ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤

A Must Magazine for Competitive Exams

FEBRUAR
FEBRU Y 2011
ARY

Volume : 02

Editor
D.V. Raghu Ram
M.A., PGDHRM, DTEM

Note: Although every care has been taken to avoid errors of omission, this publication is being sold on the condition and understanding that information
given in this book is merely for reference and must not be taken as having authority of or binding in any way on the authors, editors, publishers and sellers
who do not owe any responsibility for any damage or loss to any person, a purchaser of this publication or not, for the result of any action taken on the
basis of this work. The publishers shall be obliged if mistakes are brought to their notice for carrying out correction in the next edition.

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 1

 12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
ÖË>ˇãπì HõÔ~O\ò [#~°Öò <åÖˇ_£˚
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678 =ÚѨÙÊ Uq∞\˜? ™ê÷#OÖ’ K≥·<å, Ô~O_À ™ê÷#OÖ’ ÉèÏ~°`ü, =¸_À
1234567890123456789012345678901212345678
ÃѶ·<å<£û, al<≥ãπ JO_£
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678 ¨ ^Õâ◊OÖ’, q^ÕâßÖ’¡ =∞h ÖϺO_»iOQ∑‰õΩ ™ê÷#OÖ’ J"≥∞iHÍ LO_»QÆÅ^Œx Ñ‘_»|∂¡ ºã‘
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678 #Å¡^èŒ#O HÍ~°}=∞=Ù`ÀO^•? ¿Ñ~˘¯Ok. H˘kÌ ã¨O=`«û~åÖ’¡ ÉèÏ~°`« =$kúˆ~@∞
ZHÍ#g∞
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
¨ ÖˇHͯѨ„`«O ÖËx _»|∞ƒ P~°˚#‰õΩ ZÖÏO\˜ âß`«O K≥·<å =$kúˆ~@∞ âß`åxflq∞OK«QÆÅ^Œx
Ѩ^Œú`«∞Å∞ J#∞ã¨iã¨∞Î<åfl~°∞? `≥eÑ≤Ok. nxH˜ K≥·<å HõO>Ë ÉèÏ~°`ü Ü«Ú=`«
#Å¡^èŒ#OÃÑ· J^茺ܫ∞#O ¨ nxx K≥ÖÏ=∞}˜Ö’H˜ ZÖÏ `≥ã¨∞Î<åfl~°∞? JkèHõOQÍ LO_»_»"Õ∞ HÍ~°}=∞x ã¨Ê+¨ìO KÕã≤Ok.
^Õâ◊OÖ’ #Å¡^èŒ#O "≥Ú`«ÎO ZO`«∞O^À ¨ #Å¡ ^ è Œ < åxfl QÆ ∞ iÎ O K« _ ®xH˜ L#fl =∂Ô~¯\ò ZˆHû ÛùO*ò ~ˆ @¡Ö’ „ѨÑO¨ K« r_ôÑÖ‘ ’ ÉèÏ~°`ü
`ÕÖËÛO^Œ∞‰õΩ „ѨÉèí∞`«fiO ã¨<åflǨÅ∞ KÕ™ÈÎOk. Wk =∂~åæÖËO\˜? "å\Ï 2050 <å\˜H˜ 13 âß`åxH˜ KÕ~∞° HÀQÆÅ^Œx
ZÖÏ Ñ¨_»∞`ÀOk. ZO`« LOk J#flk JOK«<å D ™⁄=Ú‡ÃÑ· Ѩ#∞flÅ∞ "ÕÜ«∞_»O ZÖÏ: Ñ‘_»|∂¡ ºã‘ JOK«<å "Õ™ÈÎOk. „Ѩã¨∞Î`«O Wk 2
"Õ ¿ ãO^Œ ∞ ‰õ Ω J^è Œ º Ü« ∞ #O [iÑ≤ O KåÅx âß`«O LOk. „ѨѨOK« Pi÷Hõ ã¨OHΔÀÉèíO Pi÷Hõ
Ü≥ ∂ z™ÈÎ O k. J^è Œ º Ü« ∞ #O KÕ Ñ ¨ @ ì _ » O ÃÑ· Öˇ H ͯѨ „ `« O ÖË x P^•Ü« ∞ OÃÑ· `˘e
J^茺ܫ∞#O 1985Ö’ [iyOk. 1983-84Ö’ â◊H˜Î ™ê=∞~å÷ºÅ#∞ áêi„âßq∞Hõ ^ÕâßÅ #∞Oz
„Ѩuáê^Œ#Å∞ ѨOáêÅx <åÅ∞QÆ∞ *ÏfÜ«∞ =~°ú=∂# ^ÕâßʼnõΩ "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ =∞o¡™ÈÎO^Œx
ã¨Oã¨Å÷ ‰õΩ Hˆ O„^Œ Pi÷Hõ âßY =∞O„u „Ѩ}Éò =ÚYs˚ ^ÕâO◊ Ö’ ~°∂. 31,584 HÀ@¡ #∞Oz ~°∂.36,784
HÀ@¡ #Å¡^èŒ#O LO_˘K«Ûx Z<£SZѶπÑ‘S JѨÊ\’¡ q=iOzOk.
ã¨∂zOKå~°∞. g\˜Ö’ *ÏfÜ«∞ „Ѩ*Ï Pi÷H,õ q^è•#
ã¨Oã¨÷ (Z<£SÑ‘ZѶπÑ‘), ÉèÏ~°`« QÆ}ÏOHõ ã¨Oã¨÷ JOK«<å "ÕãO≤ k. 1983-84Ö’ ~°∂. 2,22,485 ÉèÏs Z`«∞Î# ÃÑiy# ѨuÎ L`«ÊuÎ
(SZãπS), *ÏfÜ«∞ J#∞=iÎ`« Pi÷Hõ x~°fiǨÏ} HÀ@∞¡QÍ L#fl ÉèÏ~°`« Pi÷Hõ =º=ã¨÷ Ѩi=∂}OÖ’
Wk 16.53 âß`«O. JѨÊ\˜`À áÈe¿ãÎ WѨÙÊ_»∞ ^Õ â ◊ O Ö’ 2010-11 Pi÷ H õ
ã¨Oã¨÷ (Z<£SZѶπZO) L<åfl~Ú. „Ѩuáêk`« ã¨O=`«û~åxH˜ ѨuÎ iHÍ~°∞¤™ê÷~ÚÖ’ 345 ÅHõΔÅ
J^茺ܫ∞#O U_®káê@∞ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. ˆHO„^Œ ^Õ â ◊ Pi÷ H õ =º=㨠÷ â◊ ~ ° " Õ Q Æ O QÍ Jaè = $kú
K≥ O ^Œ ∞ `« ∞ #flO^Œ ∞ # #Å¡ ^ è Œ # O Ѩ i =∂}=¸ ɡà◊¡ L`«ÊuÎ [iyO^Œx HÍ@<£ J™Èã≤ÜÕ∞ã¨<£ PѶπ
„Ѩ`«ºHõΔ Ñ¨#∞flÅ É’~°∞¤ (ã‘c_ô\ ©), ˆHO„^Œ ZÔH· û*ò, WO_çÜ∂« ¿Ñ~˘¯Ok. iHÍ~°∞¤ ™ê÷~ÚÖ’ 110 ÅHõÅΔ
Hõã"ì¨ ∞£ û É’~°∞¤ (ã‘cDã‘), Z<£áȶ ~üû"≥∞O\ò _≥~Ô· Hõ~ˆì \ò ÉèÏsQÍ<Õ ÃÑiy LO@∞O^Œx ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞.
ÃÇÏHÍì~°¡Ö’ ѨuΠѨO@#∞ "Õâß~°∞. 345 ÅHõΔÅ
(D_ô), Pi÷Hõ =º=Ǩ~åÅ qÉèÏQÆO, ÉèÏ~°`« 2050H˜ Ô~O_À JuÃÑ^ŒÌ Pi÷Hõ â◊H˜ÎQÍ ÉË à ◊ ¡ Ѩ O @ L`« Ê uÎ J~ÚOk. 2010-11
ZQÆ ∞ =∞u 㨠O 㨠÷ Š㨠= ∂Yº Jkè H Í~° ∞ Å∞ ÉèÏ~°`ü ã¨O=`«û~°OÖ’ ѨuΠѨO@ "Õ¿ã=ÚO^Œ∞ "å`å=~°}
J^茺ܫ∞#OÖ’ áêÖÁæO\Ï~°∞. gi`Àáê@∞ q^Õj J#∞‰õÄÅOQÍ LO^Œx ^•x „ѨÉèÏ=O`À ѨO@
=º=Ǩ  ~åÅ∞, Ǩ Ï ŸO âßYÅ∞, QÆ } ÏOHÍÅ∞, J"≥ ∞ iHÍ#∞ `Àã≤ ~ å[x Éè Ï ~° ` ü
L`«ÊuÎ ÉÏsQÍ ÃÑiyO^Œx ã‘US J^躌 ‰õΩΔ _»∞ nè~ˆ <£
HÍ~°º„Hõ=∞ J=∞Å∞ âßY, ˆHa<≥\ò ã¨z"åÅÜ«∞O „ѨѨOK«OÖ’ Ô~O_À JuÃÑ^ŒÌ Pi÷Hõ =º=ã¨÷QÍ Z<£ ¿ã^ä£ `≥eáê~°∞. 2009-10 ã¨O=`«û~åxH˜
JkèHÍ~°∞Å∂ WO^Œ∞Ö’ áêÅ∞ѨOK«∞H˘O\Ï~°∞. J=`«iOK«#∞Ok. H˘#∞QÀÅ∞ â◊HΘ ™ê=∞ºO (Ñ‘ÑÑ‘ )‘ iHÍ~°∞¤™ê÷~ÚÖ’ 100 ÖHõΔÅ ÃÇÏHÍì~°¡Ö’ ѨO@
Pi÷Hõ =º=Ǩ~åÅÃÑ· U~åÊ>ˇ#ÿ áê~°"¡ ∞≥ O@∞ ™ê÷~Ú P^è•~°OQÍ 2050 <å\˜H˜ „ѨѨOK«OÖ’ ÉèÏ~°`ü "ÕÜ∞« _»O [iyO^Œx 29.5 q∞eÜ«∞<£ ɡà¡◊ L`«ÊuÎ
ã¨OѶ¨∞O #Å¡^èŒ#OÃÑ· J^茺ܫ∞#O KÕÜ«∂Åx Ô~O_À JuÃÑ^ŒÌ Pi÷Hõ â◊H˜ÎQÍ =∂~°QÆÅ^Œx [iyO^Œx `≥eáê~°∞. 1 ÉËÖò JO>Ë 170 H˜Ö’Å∞.
QÆ`«OÖ’ „ѨuáêkOzOk. 1948-2008 =∞^茺 „ÃÑã· "π å@~ü ǨÏ∫ãπ ‰õÄѨ~ûü ) (Ñ‘_|» ∂¡ ºã‘) `≥eÑ≤Ok.
~°∂. 20 ÅHõÅΔ HÀ@¡‰Ωõ ÃÑQ· Í ™⁄=Ú‡ ÉèÏ~°`ü #∞Oz P `«~åfi`« K≥·<å#∞ ‰õÄ_® q∞Oz áÈÜÕ∞ ã¨`åÎ ^ŒH˜Δ}H˘iÜ«∂, ™êáœÖ’Ö’ ZãπcS
J„Hõ=∞OQÍ q^ÕâßʼnõΩ `«~e° áÈ~Ú#@∞¡ J"≥∞iHÍ LO^Œx `«# x"ÕkHõÖ’ q=iOzOk. 2020 HÍ~°ºHõÖÏáêÅ∞
ã¨fiK«ÛùO^Œ ã¨Oã¨÷ QÀ¡|Öò ÃѶ·<åx¬Ü«∞Öò WO\˜„y\© <å\˜H˜ ÖË^• JO`«HõO>Ë =ÚO^Œ∞QÍ J"≥∞iHÍ
(rZÑπ S ) Pi÷ H õ " Õ ` « Î ^Õ " £ H õ ~ ü `å*ÏQÍ ÉèÏ~°`« ÉϺOH˜OQ∑ ~°OQÍxH˜ K≥Ok#
Pi÷Hõ =º=ã¨÷#∞ q∞Oz K≥·<å JuÃÑ^ŒÌ Pi÷Hõ ¿ãì\òÉϺOH± PѶπ WO_çÜ«∂ `«# HÍ~°ºHõÖÏáêÅ#∞
~°∂á⁄OkOz# F x"ÕkHõ K≥|∞`ÀOk. D =º=ã¨÷QÍ Pq~°ƒùqOK«QÆÅ^Œ∞. 2050 <å\˜H˜
_»|∞ƒÖ’ ^•^•Ñ¨Ù ã¨QOÆ 1991 `«~åfi`Õ q^ÕâßʼnõΩ D ã¨O=`«û~°O ^ŒH˜Δ} H˘iÜ«∂, ™êáœÖ’,
ÉèÏ~°`ü ~Ô O_À JuÃÑ^ŒÌ Pi÷Hõ =º=ã¨Q÷ Í Z^ŒQ_Æ ®xH˜ É’\òû"åǨÏ<åʼnõΩ qã¨ÎiOKåÅx ÉèÏq™ÈÎOk.
"≥o¡áÈ~ÚO^Œx Wk ¿Ñ~˘¯O\’Ok. D x"ÕkHõ
<ÕѨ^䌺OÖ’, „Ѩuáêk`« J^茺ܫ∞#O „áê^è•#ºO [<åÉèÏ Ñ¨~°"≥∞ÿ# J#∞‰õÄÅ`«ÖË HÍ~°}=∞x ZãπcS `«# „áêux^茺 HÍ~åºÅÜ«∂xfl ™êáœÖ’x
ã¨O`«iOK«∞H˘Ok. Ñ‘_»|∂¡ ºã‘ WO_çÜ«∂ „áêOfÜ«∞ "Õ∞<ÕlOQ∑ „ÉÏOleÜ«∞<£ #QÆ~°OÖ’ „áê~°OaèOK«#∞O_»QÍ,
áê~°#ì ~ü, b_»~ü (=∂Ô~¯@∞¡, Ѩi„â◊=∞Å∞) `≥eáê~°∞. ѨÓiÎ ã¨sfiãπ „ÉÏOKü#∞ ™œ`ü H˘iÜ«∂Ö’ U~åÊ@∞
J^茺ܫ∞#OÖ’ ѨijeOKÕ JOâßÅ∞: '^Œ =~°Öò¤ W<£ 2050— ¿Ñ~°∞`À Ñ‘_»|∂¡ ºã‘ XHõ KÕÜ«∞_®xH˜ „Ѩܫ∞ufl™ÈÎOk. J^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
¨ #Å¡^èŒ#O ZÖÏ Ñ¨Ù_»∞`ÀOk? x"ÕkHõ#∞ q_»∞^ŒÅ KÕã≤Ok. ™ê÷xHõ HõÔ~hûÖ’ ÉÁ\òû"å<åÖ’#∂ `«# âßY#∞ <≥ÅH˘ÖÏÊÅx
¨ ÉèÏ~°`üÖ’ ZO`«∞Ok? H˘#∞QÀÅ∞ â◊H˜Î P^è•~°OQÍ r_ôÑ‘x ÖˇH˜¯OK«_®xfl Ü≥∂z™ÈÎOk. ^Õâ◊OÖ’ JuÃÑ^ŒÌ ÉϺO‰õΩQÍ
¨ q^ÕâßÖ’¡ ZO`« "≥Ú`«ÎO ^•Kå~°∞? H˘#∞QÀÅ∞ â◊H˜Î ™ê=∞º P^è•i`« Pi÷Y =º=ã¨÷ QÆ∞iÎOѨ٠á⁄Ok# ZãπcS `«# HÍ~°ºHõÖÏáêÅ#∞
¨ ^Õâ◊OÖ’ #Å¡^èŒ#O ѨÙ@∞ìHõ‰õΩ ^ÀǨÏ^ŒO Ѩi=∂}O JO\Ï~°∞. Ñ‘Ñ‘Ñ‘ P^è•~°OQÍ 2009 qq^èŒ ^ÕâßÅÖ’ WѨÊ\˜Hˆ qã¨iÎ OzOk. =ÚYºOQÍ
KÕã¨∞Î#fl „Ѩ^è•# ~°OQÍÖËq? U_®kH˜ „ѨѨOK«OÖ’ ÉèÏ~°`ü <åÅ∞QÀ JuÃÑ^ŒÌ 32 ^Õ â ßÅÖ’ 151 HÍ~åºÅÜ« ∂ Å#∞
¨ D ™⁄=Ú‡`À ^Õâ◊ Éè„í ^Œ`‰« Ωõ Z^Œ∞~°=Ù`«∞#fl x~°fiÇ≤Ï™ÈÎOk. "å\˜Ö’ J"≥∞iHÍ, Ü«Ú.ÔH,
Pi÷Hõ =º=ã¨÷QÍ LOk. 2050 <å\˜H˜ "≥Ú^Œ\ ˜

2 ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤


ã≤OQÆѨÓ~ü, ÔH#_®, =∂i+¨ãπ `«k`«~° ^ÕâßÅ∞
‰õÄ_® L<åfl~Ú.
D „ÉÏOpÅ ^•fi~å ÉèÏ~°`«^ÕâßxH˜
J#∞|O^èŒOQÍ L#fl qq^èŒ ~°HÍÅ "åºáê~åÅ#∞
Jaè=$kú K≥OkOK«_®xH˜ ^ÀǨÏ^ŒÑ¨_»∞`åÜ«∞x,
JÖψ Q q^Õ j qxÜ≥ ∂ QÆ ^ •~° ∞ ʼnõ Ω ‰õ Ä _®
¿ã=ÅOkOK«QÆÅQÆ∞`å=∞x ÉϺOH± JkèHÍ~°∞Å∞
`≥eáê~°∞. HÍQÍ q^ÕâßÅÖ’ ÉϺOH± ¿ã=Å#∞
qã¨ÎiOK«_»O =¸ÅOQÍ WѨÊ\˜ˆH ÉϺOH± `«#
"åºáê~åxfl 16 âß`«O =~°‰Ωõ ÃÑOK«∞HÀQÆeyOk.
<ÕáêÖò ZãπcS ÉϺOH± eq∞>ˇ_£ QÆ`« ã¨O=`«û~°O
`«# "åºáê~åxH˜ 50 âß`«O #∞Oz 55 âß`åxH˜
ÃÑOK«∞‰õΩOk.PˆQflÜ«∂ã≤Ü«∂Ö’ `«# <≥\ò=~ü¯#∞
q㨠Πi OK« ∞ HÀ=_» O HÀ㨠O ÉϺOH± W<£
WO_À<Õ + ≤ Ü « ∂ `À 100 q∞eÜ« ∞ <£ _®Å~° ¡
XѨÊO^•xfl ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩOk. nxfl ã≤\ ©ÉϺOH±
ZãπcS WO_À<Õ+≤Ü«∂QÍ Ñ≤Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞.
=ã¨∞Î=ÙÅ <å}º`«‰õΩ WHõÃÑ· S =∂~ü¯
=ã¨∞Î=ÙÅ <å}º`«‰õΩ ^Õâ◊OÖ’ H˘`«Î
zǨÏflO J=∞Å∞Ö’H˜ =™ÈÎOk. WѨÊ\˜ =~°‰õΩ
<å}º`«‰õΩ zǨÏflOQÍ SZãπS =∂~ü¯#∞ K«∂_»_»O
JÅ"å>ˇÿ# Hõã¨ì=∞~°∞¡ WHõ #∞Oz 'S— =∂~ü¯ HÀã¨O
K«∂_®eû LO@∞Ok. =KÕÛ =∂iÛÖ’ 'S— =∂~ü¯#∞
Pq+¨ ¯ iOz JHÀì | ~ü #∞Oz J=∞Å∞Ö’H˜
fã¨∞‰õΩ~å"åÅ#∞‰õΩO@∞#fl@∞¡ 10= _ç*ˇ·xOQ∑
ã¨^㌠∞¨ ûÖ’ =∂\Ï¡_∞» `«∂ <Õ+#¨ Öò W<£ã@ì≤ ∂º\ò PѶπ
_ç*ˇ·<£ (JǨχ^•ÉÏ^£) _≥·Ô~Hõì~ü „Ѩ^Œ∞º=∞fl "åºãπ
`≥eáê~°∞. „Ѩã¨∞Î`«O HõxÑ≤ã¨∞Î#fl SZãπS =∂~ü¯
`«~°Ç¨Ö’<Õ H˘`«Î 'S— =∂~ü¯ ǨÖ’ „QÍ"£∞
=㨠∞ Î = ÙÅÃÑ· ã¨ Ê +¨ ì O QÍ Hõ x Ñ≤ O KÕ q^è Œ O QÍ
=Ú„k™êÎ~x° PÜ«∞# `≥eáê~°∞. =∂Ô~¯\òÖ’H˜ =KÕÛ
L`«Ê`«∞ÎÅ∞ ã¨OѨÓ~°‚ Éèí„^Œ`«, ™œHõ~°ºO, K«Hõ¯x
_ç*ˇ·xOQ∑, P^èŒ∞xHõ`« Hõey LO\ÏÜ«∞#_®xH˜ D
Ǩ  Ö’ „QÍ"£ ∞ Ǩ  g∞ W㨠∞ Î O ^Œ x J<åfl~° ∞ .
[áê<£Ö’x 'l— =∂~ü¯ ã¨∂ÊùiÎ`À ǨÖ’„QÍ"£∞#∞
_ç*ˇ·<£ KÕã≤#@∞ì `≥eáê~°∞.
áê=ÖÏ WHõ K≥Å¡^Œ∞
WHõ #∞Oz ^Õ â ◊ O Ö’ J~° ÷ ~ ° ∂ áê~Ú
<å}ˇ"Õ∞ Hõh㨠qÅ∞=QÆÅkQÍ =∂~°É’`ÀOk.
2011 E<£ 30 #∞Oz 25 ÃÑ·ã¨Å∞, JO`«Hõ<åfl
`«‰õΩ¯= qÅ∞= QÆÅ <å}ÏÅ∞ K≥Å¡É’=x Pi÷Hõ
=∞O„u`«fi âßY XHõ „ѨHõ@#Ö’ `≥eÑ≤Ok. P
~ÀA #∞Oz K≥e¡OѨÙÖ’¡ QÍx, =∞kOѨÙÖ’ QÍx
25 ÃÑ·ã¨Å‰õΩ qÅ∞= LO_»^Œ∞. ÖÏ"å^ÕgÖ’¡
K≥e¡OKåeû Hõh㨠<å}ˇO J~°÷~°∂áêÜÕ∞. ѨÅ∞
~°HÍÅ MÏ`åÅ∞, =ã¨∞=Î ÙÅ∞, ¿ã=Å∞, Ѩ#∞flÖ’¡‰Äõ _®
ZO„\©Å#∞ 50 ÃÑ·ã¨Å∞, ѨÓiÎ ~°∂áê~ÚQÍ<Õ
=∞kOѨ٠KÕ™êÎ~°∞. D "Õ∞~°‰õΩ P~üaS `«^Œ∞Ѩi
„Ѩ`ÕºHõ <À\˜Ñ¶≤ˆH+¨<£ *Ïs KÕÜ«∞#∞Ok.
ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
"å~°ÎÖ’¡ =º‰õΩÎÅ∞
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
S~å㨠L„QÆ"å^Œ x~À^èŒHõ Hõq∞\©
J^茺‰õΔΩ_çQÍ Ñ¨Ùi
SHõº~å[ºq∞uÖ’ ÉèÏ~°`« ~åÜ«∞ÉÏiQÍ
L#fl ǨÏsÌÑπã≤OQ∑ ѨÙi Éèí„^Œ`å=∞O_»e L„QÆ"å^Œ
x~À^èŒHõ Hõq∞\© J^茺‰õΔΩ_çQÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞.
=∞O_» e `˘e Éè Ë \ © Ö ’ PÜ« ∞ # ZxflHõ # ∞
JkèHÍiHõOQÍ „ѨHõ\ ˜OKå~°∞. ѨÙi D Ѩ^ŒqÖ’
Ô~O_Õà◊¡áê@∞ H˘#™êQÆ#∞<åfl~°∞. WѨÊ\˜=~°‰õΩ D
Ѩ^ŒqÖ’ L#fl @s¯ „Ѩuxkè Z~°∞ì„QÆÖò JáêHõ<£
Ѩ^ŒgHÍÅO _çÃãO|~ü 31`À =Úyã≤Ok. 9/11
^•_»∞Å∞ J#O`«~°O L„QÆ"å^•xfl JiHõ>ËìO^Œ∞‰õΩ
D Hõq∞\©x U~åÊ@∞ KÕâß~°∞.
#~°ÎH˜ ¿ÇÏ=∞Å`« yxflãπ iHÍ~°∞¤
ˆH~°à◊‰õΩ K≥Ok# "≥∂Ç≤ÏhÜ«∂@ìO #~°ÎH˜
¿ÇÏ=∞Å`« yxflãπ iHÍ~°∞¤ ™êkèOKå~°∞. Wk=~°‰õΩ
ÃÇ· Ï ^Œ ~ åÉÏ^£ <å@º Hõ à ÏHÍ~° ∞ _» ∞ "≥ \ ˜ ì H À@
Ü«∂^Œyi ã¨∞n~°… <å@º „Ѩ^Œ~°≈#Ö’ ™êkèOz#
iHÍ~°∞¤#∞ ~å"≥∞ `«# 123 QÆO@Å „Ѩ^Œ~°≈#`À
JkèQqÆ ∞OKå~°∞. „uã¨∂~üÖ’ QÆ`« ÃãÃÑOì |~üÖ’ P"≥∞
UHõay# 123 QÆO@Å 15 xq∞ëêÅ∞ <å@ºO
KÕâß~°∞.
Z~Ú~üá¶È~üû ˆHÅO_»~üÃÑ· ã¨z<£
„H˜ÔH\ò ^Õ=Ù_»∞ ã¨z<£ >ˇO_»∂ů~ü =∞~À
J~°∞^≥#· Q“~°=O ^ŒH¯˜ Ok. ÉèÏ~°`« "≥=· ∂xHõ ^ŒàO◊
(SUZѶπ) 2011 ˆHÅO_»~üÃÑ· ã¨z<£ ^Œ~°≈#O
W=fiÉ’`«∞<åfl_»∞. ÉϺ\˜OQ∑ =∂º„™Èì#∞ „QÆ∂Ñπ
HÔ ÃÑ<ì £ ~åºOH± Ǩϟ^•`À Q“~°qOz# Z~Ú~ü á¶È~üû
`å*ÏQÍ ˆHÅO_»~ü [#=i ¿ÑrÖ’ J`«xH˜ ™ê÷#O
HõeÊOzOk. „w<£ Ѷ¨¡~ÚOQ∑ ã¨∂\ò ^èŒiOz#
=∂ã¨ì~ü KÕuÖ’ ÃÇÏÖˇ‡\ò`À ã¨∞M’Üü∞ Ü«Ú^Œú
q=∂#O =ÚO^Œ∞ g~°∞_çÖÏ xÅ∞K«∞#fl@∞ì z„`åxfl
~° ∂ á⁄OkOKå~° ∞ . =∞~À qâı + ¨ " Õ ∞ O@O>Ë
Hˆ ÅO_»~Öü ’ L#fl UÔHH· õ =ºH˜Î ã¨z<Õ. W`«~° ¿ÑrÖ’¡
Ü«Ú^Œú q=∂<åÅ∞, „\Ï<£ûá¶È~üì Z~Ú~ü„HÍѶπì
z„`åÅ#∞ „ѨK«∞iOKå~°∞. ˆHÅO_»~üÃÑ· ã¨z<£‰õΩ
KÀ@∞ HõeÊOK«_»O =Å¡ "≥·=∂xHõ ^Œà◊OÖ’
KÕˆ~O^Œ∞‰õΩ Ü«Ú=uÖ’ ã¨∂ÊùiÎ Hõeyã¨∞ÎO^Œx
JkèHÍ~°∞Å∞ Jaè„áêÜ«∞Ѩ_®¤~°∞. 'ã¨z<£ *ÏfÜ«∞
Ç‘Ï~À Ü«Ú=`«‰Ωõ P^Œ~≈° hÜ«Ú_»∞. Z~Ú~ü á¶È~üû`À
ã¨z<£ J#∞|O^èOŒ ‰õÄ_® D ~°OQÆO"≥Ñ· Ù¨ Ü«Ú=`«
=∞‰õΩ¯= K«∂¿ÑO^Œ∞‰õΩ LѨÜ≥∂QÆѨ_»∞`«∞Ok— Jx
F JkèHÍi `≥eáê~°∞. QÆ`« ÃãÃÑOì |~°∞Ö’ ã¨z<£#∞
„QÆ∂Ñπ HÔ ÃÑ<ì £ Ǩϟ^•`À Z~Ú~ü á¶È~üû ã¨`¯« iOKå~°∞.
Z~Ú~ü á¶È~üû #∞Oz D Q“~°=O á⁄Ok# `˘e
3
„H©_®HÍ~°∞_»∞ ã¨z<Õ.
Ѩ"Õ∞ÖÏ [O`«∞ „¿Ñ=∞‰õΩ QÆ∞iÎOѨÙ
„Ѩ=ÚY ¿Ñ¡ÉÏÜü∞ "≥∂_»Öò Ѩ"Õ∞ÖÏ
JO_»~°û<£#∞ Ѩ~°û<£ PѶπ ^Œ WÜ«∞~üQÍ [O`«∞
ǨωõΩ¯Å Ñ¨i~°HõΔ} ã¨Oã¨÷ ÃÑ\Ï „ѨHõ\ ˜OzOk.
[O`«∞=ÙÅ#∞ Ç≤ÏOã≤OK«_®xfl =ºuˆ~H˜ã¨∂Î P"≥∞
KÕã≤# „ѨKå~åxH˜ U_®k `«~åfi`« D Q“~°=O
^ŒH˜¯Ok. =¸QÆr"åŠǨωõΩ¯Å Ñ¨i~°HõΔ}‰õΩ
Ѩ " Õ ∞ ÖÏ `À_®Ê@∞
JOk㨠∞ Î < åfl~° x ÃÑ\Ï
„Ѩuxkè „Ñ¨â◊Oã≤OKå~°∞.
ÖËYÅ∞ ~åÜ«∞_»O, ÃÑ\Ï
„ѨHõ@#Ö’¡ #\˜OK«_»O
^•fi~å P"≥ ∞ q㨠Π$`«
„ѨKå~°O KÕâß~°x `≥eáê~°∞. â◊s~°OÃÑ· [O`«∞=ÙÅ
z„`åÅ#∞ z„fHõiOK«∞HÀ=_»O, \©g "å}˜[º
„ѨHõ@#Ö’¡ #\˜OK«_»O ^•fi~å =¸QÆr"åÅÃÑ·
`«#‰õΩ#fl „¿Ñ=∞#∞ Ѩ"Õ∞ÖÏ Kå@∞‰õΩ<åfl~°∞.
aQ∑ ÉÏãπ-4 q*Ë`« âıfi`« u"åi
J`«ºO`« „Ѩ*Ï^Œ~°} á⁄Ok# >ˇeq[<£
HÍ~°º„Hõ=∞O 'aQ∑ÉÏãπ-4— q*Ë`«QÍ âıfi`å u"åi
xezOk. D HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ XHõ =∞Ç≤Ïà◊ q*Ë`Q« Í
xÅ=_» O W^Õ `˘e™êi HÍ=_» O qâı + ¨ O .
L`«Î~°„Ѩ^Õâò ~å„ëêìxH˜ K≥Ok# âıfi`« JHÀì|~ü 4,
1980# ѨÙ\˜Oì k. D
áÈ\ © Ö ’ q*Ë ` « Q Í
ZOÑ≤ÔH·#O^Œ∞‰õΩ
P"≥ ∞ ‰õ Ω HÀ\ ˜
~°∞áêÜ«∞Å |Ǩï=∞u
Åaè O zOk. Ô ~ O_À
™ê÷<åxfl k„ˆQ\ò Hõe
^ŒH˜¯OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. aQ∑ÉÏãπ HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’
áêÖÁæ#_®xH˜ =ÚO^Œ∞ âıfi`« >ˇeq[<£ ~°OQÆOÖ’
=∞Oz ¿Ñ~°∞ „ѨMϺ`«∞Å∞ ã¨OáêkOKå~°∞.
2010Ö’ J`«ºO`« Jaè=∂# áê„`«∞Å∞
XÉÏ=∂, H˜¡O@<£
J"≥∞iHÍ J^茺‰õΔΩ_»∞ aÖò H˜¡O@<£,
q^ÕâßOQÆ =∞O„u Ç≤ÏÅ¡s H˜¡O@<£ 2010Ö’
J"≥∞iHÍÖ’ 'J`«ºO`« Jaè=∂# áê„`«∞Öˇ·—x ¢ã‘Î,
ѨÙ~°∞+¨μÅ∞QÍ QÍÅÑπ „Ѩu U\Ï x~°fiÇ≤ÏOKÕ
Jaè „ áêÜ« ∞ ¿ãHõ ~ ° } Ö’ `Õ e Ok. Ѩ Ù ~° ∞ +¨ μ Å
JÉèíº~°∞÷Ö’¡ XÉÏ=∂ 22 âß`«O`À =ÚO^Œ∞O_»QÍ,
=∂r J^躌 ‰õΩΔ Å∞ *Ïi˚ _»|∂¡ º |∞+π 15 âß`«O`À,
aÖò H˜O¡ @<£ 14 âß`«O`À ~Ô O_»∞, =¸_»∞ ™ê÷<åÖ’¡
L<åfl~°∞. ^ŒH}Δ˜ τѶH≤ Í <åÜ«∞‰õΩ_»∞ <≥Åû<£ =∞O_ÕÖÏ,
"≥∞„ÿ HÀ„™êѶìπ =º=™ê÷щ¨ Ωõ _»∞ aÖòQˆ \òû ~Ô O_Õãâ≤ ß`«O
F@∞¡ =KåÛ~Ú.
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
J"å~°∞¤Å∞
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
ÉèÏ~°fÜ«∞ Ãã·<£û [~°fleã¨∞ì‰õΩ
JO`«~å˚fÜ«∞ J"å~°∞¤
ÉèÏ~°`« ã‘xÜ«∞~ü áê„uˆHÜ«Ú_»∞ Ѩš=
ÉÏQÍ¡ D U_®kH˜QÍ#∞ Ãã·<£û [~°fle[OÖ’
„Ѩuëêì`«‡Hõ"≥∞ÿ# JO`«~å˚fÜ«∞ J"å~°∞¤ _Õq_£
ÃÑ~ü¡=∞<£ J"å~ü¤ Ѷ¨~ü ZH±ûÖˇ<£û W<£ Ãã·<£û
[~°fle[O#∞ JO^Œ∞‰õΩ<åfl~°∞. âß<£„á¶êxû™È¯Ö’
[iy# |Ǩï=∞`«∞Å „Ѩ^•è <À`«û= HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’
PÜ«∞# D J"å~°∞¤#∞ ã‘fiHõiOKå~°∞ 'Ç≤Ï=∂ÅÜ«∞
Ç≤Ï=∞h#^•ÅÃÑ· "å`å=~°} =∂~°∞ÊÅ „ѨÉèÏ=O—
J#fl JOâ◊OÃÑ· ~åã≤# "庙êʼnõΩQÍ#∞ PÜ«∞#
#∂ºãπ qÉèÏQÆOÖ’ D J"å~°∞¤‰õΩ ZOÑ≤HõÜ«∂º~°∞.
JáÈÖ’ Ǩã≤Ê@Öòû‰õΩ J"å~°∞¤
Sã‘Sã‘S ÖÏOÉÏ~ü¤ [#~°Öò W#∂ûÔ~<£û,
ã‘Z<£cã‘-\©g 18 ã¨OÜ«ÚHõÎOQÍ x~°fiÇ≤ÏOz#
WO_çÜ«∂ ÃÇÏÖòΈH~ü J"å~ü¤û 2010Ö’ ÉèÏQÆOQÍ
JáÈÖ’‰õΩ WO_çÜ«∂ "≥∂ãπì „Ñ≤Ѷ¨~ü¤ Ǩã≤Ê@Öò ^Œ
=Ӻܫ∞~üû Kå~Úãπ J"å~üû¤ =iOzOk. JO`ÕQÍHõ
L`«Î=∞ =∞bì ÃãÊëêe\© Ǩã≤Ê@Öò qÉèÏQÆOÖ’
JáÈÖ’ K≥<≥·fl ÃãHõO_£ ~°#fl~°ÑπQÍ xezOk.
^ÕâO◊ Ö’ `˘e™êiQÍ U~åÊ@∞ KÕã#≤ D J"å~°∞Ö¤ ’¡
ÉèÏQÆOQÍ J`«∞º`«Î=∞ ¿ã=ÅOkOKÕ Pã¨∞Ѩ„`«∞Å#∞
QÆ∞iÎOz, J"å~°∞¤Å#∞ „ѨHõ\ ˜™êÎ~°∞. g\˜ HÀã¨O
^Õâ◊ "åºÑ¨OÎ QÍ 2 "ÕÅ Pã¨∞Ѩ„`«∞Å∞ áÈ\© Ѩ_®¤~Ú.
PKå~°º Q“`ü *ϙȇ<£‰õΩ <åÜ«Ú_»=∞‡
J"å~°∞¤
=∞ÅÜ«∂, H“ÖÏÅOѨÓ~ü, =∞ÖËã≤Ü«∂
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂Å "≥·ãπ Kå#ûÅ~ü PKå~°º Q“`ü
*ϙȇ<£ „Ѩuëêì`«‡Hõ <åÜ«Ú_»=∞‡ J"å~°∞¤‰õΩ
ZOÑ≤HõÜ«∂º~°∞. D q+¨Ü«∂xfl <åÜ«Ú_»=∞‡
ÃãO@~ü Ѷ¨~ü _≥=ÅÑπ"≥∞O\ò JÅìˆ~fl\˜"£û ã¨Oã¨÷
_≥~Ô· Hõ~ì ü _®Hõ~ì ü Z.[QÆn+π `≥eáê~°∞. <åÜ«Ú_»=∞‡
ÃãO@~ü Ѷ ¨ ~ ü _≥ = ÅÑπ " ≥ ∞ O\ò JÅì ˆ ~ fl\˜ " £ û ,
`« q ∞à◊ < å_» ∞ Ö’x Hõ = Ô ~ · ¿ Ñ@Ö’x P~ü Z Oˆ H
WO[hiOQ∑ HõàÏâßÅ ã¨OÜ«ÚHõÎOQÍ „ѨMϺ`«
âß„ã¨Î"Õ`«Î <åÜ«Ú_»=∞‡ ¿Ñi@ J"å~°∞¤#∞ U\Ï
„Ѩ=ÚY∞ʼnõΩ JO^Œ*Ëã¨∞Î#fl q+¨Ü«∂xfl PÜ«∞#
QÆ∞~°∞ÎKÕâß~°∞. ZÅ„Hì̃HõÖò WO[hiOQÆ∞ qÉèÏQÆOÖ’
qâı+¨ Hõ$+≤ KÕã≤# Q“`ü *ϙȇ<£ 30H˜ ÃÑ·QÍ
JO`«~å˚fÜ«∞ "≥*· Ï˝xHõ Ѩ„uHõÖ’¡, 45 JO`«~å˚fÜ«∞
"≥ · * Ï˝ x Hõ 㨠^ Œ ã ¨ ∞ ûÖ’¡ Ѩ i â’^è Œ # Ѩ „ `åÅ#∞
ã¨=∞iÊOKå~°x, nxx ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞‰õΩx
PÜ«∞#‰õΩ 2011 ã¨O=`«û~åxH˜ <åÜ«Ú_»=∞‡
J"å~°∞¤#∞ „Ѩ^•#O KÕÜ«∂Åx x~°‚~ÚOKå=∞x
q=iOKå~°∞. =∂iÛ 29# P~üZOˆH WO[hiOQ∑
Hõ à ÏâßÅÖ’ [iˆ Q „Ѩ ` Õ º Hõ HÍ~° º „Hõ = ∞OÖ’
*ϙȇ<£ ‰ õ Ω J"å~° ∞ ¤ # ∞ „Ѩ ^ •#O KÕ ™ êÎ = ∞x
`≥eáê~°∞.
16 =∞OkH˜ ™êÇ≤Ï`«º JHÍ_»g∞
ѨÙ~°™ê¯~åÅ∞
„Ѩuëêª`«‡Hõ ˆHO„^Œ ™êÇ≤Ï`«º JHÍ_»g∞
ѨÙ~°™ê¯~åʼnõΩ 16 =∞Ok ZOÑ≤HõÜ«∂º~°∞.
JHÍ_»g∞ J^茺‰õΔΩ_»∞ ã¨∞h#Öò QÆOQÀáê^蕺ܫ∞
<Õ`$« `«fiOÖ’ ã¨=∂"Õâ"◊ ∞≥ #ÿ HÍ~°ºx~åfiǨÏHõ =∞O_»e
Ѩ Ù ~° ™ ê¯~° q*Ë ` « Å #∞ „Ѩ H õ \ ˜ O zPOk. 22
ÉèÏ~°fÜ«∞ ÉèÏ+¨Å „Ѩu x^èŒ∞Å ã≤á¶ê~°∞ûÅ#∞
ѨijeOz# J#O`«~°O HÍ~°ºx~°fiǨÏHõ =∞O_»e
ѨÙ~°™ê¯~° q*Ë`«Å#∞ P"≥∂kã¨∞ÎOk. =∂r ˆHO„^Œ
=∞O„u ZO.Ñ≤.gˆ~O„^Œ‰õΩ=∂~ü ã¨Ç¨ qq^èŒ
ÉèÏ+¨Å‰õΩ K≥Ok# 15 =∞Ok ~°K«~Ú`«Å∞ D
ѨÙ~°™ê¯~åʼnõΩ ZOÑ≤HõÜ«∂º~°∞. =∂`«$Éèí∂q∞
„Ѩ K « ∞ ~° } 㨠O 㨠÷ Å "Õ ∞ <Õ l OQ∑ _≥ · Ô ~ Hõ ì ~ ü
gˆ~O„^Œ‰õΩ=∂~ü 1997Ö’ ˆHO„^Œ HÍi‡Hõ âßY
ã¨ Ç ¨  Ü« ∞ =∞O„uQÍ Ñ¨ x KÕ â ß~° ∞ . PÜ« ∞ #
=∞ÅÜ«∂ÅOÖ’ ~°zOz# ÃÇ·Ï=∂=`«Éèí∞qÖò J<Õ
Ü«∂„`å=~°‚#‰õΩ Ñ¨Ù~°™ê¯~°O ÅaèOzOk. q∞ye#
"åiÖ’ qq^è Œ Éè Ï +¨ Å ‰õ Ω K≥ O k# Hõ = ÙÅ∞,
~°K«~Ú`«Å∞ L<åfl~°∞. `≥Å∞QÆ∞, "≥∞ÿkäe ÉèÏ+¨Å‰õΩ
㨠O |Okè O z Ѩ Ù ~° ™ ê¯~° q*Ë ` « Å ‰õ Ω `« fi ~° Ö ’
„ѨHõ\ ˜OK«#∞#fl@∞¡ JHÍ_»g∞ `≥eÑ≤Ok.
qh`å HÍ"Õ∞ì‰õΩ ã¨.ǨÏ. ѨÙ~°™ê¯~°O
*ÏfÜ« ∞ 㨠= ∂Kå~° Ǩ Ï ‰õ Ω ¯ (ã¨ Ç ¨ Ï )
ѨÙ~°™ê¯~åʼnõΩ 2010Ö’ "≥Ú`«ÎO U_»∞QÆ∞ix
ZOÑ≤Hõ KÕâß~°∞. áœ~°∞Å qÉèÏQÆOÖ’ S^Œ∞QÆ∞~°∞
ZOÑ≤HõÜ«∂º~°∞. WO^Œ∞Ö’ =ÚO|~Ú L„QÆ"å^Œ
^•_»∞Ö’¡ =∞$uK≥Ok# Ããx· Hõ JkèHÍi Jâ’H± HÍ"Õ∞ì
ã¨f=∞}˜ qh`å HÍ"Õ∞ì L<åfl~°∞. ''=ÚO|~Ú
^•_»∞Å#∞ uÑ≤ÊH˘@ì_»OÖ’ =∞Ǩ ~å„+¨ì ã¨~å¯~°∞
ã¨iQÍæ =º=ǨÏiOK«ÖË^Œ#fl x*Ïxfl ã¨=∂Kå~°
Ǩ Ï ‰õ Ω ¯ K« @ ì O ^•fi~å qh`å "≥ Å ∞QÆ ∞ Ö’H˜
fã¨∞H˘KåÛ~°∞—— Jx J"å~°∞¤Å Hõq∞\© `≥eÑ≤Ok.
~° ∂ .2,500 HÀ@¡ aÜ« ∞ ºO ZQÆ ∞ =∞`« ∞ Å
‰õΩOÉèíHÀ}Ïxfl |@ì|Ü«∞Å∞ KÕã≤# J=Ù\ò Å∞H±
áê„uˆHÜ«Ú~åÅ∞ Ãã·Hõ`« ^Œ`åÎ L`«Î=∞ PsìS
[~° fl e㨠∞ ì Q Í ZOÑ≤ H õ Ü « ∂ º~° ∞ . L`« Î = ∞ áœ~°
ã¨=∂Kå~° JkèHÍi (Ñ‘S"À)QÍ Ç≤Ï=∂K«Öò„Ѩ^âÕ ò‰Ωõ
K≥Ok# „ѨnÑπ ‰õΩ=∂~ü ZOÑ≤HõÜ«∂º~°∞. ǨÏ~åº<å
Láê^è • ºÜ« Ú _» ∞ =∞<À*ò ‰ õ Ω =∂~ü , ã¨ Ç ¨ Ï
L^Œ º =∞HÍ~° ∞ _» ∞ ~° " Õ ∞ âò ‰õ Ω =∂~ü =~° ‡ ,
L`«Î~°„Ѩ^Õâò‰õΩ K≥Ok# ~å[<£Å#∞ ѨÙ~°™ê¯~åÅ∞
=iOKå~Ú. W<ÀÊù ã ≤ ã π =º=™ê÷ Ñ ¨ ‰ õ Ω _» ∞
<å~åÜ«∞}=¸iÎ, [ã≤ìãπ *ˇ.Zãπ.=~°‡, =∂r
4 ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤
ZxflHõÅ „Ѩ^è•# JkèHÍi eOQÀ¤, g∞_çÜ«∂
„Ѩ=ÚY∞Å∞ =∞^èŒ∞, ã¨O[Üü∞QÆ∞áêÎÅ`À ‰õÄ_ç#
Hõq∞\© q*Ë`«Å#∞ ZOÑ≤Hõ KÕã≤Ok.
uÅH± ѨÙ~°™ê¯~°O
áê„uˆHÜ«∞ ~°OQÆOÖ’ „Ѩuëêª`«‡HõOQÍ
ѨiQÆ}O˜ KÕ Ö’Hõ=∂#º uÅH± *ÏfÜ«∞ ѨÙ~°™ê¯~°O
„Ѩ=ÚY [~°fleã¨∞ì ÃÇÏKüHˆ ^Œ∞"å‰õΩ ^ŒH¯˜ Ok. 2011
ã¨O=`«û~åxH˜QÍ#∞ ^Œ∞"å#∞ ZOÑ≤Hõ KÕã≤#@∞ì
ˆ H 㨠i -=∞~å~î å „@㨠∞ ì „@ã‘ ì nѨ H ± uÅH±
„ѨHõ\ ˜OKå~°∞. [#=i <åÅ∞QÀ `Õn`À, uÅH±
™ê÷ÑO≤ z# Hˆ ã¨i Ѩ„uHõ‰Ωõ 130 Uà◊√¡ xO_»∞`å~Ú.
D ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ ^Œ∞"å‰õΩ J"å~°∞¤#∞ „Ѩ^•#O
KÕ™ê~°∞. ^•^•Ñ¨Ù <åÅ∞QÆ∞ ^ŒâßÉÏÌÅ∞QÍ ^Œ∞"å
áê„uˆ H Ü« ∞ ~° O QÆ O Ö’ L<åfl~° ∞ . ~å[H© Ü « ∞ ,
JO`«~å˚fÜ«∞ =º=Ǩ~åÅÃÑ· qÅ∞"≥·# Hõ^äŒ<åÅ∞,
"庙êÅ#∞ ^Œ∞"å JOkOKå~°∞.
Ô~Ǩ‡<£‰õΩ „H˜\˜H±û Kèå~Úãπ J"å~°∞¤
„Ѩ M Ϻ`« 㨠O w`« ^Œ ~ ° ≈ ‰õ Ω _» ∞ UP~ü
Ô~Ǩ‡<£‰õΩ „Ѩuëêì`«‡Hõ „H˜\ ˜H±û Kèå~Úãπ J"å~°∞¤
Åaè O zOk. _®xÉ’Ü« ∞ Öò xi‡Oz# 127
J=~üûÖ’ WѶπ S Ô~·*ò w`åxfl ã¨fi~°Ñ¨~°z#
~Ô Ç¨‡<£‰Ωõ 16= „H˜\ H˜ û± Kèå~Úãπ J"å~°∞Ö¤ ’¡ L`«=Î ∞
w`«O qÉèÏQÆOÖ’ „\’Ѷ‘ ^ŒH˜¯Ok. D w`åxfl
~ÀÖ’ P~ü‡„™êìOQ∑ ~åâß~°∞. QÆ`«OÖ’ É’Ü«∞Öò,
Ô~Ǩ‡<£Å z„`«O '㨡"£∞_®Q∑ q∞eÜ«∞h~ü— 8
J™ê¯~üÅ#∞ ÔQÅ∞K«∞‰õΩ#flk. `å*ÏQÍ gi^ŒÌ~°∂
Hõ e ã≤ Ѩ x KÕ ã ≤ # '127 J=~ü û —ÃÑ· Éè Ï sQÍ
JOK«<åÅ∞ L<åfl~Ú. „ÉÏ_£HÍãπì Ѷ≤Öò‡ „H˜\ ˜H±û
J™Èã≤Ü∞Õ +¨<£ WKÕÛ D J"å~°∞¤ q*Ë`Å« #∞ P™ê¯~ü
=iOKÕ J=HÍâßÅ∞ Z‰õΩ¯=.
ã¨z<£‰õΩ "≥∞ÿã¨∂~ü =iû\© Q“~°=
_®Hõìˆ~\ò
„Ѩ=ÚY „H˜ÔH\ò „H©_®HÍ~°∞_»∞ ã¨z<£
>ˇO_»∂ů~ü‰õΩ k=OQÆ`« "≥∞ÿã¨∂~ü =∞Ǩ~å*Ï
#ÖÏfi_£ Hõ$+¨‚ ~å[ =_»Ü∂« ~ü, <åºÜ«∞ âßY =∞O„u
g~°Ñ¨Ê "≥Ú~ÚbH˜ "≥∞ÿã¨∂~ü Ü«¸x=iû\© Q“~°=
_®Hõìˆ~\ò#∞ „ѨHõ\ ˜OK«#∞Ok. g~°∞ HÍHõ „Ѩ=ÚY
QÆ∞O_≥ "≥·^Œ∞º_»∞ _®Hõì~ü. ^Õq â‹\ ˜ì ã¨~À^£
"å^ŒºHÍ~°∞_»∞ ~år"£ `å~å<å^ä,£ q^•º"Õ`,Ϋ Ñ≤WZãπ
HÍÖË l =º=™ê÷ Ñ ¨ ‰ õ Ω _» ∞ ^˘Ô ~ · ™ êfiq∞x D
_®Hõ ì ˆ ~ \ò Å `À 㨠` « ¯ iOKåÅx Ü« ¸ x=iû\©
ã≤O_çHˆ \ò U~åÊ@∞ KÕã#≤ ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ ¿Ñ~˘¯Ok.
giÖ’ "≥∞ÿã¨∂~ü =∂r ã¨O™ê÷<ånèâ◊√_»∞ #ÖÏfi_ç
Hõ $ +¨ ‚ ~å[=_» Ü « ∂ ~ü ‰ õ Ω D _®Hõ ì ˆ ~ \ò # ∞
=∞~°}Ï#O`«~O° „ѨH\õ 㘠∞¨ <Î åfl~°∞. PÜ«∞<Õ 1916Ö’
JHõ¯_ç ã¨O™ê÷<åxH˜ ã¨O|OkèOz "≥Ú@ì "≥Ú^Œ\ ˜
Ü«¸x=iû\© <≥ÅH˘ÖÏÊ~°∞.
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
xÜ«∂=∞HÍÅ∞
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
WO\˜„ˆQ>ˇ_£ _çÃѶ<£û ™êìѶπ pѶπQÍ _ôˆH
*’+≤
"≥·ãπ J_ç‡~°Öò _ôˆH *’+‘ _çÃãO|~ü 31#
K≥ · ~ ° ‡ <£ pѶ π û PѶ π ™êì Ñ ¶ π Hõ q ∞\© H ˜ (ã‘ S ã‘ )
㨠O |Okè O z# WO\˜ „ ˆ Q >ˇ _ £ _è ç à Ѷ < £ û ™êì Ñ ¶ π
JkèѨuQÍ Z~Ú~ü pèÑπ =∂~°¬Öò Zãπã‘ =Ú‰õΩÖò
™ê÷#OÖ’ Ѩ^Œg ÉÏ^茺`«Å#∞ ã‘fiHõiOKå~°∞.
ã¨Éò"≥∞Ô~·#¡ =ºuˆ~Hõ Ü«Ú^Œú xѨÙ}∞_≥·# *’+‘
WO`« = ~° ‰ õ Ω áÈ~ü ì | ¡ Ü « ∞ ~ü ˆ H O„^Œ O QÍ L#fl
JO_»=∂<£ xHÀÉÏ~ü Hõ=∂O_£‰õΩ <Õ`«$`«fiO
=Ç≤ÏOKå~°∞. JO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ PÜ«∞# <åqHÍ
^Œà◊_çѨӺ\© pѶπQÍ Ñ¨xKÕâß~°∞. 1974Ö’ ÉèÏ~°`«
<åqHÍ^Œ à ◊ O Ö’ KÕ s # *’+‘ =¸_» ∞
^ŒâßÉÏÌʼnõΩÃÑ·QÍ HÍÅOÖ’ ѨÅ∞ „Ѩuëêì`«‡Hõ
ÉÏ^茺`«Å#∞ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞.
ÉÏÅŠǨωõΩ¯Å Ñ¨i~°HõΔ}
*ÏfÜ«∞Hõq∞+¨<£‰õΩ ã¨Éèí∞ºÅ xÜ«∂=∞HõO
ÉÏÅŠǨωõΩ¯Å Ñ¨i~°HõΔ} *ÏfÜ«∞
Hõq∞+¨<£ ã¨Éèí∞ºÅ∞QÍ ~å„ëêìxH˜ K≥Ok# W^ŒÌix
ã¨É∞íè ºÅ∞QÍ xÜ«∞q∞ã¨∂Î Hˆ O„^Œ „ѨÉ∞íè `«fiO P^ÕâßÅ∞
*Ïs KÕã≤Ok. ZOq ᶜO_Õ+¨<£‰õΩ K≥Ok#
HÀPi¤<Õ@~ü ~å*ËO„^Œ „Ѩ™ê^£, ^è•„u i™È~üû
ÃãO@~ü‰õΩ K≥Ok# HõÅ∂¡i ÉèÏ#∞=∞uÅ#∞ ~å„+¨ì
„Ѩux^èŒ∞Å∞QÍ xÜ«∞q∞ã¨∂Î ÉÏÅŠǨωõΩ¯Å
Ѩi~°HõΔ} *ÏfÜ«∞ Hõq∞+¨<£ "≥∞O|~ü Ãã„Hõ@s Å"£
=~°‡ P^ÕâßÅ∞ *Ïs KÕ™ê~°∞. D Hõq∞+¨<£
*ÏfÜ« ∞ ™ê÷ ~ ÚÖ’ ÉÏÅŠǨ Ï ‰õ Ω ¯Å#∞
Ѩi~°H˜ΔOK«_»"Õ∞ H͉õΩO_®, ÉÏÅʼnõΩ x~°ƒO^èŒ
Lz`« q^Œº#∞ J=∞Å∞ [iˆQÖÏ K«∂ã¨∞ÎOk.
2009Ö’ U~åÊ@∞ KÕã≤# D K«@ìOÖ’ ÃãHõΔ<£-
31 „ѨHÍ~°O D Hõq∞+¨<£‰õΩ K«@ì|^Œú`« LOk.
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
=∞~°}ÏÅ∞
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
™È+¨eãπì <Õ`« ã¨∞ˆ~O„^Œ"≥∂ǨÏ<£
Hõ#∞fl=¸`«
„Ѩ=ÚY ™È+¨eãπì "Õ∞^è•q, =∂r ZOÑ‘
㨠∞ ˆ ~ O„^Œ "≥ ∂ Ǩ Ï <£ (84) Hõ # ∞fl=¸âß~° ∞ .
x~å_» O |~° ` « ‰ õ Ω =∂~° ∞ ¿Ñ~° ∞ QÍ xeKÕ
ã¨∞ˆ~O„^Œ"≥∂ǨÏ<£ [#`åáêsì \˜ÔH\òÃÑ· 1978-
84 =∞^茺 ~å[ºã¨Éèí ã¨Éèí∞ºxQÍ ZxflHõÜ«∂º~°∞.
ã¨∞ˆ~O„^Œ"≥∂ǨÏ<£‰õΩ ÉèÏ~°º =∞OA, H˘_»∞‰õΩ,
‰õÄ`«∞~°∞ L<åfl~°∞. gÑ‘ ã≤OQ∑ ™ê~°^ºŒä O =Ç≤ÏOz#
~ÀAÖ’¡ =∞OA „H˜Ü«∂jÅHõOQÍ Ñ¨xKÕâß~°∞.
|_»∞QÆ∞=~åæÅ ã¨OˆHΔ=∞O HÀã¨O ã¨∞ˆ~O„^Œ "≥∂ǨÏ<£
ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤
`«# rq`«O Ü«∂=`«∞Î ^è•~°áÈâß~°x ã‘Ñ‘S ˆHO„^Œ
Ãã„Hõ>ËiÜ«∞\ò ¿Ñ~˘¯Ok.
Hõ~°∞}ÏHõ~°<£ =∞$u
ˆH~°à◊ =∂r =ÚYº=∞O„u, „Ѩ=ÚY
HÍO„ÔQãπ <Õ`« Hõ<Àfl`ü Hõ~∞° }ÏHõ~<° £ =∞$u K≥O^•~°∞.
PÜ«∞# =Ü«∞ã¨∞ 93 ã¨O=`«û~åÅ∞. 1918 AÖˇ·
5# ˆH~°à◊Ö’x Hõ#∂fl~üÖ’ PÜ«∞# [x‡OKå~°∞.
[fi~°O, âßfi㨠JO^ŒHõ PÜ«∞# H˘xfl ~ÀAÅ #∞Oz
ÉÏ^è Œ Ñ ¨ _ » ∞ `« ∞ <åfl~° ∞ . nO`À Hõ ~ ° ∞ }ÏHõ ~ ° < £ x
„u"ÕO„_»OÖ’x "≥^· ºŒ HõàÏâßÅ Pã¨∞Ѩ„u Sã‘ÜÚ« Ö’
KÕ~åÛ~°∞. K«xáÈÜÕ∞ =~°‰õΩ PÜ«∞# "≥O\˜ÖË@~ü
ÃÑ·<Õ L<åfl~°∞. Ѩiã≤÷u q+¨q∞OK«@O`À 2010
_ç à ãO|~ü 23# ™êÜ« ∞ O„`« O PÜ« ∞ #
Hõ # ∞fl=¸âß~° ∞ . <≥ „ Ǩ ï , WOk~° ` À ÉÏQÍ
™êxÇ≤ Ï `« º OQÍ LO_Õ Hõ ~ ° ∞ }Ï ˆ H ~° à ◊
~å„ëêìxH˜"Ú≥ `«OÎ 4 ™ê~°∞¡ =ÚYº=∞O„uQÍ Ñ¨xKÕã≤
iHÍ~°∞¤ ã¨$+≤ìOKå~°∞.
`˘e J=Ü«∞= ^•`« =∞$u
J=Ü« ∞ = ^•#O JO>Ë WѨ Ê \˜ H ©
JáÈǨ Ï ÖË ~å[º"Õ ∞ Å∞`« ∞ <åfl~Ú. `« = ∞
J=Ü«∞"åÅ#∞ ^•#O KÕ¿ãÎ `«=∞‰õΩ P~ÀQƺѨ~O° QÍ
W|ƒO^Œ∞Å∞ `«Ñ¨Ê=#flk ã¨~°„`«"åºÑ≤Oz LOk.
ã‘fiHõ~°Î =∂>ˇÖÏ L<åfl `å=Ú Ãã·`«O Jq\˜"å~°O
J=Ù`å=∞#fl PÖ’K«#ŠѶe¨ `«OQÍ ^ÕâO◊ Ö’ "ÕÖÏk
=∞Ok J=Ü«∞"åÅ HÀã¨O xsH˜ãΔ ∞¨ <Î åfl~°∞. J~Ú`Õ
q[Ü«∞=O`«"≥∞ÿ# `˘e J=Ü«∞=^•#O =Ü«∞ã¨∞û
56 ã¨O=`«û~åÅ∞. JO>Ë J@∞^•`«, ã‘fiHõ~°Î
ã¨OѨÓ~°‚ P~ÀQƺ=O`«∞Å∞QÍ S^Œ∞#fl~° =ã¨O`åʼnõΩ
ÃÑ·QÍ rqOKå~°∞. „á¶ê<£ûÖ’ [iy# `˘e
=¸„`« Ñ ≤ O _®Å =∂iÊ_ç „Ñ¨ Ñ ¨ O K« O Ö’
q[Ü«∞=O`«"≥∞ÿ# D `«~°Ç¨ `˘e â◊„ã¨ÎzH˜`«ûQÍ
iHÍ~°∞¤Å‰õΩ ZH˜¯Ok.
cè"£∞¿ã<£ *’+≤ =∞~°}O
=∞$^Œ∞ =∞^è∞Œ ~° QÆOcè~° QÆà◊ ™ê~°k,ä ÉèÏ~°`«
~°`«fl, ѨO_ç\ò cè"£∞¿ã<£ *’+≤ Hõ#∞fl=¸âß~°∞.
PÜ«∞# =Ü«∞ã¨∞ 89 ã¨O=`«û~åÅ∞. H˘<åflà◊√¡QÍ
=$^•úѨº ã¨O|O^èŒ"≥∞ÿ# W|ƒO^Œ∞Å`À PÜ«∞#
ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. _çÃãO|~ü 31# ѨÙ}ˇÖ’x F
Pã¨Ê„uÖ’ KÕ~åÛ~°∞. QÆ`« =¸_»∞ ~ÀAÅ∞QÍ
PÜ«∞#‰õΩ Hõ$„u=∞ âßfi㨠JOkã¨∞Î<åfl~°∞. z=~°‰õΩ
cè"£∞¿ã<£ *’+≤ `«∞k âßfi㨠=kÖÏ~°∞. cè"£∞¿ã<£
*’+≤ 1922 Ѷ≤„|=i 4# Hõ~å‚@HõÖ’x ^è•~åfi_»
lÖÏ¡ QÆ^Œ~üÖ’ [x‡OKå~°∞. ѨÙ=Ùfi ѨÙ@ìQÍ<Õ
Ѩi=∞oã¨∞ÎO^Œ#fl@∞¡ ÉÏźOÖ’<Õ PÜ«∞#Ö’x
ã¨Ow`« `«$+¨‚ |Ü«∞@Ѩ_çOk. `«# `å`« H©~°Î#Å∞
áê_Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ LѨÜ≥∂yOKÕ `å<£Ñ¨Ó~üÃÑ·
z#flѨÙÊ_Õ K≥~Úº "Õâß~°∞.
5
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
"å~°ÎÖ’¡ „Ѩ^ÕâßÅ∞
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
ɡOQÆà◊¥~°∞Ö’ #=ÙfiÅ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O
#=fi@O XHõ Éè’QÆO, #qfiOK«@O XHõ
Ü≥∂QÆO, #=fiHõ áÈ=@O XHõ ~ÀQÆO. #qfiOKÕ
Hõà◊ JO^ŒiH© LO_»^Œ∞. Z<Àfl =∂#ã≤Hõ XuÎà◊¡#∞
^Œ∂~°O KÕ¿ã â◊HΘ XHõ¯ #=ÙfiˆH LOk Jx =∂#ã≤Hõ
xѨÙ}∞Å∞ K≥|∞`«∞O\Ï~°∞. JO^Œ∞ˆH #=ÙfiňH XHõ
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xfl „áê~°OaèOKÕO^Œ∞‰õΩ Hõ~å‚@HõÖ’
K« ∞ ~° ∞ QÍæ „Ñ¨ Ü « ∞ `åflÅ∞ [~° ∞ QÆ ∞ `« ∞ <åfl~Ú.
„Ѩ Ñ ¨ O K« O Ö’<Õ "≥ Ú @ì " ≥ Ú ^Œ \ ˜ #=ÙfiÅ
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xfl "≥∞ÿã¨∂~°∞Ö’ xi‡OKÕO^Œ∞‰õΩ
„Ѩܫ∞`åflÅ∞ KÕã¨∞Î<åfl=∞x JO`«~å˚fÜ«∞ #=ÙfiÅ
Hõ|∞¡Å (ÖÏѶO≤ Q∑ HõÉ¡ ò) ã¨=∂Yº *ÏfÜ«∞ J^躌 ‰õΩΔ _»∞
=∞^Œ < £ H˘\ÏiÜ« ∂ „Ѩ H õ \ ˜ O Kå~° ∞ . =i≈\©
x~å‡}ÏxH˜ WѨÊ\˜ˆH 10 ZHõ~åÅ Éèí∂q∞x
H˘#∞QÀÅ∞ KÕâß~°∞.
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ö’ LѨ„QÆÇ¨Ï _Õ\Ï ¿ãHõ~°}
ˆHO„^ŒO
Jxfl~°HÍÅ LѨ„QÆǨÅ #∞Oz =KÕÛ
_Õ\Ï#∞ JO^Œ∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ~°∂.40HÀ@¡ =ºÜ«∞O`À
WO\˜„ˆQ>ˇ_£ =∞bì q∞+¨<£„Q“O_£ ÃãÔQ‡O\ò#∞
ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ö’ ÉèÏ~°`« JO`«iHõΔ Ñ¨iâ’^èŒ# ã¨Oã¨÷
(W„™È) U~åÊ@∞ KÕÜ«∞É’`ÀOk. nxÖ’ ÉèÏQÆOQÍ
8 UO>ˇ<åflÅ#∞ J=∞~°Û#∞#fl@∞¡ <Õ+#¨ Öò i"≥∂\ò
ÃãxûOQ∑ ÃãO@~ü (Z<£ P ~ü Z ãπ ã ‘ ) _≥ · Ô ~ Hõ ì ~ ü
q.[Ü« ∞ ~å=∞<£ `≥ e áê~° ∞ . nx =Å¡
qxÜ≥∂QÆ^•~°∞ʼnõΩ x`«ºO "≥~Úº JO`«iHõΔ
L`«Ê`«∞ÅÎ #∞ <Õ~∞° QÍ JOkOK«_®xH˜ gÅ=Ù`«∞Ok.
„Ѩã¨∞Î`«O _Õ\Ï JOk# <åÅ∞ÔQ·^Œ∞ ~ÀAʼnõΩ D
L`«Ê`«∞ÎÅ#∞`å=Ú JOkã¨∞Î<åfl=∞x, '„Q“O_£
ÃãÔQ‡O\ò— x~å‡}O ѨÓ~°ÎÜ«∂ºHõ 12 QÆO@Ö’¡<Õ
g\˜ x W™êÎ = ∞x ¿Ñ~˘¯<åfl~° ∞ . J`« º =㨠~ °
L`«Ê`«∞ÎÅ#∞ QÆO@Ö’<Õ JOk™êÎ=∞x `≥eáê~°∞.
LѨ„QÆǨÅ #∞Oz i"≥∂\ò ÃãxûOQ∑ _Õ\Ï#∞
¿ãHõiOK«_»O, qâı¡+≤OK«_»O Z<£P~üZãπã‘ qkè.
i™È~üûâß\ò, HÍ~Àìâß\ò, F+¨<£âß\ò, "å`å=~°}
LѨ „ QÆ Ç ¨  Å „âı } ˜ Ö ’ J<Õ H õ LѨ „ QÆ Ç ¨  Å#∞
„Ѩ Ü ≥ ∂ yOKÕ O ^Œ ∞ ‰õ Ω U~åÊ@∞¡ KÕ ã ¨ ∞ Î # fl@∞¡
¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. [#=i z=~À¡ HÍx, Ѷ≤„|=i
"≥Ú^Œ\’¡ HÍx i™È~üûâß\ò-2 LѨ„QÆǨxfl
„ѨÜ≥∂yOK«#∞<åfl~°∞. WѨÊ\˜ˆH ~À^Œã≤Ö’ L#fl
i™È~üûâß\ò-1 ™ê÷#OÖ’ Wk ¿ã=Å∞ JOkã¨∞OÎ k.
D LѨ„QÆǨÏO `˘e™êiQÍ 5.8 g∞@~°∞¡, 70
H˜Ö’g∞@~°¡ =∞bì ÃãÊ¢HõìÖò _Õ\Ï#∞ JOkã¨∞ÎOk.
J#O`«~°O i™È~üûâß\ò-3x „ѨÜ≥∂y™êÎ~°∞. Wk
^Õ â ◊ O "≥ Ú `åÎ x fl x`« º O Ѩ i je㨠∞ Î O ^Œ x
¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
„H©_®~°OQÆO
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
P¢¿ãìeÜ«∂ FÃÑ<£ 2011
ѨÙ~°∞+¨μÅ ã≤OyÖòû q*Ë`« *ÁHÀqKü
P¢¿ãìeÜ«∂ FÃÑ<£ ѨÙ~°∞+¨μÅ ã≤OyÖòû
>ˇÿ\ ˜Öò#∞ ÃãiƒÜ«∂‰õΩ K≥Ok# <˘"åH± *ÁHÀqKü
ÔH·=ã¨O KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. =~°∞ã¨Ãã@¡Ö’ J`«_»∞
„a@<£‰õΩ K≥Ok# Ü«∂O_ô =Ú„ˆ~#∞ 6-4, 6-2,
6-3 `Õ_®`À HõOQÆ∞uxÑ≤OKåK«_∞» . <À"åH±‰Ωõ D
>ˇÿ\ ˜Öò JO^Œ∞HÀ=_»O Wk Ô~O_À™êi. JÖψQ
=~°∞ã¨QÍ Ô~O_À™êi P¢¿ãìeÜ«∂ FÃÑ<£ ÃѶ·#Öò
=~°‰õΩ =zÛ<å D „Ѩuëêì`«‡Hõ „\’Ѷ‘x ™⁄O`«O
KÕã¨∞HÀ=_»OÖ’ =Ú„ˆ~ =∂„`«O qѶ¨Å=∞Ü«∂º_»∞.
=∞Ç≤Ïà◊Å ã≤OyÖòû q*Ë`« H˜¡Üü∞ã¨ì~üû
P¢¿ãìeÜ«∂ FÃÑ<£ =∞Ç≤Ïà◊Å ã≤OyÖòû
>ˇÿ\ ˜Öò#∞ H˜"£∞ H˜¡Üü∞ã¨ì~üû (ɡe˚Ü«∞O) ÔH·=ã¨O
KÕã¨∞H˘Ok. =¸_»∞ Ãã@¡ ã¨=∞~°OÖ’ =¸_À ã‘_£
H˜¡Üü∞ã¨ì~üû 3-6, 6-3, 6-3 `˘q∞‡^À ã‘_£ <åb
(K≥·<å)#∞ F_çOz `«# MÏ`åÖ’ `˘e P„¿ãìeÜ«∂
FÃÑ<£ >ˇÿ\ ˜Öò#∞ ÔH·=ã¨O KÕã¨∞H˘Ok.
ѨÙ~°∞+¨μÅ _»|∞Öòû
ѨÙ~°∞+¨μÅ _»|∞Öòû qÉèÏQÆOÖ’ eÜ«∂O_»~ü
¿Ñãπ-=∞¿ÇÏâò Éè∂í Ѩu (ÉèÏ~°`)ü *’_ô ~°#fl~°Ñ`π À<Õ
ã¨O`«$Ñ≤ΠѨO_çOk. ÃѶ·#Ö’¡ =¸_À ã‘_£ ÉèÏ~°`«
P@QÍà◊√§ 3-6, 4-6 `Õ_®`À \ÏÑπ ã‘_£*’_ô
"≥∞ÿH±-ÉÏÉò „|Ü«∂<£ (J"≥∞iHÍ) KÕuÖ’ F@q∞
K«qK«∂ã≤Ok. ÔHs~ü „QÍO_£™ê¡"£∞ ÅHõΔ ºOQÍ
|iÖ’H˜ ky# ÉèÏ~°`« [O@ÃÑ· „Ѩ`«ºi÷ *’_ô
PkèѨ`«ºO Hõ#|izOk.
=∞Ç≤Ïà◊Å _»|∞Öòû
P„¿ãìeÜ«∂ FÃÑ<£ „QÍO_£ âß¡"£∞ >ˇxflãπ
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
Ãã·<£û JO_£ >ˇHÍflÅr
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
\’~°fl"≥∞O\òÖ’ \ÏÑπ ã‘_Q£ Í |iÖ’H˜ ky# yÃãÖÏ
_»∞Ö’¯ (JÔ~˚O\©<å) - á¶ê¡qÜ«∂ ÃÑ<≥\Ï (W@b)
*’_ô =∞Ç≤ Ï à◊ Å _» | ∞Öò û >ˇ ÿ \ ˜ Ö ò # ∞ Ô H · = 㨠O
KÕã¨∞‰õΩOk. ÃѶ·#Öò =∂ºKüÖ’ g~°∞ 12= ã‘_£
[O@ qHÀìiÜ«∂ J[Ô~OHÍ (ɡÖÏ~°ãπ) =∞iÜ«∂
H˜iÖˇOHÀ (~°ëêº)#∞ F_çOz `˘e™êi „QÍO_£
âß¡"£∞ >ˇÿ\ ˜Öò#∞ ™êkèOKå~°∞.
Ãq∞H±û_£ >ˇÿ\˜Öò
ÔH^äŒi<å Ãã~ÀƒuflH±, _®xÜ≥∞Öò <≥ã¨ì~ü
Hõeã≤ P„¿ãìeÜ«∂‰õΩ K≥Ok# áêÖò Ǩ<£b, Kå<£
Ü«∞OQ∑-*Ï<£Å#∞ 6-3, 3-6 (10-7) `Õ_®`À
ã¨∂Ѩ~ü >ˇÿ„ÉËHõ~üÖ’ F_çOz q∞H±û_£ _»|∞Öòû
JO^Œ∞‰õΩ<åfl~°∞. ÃãiƒÜ«∂‰õΩ K≥Ok# Ãã~ÀƒuflH±‰Ωõ
Wk S^À „QÍO_£™ê¡"£∞ >ˇÿ\ ˜Öò. `«# Ô~O_»∞
>ˇ ÿ \ ˜ Ö ò # ∞ l"≥ ∂ lH± `À_» ∞ QÍ ™êkè O zOk.
P„¿ãìeÜ«∂ FÃÑ<£`Àáê@∞ <≥ã¨ì~ü`À >ˇÿ\ ˜Öò
JO^Œ∞HÀ=_»O W^Õ „Ѩ^äŒ=∞O.
áêH± iHÍ~°∞¤ q[Ü«∞O
#∂ºlÖÏO_£`À @fiO\© 20 ã≤sãπÖ’
áêH˜™êÎ<£ `˘eÔ~O_»∞ =∂ºKüÅ#∞ HÀÖ’Ê~Ú<å
PYi =∂ºKüÖ’ iHÍ~°∞¤ q[Ü«∂xfl #"≥∂^Œ∞
KÕã≤Ok. z=i^≥·# =¸_À @fiO\© 20 =∂ºKüÖ’
H˜gãπ#∞ 103 Ѩ~°∞QÆ∞Å `Õ_®`À z`«∞ÎKÕã≤Ok.
nO`À >ˇã¨∞ì Ǩϟ^• QÆÅ ^ÕâßÅ =∞^茺 \˜-20Ö’¡
J`«ºkèHõ ™È¯~°∞ q[Ü«∂xfl ™⁄O`«O KÕã¨∞‰õΩ#fl
`˘e [@∞ìQÍ K«i„`« ã¨$+≤ìOzOk. =∞~À"≥·Ñ¨Ù
H˜gãπ‰Ωõ \˜-20 HÔ s~üÖ’ W^Õ J`«ºÅÊ ™È¯~°∞ 184
Ѩ~°∞QÆ∞Å ÅHõΔ ºKèÕ^Œ#`À |iÖ’H˜ #∂ºlÖÏO_£
J|∞úÖò ~°*ÏH± (3/13), J„Ѷ‘k (4/14) ^•\˜H˜
15.5 F=~°¡Ö’ 80 Ѩ~°∞QÆ∞ňH ‰õΩѨʉõÄeOk.
#Å∞QÆ∞~°∞ \ÏÑπ P~°¤~ü ÉϺ\òû"≥∞<£ _»H“@∞¡QÍ
"≥#∞k~°QÆ_»O QÆ=∞<å~°›O. ã¨ì~Úiãπ (45) XHõ¯_Õ
~å}˜OKå_»∞. `˘Å∞`« ÉϺ\˜OQ∑‰õΩ ky# áêH±
FÃÑ#~°Ö¡ ’ Ã+ǨÏ*Ï^£ (54) ǨѶπ ÃãOK«sH˜ `À_»∞,
ǨÏѶ‘*ò (34) K≥ň~QÆ_»OÖ’ xs‚`« F=~üÖ’ 6
qÔH@¡ #ëêìxH˜ 183 Ѩ~°∞QÆ∞Å∞ ™êkèOzOk.
6 ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤
L=∞~ü JHõ‡Öò (30, J|∞ÌÖò ~°*ÏH± (34 <å\∫\ò)
Å∞ ~å}˜OKå~°∞. PÖò~“O_»~ü J|∞ÌÖò ~°*ÏH±‰õΩ
=∂º<£ PѶπ k =∂ºKü ^ŒH˜¯Ok.
ǨOHÍOQ∑ H©fi<£ Ãã·<å
WO_çÜ«∞<£ QÀÖˇ¤<£ QÍàò Ãã·<å <≥ǨfiÖò
ǨOHÍOQ∑ ã≤sãπÖ’ ã¨∂Ѩ~ü ã≤sãπ D"≥O\òÖ’
q[Ü«∞^Œ∞O^Œ∞aè "≥∂yã¨∂ΠǨOHÍOQ∑ FÃÑ<£
H˜s\Ïxfl X_çãÑ≤ \¨ Oì˜ k. ǨOHÍOQ∑ FÃÑ<£ ÃÑ#·¶ Ö’¡
Ãã<· å 15-21, 21-16, 21-17`À K≥<· å +¨@~¡ ,ü
Pã≤Ü«∂ „H©_»Å KåOÑ≤Ü«∞<£ +≤lÜ«∂<£ "åOQ∑#∞
z`«∞KÎ ãÕ ≤ HÔ s~üÖ’ <åÅ∞QÀ ã¨∂Ѩ~ü ã≤sãπ >ˇ\ÿ Ö˜ ò#∞
™⁄O`«O KÕã∞¨ ‰õΩOk. nO`À Ãã<· å‰õΩ „\’Ѷ`‘ À áê@∞
~°∂. 8.50 ÅHõÅΔ „ÃÑ*· ò=∞h ^ŒH¯˜ Ok. D U_®kÖ’
Ãã·<åH˜k S^À >ÿ̌\ ˜Öò HÍ=_»O qâı+¨O. WO_çÜ«∂
„QÍO_£ „Ñ‘, ã≤OQÆѨÓ~ü, WO_À<Õ+≤Ü«∂ FÃÑ<£`À
D ã‘[<£Ö’ Ǩº„\˜H± >ˇÿ\ ˜à◊√¡ ™êkèOz# Ãã·<å
J#O`«~O° HÍ=∞<≥fiÖòÎ „H©_Ö» ’¡ ã¨fi~°O‚ `À "≥∞iã≤Ok.
„Ѩã¨∞Î`«O „ѨѨOK« <åÅ∞QÀ ~åºO‰õΩÖ’ L#fl Ãã·<å
`å*Ï q[Ü«∞O`À `«# ÅHõΔ ºO <≥O|~ü =<£‰õΩ
KÕ~°∞"≥·Ok.
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
~À^Œã‘ ~°OQÆO
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
â◊x„QÆǨÏO =ÅÜ«∂Å ~°Ç¨Ï㨺O
â◊x„QÆǨxH˜ K«∞@∂ì L#flJO^Œ"≥∞ÿ#
=ÅÜ«∂ʼnõΩ ã¨O|OkèOz# ~°Ç¨Ï™êºÅ QÆ∞@∞ì#∞
âß„ã¨Î"Õ`«ÎÅ∞ KèÕkOKå~°∞. 4.5 HÀ@¡ ã¨O=`«û~åÅ
„H˜`«O qâ◊fiO`À ^•^•Ñ¨Ù >ˇÿ@<£‰õΩ J<ÕHõ Ô~@∞¡
ÃÑ^Œ^Ì #·≥ LѨ„QÆÇϨ O â◊x „QÆÇϨ O`À _èHô ˘x qzÛù#O
HÍ=_»O`À â◊x„QÆǨxH˜ J<ÕHõ K«O^Œ=∂=∞Å∞
(LѨ„QÆǨÅ∞) U~°Ê_®¤Ü«∞x "å~°∞ K≥|∞`«∞<åfl~°∞.
^èŒ∂o, ~åà◊√¡, =∞OK«∞`À ‰õÄ_ç# =ÅÜ«∂Å∞
U~°Ê_®¤Ü«∞x H˘Å~å_ÀÖ’x ™œ`ü"≥ã¨∞ìsÃãiÛ
Wxã≤ì@∂º\ò‰õΩ K≥Ok# Ѩiâ’^茉õΩÅ∞ `≥eáê~°∞.
â◊x„QÆǨÏO K«∞@∂ì L#fl=ÅÜ«∂Å∞ Pq~°ƒùqOz#
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "å\˜Ö’ â◊√^Œ"ú ∞≥ #ÿ =∞OK«∞ LO_Õ^xŒ ,
HÍx JO`«iHõΔOÖ’ L#fl^èŒ∂o, ~åà◊√¡ LůÅ
HÍ~°}OQÍ P =∞OK«∞ HÍÅ∞ëêºxH˜ QÆ∞Ô~·O^Œx
"å~°∞ QÆ∞iÎOKå~°∞. „Ѩã¨∞Î`«O P =ÅÜ«∂Ö’¡ 90
#∞O_ç 75 âß`«O =~°‰õÄ h\˜`À ‰õÄ_ç# =∞OK«∞
LO^Œx "åi Ѩiâ’^èŒ# q=~åÅ∞ „ѨK«∞iOz#
k [~°flÖò <ÕK«~ü Ѩ„uHõ Hõ^äŒ#O. â◊x„QÆǨÏO
=ÅÜ«∂Å∞ Pq~åƒù"åxH˜ ã¨O|OkèOz QÆ`«OÖ’
J#∞‰õΩ#fl@∞ì, XHõ z#fl LѨ„QÆǨÏO `ÀHõK«∞Hõ¯
_èôH˘#_»O =Å¡ =ÅÜ«∂Å∞~åà◊√¡, =∞OK«∞`À L#fl
=ÅÜ«∂Å∞QÍ U~°Ê_®¤Ü«∞x käÜ«∞sH˜ „Ѩã¨∞Î`« H˘`«Î
kä~ÚsH˜ ã¨O|O^èŒO LO^Œx ™œ`ü"≥ãπì sÃãiÛ
Wxã≤ì@∂º\ò _≥·Ô~Hõì~ü _®Hõì~ü Hõ#∂Ñπ ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.

™œ~°‰õΩ@∞O|O "≥Å∞ѨŠ~åu„QÆǨÏO
™œ~°‰Ωõ @∞O|O "≥Å∞ѨŠ~åu`À xO_ç#
XHõ z#fl „QÆÇ¨ xfl YQÀà◊ âß„ã¨"Î `Õ ÅΫ ∞ QÆ∞iÎOKå~°∞.
nxflÔHѨ¡~ü-10aQÍ ¿Ñ~˘¯O@∞<åfl~°∞. J"≥∞iHÍ
JO`«iHõΔ Ñ¨iâ’^è#Œ ã¨Oã¨÷ (<å™ê)‰õΩ K≥Ok# HÔ Ñ¨~¡ ü
"Àº=∞<ÒHõ nxfl QÆ∞iÎOzOk. D „QÆǨÏO Éèí∂q∞
HõO>Ë 1.4 Ô~@∞¡ ÃÑ^ŒÌkQÍ LO@∞Ok. 8 <≥ÅÅ
áê@∞ Ѩiâ’^è#Œ [iÑ≤ D „QÆÇ¨ xfl Hõ#∞Q˘<åfl~°∞.
D „QÆǨÏO „^Œ=º~åt Éèí∂q∞HõO>Ë 4.6 Ô~@∞¡
ÃÑ^ŒÌkQÍ LOk. ''ã¨∂~°∞º_»∞ H͉õΩO_® =∞~À
#HõΔ„`«O K«∞@∂ì u~°∞QÆ∞`«∞#fl XHõ ~åu „QÆǨÏO
`åÅ∂‰õΩ QÆ\ ˜ì P^è•~åÅ#∞ Hõ#∞Q˘#_®xH˜ ÔHÃÑ¡~ü
`«# â◊H˜ÎÜ«Ú‰õΩÎÅ#∞ ‰õÄ_»nã¨∞‰õΩOk—— Jx <å™ê
âß„ã¨Î"Õ`«Î #\Ïb |\ÏÖÏ `≥eáê~°∞. ÔHѨ¡~ü-10a
„QÆÇϨ O `«# =∂`«$ `å~°K∞« @∂ì Ѩi„Éèqí ∞OK«_®xH˜
0.84 ~ÀAÅ∞ =∂„`«"Õ∞ Ѩ_»∞`«∞Ok. ã¨∂~°∞º_çH©
|∞^茄QÆǨxH˜ =∞^茺 L#fl ^Œ∂~°O HõO>Ë ÔHѨ¡~ü‰õÄ
^•x =∂`«$ `å~°‰õΩ =∞^茺 L#fl ^Œ∂~°O 20 Ô~@∞¡
`«‰õΩ¯=QÍ LOk. Éèí∂q∞x áÈe# „QÆǨÅ HÀã¨O
[~°∞ѨÙ`«∞#fl J<Õfi+¨#Ö’ ÔHÃÑ¡~ü-10a „QÆǨÏO
QÆ∞iÎOѨ٠KåÖÏ H©ÅHõ"≥∞ÿO^Œx âß„ã¨Î"Õ`«ÎÅ∞
`≥eáê~°∞. Éèí∂q∞ Ѩi ÔHÃÑ¡~ü-10a „QÆǨÏO
QÆ∞iÎOѨ٠KåÖÏ H©ÅHõ"≥∞ÿO^Œx âß„ã¨Î"Õ`«ÎÅ∞
`≥eáê~°∞. Éèí∂q∞ Ѩi=∂}OÖ’ L#fl „QÆǨÅ#∞
QÆ ∞ iÎ O K« _ ®xH˜ Ô H Ѩ ¡ ~ ü "Àº=∞<ÒHõ # ∞ <å™ê
„ѨÜ≥∂yOzOk.
qâ◊fiOÖ’ J`«ºO`« "Õ_ç „QÆǨÏO
qâ◊ fi OÖ’ J`« º O`« "Õ _ ç „QÆ Ç ¨  xfl
âß„ã¨Î"Õ`«ÎÅ∞ QÆ∞iÎOKå~°∞. JHõ¯_» LëÈ‚„QÆ`«Å∞
3200 _ç„wÅ ÃãeûÜ«∞ãπ "Õ∞~° LO@∞O^Œx "å~°∞
`≥eáê~°∞. "åãπÊ-33 a J<Õ D„QÆǨÏO. `«#
=∂`« $ `å~° ‰ õ Ω J`« º O`« 㨠g ∞Ѩ O Ö’
Ѩ i „Éè í q ∞™ÈÎ O k. Wk =∞#‰õ Ω 380 HÍOu
㨠O =`« û ~åÅ ^Œ ∂ ~° O Ö’ L#fl PO„_À"≥ ∞ _®
`å~°=∞O_»ÅOÖ’ LOk. Wk `«# =∂`«$ `å~°
K«∞@∂ì XHõ™êi u~°QÆ_®xH˜ 1.1 ~ÀAÅ∞
=∂„`«"Õ∞ Ѩ_»∞`«∞Ok.
â◊x „QÆǨÏOÃÑ· ÃÑ#∞ `«∞áê#∞
â◊x „QÆǨÏO L`«Î~å~°÷ QÀà◊OÃÑ· Éèí∂q∞
Ѩi=∂}OÖ’ ã¨QÆO „áêO`«OÖ’ ÃÑ#∞ `«∞áê#∞
q[$Oaè™ÈÎOk. P „QÆǨÏOÃÑ· Wk=~°‰õΩ U~°Ê_ç#
`« ∞ áê#∞Ö’¡ Ô H ÖÏ¡ D „ˆ Q \ò "≥ · \ ò ™êÊ\ò
(J"≥∂‡xÜ«∂`À ‰õÄ_ç# `≥Å¡x, "≥∞i¿ã =∞OK«∞
`«∞áê#∞) J`«ºO`« J~°∞^≥·#kQÍ âß„ã¨Î"Õ`«ÎÅ∞
JOK«<å "Õã¨∞Î<åfl~°∞. ^•^•Ñ¨Ù 36 "ÕÅ "≥∞ÿà◊¡
á⁄_»=Ù# "åºÑ≤Oz# D `«∞áê#∞ 3,600 "≥∞ÿà◊¡
"Õ∞~°‰Ωõ |ÅOQÍ L#fl@∞¡ <å™ê‰õΩ K≥Ok# 'HÍã≤x
JO`«iHõΔ <ÒHõ— ѨOÑ≤# z„`åÅ#∞ |\˜ì `≥Å∞™ÈÎOk.
ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
~°HõΔ} ~°OQÆO
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
2011Ö’ "≥·=∂xHõ ^Œà◊OÖ’H˜ `Õ[ãπ
^ÕjÜ«∞ Ѩi*Ï˝#O`À ~°∂á⁄OkOz#
`ÕeHõáê\˜ Ü«Ú^Œúq=∂#O (`Õ[ãπ) "≥·=∂xHõ
^ŒàO◊ Ö’ „Ѩ"tÕ OKÕO^Œ∞‰õΩ ~°OQÆO ã≤^=úŒ ∞=Ù`ÀOk.
`Õ [ ãπ Ü« Ú ^Œ ú q =∂<åÅ#∞ 2011Ö’
`« q ∞à◊ < å_» ∞ Ö’x 㨠∂ Å∂~ü Ö ’
"≥∂ǨÏiOK«É’`«∞<åfl~°∞. `Õ[ãπ "≥·=∂xHõ ^Œà◊O
XHõ "≥∂ã¨Î~°∞ ã¨O`«$Ñ≤Îx =ºHõÎOKÕã≤Ok. `Õ[ãπ
`«Ü«∂s^•Ô~·# Ç≤ÏO^Œ∞™ê÷<£ U~À<å\˜H±û eq∞>ˇ_£
(ǨÖò)‰õΩ 40 Ü«Ú^Œúq=∂<åÅ HÀã¨O P~°¤~ü
WzÛO^Œx "≥·=∂xHõ ^Œà◊ LѨ JkèѨu Z~Ú~ü
=∂~°¬Öò Ñ≤.ÔH.ÉÏ~Àƒ~å `≥eáê~°∞.
K≥·<åÖ’ P^èŒ∞xHõ Ü«Ú^Œú q=∂#O
â◊ „ `« ∞ ~å_®~° ¡ xѶ ¨ ∂ <Õ „ `åʼnõ Ω
zHõ ¯ ‰õ Ω O_® „Ѩ Ü « ∂ }˜ O KÕ J^è Œ ∞ <å`« #
Ü«Ú^Œúq=∂#O '*Ë-20—x K≥·<å `˘e™êiQÍ
ѨsH˜OΔ zOk. nO`À J"≥∞iHÍ `«~åfi`« D ~°H"õ ∞≥ #ÿ
㨠i H˘`« Î ™êOˆ H uHõ Ü« Ú ^Œ ú q =∂<åÅ#∞
㨠= ∞‰õ Ä ~° ∞ Û‰õ Ω #fl Ô ~ O_À ^Õ â ◊ O QÍ K≥ · < å
J=`«iOzOk. WѨÊ\˜ ^•HÍ ~å_®~°¡ #∞Oz
`«Ñ≤ÊOK«∞‰õΩ<Õ J^èŒ∞<å`«# Ü«Ú^Œú q=∂#O ZѶπ-
22 (~åѨ ì ~ ü ) #∞ J"≥ ∞ iHÍ =∂„`« " Õ ∞
ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩOk. K≥·<åÖ’ Ѩ~°º\˜ã¨∞Î#fl J"≥∞iHÍ
~°HõΔ} âßY HÍ~°º^Œi≈ ~å|~üì ˆQ\òû‰õΩ P ^Õâ◊
J^茺‰õΔΩ_»∞ lO\Ï"À *Ë-20 ѨsHõΔ q+¨Ü«∂xfl
"≥Å¡_çOKå~°∞. ZÖÏO\˜ ^•Ñ¨iHÍÅ∞ ÖˉõΩO_®
J^茺‰õΔΩ_Õ D q+¨Ü«∂xfl |Ç≤Ï~°æ`«O KÕÜ«∞_®xfl
K« ∂ 㨠∞ Î O >Ë ~° H õ Δ } ~° O QÆ O Ö’ J"≥ ∞ iHÍ#∞
JO^Œ∞HÀ=_®xH˜ K≥·<å `åѨ„`«Ü«∞Ѩ_»∞`«∞#fl@∞¡
HõxÑ≤™ÈÎOk. J~Ú`Õ Ô~O_»∞ WO[#∞¡QÆÅ D S^À
`«~°O Ü«Ú^Œú q=∂#O ѨsHõΔ Ã+_»∂ºÅ∞ WO`«‰õΩ
=ÚO^Õ Y~åÔ~·O^Œx, nxH˜ `«# Ѩ~°º@#`À
xq∞`«OÎ ÖË^xŒ `«#`À lO\Ï"À `≥eÑ≤#@∞¡ ~å|~üì
`≥eáê~°∞. J~Ú`Õ ~¸ q=∂<åxfl ^Õâ◊ ~°HõΔ},
ã¨=∞„QÆ`#« ∞ ^Œ$+¨Öì ’ ÃÑ@∞ì‰Ωõ x ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩ<åflO,
W`« ~ ° ∞ ʼnõ Ω áÈ\ © Q Í HÍ^Œ ∞ Jx K≥ · < å
„ѨHõ\ ˜OzK«Ok. K≥OQÆ∂Ì Wxã≤ì@∂º\ò #∞Oz
xOyH˜ Zyi# *Ë - 20 q[Ü« ∞ =O`« O QÍ
qǨÏiOz#@∞¡ "≥ÉòÃã·\òÅ∞ „ѨHõ\ ˜OKå~Ú.
S^Õà◊¡Ö’ ÃãìÖòÎ \ϺO‰õΩÅ∞
Ü«Ú^Œú~°OQÆOÖ’ qxÜ≥∂yOKÕO^Œ∞‰õΩ
S^Õà◊¡Ö’QÍ 'ÃãìÖòΗ (~°Ç¨Ï㨺) \ϺO‰õΩÅ#∞ ã≤^ŒúO
KÕã∞¨ #Î fl@∞¡ „a@<£ Ããx· Hõ âß„ã¨"Î `Õ ÅΫ ∞ "≥Å_¡ Oç Kå~°∞.
D \ϺO‰õΩÖ’¡ 'W-ÔH"≥∂ ¿Ñ¡*ò— J<Õ #∂`«#
™êOˆHuHõ Ѩi*Ï˝<åxfl qxÜ≥∂yOz#@∞¡ ~°HõΔ}
7
ã¨Oã¨÷ cUD ã≤ã¨ì"£∞ûÖ’x âß„ã¨Î"Õ`«ÎÅ |$O^ŒO
`≥ e Ñ≤ O k. D Ѩ i *Ï˝ # OÖ’ LѨ Ü ≥ ∂ yOKÕ
ZÅ„HÍì x H± WOH± "åǨ Ï <åxfl W`« ~ ° ∞ ʼnõ Ω
Hõ#Ѩ_‰» Ωõ O_® KÕã∞¨ OÎ ^Œx q=iOzOk. \ϺO‰õΩÅ
J_»∞QÆ∞ÉèÏQÆOÖ’ J=∞iÛ# J`åº^è∞Œ xHõ ZÅ„HÍìxH±
Ãã#û~° ∞ ¡ "åǨ Ï #O K« ∞ @∞ì Ñ ¨ H õ ¯ Å „áêO`åÅ
z„`åÅ#∞ fã¨∞ÎO^Œx Wq \ϺO‰õΩ#∞ Ѩiã¨~åÖ’¡
Hõ e ã≤ á È~Ú#@∞¡ K« ∂ Ñ≤ ^•_ç x
`«ÑÊ≤ OK«∞H˘O\ÏÜ«∞x âß„ã¨"Î `Õ ÅΫ ∞ `≥eáê~°∞. H˘`«Î
Ѩi*Ï˝#O „a@<£ ^ŒàÏÅ∞ Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ Já¶êæ<£Ö’
Ü«Ú^•úʼnõΩ qxÜ≥∂yOKÕO^Œ∞‰õΩ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜
=ã¨∞ÎO^Œx PâßÉèÏ=O =ºHõÎO KÕâß~°∞.
=~°∞} q<庙êÅ∞
Jˆ ~ aÜ« ∞ <£ 㨠= Ú„^Œ Ѩ t Û=∞
f~°„áêO`«OÖ’ [#=i 7 #∞O_ç „áê~°OÉèí"≥∞ÿ#
ÉèÏ~°`ü, „á¶ê<£û ^≥· fiáêHΔ̃Hõ <ÒHÍ q<庙êÅ∞ =~°∞}
10Ö’ „ÃѶ O z HÍiÜ« ∞ ~ü „Ãã· ì H ± „QÆ ∂ Ñπ
áêÖÁæ##∞#flk. Z~Ú~ü„HÍÑπì HÍiÜ«∞~ü KèåÔ~¡ãπ _ô
QÍÖò, q^èŒfiOã¨HÍÅ∞ ZѶπ.Z<£.Zãπ. á¶êiƒ<£,
ZѶ π . Z<£ . Zãπ . \∫ifiÖò , 㨠~ ° Ñ ¶ ¨ ~ åÅ <ÒHõ
ZѶπ.Z<£.Zãπ. =¸º*ò, J}∞â◊H˜Î ã¨Éò"≥∞Ô~·<£
ZѶπ.Z<£.Zãπ. J"≥∞^ä≥·ãπì`À ã¨Ç¨ ѨÅ∞ <ÒHõÅ#∞
D q<庙êÅÖ’ „Ѩ^Œi≈OKå~°∞. WHõ WO_çÜ«∂
`«# =^ŒÌ L#fl S.Z<£.Zãπ. q~å\ò, ѨÓiÎ ^ÕjÜ«∞
Ѩ i *Ï˝ # O`À ~° ∂ á⁄OkOz# S.Z<£ . Zãπ .
QÀ^•=i, S.Z<£.Zãπ. QÆOQÆ =O\˜ "å\˜x
„Ѩ^Œi≈OK«#∞#flk. D q<庙êÅ∞ [#=i 14=
`Õn =~°‰õΩ [iQÍ~Ú.
ÉèÏ~°`« "≥·=∂xHõ ^Œà◊OÖ’H˜ `˘e
ã¨∂Ѩ~ü ÃÇÏ~°∞¯ ûÅãπ
J"≥∞iHÍ`À J#∞|O^èŒOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ P
^Õâ◊O #∞Oz ÉèÏ~°`«^Õâ◊O `˘@ì`˘e ã‘-130 *Ë
㨠∂ Ѩ ~ ü ÃÇÏ~° ∞ ¯ ûÅãπ ~° " å}Ï q=∂<åxfl
ã¨=∞‰õÄ~°∞Û‰õΩOk. „ѨѨOK«OÖ’<Õ J`«ºO`«
J^èŒ∞<å`«#"≥∞ÿ# D `«~°Ç¨ ~°"å}Ï q=∂<åÅ∞
PiO\˜x ÉèÏ~°`«^Õâ◊O =O^ŒHÀ@¡ _®Å~°¡`À
H˘#∞QÀÅ∞ KÕ ã ≤ O k. D PiO\˜ Ö ’ `˘e
q=∂<åxfl Éè Ï ~° f Ü« ∞ "≥ · = ∂xHõ ^Œ à ÏxH˜
ÖÏOKè#« OQÍ JO^Œ*âË ß~°∞. *Ïi˚Ü∂« Ö’x ÖÏH±ÇÏ‘ _£
=∂iì<£û‰õΩ K≥Ok# „aˆQ_çÜ«∞~ü Éèí∂¿Ñ+π ‰õΩ=∂~ü
ã‘fiHõiOKå~°∞. =KÕÛ U_®k P~°OÉèíOÖ’ =∞~À
Ô~O_»∞ q=∂<åÅ∞ SUZѶπ‰õΩ JO^Œ∞`å~Ú.
„Ѩ u ‰õ Ä `« "å`å=~° } OÖ’#∂ ã≤ | ƒOkx,
ã¨~°∞‰õΩÅ#∞ `«~°eOKÕ ™ê=∞~°÷ºO`À D ã¨∂Ѩ~ü
ÃÇÏ~°∞¯ ûÅãπ ~°"å}Ï q=∂<åÅ∞ ã¨=∞~°÷`«`À
nè@∞QÍ L<åflÜ«∞<Õ ¿Ñ~°∞ `≥K«∞Û‰õΩ<åfl~Ú.
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
q^Õj JOâßÅ∞
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
400 <å\˜HõÖò "≥∞ÿà◊¡ HÀã¨O S~åã¨Ö’
"åkOK«#∞#fl |OQÍ¡
ÉèÏ~°`ü =∞Ü«∞<å‡~üÅ`À q"å^ŒOÖ’ L#fl
|OQÍàÏMÏ`«O [ÖÏÅ#∞ ^ŒH˜¯OK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ
|OQÍ¡^Õâò P ^ÕâßÅÃÑ· áÈ~å@O KÕÜ«∞#∞Ok.
400 <å\ ˜ H õ Ö ò "≥ ∞ ÿ à ◊ ¡ „áêO`« O "Õ ∞ ~°
|OQÍàÏMÏ`«OÖ’x h\˜x ^ŒH˜¯OK«∞‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ
`«# "å^Œ#Å#∞ qxÑ≤OKÕO^Œ∞‰õΩ |OQÍ¡^Õâò
ã≤^Œú=∞ø`ÀO^Œx P ^Õâ◊ JkèHÍ~°∞Å∞ `≥eáê~°∞.
ã¨=Ú„^Œ ã¨iǨÏ^Œ∞‰Ì Ωõ ã¨O|OkèOz# `«=∞ "å^Œ##∞
SHõº~å[ºã¨q∞uH˜ JO^Œ*ËÜ«∞#∞#fl@∞ì |OQÍ¡^Õâò
q^Õ â ßOQÆ =∞O„u kѨ Ù "≥ Ú x `≥ e áê~° ∞ .
=∞Ü«∞<å‡~ü, ÉèÏ~°`üÅ =∞^茺 L#fl „áêO`«OÖ’
ã¨Ç¨Ï[ ã¨OѨ^Œ ˆHO„nHõ$`«"≥∞ÿ LO^Œx, D
„áêO`«OÖ’ `«=∞‰õΩ ‰õÄ_® ÉèÏQÆO LO^Œx
|OQÍ¡^âÕ ò WѨÊ\˜Hˆ JO`«~å˚fÜ«∞ <åºÜ«∞ã¨Oã¨Ö÷ ’¡
`« # "å^Œ # Å∞ qxÑ≤ O zOk. #∂º_è ç b ¡ ,
Ü«∂OQÍ<£Å∞ ‰õÄ_® QÆ`« U_®^Õ `«=∞ "å^Œ#Å#∞
SHõº~å[ºã¨q∞uH˜ JO^Œ*âË ß~Ú. `«=∞ Éè∂í ÉèÏQÍÅ
Ѩikèx |\˜ì ÉèÏ~°`ü, =∞Ü«∞<å‡~üÅ∞ P ÉèÏQÆO
`«=∞ˆH ^Œ‰õΩ¯`«∞O^Œx nè=∂QÍ L<åfl~Ú. J~Ú`Õ
`« = ∞ ^Õ â ◊ J=㨠~ åÅ∞, Pi÷ H õ ã≤ ÷ u QÆ ` « ∞ Å∞,
[<åÉèÏ#∞ P^è•~°OQÍ KÕã¨∞H˘x |OQÍ¡^Õâò `«#
"å^Œ#Å∞ qxÑ≤™ÈÎOk. `«=∞ q^è•<åxfl q∞ye#
^ÕâßÅ∞ ‰õÄ_® JOwHõi™êÎÜ«∞x |OQÍ¡^Õâò
JkèHÍ~°∞Å∞ ÉèÏqã¨∞Î<åfl~°∞.
=~°Öò¤ "≥∞=∞s áÈ\©Ö’ gS\© q^•ºi÷x
„ѨuÉèí
K≥·<åÖ’x QÆ∞"åOQ∑~°≠øÖ’ W\©=Å
[iy# =~°Öò¤ "≥∞=∞s KåOÑ≤Ü«∞<£+≤Ñπ áÈ\©Ö’¡
"≥Å∂¡~°∞ W<£ã≤ì@∂º\ò PѶπ >ˇHÍflÅr (gS\©)
=iÊ\© q^•ºi÷x Ü«∂~°¡QÆ_»¤ ~°=∞ºN `«# „ѨuÉèí
x~°∂Ñ≤OK«∞‰õΩOk. D áÈ\©Ö’¡ W^ŒÌ~°∞ ã¨Éèí∞ºÅ
ÉèÏ~°`ü |$O^ŒO FÃÑ<£ ˆH@ysÖ’ <åÅ∞QÀ
™ê÷#OÖ’ xezOk. gS\© =iû\©Ö’ ZOZãπ
=¸_À ã¨O=`«û~°O K«^Œ∞=Ù‰õΩO@∞#fl ~°=∞ºN,
W^Õ áÈ\©Ö’¡ FÃÑ<£ ˆH@ysÖ’ ¿Ñ~°∞¡, =ÚMÏÅ#∞
QÆ∞iÎOK«_O» Ö’ 24= ™ê÷#OÖ’ xezOk. „ѨÑO¨ K«
áÈ\©Ö’¡ áêÖÁæ#fl `˘e™êˆ~ P"≥∞ D Ѷ¨∞#`«
™êkèOK«_»O qâı+¨O. Wk=~°‰õΩ ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ö’
[iy# *ÏfÜ«∞ ™ê÷~Ú *Ï˝ÑH¨ âõ H◊ Θ áÈ\©Ö’¡ ~°=∞ºN
14= ™ê÷#OÖ’ xezOk. QÆ∞"åOQ∑~°≠øÖ’x
ÉèÏ~°`« ^Ò`åºkèHÍi WO„^Œ=∞}˜ áêO_Õ D
㨠O ^Œ ~ ° ƒ ù O QÍ ~° = ∞ºNH˜ „Ѩ ` Õ º Hõ |Ǩ ï =∞u
JO^Œ*Ëâß~°∞.
J"≥∞iHÍ `«~°∞"å`« `«#^Õ PkèѨ`«ºO J<Õ
2010 =~ü¤ PѶπ WÜ«∞~ü 'PÑπ'
q+¨ Ü « ∂ xfl „Ѩ ã ¨ ∞ Êù @ O KÕ Ü « ∂ Åx |ÅOQÍ
HõOѨӺ@~ü, ™ê‡~üì á¶È<£ÅÖ’ JÑ≤¡ˆH+¨<£
"åOzè ™ ÈÎ O k. ^•xH˜ `« y #@∞ì U~åÊ@∞
J<Õ Ñ¨^•xH˜ ã¨OH˜ΔѨÎ~°∂Ѩ"≥∞ÿ# 'PÑπ— J<Õ
POQơѨ^•xfl 2010 '=~ü¤ PѶπ k WÜ«∞~ü—QÍ [~°∞QÆ∞`«∞<åfl~Ú. áêsì ~å[H©Ü«∞rq`«OÖ’ D
QÆ ∞ iÎ O Kå~° ∞ . D Ѩ ^ •xfl J`« º kè H õ O QÍ "Õ_»∞HõÅ∞ Ju H©ÅHõ Ѷ¨∞@ìOQÍ xÅ∞™êÎÜ«∞x
„Ѩ Ñ ¨ O K« " åºÑ¨ Î O QÍ LѨ Ü ≥ ∂ yOKå~° x , J^Õ „Ѩ É è í ∞ `« fi g∞_ç Ü « ∂ _≥ · Ô ~ Hõ ì ~ ü "åOKü K≥ < £
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ J"≥∞iHõ<£ ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩ~åÅ∞, "≥Å¡_çOzOk. J~Ú`Õ D 90 Uà◊¡ „Ѩ™ê÷#OÖ’
~°K«~Ú`«, =HõÎ J~Ú# ™ê~åáêe<£ `˘e™êiQÍ K≥·<å Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì `«‰õΩ¯= ã¨"åà◊¡<Õg∞
`« # ÉÏ¡ Q ∑ Ö ’ LѨ Ü ≥ ∂ yOz 㨠O K« Å <åʼnõ Ω Z^Œ∞~À¯ÖË^Œ∞. ~å[H©Ü«∞ ã¨O㨯~°}Å q+¨Ü«∞OÖ’
HÍ~°}"≥∞ÿ# 'iѨٺ_çÜÕ∞\ò— J<Õ Ñ¨^•xfl J`«ºO`« X_ç ^ Œ ∞ _» ∞ ‰õ Ω Å‰õ Ω QÆ ∞ ~° = Ù`ÀOk. Jqhu,
ѨxH˜~åxkQÍ QÆ∞iÎOKå~°∞. HÍQÍ D Ѩ^•xH˜ Jã¨=∂#`«fiO, "≥∞<ÿ åi\© Ѩ@¡ "≥=· ∞#㨺`« `«k`«~°
J~°÷O ÖË^Œx =∞~ÀѨHõ¯ F\˜OQ∑Ö’ áêÖÁæ#fl "å~°∞ ã¨=∞㨺Å∞ áêsìx, „ѨÉèí∞`åfixfl "Õkèã¨∞Î<åfl~Ú.
¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. J"≥∞iHõ<£ _»Ü«∂ÖˇH±ì ™⁄Ãã·\ © #∂`«# „Ѩ*Ï ™êfiq∞Hõ ã¨=∂[O ^èÜ Õ ∞« ºOQÍ =∂"À
P<£Öˇ·<£Ö’ qã¨Î $`«OQÍ x~°fiÇ≤ÏOz# F\˜OQ∑Ö’
'PÑπ— J<Õ Ñ¨^ŒO"≥·¿Ñ <≥\ ˜[#¡Ö’ J`«ºkè‰õΩÅ∞ *ˇ_®OQ∑ 1921Ö’ ã‘Ñ‘ã‘x U~åÊ@∞ KÕâß~°∞.
"≥ÚQÍæ~°x, D F\˜OQ∑Ö’ '<À"£∞— J<Õ Ñ¨^•xH˜ J`«ºO`« L+¨‚ ã¨O=`«û~°OQÍ 2010
`« ~ ° ∞ "åu „áê^è • #º`« x KåÛ~° x ™⁄Ãã· \ © ÉèÏ~°`ü, W`«~° ^ŒH˜Δ}Ïã≤Ü«∂ ^ÕâßÖ’¡
„Ѩ H õ \ ˜ O zOk. HÍQÍ <À"£ ∞ JO>Ë <≥ \ ò LëÈ‚„QÆ`Å« ∞ QÆ}hÜ«∞OQÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞#fl@∞¡ „ѨÑO¨ K«
ã¨OÉèÏ+¨}ʼnõΩ =∂~°∞¿Ñ~°∞QÍ "å_Õ Kå\ò Ѩ^ŒO,
\©fi\ò J<Õ Ñ¨^ŒO, =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# PǨ~°O J<Õ "å`å=~° } 㨠O 㨠÷ (_» | ∂¡ ºZO"À)
J~å÷Å∞<åfl~Ú. HÍQÍ 2009Ö’ \©fi\ò, QÆ∂QÆ∞Öò ¿Ñ~˘¯Ok."å`å=~°} Ѩiã≤÷`«∞Ö’¡#∂ qѨs`«
J<Õ Ñ¨^•Å#∞ =~°∞ã¨QÍ =~ü¤ PѶπ k WÜ«∞~ü, ^èÀ~°}∞Å∞ <≥ÅH˘O@∞<åflÜ«∞x q=iOzOk.
'=~ü¤ PѶπ k _çˆH_£—QÍ QÆ∞iÎOKå~°∞. '„Ñ≤ǨÉò— 2010 J`«ºO`« L+¨‚ ã¨O=`«û~°OQÍ #"≥∂^≥·O^Œx
J<Õ Ñ¨^•xfl ã¨$[<å`«‡Hõ Ѩ^ŒOQÍ, 'ˆQ\ò ˆ~Ñπ— J<Õ `≥eÑ≤Ok. ''Éèí∂q∞ ã¨∞n~°… HÍÅO áê@∞ QÆ}hÜ«∞
Ѩ^•xfl J™ê^è•~°}OQÍ LѨÜ≥∂yOz# Ѩ^ŒOQÍ ™ê÷~ÚÖ’ "Õ_‰≥ Ωõ ¯`ÀO^Œx 2010 <å\˜ QÆ}ÏOHÍÅ∞
QÆ ∞ iÎ O Kå~° ∞ . 121 㨠O =`« û ~åÅ „H˜ ` « O ã¨∂zã¨∞Î<åfl~Ú. P„Ѷ≤HÍ, ^ŒH˜Δ}, ѨtÛ=∂ã≤Ü«∂,
„áê~°OÉèí"≥∞ÿ# J"≥∞iHõ<£ _»Ü«∂ÖˇH±ì ™⁄Ãã·\ ©Ö’ „w<£ÖϺO_£, Pi¯\˜H± ÔH#_® `«k`«~° „áêO`åÖ’¡
ã¨É∞íè ºÅ∞QÍ „á⁄ÃÑ㶠~¨ ∞° ,¡ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞ q^•º~°∞Å÷ ∞, x~°∞_»∞ JkèHõ LëÈ‚„QÆ`«Å∞ #"≥∂^ŒÜ«∂º~Ú—— Jx
™ê¯Å~°∞¡, ÉèÏëê ѨO_ç`«∞Å∞, K«i„`«HÍ~°∞Å∞, _»|∂¡ º ZO"À Ãã„Hõ@s-[#~°Öò q∞K≥Öò [„~å_£
Ѩiâ’^茉õΩÅ∞, ~°K«~Ú`«Å∞, ã¨Oáê^Œ‰õΩÅ∞,
xѶ¨∞O@∞ x~å‡} xѨÙ}∞Å∞, "åºHõ~°}"Õ`«ÎÅ∞, ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. _»|∂¡ ºZO"À JOK«<åÅ „ѨHÍ~°O
Z@=∂Ålã¨∞ìÅ∞, `«k`«~° xѨÙ}∞Å∞ L<åfl~°∞. 1961-90 =∞^茺HÍÅO`À áÈe¿ãÎ QÆ`« U_®k
D F\˜OQ∑`À áê@∞ x~°fiÇ≤ÏOz# 2010 '<Õ"£∞ „ѨѨOK« ã¨~åã¨i LëÈ‚„QÆ`«Å∞ 0.53 _ç„w
ÃãeûÜ«∞ãπ "Õ∞~° JkèHõOQÍ L#fl@∞¡ `ÕeOk.
PѶπ k WÜ«∞~ü— (ã¨O=`«û~åxH˜ ¿Ñ~°∞) x~°Ü ‚ ∂« xH˜
[iÑ≤# F\˜OQ∑Ö’ 'Ü«∂Ѷπ[Ö’¡[‰õΩÖò— J<Õ
JyflѨ~°fi`« ¿Ñ~°∞#∞ ã¨∂zOKå~°∞. D Jyfl
Ѩ~°fi`«O QÆ`« ã¨O=`«û~°OÖ’ ¿ÑÅ@O =Å¡ Zyã≤#
|∂_ç^Œ`À Ü«¸~ÀÑπÖ’ q=∂<åÅ ~åHõáÈHõʼnõΩ
f„= JO`«~åÜ«∞O HõeyOk.
K≥·<å Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsìH˜ 90 Uà◊√¡
[# K≥<· å ™ê÷Ñ#¨ ÅHõΔ ºOQÍ Pq~°ƒqù Oz,
60 Uà◊√¡QÍ áêÅ#Ö’ L#fl Hõ=¸ºxã¨∞ì áêsì
PѶπ K≥·<å (ã‘Ñ‘ã‘) `«# 90= Pq~åƒù= "Õ_»∞HõÅ∞
[~°∞ѨىõΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ ÃÑ^ŒÌ Z`«∞Î# ã≤^Œú=∞=Ù`ÀOk.
Pi÷Hõ ~°OQÆOÖ’ ^Œ∂ã¨∞ÔHà◊√`«∞#fl K≥·<å P `Õ_®
D U_®k "Õ∞Ö’ [iˆQ "Õ_»∞HõÖ’¡ H˘\ÁìzÛ#@∞ì
Hõ x Ñ≤ O KåÅx |ÅOQÍ HÀ~° ∞ ‰õ Ω O\’Ok.
=ÚYºOQÍ, JO`« ~ å˚ f Ü« ∞ Pi÷ H õ ~° O QÆ O ÃÑ·
8 ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
^ÕjÜ«∞ JOâßÅ∞
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
12345678901234567890123456789012123456789
WO@ˆ~fl+¨#Öò ÔH·\ò ÃѶã≤ì=Öò
^Õ â ◊ q ^Õ â ßʼnõ Ω K≥ O k# "åi`À
JǨχ^•ÉÏ^£Ö’ 21= WO@ˆ~fl+¨#Öò HÔ \· ò ÃÑ㶠=ì≤ Öò
ZO`À J@ìǨã¨OQÍ [~°∞QÆ∞`ÀOk. D U_®k
ÃѶã≤ì=ÖòÖ’ =∞#^Õâ◊O`À áê@∞ 34 ^ÕâßʼnõΩ
K≥Ok# "å~°∞ áêÖÁæx PHõ~°¬}©Ü«∞OQÍ `«Ü«∂Ô~·#
"≥~Ô \· © QÍeѨ\ÏÅ#∞ ZQÆ∞~°"™Õ ê~°∞. „a@<£, [~°‡h,
ekä"ÕxÜ«∂, ã≤OQÆѨÓ~ü, =∞ÖË+≤Ü«∂ `«k`«~°
^ÕâßʼnõΩ K≥Ok# "å~°∞ áêÖÁæx D ѨO_»∞QƉõΩ
„Ѩ ` Õ º Hõ â’Éè í # ∞ f㨠∞ ‰õ Ω =KåÛ~° ∞ . WHõ D
JO`«~å˚fÜ«∞ QÍeѨ\ÏŠѨO_»∞QÆ#∞ QÆ∞[~å`ü
=ÚYº=∞O„u #ˆ~O„^Œ "≥∂_ç „áê~°OaèOKå~°∞. D
ÃѶã≤ì=ÖòÖ’ 34 ^ÕâßÅ #∞Oz 105 =∞Ok, =∞#
^Õâ◊OÖ’x qq^èŒ „áêO`åÅ #∞Oz 120 =∞Ok
áêÖÁæx QÍeѨ\ÏÅ#∞ ZQÆ∞~°"ãÕ ∞¨ <Î åfl~°∞. ã¨|~°‡u
#n f~å# [iˆQ D ÃѶã≤ì=Öò [#=i 14=
`Õn# QÆ∞[~åfÅ∞ [~°∞ѨىõΩ<Õ L`«Î~åÜ«∞}ü
Ѩ O _» ∞ QÆ ~ÀA# =∞iO`« PHõ ~ ° ¬ }© Ü « ∞ OQÍ
[~°∞QÆ∞`«∞Ok. 'JǨχ^•ÉÏ^£ [<åÉèÏ P~°∞
q∞eÜ«∞#∞¡. XHõ L`«Î~åÜ«∞}ü ~ÀA# ^•^•Ñ¨Ù
<åÅ∞QÆ∞ q∞eÜ«∞#¡ QÍeѨ\ÏÅ∞ PHÍâ◊OÖ’
ZQÆ∞~°∞`å~Ú. D ѨO_»∞QƉõΩ „Ѩ[Ö’¡ ZO`« „ˆH*ò
LO^À W^Õ x^Œ~°≈#OQÍ K≥ѨCHÀ=K«∞Û.
„áê^äŒq∞Hõ ǨωõΩ¯QÍ <åºÜ«∞O
„áê^ä Œ q ∞Hõ Ǩ Ï ‰õ Ω ¯Ö’¡ <åºÜ« ∂ xfl
KÕ~°Û#∞#fl@∞¡ ˆHO„^Œ <åºÜ«∞âßY =∞O„u g~°Ñ¨Ê
"≥Ú~Úb `≥eáê~°∞. D JOâ◊OÃÑ· K«\Ïìxfl
~°∂á⁄Okã¨∞#Î fl@∞ì PÜ«∞# `≥eáê~°∞. ã¨=∂[OÖ’
Jxfl =~åæÅ"åiH˜ =ÚYºOQÍ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ `«y#
<åºÜ«∞O ÅaèOKåÅO>Ë ã¨=∞~°ú"≥∞ÿ# <åºÜ«∞=º=ã¨÷
LO_®Åx J<åfl~° ∞ .WO^Œ ∞ Ö’ Éè Ï QÆ O QÍ<Õ
<åºÜ«∂xfl „áê^äŒq∞Hõ ǨωõΩ¯Ö’¡ ÉèÏQÆOQÍ KÕˆ~Û
„Ѩܫ∞`«flO KÕã¨∞Î<åfl=∞x `≥eáê~°∞. `«=∞ âßY
WѨÊ\˜Hˆ nxH˜ ã¨O|OkèOz# aÅ∞¡ ~°∂ѨHÅõ Ê#‰õΩ
ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤
Hõã¨~°`«∞Î KÕ™ÈÎO^Œx `≥eáê~°∞. Jqhux Hõ@ì_ç
KÕÜ∞« _®xH˜ „ѨÜ∞« `«flO f„=OQÍ „ѨÜ∞« ufl™ÈÎO^Œx,
WO^Œ∞Ö’ ÉèÏQÆOQÍ<Õ „Ѩuáê^Œ# Ö’H±áêÖò aÅ∞¡ÃÑ·
qq^èŒ =∞O„u`«fi âßYÅ Jaè„áêÜ«∂Å#∞ HÀ~å=∞x
"≥Ú~Úb `≥eáê~°∞. HÍQÍ, D aÅ∞¡ ѨikèÖ’H˜
„Ѩ^•è x Ѩ^qŒ x ‰õÄ_® fã¨∞‰õΩ=™êÎ~x° `≥Å∞™ÈÎOk.
+≤HÍQÀÖ’ q"ÕHÍ#O^Œ ™ê‡~°Hõ
HÍ~°º„Hõ=∞O
q"Õ H Í#O^Œ 150= [Ü« ∞ Ou
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ PÜ«∞# ™ê‡~°HÍ~°÷O J"≥∞iHÍÖ’x
+≤HÍQÀÖ’ F HÍ~°º„Hõ=∞O U~åÊ@∞ KÕÜ«∞#∞#fl@∞¡
„Ѩ^è•x =∞<À‡Ç¨Ï<£ `≥eáê~°∞. 1893Ö’ [iy#
ã¨~°fi=∞`« ã¨"Õ∞‡à◊#OÖ’ q"ÕHÍ#O^Œ∞_»∞ WHõ¯_Õ
Ç≤ÏO^Œ∂`«fi Q˘Ñ¨Ê`«<åxfl „ѨѨOKåxH˜ Kå\Ï~°∞.
q"ÕHÍ#O^Œ 150= [Ü«∞Oux ѨÙ~°ã¨¯iOK«∞H˘x
^Õâ◊"åºÑ¨ÎOQÍ <åÅ∞ˆQà◊¡ áê@∞ x~°fiÇ≤ÏOK«#∞#fl
"Õ_»∞HõÅ#∞ _èçb¡Ö’ „Ѩ^è•x „áê~°OaèOKå~°∞.
"Õ_»∞HõÖ’¡ q"ÕHÍ#O^Œ∞_ç É’^èŒ#Å#∞ qã¨Î $`«OQÍ
„ѨKå~°O KÕÜ«∂Åx HÀ~å~°∞. ã¨=∂Kå~°, „Ѩ™ê~°
âßY q"ÕHÍ#O^Œ∞_çÃÑ· z„`åxfl xi‡OKÕO^Œ∞‰õΩ
ˆHO„^Œ „ѨÉèí∞`«fiO WѨÊ\˜ˆH P"≥∂^ŒO `≥eÑ≤Ok.
Láêkè Ǩg∞ "Õ`«#O ÃÑOѨÙ
=∞Ǩ`å‡QÍOnè *ÏfÜ«∞ „QÍg∞} Láêkè
Ǩg∞ Ѩ^HŒä Oõ H˜O^Œ ѨxKÕ¿ã HÍi‡‰õΩÅ "Õ`<« åÅ#∞
„^Œ"ÀºÅƒ}ÏxH˜ J#∞ã¨O^è•xã¨∂Î Hˆ O„^Œ „ѨÉ∞íè `«fiO
H˘`«Î q^è•<åxfl „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\˜ìOk. ã¨=iOz#
q^è•#O =Å¡ gi "Õ`<« åÅ∞ 17 #∞Oz 30 âß`«O
ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. JO>Ë "Õ`<« åÅ∞ ~°∂. 117 #∞Oz
130 =~°‰õΩ ÃÑ~°∞QÆ∞`å~Ú. PO„^茄Ѩ^ÕâòÖ’
~ÀA‰õΩ ~°∂. 121 W™êÎ~°∞. Láêkè Ǩg∞
HÍi‡‰õ Ω Å‰õ Ω „Ѩ ã ¨ ∞ Î ` « O ~ÀA‰õ Ω ~° ∂ . 100
K≥e¡ã¨∞Î<åfl~°∞.H˘`«Î q^è•#O`À ã¨∞=∂~°∞ 5 HÀ@¡
=∞OkH˜ Åaú KÕ‰õÄ~°∞`«∞Ok. gi "Õ`«<åÅ#∞
ÃÑOKåÅx Ü«¸Ñ‘U K≥·~üѨ~°û<£ ™ÈxÜ«∂QÍOnè
„Ѩ^è•x =∞<À‡Ç¨Ï<£ ã≤OQ∑‰õΩ ÖËY ~åÜ«∞_»O`À
„ѨÉèí∞`«fiO D "Õ∞~°‰õΩ x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩOk.
ã¨=iOz# q^è•#O [#=i 1, 2011 #∞Oz
J=∞Ö’¡H˜ =ã¨∞ÎO^Œx ˆHO„^Œ „QÍg∞}Ïaè=$kú âßY
=∞O„u ã‘Ñ‘ *’+≤ "≥Å¡_çOKå~°∞. "Õ`«<åÅ ÃÑOѨÙ
=Å¡ [#=i #∞Oz =∂iÛ =~°‰õΩ ˆHO„^ŒOÃÑ· ~°∂.
3,500 HÀ@¡ ÉèÏ~°O Ѩ_»∞`«∞O^Œx, J~Ú<å nxfl
ÉèíiOK«_®xH˜ „ѨÉèí∞`«fiO ã≤^ŒúOQÍ LOk. "Õ`«<åÅ
ã¨=~°}Ö’ *ÏfÜ«∞ ã¨ÅǨ =∞O_»e (Z<£Uã‘)
WzÛ# 㨠∂ K« Å #∞ Ѩ i jeOz# `« ~ åfi`« < Õ
„ѨÉèí∞`«fiO D x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩOk. „Ѩã¨∞Î`«O 20
~å„ëêìÖ’¡ Wã¨∞Î#fl Hõh㨠"Õ`«#O HõO>Ë H˘`«ÎQÍ
WKÕÛ "≥Ú`«ÎO KåÖÏ Z‰õΩ¯=x ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
HÍi‡‰õΩÅ∞ „^Œ"ÀºÅƒ}O ÉÏi# Ѩ_»‰õΩO_® "åiH˜
9
ÉÏã¨@QÍ xeKÕÖÏ qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å ^èŒ~°Å ã¨∂p
P^è•~°OQÍ "Õ`<« åÅ∞ W"åfiÅx Z<£Uã‘ K≥~· Ñü ~¨ û° <£
Ǩϟ^•Ö’ ™ÈxÜ«∂ „Ѩ^è•xH˜ ~åã≤# ÖËYÖ’
ã¨∂zOKå~°∞. ~å„ëêìÖ’¡ Hõh㨠"Õ`«<åÅ K«@ìO
„ѨHÍ~°O Wã¨∞Î#fl"Õ`«<åÅ#∞ Láêkè Ǩg∞ K«@ìO
„ѨHÍ~°O WKÕÛÖÏ K«∂_®Åx ™ÈxÜ«∂ HÀ~å~°∞.
„Ѩf ã¨O=`«û~°O ^èŒ~°Å ã¨∂p P^è•~°OQÍ
"Õ`«<åÅ#∞ ÃÑOK«∞`å=∞x *’+≤ `≥eáê~°∞.
yxflãπÖ’ ‰õΩzѨÓ_ç käÖÏ¡#
JO`« ~ å˚ f Ü« ∞ ‰õ Ä zѨ Ó _ç < å@º
㨠" Õ ∞ ‡à◊ # OÖ’ Éè Ï QÆ O QÍ J^Œ ∞ ƒù ` « Ѷ ¨ ∞ @ì O
ÉèÏQƺ#QÆ~°OÖ’ Pq+¨¯ $`«"≥∞ÿOk. QÆzÛÉ∫eÖ’x
rZOã‘ ÉÏÅÜ≥∂y ¿ãì_çÜ«∞OÖ’ „Ѩ^Œi≈Oz#
‰õÄzѨÓ_ç =∞Ǩ |$O^ŒO ''käÖÏ¡#—— yxflãπ
iHÍ~°∞¤Ö’¡ ™ê÷#O ã¨OáêkOzOk. XˆH "ÕkHõÃÑ·
2800 =∞Ok #$`«º HõàÏHÍ~°∞Å∞ WzÛ# „Ѩ^~Œ ≈° #
P^ŒºO`«O Hõ#∞flŠѨO_»QQÆ Í ™êyOk. D Ѩ^~Œ ≈° #
W=fi_®xH˜ ^Õâ◊ q^ÕâßÅ #∞Oz ‰õÄzѨÓ_ç
#$`«ºHõàÏHÍ~°∞Å∞ #QÆ~åxH˜ =KåÛ~°∞. D #$`åºxfl
yxflãπ iHÍ~°∞¤ JkèHÍ~°∞Å∞ „Ѩâ◊Oã≤OKå~°∞.
ã¨∞=∂~°∞ 20 xq∞ëêÅ áê@∞ ™êy# D <å@ºO
áê`« iHÍ~°∞¤Åhfl |^ŒÌÅ∞ H˘\˜ì <å@º K«i„`«Ö’<Õ
F "≥∞ÿÅ∞ ~å~ÚQÍ xezOk. <å@º ã¨"Õ∞‡à◊}O
J#O`«~°O käÖÏ¡# #$`«º ~°∂ѨHõ~°Î <å\ϺKå~°º
"≥OѨ\ ˜ z#ã¨`«ºO`À áê@∞ <å@º QÆ∞~°∞=ÙÅ∞
~å*ÏÔ ~ _ç ¤ , Ü« ∂ q∞h Hõ $ +¨ ‚ = ¸iÎ
â’ÉèÏ<åÜ«Ú_»∞Å`À áê@∞ ѨÅ∞=Ù~°∞ #$`«ºHÍ~°∞#∞
~å„+ì̈Ѩu „ѨuÉèÏáê\˜Öò Ѷ¨∞#OQÍ ã¨<å‡xOKå~°∞.
H˘`«Î f~° xÜ«∞O„`«} <À\˜Ñ¶≤ˆH+¨<£
q_Ȱ^΁
f~°O HÀ`«#∞ JiHõ>ËìO^Œ∞‰õΩ, =∞øeHõ
ã¨^Œ∞áêÜ«∂Å Jaè=$kúH˜ L^ÕÌtOz# H˘`«Î HÀã¨ìÖò
~Ô QÆ∞ºÖË+<¨ £ *’<£ <À\˜ÑHˆ≤¶ +¨<£ (ã‘P~ü*_ˇ )£ 2011#∞
Ѩ~åº=~°} =∞O„u *ˇ·~å"£∞ ~°"Õ∞+π q_»∞^ŒÅ
KÕâß~°∞. Wk [#=i 7 #∞Oz J=∞Ö’¡H˜ =zÛOk.
nѨ Ѩi~°H}Δõ *’<£ <À\˜ÑHˆ≤¶ +¨<-£ 2011#∞ ‰õÄ_®
PÜ«∞# „ѨHõ\ ˜OKå~°∞. f~°„áêO`åÖ’¡ x=ã≤ã¨∞Î#fl
70 ÅHõ Δ Å =∞Ok =∞`« û ºHÍ~° ‰õ Ω @∞OÉÏÅ
r=<å^è • ~åÅ#∞ HÍáê_» @ "Õ ∞ ã‘ P ~ü * ˇ _ £ # ∞
Ju„Hõq∞Oz# "åiÃÑ· "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ì# K«~°ºÅ∞
H˘#™êQÆ∞`åÜ«∞h ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
JO`«~å˚fÜ«∞ q^•º ã¨Oã¨÷ʼnõΩ n@∞QÍ
WQÀfl
<å}º"≥ ∞ ÿ # L#fl`« q^Œ º #∞
JOkOK«_»OÖ’ WOk~åQÍOnè *Ïf ™ê~°fi„uHõ
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O (WQÀfl) *ÏfÜ«∞ JO`«~å˚fÜ«∞
q^•º ã¨Oã¨÷ʼnõΩ n@∞QÍ ZkyO^Œx P =iû\©
LѨ‰õΩÅѨu q.Z<£.~å[âıY~°<£ Ñ≤à‹·¡ `≥eáê~°∞.
1985Ö’ U~åÊ>ˇÿ# WQÀfl^Œ∂~° q^Œº ^•fi~å
^Õâ◊"åºÑ¨ÎOQÍ L#fl`« q^Œº Jaè=$kúH˜ QÆ}hÜ«∞
Hõ$+≤ KÕã≤Ok. <å}º"≥∞ÿ# L#fl`« q^Œº, q#∂`«fl
HÀ~°∞ûÅ ^•fi~å WQÀfl ã¨fi`«Ç¨QÍ XHõ *ÏfÜ«∞
=#~°∞Å Hˆ O„^ŒOQÍ J=`«iOzO^Œ<åfl~°∞. "≥Ú`«OÎ
3,500 ˆHO„^•Ö’¡ 30 ÅHõΔÅ =∞Ok q^•º~°∞÷ʼnõΩ
473 HÀ~°∞ûÖ’¡ WQÀfl tHõΔ}x™ÈÎO^Œx `≥eáê~°∞.
J^Õq^èŒOQÍ P„¿ãìeÜ«∂, Ü«Ú<≥·>ˇ_£ H˜OQ∑_»"£∞,
„ᶠê <£ û , ‰õ Ω "≥ · \ ò , ^Œ ∞ ÉÏÜü ∞ `« k `« ~ ° ^Õ â ßÅ
Éè Ï QÆ ™ êfi=∞ºO`À WQÀfl Ѩ Å ∞ HÀ~° ∞ ûÅ#∞
JOkã¨∞Î#fl@∞¡ PÜ«∞# `≥eáê~°∞.
=¸QÆÉ’~Ú# Ãã·~°ãπ iÜ«∂Hõì~ü
J"≥ ∞ iHÍ`À [iy# áœ~° J}∞
XѨÊO^ŒOÖ’ ÉèÏQÆOQÍ ^Õâ◊OÖ’x áœ~°, Ãã·xHõ
J}∞ HÍ~°º„Hõ=∂xH˜ `«Å=∂xHõOQÍ xez# Ãã~· ã° π
iÜ«∂Hõì~ü#∞ âßâ◊fi`«OQÍ =¸¿ã"å~°∞.ÔH#_®
WO_çÜ«∂ iÜ«∂Hõì~ü Ü«Ú\˜e\© ã¨sfiÃããπ (Ãã·~°ãπ)
#∞ 2003Ö’ ѨÙ#~°∞^ŒúiOKå~°∞ `«~åfiu #∞Oz
nxfl âßâ◊fi`«OQÍ =¸¿ãã≤#@∞¡ ÉÏÉÏ J}∞
Ѩiâ’^èŒ# ã¨Oã¨÷ (ÉÏ~ü¯) _≥·Ô~Hõì~ü P~üˆH ã≤<å›
`≥ e áê~° ∞ . 1974Ö’ áÈ„MÏ<£ Ö ’ [iy#
"≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜ J}∞ ѨsHõΔ‰õΩ, ѨÓiÎ ã¨fi^Õj J}∞
q^Œ∞º`ü HÍ~°º„Hõ=∞O q+¨Ü«∞OÖ’#∞ Ãã·~°ãπ KåÖÏ
H© Å Hõ á ê„`« áÈ+≤ O zOk. Ü« Ú ˆ ~ xÜ« ∞ O#∞
WO^èŒ#OQÍ "å_ç# D iÜ«∂Hõì~ü ѨÓiΙê÷~ÚÖ’
LѨÜ≥∂QÆѨ_çOk. 1960 EÖˇ· 10# Wk
„H˜\ ˜HÍe\© ("≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜ J}∞ Q˘Å∞ã¨∞Hõ@∞ì
K«~º° )#∞ ™êkèOzOk. iÜ«∂Hõ~ì #ü ∞ =¸¿ã¿ã֒ѨÙ
`«=∞=^ŒÌ L#fl "≥Ú`«ÎO WO^èŒ<åxfl ѨÓiΙê÷~ÚÖ’
LѨÜ≥∂yOK«∞‰õΩ<ÕÖÏ âß„ã¨Î"Õ`«ÎÅ∞ QÆ\ ˜ì Hõ$+≤
KÕâß~°x ã≤<å› `≥eáê~°∞. =∞iH˘<Õflà◊¡ áê@∞
ѨxKÕ¿ã ™ê=∞~°÷ºO nxH˜ L<åfl ˆH=ÅO ~å[H©Ü«∞
HÍ~°}ÏÅ =ÖË¡ nxfl âßâ◊fi`«OQÍ =¸¿ãâß~°#fl
"å^Œ# qxÑ≤™ÈÎOk. J~Ú`Õ, n~°…HÍÅO `«~åfi`«
W`«~° iÜ«∂Hõì~°¡#∞ =¸¿ãã≤#>Ë¡ nxfl =¸¿ãâßO
`«Ñ¨ÊnxˆHg∞ „Ѩ`ÕºHõ „áê^è•#ºO ÖË^Œx ã≤<å›
`≥eáê~°∞. iÜ«∂Hõì~ü Ö’Oz ÉèÏ~°[ÅO "≥àı¡
„Ѩ„H˜Ü«∞ PÅ㨺O J=Ù`«∞O_»@"Õ∞ =¸ã≤"Õ`«‰õΩ
„Ѩ^è•# HÍ~°}=∞x q=iOKå~°∞.
^Õâ◊OÖ’ 70 HÀ@¡ "≥Úɡ·à◊√§
^Õâ◊OÖ’ "≥Úɡ·Öò á¶È¡#¡ qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å
ã¨OYº QÆ}hÜ«∞OQÍ ÃÑ~°∞QÆ∞`ÀOk. JHÀì|~ü
<å\˜H˜ ^Õâ◊OÖ’ 70.6 HÀ@¡ "≥Úɡ·Öò Hõ<≥Hõ¬#∞¡
L#fl@∞¡ ÉèÏ~°`« >ˇeHÍO Ô~QÆ∞ºÖË@s J^ä•i\©
(„\ÏÜü∞) "≥Å¡_çOzOk. nO`À ^Õâ◊OÖ’ "≥Ú`«ÎO
"≥·~üÖˇãπ, "≥·~ü Öˇ·<£ Hõ<≥Hõ¬#¡ ã¨OYº 74.2 HÀ@¡‰õΩ
KÕiO^Œx P ã¨Oã¨÷ ¿Ñ~˘¯Ok. nO`À ^Õâ◊OÖ’
>ˇb _≥xû\© 62.51 âß`åxH˜ KÕiOk. WO^Œ∞Ö’
Z~Ú~ü>ˇÖò‰õΩ J`«ºkèHõOQÍ 14.6 HÀ@¡ =∞Ok
qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å∞ L<åfl~°∞. "À_®á¶È<£‰õΩ 11.8
HÀ@¡ =∞Ok, Ü«¸x<å~ü‰õΩ 1.37 HÀ@¡ =∞Ok
qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å∞ L#fl@∞¡ „\ÏÜü∞ q=iOzOk.
W^Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHÀì|~ü <å\˜H˜ HÀ\˜#fl~°
=∞OkH˜ „ÉÏ_£ Hõ<≥Hõ¬#∞¡ L#fl@∞¡ `ÕeOk. WkÖÏ
LO_»QÍ ^Õâ◊OÖ’ "≥·~üÖˇ·<£ á¶È<£ qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å
ã¨OYº =∂„`«O „Hõ=∞OQÍ `«QÆ∞æ`«∂ =™ÈÎOk.
ÃãÃÑìO|~üÖ’ 35.57 q∞eÜ«∞#¡ ÖϺO_£Öˇ·<£
Hõ<≥Hõ¬#∞¡O_»QÍ JHÀì|~ü <å\˜H˜ "å\˜ ã¨OYº
35.43 q∞eÜ«∞#¡‰õΩ `«yæOk. WkÖÏ LO_»QÍ
ÖϺO_£Ö<·ˇ £ Hõ<H≥ ¬õ #Ö¡ ’ cZãπZ<£ZÖò‰Ωõ 83 âß`«O
"å\Ï LOk.
Ѩ`«ºHõΔOQÍ Ç¨[Ô~·`Õ<Õ „Ѩ"åã¨∞ʼnõΩ F@∞
ǨωõΩ¯
„Ѩ"å㨠ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ F@∞ ǨωõΩ¯ „Ѩ„H˜Ü∞«
WѨÊ\˜H© H˘eH˜¯ ~å=_»O ÖË^∞Œ . F@∞ ǨωõΩ¯ á⁄O^Œ
ˆQˆ~ "å~°∞ „Ѩ`«ºHõΔ Ñ¨ijÅ#‰õΩ Ç¨[~°"åfiÅx
ZxflHõÅ ã¨OѶ∞¨ O (Dã‘) XuÎ_ç fã¨∞H˘ã¨∞OÎ _»@O`À
D „Ѩ„H˜Ü«∞ =∞iO`« PÅ㨺=∞ÜÕ∞º J=HÍâ◊O
LOk. ÉèÏ#`« ZxflHõÖ’¡ „Ѩ"å㨠ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ
F@∞ "Õ ¿ ã J=HÍâßxfl Hõ e ÊOKÕ
„Ѩ*Ïáêux^茺ã¨=~°} K«\Ïìxfl QÆ`« =~å¬HÍÅ
ã¨=∂"ÕâßÖ’¡<Õ áê~°¡"≥∞O@∞ P"≥∂kOzOk.
J~Ú`Õ, F@~°¡ *Ïa`åÖ’ ¿Ñ~°∞¡ KÕ̂~Û q+¨Ü«∞OÖ’
Hˆ O„^ŒO, Dã‘Å =∞^躌 UHÍaè„áêÜ«∞O ‰õΩ^Œ~Ö° ^Ë ∞Œ .
„Ѩ " å㨠Éè Ï ~° f Ü« Ú Å∞ „Ѩ ` « º Hõ Δ O QÍ
Ǩ[~°"åfieûO^Õ#x Dã‘ XuÎ_ç KÕ™ÈÎO^Œh, HÍh
Jk ™ê^茺=∞ÜÕ∞º Ѩx HÍ^Œx „ѨÉèí∞`«fi =~åæÅ∞
¿Ñ~˘¯<åfl~Ú. nxÃÑ· q^Õj =º=Ǩ~åÅ âßY
„Ѩ"å㨠ÉèÏ~°`« =º=Ǩ~åÅ âßY L#fl`åkèHÍ~°∞Å∞
ZxflHõÅ ã¨Ñ¶¨∞O`À ѨÅ∞=∂~°∞¡ K«~°ÛÅ∞ [iÑ≤<å
UHÍaè„áêÜ«∂xH˜ ~åÖËHõ áÈÜ«∂~°∞. F@∞ ǨωõΩ¯
HõeÊOKÕ q+¨Ü«∞OÖ’ `«∞k x~°‚Ü«∞O ZxflHõÅ
㨠O Ѷ ¨ ∂ x^Õ # h, J~Ú`Õ =∂~° æ ^ Œ ~ ° ≈ HÍÅ∞
PK« ~ ° } © Ü « ∞ OQÍ LO_®Åx „Ѩ " å㨠Éè Ï ~° ` «
=º=Ǩ  ~åÅ âßY =∞O„u "åÜ« ∞ ÖÏ~ü ~° q
¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
"åº^èŒ∞Å xÜ«∞O„`«}‰õΩ
*ÏfÜ«∞™ê÷~ÚÖ’ H˘`«Î Ѩ^äŒHÍÅ∞
ˆ H O„^Œ „Ѩ É è í ∞ `« fi O Ѩ Å ∞ "åº^è Œ ∞ Å
xÜ«∞O„`«}‰õΩ *ÏfÜ«∞ ™ê÷~ÚÖ’ H˘`«Î Ѩ^HŒä ÍÅ#∞
„áê~°OaèOzO^Œx ˆHO„^Œ P~ÀQƺâßY=∞O„u
QÆ ∞ ÖÏO#c P*Ï^£ ¿Ñ~˘¯<åfl~° ∞ . QÆ ∞ O_≥ ,
~°HõÎ<åàÏʼnõΩ ã¨O|OkèOz# "åº^èŒ∞Å∞, ˆH#û~ü,
_»Ü∂« ɡ\ ã© ,π QÆ∞O_≥<˘Ñ≤Ê, „H©_Ö» ’¡ `«yÖË QÍÜ«∂Å
x"å~°}‰õΩ *ÏfÜ«∞™ê÷~ÚÖ’ H˘`«Î Ѩ^HŒä Íxfl Hˆ O„^Œ
10
„Ѩ É è í ∞ `« fi O „áê~° O aè O zO^Œ x `≥ e áê~° ∞ .
WO^Œ∞HÀã¨O ^•^•Ñ¨Ù 1,230 HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞
Y~°∞Û=Ù`«∞O^Œx, g\˜Ö’ ˆH#û~ü x~À^è•xˆH
ã¨∞=∂~°∞ 730 HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞ Y~°∞Û=Ù`«∞O^Œx
PÜ«∞# ¿Ñ~˘¯<åfl~°∞.
_®.~å*ËO„^Œ„Ѩ™ê^£ z„`«O`À ~°∂.5
<å}ËÅ∞
_®Hõì~ü ~å*ËO„^Œ„Ѩ™ê^£ 125= [Ü«∞Ou
ã¨O^Œ~°ƒùOQÍ H˘`«Î 5 ~°∂áêÜ«∞Å <å}ËÅ#∞
K≥ Ö Ï=∞}˜ Ö ’H˜ `≥ ã ¨ ∞ Î # fl@∞¡ i[~° ∞ fi ÉϺO‰õ Ω
¿Ñ~˘¯Ok. 23 q∞b¡g∞@~°¡ K«∞@∞ìH˘Å`«`À,
JOK«∞Ö’ 100 =OѨÙÅ`À LO_Õ QÆ∞O¤\ ˜ D
<å}ËxH˜ Jaè=ÚYOQÍ Jâ’Hõ ã¨÷OÉèíO, "≥#∞Hõ
"≥·Ñ¨Ù =∞^茺 ÉèÏQÆOÖ’ _®Hõì~ü ~å*ËO„^Œ „Ѩ™ê^£
ÉÁ=∞‡ LO\Ï~Ú. P ÉÁ=∞‡ H˜O^Œ 1884-2009
J<Õ ã¨OYºÅ∞, z„`åxH˜ Z_»=∞ ZQÆ∞= ÉèÏQÆOÖ’
_®.~å*ËO„^Œ„Ѩ™ê^£, Z_»=∞ kQÆ∞= ÉèÏQÆOÖ’
125= [Ü«∞Ou J<Õ Ñ¨^•Å∞ Ç≤ÏOn eÑ≤Ö’
LO\Ï~Ú. WHõ ‰õΩ_ç"≥·Ñ¨Ù ZQÆ∞= ÉèÏQÆOÖ’
POQÆ¡OÖ’ _®.~å*ËO„^Œ„Ѩ™ê^£, J^Õ "≥·Ñ¨Ù H˜Ok
Éè Ï QÆ O Ö’ 125= [Ü« ∞ Ou J<Õ Ñ¨ ^ •Å∞
LO\Ï~Ú.WѨÙÊ_»∞ J=∞Å∞Ö’ L#fl ~°∂. 5
<å}ËÅ∂ K≥Å∞¡ÉÏ@∞ J=Ù`å~Ú.
22 ÃÇÏeHÍѨì~°¡ ã¨~°Ñ¶¨~å‰õΩ J"≥∞iHÍ
Ô~_ô
J"≥ ∞ iHõ < £ q∞Å@s UqÜÕ ∞ +¨ < £
HõOÃÑhÅ∞ ^•_»∞ʼnõΩ LѨÜ∂≥ yOKÕ ÃÇÏeHÍѨ~ì #¡° ∞
ÉèÏ~°`ü‰õΩ q„Hõ~ÚOKÕO^Œ∞‰õΩ ã¨Oã≤^Œú`«#∞ =ºHõÎO
KÕâß~Ú. 1.4 aeÜ«∞<£ J"≥∞iHõ<£ _®Å~°¡ =ºÜ«∞O
HÍQÆÅ 22 ÃÇÏeHÍѨ~ì ¡° q„HõÜ∂« xH˜ ã¨O|OkèOz#
JOâ◊OÃÑ· `«=∞ Jaè„áêÜ«∂xfl P HõOÃÑhÅ∞
"≥Å¡_çOKå~Ú. ÉèÏ~°`ü‰õΩ ÃÇÏeHÍì~°¡ q„HõÜ«∂xH˜
[iy# XѨÊO^•xfl LѨãO¨ ǨÏiOK«∞‰õΩ#fl U_®k
`«~åfi`« =∞m¡ J^Õ HÍO„\ωõΩì#∞ D HõOÃÑhÅ∞
^ŒH˜¯OK«∞HÀ=_»O QÆ=∞<å~°›O. D q+¨Ü«∂xfl
ÃÑO@QÍ<£, Ü«Ú.Zãπ.HÍO„ÔQãπ =~åæÅ∞ Ãã·`«O
ã¨Ê+¨Oì KÕâß~Ú. D HÍO„\ωõΩì „Ñ¨HÍ~°O ^•_»∞ʼnõΩ
LѨÜ≥∂yOKÕ ÃÇÏeHÍѨì~°¡`À áê@∞ U.l.ZO-
84ZÖò Ǩ~°Ê<£ ÉÏ¡H-± 2 q∞ÃãÖ· òû, Ñ≤-81 <≥ÑÓ¨ ì º<£
"Õ∞s>ˇ"ÿ ∞£ ÃÑ„\’Öò Z~Ú~ü„HÍÑπ#ì ∞ ‰õÄ_® J"≥∞iHÍ
ÉèÏ~°`ü‰õΩ q„Hõ~ÚOK«#∞Ok. 2009Ö’ ÉèÏ~°`«
„ѨÉèí∞`«fiO 32 ZO.S-24/35 J<Õ ^•_»∞ʼnõΩ
LѨ Ü ≥ ∂ yOKÕ ÃÇÏeHÍѨ ì ~ ° ¡ # ∞ `« fi i`« Q Æ u #
á⁄O^ÕO^Œ∞‰õΩ gÅ∞QÍ ~°ëêº PÜ«Ú^èŒ HõOÃÑhÅ`À
_≥~Ô· ‰õΩQì Í XѨÊO^ŒO ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩOk. D <ÕÑ^¨ ºŒä OÖ’
ÃÇÏeHÍѨì~°¡ ã¨~°Ñ¶¨~å‰õΩ ÉèÏ~°`üÖ’ ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩ#fl
>ˇ O _» ~ ü # ∞ J"≥ ∞ iHõ < £ Hõ O ÃÑhÅ∞ JѨ Ê \’¡
LѨ ã ¨ O Ǩ Ï iOK« ∞ ‰õ Ω <åfl~Ú. HÍQÍ, W\© = Å
ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤

ÃÇÏeHÍѨì~°¡ H˘#∞QÀÅ∞ ÉèÏ~°`« „ѨÉèí∞`«fiO =∞m¡
H˘`« Î Q Í „Ѩ u áê^Œ # Å#∞ PǨ  fixOK« Q Í
J"≥∞iHÍÖ’x H˘xfl HõOÃÑhÅ`Àáê@∞, JQÆ™êì
"≥ãπì ÖÏO_£, ~°ë꺉õΩ K≥Ok# ѨÅ∞ PÜ«Ú^èŒ
HõOÃÑhÅ∞ Ãã·`«O HÍO„\ωõΩì ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩ<ÕO^Œ∞‰õΩ
=ÚO^Œ∞‰õΩ =KåÛ~Ú. HÍh z=~°‰õΩ J"≥∞iHõ<£
q∞Å@s UqÜÕ∞+¨<£ HõOÃÑh D HÍO„\ωõΩì#∞
^ŒH˜¯OK«∞‰õΩOk.
QÀ¡|Öò =~°Öò¤ iHÍ~ü¤ûÖ’ Ô~Ñ≤¡HÍ Piìã¨∞ì
ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^£Ö’x K«OK«Öò QÆ∂_» „ѨÉ∞íè `«fi
=Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞OÖ’ Piìã¨∞ìQÍ Ñ¨xKÕã¨∞Î#fl ^•~°¡
<åˆQâ◊fi~°~å=Ù‰õΩ QÀ¡|Öò =~°Öò¤ iHÍ~°∞¤-2010Ö’
™ê÷#O ^ŒH˜¯Ok. 2006, 2008, 2009, 2010
ã¨O=`«û~åÖ’¡ e=∂¯ |∞H± PѶπ iHÍ~°∞¤ûÖ’ ™ê÷#O
ã¨OáêkOz# PÜ«∞# ѨÅ∞ ÉèÏ+¨Å k#Ѩ„uHõÅ
"≥Ú^Œ\ ˜¿ÑrÅ#∞ KÕu`À HÍѶ‘ „Ѩ„H˜Ü«∞QÍ (Ô~Ñ≤¡HÍ
P~üì û) Ö’ QÀ¡|Öò =~°Öò¤ iHÍ~°∞¤ ™êkèOKå~°∞. ÉÁ@∞ì
aà◊¡Å`À J"≥∞iHÍ J^茺‰õΔΩ_»∞ |~åH± XÉÏ=∂
z„`åxfl ~°∂á⁄OkOz WO_çÜ«∞<£ |∞H± PѶπ
iHÍ~ü¤û-2010Ö’ ‰õÄ_® ™ê÷#O ã¨OáêkOKå~°∞.
^Õâ◊OÖ’ 4 xq∞ëêÅHÀ P`«‡Ç¨Ï`«º
^Õâ◊OÖ’ |Å=#‡~°}ÏÅ∞ PO^Àà◊#Hõ~°
™ê÷~ÚÖ’ ÃÑiyáÈ`«∞<åfl~Ú. „Ѩu <åÅ∞QÆ∞
xq∞ëêʼnõ Ω XHõ =ºH˜ Î P`« ‡ Ǩ Ï `« º ‰õ Ω
áêÅÊ_» ∞ `« ∞ #fl@∞¡ `å*Ï QÆ } ÏOHÍÅ∞
"≥Å¡_çã¨∞Î<åfl~Ú. |Å=#‡~°}ÏʼnõΩ áêÅÊ_»∞`«∞#fl
„Ѩu =ÚQÆ∞æiÖ’ 30 Uà◊¡ ֒Ѩ٠=ºH˜Î XHõ~°∞
LO@∞<åfl~°x <Õ+¨#Öò „ÔH·O iHÍ~ü¤û |∂º~À
(Z<£ã‘P~üc) x"ÕkHõ `≥eÑ≤Ok. P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞
JkèHõOQÍ L#fl ~å„ëêìÖ’¡ PO„^茄Ѩ^Õâò Ô~O_À
™ê÷#OÖ’ LO_»@O QÆ∞|∞Å∞ ѨÙ\˜™ì ÈÎOk. W\©=ÖË
q_»∞^ŒÖˇ·# „Ѩ=∂^Œ =∞~°}ÏÅ∞, P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ -
2009 x"ÕkHõ „ѨHÍ~°O 2009Ö’ ^Õâ◊ "åºÑÎ̈OQÍ
|Å=#‡~°}ÏʼnõΩ áêÅÊ_ç# 1,27,151 =∞OkÖ’
68.7 âß`«O =∞Ok 15-44 Uà◊¡ =∞^茺 =Ü«∞ã¨∞
QÆÅ "åˆ~ ~ÀA‰õΩ 223 =∞Ok ѨÙ~°∞+¨μÅ∞, 125
=∞Ok =∞Ç≤ Ï à◊ Å ∞ |Å=O`« O QÍ „áê}ÏÅ∞
fã¨∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. P =∞Ç≤Ïà◊Ö’¡ 69 =∞Ok
QÆ$Ç≤Ï}∞Å∞. P<å~ÀQƺ HÍ~å}ÏÅ`À ~ÀA‰õΩ 73
=∞Ok, „¿Ñ=∞ =º=Ǩ  ~åÅ`À 10 =∞Ok
P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ KÕã∞¨ ‰õΩO@∞#fl@∞¡ x"ÕkHõ `≥eÑ≤Ok.
P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ‰õΩ ‰õΩ@∞O| HõÅǨÅ∞, J<å~ÀQƺO
„Ѩ^è•# HÍ~°}ÏÅx q=iOzOk. 2008Ö’
áÈe¿ãÎ 2009Ö’ P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞ 1.7 âß`«O
ÃÑiQÍÜ« ∞ x x"Õ k Hõ `≥ e Ñ≤ O k. 14,648
P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ`À ѨtÛ=∞ ɡOQÍÖò J„QÆ™ê÷#OÖ’
xÅ=QÍ PO„^è„Œ Ѩ^âÕ ò (14,500) ~Ô O_À ™ê÷#OÖ’
LOk. `«q∞à◊<å_»∞ (14,424), =∞Ǩ~å„+¨ì
(14,300), Hõ~å‚@Hõ (12,195) P `«~åfi`«
™ê÷<åÖ’¡ L<åfl~Ú.
ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
„áêOfÜ«∞ JOâßÅ∞
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
1234567890123456789012345678901212345678
~å„+¨ìOÖ’ Z<£ã‘P~üZOÑ‘ J=∞Å∞
PO„^茄Ѩ^Õâò, Xi™êû ~å„ëêìÖ’¡ *ÏfÜ«∞
`«∞áê#∞ =ÚѨÙÊ x"å~°} „áê*ˇ‰Ωõ ì (Z<£ãP‘ ~üZOÑ‘)
Ѩ^äŒHõO J=∞Å∞‰õΩ ˆHO„^ŒO ѨK«Û*ˇO_® TÑ≤Ok.
„Ѩ^•è #=∞O„u =∞<À‡Ç¨Ï<£ ã≤OQ∑ J^躌 Hõ`Δ #« [iy#
=∞O„u=~°æ ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ D „Ѩuáê^Œ#‰õΩ
P"≥∂^ŒO ÅaèOzOk. D „áê*ˇ‰õΩì `˘e ^Œâ◊Ö’
~°∂. 1,496.71 HÀ@¡`À Ô~O_»∞ ~å„ëêìÖ’¡x
f~°„áêO`åÖ’¡ `«∞áê#∞ =ÚѨÙÊ x"åiOKÕO^Œ∞‰õΩ
`«y# =∞øeHõã¨^Œ∞áêÜ«∂Å#∞ Jaè=$kú KÕ™êÎ~°∞.
WO^Œ∞HõÜÕ∞º Y~°∞ÛÖ’ ~°∂. 1,198.44 HÀ@∞¡
„ѨѨOK« ÉϺO‰õΩ, q∞QÆ`å ~°∂. 298.27 HÀ@∞¡
PO„^茄Ѩ^Õâò, Xi™êû ~å„ëêìÅ∞ Éèíi™êÎ~Ú. D
„áê*ˇ‰õΩì`À ~å„+¨ìOÖ’x 5.60 ÅHõΔÅ f~°„áêO`«
„Ѩ[ʼnõΩ, 12,640 ÃÇÏHÍì~°¡ Éèí∂q∞H˜ ~°HõΔ}
U~°Ê_»∞`«∞O^Œx JkèHÍ~°∞Å∞ `≥eáê~°∞. q^Œ∞º`«∞Î
\ÏsѶπ q^è•#O ã¨=~°} „Ѩuáê^Œ#‰õΩ ˆHO„^ŒO
P"≥∂^ŒO `≥eÑ≤Ok.JÖψQ 12, 13 „Ѩ}ÏoHõ
„Ѩ H Í~° O *ÏfÜ« ∞ ^ä Œ ~ ° ‡ Öò q^Œ ∞ º`« ∞ Π㨠O 㨠÷
(Z<£\ ©Ñ‘ã‘) U~åÊ@∞KÕ¿ã 14 ÉèÏs „áê*ˇ‰õΩìÖ’¡
L`«Ê`«ÎÜÕ∞º q^Œ∞º`«∞ÎÖ’ 50 âß`«O ã¨O|Okè`«
~å„ëêìʼnõΩ K≥O^•Å<Õ „Ѩuáê^Œ##∂ ˆHO„^ŒO
P"≥ ∂ kOzOk. #ëêì Ö ’¡ L#fl Ѩ k ˆ H O„^Œ
„Ѩ É è í ∞ `« fi ~° O QÆ ã¨ O 㨠÷ Å |HÍ~ÚÅ∞, r`åÅ∞
K≥e¡OKÕO^Œ∞‰õΩ Pi÷Hõ =º=Ǩ~åÅ =∞O„u =~°æ
Hõq∞\© x~°Ü ‚ ∞« O fã¨∞‰õΩOk. WO^Œ∞‰õΩ ~°∂.70.41
HÀ@∞¡ WKÕÛO^Œ∞‰õΩ P"≥∂^ŒO `≥eÑ≤Ok.
~å„+¨ìOÖ’ F@~°∞¡ 5.71 HÀ@∞¡
~å„+¨ì [<åÉèÏÖ’ 68.2 âß`«O =∞Ok
F@~°∞¡QÍ #"≥∂^ŒÜ«∂º~°x „Ѩ^è•# ZxflHõÅ
JkèHÍi Éèí#fi~üÖÏÖò `≥eáê~°∞. WHõÃÑ· F@~°¡
WO\˜=^ŒÌˆH QÆ∞iÎOѨ٠HÍ~°∞¤Å∞ ѨOÑ≤OKÕÖÏ
`«áêÖÏâßY, D-¿ã= ˆHO„^•Å ^•fi~å U~åÊ@∞
KÕã¨∞Î<åfl\ó=∞x K≥áêÊ~°∞. [#=i 25# *ÏfÜ«∞
F@~ü k<À`«û=O ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ ~å„+¨"ì åºÑ¨OÎ QÍ 20
ÅHõÅΔ =∞Ok F@~°‰¡ Ωõ áÈeOQ∑|∂`üÅÖ’ QÆ∞iÎOѨÙ
HÍ~°∞Ť ∞ JO^Œ*Ü Ë ∞« #∞#fl@∞¡ "≥Å_¡ Oç Kå~°∞. [#=i
5# „ѨK«∞iOz# `«∞k*Ïa`å "Õ∞~°‰õΩ ~å„+¨ìOÖ’
5,71,87,207 =∞Ok F@~° ∞ ¡ L<åfl~° x
¿Ñ~˘¯<åfl~°∞. *ÏfÜ«∞ [<åÉèÏ ã¨ˆ~fi JOK«<åÅ
"Õ∞~°‰õΩ ~å„+¨ìOÖ’ 8.37 HÀ@¡ =∞Ok „Ѩ[Å∞
11
L<åfl~°x `≥eáê~°∞. ~å„+¨ìOÖ’ 18 Uà◊¡‰õΩÃÑ·|_ç
F@~°∞Q¡ Í #"≥∂^≥#· "å~°∞. 68.2 âß`«O L<åfl~°x
q=iOKå~°∞. Hõ_»Ñ¨, J#O`«Ñ¨Ù~°O, z`«∂Î~°∞
<≥Å∂¡~°∞, x*Ï=∂ÉÏ^£, ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£, Hõ$ëê‚,
ѨtÛ=∞QÀ^•=i, HõsO#QÆ~ü lÖÏ¡Ö’¡ QÆ∞iÎOѨÙ
HÍ~°∞¤Å *Ïs 100 âß`«O ѨÓ~°Î~ÚOk.
cÑ‘ZÖò =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ =∞~À Ô~O_»∞
Ѩ^äŒHÍÅ∞
^•i„^Œˆ~Y kQÆ∞=#∞#fl x~°∞¿Ñ^ŒÅ#∞
áœ+≤ ì H ÍǨ  ~° ֒Ѩ O #∞Oz Ѩ Ó iÎ Q Í
x"åiOKÕO^Œ∞‰õΩ ˆHO„^Œ „ѨÉèí∞`«fiO =∞~À Ô~O_»∞
Ѩ^äŒHÍʼnõΩ NHÍ~°O K«∞\˜ìOk. QÆ~°ƒùO^•eÛ#
`«~åfi`« ѨÓ@HÀã¨O ‰õÄe Ѩ#∞Å #∞Oz ^Œ∂~°OQÍ
LOz, QÆiƒù}Å© ‰õΩ áœ+≤Hì ÍǨ~° Ö’áêxfl x"åiOz
ѨÙ@ìÉ’ÜÕ∞ a_»¤ ѨÓiÎQÍ P~ÀQƺOQÍ LO_ÕO^Œ∞‰õΩ
ˆHO„^Œ „ѨÉèí∞`«fiO „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\˜ì# WOk~åQÍOnè
=∂`«$`«fi ã¨Ü≥∂[# Ѩ^äŒHÍxfl #ÖÁæO_», ѨtÛ=∞
QÀ^•=i lÖÏ¡Ö’ ÃÑ·Öˇ\ò „áê*ˇ‰õΩìQÍ `«fi~°Ö’<Õ
„áê~°Oaèã¨∞Î#fl@∞¡ ~å„+¨ì ¢ã‘Î, tâ◊√ ã¨OˆHΔ=∞,
SˆHgâßY =∞O„u q. ã¨∞h`åÖHΔ͇ ~Ô _ç¤ `≥eáê~°∞.
11-18 Uà◊√¡ =Ü«∞ã¨∞û LO_ç |_ç|Ü«∞@
L#fl Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ ÖËx =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ áœ+≤ìHÍǨ~°O
JOkOK«@O`À áê@∞ P~ÀQƺ q+¨Ü∂« Å`À áê@∞
„ѨÉèí∞`«fi ã¨OˆHΔ=∞, Jaè=$kú HÍ~°º„Hõ=∂ÅÃÑ· ѨÓiÎ
™ê÷~ÚÖ’ J=QÍǨÏ# HõeÊOz, ã¨fiÜ«∞O Láêkè
J=HÍâßÅ∞ "≥∞~°∞QÆ∞ѨiKÕO^Œ∞‰õΩ =∞~À 7 lÖÏ¡Ö’
'J|Å— HÍ~°º„Hõ=∂xfl „áê~°OaèOK«#∞<åfl~°∞.
QÆ`«OÖ’ 11-18 Uà◊¡ =Ü«∞ã¨∞ LO_ç Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅ
ÖËx Ñ≤šʼnõΩ H˜ëÈ~° Ѩ^äŒHõO H˜O^Œ „Ѩu U\Ï 10
H˜Ö’Å aÜ«∞ºO <Õ~°∞QÍ JOkOKÕ"å~°∞. J~Ú`Õ
J|ŠѨ^äŒHõO ^•fi~å JOQÆ<£"å_ô ˆHO„^•ÅÖ’
x`«ºO =O@ KÕã≤ áœ+≤Hì ÍǨ~°O JOkOK«#∞<åfl~°∞.
=ÚO^Œ∞QÍ J|ŠѨ^äŒHÍxfl =∞ǨÏ|∂Éò#QÆ~ü,
PkÖÏÉÏ^£, J#O`«ÑÙ¨ ~°O, ÃÇÏ· ^Œ~åÉÏ^£, z`«∂~Î ∞° ,
qâßYѨ@flO, `«∂~°∞ÊQÀ^•=i lÖÏ¡ÖÖ’ `«fi~°Ö’<Õ
„áê~° O aè O KÕ O ^Œ ∞ ‰õ Ω K« ~ ° º Å∞
fã¨∞‰õΩO@∞<åfl=∞<åfl~°∞. x`«ºO „Ѩu =∞Ç≤Ïà◊‰õΩ
~ÀA ~°∂.5 K˘Ñ¨C# "≥zÛOK«#∞<åfl~°∞.
ã¨=∞„QÆ tâ◊√ Jaè=$kú ¿ã"å Ѩ^äŒHõO
(Sã‘_ôZãπ) Ѩ^äŒHÍxfl 0-6 =Ü«∞ã¨∞û L#fl
Ñ≤ Å ¡ Å O^Œ i H˜ 㨠= ∞„QÆ O QÍ, 㨠= ∞~° ÷ = O`« O QÍ
x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞. ~å„+ì̈ "åºÑÎ̈OQÍ 387 Sã‘_çZãπ
„áê*ˇ‰õΩìÅ ^•fi~å 91 "ÕÅ JOQÆ<£"å_ô ˆHO„^•Å∞
x~°fiÇ≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞.
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
ÖË>ˇãπì =∞eìѨÙÖò Kèå~Úãπ HõÔ~O\ò JÃѶ·~üû
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345

1. q∞ãπ =~°Öò¤ - 2010 ? (3) 10. ÉèÏ~°`üÖ’ ѨÙ~å`«# ™êìH± ZˆHÛùûOl „H˜Ok "åxÖ’ Uk? (1)
1. Z=∂‡ =sÜ«Úãπ 2. "≥ÖÏ P„_çÜ«∂<å 1. ÉÏOÉË ™êìH± ZˆHû ÛOl
3. JÖˇQÍ˚O„_çÜ«∂ q∞Öòû 4. H˜Ü«∂<Õ PÖ’¤i<À 2. <Õ+¨#Öò ™êìH± ZˆHû ÛOl
2. ÃãÃÑìO|~ü 30, 2010# qâßfi㨠ѨsHõΔ <≥yæ# U ^ÕâßxH˜ ''ã≤efiÜ≥∂ 3. ɡOQÆ∞à◊¥~°∞ ™êìH± ZˆHû ÛOl 4. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ ™êìH± ZˆHû ÛOl
ɡ~°∞¡™È¯h—— „Ѩ^è•#=∞O„u? (3) 11. D „H˜Ok U #QÆ~O° Ö’ WO@~ü <Õ+#¨ Öò J@q∞H± Z#s˚ U*ˇhû „Ѩ^•è #
1. [áê<£ 2. [~°‡h HÍ~åºÅÜ«∞O L#flk? (2)
3. W@b 4. ÔH#_® 1. #∂ºÜ«∂~ü¯ 2. qÜ«∞<åfl
3. r<≥\ò Ǩϟ"≥Öòû *Ï<≥\ò Ǩϟ"≥Öòû ™È^Œs=∞}∞Å [O@ (Hõ=ÅÅ∞) 3. *ˇx"å 4. kÃÇÏQ∑
áÈ\© Ѩ_ç# HÍ=∞<£"≥ÖòÎ „H©_®Oâ◊OUk? (4) 12. HÍ=∞<£"≥ÖòÎ ã¨=∂Yº ~°OQÆ∞Å∞ =~°∞㨄Hõ=∞OÖ’ ã¨iÜ≥ÿ∞#k? (1)
1. ã≤fiq∞‡OQ∑ 2. +¨Ø\˜OQ∑ 1. hÅO, Z~°∞ѨÙ, Ѩã¨∞ѨÙ
3. ÖÏ<£É∫Öòû 4. P~°Ûs 2. Ѩã¨∞ѨÙ, #Å∞ѨÙ, `≥Å∞ѨÙ
4. =~°∞㨄Hõ=∞OÖ’ „ѨHõ@# KÕÜ«∞|_»∞ <ÀɡÖò |Ǩï=∞`«∞ÅÖ’ D „H˜Ok 3. `≥Å∞ѨÙ, P‰õΩѨK«Û, HÍëêÜ«∞O
"å\˜Ö’xk Uk ã¨iÜ≥ÿ∞#k? (2) 4. HÍëêÜ«∞O, hÅO, Ѩã¨∞ѨÙ
1. Éè∫uHõ, ~°™êÜ«∞#, "≥·^Œº, ™êÇ≤Ï`«º, Pi÷Hõ, âßOu 13. ÉèÏ~°`ü-™ê¯\Ï¡O_£ ^ÕâßÅ 12 JHÀì|~ü 2010 <å\˜ ZO.F.Ü«Ú.
2. "≥·^Œº, Éè∫uHõ, ~°™êÜ«∞#, ™êÇ≤Ï`«º, âßOu, Pi÷Hõ (J=QÍǨÏ# XѨÊO^ŒO)Å∞ D „H˜Ok U JOâßxH˜ ã¨O|O^èŒO HõÅq?
3. Éè∫uHõ, "≥·^Œº, ~°™êÜ«∞#,âßOu, Pi÷Hõ, ™êÇ≤Ï`«º 1. q^•º~°OQÆ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O (1)
4. ™êÇ≤Ï`«º, "≥·^Œº, Éè∫uHõ, ~°™êÜ«∞#, âßOu, Pi÷Hõ 2. Pi÷Hõ ~°OQÆ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O
5. „ѨѨOK«OÖ’ â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ# =∞Ç≤Ïà◊Å∞-2010 á¶È~üƒû x"ÕkHõÖ’ D 3. ~°HõΔ} ~°OQÆ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O
„H˜Ok U qÉèÏQÍÅ∞ ѨiQÆ}#Ö’H˜ fã¨∞HÀ|_®¤~Ú? (4) 4. PǨ~° ã¨~°Ñ¶¨~å ã¨Ç¨ÏHÍ~°O
1. ~å[H©Ü«∂Å∞, "åºáê~°O 2. "åºáê~°O, g∞_çÜ«∂ 14. D „H˜Ok U ~å„+¨ìO q∞#Ǩ ^Õâ◊ "åºÑ¨ÎOQÍ BSPH˜ U#∞QÆ∞ QÆ∞~°∞Î#∞
3. g∞_çÜ«∂, r=#â‹·e 4. ÃÑ·=hfl ÉèÏ~°`« ZxflHõÅ ã¨OѶ¨∞O „ѨHõ\ ˜OzOk? (3)
6. JO`«~å˚fÜ«∞ >ˇxflãπ ã¨=∂Yº (S\˜ZѶπ) KèåOÑ≤Ü«∞<£ûQÍ W\©=Å 1. L`«Î~åOK«Öò 2. *Ï~°öO_£
ZOÑ≤ÔH·#"åix QÆ∞iÎOK«O_ç? (4) 3. J™êûO 4. "Õ∞Ѷ¨∂ÅÜ«∞
Z. ~À[~ü ÃѶ^Œ~°~ü, ã≤fi@˚~å¡O_£ a. ÃãÔ~<å qeÜ«∞"£∞û, J"≥∞iHÍ 15. 2014Ö’ 20= HÍ=∞<£"≥ÖòÎ ˆQ"£∞û‰õΩ Pu^茺q∞ã¨∞Î#fl ^Õâ◊O Uk?1 .
ã≤. PO_ô =Ú„ˆ~, „a@<£ P„¿ãìeÜ«∂ 2. ™ê¯\òÖÏO_£ (2)
_ç. [ã≤ì<£ ÃÇÏx<£, ɡe˚Ü«∞O
3. WOQÍ¡O_£ 4. ÔH#_®
1. Z, a, ã≤, _ç 2. Z, ã≤
16. Jyfl-^Œ QÀ¡s PѶπ ™ÈÊ~üì û ¿Ñ~°∞`À x~°fiÇ≤ÏOK«|_ç# HÍ=∞<£"≥ÖòÎ ˆQ"£∞û
3. Z, a, ã≤ 4. Z, a
D „H˜Ok U ã¨OIIxH˜ K≥Ok#q? (1)
7. „a@<£ Aº_ç+≤Ü«∞Öò iHÍ~°¤~üQÍ ÉèÏ~°`« ã¨O`«uH˜ K≥Ok# U =∞Ç≤ÏàÏ
1. 2010 2. 2011
<åºÜ«∞"åkx „a@<£ ~å}˜ Ze[ɡ`ü xÜ«∞q∞OKå~°∞?
3. 2009 4. 2008
1. ~°[h áêO_Õ 2. HõàϺ}˜ H“Öò (2)
3. iuHÍã≤OQ∑ 4. áê~°fiu g∞#<£ 17. D Éèí∂q∞ÃÑ·# J`«ºO`« =ºÜ«∞Éèíi`« QÆ$ǨÏO ''PO\©eÜ«∂‰õΩ—— U
8. „ѨѨOK«OÖ’ JuÃÑ^ŒÌ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞OQÍ W\©=Å Ü«Ú<≥™È¯ U áêi„âßq∞Hõ "Õ`«Î Ü«∞[=∂x? (3)
qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xfl QÆ∞iÎOzOk? (2) 1. ÖÏ~ü¤ ã¨fi~å*òáêÖò 2. J^•fi<£Y™Èyfl
1. JOÉË^Œ¯~ü FÃÑ<£ Ü«¸x=iû\© 3. =ÚˆH+π JOÉÏh 4. aÖòˆQ\òû
2. WOk~åQÍOnè <Õ+¨#Öò FÃÑ<£ Ü«¸x=iû\© 18. „ѨÑO¨ K«OÖ’ Ѩ~åº=~°}, ã¨=∞㨺ŠѨiëê¯~åxÔH· „Ѩ`ºÕ Hõ <åºÜ«∞™ê÷#O
3. [=ǨÏ~üÖÏÖò <≥„Ǩ˙ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O QÆÅ ^Õâ◊O D „H˜Ok "åxÖ’ Uk? (2)
4. J<åfl qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O 1. #∂ºlÖÏO_£ 2. ÉèÏ~°`ü
9. 1938 #∞Oz H˘#™êQÆ∞`«∂ ^Õâ◊OÖ’<Õ JuÃÑ^ŒÌ Zy˚a+¨<£QÍ QÆ∞iÎOѨ٠3. P„¿ãìeÜ«∂ 4. ÃÑ·=hfl
á⁄Ok# JdÅ ÉèÏ~°`« áêi„âßq∞Hõ „Ѩ^Œ~°≈# (#∞=∂~Ú+π 2010)x 19. ''20= â◊`å|ÌѨ٠YQÀà◊ âß„ã¨Î"Õ`«Î ã¨∞„|Ǩχ}ºO K«O„^ŒâıY~ü——‰õΩ
2010 [#=i 1 #∞Oz Ѷ≤„|=i 15 =~°‰õΩ ZHõ¯_» x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞? =iÎOK«∞#k Uk? (4)
1. #∂º_èçb¡ 2. ɡOQÆà◊¥~°∞ (3) 1. âıfi`« #HõΔ„`«O „^Œ=º~åtH˜ XHõ Ѩiq∞u LO@∞O^Œx ~°∞A=Ù
3. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ 4. HÀÖòHõ`å K≥âß~°∞

12 ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤

 2. 1983Ö’ Éè∫uHõ âß„ã¨ÎOÖ’ <À|∞Öò ѨÙ~°™ê¯~°O ÅaèOzOk. 29. 2010Ö’ J"≥∞iH͉õΩ K≥Ok# á¶È~üƒû Ѩ„uHõ „ѨѨOK« ‰õΩÉË~°∞Å
3. Hõ$+¨‚ aÖÏÅÃÑ· Ѩiâ’kèOKå~°∞ *Ïa`åÖ’ J„QÆ™ê÷#O Z=iH˜ „ѨHõ\ ˜OzOk? (1)
4. ÃÑ·=hfl 1. HÍ~À¡ãπ ã≤¡"£∞ ("≥∞H˜ûHÀ) 2. "åÔ~<£ |ÃѶ\ò (J"≥∞iHÍ)
20. „ÉÏ_£=∞<£ ǨÖò PѶπ ¿Ñ¶"£∞Ö’ KÀ@∞ ^ŒH˜¯OK«∞‰õΩ#fl `˘e P„¿ãìeÜÕ∞`«~° 3. ɡ~åfl~ü¤ P~åflÖò¤ („á¶ê<£û) 4. HÍ~üì JÖò„ɡ\ò ([~°‡h)
„H˜ÔH@~ü Z=~°∞? (3) 30. â◊`åaÌÖ’<Õ ã¨∞n~°…"≥∞ÿ# "åi¬Hõ ã¨∂~°º„QÆǨÏ}O U ~ÀA# U~°Ê_çOk?
1. q~å\ò HÀÇ≤Ï¡ 2. "≥∞ÿÔHÖòǨã≤ 1. 2010 [#=i 9 2. 2010 [#=i 11 (4)
3. ã¨∞hÖò QÆ"å㨯~ü 4. ÃѶ~°∂æã¨<£ 3. 2010 [#=i 13 4. 2010 [#=i 15
21. ã¨∞xfl`«"≥∞ÿ# Ѩ~åº=~°} „áêO`«O Uk? (4) 31. ''J##º Kè«@s˚—— D"≥∞ 57= *ÏfÜ«∞ K«Å#z„`« ~°OQÆѨÙ? (1)
1. ^ŒO_ç, ã¨=∂ѨÓ~ü 2. =∞`åfi_£ 1. L`«Î=∞ #\˜ 2. L`«Î=∞ ã¨Ç¨Ü«∞ #\˜
3. XO*ÏÖò 4. ÃÑ·=hfl 3. L`«Î=∞ ÔHÔ~Hõì~ü #\˜ 4. L`«Î=∞ ^Œ~°≈‰õΩ~åÅ∞
20. ѨO*ÏcÖ’ q∞#Ǩ ~°∂áê~Ú<À@∞ g∞^Œ HõxÑ≤OKÕ Jxfl ÉèÏ~°fÜ«∞ 32. P"≥∞ ™ê‡~°HÍ~°÷O ''5 ~°∂.Å—— H˘`«Î <å}ˇO q_»∞^ŒÅ KÕÜ«∞|_»QÍ,
ÉèÏ+¨Ö’ z„`åÅ∞ xi‡Oz# ~å=∂<åÜ«Ú_»∞ D „H˜Ok Z#fl= ^•^•
D"≥∞ â◊`«[Ü«∞Ou "Õ_»∞HõÅ#∞ [~°∞ѨىõΩOk? (2)
™êÃÇÏÉò á¶êÖ˯ ѨÙ~°™ê¯~åxfl JHÀì|~ü 22, 2010# JO^Œ∞‰õΩ<åfl~°∞?
1. 45= 2. 42= (3) 1. WOk~åQÍOnè 2. =∞^Œ~ü ^ä≥s™ê
3. 41= 4. 44= 3. q[Ü«∞ÅH©Δ ‡ ѨO_ç\ò 4. "Õ∞~°‰õĺs
21. W\©=Å ÉèÏ~°`üÖ’ `˘e™êi "å~°ÎÅ =¸ºlÜ«∞O#∞ ZHõ¯_» U~åÊ@∞ 33. WO_çÜ«∞<£ Z~Ú~üá¶È~üû „QÆ∂Ñπ ÔHÃÑì<£ Ǩϟ^•#∞ á⁄Ok# W\©=e
KÕâß~°∞. (3) `˘e „H©_®HÍ~°∞_ç`«_»∞? (3)
1. HÀÅHõ`å 2. =ÚOÉ~Ú 1. QÆ"å㨯~ü 2. „^Œq_£
3. _èçb¡ 4. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^Œ∞ 3. ã¨z<£ 4. QÆOQÆ∂b
22. _è®HÍÖ’ [iy# âßѶπ Ѷ¨Ù\òÉÏÖò KèåOÑ≤Ü«∞<£+≤Ñπ >ˇÿ\ ˜Öò#∞ ÉèÏ~°`« 34. 2012 =~°‰õÄ q^Õj ÃÑ@∞ì|_»∞Å (FDI) Å#∞ PHõi¬OK«_»OÖ’ D
[@∞ì ÔH·=ã¨O KÕã¨∞‰õΩOk. 3-1 QÀÖòû `Õ_®`À ÃѶ·#Öò >ˇÿ „ÉËHõ~üÖ’ U „H˜Ok U ^Õâ◊O Ô~O_À ÅH˜Δ`« ^Õâ◊OQÍ xezOk? (2)
[@∞ì#∞ F_çOzOk? (2) 1. K≥·<å 2. ÉèÏ~°`ü
1. áêH˜™ê÷<£ 2. =∂bÌ=ÙÅ∞ 3. „ɡlÖò 4. ~°ëêº
3. NÅOHõ 4. |OQÍ¡^Õâò 35. â◊`«[Ü«∞Ou L`«û= YQÀà◊ âß„ã¨Î"Õ`«Î J~Ú# ÉèÏ~°fÜ«Ú_ç`«_»∞?
23. 2010, Ѷ≤„|=i 11# ÉèÏ~°`ü „a@<£ áœ~° J}∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~åxH˜ 1. ã¨∞„|Ǩχ}ºO K«O„^ŒâıY~ü 2. ã‘ìÃѶ<£ ǨH˜OQ∑û (1)
ã¨O|OkèOz# XѨÊO^ŒOÃÑ· ã¨O`«HÍÅ∞ KÕâß~Ú. D XѨÊO^ŒO 3. ã¨~ü.ã≤.q. ~å=∞<£ 4. [QÆn+π K«O„^ŒÉ’ãπ
KÕã¨∞‰õΩ#fl „a@<£ Z#fl= ^Õâ◊O. (4) 36. ÉèÏ~°fÜ«∞ ZxflHõÅ ã¨OѶ¨∞Ѩ٠„ѨKå~°Hõ~°Î? (2)
1. 5= 2. 6= 1. ã¨z<£ >ˇO_»∂ů~ü 2. ZO.Zãπ. ^èÀh
3. 7= 4. 8= 3. Ü«Ú=~å*ò ã≤OQ∑ 4. ~åǨïÖò „^Œq_£
24. P~°¤~ü PѶπ "≥∞i\ò PѶπ W\ÏeÜ«∞<£ iѨa¡H± ѨÙ~°™ê¯~åxfl W\©=Å 37. r-20 ^ÕâßÅ Pi÷Hõ =∞O„`«∞Å ã¨^Œã¨∞û JHÀì|~ü 22, 2010#
Z=iH˜ „Ѩ^è•#O KÕâß~°∞? (3) x~°fiÇ≤ÏOK«|_ç# ''lÜ≥∂OA—— #QÆ~°O U ^Õâ◊OÖ’xk? (4)
1. ã¨∞hÖò q∞@ìÖò 2. <å~åÜ«∞}=¸iÎ 1. ^ŒH˜Δ}τѶ≤HÍ 2. K≥·<å
3. ~°`«<£\Ï\Ï 4. =ÚMË+π JOÉÏh 3. [áê<£ 4. ^ŒH˜Δ} H˘iÜ«∂
25. [#=i 2010Ö’ =∞~°}˜Oz# ÔH.Zãπ.Jâ◊fi^䣉õΩ U ÉèÏëê K«Å# z„`« 38. ''P¢™Èì"≥∞„\©—— q^è•#OÖ’ Hõ#∞Q˘#|_»∞#k? (2)
~°OQÆOÖ’ „Ѩ=ÚY∞_çQÍ ¿Ñ~˘zÛOk? (1) 1. #Ü«∞#=ÚÅ „H˜Ü«∂jÅ`« 2. „QÆǨÏ=ÚÅ LxH˜
1. Hõ#fl_» 2. `«q∞àò
3. `«∂xHõ~åà◊§ <å}º`« 4. ֒ǨÏ=ÚÅ ™êO„^Œ`«
3. =∞~åsî 4. H˘OHõ}©
26. *ÏfÜ«∞ "å~°ã¨`«fi [O`«∞=ÙQÍ QÆ∞iÎOK«|_ç#k? (2) 39. ''J<ÀÃѶÅãπ QÍOaÜ«∂—— ^À=∞Å∞ D „H˜Ok U „áêO`«OÖ’ "åºÑ≤Î
1. ѨÙe 2. U#∞QÆ∞ ^•fi~å =∞ÖËiÜ«∂‰õΩ HÍ~°} Éèí∂`«=∞=Ù`«∞<åfl~Ú? (3)
3. <≥=∞e 4. Hõ$+¨‚ lOHõ 1. ^ŒH˜Δ} J"≥∞iHÍ 2. ^ŒH˜Δ} Pã≤Ü«∂
27. ÉèÏ~°`üÖ’ ˆH=ÅO 9 "å~åÅ =º=kèÖ’ U ~å„ëêìxH˜ K≥Ok# =ºH˜Î 3. P„Ѷ≤HÍ 4. L`«Î~° ÉèÏ~°`ü
Ü≥ÚHõ¯ ã¨OѨÓ~°‚ [#∞º„Hõ=∂xfl ã≤.Zãπ.S.P~ü. âß„ã¨Î"Õ`«ÎÅ∞ ѨÓiÎKÕã≤ 40. 2010, Ѷ≤„|=i 19# ÉèÏ~°`« <ÒHÍ^Œà◊OÖ’H˜ „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\˜ì# Ü«Ú^Œú
D Ѷ¨∞#`« ™êkèOz# P~°= ^ÕjÜ«ÚÅ∞QÍ MϺu QÆ_çOKå~°∞? (2) q=∂<åÅ∞ Uq? (2)
1. JO_»=∂<£ 2. *Ï~°öO_£ 1. SZ<£Zãπ q~å\ò 2. q∞Q∑-29ˆH
3. „uѨÙ~° 4. J~°∞}ÏK«Öò„Ѩ^Õâò 3. q∞Q∑-28ˆH 4. SZ<£Zãπ Ѷ¨Å¯
28. 2010 =∂iÛ 5# U ~å„+¨ì „ѨÉèí∞`«fiO ™ê÷xHõ ã¨Oã¨÷ÅÖ’ =∞Ç≤Ïà◊ʼnõΩ 41. ''i™È~üâß\ò-2—— „ѨÜ≥∂QÆO D „H˜Ok U ~°OQÆOÖ’ qâı+¨ =∂~°∞ÊÅ#∞
50 âß`«O i[ˆ~fi+¨<£ HõeÊOK«#∞<åfl~°∞? (1) fã¨∞H˘ã¨∞ÎOk? (1)
1. Xi™êû 2. cǨ~ü 1. >ˇb Hõ=¸ºxˆH+¨#∞¡ 2. "å`å=~°} =∂~°∞ÊÅ∞
3. QÆ∞[~å`ü 4. PO„^茄Ѩ^Õâò 3. Ѩ~åº=~°} ã¨=∞`«∞ź`« 4. Éèí∂q∞ ™ê^Œ$â◊ºO

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 13

42. 2010, Ѷ≤„|=i 23# ǨH© „ѨѨOK«HõÑπ =∂ºKü#∞ U ^Õâ◊OÖ’ 53. "IUCN" ~Ô _£eãπÖì ’ JO`«iOzáÈ#∞#fl r=*ÏÅOÖ’xk D „H˜Ok
x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞? (3) U rq? (4)
1. áêH˜™ê÷<£ 2. JÔ~˚O\©<å 1. ëê~ü¯ 2. ˆ~
3. ÉèÏ~°`ü 4. [~°‡h 3. Ãã¯\ò 4. ÃÑ·=hfl
43. W\©=ŠǨϟ@Öòû _®\òHÍ"£∞ J<Õ "≥ÉòÃã·\ò x~°fiÇ≤ÏOz# 㨈~fiÖ’ 54. UIDAI ~°∂á⁄OkOz# ''P^ä•~üHÍ~ü¤——Ö’x JOÔHÅ∞ Zxfl? (2)
„ѨѨOK«OÖ’ PHõ~°¬}©Ü«∞ Hõ@ì_®Å *Ïa`åÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ ™ê÷<åxfl ^ÕxH˜ 1. 10 2. 12
„ѨHõ\ ˜OKå~°∞? (3) 3. 8 4. 5
1. `å*ò=∞ǨÏÖò 2. ÉÏã≤eHÍ 55. 1968 #∞Oz HÍ=∞<£"≥ÖòÎ „H©_»Ö’¡ áêÖÁæO@∞#fl D H˜Ok U nq
3. DÃѶÖò @=~ü 4. K≥·<å QÀ_» „ѨѨOK«OÖ’<Õ J`«ºO`« z#fl ^Õâ◊OQÍ „Ѩã≤kú K≥OkOk?
44. W\©=Å ˆH~°à◊ Ãã·<£û HÍO„ÔQãπ ã¨=∂"Õâ◊OÖ’ ÉèÏ~°`« „Ѩ^è•x 1. <Ò~°∞ 2. \’OQÍ (1)
=∞<£"≥∂ǨÏ<£ã≤OQ∑ U ^ŒâßÉÏÌxfl H˘`«Î PÖ’K«#Å ^ŒâßaÌQÍ „ѨÉèí∞`«fiO 3. @∞"åfiÅ∞ 4. <å~üá¶ÈH±
„ѨHõ\ ˜OzO^Œx `≥eáê~°∞? (2) 56. JO`«~å˚fÜ«∞ PǨ~° q^è•# Ѩiâ’^èŒ# ã¨Oã¨÷ (W<£„Ñ≤) x"ÕkHõ-
1. 2020-2030 2. 2010-2020 2010Ö’x PHõe ã¨∂pÖ’ ÉèÏ~°`ü‰õΩ ÅaèOz#k? (3)
3. 2030-2040 4. 2015-2025 1. 39= ™ê÷#O 2. 93= ™ê÷#O
45. W\©=Å (1.1.2010) U ^Õâ◊OÖ’ q^Õj HõÔ~hû "å_»HÍxfl ѨÓiÎQÍ 3. 67= ™ê÷#O 4. 76= ™ê÷#O
x¿+kèOKå~°∞? (2) 57. 8= Pã≤Ü«∂ Ü«¸~°Ñπ ã¨^Œã¨∞û-2010 =ÚMϺOâ◊O? (4)
1. ^ŒH˜Δ} H˘iÜ«∂ 2. L`«Î~° H˘iÜ«∂ 1. "å`å=~°} =∂~°∞ÊÅ#∞ JkèQÆq∞OK«_»O
3. [áê<£ 4. WO_À<Õ+≤Ü«∂ 2. |Ǩïà◊ѨHõΔ "å}˜[º q^è•<åxfl |Ö’¿Ñ`«O KÕÜ«∞_»O
46. U 㨠O =`« û ~° O #∞O_ç XeOÑ≤ H ± „H© _ » Ö ’ „H˜ Ô H \ò P@#∞ 3. [<åÉèÏ ã¨=∞㨺Å#∞ JkèQÆq∞OK«_»O
„Ѩ"Õâ◊ÃÑ@ì#∞<åfl~°∞? (4) 4. ÃÑ·=hfl
1. 2012 2. 2016 58. 3 JHÀì|~ü 2010 <å\˜H˜ 20 ã¨O=`«û~åŠѨÙ#ˆ~H©Hõ~°} L`«û"åÅ∞
3. 2024 4. 2020 [~°∞ѨىõΩ#fl ^Õâ◊O Uk? (1)
47. ^ŒH˜Δ} „^èŒ∞"åxH˜ KÕ~°∞‰õΩ#fl "≥Ú^Œ\ ˜ ÉèÏ~°fÜ«∞ =∞Ç≤Ïà◊QÍ W\©=Å 1. [~°‡h 2. qÜ«∞`åflO
Z=~°∞ Ѷ¨∞#`« ™êkèOKå~°∞? (4) 3. H˘iÜ«∂ 4. <≥^Œ~å¡O_£û
1. „ѨÉèÏ~å=Ù 2. „Ѩ}©`üH“~ü 59. ''ǨÏi`« „\˜|∞º#Öò—— HõeyÜ«Ú#fl ^ÕâßÅÖ’ D ^Õâ◊=Ú ÖË^Œ∞?
3. JQÍ^è• „H˜ã‘ì 4. s<å H“â◊Öò 1. ÉèÏ~°`ü 2. #∂ºlÖÏO_£ (4)
48. ÉèÏ~°`ü-Pã≤Ü«∂<£ ã¨=∞#fiÜ«∞ Hõ~°Î J~Ú# #∂`«# ^Õâ◊O Uk? 3. P„¿ãìeÜ«∂ 4. J"≥∞iHÍ
1. WO_À<Õ+≤Ü«∂ 2. qÜ«∞`åflO (4) 60. ''NHõ$+¨‚ Láê^蕺ܫ∞—— ÅaèOz# 2010 ~Ô \· ò \Ïb=Ù_£ ѨÙ~°™ê¯~° ~°OQÆO
3. ÖÏ"Àãπ 4. HÍOÉ’_çÜ«∂ Uk? (4)
49. 2010 =∂iÛ 4# PO„^茄Ѩ^Õâò, Xi™êûÅ =∞^茺 =Oâ◊^è•~° #n 1. "≥∞ɡ·Öò H˜¡xH±Å Pqëê¯~°O2. Ѩ~åº=~°} ǨωõΩ¯Å∞
[ÖÏÅHÀã¨O <≥ÅH˘#fl q"å^ŒO Ѩiëê¯~°O HÀã¨O H˘`«Î „\˜|∞º#Öò#∞ 3. =∂#= ǨωõΩ¯Å∞ 4. ¿Ñ^ŒiHõ x~°∂‡Å#
Z=i J^茺HõΔ`«# U~åÊ@∞ KÕâß~°∞? (1) 61. D H˜ΔѨ}˜x [ÖÏO`«~å=ÚÅ∞, <ÒHõÅ∞, Z~Ú~ü„HÍѶπìÅ #∞Oz ‰õÄ_®
1. [ã≤ìãπ JQÆ~åfiÖò 2. [ã≤ìãπ P~ü.ã≤.ÖÏǨϟ\˜ „ѨÜ≥∂yOKÕ gÅ∞Ok? (1)
3. [ã≤ìãπ "≥·.ÔH.ã¨Éèí~åfiÖò 4. [ã≤ìãπ Z.P~ü.ÅHõΔ ‡}<£ 1. „|Ǩϟ‡ãπ 2. Jyfl-3
50. U `Õn #∞O_ç ã¨=∂[OÖ’ PiúHõOQÍ "≥#∞Hõ|_ç# iHΔÍ HÍi‡‰õΩÅ∞, 3. „uâ◊¥Öò 4. J~°∞˚<£ - MBT
‰õΔΩ~°‰õΩÅ∞, ~ÀA ‰õÄbÅ∞ =O\˜ ™ê=∂lHõ =~åæʼnõΩ <≥Å<≥ÖÏ Ñ≤OKè«<£ 62. „áê^ÕtHõ Ãã·#O áê~üì>ˇÿO ã≤\ ˜[<£û á¶È~üû (PCF) Ö’ KÕi# D „H˜Ok
™œHõ~°ºO HõeÊOK«#∞<åfl~°∞? (4) U #@∞_»∞ =∞„^•ãπ Ô~l"≥∞O\òÖ’ q^èŒ∞Å∞ x~°fiÇ≤ÏOK«#∞<åfl_»∞?(3)
1. =∂iÛ 1, 2010 2. Ѷ≤„|=i 1, 2010 1. =∞=¸‡\˜ì 2. â◊~°`ü ‰õΩ=∂~ü
3. "Õ∞ 1, 2010 4. U„Ñ≤Öò 1, 2010 3. "≥∂ǨÏ<£ÖÏÖò 4. ™ê~Ú‰õΩ=∂~ü
51. 2010= ã¨OIIѨ٠''Pã≤Ü«∂^•`«—— ѨÙ~°™ê¯~°O Zxfl ~°OQÍÅÖ’ 63. K≥ · < å ^Õ â ◊ Ñ ¨ Ù `˘e 㨠∂ Ѩ ~ ü Hõ O Ѩ Ó º@~ü ''uÜ« ∂ <£ Ç ≤ Ï -1——
|Ǩ˙HõiOKå~°∞? (3) qxÜ≥∂yOK«|_»∞#k J~Ú# JOâ◊O Uk? (4)
1. 9 ~°OQÍÅ∞ 2. 6 ~°OQÍÅ∞ 1. "å`å=~°} J^茺ܫ∞#O 2. r= "≥·q^茺O
3. 12 ~°OQÍÅ∞ 4. 5 ~°OQÍÅ∞ 3. =#~°∞Å QÆ∞iÎOѨ٠4. ÃÑ·=hfl
52. ''Ǩ~ü¤ HÔ #_ô Ѷ\≤ ò<ã≥ π ÃãO@~ü—— D Ǩb=Ù_£ #\©=∞}˜ Jaè~∞° z „ѨHÍ~°O 64. ''ÉèÏ~°`ü-ã≤fiãπ—— Å =∞^茺 XѨÊO^ŒO D JOâ◊OÖ’xOk? (1)
`˘e™êi 29 #=O|~ü 2010# "≥ ∞ H˜ û HÀ #QÆ ~ ° O Ö’ 1. ^ŒfiO^Œfi Ѩ#∞flÅ q^è•#O `˘ÅyOѨÙ
„áê~°OaèOK«|_çOk? 2. ~°HõΔ} ã¨Ç¨ÏHÍ~°O
1. ZOle<å *’b 2. =∞_˘<åfl (2) 3. âß„ã¨Î-™êOˆHuHõO
3. Ǩ֡ɡ„s 4. ã¨=∞O`å á¶êH±û 4. Ѩ~åº=~°} Ѩi~°HõΔ}

14 ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤

65. ''™êHõΔ~° ÉèÏ~°`ü—— =Ü≥∂[# q^Œº‰õΩ^ÕÌtOz# D HÍ~°º„Hõ=∞O 76. S.~å.ã¨. „ѨHÍ~°O Wk =∂#= ǨωõΩ¯ ѨikèÖ’H˜ `å*ÏQÍ `Õ|_çOk?
„áê~°OaèOz#k PO„^茄Ѩ^ÕâòÖ’? (3) 1. QÆ$Ç¨Ï x~å‡}O (3)
1. JHÀì|~ü 2 2. ÃãÃÑìO|~ü 15 2. JO^ŒiH© ã¨=∂# q^•º=HÍâ◊O
3. ÃãÃÑìO|~ü 8 4. E<£ 15 3. =∞Oz h\˜ ã¨^Œ∞áêÜ«∞O
66. ^Õâ◊OÖ’ JuÃÑ^ŒÌ i[~üfiÅÖ’x U =¸_»=k r"å=~°} Ѩi~°HõΔ} 4. ã¨OѨ^Œ#∞ ã¨$+≤ìOK«∞HÀ=_»O
„áêO`«OQÍ „ѨHõ\ ˜OK«|_çOk? (4) 77. 2010-11 Pi÷Hõ ^Œ$HõÊ^èŒÑ¨Ù Ѩ„`«OÖ’ ¿ã=Å∞ 2009-10Ö’ =$kú
1. q∞ã≤q∞ H˘O_»Å∞ 2. #Å¡=∞ÅÅ∞ K≥Ok#k? (4)
3. LO_»=e¡ QÆ∞ǨÅ∞ 4. âıëêK«ÅO H˘O_»Å∞ 1. 8.9% 2. 5.8%
67. ''Ǩg∞ #ã¨~ü "åOr Ãã`åfl—— „Ѩ=ÚY? (3) 3. 9.8% 4. 8.5%
1. "≥·^Œº Ѩiâ’^茉õΩ_»∞ 2. Ѩ~åº=~°} "Õ`«Î 78. 2010-11 ã¨OIIÖ’ ÉèÏ~°`«^Õâ◊Ѩ٠[<åÉèÏ „H˜Ok q^èŒOQÍ JOK«<å
3. J}∞âß„ã¨Î "Õ`«Î 4. =∂#=ǨωõΩ¯Å <Õ`« "ÕÜ«∞|_çOk? (3)
68. D „H˜Ok U Q“~°= ѨÙ~°™ê¯~°O ''5 ÅHõÅΔ ~°∞.Å—— qÅ∞=‰õΩ q∞Oz#k? 1. 1589 q∞eÜ«∞#∞¡ 2. 947 q∞eÜ«∞#∞¡
1. J~°∞˚# J"å~ü¤ 2. ~år"£MËÖò ~°`«fl J"å~°∞¤ (2) 3. 1186 q∞eÜ«∞#∞¡ 4. 887 q∞eÜ«∞#∞¡
3. ^䕺<£K«O^£ J"å~°∞¤ 4. „^À}ÏKå~°º J"å~°∞¤ 79. ''™êfi=ÅO|#—— giH˜ L^ÕÌtOz# XHõ „ѨÉèí∞`«fi Ѩ^äŒHõO? (2)
69. PQÆãπì 2010Ö’ x~°fiÇ≤ÏOK«|_»x^≥·# „H©_® KèåOÑ≤Ü«∞<£+≤Ñπ U^À 1. x~°∞^ÀºQÆ∞Å∞ 2. Jã¨OѶ¨∞\˜`« HÍi‡‰õΩÅ∞
QÆ∞iÎOK«O_ç? (3) 3. =º=™êÜ«∞ HÍi‡‰õΩÅ∞ 4. =∞Ç≤Ïà◊Å∞
1. =∞Ç≤Ïà◊Å „QÍO_£ „Ñ≤ K≥ãπ KèåOÑ≤Ü«∞<£ +≤Ñπ (=∞OQÀeÜ«∂) 80. „Ѩ^è•#=∞O„u P^Œ~°≈„QÍ=∞ Ü≥∂[# (PMABY) #∞ „áê~°OaèOz#
2. ǨÏOˆQiÜ«∞<£ „QÍO_£ „Ñ≤ (JÃÑãπì) ÉèÏ~°fÜ«∞ `˘e ~å„+¨ìO D „H˜Ok "åxÖ’xk Uk? (4)
3. „a\©+π FÃÑ<£ (Ãã~ÚO\ò PO„_»∂ãπ) 1. PO„^茄Ѩ^Õâò 2. QÆ∞[~å`ü
4. WO_À-NÅOHõ >ˇãπì ã≤sãπ (H˘ÅOÉ’) 3. `«q∞à◊<å_»∞ 4. ~å[™ê÷<£
70. "R 136 A 1" J#∞#k? (1) 81. „Ѩ}<£¿ã<£ „Ѩ}ÏoHÍ ã¨OѶ¨∞ ã¨ÅǨ^•~°∞ D „H˜Ok U ã¨OѶ¨∞=Ú#‰õΩ
1. qâ◊fiOÖ’x JuÃÑ^ŒÌ #HõΔ„`«O <Õ`«$`«fiO =Ç≤Ïã¨∞Î<åfl~°∞? (3)
2. „ѨѨOK«OÖ’x JuÃÑ^ŒÌ ÉèÏs „Ѩܫ∂}˜‰õΩÅ q=∂#O 1. „QÍg∞} „áêO`«Ñ¨Ù ¿Ñ^ŒiHõѨ٠[<åÉèÏ Hõq∞\©
3. „ѨѨOK«OÖ’<Õ JuÃÑ^ŒÌ #HõΔ„`åÅ ‰õÄ@q∞ 2. „Ѩ}ÏoHÍ ã¨OѶ¨∞Ѩ٠Láê^茺‰õΔΩ_»∞
4. ÉèÏ~°`« ^Õâ◊OÖ’x JuÃÑ^ŒÌ #HõΔ„`åŠѨiâ’^èŒ# ˆHO„^ŒO 3. =ÚiH˜ "å_»Å „Ѩ[Å [<åÉèÏ Hõq∞\©
71. „Ѩ^ä•#=∞O„u P^Œ~°≈ „QÍ=∞ Ü≥∂[# (PMAGY) x „áê~°OaèOz# 4. „ѨÉèí∞`«fi JOK«<åÅ Hõq∞\©
`˘e ~å„+¨ìO Uk? (4) 82. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ ã¨O™ê÷#O WO_çÜ«∞<£ Ü«¸xÜ«∞<£Ö’ qb#"≥∞ÿ# `Õn
1. PO„^茄Ѩ^Õâò 2. cǨ~ü D „H˜Ok"åxÖ’xk Uk? (3)
3. `«q∞à◊<å_»∞ 4. ~å[™ê÷<£ 1. PQÆãπì 15 2. [#=i 26
72. „a@<£ „Ѩ^•è x _Õq_£ HÍ"≥∞~°∂<£ ÉèÏ~°`Öü ’ Ѩ~º° \˜Oz#k D Ǩϟ^•Ö’ 3. ÃãÃÑìO|~ü 17 4. ÃãÃÑìO|~ü 5
`˘e™êi? (2) 83. ''ã≤#|OQ∑—— Jxfl Ѩ~°fi`« ^Õâ◊O Uk? (2)
1. P ^Õâ◊Ѩ٠„Ѩ^è•#=∞O„uQÍ 1. [áê<£ 2. WO_À<Õ+≤Ü«∂
2. P ^Õâ◊Ѩ٠Hõ#ûˆ~fi\˜"£ áêsì <åÜ«∞‰õΩxQÍ 3. =∞ÖË+≤Ü«∂ 4. ǨÏ"åÜü∞
3. P ^Õâ◊Ѩ٠q^ÕâßOQÆ =∞O„uQÍ 84. 1940 J#O`«~O° `˘e™êiQÍ W\©=Å U ^ÕâO◊ Ö’ ǨÏOQ∑ áê~°"¡ ∞≥ O\ò
4. P ^Õâ◊Ѩ٠áê~°¡"≥∞O@s áêsì <åÜ«∞‰õΩxQÍ U~°Ê_çOk? (4)
73. #=O|~ü 2010Ö’ ''¿ÇÏ ™êÇ≤Ï`«º ѨO_»∞QÆ—— D „H˜Ok U #QÆ~°OÖ’ 1. ÔH#_® 2. „a@<£
x~°fiÇ≤ÏOK«|_ç#k? (4) 3. Pˆ~‡xÜ«∂ 4. P„¿ãìeÜ«∂
1. JǨχ^•ÉÏ^£ 2. #∂º_èçb¡ 85. PQÆãìπ 31, 2010# =Úyã≤# ''PѨ~ˆ +¨<£ W~åH© „Ѷ_‘ O» —— =ÚM’º^ÕâÌ º◊ O
3. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ 4. u~°∞=#O`«Ñ¨Ù~°O Uk? (2)
74. BIMSTEC ^ÕâßÅ ã¨OÜ«ÚHõÎ „QÆ∂Ñπ‰õΩ J^茺HõΔ™ê÷#O =Ç≤ÏOz#k 1. W~åH±Ö’x J"≥∞iHÍ ¿ã#Å LѨã¨OǨÏ~°}
D ^Õâ◊O „Ѩã¨∞Î`«O? (3) 2. W~åH±‰õΩ ™êfi`«O„`«ºO HõeÊOK«∞@
1. ÉèÏ~°`ü 2. NÅOHõ 3. W~åH±Ö’ ¿Ñ^ŒÅ‰õΩ^ÕÌtOK«|_ç# PǨ~° ã¨~°Ñ¶¨~å HÍ~°º„Hõ=∞O
3. =∞Ü«∞<å‡~ü 4. ^ä•Üü∞ÖÏO_£ 4. W~åH± áœ~°∞ŠǨωõΩ¯Å „ѨHõ@#
75. |OQÍ¡^âÕ ò „ѨÉ∞íè `«fiѨ٠~å*ϺOQÆÑÙ¨ 12= „ѨH~õ }° „ѨHÍ~°O ã¨OѨÓ~°O‚ QÍ 86. ''PѨˆ~+¨<£ #∂º_®<£—— L^ÕÌt`«O? (4)
x¿+kèOz#k? (2) 1. W~åH±Ö’x P„Hõq∞`« ã¨÷ÅOŠѨi~°HõΔ}
1. 'W™ê¡O—#∞ *ÏfÜ«∞=∞O`«OQÍ KÕÜ«Ú@ 2. W~åH±Ö’x 㨇QÆ¡~°¡ HÀã¨O "Õ@
2. =∞`«~å[H©Ü«∂Å∞, =∞`«`«fiO 3. 1 =∞iÜ«Ú 2 ã¨iÜ≥ÿ∞#q
3. Ãã·xHõ W`«~° „ѨÉèí∞`åfiʼnõΩ K«@ì É^Œú`« HõeÊOK«∞@ 4. W~åH© áÈbã¨∞ʼnõΩ tHõΔ} W=fi_»O
4. =∞^ŒºO

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 15

87. ''+¨~ü‡ ZÖò¿+H±—— (W„*Ï~ÚÖò) „áêO`«OÖ’x ã¨=Ú„^ŒO D „H˜Ok 99. 2010 ã¨O=`«û~åxH˜ ÉèÏ~°`« ã¨Ow`« =∂O„u‰õΩ_»∞ Z.P~ü.~°Ç¨Ï=∂<£
"åxÖ’xk Uk? (1) Zxfl „QÍg∞ J"å~°∞¤Å∞ ™êkèOKå_»∞? (3)
1. Z„~° ã¨=Ú„^ŒO 2. #Å¡ ã¨=Ú„^ŒO 1. XHõ\ ˜ 2. =¸_»∞
3. ã‘ì 4. _≥_£ ã‘ 3. Ô~O_»∞ 4. <åÅ∞QÆ∞
88. ''k ÃÇÏÔ~‡ãπ „ÃÑ·*òѶ¨~ü W<Àfl"Õ+¨<£-2010—— J"å~°∞¤#∞ D „H˜Ok U 100. 2010, Ѷ≤„|=i 11# ÉèÏ~°`ü Zxfl ^ÕâßÅÖ’ áœ~° J}∞ XѨÊO^ŒO
~°OQÆOÖ’ „Ѩ^•#O KÕ™êÎ~°∞? (2) ‰õΩ^Œ∞~°∞Û‰õΩ#flk? (4)
1. ã¨OˆHΔ=∞ Pi÷Hõ ~°OQÆO 2. QÆ∞}Ï`«‡Hõ Jaè=$kú ~°OQÆO 1. 5 2. 6
3. ™ê=∂lHõ ¿ã=Å∞ 4. ÉϺOH˜OQ∑ ~°OQÆѨ٠¿ã=Å∞ 3. 7 4. 8
89. ''~år"£ QÍOnè—— =∂#= ¿ã"å J"å~°∞¤Å#∞ „Ѩ^è•#O KÕÜ«∞|_ç#k 101. D „H˜ O k "åxÖ’ U ^Õ â ◊ O Ö’ J`« º kè H õ O QÍ WO@~ü < ≥ \ ò
J~Ú# ~°OQÆO Uk? (3) qxÜ≥∂QÆ^•~°∞Å∞ L<åfl~°∞? (2)
1. =Ü≥∂ =$^Œ∞úÅ∞ 2. JÅÊ ã¨OMϺ‰õΩÅ∞ 1. J"≥∞iHÍ 2. WO_çÜ«∂
3. ÉÏÅÅ ¿ã=Å∞ 4. „H©_®HÍ~°∞ʼnõΩ 3. „ɡlÖò 4. ~°ëêº
90. 57= *ÏfÜ«∞ K«Å#z„`« ~°OQÆѨ٠''#sæãπ^Œ`ü *ÏfÜ«∞ ã¨"≥∞ÿHõº`å—— 102. 2010, Ѷ≤„|=i 13# ÉÏ~°`üÖ’ Lz`« x~°ƒùO^èŒ q^•ºÇ¨Ï‰õΩ¯ K«@ìO
z„`«O Uk? (1) ~åÉ’ÜÕ∞ U„Ñ≤Öò 1 #∞Oz J=∞Å∞ KÕÜ«∞#∞<åfl~°∞. J~Ú`Õ ˆHO„^Œ
1. _èçb¡- 6 2. "≥Öò_»<£ JÉσ ~å„ëêìÅ∞ U x+¨ÊuÎÖ’ J=∞Å∞ KÕÜ«∞#∞<åfl~Ú. (2)
3. ѨÙ`åh áêsì 4. ˆHà◊¥ 1. 55 : 45 2. 63 : 35
91. 1977Ö’ HÍO„ÔQãπ áêsì f~°÷O ѨÙK«∞Û‰õΩ#flk? (4) 3. 60 : 40 4. 75 : 25
1. „Ñ≤Ü«∂OHÍ QÍOnè 2. ~år"£ QÍOnè 103. ÉèÏ~°`üÖ’ ÃÑ„\’eÜ«∞O, _ôlÖòÃÑ· xÜ«∞O„`« ѨÓiÎ ZuÎ"ÕÜ«∂Åx U
3. WOk~åQÍOnè 4. ™ÈxÜ«∂ QÍOnè Hõq∞\˜ ã≤á¶ê~°ã¨∞Å∞ KÕã≤Ok? (3)
92. ''ÖÁ™êOQ∑ ^À*ˇ—— ? (4) 1. [ã≤ìãπ =ÚYi˚ 2. ã¨∞ˆ~+π >ˇO_»∂ů~ü
1. <åÅ∞QÀ ã¨r= |∞^Œ∞ú_»∞ 2. Zxq∞^À ã¨r= |∞^Œ∞ú_»∞ 3. H˜ˆ~\ò áêiMò 4. ã≤. ~°OQÆ~å[<£
3. S^Œ= ã¨r= |∞^Œ∞ú_»∞ 4. P~°= ã¨r= |∞^Œ∞ú_»∞ 104. W\©=Å ÉèÏ~°fÜ«∞ Ô~·ÖËfi#∞ #∞O_ç UU HõOÃÑhÅ∞ XѨÊO^ŒOÃÑ·
93. ''bÖÏ=u J"å~°∞¤—— D „H˜Ok U ~°OQÆOÖ’ W\©=Å `å*ÏQÍ „Ѩ^•#O ã¨O`«HÍÅ∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~Ú? (4)
KÕÜ«∞|_çOk? (2) 1. \˜ã≤Ü«∞ãπ 2. ÃÇÏKüã≤ZÖò
1. Éè∫uHõ âß„ã¨ÎO 2. QÆ}˜`« âß„ã¨ÎO 3. Wxá¶Èã≤ãπ 4. ZÖò JO_£ \˜
3. ~°™êÜ«∞# âß„ã¨ÎO 4. r= âß„ã¨ÎO 105. D „H˜Ok "åxÖ’ ^Õ"åOQ∑ "≥∞ǨÏ`å J"å~°∞¤#∞ U ~°OQÆOÖ’ "åiH˜
94. á¶êi<£ HõO„\˜|∂º+¨<£ Ô~QÆ∞ºÖË+¨<£ aÅ∞¡ - 2010 D „H˜Ok U JOâ◊O |ǨïHõi™êÎ~°∞? (4)
ѨikèH˜ L^ÕÌtOz#k? (4) 1. ™ê=∂lHõ ¿ã= 2. "≥·^ŒºO
1. =∞`« „áêuѨkHõ#∞ ^Õâ◊ qÉèí[##∞ J_»∞¤‰õΩO@∞Ok. 3. Ѩ~åº=~°} Ѩi~°HõΔ} 4. W#Êùˆ~‡+¨<£ >ˇHÍflÅr
2. q^Õj =º‰õΩÎÅ∞ JOkOKÕ x^èŒ∞Å xÜ«∞O„`«}Å∞ 106. W\©=Å U ÉϺO‰õΩÖ’ |OQÍ~°O _çáêl\ò KÕã≤ <≥Åã¨i =_ô¤ á⁄O^Õ
3. q^Õj ã¨Oã¨÷Å∞, HõOÃÑhÅ∞ JOkOKÕ q^èŒ∞Å∞, ¿ã=Å∞ á⁄O^Õ J=HÍâßxfl HõeÊOKå~°∞? (2)
xÜ«∞O„`«}Å∞ 1. Ü«¸xÜ«∞<£ ÉϺOH± PѶπ WO_çÜ«∂
4. ÃÑ·=hfl 2. ¿ãì\ò ÉϺOH± PѶπ WO_çÜ«∂
95. 2012Ö’ ^ŒH˜Δ}Ïã≤Ü«∂ „H©_»Å∞ U ^Õâ◊OÖ’ x~°fiÇ≤ÏOK«#∞<åfl~°∞?
3. ÉϺOH± PѶπ |~À_®
1. ÉèÏ~°`ü 2. |OQÍ¡^Õâò (1)
4. ѨO*ÏÉò <Õ+¨#Öò ÉϺOH±
3. Éèí∂\Ï<£ 4. NÅOHõ
107. W\©=Å U qâ◊fiq^•ºÅÜ«∂xH˜ K≥Ok# „âß=}ü‰õΩ=∂~ü ÔH#_®
96. 2010 E<£Ö’ „ѨÑO¨ K« =∂#= ǨωõΩ¯Å ã¨Oã¨÷ (P"≥∞flã‘)ì WO@ˆ~fl+¨#Öò
J`«∞º#fl`« áœ~° ѨÙ~°™ê¯~°O '^Œ P~°¤~ü PѶπ ÔH#_®‰õΩ— ZOÑ≤HõÜ«∂º~°∞?
#∂`«# Ãã„Hõ@s [#~°ÖòQÍ Z=~°∞ xÜ«∞q∞`«∞ÅÜ«∂º~°∞? (1)
1. ã¨b"£∞ â‹\ ˜ì 2. â◊~°`ü K«O„^Œã≤<å› 1. JÅǨÉÏ^£ Ü«¸x=iû\© (1)
3. rZO <åÜ«∞~ü 4. QÀÑ≤K«O^£ <å~åOQ∑ 2. ɡ<å~°ãπ Ç≤ÏO^Œ∂ Ü«¸x=iû\©
97. 2010, Ѷ≤„|=i 12 #∞Oz 28 =~°‰õΩ qO@~ü XeOÑ≤H± „H©_»Å∞ 3. _èçb¡ Ü«¸x=iû\©
ZHõ¯_» „áê~°OaèOKå~°∞? (1) 4. J<åfl=∞Öˇ· Ü«¸x=iû\©
1. "åOHÀ=~ü 2. ã≤_çfl 108. 2010 [#=i 1 #∞Oz ÉèÏ~°`ü „ѨÉèí∞`«fiO D „H˜Ok U ^Õâ◊ã¨∞÷ʼnõΩ
3. =∂™È¯ 4. áêiãπ g™ê P<£ ZÔ~·=ÖòQÍ =º=ǨÏiã¨∞Î<åfl~°∞? (2)
98. ''<Õ+¨#Öò q∞+¨<£ Ѷ¨~ü ã¨Ããì~Ú#|∞Öò J„yHõÅÛ~ü——Ö’ XHõ ÉèÏQÆOQÍ 1. P„¿ãìeÜ«∂ 2. #∂ºlÖÏO_£
KÕ~°Û|_ç# '¿ãO„nÜ«∞— ™êQÆ∞Ö’ „ѨѨOK« ™ê÷~ÚÖ’ ''‰õĺÉÏ—— „Ѩ^äŒ=∞ 3. ^ŒH˜Δ} H˘iÜ«∂ 4. L`«Î~° H˘iÜ«∂
™ê÷#OÖ’ LO_»QÍ, Ô~O_»=™ê÷#OÖ’ xez# „áêO`«O Uk? (2) 109. W\©=Å ÉèÏ~°`« J}∞â◊HΘ Hõq∞+¨<£ Kè~·≥ ‡° <£QÍ Z=~°∞ xÜ«∞q∞`«∞ÅÜ«∂º~°∞?
1. Ѷ≤r 2. PO„^茄Ѩ^Õâò 1. JxÖò HõHÀ^Œ¯~ü 2. ëê~°∂Mò J|∞ÌÖÏ¡ (4)
3. ^ä•Üü∞ÖÏO_£ 4. QÆ∞[~å`ü 3. Ü«∞ãπ.ÔH.â◊~°‡ 4. N‰õΩ=∂~ü ɡ#s˚

16 ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤

110. ÉèÏ~°`« P@gâßY U ~å„+¨Oì Ö’ ÉÏOÉ’ WÜ«∞~ü-2010 x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞? 3. JO`«~å˚fÜ«∞ Ü«Ú=<å=∞ ã¨O=`«û~°O
1. ѨtÛ=∞ ɡOQÍÖò 2. L`«Î~° YO_£ (4) 4. JO`«~å˚fÜ«∞ „H©_»Å ã¨O=`«û~°O
3. QÆ∞[~å`ü 4. =∞^茺„Ѩ^Õâò 122. 2011Ö’ ÉèÏ~°`«^Õâ◊O U ^Õâ◊OÖ’ Hõeã≤ ã¨OÜ«ÚHõÎ q∞Å@i PѨˆ~+¨<£
111. D „H˜Ok "åxÖ’ ÉèÏ~°`üÖ’ U ~å„+¨ì =º=™êÜ«∞ âßY J„y-=∂~üì#∞ x~°fiÇ≤ÏOK«=∞#flk? (1)
„áê~°OaèOK«∞@‰õΩ x~°‚~ÚOKå~°∞? (2) 1. K≥·<å 2. Ü«¸ZÖòZ
1. =∞^茺„Ѩ^Õâò 2. ǨÏ~åº<å 3. [áê<£ 4. NÅOHõ
3. L`«Î~°„Ѩ^Õâò 4. ѨO*ÏÉò 123. D „H˜Ok "åxÖ’ U ^ÕâO◊ JO\Ïi¯\˜HÍ „áêO`«OÖ’ #∂`«# Ѩiâ’^èHŒ õ
112. ÉèÏ~°`ü U ã¨O=`«û~°OÖ’QÍ ëê\˜Öˇ·\òÅÖ’ LѨÜ≥∂yOKÕ „HõÜ≥∂[xH± ˆHO„^ŒO U~åÊ@∞ KÕÜ«∞#∞<åfl~°∞? (2)
~åÔH\ò WOl<£ Hõ¡ÉòÖ’xH˜ „Ѩ"ÕtOK«#∞#flk? (3) 1. |OQÍ¡^Õâò 2. ÉèÏ~°`ü
1.2012 2. 2010 3. ~°ëêº 4. ÔH#_®
3. 2013 4. 2015 124. 2032 ã¨O=`«û~°OÖ’QÍ ÉèÏ~°`« „ѨÉ∞íè `«fiO J^è#Œ OQÍ Zxfl #∂ºH˜Ü ¡ ∞« ~ü
113. W\©=Å ^Õâ◊OÖ’x U #QÆ~°O ¿Ñ~°∞Ö’ J^Œ#OQÍ XHõ 'Z— POQÆ¡ Z#s˚ áê~ü¯Å∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«∞#∞<åfl~°∞? (1)
JHõΔ~åxfl KÕ~åÛ~°∞? (1) 1. 5 2. 7
1. t=HÍt 2. HÍ#∂Ê~ü 3. 6 4. 8
3. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ 4. JǨχ^•ÉÏ^£ 125. Ѷ„≤ |=i 5, 2010# ÉèÏ~°`Öü ’ f„= q"å^Œãʨ ^Œ"∞≥ #ÿ c\˜ =OHÍÜ«∞#∞
114. W\©=Å U ^ÕâO◊ ÉèÏ~°fÜ«ÚʼnõΩ g™ê á⁄O^Œ∞@‰õΩ áÈbã¨∞Å J#∞=∞u ѨÓiÎQÍ U ~å„+¨ìOÖ’ x¿+kèOKå~°∞? (3)
`«Ñ¨Êxã¨i KÕã¨∂Î K«@ìO KÕâß~°∞? (2)
1. L`«Î~°„Ѩ^Õâò 2. cǨ~ü
1. DlÑπì 2. ™œn Jˆ~aÜ«∂
3. L`«Î~°YO_£ 4. K«uÎãπѶ¨∞_£
3. ^ŒH˜Δ}τѶ≤HÍ 4. WO_À<Õ+≤Ü«∂
126. W\©=Å U #QÆ~°OÖ’ ~å_®~ü =º=ã¨÷, LѨ„QÆÇ¨Ï ã¨=∂Kå~° =º=ã¨÷,
115. W\©=Å ÉèÏ~°`« i[~üfiÉϺOH± U ~ÀA =~°‰õΩ 60 ã¨O=`«û~åÅ∞
ѨÓiÎ KÕã¨∞‰õΩOk? (2) "≥^· ºŒ ~°OQÍÖ’¡ qâı+O¨ QÍ LѨÜ∂≥ yã¨∞#Î fl ã≤QflÆ Öò „áêÃãã≤OQ∑ „Ѩ„H˜Ü∞« ÅÃÑ·
1. [#=i 15, 2010 2. [#=i 1, 2010 JO`«~å˚fÜ«∞ ã¨^Œã¨∞û [iyOk? (2)
3. [#=i 15, 2010 4. [#=i 17, 2010 1. qâßYѨ@flO 2. q[Ü«∞"å_»
116. 2010 Ѷ≤„|=i 25# WO@ˆ~fl+¨#Öò Ü«¸xÜ«∞<£ Ѷ¨~ü ÔHq∞„ã‘ì, 3. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ 4. u~°∞Ѩu
SÜ«ÚÑ≤Zãπ D „H˜Ok "åxÖ’ U =¸ÅHÍxfl JuÉèÏ~° =¸ÅHõOQÍ 127. W\©=Å JO`«~å˚fÜ«∞ „HỖH\ò H“xûÖò (Sã‘ã‘) ǨÖò PѶπ ÃѶ"£∞ ¿Ñ~°∞`À
QÆ∞iÎOzOk? (3) JO`«~å˚fÜ«∞ „H˜ÔH@~°∞¡ ã¨OѶ¨∞O ã¨=∂Yº q_»∞^ŒÅ KÕã≤# *Ïa`åÖ’
1. ɡieÜ«∂ 2. ÃѶ„~°ãπ U =∂r ÉèÏ~°`« „H˜ÔH@~ü‰õΩ ™ê÷#O ^ŒH˜¯Ok?
3. HÀѨifl+≤Ü«∞O 4. á¶êã¨Ê~°ãπ 1. ã¨∞hÖò QÆ"å㨯~ü 2. ã¨O[Üü∞ =∞O*Ë^Œ¯~ü (4)
117. 2010, Ѷ≤„|=i 19# ˆHO„^Œ Ѩ~åº=~°}, J@gâßY =∞O„u *ˇ·~åO 3. [=QÆÖò N<å^ä£ 4. HõÑ≤Öò ^Õ"£
~°"∞Õ +π Ѩ~O° a‰õΩà◊OÖ’ (J#ѨÊ_ç) =^ŒÌ 38= >ˇQÿ ~Æ ü i[~°∞fi „áê*ˇ‰Ωõ #ì ∞ 128. [#=i 27, 2010# Hõ~å‚@HõÖ’x ǨÏOÑ≤Ö’ q[Ü«∞#QÆ~° ~åA
„áê~°OaèOKå~°∞? Jk U ~å„+¨ìOÖ’ L#flk? NHõ$+¨‚^Õ=~åÜ«∞Å∞ Z#fl= Ѩ\Ïìaè¿+H± =∞Ǩ`«û"åÅ∞ x~°fiÇ≤ÏOKå~°∞?
1. ѨtÛ=∞ɡOQÍÖò 2. `«q∞à◊<å_»∞ (4) 1. 500 2. 600 (1)
3. Hõ~å‚@Hõ 4. ˆH~°à◊ 3. 700 4. 800
118. W\©=Å ˆHO„^Œ „ѨÉèí∞`«fiO <åºÜ«∞ Ѩ~°º"ÕHõΔ} Hõq∞\˜ Kè≥·~°‡<£QÍ Z=ix 129. ~°ëêº J#O`«~°O ÉèÏ~°`ü`À Ǩ\òÖˇ·<£ U~åÊ@∞‰õΩ ã¨Oã≤^Œú`« =ºHõÎO
xÜ«∞q∞OKå~°∞? (2) KÕã≤# ^Õâ◊O Uk? (2)
1. ~å„+¨ìѨu 2. LѨ~å„+¨ìѨu 1. J"≥∞iHÍ 2. K≥·<å
3. „Ѩ^è•#=∞O„u 4. ǨϟO =∞O„u 3. „á¶ê<£û 4. =∞ÖË+≤Ü«∂
119. 2009 ã¨O=`«û~åxH˜ „ѨѨOK«OÖ’ L`«Î=∞ q=∂<å„â◊Ü«∞OQÍ 130. qâ◊fiOÖ’x HÀ\Ï#∞HÀ@¡ YQÀà◊ =ã¨∞Î=ÙÅ QÆ∞iÎO¿Ñ ÅHõΔ ºOQÍ <å™ê
ÉèÏ~°`üÖ’x U #QÆ~°OÖ’x q=∂<å„â◊Ü«∞O#∞ ZOÑ≤Hõ KÕâß~°∞? 2009 _çÃãO|~ü 14# "≥·_£ UiÜ«∂ W„<åÊùÔ~_£ 㨈~fi ZH±ûáÈ¡~°~ü
1. K≥<≥·fl 2. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ (2) LѨ„QÆǨxfl HÍeá¶ÈiflÜ«∂Ö’x "åO_≥<£ |~üæ Z~Ú~ü á¶È~üû ˆHO„^ŒO
3. =ÚOÉÏ~Ú 4. HÀÖòHõ`åÎ #∞Oz „Ѩ Ü ≥ ∂ yOzOk. D LѨ „ QÆ Ç ¨  xfl U ~åÔ H \ò ^•fi~å
120. D „H˜Ok U ^ÕâO◊ Ö’ K≥<· å J`«ºO`« ÃÑ^Œ^Ì <·≥ å Z~Ú~üáÈ~°∞#ì ∞ U~åÊ@∞ „ѨÜ≥∂yOKå~°∞? (3)
KÕÜ«∞#∞#flk? (4) 1. _≥ÖÏì-4 2. _≥ÖÏì-3
1. Éèí∂\Ï<£ 2. <ÕáêÖò 3. _≥ÖÏì-2 4. _≥ÖÏì-1
3. WO_çÜ«∂ 4. \˜Éˇ\ò 131. W\©=Å =ÚO|~ÚÖ’ J#∞=∂#ã¨Ê^ŒOQÍ =∞~°}O˜ z# cˆ~â◊fi~ü Q“`«"∞£
121. SHõº~å[ºã¨q∞u 2010 ã¨O=`«û~åxfl U=∞x „ѨHõ\ ˜OzOk? (3) U ã¨O„Ѩ^•Ü«∞ #$`«ºOÖ’ JO`«~å˚fÜ«∞OQÍ ¿Ñ~°∞ á⁄O^•~°∞? (3)
1. JO`«~å˚fÜ«∞ ÉÏeHÍ ã¨O=`«û~°O 1. Éèí~°`« <å@ºO 2. X_çã‘û
2. JO`«~å˚fÜ«∞ q*Ï˝# âß„ã¨Î ã¨O=`«û~°O 3. Hõ^äŒH± 4. =∞}˜Ñ¨Ùi

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 17

132. [#=i 15, 2010 U ~å„+¨ì „ѨÉèí∞`«fiO =~°Hõ@fl ^Œ∞~åKå~°O ~°∂Ѩ٠1. a.Ü«∞<£.=ÚYs˚ 2. @Hõ¯~ü #@~å[<£
=∂¿ÑO^Œ∞‰õΩ '=∂OQÆź ã¨∂„`«— Ѩ^äŒHõO „Ѩ"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞? (3) 3. ~å*ËO„^Œ ã¨Kå~ü 4. ~°OQÆ<å^ä£ q∞„âß
1. PO„^茄Ѩ^Õâò 2. `«q∞à◊<å_»∞ 142. EÖˇ· 16, 2009# ''ã¨∞*Ï<≥fl =ÚÉÏ~°H—± —KÕ „áê~°OaèOK«|_ç# ''<å"£∞——
3. ˆH~°à◊ 4. L`«Î~°„Ѩ^Õâò `˘e „Ѩ^äŒ=∞ =∞Ç≤Ïà◊Å ã¨^Œã¨∞û D ^Õâ◊OÖ’ x~°fiÇ≤ÏOK«|_çOk? (1)
133. ™êQÆ∞h~°∞, =Ú~°∞QÆ∞ h\˜ =º=ã¨÷ JO`«~å˚fÜ«∞ ã¨OѶ¨∞O J~Ú^À 1. DlѨÙì 2. <åˆ~fi
Pã≤Ü«∂ „áêO`« ã¨=∂"Õâ◊O 2009 _çÃãO|~ü 10# ZHõ¯_» [iyOk? 3. |OQÍ¡^Õâò 4. <ÕáêÖò
1. ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ 2. #∂º_èçb¡ (2)(2) 143. ѨQÆ_®Å nq J^Œ$â◊ºOÃÑ· S.~å.ã¨. Hõq∞\© ÃÇÏK«ÛiHõ <ÕѨ^䌺OÖ’ 17
3. K≥<≥·fl 4. ÅHÀfl JHÀì|~ü 2009# ã¨=Ú„^Œ QÆ~°ƒùOÖ’ ˆHO„^Œ ˆHa<≥\ò ã¨=∂"Õâ◊O
134. „ѨѨOK«OÖ’<Õ JuÃÑ^ŒÌ L‰õΩ¯ `«Ü«∂s ã¨Oã¨÷ PÔ~ûÅ~ü q∞@ìÖò U x~°fiÇ≤ÏOz# ^Õâ◊O Uk? (3)
~å„+¨Oì Ö’ ~°∂.30"ÕÅ HÀ@¡ ÉèÏs L‰õΩ¯ Hõ~å‡QÍ~åxfl U~åÊ@∞KÕÜ∂« Åx 1. <ÕáêÖò 2. ã≤OQÆѨÓ~ü
x~°‚~ÚOzOk? (1) 3. =∂bÌ=ÙÅ∞ 4. =∞ÖË+≤Ü«∂
1. Hõ~å‚@Hõ 2. PO„^茄Ѩ^Õâò 144. |~åH± XÉÏ=∂ J"≥∞iHÍ J^躌 HõΔ Ñ¨^qŒ KÕÑ\¨ ì˜ XHõ ã¨O=`«û~°O J~Ú#
3. QÆ∞[~å`ü 4. `«q∞à◊<å_»∞ ã¨O^Œ~ƒ° Où QÍ [#=i 2010Ö’ ÅO_»<Ö£ ’x „ѨMϺ`« "Õ∞_»"∞£ @∞™êû_£û
135. ÉèÏ~°`üÖ’ U ã¨O=`«û~°OÖ’QÍ WO_»¡ÅÖ’ ѨÓiΙê÷~ÚÖ’ >ˇeá¶È<£ "≥∞ÿ#Ѩ٠=¸ºlÜ«∞OÖ’ XÉÏ=∂, ÉèÏ~°º q∞Ã+Öò XÉÏ=∂ q„QÆǨÅ∞
JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’H˜ fã¨∞H˘x ~å=Åã≤# ÅHõΔ ºOQÍ ÃÑ@∞ì‰õΩ<åfl~°∞? U~åÊ@∞ KÕâß~°∞. XÉÏ=∂ U ~ÀA# J"≥∞iHÍ J^茺HõΔ ÉÏ^茺`«Å∞
1. 2050 2. 2020 (3) KÕѨ\Ïì~°∞? (3)
3. 2040 4. 2030 1. 2009 [#=i 10 2. 2009 [#=i 15
136. J"≥∞iH͉õΩ K≥Ok# JO`«~å˚fÜ«∞ =º=Ǩ~åŠѨ„uHõ á¶êi<£ áêÅã‘ 3. 2009 [#=i 20 4. 2009 [#=i 25
~°∂á⁄OkOz# „ѨѨOK« "Õ∞^è•=ÙÅ *Ïa`åÖ’ KÀ@∞ á⁄Ok# 145. _ç㨯=~ü ^Œ _≥·=∞O_£ W<£ Ü«Ú Ñ¨Ùã¨ÎHõ ~°K«~Ú`« Z=~°∞? (1)
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ#∞ QÆ∞iÎOK«O_ç? (4) 1. JiO^èŒ∞"£∞ KÒ^Œi 2. ~å"≥∂‡Ç¨Ï#~å=Ù
Z. PiúHõ "Õ`«Î J=∞~°Îº¿ã<£ 3. Q“`«"£∞ ¿ã<£ QÆ∞áêÎ 4. ~°`«<£ Éèí\ÏflQÆ~ü
a. Ѩ~åº=~°} "Õ`«Î P~ü.ÔH.ѨKÒi 146. WO\’¡ |OQÍ~°O x~°∞ѨÜ≥∂QÆOQÍ LO>Ë ^•xfl ÉϺOH±Ö’ _çáêl\ò
ã≤. „Ѩ=ÚY HÍÅq∞ã¨∞ì ã≤. ~å["≥∂ǨÏ<£ KÕã,≤ <≥Åã¨i =_ô¤ á⁄O^Õ J=HÍâßxfl ^ÕâO◊ Ö’<Õ `˘e™êiQÍ ™È<åѶ∞¨ ~ü
_ç. Ѩ~åº=~°} "Õ`«Î ã¨∞h`å <å~åÜ«∞}<£ ¿Ñ~°∞`À ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£Ö’ W\©=Å U ÉϺOH± „áê~°OaèOzOk? (1)
1. Z, a, ã≤ 2. a, ã≤, _ç 1. ¿ãì\ò ÉϺOH± PѶπ WO_çÜ«∂
3. Z, a, _ç 4. Z, a, ã≤, _ç 2. PO„^è• ÉϺOH±
137. D „H˜Ok "åxÖ’ Ü«¸~°Ñπ YO_»OÖ’ U #QÆ~O° J`«ºO`« ѨKÛ« ^Œ#OQÍ 3. HÍ~˘Êˆ~+¨<£ ÉϺOH±
LO@∞Ok? (3) 4. Ü«¸xÜ«∞<£ ÉϺOH± PѶπ WO_çÜ«∂
1. F™È¡ 2. HÀáÈ<£ ÃÇÏQÆ<£ 147. 2008, 2009 ã¨O=`«û~åÖ’¡ =~°∞ã¨QÍ Pã≤Ü«∂Ö’<Õ ÃãH©ûÜ«∞ãπì
3. J=∞„™êì_®"£∞ 4. Ü≥∞<£ =∞Ç≤Ïà◊QÍ Z=~°∞ ZOÑ≤HõÜ«∂º~°∞? (2)
138. 2009 Ü«¸Zãπ FÃÑ<£ Ããg∞ ÃÑ#·¶ Ö’¡ Öˇ<· û£ L"≥∞<£#∞ ɡkiOz#O^Œ∞‰õΩ 1. Sâ◊fi~°º~åÜü∞ 2. Hõ„u<åÔH·Ñ¶π
Ããi<å qeÜ«∞"£∞û (J"≥∞iHÍ)‰õΩ W\©=Å JO`«~å˚fÜ«∞ >ˇxflãπ ã¨=∂Yº 3. Hõs<å HõѨÓ~ü 4. „Ñ‘ulO\Ï
ZO`« [i=∂<å qkèOzOk? (3) 148. Ѷ„≤ |=i 18, 2010# ^Œo`« =Úã≤O¡ Å∞, „H˜ãÜ ì≤ ∞« #¡‰Ωõ Ã+_»∂ºÅ∞¤ ‰õΩÖÏÅ
1. 1.25 ÅHõΔÅ _®Å~°∞¡ 2. 1.50 ÅHõΔÅ _®Å~°∞¡ Ǩϟ^• HõeÊOKåÅx U Hõq∞\© ã≤á¶ê~°ã¨∞Å#∞ |Ç≤Ï~°OQÆѨ~°KåÅx
3. 1.75 ÅHõΔÅ _®Å~°∞¡ 4. 2 ÅHõΔÅ _®Å~°∞¡ ÃãO„@Öò W#Êùˆ~‡+¨<£ Hõq∞+¨<£ (ã≤Sã‘) P^ÕtOzOk? (3)
139. J"≥∞iHÍ JO`«~å˚fÜ«∞ Jaè=$kú ã¨Ç¨Ü«∞ ã¨Oã¨÷ Jkè<Õ`«QÍ 1. ã≤ ~°OQÆ~å[<£ Hõq∞\© 2. Ü«∞âòáêÖò Hõq∞\©
xÜ«∞q∞`«∞_≥·# ÉèÏ~°`« ã¨O`«uH˜ K≥Ok# =ºH˜Î Z=~°∞? (4) 3. ~°OQÆ<å^ä£ q∞„âß Hõq∞\© 4. ~å*ËO„^ŒÑ¨Kå~ü Hõq∞\©
1. „ѨHÍ+πѨÙi 2. ~år"£ =∂^èŒ∞~ü 149. "åÖò ÃÇÏ_»¡#∞ "≥∂ã¨∞‰õΩáÈQÆÅ J`åº^èŒ∞xHõ YO_®O`«~° ÉÏeã≤ìH± HΔ̃Ѩ}˜
3. q„Hõ"£∞ ™ÈÅOH˜ 4. ~år"£ ëê P~üZãπ-20 g ("ÀÜ≥∞=_») x 2009 _çÃãO|~ü 24# XÔ~<£|~üæ
140. J"≥∞iHÍ „ѨÉèí∞`«fiO `«# Hõ~°ƒ# L^•æ~åÅ#∞ 2020 <å\˜H˜ ZO`« „áêO`«O #∞Oz U ^Õâ◊O q[Ü«∞=O`«OQÍ Ñ¨sH˜ΔOzOk? (4)
âß`åxH˜ `« y æ ã ¨ ∞ Î O ^Œ x J^è Œ º ‰õ Δ Ω _» ∞ |~åH± XÉÏ=∂ W\© = Å 1. K≥·<å 2. J"≥∞iHÍ
„ѨHõ\ ˜OKå~°∞? (3) 3. L`«Î~° H˘iÜ«∂ 4. ~°ëêº
1. 20 âß`«O 2. 24 âß`«O 150. D „H˜Ok "åxÖ’ U „áêO`«OÖ’ ÉèÏ~°`« Ѩ~åº=~°}O, J@gâßY
3. 28 âß`«O 4. 32 âß`«O #∂`«#OQÍ Éèí∂º~À PѶπ á¶êÔ~ãπì *ˇ<≥\ ˜H±û ã¨Oã¨÷#∞ U~åÊ@∞
141. W\©=Å ÉèÏ~°`« „ѨÉèí∞`åfixH˜ L^ÀºQÆ∞Ö’¡ =Úã≤¡OʼnõΩ 10 âß`«O W`«~° KÕÜ«∞#∞<åfl~°∞? (4)
"≥∞ÿ<åi\©Å‰õΩ 5âß`«O i[ˆ~fi+¨#∞¡ HõeÊOKåÅx U Hõq∞\˜ ã≤á¶ê~°ã¨∞ 1. ѨÓ}ˇ 2. ÅHÀfl
KÕã≤Ok? (4) 3. Éè’áêÖò 4. _≥„Ǩ_»∂<£

18 ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012

APPSC ASSISTANT DIRECTOR IN

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012

TOWN PLANNING SERVICE

12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012

GENERAL STUDIES
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
Exam Held On: 05-12-2010
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012

1. „Ѩu ã¨O=`«û~°O ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ [~°∞ѨىõΩ#∞ *ÏfÜ«∞ ѨÙã¨ÎHõ "å~åxfl 10. „ѨѨOK« =∂#= ǨωõΩ¯Å k#O [~°∞ѨىõΩ#∞ ~ÀA? (1)
QÆ∞iÎOK«∞=Ú? (1) 1) _çâ◊O|~ü 10 2) _çâ◊O|~ü 12
1) #=O|~ü 14-20 2) #=O|~ü 1-7 3) _çâ◊O|~ü 28 4) _çâ◊O|~ü 31
3) #=O|~ü 23-29 4) JHÀì|~ü 23-30 11. SHõº~å[º ã¨q∞u 2009 ã¨O=`«û~åxfl U JO`«~å˚fÜ«∞ ã¨O=`«û~°OQÍ
2. `«Ç¨OQ∑ É∫^Œú P~å=∞O L#flKÀ@∞? (3) „ѨHõ\ ˜OzOk? (1)
1) J™êûO 2) "Õ∞Ѷ¨∂ÅÜ«∞ 1) *’ºu+¨¯O 2) h~°∞
3) J~°∞}ÏK«Öò „Ѩ^Õâò 4) Xi™êû 3) Ѩ~åº=~°} 4) âßOu
3. NÅOHõ ^Õâ◊ *ÏfÜ«∞ ÉèÏ+¨? (2) 12. 'J„yHõÅÛ~ü ÔH<£<å\ò "≥~Ú\ò— ~°zOz# "å~°∞? (1)
1) ™êÊx+π 2) ã≤OǨÏà◊ 1) Ü«∞O.Ü«∞ãπ. ™êfiq∞<å^èŒ<£ 2) J=∞~°Îº¿ã<£
3) ™œÊ_≥ãπì 4) [q∞Öò 3) [â◊fiO`ü ã≤OQ∑ 4) ZÑ≤*ˇ HõÖÏO
4. ÉèÏ~°`«^Õâ◊ Ѷ¨Ù\ò ÉÏÖò \©"£∞ ÔHÃÑì<£ ? (1) 13. *ÏfÜ«∞ q*Ï˝# Hõg∞+¨<£ Kè≥·~°‡<£? (1)
1) âß"£∞Ñ≤„\’_® 2) H˜Ñ≤Öò ã≤|Öò
1) aK«∞OQ∑ ÉèÏ\˜Ü«∂ 2) nèx
3) ѨÙ~°O^Œˆ~â◊fii 4) _Õq_£ Ǩ˙º"£∞
3) ~å"£∞<å^ä£ 4) QÀÑ≤K«O^£
14. ¿Ñ^ŒiHõO Ç≤ÏO㨠Hõ<åfl J<åºÜ«∞"≥∞ÿ#k Jx „ѨHõ\ ˜Oz# "å~°∞?
5. l-8 ^ÕâßÅ∞? (4)
1) =∞Ǩ`«‡QÍOnè 2) a.P~ü. JOÉË_»¯~ü (3)
1) WO_çÜ«∂, áêH˜™êÎ<£, K≥·<å, „á¶ê<£û, J"≥∞iHÍ, ÔH#_®, |OQÍ¡^Õâò,
3) [=ǨÏ~üÖÏÖò <≥„Ǩ˙ 4) =∞<£ "≥∂ǨÏ<£ ã≤OQ∑
~°ëêº 15. ÃѶ_»~°Öò _≥"≥∂„Hõ\ ˜H± iѨa¡H± PѶπ <Õ≥áêÖò "≥Ú^Œ\ ˜ „Ѩ^è•#=∞O„u?
2) J"≥∞iHÍ, ~°ëêº, K≥·<å, WO_çÜ«∂, Éèí∂\Ï<£, <ÕáêÖò, „a@<£, 1) ~å"£∞ |~°<£ Ü«∂^Œ"£ (2)
qÜ«∞`åflO 2) ѨÙ+¨Ê Hõ=∂Öò ^ŒÇ¨ÏÖò („ѨK«O_»)
3) „á¶ê<£û, [~°‡h, J"≥∞iHÍ, „a@<£, ÔH#_®, [áê<£, W@b, ~°ëêº 3) yi[ „Ѩ™ê^£ HÀ~Ú~åÖÏ
4) „a@<£, ÔH#_®, J"≥∞iHÍ, ~°ëêº, W@b, [~°‡h, áêH˜™êÎ<£, K≥·<å 4) =ÚH˜Î~åO ^ŒÇ¨Öò
6. qÜ«∞`åflO ~å[^è•x? (3) 16. ^Õâ◊OÖ’x U ~å„+¨ìO 100 âß`«O áêiâ◊√^茺O HõÅÊ##∞ KÕѨ\ ˜ìOk?
1) clOQ∑ 2) ã≤Ü≥∂Öò 1) HõÖϺ}˜(HÀÖòHõ`åÎ) 2) HÍH˜<å_» (1)
3) Ǩ<åÜü∞ 4) Ǩϟzq∞<£ ã≤\ © 3) ˆH~°à◊ 4) L`«Î~° „Ѩ^Õâò
7. Ѩ~°nÑπ F_»ˆ~=Ù <≥ÅHÀx L#fl „áêO`«O? (2) 17. 'k „áê|¡"£∞ PѶπ ~°∂Ñ≤— „QÆO^è•xfl 1913Ö’ ~°zOz# "å~°∞? (1)
1) QÀ"å 2) Xi™êû 1) _®II a.P~ü. JOÉË^Œ¯~ü 2) =∞Ǩ`«‡ *’ºu Ѷ¨ÓÖË
3) =∞OQÆà◊¥~°∞ 4) áêO_çKÕi 3) ~åOcãπ ã¨HÍû=Öò 4) cè=∂ ÉèÏ~Ú
8. ã¨nǨ QÀÔH<£ JO`«~å˚fÜ«∞ q=∂<å„â◊Ü«∞O L#fl #QÆ~°O? (1) 18. b_»~ü PѶπ k Ãã·ÖˇO\ò U ¿ÑѨ~ü [~°flÖò#∞ ™ê÷Ñ≤Oz#"å~°∞? (3)
1) W™êÎ<£|∞Öò 2) ~À"£∞ 1) Ü«∞O.QÍOkè 2) ã¨∞ÉèÏ+π K«O„^ŒÉ’ãπ
3) ÅO_»<£ 4) *ˇh"å 3) QÀáêÖò Hõ$+¨‚ QÀYÖË 4) _®IIa.P~ü.JOÉË_»¯~ü
9. 'WO_À‡|∞Öò ã≤Êi\ò— ѨÙã¨ÎHõ ~°K«~Ú`«? (1) 19. _®II a.P~ü. JOÉË_»¯~ü U ã¨O=`«û~°OÖ’ É∫^Œú =∞`« ã‘fiHõiOKå_»∞?
1) ZÑ≤*ˇ J|∞ÌÖòHõÖÏ"£∞ 2) Ü«∞O.Ü«∞O.ã≤OQ∑ 1) 1956 2) 1950 (1)
3) [â◊fiO`ü ã≤OQ∑ 4) ~åǨ˙Öò QÍOnè 3) 1951 4) 1955

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 19

20. <å<À "≥∞\©iÜ«∞Öòû#∞ =¸Å Hõ~°ÎQÍ QÆ∞iÎOK«|_ç# "å~°∞? (3) 32. <Õ+¨#Öò Wxã≤ì@∂º\ò PѶπ #∂º„\˜+¨<£ L#fl ã¨÷ÅO? (4)
1) „QÆǨÏOɡÖò 2) _®Å¤<£ 1) =ÚOÉÏ~Ú 2) ɡOQÆà◊¥~°∞
3) iK«~ü¤ ¿Ñ¶Ü≥∂"≥∞<£ 4) KèåÔ~¡ãπ ÉÏa˚ 3) ÅHÀfl 4) ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£
21. ^ŒH˜Δ} ^•fi~°HõQÍ QÆ∞iÎOK«|_ç# ^Õ"åÅÜ«∞Ѩ@ì}O? (3) 33. _ç\ÏH˜ûѶ≤ˆH+¨<£ J#QÍ? (1)
1) `«∞~°∞`«Î}˜ 2) HÍxáêHõO 1) „_»Q∑û‰õΩ zH˜`«û 2) PůǨÅ∞‰õΩ zH˜`«û
3) QÆ∞~°∞"åÜ«¸~ü 4) =∞O„`åÅÜ«∞O 3) á⁄Q͉õΩ‰õΩ zH˜`«û 4) Z~Ú_£û‰õΩ zH˜`«û
22. =∞Ǩ~å„+¨ì =ÚYº=∞O„u? (1) 34. „H˜Ok "åxÖ’ Uk `≥·"å<££ "åº=™ê~ÚHõ L`«ÊuÎ? (1)
1) Jâ’H± K«"å<£ 2) ã¨∞jÖò ‰õΩ=∂~ü +≤O_Õ 1) q∞Öˇ¡\òû 2) "≥ÚHõ¯*Á#fl
3) Ñ≤._ç.k#Hõ~°<£ 4) J~°∞}ü <≥„Ǩ˙ 3) HÍѶ≤ 4) aÜ«∞ºO
<À\ò : „Ѩã¨∞Î`«O Ѩ$nèfi~å*ò K«"å<£ 35. `«∞á¶ê#∞Å∞ J#QÍ Uq∞? (3)
23. 2009 ã¨O=`«û~åxH˜ ™êÇ≤Ï`«ºOÖ’ <À|∞Öò „ÃÑ·*ò „QÆÇ‘Ï`«? (1) 1) KåÖÏ HÍÅO "å# ÖˉõΩO_® LO_»_»O
2) J#∞HÀ‰õΩO_® JkèHõOQÍ =~°^ŒÅ∞
1) ÃÇÏ~°\Ï =ÚÅ¡~ü 2) =∂H±û Ǩϟã≤ìOQ∑û
3) f„= ™ê÷~ÚÖ’ QÍe, "å#
3) ™êìh¡ "≥∞H± „H˜ã¨ìÖò 4) ǨÏq∞^£ Hõ~å˚q∞
4) JkèHõ =~°¬O
24. âßOu ã¨fi~°∂Ñπ Éèí\ÏflQÆ~ü „ÃÑ·*ò#∞ U J`«∞º#fl`« Ѩiâ’^èŒ#‰õΩ W™êÎ~°∞? 36. ÉèÏ~°`« xiÌ+¨ì HÍÅ=∂#O QÆ∞iÎOK«|_»∞#k? (4)
1) ™êÇ≤Ï`«ºO 2) ÃÑ~üá¶êq∞OQ∑ P~üì û (3) 1) 90 _ç„wŠѨtÛ=∞ ˆ~MÏOâ◊O
3) Ãã·<£û 4) ™ê=∂lHõ âß„™êÎÅ∞ 2) 180 _ç„wÅ `«∂~°∞Ê ˆ~MÏOâ◊O
25. 'Öˇ·|~ü JÉÏH˜— ~°zOz# QÆ}˜`« âß„ã¨Î"Õ`«Î? (3) 3) 95 _ç„wÅ `«∂~°∞Ê ˆ~MÏOâ◊O
1) ÃѶi‡ 2) =∂~˘¯áÈÖ’ 4) 82 1/2 _ç„yÅ `«∂~°∞Ê ˆ~MÏOâ◊O
3) Ѷ≤ÉÁ<åH˜ 4) ã≤.q.~å=∞<£ 37. „a\˜+π `«∂~°∞Ê WO_çÜ«∂ HõOÃÑh U ã¨O=`«û~°O ѨO*ÏÉòÖ’x ã≤‰õΩ¯
26. ^Œ~°‡`ü Ü«Ú^ŒúO Z=Ô~=i =∞^茺 [iy#k? (2) ~å*Ϻxfl HõÅ∞ѨىõΩ#flk? (2)
1) ÉÏÉÏ~ü =∞iÜ«Ú PѶ¨…#∞¡ 1) 1852 2) 1849
2) B~°OQÆ*Ë|∞ =∞iÜ«Ú ~å*Ï[ã¨fiO`ü ã≤OQ∑ 3) 1839 40 1836
3) =∞ǨÏ=∞‡^£ +¨μ Ài =∞iÜ«Ú *ˇ·K«O^Œ~ü 38. ÉèÏ~°`ü =∞iÜ«Ú â◊~°`ü XHõ „Ѩܫ∂}Ïxfl "≥Ú^ŒÅ∞ÃÑ\Ïì~°∞. ÉèÏ~°`ü
120 H˜Ö’ QÆO@‰õΩ "≥QOÆ `À `«∂~°∞Ê"≥Ñ· Ù¨ ‰õΩ "≥àϧ_»∞. â◊~`° ü Ѩ_=» ∞~°"Ñ·≥ Ù¨
4) Jâ’H± =∞iÜ«Ú ÉÏ|~ü
QÆO@‰õΩ 30 H˜.Ö’ "ÕQOÆ `À "≥àϧ_»∞. J~°QOÆ @ `«~∞° "å`« â◊~`° ü #∞O_ç
27. XHõ J^ŒÌOÖ’ K«∂ã≤#ѨÙ_»∞ POQÆ¡ JHõΔ~°=ÚÅ (HÍÑ≤@Öòû) Ö’x Zxfl
ÉèÏ~°`ü ZO`«^Œ∂~°OÖ’ LO\Ï_»∞? (4)
JHõΔ~åÅ∞ XˆH ~°HõOQÍ Hõ#Ѩ_»`å~Ú? (4) 1) 25 H˜.Ö’ 2) 10 H˜.Ö’
1) 9 2) 10 3) 50 H˜.Ö’ 4) 75 H˜.Ö’
3) 11 4) 12 39. Pi¯Ü«∂ÅlHõÖò 㨈~fi PѶπ WO_çÜ«∂ U "≥·„™êÜü∞ HÍÅOÖ’
28. „H˜Ok "åxÖ’ Uk „w<£ ǨÏ∫ãπ "åÜ«Ú=Ù HÍxk? (1) ™ê÷Ñ≤OK«|_çOk? (1)
1) HÍe¬Ü«∞O HÍ~ÀÊ<Õ\ò 2) q∞^äÕ<£ 1) ÖÏ~ü¤ Hõ~°˚<£ 2) ÖÏ~ü¤ e@ì<£
3) HÍ~°ƒ<£ _≥· PÔH· û_£ 4) HÍ~°ƒ<£ "≥∂<åÔH· û_£ 3) ÖÏ~ü¤ _»„Ѷ≤<£ 4) ÖÏ~ü¤ iѨ<£
29. ã¨Ç¨Ï„™êaú Jaè=$kú ÅHΔͺÅÖ’ L#fl ÅHΔͺŠã¨OYº? (2) 40. JdÅ ÉèÏ~°`« =∞Ç≤ÏàÏ HÍO„ÔQãπ U~åÊ>ˇÿ# ã¨O=`«û~°O? (1)
1) 7 2) 8 1) 1927 2) 1922
3) 9 4) 10 3) 1929 4) 1932
30. <À=Ú~å HõÑπ ^ÕxH˜ ã¨O|OkèOz#k? (4) 41. ÉèÏ~°`^« âÕ O◊ Ö’ „a\˜+π áêÅ#Ö’ U~°Ê_»¤ f„=^Œ∞iƒù+Oì¨ U ã¨O=`«û~°OÖ’
1) Ѷ¨Ù\òÉÏÖò 2) ÉÏÃã¯\ò ÉÏÖò U~°Ê_çOk? (3)
1) 1899-1900 2) 1896-97
3) Hõ|_ô¤ 4) QÀÖòÊù
3) 1876-78 4) 1986-61
31. ADIDAS #∞ ѨÓiÎQÍ „"åÜ«Ú=Ú? (1)
42. JdÅ ÉèÏ~°`« ǨÏi[# ã¨OѶ¨∞ ™ê÷Ѩ‰õΩÅ∞ ? (1)
1) All Day I Dream About Sport
1) =∞ǨÏ`«‡QÍOnè 2) a.P~ü. JOÉË_»¯~ü
2) All Day I Discuss About Sport 3) *’ºuÉÏѶ¨ÓÖË 4) a.Ü«∞O. =∞Å|i
3) All Day I Dream About Society 43. <À|∞Öò |Ǩï=∞u „QÆÇÏ‘ `« "≥OHõ@~å=∞<£ ~å=∞Hõ$+¨<‚ £ `«q∞à◊<å_»∞Ö’x
4) All Day I Discuss About Society U Ѩ@ì}OÖ’ [x‡OKå~°∞? (3)

20 ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤

 1) =∞^èŒ∞Ô~· 2) `«O*Ï=Ó~°∞ 59. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x U ~å„+¨ìOÖ’ J`«ºkèHõ É’~°∞ÉÏ=ÙÅ∞ L<åfl~Ú?(4)
3) z^ŒO|~°O 4) HÍÔ~·HõÖò 1) =∞^茺„Ѩ^Õâò 2) cǨ~ü
44. ã≤O^èŒ∞ <åQÆiHõ`«Ö’x „Ѩ[Å∞ „H˜Ok "åxÖ’ U Yx*Ïxfl "å_»ÖË^Œ∞? 3) ~å[™ê÷<£ 4) L`«Î~°„Ѩ^Õâò
1) W#∞=Ú 2) W`«Î_ç (1) 60. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ L#fl *ÏfÜ«∞ [Å =∂~åæÅ∞ ? (2)
3) |OQÍ~°O 4) "≥O_ç 1) 3 2) 5
45. WO_çÜ«∞<£ ¿ãÊãπ iã¨~üÛ P~°æ<≥·*Ë+¨<£ Kè≥·~°‡<£ ? (2) 3) 7 4) 9
1) _®II =∂^èŒ=<£ <å~Ú~ü 2) _®II ÔH.~å^è•Hõ$+¨‚<£ 61. J`«ºÅÊ ã¨O=`«û~°O Hõey =ÙO_»∞ „QÆǨÏO? (1)
3) _®II ÔH.ã¨∞„|ǨÏ}ºÑ≤à‹§ 4) _®II q. q~î°Öò 1) Éèí∂q∞ 2) "≥∞~°∞¯ i
46. ã¨OQÆO ™êÇ≤Ï`«º ÉèÏ+¨ Uk? (3) 3) =∂~üû 4) Ѷ¨Ù¡\’
1) ã¨O㨯 $`«O 2) „áêHõ$`«O 62. ™ê^è•~°}OQÍ ã¨=Ú„^ŒO Ö’`«∞#∞ H˘eKÕ Ñ¨^Œúu? (2)
3) `«q∞à◊O 4) áêo 1) J_»∞QÆ∞Å∞ 2) á¶ê`«"£∞û
47. |∞kú[O Ü≥ÚHõ¯ „Ѩ^è•# ÅHõΔ ºO? (1) 3) q∞@~°∞¡ 4) <å\˜HõÖò "≥∞ÿà◊√§
1) =∞^茺=∞ =∂~°æ 2) P`å‡=^Œ 63. [<åÉèÏ q+¨Ü«∞OÖ’ ÉèÏ~°`«^Õâ◊O Z<Àfl ~åO‰õΩÖ’ LOk? (1)
3) q#Ü«∞ 4) x~åfi} 1) Ô~O_»∞ 2) "≥Ú^Œ\ ˜
48. 'Ç≤Ïã¨ìs PѶπ ^èŒ~°‡âß„ã¨Î— ~°K«~Ú`«? (2) 3) =¸_»∞ 4) Un HÍ^Œ∞
1) _ç.ã≤.â◊OHõ~ü 2) Z.Ü«∞ãπ. JÖËìHõ~ü 64. QÀÖˇ¤<£ >ˇOѨÙÖò ZH±û„ÃÑãπ #_»∞K«∞#k? (3)
3) Ñ≤.q. ˆHx 4) _ç.Ñ≤.Kè«\’áê^•ºÜ«∞ 1) #∂º_èçb¡-=∞^èŒ∞Ô~· 2) _èçb¡-ǨÏ∫~å
49. ÉèÏ~°`« ã¨=∂*Ïxfl "≥ÚQÆã¨Îhãπ Zxfl ã¨=¸Ç¨Å∞QÍ qÉèílOKå~Ú? 3) J=∞$`«ã¨~ü-ã≤Ü«∞ãπ\ ˜ 4) Ѷ≤~À*òѨÓ~ü-É’OÉÏ~Ú q\˜
1) U_»∞ ã¨=¸Ç¨Å∞ 2) Ѩ<≥flO_»∞ ã¨=¸Ç¨Å∞ (1) 65. „ѨѨOK«OÖ’ ѨOK«^•~°#∞ JkèHõOQÍ Ñ¨O_çOKÕk „H˜Ok "åxÖ’ Uk?
3) Zxq∞k ã¨=¸Ç¨Å∞ 4) <åÅ∞QÆ∞ ã¨=¸Ç¨Å∞ 1) J"≥∞iHÍ 2) ÉèÏ~°`«^Õâ◊O (3)
50. J~°úâß„ã¨Î „QÆO^èŒO „ѨHÍ~°O Ô~q#∂º =ã¨∂à◊√§ ÉÏ^茺`« „H˜Ok 3) ‰õĺÉÏ 4) „ɡlÖò
JkèHÍ~°∞ÅÖ’ Z=ik? (3) 66. XHõ QÆO@ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `Õ_® QÆ∞iOz ˆ~MÏOâ◊ ^Œ∂~°O ã¨=∂"≥∞ÿ#k?
1) ã¨O™ê÷^茺HõΔ 2) ã¨=∞ǨÏ~°Î 1) 150 2) 300 (3)
3) ã¨xfl^è•`« 4) ã‘`åÉèíºHõΔ 3) 45 0
40 600
51. QÆOQÍ f~°OÖ’ =∞ø~°∞ºÅ HÍÅOÖ’x „Ѩ^è•# F_»ˆ~=Ù? (3) 67. „H˜Ok "åxÖ’ ã¨iQÍ [`« Ѩ~°K«xk Uk? (3)
1) Ѩ\ÏÅ 2) ™Èáê~° 1) <≥·Öò |Ǩï=∞u - DlÑ≤ì
3) `å„=∞eÑ≤Î 4) ÉèÏ~°QÆ∞HÍK«K«Û 2) Ǩϟb ÖϺO_£ - ¿ÑÖòû Öˇ·<£
52. QÆ}˜`« âß„™êÎxfl „áê=∂}˜Hõ JOâ◊OQÍ QÆ∞iÎOz# `˘e ÉèÏ~°fÜ«∞ 3) ÃÇÏi‡\ò H˜OQ∑_è»"£∞ - [áê<£
ѨO_ç`«∞_»∞? (3) 4) ÖÏO_£ PѶπ eb¡ãπ - Hõ<å_®
1) q[Ü«∂#O^ŒÖò 2) =~åǨÏq∞Ç≤Ï~° 68. nÑ≤HÍ ‰õΩ=∂i U P@`À ã¨O|O^èŒO Hõey#k? (1)
3) P~°ºÉèí@ì 4) „|ǨχQÆ∞ѨΠ1) PÔ~Ûs 2) ÉÏ_ç‡O@<£
53. ÉèÏ~°`« ^Õâ◊OÖ’ JuÃÑ^ŒÌ "åÜ«Ú ^Œ∞~°…@# [iy# „Ѩ^Õâ◊O? (1) 3) ~°ã‘ƒ 4) áÈHõ~ü
1) Éè’áêÖò 2) HÍ#∂Ê~ü 69. ÉèÏ~°fÜ«∞ Ô~·ÖËfiÅ H˘~°‰õΩ q[<£ - 2020 _®‰õΩº"≥∞O\ò `«Ü«∂~°∞
3) HõÅHõ`åÎ 4) ÅHÀfl KÕã≤#"å~°∞? (4)
54. ÉèÏ~°`« ~å*ϺOQÆOÖ’ H˘OHõ}˜ ÉèÏ+¨ U ã¨O=`«û~°OÖ’ KÕ~°Û|_çOk? 1) Ñ≤H˜ Ãã„Hõ@s [#~°Öò 2) J™ÈK«"£∞ Ãã„Hõ@s [#~°Öò
1) 1992 2) 1968 (1) 3) ã≤SS Ãã„Hõ@s [#~°Öò 4) Ô~·ÖËfi Ãã„Hõ@s
3) 2003 4) 2004 70. z„Ť<£ Ѷ≤e"£∞ ™È<≥·\ © PѶπWO_çÜ«∂ (Ããã≤) Kè≥·~°‡<£QÍ W\©=Å
55. WO@~ü<Õ+¨#Öò Ô~x=|∞Öò Z#s˚ U*ˇhû‰õΩ „Ѩã¨∞Î`« J^茺‰õΔΩ_»∞? (1) xÜ«∞q∞`«=∞~Ú# "å~°∞? (4)
1) ÃÇÏÖÏ<Õû Ñ≤Ö’ã‘û 2) l.qâ◊fi<å^èŒO
1) +¨|<å Jl‡ 2) ˆ~Y
3) ÖÏãπ ~°ã¨∞‡ã≤Ü«∂<£ 4) Ñ‘@~ü ~Àq∞|H±
3) H˘OHõ}Ï¿ã<£ 4) #Ok`å^•ãπ
56. ZÅ„HÍìxH± ¿Ñ"≥∞O\ò ^•fi~å "å\Ï#∞ =ã¨∂Å∞ KÕã¨∞Î#fl ~å„+¨ìO?(3)
71. U "≥Ú^Œ\ ˜ „ÃÑ·"≥\ò HõOÃÑhH˜ ã≤SÜ«∞ãπÜ«∞Ѷπ ~°HõΔ} HõeÊOK«|_ç#k?
1) ˆH~°à◊ 2) ~å[™ê÷<£
1) q„á⁄ 2) W<£á¶Èã≤ãπ (2)
3) Hõ~åfl@Hõ 4) PO„^茄Ѩ^Õâò
57. áÈ„MÏ<£ -2 [~°∞Ѩ|_ç# k#O? (3) 3) \Ï\Ï 4) iÅÜ«∞<£û
1) "Õ∞ 9, 1998 2) "Õ∞ 10, 1998 72. P~°O*ò qѨ¡=O ZHõ¯_» KÕѨ@ì|_çOk? (2)
3) "Õ∞ 11, 1998 4) "Õ∞ 12, 1998 1) W™ÈÎxÜ«∂ 2) L„ˆH~Ú<£
58. HÍ=∞<£ "≥ÖòÎ ^ÕâßÅ „QÆ∂Ñπ Ãã„Hõ\ ©iÜ«∞\ò‰õΩ Ãã„Hõ@s [#~°Öò? (3) 3) ɡÖÏ~°ãπ 4) áÈÅO_£
1) Ü«∞O.ã≤.„w<£ 2) K≥xflK«<£ 73. W\©=Å =∂#= =#~°∞Å =∞O„u`«fi Jaè=$kú âßY Ѩ^Œ=`«~°QÆuH˜ U
3) Hõ=∞ÖË+π â◊~°‡ 4) ÃÑ· "åÔ~=~°∂ HÍ^Œ∞ ã¨O=`«û~°O #∞O_ç ѨsHõΔÅ∞ LO_»=x „ѨHõ\ ˜OzOk? (2)

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 21

 1) 2010 2) 2011 87. 'k QÍ_£ =∂Ô~¯\ò— ѨÙã¨ÎHõ ~°K«~Ú`«? (1)
3) 2012 4) 2013 1) q∞~å #O^• 2) #Okx QÆ∞ѨÎ
74. W\©=Å ["≥∞ÿ`å LÖÏ=∂- W -Ç≤ÏO^£ `«# =ºuˆ~Hõ`«#∞ U JOâ◊OÃÑ· 3) [â◊fiO`ü ã≤OQ∑ 4) Z. a. "å*ò áêÜü∞
=ºHõÎѨizOk? (2) 88. W\©=Å '*ÏfÜ«∞ L#fl`« q^•º Ѩiâ’^èŒ<å ã¨OѶ¨∞O U~åÊ@∞#∞
1) [#QÆ}=∞# 2) =O^Õ=∂`«~°O „ѨHõ\ ˜OK«∞"å~°∞? (1)
3) ã¨~å˚¿ÇÏ¿ã JKå 4) [Ü«∞Ǩϟ 1) HõÑ≤Öò ã≤ÉÏÖò 2) =∞<£"≥∂ǨÏ<£ ã≤OQ∑
75. U ^Õâ◊O J"≥∞iHÍ, WOQÍ¡O_£Å‰õΩ JkèHõ ã¨OYºÖ’ _®Hõì~°¡#∞ ã¨~°Ñ¶¨~å 3) ZÑ≤*ˇHõÖÏ"£∞ 4) ѨÙ~°O^Œˆ~â◊fii
KÕã¨∞ÎOk? (3) 89. PO„^茄Ѩ^Õâò „ѨÉèí∞`«fiO „Ѩ`ÕºHõOQÍ U~åÊ@∞ KÕã≤# „ˆQǨÏO_£û ^ÕxH˜
1) [áê<£ 2) K≥·<å L^ÕÌtOK«|_ç#k? (4)
3) WO_çÜ«∂ 4) „á¶ê<£û 1) f„="å^Œ∞Å∞ 2) 㨇QÆ¡~°∞¡
76. „a@<£ „ѨÉèí∞`«fiO xÜ«∞q∞Oz# Éè’~ü Hõq∞\˜ ^ÕxH˜ L^ÕÌtOK«|_ç#k? 3) ã¨OѶ¨∞ =ºuˆ~‰õΩÅ∞ 4) "å=∞ѨHõΔ f„="å^Œ∞Å∞
1) „Ѩ*Ï P~ÀQƺOÃÑ· 㨈~fi 2) =º=™êÜ«∞ ~°OQÆOÃÑ· 㨈~fi (2) 90. áÈÖÏ~ü âß\˜Öˇ·\ò ÖÏOKü "≥Ç≤ÏHõÖò (Ñ≤~ÚãπÜ«∞Öòq) Zxfl ™ê~°∞¡
3) PǨ~° ã¨OHΔÀÉèíOÃÑ· 㨈~fi 4) Ѩi„â◊=∞ÅÃÑ· 㨈~fi JO`«iHõΔOÖ’x ~åÔH@¡#∞ fã¨∞‰õΩ"≥Å∞`«∞Ok? (?)
77. Pã≤Ü«∂Ö’ „ÉÏ_£ ÉÏO_£ LѨÜ≥∂QÆ^•~°∞Å∞? (4) 1) 5 ™ê~°∞¡ 2) 21 ™ê~°∞¡
1) 18 q∞eÜ«∞#∞¡ 2) 95 q∞eÜ«∞#∞¡ 3) 16 ™ê~°∞¡ 4) 18 ™ê~°∞¡
3) 135 q∞eÜ«∞#∞¡ 40 158 q∞eÜ«∞#∞¡ <À\ò : 17 ™ê~°∞¡
78. Z,ã≤ ‰õΩ `«O„_ç, J`«x ‰õΩ=∂~°∞_»∞ _ç. W, Ü«∞Ѷπ‰õΩ `«e¡ HÍQÍ J`«x 91. „w<£ áê~ü¯ ¿ãì_çÜ«∞O L#flã¨÷ÅO? (2)
™È^Œ~°∞_»∞ _ç. Z‰õΩ W ‰õΩ QÆÅ ã¨O|O^èŒO Uq∞\˜? (1)
1) ɡOQÆà◊¥~°∞ 2) HÍ#∂Ê~ü
1) „QÍO_£ á¶ê^Œ~ü W<£ ÖÏ 2) ™È^Œ~°∞_»∞
3) K≥<≥·fl 4) =ÚO|~Ú
3) `«O„_ç 4) á¶ê^Œ~ü W<£ ÖÏ
92. W\©=Å JO`«~å˚fÜ«∞ Ѷ≤e"£∞ ÃѶã≤ì=Öò PѶπ WO_çÜ«∂ [iy#
79. H˜fi\ò WO_çÜ«∂ L^Œº=∂xH˜ <åÜ«∞Hõ`«fiO =Ç≤ÏOz# "å~°∞? (1)
„Ѩ^Õâ◊=Ú?
1) Z=~°∂ HÍ~°∞ 2) =∞ǨÏ`å‡QÍOnè
3) [=Ǩ~üÖÏÖò <≥„Ǩ˙ 4) ã¨~Àlx <åÜ«Ú_»∞ 1) ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£ 2) Ѩ<ål (2)
80. 1857 u~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ [iy#ѨÙ_»∞ ÉèÏ~°`« QÆ=~°fl~ü [#~°Öò ? (1) 3) HõÅHõ`åÎ 4) #∂º_èçb¡
1) HÍxOQ∑ 2) „É’h¡ 93. u~°∞=∞Å u~°∞Ѩu ^Õ=™ê÷# P™ê÷# q^•fiOã¨∞Å∞QÍ W\©=Å
3) Hõ~°˚<£ 4) ÖÏ~ü¤ iѨÊ<£ xÜ«∞q∞OK«|_ç# "å~°∞? (3)
81. 'q*Ï˝#"£∞ â◊H˜Î— Jx „Ѩ=zOz# "å~°∞? (4) 1) Ü«∞ãπ.Ñ≤.ÉÏÅã¨∞„|=∞}ºO 2) Ñ≤.a. Nx"åãπ
1) +‘H±û Ñ≤Ü«∞~ü 2) q∞Åì~ü 3) ÉÏÅ =Ú~°o Hõ$+¨‚ 4) "Õ∞_»™êx "≥∂ǨÏ<£
3) „á¶êxûãπ ÉÏHõ<£ 4) [=Ǩ~üÖÏÖò <≥„Ǩ˙ 94. ABCD QÍ HÀ_£ KÕã≤# GHIF ZÖÏ K≥ѨÊ=K«∞Û? (3)
82. 'K«@ìO =ÚO^Œ∞ ‰õΩÅ=Ú, ~°OQÆ∞, eOQÆ=Ú ã¨O|O^èŒO ÖˉõΩO_® 1) 5678 2) 7869
JO^Œ~∂° ã¨=∂#∞ÖË— Jx U ã¨=∂"ÕâO◊ Ö’ HÍO„ÔQãπ f~å‡#O KÕãO≤ k? 3) 7896 4) 6789
1) Hõ~åp ã¨=∂"Õâ◊O 1931 (1) 95. „_®=∂ : _≥·~°Hõì~ü : : =∂QÆ*ˇ·<£? (2)
2) ֒Ǩ~ü ã¨=∂"Õâ◊O 1929 1) Ѩa¡+¨~ü 2) Z_ç@~ü
3) HõÅHõ`åÎ ã¨=∂"Õâ◊O 1906 3) s_»~ü 4) „Ñ≤O@~ü
4) ÅHÀfl ã¨=∂"Õâ◊O 1916 96. 4, 7, 11, 16, 22, 29, 37, ? (2)
83. Ju „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# ~°c ѨO@? (4) 1) 44 2) 46
1) E\ò 2) K≥~°‰õΩ 3) 48 4) 50
3) =i 4) q∞Öˇ¡\ò 97. „Ѩ™ê^£ `å`« =∂ `«O„_çH˜ XˆH H˘_»∞‰õΩ Jx ~°=∞ K≥Ñ≤ÊOk. ~°=∞
84. U ~å„+¨ìO J`«ºkèHõOQÍ r_çѨѨC#∞ ѨO_çã¨∞ÎOk? (4) „Ѩ™ê^£‰õΩ U=∞=Ù`«∞Ok? (3)
1) áêO_çKÕi 2) QÀ"å 1) ‰õÄ`«∞~°∞ 2) ™È^Œi
3) Hõ~åfl@Hõ 4) ˆH~°à◊ 3) hãπ 4) „QÍO_£ =∞^Œ~ü
85. _Õq_£ ÃѶ„Ô~_£ U P@‰õΩ ã¨O|OkèOz# "å_»∞? (1) 98. '|~ü¤ =∂<£ PѶπ WO_çÜ«∂—QÍ Ñ≤Å∞=|_ç#k? (1)
1) >ˇxflãπ 2) QÀÖòÊù 1) ã¨bO Je 2) [QÆnâò K«O„^ŒÉ’ãπ
3) ÉÏÃã¯\ò ÉÏÖò 4) Ѷ¨Ù\òÉÏÖò 3) Z.Ü«∞O. Ǩ˙Ããû<£ 4) [H©~ü Ǩï¿ãû<£
86. ÔH<åºÖ’x „ѨѨOK« =$^Œú q^•ºi÷? (1) 99. XHõ ZHõ~°=Ú ZO`« ÃÇÏHÍì~ü‰õΩ ã¨=∂#O? (4)
1) H˜=∂x =∂~°∞º*ò 2) q∞qH˜ ÉÏH˜ 1) 0.0541 2) 0.8032
3) "≥ÚǨÏÃãx 4) J|∞ÌÖÏ¡ 3) 0.1082 4) 0.4047

22 ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤

100. á¶êHõìs: =~°¯~ü : : Ѷ≤OQÆ~ü : ? (1) 113. =∞^Œ~ü^ä≥i™ê "≥Ú^Œ\ ˜ ¿Ñ~°∞? (2)
1) <≥·Öò 2) Ǩ~ü¤ 1) *ˇÔ~„@∂_£ ɡe¡ ZeO
3) P~ü‡ 4) áê"£∞ 2) JÔQflãπ QÀO*ˇ ÉÁ*ÏxûǨϟ Ze<£
101. W\©=Å „áê~°OaèOK«|_ç# "≥Ú^Œ\ ˜ q∞„â◊=∞ eOQÆ qâ◊fiq^•ºÅÜ«∞O 3) =∂iÜ«∂ 㨯Å_˘ã¨¯‰õÄi
™œn Jˆ~aÜ«∂Ö’ Uk? (4) 4) ^ä≥iÃã_ç Öˇ·ã≤~ÚH±û
1) H˜OQ∑ J|∞ÌÖÏ¡ Ü«¸x=iû\© PѶπ L~°∞Ì 114. ÉÏÖò áê~ÚO\ò ÃÑ#∞fl#∞ Hõ#∞Q˘#fl "å~°∞? (4)
2) H˜OQ∑ J|∞ÌÖÏ¡ Ü«¸x=iû\© PѶπ J~°aH± 1) "å@~ü"≥∞<£ 2) F™ê¯~ü
3) H˜OQ∑ J|∞ÌÖÏ¡ Ü«¸x=iû\© PѶπ "Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò Ãã·<£û JO_£ 3) qÅû<£ 4) ÖÏAa~À
WO_»„ã≤ìÜ«∞Öò iÖË+¨<£û 115. [~°‡<£ ã≤Åfi~ü ^Õx q∞„â◊=∞=Ú? (1)
102. 2009 <À|∞Öò Hõq∞\˜ Kè≥·~°‡<£? (2) 1) ~åy, "≥O_ç 2) ~åy, ã‘ã¨=Ú
1) ~°∂ÃÑ~üì ǨÏÖËfi~À"£ 2) `À~Àƒ*’ˆ~fl [Q∑ ÖÏO_£ 3) ~åy, `«QÆ~°=Ú 4) ~åy, lOH±, xÔHÖò
3) ~å|~ü¤ ÉË¡H± 4) _≥<£ [~ÚÉ’ 116. FHÀ¡ á¶ÈaÜ«∂? (2)
103. 2009-10 ã¨O=`«û~åxH˜ ZxflÔH·# WO_çÜ«∂ #∂ºãπ ¿ÑѨ~ü ™⁄Ãã·\ ˜ 1) pHõ\ ˜ =Å# ÉèíÜ«∞O
J^茺‰õΔΩ_»∞? (3) 2) QÆ∞OѨÙ#∞ K«∂¿ãÎ ÉèíÜ«∞O
1) ^Œ∞=Ùfi~°∞ ã¨∞Éσ~å=Ù 2) ^ŒQÆ∞æáê\˜ ~å=∂<åÜ«Ú_»∞ 3) XO@i `«#O =Å# ÉèíÜ«∞O
3) \˜. "≥OHõ\ò ~å"£∞ Ô~_ç¤ 4) \˜. ã¨∞|ƒ~åq∞ Ô~_ç¤ 4) HõÅÅ =Å# ÉèíÜ«∞=Ú
104. Ô~O_»= áêÅ<å ã¨O㨯~°}Å ã¨OѶ¨∞O J^茺‰õΔΩ_»∞? (2) 117. Ããì~Ú<£ Öˇãπ ã‘ìÖò XHõ q∞„â◊=∞=Ú? (4)
1) q.Ü«∞ãπ.JK«∞º`å#O^Œ<£ 2) g~°Ñ¨Ê "≥∞~Úb 1) W#∞=Ú, HÍ~°ƒ<£, xÔHÖò
3) ã≤.P~ü.™êfiq∞<å^äŒ<£ 4) Ü«∞ãπ.Ü«∞O. Hõ$+¨‚ 2) W#∞=Ú, =∂OQÆhãπ
105. =∞^茺ܫÚQÆOÖ’ xi‡OK«|_ç# eOQÆ~å[ ^Õ"åÅÜ«∞O L#fl KÀ@∞? 3) W#∞=Ú, „HÀq∞Ü«∞O, leH±
1) Y[~°Ç¨ÏŸ 2) =∞^èŒ∞Ô~· (3) 4) W#∞=Ú, „HÀq∞Ü«∞O, xÔHÖò
3) Éèí∞=<Õâ◊fi~ü 4) "≥∂Ç≤Ïx J@ìO 118. ^ŒH˜Δ}τѶ≤HÍ #∞O_ç 2009Ö’ „ѨѨOK« ã¨∞O^Œi? (1)
106. HÍ=∞<£"≥ÖòÎ ã¨=¸Ç¨ÏOÖ’xH˜ W\©=Å uiy fã¨∞HÀ#|_ç# ^Õâ◊O? 1) l„ÉÏÅì~ü ÔH·<£Peìi<À 2) q∞ãπ "≥∞H˜ûHÀ ÃÑ~°¡ ɡ„ÖÏìO
1) ÉèÏ~°`«^Õâ◊O 2) |OQÍ¡^Õâò (3) 3) q∞ãπ ѨÓ*ÏKÀ„áê 4) „Ñ≤Ü«∂OHõ KÀ„áê
3) áêH˜™êÎ<£ 4) <ÕáêÖò 119. „a\˜+π `«áêÖÏ aà◊√¡ÃÑ· =Ú„kOK«|_ç# "≥Ú^Œ\ ˜ q^ÕjÜ«Ú_»∞? (1)
107. _èçb¡ _Õ~ü_≥qÖò \©"£∞‰õΩ #∂`«# ÔHÃÑì<£? (3) 1) =∞Ǩ`å‡QÍOkè 2) [=Ǩ~üÖÏÖò <≥„Ǩ˙
1) ѨÙ+¨Ê~å*ò 2) ã¨∞<ÕO^Œ∞ ~åÜü∞ 3) WOk~å QÍOkè 4) ã¨~åÌÖò Ѩ>ËÖò
3) Q“`«"£∞QÆOcè~ü 4) Ñ≤.F*Ï 120. J~Ú^Œ∞ XeOÑ≤H±ûÅÖ’ P_ç# >ˇxflãπP@QÍ_»∞? (2)
108. _»∞º~åO_£ HõÑπ-2009#∞ ÔQÅK«∞‰õΩ#fl"å~°∞? (1) 1) âß"£∞ JÖˇH˜ûãπ 2) J~åOH±û ™êOK≥*ò qHÍã≤Ü≥∂
1) K«iÛÖò „|^Œ~üû 2) ã≤."≥ey^≥~° 3) Kèås¡ PH˜ûÖò 4) a<å~åÜü∞
3) Ñ‘@~ü ~åÖò|H± 4) ~À*ˇ~ü ÃѶ^Œ~°~ü 121. HÍ=∞<£û ã¨Éèí =~°O_®Ö’ HÍeÊK«OѨ|_ç# „a\˜+π „Ѩ^è•#=∞O„u?
109. SHõº~å[º ã¨q∞u "å`å=~°} =∂~°∞Ê ã¨=∂"Õâ◊O, #∂ºÜ«∂~ü¯Ö’ 1) *Ë"£∞û „|∞_≥xÖò 2) ÃãÊã¨û~ü ÃÑi=Öò (2)
„Ѩã¨OyOz# 13 ã¨O=`«û~åÅ ÅHÀfl ÉÏeHõ ¿Ñ~°∞? (2) 3) P~°ú~ü "≥Öˇ¡ã≤ 4) q<£ã¨ì<£ K«iÛÖò
1) Ñ≤.ã≤. `«∞Åã≤ 2) Ü«ÚQÆ~°`«fl N"åã¨Î= 122. '*ˇ·["å<£, *ˇ· H˜™ê<£, *ˇ· q*Ï˝<£ x<å^ŒO Z=ik? (2)
3) QÍÜ«∞O„u =~°ÎH± 4) Ѩi=∞~å[<£ <Õy 1) ÖÏÖò|Ǩï^Œ∂~ü âß„ã≤Î 2) J@ÖòaǨi "å*òáêÜü∞
110. K≥@∞¡ ^•fi~å =K«∞Û „áêHõ$uHõ ~°|ƒ~°∞‰õΩ „Ѩ^è•# P^è•~°O? (1) 3) ã¨∞ÉèÏ+πK«O„^ŒÉ’ãπ 4) =∞Ǩ`«‡QÍOkè
1) ǨÏqÜ«∂ „É’ã≤e<£ã≤ãπ 2) SÑ≤ã≤ H͉õΩ#› 123. 1845 ã¨O=`«û~°OÖ’ ѨO*ÏÉòÖ’ „áê~°OaèOK«|_ç# ‰õΩ‰õÄ L^Œº=∞O
3) #H±û "åq∞HÍ 4) >ˇÖò K≥„i Z=i<åÜ«∞Hõ`«fiOÖ’ L#flk? (2)
111. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ ~°|ƒ~°∞#∞ J`«ºkèHõOQÍ L`«ÊuÎ KÕÜ«Ú ~å„+¨ìO? (2) 1) ~å"£∞ã≤OQ∑ 2) [=Ǩ~°=∞Öò
1) `«q∞à◊<å_»∞ 2) ˆH~°à◊ 3) ã¨~Úº^£ JǨχ^£ 4) |Ǩ^Œ∂~ü ëê
3) Hõ~åfl@Hõ 4) QÀ"å 124. Ü«¸~ÀÑ≤Ü∞« <£ Ü«¸xÜ«∞<£ ^•fi~å ÉèÏ~°`^« âÕ ßxH˜ ã¨~Ñ° ~¨¶ å KÕÜ∞« |_ç#
112. ǨÏi `Õ[ HõO>Ë á⁄_»∞QÆ∞ HÍx Ѩˆ~d HõO>Ë á⁄\˜ì `Õ[ K«~°}ü`À ÃѶ·@~ü Z~Ú~ü„HÍѶπì ¿Ñ~°∞? (1)
ã¨=∂#"≥∞#ÿ á⁄_»∞QÆ∞ =ÙO_ç ~°q HõO>Ë á⁄_»∞QÆ∞ J~Ú#ѨC_»∞, K«~}° ?ü 1) ZѶπ-16 2) ™êÉò „yÃÑ<£
1) ǨÏi`À ã¨=∂#"≥∞ÿ# á⁄_»∞QÆ∞ (4) 3) >ˇÿǨ˙<£ 4) q∞Q∑ -35
2) `Õ[ HõO>ˇ á⁄\˜ì 125. XÅOÑ≤H±ûÖ’ "≥Ú^Œ\ ˜ ™êi ÉèÏ~°`«^Õâ◊O áêÖÁæ#fl ã¨O=`«û~°O? (2)
3) Ѩˆ~Y HõO>ˇ á⁄_»∞QÆ∞ 1) 1988 2) 1990
4) ǨÏi HõO>ˇ á⁄\˜ì 3) 1905 4) 1918

ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤ 23

126. Öˇ·Ñ¶π Öˇ·<£ ZH±û„ÃÑãπ J#QÍ? (4) 139. Ñ≤<£HÀ_£Ö’x Z_»=∞"≥·Ñ¨Ù=ÙO_»∞ "≥Ú^Œ\ ˜ JHõΔ~°O ^ÕxH˜ ã¨∂zHõ?(2)
1) Ǩã¨Ê@Öò P<£Öˇ·<£ 2) "≥Úɡ·Öò Pã¨∞Ѩ„u 1) áÈã¨ìÖò *’<£ 2) ~å„+¨ì*’<£
3) ã¨fi~°‚ [Ü«∞Ou Ô~·Å∞ 4) K«„HÍÅ Pã¨∞Ѩ„u 3) lÖÏ¡ *’<£ 4) ™ê÷xHõ *’<£
127. "≥Ú^Œ\ ˜ POˆQ¡Ü«Ú_»∞ ~åÖËÊù Ѷ≤Küû Z=i P™ê÷#OÖ’H˜ =KåÛ_»∞?(3) 140. ^ŒH˜Δ} ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x "≥Ú^Œ\ ˜ =∞Ç≤ÏàÏ =ÚYº=∞O„u ? (2)
1) ɡOQÍÖò #"åÉò P™ê÷#O 2) B~°OQÆ*ËÉò P™ê÷#O 1) ÅH˜Δ ‡ áê~°fiu 2) *Ï#H˜ ~å=∞K«O„^Œ<£
3) JHõƒ~ü P™ê÷#O 4) ëê[Ǩ<£ P™ê÷#O 3) ã¨~Àlh ^Õq 4) ã¨∞*Ï`å H˘~Ú~åÖÏ
128. ѨOK«`«O„`«O Z=i HÍÅOÖ’ „"åÜ«∞|_çOk? (2) 141. PѨˆ~+¨<£ [O@Öò=∞<£ ã¨O|OkèOz#k? (4)
1) q[Ü«∞#QÆ~° 2) QÆ∞ѨÙÎÅ 1) WO_çÜ«∞<£ Ñ‘<£ H©Ñ≤OQ∑ á¶È~üû
3) HÍHõfÜ«ÚÅ 4) Ô~_ç¤ ~åAÅ∞ 2) ÉÏ¡H± Hõ=∂O_À
129. <À|∞Öò |Ǩï=∞u „QÆÇ‘Ï`« J=∞~°Îº ¿ã<£ „H˜Ok "åxÖ’ ^ÕxÃÑ· ѨÙã¨ÎHõO 3) É’~°¤~ü Ãã‰õĺi\© á¶È~üû
~°zOKå_»∞? (4) 4) „H˜ÔH\ò =∂Kü£ Ѷ≤H˜ûOQ∑
1) kQÍ_£ =∂Ô~¯\ò 2) kqÖË*ò-2020 142. „ѨѨOK«O "≥Ú`«ÎOÖ’x D `«~°O ~å[H©Ü«∂ÅÖ’x „Ѩ^è•# =∂~°∞Ê ?
3) k P~üì PѶπ [ã≤ìãπ 4) k HõO„\© D*ò Ü«Ú=~üû 1) Ѩ~åº=~°} ã¨OHΔÀÉèíO (4)
130. P„QÍÖ’x W`«‡Öò-L^£-^ÒÖÏ ã¨=∂kè Hõ\ ˜ìOz# "å~°∞? (2) 2) ~å„ëêìÅ∞ "Õ~°∞ Ѩ_»_»O
1) JHõƒ~ü 2) #∂~°˚Ǩ<£ 3) ™ê=∂lHõ <åºÜ«∞O
3) [ǨOw~ü 4) ã¨∞+‘~ü 4) "å`å=~°} =∂~°∞ÊÅ∞
131. ^èŒx‰õΩÅ QÆ$ǨÅ∞ LO_Õ q^è•#O? (2) 143. PO„^Œ„Ѩ^Õâò ~å„+¨ì ѨÙ+¨ÊO? (1)
1) ÔQ_çÃãÅ∞ 1) "å@~üeb¡ 2) =∞Öˇ¡Ñ¨Ó=Ù
2) XHõ\ ˜ ÖË^• Ô~O_»∞ JO`«ã¨∞÷Å |OQÆàÏ 3) "å@~ü ™ÈÅì~ü 4) FeÜ«∞O_»~ü
3) XHõ\ ˜ ÖË^• Ô~O_»∞ QÆ^Œ∞Å∞ 144. PO„^茄Ѩ^Õâò ~å„+¨ìOÖ’x JkèHÍ~° ÉèÏ+¨Å∞? (2)
4) WQÆ∂¡ãπ 1) `≥Å∞QÆ∞, Ç≤ÏOk, L~°∂Ì 2) `≥Å∞QÆ∞, L~°∞Ì
132. "≥Ú^Œ\ ˜ L`«Î=∞ Hõ^ä•<å~ÚHõ P™ê¯~ü J"å~°∞¤ „QÆÇ‘Ï`«? (2) 3) `≥Å∞QÆ∞ 4) `≥Å∞QÆ∞, Ç≤ÏOk
1) Zq∞Öò *ˇxflOQ∑û 2) *ÏÃã\ò *ˇÃã~ü 145. ™ê~ü¯Ö’ ã¨Éèíº`«fiO HõÅ ^Õâ◊O? (1)
3) Å∂~¸ãπ "≥∞ÿÖò™êì<£ 4) „á¶êOH± |Ô~˚Q∑ 1) Éèí∂\Ï<£ 2) \˜Éˇ\ò
133. „ѨѨOKåxfl =}˜H˜ã¨∞Î#fl "åºkè „H˜Ok "åxÖ’ Uk? (2) 3) =∞Ü«∞<åfl~ü 4) =∞ÖË+≤Ü«∂
1) z‰õΩ<£QÀxÜ«∂ 2) Ãã· fi<£ W<£Ñ¶¨¡Ü≥∂l 146. ÃÇ·ÏHÀ~°∞ì‰õΩ J_£ ǨH± L#fl`« <åºÜ«∞=¸iÎx xÜ«∞q∞OK«∞ "å~°∞?
3) |~üìѶ¨Ó¡ 4) _»Ü≥∂iÜ«∂ 1) ã¨∞„Ñ‘O HÀ~°∞ì „Ñ¨^è•# <åºÜ«∞=¸iÎ (2)
134. 2009 ã¨O=`«û~åxH˜ „ѨHõ\ ˜Oz# Ѩ^Œ‡N J"å~°∞¤Å ã¨OYº? (4) 2) ÉèÏ~°`« ~å„+¨ìѨu
1) 8 2) 10 3) P ~å„+¨ì QÆ=~°fl~ü
3) 30 4) 93 4) ˆHO„^Œ Hͺa<≥\ò
135. >ˇeá¶È<£ Hõ<≥Hõ¬#¡Ö’ ÉèÏ~°`«^Õâ◊O Z<Àfl ~åºO‰õΩÖ’ L#flk? (3) 147. ÉèÏ~°`« „ѨÉèí∞`«fiO D „H˜Ok"åxÖ’ ^ÕxH˜ ã¨O|OkèOz „a\ò J#∞
1) "≥Ú^Œ\ ˜ 2) Ô~O_»∞ ^•xÖ’ áêÖÁæO@∞Ok? (2)
3) =¸_»∞ 4) <åÅ∞QÆ∞ 1) Ô~·ÖËfi "åQÆ#∞¡ 2) S\˜
136. ZÜ«∞ãπ W Ü«∞"£∞ ѨÓiÎ ¿Ñ~°∞? (3) 3) S™È\’Ñπ >ˇHÍflÅr 4) ~À_»∞¤ ~°"å}Ï
1) Pã≤Ü«∞<£ ™ÈÃã·\ ˜Ñ¶¨~ü ZH±ûáÈ~üì "Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò 148. x~°O`«~° Jaè=$kúH˜ ã¨O|OkèOz# „ѨѨOK« ã¨=∂"Õâ◊O [~°∞QÆ∞#k?
2) Pã≤Ü«∞<£ ã¨q∞‡\ò Ѷ¨~ü ZH±û™⁄~üì "Õ∞<Õ*ò"≥∞O\ò 1) ^•"Àãπ 2) <˘"å™È¯\˜Ü«∂ (1)
3) Pã≤Ü«∞<£ Ü«¸~ÀÑπ q∞\˜OQ∑ 3) *’ǨÏ#ãπ|~üæ 4) ëêOÃѶ∞ÿ
4) Pã≤Ü«∞<£ Ü«¸~ÀÑπ ZH±ûáÈ~üì g∞\˜OQ∑ 149. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x U ~å„+¨ìOÖ’ JkèHõ âß`«O „QÍg∞} [<åÉèÏ L#flk?
137. U J=º=ã¨÷ =Å# ѨHõΔ"å`«O U~°Ê_»∞`«∞Ok? (1) 1) Ç≤Ï=∂K«Öò„Ѩ^Õâò 2) cǨ~ü (4)
1) "≥∞^Œ_»∞ 2) H˜_ôfl 3) Xi™êû 4) L`«Î~°„Ѩ^Õâò
3) QÆ∞O_≥ 4) HÍÖËÜ«∞O 150. ÉèÏ~°fÜ«∞ ÉèÏ+¨ÅÖ’ Ç≤ÏOn `«~∞° "å`« „ѨÑO¨ K«OÖ’ JkèHOõ QÍ =∂\Ï¡_∞»
138. J~°úâß„ã¨Î =¸Å ѨÙ~°∞+¨μxQÍ K≥ѨÊ|_»∞#k? (1) ÉèÏ+¨? (3)
1) P_»Oã≤‡`ü 2) áê¡\’ 1) `≥Å∞QÆ∞ 2) `«q∞à◊O
3) H“\˜Åº 4) J=∞~°Îº ‰õΩ=∂~ü ¿ã<£ 3) ɡOQÍe 4) =∞à◊Ü«∂à◊O

24 ÔHs~ü & HÍOÑ≤\©+¨<£û =~°Öò¤