus, alque clemeniissiiuus;
Tolle moiisira siri.ige libras, et soporem leinpera, Nollo taccre velis, nollo tacere velis.
,
dum quicle pragravaiiiur viscera, Cloria suinnii libi, laus, et bcneiliclio, Chrisle,
Improba iie
Dxnionum fraude maligiia seniiant piacula. •

Qui pra.slas serviilis h:cc boiia (,'rata luis.
IV. Itcin al.ud. IX. l)e ulniis, el passeribus.
Crucis almu! fcro sigiium ; fuge, diinon. En per frondisoiias hcrliosi cespiiis ulinos
V. IMsticliun rhiluinelaituni. Conceniu pariles liuice quenintur aves.

sum canius dulcis amica, llicfcssa gelidis lra;lainiis corpora (labris,
Sum noctis socia
auibiguo sic Philomela gero. Proaienles verbis carmina diilcilbiis.
Nomen ab
VI. Itcm. X. De jurgio quod accidit.
Iusomiiem Philoinela trahii dum car.mine noctcm, C Non seiisus, Icctor, qu.-cso, non verba rcquiras,
Scribere iiara versus iinpu' ecce dolor.
Nos doriiiire facit, se vigilare dncet. i,
Chrislc, fove .sognis « torpentia c.iruiiiia

VII. Jlen dialotjun lelrasliclwn. lingii.ie,
noclem vineere canlu? Ui possiin (juestus ipse referre incos.

Dic, Philomela, velis tur
• Quicunqiie \\xc jiriora epigrammali ciim prwcc- Kugciiiiim iitrorumqiie parciilein M!.lilisse.
ileiilibus siiiiilis argnmeiiti XII, XIV, XV, XXIX, ''
rorle scrifisit hugeiiius iii(or, iion isto.
noii dubiiabil euradeiu \n Codice lcgilur «l torpeniiu: sed illud ei librarii
<^
aliibque coiilerre voluerii,

Ml SANCil tliGFNll KPISC. TOLRTANI 392
Oa giittas cuiilis posco, da verba qiierelis, A XXIII. Disticlion prognoslicon.
Nain rierc retj<iics, gaiidia poeiia iiiilii. Mane rubens cueluni veiituros nunlial imbres,
Juiicliis cram iiiiiiiuiii dileclo nienle sodali, Vespere puniceum signat consurgere ventuni.
Ciijus ob aiTecluni cariiiiiiu niccsta canunt. XXIV. licm prognosticon.
Non sic Kuriaiiini Nisus ililexii ainaluin, Cum lerras ncbiila pressant, lux clara propiiiquat
Neclebal iit iins pax iii aiiiore Ueus. .^tliera ciim densaiit, inibribus arva rigani.
Cniicuriles animos solvens iliscordia carpsil, X\V. De glacie.
El cessit diiris |'.'ix tenuala dolis. Frigore conslriclaj pendent, ut vellera, limpluc,
Dl luriur soliis, pcrcusso coinpare, plango, I l slal lixa loco cursllis unda gelu.
Ct frusira lairyiiias penso perire ineas. XXVL yEnigma
Labor jocari, labor; suci urrite fiatri, Quoe res progenerat, qiio demum gi^niiur ipsa ?
Pra^bete sociu ciiia pieiate manuin. Uiida gelu generat, gigniiur uiida gelu.
Pelle, precor, peniius pungenlia jurgia, Chrisie, XXVII. De giigallie lapide.
Ut possini sicris Ia.-tus adesse luis.
Sum levis, et leiiis, piceo colore gagailies ;
XI. De partlbus liumani corporis.

Ardeo tinctus aqua, reslinguor linctiis olivo.
Parlibus cnnslat hunian% iiiachina cariiis,
XXVIII. Deningnetc.
Sed mullipliciler qnx numerenliir habes.
Magnes ferricolor ferruin suspendcre novit
rortio prlina caput, coltus, ac bracbia, truncus,
Sit pritsens adamans, quod tenet ille cadit.
Iniera, scnsiis inors, femorn, crnra, pedes.
XII. De Vhwniie aee.
XXIX. Deasbeston.
Asbeston callido si sit succensus ab igne.
llnica sum PhiFnix iiiiniensi temporis alcs,
Ncc vale'. exsiiiigiii, nei; sua flainma perit.
Cum volo tuni morior, et vitam inorie resuino.
Xlll. De Alcione. XXX. De adamnnte.
Mrinn hibernum cum ponii litiore nidiim, Prxdurus adamans ferrum non suscipit oinne;
Sputnea fliiclivaî frangilur iinda sali. lliniiio lactus sangiiiiic niollis erit.
biic ergo celerem festinus naviia puppein :

XXX!. Ve speculari.
liis septeni soles a>i|uora lula iencnt. Ut Plicebus spccul.ir iransiens irrumpere nesc n,
XIV. De hirundtne. Sic Ciirisluin generans virgo Mar a manet.
Aiboreas exosa comas, ei rura relinqiions, XXXII. De citri qunlitale.
Vesir.e tei la doinus hospes hirundo colo. Pulchra cule, cariic diilcis, et acerha niedullis.
Parco, precor, noslros dente conlingere naios,
^ XVXIII. /n disco argenteo.
Esl namque laciims, hospita mcmbra cibum. Candida cnnspicuum produxit massa catinniii
Qiio parce nitidiis iransit in ora cibus.

XV. De litrliire.
XXXIV. lii vase satario.
Utile coiijugibus cxeinplnm prabeo turlur :
Congriia puliiieniis iiitroisiis grana gerunlur,

Non repelo ihalamum, nec conjux casta marilum.
Concrcla limpbis, aut nutrila montibus.
XVI. De pavone.
Fulgida pinna facit irnslroin tcgmine pavum;
XXXV. /;i fibnlam malronilem.
Olficii nosiri est vincire seginina morsu,
Aurea pliima niiel, sed caro dura inaiiet.
XVII. De avibns loquacibus. Ut tensa pulchros palla premat iiumeros.
Psiltacus, et corvus, cornix, ct garrula pica,

XXXVI. In columnam parvuiam.
Ciiin sini parva nimis, ingentia pondera porto,
Gragulus, et siurni vcrba referre soieni.
Niiilur ct fabricx mesiiper oinnis oiius.
XVIII. De bitbone.
Vilans ptuiiiigeras infelix bubo calervas,

XXXVII. De urula.
Carmine hl.xW funer:, dir.i c^nii.

Arula scx rebiis scmper candescit, asello,
D lj;nibus, et lignis ouin fortipe, fulle, batilli).
XIX. De ecliiluu pisciculo,
Parvnlus echiinas, ingeiilem pondeie navem

XXXVIII. lulcrrogiitio pro ca'li qnnlitnte.
Suspice, si rulilis lefiilêiit a^^tlnra flaniini..

Fluciibus iii mediis ore lenere vales.
liespousio pro sereniiute.
XX. De sliilione.
Slcllio giitlatus noiiien de corporesumpsit, Lucida lucifluisperluccnt sidera sigiiis.
Ilein pro niibilo.

Stelluia iiiaculis languida membra tr.iliens.
XXf. Asyndeton de quiuque sensibits,

Ignea nimbivoiiia compressii iiubila palla.
Auditus, vlsus, giislus, nlfatio, tactus

Ilem, cum coeium mistum est.
Pars coeli clarct stellis, pars pallel ab unibrij.

Aure, oculi», orc, iiare, cute corporls exstant.
Wll. De temporibus.amn. XXXIX. De qunlilate ventorum.
Vcr gignit l.ores, pinguescit mess:bus ocslas, Circius sestivo, Millurnus fiigore gratus ;
Auiuiiiiius uvas, bruina succiJil ol.vai. Circius aeslivos compescil flamiiie morbos.
osciiaiiiia invexit contra oinncm carminis et synla- ' Hoc loco dcsideratiir aliquid ad carmiuis inlcgri-
icus raiionem. tatem ; nos lcficreinus Puiiibus licec conHtal.
;
593 OPUSCULOUUM PARS SECUNDA. >n
Wj. Ad Calidam. A Detrahit adversus famam, componit amicus.
ViTfls innuBnero sxculorum irauiiie, reclor Si barba:sanclum faciimt, niliil sanclius iiirco.
ElTracta nobis xmula colla premens ;
Femina nnptura servorum crimina fiiigit.
Sis regno teli%, el pacis munere pollens, At melius'v!vens catula, quam functa lexna.
Sis pietalis amans, juslitix(|ue lenax. Mendax est promissa negan«, aut redlere tardans.
XLl. * Ad sabana. Duplex nec bello forlis, nec pacc lidelis.
Oainibus effeclis, qux poscit curj lavacri,

DISTICIION DIVEUSU.\L
Prjetende meinbris lintea clara lois.
LIII. Distichon primiim.
•> El h.TCC candilico praeniteant lcgmiiia cullu,
Divina bonitas, ne ferial, eierit iram,
Vuslrum sic merilum promicel anle Deum.
Hii que pie cruciat, ne perpelualiier urat.
XLIl. Conclusio.
OmniDoiens reruin factor, regumque LIV. Dislichon li.
crealor,
Quisqtic bene loquilur, el vila pravus habelur,
Accipe propili'JS qux tibi suinnie loguur.
Huncsua vcrba ligant, et vox quoque propria dan--
Porrige victrici-ra pro sacro principe dexlram ,
[ii»l.
Qus prxslct votis prospera bcna suis.
LV. Disiiclion iii.
Perferat insignes semper ex hoste triumphos, B
Omnia quoe metuuni homincs, hxc rite caventiir,
Nec cedat ullis, le coiniiante, malis.
Namque Deum mctuens,post ipsum currit abi, su.
Sil blandus ramulis, sit lunis censor iniquis,
Sic nobis placeat, uec tibi displiceat. LVI. Disticlion iv.
Ul niulla brcviter parvo sermone perorem, Virginitaccamis iniacto corpore habelur,
Sii boiia totagerens, et mala nulta geraens. Virginilas aniuii fidei integrilate teiieiur.
Te donanie, precor, qui regnas triniis et uni.s, LVli. Dislichon v.
« Texis in .xlcrnum si'cula cuncla D us. Mors prima animam, secunda retentat,
pellii
XLIIL De iuperbia et humililale. Ut noileDS subeat meritam de corpore paMiam.
Qui pelit excelsa debet vitare ruinani LVIII. Monosiidion.

;
In terra recubans uon limei uiide rual. (lecta fides sensum pandit, non credere claudit.
PROYEnnA. LIX. Yersiit in bibliotlieca.
ILIV. Provebbidmprimuh. — De fionlisindido, Regula qiios fidci commendat noseere libros,

* Frons hominis menlem proprio depromit amicln Hos nostra pncscns biblioihera tenel.
Qualis vulius erit, talia corda gcril. Quinque priiira geril veneranJa volumina logis,
XLV. Proverbium ll. C HincJosues, optimaque binc Ruth, Moabiiica gesla,

Frigidus in bellis fruslra pra;cingilur armis Bisbis Regum nectuntur in ordine libri.
Mil valel exterius, delicit ubi propria virtuB. .Atque bis ortoni concurrunt inde rrnpheias
XLVL Proverbium iii. Eh Job, Psali rium, Salcmon, el Verba dieriim.
llle jubere nefas, ille perhibeiur amare, Esdrre consequitur Esther, Sapientia Jesu,
Qui prohibere valet, nec prohibere volct. Tdbi, et Judith : concludit hxc Machabxorum ;
XLVIl. Proverbium iv. Ilic Testamenii Veteris llnisque modus<|ue.

Conjiig'S et naii vitia vit nosse Talemu<:, Nunc reserare libet carmine scripla • Novi.
Quodque «lomi geritur, postremi scirc soiemus. Qaattuor in capite sacrorum dicla librorum,
XLVIIi. Proverbium v. Quos Evangelia recte dixero priores.
Cum cnnjux, natus, vel servus peccal alumnus, llxc conscripsere clara quos nomina produnt,
Caiitica vul(jus habet, nos tamen ista latenL Maithxus, Marcus, Lucas, sanctusquc Joaniiej.
XLIX. ProiTr6t«m vi. Hic Pauli monita docirina! flore coruscant,
Pane «uo Tlven?, aliena negotia siipiilen?, Qui bis septena concludens line volumen,
kte sauus xger est. Corda pia mulcei, ei terret impia corJa.
L, Prorerbium vil. ^ Jacobns
^
hic nitido proepollens ' ordine nitet.
Carduus et spina cum pastum prxbet asello Ft Petri gemina respleodct epistola dictis.
Lactuca labris compar est. Ac triptex legitur s magni doctnna Joannis;

LI. Proverhium viii. Pan-aque, sed prudens gestatur pagina Jud3.
Ipse manus sibim>^.t immundo slercore feJat, Hiiic ei apotlolicos percurrens ^"
invenies actus,
Qui caiiein cauda reientat. Qiios sanetus mcrito conscripsit nomine Lncas.
UL SENTENTI/E SEPTEM. Ilos sequilur fttatia versis, ei plcna liguris,
Esca fies caiiibus, fueris si fiirmure mi;lus. Visio Joannis coitsummans omnia legis.
• NoT a poela, sed ab imperito iibrario h^sr in- bi duo versns absque poetx nomine, hexametro ali-
sciiptiopoluitapponi, sabana scribenii> pro sindonem, quantum immulalo :
quo t de iilerisqiie aliis siuiililer judicamiis. Froiis bomiiib propris mentii depromlt afflictam.
* Forle e< scriptuni pro ut.
' .Menlum hoc loco vidcmiis in vcrbo lexis, nobi? • Ila b"gimu3 pro eo quod est in Codicc tenpta H. :
absque allerius Coilicis aiixilio insnn.nbile. ' Ori/ine leginius pro orrffF nulii'JS significalionis.
lii quodara fragmeiito
•i
Jona^ Aurelianensis, apod n Magiiitudo habet Codex, inepie.
P. Florez.in app. 10 lom. V llisp. Sacr. , lcguiilur
*•
Invcniss edinius pro invenire.
Patrol. LXXXVII. 13
.-95 SANCTI F.IGKN!! EPISr. T0L1:TANI wn
riiEC sunt = sacra Dci juris, lnec mystica i"
Doi vivi A LXIV. De \inideiitia.
II.TCC servare dccet, hxc tcinerarc iiocftt.
Temperet inlerea virtus priideniia regem
Ill< lectis aiiiiniis iliviiio mtinere crescil, Afiibus in cunciis, el sanclis inoribus ornet
lllec< brasnniDili viiicil ainorc Dci.
Coinponal inores. sermones ordinet omnes,
1! :ic pravum reciunique paral <liscernere ilocliis,
Coinponal llngnain, senbus<|uc miniilret aclimeii.
Opiiiiia perficieiis ' et rnala siiasa cadens.
Exornet liabiiuin, gressum coinponat liunesium,
Ilinc luigeiis poiiil perclusa superbia fastus,
Ipsa Dei virtiis libimet coiicedat utrumqiie.
Frenaiur luxiis, comprimiiurque dolus,
LXV, Dc tiinpUcitale.
Tiirbirta clainosos amillil rixa tijniullus,
Simplicilas anim:c vtrtuluni seniiiia niilrli,
Acquiriiurqiie fovens pacis aroore quies.
Simplieilas rc^nim mores componit, et oriiat.
Quid jam niulia loquar? virtus liic proficii omnis,
Sermones niiidos puro de corde niinislia;,
Uxc |>criiiiit toiuni lectio sancla matuiii.
Odia nori lelinel, laudcs nec capiat inams,
• r.crc qiiid «miiiuin per nomen vis ceriiere cordc, Mec cupit absentuin fratruni derodere viiam
llaet' iiuJitare lnqiien«, hcc meiiiorare laceiis. Au.êrl el iliuvies hoiiiinis de peclore lotas.
Niinc siiperesl f;iri, qiio sint prxscripta jiibciile,
LWI. De paiientia.
Vcl ciijiis sliiilio in Codicc inissa siinnl. B \ ir paiiens patriam poterit coiiscendere crlsaiii,
Suininus et egregius congessit cuncta Joaimes,
Si hic iiitidain primiim teneal ginc crimine vii:tiii;
Itite iiiinisteriuni ponlificale gereiis.
Turporem patieiis debei calcari nugacem
• (l;psarea! vasi;e dum pastor praesidct urbi,
Ne pereat tardus, ne quo sub pondere pressus .
Hnpc vcneranda suo iioniine dona dedil.

Ingenium debet serpenlis habere CoUinilia
Cre<liie jani ciiiicti, post moriem vivere fuiictum,
Callidus et pruilens debet nitescere serpens.
Ciijus post obiluin magniflcatur opus.
LXVII. De judicio.
LX. De dilcitione.
Diligc judicium, si vis conscondere cnelum,
Impleat ut voslrum fiomini dilectio peclus,
Talilerel vcstris censoribus ipse miiiator:
Rrx ipsum Doniinum jugitcr rog t;ire meiiiciilc.
Discite, si cupilis nosiruni conquireie inuiius
Diligii illc prior iribnens pra;cepta suoruin
Jndicii callein reclo percurrerc gressii.
ftlaxime natorum, cupiuiil qiii currere calleni,
I se laiiien sacras debes perquirere leges,
Quem coeli reclam regnalor et ipse ciicurril,
Ex quibus auxiiiura valeas conleire subaclis.
ScMnper aaians n.ilos, ul semper ametur ab i, sis.
LXI. De liijwre. LXVIIi. De jusiiiia.
F,l timeas Dontinuni Irgls pr;ccfpta seciiliis, (• Jiistiiia loluni cara disponere re,:.'num,
Maxiine ( D iiilif os dcbeS percurrere canipns, QiKid libi Uex reguin comuiisit jii e rei;enilii u.
Iii qiiibus a^terno laiicesde fonle maiianies Jiidicibns juste manda disponeie cuii< ta.
liivenics tibimrl vilalia pncula dantes. Vivere Cuiictipoiins sanxit leg iliier oiiines,
Qux segetcm iiiagna fove^nt dulcedine cordis, Naiu digitus Doinini lcKurn censiira lapillo
Hic ct in aîeriiiiiii flnrentia regna miijsircni. Sciipsil, et in cbartis jnssii discribi-re ve»iris.
LMI. Dc observaiulis mandalis Dow.iiii. LMX. De misericordia.

Qiiisqiiis amai Doininuiii, debel sernionibus ejiis Oiiinia pr.Tvideal solcrs indiisti ia regis,
t.eriiuus in cunclis jiig ler parere libenter. Magoa lerat magnis, cl pra^slet pniva piisiliis :
\erba sonant Domini : Si quis me diligit, inqiiii, Niiu f essps iniserns a famis clade levare,
fiiistra suis curet discribere inuiila libris. Si cupis in cdelo fructum intrfcdi^ haliere.
Servuseniinfaclis utiliinius csse piobalur, lile poli poterit reîiiiin cnnsi euilere celsuin,
Si cupil exsequier ficlis, quod aiiribiis hauxil. P<overit hic miseris qiii p'en:ini Iradere dexlram.
LXIII. De sapicnia. LXX. De deeiniis dundit.
L'l valeas vero regi conjugier imo, Da deeimas Doiniu<^, tibiinet qiii pluia snliegit
Regia sit semper regnans saj>ieiui:i leeiim, D Itegna, tibi popuios jussit servire poleules.
Qiix libi consibnm valeat conferre bealuin, Aurea vasa, i^
ut petii diversa rUetalla paravil,
Aiiipiificcl rcgnuin, tribuat siiie flnecoronam. Iinposiiil gemmisoriiatam vcrtice mitt-am,
Tegraine purpurco temel cis eumdei, ct ornet, Siricio lembo roseo coiiclusit et ostro,
Ilic ct in a^lerDUiH felicia gauilia pr;estet. Ornavitiiabitum regalis purpura totum.
" Vel $aerandi juris utramque leclionem susciint liiis appellation''; nos e.iim aliam C;e$xream qii:e
eodex. vasta dii ta sit non rcpcriniiis. lUiijiie nnu loi»(!e a
tl hic locus corrnplus CSt a qim laiiien emen-
>>
vero abcir.ibimns, si divciinir.s lui\se liosee vitsiis
d.in^lo aiistim-re ni;iliiiiniis. ab Fuijenio eI:ilior:itiis, dimi C;csaiaugiisl:e privalits
< iNiiv liliiiil' r IriiiMeiniis : et inale tuasa carcns, Ccimmornri-tur iliiinique Jnaiii<L<ii, e iijiis muiiifieeii-
;
qiiiul iiiiii iiii|iriib;iliunl dnrti. ll::iii ac lileralilatem <<iiiiiieiiiiai'e

i vuliiit , fuisse
•i
Tolns bic versii^ iiidigcl correctinne, quaiii fru- saiicti Brauliiiri.s fraircm, cui liivulio iii cpiscopalu
sirH tentabii, qui aliiid c.vemplar, quucum lia^ coii- C.isarargustano siirresslt.
feral, nnn tiabiieril. ' Nos Irgerenius domiiiiro.':, vel qni<l simile.
«
Niin dnbilanius quiii legendum sit aiirfUita: pro e it pcii: iiiiiil sniiat,sf;dnec tnnjectura probabilis
MJ.ste. quiul libiario excidit:qux leclio cuiii carmiiiis occurrii ex;o'\'"<'n
uittiisuia aiine coiiSDiia!, ;ic cum cunimuni iirbis il-
397 OPUSCILOIIUM fAiftS SECUNDA. 598
l.XXI. De lliesaiiro in deio collocando. A LXWIII. Dc piwsidio Domiiii.
Kelix qui polcril lUesaurum condvre cu;!o, Priesidio Doinini tirnianlur bracliia regis,
CI»neiilo qiicni rajiions iiequeat 'jisrumperc laiio ,

Ejus ei in ni.inibus viclrix servabitur hasta.
Tinea nec maculans valeal corrodere niordax. Pr.isiJio Doiiiiai regnuni defendiliir oinne,
Esl libi pnedives niinium ihejaurus el ingens, Crescit et cîiiiiuui pollens virtutibus ^ annet.
An;;elicus panis, polusque el viu perennis, Prx-sidiuin Doinini cj^todil denique regera,
Suniciens cunclis per grandia siccuia justis. A pravis sempcr defeiidit et hostibus illuin.
Aurea rcgiia lenct supero ibesaurus in ocvo, LXXIX. De orasione.

lllic aiigelica praefu^gida veslishabetur, Oremus pariter loto ^ corde rogantes,
liicorrupla manens scmper sine fine beaiis L't tibi prxsidio ca le^tia porrigat arma
lllic geinma n'tet, pendcniia pallia lucent, Arbitcr omnipolens, ut p^^ssis fortiler hoslcs
Annulus, arniilla;, torquex , dexlraiia, mitra, Pcbaccliare tuos ^ foro de cu^pide fossos,
Aurea cuncta niicani , lucenlia cuncia coruscant. Et valeas regum multorum Irangere colla,
LXXll. De defiiidendo pupilhs eltiduat. Qui Doniiiiuia veruin noluiil cognosccre (JlirJslura
VoTits ad auxiiiiim regalia br.ichia lende, Qui Dcus estunus vere cuin Paire cotendus,
El viduM, miseroi pariter defende pupillos : B Quem supertu totus cogaoscit, ci inlimus ordo,
Sis clypeus justis, el turiis, elarcus, ei arma, Quem chorum angebcum CDllaudang scmper aJîrat
Ne valeant actus prati defefldere pravos. Et Genituin Patris totum dilTui>a (ler orlieia
Eripiat cudc>-Os pncclara potenlia regis, Ecclesia Cbristum cogcoscii ei ooinipotertem.

Qui jacuere diu pravo sub pondere presbi. Qui mare, teUurem, cffilwn, qui runcta crcavil,
LXXUI. De avmtia. Qux mundus toliis per tolum coniinet ste.
Pestis arariiix neregia peciora tangal, Qui posuit celso lucentia siJers culIo,
Munilicaiig cunctis, dilargus ei o.o^Kibus esto : Et roseis totum coloravit Doribtis orbem,
Parva dabis par>'is, f l magiiii liiagna parabis. Sidcribus variis superum dcpiuxit Olympiim,
Inferat auxilium rcgalis dcxtera cunciis, Mimeribus sacris mundum ditsv t et iinum ;
Ouinia discreta regis induîria bervet, Qui concessit aquis geiuinos i roducere fruclus,
Muiiere jucundoB ficiens per regna niinistros. Et diversa locis diversa ponere sanxli
LXXiv. De fiace. Scilicel, altilium sursuin, laiiûiuque denrsuin,
Pax lecum mnneal, rex, pai ein semper amato : L't plebs pinnibula coeli ooiicescat in aurie,
Pjx reg iiin solidat, regni p.ix cornua flrmai; El squaiiiosalosuiQ fluidis coiicrescal iii uiiUis;
Pax animam nutrit, retiaet cuncordia pacem C lil:i poli volit.ins siccas Iransverberet auras,
Pax reprimit liiem, concordes nectit ei Ideiu. Ista niaris bibulas nutans iraiisruirat areiias.
Lis paieni metuit, rcfugii discurdia pacem, Cujtis ad imperium rutilans altainpaJal igiiis,
Odia pax pellit, castum pax nutrit' amoreiu. Et tremulas niillunt tiuiidas tonitrua vuces.
LXXV. De zelo bono. Nebula discurrens properat dispergere niinbos,
Zelns et in numerum viriutum transe.it, aote Grandinis ut fractos jaculet de veaire l.ipilios.
Ferveal ignilero fratris succensus amore. Arcus in eAcelso servato foedere dur.it,
Pacis aiiiator liomo dcbei zelare propinquos, Ne cataclysmus aqiia; lerrarum gennina perdat.
Qui moiieat fratres germano foeJere junctos Teodit et ignili-ros mundi per cuinpiia crines
Arguai ei reprobos frontosa voce superbos, Sol niiuiiini rutiiu , pulcherrimus alque corascas,
Pacis et ampJexus pariter coavertat ^ adulteros. liiipleat ut lotum proprio de luuiiiie niundum.
LXXVI. De cleineiiiia. Pluia quid enttinerem Christo parcre potenli?
Lnceat in v s^ro semper cleiiaeiitia Talia Omuia festinant (|U3e nuiic pcr sxcula dunuil.
Lxlificans veitros per cuncta palaiia servos. LX.VX. De tacerdotibnt,
bubres lu:iitiae regis clenientia fundat, Tu decus Ecclesix, virlus et gloii» regni,
Dulciler ul popuius valeat iTlarier omnis; " Seniper ama Dominuni le quii scinper amat.
Tiderit ut vullu n regis lucefe serenum Prtucipe pra;cipue priinum cnncrvet et omet
Clarius argenlo fulgentem, et purius auro. Jura sacerdotii pouiiUcalis hunor.
LXXVIi. De cjnsilio. LXXXL De ponlificibus.
Accipe oonsiliiim multis de cnrdibus uiiuni, ipse prior nitidam ducat sine crimine vitam,
QaoJ tibi disponens facijt discretlo gMlum. Lt sit comniissi splendida forma gregis.'
Vtile coHsiliuin rcgis conlirmal honorein, Furmoso ct nitiJo perfuso semper olivo,
Tuiiiis et regni fines defendil ab hoste. Culmen apostoliciiui debet habere caput.
Alto consilio dibes disponere regnuin, Ainbrosium popnlis prxsul conllagret odorem,
Kex, tibi coniiiiissum, regnuiii per compiia to:um. Ljus ct e.veiiiplo concio salva liat.
• AduttcTos ferri non potesi ; sed sivc legainus <•

II c syllaba una dvsiJeratur; furte scripsit Eu •
ndtiUs, niiMiisseiisiis elici valet. gcnius 10 de conte.

''
Meiidum absnrilissimiiiii in veibo annet ; sod nullu ''
Nos lubeiiies legcremiis (orii vel ferri nro
nielioris irctinnis coiijeclma orfuriil, iiibi clliiigatiir, (oro.
ui si legercmus nugei, vel cjuid timile.
SANCTI F.l'GENIl EPISC. TOLETA??! 409
399
Ta decus egregiiiin, virluset gloria rcgni, A Maximus in vit is et prior ips"- fiii.
Seiiii)cr ania Oominuni, te quia semper ainat. Fn cinis hic redii sceplra qui regia gess^;
Purpura quem exuil, jam modo lerra premit.
LXXXll. De preibylcri).
Mon mihi nunc prosunt biblalea tegniiiia regni,
Dicito presbYleris, vesirain luscare serenam
Non gemmx virides, non diadema nitens.
ôn debel liaTesis siinoniaca lidem.
Noii juvat argenlum, non fu'gen6 adjuval aurnra,
Tolliiur aclernum lerreno munere niunus,
Aulica fulcra nocent, nec mihi gaza placet.
Et maculat parva sporlula multa bnna.
Oinnis enira lutex deceptrix gloiia viue,
Deilitus esse Dei servus iion debet usuris
Ei natusabiil, mox lii]uefacta perit.
Terrenis, cujns est super aslra lucus.,
Felix iile niniis, et Cliristi munere felix,
êc vitio clerus ilebel guccumbere, sacra
Qui lerrx fragiles semper ahhorrei opes.
A.sidue cujus infula colla premit.
LXXXVI. Epit-iphinm NuoLao awo.
Tu decus tcclesiie, virtus et gloria regnl,
Quisquis Romuliduni fasces, claruinquc senatum
Seinper ama Dominum, le quia seuiper amat.
Concelebrare cupis, quod venereris habe .
LXXXUl. De ttdmonendo monaclios.

Si tibi hella placent, aut te prudentia niulctt,
A.'moneal monachos dulcis voi regia cunctos, B Perfer ad hunc lumulum funeris otispqiiium.
Lt rebus careanl, regna superna pelanl. Nicolaus ille, perpes quem faina loquctnr,
Nuii hos vanarum lurbel possessio rerum, Cuique alium similera sxcula nnlla ferent;
Esl quibus in ceelo vUa parata ilirono. Postquam magniflcos gessil ex hosle triuinplios,
Exemplo Elia; populi consorlia viient, Durasorie necis hic tumulatus inest.
Et Pauli, Anlonii, atque Joannis amenl. felix vita! o mortis sententia diral
Propria diiiiiitant, Labeanl ut prnpria cuncta, Sic vixisse placet, sic abiisse dolei.
Vir nihilextraneum pacis amator habel. LXXXVIL Epilaphinm Evunlio.
Tu decus egregium, virtus et gloria regni, Ei'ce patei adiius, et sacr. mua templi,
j
Semper ama Dorainum, le quia semper amal.

Reddile vota Deo, ecce patet adiius.
LXXXIV. Dejudidbus. Ilanc in honore Di i snpplex Evantius aulam
Judicibus jubeal vestra proeclara potestas, Sacram fabricans hanc in h inore Dei;
Rite regani populum semper ubique tuum. llic patrios cineres prxciso marmore clausit,
Non bosdecipiat auri decoctio pura, Servet ut oranipotens liic palrios cineres.
Noxius argenti nec male eaptet amor. Nicola'* geiiitor, pro le devotio sumina est,
Censoribus populi obediant, ut postulal ordo; ^ llictibi frucius eril, Nicolae genitor.
Sic pax oblineat oinuia rcgna tua. Jure mea tiia siint, quo non serente, nec essera,
Et tibi sil laus, virtus, et gloria, Chri.-te, Sed qui sum fateor, jure niea tua suni.
Hic et in xternum sil libi semper honor. LXXXVIll. Epitaphium liasiUce.
EriTAPIIIA. Sparge rosas, lector, et liiia candida pone,

LXXXV. Epitaphium Chindasiinto regi conseriplum Et rite sacrum sic venerare locum.
Plangite mecuncti, quos lerrse continet orbis, Hic dilecla Deo recubins Basilla quiescil,
Sic vestra propriis probra lavenlur aquis. Clara parenlatu, clarior et merilo.
Sic Chrisius vobis dimiilat debiia clemens, Virlutiiin gcmmis, et morum flore venusta :
S:c pateat suinmi fulgicta porta puli. Hanc imiiare velis, si bonus esse cupis.
Promite funereum contrito pectore llelum, LXXXIX. Fragmenlum epitapliii.
Et faciat luciuin coliacrymando piuio. lacrymas subduc suspiria, leclor,

Suspirale Deo, gemitum produciie moeslum, Non jacet in lumulo res lacrymanda ....
Ac pro me misero dicite Parce, precor.
:
llic raptus recubat felici sorte sacerdo?,
Chiadasvintus ego noxarum semper amicus, Quein Ixtum coelis intulit alma fides.
Pairator scelerum Chindasviiitus ego.

D menle Joannein,
Nominc Baptislam referens et
Impius, obscenus, probrosus, turpis, iniquus, Doctriiia pullens, virginitaie nitens.
Optima nulla volens, pe-sima cunciu valens. Corde pius, vuliu placiJus, el mente benigm»,
Quidquid agit qui prava cupit, qui iioxia quxrit, Prudenler siinplex, simpliciter sapiens.
Oninia commisi, pejus et iiide fui. Omnibus iii studlis tantum celebraliH habetur,
Nulla fuit culpa, quam non commiltere vellem, Cedat ut ingenio Grxcia docla suo.
• Scilicet domni Ev:intii parenli , eidem qu^-m viriim elconsilio abundantem, et manu fortissiinura
ftlii DOQiioe celebravii versibiis acrostichis tanquam Ingens coobil.is et dexlrae belliger aclu.
(
Yid. epigramm. X VII primce parlis.)
401 OPUSCUI.ORIJM PARS SECUNDA. m
AD SECUNDAM PARTEM SANCTl EUGENll OPUSCULORUM.
MOMTUM.
prninde indigna,
AJjicimiis liaec duo sequenlia cpigramm.iia, qnae lanquam certo apocrypha etspuria, ac
«cleris adnunierarentur, hic nos ad cal. era exhibituros supra promisiinus, propterca quod
qiiae
Codtce m
Aâgrensi inler medios Eugenii veriUS reperla sunt.
I. In lecto regis. A Sicque quiid illustri nature luce refuKit

auro rulilanle coruscans Ad lenebras sceleris snrdiJa ciilpa tr.iliit,
Regius hic lectiis
Vcrtice lai.luiiiilera vihranlia lulcia gereliat:
llac mox ceiisns honor liberlas gluiia coiiipos
Faedo Ixsa toro cuncla siinul perient.
M:im pars m.ngiia sui lusca, niutilai|ue manehat,
Miillaquoqiie raplim ii.inuit aud.n ia furax. IV. Versi in ecclcsia sancti Joannis.
Sed uiicia reparans rex " Waniba rfrormas,
<
Prxciirsor Domiiii martyr Riptista Joanne":,
\)ux laUus ba eas, et longo tcmpore cernas. Po^side coiislruftam iii xteiiin marmore scdem,
tl. Epitafhium eonjugaie glorioio domino Re.cetvintlio Quam devolus ego rex •* rvcccesvinilnis amalor
reiji *'. Numinis ipse tui proprio de juie dieavi,
Rex regtim, rex iiii|ierii, rex juris liunesti Teriii post dccimum regiii cnmes incivlus anno,
Kn cnram le stal huin.ina; stirpis oris". Sexceiitum de<ies a^ra nonagosima nuna.
se ccmsiare lejudicc (vindice) cerlo;
l,;rteiiir
V. tragmenlum hijmni in laulcm tancli Dio''tjiii
1 qiiud lcx sacra tali de leiiiaic iiirrat
1
Areopug ix S. Kugcnio 111 ab aliquibui uicripti '.
Elaluin sceptrum terrcnli robore lirmct.
Cflcli cives applaiidite
m. Idiion. Muii !i jiicundo luinini,
Qiiisquis ronjiigii neximi ruiitiiigerc qiircrit Qiio illusiralur cuclilus
lluiiiaiiain sîrpcm hxc s tii lurnia nolet. lliijus diei gralia, elc.
Sic genere lola de parle manobil
cl.ir . . . Aieopago Atben;e
In muiidu muiidus singuine cniii Tueril. B R' gis sunipsil diadema
Non eigu jungat viciiia oiigine loedus ' Gielr-slis êmmani fulgidam
Qui viilt l:eljri prolis aniure piu^. Dtnnysium Sophistam, elc,
Nam si conlinem ducal de sorle jugalem Clemente Roin;e pr;csule
lacestu lurpi coiumacuiut sutHilem ; Jubente, venit Galliam, ele.
• Ne qiiis forte pntet hxc epigrammala lemere a nysiorum dislinctione Atheniensls, el Paiisieiisis.
nobis rejici, atqiie inter apocryplia aniamlari, aiii- Destimpsit Natalis ci Menardo, quem ait hiinc b\m-
inuin paululiim inlendat leclor, videatque iiuin sanc- nuiii sancto Eugeiiio Tolelaiio viiidicasse. Qiiibus
lus tiugenius, qiii diem extremum clausilaniio 6S7, momentis perinolns id feceril, oinnino ignoraiuis ,
allnqui vivus potiieritregem Wambam (ut iiiepigram- neque eiiiin Nalalis illa reccnset, nec nnnis .idliuc
inatf), quem non nisi p<>sl sexdecim aniins, nem- Meiiardi disserlaliunem de uiiico Dionysio adversus
pe 072, qiio mortuus esl Reccesviolhus, regni iinpe- Launoii disciissiimem Parisiis cditam anno t615
rium oiitiiiuisse ccnstat. vid.re licu t, mulia licet opera ac labure qu;esit.im.
lloc epii;ipbiuin et idilion sequens ex Aiiionii
i»
Taiituin ea legimus, qiix braiitiscus P.igiiis nipniiit
Rihlio.beca llispana vttere desuinpia suiit, lumu I, in sua dissert. histoiico-critica dc saiiclo Diunys.
pag. 58j. EiiiT. Paris. episcnpn, ut pr;cJietum byninum lUpCiiio
" Videtiir reslitiiendiim vicina ab origine.
; Tuletaiio abjudicct. Neque eniiii, ait, llilduinus, qiii
"^
.Neque vrrusimilius bi versiis Eiigemo iioslro at- primiis liymimm laudal, ejus verba rcfcrt, ncc 'igiii-
Iribui possuiit, ut cuilibet epigramma atleiite legenti C licat ciijus Kugeiiii sit ; prajterca observat lIiMiii-
iioluin Reccesvinlbiis rcx pncdictani
crit. Oicavit num dubitaiitcr de eo esse loculu n ; dein.le valdo
ecclcsiam sancto JoanniBapiislxaniio decinio tirlio, mirandum e.sse ait quod llilduinus Grcgurii Tiiro-
postquam una cum palre Chindasviutliu regni liabe- neiisis aiictoiilati Forlunali Piclaviensis teslimonium
nas acteperat anno 6i'J. Contigit ergo templi liiijos oppnsuissel, qiii lantum asscril Dion sium Parisien-
dicalin se< undum lianc suppulatluneni, q.i;e a dili- sein iii Gallias a sancto Clemenle fuisse deslinaiuni,
genlioribus hisioricis et criticis veriur habeiur, an- Eugenii vero autiquioris ti stimonium' pr»termisis-
nn G6I, seu, ut iii ultnno versu hujus epigrammalis set, si in hynino ab ipso laiidalo Djonysius Parisien-
sis expresse AreopagiU fuisset nunciipatus, ut
jegitur, .Tra 699, quod in idein recidil. (Naiiique in
illud deciit in niedio versu oinninn iiiipertiiiens, ae hymiio a Menardo producto legitur. Adjicit eliam In
iiullius sensuj est, forte a poeta (jbcarminis iiitegri- Lditione Jacobi Sirmondi Opusuulorum sancti Euge-
laiem injectum.) tugenius autein jam qualuor lere nii III Tolelani hujusmodi hymiiuiii desideiari. Oui-
anle aimos obierat, neiiipe anno 6.<7. yui eigo fieii bus o ibus a uobis adjuiigi posset iii Codice de
poluit ut hoc carmcii vivens scripserit ? Azagra cx quo inulto plura quain Siimondiis edirau»
' llocce fragnieiilum ex Nalali Atcxandro collcgi- epigrammata, nec volam nec vestigiuiii illius repe-
mus, qui in disseri. 16 sxculi i illud prodiicil in riri. Ut ut res sit, cum Menardi momcnla non vido-
cuiilirmalioueiu su;c scuieutix dc coiumcutiiia Dio- ri nas, a judicio fercndo absiiiiere maluiuas.
403 SANT.TI KUGRNll EPISC. TOLETANJ m
SANCTI RUCCNII EPJSCOPI TOLETANI OPUSCUl.OUUM
TERTIA PARS.
EPISTOL/E QUATUOR.
Er!STOL.\ P'.;iMA, A EPISTOLjV II,
J»:<CT1 F.UCFNll IH AO Dr.M'L10NrM. r.R',0LIOMS AD i:ur.FMDU.

Snggercndiim domino ineo, et vere prfiprio<!i>nii- Domino sinj;iilariier mco Eugenio primaii cpi-
no Braulioni opisoopo Eiigenii:? seivii ik rester. seoporum Braiilio servus ;;iu!ilis sanciorsim Dei
i. Dux rc£ oliorlwsuni iii Eccletia uw.a, unde ni- ). Si isn-nensa cnrarum genera uon me circuMi-
Tniiim contabe.<icil a/iinis raea, el qaid rowetlii adlii- valiarent, si procoliis suss mundi ne.iuitia non ob-
be.im, nisi consil niu vssirum prxbiiorit, >ici) lus volveret, si denlque oblatraniium iiiviilorum crga
tcieiiiia iiostra noii habet. Dc qnorlam fraire repe.i- me strepitus sileret, nec solitudo, in qua merilo
mas, qui non aocepto presbyterli gr.idu presbyierii deslitulus obveni, lerrerel, ncc sic quoque inl.Tro-
peragit ofiicium, e5 ut rjusam cerlius agnnscatis, gali.j.iibus vestris in.iiulilis milii ei inexperiis faiile,
unmia sirgiilsT.ler innolesco. Fuii, ideni ipsc frjltr ut jube.=, responsiiin redderem, cuin ei res incogi-.ila
«uolcstissimus domino nieo Eiigpnio. Rogitins a rejê, uniinuiii ti.rbet, nec aiite prxvisa et diu mediiata
uteu.Ti presbyieram ordin rcs, quia jit-sioni rrinci- f.ii iie responsuni lub:aiit. Seiiiio tamen acuminis
pis resitiieie non praevaluit, hoc genas f.ictionis in- tui prudeiiliam illu.l velle in me experiri, quod mibi
Tenil. Duiii cum ad altarium, manuin non imposuil, iicqucal impedire, ei peritiam, qnx deesl a'iis, os-
el canlanlibus clericis in eicclso pro bencdiciione B lcndere. Velle tuum bunum prxsentio, sed posse
mal.dictioncm effnJit, sicul ipsehoc personis idom is meum non iguoro. Quid enim in nobis aut qu.intu-
ct sibi cbarissimis postmadutr. publicavi!, conjiirans lum esi; quod dodx vocis pnrconio ila attolii;, \'t
ut hocquand u vivcret retkeronl. Quid iiide fieri prx- scgnein et pene jam senem oblituin sui ailingere
lipil vestra prui'ent'a, ciia me jussjfwie certiiica nam ; celsa cogaris, et veteranum jam atque utinsm non
uescio, aut si isle presbyter habeatur, aut si illi qni inreteratuin in his qux.-lioii.biis introducas, in qui-
jMT enin b:iptizati clirismaie prxnoUiii suni recie lius est perniciosa nc^cientia, ci scieniia pr.csurap-
thrisiicola" vocileniur. luosa ? Yerumtauieii, quia ail iirticui raagister et
2. Sclve mihi hanc, de (ina saiis ainbigo, qu:c- doctor cu lestis, quidocet boniincin tcieuiiara: Qi>ta
sii<nem ; iia soi»ai Christn^ cnlp» vcstr.p, $i lainen sine me nihil pnleslis, tDeaim auiem oninia poieriiii;
esl aliqua, ncxioiicm. In aliqnibus itidem locis dia- el iterum proplicla : Domittus dabil veibiim ; »i(\\ii
tonos chrijmare pc. sensimu*, ei ignoro qiiid de his itcrum : A}){ri os (iiuni, ci ego adimphba iVitd ; prci
qui ab eisdem chrisni.ili siinl facerc debcamus ; num- jussu tuo, pro obscfpiio meo. pro spe divini proinii-
quiJnam iicrabitur sancti chrismalis nr.ctio ? anl si si, pro eo quod nih.l impossibile cst credeiili, tcii-
1100 iierabilur, aiil pro chrismate repuiabitur, quod la''0 dicerc, ui pntucro, et ul uiihi illc iiiiiiislrare
fursitan aul pr.Tsniiipiio coinpulit, aut nescieiiiia C jiisseii', qui Eccletiam suam regii, si qua invcnire
pcrpctraTit. Qnid in hoc serîrc me deceal suggero quivero, et tibi mco Poinino conseiilinea laliooi
ut vestra mihi pieias iiinntcsfat. inrrabo. Juin tuuin eiii ea qux suggero discrclione
3. Duabus prxmissi'!, otciirrit el tertia. Prcsby- quj viges, solcrtia qua polles, in-tructione qua plu-
lcri aliqai conlra jus e» vrlilnii r^tnoiium, de cliri- riinura vales, etapprobare recta, ct corrigere err.ila,
smate rjuod sibi ip i conltciii'it (si im-.cu cbrisma et tegere indigna, et rescrare digiia.
islud cst nominandum) liaplizaios Mgnare pricsu- 2. Igitur jani ad ipsai causas vcnianiss. Dicis a te
mont. Quid aui talii.er sigiiMiis reraedii, aut his pos- in epistolis luis duo obseivala luisse in eccle?ia tua,
sii pro correciioue prseheri, me faienr ipnorare ; »ed iind.:! contabescit aniinn lua, «l qnitl reinedii adlii-
a te de his illuminari me posiulo, qoi divini» sapieih- bcas penilus scieniia vcsfa non babere. Scilicel da
iie majori himine poUcns, ei lcgis sancUc qiioiiilie qModaiii fratie, de quo scriliitis, qui, non accepto
medilalicni deserviens, latebrosas nigrorum cnr- preslytcrii giadu, prcslyierii per;igii oflicium; el
dium farliones et vchemcnter inseqncns, et priidcn- ut cansam oRiiieiii exponeres, narras eum fuisse
icr inveni^, et acule dissolvis. lii nobis autem et i mole.siissimum prxcesôri vestro, qiii rngalus a
foU alii|uaiilula scicniiolx modiculie \enula, iiigru- rige ut eum prfsliyteruin ordinarcl, quia jussioni
cntibus xgritudinibus, et curarum mullifi.lis tem- ^ priiicipis resistore iion p aev.iliiit (ut vesiris vcrbis
petUtibus ita penitus exsiccata defecit, ut nec lan- loquar), hoc genus laclionis iiivinil. Duxil euni ad
tillo sudore dislillet. Inde per eum te precor, cujus altaiiuin, niaiiuui ci non iniposiiit, et cantaiitibiis
dono bealos, cujus instructione peritus esse proba- clericis in excelso, pro beneditlione maledictioueu»
doctus, ut me de his cansis cclerriinc sacra cfTudil, sicut ipse pracessor vester hoc persouis
rit et
lui oris jussioue certilicct. idoneis el sibi charissiniis postmodum publicavit,

405 OPIiSCULOaiJM PARS TEUTIA.— EPISTOLt; 406
conjiirans nl lioc qn.uuiiu iiisi" viverct relicereiil. A bapli/.avil, si cbrismavil, si sacrificiiim obiulil, ct
Quid inde licri debeal a nie jubes cxpciere, quia ille passiis est eum hoc agcre, qui sibi cnnscius cr.it
ignor;ire vos dicilis iilrum preshylcr liiibeaUir, an fum inalcdixisse, in nullo istc milii, sed poliiis ille
si llli (jui per eum clirismaic priviiulaii suiil recie videiur culpabilis fuisse, qui dolo malo aliud egii,
Clirislicoi;C vccilentur ? cl aliud simiilavit ac per hoc ille cujiis factio
; in
5. Posl lioc coiijuras mcam insciliam, ut lianc taiilum nefas proriipit, ut mihi videiur. onus suiim
qiKtslioncm solvain. H:cc est priina inlerrogalio ipse portabit : vesira autein sanctilas ab hf>c d*-licio
vislra, ail quam dmii niultis, ul pncmi.si, a.l rcspon- iiniiiunis cril, quia unumqnemque in qiia vocatioiie
deiiduin impniliar causis, suniiiia illiid conlicit, quod liivciiislis, in ea esse perinitiiiis. Et cur non habea-
noquit iciiebris obsiliis videnti prcbcre du aluni. lur presbyier, non video, si ille cnm publicavit
S.ine, quia jiibes ut dicara qiiod seiitio, pcrquiratur |>resii)ieruin, qui nobiit ul iste presbyter essct ; aut
pcrsoiia qu» maledicto subjeila cssc diiîtur ; si qiiare non ab islo unguine sacro tincti vocenlur
lempore malcilicontis, ipso prxscnle, ofGcium pres- Christiool*, quia elsi isle indignus, cbrismate la-
!'îi, nec tainen probibitus ab ipso esl ; si
liyt(.-rii nien vcro sunt illi peruncti ". Opiime novit pnideii-
" QiiiiR in hac cpislnl.i respondct saoclus nraulio R iioret. EqirMcm e\ Historia occlesiastioa docemur,
ad qiursila beati Kiig<'iiii, occasi<int'iii iiobis noii priiiiis KcclKsi.o s.iionlis nulluni omnino chrisinaijs
impnrlimain otroncnl i(iii);e l<ite(|iie dis»ier(>!i.li di^ iisiim profbyterisconcpssum fu sse, ciim vel illa ali;i
prcsbylcrorum clnisniaiiunc, si t';i(ruiii TuliUaiio- cbrisinatio carcinoniails , qii.-o nunc in baptismo ad-
rum ci>miuontat(>ruin ageremiis. êc eiiim
p.irtrs hibelur, atqiie pro i|.sis pre^byteris primo inslilula
nos historix occlcsiastica; p(!-
lalot qiiaiiliMi a viris fuit, iit absoiite episcopo coiilirmalionis derectuiii
rilissiipis in ulramquc nurteni disputatum sit siiper qiiodammodo siipplerenl, atqiie unclione illa in sca-
hac di.^ciplim! parlc, qu.v s.icramciiii coiiliriiialidiiis pulis iiDii iii frunte adbibila neopbylis jainjam innrl-
iiihiislrum spcclal. l(e orlb.'>diix's tarliiimnodo rio- tiirisupiiiilarenlur; illa, Inqiiam, cbrlsnialioad saiicli
cloribus loquiinur, inter qiios cunvenil solus episco- Silve^lri leuipora s.iiculo quarlo ineuiile cuniniuniter
pos esse ordinarios hujus sacraniciili ininiLlros, reloiMtur; nulliini dcl.ide presbueralis chrisniatioitis
prout in plerisqui; coni-iliis advoryiis h.i relicos deli- aiili']iiius repcri.-ttiir ve9tigiuiii. Mliiloniinus duiii
niliim 0.-,! ; hac una re iiilur s.> dissiilciilibii<, qii.i'- antiqiia protullt insulula, de sacramenlali lantuni
iia>n (uoril aiiliqiionni' leni)ioruin dijcipiina iii E<:- cliri.siiiationc liiijul Uraiilionein , qii;e gcquunliir
clesiis cimi Oriciilabbu.-i, tuin Oc( i.lcntatlbus tirca vciba coiiliriDani « quod sorvare
; cl Orientein, cl
cjiisminisinini ccraerdiniriuii'. scu deic,'âtuin ; iium oiniie II llaliam hiicusque sc'iiiiis. > Ergo illa votus
cuiqiie sacei-doti ea conliruiandi facull.is ah episco- disciplina, qua n su|icrnig dixil, ea crat, qux llrau-
pit C(mtii;uiiiter iuerit conccss» in qiiibusdam Eccle- liiiiiis .Ttale ab iinivorsa Iialia ct Oriciiie custudleba-
tiis,an onini temporc el locu peiies c|ii'Copos, nulli l ir. Ycl hiec sida Itraullonis propositio loiuin hujus
dclegala substiterit. Pro diversis iiniusciijiisque stu- Q epislnla; scusu 11 reseravii. Nibil nunc de Orlentls
diis argiiiiienta el soluiionc^ adbibcntnr. Not inter- dlscipliiia diclmus, in qua llraiilionis lesthuoniuin
ea inlra olficii nustii tcriiiinos contincbiinur; ne qiiaiitum vabat, viderint illi qiiibus persiiasum e-it
laiiien iani commoda
occasiune nibil oiiiiiiiio di)ii;>se iiiullu aiite l'b tli tempora, qiiiu et qtiarto sxciilo,
videaiuur. aniiuadvcrsionr.s quasilam lccioruiii judi- preshyteros Gr.ccos chrismare solitns esse (Forle de
cio subjicimus a nubis iiiier legcndiiiu cunlectus; saiicti docloris lesliinonio omni licet eriKlilionc II-
quas docti viri honi xquiipin consiilant oplamiis, liislris, sed in cilrema Occidontls parle scribeiilis
sive prcprire eoruRi seutentu; :iovuiii iiide iiioinen- oirca Orientalium Ecdcsiaruni rilus, non niultuiii la-
iiini uccesscrit, sive recens adversus propriam i>pi- iior buiit.) Du vmiii Italia quxasserii se scire, quxqiie
niuiiem objeclio exsurgat, qua: corum ingenium P'iidens nciuo duliilare audebil, videamus. Ccrie in
cxcitot ad reiii presentem uovis et eruditis coiuiiicn- lialla sxcdIo i>ejitiino cbrisniaiio verticalis bapliz«-
taiioiiibus illuslrandam. tiirum lantura abest ut presbyleris esset interdlcla,
Priiiio ergo animuin intendimus in cn qnas ranctus qulii pro eis taniuin, non pro episcopis, Instilulaiii
docior in § ^scribi-t, circa medinni. Cnru eiiiin ad luKse niulioaniea coiislel tunc vcro ita ibl obtine-;
priorein primi qu;esiti paiteni rcsponJens dixerit bat, ut in omiiibus Sacratucnta lis siiperiornm pou-
ckricmn illuin niale, ul aieliant, ordinatuni pro vero liNcum pre^bylcris bapiizantibus etiaiii coram epi-
piesbytero luibenduin cfse ab Eugeiiiu, aj (a.'icra scopo atlribuatur quoniaiu iii Cioromotilam baplismo
ji'nce<iit,âdii(nens se uoii videre quiire ab isto un- aiiiiexani jam itide deblerai, qu:G priino nccasioiie
giiine i>«.'ro linoti non vorentur Cbristicolx, dc quo tautuiu inortis invenla esl, ex Italia vero ad reliquas
valdc Eiigenius dubitare videbatur. Kationes luiic Eccliulas proinanaverit. Quid ergo est qiiod a prliiils
hujiix resululionis alfercn;, iia pergit porro OpLime :
" leiiipurjbus laiila cura observabai Italla, Ut bapliza-
liovit priiucJiti? lua canonura aiiliqua esse iiisliliil», luniiu froiitem presliyleri niilla ratione consignareut,
ul presbyler ciirii niare non audeat ; qiiod servarc et qiiod snlis episcupis erat rescrvalum ? At ca eral
Urienleiu, el onmem lialiain biicusque scimus; uul chrlMiiatio sacrjuienlalis ; cujus rei innuiricra addu-
postea coiisulluin est ul chritimiU'eiil prcsbyleros, ceiuiiit!:. tisiiiitoiiia, iiisi iii re omnibiis explurata
Kddechrisiiiatebenedictoabepiscopi», utnon videre- vanuiii putaieiiius arîiraenia cotigTere ; oratiia eiiim
lur presbyt^ronini hoc esse privilegium, ciim al> lllu illoruiii Kliualia atque Sacrameutarla id
teittporutii
unciloiie saiicla popiilnin Dei sacraut, sed episoopo- ipîiiii cviiicuiit. e re erit sancli Giego-
iMliiloitiJnus
nim, juorum bvflo.diciioiie ei peniilssu qii.tsi dc III .Magiii verba referre iii epistola ad Januarluiii
manu episccîi, iia hnjusco rei pcraguut ollicia. 1 ô- inclriipuIiLiiit Calarilanum. Aiidierat Gregorius apud
bis h%c verba conleiiiphiiilibus, atque apud niis qu:t:- S.irdus presbylcos frequcnler cltrisinare neopliylos
rcnlibuF, qualis dice-nda essel lixc chnsnialiu, qiiai eilain pricseme ei i^copo ; id :rgre fercns, cunllituo
hujusniodi presbylcri maiiu legitiir frequeiiler per- eos per liltcras admonuit,ul a tali cbnsmatiune alis-
acla, nec invalida Brnulioni visa e^l, oecurrlt, quan- tiiieieul, quaiii ipsls prohibilam essc iiilelligcrcitl.
tuin ex els colligi videiur, Brauliuneiu de cbrisiiia- Epislola accepla alque vulgata, non levis aniiuurum
tiooe 84Cranienlali êu coiilirinatorla loculum lulsse; cotiiniotio inier illos exoita fuil, qui a suaniin Ec-
cul soli, ncc prorsiis alterl, qiiie de ea liadit con- clcsiariim aniiqua consueiiidinc alidiici, pr<ipriisi|ne
gruero possunt. Ail eiiini, priino, antiquoruin cnno- privilegiis exspoliarl non lacilu patiebatilur. Itiijii;
uuui cssc insllluta ut prcsbytcr a chrisuiando ubsli- pcrturbaliuiiis uuutiu ad Gicgoriuni perlato, puUvil
i07 SANCTI tUGENll triSC. TOLKTAM. 408
lia HiD canomiin aniiqua esse insiitula, ut presbyler A contradixit, et chrisuia a se beneJiclura tradere sli
chrisniare non aiuleai, (juod servare el Orieiitem, non dubitavit, ac per hoc, quod iste fecit, ille egit.
ei oinnem liabain bucusqiie sciniiis ; sed poslea con- Quiil cnim sive per occasionem, sive per veriiatera?
«ulium esl ut «.iiiisinareiil presbj leios, seJ de chri- Quia in calliolica actiim est, necesse iteiari iion est
smate benedicto ab epistopis, ut mn videretur nam et iili qui post excessum prxcesso:is vestri eum
presbyterorum boc esse privilegiuni, cum ab illa un- talia narrasse referunt, mcliu^ facient, si istara cau-
ctione sancta populum Dei sacrant, sed epi^copo- sam in aliam vilam sibi reservanl. Quis enim eis, illo
ruin, quorum benedictione et pemiissu quasi de dcsistenle, aut cuntradiccre nur.c polerii , aut pur-
manii episcopi, ita bujuscc roi peraguiit orilcia. gare objecta poterit? Vobis autem quod ille non dis-
Quod si iia est, cur et iste quasi inaBus episcopi, sipavit, dissipare non convenit, memores illius sen-
quamvis iiiuiilis, quos chrieinavit noii habeantur leii!i;e ; A'o/i;c ante tempus quidqîam juJicare. Et
Calbolici? Cuni, ut d;xi, saiicto el vero chrisnjaie iterum : Quod aperlum est, tubit quod occullum esl,
ab episcopo sacralo, el cura illius pennissu fueriut Vco.

peruncii. Maiiifestuin est baptisiiia ia noiiiine Tri- 5. Ecce quod videlur nescicaiise mex, et pro mo-
nilatis dalum non dcbcre itcrari, clirismare autein dicilaie capacitalis noslr» ricc afiirmans nec sper-
uon proliibemur h;erelieos, quos a vero chrismale B nciis oronino ista suggessi.
iiiveiiiinus ext ancos. Iste autem rc.tocbrisiiiaie 6. Ad cxteras interrogaliones, si Imc nou abhnr-
cbrismavii, iii jain dixi : noi) raihi vidctui 1] !\ jluiii trt; transjeanr.is. Scribiiis eliani el hoc, in quibusdam
esse quod feclt. l<ch diaconos clirismava vos rcpcrisse. Kihil in bac
i. Addiiur bis quod ille qui euni permisil nuiiijuam qurcsliane aniplius quara ii\ prima invenio, nisi ul
prud 'nlissiiniis pr.-csul aliquiJ commotis animis in- tinne esl. vt eum ihrismn presbyteris dicseesanis pro
(lulgendum essc, itaqiie aJ Januariuin scripsii bis ne iphyiis coiifirmandis dalur, iiihil nro liquorit pre-
Terbis i :Et nos qiiiilem secundum vetereiii Tccle- tio cciipiatur. Que oinnia, superiora BrauUonis verba
siai nostrje consueiu linem (ecimus ( dum cbrisma- nec niiiius n lEirain de illoruui sensu con.eciurain
tioiiein in fronie prcsiiyleris iliis interdixit) ;
quod si coiiriiniant.
oinnino hac de conslri<lantur, ubi episcopi
re, qui et reliqua perpendamui. c PosteM/ônsnltuni
SeJ
tlusunl, ut presbyteri c.iam iii fnintibus baplizalos est ut chrismarcnt pre^bytercs, seJ de cluismate be-
rhrisniate tangpre debeant, concediinus. » Ei qiiibus nedicto ab epi.scopis, ui non videretur presbytero-
«perle deJiicimiis, velerein Ri)mana; Ecclesia; con- ruin boc esse privileg uin, cum ab illa unctione sanrla
sueitidineni fiiisse, ni prcsbyteri neque pr;c«;nle nec pdpulum Dei sacrant, sed episcoporum, quoruin bo-
«bsenle episcopo cbrisinarent in froiite ; deimle in- nedictione et perinis-u quasi de manu episcopi, ita
tetligimus quare non dixerit Braulio oinneni Oci i- hujusce rei peraguul offiria. > Multa bic oicurruiH,
(leiilein, seJ o nnein tantum iialiani illain aiiliiiuo- C qiiK supra dictis (avere viJenuir. Primuin, quod
tntn canonum disi iplinam servare. Cerle enini noii tauta cura cavebaiur, ne presbyieri ad chrismandum
omnium Uicideiiialium Ccclesiarum consuetudo um ( accedereni, nisi chrismale priiis ab eplscopo bene-
Unniaiia conseniiebal, quod pneter hoc Sardorum diclo, habiiaqiie ab co (hrismanJi liceiilia, iie illud
«'xeinpliim alia, qux ex Gallicanis Ecclesiis repeti ollicium tanqiiara sibi proprium, ei non ab episcopis
posseiil, coti(irmant. delegalum putarenl ; iJ, inqiiam. iiiag s sacramenta-
Sed ad reliqua Braulionis verba redeamus. i Sed leiu clirisinationem spectat, quam cxremonijlem,
pnslea coiisulluni est iil cbrisinarenl presbyleres. » cuui haiic noii ita sibi c|iiscopi vindiceni, iie per se
Al u inam, rog;ibil altquis, iJ coiisultuai est? Iii Iti- uiiquam perlicere soliii siiil, îcut illani aliaiii quain
Jana, vel lloniana Ecclesia Non equideni, cuiu in .' propriaiii ub que le,;imus esse episcoporuin;,iiec ali-
ca, ut supra vidimus, Braulioiiis a tale aiiliqua slatula ter per manus presbyterorum factaiii valere, niî
«anonuiii obtinereiii. Kelii|uuin cst ut id iii llispania qualenus non tam ii quam ipse episcopus a quo le-
cuitsultuni dicai, ui ad Eiigeiiii qu.csiione.u propius gantur, manus pcr eos imponii. Deinde quod popu-
arccd.il, eique directe respondeat. Apud nos ergo lum Dei illa sancts unclione sactari per presbyteros,
tiaiiiiuni lu i ut chrismarent presbyteres , nempe ail, quis noa de unctione cnnlirniatoria accipiat ? A
fioulciii tiaplizatoruiii signaiites eusque conlirinaiiles qua sacrarl popiilum Dri per gratiain sanclilicanleiii
qiiod uuum presbyieris Italis probibebatur. IIjcc oiii- qiiam conierl proprie dicimus contra heterodosos,
iiia e\ pr.icedeiitibus per se tliMiiiI, satisijue indicant non ita de mera c.erciiioiiia baptismo aJbibila atque
qux Itiauliojiis niens sit, siiniili]ue de cujus chrisina- uiiiiii gratia sanctificaiiie vacua.
tioiiii, valore dubilaveril Eugciiiu';, n si iltuui Jixeri- AJ hoec, ab illa unctioiie neophyti Christicolx de-
iiius ad propo.siiuiii iiiiniine respoiidisse. " iiominabaiitur; hujus vero uoiiiinis vis hoc loco non
Qiiod si desiderel hjjusmodi disci-
(|uis ainplius tam cultores Chrisii signifie:it (omnes enlra id per
fliii.c apuj iiostroB ve^ligia, aJ concilia provincialia luptismuui habemus) quaiii Chrisiianos, quod eral
lispHnije euiii remiuimus, in qiiibus non ob$< ura nouieii propriuin cohlirmatorum, qiii a sacro chri-
iiid cia repenet prcsbyleros coiiimunem aliquaiido sinale peruncti ex lunc inCliristi mllitiam nnvo cru-
liabiiiste coiilirmandi potestatem. Conc liuui llliberi- ris signo arinali ac roborati nomen JeJcrc. E re erit
l.ihUiii, caii. 7", stattiit : $i (juis diacoitiis req/^ns ple- aliquurum Palrum verba in banc senleiiliam produ-
bein iiiie eiiiscopo, v t prcibylero aliquot bapliioienl, cere. Saiictus Cyrillus Jerosolymitanus Calhec. 3 ,
epiuopus los per b nediclionem perfifere debebit. Iii- niystag. « liiijus, ait, sancti chrismalis dono accpto
:
iiuit ergo, si presbyier adfuenl, nil opus c se iil ail ap|iellamiiiiChristiaiii, ut regeneralioiii ct nomeR
episcopiim adducorenliir per ejus lienediclioneiii per- ipsiim vere respoiidoal. Anle eniin qiiain bsc gratia
iicieiidi, si e iil oniiies iiilerpretantur, ab ipso con- vobis Jtmata esl, non eraiis proprie digiii oo nomiiie,
liniiaiiJi contirmatio eiiim perfeclio baplismi fre-
; s-J peigeiites usque eo progressi estis, ui ellicere-
queiiter appellalur a Patribus. Concilium Tolela- mini Ctiristlani. > Siniilia scribit Ven. Beda ad illa
nuiii I, aiino Uommi 400 celebriitum, caii. 20, ila verba psaliii. xxvi Domiiius iHuminalio mei,ett(Uiu
:
toquiiur Slalulum est diacoimm non c/irismare , sed

: mea : « 1'olest quoqiie, si cui libueril. illuminatio »6
presbyteium, absente epistopo, pro^senle vero non nisi priinam tanlum uiiclionem, in qua simpliciier abre-
ob ipto fuerit pracepium. Conciliiiiii barciuonense, iiuiii amus Sataiiae, leferri. Salus vero ad secuinlain
aitlJO 691*1 c*"- 2 iimi/i etium coniiuuium condt-

: ia qoa roagis Uriaamur, quia ei Doiiica Cliri.ti ia aa
409 OPUSCULORUM PAHS TERTIA. — EPISTOL.E. 410
sacrum clirisma veslra aucioritate et iniiulgcntia A esse sacratiim. Nain si ccelcstls magister et Dominus
poniiGcali pcrbi.-tat; et ilji ,
qiii isla aut nescientia reliquit suum episcopis vicariatuni, quod consiiiutiiiii
aut pncsuiiiplione paiiarunt, dignam in se et distri- ab illis est, a spiritu Cbrisli juxla Aposlolum con-
clioiiis viiidictairi , et ecclesiastici ordinis nnrraam siitutum est ; ei si quis pnecepta eorum spernii,
sub pocna et poenitRniia persentiant, et ita sint inul- ChriÎi pr.ecepta spernit. Unde videtur niilii a sanclo
tati, ut in eieniplum aliis dati, talia oequaqnara ullra el verocbrisniatedenuo prseîgnari debcre qui a lali.
pnesitinaiit bussuntperuncii fraude. l^nEsumplorum tamendisci-
7. Hls diiobiis in brevi prxmissig qu.-estionibiis, plina in vestro esiarbitrioposiia,dumaliter emende-
lertiaiii ingerit ignoranlix mex prudentia veslra lur er ror, atqiie aliier condemnetur prxsuinpior. Jam
scribcns, quod qiiidani presbyleri de cbrismate, quod vcslrx est sapieniiic, et cuin ignaris niilius agcre, el
8ibi ipsi conliciunt (si lamen chrfsina i&tud erit no- pncsumpiores vehementer distringere. Pro inerudilie
minaiidum) bapiizatos sijnare prusumunt. Bcnc fa- iinpedimenlo lingii» brevem evenire volui trainitem
lcor, el optime dubiiaiur non esse clirisma, quod epistolic; sed ut est illud tibi notum, dum urceum
non solum iioa ab episcopts, scd conlra jus et veti- f^cerc nitor, ampboram iinxit manus.
tiim canonutn a priusuinptoribus presbyteris vtdetur 8. Jam nunc salutem persolvo, et quotidianas mo-
B
profilemiir, et ab ca nomi^n accipimii», sciikct, ut fariliu'! Intelli!; tiir. Nnn enim veritalem opponit
dicamiir. t
('.lirisliaiii ta lein fcrc lcgiiniis in .samtu llclioiii aiil siiiiulaliiini, sed verilalem ociasioni con-
Isiiloro, lib. <le Oilic. Kcclfsiasl., cap. 20. Iraponil. Q lasi diceie volueiil : Quid inleresl, sive
Sed cl verba iii.inedialc sC('i!eMlia id ippiiin qiio- episciipiis raliini li.ibiierit illiiis presliyleri ministe-
d.imiiiodii stiaderc vidoiiliir. < M.iiiire lum esl, ini;iiil, r um ) er vcritulini. id esl vere, ex aninio siio, et
ba lisiiia in noniiiie Tiinilatis daluin iion delifre spoiile ,
qiiiiniani hiijiisinodi presbylcruni tali ini-
ilerari, chrisinare aut '111 non proliibeinur lixrplicos, iiistriid digiiuin pntassel (naiiique iia acci.lit iitqua;
quos 2 vero cbrisnate inveuimus cxtraneos. 1 Oc sa- n. g |irobaiiius. qii.xquc niaxime nobis anidfnl, ea
cramcnloruiii iterntione lnqul satis iiiilical, non de vcie <'i cx ai.iini senieiilia gerere, vel al> allis facta
mera clirisnialione rei onciliatoria rcpcleiid 1 : qiiod lulicnler coiilirinare ilicaniur), sive per occasionem,
ex eu colligiinu'^ priino, qund ea n baplismu eontra- id est, ta. lum propter temporis circunistantias, ut
poiiil, tuin, qiiia illa (U'rciiioiiia in oiniiibus et qiii- principis voliintati olitenipeiaret, licenliam indnlse-
uuscuiii|ue hxreticis recipiendis adbibebaitir, nnn rir/ Mainque s;i'pe sxpius mullaaginiusreluclantes et
laiiqiiain altcrius chrisinatioiiis supplcliv:i,8ed ut illa iiivili, etiam ex iis qux in libera nienlis poleslaie
unclioiie sancla, prccibus siinul ab Ecclesia adhibilis, coiisislunt. Jaiii auiem inodo episcopus reipsa ron-
Spirilus sanctus couvtTsionein erraiitiiiin sua gralia sensei i( (ut ronsensisse probabalur), salis eral ad vali-
lirniarct, alque soleinni i|uodam rilu Ecclesia ad se dam ihribmalis ailniinistraliunem , qnanquam nou
redeiiiiles b^nigne excipere lcslarclur; hoo auiem luliensli'reril, scd invitiis.
loco de eoruin chrisinatione hurclicorum agil Uraii- Q Nec niagis nos movet qiiod ad secnndam quxsiio>
lin, a vero chiismaie eraiit exirami, pruindc
qui nem Eugenii siiper chrismaiiiine facta a nomiullis
apiid suos uiiliius valoiis unguenlo dclibuli ac coo- diaconis respondei. De quaciinque enim chrisinaliuiia
liriiiali. supeiius luciiius furril, salis colligi.ur, ex niente
Deinde, quia nisi de conlirmalione neophylorum Brauiiotiis laninm presbyteris fuisse daiam cbrisma-
esset qiiasiio, nim viditur rem lanti momenii esse, lis admiiiislrationrm qiiod et canones a nobis lau-
;
qux aiiiinum Eugenii sidlicilaret, atque aiiviuiii

ila dali coiifirmanl , in quibus nulla de diaconis inciilio
balicrrl , ut ipse inuuil, quasi in uinique exlrenio iit, nisi iit ab ejusmodi ininislerio arceaniur. Oiiare
niagiiuin aliqiiod occiiriercl inioinmoilum. Qiiot au- Itranlioiiis inenlem qnoilammodo assecutiis esse nun
tein, qiiaiilai|ue utii que essenl tiineiida, si ile sacra- irinere d ceretiir, qui verba rila < Nil in hac qua;- :
miiili valiirc dubitasscl, nerao iion vi.Iet, quoniam Rli^)iie amplins qu.im in priina invenio, iiisi ul sai rnm
&i eos iioii chi isniaiisei iiprnin, forsan perpeluo con- cl.risnia veslra aui torilale el iiululgeiitia pontilicali
finiiatione pr>varenlur, quam validam nunquam ac- persistat, » lla interprelareliir, quasi ilirere vuluis et
repissrnt; >i teru teiiiere ad iterandam chrismalio- Eugenio Tola : lixc de diacoiiis quxslio supcriori reso-
iieiii accederet, iion parva injuria sacramento imi.i- lutionc deriiiila est; in qua salis aperle pronuniiavi
nebat.quud seinel validumoiunino propler cbaracte- presbyleris, et quidem solis, singulari noslr rum Ec-
rem inilerabile est. clesiaruin consullatione seu slaiuto datum fuisse ut
Non dubiiamus aliqua in progressu hujus epistolas chrismarenl ; ea lamcn lege, ul chrisma de inanu
reperiri ,
qux noslris adversari
aniiiiadversio.iibus proprii episcopi reciperent, ab ipso benedicium, at-
videntur, quale esl illud quod seqiienlc § iegitnr. qiie ejiis necessario auctoritate administranduin. Ex
Cura eiiim cbrisinaliones presbyteri raias habendas " quibiis oniiiibus concludendum erat diaconorum chri-
esse putaverit, quoniam epi^copo consentieiiie e( vi- smalionein nullam omnino fuisse; atque eos qui, anl
denie peraclx fuissent, ut illud magis urgeat adjiin- nesricnlia, aut prxsumpiione, chrismatis minisle-
git < yuid eniin sive per 01 casioiiein, sive per veri-
: riuni sibi arrogaveraiil, dislricte puiiiendos.
lateiii? I Ex quo forle quisquani ila arguet, ut evin- Itauc sunl qux in hanc epistolain nobig adnotare
<»l non luqui liraulionem de chrismatioiie sacranien- visiim ,.sl, si otlicii nostri parles speclemus, furlasse
lali; neino eteniin igiioral, qiixcunque in rehus ad mull:i ; si pauca. Quidquid
inaieriai amplilu.linem,
sacramenli esseiiliain perlinenlibus bclio intercedat, vrro illiid gratiam studiosorum ecclesiaslirai
esl, in
ejus valurera corruerc; jain autem consensus episco- disci)ilin.'C frcimus quin et viris doclis nostraiu qua-
;
pi, sicut nunc sancli ponlilicis delegalio, erat omnino lemcunque ope am prob turos speramus, cuicunque
iieci ssarius, noii goluni ut presbvter chrismarel licite, il.i in hac dispuiaiione parii studeant. In rebus enim
sed etiaiu ut valiile eu olliciu fungeretiir. Quoniolo dublis, qiiu;<|ue variis hominuin opinationibus subji-
ergo dicerei llraulio niliil interesse ad etrecium cbri- ciuntur, iion parum de lilteri'? beiie mererj crfldimns,
smationis illius, iiirum ep.scopus per veriiatem con- qui in tiuvo aliquo monumento edendo barum anim-
senûin suuiii pnebueril, iiecne Si boc luco liclio '!
adversioiium rationem persequatur, qux ad iliius
iiibil refert ad vulorem, abs dubio de alia chrisma- illusirationeiu aliquid cooferanl eamque unicam pu- ;
tione qiiani de conlinnaloria sermonem instituit, taraus viam, ui veritas, discussis tcuebns, aliquando
Sed aitenilat impugnatur, qiixsumus, quid velit appareat.
Urauiio, dum sciibit per verilaietn; quod ei opposito
411 SANCTI tLCEMI FPISC. TOLl,TAM 412
Ifslias meas tribul.ilioncsquc assiiliias oraiioiiibus A lanl, ul.siciiiipsefaiidigiiaUis cs, neccxri"'»'" v.'ilii'-.
5(esiris coiniiieiido foventlas, et pcr Clirisluni le con- ncc cxarari v.tleat airamcntis quaiiluin » vos rcdJal
|iiru, ut qiiidi|ui J iniililiter, aul sccus qiiain liabet ra- et aniiBOS cnnrranlis. Qu i ro namque, ct niccum sa;-
tio, iii liac paginola repercris efTusuin, noii antc pcniimirn cogilo, qiiid veslrd; pole?laii pro tania
aliis pateal quani niilii hoc tua epistola iniiole::cal. possiin lependere botiilate; sed quia nibil dig-
Nam ncquc spatiuni luit iiiilc rngilandi, nC(|UO vaca- nn:n ::ul );ijuabile valet roperiri, nie ipû^n olTero,
lio diclandi , et quol lingiia deproinpsit, aliciia ii»lijini|uc mc ob hoc placabilem reputo, qu a gran-
iiiaiia exaravi , ncc i:idp letrariare occunii. diler a vidiis nmari conlido. Puto coini qimd noii
EPISTOLA III, iiis)<lioeat aniniis vcstris, cuni id oflcro quod aina-

ElJr.EJII| AD PBOTAS;«JI TAKBACOiNENSr.M. lis. .Naiii iniod Oiricium nostri sermuncull jussinni
Domiio Protasio episcopo Eugenius. vesir.T parere compellitis, sincere nicani fateor vo-
1. Vesirc pieiatis oracula favi dulcedine siiaviora luniatein, non so'um verbo vobis nie vtlle parerc,
ingenii me faieor perlegisse la;tiii.i; unde eiiain crea- sod et aniino ; si lameii vesira: orationis ubtentu el
lori Dninino precuni obtuli vota propier vestr* vita nostra merucrit veniain, el liiigiia facundiani.
facultatis auginenta. Cujiis enini aninia, quaiijvis Naiii eisi csl in nobis, ut tu, Doinine, n-putas, vc-
sit sapienlia privaia, taniam m le, Dumiiie, nnn B nula lanlilla sermonis, nunc inulilitate moniin.
aiuet ainoiis iiidu.striam, qiiam ab arcc eiilniinis nunc nssiJiii languoris aggcstu quoliJie inlercludiliir
qua t.ublin)iseniine9 et prrcellis ad amaudum inlir- 01 sioc;;tiu-. Missam santli Ilippulyii vcl oratiunes, si
iiios el e\liibii<is iillronea bcnignitate dcsccndis? noliis oratu vcsiro vila coincs adfu 'rii, ut potiicro,
Sinrene pacis ronditor, et punc dilectioiiis anijtor pro voslra jissiione purabo ; mibsaiii voro votivaiii
lioiiiiniis Dei Filius Jesiis Cliristus ipse in vobis lia^c ideo lion scripsi, quia in liac patria tam acciirali
Imna, qii:r. coninlit, amplict, ipse illibala perpciiia scrmoncs habontur atque sententix, ul similc non
pcreniii ale cnnscrvel. Vcbtr.c eni:n diynalionis allo- possiin c\cuJere, et supcrlluum juJico indc nie ali'
quia iia nos ad aiuorcm vestriperdicssingulosinci- quid diccre, unJc nieliores recolo jam dixisseb.
« Sulieslcerlc nieiidum ; nos vero n:rvns repnesen- qnnm littrris clari , alque Cicer mis, Pomponii et
tainuii, quos cnirndare sine aucloriiale non lioct. Ccsaris (quaiita doclrin;e luniina ) familiarissiini !
il.ei' vcrba nplainus lerlori s onines aniniaJvor-

*>
Julii li(ini ab ûgiislo propter iniiiiensain erudilio-
taiil. Nec enini lnvem Hispanix buileni in se cunti- nein propria- liiblioiliecE pr.cferli ; Marci Porcii La-
net qiioj luissx voti^x in Tolelana Ecclesia adeo
,
li-onis oraloris Jiscrli-sinii ,
queiii dioonteni vel ips6
avcurato seinione cssenl conscri;iI:c, ut Eiigenius Ovidiiis Ka-ô snspiciebat propler sonlcntiarum gra»
i|uidqii:ini cis siniile nedum
perfoclius elficere de- vilalciii, qiris suis poemalrlius insoreret. Pneicr
Sperasset. yiioil dicilur, quasi Koina-
non eo a nobis C liof, , Senccnin Corduliciiseiii philosopborniii facile
lius yermo ea tunc inler nos puriiate et eleganiia priiioipem , c.l Q:iintiiianimi Calagurilaniim aiireuin
vigiKritquam sxculis praccedenlibus oblinuerat. Mon Bcriptorcin, rhotoricos inag'slruin, e\ ciijns schola
eiiiin ii sunius qui plus a^quo illis teii:porilius Iri- r.iiilli qi.asi cv equo Trojaiio lilicrariiiii proieros
biiamus. Sed vero juslam illorum ratioiiciii liabenfes, cxslilonmt, ul ioqnilur Pnlitianus. AJeo ul lli-pa-
alque reliquas Europae prouncias aniino iioslro liini et i; ii :'':iis roipiiblic;p gloriain su.v Juctriiijo luiiii-
strantes, qu;P olim politis>imx ac lloreiilcs conimniii nt; ru'"u •ircrltii , et in inleriluni ciim lilteris in-
cuin llispania fato obruta' sub barliaroruin doinina- cHnaiUi :- nnma criiditionis vi opilulati neJuni,
siiit,
lione jacebant, non sinc magna jucundilate obser- M quiJai:» '.'trjtiuiil, optimis ejus stuJiis pesluiii al-
vainus majores alque illustriores oninlgei;;r criidi- tulerinl.
tioiiisac Laiini seunonis rcliquias iii liispania prc Veium lcrc cmnia ad fiitiircruni sascnloruni lille-
«rteris regionibus a Komanis aliquanJo subactis ralurain pariim conlulissent, si, qiiiMl ipsi li:il:a!
permanîsse. conligisc vidciiiiis, Ilispani:) Giillioru:ii duniiiialiont!
nostro equidem judioio dn;c pr;ocipue rcs ef-
Qiioil oppressa ;ii'iiens scieiiliariiiu stuJinni pciiitus alijc-
fecerunl. Prima, quod sub Itoinanoium iiiiperio (ut cisset. Sal multo aliter efieciuiii est; namque iiitir
iiibil <le Pbcenicibus et Grjuis diramus, quoruni nii-dior iiarbaros litteras nonlantuin gravissinia--.
doctrina multo anle e\coli cmpta esl) ii:ia ll).jpania sed et hiiiiianinres vijeinus a nostris exoulias.
»«te alias nationes Latinas litteras amplevaia ru.l, Qu.-o eteniiii ali:i natio est qux ei: illls s;eciilis tnlt'
UomanaqMe studia summa aniii)! contcnlioiic prose- oem viros iiostratilius opponere queat? Leandro
coUi I'ublic9e eiiiin seliolse per nitiversan! tlispaiiiam, D Fulgoiitio, Isidoro llispalensi fratribus; Branlioni,
« debf iores vcro in U.vtica con--titulK sunl, quas lu- Eiigenio T<ilotano, Ildephonso , Juliaiio, Ta oni,
itinagittri eriidiliOHe insigncs inoderaliantnr ex : Eulogio, ctieris Patribus et sanciitate et doctrina
nuaruin ofticina qiiot quaniique viri proJieriMl, sive veneranJis, iii Scriptui:e sacr.e lcctione assidiiis, pn-
(^riiiimatici , sive rlietores, sivc jurecniisuili . nciiio sooriiin canonuiii disciplin,-e custndibus, theoh gis
)giior.U. Ab ipsi» principibus
Roinan:e rei|iul'lic;e alisoluliss iiiis ac solidissiinis. oratoribiis facnndis,
eoriitn noniina cnin suniinis docliinx laiiJibus acoo- nec inJisertis, et ab eruJilione prulana nun alienis,
iiimus, qua» pubbcis lilterls coinmenJarunt. Nain ,ue quoil uiiius (livi IsiJori opora aj miraculuiii doctis-
liispaiios a Hoiii;<iiis snpiciiies lioniines babitos, at- sliiii doinonsiroiit ut iilliil Je ISiaulionis epistolis et
que jiniii publici periios, ipse Honiana; eloqiienli;e liisce Eugoiiil opusculis dit:iinus, iii qnilius veteruni
liareii;3e\ suo tt commnni oniiiiuni juJioio lesialur. p etaruni el oratorum seiitentiae passini occuriunt.
fct Iberos non soinm varia doctrina inslriiclos, seJ Quibus si lingu.iruiu cognitiniiem, qua er.int instruc-
et accrrimi juJicii viros, eniiinctissiiiia.-i|iie naris tissiiui (qiiaiiluiu teinpora illa f-rebant ) adjungi-
fiiis-e inJicat lluraiius, qui ab iltis cum jucundilale mu'^, niliil e»t profecto quoJ aJ soliilam oriiilitiiuiis
legi, noii prolro, seJ gloria; ducerel >/e pentus : laudem desiJeretur. Ex quibus oninibus illud ellici-
Hticel Iber. Sed quis nescial diictissiiuorum llispa- tur, ut hxc propria unius liispanix laiis sit, nullilii
noruni nomina, quam cbara Itomanis fnerini propler ver;c sapientiic stiidium illis teniporibns inagis »i-
iiia\imam studioruiii cnnjnnctionem ct siiiiilitudi- guissc, atque Gothos natura fcros ct incullos, alj
ueiu 7 Curnelii Lalbi Gaditaiii iiuii armls uiagis uinuiquc studiu prd:tci'quam armmum abliorrcute^.
113 OfJSCULOUtM PAHS TERT1.\. — EnSTOL.f:. m
Ecce, piissimc Domiue, duUedo gratix veslro; A ditalc vcrnantia, mirinca .irtc disposila, dircciisquc
verbosuni nic rcdJidil el snpeibimi ; sed prccor, ut consislunl linenruin ordiiiibns coaplala, tantain sub-
pdrcas aud.ici;i!. quam iion tuiiior atlulit, scd amor nvnislranies amantibiis gr.iiiam, ut snnvitate sni
iiivcxit. Nain si iioc trulinrc. subliiis cxaminis xqu.nc non soluni exteriorcs corpornni sensu=, ,«ed ini'^-
lilirjc pensj jusscris prmJcrare. ad tc Doiiiiinjni vi'le- rora cordium arc.ina saticiate sui periiisirent. Cuni-
liis recurrerc, qiioJ t.eivnluni luiim invcnfiis oliei- qiic laiia iiiteiitis obtJlirnii ccrncrein, ac. plerosqiie
rarc ;
qiiia niiii<|iiaiiiCgii ta;ii lcincrariiis in l<>qiienilo, liis niuitiinoilis d:ipibi<s .'itiari viiierein, iii.-vstimabili
iiisi tu fuissrs laiii pr(i!i;si.ssi:oiis in aniamlo. Qiiod nccensiis dcsidcrio, tanqnaiii uiius ex collogij esu-
ergo liac occasinne ve! ile!iq".crini, vol deliqui, vo- rienlium pirrorum incdi:c coaclus impulsis, ejiisdeiii
bis imputari jiibcte, qiiia !u>.il'iiii anias, et t-intum jaiiunm paradisi |x;detentini aggressuj, et qiiasi te-
amari-', ul el verecundia; p.uiius aufera-.., ct tiinoris. nicrariuB introrsiis explfirntor ingicssus, dum pcr
Scripluin cnim est : Tiintir nun csl in dilccliouc, eaJein spalia pulclicrriina qn.x^qiic, ac multiinoda
»ed perfecla dilect'o foris niitiii Unwretii. prospcctando nimia admiratione suspcnilor, qnn!-
3. De cjElero pro pecnliarilcr :-.nggero, vi mihi dam raniusculoruin flosciila m re piihilloruin in-
n isero (enlaiioi<t:iu fliicu!)us crriibuudo tux prccis fantinni liidendo cnllegi,nc m:inn aviila contrcctandii
inipciidas nuxiUiini. Sy; liealorum nicrearis liaberc •* dccerpsi, cuisiin isla priccipui qnatlain curiositate
coiisortiiiin. qiiibnsilnm cuinparaiionibiis pra-mitlcns, wcrbis sim-
plicibus quasi oris obsirii«l ailiunii rrscro, iiisi nt
EPISTOL.\ IV,
tam incomparnbilis e.xcilliulia viri snnili S'iiicet ,
T«!3XIS, EPIfCOri C.E^ÂHAUCUSTANI, A» El'CE>:'J.U "•

papa Givgurii, in ipso luciitioiiis cxor.lio qiiilnisdani
Sancli^simo ac venerabili domino meo Eiigcnio parabolis antcferrcm , ojusquc mngiiiiudineni sa-
Toleiaiia; nrbi» cpiscopo, faiiii ullinins servus ser- picnlij:, quo perspicuo liiinine sanctain illustravit
Tomm Di i Cxsaraugusianus episcopus. Eciiesiain, aliqunlenus non soicntibus, sed ncseicn-
Congnia Siilii valdeque iii-cesoaria dispcsitione libus propalsreni. Oplaverim siquidrm tu.-c iiuiic
foriioris «xquiril soialium, qui piopria; Yiriulis carel adessc pnpscnliae, «I, sicut scripliim est : Intfrroqa
oflicia, foqne faeillus corparis grcssuin porrigii, pntreii! tuum, el aHimntiabil lihi; m jarcs luos, et 4i-
qno Iraliitur dcstera potioris, ut sulii.-n dbîderatuiu cent t:bt, ex tui oris prudeniia formulam suinereni,
cursnm valentioris auxilio possit ciplere, qjam sccum in principio lnijus opcris veliit rujusdam iel.-e
gni« in sui ilinciit inedio rcinanere. iUt ego, mi ve- tarborum toxturam prwponerem, vel ccrte ex tui
nerabilis<)oin'ne, Iket iuTalidns, tuis tanieu adjntus cordis artificiosa manii, quasi in rnjnsdam in.igni
orationibus, ardui operis aiispicia (iiiasi cujusdam constructlone .•Bjilicii politos, aliiue quadrales liu-
luasimi montis inaki adire principia, quod velut roeris pro[H"iis verborum Ispillos di;ferrem ;
quoiiian»
niagni rtijusd<m iii «ni supt^^lcie usieRlans paradiî frater frairem adjuvans cxallabitor, sicut civitas
Bcmoriim f.n>ti»r itslibus ob.sita, floriim^ aibescenlia, munitn. Ordo namquc rationis exposcit ul sulise-
poniis etiain ucli.tlraiiti.t, folii^ vlridavilia, liiioriiiii quenlia praj;edcitibiis qiio.lain vinculo tenacilaiis
quoqtif ;tiiirJiritndii>e niientia, rosaruiti rubore can- rieciantur, quateriiis in utrumqne rcctitmliiiein siii
deiilb, violuriiin purpurantiuni floribus splendentis, pniiata .'ei|uil,is pandat, ac ducenle trninite veri-
coioribusqii?. rrnteis idcraqiie fuigcntia, niillo nn- latis ad deslinalum (iucm IjcIiis accedat. IJcirco
quAU'. len!V>''c iniircr.sftpiia, scl pcrpeiua sui viri- quoil comparationilius p:iH!a anie pra-luimus, vcr-
llispaDoruni artih .= «x coiuiliis it.t f,ii?se Pxcu'tos, Italos cemmuni doc!(M'iim afclain^î.inne egit cain
atqiieadl:tinii!ri:lair.ni ccxiipt siios, ui.i.i<rb;irieiii e.'5!t- virdoclissiiuiis ac diseitissiinus D. Xaveriui, Llam-
li, litteiarun amorc ip,-.i ilagraverinl. citm i.ilerca pilias ItJiiCiiioneiisrs, iit '.pcre Italno inscripto : Sug-
reliquac iiationc» eoruro .irtiijv oppre.t-jc .^d isrifiernii- giostorico pdngitico di l! i letteriilKra Spagnuoia, con-
liuTi cfferaifX! .iior<''s siiw ^cfommodîven.iS, et cut< li' pregindicale opinion, di nlcuni m
'derni scr.tori !ia-
ipsi-s iii b»vb5riem deinma; «.iDt. liaiii, GentKC edilo, in qno evincil i-lilreclaUn-es
Guod &i ct.i videliil'ir (in;«if'<'i*o iil f7!i< 'eni) im-

^ iiQSlros iu dijud.Ciiiida lli.-<p:inorum litteriHuia (luii
portuiio ioro diclii fuisse, recl;i liberaqiieratione dii<,i, scd ex prxcuncepla

li;cc -i ni>iii5 s;tl'< i'i Daiiin
opinioiii! omnia mcl.ri, el scri;;ere solere.
amo i, quo a!>rep!.isiii;;iis, al ini'nlg.';ii!ii: i ;i;()ic:ii>it
wcqn'* nobis viiio vertet qnoi! !Iisiiaiii;f, btudes pan- ^ Hnnc Taionis eplstolam edidit priiniis Stcplia-
iu fusius (jHam ref esnoscebit pjo^ •.iiti 'inius, cuiii nns UalHsins, Miscelbm. tom. IV, qua r.um sumio
exieros viJeaiuiig, pt^r su:;!iit.iiri injiirinm opporliine iiiis ainoris et obscrvaiiiiie crga sani l nn Luêniuiii
el importii'!^ m.bis li;irhsric(ii cxp.ii''>raiiies, iisqiis sigiiilic.itônibiis, ipî dediciit, alqnu cjnsaicrrimo
eo livorc a<- pri-jiiiijciij idiiiicli, ul ( al;i:n nniroiare jiiiiiciosubiiiittil 0()ii.s n se elabiiriiliiiii, qiuid cuiii-
iiondubitentHisiKinos helieil nciinloingenioa natnra meiitariiim sacrx Scriplurc appelltire niento po su-
duiialos, ad lH>nai> artes oriiiMR<.> inliabiles, cl ad iner;i$ nius, ex variis nc dispcrsis saiicli Gregnrii ()ap;i; in-
nugas eifoniiatos f iii:ê, qnip;ie qui, ai.mt, babila- terpretalioiiibiis colleclum ntquc in sex librosdi&iri-
nius soluin macruni, stcrile, iiifeciindiiin. Miisis op- buluin quniuiii qnatiior prioiibu. velcris. ibii>liiis
;
liuiisqiie artibns invlHum. t)uh lalin legens non nio- postremis Niivi Tcsi.ini.iiti cxposiliocoiilincbalur.
veatur? (ûis p«ilii:e hiinoreiii <:ilso traOuci im|>uiie Se.l oims egi-egiiim non aiiiplius exslnl ; mjque aliud
liatiiitiir 1 (Jiiis taceat pro veritate conlrj puiidas ejus |ir;cterquain bujiis epistola; lcstimonium ad iiug
calumnins? Veiiiiii causain banc susceperuiit erudi- iisquc perveiiil. Loci» aliqua mendo-a, proul a Balu-
lissimi Moedaiii Ir.ilns in Historia lilteraria Hispa- 7.i<) ediia siiot, reliquiinus, ooini alio Codice carcute»
uix, quaiH &cribcrt< porguiii, novissiaie vero apud qui lucem aOerrei.
415 SANCTI EUGEMI EnsC. TOLETANl EPiSTOL.C. 4)«
bis Dunc aperiKiribus propalemus. De opusculis A fiigebal semel maiimu.n proferra
iiileniio, malui
quippe ejusJein sanclissimi viri sese inferl sernio laborem, quam semper suspectam tolerare diflicul-
suliseijuens aliquantula narralione oriiciosissimus, taiem. Percurri iijitur omnia ejusilem munimenia
dignumque Core ceiisui de suis operiUiis ejus pauca librorum, el pene loiius Scriptonc sacrae tcstimonia,
pnmuin relexere. Vidimus, vidimus Gregorium no- quxin ejus opuscu'is ad probationcn vel exposilio-
siriim Ronix non visibus corporis, seJ ob-
posiiiiii), ncm c jusque rei adhibita diversis iii locis coiiiiiie-
lulibus mentis. Vidimus eiiim non solum in suis ni>- bantur conscripta , ailjuva,.ie Christo Jesu, qui ex
tariis, sed eliam iii lamiliaribus, qui miiiislerio cor- ore infaiitiuiu atque lacteniium perficit laudeiu, liu'
porali eidem fidele exiiibuerunt famulalus ohsc- guasque muiorum vinculo lacilurnilatis absolvit ;
quiuin, eorumque relaiioiie de virtuiibus ejus plura suls coaduiwia ordinibus studiusus quisque, tum ii;
cogiioscen?, brcvibsiine pauci rctexam. Fuit dciiiq le eisJem volumiuibus cujuslibct sacri le-timonii ex-
gralia Cbrisli omni morum prubitale coniposilus, planalionem requirii, ne mult plici lectione laiigalus
aninio vulluque serenus, corde benigiius, conscicn- non cito reperial quod voluerit, aJ ista qux decerpsi
lia purus, moribuB discrctus, virgiiiilate niiens, recurrens, repente quod desiderabat libcra; satis-
cbariiate refertus, pietate praecipuus, patientia insi- factionis discretione reperiel. Lectorera quippe hu-
giiis, modeslia incoiuparabilis, abslineiili:tsiiij;u'aris, 13 ]us operis ceiiseo aJmoneiidum, iit vigili iiite.liona
boapiialitatissectalor, peregriuorum suscciiior, elee- pr;cvideat qiinniam pleraque testimoniorum capiiula
niosynaruiu largiior, ecclesiaslicaruiii rcruin opii- iii eisdem voluminibus, ut supra meiiiiiiimus, diver-
nius dispensaior, amicis deviiicius , oppressoruin si^ in locis sita, ita utinventa sunt eiposila, a mo
suiilevalor, liiliulaulium consuhtur, acris inginii, ordinatim collecia fore noscuulur. A'ia igltur, qux
consiliu proviJus, sermonilms nilidus, eioqiienlia jam in bupcrioribus aul inferioribus partibus expo-
laciindus, prudenlia disertus, sapieiitia prxJiius suisse visus esl, et ilerum alque ilerum quamlibel
docliiiia mulliniodus, Scripturarum diviiiaruiu niul- aliis verb^s, eodem tanicn sensu diversis in lo>.Js
limo us inierpreiatur, abditorum mjstcriorum acer- rccapitidata expositiooe retexuit , pr:ccedentibus

riuius investigator, fidei catliolira; niaguificus defen- leslimoniis, ut urdo cxponendarum rcrum poposcil,
sor, cuiilra bxreticos furtis asserlor, superbis aucto- aliqua iiiserenda, reliqua vero retiiiqujnda curavi
ritale erectus, atque huinilibus prompta devoiiuiie quatL-nus cx prx. tdentibus suljsequeniia penderciit,
subjecius. Qualuor namquc virtutibus aiiim.c, pru- et subsequentla prxcedeiitiL)us sese utilius coapta-
deiiiia scilicel, lemperaiilia, furiiludine, atque justi- rent. Nam si cuncta discreto ordioe in liujus opcris
tia ita exstilit praeurnatus, ut non bomo, sed aiigc- serie ponerentur, procul duMo niagnitudo v .lumioum
lus inler hoiuiiies puiarctur. Uuis naniqiie nostri C breviiatis modum exceJeret, alque sui recapiiula-
teinpuris cloquentia laciindus, pruJentia pneJilus, liune lecloris aiiimam olTenJens, facerenl iiihitonii-
Bapientia proCundus sanctum conJignis elTeral lauJi- nus repelita fastidium. Cujus rei quaniitaiem ia scx.
bus Gregorium ? Nec ipsi, ut censeo, Gixcx Uoraa- Codicibus. quatuor, scilicet, Veteris Instrumenti,
na:que facuudix philosopliuriim pra;cipui, Socrates, duobus eiiaiii Nîvi Tcstamenli, suis connexis ordi-
sciliccl, vel Platn, Cicero alque Yarro, si n».siris nihus, prxtermissis ocripturis qu.is isdem viroruni
lemporibus adfuissenl, coiidigna verba prompsissent. sanciissiinus ex ordine tr^ctavit, adjuiug oraiionibufr
Sed r.e paiicgyiicis uti eeiisear doquiis, plurima vcstris explcre curavi. rrxfatiunculas quoque ejus-
de eJusJem virtulibus audita cuinpcrta prxmiltens, deiii Co licibus consonantes decerpsi, quas eiiaiu in
ad ejus npuicula, qux sunt cloquia puklirididinis, capiia librorum prxposui, quatenus ipse sibi in suis
oflicia liiigux relorqiieam. Igitur cuiu U<)iriX|iu-ilus, auiepoiialur eluquiis, qui largieule gratia Christi,
pjusdem qux iu llispanis deerant voluiiiina scduliis coiJusus notiis muttiplicibus exsiilit ofliciis. Ipsos
vestigator perquirerem, inventaque propria niaim etiam CoJices laboriosa nimium inicnlione coltectoi
transcriberem, lantaque dulcedo verborum auiiiium priidcnliai veslrx malui coinmiiiere contueiidos, iu
nieum inxslimabili suaviiate mulceret spcciale , quilius siquxdara sagacissima vesiigatio vestra re-
quiddam in eadcm sine cujuspiam perspexi compa- " periet inurJinate composita, non lam negligcntix
ratione polissimum. Denique dum bisloriam beati culpam, quam necessitaiis ascribat, quia dum veki-
Job sub iripiici iiidagaiione, id esl, bistorica, lypica, cuto parvx scabulx quasi inimensum pelagiissoli-
vel morali, stuJuil explanatione discutere, aique larius iiaiita navigaturus aggreJior, curn maximis
Ezechielis propiieix primam vet u.timam partem diflicultatibus l.ilissimi xquoris hujiis spatia trans-
non inipari expositione pcrcurrere , taiilurum.|ue meavi , taudeuique ad optaiam litloris requiem
prufunda niysteriorum repulso ignorantia; nubiio, Cbristu gubernanie, perveni. En, prudentissimevirO'
serena patefactione monstrare, pene totius Nuvi ac rum, ut causarum ordines sigillat m perslringereoL
Veteris Teslamenti patefecit arcana ; actuniqiie est niodum brevilalis excessi, et, ut ait qnidam doctis-
ut bac opporlunitate pauis ille, qui de cceto descen- simus, dum llguli rota currente urccum (acere niii-
dil, ejusdem fidelissimi opportuna satis dulceJine *ur, ampboram fecit maous. Ast ego dunn brevein
saliaret. SeJ quoniam iu eadem prolixitaie volumi- pagettam cooscribcrc malui, liLclluin manus indocta
niim, dum testlmonium uniuscujusque requiriiur, composult. Obsecro igilur te, virorum sanclissime,
exp'anatio penc toiius operis jus erat in ambiguo, et omnes quibus hujus operis tecjo ti»n di.>.pticueiil,
nuo miiiima pcrscrulatio, aique aniiui ardculis sxpe ui lios iibellos velut duo miaula in gpzopiiylucia
4i7 SANCTUS VALKaiUS. -NOTITLV lIlSTOmCA. ilS
teiii.ili Doniiiii colloc.ire (iignemliii , ac pro iiieis A ptiis inccndiis, sempilernis solari nicroar rcliigi--
slilucn.lis d.^liclis perviîli inienlione ejus iiiisericor- riis. Vale, nii venerabilis ac sanclissiine dumine.
diaiii deprecaro non dodigiieiniiii, iil, aDlernis ere-
ANNO DOMINI UCLTI.
SANCTUS VALERIUS ABBAS.

NOTITIA HISTORICA.
(Lx Anlon. Bibliolli. vel. Ilispana.)
Sub Wamba Goiliornm repe maxiine floruit san- B urbis terrilorii quodam loô se esse orinnilmi ail,
Clus Valerius, abbas vulgo diclus celebris monasterii eieinilicani egisse vitam vicennio inlegro variis per-
Kanili Petri de Moiitibus. De quo Insignis hnec mc- secutioiiibus agitalam; demuniqiie in celliila pedem
moria eodcin usque nuiic legilur marmori ius-
in flxiftse, quam sanclus Frucluosiis jiixla oratorium
cripla {Moral. l. iii, c. 35). sanclo Tetro apostolo in Bergidensi eremo a se di-
« Insigne {Itaapud Moralem) meritis beatus Fru- caium oliin consiriixerai. Man''l ibi nuncsub Bene-
ctiiosMS poslquam Complnlense condiilit coeiiobium dictinorum regiila sancti Pelri de Moiitibus dictiim, to-
-sub iiomine sancti Petri, brevi opere in hoc loco fecit taque llispania inclytuin Monasteriuiii ex oralnrio :
«ralnriiim. Posl queni noii iinpar inerilis Valerius ncinpe in ecclesiam, ut in monumentu jam lauilato le-
«;inctus opus Etclesix dilaiavil. Novissime Genna- gilur, dilatatum. Qui Ecclesiac adlmisse etiain tunc
iliiis presbyler cum duodeciiii frairibus reslauiavit. opera ejusdcm monasterium, es quo ablias in ea ec-
yEra 955 (id est an. 89S) pnnlilex Astoricensis efle- clesia Valerius diciiur , vero simile esl. Iiide euin
clus a fundamentis niirllice, ut cernitur, denuo ere- honoris causa deducere et in Tolelanain urliem se-
xil, non opprcsione vulgi, scd largiiate prelii, et cuni perdiicere coiiatiis fiiil ejus episcopiis, Isidoriis,
riuilore fralruin liujus iiioiias:erii. Conse: ratuiii est scilicfl Asluricensis (inlerfuil is iJiaoarensi concilio
lio leiiiplmii ab episcnpis quatuor, GennaiJio Asloii- Wambaiiis leinpore aniio 675); pervicisselque preci-
censi, Sabaiio [Al. Sabancol Duiiiieiisi, Frumiiiio lius ju^sioni paribus ut ab aiiiai.x Racbelis suae
Li^gioiieiisiêt Ilulciitio Salmaiiliceiisi,sub(ai.i;ra no- ainplexilius avclleretur, nisi Dcus ad se vucato (c)
vies cenlena decies qiialerna el qiiateriia {.'lira 1140 cpiscopo quieti el solitudini scrvi sui opportune
ii/«s( an. 9cl(»), Kalendaruiii Novembris. » Viilen- prospexissei. Il.êc in cdmpendio sunt qiiae ex eo
IX
Q
di de eo Aii.>bro6ius de Morales, lib xii, cap. 51 opere Valerius de se cnmmunicatum posleris voluil.
Mafiana, llb. vi Ilist. Ilisp., cap 8 el 14; Arnoldus Forte hiijiis de vana scecuti Sapientia libri fragmen-
Lvion, lib, ii de Ligiio viite, cap. 79; aniaius, die 'I luin est illiid in quo de hypocrisi qnorumdam sui
25 Kebruarii, Sandoval in Fundalionibus Benedirli- teiiiporis nioiiacliorum al e cnnquerilur, a Tamaio
liis ulii de iiioiiasterio sancti Pctri dc Montibus. Scri- sdducluin in Marlyrologio Ilispanu die 25 Febriiarii,
psil hic saitctus &blias, inter alia opeia qui el typis niandavit {d).
(b) be vana toecuti Sapien ia libruin : in cu- Epiitolam sive Iractatum de Inslilutione novte
jus tiiie verba de seipso la icns, ex Aauricensis vita;, ex quodam ms. Codice, iii ciijus ora nutareiur.
(a) Sub (era novies cenlma dcies qiiaterna et qua- (d) O.iusculum de vana srcculi Sapieniia anonne-
lerna, ut hoc loco, el apinl Moraliuin lib. xii, c. 55,' mine tribiii nntnni esl, seJ
braulioiii Cxsaraiiguslaiio
qui lapidein descripsit u-J:oKxri; iion niliil taiiien falso, cura dubio procul saiuli Valeiii Montensis sit.
liumani passus in co (uit. Kesiiiui ilaque oiiiiiino de- Exslat in Codice nionasterii Cairaceclensis, atque in
Let : JEra noviet centeiia decms quina, tern.i el qua- iEiiiilianensi , necnon in diiobus Toletanis, quorum
(erni, seu 957, ut le.^poiuleat auiio Christi Vil9, in alt r iiieunle excuIo x exaratus fuit, ut cx nota
quo siib die 24 iictoliris co se ratum fuit leiiipliini cjiisdcin lini subdita liquet, i Expli-
iiiiniruni :
cu;nobii saiicli Pttri Montensis, ui iiivictis ralionibiis cit lilier iii sera 940 regnante doiniiio
(Cbrisli 9 12)
osieiidii cl. Fliircsiiis l. XVi, pag. 152, et t. XVIII, Aileronsiim princeps. Armentarius indignus et grave
pag. 71, n. G. ISec Sabaricus Duniien^ls nisi ali aiiiio ^ oniis peccatorum depressiis scripsil. Ilora pro me,
{i07 pontilicalum inilt, qiiam scdcm in MiniJunieii- sic inveni ad requicin anime tiie. Aiiieii. > Uirum-
scin translatani usque ad aiinuin 922 leiiiiit, ejiis no- qiie liunc Tuletaiiuiii Codicein ad anniini 17.i2, cuii-
niinis secundus ; isqiie ideni est quein duplici, id est tiili cuiii Carracedensi olim cl. Joannis Baplisix Pe-
vlrorum el feuiin irum inonaslerio pixfuisse, ac sancii riiii exeniplo in Bibliotheca To'eiana servato ; el va-
Rudrsindi , qui pusl Recaredum

ei in ep siopatii suc- rianlcs lectiones observavi, qiias nunc ad manuin
cessit. instilutorem non ita pridein diximiis.
fui^se liabeo. Cl. Floresiiis iiniversa Valerii ge.~la e Tolela-
(fr; Exstat id opus in apographo noslro ex Cotiice nis,Carraccdensi et .ilimilianensi Codiciiius slrirtini,
liionastcrii Carracedi exseriplo. Cako. ui: Aguikke. sedelaieac dilucide expressil l. XVI, primusqiie
(c) Quem tainen Isidoruni Valeriiisin Ordine que- omniuni nonniilla Valerii opera in eumilem toiniiin
rinionice, seu Prwfaiion discrimin t, n. 56, pestiien- iniulit, iiiniirum, epis(o/a.ii de bealisaimie Eclierite law
lissiiiiiiin virum vocat, i qui (pergit) duin sic veiiirct de cons riptam, elc, de qua iiiox seorsim de vnna ;
iiiiinissus ab inimico, ut me miiteret in coinmotionis ta;culi Sapieniia, cui insunt minores rubricae Dicta ;
iiiteritum el aliorum fratrum i>essiniuni scanjaluro, beiili Valerii ad bealam Donadeum; item alia de Bonet-
reclo, videlicet, oinnipoieiiiis Doiiiini judicio, lacuni lo monaiho, item (/« coefti rwetalOiie facta Batda-
queiu nubis aperuii, ipse repeule ingressus est, eic. > rio ; de monaclwrtim Pceniientiii ; dicla iancU VaUf
419 S. YALERll .\ni5.VTlS hiC
lianc non Isuli>ri lli?|>.ili'ii>i , cui .isciibilur , se J po- A lliMii l)j im biisdiim miriuidin et ,c\\lii lonibiis do-
liiis Valoiii osse [n). Scrinsil ilcni : riim mniinchoHm )l i.ximi tl Boaeit\ cujusd.mque
{()
VtMiii »((»((1 tiiuluosi abliiills r>uiiiiens's, posl- 4(j cli l'rucluost fiimnli.
eat|ue aicliiepiscopi Uracareiisis. Ilaiic eilidil pri- Pocliia qiied.ini alii opera iereperisse in eodeiii
niiis e Ci dice iiioiiasierii sadcli Pclri ile Arlanâ Codite Dvcleiisis i.cclesiic Morales ait (y).
aiiiio Chrisli 912, nianu exaralo Pnnlenlius Sandova- Iii pwlnns fortasse scripsit; si qiiideiu pruloîim
lius l'anipiloneiisis episcopiis, (De lns fviiUacioiiei ail cns Valeni iiostri se vidisse in Codice illo tccle-
de S. Beniio en lsi>nna), alqun exin le iii Marlyrolo- f,\x Ovctensis Morales scriplirn reliquit in librii cni
Ciuoi suuni llispaiiiiiii Joaiiiies iaiiiaius inisit (rovi. litulus est El sanclo viaye, ageiis de libi is blcclesi;»
:
il, 11! April.). ner pariim

Terlio lialicnius e^litain, Ove'enîs niss. •
emendaiiorein, a Joanne iMabilionf in Ar lis Sanclo- in Concordia regutarum sancli Benedidi Anianen-
sis uldialis<|uani virdoclis-inius Hugo Me:ianlus p»-
rum Beiiedicliiioriini {Saec. ii, p, M8I i. Tandem in Ac-
lissanclornin,dicli> Aprilis. Valeiiiauleiiiiioslri esse ltl.ca.il (Al cap. letlio, tjuod est Ue gcHcrifc-» muiia-
creditur ex toiijecturi» tanliim. l!na e liiii ciiiii aiiis cliorum, 57, ilic-fl, liiicest.Jiagineiitiimsancli Valeni
e,usdein operibus proslat, non soluin iii Co lice illo de genire miiinuliorum iiisertum legitur, quod sepli-
imiiii gcims quodd:im eorum, et quitlem prioribus
Arlaticensi, sed et iii alioiiionasterii Carraccii Cister-
cieiisis ordini*, noii procul a saiicli Pclii de Mnn- p ju'i, dc cri|iuiiii sit, quo saiis oslendit sex alia se
tilius diclo, ijuein Morales »idil (Monit. l. Mi, c.
'>'>), aiiic (!escrip-.i=se. Aii vero e."i aliquo eoruni opcrum
1
Co'isoiial et siylus utriuS'Hic operis, uli vi- qii:i' jani memoraviiiius lioc sit fragiiieulum, illi vi-
Fcripla.
„ dcriiil (j:ii i!is<. Culices lial.eiit ad ni:inuiii (i). Mabil-
sniii Morali; itcni qiiodlieiienatielJuliaiii,ali|ue ilt-m
rucluosi fauiiliariuin, ac discipiilo-
" liiiiiiis ccrtc aiii|iiaiiUiluin variare liujus scgiiieiili
I assiaiii, saiicti I
rimi te^lioioi io sic uliiurVil.e aticior, ul ci ipse la- M\ hiiii ab eo ni.o iiiilur Viliu Fructunsi auctor udiiio-
eoilcm Bergiitensi Ira i» inio iiio- iiiiit (j), sCil sola:cis quitiusJ.im, quanlribui eisci iplori-
iiiiliares eos iii lii,
iiasleriuiii sai cli Pelri e»t, liabuisse farile 3|ip.iie;il. lius po,runi, e Vila isia sublatis et iii reclum sciisiuii
K''periiiiitiir iii iisdem Codicibus at(|ue in alio Ove- reductis, quud Maliillonius Ipse feclt in quoiiani ,
1' iisis K clesiie, queni el vidii Mor.iles {Lib. xii, c. auiem altcr ab .iltero auctoro dilTerat, nou lacile
iiiveiiio. Salleni de legiLiinit.ite iiiscriplioni> lideiii
51), suli saiicli Valeiii jani Homine.
fariiint hsc cjus fragineiiti verlia « et cuin iii ista iil-
Ue \ iia el sancta iierefjriiiaiiniie feinin.x' ciijusdain, :
cxiremitatis Ucciilua; partis confinia, rara, vi-

saiii la"!!) Kiii lierwnoiiiinead Bergldeiises iiioiiaclios
tiiii:t'.
prolixa t,', i-tola {ci. delicel, 61 exigua pu'lulareiil sacrae reiigiuiiis cre-
//.'» orio brevis Uonadei abbatis (e). |iuiitlia ; I q-aibus ultiiiii Occidentis scriptureui se
(d)
riirfe gnieremonaclioTutni Ordo t)itei-imoii(e.Si\ei Pne- if) Iliijus eiiemplir apud nos e$l ex eodem Codicfi
falio riitcriminii ilem Repliciilio sernwnum u primn

;
Cairaccdi. CAnuiN. dk Agiiiihe.
eonre noiic ac deiiium ; QHOii d,- sii/ieri. ri.îis que-
: (9) Vulcriuiii hunianiora sludia cxcoluisse innnnnl
finioniit Tesi.'uuin >n/Hi(Mr. Kecte auiem nosler hoc ejiisdcin verba iu Urdine querimoiiio!, sive in PriFfa-
loco suspicattis fuit fragnie. tuni de hijpocrisi qnonim- tione diseriminii, nimirum : 4 Ouin «ilim ego indignis-
drtin Vahri aii inonncliorum a Taotaio Silazario siiiiiis inlra adolcscentia; tempor.i nimi-
peccator
,. . . .
^< di.tlilnis i!lecebris cccup .tus, Incrisqiic teireiiis in-

Mariyrol.,!. I,ad 25 Fcbruarii aiUIuctum, pait''ui esse
buiusqito de aninius de raiia sa;,uli sapieniia opu- hiaiis, vaiiis discipliiiis iiileiilus, etc. • Ccnio au'eni
sciili ; tolitlfiii eiiiin attiueipsis verbis apud ramaium fuibse ad Musis n:tii ali-
iioeticcii proclivi ali|ue a
el Floresiiini lcgitur. boneiite, spaisa ubivis in ejus opiisculis hemislichia

ct cariiiina nec oa solum qu c. in de vana sa'culi sa-
(a\ Fxsiat apud Taniaium Salazarinm, Marlyrol., ;
pieniiii azi/j.fC:, si\e liiieis discrcta, leguiiiur, ninii-

ad
_J d. i5 Kcbi iiarii 1. 1, p. fM, in Codice l.olliico lioc
Tracuntts saucu hiduri Hipalensis de insii-
rum :
liiulo :
ipse julnjre ipse pprliiliijliir amarp,

icrrr ri if; cui lanieii in margiiie raanu coiB»a
iier.i';.
luiiiine
Alii haiic epistulani tribuuiit Uu: jiiiiliibere valiii, ueo p.uLiibcre «ulet;
ad|ei la cstnota « :
jaiicto Valerio abbati Virgileiisi, quain ad Justum Iiein

nresbvieruiii striptain autuir.ant , ijiinil esl verius. ilaudia post luctnm rcniunl, pO!>l gaudia luclus,
eiis, etc.
Inc. l>iUc:e fili, dilige lucnjmns; noli dijfeire l'lor:itiiiii SLqiiiliir risus, et cacliia pljiictu^
qiiod id. III iiiitit in esttipusculi inscripti Coileiliim de sed periiiiilta a'ia in prosa oraiione qiiasi negiecUet
(ucri/ii.i», scd lorUissis, quauivis ab eodeiii fonte des- spoiite iluentia. tii Ordine •iueiimoni(e
ceiiiiant, div, rsa opuscula suiit. Cene Coilccinm dc
Quia neiiio relrorSum
laciumis in duobus Codicibus Escurialeiisibusexstatis,
Noxi» coiitPinpii vilan> Jitcriiiiiin inuodi
lit. M, plui. u, u. 25, clliu L,
plut. 111, n. 8 (e qiio- As|iicli'iiss>i%aii>lus eril; uec tieli 't ara.or
ruin alleio id oliin descripsmius, estque iiobis ail Uignuui opus exefteiisivillum iii sua terga referre r
nriiiuin eius exeinpluin), luiig'; ubcrius ac duplo nii- _ „ , ,. _ „ ,. . .
, ,
insiiiutione iiola: viice D l^^f^re

'
' inquam, ul in anii.|uiore Toletano Co.lice
iiiiiiuoi ai.ctius pnc laniaii de
iioii rcrtere. ul apuJ c!. Fioiesiuiu, pag 392. Iteiu
e.lito e^l, ul cx utriusque collali.uie uobis cotistilil.
paiito iufcrius :
Giiillicliiius Ca\e epistolam sive traclati.m dc In ti-
/«(iunc uoru; ciia; Isidoro a quibusdam tributuiii Va- IVons piCLa iiigrior proprio se p'0.!il amictu
lcrio \indicat, ad auiium 080 iii eo ; cl. tauicii Flo- ciijus loco apiid Floreiiuiii. pag. i9'', prosa oralin-
rczi.is, toni. XVI, p. 54 , cum Valerto abjmlitat. iie legiiur /'ron» ptu.; iiii/ioie ;>ro;oio d promHnr ;
(b) Eilieriee esl in Codice Carraccdi, iiii.ie iios e.\- aiiiiilu; !ii iilri)i|iie roleiano, soliita it<!Ui oratioiie :
6' iipiaiii lial-.ciiius lianc <Jiiistolaiii, lucem ali.piaiido, Entiis picentiignore prtpji.j .ieptjHiil aic«,(it; iieciion
una cuiii aliis moiiumentis, visiiruiii. C.viiui.iivL nfc fjuic sei|iiuiilur
Actiitr.E. . . . . Vclui sxiisKioia busiia friDdeiis,

(c) E?curia!ensi Codic*; aimo Cliristi
lliibeliir in
Et:
851 exarnli) iii. A, plul. 1. n. 'J, 'i;ii.' rubrita I iJ.i et
Is iiovit cui iiueni'! nii!!a lalt^n! i)'i5C0iisa ..
Epitlola bealiiîine Eiheiie (sive Ltlierie) lnide coiu-
cri, la Iratrum Bergeiuhusiiim a Valerio on'iila. cl alia passiin qt. i- liii.giim es-et receiisere.
(i) iiiibeiiius eiiaiii li.iiic hi^soriaio iiiler avi>;ucrc (/»1 Parisiis, a| u I Oionysiuiit Bei licl lt)58.
ei eodein Coilice. Cakiiin. Dt .\oLit:iii (ij Abc?i hiic Iriigtiiciitiiiu a Tt.lclMnis lô.licibtis
(c) Inio Oonadeo abbaii instripuc seu nuncu- atoue a Carraceiieiisi ejiisdeii' llililioiliccx cxeiii|.l.'.
paiic revelationes nionach..rum Ma.\iiiii, BoiicUi Cl (ji lu observal. pricviis ad sancli Frutluosi VilaiB
Baldarii ; uulht vero de Donadeo hisiutia. sxculo 1 SS. 01 Jiiii^ S. Dciicd., pa;;. '-bl.
«1 onscuLA. 422
..«o «iiis rrodii li.)C cst f.ill.i: i»- lorranini iillimx> A <)ii:iHior lere niiHiarilms iml.! ilisîla sancli Mi« liaeli*
ohMMV.ivit el Mfiianliis (Otf Ai. Iiai.g.li ul.i ningiia religione el peregrina.ioi.i-

i, iljus ii,.luMiiii' .|"o.l :
.1,-. p. (iG, (« '"*. lr.M|i..-nlil.ns nl, cl M,leM,.ii feslo . le xvi Apr.-

t....' onlia-. an.lo.v. .
corpiis, i.on (|inl'Mn iii siin lib iii Ablunceiisi Lcclesia, nte colilur (ft).
Jaict s;iiiclni,i ejiis
de Moiitibus ii.oiia=lfiii.», seJ iii ccclcsia

saii'li Pclri
lotideni verltis in (1. Flo- vcr^âriim sanctarum Scriptiirarum, quoil a.lapdilica-

In) I (^Titiir l.ic tr;.cliis
iiisiiper a'ia Va- lioiii^ prolVctuiii ati|iie iniln-.tria! documculun pro-
rc/ii e.liio, i>:>g. "i.SS. Vcnitii pliira
i-jiisil.'iii vcrliis iii rie valiiit aiiiiiianiiii, ulraqiie allarluin sancsoriiin juvanle
lerinin scrip^-isse. lii|,iet e\
sive /Vii-- Doinino plenaiiuin acielebravi Resi. acceleravi
MPaiti Saiiienlia lii Oi(tme qiicrimoitid'
1
|
tia
n. o coiiipcn iuni, etc. i (,»ulc ad ecclesiasiica oflicia, ij
lulione riiicnmiiiis, apu.l Horcz.uni, pan. 5'J".,
t .
liliros (iiKpiil) <liios ilc Li-ge Domiin ,

el dc est ail allaris et chori servitiuin spectare vi.lentnr.
< Naii.
Trinmpliis pro .•..nM.lalione percyriiiatio- Viil. de liis florc/.ius, t. XVI, p. 315. Acroslicliideiii
miclonim
vel scientia; qiianidam iiiler apud nos habfinu», ciijiis
ejus opera
iiis Hiei-, al(|ue corieflionis .liMii.liiia;
niil.i i.rius ciim ingeiili sumiii.e liuer,c suiilmiscr VALF.nioa 'Ciijusali.|iiaiido
in.liisiria ipse conscripserain,
: :
«oiil>inii-lia (KlaiiMH pspiiilo-saiertlos)

alistnlil. » Iji copiain vuli!o faciemus. {Vide infra col. ^'Ki) C»r-
Hepicalioiie sermcnum a piima coiiversione, paR. 40 ., UINVL. IlE AcuiiiRii.
(fci Ci. Florcxius, t. XVI, pag. 342. n. 50 el 37,
II 43: • (jui.i iii eo.lein (persit) necessiiu linis lo.o
pni eru- oiniiino nostrnin sinislr;. alioru.n relalioi.e dceplum,
<|ii(>m.lam llo..osuin lilMiin enuirircm, el illi
ditione pra-.ipiiuui c..iiscri(.6 sseni lil.cllum,
elc. i B el V .lcrium, sicnt ipê viveiis e Deo poslnlavcra*,
i,i saiicti l'ctri Mnntciisis ca-noliio ad lioniiiiuui in'-
h>'mu(n in [iesiiliio supcriorum qiienmoiiiarum, \y.\<^.
41», n. 6<> : « LiliKir.iiii vcr.i vi.luniiiia, tani (jii.e Rrassc, il.iqne veiieiaii.liiii. ejus corpus ad luiic
dieiii leliijiose co!i, asseril.
pro qiioii(li;ino olficio, iiuain pio saiiclaniiii lestivi-
laiuin pio ordiiie pertinel iinivcrâiio, ve! ellani di-
.
SAN€TI irALEHII MMBATIS

OPLSCULA,
(Florez, Espaiia Sayrada.)
diliune licel oer miilta annorum spatia peiegrinamlo

EI'1ST0L.\ DE B. ECUEUIA.
proliciscens, lainen cuncla cnm Pei juvainine pcr-
E.he.iflT laude cou-
haml episiola de bealissimir ' monuJioruin a \ a- lustrans, tandem parte Orientis ingressa saiictoruin
scripla (rulrmn Uergidensium
(oUata *•. sunimo cum desideiio Tliel xoruni visiians niui.a-
lerio
cordc pcnsclis, sancii el Deo

iiitenlo
C clioruin gloriosisbima congregalioDuin ccenobia , si-
l.Qux-so ul
mililer et saiiCla anacl.oretarum crgastula. IJiiile be-
exeicitalio opcriim diver-
placili fralres. qu.inia sil
ncdictionibus fanctnruin plerumque inunita,el dulti
regi.i coelorui.i. Duin
f..r-
soriim praemia adipisceiidi
alieiidiinus a.la alinKinia ' claritatis referla, ad cunctas yE(iypti coii-
lissimorum viroruin sanclorumque
,
conslaulisîma adniiraiiir v«rtit provin. ias, et omnes ai.liqnae peiegrinalionis

fcminea; fragiliialis magis
cun. lornm Israelitici populi SHinma inlentione perquireiis habi-
virlulisedicacia.siciil l.eaiissini;e Eclieria;
narrat liisiona. tationes, siiigulari>in'iue proviiiciaruiii iiiagiiiludiaes
sxcularinm fortior viroruni eximia
ul.crri,iias, ferlilcs atque pcist.icuas urbiumque
catholicie cifpnmlia , ,
lidei ,
laque duiii ollm alinilica
liii.ns inui.iiiones, cl varias pulcliriiudines per singula Ue-
luciflu iq.ie sacia-. religioiiis
i,nmen>a clariias
l^.ndeiii rcriilsissci scribeiis cuncl.rum venuslissimam laudein.
occidu* piagie sera proccsrione
sanclimonialis Ldiena, 2. Post l>a;c sacratissiu.i nioi.tis Doniii.i gratia ora-
exlremitas,eadera bfatissima
majeslalis tioiiis, dcsiderio denique inllaramala egressionis li-
Ihmma desiderii giati;e divinr succeii-a, ingrcssa

nisibus intrepido llorum Isiael ex itgyplo sequens vesiigia ,
Domini opitulaiite virlule, lo is ,
esl vaslas soliludines, el diversa ereini deserl»,

qi.;e
corde immensum loiius orl.is arn.uit ilcr. Siciiue
pervenit ad sacra ad singiila Lxo.li libri declaral l.istoria. Llbi Israeli-
paulisper duce Domino gradicndo ^ licus populus triduo silicns, an.bulans sine
aqua, at-
passionis ei
lissimael desiderabilia loca. nalivitatis,
iniiumeral.ilium sanclo- que ubi illis niurmurantil usex durissin.a peira ed,.-
resurreclioiiisDomini alque
corpora iit Dominns per Moyse.. iiixstiuiabilem aquam . el
rum per diveisas provincias vel civitalcs
fides perinansit iiigiala ibi in corde isliiit
a;Jilicationisque periiia. eorum ,
niarlyrum orationis graiia

ainplins Deum silienlisinnuit fons aqiia; viv«, salientis in
lanlo
Quaiilo plus saiiclo dogmate ii.depta, esuriens ex
Ll iniiliiludo illa
corde ejtis saiicli desiilcrii viiam xlernam. ul.i
inexplicaliilis xstuahat in
nueiite percc-
Veieris ac Novi tesiamfii.ti iispensatione diviiia sanituni dc coelo
naiiima. Cuncta igilur
exsccr..ii.l3
duniina el qiireciin- pil nianna , ii.snper fasti.licns A^gypli
oiiini indagatione percurrens v ,
quisivit alimenla, i^la cibo verbi Dei rcfccla iii-

divcisls mun il.i
que sancloru.n mirabilioriim loca
i
iii
fatigabiliter agciis gralias l>e0, (arpebal ilcr iiitie-

cxleris-
partilius, provinciis, civilallbus, nioiilibus, audientes, gra-
expe- pida. lUi autcra crebro voccm Domiiii
sollicita
qiie deserlis reperit esse coiiscripta ,
Ex Cod cibus Carracedensi, duobus Tolclanis

et
Y
» lia« Moraies nominal xii, cap. 51. T.-i- lib.
Febr. Co.l. t.oin. alicro A^miliaiicn.si.
niaius vero Eucheriam ad diem i5 c Cod. Toiet., c/iniilfliis.
EchcTi(r. el ti er w.
Tolcl., Egerice; Carreiedciisis,
«5 S. VALERII ABBATIS iU
tiani ejus die noctoquc in columna im1)is alque ignis A tani ingeiilis fasiigii peiiwriani fervenli animo leviter
prceedere cernebani, insuper aiiibigiii relro redire lulil. Quis pensare pnlerit quanlus in corde ejus ri-
ciigitabant ; h rc evangelica voce seiiiel indcpta ad guerit fuluri judicii timor, quanlus dilectionissumin^
iiioniciii Domiiii prociii dubio • gauilens propera- chariiatis nuciuaverit linior , quan'usque exarseril
bal iiulla bx^-itatione deteiila. Illi quadraginta dic- spci divin.-c ac fiilei ferventissiiiius anlor, quam lo-
ruin spaiio Moysen cum lege Doinini non siislinentes, lius mundi iier non quassavil , Maria procellosa ac
idula sibi pro Deo fabricaverunt sculpiile bxc au- : fluraina ingenlia non conclusit ', montium iinmani-
teiiiadventum Doinini post (incm sxculi exspeciaiis tas, diraque asperitas non iniminuit, genliuni impia-
velut prxsentem attendens, ad montem sanctiimSina rum iruculenlissima atrociias noii perterruit , nisi
uiide enm speramus in nutiibus coeli siio teinpore omnem desiderii sui devotioncm , juvante Domino
advenire, feminea fragilltale oblila, hujus ^ niontis usque iii rinem irrcTocabili audacia procul dubio
ardua proceriiaK cujus cacuiiien usqiie ad nubium perpetravil?
aliitudinem conliguum eininet, infaligabili gressu 3. Ideo, fralres dilectissimi , cur non eriibescimus
dexiera divina sublevat:i, pervolat. Sic ope divin.Tc qui viribus corporis ei inlegriiate salutis consisii-
pietitis evehente, ad ejus «axei montis sanctani per- niiis , Abrab» sanctuin com-
muliereiD patriarcha:
venit suinmitalem, ubi ipsa divina majestas oinni- " plesse exenipluiu , quse femineum fMgilem sexiini
poleiis Deus , dum beato Moysi sanctain praeberet propter vili- jeiernse prxmium sempilernum in forti-
legem, dignalus est habitare. Ibi cum oinni exsulla- ludine produxit ut ferrum. Quoniam duin in peiiuriis
tioiiis Ixlitia.inler crebra orationiim |<rxcoDia salu- constriciionum calcai huiie inundum, in requieni el
tares Deo obiulit hostias , et iDfinitas gloriosx ina- gloriain exsultationuni aJppta esl paradisum. Qum
jeslali ejus referens gralias , ad visemla ultoriora e.\iremo occidui maris Oceani litiore exorta i!,Orieiiti
processit. Denique super quod universi pene orbis animx su« quaereret retne-
facta e»l cognita. Diira
terrarum lustravii conlinia, etiain el aliorum simili- dium, inuUarum animarum sequendi Heuin iriirabil<i
ler curavit ingentissimorum conscendcre cacuuiina prxbuit documenlum. Flic requiem noluit habere, iil
inoiilium,id esl, precelsum monlem M.ibau, sxpe ad sempilernam '^
requiem iiducialiler cuin palina
dicli Sine similem, de cujussuuimilalis verlicc beaius viclorix pervcniret. Hic terrenum corpus terrcno
tloyses lerram repromissionis est iiituitus ,
[et in ' bonore maceravit, ut coelesii Douiinococlicolam ani-
eodcm loco decidens dicilur ab angclis fui»se sepu'.- main iunucuam prxpararet. Hic se exercuil ultrniiei
tiis ']. Aliuin superemincntem Farain va!de procerri- liberlaie peregr!nain,ut iii chorotânctanim virginum
inum , in cujus sumraitate eiectis brachiis oravit cuin gloriosa cccli regina , Doraini genitrice Maria ,
lloyses, prgnaiile popnlo, donec victoria firrel. Noc- a'lberea bxreditaret regna. Interdum , dileclissimi
unn el iinmaiiissimi niontis Thahor supeiciiium, ubi qiii ulirn nos vovimus iii religionis babilu lideliter
Doniinus cuin Moyse el Elias discipulis glorificalus Doniiiio deservire, ac si non prxvalemus hiijus inef*
apparuit. Atque alium ejusdein comparem, valJe in- fal'ili? exeinpli lante femiuae merilis a>qui{.araiido
gentem, qui vocalur Hermon, iii quo se Oominus cum gr.aiain Doniini promereri , tamen qira multx suiit
discipiilis [suis rcficere consiievii; aliuinque valde vi:e iiieritoruiii qux ad unam patriam pergunt reg i
excelsuu., in quo Dominus discipiilos ''j beaiiludines coeloruui, iii quantum opitulante Donimo virlus suh-
docuit, qui ercinus appellatur. Gt alium siiiiiliter al- siiierit, iii laboribus, in vigiiiis, in jejuniis , crebiis-
lum niniis, qui dicitur mons EHj: , in quo habitavit que oraiioiiibus, aiqiie diverso regulari ofliciosiiatis
Elias propheta, et ceiiiuni prophelu; absconsi sniit. ext^rcilio, sicnos debeinus die nocleijue infatigabili-
Ilein horuin siinilem super Jericbo imminentem , gi- ter pr:cpararc, ab omnibusque illicilis voliiplalibus,
iiiiliter a Domino consecratum. Quos cunclos pari et mundanis illecebris, atque diversis llagitiis, absli-
prxdeslinaiione conscendens, el quia per singula nere : ne foi tc dum sub neijligeiilia hoc exiguutn
eadem loca sin};ula sanctarum ecclesiarum con- leiiiporis spatium expendimus, luiic qumdo illa cuin
slrucla sunt aliaria, ubique cura gaudii exsultalione ubi in hac viia pedibus pere-
^ ganclii virgiiiibus illic,
et graiiariim aciione, omnipotenti Deo oblulit vota. griiiavil, veiiienti Domino clarificse sancliiatis oleo
Igiturpalam dalur intelligi ,
quia duin aliitudiiiem ll:igranle him[)aile, cuin ca;teris sanctis iii me lio aero
regni coelurum, consortiumque saoctarum virginum cum omni gaudio occurrerit, nos [quippej quod ab-
in paradiso deliciarum, et pr.-einia gratiaruin, ardcnii januis clausis fuscalis lampadibus foras exclusi
sit,
animo, et tolis viscerihus, suininoque desiJerio ini-
atque nequiter abjecii remaneamus , el fnisira in-
petrare <|iia'sivit, tot moniium infaligabililer inces-
troiluin viiae poscamus, qui advenlum Domini cum
sabilibus, saliim illata verticibus, opiiulante Doniino,
desidioso torpore segniier ex-peclanius. Reniinisca-
Gaudiens scriplum inCod. Carracet. cenorum copiil.iri.

•> Carracedeiisis Codev, montis quo usque, clc. 8 pntes iniPgennm fuissc Echeriam
Oiscere liinc
• DesiiBt in ulroqne Toletaiio. ur priiviiii:i;c
hiijiis ile qiiii liiqni ;haiic eniiii (lcci- ;
^ Ita Carracedcnsi.
Tiilelaiii. Deûiit iii
diiiis :(lliiit Oce;inus; el Valerius ipse liujus Ucciduso
• y., pedLSlriiialione, prq pcregrinatione peJeslri.
plagse (in qiia ipse dcgebal) extremitateni iioiuiuat,
' Scienitum esl plnralia neiilri generis noniina
cui" ile Eclieri:c ;igil iii Urieiile:n profectioue.
verbissingularis numeri,Gr.Tcoruin iiiore, a scripto- h Tolel., Gloriam,
ribus cosiris (scu transcripiuribus) sub jugo Sara- Leg. oncre.
m OrUSCULA. 436
niiir Doiniiii nostri veriia diccniis : Ambutate dttm lu- A qualis hinc qiiis egrcditur, talis in juJicio prx5enta-
cem Imbetis, ne lenebrw vos lompreliendant.Zl.Qui (ur, ut recipiat unusquisque secundum opera sua.
perfeveraveril usque in finem liic salius erit. Quia
EPITAMERON ' CO.NSOMMATIOMS LIBRl HfJCS.

*Sro sililic.Tiicme nioriim nlqne correctioiie aiiimani M
>iJjuvante cleineniissiina pitûitis opilulaiioiie oniiiipolenlis Domin I
Huis, beatisjime Paler, obeiliens conlisus suscipieiis praecepti S
yeligiossE vitae ignaris fiatribus pandere dosiderans Irainit E
~n qu:iiiluni mea valuit eitremilas crebra periurrens volumina confidente K
Conec prssentis libri dogiiiatuin P.ilriiiii coiisumareni instinct V
Optalur biiicjubjr doctrin;e coruscaiis prcinicaiile luce prjeclar A
Zain sicul iinininenle die lenebras noclis clTiig.il oriens so L
!*-ccedens igitur liKC lux in leiiebroso igiiorantije coide siniile scminat
(claritat E
cuni vplut ubertim dulcis (luciuans •> latix in arente lerra dilTunrtitu K
F"! inultiiiliciier ceiiluinplicalur fructus lelliiris agr I
Oslenditiir ergo aiiimaruin segelem ex liujus gurgilis rigari fliict U

IJberrimas afQuenies el indelicientes paradisi perspicuas fecundare «
[delicia S
DE VANA S.CCULI SAPIENTIA. B Ecclcsiam passione redemit, pretio sanguinis com-
A. Quaiso ulnon pbalera ornamehtorum , neqiie paravit, [crucis trophoeo munivil '], morte siia raor-
pnmpain excelsoruin inquiras verbnruiii , neqiie "• lisintcriinm pereniit, atque resurrectioiie sua Udu-
impioruin altendas persingulorum discedentium tein • ciam humanx

resurreciionis et spem vite xtemii;
pnrum ordinem rerum, diim stupenda iniquorum liii- patefecit; inde venturum se ad judiciura terribile
jiis s.-eculi dcnienlia, qiiod stulti .Tslimant esse pru- evangelica voce pncdi.xit.
dentiain, tuam, alinilice ° Pater, conlisus siiiiplici 7. Anie Ascensionem vero suam coclum apostolo-
sermune alloqui cupio lieatitudinem. niin sanclorum discipulorum suorura, qiios allenliut
5. Cum autem in e.vordio mundi, post niinam an- docuit ei perfectius erudivit, ad rcsidnas manili
gelioe praevaricationis, pra;parasset Deus infemi cbu- ^ ignorantia; tenebras inisit ;
qui Magislri et Doniini
sira cum iminensis aiijue infiiiitis alrocisîmis poena- sui sequentes cxemplum. dividentes sibi cunciis a!vi
rum suppliciis diabulo el angelis ejus ; el inenarra- i"

parlibus, egressi Spirilu sanrto repleii, pcr atrani
bilcm piilcbritudiiiis arooenilateiti paradisi cum inef- sajculi cacilatem, velut lampades accens*, universuni
f.ibilibus atque, iminensis deliciis prxparasset primo mundum illuminantes,lustraveruntnrliem terrarum ;
hoinini cum liliis suis : crudeli slinuilatus zelo alro- verbum Dei prsdicanies docuerunt omnes gentes ,
cititis sxvissimus iniiiiiciis, fljniina invidiae magis q liaptizanles eos in nomine bealissimsc Trinitatis. Qui
inagisque succensus, ne illa pars quae per superbiam Ecclesiam catliolicam mulliplicantcs in ordine hono-
rucral aiigelorum de bominibus reparetur , ita pr.r- ris sui, sanctos constitucntes poniifices , cum mar-
Kligio pncvaricaiionis suae invidens obligavil geiius lyrii palma , triiimphiquc vicioria', Domini ac M^-
hiinianum, ul oliliviscens derclinqueret Deuin crea- gistri fui seqiientes vesiigia, aique cuiii endeDi in
torein swim ; et adorans exroleret diaboUim in scul- regno cnnlesle xieriia niinc evsulianl in gloria.
piilibus van s et inanibus simulacris. 8. Qiiorum immensa martyruin aginina seqiienles

6. Yideiis igilur omnipotens Deus ignoranliam exenipla, a scne usque ad infjnlem, pueruli, juvenes
c.Tcitatis atque siullitiam pnevaricationis bumana-, et adiilescentes, virgines et vidua;, ca>tera;quc fe-
inisit unigenitiim Filiuin suum in Iiunc niundum ;

qiii minx' virorum copula nubenies ; cuncias mnndi
diiin lanquam sol oiiens pra; lulgore claritaiis suie divitias respuentes, omnemque carnaleinparentelam
universas mundi effugavit tenebras , ita Salvaior atqiie b.Treditatem terrenain quasi sicrcora despi-
nnsler primn incarnationis sux adventu suinplani cienies, non solum ex plebeio ccrtu vulgari conver-
humanx' naiuncex Virgine inducens carnem, peritu- satione degentes, sed et pontilfces, reges, rtuces, at-
ruin, ignorantiseque caligine lenebrosnm, sua pix- que diversi sieculi putentes. Iiiter quos quanium
niicaiite clariiate illiiminavit munilum, eumque ve- D nostra nosse potuit ineptia, pauca deplurimis distin-
lul parvulum niitrix gremio gesians, ped.igogia ali- gucmus nomina. Id est , de pontificalis sacerdoiii
monlx exemplis fovciido

eiiuiriens, doctis Patruni culmine immeiisus est mimerus. De regali vero fasli-
iiiirabiliorumque prodigiis mulcens virtutum, de llii- gio, meminimiis C.nsarem noinine Crispum ; regent
cluvagi II aris iiaulraîo erepliim, ad ceptuin perduxit Gotborum Emienegildiim ; regemque Darliarorum
lidei pnnuin ; sacra vero Eânêliorum docuinenia Aucuia, Ypolituni duceni, Ceorgiiim comilem , M
qiiae ore protulit, cuncla opere complevit; suam vero reginam noinine Aleiandriam. Qiii cum diversls S«-
• Tol. post Epitameron addil, id esl, consumatio- ^ Id esl, abbas Dnnîdeu*.

ni». In Garracedensi toJice ha.c non exstat acroslKa ( De-ui.t in T d. Golh. el in înil.
iiiscriptio. n /Eniil , iqnoruntiie , Carraced., xgnoranlia*.
»> iEinil., /iJIrii; Tol., /ii(ir, scilieei i pro e {luies), ^ Carraced. et Tulet., pnuperibnt.
oli freqiieiiter (>icul e pro i) iii Codicibus Gotbitis. '

Lego : riroriim cupuliim nes ieutrs; slalim eiiim
' /tmil., redundal delician. subdit '
1'roplereaiOiijiigia.. dcspcxerunt.
"i
Ms. iierfcfl.
Pathol. LX XXVII. u
427 VAl.EIUl ACUATIS 428
pra prxfjlU, ilcserenlfs ihesauios el pracdia, al.|ue A que divers.-e arlU operibns vacantes, cun<li«que re-
cuuiUiii iiiiiiieusaiii oi>ulciiliaiii, otcraque plialcra, ligionis exercitiis el psaliiiodix oHiciis jugiter slu-
ac voUipiiii>saiii sseculi ponipain, persecniioiiis alio- denies, hiiniilianlcsquc se usiiiie ad nmrteni, viaiu
ciiate ac iier irnieiite, iiliro se persecutoribus aique angustani arripientes, arctam inariyrii lenuerunl \i-
cariiiricibus ollerciites, tradiderunt violentls corpora taiii, sicut scripliim esl, qiiia duo sunt niariyrii ge-
sua loriiienis,ignibus feris.eqouleis ungulis, caixe- nera, inu n in occiilto, alhruin (pioqiie iii publico.
ril us, falcnis, lapidibus, n..i;i'llis, et gladiis , cx'ie- M.iiiyrii merituiii iii oicullo esi, cuni virlus ad
lisque pa-niiruin iêneribiis Quoniam proplerea bic passionem proinpla (lagrat iii animo. Qniqiie oc-
Eiiis non iiiiserii simi iiienibris, sed lioc niortale atque culti liostis insidias tolerantes , snosque in lioc
corriiplibilc corpns in inlerilu Iradideriint , ut iliud inuiido adversanos diligcnti^s, ciinctis carnalibus
pcrpeluuni imiiiorlalcque aiiirelic;^ clarilalis conipar desideriis resislcnles, omiiusque lascivii'iitis sxculi
ci rpus a Honiiiio lecipeient, iii gloria seuipilenia illecebras rcspueiites, alqu . in rigore absiiiieniiue
p. renniicr permansiiri ;
proinde exsultanlcs iradide- degcnles, ct cuiict."» e.tercitii spiritualis siudia exer-
riini ;. limas suas in niorte, ul cuni triuniplio viclo- cente?, per lioc quod se omnipotenti Ooniino in
li.e, et paliiia viilulis, id regiium ascendenles cik- corde maclaverunl, eliam pacis tempore marlyres
lcste, a Lloiiiiiiocoionas iiiiniarcescibiljs
alqiie s(ileii- li fuerunl, et siiiiiles cura primis inartyribus victuiiai
.lillux claritalis stolas viia^ a;terna! iiercipereiit. paLiias aiqiie inimarcescibiles coronas acceiieriint
Tropterea piiireiliiie divitiaruiii pcrilurosque ihesaii- qui insqiiO ad linem hujiis vit.r in occiilta martyrii
ro» despexennii iii lioc niuiido, ut iinmeiisum ei in- coiitriiione peiseveraverunt. Hoe antcni i: lerduni
liiiilnin ihesauruni po-sidcrenl in regiio ccclorum. niiiinii isi, quiid illis teinporibus hoinines inilio
Propterea loiijugia, et cariialeiii pareiitcl.im, atqiie catliolic;e lidei iminineiile, necduin perfecle docu-
Iraiititoriaiii ba'redilateni lerrcnam exsecrantcs de- mciilis verilalis inslructi , sed tanium crediilitjtis
s| exeruiii lanqiiam stercora , ut i;i illa inen.irrabili eMirdiuni indc|ili , ardore lidei ferventes perleele
perpt lu j^loria iiilioita conôrtium pcrcit'eienl mariyiii tropli;eu, diversoque coiif<-ssionis bravio
viiae ;
ai.geloniai , cuni quibus rcgnaiitcs exsuliabunt in aônizintes , ct feliciier iriumphanles, victures
s.i'cula s;eculuruiii. Aiiieii.

regna coele^tia peinHraverunt.
1'osteouiin veni iriiimphi victoriam,moiiacho- 1 i . Nostris ver I tciiiiioribus lioiiiines Vcleri- et N'o-
9.
ei luellarum sancta constrticla sur.t coenobia

: \i Tesunienli pcrllia dilii,'eiiter inil.iiti, el qnotidie
ruiii
quilius uiroque sexii genere nobiles, ct divitia Dominiiin evangcl.ca voce audiunt clamantem ei di-
in
rum facult.itibuj locuplctes, despicii nlcs saicnli !as ciiiitem : \ cmle ud me, ciiiucs qi:i labonitis, et oiie-
civienlisdeloctamenta, alque" illecebrantem miin- ^ roii eslis, et cgo lejkiam los. loHic jihjim mcmn
opulentiain quasi nihilum repulames, super i'os, cl tliscite a iiie quia mitis suin et liitmili$
dana; delici.x-
est miiiido derelinqiicnles, nihil silii c irtle, cl mieniclis rcqitiem uiniiiabiis vcsiris. Ueniqiie
quod iiiniuli
propriiim viinlicaiitcs, siiis pro|.nis famulis ac di- regiiuni coeloruni , et paradisnm dcliciaium, coiisor-
con.p;; s clVccli per=oiiis, sub liiii liuin angcloriim, vilam a;leriiaiii, et rctribuli.ineiii
versis vilibus'' •
Ucdemptoiis jugo cerviccin conli.-. cdomanles, sciiii- justoruin nnii ignoraiit ; advcntum autem Diiinini,
et jiidicium noverunt es>e
tiudi, eitpedirKiue lidei ardoie succensi, alacri nisu ejus procul dubio vcn*
lcrveiilcs, se Oomiiii si i vilio inanciparunt. turum ; iiiferniim eiiim pessiiiiuin, tai taruni tene-
10. Alii siniilitcr s;vci!larem conversatonem dc- brosuiii , igiicin a'l.'rninn , verinem iiiiiiiortalein,
scrciiies, si.ut f cerunt Urieniaks Tliebai Paires, lormenla iion fiiiienila , iilulaiuin, gemiium , et
ad deserta vaslasqne soliiinliiies conlugientes, par- siridorem deuiiiim. Lt iie forie iiiferni iion cre-
vi qiie etanguslis liiginii^ inli.ercnles alque per an- derentur atiocissiiiia es-e incendia, sacra leste
tra et diversis ler.a; cavernis permanentes, birsutis faleor Scriptura, quia pr;e c;eteri-. locis iii Sii iliae
pcllibus indueiiles, iii sulo pane ct aqiia viveiitcs. terne insiila "^
per illam iioi reiKlai;i et pe^simain
Alii autcni ila siciili vanit;item dereliuqncntcs, Viilcaiii ollam liorribilis vorago de profuudo abyssi
ciemi deserta coiifu;eruiit , ui onincm occiiisicii ni D -n.er illam terram s.evissiniam eructat OauiDiani,
alque subjninislialioiieni huiiiaiiani omiiino refcll.!- ut qui infenii incendia noii crcilunt audita, saltiia
rciil; et II' lla habilacula ;iul scil.s proprias liabcii- peitime.-cant vel v sa''.
les, nisi per divirsas solituilincs inter bestias at- i2. Crebro audiviinus Evangcliiim diceiitem quoJ
que diversa ferarum gencra tingilU.tiin s. lilariiiiiic liii qui ad dexteram metueii.lue majcslutis Domiiii
divagantcs, ubi uiiumiiucnique i oruni iiox occupas- judicaiiiis, et ^ ad ejus tcrribile tribunal consliluendi
set uiauebant, heibis licrbaruiiniu radicibus vescen- snnl JHSli in angclica trausform.iti specie, quoruio
les usque ad liiicni vil;c pnescnlis iii ip?a nccessilu- vulliis fulLCliit sicul oriens sol raili,;t in vlrlnle sua,
dinis penuria durantes peiniaiiscnint. II:c illi ,

qui alqiie ni\eo vibranli caiidore induli stolis in con-
supia pnefali, in omni abstinenlia dcgenies, \i- speclu Domiiii pi;einicant(^s, iii gloria litciDui can-
giliis, jejuuiis ct oralionibus sine intcrmissione at- doris ;islaiilcs, auilicnt ill.iiii snavcm Domini vocem,
" .Eiiiil., inlcicbrum. ' lii Tolclano G iliicoadesi h c litulus : Dc Juriicic

'
lla .Eiiiil.; .ilii, (<im;).(r//»Ic5. (l dc.ilris, qiii In allis desidcraliir.
••
lia .feinil.; alii . ficr lUa (m .lelicicnli! bic Cl ili ' E\ .'Eiiiil. Alii, (/'• cjus lcrribili tribunali.
sequenlibus ) tiiri/i/idc... cnicUHibal (lnmma.
«9 OPUSCULA. m
(licenlis : Vcnite, beneduli Pulrii mei, peirifile re- A r.gnalMint per liiiit;i s;c. iila s;ri nlorum. Amen.
gniim quod rotiis prwpanluin esl a conslilnlione munili, 1 i. (,)ii;eso igiiiir ul uiiusipii.-tnie qui sanum sapil,
ei cxtera. Ilii .luleiri qui ad sinistrain consislciit , au- aiu-nilalqiiaina sit stiillitia in eo qui se gloriatnr
«tieiil illain lerriliilein ac triiculciitJiii Dmnini voccm, sxM u'i lialiere snpicntiam, aiit ' quanla est Inrima
iliieiitis : liecedilc a ine, mulcdicli , c( ilc in iynfin iiiciidii ii;is pir incxplebilein voraginis cu|iiditateni
(I lcrnum, iini priviarnlus esl diabolo et nngelis ejns. liujusinnnili pcritiiras aggrcgare diviti;is, cuin nmnps
Tniicprxmagnilndinejndicaiitis excindeiurvallisiila incunclanier noviiint iii regno cubluruni iminensi
biTymaruni,qu:rdicitnr Jo(âphat,«tapparebit vorax lliesanri prxiniiini jiistis esse repositum, et xternum
ille pessiinus lacus igne, piie, liiiumine ei sulpliure pcenaruni inleriiuiii in prornndnm inferni injusli<
iiitei' undas flamniarnniqiie procellas eliullicns fer- essc pneparaliini. Alque cuiii uniruique liomiiiuin
ôiilius glomeratis, inquictis et inimorl;ilibus viTmi- dila sit proprii arbitrii libertas snper teirani, iit He
l'us plcnus, ad poenanini iiiieritnni pra:par.itus, ubi liisdnabiis pariilms snrsuin ac dcorsum quam quis-
,
nulla misericordia, nec tenuis refrigerii aura reperi- qne ilcgeril possiilcat, similiter el diix vixconsli-
lur. In qno una cum iliabulu el angeli, cjus prffcipi- luiae sini nnbis, id esl, arcia el angusla, qnx ducil
lahuntnr omiics iinpii, et iniqui , scu pcccatores, at- ad regna coelorum, ct lata el spaliosa, quac dutit ad
qne iiijusti. Tiiin- jussu Doinini desuper reclatidetur B infanda supplicii infer iruni, iit qu.ni quisque ii cc-
terra, et rfinanebunt infclices in illis exterioribus derit, ambulcl in ea. Iter angustuin est, ul se homn
tenebris, et diversis atqiie iniquis tormenturuin siip- in huniiliationem cor|)oris, et rnntrilioiiem cordis iii
pliciis innnitis. El sic aid.bnnt usque in >einpiter- omni abslincnli;i? rigoie coarctans, omnia qiix iiiala
iium, ut quxrant atque d. siderent rinem inortis, et suiit respuat; ct quxcunqne siiiii bona ei Ueo pla-
invenire non possint. Q.iia mors crit sine morte, el cita instaiiter per.igat. Atque quodcuiique in se non
defcctns indeliciens, ct flnis inriniliis.Post hxc anlcm vult lieri, ne < uiqu.ini f;:cial, sed quod in sc dcside-
erit ccclnm noviira, el lerra iiova, pr.iifiilgtns splendi- r.il evenire, hoc in alio sinc do!o desiderei. Laia
dinr seplies aigonto; el hi\ splciidillui aioue ininicnsi 'ero et spaiiosa via cst voluptnosa et cx-cciabilis
canduris radians cU;ritale porpelna, absque aliqiio carnis corruplio, atqne lascivia, ttineialrixiiiic pro-
iioctivago fuscantc liibrico perinancbit in a'teriiuin. brosa flagiliorum, criminnm, facinoi imi, vel cuiicto-
riim peccatorum moitis ubnoxia. Viileaimis niine
13. Tunc illa in;x;sliniabilis s;i!i(ia patcbit lalcslis
civilas Jerusalem, gloriosa ev auro-purissimo, iin-
dcnique, alque ililigentius cordc penseinus, qaalis
inensx magnitudinis niuroruin niuiiiiionu coiistructa,

esl ista qux a stnltis sxpe laudatnr niundi snpien-
omiiiquelapideprelioso pcispituapulclii.liuliiieexor
lia, ut viam viue xlenia! volimlane rc'inqiiant, ct
nata. Per quadras aui>'i.i qualiior pa ries ternis lir-

^ ^'^'" nwiis perptluc gratanter incedant. Aulquali*
luata claustris, e(()ersingiilas duoilcnonuinero porlis est illa dementia qux in s.tcuIo .Tsiimalur esse pru-
fiilgore prciniiantilins
dcniia, ut cognosranl eleclos Dei verani sapienliaiii
ex singulis conslructis corusco
margarilis, cu ii su'nina hctitii exsultationis ciincti veraciter possiilcnteg universa mandi delei lainent»
laiiqiiam siercora respuentes, viam angusiam arri-
ingredipulur Jerusaiem Dei omnipotentis, alqiie pn-
pienlos, prxvii Pastoris altissimi esse scquipedas
rissiinis et iniiocuis gressibus auro purissimo vibran-
tibus gradienlnr platcis. Sicque cximia Teiiuslatc cnin qno ntinc cxsullaiit in rcgno ca'loruin, el cuin
ipso rcgnabiiiit in saecuia s.Tculorum. Ainen.
gloriiicati adorabuiil Doiniimin creatoreni suiim in
sux excelieiilissiinx in;ijesiatis inenarrabili clarilatc 1.^.'' Hi aiilcni anliqiii hosiis versulissim.-im indcpli
llirono glorix prxfulgcniein. Sic deniqiie singnli peritiain, pcr insatiabilcm et exsccrandain sxcnli
virtutum suaruin comparus ineriioruni *>
egrcgiis con- cuiiidiiatom, qiix rs< radix omnium matoium, pcr
tinuo conglomerali choris, singularnm illic colloca- cunctaque illccebrosa sxvi criminis alqiie ininiundi
huntur greniiis sidereanim niansionuni, aiqne inler lix facinora, ampla et spaliosa gradienlcs via, ilia-
inenarrabiles illas iieinornin et lierliarum perspiriio bnlira seque.ites vestigia, alacres projicrant ad sein-
virore et veniisiissiiii:i r<jeciindilate perpeiuo flore piterna incendia, ad diversaoiie . .
diabolo
_ _- Angelis
et -_. ^
vernanles, ambroseiqnearoinatis nectareo oilore fla- " ejus prxparata crudelissima infcrorum genera lor-
grantes, et eiuber;iiites divorsas p;iradisi delicia- nienlorum, cum quibus alrociler cruciahunlur per
ruin amceiiilates, ruiictaque iiiiniensa illa regni coe- xlerna sxcula sxculorum. Quxso ne quis h.cc quasi
lestis pni^fuigurante glori.i, qiiod liuiiiana non pote<.l runt editione atieRdit nov.t, apocryphoruin xslimet
xstiuiare fragililas. In quili<is omncs in prinia jnvcn- deliramcnta, qiiia de iiigcnti sanclaruni Si ripltira-
miis vernante ;i'slaie, alque in angelicx clarilalis rum flumiiiehxc exigna fideliier derivantur nuenta*'.
Iratisforiiiali spece pr;jeuiicantes , exsultabunl in 16. Si inlirmitas nobis mole>ia fucrii, iioncontris-
seinpilern I'. vilx perenni prorerilHte lauilanles lcinur, si I;ini|uam inflrniitali» et n.oIei.tia rorporis
OuminQm creaiorem omaiuin , cuiii quo sine linc iioii po-sinius stare ad oiandtim ct psallen lum ad
" jCinil., formala. el apogr;iplium Toletaniim D. Jnnn. Bapt. Peie/.

^ Carraced., el regiis. Sciin.nlia forie alleritis suiil operis (ragmriiliiiii ;
' Ita iflinil. Alii : iiHunlum est. Duo Codices, infi- idque ipsa indical iiialfria, qii;e iion bene < nin pi-e-
nia ; nller lolct., iH/irm . cedcnli collijialiir. Tolclaiius aiitein Golliirus Codex
<•
Ita.€inil. Aln, II ic. [>»î flucntu, ailiiii licnn:ijii Si infirmilas, elc.,
; .
' ilic desiiiit Codos inouasterii sancti ^.£1101 ani. ui iii Carracedeiisi.
^
ihi S YM.F.nil AIIRATIS iW
«ocem. Ilaec autem omiiia nobis prnliciunl ad de- ,\ siimis pagiis v.iria ii!im:»rcoscili;liiim flnnim spocie
slruciida corporis desiJoria. Qiiipniam jejunia el la- ^'
eral picluratiis ; rosaruin rntilaiile rubore, lilio-
borcs priipler lurpes dolcclaliones nobis conslitula rimi praMiiicantc c.Tndiire, pnrpiirco, iroceo, diver-
iiiiit. Si eiijm .x<gritud(i isla redundei el * superdiia : so(|ue iiidiscreto colore, cuncta priliilgebaul corusco
dc liis obser\andis rntio sil. Siciit cnim magno el radianle dceore. Snipens cerneb.Tin binc indeqic
forli niedicaniiiie a^griliido, ila .Tgriludinc corporis per.-piciios ' argiiiin iiiulliplicps pcr tolum disposi
vila reciduntur. Et ba:c cst niagiia virtu^^ ,
qiiando tos nemorura saltus venustissim.c admirationis i vi-
iiilinniiatilius tulerantia fucrit, et gratiaruin actione gore fecundos ; vernaiisqiie micabat univi rsarmi)
nitalur ad Domiiium. Si amittiinus oculos, non fe- iiicilabilis ' pnlcliriiudo eximiis prvmicanlibiis ' rii-
ramus graviier ; extoriorem minislerium amisinius tilabat lignslris, alqiie egrcgia redolens mulcebat
i|uidem, sed inierioribus oculis gloriam Doniini spe- timiaiiia suavitalis, ncdareoqui? fluininearomalizaiis
(ulamiis. Surdi facli sumus, niin cogileinus ijuia fragralial ambroscus oilor. Diiiii lia;c cuncta cx"te-
amisimui auditiini vaiiuni. .Manus nnslrx e\ aliqiia raque inenarrubilia, qux nec os meuiii sullicii ail
passionc debilttai:e suni, sed inicriores parntas ba- loquciidiim, iiec cor nieiiin cogiiationibus queal
bemus advcrsus iiiimici tentationcs. iiifirinilas toliim comprebcndcrc, insolito stupore mirarein, pcrveni-
corpus noslriiin tcivet, sed inloriori lioinini noslro g miis in mediuiii cjusdem siderci paradisi, iibi niiia;
sanitas crescit. ^ Deo gralias seniper. piilchritiidinis almilicus decuircbal rivus. In qiio ve-
nustissiini candoris aqua siipcr argeniea n lucebat
DICTA BK.\TI VALERIl AD BEAIU.W
arcna. Et sic ait ad mc angelus: Giisia dc hac aqua.
IIOMAIIEUM SCRIPT4.
Erat enim cgregii el inenarrabitis sapotis, el veUit
[De Mnrimo monoclio, qiii Viilerio visionem pioprinm
de paradiii cimivniinle et dc lamenlis
balsamum fragrans. Iteruin dixit : llabet lcrra tiia
relulil ,
baratii. talcm aquani? Et ego respondi : Terra illa nihil in se

\
17. El ul de liis duabiis retribuiionibus s.Tpediclis bnnum babel. Et deducens me per illa amamissiiiia
manirestius pateal, ' qnod modo noslris temjyoribus loca, pcrveiiimus ad extrenium. Itaque dixit niilii :
per divinam compcri dispe.;salk)ncm, tu.T. procuro FMacet libi lucus iste? aut si habet terra lua lalein
sanclitudini inlimarc. Dum oliin ailbiic adolescentu- aMinBiiilateni, vei si vis liic habilare? Ego vero oscu-
lus a lerra nativitatis mere flamma desiderii sacra; lans pedcs ejiis, respondi dicens : Yolo, domine, bic
reliîonis accensus ad '^

eadem qiiictis loca festinans semper teciun permanere, quia terramea exseira-
fuissein egrcssus, coiitigit ui in quailam magnx dis- b.lis cl infanda est. niliil in se bonum babeiis, niî
qna erat plerumque congrega- scand.iliim ct perdilioiiem.
posilioiiis ecclesia, in
tio fratrum , aliquanto lenipore commorassem.

" C 18. Post iiKc perducens me ad estreinuni deli-
Iiiter qiios eral quidaiu frater iiomine Mnximns, li- cientc lerra, oslendil mibihorrendum atque lerii-
brorum scriptor, psalmodix mediialor, valde pru- bilem abyssiim. Erai aulcm excisa lerra deorsum
dens, et iii oinni sua actione compositus, in cujus usque ad profundum inferni. Ei dixii ad me iiicliiia :
prx cxieris eiant cbaritaiis amore connexus. Pro- inodo anrem luam in hoc prxcipitio. Et inclinatis
veoil ut eodem tempore, gravi invalescenle spgritu- me ad illud honeiidissimum profundnm, niliil pote-
diiie, coiporali molesiia percussus morerelur, el ram videre, quia nebula lenebrosa ascendebal inde
posl mulia liorarum spaiia iiirum reverleretur in in allum, ut pro muro viJereiur ejusdeni paradisi.
corpore. Sic deniqne prisiinam recipiens salutem, Intendens igilur deorsmn auscullabam, el nihil aliud
mihi piT onliiiem referebal : Statim ut egressus sum audivi nisi ulu'atum, gemilum, lamentum ei luctum,
e cor^ôre, siisi:eptus suni ab angrlo lucis, cujus alque stridoreiii deiiliuni, cl felor qui ascendebat
pulcliritiidiiiis cninparationem non valeo enarrare, iiiloleiabilis ct borreiuius. ESimio iiamque pavore
et perdiiclns sum iu ainoeiiissiiiium Inoim, ciijus ve- pcrierrilus exclam;\vi ad eiim dicens : Doniine, lene
nuslissimi dccuris spccieiu niilla biijus munili pars, me, ne cadam. At ille dixit Ne limeas, quia noii :
nec verno tempore potest habcre siniilem , nec uila calis modo. Surge nunc. Cuinque me erexissem,
cogilalio ejiis comparalioiiem polest adhiberc. Nani treraens ei pavens assisiereni , dixit mihi : Quid lilH
pr:v«lar3 lux ' iiienarr.ibili s|;lendinni candoris ifai- magis placeV ex bis?Illa amceni as quam prius vi-
dein pra;fu'gurabat clarilale. Prrcedens etiam ipse, disli, an iste inrernns quem novissinie iiiluitus es ?
ct ego subieiiiiciis per ejnsilcm paradisi deiicias, Elego respondi iloc mihi placct, ui in isiaamocni-
;
diversaruin naniquc » herbarum tolus ille jucundis- tale trcum pei maneam quia ad illum pessiinum iii-,
" Aliqiiid forie deesl, aut fuperfliial iegendum. qui : JEmW. ,

prn'spicuo sngium midlum pra^spicuum
''
Ita expliril Ibuc iria v<-ro verba, Deo
Tol. (J iib. lotiim, et disposil s nemorum snltus. Coirupli oiimcs.
grntias tempn-, iii rxeicris drsiderantur Codicibus. Scilicet, iiltimain ex voce pcrspicuos litlcrain, pri-
Ita Tol. Alii, qnoinodo.
1"
mam arifmm ftccruiit. Sunt autem nrqes spinosa
•*
iCmil., ejiisilem. virgullai ul ipsc inniiit Valerius in sancii Frucluosi
" Carraced., comniornrem.
Vita, II. 4 c îidis, inquit, vesiigiis peneirabai loca
:
' Ita ytmil. Garraced., iiienarrobilem... etari-

; ncmorosa densissima.
ar;:is > El bic, n. 29 : « A.-
lalem. gitini densiiaic iietcrsum. »
6 Carraced. cl .f)mil., Iierbainm., Toi. recentior, I JEivi\., virorc.
ariortim " ila .'Emil. Alii, pnlclira.
''
j4iniil. adiiit. ernl. > Tol. el /Eiiiil., rudiaiiat.
' Tul., perspicito snrgiiim ; Carrac, perspicuo sar-
J35 orusctL\. 434
fcriiuiii ncc resiiicere possum. Ille igiUir ilixil iiiilii ;

A «'ilûi eS inargaiiiis, jnbar imnionsi Iiiin'ni. rDli.iliat.
Kciie. Va.leiis iiiodo revcrtere iii doinum luam, elsi Qiiid iiuilla dicain, aiil qiiid < oîloin '
Nain liabita-
tene eêiis, btneque pnjiiiufris, inox ilcruiii [cuinl culi liujiis alque loci illius pulcbrituJo inxstimabilis
reversus fueris iii isto amcenitalis loco te su?cipi.im, et iiiciimparabilis est : quoniam ncc o^ liomiiiis lioc,
el iiiecuin perniaiiebis usque ii> xternuni. Si autcm nec cogilalio laudibus cnmprelieiiderc valct. Sic de-
ucqjitcr egeris, el non pceuitendo emcndavcris vi- niquc ait ad ine angelus ille : Si perbcvcravcris us-
t;iui luain, [uio.t diim itcruru reversus fiieris "] >laque in lincin , in hac te babitatione su^cipiaiii.
tiiii in liujus pessiiiii iiiftrui perpeiu:^ prxcipitabcris 21. PomI lixc igiuir aliquanto tenipoie tranâclo,
ii.lerituni. acciilix vagaiionis pessiino vehementor inlestante
l!l. Ego vero lixc audieiis proslr.ivi ine ad pedcs .spirilu inutili levitaie cominotus, prisiinum egre-
pjus, dcprecans et diceus : Duniine, fac in ine niise- diens ^" doseriii babilaculum. ^ llinc dcnnim f.icUis
ricordiaiii, ut nie ad terram illain iniquissiinam non in excessu mentis, alque iierum in exstasi rapius ab
remitlas, qiiia bic tecum esse desidero. Scd iicc angelo maligno, et prxcipilatus suin in abysuin ;
pussuin, nec scio ubi redeam. Et ille dixit : Si non iii quo non erat pulei intruitus, sed sicut piiinacu-
scis ''
quo rcvcrtaris, cgo tibi ostendo. Vidcs viaiii iii luni, aut abscissa terra deorsum. Et cum iii primo
iiionle illo? vadc per illam El cum (erlransierte I' iinpelu descendissem, sicut lapis dimissus in profun-
ipsuni inoiitcm,iiiveniestres viros, unum srribentem, diiin, per immensuni spalium pede inbî^renle inmo-
.iltcruin dictantcin, tertiuin auieni baculuin lencii- dici gradus relinaculo in ejusdirm procerrimo parie-
leui. Ciin> auiem perveneris ad eos, ilbiiii salula tis lateribus restili. Et cuni ibidcni paululum reaiii-
q li bacuiiini tenet, et ipse '-

0!<tendet tibi viain ,
pcr marem, facta est vox dicentis ; Vadal ! Et iteruin
quani ambiiles. Il;cc auiliens cum j un coniradi- pr;ecipitatus uescendi plus prulixnm spalium. El
cire noii audcrem , dircxi eadein via alacri veloci- rcstili secundo in anipliori aliqiiaiitulum gradu. Ibi
late; el perveniens ad illostres viros quos audieram, iiiveni quemdam paiiperem, qiieni &tatiiii cognovi,
salulavi illiim qiiein jtisserat; et oblendens inilii (juiaduiluni veneratad pr;Tdictam retrusionem ineani
dixil : ll.ic via peige. Duiii autem velocitcr caipe- inlirmus aique meiidicans. Ct tenui euni apud ine
rem iter, subiio apeiiens oculos, et cfcc collecia vi- miillis diebiis. Et pro miiiislraiitibus iiiilii sci vieiis
ciiiiias mea exhibenles exsequias , corpuscnlum illi de ipsa substantiola qux prn boiiis homiiiibus
mfiiin iii niedio posilum fiiiieris ex iiiore reddebant piet is Domiiii ministrabat, releci nniinam ejus famn
ofliciiim. Qiii siatiin ex inlirmitate coiivaluil : ct ali- collapsam, qiiousque ad pristinam rediret 'âlutcm.
quaiiio teiiipore in hoc sxculo vixit. Agens deuium lt>serogavit pro me iniquos et criidclei exseculores,
t
painiteiiiiam, iicrum niigravit e corpore.
^ qui me ducebant, ul mibi vcl modiconi spatium ibi-
dcinlarg reniur.
DC OONELLO UOMACIIO, 22. Et dum me parumper animarein, ilenim au-
infirni facla esl, et !' apttd Lcgiouen- dila est vox clamaiilis: Vadal, vadall Et lertio pra;-
[Cui rcvelalio
sem civiluteni ad saiictoruin marliirum corporu re- cipitatus desccndi dupla proceritate altitudiiiis,
traxit, ac ibidem dum hxc Vuleriui scnberet per- quousquc perveniiem in prolundiiin inferni, el sic
manebal.] •
perduxerunt me anie conspeclum impiissiini diaboli.
20. ilxc igitur [tux] bealitudini narrans aliud bu- Erat aulem lerribilis et nietuendus, foriissimis vin-
juscemodi simile reniiniscor. Quidam religiosus, no- ctus calenis. Et in bujus capiiis avis fcrrea in simili-
iiiiiie Bonellut, oliin ad me venieiis, cum summi an- tudinem corvi tedebat, in qua summitas iMiiis cale-
goris mceroresque nunc tibi dicturus suin anle priiui narum bxrebat. De inimcnsilate autem paMiariim
iiiei ergastuli fencsiram, cuncta enarravit ad singula. quantum valuero rerordare, inlimabo ul ille diccbal.
Di: ebat eiiiiii : Quoniain cum prideni essein iii arciis- Ardebat aulem ironiensus ct inenarrabili^ ignis, ve-
siiiia relrusioiiis mancijiatus claustra, et cuin suinma lut pinguissima ardens t;cda. Et siipcr igncm illiim
diligcntia judiciuin Duniini pertimescens ine acerri- viciiiura eral et iion satisaltum tegiineii in siniililu-
iiia macerarein abslineiitia, atqiie cuncla devotionis diiiem xrameiiti, in quo exunians llaiiima impingc-
ine.TB exercitia cuin inn'eiili fungerein penuria : qua- bai. Ex illo namque igne exibat iiiuiidaiis piceiis
daiii vero die in extasi raptus, ab aiigein perductus niaris, qui immeiisum occupabat pngiiin. Qiiod cbul-
suiii iii amaeiiisstiiium jucunditatis locuni ; ibique in- liens crudeli ac dirissimo fervore fluctuabat. Cim
iroduxii me iii cellulam ex auro purissimo, lapidi- autem astarem in conspeclu illiiis atrocissimi jiidi-
biisque praeinicantibus, atque diversis coruscantibiis cis, subito advenerunt tres angiti iiiiquissimi. Inus
geinmis, et margarilis construclam, iniro modo et ex illis erat immsiii.-simus gigans. llle secundus sub-
iiiinor usque ad liumeros ejus. Illc tertius pusillus
ipsa species et in lateribus ejus hinc inJcque in vo-
liiminibus zetulx exstructae, atque cainerj', ciincta- usqiie ad iiieJiuiii. Illi auteni diio obliileruul duas
qiie praerutilo aiiri fulgore, ac vario (olore phalcra aiiiinas pcccatorum. Ille vero exigiius iiiliil cxhibiiit,
omainentorum cx pretiosissimis pra;micanlibus lapi- uiidevebemenlissiine iucrepaviteuni.et praccepit illis
• Uncis inc!iisa verba in Carracedensi et Tolctano "

Itr. ^mil ; alii : tibi or^tendet q: o ambulei.
Ms. desideraiitur. Exslanl in Aiuiil. atquc altcrv Tu- <<
Ms., deneiena, paiticipiuui pio verbo, seu lU
lclu:in. pro ui.
^ JEmi\.,qiia. • Carraced. C, Kmc.
455 S. V.\LER!1 ACBATIS 43e
qui illas aniinas ailduxerant ul e.is In ilio ilirissinio A ocenp.inlrs rriino ililnrulo super aflr.i coeli perve
iia fecenini. Posi .Tuicm iiinnis. Il>i, scilicet, indnxerunt iiie in eicelsum
igne projicerenl, et lisec
perduxeriinl nic inrcriiis jii\ta illiid luaic ignenin, et iiiira; puiclirilULliiiis moiiiem, qui innumeiabilium
o.<!eiiderunt inilii infeiiorein putcum abyssi, qui est candi.laloriim eral coopirtus c-.iterva scniorum. Inlcr
gravior alque cniJclior ("imium poenaruiB. Cum quiis (leducfirites perdn.xeruni iiie anle conspeclum
auleiii pivore pcrterritns non auderem iiilus iiisiii- nnjeslatis Doinini. C.iim aiiliMii sliqniis el ailmirans
cere, Insiirrexerunt iniiHi > arcisles, et cocp<TiiiU cariicrem eum in lliroiio gluii.i' siioe praisidenteni,
nie sagitlave. Sagillas vero corum quasi giillas aqu.e et innun; 'rabili niuliiliidine tircuin^-tanlc, inlerro-
Irigidx seiiliibain. El cuiii signaculo crucis resiste- gavi qiiis est isle tam poiens qui soltis inter tanta
reui illis in circuitu, veoil qui nie ab^tnlil de inii| a aginina poleslntum sedet ? Ei di.veruiit : Ipsc e&t
eoruiu il.iminjtione, et huic supern.e luci resliinit. Domiiius iiostcr Jcsu<. Cbristus. l)um aulem iiisolilo
Po^liiuaiii li-.cc (iincla rctulit, diccb.it: Yolo milii U- sliipore inirarcm tanlam ineirabilis cl iuinieiisic pul
leni facere rctrnsioncin, qux solnm meuir. Iial)c:it cliriludinis gloriam, rujus simiiiludinem iipc po^-
statuin ainpliluiliiiis ulraque parle, quia valde liineo suin cogiiarc, ncc valeo enarrare, quia in:i-stimabi'
ne in tam pcssinis ruina ultra incidam. El cgo di\i Ks est, posl li;cc igitur dixii Domiiius illis qiii ine
illi: Ipsum sume iniliiim, quem iisqiic in lincm Miie B eiliiliuer.inl : Rodiicile eum ad corpus suum, qnia
desrerationis «Jiscrimiiie libere peiJncas ail porfe- non.lum eomplctiim c«t lenipus ojns. Cimi aiilem ine
ciioiiem. Scriptum ist cnim : Potius est bonnm iioii rediicereni, ît illis Domiiius. Suslincie inodicum,
iiicho.ire propositum, qnam eum perducere ad de- ,jiiia soi ascendet, donec pertranseal, iie enni radia
lestabileiii terminum. llic ergo pcrrexil ad I egio- soiis e![;vslueiit. Oum auiein suslineremii'*, ecce as-
ii<'in ciilalem, relrusilque se iterui-.i ad corpori cendebat sol ab Orieute sub nos sumiiia vflociiale
sancloruiii martyrum, et usque hodie ibideiii perse- pprrurreiis, ignifero fulgore ruiilans, aique coiu-
vciai. scans iinmenso randnre radiabat. Cnjus immanis

Dt CnEIISTI nrVEL.VTIONE, gyri ^lomerala rotnnditns incnmpar.ibilis erat. Ame
ipsiim auiem pra;ccdens ingenli magnitudine avis
Facta Biildaiio, qni sriiulo hWn tnosD iii opcTe Uipi-
deo deseniebal, el udhiic iii vivis erat.\ rnfti, cl desuper i
osleriora ejiis luscocolore fuscaia,
memori£ beatissinius Fru- ^:rpe revoluto alarum reniigio crepitanli fragore

23. Ciim olira saiicl;c
i.npulso aere lemperabat e.\xslu.iiiteiii ejnsilein so-
:tuosus in exordio sujc almiliccE cnnvei-sionis pcr
lis ardorcin. Ou;b :il.itri v<'lorit:iie ' properans prae-
liujus nostrx rohabitationis ereaii recessus vasias-
leriit post cujus lerribilis visioiiis abscessiiiii c(e-
que solitudines, •> per diversas rupes, speluiicis :
at.,uealpiumconvalleseremiticampeidticeretvit..iii, C pimus remeare deorsum, alque toio meniis obiutu

oinwi ip.iiversum conspicere munduin, b marc rl lluinini-
id iiistarque Orient.iliu n mnn.Tcliorum in
biis varialiiin, uibiuinque niueniis, ecclcsiis, inoii-
abstineiitiaet ' sanclis exeiciliis d.-geiis, ita gbirioss
pcrfectiis emicuit, ut iiniiqu s liuin rnpibiis, atijue diversis xdiliciis summo dixore
virluluin pro ligiis
ph:ileratum, hominibus, •"
divcrsi>-que nalionibus
Thcbiis P:itribus se facile toxquaret. In illi. vrro
leniporibus liabuit secum quemdam pueruliim, lapi- relcrliim. Dnm diulitis allendcrem dcsiendi-ns subi-
nomine Baldari, qui tii reverlens in rorpore aperui ociilos, et prxsenti-

Juiii in slrucliira peritum, ilti
lins niifercns lurluni, adepti ûnt consolatioiiis gau-

per aiitra quae inaccissiltilibus erant loci posii:i,
diiim.
viam ex lapidibus coiislniebal, qiiod codcm niilii ad
' HF. MitNACHORtM POENITF.STIA.
iingula rererenie rognovi, qui usque hodie jam in
' melius nosii. Ante 23. Dun fralrcs impngnaii a foriiicaiimis spirilu
sc ile drgit :ctate, qiiod ipse
hos paucos dies huiic, quem libi iiuiii: loqui desi- abirrunl, it acrrperuiil ux<ir<s; postea aulein dixe-
sibi iiiviceni; Uiiid lucrali simius, quia deserui-
der I, i| se iremens alque ciim niniio slnporis flu- riiiit
duante singullo inibi cnairavit niiraculum (inod per niiis angi-lirum ord nem, et venimus in iiiimuiiditia
noslra ac.lilicalione onmipolens Deus modo ei post ha^c in ignem et tormeniis veniuri su-
eum pro li:ir,
iiitra prsseniis anni jussit demonstrare ' curricu- ^ iniis? llcden i us ilerum ad eremum, el de his qiix
lum. leiimus poiiiiteniiam againns. Et venientes ad

priiis
24. Cum autem, inqiiii, grave agiitudine cppres- eremiim rog.ivrriml Palres, ul arripereiit ros preiii-
e\aniinis pMtcreunie noctis spatio, leiitos el conlite;.Ies ea qii;c gesseruiit. El . lause-
sus jacrrein
eisurgenle lucis trepusculo, aiiinia mea egressa e ruir. eos aiuiimi iiilegrum, et anibobus ;r(iualiler
Mrpore susrei l:i est a tribus splciididissimis colnm- ri;ili:itur ad pensiim panis, et ad iiieiisiirani a(|ua.
l>is, ex quibiis iina super caput crucis gestabat ve- Eraiil auti'iii visioiie dissiniiles, e; dii n Patrcs uiiiiin
\illmii. Ciimque ine rapuissent in omni velocitile. pallidum ct irislem nimis, 311011110 robuAtum ct rla-
altiludinem ue:is pciielraviinu-, p;iricm Onciilis ru'ii vidissciil, mirati sunt, quuiiiaiii ci um el po-
• Id est, $agittnrii.
' lia Tolftniii, Carracedensis, iniperant.
spdtinds n/;ii«m 6 .\ls , maria et /lnnîna.
•>
Ms. : /'er diversis riifibits, «(-//if
I'
C:iirareil., KHiitTSisf/iir.
coiivnUibus.
1
Dresi hiic capiit iiiiegniin in Codice Goiliico
•
Ms., iiiiicta ercrcitia.
•'
Ipse, id esi. :ilib;is Donadeus. TuKiano.
"^^
Ms., curriihlu.
Ti 01'L"SCIILA. 4:.8
liim 3ei|iialiler accepcr.ml. El iiilerrogaverunl einH j^ servienles, boiiaque ojiera ct Deo plrtcil.i oxercenies
qni tristiset afl!icliis crat, dicenles ; Quid excicila- cuin de ipsis nionasleriis uriginales servi exislanl
liaris in cogitalloiiilius tuis in cella tua? El dixit : juris sui ea cJebila el sibi periineiilia derendere coii-
Pro iiialis qu.c f ci, qnii pcciias iii quibus venlurus teiidenlcs, insnrânt snpcibieiiics invidix aira ob-
cram in aninio revolvebam, ei a llniore adlixserunl scurilale cxtali , el advcrsua opiis assuninnl jiisliim
ossa cami nae*. Inltrroijavfrunl et aliuir., dicentes : sa;vissinij3 erudelilalis odiiini, alqi:e itiversis publi-
1 (I quid cugilabas iii cella tna ? Et ille rcspondil tis ei clandestinis insiJiis inipedire niientes.
l)eo gralias agebam, quia eruit lue de coinquina- 27. C"niiderati>, obsecro, qumtuni hos punitura
inenlis niundi , et de fuluri sxculi pcenis, et revoca*
sunlniala sua, qnos etiam buna puiiiunt aliena. Et
vit rae ad hanc confessionciii angi.Tiram. Ei reminis- qni= ei poterit subveiiire, qui se sibi exhibti invi-
eens assidue misericordiain Dei niei kelnbjr. El dLê- dendo carnificem ? .Aul unde sibi parabil saluieni ,
runl sencs : /Eqnalis esi amboruni pa:nitenlia apud qui de salute bononim conirahil male uiendo perni-
Deuin. ciein Cum
' anlc'111 in arceiu superbia; alrocilersu-
• DE GENEIIE MONACnOHtM. bMmaiilnr, intcriliim priinK perdilioiiis iiiciirruiit.
26. Iliiic subsistlt sepliniuin genus monachorum Scripiuin est cnim qiinnium quem dinis superbue
nuper adi.ciuni, pejiis priorilms. Dum olim serun- ^ '"f^feril spiiilus, similem euni effecit diabolo ; et
duin •• superiorem seriein de priino eiordio aj.'i(ica-

qnem simlleni fectril viiio, siniili euiii siiie liiie cni-
liunis ecclesix tanlus inardesceret < aiulor desiderii
ciaiidiim tradel cvilio. Insuper bypocrisi faisa; reli-
regni caMOrum, alque liinor Doniiiii rorda perlerre- gionis ila caplanlur, ulin consperljnlium oblulibus
s;eculariuin proten lant falsum sacrx religlonis habi-
ret pnpuloruiii, ul non suliini pcr ccenobialium crc-
bras atque juges congregaiiones innumerus el inlini- tum, ut etiam ac si desperanles de bono inerilo vel
lus cxercitus multipliraretur nionacborum, vcrum vacnum adlpiscanlur sanclilatis vocabuluin. Alqiio
eiiam diversa ereiiii deseria copiosius coniegeren- in supradittoruni auiliinm inultlpliraiit diversas cre
lur perfectorum ergasiidis anaclioreiaruin, el cum brafque series oflicionim, el iii suuliiiii arie ailolinnt
in Isia iiltiiiix extrrmilalls Orcidux parlis conliiiia canentrs inpludia vocuni, alque crcbrisgenunexioni-
rara, videlicel, et exigua pulliilarenl sacrx religio- bus protialientes coplani orationuin, et qnoiidi.inis
iiis rrepuiidia, a paucis ebct s el perfectis viiis in diurni atque iiocturiii-. teiiiporibus torpi.rem desi-
deserlis locis rara ope Doniini conslrucla sunt mo- diosuin, otiuni'{nc iinplirant soinnuUnium, ut scri-
naslcria, ex qiiibus mullas aniinas redemptur evpia- bilur : Hubenles i\tiijJonis signum, non religionit me-
las lece percaininnm susccpil in rcgna ca-Iestia. Et - riium; hippocenlauro siiniles, ncc equi , nec boiiii-
quia discedenle et ad rinem cxtrenianle inundi tem- nis farla discrelio, ull superius dicluin est, adversus
pore refrigesrit charilas, accie^cil >.j'vissiina iiiiqui- lidrlissiinos Dei servos dolosa et iiiiqua ii.aclilnantur
las, et inexplebilis \oraxqiie exardesril mundaiia odia, utque iiupiissiiiix airocitalls pcrsccutiunein in-
rii|>iditas, alque infestior invidens invalescit d;piuo- cntiuni: el quus noverint esse lairoiies, bumiriias,
niiTn atrocitas , in |quibus] sarralissimis locis pau- inaleliciis, adulleros, aique c.elera diabi.Oi. x infainla
clssimi laiidcm repcrinnlur elecli ciudeliiiiis opera exerceiiies, eos samini amurls af-
viri, qui de lolo
ciirde converlantur ad Doiiiinuiii. lOt iie ipsa inonas-
feclione ex totoqiic corde cliariiatis connexione am-
lcria desolala tleseriaiiue reniancanl, tolluniur cx
plectuiilur. Iliiic priicul dubiu aperta ralio niaiii-
faiiiiliis sibi periineniibus subulci, de divcrsisque

fcstat, qiiia, despeno Deo, diaboio ubediuiii, cl servi
grcgibus ' dorseni, atque de possesîonibus parvull, lidtles existunl, ciijus satelliles amant amplecluii- ,
qiii pru ofliciu supplendoinvili londniiur el iiulnun-

lur et diligiiiii ; el Duiiiiuii ciijus iidissuiius servos
Inr per inonasteria, atqiie falso iioiniiie iiinnaclii
perse.juuiitur, el oduiiit, ininnri, refuge, odibiles
iiuiicu| antiir. Qui duni iicc prideni foris in acliva ci exteri liuiit, qui dixil : Quod [ecntis uiii ex liit ini-
vita mundaiiis studiis, sive serviiiis vel operibus nimis meis. mihi [eeistis. tterum scriptum esl : llte
ô»""""' odil ei contcmnil, qui non solum non limei

excocli eruditique p.nescniil, iiec puslea iii monasle- p
ri 6 cilra electionein Domini iioii ullronee, sed in- Deum, sed gialis odit limentet Deum.
viii sanclx rtligioni sociaii, toni ipiuni in torde limo- 28. Rei loros veru eoruni elsi sc existiment se
ris Doniini conipiinctionem aut desideria regni cce- gravitrr ante Deuin esse rulpabiles , sed quia eiga
le-iis; non obedienlix buinililaie, aut sincera^ cha- gregem sibi credilum negllgentes et raala non pro-
;
ritatis dileclione ruiidantur, sed crescunt lypo super- Iiibi iiles exlstuiit , n> n solum propter propiia de-
bix lurgidi, fa^lii elalionls iiillati, tiipidiiali pliilar- Ilcia, scd pro subditiirum nagltiis dnplicitercuiidcin-
gyrixque foinili iiisaliabililer mersi, voracilati gas- iiabiintur. Illnc DaviJ deprecans orat : Ab oceuliis
triiiiargix, el teniujenti.e inexplebiliter dedili, atque meis munda me, ei ab alienis parce serio tuo. yuiruri-
atrocissimx invidix natnnia succeiisi, ut si viderinl que ex senioribiis cansaiii delinqueniis adurii.it. iiia-
aliquos loto corJe converlenles, et Domino fideliler jurem ei iusulentix funiiieiu geuerit, iu ul cor ejus
• Ex concordia Regularuin, cap. 5, § 7. Ciimque genere monacborum, procul dubio sex alia dcsiJft-
noii iiilegruincapul de genere nionacliorum (.Meiiar- rantur.
do teste) citelur, locuuleliores liivi Vaicrii Codices ' Siipra, a niiin. 10.
poasuiuu» sperare; si eniin de beplimo hic agitur « Id csi, fai/oifs. MtNAROis.
«59 S. VALF.RII AUUATIS W
niagis magisque InJurari faciat, el coirtumaciam de- A giens, juxia duritiam nequiti.i; cordis mri, reperi
liiiquenlis dilferendo iion discutit, ne huiniliari eum saxeuin locuni Deo sacratum eniiiiciiic celsiludiiiis
tinit , nec dissiniulanter quje permittit de salisfa- in montls cacuinine situm, ab humana habliatione
ciione et venia cogitare , sed idem deiiuo iterare, desertum, austeritate Immensx slcrllit.ills areiitem,
quoniani Scrjptura nenipe leslatur quod omne pec- cunoix li
argis doiisltale delersuin, iiuUa nemoris
catuui quod reniissus intiiseiplinalusqiie adiniserit anKPniialc \eriiaiitein, neqiie hcrbarum fecundliate
fraier, ad negllgentein proiinusrevertalur senlorein; conspiiuum, dinique cuiicioruin undique flabroruin
et proptcr ee et pro illo duplain reddiiurus est ratio- diris immineniibus procellis impulsum, sx-peque tem-
nem. Recte nanique censetur, cum quu ut parlicipat pesllvis aquaruin iiiihrllius, atque nivali iinnianilnld
errnreai , xternam retribuiiuiiis cum eo sorilatur infeclum, ciinctisqiie simul iiiloleraliills algoris rigo-
ultlonem, quia : ribus occupatum. Cumqiie inreliciiatls mei); lot cla-
Ipse jnbere nefas, ipse perliibetur amare, dibus crebro cornerem " exporiri miseriam, siiiiulqiie
Qui prohlbere valel, nec prohlbere volet. cunctis iniuens meuin iufauslum nniiuuin anilgl pe-
)li)rum el siinlllum praevaricalriccm clandestina; si- nurlls,atque Inenarrabilibusiieccssltatibus coarctari,
inulationispernltiemsimul cum publica mundanae de- cuncla fequanimiler tolerans aniiuo suslinebain, nie-
linquentix racinorum contagione debet fldeliter, jnxla luens, srilicet, ne coppla deserendo, inliina lepote-
tibi creditura supernx veritalis div !ni imperii vlceni reni, scriptum cst enlin qula nomo reirorsiim nuxia
rl gloriosum terrense poteslails principium, severitas contempti vilans dlscrimina mundi aspieiens, salv.ui-
justissimx censiirx, et zi/.aiiiorum ac tribulorum de dus erli, nec debet araior dignuin opus exercena
7grocordiumdelinqueiiliiiin pesslmam siilTocalionoin vulium in sua terga vertore. Crebro igilur aslutus
falcilera emenilaiionis succisione radlcilus slirpare inimiciis ad dccipiendum variis cogilaiionibiis biu-
ati|ue voniere justiii* et raslro veritalis excolere, ut luin pectus cxagitat; graviler ' eiilm resistei duui,
iiovalein fructuiii iidei et sancillatis creatori suo va- atquc vitaliter repugnan lum est , ne qiiein aut falsa;
leat procreare. Hjpc exlgua verba de exsecranda hy- juslilix umbra deciplai, aui inceria iiiob:lltas inulili
pocrisis nequitia dixisê suriiciat. Nani de graviori- levititle coinpellat semel ciop'a deserere. « Ma\iiiie
bus Oagitlis delictorum disserere non esl ineum. II- quldem labor est, cum ad fastigia celsa conieiidltiir,
lius semper sonientiae recordabor : Posui ori tiieo nec polesl ad Bummuni apicem pervenirl, nlsi totus
euf.odiav, dum consistit peccator adversum tne. Uc io opere desudet ."gonizans dura qiix delicatus ani-
noH toffuaiur os meiim opera liomimim. Ille justus ju- mus nescit appetere. âni prima est palina viitnrix,
ile\, qui est meniium lestis et occuliorum cognlior se ipsum subjlciendo superare, is qiiem usque aj
ipse est, et erlt bonis boiinrum iii sempiterna gloria contemptum mortis HJei calor, ot sp'l fiiturx iiifra-
reiributor, et inalorum secundutu merlta singuloruin cluin robur arinaterit. In quibus verius dlxeriin, ipse
veracissinius iiltor. potius dimicavit el vicil.
y.VLEIUI NARItATlONES. 50. Cum hnec omnia prollxo jam tempore, opitu-
SHperiiu memorato Falri nostro Donadeo. lante Domino, tolerarem, post aliquaiilorum aiiini-
* ORnu QUERIHONIE PHEFATIO DISCRIMIMS. ruin intervallum, l.inilein Christiana, vidcllccl, mise-
%9. Dum oliin ego iiidignissiinus peecalor Astu- ralio pielate commota coepit se iiiidem divorsa
riensis provincix indigcna, intra adolescentix tem- •i
iilriusque sexus vulgi caierva conduenj gloiinMre,
poM mundialibus illecebrls occupatus , lucrique niihi quoque infelici ailjutoriuin prxbere, obseqiiiuni
lerreois inhians, vanis discipliiiis intentus, per iiifi- impendere, vel stipendla ministrare. Cutnque jnin
inas sxculi lenebras * curam eorum frena laxnrem sunima necessitas, suffragi^nie Doinini piotato, v r-
subito graiix diviiKC desiderio coactiisproadipiscenda teretur In voluntatem, illico iiisurgens quidam vir
sacrx reiigionis crepunJia, loto nisu mundivagi .sx- barbarus, valde lubricus el cunctis levit:itibus occu-
culi fretum aggrediens, velut naviglo vectans ad patus, Flaiiius noinino, ejnsdeiii liasillciilx presbyior,
Complulensis coenobii Ixius properans ° transmeare £)
antiqui hostis slimulis instigatiis, invidix fascilius
iinmensi desiderii ardore siiccensiis, atque fiituri ju- niagisqiie succensus, sicul nios ' pravorun» est invi-
dicii timore perterrilus, conlidens per confessiunis iter dere alils, qiiod ipsi habere noii appetunt, ejusdeiD
lanJero ad luceni perlingere veritalis. Se.l ideo mun- invidia; lenebris CTicatus, insane sxviens, tocpit ad-
(lani maris fluciibns nppressus, atque ex dialiolico vf rsuspusillilatem meain oilla ninclilnare, aique cre-
«epe iDfestanle flabro dirac lempestatis prorcllls ex- bra pr*iendere iiiipediiiientii, s.cpcqiie jacturain in-
pulsus, desideratum non valiil perilngore porlum. ciitere. Cum vero quaiuUiqiiidem ail euindem lociim
Neressitate conipiilsiis iiilcr Asturitensis urbis et oouvoiilobat cuteleierrinia (sicut scripium est : frons
castri pclreiisis confiiiia, ad erenii descrta confu- picoa nlgrore propria ) doproinitur), ainittu Irucu-
• prefert llliruin Codox Gnth. Tnli tnniis.

Iliinc ' Tol. Got , cxpediri.
C:irr;ice'cnsis vero llem Ordo querinionie prxfnti
: ' Attlem ropiiiieioni.
dncr.mins. Cum iiiiloin nulliini sll pr f.itiiiii discri- > B Tol., Maximiis,
uio.i, prefatio, ut in Toletano, nielius forsaii leges. ''
Ms., ulriimqnc seiu.
•^ KiMie, nira:. ' Tol., parioriiin; Carrcccd., piierorum.
' Traiismeaii seni^ns postulat. ^ Ms., dcpromit, sin>; pareiiilicî.
) Arijrum, nuin. 17.
Ul OPUSCULA. Hi
Iriilus velut sxvissiina bestia rreiidfns magis pro A visibililer inratigabili jiigitate me acrius inipugnare
cuntuinelia sul)versioiiis nica- ad eumdcm locuni ac- per uiiius lere anni spatiiim, scu amplius, aliter
ledebal, quam ui pacem charitatis aut niisericordiae summe furliter agunizaiis a mea subversiune penitus
pronecleret pieialis. Cum lixc enira diiiiius ageren- non reccisit.
liir, coepi cur nieum niCLTure alque angnstiis fluctua- 52. Cum auteni iion per virtutem tolerantix mex,
rc, cogitans qualitcr possiin ipsiiis xmuli discordiam sed potiiis per omiiipotentis Domini terribili lurlitu-
vitare, aiqiie vulgi iuquiciiidinem declinarc, vei dinis increpatione tandem fugatusabsccssissetiVldeiis
cunclas ilkcebras hujus sasculi impollulo calle irans- [eniin] scvissinius adversarius perridiê su.c conaUu
ire. Post hxc ilaque pielatis Dumiiii conrisus viriule frustra adhibitos miiiimc profecissc per su)>plaiitatio-
in abdilissiina anliquo! suliludinij me coiituli quam nein invisibilem fiaudulenix inclusioiiis sux, aggres-
]iixrcbam. Cumque ihidem aliquanto lempore soli- sus est illustrem virum nominc ' Iticceniirum, qiiem
lariiis perinaiierem, nccsica mea per?ecutione quie- novit eliam ipsius esse prxJii Domiiium. Cuniqua
vil ipse jam sA'peiliclus pseudo-âccrdos. ISini libios ejus vicinum pnclulissc t imniinere obilum, iiisliga-
qnos de Lcge Doniini el sancloniin Triuinphis pro vit cuni ut ipsum exigiiiioi mciim destruerct habiia-
consobtione peregriiiationis mex', atque coriepiionis culuin, quod et protiiius fccil. Ipsum namque slatini
disciplinx, vel scieniix iiiduslria ipse conscripseram, B diruens tiigu:iuni, rt nie siiniil ruentein qiiasi de
iiiilii prius cuin ingenli coniumelia abstulit; poslmo- ccelo ad inferna prolapsiim, ii.-sxciili rursuui prnje-
duin vero, si per ipsius versutissiniain supplantatio- cit ihe.itro. Et dum in eodeiii evulsionis mex locu ii
iii^ sxviliaiii , si autem per actoris sui diaboli insti- ecclesix sacrum niterctur construere altarium, hoc
gaiitis periiiam, ilie novit cui nulla latcnl absconsa. I videlicet ]
callida cogitatione elegil inimici perse-
N:ira crebro latronum alrocitute vaslatus, ct nsque queiitis insiinctu, ul me quasi sxcularibus illecehris
ad mortem diversorum scandalorum " injuriis huini- caplum muItisopulenli.esli|iendiis(lit:ituiii pro majo-
lialus, cuin ptne extremo dcgcrem spirilu. ris ruinx interitu ipsius Ccclcsix ordinaret presliyte-
51. Comperientcs li:x"C (idclib.siiiii Chribtiani mnx runi. Scripium esl enim : Sic qiiippe servus omnipo-
accurrentes, licetiiivitmn nnein mortis desiderantera teiiiis Domini inetuit paupertatis sux securitatem
ab hujus cladis ine eripienles periculo , et in supra perdere, sicui avari diviies solent perituras diviiias
uicmorato petrense castro prxdio qiiod nuncupatirr cubtodirc. Et iterum : Tribulationem ei miseriiim in-
' EDronauto, ad aulam sancloriim usque perduxe- roialo. Vi quomodo elatns invocat Deum sicsanclus
runt. Post hxc igitur prislinx soliiudinis solitam vir et bcllaior iiivictus, ad exercendum se et pro-
quictcm desiderans, ccepit anima niea rursum anxic- baiiduni, tribulationein ct miseriam iiiveiiire deside-
ludinum niolestiis xstuare ,
'^
publica habitatione ^ rai. Ei rursuin : Exigua est ambitio.el parva requies,
borrciis pavescerem. Hoc cum summa amhitione vcl delectamenta hujiis muiidi. Nec comparanduin
elegi, ut erga sancta altaria ine ergastulo mancipn' est luturi contemplaiioiie supplicii. Nolite per viise
rem, ul et quietis soliludine amplius non egereiii ; et prxsentis ina'n, per occupationem modicam ad futnri
pes mei:s commotionem ultra ''

foris exirel, atque ut poMiain pervenire judicii. Quia vita prxsens vanitas
per h:ec prxsente ' lautomix claustra ab xterno vo- es', el honor qui iii ea siiscipitur temporalis, ac bre-
ragiiiis carcere nie dextera divina sustollerei. Diiin vis mundi istius commoratio, cujus divitia' siciit ara-
posl !-x[iedictas atroces discriminum penuria^ novis- nea dissolvuntur. Beatus autem ille est cui Deus tri-
simc huic habitaculo qiiievisscm in ejusdem basilie.c buit ut inculpabilem animam e istain factori omniiini
angiilo aiigi:sliis eoarclatus, velut in pelago freli na- Deo conservet, ut valeat sin( erus ac innocens poten-
vis natantis sub tegmine carinx iii iiiterioribus senli.u illius proximare, ul talem eam exliibeal imina-
tinx tenebris obligaius, mundanx tempestatis infe- culatam, qiialis ab co dum susciperrtur lllata est.
stanlibus flabris, procellarum collisione attritus, et Naiu miser ille vanus et vacuus bomo qui vult modo
acsi intermediis ipse sxculi fluctibus noii perfecte, ixtari in sxculu, et postmodum gaiidere cum Christvi.
sed vel ex parte ine aliquantulum recepisse et rur- Beatius est qiiippe liberum exire quam post vincula
siis con gauderem, duduin adepla quiete, denique '^ liberlatem qiixrere. Melius enim est lalioriosam du-
invidus inimicus antiquissimus bostis, qui piis operi- ccre vilam, qunm abstinentiaiii Irahere criminosam.
bus ab aiigue livoris malitix sux permotus innuine- Polius pleruinqu(^ est peregriiianles alque egentes
ris :iriiuiii prislinis indesinenti conflictu impedire de hoc sxculo migrare, quam per diviiias luijiis
coiiatiir, aepit igitur prima congressione certaminis mundi laqueiim erroris iiicurrcre. Crehra qiiidem
iii iioctuinis tenebris suiiiluin dirx vocis supcr me pullulat cupiditatis sxculi ingens iiisatinla voracitas,
jugtler ingentrm slrepilum circitare, ut nie quasi scd magna ei laiidabili? est piei:itis Domini miseri-
p ivore perterriluni irrile commoveret. Scd cuiu iiie corJia, qiii cunclos iii se speranles crcbriori rustodiai
eernerel in viriute Domini conlidenicm suo noii protegel cura, et p:iiiperes suos ab oppre-sionis sae-
posse icrrore conculere, insigni furoris deiuio insur- vissiina reilimet penuri:i, qii;c potentium ab arce su-
gens a;rociiaie, aggregaiisque satellitibus suis coepil perbiiC dojccit insaniam. Ft ut coepti sermonis ordi-
* Videtur supplendum sum. <> Carraced., [ores.

••
Tol., Eiironanlo. ' Laulomia iiavis spccies.
" tA cum inibUcam linbilntionem liorrcns
Fiirle :
' Tiil., Ili:cimiriim.
pavescerem, lioc cum iunima ambilivnc elegi, elc. t Forie inctius iia.
445 S. VALEnil ABRATIS 4il
neni perfurr.imii?, dum supr.i memoralus Heccimi- A reinevailerepes!em,peti!lanliimporluiiitaleimpHdicus'

scmper prnrumiiciis, ct inendicitalis niex liospitium
nis prafalam perlici re con:iieliir ecclcsiam, nec.diiiii
perfecla pra^dosliiijur conslriKlionis falnica, rcpen- bora refectionis impudfnler adiens, pro cliaritalc con-
liac pricsenie cnnleliler caruil siil:ilionis piibi fiiribundlis inlulit jiirgi'im atrociUitis,
lino irruente iiilerilii
ipsa sa;pe revolula el niiliis iii cli:iiii.ili' coiivesceiilibus, ille superbia ve-
vil.i. El infcliciialem mcaiii iu
naufrigia. sani;c su.t; aliiiic ebrieiate vexatus, veliit canis invi-
reli>|i)ii
Jeiis, raliidiis siiper ncfanda convicia, (renilens siri-
35. Ciiiii ifilnr iiiler ipsa llMClivagi s,-t;euri procel-
diirc dciiliimi , spiimansque ore lyinplialico bacclia-
laiuni frela ilemiim aiigoris moeroribiis crebriiis ma-
biiidiis, |iriipriis iiie bicerare manilius nileb:tiir. In
ceralus liUoris iiilerer altingere poriiim, vctustissi-
t:iiil:i exarsil odii c;ecilate frnstratus, aiqiie invidiosue
iiiiis ilcnique :einu!us solilx; malitlie oHicilal
oJiimi,
nei|uili:e namiiia succensus, iit iiec ante sacrosan-
el iiovissinia; siiliversionia consuetiim pi;i;i'ar;il im-
cliim pepercere allariim. Ibiqiie iiie gravissimis in-
peJiiiientum. Eleiiil namque neîuissimuiii virum
jiiriisirrilcc:mfi:sum, nisi fratrisiiilerccssiniiefiiissem
fals.c nuncupalionis nomine Jusluiii, foiua exgiix
cxrcpliis, fcrro me iii conspeclu iiiultorum rabiens
pu-illiialis taniillum, ac lelerrima; visionis colore
jiigul.ire conalialiir. Post taiiti furoris insaniam taii-
l)arl)aric:c nali »nis j€lhiopiiin ,
exlrinsecus cnim pi-
dem scdata, sic denique iii ameniia ver>us, injusiai
cea cule furvo sordcns oblutu, in corjis vero arcaiia
siisceplionis orJincm oblilus, vulgari rilii iii ousceiia
niprior exislit penilus corvo. Corpore qnitlein exi-
Ibealric.e liixiirix vertigiiie rotabatur ; duin circinu-
gudin, seJ crimimiin facinonbus copiosnm. Hunc
ductis huc illurque bracbiis, alio iii loco Inbcivos
coiilra voluiiljtcm ineam, me perniciter rcsislentc,
coiit;lolians pcdcs, vcslgiis ludiliricamibus circiiens
orJinaverunl presbylerum. Qui pio nulla alia cle-
tripiiJio compositis, et tiemulis grcssibiis subsiliens,
clione ad liuiic pervenit lionorem, nisiquia pcr ipsum
nefaria canlileiia morliferx bailiinalix dira carmina
inuliifarix den)enti;e lenierilalem, propter joci liila-
canens, dialiolicc peslis exeicebal luxuriam. Sic
litatein, luxuria; pelulnntis Jiversam assumpsit scur-
quippe exxstiiaiis mt^rsus vlno, teiimleniia sepultus,
rilitatcm, atque inusicx cnmparationis liue niucenle
ut ebrius ^ palii b:itiir siiiiii et esiiriem vomens; qui
perJucitiir arte. Pcr qnam multjruiii " domoruin
soinno deJiius, JesiJio-oque torpore obvolutus, non
runvivia voraci percurrenle lascivi:i, caiitilenaE nio-
cial iiiter crcbro ps:i!!ciiiiiius liyinnis Dei dncentibus
dulamine plerumque p-allendi adeptus est celebrita- nucles. .ûnquam lulcs pestes Cbri^tus babere digua-
li^ nieloliatii. Post hiiiti linnoris iiisana temcriiate
tus est servos.
iiijiisle adcpiam «mlina ionem, ausus esl etiam per
35. Inter.lum ad infaiislum rordis niei crudcle
bvpocrisiii simtJatioiiis, saiiclain lcmcrarc religio-
q iiioeroris angnientiini, dum ex eadem quam prxfaius
iicm. âm piiblice in oculis koininum persimulatum simi opulentissima domo, e\ qua, siciit piiJein, de-
habituin proleiens snnciilalem, in otcultis vcro Jia- slruclionis perpessui fueram commolioneni, ila et
bolic:)ni operaiaiiir iniiiiiitatcm solilam refectionis stipem atqiic cbariiaiis consola-
5'». P«isl novissiiiiiiin itaque suliversionis comino- tioiicm sxpe percipereni, subito rcgia furoris sxvis-
Jiilionisque me;c iinufr:igium ab omniliMS relictus sima irruente senteiilia ,

proiinus memorata dnmus
siiin soliis, ct a iuillo capiens coiis' lalioiiis auxilium, in atrucissima subversionis mitiitur \aslatiune. Ejus-
i'isi uinmi t;.iiiuiiinioJo ie|ieri levilam Doinini Cliri- quc proprii hxredes comprebensi procerriiiKi: capti-
stiammi liJelissiiimm, ciijiis merilum vocabnlum co- vilatis dirissimisrelegantur exsiliis. Ego vero iiifelix
milabatur suiim, nomiiic Siinplicium, qui cuin nimia iion solum ineJix exigiiitate indiguus, sed et subsi-
dilcrlioiie cliarilatis iiiea; in su;im humiliter siisci- dio consolationis destilutin reman-i, acerrimx iie-
piens hospitinm, tiiiii<|ue ciim summa obeJiciilia l:i- cessitatis tnbicam ducens vitam. Dum eliain numero
miliaritaiis in inc siiiJeret obsequium, el nos taniiim vigiiiti coiitinu ) amiorum < immciiso spaiiu iii sxpe
diio in quotidiano erclesiie pernianerenius offlcio, prolaiis dirissiniis vilx mex peiiculis viriuin robore
incilavit deniquc inviJus Jiabolus ipsum sx;iedictum defcssiis, faiisceule jai.i curpore, omniiim coiitritinne
sacerdoiii opprobiium, ut e:i;iiii pr;c iiiniia inviJiisx

D niembrorum tenuiiaie coiifecius, aiibelans dcgerera ;
mîlitia; peste contra nos diu macliiiians odium, mul- tanilcin pietas divina, qux nunquam in se spcrantes
lis supplantatiiinilms faliacis ampnli:c sii:c inciilcif; obliviscilur, misereri super ignnvia iiifelicitatis iiiex,
nileretur impeJimcnium. Gum autem, adjuvanle Do- respicicns, ac viJens exiguitatis mex miseriam, iii
inino, I;cdendi' noliis niillum iiiveiiirei argumenltini, ccrnoso sxculi gurgite sufiocÛum, pr.idesiinavil
flamma diabolicx atrocitatis sm ccnsus, iii meam pii- coiigruenlissimuiii adiluiu iile pius 1'a^tor, qui pro
bliceinsiliilcoiiliimeliamêt crebrocoram multisniihi ovibus siiis Iraiiidit aniinam .-ii;\m, non dcspexit ve-
inlanJnm coiivirioruni irrogavit scandaliim. Iii lanta lut de iiaiifrayio profunilissiiiii niaris pcrililam eri-
exarsit freiielicT in-ani.x dcmenlia lruculeiitiis,alque perc ovcm, et ad littoris s:cpe desiJcratum perdu-
iHcx, licabile ebrielalis lemuleiilia irrelitus, iit nec cire porlum.
e>i:ini nocturnisiemporiluismepermiiieret esse qnie- 50. In fliiibus "^
enim BergiJensis lerriiorii inter
t>iiii. Nain duin vel nocturno silentio nieejus conliile- cxicra monasleria, juxia qiioddam castellum, cujiK
• lla Tol. : Carraccd., dxmoniim. <^

Tol., emerfo.
*> lia Ttil. ; Currac, fatiautr. ''
Duet>i rium lU CairaJeiisi CoJ.
il5 OPUSCUI.A. 44G
" veliisliis cciidilor nonien ediJil *> Uupiana, el Imc A cnntrii onoin, riimqnc pro misericordia regia dispen-
niunaslerium inter excelsnrum Alpiuni convallia a salioiie, alque boiinriiiii Clirisiianorum subiiiiiiistra-
sanctB niemnriae beatissimo Friicluoso oliui fuiida-
Ihmc Iriliuisset infeliritalis nie;c suhjidii stipern,
vel
tum, quo me divina
in pielas colloeavii peremiiicr ruiictn (]iiai! nostram tueieiiinr mendiciuteiii, interea
permansnium. ("uniqii". in ceilulain quani sihi j:im propier biijiis ereini laliorioKani nccessilnierii
vir il-
luslrisbiiiiiis Ltasilianiis sulini;iiislraiili
dictus sanctus pracparaveral Fruciuosus nie deiiuo milii diias de-
rclrusisseni , mm cessavil inviilus inimiiiis iiiipeilire dit !• evactionc-. tl iit aperte palescat fraiiduleiUa
|iri)positum voluiilatis inerc. Naiii cum iinpietis ah hiijiis cell:e hahitantes, alque ultitjnis
iiigeiiti furiiris et
iiigressus slrepitii miiltas conlra me tenlationimi ad- iiiiseiicordi;»;D:i!iiiiiiproilefeiisii)iie paiiperumûnruiii
liibuil arlps pessimas cl inccssaiiles. Deiiique oraiili virtiispietatis,aliqiiaMt3 diahohea; invidi» nequissima
inihi, aut deruinhenli, sedens ad capul, ctev opera, qHu; uovissime gesla sunl, brevilcr iiitimaho.
iiirimis
inlraneis suis piitidissimuiii indesiniiilcr caliiliiniqiic 38. Diiui de supradicias evectiones '
praf.ilus
naribus meis insufflaii.>returcm iiilolcrahilemet lior- niiiii>ter iiieiis J paiines iliacoiius primuin accepissel
rendum, et cum Uxc diiitius el caeterorum diverso- cal«alliiin, uiius de seiiioribiis qui eral liujus cella:
ruinque lolerarem pr.estiî;! lenlalionnni, ira hiroris pncpoîius, cupiditalis iiividij'qiie facibus iiinainma-
vesanix sux coniiiiotiis, tantum loiiilriium cl fr uii-
n' 'us, jiissil venirc dc cloini) nalivitalis siue, qtii
ipsuiii
Inm terroris et IremMris eommovit iit sa\:i ipsa qiiasi c.ihallum fur.intes, dm en ni iii pcnliiioiie. Ciim eum
sal contercrct , ei hmge dispcrgeret. Et cui.i cenie- agijredieiiies ante .-e loiige duxisseiil, friistra ceriaiitcs
rem ipsuin iiahitaculum a lundainentis conimoveri, iioii potiiisseiit eum comprelieiidere, justo Duiiiini
el super mo nientein mcdio nociis, solo Peo lesie, juilicio, caballiis solulus reversus cst ad nos; illi
pavorc perterriius, «oiilidens in Doinino, exclaiiiavi vero fnranles, v.ieui revci leiiles, inveneruiit lerram
dicens : Recede, iiiiquissime, ' quiil deslruis tnpu- buaiii gravi persci iitioiiegrandinis vastitam. Cuiu •
rimn meuin? Ah hac voce protinus discessii. Ei diim que "(rpissciit elahurare uiide suhstanti.e stipeiidia
per ba-c et liiijiis similia crcbra innumera et inenar- icciipcrarent, vuiieriiiit diversi lalroncs, iiui qinmtos
r:iiriii:i leniaiMeiita, opiliilaiile Domliio, mc coiiiiiio- li:il)ehanl hoves fui averuiit : quos ultra iuvenire iion
vere iKin valercl, deiiium aggressus pcstilentissiiiiiim piilueruiil, el sola illis domiiiis et scrvis fanies et
viruin Isidoruiu Astoricensem episcnpum, supphin- miseria niaiisit.
tanseum, nt me, quasi per <•

rraiiilulentc laiiJis iii- 59. l'ost liaic tiim supradictus vir alium pro mer-
slinctum, ad puldiciim Toletan.-c urhis perdincrel, ceilc cahalluiu iiobis dedisset, el aliiis senior succe-
el dum sic veniret imiiiissiis ab iiiiinieo, iit iiie iiiil- ., dens liiiic muiiasteriu pr;fposiiiis urilinalus ruisscl,
:.. -
terei in commotiniiis interiluin
:-.
:et alionim fr;itruu
. .
.
'
cuiii(|ue pi;c.-.eiitis anni lempore niessis, diim calum-
' pessimum interrogarct seaiidaliim, rcctn, videlieet, iii.is cnrjiii pro ineursione sustinere nun possenl
omnipoteniisDoiiiinijudicio,larumqueinnoi)is:iperiiit i|.si c;i!ialli coinpediti p:isccre(it, el quia sub hoc
ipse repenie ingressus esl iii eo. Nos aiiiein reliqiiit in«na!^tcrio iiigcntis prxcipilii pmccrriiiia profundi-
inlaclos, illuni vero perpetuus ahsorhuil iiifcriius '. las p.ii. I, quam pavor esi liomiiii de-liper intueri,hic
37. ro»l ha?c pravorum ingressus voro qiiem dixiiiius senior diabolicx invnlia; /clo
iiitima pseiido-
nionachnrum, ita iiiflaminavit cordaeoruni atrocissi- airociter inllammatus pncccpitocculle ipsos caballos
ini liboris invidia odiorum, iil nic voluiilariiic.ircere sie <oin|iedilos iii queiii dixiiiius discrimen prxeipi-
mancipaluiD ah nmne ' Kuhsidii fiilci:i eiito diiiiit-
tare deorsum. CJuis :Cbliiiiare poleral ut vel ossa eo-
lcrent derelictum. Cum ille adv' rsariiis hdnornin ruiii in valle inlcgra pervenircnt ? Sed, pia Domini
operum, supradicliiin ineum me atrnciier persequens iiiisericordia gubernaiitc , ita iiivenli sunt saiii , nl
detegeiis dissipassct tuguriiim, sie indiiratiiinesl cor iiulla iii eis invenirclur maciila aut debilitatio. Iliu
eoriim al) ipso iiiimiio, zcloqiie invidix iiiflaiiiiiia:uiTi, considerandum esi qiiaiiiimi pietas divina has ini-
ul pro iiilcgro Irieiinii eviduto spatio, iiiillo pro le- qiiissimas aniinas in iiiferni pcrpetua pr.Lcipitabil
nie.lio adhiberent coiperiuientnm. riiina, qui post lanla pnecipilii ruina brutas aniiiia-
iiiibi legiiiiinis D
Insnper replevit furcns ipsam cellulain iniini< iis in- liiiin inculuines prdpiliiis scnavil aiiinias.
tolerabile el insigiie atrociter vorairiee pulicuiu <iO. Post hxc, instigante diaholo, ita eoruin invida
peste, qiix i bibeiis cruorem, eflieeret oirpus meiiiii e.xarsit malitia, ul dcslimitus unus ex eoruin cnllegri
pene toiias exsangue. Cum biset similihus casibus prcdiclum Joannem diaconum jugulavil, et mortiius
infelix aniina nica pcrvenisset usi|iie atl liiiis ucci- est.
sum , landem, sicul linis liujus opusciili declar:il, H. Il;cc cuncta taiilx necessiludiiiis iniê penuri.i
intuens pietas divina lantain necessitudiuis nieu citra quod alibi vicenario aniioruin iiumero iiiemora-
Carrac, letuHns condi orni».

" Ita Tiil.
;
f lluciisque Carraeedcnsis Codcx quas sequuntur ;
'
Tol. Gnth., Riifiana ; ca'leri, liiti>innn. ex Cod. ir.inicripta Tol., ubi de.sunt immediate dicta
' Tiil., (jMi, absqiie interrojraiilisnnta. Tnl. Goili. : de Isidoro.
Cttr deitruei oediculam liabitalionit miii' / Lt st.itini : n Ms. sn'.'sidium.
Poil liac pratoium inrir ssiis, etc. Scilieel, ibi defunt •> Ms. Sumilnr bic evcctio pro eqiio, ul
i,"iii<.-(ioH<;.s,
i|u<- ex liarraeedciisi (iudicc scqiiuiitiir usque ab- infra, et vn Tul., cap. 4 ()i(iN«iium, iu-
iii cuneil.
torhttit inferniis. qiiil. numeruni evirlionis uou iXLedai.
•^ Tiil. , frnuduleut m. >
Yidc iu ipsius Vii.i, num. 14.
' Idcin, peiiimuraiH.
*}7 S. VALI nil AliBATIS 418
*i. Ilic it:iqiic aliis vigiiili iluobus aiiiiis iiirflix susli- A lucns expeilituni, alques;fciitaiilius cxercitiis a|iluin.
iiel aniiiia iiiea. De iiiiiuinera discriininiiin ceriamiiia coiistilui eum operuni manuiini mearuiii prodenipto-
paura breviter coniprehcnsa Fion nie ronipulit teine- rein, aliiiienli(|ue stipeiidiorum necessilu liiiis noslra
rilas \m:k glori.ic iiinoiesccrc prolala, sed iit ciin- esse niinisltuiii. (!liiinque in quodaiii pr.udio fruges
ctis [lalesceret, qui desideraiil in sancla religione ad c:cletaquc aliniRiitoruni suhsidia siillicicntcr in suo
Duiiiiiiiini converli ,
quimla sinl iniinici invidentis el rcposuisset hospitio, quodam die, duni ad cuni queni-
|iersc(|ueiiiis (leriiiciosa olistacula, alque honiinuin d;in) fralillum obiitus dirigerem, priiiio illi mandare
pcrdiioruni iiividens dira diversaiiue perversiias , et rccordatus, postmodum ei in devexo laieris descen-
((ualiier perseveranti ceriaiiiine confligal, qui dederat dcnti de supenilio montis clamnvil dicens : Dic illi
I
alniifi-ram ohtinere victoriain; ut nonprolixilas las- minislraiiii ut unum modiuni ilc cibaria vicino illi
lid usi .igoiiis gignat desperaliunis torporiiisain aiii- ca-o det, ei niedium modiuui alii cuidam paiipcri.
liiguitalein, sed liiiior Doinini et ejus judiciuin, at- 41. Posi lia;c adveniente nocie duiii ciibili proprio
i|ue spes vilic aiiernae, slrenuilcr eum corroboret us- quievissein, cumque membra corporis soporadissct,
(lue in liiicin. Uude infelicitas mea noii cessat piuni coiilestim vidi ma extensuin forliter ad veibcrn,
dcprccari iJoiiiinimi, ut niilii usquc ad ultiniiiin vit;e liinc indc latere duo viri ciim gladiis sianles, cor-
pra^semi, occursum Iribual perpeluuin de SMvissimo '^ P"* """"" crudeliter » iucebatque coinhurebant la-
lioste victori* triumpliuni,atqiie cunctorum inalitias tera mca. Et cum niniio dolore cruciatus crebro ex-
exsiingiiat facinornin, et hunc queiii mihi pietas ejus pergerer, iterum sopore gravatus obdormiens in ipsa
iiovissiiiie concessii, noii pcrmittat usquead moriem tormenta permanebam. Cum novissiine expergefa-
dereliiiquere locum. Quia tantus exislit congruentis- clus fiiisscin, deprecans dixi : Doiiiine, pro niisericor-
siiiix i|uictis ad inslar paradisi aplissinius lociis, ut dia pictalis lua:, rcvela mihi quiJ est pro qiiohoc
ctiam licei (utsupra sum locutus) sil eiiiineniissimo- paliiir, quia nescio' pro quo reatu tanlum ira; tuje iii-
rumniontium munitione circuniseptus, nullius lainen curri furorem. Tost ha;c audivi vocein diccntein :
iiistat.... umbrarum opacilaie fuscatus, nisi luciniii Non audisti Evangelium loquentem ut sit eleemosyna
spicndorisveniisliss modecoreconspicuus, alquevcr- lua in abscnndiio, et tu de inonte ad voceui dispcn-
nanlissimi viroris eximia annenitate fccundus, pro- sas eleemosynam? Statiin solulus a vinculo egi gra-
ciil a mundo rcniotus, nullaruin saculariuin actio- tias Domiiio, quia dignatus est stultitiam meam pro
niini lumultihiis, ncque leminaruui occursihiis in- enii lulatione corripere. Post paucos vero dies prae-
festatus, ut fiinctis iiqiiido palescat, pro adipiscendo fata STciili slipendia, propter quam b;ec tam lerribi-
perfecix sanctitudinis culmiiie, fideliiius a munda- lis cxarserat ira, igne creinata esl. Iliiic dciiique ti-
iiis illecebris commerciisque recedeniibus ad noii niore perterritus non solum caducam miindanam
2sse prxparatus. Il^cc intueiis inimitus, ct per hypo- suhstantiam, sed etiam ipsuiii subministraniem a iiie
rrisin sibi subjeciis liileles Dei expcliere conatur. proiiniie repelli , ct ut hinc postulationein cura mi-
IIEMJCATIO SERMONUM scraiionis dominic:e paleat, breviier intimaho.
A rniMA CONVi;ilSIONE. .45. Cum in eodern necessiiudinis loco quemdain

•52. Priniae convcrsionis ordinem retexens, prse- notiosuiu lilium enutrirern, et illi proerudiiione pne-
faia: roniritionis nic:c suhsequentem persequenti^ iiii- cipuiim conscripsissem libellum, cum auiein pareii-
liiici dispersionis dcsolalioneiii atque clcmentissi- te^ cjiis milii pretium dare niierentur, dixi ad ejus
luam opiiulationis Doniini cunsolationeiu per ordi- pucrull matreni ut milii cilicinum maudarct lanlum
nem replicaho. faccre pallium. El ciim unius aut diiorum annorum
Cumqiie in cxcelsi niontis cacuminc, stulta populi vel ampliiis Iransissel spaiium, el oblila esset pro-
sacrilega coecitatis demeniia, pnilaiia d;inionum de- niissinnissua! implere effecium, ciimque, propin-
liihra inipie atqiie insipicnler p:^ganorum ritu cxcn- quaiite viiidemi;ic leinpore, se ad vindcmia eclebraii-
leret, fiJeliuin Glirisliaiioruiii ope laiidcm probrosa da proficiscerc prrcpararet, eadcm m:ilrona, nomine
obsccnitas dcstruiiui-. Ilic vero lociis, licct (ut supra Thcodor.i, iiinmiala cst. Cum aiitem per noctem
dcclaratiii) sit sumnix necessitudinis penuria occu- a'grolaiis dormiret, revelatum est illi quod cum viro
paius, sed ex fi.lei intcgriiale posccnlihus cita exau- suo, pucnilis ei pueilis snis ad ii
supradiclam cccle-
diiio in orationibus iiiipctralur. igitiir ul religinsae siam sancti Felicis suflTragium incolumitatis llagila-
conversalionis possiiiemUv; rei inexpllcabile adducani tiira pcrgcrei. Et quia suh illo nionie publica discur-
ttipiilitatem, duo mysiica; revchitionis alque miseri- rerctstrata, i um |auleni| in ea ingressi fuissent,
cordiop. brevitcr iiitiuiyho. obviaveriinimultitiiilinem hnminum raulta boum juga

•13 Duni oliin ope liu : ansecniisolalionis dcstitutus diicenliiim. (liimque intcr illos vcnissent, unicnrni-
iii supradicto acre necessitiidinis moiile aiihelans de- peda bos furcns e.iiiidem matronam suh scapulam
perem, nulliim babcnsproviiinm, aut suhsistentem in cornu percussit, sicque truculentus in alium excu-
ima nece^^siiaie mini-tri, venil ad me quidam cleri- tiens caput, radiciius siibscisum cornu in ejus vis-
ciis jnventuiis ririitudine fretus ; llagitans precaba- ccra reliquit inlixum. Cum oninibus suis ct caiteri*
tur ul me% esset disciplin:c subjecius. Qiiem in- viantibus « evellere, el nullateiius prxâlereiil,
* F,, Inceriibrint , ntqne. « Deest conarenluT, aut quiJ simile.

^ Supia illaii! lueinoraiain non iiivcnio
4in OI>USf.UL\. 4ro
cum jani seniinecem eam lcncieiit, npparnit eis vir A 48. Post miilins crcbras et intolenli;!,'? in en.leni
spleiuliilisîiiiiis vcniens e coiitra ecclesiam sancti loco antiqui hostis iiiipiigiiaiionos iii:ijoii nie rnna-
Felicis per (lesertuin, ciijiis viilliis fiilgcbat iil sol tuscsl vi«ibi!iler perturbare teiroiis pavore. Nain
vustiiiifiiia ejus splemli.liora iiivc. Cum eniin pro- qiiodain die Inimiis anle luccni p.\plicilis maliiliiiis ,
pinquarct ad eos quasi igiioraiis, iiilerrogavit tliccns : dum ex adverso ejiiS'lein basilica: voluissem pro iie-
yni 1 iiabctis, lioiiiines? aiil qu;c e^t caus.i luclus el cfssaria caiisa c:;reili per pnsliciilinn in iIcstIo, r,--
iribuialiuiiis veslra; ?Tunc ostenderuiil ipsam pbgam pei i iii ijisn nslio slanteni diaboliiin velut cnormciii
crudeliiatis, diceiites : Vide, doiniiie, qualis casiis leterriiiiiiiii gigi.nlcni proceriiiM:P sl;iti! n iiiiiiiinen-
penlilionis eveiiit, occisa est inulier, cl t-i siibvtiiire teiii iisqiie ail niilns. Cuiiuiiie ininienso pavore pcr-
nullonindo possu iius. tlille respondit : Voslauleni| tcrritus iiitiis obsisierem obstiipelaclus ct ille ex-
,
niulli eslis, elsubvenire iion poie^tis? Quid milii da- Irinsecus egrcssionis adiluiii obstriicict , ctrpi iiitra
bilis si ego , admola maiiu , subveiiio ? Siccjue oinn. s nie cogiians dicere : Si rctrorsus al icro, ipse iiiimi-
dixeruiit : Si jiibes faccre int.icci!eiii, poles, qiiia cus liducialitcr invalescet, cn (picul eiiiii pavidans lii-
laiila iii te est gloriosa claritas saiitlilatis, ut iiih.l giam. Iliiic vero ope honiini suniens aiidaciani, di\i
libi iinpossibile sit faciendi. ad eum Scio quia Satanas cs et signans fruntoin
: ;
*(). Tunc ille perapplicuit se ante iilain, ei dixit ^ meam:Ecce,inquio, criicem Domiiii iiiei JesuCliri.ii,
ei : ICgo tibi nullo niodo subveniain, iiisi prius niilii

qui est virtus el victoria niea ; iiunc videbilur
jurameiitum dederis, " ut aiile quam ad Bergiduii! si ego fiigio, si tu. Et sic progrediens e\clainavi : lii
va.las ,
ciliciniim • illuin manlum Nuniii Vale- <^ nomine Palris, et Filii, el Spiritus sancti. Et perve-
rii, i|uem proniisisti, facias. At lila inlerrogans euiii iiiens ad locum ubi stabat, ille vero retraliendo et
dixit : Doinme, tu qiiis es? Ei ille respondit : Honio deliciendo humilialiis iisqiie aJ terrain, liqiicfacius-
sum doiiiiiii l-elicis. 'I unc illa corrcpta timore, co- ipie evanuit. Cumque me pro linc ,
jiivante Domiiiu,
aciaquedolore, lcvaiis iuanus suas ad ecclesiam san- nnit vakiissct, [sed ]

pro alia mc illusionisphaiitas-
cli F clicis liixit Per ipsuni domnum noslrum:Felicem, inate niutuavit irretirc.
quia si me modo sauare jusseris, staiim eum im i-
49. Cum [autcin] parvuluin quemdam pupilliim
pio laeere. Posl ha'c ille ex duobus digitis abstrasit litleris imbucrein , tantam dispciisatio tlivina dcdit
de corpore qus cornu bovis, queni liabebaliniixum, illi memoria; capacitatem, ut inira mcdium annuin
et longe projecil, sicq;ie poneiis manum super pla- per:igrans rum caiiticis univcrsiim meiiioria rrtiiiel
gam cjuSilixii : Kcce salvata es, etsi feccris hoc Psalterium. Cum vero quodain die hora soxta diei
quod promisisti, bene ad liergidum ibis, ei beiie inJe ad operam sederem, et ille coram me legerct, ciEpit
reineabis. bi auleni lacere neglexeris , tibi iiii- ^ clamarc diccns : Quid est hoc quod video? El ego
putabis. Hsec aiidiens sanissiiiia facia est ah oinni dixi illi : Quid vides? Ecce, inquit, video angeluiii
dolore. In hisevigiiaus coRpit niniia anxietudiiie flu- Oomini ; cujus vultiis fuigci .'-iciit sol, vestiineiit.i
ctu3re,quod tarde niancsceret. Cumenini primi galli illius super nive candidinr est. Qui dicit njihi : Quia
insoiiuisset caiior, statini coiiciter de lcciulo cnnsui- proplertevenidirecius a Dnniiiio,ut le adpra'seiiiiaiii
gcns claiiiavii lilias et ancillas, et ita praedesiiiL.vii M:ijestalis ejus perdiiram, qualitcr tibi pin operiluis
astucia , iil die tcrt a specie facta , et <*
curata ,
tuis mercedeiii rcpendal. Ego n:imque dixi illi : Nun
iiiilii cum inullo ofertionis obsequio per seinelipsain credas, qiiia non esi angrlus Dumiiii , sed daMnoii
exbiberct ; et sic milii cuiicta sicui passa fuerat inti- diaboii. Et sic tiainavi illiiin ad nio, et interroguvi
mavit. enm si adhiic videret? Et illc respondit : Ecce ubi

47. Ciim igilur in sncpe dielo monte ininiensa ne- stat anle nos.Tunc maiidavi illi electos psalinosreci-
ccgsiiii.liiiis penuria coarctaius persisicrein tare, dicens : Si angelus Dei est, stabit; si da'mon ,
, veiiie-
bant qiiidem tranquilln tcmpore adoiesrentiili fugiei. Cuin autem iile ad vocein , et eg.> intra ine
inulti
niea quoqiie se mancipaiites doclrinii;. Scd cuni diuuusrecitareinus, di.xit : Etce jam se elongan.lo
iiie-
inalis procellosa iiniiiinebat tonipestas, omncs pro- iiqsiefai tiis evauuit.

j.
tinus abscedeli:int, <t ego taiitum inclusus, ci usque 50. Videns auteui omnipniens Deus tantam ciadis
ad nionein peiunia eonlritus permanebain , iii t:in- penuriam, :itqiie tantaj desolalinnis miseria inlau-
tum, ul dum quidain religiosus paiiper ine coiiso- stani tabescere aiiimam ineain, exciiavit quemdain
lare de?!derans, mecuin perniancrc proinittcret , «l adolesceiiteiii juvenliilis flore veriiaiiiem, iiominc
simul iios iinnianitas nivalis alqiic dira ilavorum oc- Joannein.Cuiiiilli a parcntibus suis pelcretursponsa,
ciip.issel incluôs tcmpeslas, pauper gravissiiua Spiriliissaacti llauinia succcnsus, saiicix-
ille ille [vero j
urgeiite penuria derunctus cst. Ego vcro juxta ejus qiie religiouis dcsiiierio afflalus, clegit polius spiri-
cadaverexaniuie aliqiiantis diebusmaiisi, necessitatu luaiibua nuptiis copuiaii Dco (in quibus a lucto iii-
proxinise mortis afflictus. cipitiir, bcd ad gaiidia aeterna pervenilur) qiiam car-
» Particula ti( meiiiis pnst vndns reponenda

nt , num palliiiin riiciiiir.
sensus sit, jiirumeiifim dedeh anle quam ad ller- c .Voniii Valeni potius leg >rem ; nonnus quippe
gidnmi'adas,ut, elc; jiiraiuei tniu iiuippc, iiou p:!|- alios revereiiti:e rauâ nnmiuaiiiii»
vox esl (j!i:<
imiii. aule regressum ad lieigitliiiii la icuiluiii non de niuliere iut' ilige. Curata
ut , 1 Dc cap:i, ,
exilHS declarat.
iti csl, sonlibus purgala.
^ Ms. iUiim illuin muntum. Siipra aulcm cilci-
451 S. VAl.Kllll AbHATlS 45-2
«ijlibus niiptiis siilijici , qii;c .1 telilia seniiier inii- A ilare «lignalns esl senccluli mex baculiim, el sa-pe
pi unC, cl adrmein cinn lncluleniliinl , confeslim uni- qiijsitmn sululis renieiliuin.
versam sxculi illecebranleni lastiviani despexit ,

el tij. In quadam igiliir rupe liuic monaslerio sul>-
ad consolationi-m exigiiiiatis nic;E onini cuin feslina- jaceiitc, i|ua beatissimus Fructuosiis orareconsuevii,
lione pervenit; el ili est in linioiis Domiiii confcs- ct iii eodem loco crux lignea in titulo slabat fixa ;
sione fundatns, ut sicnl vnluiitaria ch iritate , ita in liic [aulenil fratiT Satiirniiius coepit desiderabiliter
cuncla necessiliidinis tribiilalioiic et in omiiibus ha- cfigilare, ut iliidemsecuiiduin viresexiguitalis noslrc
berem p.irliripein. S;evissimus igitur Inimicns gravi- qiiaiiiu'uscunque tiluliis oratorii conslruerctur. Cuni
ler invideiis cliiiritaii aliiue consolalioiii noslra;, autem hoc cogitatuni suum milii narrasset , coepi
solila iii:ilitia adhiliuil artes, qualiter socictatem 110- conlradicere illi, eo quod locus essel incongruus, el ad
slraiii fraiidiilentu sii|iplaiilalione dispergerel. Cimi- facir .iiluin non subsisteret virtus. Proiiniis eodem die
qne ôlus niihi in interioris eiemi vasla solilu.line ciiiii inei; (?i')snpor adisset, jiissit divina pielas milii
SKcius adli;isisêt, siipposuit sux crudelitatis iiiini- apcrle rcvelare, qiialitcr lioc fierel, sua esset volun-
slros latrones i-a;vissinins per quorum impiissiniam las, cl quod celcriler virtus ejus hoc ad perfectionem
v.isiaiioiicm nos efiic erel iilraque parte divisos. Ille perduceret. Illico volunlate homini comperta , de
auieni eriiileliier csecus, et pessnie dehilitatus, ad B opera maniium mearum, vcl unde mihi dispensatio
prisliiiuiii reaiiraetus est locuin. Ego [etenim] pnst diiiiia jussil tribuere, pro miinificenlia niercedisbo-
h;cc iteratim vaslatus , in alia parte a Christianis, norum Christianoriim, comlucti siinl el mulii operarii
ut " siiperior declarat historia, suin prodiictiis. Cum- suhministrantes. Cum quibus, opitulante Domino
que ille post ha;c perditam reeepisset salntem, et ad et ejus virtntem, perfectus est. Cumque ineodem
nicum sicnt pridem, properaret obsenuium, ila zelo loco, |qno]nulIa pateret planiiies, sedsaxei ingentig
diaboli iiidurata sunt corda pravorum hoininum ut , pinnaeuli disrrimen prrcipitis iinmineret, eamdein
nequaquani eum permiitereiit meum demum adirc 3c;gri'dientes leviter scinderunt riipem , et in eodeni
consoriium. Et dum ego supradicio ordine •"

ad ea- loco in nonnne sanrtoe crucis , ei Eancti r.inia!eoiiis,
dcm loca , dure Domino, in cellida heati^simi Fru- cselerorumqiie sanct >rum martyrum , licel brevis
ctuosi fuissem perdm tiis, et ille non fuissei permis- fal)ric;c tantiUum, sed virtuiis culmine magiium , sa-
SU3, el quia de sv.pe. diclo moiite me discidente, rc- crmnr>omino constriiclum esl tciuplum : quodaviro
cessil, el assiduus popnli conciirsiis, < cum aulem de Dei revereiitissimo Aurelio episcopo * est cura omni
stercore aninialium diiduin oceiirrenlium hnminum dilifccntia Doniino consocratum, simulque hujus .edis
dclicinsusiii eodem loco cxcrevisset fenus , venieiis opilicem Saturniiium, ope n.;mini, sacravil presbyte-
'
igiiis per descilimi,per ideni fenuin ingressus, cunila rum. Qiii duni qnolidiaiia ibidi in Doiuino immolarel
habilacula cuni ipsa coucremavit ecclesia. Post h:ec sacrilicia, alii|iianta iU: exauditionis patelaeta sunt
prxfalus .loaiines ad railicem tjusdem moniis deor- signa. Ex qiiihusaliquantaqii;c veniunt ad memoriani
suin sibi, opiliil:inie Domino, novuin conslruil mo- breviter insiitnaiis edisscrain.
n.tsteriuin, in qiio eum episcopus ordinavit coiitra 54. Diim qiiad.^tm die lapides desiipcr., imminente
volunlatem suam preshyterum. riipe, abscinderet, siibilo eiupla desuper ingens aeu-
51. Cura aiilcm ibidcm a me degeret desolatus, et lissima lapis pr;Fcipilata dcorsum, ejiis perculiens
cgc de ejus desolationenianerem moerore coiifeetus, peileui illius iisqwe ad osâ pi-nelrans, nervos et ve-
adduxil Duminus per c.impunctionem cordis ex lon- nas ineiilil. Duni esset firii.ide , nc deMlis factiis
ginquitatc lerrarum quemdam pueriiin nomineSnfiir- gressnm aiiiillere!, niit morlrm iiicrrreret, inox sic-
ninunt. exercitiis aciive vitae atqiie servitiis aptum , c.ito sangulne se di;cnliaiis, in lectiilo continere nnn
et in omiii sua actione compositum. Quem primiiin potiiit ; sed solita consiieiudine se "d sacrificium Do-
ille suscipieiis conversum, cumqiic in suiiiina ahsti- ml'io olTerendiim licet debilis eiim nimio labnre ne-
nentia, vigiliis, jejuniis, uratioiiibiis, psaImodi;e ca- cpssitiiiis seniipes attraxit; statinique ut sacrificium
noribiis. di\erîsi|ue opeiibus, arlificiis, vel CKteris cnrani Domino immrdavit, ita cgressus est sanus, ut
regularilms exercitiis, diebus ac noclihus, inslanlcr viileretiir illic ncc spina>aculeus eum vel leviter puii-
vacaret, ccepit ad eosChristiaiiorum pietas, quxoliiii, xisse.
ine discedcnle, recesserat, recurrere , et necessaria .'iS. Dcmnm cum matutinn tempore celebrandum
stipendia niiiiisirare. addiisset ufficiiim , et clauslra • ingrcssus ita essenl
53. Et cum ariquanloriiin annoriim transacto in- pr;epeiliia, ut ea reserare non posset , commoliis
tervallo, in pra-diclo permansissent regulari exerci- aniiiio, veniens ad fenestram allaris , damavil di-
ti.i, eidein religioso frairi S:iiiirnino sipe per reve- ceiis : Bene lioc est, domini sancti, nt veniain ad of-
lationein venit :idnionilio, ut inde qiiaiilocius egrc- fii iiiinveslruiii,et ingredi nie nonperniillalis. llaecJI-
diciis, ad infelii ilatis iiie e festinaret consortium. Qiii C''ns riini ad ostium fiiisset egrcssiis, confestim aii-
siatim diviiio ohedivit pr.i'eeplo. 0'".eiii cum oniiii dita est scra , qiiae intrinsecus ilausa obserabat
exsiiltatinne snscipiens henedixi Dciiiii i reatorem obslructa , procul abse.edere , el iiigressum patefa-
nmnium, quod velnt in extremo vitje mc;L' termiuo, cere; quud videntes ipse et qui cum eo erant, iit
'
Siipra, niim. "0, in fine. •'
Vsiurieensis Ecclesie, ab anno 681.
^"
Iêne nb eodcm lofo. " .Ms., ingnisi
' Alijuid deesse videtur.
4i3 ()1'USCULA.
admiranles benedixerunt Domi- A t''l"il:il'on's ""eae iHe snpradiclus Joaniies mcui dis-
oMupore versi ,
cipul;is, illius qunque '-

niagisler |iriiiius , a quudaiu
iiii luissiiiiu rusiicu. ab ipio invido |ier:equenle dia-
h6. Ciiiii aiiiem in eodem deserlo aliquaiitula le-
liolu prxcipiier iiiipulso, iii pr.cdicio suo uionasteriu,
guniina seiiiinasset, et dono Douiini uberriiiie f.cim-
aiile siinciuiii altariuin in oratione prostralum, est
dans, densissiina = screvisset, quam cum maturesceii-
impiissime et cruikliier capite truiicaliis.
lcin ceriiere, caveiis [namqiif] ue a diversis vasiare-
00. Ipso quoque teniporelicel 1'iovi.lenlia divina,
tur, parvuluni super alt.iriuiii benedixil vellelum
qii.e seiiiper pro pauperuin suorumiiiiseriasollicitani
qui'm pro sigiio iii podeiii suspendit agro. Cuinque
adliibeat luraiii, iie eô niiserrimiis ab omni conso-
(iimies lormidarcnt qiiidiiuani exinde conliiigcre ,
latiuiiis pra sidio reliuquerer destitutu*, de terra nati-
quidam stullus, dum ausu iinprobo ibidein fuisset
vilalis iiica' sullicitavit ad limorem suutiiiuilii pruvi-
i»grc.-.sus, el coepisset gul.e su;e explcrevoracitatem,
iniiui frati is inci Mu:itanl liliuni , noniine Joaniicm,
prolintiS pcrcussus est a serpoiile ; el mux decideis,
qui coinpuiiclo coide venieus reliquil servitiuin le-
taiidiu ibidein jaciiit exaiiimis siiie nienle, quoiisque
gis, alquc uxoreiii, et lilios, vel omnla qua; babebat,
iiivcnireiil tum plus de ore ct posleriure slercora
corde
el converieiistuui famulo suo Evagrio se loi;i
fuiiiieiilem, quani habufiat discerperc, duni per gra-
iiiancipavil servilio,qui niinc usqne quae
linssel inveutus qui in li.s
U dominico
liaiii Douiiiii nullus alius
ulrisque cellulis necc-saria suiit (i.lcf ter elaliorans
nioiitibus a serpenle fuissel vulneiatus.
minislral. rSaiti a.ljutus a Doiiiino, qiii cum s;iiit'li al-
57. Alio quoquc tempnre quidam sxcularis , no- larii ipsius jussit esse iniiiislruni , vineas iii codem
mine Basilius, cum ingenti ncccssitiidiiie coactiis de- deserli), borlum ulcium, et mullas pomif.ras div.rsi
bilis adeuiii venisset, quoniaiu dextcra inaiius eju^, geiieris plaiilavit arbascul;is, alq.ic tloiiiicilii fumlavit
ei bracliium , coiiir.actis iiervis , arefacla turgens habitacula, <lc;i'tera qu,c liicvcl illi iiccessaiia suut,
obriguerat, illico miseratioiiis pielate compulsus, b-'.-
qiiolidift nililur opc Dei perlicerc, et iii liis desi lerat
iiedixil oleuin, el ejus debilia membra orans peiun- usiiue ad lineiii vit;c sua^ permauere.
xit ; conrcstiin ope Ooinini ejus pristinx sanitaii re- bl. Pust crebra», viJelici;t , iiiimico impiiliente,
siiluta suni niembra. £t sic benedicens Deuin inco- pciiiiri.e contritiones, atque aiiiarissimas et triiHes
luiiiis cum omni exsultalioue ad propriain reversus dispersionis desuIaiione<, illa seiii|iileiiia pi<'ias,<|ii;e
e;t donium. non viilt faelur;!' stia: perdilioiieiii, Iribuit iiifelicilali
58 Cmn igilur huic sancto cuin summa licentia iiie.e post qiiaili';igiiita duorum cunlinuu aunuriiui
deserviret allario, et infelii:itaiis nie solemniter iu cunlrilionem alii|uaiitu'iiiu quietis, cupit:im cousula-
hoc siiperioris inoiinsterii minislraret claustro, post q tioiicm ct rciiiediuin.

h;ec spirilu vau.êgloiix elcvatus, sperans se ut a mc (ii. Iiisui er conipi;nxil corda (iileliuin siioiitm ad
segregatus, super nie lionurabiliorem laudem noiiii- niiscricor.li.e pictatem s;luriosi priitiipi'-, puiililiciiui,
liis sui [^ nie deriTiclo], ainplioremque veneraiio- cxteri'rui>iquc Cliristianorum, qni larîlliia in iiifa
iieni olitineret a sxculi vtjlgo , di:ice.leiis liinc erga egestale o^pfati sunt mirccile, qiiani recipiant ceii-
ipsum santtiimoiieris sui altariiim in tenuissimo et liiniplicitcr a Doniino in b rcdilale cccleiite. Iliue
aiigusto se relruxit ergastulo, de quoprosolo tan- eteiiiiii scriptum est : Divi a :.c sem{iiieriia piel'i>
luin diuriiuiu atque noclurnum celebranduin proce- posl teinpestalem diri-siiuaiii iraiii|iiilluiii facil . el
debat olficium, et s;epe ofrerendum Domino sacrili- pu.-t lacryinationem et ncliiiii ji;ciinditateiii iiilu dll.
ciiiu). Cum autein ibidem lempore quicvisset, rapa- El iteruin : Gaudia post tiicium lenifntl ; post ynnJii
cissimiis vorax ille iiisaiiabilis lupus pr.esecutnr tuctus. 1'loralum scqi.itur risiis . ct raiiticu plinic.us.
aniiiix nosirx idcirco festinavil cum e consortium El ipsa Verilas dicit : Qui peiseicnircrit usque in /i-
unanimiiatis mea; segregare, ut velut ovemerrantem uem, liic sutvus eril.
se eum facile aptum faceret pr;c 'ae : cujus deiiii|ua lij liil. iiliiiii iliint jux'a âiicl':i;!m aposlolorum
cordis intiiiia ila furens aggressus est, iil est iii taiilis cgo iiidiguus iiicoit\uIs.; ili niiin |ii;>-.uleiis alt.iio.
angustiaruu) luulesliis faieret atrocilate flui tuare, ui D cumque prxlcnso lalcre inuniis iiiilliis planitia- cou-
nec die, noc iiocle inicr inde hic, et binr illic discur- gruus pateret siiiiis, nostrx fragiliiatis pauiisper opi-
reniein permiiteret vel niodico spaiio tranqiiilke liilanle m;iiiu Dci, brevis hic, sed aptiis , atiiiiuculi
quieiis persistcre. Hinc uequiter deviciits, et fatile lociis opilicum laborc vcrsiis est in plaiium. Cerne
siiiieratus e;;reJiens, per noclem carrigavit asiiiuni , nuiic sepias iiuJique oleas, taxeas, lanreas, piiieas,
queiii iiabcbauius eveclioiieiu propler hiijus ercuii cipreseas, rosceasque niyrices ,

percimi froinle vi-
stipendiorum iiccessiiate, ile librorum volumiiia quos reiites, uiide rite hurum oinniuiii perpetuum nenius
ipsi sancto altariu couscripseiaiii , vcl cciei;! qii;e Dapliiucs uunciipatur divirsaruuique arbiisciil.iruin
ibidein de Dei dato coniuleram, ei temeraiitcr per- pr;!le sis siirciilorum virgii^lis, biiic iinliiiu.' insiir-
sua.ûs ducliis esl ;ib Inimi.o capliviis. geiitibus viliuiii contexla paliiiilibus, viroris aiiicciiis-
59. Pusl liitc adhuc niecum doluris consueixqiie siiiia prutcgciile uiiitir.Miihi, sed luonarcis op;ic tate
" Pro cxcrcvisêul. ' Ille ilc qiio siipra, n. "lOi i TJI, noii alli'r de quo u.
^ ri;e(.osieie li;tc vid.nlur lucata. Meliiis po^l i.t- r>S cl 10; ille i|iiippc dia.oiiiis :i pscudo iii(iiiatli'.s,
cuti 1'uljO, me derelicto, discedeus liuic, clc. bi. |'iesli\l ra ruiltto cst nii. sus.
«55 S. VALERII AI;B\T1S 456
veriiisLt , fcciind.insqHe invia , iia solis ardoribu^ \ 6C. Librorum vero voliimina, tam qiiae (juuliJiano
jcstuanle refrigiTnt meiiilira , ar si anira tfgant , et officio, quam pro sanctarum festivitalum pro oidi-
saxca prolegal unibra, dum inolii jiixla riviili deciir- iip peninel anniversario, vel ctiam diversarum san-
rentiisonitu deiniilret aiidilus, alque rosariim,lilio- clarum Scripturarum quod ad acdilicalionis profe-
ruin, < a!ierariini(iue herbarum (loreus noi lareus aro- c;iim atqueindustriic (locum(>ntum proticitanimarum,
liializans redolel olfuctus , et venustissiina ricmuris iilraqiie allarioriiiii sanitiiriim, juvante Doiniiio,
animum lcnii amnmitas, sobiie ei non ficta , sej 0- plenariuni adcelcliravi coinpeiidiiim. Pioquilius ope-
(lciis pcrficiatur cliarilas. ribus et bonorum bominum occursionem , atque
siimm:e charitaiis dileclionem, liujus loci incolse
64. Jtixta bnjus silum ope Doniini parvulum adje-
cimiis liorlulum, quein arhoriim plaiitnlioiiis cl.m- sumpserunl atrocissimuin zeli el invidi.ic laborem
slra septuni fecit esse munilum, ut (|uantum i>liis aique pulilicas et clanileslinas odibiles persecutio-
posl linis mei obilum locifluum Iransicrit spalinm ,
ncs, infandaque diabolic.x arlis adhihuerunt apo-
lanluin forllor illum gignens arboreum observabil dixem ,

pcr quani praifati , alque eos qui puhiice
Tanqiiam navicula procclliisis fluctibus sunt inlerfecti , cxteri qui reinanebant conversi,
claiistruin ".
qnassaia, dfsideratum tanJem penetrat portum, ita mutata menie , turbaii per divers-is sunt terra»
cgo indignus velul de nionumcnto sepulcroque sus- ^ ''"spersi. Animalia namque quos de... illi sincto
ciiatus, aut ab iiifernali tenebroso carcere ejectus, aliario coemeram , fnnditus su.it extorminaia, ac,
pra-clara post icnebras perfruens luce, omiiipotenii sicut ait Llias prophela : Remansi ego sotut. Ll
Domino immensas non sino agere grates, quod ad Quarunl animam meam , ut auferanteam. Ex quo-
quietem sxpe cupitam et crebro quxsitam taii iem rum impiis-ima clancuhe susurralionis niillia iinus
merui jam fatisceiite corpore pertingere locum. El hriiiobardus aique iiiepiice socoidis babigerus, no-
sic in 60 confido, ut sicut ine jussit ariquaniuliim iiiine Firminus, qui est ipsiiis morbiili gregis in rui-
de noe pcrdilione pr.cpositus, nuperrime igittir de-

de voragine sxculi facere alieniim , ita iiifeslo et [ )
ineniia; vesanie fruslratus, quod noii babuii unde in-

pessimo inimico faciat palmiferum viciori;e obtinere
triuiiiphum, atqiie expiatuni cuncloium conlagione felicitati nica; crimen objiceret, pro sola bonoriim
peccaminum per saiisfactionis lamenliim, cuni liis

Christianoruin susceplione, cbari:aie, et dilectionc,
quos ad meum jussii prxdestinare solatiuin , almum me conalus est publica oblrecialione derogare, di-
dat pGenitentix fruetnm, vjiapque ajlerna; consortium,

cens, eo quod ante me fui-sent duo presbyieri in liac
relrusione, qui vicinos , notos, el amicos recipie-

qiii periturum per crucis iropiuum destnix.it inipc-
bant inlus in celluLe quo orticellae, et de lonjje ve-
riiim.
^ iiientes accipiebaiit per feneslram ; quoriim quasi
QUOD Oe SCrERIORIBUS QIIERIMOMIS nESIOlUU inellorem conversationem milii dolose invidens posl
vituperationis objeciionem, ipsorum quippe reiruso-
SEQUITUR.
ruin priinus diaboti persuasione, atque lascivienle
63. Dnm olim jiixta quod superioris qiierimonia; voluplate deviclus, et nequiler superatus discedeiis,
breviter ordi) declarat, necessilaie compuhiis, utpoie ad sxculi est vanitatcm rcgrcssus ; ille eniin alius iia
juxla s:cculare conveniu''me in humili et anguslo perinansit otiosus, ut niillum po^t mortein imiiabi ein
retrusissem ergastulo, in quo solus in iristibus tene- sinicrstilibus relinqueret opus. Hiiic aiiiem Jaco-
bris, pcnuriis coarctaius, veliit jam in sepiilcro biis aposlolus pra;di('at, dicens : quia Fides iine
angiistiis maiici|iatiis : cum [ autem hinc per supra-
] operibus morlua esi. Ego vero inter haec cliaritatis
dicta scrie fuissem productus, intuens buic Rufianen- iuterius et exterius bifariam varielatem sanrti apo-
sis locum inonasterii a mundana c<^nversalione.re- stoli Pauli semper observans, recordahor sententiara
motum, et velnt G:illorum Alpium procerr m» alii- dicenlis : Omnibus omnia [nclus sum, ut omnes lucri-
tudinis monlinni ita e>se circumseptuin, ut non indi- (acerem. Ad hoc aulein de dogina Patruin pauca bie-
gpat parielis tnisionem. Penetrando aulem advenion viler adjiciam.
libus a contra habiiabilem partein prxdiorum, tan- " C7. Bcatus [auiem] Arsenius cum ex genere cla
tum una anliquitus inanufacta patet trames, qu.ê rissimo nobilis, et ex genti o',)ulentia sublimatus de-
excisis rupibus it.i teniieni et anguslum redit agge- geret in gloria, timore Domini eorreptus, dereliqiiit
ris labyrinlhiini, in quo non nisi singulaiim boniines uiiiversa. Pauper el scininudus Scvthica; soliludinis
in liinore periculi gradinnlur, quo hinc in vicinc ingressus est deserta, ibiqne se in cxigua et arcla re-
mona^terii exempto iu una procerrima rupe sanctis- cbisit clauslr.i, in qua dum dimius pernianerVt, vir
simi Fructuosi patiiit oralorium. Qua excisa, ope Dei Theophilus Alcxandrinus archieiiiscopus deside-
Diimini, sanclum ei coiistructiim est lemplum quod : rans euni videre, noliiit illi dicens : Si venio ad le,
est positum habilationis liujus monasterii velut ter- aperies mihi, ut vitleam te ? At ille rcnotiiit : Si ve-
miiium et clausirum de ejiis consiriiciione; et hic neris' aperiam lihi. Nam si libi , ct oinnibus. C.uin-
juxta aliare sanclorum aposlolorum operatione, in qiie hxc priiiia ejus convcrsioiie licrint, poslmoduin
siiperiore historia patet breviter comprehensum. [ vero ] ita composuit viKT; suae ordinem, ut ad eccle-
" M est quemadmoduin, vel sicul, «•Deestnoi; infra qiiippe ait : Efiscopum susciperc
^ Miseredepraala sc(]. fastidier ii.
i:i MTA S. FltUCTUOSl. •iGU
sLiiii iii ((ingi-i gationem ciun nmhluuliiie aiioruni Ta- \ ranliam ;

iiij.ii.iin pa^^.sas pro nobis, rcli<|iiit exein-
tiimi solit.] solfiiiiiitale proccdeiet ; el niullos sibi pluiii nobis : naiii paliiiis perciissns, llagcllis <xsi:s,
occurreiiti!£ iii chari(;ite susciperet, iii tantum, ut spiiiis derisus, cluvis coiilixus, spiiiis coioiiatus.
iiiia religiosa iiobilis inatrona cjus desiil-rio coiiiino- cruce daniDatus, seinper tacult. Magiia virtiis esi,
ta na. igaiis de Koina, cuin per inlernunlios suggere- si nonlxdas, a qiio I csus es ; el magna gloria ciii
ret, ut euii) vidcret, ei ille non acquiescerei, ill.i potuisti micere, parcas. Maledicenti benedictionem
[ vero ] conlisa ail ; Conlido in Deum, ijuia videlio oppone. Irascentem palienlia declinare salage. Mala
ciini. Et sic constanter pergeiis jussu Doinini reperil alioruni bonn tuo supera iion eiiiin babebis indul- :
eiim exlra cellani ; et procidens prostravii se ad pe- geiitiaiii, nisi dederis, et si ille no i supplicat, el si
des ejus, et tandiu jaeuit, quousqiie ille elevaret illc dimitii non postulat, tu relaxa ex corde, tn di-
eam, et ita factum esl, ul qui anle episcopuni susci- initle fx aiiimo, ut Palcr luus qui in ccelis et dimit-
pere faslidierat, poslea per Doinini voliiiitaiein iide- tat tibi, sicul tu dimiltis deMloiilnis tuis, liOC esl,
leni feininaiii, licet noleiis, siisciperet in cliaritaie. lilii persei;ueniibus,lilii malediceiilibus, el lib.caliun-
Qnoniain in ruturn judicio noii locuin claiisinn, .lut niaiilibiis. Alienx iiequiliiie iion servcs dolorei».
apertiHii, non nioiiasteriimi, iioii villain, iion vicuin, Iii\idia pesiifcro aidure bona composita dcvorat.
noii liabiiuin, aul sexiim, rcqnircl Doiiiiniis, sod se- U invidia aniiiiinn velut tinea comedit: pecius urit.
cuiiduiii propriuin opiis sinîilis retriliiici. menlem aflitil, cor hoiniiiis, quasi peslis , dcpascil
DE NOV.C MT/E. INSTinjTlUNE. oicurrat enimcontra zelum boniias, adversus invi-

Dilecie lili, dilige lacrymas : noli dilTerreeas. Tan- diamchaiitas pra?paretur. lletiiie seinpf r vinculum
tuiii promptus adesio lameniis quaiito fnisti proniis coiislaniix. Iii omnibiisaciionibus luisiiiiitare boiios.
ad culpain. Qualis tua fuerit ad peccatiim iiitcntio, icumlare sanclos, liaLcto ante oculos excinpla s.i-
talis ad pociiiteiidum sit devotio. Sicui in profumlum cerdoimn ; sinl tibi documenta Pa rum , discipliii.u
rccesseras, iii reverlcre. Nnlla res le de pcc aio incilamenta ; iicc favor te seducai, nec vituperaiiiia
securum faii it. Nulla le securitas vel decep:io blan- fraiigî : qui laudem non appelil, nec coiitumeliam
diat. Incessanler in corde tuo spes et rorinido con- seniit. Quid enim prodest, dummaliis cs, bonus di-
fisiat, pariler spes, et inetus, tinior, et flducia. Sic cars? Discerne te jiiJicio luo, non alieno ;
qualis
le spes indulgeniix erigat, ut inelus gelienn c sem- haberi vis, lalis esto. Professioiiera luam non iii
per aflligal, et liinor semper em^Midet. Tiinor Doiui- h ibitu, sed in iiicessu demonstra. Sit in ingressu luu
iii expellit peccatnin, el perimit viiium. Ubi timor siniplicitas, in modo puritas, in geslu gravitas, et in
non est, ibi dissolutio viuc. Valere te magis animo, iiicessu hiiieslas appareal, nihilque levitatis. Gres-
quam corpore opto. Adversitas corporis remcdiuiii C sus tiii allcrius oculos noii ollendant, nec des aliis
est anirax. Si prosperitas erexeît, non eslollar.s; lociim de le detralicndi. Fuge improbos homine», et
si calumnia contigerit, pusillanimus noii «xsies; iniquos, niaxiine eos qui ad vitia proni sunt. Socioi
probari le in prosperitale cognosce, non extolli, et hoiios libi conjunge, quia si fueris socius bona; con-
bona, et mal:i, prout tibieveniant, mente libera sus- ver->aiioiiis, eris el virtuiis. Uespue sernKines impu-
line. Si poies irani vit.ire, vel sustine, vel tempera, dicos serinoenim vanus vanie conscientiae indicium
.
Disce niala tolerare, magis quam facere. Detralieii- est. lingua pandi iir; el qualis seimi»
Mens homiuis
liuni errores dissimulando calca , coiituinclias de- oslendiiur, animus comprobatur loquerc iion quod- :
iralientiura paiientia supera : propera verbo aspero libei, sed qiiod cportet. De malo alterius os tuuiii
paiieniix scnliim opponere : quainvis quis(|ue irri- non coinquiiies : judicia tua, noii alicna, allende.
deal, quamvis quisque exasperel, quamvis insulict, Qiiod ad te non pcriinei, noli inquirere, nec quoJ
q anivis injuriam faciat, quainvis afliciat coiitumelii^ inter se dicunt liomiiies nimquam scire desiileres.
tu lace, tu dissimula , tu ooii loquaris, lu cxerce Qu bus, adimplelisque legis verbis, vitam a-teriKiii»
fiileiitium; iiijuri% iion respondeas, conviciiiiii iioii assequeris.

relori|ueas ; disce a Christo modestiam, disce tole-
VITA SANCTI FRUCTUOSI BRAGARENSIS EPISGOPI

{Ex Aclis ordinis sancli Benedicti.)
MABILLONII OBSERVATIONES P^m^.Ê.
i. Seqnens Vita S. Fructuosi regia ex stirpe ediii, p Sermonis ipsins santJi Valerii in Concordia Regul.
abbatis, monasterioruni ac monachoruin [ilurinioruni cap. 5, §7,relalum iiconulla videtur styli diversitas.
iiistitutoris, deinuinque episcopi Bracarensis, scripla Auctor iii hocopere test^s adducit Fu'geiitii discipii'
esl ab auclore gravi quidcm ac subpari, sl Lalinilalis los, Bene.iiatum cap. 12, Jutiaiium cap. 15, Cassia-
ignaro : qui i quanluin lideli narratione cognovii, iium cap. 21, a quibus narrationis suc materiam ac-
pauca de S. Frucluosi principio ac tine viix per- cepit. Istaiii iciibralionem e meiibraiiis c Fnobii
I
striiixit , I sicuti in Pra^fatione pro o (uitur. Istam s.'incti Pelri dc Arlanza aiiiio Clirisli Slaexjralis ac-
scriptionein .S. Valerio abbnli )iionasierii S. Pelri de ceptam ediderunt Prudenlms Sandovaliiis parie i
Uoniibiit Iribuuiit S;iiidov;iliiis el Tamayus (^daii. Fuiidat. monasl. Hispaii.,el Jolianncs Tamayus Sal:»-
ii'J-i) tiiiietsi inler haiicce Vitam ct rragmenlum
: zar in Martyrol. Ilispan. ad diem IG Aprilis scd re ;
PiTROL LXXXVIL 15
«:>§ S. VALEftltS AIIIJAS. 460
fnrtain mcnilis prope iiiriiiUis, parlimex amanuensiiim A clam se ciinverlcreiil congrcgalioneni inoiiaclioriiTi
vilio, pailiin ex ipsius aucloris barliarie : qiias iiien- n)airon;c vero cuni riliabiis siiis sanclo se sociaieiit
«laspliiribus in lociscnieixlaviiiius: alia<i, i\\w. qiiiJem consortio pnellanim. • !'iiic KcL'iila: coiiimuiiis capul
ipsiiis aiidoris esse videntnr, reiiiiuiinus. Quiiies sunt sexliiin < Qiialiter
: deb^ânl viri cuin uxorilnis nc
bunc liabitaculum, einndem hospitium, cap. t Cocno- ; liliis absqiie pcriiiilo vivre in nioiiaslerio. i Id la-
bium Comiiliilensem, cap. i ; et c;eleia iil j;eini5, uti men ila slalniliir. « nt inonaclii ciim sororibiis iino
el parlicipia pro verbis ipsis, r^twr(t'H« pro revertiluf nionaslerio liabitare non ainlcaiit, neque oraloriuni
c<iitem loci et alibi passiin : t|ua; stribiligiiies iion tam cominiine liabere pncsuniant. > QiioJ tolo cap. l.i cl
scriploris ingcniu quain sxculi corruptel.e tribuend;e senuenti lale cavcinr. In iitiaiiuc illa Kegii'a coii<o-
suni. naiit iion pauea, Ciiput vigosi iiuin i|iiarUiin de senibi.s
2 MenarJusnosfer, !n Pr.cfatione seciindaad Con- el caput vigpsimnm quinlnni de die Dominlco, que iii
eordiain regiil., ires (lisiingiiere viJetur Kruotuosus, Kegula monacboriim, seii priiiia, apud Hulslenium
uiiuin Bracarensem epiicopiiin, quo de nunc ngi- desiiiil, ip.serunturiisJem oniiiino verbis ac scnten-
mus; alierum Frucluosuin abbatein ; leriium Kru- tiis in regula cumniiini seii seciinda, et capitula oct»-
cluosum episcopiini Segnbienseni quem lanien non : vum ac tcrliiim deciniiim con-tituunt: Idqiie ei mss.
Frucluo um, sed Fruclum appcllaiidun esse ceiiset coilicibiis restiliicii.luin ic.oneiniis.
Taiiiayiis SaUuar. An Fiiictuosus abbas alius sit a 5. Nec seiiiciili;c iioslnc obsiat, quod in Conciir-
Frui tuoso Itracareiisi antistite, inerito dubiUire licet. dia Kegiil., cap. .i, §5, post cit:ilam S. Kriictiiosi
Fundaiiientuni Meiiardi unnm ab allero disliiigueiitis episcopi Kegulani , refcrtur Iticus ex Kegiila alleriuj
peiitur ex duplici Kcgula Frucluosi nomine inscri- Friictuosi, qui luciis esl capiit leitium liegiil;e coiii-
pia, «quarum allera, inquit,est magni illiusFriictuosi munis. Ibi eiiim lcgenJuiii put:imus«i: Heitula atteia
poiiiiricis liracarensis, qux compleciitur qiunque et Fruitiosi. Cerle Keguhe secmi la; seu eiiinmunis
vigiiiii capita. Quod satis nolum est ex cap. IS auctori, qiii in (loncorJia Kegulariiin qiiindecici laii-
ejusdcm llegula;, in quo statuitur una Ouadragesiina datur, episcopi iionifn Iriliuitnr diiobns in locis, ni-
jejun.inda aiiie feslum SS. Jusii el 1'agtoris, qiiaiii miruin cap. 5, § .S, et cap. i8, ij 3. Porro cap. 27,
saiie iiis iluit S. Fructuosus, quiasnuni iiioii:ibterium § i, addiicilur capiit iiflJeciinuin Uegala; secuiuke,
dedicatiim erat sub patrocinio lioruni S->. m irlyrum. seqnenli vcro paragraplio capiit ti rlium prinia: cum
Allera Regula esl cujusdam alterius Fructiiosi, qui liac insciiplioiie Jtcm ejiisdrm Neque vero seinper
:
in li.^^c Concordia a superiori ilistingiiitur, eisi inter- in eaileiii Co:icorrii;i auclor priinac KcguLc voc.itur
iluin lii diio Fruciuosi exscriploris iiicuria coiifun- episcnpus siquulem ex irilms ac Iriginta locis in
:
daniur. > Mittinius tcstinioniuin a .Menardo ex rscii- qiiibiis tesliiiioiiia ex e:^ proJuciintiir, diiodeciej sine
do-Ma\imi Clironicu aJductum, qiiod ipse uli par ( episcopi titulo meinoratur. Denique in eoJeiii opere
est) niliili peiie ducit. Lirainque Kegulam ( pace conJilor secniicf.e passim, uii ei jirinia; scriptur, san-
doclissiim viii dictum git) cjiisdem auciuris esse ctus expriiiiiliir.
Frucluosi Bracarensis episcopi, res viditur explora- 4. Obseivare deniuin juvat, frjgmenlum ûiddam
lior. fnma, consians capitulis i'\ direcia esi inona- de dii'ersi ate ciitparum super liegulam S. licnedicli,
cliis; secunda viris et fcinmis a<l conversionein ve- quod in iKiiuiuIlis libris mss. Fruciiioso adsl;ri|jliiiii
nienlibus, diciturque Kegula inonastica conmiunis, rcpeiitur, iniiigiium onmiiH) esse Fruciuoso cuiiis :
ac capilulis 'ii) absolvilur. Cur posteriorein igtain de Kegul.c conformilate cuiii lienedietinu pli.riLiu»
itcgulani composuerit Fructuosiis, discimus ex sub- C cgiiiius in Pncfaiione ad s;eciiluiii i, § (J, nuni. 76.
jeclic Vil;c caj.ite 17. Qnippe « lanta in utro.ue FriiCluosi Vitan; atlendamus, cujus hxc iiiscripliu in
seiu almlQua llorebat sanctit is, atque eximia cresce- atiograplio exslal.
bal (auia perfectiouuin, ui viri cum filiis suis aJ saii-
INCIPIT YITA
VEL .MEMOr.ATlO MIRABILIOKUM,
QV£ DEUS PEB UOMIOBSEQUU FAMUI.ATl M SANCTISSIMS FRtCTUOSI KPI8C0PI AD CORnOBORAiiiDAM
FiDEM crbdi;nticu STATUIT AD SALUTBM.
pRiiLOCiis. — Postquam antiquas mundi tenebras pcritia vibrante Hilgore mlcans, iotima cordlum inlii-
cnpemx veritaiis nova iuradiavit claritas, et a sede minavit arcana. Ille egregio rutilans eloquio in libris
Koinana, priiiia saii(t;e Ecclesi.c catliedra,
li.Iei ca- clariiii bic aiiteiii culmiiie virluiuin
xJiricaiioiiis :
tliolica; dogmalum fulgurans ruiilaret iinmenîias, coriisc.iiis, exeinpliim rclinnuens sancia; religioiiis ,
atque ex/Egypto orientale provincia, excellenlissinia ry et innocuo gre-su seculiis est vestigia pnccunlis
&acr,u religiouis pr.ijiuicareitl exempja, et hujus Oc- Homiiii iiostri ct Salvaioeis ettjns lanium incffabitia:
ciduic plag;e exigiia perluceret exlremitas, prmcipiix suiil virtiitiim cjus pniJigia, qiioJ iiostr;) nuiicupare
tlaritatis egregias divma pietas duas inluminavit lu- niin v;ilei int-pli i. Quantum lideli iiarratione cogiiovi,
ceriias IsiJorum reverenlissimum scilicei vimm
, paiica de priiii ijiio vit;e ejus ci lliie disscrenJo per-
Spaleiisem episcopum , aiqiie beaiissimum Friiciiio- siringftni.
siiin ab infniilia iminaculaium ei jiisliim. Ille auteni Cap, rRiMi m. —
riegio ortus genere f.l clericus. Deum
uris nitore clareiis, inîgiiis iiidugtiia , soplii.il ic;e linbcl rindicim. Hic vero bcatiis cx clarissims regali
arlis iiideplus priniilias, dogmala reciprocavil Ko- progcnie exoitus, suliliniissimi ruliiiiuis, atque ducis
inaiiorum : Iiic vero in sacraiissinio religiouis pro- exercitus llisp.ii ic prules, diim aJliuc puerulus sub
posito Rpiriluss.iiicli namina succensus, ita iii cunctis parentibus degercl, ciiiitigil iit qiioJaiii leniporepater
spiriliialibus exercilatus oninibusqiie operibns s;iiictis ejus eii'ii s';cum hahciis inicr iiioiiliiun coiivallia
pcrlcclus emicuii, iit aj PaMum se ficile ( 7>,y'.s1 ali- « i ers' iidenîs l>Ti!'.orii, grcgiiin suarum reqiiireiel
1,'uid), quorum xtpiaret aiitiquorum incritis Tlie!i;co- ralioiics paier auleni suih grcgcs destribebal el
:
ruiii. Ille activa; vit.c iiidiistria iinivei-sam extrinseciis (lasloriiia r.,tioiies Jisculicbat. Ilic vero piierulus, iii-
erudivil Spaniam : h c auiem conlemp'aiiv;c v ta; spiraitie Uomiiio, pro a;dilicaiiuiie uiouasterii alta
?agu5 SBU iractiis Bergcndensis seu Vergejidei - nio Yepezo, S. Frucluoso ortum deJi^se a nonnuHis
sisac VcrgiJensis, hoJic viiliari noniinc Vierzo, si- crcJilur laiiielsi Tamayus S;ilazar Fiuciuosuiu To-
;
ttis iiiter Legionis monles cl Gall.-eciam, teste Autj- leto ciYitati viuJicare in Marlyiologio conatur.
m VITA S. FliUCTUOSI. iiii
loca poni^nlmi, et inlra scineiipsiiin rciinens, nomiiii A aticnis rcliniiiens, el ipse secuin solam prodiiioncta
m.inileslahal.lôjliliscessuni ii!llurpnreRlinn,:itjje('lo portaret.
s;ctu!ari hjliilii, ioiis<>i|ner.ipite cnin rcliînnis iiiilia Cap. III. — Secedit
soHtiidinem, llic vern san-
iii
siiseeiiisset, Irailiilil st- ernilieiiiluin spiriliialibiiî clis- ctissinins CMnlirinaiis cnnitiini rcgulareni onlincin ,
ciplinis san< tissiiiiii vini" Coiiniilio cpiscopo. Cnni- ciinslitnensqiic ricnoliii P.ilrciii ciini ingcnti discrc-
que ali<pianto leinpine snli illins ilcxcret regiinliie, tionis rigore. Kt qiil:i riiinnr glona; sanrlitalis ejn»
|iroveiiil Ul qnoilani tlic piissessioneni hciiesi;e iii- cnnclas peragravcrat rrgiones, ciiin e\ iiiiiliiindine
givssi, illins piajcniilcs ^ |iaricelliili cniii ei ad niaiii-ii- diversoriii:! occurrciiliiiiii crcliram p:ilerotiir imiuic-
(liiiii hospitiiiin pra.-parai'cnl, (|iii<l:iiii de sn i ploriiiiis luilinciii, liiiinaiiainlugii-ns lanileu) atquc lavorein,
\aii servitoribus .') scilis ipsiiis :utveniens intcrro^âvil ejicdicbalnr a congrcgalionc, el ninlus vesligiis pe-
(llcens ; Ouis hnnc occupavit lialiilacnliiin?'ltespon- ininihat lnca iicinoiosa, argis densissiuia, iispcra et
tlcriint : Kructuiisiis. Slatini insana lenieriuite fui- (iagosa ubi per speluncas rl rnpes, lrip'icaiis je-
:
stratus, jussilejns sarcinoliiin foris prujicerc, et silii jiiiiiis, et niulliplicalis vigiiiis, ct oralioiiibus va-
iliiilem prxpararc. Quoil illc palienler iDlorans siliiit. c:ili:il.
Ciini eiiini intenipcsl.c noctis sileiilio oinnes r|nie- Cap. IV. — A venatoris irtu scrvalur Ulatitii. Con-
sccreiit suhiio ennidem hnspitiniii ab ira fiiroris
, tigit enini, ut diiiii quodam
leinpore in cujiisdam
Dorniiii venions ignis snccendii cuin iiilus eudeiii ha> riipis grailii>us iiK-lotcm e\ cipreis |iellihiis iiidutus
Litaciilii, i|uod ul adsolcl ininiini liabcrctur. Iteclo cnixins orirel. ailvenieiH quiilain arci-tes J4L, ngres-
vidclicel judicioDiiniiiii.nl euiiideni habitaciiluin, tis| veii:ili(iiiis exerrens iusidias, cuin vidissel eum
qiiem typo siiperhi:e turgidus nsnrpaveral oranle , siipcr iiiiiini riipis giailuiii in oratioiie proslraluni.
saiicto :i(tolescen(e cuni iiigenti periculo, pcrturba- " existiniiiis iii rupe tsse veii:ilinncni, (cn>lens [teien-
lione alqiio injuria ei jaciunc Irihulatioiie desererei. dit| arcuni . et niin lilirasêl ictuin nl diniitlrrm sa-
Cap. II. —
^!onaiteiiuiiiComi)lulfine e.nlrirt. Posl gillaiii, |ir<iviilciitia divina solliritiis ere.xil inanus
li:ec reverlcns ad locuni illnin siilitiidinis snpia ine- Ciiiii oratione ad c lum. Ille vero iiHelligens qiiod
i
iiioratnm, uldevolioiieni (|iiain dudiiin p.irvulns ele- lioinn essei, reiinuil iitum. Post hxc ostendeiis {ns-
teiidil] ri se li:ec cniicta refereiis ijise vero leatis-
geral, jain perfeclus iinplerci. Naiii ciiiislriienj coc- ^' :
siiiius lognvii ciim iit ncniini iManilesl;iret.

iiobiuni Compliztenseni, jiixta (li\iiia prnxcpla, mhil
silii reservans, omneni a se ricullalis su;c siipelle-
Cvp. V. —
lUonitsteria rariu trililiiat. Posl lia!C deni-
clilem ejiciens el ibidem conrcrens, eiiin lHCiipl.'irs- qiia iii vasiissiiiia ct aria alque procul a s:c(hIo rc-
siine diiavit, ei lam cx ramili.i; sii:e , qnani ex con- inola soliliidiue , iii cxrclsoiuiN iiiontiiiui liiiiliU',
versis e divei^sis Hispama! paitibns sediilo (Oiicur- rxlriicns nionaslerinni Itiiliiiiaiirnsem, el ergn saii-
renlibus, cuin agiiiine nionaclionini afnnenlissinic chiin altariiim se iii aii;;iisio ct p:irvulo retrusit cr-
eumplevit. Sicut scriptuni esl, qnia scinper sanrtila- gasliilo. Cuinqiie iliidriii aliqiiaiilo leiiipoic qiiieiis-
tcin xinulatiii insequitnr inimici, etc«ntra honitaiein S'l, egressn est ojnnis tongregitio Coiiip ulciisig
pu(;iiaC nialilia; illico inviilus vir iniqiius, sororis ( o; nibii iniilliliidn iiionarlionini : pii; violenli, ve-
ejus marllu.i., antiqui hoslis slimulis iiistigalus, co- iiienlcs eje(;eruiil ('11111 de ea>litn tlaiistira, el ad
rara rege prostratus surripuil aiiimum ejus, ui ijus- prisiinuin rediixeriint lociiiu. Deiiiuin itaque egre-
dtin pars hjurtditatis a sancin iiionasterio aiifi-rre- dieiis, inlei |iii| lle,rg(;ii(lciisis terrilorii Gallxcia
et
tiir, el illi quasi pro exercetida piiblica expedilionc

provinci;c runlinibus :e>lilic >vit inonasteriuiQ Visu-
coiifcrrclnr. yuod cuni huic bcati^siino coniperliini C niciisein.
esl, slatiiii Inlii ecclesi;r vc!a, ct saiicta ninlivii all:i- Cvp. V(. — Jlfuir »)-(jnn( ntijiie nnif. Monasterium
ria. fl * ciliciis induit en , atqiie scripsil el dircxt fii in$»/ii cundii. Ali|iii' p sliniHliiin ex ntia parte
rlli epistrl.ini cnnfusionis et incrrpat nnis D niiniqnc C.ill.iCi.r in (ira niniis coii^^tiiixiliiioiiast •riuiii Pbeo-
(oiiiminniiiiiiis, sc qu qu>' coiiveitit in jcjiiiins ci iienscni. I'^t iliini iiiiilln llli inlcnlio esset iiavigandi
liiclu, et laciyiiiis atque pnlixilate oralioiiis. Cnni in niare iii longinquo poiiti |ieIago, noii graiideiii
ita aêreiiir, statiin ipse sanciorum xii>u1iik ct hinii nprrll iiisulniii : iitii iliiin coiiriipissei ciiin Dei ju-
(iperis ultlnne iliviiia peirus>ii^ cilins
advcrsarius vaiiiiiic fnnlare in>îia>ti rinni. Li;reilicnles aiitem 3(1
viiaui liiiivit. Sicque f rluin rst, ul qiii obl:ilio.>cs lcirani, iiîvirnlain pcr (|iiani tiaiislrctaverant, per
sanciorum qii:c>ebal nulerre, ipsc criidclilcr (!>: hoc iicgligoiitiaiii iiirnrii i!:iiil:c siilii:.tiii icliqncruiit. Ft
exrulo absque liberis disccderet, el laculiaics suas duiii iiilciiic cniii distljiulis snis sub (piadam rupe
* videiur 7'uiiaii(io. Dno erant lum

Legendum abbati (onresso 4 na-
Cliinilasniiitlii rcgis Friictiioso
tenripoiis Tonanlii episcopi, 1'alciilinus altcr, altur silica velinonastcrium SS. Maityruin Jiisti etPastoris,
Tulclaiins ex abbate Agalicnsi, aliis Venimiins ct si^ e S. Maiia; el S. Marlini episcopi . sitiiin est juxta
ConuiUiut Uictiis, qui Adelphio aiitistiti 'luletaiio rivuliiiiiqui dicitur Muliiia, siibnionle trago, iii ton-
siiccessit. Utri cuininissus fuerit Fructuasus, tlis|>ii- linio Vergideiisi. » Anlonius Yepesiiis putiit idco
laul llisp.inici scriptores. Pncleienda vidclur siii- fiiissc dictiiin Cumpliiiuin , quud sniictis innriyribiis
lentia <te Tonantio seu Cunuiitiu Toletaiio; cui in Coniplutenslbns Jiisto cl 1'aslori slt dedicalum.
f.
sode regia consislenti regius piier Fulgentiiis coiii- Porro Coinpluliiiii oppidiini, niinc Alcata de llenare»
mudius iradi paluit. Quanqiiani iion drsiint r.ilmiies ap|iellaium , tii regno Castcll.t; Madrito Hiiilum,
in gratiîii CoiVintU Palentini, qui ct Iteigcndin.ii hiiigissiine abest a inontibns Asturiceiisibus, in qui-
regioni, Fructu >si dilioni virinior crat ; et eljqido lu- hiis situm eiat Compluticuni monnsteriuin qucxl :
cuiidut ft giuvis pra-dicatur »b lliluclonô iii lib. de au hodie siipersit, disceie non (Kituiinus.
Srrl|ii. Eccles. cap. li. it Alia i<1 gcnus exeinpln passini in sancti r«m Acli»
''
Sanduvalius legil puricelluli, Salmnnnzar piieri- rcpCFi^B. Iii libro Mirac. S. Beneit. per Arfrevalduin,
citluli : nnsira seiisni :n.'coniinoilatior vi.iclur.
lei.tio c. 211, cuiiifurqiiidam ariikiitas e S. Itenedicti hasilicn
^ Citiiobiiiiii Coiiipluticniii sen
Coinpluleiisc, itf o- abstnliBSftt, Cdiislianus ;icditiius S. Bein-dicto dixisse
uaUerium SS. Jusli el Pustnrit ab S. linlniîo Cordu- fertiir Crc>le mihi si armillas tnns non restitneriiit.
:
beiisi dicilur, descnbilnrque in M«inor. S:iiii'tor. lib. iiec uiiniii tibi rnndelam accendain. > l"^!. S. Cligiiis
II, c. II, iii liuiic inoiluin. i Ksl in iiiteiiori inoniana tesle Aiilocno iii ejus Vita lib. 11, cnp. 50 : « Audi,
Cordubeiisi, bico quidicitnr Fr,>gj, intcr ciivoâ iiion- iiiquit, S. Colninba quse dito : novit iiieus ttcdeni-
llum el condeiisa silv:iiuiii, coiilim viiuli Lejuensis, ptor, iiisi cilo oniaiiiciila tiheriiacnli hujus Iiii.i4a
qiii a Cuidulia disl:it qiiiiique inilliarius lu<iros, > nl redoxens, e>(iiideiii spiiiis allatis faciaii. hancj.i-
e>tvigiiiti quini|iie iuilllantiîs. (Joo iii loco Cordubairi nuain ila obseraii, ut iiiiiii|uain libi :n hoc toeo ve-
inlerprciare, iioii ri.i<:ilein, sed nionieiii Cordubam iieratio pr.ibealiir ab liiiiln;. > T.iles orationrs non
in Liisjtania el regiio 1'ortugjllico, pago Portuuiisi, d>diiu.; scquebJioreirecliis.QuiJ rnim candi<lisaiiiiiiiT
ijucni ihoniei:! incola; Coruan vocanl. In pnvilegui iion tribual sinipliciiJtis Aiii.ilur ''.
m S. VALEIUUS AUCAS. m
laliorarei, iil nqiia diilce pro'iicerei, Mpleio aiiiem A comprehendcretur, sncvisqiie coriim ii!or>il'iis (lcccr-
opere cmii reir.iiisnieare vnluis^fni, iiiipiilsu ijiiinr peretur; idem quoqiie vir Dei iter siinin incogiiila
inrmici, volventibusqueprocellis, vi.lenl ipsam n.ivi- venaniium caiisa pcragebat. Ipsa niinirum liesliiila
inaris frelo inler undas prnje-
«•ulani in lon',!inqno dum jani niiltuni uspiaiii sibi cunspircret adessepcr-
ciam. Et lUim omnesejus discipuli facia sibi dif icul- fiigium, niox ut vidit vinim Dei, illico sibi ab co de-
talis (lisperaiione se gravi iii irorc d-priiiicrenl, ipê fensionein propositam protinns pro percipiendo vilso
vi-ro oraliiiiie facia se in laiii loni,'iiiquo niaris pel.igo sulfragio incuiictanter siib ejnsdem viri Dei amplii-
solus projecii. Illi autem duplo liiclu et ejulatu ama- balum iiigressus est: quam ille slatiui ali omni iin-
rissime perslropebant, ei illius pcricuium lormiJan- prcboruin hominiim pcrjeculionedefendit.Moxetiam
te!>. et sutini inleritum deploranies. El cuni jam canes procul abigi jussit, aique ad monasterium eam
pr:n niiiiia longiiiqiiiiaie ab oculls efiriim ab=CHnde- secum sua sponie venieniem perdiixil. Qua;, utdlci-
TCliir, et iii ifileRrani rucreiit despcrntionein , post tur, tantum ab illa dle mansiiela cflccla C:t, ut ubi-
inulta vero liorariiin spat a prociil inliienies, videiit ciinK|ue ille abiret, eaninullus de ejus vesligiis dis-
ipsnin naviciilaiii paiilisper proiiiiiqiiare. Postqiiam jiingere valeret sed si vel paululum ab ea recedc-
:
«iciniiis apidiciiii, cernuiit euiii in eadcm sedentein rei, nunquam halare, aut vocihus strepere cessarei
et cuinRandio remcaiilcin : quein cnm smnnia lali- quousque ad eain deiiuo redlrei. Mmirum taiii;c erat
lia siiscipieiitcs retriinsrrelaverunt ciiin exsiillaiione. inansupliidiiiis, ui veiiiens Ireqneiiter in lectiiliim ad
Ad iiie!iique[eamdcinque| dcinum rfgredicns iiisulam pedes cjus recubarcl. Quani ille in silv.c n onasterii»
iii qiia euiu jncipienlciii sancii opeiis priiici;.iium sxpe dimittere jussil. Illa vero, non immemor laiiti
iiividiis atque iiiii|UH5 inipediic diidiiiii lcnlaverat g benelicii gralia, silvain qua; eam niilrierat contein-
inimiciis, pruinissiim ciim Dei jiiv.iniine coiistniit nebat, et ad liberaioris sui pncscntiain ociusoccur-
iminasteriiim , solitoqne exercilio eum dedicans, rebat. Inlantum scilicet, ut si itle qiiocumquc pro-
slicuiie ndiquit miini.um. fectus fuissei tocum, suis eain vesiigiis quousque
Cai'. YII. — Uuliosad
se. iraliit. Riiinore eximioe reperiret per longuni iiineris spatium prosequereiiir.
sanciiiaiis ejus eiiixius ciebrescente, iniiltc idon^.x' Cuinquc diutissiine Iioc agrretur, ccepit in loco eii-
•ac noliiles personx e.iam de palatio, serviiiuni ngis dem lantx virtutis longe lalequi' fama crebresccre.
relinqueiiles, ad ejiis sacratissimam siiieiiiec con- Sed quia antiijuus hosiis unde bonos ceniit enitesd re
tiigcrunl disciplinam ex qiiibus pleriquc ad poiiii-
: ad gloriam , inde perversos per invidiam rapit ad
licaleiii.duce Uomino coiisceiideruntlionorem. lnicr pceiiam ; qiiidam nainque juvenis vesanix spiritii iii-
quDS uniis sophisn se [For/csophix], inlclligeMli;ci|ue ilatus, iino poiius invidix igne succensns, desisienlu
pcriiiain indepius nomiiic Tcudiîlus opilulante Do- [absente] sanctissiino viro ipsam bestiunculam mor-
iniiio aique sxpcdicli bealissimi sufTrag inte prxsidio, sibus caiium interemit. Sed cum post aliquos dics
in abdilissima (otitudine, iii Ii'cum qiii nuncupatur sanctissimus vir aJ monasterium fuisset rcgressus ,
Castrum-Leonis c;;regiuin xdilicavil iiionasienuiii, sollicile requisivit qiiidnam caus e esset cur caprea
ctin ipiô DTmnnîi iisquead linis su3>. lerniiniini. sua ei soliio more lunc minime occurreret. Cui pro-
C*P, Vlll. —
Hecâiiliilalio. Lalebras qitairit. Igilur tiniis diclum esi, qiiia dum in pascuis silvaruin fuis-
prxfxius beatissiiiiusFiULliiosus sescDomii.o nimiuiu sel ingressa, veniens puer ille interemit eam. Qui
!ib iiieunle :< lale camm exhibuit. Pust hx-c denlqiie iiiux genua sua summo cum dolore in conspeclu Do-
conleinpiis inleceliris mundialibiis, uninein exiinii p mini (lectens, seiiictipsuin in parvimeiiium prostra-
sui patriinonii copiam ecclesiabiis saiictis, libtTiis *-•
vit, sed iiutu Dei illico inferre :ion (iistulii suppli-
suis, atque pauperibus erogavit. Dein ad eremi pev- ciuni prxsens diviiise majeslatis s6-;erissima uliio.
tendcns loca, monisteiia plurinia fundavil, in quilius Ipse ille juvenis gravi febriuni languore statini cor-
niultas aniinas nioaachnriim perbonain coiivers-.itio- reptus, uiox ah eo flagitare per iiilernantios ca'pit
iicm et s:iiician( disciplmam erudivii. Ipse vero ut pro se Dominuin supplicaret, ne juxta suam pes-
duni ibi coeiiobiali ritu cunclls cominoranlibus ino- siniani leincriiaieui, divina perculsus uttionc crudeli
(luin reclu; vlta: constitiiisset, et aliqu:indiu illic de- exilu vil:im liiiirfi. At ilte sialim ad eum prolectus
f uisêt, devitans Irequenles populi concursiis, ab- Domiiii iinploravit misericordiani , ac manum suani
dilissima eremi luca peiii, ac frondosis, secretisqiie super euin posuit et illic aegroio ipso non sotuiii
:
ncmoribus oculi [orculerej sluduil, nunc

ita se corporis salute.ii pristinam reddidii, vcrumeliain si-
altissimis locis, nunc denîssiiuis silvis, nuiic eliain mut et aiiimx ejus inlirinitates sacra oratione cura-
nipibus, qux solis ibicibus perviae suiit, laicbr:iiido vit.
latitans. iJl non liumanis, sed diviuis oculis cenie- Cap. XI. —
Rustici violentas manns signo crucit
reliir. compescit. Aliud qiioqiie stiminx p:iiienti:e miracu-
C\r. IX. -^ .4 graciilis proditur. Sed dum, opiiu- luin (larrante quo<lam GJeli viro comperimus , qiii
iaiiie Doir.ino, idem vir iânctus iiireprelicnsiliili- nobis rciulit supranominatuin viruiii alriium quadani
tor eremiicam peragerci viiam , cuinque inulli die cuin c:cieris comitibus sui liincris pcr luca qux
diligenler crebrissima vis lalioiie requirercnt el urbi Eltanix contigiia simt pergcrci,3tque proviiici:u
noii repcrissenl, idem vir nigras parvasqne aves, Luiitaiiiu; exiiiiiam urhein bmeritam ub desideriuiu
quas usiiato iioniinc vulj-us giagulas [graculos sen D egregix virginis Eulalix pcteret, quat^nus iiiibi sa-
gracculos) vocitant , inaiisuetus iu moiiasterio li:i- cra vota nientis suae âcratissiinis persolvercl cordis
Imisse peibibetiir. Que pertendeiites volalu pcr ili- sui alTectibus, ut fnbis in ci nsprctii Dei dulcilluis
vcrsas partes silvaruin, eousqne volit^tiites per(|iiire- precibus perceptisque a Dnmini Jesu Cbristi largi-
bant, quoiisquc repertuiu eunctis inquircntibus ejus iliia pieiate postulationis rlTe. libiis, ad iusulam qu.i;
sa.icias latebrassuis gurrutis vocibu-: prudeieiit , at- iii ternlorio Gaditanu sita esi pro|>craiis , adiiiteiite
que omniljuj propalarent. Tunc deinde universi ad Doiiiino, perveniret. Sed, ui supra dixiinus, duin in
eumdein virum cum gaudio inagno pmpeiabanl. De- Elianix p;irtibiis vix sux caiperct iter , accidit ut
nique, sicul siipra iti.vimns, muliis miraculnruin si- cuncli qui coltegio bealissiiiii viri iter agebant, pau-
crebi'« cQutsii, et iniro viriuium opere adnitcnie
lliiis lulum pixccderent ipse vero snb isteiis in abdito
:
divino aduiiniculo su-pissinic coruscavit. Ex qiiibiis neiiioruiii, silvai umqiie densuruin secrelissimo loco
sacris virtutibus, opiiulante Deo^ jain nunc adiiuid pautlsper orationibus iiicubuii. Qui duia honio pro-
i.in liicipiainiis. siraius jacerei , uiitiquus ho-iis oiiiniuni bojiorum
C*i'. X. — Damulum veiialonbiis
subdiictam lia- seiii,.erinvidus (iiieinJani rnslicutii ac plebeiuin vi-
bit \ai)iiliurem. Uuadam naniqiie die,
ut lertiir, ve- riiiii cunfcsiiiii aij locuin quo vlr Dei urabat furibun-
iiantiuin lurtKC cuin caiiibus (lamulaiu persequebaii- dus'perduxil. Qiii dum virum Dei eiiiinus vidisset,
tur. Jam qnideni niulto spaliu victa liestloia cuni euiiique slngularem, vili liabitu, cxcalcialis iiudi^que
rn>lique cainpis laic p.::cMiiius inorteni mimineie pcdibus, iiitcr lruli;ta coii.~pexi>.set , ut sese liabel
iiaui ccrncrct, ita ul pcne jam ab ipsius canibus lusiica mcns cuiu ex vilitate cultus conteiiineiis aJ {
4(iS MTA S. FRUCTUOSl. 4';e
eumilciii vniii) ate insatii;c frelus propius

lciiicri A eiilcni vini iiiferebaiil querelas diccntes ; Ti.uisiri'-
.icoessil, euinqiie fugilivuin exisliuiaiis , procaciori- lemus jnni, quia iii iioclis lenebris noii beiie piiMSn-
liiis vorbis innviciaiKln lacessivit, ac niliil ciinctaliis iiiiisnavigare. yiiilnis ille ait Nnl.tc, o filioli vos : ,
iilein riistiriis peUilaiit«r miiltis contiiineliis verbo- fatigari»,qnia absq';e vpstro bbore Itomii us iiosnbi
rniii euni objurgavil. Sed duni vir Dei respondens desiilerabaiiiiis jani perdnxit. Uni f uin siiriexisseiit
iranquilla nieiite diceret Plane fui;itiviis non sum,el
: atqiie se in allernaiii partein lluniiiiis esîcciinspexis-
ille e coiilrario fugilivuni oinnibiis modis esse perhi- scnt , obslupefHCti lurbatifliie inirabantiir quidnani
herel, cteousque instinctii diaboli irrilatusest, uleuin fecisset l»i'u-i.
vecle queni geslabal manibus ictu verbeiaret, Qiiod XIV

C\i'. — Commodiim
leininis pnidicil. ('(rnubiiim
cumvir Dei paticnter snstinerel, cl illc percntereiion iit liadilana insuia eriyii. Nam ct aliud retiilii ipiod
desisterei, mox ei si^nuin cnitis lecit statim eum : oinniniodis veriim esse allirmavit dicens : Qiiadant
d;cmon in tcrra allisil, atqiie anie pcdes saiicti viri Domiiiica die dum imbres procellosi in;c$tiinabil!lpv
resiipinum eorrncre fecit. Et eoii-qiie debaccliando essent, ideiii sanclissimus vir de civit:ite Spalensead
laniavit, qiionsqiie co iii proprio san^nine invnlulum insiilaiii qiix sita est in lenitnrio Gadilano (Cadii iii
crudelilcr discerptiis crneiilarel seil vir Dci san- : D;i'tica ) peigebai quem dum niiibi cives pncfilx
:
ctus protiniis oravit, el pristina; eiiin sanilali absqne civiiatis vel etiain anli-tes ipsius urbis obnixe ibiileiu
iilla difnriiltate restituit. retiiiere vellent, ut quia dies Dumiiiicus erat, vel
C*P. XII. — Codices iii ttimm mersos iiilaclos rccn- ciMte quia aeruiu nim esset tenipcries, si non am-
perat. Nunc igilur ikiii pris<;i , scd iiioilerna ; iimi plius, saltem iisque post iiiiss.ini inibi sustinerc aii-
voiera, sed novella iiini vanis (piibiislibol f.ibulis
; 1} iiirrrl. Qiiibiis ille la'iter rcspondisse fcrliir : Nolilc,
licta, sed niiracuia verilaiii imlicio declarala , nar- (ibspcro, inc retinere, qiiia Dominus diiexit viatn
ranle vencrabili viio Bencn;ilo picsbytcro, (|iicni:id- nieani : siil si pro niua iiijuria satagiiis, cl aliquid
nuMliim gesla siuit vcracitcr compcriiiiiis. Et ob boc pro ista plu\i;i foriiii lati.«, rcrlisinie .'ciatis, i|iila
biijiis in paginol;e breviter sericin, sicul ail nos per- amplius pluvi;i
Jioilie qiiaiii usquc ad sccundani diei
lala sunt, adiiolari omni cuiii veritalis sliidio priici- bnrani nnn crit. Qiioil it.i gpsiuiii oiiincs viderunt qiii
labimus. Ornique jamdictus lidelis^-iinns vir rciiilit pr,Lsenl('8 fueriiiil. El po.slquam
Imra secuuila illo
dicens Diiiii de prnvincia Lusitani;c cuni s;inclissinio

: iiavein consceiidil, ct usque
sl.ilini pluvia d:'siit,
viro Friictiioso ad pruvinciain B;elicaiii pergerciii, et (piarliim dirm, qiiandiii ad lociiin i|iio lendrbat per-
imbriferi aeies iiiiineiisns ac jnges plnvias , ulpntc icceilerel, non pbiit, scd tribus di. bns jiixla quod
liiemis teiiipnre, pcr innlios dies imlesiiipnter exlii- pia'dixeral inulta lra'iiquillilas fiiil. Uiiile coiijicere
berenl, el ex niiilliiudine iinbiiuin niinium nniiiiiia l>(issuiiius , qiiia tandiu iniiiiiiie pliiil, quandiu san-
excrevissent aicidit ilie qiiadaiii piicriiluni cum ca-
; ( lus vir iiavi!;aiis, in iocuin destin iliim pervcniiel.
ballo, qiii codicesipsiiis viri Dci go-l.ibal, duni Iraiis- Cuitiqite pncfatatn, sulTragaiite Doiiiino, Gadit iiiaiii
iiieare cum cxleris collegis siiis nitilnr , in aninis ingressus fuis-et iuMilam. e\ alia p;iite qiiasi sol
tluenta profuiidissima cccidissi; el dinlissime baralro oiieiis inlumiiiatiirus Spaiiiain, a.'dillcavit sancluni
gurgituin ciiin ipsis libiis dcnicrsinn fusse. Tmdeni upe Duiiiiiii monasterium, solitoque coenobiali ritu
ijjitiir, sulTragante Duiiiino, a lynipbarnm discriminu r.giilare euin instruxit exercilii rndmiento.
«reitiis, ad crepidincm alvei, inadefaciiis licci, per- C,vp. XV. — Omnes ad a rege impedi- te traliens .
tingere lanieii ineruit incolumis. Idem antein sancliis liir. Drnique muiidana liabi-
in abdila vast;)qiie ct a
P
vir paulo post eos pcde proprio nt ei sfiii|icr mos , liiionc reinola sulitudine pr.rcipuum et niirx magni-
< rat, absqiic vcliiculi juvamiin' properavit. Ciimquc liiiliiiis egregiuni fuiidavit cuiii Dei jiivamine cceiio-
ad siios pervenissct cuiniles , diclum esl illi qiiod b uiii , et quod ah iira inaris novem niillibus distat,
nmnes codii es sui in aquaiii cecidissent. Ille vero in cl nonicn dedit Nono , sicul a riiligioso viru Juliano
iiiillo peniius coiiiinolus, êruno vullu bilarii|iie facie piesbylero, qui in eodem ciEnobio adolevit cx pai -
absqiie aliqiia m;c>lilia ejici de niarsupiis , el sibi vulo, uarrationc cognovi breviter iiitiiiialMi.
ride'i
pra:scniari pr;i"cepit. Sed ita eos reperil siccos , ut 'lanti glor.osissiini ct inromparabilis viii rutilo ful-
illos lluvialis liquor niillo inodo lontigissel, nec iiia- goie radiaiis exeinplo iiicriiorum, ila ardore lidei
didus huiiior vel teiiiiiter iiiliccre poliii^sel uccendit animos populorum, ut caleivaliin iindi'|uc
C*p. XIII. —
Sublatit rimis, naiem oraiulo fleciit. concurrentiuiii agniina cniiveisurum iiiiiiiciisiis lieret
Aliiid qiioqiic mirabile facluiii qiiod a snpiadiclo viro cliorus. Ft iiisi dux exercilus provinciiU illius vcl
refcrente cognovi silentio occultare nini debci).
, circuinsepius undique con.inibus r>;;;i reclainassct, ut
Quadaiii die ipse bealissinnis Fruclu siis devolionis aliquaiiluluin probibcrclur, quasi iur fueril persii- ;
implcndx gratia ile civitale Spalensi ad basilicaiii nas noii esse qux in expedil oiie publica proli js.c-
S. Gcroiilii navigio profectus cst. Duin ibiJem desi- renlur innumerabilis sc debiiil congrcgare cxercitus
;
dcrii sui vota adiiitcnle Ooniino deviitnspersolvissct, iiiimaclinrum : ila ut non soluin viruriim, sed eliaui
et vesperascciite die ilerumrcdireunde vencrat dis- aiiimi innammarentur femiiiarun). ¥a cuni iii codciii
posuissel, naiiLc ipsi,qui per lniiga spatia pela,:i na- saiirla'C(in;;rcgalioi.is loco aicc 'endi aditiis non essct
vcin guberiiaveianl, fe.ssi bibore navigii, nuii solnni muiicrun) ordiiii, referani quemadmutluin facia cst
vires ad gubernandam naviin iion liabcre se di\e coiii^rcgatio puellaruin.
runl, veruiii cliaiii q md diei pars cxtrcnia jani sii- Cap. XVI. —
lieiiedictrc ceUam parat. Ou,cd;iin
peressel, (yperuiit qucrinioniari. Quiliii:^ ilie ait : virgo sacratissiiiia, niinii c Bene.licla, claru genere
Ueprecor vos, ul accipialis paulnluiii cibi relec i i- exoila, atque c.\ » G;ir.liiigu reîs sponsa, ardoic
li3Mi, eiqiiia lassi cstis, vcl piisillutiim quicscaiis, fiJci et llainma ardoris sain l:e religioiiis succciisa,
(liiin el ego oflicii inei implco cursuin. Nain cl Imc suis occulle fugiens parcnlibus, sola ingrcssa est di-
(|ua:ro, ut reiiios lnijus navis tollatis, cl sic paiilu- versa erenii loca, ei aic impcrvia ei igiioia crraiido
luin dorniiatis. Qulbiis statiin obedienlibus, cl jiixla doserla tandem duce Doiiiino appropinquavit ail
,
Vro-ceptum rcma [remosj navicul» aiilerentibus, vel sanclam coenobiicongregationeni. Non audensperac-
etiam dornientibus, illico saiictissimtis vir orans, ct crdcre, sed procul in deserto prr-istens, sugge.-sii
oflicium sacruni cuin siiis fralribus perfiiiigciis, nullo pcr iiiternuntios sanctissimo Dei viro, iit ovein er-
liomine iiavem conlingente, sed Dci sola inanii gii- raiitem de luporum faucibus libcr;iret, el iii viaui sa-
beriiante, ad nUeriorem ainnis ripani celeriler Irans- lulis dirigorcl. et aniinam quicrcnleiii Ooiiiinum spi-
uienvit. Naula; vero subito expeigciacti su|icrvatii;is riluaiibus disciplinis iiistiluisset [iiisliluerci], qualitcr
IJ esl Gardingi regis sponsa. Gardiiigos optiiiia-

" Gardingis, cic. » Quani voccm s:epc in legibus Visi-
tfs seu palaliiios viros interpret.ire. Iiniuit coiici- gutliorum loperies, t.imetsi llispani inoJo Cjtts sijjiit-
liiiin Tolrla. um xni, cap. '1, lits verbis ( De acciisa- : gjiilicaluiii n;iii satis lulelligunl.
tis sjterdotibus, scu ctiain "pliiualibus palalii at iiie
407 S. VALERIUS AnBAS. 408
hoc a Domino,
ovein peniilam hiimeris siii> re-
qiil A Cap. XIX. —
Orientefn rlan p.lituriis ril nelur.
porlavit ncoiperct. llle vrro hxc audieiis iiiiiiitnsas PosUiuain aiili>m ciinclam SJncii operis sui devntio-
oiiiHiputonli Doniino reliilit gralias, et jnssil ei in iiein, snlTragaiile superine virlulis o|iiiu!ali(me, nd
e.tileiii ileseili silv.t parvani Ticpre inansiiincnlain. Lt sumiiiaiu p riliixit perreclioiiein, succondil euiii im-
iil prxfatiis vir rcrenliat, r|iiia de seninribiis nnlliis mtNisiis sancti desderii arlnr, ut pnrlein nocupans
ail eain aripropiiiqiure auclclial, sed e.\ iioMs parvii- Oriciilis, iiovaiii arrij erol pen j.'riii.iiinneni. Cuinqnc
lis unnsqiii^^qnc vire sna illi lilleras oslciiileliat. el Iiie.- cuiii paiic s elcriii iuis claiii perlra-
ilisiipiilis
siilistanti:>m ininisttabat : et ila cuin niult.1 coiijur.i- "la^-sel, et navein silii a! iniivoclioiiem ni.i-parassel,
tione su;ges.sit, iil niinqiiain illi c biis ali iiis pnrta- qiiain oiiini pr.TiteslinaliiiiiR :onscenilaiis tiansfrela-
rc tiir, ntsi ciiin liealisîiniis vir, licet mediuin noctis, rel ad Ori>oleni, ati niio proiiiinie detecliis ilis' ipulo,
rclifereliir, el ab eo saiiciiri(aliis illi dirigereliir. ojjicssioiiis adimm iinu valiiit inipeirare. Quid niiilia ?
Cap. XVII. — lienicliita socias congregat. A maTilo Ciiin hujc aKeretiliir perêiiil al K 'gis lemporis illius
fnislra rcpeîlur. Uoriliir. Uxc nrinpe spirilnalibus aiidiliiin. Foriiildaiis igilur rex el oiiiiies prudentes
»tiidiis indepia dilisenlor, cunique ejns laina pcrdi- ilti asi^lonies, ne tiiis lux Hispanlam
laiiiiliariier
\crsas lerras fuissel l.indabililer propalaUi, tantus doscrerct, jnssit euin sine aliqua niolesli.t; peilurba-
«leslilcrii anior inllaiiiiiialiat (.Tlcrasdiêrsoruiii liliMS, llone oiiipreheiidi, et ad se usqne perduci. Ciiin aii-
(
nl uniliqiic alacrilur roiinuercnt exiiiiia: feniinarum tein euiii per(luxi.>sriit, alqiie ciim nimia f(M-niidiiie
calcrva", ita ul inlra breve lemporis spaiium ocioge- illniii cusloilireiil ; iioclo igiliir, ut fertur, hahil.tcnli
nariiis in congregatidne iiiimerus sacr.irum viiginnru oslia in inanehal inissis eslrinsecus catenatis
qtio
foiiiplorelur «jnihus in alia siililiidiiic inore solilo
:
[ForI<! caUMiis] et seris, diVL-rsisque du.-is obserantei
jj
rnnsiriiit mnnasloriiim. " Taiila ilaque in iilroque sexii clausliis, i|>si(|iio ihi insuj.er ciistndes pernianebanl.
alinilica llorebat saiiciitas, aique exiniia crescebal Cumqne iniempesLT n cii^ sileiilio expergiscerenlur,
faina porffCliO' um, iit viri ciiiii liliissuis ad sanctam clauslia piucul al<je la osiiaquc paiefactu ccrnebanl.
se converlereiii congregaiioiiein munaclionim ma- : Ille vero pcr saiicias KccUsias oi-ans, serurus piela-
tronx vero oorum cuni liiialms suis sanoiu se socia- teiii Diiniiii deiirecaba.cr.
reiit coiisortio puellariiui. Sponsus vero sxpediclx' Cap XX —
l'onniex Ittrtiis, Monachi hubilumelma-
virginis doniiix BonedicluD cuin dolnre cl nio-ro e rei, seiri.l. Post b.vc viileliiel, lici'. iiivilus, coiilra
ingcnli flebililer adversus eaiii iniinissus pei li la ' li- viiliiiitatoin siiani, laMgiions iii.crore depressus, pcr-
lioris invidia inimici suggessil regi. S cqiie de pM'- niciler resist''iido in se>le Meirupolttaiia dono Di'i
seiitia regis lehavit [lovavitj jii.licetn, qui iiitcr ei.s ordiiialiis est pontife\ ''. Tanlo
suscepto ho- igiUir
examiiiarct ju licii veritaiem,toiniIeni nnmine Ange- noie pri^linam iion dcpdsiiit coiiveisalionein sed in :
)ale, qiii vcniciis ad iiKHia.^loriiiiii viri;inniii rcgia eoiiom lialiilu. in eodc iiiiiie".(>liio absiineniijc rigore
Itrxcinctusanciorilato, coiii|>u'il prKposilaiiivirgimnn persisieiis, lesiduoviUc siia', icnipore in eleeiiiusyiia-
iit prxfiilain viigincm dc (ongiegalioiie scfernoiis riiiii (ti^ptlîisiitioiie alqiic iiionasieriuru n coiisuiiinia-
pracsenlaret. qiialiler spoiiso suo rosponderot ; (ju.r vila:di(icatione ••.
cuiii violon er fiii^set egressa, ila oculis ca'liiiii in- C.vn. \X1. —
CrFnofiiif cotijilrucRdis immorilur. Iteruin
l<-n'leiis rocii:iii>lo iniri se iiisi lebai, ul facieiii iilius inlor Uracareiisem urbfin el Dumieiisein icfnnlMum
iniiiiine viderct. Ciiiiiqne illo a Ivcrsus eani assererel, iii caiiiiiiiiic miidici montis |>ra-('ipiium 'xdilicavit
ia per grali.iiii lioinini Spiritii sancto replola ciini nioiiasic iiiiii, iibi suum saiiLliiin liuiiiatum esl cor-
paui adolnsit |^'or((;, iit
is eliisil] verbis, ut ultra <i pns laiiia illi liiil inienilo iii saiii laruiii bcclesiariiin
<|iiid diceiet niin liabi rct. Tuuc ipse judex divit :

ifdilicaiioin', siiul viri dotiiiiii Cassiani abbatis cjus
1'iiiiitlc o:iiii Doinino servire, el qiia^re tibi aliain pi iini ilisiipiili relalioiie cognovi, ut (iiiiiaiile niulio
Oxorcm. Posl lia.'c eanulem sanctissiinam virgiiiem k'iii)i<ire suuin pr:ecoîiovissel saiiiliini iiiiiniiiere
jiissit diviiia pielas iiilia lirevi; temporis spaliuin de oliiliiiii, ct cuiii iiiulla ibi essel cu-pia 0|>eralio xdifi-
iioc sirciilo niigrare. U:i faclnin esi per inelTabilein (alidniini, propiiKiuanIeiii soilicet vil;r ir.iscnlis oc-
Ooniiiii clet tiiineni, iit qii:c in s iicta conversatioiie rasiiiii, iion sotuiii diuriio teiiipore siiie iiilerniissione
tiinotaruni saoriiinn virgiiium illaium pixcessoral opcrabaiur, sed eii:ini iiocliiniis horis laiiipndibus
clioriim, pr;ecoderol, cl in saiicla conversalione ad acte:i»is in eodem opere perseverabal, ne de liocsa;-
Miperiiam gloriam logiii coluruni, per eum qui vivit ciiludiscedens, opus sanciuiii reliiii|iieret iniperfe-
fl regnat iu s:ccula s:cciiloruiii. Anien. clum. Sicque opedivina adjulus.iuih la qtia- liileliler
Cap. XVIII. —
f rK(7i(osi(s nunquam sine friutu. CQspcrat diligenler cuiisuniinavii cl liucliicr deJi-
I>cat'ssiiiius <ero Kruoliiosns cumqne exeniplo suo civit.
•xceileiilissima; saiieliluilinis coriis'.: iilcm sploodi- Cai'. XXII. — Mortis pra'sc'usobil. Finis qnippe ter-
lliia claiilale cnnciam iiiliiiniiiassol Sp:iiiiani, al(|iie iiiiiio iiropiiiquanle, leljre correplus, el luiii per ali-
pcr singul.is diversariiin cnngregalioiies
regioiiuiii qiiosdie. vi lcliriiiiii tenereiur, qu:idaindiesuppulans
noaaolioruiii ad iiistar innociii coidis
siii peilecto- teiiipiis a quu illi linis suus duliiin fneral pr:esagilus,
'
riini eiiulrissel agiiiiiia discipuloruiii, ila ot usi|iie iiiveiiil ipsuiii instare dieni, quo de buc s.oculo erat
liodie iiuperrinie coiiverlenles, per ordincin piioruiii inigialiirus, el nunliavit adslaulibus. Cunctis auteiii
<tiscedenliuiii saiicloruni vici in siiscipicntes. illius D ll'iilihus solus ille exsullabat, quia proculJnbio scie^
anliqiia qiiasi hodierna lloreaiit exenipla, el usqne in lial ipiod ad ccelesloin seiiip.teriiaiiique glnriain pro-
lliiem nnmdi Iructus oporis ejus gignal, el gloriusa porabal. liitcrrug:iiitibiis ouin si liinorei iui>rteni
sciiiper iniiovetur momoria, atqiie regno cadiirinii m iv^puinlit : Non tniieo plaiie, scio enini qina otsi pec-'
giegis ipsius luultiplicenturqiiiiiidie aginina copiosa. taiur, ad pneseniiam Duiumi iiiei amliulo. Posl h:ee
Sandovalius et Tamayus legunt laboris : al libu

^ iiiiposiium fuisse uiriiiue sedi cum Duiniensis Eocle- :
lis pro îvarit legeiiduiii esse sensus colixrriiiia pci- sia, vix tcrlio inilliari a Bracara disl.nis, paucus ha-
suadet. lincrit peciitiarfS episcopt s, sod niius i.lciii |ue ulrani-
" Nempe Bracaronsis iii luciim Potamii, i|ui in Coii- ipie K>'clc.'.i.iiii olim rexent. Kl Mariiniis Dumiensij
• ilio Tulelano x, .l.ra llipûiica U".J4, i brisli:iiia (i.>6, ((xilifox priiiios uiri.jUr: simul |irxluil, ut iii ejiis Elti-
«Uni scipsuin de lapsu caiiiali accusassel , ijopo^lliis giu aii aiiii. 5'j dixiiiiiis.
'
a Patnbus est, Fruotiiosiis vero in ejus lociini subsii- I'kc er iiionasteria hic menioriia , Fruciuosiis
iiitus, qui jam aiile Duiiiieiisis episcopus fuisse vide- plura alia ercxisse tertur, in iiis iiionasteriiim S.
lur ex his concilii Tolei;iiii x verbis: < Tunc veiie- 1'eiri de .Muiuibus in tractu Vcrg dousi ditccesis .\s-
i:iliilem Fructuosuiii Kcclesise Diiiniensis e|>iscopiim tiiniciisis: qnod a S. Vinceiilio alibale ainplilioaluiii,
<'oinmuni niniiiuni nustiuin elecliuiie conslituiiniis poslca vcru a S. Geiinadio Asiiiricoiisi Cjiiscopo le-
^''cclesi^c Uiacarciisis giibernaiulj coiiiinore.i iNisi stiiiiliiin a iiioiiacliis iiigris ad Cisteicieii cs liaiisit
liirie dicaniiis Fructiiosum cuJcin liinul loiniiuie Itbl'.' Ji)liaiiiic laiu:ivo ai! ifi Fcbr.
<r,9 NOTITIA lilSTORICA. 470
jii-sil se ad eoflpshm ileporl.tri. Et cum j:im oiiinia A tradidit .spiritiim, qui Sanclos suoscoroiial perboiiaiii
(liimus sn» orrfinala lialien-l, niiiiiii veriiulam suiim ciiifcssioiifni.
iiomiiifi DiT,i!nliiiiM, (|iii ille Ijeiiea |i:irvuIo servieral, Ail sacratissiinnni sancli corporis ejiis Sfpnlcrum
residmim lialielial. .Iiissit cum vocari, ct impoiicns ciinl liiis ciiiK.iis pcrseverant signa viihilis. iSiiii el
i"
ei niantim, orclinavil ciim alihalcm in prxcipuo Tu- iiiliriiii sanantiir, et (laMnones ellii^niilnr, vi-l i]ui-
ilti
ronio monasleiii). Sic(lciiii|iie acccpta lcgiliiiie poiii- ciiri:([iie niiiTciisejiis iiivictiim postulaverit auxiliiim,
lcnlia non esl regressiis ile Ec( lcsia , nisi ili aiio 51 ilim |.lcinini a Doiiiiiio pclitionis sii;« coiiseijuiliii'
saiicluin proslraliis jaiuit allariom diciii illiini vl fiiiunini, pr,c>.tante Diiinino nostro Jcsii Clirislo
,
pcrcmrciileiii spalium. Aiile eiiim exviirgenle
iiO(;lis qoi ciim Deo Paire et sanclo Spirilu vivit ct rcgnal
liiciscrcpusciilo, expjmlnis iiiaiius ad oralioiicm in sxciila sajcnloruin. Amcii.
,
suuin iuiinaculatum cl sanctum in nianibus Douiini
" Garsi.is in ôlis ad concilium Tolelaniiin x Ii.tc nracaram siliim eral. Quo anno obieril S. Frucluo-
lialiet •
« lijiis incinoria ciiiu sanclilalis opinionc a siis deliiiire nnn siippeiit. Sulocrlpsit concilio Tole-
|>opuIis Bracaieiisiliiis et CoiMpostellanis coliliir lcslo
lauo X, in ipio scdi Hracarcnsi a P.ilribiis in Potainii
iliedicalo :id xvi Kaleinl. Maii. Ccmihis ejiis in iiio- locum anno Auiio iv Wain-
C.liristi lioli suffcctus e-t
naslerio ab ipsoa'ililicalo iiilcr Duiiiiiim ci lirataram baiii regis,('.lirisli G75, Leodei
ci>giiomenlo Jiilia- i-iiis
sepuitiira; iiiaiidaluni
po-tca a r.cliniridc pniiio
, niis, rrnclnosi suxessor, concilio liracarensi iii sub-
<'ompo-tcll;c arclncpiscopo Conipostcliam liaiisLiliim Sdipsit. Aiino proiiide circa 071 Fructiiosi obiluni
csl, ubi magiia popiili veiicratioiie colitiir. t Monastc- n rcpoiiiniiis. Frnctuoso in rcKiincii (irnnbii S. Pctri
liuin in qiio sc|iultus fiiit Mdiiicllcnse vocaiil, ili,iiii- dc. Moiiiibii- siicccssisse Icgitur S. Yaleiius abbas, do
cium a Turonio panlu post iiK-nioralo, (jn.ti! pn.pe quo ad aniiuio u;).'> .igciuus.
AN.\0 UOMINI I)CL*I.
SANCTUS ANNEMUNDUS
EPJSCOrUS LUCDU.M NSIS.
NOTITIA IIISTURICA.
(lilx i;.illi3 Cliri'.l'aiia, lom. IV.)
El liic qiioque omnia, non a neotericis laiiliim, C ct ipsc post palrem Fjigduneiisls urbis comitaliim
ged et ab antiiiuisjiennisceiilm'. ncil:i qnippe Vcne- sororcs Pctronillam et Liiciain iii cceiioliio
li:iliiiil;
rabilis, Eddius, Slcpbanus, Frc.lcijmliis, cl Villel- S. Pctii profes as. IniDacfoberti reijh ptnHoriis co-
iniis Malmesliiiriensis , de WiUriJ.i Ebiiraccii!-! aoti- Pcrcbanis fuit Sigilierlo ct Cbl.dovco re-
fililui isl.
slite ioqueiilcs, (|ii;i: Anneinniido coiivciiiiiiil, Dal- Dagolicrti liliis, ac rcgnante Clilodovco Liigdu-
giliiis
pliiiio, (|iii Lugilunens s aicliiepiscopus lucrii, ai- nciiscm poiililicalum obtinuit. < Vir luit, iit ex
Iribnunt. Sfd iiidc coiifiilantiir primo iiiod iii aii- vcleri j;im cilatn camcra; Liigdiiiieiisis broviario re-
liquis indicibiis a Cliifilclio cditis, aliis.jiie, niil- lcrt Scvcit. . alfabilis. foriis, bumilis, pnidcns et
liis inscribatur Dalpliimis. scd solus Aniicmiindus : iiisl:iiis, iii oliiiirgalioiiibiismjiisuclus, iii disputalin-
hn piirro donie-licis leslihus iiiîjor (|iiam cMrancis iiiliiis viclor, iii juilicio jiislus, bonilaie prclalus,
iii
lliles cst baliciiil;i. Scciiiiilo, (jîod li:i'c D:Jpliiiii Lu.^'- iri c'ccnio.yiii- pius, lii gcner(i-ii;ile conspicuiis, ct
du episcopi obrcpl'0, ci Wilfiidi, ct ipsius
lensis iii 1:1. iiIkiIiI.u- I iMs : lîilaiii dciiiqiic in cuiii Domi-
D;ilpliini necis tcniporiluis niiiiime coiiveniat (|iii : iius su:im coiiluloial gi;ili;iiii, iit cgrcgie vcnircliir
eiiim l>al|>liiiiiiiii :iiliMitluiil, !:uli ISriincclMlde, ct illiiis a poiniln, cliaiii iil gciilcs eaiii nilcrciitur placare
jiissu intcrcinptum allirmaiit.qu d WiHridi clirojnilo- niiiiicrilius rcg bus l;iiMcn ;ili|iie proccribiis iia
; a
gi.e apertc ie|iii,:n:a cx J5 da (|iiippe ficius cst
; lialicliaiur gr ilus, iil ninx i|iiidq!iiil poscrct jiiipe-
Klior:icciisis cum essct ;iiiiioriiiii circilcr
aiilisics i tra cl, milliisi|Ui; do alii|iiiluis ;id siiuiii profoclum
Iriginia.ct piisl ipi;uli;igiiila ct (iiiiiii|iie aiioos ;iccc- qiiiilqiiam volcbat appclcro, uisi siia bUggi^tii.iio
p(i episcop;iliis diciii claiisil xlrciiiinii, aiiiio iinpiMii i pi iiii i;ii porlarcl. i
llosiTili qiiarto. » llosrelus vcro iii rcgiiiiio AlliiJi Aiiiio G;i3 siiliscripsil Clibnlovci jiinioris diploiii;ili
I)
patris cx coilciii IJcda succissit aiiiio iloiiiitiicc lii- qiio iiioii;islci ii S. Dio;i\.-ii lilicrLilcni c..iiliriiiat.
« arnationis scjiiiiigeulcsiiiio qiiarto. Oliiil cigo Wil- Kjiir ct ;ilioiiim prasiiliiiii siili-cripliiiiics er;i'lcie
Iridus aiiiio 7l)9, a i|uiljiis si (lciii::s 7.') ipios vixil, ciMMlmt.iiiiitius, scil c;is \iiidic;it Maliilloiiius, qiicili
Halus diceiidub Cbl ;iiiiiii (ioi. I.iio orgo p:icto poliiil toiisulc, dc 10 diplo II. lili VI, c;ip. 7. Jam aiitea
iiilercsse ncci D.ilpliini jn-sii l!riiiiccliil.lis inlcioiu- aiiiio (ioO. juxla Cniiitii (alcii os (seii cuilcin ut aliis
ptl, qui iion ni-i Iniige po.-l illius rci.'iii:c iiit. riliiiii pliiccij, llciicdicln- llisiop ci Wilfridiis ilcnx Aiiglia
lutus est? liifcreii :u.ii crgn, aiil, qiiod jam dixiiniis, li iiiaiii siibccp. r.iiit, ( qiii i iiiu Liigiliiiiuiu perveiils-
ballucinatos luissc cxlrainjos il.o> auclorcs : aiit sciil, iii.|iiit llo.J;i, liii. V. cip. .'.(), WiUriiliis ;i D:il-
iitrunrque Dalpliiiu d
Aiiiieiiiundi nomcii ge-lasse pli n > cin!;iliscpisciipii ibi icleiit:i^ e-t quia dclecla-
l>r;isulciii de qiio lnc agimiis, el primuiii ali cxlia- b;iliir prudciitia vorboniiii o,iis, gra ii vciiii- ti vulnis,
iieis, alteniiii a iiostiis >'. speciale usurp;>liiiii cl uoi alacrit;itc actioiiis, ct coii-tamia ac mainrilale co-
cidcinqiic allnbiilniii ; iiec vana pii!c:iu' Ii.i c iioslra yilationib. Undo ct oiiiiii;i qicc iicccsscli;ibcliat aliiiii-
•onjcclura siiini iciii iu
, voieri lircviiri.i (mimci.c ilaiilcr ipsi cuiii -ociis siii.- (Iniabat : iinu oHerebat ut
Lugdiincnsis apud Scveiiiiini b.cc lci;iiiilur Ig'lur .• si vcllcl partciii Galliariiin iicii iiiiiiiiiiaiii illi rcgcii-
llalpliiiii, scu li. Aniiciiiunili marliri.'< vitaiii c.\pu- Jaiii coiiiiiiillerct, ac tiliaiii fiatris sui virgiiii ni illi
iiain. t 'jis pi;ciiot;itis. coiijiii^cm darel, eutnfiuc ipso loco adopiivi li;ibcrcl.
Auiieiic.iiKl.i-, i|ui el Aonemundiis, cl Aiiiiemuii- Al i.lc gialias
ageiis rcspuiidii sc pioposi-
«lus, patie Sigoiiio Ligliiiicic-iiiiii pr.clecli, nialre tiiiii coiivcisalionis lijbeic, el iJco relicta
altcrius
{'ulruiiiJ iialu^ cî , li..iic;n i!u,'juil D ilpIiiaMii, iiiii ji.iiia lloiiiain ilcr aocre cj'pissc. (Juiliiis auJilis
171 S. ANNi MtNDUS F.PISC. LUGO. 47-1
aiitistes I! isii oiini RiMnaiii, el d.ilii diice il iniiis, A se contradens d iiîenlrr ra qii.T nioiijslic.n raslil;'-
,
ciinrln siinul qii.f iieces5.ilas posccbat iliiieris hirgiler tis craiit. rt ilisctre cuiabal rt ;iger .... dtdicil psal-
suliroinistiavit, ohsecnns iitrum in patriain rever- nios cl alii|iioi codires, iiec diiin qnidem adonsus.. .
iHietiir , per se iler ficere meminisset.i Prniiiisit in quo inonasleiiu cum aliquol auuos Deu servirel,
Wilfriilus et prniiiissis «'lelit, ac post reiliaiin ciiiii
tres annos Lir.'duni eum
rnnnsisset , .itiuiisiis
a|iiid
animadvertit —
minimc perferlam esse v rlu is viaiii
qii;e tradebalur a Scotli^, propo iiil iiie aniino venire
est ab eo, et in lanlo liahitus aniore, iil lircredein Romam, et qui ad sedem aposinlicain riniseccle-
silii illuin fac-*re cogiiarci sed iie lioc (i ri possei,
: siasiici , fcive inonasteriales sprvarentur, videre. i
rinlistes cniddi morie prcreplus est. » (Bcda, Wd.) llanc iii rein adiit reginani Eaiinedam, qu.ê niisit euni
Causa necis Aiiiieiiiiiiidi in breviario camora- Lii;!;- ad regem Canli;e Ercoiibcrtnin, ut euin Ko nam ho-
iliineiisis sic rcferliir i Duni sublimitîlis glnria
; lioi ilice transniilteret ; iihi cuin aliqnaiidiu demora-
celsinr videretiir in ( tu , iiicidit cunttis iii odiiim,
i tiis luissel, Bcnedirtiis rogiininenlo Biscup. cupiens
<|iii tra-tare sediiinse ctpperunl siib clandcsliiia acrii et ipse Romam ire advenit, sicq"ic anibo profecii
.salione, dicentes qnasi regnuni evertero moiireliir siint. Exliis iiqnrt jani 1 i annos natum monastrrium
occultr. Inteir.T facla cst coiijuiictio ex rrjjis imperio ad ad niiniis diiiis aunos conimoratuiii, cunce-
isê,
in snburhano Aiirrliainnsis iirbis. ... iii (|iKiin vrne' plo(|ue Rninani adeuiidi consilio, leginain, et Canli;u
r.int proceres iii;ijores nalii duccsfine riiin plrliibiis. , legtMn a liisse ct deniqiii=, ut probabilissimum cst, an-
Ilrtic loco solit;i v;iralioiie B. aiitislilein ruin fialii' nO' nalniii 17 Honianii.n iirr ag^rcssum fiiisse,
liiis cridideriint aiiruliirmn, sed liic adliur Irssiis, (|iio Lug liiniiiii niaii lerraqiie petii se, morain ilii ali-
(iiiper l.iboraverat l;cdio venire non valiiil. Si'", quaiidin fecisse, rxinde liumain prufccliin), in ea ci-
quem advrrîis (ri:in) fonrr|.rraiit, revelaiuît do- It vilale aliijno loiiiporr, derrrverat exsr.iiierc-
iil qii;6
lii!n,cl ejiis gcrnianuiii qiiasi pr;eleclum Liig.liini, tiir, iiian-isM- reversiiin trrs aiinos ibi-
, l.ng hjiiiiiii
«|ii;c est capiit Galli:ie, veliemeiiler angeb.Tot pni f.ilso deni apiiil Annrniiiiidiiin inansisse, nec iinle nisi post
iiilidelilalis criiiiiiie , rex tniiiravil capite. Tiiiic vir amistilis iiecrin recessisse. Ex qnibus evidens est S.
IVi, addit libelus iiioiiialniin S. Petri Lugduii., ex anlistilein iiei i Iradiiuin siib Clmloveo annn 655 am
iralris inlerilii illico sii c dispendiiini :
diilicil vil.i: ( .^fi. Kum Lng luncnses ui inartyrem colunt iv Kalend.
rl .|iiia spiiilns promp iisesl, el caro se;iiper inlirnia, Ortoliri.'.
ircpidans, paulubiin ab iirbe decbnavit praêntiain. S. antistilis rorpus Lugdimum iniraculo delaliim
Srd posiea recoidaius pra-mii , niarlyrio se ciip ens fuisse videtiir, nani u( babeiit veleres cliarloc paribe-
iiiinierari, adprnpiiam levrrsus est civitatoin Lt nnnis S. Pelri apud Severl. < posilum in naVicula
jani Iribus diicibns pi.rreplim) fnerat ut B. p<iiillli Araris absqiie naiiciero seu qiiocrnqiie duclore,,
ceni sub fida cusloiba piincipi prxsentarent, atqne si Lngiluniimdirectuin fnii. Id s inira. qiiarunque parie
reûliasset, ex^tiiictiim relinquerent. Ucius Lu^ ii- Ir.insircl, omiiia cymb;ila qnxin bis bicis crani, abs-
iiimi perveniunl.i Capliis e<t et abdiirtiis ac, iil frrt ; qiie agil;inte sonuerunl; atque duo candelabra ar-
lireviarii monial um aiilipbona, Cabilone niiilct;itiir; genlea diviiiiius desuper lutentiiius, sanco corpori
el iil legiiur in lectioue oclava Dominica; iiilVa octa- in navi continuo adlucserunt. Quod a cler.i l.iigdu-
vam : < Cuin a prxlecto et satelblibus ;id loruni S neiHi et livibus est receptiim rum fleiu maxinio,
Marlialis civitati Anreliaiiensi virinuiii rrgiis pnC' gaiidio lamei) p<rinixlu. Et ... cmn quisqiie tantuin
flentindiis C' nspectibns duceretur, in lerrilurio Oa- sihi vinilicare ve'lel Ihesauruiii et ad pi-opri»in de- ,
bilonensi tentoria lixcrunl. Ubi timenles iie gratiain n de loco diinoveri potuit.
1'erre eci lesiani, niillaieiius
apud regem iiiYCnirct, crrumque niaciiinainenla re- Qiia de re valde admirati sunl onines, atque siispi-
ilncrren ur ad nibiliiin , iniio consilin eum norie cati id raiisii;, quod nondum ades.êt proccssio mo-
<ircideru!it.i Adrrat Wilfridus , inagi-lium srcutus nialiiim nionaslerii S. Peiri. in Co eniin crantdiix
« desiderans cuni ei pariler occiinibere sed liuiic : Deo B Annemundi sorores, qux' accersiUe
dical;e
iibi perrgrinuni, alqiie de iiatione Angloriim cogno- devdte acresseru t. Quo cuin pervenissent so-
ilbie
vere , ne(|ue euiii tiutidaie tum suo voluerc poii- rorcs, cor|;us Irairis sui esse cognovernnt. Tunc
liiice. > ganctiiin corpus diviniius moluni ad eas appropin-
Tempus ejus necis difliculiaium srges est qiiavii , clare iniiottsrens apiid easdein velle
satis
« Itrunecbiblis regiiia, ini|iiit Ueda , lib. v, cap. 2), sepelri obsequi s iiaqiin luneralibus ab oinnibus
Miissis Diilitiiius episcopum jiis&it inte.lici, > buc est qui coiivenerant viris ecciesiasiicis snleinii'ter ci
:inie annuin (>16, quod slare neqint, iii jani inilio cuin inaximo bonore prraclis , s;iictoqiie B. inarly-
liiijus ariiruli deiiion^lravimns. UiiJe viri doctisslnii ris corpore indicta S. Peiri ecclesia recenter lumu-
crnsent veiba ba'C Uiunicliilda reifuia, niale iii F5e- lalo adfuit qiiidani cxcus, visiiqiie rrccpto, duas
Avt textuni irrepsissr. Alii sub Liolaiio lerlio et Ita- lainpade^ oblulit, perpet >oqiie cuni nlei liquore lu-
lliilde regina iir.iriyriu coronauiiu pro|>iignant : ita cere ordinavil. i Ideni '.esiatiir l.ridradus in bileris
vetiis breviariiiin canipr;v Liigdnneiisis ; « i|nasi re- ad Caroliim Magiimn dicens : < Miiiiasleriiiin puella-
(jnnm Cloiarii ]ll con-
inuliieiur utciille i et infra : « rumiii bonoreiii sancli Petri dediralum, ubi corpus
ceptuin queni adversus M. poiililiceni conceperant, S. Anneiminili bnmaluin est, quod ipse S. marlyr
revelariint dolinn rt rjiis germaiiun) Rcx episcopiis insiiiuil, ego fundavi ciim ecclesia, qiiani
,
^
*' doinuni rrslauravi. » iNoii uie latet S. Nicrli) canoni-
ri Itathildis rrgina tiiiiic.iverat capite. > Veruni,
iiie\iariuin il iiil inaiiifrste corruptum videtur, ut cos s:icruin illud corpus in siiis crypiis condiluni
ipsc Seêrtius lali lur. A piinio eigo il ius loco, hsec aHirinarr. Nuslruni iion esi lias litos dolinire, ulrius-
d;iii verba (.lotiiiii lll siiiii expuiigcnila iii altero ; que partis aigumoiita qiii voluerit perpendere , Se-
vero , bre drlinihc voces barbar.c , germunum ejui vertiuinadea;, qui ea ahiindai ter subminislrat. Valei
(Hex) ei BalliHih.s reiiiiui tnmcaverai capile. Ratio taiiien apud me plurimum Leidradi teslininniuin.
est qiiod in lirrviar.o inuiii.iliiiin S. Pelri, cl libello Nescio qiio lnndaniento nixus assrruerit Sevrrl.
cuciinbii a Severtio ciUilis, iiuiiiiiia Clularii ei Ba- Anneinuiiduin Clotarii, Clodovco ex Balbilde regina
Ibildis iiiio et Cliroiin omitlantur. Sed et id pal.nn
, annout videtur 6.j1 nati palriiiuai liiisse ; ciiin et id
esl e.\ cliroinilogia S. VYiHVidi. Jaiii oslendiiiiiis cum scriptur aiiliquus assrral, ot S. Audoeiius in
iiiillus
iiaUiin fiiisse aiino 05». Cuuisolvil ex Britannla sex- Vita S. Eiigii Dotrt eu n Bitbildi piajJixisse nia^cu-
deciin c:rciiei' annonini fr.ii, iili non obsci/fe tcsla- lain prolein iii iilero ejus ge^lari, addatque. « ll;i'C
lurBeda, lib. v, r;ip i!0, dicens : < ubi qiiarluin de- auleni oiiinia sicut praiJisit, Ita driiiuin roruiu cveii-
c.iiiuin xlaiis conligii annum, n;nn.isticaiii sieculari lus probavit naiii et regiiia liliuin protiilii, et Hi-
:
vilaiii pr.ctulii... p;iter... annuit. Vcnil crgn iti insu- gius euin lilioluni liabuit; ac iioiiien ejus Cluiarius
(j|u l.indi&rar(ieustin, ibii(ue monaclioruiu faiuulatui qiiod duduni iiidiJerat, votiiavil. i
«7i IN SANCTLM ELKJIUM NOTITIA lliSTORICA. 474
CHARTA SANCTI AINNEMUIVDI

AD LllGDlNENSE SANCTl PETRI MONASTERIUM.
BREQUIGNY MONITUM.
Cl)arl:i qiia AniiRmiinilus, Liifjdiinensis pr.-Rsiil, A dilnm dicalnr, et id testaliir recepla in liac Ecclesi.i
Liigdunensi Snncli Pi tri parthenoni <loni confert, tradilio Anriemundi vero charta dona
;
nieniiiral
vel ci)Ilal.i conlirmnt, pugnai ciim cli:irla Girarti, collala huic moiiasterio tribus aiitft sacculis, per Al-
qiine iiCMiiiii siispect.T fnit. Ergo spnrluni ceiiscmiis liortiim nobilissimuin viriim , qiii ibi duas lilias Oeo
inslriinicnlum «)ho(I Annemumlo ail-;oril)itur. Sic dicavfrat. Indiius Annemuiido arcliiepiscopi litulus
censiicriint .luclores Novie G,illiic Glirisliaii;!. t. IV, siippos titio insirunienio mirilice congriiil.
col. 283. Iii lioc aucm pr;«cipue piignant aniho liaic
{Hauc tliartam recudinvtt inl r s<rcii'orum vii it vin
insiniinnnta , quoil in cliarta Girarti inoiiast 'riiim
cccksiaslica momtnieula, lom. LXXXVlll, col. HCi )
Sancli Pitri Lugiluneiisis ineunte seîo s.wulo con-
INNO DOMINI DCLVI.
YERUS
RUTHENENSIS EPISCOPUS.
NOTITU IIISTORICA.
(Ex Gallia Clirisliana', luin. I.)
Recensetur liic episcopus a Flodoardo inler alios B Farone, Meldensium episcopo, coenubio Sanctrc Cru-
Patres qui anno 6"25 sederunt in c onfilio lUiemensi. cis, nuiic SaiictiFaronis. In llne auteni inter phiri-
Ad euni exstal episiula sancti Siilpilii liituriccnsis , muruiii presuliim subscriptioncs legltur : Vents ,
episcopi. Ipse scripsil ad sanituin Dcsidcrium iion- licet peccutnr, Itotenui urbii epitcoput , lioc privile-
duMi C.idiircensein episcopum eed tunc Clolarii 11
, gium cunsenliens subicripti. i iloc prctiosuiii nio-
tliesaurariuni. Vide duas ejus epistolas lib. v Aiiti- numenluni, nunc asservaluni in bibliolheca Sanctx
qiiaruin LectionuniCaiiisii. Veri nomen e.xliibci fra- Genoielx 1'aris. edidil Mabill. tom. IV Aiinal.
gmenluni ciijiisdam vetiislissiinidiplomatis, quiid Ma- pab'. 152.
iiilluniuscunjicit cssc privilegiuui coiicc.ssiim a sancto
EPJSTOL.A AD SANCTUM DESlDEIilUM CADVRCENSEM EPISCOPUM.

{\itie supra, hujus lomi col. 253.)
ANNO DOMIM DCLIX.
SS. ELIIÎUS ET AUDOEIiUS

NOVIOMENSIS FT ROTHOMAGliNSlS EPISCOPF.
IN SANCTUM ELIGIUM NOTITIA IIISTOUICA,

(Gallia Cliriitiana,, tom. IX.)
Nalus erat S. F.ligiiis in villa ralalacciisi apu 1_ tiis lilius nioiiari'hi:im regni solus oblinuit, a qiio
l.eiiiovicas.Eucherio elTerragia pareiilibii^ iir;eniiis, Kligiiis tanta f.inilliaritate hahitiis est, ut pliiriiiiunini
aiqiie ex longa prosapia Clirisli.inis. Erat iii uibe ejiis lcllcitas inyfns gignerei odium ; si <iuideiii o,le-
Lemoviciria Abbo anrifex pnibaiissiiiius, piiblicaiii rant eum pr.ivi qiiii|iie, qiioniaiii inagnnpere nderal
liscilis inonel.T: nflicinain Hiiic a puero
gnbernans ipse siiperbiain, diiigebat veritalem. i ctc. Addll <ap.
poiierei artis hiijus, tan- 10 i Puilebat iiiagis ac magis iii vigiliis, in jejuiiiis,
Jatus Eligius ul tiri>ciiiib:ii :
liiin profecil, ul brevi Clotaiio regi oli siiaiii iii con- alque in charitaie; fabricabat in usuin regis iitensi-
ciiin:iiidis f.ibricaiidisqne e« geinmis et auio operibus lia quan' pliiriiiia cx auro et gemn is. i Fabricavil
iiiiiotesceret. Sic eiiini in ejiis Vila S. Ainloenus Ro- eliaiii S. Gerniani ei S. GHnovenc apiid Parisi'S,
thomagensis antisles III). i, cap. 5, in S,iicil. tom. V : S. Mariini apinl Tiiroiics, SS. Severiiii, Piatonis,
• Factus aurifex periiissimiis, atque in oinui liibri- Ouintiiii, Luciani, plurimasque alioiuiii sancloruiii
candi arte duclissimus, iiiveiiil graliaiii iii oculis rc- tliccas. In ea vcrn non tantuin arte, se I ct in iiioiie-
giset loram cn rlis o(iliinatibiis ejiis. > Ft cap. 1) :
'
taria ciim peritissiiiiiis iiilcgorrimusqne jiirc ac ine-
« .MoriuD intere» Clutaiio rcge rrjiicoiiiiii, D.ig.ib r- rilo iia''eiciiir, niuiici.irius ci ipê rcgiiis lacius c&t
S5. ELIGII KT ALDOENl NOVIOM. LT UOTIIOM. EP. iT6
apuil r.irisios; qtiod prohnnl iniilii niimiiii mirei Lu- A gunili;c pr.-edixit ct interfuit roncilio trrlio Cabilo-
;
ivlia; Parisioriiiii ciisi snb Dnguliortn l el Cliidoveo II iieiisi. Fuiiil;ivil c'iani iiiiiiiast'ri:i dno, allcnini viro-
rcgibiis, l-Iigii noiiirii iinrliTenlcs.' Arlein siiniii duiii riiiii Ti riiaci, puell ire alleniiii Movimni ; Clotarium
exerccrel :i(lliiir Liiciis, si'il spccl.Ti:r vir probil:i(is, i regeni e sa ro fniiie snsrepit ; dediravil ecclcslain
I
tant;pqiie rdig oiiis, iit JKcrelicos iiiilef'>sso sluiliu Cnrlraccnsriii ; e'evavit rcliqii asSS. Piaioiiis, Cliry-
iiifeilareliir, iiioii:isii'riuiii Solc'ini:icensi' ex:irili(ica- solii, EnbrTti, navmis ei Kiii'.>a'i. Qiiie oinnia siiis
Yit iii .igro Lriiioviciiio, l,iiieti:i' vpro partlicnouein cliaracleribus clironnlogicis di^lingiiere abstinenius
,
S.incl:i' Aiirc;e ciiiii liaîliiis S.
M.irli.ilis episcoiii proplerra qiind drrivainli Mint illi ex aiiiio ordina-
Leinoviccnîs inlra nrlieiii, ct S. r;mli CAlr:» iiiiirds. lioiiis i-jiis, ilc qiii iinii ila piidi^m iccrudcscere visa
< Kr3grnli:il aiilfin ejiis iilnijiie faiiin iii l.inliiin, iii- esl ci)iili'0V''rs'a. Ainio xm Clndiivei II rcgis subscri-
S. .Aiiiloemis, iil si f|iil e\ l\'>in,in;i, Vrl Ii:i!ic,i,
<|ii:t psil celebri saiicli Kinnysii privilegio. Dcnique iwsl
uiit Golliica, vcl qnniiciincnic pioTiiici-;!, le/aîoiiis iiiorie II Krcbimialili ni:iinris-doiiiiis, qnaiii (r;cdixe-
lieilcrc, aul alia qiiacniiqiie e\ ctnsa, pil:itiiiin regis ril. (ibiii ipse pri lie K lirnd. Oeceiiibris, vel aiiiio
Krancoriim ailire par.irciii, nnn |iriiis rcs;! orcirre- C''9, si cniisecraliis r-t aiino 610, \rl :iniio COri, si
reiil, qiiani agsrcilcrentur. » l.a «1« c.insa
Kligiuiii coiisrcraliis esl aiiiio 'jl(i; sepiiltiiraini|iie arrepit fn J
iiiissus esl ab ipso rrgc l>:iS'il)Cito legatDS in BriUin-
iiiam ad Jndicaeleni, qiii riirii Mii nlilnus, aJ iiiiiiiil.i
erclesio S. I,ii|ii, qii;i' niiiic iiilra iiurnia iirliis cnn - \
>
cliisa ejus iioinine deioraliir. .Mirarnbs propheliisqiie
sancti viri prolic resipiiit. <Mi iiicriliini t:!iidciii el SKicli pncsulis respiuidenl bnnrilix sexilcciin pr:C-
saiiciimoiiiain ad inrnl.is Noviciiiriises :issuiiipliK slanlissiin;R, ipi is lialies iii llililinl Patrum; P|iisiola
esl. Etegenmt, ctc. (U.i|iqi!.i îile iulrn iii îi:i .S. L'i- ail l>eî'leiiuiii (y,i(liiri eii-riii, ct sernio sj plebein.
Ij
i;ii a S. .\iidocno, 11». ii, cap. '2, col. .'jll, cl cî. 5, C.i\\\ ejus, su:i ipsiiis opera l':iliric:itus ex aiiro pu-
fol. .M5.) rissiiiin, geiiiiiii^|iie per circHiiiiin cupp:e iii partc
1'orro cx lioc dispiitalissiim' S. Aniloeiii loro (•nii- exierinri, ;ilipie ctiaiii in inferion p:irie (lccor:iliis,
lendunl iiiiilti, ncg:iri non pnssi', Auiliienmn ei Kli- assrrvaliir rcliginse i;i sarrano iiionialiiini Calen-
piun» ordiii '.los cssr rpiscnpos :iiiiio llirisli 010 ; :ilii, siiiii, (iiiiliiis a Batbilde rrpiiia iii pigiius pi.e recor-
lideinque ilo,'lissiiiii, nil ofiicc ipioiiiiiiis coiisecrili <l;itioiiis d.iiiis est. Ad sacras qiiod speclai exiivias,
kinl :iii. CiO cnjus r-iiirdvrr-i;!,' disciricii l;v ri cnr-
: Iraiislalx s '111 paubi pnst a siiccessoie suo Miiiinuo-
rel liicus iii Krtl-sia l!oili<iii.:i..;ciisi, nbi .ia;i!iiius de lenn iii ;ciiiriil:im caiiieralaiii pniie ni.ijiis altare.
t-ancto Aiidoeiio. C i leriiiii liliîiis iii pô siii it.csu- Sulisrcitu! iljriiKtiir |Kiste(i vnriis lemporibiis varia;
iii
laliis iiiiiiii(pi:csivii ai lepcril tiiriiiis'^. (hiiiuiiiiiii:»- tr.iii-l.ilinnrs, undr pLiTliTi.T erclCbi;c alqiiot saiirti
lyris, qiKil derciilcr ciillnr.ivil ; iii \ ilio'ccîiii 'Idr- pr,csiili-,ri'lii|iii;is silii rnin!; i-.iiiinl. Ouani siipra laii-
liaceiiseiii adiit. criidiilqiie I' laiiilros, Antiirrpicii.scs, il;i\iiiius saiitii tir,r-ii'is ânclo Aiii!(»'iin
\ ii;iiii a
Krisios, Siicvos, (.^nlrareiisrs, ;idjuiiis a Tillime iih)- c.iiiis. pi/l.iiii, pr"b:t Coiiiliin ton. III pag. 17-5, ipi:-
iiaclm; dnnde ;ii!li;il tr:in>l ilKnii SS. Cii^p iii ct busdaiii iii luris fuisse inlerpol.ilani depra\atanique.
Crispin ani ; inorlriii Klaoc;ili iiinjoris doiiius Uur-
IK SAINCTUM AUDOKINUM rvOTlTlA lilSTORlCA,

(Galli3 r,liri-li:ina, lom. XI.)
rnpsul ille saiictissiiniis, ( ui primiim nomrn Dado, C aiiie L tanias , qiirc dno in annuui 6J0 cidere nnn
«l quatuor olim dies fesli iii eccle-ia Rotboiiiagrnsi pnssiiiii , ri spoiidet Cointiiis Aniial. eccies. t. II,
natiis eral S;iiiri:ici in Siirssioiiibus, bralis Aulti:iri i pig lOl rl Mijij , Doiiiinicain iHain apiid S. Aii-
it Aiga pareiilibiis. fnilrcniqiie iialii iii:ijoi'ciii babiiit doeiiiim sigiiilicare ikiii dieiii consecralionis , si d
xencrabilcm A.lnneiii. Iii anla ediicalus ab ailnle-reii- (1 eiii advciiiiK aiiiborimi pnc.-nliim ip. urheni Kolho-
lia siia, ade|>is' opos tamleni posl gestiim ali(|uandiii maîim. Vciietiiiit ([uideiii , inqtiit , itolliniti:i:.;tiin
Mili D.igobrrlo I rt siib Clolarioll regilms rrfrreiidani pridie Idns M:iii, s(!il eoii?cci.iti siint xii Kalrnlas
iiiuiiiis, rve. tiis csi. (Jiiniiaiii vero aiino'? ipse iios Jitnii, ipii i'rvcr;i dies cailelial :iiiiin CiO, in ll iiiiini-
doeet in Viu ^Hiiuii Kligii, Spicil. tum. V, pag. !0l. caiii qti;c aiileredil l,il:itiias. .M;ibilloiiius aulem, ( ui
Iiis verbis ; < Conviiiiciiies iîiiir iii iiiiiim (ei;o scili- Sultilio ill.i iii;iXiiiii' arri lcl, qiiniii:iiii et ipsc piignat
ict et Eiiiîus) in civilatem U(ilbniii:igciiseii) qiiarto- pro aiiiin 040. iiiliili fatit vctcriimi Krjl('si:e Novio-
decimo die iiieusis lerlii. Irrlio aniio Clinlovei , jii- iiicnsis K:ileiiil.iiii ;iiti liirilaletti, i|iiiid S. Kligii ordi-
vcnciili adliuc rrgis , riie Dooiinica ;incc L'la i^s iiatioiieiii rejii !i «d diiiii 14 .M iii, ui .< ole (|n;o posl
coiiseiraii Miniiis gr.ilis ab epiacopis p;iri- aniio-. forie u iilQin, iiuo ei iliisenl.'<s ecrlesi.^B ejiis
lcr episcopi, e^'o iii.dnmo, ille Nnvininn. » Ccit'; ;il) f.istis aM'ripi;t finiii, \ullipi'! ens, ipti < liaitc ordiiia-
anno G3r>, qiii, qiioijno innHii coiiipiili^s .iiiiios L):i'^n- liniiein pii.ni Kerlesi'K siia! KabinbM iis inscri|iseriiiil,
lerti I, ad rrjîiiim cjns pri lin: (, ii-'iiii' ad :iiiiiii:ii ex liico Aiidneiti. obMn sed liiii) bene
(piiileiii si'iisit,
(> 8, loiigc pnst niorleiii CloJovi i II, l)ouiiiiii';i i|ii:e jii.rllei e.im re|.osuissc pridie I.Uis , seu die 11
lii ,
;
proxiilic pnrrilil Lil.iiiias srii U"g:ili(ine5, noii liiciiiii-iisis M:iii, qii:e die il r.:pontfii<la eral. > (Annal.
4lil iii iticiii 14 iiiiiisi-i .M;ii; iiisi :iiiiin (iili. Ki',ii,aiti it ., lifiicd. I. /, /,'. 5"7.)
pluiimi, aii:io Cliiisli (iHi cnrrcb.il ;iiiiiL's terliii> (^ln- 1'iditii-eraiiMis iioii seiiicl in stiperiori voluntiiic ,
ilovei II ; cigo die 1 \ .M;iii cjii-iloiii aiiiii cn.i>rr :ili aiîiiii.iilii II illuil .1 iinbis (iilig.iitlius iii piisititm iri
f.iinl cpiscnpi (H s:iiii lu> Kliîiis iNoviiiineiibis, ci Siiii- III rcclrsia Uiilliniiiageiisi, ttlii veiiliiinesscl ail sin-
ctus Audoeniis Unihomag. Veruiiilanien doctissiini cliiiii Audceiiiiiii. Sed ijti:!: ,|alii a Vaiisio , Coiiiiio ,
viri po:il Adriamim VaU-sium, qiii epocliawi iil:iiii 1'agio , Maliill.iiU'.^ et aliis l;iiii eniditc Iraclala suiit,
I uin aljis cliroiiologicis iiotis coiicili:ire iioii pnluer^!, iie n;)s iierjre itueinlo li iislra viui'reii;ur, iiilii! novi
iiliani co 1 piilaii li viaui a^jgrrssi sunl. Dagobrrliisl, ile nosEr.i :>iMuiii'i, caiidid:iii) adoiuueiniis , l''<'liireiti
iiiquiunl, rcgitavit annis (i iii Aiislnisa, vivei>;e |ia- .1'iti ar.:iiii fcie iiic ( liioiioloî.iiii in lia quj; ad auiios
Ire; illi aiile.n w\ aiiiii e iiiiiiicio siiiit aniinriim in regiint Kraii''oiUin prioris iJyiiasiiui! piirlintiit adbibi-
quos in uiiiversiiiii reiiiia-s;' ]icrliilicliir ;
ei^Bilc.ciii liiiiiiii ab illi , ciii c('iisulla aJluesere riDiissiiii.u
iiiiiitax:it ic l.iiit cuiiiputaniti :t iiioilc Clnlaiii II; bi^liii icormu ir.iiirorjiii roi!i lionis ai.ctores. i
i'r;:o obiit :iiiiio C58

ergo Clodoveus II euileui aii.io
;
Obiii s:iii liis ,\uJo'.'!ius ix kalead. Suplemb. poot
liSil regn:iic ctcpit; crgo aniiiis ti rlius regiii cjus ruiiiiis -45 rej;:iiiinis , cx aucloru (jui Vitaiii ejus o
«urrebai cuni aniio G»0 cigo noii aiiiin ui;i , t.cd ;
scrip-it, Kii.iegodus tiniitiiillis dii Itis, rlex Ordericu
:iiiiio 6iU, Eligiils ct Audocnus ctmsccrali siiiit cpi- \ilali, aiiiio ila(|iie 083, iii «ill.i Clipi;i.ico prope Lii-
sconi. y»od si objicitur j-aiictos pr.csiiles cx iiso S. ;rliai!i r,irisinri;ni,uiide nriius cjiin iclatmn est lio-
i
Auiloono coiiscccitoi c:tc pridi'; IJns .M.iii l'uiii;iHca iiioiii.ti;iiiii iu b..;ii;ân:i scu iiiouaiteriuiiisaiiii rciri,
77 VIT.X. 478
qaoil a niiillis relro sarculisnon aliojam, quam ip- A ilocliia vcl rniuliivii. vt*l sate<;i( ui riin.Iarcnlur. Ro-
t;ii>s;)ncli (iransnlis noinine ap|iell.ilii mam peirexit ad apostoloruin salulanda. Re-
liiiiina
Viiam ejiis sciip eie ainiorcs iluo anonymi, qnos diix iii diiTcesiiu suani pacein iiilcr Anstrasiis et
,
liubes anuil BoHaiiilislas iiiensc Aii;ju~to, loin. IV, Nciislrasins coinponere aggre>su>, Coloniam potlil ,
pag. 805 el seqii. E\ lii-; p.irro el qnibiisilain ana- unile ad siios iliruiii rfilicns, pie obdiirmivil iii Do-
icclis.qiix colltêre (ioclissinii hagii);;nplii,
iliiilfin niino apiid villam Cltppiacuin, ix Kalendas Scptem-
liKC selecla accipe. Beneilicliis esi piicrulu* a saiicto bris, aniio, iii jani dictuni est, 685, niultis e! aiile
Coluniliano alilwle iii iloiiio patem.T apuil Viilriacuin el post obitiiin clarus miraculis. QuiC leie oinnia hic
seu lls-iaciiiii villaiii p."i^'i firigeiisis. I)iiin alhiic in pr(iiiii>ciio reccnsita, siiis iii decnrsu liujiis vnliiini-
aula vcrsarcliir, h;crcs>ii> Mnnmlicl laruiii, qii;c ex nis, <|ii:iiiliiiii fieri potcrit, clironoiogicis iiotis dislin-
Orirnle iii Gallias )irorepfe;at. forliur (oiiriilavit ; guerc tfiiLiliiii.iis.
siinoni ni pro virihus ailurtu^ esl : iniilluin adiiivil Corpiis saiicli poiililiiis rehilinn in iirbem snani
Adoneiii fralrem iii fiiiidanilo Jiiirensi (iiuTesis Mel- cnndtiiiii cst in basilica sancli Pilri, qii;i; niinc siio
ileiisis nioiiaslerio, el ipse iii eailein iliipccsi fuiiila- noiiiiiie sancli Auiloeiiiiliiilur, in locoqucinipse pr.c-
\il Uesbacensc aii. C5i. KIpcIiis epijcopiis nnn sia- para-. erat; std posl aiiiius Ircs ct inciises uoveiii
liin coiisiH"iari se leriiiisir, scil saccplos ab epi^copo lianslaltiiii esi a cssorc suo iii
sanclo AnslitMlo stiii
Matisciiiieiisi l>.>odalo or.linaliis, pciTgriiialiiiiicin lociiiii eililioreii cj isilcni basilic:c adoriciitalciii pla-
in tlispaiiiain sii-cepil, qiia iii Oci

n-gioiie et VHrliii
>i gaiii alliris saiicli Petri apo^Kili. iibi IG.) [lnrlc I8S|
disseminare cessavit, ct lirraiii niinia siiriiaio
iiini aiiiiis requievil; liiin iNorinannnriiin mclu ss. ("ta-
lalioraiiiciii eci cavil copiosis iiiihiihiis ;t Heo iini cu ;i-
i
n tuiii est priiiio Vadiiiiacum. ilci.'i.'i' varia iii luia, ac
lis. In Gal ia- le lux, f.irlusqne, iil jaiii dixiiiius, ariiio dciuuin in Valteni moiiariioriiiii dinccsis 'fr.nircn-
(i40 episcopiis, hapiizavit AiiiallierUini liliuiii saiicli sis;scd liollioinagiiin iiau o post bapl j iliim Uiillo-
Geicinari; sancliini Vandregisiliiiii priiiio siibdiaco- iieiii, iii iiasil caiii sui noniiiiis relatuai, et a Kichardol
nuni, deiiide diaioniim ordinavil: saiutnui Gcreina- diice oniatissiiiio fcrclro doiialniii dcciiiio sicciil".
rum aJ jireslytcros cvoxit; iiittrfiiit concilio iii C;i- Mcdio liTe iiiitleciiiio, diiin iiov:i li:i-ili(;c illius fa-
liilonensi saiutum FiliberUim ;ilih:;tcni Gcineticen-
; brica erigeliiiliir.pcr provincias circuiiivrcluiii csi a 1
scm deceplus ab hbroinn tyramm ac iolsis lcsiilius colligciidas ti.lcliuin iii bocopiis elcciiuisynas. Veriiin
niancipav.t carccri qnicuni poslea, aginio suo ei-
,
aniioi.Mi'^, iiiipii Calvinisla» el iiion.istcriiiin cxpi-
rore, reconcili.itiis cslaniicilianii|iic renovavil; cuiii- lariiiit, ei curjni!, saiicli privsnlis cum plcrisqiie san
dcm saiicliini abbatem ac saiKiiim Vaiidre(:isiliiiii ctorum alioiiiiu c.viiviis igiie consiiiiip-criiiil. Su cr-
iiivicem ili^sidentci ad concordiain rcdiixil; leliqiiias siiiit laiiicn iiiiniitilhu Kollioiiiagensis aiitislitis , qiii;
Faiicti Marculli transtulit , K;; nolicrtiiiii ab iiiiiiii- vel bacrile^âs lia;;ioiiiachoriini illoraiii iii:inus eva-
iicnie cscde libcravit, el ab Ebriiinu laian' advcisus seic, vcl aniea variis eciii\siis doiial.c fuerant rcli-
cuin mortis sotitenliain in c.vsibiiiii coniniiilavii. Siib- i|iii;c. posl ejn,- obilmn annis niinastcria ejus
1'aiiiis
6cripsil privilejjio (hlodoêi rcgs |iro sanclo li y- iii toiisuuxere Hcrleinuiidiistxiioiiiaiinoruiii
hoiiiireiii
sio ann«Go3, privilegio Kmnsonis Sciioiicnsis archi-. e|H-copiis, ei Leulfrcdus.
cpisnopi S. Culiiinbae el S. i'etri Vi\i
|.ro iiionasttriis l)e V.ta saiicti Kligii quam scripsit sancUis Aii-
,
(iiiS, privilcgio Ucrtefridi Ainbianeiisis cpi^copi pio docntis, dixiiniis siipra loin. IX in ipso saiiclo Eligio;
Corbeia GbS, elpriviiegio Drausii Sues>ionensis epi- „ dixertint bisius so lales oostri iii llisioria lllleraria
scopi pro parllicnoiie U. Mari;c OGii. I'i';csens fuii ^ FranciiC loiii. III, pag. C'2G etscqq. Scripsisse adhuc
iiiorti S. Vaiidrcgisii ^niio (iG7. Circa id leiiipiis creilitiir saiiclissiinus prKsul Vitani sancli Keinigii ,
S. Angadiisniaiii poslca Oratorii abbatisâin vclavit. quaiii apuil Hclvelios in alilialiasancti Galli assei-
Cliilderici funus curavil an. 073. liisigne privilegiuiii vari dicunt. ria:lerca epistolam, quaiii scripsil ad
a Tlieoderico 111 rcge <ilitiiiuii ; (•isleiiiaruiii pairi>uo sancltim Dcsideriuni Catliircensein episc<ipui», liabes
iiisidiaiilem rcdarûil luriiter, eiqtie viiiiliciaiii dlvi- apuii Caiiisiiiiii loni. \ Aniq. Lcctioiiiiiu, pag. 512;
nam puslea secui» n |iia;iiiiil: W;iiiiiigo illusl ac i scd iiierito illi abjinticanliir ah erinlitis. cl tics illi
potenti viro persuasit , iit inuiiaslcriiiiii Fiscaiiiieiise versus de SS. Me.larilo e; Gililanlo , qiios Saininr.r-
liiiidarel; fiilgentcm vidit iii ;iere crucein eo loci, ulii tliaiii iii ipso saiict» (iihbuilo transcr p>ero , elridi-
postea ciiiislruciiim c?l nioiiasleriuiii , priiiio Cnix ciila qu:i>(lani de aniiiia HagoliCi li rcjî:, cliarla , de
fancti Audociii, deind<: Cnu saiicll Ccuticdi ilictiiiii ; (|iia iiionaclius â ili'iiiy>i.iiiiis apu.l (jiicrielaiiuiii
4la i[sv uiona-lcria, eccle.ia9i|ue pluniiias ci xeiio- luin. i, cl Aiiiioiiius IiO. iv, cap. 7A.
S
S. ELIGIl EPISCOPI NOVIO.IIEKSIS
VITA
A SANCTO ALDOENO ROTHOMAGENSI EPiSCOPO SCmPTA.
[Kx fiicilegio Acherii.)
MONITUM
I.N VlfAM SANCTl I.XIGII.
Saneii Eligii Noviomcnsis episcopi Vitain, niillis j) Ciintlionsis moiiaslcrii ms. coilaiaiii edidl. Eani diios
i
«
..:„
itiiinutatis,
—
1 ...:..,:.Y.,„:., r.1. ,....: corvit-i i.i-iiiii iii_
sed priiiiigenia plirasi servata, pniut iii-
iii
iil
iii-nci-iil;.iii voliiit aiiciof,
lil.r/i.i .ii-periil:iiii
lihros allcr quadrigiiila
aiic!oi'. alter iiiiailr.iiziiila
iniriiin cam co .^cripsil S. .\udiieiiiis, si iioniiulla, capila, oitogiiila ailcr coiiiplectitiir. >
qiic ipsum Audoeiiuin spe. tanl, ab aiiiaiiiunî atlilili ll:cc qiiideni Acherius, qiiein nnraiiiur ila indili-
i-xceperis, exopiaruni, iiieqne ut eain eniiiieir.iii lie- geiiler ln Icctinne cjns Vil;c vers.;tiiin cssc, ul iii ca
anxie iiilcrpcllai iiiil viri iloi;ti, iiipif. aniici inlcrpolatorinii aiiilac.aiii ac lcircril:ilciii iitiii dcpie-
ipieiiter el
cc cos l:iiltliiil liilcrc pilcsl, qill
JiMO niuUi. laiidciii alihiiic iliiotlecini annis dcseii- Iit:il;lcrcl. II. ciiiiii
aul ad 'Viiiiie rcJin.unt, iiiit iiliil vnlcni. .ôh

e \ciii:to citlice Coiljciciibis biMiotlioiic, cl ad iiihil i
lit.iin
479 S. EI.IGIl NOVIOM. EPISC. 480
cjus exein|ib indicavinms aliquot, cuni in lap. 3i A "lur. ln iiova liac ediiioiie ur>i suinns variis leclioiii-
lib. I, luin etiîm iii posireina noi.-» ; (inae tainen suiit lius quas subiiiinisiravii U. P. b. E<liu. Martene, ex
ejusinoili, utciicris liileni noiiilerogeiit, quc S. Au- cojice ni<. lu iiiaslerii S. AnJiieni, aniioruin foniie
«lueiio scriplore viiieri nobis Jigiiissinia ultro fate- quiiigenloruiii.
BEATI AUDOEINI PROLOGLS.
Cum gcnliles poetc sludeaiit eua fignienia prolivis ponip ire stylis, et s;eva nefaiidarunu renovenl conlagia
gloria, qua veterum
leruin, ac plurima Mliacis tradant mendacia biblis, enninique vana taiiluni discurrat
necliini niendacia , cur nos Chrisliani s;dulircri laceanius miracula Clirisli, cuin possinius sermone vel
tenui
;cdilicalioni$ liistoriam paiidere pkbi ? l'r.T;serlim cuin ecclesiaslica tradilioiie el aposlolica adinoneamur
.lucloritatc, de saiictoruiii geslis seii virluribus nonnulla coiniiicnioraic, ut srriptuiii esl : Meinur a sanclorum
aim lanclibiu (1'rov. \, 7). El illud ; Lmtdcmm vira gloriosos {Eccli. nliv.I) qui tieranlregna miindi (Heb.
XI, 33);a( til meinor a erriim i;i benedictione, ct iiomen iUorum p^rmniicat in {ctenium (Eccli. xlvi, M, 15).
Quoticscunque cgo sanctoruiii solemnia amiivcrsario circiilo cclcliraiiius, aliqua ex eorum geslis ad xtlifica-
lionem ClirisiiaiKC plebis (oiivciiieniia iii Clirisii laudilius rccilare dc'jcmus : quoniam rcvera Clirisii niuncris
«st quidqnid in saiiclis ejns laiidabile est.

Qiiia igitiir oiiiniiim pciie iiiiiacula confessoruiii, el mullipliccs vicloii.e iiiailyruui, lilterarum jain moni-
iiienlis habeniur iiulita, muiiique nobiliuin ex gcstis eorutii leliîut-re iiiolem voluiiiinuin, nos modo vel exi-
Kiium juxta qualilaicm ingenii aplare teiilaviiiius libruiii, in quo de orln, vil;ique cursii, el glorioso obiiu
sancti et beaiissimi coiilessoris et episcopi Eligii, qticin a^l pleiiiim "vp-rli sumus, adjuvaiiie supcriM gratia,
expliiandura siiscepinius. Id etiain ante nos jaiii fai tit.iluiii ab ali(|iiibus erudiiissimis compcriiiiiis, sed i|uia
illi curis obligaii s;eculaiibus, ul et ipsi prolileiilur, cuiii fcsi naiioiie linicre scrmoitcin, iiidignuin duximus
m Uin larga bonilas, tanique exiniia s;iiictil:is arclo parcoqiie aitenuaiciur affatu. Qiiainvis ergo et nos tanlae
rei narratioiii miiiiis siiiius idonei, iiidignuiiique videatiir tam laudatic lii^lorix exiguum pusillumque lieri
auctorem ; tanien qiioniain mihi olini voii cst, el fralruiii cliaiiias eadem frequenter exposcit, si Dei juveril
lavor, qu;c niilii comperta sunl, qu;pque ad mcnioriam. Doniiims reduxerii, qiianquam imperilo digerain
slylo, non leporcm seinionis inquirens, sed saiicti simpiicem viiani simp ici sermone, ipsius animaius prc-
libus, enarrare ieiii;ibo, ejusquc vit;e cursum, licel eeriiione iiiculio, iiigeiui lainen amoris obientii, fcrra
conabor in publicum ; ut ciijus esl vit.e cuiii Cbrisio memoria, gloria relatu celebrelurin mundo, breveque
îix spatiuni ;vterna incmoria compeiiset in s;vculnin, atque in homiiium ore, dulci commemoralione vivai
iii terris, i|ui cum suprem s beaie vivit iii cnlis.
El si quidena velit quis omiicm ejus ordineni vilae litlerarum iradere moniinentis, certum est quia tanln
8unt quae ct volunieit nia'^num requirant et otium. At cgo cum siin, siculsum prof sûs, i nperitus serinone,
ei cuiii excelloniius sit viruni sanctissiinum inirari quaiii loqiii ; cuiii eiiain dnciissimi qiiidquid de eo dicere
potuisscnt, niiiiiis prncul diibio sit quani increlur ; lanfn ardorc dilectionis plus iii illo quid velim, quaiu in
ine qnid possini considcravi : nam cum sim debitor decem roillitiiii talentoruni, vel exigunm inex rusticila-
iis rcvidere debitum coiiatus suin ; ciilpaiii scilicei ineiuens sileniii incurrere, si agiiita miracula ut piger ser-
vus silendo occulereiii ; ne vel unius lalenli credilam quantitatcin duiii nilerer caiitius cusiodire, culpa de-
lossx pecuniae non carereiu; idcirco optiinum fore arbitralus sum, ut pccunia; cominercium quod ab Omni-
poiente accepi, in laiidibus Omnipotentis expenderem, atque id quod ab eodem ndepius sum, iiidignus eideni
conferretn subjccius : uiidc leclorem obsecro, ut vilitatcin iiostri sermoiiis non usi|uequaquc despiciai, quia
elsi utcunque eloqiienlcr possit orntio promi, ila styluni placct corrigere, ut iiec simplicibus quibusque
grainnialicorum scclaiido fiiinos dis|diceat, nec scbolasticos etiam niinia^conlentos nisliciiate oflendat, sed
perpaucis operla, ciinctis prorsiis retcxat aperla. Nam et ecclesia-ticnm dogma, etiamsi babeat eloquii venu-
siaiem, ila eaiii dissiinnlare dehct ac fiigere, iil non otiosis pbilosopliorum sfctaioribus, sed univcrso loqua-
lur hoiiiinnm gencri ; iiec enini opus esl divina; doclrina; sopliisticc aut eloquenier siguare sermones, ouni
scriptum sit : Qiii suphiitice loquilur odibilis at : non enim esl data illi a Domino griitia {Eccli. xxxvii, 25).
(>uid enim legeiiiibus nobis diversa graiiimaticorum argumenla pruliciunt, cuin videantur potiussubverlere,
qiiain ajdificare.' Uu'J. inijuam, 1'yiliagoras, Socratcs, Plaio, et Arisloleles iiobis pliilosophando consiiluiil
.'
yuid sceleralorum ninijc poetarum, liomeri videlicel, Virgilii et Meiiandri, legcntibus conferunl? Qnid,
inquam, Sallustius, Herodotiis cl Eiviu', geniilium lexeudo hislorias, Christian;c prosuiil familioi; ? Quid
Lysias, Gracchus, Denioslheiies,et Tulliusarli oratinixiiisisleiido,Christi purisaique pr.cclaris possuntcoin-
parari doctrinis? Qu d Flacci, Soliiii, Varronis, Deiuocrili, Plauti et Ciceroiiis, alioruinque solcrlia, qiijs
fiiiiinerare supeivacaneum puto, noslras juval iitiliiaies?
Ilis ilaque oinnibus cum snis vanis sludiis omissis, ad siinplitein proposiia; propcremus hislori;c gcricm.
Adesl ille Plasinalor qui linguas infaniium fecil dijertas, cujus gratiam nobis adcsse su| [ilices oplanius, ul'
« yimia couic:itoi. Forie coiiicuius, ail Acherius ; scd milii raagis placci contextus.
^SI YITA. i8J
ipso annuriite roiifessoris sui palmain gr.iil;aini n:irr;<re possinius. Qii.ipropier lectores olis crainus, el por
gloriosuii Cliiisii .iJvenlum obicstaniur; ul si quis h;cc legens aninre capius exeniplarc vuliierit, s)IIab;iruHi
(lelriinenta sninmopere observet, el dutlum conscripla exemplaribus rursus conferat corrigcnda, ul qu;rqua
cuni sludio et solliciiudine scripta sunt, cum cura ei diligentia Iranscribantur. H«c idcirco, (|uia plerumqnt^
videmus noniiulla voluinina, et pi^cipue saiicioruiu gesta, ita scriptorum viiio depravata, ui s^ludioiis qui-
biisque non solum ieciilarf , verum eliam manibus sit conlingere fastdium : at nostra hscc si placei or.itio,
per incnlumein statuiii cathnlicx servetur Ecclesix ; nam prxmium laboris nostii ultinia, conlido, pensabit
dies. Sed ne prolixa pncfaiio prius faslidiuin generet, quam lcclor supcrcilium histnri.-e inclinei, licel ccni
verecundia frairibus quidein obedienliain et dli iinpendo, de quo iion digiie loqiior, injuriam ; sed tribuat
veniam ; conhdo eniin quod dcvotione noii olTendo. Nunc vero ha-c priina in rronle ex ejus ViU
priipuiK).
INCIPIT VITA.
LIBEU PRIMUS.
CAPUT PRIMUM. A elecius, vocabiturque roagnus in Ecdesia ChrUli sa-
De pronapia S. FAigii et loco nativitatis ejus. cerdos.
Igitur Eli);iii5 Lemovicas Galliarum urbe, qux ab CAPUT III.
nwribus ijuibiu opliinis accreseebat.

oceano Brilaniiico fere duceutoruin niillium spatiu
Igitur Eligliis nutriius est lide recla, aique iin>
sejuiigilur, in villa Catalanense qux a prxdicta urbe
iii
bus ad septuntrionalem plagani buius a pareniibus Christianis religione catholica

sex circiler inill ;
vergit, oriundus fuit. Est itaque pnefata civilas par-

exiiide igitur puerilix annos exceJeiis, xvuin ado-
lcsceniix ciiin iiidustria gerebat, et quidquid operis
tibus sita Arinoiicanis in ulteriore Gallia, priina(|ue
Aquitania, qiix ad plagam respicil occidentalcm, cui
siix xtaii congruum arripuisset, mira agilitate peili-
coiiligua esl ab oriente provincia Lugdunensis, Cal-

ciebat. Cum ergo videret pater ejus lantum hlii ia-
liaque Uelgica ; habet eliam ab ' euro et ineridie geniiim, tradidiieuin ad imbuendum honorahili viru,
provinciam Narbonensera : a circio autem anibiiur Abbuni vorabulo, fabro aurilici prubntissimo, qui eo
Oceano : porro ab occasu habei llispaiiias. In hac tempore in urbe Lemoviiina publii'am fiscalis ino-
ergo regione parenlibus ingenuis, aique ex longa pro- neix oflicinam gerebai : a quo iii brevi hiijus oiricii.
sapia Cbnstianis, Eligius naius atque allus est : cu usu plonissime docius, coepit iiiier vicinos et propin-
jiis pater Euchcrius, niater vero Terrigia vocitata B quos in Domiiiu lauilabiliter honorari ;
gereliat enim
esi. Ipse auteni, diviiia graiia prxsciente, congruum Eimplicitatem colunibx>, ne cuiquam niachinarelur
sibi ac veluli spcculum ment.s siix Eligius nomen dolos; habebat et serpentis asluiiam, ne alionim
acce,;it. Ergo cum proposiluin sit de bis qii;e gessit, supplantaretur insidiis ; dignnm quoque in cunctis
iiiio ea qux Doiniiius per cum operari dignaius est, habens ingenium, el facile loquebatur et pure. Ec-
sicul gesia consiaiit, narrare : lamen id quod prius- clesiarum etiain conventiculis frequenter inlercral,
quaiii nasceretur ad indicium sauciiiatis ejus osten- quxcunque ibi ex divinis Scripturis reciiabantur,
suin esl, quodque magnorum virurum lesiiinonio aurem libenier accommodans, avidissiine haurifhai,
liidici, omitiere non debeo. atque ita in cordis sui memoriam recondebat, ut
eiiain cuin absens essei, ea qux didiceral inediia-
CAIUT H.
tiune intentissima runiinaret.
De pra:sagio quod sensil inater de puero.
Ciim adliuc vir beatus mairis essei alvo iiiditus, CAPUT IV.
qux liujusmoili liabet Reliela patria, Franciam petiit

vidil geiiilrix ijus vi>iunem,
ordinem. Videbat quasi aquilam valde pulchram Interea post aliquot aiinos exstiiil quxdam causa,
divina, crcdo, gubernanle providentia, ut, relicta pa-
supra suum volitaniem slralum, ac se lerlio in-
clamaiilem, sibique qiiid nescio polliceniem, cum- C iria, ei paieiiilbu*, Francurum adiret solum, iibi pau-
voce evigilasset, perterrita nicis degeiis diebus facius esi noiusiuidaui regis llie-
qiie ex reciproca
mirari quxnam essct bxc viîo. Inler- saiirario, Bobboni vorabulo, viro honeslo et iiiaii-
iiiis coBiiit
sueto, cujus se pairocinio commiltens, suh ejus
ea veiiit teinpus pariendi , et prx m.ignitudiue
vocavenmt autem ditione degebat, slreuue enim ad onine opus se ap-
doloris cocpil maier periclilari ;
boni tabat, et unines cuin quibus colloqui poiuisêl iii

qucmdam religiosum presbylerum lestinio-
qoi cum sno aiiiore anncclebal.

iiii virum, ut pro eadein orare deberei ;
veiiisset ad eaiii, quasi propheiica mox usurpans CAPUT V.
vcrba, ait ad illaiii : N di, inquiens, maier, liniere, Qao ordine ad notitiam regis pervenit.
quuniam benedictuin partuin tibi Doiiiinus dignabi- Post aliqiiod autem temporis intervallum pcrve-
lur largiri ; erit cnim vir saocius ac de gente sua nil aJ noiiiiain Clotarii Francorum regis hujusiiiodi
'
Ab ettro. Sic cudcx S. Audociii : prior editio u> Euro
48:, S. ELIGII NOVIOM. triSC m
cx ca-i&i. Volehal eniin idein rex sellam urbane aiiro A itaque rcx ejiis tlmorcm, simulqnc mirans laiitain
ge:ii:iiisi|iie faliricare, sed noii iiiveiiiebalur iii ejiis viri (lcvotlonem, ilesiit eum ultra cogere, scd magis
pHlaiio (iui luijii-iiioili opiis, siciit ineiile coiiceperat, blauile leniterque denuilcens hctissiinn euni viillu
fiossei opcre perlicere. Ciiin sciret ergo prxfaiiis dimisit, pollicens se pliis eum ex linc jain credilii-
regis iheâurariiis ttigii inilosiriam, ccupit enm ex- rnin, quam si mul.iinoda tunc dedissci juramenta.
plorare ' si qnouiinUsopus opiaiurti possei pcrficere, CAPUT VH.
«l cuin facile iJ apud euui fieri inlellexissel, iiigres- iiuo oriHne pceiiitentiam geiseril.
sus ad principem indicavil ei iiiveirrsie se arlilicem Non posi longnni spatiiim cnni jani Ellgius viiîlem
iiidiisuiuin, (|hI disposKuin sine cunciamine aggrede- agerel xialcm, ciipieiis se vas Deo e\h bere sancti-
reiur ejns operis arliliciinn. Tuiic rex mcnie (iraiis- licatiim, ac meiuens ne «liqua suiim delicia >•
pcrtus
sinia lraili'lil ei copiosam auri iuipcnsam, sed et ipse friislareiit, oinnia adilesceiiti.e siix corain sacef^
iiibiloniiiius Iradidil Eligio : al iUe acceptum opus dotc cimfessus est acta; sicqne sibi aostcrnni linpn-
cuin celerilalL inclioavil, alijue cuin diligciilia cele- iieiis piTnitenitam, c(£pil foriiicrcolluilationi rariiis,
rilcr coiisu lavil. L)eiii'pie quod ad uiiiiis opilicii s; iritus fn-vore resislere, in laboiil<us siilicet sc-
acceperal usum, ila ex eo duo composnii, ui incre- ciinduni Apostolum, in vigiliis, iii jejiiniis, iii ca&li-
dibile forei oniiiia ex eodein pnndere fieri polnis-e ; B taie, in paiieniia nuilla, alque in chariiaie nnn ficta :
naui absîue ulla fraiide, vcl nnius eliain siiiqiue im- proponebat nainque sibi adversu^ prxsenles carnii
ininiiiione cominissum sibi patra\ii opus, iion cxie- aidnres futiiri supplicii igiies, ac memoiia ardoris
roruin rrauduleuliam sectans, non inordacis linia: gehcuiuc ardiirem excludebat luxurlLe. Orabat jugi-
fragininn culpans, iion fuci cdacem flammam incii- ler pro Joiiis ra!lestibu=, prccabalur Dcum diebus
sans, sed oinnia lidcliier coniplens gcniinain f> liciter ac noctibus, illud ex libro Job crcbrins revolvcns :
nieiMt felix remiineralionein. Opus ergo perfcctum V.qo, iiiquil, depreciibor Dominum, et ad Deum ponani
defert proliniis ad palatiuni, traditqiie regi quain <lo- eloqitinm meiim : Qiii (acit magna et inscrutabitia et
iiaver.ilsellam, altera penes se ((uani gratu to fecera!, mirab.Un abspie riumero. Qui poiiit liumUes iu subli-
reiervata. Coe.dt tuiic princeps mirari siinul el efferre me, il mairentes erigit sospitate {Job v, 8, elc ). Adi-
taiitam operis clegantiain, jussilqiie illico fdbro tri- niebat sibi s;iluriialem paiiis, ul coelesieni pnsscl
Liiere mercedem laboris diguam. Tunc Eligius altera proiiiereri pancm. Ora quidein ejns jejuniis palle-
ex occulio in niedio prolata : Quod snperftiit, inqnii, baiit, coriius aiidnm marcescebnl, sed niens acrius
c\ auro iie negligens perderem, liuic operi apiavi. seinper .•ciernx palrix amore xsiu:ibai ; et uiide gra-
CoDfestiiu slupefactus Clotarius, et majon admira- viora rccoidabatur, inde paiiciitius lcviora portabat;
lerininum iiiliiens, fn-
lione detcntus, sciscilabatur opiliceiii si cuntia ex C sciiiper eniiii pra:seiilis vita;
eodera penso facere potuisset, ei cuin con.sequcnltr turain Dei senieniiam ac iiieluenJa judicia forniida-
juxla id quod fueral sciscitalus responsum accepissi-t, bat, sciens scriptum : Bea:us homo qui semper est
iiigeuiuin ejus subliini favore atiollens : e^ boc jain, pavidus (Prov. \xmii, 14). El illud Apostoli : CHtn
iiiqiiit, etiam iii niaxiinis >'rcdi poteris. Pono buc timore ct tremore reslram sttlutem op remini ( // Cor.
fu'l initiuni, neciion et le»t inoniuni iii palatio regis, VII, 15). Necnoii el illud Job d clum : Semper enim
lionorandi crcdcndiqiie Eligiuiu
. : ex boc nenipc ad quasi tumentes super me (tuctus, tiimi Deum {Job
aliius consurgcns faclus est aurifex periti^sinius, XXXI, 23). Ad Domiiil siii pedes noctibus jaceb.it, iiia-
alqiie in oiniti fabiicaiuli arte doctissiinus, iMveiiilqne nibus peclus tundens, genas laciymis irrigans, iiiode-
graliam in ocuiis regis, ct coram cunclis opliniatibiu ratoque suspirio oculisad cielum levatls, illiim sein-
ejus, boiniuoquo juvauic roborabatur in lide.cta pcr re.-piciebat, qiicin fortasse delinquendo olTen-
disse liinclcil; ac lacrynnbili voce lixc crebrius

rege provocatus crcscebal qnoliilio in luelius.
verba ?eniiiiabat : TiH soli peccavi : misenre mei
CM-UT VI.
fecitndnin mngnnm misericordiam tuain (Pso/. l, 5).
Eidein tex jurameHtum exlCTqucre nims ist.
Job Memento, quia ventu»
Et illiiil lienti : ini|uietis,
Me igiiur pF;esente, nesrio qu:iin ob causam, nisi D fsi vitti mca [fnb vii, 7). El : Parre nii/i», nihil eiiim
quod facile il.ttiir inleirigi fiJelitalis obleiilii duni sunt dies mei {Ibid., Ki). Et ex se quodaiimiodo
apud rcgem pocruliis liabilarem, quadam die Koiuilo c;,'rediens, illnd anie suam pingcbat meirtein : Qit«d
in agro acclio rex Kligio coram rdiquiis sancforum iipc omlus vidit, nec anris audivit, nec in eor liomiiiit
pnecipiebat ei ut impbsiiione mnnuum sacns pigiio- iisce'n!it, (Ji.ir ptiFpnraxit Dexis diligmtibui se (/ Cor.
riinis dfitiaret snrnimfiitum ; scd ille dlvinnni ihtul- if, 9). Idiino istn jugiler niedilando qn.-mlo plu»
tam vereDs, re<nisare hnrmfitcr oiiini nisu tentabal prnlicicbni, lanio plus huiiiiliabalur ; ui qnaiito plus
comque insiantius id facerfe compelleretnr, anxius liumiliatiis fiiissM, lanto amplius prollcerel. Ciijus
value coepit niox ulierlini Incryinas prohmdere, me- qn;iiita fiiii inoestiil.i, innta fnil et vcnia; cl qunntum
tuens, scilicct, regcm olfendcre, scpiuplnniqiic pa- se hiimililcr aflixerat, taiitinn ilenienier snbliniari
yens sanetSs pignorlbns manus fmponerc. lnlucns a Duiiiino ineruit. profunda benigniias Dei ! fit v»
• Si qaominus. Malo, si quo modo. Iiifra ediiliiiiiiB Pectus fmstrarent Uic sancli Aiid. Codex habet,
i'
ex CoiKce sancli Aud. opefis artificium, iibi, opus pectus (usrarcni, ex codeirt stnliiii edidiiiiiis adolt-
lantuin legcbalur, (l [ra<jmin't, quo loco ediluni crat sccntia: s'ice, ubi legcbatiir ab adolescentia tna.
iTnijmcn.
*S5 MTA 486
locior veiiia, qiiam olTensa'. felix ptenitenlia, qu.x A CAPIT IX.
taia velociler aJ se Clirisii traxil misericonliain ! De niorle Llolarii, et qnanla familiarUale liabilns sil
apud principes.
quieque iion priiis assiduo lltlu delicloruni llanimas
Invenil erpo Eligius gratiam coram Deo, et coraiu
cxsiinguendo, frequcniinne jejunio peccaiorinn \irus
regibus Francorum, et • ferebalur ei ab oRiiiilms
cxcludendo deslitit, quam iiii>ericordiain quam po-
tCAtiiiioniiim in lantum, nt copiosam molem argcnti
sceJial a Domino impeirarel. De talibus quippe fier
ct auri vel gcinm.nruin atisqiie ulla penâ a rege acoi-
.Malacliiam proplielam Dominus dicil : bedi ei iiiiio-
peret : cre cebatque ei honor ciiin iiiagno favore de
rem, et limuil iiie ; el a (acie noittiitis rnei paiebiil
die in dieiii, ct oiniii ex parte prubatus vernabal, iii
{ilalach. 11, v). Hinc iltm scripluni e^t : Titnor Do-
aula devotus. Mortiio inierea Clolario rege Franco-
viiiii expellil peccalum. Et rursus ; Qiii limel Donii-
ruiii, l);ig>>berlus liliiis ejus moiiarchinm regni tolus
iiiiin itiliil trepidubil, ct iton pavebit, qnoitiain ipsc esi
obliiiiiit, a quo Kligius tanla raiiiili;irilale liabilusesl,
tjCi eJKi (Eccli. I, 27).
ut pluriniorum ejns felicilas ingeiis gigneret odiuni.
CAPLT VIII. Siquidemoderaiit euin pravi quique, quoiiiain magno-
pere oderal ipse siiperbiara, diligebat vcritateiii, cl
Ditiniltts remiuioms indicium aecepil.
B cura eiscl slrcnuus, jngi» ei eral i oiilra poruin vesa-
Pcniqne qtiodam tempore inlerpellans pleno pe- niam piigna, perpcluumque ccrtanien : sed plane iU
ciore lide exigebai, iit si essel accepta Deo ejus poe- luin boiii oiMiies adinir;tbantur cl diligebant, quia no>
nilpnlia, quoquo ei modo dignaretur dare notitiam. verant c:itholicnni liominis sciontiam, ac pairix cou-
Il.ibebat ilaqne in cubiculo, ubi assidue cubilare so- lesli inenleiu jiigiter iiilentain, semperqno aclibii»
litiis orat, multorum pignor.i sanclorum in supremis bojiis ' pr;i'prifataiii. Serlabalur ilaqiie jugiliT cliari-
dependentia, sub qiiorum sacro velamine reclinaio talcni, niaii»iict'i.linffi el lonâiiiiiiitateni, dili;.,'e-
in cilicio capile orare consueverat noctc; quo nimi- hat Deum ex lnto conlc. ci ex tola anima, aique e«
rum in loco, cuni ex more qiiadain nocte in ora- tota vlrluie : crat quoque tr.mquillus iiionliHS, el
tionc prostratus siiper cilicinm incuniberet, somno seren'is asp^rlu, prrcLiat vullum plaiiiim, nioderalaiii
ingrurnle oppre^sus veluti iranseuiido in nionienta sprcie:ii, ornaluiii aspef tiiiii, q<HeIuin srnûin, aiii-
obdiirmivit, visumque est ei astitisse repente qucm- iiiuml.Ttiim, biiniilem s:ipieiiliain, >-emper opera boua
dam, atque dixisse : Ecce, Eligi, exauditx sunt pre- faclis airtplius qiiaiu verl'is oslendibal. Cur|iiis fanie
ccs turc, indiciaque olim qunesita niinc tibi concessa. cistigaiiB, jejiiiiium poliiis qnam epiilas aniaiis; do-
Mox ille exciialus odorem hausit gralissimiim , scn- lenlem consolaiis, speni siiaiii Heo coiiiinitlen?, ora-
sii eiiam e.x gerulo reliqiii:irum gultas suavissiuia? Q lioni ficqiiculer iiicuinlicns, nihilqiie amori ClirisU
super suum lenissime delluere capiit ; ex quo nimis pr;rponoii5, quod credebîl docens , quoJ ductbat
attonitits furrexit velociler, ct snllicilc conspicions jinilans; srniper eiiim aiil« uculos ejus diis ulliinus
viilil quasi balsamum ilislillare tle chrism.irio el pallio vrrsabitiir, sempcrque mens rjus pra.'cepia cocleslia
qno eral opertiia. lanla qiiippc fragraiiti:i oJoris siia- mediiabatur : orabai amem ticqucnicr, quia diJicc-
vitsimi lotnm illud repli-veril cubiculiim, iri ipse rat qiiod oporlet sine cessatione Dominum rog:ire t
vix ibi siilisistere quivissct. Tunc menior sii:v peti- satagebal iii.ignopere ne secnmUis ciiiquam in ope-
lionis, niiuiHinqiie largilatem boiiil:ilis Dei niiratus, rlliHS lionis inveniri lur. Erat eiiam erga ramulos Dei
allius iiigemisceiis fideleni retribiiiorem ex iuio corde valde liuinanus alqne benigniis , cliarilatCRi vcro
benedicibal Chrislum, qui miiK|iiam dcreliquil spe- supcr oinnia et ipse diligetiat, ei oinnibos «ervare
riHtes iii se. Uoe ergo fuit iiiitium virtiitHiii ejus, mandalial; existebal ntiqiie in cunctis c;iîbus lirinus,
hiio omnipotcoiis Dei. per quem omnes onini.n pos- omniaque aJtersa patienter fcrebat ;
perieula aliena
sunt. Quod CHm vir sanclus sodali suo Audoeiio noin se ppnimcscebat, aliorunique casus suos esse h-
luine , cogiwmenlo Dadoni ,
quera sicut aiiimam qucos jiid cabat. Finem qiioque vii;c soIlicKe sempcr
suam diltgelKit, secreiius enarrassel, vicissim ab eo considcrabat, metuens ne se lanqu:iin lur liora illa
expgil nc ui>quequo ipse in corpore nianevjf, eadem 1) inprmeni comprehendprct. Cum opere etiam leclioiii
cuiqotin indicaret. Al ille Iikc audifns cuepil conli' vncabal, sriens qaotl teciione sensus augetiir et iii-
nuo animo compnngi, coepilqne secreta arcanorum tellecliis t'iliiiiiur, et quod lecllo tiocet qiiiJ cavea-
ejii« vis qiBEdam inlerni amoris accendere ;
jainque tuT. Krai vpro erga omnes huitiilis nhniumque in
t%. boc sprelis sa^culi hlandimpnlis ciipiPbat ex slii- hiimililate fiinrt.ilus ;

niilli sC pMcponen^, nntli su-
liio tligium DEinulari ad bonum ; accito etiam gcr- periorcni se dcputans; scieiis ei illiid, qnia si quis
niaiio suo AdoRC in consilio communi erant enitn ; pcrfecla contenins fuerrt humilitaic, Itabebit ei ina
viri indyli opiiiaales aul.r, filii, scilicel, Aulbarti. K( gloriam, et quanto qnis huinilior fueril, lanto cura
ergo Uabito commoiii consilio coeperunl imilari qn« nhitudo gloria: sequetur.
ab Eligio gcrcbanidr; eralque eis f.iniiliare consor- HabebM ciii; temperameiilum in prosperis, pi-
luira el cor uiium in Douiino alqne anima xmi. lienliani in adversis,mentpmquc iicc gauJio nec
fnferore a Chrisii unquam amore revoiabat. Irasccn-
" Fertbalur ei. Sic laudatus sancti AuJ. CoJcx. lum eliam in provimo usque ad illa »erha, Id cliam
tditi (erebalar ejus. et in pciegrinos, elc, noa Icgunlur in CoJicc sancti
b t rtepara:an. Qu.t: sequuntiir cum in boc capiie, Audoeni.
487 S. i:LI<;it NOYIOM. EPISC.
leni qiioqiio pntênli» (leliiiiftlial, et lilaiiilimeiilo ir.i- A linm saluhre qiixrentes; coullueba.ilque nd eum un-
cuiidiaiii riiieiiiis (eiiipciabat, ac sic alieiiani iiiise- dique viri religiosi, advena; quoqiie et monaclii , el
riani tani|iiain sujin liigeliat; eratque ei in ingressu quidqiiid militaie potcral aut eis iii elcenios)n.ini
simpliiilas, in iiiotii piiritas, in geslu gravitns, in dahat , aiit cerle captivorum in pretia disirabebat,
incegsu hoiiestas, iii jejunio liilarltas; aiiiiiius eiiim liahehal eniininaxin>um inbujusinodi upere sludiuni.
ejus in modestissinio corporis liaMtu appareliat :
Sane ubicuiique venuiidanduin intellcxisset manci-
erat etiain parcns in sermone, hlandusquc in elo- pium, magiia cuni misericordia et fesliiiatione occur-
quin, tristeni iiiiuque dolenleiu duici eonsulabatur rens, mox dato preiio libcrabat capiiviim ; interduiii
afTatu. Hoc prorerebat ex labiis quod meiitem anliri-
eiiani usquead vigiiiti et iriginta,seuel quinquagiiiia
caret audientis; flebatiiiie ejus serino exspectationi nuinero siiiiul a captivilaie rediinebat; nonnunquaui
Ecclesi;e iitilis ; iiibil eniiii ex oiiinibus qux egisset vero agmen iiitegrum, et usque ad centum auimas,
lionis nierilis suis tribuebat, iiihili|ue in virilius siiis cum iiavi egrederenlur, ulriusque sexus, ex diversis
unquani pncsuinehjt, sed oiiinc opus suuin ad Deuin gentibus venientes pariler liberahat , Koinanorum
sempcr cnnrcrens, in cuiidis actibug ejus aiixiliiini scilicet, Gallonim , alq:ie Rritaiinorum , iieciion et
iinplorahat. Boiium qiiod didiceriit docchal, verba Maiirorum, sed pr.ccipueex genere Saxoiioruni, qiii
lanien operibus pr:i'cedebat, scieiH qnoiii:ini noii est ]i
abuiide eo tenipore veliili greges a sedihus propriiit
laude dignuin quod ducet quis, nisi dictis facta cun- evulsi indiverû dislrahebantur : quod si coniigisecc
junxerit , sed poliiis si quod docet et lacit, tunc ui copioxus vendiioruni iiumerus mensuram pretii
gloriosus habehiiur ; uiide et Apostolus : Ne ciim excederet, cunctis praeier corpus propriuni qiiai lia-
aUit picrdicaverim , ijise reprohis efficiar ( / Cor. ix, bere pot^'al, nsque ad cingulum et ampbihalum ,
27). Ilosteni prclerea inviîbilem oratioiiibus et pre- iieciioii ct vicium nccessariuni, sed et nsque ad cal-
cihus repillere jugiler conteiideliat, pugnans ore, ceainenia se ex.spoIiabat , laiuummodo ut caplivis
non gladio ; orationihiis, iion lelo ; precihus, noii
siibveniret
lerro. Cunciis auiem diehus, cunctis lioris, Dei fla-
Id ciiam ei in peregrinos Cbristi sxpissinie lacie-
gitabal prxsidiuin, ut dignus post inundi luem pos-
hat. quoties debiior esse voluit, ut debituri-
sel pervenire ad braviuui. I\es teniporales tribuebat
hiis subveiiire! ? Quoties brachile aureum, pungani
egenis, ut pro eisdem mercaretur paradisi delicias.
quoque anro genimisque cuinptam sihi surripuit
Devilabat qiiidem superbiam, amplectebatur liumili-
taiituin t!t niiserissuccurrerel? Ut aulcm hrevitcr
tatem : Dei semper auxilium rogans, linem jugiler
comprehcnJam , taniain captivorum niuttitudinem
relicem postulans. Quis eiiim illo tenipore huinilita-
pcr succedentia temporum spatia a duro dominoruni
lem i-jus ccrnens, non protinus conipungereiuf ? Aut C
alisolvil ju'^0, tantasque eleeniosynas diverso honii-
qiiis ainator pecunix, ejus bumanitatem et parci-
nuiii geiieri utriu^que gexus , diversis ecclesiis ac
inoniain, devotioncm quoque ei studium aspicieiis,
inonasteriis distribuit, ut nullus ea orator quamvis
iion cnnrestiin admirando obstupesceret ? Maiii quid-
elo(|ucng ad pleniim narrarc sufflciat : redempios
quid bonorum in priiicipio anipuit, usque ad lineni
eiiim captivos proiinus coiam rege staiuen», jactaiis
vitx nullis negoiiis passus est iinplicari, sed integrum
aiite euni deiiariis cliartas eis libertatis tiibuebat;
et sancium propositum scrvans, in iiullo coeplani re^
dcinde trinam ipsis oplioiiis proponejat electioneiii
i;ulain comniiitavii ; sub bahitu enini allerius scm- ^
id est, ut si jam liberi ad propriam rc-

qui vetint
pcr alteri niililavit, el quidquid habere potuit in
ineare patriain, ipse eis, in quanium suppetebat, prx-
niuiido, Cliristo tradidit ex toto.
beict subsidium si qui autem cuin ipso velint pcr-
;
CAIMIT X.
nianere, libens valde accommodahat assensum, iia
Qiianto studio in Dei timore et misericordia; oprri-
bus profecerit. duntaxat non Jam ul servi, sed potius ut fratres cuiii
Pollehat itaque. inagis ac niagis in vigiliis, iii jc-

eodem degerent; porro si quilius [Cod. S. Aud.,
usuni qiiusj, suadere poleral ut vencabilem monachorum
juniis , atquc in charitate : fahricabal in
utensilia qnamplurinia ex auro et gcmmis D vitam arripienies claustra ccsnobii eipetcrent, hos
regis :
taniquaiii doiiiiiios insiguiter lionorans vestimenla

sedebat fabricarsindefesso, etcontra cum Tliille ver- ,
eiiaiii et qiixque crant nccessaria Iribuens, illico ar-

naculus cjus, ex gonere Saxonico, qui, magisiri se-
quens vestigia, et ipse postmodum vencrabilem vi- rhisteriis cum exsultatione destinans, cumgrandide-
lara duxii. Scdeiis eigo Eligius ad opus prccdictuiii rmin solliciiudine eorum gerehat curam. Ilahebal
prxparabat aperiuni ut prxlerea sei uin plures veniatulos in suo conluber-
Codicem sibiniei pra; oculis ,
nio degeiilcs, sibique necesârio jugiter obteiupe-

quoqiio gencre laborans divinum pcrciperet manda-
tuiii sic igitur diiplum gerens offlcium, maniis usi- r:mies , de quibus erat Baudcriciis ejusdem liher
;
hiis liniiiinuin, mciitem iisui mancipabat divino. Fn- coiiipruvincialis, qui in omnibus honeste valde ejiis
Hrabalcjus ubique faina, in tantum, ul si qui ex Ro- c'jrani gerebat. Erat etiani Tiluemts genere Siieviis ,
mana, vel Italica, aut Gothica, vel qualicunque pro- lidelis cubicularius iaicus, qui posiea ad mercedis
viiicialegationis focdere, aut alia quacunque ex csusa cuniuinm pervcnit inlereinptus ; necnon ei Buchiiiiis
palaiium regis Francorum adire pararent, non prius cx genlili coiive sus, qui et ipse poslea venerabilis
regi occurrerent quam Eligiuiii aggredereniur , vcl cxsiilil, ac Fenariensi cwnobio praifui!. Anurcas
juv.iiucn aliuionijc ab co posccntes, ve! certe consi- qiioqiie t'i .Martiiius aique Joauurs, qui eo etiaui pru-
489 MTA. 400
curante aj clerlcalum pervenife mcruerunl , sed et A sed cum quijam ex fjraulis circumstanlibus lia>c sw-
alii quamplures quos enumerare perlongum esi ,
qui piusvideiites irriderent, nonnulli Pliam liumiliier iiio-
dic nociuque in cjus caniera cum orani&iudio solem- piam compalerentup,uuiversos simul virbealuscoer-
niler canonicum adimplere siiidebaDl cursum. ccns, aique refovens , aiebal : Quid mulesli csiis ,
CAPUT XI. modicx Tidci? nunquid qui tleliam et JuanDeni inde>

Quantum paitperibus el peregrinis pra:bueril obse- serto pavit, nobis modo in medio coelu suuin frauda-
qiiiuni. bit beneficium ? Credo, inquit, iii Creatorem meuin,
Muititudo prxtcrea pauperum , sicut apes ad quoniam et si nos non inereniur, lii laiiien pauperes
alvearium, undique quolidie ad eum connuebant, in Cbristi refoclllali liodie ipsius dono ab boc recedeiit
taiitum ul si quis if;notus aut peregrimis Eligii iiiqui- tabernaculo. Nec mora, atiquando priusquam verba
rens domicilium, cum ex eo interroâret quenipiam, complcret pulsabant viii veslibuluin dumus panes
, ,
id ab eo reciperet responsum : Vade, inquiens, illam C.1 teraque iiecessaria afnueiiter deferentes quos aul
In plagain, et ubi pauperum catus conspexeris illic , rex, iit sjcpe consuevcrai, aul dives quidam, aut de-
Utique el Eligium reperies sicui enim : ut dictuin , vdia niittebat persona ; oiimes enim jam conipcrtuni
est, apcscircumdant lavum, ila assidue lurbis pau- habebant et quibus Gligius indigeret , el quibus sul
peruin constipatus incedebat Eligiiis, quibus aut per [1 juris subst;iniiaiiidispergeret; undecunq:ieergo veni-
se,autperfamulumaliinoniain p;iriteret cleemosynam ret, Eligii tamen eiim fidesnunquam fefellit, quoiiiaiii
tribuens, benignissime quolidie refoveliat; baljcbat veraciter ilicit Scriptura : Quin liilaiem dalorem dili-
enim et loculosubi amuindistrii'iienduni secuni jiigi- git Deus [11 Cor. ix, 7). Et hoc sane non tranMtorie,
ler portareconsueverat, nc sicubi pauperem fortuilu aul ad moiiienliim fecit, sed omni pene vita: sux' lein-
obviasset, dilaiio vel parva porrigendi intercedercl pore id ;igens , lale Gallia; exemplura reliquit. fce<i
cui quot paupcres oliviant, tot sporiella vicibus per- diim vidi honiiiiem, cur eliain non et furiuulam ejus
vulsa (ut sirapliciter dixerim) Irita , imoque pnlita dcpingara?
de beato digito videb;itur. Quid plura? Quidc|uid ha- CAPDT XII.
buit, excepio tegumenio et victu , totuin egenis et Descriplio habitns el form(e ejis ; etjugitas orationisi
monasieriis diipersii; sciens Apostoli esse praecep- Erat cnim slatura prolixus, et facie rubicundus ;
tum : Habentes vicliim el vesiimentum , /ii« conlenti gerebat cxsariem forinosam , el criiiem qiioque
timus (I Tim. vi, 8j; El : Qiii volu'it diiiles fieri in clrcillatiim, raanus habebat hnnesias etdigilos lon-
hoc mundo incidunt in tenlalionem,et laqueum diaboli, gos, Angelicum vultuni, slmpliccin el prudenlein
tl desideria multa etinutilia, et nociva, qu(B mergunt visum : utebalur quidein in primordio auro et geia-
Itominem in interitum et perdili mem {Ibid., 9). Nam C mis :n habitu, habebal quoque zonas ex auroetgeai*
cum vespertinis huris s.Tpe post biduum, nonmm- mi» corapt:is, necnon et bursas cleganter geminalasi
quam vero post triduum, paralum accedeiet suinere lineas vero meiallo rutilas , orasquc sarcarum auro
cibum, destinatis in diversa faraulis, omnes quos in- operlas, ciincia quideni vestimenta preliosissima <
Tenire potuis&ent egenos, el peregrinos, seu mendi- nonnulla eiiam omnibus ad

holoserica ; sed his
cos, ac languidos, sibimet ad luci prsecipiebat : liiic ostentaiionera fugiendam primo lemporc uteoaiur in
cliam cunctis diebus (exceptis bis quibus et ipê re- palam, intrinsecus vero ad carnem cilicium ge.st3bat
ficiebat ir) faciebai ; raro enim aut certe nunquam ex consiletudine; poslea vero, cum ad alliiis profe-"
contingebat ut cum eo pauperes niinime conviva- cil , cuncta nriianienia in egentium necessitatibu')
rentur, quilius adductis ipse proprie famulorum in- consuiiipsiu Videreg pleruinque ire funiculo ciiiclum,
lerctpiens oflicium , eoruin necessitaiibus alacriler vilibus veslibus tectum quem videbas dudum ra-
,
valde inserviebat , avellens ab humeris sarcinas, " dianlis auri etgemmarum mole operiuiit nonnun- ;
detersa mamibulis levigans, aquam manlbus fundens, quam vero cum videret eiim rexobdevotionemamo-
merumque scypho rcfundens, ipse blbere porrigens, reiiique Christi exspoliatum, surripiens silii ipsi da-
buccellam ipse prxbens, onines postremo in ordine baiei pro|iriuin ct indumeninm elcingulum ; dicebal
faeiens inensae discumbere, ipse panem frangens, ci- D enira non essC dignuin lios qui sxculo iiiilitarent in-
butn iisderaque iiiferens; postremo liis peractig oii<- cedere ^ inauraios, ei hos qui ob Christum cuiicta
iiium fame rclecta, s c ipse aut anie eos stans, «ut sibi auferrent esse inglorios.
certe ad eornu cariibulse vili sellulaulens, valde exi- Idemque apud re;;em liabitans habebat raansionenf
guiim, aique ex coraedcnlium sumchat fragmine ci- assidue subjunctam cuniDadone ; sicutenini animam
buin ;
plenimque cnim egeiiis ad meiisam juxta nio- stiaiii, ila diligebat ilhim. de cujus nuidein exempli»
rem vocatis, cimi el ipsi esset congrua hora cibura niiilia sumpsiinus, qu:e nec a longe utique narrare
sumere, mensa allaia necnoii composiia , manihus SHrBiiuiUj. Habebal it.iquc in eubieulo suo mulla
cliam lotis, ne unus quidein supcrcratqui illieo invi- san(.toruBi dependenlia pignnra, neenon et sacros li'
latis appoiii debuisset panis, omnibus, ut sxpe con- Lrosingvroperaxem plurimos, quos post psahnodiaro
lingebat, eailcin riie usqiic ad victura, aut in elceino- eloralionem revolvens, et quasi apis prudentissim» di-
sv.nas redacti-, aut in pretia cnptivormii absunipiis; versos ex diversis llores legens, rn alvearium sui pe-"
* Deiersa. Acherius conjicit dorsa mantilibus le- editiim erat inarnatos, ct Acberiiis , cui h:vc lecUo'
riata, qnoil nnii displicel. .dispiiceliat non iinmer.bo , addideral m ora Hbrr t
* inaiirnios. Sic cmeiidavi ex conjcctura, nam Foi le, orinUos,
Patrol. LXXXVU. 16
*01 S. FLIGII NOVIOM. EPISC. 92
cioris oplima quxnne recondeb.il. Eralei consuctmlo A f|ii:iiuas iii eodem iliiiere elcpmosyn s Eligius fece-
iii Moctibusciliciiiin ante leclulum slernere, seqiieaut ril ? naiii pr.ieler auriim (xlerasquc opcs quas distri-
apriniocrepusculo, aul post paululum qiii.nis tilis- buit, etiain suuni cin^'ulinn aureuiii clcgaiilissiniQ
siiiic leclulo excutiens, super illud subniisso capile aptatiiiii pauperibiis ac ii cebsilalcm piticntibus dis-
prostraiuin orare, sicque plerumque noclem loiaui pcrsit, ul apte ei rsaluiislcc vox possct congriiere :
excubiis insiiiendo cuin lacryniis ducere ,

gr.indis pisjwrsil, dedit pauper:bits; jitsiilia eji:s rtiaiiel in sa-
tnini ci altribuia eral graiia lacrymaruni; nam di- cutum sauuli (l'sal. iii, 8). Sempcr eiiiiii ubicunqno
tersis modis, in quaTiluin liuinana permiKere poiont pergeret, scutentiain Aposloli medilabalur, dicentis :
iiatura, juîier insisicbat, utoinne noctis spatiuin in Uabcnies tictiim et resliium, his eonienti siniin; narti
Dei consuiiierel servitiiirn ; cuin enim proliiieorarei. qui volunt diHles fieii , incidunl in lenlalionam et lo'
pro quoJaai levamiiie interiiiilteiis orationeni psal- queun; diiiu/i {/ 7'im. vi, 8). El ba;c jugiter coiisid»;-
uios concinebat ex ordine, quibiis longc caniatis ad lans fa( icbai sibi amieos de nianiiiiona iniquiiaus, qui
lectionem illico accedebal ; duinque sacra verlia perse reciperent aiteriia iii tabernaciija : aiqiip ila saiago-
currcrel, vidcrci repentesuppliciter oculos ail iu'lum bat, iit cuiu baic oinnia faceret, osienlalionein peni-
levare, (•uspiria suspiriis jimgere, Hetum lcciioni nii- tiis fugeret, ne iii hoc saeculo laudes bumanas sno pni
scere, singultibus peclus qiiatcie, alqucora lacrymis opere reciperei ; iiaiu nuiiquaiii pro excelleiitia siis
uberrline perfundere ; et ciim plerumqae inier ipsa est * claius iii superbiain, iiunquani servos suos ob-
divina verija soiiinovebeinenter ingiuciiiegravar<uur, diicta fruiiie coiilempsit ; sed cunctis ipse amabilis,
ex ipsis quodamniodo leclioms verbis eli.iiii pcr soin- principes diligebat ut lialres, \enerabalur nl doini-
iium inedltabatur ; cninque subilo excitus lectionein nos, eoruin cilani iuiniitros, ac uiiiversnm Palalii or-
explerel, rursns se secundiim raorem coiilerebat ad dinein, quos ivgalis lit.|iienlalu! ainbilio, concordis-
«rationcm , in quo opere lantum silciitio stiidebat siino sibi cliaritatis coii;;luLiuaveral \iiicu!o.
iiusquani caput reflecteiis, nihilqiie aliud intendeiib, CAPIJT XIV.

iit vix haliluin spiraminis ejus quisquam audire pos-
Apud regein Daijobertiini (juidquid poptscisset, ohli-
sel. Sane frequenter diversis ex causis et noclu ei nebal.
inalurius in regiscainerani vocaius nullatenus pcrgc-
Porro lex Dagobertus lorrens, puicher, et incly-
bat, elianisi mi>si assequerenlur missos, priusquam
tus, iia iit nuiius ci s milis fueril iii ciinclis letro
snum propositum in Chrisli complerct obeeqniiun ;
Fraiicoriim regdjus, iii laiiluni ililgebal emn, ul
egrediens eniin domo oraiioiiis et crucis inuuieba-
,
liequenler calervis priiicipiiin, oplimnlum quoque.
tur sigiio, legredieiis vero domuin, oiatio occiirre-
cl ducuiii atque episcnpDruiii sc sulilr;.liens, Lligii
baiei priusquam sessio. Taliier iieinpo ;igebai cuii- G
scciel^ pelercl conclliabula ; nam qiiidquid cidcni
clis diebus vila; siix, et bis exercitiis ad ;ctcriia:n
Elig us puslul:isset, absiiue ull.i dilal ouc !inpeir;ibal,
patrâm jugiier aidielabat. Eral ilaque oinniiio affa- quid.jiiid veio aJipisci potuissel iii eleciiiosyii;is
,
bllis atqiie siiblilis, corde pius„ ci aiiiiiio cliaiii ad

cgiJiiiiuii, iii pretia caplivoruin, iii remedia dcbiliuiii
belligcranduiii lnrlis.
expeiid';l)at, unle et ipse priiiceps libeiiiissiine pra--
C\l UT XIII.
stabat qiiod sciebat noii urI, scd pluribus prodcsse.
Britaitniam ailinis, paiem cum principe \ecit.
CAI'l T XV.
D«nii|ue alliiiiaiido rogatus a rege legatione lungi
parlibuslhilaiiiiia', iiibil ille cunclatos pcrrcxit lam Quo ordine moiuisterium SolernniacLnse «di/iraui/.
ocius, quam Cliiisii cbaiilate securusUuo cuin pcr- Denique inter cttera e.vpclivil ab eo villain quam-
venissel, Brilannorum principein adiit, caiisas pacti dam in rure Lemovicino cognominante Solemniaco-
indicavit, pacis obsidcm rccepii ; et cum nuimulli diccns : Hanc niilii, D.imine mi rcx, seren tas lua
jurgia eos vcl bella niuiuo sibi indicere a;slimareiit, conctdat, quo possiiii ibi ei inihi ct tihi scalam con-
lanta prxfaluin priiicipem benigiiitate et maiisuetu^ slruere, per quaiii niercamur ad ccclesli.s regua uler-
tline ac lenilalc altraxit, ut etiam secum eura addu- que conscendere. Quam ejus pelitionein libenier rex
«eie facile suaderet. Coramoratus ergo ibidem ali- Dsicul solcbat annuil, ct quod poposcerat sine mura
quandiu, redieus deinum perduxUsecum rege-ni cum dato prxccpto coiicessit. Erai enim lcinpus quo cen-
mullo exerciiu gcueris sni , euiiique Crioilo in viUa siis pnblicus ex eo.lem pago rogis llieâuro exigeba-
regi rrancorum pr.esenlans, pacilice coiifoederavil 'ur iiifereiidus, sed cum omnis ccnsus in unum col-
fopiosa muiicra intulit, sed uberius inuiieratus /ectus regi pararetur lerendos, ac veliel ^ doinesli-
liui
ad propria rediit. Sed qiiis plene sufliciat enarraie cus simii.1 ei monelarius adhuc aurum ipsum fornacis
" FAaliis. Ila iegiuir in Codice sancli Aud. IVior beiidis el imiuirendis esse iiiientuin, pr:T;tnreni litibus
Cditio, inflalus. jiidicandi-. operam dare monuisset, (|ui>d luerit dome-
b Doiiicstuits. yui regias pccunias in unaquaque slici iiiunus siluit, ex quo mibi u'wi iinprobabiliter
hujus regni provincia colligelial, et in regliim llie- conclud: posse viJeliir doinesiicum lu ssc euiii qui
sauiuin deferri ciirab;it, Dagobcrli ;elate domeslicuin publicum ;crarium adiiiiiiislrabat. l>iicu ii ipsiiin cx-
esse dicium cx lioc loco apparei. yuod nomen Kranc- .scribere iiival, qiiod nec a Meursio sit inlellei liis, et
:i Constanlinopolilanis iiiutuati erant, ut ex Leoniti eoruin qui de tlienialibus sciipseriinl, diligeiiliam
lugeril. Ila iglliir se h ii et § Ôel 51 EffTi oi r, tou
Taclicis conjiccre licct. Nam cuni imperalor illc c;c- :
leroruin ofliciorum iiublieorHin lii siiigulis ibcnialibus ar citTOyoy r: r.ofliv'7 1; £tV -tvci.; v.pyanai oa/.ipojuf^r,,
iioin.na ct niunia descripsisset, ct a prolonotario res 0:'jV tovte Kounra Tijf yip-r,; u-Jrn, /vi. TOy Tou 0:fii<-
julilicas adniiiiiblrari, chariuiarium raililibus dcscn- TOf 5o.awT(/Gv, /.aX li; To-j» /oinov;.... 'o /if Tt/Ju-ovo-
4!>5 VITA. m
Coclioiie purgarc, iit juxta nlum, purissiiimiii ac ru- A iibgam tlisians inerulianam ; ambilur vero S|ili.irico
tiluin iu\x regis pr.useiiiarelur iiieiallum (nesclf bant muro, non quidem lapidco; sed » fossaiuin sepe mii-
ciiiiu prxiliiiin esse Ellgio cohccssuni) lolo nisii alque niliiin, deceni ferc stadiornm habeiis spaiiiini iii cir-
conatu per triduuin vel quatnduuni labori insislen- ciiilu, ex nno quideui latcre inunitur optimo flu-
tes, nulla polerant, Deo id pra;pedienle, arie profi- mine, super quem mons excelsus silva opertiis ac
cere, usquequo ab Eligio pranenieus nuiitius, o|iu$ pranipla valdc eininel rupes : oinne aiitem spatium
cueptuiu interciperet, idque ejus doininio revocarct. nioiiasterii arbusia diversi gcneris poinileia occu-
Mox ergo ui hoc nuntiatum est, cunctis loci illius paiit. sicqiie illic scgiiis aniinus recrealur, ac si par-
acculis exsultantihus, el opus perreciuni esl, ejus- lcm aiiioenitalis paradisi se occupasse gratulctur.
que ditioiii eoinmissuiii. Quo in Joco priiniini ac
polissiiiium viroruni Dei construxit monus'eiiuiii
CAPUT XVH.
;
Qtto ordine Parisiis ancUlirum Dei conslni.il mona-

ubi etiam abbate conslitulo multos ex suis vernaru-
Sierium.
lis inaucipavit, plures quoque e\ diversis proviiiciis,
Istn igiiiir ro-nohio in oiniii opeic pcrfei lo
usque ad ceiiieiiariuin, queni qjinquîgenarius super-
greditur numerus, iiumachos congregavit, oninii|ue cx parte cnin solertia slaldlilo, cogiiabat
reddilus
pliam ierrrcquiainucntersuf(icerepossent,delegavil. P="'is 's i" uihe fabricare xcnodocliium sed cxccl-
B ;
Ipse vero tanta se devolione, lanioque ainore eodcni lentiore coiisilio, Deo inspliante, conteplo, c<Epit
loco dilTudit, utquidqiiid habere poluisset, ut [F. et]

inira domum snain, quani In eadem nrbe ex mu-
nere regis pcrreperat, virginuni Christi .-cdilicare
quidquid regi aufcrre, quidquid digne coinpararc,
domicilium quo opcre diu niultumque instanlis-
in
quidquid etiain graluito ci a pntentibus largiium ;
sinie dMudaiis, rtigniiiu tandem sanctaruin virginum

esset, f uncta pnedicio loco destinarct. Videres plau-
conslruxit arrbisleriuin, iibi dislrlctain rcgul.-B disci-
ttra vehere onera copiosa, vascula utique usibus ne-
plinain constituens, usque ad ireienurum numernm
cessaria, xrea simul ei iignea : vestimcnla etiam
piiellaruin ex diversis gentibns, lam ex amillis suis,
lecluaria ac linleaiiiina mensalia, nccnon et volu-
quam ex iiobilibus Francia: inatronis congrega\it
inina eacrarum Scriptiirariim quampliiriina, sed et
quibus ct abbalissam Deo dignain piicllani, nomine
omnia qux ciant inonasterii usibus iiecessaria, in
Aurcain, liliani srilicet Maurini ei Quiria-, consliiuit
lanluiu ut pravi qiiiqiie ingenti ex hoc succende-
terrsc ciiani reddilus copiosos delcgavli, alque ex
reiitur invidla ; cogiialiat enini et ipsc demnm co-
inlegro iiinne smiin illiic stuillniii coiivcitit. Videres
<lem se inancipare inonasêrio, nisi eum alio iii loco
et ilhic traherc UMdique
l)ei obligasset dispeibaiio.
vcliili ulilissiinain apem
«iincta iminaslerio
CAPIIT XVI.
Q ncicssîria, vasa siiiinl ct vesti-
mcnla, iiciiion et sacra vnlimiina, aliaipic
qlinnidu-
Qua mslantia rcg-iiarem disciptinam in eodem mo- rima ornaiiicnta; naiii quiilquid huic scxiii congruc
uasierio custodivit.
nrccsi-ariuni forel, ut piissimus pater saiis snlerti
in
Quo In loco ipse quoque accessi , et tantam omnibus diligentia ac sollicila cura piovidil. Cum-
sacne regula: observantiam viui , ut pene singu- qne omnis opera, funclxqiie doinus necessari.-c in
iaris sit Tita cisdem monachis pnc c^cteris Galli,r pnrfato loco explcine esseni alque perfccuc, iinuni
nioiiasleriis. Est auleui congregatlo nunc magna adhuc restabat, vlle quidein «ed necessarium iidili-
diversis graiiaruin lloribus ornata : babeiitur iiî ct candum domiciliiim ;
ct cum noii habcret leirr co-
artifices plurimi diversarum artiuin perili, qui Cbri- piam, omnia cliam esseni doniibus occiipata; adja-
sti timore pcrfecli semper ad olicdienliam sunt pa- cebat ci ad opns ncccssariiiin aica qiixdain liscalis
rati. Nullus ibi quldquam proprium vendical, scd, ut cxigiia pr;cf.epit ergo mcliri lerram, iit sciretquan-
in Actibus legilur apostulurum, suiit omnino omnia luiii csset, el conli stim ait priiiclpeni perrcxit, sng-
omnibus commuiiia. Qui locus tam fertili";, tanique gessit aream, et siiiemora oblinull quod pclieiat.
jucuiidus exstitit, ui ciiin quls ihidein dlverterit, in- Cumque reversiis locum adilssel, ac liiic:i jactata
ler pomoruin nemora et liurlorum ainoenilate vircn •» ampllludinein habitaculi coiisiderarel, inveiiil am
tia in lia;c ei libeat proiinus prorumpcre verba : P''"s qoasi psdoiii iii tirrx aniplitudinem quain ipge
Quam quam pulchra la-
bonce donms tuce, Jacub, el nunliaveral rcgi : ex qiio tristis effectus, qui|.pe qui
hernacula tua, Israel (Nam. xxiv, 5)1 tanquam ne- niilli volens menllri, regi es8et iiiciiiiliis, reliclo pro-
iiinra obumbrantia, et tanquam cedri juxia aqnas, ct tinus opere ad aiilain rcpedat iiiocMns, cl iiiux nt
quasi paradi!>us snper ilunien de talibus nempe per ; principem adiit. solo illico corruil, iiiciidaciuni
iiidi-
Salomonem dicilur Habitarula justorum benedicentur
: cavit, aul veniara aul morlein popoicit; sed
cum
{l'rov. III, 55). Esl autem idem cceiinbium haud pro~ rcx tam parvi,sinuc rci causain agnovisset, inagis
in
cul a Leiiiovica urbe situm, sex circiler millibu» ad stuporeiii versus, eju:, injuria; coiidoluii, uioxquead
T«/;iOf Tov BeuaTo;, xai o /apôvXcrpio;, npanixi oi xai tOH luiium Ihemalis ,l cltartulnrium. ct priplorem,
sive
TTCaiTw^, iiyovj o toO Gsua-of otxaTTyjf « îv zri; '
theniuiis jndirim pcrlincl priiniit rrs \ uliticiis adnii-
ito\iTtx-n; iari otoi/OQire'. ? "?/,'"''' ^ ^^ reof rnv toO nislial: aller cxrrcilui tlescnbendo tl
leiiendo milili
WTpKToO xuTuypuyrr^ -: xai uûitir^.ciV i ai TU.i Siy.x; operum navtl; teilius lilis p.tvalorion aitdil Uuoi
'
rint Jixaôiijvwv Srxlvei ojf, CIC. Vorro in prafecli etc.
oficio nlii suiit prajcili. veiul comes cohorlis ejus, et ° Fosiatum scpe. Ila Codex sancli Aul. Prior cdi-
dumeslicus ihemalis, et cater'.... Nam quod i<i /no- lio, f ssato sepi.
495 S. ELir.ll NOVIUM. EriSC. i93
< ircumslanliiiin conversus mullilmliiieni, inlii : Ecce A CAPUT XIX.

quam prxclara cl venerabilis Clirisii (iJc^ ! Diices Dc iiiMutio urbis PiiiiiiiaccB.
niei el doniesiici spaliosas surriiiiunl vilhis, el Cliri- Posl aliqiia tem;ioris ciirriiula cueperat urbs P;\-
sli rainulus prop:er lidein quam habet in Doinino lisiaca sxvissinio cremari incendio ; nam cuin toia
iion palinum qiiiilem passus est celare de liumo. Sic pene arderct civilas, usqnequaque vis naiimue eda-
«rgo clemciiler Eliaio consolalo duplicavit doiium cis fcnbat glomeraiiles qnaqiia iti parle favillas
quod dudum Iribiieral puiillum. Ex quo laclo liqmdo liiiic liligius moeslus cum videret jam siipra suuiii
paiet quanlum vir sanclus mendacii culiiam jierii- monasterium pr;cdiclanique ecclesiam llaiile venlo
iiiiiil, qiii lam vilissiiiia; rei constium sibi piaculum globiis llaiimiarum cu;ii axibus el carbonibus ferri,
minimc reservavii. Talis eum fides ad coelum evexil, graviier ingemuil; jam cnim invalescenle igne iii
lixc illuiii lidclilas ei Deo cliarum, el liominibus le- prompiu eral ut ctiara teguinentum basilic;e fuiide-
cil prscclarum. relur vi vallantis incendii. Atlollens ergo Eligius vo-
CAPUT XVlll. cem cum gemiiu dixil : sancle Marlialis, cur do-
eccksias; cl de inui tux~ modo non succurris ? cerle enim noveris

Beuloruin Pauiiet Martialis fundavil
cnrcere aperlo. quod si le hodie iion curanie crematur, nunquam
Bjamal. Eligio in wvuin rest:mrabitiir. C esiim
Igiliir cuiicto opere monaslerii peracto, alque om-
liir afTuit Doniini graiin, ct aliam in partcm venlo
iiibus xdiliciis ancillariim Dei expleiis, pro quilius
adeptus est, xdilicavit poslremo flammas impellenle, ei ecclesia, el loluni ejiis mo-
uiercedem laboris
nasterium remansit incolnme.
basilicam in honore sancti Pauli aposloli ad ancilla-
rum Dei curpora sepelienda, cujus tecta sublimia CAPUT XX.
qua in basilica bea- Quanlo studio qnol dic in mrlius vir sanctux profcc^rit.
operuil plumbo cum eleganlia ;
His ilaqiie Iransactis ju^;iler vir sancliis inlenlus

tiis quoque Quinlilianus jacet abbas huiiiaius. .'Edi-
inanebat divinis ofiiciis; erai enim in eleemosynis
licavii etiam, imoque renovavit basilicam in honore
sancli Martialis Lemovicensium poniilicis et confes-

largus, in vigiliis sedulus, in ontione devoius, iii
qna utiqiic urbane stabilita, plunibo ejiis coo- chariiate perfectus in humilitae profusiis, iii du-
soris,
ctrina prxci|iuus, in seriiiniie paraius, in locnlioiic
cum ejusdem reliquias satis devolus
peruil lecta, ubi
cauius in conversatione sanciissimus, in nullo
cuni magno tiiumpho magnoque utriusque sexus co-
,
muiuli compede calenalus, in obscquiis servuruni

mitalu, cum melodia rsalmorum ac dulci modula-
clionis delerrel (.sallentiuin, Dei siiccinctus, in redempiione capiivoruin sollici-
miiic antiplionarum,
liis, in ege:ioruin largiiione dilTusiis, in duris pas-
miraculum Dominus declaravil memoria dignum
^ sioniliiis forlis, in bonis opcribus liilaris, in tenta-
ob hoc enim el Eligius earadem viam arripi feceral
tione tutissmus, in hospilalitntc lalissiimis inlci'
cum pignoribus, cum potuisset prorsus alimide per- ;
opprobria securiis, inter odia bcnelicus, in profperis

gerc reclius. Erat igitur haud procul a tramile clau-
ubi leiiebaniur scptem viri sive
etiam et in adver.-i» coelo semper inlentus ; non
Btrum carceris leiri,
sub icrlia cusiodla abdili; cuin enim polcrai in eo iiivenire huinani generis inimicus
innocui sive nuxii,
David anle arcain nec qiiod fraus deciperet, nec quoti simulalio fiisca-
ergo Eligius veluii qiiondam e.\-
cum reliquiis el prxlato let. Siiiccriiatem qiiidem mentis vullus sereiiitale

sulians aique iripu lians,
mox con- monslrabal, et pieiatem clemeiuissimi cordis osteii-

agmine in voce exsuliaiionis prxleriret, iit
coeperunt, repenie gcslator pi- debai iii lenitate scrmonis ; niliil quippe ejns aniiiio
ira ergaslulum esse
clementius, niliil illius severitale jocundiiis, jociin-
gnurum gravi pondere depressus solo reslitit lixus ;
cunditate nihil severius, nibil risu gravius nibil

cuin singuli compellerent gressum quanlocius
,
quem
voce publica csl prorsiis tristilla suavius : si pauperem vidissei, su-
movere, id se posse nullatenus
sentabat; si diviiem, ad bcnefaciendum cohortaba-
confessus; dumque ita stanles singuli obstupescerent
eventum rei, ° ceepit cunctis in carcere quasi levc lur, Deum leslcm invocans pro ejus se iioinine cun-
lomiru audiri, cl statim vis quxlam cum miigno im- p f» "'«c (;icere ;
neiiio enim ab eo pauperum vacuus
reversiis est aliquando, istiid jugitcr menle replicans
petu advcnions tuiuin valide niinis concussit carce-
omnibus eirractis, iie- quod Doininiis in Evangelio ditit : leuli misericoT'
rcm ab iniis. Coiifeslim seris
d.t, (lUoniam ipsi misericorUiain coiisequciuur (Mutlli.
xibusque dissipatis, ostia obserata patueruut inclu-
v, 7), necnon et illud b Sicut arfua eisliiiyuil ignetn,
sis ; illito erno vcsiigia depressi
ferentes pignora :
egressi ecclesiaiii petie- iln eleemosijna eislinguit peLcalnm. Et 11 iid : Verum-

levigaruut, ei rei carcerem
Omiies ijiilur qui aderanl iii sluporem versi tamen dule elecmosyiiam, et ecce omnia muiida iunl
runt.
cueperunt attollcre novitatem miraculi , ac meriia vobis {I.uc. ii, 41). Nam sicul de bcato Joli dicitnr,
iluorum copjoncla simul sanctorum, Mariialis lau- janiix ejus omni adTcnienti paiebani, nl et ipse cum
«jem, Eligii prxdicare favorem cuiicti eti:\ui hxc ; Job posset voce libcra prociamare : Oftium meum
Domino uberes laudes, qui suis ope- vialori patuii (Jo'i sxi, 32). Eratqne pef claudorum,
videiites Christo
el oculus cxcorum, orphanorum paier, ac Tiduarnm
raiur io servis, vocibus efferebant coniinuis.
= eliam Cndicem saiirli Aud, b Eccli. lii, ^j, sea aiiis verbis; iisdem lamen ci-
Capxt cunclis. llic
scquimur; nain Acherius edideral vi»ic is; in eo<Jeui lalur a plensque Palribus.
Coiice legilttr ievis tttnurus.
m M I \. ^98
soiisolaior, quiquc non cnrccrc clausis, non .Tgriiii- A iniiiiim ct exomplum, adco
nnnc quoqiie propiija ut
Jine faligalis, unquain suiim, in (iinnliini Ijculias Divinilale innumera per omnein Franciam ct Gal-
iuppeditavit, negavit auxiliiini, scil omnil>ns iniscri- liain lialieanlursub regulari disciplina, alina iilritis-
rordiler consulens, mispris senipcr pr^cltuit adinini- que sexus camobia. Itaque ut dicere cotperain, quis
f olum. Qucm cnim cxcuni non siiiiin \ocavit h«;re- valcat cnarrare cum quanta Eligius dcvolionc, quaii-
deni, aul (|uein ilcliilpin non cjiis siislcnl.ivil maniis? laque liiimilitatc pridiaum inonastcruim adiens,
fores quipiH' cjus jniît r a iiiiseiis oli^cssa;, expcili- intcr fratres incedcnt ? Vidtrcs euiii ciim januaui
lum ei ad bellum prcparabanl sulaliuni : lioc jugi- ingrederelur nionastcrii, dcjctlo in terrani vuliu,
ler coniitatus incedeiiat excrcilu, in liis Cliristuni dcprcssis liiminibus, sol 1 capile buini incliiialo, lolo
conspicicns se aiiiplecti gi'stiebal, alipie liis iiiilii- ciiani subtili to-pore cum ni:igna graviialc iiiter
inenla tribuens, (Iirjsii sub iiidpis vcste se tigere fratres incedf ro, singnlisiiue ntnnacbis se pene tcr-
inenibra creJebat : biic ( crlc se repuiabat perdere r.c prosternere, aiqiie abnmtiihus dcvoiissime bcne-
i|iiidquid in elceniosyna iion assumcrct, id sc tulis- dictioncs baurire, quibus ipsc copiosam Iribueiis
sime congaudebal recoudere, quod cgeniiuni sibimcl clectnosynam, vilissimam panis tortam ab eis cgrcr
dura ncccssilas aufcrrct : valde i|iiippc deviilus in dicns pro bcn diclione sibimet vindicalial, qiiani
corum usibus subsiantiae cxagginbal pondus, ut B iitique prn magiio inuncrc amplcctens, diebujsingii-
qno paiiperior saccib) csset, loi upletior Deo licret lis qiiousi|uc durare
incorrupta potuissct, eulogias
C(msidcraliat quideni quia quotidie decssc non polest cx ea vcluti s:icram commuuioriem jcjuiuis sunicliat.
qiiod petcctur, iileo ncc (jiiolidiaiKc cloeniosyn.-c ikiii
capi;t XXII.
dcessent, quibus piamina tergcrciitur ; ct ob linc
Quod jiede^tri t bore ad loca sancla properavil ;
«uin Doiiiino suo pccuiiiaiii dlviilcns, subslanliain
el decura eyenorum,
siiam gaudcbai sociare cuni Cliristo, fac ens eiini
Nam ct hanc habebat coiisiietudincm, iii iibicun-
s bi po<^scssioiiuni lerrcstrium participem ut et Cbri-
que itcr ageret, si sciret e.idein se nocte vel ad iiio-
stus faceret illuni sibi regnorum ccclestiimi colixre-
nasteriuin, vcl ad qiialemcunque ecclc-iam. sive
deni. llli scilicet assignabal facultate^, ut ipsis esêt
fcliain ad religiosum quempiam viruin posse atlin-
custos pcrpetuus, sciens (|u(>d patiinioniuin Deo rre-
gere, niillalenus cibuiii Himcret, cti.imsi biduanum
ditum iiec rcgpiiblica cripit, nec fiscus invadit, nec
vel triduamim jejiinium expleret, priusqiiaui ad lo-
calumnia aliqua furensis evcrlil : scicns cliam scri-
ciiin destinatum quamvis defcssus pcrlingeret Rcd
ptuiii esse, quod ea bene ba:redilas reconditur, qurc
;
et si nossct venerabilem ad qucin pergcbat locum

Deo cusUide servalur. Ilujus namque apu I suos
csse, cjecto se concite de equo pcr
iiioniti nibil liierunt aliud, (luain inagisteria divina, C trij vel quatuor
niillia pcdotri labore conflciebat iter nsqucquo aj
fundanienta scilicet corroborandx fidci, nuirimenla
saiicta illa posset atiingere li nina ; cuinque ad man-
fovenda; aninuc, gubernacula dirigendi itiiicris, prx-
sioiicin vcntum essit, priusquain tabernaculuin in-
sidia obtinendu; salntis : digniiin crgo csl, ut euiii
troiret, mittebat pucros fideles qiii oinnia late va-
liuiii iinitenturct diljgant, plcbs colal, novii timcanl,
ganles scrutarentur loca manslonis, el sicubi pos-
queni ila divina virtus iliuslravit, ut sub laicali ciiani
setit mendicos, a^grotos, vel peregrinns invenire,
liabitu habiierit a Deo collata dona docirinaniqiic
omnes quos raperissent ad se aui addiici, aut cerie
mcllifluam, et Spiriln gancto coiiditaui, de desidcrio
deporiari jubcbat, quibus ipse occurrens, si niorbi-
Cliristi saliiam, de :ct(^rna scmper bcaliliidine solli-
duiii vidcrei, medebaliir; sl putridas liabent°m car-
citam, quique sic rcligiosiis exstilil ac limetis Deiim,
iies, ipse satiiciii radcbal, ut cum Jobdicere posset:
ut sxciili oblitus dignltalcs, omne consorliuin cuin
flebam quomlnin super eum qui affliclus eriil ; el com
cgeiiis haberet et monachis.
paliebaliir amma mea pauperi (Job. xxx, lii). Porro
CAPUT XXI.
si horrentia conspiceret ora, proprio palatum per-
Quo ordine ccenubia peragmveril. fricaiis digito, dolorem leniter multebat murhiduio ;
Denique cuni el frcquenter ad eum ii>on.iclii reli-

f.
sic nimirum omnia ciim cura et diligeniia perliciens,
giusiquiqucconnuercnt, nec sic niniiruuieoruiiisaiia- coiiiponebat cuiictos suos scdere per ordines, et
baturalloquio,sed aliquaudo eliara niniissanctai con- priiisquam ipse quidquain suintiret ex cibo, omnibu>
versationisxstuaiisdesiderio, ipi>equoque properabat luaiiu propria el escam prxbebjt et inerum, poslrc-
ad coenobia, niaxiincque " Luxoviuni, qiiod erat eo mo Deo actitans, una cum cis suinebat
ipse gratias
lempore cunctij cmineiiliiis atqiie dislrictius ; ncque cibum, sed plusquam illi cxiguum deniquu cuni :
enim lain crebraerantadliuc iii (1:1111^ nionasteria, et ipsi carnibus utereniur ac vinn, is pane pro cibo, cl
sicubi esseiil, nun sub rcgulari qiiidemdisciplina, sed pauxilluin aceti cuui ai|ua niixluin utebalur pro po-
erant prorsus in malilia fermeiili veteris soicularia. iii : siquidem octo aui decein fluxere anni quibus
I*rxter Luxovium ergo, quod soluni, ul dictuin est, nnsquam vinum hausit in poculo: de carnibus vero
dhirictionein regula; solerter leiiebai.Solemniacense nieliiis lacere puto (|uani aliquid dicere, quaiidoqiti-
inonasterium in partibus occidiiis hujus rebgionis ilem cas pnst propusitum nec ederc passus sit, ncc
cxsiitit caput, ex quo demuin uiulli sumpseruiit et attingere, ei cuiu in prxdiclo annoruin spatio uii:>
* LujMMum. Sic per^picuc legilur m codice S. AuJ. Athcrus ipsc sic lcgi oportere viderat,sed
cdiderat cx suo cod.ce Lussidium.
m S. ELIGll NOVIOM. EPISC. 50O
liiiiltim die eum meroinorim propter hospitem chari- A coeiura lendens, Dominum Jesum Qde plenus promis-
moJicum quid guslasse.
tale exigente de volalilibus sionis su?c lidpliler ndiiionuit, qiia dicit : Quidquid
Cxlerum peracia refectione, sin^'ulis quorum antea credenles pelieritis, fitt vobis (ilac. xi, '24), el : 5i
rapiia lavcrat et manus, demum abluens pedes deo- habuerilis fidem, mnjora horuni (acietis {Mallh. iii,
sculabalur extergens, ac prostremo slratis iinposilis 21). Cumque hxc pleno peclore, Cde ac devoiione
et iboris ipse diligenter ad capila coinpoiiebat ^ pul- deposccret, conversus ad x;zrum, appreliensaque
villos ; deinde seipsuin spuliaiis iiulumenlis, collocare dexlera ejus, ail: Si iiidubitanler credis &icul pro-
discubituni simulabat, sed cum ciinctos cerneret alto niiliis, in numinc Jesu Cbristi surge, et sta supcr
sopore quiescere, adhibitis secum paticis lidissiinis pedes tuos. Hiec dicens attra\it eum ad sc fortiler,
faniulis, si esset rivitas, castrum, vel viciB, oninia et illico nexibus artuum resoluiis elevatus «ger ste-
oralionum loca profunda jam iiocle circuibal pene tit, et mox consolidati sunt pedes ejiis et loenibra,
invisus ; ei si onuiimodis occurrere potulsset ante et sanatus esl ex ipsa hora ; cui comminans et coii*
liiceiii, ad propriuin conveitebatur defessus stratum , lesians pnccepit Eiigius, iit si nollet rursus lal.a
quudsi ccclesia in loco hospitii uon hnbereliir, com- pali, nullum aliud sanitatis verbiiin cuiquam edice-
plelo, ut dictum est, vespere omni oflicio simulabat |^
rct, nisi quod Dominus Jesus per sanclum Diony-
!>e quiescere straio, sed mox ul ejus cubicularii ob- sium eum sanasset.
dormissent, ejecium sea lectulo toiuin prosternebat CAPUT XXIV.
in paviiiientum, ibique omni noctis spatio Iransacto ilnnuin oiidam jocabililcr sanavit.
ciiin aurora diei darel initium, iterum ^ sc iiiitcbai Qiioii.iin iiiTiiiii tenipore cuin pr.Lterciiiiie Kligio
ihoro. II.TC aulem agebat ob oslenlationein decl'- (•0|)iosa paiiperum luiba eiiiinus consideret, acce-
iiandain, illi suli cupieos palam lieri, qui dixii : Ora dens ille ad eng, singiilisque propinquaiis ut solebat,
1'alreiii tuum in absconso; et Pater luus qui lidelin sanciis digiiis eleeinosynam singiilis iiicludebat iii
abconso, reddet libi (Malth. vi, 6). Sic quippe facicbal pugnis; cumqiie ad uiiiini veiilum essct qui contra-
Eligius et in iiincre et in propria domo ; ct hic ei ciam aridaniqiie liabebat nianum, ipsam non valcns
perpcUws ttios fuit cunctis diebus vita; sua;. Ilis isi- extciidere, alicraiii lendebalad niuiiera : Non lianc, iii-
lur eum beatis aclibus intenium, in lantum divina 4|uii Eligius,sedalterani prn;bequaiiiocius quam cum
:
provexit clementia, ut adliuc Iq laico habilu Dominu arcfactamostensurusexpelleret |.1« expallerety];ap-

largientc ''
deciararet miracula. prehensa illc ca>pii Chribtum corde rogare, dumque
CAPLT XXIll. ulnam palparct a cubilo, prolinus ut manum extraxil
In natali S. Dionysi cluudum tanavit. Q illico nervis remissis digitos ciirvos direxit ; sicqua
Oenii|ue quodam teinpore cum anniversaria Pari- oleuallato peruncta, confesiiin solida fiaiiaqiie e-l
siis sancti Dionysii marlyris celebrarctur passio, facta sicut eral et alicra; sed [cuni lixc videiiteg Eli-
dum vigilia a clero canerelur in choro, egressus gii ascriberent favori, ille gratia huinilltatis con-
Eligius lemplodeambulabat in atrio, viditque cminiis lentus, cante satis tentat eadem occulere direns:
virum cunctis membris conlracium coiilra sancti Ego putavi ideo illum lingere, ul a ine facilius elee-
sepiilcrum jacere in pavimenio. A Deo forte inspi- inosynam posset percipere.
ratus, xgri mox ii
aslilil lateri, blandeque eum ci;m- CAPllT XXV.
pelUiis ccepit ab eo inquirere et lempora tlaudi(a- E.r modico vini plures pauperes polavit.
tiniiis, el causam sux xgritudiiiis ; sciscilans an Alio pixterea tempore cum iier quoJdam in pro-
liaberet spem in Christo, si se crederet iiuandoque ximo carperet, haliuil obviam paupcnim tiirbam su3
snnanJiim, an etiam crederet se post iiiortein resur- jam opinione collectam, qiiibus eleemosyiia sicut sole
recturum, et pnemia vel poen:is ob niLTiiorum qua- baldaia.voluilliisupersitl fatigatislaborenitemperare

litalem recepluruni : cuinque ille cjus seculus vcrba itiiieris.Coepit ergo qua;rere in minlslris quis halierel
runcta ha?c se credere falereiur, rur.-us Eligius inlit : polum siib sellis, cumque singuli, sicut erat, maxime
Si crgo hiec, ut asiruis, credls, ciir hic iiiaiiiter D [/''. m:nime| se liabere dlcerent, unus tandem repe-
jaies ? roga magis liunc saiictuiii, ul inleriedcns riiuiqui parvum cum vino vasculum se habere pro-
apud Domiiium reddal le prollnus sanuni. Et ciim litctur; quod prolinus allalum vir sanclus benedixit,
ille ob id se illic excubare dicerel, inucns euni et ut paiiperibus misceret illico imperavit : sed quid
Ellglus ait: Et ciedis quod possit lijec sanctus Isie erat taiii exlgiia mcnsma, id est, quasi tria cotyla,
apud Doininum oblinere? At ille cum eadem prose- iiiter lantam (lauperum liirb;ini ? Cum ergo pincerna
queretur, dixil iterum Lligius : Si ergo ha;c sicut pauxillum mitterei in scyphnm, ut pote cum nec
pullicerls, ciedis, promitte modo Deo te dciiiccps inediis posset sufficere meruni, inox increpatus ah
scrvilurum, et vide ne trepidet lides tua, et absque Eligio vasculum miscere jussus cst pleniim, cui cum
mora sanabit le doinnus isle. IIIo auiem in oniiii- puer exlguitatem llasconis obtenderct, stalim ille
buE tiJeni danie, lixli genua Eligiiii siiper icrram, signum crucis oppoiieiis : Eia, inquii, eia, misce
et prolixeoravit, deinJc oculos parilercl palmas ad crateram plenain : quoniam larga el magna Domini
Pulvillot. In codioe S. Aud. legitur puMnaria. aitAcUerius, non male qiiidem ; sed propiiis, decla
*• Sc indcbat tlioro. Idem codex, iii.';idebal in tlioro. raent miracuta.
••
beclararel miracuia. Forlc, iiictfireiel miracutis, < Aslilit tateri. Codex S. Aud., attiyit tatus.
&GI VITA. 502
cst clemeiitia. Sic ergo facUim est, ut ex eaJera A iHa liora.ct ambiilabat exsiliens et bencdicens Deiim
•[uanliiate et universi " largisînmm hauseiint nie- cuin oiiini alacrilate; fueral enini ex mnliis j.im an
runi, et cxiguilas noa delecei ii potus, ila ut in illo noruin spiliis vinculis ariuum aslrictus, abqiie cx
vase (juod vir saiK.tus signaveral, li<|uor viui non hoc inagis occupabat admiratio cunctos, quoJ laiit
(luii)cin augeretur, sed poliiis nasci crederelur. celeris (ieri ejiis poluissetcuratio. Dedit ergo ei elee-
rAPUT XXVI. mosyDnni vir beatns, et dimisit euni iii pace ; el ille
Contracfiim iii basilica S. (iermanisanal. ailoraiis et glorilicans Deuiu, reversiis esl in lotunv
Alio rursus in lenipore cum Farisiis loca oratio- suuin. Tnnc Eligiiis cuepit terribililer cunjurare puc-
r.um circuiret, vcniens anle basilicam sancti Ger- ros et cunctos comiies suos, ne quousque ipse ii>
iiiani coiilessoris vidil quenidam tlauduin rarruca corpore maneret rem geslam ciiilibel hoiiiini indiea-
•" vectuni, querulis se vocibiis iiiclamare : ad qucm reut, magnopere metiiens ne in viitiite facti iiieits
accedens cum valde misertus ei vellel maBus iinpu- ejus humanis laudibus gravarelur.
iierc, buinilitalis pristinje recordatus, prolinus se CAPUT XXVIH.
ab co subtraxit, alteri pntius quam sibi favuris glo-
De melallo auri in «iii < rcperlo.
riam volens tribuere : pixcepit lainen miiii»lris ul
auferenies .tgrum a carruea in eccle&iam deporia- H Q'';iil3"' vero dic cum copiosa paupere:n multitu-
pncfni san.li Ger.nani pro- «l" ^^ '"'" coi.lliixissel, lotum pcne quidquid .n auro
renl, ac juxla eaucellos
Iialierc poterat cisdein crogavit. Ciimqiie his di.ste-
jiccrent : qiind cum factuin fi.isset, ingrcssus Eligiun
cbudum irre-
dcnlilnis alii adventa-scnt , loculo auri sollicile per-
basillcam prolixe oravit, nion.iii.iuc
scruialo atqiie cxcusso, niliil penitus repcril quod
ôcabililer in f.de persincre us.iucqui) euin Doiiii-
co'piiclau- cisdein tribueie ilcberel ; dcinde ab uiio cx suis fa-
nus saiiari jiilieret : iicc iiiora, posi liicc
iniliaribus auri i|uantilaleiu susceplam pauperibiis
dus vocilcrari, toloque corpore coiitrciniscere; cuin-
dedit qiiibiis di^cedentilius, post aliquot horarunt
que oniiies procul astaiiics ad spectaculnin concur- ;
spatia et ce Miperveiiiuni cl alii. Tunc Eligins ante-

rcrciit, cniilcslim claiidus rcsolutis nervorum viiicn-
riorislioia: niiniini.' rccordans alias forle nieiite in-
lis liber a pavimciito surrexii, el iia incol.imis ab ,
tenlns, protulit qiiain prius scniialiis erat sportel-

ecclesia proccssit: fucralcnimaniiis novem claudica-
lam , et ubi anlc nilui rcpercr;it iiiox ut eliain
liunis iiiipediineiilo astrictns. Tunc Kligiiis ex iniiino ,
aperitil, mctallu n auri indilum rcperit. atque paupc-

corde Christo gralias referens, itcr coeptum IlcIus
ribus illico tribuit sicque demuiii prioris facli aduii-
:
jain pcregil.
rando recordans, nomen largitoris Chrisli cum
CAPUT XXVII. in-
C genti exsultationc gUirilicavit.
Camapio vico ctaudum ere.ril.
CAPUT XXIX.
Alio quoque lempore sub iaicali adhuc babitu car-
pebat iter cum pueris suig de villa regali, quae voca-
De ccrco P(.risiis illuminato.
tur Sterpiniacus : cumque pervenisselGainapio vico, Quadam iterinn die cum Parisiis commorareiur,
iiigrediens illico basilicam iuvenit que.ndam paupe- ac necessario qiie.ndam locum adire paraiet, explo-
rcm claudum pro foribus jaccnlein, qui viso Kligio rantei egcni per quod iler iransirel, paravcrunt se
coepit clainare, alimoniam ;ib eo vel aliquam postu- cuncti jiixta niorein in ponte: (|iio tuiii Eligius ad-
lans coii^ôlaiionem. Tuiic Dligi.is scieiis fo.lcdonimi venlasset, singuiisque iit sololiat sigillutiin inanibus
saiicii Spiiitus, accesîl ad eiiin dieons: Rogemns elcemosyiiam includeret, deveiiit inter txteros ad
Dcum pariter si forle lc incoliiinciii reddal : et niiix quenidam ca>ciim querulis valde vocibns cianiitan-
introducens euni in ecclcsiain, prxcej il eiiixe ora- tem ; cui cuin eleemosyiiani manu inipoiicre vcllet,
lioni insisiere ; ipse vero pr.isienieiis sc in icrram siiblrabcns illemaiimnclamabat virtutc qiia poterat:
diutissime oravil : deindi' paululuni se erigens, cum Doiiiine, inqulens, Eiigi, Iiabe in nie pietatem, ocu-
adliuc videict tlauiliiin jaccrc, rursuni oraiioni incu- lis cruccm imprinie, quod magis desiJero prxbe.
liuit, et lacryinab li.er prcceiii fundens taiii pro- D ru"C iHe valde composile dibsiinuians ac subridens;
lixe oravii, tantasqiie lacrjmas elludit, ut partcin Tu , iiiquil , amicc , iioii te iiosti sigii:.re ? INoverat
pavimenti ubcrtas lacryiiiarum humectaret, ac vc- enini vir s.aiicliis jaclanli:\m viriutc iii;;erc , in qiio
luli rivulum de torrente in lerram efficeret. Tandi m non poterat gralia concessa laterc: sed ciim is ea-
roboralus lide erexit se, el cuni inagna liducia ad deni iiigeiiiinans liiiporiuiie clainilarel : Tu, inquieiis,
xgruin accessit, ac m.Tiiu cjus aiqirch' iisa dixit : lii
Domine , tu sigiia. Hle lidoni lioiniiiis ceinciis , si-
nomiiie Doniini nostri Jesu Cliiisli Filii Dei exccisi, giium crucis iinprossit, el, o mira t^lirisli putentla!
surge ct a I bula ; ct conreslim prosccula esl salus slalim signiiin suiiguinis unda sccula , diu clausus
verbum honiinis Dei, et convaluil .'eger et surre.xit "^ illico reseravit siib fronte feneslras , atque ingre-
nain omnes qui aderau!, aiidiebani ciiin niagno siu- dienle die fecit discedere noctem : sirque hoiiio du-
pore juncturas et nervos atqbe oinnia ossa cbiudi plo inuiiere recepto, adorans Cbrislum d.scessit lau-
iilius cruscire ac solidari. Sanus ergo factus esl ex d.tns Eligiuui.
• Lnrqissimum. Sic s;rpe laudatus S. Aud. codcx. ri edilinnc legiliir vehenlem.

I omoluit. Il;ec Itclio rodicis S
•'
Edili, lurgissinws. . mcros. . Aiid. ni;»gis pla»
^ Veclum. Ideui codcx S. Aud. sic li;i'' i in prio- ; cuil quam illu priuhs editionis, iiivaluit.
!IA$ S. ELlGll NOVIOM. EPISC. 504
CAPUT XXX. A lus, nisi Doiniriiis Juvissei, niinc peipetraic polera-

De Batilicn vailala, et spoliis restilulis. nius ul corpus hoc lniino legerenius, cuin aiiiina ejus
Alio rursus tenipore dum apuil Parislos comniora- in ipso sil! hccc dicens, ciiiictis mirantilius jussit
relur, quadain die mane confugit ad eum Ireniebun- euiii vcstimeiitis operiri et pauUilum ° repausari:
dus Ciistos basilicK S. Columb» virgini», provolu- deinde recreato spiritu vir illc surrevit e terra, ul
tusq<ie pedibus ejus nuntiavit eadem sc quiescente potc nuliain passus iiijuriam. Qiiod factuin cum in
nocte vastalam omni ornatu fuisse basilicam : qiiod urbem pererebuissel, mox cuireiiles ejusdem insec-
Cligius audiens tristis adinodum cllecius , cilo ta- latorcs iiiipnrtune eiim itpruin rapere, ac morii ira-
men ad solita spei prxsidia recurrens, rlementer re- dere onnalianlur; qucin Eligius vix eorum manibus
fovit custodem, deinde ad sanctx Columlix orato- ereptum regi pro eo suggessil, chartamque ei secu-
riiim pergens, oralione pnBinissa , h.ic loquebalur ritariam apud regem impetravit, atque ita eum de-
verba: Audi, inquit, sancta Coliiniba, qux dico: fendit. Qui non post longuin spaiiuin ila se subtraxit
novit meus Redemplor, nisi cito ornainenta laber- ab ejuscontubernio, Eligio fortassis cnnscio, ne res
nacull bujiis furata reduêris, equidem spiiiis allatis gesla amplius crebrcicerei in populo, et ul nusquam
faciain hanc januam iia obseiari, ut nunquam tibi ministronmi ejus ainplius apparerel conspectui. Sed
in hoc loco veneratio pnbeatur ab hodie. Dixit haec ^ de his isla sufliciant : Deo soli sulficit de his qux in
etdiscessii, elecce sequenli diecustos maturius sur- absconso, vel sub sseiuliri habilu , vel sub venera-
gens iiivenil omiiia vela usqiie ad niinimam pallam, bili et aposlolica tonsione gesscrit, iion laiere : iiunc
ticut prius fuerant, restituta. Tunc conciio ciirsu iulerini ad ea qax opere inanuum egerit accedam,
Ijuanto pridie Iruculentior, tanto nunc Ixiior iiun- caque quanta valeo brevilate percurram.
liavit i.ligio ; atque ille accedens, oinniaque sicut CAPLT XXXII.
dudum fuerant, suis in locis cnmposita cernens, Quod multas {abricavil tuinba$.
martyrem quidem laiidavil , sed Christi Doinini Ilic idem vir beatus inler ca;lera bonorum operum
Domen, siciit et sempcr, uberius ciim hilariiate ma- insignia, multa sanctorum auru argenioque et gem-
gniiicavit. mis fabricavit scpulcra, id est, Germani, Severini,
CAPUT XXXI. Pialonis, IQiiintini ,
^ Lucii, Geiiovefx, Coliinibx,
I>e homine semiitece vilce reslilulo. Maximlani, et Loliani, ac Juliani, adhuc autem et
Inlercsetera autein infinita bonorum suoruin ope- aliorum mullorum sed prxcipue beati Marlini Tu-
:
ra, etiain hoc apud regeni obtinuerat, ut omnia hu- ronis civiiate, Dagoberlo rege inipensas prxbente,
oiana corpora qux vel regis severitaie, vel Judicum miro opUicio ex auro et gemmis coniexit sepulcrum,
censura diversis ex caosis |>er multimoda arguinen- necnon ei tiiinbam sancti lirictionis, et aliam ubi
la perimebantur , nbicunque invcnire potuissel sive corpus B. Mariini dudnm jacuerat, urbane compo-
per civitates sive per villas, liceniiam haliercl el de suit ; magnum insuper benelicium eidem ecclesiae
bargis, ct ex rolis, el de laqueis sepelire deposiia. apud regein oblinuil : nanique pro reverenlia san-
Delegavit ergo ex comitibus suis vespelliones, Galle- cli confessoris Martini, Eligio rogante, oinnein cen-
Itodum scilicet atqiie Vincentiuin ciim suis collegis, sum, qui reipublic.T! solvebatur, ad integrum Dago»
qui liiiju^modi cura^ iiisistcrent : et uliicunqiie per- berlus rex eidem Ecclesia; indulsit, aique per cliar-
gerent, sive in proxiinas urbes, sive in longinquas, tani conlirmavit. Adeo auiem onine sibi Jus fiscalls
jugiter secum sarculos porlarent, iit sicubi cadaver censiis Ecclesia vindicai, ul "^
usque hodie iii eadem
tnveiiissent, coiitinuo ipsura hunio legcrent. Igitnr urbe per poiitilicis lilleras comes constituatur. PnB-
cum quodam tempore in comitatu regis Auslrix par- terea Eliglus fahricavit et niausoleum sancii marty-
les peragrarent , devenerunt ad nrbem quaimlam, ris Dionysii Parisiis civitate, et tugurium siiper ip-
qnx Stratoburgo vocatur ; cumque liaud procul ab sum marnioreum niiro opere de auro et gemmis :
urbe essent , conspicienies eminus vident hominein cristam quoqiie et species de fronle niagnillce com-
ipsa die vila laquco extorta dependere ; ad quem j^
posuil, necnnn ei axes in circu'tu * throni aliarla
protinus accedentes laqueo deponunt, ut scilicet aiiro operuit, et posult in els poma aurea roiundi-
juxla ritum sepultur.-e traderent: sed vir venerabilis lia atque geniinata : operuit quoque et lectorium et
sensil forle operandum ; et duni sepnliura paralur, ostia diligeiitcr de inetallo aigeiiii; sed et teciun)
festine appropiaiis ipse corpori, coepii eum a sum- ihroni altaris axibus operuit argenteis ; lecit quo-
misusquead ima mulcendo palpare ncc mora, cum : que et repam in loco anterioris tumuli, et altare
|am sentiret adesse anlinam composiie valde a se , exlrinsecus ad pedes sancli niartyris fabricavit ; tar|-
virtutem facti refelicns, dixit: quam grande sce- lumque illic, suppedilante rege, sua exercuit indu-
Codex S. Aud., repanxare.

/iepiiisflri. in quibus nune quoqiie rcgularein disciplinnm vigere
^ LhcH. Acheriiiscoiijicit legi oportere, Luciani. testalur, ne ipsum quidein S. Audoeno Irlhui po-
' i't usque hodie. Slo codex S. Aud. tdlti, etusqne test. Quod si iii liis lucis interpolatoris cujiisdam aii-
hodie. Mlnim profeclo, si b;ec et quae siinl iii line, daclam ac lemerilatem agiioscimus, eaindcm aliis iq
^ttque in hodicrmm diein, scrlpsit Audoenus, hnc est locis grassatam esse noii inimerilo suspicabiinur,
jiiii tor Eligio ipsi coaetaneiis. El alla sunt quae scru- velut in capp. 19 et 29: in quibus ea tribuuntur tli-
pulum moveiit ; nam quod caplte ^l,dicitur de mn- gio <iux nec Eligiuni, nec Audueniini decebaiit.
p.isierils In Gall.is. qu:c nulla prope er..ni aiite Eli- , ^ Troiii alturis. Piior vox addila cst e codice S,
îi xtateiii, scriploris vero sxculo plurinia eiant, et Aiidueni.

505 VITA. £0a
Blria [F.suam... induslriani!, alque ila suiitn (1i(Tii(iil A immoliile unda alliJeret, ita virili aninio dicla res-
gpecinicn, ut pene singnlare slt in raliiis orn:inieii- puebat gariieiilium. Jubebaliir ei iiniieriali ilci^reto
tum, et iii iii.ii^na oniniuiii adiniralione usquc iii ho- (ideni Patribiis cdeie conlrariain, sed ille ciii sacra
dieriiuin diem. lides.venerahilis eiat, abnegabalse posse impiacon-
CAPIIT XXXIII. tra Detini proferrc verba, consullius fore judicans
De tnorte Dnqoberli regis: et roncilio teiniioralem poiiere vilam, lanlum ut ei conscientia

apud nrbettt
liumnm siib papn Mar iiio. lidei durarel ill.isa. [Sovimiis (|iieiMdam fialrom a
His operlbiis niiiillre perferlis, alque omnibrs parlibus Oiienlis venienlein, qui ea qu.-c narro sa
circiimquaque geiilibiis sedalis, fcrorissiniis eliam coram posilo gesla esse iestabalur. Igitur cuin nullo
Vaceis ditioni propriae hoslili glailio subaclis, mor- suasioiiis geneie Mariiiius a catliolica relleclerctur
tuus est rex magiiiis el inclytus Dagoberlus, et se- (ide, iiiiiliiplicibiis injiiriis aiTeclus, diuqiie coraiii
pultiis esl iii eailHin sancli Dinnysii b:isilica sub pofiulo flagellatus, deinuin rcvinclis posl tergiiiii
arcii iii latere dexiro : ciii snccessit in regno (ilius niaiiibus velulclectiis aries, ctincta urbe lamenianle,
ejus ."Ciaie juvpncutiis, vocabiilo Clodoveus. Siib exsilio triiiliuir; sicqiie Constantinopolim perducliis,
hujus regni principio nefamla baTeîs panibus Orieii- i!iique cxsilio relegaliis, sola illic orallone nieruil
tis ooeperat pulliilare, Constantino tunc Piomani iin- " i :eco liimina reddete ; ubi exsulans ac delitescens,
perii apiceni gnbernanle ; caperiint ergo " piwfaii post iiiulta lormenla claram valde el nohilcm vilani
li.Tresiarches neqiiiter ecclesiaslicain regiilam vio- optimo et veiierabili fine conclusil. Simulent niinc
lare, et peregrina qiia>dam a verilate aliena docere hxrelici quantum volunt, confunJanltir el erubescant
et pr^pdiiarc, asserentcs Dominum et Salvatorem a se martyrem fictuin, qiiamvis euin paiilice aiii-
liostriim Jesum Cliristum ininime babere secundum iiiam exlialasse d imilent, quamvis non a se inlereiii-
foriiiaiiiservi(sirl,etneqiieeuiiie\ Maria veiamassum- ptum, se,l propria (ingant inorle ^ defeclum, qiiaî
psisse carnem, profanis vncibiis garricbant ; uua! res iioii euiii pceiia consumpseril in quopo^na consmiipla
plurimns in Ecclcsia coiiliirbabal, et plerosqiie jam est. Qiii si in prxsenli nunc adessent, lia;c a nie pro
Conlagium h"jus peslifere assrrlionis infecerat, Martyre verba aiidirent Etfi, inquam, imminente rar- :
non solum in urliibus qiiibus ninrabantiir, sed H niflce gladio mortuus non fiient, in confessione laiiien
wbem qua; est rapiil oinnium Roinam paulalim jain c:itholica: (idei exsilio relrgaius, post coniinuain el
eoriim pravitas peneirabat. Erat nulem eo tempore iiulefessam profdssionein gloriosuin moriis exilum me-
Romx prri'sul Realissimus papa Marlinus, qiii solli- rnii : sicque ad Dium suum redeuntem coelestis aula
ci e ac viriliter pro hac causa invigilans, imoqiie iiiartyrein suscepit: nequeenim virtiis ejus, authoiior
pugtians, miilla probra rt ailvcrsa ab hKreiicissiisti- iiiinor est, quominus beaiis marlyribus aggregclur.
nebai ; uiide tandem permoius, c um et impcralorem qiiia qiiantumin ipso fu l, ;cquaniiiiiler loleravilquid»
et pliires cerncreteorum asscrlionibiis ohsecimdnre, qiiid ei adver.silalis oblaiiiiii esi : naiii, sicut Scriptura
intentisatis aniino coii;;regavil concilium sarerdo- leslatiir, non est inferior gloria, sed polius excellen-
liim compescendi cansa, imo dclendi hujus pravita- lior suslinere niarlyrium pro eo, ne sciiidalurEccle-
tem dogmatis : in qiio concilio omnibus orlhndoxis sia falbiciis iKcrelicorum, quaiii est illa ne imnitde-
conseniientibus cdidit conlra lia^reticos (idem ma- tur idolis impulb'u pagantiniin. In paganorum nam-
giiilice valdc atqiie acriirati>, quani ;>liaiii cum suli- que |<eisccuuone unusqiiisijue taiituiii pro sua ani-
juiicta epislida Galliariim p;irlit:us de«tinavit, niaii- ma, in ha'relicorum vero pro universali patitur
dans etobleslaiis regi Francoriim, iit si essenl ejus Ecciesia : et idcirco euui potiorem dixerim, quia
viricathoiire erudili, hns sibi admir.iciilum ob h.Tere- procul dubio e.\celleiitior alque eximior comproba-
sim coniprimendam (accret deslinari : ubi tiiiic Eli- tur. llxc pauca de lanti viri ineniDria, Eligii Viia si-
gius cumsodali lihenlis-ime perrexissot, nisiei qu;c- bi conliiieal subnexa, loqualur et uhicunque porgit
dam causa impedinienti fiiissel. per sxcula, i|uaiilo Marliiius clarueril fidei dogma-
CAPUT XXXIV. te : qiKU iios dilecli.iiis gralia huc usqne narrasso
De multimodis Miirlini pape lormenti$, cjtisqiie sunicial, iil l?m eximii viii memoria, qui utique col-
vttn p r tnarlyriuttt finita. legis ineis in urhc Roinana multa impendit bona,
Sed inleriin dilatinne inlercedenle inimiciis hu- qiiamvis in Orienle frequentelur, non usquequaqua
niani gcneris acrius incilaliis, piilsabat fortiter coniii Occiilinie oblivioni iradatiir.
ira nninim Ecclesix per homines peiditos, ac tuirim
CAPUT XXXV,
validi^simam omni oppugnalionis genere faligabat,
Marlinuin sibi, jugiler allligendo, inclinar" cupiens De concil o ap d Aurelianis CalUa: urbem ; e hxrctico
a lniitus Calliie expulso.
epi>copuin: sed quanquam impiinis spirilus onini
nisu piignaret armatu^, lanien resislebal Marlimis Pcr idem fere lempus qua apud urbein nomam
Christi gialia et virtute repletus, ac veluli si •'saxiim lalia ges a siiiit, uuus hxreticorum pusus a partibus
• Prwfali. Sic liudalns S. Aiid. codex, ex quo c Defec uni. rnrie, deûnctum, ail Acherius; mihl
mutandiim videtiir. Ilaud ita inulla post in co-
eiiam addidimus vocem aliena. Piius cdituin erat ni! il
dicp .'-. .Aud. lcgitur carnificis gladio. el infra, quea-

frcefata:.
h Saxum inimobile. Codex
S. Aii I , tnxo immobili, lus i« Orienie.
elinfra, htbebantei imperiaiia dccreta.
507 S. EHGU NOVIOM. EPISC. Cfl»
innsinarinis, Calliarum provinciain ptliit ;

qni ag- A imiiator, ipse pierusnqnc esiiriens, sui juris subslan
gressus illico clviialem qua; olini Eiiua, niiiic aulein liani Cliriiiii viscer biis eiogabat. Si iniinnuin vidis-
AuguslKluiius vocalur, adiit; ibi quoqiie degens set, cleiiienter consolabatur ; si in Dei qucinpiam
ccepil tain caute qiiain Irjiidulenter sna iieraiida amure rerventein, ad siudium coborlabalui ; si quls-
tlogiiiatu proJere : quoJ ciiiii iii p;ilalio a.l aiires piam ad eum a;ger devenisset, ita ejus rovebatur
bligli pcrvenlssel, rosplt vlglbnter, slciilseiiiper pro niiiilsterlo, ul iicc dellcias nrbiuin, iiec nialris desi-*
liii]U.sino>ii causa solllcitus erat, cuni Amioeiio ac derarct alieetum. Tanlmn itaqiie aj ubseqma debi-
cxleris Calhoiicis viils traelan-, queniatluioilum liuni se ex devoiione diiluderai, ut multi pau|<erHiit
Lanc peslein palam ouiniliu$ inanliestalam detegc- sani languentlbus inviderenl : atqiie ita ob Chrisli
reiit. Itaque non destitit " episcopos ('oninioiiemio aniorem eoruin a;.sidue curani gerebat , ut oinucs
el optiiuates, quousqiie ex jussu princlpis snterdo- pauperes euni quasl palrem se babere propriimi loeta-
lale coiioilluin apud urliem Aurelianensein coiigrcâ- rcnliir : scieliat ciiim quld iu Lazaro aliquaiidu dives
r. lur ; ubl prxralo lia.'retico in n)«dio dediicto, coiia' purpuratus iiun fecerit, qualique superba mens retri
banlur.euin docti quique dlversis ex causis iiitcrpel- butlone dauinata sil; idclrco magis ac inagis erga
lare, sed nullo poieraiit genere concliiiierc ; taiila oiniies se iiiisericnrdem oslendens, clemcnler niise-
iiuippe dicendi arie objectis qu;eitioiiibus oecurre- p rls jugller snccurrcbat; quo eniin dolente iinn do-
bal, ul ubi maxime putareinr asiiiclus, ibi qiiasi luit? vtl quo pereunte non genniit? quein iiuilum vel
aiiguls lubrlcus quiliusdam roraiiilnibns lapsiis eo- clcriciiiu noii ejiis vcstiinciita te.\erunl? aul quod
ruiii se Iroiili opponciel. CiiiiKiiie iiiillo geiierc a coeuobium iion ejus largltate susteniatum est? vel
quuquam possel toiielUili aul supeiari, exsiilil e quas pru s|ie :i'teniltaiis non perlulil anguslias? la-
nostiis quidani per Uel providenliaiii do. lisjiimis niemsciiiefi, sltim, vigilias, runelasipu'. cariils lllcrc-
episcupu-, iiomiiie Salvliis, qui ita ci m oiniiibus bras (sic). In lali ilaqiie proposilo persevcraiis, prxbult
obvlavil, ut ingeiis pro boc lierel iiostris el gaudiutii se in luiuruui vas cleetionis el ulilu Deo ad oinne
el i-pcttaculuni : nain omnes versutias cii;ict:isqHe opus bnuuin paralmn,
cjus arles, quas llle nuiic occuleie, nunt ctiain iLis-
CAPUT XXXVIII.
siinulare cuaabaiiir, frequcnti disiiutalioiie pabin Quanla bonilale percgrinos (oiii quantumque pro[e-
,
liuidilus delexii. Sic quoque adversus euni omniuin ccrit.
episiupurum senteniia pndaia, ac per slngulas civi- Nain cuni se totiim nei servitio maiicipasset, op-
lales super ejus nomiiie detreto consiuulo, curn tiina priiicipum jussa niagiiilice adimplebai, contra-
8ibi merilo iledccore eliminaverunt a lliiibus Cal- ria \ero niagiiilicentius cuniemuebai, eraiqiie liber
liae. C ad eos argueiiduui, buimlis ad obCiiiendum , regipa-

CAIUI XXXVl. riter subjectus, cl Christo devulus ; rutilabat quidem
Qttoii plures apo latos vir suiiclus asluHa siia depre- specie, lobustus erat inviriute, nientisuiique arguta',
lieiiiiil iilijuc nuUuil. pur.e ci probabibs vita; sic eiiiin se exereebal
;
Sed elaliuii^nlbiiomliiiisa|)us>atam cumcomperls- quasi bCinpcr iiiciperei, sic se pra^parabal quasi quo-
sel Eiigius evertere piebein 1'urisliis [F. Parisiuruni], tjjie nioniurum; Idcirco repugnaiilein canicm iiie-
graiidi ailicieiis delioiieslale, exleriiriiiavlt ab urbe : dia; subjugabat, et uliricis gebeniia; sicva tonneiila
siiiiiliteretaliuui,qui episco|iuuise siiiiulans circiiibal pi.cveuieiis, ipse sibi et persetutur CMsicbat et tor-
villas et plaleas declpicndo popuUim, eliu carcere iiia- lor. Naiii si toutalisset surs lcinporis, tnpiebat iiiar-
ceraiuni ejecii a limbus regiii Francoruin : neciioii lyt lleri pro nomineConditoris; scd quanquam cuul
alios aiqu3 alios diversis arllbus pnpiilum subver- pugio iiuii translixil ,
quolldianuiu sib) llbcns ipsc
tenles grandi scmper auctuntale csl persetuiU!>; iiiaiiyriiiiii iiiJixll, liillqiic ei laines pro uiigula,silis
valde eniiii odcral oiiiiil;i lia:ret:e>)ruiii, vel sclilsma- pro li:iimii:i, niniiJi calaniilas pro bcsllis, abslincntia
ticoruiii, cuiicturuiuquc pr;eler c.illiulieamduclriniim pro cratitula. Ijui s-iih iiiiagine marlyrii <^ veluli ta-
ligiiienta, et jugi iiistauiia coruiu iiiscctabalur vesa- lena rigentis feirl, sic duia Icge coiistrlclus , semel-
uiam; eralenim ipse alHuentissiiiius quideni In elo- " ipsum silii abiicgavll, iit Cliristuiii sequi posset,illum
quefllia, in studio auteni Senpiuraiuiii subtillssimus, seinpcr diligens, illiim desulcraiis, illuiii iiigenti avi-
el cuiii ipse suilicienlcr csscl iiisiructus ,

populum, ditate siticns, qui pio aiiiore hominis boino faclus
ubicunque pcigeiei, evangelicis coboriaiionibusedo- est, iii iios ad toulum liaberet , de sinu fatris in
cebat in Cbrisii lide irrevucabiliier persisterc, aique lerrain desccndil ; eiqiie onineni Buum laboreni om-
ab ba;retico> um conlagiis scse solerii cura ob^cr- ncuique dilettiuueiii iiifundens, bonam terrani sui
vare. cordis jiigi ( ultu et iiKiesineiitibus exerciiiis excole-
CAPUT XXXVII. bat , et veluli quis esurieiis ac slliens, slc ille avidi-
Quantum semptr dHectioiiem enju pauperes Itubiierit.
talem quamdaiii susliiiens, illud crebnus Psaliiiisla!
Sed intcr cxiera, ><

seiiibus ac vidiiis atque pupil- dictuiu vuce llcbill cunquerebalnr : Quis dabit milii
lUconsolator exlstebal ; vidiiac iilmirum S;iieptcDsls pennas sicut lotiimbce, et lotabo el requiescam [Psal.
• EpUcopos. Codcx S. Aud., episcopus, commo- esse abauclorc; semper senibus,pauperitus, infirinit,
uciido optimalcs, lectio noii iiicpla. tid .is.
•• Seiiibus ac. Codex
S. Aud., seiiiper (eiielis paupe ' \ eliiti caiena. Prior vo\ addila esl ex codicc
«M fiae tiduis , ex quo conjicere llcct ita scripium sa-pius laudato S. Auiocni.
m VITA. 510
iiv, 7)? Si illud : Quando veniam el apparebo ante A vcre fclicem sxculi inimicum, cui mniidus lantoperc
Dd (Vmhu. xli 2)? Et illud Saloinonis fuii crucilixus, ri ipse inunilo! quia i(a sapieiitia
fiiciem , :
in odorem uiiguentoTum tuoruin airremus exslilii pervigii, lenitate piacabilis, ul et serpentis

Votl le
{Cant. 1,5). Porro seclabatur in omiiiltus niaiisueiu- aslutiaiii cum discretione gercrel, el coluiiiba: 81111-
char perlectain, qu.c plicis animuiii non ainillercl : cujus (juidem iii
dinem et lidem.neciion ci taleiii
spiritualis xdiflcationis est viiiciiluni ; siiidebat se mcnlc, virtutuin omniiini decorc , rollocavit valde
SDbriiiiii sapicntia doiniciliiim. Vcre «liguissiinuni iii
vas sanctilicatum exiiibere, ut liabiialorem Deiini in
sua: hospitio posset recipcre sahiiarilius quo Dominus habitaret lem|ilum jejuiiiis mundiini,
nientls , ,
qiioque aciibus jugiler erat occupaius,ul (|iioiiesciiii- oratioiiibus ornalum, puritate refiMium, vigiliis exer-
que tentator accederct, quolics hoslis cjllidus adi- «ilaluiM , nomine etiam nieriloque clcclum ;
quiquft
tum quaircrcl, clau>uin seuiper adversmu se pectoris duni nominis sui digiiitatc pasr.ilur , sir sc i|iiotidie
Apos- exerit, ul iiequeat amiiterc quod vocatur in Oirislo

ostiuin inveniret. Orabai frci|uciiter sccuucluni
lolum (/ Tim. ii, 1, 2) pro lioniinibus oiunilius, pro Jesu Uumino iioslro.
regibus el his qui in subliiiiitalc sunt, ut quictaiii e: CAPUT XL.

tranquillam vitani agant, In oniiii piet ile el cliari-
EPILOCUS.
t3te;scleiis secundum cumdein aposiolum [Ibid.) ^
Sed longum nunc esi per singula virtutum ejn»
liocbonum esse et acccptuin coraiu Salvatore nostro
vel gestoriim iiisignia verbis esire, pr.i"scrlim ciiin
Deo, qui omnes homiiics vult s.ilvos lieri ei ° ad ,
el liber jaiii siipra iiunlum relertus, iinem posliilaiis,

imaginem veritatis veiiire.
sernioncni rcjicial, el aridilas nostri sernionis alte-
CAPUT XXXIX. nuata, vcluti loiigo traiiiil'" pcne dcfcssa succumbal,
Laus eJHS prolixius iiabila.
iiarranda cranl e«-
non «|iiod oniiiia qii.c de l',ligio
Quid plura loqiieiido iiiimorer? Iii omiii convcr-
pleverit . quippe qui ncc ad cenlcsimiini cjiis, ut ila
satione sua quasi Lucilcr iiiter asira rcfulgeiis, niîar
dixerim. altingere poliiit qiianla in eo bnnorum om-
magiiJC lampa.lis niicabal; scinper enini peifeclos
ninm ornamenla, qu* sunt vcl prcliosa vel iiiaxiina,
iEniulab itur ad bonuni, seiiiper(|iie aliorum virlules
siiperna! rcimineralioiiis c^nlulerii pr.rrogaliva, sed
sibipioponebat ail exeinpluin. Tardus eral ad lo-
(pio vrlutquidam einiiiens in sublimi scopiiliis ina-
secundum aposlolum (Jac. i, 19), et vclox
<|ueiidum,
giia j;iiii ex parte aduldis, ipsa sui piocliviiate fronti
ad audiendum eratque sermone subtilis, humililatc
:
se nanantis oppoiiat. Nunc ergo inlerini illa solum-

sublimis, eleeniosynis dives , cliarii:ile loiiiânimis ,
niodo qu;e sub laico babilu gcssit ,
prjcscnti libello
viîl iiigenio, promptus eloipiio, flagransstuilio , uiile
Q tianscurrerc fecinius, cui etiani terminuin jam li-
iienipc vas in Chiisti domo; ad miscioruiii obse-
beiilcr iniponiniiis , ne sui prolixilate audienlibus
quium non piger, ad oraiinnem paraiiis, ad cleemo-
fasiidium irrogemus : cxlerum ea qiise adhuc rcslant,
syn:im prolusus, ad iribuenduiu largissiinus, niaiisue-
qmeque in episcopalu gcsscrit, quo ordiiie de hoc
tudinem coleiis, paupertate vaide gaudens, bonita-
sa;culo migraverit, quasi|ue etiani posl obitum 'virtu-
tcm lenens, puritalem cordis seinper amplecieiis ,
tes operatus sit, si vita conies fucrit, et si facultaiera
qui ue iia assidue venerabiles ^ aniinos ccclcsiasiic^
Dnminus tribucrit , intercessionibus sancii(atis ejus
regula^ Iradidii informaiidos, ut suli laicali propusiio
adjiiii allo libcllo exilern dcsidcramus. Confidinius
coiistitulus.divino nu(u poiililicis gialiain possi cret
enim noii noslris, sed ipsius mcriiis , opus ccepium
ubeiius ; sicque sei|isuiii propria discipliii:i coerci^-
feliilieraique Iiilcli(er ad fincin usîiie periluccic; si
bat inlonsus, quasi iiiliiram spetiem iiidicans, iil ir-
ipse dignelur pro nobis Cbrislum Ddiniiiiiin iiilcr|iel-
reprehensibilis in tciiiiiln Clirisli pi-vpar.irelur sacer-
larc in coebs, qui ejus munere ineruit taiila inirabilia
dos. quaiii perfcctissiiiium laiciim, cujus imitatnes
operari in (eriis ,
per euindem Ooiuinum nostrum
ipsi esse dcsiderabanl sacerdotcs ! U nicns omiiibus
Jcsuui Chrisluin, qui eiiin Deo Palre ctSpirilu san»
pr.cdicanila, cui non fuit aliiid vivcre, nisi Chi istum
clu vivit et regnat Dcus in sxcula sa:culorum. Aiiieii.
cum dilectione tiinere, et cuin tiniore diligere !
D
Ad imaginem. \mo ad agnitioncm, qiioJ Aclierius *•
Animos. Codex S. Aud., annos.
legi oporlere vidit.
LIBi:il SECUNDUS.
PRiEFATIO.
Domino propitianle Vitam beati conlessoris liligii, bcre fateor, qno non possum pedibus viare , arden-
•luam pridem aliqua ex parte ordiri copperam , et tissiiio ducor amore ; ibo crgo votis qiio accedcre
pene defessus ac iassabuiidus medio iii tr.imite sly- non possum verbis. Indigniim prufecto reor , lanti
lum subtrahcns, opus imperfecdim reliqueram, niinc ac tiills viri Yiiam nd posierilatis inemortani juxla
piiululum viribus recreatis , eupiente voto, corde qualitatemingeniinon ad plenum monimentis tradere
jiHundo, calainoque vcnusto opus iiiclioatum adire lilterarum, cmn nimiruniopiner ex narratione reruin-
lentabo, arduum sit ticet ilcr ac profuiidum, sed li- gcslarum xJiricalioiiem | lurimain Icgeulibus fure :
6«« S. ELIGII NOV lOM, EPISC. 512
»ed quoniain t:\nl.i aelalia ojus sunt opiM-a, ul inagni- A tHenint cusiodem urbium.seu municipiorum, his
vo-
indoquiilem boiiiinnn niliil iiie pr^T-ier re paliatur ,
caliuli.s, Yermandensi srilicet qnoe est metropolis
,
luull Indo yero gesloruni quaiii|iluriiiia cogat oiiiit- urbis, Tornaceiisi vcro, qii:e quondain regalis exstitil
lere, iii incerin sc-tiiat aninius, diim deliberare non civilas, Noviomagensi qiioqiie ct Flandrensi, Gan-
vilel quld tencat, quid uinitlat. Proliteor nanique, si densi eliain et Corluriarensi.Ob lioc itaque eum vcl
cuncta voliiero annectere , et «lies deficiet nie naf- maxime in his locis dederunl pastoreni, quod iiicolas
laiile, el inudiiii; cxcedaiii volniiiinis : rursussi panca ejusdeni regionis roagna adhnc ex parle genliliialis
comprehendam , el irrisioncs mfliio liypncrilanim errore detint-bantur, et vanis siiperslitionilius salis
dicenliiim, quoniain lik liomo cmpil cedifudre, el Jion dediii eranl, quiqne Telut agrestes ferse, nulliuspiam
potiiit constimmare {Luc. xiv, 30) : cl ollpiisam po- salutare verbum recipere polerant; sed vir healus
liiis perliiiiesco aiiiislilis , ne dnm seriem exponere cum scniillomodo ab ofnciodisposilo discutere pos-
nilor arclatus eloqiiii s ccilalc, niagis ei injuriam vi- set, ne tamen in ullo catliolicc regula; deviare vi-
dear irr gasse quain vitam exposuisse. Ilis igilurex derclur, non se permisit prius sacerdotem coiise-
uiraqiie parte discretis, articulum j:ini Iniigam mcm- crari, nisi sub iiormiila clericalus aliqua temporis
branis, cl qu;c primus hujiis operis liber veluti cnrricnla exlgeret. Tempore ergo dilatioiiis irans-
exunilans rejicil, hic modo seqnens veliit iiimiuin si- " acio, alque Audoeiio de pariibus " iransligcrilanis re-
liensprosequaiur; sat!si|nc builiciat priori libro ea durto, jamqiic eo presbylero a Domno Deodato Ma-
lanlum exposuisse qiia» sub habiiii saxiilari gesseril tascensis urliisppiscopo ordinato, inito concilio pa-
iiiinc vero de liis qux in cpiscopatu egeril , ha;c riter siib uiiius diei articulo apostolicam bcnediriio-
pr.iiia conveniant. nem meruerunt graliiilo : eratenim tempus quoapud
CAPUT PltlMliM. r.allias ltng:iliones a cuiiclo populo celebrabantur.
De liwreii Simoniiica Cullius penagante. Coiivenienles iwilnr siniul in civitatem Uuiliomagen-
scin quarlo decimr die niensis lerlii, tertio annoClo-
Eligiiis ilaque olini jam in palalio niilitaverat sub
dovei, juveiiculi adliuc regis, die Dominico anle Li-
sxciilari habitu Ilegi icterno onuiinmqiie priiicipi
tanias intercaicr(as popull, inter agmina cericoruni,
Chrisio ; fucrat quoqiie de lemporibus Lothaii me-
diani, niansiieti regis Francoruin
int"r clioros psallenlium consecrati sumus gratis ab
, cl loto lcmpnrfl
Dagobcrli inclyli prinijpis,
episcopis pariter episcopi , ego Rodomo , ille No-
necnon et Ciodovei lilii
viomo. Sic ergo episcopatn suscepto ad sedem re-
ejus, el usque ad initium regni junioris Loiharii
niansit in corpore; sed crudel.ter in
means ,
qualem se demum quantumque prxsliterit
dicbusillis Si-
quis digiie valeat ex[dicare; aut quis tanta verhoruin
inoniaca hxresis pullulaliat uibibus, ei in cunclis
in
Q cnpia inslructus exislat ; vel qiine oralio lanla: af-
flnibus regni Francorum ; inaxiiiieque de timpnri-
lluenti.TJ ubertaie exundans, quae cuncta ejus bona,
bus Brunicbilda; inrdicissima! rcgin;v, iis:(iie ad tem-
ut decet, queai prosequi? Idem semper robuslus ad
pora Dagoberli regis viohibal hoc coiilagitiin callioli-
virtutis iiisiantiam se cxercens , conslantissinie in
cain fidem. Sollicite taiiien pro lioc invigilabanl san-
cirpto proposito perseverabat ; eadem in corde hu-
cli viri Eligius el Andoenns, et communi cuni cxle-
mililas, eadem in vulln gravitas erat, eamdem pau-
ris viris catliolicis halillo concilio, suggesserunl
principi et opiiniailbus ejns ut lioc n ortireruiii virus
peribiis ciiram, eamdem iit prius sollicitudinem ge-
rebat, eadein dlleclio fralerna , eadein menlis con-
cilo delcrelur (le corpore Chrisii, quod est universa-
slaniia eidein pernianebat, nisi quod episcopalisam-
lis Krclesia ; habiiit itaque effecium eo: um piis pe-
hitio, qux cxteris pompse fomenlum subminislrare
litio,el libenlerobtinueriini quoddcvole rogaverunt.
solet, ci plusstudium abjortionis exhibuil , el unde
TuiiC ergo placult omiiibus uiio in Spirltu saiicio
alil ad tcinpus videnlur exlolli, inde his ampliiis stu-
acce|ito consilio simul cuni regis imperio, iit nullus
duit humiliari. Eral ilaque Chrlslo semper subjecliis,
pretio dalo ad sacerdolale officium admilleretur, ne-
et devoiione armaius, docirina pr.nefipuus, poniilicio
que eosqui iii liipirapaces muiiera dando, mercanda
humilis honore reciisando subditus in
censebant dooa Spirilus saiicti.sed hospotiusqui es- D dignus, in ,
snscipiendo, exsul spontaneus, llde pleni.ssiiiius, ohe-

«enlboni lcstimoiiii viri et irrepichenîbilis vilai, ad
diens in Dei pnui ejitis, credulus iii promissis ,
pere-
oriicium pont licalus eiigcrent.
gre locuplcs, in induslria solfrs, in opere dociii*, iii
CAPUT II.
spe liinganimis, in colloqulo sapiens, iii consiliopni-
De ordinatione episcopattis ejus. dens, in coirigcndo vchemens, in diligendo ardens,
Eiinde igitur elegerunt ex merito sanctilaiis cun- in adversis paiiens, in periculis foriis, in disciidlnis
clis bonis openbus pr.-edltuin ad saierdoiale ollicium mansuetiis, in eleemosynislargus, in siudiisassiduus,
s.inctum Eligium jam lumine radlaiiim , ui pncesset melu morlis soll cilu-, iii liniore Dci exiniius, in re-
Ecclesiae Noviomagensi : decesserat cniin in ipso ligione niagnificus, in exscquiis devoius , iii iniseri-
annicirciilo Acharius pra^raix urbls anlisles. Elcgc- cordia gloriosus, in disciplina strenuus , excellcnti
nint aulem cum eo et Audocnum sodalem ejus qui ingenio prxdiius, jusiitia insignis, severilalc terribi-
vocabalur Dado, ulprxosel Ecclcske Rolhomagensl. lls ad gratlaiii promptus, ad igiioscendum paraliis ,
iloc ergo modo aurificem invitum detonûin cnnsli- humiiilatc sumiuus, hospilaiitatc prxcipuus , nulri'-
• I>ant/i}eri(ant«. Siccodcx S. Aud. Ldili, Ligcritanit.

f.l3 VITA. su
lor gri-gis piissiiniis, p.islor F.cclcsix proviJus, ilis- A liilores rjiis lieri cupiebarit. Quis eniiii essel ila
pensalor fidelis, iiiodcialur iiisignis , ilclieliini pro- obstinatu'', qui ejiis modestiara inlueiis iioii ronfes-
priuni cavens, alieiiuiii ul suuni lugeus, pli;bi uiuniu tiin adiniraiido ob^tupescerct ? aut quis arrogans ,
piivbens, Clirislique pr.Tcepla docens, prolervos nuii sobiiain ejus vitani cunsiderans, non illico ad «qui-
arinis sed palientia viiiCKiis, superbos Chrisli jngo tatem seinetipsuni converteret? Ciescebal niiniruni
£uavis>inio subdens : seinper cniin in ob$ei|uiis paii- iii eo quolidie opinio laniulatrix virtutum ; semina-
pcrum, in diligenlia peregrlnoruininfaligabililer per- bat in plcbem verba veritalis fructu fidei redundan-
durabal, al(|(ic ila eis suuni iinpcndebat obseqiiium ,
lia, sullicienli sale condita, el velut aroinaticis
ut nisi qu s rundalain iii Cbrislo liaberet ineiitijiii , ungueiilis infiisa : iicc erat iju? faina conteiita cir-
proeul dubio despcclui ducerel lalia vel cox(|U3lilius cuinjeclas tantiiin Gallias illuslrare, sed exteras
pr.rbere, qualia is jngiierluridls ac seniis el despica- uliqiie provincias iniplebat, ineriloruin gratia prx-*
bilibus cxliibcbat. Deni(|uc oinni episcopali pompa curreiile. Inler barbarorum siquidein freniilits quasi
postposita, pnpulunim aginine toiiteniplo , clerico- signifer belligerator, corporeo timore iindus, sed
ruin rrcqueniia sprcta, fainulaniium obse(|uiis reli- lidei fervore vcstibus se ingerebat, Cliristi cbaritate
clis, paupcruiu scinper capiivorumque dcleclabatiir securus, adversanies(|ue sibi forliiersuperabai, iioii
consortiis ; habebai enim scquesiratuni statuliim lo- B corporea lorica aniictus, sed fidei viriute induius.
cum, in qun cerlis quibiisque diibus egeiios ac debi- U qiiuties ob veritalis asserliunem paratani babuil
les intronriitens, ipse iit duduin consiiever.it famulo- iMurteui, fecisselque salis votis, si contulisset sura
rum niore satagens saiis eis devote serviebat, ipse teinpoii:} ! Scd licet ei ralio teniporis iion potueiit
squallenlia capita lavans, iiicomptam ac defornieni prxsl rc niarlyrium, glorlain laincn niailyris iioii
c:Fsarieiii manu propria radens ,

potumque singiilis ainisil, quia pn spe acicrnilalis jugiter laburavil;
ac cibiim posl diligentiain proebeiis, onincs clenien- veruin si ei Nerniiianis Decianisque lempnribus, iii
ler refociilabal; deinde singulos miineratos , iiiidus illa quj: lunc exslilililimicarecdiigiessiune iicuissel,
eliam vcstitus gralifice dimiliebat , illisque ex una securus dixeriiii, spunte equiileuni asrenibsSit, el
parte exeuntibus, alius, si adesseni , ex aliera parte ullro se pro Cbristu ij^mbus iiituli>sel, libensque
inlromilli jubebal ;
qulbus simililer runcta explens palinam sanûinis > ccupassel. Scd quaiiquani i&la
benignisf.ime refuvebal. ônnuiwjuani vero etiamsi iion tuleril, iin,>levitlanieu eliaiii sine cruorcinaity-
plurinia turba coiifliierel, similiter oninibuslaciebiil: riuin, duin fortitudiiie roburatus, iii vigiliig sedulus,
singulis tainen diebus cnnstiluluin duodenaiiuiii nuin jejuniis assiduus, lidem servando, cursum con»
mernni reliciebal, ipse plerumquc < uin eis liora coii- suminaiido, repoîtaui sibi a Cliristo jujtili:e coro-
grua ad unam inensam pariter convivans, ila dunla- C nain qiiulidie exspectribat restilui. TanquaMi specii-
xal, ut prius singulis aquKin iiianibus luiiderel, nie- lator eteniin a Doinino cunsliluliis, pr;edicabal vcr-
rumque ac paneni manu propria prjeberet. Sed quid bum ciim oiuiii aucinrilate ; inslabat sccimdum Apo-
hxc dinlius narrando iinninror? Ila, fateur, nunquain 8iolum opportune, iiiiportune : arguens, obsecrans,
vidi siudiuui fervere, nusqiiam in Galliis bujusuiodi increpans iii oniiiipaiicntiaet doclrina, suavemseiu-
opera taliier a qunquain audivi expleri : posset eniin per liabens de his qu;e Dei sunt vel ailiiciitioiiem
quis vel raro arripere, seJ vix aui diflicile perpetuo plcbis, vel collationes fraternae fainiliaritîis, teneiis
tenere; liic vero quod semel proposuit, perpetuo le- seinper in doclriDa buniana aucloritaiein apusiu)i-
linuit; qiind priniuin Deo vorit, nullis iiiundi nego- cam, per quain aggrcssus gentiliuni pnelia, etgenira
tiis obligavit ;
qiiud in prineipio arripuit, nd fiuein lerocissimx paceni tenuii, ct copiosuni e.vercituni ad
usque perduxii. fideiii Clirisii ronveriii, ac ildei caiholicje inleniera-
CAI'UT 111.
ta cunsurtia juijbcr cnstodivil.
Q:ianla iusiunlia pUbem rnminissam Iraxit ad viani
iuluiis. CAPUT IV.
Pr.*tere:i pasloris cura sullieitus, liistrabat urbes De latide ejus firolixe descripta.
vel inuuicipia circuinqnaque sibi coniinissa ; sed D Sane »i quem vidisset peccalis noxiis vnlneratum.
Flandreiises al.|ue Aiidoverpeiises , Frisioiies , et et sagillis dialioli coiinxuni, roox adbibebat digiia»
Suevi, et barbari (piiquc circa maris litloia degentes, curaiiones sermoiiiiin, ct vcrbi Dei salubre iiieili-
quos Teiutin evlreniis reniotos nullus adhuc pru;di- caineiitiim osteiidens conira vulnera incantatoris
calionis vonier impresserat, primo eum hostili salutare nialagina cuiifessionis , indisciplinaiiones
aniiiio ct avcrsa iiiente susccpcrunt, poîinodnin quoiiiie el iiansgrcjsiones sunrum a regula lionesia
vero, cum paiilaliin pcr gratiain Cbristi bis verbuin vel retta, el aigiiebat clemenler, el lulerabat pa-
Dei iiisiniiare toepissei, pars inaxima trucis et bar- lienter ; eralqiie iii eo inira in cunclis nperibus dis-
bari populi, reliclis idolis, conversa esl ad vcruin cretio, el iniiiabilis erga omnes dilectio. Erat ergo
Deum, Cliristoque siibjecta ; sicque demum factiiiii Eligiiis opere easius, (ide calliolieus, charilale dilTn-
(sl ut quasi coelitus lnnien oslcnsum, aiit nulius sns, in tculnlinnibiis caiilus, in fidc lirmissiinus, in
quiilain soiis eriimpeiis, lolam p.Tilis illiiis barbariein operibus bonisproinptus, in sernione Terissimus, in
iUusirîrel. Nam el ipsi qui ciiin prinio velut fero- judicio justus, in consilio providus, in bonitale con-
iissiina; be-tise disterpeie cupieranl , postmoduni spicuus, in chariiate prtclarus, Deo sedule serviens,
atieiideiil«s ejus bonitaiein ac mansueUiJinem, iiiii- erranlescorrigeiis, correclos fovcns, obstinaios sper-
815 S. ELIGII NOVIOM. EPISC. 516
neiis, Imniiles scmper diligens : cxubeiabat quoque A ev lioc. ut rci dociiit exilus, meiilc tiiniiJus, conle
in 60 coiistaiitia Tidei, puritas dileclionis, sincerilas protervus , alqiie atlione dissipatiis, qui audacia
pacis, aiDor cliarilalis, aique ad xternaiii vitaiu |ji;csuiiiptionis su« deceptus, coepit verbis exlollerc
Ooctriiia: su;l! lilios jugi studio iu< ilnns, qiius crudie- a se corpus niariyris Qulntliii et iiiquiri posse et in-
bal horlalu, pr.vveiiiebat exeiiipto, qu.e doceliat veniri; sed ul et ejus proterviain illico et Kligii iiic-
ageii», et <\\ix agebat docens, nec aliud ore pruiueiis, rita deinum Dominus decl.irarei, iiiox ut terrain
aliui corde volven>, sed quod ore docebat opere sarculo scabere coepit, manubrium lossorii manibus
corroborabai ; el quale habebal vcrbum, lalcin el cjus iiibaejit, sicque miser opus pricsuinptiiin relin-
vitaiii; qualeiii etiaiii vilam, tale quuqiie el verbuni. quens, sequenli qiioque die in iiianibus suis vermi-
Sunuiia quippe bonitale sulidilos regebal; suiiuna bus ebullieiiiibus miserabiliier expiravit : cx qiio
severiiale seineiipsum dainnabat , non satis erat la lu taniiis tiiiior adolevit in populo, ut iiiilliis
terribilis in subjsctis ; nimiuin vaUle ausierus in pia- deinceps qnanivis probabilis viUc prxtcr Eliyiuui
culis, in se sertabat ccnsuram, in alios pnererebat liujiisiiiodi iicgolium auilcrcl aiipcleie. Eligius ergo
justitiain , rigore utebaiur iii discussiune justilio-, cura paslorali û^cepta, staliiii in cxordio su* unli-
Hiisericurdia in deliniliune scnleiili.c, dislrlcliunes natioiiiscuipil assiiluare erga locum illuin est cniiii :
verocensur.TBsenipcr teniperabal inisericordia, sciens I> baud procul ab urbe Vcrniuiidensi, iii eo scdicei
scriptum quia in eo quod judicat quis, ju^licandus loco ubi quondam iiiarljr ex fliivio elevatus ab Eu-
est quod Poteniet potenler tormenla palicntur
: el scbia in montc Tueral tuiiiulatus. Lligius ilaque
{Sap. IX, 7), el quod Judicium erit durissimum liis diviiio nutu instigalus volvcliai iii aniino, sed ti
gui pranunt (Sap, vi, 6). Ha:c ergo sedula nicnte libere proclaniabat populo iion illic haberi curpus
perlraclans, in omni aclione discreiiunem teiiuit, quo euni loco venerabatur pnpuliis, sed esse putius
nec in ullo peiiitus intemperate se gessit, scd oniiiia iii parle ullerius. Cumque diu liujusmodi cuniitio
diligcnterdislinguens, el in disciplina et in iiiodciAia nientem ejus stiHinlaret, cccpit tandein sagaci inqiii-
moduin semper ac leinperamciitura servavit. siliune per basilica; pavinieiituiiihuc illucqiie tcmarc
sicubi sacratuni tuinulum pu&set deprehendere sed
CAPUT V. .
cuin nullatenus iuJicium tuniuli reperirei, ca>pit a

De cmnobio Nuvijtno constructo,
Praslerea xdilicavit in oppido Novioiiiagensi an-

fralribus deslitui proseqiiciilibus cum iremore in-
lcriium iilius, qiii duduin investigaiiunem supcrba

cillarum Cliristi nionastcriuin, ubi el congregaiioncNi
niciiie concipieiis, lugubri morte vitam linissoi
inagnaiii, et vitx insatulionem districtaiii indidii ;
iiccnon el anliquilatem corporis longioquiiaie j;iiii

lerra; quoquc reddiliis sulfitientcr delcgavit, cl oni-
p teiiipuris Ci<nsunipti, alque ad iiihilum in pulvcieiii
iiia (|u:<; esseiit inonasterio neccssaria solcrii siiis
rcilacU ohjicienles, conabantur eum.a coeplo meulis
cura providit. Scd el alia iiiuiia ii.onasieria qux'quc
prupo.tiio revocare.
ojus opere, quxque vero in>tituliuiic a discipulis
ejus cunstrucla liodie iiilra Gallias nosciiiiiur : <ûinqueei istiiisinodi impcdimenla a fratribiis ob-
nani mulii ex dis(i|iulis cjus ecclesias condidtruiit, jiiercntiir, altius illo ingemisceiis aiebat : Nulil<-,
mulli monasteria salnbriter rexeruiit, iiiulii etiam /ratres, (|u»;so, nolitc impedire devotioneni iiicaiii;
in rcginien episcopalc sublimali Ec<leaiis pra:luc- nam ego credo in Creatorem nieum, qiHHl me iiun
runl. digiiabitur laiito ihesauro, tantuinque mihi desidc-

CAPUT VI. raio IVaudarc. Tunc ergo atte. tiusperhistens lcvavit
De mullis ab eo tanciorum proUiiis corporibus ; et d^ Iriduaiium jejunium, atque eiiixius Chrisli Duiiiiui
imentione S. Quintini. diviiiitatem cum lacrymis exorans, vovit iioii se
iluic ilaque viro sanciissinio inter caitera virlu- prius quidquam aliiiioiii.e accepiurum, qiiain luerc-
tiim siiaruin miracula, id cliain a Doinino coiicrs- relur desideratii.n percipere votuin : laiila nanique
sum erat ut saiiciuniin mari\rum corpora, (pia; pcr cial ci lidi s, laiilaque constanlia, ul plerumque sic
lot sxcula abd.ta |iopulls baciHjius liaiiebaiitur, eo D facieiidu pi-xveiiirei, lanquaiii jam fa(.ta crederel.
invesliganle ac niniio ardore liJei indagante patefa- alquc uoiinunquam ila ciiiii Deo ,
qiieiiiaJmiiiluMi
cla pi adereniur : siquidem nonnulla venerab;iiitur cuin lerreiio suo luqiuTClur doiiiino, ac proposiliim
prius I populo in locis quibus non erani, et tamen quod ipse slaluerct, id Deum coiiiplere indubilantcr
quo in loco certius liumata tegerentur, prorsus igiiu- crcderet : unile eiiain cuin a inultis deb«rlare-
rabaiur. E\ eo ergo tempore quo iLligius poniirex lur, dicebai : Tu, inqiiii, Domine Jesu, qui om-
consecratus, et ti^cctesia; pastor est datus, ab eo non- iiia no^ti priusquaiii riaiii, lu scis qiiod nsi maiii-
nulla invenia populis suiit declarata ; ex (|uibus pri- fesiaium osteiideris mihi corpus hujus sancti lui
muin ac suminum sanctum marlyreni Quiniinum testis, qui propicr nomen sanclum tuuin passus est,
in principio episcopatus sui grandi instjiilia qua;>i- quanquam siin indignus , iiunquain lamen pleliis
tuni, oliin quoque celatum, promovit palam in pu- hujus episcopalum geram, sed exsul potius ab h?j
b'icum. Deiiique priusquam Eligius eJusJeni luci proviiicia procul seccdaiii, ubi ul digiium est iiiler
datiis esset episcopus, exstitit quidam vir improbus, bestias nioriar. Quid multa ? co'pto tiperi persisiens,
vocabulo Maurinos, ut videbatur populis habilu cum adjutores ejiis per diversa ecclcix loca ten-
reiigiosus, cantor in regis palatio laudalus, aique taiidu discurrercni, nullamque invenieodi siieni ca-
517 vnx ^«8
(lercnl, lcnilcr ille oiiines compescens, nnum eis lo- A t^rispiniaimm ex quadam crypla prolalos miri(i<e
cuin, quo nulla esse suspicio polerat, in posteriore coinposuii, eoriinique iiiemoriaiii iiisigui ornumenlo
ecelesiae parie eirodiendnni designat. Tunc onminra dccoruvil. Necnon ei Delvarus niuiiicipio, beaiuin
laliore ibi converso libenler ju^sis obieniperant, martyrem " Lurinnum , coliegam quonilam sancli
defobsnque jain in alluni ullra pedes de; eni seu ain- Quinlini iiivenlnin siiniliter fiibricavil atque compo-
plius lerra, ab spe ilcriini invrnieiidi cnrporis desli- siiit : srd el allHs i|iiain iniiltas niemoriis saiiclorum
luuntiir el cuni terlia jain nox inedia lliixissel, arre- impendil diligentias, qux niiiu' nun sulficit narran-
pto Eligius sarculo, rejectoipie anipliibalo, ca-pit tis evolvcre liugiia.
lotis viribus cuin crrcis et cum lainpadlbus lerrain C\PUT VIII.
sanctis etrodcre iuaiiibus : cuin<|ue p.iululuni inia Quanln luhore apud hurbaros desudavil.
fossje declinans, in laius cavernx scabere liuniuiu Multuin pneterea in Flandris lalioravit jugi in-
,
cocpisset, niox reperii cuinbum saiie veleniniuni, stantia Ainioverpis piigiiavit, ninllosqiie cinineos
lCo'enleiii corpus saeratum.Tunc gaudio magiio re- Suevos convertil; ftiia nonnuHa (llirisli clvpeo pro-
plelus, cuni sarculuquein inanu geslabal, avidissiiiie trrlus ruin a|>0sl<>lic;i aurlnritate df.slnixil ; idolola-
lalus ferisset sepnlcri, confesliiii loralo luiiiiilo. triain i(iu>qiie <liversi generis nbiciinqiie inveriit, lun-
tanta odoris fragraniia runi iMimcnso luaiine c\ co B ditus siibruit. liiler b:cc aiileiii cuiii sciiiper sobriain
nianavil, ul eliain ipse sanctiis Eligius lulgore luaii- rcliglosi^ virliilibus teneret disriplinam , freqiienler
uis odoreque inenarrabili perculsus vix siibiisterc ab ingralo et perfido populo lacessilus, et pene iis-
potuiiisel. Mam et globus splendoris, qui ex luinulo que ad cniitiinieliaiii provocatus, nullateiius acoepla
ad irtum ferieiitis processit, taiilaui vim su;e clari- doctrira arcfbatiir, sed iiiagis ipse leiiis , patiens,
talis sparsit , iit cuncloruin astaiitiuin nblutilnis huinilis, et iniiis , pro eis [toiiiinuni deprecabatur :
oculorum rclusis, partcin iiiaxiiiiaiu rrgionis 11 iiis nam ciiin circuinquaquc ruia liislraret, iiieiiarrabiii
in diei claritaieni iiinlaret; unde omnes quos e.idein sublilitale blaiide at'|ue coinposite desides barba-
liora vigilare conligeral, quiqiie rei caii>aiii igno- roruin aniiiios, el iniiius de spe lutnra sollirilos, so-
rabaiil, iiiagnnni qiioddain daluni cirlilus signiini lerti satis stiidio verbis blandis nitebatiir sliinulare,
Ksliiiiabanl. Lral eiiiiii iransacta iiiedia no.v, et uox atque ad ainorein siipeni;c patria; nrceiidcre prx-
;
qnideni obsriira vaide et caliginosa, sed proce>lente dicans iiireslis pacem , violentis quirtcm , ferocibus
iulgoie quasi lux iliei ad teinpus resplciiduit, rl in lenilaieni ; dncens onines iii uniiin ad Ecclcsiam
leinpore claritas recessit. Tuiic ergo sacruni invtii- coiro, iiioiiasleria construere, atqiie in bonis aclibus
lum corpas Eligius cuin gaiidio l:iriyiii;>b li cxos- Deo sedule servire. Ad cuj;;s videliccl hortatum iu
culatur, ac de prolunda lelliiie elevato, rellquias C „oi,„„||a ,,ermutala rst barbaricsîil tubitoin arido et
sibi uiidecunque cunrupivit , scgregavit , deiiles si|ualciiiicaiiipii viilereiiir fecuiida seges ei uberrim.i
etiam pro laiiguentiuin inedcla c inaxilU- sarrla ab- messissiirrexisie : viderescoiiiplures ad poRiiiteniiam
sliilit, atque in railice deiiiis gnlla s;iiiguiiiis exivil.
ciirrere, opes pauprribus erogare, libertates faiiiili;e
Clavos qiioque mira; niagiiiludiiiis, quns teiiipore honorum operuni pne'
dare, abaque qiiamplurim:)
passionis ejiis persecutores cuipori iiilixeraiit, ex
cepta spclari. qiianti Kligii iinliislria ab crrore
cerebro caeterisque artubus absiiartos, silii pro re-
gentilium retrarii, venerubi:i f.liri ti juiicti siint
liquiis sequcstravit. Cap llos etlaiu pulrberriinos
grcgi ' Ui'î>(i exeiiipliiin ejus sccnli , onincs sa;culi
rcliquiis separalos drlrgavil. Deinile bolosenco pre-
illecebras respiiriitcs, beataiii monai boruiti viiam
liosissimo ouvoluium coinposiiuuique honesiissime
sunladrpli! Quantse puellLC eo siiadeiite carnalrs
corpus sumnia cuin diligeniia ciira altarc tianspo-
nuptias spreverunl, ut in inatiis Erclesia; rrcept;K
suil; tunibamdeiiiquee.x aiiro argentoque et gemmis greinio Clirisii spins;u digii:c li;ilierentur! Quain co-
niiro opere desuper fabriravil. Ecrlesiam quoqnr,
piosuin cliaiii agincii ulriiis>iuc sexus aniiis siiigiilis
qus exlgua lonventibus populi vldebatur, eximio soleinnitaie, quod per lulum aiinum ac-
in Pascbali
cpilicio ampKatam decoravit. Ipse deinuin ex re-
quirere po>crat , manibns propriis baplizans sacro
ilqiiiis, quas a saiicio corpore sequestraverat, inulta ^
foiilc ablucbatl Estrabebat eniin lani diilcilerqiiam
Iucacondivit,uiultliiio<laniqi!Ciiicdelaiii diveisis.rgri-
viriliter a faiicibus iiiimici viros cum mulieribus, se-
tu Jinum i;icoiniiiodis easdein iinpariienJo prxbuit.
nes cuin jiivenibus, salubriaque iiionita assidne ira-
CAPUT VII. deiis, iniiumerosconvertebatad viaiii salnlis. Videres
De invenlione S. 1'ialunis uiiornmqîc sanciorum. pleiumque inler niullas infantium turbas anus dccre-
Post hac siiiiili iiiodn grandi laborcalqiie iiistan- pita valde .1:1316 , cuiicia treiiiiilas meiiibra, raiie-
lia invenit in lerrltorio .Medrnantense, vico Saci- sceiiiecapiie, nit;aia froiiie, nrcnon viros ejusdem
linio, sancium inartyrem Piaioiiem, cui similiter seneciutis sub iiianibus ej»s iu fonte sacro renasci
flavos prolixos ex corpore alilalos populis ia aigu- quoilaiiimndo, -ic siibiio alliis iiidutos renovari. Vi-
iiientuni nionstravit. (oi |ius doiiique, sicut marty- de;csei noiiiii.llosadroiircssionrmpianiinum concur-
reiii decuit, eieganler coinposuit ; atiiiie maiisuiiiuiii roiiirs, rl s.igitlis iniinici sanrio^, ila ali Eligio vcliiti
urbane dcsuper labriravil. S.irssiDiiis quoque ci- a peiilifSinia me lico rcdire saiios, ul nutla jam in
vilale, sanctos marlyres rl g rinanos Crispinuin el cis cicatricuiii vuliiera rcmancrcnt, nullaque priorig
Luaanun. Lucium legiiur iii codice S. AuJoCRi.

m S. KLICII NOVIOM. EPISC, 520
ciilpae eos ileleclalio coniitareiur. SeJ quid diiiliii» A in Clirisio fundnta , calesiia potms quam terrena
iiniiiuror ? nianifesie eniin el eviilenler ailerul ei desiderans, liumanain studiosesprevt obleclationem,
divina gratia, qua innumerosad iniiialioneuisui pro- iil posset habere divinam in ot-lestibus consolatiu-
vocalial. Porro resplendebanl in eo viriules exiniia!: nem : inter bujusiiiodi ilaque insiituiioiiig exercilia
inodestia cnm vcrecunilia , sapieniia cuni siniplici- vir lieatus ex doiio saiicii Spiritus virtutum opera-
tate, geveriias ciiiii inansnciudliie, doctrina ciiui balur insigniu.
liumilitate, liuiniliias cum rigore ; et ciini esset aliis CAPUT X.
inigericors, sibi ipsi erat dnrissimiis ; cxleris quoqiie In Prorincim par(es dwmomacum liberaill.
piiis, sibi abstinendo severus ; oiunibus largus , sibi Igilur qnodam tenipore causa exslitil ut regiiinem
soli restrictus : inter cujus colloqnia sacra semper qux' proprie Provincia nuiiciipatur, adire debuisset.
resoiinbani verba ; i|iii de pace soilicitus, de salnte Ciiiiiqiie dic qiiadam ciim nobili siio comilatu iter
pairix curiosns, die nocluque pro quieie Ecclesia- agcns partes ejiisdem Provincisc peragraret, occnr-
ruiii qn.T uliii|iie sunt, ac pro pare prinoipuin sup- ril ei vir qniilani iinmnndo ct niinis SKvo replelus
plicabat ; ciiiqne ut vocabnlum noniiiiis, iia el virius spiriiu. Is cuni vidissel sanctum viruin, timore per-
aniiiii et cwleiiliuiu gratiarum inagnilicenlia concor- cnlsus, ct spumans ac pailens dixit ad euin : Quid
dabat. B bic tii, Eligi? Ad quein conversus saiRtus Eliîus
CAPUT IX. dixil : Et qiiid ad te, inimnndissiine di^bole? In no-

Qua doclrina in populo poHerei; qmkis pracipue /lo- niine Jesu Cbrisii obmutesce , et exi ab illo : et i
reret lirwtibus. coiilinuo velienienler disierpens liominem, exiil ab '
Nam quis ejiis abuiulnntiam rigantis ingeiiii con- eo (qnindecini vero annis obsedcrat ei criiciaverat
teiidal evolvere ; aut qiiis cju~bona verbis valeatex- viruin pessiniiis ille spiritus); stalim ergo prisliiia
plicarc? Quaiii fuit iii tiniorc l>ei fund.-.tus , iii dis- saiiilali resliluius honio surrexit incolurais, et samig
(.ertione providus, in consilio profiinilus , in causa factus esl ex illa bora.
SOiCuli eloqiieiis , in virtiite liumililatis niirabilis , CAPUT XI.
astiiiiis jnxta Priiplietam, el prudens, columba! sini- Quomodo in vitla Ampucio da:monio$am liberatit.
plititateni iionaniiticiis? veiierabilein Clirislisacer- Profeclns Eligius devenii in villam quam-

igiliir
^
dutein ! o iiniiabileiii virum pieiale, misericordia et dain, qu* vocatnr Ampueius, quac sita esl snper ri- 9
cbariute,qiiii; quulidie etiani in perfeciis IVigescit, iu pain flii iiiiiis Rhodani, el pertinel ad prcediuin Er-
eo taraen nsque aJ fincin aucla in dies perseverave- chenberti illustiissinii vjri. Erat aiitem ibi feiriina
rill Quii namqiieejus mansueiudinem, qiiis purila- qiixdaminresiiim diu dseinonem paliens; quo in loco
teni, quis spiritus fervorein, quis discrelionem, qiiis C Eligius oraiionis graiia basilicam ingressus, ciira
kenigiiilalein.quis pustremo jiigeni iiiediiaiioiieindle oralione cxplela regredereiur, occurrens ei mulier

nocluque in praccptis divinis , veibis poterit expli- coepit nomen ejus crebrius atqne insolentius incla-
t are ? Qiiis, inquain, eo in operc Dei proiiiplior, iii
inare. Tunc Eligins respicieiis eain miserlas , ejiis,
oralione fervenlior, in leciione sollicitior, in so- lixis in terram genibus oravii, deinde conversus ad
brietale parcior , in lacrymarum largitaic prolu- eam dixit: Adjuro te, inaligne spiritus per Dciiin ,
siur, in corpore boneslior , in corde sinceiior , iii

rairem oiiinipoientem,ei per JesumChristiim Filiiim
inansueiudine nioderatior, iii coinpuiiclione lerven- ejus, et per Spirlinm sanciuin paraclltum, ut ipsiiis
lior, in charilate jocundior putuil unquani iiiveiiiri ? virlule fugatus discedas ab boc vascnlo quod obsi-
Praecipuas dciiique YJrtules qii* pussent boininein des capllvuin : eleonfesiim ad ejus verbuni cullisil
ad culminis celsitudinem libenter Bublcvaie, pruden- spirilus mulierem iii lerrani, el facta esl velut mor-
liam scilicei, jnstitiain, tortiludinem et lemperan- ina ; sicque viin maxiinain paliens divinon, et san-
liain, ita iii se connexas, sibique niuluo coliscrentes guinem per os mullerls ex internis visceribus ege-
e\eoluit,ul penc iii singiilis emineret: liabuii ucmpc rens, coiifusiis exivit ab e.'i, et aufugil a facie hoiiih-
prudenliam ia discernendu, jiisliliam in judicando, nis Dci. Tunc saiictus Eligiiis jussit allevari mulie-
in aireplo propusitu lorlitudiiicm, in qiialitate dis- rem, et benedicens aquain cum oleo dedit ei in potu,
creiiunis leinperaniiaiii. Quid eniin eo prudentius, etcimi giislassel, rcfocillata est anima ejus, et sana
qui cunierapta inundi stullitia Uiristnin secutus cst facta est ex ea hora.
Uei virlutem et Dei sapieniiaiii Quid jiisiius, qui CAPUT XH.
oinni substaulia pauperibus disiributa , ducuit divi- lll cognitam in spirilu cnusam furti indiearit,
lias ub ( hristi dilectiunem peiilius esse conteninen- Neque illud pra;iereuiiduin pulo, quanivis sil ign«-
das? Quid lurliiis, qui iiiler l'rancuriiiii prolervain bile, quod eoileni iiinere vir beatus cxperimenio
geiilcm barbsrasqiie nationes, tt arrog:iiitium pro- cognoverat. Iianu' cuni sufiicienier cuncta proqui-
liiosas coniuinelias sp riluin seniper sei vavit invi- biisailveneral explessct, oninibusque sibi amicis el
Cluin? QuhI teniperaiitiiis qui nobiliuin felle:tale episcopis in Provincia; partibiis visitatis, necnon ci
spreia, inaliiit in huinilioi^bus tuto grcssu pergere , doino Asp.isii sobnlis Jnvlni Chrislianissiini viri lu-
qnam pendiilo gradu in sublimibus lliictiiare? Ma- sirala, pai:it jam Eligius eiim suisomnibus remeaie
gnopere ctenim conciipivit inier bomines esse inglo- ad propria. P.islreino igiiur oinnium cuin apud A'i-
rius ul corain Dco apparcret gloriosus ; mentrque reliannin Uzfcenseni episcnpuin conTivio peratto.
591 VITA. 5fi
BiJcp.i vale dicere pararel, contigil ul inler s.iirigcn- A ui Vfre Cliristum esse in ipsis llde inlegra creitcret.
liuiii uirortiiiique frequeiitiaui niinislrorum, unus e\ ei iiuM lam illis quod conferebat, quain ipsi Cliristu
fauiulls ejus canuani, cuin qua laiiieium onerarium se eadem coiiferre gauJeret. Ipsis quidem feiiera-
secuni seuiper liuceie consueverat, suliilo perJeret bat cibum, et oculis suspiciebal cceliim; ipsis ali-
ob quod in diversa discurrens, prolixiiis " ariebat nienla pr.tbebat, et Chrisluin ciim fiducia iovocalint;
iler. Tiinc Eligius accito ad se secretius fainulo, in- ulnas tendebat in dando , mercedem procul dubio
dicat ei boiuinein sui consciuni furti; Jubet insuper exspeclaiis cx alto : nam quanlam inulem substan-
dtcens : Vade, inquit, in illam qna; juxla celimuin i £ El gius disperserii amore Dei succensus , meum
sita est rupem , illic inler vepres reperies ligatuu) lanliim iion est referre, norunt lia;c atque seiiserunl
Tunda, el absconsum quod quxris; soluioque eo, ac- oinnes pene quatuor coeli pl3g:<>. Quod eniin mona-
cipe quod tuuni est, et absque ulh iiijuria, absque sterium non ejus penetravit eleemosyna ? aut quis
verbo eiiani gravi, redde Iioniini libi designato, ex clericorum non ejus substantia refocillatus esi?
quu ligatiis leneiur fundibaluiu : quoJ cum ille fe- quis peregrinus non ejus est receptus hospiiio? aui
cisset, nimio lur pudore atque stupore perculsus , qulbus advenis nonsuum impendil obsequiuin? Quos
veniain facti sui precabatur, oflerens insuper liomini curiusissimeoiunibus lucisperquirens,dainnuin snuni
redeiiipiioiieui placuli. 6 ûtabat, sl quisquam debilis aut esurieiis lifnellrio
subtenlaretur alterius : arJeiiiissima nnippe lide toio

CAPLTXIII. Salvalori aiiinio conjunctus, rcdJebal ei quod :ili
Qua demum inslitutione temetipsum excoluit. ipso acccperat, ac per singulos ejus fainulos Cbri-
Post hacc igitur Eligius ad urbeni propi iam re- sium se videre credeos, quidquld in illos coiiferrei
gressus, insliluiioiiis suse normam quotldie augnien- contulisse se in Deura Ixiabalur, illudsemper revol-
labat in niel'US , dillgens in priinis Dcuin ex lolo veii^quod Dominus in Evangelio likh.Beali mise-
curde, ex lola aninia , alque ei tota virtute sua ;
ricordes , (luoniam ipsi mitericordium cunsequenhir
deindc proximum sicul senietipsum ; in lege Doinini (Mallh. V, 7). El illiid : Sicut aqua exsliiiguil ignem ,
sine lassiludiiie pcrsistens, niores bonos nulla noxia ila eleemosynae.islinguil peccatum (Eccli. iii, ."5). E'.
conversatinne iiiqiiinabat ; vilam teniporalein pro illud : Facili: vobis amicos de iniqiio mammona, qiii
exsilio duceiis, vliam xlernam oiuni coiicuplscenlia vos Tecipiaiil in arlcnia laheinacula (Luc. xvi, 9). Et,
spiritali dcsidcrabat [acius vitx sux omni liora Date eleemosynam , et ecce oiunia mttiidu sunt vobit
custodiens, oculum roentis snx ad Deiim seniper de- {Luc. XI, ii). Ilujusmodi Eligius studiis exerciiatiis,
fixuin liabebai] ; ab omnibus qua; lex veiat solerii diviua euui gralia coinilabaiur ulieriiis.
cura abstinens, a cngllatione qiioque iioxia aniinam ^

revocabat, sciens lioiniuem et de cogiiaiionibus jii-
CAPLT XIV.
dicaiidum : iiiliil prj lerea de se pitesumeus, niliilque (.'( pa'1'iam revisens bituricai, reos carcere liberavtl,
boni sibi tribiiens, bona a ge facta divino uiuiieri Denique quodam lempore, alTectu pietatis ei pa-
ascribebat. Odieiitcs eliain ad p3cem invilaus , dis- storali cura sollicitus, venerat ei in anlmum solum
cordesad coiicordlaiii revocabat; consil.um et opus proprium patein:c possessioiiis, civiiatem Lemovi-
suum seinper ad Deuin convertens, iii omiii conaiu cinam visiiare. Audiens eniin sanclam famam mo-
suo Clirisii auxlliuin flagiiubat : pedes ejus semper nasierloruni suo jam exeinplo in eadem urbe consil-
directi aJ evaiigeli/.aiidum pacein , ad evangelizan- tutoruni , desiderabal magnopere proprio eadcm
dum bona, sub ^pecie honesta, aiiiino bcnigno incc- ceriiere intuilu, et prjecipue ub moiiasterii sui vene-
debat; ac slcul iiJelis servus et prudens quein con- rabilem aiqiie omnibus iniiabiiem institution»m
stituit Duiiiiiius super familiam suain, nt dci illis
quam nimio desiderio a^stuabat : comitaiu cum Bi-
cibuiii iii leinpore necesâric^sic pupulum sibi com- luricas civitale appropinquaret , direclis in viaiii
inissiini umniiiiodis fesliiiabat spirilali relicere clbo cunciis comiiibus suis, ipse cum p.iucis desiinaius
clpinenter Jocens, opiimc instrueiis, a coiisia-tuJine eral ad memoriain Sulpicii confessoris orare. Quo
p >>
peccanJi loia oiiines virtute relrahere iiileiis. l.ral cum pervenisset, oratione facla, audit coinplures
prtpterea spiriiu fervens, sollicituJine impigcr, niori- nuper mortis sententia damnalos leneri in carcere
busclanis, operibus ornalm, omnique suavilalecoii- liscali vinctoi inlerleceranl eiiim quemdaio (isca-
;
spiciius : in oralione assiduus, in jejuiiiis slreiuius , It-m judicem , ct iJcirco habebaniur in vluculis. Eli-
iii eleemosynis largns, atque ita inier divites ei p:ui- gius ergo memor verbi Dominl dicentis : /n carcere
pcres nieJius, ut paupercs eum quasi patrem, divit.s eram, et venistis ad me (A/aHA. xxv, 36); et : Quan-
((uasi superioreiii sibi aspicerent ; ipse enlm noii ad riiii (e.istis uni ex minimis meis, mi/it fecisiis {Ibid. r.
pcrsonx poienliani, sed pollus admorum elcganiiani iO), rogal se deduci ad eos; sed cuiu appropinqua-:-
allenJebal, et lai.to miuinqiieinqiie emincnlius lio- sct custndisc carceris, mox niilites consurgcnlc»
«or.ibat, quauto vivere saiictius didlreral. I rga pye- obstiiprunt ei vehemenier, nec peniiiserunl ciiin
nos quoqiie ct advenas iia se solliciiuin cxliibebai , propius acceJere : tunc ille nioestus admodiim indi-
" Arcebal iler. Sic co icx S. AuJ. Edili /irc«6a(iir. • Orare. Ila inalui cum codice S. Aud. qiiam iil iil
Ex cnJem c:ipile a.idiJi quK nicis incliisa vi.ics ca- priori edllionc, adoiare.
pne sciiuciiii.
1'atrol. I.XXXVil. 17
rai S. I.LICIl NOVIUM. l,i ISC. K21
aiulusqiic ar.imo liisfessil, cl coepmni iler peregi'. Alis; refiiijiiim est delin(]nPiiiiiim, i o:i il:uii .ni i coii-
FaUiiai est auicin cum porvenisf.el ad locuna Jasiina- fugieiilium ; rjrntionis csl lncus, noii laironuni spcciis.
tiuii, coiiiinoraUis est aliijuaiidiu apiul iirliem l.eiiio- Sed cum niliil aptnl eos srriuo cjus proliccrii, iie-
vicas, et circuieiis oiaiiia iiionasleria Jam iitfra iir- rum ait : 1'oniiiuis Deui videat iiviod operaniiui, vos
liein (iiiaiu in sutiurlianis sita, devoiissime oninium si quideiii nie andirc ronuislis, audiet ardo illc qui
benedictiones hauriebat, visiiatis etiam in suo ino- nniiqnaiii derclinquit i-pcianies in sc. Mox cigo ad
naslcrio fratrilms, necnon et secundo eisileni abbaie fiolita prxsidia convertens se, proslravilse in lerrain
confiiiioio (pnor enim ad episcopalum capiiis babe- iiiter allare ct confcssoris niciiioriain, alqiie rnixius
Laiur) paleroa siiigulos sollicitndine c iiiiinonebat, DiHirHium siipplicavii ; ct ciim ab oralioiic capiil
liorians onines servire Dco in vcritaie, et siinpticilatc elevasset, staiim confractx catcna; in leriain cccidc-
rordis, «luotidieqne iii intlius coalcsccre, ct ncce- runt, funit.M|ne qir.c iinposucranl iiyainiiia onniibus
pium proposiluin oiuiii instaniia ad linein nsijiic per- asiaiitiliiis siini magiio inipiiu disnipla aiquc disso-
ducere. Venit aulcm et ad pi.-cdinin pareninm suo- lula : qiiod milites vidcnles, iiiicnli inclii iciciiUi,
rum nam el ibi jam babebaiir nionasterinni a gcr-

;
conlcsliinqiie ad pedfS saiicli Elii,'ii pervolnti, veiiiam
iiiano ejus Alicio iii ipso pairis sui litbernaciilo con- f.icii sui prccabaiitur, diccntci : Pcccaviinus, do-
strui tuin; ibiqiic similiter fraiiibus convciuis, al(|iie

o niini: paicr, iniqiie egimns, sti.ltc gossimus in co
clcnicntcr consoialis, parat postremum icverti ad qiiod coiilra lc conleirdere prxsuiniisinuis : :igii( sii-
civitalem suain ; ct cuiu prociil a Bituricis itcr car- iiuii moilo quod nialc egimus, iuipictati n-sirae igiio-
percti, vtluit iteruin divcrler(! ad civiiatem : siimu- Eccre te roganius. Tuiic ille dijit ad eos : tl cgo
bibal eii m aniimim ejus, quoniam reos qui tencbaii- novi qiiod ignoranter lccisiis ; Doiniiius cniin ojicra-
liir in carcire, nili.l piius juvalus fuisset, nec qui- ratusest sicut vohiit ; ipse qni hos eriptiil, ipse vobis,
visset liberarc cos. oro, iiidulgenliam iribual, ci a cuiu lis pcccatis pru-
piliaius absolvat : nam non ego, ui vos piitaiis, seJ
Ob hoc ergo ifer agsns, [recahadir Doiiiinuiii ul
sanctus Sulpicius ad sc fcgicnles dcfcndil rcos. lloc
«onvcnto earci rc non paterclnr laborcm siuiin frn-
ergo modo Kligus, iino Doiniiuis pcr Lligiuiii, ab-
stra consnmerc. D;c igitur qua ingrcfsnrus erat ci\i-
Solvit cos bis nuincro a dira; inoriis periculo. Illo
latcin, cum valdi^ dilncnlo elevassel oculos siios ad
pi.is, ille niisericors, qni saevicntc flcroilc eripu t
coeliiin, farta c;tc:iIigo et nebida lenebrosa nimis,
Petruin dc obseraiis mihtuin cusiodiis, nunc opcra-
ita ut hahitatores civilatis nec ad spaliuin jaiti iapi-
lus est cnoi Eligin laninlo suo Biluricis ; qui viiiciiim
dis procul conlncri posênt. Sic crgo Eligiiis urbeni
-., -««...^ccni ^.ivprii: lu carccfc alisolvit vaa clci lion)-. Paiiluii), Ipso iiuiic
inigicssus , cii-n apnropinqcasscl ;.,... ,^.;
janiias caiceris.p '
r . f, ,„ ;.. ,^.,i-.. "

.i;„;,„» niii.i dissipalo
"^ carctrc hnmiliavit arrogantiam
o sni-erLo
infeslim veliit liiagno lerieniis inipulsu, Oivino nuiii
I '
rum illi cigo : laus, iili gloria, pcr qucm scrvi ejua
cnnfracl:c suiil ser.v, dissipati cardines, ostia caiccris
in mundo taiita possuiit facore niirabilia. Sic crgo
patcfarta, otnniaque vincula compeditcrum soliiia.
ad rcis abbolulis, qui pene nudi videbanlur, Kligius

Tunc Eligius concessam sibi virlutem quasi iiihil
clargitis induincnlis el eleeiiiosynis, niandat dc cx-
sc siinulans poriincrc, cito carccrc riiscedit, dat ta-
tero corrigere vitain niiiltaniqiie ct aliain, cxce-
mo.i reis consiliuin ut mox egreilicnte» ergastuluni, ;
egrcssi inoia plis liis coiKni dic divcrcis p;\nperibus, nccnon ct

ccclesia; peicrent confiigiutn : at illi siiic
propcranl monaslcriis dislribuit pccniiiain. Iiide igiliir di-

celeri cnrsu ad lasiricani beati Snlpicii
,
;
gressus, c<spio irainite pergens pervenil tandem ad

cjHDquc essenl omnia ccclcsiK ostia obscraia, et rei
•iHC »IIuc(|iio eircuinspic entes nnsqnam invenircnt suos.
iulroiliiin, fracti est siibito una c.x vilrois tnaxiniis Dicbus iiantqnc singulis plcbcm sibi commiss.im
(|ii:0 cram in lionlc basilic;c, simiilqne osliiiin patc- coniinonensj infaiigaliilitor salutarilius inonilis ex-
f».r.l«m est iintiin ex lalere cccles x, alque iia car- hoit;)batur, zelo iiiiniruiii vcritulis «cccnsus, volebal
C*.'aii hasilicam ingressi llironuin altaris sunl expc- popiilis pamlcre quod " ipse iniemernia (idc tenerct.
&.,. Dciixlc ctim S111CIIIS F.ligim omnia oraiiiiinnt) p iiMnchins oiiiiiilius scrvire Deo iii verit ite, et faicre
loea circnniiens illiic qiioquo dcvcnisset , invenil jiisiiii:!!!! iii oiiiiii icinporo, el iit essoiil nirninres l)C-
cos omncs circa .iltare. sou ante scpulcruui pt:cf.ui iiclicioiiiiii Clirisli, et bcnedicerijiit noiiien cjiiscun-
antislilis consislentes ; el iiii!il'js qnidcin cuin in- clis diebiis vil;c su:c. Nam colleclis undiqiie ad «cclo-
veniaseiit carcerem dissipaliini , slatini j:crsc iili siam tiiibis , nuilla quidein i-t ningna brcviler in ser-
silnl eos nsqiic nd predii liini lcniiin, et iii.^jrcssi inoiic ooiiiplaita, scd iii se<li!icatione spiritaliter co-
hasilicam, iiijecerunl eis iuaiius, ac fcrrn vinctos lo- pios:i, ci;ni pr.pplielic.i bducsa c\;dians vciccin hujiis-
ris tralierc cor.nlir.n:ur ; iiiiilius liealus Eligius Idando cetiioili ad eos profercb.st nioiiiia.
alloiinlo Jixit : N.ilile. cpKCjo, hoiiiines Dci, iioli c c.vruf XV.

li;cc in loco sacro agerc ; cur perdcro nitiiniiii quis <'u!hv) iiinHilis vili:vtiuis etangelhabîl poniilo.
jam piiis Duminiis liberavii ? Quare Ijcitis tam iinpic liogc vop, fi;ilrcs charissimi., eicum graitdi huini-
in doino Doi ? Cnr iion pcrliiiicscilis lanli scclcrii lii ilo admoncci, iil inlcnti- aiiini s auicullarc jtibiâ-
culpain? dociusenim li.-cc, ik.mus vitne esi, non mor- liiq;.a'Vo!'is iiiosi'iilcvcsira siiggcrorc volo ; OBiili-
• Ipse. . . . inwrri. (lodex S. .\iid ,

i/>.s». teiirrcul.
vnA. K26
polcns eniin scJt Djiiiiiiiis i|'i(id ijio;i;|,i i ciga vos A sliiaiein ainelis, luxuiiani el cbrieiaieni fngialis, liu-
cli:;iitate ista vobis piofcro; <\ux si uoii i'«ero, pro- mililnlcin lcncalis, siipcrbinm de'e.-,len;iiii, ijuia Do-
cul ilubio reus debili lenobor : vosergo non pro mea iiiinii,; Clirialiis liuinililiter.1 ct osti^n Mt exemplis, ct
parvilate, seJ pro vestra qiue dico salute libcnler docuit verbis, diccns : Discile a m- qnia milis sum,
susripitc, iia duriiajLiit ul qux aure pcrcipiiis opcre ci liiiniiliscorde, et inreiiielis rcijuiem anima' us veshis
(oinpleatis, ut fl egu dc mci) ohsefiuio et de vestro {Mallli. XI, 20). InviJiain cliiiiii re-;iu:i'is, cli:irilatcm
profeclu inercar vobisciini gaiidcrc in coalesli regno. mviiem halieatis, ct seiiiper dc fiuuro s:i:ciilo el de
Si ciii forle displicco quod tain freîucnler vobis xlerna beaiiludiuccogiteiis, ac plus pro aniiiia (juani
(^Taedicare coiileiido, rogo uon m lii inoleslus exislat, pro corpore laboietis, quia caro paiico icinpore erit
sed inngis periculuni mcum considcret, ci audint in lioc inuiidii, aiiima vcro, si hciic agii, siiie fme rc-
Itoiniiiuin per prophelam leiiibililor sac>,'rdoli coni- !;nubil in icclii; al si male cgcrit, siiic iniseiicordia
niinaiilem : Si iiou annuntinveris , inquil, iivquo ini- ardel.it iii infcrno : qiii veio uoii cogitat nisi de Isla
quilalem suam, ipse in iiniju.lUf sua mi)iieliir : snn- t;iiiluiiimo lo vila.aniinaliljus ct bosliissimilis "lactus
guiiiem aul,'m cjus di mann lua req:iiiu)u. Qnod si c t.
annunliaveris impio, el itle imn (uiril Ct !i<ciius ii prii- Non crgo vobis siifficil, clutrissinii, qiiod Cliiisti.i-
vi ale tua, ipsi'. qiiidem iii iiiiqui^nte sua mori.tur, iii
" num iiouien aecepisli-, si opera Cliristiana nuii laci-
niileiii aiiiiiiain (uqiii liberadi [Ezecli. xxxiii, 8, 9; lis : illi cnim prodest quod Cliristiauus vocatur, qui
Lt illud : Clania , ue ccsses, et nniiuntia popu!o seir.per Chrisii pr:pcepia el ineiile reiinci, et opere
men peetaia lorum {Isa, lviii, 1). Considcrale pcrlicil, qui lurluni scilicel noii facii, qui falsuiii lesli-
crgo, fralies, quia oporlet me sine ccssalione iiiOiiiuin non dirit, qui nec menlitnr, nec peijiirat,
vestros nniinos ad treinendiim Dei judicium, et qui adulieriiim non comniitiit, qiii nuilum hominein
ad dcsidcrandum ccMeite prreiniimi excitarc , ul odii, sed omnes sicut semctipsiim diligit, qui inimicis
vobiscinn piiriter niercar in angeloruin coiisortio suis rnalimi non reddil, sed inagis pro ipsis orat, qui
perpetiia pacc gaiiderc ; ideoque tci2,o ul dicm jiidi- liles iion coiiciial, sed disco:dc5 ail coiicoidiam rc-
cii seniper pcrtimescalis, dicin morlis suspeclum vocal. U:ec enini prxxcpta ipse Diiminiis Clirislus
qiiotidic ante oculos habeatis. Coiisidcrate quales per seuieiipsum dignams esl in Kvangclils tra.lere,
eritis pr*senUindi conspeciibus angelnrimi, vcl qua- diceils : Nun hom'cidium facics. non Viulleraliis, no:i
lem pro merilis vicissitiidiiiem recepluri, ct si pole- facies furlum, iion falsnni lcs in ouium dlcs, no:i pci-
filis ii) illo die illlbaliiin referrc qilod in baplismo ]ura'is, el (raiidem iion (ccrris. llono a palrrm el ma-
proiuisistis. Meinenlotc qnia tunc pactuin ciim Deo Irem : ct diligcs proxiiniim liuim sicut leipsum. {Uuttli.
fecslis, alquc abrenuiiliare vos diabolo, ct oinnibus Xix, !8 seq.). El, Quodcunqne rultis ut faiiant vobii
npciibns cjus, in ipso baptismi sacraniento promi- lu.mincs, et vos fac.ite es {ila:ili. vii , 12). ijacc est
Bistis. Qui poluit, limc ipse per se el pro se liasc re- ciiiiii le\ ct propliol;!;. El adlmc liis iuajora, sed valde
spoiidit; qui vero non potiiit, li;lejus5or pro eo ad foriia aiquc fruclifera his dedit nianlaia, dicens :
cjus viceni ista Deo promisit, llle Scilicei qiii eum JMliijile inimicos veslros, bcncfadte liis qui oderunl
;le sacro fonte sîBcepit. (;onsidcra:e crgo quale pa- ros. El, Orale pro perscqiicnlibus, cl ciilun: iiintiLus
ctiim cura Deo fecislis, et rcquinle apuJ vos ipsos, los [itaith V, 41). Ecce forte mandatu-ii, et Tidctur
li post ipsam proniissinnem opern nialigni diaboli, liominibus diirimi, sed inagnimi qiiid-in babel pnle-
cui rpnuiiliavistif, seculi (slis ; abrenuiiliastis cniin mium : auiliie qiia e : lil sitis, iiiquit, lilii palris
liiabolo, et oinnibiis pompis et opcribus ejus, id csi, vestri, qui in coclis csl {IbiJ. c. 4 ). quanla gratia !
idolis, sortibus, aiiguriis, f.irlis, fraiiilibus, foriiica- per iios servi digiii iioii sumus, ct per ininiieorunl
liouilui.;, ebrielalibus, ct nieiidaeiis : lia;c sunt vero dileclioneni lilii Dei clliciiiiiir IJeo crgo, frjtres ct
opcr.i et pompc ejiis ;
promi-islis o contra crclere amicoi diliijile iii Deuiii, el iiiimieos diligite proptcr
vos iii Deuin Pjlreni omiiipolenieiii, el in Jesuiri [leuni ;
Qtii cnim dili.jil proxiintim, sicut dicit .Aposlo-
Christum Filiutn ejus un'cuin Unniinum niisliiiin, l:i-, legcm impicrii { R m, xi i. 8). Nam qui veriis
ronceptuin de Spiiilii sîiicio, iialiiiu cx iM:ir a vir- Ciiristiaiius vull esse, lj:cc eUiiccossc c;t pr;T;ccpCa
giiie, passum si:b Ponlio i'iialo, tcrlia die rcsnr.-^c- Ciislodire; si eiiini n :ii ciislodil, ip-e sc circiimveiiil.
xisse a mortuis , ascendisso in caelos ;

pr. misistis ille ilaipic hoiius Cliri:tl.inus est, qui nulla phylacle-
deinde credcrs vos et iu Spiritum S3ni.liiiii, banclam ria vel adinveniiones diaboli credit. seJ omRem sp m
Ecclesiam calholieam , remissionein peccaiorum ,
suam in solo Chrislo ponil ;
qui peregrinos tanquain
carnis resmiectionein, et vilam aHcrnain. Ujcc pro- ipsiim Chrisluin cinn gaudio suscipit ;
quia ipse di-
cul dubio caiilio etcoiifessio vestra, qiiain luuc procel : lloîpcs (ui, elsuseeiiisiis iiie {Malih. iiv, 5.^). El.
niisislis, seiiiper apiid Deuiii tenetnr, quaproplcr vos, Q aiidiu (ccisiis uni ex niiniinis meis, milii (ecislis
charissiiiii, innneo ut isla coiilessio, vel prniiiissio {Ibid. V. 40). llle, inquaiii, bonus Cliri=tianiis esl,
vesira soniper i;i vcstra teneatiir mcnioria, ct iioc (|ui liospiiibus pedesl.ivat, el tanquim pirenles clia-
(|uod Clirigiiarii vocamiiii, non ad jndiriuni vnbis sit, ri.-siiiios diligit; qiii ju.ta quod abel, jiauperibiis 1
sed potius ad icinedium. Nain iilco Clirisliaiii fucli

•
eleeniosynam tribuit ;
qui ad cccl.siaiu fie(|iieiilius
estis, ul seniper operTChrisli f.ici.iiis, i 1 e.^l, iil ca- veiiil, cl olilalior.Cin qua: iii altari Deo olloralur, ci-
" 1'aclus cst.ln coiiiee^S. AuJ. non le/i ;.r (acus.

t;.>7 S. ELIGII NOV lOM. r.PISC. .'i38
liiliol ; (|ui de friiclibus suis noii guslal, nisi prius A ^ ut iiulias paganorum sacrilegas consueludines ob-
Dco ali.iuid oMerai ;

qui slaleras dolosa^, ei mensu- servetis, iion c.iraios, non divinos, non soriilegos,
ras duplices noii habel ;

qui pecuniam suani non non pricM. latorcs; nec prn utla causa aut infirinitaie
dedit ad usurain ; (|ui et ijise casle vivil, et lilios veJ eos consniere vel inlerrogare pncsumatis; quia qul
vicinos docei, ul caste ei cum timore Dei vivant ; cl lacil lioc malmn, sUitini perJil baptismi sacramcn-
({uolies sanct.i' soleiiiiiitales adveniutil, anla dies plu- luiii. Siiiiilitcr el aiiguria, vcl sieniutaiioncs nolitc
res caîiiaicm etiam cuin propria uxore cuslo lii, ut obicrvare, iicc in iiincre posiii aliquas aviculas caii-
«ecura conscieiitia ad Doinini altare accedere possil tantes aitcndntis, sed sive iler, seu quodciiiique
qui postrcmo symbilum ve! oraiionein Dominicam operis arripiii, signate vos in nniniue Cluisti,
meinoriter tenei, ei lilios ac " faniiliam eamdem do- ct symboliiiii, et orationcm Dominicam cuni iide
cet. Qui lalis esi, siiie dubio verus Christianus esl, et dcvotioiie diciic, cl iiiliil vobis nccere potcrit
sed el Chrislus in ipsn habiiai, qui dixit : Ego ei f'a- ininiicus. Kullus Chriitianus ohservcl qiia die do-
ler veniem>ts, et ntansionem apud eum [aciemus {ioun. inum exeai, vel qua die rcvertatur, quia omnes
xiv, <o). Simililer et pcr proplielani dicit : K</o iiidies D':u. Iccit : nullus .id inchoanilnm opus diem
liabitabo in eis, el Inter il os ambulabo : et erj tHorum vel liiiKiiii altcnJal : nulliis in Kale idis Jannarii iie-
Deus (Levit. xxvi, 1-2; 11 Cor. vi. 1U). C faiida et ridiculosa, vetulas, aul ccrvulos, aiit = jot-
Ecce aiuti^lis, IVatrcs, qiiales sinl ( liiisliani bani, ticos faciat, neque mensas super noclein componsl,
ideo quantiim puteslis cuiii Dei ailjulorin laliorate, iicqiie slrcnas, aul bibiiiones supcrlluas exerceai.
iit noRicn Cliristi;iiiiiiii iioii sit falsum i» voliis, sed Nullus Cliristianus in puras eredat, neque in cantii
ul vcri Chrisiiani csse pussili-, seiiiper pra^cepta sedeal, quia opera diabolica sunt : nullus in festivi-
Cliri&li el cogiiate iii incnie, ei implete in opera- taie sancti Joannis, vel quibuslibci sanctorum solem-
lioiie ; rediniileunimas vestras de poena, dum habe- nitaiiuus, snlstitia, aui vallationes, vel sallalioncs,
tis iii poteslale reincdia ; cleeinosynam jiixla vires aut ^ caraulas, aul cantiea diabolica exerceal : nul-
facilc, paceiii ot charitalem habete, discordes sd lus nomina dimonum, aul Neptunum, aiit O.cuin,
coMCordiam re>ocate, mcMdaciura fugiie, perjurium aiit Di;iDaiii, aul Minervam, aut Ceiii.-cum, aut ci t;'-
cxpaveseite. falsuni tesiimonium non dicite, furliim ras htijusniodi ineplias credere, aul invocare pracsu-
non facite, oblatioiies el deciiiias ecclesiis oflerie, mat. [Sullus diein Jovis absque fesiivitaiibus saiictis,
luuiiuaria sanctis lncis jiixta quod habetis exhibete, nec iii Maio, nec ullo tempore in otio observet, ne-
f.yinbolnm ei oralionem Dominicam meuinria rcti- que dies tiiiiarum, vel inurorum, aui vel unum oiu-
nele, et liliis veslris iiisinuate ; filios eliam quos ex „ iiino diera, nisi lantuin Doniinicuni. Nullus Chrislia-
bapiismo suscepislis docele et casiigate, ut semper nus ad fana, vel ad petras, vel ad fonles, vel ad arbo-
cuni timore Dei vivaiit, scitoie vos iidejussores pro res, aut ad cellos, ve! per irivia luniinaria faciat,
ipsis apiid Deiim esse. Ad eccle.siam quo |ue freqiien- aul vota redJere p [Cauniat : nullus ad colla vel ho-
lius convcniic, sanctoruiu pairoiinia humiliter ex- miiiis, vel cujuslibel aninialis ligamina dependere
pclite, dieni Dominicum pro revcrentia resurreciio- pixsuniat, eliamsi a clericis lianl, et si dicatur quod
nis Cliristi absque ullo servili opere colile, sancloruiii rcs sancla sil, el lectiones divinas conlineat, quia
sidcninilalcs piii alTectu celttbiale : proximos veslros no;i est in eis remediiiin Christi, sed venenuin dia-
sicut Mis i|iios (Jiligile ; qund vobis vultis ab alii» boli. Nullus praisiiiiiat lusirationes facere nee herbas
lieri, lioc et vos aliis facite ;
qiiod vobis non vulls incantare, iiequc pecora pcr cavam arborem, vel
fieri, nulli facile; cliaiiialem aiue omnia habete, per leirani foraiain Iransirc, quia per lixc videlur
quia charitas operit multiiudiocni peccalorum : cs- diabolo ea consecrare. Mulla miilier prsfsumat succi-
lote hospiiales, huiiiiles, onmcm soHicituJinem vc- nos ad colliim dcpen;lere, iiec in tcla vel iii tinctura,
strain ponentes in Deuin, quoniain ipsi cura est de opcie Miiiervam, vcl infaustas tuteras
sive quolibel
vobis. Iniinnos visitate, carceratos requirile, pere- omni opere gra-
personas nominare, sed iii Clirisli
jrinos suscipile, esnrienies pascitc, nados vesiite. n liam adesse optarc, el in virtute noniinis ejus toio
Ilariolos et inagos spernile sit vobis xqualilas quando luna obscuratur,
: iii
coidc coiiliJere. Nullus, si
pondcre et in mensura, sit fialera jusia, jusiiis mo- vociferare prffijumat, qiiia Deo jubonle certis tem-
diuf, scquusqiie sextarius, iicc pliis quam dedislis poribos obsciiralur; nee liina nova quisqu;ini liineat
repetalis, neque usuras pro fcncrala jêcunia a quo- qiiia Deus aJ lioc Iiinam
aiiquid operis .•'.rripcre,
quaui exigaiis. Quo I si ohservaveritis, sccuri in die
lecit ut iciiipora desigmt, et noclium tcncbras lem-
juJicii anlc Uibiiiial ;eleriii Judiris vciiicnles dicelis dementein
:
perel, noii ut alicujiis opus iiiipcdirit, .tuI
lla, Doniinc,qui3 deJiinus niiscrere, quia misericor-
;
facial boniiiiein, sicut slulli putani, qui a (ixmonibiis
<iiam fccinius; nos iiiiplevimus quod jubsiiti, lu redde invasos .'i luna pali arbiiranlur. Niiilus doiniiios so-
(jHod proinisisti. lcrii aul liinara vocct, neque per eos jurel; quia crea-
Ante oiiiiiia auteiu illud denuntio atque coaicstor, i'ira Pei sunt, cl nccessiiai bus hominum jussu Del
Familum eamdem. Codex S. Aud., filias J Av.t corotda». Deest in codice S. Aud. ; legendum
dem. <jii( ehoraulas. Infr.^ editum cst aut Gemscttin,
iibi
^ Vi nullas. Idcin. S. And. codes, ne uUat. huud saiis scio an rcponenduR! sii, aut Ceniuni.
' iitlicos. Codcx S AuJ., vierioiicos.
529 VITA. SSO
mscrviiinl mi!lus sibi proponat falum vel fortunaii),

: A que vicarius recursus, qu» omnia nullalenus meiis
liumana polesl onslimalione tomprehendere orgo
aut geiiesim, qiiod vtilgo nascentia dicitur, ut dicat,
: si
qualem nasceiilia aiiiilii, laliter erit; quia Deus om-

iixc lalia sunt, qux vidcmus, et nallaleniis conipre-
ne« homines vult sahos fieri, cl ad agnilioncm vcrilatis lienUliuiis, qualia a>sl'nnanda sunl llla cocleslia, qux
omnia In sapieiilia dispen- noiidu!!! viileinus? Vel qualis liornni omniiim opifex,
vcnire (I Tim. ii, 4), aiqiie
mundi. Prx- cujus nutu uncta creala suni, cujus el arbltriu oni-
sat, sicul disposiiit anic conslitulionein
(
aliqna infirniitas supervenerit, non nia gubernanliir? lllum ergo, fraires, super omnia
lerca quotics
quxrantur praecanlalorcs, non divini, non sorlilegi, limete, illum inler omnia ailurale, illuin ultra oninia
aut arbores, vcl bivios aiiiaie, ad illius vos misericordiam tenete, de ejus
non caragi, nec per foiilcs
cxerceantur sed qui Kgrotal, clemcntia nunquam desperate.

dialiolira pliylacleria ;
in sola Dei misericnrdia conlidat, el Eucharlstiam Quos bonos videtis, illos imitamini ; quos malos
corporis et sangiiinis Chrisli cum lidc ac devolione
conspicllis, castigale et corripite, iit dupiiceiii mcr-
accipial, oleuniqmi bencdiclum lidelitcr al.i ccclesia
cedcin liabere possilis. El qui haclcnus idoneus a
pelat, undc corpus fiiiiiin in noiniiie Chrisli iiiigal,
supradictis nialis vixisse tognoscilur, gaudeat qui-
el secundum apostolum nratio lidei salvablt iiilir-
dcm, ei Deo gratias agat, ac de caclero obseivei, el
mum, ct alb vabit eum Doinlniis ; et non solum cor- B perscvcrare in bonis operibus festinet : qui vcro
porls, sed ntiain aniniic saiiitaleni rccipici, coniple-
usque nunc inala opera cxercuii, cito se corrigai,
biiurquc iii i'lo quod Doniiniis iii Evangelio iironiisit,
et cs loto corde poenitentiam agat aiiteqiiam de bac
diccns : (hmiia enim qiurciinque pelicrilis in ora-
luce disccdat; quia sisine poenitentia morluns fuoril,
tione crcdenles , accipictis (Jacob. v, 15; Mulllt. x\i, iion ibil ''
in redeinptioiiem , sed praccipiiabitur lii
2!). gebcniiain igiiis, unde nunquain exlel in sxcula ss-

Ante oinnia ubicumque cstis, sive in doino, sive in
culorum. Quapropler oinncs alloqunr, viris pariler
itincre, klvc in convivio, veiba lurpia et luxuriosa
el femiiiis dico, corrigat so sua unusquisquc, ei viila
nolile ex ore vestro proferre, qiiia sicut Dominiis in duni poiesl emendcl, inala opera quac gcssit pujni-
Evaiigclio prxiiuntiat : De omni verbo otioso quod
tcndo expiol. Nullus se ioebriet, nnllus lii convivio
loculi (uerinl homines super terram. reddent rutionem buo cogai alium plus bibercquam oporiel, ([uia vino
i/i die judicii {Miittli. .\ii, 31)). Ludos eliam diabolicos, Miulio dediios vebementer Apostolus redarguil di-
el " vallationcs, vcl caiitica geiitilium lieri vetate; ceiis JVc,,ue ebrosi regnum Dei possidebuni
:
{I Cor.
iiuUus hsr, Ciirisliaiius fxcrtcal, qiii» pi;r bxc. pa-
\), 10) Nulliis vel ii) qunJibel miDima causj diaboli
ganus efhcliur ; nec enioi jiistum est ul ex ore Cbri- sequatur ndliivenliones : niillus, sicui diclum est,
stiano, ubi sacramcnta Chrisii niitluniur, et quod C observet egrcdiens aut ingrediens domumquid lihi
decel Deum semper laudare, cantica diabolica pro
occurrat, vel si aliqua voi reclamanlisfiat, aut qua-
oedant : ideoque, fratrcs, omnes adlnvciitiones ini-
lis avis cantus garriat, vel quid etiain portantem
inici toti» corde respuite, et supradicta s:icrilegia
viJeat; quia qui hscc observat, ct parte paganus di-
cum omni borrore fugitc. Nulli creaturac pr;cler Deo gnoscitur; qui vero lisec conlemnil, sibi propbelam
ei sanciis cjus vencralionein exbibcatis ; foiitci vel
gralulelur claniare : BeiÎiis i'ii- cujus etl nomen Do-.
arbores, quos sacros vocant, succidlte; peduin simi- mini spes ejus ; qui non respe.cit in vunilales cl insa-
iitudines, quos per bivla poiiuni, iieri veljte, et ubl
nius (ulsas {Psat. xxxix, S). Ilinc et Apostolus mo-
inveneritls, igiii cremaie : per iiullain aliam arieni iiel Omncs, inqnit, tpiodcunque facitit, in nominc
salvari vos crcdatls, nisi pcr invocailonem el crucem Dumini noslri Jesu Christi [ncile {Col. m, 17). Pror-
Cbristl. Nam illud quale esl, quoJ sl aibores illa\
sus ergo rccedendum est a cunctis hiijuscemodi ob-
ubi miaeri bomines vola redduiit, ceciderint, ncc cx scrvatiunibus, mailiomatici spernendi, aiiguria bor-
eis ligna ad fuGuni sibi dcferunt? Cl videte quanta rescenda , somnia conlemnenda , quoniam , sicut
stuliiiia esl honiinuin, si arbori Ins nsibili et morlux Scriplura lestaiur, vana suni. llnde el per Moysem
bunorem Impendunl , et Dei omnipotenlis prxcepla pracipilur : Non aHgurabimini , iiiquit, nec observa-
conlemnuiit. Non ergo ca;Iuni, non sidera, non ler- D ^j^j^ ^^,,,,,;^^ „„^^^, ^^ ^^^^^ declinubHis {Levit. iix.
ram, nec ullam oninino creaiuram prater Deura 2lj). Oportcl igitur iit et vos Ii.toc lota roenie observe-
ullus adoraudam credal, quia omnia ipse solus con- tis, et si quos cngnoscitis vel occulie aliqua phyla-
didit atque disposiiii. Altuin quiJem est cn[;lum, in-
cierâ exercere, expedit nt nec cibum cum eissuina-
gens terra, iiiimcnsiim mare, pulchra sidera, sed
lis,neque ullum consorlium apud eos habeatis. Ista
iuimensior et pulchrinr sit necessc est qui hxc crea-
eigo omnia spernentes ad Dei vos auxilium conferle,
vit; si eniin bxc qux videnUir lain incoinprebensi-
de ejus niisericordia nunquam desperale.
bila sunt, id «st, varii lerraj frucius, pulchriiudo
Itorum, diversitas pomorum, genera aniinalium, alia Omni diei Dominico ad ecclesiam conveoite, ei
super terram, alia in aquis, alla in aere, apiini quo- ibi non causas, non rixas, vel oliosas fabulas agatls,
que prudeniia, ventorum flatus, nubium rores, toni- sed lectiones divinas cum silentlo aiisi ultale : et pro
truoruro fragores, temporum vices dierum nociium- pace Ecclesi.i;, vel pro peccails veslris orate : qui
" Yallationes. Acherius recle nionel Icgi oporleie •> In redemplionem. Codex S. Aul., iii rcqukm
ballationcs, hoc est sallaliones. qiix lectiu nescio an non aptior sil.
S. ELIGU NOVIOM. EPISC 53i
f,5l
limet, » cl pro sc, ei A imm.uct: nolilc pro iioc Jeiperare, Qui.i ad vos
..:ii.n in efclesiis fabuUri iioii
du.u nec l^m probaiulos permillei iioc Oeus fieri, ui cognoscil si

pro aliis reddiunus esl r.iiioiiem,
vcibum Dei aiiJ,U, ucc aiios auJiie pcri.iillit : de la- ex lolo conlc vos aJ ejus miscricordUm '.cnelis, vel
Vm vobii, si vuraciici' iii eum i-.ciliijs seJ vo^ palieiUer cuii- ;
libus (|uippe Doiiuuus In tvangelio Jicii :
liijpocritce, qiii clmditis reyrmm coelurum nnte liomi- cl.i sulfc.le, el Uenm iii omiiibus l>eiieJii.iie, ul in
vobis i.npleii possit ((ur.J siriplu.ii est lif-alM it.r

n.s ; vos mn introitis, nec iniroeunles sinilis intraie
;
qid siiffcrl lerUalionem quoniam cum jirobalui fueril,

{Haiiti. xxiii, 13j. Jiidices eiiiun qui pra:esiis, jusiis-
;
ncc n.u- iiCiijiiei cuyonnm vita: i.lacob. i, \l). Cousolaiur vos

£iine judicale, iiiliil ii.juOifio iiiju:le ag.-.lis,
el lioc quod .\posluliis dieil Qniii cum tribntumur,
nera super iniioceutes accipialis; non aJ personam
:
n Dumino coiripimur, ul non cum hoc mundu damiie-

aiieuJaiis, nec res alienas •> rapaciier lollaiis , quia
inur (i Cur. m, 32): necnoiiel illud hUujeliat Ueu^
de veslris quid vcl supra noclem agaiur, ncscilis.
:
omriem /i/iiim quem recipil (Heb. xii, C). El illud.:

{'auperem eti;Am et advenani nullaieiius in judicio
Qiios amal Doinmus argiiit ct castitjat {Ibiil.). Qjiud
opprimalis, limentes illuJ quod Verilas iu Evaii-o-
si semel \ei bis nequilias qu.is iaiuunii, virililer ai-
iiu dicit Quia in quo judicio judicaverilis, judicubi-
:
quc lideliler pro Dei liiuore suslulerilis, ila 'w^^k.x

tnini. qua meiisura mensi [uerilis, remeiietur
Et in
B Poslea a vesira inlestalione Dcus djgnalmur repel-
vobis HTntth. vii, 2). Cavtle semper ne de vobis pro-
mundo lcre, ut iillerius vos nunquam possii ••uteerc. lla ec-
pheta dic:it : Va: vobis qui putenles esiis in :
imvium pro muuerilus, et jusliiiain go vos, si veri noi. falsi Christiani estis, omnes dia-
qiri justilico.is
Vw qui dicilis matnm bolicas circiunveiUioiies fugile ac despiciie, ei tola
justi aufcitis ab eo [Isai \; 22}.
bonum, et bonum mnlum {Ibid. vÔ). Labia vestru menle vo-s ad Deum lenele, yt qjUaicunftue vubis ad-
sunt Vfisa inimicus iiumiserit, pdiientcr ei luriiter lole-

lcquunlur menjacium, et inanus vestnc i'kna:
relis; nam elsi per soriii^gos aul djviiios aliqna
imquilate {Ibid. m, o). Fac:a cst robis verilas in
prxJixerii, et ila evenerit, noliie niira.i, quia siiiri-
obliiio:iem, el justitia (uijit a vobis (Ibid. v. 19). Ilic,
tus per acra vnlaflles /acile possuul piLcviJeJC ali-
fialres, consideraiites pariier et qui pnricsiis, et qiii-
qua futura. De liac re eliaai Scriplura divi.ia con-
iiiis prEcslis in Dei vos timore soJJJale; retiiiet;
lcslaliir, dicens : Eliamsi vera dixerinlvobis, iiolile cre-
qux dicia suiit, faciie qu.c priceepta suui, lial'cte
sigmim ejus in fronte,

dcrecis. Tenlat cnirnros Dominus Deiis vcslir ulritm
seiiipcr Cliristuin in nieiite,
timcutis enm, on non (Deut. xiii. 5). Illud eliam sci?
Sciioie quia niulios liabelis aJversarios qui cursuni
loco, toie quia nec vos nec aliquid quod aJ vos perliiiet
veslruui impedire fesiinanl; idcirco in oiiini
Ixderc poterit ininiicus, nisi quaiiium pen.r.seril
om.ii hora, crucis sigiiaculo vos armale , crucis
C Pcus permUtit aulem boc Deus, quia peccaia l.oim-
veyillovos'munite:hoc enim solum limenl, iil.d ;
nuni hacc exigunt permiitii, iiiqu;ini, Jualius ex cau-

soluin exp:ivescunt hoc et vobis daliim est scutum
;
;
sis : nl aut probet, si boni cstis, aut c.isligct, si pec-

in (juo possitis omnes sagiltas maligiii ardentes ex-
catores Sed qui patienler dispensaiioncm Dnnrmi
stinguere. I'orro magna res est signum Chrijii, et
man- sustini.erii, ila ul cum peiJiderii aliiiuid. ilicat

erux Chrisii, seJ iHis soli:, prodest qui faciuiit
Domiiius dedit, Dominns abstulit ; sicitl Doviiuo pla-
«lala Chrisli ; ut ergo vobis prosit, pra;cepta ejus
cnit, ita [acluin est, sit nomcn Dotnini benedicluin (Job
lolis viribiis adiinpU rc coiiieiulite, el sive sedetis,
I, 21). Pro ist:i paiientia aut corona.u accipiet, sl
sivc auibulatis, sivc maiidiicalis, sive lectum asceii-
justus e!:l, vel iiidu'genUam, si pcci alor : quod si
dilis, sive ab slralo surgilis, sigi ura Chrisli vi;slram
niurinuraveril, vel Jesperaveril, rerum pariler aiqua
munial fronleni, ut vos scmper memoria Dei ct vigi-
aiiinije dauinum incurrct. ScJ niibi credite, fialres,
lanlcs protegat, et in sopore custodial ; et qiioties
qiiia si cx lolo corde sen.per in Dci timore perman-
iu nocieexciiaii fucritis, ei somnus ex oculis cvo-
seriiis, ct praiccpta ejus cuslodieritis, ita ul nulla ex.
iavcril. mox labiis signuni crucis occnrral, nicnsiiue
prsccepla in (orde
geniili coiisueludine observetis, niliil vobis jam ini-
oratioiiibus occupetur, ac Dc.
micus noccie poi(;rit, sed oinnia vesira prospera-
volvaniur, nc slupido pectori repenle subrepai ini-
D buninr: reclo eniin ClMisiiano nec auguria, nccalia
micns, vcl per faluam iiicuriam serpat in aiiimara
qualibet (igmenla i.ocere possunt, qiiia ubi signum
avidus adversarius et cum in sensu vobis turpem :
crucis cum fide et timore Dei pnecesserit, nihil ibi

iuggesseril coîlalioncm, proponile fuluniai Dci juJi-
iiiimicus nocere puierit ; tepidis vero el nogligenli-
cium, inferni suiipliciuui, gcbenmc panas, iariari te-
slalim biis i Jeo iioccre possunt, quia reliiiquentes Dei prx--
ncbr.is, qna- iinpii patiuutur. Si hx.c fcceritis,
" cepia per vii.-c sua; negligeiiliam prava exercendo
inrpiscogiiaiiit cvancscil, nec vos deserit virtiisCbri-
Speranles 0} era, ipsi sc d3::iionunipoLesLati spontanea iradunt
sli, qnia verum esl quoJ propheta rai.it:
voUn.tate; qui si iu Chriiii serviiio pcrseverarent,
!;i Domiiio miscrixvrdiu circtimdiibit (Psal. xxxi, 10).
et p> r e,ji,is ;<oLum coiifiJercnt auxiliuoi, niliil prur-
SeJ cum ba:c omnia, auxiliaute Douiino, impleve-
su: luali palcrcnlur.
ritis, scilole quia hoc molesic atceplurus e,l. diabQ-
Hoc t.go scientes, toiis viribus vos ad Dei miseri-
lus, dum videril vosa socieiate sua discedera et ob
vob.s corjiain leuelc opera boua semper agilc, ei do
Uoc fortasse aliquas neiiuilias aut infmniutes
ipse
b Rnpaciter. In codice S. Aml. legilur ntpnci [ertin.
pro teet pro. Sic codex S. Aud. Edili,
- /."(
ei
nro aliis.
V?TA.
»t.
sulistanlia veslra pauperibus erogale ; q4ii plns It.i- A niidiiiiii rriô liljcrivr tx oiiiriibus qiia; |os-iJelis su-
bcl, (ilus liibuai, qui vero mimis, ex i^>so largialii'- pcr lei i.im, quod cogno-ci;is Dco idaccro ; nolite de
bi;;Uiis elliiliuis, uiiu.squisque quod praevalel Iribual, cuncl:i subs;a:;iia vcsira Iraudarc dccuiiani. iie vo-
(iuia. nimiriim o«t untlc g luilea. >^( iliccl, qui dal bis liovciii p:i:-o.s aiileraiiUir, ct sola dccima rema-
paruiii, aceipiel iiuiUum, sicul tl Doiuiiius promitlit neat. Convcrliuiinl ad boc, dicil noniinus, ut apc-
Jicens: Ccntiiiilurii acciiikl, rl viliim cKlvrniim possi- riam vobis c.ilaraclas cmli, cl efTiirilam voliis beiie-
dcbH (ilallli. \n, 20). I>a(, iiiqnnin, nuumumi, ct dictioiicin meani. Si igitur dedciitis volunlaric. plii»
coiiiparal (oilesle re{!nuiii ; (l:ii parvani peciiniaiii, semper vobisDoiiiiniisdabit; si non dcderitis, qiian-
et einil viiam ;eipriia»i. 'IVnci« evo^t vos aii eleeiiio- titunqiie pauperes in locis quibus liabitatis fame
syiiam, f|uia» sicul scriplnm est , Eleemonjim ite nioiiui luerinl, lantorum boinicidioruin rci eriiis.
worle lil>eral (Toh. xii, 9). Kl (iui euni IVceril, noii Insiiper immittet vobis Dominiis pestilenliain, ella-
ibit iii l(jii(»lirj6. Ui»imqiiis«iiie qiiaiilum pnrvalel, nicm, et perdetis lotum quod liabetis, neciion adbuc
laiiluiii pnriii;âl, qui liubet aunini, cJel aiiruni, qui ct aiiiinas vestras. L't autem liacc vobis non veniant,
liabet aigtirilum , dct arjieiilimi ;
qiii vcro nou festinaie cuin bono ;ininio dare„uiide aiiimas vestras
liaUet p«<iiiiiain, cum lioin» .'iriiiiio dct buccellani possiiis reJiincie, nec cligaiiscui oiisericordiam fa-
p.iupTibus ; cl si iioii haliet intej?iaiii , cx eo B ciatis, ne forlc pra^terealis euni qui iiiercliir acci-
qii«il.|i;ibii liaii^;!!, cl ( arleiii egcno Iribuat ; sciat peie, quia nescilis in queiii tUristiis dignetur adve-
qiiia qiiainvin paiUiii cuiii boiio aaimo obtuleril, nire. Scitole quia quoJ paupcrivel percgrino inlsrra
;:r;ioptabilf IJuo eril; Doniiiiiis enim nnn <(qiia lar- larrimini, scdcnti in ca;Io datis, qiii dixit: Qiii tios'
giiatis, scJ bcn voleiiii:! ci devoii ok^ dclcctaiur ei reciiNl, me rcciiiit (Mulili. j. -iOi ; el, Q:ianiliu imi ex
pa.>;citur bugicntis. Di autem nuliiis pauper se .ili
iiiiiiimi, mcis jccislis, milii (ccislis {Ma:ili. xxv, 40).
eleeniosyna evciisrare possit, ip e UomiiuK pro t:i Iiiicr b.cc autein omnia qii.u Doniinus exerceri
liec aqii:e liisidx- nicrcedem rcddituruni se csse pin- pra'cepit boiiitalis opara, niliil aliuj a vobis qu.i:rit
iiiis t (Munli. X, il). (Jui ciiim pliiii s a Diî faculla- ni.î s;ilulem nniui.iriiin vcstraruin, cl ut tiuicatis
tcs aceepa, miijiis ju Jicii |icrituliini stislinebit:
po- eurn semper, et cuslodialis iiiandata cjus {Lcv:t.
tuit iioiiipc Deus onincs luiiiiines divites l;!ccie, sed xwi, 5). QiioJ si leccritis, ilabit vobis, sicul pec
paupcresideo iii lcic mundo csse voliiii , ul divites saiicluin Moysein pollicitirs est, pluvi;is congnienli
babiTcnt quomoji» pccciila sira rcdiincruiil. Uedi- tcmporc, et leria vcslia gigiicl gcrmcn snuni, erlt
lUile ergo vop, rliari-simi, diim li.ibciis iii p:ileslot.; abiiiiilaiuia frucliiuiii, poiiKiriim, vine;iruinqiie el
pretiuiii ; dilo elcciiiOHyiiain de boiio ctde juslo la- segctum, ct abiinJaliiii^ omnilius lionis : et dai>il vu-
linre, et iiuii dc alu;iius rBpiiia; audiic moJo anto bis pacein per circuituin, ct ab-qiie tcrrorc eriiis :
fiii-cs vesiras panperes rog.anles, ul ipsi pro V(diis in ipscqiic baliitabit intcr vos. li coiitra si noii custo-
die jiidicli rogeiil : proplietaui allciidite claniaiileni dicrilis pr,ixc|iia cjiis, vciiicnt iii vobii plagae ab co-
(3i(i niY)7cii', ii( (uit, uuiem suam a ctamorc pnjic- (liin Moysc pr;i;dict:e : | cstibnlia sciliccl, fain; s et
lii, rt ipse incocnbil Do.mmim, el mn cxaudiel enm gladius ; critque coeluni sicut ferruni, et lcrra qiKisi
{I'rov. \\\, 15). Date ergo dc eo quod vobis dodit ;craiiienlum, ncc proferct tcrra gernicn, ct segetcs
heiis, (( ia ipse accipit qucd |.aiipcrilnis (l:itis ; ipfi
oinncs ilclcbiinlnr; oninisqiie labor vestcr in cassuni
quitJcm (latis, sed vobis iii liiti n tr iismiliilis, coiisuinelur. Insiipcr consiugcnt in vos hosles vestri,
iion undc vciitrein implejlis, sod iindc Dp.iTiinas ex • et dc\or;ili:l vos gladiiis, ct crit lcrra vcstra dcscrla
Btiiigiiatis ;
quia Siciit aiiiiii iTsli'ig:it ignem, sic elec- el desolata : cl tunc claiiialctis p:;i; aiigiislia, el inm
mos:na ejsinguit j)ecciua {F.celi. iii, 53). Ilinc el exauJiet Dominiis : sicul pcr propbctaia ininaliir
Dominuspi r ('ropliclnnndioil linbnntsiiigidi rnkm- :
diceii& ; Liculiis sum, el nvii auilicniiit, el clamnbHnl,
ylionent unimarum sitanim, el i.on eril in cis iuorbus, el non ej:iniiliam, dicit Domiims {Z.icli. mi , 15). Et
tieqiif cas'it. Hsle ergn, dnni licet, redeinpliuiicm iteruui prnpbcla clainal: iVori est abbrcvia:n manut
aniiiianini veiitraruin ; rcdimite vos ipsi diiin vivilis; n Oomiiii, hi non possit salomv, uiit cxaudicc, sel i:ii-
quia posl morleiii neiiio vos redlniere poi'st. Unus. quiuiles vcsl-a: divi erunt ii.icr !o> cl Dcum Vislriim,
quisque dc qiiali iiigenio vel arlilicio vivit, de ipso ct ftee alii rcslra ohsconderunt [nc cmcju:i u vobis ne
deciiiiam Deo in paupcribus V( I ccdesiis doncl :
exoHliat {Isa. i.rx, I*. lll ista vero vobis iion con-
considwet quia oninia. Dei sunt pcr qu.i; vivit, sive tiiiganl, custudile qucn pixccpla sunl, iniplclc Dei
leiray sive ."êiiiina, sivc lUiminn, vd oiiinia qiiaj suh inaiidalir, ul vivaiis ct bcii ; sit vobis, nibilqiic cala-
airfo vel Sttpra ciiflos .>mil ; ct si ipsc iion dcdi^hCl, iiiil.ilib viibis evenial : ipse cniiii pcr pi'(ipbela:n con-
niliil «tique lialicret ; nain Deiis n sler, qiii digii;(- sobiliir, (licciis : Si e eriiit, iiKiiiil, j)u;<(i((;ii(ii.);i ;«io
Uir lolum dare, deciiiiain de suo (lign:ilur a iiobis inigu liilibus siiis , clegi pa: .lUmiam ugam super ma-
repelcrc, non sibi penitus, scd iiobis priilutnram : liim ijuod l'jculus sm ul faeercm ii<, li nou fuciiim,
sic eiiiiii per proplniain ipse proiiii>il, di. ens : dicil Doii.in s Jercm. xv ii, 8). Ilacc crgo. frilrcs,
Inferle, inqiiit, uiiiii,mi deciniam in It rnis meis ; et scmper iii iiiente lcuetc, lucc vcrba liliis ct vicinij
probate lue in his, diitl [iomiiius. Si rion niieiiiero lo- vcstiis narrulo, lixc renieinnramini dum scdctis in
bis calnracUis cali, etefjiideio mhis [rucliis lerrce [Al., doinos vcstra-, ct Juin aiiibulalis, ncc obliviscaniiiri
beiiedicliune.ii] iniHe ad abnndanti»ni{Mulucl). w). ca ciiin bciie fuerit vobis, scd Dcuin sciiiper timclc.
iSS S. ELICII NOVIOM. EPISC. SSl
ei ipsi soii servilc, ue ira&calur contra vos fiiror A &upra jam prxmisimus pollicelur, dicens : DiHgiie
ejus. Scilole quia ipse custodil pacluin el misericor- inimicos veitros : bcne[acite liis qui oderunt vos : et
diam diligentibus se et cusiodicntibus prjecepta sua, orale pro calunmidntibus vos, ut silis lilii Patris ve-
omiiesque ab eis lullct languores. Consideratc quia, slri, qui in calis est (Mattli. v, 41 ; Luc. M, 27). Qai
sicut bealus Joamies apostolus pra;nuntial, Xoiissi' erpodiligil.possidebit reqiiiein ; Qui nun ditiyit, sicu'.
ma liora esl (I Joati. n, id): ideoque noliie jam aposloliis dicit , manebit in morlc {I Joan. iil , 14),
laundum diligere, quia cilo iransit, et oniiiis coiicu- Cuin hxc ita sint, cliarissimi, dileciioiieiii vcrani,
pisceniia ejus cuni eo : vos autem lacite votuiiiaieni iion falsam invicem lialiclote, acius vestros ad Deuin
Dei, ul inaneaiis in xternum, et babealis lidii- sempcr dirigile, et qunlquiil poteslis ,
pro amore
ciiim cum apparuerit, ncc conrundainiiii in ad- vila; aiterna; laborate : ciirriie duin lucem habelb,
vcntii cjus. Nenio V06 seducat ; qui facil juslitiam priusquaiu lenebrje vos comprebcndant. Cuin labo-
jtistus est, et qui facit peccalum ex diuliulo e>t. raiis pro carne, laborale cl pro anima : si currilis
El utique oinne peccaiuiii sive furluiii , sive pro carne quam posl modirum tc ipus veriucs de-
adullerium, sive inendaciuni, sine dxinoiiis opera- voraiuri sunt in gepulcro, plus ciirrite pro anima,
tione iion fit. Coiisiderale, qujeso, quani peniicio- ui oniata bonis operibus sine fine Uaetur in ca-lo.
sum est opera diaboli exercere, ejusque participem " Anle oiiinia, qiiando jrjunalis, quod praiidcre de-
lieri, noii in rcquie, sed in pusna gebeniix. Idcirco betis pauperihus erogntc ; el sicut [Kiiuiiius in Evan-
quotiescunque peccalis, iiuliie exspectare inortirera gelio docet : Cumi jejunntis, nolile fieri ticnt hyjwcriKr,
securilate, ut vulnera ipsa puliescant, nec uiia insu- Iristcs, ul videainini iib lioniinibus, sed illi $oli qui videt
|er augeatis, scd continuo por poenltentix coiifes- in abscoiiso(Mailli.v\, 16). Et iterum moiict : Atlen-
sionem remediiim vobis adhibere l\:stinatc. lu ma- dite ne jinliliam veslram [aciatis coram liominibus, ut
gnis eliain nperibus vos jugiier dilatare coiitendite, viJeamiiii i.b eis (Maltli. vi, \). Plus.ergo semper de
ita ut qui fuit hactenus superbus, jain sit humilis ;
ciho coidis qiiam de cibo corporis cogilate, el dum iii
qui erat adulter, sil castus; qui solubal furari, aut mundo versamini, .Tiernam vilam bene vivenJo vobis
res alienas tollere, incipiat jam res propriasecclesiis emile. Lectiones divinas et in ccclesia libenter au-
ei pauperibus erogare ;
qui fuii invidus, sit benignus dile,el qtKP auditisjugiler in doiiiibusvestrisrerolite,
<|ui erat cbriosus, sit sobrius ;
qui fuit iracuiidus, sit ul qiiomodo corpus pascitur cibo , sic reficiatur
patiens; qui fecitaltcri injuriam, cito veniain pelat; aninia Dei vcrbo : ccrium est enim quia qualis e.'l
cui injuria facta est, siiie mora dimltlat, ut et illi caro qua; post niulios dies perceperil cibuin, talis cst
dimitiatur; .lut qinre non diinittulfrairi parum, utilli ct anima qux raro pascitur Dei verbo. Ergo, cha-
Deus dignetur dimittere toluin ? Nam el lioc eleemo- " rissiini, sive ambulaiis, sive sedelis, sive operamini,
synx geiius esi, ut diniittat aliquisex toto corde ci a vel omnia quiecunque agitis, sc:iiper quod e.v divina
quo Ixsus exstiterit. Quod si aliquis iia sil pauper, ut lectioiie auditisad mentem reducite, semperque evan-
iiullaai rem habeat unde eleeiiiosyuam corporalem fa- gelica pracepta in corde ruminate.
ciat, quia nnn polest lieri utah aliquibus non paiiatur omnia luxuriam fugil#, concupiscentiaia
Anie
injuriam, si ex toto corde omnihus in se peccaiilibus nialam viiaie, linienies illud quod Dominus in Evan-
iiidulgeat, cl conira nullum liomincm udium in corde gelio dicil : Omnis\iui i'iderit muliei-vm ad ccncupiscmu-
teiieai, alque omnes siciit semctipsuni diligat, hoc ei diim eam, jam mnrchatus eslêam in corde suo (Matlh.
procul «lubio pro maxima eteeinosyna repulabilur. V, 28). txores lcgitimas absque ulla simulatione d4-
Ut autem peicaniibus iii nos liberius dimiltamus, ligiie, slcut Apostolus priccepit, dicens : Viri, diligilg
liurlalur Dourniiis in E\angelio, dicens : Si dimiseri- utores vestras, sicut et Chrislus dileiit Ecclesiam
tii hominibus ptcrala corum, diiniuet et mbis Paler {Ephes. V, 25). El secundum eumdem aposlolum :
vester eoeleslis peccata restra : si non dimiseritis lio- Mulieres viiis suis subjeace sinl, el limeant sicut Deum
minibus peccalu eoruni, uec Pal r vesl r dimiitet vobis (Ibid. V, ii). Nec qiiisquam vir legilimain uxorera ex
peceata veslra {ilatth. vi, 14) quacunqiie occasione diiniitere pnsuniat ,
quia se-
Nemoergo sc circumveniat, neino se seducat, ^^ cunduin scnlenliam DominiÔMicunqacdimijent uia-

quia qui ununi hominem in hoc inundo in odium rem suam, excepta [omicat onis causu, facil eam ma:-
lenel, quidquid Deo iii operibus bunis ohtulerit, to- c!:aii (Maith. v, 32). Concubinas eliam sive ant«
tum perdet, quia non nientitur .\|ioslolus lerribili- iiupiias sive post iiuptias liabere prohibemus, quia
ler clamans : Qui [raircm simm odil, liomcida est (I omiiino illicitum est : nam qui uxorera legiiiiiiam du-
Joan. 111, 15), et mendax es' , ei in tenebris nmbnlat cre cogiiai, dignuni est ul virgiiiilatein usque ad
{I Joan. II, 11). iloc loco fratrein oninem lioniineni nuplias ciistodiat, et postnuptias, nullam alteram
oportet inteliigi, quia onines in Christo fratres sumus. pra;ter unam legitimam conjugem cngnoscat, siculel
Ergo, fratres, idcirco vos ad inimicorum dileciii nem aposlolus Paulus prcecepil (llebr. xiii, 4), ut ipse
cororaoneo, quia ad sanaiida peccatorum vulnera liJem servet, sicut el illam sihi servare vult ; nec
nulliim forlius inedicamentum esse cognusco. Licet peccet cuni alia, sicut nec suara vult cuin aliuno viro
grandis sil labor inimicos diligere in boc sxculo, peccare. liniens illucl quod idern apostolus lerribililer
sed iiiagnum crit pra;mium in futuro. Qni liic proclamal, dicens : 1'aruicatores el udulteros judica-
dilexerit iaioiicos , eril Dei ainicus ; nec solum bii Deus (Ibid.). Quidquid cnim de jine connubii rau-
aiiiicus ; ieil eiiam filius, siciit ipse hoc quod licnbus non iii:et, nec viris omnino licei : naro qui
537 VITA. 538
anlelcgiiimKnupiiashabereconcubinam pn^sumit, A se tibi fiaier tutts, non offligas eitm per potcntiam
' pcjiis peccat quam qui aduUeiium commjttit; et ob more servorum, sed lum timore Dei age circa iltum.
lioc dignus est a Chrisiianorum consoriio separari : ilemento quoniam et lu servus es. Non oderis fratrem
qui si non poeniiuerit , aterna illum flamma sine re- luum in corde tuo, scd pubtice argue eum, u< non hn-
inedio CFUciabit. Quapropier, Cbristiane, fuge forni- be.is super illo peccatum (Levit. ixv, 39; xix, 17).
catiuiieni, erubesce jaiM sub oculis Dei et angeloriira Hiiic ct Dominus in Evangelio dicit : Si peccaterit in
peccare. Capilalia crimina omni nisu dcteslarc, quoe te frater tuus, corripe eum inler le et ipsum soltim
sunl sacrilegium, bomitiilium, artullerium, falsum {Malllt. xviii , 15). Et rursus : Si Srpiies , inqnit, in
teslimoHium, furtum, rapina, superbia, invidia, ava- die peccaveril, et scpties pcchiiueril, dimitte illi (Luc.
rii-ia, iracuiidia, el ebrietas; hxcsunt enim crimina X II, 4). El itermn : Si offers, inqiiit, munus luum ad
qua; mergunt buiiiines in siipplicium x!?iHum ex : altare, et ibi rccordatus fucris quici frater tuut liabel
quibus quieunrine in sc vel unnm luibere cognoscil, aliijuid advertum tc, relinque ibi muniis tuum anle al-
bi poeiiileiiiiam non egcrit, sine ullo rem.eilio in ge- tare ; el vade prius reconcHiari fralri tuo , el tmc te-
henna ignis ardebii. Et ideo, auinia Cbristiana, vi- niens offeres mumis tuum {Maltli. v, 23)
gila, ora, cave seniper pra^dicta crimina, ei quid- Uxc le, Chrisiiane, pr.ccepta revocent ad concor-
quid boiii prinales, age pro vita xterna. Aperi paii- B d ain, b.TCc dulcia Christi medicamenta curenl odii
peribus m:inum tuam, ut Cbrisiiis tibi aperiat ja- vulnera, qiKc si contempseris, lcrribilera in le sen-
iiuara suani, el inlres io gaudia paradisi : nuii ipse tpnliam rctorques, qua dicilur : Omnis qui irascitur
te iradere in perdilionem, quia Cliristus pro te e.Ou- fratri suo, reus eriljudicio. Vel cpii dixerit fralri suo :
dil sanguinem, salis le cbarum babuit quera taa) Raca aul Futue, reus erit gehenncB ignis (Ibid. v. 22).
cbaro pretio comparavit. Terrcat te gcbcnna; mctus, Etcc auilisti, Cliristiane, quid timeas,quid observes :
quo vel sic possis abslinere a pravis operibus. Oiimi habelo igitur cbaritatem, lene patientiam, fuge dis-
hora niorieiii adesse spcra, et fnlura Dei judicia cordiam, impone frenos lingux tux oe trahat !>J ,
snper te jugiier formida, ul tibi quod scripium cst gcbennam animain tuam; qiiia, secundum Scriptu-
possit aptari : Bealus liomo qiii scmper est pavidus lain , î'ors el vila in manibus linguce consistil {Proc.
{Prov. xxviii, ii). Qind male fecisti, duin potes xviii, 21). Et, Y ir Unguosus non dirigeti.r super tcr-
emeiida, dupi cst liccDlia poeniteniia' ; veiiiam non ram (Psal. cxxxix, 12). IIkc sollicila consideraiione
dcsperes si ad meliora converteris, quia desperatio peiisanles, chnrissinii, verba simul moresque coin-
pejor est omni peccato ; nullalenus ergo de Dei mi- ponite; seclamiiii semper justitiam, amate Chrisii
sericordia desperes, nec posl cenlimi peccata, nec prxccpla. Dcrelinquat impius viam suam, el reverta-
post mille crimina ,

quia nulla C5t lam gravjs ciilpa, ^ lur ad Dominum (sicut prophela clamat) et misere-
qtuB pcenitendo non babeat veniani. Quamvis ergo bitur ejus; quia pius eil ad ignoscendiim (Isa. tv, 7).
quis(|uo te irritet ,
quamvis conviciel, quamvis inju- Ipse eiiim admonet dicens : Couvertimini ad me, et
riani tibi faciat, tii lace, patiens eslo, ncc rependas sanabo adiersiones vestras (Jerem. iii, 22). Et rursiis
cuiiiunieliam, et nielius lacendo vinces injuriam : Quwrite boiiiim, el non malum, ut rii'a/i*; et erit Domi-
ciini itialcdicitur tibi, bcnedic tu , et magnani habe- nus exercituum vubiscum (.Amo.t v, 14). Et iteruni :
bis graliam , si non ixdas a quo Ia:siis es. Nulluni Odite malum, el diligile bonum, ut miserenlur Dominus
despicias, non egeiiuin, non servuin, quia forsitaii vestri (Ibid. 15). Etce hoc ipse Dominus per prophe-
melior est apudOeum quam tu et ; quia Omiies, se- tam clamal, et si ire audire contemniiis, saltem vel
cundum aposloliim, umim sumus in Clirixio Jesu ipsum audile. Ipse etiam in F.vangelio peccatores
{iial. III, 28). Et, Quia non est personarum acceplor consolalur dicens : iSon veiii vocare juslos sed pecca-
Deus (Act. X, 34); sed, sicnt scriplum est, iniis- loresin poenitentia (Luc. V , 32). Ipse ilenim monct
quisque quodcunque fec rit boniim, lioc aecipiet a Do- d cens : Quarite prim m regmtm Dei et justitiam
mino, sive servus, sive liber (Epl.es. vi, 8). Non dc- ejus, et licsc omnia udjicienlur robis {Mn(('i. vi, 53).
trahas fratri tuo, nec facias calumniam proximo tuo, Et iterum : Peiite, el dabilur vobis ;
qua.'rile et iuve-
neque per vinlenliam opprinias euni, sed sicut pir D nietis; piisate, et apirieti.r vobis (Luc. xi, 9j. .Modo
Muyscm dicitur : Si paupertate compulsus vendiderit eiiim pro iiielTdbili pielale sua Dominus non sulum
• Pe/usp<ccul lliinc in locnm sic scripsit A(bc- Irepide palrul, nempe erroniM opininne, ac (iravo
rius His ronsoiia docet S. Augustiiius serni. 213,
: « alios exeiiiplo in fornicalioiiein indncens. Ciide cgrc-
rie Tcmp., sub niediuni, acerriiiio ens conrulans qiii giiis dDClor ibidem paulo ante dixi-ral « Ideo a :
]ierperam sibi persuascranl concubiiiis IVui liccre : I sine ullo liinore Doiiimi comniitlunlur
iiiulii^ viris
« Pro qua re, inquil , iterum atque iterum clamn, • (fornicaliones), quia ila a pluribus iii tonsueludir
« quia qui anle Ifgitimas niiplias cnncnlinam sibi i iiem inissa siint, el ita vilia vel leviii, iit iiec jain
< assumere pnvsumil, pejus peccaluiii facil, quam < iiiler gravia rriniina putenlur. > Et posl niulta :
« qui adullerium (01111111101 quia qui adulterat, : < sed quod pejus esl, faciunt lioc muUi viri jure
« adhuc lam grande nialuni seireie viilt agere, in i non jure toeli, non justitia jiiUenle, sed lilii-
fiiri,
« publico auleni aut metuit, aut erubescit commit- « dine dominante. > llac proindc Lligius ycl Augu-
< lere ille vero qui publice concubinaiii babere vo-
: slinus haudquaquam adulterium simplici fornica-
< impudentissimareinexsecrabilemloto
luerit. fronle tiiine levius censuere crimen, sicut Augusii. us ipse
< populo videiiie licenier sepulal admiltere. ) Audin, loties alibi docuit quod quidem in conlcsso est apuj
:
causani cur pcjiis peccalum coinmiiiai qui concu- onifles. >
biiise aJhMcl paiam, quam qui aduUenuin sccrelo at

530 S. EUCll N0V10.M. tlMSC. ^:»)
adinonet, ?c) i'i nwnL ui cunvcrt;<niiir a;l ciiin ; aii- A ('/«1//1. vi, G). lla;c ergo, cliariisinii, varlni lecolite,
iliiinius crgo eniii iliiui r<iH;iI, 110 si iiun t.iciinus ,

iion li:«c jii!,'iler pravepla rcniiiiis<;iini(ii ; ul/itiuiqiio
iios cimi jiiJicflliil; aii(li.iniu4 el Scriiiliiiam csiis, iiicnioriam (lliiisli iii colloi|iii<» nii>>crlo ,
qiiia
.iiiJi;il
cl.im.Tiitem ; hUi , miserere anunm tM flaceni Deo ijise (licil : lji'i iUiit (luo (k.'/ Ires roKjiyjjvit i 1 iio.iii- e
(Eff/i. \xx, 24). Oiiitl .iii li;'C resiion;lcs , liiiniiiua III <>, ilii swn iii n>edio eoriim {MutlU. xvm, '20).Scan-
fraiiililss? Oeii6 rogal ul lni mi-c-ears, ct non vis; ilil.i ciiaiH lugite, qiiia Dnninii^ i;r;ivilijr nulal euiii
quoimiilii li' amliel lii ilie iieccssihilis siip(>!icaiit(iii, qiii lilcs coR<il;il, tliccrido : Viv liuiitiiii ttU if r </fic»N'
cuiiilucnni iiro li ipsonoii aiulis rog.iiilcm ? Si nio;lo n-iiivlidum viniil (Ibiil. v. 1). lu eoiiipassioiicm vck»-
iiac neglcxcrilis, fiaUes, qui»! facielis in die jiulicii, proxiiiii illiiiii seutentiani lcnclc, ijiia iii L^vonyctiu
vel aJ ciijiii coHlunietis auxiliuin? Si, iiiqiiain, ne- (licilur : Ijiti linhel iluiis tanuas tkt .0 . Iinbniti: «( qui
glcxerilis moUo lalid Dci e-xliurliinenla, iion cdiigic- linb-M racus, sinrlitnr fu.iut {Lc. iii, 11), El illiiiJ :
lis lunc iiileni loriiienla, nec polcrit vos auniin d l>ntc ft iliibit ir voliie iLii', vi.TiS). Doniiiiicis seuiper
argenlum liiM-raje, neqjio liiv.liis iiu.-c n<mc in au- iiiciiicr.uilc vcrliis qiulius diiritiir : Si inaiaeyiii» iit
gulis aliscon liii.s et ex quit»n4arr<(gaiite,s cflecli sa- nii'. 1 1 eerhn maa. in voirix maiiciirinl , (luodcunijae ji6-
liilem vcbir.un " oWjg;Ui es;is : liinc namqiie lioini- liii it fiet vobii {J«im. siu, 7). Apnstolinn qnoqim
nus (li;.ii pvr pio,;lieta:ii ; \ isiKiio siiper ros mnia, et B clamaiiKjm audile : Tempiis brev« eil. :v/i</i««)i esl ut
qiiieiCi^re (aciam sufinrbitm im/fiorum, et afrotfTiiiinnt qiii /m/iiTi( H.Torsj tanquani non Ualiciiics siul : clqiii
fortiuiii lii:uiiti.'.bo (Isn. xui, II). Im niiaus îdiuoiict flciil, laiiquiim noii /!t'«Ic.s ; ei (/i»i ijuudciit , tainjiium
diieii^ : UeJite, prmiwicalores, ad cor {ls't. \Lvi,8) ;

non gandenlef; et qiti vimUur lioo mundo , liiiipiani
qiiiesciteiiijeie peiverse, diuilc benefaccre; siicciirrile nnn ulaiilur : piKtt^rit fii.m liijura Iv^jas nuuidi liCor.
iippret,iO, dcf u,.ile pHuperem,cl liduain, el pupiltum, vii, 20 "1). L't aiiiein pluii ciiiKU|(i8Cjiiiui- cu-lo^îia;
el idvcuain iiolite caluiuiiiaii {Isa.i, Ui, 17). Ha?c qnam l^rn.iia, Ueiim au iannis di&enleiu : tîiliil enim
ciKO, fiatros, in meiite relinole, lixc magiiopere cu- pr.i(/e.'/ Iioiii.tii si intintiitin luiiinrsiim /uii<'(«r, aHiiiiw
siiidi.-e festiiiate; pugnale ut, separaii a diabolo, con- verii:.icc d.:tri,iuj:iu'iu patinlur (I uc. i\, '2o). Ut vcro
jiiiigaiiiiiii Deo qui vos redemit : stupcaot gcntos de cli;i;it3lcni diligrtmiis evang<-Jisla Joaiines lidiiatur ,
vesii-u converâiioiie, ct si deiraliant vobis, eiiam c.l ilicens : Si itiliiiau.us i)aifi:m, Uiiis iii i:ob:6 mantt ,
irrideant Clirislianil;ilis vos opera seclari , ue coa- et cliarilas ejus i 1 iicA.s est {I Joitii, iv). feil itcvlim :
i',iibi'mini cx boc : rcddtiit enini raliunein Deo. To- Dcits clijiiiliis esl, et qtii inxncl in ch-iritutc, i.i Deo ma'
i.iiii crgo >.pcm \estrani inCbiis'i niisericordia pouite, nci, ci Deui in e<i (Ibitl.j. Nccnon et P.iiilus c.xeel-
ct niin sclum ab adu impiidixo, sedetiaBicogilalLoiii- lentiani cliarilalis siinili icodo piM-.lurl , tiic.<'us : Si
•lus sorditlii vesltas amniiis cuslodile, quia Doiniiius C distiibuero vi cibos piwperuin uncNcs faciiiia:i\, inei»;
Dcus jujtUB judex , el de,cogi',aIioiiibus rnalis ju- cl si /ixi.Jii/eru for/Mj mfiin» ila.tii arilentn, clioril^Wiii
dical. aulcm II n liabeaiii, uiliil niilii irodest^t lôc. \iii, 1-5).
Ilincilerum iiKniei, dicoiis 0:iinia vei,lm inilnminie.

ul superbiam
:
Ki hoc inoneo, fralres, peniiiis de-
ponatif, per quam diabolns de coelo corruil; quia, fiiiiii. {J Cgr. xvi, li). El iternm : Allir ullcriu$ vitfra
siciil aposlolus teslalnr, Deus.s'iperbisresiilit. ei Itu-

porlalc,. et sic iMiniplebilit ley m Cliiiili (Ctdut. vi^ i).
Dominus Ipse cli;ini pravos quosque lul Iraiuiicni pifKeclionis

luUibus dal ijraiiam (1 I'elr. v, H). Viv\e et
iii Evangfilio dicit : Omiiii ('.iiiiii i,») se c aH.;l hiimilia-
:
bhnde coeicens diiit : Quifiiritbulur, jaiii nun fitre-
tir{Eplies. IV, 28). Lt illud : luijile fuiiiiiul oneiit,

bilur; el q i te lnimUial exuttabilur (Lkc. xiv, II). Et
qiiia oiniie pecciituin iiuoilctmqiti jcceiii Imsm, iwi.a
lleiuni : Hisi convevi fuerilis, atqtte efficiiimini sicut
f r/)K« fs( ,•
qui aii-eiu feriiicoiur, iu corpm siiiiin psc-
pan'tili,uon intTnbilis inregni'm cofton<m {Mrtltli. xvili,
ciil (l Cor. VI, 18). lilileruui ; Nequc avuii , ncqve
14). Jorandi ctiain consuetii.linem fiindilu^ om;ttit<»,
quiain bac parte D;'i pr.Tceplis cnnlrailis, Doinino in f
rncMrii, w qiic adulleri, itcine fi,r.i> , neqite Abrio.sA
neque nialedici, n que rupKcs , ifi!|i>MM. JJei pns itL -

Evaiigelio probibente : Dl u, inquil, vo/ii. »9« jurarc
Lunl(lbid., 0, lU). Ilciii Aposluliis o>ipidit»loiii c<m'c-
omuini, iieiiue per coe um,neque pcr lernin), Ufqitc per w,
ceiis , dixil : Itndix omuiiim ii.e,!.crt.m esi cupidil s
eitpiit, ncquc per clitid quvdcuiique : sit uulcni scrwo
(I Tim. VI, 10). lirgo, IniLics , al>ji<il« cupidiiMeni,
vester Ksl cit, Kvit i.oii [iJatili. v, 51-57). liijnrianti-
scclaiiiiiii cli;irila;cMi , ilcpoiiilc impii lalciii, siippor-
luis quoquc vos Doinini pr.Tccita pr.cferle ,
qiiibus
lalc inviicm cum luiniililalo, illiid oinniiiiodLs pra'i'n-
dicitur : Dio vob s iitii resist.re mito ; sed ti qiiis te
vonies, quod ApostoluS' ad liomaiios scrilxjns infert
percusserit i:i dexl. ra mniitla lua, privbe itii et al:e-
tuum TtevctnlUiir , iiiqnicns, irfl Dei de rato snpcr pinncm

rum. Et qui vut. luiiicaui toilcre, rcniiCns ei el
p:ii ,Uiu (liid. V, 59. -40). Kl itertmi elil a

iinpielateiu etinj siitium haminuin (lioin, 1, l^-). Nec-
: (Jiii 1 te,
iioii et illud qufld vi>ce Veritalis iii Bvangplio conimi-
da ci ; e( qiii :o'lil qiia' lua s:iiit, nc rcfcliis {liiid. v.
ii). Oinndi utiqm; nilMiiein ill.m iiecessc cl lene.i- nalur; qui fi.iiiiit, iiKjnit, iiiiqiiilalem , iniUentiir iu
lis, i|uam Doniiniis lurccpil, dicens : i.uii» crai.s n n caniinum i^nis, ubi crit Hetus et stridor deniiuiu.
miiltiloiiiii,!, s.d ii secrelo ccrdis ornlc ; c! !\!icr !'.'- Considerate igiliir q am siRvus quainque tmieiulus
tter,qui videt iu abnoiiii', reddet v<'his. HCit, i.iquil , sil ignis ille, elqui modo nec unum quidoiii difjilum
raier retlerquid cpvs si( vt,bis, anlequam pe.aiis ,:i.in sn:;ni siiffert in igneni iniliere, timcnt iblcuiii lulu
Vbliijali. rrufci to lijîuium vblili, ul cocj.cit Aclicrius.

til VITA. '-i'-
cnrpore in SKCula cruciaii. Rogo ergo. ul si yullis A xv, 35). Crapubm eiiain cl «l.riolalem perhorre
illi^vignc, vel ab pu iia liberari, de&islalis jam sciie, quia Dominus liajc pcr somelipsuin rcJarguil :
ab illa
ilicens Carctc ne g aventur cotila veitra in crnpnla

aojplius itec«.ir«. I)u<iiinu«i pcr proplieiain alieniiite :
c!aiuanleui : Ueverii.inHi r^cedenles uii niUfuitatibus a :iir'eta.e {Luc. \xi, />i); el Aposlolus priiliitct
fiiM liixuria
leslris,*l, sanaba vos {Ezech. xviii). Eliterum : A /o, diceilS : jSolili' iiicbmiri , in ifuo esl
{h'l)lt s. V, 18). Frocul diiliio eiiim qui pliis inaiiJiicat

iliquiV, mor/m mi;iii. ;- rf ul renorloiUT el riuil (Etech.
.aul liibil quaiii expeilil, el peccntuui ineurril, el ser-
xxxiii, 11). Et per kaiara clamaL , diccjis : Quando
El vare saturitaleni noii valel; qui.i cuiii venler aiU
coiwersiisingiinuerif, tuiic iolvus (ns {Isa. ILV}.
veiK^ iiiiui.i fueniit salietate repleuc, illioo iieces!>ec-l
ileruin : /leDi-climiiii ai nie, dicit Uominus , et falvi
nt libilo in iiiombris ejiis genereliir. Lnile ct alias
eriiis (itirf.). Per Joe! qnoque siuiiliter coinraonf t,
me in totn corde vestro, injc-
scriptuni est : l iiiH»i pniatum mulium, aniarilnilo est
diceus : Co«icr/imiHi ad
M). animx et rnino, niuliipti. niis imprnienli ofjeniionem,
jurtio, et tacrynfi, at pianctu. \Jiiel ii,
mbiuens irlilfni,it jncicns nulnern {Eccli. xxsi,">S-40i.

Ecce q«oi testinionia art conv^rsionem ?estrani
Ll lioc qiiidem liico uoii creatursiii Dei mal.ira asse-
ex dlviiiis orsciilis iirolaii suni. Vigiâte ergo solli-
rani, aut juJiccin i'S60 daiiinauJaiii, scil ut vos so-
iiic, (iHia (iiianio
cite ')"'" M""" " proniiniini
1'
linem nuinJi tliabolus „, . .. ,, _, .j , .,
B bnores cJuiioresi|iie reilOam; imo ek adnioDeo , ut
imisi mi, tanlo
conspioit. i"ii u nrudelins
i. i<; conln Cbrislianos STVit „ n . i- .• i
•
i,
iiullani Dei cre3'.urani duaiismalaio. quia Deus luii-
ul qnia se cito daninandiim cegiioscil, plus sibi so-
rta valdo boiia cie;nil [lien. i, 51). Nsni qiue. un-
cios in poenam mulliplieel, cum quibus utique sine noslio
que iiiibis iiiul.i t.sse îdeiilur. aol iioceiil ,
llne (riKloair. Cavete ergo allcnlius, et jugiler cum

vili», non sua naluraiiubis iiiala c.MÛinl : ideo<|uo,
Dei liiiiore couversaniini, fcitiites quin (iniisiiuisiiae
fralres, soluiii diabolum, qui siipcrbiendo f.Klus cst
vestruin angfliim Dei babel qui observil jugiter i[ii:c
iiialus, deie>ta:iles , tunionim. bunoruai Crealurciii
cgerit, ct si qiijdem bcne agit, gaudium sanclo an-
Doiiiiuum gbiriiicati-.
gelo sibi adliKiciiti gignit; si vero mala opera exer-
C.avelrt sciiipcr viani Ial;\iii, qiiaeduiit ad iiiior-
cet, angelura sanclum a serepellit, el nialignum d.u-
ituui; appielicnilile aiigujLiin, pir quaui rcprricliir
nionem silii conjiingil. Qua.ropler, cliarissimi, ba;c
aclerjia beaiitudo. l'au|ieres et peregriuos ad Lonvi-
me loqueiitc, inirorsus ad vos rediie , conscieiiiias
viuiu vocate, Douiinnnique de bac re pr»x'ipiL'iilctu
vesiras liiscuille, si dignas meiiles angelici consortii
altiMidile : Cuni /uii.î.iiiqiiil, prandima, nutivocarfdi-
geritis pr.Tjvidete , el si vos bonos ac dignos Deo
vites qni coiiviicntiir tccnin, scU locti pHuyitrfs, debihs,
ciinspicilis , de meriiis vesiris iiuiujuani superba
clundos, cxcos ; et beulus cris, ijuia non liabenl rclri-
mcntcprse-umalis, sed mai;is de cxlero cum hiiinili-
q j„^,.^ „(,• .
,^„ift, f/«r «imi tibi in resurrciHane .nsto-
lale cavete. Si vero peccalis vos obnoxios cernilis,
rum {Luc. xiv, 12). Nix; eiitm jut.[uin e^l ul iu populo
nullatenus desperatc, tantuni faciie in corde pactuni
Clirisliano, qui «no prttio redonipli bunl, ct iiiii
cum Dci', ul jani amplius non peccetis ; sed liducia-

Duiiiino serviuiil. alii dMeiilis epulis voiitribiis et
liler veniam sperali", qiiia Doniinus siiuim pielalis
jwerlculo dc.iciaiit prurjHS
ebiii iiicedani, alii f.iiiiis ;
sii3> assidiie paiefacit et oinnes ad se rei ipeie per

,
peccalum csl, ul vestra supeiflua a tiiids do\oreu-
pa^nitcniiam qiutrit ; iiani et si aJulter (|uis, autine-
lur, cl paupcrob iiec vclustissiina qijiuque ac' ipcie
relrix, aiit fur, aul ebriosus, aut iiicndax, vel oiiam iiiereantur : (juai^- uoii coiisiderdtib ijiiia pari (oiidi-
filiorum iiecalor fuerit, lantum de c*tero painiteiis
lione in boe iiumjo veiii^tis uinque Duiuiiio scr\i
,
caveal, el indulgebit illi Altisiimus. Publicanum de csiis ; simili etiain exitu de mundo iiiigr:ibitis; et si
E\aiigelio, el latronem, necnon et iiierelriLeni , sed
beiic agilis ad uiiam beatitudiueni vcnietis.' .\ut
,
ct 1'aiihini suinite ad exempliira qui de scmetlpîo

quare paupcr vobiscuiii non accipiat cibuni,
,
ijiii vo-
dicit : Pn'«s fui blasphemus, ct persccutor , ei cvu- biscum acceplurus esl cousortiuui aiiguloruiu '
Uu;ire
t m li^sus; sed niiseric^rdiiim Dei consecutus sum ,
non accipial vel veterem luiiicaui ,
qui pariter ac-
qn a i ,iuir<:ns [ccl in incredulilate {I Tim. i, 15). Et
cepturiis cst immurialiiatis stolaiii.' Ilmo , riniros,
vos ergo si quid forte ignoraiiier admisisiis , repa- D consideranlcs pauperum ouram
ita geriie, ul.iibcrri-
rate vos, quxso, dura licet, per pxnitentiam confi-
;
inam pro bis relribiilionein iii ccelis cainaus. .Meiidii.-
temini Domino in tolis pnecordiis vestris , qnoniatii cium semper fujjilc, quia iion uiiiiiiiiuiu criiueii ost ,
boniis est ; doleat vos non egisse quod bonum esi Scriptura diceiite : Us quod mtnii:ur, uccidit uiiimnin
Ci qji popnilel, ita pceniteal ut ullerius jam lugeiiJa {Prov. XIX, 5), et lestis jtUsus non eriiimpuui uiySap.
noti commiitat; et qui pauperiores esiis ir. sa;culi), I, II). Et David aj Duuiiiiuin : Perdes, iiii|iiil, o»iiir&
iiolitc obhoc coDlristari, quia si bene agiiis, diiio qiii loqiiuniur mendaciuin {1'salia. \ ,
~). l ii.le et
res eritis fn coelo. Aposloliis : beponciites, Aii, tmndaciuin, luquiiniiii ve-
Denique caveie ne quis lurpem sernioneiTi ax ore ritalem uimsquisque (um fritlrL suo (lii hcs. iv, i">). Iii
prolor.it, et sccundinn .\posloluni , habulis vari s , bac ergo vita jiOhiii iia aiiiio, ui euni liinc iiiij;i'-!ve-
et doclrinis no'.i'e s duci {Heb. xm, 9) : sed torripit,: rilis, et caro ve^lra a vcriii,bi)i c i perit devunaii in
inqiielos, co-.solan.ini pusilla.im s, f
alitwes cstote i\d sepukro, aniiii.i oriiala bonis oieribiis cuiii suiictii
omties {I Thess. v, H) ; ct oiuiiis sci iu i nialHs ex ore oiiini!:us l:cli Ihr iii cculo. Iletralial vos a iiiaii;> (ijie-
vestro non procedat , limeiilcs iliij quiid Ecripuiiii r.biis vel p:,cc. loriiiiiiiilcjiius; torum quosjam pr;B-
tsl -.
ferverii.nt murei honos. culloq-i:i niali (/ t o". iiiisistis atleiiditf c:ilaiiiiluics ; cojisideralj iliviluin
943 S. ELIGIl NOVIOM. EPISC. S44
Bei>ulcr3; vel eoruni qui ante parvo lempore vol»is- A erravit, saltem jam vel iii senectule rcsipiscai , et
Cutti eranl, (]uld fueninl, cl quid sunl, vel quid eis niala qua; peccando coramisit ,
poMiitendo jam ex
diviiia; et tupidilas sxculi proruil : ecre iiiLil ex eis pnrget. Ecce panlatim deficit niiindus cuncta quae-
nisi suli ciiieres reinanserunt, quia si loqui posscnt que videnliir, velociler lanquain nebul.i, aul tanquain
li»c vobis prociil dubio dicerenl : Ulquid infelices vesperlina uinbra Iranseunt. Kcce qiiod oliin pro-
tanluni pro sxculi ciipiditalc dibcurrilis .'
ulijuid vos nunliabatur, pr.-csenti tompore pprspic ue cemilur :
vlliis et crimiiiihus repletis? consiilcraie ossa noslra, subtraliuniuromnia bona,et crescuni qaotiilie mala:
ei VI I 8ic vobis liorreat cupiditas vel niiseria vestra; noliic ergo, fratres, mumluni jani diligere, quein si<:
quod vos eslis, nos fuimus ;

quod nos suiiius , vos ad (inein conspicitis declinare; prajscriiin cuni
erilis. Isla onmia , fratrcs, siillioila cnnsideialiune apofiolus tlaniel,quod amicitia hujiis iiiuiidi inimica
petisate , et ha;c consideranirs e.vpaveicite ; diem sit Dei {Jac.ol<. iv, i). Vilani igitur aeternain ex om-
murtis ante oculos seinper poiiile; ad enienda- nibus prxcordiis veslris amate, quani nunquam iu
tionem quantum poieslis festiiiaie; nolite oegligere sxcula fiiiiatis ; illic festinale, ubi seinpcr vivatis, el
quod pius vosDoininus peccanlessnstiiiet, quiaquanlo ubi jam inori nunquam timeatis. Si eniin sic amalis
tliutius expectat iii eniendetis , taiiio gravius vindl- istani misornm Quidamque vitam, ubi cuin lanto la-
cabit si negUxeriiis. Si lorieputatis quod fiiiis inuiidi B bore vivitis, al ubi vix currendo^ satageudo.sudando.
tardius veniat, vel suum unusquisque consideret fi- Euspirando, necossarils corporis salisfacilis ;
quaiito
neih ; ecce dum libenter ac jiicundissiine nioralur niagis amare debetis xternam V'lam, ubi nullum ua-
liumo in mundo, multaque ic loiigo tempore dispo- quam laborom susiinebitis , ubi summa seinper est
nit a{{enda, repente rapitur in mortem, et ex iiiipro- seeuriias, secura felicitas, felix liberlas, libera bea-
visu aufertur a corpore; sed ille beaius est qiii antea titas; ubi inipleliitur illud qiiod Doniinus in Evange-
sciiiper horam illam habueiit ante oculos, et festina- lio dicil: jtVuiit Aomiiirs simites angelis {Mattli. xxii).
veril in illa bora mortis paralus invcniri , ut possil Siniiles utique non substantia, sed bcatitudiiie. £l
lanti melus terroreni evadere. itlud : Tunc jutti fulgebuni sicut snl in regno Palrit
Qiiod si vultis scire cuni magno ineiu, cbarissimi eorum {Mallh. xiii, 45). Qualis pmas crit lunc splen-
magtiisque doloribus separatur aninia a corpore, ve- dor animaru:ii, quando solis clarllaiem babebil lux
niunt eiiim angeli eam assumere, ut perducant illain corporum? Ibi jam non erit ulla irisiitia, nullus lu-
ante tribunal metuendi Judicis, el tunc illa ineoio- bor, nullus dulor, nullus t'mor, nulla mors, eedper-
rans opera sua inala quoe dienocluqiie gcssit, coii- petiia semper sanitas perseverabit; nulla ibi cunsur-
Iremiscit, el quicrit ea fugere, induciasqiie petere , getnialitia, nullacarnis iniseria, nulla xgriiudo,nuIla
dicens : Date inilii vel unius liorx spatiuni. Tunc (j oinnino necessitas ; non erit ibi fames, non Bitis, non
quasi siniul loqucntia, omnia ejus opera dicuni : Tu frigus, noii xstus , non lassiiudo jejunii , nec ulla
nos cgisti, tua opera sumus, neo te desereniu-, shI tentuiio ininiici ; nec jam peccandi voluntas , ucc
leciim semper erimus, tecumque pergenius ad judi- ulla detinquendi possibilitas, sed totunihctilia, tuluiii
ciuni. Hxc qiiiilem peccatoris auima agit, qiisetuin exsuUaiiopossidebil, bomincsque angelis sociati siiie
liorrendu tiinore separatur a corpore,el pergitplona iilla carnis inGrinilate vernabunt. Ibi ergo erit la:litia
peccatis. et ingenii confusioHe depressa. Jiisti vero certa, ibi requies sccura, ibi pax vera , ibi jocundi-
aniiiia cum separatur a corpore, non timet , nec ex- tas inlinita; ubi si locus obtinendi ullus fuerit, amit-
pavescii;scd iiiagis ciim gaudiu e^rediiur, et cuni tcndi in sxcula nullus eril : in qua beatitudine quud
exsuUalione p rgil ad Ueiim, deducenlibiis se Ange- seniel adipiscitur,semper tenet r. Mihil loco ilio ma-
lissanctis. illaiii crgo borum modu, fratres, tiiueiu, gniiiceiilius, nihil gloriosius, nihll claiius, niliil pul-
ne tuiic limealis illaii! ; nunc prjecavete , ut securi chrius, nlbil venus, nihil muniGcenlius, nihil iii bo-
lunc esse possiti.'-. Menientote jugiler quia iii iiicdio nita:e sincerius, nibil illa abundaiilia copiosius. Ibi
laqueorum diaboli ambulatis, et ideo seinper paiati seinper p;ix et sunima solemniias ; ibi vera el certa
estote, ut quando Domini prxceptmn niissum fiierit, felicitas est , ibi jam nun formidabitur ferocissimiis
liberi ;ib oinni labe peccati ad rcquieni transire pos- D hostis qui cupii jugiter aniinas jugulare , nec time-
sitis.Nec arbitramini vos diu in hoc nuimlo niaiisu- buntur ullra igiiiia diaboli jacula, neque ulla inimici
ros; quia nimirum proveniet, ul non concedatur tcnlamenta. Non inculiel lerrorem barbarorum im-
posl doininicum prxccptum missiiin, nec uiiius honc nianitas, nec ullaulterius ti.mebilur adversitas ; non
momentu in hac vita consisiere. Cavete igilur ne de ibi forniidabilur ferrum, noii ignis, nec (acics omninQ
exitu vesiro trisiiiiam f;iciaiis angelis, et gauiliu ii truculenta lortoris; nerno in loco illo glorioso indigel
iiiimicis : scilotevero quia aniina cuin torpore evcl vesiimenio; quia noii esl illic frigus, necaeslus, nec
lilur, stalim aut in paradiso pro bonis merilis collu- ulla aeris inxqualiias, nullus ibi esurit, nullus trista-
catur, aui certe pro peccatis in inierno coiiiinuo tur, nul us est peregrintis, sed omnes qui ihidera al-
prarcipitatur. Quapropter eligile uiodo quod vullis ,
tiugere meruerint, securiutin propriapairia vivent.
el hoc jam in vitj vesiia hic disponite, aul perpetua- Ntin ultra jam advcrsabiiur caro spiriiui, nec ullum.
lilergaudere cuin saiiclis, ant sine iine cruciari cum liniebitur perlculum, sed ioenarrabilia cum angeli$
iinpiis. llaque vclpoenx vos lerrcani, si pr:eniia non ac scinpiterna a Christo prxmia tribueniur, et Quod
iiivitant, et prxsentem muiiduin si dcspicere non va- ocul s non vidit, sicul dicit Apustolus, nci auris audi
letis. vel cum justitia possidete. (Jui in juventute VI, ncc VI car hominis asc ndil, qi e piat, araiil Deut.
S45 V ITA. 5«
dUigeiUibui se (/ Cor. ii, 9). Ei'.ce fmalem le tiiuii- A nicrebaris, collocavi ; seu lu me ineaque jussa con-
iioui penliiurus erii qui moJo se, duni licet, eiiien- leamens, deceptorem sequi ni iliiisti , unde et jiisia
(lare noluerit : idcirco nos, fratrcs , Domino aiixi- poena damnatus , inferni siippliciis es depulatiis;
liante, dedignemur ultra servire peccaio ,
quibus postea misertus tui carnein assninpsi, in terris inier
tanla bealiludo prxparalur in coelo. IJum ergo teni- percatores babiiavi, conlumelias <t vcrbera pro te
pus est, feslineiiius propitium nobis Deiiin facere ;
sustinui; ut le eriperem, coia|ilios et sputa suscepi;
despiciamus qux terrena suiit , ut aJipiscaiuur cot- ul libi diilcedinem paradisi rcdderem , acetum cuni
leslia, cogileinus nos peregrinosesse in buc sxculo, felle blbi ;
propter te vepribus coronatiis, cruci affl-
ut liberius festinemus ad coeluin : velociter enim lu?, lancea vulneralus sum; propler te morluus , ct
transeunt, et cito lanquam unihrii prajiereunt cuncla in sepulcro posiius, ad inferna descendi;ut le ad
qui£ bic videntiir. paradisum rediicerem, lartari claiiitra aiiii ; ul lu in
PerpenJamus quales erinius in die julicii Dei con- coelo regnares, inferni profunila pcnetravi. Agnosce
spectibus et angelorum prxseniaiidi, quando opera ergo qua; pro tc, o impietas liuinana ! pcrtuli ; ecce
iiostra eront nubis ante ocuios ponenda; qualis illa livores quns prn le cxcepi, ecce clavoium forninina
erit confusio, cui coiiligeril pro peccatis suis in con- quibus jilixns in cruce pependi ; suscepi dolores
spectu Di'i oiniiiuniijue boiiiiniim et aiigeloruin eru- B luos, ul le posscm sauare; sn^cepi pcenain.iit dareiii
bescere, qui hic nec unuin qiiideni boiiiinem in se tibigioriam; siiscepi mortem, iil lu viveressiiie Gne;
peccaniem Yuli inspicere; vel quis pavor erit Deuni conditiis jacui in sepukro, ut tu regiiareniii coelo :
lunc iratuin videre, queni placjtuin non valel uni- bxc omnia pro vobis susiinni, ampliura l oruni quid
Tersiias comprebendere. Illiim ergo diem semper vobis debui faccre, etnon feci? Dici e nuiic velostcn-
limeamus qucni modo prrcviilere niiUatenus posus- dite niilii qiiid passi estis piopier nie, aut quiil huni
miis; rllu<n diem jugiter p:ivescaiiius , el vel sic egistis pro vobis : ego cuin essein invisJiilis, spoiiie
actus nostros a malo revocenius. Consideromus quis propter vos incarnatus suni ; cum essem impassibilis,
terroriii die illoeiit, cuiii de coelis Domiiius ad ju- propler vos pali dignatus su:ii cum essem (live.
;
dicandum sjculuin vencrit (]uis melus eril Deum : propler vos quidem egenus futtus suin ; seJ vos ct
videre, ad cujus adventum universa elenienta qua- huinilitalem nieain , et praecepia mea seinper re-
lientur, ac cORlum cnm terra contreiniscet virlutcs- nuentes, seductorein magis quam nie seeuii estis :
quc coelorum connnovcbuntur. Tum; nimiruin, pr»- erce iiiudo iion polest aliud jusiitia mea judicare, nisi
cinentibus angeloruin tubis, omnes gentcs quMCun- quoil mcreniur opera vestri rccipere : ergo quod ipsi
qui; sub coelo fiieriml, ct omnis lioino lain viri quam olfegislis, lencte; conlenipsislis lucfin, possidete te-
feiiiinx, in co scxu unusquisque quii natus fuit in C neliras; ainastis morlem, ite in perdilioncui; secuti
mundo, boni simul el mali, saiicti et peccatores, vel c«tis diaholuni, ite cum ipso iii siernum ignem.Quis
quicunque ab iniiio mundi iiati et raortui fuerunt putas erit tunc maror, quis luctns, quie tristitia ,
qnae
sive a besiiis devoraii, sive ab igne consumpli, sive auguslia, ciim li.ic fueiil prolata adversiim iiii|iios
etiainabaquis absorpli, onines siniul in moinento sententia. Twnc eiiim eril iiialii dura sepaialio a dulci
leniporis atque in iitu oculi resurgent, in ipsis sine sanclorum cnnsortio, et traJiii in potestalc dxMiio-
dubio corporibus, alque in ipsa carne quam hic ha- num iliuiit in ipsis corporihus suis cum diahou iii
buerunt, scilicel iii virum perfectnin, et in mensurani suppliciuin xternum, ei perinanehunt semper in lu-
xtalis pleniluJinis Cbrisli in qii.i el ipse Douiinus Cln et gemilu : procul i|iiippe exsiliali a beaia para-
resurrexit a mortuis; tl oninps anle judiciuin Cbristi disi patria, cruciahuntur iii gelienna, nunqnam 1 ;cein
venicnt, parilerque eum et clecti ci rjprohi suisocu. visiiri, nunquam rcfrigcriiim aJeplnri niinqnain ,
lis videbunt, siculet ipseDominiisin Evangelio dicil: poeiias finiliiri, nmiqnam reqiiiem accepluri; sed per
Tunc videbum filium hominit te iitntcm in nubibus millia millium aiinoi uiii in inferno cruciandi , nec
cati cuni virlule mulla el maje .late , coiislipnlum a,j- unqiiam in 6:tcula liberaiidi : ubi nec qni lorquet ali-
minibus aiigeloTi m; et congregabuniur «i.fe e«ii! om- (|uando faligalur, nrc qui torquetur unquam mori-
nei gentes, el plaiigenl se omnes Ir bus lcrrir, el sepa- D tur; sic enim ihi ignis consimiii, iit seniper reservet,
rabil eos ab invirein sicut paslor segregal oves ab sic torraenta agunlnr, ut seinper rcnoventur. Juxia
iioidis ; el slaluei juslos quidem a dextris sui , impios qualitatem vero culpae, poenain ibi unuîiui^que sus-
uutem u tiiiislris. Tuncdiret ad eos mii a ilexlris eriinl tinet gebenna!, ct simiiis culpa; rei siiis similibus
\ enile, bnncdicti, postide e puriilum vob s reynum a jiinguntiir cniciandi : non ihi aiiditur aliiid nisi fletus
constitulioite mundi; esniivi ciiim el deiiisls milii inan' et planctus, el siri^lor deniium; non erit aliud con-
dueare ; silivi, ei dedis'is milii bibre; lnnpt^s eram ,
solamentum qnuin llamina; ct tenores p.vnaruin, ar-
et coileijsl s me ; nudus, el iperuislii me; infirmus, el deliuiilqiie miseri sine fine in ignem xlernu.ii semper
in carcere, et msilaiis nie. lUec quandiu fccislis uai ex in sa;cula sa'ciilorum. Jusii aiiteni ihunt in vitam
miiiimis rneis, mi.i fedsiiy [ilafli. x.xv;. Tunc omiii- actcriiam, in ipsa sine dnhio carne nuam hic hahue-
bns aspicienlihiis ostemlil livnres Ixnrasque cluvo- rimt, el sociaiiuntur angeiis sanciis in re^no Dei,
ruin, in ipso sinc corpore qiiod piy nostris
i\\i'.'\o gauiliis dcputati perpetuis : nnnquam jam inorituri,
peccaiis vulneratuiu est , ei ita peccaiores coinpel- nunqiiam nllra corruptionem visuri; sed seuiper I.tc-
latis dicel : Ego te, liomo , de limo terrx- nianibus lilia ac dulccdiiie Cliri^ti sali:!;i, lulgebunt sicut snl
imis firniavi, el inlra paradisi delicias qiiod non in cl.Aiitaie ei glnria, nnani
, pr:c:ir.ravii Deu; dilijjun-
.17 S. F.Lliilt .N0V:OM. LI'ISC. &i i
l!!:U5 sp; et qiinnio aiiiplliis aliiiiiii obudiens l)oo iii

.\ (cralis de ilie m diein, (/iiltt ncscii.s qidd crustina (ti-
liac Vfta 1'Tiil, kaiilo ainiilini-^m illic inereeilclH ac- luiimi sil (Eccfi. v, viu). Meluenlolc seinper (iiiod
fipiil; (Hti\ntii;nqiieainpliiis hic Deum aina^rit, tftnio aiite conspectum oniuipotenlis Dei convcrsaniiiii, qui
l«nc prrtpl-iiis euin vldeljit. I

rospicit oiuniiun lioniinuni, non soluui Tacta, sed
Ecee, cliarissiini, pr.vdixi vobis siniplicitcr, Ul iil- etiain cogiialioiies, sicut Apostolus Paulus dicit :
tclHg^rt pnssiiis iyiiJ- siinl iiiiicuiqae vcntlira ; neino Non est ulla creulura in: isibilis in con peciu cjus, sed
jain se de igiiorrtiitia c^cirsare folcrit, qnoniani vila om ia nudu ct njicrta iunt oculis cjus (Ilebr. iv, 15).
olniors Vobis pr.iîiuiiii.iin safii; sappiicia impioruiu Il;tc Jugilcr cogitantes, iuteutisbiina solliciludina
pi gJorla jusioruiii voljis ilcnuiiiiata siiut ;
jan» vcro voscusioilite, ultiini(iue diei vos adventui cuiu honis
iu arliiliio yestro consistit eligere tiuoil tenealis, opCrihiifi seinper prieparale. Ecce jam, ul certissiine
niiusi|uisqQe cniiii (|uri(l bic coitnipiveril, pt assecu- teneiiius, linis iiiuiidi iii promplu e-t, J.nn linis sai uli
tus fueril, lioc utlqiie illic possiilebil. Vilam ergo injtat, ct, qiinJ liigenduiii esl, taiiia iiiala quotidie
tcternaUi toto nisu coîicupisciie, noc ernenJalioneni liuni, tant.Tqiie iribul:iliones crebrcscuni, ul per h;cc
vcstram dilttiu^ dffreralis, scd ;ul lii« Vfinila c i lcstia eliain luuiidus llnein suiim qiiudaniiuodo prodainare
rc"j;iia tiliro ipsi rel;nquiic, qxiod lueis isiius line per- vidcaiiir. Kccc oiiiiiia i|u;c propheta; vaticinaverunt.
<liMiduiu est; surgal jaiu, quxso, quiciiiiqiie peccali B qua'queapi)3lolipr;edi\erunt, pcne janicoiuplelabunt.
catena 3S'rictus lenelur, et ex7*rgefa('tws a stJrtltto Siibis((ue_diC5sdijiidicii et borribilis Aulichri li adven-
su;e monis evigilet : recurrat ad Coufcssioiieln, et tus alliuc reslai. Ecce bellum super belliim, tribula-
ajat poeniientiam ; nec Cruhtscal publice po>niteie tû suiier iributatioiiein, faines super fair.cin, pesti-
super irtiiiunnlitiis quas gPssit, qula rcvcra niulto lcnlia super pcsti!enti;im, el geiis super gentem
inclius cst bic pauco teiiii orc po-iiltcre qiiSin per cons^rgit : (niiiia qiucqiie dudum sunl pra;dict;i,
tol niillia annorum inlertii 5upi licia sOtUnere. Si hos jain videmus inipleta, quare ergo sumus lipidei
cx cordeergo poeniiucril, cHo stJcciirret 1111 Reitoiii- pt rerrcuin pnssidemus pecni<, ul pro remedio ani-
plor, qni qnatriduaiium sitscitavit jam fitiJUnt La- iiidc ftQstr;e iuier toi iiia!a minlme cogitemus ? Diu
znruin {iciaH. xi, 1-44); p.tratiis est selnpcr llre lili- eniui est quod vox divina minatur, sed nullalcnus
sericordiae sinus, ct cliMivcntcr evspectai ut siiMMplai liominuui perliiiacia iiiulaiiir ; calestis cnim inleu-
pnniieiiteB, non est enim, sieul s(Tiplom teTiiîns, lalUr oliih ullio, et uiilla hominum adhibetur satis-
de quamvis inagnis crimiRibus fcmiitendis I>ei iln- fartio; Dei firoxiniai ira, et lepide agitur pitniten-
tjuaiii misericordia desperanda, qula iiise qnotidtc ti.i ; vcnturum proplirt;c testantur supplicinm, e(
claniat per proplietJin, dic^ns : ituacunque dic ron -

fnro ab liiimiiiiluis Dci imploraiur auxiliuiu. Qua-
timiis fuerit hoino percatot ah tmimmdUia snn, omnvi C pfopier, dilectissiini, moiieout vel mundo jain li-
(niquitalcs ejns in oHirione ernnt ciiram mc (Ezcch. tiifeittc, humana (iniatur malitia, soliusque. Dci tolo
Xxxiii, 1-2). Et nirsus per arium prophelam dicll : Msii qriieralur mi-cricordia : non nos jain divitiarum
Ego sum Domimls Oens rrsler, qui delco iniqniteVci oncrS ad lerram preniant, quia cito omnia hic relin-
reslras (Isni. .VLiii, 25 . Ktilliid lie Evaiigclio ; Ctiu qUiMiius, ncc paritor et Cdn istum habere veliinus et
rfiiim erit in cwto super uno jiercalore pxnitentlaiti s;i'cniiim, sed, s:cculo sprelo, liberi festinemus ad
ttgente, qtttim supra nonaginla nnrein juslus r/iii non co(;'iim.
indigent pacniteHlia (Luc. xv, 7). Et iltitd : Nolo ReminiScamur quam gravia sunticelera quae cora-
morlein pe.cutoris, ifd ul coincrttitur nd me et riial, inisiinns, qiianique dira inferni supplicia qii* tiiuc-
dicil Dominus (Kzecli. x.i\i:i, II). lonsiderale, fra- tiiii^, (l jiisia qu:iliiateiii ciilpremcdicameiituin adhi-
Ires, qiiain larga est boiiiUis Oei noslri, (|iiam ineHa- beaiiiiis poeiiiiciili;T; : cogitemus quia , secunduni
hilis miscricordia ejus : qiioiidie coiiiemnitur , et Aposlolitin, Niliil in Imnr mimdum intvlimus[I Tim.
qiiolidic iios ad puuiiti nliain lienigiiissima plctatc VI, 7; .,'(j6 1, 21), nihilque ex eo niorienies auferre
iuvital; liduciaui ejus pia largiiio nobis pr:cst:»t, iit poleriniiis. INudi nali sumiis, nuli iitique niorituri :
liec de*pcreiiiui do fdirisli niisericordia, iiec tamen i|iiid([uid autcm hic invenliim est, hic procul dubio
nobis ahsqiie Jriictu pofnitenti.i; venr.im concessam D relimpielur, opera taniuminodo hcna si liic cgeriiiius,
pr;rsuinainus; Dunirnus cuiiu qunntiim palris pictaie ipsa iiobiscum ad cuÎum poitabimus, imoqiie nos
i::diilj;cns »eiiiper ei misericors est, tatito judicis Ipsa ad caliim portaluint. Tanquam peregiini eig'»
:iiajeslale seveius ct inclucnduS : polest quidcrii icis sola sufflcierilia tontenti, illas iiobis diviiiis liic
iiuliiljieiiltaiii dare, polcst ipse sciitcntiaiii suam rc- acquiramiis, qiias iiubisciim ail pairiain paradisi fe-
flcclcre, poie.-.t poeiiiiendi tempus gntis indulgere, rainus. Dcum supra oiiiiiia diligamiis, quia rcvcra
iinn potest tanien iiisi juslissiiue judicare, quniiiaiii iinpiuin est hunc non diligi, cui viccm rc|iensarc
iion eil a|iud cuin commulRtio, ni c vicissiliidiiis non possuinus cliani el cuiii diligiinus; qiiid eiiiin
ohuiiibralio ; aquissiine cnini jii licat, atque a'qii:ili- nosiiiipii pio Domiiio reliibuiTe polerimus pro oin-
ter secuiidnni uniiNciijiisque (:ict:i repensat, hon.i, niliiis qu;fc reiriluiit nobis ? Qui nuliis noslris pra'ce-
.scilicct, honis, ct inala iiialis;(:t ideo, cliarissinii dciitibus nierilis taiila nohis prastilit imligiiis; ut
reiiiinisciiiiini qiine cgislis, cl si vos deliquisse co- nos a jiigu dir.x' damnationls ridiiueret, do scde pa-
gno?citis, sine aliiina dililionc ad poîiitiniic iiicdi- tcrra; majoslalis ad iios dosccndil, iiijurias in teiris
caiiiiiila confngile; Aiidile pioplKlim admo;!eiile;ii : perlulit, probra sustiniii!, morlcm indciiile subiil ; ci
Nddc. iiiqiiil, lardare nrf Domimf:: ro>ncr!i, nec di^- li.vc quidem oiimâ paliciilcr tulit, ut nobis h'.:i;;il.la-
'to VITA. 55«
liset pniieiUix cxempl;iirion5lraret;tr.iiIe ctseqtseii- A dolorcinlialjciis, seJ jam non liabens;

niL-!i.iiiam
tilius 6C Jisciiiulis dicit : lHscile a me quia milis sum iliiijiie tiiillalcniis vôterila Dco promeicri quod pelit,
cl Immiti» cardc, cl iineiiidis requiem animabus vc- riiii liii- noliierit aiidiie quud lieus jussit. lile<>q»e,
siris {ilntiJi. XI, 59). OjiDrici igiiiir iii quemailiiio- ( li ris-ioii , qiiantuin poss nius pr.cceplis l>ei iit
iliiiii iUe pro Jiobis, il.i cl nos cniifla advcrsa (jiia; oainiliiis olilciiipcrcmus, ut ibi pracinium inuncris
iM.liif juoptcr iieccala iioslra aJveniiint minaniinilcr capiainiis ; ipsi duiu licct iiic nos castigcinus, ipsi
tolcreinus, ut patienirK Iructuni in vita inierna ca- noliisiuiii dc aclibus nostris ralioncin faciaiiins, ipsi
peie possiiDus. IJrgeamus crgn, Iratrc:, cursnni no- iios Judici noslio ai luseiiius, alijuo ('iiiciidalionmn
Fli uni Juii) titiipus habcmus odiainns li'inc munJiini ; nostraiii iioii aJ cslreinum vilx dilleraiiius, scd qiio-
(iiieni diii po.sitiderc non piissuinns, niilla nos jani lics in pcccalis labiiiiur, per panileiiliam resurga-
inaloiiin» opcnmi cuntagia |K)lluani, scd iliviniis nos nius, ac totis \iribus " voliiiitatcs pesbinias caniisque
ri.spctlus seniper :i peccaiis arceat; si enim hOiniiies illecebras vincenles, iliud omiiimodis piaâvcanKis,
11 stri siniiles pcccatores, ct ex eodcm Intororniatos, (|iioniaiii quoli.lie aJ niorlcn! pn.pci.inius, ei dnlu
iic nob piccanles iiispiciant eriihescinin*, quanlo ncsciiiius sccuiiquc < oiisiîliiiius icpciilc iiiois \<j«!('t.
iii.i};is aleniuni, et soluin siiic pcccaio (miiii|iotentcm Ibi crgo fi'slinciiius, nbi mors jaiii nuii linieliitiir, et
Doiiiiiium levcieri ac tiiiiei-e Jebemus, qui noii solum B nbj i,os sjiicii oinucs susi i| crc vel vidcrc de.iide anl.
facia, seJ eiiani sccreia cordis considcrat et videt ? ubi nos Ilcx caleslis Cliiiftliis ct supcriii cives an-
Iliiic ci'go quotidie linicainiis , hiijus revcrcnliam gcli, o.Xjiansis cbaritatis biacliiis, u>;spv;('(aiil ; il>i,
iiobiscuni scnipcr leranius, siique spcs indiilgenlix iiKluam, lc^tiiicmus, uhi tiiic linc vi>ainu^, cl ubi
crigjl, u! nicliis gelienna' seiiipcr aflligat. Aiile oiii- angciicis agminibus cuiu>orics esije |os>i.niiiii. Ila
iiia ct supcr oinnia cliaiilAttin liabcainus, riinini- posticmo iii ex«ilio inuii li islius agamus, iil ad lulu-
SLemcs Doniinicuin prsceptum ,
quo dicilur : Ilubele riini jiidiciiiin cum sicura coiis<icii(iii boins upciibus
in rohis sul [Minc. i\, i9i. Ll : Vii.em liabi't:: iiiUr oriiali viiiiamiis, ib^qne grîlis iiiiuiii Liiro inunos
ics (/î'V.). I''.t illiul, inqiiit, ilaiitiulHin iwviim do rubi<, nosiras aiiimas offcia nus, tit pro inn- ab ( o com-
c! cos niriiein itiliiju ia {Joiin. xiii, oij. âin <tali- nieicio aclerniiatis bealiliidi<ieni qc< ipci'.-, oi iii iJC-
bi dicili.r ; lUduU: riiaiilcleni, qiiod cs( i/iicu/ifmHiii- cnliini s '.'culi gloriari possimug. llj;c iio.s, cliuiisiUmi,
lais (Coloss. 111, i i\. Kl iicr m : Aslo/e inii ntorcs niandala hacteiius qua>i lac vubis gii^landn poireni-
iJci luni)Hiim fiiii cii<irintiini ; cl umbiili le in diteclione niiis, et cccfl modosub l<'tl.iiMiiii(i Iwi <i( (uncl iruiii
(i'.' /)/«'.?. V, 1). tl iliTuni . Omni^ unuuiuiiio , el irii,

::iigc! luni, qiii iios loquciiii^^ audiiini, ab&olvinius
el indiijiialio, lolliilur n rubis cnin ninni inatiliii {Kp/i(? .
di biiuiii noslruni, co.duslia vobisprxccpta tradcnies;
IV, 51). Ll : Sotnon ccddal snpcr iraiundiuni vesirum C :,„ oilo j.'m vtslrum esl cogiiarc, qu;.lciiui <l adiiio-
(//iri., 20). Keiiipe siciil nnlliim prolicit in viilncie iiilio no^lia clTcctîm li;'bcai âlulis, el vos scHipcr
tdc.licanicnluiii, si hil inl.rius fcirnm, il;\ iiiliii pro- volunlatciii Dei ficicntcj:, ab oiimi xos inalo custo
licil oralio il iii-, in ciijiis pi'clorc nmrlilerum versa- diaiis, alqiie dcmmii libcri ab oniiii tuiit;<gionc pec
lurodiuni. Ilabeamus cigo, fratres, cbarilaiem, qnia c li, ad rcgiia cudeslia liipudiantes jHTVfciiire pofcU*
*i illaiii habucrinitis,oninibus virUilibusreplebinnir; tis. prast.iiilc DoMiino nnstro Jesu Cliiislo, qui mii»
si vcio cliarilaleui nou babueriinus, quidquid boni rcgiixl pei
Dco Palre, cl Spirilu baiicto vivit cl
baberc viJcmur, toluai pcidemus. Nec iii arrepto
c!jnct;i sa!cul;i sxculorum. Anieii.
beiie agcndi piopo.^-iio penitus bssescaiiius, pr^cipue
CAI>L'T XVI.
cuin Dominiis dical iiulluin ponciiteminanum in ara-
tro ct icspicit;nleni rclr.irsum digiuiiii esse regno Qua putclire exhorlalioncm lermnnn:,, poputo
conlcilatuilur.
ca'lorum. Uespicerc aulcin retiorhuin iiiliil aliu<3 est
([uam in co quemqnain p<i'nitcre quo cflcpcrit bono,

Hj^c sumni;itiiii de tanli viri fainiliaiibus monilis
cl ruisuin niiir.daiiis dc--.ideii!s (ildig.ni. l>ciiiqiie a qna; ille elsi iioii sub
biicusqiii' iiari asse sufficiat :
spc veiii;c nulla nos nialoniin quantitas rcvocel, qira iinins di' i ai ticnlo ex orJiiie ui Jigesta sunl, percur-
quaiiivi^ sil gravis liumana culpa. biruior nibilominu» D ^,^^,^^1^ ,ii.ersis lameii lcmporibus hu.usmod! sciiiper
csl niisiricurJia divina; iinde pcr l's;iliiiisiam dici-
Ad vcru iiife-
yyx ci'la poi ul s iiilimabal. uUiiiiinii
lur : MtilUi Cil fljiiid Dotniuum initîkordia, el co-

icbat dicciis : l!;cc, fr.itiC-, si custoditis, babcbitii
piosa a}nid eu t.redcmpiio [t'sa!. c.XMX.Tj.Kt iterum :
prjîiiiiim, cl siiicgligiiis iiicuriclis sii|)plicium ; nani
Coi-<o(i(r.'(UTrt (( humHiatuTii De s i:oa desp.cil jfsu/
( go qiiaiitum ad ine altinei absolvo corani Deo coit-
L, H".'). ll.cc 1106, fialres, dicbus ac noclibns inc- S(iecli:>m mcani, tcsle.-qiic sup.r /loc invoco coeluin
11.01 iarcfovcal, b.c-* uos pi;ece|ill ticquenier soHi -
ot lerrain, quod pr.i bucniii vobis oppoiiunum mini-

Cilcnl, dcbitum îuc ii:-Ciii j iiii jaiii.jiic alfutuiuiii
slcrium, atqiie annuiiliavei im viiam el incriem. Cm-
l.utcniu^, viciniimqne sperenjus uiorlis diem, queiii lcruni iii pr)!seiili v bis iimolesco, quoJ si sprcvo-
l.mgiiiqiir.:ii es£C nescimus; inodo emendemns quod ritis vcrba u;e;>, iniqiie contcmiicntes auuire nolue-
deliiHjijimus, iie liiuc pa-nitcrc incipiamus quaiiJo coiam iiedcmplore nieo ac-
rilis cquiilcni venieiis
ja:ii niiii valubiaius ; ciit quiJcrn et iii infciiio pociii- pciliiiaciam vest'am, cl palain faciam vos
ciisab.i
lciilia, sed oumii (• iiif;uclU05a; ciit ibi pfeiiii..'nlia
l>ru!ceplis sem. er maligni obediisse potm» qnuin
' Vol'.ii;la:C5. An pC.iu^ lotuplales.

f„M S. ELlGll NOVIOM. EPISC. Sol
Christi ; ei liinc vere in llgnanle Judicc cxaciari ira- A <ltim diveriit. 1'ost ciijiis viilelicet abscessum repente
dili, supplicioque maiicipaii, persolvelis sine fine caduin, quod ad usus famiiloniin cjus pcne fucrat
quadranlein. Hxc igitur suiit verba beati Eliîi qux exhaubtiiin, diviniiatls gratla cxuberanlc, vino usque
cum sumino sludio plebi iiroferebat ox locuplelissi- ad summiim est repletum. Facto autem die altoro,
ino cordis siii tliesauro ; sed et alia nihiloniiiius lorluilu ingresîos homo in penum invcnil lunnam,
niulta liis similia quolidle ohorlans, evangelizabat quse priilie vacua propo remanserai, usquc ad os vlni
populo.O pinguc vas qiiod ita alfluenter ininislrabat rcpletam : cx quo vehemenier mox alloniius ciKplt
plebi adii>eiii rruinenli Clnisli, el ketiliani olei, ac iiimium evenlnm rei mirarl, confestimque bospitis
sobriam cbrielaieii; vini ! vcre gloriosuni viriim, sui incrlla redutens ad memorlam properc ad ciini
ineflabilem Dei ainaiorem, qiii velut bonus pastor perrexii, narrans quanta slbi Domlnus ad advenlum
salagebalslrenuevagantes revocare.attrilos alligare, ejus pn-siiierit. Quud cum E igius auiiiis&el, agens
crraiitesque ad paradisi caulas converlere ! Cujus Domino gralias, dixil adeum Pax libi, fniter, lecntn
;
boiia ac «mplex doctrina olel prociil dubio prophe- sit hic sernio, ncc paliaris unqiian divulgari eum,
tis, saptt Apo^tolis, comilatur evangelislis ; cnjus sed vade, et cum gratiarum aclione quod tibi piua
denique sermo non allud apud suos full quam de Dominus largitus est in usus necessarios expende.
regno Dei, de paradisl deliciis, et de gehenna; sup- B Tunc ille c rplt rogaie eum ui dignarelur ipse ilerum
plicils, de justiila quoque, et hde el cliaril:ite, ac ad domuin ejus usque falig.iri, ac per semelipsiim
mundi illecebras , cunctaqnc s.xculi obleclainenia temelum illiid benedicere, et utendnm ex vase pro-
omiiiinndis rellnqucnda, et soli Domliio lolls viribus fcrr.e, quod nisi faccroi testabalur se nnllalenus
,
serviendum. Piolerebat vero illud quod beaius Apo- exlnde unquain vel guilam furis pra'ripere. Ai llla
stolusad Corlnthlos scrlbens, intu'it : Noii (luwro, cernens devotionem lioininis pariier ad dumum pcr-
inquiens, <]ua:vesira suni, sed vos (II Cor. xii, H). revil,elingressus domum prostravil se in pavlmento,
El quod rursus scriptum est : Omnia veslra sunt, vos ac diulissime precem fudil ;
post orationem vero
autem Chrisii, Clirislus vero Dei (/ Cor. iii, 22, 23). coiiiidcrans apoihecam plen;im, jussit eam reserari,
Meiiiincral quoque eiimdem Aposlolum comnioneii- viiiumque in vase proferre; ct cum fai tum fuissct, et
lim : Kt quosd. inquldcm de Igiie rapiic, dubios vero ipse qiiidem exlnde modicum gusiavit et omnes qui
eonsolainini. Et Jacobum slmllller dicenlcm ; Qiii simul aderant largissimos ex eo meros liauscrunt.
conrerli [ecerit peccatvrcm ab errore vice sua;, snlvatil Sic demum oculis manlbusque ad cnelum porreclis,
anii uin ejus a morle, et cooperiet muUUudinem pecca- graiias agcns ct glorificans nomen Dominl, via qua
torum {Jac. v, 20). venerat redilt.
1 '
CAPUT X\III.
CAPHT XVII.
Quanta severitas ejus verbum comitarclur ; el de inle-
De miraculo vini, ubi xus vanium post replettm inve- rilu iiifuusli liri.
idtur.
Sed lieque illud .'-ilendnni piiio, ex quo leetores
Erat autem vir quidam iiabilans in suburbio Pari- auditoresque ad siudiuin huiniliiatls caiisa liujus
siaco, haud procul a b;isilica beali Pelri apostolo- exenipli incliare tonfido, ut ne aliquando improbi
rum principis cnmmanens, quein Eliglus pro lide el qiilque pr;esumant contra sanclos viros verlia jiro-
devotione sua familiariier diligcbai, ipseque ab eo cacia Incaule profcrrc, dam simill inciuunt exiiio
pro rcvereniia sanciilalis unice dillgebaiur. Acci;lit succumbere. Quidam llaque vir infauslus, niinium-
ergo quadam die ul pr:cdla moiia^lcrli siii Eligius que protervx menlis ac scgnis (ut pote ex ilcbroini
lusirala, ei a Gentillaco jain dlgressus , Parislis le- familiaribus) conquerebaiur inultls dielius coiitia Eli-
manerct ; cunique non longe a domo ejus tuiii suo gium, volensecclcsioecjujsylvamquamdam valde opli-
nobili, ut solebat, comitatu traniilem prxteriret, mam perlinaciler praeripcre, suxque dliloiii mancipa-
fonuitu ille eminus consplclens cngnovit llllco adcsse re;proquacausa frequeiiterad illum cunveniens, pciie
Eligluin. Tunc obviam acciiriens, coepit geiiiia ejus eumad iiijuiiam verbls procaclbus provocabai, nnde
lambere, diceiis : Esl niihi pauxilliim falernl iii cado, ' eliain una dierum pr;clalus vir adiens Ellglum, co-
divertat, quo-so, doininus ineus paulisper in domum ram copi"sa niultitudlnc c«pit vche;neiiler eamdem
scrvi siii, nl hl qul lecum tunt perclpianl nierum, ab eo r.'petere. Cui cum Eligius modcste lenileique
et beuedicat milii Duniinus ad inlruituin tuum; cuin- respondercl, llle, ut sesc liabel hiiiiiana jaclaiUla
qiie ille recusare vellel, vlx comllanlium victus pre- amplius sc exiollens, andacler obtendebal, inulils
cilius laiidem ad doniuni dlvertll. Eral aulcm pia'falo cura verbis lacessens : at Eligius paiienicr adliiic
vlro posituin vas in ccllario (qiiod viilfjo luuiia vo- fiTfiis, bandis euin veibis coercerc sludehal, di-
calnij duas fere aut Iris lanluimnodo in se melietas cens : Aiiiice, icfixna tupidiialem tuam, cur non
vini liabens. Cuin ergo lllic Ingrcssus olmixe rogare- crubescis lam cxca nicnte res alienas appeterc; si
lur ut vel pai uiii quld pro lienedictione percipcrel, inea a ine poslniares, darem rorsitan qiiod pcteres;
allalum sibi poculum bencdlccns, nindicum ev C') iiiinc vcro qnia iion mcuni scd ecclesioe prxdium a
pro satisfaclione hausit; cuiicti lainen coniites cjiis iiie icpctis, noii tibi du (unnino quod paupcrum cst
gratissime uberilmquc poiati sunt. Deinde, bencdicia n cessit;itlbus dclegalum. Tunc llle acrius inciialns
domo, valedicens viro, dlscessit, alque ad monaste- vcbemcntcr cuin ^crbis injiiriabat dicens:Si nJhi
rium suuiii, quod iii cadcm uibe siium esl ad inai en- id vohiiilanc non rcddis, eiô vi subr pi 111, velis
S33 VITA. 55*
iiolis. TanJcm ergo Eligius permotus , ininaci \iiltu A genli proiervla r^spondebant, inlcrilum ei iiiinilanios
Jixil ad eiiiii : Novii uieus Crealor nisi cito desieris alque dicenles : Nninpiaiii lu, Romane, qnamvis ha-c
ab liac inteniione, dignam meriiis iiiis recipies ex- Ircquenler laxes, cousuetudines noslias evcllere po-
coiiiniunicalionem. QuoJ verbuiii ille riudieus in t inl.» leris, sed solemnia nostra sicui hacleniis Teciinus,
cachiiiiialione prorupit, ut miilia ci probra el coiivi- perpeiuo semperque freqiieniabinius, iiec ullus bo
cia. iriisioiies(|iie procaciter jacularelur. Tuiic Eli- ininuin erit, qui priscos atqiie graiissimos possit no-
giiis vi.iens euin nullo geneic posse sedari, proiensa bis unquam prohiberc ludos. Tunc ille cuni nihil sc
ad eniii inanu dcxtra jaruliim excomniuiiicationis iii proliCTe cerneret , niagisqiie ludos coalescere vide-
eum lerribilitcr congessit. Et, o iiiira virtutis poteii- ret, indignatione coinniniMs, Ooininum Jesum ex iino
tia ! ita perculit viruin , ul iiiniii runditiis rubore de- peclore iiileriellavit, dicens : Quicso, Doniiiie, divi-
stilulus, el vigorem ainilleret, et spciieni vivi bomi- iiain clenienliam tuain, ut bi qui cum lanta aiidacia
iiis perdeiei. Denique cuni pariier Eligii verbo cur- atqne superbia liiis sanciis moniiis coniradicere au-
rueiis in paviincnlnm sic divinitus esl perciissus, ut deiil, el niagis d;Bmonuni Sfduclionibus quam luis
paiani omnibus ailaiilibus videretiir velul iiiorUius pr.-e^ eptis obtemperaiit, luo permissu, ipsorum nunc
iiain (iiiicli bxc videnies tlijpore i.iniio perLulsi iii ferocitate aJ exeiiiplum teiroreinque mnltornm iiii-
Kligii iiijuriam Dei uitncem :iiirjba!itU' atlniSbe g pleaiilur, quo cognosceri! possiniquorum opera exer-
iraai. Sic ergo niiser ille iu niauibiis inde sublalus, cent, ut ab honiinibus in le credentibus enixius glo-
irisie val le suiiin prxitolabatur funus. Omnes pia:- rihcetur nomen sanclum tiiuiii. Post cujiis verba
lerea qiii ailiraiil coniinuni prece Uei hoininein de- subilo plurimi, hi pra.'i ipue qui crant ex parle Her-
prccabaiilur, ut non coiisiJerans illius infausii vecor- chenoaldi, quique divina mandata despicienies ina-
diain ,
pro eodeiii preces luiiderei, quo lestiiuius nus in euiii parabant injicere, immundu afilati spiritu
saniiaii gponle super bis qu:e contra eum gesserat cceperunt contiiiuo modis diversis debaccbari. Omnis
paeniteret ;
quod ulium fecerit, hacteiius incerlum autem nuiliiiudo, cxceplis bis qni aderani, ingenii
habeinus : iioc nimirur.i soluin aduiiralioni ascribi- pavore perterriti, vesligia hominis Dei lambebani,
nius, quaiuain vim sern.o ejns ex divina largiiioiie verentcs ne siinilia |iaicreiiiur, pollicenies singuli
obtiiierel, qui absque ullo veibere solo potenii verbo cnncta qurc manJaret sine aliqua jara siiniilalione
superbuin iii lerrain dejecit, arroganiemque humilia- sese asseculuros. Ad quos vir bcatus dixil : Molite
vit; quainque charuiu hunc Deus baberet cuj"S uli- , liinere vos, sed inagis justinn Dei juJicium glorifi-
que verbum lam celer in hominem uliio comitaia est. cate ,

quoniam revera digiium cst ul hi qui ejus vo-
Sîd ne solaiii hanc verbis ejus puielis comitasse lunlati conlraire videnlur, irwdili eis ad leiiipus quos
virtulem, audite quid et alibi gesserit. C diligunt, senliant prceccptores snos quorum cullui
inserviunt ; vos aulera si prtBcepiis Cbrisli libenler

C.*>PUT XIX.
obieniperare veliiis, iiihil paveaiis, quia innoxii ab
De poter.tattt verbi, et de dmmoniacis !iberati$.
semper erilis. Muliis pntierea rogan-
Irs laifuii-ûlis
Igitur quodam temporc cuin dies nalalliius beati tihus pr6 veâlis, noluil slatini orationem pro ei»
Petri apostoli in dioecesi quadam liaud procul a No- assumere, sed ail : Sinile bue usque, sinile, sentiani,
vioincnse oppido celebraretur, adiens Kligius vicuin s«ntiant, debeot scire demum quos perborrescanl,
cuni ingemi constaiitia, praedicabit, siciil seniper et quibus hactenus obtemperanles obedierunt. Sic
consueverat, Dei verbuin, abjiciendos dunUiat abo- itaqne, anno iransacto, cum anniversaria rursus
minandos esse cunclos d*nioniim ludos, et nefandas prafala festivitas advenisset, jussit orones vcxalos
ealiationes, vel caraiiisas, omnesque inanes prorsus illos palaiB adesse ; cumque omnes adessent, ora-
relinqueiidas superslitiones. Quaiu ejus prjedicatio- lione pncmissa, exorcizavit aquam, et dedit eis pro
nem pra;stantiores quique loci illius valJc :cgre fere- inedea , coiilestiinque liberavii eos ab obsiJione
banl, scilicet quod ferias coruin everteret, ac legili- (iiabolica. Erat autem nunierus eoriim amplius quain
mas, ut pntabaiil, consuetudines exinaniret. Tunc quiiiquaginia. Sic ergo eis via salutis anniinliaia.
pravi quique inieiiles consilium (ct pra;cipue ex fa- D pluriioumque correclos eos elcasligatos d.misil abire
inilia Herchenoaldi, qui eral eo tempore prxposilus sanos.
palalii leiiiulabatur tligium, sed non aJ bonuin) de-
ulierius Iinjiismodi niigis eo-
CAPUT XX.
creverunl simul, ut si
Qiiod in boiilica quadam cursum rel oblalionan inltr-

rum contrairet Eligins, illico irruenles interBrcrciit
dicit celebrari.
eura. Quod cuni Kligius cognovisset, ingenti maityrii
desiderio stimulatus surrexit concite, et priccepit Alio vero tempore cum dioeceses suas, ut episco-
eum, prater duos clericns pis mos est, visiurei, exstitit quaidam cerUi causa iit
suis omuibiis, ui iiullus
una basilica inierdiccret cursum vel oblationem,
atque uiium diaconnm, sequeretur. Venit ergo per iii
inedias populorum lurbas, et stans in quodam enii- qunusque ipse juberet celebrari. Erat autera illi».
nenli loco anle basilicam, ccepit inslaniiiis prredicare presbyter quidam nialx conscieniiae saucius, rujiii
vehementer objurgans populum eo quod moniiis sa- videlicet ob culpam excommunicaiio processerat,
credeiis.
lularibus lerga parantes, diabolicis phylacteriis lan- qui episcopi jussis minus obtemiieraQdum
lopere essent inienii. Ad cujus c.vbortaiionem vebe- verbaque ejus leviter valde ferens cum longius eum ;
verba cuin a loco illo abii se xstiinaret, mox signum ecclesw

menter turba commota, probrosa ei iii-
18
r*TROL. Lxxxvii.
5-i'» S. F.l.ir.ll NOVIOM. EPISC. 55€
Kiaiuta hora. sicut mos eral, pulsarc coepit. Tiino ad A CAPLT X\|{.
«'oiifiitandam human:)in prxsiimptioncin inagis ln- Dwmouiaci ad ejus iiii;), riiim iilueruiit.
sensibilis qinin rationabilis crcalura vcrbis cpiscoiii Aliqiio niisus in tciiipnre agebatiir natalis bcati
(virens, veliili sibi inierdiito silenlio, nulliiiii ad piil- Martiiii pontilicis; ciiinqiie iiiter missarum solenmia,
-sanlis nisum signiini rc^liiiilil sor.um ; dciiide presby- evangclica juxia morcm lectione expleta, divina Kli-
ipf dlutius luneiii terebrans, cum cerneret tinnulum gius populo pr:eilicaict maiidala, vehemenler inter-
umiiino permancre muiuiii, egresûs protinus basili- cipii baiit vcrba ejiis plurinii debaccliantes inecclesia.
ram, causam cunctis inanireslat. Tunc auteni Eligii Tunc Eligius porrccia coiilra impatientes niann,
reministeiites encoiiiinuuicalionem post eum non- pra;cppil, in nomine Jesu Cbristi, ut quousque ipse
nulli qiiaiUucius properant, ac reconciliari ab eo ba- praidicaiionem coinplerct, nullus eoruiu niutire pr;e-
silicam exorant; scd illc, quamvis essct beiiignus, siimeret; quod et mox raclum esl et iion soliiin ad :
noluit lamen tain calide, priusquam saiisfactio prx- jubentis verbuni oniiiis illa tiirba conticuit (amplius
cederel, seuienliam suaui rellectcre. Sic ergo iransacia enini erant quam duodecim), verum etiain et dieino-
die una ac nocic cuin sxpissime presbuer auatere nes non ferentes tantam verborum ejus virtulem,
signuin tenlarei, nullum pulsanti praibuit suiiitum. confeslim ut ille nianiim contra eos protendit, non-
Traiisiit quoque ei sequens nox cum die, et nec sic B nullos ex eis reiiiiqueiiies, confusi fugerunt, ac vasa
quidem sonum produxit; lluxit itiliilomiiius ei tcrtia dudum obsessa sana illico dimiserunt.
<iies cuni nocte, sed nec tandem sonuni aliquem red-
CAPUT XXIII.
ilidit; postea vero crebris discurrenlibus nuiiliiscum
b't (amulum a jicla sanavil.
opliuiatuiii et seniurum epistulis, taiideui eorum pre-
Alio quoque tein|iore quidani ex faniiliaribus ejus,
cibus viclus, ncciiiin et pueiiitentiu; satisfaclione pra;-
Ermesindub nomiiie, pessima labnrabat xgritudiiie
lata , solo verbu Lligius rcconciliavit Jocum , et
dcniqiie dira alipie iiitoler.ibili perciissus licta, et
mox sigiio tacto soiius pristinus rcdiit iii tiiitinoa-
morie jaiiijamque ininiinenle, ctjam a flatu spiraini-
bulum.
nis arceb.itur. Krat autem tunc Eligius iier quoddani
CAPLT XXI.
carpere dispositus tuiii subiio postulat .Tger, niotu
;
Arbuscula nucarii urefacla. polius quam verbo, ut sese Iierus prlusquam spiriluni
cxhalaret, dignaretur visiiare ad quein cuin Eligius
Una aulem dierum iter nccessarium carpens, de- :
venit ad quemdain locuin h;iud longc a Coinpendio

inirasset, cippit ciiin diiris verbis iiicrepare, quod
scilicot corde cxcato pirniientiaiii niiiiiine pro negli-
Uegali, opliiniim pixdiuin, cl faligatus ex iiinere di
verlil in"asruni "cujusdam colonl : eral autem illi C gemiis suis gesseril. Et cum illc iiiinis anxius peiie
arbor niagna nucarii onusta fruclu vescibili. Cumqiie

jam cx hac viia penderct, ac pro verbis lacrymis
quidam cx solumnioilo cuin diro geinitu satisfacciet, inisericur-

Kligius in divcrsorio quiescerei, egressi
cueperunt ex prcfata arbiiscula avellere dia inolus cst, pius eiiini erat Eligius circa subjectos
iiiinistris ejiis
iiuc«s, erat ciiiMi tempiis quo congrue vcsci pole- suos, posuiique bupcr euin qucin iiiauu gcstabat
r.int : accurrcns autem concite dominus arbusiu: bacterium, et prxcepit mora ei ut sine in noniine
causabalur procacitcr nuces sibi subripere; quo hli- Jesii Clirisli sanus exsurgerel, secumque illico in iti-
gius coinperto vocal ad se viruin, cl blande ac leiii- nere disposiio pergerel. Confeslim crgo ad CjUS ver-
lcr eum deinulcens ait : Noli, aiiiice, ob hujiismodi bum omni a se dolore celeri velocitate fugienle,
causam niolestus nobis existere, ei si pauca pueri surrexit qui erat xgrotus , ciinciis mirantibns, sanus
pr.csumpscrunt, plurinia libi adbuc supersunt; nara atque ita exJIiensprxcessit eum quo pcrgebat itinere
ci hoc quoJ attigerunt ego data pecuiua tibi grali- Ixtus.
lice satisfaciam. At ille tumida men lenitatem ejus CAPUT XXIV.

Lcvitam a lateris dotore sanavil.
spcrneiis , duris cuin ainaricabai vcrb s , eadem cre-
brius taxans. Tunc Eligius animo iinmiitatus fainulos Quidam autcm diaconus lateris dolore pcssiine
•luidcm pro rci lacto duriiis objurgavit, lioinini vero D obscpiiis, graviler laborabat per dies plurimos, diu
pro substanlix daiimo Ires aurcos dari jussit; ad ar- qiio.|iie morbo succrcscenlc, loto peue corpore de-
bustam tamcn conversus, nimirum Salvatoris ficul- cuiiiliclial t:ibi(lus ; cni cniii Eliglus iiiaDU saiicla
nex imperantis exemplo usus, ait Quoniam : laiito- latiis ct nieiiibra conlreciassel, slalim abscedente
pere pro te lacessinuir , nunquam ex tc cx boc jain t;ibo, oinniqne mox nialo depulso, sanavil corpus a
fructus nascalur iii a'lernuiii. Et, o iiiii'a Uumiiii po- lurlilo illo murbo.
4cntia ! cujus excinplnin seculus fucrat iii vcrbo, CAPHT XXV.
ejusdem et virius snbscquiiur iii ellcctu ; naiii post De presbijlero ab eo sanaio.
4ion longuni spatium arefacta arbusla, sicca demuin Enit qiiidam presbytcr in (|iiadam dioecesi ejiis,
{leruiauet in xviim. Merito igitur in hoc opere Doini- ciii plu iiiii vicinoruni inbonestuin valdc ferebaut
iiicum seciitus exeinpluin, arbustx cum fiducia iin- testimonium, qucm Eligins fre([uenlcr verbis corri-
pcravit, qui lide plenissima Dominicam lcnebat sen- piens, ncquibal cum a prislino revocarc contagio;
lenliain, qua dicilur : Quia <iiii credit in me , uon so- cmnque laiiiis inraustum ijiis crcbresceret vitium,
ium faciel ea quoe eyo (acio, $ed el majora, inquit, non paiicns ultra Eligius lanla ncfanda aiidire de
jaciei (Joan. siv , 12). rllo, dic quadam accersitimi ad so causaiu vulgaii
j57 vn.\. 558
criniiiiis percunciatur , bortans ciim niodesle ad A bito cohimnam igms e coelo dcscendcr»», cubicu-
einendalionem, invitans leniter ad coiiressionem : Iiimqiie Uerclienoaldi vebemcnter pcupirare, el la-
at ille longe a se lale quid factum abnegans, audaci- cite secum evenium rei considerans, inleriiuni bc-
ter culpain defemlere nitebatur, plus videlicet per- sti;B illius diacoiRi suo, ijui fortc solus cum eo in-
liinescens lioinincni quam divinam metuens ultio- ventus erat, indicat. Coi.fesiim vero Ilorcbenoal-
nem. Tunc Eligius cum nulla eum ratione ilectere dus ultione divina percussus, cuin subito iii inler-
posset ad confessionem, excomiiiunicavit eiini, lu nis visceiibus vasto cremareiur incendio, jussil
ioterim qui pro adiiiisso scelere publice poeniteret, prolinus ad se vocari Eligium; qui cum vocatus ad-
nullo niodo altarc aiiiens sacra mysieria celelirare fuisset, ei viderel eum vehementer angi, coepil el
praisiinieret, coiiiiiiinnns multnm alque polliceiis, siiadere, ut quia jam ei vivendi non aderat liducia,
quod si id ulira usurparet, sese nullalenus posset vel hoc faceret moriturus quod iion fecerat sponle
latere, sed illico se palam adesse, et .severius iii co vivus, scilicet ut sacculos copiosos metallo auri rc-
culpam vindicare, At illc a facie ejus egressus, pro fertos, quos secura equi vehebant incomptos, pau-
nihilo diicens minas ipsius, dies suos in ne;;ligeii'.i<i pcribus jam sine dilatione pro refrigerio suse aniiiia
consumiiiabat : transactis auteni pnucis diebus, ex ii ibueret, hoc ei solum astruens prodesse, illa vero
coinmnnicatioiiem hominis Uci veluli jaiii invele- B qir.c in thesauris relinquebat, procul dubio animai
ralain negligenter obliiterans, quadam die aliare, su.e oliesse. Sed ille, sicut semper, rapidus, ita le-
sacrificium oblaturus, aggrcdiiur ;cumque primam nax et avarus, dum moras dilaiionis longius inneciii,
allaris partein intrepidus ailiiel, stalini divinilus repenle miser spirituin exhalavit; cujus corpus Eli-
percussus, ac vchtuieiiter in loirani prostralus, ex- gius sccum pro misericordia referens, sepulturx ira-
spiravit. bx quo facto coepit iiidignaiio Lligii cun- didii, ac sic verba sua cunctis roaoifeste completa
Clis terribilis videri, scrinoquc ejus ja.n api;d om- ostendit.
nes oraculiim cocliius compuiari. Ipse vero cu<ii CAPUT XXVII.

comperisset inlcrnecionen: tam exsecrabilem illius De morle Ftavadi ab eo anle frtvdicla.
niiserandi, veliementer eum luxit, ct miilLls demum Similiter diidum de morte quoque Flavadi cru-
male viveniibus ad cxeai)duin corrigendx viue eiiiii- delissimi viri fralribus pra;nuntiaverat : nain cum
dem in argumeniis propusuit. PrsQterea bligiiis iii
pr.ilalus tyraniuis Willibaduni ClirisliTnissinuim
tantuin mentis sinceritate profecerat, sedule Deo iii
virum, BurgiindiLe patriciuin , innoxie inlerfecissei,
liyiiiiiis ei orationibus scrviens, atque ita cunciis atqiie ejiis inors El gio nuntiaia fuisset, ille ad lixe
aninii virtulibus sublimalus llorebat, ut iioniiuiiquam e conlrario ista iiarrantibiis respondit, dicens Vos :
ea qu;c futuia eraiit pra;scius longe aiiie praimiii- qiiidem asseveratis VVilliliadiim mortuum Flava- ,
tiaret, ad quod declaraiiduin necessarium reor vel duin vero vivum ; ego autem illuin qnem dicilis in-
pauca de pluriinis enarrarc. tefecliim novi pro eximiis meritis iuelius niiiic vi-
CAPUT XXVI. vere iiicoelo; illum vero quem vos applauditis vi-
vuin, scitote celeri inlernecione iiiale fore iiior tu-
I)e gratia prophelite eidem cottatn, el de morte Er-
clienoaldi.
ruin. Cui cnm causnm bujiis imiuutaiionis percun-
ctarentur, apertius i!licu prxnuntians, aii : II.ec ideo
Quodam itaque tempore obnixe ab Ilerchenoaldo
dixi, qiiia vir ille verus Dei culior mortuus ad tem-
palatii prxposito, quamdam ob causam procul ab
piis videtur, sed jani sine fine feliciter vivit; Flava-
oppido seciim pergere in comitatu rogabatur
dus vero, qui per prolixa tempora vivere putatur,
at ille secuin iniilia repulans renuebat pnedictum
infra lios deccm dies male, ut dignus est, morietur.
iter 60 terapore cuni ipso arripere; cogebdtur vero
Iia ergo factuni cstsicutipse prxJixit; iiam septeiii
a senioribus et abbatibus civitaiis sua;, ut (iiioquo
dicbus transaclis, forluitu Flavadus percussus, juxla
modo satisfaceret volnntati cjus, ne pro excasa-
senleuliam viri Dei miserabiliier est defunctus.
lione itin. is offenJiculum vel inimiciiiam tam pne-
slantissimi iiicurreret viri. Tandem aiitpm ab eis D CAPUT XXVIU.
propatulo respondere compulsus, ait Qiiid iic-
De riiione epiicopalus SimpticH.
iii :
Alia etiam coinplura episcopus factus mira prT-

cesse est, fratres, quod nobis laiilaiii vexalioncm
cunamini ingerere ; ego prociil diibio novi qiiod vos dixit;6cd dum adliuc sub laicali liabitu esset, pra>.-
properaveriiniis, s.igus futiira prrnunliavit; ex qiiibus nocte qiiailam

omiiino nescilis, qiioniam si illuc
duni consuelas oialiones expless.t, p:iululuni iii dis-
niagnam ibidem injuriam pa^suri sumiis ; liinc ciiiiii
non re- cubiiu requiesceiis , coepit subito in somnis velie-

homo pergens vadit illuc, sed vivus exiiide
Porro post p.iutos meiiier saiagere; qiiein mox clericus excitum cum
vertetur, illic eieiiim morietiir.
cum vix acturi simul causain visionis illius iiiierrogaret , hujusmodi ab eo
dies completur sermo eju:, et
responsuinauiliv>t : Nnper, inquit, Simplicius Lc-
ad desrmaium praedium pervenissent, ibique aliquol
mnvicinx nrbis episcopus migravit de mundo, et
dies commorarentur. iia ut dudum prajdixcrai coii-
ecce iiiodo jam Felix qui sacerdoiio soriitur, mis-
ligit. Dei.ique quadam noctc cum allo sopore oin-
tabema- sos ad nos destinavit ut ejus parti solalium prae-
nes quiescereiii, fortuitu Eligius egressus ,
ante vestibulum deambularct, beamus; cum ipsis quidem nunc loijuebar; snlliciti
culuin , dum foris
secum volvcrel, vidit bu- ergo nuncestute, iiaud procul eQiin suoi. Dixit ei
ac de psalmis nescio quid
559 S. ELICU NOVIOM. EPISC. 5(10
conquievit, el ecre posl ejus verba cum lux iliei A ubi ab Eligio honorifice susceplus esi. Conligerat
darel iiiliium, coeperunl repenle pra^dicii nunlii ve- enini ut ibi lunc adessot, et iiiier dulcia colloquia
Stibulum domus piilsare, qui illicu ingressi iiunliaiit lioneste valJe ei jOL-abiliier incrcpatus , denium
episcopi mortem, cunctaque ita esse gesta, sicut posl iransaciani petiiionem ad propria esl regres-
jam Eligiusprxdixerat. Tiinc vero olTerentes copio- SUJ.
sam pecuniam a IVIicc pro adminiciilo episcopa- CAPUT XXXI.

Orlum Lolliar.i rcijis olim {'iivdixil, et alia phirn.
tus missara, nullateiius suadere potuenint ut quid-
piam ex eadeni acciperel, sed pruliiius ingressus ad Snnt el alia niulta cjuê f;iiiiiliaiiter loquens sxpe
principem gratilice cuncia quac petierant obilnuil, proplieiando pr.Tdixil, sicul el de inorie quond.irn
et sic deinum eosdeiii ad propria remearc lecit. llariberii regis, quani sicut prjenuntiavit, iia po^t
paululuni evenil. Et de inorte Pagoherti inclyli
CAPUT XXIX.
Ve priiicipis .necnnn et de nalivilale Lotharii junioris;
xiiione dispenionis coenobii.
nam cum adliuc essct iii uieio indiius, et regina
Accidit etiaiii ul quidam abbas, vocabulo Dom- magnopere ob id pavitarci, vcreiis ne liliam ederet,
nolus, Tisitatioiiis gratia ad eum quondam profc-
ct ob hoc regnuni succsiiiiberet , \enieiis ad eam
ctus, diutiiis apud eum commoraretur cui : Eligius
B Eligius alacriter eani recreavii, alque coram om-
nocte quadam post quietein secreilus evocato, dixit
nibus pucrperam vocitans, partuiii ejus niasciiluni
Tu hic seciirus conslstis, sed nionasterium tlbi com-
prxnuntiavit, suumque liliuni ex iiiysterio regene-
niissum vehenienler ininiici impulsu qiialitur, ac
rationis fore prxdixit; noiiicn eiiani puero adbuc
daenionum procellis fortitcr conquassatur; vidi enlm
in alvo imposuit : el ud Iilcc omnia ccrtius tenenda,
in visione noclis fluineii iiigensmulta vi supcr euin
quoddam opliiciuni, quod parvulo posset aptari ,
irruere, et nonnulla aidilicia funditus ad solum us-
fieri rogavit, aique .id usus ejus, usque duiu nas-
quediruere; (luamobreni perge, quiso, nisi onero-
cereiur, cuslodiii jussii. Il;uc aiilem omnia sicul
suin est, et vide utruin erga fratres cuncta prospere
prsedixit, ita denium rei eventus probavit; nam et
agantur. Tunc abbas sollicitudiiie cumulatus, pro-
regina liliuin protulii, ei Eliglus eum liliolum babuit,
tinus iiinere arrepto regressus esi ad ccenobium, et
ac nonien Lolbarius, quod duduni iiididerat voci-
f riusqiiara ingrederetur monaslerium ei nunliaium
lavit. Post bunc quoque Deus sobolem ejus multi-
est duodecim fere fratres djemonuin instiiiclu propo-
plicavit, et geiiuitadbuc filiosduos; sed cum Ires
silo monacbi refcto clancule de monasterio fuisse
jam procreali esseni psrvuli, el rex ao regina paci-
«gressos, et huc illucque vagari incertos, saeculique
licc grateque consisterent, talem relaiioneiu de eis
actibus esse jam dedilos. Sic ergo praelaius abbas
verba non sine admiratioiie
C in dlebus illis Cligius pr.ediiiil.
Eligii reminiscens, Do-
Aspicicbam, inquil, iii vi^lone nocturna ceu solem
iniui in eo grailam inlrabatur dlirusam. Inter>m
circa tcriiam diei borain prnperantem , clareque
vcro de salute fratruiii solllciliis, ad eos investigan-
prxlucentein, subito nusquam coniparuisse, cuin-
dos properat quantocius, ct nunnullos ex els repertos
que adlnic informe proiiigiuni soierter iiitenderein,
ad coenobium redusit , ailquanlos tamen longiiis
conspexi illico , el ecce quasi media aborla luua
profugatus iiu-;quain coinpndiendere potuit.
ires circumquaquevallata stellas eo teueri tramiie
CAPUT XXX. visebatur, quo sol recunens quotldic vertitur ; ita-
Cuidam Dei famulo (ulura prwdixit. que cum ei hoc porlentum ationitus exspeclarera ,
Alio vero tempore cum Ellgius inonasterium suum nios iiilra mir.intis obtuium slellis permauentibus,
in territono Lemovicino visiiassct, aique inde re- luna fortuiiu exempta est; post haec vero cum cni-
diens Bituricas devenisset, voluit videre quemdam xius ires iilas considerarcm slellas, aJ boram pene
qui illic morabatur inclusuin, iioiniac Ebrigisilum ;
nieridianaii) accedere, ac vicissir i suis radiis scse
cujus bona fania ab omnibus tunc Clturic;c urbis bo- repercuiere, ea qu.ê eximior cx irihus videbatur ex
Riinibus celebrabatur : qui, videlicet, iaciusus indis- iniproviso snblala, duas lantum reliquit in propa-
creie sux instiiutlonis rigoreiii servans, nec facicin D tulo; deindecum slmul du» ilhc comltari viderrn-
quideni suam Ellglo tunc pra:buit videndam, sed lur, dicin ciiius, uiia earuiii obscurata atque siibtra-
solummodo per feiiesiiaiii, el ipsani infecto viiro cta, uiia tanlummodo reiiiansll In paiam, qux sola
<:Iaiisain, sicut cjclerls c<uisuever;it, elogiuiii red.li- rcclo Iraiiilte solis cursuni inii;a:is, iiiagno deiniiin
dlt : cul Eligius post allquanlulani coiloiulionem, fuli^nre riitilabal, quaiitoque aniplius ad Occiden-
cum videre eiini non (piivisset, ultimo vale aciens tem declinabal, tanlo uberius clarilas ejus late prn-
ait : Hic le, fraier, videre nou polui modo, videbo pagabalur; at ubi ad ultimum occidul locum per-
.procul dubio cjto in aula regls, Clipiaco ; ai ille veiiit, tantaiu clarilatein siiarum lanipadaruin profu-
cum id luinqiiani fore preleslarelur : t'.ln, inquit, dit, ut potissiniaui solis clariiatem siiperare videre-
bligius, eia, probabis hoc in dle illa, cum te illoc iur. Hic est itaque ordo viblonis. Poit inortem
coram populis ei principibus visurus suin in palam. Cloilovei regis (nam absquoduhio cilo defungetur)
Verum post breve tenipus sequltur eflectus ejus aliquanlo leinpore obtincbit hoc Fraiicorum re-
sermoncm nam talis qiixdam cxstltit causa, ut

; gnum relicta ejus regina ciim iribiis parvulis ,
post-
tûmdeui inctusum cellul:e supe claustris palefaciis qiiam vero ct ipsa regno fiicrlt exempia , tribiis
palaiium regis adire necessilas certa conipplterct. fiHis in regno reliciis, unus demum ex ipsis cadet
m V ITA. 5r2
«t posl hnc liaud loiigo spalio ex dtiubas qiioque A virtulem, in moriUus disciplinam : gerebal in sini-
rcgno uiius privabilnr , lerlius vero soliis inonar- plicilaie innocenliam, in cliaritate concordiam, iii
(hiani aiieptiis diâlabiliir siiper oniiies af(ine> suos, liiiiiiililale modestiam, in adinin islratinne diligen-
nti)ue iiiagnilicabilur, el obiiiiebit sub dilione sna tiam, in adjuvandis lalioranlibus vigilanliaiii, in fo-
tija hxc rcgna , rl sic visio h;ec consummabitnr. vemlis pauperibus mjsericordiam, in defeiidcndi»
Iliic u^^qiie Kligiiis, scd iios niinime diriidere conve- dogmalibns constanliam, eralque sermo cjus seni-
iiil, cuin veJia ejns coiiseqiiantnr elTccluin, pne- per cum charitale el lenitate condilus, quo menk-s
sertini cuin hxc jam aliqiia ex parte completa audienlium unquam luininare lutidissijiiuni irra-
cernainus, ca;iera vero qux nondiim impleta sunt, diabnt. vere imilabilein virum ! o senien Abrah;R
ex consideraiione prxcedentium impleri e proximo oenedictum ! o prx-ferenduui omnibus Eligii exeiii-
iion dubitamus; nam secundum ejus senlentiain et plnin ! Jure ilaque Ahralia; filius iiuncupatur, duiii
rex r.lodoveus infra paucnm tempus , hoc est ordinein gloiia! paternse dignitatis eiseqnitur; ine-
aulicipans ti iginta dies in pace obiit, ejusque de- rito, iiiquam, Abraliae goboles ascribitur, lide,
scili-
mum rcl cla rugina cum piirvulis , paucis annis cel, non genere, imitalione, non progenic, devii-
regnum ohlinens. postmodiiui jure regio exem- tione, non siirpe nempe Abrah;e benedictio me
:
pla, Ulios in principatum reliquit, ac non post mnl- B ruil niium , tligius vero benedictug transfertur in
tos annos major natu ex ipsis, qui potlssiinum jus iiumero filiorum; ille Domino obtulit filiam, isle po-
ttiRere videbatur, dum quicte iranqnilleqne regna- tiora doiiis oranibus ohiulii seinetipsiira ; et Abra-
rel, diem obiens, dnos superstites fratres reliquil. ham quiilem Iradidil h.-credcm, hic nibilominus li»-
De visis jam quid agaiur, solius Dci judicio dcnniri reditalcm ille sobolis innoretuiam, hic oninein
;
onvenit. il:cc igimr, sed el alia plnra his simili;>, subslanliam. .Neeessc ergo tst ut i-iniililudo officio-
quae pros(U)ui longuin esl pleruinqiie Cligius prophe- ruin similitudinem confeial meriiorum. Postremo
tix gralia afflalus prriiuntiavii. Abrahaiii quod liaUuil pignns exhibuit; Eligius
vero
toluni quod liabere iii inundo poluit, Uoinini
C\PUT XXXII. jnri
arbitrioque cominisii. Sed quia per alternas te.i -
Q-4anta moderntione se snntttu diipensabat,
i.ir el
quod poi)vlis exemplum dabai. poruni vices discurrens oratio pene jam ad finein
Et inter cxtera bona gernio i|uoque ei sapieniix, ei felicem ejus transiium perdu.xil siylnm sulficiat
atque scientiae, et consolalionis afllucnter collatus interim huc usque seriem viia! cjm dcscripsifse;
erat, autem supra inuduin rt charila-

huinilitalem jam cnim, ul spero, tlsi sensu ruslico pioîxuni
leni xqualiler possidebat. Mon |:r,i poncbal in ho- produximus sermoiiem quanqiiam meriiis ejiis di-
,
nore locupletem pauperi, nec principem vel nobi- ^ gna prjEconia nullatenus narrare sulTecerimiis, nunc
lem subjecto et vili praiferehat ; sed his se austerio- ergu dignuni pulo ob audientiuni sJificationeiii
rem exhibens, illib modestiorem pr.t;stabat. Famulos qno ordine ex bac migraverit viia paucis expli-
quoque non ut servos dominorum inore aflligebat, care.
sed benigne et modesie fraterna chariiate diiigebat. CAPUT XXXIII.

Jam vero in Barbaris tolerandis Kqnaniniilasquanta,
Obitum tuum dudum prteditit.
et quania palieniia cral ! Instabal nimirum incredn- Factum est autem in diebus illis , postquam Eli-
los ad (i.teni snademlo fle< tere, obsequiu ingratos gius cuncta niundi hujus adversa , cunclosque labo-
lenire coniradiccniibus leniter respondere, superbos res aequanimiier loleravii , post vitae icmporariae
humiliter snpportare, exislelialque ad omneiii tole- adroinisirationera bene transactam, post inultiplicia
rantiam forlis, ad suslinendam injuriam initis, aJ niisericordix opera, posl dulcia vita: cxempla po«|
,
faciendani misericordiam facilis; iribucbat egenis innuraera caplivorum agniina liberala mona-
posl
,
substantiam, coinmiltens Christo pccnniain, ut ab cborum virginuinqiie niullitudinem copiosam Dco

ipso seicrna perciperet prsemia; dicebatque res fuas Iraditain, coenobiisque mancipalam, post iminensam
iion esse suas, sed pauperum, quoruin procuralio- molem subslantix eleemosynisilistributam , posl b-
Dem qnodammodo agere videbatar; deniqiie omnes delissimx dispeosationis crediio: sibi pecunix Lndt-
opes io Ihesauris coilestibus largiendo egenis con- que nierila cnmulala, vergente jam iii senio xtale,
dens cunctam snpelleclilem justa operatione ad
, (ura esset annorura amplius sepiuaginia,cunctis bo-
paradisnm removebat; illic videlicet transferens , iiis operibus reêrlus, sentiens jam dissolutionem sui
ubi fructus raperet possessionis xtern»! ; illic the- curporis imminere, coepit quadani die cum discipu-
sauros abscondens, ubi semper fcliciter glorioseque lis Noviorao iii oppido deambulare, et fortuitu con-
viveretsine fine. Erat prxterea bic idein vir beatus spiciens eminus vidit ex fronte basilicx sancli Me-
in fidc Christi firinus, iii opere justus, in judicio dardi parictein ex parie dissipaiura, ' cripluramque
providus, in humiliiaie perfectus, iii devoiione pr.c- imininen tem ac ruinam roinitanieiu instare ;
jussit ergo
cinctus , moribus suavissimiis, sensu ductissiiniis, continuo artificem vocari . et parielig infirmitaleiii
animo pacificus, curde piissimus. Tenebat jugiier io illico cum liniamentis solidare. Cui cum discipuli di-
aclibus sinceriiatem, in corde puriiatem, iu opere cerent : Opporiunum, domioe, tempu» exspecinlur, ut
* Crip'Mramque. Acherio videtur legenduni rnplu- licum crevatce a verbo crepo. Idem baiid ila multo
ramqnt, s«d vox rriplura legltur ctiani cap. -17 Gal- pust emeodat /ijnairwnti* , ubi habelur /intom«n<ii.
563 S. ELlGll NOVIOM. EPISC. f*i
f.icilius ac solidius emendelur , ille respondil : Sliiite A ea tum jara propinquare profeciinnis saluUreni
U'qiie, lilioli.quoniam si modo iion emeudalur, diem senlirel , congregalis pridie Kalendarum De-
liiic
Dec jam supersLite in corpore non emendabitur. Ex cen)brium cunctis undique fainulis et suis disci|iulis,
quo verbo cuncli pene labelacti, alque in angorem qu isjam etsi non spirilu, coipore lanien incipiebat
versi, coeperuni muiuo suspiraniesdicere Non con- ; relinquere orplianos, ila exorsus est ad eos : Llii-
liiigal.domine, fjmnlis tuis ba;c videre qux loqueris, inain , dileciissinii, parvKaiis niex audientes seiUen-
sed magis annis mullis ad oraatum Eiclesi* sue Do- tiain, uliima amaioris vesiri graiilice percipileverba,
iiiinus, pauperumque prssidium, bealitudinein tuam si me vicaria dileclioiie aiuatis; diviiia jussa adlm-
Jiicvernare permiital. Ad hxc ille ,

supplices coelo plere cuntenditc, Jesuni semper suspirate, pra;cepia
a>pectus dirigens, alque ex imo pectore longa snspi- ejus Testris meniibus ligiie; si verc mei aiiialores
ria iraliens, ail : Non veslra ex iioc, sed

poiius Do- esiis , Chrisii noinen sicul et ego ama;e ; iiiceri»
inini in iiie li.ilvdliintas; e.tigil enim nalur:t condiiio condilionis vitam quotidie ancipilem relractate, Dei
ui posl muliiplicia vils hujus oblectamenia, lan.lem Iremenda judicia juîier formidate, quales eriiis ia
jam pcrgamus ad veniam ; sed et

vobis e.xpedit ut diejudicii pnr.sentanJi sollioita consideraiione peo-
cum effeciu nequealis, vel so'a lauieii voluntale Dei saie ; ego enim , secundum eloquia Scripluraruin ,
in hoc voliml.iti non discrepeiis, quia procul

dubio B gradiur jani viam universae lerra:; jam iiaque amodo
tempus jain prxOiiiium esi. Porro ad b rc verba absque iiie in lioc mundo degetis, quia me Dominus
cunclis in nioerorem conversis, ail : Nolile ob id ,
fi- jam evocare dignalur sed et ego cupio dissolvi jain, ;
lioli, conlristari, sed potms gaudele et congraluia- el, si Domino placuerit, esse in requie. Ilis dicliscum
inini.quia olira boc lempus desiderabam, oriin hanc omnes fierent et cjularent, evocalis ille siiigulatim
messionem post longam viise aerumiiam percipere cu- propriis vernaculis , coiislituil eis monasteria inlcr
piebam. lllis iuque suspirantibus atqiie in angorera cxiera excellentissiina, ad qu:c post suum discessura
detenlis singuli quinque properare deberenl; et dixil ad eos:
conversis, nihilominas et rei ambiguilale
ab hujusmodi collo<]uio cessatum est. Ecce bodie manus vestras commendo saluiera ani-
in
febre corpori niarura vestrarum mementote ergo admonitionum

;
Nec mora ,
posi h.TC el levissima
mearuiii, et cogitaie jain singuli de vobismeiipsis;
infusa coepit tadiari; lunc ccrlius quiddivina provi-
jussit h:ec inler omnia quse moneo assidue agile hxc sa-
denUa de sua morte decrevisset condiscens
;
,
convocari omnes famulos et niinislros suos quos ,

pite, ba;c relexite , et niemoriam meam vobiscum
el coppit semper ubique portate Eligius eniin migrai, et jara
ipselongo jamiempore
:
alens inîitueral;
non erit in hoc sxculo vobiscum. Cura bxc igitur
cis Unem dierum suorum palam faccre , ac,
s'C"'
semper consueverai, iuter ca;tera pnedicare pacem dixisset, omnes qui aderant cum ingenti rugitu vocein
pacem fratribus cusiodiendam, et levantes vixque iiiter crebros singultus verba for-
scraper habendam, ,
qua est uiiitalis mantes, consoiia omnes voce defiebant , dicentes :

charilalem prsecipue lenendam, iii
Deinde, evocato Balderedo, Cur nos, Pater, deseris, vel cur lam cito a nobis re-
et concordiae vinculum.
Rem tibi fra- cedere cupis? Cuialumnos tuos orbalos relinquis, aut
Ecclesise Tornacensis abbaie, dixil : ,
quam cerlissime fore didiei ego cui, pastor optime, gregem quem ex gentibus con-
ler, non celabo :
,
gregasti,fovendum couimiitis? Scimus quidem olim

quidein, secnndwm lenorem Patrum, gradior viani
desiderare teChristura, sed saUa tibi manent tua
nieam te vero nioneo iie uUerius Tornacum redire
;
cum (ralribus luis, pr.'cmia, nec si diutius in niundo commoralus fueris,

appeias, sedesto hic conienius
miiiuentur, sed aucta potius in dies incrementanlur;
cumeisdemdegens; nam si oblitus verba inea i luc
ideoque, qua^sumus, si lieri potest, differ exitum, ne
deinceps accesseris, novi pro cerio quod vivus inde
ejus abscessii tuo omnes patiamur exilium senium le
jion redies. Itaque ut lunc predixit , iia post
;
non compellit ut migres quos deseris, potius noslri

«biium coniigit; nam pnefatus BalJeredus negligen- ;
mortem beaii viri miserere; aul si inavis abire,vel socios nos luae mor-
ler excedcns verhum islud posl
lisassume; inelius prolecto mori tecum ducimus,
ad prtcdictam urliem sine cunctamine properavii et ,
p
velie- quam le abseiite iii mundo vivere; absentiam tuam
iion posl raullosdies, irruente super se turba,
intereinptus est. Igilui ferre non possumus, quia tui similera nunquam ha-
menlerc*sus, ad ultimum
bebimus. Doleat ergo tibi, pasior bone, ne tam cito
ul dicere coeperam , cum vir beaius ultima deciim-
berel sgriludine, ejusque infirmitas per quinqiie vel

orbalam relinquas plebein, moveat pietatem tuam
luctus iste, qiio iinpclres apud Dominum superstcs
gex dies prolelarelur, ita dunlaxat ut seinper eam-
inlirmos ar- adhuc in corpore esse. Talia eos defientes piissimus
dem deambulando, baculoqiie regeiite
pastor audiens, uberlim faciem Ucrymis rigabat,
lus susientando, dissimularcl, nec sic quidem a Dei ille
qiias niagnitudo pietaus indiccs clemenlissiiui cordis

«([•ere cessabal, bonam lianc virluium suarum con-
suramationein exislimans, si ad Dnem usque perdu- elluderat : gaudebat quippe de sua vocatione, moere-
quod per longa viL-e spalia jugi instaniia batque ad lempus mire illis compatiens de eorum
ceret, id
oralionibus deslitutioiie et cum essrt pius esselqne niminm
lenuisset ;
pernox eniin in el vigiliis , ,
membra faiiscentia spirilui servire ci gebal, ctmente rcquiem desiderabiindus, iiec hos ad inomenlura de-
quodammodo ad memoriam fulunEbeaiiiudinisirans- serere,nec a (^bristovolebal diuiius sepaiari, illura ,
exspeclabat. Inier- scilicet, insatiabiliter sitiens, illum innianier deside-

iens, nimium Istus cupitum iier
,vir> VITA. S«6
r:»ns, iHumqiij oculis ac menle lota scropcr complc- A crymis ora, singultus eliam omnium occupabal vo-
ceiii,bxrciitemque liiigiiam viscera coinmola qiiaiic-
CAPUT XXXIV. bant, atque in inedios conatiis sermo gemitu iiitcr-
Quo ordine a swculo migravit. ruinpebatur; vix tamcn inter dira suspiria , ct
Tantlem ergo ioler amaras lacrynias , dictaqne amaras lacrymas, h;vc soluinmodo verba resonabant.
nicerenlia resumens verbiun, alt Nolite ex hoc us- : boleinus quidem impatieniius nosiri causa, quod iios
quequaque contri>tari, et me, quxso, ainplius nolile solatio absccssus tui destiiuis, scd lui causa , Paicr
fletu ve%are de abcessu nieo, et si vere s.ipilis, gau- oplimc, consolamur, qni posl mundi laborcm ad pe-
<iere vos potins coiivenit quam lugere, quia cquidein rennem requiem vadis. Tiinc ille supplices oculos ad
etiti prxbentia corporis absens fuero, spirilu meliiis ccelum elevans, diu tacitam precem fudii, dcinde iii
prxsensero, el quanqnam ego nusquam sim, Deus vocem prorunipens, ail : Nuncdimiltis scrvum tuuni,
semper est , illi vos comniendo, ipsique veslri curam nomine, secunilum verbum tuum in pacc {Luc. n,
committo : ego vcro si quid boni agere polui, vesiris tJ8); recordare quiso, quod siciit luluin feceris me
lirofectibus iniliiavi, et cngnoscelis hoc inilladic, (Job X, !)) ; el noii inires in judiciuin cum scrvo tiio,
cuin judicabit O.iminus occulla hominum , ct ciim <|uia non jiistiticabitur in conspcclu tiio oiiinis vi-
reddel un ciiiquesecunJum opera siia (/{oni.ii,16,(J). B vens {Piat. cxiii, 2). El quibiisdain intcrpositis ad-
Scio quidein quia inutilis servus non feci ut debui jccit, dicens :Memento mei qui solus sine pcccato
Doininus tamen novit quemadniodum liuc usque vo- cs, Clirisle Redemplor iiiuiidi , ct educens ine de
lai. Vos ergo moneo, el per gloriosum Christi ad- corpore moriis hiijus, salvuiii fac in rcgnuin luuiii
veniuiii olitestor, ul si qua vobis etga ine rliaiilas ccelcsle, quia ulriiniqiie liiuin csl, ct quando voluisti
est, si mihi vicarium repcnditis dileclionis aOeclum, ine in tiunc munduin inlrare, et quando jubcs ex eo
mandala et insiituta mea servare curate ; el in quo exire, Tu semper (uisii prolector ineus , in inaniis
unusquisque vesirum prxvalel , de munasteriolis luas comnieiido spiriiiim ineuin ; scio niei>on inereri
ineis, quae Christo auspice xdificavi , mercedem et conspectiim luum, lamen tu scis qnia semper spcs
sollicitudinem habetote ; et valete, viscera mea. Post mca in misericordia tua fuii, ct (ides mea iii lua cre-
h;i-c verba, vergenle jam die ad vesperam, procidil dulilate permansit; et nunc qunqne sub confessione
subito in pavimento,et lixis genibus ante Dei vnltum noniinis lui ruens, exlremiim, Cbriste, habilum fun-
provolulns, orat snpplicitergemens, alque suspirans, dain ; sii^cipe crgo me scrundum magnam niiseri-
iit 8ua benignissima pietaieprovideat pastorein ,
qiii cordiain tu.nn, et non confundas ine ab exspeclalioiie
regal modcsiesuam plebem Ne liat, inquil, xterne : iiiea : aperi milii pniperaiili januam vit.x", el prin-
Paslor,hxc plebs sicut oves qiiibus non est pastor ;
*• cipes teiicbrarum non occurrant midi, noii coiiliir-
commendo libi oves, quas inilii crcdidisti ct faini- ,

bciil me potcslatesaeris hiijiis, sed cleinens drxicra
iiam omnem, quaro per ministoriuin ofiicii mei tuo tua protegat, et polenlia tua defendat, ac manus lua
sancto servitio mancipasti ; tuo , qiixso , Christe ,
deducai me in locuni refrigerii , ei vel in iillimum
semper protegaiiturauxilio, tuu guberiieiiliirnuiu,et tabcrnaculum quod pra;parasli servis luis et limen-
luo dirigaiilur imperio. mira Eligii cbarilas et ma- libus te. Et, liis diclis, intcr verba oraiionis flagita-
giiifica bonitas! rcccssurus jani dc iiiundo, sui quo- tuni a superis cniisit spirilum. Staiiin vero cum es-
dammodo cura neglecia, aliorum, sicut scmpercoii- set liora prinia noctis, visus esl suhito velut pltenis
sueverat, gerebat adniiniciila ; sic cnim cximi hac iiiagniis ingenti claritaie resplendens ex cadein
luce cupiebat, ut, Domitio jubente, ad illa clara domo coruscando conscendere, atque inler iniraii-
xternitalis habil;icula iran-iiret, ubi ei parabatur liimi obtuliis spb.êra ignea crucis In se similiiiidinein
gaudium scmpitenium nulla uiiquam veiuslale pcri- piteferens, velocique cnrsu densitalem nubium pra'-
turum ; et nihiloniinus illuc tendens, gregis sibi com- teriens, cceli aliitudinem penelrare. Iloc ergo ordine
inissi famili:cque adeptx magn un , ut cnnsueverat sancta ejus aiiima sarcina carnis abjecla, at<|ue ler-
sollicitudincm gerebal, commendans nliqiie Dumiiio renis pressionibus liberata, ad suum laeta revolavil
cuin fenore quod ab ipso acceperat talenti munus. D auctorem, el in aniiquam possessioncm, diu hic pe-
regrinaia, coelo gaiidenie leura plorante angelis
CAPUT XXXV. , ,
etiani plaudentibus, tandein ovans conscendit. Ilaque

Valediclio el oratio ultima ; et de miraculo egredienti$
animai viso. quanlum liaberet vir bealus in plebeamorem , con-
Jam vero in extremis posilus, cuin modicus calor festim in ejus declaratumesi morte : vix quidcm spi-
lcperet in peclore, nec pr.cter sensiim quidquam vivi ritum exhalaverat , vix debilam Chrisio reddiderat
hoininis superesset, vocatis ad se discipulis et soda- animara, et |am luctus tolius urbis in coelo resona-
libus, dum se in muluos iniscent amplexus, per siii- bat, omnesque plateas currenle nuntio varius subilu
gulos plorans omnibus vale dicebat
, dicens Jam , :
riiinor impleverat, ef unius obitu quasi cumrauni
non ultra loquar vobiscum, et faciein meam ampiius orbilatis vulnere tota simul civiias lamenlabatur.
jam nou vidcbitis, ideoque valete in pace, et me jam Quid inulta? composilum conlinuo ex more corpiis ,
de cctcro siiiiie quiescere, parenlenique materiam fereiroque indiluro, ad ecclesiam deferunt , ibiqiie
permiitite landem redire ad terram. Ikcc autem au- excnb:as vicissiin agentes, clerus in hymnis , popu-
dientcs qiii circumslabant, nullo genere quiveruiit lus in lameniis noctem pervigileni ducunt.
tcuipcrari a fictu; coniplcbantur cnim cunctoruui Iu<
567 S. ELir.ll NOVIOM. EPISC. !(6«
CAPUT XXXVl. A pressum senserunl, iit ricc mnverc quidem a loco
Sangmt ex naribus eiui puxit : et corpus ejus magno illum possent ; deinde alii atque alii vicissiin sibi suc-
pondere ng^jramlur. cedenles nihil uspiam pr.tv.ilere pntuenint po-
;
Faclo aulem maiie coiivenit ingens iii oppiilum slrcino omniuin rcgina acccitens, ipsaqne per se pro-
utriusqiie se.tus multiiudo; atlfuil eiiara el regina bare volens, ulnis es-jrlis :ii; nbrachiatis coepil pul-
IJatliildis cum filiis, et optimaiilius , e.\erciluqiie sare vel unum ferelri cornu valerct inovere, cnmque
copioso; qu;c velociter oppidum ingrcssa, celerique totis viribus iiiiens inhiaiiter pugnarel, ct qiiasi
< ursu funeri accurreiis, ingenti voce iii

fletum prorn- monlem inanein pulsar.t, niliil prorsus proftccre po-
pil, ploraos atque ejulans quod eum vivuni iiiinime tnit : tunc ergo conversa ad opliniates, ait : Ecce
reperisset : cnnique diulissime feieiro incumbeni jam liquide cpgriosciriius iion esse volnntaiis ejiis,
lamenta geminaret, rogal inlerim praeparari quein- ut eum alibi ferainus, concedamus igiinr buic plebi
admodum corpua beali viri ad Cala iiionasierium vel inv ti, qnod liacleniis n()U.:inus voluntarii. Pla-
guum transferret; sed cum veluisset euin li^vare, ot ciiit aulem hoc coiisiliuiii cnnciis, ct decrevcrunl
non prxvaluisset ex loco movere, triîis ad niodum euni oinnes urio ore in e<.dcm opfîdo .•cpeliri !ta-
effecta, indixit ecclesias Iriduanum jejunium cele- que posl hanc deiiiiiiioneiii cum inrsus feretrum sub'
brare cum silentio. Quod cuiii fierci, ipsa quoque " Itvare lentarent, t;in(.T mox ccliTitaie levigatum 9ul>-
cuai optiinatibus suis pariicrque cum clero iiihian- l.'vaiiimque esi, ut faciie ia:ii a diiobirs portaretur,
ler persistens, indesiner.ter per illud tridiium ex- qui anie horam nec a plnrihus movebatur : qaod
tubix celebrataj sunl. Duni liaec igUur agerentur, miracnPjm cives cum regina cesnentes , gloriain
ipsa venerabilis regina nimis inlolcrabililer higens, Domini magniticibant, dicenles Magna et mirabilia :
nullo gencre a flelu cohibere se polerat ; denique opera tua, Domine virlutiim. El, Mirahilis es Deus
cum cx niinio dulore absentiam sancii viri ferre non in sanctis tuls.
C.\PIIT XXXVII.
posscl, landem ut dcsidcrio suo salisfacerel, reve-
Potnpa funeris ejm, et laus beaiitudinif.
lata ejus facie in lugubre osculuin ruens, coepil nia-
nus peciusqne lambere , ac genas copioso lacryma- Deinde jam cum deferrelur corpus ad sepulcnim,
runi inibre perlundere : et ecce repente dum san- tota penc civiias ruit in obsequio funeris cuin luclu ;
<tum corpus exosculans palparet, miraculum non nam et regina devota, cuni esset hiemis lempore
silendum illico contigit. âm cum essel hiemis palus immensa, nullateniis suaderi poluit , ut vehi-
lempus , et corpus jam dudum morluum decunibe- culo uterelur equi , sed pedcstri el gravi labore se-
relgeliJum, forluitu unda sanguinis ex naribus ja- ^
quens fereinmi per paludem lamenla conlioua cuni
proMiiens coepit ubertiiii genas sancli rigare,
ceiilis ,
'
omni (ociabat fjinilia. quanlus luctus oinnium,

quod videlicel conspicientes episcopi et regina Cbri- quanlus prxcipue nionacliorum llelus et pauperum,
Blianissima, confestim suppositis hinc inde " bil- qui eo die ibi cunnuxeranl ,
per plateas onines per-
leis linteis summa cum diligentia quousque sponte sirepebant! Chori siquidem psalleuiium lacryinosas
decurrit , sanguinem collegerunt , ac pro niagiio reddebant voces , cantus et agmina nenlium lugu-
inunere servaiiduiu deinceps in pignoribus scgrega- bres reboabani in aere fletus ; oinneni populus ur-
runt. bein quaticbat geiniiibus, celsumqiie culnicn olvmpi
Inlerea, ut prxdiclum cst, jejunio expleto, saia- implebatur plangoribus , accentus anlipbonarum
gebat oniniiiiodis regina ut quoquo modo corpus concrepabat in choro, ct lucius Novioniagonsiuoj
sancii viri in Cala nionasterium siium transferret resonabat iii cuelo, funereos canlus omnes rcdde-
e cootra alia pars conabatureum Parisius civitaiem bant trainites, ululatus dirus cunctas compleverat
deferre; iilri^que tainen obsistebant cives Novio- xdes, ejulans poputosilas oinnis se fuderat per orbi-
magenses, justissimain sibi hxredilatem Dieinbra sui tas, {lebilibiisque vagas iniplebant vocibus auras.
antistitis >iiidicantes. Iloc igilur modo cral inter Tali pompa vallatus cminebat pastor exstinctus; tali
eos altercatio, pia virissiin devotiooe pro sancta ra- conslipaium caterva corpus fercbalur ad lumbani.
pina decertantes, quinam JDStius ejus mererelur re- Hinc prxierea chori prxcedebant caoenliuni, illinc
liquias ac sepulluram possidere : sed cuin episcopi et agmina plebiiim coiHinuabant ejulatum : pairem se
prxstanliores quippe qui aderant , parlibus reginx et nntricium perdere oinnes clamahant, el inter
faverent, atque ad ejus euiii monasterium ferendum quatienles singultus vix lixe verba promebani : Cui,
decerneient , orta est ingens vocifcratio et tumultus pastor bone, servandam comniiltls plebcm , vel ciii
magnus ab universa plebe Noviomagense. Tuiic pro caulis gregis tradis curam pasloris? Eligi, dul-
regina prudcntiori consilio utens , et judicio Dei cedo tu pauperum, forlitudo debilium, tu prolector
omnipotentis causam comniittens, ait : Seponantur et impar egentium consolalor. Quis jani post te
jani ambages verborum, ei si est Moinini volunias ekeinosyoani sicut tu dabit largani ; vel quis nostri
aut sancli hujus, ut illuc cai quo eô cupio, sine erit prolector sicut lu, bone pastor '!
Quis tecum
ulla jam dilatione levetur, sin vcro alias, modo pro- pariier inierire nobis tribuai liodie, essetque mors
babiinus. Post bxc verba cum accessissent ad fere- dulcior quam toa pr.cseutia carere ? Hujuscemudi
Irum , el tentarent eum latare , tanio pondere de- ergo, cum properant ad sepulcrum, omncs siraul
Billeis tinuit. Billeis, ait .\cherii:s, id est, sigillo aliqno impressis aul damasceno opere signpiis.
5G') VITA. 570
c<inliis:is voccs tlabniil iiil culos, nec erat f:icile A Iransiilaniiitu iipcr aqiias {Jerem. xvit, 7, 8).
iiilcr goiniiioi lonlariMii vnciiin acceiUus caiiluin Ilinc Psaiinjsta dicit ; lii lege Doinni fuii tolun-
nu nctuin, cleruin psallcnlcni , aii plebcin discer- tns ejns : el rril quasi lignum qiiod planlatum
at
nerc ululanlcin. Qiiis eniin in illo die, quanivis siiie secus decursus aquarum (Psat.
De bujusinodi i, 3).
visceribus esset. cinn pauperuin lamenla nu'lir<l, viris pcr Malacliiain propbelam Dominus dicit In :
non statiin in lleliis proriiinpcnt? Aul quis ita iin- paie el iii a;qiiilale ambularil mecum el millos averlit ;
inisericors plebcm oinncm vociferanleni cernerel, ab iniquiliite (Malach. ii, (i). Ilinc per Isaiam biqui-
el non illico in rugitiis se converierei? Quis auiein tiir dicens : F.go vocavi eum, el beiiedi.i:i ci, et directa
ita ferreum possideret pcctus vel siolidum , ui cum cst via ejus (ha. ti.viii, 15). Ilinc per euindein pro-
reginam (uiu principilnis denenlein intuerclur, non pliclani pollicelnr dicens : Ecre servi mei comedenl:
proiinus in lanienia sc fumlerel ? Quis vero etinm vos aiilem, id est reprolii, esurietit. Kcce ierei mei bi-
nunc siccis oculis recordiiri poteril, cuin pervenlum bent; vos aut^m siiieti* : ecce servi mei lcetabuntur
esl corpus ad lccum sepulcri, quo ardoiis dcsiderii, vos confundemini lecceservi mei exsnllabunt in gaudio;
quo amoiis afleclu , qun doloris iinpulsu lcnfbalur? l'0» aiilem cUmabitis ob dolorem cordii, et propler
Arceliatur , retraliebainr ferclrum a populo retror- contritionem spirilus ululabilis (Isa. lxv, 15, 14).
sum, iit vel uno Cfiompnlo adliiic superesset corpus B nipc quoque in iibro Ecclesiastico dicitur : Timenli
in propalulo, quo vel Gic uicunque suo salisfacerent Dfimi beae erit in extremis, et in die defunclionit sua:
desiderio siquidcm .Uudiosc tardabant omnes
:
benedicelur (Eccii. i, (5). Iliiic et alias scriptiini est :
moras innectcnles ne eiaudsretur sepullura, quia ni- Bunorum laborum ejns g'oriosus eril fructus, el in
Diinim non potarani eju', fcrre absentiam. perpelutwi coronatut triumplint (Sap. iii, 15). Ha"C
Posi. tandem orgo vix populis pnerepius, alque, nos de obitu vel super obituin sancti viri narrasse
ut ita dixerim , fortiler a f'irliorii)us raptus, ab epi- siiriiciat. Cxterum ne legenlibus ingererem fastl-
scopis qui aderant sepiilcro est mancipatus , ubi
dium, 60 quod prolixc jam extenditur oratio, diguuni
salis festine saxo opertu« snb inagnis jani serv^tus fore jiidicavcram, ut ejus tcruiinante vila, nnsler
bonoribus, iliique vallatus lumba surrcciurus jacet quoqueterminaretur sermo, nisi inultimoda miracula,
in gloria. Sic demuin vcnerabilis regina cum plebe
qua: ad sacratissimnin corpus ejus assidue Dominus
valde defessa humalis prxsulis incmbris adorans, re- operatur , me denuo ad liiqnenduin impellerenl :
vertitur al propria jejuna, et probibente lutlii eain pluriina ergo pro legeiitium opportiinitatepncteriens,
sumcre cibuin, sic triduanum in neiu explevit mo;-
pauca in calce siia prsescns liber osiendat.
reiis jejuniuin.
CAPur XXXVIII.
Coniparelur itaque si placct biijus beali viri , non C
De virtulibus qnibus po^t obilum claiuil.
dicain funeri, sed potiiis tiiuinplio, inanis gloria
Puslqnam vir bcatiis de s;«culu migravil , cuin
sxculi ; conferalur si potest viroruin divitum pompa
corpiis ejiis delatuui esset ad sepulturain, remausit
liiiic percgriiio defuncto rcquamla : illos eniin viven-
luriuiiu in loco quo jacuerat racbina caprina exepi-
tes in miseiia confusis pbiiisibus pupulornm iiono-
scopiu val.lc oplima, qux niiiiirum in besilio fuerat
rat insania ; Eligium exuluin miindi a-rumna cun)
pridie supposila feretro, quain illico ciinctis disce-
sunimis cnclicol c laudibus ad dcsiderata pcrfcrunt r&-
denlibiis diaconus quidam UHo noinine , Suevng
giia ; et illi p >st sxculi ponipam in taiiara ciira ira-
quoque nalione, cupidllalis slimulis exagitaliig claii-
duiitur ; Eligius post niiindi advcrsa siiiu Ixtus pa-
culc rapuit, alijue in lectiim sihiinet sub siraniine
Iriarcbaruin cxcipilnr; illi divitiarum mole nppressi
abscoiidit. Igitur corporc ex inore tradito sfpiiltiiia',
fuiictl pra;cipilantur in geliennam : Eligius elceino-
cuni niiiiislri exsci|niaruin rcdiissent, atqiie ablata
fiynis sublimatus cum beaiis resurgcl iii gloria; illi
recogiiovisscnt, vehcmenter mox contriii ca-pe-

pocnam morlis fiincstis pro meritis solvunt in inferis
sinu Abraha; sino runteaindem in diversa perquTcre; cumque diudis-
Eligius pro lieaiis vernat meritis iii
iretu jam felix; illi postremo in profunJiim barathi currentps, el buc ilhicque invesiiganies, iiullum rei
liigcnt niiseri cum damnatis : Eligius meus perpeti.n » perdirc capercnt indicium, orta est inicr iiunistros
laureatus serio perenni exsultat Eljrsiis in campis non niodica oh hoc lurbalio ; sed cuiii iiox jam in-
staret, somnique lempus advenisset, cuikiIs alto
cum cunctis a sxculo sanctis. Cratias lihi inler b.^c
sopure qiiiescentibus ex iiicre, appant vir sancliis
el propier hxc, Deus nostcr (iderissime retr.butor,
magna pro parvi^ ct requie- in visionc abhali cuidam, Sparvo noininc, eiinique
quoniain reddidisti ei ,
ul soleb.it lilaiido coinpellans alloiiuio , indic:il qiio

Ecerc euin fecisti inter aiiiaMillalem scnipilerii;iin,et
loco fiirlum celaretur abscondituin. Cuin ergo
virenlis paradisi tui delicias, qui ad hoc forsilan raiii
Nc malilia inutaret iiitcllectum ejus lux die crastina lerris esset jam rcddita, adbibitis
ptus a nobis esl,
el sicul de pcrfeclo quodain soriptum secuin pra;diclus Sparvus duohus creditis fratribus,
(Sap. IV, 11) ;
ordinem visionis exponii eis deinde ad locum desi-

Yivens inler peccutores innislatus est, quia pla-
,
est :
10 U). Dc lalihus giiatum paritcr eos pergeie horlans ipse pro prodi-
eita erat Dco unima illius (Ibid.,
Justus de anguslia tore prior cnnclis accedit : cuinquc diligeiiler scru-

quippe per Salomoncm dicilnr :
et Jeremias ait lati esscnl locuin , stalim ut vir bcatus indicaverai

liberatus est {Prov. xi, 7), lliiic :
Benedictui vir qui confidit in Domino, et erit Do- repereniiit ct fiiriuin ; mox aiiteni acecrsito diacono
erit qnaii lignum guod durissiinii cum vcrbis increpavcrunt , non invaea
auiiut /iducia ejus : et
m S. F.I.IGIl NOVIOH. EI'.SC. 572
acerbiler verberibus vinJicarunt, quia cl boc iileiii a A siudult. Tuiic ;cger opportunitate invents, secreia
eaiicto Eligio in mandalis acce|icrunl. Kx ijuo lar lo curdis deiexil, inandala reginae indicavit, atque om-
CQcpeninl oniiics saiictuin anlislilein cx ipso die obi- ncm ei lenorem vlsionis esposuii. Nec inora, et post
tus ejus magnopere perliiiiescere, ac veneralionem rerum nai r.iiionem dlsccdente extemplo febre, sani-
ei dcbitam de die iii diein jiigiier exhibere. latem pristinam recepit. Itegina vero non ambigiu
C.XPIT XXXIX. de coiifi-ssoiis ailmonitione, omnia a se confeslim
Vl fuidam celtaiio apparens miraciiinn declaravil. ornamenta rejecli, ncc prceter brachiales aureos su-
Post ha;c aulein erat qniilani cellanus, bonio Dei, per se qiiidqnain ornamentorum reservavit. Omnla
Fiinplex el rectus, iioini'ie Dulciolenu^, in loco quo- iiaque in eleemosynis disperliens, potiora qurcque in
daiii tion Innge ab urhi^ Parisiaca commanens, quem crucis opere aptavit; qiiam niiniruin eleganler per-
bealus Eligius diini siperstes in corpore essel, cum liciens ad caput sancii Eligii slabiliri pnrcepil. Jussit
seopporluiiiias prxbuissel , frequenter visitare coii- prjcterea ei crepam ex auro alqiie argenlo mirifice
sueveral, eique magiiam consolationem in quibiis- fabricare, qiiam supra confcssoris menibra deponerc
cunque iiidiguisset, p rure soliius eiat. Postqnnin de' eret : in quo opere eopiosam niolem argeiiti ct
ergo vir bealus de mundo migravit, tririnla f.TC auii ipsa prrbuii, dicens : Ilic beaiissimus inulloruiu
aut nec amplius Huxerant ilies , cum subiio eidcni in " sanctoruin fabricavit sepiili ra, et ego, ut dignuni
visione noclnrna apparens, coepit ab eo inqiiirere es!, si qiiivero, labrlcabo ejus meinoriam. Facluiii-
qiiemadmoJiim isdein degerol, quovc pnesiilio eo que esl ila, et ciim stabllila in locuin tninuli fiiisset,
Hleretur in tempore; al ille suppliccs inanus inda- tania deinceps copia auri vcl gemmarum in fibulis
i;aiiii prjclcndens : Bene, inquit, bacteniis oraiioni- ac diversis speciebiis a poientibus eodera loco coHata
bus tiiis consisto. El putans enm visibiliter secum esi, ut eam sermo narrantis vix sufliciat exponere.
loqul, alque ex hocainplius aliquid iir.nesumens, ait
C.\PUT XLI.
Est milii inodicum falerni in vase ex ea quain per
De sepuLro cjus sudanie.
le Dominns dedit vinea, si jubes, doinine mi, probe-
mns ex lioc : curaque ei calicem visus essel offerre
Ilis ita geslis, mos erai ui diebiis Quadragesimsi
propier fulgorem auri v>^l nitorem gcmiiiarum operi-
porrecio raox vir sanctus manu benedixil illico po-
reiur tuniba vilamiiie llnleo urbane ornatu holose-
lulum, jussitque slalim eumdein refundere in eo
rico. Igitur ingredieiite Uuadragesiina prxcinxerunt
quo exeinptum fucrat, vascnlo ;
qiind cuin faclnm
crepam hiijusinodi sindone, ul
moles radianiis metalli
fuis^cl, coiifesiim et visio dicto ciiius ablaia est. Ex-
velala legeietnr diebus pcenitentls. Et post aliquot
pergefaclus aiitein pre»byler, consternatiisque de-
C dlesforluilu, dumniultiastarentsepulcro, miraculuni
iiium surrexit dilucuto, ei ex visionc sollicitus in-
apparuil inaudilum : coepit namqne subito linleuni
troivil niox ciibiculuin ulii parum pridie reliqiierat
quo tuiiiba clngebatur sudare, ac dcinile paulaiimque
bacchi : cunique vascula sna sigiliatim sollicite con-
lumigans uberius rore infuso bumectari quod cuiu
eideraret, reperit fortuilu tiinnam ubi paiixillum ba- ;
circumstantes conspicerent, in iiiagno proiiiius stu-

liiierat antea, usque ad os tunc vlno exundante re-
pore conversi, mDgnalia Chrisii ibi fatcbaniur tunc
pleiain : ex quo f:icio iii admiratione conversns,
(icri. Deinde cum disiillare cernerent iinteum, visuiii
facile pniuit adverlere quantiim benediciio va-
esi senioribus consiHum (ipiimum, ut auferenies eum
leret qiiam Eligius sanctus per a-nigmaia eliam pio-
e tuniulo, atqiie exlorquentes in vasculo, aliqua e\
nnTil.
CAPIT XL. eodem IIi|uore procuraretur medicina fore ;
quod c
Vt tuidam in palalio visus reyinam commouere prcc- faclum est, et mox tcllentes pnccinctorinm elicue-
cepil. runl in vase xreo, aique ex boc demum multis prs?-
Illiid etiam anneclendiim ciedidi, quod iiuperrime buerunt sanitaiis antidolum : tanta quippe fuit siidi -
post oliiiuni suuin apparuit vir beaius in visiooe noris illins ubertas, ut etlam holosericum iirbane tunc
Ctis cnidain personsc io aiila rcgls babitanli, cui in tinctutn ex niinia roris infusione propriiim amilterct
babitu prxfulgido assistens prerepit, ut sine aliquo D colorem, liiiienn'que sibi connexum colore inficeret
cunclainine adiens reginnn Uaihildem, conimonere suo. Ilaque slmile liiiic operi Gedeonis fjctum in-
eam deberet, qno insignia auri geniinaruinqiie orna- lueor; ibi eleniiii ros in vellerc ex divina pr%staDtia
menta, qiiibiis adhuc in cultu uiebatur, ob Clirlsli ad initicliim rogaiitis inTusus est ; hic nibiloniinns
jaiii reverenilani deponerc noii gravarelur. Quod iiifusio divinx virlnlis ad sanitatis reinediuin collata
cuiii is cui jussuni erat iiegllgenier silendo prxter- esl; illlc concha vclleie expresso rore completur;
iisset, apparuit iiibiloinlnus et iiocie secunda, atquc hic nimirum liiiieum in conclia expressum, ad
eadem qua: pridie eadem scrie coinmonuit : sed cum duorum fcre scxtariuriiin mensuram liquor sanclus
nec lunc qu deni pnEsumpsisset ex visione regina; elicitur.
quldqnam indlcare, leriia nlhloininus vice cuin ma- CAPUT XLII.
giia appar. iis coniniiiiatlone, eadcni que prius man- De medicina ei liquore provisa.
daveral ingeminando, subjunxii, cuinque nec si quid- Deniaue eo teinoore vasiabat inorbus acerriire
quam'|;eginx auderel imlicarc, emissa subilo cnrpoii nonnullas civitatcs Francla;, unde divinitus praedicii
febre Cirpit veheinenter angi ;
quem cura regina llqiioris fomitcin piaistlium credimus esse, aueo ni si
xijroianleai visilarcl, causas xgriludiois sciscilan quis luoc ingrucnte uiorbo niorlis paterclurpcricu-
S7S VI H
hini, si (HTeditl.im auiiigcrc putuisscl nie.rKinnm, A CAPUT XLIV.
ni-ix oiiiiii iiialo depulso, sanus reJJerelur a moibo. Qttod vincti rei conlra ejvs basili arn solvantur.
Kral auli-iii ca tempeslale conies quiilam urhis Ti- SeJ quis sigillalim oninia mirabilia qiuc illic Doml-
romdeiibis iiomlne Ingoiiiarus, prsdives valde et nus Clirisius operatur assidue verbis valcat expli-
poieiis hoiiio, qui iiiiiiium meluens vastanleiii cir-
care ? si quis enim exigpnte caiisa quamcunque fuc-
cuiiiqiiaque pcslein, neciion et audiens niiraLiiltnn r.t ob culpani vlnctus, vel cateiiatus, si contigerii ut
rci gesiae, toloiii se e\ corde intiino ad sanrti Kligii
per aggerem publicum, qui basilica' cjus proxinius
contulil pixesidiuin ; denique niulta e\ lide postulal
csl, ducatur aslrictiis, mox ut conlra eamdein eccle-
sibi ex prjffaio duri liquore, spondens alque devo- siam ventuni fuerit , confestim disruptis oninibus
vens ut si ilsdcin aiilistes apud Dominum obtinerel vinculis solvitur reus, ncc patitur ul erius lenefi
qu.id ejus prxdia discurrens inorlius non penetraret, asirictus. AJ quod declarandum ununi luntimi ex
decimam rerum suarum ex die prrc,>ciiii villainque
muttis commemorabo.
quain Iiabebal m^jorein ejus ecclesi;e delegaret.
CAPUT XLV.
Adiens igilur praedia sua, omnes eorum habilatores
De cnleria aitle ejus sepulcrnm rupla.
cuni voto et devotione fecit ex illo salutiri liquiire
n liaque vlr quidam sive ex causa, sive absqiie culpa
conlinsjere ; ac sic lactuni cst, ut cuin undique proviii-
ferrels quondam ncxihus constrictus, cum aJ siippli-
ciam morbus valiaret, nuilus eorum qui ad euiii per-
ciuin ducereiur, clantule de inaiiibus pcrsequentium
tinebant pestis tunc incommodum senserit. Post b;ec
elapsus, ciirsu conciio ad Ecclesiam saiicti Eligii
autem praedicius vir exsultans valde de suoruin so^pi-
confiigit, quam iiigressus cuin ad (unibam ejus per-
late subjectorum, decimam cx omnibus partein sc-
venissel, ibique trepidus astaret, repente disrupla
gregavit, atque ecclesine sancti Eligii cum voio ut
catena qua premcbatur, in parles utrinque cecidil :
gpoponderat gratulationis conlulit : porro tanta fuit
subsecuti auteni illum niox proditores cuin illic libe-
copia decinis, ut decima accolarum pars renimn
rum astare conspiccreiit, niinio furore siiccensi rur-
aninix ad partem beati Eligii sorte devenirent; in-
sum acceptam catenam in collo ac manibus ejiis in-
super adliuc et pecora niulta iiiinis.
jiciunt, conantes euin sunimnpere foras ecclesiaiu
CAPUT XLIll. traliere. Tiinc vero reus trcmeiis ac pallens, atque
Qutdam tiiiilor siiper ejus niorte cxsuU.ins peraissus

aJ sepulcruiii suppllces oeulos projtPnJens, ail : O
esl. sancle Eligi, placet tibi qiioJ aJ te confugientes non
Dum adhuc beatus Cligius superstes in ror|.nre

defendis '
AJ banc protinus voceii) cuin niagiio iiii-
Q pulsu efTracla catcna longius ab co prosiluit, euiiique

esset, quidam ecclesine ejus cultor ncgligens \inex
rursus liberum coram omiiibus astare fecil. Ex quo
frequenter a sancto viro pro ignavia vel segnitia sua
verbis corripiebatur; iiam et multimodis emendare ficto perterrili onines qui virum inipctieraiit, pro-
ruenles in tcrram, veniarn au lacix su.-b ciini ingenti
f uin cupiens, minas ei verborum nonnuiiquam inten-
nietu precabantur. Oelnde jini oiiinlbus inde rcce-
laliat; scd cum vir beatus migraset ad Dniuiniiin,
dentibus, solaque catena disîpaia in lcstimonium
iile ut pote insolens et stultus veiiiens die qiiadain ad
ejus tuuibam, cum cacbiDno exprobratlonis elato
reiivanente, cum aliquod horaruiii fluxisset spaiiiim,
siiperveiiit cpiscopus ejusdem loci, et audieiis de
dixisse illico fertur : Ecce qui niinas niihi vcrboruni
poUicebaris, lu jam mortuus jaces sed ego quidciu
niiraculo quod ibi tunc accidcrai, vi-us est ad horani
;
adhuc coiisisto vivens. Posi quae verba visuin ei lult

dubitasse, qui statini inde progrediens, cum ascen-
aslilisse repcnte sancium Eligium manu virgam ge- dtsset cquum pro illic advectus fuerat mansuelissi-
stantem, et percussisse caput ejiis, atque dixisse
inmii, mox ab eo in lerram projecliis, gravissiinis li-
:
voribus esl confectus. Et confeslim culpam dubiela-

Agnosce, serve nequam, quoniam non suin iiiortuus
ul tu gloriaris, sed veraciter nunc vlvo ercjitus e tis episcopus reiniiiiscens, palam corain oinnibus
cnnliteri est compiilsus sicque inde sublevatus, el
terris. His diclis continuo ex percutlentis verLiere :
ccepit caput liominis intuinescere, cuiicliquc artus

D salutem post dies plurimos adeptus, cautus deinceps
in ialibus est redditus. Et quia se occasio pra:biiit
ipsius velieiiienier aggravari; eximle jam dulorc
iiiagis ingravesccnte coepit ulraque inanu caput tenens quod de bujusmoJI condltione loqui debereni, dicam
et aliud buic rei simillimum.
turg^ns inagiiis por urbem vociliiis iiicbimare, ac
per omncs plaieas civiiaiisea qiia; sibi contigerant CAPUT XI.VI.
lacryniabili voce proferre. Conciirrebant auteni plu- De eqno sancli.
riiiii cives aJ hoc spectaculum stupentes, et non- Duin igiiur advivcrct vir bcaius, liabuerat equum
niilli eidem mederi cupientes niliil peniiiis pra^siare unum inter c;cteios niansnetissimum, cui cum ne-
pnleraut juvaminis, seJ e contrario qiiaiito plus ro- cessitas poposcissel pleruniqiie seJere consueveral
iiabantur aliquidci juvaminis pra;bere, tanto amplius post cujus videlkct discessum ad ditionem abliatis
dolor multiplicabalur in vulnere. Tandein crgo post qiii eidem basilica; pnneral idem equus perveneral;
iinmensos cruciatus ad inemoriam confessoris redu- super qiiem vir apostolus Mummolcnus ejusdem loci
clus, ibique a multii eJoctus,culpK sux satisfacieiis, episcopiis inhiaiiier sitieiis, violcnier eum pMcdiclo
vii posl luiigum spatiuni lecuperare poluii salutem. abbali subri,)uit, siiiqiie juris vindicavit. Abbas vcro
iiihil ci oblendere audeos, ad saitctum illico pcrrcxit
575 S. ELKJIl NOVIOM. EPISC. 5".i
Ktigium, eiquc rouUa ilo|>li>r.ins, causam liaiic coin- A Itileiea appropinqiiante die deposiiioiii, fju-i :ii-
niciidavil. Cuin ergo prxdiclus equus ad diliunein niiali, purabaiit ci|uiilem cl\es i|ueinadmodum ci
cpiscopi fuissel perJiitlns, ccppil slalim pedibus con- liondiirnam facereiit translalitmcm. P.a;parabal
dolere, ac lolo corpore marcescenle labescens deci- etiain regina vesliiiieiila omnia boloserica nimiuiii
dere : tunc episcopiis adliibito nmlomedico, jussit ei preliosa, ul eiiin in die Lransini(;i'aiionis exuerct illa
sludium iinpendere, quo scilicet sanari pmuisset :

qu:c dudum cuin eo miserat induiiienta, cl induerel
6ed qiiamvis ei ctira sediilc impenderetiir, niliil pror- ea qua; lunc pr.eparabat nova. Igitiir cum anno jaiii
sus proficere poterat : insuper eiiani cum ad eum vertenie dies depositionis ejus achenisset, convenil
aliquis acce-sisset, vi luti fera agrestis in freinitus ct in oppidum copiosa populi niuhiiu lo , lunc cunci<<
calceg prosiliens, laniare curalorem suum nilebatiir. clero canore vocis celclirante meloiliam, omnibusqua
Cumque h.fc per dies plurimos Taceret, nulbtenu ipie Christianis insistenlibus exrubiis, ablaia est cum di-
nicliorareiu'-, landeni verens episcopus ne eum, si ligeatiatumba desuper confessoris mcmbra deinde :
lioc in pcriculo permaneret, totum perderet, cuidaro cuu) esscl levatuni tumuli o;erioriusn, magnuni cir-
illum maironse sibi dilcci.-e doni grniia oblulit, qiiem cumstantibus visum est niiraciilum ; nam iibi revela-
illa accepiuin diligenii cura siudiari lecii. Cujus cum tam fuer.il corpns sanclum, odor continuo fraji^ravit
dorsiim die quadain iter arripiens incedisset, tlatiin ^ graiisbimus; quoJque ila erat soliduni el illibaluni,
calcibus el slridorihns immensis actus graviier eani absque ulliiis nieinbrorum diniinutione ineorrupliim,
in terram cn'lisit, in tanlum graviter, ut per lotum tti vivere adliuc puEareiiir in tuiuulp : et quud his
fere aiinuiii eadem conquassatione laborans xgra adhuc esl veneraliilius, ita barba et capiiii ejug qni
decunibcret : qiia; niinirum femina cum se scntiret leuipore obiius sui jusia morem fueraDl abrasi, nii-
vehemenler aggravari, reinisil episcnpo quem dcd - rum in uiodum creveraiit in tuinulo, ut cuiicti lixc vi-
rat equum. et cum eo pariier pro niunere exacerba- denies novum inaudituiiniue obslupescerenl rci gesiaj
lionepi, ac pro gratiarum actione probra man.lavit niiraculum. Tuiic episcopi cuni Iremore magno le-
qiiem episcopus recepinm riirs s diligere jussii, sed

vantcs eiim de tiimulo, ve^tiinenta ei preliosissima
cuncta cjiis diligenti i iii cassuin coiisuniebatur, et que regina paraverat, mutavcruni omnia, ea qiioque
quantiim plus cura adhibebalur, laiitum seniper idein quibus duduin oblectus iuoral eumdem exuenlcs,
in pcjus delabebalur. Post hacc auem exsiiiit qui- cuin iiiagna diligenlia deposuerunt sub sigillis °
ac sic
dani presbyter leligiosus, qui iLirct cpiscopo coiisi- demum comrepanie liinc iiiile chnro psallentiuip,
lium, quatenus viderel, ciim nihil apnd se pusset cymbalisqiie spirilualibus pirstrepentilius, canora
equus redderct organis suavique niodulatione eiinciiientibiis, a luco
profic-^re, illuni eidem abbati, ciii
dudiim injiisie ablaius fuisset ; et ciim sccunduiii ejus ^ *•'•*» Jî"erjt vir .sancius tunc coram cunclis subnio-
consilium facinui esset, post paucus dies smiis fjctus tns, eum sumnio et hunorilico studio deponitur,
cquus, ac niunsuciissinius redditus, alque in pra-paralo sibi sepnlcro urbane ul decebai,

siib juie ejusdem
abbatis perniansil oinni forma dei orus. eonipoiiitur aelern» memoria: seivandus, ampliusqna
qiiiititlie honurilicandus. Sed quibus posl ha:c niira-
C^PIJT XLVll.
culuruin ciTuiseiit signis, nuiic si aurein soiiivite
De miraculis ii truiismigrutione corporit ejnt
accoinmodalis, oppurtunius audire potestis.
ostensis.
His ita gestis, cum corpus beati Eligii in laiere fAPlJT XLVIII.
aliaris esset sepuliuin, visum est episcopo et regi- De cacis, et pnella sanata.
iix coiisilium optimiim, ut a;dilicata ultra altare vo- Duo nanii|ue cxci, iinus juveiiili a;vo, alter jam
liilione, illic ei dcniiim condignam facerent transla- proveci» lelatis, aliqi.oi illie ilicbus excubanlcs, iii-
lioiiem. Cumi|iie hujiisinodi consiliuin inentc concc- tercedente coiifessore Clirlsti illuniiiiati, sainque ad
ptuili il ic aic rsissenl, et qu:ililer id fieri deberel propria sunl reversi. Pwella qiiKdain in annis adhuc
dispnnerciit, apparuii subilo iii pariete circa \ilream tenera, et conlracta diu, ibi oleo quod superfunditur
maximain veliili anns in rolundo prxrupta iniminens D peruncla, orante confessore Di.niini saiia est facta
cripiura, iit liquido cunctis paiesceret Dei id nutu
Alius itidem vir bino capitis luinin.iri privalus, cuin
tieri quud dispoiicreiil, ac pcr euin lociiin maceriam illic diu excubaret devoiu?, luniine tandem receplo,
debere everlere, qun nimirum videreiil lioc opiis (anns deinum ad loi.um suum discessit. Sed ne duiii
cri,<tiirain preire. Ha^c ergo ciini niagna adiniraliune aliis taiitopere sernioiiesnrcinclofestinamus placere,
iiiiivcr.si ceriientes, meritis antislilis voluntatem ex alios pro ipsa perplexitatererum videainiir offendere,
hoc faleliaiitur Salvaturis deinde jam hac coiili- aliquid iiiterim iaiius propagandam
:
est, ne videaious
dciitia acti, I uiii coiiarentur parictein eo in loco fu- quiJquain veritali subtraliere.
rare ut prxdietum opiis possent perlicere, ita sese
spoiite absque eoruiii labore
CAPlJT XLLV.
iii direcluin niaceria
(iidit, ut iiec hoinincin ulluin nec ipsam deiiique De mirucuto in cecindillo ottenso.
lumbam, quse ei erat contigua, ullaieiius I.Tcderel cor- Inter cseiera quoque qiix illic ex divina gralia
ruentis ruina. Sic igiliir cum anlistitis prxsidio njiiis inoperaliantur miracula, recindillus qui ad capiit
aggreiTicniesopiatuin, dignuni beaio confessori alqiic lieati viri dependebat ciim die quadam pene consta-
huDorabile conslruxerunt inausoleum. rtl seniivacuus, reptiiie subita inundatione replciiis,
577 VITA. 570
yique ex semeiipso dlvinilus Imniiie gigiienle ac- A largieiilf, redtlidil snlidiiatem in universis menibris
census, plerumfiue deinceps el ardel ct superfun- tliristus, qua; occasione imenia damnaverat inv<-
ditur. Denique audite qualc Duiiiinus pcr euoidem dus iiiimicus : quiqoe niox sanus ellcclns cst, aique
cccindilluin pro merilis tanli viri osienderil miracu- iia bases ejus et planl.-e consolidaue sunl, ut nulliiiii
luin. Duin adhuc virbcatus iii corpore degerel, qui- deiiieeps vesiigium claudicationis io ciinclis ejiis re-
damcoines Verniniidensis<>aii'reiiiis numiiie, hnbuil niancict nieiiibris.
;idversus euni scrupuluiii quoddain, (jiiud niiiiiruui CAPUT Ll.
(liacuium cum Ijeatu? Eliiîus iiiigrassct decorpore, De [emim inuia et cccca sanala.
inultum adhuc rcmansil apnd buniiiicm :poe^l longiiin

Mirandis rebiis plus .Mlhiic niirandx succedunl.
veru iiitervalluin negliênler oblilus piaculiiin, vcnit Qu;edani namque finiina niiila et cxca ad sepulcruni
landeiu adorareadsaiiclisepulcrum : cuniqiie liinccv
saiicli Eligii fuit qiiondani oblata ;
qiia; cnm diu ibi-
iiiore ad conlessoris capiil cecindillus ardcrel, illo
dcin orbata et sine loquehi de c(tlo exspeclarei mede-
ingrediente ecclesia; limci! cohleslim cxsiinctum est lam, sopore t:indcni deprcsta, soniiio sua cnncessit
candelabri lunien : quod cuiii ille illico aniiiiadver- nienibra ; et ecce repeiiie duin quiesieret visuiii est
lisset, tremens paliensquc oravil, post oratioii'
011' m asiiiisse sauctum Eligium, atque oculos ejusdem mul-
vero cuin egressus
" luissei ecclesiam, stalini redniio
>d(li!0 U „pnH.^
" „„„H,^ l«i;„:co«
i«iirY:cco .,... «II.,„. ».:-.„
».:„.„ ...Ii r.__:
r ..
cenoo leiigisse, .,..'i..ii.,„.
cu teiium eiiain ,
vrl forcipem
•
iii
diviniliis luiniiie ceciiidillus suliluin piorudit fiilgo-
specie medici rnanu gestans compedes lingULC ejus
leiii. Itaque cum pncdicius vir paratus csset j.nn
leiiiier abscidisse ct e\ lioc conliiiiio ex(iergefacla,
;
«•quum ascendere, quidam ex famulis ejus, qni pos-

oculis jaui apeitis, cccpit novaiii (oiiiucri luiein, ac
terior basilicam fiieial egressus, icm ex orJine nar-
(er os excreare cruorein, quo alflueiiier egesto, pro-
lavilsicut (;eslani constabal : quod cum iile auiliis-
tiiius elimalum forniavii cjus liiiîia \erbuiii:el
set, trisiis admodum efleilus arcana suje conscien-
post boc jam sana lacta. exsurgens ct adorans re-
lijb coepit discutere, quod esset faciiius pr.i quo istiid
gressa est ad propriani villam.
porleutum csset ostensuin : el cuni culpam suaiu
iiepreliendibset, rciniiiisceiis qiiui aliquando iu saiic-
CAPLT LII.
De alia puetla siniiliier muta ab eo sanala.
luin virum admiserai, conCesiiui revertens reiror-
«um fores basil.ca: adiii, sed ubi priiiium gradiim in llem alia puclla :clate tenera et mnla, delata est
pavinienlo impressit, mox lumine sublraclo iterum illic a maire propria ;
qtiani ecclesia; ciistodcs .iiite
eeciudillusvisus est depcudere exsiiiictus. Tunc ilie sepulcruni saiicti statuenics, corde lanliinimodo pos-
palaiii id ceinons, jam niiiiio lisunre perterritus, lulare docuerunt pnrsidium coiifessoris. Cuinque
prosteriiit se cum lanicnlo el iiigeiili rugilu coram G diu ibirtem e\ciibarel niula, maler nimium aiixia ila
iiancii sepiilcro ; ac sic diuiissiuix culpa: su.^c sutis- alloquilur in aurein (iliiC : Observa, inquieiis, isiic,
Jaciens, coepit apertis flctibus se leuiii, se indignuin, lilia, quoiisqiie a sancto niiseralio adveniat ; ego in-
seque infilicein acciisare, ob cujus videlicei noxain leriiii sollicita ad dumuiii nostram regrediar. Ilis
in loco Siincto candclabruiii exslincluin dependeiet. dictis, cuiii ca:pisset mulier ostio proxlmare, videt
Cuinqaediu ilens atqueejulans eo in loco pcrsisie- feuliilo piiella porlenium quoddam per cecindillum
rel, sequc illic mori, nisi lui missa rediret, voce ad se defluerel, et nimiuin ex hoc consteniata, con-
iiublica proclamaret, landem saliifactione ejus sus- fesiim disrupiis linguie vinculis emisit vocem, elait:
cepla lux candelabri ablaia dciiuo lediil divinitus Ecce lu maler vadis, el ine liic solani relinquls. Quo
amissa. Tuiic illc quaniulunicumque recreaius, jus- verbo maler ejus aiidilo, velociter ad eani redien»
sit cootiuuu famulum vas sibi pretiosum cito deferre ccepil (lere prx gaudio ; deinde avidius adhuc com-
argenteum, quod acceplum veliiti pacis obsideni pcllans (iliam, ut poie qu« nimiiim desideiaret ser-
Christi confessori obiu ii, ac juxta ejus tuiobani de- monem ab ea percipere, in omnibus q»x scisci-
posuit promillens insuper nonuulla ex suis faculta- pianum atque absoiuiissiinum ab ea respon-
lata est
tibus eidem basiiic:c. cullaturum, lantuin ut culpa sum accepil. Super quo omnes qui adcrant niirati
in sancto viro admiEsa haberei jamjamque termi-
'
sunt, ob taniam videlicet velocitateni saniialisistius,
iiuin : sic deaium aduians et glorilicans polentiani et videntes pucllam loqui, magiiiiicabant poieiitiani
Salvatoris, lumine cecindilli {iiicanie, ex ^dem Christi, et merila coiifcssorisEligii: liiler ca:tera
Ixtus loco discessit. vero iieque illud pulo silendiiin quod lcmpore nior-
CAPUT talilatis Parisius didici gestuni.

L.
De puero contraclo saniilo. CAPUT l.lll.
De cluile i'«risiws, et vocatione Aurca' abbatissie.

lllud omnino prtiHcreundum iion est quod juvenis
quidam cs iransmarinis partibcs adductus, gcnere Factum est igiiurciim nelaiida clades depopulare-
Sasooico orlus, ita diaboiica tyrannidefuerat cunc- tur urbeui Parisiacaiii, et nonnullx jam virglues ex
tis inembris astrictus, ut ejuscalcaiiea iii partes na- monastcrio sancii viri, ubi Aurea noiiuiie praeerat
riuni teneientur li-:esila ;

qui cum Noviomo ad opi- abbaiissa, adDominnm pneccssi^seiit, apparnil qua-
nioiiem sancli Eiigii esset dejôiiaius, atque aiite dani die beaiusEligius cuidam adulcsienti iu basilica,
ejus tunibam luiiset projectus, post breve inierval- pucllaruin veste candida aiiiictus, logaruin velamine
lui», confessorc Oomini oranic. et ateina pieijie cumptus cumque isquia
; aderaiiiiniiu pavorcperterri-
B70 S. Fl IGII NOVIOM. [-;i'l.-,(:.
gg(,
lus latibulum quxrerot blanile euiii lei.itcrque A "eris graiia pueri nonnulla offernnl
ornamenta bal- t
coiiipellaiis vir bealm, pr.ncepii ui leiis cilo dicerel leumque ejus speciosissinium prolinus cuin devolione
iiialri virginuii) quoii aJ se iiuanlocius cuni depuU- sepulcroinligunt : quo facto confeslim sine mora in-
lis properaret virgiiiilius. Curreiis auleui is qui au- tercedeiite coiifessore sgriiudo abcessil, ei ad
prac-
dierat, et cilius Auream prj:veniens : Surge, inquit, sens conialescens puer saniiaieui illico rccepil, ac
vclocller, quia doiiiinns Eligius in ecclesiam ic vo- deinneps incoluniis maiisit.
cat. Quod ciiin illa audisset, gaudio .'«agno repleia
siiic niora properavil ; sed laiiien cum venisset, vi- CAPUT LV(.
sio beali viri jam aliolita erat ; ecclesia vero ad lir- De rirn perjuro cujus viseera
diffusu tunl.
niitatis indicium quod illic essel visus ncbula qiia-
Sdet Pt«nim periinax cervicosilas populorum, ui
dam replela inonslrabatur, in tanluui iil caiMlehilira
aliqiia sibi olijccta cnmina sacramenlis
quoque et vela subila roris iiiund.inlia disliliare vi- eipiari con-
lendal unde facluin esl ut vir quidam,
derentur. Tunc ergo pnrdicia Aurea in sese rcversa, :
faciiiore I
qiiodaiuadiiiisso, cuin arclius ob
iiitellexii se ex hoc niundo vocari et protinus coii-
id perurgerelur, fal-
;
la. audacia prxvenius ad sepulcruni beati Eligii
i
voans (imnes sorores, ooepil valediccre singuli-, sc id
sej;irandospondet idoneuni
"loneum reddere. Cu.nque
Cuinque illuc
queslrans ex eis nounuUas qua: eam comiiarentur B ,
iotcr cxleras : deinde jam ipsa migra.iie ad Doi.ii-

=^'''"'^'"* '"=''•' ^''*' «ô"**:'"^ juramenium e.«plessel,
coiifesliin jiislissiine divina uHione percussus, cre-
num, et reliqux nihilumiiius snbsecuuc iûi.l dci.ii.ii.,
puil illico venlcreji.s, et diffusa mox
adeo ut ea tempesiaie ex eodeni nionastcrio i.sqne in lerram vis-
cera ejus sic mlserabilis ille ad larroreni mulloruni
ad numcrum ceiitum sexagii.ia n.iniaclia! inorert-ii- ;
ii.dignam vitam dlgna morte linivit.

tur.
CAPLT LIV. C.VPLT LVIl.

De porlento Carifredo prircslenso.
De inlerilu viri rpii agrum basilicm invasil.
Audile jam ct aliutl qnod ad sacralissimum r.ligii
corpus geslum est iniraciiliim quidaiii

Ouis vcro possit et illud silentio p.a-tcrire quo.l
: eleniui vir
vir q.iida.i. ai^ruin in loco nuncupato Calvomonle,
illuslris Girifredus Gr;ifliii, venieus ad basilicam
ail basilicam sancii tligii perlinentera,
sancti aiitistitis, cum oralione facta pnt furibus as- rapaci inva-
de.is cupidilale, divina sit iiitereniptus ulliime? Ulc
laret, pauperum iliic turbam clamantem audivit
naii.que cun. malo ordlne pncdiclum
cuinque i.iinimead prxsens l.aberei unde eis cleeino- praidium «ux
synain tribuere possel, misericordia erga eos monis ^ "Hfeiur
niicreiur diiioni vindicare, ei obsislebai
obsisli vcbemenier
coepit viilvere moestus Nuniqui.i, ait, o miseri, la- ^ Sparvus alibas ejiisdem ecclesix qu cui.i diu ab eo
;
lem habelis c-nsolatnr.m qualem bunc bealum ha-

'"'•'"^"'"''^ >n^'.">
incurssrctiir, -•
landem causa in palatio regis perlala,
—— ;
; 1
buistis anli^lilem ? o qualis ei poteral causa olisis-

accepil a principe judicium, ut si posset in sancio
lere, qux eum a vesira niiseraiione unquani priepe-
bco terram coiijurare, ad partem utique ecclesije
i
diret, quo vos oblnraia Tiiidicarct sed ille maluii ut ideni periinai vir qni
traiisiret aure, sicuii nunc ;
niutli faciuiii, et ego i.iiser el cum hujusmodi cam invadere quxrebal jurejurando asseveraret
:
ad-
versum siiam. Kt ciim judicaium esset ut pr.ifatiis
se uteretur increpationibus, visuni ei luit vir
veluli in cxtasi arliiisse sibi
ciini phirimis secundum Fiancon.m legem
in inoinehto sanclum sacra-
inentuin persolvcret ei hoc ipsuin indulgens
viruin ; ex qiia visione conîeri.alus, cnni amens abbaa :
îivi, iiiqiiii, quod niale eain

pene astarei, subito reperil in manu vel veste sua invascrit , idcirco
aurum quod pauperibus rogo ut cunclis juraloribus induitis ipse singularis,
erngari deberd, quod ei
faclum est si Deo placel juran.lo eam vindicel. Cumque
(.roili.us ; ci illc iiiulta secum cx eo quod l.ar
dlxissel, iilacuit verb.iiu islud cuiiclis
accideial cogiians, exlit :ib ecdesia et disrcessit. optimatibu*
regis, ei decroveruni omnes
CAPL'T LV.
ita f.crl. Post h.xc ergo
De puero Ebroini liHo sanalo.

pergcnies ad ecclesiam beatl Eligii, h ingressi ad
D locum septilcri, pr»!.iolabantur mmics eventum rei.
llliid quoque non nos efTugiat quod vir illuflris Tunc menioratus vir leve icpiiians iiegoiium, cum
Ebroinus, palatii pra>positus (f)uod viilgo diciiur iir.porluiia audacia posuissel jurauirus man.im
super
inajnr-domus ) , habebal liliuni adolesce.ilem, voca- sancluin locuin, iii niedio feresaciaiiienii verbo con-
bulo Bobonem, quem ipse ac (oiijux ejiis unice ac tremisceiis, vehemenier toio corporc declinavii re-
singulariter, ut pote cbari parenles, diligebaiit. irorsum super cervices rapul, et mox divaricaiis den-
Ouodara iiaque lempore morbon.edullitusingruenie, libus, leve.beratisque oculis, cade.ile, ui diciu.ii
cuepil isdem puer vesano .-egrolare languore. pro
csl, deorvuiii capile, magnoque ex orc fumo proce-
quo parentes nimis solliciti, erant pnsiti in angiislia dente, biiMcsolum prolerre potuil sermo.iem : Abba,
gravi ; deblnc invalescente paulatim .Tgriludine, Sparve, reclpe tcram luara. Hoc ergo modo
iiiqiiii,
(ORpil jam puer vehenicnler angi, el morte janijam- divinilus percussus, atque illico in terram
proslratus,
que imminente cum vivendl spes penltus auferrelur, moiiem qiiam no.i liiniiiifortiiiiuprevenius miser in-
iiimis anxii parenlespro Blio ad saiictum co.ifngiiint ciirrit. Ex quo faclo oini.cs iiigentinielu perculsi, po-
Eligium, conlidenlesquc de miraculis laDli antislilis,
teniiam iHic, sicui ei ubique praesenlem fatcbanlur
purrum illico devovenl ei supplices, aique pro niu- adcsse Chrisii.
581 VITA. iSi
CAPUT LVIII. A Lnum, inquil, conslal iilrum sit r.iclum an n:ox fu-
Itrm de atio perjurante mortuo. turum, jam niuta el tolo corpore decunibat
cuiii
Sed ct Jc alio niliiloiuinus audilu solo comperimus, prxmorlua. Tunc ille fesline valde ad confessoris
quoil cuin ibiileni perjurasset, atijue denium ad do- sepiilcrum coniendit, et sumens ex eo qui ibi fundi-
iiiiai suain vcluii victor rediret, priusquain donius tur olei liquore, ad domum luiieris cilo accedit ; di-
sux vestibulum intruissel, iiivia niortuiim liiisse ex : cebat enini hnc sibi in nocturna visione a saiiclo
quo niiiiiruni postmoiJum tnnlus pavor crevit in po- Eligio prxcepium fuisse, ut allato olei liquore sana-
pulo, ut nulliis jam liodie eiiaiii pro justissima ret ab incominodo niulieiem. Ingressus ergo do-
causa iulrorsusad sepulcruiu persolvere amleat jura- muiii, vidit corpus inler bimeiilu airmiuin jacere tu-
nieiitiim ; scd quiciiiiqiie habut sacraiiientuiu do- niidum et gi-lidum, el ociiis accedeiis conlideiiier ei
nare, foris ad circuluiii janux idipsiim cuoi niagiio visione sancli, perunxil oleo quod detulerat corpus,
iTeinore persulvit. et ait : Hxc mandat saiicius Eligius, ot in virtuie
CAPUT LIX. iioiiiinis Christi exsurgas modo sana ab liac pesle.
De komine rabioso sanato. Ei confestiiii oleo sancto viscera ejus peiielraule,
Sed neque illud sileudum est (|uod iiiter plurimos tu-pit palpebras oculorum coinmovere, ac veluti ex
languidos, qui illic undi'.|ue conlluiml, quidam vir, B griUissiiiio soiiino evigilans suspirare : deiiide niira
nfllatuspessimo dirinone, adductiisNoviomo ab urbe celeritate detuiiiesceiiie corpore, nec ullo tuiiiuie
Ainbianense. Ilic nempe, nialigiiu sxvientc spiritu, reii.aueiite iii cute, facie etiain decorata rulMire,
infestissimaiii rabiem paiiciis, non caienain, iioii surrexit de leclulo, benedicens et glorilicans Crea-
compedes, non claiistra ostiurum intcgra paliebatiir; lorem, qui se revocasjet a inorte. Sana ergo ei
cujus Tidelicet ferocitatem nullus siilferre poterat lioc elfecia, coepit eos compellere iHic eo die cibuin
nam el aliorum nasus, aliorum aures si coiitiiigere sumere, nec aliter desiitil, neque permisil eos do-
quivisset, mordicus amputalial ; egesiionesetiatii ru- iiium suaiii eiire, iiisi praiidio apposito ipsa.eiscina
derum, necnon et caiiuam si cumprelu-iidisset avidis- frequeiis el misccrei et iiiiiiistrarei.
siiiie edebat : unde et jngiter iiexibus miser ponde- CAPUT LXI.
rosis astricius sub cubtodia habebjtur. Iluiic ergo De interitu ftlii qni patrem criminabatur,
Cuiu diu parentes ad niemoiiam sancti Eligii dcside- Post hus auleiii dies fuerat quoddam furluni in
rarent perduccre, non eis occurrebat ingeniuiii qua- rure Noviomagenê adiiiissuiu : cuinquc persona aJ-
Kter id lacere pussenl, quoniam si cuui caiena per- iiiissi facinoris qu.ererelur, jiiveiiis quidani pcr itidi-
iiiitlerent, in ipsos utique qui euiiidein ducerent ir- ciuiii eideiii culp* conscius compellabaiur. Iljbebat
ruens, male eosdem laiiiaret. Tantlem igiiur iiigeiiio ^ auteiii idein jiiveiiis eo leiiipure cum gcnitore 6UO
reperto, aplaveMint ex fusiibus quoddam lulocium, qiiaiiidam coiiteiitionem, ob quain videlicel el insi-
ea Kcllicei raiione ut si ad prxcedeiitem se millere dias ei uiuliebalur iiiteiitare : tuiii ergo occasioiie
lentarcl, posteriur eum retrorsuiii altraheret ; e repcrta, et ' saiis actusare repellens a se iiujuscc-
contra si posterioreiii a|ipetercl, pnor iiibiloniinus iii.idi opiiiionem, cuepit cadeiii super patrera vella
retraheiis leueret. Cumque hiijusiaodi aigunieiito delleciere. Ducuniur igitur in liiijusinodi jurgium
catenis et tolociis oiieratus, a viris sepieiu iii diver- uterque in publiciiin, ct coiiglobatis undique muliis
8is niteolibus quasi ferocissimus taurus ad ecclusiam si tiiiiiur in exaniine episcopi et tomitis, ubi mulla
cssct perductus, prolinus ad sepulcrum sancli Eli- vicissim aliercaiilcs, satagcbat lilius inignopere in
gii est delatus ; ubi vlx slab.lilus, demuin uun pust p.ilre calurniiiam rclleciere, e coiilra pater, ut res
longum spaliiiin coufessore oraiitc, et Chrisli gralia eral, innuxium se liujus facinoris esse deleiidebal;
Lirgienie, meruit recjpere saiiitalem quo eiiain in
; atqiie in hunc moduin conlendebant corani duce
loco valde jam dcvotus, clericus postmoduui fac- aique episcopo. Tunc itaque vidimus iiiipleri quod
lus, mulio tempore deservivii. Doiiiiiius in Evangelio olim prajJixit : Extiirgenl, in-
CAPUT LX. P
qiiil, filii in parentes, et odio eos afficient (Matih. x,
De muliere a pusiuta sanata. 21). C}uidam ergo circumstaiitium partibus lllii laie-
Bodolenus quidam centenarius, oppidi Novioma- bant, alii vero reciius quid proniulgaiites, iioii e.^se
geiisis colonus, babeb;it uxorem bonam, boiieslam rectum credi lilium super patrein judicabant. Cum-
valde atque devotam, quie quodaiii lempore dum que diu hiijusccmodi altercatio intcr eos verleretur,
quietain agerct vilam, ndlanda pusliila iiequiler esl nec facile aul teiiicrc a qunquam deliniretur, landem
percussa, quo tabo iiicresceiile jacebat tuuiida tulo episcopiis cum duce accepto tonsilio, cum iiullatenua
corpore, et paulaiim plaga adolescente, sola jam possenl rei verilatem cognoscere, judicio eos com'<
i<epultura maritum reddebal sollicitum. L'no itaquc mittiint bcalissimo coiifessori : Qiiia, inquiunt, ne-
inane cuiii abbas b.isilicie beali Eligii lcnderet ad scimus cui ex liis p. tius crcdi dtcenianius, tibi,
orationem, obvius ci factus flens et ejub-.ns luulicris sancie Eligi, cnin Dei scntentia hoc supplices judl-
iiiarilus, mortem conjiigis sua; iiiilicat, sepuliuram- cium cOmiuiltiniiii. 1 uiic statuentes ulruinquecoram
que ei in basilicam suppliciier postiilal. Cumque saiictisepulcro, cxspeciabant pcr sacramenium Dei
ab eo ulrum veraciter essel niortua iiilerrogarelur: fore judicium : et ecce repeiite duiii juramenuiui
• Sutis acaisare. LcAcnJum, satis accuralc.

583 S. ELIGII NOVIOM. EPISC. 581
coepi^sel promere, arn-ptus Juvcnis a d;«mune colli- A C.\PUr LXIV.

Sius in terraiii esl graviier, sicque se Yelieinenier lie- De ( re in busilka comprehenso.
cerpeiis volulalialiir miser, trenieiis, el spuniaiis Quadam iiaque die, vergenle jaiii ad vesporam
al(|iie. pallcsociis. Ex quo faclo cuncli aslaiiles allo- side, cum clerici consuelas e.iplcssent preccs vesprr-
iiili, niiiii'ii|UR liiiiore perleniti, Dei oiuiiipotenlis tinas, conligil ingruenie ncglige.ntia iit omnes egrc-
inagiiilicaliaiil jiKliciuin lieri. Sic eigo iii iiubiiciiiii (lcicnlur basilica, cunclisqiie in diveisa occupaiis,
lacinus niaiiifi'Ste prolatuin abecclesia e4 distessuin. iiiillus ad borani e\ custodibiissiipercsset inlrorsuin ;
I'()st lia-c auteiii acerriiiie diuqiie juveiie castigato, ( iiiii subito vir qiiidain conscieiilia saiicius, rupidi-
conilolentes iiiiilli pro eodeiii niisero conveniuni pa- lale acteiKus, capiaio ut fur aiiiico vesaiii;e suse se-
tieni, iil prii eii siiinil f;iccreiii orationem, el ita cietii, vclociier acciirrit ad sepiilcrum, et iinpelleiiic
pru.^trati oinncs ecclcsi.e iuiiiislri beatuin confesso- iielanda cniiidiiaic sullicite buc illiicque circuinspi-
rem rogabant innixe, ut queiriadmoduin eos audierat (ieiis, cum nulium adesse cerneret, non tiniuilmiscr
ad jiidicaiidiiiii, sic iteriini exaudiretad niiseranduin. c\ peiidentiis aiircis, qu.e illic pro ornatu sepulcri
Ciiiiique diiilissiiiie iii picce persisterent, tandcm iniiuiiiera! depeiidebanl, qu;edani clancule pracsume-
iiiiseranlc graiia Clnisii el1ii;^.Ua mal gniinfestalione, re : scd cuni unaiii e.\ catenis aureis, in qua d.-pcii-
juvcnis reslituitis est sanilatl. B deie videbatur id quud rapere volebai, violenter ad
CAPLT LXII. se iraciain riipisset, tantus niox ad irabeniis iinpiil-
De lepro.o mumlitl >. suiii soiiitus prosilivit, ulcusiodes longe forisposiii,

sonilu ad se perlain, magiium'queindani fragorem iii
Eral prxlerea quidain leprosus ex longo jain tem-
ecclesia crcderenl cxortuni, unde ei confesllin veloci
pore lolo ciirpore laliidus, qui addisceus de multi-
petiit se ex fide deduci
' ciiisu ad ecclesiain properaiite>, inveniunt furein iii
niodii beati F^ligii niiraiulis,
ubi delalus fuissel, exspe-

ipso basilic.T. iiniine cum direplis divinitus deti-
ad ejiis bisilicaiii ; cuiii
Cumque 11' ri, nec usquam prorsus giadura posse inovere.

ctabat fore in se ex alto misericordiam. die
yiicni prulinus circuinvallantes, ipsmu suniliiiii ad
iina decuinberet iii lt;rram oinnibus pene dissolutis
se dclatuni, vel qiiid illic ageret percuiictanlur; tunc
nienibris, vidit subilo a parte sepulcri queindaiii
sua tabida el ge-
vero iiiiser furata in medium proferens, cunlitcri
splendoris radiuin inicare, atquc iii
coiiipulsusest seeisdem ablaiis silenter voluisse au-

lida mcmbra miruin in iiiudum resplendere, et pro-
lugere, seJ nullateniis poiuisseextra liniilem basilicx
tinus paviire niagno perculsus ccc(iit repente catefie-
pedem proferre. Sic ergo furtum cum pudore resti-
ri, alipie uberiiin suilare ; deindc cuin toiuin corpus
tuens, veniamque facinoris sui tolo corde deposcens,
infundcrctur cx liiiii.ore manante, confcsiini cuni
C et e\ loco moveri potuit; et ab eisdeni iniseiicdrdi-
ipso sudiire veluli « quis oûiii depellil exieiis cuncta
lcr dimissus, liber discessii.
pulredo lepr.e nitidam ac niuiidissimani reliquitcor-
poris culem ; el continuo exsurgens qui fuerat .neger, CAPUT LXV.
ita sanus alque ill.Tcsiis ab ecclesia processil, ul nec Yir leatus cuid(.m nimif anxio el a.ixilium u se
vestigiuiu quidein cicatrieuin in eo remanerel. poscenti appamit.
C.XPUT LXin. Quodam vero leinpore vir quidain sxcularis ex

Vc claudo sanalo. iiobili genere, culpa vel parva inteiveniente infen-
Aiius nihiloininus vir claudus eifcciiis per pbiri- suiii omniinodo habebat principem, pro quo niini-
Rium lempus arcebatur uninimodis gressu, rcpeiis ruin ulciscendo ofrendiculo ducitur principis jussii
bacterio corporc curvo ;

quique ei ipse audiens exi- exsecutus in palaiiuni; ubi dum eenientia niorlis
mia qux gerereiitur a sanctu viro iiiiracula, adhibilo ejus deliniretur, Iraditur inierim servandus Amal-
itineris adiiiiniculo delaius est ad ejiis basilicam. berto viro illustri, comiti scilicet Novioinagensi :
CiiDique iuiic teiiiporis instaret dies beali Eligii na- cumque aliquot dies sub ejus custodia degeret, coepit
talis, dcporlalus ille ad sepiilcriim ccepit flagitaie uiia die inter ficquenti.iin famulorum vulgalo ser-
remcdium : et ecce supervenienle nocte cuni decuni- D mone percipere, quod die crastina prolatain adver-
beret in pavinientu u'ger, adveiiiens illico saiictiis suin se senteiitiani capitaleni exciperet. At ille ba'c
atque ad clauduni incliiiauis, ca'pit ejus exlcmlere audicns cuin niniiuni frmiilarei mori, nec ulliiin
arius, quo iiiniirum furtius poplitem extrahente, jam perfugium speraret evadeiidi, unuin solummodo
nervosiiue coniplicalos propagaiiie, proruinpens in sibi credidil sulfragari, ti permittereiur nocleni eani«
voce claudus omnibusqui adcrant incussii terrorem ;

deiii apud sanctum Eligium pervigil ducere. Ciimque
quo diulius vuciferaiite, cucurrerunt custojes ad rogasset et iuipetrassct, ardcnter niiiiis accurrens ad
euindem, niullum ab eo sciscitaiiies qiiid sibi velint niausoleum coiifessoris, totain pene noctein in l.icry-
bujusmodi voccs. Tuiic ille interruinpens vcrba mis et gemiiibus duxit, sibi ut euin oportebat patro-
iiianuque porrecla surgens ciio a pavimento coepit cinari in crasiiiiuin sancium anlistiteni innixe sup-
anibulare libero gressu, collaudans et benedicens plicaiis; el lactuin esi pustquam inatulinos liymnos
Bauitaiis siix auctorein Doininuiu Clirisium. ex more persolvii cleru.', niinium vir prxfatus ex
Quis ovum. Acherius hoc loco monel forte le-

" ciimlectio; sic eniin ail scriplor lepram absces-
gendum csse fut <ei<um ; sed id ciijusmodi sii, non sisse abaegri corpore ut ovi albuin ab eo separari
intelligo, nec dubium inihi est quin optiina sit codi- solei qiiod navuin est.
.';85 VITA. 58n
iiioernrc ilefrssus Bubito obdormivii innixus, et ccce A lenus tamen rccordari polernt delioc quocj aliquando
repeiile sanctus ci aslitil Kligius, inodestissimoque ex lide condidefat. Evocato iiiierea Agerico basili&i-
aspeclu blaiide euin recreans coiisolari cupit, polli- sancii Marliiii abbate, causam ei per ordinem eipo-
cens quod crastina die ipse esset rum principe, el nit, denens se non posse securam noctibos quiescere
isdeni pro eadein culpa niillaienus poncret vitam, iii domo sua. Accedens autem praidiclus abbag ad
seu niagis indulgeiiti» a principe accepta, iilico abs- doinum in qua fiebat porientum, ccepit inquirere a
qiie poBiia essel regressurus ad propria. Factuinquc feniina utruinne aliquando iliidem scrvorum Del
ila, ei pdsieia die aciitus pricdictus vir in aul.ini a manserit quispiam , anne eliam ei oblatura esset ali-
principe, sicul pnBdixerat vir sanctus, liber ab eo quid a \iris sanctis pro munere vel eulogiis, ulruin
dJinissus, ovans ad propria est reversus. vel ipsa non rapuerit aliquando aliquid minug ex
CAPUT LXVI. sanctorum pignoribiis. Tunc vero illa veluti per
soiiinum, ui pote ex longinqiiitaie temporum, sancii
De monacho a pusluia taiialo,
Eligii capillorum reminiscens, pectusque illico pu-
Operse pretium est ul non solum eas quK ad sa- giiis SKpiiis CKdens, rei orJinem exponit, qualiter
cratiisiinunicorpus ejusef(iciui;lur virtutes, sed eteas
videlicel aliqiiando ibidein capilloruin beati viri de-
quoque qu.e per reliquias cjus p.ocul aut prope ubi-
g 'îî^^^^ „ ,1^^ condiderat. Slatim ergo perscruUn
ciinque deiala; fuerint, declaranlur, liuic operi vel
tes loculum, repererunl easdem reliquias veluti aro-
pauca pro mullis inicxere. Itaque qux narro in nieo
maticis unguentis odorireras.ul ipsas qnoque coliegerat
nuper gesla sunl luo lasteriu. Fr.iter quidaiii ex illibatas. TuncneinpeliquiJochniil, etineritum aiili-
inonacliis nostris ulcere pessiino, quol viilgo pustula
stiiisquantumesiet, et saepedicIsemaironseiiJe-quin-
dicilur, percussus in faciem peasiiiie laborabat. Eiat
lum Deo pliicueril, ul post tot aniioruin curricula in
autein in codein moiiasierio oratoriuiii quoddain in
coJem loco ex jiissione divina ostendereniur mi-
quo reliqui.e beaii Eligii dcposila; erant. Cum ergo randa prod gia. Audivi enim quod posimodum iii
pr.tdictus fratcr in leclo scger decuinberet, et iiiedi-
eodeiii doiiiicilio clegans oraculum fuerit a fidelibus
cus coquendi ulceriscoiigruinn ferri opiriciiim pwpa- coii^truciuiu : simillimum quoqueelNuvioniogesluiii
raret, formidolose vaMc id fialer ferens, rogal iiiox
esl iiiiper luiraculum.
relinquere igniti illius ferri operalionem, et coiili-
CAPUTLXVIII.
dciis de nieriiis conlessoris, rogat sibi deferri ex eo Similtimum Soiiomo signum prmmnnstralnm,
oleo quod medendi graiia anle pignora praifaii aii-
Anus itaque quseJain in monasierio quod sanclus
listitis dcpendebat quo mox allato faciem
: sibi et
vir conslruxit ôvioino, quodam tempore decisiones
pustulam lurgenlemque perunxil cervicem; et, o C similiier ex capillis ejus collegerai, atqiie panno
mira virtus post illius liqiioris infusionem iia cancer
!
obvolvens supra suum discubiium iii macliinile cul-
ille absque ulla foci appositione radicitus exsiccatus,
posiquain vir beaius migravil
locavcrat : scd de
atque exteiiipbi ileletus esl, ut iiec vestigium quidem niundo, crebro cuin caec;e noctis tenebra; cuncta
cicanituni illius in facieinmonacbi relinqueret. operirenl caligine, micabat ex eodem loco radius
Adjiciain et illud quod solummodo audilu cognovi. quidain splendoris, qui nonnuiiquain in domo illu-
CAPUT LXYII. strabat tenebras noctis; quod cuin sanctinioniales

illic femiii.\> pleruniquc fieri ternerent, convocaiites
De miraculo relicjuiarum Turoiiis ostenro.
pra;diclam sororeiii, studuerunt ab ea percunctari
Cum adbiic beatus Eligius sub saculari habitu Tu-
qiia; cssei ciiUsa quod is<.*em splendor ai> ejus lecto
ronis in urbe sancii Martiiii tuinbam fabricaret, lia-
nocle micaret. Tuiic illa pignoruiu sancti viri recor-
bebal hospitiuiii in cujusdnm inalronae donio foris
daiis, reiii sicut gesla consiabai, oninibiis miranti-
iiiuros in vico; qux nimiruin fcmiiia inspicieiis san-
bus, cxpusuil : al illx bxc aiiJienles protinus ad lo-
clum virumjugit r eximiis operibus intenium, eo ciiin acceduiit, easdemque reliquias auferentes digno
qiiod promptus esset in omiii operc liono, frequens
in loco mox coiidunt, glorilicantes et laudantes
IIIoratione, necnoii ei largissiiniis in pauperum cnn-
°. ,
r\»„
Deum,
•
,rii- u^ ..
•
qui esl fidelis in verbis suis, et Uniam glo

..,.
solatione, vere ut erat, Dei fainuluni credidit : et
,
U
T.
_._ _ ,_. ,, ,_
riain praisial sanctis suis.
diequadam cuin unus cx ministris ejus eum juxKi
CAPUT LXIX.
morem tonderet, illa linteum quod capillos decideii- De nionaclio per dmpliibaiim sanalo.
les exceperat rapiens, qusque ex capillis et barba Sed neque illud silendumpulo quodiii inonaslerio
colligere potuit iimeo olivoluia iii arc:im sibi repo- quodam Turonici ruris frairi-cuiJain contiiiit reine-
siiil. Transierunt deiiinin plurinii aiini, ita ut penitus riium.I aqiiequidam illic monachus honoraliilis inter
j.1111 iii oblivionein hotc cadem feinina ducerel. Post suos.niihiqiie familiariiernotus, ingruenteinorbo sua
obltum veru sancti Eligii cum prxdicta femina nocti- in viscera gravissiine per dies pluriraos laborabat,
biis intra secreta sileiiiia qiiiele se ageret, audiebal cumqiie nullaieiius invalescere recuperareque possel
pleiumque in suo cubiculo ilulci modulamine cele- saluleni, iuspiraius tandein Dei iiiiser.itione, amphi-
biari psallenliuiii ; cl ciini curiose ad lioc iiilenJerel, baluii sancli Eligii, qiiod.illic cuin niagna reverenlia
porlentum conspiciebat per quxJam foramina ra- servabatur, super se iiposuit; qiio niiniruin ex fiJo
dianiia niniis micarc luminaria : cumque crebro ea- aniictus, el aiiiles artus cunclaque membra sxvo
dein cerneret fieri,nimio pjvore perterrita, non au- l.irgiiore defessa batiiloregente siistentans, cnniinu
debat jani nocte in diversorio siiu maiiere; iialla- iiioiicm Cbristi rccepit ; ct postqiiam hxc egit, itu
Patbol. LXWMI. 19
F<n S. ELICIl NOVIOM. KPISC. b!)8
sauiis aiqiic incolumis cst reddiiiis, ut plus demuin a "l aieb.ii, iiionaclius Novionio veniens reliquias beali
cunvaluerit quaiii lueral ante veêlatus. migii secum ik-liilit, qiins iiimlriim ut dec^bat cuni
CAPLT LXX. magiia revereiitia basilicn! indidil, alJiue post aliqiidt
Itan de ulio a lcriiano tijpo suiiato. dies duo viri, uniis cxcus, ;ilier vcro clauilus , iiile
.Wms eliani fratcr iii nioiiasterio meo infuso cor- liler illic excubanies, solo sancii iiiterveiitu sanati
pori tatio a lerliano lypo gravissiine vexabatur : qui suiit : iiliiiirum ci'cus liimen, claudus gresûm reii-
ciim per Jies inultos inorbo invalescenle nimium ai- liioiis, pnsi adepiam medelam regressus esl uterqiie
lereriliir, luiu taqiie ejiis menibra valiiuilo tremula ad loca pri)pri,'i. Iii alia nibilominiis basilica, qu.ê a>l
qiiatiendo pcne dissolveiel, uims ex diaconibus mo- ejus lionoiificonliani iii regione Aquilaiiica niiro ele-
nastcrii babens apud se recondlium quoddam lin- ganti(|uc opere (iierat je.lilicala, simHiter vir quilaiii
leum, quod beatus Kligius aliqiiando habuerat in pedeclaudie.-msmi^dendigralia advencrat : quieiiincv
corporis usum, exploraia iremoris illius boradetulit, oleo quod ante venerandum altare consuevit ardere
eiimquo super peciiis .tgri imposiiit ; quod posiqnam fuissei peninctus, nervoruin vinculis resoluliset ipse
lcrlio fecil, salagens niniium a^ger coepit sudare sanatus est.

atqiic rnbere, velieiiienti etiam singullu pectiis qiia- CAPUT LXXIII.
ticiite omiicin coniinuo abimdantiam rellis evomuit, Q De levita lunnto.
Mcque demiim Clirlsti graiia miserante convalcscciis, Intcr bfcc autcm ncc iilu.l prxtereundum est, quod
pFistiiiain sanilatcm rccepit. quidam diaconus propier vuliius pessiiiiuni in ore ,
CAPUT LXXI. in ^lremitate, scilicel, dentiiim, susceplum.graviirr
CLricus qnidam sancli piijnora venditans iiicendio perdles plurinios laborabat; in taiiium Uenique ul-
circiivwattatur. cus illud invaluerai, alque ita faiices ejus veliemcnti.)
Illud eiiam niagiiopere adjiciendum pulavi quod tuinoris obstruxerai, ut pcr septiinanam continuaiu
vir <|iiidam, liaud prucul a conlinin Rheiiiensis urbis ncque paiieiii edere neque ulluui cibum sutnere pra'-
habitans, desideriu religiQsae mentis concepil , iit valerel. iiic namqiic cum iiullum prorsus remedii
basilicain in boiiore saiicti £ligii in prxdio suu xdi- genus adipisci posset , ad sancti se patrocinia Kllgii
(icarct : qiiain cuin consummasset, pignoribus sacris converlii, el adiens basilicam quam eo in loco ve-
cjusdeiii (Oiilcssoris decorari cupicns, ad municipiuin neranda ejus illustrabani pignora ,
prxniissa ora-
Novioniagensc perrexit; quo cum pervenisset, re- lione, ctepit ex limbriis cluismalis quo legeliaiitiir
liquias poposcii , exposcitasque iinpetravit : sed reliquiie lauces suas el guiiur turgidum perfricare ;
cum ab oppido properare vellel, «onveiiiens quidaiii posl qii:\ni niniinim palpaliimem €runipcns vuliiiis ix
flericus, stiniulis cupiditatis agitaiiis, ca'pil cui« C ore, oiniieni piilrem sanieni illius rundiius rcjecit
violenier detinere , dicens non se permitlere eum alque iia digesto exieinplo vulnere, sanus denium
graiis cnm reliquits exire, nisi sibi allqiiod pro eis- diaconus omiii permansii in corporc.
dem munus prxberet. Tuiic prselatus vir lU ex nia- CAPUT LXXIV.
iiilius ejus ciiius evaderet munusculum quoddam ,
l)c monaclw a dulore pedis sanalo.
qiioJ ad pr.i;seiis apiid se habere potuit , non sine Ilenique Iraier quidain ex moiiathis beati Eligii
nicerore ei tribuit. Al ille avidissime oblata pneri- quodaiii lempore podagrico in pedc humore perciH-
piciis, sinealiqua tantilateinira greuiiuin sibiabscon- sus deciimbebat in lecio, tiimidus in taiitum, ul nul-
ilit. Ncc mora, et iinmisso divinitiis igne coepil subito laieiius sutrenel pedem suuiii in terram ponere. Is
pecltts cum vestimcnlis ejiis vasto incendio co.ifl;!- namqueposi indeni conli(!eiis de nieritisconfessoris,
t
grare, ila ul proiinus compcllcrctur immeii,-is voci- iiieloteiii beaii Eligii, quam pro magno niunereapud
bus ciamarc, dieens : Parce, sancie Eligi ,

quia ego se servabai, dcvoiissime sibi imposuit,atque ex eju»
iiiiser nuiiquam jam deinceps tale quid agere pr;c- ora pedem tumidum el iinHiobiicm mtilcendo utique
suiiiam. Mux autcm circumstantes propere ei vesii- c.iiiligii; post ciijus , videbcet , atlactum detumc-
ineiila fuiiiigaiiiia aufcriint, munuique accepiuin via- sieiUe pcde, gresîim prisiinuin recepil , et ita de*
tori Beslituuni ; ipsum eiiam pceniientem iiuiltaq;ie D inum a pr.edii lo poj.igrico humore illxsus perman-
defleiitem ad confessoiis luiiibamreducunl ; ubi oleo sit, ac si niiii(|uam antea cxperlus liiisset. Jam vero
delibutus, îx landem scdato incendio a lormeiiio iii cali e libri dignum pui.avi adjiciendum ilUut quod
Bil liberaiiis. lloc aulem idcirco evenisse iioii am- ad cJHj lettuiii dcclaratnm fiiit miraculum.
liigo, ui per li:cc facilius obtuiidatur , inioque con- CAPLT LXXV.
Z>f' miracutia ad lecium pjhs oilemis.
fundalur rapacilas , ciipidiiasque similiuiii, eorum
Cuiii virbe.iliib iii Coiupeiidio villa regali frequen-
dunt:ixat qui non vereiitur iinportune pecunia ac-
tiusestet solitiis a.iveiilare, providerat sibiliospilium
ccpta banctorum piguora vemiiidare. Cessel ergo ,
ullra llu\ium llisarc iii cnjiisdam viri domilicio vo-

qu.êso, jam boc iii omDi lui o contagium, ne contin-
caliulo \V:ildoIeiii quo, videlicct, in loco emidople-
galea I°acieiiLibu6 siniile incurr<.'re incendium. ;
rumi|ue vel rcdeuiido, coiisucverat diverierc ad ma-

CAPUT Lxxn. nendum. Postquam ergo inigravit de mundo, piaedi-
De cceco et claudo sanatis.
ctus hospes ejus minime reverescens pouiificis stra-
Adjiciam quoqoc ct illud qui.d viio devoio Fie- tum, destraxil perincuriam leclulum ,
parvipeiKlcus
degisilo presbyiero iiariante cigiiovi. Quidam cui;i!. tanli viri diacubitiiin, 5poiid.im eiiain leciuli ,
qiiam
689 VITA. 590
s*piiis triveranlmaniis SDHCti, suppeihnetim > limi- A et iibl priilie fralre largienlc siia , niliil obluleral
tes fei'i(, seijiie cuiiicoiijuge in eoilem loco qu.i vir sponle, ibi jam coactus lamen ut mereretur meJe-
boaiiis paiisnvcrat, sine u!lo cunclaniine colluiâvit lain iniiltos ex piililica moneta misit solidos per.cre-
el erce ipsa nocie velieinenti febre correptus , dilam personain; et protinus ciim doniim illic elee-
coepit protinus tajiliare , tremerc, sudare ac p^l- uiosyiiai illaliiin css-H , conreiim ab eo ilisceJrnj
lescere ;
peJes (|iioquc qui lecluii calcaveraiit dolor, sine iilla iiiora saiiilaleiii r(.copil.
sponilain , cu^perunl forluitu condolere , nimioque CAPIJT LXXVll.

fervoris ardorc ag^ravari , ila nt a grcssu peni- Piielta perjnrans de(ungilur.
liis compellerelur arccri. (juinque linjiismodi ar- Sub eisdem ferrne d.ehus puella qua;dam despon-
liiuiii lorqiierelijr crucialibiis , visum est coiijugi baiu, insiiganle per caniis fragililaiein diabolo, a
ejus in visu ut amoverel se uterque iiuaniociiis ab quodam inoei ho luerat foeJc corrupla quam ejiis- ,
illo discubiiu , spondam eliam ,

quain negligenicr dem spoiisus causalus utcunque suspeciamve addis--
projecerant , in loco pristino restaurarcnl , aique cens, coepit ab ea extorqoere, ut se per juranientuoi
oinne stratuni siciu fucrat diligenii ciira compo- ab hac siispic'oiia idoncani redderet ; at illa ut pote
ncrent : seJ illa ncgligeiiier visionem obliviscente , adultcra nilni (repidans, seciiram se islud sacranien-
vir ejus alrocius crutiatur dolore , et sequenti B 'um pfsse initisire gesiitbai. (ônsliluit ergo eideni
iiocie etiam ipsc admoneiur qiiod nisi se cito a ejus spoiisus, iil ad lcclnm beati Eligii hanc iideiii
ieclo submoverel, severius jara es lioc corriperetur. fiola persolveret ;

qiiod illa audiens facile id sibi
Tunc ille post traiisaclam visionem inoderata iii se lieri pm-sumii. Cuinque illic uieniiie advenlassel, illa
quantulumcunque fcbre surrexit ul vaUiit fi;Gtiiius,

, proti'r>a ci iiisoleiis siiie ullo metu ad sancli leclum
ei spoiulani lecluli illico recoilfgii, (|uaiii (iiligenter accurrens, coepil absque lerrorc iJ quod exigebaiur
lotam in eo loco uiide exierat lestauravii, lcclumque jurarc; sed mox ut manuni lectoimposuit.illicolabe-
ul pritis fuerat circumquaque coinposuit; sicque se sceiiie corpore deorsiina ruens ,
quasi defeciis pcdi-
deinceps a discubitu illo reniovcns, prioris fatli cum hus in lerram corruil : quam cuin vellent circum-
multa saciisraciione pcenileiiliam gcssli , atque ita siantes erigcre, Uemens illa elspumnns inler manus
demum sanitaiem recipere meruit. Uelnde jam hoc tonim (jecidil, alquc ita demum lugubriter exspira-
miraculo latlus crebresceiite , iiinliîiic coepcruut aJ- vit quod ejtis pavidus cernens sponsus, consterna-
:
vcntautes eo in ioco munuscula inferre ; ca^perunt tus, el ipse potenliam Christi et judiciutn sancti
eliam illic viriutcs crebrius declarari populique niagnificaTii, ei sic deindc ad domuin proprianu iion
convenliis frequeas ibidein lieri : quoJ faclum magiia siiie meiu disccssit.
cuin adiniralione cerneiis bomo , relicla proiinus Q CAiaiT LXXVllI.

domo, in alio se juxla contulit tabernaculu , suuin- Dc mirucuto similiter ad alium ejus tectum ostenso.
que diversorium iiospitium perpUuum iii %vo con- Multx ei alisc ihidein , jubente liomino, ejus ine-
cessit li^ligio. Ei ecce jam dumu viri diruta , basilica ritis operanltir viriules, inler quas eliain et cecindil-
Ibi consiructa, leclo inirilicc cxoniato , coiijignum lus exundaiiie iiberiim oleo superfunJiiur , ex qiiu
iii xternum possidet Cligius bos|iitium : quem vide- sancto liquore mulii illic peruncli a diversis sananiur
licel locuni Clemens pontifex Delvacensis siib suo iiicoiiimodis, ei benedicilur ibi noinen Domini Salva-
habet regiinine, et mulia ibideiu jiigiier exiTcenlur toris. Iloecoiiinia qttidcm in Compendio geruntur;
iniracula,exquibu9 niinc duo taniummudo brcvitatis sed el aliud nihilominus cjiis lectum, quoJ silum est
studio pra;propere commcmorabo. ii! monaslerii stii pr.idio , loco nuncupaiile Viciu-
C.41'IJT LXWI. riaco, virtutes siiniliter declaraiilur, el diversa; sani-
De correclione reyis Lothurii, el dolore ab eo aublato. laies efliciunlur : qiia; omnia cx ordine onerosiim
Die igitur qiiadam duo reges germani, Lotbarius , duciinus verbis prosequi, ct idcirco ea his paiicissi-
scilicet, et Theodoriciis, egressi penes palatiumgraiia mis syllabis complexi stinius, quia magnopere jam a
illic oraiionis diverlunt ; ubi oraiiuiic facia, cum re- loculionc cessare fcslinamus.
dirent ad regiam ,
pr<i:venientc3 eos quidam oplinia- D GAPUT LXXIX.
tuni, dabanl saliibre coiisilium ui aliquid eleemo- De multimodii miraculorum .ignis, qum quotidie ad
iyux ob saiicii venerationem eidem loco tribaerent ejus oslenilunlur memoriam.

Succurriint hoc loco aJhuc beati viri nonnnlh
sed re\ senior in prompiu coiitemnens neglexit hoc
verbum, juiiior veru majure foris pnegre»so, solidos miracu!a, ei diVersis quiddn in locis , sed prcecipue
illic posuii cuiii voto ex radianti metallo : deinde ab adejus sacralissiinum cotpus declarata ,
qiire si si-
cum ingressus fuissei pa- gillaiim ut gesta constant niinc eiioJare conati fue-
eo loco uterque propcrans
laiium, ca'pil subiio i'lcm rex Lotharius infusa cor- rimus, et nioJum voluminis excedimiis, et pro ipsa
failidiuin legenlibtis irrogamus.
forsitan prolixilale
pori febre vebemeiiier angi, ei conglobalo undique
repeiile in capile de- iJcirco ergo ea quie liacleniis pro.êculi suiiius , iil
omni corporis ardore ac siniul
poie siiffirienter, conlenii siniifs, pro illis vero qtiiH
fluenle, coepit ardeiitissimo dolore denlium ilHco
nos niiniis cnarravimus, palam oninibus liilem pr.TC-
cruciari. Cnmque iioctem illam in maximis Iraiise-
stanl ccrnemibtis illa inuliimoda coinpcdiloruin viii^
gissel angustiis, fjclo mane negligenliam recordans
qux bnJie a ejiis lunibam in argiiraentu'
confugii liligii cula I
hesleriiK diei, ad priesidiuin sancii , ,
ementi.itio -.aiis pâ« et.

• Forte, limiiii» ait .Acherius ilii et locus inen losn! viJetiir, el
Li i.i:es. ,
:
59» S. ELIGII NOVlOM. EPISf:. 892
r«rum monslrantur appensa; ox quibusnos nimiriiin A lil iniiari qunm lo<|ui , lainen, arclnrc ililcrtinnis
in lioc opcre aul penc pauca aul cerlc nulla coin- actus, pliis iii illo quid veiim quaiu iii ino (|uid pcs-
tneinoravimus ,
pro eo duiilaxal quod in praiscntia sim consideravi , unde nunc, qiixso , nemo de vobis
oniniumexposita.sicut nos toluin.ilael oiiines iiosse derogctquod landeni nomiiiis ejus crcbrius ingeini-
noii ainbigiiiius. Pluriinic n nnquft calen;e , ul cun- naverim, curn-criptum sit : Laitdamis viros gloriosos;
ttis liqucl (li^rupla; ac coinpedes iUic nioiistrantur et cuin bas easdein laudes llagrans aiujiris inagnir
dissipali, cippi etiani fracli, et claudorun» bacierii in tuilo exigerel, quia reviTa iiec cst jai lniiii;e d.'putan-
arjuinento oslenduiitur. Dicinoiiuin vero expiilsio, et diiiii, sed gratix' i|iiidi|iiid iioii virliili liomiiiis ascri-
caicorum illuminalio, solo sanguinis iiidicio dccla- bilur, sed de Dei niiiiicre pra;dicaiur ; Dei est, iii-
ranlur in pavimeiiio : et lia;c (inidem tain multa quam , Dei omne quud per ejus lainulos geritur
inlra paucuin teinpns conslanl gcsla ; illa vero quai quoniam ex illo viue toiite irabiiur (|uidquid iii pra:-
deinceps per prolixa tcnipuruiii spalia suiit gerenda, senliarum liaurltur.

quaiita liant et qualia, quis modoKstiinalione cnni- Porro ne leciorein siyli latioris copia fatig.irem ,
preheiidat, cuin misquani a pia;siilis lumba hodieque coiiipcniliuiii lacere volui, " iit subncxis capilulis
cesscnt fKirigesia? Nain ut in iiiiiliis assolct, decla- quod nosse quis velit, mo\ sine tardilate invcnircl
rala jaiii iniracula niinqnaiii operaridcsistil.sed quo- B necnoii et illud ulilc ac s:ilubn; prospexi consiliuiu,
liilic iiiidii|ue a-gri ven unt , ct ibi excnbantes sa- ut qii.cqiie tcslimoiiia vir sancius divinx lcctionij
nanliir, fcrro vincti conlngiunt el solvunlur , claudi pracdicaiis memorabat, quxque etiam equidem me-
rarrucis advecii conselidaiis ibi gressibus ad pio- miuissc pottii, veliit pretiosas adjicicns geuimas,
piia rcvcrtuniiir; perjuri veniunt, et aut raoriun- opus patratum solidarcin ati|ue cxornarcni. Ilis iia-
tur, aut da;inonio vexanlur; d:einnniaci veniunt et quc singiilis ita dispositis htinc librttm coiitra onines
liberantur, ca-civeiiiunt etilluminantur ; mulucctiani a;mulos lua;, Cbriste , defensioni commendn, libii|Ui;
aniiales ex eo qui illic crescilolei liquorc pcrliciun- devutionis mcx supplex dicla committo : tibi etiaiii
tur, iia ui <iuacuiiquequis teneatur ii.linnitate, cniii inter lucc et jer h:cc ornnia ihea lingua jiio ut valet
ex co pcruiiciiis fiicril, slatiin, fugiente tabo, incolu- affectu reddii pr;cconiuni, qwi coniiilisii prxsidium ,
niiiaicui prisiinain ,
pricstaute Doniino, rccipere quo possel patrare opus oplaluin. Tibi ergo laus ,
pOSbil. tibi gloria, tibi honor, Cieatori et Uecreatori homi-

CAPUT I.XXX. nuin Jesu Christo Doinino iiostro, qui cuni Palreet
/Ipo/of/flicuiii.
Spiritu sancto vivis ct regiias Dcus per inlinita sx-
cula sxculoruni. Ainen.
Seil quia, largicnte Domino, digessimus utciuique
opus (iptatuni, iiuiic lectorein quxsuinus , ut vilita- G EPISTOLA AUDOE.M
AD RODODEUTIM.
teni iiostri sernioiiis iion usquciiiiai|ue despiciat
Doiiiino san to et a nobis iii cbaritatis vinciilo
quia ct ioriassis potuit elo |iieiitius oratio proini,
jiigiier aiiiplcclenJo, Rodobertn pajix, Dado sa'u-
sid slnJiose valde iia siylum correximus , ul rem
tem.
potius qiiain verba legenlibus commendarenuis ; et
Vitam beati Eligii, qiiain nuper, friiier charissime,
Diaxiim^; lioc opus cothurno tumcnlis eloquii nulla-
quod
descripsinius, per pncsentem latoreni strenuitali
tenus inflari ilebuil, ile tanli aiiti^lilis biinii-
argulixqne veslix concertandain direxiiiius. Qux-
llt;ite niaiiavit ; ineque dcvolum polins <|iiaiii auda-
sumus ergo ut, seposiiis paulnluni curis exteriori-
ccm fuisse pr.esens pagina ostend.it, quia non pr;e-
bus, stiidium illic aiibibeas quantocius, et ei quid
buinptione virium sarcinam tant:e molis arripiii,cuiiii
forie aul inea aut nolarioruin incuria iii verbis, vel
siircni iiuligiium essc lam Incubnlx rci cviguiiin
syllabis, inciiinposituin, atit niiiius aptum deprehen-
pusillimiqiic liori auclorcni. Sed cuiii siin dcbilor
dcris, juxta prudoniiain tib;c<il!aiam studiose emen-
deceni niillium lalentnrum , vcl cxignuni doniini a
des, nobisqiie deinuin ennndata reslaures. Vale in
(|uo accepi rcddcrc festinavi, culpain, scilicci , si-
raetucns incurrere, si agnita inir.iciila iit pi-

Duiiiiiio, ct noli, fr;ttcr. differre qiiod quxso.
leiitii
ger serviis lacendo oicnlerem, alquc idipstim parvi l' EPISTOlA nODOBERTI
funiilis nutriiufiitum qiiod iii iiie poluit doni cti;- All EUM!inM AUDOEMIM.
lcitis olci reiiiTiri nelas csse putavi muli tenacitate Doniiiio vere samlo , culniine aposlolico siilili-
silentii prxlcrire, nc uiiius talenti traditani quanli- malo, mihiqiie niodis omiiibiis venernbiliter prxfe-
tateni diiin sliiilcrcui caiilius cuslodirc , culpa de- rcndo. domino et Patri Dadoni papx, Rodobertiis
fusste pccnni.c noii carcrcin. Idcirco crgo optimum pcccalor.
lore putavi iit ips:iin t:ilciili exigiiilalcui ,
quain ab Decreveram qtiidein graiilic:v; jiissioni vestr.x, ve-
Oiunipnleiitc accepi, iii laudc s;incli , ad gloiiani nerabilis Paicr, obicmpcrare , iiisi imperitix mex
Onmipotcntis, exppiidercin, utquc iil ([uod ab eodem prndciitia vestra in diclauili studio lanlopcre obvias-
jnlignus acrepi, eidem siilijcctns impcndercin. Qiiaiii- set. Totuni itaque vo'unien, quo Viia sancti conliiie-
vis eteniin hunc bcatnin virum coiistillius lu hi lue- lur Kligii, a stnniuis ad inia usque solerii, ut jusse-
" Qux inseniimiis rapitula sanciiim Au-

textui intcr doccndum adhilieret ; hxc eniin salis constat
docnum calce cx lioc loco iiaiet edidisse. !lnc
in eadcin essc qu;i; nnnc exslant c. 15 lib. ii, adeo ut
gravius esl, qiiodscriptor subitil, cllecla a se in line ncmiiii (kibiuin e.sse qneat quia b:> c Vita inultis iii
fuisjc icstinKiiiia sacraruin Scripluraruin quc Eligius locis inlerpidata sit.

M3 IIOMILI/E. 581
ras, cura quiJem percurrens, iiiliil omniiio quod a gaveris, ventilavcris, celsoque in suhlime faro sus-
adjicere eniendnreque deherem usquam polui re tuleris. UnJc equidcm animo jam meo ex ejusuber-
perire.sed magis poiiusquod adinirarer, venerarer, taie refoto, exemplari etiam inlegerrimi voluminis
prxferrem ei prasdicarcm. Ki, ut verefaiear, pin- fralribiis mihique cnnfeclo, lotunifiuc dcnium volu-
xisse mihi illic vidcris sauctiuiis tua;, inioque bea- men illibatum sanclitnli veslrcc remissum.Oralionum
tissinii antisiiiis Eligii , integerrimam formam, ila at Testrarum supplc.x quxso suffragium, doranc, semper,
nihil proisus dcfuerit e\ cunctis sincti virlulibu.s, Dado.
quod nou putentatu verborum per singula invesli-
NOVIOMENSIS EFISCOPI
liOMILIii:.
IIOMILIA PRI.MA. B dulcedine promissionis el ad vos incipiat de pace

;
m NATALi DiE iiosiiM scrvanda adnionitio salutaris qua- posco lirniiter ;
De pace servanda et de elcemosyna. lixreat aniniis vestiis; ac priiis iii commune, com-
Ad aures veslraecliarilatis, o dominietfratresmei rnunem Dominum depreecmur, ul ipse secundum
dileclissimi ,
iirimain nostr;B locutionis vocem inci- pollicitationemsuam, in nos (lioc est, incornostrum)
picns eniilterc, et niore infanlium balbutieolium loqui dignetur; et del vobis pnibare idem, cogno-
quasi imperfecla verba formare, quo primum iitar scere et inielligere, 9««; sit volunias ejits tona et beiie
cxordio, aut quis ineum os iiiniia cUviisum imperitia pliccns el perf. cta {Row. xii) ; et dicalis ei cuiii P.-al-
aperiet priinus sermo ? Vel quce lingnam meam lar- mi ti : Diiige nos in veriiate liia, cl doce nos, qnia tu
diiaiis ligaiam nexibns, absiilvet oratio? Cerie, cum esDoniiiiussalniaiis >.o.^tcr{Psa'. xmv). Itenique : boce
Doi graiia , vrstiis sufTraganiibus meritis, oralio ! nos facere voliiiralein tuam {Psal. i;:(lii), ut iios, la-
Orati", iiiqiiain, non illa qu.c est oratoruin, id esl, Ciendo qui:d pra;cipil, eiim loi|iieiilem illis audiamus
-
dicendi peritoriim, el arte constat, ac promiiiir el auribus quas in Evangelio requirit, diccns : Qui liabct
qiienlia, sed quoe esl devoiorum Clirisii, scilicei, aitret cnidiendi audiat {IHatth. xi; Slarc. i\; Luc. viii).
lidtlium, et in conspeclu ejus, meiite ellunditur be- Ille nos de se scmper loquentes, el ad se de qua-
iiigna, et a benigiio Domine aure percipiiur el acce- Q cunque tribulatione ciamanies audial, tlemenler
ptatur placida. Quam nunc qiioque a niea parviiale exaudiat ; ac, depulsa omninni inimicorum nostro-
coram ipso prolatam eniciut exaudibilem sancta rum iiilest.iiitium tam visibilium qiiain invisibiliuni
charitas a qua, lil me hiimilcm buic Ecclesio! consli- SJBva quam pro peccatis noslris juste p.itimur adver-
tulum pra^sulem vesiris digneinini illi commendare silate, loquatur et faciat pacem in ptebcm suam, et
precibus in ciijus nianu e! sermones nostri et nos su- super sanctos ei in eos qiti convertunlur ad cor {Psal.
iiius, tolis pra;cordioruni deposfo nisibus. Adestote Lxxxiv) quani ila denuim promerebimur
; si servare
ergo, Iraires, vi.iis nieis, adesioie piis conatibus, wiitatim Spiritut in vinculo pacis studeainiis {Ephei.
adestote prccibus. Convenio nanique vos, verbis XLiii). Unde vos et uiuimqucmqiie vesirum una me-
Docloris gcntium, beati Pauli aposloli, quibus inler cuin admonere volo, ut quia, seeundum Aposlolum,
celera Kpliesios horlatiir diceiis : fer omnem ora- oinniiim Chrisiiaiiorum unum corpus et unus spiri-
lionem el obsecrationem , oranles omni tempore, in tus deliel esse, iil uniis est nobis Dominus, una fides,
spiritu, et in ipso vigilanles in omni instanlia et obse- vnum ba^tisma {Ephes. iv), ad unam spem vocationis
cratione pro omnibus sanctit et pro me , ut delur »ii/it nostrjc, unita cuni proximis mente, curramus. Enim
termo in aticrtione orit mei, cum /iducia iiotum facere vero quam Domino gralum. ei quantum sit bonunt
nii/s(i?rium Evangetii {Epkes. vi). Veslris igiiur sanctis D ex Deo est pac is et concordii", hodierno
illiiis qiia;
orationibus a heo me exaudiri posse confisus, jani die patefecit nobis manifeslissimc unanimiter conri-
nunc effundo in consieclu ejus orationem meam, et nens chorus coelesiis miliiiae, cum, nato eo qui paci-
supple.x , ejus benignisîinam imploro cleinentiam licarct coelestia cuin tcrrenis, pro tam jucunda l*ti-
diciJns : Domine, tubia mea n;eries, et os mewn nn- lia iiostne reparalionis, suKqiie ao nosine unaiiimi-
tmiitiabit laudein tuam { Psal. l); et ne ofleiidam in tatis, c ncordi cecinil voce : Gloria iu excelsis Deo,
verbo, et ne peccem tibi, poHe, Doinine, custodiam et in terra pax hominibus bonm voluntalis {Luc. 11). Lt
ori meo, et ostnim circumstaiaiiV lubiis meis {Psal. quidem pulclire. nato illo de quo prophela olim pr.-c-
cxl). Iteinque in ine iinpleri expostiilo ut uudiam dixcral quod iiiier caetera nomina t.nnlo puero digna
quid loquatur in mc Dominut Deiis {Psat. lxxxiv) ; et vocaretur Prii ceps pacis (Isai. ix) , et certe ejus pa-
ut ipse in vobis illud adimpierc dignetur qnod sub- cis, ri(;»s noii erit fmis, iiuniialur ab angelis, in lerra
jungilur, quoniam loquelur pacein in plebem $uam, pax hominibus bonw voluntatit {Luc. 11); qux pax alia
Ex his crgo verbis, noslrx orationis inilium sumam non esl quam iile qui bodie nasci dignaius est. Iise
de istius pcr Psaliuislain (a sancto Spiriiu) prulata enim esl pax iwitra, secimduiD Apostoluin ,
qui (acit
505 S. ELIC.II NOVIOM. EPISC. S!)6
Utraque uiium (Eplies. !i). Ha'c deniijiic rnil illiiis, A tale ccrdjs qucerilc il.iiin {Sap. i). El ilhid : Niinr, re-
niirabilis causa, myslerii, quo illud VerJMim quod iii ijes, inielligile, (ruiiiiniiii qiii jtidifnlis lenam : servile
principio erai, el apud Deuin efat, et Deuserai, per Donino in limore, etc. (Psal. n). Pnljlic.ani el pecca-
quod omnia facta sunl, et siue quo factuin ebliiiliil, lores lcalum Joanucni Baplislani iihi dicenlein au-
in flne saiculorimi, caro (acliim est et iiabilunl in no- diaiit, et obediant ; Pîliil (inquit) amplius qiiam quod
Ht (lonn. i), ut mediator lieiel Dei el lioiiiiiium C'iislilutum est vobis, faciatis, et ne ullra prccscriplum
homo Christns Jesus, verus Deus ei verus liomo, iu qind e.vigalis {Liic. iii). Militcs, quod sibi ab eodem
unilate person.ê, et solveret in carne suas inimicitins dicirur atteridant ; nec caluniniain facientes prrcdiini
quas peccaiido et recedendo a Crealore suo coiilra- acquirant. Nrminem (inijuit) coiic/ilin(is, neqiie ca-
xerat genus liumanum. Si autem quLoris quomodo lumniam (aciati.î, ei coulcnti estole slipendiis vestris
illas inimicitias solverit, nosque per mediaioris ofli- (Ibid.). Onints vero in cnmmune ausiullenl, quod
rium Deo Patri reconciliaverit, et angelorum colio- oinni ordiiii, atque oinni congruil et ncces&arium esl
gio soriaverit, duo.'! quoque parietes ex Juda'is et .Tlati : ul juxla lacullalem virium suaruiii, cperibiis
gcnlibus venientcs ( factus idem Lapis angiilaris ) in elecmosyii;e insisteiiies, cuncti in oiiinibns qiiilius
unitatem lidei conjunxcrit, aiidi Aposiolum dicnu- iiidigeni proximi, sic eis subvciiiant quomodu sibi
lem : Per unum novum hominem (aciens pacem, vt U si necess« luerit dcsiderant subvcniri. Sic cnlni dici-
reconciliaret ambos in uno corpore, Deo, per criiccm tur, qui iiubet duas iunica.i, del non liahenti : et qui
interliciens inin.i ilias in semelipso (F.phes. n). El, si littbet escas, simililer (uciat (.Matlli. vii), Itemque,
nosse vis, idciii Dei el Uominis Filius ad quid vencrii quod mllis v.t (aciant vobis liomines, cl vos (acilc illis
aiit quid in carne rgcril, quidve libi imiiaiidum pro- (tlarf. X) ; hacc iieiiipe lex esl naluralis. Ergo liis
posuerit, ipse sanclus Aposloliis tibi consequenler sanctis pareiues adnionilioiiibus.si quisveslrum huc-
demonilrabil ; Veniens, inquit , eeniiijelizaiit pacrm ii-que alien;! rapiierit, aniodo sua dare incipiat
vobis qiii tonije (uisiis, el paccm liis qiii prope; ijtio- (Luc. vi) ; et qui liactenus sua parcius dabal, jani
niam per ipsum liabemus accessum, ambo i/i uno spi- iiuiic qiii.i Den lencratur rece|iturus centupluin
riiu nd Patrem. Evangeliiavit auiem pacem, adim- (Matlli. xix), ea largius cxpeinial : liax do incerta
plendo hoc quod dudum promiserat per Psalmistam :

longa;viiale siia; vita; cogiunis, si ea retinere velit,
quoniam loquetur pacem in plebem suam{l'sttl. LStxxiv), ca forie ciiius quani puial se aini-suruni; ac proiiidc
cuni non solum iii sua nativilaie pasloribus pacein speinsuamlotampoliusPei miscricordia; committat
per angelos nunliavit, sed el pcr seipsum discipiilis

Dinlus naniqiic est lir cnjus spes esl in Domino Deo
Snis dixit : Puem relinquo vobis, pacein meum du psius (Psal. xxM\). Meiiior sit unusquisque illiiis
quod non lantum his qui lunc in

vobis (Joan. xiv); ^ Kvangelica'. par.obol.r, quid Dominus dixerit divili
prxsentiarumeum audierunt loqHeiiiein di. tnin crc- liorrea sua dcstruenti ct inajora facienli : Stulte, hac
dimus, sed ctiam noliis omnibiis, si taincn vere ejns nocie, elc. (Luc xii). llnue ad nostraiii, dileciissinii,
exliorlationeni, retexam voliis anliquorum priinum
discipulatui inhfcremus. Il:> ergo nns probare possii-
nius, si vore ejiis discipuli sunius, si haec verba ejiis
vcridicam relaiioneni, qna; ita se haliet. Narraverunt
in nostro corde lixa relinemus el opere solliciie

senes de quodam liortulano, qnia laboraret et omnein
exercere studeamus. Quibus ileruiii aii : In Iwc ro- laborem sinim expendcret in cleemosynani, et taii-
gnoscent omnes quia mei discipuli eslis, «i diUctionem liiin sibi retineb:)t quaiiSiini ad victuin ipsius siiflice-
liabueriiis ad invicem {.fotin. viii). Jgiuir quoniaiii rel. !'oslea vcro Satanas misil iii cordc cjus dicens :
Poininus commendavit cbaritaiem suam in nobis, et Colligc tibi aliqiianiain peciiiii:iin, ne cuin senueris
cum inimici essemus reconciliavit nos sibi (ici- inor- aut A-grotaveris, opiis liabeasad cxpensas; ei colle-
leni Filii sui, ct hnjus reconciliationis et jubtilicaiio- gil cl adimplevil lagenam de ininiini?. Coiitingit au-
iiis gratiam, qua graiis juslilicati sumus, nullo modo leiii eum inlirinari et puirelicii pcdeiii ejus : el ex-
ad condfmnaiionem nostram negliganius, sed, justi- pendit quod coilectiini fuerat in iiiedicos, ct nihil oi
ficali ex fide, pacem liabeanius ad ipsuiii per Donii- prodesse [lotnit. Postea vero vciili quidani de peritia
num nostrnm Jesuin Cliristum. Quam ut iiicoiiciissi '

inedicis dicens ei : Nisi scideris pedem luum, totuni
tenere valeainus, pacem etiam cum prcximis noslris corpus luum putrefiet; et constitueruiu diein iii. 1-
illibatam custodiamus, reddenles, jnxta pr;i,cepiiiin dere illi pedem. llla auteni nocie rediens in se, cl
Apostoli , omnibus debita : ciii timorem, limorem poenitentiam agens de his quoe ge>serai, ingemiiit e\
ciii honorem, honorem (Rom. xiii). Undc beatus Pe- llevit dicens : Menior esio operum ineoruiu prioruui,
trus prsccipit : Subjecli eslote omni Inimanw crenlurai qu;e faciebam cum labore intento nieo, ex quo pau-
propter Dominum, siri regi quasi pra\ellet:li, îve du- peribus minislrabam. Et cnm Iioc dixissel, stclit an-
cibus, lanqnum ab eo iiiissis ud vindictwn malelacto- gelus Doinini, el dixil ci : Lbi sunl iiuiiiini quos
rum, laudem vero bonoriim (I Pelr. u). Hex auleni, iii collegisti, et ubi est spes de qua iraclasli ? Tunc in-
recto vivendo et agendo, noniinis siii dignitaiem lelligens, dixil : Peccavi, Doniine, ei modo ulierius
cusiodiat. Priiicipcs et judices, quod sibi saoia dicii iioii laciam : ei angelus Domiiii tetigil pedem ejus,
Scriplura libenter audiaiit et obediant, alque lilieii- ei sanatus est statim, et surgens mane, abiit In
tius faciaiit. Di/iL?/? (inqiiit) ji(s/i(ii7m 71(1 judicalis ngrum operari. Venit ergo medicus secundum fon-
fefram : sentite de Domino in boniiut-, i( in siniplid- siiiuiuiu diem, cum ferramentis, iit secîret pedem
597 iiu.\i:i.i.E
G8
ejus, el dicunl ci, Exiil maue operari in agro. Tunc A oiune suiutum nou lanji-t, ncc tugrettl titr samiua-
adniiratiis ine<licus perrexlt iii a^ruin uiii oi>eraliaUir riHfH ; si iiuiem feminam pepereril, immttnda trilduabut
ille, et videns euni roJenlcm icrrani, glorilicavit Do- hebdomadibus, el texag nla sex dicbiis manebil insau-
niinam qiii reddidenl ei saiiitalein. ilxc ct his simi- giiiiie purificaiionis aua : cunique expleli [uerinl dies
lia, fraires, sollicile cnnsidcraiites, et scniper in om- puiificulioiiis ejus, pro ' lio sive pro filUi dcfcrel arjiium
iiibusoperibus noslris, novissiina noslra iiiemorantes, aiiniculum in lioloausium, el puUum columbx sive
secunduiii quod iio> bealus adinonet Apostolus, bo- turlurem pro peccalo : qiud si non in enerit mnnus
num jacienles non dejiciamus (II Thess. iii). Tcinpoie ejus ncc poluerit offerre agnum, sumet riitos tunurcs
eniin suo, quaj ininc in seniiiiibus niiseri(orril;c ex- vel ditos puUos culumbw, umim in holocau lum el at-
pciiderinius, meteiiies, bononiin operum manipulos lerum pro peccato ; urabilque pru ea sacerdos, ct sic
centuplicaio fructu plena mercede recipiemus; cuin mundabilur (Ler. \ii). Il.ic pntccpta lej;alia .>.i ilili-
in pace vera in idipsum (id est in id quod nulla re- geiiler inspicianlur, non soliiin D minus Jcsus Cliri-
ruin vicissitudine variatur, sed ipsum in se pernia- slus, scd fliain b«;alissiiiiD giMiiUix illius, ab onuii
ncns iiicoinmuiabili pcrennitate consisiit) liujus vita.- legis snlijoctione absolulissmia reperiiur. Cuin ciiliii
|>eraclo cursu dorniienius in futiira bealitudiiie icter- non ouuioiu iiiuJiorein (|iia! p.>pererit. sed iiuxsusceplo
lis: \\lx, ct re(|uiescemus, ipsius beiiigni Oei ac Do- " semiiie popeicril, le\ iniiiiund.iiii dicat, alf|uc liis
mini iiostri graiia largicnie ; qui ciim Deo Paire in oblatiouibns iiiia cuin prole iiiundari dccernat, con-
iinitaie Spiriiiis sancii vivit cl rcgnat, per oiiiiiia sa;- siat quia iK.n iilam sub liac mcessilatc
conslringii
cula sacculunim. .4inen. Hu:u sine susccptioiie viriiis seiiiinis virgi, conccpil
IIOMII.IA 11. < t virgo pcperit. Neqiiaqu.ini crgo iuimuiida judica-
IN ME rinil ICMIIIMS SA.If T/C HAIllC. Uir qii3', saiicloS|iirilii obuiiibrante, toliiis iiiuinlitia'.
De F.vangeliu et de usu liminarium. el sanclitalis Auclorem genuisse probalur. Deiiiquc

Keliilil iiohis, ciiarssinii, series lectionis evangoli- II ipse puor Josiis piirus ab oniiii coiilap'ione pcccati,
CO', quomodo Doniiiius Doi 1'iliiis (|iii in principiiMlioc ciijus agui obl iliuiic iinligerot piiriliciri , qui c^t
c>t, in DeoPairel semper eral, ct Doiis oral, ot ;ipiul Aiinus l)ei, ct qui tollil pcccala wundi {.luun. i)? Sed
qiiod tain ille lcgis floiiiiiiiis, qiiaiii
Deum crai, cl Deus erat; per qiicni oniiiia lacta siiiit ct gloriosa ni;ilcr
ejiis, cuiii legi dtbcrcnt, spontc taiiien se de-
iiiliil
{Joan. i) : in pleiiiiudinc lemporis ex niuliere factus,
sil ciiam faclus sub li'!!c, iil rodiniPiel cos qiii er:int creiis voluerniil subdcro legalilnis, iiobis cxenipluui
solvere pra-biieruiit i|iiaiil;i liiiiiiilil:iio qu;inla

sublcge, cl ulosionilcret so noii veiiissc lcgoiii , olicdioiili;i
Domiiiicis priceplis parero dobeaimis. Si aiitcni
sed ailimpiore. liidc el boiliorno die, ipii csl qua- „ »111 1-
dragesimiis ab cjus nativitale, socundum veloris le- riuir jiuta lillprani ciir miilieris et pncri purgalio
gig prxceptuna in teniplo llicrosolyinitano cum mii- qiiadraginta dicbus iuiplealur, in partu vero puclla;
neribus voluil prsBsentaii, qiii eral legislaior, et 8) dieriiiii spatio leinpus proloiigeiur, scieiidiim esl
ipsius tcmpli Doininus ; cujus rei gesia; moduiii, nii>d>i quia iii niasculi parliirilione lotdiebus piirgatio per-
audislis ciiiii recitareiiir Evangelium, Sed quuiiiam agiiiir, qiiot diebus liomo in matris utcro fornialur ;
in bac relationc, historica quidain (iiisi aliius ropc- liuinana voro conceptio sic peilici diiiiur, iii priniis
lanlur) videnlur esse suliobscura, quacdam vcrn iii- sex diebus quasi laclis liabeat siinilitudincm ; sequen
suni mystica, ci qnxdam inslituiione moralis iiiiel i- tibus iioviin, convertatur tn saiiguiiieni ; doiiide duo-
gciitix lecunda : in bis qiuc ad liistoriain |icrliiieiil, deciin diebus solidetur duodecim, usque
; roli(|iios
vel ad nioralitalem, aurem cum populo pnebeie ad perfecla liiieamenla nieiubrnrum birmetur el ;
c»mmuncin. Dco aiitein gralias qiiia iniclligcndis se- binc jani rcliqno lenipore usque ad tcnipus partus,
cretioribus pluriini veslruin aurcs baboiil audieiidi, niagniiudine angealur. Scx ;iuiem et 9 et liet 12iii
quales Salvator a suis reiiiiirit audiloribiis, qiiibus niiuin cnacti faciiint ,V.). Si ergo niiiiiircni nuineruni
eliain dicit ; Yobis datum esl notse miisterium regni infra iiiajorein conrltidas, vidobis pra.copluiii esse
Dei, cmeris auteni iii parabolis (Hi.rc. iv, Luc. viii). rj taniis pene diebus honiinom miindari, quol forinatur
Igitur jam nnnc expcdianlur ciim Dei au.xilio qii;o in iitoKi. l'ro femiiia anleiu bic niiiiierus geminatur :
vobiscum viilgaris tapcre v.ileat iiiultiliido : in qui- qiiia lul aiuiit pbysici) lluxiis sangiiiiiis pro masculo
lius e.xsequendis, sil adjutoriuin nosirnm in noinine csl so{item dieruiu, pro lemina quaiuordccim : ul
Domini qui fecit cceluin et terram. Vocabuluin, fra- qnaiilo ex sexii inliriiiior, l-aiilo sit ipsa iialivilalc
ires, solemniiatis hodieriia', a vobis diciiur consiieie, inquinator; unde quatuordecini dicbus iniiiiundd
Puriticatio sanct;E Maria; . de qua purilicatione, talia lieri, et 6() ab ingressu tompli procipitiir suspendi.
insonuit Kclio auribus cbaritalis veslrc : Vostquam 1'orro 14 el 60 facinnl 80, iii quo (siciit diximiis)
impleli sunt dics purgalionis ejiis secuvdum Itgem niimerus s;iperior duplicalur : a Patribus voro talis
Moysi, lulcrunt eum in Jcusalem, ul sisterent euoi ratio rcdiViuir : Ideo inulier niajori siibjacel male-
Uomino, sicut scripltim est in iege Domini [Luc. 11). diciioni. quia femina primum scipsam, doiiide el vi-
Legis lale erat prxceptum : .Wu(ier{i susceplo semme rum decepta dccepit. lUa serpentis pcrsuasioni con-
pcperit masculum, immnnda erit seplem diebus . cl ia soiisil, et viruin persuasioni su;o consenlire coegit :
tlie oclaro ciicumcidelur infaululus : ipsa iriginla tri- \ir aulem soii consensit mulieri (Gen. 111; / Tim. 11).
bus diebus manebil in saitguine puri/icationis s"» Iiiler lixc scicfldum est quia cmiiis ista puriQcalio
599 S. EUCII NUVIOM. EPISC. coo
aoctpienda esl in myslerio : sed nos ad proposilum A dcat damnare. Notandum sanc quod dicilur, omne
Tevertaiiiur. Impletis igiiur secundum iegein dicbus masculinum adaperiens vulvam, quia tiis vcrliis Evaii-
purgatloiiis ejus, scilicet vel ipsius Domini vel inte- gelista niorein consueta; nativitaiis expressit, et non
ineraix genitricis illiiis, tulemil Ulum parenies eju$ sic inlelligi voliiit sicul latrant lucretici, qiiod Cliri-
in Jerusakm, ad lemplum Domini, ut sisleient, id est, stus uteriiin matris (nascendu) virîniuiie privaverii,
slatuerent, sive oDeirent, vel consecraient eum Do- cum mulier iion lunc virgiiiitaiem amiitai qnando
iniiio, tkut s. ri/<(um omne
est in lege Domiiii, quiti parit, sed quando cum vjro dorniit. Deniqiie Donii-
mascuUnvm adaperiens vulvam, eanctum Domino loiius Jesus, pleniis et periectus Deus, plenum et per-
cabiiar (thod. iv). Leginius io Exoili liljro quia cuni feiliini lioniinem cx matre sine patre suscipiens, ple-
morarentiT lilii israel in .Egypto, et gravissinio iiitudineiii ei perreciionem omnium gratiarum ci
Pharaonis premcrentur donilnio, clamaverunt d>i (ontiilit, sicul ad ipsam Gnbriel archangcliis lnqui-
iribulaiione siia ail Dominum : qui miserlus eurum turdicens : Ave Mimi grnlta plenn, nec iiitegritatein
propter dileclos silii palrcs eorum, niisii servos suos et gnitiam virginitatls itli abstiilii. Cur aiitem piie-
Moyseii et Aaron, el potuit in eis verba signorum et ruin Jesiim pareiites ejus ttilerunt in Jerusaleiii,
prodlginrum suorum {l'sal. civ), ct percussit decein Bvangelium subilit cnni ait : el u( darent liostiam.
plagis A:gyptum. !n derima vero plaga, percussU ^ sccnndum quod dictum cst in lcge Domini, par turlu-
omne priinogenilnm iii terra A<jgypti {Psat. cxxxiv, rum aul duos pullos columbnrum {Lvc. ii). Jain siipe-
Exod. xii), a priiiiogenilo rharannis, ijiii êdebal in rius audistis quod lcx iia prccepit ut q»i possit pro
solio cjiis, iisque ad piiinogeniiuin captiv:i', qua' erat lilio, die qiiadragfsiino, pro'filia vero die 80 nativi-
jn tartere, et omne primogeiiitum juiiientorum, et talis, oTerrct :'gniiin anniculiiin linloeaubtum, el tur-
eduxit pnpulum suum dc i^gyîto, in iiianu potenli luiem sive puUum coUiinl a; pro peccaio : si qiiis
et brachio excelso : et cx eo tenipore prxcepit ut autem agiiuin iiivciiire neqiiirct, duos turtnres vel
sibi omiiia primogenita filiorum israel, sive ex lio- duos piillos ciilumlix, unuin iii holocaustuni, cl alte-
minibus sive c\ jiiiiientis, tain mundisquam ininiun- ruiu pro peccaio oflerret. Uiide hac cnnsiderala obla-
dis, cunsccr<ireiitiir, ca taiiien ralione, ut inunda tioiie quiB pro Domino ol-ertur, ctiain pauperias nia-
queeiuc olferreiiUir el sacerdotuiii essent, pro homi- tris olferentis consideratur, quia nequaquam agnum
num vero piiiiingenitis (exceptis his qui de tribu reperire p"tuit, qux duos tantuiii lurlures vel duos
Levi craiil, et in ininisterium Tabernaculi testimonii pullos cnliimbx' obtiilit. admirabilis per omnia di-
porpetuo leiicbaiitur) pretiuiii darent, imniunda au viiia; dispcnsatio dignaiiniiis ! cunctis imitanda
lem, aut inuiidis coiiiiiiularentur, aut iiilra mcnsein lidi-libus liumililas pii Salvatnris ! amplectenduin
tjuinqiie sirlis argeiiii rediiiierentur, aut cerle inler-

^ II elibus aniinis exemplum sponlanex paupertaiis!
txce.TCuiur{Exod. xiii). Et hocest juxla liiicram quod Benigniis Deus, ei Doininus oinnium, divcs in unines
dicilur, omne masculinum adaperien» vvlvum,

quia qui invocant illnm, qiii dat omnibus affluenter el
sanctum Domino vocabilur. Umiie scilic- 1 masciiliniini non improperat, qui in aliis habiiat et humili.i respi-
tam de hoiniiiilius quam de pecoribus, adapericns cil in coelo et in terra, paupcr et huinilis pro nobis
vulvani, tanctum Domiiio vocabitur, id cst, in Domini fieri digiiatns est, ut nns sua paupertate et humilitaic
oblatione sanclificaiur. llis autem pncceptis nos mo- excelsos faccret ac divites : liic quidem et in fide
raiiier instniiniiir ut omnia primogenita nostra iiia- spirilalium diviliarum (id est, sanctariim virtutuni
sculina (id cst, principiiim bonnruro operum, et for- liberlale, in futuro antem hicredes regni quod repro-
tia qii*que îrtutum, qua; quasi cordis aflectu con- misit diligeiitibus se ! Sed et in eisiJem oblationibus
cipiiiius), ipso alfectu Domino olTerimus : id est, non est adhuc aliud quod sollicite perscrulemur : Agnus
nostris nierilis, sed divin.ne gratix et laudi depule- namque innocentiain, columba simplicitatem, turlur
mus, dicentes cum Psalmiita : Non nobit, Domine, signilicat castiiatem; harum quoque avium ulraque
non nobit, scd nomini tuo da gloriam {Ps. xi, 5) ; iiiipro cantu hatiet gemitum, unde noo incongrue ia-
munda vero aniinalii, fluxa vide'icet et dissoliiia p crymas designant humilium. Si quis igitur nostrum a
qua'que ac niale gesta, cuin immundis depiilemus de- tiinore Doinini concipit, sive forle, sive infirmum et
clinandn a iiialo et laciendo bonum, et sic asini pri- necdum perfectum virtutis opus, quasi filium vel
mogenituin ovc niutemus, ul ubi prius fuil stultitia flliam pa^-turit ; ut autem Domiiio consecrari vaieat,
et imniuiiditia, subsiituaiur castitas et innorentia ;

agnuni innoccntix et columbam simplicitatis, turlu-
aut redimanius quiiiquc siclis argcnli ,
perfcctam reiii quoque castilatis illi necesse est offerat, quia
agenles poenitentiain pro singulis peccatis qu% per innocens et siiiiplex alque casta justorum cnnversa-
quinque corporis seiisus conlravimus; aut si statim tio graiissiiiuim est sacrifirium Deo. Si vero tam
redimere non possumus, inlerficiamus, id est, si inox pauper quis fiierit ut verani innoceiitiam, qua nec
perfeita scqui nnn possunius, pessima tamen vite- sibi nec proxiinis nocuerit, cuin siinplicitate puri
mus. Verbi gratia, superbus aut avarus, gulosus vcl cordis et castitate mentis et corporis oHerre ne-
luxiiriosus ali(|uis, si nnn posset perfecix humiliialis quiverit, duos saltcm tiirlures, vel duos pullos co-
virtutem, sive largitaiis, abstineniia', aul contiiien- luinba:, id est, duos compunctionis genera ( timoris
tix, mox habere, saltem malum radicitus evellens, scilicet ei anioris) oiTerai. Uniim videiiccl, boc est
stperbiain atque avariiLam, gulam et luxuriam stu- timorem pro peccato, pro quo timet et geiuil ne ad
^'" IIOMILliE.
g(^
tartari suppli< ia pertr.ihalur. Poslea vero alterum in A corporis mei salulare tuum, entmlem
Jcsum qui ,«/-
liolotaustuiii, id esl, aiiiorem vum faiei mc et populum
pro coeieslis pairiie smm
a pcccalis eorum, cl
desiderio, cum jaiii voiil;uii pra-sumeus iion geniit grave mortis contcret doininium. Quod
salutare' in
pro siippiicio, si!i) quia lan.liu a desideralo Dei r.-gno hoc primo adveniu para»;» flde ac
dileciione viden-
differlur. El ccd- Itotno eral iii Jenisalem. ciii iiomen dum, ante faciem omniiim populorum,
quiciinque vo-
Simeon, el isle Iwmj juslus et limoralus eitpcctans lueriiit credere in illuui. In
secundo auiem advenlii
consolalioiiem lsrael(Luc. ii). Digniiui iro certo erat parasti liunc ipsum Jesum anle
faciem oinnium' po-
ut quia Doiiiiniis .lesus pro oniiii ordine, xlate ct pulorum cl credenlium el incrcdulorum,
ul videal
sexu rediiiienilo venerat, ati oimii etiam ordinu, eum omiiis oculus
:i;tate Judicem jusliim, et red.lat unicui-
et sexu
testiiiKiniiim acciperel quapiopier ciim : quese.und.im opera eorum. Lnmen ad
revelalionem
prius ab angelis pra:di( tus esbei ct ge iiium, eoriiiii
propli.tls, nunc qiii sedebint in tenebris el uii.bra
qunqiie adveiiliii cjus miral.ili oiiiiiiiim mnrlis, lam ex gentibus quam ex Judu;is,
dcvolio im- ut per
rab liler (aniuialur. CoiUia nalurani viigo Maria (idem illuminentiir credenles in eum.
p.i- Se.l qiiia anle
rit. Elizalietli sicrilis filiun. advontum ipsius quodanmindo notus csse
generat, proplielalqiie
videbatur
Joaniies et exsullat adliuc in nlero clausus in Jiidaa Dominus,
Zacliarias ; et islbic esse lux qui^dani
cogni-
sacerdos paler ejus olim, niutus etiam
cum ioquclx B tionis cjus;prolunda vero cxcitas inlidelilalis
texe-
propbeti* Rraiiam accipit; niayi veiierî.ier ral corda credenlium, boc lumen
eum dicilur venisse ad
adorant, Anna viJua conliletur, el iiUer eos isle sc- revelati.mem carum, nt,subIalo i^nuraiiti:e
etinlid.;-
nes Simeon, evangelico leslinionio justiis et I velamine, apertisque oculis menlis,
latis
limora- lutem vi-
tiis (est enim timor coincs deanl magnam. P:)ratum quoque e^t
justilia; quai illam opiime boc iumen ad
novil servare) niagnum prjbet Irstiiniiniuiii gloriam ptcbis Israel, quia (Tedeiitibus ex Jiid.eis
naiiviati
Dominica-, qiii excreveral in (anlum spinlalis gloria esl, quod illis lantuin fiiit pr.eniin-
ju~titi:e culn.en,
ul non jam solummo<lo siiaiii, sed etiain liatus et cx eorum siirpe iiicarnatus, quod
lolii.s po- inler eos
puli Israelis quicreret salutein, docHit, quod eos suis miraculis glorilicavit. Non au-
et adventus Christi
exspei taret consolatiunem, memorans te.n abs re esi quod revclaiioneni genliiim,
illud Isaij; : glorim
Dicile pusiHanimes, (onforlamim Israelis prreposuil, sed quia pniis gentes
el noli e limere, ecre cre.litiiras
Dominus uoster (hai. xxxv); iieinque qiiam Jii,la:ns pnevidit. Ul enim lestatur Apnslolus,
: Consolaminif
diat Dominus nosler {Isai. xl).
Et Spi.itus sanctus cum pteniludo genlium inlraverit, lunc omnis Urael
eral tn eo. Digne, jusitis erat salvus liet(Rom. xi). Hsc
et liinoratus, in talibus vobis, fiatres, siifli.iani
naraque sanclus requiescit breviter dicta de leciionc evanjêlica:
S|iiril,is sicut dicitu quia vero con-
:iuper quem requiescet Spiriius meus ^ *'"^"""'> «^t ec< lesiaslica ut hac die
gestantes mani-
nisi super Immi-
fem et qweium cl tremsi.tem verba bus Inmina, missarum solemnia celebremus,
mea Usai.
lxvi) ' brevi-
Et respoîsum accepmit a Sp.riiu sancto non visurum ler quoque dicendum qua; sinl hujus rei cxordin.
ie mori.m, imi ,,rius videret Uirislum
Cum Romani lolius mundi poiirentur dominio,
j Dominum a
Quandoquidem beatiis senex subj.cto sibi orbe Iripertito per tria
quinq.iennia
islc, Spirbu Dei qui in
eo crat revelaiite,
cognoverat jam 1,-uip.is instare soluiionem census indixerunt fieri, et
hoc modo, ut
[
quo Chr.stus adveniret io canie, aurum uno, argcntum alloro, .ts vero
assidua poscebal tertiopersolvc-
prece, ne ejus anima ainea relur qulnquennio. Unumquodque
I
solveretur a corpure aulcm quinquen-

(quamvis a-tas senilis eam cogeret .lium vocabaiur lustrum, eo qiiod
ipso expleto cen-
[
jara exire; quam suque soluto, in unum cmveiiiente
idquod summo desiderabat afteclu populo Romano,
possct videre
Unde el inirinseca ejusdem Spiritus sacrif.. iu.n
I
loculione ta!e
celebraretur, ei cum cereis ac lampadi-
merun in menie accipere responsum, bus urbs Roma lustrareti.r ob bonorem inlernalium
noii se prius
nioriem visuriim quam videret Chrislum. Et venit deorum, et prvccipue Februi, id est, Plutonis.
in qui
-
Sptrilu in tempum. N«n absque corpore dominus inferni dicebatiir, a quo et mensis Februa-
puiandus
estve..isse,sed quod nus vocjbulum sortitnr, cujus parte cxirema,
dicil, ,„ Vnto, admonitum id est
in Kaleudis hoc agebatur. Ideo vero tunc
el msp.ratum a sancto Spiritu venisse [)
infernal,-
in templum
:
indical. Et cum induceic.l bus diis sacrificabant, qiiia,

eorum prxsidio naiiones
j
puerum Jesum parentes
t}usul facerenl secundum orbis se subjugasse putabant. ûnc igiiur
t consuetudiem tegis pro eo vansc su-
offerentes sacrilicium, perstiii.mis errorem pulrbre Chri.tiana
senex, veluti jan.ioius itl
itise devoiio ad
ve.'3in convertit fidei religionem,
pristinum juventuiis florem
renovaius, exilieus pnc cum jam non post
quii.queiiniuni nec, ut olim, circa
'
gaudio, acepit eum in ubw.s, finem mensis Fe-
id est. iii brachia sua
briiarii, una lustratur eiviius
elbenedixil Dominum, el dixit Iloma ob honorem Fe-
: Nunc oiminis, Do- brui, qui falsu
lustratioiium, id est,
mine, serviim luum secundum purgaiionum,
verbum luum in pace polens putabatur et deus infernorum,
N.de..tem me pncem qu:e et ob .lignita-
ccelesiia pacilicai et
terre- tem ejus qua; jam cessavil terreni
na, dimiiiis a vinculis Romanorum iin-
corporis in pace et r.^quie
^pi peni, sed per singulos amios ciroa iniiiu...
nlus, ni ja.u caro non ej.isdeni
conc.ipiscnt adversus
spiri- mensis, imiversa D.i tiviias,
tum (LaL v), necspiritus sanrta, videlicet, Eccle-
adversus carnem, nec ullas sia, illustralur; fidei liinien,
Imjus vit* corrupiibilis
corpus qund filiorum suorum
patiatur molestias.
Nec jam meluo mortem, quia fulgel m cord.bus. deîgnans c.reorura
luinine quod
vidcruiU oculi cordis
ct co.umdcra g aalur manibus ob
bonorem Domini no-
W3 S. ELIGII NOVIOM. E1'ISC. 604
Mri Jesu Clirisii, qni csl unus cl vcrus Deus coBli et A Dominus prophiniioiwm pcr fiilcm in sanguine ipsius
lerra; et inreriii, qiiiqiie verus hoiiio pro iiobis faclus, ad oslensitnieni juslilice sua: propler rcmissioncm pra'-
hoilieriia dle i>'!nplo pnEseiilari, ct cuni essel sine cedentiiim deliiiorum (lioiii. iii). Ergo, fralres th:irls-
fiorde pecrati, legaleni purgaliunein cuiii liusiianiin sinii, qiilii l.Tnla gnli.c Dei inuiieia gratis accepinius,
oblalinnllius pro sc lierl, saiicllque sciiis Sinieniiis dignuui, iino valde necessariuiii cst iiobis ne el in-
inaniliiis suscipi, aique ab eo ci a bcala Aniia cxie- grall simus, et ne cullalani nobis grallani In aliquo
risque jusils, qiii ejiis exspcctdbani adventuni se negli^'aiiius. Undc et nos adiiionet ideni Apnsiolus
volull cinfileri. No» ergo, cliarissinil, hodie solem- dicens : llorlainur vos ne in vacuum gra iam Dei re-
niler retolcnles hiijus rei nieinoriain, ei cum Di)iniiia cipiaiis {II C.or. vi). Quilius nioiiills, ad oninein Dci
iinstra gloriosa genitrlce ejus Maria eum oblaiurl, inaiidutoruin ohcdienliam provocaniur, ut qiiia de
vel cuni licîlo Sinieone Ipsuni susceptnrl cum cereis massa pcccaii segregali et pcr fldem vocati sunius,
ct hyiiinis piirliale ineniis atque luciilis operlbus remlssioncmque peccatoriim in baplismo percepi-
splrndldi, In conspectu cjus aslare dcbenius devoll, nms, digna lldei opcr.i faclainiis, ne lidos per graliani
eediilo lecordaiiles dignltalcni nobis reproinissi pe- Del nobis allrlbula.si fueril sinc npcribus, nnn so
reiiiiis et fclitis iiiipcrli, cuelestls, scilicet, rigni, lum oiiosa, sedciiam morlua judiieiur ac per hoc
(juoil luiic omnes elecli suiU accepturl, qiiando. juxia B gratlain Del in vacuum, id est, inulillier, rci eplsse
p:irabolaiii Evangelli, ciiin bonoruin 0|icruni lanipa- vldeamiir. Domiiiu-i nainque Jcsus niitlehs apo^tol s
diliiis occurreiites Sponso Iniiiiorlall {Mullli. xxv), in uiilversum niunluin pra>'licare Evangcliiim, prx-
ipsi sponsa rjiis eirecti , ainanllssiinum tbalaiiuHn In- cepll eis dlceiis : llc, doceie omnes ijenjes, lidem, sci-
trabuiit ; ad guem nos introducere secum digiielur llcet, sanclx Trinilalis. 6flpti:an(e.s in nomine Patris,
idein beiiignus Dcus et Dominus noster Jesiis Cliri- el Hlii, et Spiritus sancli ; et addldll : Docen.es eos
6tiis, qui cuni Palre et Spiritii sancto vlvlt ct regnat teivnre omnia quwcunque mandavi vobis { Matth.
per oiiinia saecula ^xciiloriiin. Anien. XXVIII). In quibus verbis aperte edlscimus quia qui
IIUMILIA III. fidein rccipliiiiis, nnstraniqiie illi bapiismo spopon-
IN QIADHACF.SIMA. dimiis scrviiuteni, omuibus mandatis ejus ul obe-
De jrjuiiii taudibus. dire siudea:nus necesse est, iit duin ea qux jussii
(}uanta sit crga nus, fiaires dilectlssiini, divinx faclinus, ad honnriim operum pri mla, qu;e iiobis ti-
pielatis niiserallo, ct quani iniilliplicibus niodls no- dells Pt qul non iiienlilur Ddiiiinus repromlsll, ipso
stru prosplclat saluli clcincns ejus dlgnatlo, iicc ulla aii>illanle, pcrvciilre nicroamiir. In scrmune autcin
polcst prospiccre cordls huuiani cogitalio, nec ali- Aposloi, i|ueiii In iiiedlum deduximiis, qiio iios iior-
qnibus effarl veiliis oris noslri v:ilcl assertio. Viila-

'
lalur ne in vacuiim graliain Dei recipiamus, graliain
la enlm denique in priiiiissiiis parentibus tota stirps Del iion solum inlelligere debemus, fidem quam pri-
generls humaiii, et sempiteriia; solum obnoxla ilam- inuin in sacraiiicnlo baplisiiii percepimus, sed om-
nationi, nulla ex se poterat liabere vlics hanc eva- nia qu.c nobis a Deo doiiaiiinr boiia, sive slnl spiri-
dindl, qiiae, rellclo, imo conienipto, puctore vilsc, se tualia, slve sint ea qiix Paiiliis aposloliis dicit csso
spoute nian ipavcmt inorlis aiiclorl. Ei Ideo, jiisto fritclus Spiiilus, ut cst cliarilan, gnudtum, pax, pa-
tivi yniicio, quia jiist I Dominus Deus nosler el non ticnlia, lcnganimilas, bonilas, benignilas, el f.vlcra
esi iniquilus in eu {l'sal. x), anerna juste pcrpeli (Cal. v); sive sint corporalia, in quibns est corporls
supplicia cugereniiir oiiincs qui In Adain peccaviiiius, sanitas, rriignm nbcrtas, aeris serenitas, leinporuin
el iii ipsu ipsl quoque originalller lapsl sumus, iiisi pax et iranqulllllas, cl his siinilia cjus dona de qui-
Doinliius nusler qiieniailniodum iiicnniparabilller hus ah Aposlolo coliorlainur ne ea inaniler reclpia-
justus, sic incir.ibllilcr et p us ". Cum iUique iiifovea niiis. Ejiis qiioque t:ileiila, qu:c iinlciiiqiie noslrniii
pcrdliionis prosiraii jaceremus, et suo meriio pe- secumliiiii propriaiii dedit virtulein {Matilt. xxv), no
rcunduiu esset omnibus , divina non tulit bunitas si e lucro honorum operuin retineaiiius, sed, di:m
siiiini irrenieiliabiliier periie opus, sed elogit at ipsa icmpiis est, ncgoiiandi in exercendls lucris Duniiui-
f.
perdilionis inassa quos >>
gralls salvaret, el siia su- ei^, iii liis qii:u acccpisse perpendimur, occupeiimr,
liimmodo ju^lilicarel gratla. Quod cuin iraiisaclls ne cuin vencrit ralionem cuiii servis positurus et li-
rclro sxculls mullifariam contulis>el patribus no- deles negoiiaiores remuneraturus, si in\eiierit nus
Slris, hiijus tainen perfeclionis summani hnc novis- grali:B sna^ talenta, quodabsit, recepisse in vucuuiii,
sinia sxcull xtale dignatus est conferre nobis ln uni- jure damnaliis projlclat In tenebras Inferiioruiii. Sed
goiillo Doniiiio noslro Jcsu (iliri^to, qiiia, ut leslaiiir poiius loiissiudenmus viribus, ut unusquisque iio-
bcaliis Heirus aposlnliis, ?ion csl in alin atiquo .sn/iit slriim pro apnorlalo lucro aiidire niereatur ; Euge,
ucque uliud numcn sub cato datum est Iwminibus in serve bone el fideiis ,
quia super pauca fuisli jidelis,
quo oporteat uos saivos fieri {.\ri. iv). Ilinc dlcil ct supra mnlla h ronslituam, intra in gaudium Domini
tuapostolus cjiis Daiilus : Oiii' c.s icccaveriiiit el egtut lui {Ibiil.); iiUi iios secuiii gaudere concedat ipse be-
gloria Domini, juslifica i gralis p^v ijraliam ipsius, per nigiiiis Doiiiiniis et Deus nosler.
reJempliunein ijUiv esl in Clinso Jesu,quem proposiiil Nuiic eroO, fralrcs,quia sacros dies jejunioruni ce-
* Hic decst quidpiam qnnle sit illiid, fortassis, id- ^ Isai. i.ii: 6'ra(iii venundati eilii tt ubsque argenlo
ttnlu iuo lios redenussei, vsl taie aliquid. redimcmiiii.
605 IIOMILLE. 6C6
lebramus, scire de!>elis quoniam 5ici!l corpori viil- A dicil eniiii Scripiiira qnta fnii Pomimix AJ,t tt
iicrilo ineiiicanienta, sic, el multi) amplius, aninia: !/iori ejus luuicns pelliceas, ei tiirf/n» cos (l-eit. wi).
peccaioruni viilneribiis sauciala; medicin:! iieressaria licce quomodo gula veslil, et ijiinnuHlo niiila : au-
sunt jejuiiia ; maximeque quia primos parcnies no- ferl ornameiila virtiitum, vc^lit ignominia viliortiin ;
slros. pripier gulam, a paradisi gaiidiis expulsos no- sibi obedienii^m a Cacie Dei abscondii, ci, iii f.cti
viiiuis ((jcn. iii), procurandiini nidiis esl, si ad ea furli conscium, ad latebras niiitit, i
aradisi feliciia-
reverli ciipimiis, nl per abslinenliam viain nobis ilio lem claudit, ei oiiiniiim viiioniin j.inuam pamlii.
rcdeundi prrcpnremus. Quid aiiicm sint, el i|uanluni Sequentis etiam .•evi patres, si coiisideres, per gu-
sacra prosinl jejunia, audial in lnevicharitas vcslra. lam cecidi-se et per abstinentiam slelissc cogiiosces.
Jejnnia sunt gralia; Dci prinmrdia, rcconc liaiioiiis Sanctiis Noe vir sobriiis, mtiinlo percunlo, iiiler un-
sacriiicia, salulis rcmedia, castilaiis liin>lainenta. Il.cc das diliivii servaliis, qui in Arca se suosi|up, nec noii
vliam imilanlur angelicam, his p\rilantur iiieiiles etomnesbestias, pcrora.et ipsas volucres leiiipcran-
liileliuin, liis relieiuiiliir aniiiKC, per li:ci' nioriuiitur tes Domino prEcipienle aliiil (G>n. vn), piistiniiduiii vi-
culpx, dclenlur di licla, his gr;idilius pervcnilur ad ni poculointemperanter sumplo dehonost:iius esl, et
coi;lestia, liis armis dimicanius coiilra dialioluni et a (ilio suo Ch:ini liidibrio esl habiiiis {<',c>i. ix). Lot
viiiciiiius exemplo floniini noslri Jesu Cliiisti qui per B iiepotein Abraha;, quein nec Soi'niiiiiicj srelera nec
jejiiiiiuin novtrum pneliatur roiitra ili:iliolniii ; non ipsa vicerunt ineendia, vicit gula, el rapliviim leqne
qnod ille aiit jejuiiio aut islo egerot certainine, scd ad incesti pcrtiaxil contagia (t.cn. x\\). Coiisidera
ut priinuni nos doccret debcllarc, et postea donarel Moy>cm xl dicbiis jejunantein, el ila ciiin Doinino
vincere. Ccrtamcn igitur magislri ac Doiiiini nosiri luqiKntciii ul loqiii sol t homo nd nmicum tiium
agnoscamu*, et sic cerle discamus. (lonlinuis qua- (fiioii. XXIV, xxxiv). Ail.nile l)ai)i?lem, (|iii triiiiii
draginta dieluis ac noetihns jcjiina\il : pnîea vcro hehdomudarum jcjunium cdnlinuavil, el angelica
csK/ii( [Matili. iv, ; quod videns teiitatiir cx ph:irelra colloqnia promeruil {Onn. x), ciijiis eliani abstinen-
malilix suiu direxit illi priinuni splcuhiin guke. Qu:ire, lia lennibug indixit jejunia (Dan.y\). Kli:is propheta
inqiiit, esuris? «i fi(ius D.i es,dic ut liiiidei is(i puin forlitudine unius pnnis subiinerii, cum niodieo
nes panl. t.t qnid :id i>ta Dominns locit ? Clypeum aqii.i! piicnlo aiiihiilavit il diebus et inxiilius {III
jejiinii prxlendi', el igiiituin lio^lis jaculum iii ipso lieg. xix); qiiem in luii.uiii absiinenii.i provexit, iil
exstinxlt atque confregit, dicens ; Non in solo pnne curru igiieo in coeluiii rapcr.-tiir (i V Hcg. n). Vi-
vivil homo, sed in omni verbo qnod piucedil ex ore deamus Joaiinein Daptistam, ciijus erat esca loriiNl:»
Dei; ac si diceret : Teiiipor:ilcni corporis suadi s sii- et Uiel silvestre (Marc. i). losc qtnKHiR Doniini Dei
merc cibum, nt ailernuin et viialem aniin.e auferas '
Filiiis Deus nosler Jesus Chrislus, vidc i|uomoilo te

vii'tuin;curo hoino ex aninia constel et corpore, siio jejiinio doeuerit jejiinare, et sacraveril iioc teiii-
prius aniiiia debel refici Dei verbo, ci pnsiea corpus pus quadragcsimale (Mallli. ivj. Sicut tcntaloreni
pane lcrreno. Iloc intenlis aurihus audiat qui vrre superavit, sic le superarc ducuii. (Juaiuvis igitur
vivcre audcat, qui vere viverc desiderat; lu/nc palani magiuc virtntis ît jejnniuin, tioii laiiien piiletis
iiein avidissiiiie perquirai, illo :inim:iin p:i.si at diiBi i liid vob's posse sullicere snlum, iiisi iluaniui emeii-
caro jejunal. Pers|iii imiis evidenti<isiine quod hiqiico delnr lisliiiioiiio reiiiin, assiduilale, scilicet, oratio-
gux cliam Dominum voluerii diabolus c:iperc, qiio- iiiiin, el largitate eleemosjnarum ; liis cnim eerto
niain co noverat sc priininn Adam invasissc, el sic nlis suhlevatur ad coelum. De oraliuiieadmonet .\po-
per csiim poiui vetiti strangulassc ; scd secuiidns sloliis ; F.slole. inquit, pTudciiles, cl vujiliile in oiaiii^
Adain, ahslinendo, illins laqiici \incula dissolvit, el nibus (I I' Ir. iv). Kl Diimiiius aUdiscipul.is : \ igilale
DOS omiies absolvit, alque per abstinentiam, ipsius el orale ut non intrelis in tenialwncm Luc. xi i
; Matili.
dolos nos posse vin< crc edocuit. Isec nova Irx est xwi ; Murc. xiv). De eleemosyiia audi qualiter liiiic
absiinentijc, bxc qiiippe data cst honiini posito in conjiiiigalur oralio, eliam ipsa diceiitc Scriptura :
parailiso, cuni ei pr;cciperetur a Doiniiio ; De tigno „ .ihscondite cleemosynam in sinu pmipeiis cl ipsa ora-
scientiai boni et mali ne comedas ; qnacunque die co- bit pro vohis ad iJontmum (Eccii. xii). Lt iion soliim
mederis ex eo, morle moricris. In hiijus igilur inan- pro pei calis orat, sed etiain pcccata delel, sic cniiii
dali jiissione cl ejusdem transgiessione possuiiius scriptum est : Sicul aqua exsltnguil iguem, iia elee-
scire quantumsitbunum observatin jejunii, el contra, mosijna eistinguilpeccatum(kccli.iii}. ilabentes ergo

violatio ejus quanlum sit malum. Qiiandiu iiilenlicto a iiiiiiidi exordio proposita nobis ista ct talia iiinu-
abstinuit cibo Adain, neclegis fuil prjevaricatlo, nec iiiera saiitlaruiii viiiuium exenqila, his semper excr-
infirniitatis, qu;e aniea iion erat , cognlio , ncc ceiidis operam demus ; maximeislo lciiipore, jejuniis
culpa, iiec illccel ra, ncc labor, nec tininr, necmors, el orationibus atque eleeHiosynis vaceinus, quaieinis,
iiec terrcna meditatio, qiwe protinus succcsscrunt per hasc a pcccaiorum purlficati sordibus, sancluni
oinnia, postquam manducavit de arbore iiitenlieta. Pascha Dnmini cum sinccrit:ile meiilis el corporis
Nam mnx a paradisi bealiliidine ejecius, et in baiic diLiie cclebrare inereainui . prx-stante ijiso benigno
quain p:itiinur iniseriam est projcctus, vita spolia- Doiiiinn nostro Jesu ( liristo,quicum Patre cl SpirilU
lUB, inorl:Uitate vestitus. tlnde et aptum sibi accepit sancto vivii cl rcgnat in sxculasiculorum. Ameii.
Jr.dumentum ex pellibus inorluorum aiiiiiialium
S. ELIGII NOVIO.M. EMSC. Cl8
607
IIOMILIA IV. A evangelisla : El cmna facla, cmn dinbolns jnm mitis-
sel in cor ut traderel eum Judas Sinionis Scanolei ,
IN COENX liOMlM.
sciens qiiia omnia dedil Paler in manus, et qrtia a Df ii
De eo quod Clmslus lavii ]>edex Apostoloritm et de

,
exiiit el ad eum vadit. Paulisper considerare libi l
pa'niie'iiinm reconciimtione.
istius transitus qiianla sit excellcnlia; cuin dixissel,
Novii vestra dileeiio ,
quia sacralissiniiis oninique i't transcat ex hoc mundo , addidil quo, scilicel, aJ
desiderabilis Ecclesi* caMii; Dominicae dies, annua Patiem, cui, videlicet, coa-'terims exislil Filius, unius
serietenii orisrecoliiiir. Ciijiis niirilicasacramenia, ut cum eo divinilatis, xqiiaiis glorise et majestatis.
nostra digiie qiicat fragililas celelirare, atqiie de Cum tamen islc transitus assuiiipix sit liumanilatis ,
eisdeiii, lici-i tenuiier, saltem ulililer aliquid expli- ilem subinfert : Sciens quia omnia dedii ei Pater in
care, cliariiaie vcstra, qiiani sciinns nostris non manus, et quia a Deo exiiil et ad eum vudil (Joan.xiii).
deesse o|ilatis, a Vcrbo de ciijus operibus et verliis Omnia, inquit, ct bona el mala; boiia in effcctum,
salutaribiis, adprofecium. \erbuiii loqiiidesider.iinus, mala iii usiim. Unde Apostolus : Niliil, inquit. dimi-
iiobis iiiiploraiidiiin csl posê. Ergo , ut liujus dici sit noii subjectum ei {Hebr. ii). Hinc el Psalmisla
nnsteria perspiccre aliqiialeiius, et noniiulla pro longe .iiite pr;T:ciniiit dicens : Umnia subjecisli suh
modulo nosiro valeamus ellari condignc, rogemus B pedibits ejus (Vsal viu). Inlerque omnia , ipsuni illi
supplices direnles cuiii rsiliiiisla : Cor mundnm tradidil traditorem, et eos qiiibus tradendus erai,
crea in me, Deus {Vsal. l) ; ilemque : lieplealur os
et niortein quain passurus erat. Sciens igitur se om-
meum laude, ut cuiilem gloriam luam {Psal. Lxx). nia in polestate habere , sciens qiiia a Deo exiii per
Kecitata inodo nobis esl evangelica lectio, in qua bumilitatem liicarnaiionis, el ad cuin vadit per vic-
coinmend;>lur lidei nnstra; excelleiis super oninia el loriain rcsurreclionis, surgit a ccena, et ponit vetli'
sciens oninia, vera lilii Dei divinitas et assumpta pro menta sua , etcum accepisset liuteum prmcinxii s^"
nobis ae de nobis vera carnis liumaniias, elniagnx deinde misil aquam in jielvim et capii iavare pedei
quain in seipso nobis iiiiitandam proposuii humi- discipuloium et exiergere linteo quo erat prcccincius.
lil.nlis utilitas. CoiiiiiKndaliir insuper oiiinibiis illa , Haec, licel a Domino gesta sunl aciu corporeo, spi-
qua iios iiiuiiuin dilexit, graluit.e Loiiitatis charit;is , rilali tanier, sciuiandasuiit intellectu. A ca»a ilaquc
qua ille qui moric iiuiri , et nostri diieclionrm finire surrexii, quia a secreta et ineffabili quieie Patris ad
nescit , iii /incm, boc est usquc in mortem , dilexit nos venil; vestimenta pnsuit , id est, seraetipsum
?iM«. Ail itaiiue Joannes evangeli^ta : Anle diem festiun exinaiiivil, non ita ut deponeret qiiod habebat, sed
Patclmc , sciens Jesus, quia venil cjus Iwra ul iransat ut acciperet quod nun habebat ; linleo se prxcinxit,
ex hoc mVndo ad Patrem, cuin dilexisset suos iiui erant '

duni ad perferendos mortalitais noslr;c lahores for-
in murtdo, in finein dileiil eos. Pasclia; noiiien , cum iiiam servi induit ; aquam in pelviin inisii , et pedes
ex veteii instiiulione ideo sit ilictiiui ,
quod in eo, di^cipuloriiiii lavil, quia aijiia quam cum sanguine,
posl agni occisionem, populus israelilii us ab /Eg p- de latere siio, in cruce pendeiis , in tcrram fudit
tia servitule liberatus, ad terrani «diiii priniiis>;B (Juiiii. credemium immunditiain diluit.
xii;), iii sc
lixreditalis el pacis iransierit, quia Pascha traiisitus Eodeni quoque linleo pedes eorum extersvt, quia
dicilur , lioc tain mysiice signavit evangelista quain corporis sui pro ipsis in niorlem trartiii et resusci-
solerler expriiiiere studuit : Sciens Jesus qnia venil tati induiiii'nto , non soluin lerrena iii eis contagi i
ejus liora ut Iranseal ex lioc mundo nd Paircm, hnc, purgavit, sed etiaiii in se fidelein solidavit. tt qui
scilici'!, Iiis verbis innueiis, quod iiliid Pasclia ligu- deni ad excmplum huaiilitalis hocDuminus hodierna
rativiiiii in quo agnus ille legalis sine niacula jube- die corporaliter cgit , sed quotidie illud in nobis
batur iiiiuiolari, ejusque sanguine postes et superli- agere sna gratia spiriiualiter iion desistit. Pedes
iiiiiiaiia di)iiiorum sigiiari , ut filii l~rael sic ab eienim nobis lavat , cum, seciin<luiii humanitatem,
exlermiDalore liberari possenl, verum pri'ligiir;iverit pro peccatis nostris Pairein iMtcrpellat, etsecundum
Pasclia quo iiosler .^gniis, im.i Agnus Dei, Cliristus, divinitaiem cuni Patre eadeni nobis donat. Mos
sinemaciila peccati conceptus, iiatus et coiiversatus, D quoqiie ipsius excinplo et mandato coinmonili , el
pro salute noslra est iiiunolalus, ct sic suum ac corporaliler hoc agere, et niullo magis spirilalitcr
iiostruni Pascha sacravil, quaiido e\ liiic niundo ad debenius invicein pedes lavare, hoc est, allerulruiii
Patrera transiit. Ejus sanguine si postes nosiii, peccata diniittere, et pro eisdem a Deo dimittendis
aniina , scilicel, ct corpus, atque superliininare inviceni exnrare, sirut et Apostolus admoiiel : Do-
Ironiis, seu iiileiitio nosti.a; meiitis , sincere fuerint nant s, inqiiit , vobismetipsis , si aliquis adversus ali-
illiti , a diabolo ("xierminatore pcssiiiio veraciter qiiem linbet culpum, sicut et Doniinus donavit nobis, i a
criinus tuti ; ipûiiique caput nostrum , in cbarilate (t nos invicem [Coloss. iii). Ad quod exeiiipluiii exse-
imitandu, Pasclia quod ille celebravit , nos usque ad quenduin, et si e.\ cordis nostri duritia aliquo modo
niiirteiii diligenilo, el nos membra ipsiiis liducialiter retardamur, oraiione Dominica tamen necessario
celebrabimus, si , fugienies jEgyptum, id est, hoc coiiiiehmur, dum quotidie Deo crebrius dicimus :
tenebrosuiii ci iiistaiiile sxculuin , liinc ad virtutes LimUle nobis debiia noslra, siatl el nus dimitlimus
saluberrimuni iransitum faciamus , ut , eruti de po- debiioiibus noslris (Malili. vi). El ul hoc non licle ,
leslate tenebrarum, digni efficiamur ad repromissum quod absit, sed ex corde liat necesse esl, ipso Do-
iiobis ejus pacaiissiuum reguum iransire. Sequiiur luiuo sic comiuinauie : Si vos non dimiserilis homi-
60') UOSIILL*. 610
ni bus peccatn eorum, ncc Pater vestcr ccehstis dtmn- A omnia {llCor. v). Si igitiir conîgnam Deo poe.-iiiri^
tel vobis peccala lestra. Iieinque : Sic et Pater mcus liam obtulislis de pr.uterilis, et sic lixc eaJein ulte-
celestis faciet vobis si non remiseritis iinusqui^que rius adni ttere iioii viiltis, scd cuni Dci gratia et ad-
fratri suo decordibus vestris. Ut igilur aiidivil vestra jutorio , in omni boniiate, et jusiiiia, ei veritale,
dilcctio, h.cc ninnis pedum lolio nostroruin pcccalo- perseverare(lesiileralis,lunc scire polestis quia,iiosia
riim est pur^'atio; unde iion iiicengruc liac ipsa die, veiustate exiiii , nova creatura facii estis , et vere
sicnt Krclcsia» tenet consueludo, poenileiiliuin lil Dfo leconciliainini per Clirislum , et pcr nos quibus
reconciliatio. IJl eniin anle nos dicluin est a Patri- dedit ininisleriumrecoiiciliMtiuiiis ; et ita gaiidentes,
biis, ciiiii taiita esl plaga peccali at(|ue impelns Apnstiiliim ad vns et ite vobis dicentein andietis :
niorlii, ut iiieilicainenta corporis el sangninis r>0Mii- U(cc quidem fuistis, sed nbluii estis , sed snnctilicali
ni dilTerenda siiil , anrtoritate antislilis (lcbt-t se estis ; juslificuti ctis in nomiiic Domitii nostri Jetu
quisque ab altario reniovcre ail ageinlain pceniten- Christi, et in Sprilu Dei nosiri (/' or. \V. Si autcin,
liain , et eadc.n aiictorilalc reconciliari. Leclum iii dixiiiiiis, aliior esl, nenio vestruni se fallat, nemo
quippe uindo e*t : (Jid mnnducat ei bibit indigne, se seJucai, neino circiiinveniat ; non cniiii potest
judii ium sibi mnndu at et biiiit nnn dijudicaiis corpus Deus, sicut hoino , ullis decipi frûduleniiis, cla-
Domini (/ Cor. \n. Ilnc csl cnm indigne illud B maiite oninibiis Apostolo : Nolitcerrnre, Deiit non
accipere ,
qui accipiat co tcnipore qno deb('l | oeni- irridelur [Galal. vi). Oni eniin peecando factus esl
Icntiam agcre. Unde inilii ad vos, o fralres, nunc ei iiiiiiiicus, iiisi saiisfaciendo, non polesl reconci
liabendus esl serino , iiuos nialcr sancla pnsens liari ut liat aniicus. Reconcilialio n;inviue eorum esi,
Ecclesia noslni ollicio liodie reconciliat Deo. Ad vos qui aiitea iiiiiuici fuerunt; ct concilianlnr aniici,
igilur iiostra, inio do loris gentiuiii Paiili, per nos reconciliantur iniinici. In recoiiciliatione autem
ista fit exlioriaiio, ul agnoscat unusquisque veslruin vestra , nolite nos episco|ios altendoi-c nt aiiclorCs,
ex senicti(iSO si recoiicilietur vel non reconcilietiir sed ut niinistios; nani qiiis sit auctor, nianifeslnt
Deo, quanivis recoiiciliari ejus Ecclcsi.-c noslro vi- nobis idein egrcgiiis gentium doclor ; cnm enini
(leaiur minislerio , ct s( iat per qiicin liat , vii qnid diiisset : l'cie fncta iunlnoia omnia. addidit : om»i<i
sit ipsa rc( oiicilialio. Loqiiiiur bi atns Apostolus iii aulein, id esl, invoc:itioiiis genera, ct Deo qiii recon-
Epislola adCorinlliios specialiier, oinniautein Eccle- ciliavit nos sibi per Chnstum (/ Cor. v). licce per
sise generaliter : Si qun in Chrixlo nova creaturu qiiein ni reconciliatio , scilicct, per Cbristuin, qiii
,
vctera transieriint, ecce facta mnt novn mnnia. Omnia eaindein nobis prncurans pcr snrini passionem rediit
autem ex D.o qui rccvnrilinvit nos sibi per Christum, ^d prjeniium. Sed iie imperfecluni rcnianeret quod
et dedil nobis mijs eiium rcconcHmtionis (/ Cor. v). procnraveral, et quoniani ipse qiiidciu corporaleni
Diligenlcr, quacso, allendite qiiae sil isia no>a crea- poenitenliam ab eis abscondebal qiiibus sccunduin
tura , et ipsi sludele nova esse (realiira quia non diviniialem dignatus erat polliceri : Ecce ego vobit-
,
vetera, quand.u iiianent vctera, sed iiova reconciliat cum siim omnibns diebus usque nd consummutioncm
si li Deus Pater per Dominuin nosHuin Jesuni Cbris- sceculi (Maih. xxviii), dedit aposlolis suis nobisqua
tum, et per eos quibus dedit reconciliationis ininis- eorum successoribus potestalem ligandi atque sol-
lerium. Vetera autem sunl peccaia, ad veiereni bo- vendi in eoelo et in lerra; quain poiesialem solvendi
niinem perdnenlia ,
qus sunt inlidelitas, injustitia, vocat Apostoliis ministeriumreconcil ationis[ll Cor.y).
inoliedientia, concnpiscentia inala, avarilia, rapina, Ideoque quia viccs Chrisli aginiiis, quos ille invisi-
adulleriuni , boniicidiuin, fnrluin, filsiim lestiino- bilit^r absnlvendo dignos sua rccoucilialiimc judicat,
nium, et quoe idem Apostolus ad Galatas enumerai, nos, visibililer recoiiciliando, per oriicium noslri
dicens : Manifesta suni opera cnrnis , ideni opera ministerii absolvimus; eos vero qui funibus pecca-
peccati, qua: sunt, fornicalio, immundilia, luxuria, torum suoruni , aiite Dei conspectuni, adhuc tcnen-
ido'orum servitus, veneficia, inimicitia:, conlcnliovcs ,
tur aditricli, nos quomodo absolvere possumus ?
mnmlaliones, irce, rixce, disênaioues. sectoe, iimdia;, Nain quanivis Dcus , siciit dicil sanclus Leo papa ,
homicidia, ebrietutes , coiiussaiiones, et his simiiia, sic sua; bonitatis pr.rsidia ordinaverit, ul indulgenlia
qua; pra^dico vobis sicut prcediii , quoniam qui talia ipsius nisi supplicationibus sacerdotuin nequeat ob-
agunt, regnuin Dei nun consequentur (Galat.s). Qui tiiieri ,
qiiia Mediator Dei et honiinum Dwninus
ergo ex vobis taiibus el bis similibus involuti scele- Jesus Cbrislns, banc Ecclesix prassnlibus poteslatem
ribus fui rint , et per conl'es«ionem .tc pcenitentiam tradiderit, ul et confitentibus satisfaclionem el pce-
iiequaquam coiidignain salisfactioncm egerint , sed nitentiam darent , et eosdem , salubri satisfaciione
adbuc in bac vetustate perdurant , noii se a nobis purgalos , ad coinniunionem sacraineniorum per
reconciliari posse existiinent , msi prius veierem ho- inedicinain reconciliationis adiniiterent; huic tamen
minem cuin actibus suis niinc enumeratis exspnlient, opcri incessabiliter ipse Salvator iniervenit, nec un-
ei iiovuni iiiduiint, et ipsi iii eodem nov-i honiine, id quain ab his abcst qu:e niinislris suis exsequenda
est, in Cbristo, nova crealura, id est, novi Iioinines, conimisit. Quac a nobis dicla sîiit ad cantelcc vestrae
per poenitenliam liant, sicul duduin per baplismum studiuni, iion ut nobis injiciamiis laqueuin. Si cnim
facli fueranl. ui boc Aposloli dietum illis nierito intervosaliqni snnt, qiiod absit, quise huc usquepocnl-
conveiiiai : Vetera Iriinsierunt , ecce fucta tunl nova teniiam agere simulaverint polius quam vere egerint,
CH R. F.LIGII NOVIOM. EPISC. 6li
iiei|iic isiis de Dci miseric.ordla dcsperaiiduin esso A culis oliariiaii ve.^lrac pnrrlg.im cyailinni, ut in liac
(litîiiius , si lio lie eliaiii ad ipsuin satlein ex toto tania celebriiaie fe.slivum babere possilisconsortium.
corde converlaiiiur, apud queui null.is patilur iiioras Cyatbuiii aiiicin spomleo, quia phialam propinaie
vera conversio, diceiiie Spiritu Dei per Proplieiain ; nequeo; per phialain quippe doctrina exuberans,
Cum conversus ingemiieris, tunc salvuteri^ {Jo I. n) per cyathiim vcro parva scieiitia demoiistratur. Si
Cl alibi : Dic lu iniquitiiici tuas prior ul jusiifieris ergo mediocritale census nici iiitrare in sancluarium
(/»ai. XLiii); ileni(|iie : Quia aputl D.iminiim misi-ri- Dei iiequeo, propierea iniiius laceho; servus naiiiqiie
cordia el copiosa apud einn rcdemptio (Psalni. cxxix). qui uiium taleiitiim acceperal , ideo danmalur, quia I
Deiiique multiplex misericordia ejus, ad expi:itioneni illiid ad enigandum nou dcderal (Slattli. xxv). Sane
criniiiiuin , inuUiplices friictus nobis pa-nilenlis! liiijiis DominicoB cu^naE venerauda s»leiiinitas ,
contuiit; noa enim taiitum supplici illo pu-nitenlix propier ea qu;n Chrislus corporali pceniieiilia exlii-
nnmiiie salus i'teriia reproinillitur , de quo aposto- buii, niultis ante legcm, imiltis sub lcge rcfulsit mi-
lus Petru? : l'ceniiemini igiiitr ei convcrtiniini ut de- nisteriorum oracnli'<. Quid est , fratres inei, qmid
Irantur peccala veslra {Ait. v); et Joannes Itaptista : jam senex Abraliam ,
qui pater excelsus, Isaac II-
Pa'>iilciiliam agilc , appropiiiqunbit cnim rcgnum liuni, qui risus iiiterprcialur ,

geniiit (Ccn. xxi),
ctetorum (Matih. iii, Luc. iii); sed eiiam lit absolu- B "'si quia, senchcente jaiii niui.do, Palerde coplis Fi-
lid peicalonim per cliariiaiis affecium, per eleeino- lium siiiim in lerris, pro redempiione humani gene-
gyiiarum fruciiim, per profusionem Ijcrymarum ,
ris nasci voluil Abraliam Isaac iiiium suum ad im
per conlessionem crim num, per cordis et corporis molandu:n Teo obuilil
quapiopler (Gen. xxii) ,
afSictionem ,
pra;cipucqiic per moruin cmciidalio- unigenitum Filium sumn pro nobi>omnibus tradidit;
nem, interdmn etiain per saiictorum iiilercessionem, ei sicui Isaac ipse sibi ligna portaverat quibus erat
per indulgenliam quoque ac rcmissionem nostram, imponeiidus, ila et Cbrisius gestavit iii hnmeri& If-
<|ua pcccanlibus in nos dimiltimus ;
quibus omnibus gcum crucis sua-, in quo erat cruciligendus. Sed
iDodis aboleri posse pctcata, diviiia teslis est Scrip- iliud quod ftguratmn esi in Lsaac tran^gestiim est aA
tura. C.iim crgo iiululgcntia; adilus iiobis s:il(ilares arieteiii ; eur ? qiii? Chrislns ipê Ovi-;, ipsc Filius.
Dei noslii pDteiitia incirabilis paleleccrit, qiiis miser, ipse Agnu.> : Filius quia natus, Aries qiiia hnmolatus.
inisericordum ei saliitfiii desiderans , desperatione Sed quid est quod in vepribus Iwerebat aries ille'/
aliqua frangalur. cum ad \eii'ain, eliam mntliplici- Crux cornui liabet; si enim duo ligua compingiintnr
bii6 remediis, invileliir VUiiorlct igitur, dum teinpus secHin inviccii), el specics criicis redrtilur ; uiide el
ent, nos pcr hac et his :îmilia a^l puciiiteiitiaiii ac' scripliin; est de eo : Cornun in mnnibiis tjiis (Ha-
dere cum oiimi lidiicia , ct cx lide crcdere iiidubi- C ''«'". iii). Cornibus ergo ha;rens an-s , cnicilixum
lanter, pnMiitciilia istisqne iiiodis lelaxari posse pcc- Christum sigiiilicabat , vepre.^ aulcm spina; sunt, e>.
cata, quia Oeus non vull vinriem peccaloris, sed ut spina: iniquos sigiiilicanl et peccalores qiii suspen-
lonvertatur eivivat {E:ecli. xviii), sicul ipse dicit in deruiit Doiiiiiiuiii iii cruce. Quod auiem arics occi-
Evangelio : Vciiil Filius liominis q nrere et siUvum sus est, et Isaac occisus non cst , ideo facium est.
(acere quod pricrat (Lue. xix). bi enim ille qui cst quia Isa.ic iigura et nnn verilas erat, ct in en desi-
scruiator cordium et remini prospexerit noslium giiatum cst quod postea iii Chrisio compleium est.
spirilum cunlribulaluin, graluiii siL>i acceplabil sa- Dealus cniiii presbyler Ilieroiiymiis scribit quod ibi
crilicmm ,
quia iion speriiit cor conlriluni et huini- oblatus est Isaac, ubi postea crucillxiis esl Christus,
Haium (l'sul. l). Ipse enim ul doceret liis mediis a cujus passio noslra est salus ei liberalio : qiiam di-
morle ad vitani iiobis forc redeunduii; , aiile suam gne celobrantes, mysteriorum liujus Dominica! c i nx
passiunem La<iaruin suscit.ilurus quairiduanum, ipse de qiin loqiiimiir iios capaces ct consortcs effi-
llevit inortuum, injreniuit spiritu, el volens iurbavit ciat Jesus Doiniiius nusler, qui cum Patre et Spirilu
seipsum (Joan. xi), ut iiobis signilicaret quomodo sancto vivit in sa'cula sa-culorum. Amen.
flere, fremere et tuibari debeamus, cuni peccatis IIOMILIA VI.
mortiii eorum niniia mole premimur , reviviscere ' '
IN €a;NA DOMWl.
desideramus. Benigiius igitur Deus qui jussit a De non procraslinando in agenda poenilenlia.
Lazaro removeri lapidem, el sic demum Patri gra- Quia, fratres mci, de his esiis, sicut ail Apostoliis,
tias agens cum magna voce clamavit, et viviiicavit, quibus tac opus sit, iio)! solidua cihus (llcbr, v). Idec
qui est resurreclio el vita : a nobis gravem pccca- rustico sermoiie vos alloquimur, ut si mysteria se-
torum molem removeal , iiosque oniiies ad gloriam cretorum capere non potestis, saltem vel minima cibi
suam, occulia intus graiia vivilicare et rcsuscilare ccclestis in ventris meniiTia repoiialis. Et qnia hoc
dignetur, qui cum coaeierno Patre et Spiritu sanclo Domiiiicac ccemc sacra fesiivilas imilla in se liabet
vivit el regiiat iogxcula sneculorum. Amen. mysteria ; idco specialiler iii ea pirniicntibus, con-
fugium unicum videlur esse ad Dominum. Et non
IIOMILIi V.
IN CICNA DOHIMI. Eolum piiblicc pceititentibus,sud etiam oimiibusChri-
De sacripcio Abraliie et Isaar. stianis, quia licet iws iii apcrto a se Ecclesia non
Intcr quotidiana Scriplurarum slipondia quibiis abjccerit sicut illos, laincii omnis vjia (Jirigiiani sem-
vestrse mentes reOciunlur, fratres, mediiando in lege per in poenilciitia el conipnnclione debct consisti're„
matidatorumDei dicacnocte, unum ex inajoribus fer- Ncmo euim immiinis a sordc, nec infa is si sil uniin
C13 noMii-Lii;. 6IS
diei viia ejifs (uper lerram {Jonn. xxv) ; onitics cnini A lilali scire pcrmiuilur, digne poenituislis. el dcincepi
pecfaverunl el egcnl glorin 04. ut ail Aposlolus, ;u- iie talia lacere velitis, tota meiitis conlritioiie pro-
sJ)/(C../i gralis p r gruliaiii ipsiiis (lioiii. fii). Tiilius irtitlilis, dexteras iiianus vcslras iii subliine exleii-
iianique inoilis capilalia criiiiina Uaninanliir, el nii- dilc, ut ab biiic coelesleni coiiversationcm ei viiam
niita jugiter rediinuntur. Allentins cogileinns quod Deo dignain, gerere o-ten latis. Oiniies vero iii coni-
si quaiidiu viviinus cuin boiiis oiicribus agimus, ple- iiiiiiic Deum laudare, beiieilicere et glorilicare, de-
nam nobis securitateni de Dei misoiicordia pollite- beiiius, qui cos quos invidia diaboli diversorum foe-
inur. Cum enim omnes lioniiiies pcBnilenliain veliiit davit toiitagione vitioruni, cl quasi suos liactenus
in line vit* sua: aecipere , vix paucos vi leiiius eam babuit, nuiic jam per p(eiiiteiitiain muiidatos, cl
secundum quod desideranl adip sci. O.uanli eniin qui iiitra sinuiii Ecclesiae revocatos viilemits iilius revera
ge ad eslreinuin vitse siia; poenitentiani accepturos dono ac spiiarnine qui vull ontnes talvo$ fieri, eliid
esse credebanl, auJ, subita ruina oppressi sunt, aiit agnilwneni verilulis venire [I Tim. ii). lliide oporlet,
forte naulragio demcrsi, aul sanguiiiis iciu, vel illa fratres, ul iiiagis inagisque semper Doinini timureni
infirinilatc qiia; apoplexia diciuir et ncrvorum coii- pr;e oculis babeatis, qu^ vos velnl pius Paslor ad
tractio, ila percussi sunl, nt non soluin pocnitcotiam pascua vit;c cwlestis inviiat et remunerare desiderai;
peiere, sed etiam signare se aut oralionem Doniini- B per oinnia ilii gralias agentes, et obêcranies ut de
cain dicere oninino iion possent ? Cuiii vero tanils prA^teriiis iii.^^lc actis veniani vubis iribunl, et de fu-
casibus Iragilitas liumana subjaceat, niiiiis periculosa turis caulelam concedal Jesus Clirislus Doniiiius iio-
cst desperatio, ul non in longa tcnipora iios ad ageii- ster, cujiis iioiior et gloria inanel per omnia soscula.
ilain poeiiiteiitiam reservemu-, qui unins dici vilain Aiiicn.
iii poteslate liabere iion possuiniis, Ct iileo cum li-

HOMILIA VIH.
niore et tremore audiaiuus Doininuni dicentciii per IN niE COEN,* IIOBINI.
proplielam , et pia noslra adliorUUione nKiiniitciii :
Ad clernm, ptebem et publice pcetiitenlet.

Noli lardare converli ad Domimm (Eccl. v). El lioc
oUiinere, Deo auxiliante, possimus ;

jugitcr siipplice- Quia nictuenda pariter el desideranda Oominia.e
iniis, ut nubis pius Dominns iiispiiare dignetur coBn;e sacr.imeiiia celebrainus, fraires eliurissiini,
;
omiiia mala velociter fugere. et ea qu.^c bona sunt liocc nos digne exseqiii posse niiiiime crediiniis, nis>
iiifaligabilitcr exercere.res aliciias non coniiipi-cere, vestris oraiioiiibus fiilciamur. El inetuemla siiniqui-
capitalia criniina iioii adniiilerc, niinula peccata siiie dom, quia sacramentoruin tam magnilica mysleria al>
quibusc-se non possumiis per indulgentlani iiiiniico- indignis iractanlur ; desideranda vero, quia In his
rum et cleeniosynaiii paupcnim indesinenter reili- C tulis»inium nostra; salulis speraniui habere suffra-
inerc, etsetiindiiiii Viresiioiri.^-ijejiiniis.viijiliijelora. giiiin. Spein veiiia; pcccalor accipit, capiiviias siipe-
tinnibuscuiii perfeclacharilaterreqiienlei iiisislcie,iii- rata reccdit, et de conversis pectatoribus gaudiuni
lirmos visiiare, in carccre puslios rcquirere, peregii- essc in coelo corain angelis Dei, Veritatis vocem can-
iios excipcre,el eis liumiliier pedes abliiere ; iicc soluui tanies novinius (Luc. xv). Licet eiiiiii in iiubis noii iia
nos ipsos paceni cuiii onmibus cuslodire, sed ciiam cxuberans invenialur doctrina, ut merilo ;i'quiparari
illos qui discordes sunt ad coiicordiani revoiarc. Si valeami.s liomini palrifamitias qui profert de Ihetanre
nos tantis openbus fideliter occupatos dies transiuis suo nova ei veiuna (Maiih. xhi), nova, scdicel, ilc
noslri invenerit, sicul jam dlxi, ctiam si in liora suaviiaie regni, vetusta de terrore snpplicii, taiiiciv
inortis nostro} pGcnitcntiam accipiaiiuis, securi de hac qiiaiilulunicuiiqiie supernx dulcedinis haustum, Do-
luce niigrabiinus ; et non soluni pociias evadere, sed mino iiispirante, gustanles libaviinus, iiisum charila-
eiiam ad xternain vitain poteriiniis, donante Do- lis vestr,e mentibus, et tanqiiam fidissiinis nummu-
mino, fjiciier pervenire. lariis infudimus, quia Dominicx di^pensalioiiis po-
ilOMILIA VIL runiam vesliae ;Kdilicaiioni credilam, dictis el ope-
Ad pubiice pcenitenes, ul seiio poenileanl : ad cceleros ribus exercere valetis {Malih. x.xv). Sed quoniaiii
vero, de tUorum rcconiilinlione yraliai Deo agant. D legislaior Moyses cum quo loquebatur Deus velut
Deus oinnipotrtiis jiistus et misericors, qui iiuB>li- homo ad amicum sunni (Exod. xxxiii) , consilio indi-
niabili pietate homiiieui perditum, opprobria et coii- guit Jetro cngnati sui ; et Paulo apostolo qiii usque ad
luinclias, et, ad uliiiiiuni, mortem siistinendo, refor- lerlitim ca:tum raptiis fuisse dignoscilur {II Cor. xiit,
niavil vilaeque resiiiuil, ct ail cirll palatia transvexii, ob liiiiiiililatis cuslodlam, dnlus esl tlimulus enrnit
ille scrutator cordium ci renuni, inirinsecus corda ne mngiiitudine rrve a'ionum extolleretur; non abs re
nostra iiispicil, et divinilatis su;e pt*ciuia coiiside- vesli;e cbariiaii siiggerimus, el seniper ante oeulns
ral, si per lainenia ptfinitentix illi satisfecisti ; nos habere moiicinus, quanquani in lustria; vestrsc noii
auiein, qui puri boiniiies suinus, tantummodo f^cies igiioluine.sse credamus,qHod qiiideni Sapiens saluta-
jnlueiiiur. Unde saluti vestr.T consulentes, hoilamiir ribus breviter edocuit verbis : /n omuibus nperibus
ul si quis vestrum licte poenitiiitiam acccpit, aiit pa'- luis memornre novissima lua, et in (vlernum non pec-
iiitere dUsiiimlnii, ad reconciliationis sacramcntiiiii cabis (Eecli. vii). Dux namque sunt mortes in uiio-
nullatenus accedere pruisnmat, sed niagis sordes sce- quoque iiosiruin : una, videlicet, aninia; per pecca-
leruin diluat foiuibus lacrymarum cuierarumque luiii, et allera corporis ,
propler peecatum ad pcenain
operibus virluluin. Si vero, quanluiii huinanx fragi- pcccaii. Mors veio aniui» csi, quando l>euj illaiii
C13 S. ELIGII NOVIOM. EPISC. (">«''
prcoaloruni, cl mors esl A vitam non posse transigcre talia medlcanienla d;^-
descril ob niiiUiiu^liiinm ,
corpoii, (iiiando ab aiiinia deserilur. El dux' sunl re

natus esi providerc, qucc non solum divites, sed
animaj in Ecclesia per Verbum eiiam paiiperes, absqiie uHa excusatiniic posseiil
siirrectioiies : iiiia
Filiuiii Di'i, quando per graliam ejus rcsiirgil a peccatoriiin suoruni aiibibere vulneribus. Oux aiitem
tsl resurr.clin prima sunt isla medicamenla'' llla utiquc duo de qiiibus
iiiorlt; iniquitalis ; el licec
Dius dixi t Date, el dabilur vobis; iti:iiiltite, et dimittclur

( Ipuc. XX), quam qui liabel in secunda, qua^ csl cor-
vitam a?iernain per Ver- vobis {Luc. VI Marc. xi). hale el dabilur vubis perli-
poiis, feliciter resurget
;
iii
Filium llominis, qui accepit nct a I (leemosynam (iikc daliir esurienlibiis, nudi*
buin Dei carneni fautuiii
ûod jailicium, ati|ue caplivis; dimiiille el dimittetur vobis perliiietad

puleslalem juUiiium (ucere {Joan. v).
saeculi eril; el ibi non eril resurredio ani- cleemo-^yiiam pcr quaiii indulgetur oninibus inimicis,
iu fiiie
corde con- diceiilc Doiniiio î dimiserilis hominibu» peccala eo-
marum, sed corporuni. retamus igiiur :
cum lacrymis, bonis opeiibiis suf- Tum, 1'atcr vester calcsiis dimitlcl vobis pcccala teslrn
iiiioel humilialo
(lagantibus, nos suscitari a morte aiiima; iii pnesenti {Matili.w). Salisdeiioatc nobisciim agitiir, niiandoin
vila, ul vivaiiius in Chrislo ; el ul resurgentes cor- poleÛiteiiostradaiuriiiialiter judiceiiiuriiidicjuditii.
pore iii rniesxTuli, seternaliter vivaiiinscum Cbrisio. ^'t enini dimiseritis, inipiii, dimittetur tobis ; si noii
llabcamiis se.lulo anie inentis oculos, boram exitus B djmiseritis, iion diniiitetiir vobis. Sed diiil aliquis :
nostri de corpore, pra;veniamus Dei laciem in coii- Non possnm iiidulgere inimicis meis ; cui iios respoii-
lusionc peccalorum noslrorum (l'sulm. xciv) , el denius : Si non liabes percalum quod libi iiidulgeat
lacrymis, et bonis operiliiis indiilgentes bis qui in Deus, non debes iiidulgere pinximo luo ; si vero in-
nos iieccavirnnl, ul iiidiilgeiitiam pi;ccatorum no- coinparabiliier plus peccasti tu Doinino ,

quam iii le
Birorum obtincre possiinus apud Dei mistricordiani; pectaverit Iiomo, quare jubeiile Dimiino non dim llis
ct non negligamus bona quc iiunc agere possumus, paruni, ut libi Doiuinus dignetur dimitlerc niuliuin 't
quia exuli corporibus, poslea, boiia vcl mala gcrere Cuni grandi timore consideranda illa terribiiis et mc-
iioii pnlcrimiis sed pro liis qii;c iii isto sasculo
, tuenda Dei noslri seiiieiiiia qiiam servus ille crndelis
egvriiiiiis condigiiam rciinincraiionem in il'o accipie •

audire incruit : Serve male, omue debilum dimisiijHO-
miH ab eo (|ui rfddet uniciiique secundum opcra siia. niamrogastime, uonne er ,o oporluit el le misereri con-
Vos ctiam s:iccrdoles qui pcr singiilas parocliias ve- servi tui, sicut el ego tui miscrlus sum [Matlli. xviii) '?
str.-c ordiiiaiionis, gregi Dominico praeslis, admonco Ei qiiid posi lixc ? Tradidil euin lortoriLus donec
ul iiieciim forma et exempliiiii bene vivendi siiis om- redderel iinivtrsiini dfbitum; et ut kcceliani tardii>-
iitlms- voliii snbjeclis, dicenle Doinino : Sancli cstole, iliiis iiisiiiiiaret , ailjccit : Sic el Patermeus cccleslis
qtmuicim ego saiictus sum Donnuiis Deus veslcr. Porro C jnael vobis. si uoii reiuiserilis uiiusqiiisque (ratri suo de
si quciiililiet ve-tnim reiiordct alicn.jus iier|iclrali fa- curdibiis vcstris. iVani qiii lij;c iiiiplcre noluerit, ipsc
cinoris couscientia ,
qiia frniite polesl rcdaigiit ra silii jiimiaiii divin.x niisericordix ctaudit; qiiia qux-
quemiibct iii similc crimcn prulapsum '.'
Quocin i (ira; libcl reliqiia opera qiire quisiiuc fecerit, omnia eva
oeulis liabere debemus increpiiionem iliam liua; di- cnaiiiiiitur , si iii eo cliariias veslra non fuerii, qu;u
vina voce per Psalmistam saccrtloiibus perverse vi- iion soliim amicos, sed etiam usque ad ipsos perve-
dcutibus tlii:iiur : Qunre tu enarras justilias mens et niat iiiiniicos. Non ciiim mciitilur apostolusPaulus iii
ass<tmis Teslamentum meumperos tuum {l'sat. xlix)'.' qiio Clni^tiis lo(|ucbalur : &'i distribuero, ait, in libos
llnde, Iralres, omiii cusUidia iiiunianuis cor iiiisiruin, puupenim omncs (luuliales meas, et si tradidero co -
petenles Domini misericordiam, iit cum oinni sinipli- piis iiieiim ilii ut ardenm, charilalem aut.in uun la-
ciiale el modesiia attine piiritaie nieutis et corporis buero. utliH milii prodest (/ Cor. xi i) ; elqiiia radi.c
nosmetipsos rcgainus, p cbeinqiie nobis (ioiiiiiiissaiii oniiiiiini luiilarum est .:upidilas, el radix oiiniinm bo-
pabulo diviiia; exliorlalionis pascamiis; et quid(|niil 1101(1111 csl cliarii;is. Debel eigo uiiusqiiist|ue a sc
exccssfriiit, digiia einendalitine el monilione cori i- er;i(lic;ire (|iiiitl iiialiim esl, et inserere in se quod
pianius, iie illiid iiiciirramiis proplielicuiii : Si, in- bdiiuin esl. llaque (|ni | cr odiuiii el iraciindiam ra-
qnit, ai:it»»i'i«t(.''is iiiiijHO inquHatem suam, animaiu " ilicem iii se cliariiatis exsiiuxcrit, nibil in eo , unde
tuam liberasli; si oiilt-m non animntiuveris, itle qiii- ad xiernam vilam perveniat remanebil. Illeveroqni
deiu in iniquilate swi morietur ; sanguinem vero ejus de supradicta niala iii corde serval, et credit se iiiulia
iiiaHH lua reqnirum (l',zecli. xx.\iii); sed poiius aiuliic eleeintisyiiis peccaia sua posse redimere , audiainiis
iiiereamiir: Ihtge, serveboneel futilis, quuisuperpauca de ci) Doiiiiiium iii Evaiigelio dicentem : Si offeres
(uitlilidelis,supTamuilateconsliluam,intra ingaudium munus /1110)1 ad atlure et ibi recordatus (ueris quia (ru-
Domini tui (Marc. xw). lluc potest eliain tradi i|uo I ler tuuc liabet uiiquid advcrsum te, ri-tinque ibi munus
Helisacerdos,qui nuiicorripuil lilios,morte niiiltatiis luum anle allnre, el vudc prius reconcitinri (ralri tuo,
esl; ipsi quoijuc liiii ejus inoriui suiit , et arca Dci et turc vcniens offcrcs muniis tuuni (Muitlt.\). Sen •
capta esl, et lioc sacerdotio posteriias ejos privata tentia ista evidenter osifnillt qnod sacrificiiiiu otferrc-
esl (! Heg. iv). Plii-iees e conlra (Num. xxv), qiiia vcl elecmosynas faccrc nibil proderii, nisi prius re-
zelu Dei accensiis , lornicarios pereniit , sacenlotio, conciliaiio prscccsserit inimici. N.iin qiiod etiam ora-
Doiniiii voce, fuiiclus est in a;iernum {fsntm. cv). tioiiein nosir ii» Oominus iitm velit auilirc, si odiuin
PHis ct misericor^ Dommus scicns inlirmitatem gi;ne- viiliierimus in cordc servare, ipse iii Evaiigeliti dixit
ris bimiani, siiie quaiibuscuHque peccaiis prxsciilcm Qui Uiibel mandata mea et servat ea, ilte csl qui diligii
llUMiLI.i:. (:(S
f.t7
{Joan. v;v). H ilormr. : (luiJ proJest (/iiorf dLiiis A dilige? Oninis eiiini qni Doniinuni diligil, cor hab.a
(aciUi (iux dico Qurc sursuni. El quid est Tolle (jrabatu'ii Uium, niî, Dilige
milii, Dcmme, Dominc, el iiou '.'
scdixisseasseruit in-oximuin? (ûr auiem proxiini dilociio per graba-

suiil ista (lux l)o;i.iiius specialiier
lum dcsigneiur, Apostolus dicit Invicem onera ve-
paceni el coiicordiani perlinenl
:
Ulique illa qnn: a 1
inimicos vesiios, benefacilt- /ris qid itra pirlale, cl sic adimplebilis lecjein Clirisli {Ca at.
Diligite, iii.iuit,
ct illud Pacein meam do vi). Ergo si piwvenlus fucrit in aliqiio Cralrer luiis,
oderunt vos (.)lailli. v) ; :
vcbis [Joan. xiv); el illud In pnrleuira le ; el si lu pra:vBiiliis fueris, siiîineal te.

robis, pacen relinquo :
lioc cofinos ent om 'cs quia mei eslis discipttti, ii dile- Ut h£ti igiiur obiinere possiinus ,
prolusis iiiiplore-
non eniiii lam res no- inus precibus, ul charilasDei qu3B diffusa in cordibiis
ctionem liabueriiis ad tHficYm :
siras qinni nos ipsos deîder<it Deus ct quia nos :

noslris, non ex nobis, sed per Spirilum sanctum, qui
niuliuin ainare lerrciiain subsian;iani, ideo daius estnobis, in nobisjugiler perinaiieaidonec con-
scit
quid amarous, ut, secundum illius templaiionidivinoevisionisillicsosassistere faciat. Uo-

vull sibi olTerri
prspcepluin, ubi ( ra;cesserit thesaurus noster, illuc go vos ui diligeniius consideretis, el quanlum poleslis
Quis non con- expavescaiis vel cavealis, nc vobis ille crudelis hu-
sequalur et cor iioilrum (Mutlh. vi).
Iremiscil illaiii boali Joannis seiilcnliain, Ohi, inquit,

mani generis iiiiniicus ita subripiai, quomodo solet
Joun. Kt ile- B incautos et negligenles iiiiqua lallidiiate decipere.

fialrcm suum oiiil , homicida est (i iii).
suum INain aliqiiibus honiicidis, raploribus cl udnltcris,

rum Qui : dicil rc i/i luiiine esse,el fratrem odil
quoniam incestuosis el sacrilegis, vanain securilalem ingerii,

in tenebris cst usijuc adhuc, el nescit qno eat,
lenebrw ohca;caverunt oculos ejus (1 Joan. ii). Ut aii-

ul cum criniina quolidiana lommitlani, piiient qiioJ
Deus, corruptoruui judicum raore. pccun a u acci-
tein ba;c qursiipra dixiuuis, plenius et cvidenliiis
piat el peccaia diiniltat. Accipit plane Deus pecu-
possiiis agnoscere, sciiole veraciterquia nullus homo
niani, el eleemosynis deleclalur, ea tamen ralione
polest Dei miscricordiani proinereri, qui charilalis
ul unusquisque peccator, quando ofrcrl Deo pecu-
prxcepia citnleninil, aut iniiiucis ex toto corde non
vuUindulgere. .\d boc eniiii perlinolquodparalyiicus niain, olTeral illi et auiinam suam. (Ju,i;na!ii, fr:Uros,
ille qiii iii Evanj^clio curaius a Doniiiio describilur, justilia est, ut aliquis criniinosus pecuiiiam suani
iriginla et octo annis jacuisse in inlirinitale refer- per eleemosynam Deo offerat, el aniiiiam suamdia-
tur. Duoenim ininushabuii a quadragiiila quadrage- bolo per iniqua opeia Iradat! In pecunia iniaginer.i
;
imperatoris ollerl Deo, et in seipso iinagiiiein Dci

nario siquidem nuincro cursiis viue nostr.e et eoiiver-
salio nostra inYStice designatur; et idco anle Pascha, IraJit diabolo, ciini Dominus dicat in Evangelio :
quia prxsenieni viiam sigiiiiicat, xl dierum jejuniniii lieddile qua; suut Cxsaris Cxsnri , el quce unl Dci
observaiiius, ut Pascba, quod xtern» vita; imaginem ^ ^«o- Quomodo in nummo imaginem Cx>6aiis, sic in
liabel,cum gauvliocclebrarepossimns. Moysesqiiadra- Vdbis ipsis redJiie Deo imaginem Dei. Nam quain-
ginla uiebus jejuiiavit(iiiorf. xvxiv),Elias \xto\III, libel largas eleemosyiias aliqus tribuat, si capilalia
lieg. xixj eumdem numerum jejunando coniplcvit, crimina non dcclinal, liiiieo ne lalsa icnieiilate de-
ei Dominus ac Salvalor nosier nihilominus qnaJra- ceptus, ct pecuniam perdat ei peccalum non redi-
genarium jejuniiim consecravii, et in eremo populus nial. AliuJ est enim mutare vitani, aîuJ tolerare vi-
Israeliticus quadraginta annis est demoralus post- tam. Muiare vilam est a capiialibus criniiuibus abs-
qiiam nieruil de /Egyplia scrviune liberari. Langiii- tincre : lolerare, est niiiiuia peccala , sine qiiibus
dus ille de quo iii Evangelio legimus, qui iriginla et esse noii posiuinus, eiccmosyna quolidiana redi-
oclo aunis typum generis iiu-

in inlirmitate jacuit, mere. Nani qui subsiantiain suam Iribuit Deo, et
raani habere videUir, liabens duo niinus a quailra- aniniam snam olfert ininiico, impleiur in eo quod
genario nuniero. Quae suiit ista duo, nisi duo pr.c- scriptum est : Qui baplizatur u mortuo et it.rum lan-
cepla cbariiatis, dileclio, videlicet, Dei, et dileciio gil morluum, quid profuil livalio ejiis{F.ccli. xxxiv).'
proxlnii, qu;u duo lalia su.Tt, ut sine ipsis reliqiia Qiiain rem aposlolus exprimens ait Caiiis reversus :
iiihil possint. Sane qui hxc duo in quibus lola lex "'^ fomiium. el sws loia in voluiabro luti (11 Petr. ii)
r»
pendel ei PropheiK, non habuerit, languidus ara- Qiiod et ipse Dominus in Evangelio conlirmal : Ecce
i
lylicus jacct, venil auieni Clirislus, qui pcr graiiam siiiiu-i faclus C', jam noli peccare, nc delcrius aUquid
sancli Spiriiiis c:(hibuit nobis isla duo. Dcnique et libi coutingal. Quod denuo Salomon contestalur et
pro il!o qui iiicid,.'rat io lairones, duos dciiarios clamiil : Fiii, peccusli? ne adjicins iteium, sed el de
dedit ; et apud Snmariianos duos dieslransegit(yofl«. pristinis deprecare ut libi reiniltanti.r (Fccli. \\x).
iv), ui in eis chaiitalera Dei et proximi conlirmarei. Qiiam rem non de minntis peccaii*:, sine quibiis
El vidua illa in typo Eeciesia;, duo sera misil iii esse non possumus, sed de capitalibus criininibus
gizopbylaciuni (iWciT. xii; Lut. xxi), et Dominu?, dixisse manifestum est. Duo namqi)e juJicia in san-
ad pra;dicanJun), bipertila cbarilate binos discipu- ctis Scri|'lurislegiinus : ununi per aquain in diluvio
los dcsiinavit (Luc x) ; isla eniiii duo anle adven- {Gen. vii) quod pncliguravii bapliiiiium quo ab oni.
tuin Chrisii humantini genus habere non mcruil. iiibus peccalis inuiidali sunius (i Pelr. iii) ; ct .iliud
Quid ergo huic paralytico Dominus d;.\erit, audia- quod fulurum e^t per igneni, quando veniet Oeiis
mus : Surge, lolle grabalum. Ista duo languidus iile adjudicium, de qiio Psalmila an : Deus manifesln
minus habehal. Quid enim esl Siov/e, nisi, Dominum venicl, Deiis noster cl non silebil, ignis in coinpeclii
Patrol. LXXXVII. 20
fl9 S. r.LICU NOVIOM. EPISC, m
eju$nrdeHi,etinc\rcuUuejiiitcm:esta$valicla(Psal.JiO^(iTav\ neo.uibimus. LSi-.iio uJ vos sermo DOSlcr
XLvi); ul lempesias cxaiiilnet quos Igiiis exurit. dirigitur, quos maler Ecclosia quasi non suos rcco-
Mniideiniis n'is ab omni in luinaiiionlo carnis ac gnoscens ob fiBditaiem sielerum vestrorum dudum a sc
spiiiiii», iicc ab ylenm, qiioil alisil, iiec ao illo igiie repulit; modo vero, quia Domino per dignos poeni-
lraii?i;orio oxiiraniur; ile qiio igiie jii.licii Dei, Apo- lei)ii;e fruclus piacuislis munrtsntes vos,quantum
iilolus :iil : Viiiuscuydsque opus qualc sil, igrtis pro- iiuiiiana Iragillus perniiuit, ;<)> omni inquinamento
babit (/ Cor. iii), (\unA ie igne purgatorio eum Ji- cariiis ac spiritus, per crebra jejunia el amiciiones
xi.^^se no!: esl dul'il;in lum. Quem igncm «'iêr impii corj orum, quasi jam suos ad se riivocat. Inimensa
aliler fanrii, aliler ju^li, Impii siquitlem namqiie Dei picLis, siiiuin liiisericovdlc sujiômnibus
senliem,
ucialu aJ peipcluas ignium flammas aiieril dicendo pcr pioplieiam : Ifoa; ;-.< jnrjemueris
de illius igiiis ci
cmni peccaiorum sutvus erii (Joct. ii); el !'balmisla inquit Sccri[icivm
delrudcnlur; sancli veroqui sine :
macula in corporib's suis resurpent, quia snpcr (iiri- Deo spiritus coiiiribulatus {l^sai. t) Yos ergo non
anrttm, argniiim ei corde redealis in îCpypturo, semel de illius serviiuic
damntum quod Chrislus est,
sensum fidei lucidimi, clo- liberati, quia, ui bcalTis IVirns apostolus aii, non
lapides preiiosoi, iil esl,
quium saliiiis clarum, et opera preiiosa xd-licsve corritplibilibus uuro vel argentj rf.dempii estis devaua
runl, tanta facultale. illi igni pravak-bunt i]mx,li\ Jlvestra convdrsutiotie paienuc tr<idi^lo if, sed pretioso
inlegrilate fiJei ei dileclionis Cbristi in h.ic vita ttnyuuie quuii Agni inconlaminati e.t immaculaii Jetu
quidem justi mi- Christi (/ Pelr. i). Et in Apocalypsi Joannes aposto-

custodierinl prxcepta. Erunl ergo
nulls qiiibusdam peccatis obnox i, qui scdilicfivorunt lus : qui dite.iil tws, inquit, el uvit t;os a pcccutis no-
esl Chrisius, {einm, tigna, stris in sanyuine suc {Apoe. i); quia facius sacerdos
siipra fundamenlum quod
siiputam, qnae significanl levium pcccatorum diver- secundum ordiuem Melchisedech {Psa!. cix), per pro-
frilaiem, a quibus non digne adhuc cspurgaii inve- prium sanguiLvUi iulroivii soiue! in sancla , a:tcrna
redemptione i.ivc-aia. Cur eigo in ssnistra pairie

nicntur cura ccclestis civiialis gloria digni invenien-
quoque transitnrio igne, et loio estremi Ecclesiaj pocii: t^sUiV Non sinc causa usus Ecclesia;
lur. Illo
modum hoc oblinuii; rcriiia quia Oominus in judicio ovu,

judicii die completo, unusquisque secundum
hoc est, justob a dexlris, licrdos vero, iJ esi, pccca-
meritorum, aut damnabitur, nvi coronabitur. lilum
inlcntinnc cogi- lores a sinibiils pmeiiM.ilili. \\\) ; lia^dicniin si-
ergodieni, fralrcs charissimi, lota
gnificant peccaiores. Unde ct cilicia qw.-csunt indu-
lemus, vilam corrigamus, morcs muiemus, ir.ala
BieDla pccnilt-irtium, c pilis h3>,doru!ii aique capra-
lentantia resistciido vincanius ,
perpeir.ila aiUftii
rum (iui:!, ; lia^dus namque in K^ge pro peccalo se-n-
fletibus puniamus. Adveiilum namquc xKrni Jiidi
C per j..^cim- oneiri sigiiat l.mca Cbiistum qui in
cis lanto""s«uôres'qîa.;doquc Vidcmus, quanlo ,
siuulitudiitem caruis pcccai: ostensiis cst , et pro

raagis nunc districiionein illius limendo prxvenimus.
nosiris dcliciis ublatus csi. Ipsc cnim peccala no-
Quid enim proJea illi qui jejiinal super peccaiasua,
sira porlavii iii corpoi-e suo super lignum. Quocirca
ambulans iii ea, bxc eadein faciat? Unde
et iterum
si ad pristinam ncliouis vitam, quantum Dominus
magnopere deliberandum , ut si bon?. qiux;thm ali-
vos cusludire dignabiiur, redlre non valetis, manus
quando inchoavimus digna persevcrantia ia eis ,
voslras in sublime pcnigenies oslendite, quia magis

permaneamus, diccnlc Verilatc Oiii perseteipveril :
cocle^tia quam lerrciia diligitis, et oestra jain eon-

usque in finem (siibaudilur, in bouis operihus), hic
versatio in calis est. His v^slrx promissionis signis,
salrits erit. Eutcnus prajterea ma!a dignis flclibus
quibus magis Douiino tjiiaia diabelo servire promit-
puoiamus, ut a luiuris, ipso nes custodiente qui non
lilisgaudium nobis permaximum exhibeiis, quia, ui
dormiial, in scvum caveamus, quo anle cjus con-
Doniiiius paiefccit, de convci^so peicaiore âuiiinm
spectum sinceri et sinc oflensa, juxta Apostolum »
lil in crehcoram atigeHi Dei. {Lur. w). Nisi cnimDo-
valeainus apparere. Eo periinct quod diclcm e.-l :
minus dc conversione -vestra gauderet, nullalcnus

Ueali quoiuiii reiiiiss(p sunl iniquilates, etqnoriun te-
bominem perdituni qiiareret in terris et quxsitum
cla sitnt peccata{rsnl.
.
*
liXM).
.
Et Paulus
,
djcit fideli-
,.
...
DJiiortesua redimeret. ProJigas
,• . t> ,• •
eienipi
,• •
ii.isis, noc eBf,

bus : Moriui eiifn eiits, et rttn vesiru abiconditp. esi
gf!!i'ilis populus, iiii oninein suLsisnli.im siiam uis-
CHinChriiloin Doiniiio{Hom.i\). Viveiilos c'iii< bouis
bipaverai v.vcndo hixoriose, '.iiox ol »rt Patrem re-
operibus in acliva viia, murlui erant peccalo, e'.
diit, diceiido : Pater ,
peccnvi in calHm el cor;itn te.
(|iiasi jam sepulli, xlernaj vita; conlcmphilione. Ei
jiim non stim ditjnus vocnri pHus tuiis, fac nie sicui
ideiji Magister geiitium jiibct ut exliibeamus corporo
unnm e.r, mcrctnariis (t.is Uhid.), sl.ilii;' a!) ipso lic-
nottra hottiam iii,:titem , saiiclum, Dco ptnccntem
nigneest susccpius, .ic p;-o redilus ejus Insliiia vi-
{Cotoii. III ). Kusii.: quippe occiditur, 'jt olTeratur
tulus occisus est, ipsequesiola piima ei calcfamcn-
seJ hostia vivens esi corpus pro Domlno afflicium
inJutus. Pairs liujus duc
tis cst iilii rratrcs, aller
qiiod vivens dicilur, qiila viviiin virlulibus, et cstoc-
apud Pairein remansil, aUer vero ili^sii ata substan-
cisum vit;is ; hostta vero quia jain buic mondo est a
lia vivpndt» Inxuiiose a patre nccssit. 1'aicr crgo
pravis aclibus nioi tuuiii ; vivens quoque dicitur quia
horuiii fiatrHiii Deus oiunipolens iiiti^lligitur, qui ba-
cuncta qux praevalei buna operaiur. Talcs ergo dum
buit duos niios : qonriiin niajor Jud:cossignillcat, qui
possumus nonprxpareraus, quales Damiiii adjutorio in cuUura unitis Doi perinanserunt, niiiior vero, iit
ipsius misericurdia digni sumus et nunc ei iiiando dictum csi, piiiiiilurii signilicat gentium, qui, reliitu
C3i ilOMll .I.E. 6JJ
r.reaiorc, aJoravit crcaliiram. U auleni in se rever- A cerit a J tollenda munJi peccata. Ri ait : ManduceinM
.<.«», iJ e.;!, a noxiis oblectainentis receJcns, aJ con- «•/cpM/em«r.Infucndumfli!lJi>luralitcrJicitur:manti(-
scientiam iiiieriorem, mentis iiitentione reJiit et cemiis eteputeinur. Paler iiaiiique et servi illlus
; sunt
iurgens tenit a l'airem, hoc est, :id Kocietateni Ec- cpulali, quia nostra gaJus cst Palris gaudium,
i
in quo
clesix accessit (ler flJcm, ubi est legitime et hu- iiostrorum estremissiopoccatorum. Hoc prjsigt.avll
Cluosa pecc.itorum conrti^sio. Ciiin auiem toiige enet, clim quod Abrali.^în, iribus angelis hospitio receptis,
hoc cst , lum nonJuin aJliuc Ucum iiile lliêra vituluiiiicnerriinumoccidisêlegilureteisapposuisse
viJit illum paler, liue e^t, misurtus esl illiu<!, et ac- {Cen. x-,7ii),, qula immulata pro nosira reJemptlona
CHrrein cecidit super eollum ejiit et osculatus eit eiim. carj.Chrisii tolius Triniiat s tetiiia e>l. Ei
cveperunt
Supra collum lilii caJere esi iii aiiip'exu$ lilii lira- eptilari. Vpulx isla- nunc in Kcclesia per totum orbem
ckiuin iiiJucere. Bracliium auteni Oei Filiiis cî, qui dilataia leleliianlur ; quoliJie enim in saocta Eccle-
a Paire Deo ad liic liifinna uiunili uiis-u- esl. Oscu- sia viiuliis iite saceirimus Deo Pairi per sacerdotes
lalnt est, cuin, viJelicei, aJ spe.n veni:K peccatorum oacMur, ei in vilam .•etcroam pascit pcrcipientes ;
»erbo gralia; reJeunl, cum pcr Filiuiu dicerct : P(B- quacum qiiotidieitpmolaiiir, seinper iiiteger perma-
niienliam aiiitc âiipropiiiquaril enim regnum cisl^rim. nctet immaculaias ci viius. Quapropler quia lani
Dixitqiie ftlius ud patrem : l'oler, ycccaii in aclum ei B pii.m fiiljcmns Domiium, nemo de misericordia
eoram lc, jam non Sitm dignui vocari filius tuui. diffiJal, qii.^: luiic cvidciilins eininet quando pecia-
Postquam ad palrem reversus est, hoc rBi, in Cccle- tor sanciilicaiur et abjectns
Neque enini erigitur.
sia posilus, incipit prccat.i conliteri. Sed non dicit de qualiiue noslrorum operum pendet
ccElesiiuui
omnia qwx se dicturum supr.i piomiseral ; dicit cniui mensura dumrum, aut in isto sxculo in quo tot.i
Jam noii tum dignut vacari filius tuHS ; nec adJit quae vita hominis teiUjiio est, uniciiique tribuilur quod
supcrius se diciurum roei!itabaiur : .tac me sirut merelur, nbi, si iiiiqiiiiaies noslras observ.irel, nut
Kimtn exmercenariitiuis. Cum enim aJliuc I )ngc es- i'is judiciam ipsius susiinere'.
Graviter nainque p c-
tct, e! patrem non haberet, cupiebal ve! mcrcena- cr.ifiirr.iimpeccatissuisnonperdiJil, seJ mi ericor-
rius csse; ai i.osiyuaH patrisosculo meruit honorari, diterad veniam revocavit, testanie
apostolo 1'aulo :
generosissime jaui Fi(i.!,s, inquit. fcrmo

OeJigiialur i.-.ercen.-triiis c";se. et omni acccpiione di.jnus, quia
Mullam nsmque intelligit esse Jistaniiam inter ser- Clirislus Jetus vcnit iu luinc
muaJum iêcculores salvot
vum, mercenarium et lilium serrus namquc est ;
fmere, quorum pritmi» ego tum. Kabeamus ergo.
qui adhuc metu pa^narum gehennx, vel leguin niun- fraires charissimi, (iduciara de i.iisericordia Condt-
daoarum formidine abslinet ruercenarius vero esi, ;
loris noslri
;
cogitemus qua; facimus, recogitemu»
qui tlesiderio ac spe regni coele.-tis bona agit; fi ius ^ qux fecimus ; largitatemsupernxpielatis aspiciaraus.
vero est, qui alTcrtu hoiii ei virtuium aniore dde- et ad raisericorJem Juditem,dum adhuc exspeclal.
ctatur, etDeo pcr iliarilateni ranuiUtnr, qiiam suin- eiim iacrymis vciiiaraus. Considerantes
nainque quod
mam et perfeclioiicm omnium Aposiolus CDiinremo- juslus sil, peccau nosira non
iiegligamus considc- ;
ral, diccns : Nunc uutcmmanenl fides, spet, charitas, ranles vero quod pius sit, non despercmus.
Prjcbet
Iria luBC, tnajor auleni liorum esicliarilat (I Cor. xiii). apud Dominum, nobis hominibui peccatoribus
lidu-
Eigo pruJigus isleprinii quast seiviis ad sercversus ciam Deus homo; est nobis spes m.gna
pflEnilenli-
dirtc faniis supplicia cffipit forniiJare; niox reverti bus, quia advocatus noster factus est
judex noster.
ad patrem voiciis, de statu merccnarii coepitcogitare; qui non tiilt n.ortem peccniorit, ted ul
convertatur et
poslquam vero o< c. rrens ater antplexatus et oscu- vivat (hai. vi). Et licet, fralres charissimi,
|
per divi-
latus esteum, oblitus 8'atumservi, oblitus et merce- nam gratiani nubis collatam, et per impositioiuin
dem mercenarii desolalam, Jo lixredilate cocpil sol- manuum episcopalium, creJaiis vos posse absolvi a
iicitus esse pareniis ; et boc est quod aposiolus ait peccatorum vcJrorum vinculis, quia siaiim rcsti-
Perfeeta cliarilat forui mitlil timorem (I Joan. iv). luemini sacris altaribus, nullus tamen debet vitam
Diiil (iu«ni pater ad senoi suos, Cilo pioferteslolam pri- siiam ncgligere, sed omni vit;E spatio tanquam
iii
mam tlindHiieillum. Stoluprima est beatn veslisinno- ipso poenilcntia! rigore posilus debet aiiic oculos
«•eDiiK, quam prolopâstus A laiii bene a Deo conditus habere mala qua; fecit, iie, s •curitale torpens, rur-
accepit, sed male a diabolo deceptus amisit (Cen. ut). sus ad eadera aut ad niajora llagiiia prolabaiur,
di-
1,'iule et posl culpam cum cognovissentse e.isenuJos, ceus cun: Psalnii^la Quuniam iiiiquitniem mram
:
Itocesl, gloriaiminorialitntigperJita.pelliceum, hoc tognotco {Psal i,), etc. l-.aias qiioque peccaloribu»
rsl,mortale, acceperiint inJumenluin. Dale annulum dicit Lavamini, mnndi eslote (hni.
: i). I avatur ila-
in manu ejus. Pcr annulum signaculum fiJci acr ipi- que et munliis esl, qni et pr.clariia plangit, ot nenJa"
tur. Annulum eigo prodigus filius accepil cuin Cliri- ileruin non admitiit. Lavatur, ct non est mundus,
stiis per liJem Ecclcsiani ex gentibus siiii sociavii. Dan- qui plangit qiix gessil, nec dserit, et post lacryma»
tur et in peJes calceamenta, qu» officium evangeli- ea qux lleverat rcpetit. Sic denique et alibi animani
landi designant. AJJucitur viiulus saginatns et oc- pcenitentein, atq-te iterum dellnqucntem, sermo
cidilur, id esl, ipse Dominus Jesus Filiiis Dei, qui divinus iticrepat, dicens : quam vilit fucia «i riimii
bene vitulus dicimrsaginatus, quia caro ejus spiritali ilerans v ai luas {Jcrem. ii)! Quisquis crgo culpas
pingiicdine el virtule optinia est, adeo ut sola suffo- prcteritas pUngit, hunc necesse ?st mofixm lo-
C-S S. ELir.ll NOVIOM. EPISC. C2l
iieat, ut sic: aniissa defleal, neiteruiii flenda coiuuiit- ^ dedigiiareiur; ei iJeo unclns Dciis, quia el lioino
lat, qnatenus divino niuniius aiixilio, facinora qiix Deiis factus cst Christus. Non poluit aperiius dici
gcssit severa corporis afnictione el eleemosynarum iiomen Cliristi quam ut dicoretiir iiirclns Deiis. DiNii
largidiia reileinpliiiiie purgct atque consuniat. Sic- aulem un.iil, noii dixit uncluius esl, quia in pr.cdesti-
qiie r.'novaUis iriiguis lacrymarum fonlibus, ante natione jam faclum erat qiio.l be.ilus Petrus in apo-
conspectuiii treinendi Judicis niundus appareal, digne sioloruin Aciibus dixit : Hiinc Jcsum a âzaictli
iib Ipso pro benefaclis qiix fecit coronandus. Et qucm uuxU Deus Spirilu sancto [A l. x). Unctus tst
quia in liac dio sacrailssiuia fiunt plurimn in sancla ergo .losus ut dictum osi, iion oleo visibiii, sed dono
Ecclesia, qii.c iiecessario debet scire veslra inJus- grali L quod vi>ibili signilicatur ungueiilo quo Ba-
tria, sicut pcr.nii.-ntium recopiciiintio, sacri o'ei ptizaius ungit Ecclesiam. Nec tamen tunc unctus est
benediciio, saiicti chrismatis confectio, fralcrna Spirilu saiiclo, quando super eum bapiizaium velut
pedum abluiio, cccleiarinn qiiijfiue el satrorum columba desceiidit {Matih. m; Maic. ii ; Liic. iii
vasoruin puiilicalio, diginiiii jndicaviinus, quan- Joan. i) ; tuiic enim corpus suuin, il ost, Ecclesiam
tuin Doininus dederit, hcc vestra; fraternilaii suam, pracliguraiedignatus est, iii qua bajitizaii pra;-
disserere. Chri.^lus itaque iii hacdie posl typicum illud cipue accipluiit Spirituin sancium ila mystica et in-
Pasclia coiiiplLlum my- B visibili unctione. Alii autem reges qiii typum illius
ad veium Pascha transiens,
sierium coiporis et sanguiiiis sui primum apostolis prxluleruni, et regnando Christi consortes riicii sunt,
tradidit, ct propter humililatis formam commendan- oleo corrupiibili sunt uncti; hic vero Dei Filius
dam eo d.c pedes eorura lavii, el liinc esl quod eo- salvo superiori scnsu, a Deo Paire, oleo exsultatio-
dem die, altaria teniplique parieles et pavimcnla nis, hocest, resurreciionis, ascensionis , dominatio-
lavantur, et vasa piirilicanlur. Quo die etiain poe- nisque, cst dclibutus, quia Christiis nalura unctus
iiitentes reconcilianlur, quia, scilicel, ipsa dic qua {l'sal. xi.iv), nos por gratiam. Nobis enim ad men-
sacrameiita corporis et saiiguinissui Dominus pri- suram dalur dnnum gratiae, dividente ipso iinqulis
niuin confecit ac discipulis tradidit, oporlcliat ut nd prout lult; iii Christo autem, ul dixit Aposlolus, ha-
liaec piausuiiieiida poenitentes restaurarentur ; eo, vi- bitnt omnis plcniludo diiinitalii corporaliler {Coloss. li).
delicet, teinpore quo sanguis Cbrisli in remissionem Unde prophcla : Requiescet super eum Spiritus Do-
peccaloruin fusus esl. Eodem denique die , pioinde mini, Spiritus sapicntia; el intellcctus, Spiritus consi-
sanclum chrisma conficitur, quiaanie bidmtm Pascha; lii el fortitudinis, Spiritits scieniicn et piiti:iis, et reple-
Maria capui Doniini ac pedes ungnento peifuJisse bii eum Spiritus timoris Domini {Isa. xi). Onines vero
perlubetur (3/nic. xiv). UnJe ct Dominus discipulis sancli, noii pleiiitudinein .Siiiritiis ejiis, sed de pleni'
suis di.vit : Sciiis quia posl biduttm Pascha fiet, et fi- C tudine ejus, quantum ille donal, accipiunt {Joan. i).
tius llominis tradetur ul crucifigalur {Joan. xi ;

Ipseauiein qui, exi^tens Heus ante sajcula, per Spi-
Matth. xxvi).Ch[isina igitur, hocest,unctioa Christi ritum sanctuin in iitero Virginis homo coiiceplus cst
nomiiie sumpsit V(ic:ibuluin. Messias namque lle- in linc sa;cu'orum, ibi ab eodem Spiritu uncius est
braiee, Christus Grx'ce, uncius dicitur Latine. Unde ubi conccptus, nec anle (onceptus , et pustniudum
Psalmi;ta : Vropterea , inquil , uitxil te Detis Deus unclus est, sed lioc ipsum de Spiritu saneto et cariie
luus olco laiitice prw parlicipibus ttiis (Psa/m. xliv ;

Virginis concipi, Spiritu sancto ungi fuit. Itaqoe sunt
Uebr. i). Cur uiixit te? Lt diligeres justitiaiii et odis- participes ejus filii hominum ,
quia ct ipse Filius
ses iiiiquitalem , quud ita est inlelligeDdum : tu hominis particeps factus est morlalilaiis ilioruin, ul
Deus, id esi, Fili, nunc te Deus luus, hoc est, Pater, facoret participes immortalitalis sux, qiiam immor-
cui es consubstantialis etcoaciernus Filius, uiixit te !
talitalem asscqui valemus, si moi'.o per conlessionem
non olco dignos pocnitenlijc fruclus expiali ct meritis ac ora-

Qiioinodo? Oleo, scilicei, invisibili, visibili :
in spccie
lionibus sanclorum Chrislo recoiiciliali , atque per
c.xiultaiiouis. Idem, ipso Spiritu saiicto qui
acoeptionem corporis et sanguinis ejus in (iderecla
columba; super illuin apparuit, quo cliain coiiceptus
ot naius esi, ct de quo ad Baplistam dictum est
periiiancnles, uiiuiii tum illo fatti sumus, ipsi incor-
Superqucm videris SpirtUwt dcscntdattem et inatten- ^ PO"-'^" '" 1"° P""'^'^!*^ ''"•1"« ™""^'' «' ^"'™ «"'l"''*
sancto
'•equisivit et invcnne non potuit [Joan. xiv) , quo-
tem super cuin, ipsc est (,111 Oapiiiat iu Spytiu
niam sohis eAinlcr mortuos liber, per qiiem nos a pec-
{Joan i) ; de qiio, ul pi:edixiiiiu?, myslice esl natu>,
cati servitio v.Maci jain libertato solviinur,quia ei qui
ct secundum traditioiieiii ipbius, baplizali renati suiit
vere lilar esl, per corporis el sanguiiiis ojus accc-
iii quo solo baptisinate, qiioj iii oalliolioa rclebratur
ptionem unimur. Sicut eniin vere carnem corporis
Ecclesia, (it reiiiissio po.ocatdriim, per ciini qui yecca-
noslri Christus assumpsil, ei vcre hoiiio qui ex Ma-.
ntm non (ccit, ncc iiivenlus csi dolu^ in ore ejus
ria Virgine iiatus esl Jesus Dei Filiiis est, noii qucm-
(/ Pctr. 11). David cliam vultus iiostros, oleo cxhi-
admoduni alii lioniines per gr:itiaii!, sed natura Fi-
larando, id est, mentes nostras, gratia Sp rilus san-
liusex substantia Patri?, ita vera cst caro et verus
cii (qiiam dcsignat materialis olci unotio, qua cor-
est sanguis ejiis quem ad manduc:indumet potandum
poralilcr unguiilur (ideles) illuslrandas piwcinnit.
in niyslerio sumimus,sicut ipse teslatur; et nosqui
Uiictus cst ergo iiobis Deus, et niissus est nobis; ct
vere sub mysterio carnem eisanguinem corporisejus
ipse Dcus ui ungeretur, bonu erat; sed iia lioino
sumimus, per ca naluraliter unum ciiin illo eftlci-
mt, ul Deus esset, lla Deus crai, ui homo esse non
mur, in qiiibus manCt posl consccraiioiicin simili-
525 HOMILl/E. m
ludo panis ei viiii, ne sil quidam liorror cruoris, seii A cum alier eorum, gaudens indomnni suam suscepc-
nianet in els gralia redempiionis. De nalurali enim rit Dnminum, alter dixeril : Non sum dignutut iniru
in nobis Cliri-ii veritate ipse ait : Caro mea vere cst sub leciummeum. .\nibo Salvatorem honorilicantes,
e ca, el iauyuis me:is et potiis ; qui edit car-
vcre diverso, et quasi contrario modo; anibo peccaiis
ncm meam et bibil sanyuiiiem meum, iit me manet el miseri, ainbo misericordiam coiisecini , ct sicut iii
ego in eo \ioun.\i). De verilale carnis et sanguiiiis piiiiio pnpulo unicuique pioruin inanMa secundum
cjus nullus rcliclus est ambigendi lociis; nuncenim priipiiam voluntatem in cor sapiebat , sic in ore
et ipsius Domini professioiie , et lide noslra vere iiiiiu cujusque Christiani sacramentum illud quo
caro est, ei vere sanguis est, et hxc accepta alque subjiigaius est mundus. >'am ille, honorando , non
liausla id efliciunl, ut nos iii Ciirislo ct Cliriblus in audet quolidie sumere, el ille, honorando, non au-
nobis sil. E>to crgo iii nobii ipse per carneiii, el su- det in illo die proclermiitere. Videte ergi) , fralres ,
luusineo duin secumiuni hoc quod nis sumus iu quia si separemini a corpore Domini , qui fideles
Deo est. Sciendum est pratiTca qiiia Aposlol.s ipsnm estis, meluendum ebt ne Aiine moriamini? si auteni
acceplioiiem Einharislii' DuiniiiicaiM coLMiam voc::l rccipitis indigne,melueiul;:m cst ne judicium man-
(/ Cor. \\). Sed quosdam movere potcst qiiod Cliii- diicelis et bibaiis..4K3«s/ia' lobis vndique. Vcrilas di-
sius disci|iulis, posiquani cuin illo iii coeiia comedis- H cit : Si male viviijs, in aolcrnuin nioriemini ; al nou
senl el bibissoMt, saciamenta corporis el sanguinis piteslis bene vivere nisi il!e adjuverit, nsi ille de-
sui Iradidii, sicut illic sciiplum est : Cum, inquit , derii. Ideo oraie, et manducate , et iniplebiiur os
i7/i manducm\nt, acce/il Jesus paneni, el benedixil vestrum laude Dei ei exsult:Uinne , et diceTn illi de
el maniluians dixil : Quoniani unus ex vobit Iradet niapnis angustiis bberali : Librrasti gressusmeos suh-
me (Mutiii xwij. Pdslea enim iradil sacramentuiii tns me, ct non sunt infirnialu resligia mca IPsal. ivii)
el sicliqniilo appaict qu:indo primo acceperunl di- Ad invisibile allare Dei jiisiilicalus pervenil, qui ad
scipiili rorpus oi sangnincm Domini, noii acce- hoc, prxsens injustus, non accedit, causani siiam (sic
pisse jijunos. Nunquid lameii propierea calumniaii- Cui rei concordans ApostDlus dii :it : Quia si nosmel
dttin BjI Ecclesia; universa; iiisiitutiim , quod a jeif,to$ judicaremus, non uliqe judiearemur (I Cor. li),
junis seinpcr actipitur. Hoc eniin placuit Spiritui pro iilis, siilicct, percaiis de quibus iilem Apoitolus
sancto, ut iu honoreni tanli sacranienti , in os Chri- ait : Quoniam qm talia agimt, regnm Dei non consi-
Etiani corpus Domiuicum inlraret priusquam caeieri quentir [Galat. vi). In pcrnitcntia , majorem in se
cibi; alquc ideo per universum orbem morem hunc quisquis severitatem debet exercere, ut a se ipso
esse servalum. Nanquc Salvator quo veh /mentius judicatus non judicetcr a Doinino, ut cl idem Aposto-
conimendarct niysterii illius altitudinem , ullimum C lus dicit: Si enim not judi aremus , a Domino ntn
hoc voluii iiiligere cordibus et niemoriac discipulorum judicaremur. Ascendat ilaque homo ad\ersumse tri-
a qiiibus ad passiuncm digrcssunis eral. Sed ct illud bunal menlis sux si tiinet illud,qunil oportel nos ex-
a mullis qnn^rilur, si quotidie quilibct hdelis debeat hiberi anie tribunal Chrisii {II Cor. v) , ut illic reci-
corpus cl s:nguinem Chrisii acciperc, an sc aliqni- piat unusquisque qux per corpus gessit, sive bo-
hus diebiis a tanto sacramcnlo sublrahere , cuin nuni, sive maluin. Consiiluat se ante faciem suam ,
Apostolus dic.il : Probcl autem sipsum liomo , el sic ne hoc ci postea fiat; nam minalur hoc ipsum Deus
deil'o pane edat, etde calice bitml (l Cor. xil. Quam peccalori, dicens : Arguam te, et stutuam tc anie fa-
roulli de altari accipiunt , ct ninrluniur , et ac- ciem luam; alque ita constilutoin corde judicio, absit
cipieodo moriuntur! Unde dicit Aposlolus : îiî- accusalrix cogitatio, lesiis conscienlia , carnilex li-
fium siii manducal et bibil. An nnn buccella Donii- mor ; inde quidam sanguis animi conlilentis per
nica venenum fuil Juda;; et tamen accepit, et cuin lacryinas pronuat. Posiremo ab ipsa niente , talis
accepit, in eum ininiicus intravit (Luc. xxii), non quia sententia proferatur, ut se homo judicet indignuiii
malum accepit, se.l quia bonum inalus inale accepii. parlicipalione corporis et sanguinis Domini, iit qu,
Diierit ergo aliquisnon quoiidie accipicndam Eucliari- tiinet separari a regno coclorum per ultimani sen-
sliam! quaesieris : Quare? Qnoniain, imiuit, cligendi D lenliam suninii JuJicis, per ecclesiasiicani discipli-
sunt dies ninbus puriiis lionio continenliusque vival nam a sacramcnio coeleslis panis imeriin separeiur.
quo ad tantiim sacramentum dignus accedat, qni enim Versetur illi ante oculos iirago futuri jndicii, ut cuiu
munducareril indiijne, judcium sibi manducnt et bibit. alii acceduntad altare Dei quo ipse non accedit, co-
Alius, coiitra lino, inqiiit, si tanta esl plaga pec-
:
gitet quam sil contremiscenda illa poena, ciiiii pcr-
cali alque ulcus morbi ut medicamenta lalia dilTc-
cipientibus aliis vitam xternain, alii prxcipitabuntur
rentia sunt, aucloritatc antistilis debet quis iue ab al-
in mortem cclernam, a qua, bis sacrnsam tis mystc-
lari removcri ad ageiidum poenitentiam, et ciusdem
riis iiitervenienlibus eruamur, ct beaiyc reûrrectio-
auctorilate reconciliari. Faciat igiiur uiuisqui<que
nis gloriJ feliciter induamur, accipienies stolam al-
quod secundum fidero suam pie creJit esse facien-
bam (anima;, scilicet , beatiludiiiem) concorporaii
dum ; neuter eniin eorum cxhorrel corpus el san-
guinein Domini, sed salubtrriniunn coiisilinin illud nostro Redemptori ; ui sicutille et Paler unum siinl,
honorare conlendit; ncqne enim litigaverunt inter ila et n-is in ipsis unura effici niereamur (Mailh. iwj,
se, aut quisquani cnrumse alieri prxposuit. Zach:niim dii^ne accipienlcs corpus el sar.guincni ipsius in rc-
dico ct illuin ceiiturioncn {Luc. six; Muilli. viii) ,

missionem pcccaloruni notlroium , ct vilain nobis
W S. EUGH NOVIOM. KriSC. 6-25
sine linc inausur.ini, ipso pracslanle qui sine fiiie per- A oôtit {liom. v), qui:i iiiinjriim l.iiiguoroin cura<.ic;
nianei in suculu. Aincn. lniilo aiiipliordii f iiiK iji iicriiiKniiani giali:»' nicilen-
HOMILIA IX. lis (islenJii ; si' ul P'i,'iiis;iMS ciinid m misericordiae

Devulnerato SamarianO' fonlem ri'pr. Iien.lcniilni> quainlociiiii Mauli.coPubli
Viilneraios vrs viiioo, fratres niei, vnlnpraios vos caiio, quem post.a ev.i!iS!(!lis!::iM et apo tolnri) fedt,
video, el, qiioJ c^l (lelcriiis, noii vuliicrihiis cor- aliisque compliuibiis iii induiab.il ei l.ibrbat , con-
poruiii, sed vulneribus animaruiii. Aniiiiarum euim soiia voce rtspon it: jV.h egent qiti saiii mnt me-
volnera lanlo subliiiiiora sunl el inimeiliejbilia, qiianto dico, seil qiii malc Imhent ( Malth. i\; ilare. n; Liic.\) ;
naturz aniin.r subtilioreslcdrpore. Coriniseniiii vi<le- scipsuiii iiisiiiiians vcriiiii medicuin , de quo l'ro-
lurettangitiir, .iiiimavero invisibilis e>l ei iiiipnlpabi- plitta ail VereUiiignnres ipse iiostros
. tulil, el dulorei
lis; undc et re(]uirit cij"lesle nieilicaineiitiim iliius S;inia- xpse poitatit {hdi. i.iii). Quja aulein addidit ; Nvn
ritanl, idesl,< ustoilis tolius liumani gencris Domiiii Jesu reiii vociire jiisios, sed peccutoret m pcenitentiam,
•'.Jirisli et Salvatoiis nostri, de qno Psalmi^la : Sisi ustcii.lit se oimies ad p'i niteniiam vocare, ct electos
ftomimti euslodiait nviiutein, in vnnum lifjilant qni et pcciatoies. Vncai namiine peccatores, ut perpoe-
tuntodiunt eriin (Psil. cxxvi) ;
qni lioniiiieiii de:een- niteiiiism coiri^'aiiiur. viicat jusios, ut mngis magis-
ilenieui a Jerusalein \.\ Jeriibo (ut 1 vangclica rcliTl B que jusiificeniur. Jiisius ergodiim stat , sun.morerc
parabola) et a lalionibiis sauciatum, jiiniei.lo impo rideai ne eadal {I Cor. x), quia nes il si tempus pa--
siiit duxilque in slabulum ei curam illiiis pgli niiendi accipiei, aul diiiie piriiilebil; poccalor vero
(Liic. x). Qiiain p^rabolam, quia breviter pr.clbavi- dum lal.iiur in peccaliim, de misericor.tia Dei pras.
m: s, paiiluhim eji<s flnrcs carpamus. Iloiiio ille qiii suiiai, apud quem nullas patilur vcnia; moras vera
descendit a Jeraiaie.n iu Jericlio, et incidit in lalro- ci>iifes>io, diccnle l»i'i Spirilu per proplietain : Mox
iies, sigiiiricat Adam, qiii , de stalu imiiiortalitatis vl/i ingcmueris, salrui iris. El: Dic prior iniqiiilalcs
superbieiido desccndeîs, in banc miseram viiam deve- liias, iit jiisli/iceris {Isai. XLiii), qitia upud Dominiim nii-
nit. Latroiics iu quos iiicidit d;einones siint in quos sericordia ./ copio a iipiidium redemplio; cujus miseri-
drscendens incidit; naninisi prius inliis iniumiiisset, cordiac nec moiliim possumiis poiieie nec tempore de-
bris leiitalus, tam faciie non cecidisset. Despoliavc- (iiiire. Slansergoaudiat qnod perpropltetam Dominiis
runt cuin, id est, vesie iniiocenlia! privaverunt. Pla- dicit: Jntfuacttnque riie justHj peccareril, omnis jnttitia
gnsimposucruiil, id est, pcccata noslr.c conditionis, ejns in oblivione erit cornm ine; lapsus vero intendal
qui jam mortalis peccaiido facla fuerat, inlulerunl. quod idem in Evangelio aii : Cau-Jium erit i.i ccelo
Semivivumreliqiicruiil.quinbeatudinem vitaj iinmor- siiper uno pcccalore pcenitenruim agente {Lue. iv).
talis exuere poliienini, sed non scnsum rrlionis a C Slantiluis, siceciderint, miiiatur piTiiam; lapsisTcro,
iiobis aiiferre potuenin:. \ix qiia eiiim parteet cogno- ul singere appct:ini,promitiit mlscrirordiam.Ctqiiia,
scere Domiinini possiiinus , vivimus , ex qiia vero fralrcs mei, multa illicita comiiii..istis delieiis absti-
parte peccatis coiitabcscimus ct niiseria deliciinus ,
iiere a licitis. Licilum est eiim bomini co iicdere
inorliii sunius ct letbifero vulnere focdati ; sed Sania- carnes, etbibrre » inum, cl cxtera corpori nece«saria ;
lilanus, id e>t, ciMos, Doniiiius, scilicet, et Salvn- û.x" noii cum saluritale pceniienles debcnt sumere,
lor nosler viiliieratum invenil,quia Cliristus iii liuiic scd cuiii ûsiciitaiione corporis, ul qu» vciitri sul)-
inundiim vciiiens, oinnes pecca;orcs rci>er l. Alliga- traliiiiil eiogent oauperilius ; ul Dominus noster, qiii
vit vulncra ejus dum pr.Tcepit. dicens : Poeniicniiam fornia servi paujier et liumilisapparerc di;;natus est,
agile(Malth. iii) iiifuiidit o!euin ciini addidit : .Ippio- vossiiie diviiiii.iiisetdivitiarum faciatesse participcs,
pinqnavil cnim reijniim ccclorum. Iiifudiletvinuiii.cuin qi:aiido illjm desiderabilem voeem jiisti audienl
d xil : Oinnis arbor qmc iion fiicil [riiclum boiium ex- Quandiii [ccistis uni ix [rairibut meis miiiimii , milii
scindeiiir, ei in i..nen niiitelur. Arbores suiiius , fra- [ecistis [Maltli. xxv) ; ipso prsstaiite Doiniiio nostr»
lri'S, iii agro Doii.ihico consl^tuiac; Deus niiteni esi Jesu Cbrisio, qui cuin Palre et Spiiilii sancio vivii
ncsier agiicola. Si er,;o vidt;rit iios non ferre fru- cl rcgiial Teu». .\nicn.
ctum btjui opcris, evsciiidet nos ab liac vita pernior- l' II0MI1I\ X.
tcm, et in ignem projicicl inlernalem, ubi est *1etus i.N c(ii;.N.v oniuM. <
prjB ardore, slridor deniinm prce frigire ; in qu > ignc De mijsteriis ejusdeiH diei.
ne comburaiiiur, claiiial ipse per proplietam Lava- Cum fummus Opifcx cuncta ex ordine ac minbi-
mini, mundi est'4e, auferte mnlum cogilationum vt- liler iia iit in rerum el temporum scrie
disposuerit
ttraiuin ah oiulis meis, <jui«,scile agere fcrrerse, discile mens bumana semper ad dulccdinem supernae patrire
bencfarere ; ct itcriiin : No!o morlcin peccatoris, sed aspiret ; sicul patenier iiisinuat bu:us Dominicx cocn»
ut convertiitur ei ri ut. Conv. riami.r igiiur ad salu- vencraiidasolemiiilas, dignum est, fratrcs cliarissimi,
tom iioslram, l.iven us lacrymis coiiscipntiain , exiit ex credila nnbis aliqiio tempore dispensatinnis
stiiiguamus ignes co icupisconti* per igiies poDniten- diviiix pecunia aliqnaieiius, prout Dominus dedertt,
tix. Legiuius eiiiin, Apo tob dicente, qnod om/ie< vest.'is auribus iiifuiidam sennonem vocatur eniin
:
peccaverunl el egcnl gtoria Dei ,

juiiificali gralis per ba?c ilies Coena Domini, vncatur et naialis Calicis : t-t
graiiam ipsiut (Rom. iii). Q .i ct ittiuiii iiiicsiimabi- meiilo talilius pni:fulget vocabulis, qiiia liac eartem-
lem ejus graiia; magnitudinem commendaiis , ait : que die myslicuin Pnsclm Di.ininus cum disripulis
(Jbi niticin nbuudavii pcccalum ,

supcrnbundaril celebi.ii. , sacramcnla corporis ei sanguiiiis sui iltis.
C29 UOMil.LC fa»
uiijueper illosnobis, (radidii, cl ip^ê rc-lebr.itiuitis A IIOMILIA XI.
iniiiuin fecit; coruMii|ui! pcdes abluens, ui iios ila IN COENA LOMIM.
aller Dlteri faciomus, exfmplum pr:i-linil. biscanius Ad popuium, deinde el ad pmiiieii-cs.
igilur, rrntrcs, liuiiiilit:item, ab ICvrol o : laciamus Boiii honiines, qnia vestram fraternilntein a'Ucr
invicem humiles, qund iiuiiiililer fct li lAcclsus; ncc necesse est iillnqtii quam cnns.icenldlcs el conpc-
dedigiictur, quoil redt ( lirislus, f:t('<'re Mirisliaiius. ralores nosiros, qnibus daiuni e«i nosse inystcria re-
Nam quiddicil ">
Eienijilum ttedi vob i, iil qiiemidnio- gni ca;lorum (tlatt. \n\, Slnic. iv, Luc. viii) : iilco
dum ego (eci, itaetvot [(iiititis {Joan. mii). Oslendit ad vos simplici cl rusticano iilrnlos cloqulo convcr-
nobis, ul si qiiis adver.siis aliquciii lialict iiuerclain, laiiiur, iit tanlx soleinnilaiis sacraiiicnlJin juxut
sicul Dominus donavit iiubis, ita iios invicem nobis p.irviiatem noslri srnsus expunamus vobis ruslicl-
delicla coiidonemus, et pr<i nosiris deliciis invicem laie vcrbiirum. Vocaiur lixc li stiviias Cirna Doiniiii,
oremiis, aique ita quodammoJo invicem pedcs no- eo quod hoc die Dominus coenaverit tuni discipu-
stros lavemus. Nostruni esl, donanie i|is'>, mystcriuDi lis, eisque sacr:iiiioiilnin corporis ct saiiguinis sui
charitalisel kumilitaiig adhibcre; illiiis exnudin-, ac tradideril, ul nos ab allari pcr Chrisli niinistros isl'
nosab oinni pecratorum coniaminalioiie mundare Buincnles, in Ips.o vivanius, el spirilualiler ipso pan»
per Christum etin Chti lo, ut quod aliis diniiltiinus, D pasti et ipso vinn polali, iion dtllcianius in hiijus
hoc est in terra solviniiis, solvaiur iioliis iii coilo. peregrinationis iniseri.i, sed nninia ct nicnte rcficia-
Ilac oiiam dic, loto orbe cliri^ma conliciiur ad mur. Qiia ciiam die discipnlorunt suoruni pcdes
aliluendam loliiis muiuli cnltiam. Pa-niientibus pcr >ii- ahluil, cxeinplum dans noliis, ut sicul ipse fecitillis,
UHlgciiliam subvcnilur, discnrdes ad concurdiain liO'- ila el nos allerutrnin l':irereiuiis, id esi, si quisquam
dicredeunl :
" pacilicantur iraii judires, et jain l;t- nos Ixseril, iiientiins prxccpii ipsius, ex corde di-
iroiiiliiis parcunt; palescunt carceres in loiooibe, initiair.us, ul et Pater noslcr ,
qui cst in coelis, di-
danl indulgenliam principes criminosis, servis malis niiitat iiohis. Qua eliatn nncte tentus est a Jiida>is,
indulgent doinini. tn ipsa quoque ilie posl niiilia ct maiie rrucilixus, ut maledirto qluid nos per pri-
mysteria Dcus et Dominus nosier Jesus Clirislus, nium homine:)! accepimus niiseticorditer liberaret,
discipulis suis videnlibus, gloriosa ascensione roelns el diabuli la(|ui'is eripcrel ac coelcstis vitoc jnnuaiii,
penetravit (Aci. i], Nec sine magno myslcrio Unium si prxcepla ejns facermius, aperircl. Contmcn 'at
sacramenluin feria qu^nta ppr:tgitiir : a quinque enim autein nobis beutus P.uliis aposlulus, quircipMi (nit
quinqu igenaiiiis ilerivatiir nuinerus, nam qninqui- iisque ad lerlium cwlum{ll Cor. \ii), prxcepla vi-
gesiino diea P.scliate, el lex in nionie Sina populo vendi qu.i> faciamus, dicens : Maiieanl in vobis fidet.
(laia esl {£io<<. xx), el gralia saiicli Spii itus dieci- C »pM,c/ian<af, mnjor niit.'Hi est charitas {l Cor.wu).
pulis in cu'n:>culo mi<^sa est (.\ci. i). Ilocaiitein nu- Spcs nutcm esi fuiuronint bonorum exspeclatlo, qux
inero percetuiias futur:e quietis recle cstendiiur, in expriniii humilitaiis alTeclum ci sedu'x servitutis
qao et legis dccalogusct mandata, et Spiritus sancti obscquiiim ; spes aulein dicta qiiod sii pcs el pro-
gralia donatur hoininibus, ut aper le demonstreiur grediendi facullas, quiaquisqusdumpeccutum antat,
quia quicunque divin.-c Icgis jussa, juvante Spirilus rutiiram gloiiam non spcrat. Ille enint liducialiter
veram perfectamque re-

sancli gralia, percipiunt, ad tpcral, qui Dnniini mandnta fiJeliter sorval : tfie
quiem lendunt. Quinquagesinius elenini annus Ih enim, ut ait A;)0>t(ilii8, salii (acti mmiis (nom. viii).
lege Jubilaeus, id est dimiiirns sivc niulnius, appcl- Idco nou iiisi a Domijio, Dco |'Cterc dcbcinus quid-
lari jussiis est (Lev. xxv), in quo populus ab omiii quid speranius nos vel heiie operaluros vcl pro bo-
operatione quiescerel, omiiiumquedcbitalaxarenlnr, nis operibus adepluros. Ponantiis igilur speni no-
servi liberi redireni, et annus ipse inajoribus soleni- slram in Pomino, instruenle David el dicente : Jlitiii
niis ac laudibusdivinis emiuentior caeteris existerel: oulcni adlianere Deo bomiw, ponce tn Domino Ueu
unde ei merilo per hunc nuincrum illa suinmx pacis spetn meiim {l'sal. ix.xi); et iieruni : Spcsmeain
Iranquillit^s indicatur, quando, siciit Apostolus ait, Deo esl. Fidesest.jiistitix fundamcntuin, qunm nuUn
canenle tuba novissiina : mortui resuryent ct nos " opera bona prxcedunl, et e\ qna outnin bnna proce-
imwutabimur {I Cor. xv) iii gloriam; ubi cessnnlibtis dunt. Ipsa nos a pcccalis omnibus purgal, ntentes
liujus sxculi laburibus ei xrumnis, dimissis omniuni nostras lniniiliatas Deo rcconcilinl, spem nobis futurx
culparuni debitis, in sola visionis divinx conicni- remuneralion'8 inspiral, auget in nolds virtutes
. plationc cunclus electorum populus in xternum gau- snnctas, ac iios in carum possessionc ronnrtiiat ; sine
debil, impleio dcsiderabili Domini ac Salvaloris nosiri firie eniin, (ut ail Scriplura,) imposnibile Cil ptacere
inandalo ; Yacale el videle quoniam cgo sum Doni- Deo [llcbr. xi), quia ncnio polcst ad vcraiii perve-
nus {Psalm. xlv). Ad ciijusperpetuam visionem, rini- nire bcaiiiuilineiii iiisi per lidrm, riilcni illam scilicel
10 hujus mundi curriculo, perducere nos dignciur îia' pei' dileaiuneiH operatur (Cal. v) , q .i-, ul Jaco-
Agnus imuiacuUtus, Deo Palri hac nocte i

ro loiiiis bus aposlolus ait, fides siue operibus mortua csl {Jac.
iiiundi peccatis obiatus Jesus- Christns Dominus ii); el ileruni : Quid prodeiit (fiatres nici) ti (idein
noslcr, qci :uir. eodcin Patre ct S(>iritu sani lo vivil qiiis diiai se liabere, opera c:ilem non liabeat {lbid.)1
el regii it Deiis per ontnâ sxcula s:>jculoriini. .\nicii. Niinqui>l beite viîi, cl bene vivendo lidcin rcclam
Laironibus oliin paicchatur in die Coei>x Djiniui

Col S. ELIGII iNOVlOM. EPISC 634
ciistoJil ? Cliarilas esl nialer, fons el origo omniniii A nibus poteniibus volurous .iliqua suggerere, non pos-
virtutum. Ipsa est omnis pr.TCepli finis, de i|ua dicil sumus nisi cum liumililale el reverentia, quanto ina-
Aiiosloius : Finis nntem privc?pli est clunitas de corde gis Domino Deo univorsoruni ciim omni linmilitalc
jiuro et consdeiiiia bona, et fule non ficta {Ttt. \). UnJe et devotionis puriiaie snpplicandum est, cuin non in
Dominus ail : Iloc est praceplum meum, ut diUrialii inuliiloqiiid, scd in puriiate cordis el compiinctiimc
iiivicem {Joan. xix). Omne eniiii inandatum do sola lacrymarum nos exaudiri scianius ? lllinc Domiiius in
ilileclione esl, elomnia unum praceptum suiii, quia Evangelio : Cum slabitisad orandum, dimit iie si qiiid
quidquid pr:c( ipiliir, in sola cbariiate solidalur. Lt liabetis alvnsus attcrum {Mallli. vi). Ilinc ilcrum :
onim ait apostolus : Deus clinrilas esl, el qui manel JVisi remiserilis liominibus pecrata corum, vec Patcr
in cliaritate, in Dco manet ct Bcus in eo (/ Joan. iv). vestcT, qiii in citis cst, dimiltcl vobis pcccuto vcbtra.
Qualuor auiem modis cliariias consislit : iioc est, in Ilinc rursus ait : Date et dnbiiur lobis, dimiliite ct di-
dileclione Dei, qiix prima est ;

secunda si nosmot- milietur vobis (IbiJ.). Ilinc in institiitjone orationis,
ipsos secundum Dominum ameinus; lertia, proxi- coiiditionein pietalis posiiil, dicons : Dimiiienobis de-
inos ;
quarla, eiiam inimicos. Dominum ergo lUis bilu nostra, siiut et nos dimillimus drbilcribus noslris
quam nos diligere debemus; proxinmm, sicul nos; {Ibid.). Ille recle sui delicti veniam posiulat, qui hoc
inimicum, ut proximum. lla;c csi eniin vcra charilas '
prius quod in euin delinquiiiir relaxat {Mmth, v)
quam habere debeiiiusinvifeiii, sicut Pominiis oste.u- diniiitanius ergo quod dibclur uobis. Relinqne proxi-
dil el docuil diccns : Diliyilc iniicem, sicut cl ego ir.o luo (ait Saloinon) uorenli le, eitunc, dcprccanli
majorem dilectionem neiho liabet libi, peccala solvenlur [Eccli. xxviii). Ait enim apo-
dilexi vo$ ; liac
quam ut animam sitam fonul quis pro amicis suis slolus Paulus, Yolo itaque viros orarc in omni loco
quaiito Uiantes sunctas mnnus
(Joa« xv). Si autem etaniinamponi oporlcl, sine ira et disceptalione (/
? Dil- manus
maais \otum ct studium maius deb l inlelligi Tim. ii); saiictsc eniin sunl, nl ait Ambrosius,
licile quippe est vim cbariialis cxprimere,
cum quando cor inuniiiun esi, qiiia ipsa c-t Di^mino ac-
omnia Dei pr;rcepla sola possideal cbarilas, diccnte ceptabilis oiaiioqua: funditursine odio fralerno. Aii
heato Auûslino Totam magnitudinem et altiludi-

: autcm Dominus : Oporlctscmper orare et non deficeTe
ncm divinorum eloquiorum secura possidet cliariUis (Luc. xviii); et Paulus aposlolus Semper gau-
ait :
ad- Tlieai.y), Quis autem

qna Dominum proximumque diligimus. I[a;c in dete, sine intennissione oruU' {l
versitalibiis tolerat, in prosperitalibus icmperat, in potest semper orare ac siiie derce.lu ei iniermissione
duris passionibus fortis, in bonis operibus

bilaris, in prccibus insi.tcre, ul nec alimeniuni sumendi oec
lentatione tiitissima, in hospitalitaie iargissiina,

in- dormiendi tempns liabeal ? Cui ergo dicendum esl.
fuliospatienlissima. G oportet sempcr orarc ct non deficere, nisi ei qni cano-
ler veros frairesiaiiisbinia, intcr
l"l quia de Iribus proeceplis sliiiuaniisper locuti
liis nicis boris quotidie, jiixta rilnm ccclcsiasliea; tradi-
sumus dicamus qiiid inler se dillerant. Fides iii lionis, psalmodiis precibusque consneiis DomiQum
f pem prolicit, spcs vero ad cbaritatem. In prxsenti laudare et rogare non desisiii? Et boc est quod
iria suiii, in fnlnro sola charitas sanclorum aitge'o- Psalmisla dicebat, Benedicam Domiiium in omni tem-
nini ctDei, el lunc quidquid lidcs et spes promise- pore, semper laus ejus in ore meo {Psai xxxiil).
ranlco-swnmabilur. M.ijns ergo est quod semper SeduliC aulem prcces provocant aniinam Judicis ad
erit quam quod aliqnando cessabil, quia sola chari- iiiisericordiam, el sicut miiiti sine armis ad belluiD
las ibi pcrfeeta erit cum perfectos Deo, a quo

cst exire non convenit, iia liomini Clirisliano procederc
donala, conjunxcrit. Sed quia bx^celalia bona ne- quolihet sine oratione non expedil. Egredienles de
qiiaquam a Domino oblincre polerimus, nibi oratione, hospitio arnieioriitio, regredienlibusdeplatea aniiiio
jfjnnio et eleemosyna, dicamus breviter quanta b:M occurrat. Quidqiiid Chrisiianiis inclioat, antea diri-
buman:c s.a'uti pr.Tstent beneficia, si ut decet, a , g.it oralionem adDominum; quidquid perficit, e»
Modum namquc oratiunis hoc cum oratione pcrlicial, el seinper, sciisii, rnente,
nobis fuerint fre(juentata.
sanctissimus mariyr Cyprianusnos docet, diccns ut voce et opere, omnipotcntem Dominuni oret, iil dei
rum stamus ad oraiionem, vigilare cl incumbere ad D ea velle dicere, pariter cl facere, et ea usque ad bo-
operis pcrseveranliam retinere quibus ad vilain
preces lolo corde (lcbcamus. Cogitaiio omnis carna- ni
perpetuam pervenire concedal frequentsr

liset spirilalis abscedat, necquidqiiam animus cojii-
feliciter :
sacordos orationibus insisial, et mala sua pr.-cterita cum la-

let quam id snlum quod precalnr. Idco ct
gemilu quotidio in oralionc Dio coi litea-
ante orationem pr;\:faiione pr;cm:s5a, parat IVairum cryinis et
?ursum corda, ut respnndcns plcbs, tur, el caveat ne ad hoe rursus proriiat quod se
ineiiies dicendo :
quam planxisse agnoscit. Meminisse enim dcbcl quod dici-

llahcmu? ad Dominiim, admoiiealiir nibil aliud
Ne iteres verbitm in oralione lun{lircli. vil) quo
cngilare debere, nt rlaudalnr peetus ennlra tur, :
Dominum I
Deo palenl, nee ad ê bosleiii videlicet dido vir sapiens neqHaquam nos prahibet
adversarium cl soli
s.Tpe veniam petere, sed cnlpas ilerare ac si aperte
Pei tempore or..li,mi5 acccderc palialur. Obrepii ;
penetrat, ct subiihicr f.illcns, dical : Cum male gesia deneveris, nequaquam rursus
enim freqnent r ct
qiiod cum precibus iierum plangas. Sciat au-
prcces nostras a Deo avocal, ut alind habe.amus
in fa. ias
tcm fralcrnilus vestra quia tunc pret.osior sit oralio

corde et aliud in voce. Nam cum qnali devoiionc ct
sanciissimus cum conjuncla fi.erit eleemosyna'; ineilKax enimpe-
revereniia sil orandum, heatissi.nus el
bealus Cyprianus) cum prccalur Do-
Pater Benedictus demonstrat, diccns : Si cum homi- liiio est (ut ait
C33 nOMILl.E. 1)3«
iuiiium sterilis oralio. Nam si omnis aibor non fitckm A ris, qun; su;ii cumniunla dona coiidiloris, sne inJi-
liuctum bonumercideluret in ignem millelur (M,Ulli. gciiiibus pcrcepit; et sibi quisque jcjunat, si ea qux
liij, iilique el scrmo non habens fructuui, promere- ad lempus subtrabit non pauperibus iribuit, sedven-
ri graliam Doiniiii non pniest, quia nulia opcraiione tri pnsimodum offereiida cusioilial. Ilinc per proplie-
Tecuiidus esl. Cl ideo Scriptura divina inseruit di- tam Joelemdicitur: Sancli/ieale jejnnium {J oel. i) ; jc-
ceris: Dona cum jejunio et elcemosijna {Tob.
esl oralio junium qiiippc sanciifKare est adjunctis bonis aliis
\i). Nam qiil in die juilicii prsmium pro opcrilius cl (lignam carnis abstinenliam oslendore : qiii eniiii
cleemosynis reddilurus est, hodie quoque ad oralio- vult ordinate dare elceniosynam, a seipso debet iii-
noMi C"ni opcraildiic venicnii benignu^ auiliior est. cipere et eam siM priiniim dare. Esi eiiiin cleemo-
Sic Cornelius cenlurio, cum orarel meniii aiidiri, syna opiis misericordioe, vciissimeqiie dictum est :
facieiis niullas elceinosynas el or.ins seinper Domi- Miserere anima: tuw pliicens Deo {EccUs. \\\). Pro-
iium. llinc circa horam nonani aslilit angi'lu< testi- pter hoc renascimur ul Heo placeamus, quia nuTilo
nionium reddens operibus ejns rt dicens : Corneli, displicel quod nascendo coiitraximus : hacc est prior
oralionei tuw et licemoniina' Uia: tisrcndcrunt in me- eleemosyna quam nobis debemus Date eleemo- :
moiiain coram Domino {Acl. x). Cito iirationes ad smtam cl ecce omnia mindu snnt no'it (Liic. ii).
Doiiiiniim asceiidunl, qii.L-ad euin nierita noslri ope- N.in solum ergo qui dat esuiienli cibum, sitienli
fls alTeriint, unde el pcr Jerciniam prophctain dii iinr : poluiii, nudo vesiinientum, peregrinaiiii hospilium,
L:wniu» corda noslra ciim manibut ad Doiiiiiiim fiigiciiti laiibiilu ii , xgro vcl iiicluso visilalionem,
{Tlirctt. iii). Ad Dominuiii qiiippc corda cummaiiibns capiivo rcdcmplioncm, non sano me lclam, erranli
levare esl oraiionisiiosirx siudin:ii cum mcrito boiii viani, dtliberiiiiticonsilium, ctquodcuiiqiie necessa-
«t|'eris coiijungerc. Oe, \\>c cl sanciiis Leo pip."» : liuin in ligenti ; verum eiiam qui dat veniam pec-
Oratione (infiuit) propiiiaiio qiiacrilur, jejunio con- canii, clccmosyiiam dat ; et qui einendai verbo eum
cupiscenlia carnis exstinguiiiir, elecmosyiiis peccata in quem potestas ei datiir, vel coercet aiiqua disci-
redimuntur; io orationibus fnles permanct recia, in plina ; ct lanien pcccalum ejus quu ab illo Ixsus esi
jejuniis invicla, in elecmosynis mens benigna ; lioc vel oircnsns, dimitiit cx corde , vel orat ut dimitta-
enim perfeclum et raiioiialiile jejiiniiim quo iioster lur ei , non solum in eo quod dimiltat atque orat,
exiernus liomo jejunal el inierior orat, et facilius per veruin eiiam in eo qiiod corripit el aliqua emenda-
jejunium oralio penetrat Jejunia fortia tum poena plectil, cleemusynam dat, qiiia inisericor-
in rcclum.
tela siint dxmoniorum
adversus lentamcnla cito diam prnesiat. Raphael quoque angclus, ut eleemo-
;
enim perabstinenliam devincuntur, cum jejuiiia bo- Q syna libenter ac largiter dclur, hortatur dicens :
nis operlbus Deo accepiabilia sunt. Qui autem cibis Doiia est oralio cum jejunio ct el emosyna, qnia elee-
abstinent, et prave agunt, dxinones imitantur, qui- moiyna liberal a morte, y.eccala ipsa furgat [Tob. »1).
bus esca non est et nequilia semper est : ille enim Ostendit oraliones iioslras ac jejunia miiius posse
demum bene abstinet a cibis qui el a malitix aciloni- iiisi eleeinosynis adjuvcnlur. Dux namque sunt elee-
bus el a mundi jejunat ainbiiionibiis. Necessaria mosyna! : una corporis, egcnti dare qiiidiiuid pote-
namque sunt anim.T nostra: jejunia, sicut vulneribus ris ;

altrra spiiiluulis. diniiuere a quo hcsus fueris.
inedicina : medelamenini conferunt vilx perpetux, Vtndile, Inqiiit, quiv possidelis, et date elee nosijnam
ila lainen iit duarnm rerum irsiimoniis commcmlen- {Luc. xii). Et iierum : Daie eUemof.nnm , el ecce
(ur, orationis scilicet ac inisericordia! : sirul et Po- omnia munda [Luc. \i) , scilicci, vobis. El Salonrinn
miiius per prophetam dieil : Nonne lioc rst magis je- ait : riedcmptio animcc tiri , div tiivsuce : qui aulent
jiinium quod elegi; dissolve loUigutiones impietalit, mise elur pauperi, beatits erit [Pruv, xiii). Et iterum
tolve faiciculos deprimenlei, dimilte eos qui coufracli Scriptura : lontlude elcemosynam in sinu pauperis,
tunt liberot, et oinne onus disrumpe ; (range eturienti el hac pro le exorabit ab omni malo ; sicut ignem ar-
panem tuum, ei egenos voqr.sque intluc in domuin dentem eislingiiit aqna, ita e eemotyna peccaliim {Ec-
luam ; ciim vidcris midiim,operi eiim et carnem luam q cli wiv; Proi'. xiv; t"cc,'cs.:iii. El it ruiii : Qui vblu-
ne de^pexeris; tunc erumpel qiiasi mane lutiicn luum, rnlaiiressuas neaudialpanperem,cl ipscinvocobit Do-
et tanitas tua cilius oiietur, et erit a.ile facicm tiinm miiitim , et non eril iûi eiuudiat cum {1'rov. xm) ,
juttitia lua, el glorla Domini colliget le; Innc invoca- nequc eniai niisericordiam Dei.meicri polerii, qui
bit et Domiiiut exaudiel; ctamabis, et diccl : Ecce ad- iiii>ericors ci nnn fuerii; aut impelrabit de divina
«Nf» {lia. Lviii). riud crgo jfjiiniiiin Deiis approbal pielal'' aliquid in precibus, qui ad i'recem pauperis
quoJ ad ejus oculos niaiius elcemosyiiaruni levat, non fiierii humanus. QiioJ iteriiin in fsalmls Spiri-
quod cum proximi dileciione agitur, quod pictatc lus sancius declarat ei probal , dicens : Uealut
condiiur. Qund ergo libi subtraiiis alleri largirc; et qiii inleUigit super egcnumet paupercm, in die mata
unJe caro affligilur, inde egentis proximi carn re- libernhit enm Dominus (/'jo/. i.\x.). Et Daniel legitur
parelur. Hiiic etiam pcr proplietam Dominus dicil :
ln!e dedisse consiliuin IS.ibuclioJonosor ; Proplerea,
Cim jejiwaretis et plangeretis, nunqiiid jejimiitm yju- rex, plnceat libi consiliuiii mcuni, et pectnta lua elee-
Haitis mihi 1 et cum eowedilis el bibiiis, nnnqtiid non mosynis redinte , el injusliiias tuas miseralionibut
robismetipsis comeditis et vobismelipsis bibilis ? {Zach. pauie um : et cril Doininus patiens in peccalis luit
vii). Sibi eniin comcdit et bibit qui alimenla corpo- {Dan IV ). Hic si peccala sua tlccmosynis rcdiroero
S. ELIGll NOVIOM. EriSC. 636
f,;5
noliiissel , miiiMo ner cvailore iii.ilu (|ii3e perpes^ûs A pcccVmn, ct qui pecranlu ilivii!.'» coiileinpsisli praS'
rsc potuissit. Dcneiiiin eleomosyiiis pjiiperuin lcnc cepla, confessio aflcr.it siilulerii, cui coiremplus ac-
ratnr; ci ciiiii tl.-»iur iiiiiiiiii's, Cliristo «lalur. Ipse Cilcrai luorieui.
eniiii iii ju liciosuodiciiiriHest: Esiirm,et(lc(tislismihi Cdiflteaaiiir singiili, qiiscso vos. fralres, delicluni
r.mtducare; iiiivi, ei itedislii milii polnm ; nudus (ui, suiitn , duin ujhiic ijni ilcliqiiit in sicculo est, duin
et vesl mis me, elc. Et, */»&(.' ferisl s mii dc ninimis adiiiiili coiilesslo eju* poiest : iili se anims prosier-
(rahibus weit, viihi (ceislii. El lunc aiilie.il voceiii i;al, illi niens lota satislaciai, ilii spes oninis incuin-
illam licatam : Veiiiie, teuedicii Patris mei, percipile bat. ISogare geiieraliter debcmus, riicil ipse : Hcver-
parntum vobis retfitim nb oiigin,! mundi {ilulli. sxv ). liir.ini, inquit, ad me in loio corde vesUo, si.iiul irtje-
liealus vero Tubias , filiuiu mmiens ut e!eeinosjii;is junio, fleiu el plauctu. Diiosunt nainque gencra com-
facerei , ail iiiter alia : E.x sttbstantia Uia, fac elee- puiirtionis qiiibus seiiietipsos l>;>mino in arca corJis
monynam, fli mi, et noli avcriere faciem tuam iib utlo iminolani fiJeles ; niniiruin si Doininum siiiens ani-
paupere ; itti cn'm fiet ut ncc a le averlalur (acies l)o- nia priub timore compungiiur, vel postca amore.
miui. QuorwUo polueris, ila esto miserico s. Si mul- Prius sese in lacrymis iffliit, quia dum peccalorum
tum lib:(iie. il, abuailanter irlbiie; si eiigiium tibi (uerit sunniin recordatur, pro liis pcrpeli siipilicia Klerna
eiiam exi.:wim libeiiier impartiri slude. PrtmiiKm g periimescit ; at dum longa niorlis anxielate fuerit
tuim bo':uin I bi t'iesuuri:ai in die necessialis , quo- formido coiisum)ita, qu;T;dam jam de prxsuir.ptione
iiiiim eii't::i:fijii:i ab cmni pecco!o el a miirle liberat, veni;c securitas nascilnr, el in amorein ccBlestium
el no.ijalielir nuimiiin ire in tenebras. Fiiliiriamaqna gauliorum animus inflnmmalur : et qui priiis flel-at
erit coram suiitmo Dco lecmosijna oinidbus . (acientibus ne ducereiur ad suppliciiim, postmoiiitm Hereainaris
eain [Tob. iv). Miseiiconlia vero a compaiieiido alie- sime incipil ,
quia dincrlur a regno. Cnntciiiplatur
n;c miserix vocabulum sorlila est : ista porro bono- etenini mens qui sinl illi aiigelorum cbori ,
qux ipsa
rum operum e\ereit a melius, iino iiistanlius iiuiil soclelas beatorum spiriluum, qiire majestas xlcrii.i:
a iioliis cuin ex recordatione pereali coinpiingimur, viînnis Dei, et amplins plaiigil quia bonis percnni-
eitompungendo | eccala ronliiemur, sic«|uead reme- bus deesl quam flebal prius cum mala xlcrna nie-
dia puiiilpnlix coiifiigiinus. Donuin est lioiiiini sein- luebat. Ulramque antein nostr.»' compuncliouis hos-
\ct ai:le oculos propria aJbibere delicta, seciindum tiam gralanler accipeie digncUir Cbristus, qui el
Pfaliiii sc';tciiliam : Et p ccaluin mcum contra m est pro peccato liigentihus alque adlictis clementer er-
iemper (Psalni. l). Servo Dei lanta dcb;:t cse pecrata diiiiittil, et pro ingressu vila; ccelestis lola menlis
cati leconlat o, ut ea qiix ge.ssit seinper cuin lacry- inlcnlione fervenies, Mteriia sux visionis luce rert-
niig coiiliteatur; unde et 1'salinus dicit : Conversus Q cil Jesus Chrislus Dominus noster. .^d vos prxtere.i
$um ,n aruinna dum confiijilur spi a : peccalum niinc spirilualis iioster sermo Iransfcrtur, quos sub
meum cogiiitum libi feci, ei dai : Proiiuniiabo adver- pncniiudiiiis habitu consiiiutos, facie sqiialiJa et
luinme iiijuslilins meas Uomin , el lu rcmisisti im- rrine deniisso peccamina ve.-tra planxisse, et viiia
piclaiem pcccali wei {rsal. xxxi) Saluiiion a l : carnis iii vobis morlificasse, quantum homini videre
Qui ubscondit s elera sua , nvn diriijclur ; 'lui autem posfribile est, coiisideranius. Aiite omnia autem vobis
con(essus (u rit et reiiqueril ea, misericoriliiim conse- scire necesse esl quia, licct impnsitionem manuum
qiietur (Prov xxmii). llinc bealus Job Qiuipiopter el noslraruiii accipere cupiatis tamcn absoluiioncm ,
tgo iion purcam o-i meo (Jub, Vii). Ori parcil suo peccatoruni vestrorum consequi non potestis an-
(|ul conliteri iiialuiii quod fcc^t erube cit. Sod jiistiis lequam per coinpiinctionis graliaiii divina pietas vos
uii suo iion paicit quia niinirum irain juJicis dis- absolvcrc dign:ibiiur : tunc eniin , ul bealus dicit
iriclani pr.Tiveitiens, verliis coiitra se prmiri.e con- Grcgorius, vera est absolulio praesidenlis, ciim in-
fessionis non paicit : liinc Psalinisla ait : Prccvenia- terni arbiirium sequitur judici». Quod bcne quatri-
mus (aciem ejus in coufessioue (Psril. xriv). Hinc duaiii mortui resuscitaiio illa signilicat qu.c vide-
scriptuni esl : hic tn iiiiquilalcs luas, iil jiisliftceris licet demonstrat quia prius niorluuin vocavil Doini-
(/*fl. XLiii.) ; ex eo eiiim uniisipiisque justus essc in- D nus et vivillcavil, diceiis : Laiare, reiii (orai (Jonn.
iipii cx quo sui acciisator exsiiterit. Confossio cnim m) : et postiiioJum is qiii vivens egrcssns fuerat , a
pa niteniiiim monsiral , poeiiitentia salisf ictionem .liscipulis f st sulutus , sicut scriptuin est : Cuinqua
ostenlat , salisfactio veiiiam sil i divina pietalc con- egrcssus essel qui tigutus (uerat instilis, tunc dixitdis-
flliat : nc'^, eiiiin poierit inJiilgentia Iribui, nisi iâ cipiilis : Soliite eiim, et siiiite abire (Ibid.). Ecce illuin
Dei possit conrcssione pLiiari. veneranda piotas jam viventcm discipuli solvunt quem Magister re-
Dei ! Peccavimiis ct parcit ! deliiiuiinus el ignoscit suscitavcrat mortuum si enim discipuli Lazariim !
ollenilimus et adhiic placaliis existit! L'nde, qualis mortiium solverent , felorem magis oslcndereal
crga jiisios sit demonsiril , diim talem se erga quain virtutem. Ex qiia consideralione .inlueniliim
peccatores oslendit ; nec pcccalor jain poierit excu- est qiiod nos debemus per pastoralemâucloritateni
sari qiii conressioncin, per quani venia nasc tur, non eos solvere quos agnoscimus auciorem nosiriim per
properavit amplecti, ne posset rcus gemino crimine susciiantem gratiam vivificasse : qiia; iii;uirim) vivi-
detinen : dum primo legem conleinpsit, ul delinquerel, licatio, aiitc oprrationoin rcctiludinis, in ipsa jam
et confesslonis rcme.'ia amplecti noluit, ul pcrirel. cognoscitur confcssione peccati. Inde ct huic ipsi
Ergo qiiisquis pcccator ca rcnieJia ncglexisti post morluo Lazaro ncquaquam diciiur, Revivisce, sed
C-.7 I10\!ILI.£. 65.S
V, luriti . Oiiiliis qiiippc pe. cator iiilra conscieu- A rum : Deus, vititm nieum anitunlitivi tibi
,
poinhti la-
tiaiii iibscoiiJii sc, iuli\irsu$ lalei, iii suis pei:ciia- crynias ii eis iit coisspeitu tuo (/'««/. iv). Oporlftt
litius oiTiil»:iliM- . rcd iiiorlMus veiiil foras, duiii ;

cc- ig.tur i!os salulcui iiubtiaiu liij,' re pcrdilaiu , aiiue
c.ilor iiei|uiii;is siij> si>oiile coiiiitetur I. izaro ergo atiiiiiain oustraiii aiorlu>iii laiiientari, ut tuiii ilu
iii< itur, r^fii fora-- , ac ti apcrle ciiilibet iiinrliio iii boc sxculo abstracli Iiuriiuus, ad vii.nin iii< le.iincr
cul|ia (licerelur . Cur rfatum liiuiii iiilra coiiscipn- pervenirc perpeluam, qiiani iion aliler coiieuquciiiur
tiaiii ;ibscondis ? foras jani pur coiilessionuin egrc- nisi perscveranlia Loiii opcrls. Virlus clciiiiii I oiii
dere, qui a|iu(l te iiiteiius per iiegaiinnein laies. \e- opeiis perseverantia esl, et voce Veritalis ilitiiur :
niat itaque jain furas nioriuiis , iJ esl , ciilpam Qui persev:rateril u$qiie in finem , hc taltus eiil
conlitealur peccator, venieiilcui vero Toras solvant {Malh. X, ct xxiv). Inrassuin quippe bununi agitur
discipuli , ut pastores Pcclesiji poeiuiii amoveaiit &i ante termiiiuin viia; deseralur; el ba;c prxccplo
quam meruil ,
quia iion erubuii coiiliieri quo.l fec^l. \egis(txod XXIX, ei Levii. iii) caudu liosliiR in ea-
Si ergo, fratres cliarissinii, de pcrpetralis inalis Deo criflcio jubebaiur olferri : in cau.la quippe linis esi
satisfaciatis , iudeque erubesciiis ; et noii ullerius corporis, el illc bene iinniolat ,
qtii sacriliciuvi boni
ad perpelrula m.ila aninio reJire deliberati», osienJilc operis usque ad liiiem debiliiin rerducit aclionis.
nobis Blgnum ve.tra; ail Dominum conversionis el B "'"C Joscpli inier rcliquos fralres lalarein tutiicani
regressionis, ul siinulcuui angelis quibus esl gaudiuiu babiiis ft describilur ((,>h. xxxvii): liinica quippe
in calo tuper uno peccniorc ptciiilcntium agenie usque ad taluin est opiis bunuiii u^que al cotisuiiiiiia-
{Lue, XV), de veslrc reJilu gaudere possinius. lionein ; et tunc placcl Duiiiiiio nostra convers.iiln,
{Poil dttt ini a penilenlibui signum si.a; ad Dontinuni qiiando botium quod inclKianMi^ perscveianti li:ie
regresiionis, idqite it ul iim ilulis detieris, ul anie cumplr-niu!. Donum ergo iion < oepisse, sed pr rfccisse
hoiiiilia octava rurium sicdicere orius esl epiicopus.)
virlue esi ; iiam non inchuaniibus prajiiia promil-
Dco piissi 110 et sempcr niisericonlissinio oinnes luntiir, sed | eri.everantibu$ daiilur. Seiiipcr in vita
in coinniunc ref;:rauius gralias, qiii dixit : Nolo mor- lioniiiiis Niiis qunDren.lus est, qiiia Dcus non rcspi-
lent peccaloris, led ut louierlaliir et vieat {l.a. vi), cit quales aiilea fiicriiiius, scd quales circa vit;« li-
quoniain non solutn veslrain pu.-iiiteiitiaiii, sed ei dinem eriinus : unumqiiciniue eiiiiii Dcus de suo linu
gno« poeniteiiliae fruclus in vubis aspiciinus. Ait crgo non de viui jiidicat. Persisiamus igiiur , charissiini,
It. Juaiines Bapiisla cl Doniiiii noslri Jesu Christi onini ciiin iniciilioiie divinis in obsccratioiiilius , ut
prxcursor ad tutbas : Facite dignos fruciut paw- ea qux sibi placiia sutil facial nobis cuin sua bene-
lentiee {Matfi. iii, Lnc, iii) ; quibus verbis noiuni dictioiic iiiclioaie, ei usque ad per^cvcrantiam bo-
esl quoJ ainicus t^ponsi, non solum Iruclus poeniten- C iia i
erducere consuniuiatiutic ;
quia a ci w ,
piinci-
lix sed dignos paeiiitc .li:c frucius admoiict csse fa- piuni tl liiiis (Apoe. i), Jesus Cbrisuis Dutninus no-
ciendos : aliuJ nainque est frucium facere, aliud di- sler, qui cuiii Pairc regnal Uciis iii uuitutc Spiiitus
gne puniienliani agere. Ul enim secunduni dignos saiicli, pcr omnia S3;cula sxculuruin. Aineii.
poenileniia: fructus loquamur , scienJuin cst quia IIOMILI.X XII.
quisquis illicila tiulla coiniuisii, buic jiire coiiceUilur Ilt iie CUEN.C UOUIM.
ul licitis iilalur, sicque pietatis opera facial, ut la- Ve vcra charilalc atl popiilum.
luen, si nulueril, ea qua: niuiidi sunl noii relinquat Fraires dilectissiiiii , quia veracitcr in coii.scieiiiia
pcenilcntiam quippe agere el perpetrata mala plan- mca dicete non valeo lioc i|Uod beaitis (reuorius
gere, et platigenda non perpelrare, si duplicem viJc- Romanu; urbis pontilex , doclriiia uniiiiqiie boiiil:ile
iicet frucluin , debet babere in pa;nitenlia omnis rcJuiiJans , dixisse legilur ad lopuluiii. S^pe vos
peccator, sivequia malumpcraudaciam pcrpeltavit. adnioneo, charissiini , prava opcra fugc o, tuuiiJi
Ille ergo pocnitentiam digne agii qiii rcatuin suuin bujus inqiiiiiainenla Jevilare , etc. , valJe dolcu av
&aiisfa('tione legitima plan;;il, coiideniiiandu scilicct mffirore languesco. Ciiiu cliaiti illuj ad nicniuriam
ac delleiido qux gessil. Oninipotens qnippe Deus j. reJuco qnod Doiiiinus pcr Ezechielem prophelain
conlriliiinem quajiit, flelibus lleciilur, lugcntcs Ixti' lorpcniibus ac neglioeni bus coinmiiiaiur sacenlo-
lical, poeiiilentibus prxsto est. Magnus profeclus est lilius : Si, inquit , non onimiitiaieris iniqiio iniquita-
lacryinariini : plorando servus propiiialur Doniino, lalei suas , tanguin. m ejits de nmnu lua reqniram
niiiis laci ymis miiigat paireiii , et aspeiain matretn {E:ech. III.) ; el nie pigruin ac desiJeni ad hoc opus
ploraiis inulcel parvulus : iia orgo el p«;ccator pro- essc recognusco, lotis visceribus conlabesco. Duni
fnsis fletibus removet irain Dei. Telrus iianique tri- eiiiin limeo de tne, et diiin furmidu de aniniabus
nam negationem lacrymis Jiluii ; scripluinest enim : Diibi coinmissis , duplici liniore ac do!ure consu-
El recordatut Pelrut ,
/leivt «more {Malth. xxv), roor. El ide<i cum Psalmisia clamo : Cur meuiu eon-
Mare. xiv, Luc. xxii) ; dicit vero David : Veniie, turbalum al, dereliqiiit inc virlut mea (Ptul. xx.wit).
tutoremui et ploremut corum Domno qui [ccil hjs Quocirca , elsi noti abundanies rivos, cerle vct qtia-
{Ptal. xc). El ilerum : Fuerunt mihi lacnjmce lescunque gullas poteriniUB aniiiiabuj vestris infun-
Mi*« p.mei dic ac nocle {Pial. xi.r. El : Potitm dere rociirabimus ui fniciifera uosiri cordis t<rra,
; i
meum cum fletu miscebam , slralum mcttm p. r siii- acceplo verbi Dei seniine, gcrminet bonurum ope-
gttlat noctes tacrgmii riyabo (
Psal. ci ). Et ilerum mcsun, ui vcniensDo.rinus copiosum in vobii
G39 S. ELIGIl NOVIOM. EPISC. 6:0
ihvenire gaudeai (ruclum. Nunc quoque mullis sa;- A subsianliam : pars subslanlis qux minoreni iilium
culi occupalionibos pracpedili , brevi sermone, sed contingit, ipsc sensus in lioniine raiionalis esi, quein
vesinc saluli alioqui acconimoilalo uli decrevimus. niiiior lilius, per quem vos inlelligi polcstis, expeiit
Qu» ergo sil illa brevi;as Aposlolus insinual dicens : a palie, rum bouio sua poteslate delectatus, per li-
Finis pracepti cst charilas cle cortle piiro et ennscien- berum arbiirium sese regere alqiie a dominio sui
tia bona et jiile iwn futa (l Tim. 1). Isla, breviler conditoris quaisivit exmere. Et iioii post mullos dies,
attejlaiile B. ."Vugusiino, et ut tenealur ineinoriter, adolesceiuior lilius peregre prorectusest iii regionera
esi suavis ; et ut custodialur lideliier, dukis. Hanc longinquain,etibidissipav.tsubstantiamsuam vivendo

qui nescil qiixrat, ul quicreudo inveuiat. Pulsel ad luxoriose. Longe profectus est, noii locum mutando,
ostiuin ainici, cl petat panein : ostium amici allcgo- sed aniuium : quanto eniin quisquc p!us in pravo
rice divini inleliigeiiliasermoiiisest. Pax inlclligerili, opere delinquit, tanlo a Deo longius recedil. El post-
chariljs, propler iii.ijoreni appcliluni necessitaiis. quiiin oinnia consuinpsiss"t, facla csl faiiKs valida in
Nam sicut sine paj.e aliis cibis omnibus appositis re;,'ione illa; omnia qiix dissipavit, or.ia.ienta na-
meiksa inops esse videtur , sic sine cliaritaie caiierac lurx quae consumpsil signilicat. Quc ornnmenla,
virliites quasi niliil esse probanlur. llanc qui inve- qiiasi exponit Psalinista ubi dicit : Ilotno ciim iu lio-
ncrit, guslei quam suavis esl; liortante Propliela ; B nori? essel, non inlellcxil, comparalus esl juinenl^s in-
Giislale el videle qiionium suavis est Domimis ( Psal. siiiicnlibus el similis [aclus esl illis {Psal, XLViii). fc'l
XXX11I. Hanc qui baberc possunt in Deo manenl, ipse cocpit egere, et adhccsit nni civium regionis illius
ci Doininus in iilis qnoniam Deus cbaritas esl.

,
[ioan. xiv) ; unus civium regioois illius cui egens
El vos, Iraires, si divites esse ciipiiis, veras divitias adhxsil, ille esl qui princeps mundi a Domino voca-
aiiiate, q ia ille vere dives est , in quo Deus babi- tur, Iioc esl diabolus. El midt illum in vilhim siinm,
taredigiiaiiir. Si dulcedinem xterna: suavilalis gus- ut pasceret porcoi; iii villani mitii est sulislanlix"
lare viiliis, veram cbariiatem tencte, noii illam qux mundialis cupiditate subjugari : porcos ptscere esl
tanlum piomiitilur ore et non servatur in corde, ejiis opera, id esl peccala, operari ,
quibiis iminuii-
sed ill.un quj; sic ex ore profertur, ul tanieii in corde dus spiritus gaudei.1. In se autcin reiersus ilixil
lcncaiur, J lanne .ipostolo moncnte : FiUoli, non Quanti mercenani in domo patris mei abundaiit pani-
diligiimus verbo neqiie lingnn , sed opere et verilate bus, cijo uutem liic fame pereo; surgnm el ibo ad pa-
(/ Joan. 111). Licel erg , Iraire*, adinonitione salu- Irem meum et dicam ei : Pater, peccavi m ca:lum el coram
lari omnes egeaiiius , et omniLus in commune pro- te,jamnon sum digmtt vocari lilius tiius, fac »e ticul
(iciat, illis tamen niagis est necessaria qui m.ijoritus unum ex mercenariis tuis. Vox isla vox vestra debel
rapilalium crimiuuiu vinculis alligatiesse noscuntur, " esse, quos diabolus misil ad villam pascere porcos.
et qui diabolicis sponte se tradideruni illecebris, a El proplerea, postquam lapsi fuistis in barathrum
quibus non valent se per se eserere.nisi valida raanus capit.illum criuiiiiiim, non fnistis au;i aspir.ire ut vo-
niisericordix Dei eos eripuerit. Et quoniam medi- caremini filii Patiis ; sed mercenarii locum liactenus
corum vices, nos episeopi, (iiiamvis indigni, tenere quxsistis. At si vos viJeril Paler cor habere coiilri-
videmur, ut male babentibus reraedia consolalionis tum, et deinceps dilexeriiis inimicos, et benefeceritis
adbibeaiiius : convcrtain nic ad illos qui anlidoto odieniibus vos, pro calumniantibus oraveriiis, elce-
reconciliatioiiis et rcnovationis indigeiit, quia reno- mosyiiani paupeiibiis secundum pnssibilitalem ve-
vari possil siouf a(;ui7(F jiwentus eorum {Psal. cii), strani porrexeriiis, egciios in doniibiis veslris recepe-
ipso ailjuvaiilc qui vivii et regnat in sxcula sxcu- ritis, faciet de vobis sicut de blio prodigo fecissc
lorum. Aiiien. subsoquenter legitur. Cum aulan udhuc loiige esset,
ilO.MIL[A Xlil. vidil illtim paler cjus. et niisericordia molus est, el oc-
IN DIE CQCN/F. DOMIM. eurrins cecidii supcr collum ejiis, e: osculalus rs! eum,
De filio prodigo, ad pcenileircs. Et posl paiica fratri illiiis nnijori ait : Epularict gnit-
Aiidistis sxpe , fratres , Aposiolum dicenlem dere oportebal, qiiia fraler luus morlmit [neral el re-
quod Clir'stus Jesus vcnit in liunc mtindum peccaiorcs vixii, perierat et inventtis esi. Si crgo vus veracilcr ac
salvos [acerc, quoruin primus ego siim (/ riHi. i); uu.le piinler confcssi esiis et eonvcrsi i\c vana ve-tra coii-
gaiidendum esl geiieraliler, et nnbis ci vob s. Qiio- vcisatione, ct velerem bouiinem exuerilis cum acti-
circa noliie desperare, iioliie metiiere, noHie dilli- bus suis ; cum(|ue qui secundum Duininum crealus
dere. Non Icgiuius Dominuin niandiicasse cum prin- esi, in jusliiia et sanclilale inducere volucriiis, tuiic
cipibus cl poteniibiis s.tciili; seJcum pcccatorlbus et nos epulari ct gaudcre oporiet ob fralrem nostrum
publicanis; veneral eniui()i(a'rcri? el salium facere qnod qui moiluus liieral et reviviscit, qiii perierat ei iii-
pericrat (Luc. xix). Et (iroi lerea parabolam de diio- vciilus cst. Videie ergo iit pravia facinora, q.x fal-
bus ciijusdam liliis, quaiii ipse discipulis siiis et lur- lente diabolo commlsi-lis, euin geniilibus etsuspiriis,
bis Judxorum insinuare dignatus est, qiiia vos audire quandiu vixeriiis, lugeatis : el quomodo non deerunt
congruil, el ad vos 1
erliiicre digiioseilur, breviler vobis qiioiidiana peccalorum minorum viilncra , sic
persli iiigiiniis. //0 110 quidam habuit duo . filios, el dixit numiuam desint elcemo^ynarum et oraiionum reinc-
adolescentior ex tllis patri : Puter, dumihi porlioncm dia. Diem iiiortis seniper prx ficiilis babete, quia
substaniia: quce me contingit (l.uc. xv) ; cl divisil lllis mors venirc non lardat, el qui usque hodic in publica
c;i IIOMIU^. (H2
poeiiiteniia cilicio induii fuislis, iuiluUe deinceps so- A cius esl, seJ adliui: plcnius vilx- restitutus non esi.
brielaieni, abstinenliam, leniperantiain ; el cuni in Vos etiam, fratres, posl exliorlationem qiiam Iiabui-
veslruin aul alieiuim convivuin venerilis, potius remus ad poeniienies, mecum admoneo ul unnjqiiisquc
([uiiile oliia cl lcguiuina qnain epularuin su[icrllua, nostruiii recurrat ad conscicnliK sux secreta, et in-
iie per ebrictatein aul gulani ii;iuucus vcsier invisi- tciroget semetipsum qualiler pcr tolnm annuni,
bilis veruin locum in vobis liabcre valeal. Et ne lia:il maxinie his sacris diebus, conversaius est; el si iii-
(iiuod absit) novissima vestra pejora prioribus , boc veiierit in corde suo spinas et tribnios deliiiorum,
ideo pr«monemus ut semper limorem et foriniiliiiein sludeat auxiliantc Deo quanlocius evellere, cl evel-
Dei aiile oculos habeatis. Et talis sit limor ut des| e- leiido eradicare; hisqiie eradiiatis fodial vomere sa-
ratio non se intermisceat, quia Ddiuinus paiatiis cst Iiilari, acsiercora, id esl bona opera, immitlat ut
gemper recipere peccatores ad pceuitentiain convcrli possit facire fruclum : ei, si vel hodie pariter con-
volenies. Ad hanc aiiiein proniis-ionem, id est, iic fcssus ac devole conversus fuerii, iil Vdleal dignus
despereiis de clcinenii;i Dci, conririiiaudam, reftram intcresse solemnitati piacsciitis diei, qiia", qnia in co
vobis lioc quod bcaius Gregorius in i|iiadain boniilia Doininus cum apo:tolis suis coenavit, C'jeiia vocaiur,
sua narrat de quodam, qui in mona, terio suo ad con- videal sumuiopcre ut sacrameiita corporis cl san-
versalionem venil, dicens anno in moiia- B gninis Doinini (ligne lecipcrc queal, quaicnus potius
: Praeseiiti
slerio meo, quodjuxta beatoruin martyrum Joannis saliitein quam damnationem sibi acquiral. Lavet
ei Pauli ecclesiam posilum cst fraier quidam ad con- prius lacryinis pedes cordis, ct postea pedes paiipe-
versionem venit, et devote susccptus est, sed ipsc ris, quia peccatorum vila jam indigna csse noii |iotest,
devolius conversalus esl quidem, sed hunc ad mo- qua; fletibus lavaiur : faciat eleemosynam secunJum
nasterium frater suiiscorporc non corde secutus est. posse suum, scriptum e-l eniiii Ignem urdenlem
:
Nam valde conversionis vitam el bahitum detestalus, exslingiiil aqua, el eleeniostjna resislil peccalis {Eccte.
in monaaerio nt hospes habitabat, et monacborum xxix). Iliiic ileruni ditilur : ConcUule ele.mnsijnnm
vitam fugiens inoribiis, recedere a inonaslerii liabiia- in sinu paupeiis, et licec fro le exorabit [II), d.). Non
lioiie n.^n poleral, quia vel quid agerel vcl unde vi- ergo abhorreamus poeniienles istos piopler magnitu-
veretnonhabebal. Erat ejus pravitas cunctisonerosa, dincm scclcruni suorum, quia polest (icri quodinulli
sed hanc omnes a^quanimitcr pro fratris ejus amore sinl iiiler nos qui iiejora coininisirint; ct quainvis
tolerabanl. Nam superbus ct lubricus, qua' prius cum iii cjusmodi facinora dilapsi sinl, lii lales quamvis se
hoc sxculuiii sequerelur, viiia nesciebal : irridebat essc exisliuiant, illos tamen feliciores dicere non du-
vero si quis rcprehendere voluisset. Ilaque cuin ha- bitamus qui in «xculo a Djiiiiiio llagellanlur : Quos
bilu sa>culari vivebal in nionasterio, verbis levis, ino- enim amul, anjuit et castigai, flagrUatqnc omncm fdiuni
r.bus iiislabilis, inente timidus, veste iiicoinposiius, qnem rccipit {lle!n\ xii). Sed qu:m:uiii de islis gau-
actiune dissipalus : mense autcm Julio iiupcr elapso, deiidum, lanluin de illis lugciuluin qui ncqiic ad coii-
hujusquani noslispeslilentia: clade percussus est. Qui lilenda peccata , neque a I poenitudiiieiii agendain
ad extrenium veniens urgeri coepit ut aiiimam red- converti dignantiir, et mininic ob hoc a Doniino da-
deret, el ultima jam corporis parle prxinortua, vitiatis gilbiitur. Reservanlur, proli dolor! ad sup|,licium
artubus, sola peccalori lingua reinaiiseral. Fralres futiiruni.De quibus Dsaliiiista In labore liomiinim :
aderani, ejusque exiiuin, iii quanliiin Dco larjjienlc uon sunt et cum Itominibus non /lugellabunlur, ideo
puierant, oralione juvabaiit. At ille snbito draconcm tenuil eos superbia {Psal. lxxii). Qni ergo iii liac
veiiire conspiciens , magnis quippe vocibus clamare quadragcsimali dieruni obscrvatione dcdiinus deci-
cuepil, dicens : Ecce dracoiii ad dcvoranduni daius nias possessionnin nosirariim, debuiiiiiis dare ct dc-
suni; propter vestram praesentiam devorare non po- cimas corporum nostroruni : nam siciit miiitos ve-
lest. Quid inihi moras facitis? dale locum ut ei devo- strum scire non ambigiinus , et sicut a Pairihus Ira-
rare me liceat. Ciimquc hic, fralres, ut signuin san- dituni est, bi dies decim:c sunt totins anni. Annus
ctx crucis imprimeret, adinonerent, respondebai vir- Yxqiiippein Irecentos sexaginta sex dies volvitur, de
tute qua poterat, dicens ; Volo iiie sigiiare, sed non quadragenario ergo nuniero tolle f ex Dominicos dies,
possuiu, qnla dracone p.remor : spuma oris ejiis fa- remanent triginta sex. In absiinentia in istis dicbus
ciem nieani linivit, gutturmeum ore ejus sullocatur, prxveniamus faciem Dei in confessione el in psalmis
eccc ab eo brachia mea coiuprimuiitiir, qiiia jam el jubilemus ei. Considcremus quam terribilis judex ad
capul mcuni in suo ore absorbuii. Cumque Iioc ille juilicanduin veuiat : prope est eiiini tempus illud,
pallcns, ircineiis et luoriens dicerel, cocjieruiit fratres claiiiante boc Joanne apostolo : Chanssimi, nnncuo-
velicmeiitius oraiionibus insistere et ab oppressioiie tissima liora est (/ Joan. ii). Caiisiderenius judiciuin
draconis prxscntis snis precibiis adjuvare ; cum re- ilud quam dislrictum, quani severuni, quamque sit
pente liberaius cicpil magnis vocibus claniare di- niclueiidum ; in quo non snliim sancli Dei, sed et an-
cens : Dco gratias, ecce discessit ; ecce exiit, ante geii forinidahunt juxla illiid beaii Job : Columnce cceli
orationes vestras fugit draco qui me a^ccpcrat. Mox conlremisciint ct pavent ad iiutum ejus {Job. xwi) ;
autem secuturum se Doiuinum, et esse monacbum et Doniiiius in Evangelio : iVuw viriuies ccclorummo-
devovil; atque a tempore illo, nunc febribus premi- vebuntur {L'xc. xxi) : movcbuntur, id cst, timebunt
tur, niinc doloribus faiigatur. Morti quidem sublra- et expavescent. Quod et sub alio sensu potcst inlel-
6» S. ELIGII NOVIOM. EPISC. 641
iigi, inoveliuniiir, i<l est, ad vindicUim excitabontur, \ nobis tres panes, hoc esl iofunde cordibus noslris.
qtiia jiidiciiiiii illud per angelus Oominus exercebit, fideiii, spem et cbnriiatem, co^nitioncin scilicci :ur|iie
el lune lidebuni Filiu n liommit venititlem cum po(e> aiiioreiii sanctx Trin latis, ne miserabili pereamus
ttate niagna ct wnjetlale {Matlli. xxv). Pusliilemus rime, remotM subsidio alimonix spiritalis. Si ergo in
crgo siiiguli, posiulenius oinnes, ul ii<'ti tiinc inve- his prec-ilms inslanlcr perseverariles rueriinus, pro-
niai iii iioliis ijuod i!ainiicl, sed potius quod reiuu- cul dubio postulala a^ cipienius, qiiia in iioiniiie ejtiS
neret Jesus i lirisUis. bomiiius noster, qui vivit et poscimiis qiii liilelis est ei noii inenlitur, diceiis : Si
regnat cuiii beo Pulre et Spirilu sanclo per inlinita quid pelierilit Pairem in noniin« meo, dnbil vobit
sxculoruin sxcula. Aiiien. {Joan. xv). Dei igiiur laiglssiina bonilale conrisi qui
II0MIL1A XIV. puiens cst oinncin gratiam Tacere in nobis el iii vobis
Debilorein.lratresmeessefaieorproobseniiiivesiri abundare et darc superabundanler {// tor. ixi,
iniiiislcrio, nt cum prjeieuiente nos et coiiiiianlc l>ci qmm pciimus aui iiitelliîmus, os cordis ad Donti-
gralix (loiio, et suggercme ori nosirc rtTCiihi, sic ve- iium aiêrianms, ui c.iis gratixspiiîtuin allrahamus ;
Stris aurilius exliorlalionis noslrx insonel scitno, os corpori.') v^^bis rescramus, ut in nomine Domioi
quamvis il'o veslris aniinabus salulaiis parelur cibi locuainiir quidquiil ejusilcra spirilus muin re percepi-.
rcfeclio. Sed quid agaiii? quo me veriam V unde nicn- P ruis, illius aposiolica! seiilentix memores in oinni-
les vcslras reficiam ? Qui pauperiJte ei tantiiaie elo- bus : Omnia quajcumque facilis, in verbo aut in opere,
quli coangustor, qiii in lerra dcseila, et iiivia, et in- omnia in nomine Domini nostri (aciie {Ccii. iii). Vof
aipiosatonstriOT {Psul. l\ii), qui caiigiiic ignoranlix auiem, fiaircs, inienia aure qu^ dicuulur accipile.
ctdiversariim tenebrisconirarielaiumveluti profunda Diioiiniis et !iedcni['tur iioitter vetus Pascba cum
noctc circuuilundur. IJiulc suflicitnies loifrairibns ct suis liodic discipiilis consumiaans, el novum quud
amicis copias erogabo, qui uiiutn saitem amicum.id est illu rigiiratiir iiiiians ; quatn iiinii.i nos diligat cbari*
aninium meuin, qiii pcr lata liujussxculi evagntuscl tale, quaniumque iioslrx coiigaudent saluti in:er
inagna defectione laxalus, taiidein ad me reveriitur, ngciwliiut ^pcril cuin ail : Desiderio desidenm hoc
ciim iion liabcam unile vos siiiîeniare valeaiii, ex me Posclii mvuduc.nre voLiiCiim ahteifiiant pa.iur (L»f»
reperire iiequeo. Sed iiiter lias pcctoris angusiias, xxn). Un lc el J lanncs cvaiigelista quoJ bxc vis di-
fratres niei , est vubis loitissinuim atque rinnissimum iecii'>nis usiiie ad murieiii illum perduverii, et quod
cerli refugii sulatium illud Davidici dicli ct facti irud Pascba (i|uod lrnn>itiis ii.ii rpietatur) inyslice
excinplum : Ad Domiiiinri, itiqiiit, eim tribnlarcr cia- signaverit, sicut audivit inudo friieinitu!! v«*stra, ele-
wavi, et txaudivil we (Psal. cxix) itenii|iie, In iri- gaiiiisatis sentenlia exprpgsil diceiis
;
Anif dieni (e- :
bulatione invocaii Dominum, el exaudiiit me in Inliiu- C timn Paaclia: scient JcsHsqniu ve.iit ejut liora iil liaut-
dine (Psnl. cxvii). Kon igiiur in qiiacuiiqiie dirii- eat cx hoc mundo ad Patrem cum dilcx tset iuot qui ,
cultate posiii, aliiiua (quod absii) desperalioiic Iran- e.\inl in mundo, in liiic/n dilejcit eos (Join, xti). Quid
gamur : .seJ iii qiio uos surcunibere cciuiniui, dc- esl, in fineni dilcsit eos, nisi quud iii laniuin cus di-
votis oralionibus ei inslaiiiiiisiinis precibus ejus auxi- lex.l, ut seipsiim pro els trailcret el pixieiitem vitam
liuiu llagitcnius sinc qiio tiihil boni facere valeainus, finirct, s':cque suo Pascbiite , id e l triiiisitu cx ho«
ipso diccnlc, Sinc nie niliU polestis (ucere (Joan. xv). mundo ad Patrem, iius de vitiis ad virlutem, de ter-
Nec ambigendum nobis de efiectu precis nostra;. si reiiis a I coclestia, de ciiducii ad icierna transirc do-
juxta adnionilionein evangelic;c (Ltic. \i) par.dinlae ceiet? Se.l scire vos oportet quiiliter veuis inslitulio
surgciiles media noclc, osiium amici nostri or.iudu P.iscba celebrari priccipiat, nt quatitum veslra: salu*
pulsemus assidue, et omnibus momeniis non so'um tis niysicrium in liac aOumbratum fueril celebriiate
diebu<, sed etiain noctibus pcrsevcrniiies iii snppli- uniisquisque vestruui recognoscai. Lc;;iliir in Exodu
candi inlentione, compcllentcs cuni amicaliiliicr, (Cop. xii), sicul auliiiiri eslis crastino, liliis Uraet
qni soliis faciendo in nos mis>'ricoriliiiiii, proxitnum per Moy-em prxcipiente Oomino, nt dccima die inen-
sc nubis et amirum dignatus est osicinlcre. Nain qiiis tis primi tolleret unusquisqne agnuii annlculum et
nobis amiciiior illu qui pro nnbis scipsinn voluit in D sinc macula, per familias et domos sua», el Krvarel
moriem tradere? ips? ergo tanliis amicus borlatur cum u<quc ad quarliim decimum diem ejusdein inen.
ubeique nos pctero quod desiderat dare, et iinpe- sis, imniolarctque eum unitergis Isiael .id vesperum,
randi dai sccurilatem, non laiiium pro familiariial<>, et carnes ejus comedereiit nocte illa as>as igui cnin
sed etiam pro iinportuniiate, dicens : Pelile ei acci- .izyinis paiiib is el laciucis agrestibu^, elc. Qux cun-
pielis, qH<tri'e et iiivfnietis, pulsati et uperielur robis cta in vero Dei Agno Jesu Clirisin adimplcta, etsuo
{Lue. xi). Ilac ergo accepta liducia ab eo, iie vobis nostroque Paicbo: siuil coapianda, ut quod lunc
morialilalit liujus anfraeiii graviier f:<ligatii> desit agebatur ligurate, nuiic llat iii veriinle. Agnus deni-
panis refectionis qui coiifiruial ror liominis, excilc- que ille, ut diximus, Clirisius esi, qui dcciina die
nius nns quanlocius a soinno corporis. Uora esl enim, primi meiisis Hebrxoruin, qiil apud illus Nisan. apud
aitApostolus, )am desomno surgcre (liom. xm). Ac- nos Mariiiis vocatiir, llierosolyniam passurus venil,
cedamus ad bunc nostrum aiuicum cuui nde ei pi.-c sedetis aîno, excepius a iurbis cum niagno sanct:e
appetitionis revcreniia, el piilscmus opportune iui- lauilariOiiis iripudiii {Matih. xii). Quod nus, eisi non
porlune. dicentes : Amire, res ra nnbis ostiuin, iJ 1 oiiriigne, debitis lamun laiitum votis, dic celebravimu»
est, iotclligeDliam iui divini seruionis. Coinwuda Duminico; not.indum saiic qiiod dicitur, tollai i/nm-
«s HOMILI.E. Ci6
q„i.-.iiuec.gmm.D\iraemmAic\lumtquisque,ncn:\ncm A denoruiii iluxa lostringaiiius. CalcesmcnU iii pedl-
iioslrum ab hac mysliti Pascliue feslivitate vuit exce- bus habuanius , id .'st , operura mistrorum gressns
plum baberi, sed omnes nos eaindem suninia cum e\cni|ilis faiicloiiiin Tatrum munianuis. Naiu sicu*.
dcvolionc celebrare. Simus ergo omnes ut decet pa- calce inicnti^, qux ox mortuis fiunt animalibus , pe-
rali ad esum taiili Agni : de quo apertc sequilur qund des covporis cirruuulanius, sic sanclorum Pairum qiii
niasculus liet, anniculus et absqiie m.icula. Masciilus jain dccesserunl excniplis sensus animse et actunin
quippe agiius dicitur, quia in Cliristo niilla pecaii nosiri runi pedes circiiinJare debciiius.ne fetido ler-
mollilies fuit, sed oinnia in virtiiie spirilus , lani do- retix' praviiaiis luto deturptntur. Ct baculos iiccesse
clriiia quain opcre, exercuit. Ideni quoque aiiiiicu- est in maiiibiis teneainiis, ut in cuiictis qiije agiinus
ius. hoc csl perfectx- LCtaliscxslitit, qiiia ciiiii cssct tiiMorcm Dei vivum p :c oculis habcntes , secimdum
annorum, suain pa^sionein explevil
Iriglnla triiini ipûm op»Ta nnstra drigi poslolcnius , cuin Psal-
vere sine macula alicujus vitii. Non eiiliii sicut iios mistadiienlcs : ttespue, bomine, in sersot luo$, elcc-
i» Iniquitaiibus conceplus et nafus esl ; cl noqiic lera, usqne diritje [Psat. xcxviii) , ut itcrum cum
peccalnm fecil, nec invenliis eH do'iis tn ore cjiis (/ codcn) dicerc p 'ssimus : Virija lua et baculiitluutipsa
Peti. ii). Ilic servaliis esl usque ad dicm 14 iiiciisis. nvt coHtotnla siinl \Psat. xxii). Nec prxtereundum est
quod, ut prciliximus, die 10 se in loco pajsioiiis pi';e- (} negligeiiier quoil ilicilur,! omede/i» feiliiiantes ; fcsti-
scniavil docens quoiidie iii lcmplo; ct luonidin tion- naiitcs nani(|uc Pascha comedinius cuiii nos bic non
dum veneiat hora ej:i, nemo in e m niisit ntuiius habere c^^rlnm mansionein rccolen:e^ ,
qiiolidie de
(Joan. xviii), usqur'qiio ipsc voluit : qui polrstatcm festiiianii ci jamjamque iiiimineiiti line ^.uspcndimur,
poneiidi et suniciidi anlmain siiain liabuit {Joiin. vii), assi.iui! iinditantes quotiiani ii.colir snper terram et
us(|uo ad i i scilicci dicin , Iioc csl hodirrna die ad pcregrini siinic.s; ul enini ait Apustoliis : Son hie
vesperam,qunndu, pcracla sacrosancta cu>na el lava- perinaiientein habemus citiiatim, ted (uluram inqiiiri-
lione peduni discipulorum suonini, a miscrrimo mi- m:is {Hebr. mui. Si sic, (ratres, nos prxparare stu-
seria (sie), sed a iion itiiserabill Juda tiadilus et a mi- diierinius, tunc riigne Phasesive Pa^clia, id est tran-
nislris coiiiprelifustis iii crastiiiuiu cst cnicilixus. Ad siltitn, n 'niini reiebravimus ; et cum pura conscien-
vcsperain autem agnus immolari prxcipitur, qiiod in tia, scriiii 3c l.ili de redeiiiptione iiostra , carnea
bac novissima scculi a?tate,jam vesptTascenicmundo, Agni. id cst corpus Cliristi, noii ad judicium, sed ail
pro nobis Cbrisiusocciditur ; lnijus agni nostri car- R.iliitem aiiimae et corpnris, et ad percipicndam ciini
ncs a^sas edcre dcbeinus, ut nihil de eo carnale sen- i(;sn scnipiternam gl iriam, percipiemus ;
qiiod ips«
lianiu$,sedSplrtius sancti o,ieralioiicciiiniiic.irnitur:i prifslare dignetur. .\nicn.
verum iii niajcsiale Deiim, \cniini|ue iii buinaiiitate ^ IIOMILIA XV.
iiomiiicm, vere pro nobis propria voluntate mortiiuui, Fralros, sicut ainlislisposl cvangelicanilectionem,
verepropria polestatc resuscilatum, rredamu-^. Sive adinonilus vcnio ad oves qiia! eriaverunl de grege
c.iam sic istius Agni carnes assas comcdamus , ut milii coinniisso : el non solum errnverant,sed etiam
pcrcepturi sacramcnla corporis ejiis, ali omiii fluxu quodamniodo perii'raiit. Upnrlet ilaque nog per iin-
concupiscentix carnalU nos emundemus ; ct totos posittoncin manus et per graiiam saii> ti Spiritus eas
nos virtulibus el igne sancti Spiritus roborcmus. amorbosuxputrediiiissplrituali medicamiiie eripcrr,
lulendn: sunl quo |ue carnes cum azyniis pani-
ista}, et sic ad pr3>sepiuin ovilis reJucere, et, si necesse
bus et laclu.is agrestibus. Azyma diciiiius absque esl, pro, riis humpris reportare, de quo dialiolo fu-
fermento, fermenium vero malitiam designat et do- renle sublnt r fueranl Nunc ergo sei mo exhortatiO'>
luin. Absque fertr.ento igitur agnum comcdimus, si nis, pru dcbilo pastor.ilis regiminis milii ad vos in-
sacraiu eucharistiam sine maiitia, dolo el simuia- choandiis, et al iilos rotisuminandus esl.Sed quo-
lione, in sinceritaie bonic vitx percepiinus. Lactuca niam in agro covdis mei fertilitatcm docendi metere
quoque agrestis valdc amara est.et in viris luxuriam non valco, viscerali dol.TC ingeniisco; el idco quod
reprimit. Significat aulem iioc ut i(uando ad corpus laccre non aiiden, clamaiis ci dolens ad Dominum
Christi (qui ei. verus Agnus est) sumenduin accedi- (1 dico, ul aperiai labia mea, et os meum annuntiabii
rous,quainvi8 deredempiione hetemur.amaritudineni laudemcytt {Psat. l). Qiiapropler piecum vestrarum
tamencx recordatione peccatorum habeaniu>, iit dol- dcvolioncm cxpo^tulo, el quoniani iiilcr vos plurcs
cescai ex vcnia quod amare cit ei pa^nitcntia ; siinul- ju^tos esse non ambigo , illud Jacobi aposioli im-
que refrenala Itixuria scrvetur corporis ct cordis pliri non diffido, ilullum valet deprecalio jnsti ass';-
muiidiiia, ne furlc (quo.l alisit) incurrat aliqui< illud dita Ecclcsia: {Jiic. v), qux quiiita feria dicrum Ccena
damnatioiiis periciiluin quoJ modo n ibis ex Apostoli cx aniiqua i'atrum consuetudine , nunctipa-
Doiiiiiii,
diclis est ostenstim. Qui Mi<inc/u. af, inqu l , ei bibii tir, 00 quixl Doniiiius in liac nocte cuin aposloiis
iiidigne, judiciumsibimanducal el bibit, non iHjinlicans SMJscoenaverlt, coinplens Veteris Tesiamenti Pascha,
corpus Domiai{l Cor. xi). Liide aJbuc in ipsa lege, tra:lensqne cis iiiy-.leria corporis ac sanguinis sui. De
posl pauca subjungilur : Rciies veitios nrcingeli/i cujiis cociia; nbscrvatioiie redargtiit Apostolus Corin-
eaiceamena liabebitit in pedibut, lenentes baculos in thios, diccns : Convenientibvs vobisin uuum,jain non
nmnibus, et comedelit feitlinanles. Et nos, ch.trissimi, est dominicam eccnam mn'dvcare (7 Cor. xt) : iJ est,
Agnuin nostrum comessuri, reiies noslros aciinga- non csl vobis liciium doniinicain caenain talitermaii-
uius, id est, delectat ones iioxias et carnaiiuin desi- diicare qualitcr vos manducals. Ui.usf.itqut enim
617 S. ELICll ÔVIOM. F.riSC. 64S
tuam ccmim prcvsuiv.ii ..d nianducanduin; ei utins (yiii- A incilicamentimi, iii qiiaiilum pracvalet, se purilicare
dem esiirii iile scilitet (|(ii pauperlatc piciiiiuir
,
: procuret, Conliieatiir adrersum se injufliiiam suam
<i/iu$ uuUm, iJ est dives quilibet sanc pnepoleiis,
,
Dommo , ut remiUiit impielntem cordis sui (Psal,
cbrins esl {Ibid.). Iljcc ideo (liclt quia Corinlliii, qiii xxxil, CJ rctiqui(c coijiiaiionnm ejus diem fe^lum agent
pcr pixJicaliuiieiii cjus aJ fi lcm veiicrai)!, sulebanl Domino (l'inl. lxxv). Tunc eiiim rcliqiiia: cogiia-
iii liiic Jic dclerre aJ ecclesiaiii paiicm ei vinum , el tioiiisdicm restuiii agunt Domino, quando peccator
djbanl sacerdoli ad consecrandum, cxpletisque my- qullibei post priiis datam coiiressioiiem, se cohibere
sicriis unusqi.iisque quoJ dederal recipicbat. Sed el pullicctur ab ini(|uitate sua, tolusque prorunipit in
quidani illorum in foribus teinpli prxparabanl sibi lacrymas cl in alflictionem cordis, quoiiiain cor lon-
convivia, iii conspcclu pauperum, niliilque boruin iriliim et Immitiaium Deus non spcriiit {Ptnt. i) :
eis cxspcctaiitibus crogabanl; unde notal eos, di- elhujusniudi feslivitas angelis exsultaiilibus lit, Ve-
ccns quod atius esuril, cl alius ebriiis csl. El idcirco ritate atiestahte, quac ait : quin gaud um est in atio
subjuiigil : Pluiiiinid doiiios habetis ad manilwaiidnin tuper uno peccalore cormn angelis Dei (Luc. xv). Quia
ci hib,nduin, aui Eiclisiam Deiconlemnilis? id est, pro ergo niajora criniiiia admitlcntibus majura sunt a.t-
nilillo diicitis ; el cunfnndilis cos, hoc est , vcrtctiii- iiibcnJa rcniedia, convirtam nic aJ vosquos £ccle>
dari f.icilis quod nun babciil? Quid dicam vtfcis .' B sia ex nioic puenilentcs vocal , cupiens aiidiic ct vi-
l.audo vos '!

in lioc non taudo , videlicel quod sic dere quanta inteiitiunc dcflerc siudiiistis connnissn
iiiordinate et sine cbaritate coincJitis. Ego enim ac- vestra, ei quaiito studio deiiiccps procurare vultis ne
cepi u Domino qiiod et iradidi vobis ,

quiu Dominus iii baruihruniperditionis aniiiix vestrx>relabanlur. Ex
Jesus in qua iioc:e Iradebnlur accepit panein, et dixil: ipsis luinque fracturis vel vulneribus corporuui iu-
II or a.1 corpus meum, quod voHs iradeiur {Ibid. ). Scito- linnilatcs potestis cognosccre animarura vesirarum.
le, fraties dilectissin.i, veiaciter,ac credite lirmiter, Si cniin a!icui crus frangatur , aut mums , cuin la-
quod sicui caro Chiisii quani assumpsit in utero Vir- bore sulct ad pristiiium revocari ofiJciuin; si vcro se-
ginis, vcruin corpiis ejus esl el pro nostra salute oc- cuiiJo et tcrtio eodein loco ineinbra ipsa franganlur,
cisum ; lla paiiis qucm tradidit discipulis siiis , ci potest iiilclligere chur.tas vestra cuin quantis Jolori-
quem quotidie coiisecraiit sacerdotes in ecclcsia bus et (ruciatibus vulnera ipsa curanda sunt; et
vcruiii corpus csl Chrisii. Nec sunt duocorpora caro lamcn post longos et muUos labores, vix crii unqiiam
quain assumpsil ct iste panis , scd tantum unuin ut ad pristinuin statum nicmbra ipsa valeant rovo-
corpus : iii lantuni qiiod dum ille fr.iiigitur et com- cari. Siiiiilis ralio iii aniniarum fracturis exi^tinianda
cdilur, Cbiislus iiiuiiolalur cl cditur, et t:inicn cst. Si ergo seiiiel aliquis, secundo capitulia criiniiia
uiius et integer pcrmanet. Certe KeJemptur no- ^ aJmiserit , el aJ piKnileiiliue Iruciuin confugeril
ster, eunsiileiis iiostiu: fragilitali, IraJidit nubis boc inculuaiitatcm quain perdiderat recipiet; si vero cri
saciamenium, ut q lia ipse jain non polest mori, cl mina criininibus cceperit adJere, el aiiiiiiurum vul-
iios quutiJie pecciimus, haleamus verum sacriliciiim nera tegenJo permiscrit putrcscere , timcndiini cst
quo possimus expi:iri a peccatis noslris. Quocirca iniruin in inodum ne in illo impleai .r illud prophelx,
cum liinore et ('oinpiinctionc nientis, omnique reve- Coinpulrueriini jumenla in stercore suo (Joel. i) ; et illud
reiitia, debeiiius accedere ad altare et ad niensam Apustoli : Secunduin duriliam cord s lui el cor impce-
corporis et sanguinis Dumini , et dicerc humiliter nilens thciaiirizas Ubi irain i» die ira; et revetalionis ju-
cum ccnlurione : Domine, non sum dignus ut inires sti jiidicii Dei {liom. ii). Nain, ut de indulgcntia di-
sub lecium mcum {Multli. viii). Inierini auteiii duin viiia nenio dillidat, Doiitiiius iiostcr pcr prophetam
cogito, duniqiie iii corde ineo requiro quibus verbis consolatur nns, Ni,to (inquiens) iHorii;m peccatoris, scd
vos lUDncaiii fugere a venlura ira, imlla pncst .iiliora ut convertolur el vivat {lizech. xxx ii). Sic tameii non
visasuntquam ea quilius Dominus in inilio siiic eilidat, utsinemora ipsius anim.iin repropitiuri .'csti-
pia'dicatioiiisomnibus peisuaderc conlenJit Jiccns : met , ne forte si consueludinein giaviier pcccandi
Posnitmliain agite : appropinquabit enim rcjiium cae- . tcnuerit, ciiuinsi velit,jam de diabolihuiueis evudere
lonm {}lnllh. i\). Ouicunque ergo vestruin hisqiia- iion possil. David,qui el rex propheta Jivinomunere
di.igenum Jieruin observationibus pii:nitentiain el fieri iiieruit, posl tantani gratiuin ita perditus es(, ut .
sux debilum se exercuisse recolit, agat non Eoluni aJuIterium coniiuiilerct, sed eiiaiii liomi-
confessiunis
quidquid lemplum Dei violaiido ciJium perpeliaret (// lieg. xii) iiec tamen se ad
Domino gratias, cl
:
non desperet, sed cito de malo iiii- hoc reservavit ut in senectute siia aJ pocnitenlixme-
in se destru\eril,
sed in cilicio proslraius et
quitatis sur consurgal. Non enini quod pcccal se , l Jicamenta cuiifugerct ,
consp,T>us cinere, cuni ingenli rugitu plaiiclu el

qiiuJ iii pcccalo perseveral , Deo odibilis csl. I3i ,
crgu vcrliis Dumiiii sccunJum Mnrcum iitar ,

qiiilius geiiiitu, puîiitenliaiii ayeiis iiiiplevit illuJ quoJ in
{Marc. Lavabo per singutiis iioctes tei IUih

dicit : Quoddico, ommbus dico, Viijilute xiii); Psaliiiis tlixerat :
siiniliter qiioJ Jico , omnibus vobis dico : clericis , mrum, tacrymis mcis slralummeum ritjabo {Psut. vi).
laicisac saiutihioiiialibus, uiquisqiiis se recolit in- Et ileruiu Ciiierci» «icui punem manducabam, ei
:
po-
meiim cum miscebam {Psal. ci). Manasses

vidi» aul delractioiiis, odii quoque ct fornicationis , ixim fleln
bive incestus vcl perjurii c;i:lcroruiiive viiiurum ,

qiioque rex, ut iii Scripturis legiinus (/ V Iteg. i ; //
Par. xxiii), lain sacrilegus et pius fuii, ut de i!Io

conlagionc attactum, saltem hoJie pcr divinx sulutis
1 1
I
HOMll.l/E. Oiti
6i'J
scripluiii fiiil quoJ ti>iani Jerusalem oninl iniquiiaie \ coiiieiliniiis, si niliil in nobis fluidum reliiiquiiiins.std
repleverit; el tamen hic iii caplivitatem ductus et in toliiin virtutibiis sulidaluin , et igne saiicti Spintus
carcereiii iiiissus, cuin graiKliliiiiniliiate pcunitentiaui dccdctuin approbaniiis , velut Pâliiiisla : F.xarnit,
agcns , iia gr;iiiaiii Dei optinii promeruit , ut nie- iiiqiiil, i'i/m tesla virta>,mea (Psal. \\\\). Quid iiain-
reretur inier amicos Dei poslinodum numerari. Me- que est lesta aiile igiieiii, ni>i niulle lutuin '.'
sed de
retrix etiain illa, quo pedes Doiuini lacrymis lavit et igne agitiir, ul solidclur. Virlus ergo huinanilatis
capillis extersil, aiidire ineruil qiioJ ei omnia pcc- Chrisli velut tesla exaruil, qiiia ab igiie Passionis a I
cala fueriiit diinissa {Luc. vii). Denique vos, tacer- virliiteni iiicorruplioiiis crev.t. Caro etiain agni cuiil
dotes, qul et «aiictuarii l.ipides nuncupaniini , scien- azyinis paniliiis et iMCiiRis agrcsiibus e^t edenla, ui
liam Scripliirarmii seinper exquirite, propler illiiis cuiii curpui Redenipioris aicipinius, nos pr.i pecca-
llalacliix' pruplic'l.c dii:lu:ii : Labia $acerdolis eu.\lo tis nosiris iii llelibus aflligainus, qualcniis ipsa ania-
iliuiit si ie'JiaiM, cl legem reijitirent ex ore e,ui , i,uta ri udo poenitcniiic abstfrgai a meiitissiomacho per-
angelus IJvinini exerciiimm est {Malacli. i\), nt aninia- ver>:i'. aniorein fl praviialeiii vit:e , ul festiiianlcr
bus, iiobis cuiiiini~sis, verbuin vila; aiinunliarc (luea- P.isclia conirdunilo ad siilinii i
airia; ca^lesiis anhele-
lis, liineiiics illuJ cujusdaiu incurrere : Vm milii, iiius, ct ilc pejoribiii ad iiieliura pergeiites, lenebro-
quia tacui (Isa. vi) : perpendile qua; niala negligeiis R sain j£gypluni relinqiiainus, inlelligeiites iios hiciioii
lleli sacerdos perpessus est , et quam gloriaui Fhi- habeie maiientem civiuuem, sed futuram inqniren-
iieesquizelo Dei coniiiiotus csi , ipso rcniuiieranie daui. Adquani Mediatoris Dei el lioiniiiuni iia.-siune
perceperil (/ lieg. ii). Et ideo, quaiito polestis sludio iiilervcnienle, toto meiitis allectu currainiis , ul noii
procurate ut auiiiix vobis cominissoe in futuro judi hospiies et adveiisc , seil cives sancl"ruin et doiiie-
cio potius xterna gloria perfrui niereantur quam in stici Dei ibi esse possimus , i ollaiidaiites iiliini qui
eileriores teiiebras projicianiur. Yulnus saiie quod paiie coelcsti in liac peregriiiatione iios satiat, ut vi-
videri pot<'St et palpari ciiius sanatur quain iliud sionein xiern.cclaritatis sine defeclu luminis cernere
qnnd occultalur. Iluc ideo dico q<iia suni pleriqiie possimus, per oninia sa;cula sxciiloruin. Aiiieii.
iii nobis et ex vobis, quoruiu criinina iia (eguntur IIOMILIA XVI.

ut ad reconciliatioiiis graliain nun aduiiltantur. Hi Fratres charissinii.Spiritussanctusperlsaiam pro-
lales lugendi et ab Ecclesia; iniervenlu arcendi sunt, pheiain, saccrdolibus et levilis, oniuibusque docturi-
Utquamvis non reconcilientur per manus iinpositio-
bus Ecclesia; prsecipit dicens Clama, ne cesses, qivisi
:
neni el absolvautur, taiiien per bonoruni opcruiiiex- tiiba(Xalla vocemlunm, et annunlia popnlo meo sce-
liibitioiieinet casligent corpussuuni ct serviluti sub- lera coruin, ct domui Jacob peccaa cornnt{ls(i., Lviii) ;
jicianl. Avertaiil oculoi siwt ne videanl vamtatem Et per Ezecbielein proplielain : Si, iiiqiiit , non a i-
(Pfuim. cxviii), oblurent aiircs suas neaudiant lin- nuiiiiuieris iniquo iniquilatem suani, siinguinem ejus
guam dcrugantem ; exerant inanus suas ad beiic de manu tua requiram {Ezecli. iii). Sed qiija multi qui
nperandum, et pedes suos ad currcndum in via Du- iiiira inatris Eiclesiae vistera siint, catlioljci videiitur
mini. ei Cliristiaiiitatis nomine ceiisenlur , iia iii exte-
OmnisScripiura.fraires mei,divinilus insiituta,se- rioribus dati, ul nec verani lideui Christiaiiurnm re-
cuiidum Aposioli sententiain, uiili$ est ad docendum, tineanl corde , neqiie bonis operibus sc csse Chri-
nrf argueiidum,ad corrigeiidum, ad erudiendum inpisii- stianosostendaiit: nesciunt eiiiin sacrameiitum liujiis
lia (11 7i>n. iii). Quapropter quisquissednliis earum n niiiiis ac virluiem ; et quoiiiainiioinonChristianuni
est medilator, et iiitcrne eas conspicit, inveniet in a Christo Dei Filio vocabuluiii sumpsil, et per san-
BcrmuDe suave docuincntuin, et in seiisu salubrecon- cios prajdicatores crescendo u?que in ultinius fines
silium, in myslerio honnrabile sacramenlum. Non lerrx perveiiil, idcirco tam doctoribus quaiii audito-
enim solunnnoda sufiicit lecioribus divinoriini libro- ribus scire necesse esi ob quaiii causam Dei Filius
riim sensus bisloricus , sed etiani diligenter eis est qui verus est Deu- ex Deo Paire, in hunc mmiduiu
carnem nosira; siniilcin, ex substan-
consideraiiduiii quid per allegoriain els proplielicus D venerit cl verain
sermo innuere velit : sic;it habetur series leclioiiis tia Mariai absque peccalo susceperit , el di-
virgiiiis
agni Pasclialis qui pnpulo Israeliiico legali obsfna- vinitati su.-c univerit; utqui eral ex Paire{ul
dictum
lione jussusest iininolari,iypice demonstrans Agnuin est) verus Deus, ipse lierei ex inaiie verus bomo unus
assu-
iiumaculatuiii Dei Palris Kiliuin, cujus bodie Passio- atque idein; non admiltendo quod erat , sed
nis Ca'nam celebramus. Dequo Joaniies: Ecre, in- niendoquod non erat, ipse in assumpla hunianitate
est ap-
quit,/tgnii] l)ei,cceeqiii toUitpeceaia mundi{ioan.\i\. propter unctionem Spiritus sancli Chrisius
Paschalis ad vesperam iinmula- pellalus, a quo omnes credenies in eum per bapiis-
Qui videlieet agiiiij
Et quem-
inr, quiaultinia iiuiidi alaie pro nobisCbristiis oc- muin regenerati, Chrisf.ani siint appellati.
JuJa
cidiiur. De cujus sanguine postes domorum tingiin- adniodum prior populus Jiida;oruin ex tribu
Judaei sunt appellali ila et iio-
tur, id esl corpora lidelium ,
quia oporiet Eucliari- vocabulum irahens ,
ut dictuni
sliam assuuienies , caslis cogiiationibus ei recla xissimus populus sub Evangelio a Cbristo,
Unde, quia Chrisliani di-
inlcntionebona: vuliiniutis niunitos fornicaiionis in est, Clirisliani sunt vocaii.
El ideo qui sd
iios cohibere incur-uin, ul in omnihus redeiiipiione ciniur, Christi opera facere dcheinus.
sciamus esse salvandos. Ejiis canies assas culpabilem csse recognoscit, ad em ndationein vii»
CUnsti iios
21
1'ATBOL. LXXXVIl
C)! S. ELIGIl NOVIOM. FPISC. G5:i
fl satisraclionrm pannitcnlijc recur.at, ccrtiis ile Dei A viiates ul Doiniiiici dies ocrurranl, anle aliquol ilies,
inisericordia : quain, si ex lolo corde pepniliieril, et ctiiui a prupriis iixoribus vestris vos abstinere coii-
niala qux aiitea operalus rucrii ulira noii fecerit venil, ul possltis muudo corde el casto corpore, ad
veiiiaiii a Deo coneeqtirtii''. Sic enim ipse Doininus iiiissatii Homiui accedere, et corpus ei sanguinem ejns
pcr Isaiau) propbetaiii proiiiitlit (liceiis : Cum con- sine juJiclo dainnalionis acciperc. Diebiis aulein Qua-
nenut injemuerii , salvus eris {ha. \liii) ; el ilerum diages mx vos omnibus inodis a coiijugum commix-
per cumdem propliclani Eqo sum, ego sum, : dicu liuue vestraruni, sicul docei Clirisiianos, ahslinere
Dominus, qd deleo iniqnilale» tuasipropter me, ct pec- oportet; iiain, ni quiilaiii sa) iens ai(, siinilis reatiH
taiorum luorum non ero memor ; dic iv priut iniqui- esl lidoli Clirisliano diebus Quadragesiinx etiaiu cuiii
taifs luas uijuslitict-risilbid.). PerlCzecliieleniquoque propria uxore concumbeie.sicul etcarnes in cibo su-
pruptietaiii, rursus Doininiis aii : Si impius egerit pae- iiiere. Qui eral scuira, id esl minalor \An miiuator '|,
iitlentiam ab omnibus iniiju latibus suit qnas operalut tiirpia soctans et immuada liK|ueiiii, corrig.<l geuiel-
fueral, el (eceiii judicium et juslitinm, omnium iiiii/.it- ipsuin,et desinai csse qitod fui' : discat bonum loqui
iatum ejui non recordalior (E:eclt. xvik). Iii Lvangelio qui prius vina et lurpi^; loque>)do, tam sequaui au-
qinque Salvalor promittit dicens : Gnudium erii in ditores suus uiaculabat. Qui crat avarus aut lenax.
cnlo antfeiis Ihi super uno peccalore p<?n'lt')>iiam Q id esl qui aliena ciipicbat, et qui sua niiiiiiue largie-
ngentf, quam tupru uonaqinla novtm justis qui noH Datur, cunteii u« suis propriij rebus, sil largus «-1
iu^tg^ni peeHiieitiia (Luc. \v). Salouioii qiioque aii in benelicus, id esi.aliena non concupiscat, non rapiat,
Proverbiig : Jutlusprior etl accusator sui(Priiv. xviii). iion fraudeiur, et in quanlum vires ei suppetunt
Certuin est eDiin i|uod nullus jiistus iiisi pceiiiiens, porrigal. l/m lurabatur, jam noii [uTetur, sea maijit
iiemo autem impcenilciis ju^tus : quoiiiam sicut im- Inborel operando manibus sitis quori boiiuni esl, ut
(lossibile est bominem sine peccato esse , ila absque liubeal tinde tribuat necessila e n patienli (Epli. \\\).
pflenit«iilia impossibile est salvum lieri , quoniam Qui erat conicssator, id est glutt» aut ebriusus , sit
diccnte Jo.inne apostolo : Si di.rcrjmus quoniam pec- parcuset sobrius. Qui conûeverat propter liuuianaiii
catnm non liabemus, ipti nos seducimus el veritas in laiiiam indiscrcte res suns iii cibo et potu supernue
uobiinonest; f« vero cunlii-'(imur p^^ccaia nostra, fi-
ellundere, discat ralioiiabiliier eas dispenâre, qiio-
delit esl el justut ut remiilat uobis peccala noitra el iiiam sicut aboniinatio esl apiid Doiniuu:u avaritia ,
mundet iios ab omni iniquiiaie (I Joan. i). In libris id e$t leDHcitas, iia peccatuin esi indiscreta elTiisio :
quoquc âuctorum P:itriMn lie sjiisractione poeniteii ncc teiiaces eiiim nos esse voli Dciis, nec prodi^'os .
ti.c, iiiler tfftera lia;c scniila sunl: Pirniteiiliam ergo id ost oilusus Qui erat raendax auilalsariua, cunigai
pecratoris Deus cxgpectat. Poeniientia auiem illa est C maluiii suum, ei cessel es$e qualis luit, sitquu aiii:i-
veid, ut jam amplius non Taciat lioiiio mala qux lor verilatis etrectiludiiiis. Nec uostrorum vulneiuui
gessil, sed de prcieritis pcoiiileal ci de futuris ca- multitudo nos in des|ieratioDeni deprimat, quia ma-
»eat, necad ipsa iterum reverlalur. Etideo, charis- jor cst poteiitia medici quam magniludo languoris
Bimi, juxta Psalmistse vocem, declinemus a nuUo et nosiri. Qiiid est enini quod reparare ad salulem nou
(aeiamus bonum {l'sal. xsxwi); et ut scire po>siiis possit, qui poiuit omiiia>>x idbilo oreare? Uiiigeiiiiu.s
quomodo id lieri oporteat, audiie qiiK dicturi suinus qiiippe est omnipotenti Patri coa-ternus, cuiii ijiu)
altenlius. (Ûiicunque superbiis fiiit aut elatiis, repri- vivii et rognat in uiiitale Spiritus sancli Deiis , pct
mai suporbiaiii suam, el sil liutiiiis ei siiiiplex, quia omiiia s,ecula sicculoium. Ainen.
Heus superbis resistit, humiiibus autem dat grntiam Duos prxlerea, fialres mei, alloquiinur, quos pu-
(/ Pfir. v).Qui erat iraciiiidus, veI,quodesldeierius, blica actio criuiinalis publicam corgit agrre putni-
luribundus et ininax, proterviis alque crudelis, com- teiiliam, unde unusquisque vestrum ad se redieus ,
pescat sxvitiam suani et menlis crudelitatem, et sit cuiisideret si jier ainariiiidiiiem poenitentix Deo sa-
patiens, mitis atque pius, quouiam ira riri juciiiiom tisfecerit pro suis ollensis et delictorum luaeulis!
/)ei noii optratur (Jac. i), 61 absque palientia et pie- Nam licet miniotenum reronciliandi episcopali au-
laie regnum Dei conscqui nemopolesl. Qiii fiiit gras- D cioiitaie iu vobis roiiipleru velimus; laiuen nisi
sator idero carnifex, sive, quod est deierius , hoiiii- Spitiiu-saiiclus, per ciijus inT.'ucationein isiud ofd-
cida, coiiversus agat dif;iiaiii pceniteniiam et sit maii- ciutn agiiuf, corda vestra inirinsecus purilicata iii-
suetus et pius. quoniain slcul homicidx', nisi digiiam veiicri:. a reconcdiaiionis gralia vacui renianebitis.
egerinl poenitenliani, vilam aeternam consequi non Qua()ropler si deinceps ad ea quae poeniluistis redire
possvtnt, ita nec grassatores qui sine pietate niise- Doii vuliis, neqiie alia crimina, custodiente ct pro-
roruin iiienibra dilaiiiatii sivc delruncant. Qui erat lege te Deo pcrpetrare iti aniino habetis, daie oobis
snvidus sivc oiliosus, conversus a malilia su», sil be- slgiiuiii quo cogMoscamus quod magis coelesiia quaiu
Qigiius atque oiisericors, discal diligerc fralreni suum terreiia anietis ; Deo opliiiio gratias referamus, qui
qiiem priusodio habebat. Qui fuit furnicator autadul- miserlcurdiier corda vestra tetigit , u! mandata ejus
ler, seii iucesius, immundiis , riiiiversus a^'at poeiii- cor.le ac iiicnie exsequi veliti*, nec ad prrierita Tilia
tenliaiii, ei duinceps vivat sohrie ati|ne cuiitinenter. rccurierc, scd in ejus dllecli.uie alque pnjeceptis pcr-
Quicunque cl'S conjugali, vivenlibus iixoribiis ve- sistere vellc vos ostendiii-, peleules Jugiler el ob«e-
»iris, cuui aliis feminis nolite comiiiisccri el fieri (Tai;i<'bpietale.nDoniiui n:isiri Jesu Christi ul bonum
« tuiicri vel lo.^^nicani. Si quaudo aniiiveriariae fesli- quod cwpit iii vobis agere digneiur ei |ierllccre cuin
6S3 SERMU AU REGLM. eru
bonis opcribus nc brgiflua iacrymarum elTiisione.

\ poeniteiilia sua jam non ulitursermone qiio Cbristum
Reatuiii naniqiie Peiruiii aposiuloruin priiicipein iiegaveral, ne illi sennoni noii crederelur ad confi-
ieginius prius cul|i.i!ii tlevisse; quij iHnien paeniteiis tenduin quo iisiis fuerat ad neganduin. lii omiii igi-
in fletu (iixerit non inveiiiinus. Lacryniatus esse ditur ciilia prius flenduni esl; et sic deinde preian-
citur, verum quoii preces quoque satisraciensfuiierit, dum : lacryiiixeiiim lacila: quodaininodo precessunt.
Duu refertiir. Curlioi', nisi quod uliliorcs sunt preces Veniam iioii loquendopdstulant, sed niereiitur. Cau-
lacryiaaruin quani imploraliosernionum? quia scrtno sam non dicuiit ei misericorJiani conêquuniur
,
in precando lulli poiesi. Sermo enim intcrdum non quaniab ipsoRederaptore nostro consequi pos<i»iiiu.«,
totuni lionainit prolert iiegotiuin : lacryinx tutum qui cum Palre ei Spirilu sanctovivit el regnat Deus,
semper toquentes produul aflcclura, etideo Pelrus iu per ouiiiia sa:cula saeculorum. Amen.
IN SERMOP?Ei\I SEQUEI>TEM
MAII MOMTUM.
(Mal. Sciipt. Tpi. V.-ii. Collcflio.J
Cam mihl pervelusta quandam pxliortalio sd 1{ eSse hanc

adbortationem ad regem adolescentu*
Fraiicoruiii reKeni iii prisco regin;c Su-^cia; rodice luin ;lamen saltem ad decenncm poiius quan»
piiio
«ibservata fuissel, liaiic divulgare non dubitavi. Uc ad quariiienneia, apud qiiem »ai<a oraloris loculia
qua ut hrevissiiiie qniE sentio dicam, ea viuotiir iiiilii fiMSSel. IpMiin poiro oralureiii sacerdolem vel polius
ad C odoveum II, Ncnsiria; et iJiirgundi.-B reiroin, cpisi-opuin liiisse apparct ; iiaque iMilii de sanctis epis-
«criptJ, qui jiHcr quaiUiennis rp^num adiil, leiiiiit- copis vel AuJoeno vel tligio ropilare plaeebat ; qui
que ailiiis xviii, ab anuo 05H a»! Oo.S, qui ei inorlua- ambo apiid i;>doveoui II et Uiigol)erlura paireii»
(.
rius (uit. Tuni (|iiia inairis .Mîiiildis reginde iiulla lit maxna cuiii arciorilaie vit>3U siint. Cerie ail l>as
lnter qui ::biiratore iniiuunlur menlio, coin-
aulico'"- nieas conjeciuras quod atiinei, lejjere proderil Coin-
positum scrnioneiii juJico posl aniiuir. cerle G40, tium inceclesi.isticii Fr.incoruniâunalibus, loin. ill,
qui supremus Maiiiildi fuit. Ac saue coostat inissam ubi Clodovei ll regnuin laie desciibitur.
IN CHRISTI NOMINE INCIPIT SERMO AD UEGIiM.

MoneoRUblimiiatem luain, nobilissimerex, ut qna» C niim est etiam ut personaram niaturam «tateai et
libi cbarilalis stylo scribere proesumpsi, excelleiitia con-iliuiii liabcniiuin non siirdus auditor fias, sed
tua beiiigne dlgnetur recipere.Oportet, scilicet, te, rlaro moderamino ipso» audias ; juveiiMin quiJem,
piissime rex, frequeniersacras recensere Scripturas, qiii libi prOxirfii assisdint, caulnordiiie eorum verba
ut in eis aniiquorum et Domino placeniium reguin recipe, quia per juvenum consilia sxpe casus eveiul,
valeas cognoscere causas ;
qualiier ipsi ner humili- ct in scnioribus cbtquii stabilis digniias perdural.
taiis cusiodiaiii Dumino placueruni ; quorum vesti- Salonioii qniJem quando regiium accepit aique in
gia si seciitus fueris, boiiorein iongêvnin regni pr-^- eo uiictus fiiil, evigilavil inane et iia ortvlt in lem
tentis, et insnper Titain obtiiiebis xiernam. liex enim plo Doiiiiiii dicens : DomineDeui. tu me tertum iuhih
David sapieng humilisqne jugiier opera boiia aec- regnnre fec.tii, ego niiiem tiim perpnrmt, et ignoraiit
tando qu.e Domino erant placita, pnelia qut- fuenmt egressum ci introilum nteum, et »ercu$ tuut in medio
coDtra iilum parata semper vicit, lempluiii Doniini populiesl qiem elegisli iitfinili qni nUmerari el ittppu-
ipse xdiflcare coepit, liliusque ejus Saloninn illiid lari non potest prm mtilliludlne. Daliit ergo tefvo tuo
poslea ad perfectionem perduxit, quia per prophe- cor docibile, titjudi are potsit popultim tuum et dii-
tam Dominus ei loculus est dicens : Ex feinorilius ctrnere inler malum el bonum. me,
Inttri.e Domine,
tuis exiet qui hanc doinum nieam postea aedtlicabit viam rectani in qua ambulem, el da milii stpientiam
qui Salonion rex tantain sapieniiam tanlamque pru- alque intetlecltmt in omnlbut seniibut tneit, ul armit
babuisse legitur ut e>us diclis nullus s
«lenliaui iii l
p ftdei circumdatus i;i omni inleliigenlia et monitione
qui reprehendat usqne ad unum iota : reclus liiit circa me tuit proieclionit auxilium habeum. Et cum liaec
in judicio, sapieiis in eloquio, oiniies |ue inotus suos ora>iset,exauditaestoraiio ejus, et locuiuscstaogelus
lotos rcgales liabuit. Doinini ad enm dicens : Quia non petisti aurnm, nec
Isli reges supradicti scmper prophetx Domini argentum, neque diviiias aut animas inimicorum
quod eis deiiuiitiiverunl, intcnlo sensu auJierunt. inoruin, ideoque quod posluiasti dabit iibi Domi-
Qu.iinobrem, gloriosissime doinine, inodo oponet niis, hoc est i-apienliain ei intellectiun.
le ut et sacerdoles auJias, ei coiisiliarios seiiiores Krgo si tu, dumine, bona postulas a Doiniuo, et
Uiligas, simulque et iltum qiii post le palaiuni luum si fueris mensuralus iii verbis, rinnus in dictis, foede-
regit, et :id enmm doclrinam quam libi indicant rator in aiiiiiin, in cliaritate locuples, in bonitate
vigilaiiter attenJas, qiiia vulgari sermone ila dicitiii': subiilis, in saluialione receptaculuin habens, in dis-
Qui eum pluribui contiintur, loUis non peccat. I>ig- pensatione sensalus, in judiciu reclus, in vindicia
• Clodovei II intelligo majorem dnmiis r.rciioal- pcMni Fredeg.irius, apud Coiniiuin, anoal. Fraiic.
duui, virum girenuuiii alquc sapieniem, uli euiii ap- I. III, p. 5S3.
S-iS S. F.LIGll NOVIUM. KPISC. S.'ifl
piiis, in paiipoiibus niisericors, Dominus augebit aii- A reyiwm Dci noit iioss'nU'b..:ii. Altcnile diligenler, iit
iios luos loiiga;vos, sicut fecit aiiiecessoribus tuis noii innrdinato alicui reJdas respoiisuin, scd iii tiia
rigibus, qiii iii lioc sseculo nobiliter regnaverunt, loqiiela siseru.lilus ct vcrax, ijuia il.i fapicn^ Saln-
'fu quidein, tlumine, si in ista juveiiili aitaie perfec- iiioii ait : Eruditiis in veibis repeiicl honn. Qiiamlo
tiis fucris, oiiines gcntcs libi adversanles de tuo tiiii ali(iii:s aiil pro tua iilililate aiit pro siia iiCLessi-
leclo et jiiblo regiiiiiiie |iavebmii, oniiies liJcles tui tale aliquid sii;^;;eril, iion in aiiinio uio coiitra ipsiiiil
lccuiii gaudebiiiil, univcrsi lc tiiiiebunl, ct aiidieiit iiialiyne aliquid ant superbe leiicas, sed sic iiioJe-
ct diligeiit, cuiicli gratias agent divino reclori Do- rale et I oiieste age sicul dccet leyeiii, el Siripiuu
iiiiiio noslro -le.su Clirislo co quod lalein super se Uucct : tiol non occidiil iuper iKiciiiiUiaiii viistrum ;
iiieruerunl b ibere rcjjeiii. Cwm iiilei ipsos iii coiisi- sed si al.qiiid cuniigeril umle ira (uiiiiiiotus lueris',
liuin veiicrij, sciiiper .sereiio vultueoruin verbis au- cilo aniiiiiis recipi.jt pacciii, (]iiia Diiiiiinus, sicut le-
lem prx'be ; sullieitus considera quoniudo siiiguli (jiiur iii Siripluris, super paiiciituiii aiiiiiiuni verbuiii
circa tc loi|uaiiliir, pro stabilitale patriic, pro causis pioniis^Nitinis sux digiiatur Lirgiri.
oiiiendandi?, pro lua salulc, pro iis qua: urdiiiaiida ct (Juoil vero, gloiioaisjinie doiiiiiie, h riisticiias inb»
traclaiiila biiiit iii legiu palatio. (Jiiinia Iilcc oi:uII vubii scribere pr.isuiiiil, regalis iiidustria boc iiieiiie
lui iiistaiiter iiispiciaiit, el aiires tue prudentcr aii- B devoia peitractet, et inieii o aniino a Deo pelai
diaiit. Quoties vero veneris iiiler ilios, sic sis solli- auxiliiiin,<]iui dat oinnibus in (ide postulanlibus afiluen»
citus qiiasi piier qui sapienler vuli discere litlera.; lcr, sicul scriiilum est, cl uon iinproperat. Kl cuiii
laiilaque pruJeiiiia lua inter ipsos appaicai, ul cis liisliujtisinodi le urilciis rcgia; pietad i oiigiiicntiluiH
lcqueiitibus, lii noii sis discipuliis, seJ magtster ;

exerceie bludueris, re.x csse perfeclus puteris, siiiiul-
nbi aulein videris sapieiitem lioiiiiiiem, peciiliariler (jue el gloria Uouiiiii de cii;lo super te veiiiet, ul
cum rccipe, et fabulas dlversas cum il!o babeas. scnno Davidicus jiire iuiplcatur in /e, quaicnus iii
qiiia sicut seripium esl : Si arguas s:ipienlein, ditiijil virlute Doiiiihi l.tieris, o re.\, et tuper s.dutare (•jns
/•?, et si irridcas deii.-.oreni qiii non inleltigit, iniuria exsulles velieineiiter De&ideriuiii aiiiiiw tiiic iribuel
csl le audire. Et ilein dicil : Qiii cum sapienlibus grudi- tibi D.imiiius, voluntate.s labioriim tiioruni non frau-
tiir, sapicns crit qiiando bciitus (ueril. Jocularis quis dabit. iEiiuiialedireclasit gloria tua in salulare ejus
j
cuiiales serniones liabet ad loqueiiduiu ? ns libciiter g|i)riam ci iiiagiiuin dccorein iiiiponat supcr te ; illu-
cuiii audias. El quaiido lu ciim sapientibiis Iuluius iiiiiiet te Doiiiiiius, tt iniplcai oniiies recias peiitloneii
lu ris, aul cum tuis ininisicrlalibus bonas fabulas cordis lui, ct lousiliuiii luum iii boiiis aclibus cuiiiir-
liabueris, jocularej laceant, quia plus le oportei re- inet, ul prti le dicaiil cuntti Ciiiistiaiii : buiiiine.
cuiidere sapienliam iii cubiculo cordis lui, quam C salvum [ac liuiic leyein nosrum, ei exaudi iios in die
laiuos ct slultos serinones loquentcs audire ;

quia qua tiiuucaiaiiiiut le. Si spcraveris iii Doniiiiu et fe-
ubi sapieiilia vera habitat, Domiiius ibidem mansiu- ceris bouiiatciii, corain illo, pasceris indiviiiis ejus.
iijin racit. Uevela Uomino interiora cordis lui, ct spera iiicuin,
Lolharius atavus tuus tres lilios liabuit, llilde- ct ipse facici, ct dcdticet quasi liimen jiistiliam tuain,
bertum, CloJoveum, et Cludomirum. lu HilJeberto et judicium tuiiiii lucere faciei sicul meridiem. Ergo
i|uiJeiii lanta sapientia et paiieiiiia fuit, ut iiun soluni tu subditus sis scinpcr Doiniiio, cl obsecra eum, ut
seniores, sed etiam el juniores, patcrno alfectu ddi- doiio grati,ne siiu! vitaiii tuam gnberiiel el dispnnat;
gerei ; el quicuuque adiiuc e.\ ipsis ejus niemoraiit (|uia si boc iiun fci eris, iiiliil erit utile, quod sic
numen, exteiibis manibus taiii saccrdolcs quao) ct tcaalur Scri|ilura : Quiiiiiquc agunt, exlcrminabuU'
laici ejiis spirilum comiiieiidant, eo quoJ ipse locis tur; qiii vero aspedi.nl lloniiiium, ipsi in liaredita-
haiictoruiii seu liJelibus suis sempcr lar-gub fuerit iit tcm possidcbunt rcijiium. Krgij tu c.vspecla Doiiiinuiii,
daiidis iiiuiieribus. Clotarius aulem seiiior liabens ut ipse custodiat viaiii tnain, iii ct tu cuiii pace in-
(|uiiique lilios, ex ciijus stirpe tu procedis, lortis liabiics tcrraiii. Cnstoui aiiieiii \eiit.iieiii, et vidc
luit in eloqi.io, aci|iiisitor patrl;c, iiutritor liilcjum. a; luilaleiii, quia salus esl ji:3t(iruiii a Dtiiniiio, et ipse
iluc auteiii iiitcr reli(|iia salis dulce est coiiiiiiemo- D piolector est eorum in teinporc iribiilaiioiiis. .\ilju-
rari de eodeiii avo luo Ololaiio, quia taiita fuiiejus vabit eos Doiiiimis, et liberabil cos, et salvos laciet
lienigiiitas iecunduni Dominuui, ut iion solum juslus eos, ct cruel eos a peccalis eorum. Osleiidtt Doiiii-
viJerctur esse in operibus, sed quasi saccrdos iii hoc iiuj ii:iserioorJiani suani tiiiientibiis se ; sicut libi
rajciilo conversalus est : ille rexit Francos, a;dilica- f:uie!, si fueiis pius el misericors et liiiieiis Deuni,
vii ecclesias. Lrgo lu, diilcissiiiie doniiiie, quia p.i- consolator pauperum, quia tic iu psalnio dicitur :
reiilcs lui laiii grandem babuerunt iiiielligeiitiain B alus qui inlcltigit super egciiiim ctpaup rcni ; iii die
;.tque docirinain, sic ageper singula tjuoiiiodo regeiii mula liberabii eum Domiiius. Dominiis cuiiscrvit eum,
uecel : iinii iii levitate sis posilus, iion iracuiiJia aui- ;t viiificel eum, ei bealum [ac,-atcuin. Lt illi viri beati
iiio luo doniiiielur, quia sic dicit Apostolus : Ira sunl, qiii iii hoc priiicipio regni tui, quod iiioJernis
ciiitn viri justitiam l)ei non operaiur. INon cbriosis ti ni,i(iriliiis, D.iinino donanle, regis, buna gerunt,
coiijuiigaris, quoniaui scripiuni csl de cis : Ebiiosi r°.cta pro^L-quuiitur, atque jiislitiaiii faciiinl, quia si
" ("lodovei II Paler D.igobertus, avus Cloiariiis II, tliariiis I.

preavus Cliilpericus, alaviis (seii abaviis, iiain vuca. *> llusiiciiateui adstyli simidicilatem refero, iioii
Li.luitJ pio^niocue iii.crduiii puiiilur u L. t nis) Lo- ad persi.nx Lun.ili.atem.
csr
CIFARTA.
OiS
iu islis «,e,iiunl„r. et .ibi vivendisolali.m, prx-sUnt.
el iiisiiper incrceilcm fuiuram in n cuiiclis
riiupiis sibi
sii,; o/.„,.:
acqui-
a neque eum
mandata
. .
o,lias
...
qnen. Dn.s .iiligi,.
= >.
|,
" ,c
i- c nui
tsi, qui eius
ejus
ciistodit. iNoli diligiirc adulalorcni. sodania
runl quoJ ioiige laieque lain in luo regno quam et euniquitibi dicel verintcn. Ilonoia sacerdoles
in loiiginquis palriis mapn nii csse nobilitntem per-
niagiiilica Dcum tmienies; veriiatein ama et seque-'
soiiarum in palatio giiudebuiil, ubi vi-nlas noii
abne- re; clamores populi ninderale coinpcsce;
galiir, sed jiislitia judices
pronuniiaiur.ut.absiersa miindana
pr.vos corripe viriliter. Sic te, Domino
ciipiililaie. adjuvanle.
icqiiilaiis radianle liiiiiiue. sic juslitia
temrcra in omnibiis. ut qui mali snnl in
oiimi gradii
procedat, utcum laude rlarificeiur Doninus, jii-to-
regalcm limeani auclontaieni, legem, el raiionem;
que judii ii) iu caiilo palalio judicato hetiliceiitur. ct
boni vero ameiit fideni ct ini,cricordiam
cxsulieni pauperes, ; singuli ju-
viilua; dcfensioncm liabeant, or-
diceiii jnstum jiidicinm. Tu vero cnnserva unius lori
pliaiii tutilani snscipianl.
castiiatem. Sapicnlium dicia priideiitcr interroga
Senipef,
orexFrancorum ijlustcr, dulcissiine (ili.
iicc le pudeat iiiterrogare i|uod nescis, iiec pra>uir»'
lime Dcum. ama illum. scinper tiiii
praseiilem; et coneris qund ignoras. ne forle pcr \aiiam gloriaui
quamvis invisibilem buinaiiis ocui s crcdas. tamen olTendas gloriain Dei; iiinlluin eniin talis
devoti/s adora eiiin; et lioino dis-
quantum ipse libi
.,..,,.„. de die in
„,^ u.s Deo. Purum
j- . , .
111 plicet
piice. i.'eo. ruri 11 seiisum babe ner
habe sinonT
per singula; «tihilie
stabilis-
clroga euinquolidiesatishumil.ier.
nldct libi sa- postqiiam linieris. noii mutes eum ; si tamen non iiia-
pientiam gnbernandi regnnni.quodab
i, so accepisii Inssit aut noxius. non decel regein muiabilein esse;
fl quan.liu illi plac.icrit qund regnes, semper ei pla -
scias vero quod nulliis potest esse lidelis regi cnjiis
cere desideres; quia donuin boniim desursuiu
oiiiiie
scrmo iioii stat. Cave calcare ova aspidum
iiuda
est desccndens a Patre luininum; quoniam noii po-
plaiita; recordare pr.cicrilii, et cogita fwiura.
Inlel-
teslbomoacciperequidquam, nisi ci datum fucni ligeqiiod scriptum cst : Dmliwsi a\(liianl, uolilecor
de ca'lo. Iileo enim boniinibusdantnrdona a Doinino appoiieie. Cogita dieni novissiinum, ut
noiipecces per
acpoiesiates. utAuclorigratiserercrantur.
Ministriiru securitaicin. Sapieniior esi qui inantea
te Dei esse scias ad boc pra;parai,
coiistitutnin ab ipso. ut qui- quamqui relro rclinquit. Nntri nunc reliquias Kran-
cuiiquebona tehabcant misericordem adju-
faciiiut,
corum. Iioc esl filios eorum paierno polius aflectu
lorem, vindicem f.iriem te cognoscanl
bi qui facimit quam cnideli imperio.
inala, iii antequam facianl, te timeant. Pleno cord.s Ilxc autem |.aucissinia verba supra vires meas
liiiiore cogila sollicite qualiie,-
in oami vita tua a scripsi coactus ainoie
Keo guberneris,
tiio el Francoium omnium.
ut d.u ct feliciter
-w.v.,,,. tu alios
u.iu»
V.. regas
rtôJs. sciasquiasi
Scias quia si isla
isiasuper
super scripia
scripiasnb
snb tiio
tiioreeimiiieKesta
regimiiie gesta
A
Ame
...
, •
omnia et post omnia cave pravorun. consilia, et C

pcrsonariin.
licrsonariini acceptiones,
a<<(>(>niinnoc ';;.>a
Siiie !,«..„ .-.r
boMoriim consilio
ruerint. ille vit. tu o
et re.'.ii tui dignal
c " ougcic
itur !g ^
ni spatia, qui ter quinos aiinos Ezecbije regi
hil facias, sed uniciiiqnc suus
superad-
bonorservetur. Unum- deiisconcesMtadvitaiii. Salulem liumiliter a Dgniino
quemque sua fides cominend t. Vide iie ames eum perpetuaui tibi et oinnibus tuis daiidara imploro, o
iiuem Deus odit, ides^ qui ejusconte.i.nit
prjccepta dulcissimc re%.
SS. ELJGII ET AUDOENI EPJSTOLiE
EPISTOLA SANCTI ELIGII

AD SANCTCM UI^SIDERIDM CADURCENSeH EPISCOPIU.
(Vide supra, hujiisce tomi col. 259.)
SANCTJ ELIGIl CHAUTA »
Qm eccUsia a se cotflila; in ogro Solemniacensi donnt ipsum agrum Solemniacenin-m

, ea
lege ut ibi hnbitantes regulam leneant sancti Benedicti et sancii
Columbuni {atin. (iJI)'.
Innomine Palris et Filii ct Spiritiis sancti.

EgoDRemigiil atque Germani confcssorum in suburbio
Eligius, servus omnium servorum Cbristi, doniinx Lemoviccnsi, in terra et fuiido agri Solemniacensis,
sacrosancta; ecclesia?, quam in Iionorem saiictoruiii Deo auctore, construxi, ubi, eiauspice Christo pne-
Pctri et Pauli apostoloruni, Pancratii et Dionysii. esse dignoscitiir vir venerabilis Uemacliiis [Hab.,
cum sociis su s, Marlini. Aledardi. Nevidii [lHat>. Rimacluj] abbas, cinii rdiquis liatribus. Legum la-
" Ediinus juxla apographnm anno IG(i4 legaliter pliHin qnoiitiniur, licetaiitliciiticacoIlationesitprEdi-
collalum ex nian.lato curi.-u Biirdegalensis, ab luio e Inin, roiil
I
.|uit lum e.\ v.iriis lcclionibus qiias
I
judicibus senescallia; Leinoviccnsis,cun)instrunieiilo ascribenilas duxiinns , iiiin ex notis inlra subjeclis.

cx arcliivo Solemniacensis monasterii depromplo. C^rle binc est coiijicienJi locus exeiiipluin quod se-
Typismandaveruiii Mabillonius. in A. tis SS. onlinis quiiiiur nim ex originali, sed exailulteralo apograpbo
S. lienediai. s;ec. ii, pag. 468. ei aiiclores No>a! exsiripiiim, vel ab exscripiore ipso vitiatum fuisse.
liall. Chr., instr. t. II, col. 18.S. Inier
uncos va- Ideo autein ibarlani ex hoc e«eroplo edinins, ut pa-
rias lectiones apponiinns cxcerptas ex Edilione
Ma- teat qualeni iiiere.antur fidoin collaliones quibus s.k-
bill..qui charlani eruerat ex ms. Codice Soleninia- piuj apographa valiaverunl viri ab arte crilica proi-
ccnsi. Accuiaiior hujus Ediiio videiurquaiu apogra-
&usalieiii.
6S9 S. ELIGII NOVIOM. EnSC. CHARTA. C60
lorMde sipgiilis qiii!iu=que rebus quid liuman.i fra- A rMuipalur; J venial super eom ir.i Dci oniiiipoteiilis,
tjilitascuslodiatexpresiiusdecrevcriint.liiicfsionibns el, siciitOaian el Abiron, vivens iu inlernuiii des-
diserunt possessionem sullicere. ccinlal; dt-leatur de libro vi-eniium, pt cum jiistiB

Yero S"lnm taiiiiiin
Jdeoqiic el ojjo siipplex vester, considerans molem non scrilialur; silque super eum peccalor, el dia-
peccaininiiin nieonini, nt merear ab ipso oxui, et a boliis slel a devlris ejus ; cum juilicalur, exeat con-
sulilevaii, cp<1o vobis parva pro magnis, deninatiis, ct oralio ejus liji iii peccaiiiiii ; liantdies
l>omiiio
terrcna pro celeslilnis , lemporalia pro reternis. cjus paufi.etdigniiaiein rjus accipi.it aller; lijnliilii
Cessum CRse volo, ac de nieo jure iii veslro dominio ejiis orphaiii, et uxur ejus vidua ; coinruoti amo-
Uanfrundo, hoc esi, snpradiclum agrum Solemnia- vcaiitur lilii ejiis, cl niendicent et ejicianiur da
Censem, qiii milii ex iiiiinilicenlia gioriosissiini et habiloiionibiissuis; Ecruieiur f ineralor oninem sub*
piissinii doinini Dagoberii regis obvenii, cum a;dill- gtiiiiiiaiii cju3, ct diripiaiit oinnes laborcs ejus; iion
ciis qux in ipso agro vel inira niuros supradiclai Bii illi adjutor, nec sii qui iiiisereatur piipillis ejos :
civiiatis esse noscunlur, cuin omnibus adjacentiis Aant nati ejus in externiiiiio; in una generaiione
fois, rum maucipiis lldelibns [Mob., mansionariis', deleatur iioinen ejus lii conspectu Domini, et pecca-
colnniii, originariis, inquilinis ac servis. vei ac totuiii inalris ejits non dclealur ; liat cuutra Doiuinuin
liiniis [Uab., accolanis] ibidero commoraniibus, ciim B sempcr iil disperent de terra ineiiiori» ipsius, et
dnminiis [J/a6., condoniiiiisi, vineis, pr.iiis, pascuis, insuper interai fisci iuribus aviri libras dcoein et ar-
gilvis, nrboribus pomireris seu impomireris, aquis, genii pond) viginii, siante nihilunilnus in perpelunm
aqnaruinve durlibus, itibus .tc reJililius, cuin spe- liiijiis ccKîoiiis iiicco decreto. Te vero, cionicniig-
ciebus vel oninilius rehus mobilibus el immobilibus, .siine priiui-ps, pei- regein regniii exurare pracsunio,
cum oroni termino et integro suo statu, cuni qua- qiii oinnia regna suo pugi!lo consiringil, ul liaiic
drupedibns omniiuis et jumeniis et pecoribus, cum volunlalis n)en>ce»sioiiem nuinigiiain <ialiaris iii aliquc
omni Bupellertili et pr.TCsidio inexquisitse donws, rclragari. Simi i inoilo, le, beaiissiine paier, Reina-
Ficut a m« usqtie niinc imssidflur. vel quidquid ad cle aiiba, luosqiic successores vel snbjeclos, posiulj
ipsosagros periinere videiur, ut superius sum pro- per individuii: Trinitaiis majeslalem, obleslor el pet
fessus, meo exiiide subtracto doininio, vesir.e domi- illain iinniarccssibilcm {ilab., innuinerabiiemj oiii-
nationi de pr.escnli cedo perpetualiler, in Uoi no- niuin sancloruin, aiigcbiruin, arcliangeloruin, pa-
piine, a vobis vel vestris successorilius in jani diclo triarcbarum, propbeiaruin, apostoloruiii , niarlyruni
nionafterio habiianlibus possidendos, exceplis liber- et conressoruni catervam exoro, ut regul.un sdpra-
lis meis, ' quibis per cartulam dignarum [lUnb., vel diclorum Patrum, quam in s.Tpe mcmoratn inuua-
denarium] maniiin miii, aut Ln ingenuitale integra C sierio Luxovieiise leneni, leneaiis [Mab., oiiini cns'>
nianeaDl. cl vestrain tiiilioncm vel deffensioiicm in vigitias alque ubsccralinnes ad
lodia leiiealis], el
omnibus habeanl : ea tanien conditione inierposita, placandam iram furoris Doniinis assidue inlendatis.
nt vos vel successores veslri tramiiein reiigionis QuoJ si aliqua lcpiriiiate lacienle, scu subjcctorum
tanctissimorum viroruin Luxovicnsis nionasterii tumore impedienie, a te vel successoribu^ luis sacpe
consequamiiii , et regulam beatissimoriim Pairum nieniorata reguia fuerit dempla, vel in allqiio pnu-
Denedicii ei Columbani (irmiler teneaiis. Nullam lcriDiss.i, el rerventer pro Dei limore a vobis noii
polesialem nulluinque jiis episcopus vel qualibet fueriiadinipleta,lioeniiaiii habeat Luxoviensis abbas,
«lia persona, in praifato monasterio, neque in rehus, qiii lunc icinporis fuerit, el ex quoruiii regula tu
iieque in personis, nisi tantum gloriosissimus prin- iioliis coinplacens aliis [Mab. , in lioc inonastcrio
ccps, peniius sil habilurus. Si quis sanc, quod fieri aliisj es pr.tlalus, negligentem queni viderit |il/<]ft.,
pon credo, conlra hoc •>

cessionis nicje munusculum videiisj, stu abbaiem, seu subjeclura de hoc mo-
qiiod pro fc-licilale regum, el animx mee lemedio, nasieiio, quod conslitui bono unimo, castigare; ui
el pro exoranda pnpuli pace , et pro servorum Dei coniinuo correcius, lalis inveniaiur qui pro feliciia-
quiete, oninipotenii obluli (l)eo "^
dolnse sen propria leel gloria principis, et absolulloncsceierum nieo-
vdluniaie aul cujusvis geniis iniperio cessante d"lo) rum, Doiiiini indesinenier valeal exorare miscricor-
vciiire, aiit in aliquo refragator esse tcntaverit diam. Sic lamen ut nulla dimhmiio in rebus , vei
vel repletiis spirilu imnuindo ,
qui Chrisiianorum faculiale ipsa, prster quod supra haljelur inserlum,
Ecniper conalur evellere facla, consilium doderit aut a sxpe incmoraio ahhate Luxovieiisi [Mab., prin-
adiiiinicnlnm pnnbuerii, vel quodcumque solatium cipej, ullo unqiiam tenipore inferaiur. Et qnia, ul
praE5lare visus fuerit, iii et devoiionis mese oblatio superius sum polliciius, inunusculn ipsa ex |.irgilaie
ii: aliquo, quod divlna potenlia non perinitlal, cor- chrisliaiiis6i;iii el pii-siaii domni Dagoberti regis
" Corrupiissim.im lociloncm fflicii'^r Maliillonius iiinli- rorif (ird:i!.
emendat, dum legil, quibus per curlulam vel ((fyiariuin Mubilldiaus hofc
<• ceis>oni$ mea munnsrula {qua
:
manum infei. Duplex enim er;il ni.iiiuiiiiilenili mo- eeisawe it, dc(o, $ed pri),ii« io/uiiI« e, el itnlUuf co-
dus, per charlam, scilioel, vel excnssn denario; pos- geiitiS imperio pro jciicilaie, ele.
leriorem luiic in Fraiicia nioris fuisse, loriis liic lncu- c Voces dolote.... dulo, pareiiihesibus inclusae,
leiiter indical, neque alium modum agnoscere videlur desunt ap. Mab.
Salica, Eccanl. el Feueib. wvi, Srhill. \xxvi; Ihc imprccniiones niuluaU: sunl, feread verbumi
<i
ipx ex psaliiio cvip.

ierold. \xx; Enienil. xwni, el cuni !\)arculli for-
m NOTITIA IIISTOUICA IN S. IIALTIIILDEM. CSi
»ideor liabere el possiilere, ideo ul perpeliium iri A nms] pocciilor, rii;,'3liis a siipra<liclo l^lisiiu, siib-
Uei noraiiie ipsa cessioiiis iiie;i; epistoln snrilntur scripji. Galapius [Wnft., Siilapiin) pecdior, riigatus
effecliim, prjefato priiicipi obluli confirmanduii, n su|iradiclo, subscripsi. (' M.iuriims episcopus, ro-
cujijs «l de praesenii [Mab.. piclas «le prtcseniil sa- gn'iis ab Eligio, lianc ccssioiiem cuiii siia carlula
craiissiiiia inanusua robcratam promiiigavii aiilori- sub cripsi.) In Cliristi nomiiie Liipus, ac si iniiguus
tatem. l:i qua cessionis meae carlula s>i|>ulaiione epiis, r^galus liai;c epislolam sultscripsi. Ildcgariiis
ct gpGnjione subniiia, iiirra msiiu i>rn[iria subscripsi peoialor subscripsi. Arogectualis Eliîo pro lesti-
elin leslinioniuu) subscribi [j/afr , el qui pn» lesli- innniusiibscripsi. Cr3nnoliniis[.Voi., Chramnalenust
de prissenii rogavi. Facta ces-
nioriio subicribtirent] pro lesliiiionio snbscripsi. [Mafr., Iiic udd. (iundaiius
cio tub die duodecinia Kalendas Deccnibris, ' aniio siibscripsi.] Agoriciussiibscripsi. CrannoTaldus[if(ifr..
thristi sexcentesiino iiiiadragesinio primo, anno de- Clirainnualdus] pro testimonio siibsciipsi. Agori-
cimo regnl gloriosissiini Joniini noslri DagobeiU cliiiis hanc cpistolain subscripsi el >*
culs. Childeraii-
regi«, ('aDlitiier, in Glirisii noniine. Eligiiis [Mab., nlo seu Baso [3fa6., Cliiideramenensis liaso], rnga-
Kb^giiis], scr»H8 servoruiii Dc-i, cessionem a me lus a siipradiclo Traire meo Eligio, subseripsi. Aiisu-
r.tctam relegi et snbstrlpsi. In Dei nomine ego >> aldiis subscripsi. Dadu, rogaius a supradicto, sub
Adeodaius cpTIs, TOfMii", lioniine Dei lilio mco dilo ^ scripsi. K.ibo [Mab., Hadu), rogalus 9 supradicto
Elegio, hanc cessionem subscripsi in Xpi nomine. subscripsi. Probaboberlus [Mnb., Dobuber(us| sub
Kadegisoliis [Mot., .yadcgisulus episcopus, subscri- scripsi. Raso [tlab., Babo] subscripsi. Babbo [Mab.
|>si. Canoaldu» efils, rogiliis ab Eii>:i.), baiic cossio- Basoj, rogalus, pro teslimnnio subscrip«i. Vincen
nemcumsua carlula subjcripsi. ihab.. tiic c-tdk liiis, miniinus omiiium lcvit::runi Chrisli, rogalits a
Kajjmus episcopas, rogaius ab Eligio, hanccessionis fiii:) Eligio, hanc ccssiunis cartulaui scripsi el sub
8U;e cartoiam subscripsi. Deolemus [iâb., scripsi.
Dacie-
• Desunf linec in E^.empl.ui Mabi!!.

Ci^terum ausi« reKno. Qnid.iin a morte Clotarii patris anniin>
nus Chr. 641 cuinansio dcciino rO;-iii Dajioberli coili-
liiinc d<>cinuiiti repeti-iidum censeni. IJtraqne opi. io.
gatus interpolatorcnH.roiiil. Cfirlc. lusic ie:iiporis in
coiicoruat cumi 'îibscrilicuiiiiiii episcoporum noiiii-
iisunodiuiiansiuiaChr. cSuriisappniiere. Adde, qiiod
nibus. Nos seniemiam a pluribus recopu^m s^-qui-
apiid oiiines co;isl3l, annoGil !)aguberui/ii jamlii- tuur.
bus ablii:!C3D!'i! vitain cum morie coiiiiautasse scill- ^ E.\ episcnpisqni huic cliart» subFcripserunt anno
maniifl(i38,die2JJaniiarii. Dcu-.iiis n.-.goberti'docle
regni Dagobeni decinio, Mauriniis Ecclpsi;e Kelva-
comiiieniaii suiit Mabilli.fiius ei Loimiicrue,
quorura ceiisi pneliiii, Adcodatits Matisronensi, Madegisoliia
•liMHUSilioii^s videsis ad c.ilcem i. nrScriptorum re
„.„,,. „ u
r in. Frjnccarum. Mabiilomas,
;,"'•
,
" _ Turoneiisi, Ca.ioaldiisLaiidiiiieiisi.GalapiiisseuSala-
.4cta S5. Ord. B.n. C pias Naniieietiî, Liipus Lemovicensi, lldogarius Se-
•• P^^S-.SS'*; Cmnl.iis, Ann. t. II, p;ig nonensi. Vi.l. Coinl. l (I, Annal. pag. S4i.
«\i IV
»4*. i'
ei plerique cnticoruin faniiiuc principes. annuni . Voces MauHnut.. . iub$crip„ parentbesibus in-
decimmn regni Dagoberii tribuunt anno Cbr. 651
, clusa;, desu.it ap. Mabilloiiium:
annos regni hujus cumpuiando ab ^depto Austra- i Hx voces ridiculie apuJ Mabilloniuni
desunt.
VEKSUS 8ANCTI AUDOENI DE SANCTIS MENAHDO ET GILDAUDO.

IJi sunl Gildardus fratres gemini aique MeJardus :
Una dies natos ulero viditi]ue sacratos,

Albig indutos, et ab isla carne soluios.
ANNO DOIUIM DCLVI
CLODOVEUS
FRANCORUM REX
II
ET
SiiNGTA BALTHILDIS
EJUSDEM REGIS UXOR.
> ac ca o g<
(Mablllon., Acu SS. ord.S. BenedicU.
NOTITIA mSTORICA IN SANCTAM BALTIIILDEM.
i.Sancta Ba"thildis, seu Baltccbiidis, cx Anglo-Saxo- noaldi minislcrio in Clodovci junioris Ihalamuni
Bui» regione captiva in Frantiam adducla, ex ErcUi- cvccia, dcuiuuiuuc e\ regina mouaslcrii Kaleu^ls
m CLODOVEUS n REX FRANCOnUM KT S. DALTIIILDIS. 664
innn.icha uli et conditnx, duos meruit Vilae sus; srri- A Brilannirc rcgcs, Baltliildis aviim et pairem; ciijiis
|ilores. iitiHm ejiis iiiaiis MTiialein, gravem qiiiileni, Balth Idis ex fralre Frcnmberto ncpis fucrit Ursana,
.11 iiiipoliinm; aliermii interpolalorem, qui prinris Itigoberto poslea Rliemorum cpiscopo dcsponsala ;
fcnlenlias (lanlo olc;,'anlii)ri sermone non lam nnila- e\ qua sanct;i Rorla abbatissa Bl.Tngiacensis iirodic-
vil i|u:>iii exorn:ivil, iiiT niulto post aliuni \ixil, rit. Certe apml Bedaiii, in Ilist., lib. i, cac. 15. inve-
(|ueiiiailiiio(luinex verliisii^îusin Vii,Tsubjecia, num. niniiis, I px Wodeiii slirpe niultariiiii prnvinci.trum
<9, relaiis maiiifeMiiin si. Prsciuliiiuis proinde scri-
• regiiim geniis origiii m diixissp, i el in Aciis f.in(t.-c
iiloicni anii(|uii)r('iii. qiii, regnanle adliuc Tlieodorio RHrhe legimiis iirsnnain B;)llbil(lis npiilem Itigoberlo
liultliilills filio, Tlii iiiiricilo alibaie primo Corbeieiisi, Berlaui geniiisse. Al cnm in iilis Aclis iiiiilia enien-
liini e|iiscopo, jcribc'i:it, nroii» nu n. 3 el diserle le- daliore indigcaiit, ex illis niliil cerli liac de re con-
sialiir. Piislerinrem liicnbrjlionem a Surio edilani, dere lic<*l,
a liollando resiiiiit;ini, exidicaiionis gr-itia subinde 5. Dici non pntcst quantiim respiiblica non soliim
cilabinius, ne si (larcmiis iiilegiain , easdein res ver- fivilis, sed eliaiii monasiira Ballliildis prudciiii^c ac
bis p.Tulo diversis intassuin repelere cog^remur. pictali debeat. Nec immeriio sano Clirollnldi, Bade-
2. Sanctii' linllhildis nomen varie pinxeruiil aiiliqiii guinli, aliisque cliris reeinis comparaliir. IJus piaui
honiiiies. Alii Ballhildem ac Ballildem. lialiechildein, inagnificientiam hodie qiioque pr:edicant prxcbira
geii liildpcliildeiii, alii, receniiores, Batliildem prx- qu.e vel cuudldit vel dol;ivit innnasteria, ab auclore
liTuiii: iiiis vero seqiiimur aiictorfs :iiiii()uiores, De- Vil.T brcviter eommomdrata. Diin tanien pnu (M-teris
dain, Alureduin in verbionc Bedic Saxonica, Adelar- extulit, Corbeiense ac Kalonse. De Coibeiensi dicen-
duiii abb. Ciirbciensem in Slniulis, et alios. qui Bal- diiin ubi Theodelrediiin ejiisdein loci alib:itein pri-
t'
thildiiii srribere ainant ; rarius B;ildecbildein, seu niiiin biiidabimiis iiic de Kalcnsi paiicij aôndiim.
;
Ballccliildciii siciiti
, ex inss. Ciidicuni cnllaiione Cliroiliildis Cloilovei M. coiijux parvmn oratoriiim
observa\iiiiii^. G illi eiiim iiosirates vulgare pi?e re- ciini aliiiiiot celliilis conslrnxorîl in K:ila , soii (âla,
gin;c noiiien varie ellerunl. liavdoiir ac Bautlieur ef- vilU regiaagri Parisiaci ad Malronani Ibivnim, ibiqiie
)ercli:iiil inlrcs iiostri nu':c in orc oinniiiin Balhilde
;
virgiiies pautas Deo sacras posucr.ii, nli inlia, num.
;r.idiuir ; (|U(>(I noniPn Hallbiidis, audacem heruiUa ;
18, scriliiiH'-. Illic iiisigne Pirllienona a fundaiiicnlis
D ithilili^, iiiilîn b.-riiidi (.emianice sigiiilifat. ercxit Baltbildis, et i locu n (lcslo Viix- inler|iol:\t(ire)
n. H;ilii ildciii iiaii iie Saxonicam pwdicaiitomnes. villis alfluenlissiinis et qnanipbinbus ciiiii caruiii
Fallniitur qui in (iennanica Saxonum regione ejiis reditibiisamplili avit ct cxornavii, el iii potostate
jtninani I(k ;int. « ('.lodnveus accepil uxorem de ge- sub religione ibldem vivenliiiiii sacraiiiiii virgiiiiiiii
iiere Saxiinonim nomiiie Bailiildem pulchrain vable tradldit. Ouariim quidem vocabula propler ixdiuiii
etoiioii ingeiiiostreniinMi, i ul liber de GestisKranc, legciiiiuin vero inserore ciiravi , quod
reliriii. illud
lap. 43, habcl. El ^redegarii conlinuatnr, cap. 91 : rectoribus ejusdeni loci valde tiineiiduin cst. Sani
« (^loiloveiis liliiis Dagoberli ex genere aiieiiigr^naruiii pKCCPpIiim siiper his cniistituil, et maiiibus prnprils
regiuani acciiiieiis iKuiiine Baldfchildem, prudeinem ac niioriim reguin robnravii, sigilloque signavil; iii
;iiqiie eleg;iniem, gennit ex ea filios ires. » (ieniein quo teslaineiiio inlorniiiiata est per iiivocalioneni
Saxoniiiii, Saxones inierprelare ex Germaiiia una sancti-siiiKc Triiii[;ilis et dieni Iremendi judicii, ul
cuin A.glis pt .liitis in iJrilanniam insulam siculo v ne iio pi-r siiccedenlia tompnra rcdor qiiisbhet ejus-
•'ITusos, a quibns Brilannise gensuniversa qu:indoque dem 1'ici qiiidquaiii do bis villis qiias iii usus diver-
Saxonesseu An^li-Saxones appellaiur. Saxones Ger- C sos eju^dcni ciennbii habitaniium coniiilerat subin
inanici nondnin Chiiîum didiceraiii, Briiaiinici par- lieiel, aut boncfiiiarins exinde haberel. Q'iod si fi'-
tim conlitebantur. H:n<; Baltliildis Christiana, < de cissel, poenis inferiialibiis cum Judalraditorc ncqiiis-
partibiis transmarinis (vorba suiit inlerpolatoris) di •
siiiio et cupidissiino afllictus sine line punireiur. Ip-
vina Providenlia depr;»data, et vili pretio sed iiicom- sunique testameiitum si quis qnxsierit, in arcbivo
parabili cominercio «enundaia adveiiii (in Franciani), ejiisdem ecclesi:B reperiet. In hoc etlain prjediciu
ipsa preliosa el opliiii:i Dei niargarita alque a piiii- ;
(Oeniibio venerabileiii religiosamque valde liei faiiiu-
cipe quodain Francoriim viroque clarissimo Herchi- lam Kerlilam, i|u:im ex monasterio Jodro, evocave-
110. Ido, qui iiinc palaiium gubernabat, consiat esse rai, in Inco mairis priinam consliiuii, > etc. Daplex
leceplam. i Si ex Saxonia Germaiii;c processissel eo iii loco monasteriuin vircrum ac piiellarum fuisse
lialihildis, nnii de pariibus transmarinis advenisse cx Vi a sanct.u Beilila; sno bico roforenla coiisiai,
iliceiida fuissel. Equideni pra;ter Gregnrium Magnum Balihililis iiomen luco pluriiiiiim dignilatis conlulit
Kligius iiiultos redciiii-se captivos dicitur in Vitae et honoris. llbicconlluebani virînes ex diversispro-
lib. I, cap. 10, « pr.ccipiie ex genere Saxonum, qui viiiciis, ellain ex iiisula Britannia, test:inle Beda iii
.iliuiide eo tempore voluti greges a sedibus pmpriis lili. ni llist., cap. 8, < .Moiiasticx conver.-ationisgra-
cvulsi in diversa disiraliebantur. i Quod etiain pra;- tia, > quum virgines Kalenses >uiiima reliîone tenc-
ctitit beatus Richaiius alibas Centulo-, s;£pe in Bri- baiii. Quippe llil.la, et soror ejiis Horeswita Alduli
taniiiam hac de caiisa pnifectus. Orieiilaiiuni Aiiglorum regis inaler, lirilaniiia; digui-
i. Ballliililein illiislri genere orlam fuisse testalur laii Kalain prxtulerimt. Bedx verba lioc loco pr»-
interpolalor, cijus h;cc seiiientla paulo post supe- teriiiitteiida nun sunt.
riora « Non levis in elnqiiii), non prxsuiiipluQsa iu
:
D G. I Anno (inquii iih. iii, cap. 23) duminic;R Inc.
verbo, sed cuncia upera suj lionesiissirae moderaba- G80 religiosissima Christi fainula lliida, abbati>s;i
tur iiigenio. Claro namque sanguine ( licei alterius iiionasterii qnod dicilur Slrejneslialli, post iiiuli;i
geiitis serviret obseqiiiis) prononita baxonniii de- qu;e fecit in terra opera cuclesiia, ud percipiemla
inonslrabaiur. Kt infra
i < Nulii divino faclnin e^se
; prxmia viia; ccplestis de terris ablaia iraiisivit die xv
rreditur, ut (|ii;c principis niiplias devit^voral, postoa Kalendarum Decemb. ciiiii esset annurum sex.iginU
Clodoveum Hagoberti quonilam regis lilium in cou- sex ;

quibus xqua poriione divisis, tri^'iiiia ircs pri-
jugiuin acciperet, et merito humililalis ad altiorem inos in sxculari iialillu novissime conversata com-
^raduin eam aitollerei. lii quo divina (lispeiisalio plevii, et tolidem sequeiites nobilius in monachica
caindem honorarc decreveral, ut duin miiiistrum revita Doniiiio consecr.avit. Njin et nobilis natu erai,
gis contempserat, ait icgis copulam pervenirel, atque huc esl, filia nepoiisEdwiniregis vocabulo llenrici,
tx ipsa rogali., progcines procederet. Qnod ide? per- cuin quo eiiam rege ad pra^dicaiioneni beatx niemn-
9cluin esl, sicut oiiinibus palet, nl ipsa qu;e eratex ria; P.(Ulini priiiii iNorthanYmbrornin episcopi fidera
regali progcnio, regiaiii suiiieiet copulam, regiamquc ct sacramenla Lhristi suscepit, atque liac usqne dilin
gigiieret sobolein.> Joaniies Sto'>ve, in HiSl. Aiiglic. ad ejus visinnein pervenire meru t, iiitemeraia ser-
Ct ex co Jacubiis .Maibraiicus, iii lib. iu de Moriii., v;ivit. Qi.x tuin relicto habitu s*culari il soli ser- i
fap. 50, bali ild.s rcgiuin ge;ius dediicuiii c\ Wo- virc dccrcvissel, socossil ad provinciam Orienlaliuin
(itiuu Saxoimui duce per Eibcibeitum cl Ladbaldum An^lurtiui. £ral namijue propinqua regis illius; do-
ccr» VITA s. n\MiiiLnis. CM
eximlp, si qim moiln possRl, derelicta pairia
siilpraris A fuisse : qiio lempore Jussu necaius
fâlfiiius Baltliildis
pl niiinibus qiuprnnqiie li.ibiierat, Gnltiam pervenires dicitiir. Neqiie aiidieiidi suiit qui Itrunechildem loco
alque in m.iiiajterio Caj.-n pcrrgrin.iin pro Domino DaMhildis suh-litiiunt, tiim qua libri onvtes antiniii
vitam diicere, qno facilins por|ieiuain iii cirlis pa- ac Bedx versio S;ixonica ab Aluredo rege facla Bal-
liiam possel ineriTi. Nam ct in endem innii:i',terio, Iliildem prveferunt, lum qiiia nniidum in vivis erat
sornr ipsiiis llerevvil, tnalpr Al.lulli reKisOrienlaliiini W ilfriilus, qiiiiin Drunechililis vivere desiit. Verum
Afglorum, resularihiis subdiia disriiiliiiis, ipso t -01- qirsipiis Daliliildis Acta lcgil, quantnni ab infercnda
pnre cnronani exspeclaltiit xiernani, eujiis xnuilat.T episcnpis pncsertiin piis ac sancils ncce ahliorrens
excinplum el ipsa prnpositn peregrinanili annuiii In- fueril, siatim intelligii. Diligebat eniin sacerdntcs iii
liiin in pixfala prnvincia rctcnta cst. Deinde ah Ai- patres ; iiec alia via Signherraiidi, seii Sigehrandi,
d.ino epi<eiipo In \intriain revorata, accepit lociim oiiiscopi interfectores di-clinare se pnsse Italtbildls
uniiis faindie ail Seplenlrii)iialein |ilaâiii \\ iri flu- jiisllliain exisiimavcrunl, qiiam si ahsqiie nmra in
iiiiiiis, xque :inno im innnai liicam cum perpaii-
iilii 1 K:ilense monastcrlum, iiti dudiini oplahat, se reci-
fis soeiis vitam ageh:ii. Pi slli;ec f:ict:i Cii ahli:ilissa peie .•.ineretur. El qiiidem In illa Dalfini bisloria
in monasterio lleorlhen \AI., Deruleul. Deinde con- iiiiilta correciinne dlgna videiilur. INulliis eiiim epi-
lijlil ram snscipere eliam cnnslruendum sive ordi- sropiis iioniiiie Dalfiniis ICcclesiam Liigiluneiiscm
iiandum mona-lerinni In loco qui vncatiir Slieanes- rcxil. Prn sancto Aiineinuiido jnssu Ehroini iiiter-
lialh, quod opns sihi injiincliini iinii segniter implcvil. fccio Daliiniiiii snlKiitnit f5eda, qiii ex pnpiilarium
'raiils aiilemerat ipsa prudcnli:K, ul noii soluin me- suoniiii narraliniie inccrla ac in vnlgiis jaclata id
dincres qiiii|iie, sed etiain reges ac principcs noii- J5
.ascrijisit Dallhildi rcgiiuin tiim adniinislranli, quod
iiuiiqiiam ah ea cnnsiliiim qiioererent et invenireiit. Ehroinus inajor domus regi* ea inconsiilla aiit ctiaiii
Taiilum lectioni divinarinn Scnptnrarum siios vncare fnri:isse iiivita peregil. Siint qiii signberrandmn, seu
siihiliios, (auluin oper.hus justiliiC exerceri faciihal, Slgebraiiduiii, episcnpuni , de ciijus sede iiifra, iiuiii.
iit facillime viderentnr ihidein, qui ecclesiasliciini 10, :igilur, emiidem csse existlincnt cii n Anncniundo
graduni, linc esl, allaiis nHiciiiin apte snhirent, plu- qiii a P.iliis Sigonis iioinine Sigoberr;indiis cognoiiii-
rlmi posse reperiri. Denique (piinque ex cn leiii inoii;iliis sit. Id saiie a veio moii iiiuIiiiiii rccedit. Nompi!
iiaslerio poslea episcnpo vldiiiiu', et hns nuines sin- Wlifiidiis Konianam pcregriiatloiiciii cuin lli-copo
(;ul:iris mcrili ac dignitatis virns, l!ns:i, .Mlila, ciigiinmenti» Dcneillcto :'ggressu5 cst aniio Clirisli
()«ilifor, Joaunes ct Willrid. t llsc fnsiiis pcrsiculi (!5.5 aiit si Raiiulfo Cesireii>.i, in lih. v,
iriseqiieiiti,
siiiiius, iie alilii eamdciii reni iieriiin agere cogere- c:ip. 10, el (''loreinio VVigorniensi crediniiis irno ;
iiiur. Hereswida, seii lleiesvila, colitiir iii inariyro- cliaiii serius, iiii ex lleda iii l.b. 1 ]li~l. abliatiim iiio-
loîo UeiiedictinnKalendisSepleinb llilda vero ahha- iiasleni sui colligitiir, qui aiictor duas prliiias Dis u-
lissa XV Kaleiid. ejiisdeui niensis. Ileies\vid;c sepiil- pi Itiiinaiias profectlones fact:is inniilt poiitilicalii
cnim in moiiasicrio Jniro ostenditur in oraiurio Vitaliani pap:p, qui iinn ante annniii iioli sedem Ro-
rancti Panli,quod mirum vi^leliir, siquidem apud iiianam iuiil. Willridus in i:lo ilinere currepliis morbo
kalam sancliinnnialis vixit. a|iiid Lugdimensem episcopuni doncc cniivaluil niu-
saiictiiiioiiiali im magislra et abbatissa
7. Ilaruiii ralus est. Itoniam iiide profecius, < nicnscs aliqunl
fiiitsancta Derlila, iijus Acta in tio sx-culi iii Bene-
< ibi in sludiis occnpatiis felicibus exegit, >iii(|Uil,
dicl. referemiis. o In loco etlaiii anlisiita fiiit llegil-
I-
p Deda, lib. v Ilist. Angl., cap. 20, ac postea « reiliil
wich genilrix Jinlilli imj eratricis, Liidnvici Pii con ^ ad Dallinum in G.illiaiii, e( tres aiinos apiid ipsuiii
liistuiia traiislalioii.s sancUc Ualthildis
jiigs, uti in cumiiioratus, atlonûs est ab eo, et in tantu liabitiis
ad ann. 853 videbiiims. ainnre, ut li«redem silii illum facere cogiiaret. Sed
8. Antequam lias nbservationes liniamus, operx iie hoc lieri posset. antistes crudeli morti! pracreplus
preliumesl iiiaculam ac iiotaiii delere, qiiam Ballhil- esl. > bx tiis iiilelligiiur Sigoberrandi cicdem eodeui
Beda iii lib. v llisi., cap. '20,
dis nicnioriai Venerabilis conti::isse lempore (|uo Anneiniiniii episcopi Lugdu-
rridcgodus poeta qnidam, in carmiiie de Vita saiicli iiensis, qui proinde non iiiimerilo ideiii ciiiii Si',;ober-
Willridi, el Willcliiiiis Malmeshurla: monaclius inus- raiido luisse videlur. Lege Adrianiini Vah siuin liac
eeruiit. Uuippealiint VVdiriduni, pnstea Khoraceiiseni de re, in Rfr. Kraiic. lib. xxi acciirate disserentein,
cpiscupum, cum Roniam ad ritiis 1- cclesi;c inonaclio- ac pnsl e»m Cainluiii le (.ointe, ad anii. 054. Deiii-
rumque disccmlos proliclscerctur, Lugdnni a Dalliiio que Jnaiii.eiii Dollamluni, qui aiite iilruiiique bnc ar-
urlus ponlllice dct< iituni, ac poslca per:iclo llonianu giimeniiiiii tractavit, cujus distiiiciiones in subjecta
itinere ilerum ab eodeiii huinanissime exceptuiii Vila rctiiiuinius.
VITA SANCTtE BALTIilLDIS,

AB AUCTORE ANONYMO EJUS iEQUALI SCRIPTA.
PROLOGUS AUCTORIS.
\, Mibi qu)\lem ut imperatum est, dilectissimi fra- D occultare decrevimus. Minus licei periti scholastica,
tres, ad lam subtile piumque opus peragendum pniesule sed magis sludere volumus palere xdificationi pluri-
Chrisio, elsi iiiiperilia denegat vires delicatae liisto- morum, qui velut apes prudenles dulce requirunt ex
ri;e scbolasticoruinque verborum ordinein profereii- (loribus nectar, id est, ex verbis simplicibus verita-
di ; sed validius noliis imperat plenissime cbaritatis lis augmeiiium quod magis a;dilicat audientem, quam
alTeclus, ut veriias paieal, ci jaclaiilia non inllet. inilat, ui imilari cupieniibiis conipeiidium pietatis
'
Movimus eiiim Dominuin Jesum Chrisuim iii liciilnea aperie ostendal. Hic ergo non tain dclractoribiis, seJ
iiiagis fructum requis sse qnam folia. Et ideo verila- potius Udelibiis quam potuiiniis veritateui osteudi-
tis rrucluni super lucerns candetabrum ad a^dilica- mus.
lioiiem multoruinque profectum perpatcfacere et nnn
«67 CLODOVEUS II REX FRANCORUM ET S. UALTHILOIS. GG8
INCIPIT VITA.
1. Benedictus Domitius qui vult omnes homines A tiiiic hoiiores vanos riigiens el humilltalem diligefi»,
salvoa fleri, cl ad agiiiiionein veritalis venire, qui et teniabat ut poterat hutnanuin devil^tre Ihoruni, at
operatiir omnia in oiiiiiilnis velle el perficere. Et ideo mereretur ad spiritualcm ccelesiemque pervenire
inerito ipsius laus canenda est prius in sam lorum Spunsnm. Sed et iiiud procul dubio dlvina perageba-
nierilis sive virtutibus, qiii de parvis cmcit magnos, tiir provideiitia, ul ipse princeps Ipsani lunc quaisi-
itno i|ui de stercore elevat pauperem, et cum coiise- tam ininirae inveniret, ct sibi ad conjugium aliaiii
dere f»cit cum principibus populi sni, sicut et prae- goci.->rel. Et tunc ita demuin Balthildls puella iiiventa
eeiitem veiierabilem magnique meriti feminam dom- cst nutu vere L>ei, ut qux principis naptins devitarat,
naiii BaUhildcm reginain : quam de partibus trans- imlea Clcdoveam Dagoberti qiiondam regis Glium
niariirs divina Providenlia advocans, et vili pretiu iii ronjiigiurn acciperet, ut meritum humilitatis ad
veiuindata hiic advcnit ipsa preliosa et optima Dei sltiorem gradum eam atlollerel. In qiio gradn ipsam
inarâriia; receptaque est a priiicipe Franconim vi- divir.a dispen<âtio decr.iverat honorare, ut dum ini-
roque illiislri ErchinoalJo quomiam in cujus ministe- ntstrum regls contcmpserat, ad regis copidam per-
rio ipsa adole-cens lionestissime conversaia esi, ita veiiirci, atque ei ipsa *>
regalis sobolec procederei.
ul pia ojiis conversaiio et admirabilis complacerct Quod iiunc peractum est, sicut omnihus patet, ipsa
tam priiicipi quain et hominibiis ejus minialris. Eral B ejus nunc rsgali regna.nte progenie.
enim bcnigna animo et mnrlbus onsuihus sobria, rru- i. Sed et ipsa collata sibi a Deo prudcnliac- gratia,
dens et cauta. niilli machiiians nialum. Non levis in vlgilanti studio et regi nbteniperab.'<t ut doinino, ei
eioquio, noii prcsuiiiptuosa in verbo, sed in cu utis principibus se osteiidebzt ut mater, sacerdotibus ut
aciXus suis honcslissima. Et cum esset tx genere lilia, juvenlbus seu adolcscenlibus ut opiima nutrii,
S.ixo!iuni " runna curporis grala ac sul tiiiss nia, et craique amabilis oiniilbus. Dlligens valde saccrdotcs
aspeclu decora, viiltu hilaiis, et iiicessu gravis. El iit patres, et monachos ut fratres, pauperes ut pia
cum talis essei, ruiiomniiio grata principi, et in\enii niiirix, largasque eleemo^^.ynas disirlbiicns slngalis.
graiiaiii in oculis ejus Quani insliiiiit ut sibi iii cu- Piincipiiin honorem conservans, cunsiliaque eoruin
biciilo pocula porrigerel, ct ut piiicerna honeslissiina congrua retinens. Juvenes ad religinsa studla semper
txpiiis pr3!sens asiarei iii iiiinisterio ejus. De cujiis exhortans, regi bumiliieret assidue pro ecclesiis el
«lignit.itis graiia nullaiii Iiabuit extiillentiain, sed po- paiiperibus suggerens. Jam eniin suli s.Tciilai'i liabilu
lius in humilitale rnndaia, umii bus erat suis conso- Clirisio niinistrarc ciipiens, frequenlabat oratiuiiein,
dîilibug obediens atqiie aiiiabilis; lionore congruo quolidie commcndans se cum lacryniis Ciirislo regi
minislrans seniorlbus, ila ut de earum |:edilms cal- ccelesti. Quam ipserex pius coDsulans jiixia fidem ei
ceamenla delralierel ac diliieret, aqiiam quoquc ad C devoiioneiii ejus, dedit ei adjuioriuin suum fldelera
lavAndum afferret, et vestiineiita earum festinanter fiiinulum abbatem Cenesiuin, per cujus manus mi-
pararet. Et hoc absqtie nuirmurio bono et pio animo iiistrans ipsa gacerdotibus el pauperibus, pa^ccbal
e.vercebat eis niinisleriuni. egenus, el induebal vestibus iiudcs, studioseqiic se-
3. Ex qua ejas nobiii convcrsatione, maxima ei pelirc ordinabat murtuos, dirigens per ipsuni ad coe-
Inter socias iaus atqi.e ainor adnievit. Ei in lantuin nobia virorum ac virginum auri v I argenli largissi-
felicem fainain pronieruit, ut malroiia suprascripti ma inuiiera. Qui ipse Chrisli fainulas domnus Gene-
principis Erchimialdi defuRcta, ei complacuisset, ut sius poslea Chrislo jiibenle Lngduno Gallix ordinalus
denuu sibi Uallhildcin hoiiesiissimam virginem in est episcopus. Tunc enim iiipalaiio Francorum erni
Uioro iiiatronali sibi sociaret. Qua rc ipsi coniperU:, assiduus, per quem ut diximus ipsa domna Dalthil-
laieiiler se et studiose ab ejus subiraiit aspcctu. Et dis iina cui:i regis Clodovei imperio et suggereiiie
cum jam vocaroiiir ad principis cubiculum, swelo i|>so Dei f.imulo in cnnctis pauperibus larga procc-
te ipsa abscondit in angulo, superjrciis sibi vllibus dcbat regis eleemosvna per loca muha.
paonusculis, ita ul neuiini paleret illic aliquem lalere « Quid plura T Deo jubente rex Clodovcus vii
potuisse. Ipsa vero ut prudens et astuta virgo jam egreglus inigravit a corpore; reliclaque sobole lilio-
D
" LegeObserv.^t. prsc.vias. fillusejus LolhariuS rex Francorum reginien. Et aiif-
* Cl"dnveiisex sancta llallliiMe tres fillossu cepit, fraKantllius prj^ccllenlissiniis princlpibi:s (en episeo-
vicissiin reges fuliTos, Clotariiiin, Chililcricum et pi priiiciiies appellaii) Chrodoberto episcopo Pari-
Iheodericuni, de qiiibiis legenda Vita saiicli Eligii, biai Audoeno Roihomagensi, seu Ebroiiio
o cl doinno
ijui iion snluin Cluiliatii ortuin pia; reginic proiiiisii, cuin reliquis senioribns vel cxteru
iii:ijcire d'iiiiiis
fred etl<m utrorumqiiesortem el casus diviiio afllalus quaiiipluriiiiis regni honorem qusreniibas, ao regi
Spiritu prsiiixil, uti AtiJoeiius iii lib. ii, cap. 51, ineii Francorum iii pace cnnstituiiur. i Ex hoc uiro-
cuiimienioral. que tesiiiiionio solus Cloliiriiis jain ab ipso patris
•Iiiterpolator: < InlereadomlnusrevClndov.ûs.vir (ilillu suscepisse videtur imperiuni, Childerico el
ejus, graiia evocaniediviiia,se|>timodeclnioregiilsiii Tbeoderico ub teneriorein setatetc sub lualcrna disci-
anim, rebiis exeinjilus liuinanls inii^ravlt a sn<ciilo; pliiM cousisleiitibus.
relicUique sobolc iiliuruiu cuiu iii.ilre, susccpit illicu
VITA S. BALTIIILOIS. 670
669
cnm matrc, suscepil illico posl eiim lllins ejus A e>t Uti (P»a/. lxvii, 36), gicul el isll m»fMX feniiii<e
rBin
coiistil veraciter fuisse. Ul eniin prxfali snmue.
Clolarius quondara Fnincorun) regiiuni. Tiioc eieniin
iieqiie nusira, neqae cujuslibel, at arbiiror, Mafaa
pnecellentibiis principibus Chrodoberlo epigcopo
Ebroino msjore (juamvis erodiia er.trrare ejo* oinnia bor.a valei :
Parisiaco et domno Au.loeno, sen el

qiiantas consolationes vol adjuloria ad casas Dei vel
doniuscum rellquis seniorilius vel t;eleris (in.iiiiplu-
regno quidcni Francoruin in pace con-i- ejiis pauperibus pro Chrisii ainore qiiantasqiie op-
rib:i8, el
Tunc eniin nuper et Auslrasii pacilico ordi- porlunilaies et commoda ipsa hirgita esl, qiialeque
cienli.
qiildem monasterium quod voc.itiir Corbogia in Ambianeiisi
ne ordinante domna Baltliilde per ronsiliiiin
parochia suo opero construxit, ubi venerabilis vir
geniornm receperunt ChiUleriiuin lirnitu cjus niyem
sunt uniti. domnusTeudofreilus, niinc enimepiscopus, tuncvcro
Austri, Ourgundionesveroet Kranci facti
Balihiliiis abba magno gregi fratruin praifiiit quem de Luxo-
Kl crediniu-> Deo gubernanle junta domitai
:
ipsa Iri^ regvia luiic inter se lenebaiit vio monasierio pr;cfata doinna Ballhlldis a reveren-
niaKnam lidcm
tissimo viro domno Galberio (|uundam ' ahhate ex-
pacis coiicordiam,
petivit, et mirabrliler ad ipsuiii trenobiiii& fralreiii
•>
0. Factumque < st tunc per eain imiu Dei ei oxlior-

sacerdnlibus, ul b;cre»is simonis.a condirexil, qni niinc ipsc ei laudabiliter tonstat.
taiilibus bonis *
qu;e pravo "su mac;il;ilial Oei Ecclesium

ila ut daiido B 8. Qiiid en'm t ad Gnneiitum d.nnno Pliilebeito
pr.cmia conlpa ordijiein episcopatus aciipeiei, «t viro religioso el silvain magnam ex (isco ubi ipsum
prsefaia domna Balihildis hoc iinpiuni nefas proliibe- coenohium frairum silum esi, et mulia inuncra et
ret, ul nultum pr.-en)iiim pro percipiendis sacris gra- pastus de lisco duminico ad ipsum moiiasterium con-
dibus omniiio interciirrerel. Onlinavit eleniin, iino strueiidum coiicessil. Quanlaque vero doiniio Lcgo-
berio [Al., LaignberloJ ad • C.irbioiiis moiiasteruiin
p^r eain Dominus, et iit alia pessima cl iinpia ccssa-
soliolem el villain niagnam vocabulo Nugarctum, et talenU
rel conBuetudo, pro qua pluref. hoiiiiiios
diim imilta argcnli vel auri etiain ipsuiu rcgale quo ipsa
6iiam iiiterire polius quain iiuirira sluJeliant, ^
cingulum de supra sacris liinibis suis de-
dividebat actiones publicas qiia: ci^ cx consueliidir.e ciiiEeb.îlur
ex hoc gravissimum viite abslulil, et fratribus in eleemnsynam Ipsum di-

ingerebantur atcipere, iit illis
Ei hoc lotum bilari vultu ;ic liciii^no dispeii-

rerum suarum iiiferrcni damnuiii. Prohibuil hoc ips.a rexit.
gabal animo. Lt eniin Scriptiira dicit : Hilaremda-

domna pro mercede sna, ul hoc iiullus faccro pr.-csu-
Deus. ' Siiniliier ad Fontenellam eulo-
iMerel, ex quo facto copiosain ei valde inagnain mer- torcm diligit
gia plura coiicessit etcompendia. Qnania enim ad

cedem exspectai.
Liixoviiim, vel ad rcliqna monasleria in Burgundia,
7. Quis enim valeat dicerc quanta et quain magna ^ '
ei vi lasmulias iniegras coiicessit, et pccuiiiam in-

conimoda per religiosoriim cuMiobia largiendo integra
niiiiierabilem direxit. Quid ad Jotriim moiiasterium,
praesidla, et silvas magnas ad cellulas scu monasieria
unde illas sacras virgines ciim prjefala domna Ber-
construenda concessit ? Quo eiiam et ipt.a veliit pro-
lilana abbaiissa adKala suum niouasleriuin
arccs-
prias seu et peculiares Dei causas, i<l est, Kala in
sivit, quania ibi mimera et de agris ct
pecunia mulla
Parisiaco Deo sncralas pnellas coenobliim magiium
contulit. Siiniliter el ad monastt rium sancti Fara-,
vlrginura aedilicavii, uhi Dei famulam religiosam valdo
sua sxpe larga niuiiera direxit. Ad urbem vcro Pari-
piiellam Bertilam in locum malrls esse primam con-
basilicis seu monasteria el
siacam ad saiictorimi
Hituit. In quo et ips.i venerabilis doinna Ballhildis
villas multas et niagnas contulit, et niuneribus pluri-
de n conversari snb inlcgra regula religionis, el in
mis ditavii. ? ul dixiuius, hoc nari are non
Quid lura
i
pate requiesccre consueveral, et in veriiale devola

vah mus per singula. Sed ncque vix media lot.tque
id volunlate cnmplevit. Pmtereundum non est quia
dici ejus bona oiniiino a iiobis iion possuni.
«d laudem Dei pertinet quidquid in sanclis ct eleclis
iiiis mirabililcr Oeus operatur, quia, ut dlcil Striptu- 9. enim non debeiiius quod pcr «eniores
Praeterire
Deut in
mirafcili» tfeiit
ra, mirtfDiii» m nanclii s.ti».
biini.na Cujus ^jj....*"^
titit. \>uj.io Spiriliis iPa
- « basilicassanctorum
..1..,.......^ « domni Dinn sii el dni ni Germa-
domni Medardi ct sancli Pelri, vel domni An
cooperaiur inle.ius per bonam voluntalem,
r.icriius p ni, et
niani seu sancli Martini, vel ubicunque ejug p«r-

ui scriptum est Omiii volenti bonum Deut coopemtor
:
infra,
• Pnecipue Eligio el Audoeno, gicuti in Vila san- aclnri de Gemcticensi in Vila sancli Piiiliberli
lib. u, cap. l, diciiur. Ril ann. («84. Poiro de Farensi, supra, ad ann. «55,
Gli Kligii
Clarius inlerpnlaior
!• « Dum de eis videhant
: iii Arlis Burgiindnfara', de Jotrcnsi vero iii elogio
saiic!;»' Thendechililis, anno 6(50,
egimus.
exaclionc» lieri, publicaqiie, e» anliqiia c()nsutluili-
' Alia Viia h:ibct : < Similiter et ad Fonlinellam
ne, inala urgebantiir 3cci\iere, uiidc gravissimuiii re-
Logiiiui plura c;iiioessit beneliciorum conipeniiia,
»
rum suaruin palicbaiilur daninum. i !.t
' Nnn episcopo. Hinc eoiiliriii.iliir id quod in san- qii;eg.rinaiiiorlectiovidetur. LOgiHnieratcoenohium

eum piieilaruiii in ea Neusirisc regione qua;
nunc N..r-
cli Walberti elojiio, ad aiiiiiiiii CG">, diximui,
nunquam Ecclesiic .Vlcldensi pr.ifuis^ê. mannia dicitur. In eo Parllieiione mater Miloni»
iledusi Wisla, niater Lngeiisis coinnhii
diritur m
Bollandus legil (ralriim ; ita etiam legisse vide-
i
t et ad priediitum Cliron. iMiiiiani II., cap. i. Ansegisus
Fonlanell* ali-
tur anonymus sic versum reddens :
fro/rum ccenobium condirexil, » oinissa alia

parie, b.is Logium lihrain unain legavit. Logr.im cuEno-
ad
eral liaud procul a Cella Milonis ipsiitt
&enientix, quae de Theudofredo etiani tunc superstile hiiini siiiiin
iiitclligenda viileiur. ;iil ripam alvei Sequanae; unde Logiensis porlu» op-
' D^Curbionensi monaslerio dixinuis sa^cnlo He- i
!
ido Caudebecco proximus iiomon accepit.
peJ., iu Viu saucli Lauaouiari abb., aJ ann. 590,

0:i CLOOOVELS II RKX FRAN Or.UM ET S. ItXLTIIlLDIS. C7-2
tiiixei-il nolilia, ponlilirlitiis sen al>bnliliiis suaJerxlo A rens cum sacerdotibus ritiiis eis clementer cuiicia
pro zclo Dei prxcejiil, et epistolas pro boc eis dire- indulsit, cl ut ipsi ei illam cordis cominotionem in-
lil, iit siib sancio regiilarioriline (raires in ipsa loca dulgerent suppliia\it. Ei ipsapax inter ipsos, Do-
consislentes vivere dcbeient. Kt ui hoc libenler ac- mino largieiite, plenissime restilula est.
quiescereut, in privilcgio eis lirniare jussit, vcl eliiun 11. Ipsa vero piissimo afTeclu diligeliat sorores ul
iiiimunilales conccssil, ul iiiclius eis dcleclsrcl pro proprias nilas, et sancliB abbaiiss.Te earum obediebai
rcge el pare siiiiinii regis Cliristi clciiicniiaiii cxo- ut inatri. Kt ministerium exliibebat eis lit vilissinia
rarc. Et illuJ coiiunenioraiiduin est, quia ad nicrce- ancillula ex sancta devotione, iia ut etiam ciiin aJ-
disejiis cuniuliim pertinet, qiiod caplivos liomincs biic rcgeret publicnm palatiuni, et ipsa visiiabai
Cliristianos ireprobibuit ; dalasque pr;c< epliones per suiim s;i'pe sanctum coenobium, ita humilitalis inag-
singulas regioiies, ut nulliis in regno irancoruni c;i- nre fortiter exhibcb;il exeiiipluin, ut ips.i quoque iu
plivuin hoinincra Christianum penitiis liansinillercl. coquina niinisliaret sororibus, et muiiJilias vilissi-
Sed iHagls et ipsa dato prctio caplivos plurinios re- mas, eliam deanibulationes siercoriiin, ipsa muiida-
diinere praecepit, et liberos relaxavit, et alios cx ret. Et hoc loiiiin cuni gamlio ac hcio perlicieliat
ipsis in inonastcria intrnmisit, et pr;cci|!iie de gciiie aiiiino tain hiiniile pro Cbrislo minisierium. Oiiis
Hia viros et piicllas qiianiplures denutritas secum. B eiiiin creJerei iil sublitnitas tainje potenli;c ita vilis-
Uiiaiitasenim altrahere potuit, eas per sancta cocno- siniis aJministraret rebus, nisi ei hoc magnus Cliri-
hia commcniiavit, et utpro ea exorarent eis pra:ce- sti exegisset oniniinodo pleni-simus aninr? Insi>ic-
pit. Etiain ail Roinain iisqne ad beati Peiri ei Paiili batque assiilue oraliooi devota cum lacryinis, et di-
basilicas, vel ad Uiimeiises paupercs piura ac larga viiiam leclionein s;ppiusfrequcnialial. Coiisolationrni
BXpiiis direxii iiiiincra. veroconiinuo per sanctmi p.xlioilationeni, et fr.;-
10. Eralciiini ejus sancla devolio, ut in monasle- quenlcin visitationem inlirmoniin faciebal. D<i'cb;u
rio quod prajJixiiiius reiigiosariiin feniiiiarum, hoc enini cum doleiitibus per stuJium cliariiaiis, et ciim
est iii Kala qiiod ipsa .xdilicavit, conversari deberei. gauJenlibus gauJebat, et pro sanis, iit consolaren-
âin et Fraiici pro cjiis ainore hoc niaxinie diiala- lur, domnoe abbatissa; liuiniliter sa-pius suggcrebal.
bant, nec fieri pprniiilcb:iiil, nisi coinmoiio illa fiiis- Cujus petitioni ipsa iil maicr aniabiliter cuncta pise-
sel per niiscruin " Sigoberrandum episcopuin, ciijus slabat, quia vere crat eis inore apostulico cor unum
tuperbia inter Francns iiieiiiit inoriis ruinani. Et ei aniina una, dum se inviccm tcnere ac plenissiiue
cxinJe orta iiitciiiioiic duin ipsuin conira ejiis vo- diligerent in Christo.
liintatem interrcceninl, inetuenles nehocipsadomna 12. Coepilque ipsa domna Balthildis corporc iu-
rontraeos}.'raviler ferrel, acvindicare ipsam caiisain lirinari et visceruin incisione, pessimo iiiliriniiatis
velict, pe miscrunt cani siibito pergere ad ipsiiin viiio graviter laliorare. Et nisi meJicornm sliidi,-»
iiioiiasierium. Et foriasse diiiiiuni iion esl qiiin ipsi subvenissent, pcne Jeficere. Sed iiingis ipsa ad cne-
principes tuncillu I iii bonuaninio pennisissent. Sc.d leslen» ineJicum scinpcr liilcm habeJiat de salute
ipsa domna Dei voliintatem considerans, ui hoc iion sua. Ipsa vcro sancia coiiscicntia et pia non cessa-
lani eorum coiisilinni quam Dei fnisset dispensiitio, bat Dco gratias agere de sua casligatione, et boiia
ut ••jiis sancta devoiio per qunnlibcl occasioncm et astuta ministrare cnnsilia seinper, et humilitatis
Christo gubenianle esset iinpleta. DeJuclaqiie ab ali- niagnae exeniplum cx ininislcrio suo sororihiis oslen-
qiiihus seiiioribns, vcnil ad pra;fatum inonasteriiiai dere formam pieiatis. Et conferens saepe cum maire
suuin Kala, ibiquc a saiHlis piiellis ut Jecebat hoiio- inonasterti, ul et regein et reginain ct proccres coii-
rilice ctsaiis ainabililer in sancia congregaiiinie le- digno lionore cuin eulogiisscniper visit.ircnt, iit erat
cepta est. Uabuiteniin tuiie non inodicam qnerelaiii consuetuJo, iit ipsa doniiis honam famaiii qiiain ce-
conira eos •>, qiios ipsa dulciter nulriverat. Pro qiia prrat noii aniitierel, scd nmplius semper in afTeclii
re falsani [L. falso] ipsi cani liabuissentsiisceptani, vcl 1 harit.itis cuiii oinnibiis aiuicis ntqiie validius in Dei
ctiani probonismalaci repeiisareiit. Sedethocconle- p. noiiiine peimaneret in dilectione, ul scriplum est :
• In alia Vita Sigeb^-andus diciliir, quem Parisio- corpus Kalam Iransferre rriistra ronaia est, testanlo
rum episcopuni fuisse ainiit, de qui), supra , in Ob- AiiJoeno, in lib. ii Je Vit» sancii EliRii, r.ip. 5i et
Sfrv.it. 8. Ista Sigolicrraiidi ca;Jcs cniJtigit anno cir- seqq., qui el aJJil, cap. 59, sanctiini Eligiuin posi
ca G64 <pio RaliliilJis. cnm ci jani per lilii Clntarii obilum suiiin usniie terlin apparuisse « cuiJani pcr
attatein aJ regnuiii babilein lieerel.iii K.ilense P;ir- soiiit; in aiila regis habilanti, cui pra;re|iil, iit sine
llienoiia seccssit. Ciili; aiiiio reLiiii Cliilarii lilil 7 aJ- aJiens reginain l$;ilthilJeiii coin-
aliipio ciinctaiiiiiie
hiic regiuiin aJiiiiiiisirabal, sii|iiideiii
cii aniio lier- nionereeam deberet, qiio insignia auri geininaruiiique
thefriJus Aiiibianoriiiii ejiiscnpus privilegiiiin iiiiiiiii- ornaiiiciila qiiibus aiihiic
iii iiliii ulebaliir, ob Clirisll
i
iiilatis nionasli'rio Coihciensi. peteniibns tlutario ct j;ini reverenliaindeponere non gravareliir. Regina
UaltfihilJe rcgiiia cnnces-issi' legiiur. vero niin ainiiigiia deconfessoris admonitione, oiiinia
b Interpolaior itgil : < Contra cas qiias ipsa diil- a se confrstiin oriiamenta rejecil, nec prcter bra-
citer enulriverat, pio qua causa lalso ips;c cani lia- cliiles aiireiis super so quiJquaiii oriiaiiieiiinruni
biiissent suspeclaiii, » clc. Qiiasi Bîltliildls aJvcrsus rcservavit. Omnia ilaque iii eleeinosynis Ji pciiicns,
iiionaclias liabiiciit qiierelain. At reliiienda leciio poiora qucqiie in ciuri- opere aplavit, qnain ;iil
iiostra, inierprctnnJa iitii|iie Je optiinaiilius noniiiil- capul sandi Eligii stubiiiri pr.rcepil, et crepam (id
);s, qiii feiniiiain sanctani lalsi criiiiinis ;<c<'iisaveranl. esl, liiinbaiii) cx auro alque argcnto mirilice fabri-
Atile vero qiiain BallliilJis Kalaiii sc rccipcrel, cnr.'- c:irc , ijuaiii supra cuulcssuris membra dcposuit. t
vitlunus bcaliEliijii >iovioiiiaguiis.si;jiiscopi, eji; que ll.cc AuJociius.
r.-j viTA s. n.\Lni:Lnis. C7i
(IpoTlct el tesiimonimn liabere boniim ab liis qiii (oris A d^nii (Jeiiesio episcopo glorioss ipsa sancla aniii:a
ntni (I Tini. ui, 7) ; el pr.icipuc c.irain paupeiinii reccpla ost, ut magnuin ejus exigebat ineiituin.
cl liospiluin cuin suiiinio studio pio niisoiicoKiia et paulisper sorores cuin in tanli
13. El lioc ita iliis
il.leciione iii ipsis scinper inipcmli. Pio (ilirisli aino-
doloris gcinitu conticuerunt et ut ipsa jnsserai sub
le saliilis inoiiila sancta ipsa Mi;itcr inonastcrii, au-
silenlio, iia tantiini ul soli tantuin sacerdoips qiii
dita alacii ac kclo aninio aJiniplcbal (jiiniia : s< d
ejus bcalissiinainaniinain Doinino coinnieiidavernnl,
iicqiie ea de nceps ulloino io ailiinplcri; ccss:il)ai, pio
illis cst denuiiti iiiiiii. Qiinin rein postea cognosceni
merccdis ciniirniinis aiginento.
abbaliisa el cuiicta congrcgatio, cnin niagno llctii
15. At vero jaiti priipin(iu;uile glnrioso cjiis (iliilii,
visio pr.iclara ei fiiil osiensa. Scala eiiini ercela ct reipiiicntcs quoinodo sic suhiio et inqiroviso nec sibi
cognita esset exitus sui liora, el quasi rapia fuisset

glai s aiilc all:iriiiin sandx I\l:!ri:c, cujiis rulineii
cociiini cnnlin;;crci, el qiiasi angclos Dci cinniiantcs, ab cis geinina illa oninibus deslderabilis. Oiniiibusqut)
iil ipsa (loinna Callliildis 3scen(lc:ct per cain, iit ex ob-liipefactis parilcr proslrati illico supcr bnniuni
liac r.velalioiic pateiiler darctur iiilelligi, eo qiioii !iiiilii.M|iia ibi profusis lacryniis cuiii iinmensi doloris
geiiiitu lleiitps, ct pio Doiiiino gralias a;;entes el col-
per subliinia cjus inerila palicntia ct buiniliias eani
ad celsitudinciii a;teini regis pr.imi coronain B laudantes coininendaverunt ejus sanctain animani
et »d
cilius exallandani perduiciet. Qua eiiani ipsa doin- pio Regi Chrisio, ul ipse eam in sanclx Marije clioro,
tia visionc coinperla cognovit se qnantocins c cor- vei sanctoruni coni-orlio perdiiceret. "i
('^t ut lunc
pore esse niigraturam, et illuc ubi jain olini tlicsau- eral deciis ipsiu^, sepellpiiles eain cimi iiiagiio bono-
ruin opliiiiuni reconderat \Al., recondiderat] pcrven- re tt mulia rcverentia. I nnc doinna Hcriilaîa abba-
turam. " lllud vero silere pr:cccpil, ut usqne in tissa pro sludio pieialis sollicila, coimiicndavilsan-
Iransitum suum pro doloris uiopsiitia soiorihns vcl ciis saicrdotibus f t pcr plurcs ecclesia-; ul csset iiie-
iiiotri inonasterii ipsa visio non indicarelur. Sed po- iiiorl:) saiicla iii saciis ohlationibuj assidue laciciidn.
(ius ipsa pia el alacri nienie magis ac magig sanclie Quod nnnc usque per loca iiiulta inerilo ejus assidue
insistcre prea, cl seinetipsam cutncordis contriiioi.e celebr:ilur.
liuiiiililer rcclcsti regi Doniino Jcsii diristo (oin- 4G. Iteliquit sanctuin cxemplum sequenlibus hu-
inendare aitenlins. Et occullo cxli(irlah:itur scmp' r mililatis et sapicnti.r , iiiansupiudiiiis el pleiiissiiiuc
vel consol.;baiur domnani llertilai.ain ei sororcs, co dileclionis studiuin , iinoque iniinlla; miseiicur,ii;c ,
quod ipsa jani aliqiiantulum ab iiiiiriiiit:ile sua coa- aslutainque prudentix vigilantiain el conressioneni
valesceret inellns Lt (lissiinnlab:<t vdiitniani iiicesii- puritalis, ct ciincta pcr consllium , et nlliil ^ sinu
I
liam de Iransitu suo, qwx inagiia |iostca el suhitanca '
coiiinieato omnino cs-e lacipiidnin, sed lcmperata et

tis conligit. ratioiiabilia lieri uiiiversa. llaiic pit't.ilis regubiin
\i. Cuiii vero ipsa dunina SPiisil proxiiiium linein consodalibus excinpluiu sanctissiinuni dcreliquit ,
suuin, tunc mens cjus sancta ad cu'Iuin erecta esi. pro quibus nuiic sanctis virlutlbus cl multo plui i-
Certaqiie facla de bealitudinis rctribuiioneet prxmio bns saiictis siiis meritis recepil magnl prKinii coro-
magno, prohibuit secum coiisislcntilius, ut aliis sn- iiaiii slhi a Doinino olim repositam. Ct niodo per-
roribus lioc nullalentis innolcscennt, iicc domnx friiilur iiiter angelos in conspectu Doniini ct Spoiisi
abbatiss:e qiia: valde ct ipsa inlirmaliainr, ne illa pa- sui cuin canilido virginiiin grcge quod desideravit
riler periclllaretur ob niagniludlnein Iristitix'. i'
li^t iininensuin ac scnipiternum gaudiuiii. Et nnnc ad dc-
cral aliqiia ({u.iedain tiinc infanlnla sua liliola, qnam clannduiu lidclibus suhliine ejus niciiliim diviii:i
pixccpil ut secuin iret, qu.c cl ipsa snbito e corpore pietas ad s:icruni cjus sepukrum plura pciiicit nii-
cxiil, eleain ad tiiinuluin prxcessit. Tuncconsignar.s rabllia. Iia quisqnis ibi febre corrcptus seu a d:i;-
sc Cdiilidenlcr el pios oculos ac saiictasmaniis adcoe- nionio vcxalus vel deiitiuni dolore coiilritns ad lidem
L.ni c^cclas [Al., piis oculis :ic sanctis ni:iiiihns ad c. r.l(.,cuni fi lejacccsseiil, iilico per divinani vlrtutciu
ercclis], sancla illa aniina a corporis viiuulo iii pace , et pcr cjiis sanciani inlerCLSsioncin slatiiii depulsa
solula esi. Staliiiique divinus .splendor in ipso cubi qualibcl inorborum pcsie, saiii aiquc incoliinits in
culo clarissiiiie coriiscavli. '
Et sine dublo ab aiige- Dei iioiiiine exiiide procedunt , ' ut el inodo nupcr
lorum clioio vel obvianic ainico suo lidelissiino quoii de aliquo pueio (i;anifeste conligit.
" lileni asserit iiiterpolatnr. H 'C vcro sihre ••

cst asiaiiijbus iiit' r ajtmina aiigclorum alTiiissc, glo-
soroiihiis qu.x- consci.»' Iiujiis iiiir;ilniis visioiiis fue- riosa etsaiicta illa aiiima esl recepta. »
ranl prajceiill, ne iiialri inoii:i-Ierii vel c;iicu»(|ne * Clarius expolitnr : t Sicque , i!t dcconlissiiniim
sororiiiii li.cc visio maiiifcstareiii. t eral, excuhias coiidignas :igeiites, in ccclesia
' Interpolalor : i llabehal pr;clcrca ipsa doiiiiia sancl» Cruclsquain ipsa a liindanieiilis conslrnxcral,
Itallhildis quanidain iiifaiitulani , qiiain ex funte corpusbealissiinuni portaverunl, cl mirito lionure
baplisniatis siisceperat, > e:c. Qii;c infanlnla In liisto- sumniaquc reverentia ihidein sepclicniut. »
ria Iranslaiionis appelhilur K;i(lcguniiis, < i|urc sepli- Unllaiidiis legit siiie eommenlo. liileri o'alor
<^ :
liio :etatis suK anno ah lioc siianhi iiiigiav,t. > ciijus i Docuilqiioque ut iiullus teiiicre vel prrMiiiipInose
corpusculuin post lialtliildis traiisialiiniein in s:i!ici;c aliquld dclmlrct , sed oiiinia ciini coiisllio csse f:i-
r»-giii;R luiiiulo collocatuiii est ; minc inter sacias cicuda tcinperaloelralionabili sciiiioiiedi-crctionis. »
rclijiiias asserviiiiir. Priiuarius Auclor commcnlo scripsit pro commeulu,
"
auctor idasseverantius alfirinathis vcrhis:
Aliiis qiio noinine liceiiti:iiii inlelligii.il anliqui scrlplores.
« El ipLO luminc ah Aiigeluriini clinro, obviaiilc
ciiMi f
Idem scribii aucior libri dc Viia sancti S reiiici,
Sibi lidelissimo Genesio S(;ilicel cpiscopo , qui visui num. S, quain bupra ad ann. 6U:^ retulimus.
675 CLODOVEUS n R!:X FRANCORUM KT S. BALTIIILDIS. 676
17. Veiiii qiiippe cx p.irilbas provinciw quiilam A moraUilc ractum sHiict») et venerahilis Radegumlit
vir vcncrabilis '
Lciiiieg.-îitlus episcopus, amiciis rcgiiijc Clotarii qnonilam anterioris regis conjugis,
cl lidelis iiiniiasicrii Kalensis, ciijus puiruiii ita s.i!- quam laiita sancii Spiritiis succiiiderat gratia, iit
vus d:i>mon arripuil, ul contineri a sociis noii posset, vivum relinqiicret coiijuttcm el se Chrislo Domiiio
nisi ejus manus pedesque roilijâsseni, eo qiiod iib sub sacio velaniine consccrarei , iiiultaque alia qu»
liimiam sxviliam dilani.irel quos contingerc poterat. in Aclibus ejus legunlur peragcrct.
tjui duni ad locnni sacrum perveniiel , et saiooplia-
19. Sed quaiiquain illud considcrare libeat qund
gum alioriim duciu teiigisset , siibito et saiiatus el
ab ipsis sanciis rciiiinis actiini est, suminopereiamen
iiiilit vclut oviseflectus esl, opilnhiiile Doiiiini ii<'S-
iinbis ad sancinm malrcm domnani Balthildem qirc
tri Je!>u Cliristi gralia, qui regiial iii sxcula txax-
uostris elTulsii teniporibiis, necuon ei ad ejus nierita
loruni. Ameri *>.
gloriosa qua; ipsi ab ea gcsta novimus et vidiinu«,
APPENDIX
recurrendum esl. De quibus hic quidem pauca de
EX I.NTERPOLATORB rOST PHif^DICTA.
pluiimis coinmemoravimus, per qu.i! non putnmiis
18. Recolimus quidem in Franconim rcgno no- cain inreriurcm nicritis fuisse illis prioribiis, sed
Iiilet et Dei cullrices qiiasdain fuisse reginas, Chro- --o in sanctis studils ct
iiiulio inagis bunis operibus
r eas
'
n
decliildem scilicct neptam Gundcbalili regis alque pra;cessisse cognovimns. Qua; posl iiiuUa iiiemoranda
'hiagiii ei antiquiClodovei rcgis cnnjiigem, qu:e ita euiii- quae gessit ojicra, evangelicic perrectionis adimplevit
dem paganissinium vcris instruxit exliorlationibus, niandata, despexit niunriiim et concupisceniiam eju»,
ut tnla iiien'is inteniione ad cnltum Cbristiana; rcli- coolrivil diabolum ct puinpas ejus , sccutaquc est
gionis ferveiite lldei calore cunverteret. Et non so- Christum et praecepta ejiis, utque vera moiiachasiib
luni ipsuni, sed etitmi divina gratia adjuia plurlmog iritegra leligione beaUim vitani feliciter consunima-
Praiicoruin proceres traxit ad Chrisli agnitionein et vit, atque ^ iii Kalendas Febriiarias terrena deserens
sd calliolicx lidei dileclinnem. Ecclesiam qiioque et coelestia appettns, aiiiniam beatam beoigiio Jesii
fn lioiiorc sancii Pelri , ubi rciigio inonastici ordinis qui eam dederat, niundani et iminaculataui recun-
vigeret, Parisius lecit, iiecnon et cneiiobiolum iii ho- signavii, humaiaque in pace requtescil in Kala mo-
nore sancti Gcorgii sacranim virginum in Kala prinia iiasterio, et regiiai in pcrprlua juciinditate cum Do-
conslruxit. Qiiod posica quia ambiius ecclcsiohe iKino, noii iiiiineinor, ut crediiiius, suoruin lidelium,
siriciior erat, ad capieiulum pliirimnra gregem sani*- qiii ejus cupiunt veraciler atiullere pru'Conium. Ntit
tiinonalium n s.-ppe memor.inda donina Ballliilde vero etsi noii ita ut dcbninius , snliem ut potuinius
eversum , et basilica pra«^randi spntio amplitiidinis ^ veslruni lin|icriiiiii adiiiiplere curaviinus. Iinperiti:e
constructa ; ctijiis inedluin altare in hoiiorc sancte scriiioiiis indulgeniiam ilate, el pro culpis negligcii-
crucis, atque illnd [F,, aliiidj in parte dexlera in tiaruin cum cbarilale Deuiii exurate. Nos ergo qui
honoresancti Georgii; quod vero ad Ifevam est , in adhuc mole carnalis ergahtiili pressi ac mDlliplici
lionore sancli Siephani proloinartyris tilulaiur con- scclcrum pondcre prxgravaii in hujiis labenlis sx-
secratuin. .\lia cliam quaniplurima pro mercede culi lluclibus vaganiiir amliigui , ejus sulTragia pla
xternx remunerationis in honore sanclorum ediiiil devotione poscamus assiilui , ut pru nobis npud nii-
loca et inuneribus pluriniis ditavit; parique modo sericordem Doniinuin intercclere dignelur, quaienus
de Ullrogoiha lertur regina Childebeiti videlicet ablutos oiiines labe criniiiiutn perducal pro sua
Chrislianissimi regis cnnjuge , eo quod nutrix esset pielate ad cceleste rcgniini, ulii est gloria indeH-
orphanorum , cunsolatrix pupilloruni , siistentatrix cieiis, perpetua pax, iuiiien seinpitcrnum cuin Patre
pauperuiu et Dei servorum aique adjutrix lidelium et Filio el Spiriiu bancto, qii;c (ir.Tparavit bis qiii
inonachorum. Kecte quoquc et illud pncdicatur ine- diligunt eum <>.
••
In alia Vila l.eudegaiigu» , in Leodrandus epi- ficis, qui siinctaeanimac de corpore migranli obvta-
scopiis 'I areniasiciisis. visse legilur, supra, num. 14. ub.it s:<nctus Gen»-
jj
Sic desinlt Codex Fuliensis.
>>
sliis aiiiio 5 regiii Tbeoilorici Christi 677 , Kaleiid.
,
Ipsn die sancta Balihildis laiidatur in sincero

' ûvembris , sii|ui'le:n auiiu Tiitoilorlci sepiioio
Usuardi Marlyrologio his verbis : In teiritorio Pari- Aiisliertus, qiii Laiituertn abb. Fontanellensi ad inUi-
tiacenii Uaithildisreiiinic. Ileui in velerriiin) Coibeien- las Lugiliiiieiiscs post Gciiisiiiiii evecto sii^lt-ctiis
gis abbati:c Kaleiidurio aiite annos sepliiigeiiios e\;i- est, a.iiiuin reginiinis seciiiiiliiin agebat, quciiiadinu-
ralo ; III Kal. Feb. Kala monm eiio deposili) Datde- duni ev Aciis saiicti Coiiileili iiirerius relciendis
ehildit regince; quo die in
inoiiasieriis Cinbeicnsi et CoiistM. Aniio proin.le cina 58B saiicta llalthildis
K ejuj soleinnitas celelirutur. Cnrrigeiidi ergu
ileii>i ad supero» IranMit. Ejus rosium dieni inter etle-
libri cditi Lsuardi, corrigeii liis et Ailo, ijiii vii Kal. briores fe.-tivitales sanclus Alelardus ablias Cor-
Fcbr., corrigendus etiaiii Wandalhertusqui vi e:i>dem bciensis. iu Itb. ct ii Slatut. Cuib., cap. 2, receii-
t
Kaleiid. deniqiie corrigenda eiiuin Marlyrologia

, set.
i Corpus sanct;e theKe argentex, caput
l\oiiiaimin , Bencdiciinuiii ac Gallicanum, iu (luibiis Italihildis
sincia: Ualihlldis naialii ii Knl. F>'br. ciilloe:Uur, vero proprio sciiiiio inclusinn eliaiii iiuiic in iiionas-
Aniiuiii quo saiiela rcgina oliiil, qnadamteitus dnsi- terio rttiîosc coiiiiir , pncter insigiieni
Kalciisi
gnanl dnu characlcres chroiiulogici, unus a regno iiiaxillaisuperioris porlioneiii , quain Corbeieuscs
Tbeodorici ejiis lilii qui iiiairi supersies regiiasse nostri aniio sexcenlesiino ffiindrageoinio septiino Sii-
dicllur tii Viia secuinlusancti W:iniiregilisi, cap. 23; prn inillesimuui ab illustri ac vciierabili abbaliss.i
alier cx murte sancti Geiiesii Lugduueasis ponii- M.igilalena obliiiuerniit, ti In argciilea efllgie uua
DirLOMATA PROLF.GOMRNA. 678
(i:7 AD CLODOVEI II
AD CLODOVEl U DIPLOMATA
PROLEGOMENA.
(Kreqaigny, Diplomata, Cliartse, Leges, 1. 11.)
Cloilovei II, Sigpberli fratris . Neu^lri.-e el Bur A nostra dom fina Naniecliildis , qttsm nxorem liabnlt
giindi.c regis, ilipioinata tria legiltiua eilila «unt, geiiitor iioster DagnJ herclitiis, {maniiuni nnslrarnm
su^pusilitia luiidein. signaculis nlunibraviiiiiis! signiiiii iluin. Clilndnvio, t
elc. ila!i: supplemus ex cluusiila exlreiiia diploiii»l>9
§ I. Difiiomnta tincera. priiiii intor spuria (Injra, col. 08«) ejusileiii Clo-
{. Primumexlegilimis .xri incidenitumcuravilMa- dovei , quod quidem, in pliiriniis sincerum, taiiion,
billouius, de IIh dipl., pag. 378. ex aulogratilio lor- cimi s t niulii-i adulierationiliiig loPidaluui , iiiterlegi.
liceo , litlerls Merovingiris ex»rato , addita iiiliT- tiina non ailiiiiticndiim piitaiiiii«.
lineari le<-tioiie viilgaribiis liiteris expret,»^ ;
tiiiii Ergn niii calniniiia Germoiiii; ei certe nnla e»t
paulo .-«uttius edidil ,
qiiiliu^diiii sane tûppletis ex nobi iiini virorimi ei priiicipiim liac jriaie scriiiemli
ac'-uraiiori iiisiruinenti inspectiiiiK ; valile
iiiutili iinperilia, nec
inira viilcbilur seu iii Clodoven
eî
ciiiin iiiutiluinerat aiiiograpbmn. Ex eo fere iiiliil pnerulo, Nandecliilde regina quideni, sed e
scii in
alluderui polesi , nisi donuin loci Cortir^ci a liago- iniiii.terlo ad solium evecta.
berlo cojlaluiii iiionasleno saiicli Dioiiysii, a CI"do- t. Aliud haheinus Kiiiicriim Clmlnvei II diploin.i,
veo el NandecliiMc iiiatre ejiis, fusse loiilirmaiuin. s.i^piiis viilgauiii, qiiod .Mabilliiniiis Mcrovingiex
De iaiso poslulavil diploina lioc Cerinuiiius, de vi-i. lilleri> ncri incisis edidit, de Ke dipl. laliul. xvii, :ii|
reg. Fr.inc. Uiplooi. 1. 1, pag. 15.'i. ei l. II |> ig. 191 iidcin aiiiographi apud fâiicinni Dionysiuin repir
ciijus cnitiinationes dilueninl NUbillonius, dc Ko siti. Kxslat insertum in chartiilario i|uod asservaliir
dipl. s!ip|il. pag. 2it, et Fontaninus, Viiulic anlni. iii biiiliotlieca regia, sub ii. 5lir>. IVolixas liuic iii-
dipl.pag.1G2. Paululuiii circa hac iuin oiari juvat „ slrutiieiito nolas subjeciiniis; i|iiiliiis hic p.iuca llceal
ad rein diploiiialicani niaxinie perlineiilia i|uil)iis addere, ad refelleiidas Gcrinonii cnliiiniiias. Iloc
,
excntieiiilis iii iiotis iiosiris, propter pr.cscrlplam diplomale Cloduveus coiilirmat priviicgia monaslerin
breviialem, vaiare non licuil. Agilur pr;ccipiie de saiicli Dionvsii a Landerico , Parisieiisi episcopo,
aitsigiianda acceptioiie ut' iiisque loiulionib, mbscrip- conce-<sa. fclxeinplum coiiressionis Laiiderici lypi*
tio iiropiia, el iio i'inis tignacutuin. niandavimiis siipia {col, 'iO.l) sed ita adulteratiiin ,
Argniiieiitiiiii coiiira verilJleni diplninaiis pclit ulillud spuriis inslrumenliâiiniimeravenniis. Exs'i-

Ccrinoiiius cx clausiila iiii.i Cloloveus el inater ejus tisse qiiiuem l.anderici coiicessioiie> doci t aucior
priilitciilursc< propriaiiiaubscriplioiiem iiiserere nuii Gestormii Dagoberli, nec id negat Germonius, de
putu:sse. > 1'enluiii ^cribenili iiilsse Cludovcuin vet. reg. Fraiic. Dipl., i. I, pag. 125, et i. II. pag.
ctlainaute pairis obiiiini coiiiendit Gerniniiius, el iJ 180, aut a Clodoveo (oiilirmalas fiiisse; sed aulo-
astruii ex verbis aiicioris Gestoruiii Dagoberii , grapbuin a .Mabillonio cditiim siipposiliiinm esse
cap. 42. Ciiin eniin Diorti proxiiiius Dagoberius tes- coiileiidil, ei id astniere roiialur, 1" ex monograni-
tanieiitum conderet, cui substribL-re, moibo icgra- iiiale liuod diploiiiali suiijiiilur 'i' i\ subscnplione ;
vesceiiie, non valerel, rogavii Clodoveum liiiiiiii

« Kadobcrli niajuris doniiis, iiiiile arguit iiiulta iii ge-
uuin ul per sigiiaculiim noiuinis sui cliarluin afllr- nuino Ciodovci diplomate extiti>se, qna; deliciunl iii
inaret, el aplimate^ siibscribeicnl. > Seii ex ipsis>i- exeinplo i|uod ul aiilngraphum veiiditavit Mabilln-
inis Ge>iornni verbis aignitur coiiira Germoiiiiim nius 5" cx t.esiis Dagoberli. ILcc auteiii sic arbi-
;
l;jnc Rcribeudi imperiiuiu fui>8e Clodoveuni; li;i-c iraiiiiir dilui pus^-e.
eiiini locutio , per iigiiacu'uin numiiiis , intelligfifla 1° lii iiiniiogrammale legit Cermoniug numen Si-
est ile signo (jualiiuiique, quod vice subscriptioais G gebri li quod sane pro falsi iiidicio baberemus ;
;
liiieris exaralo: appunerelur ; id patet ex eo >juod, iieque eiiini, i|iiidquid MaMllonius jiisserlt. de R<
cuin de outiiuaiibus agliur, expre.-se dicitur ip us diplom., pag. 5T(), «t siippl., p.g. 19, concipere iU
subscripsisse , duni Cloiluveus soio nomiiiis signa- pnssumus, ut Clodovci i|>liima inunugrainmate fra-i
culu cliariani c nlirmavii. Sic faciuin luisse appaiei tris, iioii suo, v:i|l:iuiiii liieril seil, si .Meroviiigicas ;
iii auiugrapbo quod expeiidiiiius; in eo enini exstant litlerarum Innnas rcqiiiramus, disliiiclc in muiio-
Nantecliililis et Clodovei inoiiograiiiinala , qu.c iii graminale asseiiiieniur nunieii Clilodoiiits, et iii bi>«
iiutis nuslris eilJngi ciiraviuius (a). Sic aiitein babel h;esisse inirnniiir Maliilloiiiuin, qui cum lilleris Meio-
autiigrapbum luuiilum i Propria ûbscriptione
: viiigicis laiiiiliariter versabaiiir. .Miiiiugramiiia accii-
iiiêrere iiuii po^siiiiius, taiiiea. . . us el pra;celsa . rata C3<latiira eflictuui (6i exhiheri curauinus;qu d
genetiix iioîia doni. . . berctbus. . . .Sgiiiim
. si inspicMlur, unamquaiiii|iie lilteram iii eo sic dii>-
iioiu. Cliluduvio regi. bjgnuni pr.ecelsx Nanlt-chiiiie lingueio larile ciit scilicci, lill ra C depreheudiliir
:
regiiiae. » !Ju,c deliciniii, sic videiiinr expleiida : in supericri partc linc.TB i|ii;c esl a sinislris, el in lii-
< Cum ncMiiiia iioslra propria subscripiioi>e iiisercre feriori liltera L. ILcc eadeiii linea, cuin alia dex-
non possuuius lauien [nj os et pr.> ceUa genelrix irorsum per iransversaiem unita, exprimil litterani
cum sancirc reginae ac monacli.i: velo alternque cal- April. nieinoratiir; cujus elevationis historiam guo
ceu posueruiit. Duplex Cfleliiutiir sancla! Balth.Mis lO' refereiiiu. s;i'Culo iv Beiiedictino.
iraiislatio. allera xvi K..ileiid. .\piilis, aliera prlilie (a) Nece^se csse nun esi visum ul xri inciderenlur
Kalend. Jînuarii, bxc quidem inonasieiio Kalensi m n moiiogramniuia illa , qiix iii Diplomaiica MabiUonii
ob quamdain siue dubiu sacri corpmi^ lr:inslalioiiem reperirecsl.
iu iiovam capsam; illa iii Curbeiensi icijue ac Ka- (6) Quoruin qiiidcm inonograminatum ligarx iii
lensi ob ejuselevatioiieni, i qiix fuit facia aiiiio mI) iiac iiovisi:<siina Edilione iion exstaiit, quas vide
liicaiiiaiione Domini 853, anno vigcsiino iniperante apud Mabilloninm et in blenientis paixograplii:i- a
Ludovico sercnissiino Augusto, et crleliraiur xvi N. de Wailly desi riptis, t. il, pl. vi, I. 5. ( oiifer
Kalend. Aprilis, i uii in veierrimo Codice Corbeieiisi etiam quidquid ad rem illu^traiiaam erudiius idem
.eniiur. Lx quo corrigas Matlyrologiuin Ijenedicti- addidit, l. I, pag. 6jy.
uiim, lii qiio l:;ec elevatio «eu trau»lutio, xv Kal.
"'•'
CLODOYEI II IIEGIS Fr.ANCOUUM 680
// Trarisversali line* insi>l.'lliUer„b proprioi- q„x . Fossatensi erclesi* scd ct iri arcliivo, cl
viilelur iioslrn; Iill«i-J! .S, seil formaiii vocalis O clia-
:
in tauu-
lario capiluli
. pituli sancli
saiicli llionta!
11 Lnparcnsis, ubr
raclere .Meroviiigico eltln;,'!!, el lioe r.-s
olliiio bis run- l'ossalensis nionasterir reposil;c dicebantnr,
gilur in iiioiioi;r.iiiiiiiale, (|uod illuil
iii veleribiis iiKino- frusira investigaiiduin curaviirius.
lUvc aiiiciii laUi
firainiiiptiljus Lillera D a dexlris
iiiiriiiiie insiilens.
vesiigl.i siint.
iiiversa apiie iiioiiograiinnalis
lii;iira coiisiiiciliir. Iii
Kiiigilur in diploinalc Blidigisiilimi iinpetravjsso
si);rianliir liuer.t V, 1. el his (iiio(|ue lecUoni iiiservil
Iiuiic locum iit inonaclios ibi conslitueret siib re-
liUiMa V !U'slal liUera .S, (iiiaiii aijiioscere las est
.
gnta siiiHti Beni'dicti ; sed Blidigisiilus ibi consli-
in liii a i|ii;e a parle licxtra ir.in^versalis liiit-a- d s-
tuil priniuin abbalem Habolenuin, sancti Colurnbani
cendii. Iii li:ic iiosua iii.iiiogiaiiiniaiis enuclealione
discipulum; uiide Coiiitius interpolatnin conjicit
iioii oiiiiiiiio coiicorJaiiiiis cuiii auctorilius Di|iloiiia- in-
struinenlum iii graliam nrdinis Beiiedictini. Apertiu»
lic.e iio\;e, l. III, pa;;. 555, (lui laiiien
iii siininia no-
abb;is Lebeuf, Dislor. diuces. Paris. l. V,
biscuiii coiiveniuiil, noineii Clodovei ex iiiunoyram- pag. 97
el 118, lotiim diploma ab aliqiio hiijus ordinis
iiiale ciuentes. mo-
riaclio coullaUnn pronnntial, qui. ciim
2' lUiloljerli suliscriptio ciim titulo mryoWs ilomui hoc inona-
steniiin, iion seiiiel resiauraUim, regiikc
Gcriiionio suspecla csl, iicque arbitratur liuiic iiii- saiicti Be-
niiilidi siio.tempore subjeclum videret,
ilii:iiii pr.ifecluraiii palalii pessisse sulj Cloiloveo 11. slc a pri-
' niordiis iiisutuiuin ciedidit, et h;cc inseruil
ôn iia cnliiiiit• lleiix
•
lieiiiiis apiiil liollainl.
' in iii-
I,xes;e- suuiiieiilo quol ad assereiida jura monaslerii
sis, ad t. III .\piil pag. 5, el Foiilaiiiiius, Viiniic. sui fi-
,
biic:ibai, ni suppleret legilimo deperdilo. Id
di| pag. 159. Keiiriiis foiie pracler-
conjicii .M.iliillonius, ca nianilesie
lojiiiiesie lalsuni
iai5Uiii proiut
proilit Clodoveus moiia>
iiioiiai his
iii L)l| sii.Mil n." ll Itili.l.Primn vBi i..,. . :
vel Uatliil.lis ngiiKe iii;ijoieiii domui exslitisse, gi iir,ea lcge ut pro geiiilrice sna, pro conjiige i-t
fueruiit eiiiin reKiiiaruiii iiiajores doinus. ipsi Ger- prole, Ueuiu exoient. Sigiiatur aulein diplonia
aiiiio
iiionio li.ec conp cuini iioii displicuii, ut videre esl,
reKniprmio, quo vix qiiinquennis eral Clodoveus,
ul)i siipia, t. II, p;i^. 1 4.
cui cerle. iiec coiiju;is iiec prols cura luiic
3" Olijicit Geriiioiiius diplnma Clodovei II piigiiare eral.
Ilxc quoque iiilerpolata Coinlius, Annal. l.
111, pag.
ciiin iis qii;c de lioc ipso diploiiiate ii;irraiit(ir in
28, deleri jiiliet. S;d qu:c causi rnovere poluit iit
Ge^lis Dagolicili. Sed auctor Gesloruiiiquidqiiida
veio diploinaU hic claiisnla aJJerelur ? Sane, si l<li
Landcrico Sandionjsiaiiis coiicessuni lueral siyilla-
eraeiidalione corrupta inslrumeula resarcire liceai,
lim narrando persei|uiiur, diploma vcro jjeneraleiii qui^ letusspunus inler legitiuKis noii coaplabiUrr
conccssoruiii coiilirniaiioiieni e.iuiilial. Ex liao auleiii ?
2 boilioribus aJhuc aiguineiilis
, lalsi convincilnr
iliscrepanlia niliil aiyiii polest, unde sincerilas di-
'qn.d Clodoveo II tribuunt diploma secundum, pio
plonialis eviTli possit.
inonachis iiisukc UarbarLC. Daiiim dicilur Monie
5. Noii diu iios detinebil terlii diplom.iti3 IVag- Lauduiio, qui locus nuiiquam fult e diUone hujus
rrientuin, quod quidein iiiuliluiii adiiioiliim, sed leî-
regis. Formul;c carlovingicam auaiem oiniiino
limiiiii nniciiiqiie videlur. Moii alio iii>i M.ibillonio >a-
piuiit. Invocatio initialis, tempore Clodovei II inso-
spunsorc illiid Codoveo II iribiiiinns. Ila Iruiicum lil:i ; insoleiiti.ir
lilulus queiii Clodoveus assumit,
ct liiulciim cs!, ui i|isiiis argiiineiituiii ev co criieie diviiia Piiividenlia imperalor Aigmtus. Hoc se lilido
iioii lice.it. D luiii liiil regiiaiile Cloduveo i|>jeiii
iiiscribebat Ludovlcus l'iiis. 1'eisonx quibus diiec-
Mabilloiiius seiunduiii liiijiis nomiiiis conjicil. Eiiii;^- tuni (ingilur (.dudovei diploma e.edem sunt quii u»
sum dicitur sugLjcreiile Aiiialliilde tiilitstii iiuaiuiia, G, Ludovici Pii diploiuaia direcla, scilicet ducibus, co-
quam alinnde nuii iioviniiis. Parvi lorie nioiiiciili miiibus, vuedoiiiiiiis, tilonariis, elc. yuiii el regibui
cst ejusinodi quisquili;is colligerc ; Si d l;iiii velci is X't;i-
diplonia Clodovei dirigilur, qiiod Coinlio, Aniial. l.
lis rclinuias, qualescuiique binl, iieglcclui lialiere, ill, pag. \'lii, videtur prajier siiin et ralionem. De
i
religio nobis lorct.

regalia possideiilibus ilii meiiioralis, obseivat iie-
tj ll. biploinala spuiia.
minem apu(l Francos, hoc teinpore, posseJisse rc-
I. Tria dixiiiiiis vulgjta luisse siib iinmiiic Clodo- gali;i. Ex his facile ciediJeriniiis lioc insliumen-
vei ll «omineiililia diploinala. 1'riiiiuiii Cst de {'ossa- lum iioiio s.iciilo liiisse conlictiiin,
ut jusinoiiasterio
CloJoveus lioc iiisiru-
lensis iiionasleiii fiiiid;itioiie. insula; 15arbai;c paraietur in ecclesiis el villis (luoj
iiiento coiicedit Ulidegisillo diacono castiuin l''ossa- iiiagiio nuiiieio luiic concessa; dicebantur.
liiiii, seu Uagaudaruin, jii.vta Maleriiain Ihiviiiiii, ad 3. Diplitnia terliuui siib noinine Clodovei II, quo
coiideiidum iiioiiastcruim iii lioiiorein saiicti relri pluriiiia doiia
inonasterio saiicli Dionysii conlcniii-
ct l'auli. Iloc Cst cek-liie iiioiiasleruim quod. teste lur aiit coiilirmaiitiir, scatet viliis qiia; falsarii igiio-
iNov. Gall. Christ. i. Vil, col. :285 ct seq. Kossa- raiiliani produnl. loi nienlio cst donatioiiisConslaii-
lciise vocaluin, deinde saiicti fossaiensis Maiiri tiiiiaiia: erga Koinaiiam Lcelcsiain quani fabula n
;
iiomen suinpsit, et t;iiiJein, buUa Cleineiilis papa; iicino iiescil sicciilo deciino qiiiiito explosani, non
VII, anno l.")55 aboliluiii, luco riionaclioriim subro- anie iroiium sxcuUiin exorlain fuisse. Ibi habeiiUir
galis canonicis, 1'ariMeiisi cpiscop:itui uiiituin esl. sub^cii|itioiies coniiluin FhinJria: et iNornianni.i'
.Magna iioiiiiiia luciiliir liujus diploiiialis sincerila- _ coniiles auleni Flaiidriie iiile regnuin Caioli Calvi
leiii, llreulius, Aiitiq. l'aiis. lib. 1, pag. 5S ; lelibia- " iioii exslileruiit
Noriiiaiiiii.e iiuiiieii ne iiotum qiii-
;
iius bisl. l'aiis. t. III, pag. 20; Mabilloiiius, Aiiii;il. ileiii sub .Meroveaduiii regiiu. II. ic tamenr iir-
luil
Ilened. t. I pag. oli ali.|ua taiiieu iii eo teiiiero
; sliuiiieinum, quasi ex oiiginali deproiiiptum, oblrn-
iriscrta expuiig t Coiiilias, Aniial. t. III, pug. 85 ;
dil Dubleliis, lioiiio simplex et niale oculalus, plane
iios oninino sutipusilitiiiiii iiistniincotuiii ju licamus fudisiiiUigiiosceaJis veicribus cli.utis, quas quotidie
Breulius asseril auiogiapliiua exsiare iii artbivo coulrectabai.
681 niPLOMATA SINCERA. G8i
DIPLOMATA SINCERA.
HIPLOMA PRIMUM. \ ciones illud quae pro salute aifscribetur, vel pro
Clitodoreus, rex Fiaiicurum, teiram de C.oliraco in , timore divini noincnis postolaiur placabeli audiio
Ciimetiactni pnijo, a Ougolierlo co icessnvi mona- suscipere, et ad enectiim perducere, ul liat in nier-
ilerio Siincli Dioniisii, ' conlxrmal (nnn. C4U).
cide conjuneciu, duin pro quietc scrvoruin Dci vcl
[^ Clitodovus,rex Francorum], vir inl. Vandalb...
congruencia locis venerabileLiis inpcriiiur pcticio.
duci cl tbrulfu graf. vel oninibus agenlibuspraesen-
Igetur dum el oninipotens paler, qui dixit de leiie-
lebus cl fiilurij.
bris lumen siikndiscero, per Iiicarnacionis niisliriuni
•
Se petiiioiiebussacerJolumseinperpraebemus
unigeniti fili sui Domini noslri Jesu Christi, vel in-
sims ...ime iii A... regni noslri... vet basite... con-
lustracionem Spiritiis Saiicli inlii.vit in eorda san-
fiTmalis... suus, ter... qiiondam per sua ep stota... in
ctoruin christianorum, pro cii;usaiiiure ct desiderio,
loco noncopanle Coiiraco, quae cst fuper f...m Isera,
iiiler citeros gloriosos Iriimiplio^ iiiailciuiii, bcatus
in pago CaiiiiliaciTife... genfluris no-lri Dagoberctbi
Dionisius, Leutbcrius el Kiistecus nicruei unt paliiiaui
rcgis niiinebiis rolior... liniias... raecfs... nijus pe-
vicluriae et coronain percipere gloriosani , ubi per
liii... Iioc ei iii:ignelii lo scu utclpias ves .. el con-
niulta tempora incoriini bisilcca iii qiia riqiiiecera
lirniation... et genei... is nosiri qiiicquij... in sii-
viilenliir, iiuii nilnenia niiracola Cbristus jier ipsos
prascripta loia... iiiler... baîlecain... prfl(?jfn(i (tu!-
g videiur operare, in quo eci ini loco tjcneiores nosiri,
pore siibiteler possdelur, imlesenenler possedeant, et
domnusD.igobercilius ctdomnaNanlechildis videniur
absque tile... eoniexatin... fTOi>ii:\ subscriplioiie in-
requiescere, ut per intcrcessionem sanciorum illo-
serere non possumiis lamen... os et praerelsa gcne-
rum, in caelesii regiio cumomnebiis sanctis mereanl
trex nosira dom... bcrclus... •"
sig. doin. Cblodovio
participari el vilam aeternain percipcre. Et quia ab
regi. Sig. praccelsê Nantechilde reginae ^.
jpsis principebus vel a citeris priscis rcgebus, vcl
DIPLOMA II.
acciam a Oeo limenlebiis hominebus,
chrislianis
Clodoreus II, lei Francorum, priiilcgia confirmat iib ipse sanctus locus in rebus proptcr aniorem Dei et
episcopn Varisiensi Landerco conressa monnslirio
vita aeterna videtiir esse dilatus, et nostra integra
Sancti nionijsii, el dima eidem collala aut confe-
renda iltibala permanere jubet ' [ann. 653). devocio cl pelicio fuil ut apostolicus vir Landericus,
CLODOVIUS, REX Fn*^'C. V. INL. Parisiaci Aecclesiae cpiscopiis, privilegio ad ipsuin

Oporlil climenciae princepali inter citeras peti- saiictumlocum,abbaii vel fraircbusibidem consisten-
Mutilum ailmodum inslrumentum vulKavii Ma- Sed diploina Cblodovei felicitcr liictiir Mabillonius :
billonius de Rc dipl. , tab. xviii, pag. 378
, ari .
Gerinoiiii oninis argiimentatio ad id recidit
eiiiin
incisum ex antographo corliceo , cum interlineari quoil Nantecbildis et Chlodoveiis iiomeii suum hiiic
lectione, et ileruin separaliin cum aiiMotalionibus. (] instruinciilo subscribere nun posse se dcclarent
Reciisum exsl it apinl Felibianum , ili^t. abb. S. quannii utruiiique scriljendi perilum fiiisse Germo-
Dionys prob. pag. 5, ct in Collectione si riptdriiin niiis coiiiciidai.Mabillonius argumentationem eveiiit
,
Iteriim Franricarum, t. IV ,
pag. (157. Liliiiius ex in Suppleiiienlo ad librum de Ue diplomalica pag. ,
lectiiine Mabilonii coUala ciiiii tabiila a;ri iiicisa. 20,quod videsis. Vide el prolegoiiiena nostra, ubi
[Novam autograiibiim, in arcbivo rcgio, k.n.vii,
ail liax prolixiori disceiitatione iirosciiiiiiiiur.
asservatum , collationcm inslituere conatiis est A. » rriiiiiis vulgavit Dublctus llist. abb. S. Dinn.
,
Teulet, scil iia detrituin exslal, ut ha;c eliaiii voca- pag. 085, ex aulogr.iplio corticeo (iiiiiic in arcbivo
bula qux a Mabilbuiio legi potuerunt, nuiic penitus reg. taliul. vin bis a^sirvalo]
, rccusiim est iiiler:
siiit oblitlerata. Edidit quoque Mariiii, Papiri diploin, CoiiC. Gall. Sirniondi, t. I, pag. 498 In Aiiii Coiii- ,
II. LXIII. J
tii, l III, pag. 573; in Ilist. Saiidiunys. Felibiani ,
'' yiiie liic el deinceps Italicn scribuntur charac- prob. pag. 5; in Collcct. script. rer. Vranc, t. IV ,
terc prxlerinissa siinl in labula o^ri iiicisa. Siipplela pag. C50;sed accuratius a Mabillonio, de Uo dipl.,
sunl a Mabillonio, ex accuia'.iori lectioiie , ut credi- lab. XVII, qui Meroviiigicis litteris cxaraluiii aulogra-
bile esi, iii exemplo quud legitur iii ipsiiis labula; phum ;eri iuciili curavit, ac dcinde, pag. 4CG,viilgari
lirgo. chaiaclere expressil. Exstat in Hi.st. Fccl. Paris.
t Monogranimaia Clodovei Nantechililisque elfin- i. I, pag. 188. Nos ex Mabilloiiii exemplari Mero-
guntur qua: xri ineisa suiita Mabillunlo. Iiifra,
sigiiis viiigico hic exbibemus. |E nova el accurata ad ar-
in mnilio, locu^ i.igllli. Pust sigillum legitur lel, quoJ cbclypi lidem recensione noiinulla eniendavii A.
,
Mabillonius iiilerpretalur valele. Teiilet. ]

Coinlius illint adeo forinulis MarciiHi ini- ,
<i
Nullo! nolx. loci aul leiiiporis. Cblodoveus rex D |irimis form. ii, lib. i, cnnsentaneuin evislimst, ut
a quu emissuin fuit (liploma, tilius fuil Nantechilibs, nulluin in eo falsitatis aut interpnlationis indicinni se
ac proiiide bujiis nominis secuudus.Ex subscriptioiie agiiovisse lateatur. Nxvostamen scriplura; ct b.irba-
Nanlechiliiis arguilur ilatum luisse ea vivenle , (|u;e lisinos cioeiidat Muasi teniere a Dubleto indiictus, a I
obiit aiino 041, tesie Frcdeg. Cliron. cap. 110. Clilo- niajnreiu ciiiii velerum iiisiru m
iiioruiii slylo sunili-
doveiis autem regnum auspicatus fuerat auiio 058. tudinein , in qiio fallitur, ut |iatet ex autographo.Nec
Ergosatis probabili conjectura hoc instiumeiiluui lelicius iilein Cointius arbilratus est cxpuiigenda^
circa annum CIO collocat Felibianus, Hist. alib. S. siibscriptioncs prieter nomiiia rcgis et releieiidarii i
Diun. pag. 'i\ , quein sequimur. Magnum ceriameii (uit omnes exbibet autograpbum, et bariim ineini-
cniiii
iiiler .Mabilloiiium et Germoiiiuin,ile vet. reg. Fraiic. nit auclor Geslonim Dagoberii, cap. .'jl. Gerinonius
Diplom. l. I, pag. 1,>5, et t. II, pa^. 194, de sinceri- diploma pro supposiiitio habenJuin suininopere co-
iHte liujiis dlploinalis. Adeo spuriuni illud credebat iialiis est aslrueie. Ilujus prxcipua argiinienta el
Gcrmoniiis, ul lalsi criininarelur l)ag'd)i'rti diploma, respoiisiones Mabillonii in notis aitiugcmus, et iu
eo q'iod buicClilodovei diploniaii tiuiile viderclur. prxlatioiie fusius.
Patrol. LXXXVH. 22
C83 CLODOVEl REGIS FHANCOUUM m
tebus, farere vel confirniare pro quiite fuiura debe- A nosiri iliiileni psallencius per lurmns fuil insteluius
ril, quo facilius congregacioni ipsi liceril pro slabi- ve! siciit ad nionaslhiriuin sancli Mauricii Agaunis
leiate regni noslri aj liinena niarieruin ipsoruin die iiocioqiie lenelur , ita in loco ipso celebrelur.
jugeier exorare, hoc ipse poiiiefex , cum suis quo- Quain viro anloretate decrivemus Cliristuni in oni-
ep scopis ,
juxla peiicionein devocionis nosliao ,
ncbus noliis subfragaiilein, ui (irniior babealnr, et
pleiiissemam volonlalem preslilisso vel conrnniasse per tempora conseivitiir, suLscripcionebus manus
dinuscitur. Nos ergo per lianc seriein autorelatis no- noslrae infra roborare. lieroaldus obtiil. ". Cblodo-
slrae, juxla quod pcr suprailiclum privilegiuin a vius i»
rex sub. Auneniundus peccalor consenciens
poiitefecebus faclumet prestelum est, pro reverencia subscripsi InCbrisli noniineChaoaldus cnnsenc ent
"•.
ipsorum inarterum, vel nostra coniiniKiiuht ineiciile , siibscripsi. Rauracus peccator consencienssubscripsi.
per hanc anioretalcin jobcinus ul si qua aj ipsuni LauJonierus consenciens subscripsi. Aeclberius pec-
locum sanclum in villabus, mancipiis , vel quibns- cator coiisencicns subscripsi. f In Christi noniine,
cumque rebus ailque corporebus, a pristis principe- Ehgiiis episcopus subscripsi. Ricoatdus peccator
bus.seogenetorebus nostris, vel a Dcuni liinenlebiis conseniiens subscripsi. Rigoberclhus peccator, epi-
bominebus, propler atnorcin I ei, ibiJtin (leleg.Uum, scopiis, snbicripsi. f In Cliristi iiomine, Landericns,
aut deinceps lueril addeluin, duni ex nuiairiceiicia B ao si peccator episeopus, subscripsi. Vulfoleudus pec-
pareiitiiin iiosiroruin (iii (lixenius) ipse sriiiciiis locus cator subscripsi. Paliadius peccator consenciens sub-
viJeturesse dilalus, nullus episcoporiiin ,

iiec prae- scripiii. Clarus, in Dei nominc episcopus, consinsi et
sentes, iiec qiii fuluri fiicrint successorcs, aiil coruni subscripsi encta. , . . pcccalor consenciens
ordcnatores, vcl qualibct pcrsDua [lossil qnoquo or- subscripsi acor pcrtator conioncicns suli-
dene do loco ipso alciiuiJ aiilcne , aul alejiia po- scripsi. AnialLicrcllius conîiisi elsubscripsi. Wandal-
testalc sibi in ipso iiionastli (siciii origin.) \'cl marus toiisiiisi ct siii^scripsi. Atbildiis coiisiusi et
aleqnid quase per Ctininutacioiiis litoluiii , absque subscripsi. Sigliiclieliîus consinsi ei subscripsi. Cha-
voloiilate ipsius congregacionis vel nuslriim permis- bedo consinsi tl b.ubscripsi. Warnacharius consinsi
suni, menoare, aul calices vel croces, sen indunienia et siibstripi. Yiilueiadus consinsi et subscripsi. Gan-
allaris, vcl sacros codeces, argenluin ainunive, vcl ctullusconsiiisii ct subscripbii. Robo consinsi el sub-
qualemcumque spcciem de quod ibidem cniriatu fuit scripsi. Desideraius consinsi el subscripsi. Cau-
aut erit, auferrc aul nienoare, vel aj civetaie deferre ciobertus diatonus hunc privilegiuni subscripsi.
(lon debeat ncc praesumat : scd liciat ip!>i saucte •{ In Clirisii nomiiie , Gaerechraiiinus diaconus sub-
congreg (sic iii origin.) pcr rictain delegacianeni scripî. RoJolevus subscripsi. Cbroinus subscripsi.
conlaluui esl, perpetcm posscdeie, et pro siabiletali; C Rageiiobtrtus subscripsi. Arneberctlius subscripsi.
regni jugeter exorare quia nos pro Dci Sigiuim vir inlust. Radoberto 'i
inaj. dom. Aegy-
iiostri :
f
amore,vel pro reverencia ipôrum sanclorum mar- nirus subs. Signum f vir inlusl. Merulfo. Signum {•
teruiii,et aJUepisccnda vita aelerna, huncbeiielicium vir inlusl. liertecari... Signum vir inlust. AiguUu
ad locuui iisuiii Siinclum ciiin consilio pontefecum el com. palai. Signuin f . . . Chradobertus subscripsi.
inlustrium virorum nostrorum procerum gratissenio Oclielpincus subscripsit. Signum f vir inlust. Ausiro-
ancmo ei integra volontate vise fuemus prestetisse , berto. Sigiiuin f Gaerinus jussus subscripsi. Ebrulfus
eo scilecil ordene, ul sicut tempore Joinni geneloris subscripsi. liicrinus subscripsi. Signum f vir inlust.
aConiinuo in ipsa contexius linea subscripsii re- episcopi nomen majusculis litteris Ro-
soliini Eligii
rerendariusBeioalJus, quud n'Haiiduin ; liara Irequen- pulcherriine ex|iressum. Duo alia nomiiia manis
tius poslsubscriptionein regis subscribont referenda- intermixtis uiriiisque scriplurse litteris exaraia sunt.
rii, aliquo interposito spalio. Pluriniis nominibus aiiJiue chirograpborum species.
b liuer voces Chlodovius el rex appositum esl rao- crassiori modo iiitri-aiiilineis forinaus. Sedesepisco-
nogramma, quod non leve criticis negotium faccjsit. porum subscribenliiun plerxque assignantur a Ma- .
yiionomine monogranima [quod videre esl a're iiici- uillonio, de Re dipl. pag. 467 iiot. , quem vide.
sum apud MabilloniuiiiJ, cxplicari debeat non ton- Nomiiia scribiious juxtaMabillunii lectionem [necnua
cordaiil viri Jocli. Hiiic Gcnuonius , I>e vel. reg. r\ A. Tenlel receiisionem.)
^ Falsum arguit Geriiionius, es eoquod inler suli-
Fr. dipl. l- '> pag. l-o et seq. , pra;tipui; ansain
suinpsit hoc (iiploma iiiler spurios fctusaii)and.iiiJi. scribeiites legitur Radobertus major-domus ; hujiis
Sic cnim inonograinma lcgenJum ceiisel Sig. s. enini niiiiiiuis iiiajorem-JoinusClodoveinoii exstiiisse
:
re-c, qiloJ iiilerprelaliir Sigibertns rex suhscripsil.

: coiiten.lii. IJ nos miniine iiegaverimus, raissa Heii!»-
jjpriiiio aspectu iioii (ii>pluiiil Mabilloiiio dc \\c, tlitiiii opinione, nulla veierum scriptorum auctoii-
,
diploiii. pag. ^''70 , ct suppl. pag. 19; s-ej cuiu reiii tate fiilia cl inissa pariler Foiitaiiini, Vindic. dipl.
propius iiispcxibscl, paiuiu ipsi vensiinile vi-u.n esl pag. l.Mt, arguiiicnlaiione , non ideo expu;:nanduui
Clodovei sulistripiiiiwi lui»sc iiiseriiim Sigibcrti inoli;i;lob. rtiini e luinu-ro ni.ijoruin-domus , q'Jod ejus
nograiiinia. .Merito ce;le; neijoe (iuisquaiii Sigiberii iiiin meininerint scripiores veleres gui suptjiûnt.
iiouien iii lioc iiioiiograininalc vidcril, juxta \cteres ISain consiat Agaimnm, viveiite Daôberto, ISeutrias
lilterariim Mcriiviiigicariiiu lonuas. Xlelius aiictorcs el Rurguiidi.c nKijorein-doinus, habuisse successorem
Diplomatice iiovae noiii n ipsius Cludovei legcruut, ILrchiiiablum, qui non nisi mortuo Ch'odovco diem
l, pag. 53^, quiliii^ :>ulVr.igain'ir, ctsi in oiiiiiuiui
111, siiprciiium obi;t, viJesis Germoii. dc vct. reg.Franc.
charactcriini inicriirtliUioncciiiii iis iiou coiiCdrdemus. Dipl., l- III, piig. 2ij. Sed Radoberiui quiriiii fuerit
iVidesis etiain, Je Ikic nifiiograiiiui.Ue, N. Jj Vailly, major-Joimis liatliildis regina;? Era;;l regini» s»i
tlcmeiila palxOi^rapliiK, t. 1, pag .-,67. majnr<;s-Joiiius, teste Gregorio Turonensi, Hlst. lib.
^ llaec in suIjs ri|iiioiiibiis obscrvanJa promiscu.ê : vn, cap. 38, neqiie liaiic ;i()luSionem asperiiaiur ipse
suiit, et omncs lcre tliaraclerc .Meroviniico scripl.c, Gennonais, ubisiipia, i. II, p.ig. 19i.
(585 DIPI.OMA TA SPURIA. m
Probato. Signum f r.uiidoberlo. Signum vir inlust. -J-
\ el lerra ad ipso maro nspiciente buiioariaxu «, ui»a
Iilnnenrico dum. Signum vir inlust. Madalfrido.

-J'
ciiin adjecenlias earum promcruibsit. . . . cessissii,
ClialJof subsi ri|)si. Uado subscrip.'!. Auderdus, vir vel conlirmassit, qucm viro epislolas pr.e maiiibus
iiilust. alque patricius, suhs. (Locus sigilli.) liabere adfirmat, et ipsas villas.... ciura plinius con-
Daium sub dii x kal. iulias ", aii. svi ^ regoi iio- liriiiarc dcberemus, cui nos hunc beiicflcium sicut
stri. . . piucii ', iii Dei numine lel. uiiicuitjue justa peientebus .... veladjcccnliasearum,
DIPLOMA III cum lerris, domebus , edefcciis, mancipiis, silvis ,
Ama- pratis, pascuiis, peculiis.... inspecta ipsa aepistola

Clodovei, regis Francorum, suggerenie malrona
thilde emissum '^.
in siiprascripta loca visa fuil promeruisse, ei boc ad
.... viru inlustri. . . . are ideinque inlustris matrona pieseiis quieio ordene poss. . . . volucrit libcrum in
Anialhildes cleineneia! rigni nosiri credidit sugge- omnibus puciatur arbiirium, el baec auctoreias tam
rendum. ... lis (bramlus subicriore Salelliaco vel a noslris quam
locello qui dicitur Curlilis,sibi beriniariaca» . . . . co ,0 rigni domno Cblodoveo.
" Diiplex ralio cstcompiilandi annos rcgni Clodovei tnrum rerum Francicarum, t. IV, pag. G58, n" xxxi,
II, vel ab quoipsi regna ^ruslrij; et liurguniiix
aiiiio ct ipsi absque ulla illiisiiaiione. [Arclictypum iii ar-
a palre asscria suni, circa ann. Clir. Gj4, vel ab B «liivo regio, i:, ii.viii, nunc asservatur, sed valde
anno quo paior ejus fato liinolus csi, aiiiiot58. Juxia mulilum, ad cujus lidem novain recensionem iiisii-
primaiii rationrm auniis regni cjus xvi concordai
. iiier.' coiiatus esl A. Teulei.) Instrumenlum adeo
cum anno Clir:sli (i.l); ju\la sccuiidaiu, ciim aiino niuti'um, Amatliildis, person.e privata;, nec nobis
C.'j5. Cuiii vcro iii Clipiaccnsi piaciio einissum lnerit aliiinde cogniuc, iioineii solum profcrens, ad certam
diploma (le quu agitiir, lioc vero placituin $ul> annn 053 epocliam rcvocare, et aniio peculian as-ignare non
ab bisiorii is roeiiiuietur, huic aiiiio regiii Ciodovei licet. lil Inntum ex uirniia frngnienii voce novimiis,
tribucndum criiscmus. emissum luisse rcgnanle Chiodoveo, quod de Clilo-
*> bic lcîl Maliillonius. dovco 11 inteiligit Mabilloniiis ; unde illud, cuin Col-
' Sic lcgimus iii exeinplo MiToviiigico. lectoriliiis scriploruni reruin francicarum, ad (inem
.
"^
lloc iii^truiiipiili Ira^Mneiitiini jiriii.us vulgavit regni Clilodovei U, ut po.e iiicerii temporis, reji-
Mabillonius iii appciidice ad Aiinales ordlai^ Sani.ti cillllH.
Beiiedicii, l. !. appeml. alt. p. OSC. n. xiv, annoia- "=
LcgenJum conjicimus bunoaria .lij, pro vocc
lionibusomniiioiJestliituii), apposila taiiluiniiiodii ad barbara 6iino(iri(i.ru. Vux liMiipariu seinel iu
iioii
marginem nolula ex aullieiitico; el pnurixo titulo qai iiislruiiicnlis liujus .clalis u-urn.iUir pro designanda
Clodoveo II, ro monastcrio S. Diomjiii conccssum
I
ceria terrLC uiciisura. iit jani alias nolavimus. la
indicat, de quo ipsuiii insiriiiiieiiiuiu silet. Kx Ma- charta Ulidcgisili legilur |i»iiifiri(i duodecim.
billonio, typis ileruiii iiiaiidavcrnnlCollectores scrip-
DIPLO.MATA SPURIA.
DIPLOMA PRIMUM C Ecclesiae laiii pracsentibus quam el futuris ulriusquo

Quo Clilodoveus 7/. rcx Francorum, castrum Bagauda- sexns fidclibiis nolum lleri cupimus, qiiendam vi-
rum dvnat lHidegisillo, ad conslruendum monnste-
rium quod t ossalense diclum [uit " (ann. G58). rum diacoiieiii, carnis generositale pollenlera, ac in
Clodoveus , rex Francorum , vir illuster , duci Cbristo venerabllem, valdeque a nobis per omnia
Archevaldo, vel omnibus pncsenlibus ac fuiuris lide- dilectiim, nomine Blidegisilluin, ad nosira; sublimi-
tatis prxseiitiaiii advcnisse, et humililer deprecasse

libu*.
Quicquid sacerdoiibus ac religiosis eccleslasticisvi- quaiinus, ad ecclesiam Dei fuoditus xdilicandam , ia

lioiiorescilieel sancUc Dei gc^nitricis Marix ac sanc-
ris, ad opus Dci construendum, concedimus, hoc etad
regni nostri stabilitalem, et ad animx saliilem per-
torum Pctri et Paiili principiim apostolorum , e(
linere non diflidiinus. Proinde omnibus sanctx Dei monachos sub regula >>
S. Benedicti pro Chrisii
* Fragmenlum hujus diplomalis primus ediJit in suspicionem habuerit. Autographiim certe ab eo vi-
Antiquilatibus Parisiensibus Breulius, lib. iv, pag. sum nnn fuisse ex ipsius verbis intelligilur, cuni
877, qui apograplium autheniicum, ex aulograpliom Fossatenr.is monaslerii fundationem recilet ex Vila
archivo monasterii Fossatensis asservato iranscrip- S. Baboleni, parum accurale scripia, iit ipse latetiir,
lum, in maiiibus se babuisse asserit; iniegrum deiniie et in compeiiJium a Breulio redacta, diplnmatis
et emendatius reciidi curavit in enruiiidem Aniiqui- j) vero, de (|Uo agimus, vix fragiiientulum adducat.
tatum supplemento, pag. 1 i1 Illiiil poslea vulgaveriint
. Felibianiis, quein sequunturcêieri hujiisinstrumenti
Malingreu"!, Aiitiqiiit. Paris. lib. i, png. .'j8;('.oin- eJilores, nc minimain quidein de illius sincerilalc
lius, Aiinal. t. III, pug. 82; Gerardus a liosco, Hisl. dubitalioiicm proferendam cs>c crediilit. Nus, cuni
Eccl. Paris. t. I, pag. 171 ; Felibianus, Hisi. Paris. aiilo^raphum ipsum (quuJ in arclii\is tnm arcliic-
t. Ilt, pag. 20; Scripi, rer. Fraiic. coll. i. IV, pag. piscopatus Parisicnsis, luin capKuli S. ThoiniB Lu-
•)35; Nov.e Gallix (ilirisl. auclores, t. VII, insi. col. paieiivis, aJ qucin res aJ Fossaiense monasterium
2, iostr. II ; qui omiies lireuliiim, ab-qiie iilla nuva ile oliin |ierliiiciili^s Jeveneruiil, fiustra investigaviinus)
autographo disqiiisilione, seciili sunt. Cuinlius ali- iiispiccre iioii licucrit, aniinndversiones Cninlii loci>
quas iiiterpolatiunes in contextu a llreiiliii ediln suii releieiiiiis iiisirunienlu vcro plurilius nec levis ;
expunxit. Miramurquod Mabilloiiius, (|ui lllidegisilli inuinrnii intcrpolationibus faedato, adullerationis nu-
de fundaiione Kossaieiisis inonaslerii lilteras, or- laui pra'figiiiius.
dine suo a iiobis re'ereiidas, omnnio sinceras pm- h Ail li:vc verlia sic Co nliiis, Aniial. t. III, pag.
nimtiare non aiidot, .\nn. Ilened. i. I, lih. xii, pi^. ST) I ll:ic a reteiiliore quupi:iiii iii grali.iiii nriliiiis
:
m, nullam Je Jiplomalis Cblodovci siiiccnlaie ilciicJiclini viJcntiir iiiterpol.ita nam tiiiJegisillus ;

«37 CLODOVEI UECIS FllANCOULM m
.•iiiiore in il\o ibi oongroir.-inilos, qiiaii.i.im ierr.iiii ex A prxfalis relms ol c.i tcrrs oiiiiiibiis ;ni sc iicrliiienii-
jiire no>il..T prdpneiatis, iii l'aribiaceijsi pag.j con- bus, aique cum oinni adilitio qiiod ahliiic faccie
Fislenleni, illimi viili-licet (asle.llionem qui Fossaliis polerii, lirinilcr absqiic u!!a redibitioiic lisci noslri,
iliciliir, el (]U('iii vi.liraiis lini.'iia Ca^lrum Uagaiula- vc! juditis piililici rcquisitionc, sa^pcdicliis Bl degi-
rum appi lial, supcr lUiviiiiii Malcrn.u sitimi, lialieii- sillus, ct i|ui ab illo coiii^til .ciidi tunt, iinpcrpi tuuin
tcin, ali inlroilu suo usiiue iii alvemn ipsius Mater- valeaiit possiilere. nciiique eliani elj.iiii regio jure
11«, Imiuaria ilucdecini, ci;m loia terra vccabuio dcccrniinus, quod ju!)eiido miilium observare piae-
Varciina, qiia; csl in circuita ipsius caslellionis, ct tipimus, ui iiiillus juilex publicus, ncquc cpiscopus,
qiiam .M.ilcriia.' Iluvius g\ral, cl Fossalus aqu;e coii- iieque qiKclibet juJiciari;o potestatis pcisona, in
cludil, sihimel toiiccJcrcniiis. Cujus sacr.c pelilioi:i, cuiiJcm locuiii, aut iiifra prxdictam tcrraiii, quain
«li iil quia pro aMeriKe vila; compeiidio tali acceiisus scpclalus ( ircuiidat lluviiis el Fossatiis aqiia; con-
ardorclilieiiiera-jciisiimpia^liuiiiius. Quaprnpter pcr cludil, ad caiisas auJicudas, vcl injusla frcda loi-
lincscntem auctnrilalciii alqiic praccpiior.f ni jj|ieiiu:s lcnila, aut tranîiiim publicum faciendum, autman-
sionaticos ve! paratas faciendas, aut liJcjiissores
ut lianc pn\;>liclaiii lcrram, qunin ci lali lirmilate cx
suum jns aJ opus Dei pcrfi- lolleiidos, aiit lclones exigeiida, 'aut liomims ejus
jurc nobtnc proprielalis in
cienduu) traiisponimus, pcr noslram iransignatiunem B tam ingeiuios quain servos supcripsam terram c >m-
et revestionemlirniilerrecipial; ila ut qiiod postmo- nianenies di>tringcndus, nec ullas red biiioiies vcl
iias oecasioiics reijuireiuias, u!!o uiiquam lein-
Uiim jam dii ius vir prajtlaiissiiiius ac nobis cliarissi- iiili
caitellioiiem cum pore iiigrcdi aude;it, aul exac are prasiimat; scd
mus Blidcgisillus diaioiius ipsiim
Varcmia quam lluvius Maleriix circun.lal, ipsi servi Dei praseiites ac fuiuri, iiuUam ibidein a
pr.ndicla ,
sicut jam diciiim csi, ct Fossatus castellionis iii quacumiiue occasiune paiianlur inqiiictuJinem; ut
aqiia iu aquam tiitain terrain conclu- siniper sub sancio propisito ibidein Dco servianl, et
iulroitu suo ali
pro iiobis ac genitrice nustra, "'

ve! tonjuge, si-e
dit aJ iiitegrum, quod fiscus iioster iliidem ad prx-
prolis, iiec non ct totius regni slatu, Domiiii mis6-
sens teiiere vcl dominare vidciur, una ruin niancii-
tibiis illis qui ibiJem siiper terram lisci nostri coin-
ricordiam devotius exoiaro deleclel. Ul autein hiEC
niaiicnl, ct ad liscum iioslrum usque iiuiic aspexe- prwceplio nostrx cessionis lirmior liabcatur, vel per
niiil, lotum ct al iiilegrum cum pratis el pascuis, fulura lempora, Deo propilio, invioliibilis conserve-
cmii aqua ci omn pi.-catioiie fisci lur, nos et praicelsa genitrix nostra Naiidcchildis
garricis et iilinis,
noslri, insidis quoque ac molendinis seu piscaioriis, r.ianuum nostrarmn signaculis aJumbraviiuus.
porlis etiam etcuiictis eliam ipsius aqus tran- Daia aiino priiiio regni iiostri.
fum
siloriis, veltiim omi.ibiisadjai entiis, cull.s ei incultis, C
ex noslra niunilii enlia ad locuin sancium, ul dicluin DIPLOMA 11
est, regulariter coiistruciidum ac fuiidiius a'dilicaii-
duiii, plenissinie aclirmissime liabeal concessum; ct Qu> Clolovens II, kx Franc mn, posscssionei mo
jiuclioriim iiisiilcrllariarx confirmal, et cis ilona
ibidcin juKla Imc, quod sua devolio !ocum sai.cium coiijeri >-
{unii. CiU).
vel cellulam ad servos Itci, " sub S. B-ncditli
esemplo iiibaliiiaiHlo, Deo adjuvaiite, a^d.licei. Ft [lii iioiui e Dei aleiiii et salvatoris nosiri Jesu
.sicut ex fisco iiO;tro proccssii, ita ipsuiu lucuin cu.n Cliristi. Clodoveus, divina ordiiiante Provideiilia ,
in oraiione suppl'ei, superius, ex auclore anonymo lloc diploina primus vulgavit Ic Laboureiir, in
saiicli Baboleni descripta, quam apuJ regcm
V ii;c ItuileribiH iiisulM Harbare, t. I, cap. 8. pag. 3", ex
CluJovcum babuil, Fossrilum non ro Bencdicliiiis, | apogr;iplio. Kecudit Coiiilius, .\iiii. t. 111, pag. 125,
sed taiilum pro iiionacliis poslulavil,- et aimoClodo- idco ul faUi iiisuin aiguerel. lulerpol.itiuiiis nnn ex-
vei tcr.io in cbarla doiialioiiis qiiam Fossaleiisi
, pcrs jiiilicaveiiint Nov.e Calli;c Clip.siiaiia; auctores,
inouasierio concesît, illius loci iuoiticli is ariiriuavil lom. IV, col. '2-23. Ciiiniiu-> pra;cipua iiciii aisuiueiita
Deo lamulaliiros ad iiiodmii ct s iiuliliidiuem Luxo- a LauJiini iienlione, i qii;c iliplomaii a CloJovto
vicnsii nioiiastcrii, qiiud toiislal a S. Cohimbaiio ciiii<'-o n iii coiivciiii, qui.i LauJuiiuiu cxlr;i iiliusre-
contlituin fuissc deinJe S. l'aboleiiiis, qui Fossa-

; D gis ditiones situm er.il, t a vocilms nonuullis quibns
*. ^..I.,,»:: r,\ .-n oKU-^JÂl-cltlil
iensis asceteril primus alibas exstitii,
. , ^ , t £• flltlllol/^rit^ti/-
ab auctoribiis f \ .. .\ j^ .-
Clodoveiis >im> Jehuisie
nou it.Llviii..'..l^(-i'nlllI>
.t^.r- •>li
ulivi 'ctiir, *«
ll>llll'ltllC tliin
imiiriiu s iinn
pra'Jitaiur discipuliis S. Columbaiii, lalemque &e occuirii raiio ciir CloJoveus regihus noiiiiii fatere
semper piofcsîis e I. > tor;iverii Ji. l.ima, qnod in graliam iiionacluiiuiii
Ad verlia :ub S.
•' : )<cneiUili excmvlo, vide (ôiii- llarl):ucuîmu [iroiuiilgavit pnclerca desuut exciii- :
liuin in iiola pr.cceJe:ili ; ct nolas iiusra^ aJ Hlide- ))l;(,iinibus probari possit qucinpiaiu e Fraiici» leija-
(jisilli cbailaiii. |Cerluiii csl, initio, iiionasteriiiin l a iicr ilia lempora possidisse. > Iiisfclitam vero in
FossalcnsesiibregiilaS. Coloiubauiinslilulum fuissc; rcgimi iirim;e stirpis diploinalibus inscriptionpiii ,
SKculox lantiim rcgnh-cS. licncJicii subdiUim. L'nJe imi>criitor .\uijnsius, excusare nititnrCointius. i Post
evadil, aut lalsimi, aiit inier()ulaiuiii csse diploma Je Cl.idov.Hiiu m.igiiu II-, ait. quem coJicillos ab Aiia-
quo liic aiilur.j slasio iniperalorc de conûl ilu, id csl de imperio,
b Co loco citaio, deienda quoque ceiiset isla
iitiui, atccpi^sc coiisl;il, plerique reges qu.biis Francia pa-
votabula fonjujts siv prolis mciito quid ; li;cc : m niii Angulo^ sc dixeriiiit el imperalorcs. > Se.l pace
eniin f.ilsum proJunt, tiim Cl(>.luve;is adbuc esset lanli vii! dixeriiuiis. baiic exciiâlioiicin leviori siili-
pueriihis. jlLcc laiiicn iiic prorsus iinii movereiil. nixani esê fiiii.lameiili). îillum enin, quod scia-
A verosimili iion abborrc! regi cjlibem, iiuo iii m nui^, evsiat luc vJiloJuvei II, nc- alierius prini3
priiiia juvciitiile, fiilura tameii proviJcnlem, doiia flirpis rcgii (lipliuiia, iii>cri;'tio nulia, nullus luini-
contvilis-e niona^lerio, e i lcgc ut fiercnt prcccs pro iiuis, 11'iiVeses iJi tmticraluns Au(jusii litulo,evprcs-
sii \crljis insigiiianiur. Inuiu aul alteruiu liciiiissem
sua, conjusis, pr.jlisiiuc bu j iiitolumiiate.J
CS3 DIPLOSIATA SPimU. (iOO
iinperator Auguslua "] Necessariiini quidem ct con- A niosvna (iriiKi seniper el slaliilis, alKqne alicujus
grniiin esse viilciiir rcgiam digniialeni ex largis pos- doininii diniiniiliono, perniancal, iinperi.ili pncoepto,
sesîonilius locis Deo dicalis aliqiii I largiri, unrte el quo cuncla dccernendo sanciiniis , scripluin licri
ibideni Deo servienles, nccessilalcs snas supplere, jii.Iicaviir.ns, et inauu nnslra siL;illo nnstro signavi-
euruni(|ije largilores vilam consequi perpelnain inus. Facl.i nolitia isin, quinto k:il. Mailii, anno
possint. Quapiopier notitia; iraderc ciiraniiis |iini- trlio rcg"aiiie Clodoveo, imperatore dulcissiino.
nilius Dei lidolibus, epiicopis vidclicct et aliliatibns, Actiiin Monle Laudni o, pra;sento popiilo.
regibiif, ducibiis, comitibus, vice-dominis, vicariis,
DIPI.OMA III
leloneariis, et omnibus rem pubîcam gnbcrnanii-
Quo Clnilorens //, Fuin o>um rt'.r, vill s plwimat et
bus] k, quia Licinius , abbas iiiûhc llarbare, iii
aiia (loiia iiionasler.o S. Divnijsii con eil uul asseril <•
honoreiii sancli Andrcae et omninni ;ipostolornni<(in- (..<M. 1144).
secraia;, ei nionacbi ibidem snb beati Benedicti re ( loildveus , Dei graiia rex Francorura, lilius Da-
gula Deo tamulantes, liostram pciieruntcelsitinliiiem, goberli rcgij, oinnibiis episcopis, abbatibus, duribus,
poslulantcs qualenus, e\ anipllssiiiiis iinpnii nuslri ciiniilibiis,seiiquacuni|iie judicinriapotestatepra-dilis.
rebiis, eorum pancas ccllnlas augnienl reinus. Quaiii Uiiiciinid pro iitililate vcl honeslate universalis
hiimilein pelitioiicin benigne snsci^pimus; el qni.i f' nwtris Licleîa; in pr.isenti ordinamns vcl coiislilui-
locimi praifalum niullis ciaruisse virtiitibus andicra- iiius, et :id elTectuin perdncimus, boc nnlds valde
ne-
mus, et ui in electonini nuniero I 'cuin pnssidere va- cessarium esse contra visibiles et invisibiles hostcs
leamus, eis aliqua de rebiis iinperialibiis daro videa- ronfidiinns. Qiiaiito eiiim digninii vel subliiniori
niur. Donanuis scilicet eis in parlibns Provincia», in potestate siimus pr.idili ct subliinali, tanlo saga-
episcopatu Tricaslriiio, circa ninniiiis Licii rip.ini, ciori et propensiori cura dcbfnni.s esse soll.cili, ut
ecclesiam in hnnorem sancii Salvatoris dedicaiani, qnod agimus, juste c( ordinate disponamus, nejuslo
« cum villa quae vulgo diciiur Abul<-na ; in eodem judici displiceamus. vel liominibns ingrati existainiis.
lerritorio , in loco qui dicilur Olerias, ecclesiain Quaproplcr ego Cbhidouvius, superna pni.idciitcclc-
Saiicll DesiJcrii, et in Marrano ecclesiam Sancli mentia, Franc runi rexcoroiiatnset regijecelsitudinis
Arigii, cum villa sua, et cx alia parle ejiiEdem flii- culininc sublimatus, desideransDeum h.ibere propi-
niinis, ecclesiain Sancti Joaniiis de Lagoneria, cum tium.cupiens etiam augmentare et amplificaremoiia-
vilta siia. Et corroboraraus et corroborando contir- Slerium patroni noslri domni Dyonisii, sicut geniior
mamns ecclesiam Sanrii Joannis de Grellas, cum nosler fecit,pro salute aniinarum nostrarum, concedo
villa sna, qiiam a patrc meo Dagoberto rege faili- _ ct conlirmo ipsi prsefato Dionysioct venerabili Aigulfo
cissimo acqiiiesieruiU. llas toias jani dictas ec- palri ejusdein monasterii, videlicetin Bituricensipago
pago 1
clesias, cuin villis atque cuin omnibus appendiciis ecilesiam et villam de Noto, ecclesiam et villani sa
suis, cuni decimis videl cet et pneeniinentiis, atque fmreziaco, ecclesiam et villam de Pelolio, ecclesiain et
cum terris lam culli» quara incullis, cum nion- villam de Argenieria, ecclesiam ei villani de Vallo, ec-
tibuset vallibus, cvro gylvis et nemoribus, cuin aquls clesiam Sancti Marcialis de Saluiaco, ecclesiam de
aqnarumi|ue liitorilius, nominatx ecclesix et moiia- CurJaco, ecclesiam de Casimansi, ecclesiam de Mo-
cbis libeia poieslate tradimus. Insuper vero huic sayco, et villas ct decimas el Irrras circumquaque
impcriali d<mo conjiingimus quo<l, si quis regaîa adjatentes, et pra;dia et inancipia utriusque sexiis,
possidcns, bujus prxfati loci munacbis aliquid dare et omnia alia circuniquaque adjaceniia. Affirrao
vel venJere voluerit, aut aliquo modo concesserit, eliam insuper donum quod fecit pater nieus eiJem
Eub cidem libertale, absqiie aliciijiis iiiqiiietudine, raonaslerio, scilicet viUas et omnes posscssiones Sa-
omni tempore pernianeai. Kl iit h£c regalis elee- dragesilli ducis Aquitanorum, id est, Novieninin in
Cbildeberlo quidem Iribiitum, sed nomen nullum ^ Omni genere indiciorum falsi referimn instri.-
pnderentem, niissum facimus. Theodeberti nummi mentum a solo Dubleio ediiuni, llisi. abb. S. Dion.
qiiidain .idJucuniur qui caput et noinen in aniica D pag. 681. Illud se ex originali dfproinpsisse iniiuit,
parte, in postica epigraplien exhibent tiicioria Auggg. cuni vallatuni esse asserit sigiilo ccreo, cfligi.-ni reîs
Al laiMle forsan in
iis scriilator diligens, luiuinioruin salvam et sanani exliibenle. Fdsitatis signa prxiiinia,
iinperaloris Jusliniani lypuin , nniiato tai.tum no- post Germoniuin, de vet. reg. Fr. Dipl , i. II, p;ig. l-2o'
miiie, a monelariis Francorum Tlieodeberto accorn- perstiingcinus. Furinulie pHirsns iiisolila;, giulia bei
inodaium agnoscu. His siinilia iion semel observa- rer. cl siipe.na piovidenle clemenlia rci corunntiis
,
veruiit qui ituinismata ineJii xvi attentius inspexe- inenti.i donatioiiis Cunsianllni qu;c iion iiisi plnri-
,
runt. bus post CloJi)v<um s;uculis pruiliil, el ab (imiiibus
" lluiic imperatoris Augusli titulum in hnc diplo- jani du liim explosa esl signum Aniiilpbi, .Meiensis
;
niate falsum proJere credimii^; et diploma ipsuin episcopi, qni jaiii tiibus aiiius obiiral, Cninl. Annal.
oniiiinn existimamns ad exempluin Jiploiiialuiii Lu- I. II, p;ig. 135 Sylvini noineii cuni tilulo Rlienitiisis
;
ilovici Pii fabricatiini, quod aperte patet e\ iiiitia- arcliiC|iisropi, quuJ

iion agiioscit prxsulum Itlieineii-
liliiis furmulis, quas i leo inlcr uiicos ilistinxiiiiu^, sium calalogus ipse arcbiepiscopi tiluliis, pluribus
;
qiiod exdem sinl qiiihus uli s litus fuit Luilovlcns subscriptiiinibiis adJilus, conira inorcin liujus .xt.itis
Pius in diplomatibus siiis, q>i<it<|uiit exsiani. signuni comitis KlanJreiisis, duiii Flandrenses cniiii-
i"
AJ easdeni êrsonas diriguiiiur oniiiia fere Lu- tes iioii anle Caroluin Calvuin exstiierunl; subscri-
dovici l'li diploinala, si rrges excipialis. ptio ciimiti» Noriiiaiiniu;, quoe iiondum sub stirpe .Me-
^ V.RCS ciim ri.Vd desunt apiid Cuini t. Ili, pag. rovingica nomeii hoc soriita fueral. Nos puJerel his
diutius deiineri.
<ji;i S. MARCULFUS MONACHLS. 60«
p;igo Lcmoviccnsi , Parciaciiiii seu Nullyaciini et A conscrvetur aique custodiatur, el ali onmibus opti.
PoiiJeiiliiiiacum ac Parcellarias el Anglarias. Con- maiibus nosiris, jndicibusque publicis et privalls vc-
tostaiiiur ilaque el ohsecramus oinnes successores rius ac certius credatur, nianus nostrx subscriptione
noslros regt^s sive principcs ,
per sanctam el inilivi- subler eam decrevimus conlirniare, et noi^tru proprio
Jiiaiii Trinilatcni , et per adYonliiia justi judicis , iit sigillo sigillari. Palladius, Bitiiiicensis episcopus, ub-
lioiior et revereniia venerandx' ecclesiae B. Dionysii, tuiit ; Chludouvius, niius Dagoberii gloriossimi regis,
iibi geniior nosler in corpore requiescit, et nos sepe- siibscripsit. Signum ArnuUi, Metcnsis episcopi. Sig-
liri suiiimopere spcramus, ab nmnihus el in omnibus num Cligii aurilicis, Noviomensis episcopi. Sigiiiim
perpeluo jure conservelur, sicut Romae ecclesia bca- Lanilcrici, Parisiorum episcopi. Signuin Maurini, Se-
lorum fetri el Pauli, per .privilegium Constantini noncns. archicpiscopi. Signum Sylvini, Rcmensis ar-
imperaliiris, obtinere dinoscitiir. Si autemquispiam, chiepiscopi. Signum Frcneinundi, Andegaveasis epi-
sivc episcopus sive archiepiscnpus vel qualiliel digni- scopi. Signuni Unherti, Lemovicen. episc. Signura
taie vel potcslate ptaidilus, biuc nosrum donuin vio- Aygulli, ahbatis B. Dionysii. Signuin Goniloeni, co>
lare pnesumpserit, auctoritaic Dei omtiiôlenlis et mitis Norniaiini.%. Signiim Yuerpieni, comiiis Bri-
nostra, anatemaiis vinculo imperpetuiim sil atlâ- t;tr.nl%. Sigimii: Charimundi, comilis Flandrcnsis.
lus, el a consortio electorum D i in coelesti regno " Signiim .^{iiinmoli, pra-fecli. Signum Dadonis, Ro-
alienalus , et niimero damnaiorum in inferno asso- lliOQiagensIs archiepiscopi et cancellarii regis. Data
ciatus. El, ut auctoritas noslra parenniier firma et in mense Oclobri, anno vij regni nostri ", Clipiaco
iiiviolata permaneat, ve! per omnia tempora iilxsa palaiio, feliciter in Dei nomine. Ainen.
• Annus 7 regni Chlodovci 11, mense Ociobri, concurrit CHm anno Chr. 6li, initio regni sumpto a die
29 Januarii anni 638, qua Dagobertus obiit.
AKNO DOSHf^ DCLX.
MARCIILFUS MOi>fACHUS.
NOTITIA HISTORICA
[Ex Fabricio, Bibl. medise et iiiGnis Lal.].
MarcuUus, monnrhus, ut aiunt, Parisiensis, ad C niulas ad Francicas et Germanicas anliquitates ii-

LaDdericiini [non Parisiensem an. 6 episcopum lusirandas, niulii jam inoiiuerunl; Salmasio auteiii
tciiipore Dagobcrli legi-;, ul cum inullis aliis putat notante, lib. de Lingua Uellenislica, pag. 23, i La-
Labtieus, toni. Vi Cimcil., pag. 530, f<>rmulam de tina ei Rnniana illorinn temporuin lingiia sic diOe-
privilesio et con' essiimein icgis ad privilea;iuiii ex runi propric ut Divionensis et Burgundica. Et sic
Marrulfo referens, sed ad Landeiicuiii episcnpuni de aliis. Misla porro illa, quani soluecismis et barba-
jMeldcnsem, (iiii circa xlaleni Pipini et Caroli M. (fl) rismis scalere dicit (c) isodorus, prxcipue liiciim ha-
floruil] sciipsilrfi; fc) / ormulis publicorum jjriyatorum- buit ac viguit Justiiiiano imperanie, ut cnnstat ex
que uegotior m /i/'ios ii. liditi primum una cum aliis mullis monumentis et maxiine ex illo inslnimenlo
incerloruni auctnrum lonnulis ab Hieronymo Bijjno- Plenaria! securitatis (Lib. ix Origg. c. i), quod scri-
iiio, viro insignissinio, cum nolis eriidiiis, Paris. ptum est anno Jusiiniani imper.i 38, ei nuper edi-
1613, in 8% elmeliore atqiie auclinre Editione 1665, tum ex bibl. Regia, ex qua oliin id deprompsera-
in i° ; recusi eliam , sed sine nolis, in Bibliothecis mu», et ex involuto et inextricabili pene charactere,
Patrum Colon. tom. VH, Paris. lom. H, suppleni., et giialis illo tempore labellioiium fuit, evolverainus.
Ijigdun. tum. XH. Uecensitis autciii a laudatissimn Eadem mista seripta; fuere llarculli Formiilie, siciil
Kaluzio, lom. II, pag. 569, noii Bignonii solum iwtie in Codicibus «nliiiuis repe.iuniur. » Insignem CoJi-
ill;c aiicliores, sed eii:iin novae Baluzii accessere, cem harum fornuilarum, annorum amplius ucc,
Paris. 1777, iii-fol. Longe ulilissimas essehasce for- servo nacius e.v seciione bibl. Gudiana;.
Vide Joan. Launoii asseriionem inqiiiyitiimis

(n) j^ \alesiom ad Ammiani lib. xiv, cap. l.
iii cliaitam immmiitaiip pag. 616 seq. et iiiquisilio- (c) Vidf (ôlomesii Bibl. seleclani , cap. 31; Gas-
nem ipsain, pag. 25. sendo in Yita 1'eirescii ad aii. 1621. Bignonius hic
(6) Forniula proprie est norma judicii qtiain prin- vocalur < inagnum bonarum littcraruin et arcis le-
ce,is vcl maglslratus judici sententiam dictiiro pr.-c- gum ac juslitix' apud senalum lumen. i
icriliit ; unde iiiterdum et pro senlenlia sumiiur. Yide
C03 NOTITIA lllSrOlUCA. m
BIARGULFI mON^CHI
FORMULARUM [Kx D. ISouguet., Recuett desrUist. de Fremce.^

LIBRI DUO
PR.EFATIO BIGNONII.
Marcdlfi, quem niinc damus, enidlio lecior, plnivs A (liinus. Que pars nostrre anliqultatis ut intercxieras
docti viri nieininerunt. Seil quis luerii , el quo frucluosa, iu obscurissima et intacta fere reniansil
tempore (a) vixerit , iiiliil certi ab illis prodi- quu noinine dociis omnibus et nosiri juris peritis
tuni est. Quidani vero in universum circa priinain aci epiiorem Marculfum fore conndo. Leges quoque
regum nnstroruin familiam illius leinpora ciinjece- veteres, Salica scilicet, Rbnaria, Alamannica, Saxo-
ruiit. Adhuc tamen dubium remanebat ex llbroriim nica, liajuvarica et casterx, ejusmodi, qus a Germani*
varietate, quibus pcrinulia posierioris u>.latis scripio- cis genlibus lot sxculis observatae sunt, non alium
res infarcierant. Veruni, h.xemplar quod nacii su- ineliorein habent interiirelem. Idipsum de Caroli
nius, omniiini facile opiimuiii, nos aiiipliiis diiliitare Magni, Ludovici Pii, el Caroli Calvi conslitutionibus,
non sinit. Pixlixa siquidem ab auclorc ipso episiola scu, ui luin dicebant,capiiulis, ilici potesl. Ipse eiiam
docet professioiie monacluiin, el septuagiiiia aiiiius Gregoiius Turonensis, quo digniorem historicum non
nalum, cum ha;c scriberel, (iiisse. Doinde ciini Laii- liabenius, iiiullis iocis a Marculfo lucem aocipit. et
derico pap;e opus inscribai, facile apparet Laiideri- oiiiniiio illiistratur. Idem el in plerisqae niedii xvi
comillumParisionim (/>) episcopum fiiisse, qnii.lodo- scriptoribus obtinet. Quinimo et ad jiiris Romani
vco Dagoberlj lilin regc claruil, circa aiinuin a:i'Lr. pleniorcin cognitionem non parum conferre asserere
Christiana; (iiiO. Nulli quippe alii (.•alliarum epi^cnpi aiisiiii. Sed cuiiinienilalitiis in pulilicum prodilurus
hoc nomine repcriunlur, Landerici Pariîensis leiii- iioii egei, fjui tot pr*sianlissiraorum virorum inge-
pore, m que iiiultis posl aiinis. Tiiin papa; iiomen «iis sa:pe jam comiiiendatus est. Cujacium dlco,
omnibus episcupis passim trlbui solitum sub |irinia ltri>soiiiuin, et Pilhoeos fralres, clarissinia lumina,
rcKum Kranciirum dynasiia notum est qiind licct ; „ qui cx co per(iliira inimnrtalibus suis scriptis inse-
sub serunda al quaipnuscoiitinualiim sit, rariiii cerie rendo, iion leveni ejus aucioris gustuin caeteiis de-
usurpatum reperilnr. Accedunl et aliu; ccitisbinix deriini. Defiiluros tameii non dubilo qui sermonis
conjectiine ex inlius libri lcclione. quibus permulia plane ruslicitatem e.vhorrescant.
diiritiain, ei iiicplam
occurnint qiia; vix possuiit ad aliud leinpus rcferri, Kacilis vero delensio esl. Nain ab eo i1e Lalini ser-
et plaiie MerovingDriin: sa:calnm redolenl. Quis eiiiiii inonis peiilia edoceri non peiiinus. Mores itlurura
ciim niajnruni doiiius non sciiiel repcl;tiiii lut-otlo- leinporum eliani scrmoiiis inculla riislicilas pcnilus
nem adverlcrii, iion contiiino deiireliendai eo ti-in- osieiiilit. .-leculo sane iiifelicissimo vixit, qiio onines
piire Marculfiiin scripsisse qiio niajores duiiius îce discipliii el littiTie penilus obrutae et sepultx eraiii,
i;
icgia oniiiia regni nc:ôlia perlraclab.iiit, iinu ^cie adeo qiiidciii, ul qui melinris doclrinx- quid atligis-
sab alieni noiniiiis spccie iniperabanl? (|iioil Dayo-
:i seiii, veluii nov» alicujns ei prava; opinionis aiicto-
lierlo coepisse scriptnres nntani. O i iltn pairiiius »x- rcs, aut ut magi et nialelici danjn:ireniur. Qiia occa-
pius noininatiis, qiios siib Carirlinis raro ;iul nusi|u;ini sioiie leciorcin innnilum vclim, ne variis soloecisniis
reperiri a dixtis oliservatuni esl. Alia sunt iiilinila qui sfpius occurrunl oticndaiur, ncc operarum typo.
indicia quae cordaius leclor facile aiiiinadveriel lii grapiiicaruiii vitio iinputci, qiiaii(|iiam optinie emen-
qua autem civitate Marculfus vixerit, ex qna sit datuni esse nun equidem praisiiteriin. Sed memineril
oriundus, aut cujus coenobii nionachus exsiitera, piuui iii auilieiiticu Lxeniplari siTipiuni est ita edi-
nobis plane incompertuni esi. Quud si divinaie lice- tuin essc; iiaui si ea oniiiia imniuianda fuissent, non
rcl, suspicarer eum in aliquo Parisiensis diuKCsis j;iui Marcullus,sed aiius, prodiiurusaucior videreiur.
inonasterio rcgulariter vixisse, cum Landerico Pari Dubitavi ceite utruin Marculfo, an potius scriptori
sioruni antisiiii libruin suum inscribat. Quidijuid sit, ^ vitia ejusiiiodi ascribereiu, ei vero a sciiptoribus
iitihssimus ccrte aiiclur esl, ei a doctis nun frustra perniultu in eo depravata facile crediderim, sed ila
expetilus. Nain iit oniitiain eo sseculo sciipsisse cii- iere Marculfiim scripîsse baud dubiuni cst, cuin id
jus pauca nobis hodie supersunt inonunienla, sane ipsum iii reliquis ejusdem xvi inonimcntls depre-
pennultas docel reruiii nostrariiiii origines, niagis- beiidaiur. Atque atieo plura in Crcgurio Turoneiigi
Iratuuin et dignitalum niunia, juris diccndi furinani occurrunl, et iiilinila prope in nianuscriptis Codici-
qux luin recepia erat ; jus deniqiie ipsum quo iiia- buj, qux ab iis qui edideruni iniinuiaia suiit. Neque
jores niisiri utebantur clare ostendit qiiando nun aliter eum scripsisse dubitari pnte^t, cum historici
aliud ceriius juris observali indiciiiin requiri polcsf, operis iniiiu id depreceiur > 1'riiis,
: iiiquit, veniain
qiiam cujus usuin ex fornmlis tuin usitatis depreben- legcntibus precor, si aut in liileris aui m
gyllabis
(s) Varix sunt eruditorum hominum sen(eiiti:e de (b) fioctissinii:s abbas Lebeuf, in Disserlationibus
a<.taie Marculli. Quidam eum vixisse puiant sub lineni de Parisiensi llisioria ecclesiasiica et civili, hoc ipso
primx stirpis reguiii Francnniin. alii Carolo Magno anno 1741 edilis. existimat Landericuni islum iion
regiianle. Vide M. Anlonium Domiiiicy m tractalu de esse episcopuni Pjriiienscin qui ineiiioratur iii di-
lreu)ia ei pace ;Labbeuin, in toiiio \1 Concil., pag. ploiiiale autograpbo Clodovei II comcSiO, an. 633,
550; Launiiim in a-serliune ini|iiisitiunis in cbaiUiiii nionaslcriu saiicli Diony>ii ; sed iMadelgarii el Valde-
iiiiiiitinitalis beali Ccriiiani Paris., pag.
019; Qiiatre- trudis liliuni, qiii in dioecesibus larisiensi et Mcldensi
uiariiiui, iii privilegio saiuli (erinaiii prnpuînln, cborepisi upi iiiuiiere fungebatur, quique obiit anuu
pag. 115; et Coriiitîinn, in Censura dipluiii;ilis Liu- circiler ToU.
davieiisis, pag. 21U. Dalu/..
m BfARCULFl MONACIl! (iOrt
A duorum inJiccs scu capitula ab

Iil)r0)um
f ramiiiaticam artem excessero, de qua ad plene non
neat, et
suni itiilmius. > Kailem excusaiione utiiur et Bene- auclore ipso prxnoiata, ui pljLUim sii ccieras lor-
diclus l.eviia in colleclionis susc procfalione. Quo fit inulas qunc illis non coiiiiiieiitur, MarcuHi noQ esse :
ut exislinieiii de eo sernionis gcnfre sensisse palres qiiod incogiiitiini dortissiniis viris impnsiiil, qiii li-
Synodi Turonensis ni, sub Ciirolo Magno, cuin unum- broruin vitii) (piibiis oinnes formulLe pcnnistL£ eraiit,
quenirjue episcopuni ilecreveruiit ciiram habere ut pleraque laudavcriint. In eo (juoi|ue reccnsendo usus
JioniiliLe samioruiii iii iDslicani Ronian:Am linguain sum cxccrptis (piibusilani Colicis Pitlioemi, quae a
iranslurrcntiir, qno facilius possent intelligi. Nam et doctissinio viro Joaniie Savarone Arvernonim pra;-
TMstico serinoMC de niiracnlis beali Marlini libro> side ail nie niissa snnl, cui niidtis noininihus nie ds-
fJregTiuin Turonensein scripsisse ipsemet teslatur vinclum niinquan diibitibo proli cri. Sci undutn
Historiariitii lib. v, eamdeinqiie exciisalionem repelit porro MarcuKi librum in ngio Exemplari excipiebant
de Gloria conlfssorum
iiiilio libii priiiii « Qui nul- :
fnrinularum capila quedaiii absqiie niiineris, tum
liiin arginiientnin, iiK|iiit, in lilteris halies, qui no- ejusdein volumiiiis iniiio aliLC pliires fi)riiiiil,c, qiia-
iiiina discerncre ncscis, sa^pius pro inLisculinis feini- ruiii liec eral epigraplie Carlus Sen cas, qitas liic
uiiia, pro reniitiiiiis neutra, el pro neutris masculina uûrpari monuit ine Joannes Savaro qnasi lormulas
coniiinilas, qui ipsas qiioi|ue prajpositiones, quas veleres seniCLii enini q lasi senes. Igilnr eas etiam
;
nobiliuin diclatorum observare sanxil aucloriias, Idco forinulas iii niiUin colligavi ct iiicerli auLtoiis veteres
dcbilo plcriimiiue non locas. Nam pro ablaiivis ac- formiilas insciipsi e\ quibus quKdani siml ejusdem
;
iiisaliva, ct rursntn pio accusativis ablaliva ponis. » x\i cuin Marciilfo, quLV lain vero C:irolo Magiio iin-
QuLC verha ideo ascripsi, quod quis fuerit rusticns peraiite procul dubio scriptaj apparciil. Adjiiiiximus
sermo grapbicc expriinanl. ct ut faciliiis Idarciilfo B et alias qu.e xlvi capita continent, qnas ex vetustis-
ijjtioscaliir, qiii adbuc infclicioi-e s;eculo vixil, nr.cM siinoCodice ilcscripscrat, et mihi jaiiiprideii) coinmu-
illc liiit mcliorihus disciplinis eruditus. Mec taincii nicaverat Jacobus Sinniinlus, cnjus viri siiigularis
duhiti) hoc opits priscis illis s:eciilis noii minoie iii eruditio cuin p;\ri hiiiuaniiaie ceilat. Ilis iit laciliiis
prelio babitiiiii ftiisse quain CiilcI Flavii scribLB apuJ a CLCifiris disceriicriMitur, i.itiiliis pr.cftxus csl ;For-
Uoiiiani)> k:\},\i Aclioiies aileo rari eraiit qiii de nego- ntuta; Vfleres secundum tegem Ruitaiinm : quod ideo
liis (iiiaiiipiLiin snis scripta coiificere et (|u,c vellent feciinus, quia fcrc omrics iis script.c sintqui lcge lio-
posseiit iLicilc litlcris maiidare. Igilur in liujits aucto- inana ulcrentur, ciiin in repcrias Lex
liis sae,iissimrt :
ris Eililioiie non pariini laboris iii perpurgando, nec lioiuann exposcil, cl sceiindiim tegem lioinanam; sal-
miiiiis curando nc quid lenicre iminularelur ea si- :
teiii liomaiia cst observalio, quibus taincii noimulla
quidein qiiLc seriplorum incuria nianifeslo irrepse- baibarici iiioris adinista viilere est. Denique ciini
raut, einendaviniiis, dubia reliquiiniis , coiijei turas bcnclicio doctissinii viri, Caroli Labhei in manns no-
taincn nostras et emendationes in notis apposuiiniis. stras iiicidisset vetus Codex, quo veteres quLcdani
llnuni quiilein Marculli Cxeniplar iiauti suinus, quod forinul;c continebaiilur, qiii oiim P. Daiiiclis ac de-
ex ditissinia reguni nosiroriini bibliolbeca suppedi- inum Jac. liungaisii fuciaiil, eas quoquc adjiccro
lavil nobis eriidilissimi viri INicol d Kigaltii hnmanitas, visuiii cst, ne qiiid firiniilarum dcsiderari passel.
scd lllud opliinuin et pi'a;slantissiniuni, cuni et Mar- Utere his, lector, et fruerc. Vale.
Cull) ad Landericum dedicatori:iiii epistolam couti-
PROLOGUS AUCTORIS
Domino sanclo, nicriiis beatissimo, et aposlolico C multos fore, et vos cl ali. s pruJenlissiinos viros et
sempcr honore suscipiendo, omnique prseconio lau- chiquentissinios ac rhetorcs et ad dictandum perilos,
dis cclchratido domino ac revcrendissinio papac

, qiii isia si legeriiit pro mininia et velul delirainenla,
• Landerico, Marculfus ultiraus ac vihssiinus umnium eorum comparaia sapieiitiae rcputabunt, vel cerie
monachorum. legere dedignabuntur. Seil ego non pro talibiis viris,
(Jlinam, sancte Pater, jussioni voslr;ti tam efnca seJ ad cxcrceiida initia pueroruin, ut potui, apcrte ct
cilcr quam spoiilanee obtemperare valuissem, quia siinpliciier scripsi, ^ ut cui libueiil, is exinde aliqiia
jani supra vires meaj possibililatis conalus suni in- exemplando faciat. Si vero displid t, neino cogit ii;-
junclum a vobis suhire negotiuin, cura fere septua- vituin, ncc prrjuJicjl niea ruslicilas eruJiiorum el
giiita aul ainplius annos expleam vivendi, nec jam rhetorniu llorilus verborum, et ' eloiiuenti facun-
Iremida ad scribenduin manus est apta, nec ad vidi.c. Suiit proplirea nonnutla negotia hominiim,
deiidum milii oculi sufliciunt caliganles, nec ad cogi- tain in palaiio quain in pago, quae scribi non qucunl
taiidum iullicit hcbctudo. Quia, juxta dicluin vohis aiitequaiii invicem confcraiitur, et juxti propositio-
cujusdam prudentissinii viri, in piieris crescit sensus, nes vel responsiones eloquia eoruin lunc scribantui
in juveiiibiis viiêt, in senibus minuitur. Proptcrea cl gcsta. Ego vcro li:cc qux apud niajores nieos,
cleganter faccre iion potui ul volui ; feci tameii or- D juxla consuetuJincm loci quo degimus, didici, vcl
dinate ut polui, non snlum ea qux jussistis, vcruin ex sensu proprio cogilavi, ut potui coaccrvare iii
(liain iimlia alia in liac scedola tam prxcepiiones nnuin curavi, el capitula pra;nolavi, ut facilius qiiod
rcgales, qiani carlas pagenses, juxta sinipliciiaiis cl volucrit a quLrrcnli in antea scriplo reperianiur.
rusticitatis nicx naturam intiraare curavi.Scio cnim
« Coilex ms. PithcDanus, Clidutfo. Ilinc conjicil Trcvircnsi.

citato, Marciillum opiis smim
1"
Eibi. Balu/. ct LinJenbrog-i ^cipi' cuilibct i<
ablias Lebciif, loco lam
non tantuin Landcrico 1'arisiensi ct Mcldensi clior- cxinde.
' Ibid., etiufucntia: [acundix.
cpiscopo obtulibsc, sed eliam Hildulfo cbnrepiscopo
6;i7 KOP.MLIL/E. - L!B. I. 69»
INCIPIUNT CAPITULA SCEDOLvE OPERIS HUJUS.
I. (,)ii;i1it?r privileginin conilaliir. 2.^. rhnrta de causa suspensa.

'i. l.niicessio rL'^'is de tioc privilcgio. 2t. Chiria de Mundeliurde resis el principis.
3. Kinii»ila« rpjjis.
2."). Prol >ous de judiciis regis cum de magna re duo
i. r<mlirimlii) de regis emuniiaie. cansantur siiiinl.
5. Praci'pimii regis cie cpiscopntu. 20. Iii Jicnlus rnmmoDiloriiis ad ppiscopum.

6 Iniliciilus repis aci Melropolilanuni episcopum, ui alii iT. Itein indiculiis ad episcopum, aJ aliuindistringeB-
cpisco|io benediCJl. du 11.
7. TonsenMis civium, pro episcnpalu 2S. Charla andienlialis

K. r.liarlade ducaui, piiricialu aut comil:UU. %). Tndiciilus ad laicuin
•I. Indiciiliis 3d alium regem, cu n legalio dirigitur et 51) ('.ommnlatio cum rege.
verli s sug^'criiur comincnddtiliis. 31. (^nnlirmalio regis de omni corpore racultatis.

10. Uescriptiim ad re;;cm, pro sno le:rati>. 33. Si quis contra volunlalein regis egeril, seiurius eU
II. Traiiorialegaiorum veliiiiiiiiiia facieiida , ad istius quilius eumperseipii ju.ss'rit.
inslar. 33. Prseceptum. nnorum ab hostibu.s, vel alio modo fue-
12. Prxcei liim dinatinnis. rini insiruineuta iiiceiisa.
1/5. Prieceptinn de l:psiiiVL'rp.-i, |ier mrinum regis. 3i Relaiio pagen-îum ad reiiem dire^la.
11. Prolo;;i lri'S d« ccssionilnis regalilms. 33. lonlirnialio aba dc omni corjHire lai uUatis, ad mo-
1."). Concessio aj locuni sanclum. naslerium.
16. roiilirmalio refris ad locinii s:inciiim. 7>C) Ulcausas «iclorum assumen li siinrum aliitii licea
17. Ilerum conlirinatio, pro ba;cularil;us viris. liam halieaiit.
IS. Ile ri-gis .iiiiriisiioiie. 37. JiidiciU'n.
19. Praereplum de clericalu. 3«. Cliaria pericla.
2U. Deduis one nbi regis accesseril missus. B 3). lli pro iiativiiateReiiis ingenni reluxentur.
1\. De caisis.d eriiis recipiendis. 40. Ul leuJe saaiio promiilantur regi.
ti. l'rarr«pUim denariale.
LIBER PRIMUS.
DE CU.mTJS JiEGALlBUS.
CAPIIT PRIMLM. sancta debeant bajiilare onicia, cum abbas cumoinni

De " privilegio. coiigregaiione popnscerii, a nobis vel a succcssoiiA
S.iiiclo iloniino ei iii Christo veneraliili fralri illi bus iioslris •• sacros percipiat gradus. Niillnin pro
aliljati, vel cuncla! c ngregationi monaslerii illius in ipsoruin hnnore pr.emiiim pcrcepluriis, altare in ipso
lioiiore bealoruiii illorum in pago illo coiii-trucli, ille _ monasterio pneilicius episcopus benedicat, et san-
episcopus. Conpellit nos alTeitio cliarilaiis veslrae, ctiini (lirisriia annis îngulis, si voluerint posliilare,
radio inUaniinaiite divino, ilia pro vestra quieii pro- pro revercnlia loci siiie prclio concedat, et ju\ta
videre, qux iiobis maneant atl mercciiem, el ca reilo dispensaiioneiii divinam cuni abbas de ipso monaste-
iramite, inconvulso limite lerminari, quac perenneni rio a Doinino inigraverit, qnein unanimiter oninis
deinrops, propilianie Doniinn, obtineant lirniitatem, congregalin illa inoiiachoriim ex semetipsis, optimx
qiiia iion miiior a Domino reiributio speraliir futura regul.e cimiparatuin, et \i(:c nieritis coiigruentem,
pro sucriJuis conteniplDnte temporibus, quam ad siiniliier sine prxinio memnrauc urbis episcopus ipso
prxsens munera pauperibus oflereiite. El ne nobis proiiiovcat alibatein. Nullam penitiis aliam potesla-
aliquis delrahendn xstiniet in id nova deccrnere tem in monasterio, neque in rebus, neqae in ordi-
caniiina, dum ab anliquilus juxta conslilulinncm nandis persnnis, ne<|ue in villabus, ibi lem jam col-
pni lilicuin, per regalem sanciioneni monasieria san- latis, aut deiiiceps regio munere, aut privatoruiii
cinrum Lirinensis, Agauiiensis, Luxoviensis , vel collaluris, vel in reliqua subslantia monaslerii, nos
miido iiinnmerabilia per omne regnum Fraiicorum surcessoresque nostri episcopi, aiit c arcbidiacnni
sub libeiiatis privilegimn videniur consislere, sej seu cileri ordiiiatores, aut alia persona qiixlibet
pio revereniia s-ani toruni , beatorumqiie omnium babere non prxsumal; aut qiiod-
pr.rdicia; civitalis
fralruiii impleiulo jiissa, rusloiiiendo prx^cepta, nbe- cunqiie de endem mona-lerio, siciii de parocbiis,
dientian propal.ibo. Quiil vero vos, vel successores aiit cKieris monasteriis, muneris caiisa audeat spe-
ve>tri, saiicto sua 'enl-; spirilii deincrps custodialis, rare, .ini ferre. Nec de hoc quid a Dominuiii limen-
iiiiii sanrtic illiiis Ecclesi.i- episcopus debeal adini- tilnis hominibiis Iraiisiiiissum aut
, iii '^
altario oller-
p'ere, buic pagin.c (•redi.liiiius inserenduin. Iloc esl, fuerit. aut in saciis,
tiiin vuluminibns ve! qiiibusciiii-
iil de vcstra con^regati.me qni in ve^lro inoiiastcrio qne speciebus ad ornatuin di\lni culius pertinet, aut
° In Edit Biun. Iiic tiliilus Irgitnr liiciiiiiinl i.Tcin- :

gravilale et fiilei insliluione rnmmendalis, ut possinl
jilaria de di inii condilioiubiis quai:tcr reqales cliir-
clericoriiin olficiis aggregari. Bicx.
l(ii parjense-:, cnihwc formiila liabcre placuerit, et me- •
Arcbidiaconi res teniporale» ct ecclcsia; opes dis-
/iHs ncn viitct, scribanlur.
penâbaiit. lo.
^ (Jerluiii inonachns clericos non fui-?e iisi|UR
esl
Solemne lunr (cinpori-; crat, rosdonatas ecclcslae
'
ad lciiipiis Zosimi el Sir cii Kom.innruin ponlifii iiiu,

vel iraditas, aut saliem caruin instrumenta altari iiu-:
qniiiiiin hic episl. 1, cap. '2"i, ad liimriiiin), iiiiiuoro
pniicrc. lu.
îdclur, licciiliaiti S3 pric^tnro nioiiicliis moriiiii
€99 MARCULFI MONACIII 700
prj'sens collata vel collalura fuerini, ° auferre prje- A elogia prxci,.ue domeslicis filci devola nienle im-
siimat. Et nisi rogalus a congregatioiie illa, vel penditur, quia scripiuni esl* Beaii pauperes spiniit,
alibale, pro oratione lucramla, nulli nostrum liceat qiwniani ipsorum esl regnum caloium (Mallh. v,
3).
monasierii adire secrela, aut finium ingredi septa Ergo dum et ille epi^copiis ut abbas, aut ilbister vir,
ei si ab eis illuc ponlifex poslulatus, pro lucranda nionasteriuni in boiiore illius, in pago illo, aiit su-
oratione vel eoruni uiiiitnte, accesserit, celebrato ac per >>
proprietate, aut super flsco, noscilur aBdificasse,
peracto divino mysterio, siinplici ac sobria benedi- ubi ad pr;r.seMS ille abbas, vel lurba pluriraa mona-
ciiune percepta, absque ullo requiîiu domo studeat cliorum adunata esse noscuntur, ad petitionem '
il-
habere regrcssum. Ut qnatenus monaclii, qui soli- lius clenientia nostra, pro quieie ipsoruiu servnruai
tarii nuncnpantur, de perfecta quietc valeant, duce Dei, pnccepiioncm vigoris noslri placuil propalare,
Domino, per leinpora exsultare, et subsancta regula 6ub quo Iranqiiillitatis ordine, Doinino prolegeiite,
viveiiles, et beatonim patrum viiam sectanles, pro ipsi monacbi jiixta religionis norniam perpeiim va-
Siatu Krclesia:, el salule regis, vtl palria% valesnt leant residere, elegimus, ut ei bac serie debeat ple-
pleniiis Doininuiii exorare. El si aliquid ipsi mûnclii, nius dcclarari, quia niiiil de canonica instiiutione
de eoriiui religiuiic tepidi, aut secus cgerint, secun- cuuvellitur, quidquid domesticis fidei, per tranquil-
liuni eorum regulain °ab eoruin abbate, si praivniet, B liiaiis pacem conceditur. Nec nobis aliquis detra-
*' corriganiur. Sin auieni poniifex de ipsa civiiate bendo asstinict in id nova decernere carmina dum ab
coercerc debet, quia niliil dc canonira auctoriiaie anliquis juxla coiistilulionein pontiflcum, per rega-
coiiveiiitur, quidquid doniesiicis (idei pro quieiis lem sanctioiiein iiionasteria sanctorum illorum, ve!
lrani|uillit3te tribuitiir. Si quis aiitem o\ nobis cxiera in regno nostri', sub libertaiis privilegiuni vi-
qiiod Deiis avertat , calliditaie commotiis , aiit dentur consistere, ita et pf.i;i-ens valeat, Deo adju-
cupidilate prxventiis, ea qnx sunt superius com- tore, constare. Ergo, si quid in viilabus, raaneipiis,
prebensa , lemiTorio spiritu violare pracsuinpse- vel reliquis quTbuscuiique rebus, alqiie corporibus
rit , a diviiia uliiunc prosiratiis ,
"^
reatu ana- aiil regio niuiiere, aul iupra scripti illiiis, vel a qui-
tbematis subjaceat, et (ribus annis a communione busl.bet est delegaiuin, aut deinceps fucrit adilitum,
«uiniuni rnitruni se noverit alicnum. Ci nibiloiiiiniis juxla quod ab illo poiililice vel citeris domnis epi-
lioc privilegiiiiii perpeiiin maiioat incorrupium. Quain scopis ad prxfatum Kiunasleriuni juxta quod e»rum
conslitutiiineiii noslram, ut firmis subsisiat vigori- contiiiciprivilegiuin, quod nobis prxfatus ille protu-
bus, el «os ct rralics ncstri dnniini "i
episcopi sub- lii recenseiidum, sancitum esse cognovimu>, nullus
scrJpsione ei iiianilins nosiris decrevimus roborari. episcoporuin, ui dixinius, nec praeseiis, neque si fue-
Aciuni ibi, ûb die illo, aiino illo.
'
rint successorcs seu aiihidiaconi, vel eorum ordina-

tores, vci quxlibet persona, possit quocunque ordine
C.\Pl]T II.
" Concessio rcgis ad lioc primlcgium. de loco ipso auferre, aut aliquam polestalem sibi in
Ilie rcv, viris ' apoitolicis, patribus noslris, nec- ipso nionaslerio, pracler id quod scriptuin esl ad-
non et illuslribus viris, illi coniiti, vel oiiinibus apiare, velaliquidper commulationis titulum minuc-
agentibus, prxscntibus et fiituris. Opnrlet enim clc- re, aut de ntiiiisterii orn;imcnlis, vel de allari, vcl
nienliaiii principa'eni , ut inter ca'teroriim petiiiones de otTertionc in allario illala abstollere, nec ad ipsuin
sacerdntibnsdcbentbenignuinaccommodareaiulilum, nionaslerium vcl celliilas ejus, nisi (antum pro lu-
rt quod pro tiniorc divini noniinis postMJalur, pnna- cranda or.itione (illud ipsum, si fuerit, cum volunlate
lur prociil dubio ad elTeclinn, ut fiat in niercedein abbaiis, vel ejus congregaiibnis) abfque dispcndio
ronjuiKlio, dum p:o quiele servorum Dei congriia eoiuip, aliii-r accedere peiiitus non praesuuiat. Quo
imperlitur K portio, qiiia fiiles perfecta non dubii;it facilius secunduin delcgatioiiis votuin, vel hujus se-
ad .\ltissiini gratiam pertinere, quod secuniluni s:icra riei auctoritalein, ad ipsuni monasterium absqiie iil-
Observa
casu negligenli* jiirisilictioneiii et
in aiit fiscaiia. seu proprieiates dicebantur.
Propri:)
potesiatein episcopo servaiain, ne inipiinita scilicct r, qii:c nulliu< juri obiinxia eranl, sed optimo iiiaxiinu
essent nialeficia, et canunica aucldritas convellere- possidebaniur, iileoque
iure possidi-Danlur, nleoqu ad h.Tredes transibant.
lur. DiGN. Fiscalia vcro, btneficia sive fisci vocabanlur, (|ii5e a
* 11 est fidelibiis qui divino scrviiio jugiter in- rege, ut pluriiiiuin, posieaqiie ab aliis ita concede-
Gumbunt, ct quoruin sors Dmninus est. In. bantiir, iil certis legibns servitiisque obiioxia, ciim
« Frequens iiim erat, et eliain postea, analliema- vila accipieiuis linirentiir. Riirsus propr uin seii pro-
lis paenain instrumentorinn sanciionibus iiiserere. Iu. prictas duplex alii quippe alode, seii b.Tredilas,
:
Episcopi liic iion lantiiin aJbibenlur ut t' ste>,

•i propriiim p;uernuin aui malernum cr;it ; alia nnn
veriini et qiiia ejiisnmdi libert:is noniiisi ni:igiio iii a parciilibus, scd iabore ei parcimonia cujiisqne
convenlu episconorum indulgebatur. !n. coinparala ex comparato, aut ex conquisilu dice-
,
" Satis ustendii hoc lemiiii non privilegio lanliiiu batiir. Seil postea et les comparatas alodii nonvne
episcopi, sed et conseiiiu et conUrmatione regis opus voc:ivt'ruiil coque pervenluni iit alndia liberi juris
;
liiisse. !d. prxilia, qii:n nec lideni, iiec pensititionem ileberent

' Sic tum vocabantur episcopi, quod in locum apo- generali:er dicta sint, ad fendi difTerentiîm qiio ;
siolorum successerant. Id. sensu alndii voc:ibuluin adhuc boilie jure iiostiu
6 Kaliiz., t«ip«p(i/i(r petilio. usurpaiur. IIxc divisio passiin apud nieilii t;cciili
^ llis verbis, ut nolat Uigiioniiis, dii;c noianliir bn- scriplorcs nolaiid:\ occiiiT.t.
nnriiiu species, ct vclut niaxiina reruin divisio, qii:u lloc eniin libcrlatis privilegiiim, iit pliiriiiiiiin,
eosaeculo recepla eral. quoil cl cx cap. 35 inlia col- eoniii qiii coustruxcraiit aut dotaTuraiil coit-
rogiiiii
ligi polesl. Omnia iiainquc prxdia aut propria crant, ccdebatur. Ijicm.
701 FORMUL/E. — LIB. I. 702
liiis inf;uielii<line , ibideni cimcla proficianl in au- A moderno teinporc aiil nostro, aul ciijuslibel imiiiere
penilus judicuni, vel liabere videtur, vrl qiias deinocps in jiire ipsiiis san-
gmenlis. Adjiiientes, ul niilli
de rebus praefati nio- c!i iri voliicrit diviiia pietas am;diaro, nullus judex
cuilibei honiinuni licenlia sii, I
publicus, ad causas siidieii.las, aiit frcda undiquc exi-

n.isterii, absque volunu.le coniin servoruin Dei, i.'i
aliquo iiiiquiter delrauuari, aui lemerario spiiitu gendiim, quocunque tenipore non prxsumat ingre-
priiiilus est. cl Pei di. Sed hoc ipse Pontifex, vel successores ejus, pro-
suis usibus usurpare. Ne, qiiod
iram incurral, s< nostraiii olTensaiii, vel a lisco grave ptcr Komen Dei sub inlegro emunitatis nomine va-
dainnHin sustineat. Illud nobis pro iilegra uiercedc leani doininare. Sliluentes crgo ul ncque vos, neqiie
addeuduin, ul taiii quod ex nostra lar- jnuiores, neqiic successores vestri, nec ulla piiblira
iiostra placiiit
gilate, quam deiegatioiie ipsius, vel c.eterorum, aut judiciaria polestas, quocunque tenipore in villis ubi-
cun(|uo iii rogno nostro, i[isi ccflesi.'e aut regia, aut

cujuslibet, ibidem est aut fuerit deiolui;\ possessio,
potesias, ncc pia;- privatorum largiiatecollalis, aiii ' ciii in auteafuerinl
quuque tempore, nuila jiiJiii:uia
collaturis, aul ad audieiidas altcrcalioiies ingredi,
sens, nec " siiccidia, aut ad causas audiendum, anl
non pra-sumat aul freda de i|uibuslibi't causis exigcre, nec s nian-
aliquid e^tactandum, ibidem iiigrtjdi,
siones, aul paratas, vcl ''

fidejussores lollere non
tcd sub omni eniunitate boc ipsum monasierium vel
congregatio sua, sibimet b oninia fre.ia concessa de- B prxsiiinatis; scd quidquid exiiide, aut de ingenuis,
bfanl possidere ; et quidqiiid cximle fiscus nusler, aul de servientibiis, caclerisque naiionibus, qu:esunl
forsiian de eoruin iiominibus. aut de ingenuis, aut iiifra agrus, vcl liiies, seii supra lerras pracdicla; Ec-
eorum agi cominaneiillbus, vel clesix tommancnles, liscus aut dc Iredis. aut unde-
de scrvieiitibus in is
undecuiiquo poterat sperare, c.n indulgentia noslra, ciinque potucrat sperare, ex iiosira iiidu'gi'ntia prc
futura saliitt iii luiiiiiiaribus ipsius Kccle-iê, per ina-
in ' lumiiiaribus ipsiussancti luci, vel stipendils Suu-
clnrum Dei, tain nobis iii Dti nomine vivciilibus, num agfiitium eoruin, proficial in perpctuum. El
quod iios proptcr noinen Doiiiiiii, cl aniiu* iinslr»
quam per tempora a succidenlibus regiljus et pio
prolkerc rcinediuni, seu noslia prosequeiiil progcnie plena
mercedis compeiidio, debeant cuiicta , ul
seu devutione indulsiiuus, nec regalis subrnnitas. nec
pro xteriia salute, vel felicitate patria', rcjiis,
conslanter delectei ipsis monachis, iimnensam Do- (ujusiibel judieiiiii sxâ cupiditas rcfragare tenlet.
El ul prxsens au. torilas, tani pr.i scntibus quain fu-

miui pietatein jugiter implorire. Quod pia:cepiuiii
decreii nostri, Chrlsto in oninibus suflraganii, ul iuris leniporibus, inviolata, Dcoadjuturc, pariiianeat,
iiiainis iiustrx < subscriplionibus iiifra roborare de*
tinnior habeatur, el perenniter ^ conlinnciur, sul»-
Bcriptione manus noslrx, infra studuimus cuiillr- crevimus.
C CAPUT IV.
Qari.
Confirmatio de emunilale.
CAPUT III.
Principalem quidem clemeu'.iam cunctis decet ac-
Emunitas regia,
commodare aurem benigiiam, prxcipue qux pro
Hasimum regni noslri augere credimus munimcn- cumpendio aiiiiiiaium a prxcedcniibus regibus, pa-
tuni, si benelicia opportnna locis ecclcsiarum, aui rcntibus nostris, ad loca ecciesiarum probantur esse
eui voluerii dicere, bmevola deliberationc concedi- iiidulta, devola dcbcmus menie perpcndere, et con-
mus, ac Domino protegenle st.ibiliter iierdinare congriia bcneficia, ul mercamur in mercedein essc par-
Bcribimu!'. Igitur noverit soiertia vestra i|cod nos ad ticipes, non negare, sed robusiissiiiio jure pir uostra
petitionein aposlnlici viri domini illius, iMins urliis oracula j conferre. Igiiur apostolirus vir ille, illiiis
episcopi, tale pro aeterna retribuiioiie beneliciuni civitaiis episcopus, clenientia; regni nostri suggessil,
Vtti fuimus indulsisse, ut in villabus ecclcsix, quas eo quod ille rcx per suam i'
auctorilalein, sua inanu
Baluz., iuccidi a, aul cautat audiendo, aut aii- cabantur qux

provialico cl alimentis pr.cbcbaiilur.
quid ejMilando.... mgredere. Cl. Falcftus optime parafa» uno Gallioo vei'l)(K'irrcM
•>
Idcni, omncs fredas concestot inicrpreialus esi; sic euim hodie iliiiinliir cibi qtii
' Luniinarinii! usus perveiustus, et a primordio in famirra regia iiiiiiistris el fainiliai ibus in specie
q
nascentis ecclesix, in aiilelucanis scilicet cceiibui, quolidie pr»bentur. Id.
ut Ireiixus, Tertullianus et alii passim tesiantur. ^ Id est, cogere ulsubdiii ecclesix cl in ecclesirts-
Tandemque pace ChrisiiaDis daia, Ecclcsia id e.\ pri- lica terra degenles, aui staiim ad judicis aiidientiain
scoraore retinuit,liimin Dei honoreiii, lumin signum pcrgani, el judicaliiro faciani; aiil si velinl diinilii,
Ixtitix, ut beali llieronymi verbis utar, qiii Vigilan- fiilejussores seu vades judicio sislendi causa prx-
tiuni cereorum usnm rcprobanlcin graviler redargutt. slent. Id.
UlGN. Subscriptioiiisnomine, deqiia hic Marculfus agit,
'
i lialuz., conservciur. signum illud ei characier coiitinebatur, totiiis nonii-

» Immunitaiem, qux et emimilas vocabatiir, primi nis lillcras impleias referens qualis in vetiistis rc- ,
Chrisiiani imperatores paicam el inodicam ecclesiis giis et iiiiperatoriis diplomaiibus videre esl. lu.
tribuiTunl, el iniiio quidem £ civilibus et pcrsonali- Haliiz., con[irmare.
I
biismunerihuslanluni;quod ex libro xvi Cod. Theod. ' Aucloraatisnoiiiinebicetsuperioricapite inlelli-
f.icile perspicilur. Plenissiiiia vero immiinitas a regi- gilur diidoma, 'pragmaticum, sen, nt s.rculi ciiani
bus nnstris concessa rsl, ul merilo dici possil suo verbis ulai-, prxtepium regiuin. ea luniia descriplum
exeinplo cxteris principibus eamdem iininunilatein qua niajoreiu aucturiiatcm habitiiriiiii cral, el, iil
ecclcNils concedeiidi aiiLtores luisse. I!i ,n. piito, iiianu propria regis siibstripiuin. ct aiiiiuld scu
' S.ccularibus \iris luui eiiam immiinilas pleiia sigillo priiicipis munilum ;
qua in re ab indiculo dif-
coiiceilebalur. Vldc iiifra, rap. 17 ln. fcrt. DiuN.
» Uanîunes, lci.ia , Injspitia, les loyis. Paralx vo-
705 m\[\i:l'-lfi MONAcm 7.)l
tubsrriplam, ile villis eccli-six suae illiuj, quas ad A poribni inviol.ila, Deo adjulore, possit consiare.
prx-sens possiJebat, vel de eo qiiod a 'Deum linieiiti- subtus eain propria manu describimus roborasse.
bus liominibus ibldeiii iiiantea delcjârelur, integrain CAIUT V.
eiirjiiitateni concessisset, ut nullus judex publicus ad <J Prareptum de episcopatu.
ca isas audienduin, vel freda exigendiini, iiec niansio- IUe rex, viro apostolico illi episfopo,tquamvis nos
I1C5, aut paratas raciendiim, nec Cdejussores tollen- ad adiiiinistrandiim giiberiiandumqiie rerum stalus,
diini, nec liomincs ipsius Ecclcsiie de qiiibuslibet cau- prxrelJs occupationibus regi;e snll.eitudinis causa
sis distringeiiduin, nec ad ullas redhibiiiones requi- coiii^tringat, nihil tainen "^
tam principali quam prin-
rendum, ibideni ingrcdi non debeant. Lnde et ipsam cipidignum est.iit cum pastorali paululum plebs dc-
siituta est prxsidio, pro salule animnrum, hujusmodi
prEceplionpiii jam dicii principis, scu et ° conlirma-
lionem illonini rcgum, coruin manibus roborat:is,
personis, locis celbioribus ponliiicalem perliciat com-
niiltere dignilatem, in quibus niaiieat dupliciter sermo,
aiiiedictus pontifex nobis osiendil relegendas, et ipse
lieiiericiuni circa eodem, vel nieinorala ecclesia sun, iit pnp.ilus magistrum actus Christi imiletur, qui
siciit a supradictis priiicipibus fuit iiidultum, mo- plibem non iniiius pietate quam scveritate constrin-
«icrno tenipore asseril esse conservaluin. Sed pro gat, qui sciat toniinissa sibi talenta assidux prxdi-
lirmiiatis sludio, petit celsitudinein nostiam, ut hoc ^ «ationis sermonibus expolire, et acquisita mullipli-
donuo circa eodem, vel meinorala Ecclcsia sancti cataque gregis sui salute ad ovile Doiiiiiiicum niillis
iiiaculis sordidatuiii valeat pr.Tseiilare. Et quia co-
illius, noslra deberet auctoritas generaliler ccnfir-
inare. Ciijus i"
pctitioni pro reverenlia ipsius sancti
giiovimus sancix reconlaiionis domnum illum, urbis
loci, ut mereaiiiiir iii mercedein sociari, lenissimam illius aiitisiitem, evocatione diviiia ab hac luce ini-
|
volunialcni prxstilisse, vel tonfirniasse cognosciic. grasse, decujus successore sollioiiiidinem congruam,
uiia ciim ponliricibiis vel proceribiis iiostris plenius
Prxcipicntcs ergo jubemus, iit siciit constat ab ante-
' traciantes, dccrevimus illusiri vero aut vencrabili
diciis principibiis de villis praâirc Ecclesix douiiii
illiiis integrani emiiiiitalem alisque iiilroiiu judicmn

illi, in ipsa uibe poniilicalem in Dei noinine coinmll-
tero di^niiaiem. .Qiieiii pleriiiiique apud animos no-
fiiisse coiicessaiii, ita et inantea, atixilianie Doiniiio,
iiispecix prioruni principum auctoritates

stios, et act probata commendat, et s nobilitalis
oninimodo
conserveniur, et neque vos, neqiie ordo subliinat ac ihoruin probitas, vel mansueiudi-
'^
juniores, neque ,
nis et pruJentise honestas exornat. Qua de re Blat la

siiccessores vestri , vel quislibet de judiciaria pote-
prjpseniibus ordinamus, ui cutn adunalorum caterva
siate, in villas antedicta; Kcclesix, quas moderno
leniporc ubicunqiie inregno nosiro possiJcre noscun-
puniificum.ad quos tanien nostrie serenitatis devoiio
lur, vel qurc inaiitea a Deum timentibus hominibus C sTipia perveiiit, ipsum ut ordo postulat benedici.
vcstra indiislria studeat voluiitaiis noslrx delibera-
fuerunt collal.x, tam de ingenuis, quam dc servien-
tibus, vel quibuslibet iiatioiiibus hoiiiinum, in prxdi- tionem rcseraiis oraculis publicare, atque effectura
fiis ipsius Kctlesia: villis comnianentibus, nec ad Domino aniiuene s >rtiri. Quaienus dum Ecclesiam
agendum nec freda exigendum sibi a dispcnsatione divina conimissani strenue re-
, , nec lidejussores
lullenduin, nec niansioncs, aut paraias lacienJuiu, gere aiquc gubemare videtur, iiobis apiid xierniini
iiec eos de qiiibiislibet causis diîringenluin, nec ul- relributorem nierce lcm suffragia Inrgiantur, et ille
las redhlbit.ones requirondum, ibidem ingrcdi

pro peccaioniin nosiiorum mole indesinenler iin-
iion
prxsuin.ilis, sed sicul ipsuin
uiensuin Duminuip debeat deprecari.
beneliciuni a jain dictis
priiicipibus jam dictx Ecclesix fuit iiiduliuni, et CAPLT VI.
usque inodo conservatuiii, t Indiculus reqts ad episcopum
iia el deiiicpps per haiic ul alium benedicat.
nostram auctoritatem generaliier conlirmatam, in Doiniiiosancto,sedis apostolicx dignitate colendo,
l)ei noiiiiiie perciinlter niaiieat inconvuiûin, et quidin Chrisio Patri' illi episcopo, ille rex. Crediinus jam
quid cxinde liscus noster poteral sperare in luiiiina- ad veilram reverenliam pervenisse, sanctx recorda-
ribus Lcdesix ipsius in per|ieUiuni piol^ciat, ct iil tioiiis illius urbis anlistitein cvocatione divina de
hxc auctoritas lain prxsentibus quam futuris tem- orxseniis sxculi luce niigrasse. De ciijus successore
• nalii/.., confirtnnliones. Quin ct in abbatlbus idcm qiiodainmodo exigeba-

•*Baluz., peiitionem... plenissima volunta:e. tur. BiG\.
*
.Itiiiiores noinen cst condilionis, non ûinlis; per ^ Capiit lioc OjiisJom cuin su|ieriore Drguincnli
qiiod Iiic el iii capile prxccJotili vidonlur iiilelligi esse tliulns tosLiiiir. Verum hatic inesse puto diffe-
subJili et inferioros, iil noial Itlgiionius. Boiquet. ronliani, qiiiid siipirius prxcopluiii inscribatur, ma-
•^
Formula cst, ut ct leniiia osicndil , qua rex, cuin joiis sciluot aii loritalis diplonia , manu propria
priinum de nbllu aliciijiis P|)iscopi certior factiisest, principis siibsoripIui>i , et aniiuln forte munitiini , ut
aJ eiJscopiiin meiropuiltaniiiii scriliit , et praîi,iit siipr.i de auciontaie ilixiinus. Islud vero indiciilus
ut viriini llluin a sc proliaiiiin et clcctum , in epi- dicltiir, quoiii , iitoxislimo, recte opistolam absque
scopum onliiiet eibeneJicai. Bign. sigillo Jixeris. Id.
^ Fdit. Lindenbr. , tam principale qnam nt. Metropnlls aiiti>(ilem archiepiscopuni dixissef,
'
' Videlicct ut magls rite ci seciinJum canones si sxculi lulisset usiis. Per ea nainque tenipora ar-
«lectus videretur , nun regis tanium iinperio consti- chiepiscoporum appollatlo vixJiiiii in Occidente
lUlUS. UlGN. usurpari ccRporat, solii|ue pairiarchx ita ilesigna-
Tunc non alii quara nobilcs cpiscopi fiebanl
>> bantur, qiiod posiea -Mctropolilanis curamuiiicatuiu
hodic rcli;ieraus. lu.
;„g FOKMLLÊ. - LIH I. 705
vel A li.lem lllihai.-iin cuslodias, et oiiines populi ibidem

sollicitudincni inlogn, cuni poiili/cibus, i.riiiia-
comiii.<no!iies lam Fraiici, Uoniani, Burgundiones,

libus populi iioslri p(.Tpclranles, >lccrevimus illuslri ,
vel li(iii;eiiaiioitPs,sub tuo rcgiiiiine etgiibernatione

viro illi, aul veneraliili viro illi, ad prxfatam urbeii. r.
degaiit, et iiiodercnlur,elcos reclo tramile secundun»

pi):ili(icaleiii regulariler, Chrislo auspice, commitl.^rc
legem ciiiisuetudineni eoruin regas, vi liiis el pii-
Et ideo salulalioiiuni jura digno debita
1 1
(ligiiiialein.
perve- pillis mavimus ('elensor appaieas, latronum el male-
Iioiiore solventes, peiimui ut cuin ad vos
faeloniiii sielera a le scveris-ime reiiriinanlur, ul
iicril, ipsum iil or.lo postulal beiiedici veslra sancti-
compo|itili bpiie vivciiies sub luo rcgiuiine gaiidenies de-
las iion nioretur, el jiinctis vobis cimi vcstris
beaiil ciiiisi^terc qnieti, et quidiinid de ipsa acti.iiie
proviiicijlibus, ipsuni iii siiprascri,.la urbe conse-
in '
li^ci diiionibus speraiur, ' per vosmetipsos aiinis

crare, Cbristo auspice , dcbenlis. Agat ergo alinitas
devotionis iiicun- singulis nostris Kraiiis inferatur.
vestra, ul cl noslra; voluntaiein
tianter debealis iinplere, el tnni vos i|uam ipse,'pro CAPI T IX.
Indiculus ad nlinin reqeni, cum legalw diriqilur ct
slabilitale r. gui nostri jugi iiivig latioiic pleiiius
verbis suijijerilur cominendatiliis
exuretis.
Doniino glorioso, atque pr.iaellenlissiino s fralri,
C.\PIJT YII.
jj illi regi, iii Dei noniine ille res. Dejideratus evenliis
" ('oiicesiio civium pro epnrovutu. qua vestra: se-
(idclissiniani nobis obtulit facullaiem,
Suggercitdo piisslmo, ac prxtellentissiino Domino, honorificentiain praEbeamus, co
rciiitati salutalionis
illi vegi, vel seniori comniiiiii illius a servis vestris,
vldelicet dilectioiiis affectu proprieiatem vestrx cel-
,
(|uoruin siilisi'ri|;tiiines vcl sisnaiula subtiis tenentur

situdiiiis cogiiosccre cupieiites, quo vestrani gloriani
inserue, Priiicipalitalis veslrae circumsperta cleinen-
erga nos fralerniiatis individuam arbitrainnr. Pro-
lia novi justa pcteiilib s sdiiuere, sno iiioderaniiiiis iiide prsrseiiies viros illustres, illum el ilhuii, ad pre-
judicio pondeiante pra;serliiii, cuiii illa dcposcuntur vestrx direximus, quibus ul
sentiam fralernitaiis
geiierali prece, cimclorum voce, coiniminiler quod
veslram gloriani coiKlecct„beniguissima lraiii|iiillilate
|.ro(icial. •• constal illtid ad Kicle ia; regimeii pullu-
suseeptis, peliintis tit duni oHicium lcgationis injuii-
lare, quod, et ipsuin regulis cleiiienlia; prosil saluti, clcmenti;c prxmo-
cla; peragereiit, respousis veslr.t'
pariler ac iiiercedi. Quotiiam sanci^c niemorije vir salulis indicium saciis ve^tris
niti, a.l rcferendum
aposlulicus ille, illius urbis episcupus, line appropin-
liitcris Itoiioreiitur.
quanie ab liac luce migravit, lenipore n:itiiix coiii-
CAPUT X.
plenli, ne destiluta; sinl, quo.J absit, oves .lccedente
Rescripiio ad regem.
pasiore, in loco ejusilcin suppliciier postulauius, nt
q Oomino glorio-issimo, atque prxcelleniissimo, et
iiistruere dignemiui illustreni virum illuiii, atit vene-
a nobis cnm siininio cbaritalis vinculi) in ainora
raliilem illuui calliedrue illius successorem, in quo Apires vestr:p
Cbristi aniplectendo, illi regi, ille rcx.
esl pra;spicuitas suldimis , ingenuit;is nationis, ele-
celsilu.liiiis, per magiiilicos, el illustres viros illos,
gaiitia refulgens diligentia caslitalii cliaritalis lo-
suinnia cuin aviditate nos accepisse coinpeiite, per
, ,
tnples, vol.Hilalis irrefragabiliter. Maiiu iiostra hunc munera, ut

quos vcsir.-c celsitudiiiis salutaiioiiuiii
coiisensum decreviinus roborare. condecet pra;miiteiiles, ea qu;c circa vos sunl pro-
CAPUT Vlll.
spera cognosccntes, gavisi, ipsos in vestro amore,
P • Cltaria de ducatu, patriciatu, vel coinitatu.
l.iles ut coiidecet viros dcvolione benignissima susce-
Pra-cipue regalis in hoc perfecla collaudatur cle-
pimiis, et ofliciuin legation'S sibi a vobis iiijuiiclum
luenlia, ul inter cuiictum populuin bonitas et vigi- a nobis in
nostris auriliiis pandiderunt. Sed omiiia
lantia requiralur personarum. Nec facile cuilibet ju-
Dei nniniiie
responsis accepta, quid cuni IVIiciier in
diciariam convenit coaimiiiere dignitatein, nisi prius
rcmeaverinl colsiludinis vestrx auribus debeaut
lides seu strcnuitas videiitur esse probaiK. Ergo duni
enarrare.
cl lidcm el utilitatem tuain videmur liabere comper- CAPUT XI.
tam, ideo tibi '' actionem comitatus, ducatus, patri- j) i,
jyactgfia tegatonnn vcl minima [acicnda ud iniui
ciatus iii pago illo, queiii antecessor tuus ille usque instar.
niine visus est egisse, libi ad agenduni regendnmque llle rex, omnibus agentibiis. Dum el nos in Dei
coinmisiiiius. Ila ut seniper erga regimen nosirum nomine apostolicumvirum illuni, necnon et illuslreiu
' Ita Mss. Magis tanien placet consensus civutm. ex Gregorio Tnron. palani esi. Comilibus limiora
Igitur hac foriiiula plebs pastore destiluta regeni ea et potest.iiesuperiores fuisse constat, pluresquc co-
de re certiorem facit, et siippliciter poslulai ut vi- milalus ct coiiiites eorum curx ciinimiitebaiilur,
rum aliquem ip episcopum illis concedai. Bign. Vidc Greg. Turon. , lib. viii, c;iput IH el Do pa- %
Lindenbr. ei Baluz., con^tanter Ecclesioe.
^ triciis infra dicelur, cap. 55. ll;ec ex Bignonio. Bou-
' Liltera; suiit principis quibus provincia; vel ci- ,
QUET.
vitati reelores deslinat, qui aut patricii, aul duces, ' Comites tributa eiiam curasse , et xrario iiitu-
aul coiiiites vocantur. Bign. lisse, ve! Iiic lociis evincit. Bign.
^ Afiionem, id est, officium inde agentes, id est, ;
'
Baliiz., jier lemelipsum.
olficiales, ininislri. Comites «iii;.!ulis civitatibus ;ii-j;- p L't hoilie, iia tum quoque inutuo se rcgcs fratre»
eraiil. Gregniius Turoii.s;T;pc eos judiccs vocal. Dii- dieeb-iiit. Bign.
«es prxerant (|iiidemexercitiii verum et jiis, (jiiem- :
ii
Tracloriaruin usum a Romanis niuluatuui esse
adiiiodum coiiiites, dixisse hxc foriiiuia osteiidit, et hxc formula indicai. Sunt aulcm diplomata qu.k'
W7 MARCULFl MONACIll 708
tirum illum parlihus illis Icgnlionis causa diresimus, A '"«s su|ier scriplas , ab ulraquc parle pai iter <Je-
iiieo jubenius ut iocis conveiiienilbus eiiideni a vobis . iieant possiderc, vel si pro aiiiiiiubus euruiii ali-
eveclio siniul el ^ bumanitas iiiiiiistrctur, hoc esl, qiiid exinde ac loca sancloruiii dure decreveriiil,
veredos, seu paraveredos tantos , panis nilidi iiio- voluntatis eorum liberuin inaiieat arbilriuui : qui
dios lanios, viui inodios taiilos , uervisa: inodios pari suo ex ipsis iii hoc sxculum siipersies exstileril,
tantos, lardi libras tantas, carnis libras uinlas, por- anibdibiis rebus, quandiii advixeil usufrucluario or-
cos lanlos, porcellos tanlus, verveces taiitus, agiicl- dine debeai possidere ; ei post ambonan de hac luce
los lanlos, aiicas lanlas, falsianos taiilos, pullos tan- discessuiii , sicul eorum delegaiioiiibiis coniinebiiur
los, ova lanla, olei libras lanlas, gari libras tantîg, lain ad loca sanctoruin, qiiam beiienieritis, vel eo-
iiiellig lanias, aceti tantas, cuniini libras lanias, pi- ruiu propinquis, debeanl leveiti haeredibus, lam su-
peris taiiias, cosii laiilas, > gariufli laui^s, spici uin- pra scriplu; villae, quam et de prsesidio eoriim quid-
tus, cinnamomi taiitas, graniiiiastioe laiit.is, dai tylas quid monenics reliquerint. Proplerea per prjtsens
tanlas, pislacias tuntas, aniniidulas tanlas, ceieoi um pracepluin deceminius, el jubeniiis, ul duiii laliier
* libras laiilas, salis tanias, oleruiii leguiiiiiiuin carra super scriplis illis decrevii voluiilas, et per inanum
tanta, faculas lantas, ilenique viciiimad cabaluseo- noslram iiivicem condonalum esse digiioscitur, per
rum, feni carra laula, siilTHsi modios tanlos, lia;c B boc pni'cepti'ni. robiislissimo jiire suffulluui, atqiie
oninia diebus lam ad ainbulanduiii ,
qiiam :id iio.s in lirinaium, quidquid supenus continetur (au.\ilianle
Dei nomiiie revertendum unusquisque vcsiruiii lucis Doiiiiiui, et iioslia gratia) debeal perdurare. Ita at
consuctudinariis , eisdem ininistrarc et adiniplere iiulla re:ragaiio iiec de paite liici iio lii, nec a pa
procureiit ,
qualiter nec moram liabeanl, ncc inju- rcnlibus tormn propinquis, nec a quocuiique possit
riam pruleraiit, si graiinin nuslram opuilis liubcrc. convelli , sed oiiiiii teiiipure iii.iucat iiiconvuUiim.
CAPLT XII. Quam vero auitoiitaieiii, ui liriiiior liabcatiir, vel
"^
rraxcptum doiiuiionis. pcr iciiipus con^crveiur, nianu propria subtus eaci
8i Domiiiusoiiiiiipuleii;3,creutur cocii cl li riiic, pcr- dccrcviiiius roborari.
mis-il in priiicipio masculnir' cl feniinam copulie so-
CAPiT xm.
ciari consorlio difcns : Retiiiijuel lioivo paticm cl ma-
Irem tiiam et adhwrebit uxoii suw, et ciunl duo in
Pra-ceptum de f Ixiiwerpo per manum regit.
canie iina ; si aiiquid pro aiiiore diiectioiiis inter se Quidiiuid enini pr^seniia iiostra agitur, vel pei
invicem donare decreverini, hoc nostia sereiiitas iii iiianuiu iiostram videtur csse traiisvutsum, volumns
idipsis non renuit conlirmare. 1^'itur vcniontes illeel ac jiibennis ul maneai in posterum robusiissimo jure
illa in palalio nostro, pro eo (iliurum procreutioiiem C liniiissimum. Meo veniens ille lidelis nosler, ibi in
inter se miiiime liabere videnlur, omnos res eorun* palutio nostro. in nostra vel procerura nostroriiin
iiiler se, per maDuin nuslrain visi suiit comionasse (si prxsenlia, vill:<s nuncuâias illns, sitas in pago illo,
ila convenii) villas aliquas iiiter se visi suut coiiJo- sua sponianca voluniaie nobis per fFslucam visus
nasec. Uedil igilur prrcdicus vir ille per innniini no- est f werpisse, vel tondonasse, in ea ratione si ila
ttraui, jaiii diclx coiijugi sux illi, villas nuiicupatns conveiii!, iit dum vixcril sub vcslro benelicio debeal
illas, sitas in pago illo, quas aut muiiere regio, ui de pussiderc, el post suuiu discessum, sicut ejus adfuit
alode parentum , vel undecunque ad pnesens te- peliiio, iios ipsag villas lideli nosiro illi plena gratia
n»i'e videlur, cum lerris , doniibus ci ccctera. Si- visi Quapropter per prxsens de-
fuin:us concessisse.
inililer in cuinpensationein rerum, dedit pra^licta fc- ceiniiiius pra:ceptum, quod perpetu.^^.liter mansuruni
mina niiledicio jugali suo illi villas iiuncup:itas illas esse jubcmus, ul dummodo lalitcr ipsius ill:iisdecrevit
siUt iii pago illo, cuni terris el coetera, seu prxsi- voluntas, quod ipsas villas in supra scriplis locis no-
diis doinus eoruin, nrgento et auro, fabricatiiris, bis volunlario ordine visus est lcesovvcrpisse , vel
• drappis, ves limenlis vel omni supellectile eorum pnis condnnasse; ei nos prcdiclo viro illi ex noslro mu-
parti per manum nostrain visi sunt condonasse. Ila neic largitalis, sicul ipsius illius decrevit voliintas
ut duin pariler advi\erii>t in hoc sxculum, oinncs ^ cuncessimus : hoc est tam in terris, domibus, xdiG-
daiilur missis vel evocatis a prinripe, ut cursu pii- "^

Liiidenbr. ct Baluz., eereos lihrales tautot, ea-
blico uti possiiil, qiieiii aIio(|ui nbsqiie dipluiiiate ieo tibrus tanlas, salis lontas, olern, (eguminn.
usiirpari fas non erat :iscrtpiis eiiaiii locis ei maii-
,
J iJco biec donatio jrcpcepiimi donaiionis in-
sionibus, iiuibus sumptii piililico ali debciit. Veruni .scnbiivir ,
quod anie regem peracia s;l. Pos-
Marculli et Caroli M. teiiip'iribiis ikiii eo perliiiuisse aet^sioiiis eiiiin solemiiiter tunt Iransrereiidx dtio
Ir.iclurias arbilrur, ut cursus publici usuiii coiicede- iiiodi aut in judiciu ante comitem et judices suos,
:
reiit, qui iiulliis luni erni, ged ut equi, iiiansioiies, quos scabinos diceb^nt, aut in regis prxseiilia in
siiiiiptus et viutica missis a priiicipe liirectis , aut ab paialio. BiGN.
eo cvticaiis, a subdiiis ct pruvincialibus siippcdita- ^ Qra(>pus, panni genus, cujus hodie
nomen reti-
reiilur, qui iiiansiuuaticoruiu ct naraiarum uneri ic- neatiir diiip.
nebniitur qua de re snpra, c:ip. 5. Paratas tnim pro
;
' Laaiwerpus est alicujus rei traditio, jactaia )n
spei-icbiis qux iii hac tractoria recensentur, acci- laisum, id esisinum, festuca. iludie iifjure dimitlcre,
pio. blAN. diguerpir, dicinius.
" lluiiiaiiitas hic pro ciho sumitur. Id. I?Baliiz. lcuseuverpisse... dum vixerii, eas er uostro
Uulu/,., ynriajile. LindeiibrO;;., mclius, caiyo-
'•
peiniioso sub usu beneficio. Ita Liiidenbrug., nisiquod
llllli. habel , lenjwerpisse.
709 FOP.MUL .•E. — LIB. 1.
7t0
ciis * accolabus, mancipiis, viiieis, silvis ,
cam|iis, A perpctualilcr maiisuram esse jubcmus, ut ipsani vii-
i>rati$, |i.is(:uis, aqiiis, aquarumve decursibu-;, ad iii- lain, niemorala Ecclesia illa, vel aiuedictus poiitifex,
tegrurii qiiidquid ibidem ipsius illius portio fiiit, duiii aui ille abbas, ut diximus, in omni intejjritate cuni
advixerii absque aliqua deiiiiiiutione, de qualibei re teiris, et cwlera quce superius sunt, ita ut eaiii et ipsi
usulriiciusriu ordiiic debeat possidere; ei po.^t ejus suctessores >ui habeant, leneaiit et possldeant, vel
discc-suiii meiiioraius ille lioc habeai, teneat et pos- quidqiiid e\inde aJ prtiftcluin ecclesi.c illius autba-
siJeal, et suis posteris, x\l cui voluerii, ad possi- silicc facere volueriiit, ei perinissu nosiro in onmi-
(ienduiu reliiiquat. bt ut Ikoc auoturiias, ctc bus liabeant potesiatem ; et ut haec aucioritas lirroior
babeatur, vel per teuipora conservelur, nianus no-
CAPUT XIV.
Proloiji de cessionibus regalibus. slnc subscriptionibus subtus eam decrevimus ro-
Meritolargiiatis nosir;e iiuin re sulilevaniur, qui pa- bo are.
rentibus nostris, velnobis, ab adolesceniia itaiis eo- CAPUT XVI.
riim instaiiti ramulaiiturorncio. Itcm alia. Prcccipue ^ Confirmalio.
coiTi{)endiis ngalibus illud ascribiiur, quod procon- Quem divina pielas sublimat ad regnum, condecet
lemplatione servitiiiis, (idelibus suis, conccdente Do- facta coii:ervare parentum, prxcipue qnod pro coni-
niiio, consuliissiiiie inuneraiur. Item alu ad loi lji •* penJiis ecclisiaruiii, aut locis sanctorum, a regali
SANcTCii. Niliil, ul ait Apoblolcs, iii lioc niundo iii- clenienlia pro a;leriia retribuliune probatur csse in-
liilitnus, nec quidquam tx eo auferre nobiscuni po- dultum upurtet conservare eimi. Igiiur apostolicus
lerinius, nisi quod ob animx salulem, Incis sanclo- vir, Paler in Christo nosler, illius urbis episcopus,
imn devoie Duniino olTeienles iiiiperiire videiniir. clemeniiae regni nostri detulit in notilia.quasiille rex
Ergo ^ cognoscat magniiudo, seu sirer.iiiias vesira, per suam prxceiitioneni, sua inanii subscri|>iam, ad
nos illuslri viro illi prouipiissima voluiit.ite, villain ecclesiam illius, cui prxcsse diguoscitur. villam nun-
iiuncupalam illam, sitam in pago illo, cum oinni cupatam illam, sitam in pago iilo, cuin integritate
uierilo ex tcrmino suo, in intfgritaie, sicut ab illo, sua, sub onini emunilate, absque ullo introltu judi-
aut a lisco iiosiro fijit possessa, vel moderno tempo- cum, de quibuslibet causis ad (rela exigendum, pri>-
re |iossiclclur, visi fiiiinus concessisse. Quapropier pler nomeii D ,mini concessisset ; ei ipsani prxce-
prjesentfiiii auclor lalcm noslrani (!ecerniinus, quain piioneiii !<e pr« inanibus habere airirinal, et nienio-
pcipetujiiier iRnuûram esse jubeinus ut ipsani

raiam villain ipsepontifex, subeodemmodoad parteui
,
villam illain anledictus vir ille, ut dixiinus, in oiiini ecclesiiE possidere videatur, petit ad ceytudiiiein
iiitegrilale, cum teiris, domibus, aedilitiis, accolabus, iiosirain, ul hoc circa eodeiii, vel meniorata ecclesia
inaiiciipiis,vineis, silvis, campis, pialis, pascuis, aquis ^ (lomni illius, per noslra deberemiis confirmare nia-
aquaiumve decursibus, fariiiariis, adjacentiis, appen- cula. QuoJ nus pmpter iiomeii Dei, et revereotia
diciis, vel quolibel geneie honiiiiuui diiioni fisci no- ipsius sancti loci, vel mcrito prxfati pontificis, gra-
stri subditoruin, qui ibiJeiii commaiient, ia integra tante animo pn»'.siiiisse , el conlirmasse cognosciie.
einunilale, ab-que ullius introitu judicum ; de qui- Precipientes enim, ut sicut constat prafatam villaii»,
buslibet causis ad freta exigenduai, perpetualiier a jam dicto priiicipe, mem raUe ecclîx illius, cuiu
babeat concessam. ita ut eam jure proprietario, inlegritaie, sub omni eniuniiaie fu sse cuncesâm; ei
absque ullius eipeciata judicum iradiiioiie, habeai, Cain ad prjesims possidere videtur, inspecta ipsa ces-
leneal atque possideat , et suis posicris, Domino sione, per hoc prxcepiuni plenius in Dei noininecon-
adjuvante, e% noslra largUate, aut cui voluerit ad iirmalam, sub eo ordine, et ipse, et successores eo-
possideiiduin relinquat, vel quidquid exinde facere rum, vel nicmorata ecclesia domni illius, illam te-
voluerit, e\ noslro permissu io omiiibus habeat po- neanl, et possideant, et eoruin successoribus ad pos-
lestatem. Et ut bxc aucturiias, etc. sidendum relinqiiant, vel quidquiJ exinde pro op-
CAPUT XV. portunilate ipsius saiicii loci facienduB! decreverint,
Cessio ud locum sanclum. cx nostro permisû liberam habeaiit potestatem. Et
Cognoscat niagniludo seu ulilitas vestra, nos pro- " ut bxc auctoritas, etc.
ptcr noinen Dumini ad basilicam illan'i,vel ecclesiam CAPUT XVII.
illam, ubi apostolicus Paier nosier ille, aut venerabi- i Confirmatio pro sa'cularibus viris.
lis vir ille abbas, pr.ces-e videtur, villam iiiMoapaiam Regiani cunsuetmiiiiera exercemus, et lilelium
illam, siiam in pago illo, quam u-;que nunc fiscus iio- noslrorum animos adliortamur, si pelitionibus noitro-
ster ille tenuit, pruinptissima devolionecum omui iii- runi hdelium libenier annuimus, et eas in Dci nomiiie
tegriiale visi fuimiis concessisse. Quapropier per elTeclui mancipamus. Igiiur illuslris vir ille tlemen-
praêntem auctoritatem nostram deccniimus, quam tix regni nosiri suggessit, eu quod ante bos annos
' Accokc hic suiit coloiii seu ascriplitii qui siinul dulla posl illos successorum confirmatione opus
, ,
cuin prxdiis venibant. bicN. Iiabeiit. UiGN.

•" Ha;c ei
quie sequuntur non ad prnximam.sed ad <1 Coiilirinatio est a rege concessa ejus qnod ab ,
primani et secuiidaiu pia;faiiojiem refcienda, qiix de anteriuribus rcRibus quiliiisdam personis e\ fi>to
dsmaiionibus a rege liJelibiis suis faciis scriplx donaluiii fuer.4l , non in beiicfiLiiim seu feiidiim
SUIll. III. (murle quippe accipientis liniebalur), sed iii propriuiii,
• Privilegia et cxlera ejusmodi a principihiis in- ut ad successores ciiam traasirct. lu.
MAUCLLFI MON\CIII 712
M'.
ille quomlam rex parciis iiosipr, villam ;iliqiiani,iiun- \ CAPUT XI K.
cupalaiu, silain iii pago illo, qiicc aiilea aJ tiscuia ' Prarcplum dc ctciicatu.
snuiii aspexerai, tl illc icnueni, prii liJe lua recta, Si cis qui sc ad onus clericatus transferrc delibe-
ejus iiierilis coiiipellenlibus, ciiiii oiuiii inlegrilale, raiil, lieeiitiam iion iieganius, rclribuloicni Pominum
exiii lc liabcrc coiitidiiiius, Noli proliibcre lH'ue[iicere
el ipsaiii villaiii aspiciinieiii per suani pr;ecepIioiiein,
miunilate, absqiic ei qui polesl, si vdlcus et ipse bciie[uc. Il'e a I nostram
sua niauu roboralaiii, in iiile^ra
dc quiliuslibet causis ad freda vciiieiis piicêiiliani, peliil serenilali iiostrx, ul ci

uliius iiitruitu juilicuiii
exigciiduiu, eideiii concessisstt. Uude et ipsaiu prx- liccniiam tribucre debereniiisqua'iter coinamcapitis
cepiioiieiiiaiitedicii principis, nobis ostendiireltguii- sui ad onus clei icalus deponere delieret, el ad basi-
dani, et meiuoratain villam ad prcscns sub eodeiii licam illaiii aut monasterium descrvire d. beret. Quod
iiiodo po.isidere.vidclur ;
peiiit ul lioc ciica eodcm nos proplernomen Doniiui boc eidemgralanleaiiiiuo
noslra pleiiius (lebcret auclorilas generaliter conlir- prxstilisse cogiiosciie. Pra^cipieiites ergo jubenius,
iiiare. Ciijus pelilioneni prorcspedu lidei su,t, ticiit ulsi menioraius ille decapite suobeneingenuusessa
uiiicuique de tidelibus iidbliis, justa peieiilibu<, iie- videUir, et r pulelico publico censilus nonesl, liceii-
tiam habeal comam capilis sui lonsurare, cl ad
quivinius denegare, scd gralanle aiiinio pfa;slilisse,
eiconlirniasse eognoscile. rrxcip.eutes ergo ulsiiul H supra scriplainbasilicain, vel moiias eriumdeserviic,
constatanlediclam villani illani, cum omni iiiiegriiatc vcl pro iiobis Domiiii misericnidiain aiienlius exorarc.
sua,ab ipso piincipeillo inemoralo illi fuisse conccs- CAPUT XX

e divisione ubi reijis tic esicrit inissus.
sam, ci eainad pra;scns jure proprictario possiJetur, fi
per hoc pr.eccptuiii plenius in Dei nomine conlirmatuiu Dumet divisio, vel exaequatio, inlerillum et illuin,
inspecla ipsa pra;ceplioiie, elipse, et poslerilas ejus scu tonsiirtes eoriiin, de alode lui, aul de agro illu
eain leneanl elpossidcaiit, et cui voluerint ad pos- celebrari debet; et quatenus petitio illoruui adfuit,
sideiidum reliiiquanl, vel quidquid exinde facere ul iiiissus de palatio noslro ad boc iiiier eos dividen-
dccreveriiit, ex iioslro peniiissii libero perfruaiitur diiiii, vel e.xxiiuaiiduni accedcre dcberei. Ideocogno-
arbitrio. Quam vero auctorilaiem, iil liruiior liabea scite (luoJ nos iiiissum nostrum iUustrem viium
tur, etper leiupora coiiservelur, propriaiiianusubtus illum ad hoc iiilcr eos exa-quandum visi fuiiiius
eaui decrtviniui roburaie. direxisse. Propterea per piacsens dcierniiiius pnc-

cetlum ul ipsum in hoc vos recipere latiatis, et
CAPLT XVllI.
unicuique ex ipsis jusle debila portio terminetur, el
De reyis " antritsiione. i-
deciiiia illius suinpius liiis, quoJ exinde iii listi
Rectumest, qui nobis liJein pollitentur illxsam, C diii.mibus , tain de lerra , vineis, mancipiis, vil
nostro tueanlur auxilio. Et quia ille lidelis, Deo pro- uiidetuiique redebetur, ipsevirille habcat ex nostra
venieiis ibi, palaiio iioslro, una iiidiilgeiilia coiicessuin, vcl quidquiJ exinde facere
pilio, nosler, iii
aiiiiiania sua in ''

iiianu noslra truslcm el (i- voliieiil libciam babcal potestatem.
cuni *•
delilatera iiobis visus esl cuiijurasse, propterea pcr CAPUT XXL

piajsens prLcceptuui deterniiiius ac jiibeiiius ut De causis alterius recipiendis.
nnniero aiitrust.oiium FiJelis Deo propiiio ille, ad nostrain veiiieiis prse-

deiiiceps menioratus ille in
coiiiputelur. Kl si qiiis forla^se cuiii iiiterticere pr.c- seiiliaiii, suggcssil nobis, eo quod, propter siiiiplici-
suiiipserit, novenl se ' wiigiblo suo bol. lc. essC tatem suaiii, causassuas niinime possil prosequi, vel
adniallare, J c eincnlia: regiii nuslri peliit, ul illu-
culpabilem judicetur.
stris vir ille omnes causas suas in vice ipsius, tain
in pago, quaiii in palalio iioslro, admallandumprose-
> Ex liac foniiula apparet untrustionem dici fide- f.ictniii est Gallicum, poulier.
lem qui se
regis, lioeiii ei si-rvaliiiuiii juraiiiento Familiie erciseundx judicii formula est, qua rex
1*
spopoiidil, qiiod ct i.oiiieii iiidii al. Fideiii eiiiin ivew dividenilx bxreditatis causa ad petilionem partium
liodie quoque Gerniaiii vocaiil, ul et apud Avciili- iiiissiiiii suuiii delegat. BiCN.
proiiun- Seiiieiiii:! est, ngeiii decimiim illius litis, suin-

'"
iiiiiii, iii Glossario, i/rouet i/iflui.qux iioiiiiisi
lialione dillerunl. iSiuN. ptuum seu c.vpeiisaruni iiomine tisco suo quacuiii|ne
1'
Aiitnania, id esl, lamilia, iiide megiiie. Sane eo de caiisa debituin, alieui Jonare et coiicedere. Dtci-
nomiiie servoiuiii seu coloiit.rum specieiu siguilicari, iiiaiii igilur lilis apud Francos
rece|'taiii f..is>e pio-
inuitis ex inlruiiie.itis iii.ni f;sluin. 1d. bat lixt foriiiula, qux
Homaiiis accepta iii taiiluin
a
« Maiiibus dalis iin.rc Fraiicico lidelitas promitte- iiivaluil, ul iioii ali.f litiiiiii expeiisx inullis sxtulis
batur. !ii. in iisu lueriiil prxler detiiiiam rei iii judicium dedu-
•'
Wiigildus tuiii vocabatur pccunia qua; pro lio- tt.c, et pei uiiiariani muliaui, quain enieiidain dice-
jnicidio aul alio deliclo Jcluiitli lix-iedinus et pio- baiit. lu.

piiiquis sulvebaliir : Ireduiii vero quiJquiJ ex eadem > Veiusiissiino Uomano jure non licebat per pro-
causa liscus tapiebat. iNaiu apuJ (ieniiaiios veieres curatoicm agere : sed puslea recepluin est iii pleiig-
cerla pecunix suniiiia ilelitta lUsliinabaiilur , neque (|iie cayjis per proturaiores etiaiu experiii. Apud
iiuiniciJiuiii morte lui lcx erat. lu. Friucos vcro illiul iiun lieuissecitra piiucipis recri-
' Prxceptum Jeclericatu liic Jitilur regis epistola, ptuni, docel lixc lorinula, qua conceditur ui quiJain,
qiia liceniiain alicui coiiceJit ul clericns tieri possil. qui propter simpliciiaiem rebus suis supercsse non
Naitialisqiie priiitipis consensu clcricos ordinaiimos polesl, per alterum possit agere. lu.
uon erat. Uign. i liadein laiione ei ecclesiarum advocati seu de-
< Ualui. poteplico. Pilhxus, polyptico. Ex puielico leiisorej a priacipe pctebunlur. li>.
rOUMLL/E - Lli!. I.
"*
?I5
A r.Arir xxiv.
qiicndumqtie rec^pore dcbcrci, (ûod in prisenii pcr
Chnrtn ilc ^ Mimlcbnrdc rcgis ct piuicipis.
listiicaincjs ciileiiiviMis cslcuiimicnJassc. Proplerca
nccluni cst ut regalis potcsias illius iHilioncm
|iil)cnius m duin lalitcr uiriusniic dccrevil volunlas,
impcrtiat, qiiorum nci cssilas compiobntiir. Igitiir
mcinor:ilus ilie vir onines causas ' lui, uMcunque
cognoscal masniludo scu ulililas vcsia, quod no*
proseriui vel adniallare delicrtt, ut uiiicuique pro
aposloliciim, etvcneraliilcm illiim cpisropum ,
aiit
irsi, vfil iioniinibus siiis, rcpinatis conililionibiis, et
''
diicctum facial, cl ab aliis ' simililcr in vcrilalc abbalcm lCcclc>ix, vcl mnna tcrii , iii lionorc illiiis
saiicli cnnslnicli, cuin oiiin.biis iclnis vcl liouiinibiis

ro(i|iiat. Sic lamcn quandiu aniburum dccrevit vo-
aut gasimlis, vil aniicis, seii Hiidettinqiie ipse lc|ii-
luiilas.
tirnn redibit niitlio, jiixta cjiis pctiliniicm prnptcr
C.\Pl]T XXII. ,
malorum liniiiinum illi< itas inrerlaliones , sul) ser-

^ Prccceplum doiariale. ninneiii tiiilinnis nnstr.v visi fiiiiniis rcrcpissc, iit si:b
El quia apostiilici^s, aiit illnslris vir ille scrvum Munilcliiirile vel dcrensinnc illiistris viri il!iiis itiajo-
suuiu nomiuc illum, pcr manum illiiis ad noslinm Hs domiis nostri, cum oinnibus rcbiis pra^fa x Ec-
praRsentiam " jaclanle denario secundiiiu lcgcm ' Sa- clcsin; aut monasiciii, qiiictiis ricbc^l rc-iilcre , cl
licam diiiiisit ingemiuin, ejus quoque absolulioiicm [) ^„|, j|,s„ viro illo, illuslris vir ille, rausas ipsius poii-
pcr preseniem auctoritalem lirmamus; pr.ccipienlcs tili is, aiit abbalis, vil ccclesi.-c anl monaslcrii, vcl
rniiii ut sicut el rcliqui « mansoarii, qui pcr talem qui pcr ciiiii sperarc lideniur, vcl iindccunque lcj;i-
litiiliim a jugo scrvituiis in praceentia principum imio rc Idibii millio, tantum in palatio nostrn, icqiii
nuscuntiir cssc robixnti ingenui, iia et a modo mc- debcrcl. Proplcrca pcr pr.iscns decernimus ac jiibc-
ninratiis illc pcr nuslrum prxceptum plcnius in Dui mus prxcepliim, iit memnraliis ponlifex, aul alibas
n 'imne conllrmalum nullo inquietaiilc, pcrennisqiie siili iioslrn scriiione, ei Muiideburdc antedicti viri
lenipoi Ibus, cum Dei et noslra gratia valeat pcrnia- quiclus resideat ; et ncc vos, nec jiiiiinres , aut suc-
nerc bcue ingenuus aiquesecurus. cessores vcstri, vel qtsislib.-t cuin de inquisilis occa-
sionibus injuriarc, ncc iiiquictarc prxsumaiis. Kl si
CAPLT XXIII.
aliqu:c c;nis:c adversus ciim, vel suo initllo surrexe-
Cliarla ''
de causu suspensa.
rii.t, qii;i' in pa(;o absqi'c cjus gravi dlspcndio deli-
Cognoscat inagiiitudo sca utililas vcstra, dum et nit.c non liuTiiit , in nnstri pra-scntia reservcntur.
nos ad pnesens apostolicum viruin, aut illusire:n Uuam pr.Tceptioncm, ut lirminr liabcaliir ,
propria
virum pro noslris utililaiibiis, ibi aiiibulare pr.cce- niaiiu suliscripsiinu^.
|'iini)$, Ideo jubemus iil dum illis partibus fuerit C (-APLT XXV.
demoratus, omnes causx su.x, suorumque amicnrum, rrolog't$ ' dc regiajiidicio, rum de majtia rt duo cnit-
aut I gasindorum, seu undcciinquc ipsi lcgitimn snntur siniut.
redibil mitiio, in suspeiiso dcbeant residcre. Propicrca Cui nciiiiiius rcgcndi curam coinniittii, cunctnrum
pe* prxsens decernimus ac jubenius prxceptum, ut jurgia dili;;eiiti cxaminaiiune eiim riniari npniicl, iit
iiiierim quoJ de illis parlibus revert.tur, omiies mjiixla pioposilionum alloquia , intcr altcrulrum
causa> ejus, aut amicorum suorum, tam illorutn qui salubris donciur scntenlia. 0"o fiat , ut el noins
cum illo pcrgunt, quam qni ad propria corum resi causarum vivacis meniis aciimcn coi'rreat, et ubi
dcnl, vel undeciinqiie ipse legilimo redibit mitiin, prxlucet juftit a, illuo gressnm diiiberaiionis impo-
in su<pciiso rcsidcant, et pnstea uniciiiqiie pro ipîs nat. Ergo nos in Dci noiiiinc, ibi in palatio nostro,
de reputalig conditinnibiis, el justilium rodd.it, ct ab ad iinivcrsoruni caiisas recto jiidicio tcrminiindas
aliis siniili modo 1 recipiat. una CHUi doinnis el patrilius nnstris " episcopis, vel
ciini plaribtis optimatibiis nostris iilis, pntribus illis,
* Liii corruple pro i/(iu« inrinilis locis nccurril, io- ^ l't diim rlipiiblicîc cnw^n quis abcsf, litos et ne-
deqiie dictin iiustia /»i, cndiTn uiiiniiio sciisu : quud adversiis euin cnnquiesranl. Id.
guli.i
seiiicl ailnolasse siifliciiit. llir.N. J)
' Gasiiidi s pro scrvis aiit (idelibiis arcipio , qiii
^ Direclum. [Soslri, r/ioi/. lo. dominis siiis pcrpetuo adlixrcnl, ciMpie jiisjiler nii-
' l.iiidenbrog. el lialuz , simi/i modo veritatem. iiistrnnl. lo.
* Manuini-sio lirc cstperden:(rium prvsriite rcgl 1 Hnliiz., vciifatem pcr ipinl. Fta Liinlcnlirnxiiis.
facla Mullis quippe mndis apu velercs Francos ma- 1 Muiiiieburdium Gerni:iiils scriploribus liilela cst
I-
niiiiiissin proci-dcbat : aulaiite rcgein per deiiariiiin, seu dcfciisio ct liiito. nicN.
Ciijiis liic edilur formula, aut in occlcsia per cb:ir- ' Re>;e3 nnslrosolim pro|)rio oicjiis dixisse noliuii
laiii scii labulain, aul eiiain per epistolam privataiii, csl, cpiscopis et proceribiis asîdciiiilins, prxscrlini
quarum lormulas lib. II el iiiler veieres alias videie de iii.njoribus causis, et iiiler cpiscnpns, nbbales etcu-
csl. Inileliberiorum alii dciiariales, alii cliartularii , initcs et polonliorcs persnnas. Verum cx his qii;cdaiii
scn l:ibiilarii. Uicn. a rege Ipso judicabaiitur duiii jus dicebat; qu.isdam
' Ja: tanie, pro j(if/i7lo. Iziiur exculiebatur num- vcro conics palntJi vice regis , episcupis ctiani pro-
niu.i de nianu ipsius scrvi qui nianuiiiiltidialiir qiii ; ceiibiis assidcnlibus, liniebat ; ct niliiioiiiiiiiis regis
niiiiiniis vel argentcus vcl aurciis Ma!, nullo prorsus noiiiine judicata iiiscriiita eraiit, aiqiic si ipse judi-
discriniine. Id. cassst. io.
' Vide logcni Sal., lil. xxmii, Icg. 2. " Balii7... jnxla projosilioiics 'ct rcsponsiones allo-
e Masoaiii, t^ci: iiianMi:ii\i, liic ilicuntiir qiii aliis qiiin. l.indenbrog., jii.r/n pioposi/ioiics re/ responsio-
iiiaiiciitcs, sive cuinniaiienlcs; et villici,7t«^K{i!,v«pio(, iK'5 nliqun,
iiiaiisi, seu niaiisarii, cui:'Ui dcnique. Id. " Lpisciipi in jiidii.iis rcgis .issideliai.t , ut etiam
Ptrnoi. I.XaXVII. 2j
713 MARCLLFI MO.NACIII T1C
rcrerenJariis iliis, " (tuinesiic.is ''
illis, vel ' seiiistal- A eo 'c II ex Iioc conseiiiii possii Proplerea prsEJeiileiit
ri!> ^* cubiciiturils, vl illo " iiiiiiile |>:ilalii, vcl ri;lii|iiis inJiculum aj ânctiialein ves(r;i;ii ilireviiniis , \vt
quain|iluiiliiis iioslriij liik-liinis leîJerciiiiis ; iliiqiie qiiein petimus, ut el pro nobi:- oiare Jigniiuini, et si
veiticiis illc illuiii iii(fr|'ellavii, iiiui dicerel, cie. laliier ageiur, ipsuiii abbaieiii v<;i.truin, aiii elitriciiiii,
pi;csentalitcr conslringalis, ageii r

CAPUT XWI. qtialiier si ila
( Indiculiis commuiiiiorlus ad episcopum. li;tnc caiisam coiiira jam d.ctu n illuin legiliusstu-
deat einendare. Cei ie si iinlueiit, et aliquid contra
Doniino sanclo el aposloiita seile coleiiJ , (loiiiiio
lioc lialiueril quoJ opponere, ipsuni illum per liile-
cl iii Uirislo I'ulri ill' ciuscopn, il e rex. FiilclisDeo
jiissores posilos, tunc ad nostram dirigero stndiatis
propilio iiosler ille ail p xs< iiliani noslrain veiiictis,
pr.ebeiiiiani.
fûggessil nobis, eo qued villaii) aliijuain iiuncupa-
CAPUT XXVIll.
lani illain, qux ad CHindeni de parle illiuo pervcnirc
j Cltartii audientalis.
(lel)Msral, ' post vos relinealis indebiie, el iiulbm Filclis Doniino
' lllr r.?x viro illi iKiisiri illi coiiiiti.
jusiiti.im vobiscuni ^ possit conseiiiii. Propieiy.i propilio iiublerilie, :iJ ;i;cseiiliani ncsiiaiii vciiieiis,
prrcfciilein indiiulumail coronam lienlitu liins lesire cieiiieiitx reglii nosiri suggcssit, eo qiiod ' pageii-
tlirexiniiis, ul el prn noliis orare debcali^, c si (all-
sis vcster ille ciilein lcrr.im siiani i.i loco iiuncu-
,
dc snprasciipia "
ler agelur anlcilictum illuin villi
paiilc illo, " pei' lorti;iiii tulissei , ct po-.t se reli-
legibus ' reveslire facialis. Cerle si nuluerilis , ct iieal iiijiistc, el nullani jifeiiiiani cx lioc :ipud ipsiim
aliquiil coulra boc habuciiiis, <|ii<id opponerc , vos- consequi p(.>$>.t : proiilcrca orJiuati'jneiu pra>seiileiii
iiielipsi per liunc iiidiculum cominoniii, aut iui>susiii ad vos dire.\imus . per quam uuiuino jubcnius ul ip-
persona vcsira iiiiiviictns, niinc .tJ iiostram veniulis sum illum talilcr conslriiigaiis, qualiler si ila agelnr,
pia:>enli:iin, ipsi lui ail lioc d;indum responsum. lianc caiisani coiitra jaai dicium illuni legibus siu-
CAri T XXVII. deal emcnJare. Ccrte si noiuerii, ct aiite vus recio
llcm inilicutiis ed fpiscijjiiim pô aliis aslriiigendis. non liiiiiur, meinoratiiin illum, tultis fiJejussorilius,
dumno et Palii
halendis illis ad Duslram euni cum unmimuJis diri-
Doiuiuu sanelo el a;.o.''lolica illi
rex. vciiicns nd pra-senliain scr« studeaiis pr,.L'SOuliain.

episiopo, ille Ille lui-
Blram ûgg^^ssii, qnasi abbasvester, aut «lericus, vel CAPLT XXiX.

scrvo suo per ruiiiuin lulissc, Indicul <s aU laiciitn.
buiiio vosler ille, ci lcin
" Ille ie.\ vir illuster, illi lUeii nosiro : ad pnrsen-
vel post &e retiii/.'al iiijusie. ei nullain justitiatu cuni
qui reie ciiri;c seu p.lrlamenti ori- C accusatuin quod is priiicipem occidisset , iliesauros-
noiavii Tilliiis,
giiiein liinc ilcdiKit, illiidqiie ila durasse puUl u^que '
que expibissei. UiiJe eliaiii appiiei tliesaurunim cu-
raai al eiiliiculariuin periinuisse. IJem, lib. x, cap.
ad PhiUiipi VI Vallesii tenii>iH'a , ipii ainp'issiiiuiin
lU, ClMinJoiiini Giintcbramii regis culJculariuin iio-
l'arisiensem senaluni ;i coiiiiatii el consislorio piiii-
iiiinal. IIii:es luisse cx liac loniiulae. atiislocis iiia-
cipis separaUuii, edicto ciii^liiiiil. IJu.«i.
" Ke erenclarios Koni.ini li.iiii:<'iiiii!,qiii supplicnm iiilestiiiii . ^t. Ciiiis ver,) ca;teris prapositUs luii, Je
qiio eliaiu supr,iscripti loci Grcgoiii atcipienJi suiii
desideria pniiCipi lererniil, .Miiiiilqne ejns jiissi iiies
el respon-a expuiorcnl. A;uid frîiicos vero d.ver-
li).
« In quo vcrsaretui- coiiiilnm olficium, plene iradil
siiin quodaiiiiiioilii iiiiiniK er.il; aMioitiim nainqne
leiiuisse (•reijoijus Tuioo. Hiiicniarus epist. 5, e.ip. "21, iu linieiiJis sciticel
priiieipis relereiiJariu ii
oslcnJit lib. V, c.ip. 5; siilisi riplli>ii'in el ain regiis c.iiitrover.-.iis i|u;e aJ palatiuin delerebaiilur, et ut si
liueiis apposiiiise ideui le-Miiii' lili. u( x, eap. I"J,

quid :p. l."îbiis cmeiiJainiuni esset priiicipi expj-
refeiemlariuiii Minini cm elliiii inunus sustinuisse iieici.', e( aciepto responso eineud.trent. lo.
' He;;i;e siint liiteia;, quibus episcojius aiile reêni
apuil Ciregoriuiii Jiiliitari noii po^&il. lo.
'>
Uoineslicoruin diînU; rnil iioii conleinnenJa iit jus vocanliir. !.-.
suli prlina el seeuiiil;\ K-ginii iio>troriini l;iiuilia.i\ani

6 Noslris vel..-nbiis scriploribus reienire -lieresoy,
inler praicijHMs rc;?iii iuinisirin. >,epe eiiinneraiilnr. penes se. In.
i» Baliiz., ob lioc ;io»\i( consequcre.
Ilic inler miiiistros et oHieiiies i|iii leî asiiJereiit
iecaiis<:;nlur. îioJ »uieiii pro|>niiiii eoruin niuiiii< IJ esi, cjiis rei quain absiulisti possessioiiein ei
fiieril, noii satis c;>nst:il. Hxpeusas resi ac placita ij rcîltuas, iieruiiii|ue eunt vestias secundum loniiaiii
proliciscenli siippeiiil;is«,e, et iiece-s;(ri;i i|ii;eqiie p-;e- legis qua ipse vivii.. l-iti.N.
parassc dimieslicos ;\pparet ev liregoNn Turmi , lili. I liegia est epistola ,

qiia ad comilem scribii ut
IX, cai>. it^. X iM.iri iilli rorinnla .')i, lib. ii, planiiiii
I qiieiiidaHi. <|ui ejiis jnrisrticdoni suppo»ilus esl, juJi-
esl e.is \lllis iiscaliims el l'u«dis doiiiii>icis pi:eliiisse, ciuHi aciipere, et joJicaiii ii faicre ci.g.it, aut si iio-
et oiiiaes reJitUs cnrasse. Il;ec e.v liignoni». lil, lidejussorent Jcl adrei.'is jiiJiciuni sislenJi raus:i.
IJon.iutT. 1 iJe Ji( laii) auuieitluiltm pulo quod per eain qiiis ,
« Annates FuUlen-cs, siib Rii. 8."C per: « liailus aJ |ir.iii ipi', vocelur. l«.
aiuliciiliaui
exiniiii. liiilunesdo- t liaiuz., llle rexvirintusier Hlo comile. Liiidenbr
A<itultuin seoesealliiiii, iiiisso ,
inuit. • lileni AiiJiiiriis in Coiilliiual. .\iuioiiii, .Jib. Vir inluslvr i/ i Cf,miii.

IV, cap. 78, reg';c iin ii>;e |ia;posilii5 dlcilur , euiii- ' Pagi appelialio lale patet nenne eiiiiu vicns :
deiiique Ke(.',iiio 1'riiiiiiensi» piincipeni CKijuoniin t;in'.i!iii lr'c itoiiii.io ibcitiir , sed ei |irovinria , :<u(
vorai, quo eiiaiii or.iciu fiinrlos siili t'iiia reguiii la- s:iltiiii noii cxigua par- pmvinci.e. UiioJ Callica liu-
iiiilia v\ vetii<iis>iiiiis vern;\ciilis cariniiiiius obserat giia rclliiuii, pir.is ii;iniq:ie Ji. Iniiis. Ltii.N.
Kalecius, Oriyin. Iib. i, ( ;ip. lii, nt el iJiires exsli- 1" llic e.-l. per viii ahsliillssel. liiJe nnslris ptir
li>«* ; ni.ijiirejii êr.. d ipili-niiii lu ic Jitluni, eii.iin (orce liilia, liiliis, ij est alJaiis. Iii levetustis Kr:iii-
\u\llluiii regiiiiii III acie Jiûiiisse. Uu.n, cis .fo',!i- . ct iiuiieioiu pio tril)iit'i. lu.
< (iri^fjor.ins Tinon., Iil,. vii, c:i|>. 21., El<e:u'l'iMi » li.iiiiz. el l.inJenbrug. Vii in'usi»r ille, Fidetii
:abieu!anii:n l.liiiperi. i regis leleil a lieJeîiiitlo nositi ille.
717 FORMtL^. — L!B. I. 718
tiarn noslram veniens nobis siiggerit, qiiasi vo> niiil.i A delibcrai, quos copnosril anlerinribus rcgibus, pa-
iiiaiieiile causa, iii via * aiisallissetis, et graviior reiitibus no-tris, vcl iiobis (idem iiilcgrain conser-
livorasseiis , ct ^ raupia sua in solidos Isnlos eiJeiti vasse iltesam. Idcirco illuster ; \irille, cliartas prae-
lulisselis, vcl pobl vos retinealis indebile, et nullam ceJenliiim rt-gum nobis prolulil reccnsendas, qua-
juilitiam el lioc apuJ vos consequi posiC. Propter- liier paienlibus suis loca aliqua fuerunt concessa;
ca pDcsenlcni indiciiluMi ad vos dircximus, per pctiil ut cum de oiiiiii corpore facutlatis sux, tam
queni oninino jubemus , ut si laliter agilur , de quod regio muncie, ipse vcl parenles sui, promcrue-
prxsente hoc coiilra jam dictum illum legibus siu- runt, quam quod pcr vendilionis, cess'onis, dona-
dealis emendare. Ccrie si nolueritis, et aliquid ron- lior.is, coinmunicalionisque titulum ad prxsens jusle
Ira hoc habiieiilis quod opponere, non aliier liat ct r.itionabiliter cst conqiiiîium, et ad pra'sei)s pos-
nisi vos:i;ciipsi por Iiunc indiculiiin conimoniii ,
Ka- sidere videiur, per nostrum in iiiso debercmus gene-
lendis illis pro\iiiiis ad nostram VPiiiilis pr.-csenliam, raliter conlirinare prxreiitiini. Quod nos pro divir.o
eideni ab lioc iiitcgrum ei legiile dare responsuiii. iiituitu, vel cjiis nieritis coinpelleniibus , inlegra de-
folione in:ignitudo veslra prsslitisse cognoscat.

CAPUT XXX.
Ctntmuliiiio cum regc. Prxcipientes enim ut quidquid ex succesiione pa-
' Ille rcx illi regi. J Niliil sibi quisque cernitur B renlum , vel ejus voluntate, lam raunere regio, vel
minuendo, quidquid e conlra recipiiur in augmpolo. per quxllbet instrumenta cliartarnm ad eunidem
Dum inter nos el iliuslrem virum illum unanimiicr jusie pervenit , tara in villabus, mancipiis, x'diriciis,
convenit, ut loci aliqua iiiter nos conunulare debc- accolabus , auro , argciito, speciebus, ornamentis,
renius, nos dedimus i'i locellum nuncupnntem illum niobili aiit ininiobill, aut qiiodcunque in quibuÎibet
in |>ago il!o, cum ' colonicis illis, vcl omiiibus adja- rebus, per instrumenta chariarum, tenipore prx-
centiis eoruni, ct nierito sun, lam domibiis, inanci- senli cuni rationis ordine doininaic viJetur, per
pils, vineis, silvis , canipis, pralis, pascuis, vcl reli- hanc auctorilatem (irinalum ciim Dci el nostra gra-
quis quibuscunquc tiencliciis, quodcunque ille, vol lia, iii iiitcgritate lioc vale.it possidere , ei suis pos-
(tscus noster, in ipsis locis lonuisse noscitur : et ipsc tcris, auctorcDomino, dcrelinqiiere. Et ut hxc aucto-
li«c conlra dcdil mibis nmnom pnrlionem su:iifi , ritas, etc.
quam in villa illa, iii pago iilo , baluiissc visus est, CAPUT XXXII.
cum itemque doinibus, inancipiis, vineis, silvis, vel nSi aliquis conlrn regis voluululem rijcril, securilat
cui ettm peiseqiii jttsseril.
reliquis quibuscuiique beiieliciis, quscunquc ihidcm
Qui regi:n obtcmperanl jii.^sioni , cipcriri ma!um
habujl, ' el nos pro aniin;i! iinsira; rcme lio ilii dedi-
nius. Quapropter lioc prxceplum commodum com- C iii posterum a qiiolibrt nnn debent. Igitur cum et
mulationis ipsius, vcre

ille CHin rcliqiiis •> paribus suis, qni enm secntt
fieri decrevimus, iit a pra-
fiicrinl, facicntcni ' revello illuin inierfecit aut
S«nti die ipsa locella cum omnibus siiperius scriplis,
,
quaslibct alias causas coiilra rcgein coinniiît, vel

vcl onini inlegrilate sua ,
quidquid, ut diximus, ilc
de regno nostro se translulit, quod nobis satis fuit
vel ftscus nosler ibidein tenuit, ipse ille boc habeat,
molesluin, ct una ciim consilio lidelium no^trorum,
teneat, aique possiileal, elsuis posteris ad possideii-
oinncs res ejiis siili fisci titnlum illustribus viris illis
diim relinquat, vel quidquid exinde facere voluerit,
prxeipimus revocare, quia si se iion distulisset, non
vx nostra coroinutationc liberam Inbeat potcstaiein :
soliim res perdere, sed pro tali revello in vita ordi-

el unaquTque pars quod in cnncanibio bonac pacis
navimus insequi. Propterea prxseiilem prxceptio-
ptacuit accepissi", exinde por lempora debeai, l)eo
nem dedinius, iit dum pncdictiviri illi , vclreliqui pa-
peruiiileiitc, gratulari. Et ut hxc pra^cepiio, clc.
res aut gasindi, iion ex siia prxsumplione, nisi per
CAPUT XXXI. nostrain ordinaiionem , iina cum consilio seniorum
Conpiinulio regii de emm corport [aniltalu.
lidelium nosiroriim, ipsas res sub lisco noslro posi-
Ueriio regalis denienlia ia illos collata munera habueiint, el nostris ditionibiis
las iibi jusslraus,
vel propriclates parentum nosirornm conlirmare jx
vcl reliquarum qiii cum eodem J niixti fuerunt, nec
• AritnlliTr, liic cst adoriri, apppiere, inipetiim fa- 8 Hac princeps securitateir. tribuiteiqui
rorniii'a
cere , acs^redi : «nde
Livorare e«tntislri» assdiUir. jiissu ejus aliqiiem sibi adversarlum aut inlidelcm
viilncrare, coiilnnilere, livores facere. Bign. occiJil vcl expulii, resqne illiiis in (iscum reJegil
^ lialuz.liiiuba, id est vcsl<", noslris robe. qiiem ab omni injuria tultim ei innoxiuni essejii-
« Hoc
rapiie inulta reperias qux iiiscriplioiii non lipt, vetalque ne prnpiiiquis el ainicis iHius eo no-
conveniiini. Brx. niine aul annis aut judicio euni persequi liceat. 1d.
<• Lindeiibrog., ntmo «ti quiitqHam cerniUir mi- h Paies sunt socii iTquales. Id.
nitere. ' lla iiiss. Lf^genduin vero rebeltem vel rebelliontm.
« Colunica est \\Va seu villola eum niodo agri, Sed niliil muiaiidum ; nam inore sxculi lnqiiitur de
qiianiHin cobinus uniis coleie poiesi, nec admodiim eo qui principi rcbellis et inlidelis exiilil. Ii>. Oaluz.
a inaiiso disiai, adeo ni mansus ei colonia aliquaii.lo jacienle rebello itlo.
proniisciie diiantur. Big:<. j Daluzius J/i.r/i {nerunl, ex lioc comprehenxum
:
' Salis apeile dpclaraiit Iisc verbs, ad cnmmu- addnieriinl ;ideo jubemus nl dum pir nosiia ordina-
tationeni cuin ecclesia aol iiion:tsterio factam hanc tione [aclum est, nulto iinûam lempore nec a jam
claiieulani pcriinere. Porro commuiationes de rebus dictu itlo, nec qui cuni eo miiii (itermit, ncc a' Itiire-
ecclcsia^licis , ui ei ccicrx' omnes alienaiiones, s\n- des cortim eiinJe q^mlibel catiiniiia nnl ripelilione
octis et cuiisiilulionibus prohibitas fuisse co.n- uda habere pentlus non dcbcmi. scd lamipse ille.
stut. hi.
719 M.vnCLLFI MON'C'11 7:0
liiredes coriim cxiiuic quaralihet » caliimni.m aiil A iHi rcgi el majori (iomiis iiliiis, a .'ervis vestris p:;-
rcpeiilioneni iillam haljcre peiiitiis non dfhennt, sctl gensihiis illis, qnorum sulscriplioiics vel sgna.iila
tani ipsi illi.qiiam pares, gasiiidi vc! amici, qiiiilfiiii I siihtiis tenentiir inserla . PriiKipaliiatis ve.-lra cir-
tlc rchus pr;cilicti iiliiis crjl , ct ahlaiuiii fiiil, iluin cmnspccta clcmcnlia, novit jii^la pctcnlihns dign.iii-
pcr cjiis culpas, ci no^tra oriliiialioiie lacuiiii cst, ter i.iinucre, ct ncccssilaicm patientihus siihvcnirc
oiiini leniporc cxinde doducli ct ahsoliili periiianraiil, cleir.cnier. Pene o inihiis paiet regioncm nosirain
et, ut diximus. calumniam aiit repciiiioiicm, vcl dain- ah hostiiius depopiilatain cssp, et donius niiiliorum
iiip(alcni, qnaiiiloquidciii eiiiide siiprascripii viri vel igiie crcmalas , vcl rcbiis ahlatis. Inter quos servua
(iileles noslri iion pcriimcscaiit habcre. tl ui ha;c vester ille iion inodii uin ihidcm perpessus cstilam-
praaepiio, etc. iium, et de rcbus snis dispcndiiim vcl omiiia insirii-
iiiciita charlaruin, qiue ipse vcl parenles sui liahiic-

C\PLT \XXIII.
rtint, tamquodct ii.uniliceiUia regum possedit, qnam
^ Pr<ece, lum tiuonim ab liostibns vel aho modo fiieiint
insiiuiiieiil.t iiucnsa. qiiiid pcr vendiiionis, ecssionis, doiialiDnis commii-
A rcgali neiesscesl relevenUir clcineiilia qiii dam- iaiioni>(nie liiuluni liahuit, iiiia cum domo siia iiucn-
nieiatcni ah hostbus vcl passi sunt violeiili aii. Ijji- diii concreinata esse nos"iitiiur, unde noslras parvi-
!i;r Dco prop'lio noslcr ille clcmcnliiC rc^'iii B lalcs pcliit quid vcraciier exinde cognovimus, pcr
Inklis ,
iiostri siig.?css t eo quod anlc hos annos, aulai.no hane noslram siiggeslioiiein vestroc innoti^sccre cle-
su|'.efiori, cxcrciliis no;lcr, aut illiiis rcgis, doiiKis itie;iii:c, qiioJ ei facerescrvi vestri decrevimiis. Ve-
suas iiiccn.lio crcmasseiil vcl rcs siia; qiiamplii:'c» slra pifias juhe:it quod u>que niodo in rcgiio vestro
,
uiiacum iiislninientis chariaruni, tain per qiiod re- quiciusposscilit.circacodeiii pcrvcstro iiinnere pfx-
gio mcnfrepcicepcial, quam et quod pcr veii lilii nis, ccpuini iit inantcn valcat, diim sua penlidit inslru-
donaiioiiis, cessionis, coinmuiatinnis iiiu!um, vel de nicnla, possidcre qiiielus ct sccurus. Nos servi ve-
aloJe parcnliim in quocunquc loco in rc;;no nostro siii qiiod exindc veracius sciiinis, innotcscere prK-
aliquid possi.lchai , ibidcm concrcinalic hiissi nt. snnipsimiis j
vestniin est iicicssitatein patientibua
lliide rehlionem bonorum hoininuin nianihus roho- stihvcnire.
raiam, qualitcr ipsis ila cogniuim sil, fuggissil 110- CAIUT XXXV.
Lis, et prolulit rcccnsendam : ct oinncs rcs siias Confirmatio de omni corpoie [uciiltaliif monnsterii.
uiide ipsa instruineiita peii. rai;t, absqiie ulliiis iii- ' llle rex illi jiatricio alque oiniiibus agentiit>'u.->.
quietitdine, sicut ct aiitea fccit quielus possidfre Rcctiiin esse censcmiis ut pciiiioiics sacerdutiiin qu;c
videtur. Sed pro firinitaiii sludio petiil inemoratiis .id profcctu^n pcriiiient locorum sanctoruiii, ad elfe-
ille, ut per nostram aiiciorilatem onincs rcs suas, '^ ctuin Christo pr;cside perdiicamus. Igitur venerahilis
tain quod rcgio munorc, qiiani quo 1 pcr veiidiiionis, vir ilie sancti nioitasterii abhas, gloria; rcgiii noslri
cessionis, coninoiiat!onisi|iic titiilum, vid rcliqn.im peiiil ut duin ipsuin sanctiim iiionasliriuin de colla-
aloJcni, ad pr.cscns cum x.itiililis or,'.inc qniclus lionc parcntu;ii iioslrdniin , Dco adinlorc, viilcliir
posscJit , deiiiccps in jure ct dominatioiie ejiis con- csse constructum , nos ontiie corpus facultatis ejus,
lirinarc Jeheremus. Cujns pelitioni giaiantc anitio taiii quoJ aiiiecessorcs ahbaics ihiJcm lahoravenuit,
prxsliiisse, vcl coiitiniiasse cogno-citc. Proccipicnicj vi I ille domnus ahhas, qiii ibiJein fuissc dignoscitnr
cr;;o juhcmus ut quiJi|ui.| nicmoraius ille laiii in dc re monastcrii ibideni vj.ûs cst augnicnlasse aut
lcnis, doinihus, acdiliciis, accolahu-, mancipiis, vi- comparassc, qiiod ab ipso sanclo loi o niodenio tcni-
iicis, silvis, campis, pratis.aquis aqiiarumve decur- pore possidctiir pcr nostruni dcbcrcmus gcncraliter
siliiis, vel reliqnis qiiihiiscunqiie heiielicis (quod pcr conlirniare prxHcpttim. ytiod nos pro divino re-
rcliillonem supra scriplorum virormii cognnvimus) spcciii vcl iiicrfeilis iiostr3c atigmeiiium pra;siitisse,
ja. tilia rationabiliter usque nuiic iibicunqiie iii rcgno vcslra non dubitet niagnitudo, elinni el privilegiuni
iiostro possidere viJetiir, duin cjiis insirunienta cre- ipsius monastcrii quod insiitulioncni sedis aposto-
niata esse cognovinius ,
per lioc pra-ccptuni plenius lic;e seu rcliqitoniiii e|iiscoporuiii visi sunt niertiissc,
iii Dei nomi.ie circa ciim siiffulliim aique firmatiim, cl pcr aitctoriliUcm Joiiini illius, scii a rcliquis stic-
.ihsque ullius iiiqii cluuine vcl rcfragatione tencat ct ccssoribus parcnlibiis nosiris a.liiiiilMaium fiiisse
possidcal , ct suis posleris , aut cui voliicrii in rui dignoscitur, juxta quod ctiain pcr priorcm pra'ce-
«ouiiiic ad possiilcniliim rclinqiiat. Quani vcro aii- ptioncm nosinim crga se pcrliihcnics te iniiniium,
cloritilcji! pcrpetuis tomporibus valilnram piopria prnpTiain stahililatcm dcrrcvimus roborare. Prxci-
siiinu suhltr roborare decicvimus. pieiitcs eigo ut onincs faculiales ipsitis monasterii
C.VPUT XXXIV. qiiidiiuid aitt regia collaiione, aut privatcrum imi-
Relalio piuiciinium ad rcijeni. dirctla. iiere, vcl aiitccessoribus ahh.itibus, stii it a dotiino
Siiggeiciido piissiiiio ai';iic pra>celleiitisslmii dnmiio liii ibidem est lcgalitcr aiquisituiii aul compaiatum,
" tlalumiiiaiii, iJ csi aclioncni. J;ii:n. « \Lx Ocgorio Tiiron. miiUis locis liqiict suh
^" Ccrli jiiris csl, in liiiiiicnlis ij^nc v.l iiaiilrigio Gunlchraiiiiio ri gc piilriiios liiissi' qiii Itliodaiio li-
CoiisiiJiiplis liosliiiin ii.ctir.-ii vcl ;ilio tMsit perJilis,
,
niliinas provincias rcg r. iil , cl xuc.lus Jiiccrciit, 1
iiiilluii) cx e;t re uoiiiiiio |ii.vjiidi<'iiiin lieri, moilo 1:1- caiiiquc Jii;nit;ili'iii piiiriiialus hono.ein ct palriiialut
n.cii Jc cj.is Joitiiiiio. dcbito aiit aliu jinc, sullicicits cu'incn voc;it. lii.
sii alia proh.iiio. Ii>.
72! FOnMlLiE. — LIB. I. 722
iniude qiilbuscunque rebus rccie * aliractum, fiuoJ- A pro tempore futuro, vel in.ajurum hon.iimm injurias
cuiique dominaiio ip-ius sancli loci undique cioiicr- coercciido , duiu plures benefaclores vel venditores
no tempore iii villaljus, iloniibus, niaiuipiis, vineis, pro claJe qu3e grassatur in populo , vcl complenie
Bilvis, pralis, pascuis , aui quibuslibet beneficiis ,
linc nalurx, absque liKredibus de bat bice disces-
ceriiilur cum aequiialis onJine possidere ,

pcr banc seruni :
« si aliqiiis per quodlibet ingenium de ipsis
auctnriiatein surfuliiiin , absque cujuslibet illiciiis rebus eum iiiquielare volueril, litcniiam haberet in
cmilrovt'rîis,niibi lainen prxsenli quam futuro leiii- vice auctorum suorum ipse vel aJvocaius suus eo-
pore, Cliristo prasule, priiliciat in augmentuni ; ad- rum causas assumere. Qnod nos propier noraen Dei
jicienles ul e: privilegiuni tam de abbalum ijigressu et reverentiam ipsius sancii loci prxsliiisse cogno-
ipsa congregatio ,
posi iuam alius migraverit ex se Bcite. Prscipientes ergo jubemus ut memoratus pon-
instilueiiili) ,
qiiani ei de rciiquis omiiibus quoc per life.v aut abbas, vel abbatissa , vel advocatus ejus,
iiisiitiiiiiiiiein pontilicuin, de tcuipore illo usque nunc in vica auclorum suorum, causas ipsius licenliam
ijisiiiii iiioiiaslerium babuit concessa , el usque liac- habeat assumendi, vcl hoiiiallandi , el per eorura
leiius conservala , vel per decessores reges circa se instruraciita aut dc annis •^
ipsius rei , unde lunc a
lirmata : ita el inaiilea resecatis quarumcunque su- quibuslibel inquietari viJebuntur, partibus ecclebisc
perlluis inquietudiiiibus sub eo ordine valeant in Q vel monasierii sni, cum sqiiirtiis ordine respon-
iiosiro sermone , auxiliante Pomiiio, per teinpora dendi, vel homallandi, " superannis ' contraqucra-
permanere. Ei vos ei successores vestri, iibi neces- ciuique sanciendi.
Bilas fiicrii, in cundiiionibus ipsius monasterii pro CAPUT XXXVll.
salule iioslra crebriiis exorare , et vobis ob hoc ad hidicium * evindiiule.
graiiam noslram debeat peninere. Et ut haec pre- Veiiiens ille in nosiri vel procerutn nostrorum
cepiio riniia siabiiitale subsislat, prupria raaou infra pr.Tsenlia,suggessii quasi homo iinminc ille pagcnsis
decreviiiiiis roborare. vester, eum in villa nulla manenle caiisa adsallissel,
C.\PUT XXXVI. el eum graviter livorasset, vel raupa sua - iii snlidos
k Vt eauta» aueiorum asûmendi euorum aliqnh li- tanios eidcin tulissel, et ob lioc vobis per iinsiram
ceiiliani hubeat, ordinationem lales datos babuisset fi leju^sores, ut
Malorum leccsse est tergiversaiionem n-gali Kalendis illis ex hoc in noslri prxsenlia debuissenl
coercere censura. Igitur apostolicus vir il!e, illius astarc ' causantes. ) A quo placito veniens niein.ira-
urbis episcopus , aut venerabiiis ille ablias, aiit Deo ins ille, ibi in palaiio nosiro, ct per tridiiimi, scu
Bscrata illa abbati-sa, de inonasterio illo, vel qui- amplius, ut lex habuit, plaiiium suum ciisiodisset,
libcl lideliuin doniinorum , mibsa petitluiie, aiit ipse ei nienioratus ' ille abjecliis sii, vel solsatissit, ipse
iiobis innotuit , eo quod a diversis hominibus eunim nec venis'el ad placitura, ncc nulla l
Eunuia nun-
Fpniilanea volunlale, tam ipse quani aniecessores tiasset, affirmal. Proinde not laliler unacum nostris
Ciruni , data pecunia, infra regnum veslruni [Ai, prnceribus consiitil decreîsse ut si evidenler iiiC-
nostrum] pluriina in lerris , aul niancipia coiiipnras- nioraius illc pro hac cau:-a talcs vobis datos habuit
senl, vel reliqui honiines ad ipsam ecclesiam vel rao- lidejussores, et placitum suum minime custodivit,
iiasterium, pro animx corum renieJio, nonnulla per dum eilllustris vir ille comes pala'ii noslri teslimo-
eorum insirumenta deicgassent ; et hoc ad prrsens niavii quod aiitedi lus ille placiluiii sunm legibus
cu u a:quiiatis ordine possidcre videntur; peiiit ut ciistodivit, ei eum adjectivit vel solsiiivii, ei tp.se ille
« .Atractuni, iii e^t, arquisiiurn et comparnuini. PiGy. Causanlcs alias plucilanet

>
; , nobis ptaij.inls.
b Dtquisjure aiictoris sui iili possit, jiis ciininiu-
ne id prastare vidctur : tainen id co; finii.aiiili pt I Mallem
quori p aciium. I'laci:iim vero geiiera-
ari
tollendse dubitatlniiis caiisa, litteras qunque prini i- lilcr pro die dicia usurpabaul, in i|iia qiiid .Tgeii uin
pis inipeiratas fuisse docet Iupc fonnula qiiiba^ a ; (^Hrpndumve essel, quod hcihcet sir inler parles pa-
priiioipe episcopo vel abbati conccditur, sivc elinin cluiii ronveiiliim fuissel. Sie conveiilus repio;, in
alteri, qui res ab alns enieranl, qiiorum auclore> D quibiis de siiiiinia legiii traciabaliir, placila dixerunl,
sine ha>redibus dercsscranl, iit am loniin siuiiun ijii.o pol f)ni.'n.),e)i)/) liiiia. Ir>.
defchsioiiibu^ iiti , iino el easdem instiluere ai lio- k Abjeciii' sii, tioc e^t, \adimonimn deseriierif, et
neset exencre iiossent. ln. difeieril. Sol saiiisil, i.i esl, sol ei occsus fuerit.
' Id est, qiiacunque occasione aut artificio
* Lindenbrog. et I>aliiziiis, ip.sn)i rem.
Ip. Iii. — Melius iiilerjirelatur Eccardiis in niitisaulegem
Salicam lit. \l, E lil. pro abjectus legendiiin
llerold',
"
Lindenbrogius, scH /Hi- ainos. adjeclus, lioc esi, adj.cta le-luca. Iii leg-i
cltatiis,
' Hac \identm- corrupla. Verum
commode roferri SiliLa, til. 111, Ifg. i. Edil. Balnz., Lrgit me liabeo
possunt ad cipiiliiiualionem possessionis, Iioc en ut nd acliviimvcl admatlulum. SolsalifS't pro solsaiitvs
leinpora po-scssionis auct .runi ciim eorum posses- si!. idest cui sol collocatiis, seu riies coiisliUilus.
sionefoiitiiiuentur et c njuiit;anlur. liicv. A Gerinanicu selien, Saxoinco lellen, poi ere, coii-
E Evinditule, hnc esl, di clar.iloriuin, quo rex i o- stituere, el sol pro die u>urpato, verbiim lunnaverunt
tuii el eviJens facit queindam inpalalio die dicla jii- solsalire, qno idein cl h.i c so/em cotlucare, vel diem
I
dicio stelis-e
, adversariuin
vero vadiinoniiim de- eonslitutre. In le-e Sali.a lil. xliii, Edit. IbrolJi, pcI
BCruissc. Idcoque coniiii mandai ulconlraalisentein, XLii Ed.t. Ualuz., Ooniino serci tolem co lccel, lioc
qui pcr iriduuin exspectalus non venit, seniei/tiaiii esl, diem coriitiiuat. Lindeiibrog., objeclis:ct vel solsa-
proferat secuiidura consucludincm loci, eundemque lisset.
ad parenduiii coin|>ellat. Id. ' Suiinia, iii Legc Sallca iu'mii» esl- i;i;peJimcn-
* IJ esi, qiuB totsolidis xsiimabatur. Id. Luu, e.vcubaliu. Ga'Jis axvine. liiti^.
793 MARCliLFI MON.\CIII 724
placiium cu$(odirc negle:(il, jubemus ut quidquid A apparct, '•
umle a qu ilos praiceplioDCK cis fieri, cl
lex loci veslri de talicausa edocel, vobis distriiigeti- accipere jut>siuius.
tibus, anti; dictus ille partibus illius componere ct C.\PUT XXXIX.
latiofaccre non rccuset. ' l't pro nalinilaU r<?gij ingenui relaxenlur.
CAPUT XXXVlll. Ille rcx Francorura viro illusiri illi cuiiiili. Dum
Ckarla " paticla et nobis divina pietas, jiixla votum lidelium el pro-
Cuin in nostra vel proceruni uvistrorum prncsentia, cerum ntistrorum, dtt naiivilate (ilii nostri ilKiis,
lioiiio noin'iie ille itemque homineiD nomine illum magnum gaudiiini habere concfssit, ut iniscricordia
iiiierpullassel, qûasi servo suo noinine illo, una ciim Dei vitaiii eideni concederedigneiur, juheoius ut per
raupa sua in solidos tantos, post se fugiiivos pedes ouines villas nostras, qiix in vestra vel in cuiiclo
recjpisset, vel post se retineat indebite ; aiit haec regiio nnsiio alioruni domesticorum suiil i actioni-
praTatus ille omnia fortiter visus est denegasse, bus, tres boniines scriieutes iii utroque sexn, in
qiind iiec ipse ipso servo fiigitivos pedes, nec raupa unaqiiaque villa, ex noslra indulgeulia, per veslras
sua post se nuMquim recepisset : sed dum inier se epistuijb ingenuos relaxare faciatis.
iirendereni, sic \!isdem a proceribus nostris, in
CAPUT XL.
qiiantuin illustris vir ille conies palaiii nostri lesti- •* ^ Vl leude Sumio promillanlur rggi.
nioiiiavil, fu:t j idicriUim ut de quinque denomiunlis, Ille rex illi coiniti. nuoi et nos un» cun> cen-
idem ille apuil Ireset alios tres, i*
siia inanusepiima, seiisu ci procenim no^trorum, in regno nostro illo
lunc in palaiio nnstro, ' super capellam doniini gloriosuni iilium uostriim illum r«gnare pr.-ecepiiuus
Martiiii, iibi reliqua sacramenta <•
percurruni, delieaiu kleo jubemus ui ouines p»geHSPs vestros, lain Fran-
coiijurare, qund suprascripto servo illo meinoratus cos, Ronianos, vel reliquas Dstioiies degentes bati-
ille pedes fugilivos, una cum raupa sua in solidos nire, et locis congruis per civitates, vicos el castella
tanios, posl se nunquam recepisset ; si hoc conjura- congregare faciatis. Qualenus praeseBte niisso noslro,
re potucrit, de liac cau<a "ductus sedeat; siii autein illustri v.To illo, qucu! ex nostro latere illuc pro hoc
non poiuerit, ipsum scrvum una cum raupa sua in direximiis, fidelitatem prxcelso filio nostro, vel no-
Bolidns tantos cum legis ' benaficio, partibus ante- bis, et ' Leode, et Samio, per loca sanctorum, vcl
dicti illius reddcre sludeat. Interim vero usque ia pigiiora qux illuc pre eodein direxiaius, debeanl
ipso 8 placilo, qi.!'a nec utra pars ex ipsis victa sit promittcre et conjiirare.
* Parida pro parif ii/o scriplum esi. Est autcm ju- ' Hoc est, pretio compositionis, quse lege slatuta
diciuiii coiiiilis palaiii
, quo statuit ut quidam qui Ai est. Id.
fugitivum servum rectpisse aceusabatur, ceria die B B.iltii. Placilo, non nec uira pars ex ipiis ricia
juraiYt cum sex aliis se non fecisse, et ita criinen apparcat. Linileiibrog. In ipsum placitum neutra part
"liieclum piirg.iret. El qnia neulra pars victa dici ex ipiisjeilira appareat.
pnicrai, julieniur anibo ejiis judicli similia exeiiipla •>
Hoc est, ejusdem exempli : inde in titulo, Cliaria
accipere : ideo paricula dicilur cltartn, ((uod ejusde:ii paric'a seii parifwte. Bic».
exHiiipll dii« liiigantdHH daudse essent. L'ign. L n- ' Ixpgis est epistola, qua coraiiibus el doniesiicis
denliroj. Carla iiudientolis. manJat sibi (ilium naium. Ideoqiie jubel ut in una-
^ l'orreills iiainque iiiaiilbus jiirabuiit, laciisque quaque (iscili villa tres servi inanamittantur, el Ix-
.sarr'^s:iiiciis Evanêliis, aiit altari, nul eiiain, quod titia; et eleeiuosyna; causa. Ii>.
licqiiPiitit-simiiin eral, san^ lorum reliquiis. Gii.s. i Actiombiis, id est, ofiiciiset minisleriis. In.
^ Hoc est, siiper reliquias sancti Marlini, qux in *Hocesi, ut fidelitatis sacramenium regis filio
palaliii asservabantur, quibus etiam sanctis, palatinx promittatur, iiueiii rev in parte rogni sui regem con-
«aiisic juiejuraiido liiiiebaiiiiir. Capellam pro capsa stituit. in Austria aut Neuslria fortasse quod crebro :
liici, iii qiia martjrum ossa condercniur, vel biclocus sub priiita rcgum Francorum familia factitatum. Qi»id
cvincil. Ii>. samto sibi velit, nonilum reperi. Fortasse scripiuin
"1 Perctirruni, id esi, fieri, et prajstari solcnt. Id. erat: ut leiidis sacrjmentum promiilalur regi, lo. Lin-
« Ditcius pro eilticius. lioc esi, e.xtra aleain et pe- denbrog. Leudesamia.
ricuium positus. \i>. '
Liitdenbrog. et leudisamium.
CAPITULA DE CHARTIS PAGENSIBUS.

1. Si quis mooasteriuffl , aut xenodochiumde aiagtia re D 15. Si qnis extraneum hominem in loro Dliorom adopla-
vull irisiruere. veril.
2. Proli>gus qui de magna re facit ecclesiis donalionem. li Parluni iniec parentesde hsereditate eorum.
5. Item alius prologus , cum ipsa domtlone , ad boc 15. Lihellus doiis.
opus. 16. Si quis aliquam puellam invilam Iraxcrk.
17. Qualiter in uiio \oluniiiic icslamenu duarum per-
4.Cessio a die prxsenle ad eeclesiam, de villa.
sonarum conilanliir.
h. Precaria de ipsi viHa dum »rt»ivit.
18. Seciirilas pro homlridio facto, si se paci&caverinl.
6. Donalio de |iarva re aj ec lesbin.
19. Vendiiio lie villa.
7. Cbarta doualiouts iuler virum et reminam de eonim
20. Vendilio dc are.i infra clvilalem.
Tcbus. .
decampo.
21. Vctidilio
8. Item alia,"îDe «liqoa niinualione. 32. Vpnditio de ser\o aul ancilla.
9. Cliarla ubiioxialionls a paire in niiisfacta. 25. Coiicambiuni ile villis.
1U. EpisLbla, cuni in loco Gliorum itepoles iDslituunliit 2i. Concainbium de lerra, vinea, vel prato.
ab 3V0. iS. Cauliones diverso aiodo lactse.
11. Cliarla qui siium nepoiem meliorare voluerit. 26. Iiem alia.
t% Cliana cuiu fralribus ia paierua guccedat 27. Ilem alia.
ut liiia
aiode. t». Uui se iu'servitio alterius obnoxiat.

lOKMl L K. — MH. II. ":«
Vi rharUde »gnal:onc si sc:vbs ii ,;ii.ii:iiii I. n.i.um \ H liHliiiilii'^, 'inn P|.i;c |

iis ad ali-lni iii rcsiirri cli.'nu
ir.iierit. l>nitiiiii i'i:lo;;i.is (iirijjîl.
.W. I ihpliii» rppudii. 45. npsiri|iiiiiii a.l p|'isrO|inm de li-.il.iilnne.

51. Miiicliiium. 44. iju 'iiiiiiln aii rpn( III, rcj;in:iiii , .''1 cpi.^.oiiiiin, ('fo
Sl fhKPnuilaic» iiivers'1 mnlo Ta I.t. iiatiViijie Uriniiii, visilalii.iip ilirHcia M.riti:«iiir.
5.1. Ilcm inReniiiiaies >lio moiln rosl '!i«r('s.!iiin. 4:i. Ileni slii rle "'livilali! Domiiii.
.%i. Iieiii ali;p, adlinc aliu iiiodi. 4<i. CoxuieiKlaliliae Iill4r.c ad ciiisci.pum i.ini ci':.'ni-
."5.Eâ. iialoii» ile caillionc, si n'in iiivcn.liir. lum.

Wi. Si quis a'i'|Uiil scrvo siio aiil g^Mii lo (oiice.liri' \.j- 47. Ilcm commpn.i3liLi:x' liilerse ail
slih.ilpin ni.tiioi
l.iiTa. 4H. Su|'|ilicaloriuni (iro fo (|iildciiMiiias. criu rcgreililur,
aiil qiii iii^reili voliierit.
37. GpsU imu consupliiJiiiMTi Roiii.«ii<)niiii i)ii;iliu r
iltii
400.1110111» \<'l ti'si.iiiieiita Irgamnr.

4li. hiilu iilus generalis a I omncs lioniinps.
50. Indiiulii» commeiid:iliniis :i I viro». ilinslrcs hiiciis.
58. M»ii(bliim r.d gpsla. ,M, liidi-ulus ad umocs putMiitcs |i.iUliiiii>, ii>ii\iiiiH u.|
30. K|ii<iol;i si alniuis rpm nccl(?sia; a 1 njinn iialii':it, cl Co;;nil'is wln.
de ...iia pro(iricl.i'ednnet. aii(|iiiil
59. t.Mialili'r (To nallvlaip fdfi rpîs, lii priltn-.iioiii'
40. Prasiaru de rc Kcclcsi» ab epi»"<'|ii> facla
Puiiiinicu, dunieiilicusilc \illis rigis, liiueiiu.lJlc:i |yi:e:it
41. 1'rtciria. dclipat.
LIlUTi SECIINDUS.
SEU DE CllAlinS PAGENSIBVS •.
CAPIJT ri;lMlM. B repcrimuv In qiiibas vcl ex quibus ill.iin egn «< isiinio
^ rvnndocliiiim aitt monaxleriuin pnrlionrm, quac ait, sicnt ;ii|Macxsliii;;iiil ixncni, clt.
De magna re qui viill
coiiitiuir . yiiid crgn vcrius pfllest crcdi, ijuid conlideiiliiis,
biiiiiino vfifi saiipio ali|uc seJul:! osleiisinne, pa- qiiidve exprossius, ipiia sicul aqiia • xstmguil igiicnr,
lciiiibus virlulum miraculis, Clirisli reaiunerarKJiic, siceleeniosynaexstingunpeco.iiuin.Jusieeigocxsliii-

riilgeiili, oralorio, ac colliilx, in lionore j.înrUT: ac 6'iitur, qiii peccalorum iuccndia eleenioi-yii-s, jnxLi
semper virgiiiis gciiiiricisDomiiii nostri Jesu Clirisii, piilliciiationein divinam, cxstinguerc iion lcsiinai.
seu quidain, iiieriiis flagiiiis, quoiiiic scelerilius, prac F:iciaiii quippc cactcri qiiod voliieriiit, agant qiioj
liscivis aclilinsac niinia tucdiiale iwllulus, >tl opere ipsi maluoriiit, iJcirco quoniain omiiis Iiomo suo
nmniiiin l>onorum Clirisiiaiiorum longc salis enlre- scij^-u ducitur ; ego tamcn eju^ rei exciiiplumscculu-,
iiiiis optal, pene !>anclaruin Scriptnrarum serics, eligi ad pr.i Tatuin oratorliim vel ceilu'am, juxta apu-
Clirislianis rideiibus piaexliorlalione proimnliat, lioc itolorum nunieruin duuducim, ad piaisciis pau|<eruiii,
cliam tonilrualis ill.i evangelislarum vox, suggercntc pro remissione peccatorum meoruin, vel pro dliuun-
spirilu, iua potcslaie concelebral, ut faciai in pnu- da mcorum mole peccaniiiiuin, Christo pra;siile, col-
psres cleemosyiiain, qui vult tartari evailcre SHp- locarc;ulii etiani per pr.cseniein epislolam din.!-
pljcia : unde et Dnminus in Cvangclio dicit : Vfiide C tionis me.!', dono ad prx.sentem dleiu quod iii liiiiii-
omiiiii qute habcs, da pauperibtis, el ha'ebis lliesattnmi naribus ipsiiis orator.i, vel in aliinoiiia el subsinn-
iit caliint. Pcnseinus crgo omncs Chrisliani quania tiall victu, vestilu quoque et susteiit.iiione ip&uruiii
sit pietas et largiiio Kedeniptoris, ut eleemosvnis paiiperuni, vel clericoruin ibiJem servienliuiu, Deo
pauperum promittantnr noliis tliesauri rcgiii ciulo- gubern:inte et upituiantc, priificiat, donatutnque iu
rnm. Prucnremus igilur, sicut Dninimis et Salvator perpetnuni esf.e volo, aiquc de nieo jurc iii eoruui
noster prxcepil, et ac si non quaDluin babcmus, sal- doiiiinaiioneni et poteslalein trado, lego, transiiiitto
tein in quiinlum possumus, eleemosynam rnciamus. atque traiisfuiido, lioc cst atiros, quuruin vocabuiu
êiiio itaque dubltet, ner.to tardsl, quia si nos faci- suiit illaelilla, quic ponunlur iit lcrritofioillo : pari
niiis qu.B Dominus ct Salvator nosler praccepit, ille niodo, et quidquid in illo territorio puuilur, in omni
sine dubio faciurus est qux prumisit. Ail ciiim Si ri- soliditale portioncm nieam, una cuin mancipiis,
ptura : /ttscoiidi(« eleemosijnnm in corde pnnperk, el xdiliciis, vineis, terris, praiis, silvis, ouiuiijiie Juro
'
ipse pro te deprecabiiur Doinino. eoiuin, uiia ciim culouicis adjuuclis . ailj.iceniiis
Aliscondamiis ergu eleemosynam in corde pauperis eoriim, in omni soliditale earuin,sicut a menoscitur
ut proveniat nobis deprecalio pauperum iu reniissio- f .ifse possessuin, aut niilii ex legitiina stiCG«ssione,
iiem peccalorum. Multa quidem et rilia pro elecino- " aiil unilecunque aliquid inibi ibidem eve» t. cuin
syiiis faciandis lestimonia , in Scripturis !>anc:is omni soliJilate vel opporiunitate earuin, a4 iole-
" llujus libri titulus in mss. ila comeplus erat : ]n- oxistiint eiiam iiegoti:< qure per episiolani po»-
fieri
cipit lcedoia qnaliter cliaitm pagenics [ianl; qiiod siiiii, qiioiuiii eliaiii foriiiuI;e sicuiido libro cninpre-
oini«suin nolui. Igitiir suo^riore liliro onininin liiie- ni6N. Apiiil
hi ndiiiiiiir. Balnzium : Incipit scedila
raruiii cl iiegotioriini fiirinulas trailidit Marciilfus, (piaiUer cluirlns pn.jen^rs mHir.
/i
qii.c regio noiiiineetln palalio expedin soleieiil. Ilc ^"

XeiKhldcliiJ ,-eu liii^piialis aut uioflKterii eon-
\ero r.barlas pagenses coiilinet, e:is vidi licet, qu.e sinicllii cst ci iloiaiiu a piivaio (|iiuli et iii aiiim.e
iii iiiiiii|uo(|UP cumilatuet p:igi>, in prxscntin comitis, rem^ssioiieui facla. Onines
rcmeiliiiiii cl pcci aliiriiii.
aul vicarii, anl ceiilenaiii, aiilcliiiii privatini pci:iKi qiiipie duiiatiiiiios, riiudatiuncs et piiviltgia ccclcslig
piisseiit, N:iiii, iit antea diximus. rite el piililice qnid- coiicessa, liis atqiie adeo siiporidiiliiis ^xcutis, bane
l>iaiii pcriicienili diio lum lcgillnii niudi : in pal.iiio ruuedii .ininijC oausam continont. tiias.
a..l(i rcgciii, uut iii pago aiilc comil«ui. ricraiiuo
727 MARCW.FI MOMACJll 728
Rrum; ca scilicet ralii>ne alque prxlcslu, ui, rciuoia A fisco, velsanciis cpiscopisEcclcsi«illiiis,aurililjrasc.
poiililicum Biiuulque ecclesiaslicoruin oflicialium seu Nihihiniinus pra^sens epistola, qux a me pro timurc
publicoruin oioniuin poleslatc, iiullas functiones vel Dei, cl amore paupcrum conscripta esl, liriua, incor-
exactiones, neque cxquisiia ct lauia coiivivia, neque rupta, iiitcinerata, inviolataque permaneat. Ergo
gratiosa, vcl insidiosa niumiscula, neque etiam ca- namque de collalis ac snperius praenotatis rebus,
balloruni presius, par:ivere(la, vel cacieras angarias, oinnia ad curam, et sollicitudincm, aut dcfensionem
niit qiiocunque functioiiis tltulo dici polcsl, de ipsa eorum, vci gubernationein ipsorum pauperum, san-
f.icultale peiiitus iion rciiuiralur, se.l suS) integra cto ac prxnolato doinini illius episcopo vcl succes-
cinunilale facultalicula ijisa, sicut a ine liuc usque soribus suis, Deo sibi tcsie, comniitto et instru- :
possessa e&t, in jurc ' oratorii sancia; Mariac el prte- menta pcr qux rcs ipsx, auxili.mte Deo, per eoruin
ilicaloruin paupcrum debeaiit, Deo proicgente et opi- sollicitudincm dcfensentur superscripio Doniini lui
tuhiiite, pcrsistere : nisi lanlum sancti el apostoli episcopo prx' manibus tiadiJi, et qualiicr ihidcm
illiiis urbis episcopi, in mjds oppido xenodochiuni provide, plc, rectene an seriis ageret Christo Doiiiiiio
ip-ûin poniiur, pro iradciidis bcnedictioiibiis, vcl insejudjcio rccognnscat. Mihi autcin nihil cxinde
sulislitiiendis ablialibus prcsliylcris qiiuquc cl d aco- proprictalis lilulo penitus nnn rcservari, qua facile
'^
iiiinis, absque ulla pccuniaruiii adeptioiie ; aiiiplius conteiiiiiit oiiinia qiii cupit ab iii.^êriii f:;ucihus erui,
vcro dcnaiidi,cxigciidivel iiiiiiuenji i'
uniis im, iiul'a;ii vel ille.qiii pcccatoruni rcmissioiiem Deo rciiiuin;-
lialiiat poleslaleni. Sf d iicc pcr coiiimulalionis rante dcsidcrat, aut ille qui scinpcr cogit.a cuiii velit
locuiii quidqiiam cx hoc aiifercndi, nullo lciiipoie iiuLl cssc niorituruin : sti;>iilaliiine, elc.
occasio vcl adilus tribuatur, sed perpelualiiGr iii

CAPLT 11.
potestate prxfati oraiorii illius, ipsorum paiipcriiin,
rani.nr.c:..
Cliristo favente, pernianeat. IJoc cliaiii i,isis poniili- Oiii de grnniii cuiisa jecil dinnlionem,
cibus obsccro, vel coinmilio, ut illos, ' per succc- Quanluiii iiitcllediis seiisusquc biiuiaiiiis potc-t
dcntes tcmporibus, ciiin casus niorlis cxstitcrii, ali- mcnlc sagaci peiisare alque sclerii iuilag .tionc per-
liates aul clericos, ct clcricoruin gradus, in codcm pendere, niliil ampl.us valct iii hiijus Mc<'ii!i lnce
locu dignciilur vel dcbcant iiisliluerc, quos sapicniia gaudia fugiliva Iiiinri, quain quod dc rebus suis
et eruditio Sciipturaruin clariHcal, vel quos viia locis veneiabilihus in alimunlis paiiperuin curelur
sancla, et aclio bona, aut co:iversat!o bonesta coin- iinpcndere : quatenus fragilitati:m natunr, quaio enr-
iiiciidat. Unde ob$ecro clcmentissimis' rcgibus lani nes geiicraliter patiuouirr priusqiiam suliilama
pnvsciitibus quam fiituris, ftomi:ibui iii Dcocpisio- tiaiispositio cveniat , oporiei pro saluieaniinx vigi-
pis, omnibusqiic piili slalibiis cl piiiiialibus (iinnibas '^ iaic, ut non inveniat qucmqtiain iinpar.ituni, et eine
ciiam senioribiis, q::oscuiii|ue ju lices csse constite- aliquo respcciu dlscedata saiculo. Q'.iin potius diiRi
rit, per iiieirubilem Dci oiiini|>niciiiiaiii, pcr inse,'a- pnqirio libei taiis jure subsislit, ex caducis suhstaniiis
rubilein Pairi et Filio ct Spirilui sancto Trinit.ttcin, in aiterna tabernacula vitain qua.'rat incrcari ajlcr-
iii hanc voliintaiem nioani pin niillis occasionibus, nam ; ut iii;cr jiistorum consoriiiiin desidcrahilciii
sicut existcnle tine Dco tupidiiaie rcs cxigi solet, valcat adipisci lotum, el retributorem sibi prxparet
riiilla ra ioiie nullo:|uc tcmpoie coiivdlcre permit- Deum, ut de fructu indelicieiiii paradisi nicreatur fo-
tati'i, s<:d per soliicitudiiicin ct curam episcopi con- vcri. Dri ciijiis vivo fonte ,
perfecta lide posccnte ,
slare potius ,
pro rc\erciiiia Trii.iiatis iiumensa), ncc su! trahitiir poculum , nec minuitiir alveus , scd
veslro tempore, ct stiidio, \el opcic jiibealis. Qua- poiliis uli qiiisque hauserit, irrigatus dulccdine coeli-
leiius ut ille volus mcrcedem resiitiiat iii futiiro, tus aiqiie suavus ci llagratur odor balsami paradisi.
qui ^cit ine clceiiiusynas ipsas sancti Dci pauperi us ITEM ALttlS PHOLOGUS.
per amnrem Domiiii iiobtri Jesu Chrisii ardciiti dcsi- In nomiiic sancls Triiiitaiis. Prospcruni acsalubre
dcrio irlbuibse. Si quis lianc voluiilaicm iiie:ini pio coii-iiiiiiii iinoqiie satis jucundiini es:>e dlgnoscitiir,
quibuslibcl adinvcnlionibiis seu piopositiiinihus saui iit lioiiio de mundaiiis ribns coinparet paradisum, ct
muiidiisquotidicct iiijuriiscspolio ohvius, vcl rCje cK- tirrenis transferatur in cajlestia. Sic Dominus In
litor, convulsor eliaiii, aut tergiversator ex-^titeril, saiicto Evangelin pr.rclaram iiilonai vocein dicens:
aiiaihcina sit, el tam qiii fccerit qiiam qui (aciciido 'fliesauriiitle robis iheiauros in ccelo, ubi nec [ur e[-
conscnscrit, aiiaihnna sit : et sicul Datan et Ahiron (oitil, ni c linea sulnit.
hiatu terra; absorpii suni, vivcnsin infernuin desccn-
Piidl.ociis rf(» cleiico qni in monasterio lonsiiralur , el
Uat, ct ^"
ZeuA'. fraudis inercatoreni, el iii pracsenti tuiim rcm ad ipsnm locum donat.
cl in futiiru partcm dauinatioiiis cxcipiat : et lunc Dcbct uiiiisqiiibque largiente Dumino.dumver.atnr
'veniam conscquatur, quaiido consccuturiis cst ct iii corpoie, fuiiira traciare, et de caducis rebus ii er-
diabolus, qui sc fallcndo xllieria sede dejeclus, cari a'terna, ut quandu qiiidein jiiheiite Deo de cor-
cruenta adinveniione, bonis operibus seinpcr vigilari pore cgredi conligerit,de mammona iuiquitalls maii.
pervigilat : insiiper ciiam infcral sociciali quoque ct sionciii sibi reperiat coinparatam in calis. Idcirco
• LiHdenbrog. ct Ualiir., oratorii sniicti illius, denhrogio, pcr snccedenlia tempura.

*> Caiisu pro rr iit m sti is clioSt\
, I!igm. Liiulenbrog., c:im Gi ii.
•^
' lialuziuh, ;)ir succe.leiiiiOus. Lcgciiduin cuin Lin-

723 FOllMUL.E. — I.IR. 11. r.t»
egii ille ce^lo ad in">na«kriuiii illuJ, ubi abbas ille .\ namiis , di)iir\lumque In pcrpeluum esse volumus,
t ustos prxesec viilolur, e> coiiiam ca, iils iiici ibidcni atque de jurenostro In poiesiaiem ei doininationeiii
dcposui, el lii ipionioiiaslorio suli iiorin.i sancluruia nionasterii illlus, in hoiiure illius, abbatis ililus , lii
yivere cuiîo cessunique in [icrpeUiuai esse volo. pago lllo constructi, ubi prseest vencraliills lllo nb-
ITE.M ruOLOlil.S. bas, vel lurma pluriiiia nuinaclioniiii adunala, lian.s-
Oppnrtunum est ununuiiipni(i'ie. duni ItTroc iiiuncr.i iiilillinus atijue traiisfundiinus vlllas nuin np:in<('S
possidet, pro aniinj sua IVcnueiilius cogilare, ut lenc- illas, sitas In pagu lllo, cum terrls, domibiis, a:dilitiis<
nam bealiindineiii possidcre im rpalur. Ergo iUuster a< colabus, manciplis, vlneis , sllvls , c:iii:|iis, pr.itis,
vir ille, seniio inc iiifra corpiisiipeiiin iiiliiinuiii csse, pasculs, aquisaquarum\e decinsiliiis, adjunolis, ndj.i-
el iiifra aniiiiani me:un niniis csse peicaloicin. Ail- ceiiliis, appendiliis, " peculio ulriusjiie scxu^.ino: 1-
monet ine divina poieiitia , vel compunciio cordis lilms et iminobiIil>us,sicul a iiobis inodeino lcmporc
niei mibi obvenit, ut pro peccatorum ineoruin renie- possidetur, vel si inanteaibi undecunque aliqnid aii-
dio aliquid dc rebus nicis locis sancioruin dciegare pmenlare,vel mcllorare poieriinus, ad prxraiuin ino-
deb. am. IJeo cedo, eic. nasteriom In allmoniis vel substanliis iiionatlioriini
IIEM PKOLOCUS. ibidciii habilaiitium, (-brlslo prnlegeiile, proficlîl. La
In noniine sancUcTrinilîtis. Prospcrnni, sab.brc ct " scillcot ralioiie ut duin parller advivimus, aiUcdii las
satisjucundufh censuimusut lionio decndii(a()iia|iiain villas siib vrslro benclicio tanlummo<lo, absqiic uHo
re sxciili ad pcccala sua redimendiiiii valcal (illene, pr3'Jiidicio vcl diniiiiutionc aliqua ipslus iiioiiastcrii
a-il qnid proiiiptiore cons^lio, nl hoiiio dc niuiidan s possideamiis. Nisi lauluin, si all luein ex servicnibus
rebiis sa;culi coinpjret p;ir:nlisiii'.i, ei dc tcirai:i siili- noslris a jiigo servilulis pro comnuini inerccde re-
slanlia so transferat in toelesiia : ila(iiiec;;o illc pro laxarevoluerinius; post obitum vero,qiiand(i(|ui(lciil
diviiio inluilii, et nici incrtede roMipciidii, ul inilii Dcus voluerll, noslrum, absque uHiiis juilicls vcl
I)(>iiiinHS in fuliiruin vcniani conrcdcre diîiclur, vcl lixrcdum noslroruiii exspeclata tradilioiie,cuiii o:iiiii
ut noinciii ineiiin in libro vila; ascribatur, doiio ad re eme'iorata, quidqnld lii supra 5cri|itis villii in
jam dittum nionasleriuin, in luininariljus ctclcsiic, quiliiisliliel rebus vel corporibiis augmentatum vel
vel in stipcndiis pauperum aut monaclioruni, dona- nielioraiiim fiierit,de prxsenll boc pars ai.ledicii
tumque jurc legiliino esse volo, etc. nioiiaslerii, vel memoralus abbassuique suicessorcs
ITEM PROLOr.US. in Del tiomine perpetualiier reclplant possidendum :
Dum Iiujiis exenipli in qnodam iioTiinr cecidisse, laiiijnain si ad prxsens ab-qiie usu nostro eoruin
patimiir scrumuain, et diein ni(.rlis qnolidio ante ocu- ^ Oiissct siibsecula possessio. Ilaut, quidquld do pra;-
*
los suspicamur esse proplnqii.nii oporici : iiiiiiin.iiicn)- dids villis propter opportunilatemipsiiis monastcrii
que ob ainorem ccclc-t s paiii:c (lcvoiionU lucra faierc dccreverlnt, libero iii omiiibus potiantur arbi-
coinplecii, et res s bl dalas, Raiitloriini vtl etiain irlo. Prxscntem vcru donalionein, ne quldquam au i
indigenliuui usibus aliegalas ril.ni|iicre, nlpcccaio- taliiim ^)

iitiliiate, geslis munlclpalibus alligari cnravi-
ruin pundera, (|ux poiillliciiiMi piriiilciuli non valcnl mus; el omnino decerninius,neaIiquando in eaiii ob
laxare, coruiii inlercessione plcnlus ad viniaindc- hor causam quisquam valeat repeiire. Qiiod si iiis^ru-
beant pcrveuire. Idciico ego ille, ettaiora. mciila de ipsis villis de numine nostro In advcr.-llnle
CAPLT III. p>3editti uioiiaslerli, quoliliet orJine cuniprelien-a ,
Item a'ius Prologus cum ipsa ilonalione ad lior opus. aul Inteilus, :iut posterius pncnulaia, quud nos i<cc
Muiidi tiTininum rumis ciobrescenlibus appropin- feciiiius, iifc fai ere rogavjmus, a qnocunque pri"ter
qnaiilem indiria ccrla nianifesanl , txperimenla istiiin quem rirniissimiim vulumus esse quoqiie teni-
liqiiid:i dcclar.ire nosountur, et ad discnticndas inri- pore oslensum, iinllum sortlalur etlectiiin , nlsi va-
detium iiienies 111.1 diiduin in Evangcliis a Uoinino cuum el inane appareat : auttorem vero criinlii's,
ditia oracula incumbcre no^cuninr : opcran pretiiim vel falsarium, nec iiiullum tunc, temporis patialiir
arbitror fnlurum, teiiipus vicssitudme pr.cotcupans j) juditlaria ablre potcslas. Sl quis vero, quod futurum
aniicip;ire, el incertuin liumana; conditiDniscventiim esse non credimus, liuic voUiiiiail nostra; pro qiiibiis-
sagati inciitis inluilu providcre ,
qnalonus ex Iioc libet adlnvcntioii.bus, aliquis de bxredibus nostris ,
inlllctis facinorum vulneribiis, iiidiilla pi''l:ilc, reme- aut judicum sxva cupidilas, vel qua;Iibet persona ,
dia merear adipisci. Ergn eso in Dci iioinine illc et obvius repetilor exsiiterll a conventu omninm Chri-
tunjux niea illa, consideranles qiia gravamur sarcina sllaiiuruin, vel lliuitibus ecclesiarum, extraneus ha-
peccatorum , et renilnisccntes lionitaleii) Dei di- boatur, et Jud* tradlloris Donilni iioslrl Jcsii Cbrisli
cenlls, Dule eleemosynam, el onmia munda ftunl ro- pcrfiuatiir consorlio : insuper eliam inroral paitibus
bis: de taiila igiiur miscralione et pielalo Domini Ipbius monastoril, vcl fratrum Ibidcm toiisistenlluin,
coiifbi, idclrco per lianc epistolam donationis , do- siicio quoquc tam in actlbus quam in prnseculione ,
• PecWii vox varie acclpiur. Nnm pr.i lcr notio- vio in eclog.i, a pecoribus In quibiis eoriiio iiiiiversa
reni signKicalionem cjiis qiiod a palie vol doinino 11- conslabat substaiilia unde et pecuiila diit;i.
;
Iin aul servo concPbSniii cst, vel iiuod llli parciiiio- IIk.n
ni.i el indii>l ia (jiijcsicriinl , voleris cli:im omne i»

Li„iieiiVirng., curiuiJum l)iWu(e; forie addeudum,
puirimoiiluiii petu'ii Doniine appcllabaiit,auclore Ser- aitfcrri vateat.
T5I TiAnCtLFi MONACi:i 752
tacralissimo ns<o, aiiri lil)ras lania«;, :>r;cnii |)nn(lo A jnxLi \<ctnam sjeculi, ciim cogcnle fisco , partilMi«
taiili, e( iieiJ quoque quoil repeiil valeal viiiJif.oi'»\ i;>sius ooclesi:», aut auri libras laiiias , aut argeiiti
uiltiloiiiinus pr.Lseiis (kinmii), qiw a nobis pro rniioi e poiido taiilO,el quod repciil iiuUatenus valeal viiidi-
Uei cl aiuore paupcruin (;iiris.li conscripia csl,nriiia care, sed pucsens cessio omni leinporc illibaia per-
el illibau on»ni lemnore debeal pernnnere, * slipu- maiieal, cunistipulalione ûbnixa.
laliune subnixa. A< lii>ii ibi, snb die illo. CAPUT V,

r.APrT IV. Precaria ile ipsa villa dum vitit.
C>-»tio a 4ie prait^nte ud ecrUsiom. r»oniiiio elsanclo el Aposiolicasedccolendodomno

Duni frasil.iaiem liumani generis peiiimescil, et in Cbiisio P.ilri, illi episcopo, ille cl conjux mca
nUimuin viue lemporitsubilanea Iransposiiione ven- illa. non est incogiiiluni
Pliiribns . qualiler propler
lura, opvrlet Dt nun inveniaiunumquemqoe impar.i- iii>men Domini ad ecclesiam illam, in lionore s^^ncli
Inm, ne giiie aliquo boiii operii re.îperlu niisrei ile illius, villam nostram nuncu.atani illani, sitaiti iii
M.-cu(o : nisi diim suo jure et poieslale eoiisisiii paô illo, qiiidqiiid ibiilem iindecuiiqiie nostra pos-
prxparel viam s.ilutis, per qiiani aJ :viernam V3li:ii scssio iii inlegril.uc, per epislolam cessionis noslnc
he:ilitiiilineiii pervenire. Iileoque ego iii Dei noniiiie visi biinnis cincessisse, et eara vos ad pariem su!)-
illeet couJHX mea illa, proremedio anim.-c noslr.e el B scripUc ecclesi.B recepi-lis; sed dum poslea nosha
pcccaiorum nosLronim, nl veniam in
renii«siniie fii- fiiil peiliin, tl vestra benevoleniia, et piclas Labiiit
turum rongequi increamiir, ceiliiiius pr.csenle :i die iii ipsaiii villain diiin advivimiis, aul qui p.-îisuo cx
cessiimque in perpeluiiiii esse voiumiis , alque de iiiibis supersies fuerit, diini advivit, nobis :id bene-
jiire nosiru in jiire ct dominalione sa-iclx eceleîia: licium iisiifnictiiario ordine excolendum lenere p<r
illiiis, in hoiiore illiiis constniclx, villain nuiiciipa- iiiisislis. Ea scilicel ratione ul iiihil exindc peuilus
lain illaiu titam in pajjo illo ;
qux ex alode parentuni, de qualib*'l re alienandi aul miiiuemli '
pontiiiciinH
aiil uiidecunque ail nosiramperven t doiniiialioiiem, noii bjlieamus, sed absque i!lo prxjudicio , Kupra-
et ad pr.esens possidere vidcnuir, cnm oniiu meriln sci ipl?e ecclesix, vel «eslro, eam laniummodo exco-
ct lermiiio suo, cum adjaceiiiiis, adjnnciis, ap|iendi- lere debeimus Ideohancpreeariamvobia emiitimus,
tiis, cuiii lerris, domibus, xdiliciis. accobbus . iiian- ui nullo nnqnain lenipore nostra possessio, el>.iin>i
cipiis, vinei«, silvis, campis, pralis, pascuis , aquis spatiuni viiu; nobis [lominuj prolongaverii , nullum
•qiiarumve decursibus, farinariis , cuni paslurilius pr.cjudicium autdeminnlionein ali<iuani de ipsa \illa
|r«gig, peniliu iitriiisqiie sexus majore vel minore ,

vohis generare non debeat, nisi usu l:tnlum <!um ad-
•nnbilibiis et iiumobilibiH, vel quidquid dici aut nn- vivimns babere debeamus, etpost nostnim ambobus
iiiinari potest, et l«inpore pi^xsenti nosira videtur C disces'um, cumonini re meliorata, quidqiiid ibidcni
eMe possessio , ad prxsens ecclcsia; voluinus esse niiili<|iie altialiere :iul nieliorarepot«riinu«, per lianc
COMCSBUID. Ita ul ab liac die nicinoralam villaiii pars precaliiriam,ae siseniperperquinquenniiiin renovala
miedicta! ecclcsia;, vel poniirex civitatis illius, aiit fuissei, absque ullius judicis aul hxredum noslrorum
aciores ecclesiarum, eain haliendi , tcncndi , pnssi- exspeclala liaditione, vosvel soccessores veslri, airt
deiidi, v«l quidqiiid exinde pro oppoMunilale ipsiiis ageiitcs ecclesi,c, in vesiram eani facialis doniina-
clegerinl facieuJi , libero in oninibus perfrnantur tioiicm rcvocare pcrpelualilerpossiilendiiin, vel qniiU
arbitrio. Ita ut nomen nusirum in libro viix coiibcri- qni'l cxiiide i.icere legerilis , sicul nosira continet
batur, «d pro nobis ulrumque saciilicinm pusl ub- epistola, ad profecluin praifala? ecclesia; domiiii illius
iium no»truHi pioDomino olhTalur. Liccl in cessio- liberuin habealis arbitrium. Facia prccaria ibi.
iiibus p<enaui adiiecU nvn sit necesse, sed nobis pro CAPUT VI.
omiii linnitate placuit iiiserenduin. Si quis vcro ,
Donatio dc parta re ud ecelesiam.
quod r>iluruin esse non creiiimus, nos ipsc, qiiod ab- Si aliquid de rcbus nostris, locis sancloruni, vel iii
•it, aut aliquis de Itxredibus vcl probxreJibas no- subslanlia p.iuperum, conferiinus, boc nobis piucul
Stris, velquxlibel persona, callidiiate cnmmutiisaut dubio in :vterna bcaiitudine retribuerc conridimiis.
CMîuic piatventus, ullo unqitaiu lenipore contra '^ Lrgo ej!0 in f>ei noinineille, in amore Domini noslri
prx&eutem epi»lolam cessionis nuslr:e, ijijam pn>|iic,r JesuChiisii, cl rcmissione pcccatorum meornm.ut
uoineu DoiiMni el vencralioncni >ancti ipsius loci veniani delif lis meis conseqiii mcrear , in fnturum
S|i«iitanea voluniate lieri decrevimus, venire aiil ali- dono, ilonatiimque in perpetunm e«se volo, ad basi-
qiiidagere vulueril, aul tergiversator exstiterit, ana- licam illa-m in honore sancti illiiis cmisiruclam, por-
liiema sit, et cuih supra scripio domino illo, anie tioncm nieam in viila nuncupanic illa, in p.ign ilto,
Iribimal Chriitti deducat raiiones: insuper inferat quidquid ibidem ad prxsens lam de alode parentum,
• Fortasse fiuod slipnlatio ante inlervenerat iniperalornm rcguni-

vt-l : nini ilewciis, pliiribiis cli.Tm
etiam bujiis claiisnlsc ea iiiens esl ut periiide llmiBin qiie coiistitulionil)us'saiicitiim csl. HIikI t:iiiien rece-
id babeatur atque si in sliputaluinde>lucta rcslnisscl. pluni ut petcnti ad cerliini tenipus rei ecclcsiasiico:
Nam stipiilalio cominune erat o .iniuni obligatiuiiuiu u u>frucliis iioii deiiegetur , si qiii^li^m iinn miniis
asUiiigt-ndariitn vinciiliim. V<\gx. qiiam alleiiiis lautx qnantitatis qiianlani ai ceperal
•> Baluiciiis, <<uni (luyililiris. f.indenbrnoius . i/iim rudllus ciiin ipsurum pra:diorum doiiiiiiio Ecclesu:
(ragilitm humani yenein i)ertiiaenii ultimum vila: dcrr-linquat. IIicn.
lempttM... tenlurum. <>
Poniilicium, id est, poleslalein, facuUateni. I».
f Be* £cclcsijc alienari non posse oiuilis Synodo-
733 rORMll..E — I.II!. II.
"3'
A qiianiumcunqiio ile aloile noslra posl nitmn

Tel de qiiolilielaltraclii, possiJere \iiI';or, IoUimi ii i r, ci
basilicam vo! cssc dona- ili-ce>s"iii, pro cninmuiii mercede, ail lota santlcinim
ad inlegruin, ad pr.pfalniii >
liini. Ka viJelicet ralioiie, iit dmii advixero siil) u-u 1-âlitcT coiidonare, el delegare vo-ueri?, boc litcii-
bcncncii lanlum eam, absqne uDo pn-juilicio vel di- liam.babeas faciendi, et iiispecla deleijJLioiie inrnn-
niMiulione aliqua de qnalibet re aiaadici i' basilitic vulsiim i.ianeai in ; n liqnum vcro omnes n s ipsx, q'inn-
excolcredebeain.Posl meuni quoqu<', cj; acid04uidcni Imiiposiiuumdiscessum nleslaliimrcmanseril.acln'»-

Deus de liac luce voluerit, disce;su>n, de pia^senii slrns lejriliiiios fcverldlur lirpredes. Siiiiilitpr ct epu
absque cujuslibel judicuiii aut bxreduni nieonjm e\- il'a, (lultissiuie nuus ille, comiiionct miM!iilii-
jugalis
speclala iradilione aul conlrarictale ciim lerris, ludo tu.i, in compcnsal onem rerura luariui; quas iii
duinilius, tediliciis, accolabus, mancipiis, campis, vi- nie viMis cs contulisse, si milii in hiinc sxf nliini s«-
neis, silvis, iiraiis, pascuisaqiiis aquaTuniqne decur- pcrstes fiieris, doiio tibi oniiie corpua fa' ull.itis ii'e;e
siUus, vel rcliquis quibuicnnqwe beiiefitiis, abbas cle iibicuiique, uudecunque, tam de liscreditaie [-arcii-
i|>sa basilica, vel ageiites cju^ , 'n eorum debcant imn, quam de comparato, vel quod piriler labora-
doiiiinaiionem revocare perpeiiialiier possidenduiii : vimus, lotum ct ad inlegrum, tam in villabus, i'o-
babendi, lenen li, ve! quidqnid exinde pro opportuiii- iiiibiis, etc, exceplo qiiod pro auiniiE remeJio ad
late anteditla; ecclesix eleg' rini fuiendi, liberaiii m B loca sanclorum delcgaviinus, ui ius^-ecijs icsis
umnibus liabeaiU pote-lateni. Ri vh vero, iiuo.i l'u- inslrumiitlis . in omiiibus conservetiir , el quod
luriim esse noii credimus, nos ipse, quid absit, aui de ipsa alode inea. po^t nienm diste^suiD, pro tom-
aliquis dc kcrediiius nosiris, seii qu;elibel opposila muni mercedead loca sanclorum rftlinquere, \cl in-
persona calliclitatecomnioius aul cuiiidilale pr.cven- gemios relaxare volueiis , licenliam halieas, e' in-
tiis coiilra hant epislolain donatiiuiis nosira; , <iuam speciis ipsis instriimcnti'!, iii omiiibiis cnn*cr»elur
gpontanci vuliiiitalc propter nonien Dei iieri decre- post luuui quoqnc disce>siin>, quidipiid iolest.iluni
vimus, vcnire auleam infriiigere coualusfuerit, iram remanscril, ad noslros haevedes, qui tuni; prop"!-
irinx raajestaiis incurr&t, ei cuni superscripto saiuto quioies fiierint, rcvertatur. Si vcro, quod ruluruiii
illo anle iriliun:il Cbristi deJucai ralloiies : insuper esse non credimus, aliqiii de li.Tredibiis nostris, vel
iuferai part;bus ipsius basilica>, cum cov'ente lisco quicunque coiitra lianc inteidoiialionem, iindc inler
auri tinli, argenti lanli.ct qnoJ rep' titvindicareiion noschartas uno lenoreconstriplas lirinavijiiiis, vcniro
valeat; sed pracsens epistola omni lemporc firma et aul inlringere voluerit, nuUatenus valeal viiidicare,
inviolala peroianeal, slipnlationesubuita. scdinferatpariihusvcstiis cum cogenie lisco,auri It-
C.\1'LT VII. brastaiitas, argenti lanias; pr.eseiis vero cpistola, in
Cltana donationh inter tirum el femmam de eorum ^ nullo possil convclli, sed firma ei illibala peniiaiicat
rebu».
c.\ruT viii.
Quid |uid enim iiiter conjiigaio^, de propria facul- Uem a'ii s'.e aruiutt miiuilioite.
taie, inaiiCDte charit;il>>, pro amore diletiiunis, in hlii otia a nipile iiislnr prior s nttfie diira advix^
inviccin coiidonare placierit, scripluraruin iiecesse ris wsufiiicluai io oriliiic Jrlieas pu»i>idere, posl tuunt
esl litulis alllgare, ne in posleruiu ab hicredibiis eo- i|uoquc di^cessiiin nd legiliiiios no.-tios revertatiir
rum, vel a quocunque possit tonvelii *. Igitur ega hxredcs, ct Dulluin ponlifiiiiui quiJquain cTimlti
iii Dei noinine ile, ct lu dultissiiua conjus inea ill.i, alietiandi, aut iiiiciuendi hahere noii deheas. Siiiiili-
dum el inier nos procreatpo Clioruin ininiine esse viler ft ego illa, dulcissime jogalis meus ill.', cin-
deiiir, ideu convenit nobis, ut omne corpus |jcciliati<: iiioiii-l me ,dul> iludo tiia, iii tompcnsali>inPiii riTiim
iio<lrae , invitem usufruciuario or.iine con 'onare tuariiiii, quas iii n>e visus es coniuliise, si luiiil in
dibeaiiiu-, quud ila ei feciniu&. Proiudedono libi, hot sa'Culiim superstes f»eris, onmes res meas qiias-
dulcissima conjus mea, si mifai iii lioc sxcu'o su- cuiique, uul ubicunque, tam in lerris, et reliijiia siih
perstes fueris, omne corpus f.u:uluuis mox, lani de usii bciiclitii debeas possidere, el aullum p w^tifl.
aliide, aat de coiiiparato, vel de quolilei atirîciu. c iuiii quidqiiain exinde alieii.indl aut miiiuciiJi , ,
ubicunqiie haberevidcor,el quod parit^^ria coiijugio " praeler usuiii tantum non li:>iie;»s, et pc^t luiim dis-
posiii laboraviinus, tam lerris,villahu^,doiiiihiis ciicr ccasiim ad legiiimos nosiros rovertatur lia.>reJ<^.
ouini prcsiJio, accolabus, mancipiis, vintis, faiopis, CArUT IX.

aquarumve decursibus, auro, argeiiia,
pratis, aquis i'
(.litrla obnoxiiUio.i$ a pntre in filii» fac.a.
estimentis, peculio utriusque spxms majore vel DuUi^sirais liliis mcis illis. Uinnilius nun habetiir
minore; iia ut dum vixeris usufruttuario orJiue intognilum qtialiter ante hos annos vill.is aJiqiias
valeas possidcre, vel dominare; excepio quod prc nuiitupilas illas.silas ibi genilris vestra nuleqnain
aiiira.x remedio ad loca sanctorum coii Jonavimus, iiieo suciaisero eonjogio, per epistolain tossimiii', .ntt
utinspecta noslra delegaiioiie in omniuus couserve- libclliim dolis visiis sura condonare. Sed diim et
* Baluzius el Lindenbrogiiis adilunt • « (luia se- siin! pra-moriiia! usunifructiima liliisaccepit^remune-

Ciindiim legeiM, si inaiicine con ufiin, vir uxori, vcl r:iiiJi caiisa illis donal villas quasdaiu sins, fai i.ni
uxor niarito, aliquid domiTerit, gi is ciii dunaliiin i:iiiic'ii iis frucU) retentii ; alque ita sc obnoiiiuiii
est prior mortuiis fuerii, apuJ doiiatorem ea, <|ua: rcdJil, iil poslerum alienare aul iiiliiiirre
iie illas iii
donala luerint, remaiubunt. Igiiur. > possii. Idtoque boic formula Ubnoxiaiio aiqicllaiui,
ii Eplstula cst quse laler, qui bononim uxcris LilbN.
MVIICLLFI MOJiVCni 7S6
755
l,.sa, pec<>aii»mtisfacienllt.iij,;il> liacluce disccssii, A ilum ipsl fill;c nr.cx gcniirti vrslrse qiiamlo euiii
Ct vos oinnein alodein ipsiiis gcnilricis vestra; illius i!ipiaiii Iradidi iu aliquid de rebus meis, iiiobilibus,
niecim txinJe in iira;- drnppis, fabricaluris, vel aliqua mancifia iii sol. tan.
iuxta qiiodel ratio ptxslilit,
sentia boiiorum lioniinum, aut regis, aliercatis, pcr dcJi voliis hoc in parle vtsira supputarc, contra
ipsani epistoUm, quain in eain leceriiiuis, conlra nos lillis liieis faciatis : et si amplius vobis iiisuper dc
evinilicastis,el in ve^liain poieblateinoiunem aloJem •^

pr;c»idio nostro obvenerit, lunc cum iiliis nicis
Sed cluin el noslra fiiit peiilio, el aviinciilis veslris poitioneni vnbis cx hoc dcbiiam
ipsius recepislis.
vos, uicondecel lioiiis lil:is,\o!unlaii noslrse oblom- recipialis, et quidqiiid exinde de oinnibus supi-rius
fuerunl genitricis conscriptis facere volueriiis, liberam in niiinibus
pcrantcs, ipsas villas, vel res qu.-c
conilonaveram, mihi ad habealis polestatem. Si quis vero.quoJ fdiuriiui cssc

vestrjc, quas ego ei deili vcl
noncreJimus, aliqnis de hcredibus, vel proha;reJi-
usicu benelicii tenere et eirolere, absque nllo ve-
hus nieis, vel quxlibel persoiia, conlra liaiic ejiisli»-
siro prsejudiCrO, perniisislis. IJi-o nobis complacuii,
alias villas nostras illas, pro benevolenlia vesira, el lam veiiire lentivcrii, ant eam inliingcre volueril,
per haiic episiolam iiiferal vobis lanti, et quoj repetit iiullatiiiiis vinji-
suprascripto usu, de villis vesiris
ut deinceps tam care valeat, .'.eJ prxseiis Lpislola Oiiiiii teniporc

obiioiiaiioiiis vobis obnoxiasse. Iia
quam etiam et illas quas t-upra- \\ flrma permaneat, cuiii sii,)ulauoiie subiicxa. Acluiii
tuprascriplas villas,
mi-am cpislolam coniu- ilto, etc.
lcripla; gcnilrici veslrx, per
leram, per vcslrum benilieium excolere dcbeamiis,

CAPLT XI.
suprascriplis iiec Cliarla qui iuo nrpole uliquid mciorare volucrit.

ei niilluiii poiiiincium de oninibus
nec pro l)ulcissiiiio ncpoti iiico lile. Uiiiii ct jaiii scne-
vendere, nec alienare, nec concamiare,
illi
clus adgraval, el necessitaies ineas ul oportel pro-

quolibel ingenio Miiuuerc, liabere iion iJebeam, nibi ,
curare iion valeam, et lu mihi in necessitaiibus mcis

Unlum usum, scd per baiic epistolam obnoxiaiiouis
quando- solutium prjcbere non dcsiisii, et die noctiiiiue Jeser-
iiieae, in vesiro sint arbitrio el poleslale, et
absque ulia vire non ce^sas. IJco pro boniiaie, et pro respectu
cmiqiie vohieriiis, et vobis placueril,
superius servitutis tua>, qua circa nie desudas, ceJo libi ces-
iiiea contrarietale, aut rfpeiilione, oiiinia
suiiique in pcrpetuum e^se vulo, et de nieo jurc iii
(irxno ala, tani quod veslrura anlea, Uc parle geiii-
nuncupa- tuaii) irunsfiinJo doniiiiationem et potcstalem, absqne
Iricis vestne fuit alode, quam el illas alias
consorlio fratrum tuorui» vcl (iliis meis, lucum iiuii-
lassic quas vobis pro ipso usu visus sum obnoniasse,
pcrpc- cupanlem illum, quidquid ibiJem nuiic tam Je aloJe
in «eslrani dcbealis rev.xari; doinin:.lioncm
facere pareiituiii, qoam Je rcliquo aitr.ictn, visus suiu te-
tualilcr possidcndum, vel quidquiJ cxinJe
absque C '»'**^- "»/' c»>» 1«"'«- 'lomibus, a-di(icii-, ac ola-
voluerilis liberam inJe habealis poiesiaiem,
ob- Lus, mancipiis, vineis, sylvis,i ainpis, pralis, pascuis,
alia aliqiia iiiterceJenle precaria, sed per hanc
a(|uis aquarumve decursibus, vcl rcliqiiis quibu..-
noviaiionem, ac si seraper per quinqucniiium reiio-
cuiiqiie beneliciis, tibi ul dixiinus a die irxscoiu
vala (uissel, perpelim valeat olitinerc viijorem, sti-
volo esse conccssum. Iia ulab hac die, siciil superi is
pulatione subuexa.
CAPUT X. di\iiiius, euin cum omni integrilale sua liabL.is. le-
iioas, possideas, vel quidqu dexiiiJe f cero volueris,

• Epislola cum in loco filiorum nepotet insii/uimur
«6 ai'o.
absqiie consoriio fralnim tuoruin, vcl liliorum meo-
Dum pec- runi, liberam iii omnibus habeas potesiatein. Si quis
Dulcissimls nepolilius meis illis ille. ct
vestra mca illa, vcro, qiioJ futurum esse noii creJo, aliquis Je hxie-
caiis nieis f.itieiilibus genitrix lilia
naturasu coiiipleiiie, dibus, vel prulKcderibus mcis, seu quxlibet persoiia,

«liioJ iionoptaveraiii,ieiiipore i
cgo vero pensaiis consangui- contra hanc cessionem mea ii quoijue leinpore vcnire
ab hac lute disces&it ;
aiit eaiii infriiigerevolueiit, iiilerat ilbi cu;ii cogcnie

iiilaiis ^ casum duiii et per lcgem ciiiii cj leris liliis
lisco auri taiitum, el qiioJ repeiit viiiilicare iion

ineis avunculis vestris in alode meo accedcre n.i-
valât m!,I prxseiis cpisiol.i lirma periiianeal, stipu-
iiime polueralis, ideo per lianc ejiisiolam, vos Jul- ;
omni alode mea, posl D latioiic snbnexa. Aclum, eic.

tissmii nepoles mei, volo ut in
ineum discessum, si milii superstites fiierilis, hoc est CArUT XH.

lam terris, domibus, accolabus, mancipiis, vineis, Vl lilia cum [ralribus in jiuleina tuecedal alode.
tylvis, canipis, pralis, pasciis, aquis aquariiuiqiie Dulcisînia; fllix mea; illi illc. Uiuturna, scJ impia,
decuisibus, niohililius, imniobilibu-:, pecutiu ulriiisi|iic inter iios consuiludo tcneliir, ul de teria patcriia
sexus, inajore vtl niinoie, omniquesuppe'Ieclileilo- sororcs cum Iratribus porilonem noii Iiabcant ; sed
iiius; et quodcuiiquedici potc>l,quidi|iiiJ supraditla ego perpeiidens hanc impictatcm, sicut iiiilii a Do-
geiiilrix vestra ', si inilii superstes fuisscl, dc iilode iiiiiiu ;i'i|ualiier doiiali csiis lilii, iia et a me sitis
mea recipere potiierat, vos conlra avuncnlos vcslros ;i;i|ual.'ier diligeiidi, et dc rcbiis mcis post meum
filios ineos, prxlalam portioncm reciptre faciatis, ci di&cessum xqualiter gralulemini ; iJeoque per haiic
« Epislola cst codiciHorum loco , qua avus ne- successionein accedere velint. Bign.
poies ex liliapraemoriuaadsuccessioneiiivocai Uigm. "i
Ex hoc lo( et al is qu;o tiuit Bigiionius, ron-
' Liiideiibrog. ct Baluzius, cuusnm. j cit prasidii, nomiiie peciiiiiaiii niimcialani, auruin,
' lloc est, ut dolcm niairis coiil'(.raiit, si iJ ejiis argeiilum ui alia iJ gcnus iiilclliiî.
"7 FOIiMUI.iE . — Lin. II. 7:8
eiiiilolam tP, (lulc'ssima filia mea, cnirn giTiiiniios A cnm niancipiis lanlis illis ; iinilitor. Pfi prfpsidio
luos, lilius nicos illos, in oiiini lixreililntc iiica , vcro, diappis, fahiicaluris, vel onini supellectile
;i'i|;i: lein el le:iiimam esse consliluo li;rre/ein. iil dniniis, quidqiiid dici aul naiiiir.ari polcsl xqua
in:ii (le aluilc palerna, quam ile com)>nrato, vcl inan- lance iiiler se visi suiit divisissc, vel cxrcquisse, et
ciiiiis, aulpr;ctiJio iioslro, velquodcunqiie morii nics lioc invicem pars parli tradidisse, cl pcr listiuam
rclii|iicriniu.s .xqiia laiice cuni lilits nieis, gcrmîiiis or.iiiia parliiuin essc dixis e. riopterca pra; eiitcs
liiis, diviilerc, vel pxx iiiare deheas, el iii nulli" pe- cpi^lolas diias, uno tciiore conscriplas, locopaciimiis
nitiis pnrlionera minorcm qnam ipsi, nnn acripios, inter sc viî suiit coiiscripsisse : ul nullus dcinccps
secl omiiia inter vos dividcre, vel ex.Tqiiare X'qiiali- conira parcm suuni, nisi qiioJ ad prxsens accepii,
lcr dcbeatis. Si quis voro, el qnod iequitur. dc ipsa aliide gcnitoris eoruin amnlius requirendi
CWVl XIII.
priniiliciiiin liabcre non debeat. Qnod si aliquando
Si quisejtrniieum liomi.wm in loco fitiorum " adop-

a!ii|iii5 cx ipsi';, ant lineredes corum lioc mutare
inerit. voliieriiit, aui aniplius requirerc qiiain accepii, vo-
I>oiiiino Fralri illi ille. Dum pcccatis mcis f;icicn- lue-il.aiit assumere, inrerat pari siio (isla < tula ser-
li 11«, i!i« orbaliis a liliis, el mc pauperias, et iiilir- vaia J
auri liliras tant.is, tanli argcnii pondo tanias,
inilas aflicere vidclnr, ct lc. jnxla quod inler nos B ct qiud rc;'ptit vindicare non valial ; sed pr.isens
boiir pacis p'aciiit alqiie convcnii, in loco lilioriim actio (iiiini tciiijiore nrina permanial, stipulationa
mcorum visus sum adopiassc. Ita iit dum advixiro, subniu. Aclum, clc.
vicliim el vestiluni, laiii iii dorso, qiiam in lerto,

CAriT XV.
seu calciainciito, niilii iii oniiiilius siifncicntcr imper-
lias, ct prociircs, ct oniiics rcs nieas , quascunque Libellns doiis.
liahere videor tam manso, vinea, prato, peculio, seu tJiioJ bonuin, fau-ium, felix prospcrumve eveniat.
rcliqiia siipcllectile domus nica; salvo jure illo, mc Dc '^disponsandis mariian Jisque ordinihus, ac procrea-
vi\eiitc, in tna polc^tatc rcciperc dclical. Prcptorca lioni libcroriim, ' causis qax suiil ncccss:iri;c, ut
i bi lianc epislolain licri dccrevi, iit iieque cgo, nec omnis ctiam donatio, pcr scriptiirarum si-ricin, ple-
iiiillus de lixredibiis mcis, aut quicuiique hanc cun- niorcm 0btii1e.1t lirmilatcm. Honat ig tur ille ho-
vcnientiam, inlcrnos f.ictam ciiiularc iion possil,$pd, ncsi;i! puell.T, nuri svm illi sponsu lilii sui illius,
siriil supcrius coniiiicliir , nicts nccessitates dnm antc dicni ' nuptiarmn, dona!iiiiii»qiic aninio trans-
aJvixero debeas procurare: et omnes res meae, ei fcrl, aiil Iranscribil, lioc cst in lantn, doiio villain
ad prxsens, et pnst nieum dis e^suin.in tiia polcsia- niinciipalam ill:iiii, sitani ibi, runi coiniigna ad liabi-
ic permaneaiit, ct qiiod tilii exinde plarucritfacieiidi ^ taHduin, vel oiiincm intcgriialein ibidein aspicien-
liberam liabeas potcstateni. Quod si aliquis, lioc, tem : siinililcr cl iii dotis tituluin alias vi!las nuncu-
quoquc lempore emuiare volueril, inferat tihi lan- patas illas, sitas ibi, maiicipia tanta illa et illa, « iuter
(uiii, cl qiiod rcpclil viiidicare noii valeat; sed pr.c- auruni et ar;ênliim, fabricalurus in solidos taiitns
8CIIS epislola oiiini lcmpore firma perroaneat. cahallns tantns, hoves lantos, grcgcm cquormn, gre-
CAI'UT XIV. gcin armeniorum, grcg^-m porcorum, gregem ovium ;
Pactum ititer ^ parentcs de eorum hcrreditate. ita ut lixc oinni.i per manum suam ad suprasc:iplain
Quiilqniil eiiiin inler propiiiquos de alode parcii- piiellam nnruiii suam illam ante diein nuptiarum
tiiin, iicn a judiciaria potrsiate coacli, scd spoiile debcat pervcnire, cl in sua dominalione revocare,
iiiancnte charilate juste dchita uniciiii|ue pnrtio lcr- vel qiiidqiiid exinde faccre volueril libcram lialicat po-
niiiiatur, non de rebiis dclriiiientuni, sed augm(Mi- testatcm. Qund si quis coiilra hiinc libclliiin dolis
tiim potius piiiesl esê censcndum. Et ideo ncccsse vcnirc, ct eum iiifriagcre con iveril, infcrat parlibul
est iuter se eorum fact.i scriptiiraruin serie alligari, illorum lanlum. El reliqua.
iie ab aliqiiilius in poslcrum valcat rcfrag:iri. Ideo
ca!'i;t \yi.
diim intcr illuin el gonnaniini siiuin illuin de alodc
gcniloruni coriim illius et illius bonx paiis pl.)cuit, Si 'n/ii/HJS pucll.:m iuiitam trareri!,
aiqiic convenit, ut eam intcr sc maneiite cl aritatc Du!cissim'.i'Conju;iinp.T illi ille. Diim rtirsinevo-
d.vidcre, vol ex^ciiuare dchcrcnl, qiioilila et focerunl. lunlatopareiituin tuoniin, liabui dcsponsalaiii, etabs-
Accipii itnqiie ille vill.is niiiii'iip:itas iihis, si as ibi, qiic lua, vel parcntum luoruin, vuluniate, rapto sce-
" Ailoptio cst, qii.T laiiicn propriain lescm conli- qitorum eiiusa qua; fiunt, ueccse esl ut on:Kia, etiam
nil. Kit ciiiiii ali ci) qui r.'l ns siiis snpprcsse iion donniio..., obtinciiin.
polrst iili'Oi[iic' sl:itiiii liiiiiiiriKii siioniiii pdsscsio-
;
< Italuziiis, camis quir slant, uecetse est ulomnia,
iicin iii ailopl ilniii li .iii-.r'rt, i':i conililione ut vicluiii, elia.ii douali'.... obiineaiii.
qii:iiiiliii vixrrii.ei •.iiiipiilili'!. I$icn. ' Sop.iraur Iiic doiialin a dotc, etsi ab oni ra.
^ l'arpnles lilc, cl ;ililii iinii raro, dic:inlur in ea deii>qiio pirsoiia, sponso scilicct tcl ejus patrv,
fi;:iiiilc:ili .iic ,
qii.Tin viil;;i) lnnlic rciiin,'iiiiis, pro fianl. Wn.y.
qiiitiil cu;iqiie piiixiiHis vcl co:isaiiuu iiilale Jiiik- « Inlcr pro priTier. Id.
clis. Id. ''
I.ibclliis cst do is qii.T a viro ronsliliiiliir qui
<: H:iliiz , tittit sciioii/i l.iii-Uiibr., tcln F.e^f:'ii i. cniiira viiliiiilatcm p:ireiiliini piicllam rapiiil, re tan-
* L'jiiliiilil'0îii-. iiroapciiimve cve iui desponininli^ diiii c mpuîn iileo-iiie epi^lola (oiiiposiiiniialisvo-
;
itlQrituHilisiinc ordiuibits, ac ijrocrcuiiuiii libcivruin, calur. Tr..!ioic auteni liic pro rapcic acclpilur. lo.
7J3 MMiCLLFI MONACIll 7i3
lere.meocoiijtigios <iavi:i.)(sl,dum elleHacienle A '"••>', «letur. pr.islciur. iiiipUniur, le, oinnipolens
coluriio , ciiiilra vulunlalPiii parenUiin luoruin ,

Ucus, ad dclcni.aiidum coiiiiiiitio : licel de omnibus
•.rapio scrlcre, iii coiijiigio sociavi, umie vila; peri- duin advivimus nostiiim reservaviinus iisuiii. Sed
culuiii iiicurrcrc ilebui, sed intervenienlibus sacer- duiii iii ''villls qiiibiisdain, quas snperius ineinoravl-
dolibus, vel hoiiis lioininibu'-, viiain obiiiiiii. Sic '::- iiius, qias a.l loca saiicio:ni;i, et ba're<!ibus noîris
men, uliûoii libi in tanto Jono, vel in tlutis uiuluiii, dcpulaviuiiis,<|'ias parilcr staiile conjugio a(l<|uisivi-
anle ditin iiiiptiariini si le desponsataiii iKiIiiilssein, nius |Ta:dicla cunjux ' lertiam habere poiuerai,
coiirene debneraiii, per lianc epislolam coinpoii- pnipter ipsam terliam vlllas nuiicupatas illas, sitas
tioiialcin, aut si convcnit cesrionem, fiririaie liebe- 111 pagis iliis, in intcgittate, si nobis supersles fuc-
rcni, qiioJ \U et iiici. Ideoijue donc lilii loccilnin lit, iii cuinpen-..tioiieiii recipial. tt <]uidquid exinle
iiuiicatiaiileni iiluin, situm in pajjo illo, inm iloniibus pro comiiiuiii iiicrcede, vel iii pauperibus, aiit liene-
admaiienduiiiCGiiiliyiiis, veloinnilms inlrin;ecu>uleii- meriiis iiosiiis, lacere decreverii, licentiaot lialieat,
silibiis necessariis, cuin leiT.s, accoi.ibus, iiiancipiis et posl ejus discessum si aliquid intesiitum retuaii-
laiilis illis, viiicis, sylvis, pralis, pascuis,vel relniuis serit, hairedes noslri recipiant. Liberos, liberas,
«luilwsciimine beiieliciis, caballos tanlos, buvesian- qiios qua.sque pro aiiiiii:e remedio recimus, aul inan-
los, grfgeni cquorum, gregeiii armeniorum, gregein B ica la.ere voluerimus, et eis episiulas iii.uiu nu-
porcoruin, gregem ovium, inter aui um el argciiliim, slra lirmaias dedcrimus, obsequiuui llliorum iiostro-
fabricaturas "^
in solidis lantis, diapjios, lixc oin- ruui habcre cognoscant, et oblaia, vel luminaria,
jiia superius compreLensa, a die piu'seiile in juxla quml ipsa; epislolae conlinent, ad sepulcra
liia tradidi polestaie et duminaiione possiJenJum, nosira, tam ipsi quam proles cornm im^derc sltl-
baben li, tciieiidi, vel qiiidi|uid exinde elegeris la- deanl. El quibusaliquid de l;icultate Dostra contuli-
ciendiliberam habeas potcstalem. Si quis \ei'0, etc. iiius, singuiariter in hoc testamenlum nostrum in-
CAPLTXVll. sercie curaviintis. In reliquo vero qualescunque a
QunlUer «« uno rbliimine lestnmeulum duarum persO' quociinque epistote, de norniue nostro, iiianu iio-
imivm contLiltir. sira tirmatx ostensa; fuerini, et anle hoc tesiameiiiuni

Hegiuiiiie in perpetiiinn Doiiiino nAstro Jesn pnci!0tai3;, quas hic non commenioraviinus, ex-
Chilsto ; aano illo, regnante illo rege, sub die illo, cepio de ingen-jilaiibus, qu' s pro aiiiinae nosir.c
ego iile et conjux niea illa, sana iiieHle, integroi|ue renie.tio fecimus, aut ailhiic facere volucrimus,
coitsili'>, uietucnlcs • asus !iiiinau:c fragiliiatis, tcs- vactix pennaneant. Et qui cx nobis pari suo super-
lameuliiui iio-triiiii condidinius, q:ioit illi iiolaiio stcs lucrit, ct per qual cuiique instrumenluin dc
scribeiiiliim commisiiniis, iit quo inodo [Al., nl C suprascripla lacullale, iii ciijuslibet per.-ona, vcl
4)iianilo J dies Irgitimiis pnst iransiium noslrum beiiemeritis, nostri niuneris aliquid conliilerimus,
adveiievît, recoguitls sigillis, inciso lino, ut I\o- in quaiiium lex permitlit, lirina stabilitate debeat
iiiaii.e lcgis decrevit auctorilas, pcr illiistres viros perdurarc. lieiiiju.c veio epi.-lola; vîcia; et inaneis
illos, qiiOb iii liau paîna icstaiiienti iiostri leg.ito- pennaneaiit : et slc nobis pariter convcnii. Si lu
rios iuslituemiis, gcsiis reipublica; inunicipalibus, iiiilii, diiltissinia ronjux, siipersles fiicris, et ad aliuni
t.liilisipie, eo:um prosecutionu, ab ipsis niuiiiatnr. iiiariiuni, quod libi Dcus non periiiitiat, transire
igitur, ciim, jubcnte Doinini, dc is.ius vil.c 'cuisii voliicris, oiiinem racultalem nieam qiiani ad usnfru-
niigravepiintif, luuc quid piiil in oiiwibus priilie ciuiu possidere libi conccssimus, vel qunn a die
ijujiii nioiiamur teneic viilemur, <|uiilquid ct |iro- pr;esenii deput'.iviiiins, et habere potiieras, hoc prae-
prielate parenliim, vcl proprio labure, seu ex iiin- seniialiter biciedes nostri recipiaiit inierse dividen-
liiliceniia a pils principibus pertipere meriiiinus, dum. ltem<|ueego illa ancilla lua, Duiniiic et Jugalig
vcl de qiiibuslibet lilulis alque conlraclilius vciitli- meus illc, in hoc testamentuin proroptissima vulun-
liuuis, cessiuiils, tluiialionis, vel undique, Ooinino late scribere, alqiie perpelua conservatioiie rogavi,
aJjuvanle, atl nostrain pervenit dtiiiiiiiatlonem, tu nl si lu, dominc et jugalis inens, niihi superstes fue-
tiiiic dulcissim.1 conjiix inea illa, el quos liieredcs '
ris, onine corpns fatiiltalis nie.T;, quaiittimcuni|iie

uieos vos fcsse volo, lia;reditateni iucam h:«belole. cx successioiic pnrenlum hancre Mdcor. vel in tuo
Uvliqui vero bicredcs, exli.t rcdes siiit. Krgo ex epto scrvitio parilcr laboniiiiiius, et quod in tcrtla inea
4|Uod unicuique |i«r hoc lCBlamcnliiin deilero, da- accepi, in inicgrum, qniilquid exin le f.icere eb ge-
riqiie juss?ro, id ut fiat, detur, pr.t^^lt tur, implca- ris, aut pro animx rcmeilio in paiiperes dispi'ns:ire,
lur, te, oiniiiputens Ocus, teslem coioiniito, villas ai!l ad vasscrs nosiros, Vfl beiit>mriitis nnsliis, abs-
veru illas, et illas, sitas iii pago illo, (ilius nuslcr qiie lepetilione h;crcdiiiii ineunim, qiiod lua decre-
ille ncipiat. Siiiiililcr vilas illas, filius meus, vel V!l volunias. faciendi liUeram habeas potestateni.
filia illa, silas in pago illo recipiat ; ilbis illas lntsl- Et posl discessuin vestriim, quod non fuerit dispeii-
liea illa, vel nionastciium sil.t ibi recipiat. Id ul satuni, ad legitimos no-lros revertatnr hucdes.
"
Furlc, /(7.(0 coiiliibcriiio. Dit.s. teii aliis legatit, in fjiiiluis. qiind stante coniugiu ad-
*"
FtiMe, xiplnin sreli^rc. Id. qiiiNii;e e.>sfiil, u\on lc:t'a pars loiiipclcbat. IJiCN.
^ lialuzius, iii ioUdos lanto.i, diappos lanlos. • (jfiites ill;c, qii:e cx Gcriiiaiiia in G.diiis sedes
Post vaiia leâta a^cripla, coujiigi villas qiias-
''
nnsiicruiil, uxuribos terlia:ii parlcm coiicedebant
daai rermquii iii iora;ieiisationcm caruiii, quas an- reruui quas mariti slaiite coujiigio acquisierant. lo.
V.l FJRMI-L.E. — i.IIi. II. 742
llanc iinsinnni leslsmenll, el nmniis nosir;i- propria' A r.Api 1 XIX.

siibscriplionibus, qMOil ex consueluiline lialjuinius Yeniliiio ile villii.
suliscripsiiniis, et per perôiias reliquas shiiliiirtius Dnmino Iralri illi ille. Licot empii vcndilique ron'
snbsciiplionitius roborari. El ut pagiiia hiiJGs tesla- irarlus sola prciii annuineralinne, el rei ip.sius ira-
nieiili in disceplaiionem venire non possit, si qii* ilitione consistai, ut tabularum alioruinqne docu-
liitHFX, » caiaxatiira;, adjecliones, superdiitionesve iiii'i>i jiiiin ad lioc tanliini inierpunalur iiisiritctin,
facla: sunl, nos eas lecinius, vel facere jussinius, ul Gtie •i'\, (arli ei juris ralio roniprnlM'(*ir. Idcino
duin lestarnonium iiostrum sa'plus recurrinnis, vel vendidisse rae libi constat, et ila Tendidi villam jiiris
mendaviinus. Si quis noslric volunlali resisli-ie, aul mei Munciip.iiiiein illain, silam in pago lllu, qiiaiii
lesianienlo nostro cujiisbbel callidilate conaius fue- ex li>gilinia Euccessinne parentntn, tet de qtiolilei
ril casu aliquo retragari, iJ iiiiploraiiles diviiii no- modo iid eum pcrti«ni(,'habere videor, in intesritali',
iniiiis majostalem, obiesiaiinir ut pro nostroruui cum lerris, domibus, a-dificiis, accol.')bu<, nianclpiis,
otniiium criuiinum peccalis obnoxius, in dic judicii vineis. silvis. oampis, pralis, pasriiis, aqiiis aqua-
exspers Ecclcsiie catliolica'. comniunionis el pacis, rumve decursibns, ailjacenliis, apprndiliis, vel omni
aiiie iriliuiial Chrioti pro violata defuncli voiuiitaie mcrito ct tennino iliidem aspiciente. Ei accepi vn-
lompellatur subirc nrgoiiiim ; eum Duminus
atque '' bis in preiio, jtiita quod inilii complaruit laniuin < t
sua uliione, quam promisit injuslis, cum veiieril niemoratam villam vobis prvsentialiter tradidi ad
s:i!culam judicare [ler ignein, ft-rial, el accipiat in possidendum. Iia ut ab hac dio habrndi, tciiciidi, vrl
cnnspei tu ejiis damnalioiiein perpetuain, quani s>is- quidqnid exinde elegeris, faciendi, libcraiii in onini-
tcpit Judas traditor Doniini. Illud namqnc inliinnre biis habeas poieslalem. Si quis vero, qito«l fuluriitii
volumus, ut si aliquis de lianeuibus, vel prohxTedi- esse non credo, si ego ipse, aut aliquis de lia>rcdilMis,
l)us noslris, seu qu;ilibet persona conira hnnc lesta- vel probiuredibus, seu quxlibet oppnsita persuna,
menli pagin.sm, qr.ani ploiia et inlegra voluniale coiitra vendilionem venire lcntaverit , aut nie male
fieri rOpavimus, veniie aui aliquid pulsare volucrii, vendidisse convicerii, et a me vef hxredibut incic
iiiferat conlra quem rei^ciil lantum, et aliud lantnm defensattim non fuerit, tunc infcramus vubis hxredi-
quaiilura in lnic tesiamenlo roiiiiiietiir scri|ituiii, busque vestris duplam pecuniam quanlum a volis
el insuper faci;ii li-co auri libras iiinias, nrgenli accepi, et quod ipsa villa melinraia raluerit, et qnod
lautas, et quod r<pciit viiulicare non valcai. repelii vindicare non valeat ; sed pncsens venditio
omiii teinpore lirma pemianeal, silpulaiione sub-
C.^PDT XVIH.' nixa. Aclum, eic.

^ CAPUT XX.
^ Secvrilat pro liomicidio facto. Vendilio de area infra civilalem.
Dum Doniino sancto et apostolico domiio el palri

Domino fratri illi ille. et iiistiganlc adversa- illi
rio, quod non debucras, gcrinaniiin nostruin illinn

rpiscopo ille. Conslal me nulli coaclum imperio, ne-
qiie iinaginario jure, sed proprio voluntaiis arbitrin,
vi»us es iiiierfecisse, et ob hoc vilx periculum in-
curri re poliieras ; sed inlerveiiienles sacerdoies, et vobis vendidisse, et ita vendidi, areani juris inri, infra
Niagiii: ci viri, quoruni iiiiiniiia subtu« teneniuv ail- iiiuros civitalis illius, lialientem prr longum pedcs
MC\a,nosad p:Kis concordiain ub Imc vibi fucriHil
l.ititos, nt iiilato pede» laiilos : qiia> subjungil ad unum
rcviicasse. lla ui pro ipsa causa solidos t:<nlos, quos laius terrte illi, ab alio latera; lerrx illi, a fronte uno
>f> prsseRlia mihi dare deberes, quos et in pr.vsrnii terrs! illi, et ab alio fronie leirx illi : et accepi a to-
bis iii pretio, juxla quod niihi cnmplacuil, auri soli-
per uvadium lnuin vi»us cs transsoluisse, et nos ipsc
dos lanlos, el prxfatam arcam vobis pra<srnlialiler
CKUsa pcrsislata, conira le visus sum uverpisse.
Propterea jiixta quod conveiiii, hanc episiolam se- tradiiti possiilendam, *c habendi, teneinli, vel quid-
curilaiis, te nubis consciibcrc coinplacuii,

qiiid exinde elcgeritis faciendi, libro prufruamini ar-
iii iit dc
ipîa inorle gerniaiii noslri, iiec a ine, nec ab haere-
bilrio. Si quis vero, quod fulurum esse n«u credo,
dibus iiieis, aul S'jis, nec de judiciaria poteslate, nrc
" si ego ipse, aut aliquis de h.-eredibus meis, seu qu;e-
aquolibet, nullo casu, nec rrfragaiionem aliquaiti, libet persona, contra han<; venditionem venire ttn-
a«l damnictalein aniplius habeie non perliniesias, laverii, Qut eam infringere constus fuerit, inferal
eed in oinnibus exinde duclus et absohilus appareas.

vobis, aut auctoribus veslris, duplam pecunhr, vel
Et foriasse ego
quantum area ipsa eotempore mrlioratavalueril, elc
si ipse, aut aliquis de liaeredibus
lueis, vel quicunqne le ob Iioc inquielaie voluerit, et CAPUT XXI.
a me defensaluin noii iueril, iiircraitius tibi cuin co- Vendilio de cnnipo.
genle fisco, du|ilun), ijuod noi is dedisli ; cl qiiod Doniino fratri illi ille. Corsiai ine tilii vrndiilisse.
re|ielil quis vinilicare iioii valeal, sed pi';eseiis e|i- rl iia v?iididi, campuin juris niei, siium in lerriiorio
stola securilaiis a lue facla inlirnia (sicj permaneai. illo, iiabeiilem plus niiiius taiiluni, qui subjungit a la-
leiLMiiio liii, ab alio laierelui, :i Iroiite uno iui, ab
" Caraxalura; id est, deIetionc«, niacul.-p, inqiii- k Omnibns Cermaniris gentihiis, qii.-e Galllas in-
naiiiriil:i ab alraineiito. Siiperdiclioiies siinl suprr- >rilriiiiil, mos eral privalas ininiinlias :iriiiis pei>e-
scii) liunes, quse deletis impoiii sulriii. riic.N. qiii ;
qii:e pr:iva congucludo adeo iiivahiil, ul iieo
713 MAUCrLFI MONACm 7i4
alio vcro fronle illius, ct !tcrr|il n v. iii preiium A <li" fdcere elegoniit, i^ri irtrnnii:»!' arbildo. II-
juxla quod mihi coniplacuil .turi solulos tnntos, et lud vcro addi convoiiit, ut si aliqtia pars cx ipsis
llisiiiiicaiiipuin vobis prxsentialiler Irailidi |iossi(loii- aui barcdcs, vel succcssnres comni, hnc cmutare,
iliiMi, liabenJi vul i|ui>li|iii(l exiiiilc voliieris rncieiidi vel refragare voluerit, rein qn iin nccepit ainiltat, el
liberani habeas poteslalein. .Si qiiis \ero, etc. insnper inleral palri sun, cni boc faeere prxsumpse-
CAPUT XXII. rit, aiiri libras taiitas, nrgciiti pnndo taiiii, el qiiMil
Ventliio Je stri'0 imt mirilla. rcpntit vlndicare iion valent- scd prrcscns, iiiide
Dnmino rralri illi llle. Conslat ine vobis vendiilis- dnas inlcr se uno tenore ciiiisciipscrinil, firina et
se, ct ita vendiili, servuin, jiifIs niei, niit ancillain itivinlata pcnuaneat, slipulaiionc suhnlxa. AL.liin)
ii:>iiiine illain, non rnrcin, noii rtiîlivuni, neqiic iUo.

" cailivuin, sed inente et onini corpurc saniini. Pro CArUT XXIV.
qMii accepi a vnbis in prelii», jiixla (|niMl niilii coin- Cgnrambium de terra, aul vinca.
ptaciiil .iiiri Miliilos. probos aliinc pr;>'sciiles, nuniero I Jenqiic p Incuit inler illuiii et iP.uin ul lerrani nliqiir m,
(aiiliis cl ipstiin scrviiin vobis pr;e-i*nlialilcr irailiili aut pr;iluiii, aul vineani,seu quodlibet iiiler se coiii-
|i<i~siil<-n(lniii. iia iil ab liac dio liabeii<li, lcneiidi, muinre dcbercni, qtiod iia et feccriint.Dediligilnr illc
vcl <|Miil(i|iiid exiiide dccrevcris facicndi, libcro po- B il!i, illuni canii uiii in loco niincupanle ilb>, liabcii-
(i.iris ni hilriii. Si (|uis vern, qiiod riiltinini essc noii teui lanliini, qui siibjiingil a lalcre uno illi, ab alio la-
ciciliinus, si cgo ipse, aiit nliiinis de li:crcilil)iis iiicis, lere, aiit fronlc illi. Siniili inodo e conira iii coin-
scii (|ii;ellbri persntia, conlra baiic viiidilioiieni ve- pciv;o dedil ille illi ;iliiiiT) canipuni ibi, aiit iii alio
irrc lcnlnvcril, aiit eain infringcre volneril, inferat loco, habeiiteni tanluni, qui subjuiigit de latiTilnis, a
tibi ciiiii ccgciiie lisco anri taniuin, vel qu.iniuin rroiiiihiis illis. Ila ut ab liac die iiiiusqii'S(|ue ex
sciviis ip-e eo tcinporc inclinratus valiieril, cl h,T!c ipsis, qtiud nccepit habendi, lcnendi, vcl qni Iqiiid
vemlilio oinni leiiipore (irniaperinaneal, slipulalione exindc clcfcrint faciendi, liberain iialicani potcsia-
subiii.va. Actuiii illo, sub die illo, aniiu illo. Icin. Si qnis vcro aliquis ex ipiis, aul l.;credes eo-
CAIM T
XXIII. ruin, vcl qiiicunqiie hoc cinuiarc volncrii, qii:ini
CoHian.liium de lillis. acccperit pari siio amitiat, ct insnjicr iiife:at <uni

Inter qiins chariias illib3t:i pcrinanscril pars cogenlc fisco auri tanii, et quod rcpelii \in<Ii:are
parli, bciicficia opporlutta pra'Slanliir. Qtiia iiihil non valeal ; sed pncsens coimnut:i'ii>, iinde inter iO
sibi de rcbus propriis censet minui, qu d e contra pro lirniilalis sitidio duas nno teiioe coiis(ri|iScruni,
rcfipii iii aiiginciiiuin. Ideo pbicuit :iique convenit omni tempore (irnia perinaneal ; stipulalioiie sub-
iiiler venernbilcni viriitn illiini e.\ pcriiii^su aposIO' nixa. Aciuni illo.
lici viri illius, cl illustrein virmn illiiiit, iit lncellos CAPUT XXV.
aliqiios iiiler se coiicainbiarc dehcieiii, qnod ct ila *> Cnuiioncs diierso modv [nct(e.
fci ertiiil. Dedil iiîltir ilii venerahilis v r lui, locel- Dniniiio m Iii iTopiiio illi iUe. Diini ct ad nieain
liiin niinciipalitni illiini, silum ibi, dc pnrtc basi- petitioncni, et necessitaiein suppleiido, vc^tra boiii-
licT sanct:i-, illi incinoralo liii, qitiilfjtiid ibideni ad las habitii, ut lihrani de argento, de rcbos veris vo-
pncscns, dc qtiMlihcl allr;)clu, lcncre viiUdialnr, cuiti bis a.l bcnelii luiii pt;csiilisli5 [.!/., pr;c l;iictis|. Ideo
lerris, doiiiibiis, «.'(ILILcJis. accidabits, niancipiis, vi- pcr lioc vinciilum c;iuiionis, spoiidco ine '^
KL illis
iieis. sylvis, rninpis, pr.ilis, pasciiis, aqiiis, aq'ia- proxiniis ipsuni argciilnm veslris partiliiis cse red-
riiinve deciirsibus, vel (iitiiiilius il>i<l<>ni nspicicnti- diiitruin. Quod si iion fccero, et dics |il;icilus iiiilii
bns. S:mililcr in c >ni|icii aiioiieiii lniius iiirriti, depr.i fiiiilus iraiisicrit ,
pro diiplo in frasliniim iiie ,
dcrit su;ir:isiTip|iis illc, ;iil p;irleMi iiicnionili ablia- aut luBn dcs nieos, vos aut li;vrcdes vesiri . niit ciii
tis illius, vcl pi.ivliilr bisilui- ;iliuni locclUiin niiii- hanc catitioncm dedcriiis exigendani, tcneaiis obno-
rnpaliiin illiiiii, siliitii ibi iiiiiili|iiiil ihiileni ad prjc- xiuin. Facla cautione ihi, suh die illo, anno illo.
sciis, de (|iiiii iiiii|tic :iiiiactii, ili dcni habire vidcbn- CAPUT XWI.
D
tiir, cuin Icrris, iliiiitihiis, .rililii iis, accobihiis, ninn- Iwm iilin.
cipiis, vincis, s\lvis, (;ini|ii<, pr:ilis, pascnis, ai;iiis, noinino siio illi iile. Con-iat me a vobis nccepisse»
:ii|iiarunivc di^cnr-ihiis, vd oinnihiis ibiilcin aspicicn- ot nccpeie dehere, et (kbco, boc est snlidos tantos,
tihiis. Il:i iil ab hac die iiiii:si]>iisqtic iiictiioiatos Ki- pni qiiibus solidis quos post mc relinunro, arnii
cos (|Uos aeccpcruiil, hnl>i'ii li. ti'ncn.li, vcl, qiiid- siiigiilis, per singiilos solid.is , singiilos Iricnies ve-
quid cxinde |>ru coiuin opp>>rtiiiiit;tte ct cniiipcii- Iris paitihiis cssc reddiluru:ii. Ct si huc facere con-
piincipis inipciio, nct^ li'îiiii niiclnrilatP pcr'cxiOM- g s iran-igelialiir ; nuo casu securitalis caulioncs in-
Ids rcniic aniiiis alinlcri |>i>lit>vil ;
qniiiiMio ici;!! iis lcrpiiiii sol t:r, Iti.
id non oniiiiiiii piDbilii-batiir, S''il l:Hiliittt ni : i:i lici ii- " CadivMiii , lioc es;, malinn, iinprnbcm ; idinma
tia cerlis (iiiiliiis coci ('it:i iv;ii. Il:ii|iii' i|ui iiiniin cx ila'ici:ni inlegium retinel fn/liio. Liide cl noslris
propinquis, t oiiimc- ;i.Ivi'im)s
< li:iiiib:il ; adco iil si elirlif. lliON.
aliquis occisiis ;iut VMbicraliis. ;iiit iikiIi; inuitaliis ' ( auliottis vocabitltim prn repromissione cl chi-
ab iiiiniico •piiiilani piiv:ii(i liii-scl, ciMiliniio illiiis rcgapho ;iccii)iliir, cli;iinsine s:ili>datioiie. 1d.
priipinqni ;il:iiics c; ;iniiii ailvnl:il),iiil, siiaiM et stio- '-
Sin;;tilis Kali nUs l'a'i)ebrcin pecuniaiii vetefes
rniii iiiiiiriain nriiiis vinilic:iiiiri. Sed aliqn.iiido p:icc loc baiil, un e et Kalcndaiiuin. lu.
pi.r ainicos ficla vcl cliaiii iii jiitli. io, stcundutn le-
715 FOiniLI,.E. — 1,1 n. II. 7iG
lempsero, aiil cximle ncgligens appariiero, ail dii- \ [.U., r:!ptain^ scelere in conjugium sociavii, ci oli
pluiii ipsu loco vobis reddere .<pgiiileo. El quMinoilo hoc viix peiiiulum incurrere potueral. Sed venieii-
de mea prnprielate ipsos snliilos veslros reddcre libus cl mediaiitibus ainicis , vcl bnnis liuniinibns
puluero, liaiic caiilii)iic<n a vntijs recipiain. cnnvcnit iiiler nos, ul si aliipia prncreatio lilioriiin
CAPLT XXVII. nria fiient inler vos, in iiiti gra ingciiuitate periiia-
Itein nlia. ncaiit. £( si volnntaria scrviim accpit d cis : Oiiiiii iis
Doiiiiiio Aalri illi, ille. Qiiatenus necessitali nie» non habetur incognitum, qiialiierservum nieuiii nu-
su|iplendo, solidos veslros nuiiiero taiiliim, niilii ad mine illum voluntaria jccut.i es, tl acccpisli m.iri-
lieiieficium piaislilisti. Kieo jiixt.'» quod niilii aptilica- luin. Sed duni te ipsain el agnalioneiii tuain, ' iii
vil, laliter inler iios convenit, ' iit diiin ipsossolidns nieo iiidinare poiueram ierviiio. Sed propter nomen
de ineo prnprio reddere potuero, dies laiitos in uiia- Domiiii, et renii^sionem peccalorum ineorum, pro-
qiiaque lielidoinada servitio vestrn, quale inilii vos picre.i prxsentciu epistnlam in le milii complaeuit
aui ageiiies \esiri injnnxeritis, facere debeam. Quod coiiscribendam, ul&i aliqiia procreatio filioruin, aui
si cxiiide negligens, aut lardus apparuero, licentiam filiarum inter vos orta fiierit, peniius iicc iins, nec
liabeaiis, siiul el ca;ieris servientibus vcslris disci- lueredes noslri, iiec qiiislibet, ullo uiiquam lempore
pliiiain corporalem imponere : el quomodo solidos B in servitio iiiclinare nnii dcbcainiis. Sed iiitegrx iii-
vps.tros, reddere poluero, meam caiiiioncm ' absquc genuitatis, tanquani si ab utrisque parcniibus inge-
ulloevacuario intercedenle recipiainns. nuis fuissent procreati, onini viia sua perniaiieaiit.
c.\ruT x.wiii. Peculiari concesso, quocunque labore poiueriiit, ei
' Qui se in senitio alterius obnoxial. 8ub integra ingenuilate, super terrain nostraiii, aul
Pomino mihi pn>prio illi. l>um et insligante ad- lilionim nostrorum, ab^quc ullo prxju.liciu de statii
TiTsario, rragilitatem meam pravalcnie , in ca>-us

iiigcnuitaiis eorum commanere debeant et reditus :
(jraves cecidit , uiide mortis periculum incurrere lcrrae, ut mos est, pro ingenuitate annis siiigulis de-
potucramiis Sfd vestia iue jam murti suKant, el seinper iu inlegra ingeniiitate perma-
diiin piclas
adjiidicaium , de pecunia vestra redemisiis , u>l
ncant, lam ipsi quam et poîer.tas illoruiu. Si quis
pro meo scelere rcs vestras quamplures iledisiis. veio, qiiod futurum esse noii crcdiinus, nos ip>i, ani
Ei eô de ribus meis, unde vesira benelicia repen- aliqiiis de bxredibus , vel iiuicunqiie contra liaiic
dere debuis.sem, non liabeo : ideo pro hac staium chariulain venire teiitaverit, aut eam infringere vn-
iiigeiiuitalis meu; vobis visus sum obnoxiasse. Ita ui lueril, iiiferat tibi , aut liaTTJilius luis , anri libris
ab bac die de vestro servitio penitus non discedain. lantas, argenli pondolanli, et qund repetil viiiiiiaru
Sed qiiidquid reliqiii faciunt, pro veslro, aut agen- '-' non valeai; sed prasenicbariula onini teiiiporeliiiua
lium vcsirurum imperio facere spondeo. Quod si non permaneai, stipulatione siibnixa. Actum illo.
f&ero, aut me pcr quodlibet ingenium de serviiio CAPUT XXX.

veslro abstrabere voluero, vel doininium alteriusex*
5 Liiellus rfpuitii.
pelere, aul res suscipere volucrn, liceniiam habealis
iiiilii qiialemcuiique voluerilis disciplinam ponere,
*> Duni ei inler illuin elcoiijngein siiam illaiii, iiini
chariias secunJuin Deuni sed dibConlia reguat ci

vel venundare, aiii quod vobis placuerit de me fa-
, ,
cere. Facla obnoxiatione lunc, sub die illo.

ob hoc pariter conversare niiiiime possunl : placuit
utriusqiie voluntate, ut se a coiisortio seiiarare debe
CAPLT XXIX.
reni, qiiod ita et fecenint. Propterea has episiolas
•> Charia de ugiiuione, si tervus ingenuam Iralii'.
inler he uno lenore conscriptas fieri , et afiiriiiare
Igitur ego in Dei nomine ille, illi femiiise. Illnd decreverunt : ut unusquisque ex ipsis, sive ad i>er-
non hahetur incngniium, qiialiter servus meus nn- vilium Dei in mouaslerio aut copiile malriiiionii
niine ille, te absque parenlum vel tua voluntate, rapto sociare se voluerit liccniiam babeat, cl nullain requi -
• Donec pecnniamsolverepossit, servitio crediloiis D t.>m el sublanliam aniiltebal. M ipsum lcge Sa ira
se ipsuin obligat. Oljx>ratus linmani dicebant. Big.n. cavelnr lit. xiv, leg. 7. Qnilius cniiveniiini i|iiaruin-
* Deapocb.tevaciiatiiria, vide cap. 55. dam Gallix proviiiciaruin tegcs: En for mariuge !e
' Foriiiula est i|iia is, qui supplnio liberalus est, pire emiiorte le bon. Id.
soluln ejiis nniiiine ab aliquo peciinia, slalum inqe- • Exeiiipluin estdivortii, consensii coiijiigiim facii,
nuitiilii sua; o^^noxiat, id csl, ei qiii redeinil se ipsum qiiod allqiiaiido licuit et quod legi cva g. Ikk ad-
:
subjicil, addicil el in serviiutem trailil. 1d. \ersuni, concilinriiin decreiis reprobaluni esl, el a
llac fnrmiila doiiiiiiiis scrvi qui puellam inge-
>•
Ju-liniaiio quoque iNov. 117. Tamen usum ejiismodi
nnam rapuit, snpita cniitrnverîa. ravet ut qni agna- divorlii eliain inter i.brislianos iiivaluisse hfc for-
scfrciilur cx liis nui.tii-, liberi et ingenui permai;e- niiiia ostenilit. Id.
reiil.nonservi. Kl. i-sl alia sub eodeni capile formula. ^ lialuz Ceriis rebiis et probalis ciiusis inler nin-
Kain mulierspinle servo aliciio coiijniicta sil, ex
si rilum el uxorem repudiundi l cus paiel. idcirce dvm el
senatiisconsulio Claudiann liierlatcm aiiiiltebat, iit iiitcr.
eiiam lege S.ilira. Ilic vero jiis illud a doniino resti- Ex hoc loco apparet lum iii usu fuisse ut po>l
luitur, ut i|ui ex liis nascentur, liberi sinl, nec pns- divurtium mutuo cnnseiiû celeliratum vir el u\<.r
siteos ut servos vindicare, aut maiiuni injic re. In. matrininiiium ciim aliis ciinlrabere possenl , qii:):
' Agnatioiiein tiiam, liuc csl , quod ex te iialum coiisueiudo Cbristiana: legi coiilraria inerito repru-
erit. Id. bataesi. Oio.
' Mulier, qurc r>e alieno srrvo junxisstt, liberta-
•2*
Patrol. LXXXVJI.
747 MARCllLFl MONACHl TiR
sitiuiieMi ex hoc de parle proximi sui liabere noii ile- A coiiira lianc i;i!»eiiuiiatem tinin venire, aiit eam in-
beal. Si quis vero, aut aliqua pars ex ipsishoc ema- friiigere conavenl, aiil tc iii servilio incliit:irc voltie-
lare aiil conlra p:irem sumn repelcre voluerit ril, divin:i illiini iiltio siibsequattir, et a liniinibiis Ec-
,
iiifer»t pari suo auri • lib. (, et ut decreverunl a clesiiirntii, vel a coniniunione exiraneus efliciatur.
proprio consoriio sequeslrati, in ea quam eli^gerinl Et iiisupor iiiferai tibi cum cogciite lisco auri liliras
paile perinaneanl. Facta epistola, sub die illo. Anno I, el quod repctit vindicare itoti valeat, sed pr.csens
ill>, regnanle illo rege. ingeniiitate omni tempore firma permaneat, stipula»
CAPUT X\XI. tionc subiiixa.
Maiidiilum. CAPUT \X\III.
D.imiiio fratri illi, ille. Precor el snpplico domina- K liem ingeiiuilas alio modo post discetsum.
tiuiii veiirx, dum el causam proalode, aul qualicun- Dilecto suo illi aui illi. ''
Pro respeetu lidei ac
que, cum hoiiiine noinine illo iti palalio , aut ubili- serviiuiis qiiam mihi fainularis, pro reinissinne pec-
liet, hitbere videor, et ipsam catisam suscipere ad- catoruHi nie iriim, te ah omni vinculo serviliiiis ab-
mallandam, vcl proscqueitdam in vice niea debeag, et solvo. Ea latnen condiiione, ul dnni advixero, niilii
ciiin 5upi;.scriplo illo ex lioc rali<in.ire, vel quidquid deservias ; post obitum vero meum si niibi super-
cxiiidf cum co de ipsa causa egeris, gesserisve, ralum B stPS fueris, sis ingenuus, tanquam si ab ingenuis pa-
et dcdniluin apud ine esse cognoscas. Faclum man- rentibus fiiisses procreaius,el nulli liTredumac pro-
dalum sub dic illo. hxredum meoriini, v. I cuicunqtiesciviiium iinpen-
CArUT XXXIl. das. Peculiare concessum qood habes, aul elab.^rare
''
INC1PII'ST 1NCEM'ITATES UIVKIISO «000 FXCT^. polueris, elc.
ingenuilns a ille prtrseiili. C.APHT XXXIV.
Qui debiium sibi iiexiim relaxal serviliiim.mercc- Iiem alia adlmc a!io mrdo.
deiii iii ruiiirum apud l>oniinum sibi reinbuere con- Ri aliquos ex servientibiis nnstris a jngo servitutis
lidat. Igiliir ego in Dei iiomiiie ille , et conjux mea ahsolvimus, mercedem in futiirum nobis ab hoc re-
pro rcmedio aiiim»' noslrje vel relriliutioiie ego prnpter nomen
illii, , Iribiipre confidimus. Igitiir ille ,
xleriia, te illiiin, aiit illiiin. ex familia nostra ,

prtc- Domiiii, et retributionetn a^ternam le illum ah omni
ab oinni viiiculo scrviiutis absohinius. Ila abhac die viiain
sctite die, vinciilo serviltitis absolvimus. Ita ul
laiiqtiam ab ingemiis parpnlihiis ab ingenuis parentibus
iit dciiiceps, ' si ducas Ingenuam, lanqiiam si
fiiisses pr.tcreaius, vii.iin dui as ingcnuam ,

el nitlli
fuisses procrcattis, et nulli h?eredum ac prohsprpdum
iKciediiiii .ic prolixredum nostrorum, vel cuicunque meorum, vel circumqiie servilium impendas : nisi sub
obsequium debeas, nisi <- qiiem ex ineis
Bervitmm, ''
nec liberinita is inlPgra ingenuitate defensionem ejns
subjecta sunt ' peculiari con-
goli Deo, ciii oiuiiia :
hairedibus elegeris habere debeas, el oblata inea iihi
deinceps clalwrare polucris. vel luininaria

ccsso, qiiod liabes, aiit niPiim reqiiiescil corpiisculum ,
aiinis
Si tiiii necessiias, ad fjaiii ingenuilalcm luendam, debeis prociirare. Peciiliari concesso qiind
siiiguli'! ,
prspjudicio ingenuiiatis tui, convpnlldefen-

conligerit, absqiie iillo habes,aiil elaborare poiueris, aut si
' deleiisioncni l.cclesi c, aiil ctijuscunque te eligere illius, et vitam semper ducas inge-
sionem Ecclesi:^
placuerit, liceniiam liabeas, et vitam
sempcr bene et
nuam. Si quis vero, etc.
inle,:re ducas insi-nuam. Si qiiis vero, quod fulurum CAPllT XXX\.

quod absit, aut aliquis
esse non credinius, nos ipsi, ' 1'A'uciialoria.
oppoîta persnna
de iKcredibus noslris, vel qiwlibet ,
Doniino fratri illi. Omnibus non habelur incngni-
ei t.ua repetilio nullum ob-
• Baluj.. Li* fl.ii uiiam, tionp cinsistebanl. Videatur synodos Paris. ni, can.
liiienl ejfeclMit.sed KtitecrevLriiiit. 9. Leg. Itiliuar., lit. xl. Denafiales qui anle regem
b MaiciiKi ix ulo iiianuinissio iriplex : per denarium liheraii fiierant, regeni pflironiim el defensorem ha-
aiile regeiii, in ecol.sia , per epislolam privalatn. d behant. Ii«iiiie si ouis eos opcidisspl, pretium cnm-
Uoc capite charia: sunl cl epistol* priv3t.t\ quibus posilionis ,
rharltiiarii qiiide " eccl.sife solvendiim
libertatein dominus servo suo cimcedit.
Qui iia ina- erat, denarialis aulein reRi: iispie rex aul ecelesia,
nuniissi eranl, «bariubirii cl labularii
dicclianliir, ul D si absqiie libpris decessisseni succedebani. Al qiii per
ita maiiumiilelianttir , ut nulhim
Uir.N.
elqiii in ecdesia servilule liberali eratil. epi'tol3iit
(ilisc-
e llis vcrliis noii uiiiImiii liberlas dala , sed et jura qiiiiiiK nianiMiiissos reliiiprpt, ôlebanl defensioiiem
iiigenuilaiiscoiice-'sa videiiltii quod miror nani a ; :
regis, aiil ecrlesiic, anl ftiain alleriiis poienlis expe-
et ab
pnncipe niore Uoinano iinpetranda craiil iiisi dixe- :
tprp,'ui csspl qui eorHin liberlalom luerelur,
ris, barbaris undique Gallias odupaniibus hunc omni inliiria eos viiidicarel. Tandeinque conslitu-
iiioiein ab usu rcccssisse. E\ quo faciuin iii id oiniie luin csl, ul quihiis alius palronus et delenscr
dees-
3x iloitiiniinim arbilrio el bencficio penderei. Et SPi, horiini ociisoriMi poîia regi solverelur.
Vida
iiide panlaiim inaiiumissioingenuilas dicla. Nec vero Capitula Cîroli M. l-cg- Bajiiv. addiia. Id.
ad novellam Ju>iiiiiani quis referai, [ler qiiain iiige- « Alia in:iiium;ssioiiis est epislola, qua po-l mor-
iiuilatis jura oiiinibus liberlis riedil; cutn sa'is con- teo ddiiiiniissprvmn libprtatedoii:it. Id.
stel jiis Justiniaiiouiii itiiic Gallis igiioluiii fiiisse. lu. " Ualiiz.. seriitii liii. quam. Liiil., ttmilii tui quo,
«•Liliertinllatisobsequiiini.hocesljuspîlronatus.lii. F.vaciiaioria liiui ilicebaiiir apoclia, qiia cre<lilor
'
Peculiare pro pei uli'> quud his iioiiiinaiini con-

• :
pr. rneliatiir siliisolutain luisse peouiiiaiii :
ah eva-
aiiiissa. âni hic
ceditiir, seu diibilalioiiis lolleiidje cau>a, sive iiiiod cii.uiiln iilil;;^ :;tiiiiie, idqiie cauliono
iiiiii iioii aliler sctvo inanuiuisso pec iliuin cojnpc- ;i; iKirel r:inlione reddiia evacuatoriam non ilari
leret, qnam si specialiter doiialuui luissei quod la- : (;'i:.isi reu.liiio ciiirographi salis esset ad solutioneio
Lilius crediilerim. Id. probandaiu. 1Jig.>.
' MaiiuiuiKsi in ecdesia snb ejusdein ecclesi.c lui-
U3 FOUMUl./E - UB. II. *50
luin qualiier anle hos aniios n;ii ante nnnuiii, soli- A rabilii vir aul illusier vir ille, p«r ciiariam mandata
diis iiostros, iiunKro laiitos ad beneflcium accepisli, sua injunxit, utillamdoiiaiionem testamenii.aut ces-
el caulioiiem nobis pru iioc cinijisli, iit ipsos solidos gioncin, quam ad basilicam ad locuni sancluin illum
liinc nobis retidere deberes, quod et ila fecisti. Sed ani illustri viro illi ad pncsens, aut post discessum
dum illam caiilionein, qunin noliis eniiseras ad prx- delegavit, iii vice sua, ut mos esl gesiis municip^li-
sens non invenimus, idco tibi banc episl»laiii eva- biis ipsam donationem debeain alligare : vir lionesius
ciiatoriain recimus , ut de ipsis soIi.tis (aiitis oinni de:'ensor dixit illi : Mandatum quod in te conscripiuro
tempore ductus et absoluuis residias : et si ipsa cau- habere dicis nobis osiende.vel in prxsenli reciletitr.
lio apparuerit, vel a nobis, aiit liaeredibus nostris , CAPUT XXXVlll.

quoque tempore oslensa fueril, nullum soitiatur ef- Tvxlus niandali.
recluro; seJ \acua et inanis permaneai. Oomino niagnilico rrairi illi, ille. Peto et supplico
CAPLT XXXVI. (hiritati tux, ut invicem mcam epistolam donalio-
* Si aHquit teivo tuo gatinJo tuo aliqHid concedere nis aut testameiiti, seu cessionis i|nain de rebus nieit
volueril. illis, ad basilicam illam pro animx iiiex remedio,
^ Juslissiine iiostris gublevaiitur muneribus ,
qui aut illustri viro illi, posidiscessum meuin, velad pra:-
nobisiideliieretinstaiiti fanmlaiuur ollicio. EgoinOii B fcs deleg.ivi, in civiiale illa publice proseqiicre, el
iKjinine, noniine illn, lideli noslro ilii. Pro respectu iidfi gestis niunicipalibus, ut mos esi , eani debeas alli-
cl servitutis quam circa nos iinpendere noii desistis, gare. Proptcrea libi hoc inan laluni conscripsi , ul
proniplissiraa voluntate cedimus tibi a die prxsente aitut superius conlineUir, taliter proscquere et Gr-
locellum nuncupantero illum , aiilmansum illum inni:ti'e debeas ; et quidquid exinde egeris, gesserisve,
fra tprmioum vilLf nostra: illius cum omni adjaCFii- ratum et delinitum apud nos cs^.e cognoscas. Faciuni
tia ad ipsum locellum, aui mansellum aspicienletn, inandatum tunc , ibi , anno illo. Post recilaiioncni
lciris, domibus, maocipiis, vineis ,
pratellis, silva , niandali, vir honestus ille defeiisor dixit : .Mandaiuiii
vel reliquis beneGciis , ibidem aspicientiiius. Ita ut quidem recitatuiii est scil suprascripta donatiu.
,
ab hac die ipso jure proprielario, si ita convenit, tesiainentuni, aut cessio quaiii prx inanilniA babcre
< aul reditus terrx in tuani revoces potestatem , el dicis, nobis prxsenlibus recitetur, et ut postulas
nullam functionem, tut redilus terrx, > vel pascua- gestis pablicis iimielur. Quam vero douatioiiein iUe
riuni, • aut a^rariuin, aut quodcunque diii putest, prolessor reciiavit. Post reciiaiioneiii vcro, vir lau-
eiiiide solvere nec tii, nec tua posterilas, nobis, iiec tLibilis ille defcnsor et curi;ilcs dixcrunt : EpisioU
lixredibus noblris , nec cuiciinque post nos ipsam qiix recitata est, gestis publicis inseratur, el quoJ
villain possederit, non debeatis, nisi tanium ' si iia C jHe prosecutor vult et peiit, gesta ei publiceucntur:
vult riga. Sed ipsuiii oinnihus diebus vile tux, aut ille proseiutor dixit, sufficit mihi, boiie dcfcnMir, et
bxredis tui emnniter debeatis possidere, vel quiJquid dunalio qux recilaia est, si niilii gesiatradere juliea-
etinde Ucere vulueris liberain liabeatis poie laiem. tis : ille defensor dixil : Et quia episiula duuationis,
Si quis vero, quod futurum esse non credimus, ali-
aut cessiunis , seu tettamenti, el niandatum in le
quis dehxredibus nostris, velquicunque ronlra banc conscripium per ordinem condita, el bonoruni liomi-
ce«sionem nosiram agere, auiipsam rein tibi auferre
iiuin nianibus roborata , atque signata , inanift-sta
cunaverit, infer»l tibicumcogenie lisco aiiri laiiti,el
e-se cognovinius. dignuin est ul gesta ex boc oin-
lizc epistola iirma permaneal, stipulatione subnixH.
scripla, atijue suhscripta tilii iradaniur, >
et ut in ai-
CAPUT XXXVII. cipibus publicis niemoraiida serveniur : tdatur su-
Gttta jujta eonsuetudiitem Homanonm , qualiter do- pcr ordiiie, et mnndatum saum iii hM:o,el lolus tex-
nationet vet teitamenla I teaanlur, lus, et manuinissiiris episiulx scribaniur : et postea
Anno ilto, ^ regnanta rege illo , sub die illo , in defensor, et curiales civiu:n, et reliqui eaiii subscii-
civiiale illa, asianle VTO illo laudabili defensore, et banl, atque signent.
uinni curia illitis civitatis, vir magnilicus ille prose- CAPliT XXXIX.
cutordixit . Peto, opiioie defensor, vosque laudabilcs Episttla ii aliqui rem Kccl.sm ad hiiidi liubeant, ei de
curiales aique muiiicipes, ut niibi codices pnblcos tua proj rielate atitiuid doneiit.
patere jiibeatis : qua'daro eiiim in manibus habeo, Domino sancto el apostulico, doinino ct inChrisiu
qux gesiorum cupio alligatione roborari. Defensor et palri ilti cpiscopo, illc ei conjiix niea illa. Qiiaieiiii)
curialet dixerunt : Proscquere qux opias, dicere ne ;iil no^tram peiiiionein vesira habuit piclas 1 1 beuu-
uioreris. Vir magnillcui prosecutor ille dixfi : Vene- volenlia, ut locellum aliqueni Ecclesix veslrx, nuii'
Fornia hic tradilur don.itioiii°. , qun domini;s Agnriuin vectigal .igro iinpositum, qund in qiiibiis-
servo, qui jngitrr ei miiiistrabut, ;<li(|iiaiitiiliiin agri (lainCallix provinciis noiiicn reliiiel igrier, seuvule'o
coiice il ab oinnibus cohinariis riincliiniilius oiiiniiio champart, tenatje. Bicn.
liberuin el iinniune. Gasitidi aulfin noniiiie isservns ' Ualun. el Lliidcnhr., a:,rarium, earropera. Hoc
signilicabalur, qui iion iii ngri'!, seil doini niinislrat, iiliiino nninine signiticanlur o.icr.c quj curris aul
qiiem veierr^ qux'il.iiii alix furiiiulx et ia,iilula mi- pluunlris liori dchent.
Hitteiiolem deiiiliit ca\a vocunt. Iii. f ltig.1 e>t Iribiiti ei vociii-Mti* spccies.
'•
\ki\ui. et Liinli nlir., ;iii(ii miit E U.iliiz. ei Lindenlir., (lileiieiilur.
^ B;iliiz., siifr lediius. I.ind>'iil)r., s»6 redilitms. •^

U.ilii/. re ,uttule domno itmlro r. ge itlo.
,
^ l'u:<ruanuiii vncliâl cx aiiim.ilium pastione. '

ArcipibLS, iJ esi, arcliivis, scrimis.
7KI MARCllLFI MUNACIll 7ii2
cupanlpm iniim, • siuim il>i, qneni ille pro aniiii;i' A duin advixerilis , ab^que ullo prxjiidicio rcclesix
suic rfiiioillo ad Kcclfsiaiii vesirain ilbiii, iii iionore nostia!,vel niiiiiitione .iliqiia, lU- qii.ilibet re, inlcgri-
saniti illiiis, ik'le{;.'ivil , noliis ad lieneliciuiii duiii late aiiibos luccllos excoleie debeatis. Et post ve-
p.iriler aJvi\iiiiu-, aul i|iii ex noliis pari suo super- sirum aiiiliobus discessuin , sicui et veslra contlnet
ilcs fiieril, iliiin advixeril cxcolere perinisislis. El episiola, loco precai i;e facta. absipie ullius exspcciata
nos pnriler, juxla qiiod i oiivenil, lain pro ipso usu, tradiiioiie, eas nos, aut succcssons nosiri, ad par-
i\»am pro auiinx reincdio, aliuni locellum nuiicu- tem ecclesi:i' nostr;i! revoc:iie d be;iiiius. Facta epi-
pantein sic, situin ibi, pnst noslnim ambobus disces- slola, cic.
sum, vobis vel surcessorilins vestris, ad mcmoralam CAPUT XLl.
fuimiis coiidonasse. Ea lainen condi- Si aliquis rem allerius quam excolit ad proprltatem
Ecclesiani visi
liabere vnll et non potesl, ct postca eiiin precnveril.
lione, ut duin adviviiiius, ûprascripli loci , tam illi
Uoiiiiiio illusln illi, el iiiilii pinprio doiniiio ilii.
quos iiobis pra-siilisiis, qiiam eos, quos pro aiiiinse
Dum per nialuruni hominiiin consiliuin , qiioil iioii
nn>ira; reinedio ad i|:sain Ecclesiam delegavimus,
debueraiii de terra vestra in loco nunciipante illo ,
absqiie ullo pra'judiiio Ecclesix' veslr.i-, siiie ulla di-
' quaiii excolere video, amavi, el ipsain lerram al
minutione, de qiialibet re usnfru inario ordiiiepossi-
propriclalcm faeere, et noii polui qiiod nec ralio
dcre debeam. Et posi iiosiruin, nt diximus, ainbobus " :
prxsiiiil, el vos vel ageiites vcsiri eaiii ei parlem

dlscessuiiv, praifatos lucos, absque ulla alia renovala
vesiram revocastis vel nos exiiide ejecistis : scd
(ul iiios csl iii ta't<'ris) >>
precaria per lianc epistolam
postea ad pettionein bunoriini boniiiiiiiii, noliis eam
absque iilliiis liasicdiiin iioslrorum, aul cujuscuiiqiie
ad excolendam reddidislis. Proplerea lianc pieca-
conlrarietaie, vel exspecl;ita iraditionc, <=
vos vel
riaiii dunilnationi vestrx enilitimiis , ut quaiii <]:u
siicccssnres aut agentcs vestri, in vestram laciatis
vobls placuerit, ut eam tciitâtnus, absqiie ullu veslro
revocareduininaiionem perpeiualiler dominaiiduin :
pra'judicio quldijuid reliqiii accolavi veslri ficiuiii ,

et iioslra possessio iiullo uiiquam tenipore nullum
iios reddere spoiidiiiius. Qiiod si iion feceriniiis, et
priCjUdiciutu vobis ex hoc geiierare non debeal. Si
ob hoc negligentes lardi aut conluiiiaces fuerimus ,
qnis vero, quod futurum esse non crediinus, nns ipsi,
publice per hanc precaiiam ac si seinper per quin-
.lut allquis de h.i'redibus nosiris, vei qu-x-liliet per-
queiiniuiii renovaia fiiissei, conleiiiiKiri, ul lc. pr.x-
suna, conira tiaiic epistolam vcnire , aut aliquid de
siai tardis aiit iiegligciiilbiis, ct de Ipsa tcrra poiitili-
ipsis locellis vubis minuere aut auferre voliierit, cuin
cium habeaiis ejicieiKli. Factn precaria ibi , sub die
suprascriplu Domino illo, anlc Iribunal Cliristi dc-
illo, anno lllo, l!!o rege.
ducat rationes : et insuper infirat partibiis Ecclesi;e
^ CAPIT XLII.
ve-lra-taiiluni, ei quod repolit v ndicare non vale il ;
6 iiidiculus episcopi, qiii ad iitinm iii rcsurr,'Ctioiie Do-
sed pix.sens epistola nrnia .permaneal , stipulatione mini culijius diriijit.
subnixa. Aclum illo. Doniiiio s.îiclo, aposlolica vciieralione coleiido

C.M'IT XL. doinno et lii Clwisto lialri, llli episcopo , llie gratia
^ Prcenaria de re eccliiia: ab ei:iuopis facta. Dci, ac si peccator cplscnpus. Doniinlca: festivit:4t|g
Iii Cbristo sancLe Ecclesise filiis, ant «t lalcx fueiint rcsurrectioflisque mysieriis, in qna idem Deus Cbri-
illiistiibus viris illis ille gratia Dei episcopus. Diini ad stus tarlaruni per seinetipsum decrevil absolvere ,
peiltioiiem xestram aliuin locellura nuncupantem nudus victorquc de exsuperato hoste triuinpLans
sic, • silnin ibi, de pToprielaie veslra, lam pro ipso captiviiatem , dedit d' na hnniinibus propterea re-
iisu (|uani (iro aniniu: vestrx remediis pnst amborum ineavit ad ca.>los, aiiiii circulo revolvenle, quae feli-
(lisccssum ad ipsam ecclesiam sancti illius, per ve- ciias, vel prosperitas vesiram cnnstiiil indusliiam aui
sirain epistnlamdelegastis : ideonobis, cumcoiisensu sanctitatem cxcepisse, ipsoqiie Deo pnrsule pere-
rralruni nosirorum, convenit, hanc epistolam prx- gisse, cuin eulogiis peculinris patris vestri sancti il-
slariam in vobis pariter conscribere, ul dom pariter lius, et salui:ilionis nflicia veneratione prscipua iiiit-
advlxeiiiis, aut qui ex vobis pari suo superstes iue- leiiies, quaesumus ul nosiram cxlreiiiitatem atlatu
rit, et advixerit, nec nos nec successores nosiri, nec dignabili jubealis speclalibus iiif>>rniare.
(|uislibel de parte ecclesio: nuslr.e locellos de vestra CAPUT XLIIl.
poiestate poniiiiciuni aufcrendi nnn liabeainus , sed Hescripiio ad episcopum.
per Dostrum bencliclum aiit successuruiii iioslroruin Doniino sancto, ineritis aposlolico, in Chrisio de-
" Baluz., silumin payo illo. nos saisir, et inliiiia lalinilas saisire.
r.iiuv, Videant
1' 1'recar.a proprie dicebatiir lilielliis , quo quis igilur eruilili an siicirc posilum fiicrll pru sociore
res ecclesi;c ulendas sibi dari roj;ab:it fJiGN. an vero a saccire licilucatur; deniijue .in inde vox
' lialiiz., 6Uccesf,ore!i leslri uul aijcnlcs ecclesia;.
saisire urluiii diicai. Isia Cangius in Glossarlo.
<• Pirestaria vocabalnr epistola , ijiia episcopus vel i*
Sotebruii olini episcopi in pr.xcipuis so emnita-
abbas rein ei clesi.c coiiceilebai. liio. libiis, ul in Pascliate aut .Nalali Domini, litlerls co-
« IJaliiz. Silum ibi, lobis piiii er ad beneficium
:
e|)iscop(is,regcset;iiiii(os visilaic,eteiiloj.'i:isnilltere,
diim adiixcritis, er lere periiiisnniis el per lioc ulio ,
quD periinel lioc ,M:irciilli capiil ciini liiliiis sequen-
loccllo nitn, iipnnle sic, silum il<i, de, elc. libiis. Eiilogia vero beiiciliciio tst, atijue eli'ii)
' UaluzlU', revellere amari, el ipsiim lerrnm pro- resqii;tciiii(iiie sive paiiis seu sal, seu vlnum
, , au'
priclalem sucire. In foriiiulis et apuil Lindeiil<rogiuiii, aliuil ejiisiiindi cul benedictio iila accessit, culogis
nec ad proprium sacire. Sacciri:, iiiqiiit Salmasius, dicilur. liitiN.
ail liistoriam Augustam , dlcebunt veleres ri <rux-
7ri5 FOI!MUL.£ — LIB. II. 7.'.4
siderabili, domiim el rralri illi papx, ille peccator A pter necessitates fratrum comnarandaseuntes, vestris
fpisco|)iis: veslras " sacras aimitaiis veslrae deferente Christo prxsulc adininlculis fukianlur ,
pro qiiibus
veticrnbili filin coiiiniuni illo, ut ca'litus doiialum ,
bencliciis ceniuplicato ffleniire, a Doniino relribuiore
iKis accepisse prxnoscile el Cdinperiie. De edulio de- bonoriim omninni referiam mercedis summulain in
pasii racreaiique snncto hoc de inuncre vestro tre- euin recipistis dignissimam. Dominus Deiis noster
l>udiau(es, gratias mul as agimus, etc. piamcoronam veslram memorem mci, el prxseatibus
replcat bonis, etdignamreddaixterni'. Domine sein*

CAPUT XLIV,
per iiieus.
Qnomodo epMoput in Nalivilate Domini ad reqem
rff/iiii<ni, vet ad episcotium , vis:iation\i iliriail scri-
,
CAPIT XLVII.
plum. Ilem commendalilice tillerce ad abbalcm ttolum.
Glorioso atque prxcelso, et univcrsalis Caiholiia:
Domino beatissimo, el meriiis veuer;indo , palri
saiiciac Ecclesiae lilio illi reji, illeepisciipus : gloriosj;
illi abbali, ille in Doniiiio perpetuam mittil salutein.
aif|ue praecels;e, et universalis Caiholicae sinctae Ec-
Multimoda nobis, benevolo ve>iro, generare compe-
clesia;, filiaj illl regina; ille misericordia Dei episcnpus
riiegaudia, quoiics adiius dederit opportunos, ut ad
duniino incliloque cullori, atqiie aposlolico, domino
iiiJagaiidam sospiiaiem veslram , nostras dirigere
et in Chrisio Iralri illi episcopo , ille peccator epi- ^
debeainiis litierulas : idcirco cuni saluiationem ofli-
sropus : diim generalitei doniinic.v nalivitatis exsul-
cii'', humili prece almitati vestrx qu,i:sunius, ul pro
laiiiiis adveiitum, censuin debitx snbjectionis desol-
iinhis miseiicordiarum Doniinuni, ul>i dignas sedu-
vere ' periirgemus : atque ideo saluiationum innnia
Ijsque fundiiis prece*, exorjre nondeilignemini.qua-
tuiii eiilogiis peculiaris patroni vestri sancli illius, si
tenus vestris fiilii precibns, oliin oplatain adire
ad regem, clementix veslrx, si ad episcopum, sancti-
mereamur patriam ;
pariterque lalores prxsenies ,
l:iti vesinc direximus, cum oinni liuinilitaiis geiiere
famulos veslrns, fratres in Cliristo noslros ,
quos ob
clcmeiilissimedependentes, suggerimus, ut jugi nos
necessaria inonasterii nostri , illuc usque destinavi-
prînunientesoraiionedeveslra; sospiiatis integritate
mus, vestrx beatitudini plurimum commendare prx-
irepuditare racialis. dignabili pniiinus rescriplo.
siimimus, ut eis quod necessarium duxerint solatium
CAPUr XLV.
pra-bere, pro divino intuitu nos dedignetis. Vale pro
Itcm alia de Nuiivilale Domiiii.
nobis urans, doiniic et sancte, ac beatissime paler.
Jucunditalis inuliix graliani cogiioscerecupientes,
divinilus universilate collala, iion desistemns cpi- CAPUT XLVIII.
siolis, pnEferendain vesiraiii ^ Supplitaturio pro eo qni in monasterio cunver$ar$
pra;venii e clemenliain ,
desxdcral.
aut sanclitaiem, cum eulogiis peculians palroiii ve-
Stri illius, lionorabili ac cievoto culiu poscenies, ul Doiuino sancto, Deique culiori, et mihi in Chrislo
qiia alacritate fesliva Naiiviialis Dominicae peregistis bonorabili frairi, illi abbali, illesalutem optans miili
insignia, nos doceant veslrx sanclitatis exenipla. in Christo. Priniuiii illud (anqiiam prxsens sanctis
Cruiit eniin nobis provectiiuni vestrx incremenla sa- vcstris snggero provolutus pedihiis, nt mex extremi-
lulis, lucupletes tliesauri fncultads. taiis litlerulx , cum vestris fueiint sacris inanibus
CAPIT XLVI. traditx, pro nie meisque, quos mihi in Chrislo co-
Commendatiiite litterw al episcopum notum. lixrere fecit amor, fralribus, precibus Di)mino com-
Duniino reveendissimo illi papx, ille. Reiniiii- niendeiis. Deinde subjectus vestri fraler in Christa
scenles vestram alfectuosam beaiiiudinis charitatem noster ille, superno inspiralus miinere, vestrx san-
<^
qua Innc ob relribuiionem xteriiam, nostrx extre- ctilati nbedientix nostris se pctiit lilieris alniilaii
iiiitalis personalein,iii intimis visceribns, ac si unicx vesirx commendari pcr qtias snpplici ler posliilaimis,
.
dileclionis vinculo amplectabainini sedule qua iiut ovis lauce lupi, boni paslnris Chrisii nianu erepta,
;
ducia provocatus, liosapices uiilitati-> nostrx, liden- ad caulas Chrisli gregis, tua sii dltigeniia rediH'la ,
liT ad dignationeiii vesiram, per fratres nostros , liac vice patris ac mrdici pia circa hunc sit vigilaiiiia
,
lios vestros, gerulos prxsentes destinare pixsumpsi, xgrum. Quem si pristinx- reddiliim saniiaii pastori
per qiios vestrse almitali, si prxsunipiio non otfen- omnium cuin cxteris praesentaveris ili.-esum ,
qjiae
dit, salutationum munia, ut decel, non arroganler ,

spqiialur lui merces laboris Oiitiiiie divinis no&tri in-
sed liuiiiiliier destinare pru^sumo, quos ut comm n- struclus oraculis. Vale nieiuor niei, venerabilis in
dcniur in omnibiis recipere digneiis, qu.csunius op- Ch.isio fratcr.

portuiic. Etcnim iii tam lunginquis rpgiombus ,
pro-
" Balazius sic, barbare : Vesiras sacrns common pnndiint , orncnta dictun dicimus. Et ilLnd quod iiM
almilutui veslri defereiiti venerabiti filio rommune illo, jlagiiare oportet, ut in veslris sucpiut nobi$ Ten.iniical
ul caiiuiio donubilc nos accepisse prxmiscile et com-
, oraiio.
perile. De eduiium inqnit et di pasii recreaii sancto
, ,
i"
Idem, perurgemus ei volo ; ntque.
hoc de munere vestro trepudiantet, muttiim de qua pa- ' Kaluzius, ab oblentu reiribiilionis celerncE.
(jina (ueril quod lalitanles vobis prirstimiis ase cuin
:
<i
Preces sunl, seu piitius ooiiiniendalitia; littera
vettris et quintali linbu:t vestra dignaiio insiigio ul abliati factx., ut in cosnobio aliquem ,
qui nionaclius
in 'iirendoiirio (uislis dignaii , iiiftmo gratiiis agiinns. fieri cupit
recipiat ,conmsare : enini tuni usnrpa-
In liit it plurn stvcnlet plusculum qiiod vateal in-
, batiir (iro monnc/iurii ieri ; ijuasi dicas, iu mQiiatl»-
leriiui>i coiigignere compus, cel verbomm carm.na rio Ucgeie. ISic*.
VM MAIICULFI MONACIll FOHMUL^. — LIB. II. r:i
CAPUT XLIX. A viro illi, ille peccator perennem in Domino mittii sa-
• In^ciUni frneTalh ad omne$ homine». lulem. Uberem sirenuiiatis vestr.ie agapein erga nos
Uomlnp nosiro, oriliodoxo Romaiue sedi» aposio- polissiino jure flagranteni , litieraru.u serie non
licx, a Deo inslituto, illi papx : vel omnibusaposio- omitiimus exciure, qno, avidi faciliiatis vcstr» qn»-
licis doiiinis, et patribus, seii abbadbus: vel Deo di stus prxslolantes, uberes in Domino a vobis fruclus
caii* in coenobiis degentibus : iiec non el ilUteiribiis seinper suscipiannis : et ilum prx<enti in viu libi
viris, patriciis, ducibus, comilibus,veI oinnibus Cbri- rerum arbiter locumdedi!, quo et Ecclesiarum, et
stiani cullus divinam religioneni secl.iotibus ,

*> ille ainicorum feras sulTragia,non pigeaisubi e laborem,
peccaior vilissiinus omiiibus io Doiniiio presumo qiii in posterum mercedis conferat lucra , ei nunc
mittere salutem. Qualeous prxêns poriitor ille, ra- multiplicia ex numero amicorua ferant siiffragia i-l
«lio inflanimaute divino, i>on (ul plerisque mos es:) unde litii prxsentiuai porlitores, lodales mei, fanHjli
vaeandi causa, sed propter nomen Doroioi , itiiiera vestri suggesserint ,

pie ob aiidientes eflcciul nia»-
ar>hia et laboriosa parvipendens, ob lucrandaui ora- cipetis. '^

Valc vigor aique tuorum decus aiuicorunt;
tioiieni, limina sanctorum apostolorum Domini Petri omuipolens Dorainus pieuiis , »d Eccletiaruui pro-
et Pauli, adire eupicns, mex parviialis se peliit ve fectum per mulu spaiia lemponim , vos conserrara
tre commendari almiuii ac industrise lilierulis. Per B elcuslodiredignetur.
quas vilissimus omnium, tanquam vestris provotulus
CAPUT Lir,
vestigiis singulorum, supplicare pncsunio , ut pro
roiniino eiorari jubeatis, et eurodein eunlera vel re- • Quaiittr er ordinalione rcgii, pro v.ntiritolf fifii lui ,
deuntem, si Dominus permiserit, propt«r nomen domesticni dt viUa reg i per epitlolam i<- nmm
Doaiini, solida pieiata commendatam recipiaiis , et iaxat iiigtnuoi.
quod iiecesse habuerillmperlirelanli habeaiis; qua-

Ggo in Dei nomine ille dom«&tIcas, ac si indlgnus
tenus ab Ipso mereamini "^
mercedism recipere com- gloriosissimi domini regis super viilas
illitis ipsius
inodain, qui sibi dixil impleri, quaotnm qnis in suis
itlas illi ex familia dominica de villa ilia. Dnm gen»-
pauperibus visus fuerit erogare. raliter ad omnetdomesiicos regls ordlnatio pnicessit,
CAPUT L. pro oalivitale doroiiicclli nojlri illius , ut a domino
Indicutui cotmiundatitiu$ ad tirot iUu^lret laicot. melius conserveror. de unaiiuaque vllla llscali iret
Domino illust i, el prx cunctis magnificentissimo homines ex tervientibus, ex utroque sexu, a servitio
ac nobi'iiate prosapix dMoralo, atque subliinato,
laxarentiir, et dos ita faciendum ob hoc ordinalio-
illi, ille peccator in Domino presumit mitlere salu-
p nem recipinius. Propterea te prr hanc episiolam,
tem. Quani|uara vestns escelleniix meaparvitas ini-
ticut mihi jussum est , ab omni vinculo serviiutit
nirae sit cogniia, lanien multorum relalione diJici
absolvo, ita ut deinceps lanquam si ab ingeniiis pa-
Testram In Domino maximam devoiioneni, et in ser-
reiitibuB fuisses procreaius vitam ducas ingenuam :
voi Dei,Tel pauperes ejos, ob Kternam retribDlionem el in nnllo servHio, iiec a nobis, nec a succesEoribtti
solliciludinem non pigram. Qua liducia provocatus,
domesticis , nec a qiiocunque de parte Usd penitot
hos apices viliuiis mea: per laiores pnEsentc», faniu- iii servitio inclinari non po$>is; sed per haiis epi-
losveslros, fialresin Ciirislo nostros, ad doininaiio- glolain ingenuitaiis, sicut iiobis jussum eti lieri, heiie
neio veslrain direximus : per qoos vestram liidu-
el iiilegre ingenuns cunctis diebtis vitx: tu:i: debeas
Rlriaro, si pnesuinpiio non ofTendit. plurimum aalu- permanere. Si quls vcro te de sUtu ingeniiitatis tu e
lare prsBSomo : et pelo ui eis cunlibus vel redeunti- impuUare voluerit, inferat tibi cum cogente llsco
btts, in quo neiessarium duxeriiil ,

propter notuen auri libram i, el quod repetit vindicare non valeat,
Domiiii tolila pieUte coiisolari jub«atis. sed prsesens epistola firma permaneal ; Ktipulalioiie
CAPUT Ll. solinixa. Actnm ibi, tub die illo, anno illo, rege lUo,
Indiculut ad homiMi potentii palatinoi, maxim* ad suprascnpto illn domno noslro rege.
cognitoi tibi.
Doroino ilUisiri, el frx cunctis magninu«nitssimo "

* Indiculits pro omni epistola el liliello accipitur. d Balut. FaJ« rir nôrit... omnipoUntii Domiui
Hic aulem qui gencralisdicitur, episiola est coinnien -
pietai.
duiitia episcopi , i>t verisiinile lil, qiia isqui limina « Siipcriore libro formula est mandaii ad do-
rejjii
apostoloruin peregrinalioiiis causa petit, oinnibus mesticus et coiiiites dati , qiio jnbet pnnc«ps iit
episcopis c iiiiinendaiur ei princip.bus, pcr quorum propter filii Hativitatrm in nnaquaq'ie fiscall villa
diiionet iler faciurus est. Bicn. ires servi roaiiumiuaniur. iioc auiein capiie foriiia
proponilur, qua doinesticus , ul regio mandalo salis-
*> Baluz., peecaior epitcoput tiUitsimut.
faciai, servos llscales manumiltii. tiinc planum etl
' idero , mercedem [Leg. mercedit] recipere eumu- doiaeslicos villis ftscalibus el fundis domiiiicis prv
lum. fuiste, ei oiunes rediius curasse. Btcii.
757 AU MAr.CllLFI FOHMULAS AITENDIX. — FOHMUL£ VETERES. 758
APPENDIX
AD FORMilliAS MARCDIFI.
FORMUL^ VETERES '
irVOERTI AUCTORIS.
I. '' Nolilia ie coluiio eviiidicalo. A ristiiain visiis fuil adrhamire, el taliler ei fuit judi-
catum. ui liaccaU'.a apud pruximiores parenies suos,
Nolitia qiialiler vel (inibns prxsentibus veiiieris
honio aliquis , iiaiiiini; ille, advoratus saiicti illius octode parte gciiitore suo, et qiatiinr de parte fe-
iictricae sua*, si pra^ninrtui non sunt, et si prcmoriui
(te mnnaslcrio iHo et illo altbate, in civitalft illa in
sunl, apuil duod<-ciiii francos, tales qualem se esse
inallo piihllco ante illustri viru i:lo coiiiitc vel aliis
d>xil, iii illo castro, in basilica sancio illo,
i|iiam|iluribus personis ibidem residf iilibns , inler- iilif reli-
pel aha*. boiiiine »liqiio noiiiinc illu, vepclebat ei,

qua sacraiiienta percurrunl, iii e qiiadragiiiia iiuctes
iii proximo mallu post bannum
ilum (licereleo quod anle bos dles ipse boinosacra- resisuiii hoc debcai
conlra i|>$ain casam Dei vel ipsius abbntis
inciiiiiiii
conjurare.
bnbuisset adbraiiil(>ini ad gii.im inpeniiitalein defcn- III. Nolilia de lervo.
fiaiidnm \Al., tensendumj iii ipso iiiallo in liasilica
Notiiia qiiftliter Tel ([uibus praescniibus vriiiens
saiicti illius ob hoc jurare debuissei , et ipse hunio
illei(i cai-sa moiiaslerii sancli illius, civilaiis iilius
lieipso sacrameiito jertivns reiiiaiisit , et ipse homo
ponlilici , ad virem veiiernbile viro illo abbate dc
niiliaicnus raliones poiuil Iradere per qiiud ingenuiis
pieediclo munasterio, diu illo, illa civilale, in mallo
esse deberei , vel ipso sacramento jiirare potuisset.
pubIi'co, ante iiilustre viru iilo romite, el ante ilUt
El dum h;cr causa apud ipso roinite
vel ipsis racim-
episcopo, vel aliis plures ni.igniriiis viris uui ibidem
biirgiis riil gcnler
inventa vel inquisita, et legi-
liiit
resedebani, boiniiie aliquo nomen illo iiiidem inler-
but Aiit defiiiila, et ipse liomo in prxênte pro ' co-
pellabai dicens eo qiiod srrvus monaslerii saucti
lono ad aâm sancli illius vel ipsiiis ahbatis sibi
<
rixognovil vel a rerredidit et ipsc vicarius per jii^-

,
D illius de capiid suuinadcrat, et ruloiius ipsiiis sancti
ille nomiiic illiiin de francn hoiniiie comparasset. et
»li>neiii ipsiiis roinilis ipsum bomlnem per aiius, '
inaloordine ipso serviiio partibus nionasterii sancti

pro culono ipsius, advocaio ililiis abbatis visus esl
illius tllugiebat vel iiitendebal. Intenogaliim fult
ledljdi.^se, proplerea laliter ei luit jiidicatum ut dc
ipsi scivusi ipsa causa vera eral aut non. SeJ ipse
h:ic causa iiolitiain bononim hiimiiiuiii nianibus ru-
servus iii oniiiilius hoc forliicr deiD-gavit, et ipse
Iraratam eiiiii accipere duberel, quud iia et leril, iit
abba vrl suus advocatus cuiilra pixdiclo servo iii-
ipsuni honiinem ipsa casa Dei vcl ipse iibLu seu rec-
tendobaiit cl taliler dixerunl, quod lcstimoiiia ho-
lores curum pro colono babcant eviiidiiatnni, ei sit ,
iiiiiies franros pr.cseiitare putebanl

, qui hic adsla-
iiiter ipsos posiinodum ex hac rc stiblaia cau6alio. '^
baiil, quod ipsc coloniis ipsu cuinparaverat, et in

Hi.s pru:s>jiililfus qui subter liriiiuverunl.
suiiiii scrviiium euin viderani deêrvire, ct per lege
II. ' Cliarla sacramcnlatii. servus saiicti illu csse debet. El ipsa h»ra ipse abba,
Yeniens advocatus sanrti illius de monasierin illo, vel ipse advoratiis, sua testlmnnia liomines septem,
seu et illius ablialis de prx'dicto monasieriu illn bis iioiiiiiiibus ilio el illo, adrhamlvil ul in rrasii-
castru illo, iii niallo piiblico, aiite illuslre viro illu iiuin dic illo ibidem pccseniare deberenl. V)uod ila
comile vcl aliis quaiiipluris qui ibideiii aderanl , In- et leceiii t. Ll ipsi liomiiies sic teklimoni^veruut
terpcll.ibat boinine aliquo nuinen illn , repetebat ei quod per lege servus sancti itlius aderat debitus, et
iliiiii diceret co quod geiiitor siius iiuMiiiie ille roln- quoiiioilo hociestiiuoniaverunt... super altariusancli
iiiis sancli illius de villa illa luissel , el ipso coluiii- illius, iii illa caprlla, qiiaiii in cuite fisri, uhi reli-
ti>i de capuJ siium ad ipsa rasa Oei reilebeat, et qua saciamenta .soluta suul, /iirali dixeruiit. Deiiuo
rxiiide neglegens ailerai; ei ipse in pnesenic linc C> ipsius servu biit inierrogatiim si ipsa causa rrcu-
1 deiiegabat, ei taliter dcdit in siio respuiiso

irliler giiust ebal , si sir eral verilas. Scd ipse servus iu
i|iind de paire Iram o luisset geiieratus , et <te inaire uiuiiibus lianc caiisam rerogiio\il, rt ad serviliuin
liaiica fuisset ii.itus. Lnde tale sacrameiiio persuam sibi rev.rsus fuii ; et ipse abba per jiidirium ad ip>as
' Itas furmulas appeiidicem Formulanim Marculli (Inde el notjiia appellalur. Uign.
fiat.
viicat Ualuzius , qnia in Codice regio aiiuexa; suiit Gloss.e veteies «olonus nvAnnap i/n;. Culoni
•^
libro seciindo Marculli. In illis emendandis eodcm liberl quidem, nuu !,ervi eraiil , ubnuxia: tauieti sor-
Codice iisus esi idem Italutius. Inter illas reperiun- lis ct coiiiliiiotiis. itiGN.
liir qualuor, qux certo ad secundam stirpem perli- ^ Itrcredere cjusiiio>li scriploribiis resiituere esi
nenl; cas uniisi siiis locis referendas nulim laiiicn : et reddere. Id.
aKiriiiaie cxieras ahas e-se primae slirpis. Dignunius, mbila , furte pru aopila.
'
t'
Kxeiiipliiiii esi senteiiiia; iiiter advocatum seu Slatuilur ul uui pro roluiio vindiraliisse libe-
'
(iefeiisorem Errlesix, qui vinilicat aliiuein in rolo- rum asserit, maiiu se\ia d rima propinqnorum cerU
iiiiin liiiidi ipûm colonuiii, qui asse-
errlesiasiiri, et die in basilica saiicii alicujus Juiet se liberuni esse.
rebai se liberum. Sed cuni id probare iion poluisêt, lo.
iie die dicla ad sacrainenluin cum aliis prxsiamluni e Franci per noctes compiilabant. Ilinc, ul iiotal
tdluissei, convlclus ipseagnovit se rolonum. Itaque liignonius , ad hxc usque lempora plerique Muuil,
per \icariiiiii coiiiltis advocalo redditus est. Qua de quisi liac Hocte, pro Mic usuipaiii.
re cuiiliritur iii.-truineiituiii , ul omiiibus id uuluni
7») AD MAnCULFI FORMUL.\S APPF.NDIX. 7G0
(tersitnai, per jussioi<'>ni illius coinile, ile ninnu A jnlicia terminandum residebant vel adsiahani, quo-
vicario excepliiiii, ibiilem pro servo saiicli illius riiin nnmiiia siiblcr tenentiir .idiiexn. Iiomine alii|uo
ill.
evindicabal. Ills prjeseiitibus. iioiiiine illo inierppll:iba'l, ilixit eo (|iiod scrviis ad

coloiio sui) noiniiie illo de ca|iud suuiii aderat, et
IV. Judicium emndicalum de colono.
venililioiieiii hiibi'bal quiimo.lo ipse colonus ipsuin
rnin reseilissen» venerabilis ille ahba el inluster couiparaveral, et i;isain vendilionem ibidem ostcn-
vir ille lii villa illa iii coiiies esse
p.igo illo, ubi ille deb.it ad relegendiiii!. Uclecta epistola, sic ipî viri
vi.lelur, per jussionem domno el glorioso illo rege, ipsiiin iiilerrogaveiiini, si aliqiiid conlra ip-a cli:irla
ail uiiiversoruin causas audieniliiin vel recta ju^l cia dicere volebat, vel si e:iiii a;;nosceb:il, an noii Scd
iii Dei iitiiiiine leriiiiiiindiiin ; ibique veiiieiis illt!
ii>se scrviis ipsa cliarla vfra et leîliiiia recognovil.
a>lvncatiis iiiiiiiasterii illiiis vel illius abbalis buiiiine Sic ipîi viri l:ile dccreveruiil judicio, ul ipso ilte
aliiiuo noiiien illo iiilfrpellabal, repelebal ei, duiii ipsiiiii :id deberet
.«.erviiiuin rci quod ita elipere ;
diteieieii i|uiid lcgiliiiiocoloniiiu partibiis iiionasie- fecit, et per iiiaiiuper jiissionem inlus-
illius vicarii
rii!>aii<'li illius vel illius abliaiis ad villa illa de parle tre viro illo conitc ct per jinliciuin ad ipsas perso-
peiicirice sua redeberet , el iiegligens et jeciivus nas priseiitdier recepit. His pruesentibus. Datuni
exiiide adesset. Sed ipse honio de prjcsenti adstabal, ibl, siib die illn.
ei ipsam cnusani nnlhtenus poluit deiiegare, et ad
VII. Noli tii de terra evindicnla.
ipsuiii coloniliuiii se recognovil. et pei maniluis ip-
suiii bomiiieni ipsius abliatis reiblidit. Proiiidc taliler Nutitia qiialiter vid quibus pnpsentibus vcniens
:ib ipsis niissis doininicis, vel illo cuniite, seu el ab veii<'rabilis vir ille abbas de iiioiiasterioilln, die illo,
ipti^ lacliiinburgiis, ipsius advocalo in caiisa s;iiicli B in illo loco, ante iiiluslrilius viris iiKT.nidcis illis el
vcl ipsius abbalis pro lirinilalis sludium fui'. illis iiiissis doiiiiio cl gloriosissiiiio illo rege, vel aliis
11 iiis
judlcaliMii ul duiii ipsa caiisa taliler riiil iiivenla et qiiaiiipluris qui subtcr lirinaveninl, qiiornm noiiiina
lcgibiis dclinila, ut tale judicio eviiidi<ato exliide subter teiiciitur in^^crla, lioinine aliquo noiiiine illu
accipere dcberet, quod ita et feiil, iit oiiiiii tempoie iiilcrpcllab:it , repeU-b:it ei, eo qnod ill:i terra quaiil
ailipsum coloniliuui saiuti illius ad villa illa illum apud liomioft illo cnin aiiilii:ivit, qiii est in pago illo,
babeat evindicatuiii vel elidialum, el sil iii pnsliiio-

* iii gralia illa, in loco qiii vocaliir ille, post se malo
duiii iiiler eus ex liac re sublala caujaliu. Datuiii iii ordiiie reliiieret inju^lc Et ipse honio iii pnesente
nieiisc iUu, iii aiiiio illu. adsiabat, cllianc caiisain iiullaienus poiiiiiilenegare,
nci' Irailere r:ilioiii's per qn is ipsaiii terrain liaberc
V. Noliiia de colona cvindicata. dcbeal. Sic i|isi lioiiiini fiiit judicaluiii, ut ipsaiii
Veiiiens lionio aliquis noiiiine ille advocatus sair terrain ante ipsos missos dominicos secuiidiiin sunii
rli illius , de nioiiasterio sancli iHins , vet illius legcm i|isi venerabili viro illo abbaii reddere vel
abbatis de ipso nionasterio , die illo in niallo ,
revestire deberet. Quod iia in prieseiite et fccit.
publico, anle iiilustre illo viro illo coiiiite , vel Proplerca jubemiis ul duiii lianc causam sic actaiii
anie quainpluris personis qui ibideni aderaiil ad uni- vel perpelratmi esse cogiioviuius, ul ipsa terra ipse
versurum rausas audieii tuin vel recta judicia iii abbas li:ibeai evindicata atque elidiata, sit posimo-
diiiii cx bac re oiimique tempore siiblata causatio.
Dci noinine leriiiinaiiiliiiii, qui sublcr liriiiaverunl,
leiiiina aliqiia noiniiie illa ibidem iiilcrpellabat, re- Datimi ibi siib die illo, aiino illo, regiiaute doiiniu
pelebatei diiiii dicerel eo qiiod aviis suus noinine iioslro i!lo g!orio>issiino rcge.
(]
iile quoiidiim vel genilor suus ille quoiidaiii, coloiii VI I. •> Inyenuilat.
saiicli illiiis de villa illa fuisseiil, el ipsa feinina lO-
Quoniam sanctissinii tllu louvici iniperatoris pie-
lona esse debeb.il, ei ipso coloiiilio malo ordine de Deuin
ea quairere et iiidagare
las, quaiii babet iii ,
ipsa casa Dei effiitieret. Sic ipsa teinina in prjesenie
noii cessat qu.e Doinini potlsîmuni cungruant vo-
a Istilit, et ab ipsis personis ei iiiterroâluin luit si
luntali, quibus qu qiie religionis lionor ei devolio
ipsa lausa csset vcriias, aii non. Sed ipsa
inagis ac magis de die iiidies creseat atque prolicial,
iii uiiiiiibiis forliler den^-gavil, et laliter dixit, qiiod
el ca i|ua: ad divinum culluiii el olliciuni sanrlnm
a'viis suiis ille nec genilor suus ille
quoudani, decoris el lionestalis aiiiplius in dicbiis
perliiieiit,
quundam, coloni saiicli illius de villa illa iiunqiiaiii ejiis quamprius habuerint accipiant, et cunclis iii
fuisseiit, iiec ipsa coloiiitio de capud suum ad ipsa
liituruin teinporibus qiia: secunduui lle>.m ab coileiii
casa Dei saiicli illius nunquam redebebal, sed de
iiiveiiia procurataque sunt proliciant, ct pereiiiii
patre et do inaire bene ingenua iiata vel procreala
st;iliililale a successoribus ejus el lidelibus sanct;b
fuissei. Sic ali ipsis personis taliier ei fuil judicaiuin, perpetuum conserven-
Dei Ecclesirc inviolabiiiler in
ut apnd duo leciin bomines parentes suus, octo de quod Miserico dia ei ve-
tur, ineinorsciiiper dicitar :
patre, et quatiior de m
iire, si prxMiiortui non sunt,
ritas cuslodiunt regem, et justitia jirniatur tlirnnus
et si prx-iiinrtui suiit, apud duodecim liotnines benc adeo ut verissinie ei propenioduni
(froi). XX)
cjits ;
Trancos Saticos, i 1 ipso mallo su,)er altario saiicli
specialiterdeeo diclum videalur Bcata ler a CU)U$ :
illius, in provliiio niallo quem Ipê coines ibidein

rei sapiens est (Ec^le. x ; Sap. vi) ciii etiaiii illii 1 ;
leiiebii, lioc conjurare debeat qiiod avus suus ille

D iioii iiicoiiveiiicnter pot' st aptari qiioil Doiiiiiiiis de
quniidain, nec genitor suus ille quondam, coloni Inreni Dncid secuudum cor
David perhibuit iliccns :
!i'4iicli illius de nioiiaslerio illo de villa illa nuiiquaiii

meiim, qui jncint omnes :oluntiites meas (Act. xiii).
fiiisseiii, nec ipsa colonitio de cipuJ suuni ad ipsa
lliijiiMnudi ilaque slu.liis rex i>te sapien-i cl bealus
casa Dei iioii redebeat. Et si bor iii eo placito, sicul indesineiitcr intcntus, et Doiiiiiii seniper adlia;reiis
snperius inserluii esl, conjurare potuerit, de bac viduntati, cupiciis, ut prjeiiiissuni est, diviniini ufli-
caus.i diicla et secura reiidcal. Siii auteiii noii polue- hunestare, et eos qui Doiiiiiio
ciiim niodis uiiiiiibu>
ril, ad ipsa ca!,a Dei se recognoscere laciat. Daluin ibi.
Deo super altare sancluin oflfrre .lebcnt,
sacriliciuiii
quem etcorpusets:ingiiiiieiii doininicum precuin inedialioiie

VI. Notitia de iervo cvloiius comparal.
conse rare, honori habere, et ampliore gralia cir-
Noiilia qinliier vel q-iibus prajseiitibus venieiis eumdare, slatuit ul cpiscopi et abliates et qiiiciinque
iiia.i^nilicus vir ille die illa in illa civitate in fn:il!o erclesiasticis possessiunibus jiire pr.ilati suiit, si
piitiiico aiite iiilustre viro illo cumite et aiite apus- aliqiios ex laniilia ad presbyieraius orJinem proino-
iiilicu virj illo, vel pnLsciitibus qu:iiii|iliiribus viris vere veliiil.ens, periiiissu ipsius, libertate dn-
pnus
vciiei';ibilibus racliiiiiburgis qui ibideiii ad uiiiverso- iient, etsic tande •> ad saccr.iotii graduiii dignissiiiie
ruiii causas auilienduin vel recta in Dei nuiiiine siibvehaiit {Cat>iiula,e an. 81U, c. t>j. Igitur cgo ille
Gralia coinitaius e-^l. Grafiones eiiini Cernianica ^ ILcc lormula pcrtiiiel ;i I secuiidaiu reguni iio-
lingiia pru Judii.ibus et vuinit:bus usurjMiiliir. Di(,.\. struiuiii siniieiii.
7CI FO!\MUL.t: VETI.KES. 7Si
iiiiiiiiiius servorain Dei Spnoiiicas

fniniil'is, E«'closi;K \ mariyr, sivc conress liiim.inilns in corpore
ir Clirisii
arihiepiscopiis. laiita serenissiiiii Ulnd iiviei Aiignsti rei|uifscil, saliile.M vobis pertMinein in l) •iiiiiin .les-
aiiciorilate, {]ux Senoiiis iii anibo EcLlesi.cepiscopii liiiare ouravimus Cognoscaiis >ii| n.lein, iloinni et
servatur, fiiltiis per biinc libeiliin iiianuuiissionls te sancli Palres, seu el sorores in Clirislo, qnia iiiiio-
fratreiii nnslrum ,
qiiein servilis ioii lilio liacteniis lejciinus voliij eo i|uoJ peregriiius isl.-, nomen ille,
a.ldiclu II leniiitinlor liuiiis Ecclesiw lamiliain, quia e,\ gener'! illo, ad nos venit, el nobis innoliiil alqiie
rr:iiruMi testinioiiio, iiiter quos cnutrilns es, dignus coiisiliiiiiiqnxsivil de hoc viJelicel facto (|U0il iiis-
ad sacerdotaleni lionorein sustipie iduin pr.edicaris, lig.inle peccilis facientiiius , proprio
a.lversario,
ceii-ci> le atque statno aiile sacri allaris corin iii lilio suo vel fralre suo sive nepole noinine illo in-
conspectu sacerdotiiin el cleri el popiili a.lslinlis a terlecit, ei nos pro liac causa seriiii liiin cnnsiieliMli-
prrsenli die el deinceps ab omni jugo servitolis neni vel caiionirain insiitiitl'>neni tlijiiiric.ivimus ul
biiiii iii:i'. alisiiluliiiii fore liveniqne Roiiianuni appel- iii loge perrpriiioniin ipse pr.craliis vir aiinis iiil
laii. et ita iit iiulli boiiiiuiiiii pro servili toii.lilioiie iii peregrinatione ainbiilare deben-t. Pioplerea co-
qiiiiquani dcbe:is serviiii, net obsequii, neque eliaiii gnoscalis, saiiclissinii P.itres, has lilieras, ul quanlo
libertiiiitatis inuniis iiiipeuilcre, non niibi, nec succes- al sanclitatem veslr.ini Konerit, ineliiis ei cri'ilalis,
sorlbiis, aut attoribus, quiiuuqiie pnebieriiit huic el qiioil iiultalenus pro alia raiisa aiiiluilare tlinosei-
Eitles X , nuii judiciaria prxnilis poltslale sed ; tur nisi, sicut siipirliis (lixiiniis, pr.i peicalis suis
soli licentiain et (stisliateni batn^âs liiiere fainu-
Oeo redimenJis, m
vns euin nnll» modo teiieaii>, nisi
landi, diesque luos vil.iiiiijue ipsi Jicaiidi , ul iii ip- lantuin. quando a.l vos veneril, niansioii.iii ci ct fu-
sius Ectlesia prolicias ad boiiorem et profectnm cuin, pinein el aijiiam largirc digneinini; et pnstea
plehis retioso sanguiiieCbristi redenipia;; qiiateiius
I
siiiedctriilioiie lice.it ei ad lnca saiictoruin festinare.
lianc pro nio lulo tuo nioniiis instruas, or:iiiii!iibiis Sii: exinJe agie pro ainore Dci el reverei.tia saiicti
juves, exemplis infornies, torporis ei sanguinis do- l'etri, saiictissiini Talres, ut vobis pius Doiiiinu»
miiiiri consecralione, propler t iijus hoiiorem li:iii(' i(i illa beala siu liiiiiinrl.ili viia reiniiii. rare digne-
coiisecutus cs liigiiilalein, relitias ; ut sicol ab lin- tur, i|ula in ipso perigrino l^lirisliiiii panslis seu
mana serviliile liber;ilus per liaut iiiaiiu:;ii»sioneiii tuscepistis, cniisidi r:iiites videli' el H'l kI ipse lioini-
esse ciigiiosceris, ita per di\inaiii doceas diabolicie iius dixil llospes jui, ei ct c piilh ii:
: (Mnlili xxv).
doniinitiunis juguiii evadere plebem qii;c liLi a pro- Iv : Qtwd w
ex miniims is(i» jecisiii, niilii (ec.itit
i
prio piinlilice fueiil conimissa. Ilis quoqiie siibiiec- {Miilili. xviii). yuid pliira'.' Ad s.ipieiil s siilfirit sc-
tere plattiil, canoiiicis adnioniti tonslitutionibus, iil iiiil iuqni. Cuiniiieiidaiiius nos obiiixe iii vrstris s.i-
fi qua deiin eps pr.edia vel iiiancipia tui noiiniis ti tris precibus, ut nostri nieniiiiisse digneinini. Va-
lulo toniparaveris, hoc observare studeas qiiod iii lete iii Cbrislo leliciter, s:inclissiini l"atres, ut aj
eisdein decreiuin esse tognoscilur. El si forte, quoJ a:iiriiaiii angeloruin digni habeamiiii mansioiieiii
absit, a liio proposito exorbitaveris, presbjter.itus \Al. aild perveiiirej perpe:uain. Fatta li.ic episiola
graduni caiionico julicio ainiilere cogaiis. lliiic sub die illo.
ingenuitatciii manu propria subscripsi, el qui sub- XI. ' L Jiio ad Ecclrsium a noro adificulam.
scnbereiit rogavi. Actuiii. Ei reliqua.
Hegnante Domiiio Jesu Chrislo io perpeiuuiii. ego
IX.. Mandatum. ille epi-topus. Omiiilnis non ''abelur intogiiliinii
Legibiis institutum esietconsueiuJiiie per teinpora (|naliicr igo, auxilMiiie Donniio, pago,
f iii iii \illa
ronscrvaluin \M., conlirinatuinl ul (|iiicuni|iie advo- (iijus voc.ibulo esl ibi, basilii ain 6:iiitl aU|iie
catiiiii iiiaiidalo legaliter dalo alque
instriiere velit
,
saiittl Stepliaiii, vel in hoiiorec;elcroruiii sancloruiii
soleniiittr cinlirmato eiiiii iiistruere debeal, ul oin • quoruin ibiileiii relii|ui:c qiricscunt, coiistruxi atque
iies tau-as qnas adgreli vel reiiellere tlebet, prose- Kalendas Jiilii deditare cerlavi , consentienlibus
(|iii et defeiidere iiiolfeiise vale:it. Iîuir ego ille etiam confiatribus, tam caiioiiicis qiiain el iiioiia-
saiiclc iIIjb Ectlesioe v(ic:iliis tpistopiis injuiigo ,
chis, vel ccteris lioiiiinibusijui ad pnesenles fuiriint,
iiiaiido, el pcr bas litltias delcijo tibi illo liileli iiieo ul villsE quariini vncaliula sunt Cadibaco, Taiicul-
de rebus saiicti illiiis, sitis in pago illo, i.> locis nun- f.ivilla, Fagido, el Harbilione villare, ul ibidcin a.-pi-
cupatls sit, tiim adjateiiti.s vel a>pi( ieiitibus ad eas cere debereut, ad missas venieiidi el ad baptisiiiiiiii
locii aliis peromnijure invesiigire, in.iuirere, pro- vel pradicaiioneiii, et iii detiiiia^ suas ad iiieinora-
se(|iii, el adiiiallaie debeas ptr iiiallus, vicos, cis- lain basilicam dare ilchereiit. Propteiea pio lirinitaiis
lella, oppiila, el civitales, netnon eliani, si iiecessi- Sliidium banc consensionein siribere rogaviiniis , iit
las iiituinieril, palaiio iii comiles,
aiite vitarios, lemporibus iiostri- ai(|iie siitcessorilius ii slris li:pc
inissos doiniiiitos, coinites p:il:itii, sive ante oiiines 110. tra coiiseiisio liiiiia et slabilis valeat periii:iiieie,
Ju.lite> i|iiibus liot oflitiuin deleâliiiii esl, ut au- (
ei scianl omnes lani pru;seiitesquain el absfiites
seu
saiioiies et liles deruiire etterminare jusie et raiio- SHtcessores nostri, ijuia dedimus in memoraluiii il-
iiabiliter debeaiit; el (|iiidiiiiid leîbus tum jusiilia lum Cadillaco duos inansos ad ipsam liiiiiinariaiii
iii le proseculus fueris et deruiieris, scito apiid me providenilam vel uii le presbytcr qui ihideni oHiciuin
ratiim el acteplum alqiie iiitoiivnlsuni inaiisurum. luiigeie videtur vlvere debeai. El aililimus ad Imc
Qund iiiandatuiii iii te ciiiilatuin ui liriiium lixuiiique D in-uper de lerra arabile ei de vlnta aripuiiiie
permaiieal, uiaiiu proprla subier liriuavi, et qui ad- u;io et dlinidio, ut acvo tempore in elliiiosinaiii iio-
liriiiaru debereiit rogavi. slraiii iieu successoruin iiostroriim ila vale:it perdu-
rare. .Attuiii liiit liot siili die iii.inorato K L. Jiinii
X. Tructuriapro itinere pjragendo.
in aiiiit) viii. Clirislo i
rupltio iinperli doinni Karoli
Hominls aposlolitis sedibus allocatis
saiiclis cl sereiiis>iiiii .\iigu>ti, et aiipo \Al add. XLiii| rcgni
episcopis, abbatibus, vel abbati^si-, ci oiiinlbiis iii ejus III Kraiicia, atque xxxv i:i Italla, iiidKtioiie pri-
Clnislo Fatribus, dutibus, coiMllibus, ' vicariis, IMJ, iii Di'i noniine lelitlter. Ameii. Ills prx-eiitibus
ceiileiiariis, et *>
detaiiis, vel oiiiiiiliiis iii Cliristo adfueruiil, llluc bls pr;esemibus.
tjiii
credeiitibus et Deiiin llnientibiis, ego iii Dei iioiuiiie
XII. Llleriv conimendaiiticv,
llle, ac si in.lignus petcator, ultimiis oiiiiilum seivu-
riiin Dei serviis, episcopus videlicet, sive abbas ile Saiitlo et Deo aiiiablli .Magnoiii (Sinn. Conc. Gall.
civitaie illa, vel de uiutiasleiiu illu, ubi prctiosus illd l. II , p. UUj), dono Dei aicbiepiscopo ex Seiiuiiica
" Siiiguli coniitalus in centenasseu lerriloria qua;- vit:iriis facit, qiios eliain cuiii presbyieris prxsuot,
dam divldchanlur, pra eraul
qiilbiis ininore,^. ju.lites coiiiparal. llic.N.
sub coiiiitis dlsposilioue, qiii a teiitena ccnlenarii |)er:iiii nilninii sunt jutllces sub centenariis el a
>>
diietiantnr. Ceiileiianos por'0 per pagos stululos Wal.iriido iiiiiiorlbiis presbsleris conferiintur. Jt.
e»se bnibll Waljhidub Slialio, et p|jiieet.isJeui (.uin Uxc (oniiula ct sejueiis suut secunda.- sirpis.
'
7fi5 AD MAnni LFI FdRMULAS APPENDiX. 7fil
lirlie. Ego nnninii Ebroinns, dnno Doi A

eniin in Dfi jniis inei noniine
illiini rfl;ix;i\i injêniiuin ; ea vero
.nrchiepisfniius ex iirl) , iii
Biliirit;i! Doniino Jcsn ratione ut a die pra-si-nle sil hcne iiijî-iuiiis, tan-
Faliiles (iplaiiius vnliis iii pfrp>-luuiii. l)e ctlero no- qiiain si ah iiiKcnnis paieniih s fiiisset procreatiis
liiiii faciniit^ S.1II' lilati veslrx qnia isle prxêiis pres- ve! nati!-;. Peculiare vero si aliqu d liahet, aiit iiian-
liyler, nnnien O.nloberlu*, parncliiaiius iinsler, in lea Chrislo prnpiiio l.iliurare putuerit, cessuiii lia-
nnstra iliocese natus, el sacris lilteiis eilocatiis sit, lieat. Ei nuHi hereiluin ac pr^hcreilnin iiiforuin
aJ orilin>-iii s.Trnim euni prninnvero ju'*inius. Postea nullum impeiidal siTvitiiiin, rec liliertinitatis, iiisi
vero pelivit noliis licenliain ut in vestra parnohia 8n'i D.-n, cui onnia siihjccta siiiit. restaiiicnl;ini
:ipu>l liiuiiiiioiii aliqiiein noinen llercanibalduin ma- elia/n faciciidi, dcfiiiisioncin vel niiiiidehurdeni ec-
nere vnluissei. Nns vero peiiiionom illiii» n"ii deiie- cle-iiriiin aiit lioiiurum hnuiinum. uliicniique se
gavinius, nisi licentiain illi dedinius '|uia sciiiius ehf;ere vnliicrit licentiam liabeat ad conqiiirenduin.
.
<|iiod de tiene lilicris honiliiilius nrlus sit. llinle iias Si i|iiis vern, quo iiec iieri si ej!o ipse, aul I
lilleras roinniMidatitias niore cccle>iasiicn laclas ad iilliis de iKTelihiis nieis, vel quislihct ulla opposila
gaiictitalein vestrani niisiniiis, ut scire valcal Dco persoiia, i|ii;e cniitra liaiic iiijteiiuilaleii; ista, quain
di;;iia caritas vestra euiii iicc fiig.i lapûin. iiec siia cjjo pleiiissinia vnluntate mea pro amnre Dniniiii no-
iiialitia a luihis ejectiiin, seil nnsiia vulnMaie dcsii- slri jcsn Cliiisd it pio meis pi-ccatis fieri et adlir-
iiatuni. Et ul ctrtiiis credaiis, Grxca eleiiieiita quje m.ire rojjavi, venire coiiavciil, inrerat tihi una cuui
o.^togenariiiin ()uailrii'i;enl sininm ci prlniuin nunie- sociii ll-co aiiri iiiicia^ taiilas egse miiltin.lo, ei pr.e-
riim expriniunl iinpriinitns ailnexuimus. U. l'elriquo- seiis iiigciiuitas oiimi teiiipore lirma permaneal, sti-
qne nniuiiie priiiiaiii hlterani siinipiam iii ineiliuin u giulalioiie suhnexa. Actum In i
adscribcrc rogavimiis. Nihiloiniiius cliain parv(i;!l).s MV. VfmMo

nostr.e nnniine priniam liileram E. iiiagiiitiidiiiis
vestrJC sccundaiii lilleiam K. istius fr;itris iiuniiiie
Do lino iiiltistri illn ille. K:ain et consuetudn tx-
pnscii ui intcr cmptnr.' el vcndilore scripliira coii-
itTtiam liilciaiii A. civiiatis nnslr.o: quarlaiii u. et
(iriii;il, ila itl iiec ilislr.ilicndi, si-it ulla repetilio, ncc
iiidictioiieiii quarlaiii ailjunximu^. Adilidiimis nuiia-
genariuiii ei iioniin niiineriim,
cnnpar .n.li qualihet vld l.ir csse fonnidu. Idcirco
esi '^. ci (3 ei iii-
i I
iiiilii cogenlis imperiiini, iifc a judiciaria pntestalc

seqiieiiler imprcssiniie sigilli nnslri siililer cnnfiiiii:i.
coaclus, sed iiica pn>i ria el spnniaiica vuluiitate el
Tiiims, elmaiiu propria eam riihnrmlmiis, et ckiricis
arbilriiim, acccpto vcm prelin, constat me vei.di-
liostris rohorari jussimus. Aclum ii: aiinu dc.'imo
disse vel tralidissc, ci ila vcndidi, vel de prxsenle
imperii doimii nostri i!l. ct aniiu xliii. ri-j^ni ciiis in
tradi.ii, linc suiit rcs prnpri.-ialis niex in pagn illi,
Dei noniiiie fcliciter. Aiiicii iLe Coime, t. VI, p.
(|ii;Edicuiitur ill.-c, id csl, tam mansis, domilius, scdi-
781).
liciis, lutum et ad iiilegrimi re tiicxquisila. Et acceiii
Iit nomine n et t et A. reverenlibvimo sanctn i-l
a te prctium pro hnc ipio.l iiiihi beiie co nplacuti,
o amabili iih archii'piscnpn Seiionica; uihis. Ego
linc est, t im iii argcninm qiiain iii arinm valeiites
eiiiin Dei nomiiie ille Ciiioin.inici' civitatis episco-
iii
\.\l., tain in ari-enlu iinam in fabricato valente] .solt-
piis in Doinino Jcsn C'ri>to oplo vohis salutcm in
dos laiilos lanliim. Kl superscriptas res |ier lianc
pcrpetuuin. De ca'terii nolimi licimus sanctnali ve-
itrje quia isie pr.iseits preshuer, clc. {(lua- ndrerluin
ven litioiiem pnblice tihi a die pra;seiite tradidi ad
pnssideiiiluiii, ui iiiiidqiii I exiiide a dic prasenie fa-
taileH sunl cuin niperioti, ideoque liic lepelila iio-
; ccre volueris. liherani cl lirmis-imam in o:iinihuit
(iii I
us).
habeas putest:itcin laciciidi. Si quis vero, quod (ulii-
In Dei nomine (.Sirm. Conc. Grlt. l. ll^ p. liVi),
«anciissimo ac revercitissimo (rairi illu episropo
runi esse ego ipse, aiit
noii creJo, si ttteis ullus de
heredibus, vcl qitislibet ulla oppusila persuna , qui
ille illius urbis episcopus in Doinino sempitiTnam
cuntra veiidilinucm ist.iin venire cinaveril, el :i me
tuluteiu. Cognoscat Iratcrnitas seu carilas vestra
vcl heredihus nieis nun fuerit defensatum, lunc itile-
quia isie prxseiis prerhyler nnniiiie illc iii pnrochia
el in Ccciesia nostra sacris littcri-. edocalus luit, ct
Mt tihi, una ciiiu socio lisco, dupluiti t.intum quaii-
tiim a leaicepi, vi I quantum ipsas res iinmelioratas
alt infaiitia fuit apud nos seu pr.Tdeccssores nnstros
valueriiil in dupluin esse reddendum , ei pru;seiis
tionuin habens tcslimonium, bniiaiiique contmentiam
el iiiiiocenliain vitam deduceiis. Llnde placuit illi
veiiditiu oiniii tempore lirma pennaneat
iiiodn ut ad aliani Ecclesiam se Ciinverlerel, vo- XV, Cani 0.
lens sibi qnserere seiioiem qiii se de rcbns teiiipo- Dumino fralri illo ille. AJ petitionein iiteani niilii
ralilius adjuvcl, et cni illc secundiim niinisicrimn non dencgasti nisi ut iii suiiima nccessiiate mea
quod gibi injunctuni e-t ubsequinm pr;i'bcal. Lnde " argcnto vel acto tiio valciite solidus tamos iii
vt^lram rrateriiitalem cnnipcrtam facimns ut ciii- manit mea ad pr.-cstilum bcnellcium milii pneslilisii.
cuiiquc placuerit eum snscipere, ahsqiie iill:i aiiihi- Et ego pro lioc talcin cautionem iii le licri el adlir-
guilale hoc facial, s i< ns illiiin cl hnni csse lestimo- inare rogavi ut usqiie ad aniios tanios iii uiiaquaquc
nii et a nobis sibi ah Ecclesia, (jn:!- nobis ad regciidum hebdomada dies l.inlos opera tua, qualia milii iiijun-
coiicessa est, migraiuli lii eniiuni accepisê. Ei ut debcam. yund si mi-
xcris, el raiio pracstal, facere
h;e liiiera: lirinioreiti uliiineani digniialem. meliiis- D n""e fecero, aut neglegens aut lar us exiiide appa
4|ue eis lides adhiLeatur, inanu notira uas suhier ruero, aut aiite ipso placilo me immutare pr;esuiii-
roboravimus. psero, tuiic spundco me per liuiiis vmculum raiilio-
itis, iihi et uhi iiic invenire potucris, sine tilln jud.cio
XIII Incjenuilas.
pro dupli salisractiunc me retincas
i..tcrpell..tionis
Dum omnipolens Dcus nohis concedit in lioc se- dchilore;n. Et qiionuidnlA/.. quandu|ipsi anni iraiis-
culo sanuiii curpiis habcrc, opnrtet iiohis prn saliite acti ru.riiil, dehilo tno libi reddito caulioneni ,
301111.1; nostrjc freqiientius c. gi are debere iit :.li- tiieain per manibus recipiam, siipulatione sulinexa,
quaiiluluni de pcccalis nustris iiiinuare iiiereamiis. Et reliqua.
Itaque ego ille in Dci nuinine pro aniuue meae reme- XVI. Obnoxialio.
dium, vel pro ineis peccalis minuendis, ut in fuiurum Dumino frairi illo ille. Umnihus non haheiur inco-
Doininus veniaiii mihi pruistarc dignetur, servuin gnitum qualiter inihi gravis iiecessitas ei b natas pes-
Al., ar^rnft vel.... tuum va e tem. Lindcnbr., ar- nt exponitiir in Glossis Isidori et Gnuco-Laiinis.
grnlum, vel amictum, lal iitein. Fcstus ait anaicm morhuin aiiuum dici, id esi ve-
^ .11., in iimitns. LinJ. nhr. p( analas. Papias tularuni, sicut senium, inorbum senuni. At Jolianni
;
Anatlie, soUiciludine , cnra. Vux forteLotigobardica ;

de Jaiiua Atia es est inurbus qiti solet :inu, id est
quamquain iiundesuttl qiti a Gra:cu avta, dolor, nue- culo, eveiiire, sicut conligii Puilislxis, Cangitu ir,
Uilia, dcduc' pp^se pulanl, Alii ab aniias, ieiicctin, (jlossaiio.
m FOftMUL^ VETERES. rra
timas mhi opprpfscrnnl, ei miinme habeo unde vi- A iinrjRs laiii s csse mnitandnm, et pnesem agnatlo
..I -^- j .1 r. .1 :.:_^
fere vel vestiri debiâin. Proplerea. ad petition in oiimi leiiipore firin.i ptTinaiieal.
nieam niilii non don»gnsti iiisi ulinsiiinina nccessilile Xl\. Tradiloria de terra.
iitea argi'iiluni vel ac;o tuo valcnie solidns lol in
Veniens linmo al (|;iis niiiniiie llle in pagn illo. !n
uiaiio mea mihi dedisii, et cgo miniine habeo umle
Ineo qiii <lic liir ille, ;iiile lioiins hoinines qni subler
ipsos soliUos lnos iilii re Idere deb^-am. Tropterea
lirinavcnini, terrain iilam, id esi, laiu ma sis, elc.,
obnoxi itionem de lapud ingeiiuitat'S mcv in te fleri
loliiin et ml int>-Knim, quani anle ho« dii-s iininine
el i>d(iriii»re rogavi iil quidqiiid de nKincipia tiia
;
a'iqMO noiiiine ille per tenditioiiig liliilum acr<-plo

originalia veslra faiiii!:, tain vendendi niiiniiitandi, <
vero preiio visii- fiiii vcndiilisê ; êJ anie ipsos bo-

el discipilnain imponendi, ita et de iiie ali hodierno
nos hoinines a inlegruni, ul qiiidqui I prsedicla »en-
I
die lilieram et linnissiniain in omnibns poleslalciii
ditione ei venilidil, p<>r manus partihiis ipsiu- lui vel
faciendi hahpas. Si quis vero. quod nec lieri tredo,
lierh;im vel lerrain visiis fuil tr.ididi*-)-. et per siiain
si egn ipse,
aiil iillus de heredibus meis, vel qiii^li-
listiicain coiUra ipsum ijlum exinde exilum fei it. ul
iiet opposita per&ona, qui contra lianc obnnxiaiio-
quidipiid ipse ille de i(isa leira a die prreênte facfre
liein islam venire conaveril, inferat tibi una ciiin
vuUierit, lilier»in et nnnissiiiiain in oninilius liubeul
locio flsco auri UHcias taiitas es^-e inultando, et pr%-
geiis obnoxiatio lirma permaneat, cum stipulatione
piilf^sialcin ricieiidi. Ei cjeiera.
lubiiexa. Actum illo. XX. TraUiioria de renditione [
al. , de mar.so, td
terra. J
XVII. Commutulionet de lerris.
B N ilitia qiinliier et quibus presenlibiis vpiiieni
Inler quos carilas inlibata permanserit, p.irs pari hflino aliquis nomiiie ill<> niissiis inlust>isvin illiiis
suo opporluna et congrua bciielicia non dciicgiihit. super fluvio illo, iii li.ci» qinid diiitur ille, ad illo
IdiKtqiie, auxiliante Doiiiinii nosiro, placuil, atqnc maiiso vel ill» tirra ijiMin ille hoiiin hominihus illis
conveiiil inter illum et illum de coniniiiiandis terris aole lios dies ad laâ snifii illiii>> pagensis pcr cliar-
ennim, ul pro coinniuni opporliiiiiiaie inter se com- tîii cessioiiis partiliiis i|>sius illiiis per illu<l ostiiiiii
liiiitare deijerent. Qiiod i(a et fecenml Deilit ilaqne vel ^ aiialicula de ip-a casa per lierba vel (erra de
ille de parte siia .id p:irtein ipsius itlius tiMmiii pro- ipso ina.-isii, vel qiiidqiiid ad ipso maiiso aspicit, si'-
priftalis s»v in pagn illo, in lncn qiii (liriliir ille. < ui in ip>3 cessione est insertiim, ad parteni ipsiii*
liahel in loiigo " dettros t»ntiis, el iii laio dcxlros I cilesi.i- visiis fiiii tradidisse vel consignasse. id sunl
tanios. Sulijiingit de uno lains lerra liii, de uno quibus pi';<'S('n(ibiis.
froflie terra iliiiis, ex alio vern fronie (cira iliius XXI. Nolilia de $eno.
iiifm lerminatinnp el niensura ad >nlr(;ruiii.
ipsa
Nntida qualKer el quibns prêsenlibiis Tcniens
E contra ad vieeiii dedit ille de pnrte sua ad parle
hoiiio aliquis iKiuiine le in pagn illo, iii loco qiii di-
i
ipsius lui terram propiietatis sii.-e in pago illo, in
citiir ill)', seu in iiiercato, vel in qiiocunque locii,
tuco qui dicitur lonû dexirus (anios,
ille. Ilaliet lii
anie buiiis hoininiiius qiii suliler liriii:iverunl, dati»
el in IbIo dextrog tantos. Sulijungit de unu laius
siin prctin ad hoiiiiiicin iiegoliantem soliilos lantos,
tcrra lui, d« alio lalus (eira illius infra ipsa lernii-
siTViiin siiiim noniine itluni visus esl coinparasse. bt
Malione et niensuia ad iniegruin. Iia ut ab l>oi1ie nn
ipse negulians ipsum servuin superius numinatum
die iinusquisque contra (lare sno qnnd accepil habeal,
per iiiaiiiis pariibns i. sius lui visus rsl Iradidisse,
leneai, atque possiileat. vel quidqiiid exiiiilc d ilie
0'in fraiide, sed iii publico, ut quicqnid exinde a die
prxseiiie facere volueril, lilu^ram et firmissiniam in
prxsentc lac' re vuluerit, liburam el tirinissimaoi la
Oinnihus habeal potostalem faciendi. Si quis vcro,
UHiiiibus habeat pote'.talt;in faciendi. Id sunt.
quod nec lieri credo, si ego ipse, aul aliquis de lie-
rediliui meii, vel quislibet ulla upposita persona (|ui XXII. Notitia de jaclivit.
contra hanc ciiinuiiiUlionein pars coiitra pare suo Niitilia qualiter el quibus
p<aeseniibiis veniens
veuire conaverii, infcrat pars pari siio ibla to(a ser- hoinii noiniue iile in pagu iJo, in loco qui
a'ii|uis
vanie [Al., scrvaiiii|, uiia cuni tocio llscn, an uii- i dlcitiir ille, in inallu publico, anie viru illo cuinile
ciu laiitaa ^se mul(an<lum, el prxsenles c<>nniiiil,i- vel relii|iiis qiiaiiipluris bunis hiiiiiinibus qui subter
tiones dun uno tenore conscripias oiniii teinpore lir- rirniavcriint, repeicbat ei, diiin diceret eo qiioJ hu-
uias et iiiviuial?s perinaneant. niine aliqiio noiiiine illo ante ipsiini coinilem afra-
initum liabnisset. A quu pUcitum venil i,se, ille
XVIIl. Cliarta atjiiaionis.
placiio siio cusiodiebat, et nec ipse llle ad eum pla-
Feinina illa, ille. Umnibus non habetiir incognituin citiiin veiiit, nec inissn in viccm suain direxil qiii
qualiter le per vnluntatem tu.nn serrus juris niei iiu- ulla soiiia iiuiKiassei, etplacito su» neglexit, el jacli-
iiiiiie ille ail cuiijuîuni snciavii uxorein. UiiJe te vel vus exiiide remansil. Id sunl qiiibus praêntibus
procreulionem tuam in servitio inclinare potuerain. liicruiil.
Sed milii pnpaluit voluntas plenissinia ul talcin XXIII. Seciirilii.
epislulain donalionis iii le lieri et adtirniare rogarciii Niin minima sed niaxiina veriilur discordia intcr
lit si aliqiia; i.rocnâiioiies lilioruin aut tiliarum ex te D ji|„s. ^ Veiiienles aute itlo et ilhi, repelivil
,i|„g
natx vel prorreatx lueriiit, siib integra iiigeniiitate ipse ille adversiis ipsius lui, co quod geniloro suu
cnni oiniii peculiare eoruiii valcant, Clirislo propKiu, aut )((;niiaiio suo illo inalo ordine inlerfecissel. inter-
periuancre, el auidquid liiborare polnerinl cessum rugatnin fnil ali ipsis viris ipti lui si h;ec causa ila
liabeaiit, tt nulli herciiniii ac pruherediiin ineoruin acla vel perpetrata hiisset an non, id ipse iii fm-
uulluiii iiiipendanl servitiuin nec hniiiiiiiuin êl pairo- senle dicere deberet. Sed cuin ip-e ille hanc causam
Uiiius ubscquiuin , nisi soli Deo, ciii oiiinia siii>jccla iiiininie pnluil dencgare, sic ab ipsis \iris fuii judi-
suiii. leslanienluin eiiatn farieniJi, dcfe.nsioneiii verj (Mtum, ut ill 6 leode, ut tex erat, desutveie deberet.
vel luundeburdem ei< lesiaruin aut lidnoruiii hoini- Oiiod ila in pr,csi'iiie et lecii. ti ego ha.nc seiurlta-
uuiu, ubicunque eligere vuluer.t, l.ceiiliani habealad teiii in Ipso illo lieri el adlirmare rogavi ul nullo
coiiqnireiiduiii. .Si quis veru, quod nec fieii credo, unquain teiiipure de j un dicta morte nec de ipsa
ti rgo ipse, aut ultus de hered.bue nieis, vel quisli- leode nec ego ipse, nec ullus de heredibus meit, nec
tiel ulla upposila persuna, nuicuntra hanc epislolam quislibel ullas calumnias nec repelitiones agere nee
agiialionis vcnire conaverii, infeial ei cui lllem intu- re|:e;erenon debeainus. ^liind qiii aileniaverimus,
leril isla tola servanle, una cuni soiio G»co, auri nuilum obtineal clfeclum, et iiisuper inferamus libi,
* Papias : i Dexlri dicuiiUir passus inensurandi estcardo qiii in foribus cirrumveilitur (Cap. de !{»•
apuil quosdam. > biiatione). > Cangius : Aiiaticla, iniaxyj^^f/l.
^ Uluis. baiicti Ueiiediitl : i Anaticla, vcl anaticu a
7fi7 AD MAHCULFl FOIUilJLAS APPENDIX. ;CH
mia cunt socio fis^co, anri uncias lanias e^se mnlun- A OniniliusnonliabeUir incognitum qiialiicr ros prnprie-
'""
- " iii loco cui vocabulninsnul illas
in pago illo,
' '
do, ci prjesens securiias oinni leinpore liriiia peinia- tati< nie;i' ' '
' '
iieat. et illas, in jam dicia loca, id est, tani iiiansis, om-

iiia cl cx per inea cessinnc ad liinieii vel sa-
oiiinia
XXIV. Cliarta dcnariulit unle rcijem.
cnliciuiii ad ipâ casa Dci a dit prcsente delegavi
Ille vir inlusliT. ! l qnia ille ve-
rex Francornin postea ad petilionem ineain niilii non denegasli, nisi
nicns aiile nns vel |irncernni noslrornrn prjesentia iit ipsas rcs, qiiainliu advivo, iinlii ad iisandiiiii vel
jactand' denarin sccuiiilnin legrt Salica servn sno no- ciiiiJirgi^ndnni pr;eslare debin^lis. Qund ila et feci-
inen ille dimisil inceiuio ejiis quoqiie absohitioneni
,
ut lciiiporc vil;e iiicj' ipsas rcs habcre
stis, sic lalilcr
per prrsenie auclonlaleni lirniainus. I'ra;tipieiiles ct iisare vel ciuidirgcre debeani, ct post meuin qiio-
eiiini ul sicul enini el leliqua inansiiaria.qiii per tale qiie disc.essum cnni oiiiiii re iiiiiiicliorata, agenles
lilnlnni in prcseiilia principiim noscuniiir esse rela- ip>-ius Ecclesioe absqiie exspectata traditione in eo-
xaii iiigennuin, ila el ailinoilu einoralus ille per ruiii revocent doiiiitialioiie vel polcslate. 1'ropterea
iiostro prxcepio plenius in Dei nonien connrinaluiii talem precariam ad ipsa casa Dei fieri et adfirmare
pcreniiis teinporibiis <uin Dci cl noslra ?ratia valeai, riig;ivi ut ipsas res nec vendere, nec donare, ncc
Ciiristo propiiio, pernianere bcne inijenuus atque coinmulare, iicr pcr nullis modis nnllisi|ue ingeniis
securus. de ipsa casa Dei abstialicie, nec niinuare pontificiuiii
XXV. Mandalum. iion liabeam, nec iiica possessio nullo pnejiidicio
Dumino magiiilico fralri illi, ill.;, Oninibiis non volii^nec ad ipsa casa Dei agere ncc gcnerare noii
seneclus adgravat et nec tgo ipsi', nec uiliis de lieiedibus meis,
d' lieaiii
liabeliir incogniliiii'. qiialiler ine B
nec qui^libel oppoîta persona. Qiiod si attenlaveii-
inlirmilas domat, et cansas iiieas mininie v:ileo pro-
iiius, iiiilliiiii oliliiicat eireiliim, cl iiisuper iiilera-
seqiiere vel adinallare. Proiilerea precor et siipplico
miis pai liliiis ipsiiis i^cclest e vel suis recloribus, iiiia
caritali Iii.i; ul in vicciii ineam oinncs causas iiieas,
cuiii socio lisco, auri iincias laiitas esse nuillando, el
lani III pngo, qnam et in palaiio, vel iii qii lniscnn-
opoilfl, alias prcc;irias per quiiiqncniiiuin luerint renovalas,
qiie pigis vel tcrriioiiis uliiciiiique iiiilii
ista per sc ubtineat lirmilaiein.
apnd iiuemliiiet liominein, lani ad ii>allaiiduiii quain
ad responstim danduni prosequeie facias. El qnid- XXVIil. Prcesluria ad ecclesia.
qnid exiiide egeris Kesseri-.ve, apnd ine in oinnibus
et etx ninnibus ralum et aptuiii alque Iransacliiui in Iii Cbristo filio illo, in Dci noiiiine ille donum Dei
oiniiibiis deliiiituiii esse cogiioscas, quia aino le plus rccliir, qiii est ciislos eci lesi;« illiiis, qu;c est cori-
i|uam ine, pliis te qiiani liereles nieos. Kt ul lioc structa iii I
ag I illn, iii loiii <|UimI di<:itur ille. Omni-
iiiandaluiii posl te lirmius retnieas, el lalilcr obliiicat biis iiiiii babeiiir iiiciignitum <|n;ililrr lu res piuprie-
lirinitateni quasi gestis rnissel alligaluiD, niaiiii pro- t;iiis lu;i; laiii iiifra civiialeiii <|iiaiii el alorii in ipso
pna suliier decrevi adlirmare, ei oui subscripseiunl pago, lucocujus viicalinluinsunlillaset illas, in jam
iii
in pnEseiiie rogavi. dicla loca oiiinem rem tnain per lua coiicessione ad
ipsa casa Dci vcl ipsn donio Dei a die prsesenle dele-
XXVI. Cessio ad ecclesiam.
gasti. Posl.;a ad pelitionem tuam noii denegavimus,
DoininT sanctx ac revereiilissiiii;e ecclesise san< ti
iiisi ut ipsas res ad pr;cslituiii beiielicium tibi pra:-
illius, qn;c est constructa in pa(;o illo, in loco qiii siarc ilebrieinus. Qnoil il:i et recimns, sic laliter ut
dicitnr ille, ego iii Dei noiniiie iije, pro ineis pecca- C lem, orc vil;e tu;e ipsas res per nostro beiiclicio lia-
lis uiiniieinlis, ut iii fuluniiii Domliius veniani iiiilii beievel t:iindirRere sive iisari; dciieas, el aiiiiis sin-
praesiave iligiietur, cedo ad lniiiiii;irc vel sairificio ad giilis in festivitate sancto illc enso ad iuinen vel <
ipsa casa Dei vel ipso domo Dei * condiigendo, c^s- s;icriliciiiiii solidos tantos pcr tcmelipsns solvere fa-
ûmqiic in perpetuiiin esse volo, et de jure iiieo in ci.is; el nec nos
iiiillns de successoribua
ipsi', inx
jure el doniinaiione ipsius ecclesix transcribo alqiie parle iiiistra, ipsas res tem-
no.-tris, iiec quislibei <le
iraosfuiido, boc est, res proprieiaiis iiie.i: in pago poie viue lu.c tlbi abslrabeie nec iiiinuare ii'>ii de-
illo, iii loco quiid dii itur illo, iii jaindicta loca, id
bc;imns. Et ut has litlcras linnins post te finiiioree
est, lam mansis, domibus, .Tiiificiis, totum et ad in-
rtliiieas, iiiaiiu propria subler decrevinius adUr-
tegruiii re inixqii sila , ila ul ali liodierno dic ipsa
niare.
rasa Dei ad altare Doniiiii proreiendo. vcl ad ipso
tloino Dei toinlirgendo, ipsas res liabeie debeat. Et
XXIX. Notiiia de lomiiie [orbatiido-
M inilii plai uil insurendiim nt nulliis pontilVx aiit Niitiiia qiialiler et qinbus pra;seotibus veniens
quislibct rcclor, si de ipsa caâ Dei, ile ipso luini- liumo aliqiiis, nnmine ille, in pago illn, iii loco qiiod
iiare vel sacrilicio ipsas res abslraliere conavei it, aul Hicitiir illc, iii mallo piiblicu, :inte ipso coiniie illu
iii beiicliciiim dare pra!>unipserit , lunc ipsas res vel aliis lionis bomiiiilnis qiil siibler Jirinaverunt, po-
ail iiie vel lieredibns ineis perveniant. Si qnis vero, sua super sacrusaiicto allario saiiclo illo
sila iiiaiiu
quod nec lieri creilo, si ego ipse, aui ullus de liere- sic jiiratiis dixil ilic jiiro per huiic loco sanclo el
:
dibus ineis, vel qnislibel opposila persona, qui coii- Deo allissimo et virtmis sani-li illlus i|uod homo ali-
ira haiic cessionein islam, quam ego pliiiissiiiia vo- p ^„jj^ i.omine ille, ita factus, apiid arma siia super me
luntate iiiea pro ainore Doinini imstri Jesu Cbnsli veiiit et i;o Ipus [AL, colposl super lue misit, ct sic
fieri et aillirmare rogavi, veiiire conaveri», inlerai iiiihi Dcus ilirectuin dedit, egn ipso de aniia iiiea
tibi ista tola servante [AL, servata una cum socio |
perctisbi, et talis colpiis ei dedi pru quil ipse nior-
co, auri uncias lanlas esse iiiuliando, ei prxseiis inus est et qiiod fcci siiper ine leci et ego lioilie
; ;
cessio oiniii tcmpore firiiia periiiaiicat.

ipso facio iiifra damiio ct forhaludo infra nocles
''
XXVll. Prectiria XI. II, sicul lex e^t et nostia consuetuilo, apud tres
' aluarins, et diiodecim conlaudantes juraverunt,
Domiiio; saiiit:c ac reverentissin);c ec< lesi;e pagen-
•^
et de linguas eoruin legibus dixerunt. Id suul qui
si, bis nominibiis, qii.-e est construcla iii paô illo,
pra;scii.
iii luco quod dicitur iile, ego iii Dei noinine ille.
" Caiigiiis : < Condiigere cst frui, uti rc aliiua, jccisse in allum. Forbatudus diiiiur ille qui ab eo
eain possidere, regere. instiiiicie, ctc. > uci iditur qucin per vini aggrcssus esl. lla Cangius,
t> Lindenbr. lacio fordunno et jorbiittutudo. Quibus iii Glossaiio.
verbis reus pullicelur se jiiratiiruin duodeciina
c;i;di.. " Alouiii viilenliir boc s.êculo dicti, qui probarent
manu, ac probatiirum enm ijiii primus sibi inaniis iii- et laudareiit, id(;mque aiiirmarenl, a laudando. uiide
jure causuni, ut qui foris iialtiilcrii. seii perpe-
liilit, et nostris liodie aloiier, pro rulionein prubare. BicN.
rani et coiilra jus priiiius pcrciiss< rit. Forbaludum J lloc est, secundum leges juravcruiit euiu qui ju-
eiiiin facere, csl piobare cuin iiauii jnr<; nianus in- lavit vcra dixisse. b.
'""
769 lOKMLL.E VETERLS.
loco saiicio cl Deo aliissimo et vii-tulis sancto illo.
XXX. » htdkitlus iv./d/is, A
Iiisei|ii('nitr vero posl ipso Ires .nloarii et (lundecini
rpx Fr.iiicoriiiii vir inlii^tcr >> ni.iguilico fralri
llle coiilauihinlesiuraveruiii, el de liiiguas eoruiii leî-
eoiiiili. (ôiiiiiiscas iiuia isle pr;i'si'iis ille .t1) Ii-ic
illi
bus dixeninl. Id sm.t. El rcliqua.
iiii«sa peliliiiue nobis sug;;esHil eo <] itd lioiiio alii|iiis
^ niinisterio ail sancto XXXIV. .\o/i(ia de lierbas iiialeliias.
iioiiiine. ille res suas in vestro
illo delegasset, el dicil quod ille vel alii liomines
ip- Noliiiaqiialilervelqniliiisprivseiilibusveiiiensfemi-
sas res coiiiendniil ni.iln ordine. Proplerea oninino i;a aiiiiua noiiMne illa in pago i;io, in inallo piililiro, in
tibi verilas est, inlegiani jiisliiiani

rnganius ul, si

Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 87.

Caricato da

Informazioni sul documento

Titolo originale

Copyright

Formati disponibili

Condividi questo documento

Condividi o incorpora il documento

Opzioni di condivisione

Hai trovato utile questo documento?

Questo contenuto è inappropriato?

Copyright:

Formati disponibili

Migne. Patrologiae Cursus Completus: Series Latina. 1800. Volume 87.

Caricato da

Copyright:

Formati disponibili

sm

a)'il :£'.:(i«4s ^VJJIil

|l|:pSi ' : f'i.'* ^;-r,'

Yf.i/^"- •' ;• '

mmmi ss. patrim, doctoklm scRiPToiiinoiE ecclesiasticorhm,

QUIDQUID NON SOLUM TALIS TALISVE P.VTER,

SERIES LATINA PKIOR,

ACCURANTE J.-P. MIGNE,

ALIA NEMPE LAJ >^*. A'-'^^

POST PEBACTOS INDICES STABIT, AC QUINQUE-VIGINTI-CENTUM ET MILLE

QUINQUE ^«"'^^,^«°'-^»""^°° ^";^^

PATROLOGIM LATINJE TOMUS LXXXVIL

PATRES QUl IN MI S^CULI SECUNDA PARTE FLORUERUNT.

FXCIDEBATUR ET VEXIT .\PUD J.-P. MIGNE, EDITOREM, VULGO D;£iVf£fi

IN VII SyECULI SECUNDA PARTE

D. MAHILLONII, G.\LL.\NI)I, M.\NSI, ANTONII LORENZ.\ BROCKIE, ETC,

S.G.\LLUM .\BB.\TEM, .S. TIIEODORUM PAPA.M, MAURUM RAVENNATENSEM, S. MARTINUM PAPA.M I,

•S. GALLUM CLARO.MONT, S. PAULU.M VIRDUNENSEM, RAUHACU.M NIVERNENSEM,

ACCURANTE J.-P. MIGNE,

CURSUU.M COMPLETORU.M IN SINGULOS SCIENTL* ECCLESL\ST1C.€ RAMOS, EDITORE.

VEMT 10 FRANCIS G.XLLICIS.

EXGUDEB.\TUR ET VENIT APUD J.-P. MIGNE EDITOREM,

SCItlPTOHES ECCLESl.lSTICl QUI /.\ 17/ S.ECULl SECUXD.l P.IIITE FLORUERUNT.

S. AN.NEMUNDUS, LUGDU.N. EPISC. S, .VGATHO, ROM, PONT,

JNOTITIA HISTORICA IN S. GALLUM,

ALIA KOTITIA IN S. GALLUM.

P*TROL. LXXXVII. \dU, 1

SERMO IIABITUS CONSTAINTI/E.

(Galland., Bibl. Tair. (om. XII.)

SempilernusermaesiimabilisDeus.cuincoxierna A ipsi pepercit lanium a Deo

potibus ejus, causa multoruni saUitis, direxit ;

Pronepotibus .. per cnjus. Haec improvide omis«a

:;ata, lom. I, pag. 78G. unfractus, ut quadraginta artnorum exercitiis, mala

Eitremo suoium baralhrum ingresso, novissinioque oleret.

acti furorc venerarcntur. Proptcr quod compcleMli ipsaiii consulere digiiareinr.

l!l; XVI, 13). iiicorriiptos Viigiiiis uieio iiasccrcliir, cl. consiieli)

el se niutiia 1 a?de vastantes, ullima necessilate, iit

eorum Dci voliiniate domucr:.t , in captivitaiem

cessitiite nec se ipsum recreare (|rivissel, piiro lanien turum promisil.

venerali sunl iibseqiiiis. dcfulura ronlidercnt ; ciim Cieloros Clirislianos iiis

° Midio plura. Canisii edilio Basnag., male, mulia »>

unum adjudicavil fieri peliiioneni eorum (Luc. xmii, ii).

guis processii, et >|uein quxrcTeni iiiierrogavit. Qui ipsum non

luin, sputis in facieni illlus projectis , el colapliis

iterain illam prxsenlaveruni. mo et splrilu, tcstes glorlos.c resiirrectionis ejus el

qiiadraginta dies in universis argumentis eos visila-

^ Corrumpcndi. Eiscriptoris b Indicio.

(iilei persiiaseiunt. teslinionliim de qiiaHcimque ciiiuine prx'smii:.l

XXIII. alios auiein de peracia jusiilia praesumentes fned:c

et S'ncium Spirilum xlcrnx pignus salvos /ieri, et ad agnilionem verilalis

" Fcedai. B;isnag. eili:io, pcrpcram, (mde.

ANTIQUORUM TATRUM MONASTERII S. GALLI,

RKRNARDI. COLUMRANI. ECKF.IIARDI, HAHTMANNI, NOTKKRI BALBULI,

lionein , liiin ub iiielatem propicr

qiie liic eam subjunxliiins :

BASNAGII DE HIS CARMINIBUS OBSEltv Ai iO.

Ujcc poeinala varios hahenl aiutores priora : ttmporihiis edlderiiui. ab adolescenti.'»

iiiodo qu.-cdaiii edidisse, sed el Vllaiii Vibo-

capite Ilarlnianni, qiioniin pi mr consilio iiingiius

pio-ab!i;is el taiulein abbas posl Alicr S:il"iii"ii''in. lccliiiiic O' I urriiiit.

II .rlnianiiiis Jiiiiinr bnl poeli, oper.niin'

S.ciindus inicr poclas Saii;',alleiises recoiiscri

gu:< Laiina iii Barbarirnni qiine versio lilu servai.i