Nhom hie gia bien soan :

1. Ki su nJ Trang Mien

2. Ki su Vii Dinh Diu

2

...

... ~ ,.

LaINOIDAU

Giao trinh "clip thoat Dwe" duqc bien soan bid tren co sa giao trinh " C~p thoat mnrc trong nha " ciia Vien Dao tao b6i du6ng can bi) cong nhan ~ BO Xay dung - 1979 nh~m dap img nhu diu hoc t~p ciia hoc sinh chuyen nganh Xay dung Dan dung va Cong nghiep trong cac tnrong Trung hoc Xay dung,

Giao trinh gam 7 chuung nhu sau:

Chuang I : Nhfrng knai niem co ban v~ he th6ng c~p nurrc.

Chu011g II : Mang luUi c~p ruroc.

Chuong III : He th6ng cip nuoc cho cong tnnrng xay dung.

ChU011g IV : H~ th6ng dp nu6e trong nha,

Cheong V : Khai niern chung v~ he th6ng thoat nuoc

Chuong VI : He th6ng thoat nuoc trong nha,

Chtrong VII : Thi cong duong ang.

Trong khi bien soan, chung toi dft nhan duoc nhimg y kien dong gop quy bau ciia cac d6ng nghiep 0- cac tnnmg ban, song do kha nang va trinh do co han nen khong the tranh khoi nhiing sai sot. Rilt mong co su dong gop y kien ciia ban doc.

T~p tbti tac giii

3

ChU'O'l1g I

NHi1NG KHAI NIEM co BAN vE HE THONG CAP NTJ(fc

. .

1.1. CAC H~ THONG CAP NUaC v A TIEU CHUAN DUNG NUaC 1.1.1. Cac h~ thBng ciip mroc va tieu chua'n dung n mfc

H~ thang dp rnroc lit t6 hop nhimg cong trinh co clnrc nang thu nurrc, xu Ii mnrc, v~n chuyen, diell hoa va phan phai nuoc.

H~ th5ng cfip mroc co thif phan loai nhu sau:

1. Theo d5i urong phuc vu: He thong d.p ruroc db thi, cong nghiep, nong nghiep,

doong sdt...

2. Theo chirc nang phuc VI.} : h~ thang d.p nuoc sinh hoat, san xllat, chua chay. 3 Theo phuong phap su dung nuoc: He thring tIVC tiep, he th6ng tulin hoan.

4. Theo nguon nuoc: He thong mnrc ngjm. mnrc m~t. ..

5. Theo nguyen t~c lam viec: He th6ng co ap, khong ap tl! chay ...

M6i loai he thang nhu v@y ve yell diu, quy rnb, tinh chat va thanh phan cong trinh eo khac nhau, nhimg du co phan chia theo each nao thl so db ciia n6 nru trung cling co the lit hai Ioai co ban : so db he thang eap lll.l'Oc true tiep (hlnh 1.1) va so db he thang d.p nurrc tulin hoan (hinh 1.2)

Hinh 1.1. Sa d6 h? theing cip nwe t.rvt. tiip.

1. Ngu6n nlll:n: ; 2. Cong tn'nh thu; 3. TI{JJn bmfl e.1p I; 4. Kim XLI Ii; 5. Be' cinin: 6. TT{Un bam dp II; 7. H? thdng dAn nuue: 8. DfU su6c; 9. Mj'wg llJ{n cip Hooe

5

1. Ngu6nnwc

2. ('ong trinh elm

3. T.lllm bam dp I

4. Ong din num: tho

5. Ttum bom tiing .1p

6. Ong d.in nwc th6

v,) {ing tuiin holm

7. Dc'fi tuong dlmg I1WC

8. nill!! dlin nmrc thAi

9. Kim xi! If

10. ('{ing xa llUl'rC /11.1i hlli1

Qua hai so d6 hinh 1.1. 1.2 ta thiy : eong trinh thu don nhan mroc ur chiiy tir ngu6n van. tram bum eip I hut mnrc tu cong trinh thu hum len khu xu li fbi du tflr tr b~ crura, tram born c~p II bam nuoc tu h~ chua van h~ thang dan d~n diii va he th5ng mang tuai phan ph5i.

v~ chi dQ cong tac thi hfi thu, tram born cAp I va khu xu li lam vice di6u hoa trong ngay. Hi chua co chirc nang di6u hoa, chinh hru hrong giG-a khu xu li va yell d.u ella mang Imri then thtri gian, Dai rnnrc dung d8 dieu hoa ap luc va mot phan hru lmrng.

Tuy thco eh§.t lurmg mroc yell d.u. di~u kien 111 nhien. ohat Ii nguon nurrc va cac chi ticu kinh t~ ki thuat c6 thi them hoac bat cac ding trinh trong cac so d6 tren. C6 th0' kGt hrrp cnng trinh thu va tram bam cap I vao mot cong trinh khi dia chit va dia hinh cho phcp. NGu khu xu li d~t 0- dO cao dam bao duqc up lire phan phoi. thi khong can tram born car II va dai mnrc. Khi cong suit cua he thong c~p nuoc krn, nguon cung d.p dien darn bao, trong tram hum cap II dat may horn Ii tam va dmrc en giui hoa hay tl1110ng hoa thi co the~ khong do dai mrrrc.

Dri chon sa 06 cho mOt h~ th5ng d.p mr{yc eftn din elr: - f)i~u kicn ur nhien : nguon mnrc, dia hinh, khi hall ...

- Y0u du cua cac d6i uroug dung nuoc, Thong thuong can nghien ciru cac mat : hru

hnrng, chat hrong. tinh lien tuc, day chuyen xu li, ap lire. phan ph5i d6i turmg thco yell dill chfrtluqng ...

6

- v~ khli nang tlurc thi, din nghien ciru : kh6i luong xfly dung va thiit hi ki thuat, tho; gian, gift thanh xay dung va quan li.

D8 co mOt sa d6 t6i uu ta phai so sinh kinh t~ ki thujlt nhieu phuong an. Ph~H ti~n hanh so sanh toan b¢ cung nhu nmg bO ph~n cua so d6. Chon durrc sa d6 he th6ng d.p nurrc hop Ii se dern lai hieu qua kinh t~ cao, hai th~ dOi hoi clning ta phai c6 ki~n thirc chuyen rnon sau cfing nhu nhtmg ki~n tlurc tdng hop v8.cae chuyen mon khac,

1.1.2. Tteu chuii'n dung nwe

Tieu chuan dung mroc la luqng mnrc trung binh tinh eho mOt dan vi lieu thu trong mot don vi thai gian (thtnrng Ia trong mot ngay) hay cho mOt dan vi san pham Oitfngooilngay. lit/don vi san pham).

Muon thiet k~ m(H he th6ng cap ruroc dn xac dinh tdng hru lunng theo tieu chuan cua urng nhu cau dung nuoc. Cac nhu diu tnuong g~p Ia :

1. Nmic sinh hoet

Tinh binn quan d~u nguoi, litfnguUi/ ngay dem, thea quy dinn trong tieu chuan d.p nunc hien hanh (bang 1.1) TCXD 33-85

Tieu chuan II hang 1.1 dung cho cac nhu c~u an uang sinh hoat trong cac nha a, phu thuoc vao mire d¢ trang bi ki thuat v~ sinh trong nha, di~u kien khi h~u. t~p quan sinh hoat va cac di~u kien co anh huang khac ciia m6i dia phuong.

Bang 1.1

dem) gia (Kg)

200 - 300

Trang hi ti~n nghi trong cac ngoi nha

Tieu chuan dung nwc trung binh (fJngtrOi ,nga y

LOiJ.i 1. Cac nha ben trong khong co h~ thong clip thoat mnrc va dung cu v~ sinh. NuUe dung thuong ngay lay tir voi mroc cong cong ngoai ph5.

LO(Ji II. Cac nha hen trong chi e6 voi Hiy mnrc khong co dung cu v~ sinh.

Losi III. Cac nha hen trong co h~ th6ng cap thoat nuoc, co dung C1.) v~ sinh nhung khong co thi~t hi tlim.

LO(Ji IV. Cac nha ben trong co he thbng clip thoat mnrc, co dung cu v~ sinh va co thi~t hi t1m thong thmmg. Losi V. Cac nna hen trong co he thong e~p thoat ruroc, co dung cu v~ sinh co chau t1m va cap thoat nuoc nong C1.)C hI)

40 - 60

80 - 100

120 - 150

150 - 200

H~ s6 khong di~u hoa

2,5 - 2,0

2 - 1,8

1,8 - 1,5

1,7 - 1,4

1,5 - 1,3

7

Nurre cap tieu dung trong sinh hoat, an u6ng la knong d6ng d~u thea thOi gian. Di phan anh ch~ dO tam viec ciia cac hang muc cong trinh trong he thong c~p mroc theo thai gian. nh~t la tram bam II, rna khong lam tang hay giam cong suit ella h~ th6ng, nguoi ta dtra fa he thong khong di~u hoa gia (Kg)- III ti s6 gifra hru IUQ'ng t5i da va hru lirong trung binh gia trong ngay cftp rnroc t5i da.

Di phan anh cong su~t ella he th6ng trong ngay dung mroc t6i da, thuong la v~ mua nong, voi cong su~t dung mroc trong ngay trung binh (tinh trong nam) nguai ta dira ra hi; s5 kh6ng di~u hoa ngay (Kng), thea TCXD 33-85, Kng = 1,35 -;- 1,5.

Khi chon ticu chuan cftp nurrc sinh hoat dn hru y vung khi hau va xet kha nang phuc vu ella hi; thong it nhit la 5 -;- 10 nam sau,

2. Nurfc cong nghifp

Tieu chuan mroc cong nghiep phai diroc xac dinh trcn err s{Y day chuyen cong nghe ella xi nghiep do en quan thi~l k~ hay quan li cap. Tieu chuan mnrc cong nghiep duoc tinh thea dan vi san phim. Cung mot loai XI nghiep. nhimg do day chuyen cong ngh~ va trang thi~t hi khac nhau, luong nurrc dung cho nhu diu san xuat co the chenh lech nhau. Bang (l.2) nell VI du v~ tieu chuan mroc dung cho nhu diu san xuat,

Bang 1.2

Tieu chu:ln cho cnu
Cac lo~i nuoc DO'D vi do mQt don vi do
thich
(m3/1dv do)
- Nu6c Hun lanh trong nha may nhiet dien. 1000kW/h 160 - 400 Tri s5
- Nu6c cip n6i hoi nha may nhi~t dien. 1000kW/h 3-5 nhc dung
- Nurre lam nguOi dOng co diSt trong. 1 ngua/h 0.015 - 0,04 cho eong
- Niroc khai thac than. I tAn than 0,2 - 0,5 suftt nhiet
- Nurre lam giau than I tdn than 0,3 - 0,7 dien 1(10.
- Nu6c v~n chuyen than thea rnang I tAn than 1,5 - 3 Bb sung
- Nurre lam nguoi 10 luyen gang I tAn gang 24 - 42 eho he
- Nurre lam nguoi 10 Mac tanh I tlln thep 13 - 43 thang
- Nurre eho xirong can bng I tan 9 - 25 tufin hoan
- Nu6c cho xmrng due thep 1 t~n 6 - 20
- Nuoc d6 xay cac loai gach 100O-vi~n 0.09 - 0,21
- Nurre rna soi di db be tong 1m3 I - 1.5
- Nurre nra cat di d6 be tong 1m3 1,2 - 1,5
- Nurre phuc vu d~ do' 1m3 b~ tong 1m3 2,2:- 3,0
- Nuoc d@ san xu~t cac loai gach 1000 vien 0,7 - 1,0
- Nurre di san xu~t ngoi 1000 vien 0,8 - 1,2 8

Nurre dp cho cong nghiep dia phuong: tnrong hop <,"-, phan tim va khong tinh cu th~ duoc, cho phep lay bang 5 -7 10% (theo TCXD 33-85) luong ruroc an ubng va sinh heat trong ngay dung mnrc tbi da ciia di~m din cu.

Tieu chuan dung rnnrc cho nhu c~u an ubng va sinh h01J.t ciia cong nhan san xuiit tai cac xi nghiep cong nghiep lfty thea hang (1. 3)

Bang 1.3

Loal phan xwng Tieu chuan H~ s6 khong di~u
(£ingmri cal hoa gill' (Kg)
- Phan xuong nong toa nhiet Ian hun 35 2,5
20 Kcalo- ImJ/h
- Phan xmyng khac 25 3,0 Lmrng runrc tam ciia cong nhftn sau gia lam viec tinh theo kip dang nhat voi tieu chuin 40 nguai mcjt voi dm 500 £.th vci thoi gian tam la 45 phut,

3. Nurfc turfj cay. tm;; dwng ...

Tieu chuan mroc dung d~ tOOi cay, vmm hoa, quang tnrong. dmmg ph6 trong cac do thi, thi tuy theo 101J.i mat dmmg, loai cay trong, dieu kien khi hau ... d~ chon. Noi chung co th~ lay tu 0,5 -7 1 l/m2 dicn tich diroc tuai.

4. Nmfc dung trong cac nha cong ct)ng

Tieu chuan ruroc dung trong cac nha cong cong liy thea quy djnh cho tung loai (TCXD 33-85).

5. Nmfc TO ri cda m~ng iurfJ phiin ph6i

LUQ'ng owe nay khong eo tieu chusn r5 ret, tuy theo tinh trang ciia mang 100i rna co th~ Ifty tu 5 -7 10% tang c6ng suftt cua he thbng. Thl1C t~ luong mroc ro ri ciia mang IOOi

" I

phan ph6i co khi len tai 15 + 20%. .

6. Nmfc dung trong khu xu Ii

()~ tinh toan sa h¢ c6 th~ chon ti Ie 5+ 10% cong sufit cua tram xu Ii (tri sb nha dung cho cong suftt l(m hem 20.000rn3/ngay dem). LUQTlg nuoc nay dung eho nhu d.u ki thuat cua tram, phu thuoc vao tirng loai cong trinh: hi Idng 1,5+ 3%; b~ loc 3+5%; hi ti~p xuc 8+ 1 0%.

7. Nurfc chiia chliy

LUll Iuong runrc, s6 dam chay dang thai, thc1i gian chay, ap 1I,c rnroc d6 chua chay cho mot diirn dan cu phu thuoc vao quy rnd dan s6, s6 t~ng cao, h~c chiu lua va rnang Imri dmrng ang nurrc chua chay da quy dinh trong TCVN 33-85.

9

1.2. LUU LUQNG V A Ap LVC TRONG MANG LUOI CAP NUOC

1.2.1. Xac d{nh luu ltrqng Dooe tinh toan

I.UQng mnrc tinh toan eho khu dan err co thi xac dinh theo cong tlnrc :

qtb N Qmax.ngaydem = - - Kng: 1000

(1)

(2)

Qmax 11 1000 qmax.s = --.-._ -;

3600

Pis

(3)

Trong do:

Qmax.ng.d. , Qmax.h , qmax.s - LUll IU'Q'ng runrc Ian nh~h ngay demo gi<1 va giay:

Kng, Kh - He s6 khong di@u hoa ngay dern, gio:

qtb - Tieu chuan dung mroc trung binh (£/ngm'ri ngay dern); N - Dan s6 tinh toan ciia khu dan err (ngmri)

Lim lirong nuoc twi duong, tum cay co thi tinh theo cong thtrc sau:

10000 Fq{

Qunax.ng = = 1O.F.q { ;

1000

(4)

Q ~ Qt.max.llg.

t.max.h - T '

m3/h

(5)

IJs

(6)

Trong do:

Qt.max.ng: Qt.max.h; qt.max.s : Lim lirong nurrc tuai Ian nhllt ngay dem, gio va giay : f : Dien tich cay xanh noac m~t duang cftn nroi, ha;

qt : Tieu chuftn mxrc tum, (ilm2 ngay dem):

T : Tho; gian uroi trong ngay, (gio):

Ltru hrong nuoc dung cho san xuilt thuong nguOi. ta coi nhu phan h6 d6u trong qua trinh san xuat va duoc xac dinh theo tieu chuan tinh tren don vi san phftro.

1.2.2. Ap hrc Dwe trong mang hr6i e~p owe

Mucn dira nuoc t6i cac noi tieu dung thi t~i m6i dH~'m ella mang lwi cap mroc ben ngoai phai co mot ap lire tlJ' do din thi~t. Ap lQ'C nay do may bam boac dai nuoc tao ra.

10

Mu6n viec d.p nuOe duoc lien tuc thi ap IIJC ella may bam ho~e chieu eao ciia dai mroc ph~ii dfly du de dam bao dua nuoc toi nhimg vi tri b~t lqi nh~t ella mang lu6i, tiic Hi diim dua mroc tai ng6i nha n~m a vi tti cao nh~t, xa nhat so voi tram bam hp~c dai ruroc, d6ng thai tai die'm d6 phiii e6 mot ap hrc tV' do din thiit de' dua mroc tai cac thiet hi dung CQ ve sinh d~t & V! tri bat Ioi nhat ben trong nha.

A.p hrc nr do din thiBt tai vi tri b:h lqi nhat tren mang luai dp mroc ben ngoai, con gOi la ap lire dm thiBt ciia ng6i nha, c6 thi lay SlY hQ nhu sau: nha mN tflng 10m: nha hai tlng 12m, nha :1 dng 16m ... crr nhu vay khi tang them mot tang thi ap IIJ'C din thi~t tang them 4m.

Trong h~ thnng cap mnrc chua chay up lire th~p, ap lire dn thi6t & cac cot lfiy ruroc chua chay bit l(yi nhat tai thieu phai 1ft 10m. Con trong truong hop chua chay ap luc cao, ap lire din thi~t ciia cQt liy mnrc chua chay bit IQ'i nhit phai dam baa dua rnroc qua ang viti gai chua chay (£ = 507 1 DOm) d~n vi tri bit Iqi nhit ella ng6i nha e6 chay va tai do ciing phiii co up h,rc dly du lai thi011 la 10m.

n~ d6 then dOi m6i lien h~ v~ phuong dien ap IIJC giira cac cong trinh dip rnnrc co the" xern sa d6 giai thicu & hinh 1.3.

fhti:tng do ap

Thung crnra dai nucc

Duong do ap

z.,

Rinll 1.3

Sa d61icn h¢ v~ phr.nYng di¢lI up luc giiia cae cong trinh clIa h¢ tiui1Jg dip nurlc

Tir SlY dB tren co the" tinh dU(]l: chieu cao d~t dai nuoc Hd va ap IV'c cong tac cua may bum:

Hd + Zd = Znh + H~~ + hi

H, = Znh - Zt.\ + H~~ + hi

(7)

H, + Zh = Hd + hu + Zd + h2

H, = Zd - Zh + Hd + h2 + hd

(8)

11

Trong do :

Zb, Zd, Znh - C6t mat d~t tai tram bam, uai mroc va ngol nha b~t loi nhit; Hgr - A.p 11)'C d.n thi~t ciia ngoi nha b~t IQ'i nhfit ;

Hd, Hb - D(j cao dai nu6c va ap 11)'C cong tac cua may bam; hd - Chien cao ciia thung chua mroc tren dai;

h I ~ T5ng s6 t5n thit ap 11)'C tren duong 6ng d§.n nuoc til dili dBn ngoi nha h~t loi nhUt; hz - T5ng s6 t5n thit ap lire tren duong 6ng d§.n nurrc til tram hum d6n dai.

12

ChU'011g II

~G LI1C11 CAP Nl1ac

..... " " ,

2.1. sa £)0 vA NGUYEN TAc V~CH TUYEN MANG LUCH cAp NUOC

2.1.1. Sa d6 mang hrOi c§p mroc

Mang lmri clip mroc la mOt hO ph{in ciia he th6ng cap nu6c. Gift thanh xay dung mang looi thmrng chiern khoiing 50770% gia thanh cua toan he thong. Boi v{iy dn duoc nghien ciru ki va thiet k~ t6t tnroc khi xay dung.

Quy hoach mang lu6i duong 6ng dip nuoc Iii t<;10 nen mOt sa d6 hinh hoc tren mat bang quy hoach ki6n true, g6m bng chinh, bng nhanh va xac dinh durmg kinh cua chiing. Quy hoach do phu thuoc van tinh chllt ciia quy hoach ki~n true va dia hinh cu th8. Khi quy hoach mang luai c~n co nhirng tai lieu:

- Ban d6 ala hinn khu VI1C bao g6m vi tri thanh phb, ngudn nu6c va cac tuyen bog

d§.n nu6c.

- Ban d6 quy hoach chung va sb lieu quy hoach.

- Ban d6 quy hoach cong trinh ngjrn.

- M~t c~t ngang cac duo-ng phb.

- Tiii lieu dia ch~h cong trinh va dia chilt thuy van.

Mang lu6i cap neoc dliQ'C chia fa ltun ba 10~:

1. MlJng lmii cf!t : Iii mang lu6i. duUng bng (hinh 2.1 a) chi co thi clip mroc cho cac di8m theo mdt hu6ng.

Mang lu6i cut d~ tinh toan, kinh phi d~u tu it, co t6'ng chieu dai duong 6ng ng~n, nhung khong dam bao an toan nen chi dung cho cac thanh phb nho, cac thi xa thj td.n noi khong c6 cong nghiep boac chi c6 cac dbi tuong tieu thu mroc khong yell du cap lien tuc.

2. MlJng lmii Yong : Hi mang lu6i. duUng bng khep kin rna tren d6 tai rnoi diim c6 thi clip n OOC tll' hai hay n h i8 u phia, (blob 2.1 b)

3. MlJng lutfi h6n hqp : Mang lwi duoc dung ph6 bi~n nhat k8t hop duoc tru diim ciia ca hai Ioai tren. Trong do mang hr6i. vcng thuOng dung eho cac 6ng truyen din vii cho

13

nhiing d6i t11Q'J1g tieu thu rnxrc quan trong, con mang luUi cut dung d~ phan ph6i cho nhtmg diem khac it quan trong han.

~~~~~~~~~L T8

~~~~~~~~~ TB

8)

~ Khunhaa

l1li Khu cong nghi~p

~

~ Khu cay xanh

Hinn 2.1. Mllllg Imn c.fp nwc

a) Mfwg Il1th qu; b) M(mg linri v('mg

2.1.2. Nguyen tAc vach tuy~n mang lwi cAp filmc

Sau khi tinh toan drroc cong su~t cua he thbng d.p nuoc, chon diroc nguon mnrc thi ti~n hanh quy noach mang looi dp nuoc. Nguyen tic quy hoach pniii dam bao cac yell diu sau:

1. Mang looi phai bao trum dmrc cac di~m lieu thu mr6c.

2. Cac tuyen 6ng chinh nen d~t thea cac dutmg ph6 Ion, co nuong di ur ngu6n mroc va chay doc thanh pha thea huang chuyen nooc chii yeu. Khoang each gifra cac tUY6n chinh, phu thuQc VaG quy mo tbanh ph6, thuong l~y tu 3007600m. Mot mang hrot it nh~t phai co 2 tuy~n chinh, duang kinh ang d.n chon nrong duong di co the lam viec thay th6 Illn nhau, khi mot tuyen co S\I' ca.

3. Tuyen ang chinh dU'Q'C nBi v6i nhau b1ng cac 6ng nhanh v6'i khoang each 4007900m. Cac tuyen phai vach theo dmrng ngin nhat. cftp nuoc dUQ'C v~ hai phia, No phai tranh cac ao ha, du6ng tau va xa cac nghia dia ... din d~16ng a nhirng di~m cao d~ ban than 6ng chiu ap 1l!C it rna vin bao dam duUng muc nuoc thea yeu d.u.

4. Vi tri d{j.t 6ng tren mat c~t ngang dwng pha do quy hoach xac dinh, t5t nhat 1il dl.H tren via he hay trong cac tuynen ki thu~it. Khoang each nho nhat tren m~t bang tinh tu . thanh Bng d~n cac cong trinh duoc quy dinh nhu sau :

- Drin mong nha va eong trinh 3m

- D@.n chan taluy doong s~t Sm

- Den mep murmg hay mep duong () to 1,5 7 2m

- D~n mep dtrong ray xe di~n 1,5 f- 2m

- D6n du&ng day di~n thoai O,Sm

- D6n dirong di~n cao th6 1 m

14

- D~o mat ngoai 6ng thoat

'- D~n chan cot dien dirong ph6 - 8~n mcp cot dien cao th~

1.5m 1,5m 3,Om

- 8Bn cac IO~l turrng rao l,Sm

- D&n trung tam hang cay I .Sm+ 2m

Khi muon nit ng~n khoang each tren din co bien phap ki thuat d~c biet d~ dam hao Gng kh6ng hi lun gay va thuan tien trong qua trinh sua chua cai 41.0.

5. Khi Bng chinh c6 dmmg kinh 1&0 thi nen d~t them mot bog phan phbi mroc song song vai n6. Nhu thG Bng chinh chi lam clurc nang chuyen nurrc.

Ngoai yell call neu tren, khi quy hoach mang lrnri d.n nru y:

- QllY hoach mang hroi hien t<.11 phai quan tam d~n khii nang phat triGn thanh phb va rnang luai trong turmg lai.

- Can chon ditfm cao d~ di.it dai nuoc n~u dieu kien kien true cho phep, Dai mroc do vUy co th6 d~t a dau. (!r giira hoac a cubi mang lutri.

- Khi quy hoach dB tao mang hroi din nghien cuu S("Y dB mang luui hien trang : v~t lieu. dufrng kinh bng, tinh hinh thu hep duong kinh long 6ng ...

- Cling mot dbi urong tieu thu nuoc co th~ quy hoach theo nhieu sa dt) mang ItrOi c6 dang khac nhau rna v~n thoa man diroc cac yen cftu tren, nhung phai co mot mang lucri t6i iru va hop Ji hun ca. no III mang lrnli doi h6i clning ta phai lua chon dua tren co sa cac chi ticu kinh t~ ki thuat cac phinmg an quy hoach mang da neu ra,

2.2. TINH TOAN MANG uror CAP NUDe

2.2.1. Cac trmmg hqp tinh toan mang hrM

* MI).C dich chinh cua viec tinh toan mang hmi e~p mnrc 1ft xac dinn hru hrong tinh toan cua cac doan 6ng. trcn co sa d6 chon duong kinh 5ng hop li va kinh t6. xac dinh t6n th~l ap luc tren cac doan 6ng va tren tuy6n bat IQ'i d~ xac dinh chieu cao xay dung dal mnrc va ap lire cong tac ella may hum.

* Khi tinh toan mang lu6i dp nmrc thmrng phai tinh eho cac twang hop co han

sau day:

1. Truong hop gia dung nmrc 1611 nhit

2. Truong hop co chay trong gkt dung mroc 1611 nhat

3. f)bi vrri rnang looi co dai u5i dicn (dai rnroc do eubi mang hnri) con phai tinh loan ki6m tra eho tnrong hop v~n chuyen mire Ian nhat - ttrc la truong hop tieu thu it. mang Im"ri co them chirc nang v~n chuyen nuoc len dai,

15

2.2.2. M~t s6 gia thi~t dif tinh to an

Trong giai doan tinh toan, viec xac dinh chinh xac s5 diim lay ou6c tren cac dean Bog, khoang each gifra cac di~m lay nuoc va luong nuoc lay ra tai tirng di~m la rat kho,

Han nita, o~u cB dinh duqc cac s5 lieu do thi sa db tioh toan lai qua phtrc tap ; do do, d6' dan gHio hoa bai toan, ogooi ta dua ra mot sB gia thi~t sau:

1. Cac hQ tieu thu nuoc lao nhir; Cac xi nghiep cong nghiep, bi boi.; diroc coi Ut cac diim lay mroc t~p truog, va cac diim d6 duqc goi 1il cac di~m nut.

2. Cac hQ tieu thu nu6c nho, l~y ou6c sinh hoat vao nha coi ohu lay nuoc d6u doc

, ,

tuyen ong.

3. Doan Bng nao chi co hru luong t~p trung a cuBi dean Bog thi luu hrong cua doan Bng d6 khong d6i.

4. Dean aog nao chi co hru hrong phan ph5i doc tuyen thi gia thi~t la diroc phan ph6i d~u.

Tren co sa do nginri ta thanh l~p cac cong thirc tinh sau day:

- Luu hrong doc duong cua roan mang lu6i

(£/s)

Trong do:

Qdd : Liru luong doc duOog eiia toan mang lum (£/s)

Qz: : T6ng luu luong vao mang luUi frog voi tnrong hop tinh toan (£Is) ~qt.tr : T60g hru hrong t~p trung ciia toan mang lwi (£is)

- Liru hrong doc duong dan vi

~d qdv = ti It

(£/s/m)

Trong do:

qdv : LlIU luong doc dui1ng dan vi (Eis!m)

L£u: T6ng ehi~u dai tinn toan, tftc la t6'ng ehi~u dai cac doan bng eo phan phbi nuoc doe dmmg cua rnang luUi (tinh b~ng m)

Liru hrong doe dmmg cua cac doan

(£/s)

Trang do:

qdd: LlIU hrong doc diJUng ciia doan (lis)

Etl : Chi~u dai tinh toan ciia doan (m).

16

- Di d~ dang trong tinh toan, nguai ta thtrong dira luu luong doc duaog v~ cac out tfrc la v8 cac diim dfru va diim cu6i ciia doan Bog.

LUll luong out bling nira tdng 56 luu ltn;mg doc dmmg ciia cac doan bog dfiu vao out do

(£/s)

ftt : Chieu dIti tinh loan cua cac doan 6ng lien h~ vci out

- Sau khi da co gia tri hru luong out, ta tinh diroc hru lirong tinh toan ciia cac doan bog: bang phuong trinh l:qnut = 0, UIC lit luu hrong mnrc di VaG mot nut phai bang tang hru hrong ra khoi nut db.

2.2.3. Tinh toan thiiy hTC mang hIm C1}t c§p nuoc

L Xac dinh lang ltru hrong VaG mang luoi theo cac tnrong hop can tinh.

2. Quy hoach mang luai va chia rnang luoi thanh cac doan tinh toan, ghi tri s5 chieu dai cac doan Bng, ghi cac luu luong tap trung va danh s6 cac diGm mit len SIT db. Dean Bog tinh toan Hi doan bog narn giira hai giao ditfm ella dirong Bng hay giua giao dit€m do voi mot nut I~y mroc tap trung, va tren doan do dmmg kinh 6ng khong dBi.

3. Xac dinh t6'og chi~u dai tinh toan ella mang lu6i ~ftt

4. Xac dinh luu luong doe dmmg don vi, Iuu luong doc duOng ella cac dean va dira v~ hru luong nut. Ghi k~t qua tinh luu Iuong nut len SlY da mang luiri.

Bang tinh lou hnyngdQc dwng clia cac doan ang

Doan ang

qdv (fis/m)

ft. (m)

Cong :

Bang tinh lou Imyng mit

Nut Cac doan ~cng = ~9d~! (£/s) q~p.rung qmit chung = q~eng + qttr
diu vao mit 2 (E/s)
1 2 3 4 5 Ccng = Qdd = l:qttr = QI:

17

S. Xac dinh luu luong tinh toan ella doan 6ng

Lim hrong tinn toan ella mQt doan 6ng thuoc mang luoi cut bang tclng s6 luu luong chay xuycn qua no va mQl nira hru hrong doc duong ciia han than dean Bng do. Tire b~ng toOng cac hru luong nut kri' tu nut eu6i doan 6ng do tra di.

6. Chon tuy6n chinh de' tinh thuy IVC tnnrc :

Tuy~n chinh Iii tuyen dai nhat va eo diGm cu6i d' cat cao nhth so vo i di6m diu

mang lucri.

7. Lap hang tang hQ'P k~t qua tinh qu - D - V - i - h ella cac doan thuoc tUY6n chinh. Trong do:

qu : LIIU hrong tinh toan cua doan ang (£Is) D : Duong kinh bng (mm)

V : V~n tbe ruroc ch~y trong ang (m/s)

i : Tan thUt ap Iirc tren 1m chieu dai dufmg bng (rn) - t6n that ap lire dan vi h : T6n that ap luc tren doan ang (m)

* Cach tra bang xac dinh duong kinh bng hop li :

Biet v~t lieu lam Bng. luu lirong tinh toan ella dean bng, dung hang tinh loan thuy hrc dung eho rnang hroi d.p mroc ella CI>.A.xe-ve-rep di tim duong kinh ang sao eho v~n tbc nuoc chay trong Bng n~m trong gici han v~n tbc kinh t8 (Vkt)

Gia tri Vkt co the' tham khao hang sau:

D (mm) Vkt(m/s) D (mm) Vkt(m/s)
100 O,IS + 0,86 350 0,47 -:- I.S8
150 0.28 -j- 1,15 400 O.SO -:- 1,78
200 0,38 -:- 1,15 450 0,60 -:- 1,94
250 0,38 -:- 1,48 500 0,70 -i- 2,10
300 0,41 -:- 1,52 c 600 0,95 -:- 2,6 Lou f: Khi tinh toan kiern tra MLCN trong timg tnnmg hop eo chay trong gio' dung mroc i<J? nhat thi van tbc len d0n gin gi&i han tren quy dinh eho tirng loai bng.

c)ng gang V < 2 -:- 3m/s :

Ong thep V < 3 -:- 4 m/s.

* Khi da chon duoc D hop li, bang nay cung eho bi~t luon gia tri ciia V vii (ghi durri dang 1 OOOi)

'" Tinh h = i.£

18

Mftu hang ghi k@t qua tinh qtt - D - V - i - h ciia cac dean thuoc tuyen chinh

Dnan ang £ (m) qu (£is) D (m/m) V (m/s) lOOOi (m) h = i.£ (m)
1 2 3 4 5 6 7 MQt s6 can hQ dau nganh co kinh nghiem trong Iinh virc dp mroc d' Viet Nam da dtra ra mQt giai phap chon duirng kinh 6ng tren co sa van tac thi~l k~ va khong ch~ t6n thit ap luc tren I krn duong 6ng

8. Tinh c6t ap lire (c5t mire nurrc) (Hz), ap lire til do (Htd) tai cac nut ella tuytSn chinh, - Chon dung diem hit lei nhit (BLN).

- Tai ditim BLN, ap IIlC til do Ifty thea chieu cao dng nha,

- Tinh c6t ap lire tai diem BLN : H~LN

HBLN = HBLN + ZBLN

z td

(m)

Trong do :

HPJ-N : A.p lire nr do tai diim hilt loi nhat (m) zBLN : Cdt mat dat tai diem hit loi nhat (m)

- Bi~t c6t ap IIlC tai diem hal loi nhat, t6n that ap hrc tren cac doan 6ng h (muc 7) ta Iftn hrot tinh diroc c6t ap 1l}'C t<.li cac dean 6ng kluic thuoc luy~n chinh.

H IIllt tn"Yc = H mit S'Ul ke no + h "...., (m)

z z <1011" nOl gura hal nut

- Cu6i cung : ap lee til do ciia cac nut tinh theo cong th(rc

Htd = Hz - Z (m)

Miu bang ghi k@t qua ti'nh Hz, Htd t~i cac mf t th u qc tuy@n chinh

Nut DOflD Z(m) h (m) Hz (m) Htd (m) Ghi e h u
1 2 3 4 5 6 7
x x x x BLN
x x
x x x x 9. Tinh toan thuy hrc tuyen nhanh

- T6n that ap luc cho phep cua tuyen nhanh Iii hi~u s6 gifra e6t ap lire ciia nut dliu vii c5t ap II,fC nut cu5i nhanh : ~h

- Co hru hrong tinh toan tren cac doan thuoc tuyen nhanh, dung "bang tinh toan thuy 11!C mang lu6i cap mnrc <DA Xe-ve-rep "chon duong kinh cac dean ang, tinh 16'n thit ap 11!C tren cac doan 6ug va wan tuy~n nhanh ~h{Uy~n nhanh .

19

- So sanh ~h va 1:htuy~n nhanh

N8u Lhtuy~n nhanh < Ah : chftp nhan D da chon

N8u Lhluy~n nhanh > Ah : chon lai D cac dean 6ng.

, ,

2.3. cxu TAO MANG LUCJl cAp NUOC

2.3.1. Cac IO,!i bog dung trong m an g hrcti e§p mroc

Trong ITIQ.ng lu6i cUp nu6c duoc dung cac Ioai Bog khac nhau va bang cac v~t lieu khac ohau. Chon loai ang hay V~l IH~u nao a tllY thea ap lire cong tac, dieu kien dia chftt. phuung phap lip d~t, cac chi tieu kinh t~ ki thuat va cac di~u kien C1,l the khac, Kinh phi d~u nr vao mang hroi thuong chiern 507 70% kinh phi toan he thang. Vi th~ chon duong kinh Bng hop Ii mang lai hiell qua kinh H~ cao.

Hien nay trong mang Iu6i dp mroc nguoi ta thuong su dung cac loai ang sau : bog gang, dog thep, ang nhua, ang be tong va Bog xi mang amiang,

- Dog gang diroc SIT dung rong rai trong mang lu6i truyen d§n va phan phBi nuoc. No co uu diem: b&n, khong hi xarn thirc, chiu ap hrc kha cao, nhung co nhiroc dil€m trong IUQ'ng ~&n va chiu iii trong dong kern.

- Ong thep duqc dung kha pho' bi~n trong mang hIm dp mroc. No thirong diroc dung trong noi bo tram xu li nuoc, dftu bng d~y;. Bng hut may bam, 6ng qua dm:rng bto, duong tau, qua cftu, qua song, qua oeo dat y~u ... Dog thep co iru diem : d~ gia cong cac phu tung, d~ o6i, nhe han 6ng gang, chiu tac dong co hoc t6t. NhU'Q"c diim cda bog thep la d~ bi xam thuc duUi tac dong ciia moi truong,

- Ong be tong va xi mang arniang duoc sir dung van viec truyen d§n mroc tho, voi nu6c tu chay Ia chinh. No co iru diem chinh iii chang dUQ'C xam thuc, gift thanh ha, nBi Bng bang Bng 16ng xam day va xi mang amiang (hinh 2-2).

Hinh 2.2

1- Ong _: 2- Ong Jring; 3- X,1m day Vii xi mlIng amiiing; 4- Vong ella su: 5- Milt bien ; 6- Tr,ir VU<I xi miing ; 7- Ong be t6ng tip J1,lC cao

20

~ Dng nhua ngay ding dUQ'c Slr dung nhi8u trong ki thuat e~p mroc. No co \JU di~m nhe, d~ nai, t6n th~t ap IVC nho, Nhmrc di~m ella 6ng nhua khi chiu anh huong ella nhiet dO d~ hi no hoa,

{] mnrc ta hien nay da san xudt dUQ"c ang gang ED dirong kinh d6n 600mm. Ong tnep tai cac co s{1lien doanh da san xu~t duoc cac loai Gng thep trang kern < 100, bng thep den dmmg kinh 200+400. bng nhira ta da san xufit deoc cac loai voi dirong kinh s 200mm Dng gang dung trong dp nmrc thuong duoc ehe tao mot dflu tron, mot dflu loe (EU) tron co cac loai duong kinh 50, 75, 100, 150, 200, 250, 300, ... 600 voi chieu dai 3~6 m mot dng. £)~ giarn t6n that tip h,rc ngmri ta trang trong long ang mot lap xi mang ho~c nhua.

N6i ang gang co hai each :

- Xam day day va vira xi mang amiang

- Dung vong gioang cao su

a)

b)

c)

Hinh 2.3.

a) M6i nbi xa.rn day vu xi mung smiting

b) M6i n6i bing vong cao su dimg cho 6ug lJ1J6 e) M6i nbi bling yang cao su tiel di~n die bi?l

1. Ong gang; 2. Xam day; 3. Xam xi mang amiang ; 4. Vong cao su 5. M~l bich : 6. Bulong d~c biet ; 7. Vong cao su ti~t dien d~e bi~t

2.3.2. Nguyen tic btl tr i dlfo-ng ang cii"p mrdc

Dng dp mnrc d~t ngoai duong phb phai dam bao cac dieu kien sau day:

- Kh6ng nong qua d~ trann tac dung dong lQ"C (xe co di Iai lam va 5ng) va trann anh huang cua thai li@t.

- Kh6ng sau qua di tranh dao d~p d~t nhieu, Trong di~u ki~n ciia ta co thif Illy dQ sau chon bog tu mat d~t d8n dinh bng khoang 0,8 + 1,Om.

Ong cap nu6e thuong d~t song song voi c5t m~t dftt thi~t k~, c6 th~ d~t (] via he, mep duOng, each mong nha va cay xanh tbi thi~u 3 + Sm. Ong cap thinmg di;it tren bng thoat, khoang each gifra no voi cac duUng bng khac co the lay thea chieu dfrng tGi thi~u la 0, l m, theo chieu ngang t5i thi~u la 1,5 + 3m.

Trang cac xi nghiep hoac thanh pho lon, n~u co nhieu loai Gng khac nhau (dp, thoat, nuoc nong hoi d6t, dien, dien thoai ... ) ngmri ta thinmg b6 tri chiing chung trong mot hfun ngjrn hay con goi Hi. tuy ncn, thtrong xay b~ng be tong c5t thep, B5 tri nhu v~y gon gang,

21

choan it dien tich, d~ dang tham nom sua chua, it hi nuoc ngam xarn thuc, nhung van dau tu dot dau qua krn, nen khi co di~u kien moi ap dung.

Khi 5ng di qua song hay vung dam lay ngtroi la thmrng lam mot cau can cho 6ng di qua hoac cho Bng di duoi long song, vung lay goi la diu-kc, thunng lam 16i thi~u hai bog song song de d~ phong Sl)' e5, nai ben ba song c6 b5 tri gi~ng tham, kh6a d6ng ruxrc va van xa khi dn thi~t.

Khi 5ng di qua duong 0 to, dirong xe lira thi pha: dal n6 trong tuy-nen hoac cac vo hao hling kim loai (bng 16ng) a ngoai d~ tranh tac dQng co hoc. Hai ben dutrng cting b6 tri gieng tham, khoa va van xii nuoc.

2.3.3. Cac thi~t b] va co n g trinh tre n ma ng hrai cip mrdc

De' phuc VlJ cho quan Ii va dam bao su lam viec binh thoong ella mang luai cap mroc, tren mang luoi eJ.p nuoc thuong b5 tri cac thi~t bi va cong trinh co ban sau day:

a) Khoti

Dung de dong rna ruroc trong tirng doan bng; khi d.n sua chua. d6i chieu nutrc chay, thay d6i luu luong ... Khoa, thuong dat 0- tnnic, sao mlii nut ciia mang hnri, tnroc sau may hom ... co duong kinh bling duong kinh bng. Co th~ lam bling gang hay thep (ap lire chiu dmrc nr 16 at tra len) hinh 2.4.

a) V.m c.1nh hinh nem

b) V,m ctmn SOllg song

Hinh 1-4

b) Van m()f chiJu (hinh 2-5) :

Co tac dung chi cho nuoc chay thea mot chieu nhat dinh thuong d~t sau may bam (tranh mnrc quay lai dan banh xe cong tac lam dong err quay nguoc chieu chong hong), 0- doong bng dan nuoc vao nha, tren duong dan mroc tu kCl xuong.

22

-

Hin112.S

I. Nip van nu)t clliJu

2. Cfmh van : 3. 17lfin ntn

2

mnh2.6

a) Thiit hi thu va xa kbi ; b) S(I dAMp dip 1. Van: 2. Duong 6ng

c) Van xii klii:

Dung d@ xa khong khi trong dmmg bng ra ngoai, thuong d~t (ly nhimg vi tri cao cua mang lucri (hinh 2.6)

d) Hong lily tunic chua chay:

Dat tren rnang luoi doc theo duong phb (khoang 100m mot can de lAy mroc chfra chay, co thi d~t ngim (hinh 2. 7) hoac nBi tren mi,it oat.

®

o L()

o

5:

Hinh2.7

1. RiiIJiJ vlu he .. 2. Colie gifr6lJg; 3. Gi1Jg cufmg be tong s6i mac 100

4. Gd; da cut dy b5ng g~ch 330 x 220 .. 5. Be tong gflch va vita xi mang 50 6. Ttu diY cing 220 x220 .. 7. 1 __ 6 thoiu nu6c muu 100 x 130

e) VOi Ily nwc cong cong:

D~t 0- ngil ba, nga ur dufmg hoac doc theo dmmg ph6 each nhau 200m trong cac khu Vl)'C kh6ng x!y dirng dip nuoc ben trong nha (hinh 2.8).

23

1) G6i tva:

Dung di kh~e phuc luc xung kich khi niroc d6i chieu chuyen dOng gay fa, d~t & die Bng ubn cong (cut), cu5i ang cut, ..

g) Gieng them :

ni b6 tri cac thirit bi, phu tung trong do. u~ de dang tham nom, sua chua va thao tac trong khi quan 11. Gieng co the? x1l.y bang gach hoac b~ng be tong.

2.3.4. Chi tiiit m~ng hr6i dip n iroc

D6 phuc V~I cho vice thi cong va quan li mang lu6i cap mnrc, ngutri ta thuong phai thi~t k0 chi ti~t mang lutri, nrc la dung cac ki hieu thi hien tren mat hhng cac Quang Bng. thiet bi, phu tung, each n6i chung voi nhau ... Vi du chi ti6.t mang Imri (xem d' hinh 2.9).

Bang 2.1. Th@ hien ki hi~u m(lt s5 phu tung, thi~t hi, durmg 5ng tren mang hroi dp nuoc.

2

Hinh2.8

1. Vcii c{mg c(lJJg :

2. (~JJg nuoc tlulnh phr'i

3. Ung, JJhtinh

Hinb2.9

S(T d6 chi riiI llI{Jl1g 11IfT; c,1p msic

Bang 2.1. Thtf hi~n ki hi~u mQt s6 phlJ tung, thie"t b] duo-ng 6ng tre n ma ng hro-i cf(p nuo-c

86 PhI,! tung Ki hi~u Ten gQi
1 1IE==3- )-- Ong EU
, &
i 2 ..,I, re HH (nOi 3 nhanh BH)
3 • ~ T6 EE (n5i 3 nhanh EE)
4 • )-Lc Tc EB (n5i 3 nhanh EB) 24

Ti~p bang 2.1

s6 PhI) tung Ki hi~u T~n gQi
5 -+- + Croa BB (n6i 4 nhanh BB)
6 +- * Croa EE (nbi 4 nhanh EE)
7 -+- * Croa EB (obi 4 nhanh EB)
s V T Te xii BB (nbi xii BB)
9 -. }-y{ Te xii EB (nbi xii EB)
10 ~ _c1 Cut BB 90" (06i g6c BB 90°)
11 ~ r0 Cut EU 90° (obi goc EU 90°)
12 4f& r- Cut EU 90" (nbi goc EU 90")
13 # ~ C(1t EE <90° (n6i gee EE <90°)
14 ~ ;--< Cut EU < 90° (obi g6e EU < 90°)
15 ~ ~ Con BB
16 ~ ~ Con EB
~ I---f ,
17 OngBB
18 [Jl:::::::(j] )::::( Coo EE
19 ~ K BuBE
20 ----B3-- r- BuRU 25

Tiep hang 2.1

sa PhI} tung Ki hi~u Ten gQi
21 [=:~ I Bich d~c
22 A A Dai lAy nurrc
.... _,
23 '-bID--' -- Nbi lang
__ JL __
24 ~ ¢ BUu xa khi
25 --1JD=:l -}- Nbi mieng bat
1_- 1
26 db ---II-- N5i bich
~-tm--· /"'.. MGi nbi mern
27 1 ___ 1- __ '-"
28 tfu __,[Xll- Van
29 t2l ---lV1f- Van mot chieu
30 ~tl ~ Mbi co dan
31 o-J c-e Hong ciru hoa
32 o-? L V6i cong cong 26

Ch uon g II I

CAP Nudc CHO CONG TRUcmG xAY Dl/NG

3.l. Ml)C f)ICH DUNG NUOC TREN CONG TRUONG xA Y DlJNG

Tren cong truong xay dung, mroc diroc dung di cung e~p cho nhu d.u sinh hoat ella cong nhan {J Ian trai, cling nhu dung di phuc VQ cho thi cong va chira chay.

Viec cap n iroc ch ira chay cho cong truong rat quan trong, nhat la & nhirng noi d~ nguy hiim v~ chay nhir : xurmg moe, vim khuon, kho v.v ...

NUDe dung cho thi cong SIT dung van nhieu muc dich khac nhau nhir : phuc VQ cho cong tac xay trat (tron vira, nnung gach, tuoi tuong, quet voi): eho cong tac be tong (nra da dam. soi, cat, tron va tmJi be tong ... ): cho cac I01,l.i may m6c thi cong va cong CQ v~n chuyen khac nhau (lam nguoi dong co ciia cac may ep khi, may dao d§.t, nia b to, cung cap cho cac d~u may xe lira ... ). Ngoai ra ruroc con phuc vu cho cong tac nhir : san, each thuy, nhao tron dftt set cho cac xurmg phu ... (gia cong d.u kien kim I01,l.i, cacchi tiit be tbog e6t thep), Khi xay dung l~p ghep cang phat min thi s6 hrong ruxrc dung cho cong truong cang giarn bot di. LU'Q'Ilg nuoc phuc VJ;I cho thi cong xac dinh phu thuoc vao ti~n dO, thai gian, dl.te diirn va tinh chat thi cong (t6p trung bay phan tan, l~p ghep hay dB toan kh6i v.v ... )

Khi tinh toan h~ th6ng eap nuoc cho cong tnnrng, d.n phai dam bao sao cho nhfrng hie thi cong dbn d~p nhllt v§.n e6 dii nwe dung.

,.. ,..?" " ...... ..... ,...

3.2. TIEU CHUAN DUNG NUOC CHO CONG TRUONG XA Y Dl,TNG

Tieu chuan dung mroc tren cong tnrong .xay dung theo nhu d.u va phu thuoc vao thuc t~.

Co thS tham khao s6 li~u ella cac cong tnnmg cotinh eh~t va quy rna tuang nr, Trong mot s6 tnrong hop ticu chuan dung nuoc cho tirng I01,l.i cong tac thi cong co thi tham khao bang du6i d1\y (bang 3.1).

27

Chuong III

CAP Nudc CHO CONG TRl.1CfNG xAY Dl}NG

3.1. MlJC DICH DUNG NUOC TREN CONG TRUONG XA Y DlJNG

Tren cong tnnmg xay dung, mroc duoc dung d~ cung cip cho nhu c~u sinh hoat cua ccng nhan ty lan trai, ciing nhir dung d~ phuc vu eho thi cong va chira chay,

Viec eip nucrc chfra chay eho cong truong rftt quan trong, nhit lil & nhtmg noi d~ nguy hi~m v~ chay nhu : xinmg rnoc, van khuon. kho v.v ...

Nurre dung cho thi cong su dung vao nhieu muc dich khac nhau nhir : phuc VlJ cho cong tac xay trat (trOn vira, nhung gach, tuoi tmrng, quet voi): eho cong lac be tong (nra dft dam. sOi. cat. trOn va tuoi be tong ... ); cho cac 10<:1-i may moe thi cong va cong cu van chuycn khac nhau (lam nguoi dOng co cila cac may ep khi, may dao dit, rira 0 to. cung cap cho cac dau may xe Ih ... ). Ngoai ra nuoc con phuc V1.) cho cong tac nhu : san, each thuy, nhao trOn dit set eho cac xurrng phu ... (gia cong cau kien kim Ioai, cac chi tiSt be tong c5t thcp). Khi xay dung Idp ghep cang phat tri~n thi s5 hrong nuoc dung cho cong tnrong cang giarn bot di. Luong nu&c phuc vu cho thi cong xac dinh phu thuoc VaG ti~n dQ, thm gian, d~e di8m va tinh chit thi cong (U\p trung hay phan tan, l~p ghep hay d6 toan kh5i v.v ... )

Khi tinh roan he th6ng cdp mroc cho cong tnnmg, c~n phai dam bao sao eho nhtrng hie thi cong d6n di}.p nhit van co du mroc dung.

3.2. TIEU CHUAN DUNG NUOC CHO CONG TRUONG XA Y DlJNG

Tieu chuan dung mr6c tren cong tnnrng xay dung theo nhu c~u va phu thuoc VaG tlurc H~.

Co th8 tham khao s5 lieu ciia cac cong tnrong cotinh chit va quy rna urong ur, Trong mot s5 tnrong hop lieu chuan dung runrc cho tirng loai cong tac thi cong co th~ tham khao bang du6i day (bang 3.1).

27

Bang 3.1. Lmrng nwe sa bt) dung cho thi cong

Muc dieh dung mnre Dan vi do lwng LUll hnrng
don vi (£)
1 2 3
J- Ctmg me dit
1- Cho mot may dao dilt chay b~ng hoi lam viec :
Trong d~t cat 1m3 dit 9 - 17
Trang d~t set' 'I
nguyen tho 16 - 30
Trong dit da 35 - 60
2- Cho mOl may dao dit chay bling dong co dbt lmiy/l gia 10 - 15
nong hen trong, lam viec
II- Cong me be tong va be tong elit thip
1- RiTa cuoi soi va di dam
Khi do Ian trung binh, nra hling tay (trong ruing) lru3/v~t lieu rira 1000 - 1500
Khi dO b~n nhieu 2000 - 3000
Khi riTa b1.ng co gi6i (trong chau nra) 500 - 1000
2- Rfra cat trong cac ch~u rua cat 1250 - 1500
3- Rib cat Ian da dam, trung binh 1500 - 2000
4- Trou be tong ctmg Im:'l M tong 225 - 275
Tron be tong dec 250 - 300
Tron be tong due 275 - 325
Tron be tbng nong 300 - 400
5- TOOi be tong va van khucn trong di~u kien khi 1m3 be tang 200 - 400
h~u trung binh trong ngay dem
lll- C6ng we xay trat
1 - Xay gach bang vfra xi mang k~ ca tron vira va 1000 vien gach 90 - 180
khong uroi gach
2- Xay vfra xi mang nong - . 115 - 230
3- TOOi gacn xay - 200 - 250
4- Xay da hQc : b~ng vila xi mang 1m3 da xay 60 - 100
bang vfra tam hop 150 - 200
IV- Cong me v;jn chuyln ben trong
1. Trong gara (d~ ri'ra va ttl sua)
- 6 to du lich 1 ngay dem 300 - 400 28

aep bang 3-1

1 2 3
- 1 <1 to v~n tai - 400 - 600
- 1 may kco - 300 - 500
- 1 dftu may xe lua banh rong 11000 - 20000
- 1 d§.u may xe Iua banh hep 4000 - 8000
- 1 rna tile 50 - 60
v- Cae tram nang lurrng t:jm thui va khf nen
Cung dip cho cac nbi hoi khong ngirng tI,I cho dong 1m2 b~ mat dat 20 - 30
CCY dat trong (di- e- zen). n6ng trong I gia
- H~ thang c§p mroc chay th,ing 1 rna 1I),cl I gia 20 - 40
- H~ thang cap mroc chay vong 1 - 2
- Cho cac may ep khi 25 - 40
- Cho cac may ep khi 1m2 kh6ng khi S - 10 , ,

3.3. YEU CAU CHAT LUONG NUDe

Tuy theo rnuc dich su dung nuric rna chilt hrong mroc cung c§.p cho cong tnrong xay dung c6 nhfrng yeu diu khac nhau.

Nurre dung cho yeu cftu sinh heat (an. uang, fila, tim, gi~t...) cua cong nhan a Ian trai hay tren cong tnnrng phai dam bao chilt luong nhir mroc sinh hoat (T thi xa, th] tran.

Tuy theo m6i loai cong viec rna chit ltrong mnrc co yeu diu khac nhau: vi du mnrc dung dB tron va tu6i be tong phai co dO pH < 4 va ham ltrong sunf'at S04 ~ 1500mgl£. Nuoc dung di tron be t6ng phai co ham luong mu5i NaCI ~ 35gl£ va sunfat < 2,7g/£. Khong eho phep dung rnroc hb ao hi nhiern bin de' tron be tong (vi mroc thoat co chira nhieu rna, d~u thao moe. axit...),

N~u kha nghi chit hrong nguon nu6e thi phai tH~n hanh thi nghiern mIlu.

3.4. HE TH6NG CAP xuoc TREN CONG TRUONG XAY DlJNG 3.4.1. Ngu6n cung clip mr6'c

Nguon eung cip nmrc cho cong tnrong xay dung hop li nhilt 1ft sfr dung he thong cip nu6c ella khu VI!C Ian can. N8u hrong mroc s~n co khong dfty dii tbi chi dung eho sinh heat con nuOc eho thi cong co thi liy a mot nglibn khac.

N~u cong tnrong n~m doc li}p ta phai tim ngubo nu6c eho thi cong va sinh hoar, tnroc h~t Ia phiii de y d~n nguon mnrc ngftm. Neu owe ngfi.m it hoac sau qua, kh61~y, ta co th@ su dung nguon runrc mM iT gftn cong tnrong nhu mroc song. C6 th~ lqi d1.111g die hb ao gfin cong tnrong tam ngucn nu6c du tru chua chay.

29

3.4.2. H~ th6ng eftp mroc

H~ thong dip mroc tren cong truong xay dung thinmg chi dung tarn th6i trong th(ri gian thi congo sau nay se dO' di. Do do. phai thiGt kG sao cho chi phi .cay dung va quan 11 ti6t kiern nhit.

N~u tren khu vue cong tnrong trong urong lai co he th6ng c~p ruroc. thi tnnrc h~t nen loi dung no kGt hop phuc VI,l thi congo Co thG xay dung hoan loan hoac mot phan h~ thong cap mroc tuong lai dB dung cho thi congo 131m nhu v~y u()" tbn kern, giui phoug du(YC In{Lt hang, dam bao dinrc nguyen tle dmli tnnrc trcn sau, Nmrng von lIftu ur dqt d~u nhieu. thiti gian L~hu~n bi khdi cong keo dai va phai co thi~t k6 dp nuoc sKn. Trcn cong tnrong ngmri La trunmg xfiy dung mot h~ th5ng dp mnrc chung cho moi uBi urong: sinh hoat, thi cong, chira cnay ... Tu y n hien, trong nhimg tnnrng hop d;}c biet co the' xu y dung cac h~ thBng d.p runrc rieng (nhieu nguon mnrc).

3.4.3. Cac bQ ph~n ella h~ th6ng eAp nwe

Cling nhu h~ thong cap nuuc trong thanh phO, XI nghiep, ht; th6ng cap rurrrc cho cong tnnmg eftn co dfty uti cac thanh phUn ciia no: cong trinh thu nuoc. tram lam sach, tram born, h6 chua, tiai ntnrc va h~ th6ng durmg ring dftn nmrc dGn cac noi lieu dung.

Do eh~ dO tieu thu mroc tren cong tnnmg thay d6'i nhi~u va phftn tan, nen ngmri ta thtnrng xay dl!flg nhi8u bi chua mroc nho n~m rai rae trong cac ian trai eong nhan va Cal: khu V\,fC thi congo Cac be chua mnrc nay thurmg xfty b~ng gach lang vira xi mango Nunc chua chay co th6 k~t hop di trong cac he cmra tren hoac dao hB co day hhng dilt set, thanh blng da dam de du trii mroc. M6i h5 e6 dung tich blng lmrng mnrc chua chay trong 3 gi(r va han kinh phuc vu tir 150 .... 250m.

Cac dai nmrc tarn thdi. co thi lam h~ng cac thung tOn d~t tren cac gian thep.

Khi chat hmng nguen nuoc xftu tht phai ti~n hanh lam sach mnrc. Co th~' xay cac h~' lcing loc so bo noac danh phen trong cac he chua eho runrc trong. Khi din thiGt co the' si.'r dung cac tf<).ITI Hun sach nuue hru dong dem toi cong trmrng.

Dmrng bng d5.n nuoc co thi di}.t ngim boac n6i tren mat dat hay dat tren cac du virot tarn thoi. C~n chu y neu bng d~t n6i U'en mat dat thi sao cho ngan, gon, khong gay can tHY trcn mat b~ng thi congo

Ong dan mnrc co thi dung bng thep, gang, cao su co khrrp nbi vrri nhau nhanh chong, Duong kinh bng can cu theo tinh toan di chon cho hqp li,

Mang lrnri d.p mxrc cho cong tnrong xay dung thuong dung tarn th(ri trong th(1i gian thi cong nen ap dung kiiu cut la hop 11. Vice tinh toan maug Ilnli cap runrc cho cflng tnrong xay dung unmg ur nhu tinh roan mang hroi C\1t c~p nmlc nguai nha.

30

Bai vi du

Tinh thuy hrc mang lu6i cut, cUp mnrc cho ffi¢t cong tnrong xay dung, Cac diim lay runrc duqc xac dinh nhtr tren so u6 (hinh 3.1).

14m

13m

Lim trai cho 500 c6ng nhan

250m

10m

Rlta cuci soi era da 100 m3Jca

Lim trai cho SOO cong nhan. lieu chuan dung mnrc 1ft 40£!nglf(Yi-ngay. tren cong trmrng co 200 cong nhan. lieu chuan dung nuoc lORInguai-klp, lieu chufn runic thi cong dua vao b6 tri ciia hinh ve lay trong bang 3.1.

Tinh ap lire yeu diu tai diim Utili ffi<,lng lu6j (di&m A) d~ dam biio ap luc tu do tai noi lfiy nurrc ir vi tri bUt kji nhftt Hl 10m.

Brli giiii:

1. Tim luu IUVng i:¥p trung lI!i cac die"m Jiy mnic : 1.2.3.4.5. 6 d{/ thi congo sinh

hOi){ iT ltin tmi va c6ng tnnmg.

- Diem 1 : Rira 10 6t6 tai trong 1 ngay, m6i 6 to e~n SOO lit mnrc. Vay 106 t6 se din: 500 x 10 = SOOO £Ingay = 0,06 £ Is

- Di~m 2:

+ Xay gach SOOOO vicn trong 1 ca (R gio) :

1 000 vien cfi n ISO lit n inrc. SOOOO vien din SOOO_Q .IS0 = 75 no li t 1000

+ Tutr! sooon vien trong J ea :

lOon vien dn 200 lit. SOOOO vien dn :~Q<)Q() . 200 = 10000 lit 1000

Yay tai diGm 2 e~n 7~9_Q_:t- 10000 = 0,6 £ Is

. . H x 3600

31

- Diem 3 : Tron 80m3 b~ tong 1 ea :

1m3 be tong din 250 lit; 80m3 be tong se din: 80x250 = 20000 t/ea = 0,7 u«

- Diim 4 : Rua eUQi soi : 100m3/ea ; 1m3 e~n 1300 lit: 100m3 e~n 1300x 100 = 130000 ttea = 4,5 tts

- Diem 5 : eho Ian trai 500 cong nhan : m6i cong nhan e~n 40 lit nuoc/ ngay : 500 cong nhan din: 500x40 = 20000 ttngay = 0,23 t Is

- Diem 6 : Tuai 80 m3 betong va van khuon : 1m3 dn 300 f, SOm3 c~n : 300x80 = 24000 £/ngay = 0,28 £ Is.

Luu hrong sinh noat ciia cong nhan tren cong tnrong co thi phan b6 deu <1 6 noi l~y mroc.

Luu luong nu6c sinh heat ciia cong nhan tren cong tnnmg :

200.15 = 3000 fIca phan b6 d~u a 6 noi. mlii noi _. 3009 _ == 0,02 ~~

8 x3600 x6

2. Tinh 100 lurrng tinh toan t.mg do~n Ong (hinh 3.2)

Dean I - 2 co hru IU'Q'ng q 1 = 0,08 £/s

Doan 2 - 3 co hru hrong q2 = 0,62 + 0,3 + 0,08 = I £Is Doan 3 - 4 co hru hrong q3 = 1 + 0,72 + 0,25 = 1,97 £Is Doan 4 - A co hru luong q4 = 1,97 + 4,52 = 6,49 £Is Doan 3 - 5 co hru luong q5 = 0,25 £/s

Doan 2 - 6 co luu luqng q6 = 0,3 tts

0,25 Us 5

4,52 Us

0,72 ds

1

A

0----

4

-

0,08 Us

6

0,3 Ils

Hinh 3.2. S(T d8 mung luUi c.{v nwe v.1 luu lmmg t,1i cae diim My num:

3. Lijp bang tinh thuy JI)'C di tim D, V, h cbo tUng dO:Jn .ing Ya Ilf thOng H~ th6ng dp mroc cho cong tnrong dung 6ng gang mieng bat

32

Bang 3.2. Tinh thuj IIfC hfthbng clip mmc cho cong tnmng

Doan Luu DtriYng T6cdQ 1000i Chi~u T6n C6t ap Cbt API,
, kinh diti thlit IIfC ~i mijt nr do
ong hrqng trong
tinh bng D bng v I do~n .dQc cae dfit z . I
!
toan I dng L ,dwng di€m i
(£/5) (mm) (mfs) (m) ! h = iL Hz (01) (m) H1tl(m)j
1-2 O.OX 50 (),22 J,23 350 LU I
I
I 2n 10 10
:2 - 3 1 50 0,48 13,4 270 3,62
2 I 21.13 11 I iO.n ;
i I 1
3-4 un xo 0.36 4.45 2XIl 1.25 I I
I
I I
3 124,7) 12 i 12.7)
4 - A 6.49 lOll O.XO 14.0 251l 350
4 126,110 11 IJ.O
1 - " 0.2) 50 (),22 3,23 230 0.74
I
5 124,0 I 12 112.!)1
2 - 6 0.3 )0 0.22 3,2] 120 O.3t) I I
I i
() i20.74 i In i 10,74
, I
A 1295 I 14
i ! 15.:'1
~~.~ ; ___J

Kit Jujin: Ap I~rc dn lhiGll',li dftul1l<.lIlg irnyi (die'm A) d0' dua rnnrc day dil cho rnang lu6i dip 1lLn.'yC cong tnnrng uGn di0'm iUy nurrc 11 vi tri hilt iqi nhUt (uiG'm I) di'ull han up hrc ur III 1 Ii I urn phii i I~l : I 5,5111 ~ 16m.

- Ttlng tri'n thUt ap 1l}'C doc urnrng IU diGITI A dGn diGm I (tinh thco con ummg hUt loi

nhftt) I:) : ') .50m

4. 8ri tri pJII.I Illng cho tuyin ring: (hinh 3.3)

~yO

.c X

Or----_L",...2_;_5_;_Om __ Jj~f_) L 280m :H~[)ltl4t--J....t.e)'nQ_

0100 080 D~

So ~,l...._jfrlMH L 350m }-II

X D50

-».

o ~

Hinh.U

33

5. Th6ng ke v~t /ifu

Bang 3.3

STT Ten - quy each Ki hi~u Don vi s6 hrqng Ghi chii
, I
I ()ng gang EU 0 I 00 III 250
,
DXO " 2Xn
1)50 u 970
2 Con EB 100 x RO ~ I cai I
BB XO x 50 [:::t " 1
~ Te BB so x 50 I-r' di 1
.sO x .sO " 1 I
I I
4 Van khoa DXO --M- cai I 1 I
D50 " i 4
I .s Bu BU DXO I-- cai 1
DSO " I
EB nxo )-----l I
U5n " 4 I
I 6 Bich ui).c hit uau (ing I dli 1
I I
7 C(ll BU U.s" n.so h.. cal 1 I
CUl BB 135" ))50 I-y " 1 _) 34

Chuong IV

Ht THONG CAP N11{1c BEN TRONG NHA

4.1. NHI(~M VV V A cAc B<j PH&N CVA H(-: THl)NC; CAP NU<JC TRONG NHA Hi; lh6ng clip runrc hen trong nha dung 06 dua mroc nr mang lurri cap I1U(YC hcn nguai

nha uGn moi thith hi, dung C\I v~ sinh hoac may moe san xuit ben trong nha.

H~ th6ng han g6m cac hQ phan :

I. Dutrng bng dan nmrc vao nna 06i liGn duong 6ng hen ngoai v61 nut d6ng h6 do nurrc.

2. N6t dOng h6 do ntnrc g6m co d(1ng h(1 va cac thi6t hi kern theo.

3. Mang Itnri cUp mroc trong nha:

- Cac dmrng 5ng chinh n5i til u6ng h6 do runrc d5n mnrc dGn cac 5ng dirng

- Cac 6ng dimg dan runrc len cac ding nha,

- Cac 5ng nnanh phan ph5i mnrc tir dng dfrng dGn cac dung cu v~ sinh.

- Cac dung cu lay nurrc (cac loai voi runrc), cac thiGl hi dong. nur, oi6u chinh, xii

. mnrc ... de' quan li mang lurri,

NGu phuc V\I cho chua chay, h~ th6ng cap mnrc trong nha con co cat voi phun chua chay: neu ap I\TC dmmg 5ng h~n ngoai kh6ng du dam han dua nucrc t6i moi dung C\1 v~ sinh trong nha thi co them cac cong trinh khac nhir : ket nuoc, tram born, hG chira. dai mnrc ...

, , ,

4.2. PHA.N LOAl V A so »o Hf~ THONG CAP NU<JC BEN TRONG NHA

Khi thiGt kG h~ thang d_p nixrc hen trong nha co the' eo nhi~lI plurcng an. nhieu so d(1

khac nhau. Cac yell t6 anh hmmg oGn viec chon so d6 la :

- Clurc nang cua ngoi nha.

- Tri s6 ap 11)'c bao dam a dirong ling runrc ngoai nha.

- Ap lire yeu diu ciia ngoi nna: dam bao dii dira nurrc dGn cac dung CI) v~ sinh trong nha.

- Chieu cao hinh hoc ciia ngoi nha (sd tfing nha),

- Mire dQ trang hi tien nghi v~ sinh cua ngoi nha.

- S\r phan hci cac lhi~t hi v~ sinh (t1.ir trung hay phan tan).

35

_~~_ Ong rnrcc di noi

Voi crura chay

Voi rurcc cho cac chau fua, giat

Nhanh lay mrcc

~ Ong ninrc di ngam

V6i tron nude n6ng lanh

.............. Kh6ng gian ' , .

"b~ ~ Van dong ruroc

~M<;lt ang j

Dong ho do nude

-0-- Kh6ng gian '

, > Van 1 ehieu

------t..--1-- M~t bang ,

V6i xa mroc

Kh6ng gian ~ ,

_ ~ Bam nuoc

M$t bang J

V6i rurcc au tieu

B¢ voi tam htlO'ng sen

Wnh 4./

CUf..' ki lJjfu I'd h¢ dJling c:ip msic trong JUJ.}

ve co ban h~ thong dp runrc trong nha co thli chia fa cac 1(1).i sau Jay:

1. Theo clnrc nang

+ H~ th6ng cUp ninrc sinh hoar an uAng. + Hf; th6ng cap mroc san xuat.

+ Hi; lhGng dp mnrc chira chay.

+ Hi; th6ng cap runrc kBt hop cac hi; thong tren.

H~ thong cap mnrc san xuat chung voi sinh h(1).1 khi y~u diu ehfrt Irnlng can (nhtr I1UO-C sinh hoat) hay kh6i hrong yeu du it. Con nGu ycu ell! chill \uqng nuoc san xu51 thUp nhung kh6i luong nhieu hay yeu diu Ji.\c hit;l (lam mcm runrc) thl phai xay dung ricng.

H~ thong cap nmrc chua chay tturong chung voi sinh hoat. chi thiet ke rieng (Hii voi

nha cao tang (» 16m).

2. Theo ap luc dmhlg 60g nuoc ngoai nha - Hf IMing cip nwc dun ghin :

HO th(1ng nay diroc . .;;l'f dung khi ap hrc (1 dirong 611g nurrc ngoai nha luon luon Jam hao c6 thi dtra niroc u6n moi dung cu vi; sinh hen trnng nha, k6 d. nhfrng dung cu vO sinh (1 vi tri cao, xa nhat ella ngoi nha (hinh 4.2)

36

- Hf thbng clip nuUc co ket mnrc tren ma; :

He thong nay diroc ap dung khi ap lire dinmg bng nuoc ngoai nha khong bao dam thuong xuyen dira ruroc d~n cac dung CI.I ve sinh trong ngoi nha. Nghia la, trong cac gia dung it mroc (ban dem), nmrc co thi cung dp day dll d~n cac dung cu v~ sinh ben trong nha, con trong nhimg gia cao di~m dung nhieu nuoc thi mroc khong len ducc cac dng tren. Khi d6 ket nuoc tren mai Hun nhiem VlJ- dIJ trfr mroc khi thira (ap IIJC ngoai ph6 cao), va 410 ap luc cung dip nuoc cho toan bO ngoi nha trong nhirng gia cao diim (ap luc ngoai phb thap). Thong thmmg. thi~t k~ dmmg bng len xuong ket chung lam mot, dirong kinh bng pha: chon voi tnnrng hop luu hrong Ie]n nhat. Tren dmmg ang dan runic tfr ket xuong co h5 tri van mot chieu, chi cho mroc xuong rna kh6ng cho ruroc van day ket, VI no se xao trOn cac can reu 6' day ket, lam cho nu6c bfin (hinh 4.3).

- Hf thbng clip mnic co trnm bum:

Ap dung trong tnrong hop ap IIJc 6ng ngoai nha kh6ng baa dam thuong xuyen hoac hoan toano Tnrong hop khong bao dam thuong xuyen, may bam lam nhicm vu thay cho ket nuoc. May hum rna thea chu ki hing tay hay til dOng nho cac rule ap lire (khi ap hjc ben ngoai ha thap, may berm sc til dOng rna dua nurrc toi cac dung cu ve sinh ben trong nha). Truong hop nay khong kinh t~ b~ng ket rnroc VI t6n thi~t hi dien va ngmn quan Ii. Trang truong hop ap lire ben ngoai hoan toan knong bao dam thi may bam phii tang ap lien tuc,

- H~ th6ng co ket nwc l'a tr~m bum:

Hinh 4.2.

Sa d6 h~ th611g e,1p mr&e tkm guu:

Hinh 4.3

Sa d{; h~ th6ng dip ntnn: co ket lip lVC tren lWll

Hinh 4.4

Sa d6 h~ th611g eli ket tunrc va may bam

A.p dung khi ap h,rc ben ngoai hoan toan khong bao dam. May bam lam viec theo chu ky, chi m6' trong nhtrng gia cao diim di dtra mxrc toi cac thiit bi ve sinh va h5 sung cho ket mnrc. Trong cac gia khac, ket mroc SI! cung cap mroc eho ngoi nha, May bam c6 thi mil h~ng tay hay tl)' dOng (hinh 4.4)

37

~ Hf th6ng ciip nmfc c6 ket nmfc trum boom VB bi chUa runic ng~m :

Ap dung cho tnnmg hQ'P ap hrc hen ngoai hoan toan khong baa dam va qua thtip. dang thai luu hrong eGng khong dhy dti (dmrng kinh Bng ngoai nha qua nho). N6u bum tnrc ti~p tir dirong 5ng mroc ben ngoai thi se anh hmrng d~n vice dung mroc ciia cac khu vue xung quanh (tmrong xfty ra vai cac nha cao ding moi xay dung trong die thanh ph5 cii). Thea TCVN 4513-SS quy dinh khi flp hrc ben ngoai thip hon 5m thi phai xuy hi clura nuftc ngam. BiS chira thuong d~t dum dat dung dti' du lrfr mxrc, may ham se born mnrc tir do vao nha (hinh 4.5).

Ngoai ra. ngmli ta con dung h9 thong d.p mire co tram khi ep: h~ thong co dai mroc (dai co nhicm V~I thay 1h@ cho nhi~tJ ket) dung d.p nuoc eho nhieu ngei nha co ch6 dO tieu thu nurrc gi5ng nhau: hO thong dp ruroc phan vung (t~n dung up lire dutrng dng hen ngoai co di'i eho die tfLng dmri, con cac lftng tren phai dung born dira mrrrc len).

Hinb 4.5

Sa lI6 Jl~ thlfllg clp /lu/rc c6 kelllllf1c. trtun bom, be" cinm

Tren day Iii mot s6 h~ th6ng cap mr6c hen trong nha. Khi lhi~l kG he lh6ng nao din

nghien ciru ki, so sinh kinh t~. ki thtl~t v,v ... diS chon cho hop li nhJt bao dilln nguyen de: - Sir dung 16i da ap luc ngoai ph6.

- Trinh sli dung nhieu may born

- Bao dam mi quan ki~n true eho ngoi nha.

4.3. Ap LlJC TRONG He TH6NG CAP NU{Jc BEN TRONG NHA

Ap 1~ ruroc c~n thi~t cho ngci nha la ap luc c~n thi~t ciia dlll'rng bng ngoai ph6 t(li

di6m trich runrc van nha dam bao dira nuUc t6i moi lhi~t hi ve sinh trong ngoi nha do.

Khi xac dinh so h(j ap hrc dn thiit ciia ng6i nha H~ll co tht€ Ifty nhu sau : - f)6i vai nha mot tfing Hml :: 8 -10 m

- n6i voi nha hai ding H~\l:: 12 m

- D6i vai nha ba t~ng Hfi\l = 16 m

- D6i voi nha > :1 dng ell lang 16n mot tftng thi Hfill cong them 4 m

Ap lire din thi~t cua ngoi nha H~\l eo th0 xac dinh theo cong there sau :

38

H~~ = hhh + hdh + htd + ~h + heh Trang do:

hhh : DQ cao hinh hoc dira mroc tinh IU true durrng Bng c5_p nmrc hen ngoai d~n dung CI) v~ sinh hftt loi nhat (xa nhftt va cao nhit SO voi di6m Ifty mroc vao nha) (rn)

hdh: T6n thftt ap lire qua d6ng h6 do nmrc (m)

(m)

(9)

hld : Ap 11!C nr do dn thi6t & cac dung cu vc sinh hoac cac may moe dung nuoc dutjc chon theo tieu chllfin TCVN 18-64. Vi du : voi mroc va dung ClJ ve sinh thong thuong la 2 m, t6i thieu 13 1 m ; voi rila hB xi tai thi~lI la 3 m ; voi t~m hirong sen tBi thiBu Ia 3 m

~h : Tang t6n th5.t ap lire do rna sat theo chieu dai ciia rnang lmri ctlp mroc trong nha theo tuyGn bat loi nhat (m)

heb: T6ng t6n thit ap IIJ'C CI,lC b(> theo tuyGn bftt lqi nhit cua mang hnri dp mnrc hen

trong nha (rn)

Sty ho co thi liy nlnr sau :

- Trong h~ th6ng d.p nuoc sinh hoat : heb = 20 - 30% Lh

- Trong he thong cap mroc chua chay : heb = 1 O%Lh khi chua chay

- Trong he thang d,p ruroc chung sinh hoat + chua chay :

hcb = 15 - 20%Lh khi co chay

(Tri sa diu cho nha san xuat, tri s6 thfr hai eho nha sinh hoat, nha & cong cong)

, "

4.4. cAu TAO Hf~ THONG CAP Nunc BEN TRONG NHA

4.4.1. Dmmg 6ng din mrec vim nha

Doong Bng dftn mroc vao nha lil dmmg dan ruroc tu dmmg Bng dp mroc ben ngoai tci nut d6ng h6 do nurrc.

Duong 6ng dftn nuoc vao thuong dM voi dO dBc 0,003 huang ve phia ben ngoai d6 dBc sach nurrc trong h~ thBng trong nha khi dn thiet va thmrng d~t th~ng goc voi urong nha va duOng 6ng ben ngoai. Duong 6ng dan mnrc vao nha pna! co chieu dai ng~n nhth tit{ do t6n v~t lieu, giam khBi hrong dao dat va giam 16n 1hat ap lire tren duong Bng.

Duong bng dftn nurrc vao nha phai d~t a vi tri trich nuoc a bng ngoai ph6 thuan 101 va din k8t hop voi viec chon vi tri d~t d6ng h6 do nuoc va tram bom sao cho thich hQ'P. Thong thuong tai vi tri d~n mroc vao nBi veri dixmg bng cap mr6c ben ngoai din phai ha tri mot gi8ng tham trong do co bb tri cac van dong rna nuoc, van mot chieu, van xa nurrc khi d.n thiet. Khi duang kinh d ::;; 40 mm co th~ chi d.n van mot chieu rna kh6ng dn xay gieng.

Tuy thea cmrc nang va ki~n true ciia ngoi nha rna duong d~n mroc vao e6 the' b6 tri nhir sau :

- D~n vao mot ben: Thong dung nh~h (hinh 4-6a)

- Dfin vao hai ben thuong ap dung eho cac nha cong cong quan trong doi hoi d.p mnrc

lien tuc. Khi d6 mot hen dung d8 du phong (hinh 4-6b)

- Dan nurrc vao bang nhieu dmmg : ap dung eho cac ngoi nha dai eo nhieu khu ve sinh phan tan (hinh 4-6e).

h)

c)

,

Hinh 4.6 : SIr dd durmg 6ng dIm nwc vao nhii

Duong kinh cua dng d~n mnrc vao nha chon thea hru luong tinh toan ciia ngoi nha.

Khi chua tinh duoc luu hrong C1,) the' c6 the' chon sa bO dmmg kinh bng d~n mroc vao nha thee kinh nghiern nhir sau :

- Voi cac ngoi nha it tang d = 25 - 32 mm

- Voi cac ngoi nha co khdi ticn trung binh d = 50 mm

- Voi cac ngoi nha co hru luong > 100 m3! ngay dem: d = 75 - 100 mm

Trong cac nha san xu~t dmrng kinh dng dfin mroc vao co the toi 200 - 300 mm va Ian han.

DOOng dan mroc vao cling chan sau nhu duong dng ngoai phd (O,S-l,Om). Khi d:-S;70mm c6 th~ dung dng thep trang kern. Khi d > 70 mm c6 th~ dung dng gang. Ngoai

ra co the' su dung dng nhua. Khi ap IIJC runrc > 10 atm va d~ 100 mm thi phai dung bng thep nhirng phai co bien phap chang an man.

Ndi duong bng dan mnrc van nha v6i duemg dng ben ngoai co the' bang cac each sau: - Dung, te, th~p da lip s~m kbi 1I.a), d\IDg du\:mg 5ng ben ngoa\. 'P\\U~mg l1nal1 na)l \.\~n IQi. dan gUm, kh6ng phai cit nuac (hlnh 4-7a)

- L~p them te vao dmmg dng ben ngoai : Phai cua durmg bng d~ ldp 1C vao. Phuong phap nay dan toi mot doan ang cua mang lum bi ngirng dp rnroc mot thai gian do do each nay phien phuc, kh6ng tien loi nen it dung.

- Dung nhanh lay mnrc (dai khoi thuy) (hinh 4-7b)

Chup ngai (1), duoc ap vao dmmg ang cftp nuoc ben ngoai (3) b~ng e cu. May khoan (6), khoan 16 eho ruroc chay ra. Gifra chup ng6i va Bng mroc ben ngoai eo t~m dern can

40

su (4) hinh vanh khan d~l xung quanb 16 khcan di chang ro rl. La khoan co Quang kinh < 1/3 dmmg kinh ang d.p mroc ben ngoai, Chup ng6i e6 rh@ ch~ tao theo _k_i~u ren, mieng Ioe, hoac m~it bich (hlnh 4-7c).

Phuong phap nay c6 nhieu lID di€m : thi cong nhanh, khong phai c~t nrroc do d6 duoc Slr dung f(jng dii.

Ie co san a dLJdng ong ngo8.1 phD

} ~ 1-1 ~_;w~w;~r/l:t$!."",,"rma~

\.. -

Ong dim vao

4. Tam dem cao su

Kh6a d6ng nUde

n)

3.

nUde ngoal pho

b)

2. Yang eel ngl/a

c)

Ren

6. May khoan

Me-I bieh Hinb 4.7

C.hi ti€t nr5i dwng, dng dan IJlnJ(, Vt101111.; viii dur'mg ang cdp aurYl; bCll ngoiJi

Khi Gng qua tufmg m6ng nha phai d~ phong nha bi lun keo theo Gng lam xfi Lech va Bng ho~c m5i nBi do d6 phfu ella 60g chui qua nlOl16 hang ho~c mot Gng bao b~ng kim

pc;ti gal tam bltum

vaa xi mang

a) Trang dal khO

Mieng loe

Mol him

Hinb 4.8. Chi iii, dm'mg 6ng dp lIurrC qua tufrng nba

41

10i,l1 c6 duUng kinh Ian hon doong kinh bng 200 mrn. Khe ha giaa 10 va dng pbai nhet dily bhng v~t Uell dAn hOi: nhu sci gai 15m bi tum, d§.l set nhao. vfra xi mang (hinh 4-8a).

Trang tnrong hop (fat am 001 hoac co rnnrc ng§m nen U~L Bng irong 6ng bao kim loai

(hinh 4-8b).

4.4.2. Dang h6 do nwe

E)(~Jng h6 do uuoc l~ mQl th:i~t bi m~c a dku h~ th'Bng cap ruroc ben trong nha 1. NJll~m vI:' eua d6ng h6do nurie

- Xac dinh muc nuoc [16u thu d8 tinh li8n mroc.

- Xac dinh luong ncoc m~l mat hao hut U'en duang bng u~ phar hien cac cba Bog hi

ro 1'1. bt va ...

- Nghien ciru dl~ll tra h~ thBng dp nuoc hien hanh d.~ xac dinh tieu chu5n dung rnrcc va ch@ dO dung runrc phuc vu cho th.i@.L ke.

2. Cae Jo:}i .d6ng hd do mnic

Di tinh luong mille tieu thu cno tfrng ngoi nha, hien nay nguai ta Slr dung thong dung nh~t 10i,l1 d6ng 116 do mroc hru USc, Him viec tren nguyen t~c ltru luong nuue li Ie vai tac c.l{) <;huy6n dOng eua dong mroc qua dOng h6 (hinh 4.9)

llinh 4.9. DAng h6 do nuue 11m refc

a) Lo;;U ca.nlJ: b) l.o(li luric bin

1. VO: 2. Bi} pbfnl co khi lJUy€:n tI{lug; 3. Mity Mil 4. M~t afil1g 116: 5. N:ip, 6. Caoh quat hay lucie bin 7.1..uth; 8. DO pb~.hlrol.lg dong Ilut1C

D6ng 116 hsu tac chie re cae lotJi seu

a) D6ng h6 ao nuoc tosi canb qust: (true dung ~ ki hjeu cua r jen X6 - BK) dung di tinh hrong nuoc nha, co dOODg kinh d = 10 - 40mm. Vo dang ba lam bing kim Ioai (gang) hay ch~t deo, Ben trong vo la mOt true dUng co g~n cac canh qUM Hun b[og xen-luy-lo hoac cb§.l dec (dung cho nu6'c lanh); hay b~llg kim loai (dung cho flUOC nang), Khi nucc

42

chuycn GOng d~p vao canh quat Hun quay Lr~IC oungsai truyen Gong qua cac banh xe ding khia van bO ph~l1 may tinh. cu6i cling cac chi sci v~ ltru luong nurrc se lh~ hien tren m~t lIang h6. Loai dang ha true dung dung <i do hru luoug rnroc nha hem 10rn3/gia.

Dang hi> do mnrc ltru laC loai canh quat con chia fa lam hill loai : Loai chay kh6 va loai chay inrt,

L09-i chay kh6 c6 hQ ph~n tinh tach rOi khoi mroc b~ng mOt mang ngan, Loai chay 1161. c6 may tinh va dang h6 d~u & trong ntnrc. khi d6 mijt dang ha phiii d{iy b~ng m(H ttm kinb day de' co lh~ chiu dUQ'c ap lire ciia nurrc. Loai u6t co iru di~11l iii ket c~u dan gian, tinh nurrc chinh xac IHm loai kh6, tuy nhien no chl dung duoc khi mroc sach va memo

h) D6ng h6 do tunic lim tBe los! lu6e-hin: (true ngang - ki hieu cua Lien Xo-BB) dung de' tinh luong mroc JOn han 10 m3/h. co cac duang kinh ill 50-200mm. Khac voi loai canh quat, loa: lu6c-b[n co cac canh quat 1£1 cac han x05n Be h~ng kim loai gin vao mOL true nfim ngang (do d6 goi HI. LuBe-bin). Khi LUBe-bin quay UIl: la khi true ngang quay, nho cac banh xe ding khia truyen chuyin (1)ng quay sang Lr~IC dung, fBi len bo ph~n may 11011 va 1l1~t dang h6. {] m(H dilu dang h6 co 05 t1'1 hO pharr huang lh~ng dong nuUc.

Ngoai fa. ngmli ta con dung <lGng h6 luu 16c loai phOi hop va dang 116 ur ghi, Hai dau cl6ng h6 c6 Lh~ ch~ tao theo mieng Ioe, fen hoijc m~l I bich d8 n6i vM dllong. 6ng va cae LI1i6l h~ phu lung khac.

Trcn mt1l t1ang h6 do rurrrc co die chfr sa ghi cac tri sa liru lirong khac nhau llr 0.0 I o6n 1000m3 (gfip nhau 10 15n mot) lhi hiell tfen cac mijt dang h6 con ho~c cac khung chii' nh~t (hlnh 4.JO).

3. 86 tri mit Oimg /16 do mnic

Hinh 4.10

NuL d6ng h6 do ruroc gam dang h6 do nurrc va die thiih hi phu lung khac nhu : cac loai Vall d6ng Illa nunc. van xii nuoc, cac bO ph~ n6i Bng (hinh 4.11).

;.I) ci, 1-1 /l)

Vao mang 1116'i cap ml6'e Iron nh·a_

120 £) lIang d zm nude vac 120

Hinl: 4.Jla. S(rd6 bci IIi mil drm!! he} do mJ'(Tc .1) KluJng vong : h) Deil n'lflf!

43

Nut dang h6 do mr6c thinmg b6 tri tren dwng dan nu6c VaG nha sau khi di qua tuong nha khoang 1 - 2m va d~t & nhiing chb cao rio, d~ xem xet, Th6ng thirong ngwi ta 'hay b6 tri nut d6ng h6 do mroc & dmri lang du thang trong mQt h5 n6ng du6i n~n nha ding 1 (co thi & hanh lang nhung khong qua phong a) co n~p di rna ra day vao duoc, Trong trtnrng hop ca biet cling co thi b5 tri & ngoai urong nha. Di viec thi cong duqc d~ dang nhanh chong, ngmri ta co thi ch~ tao sin cac hQp bang be tong d~t toan bO nut d6ng ha trong do.

Nut dang h6 do mroc co thi b6 tri thea kiiu vong hoac khong vong. D~t khong vong thuong chi ap dung trong tnrong hop ngoi nha din luong mnrc nho hoac co nhieu duong d~n mroc vao (hinh 4.11 a). Dat vong trong tnnrng hop ng6i nha cftn hrong mroc Ion, yeu d.u dp rnroc lien tuc, mQC dich la di khi dang h6 hu hong hoac d.n sua chua thi v~n co dtn'rng d~n nuUc vao nha cung cap cho tieu dung (hinh 4.11 b).

D6ng h6 do mnrc loai canh quat phai dat nam ngang, loai tu6c-bin co thi d~t xien, n~m ngang hay thing dimg. Tnroc va sau d6ng h6 do rnroc phai co van di dong mnrc khi eftn thi~t. Li~n ngay sau dang ha thuong b6 tri van xii mroc bin khi khir trung, aiy nra dmrng Gng hoac kiem tra do chinh xac cua dang h6.

4. Chon d6ng h6 do nmic

Khi chon d6ng ha do mnrc dn phai xet d~n kha nang van chuyen nmrc qua n6. Kha nang van chuyen nuoc cua mlSi 10<.11 d6ng h6 se khac nhau va thmmg biiu thi h~ng hru luong d~c trung ciia d6ng h6, lUC Ia hru hrong nurrc chay qua d6ng h6 tinh hilng m3/h khi t60 that ap lire qua d6ng h6 la 10m.

QWgd $; 2Qdlr

Q~~d :Iuu luong mnrc ngay dem cua ngoi nha m3/ngd

Qdlr : hru hrong mroc di_ic trung ciia d6ng h6 do rnroc m3/h

Ngutri ta con dua vao luu hrong owe tinh toan Qtt (Pis hay m3/h) cua ngoi nha dc' chon d60g h6. LUll hrong nuoc tinh toan phai n~m giira gici han Ian nhit va nhf nhit cua m6i loai d6ng h6. GiCri han oha ohit (khoang 6 - 8% luong owe trung binh) hay la dO nhay ciia d6ng h6, nghia la n8u luong mroc chay qua d6ng h6 nhf han luu Iuong fiy thi d6ng h6 se khong chay, Gioi han Ian nhat la hru luong nu6c IOn nhat cho phep di qua dang h6 rna kh6ng lam cho d6ng ha hu hong va t6n that qua Ion, gim han nay khoang chimg 45-50% hru IlJQ'I1g d~c trung ciia d6ng h6.

Di~u kien nay co thi biiu di~n:

Qrnin $; Qt1 $; Qnwx Qll : hru hrong tinh toan ciia ng6i nha (£/s)

Eli chon dang h6 ta sit dung hang 4. I

44

Bang 4.1. err, hm hnrng va dilc tinh cua d6ng h6 do nuoc

r

C6' d6ng h6 D(mm)

Luu lutrng d~c trung (m3/h)

I LlJU luong cho phep (£/s)

l.oai canh qU<,H (true dung)

10 2 O.2X

15 3 () AO I 0.03

20 ) 0.70 I OJ)4

2) 7 LOn I 0 J})) I

30 I 0 lAO I OJ)7 I

40 20 2JW I 0.14 i

50 70 6 I 0.1) !

~O 2)0 Ii 22 I n.7 i

, !

I 100 440 I 39 3,0 I

150 1000 1 no 4.4 I

l~~_._~~ __ ~~~L__~_~_~:_: ~__j__~_~;'_);_:::~----,--~_2_1 ~_:~~~.J..._~~._;~_(~_j

I .oai t uyec-hin (true ngang)

Sau khi chon UW!C efr d6ng h(\ (dtnmg kinh) thich hop, ta din kiGm tra lai di~u ki~n v~ t6n that ap hrc qua dang h6 Xl!ITI co vmrt qua tri sO cho phep hay khong. Then quy pham, 16'11 th5.t up lire qua d6ng h6 do runic quy djnh nhir sau:

- N6u dbng h6 canh quat (U'~IC d(mg):

Khi sinh hoat binh thm'rng : Huh :-; 25m:

Khi cO chay : Huh :s; Sm.

- N~u d6ng h6 loai tuoc-bin (true ngung):

Kh i sinh hoat hinh thunng : Hdb:S; 1 - 1.5m

Khi co chay : Hdb < 25m

TOn that ap 1\l'C qua dang h6 Hdh do mxrc xac dinh theo c6ng thfrc sau :

Hdh = SQ211 Qtt: hru IllQ11g nmrc tinh toan (£i.o;)

(10)

S : sue khang cua d6ng h6 do mroc, lfiy then hang sau (theo dan vi Qtt la lis)

45

Bang 4.2. Sue khang cda d6ng h6 do nwc

- !
e
s
'-'
,<0 ) 1
.c
~ 10 15 20 25 30 40 50 80 106 150 200 250
=
,,0
'IQ
~~
U
S 32,X 14,4 5,18 2,65 1,3 0,32 0,0265 0,0021 0,00067 0,00013 0,000045 O,O()()O2 Vi dlJ : mot ng6i nha tap lh~ gam 600 ngmri d', luu lirong mnjc Slr dung ciia ng,6i nha nay, tinh toan dU'Q'c Hl5 £/s. Chon d6ng h6 do mnrc cho ngoi nha do.

Bai giai:

Dira van bang 4-1, ta chon duoc d6ng h6 In)C ngang, co D = 50 mm Qmin = 0,9 £Is :::; Qu = 5 u, :::; <1nax = 6 tis

Thco bang 9, d6ng h6 true ngang D = 50mm c6 strc knang S = 0,0265. Tan th~t ap hrc qua dGng h6 UI. :

Hdh = Sx Q2 = O,0265x 52 = 0,66m:::; 1- 1.5m Nhu vay chon dang h6 D = 50mm la hop li.

4.4.3. CAu U}O m:,ng hroo cip nwe trong nha

Mang luoi cap nooc ben trong nha Hi su hop thanh ciia cac dmrng 6ng, cac hQ phan n6i 6ng (phu tung), cac thi8t hj d.p mxrc (van khoa, voi. .. ).

1. Ongclp nooc

Yeu d.u d6i voi e~p runrc hen trong nha la : 06n, chong an mon, chong tac dung err hoc, trong luong nho d6 t6n it v~t lieu, chi~u dai Ian di gh\lTl m6i nai. Lip rap dG dang nhanh c~6ng, m6i n6i kin. C6 kha nang uan cong, due, han duoc diS dang.

a) (Jng lhep : Trong s6 cac loai Gog cap nu6c ben trong nhit co 6ng thep Iii thong dung hon ca.

- Nguci ta thuong dung ang thep trang kern co chi~u dai ti'r 478 m, dmyng kinn ttr 10-;-70 mm, lop kern phil ca hen trong va ngoai, co tac dung bao ve cho Bng khoi hi an mon, ruroc khoi hi bin vi gi sit.

- ne dp nuoc cho san xu§.t ben trong nha, co the dung 6ng thep den kh6ng trang kern) co chieu dai tir 4-;-12 m va dinrng kinh ti'r 70-;-1 25mm.

46

- ang thep him cling dung trong he th6ng dp nmrc (ring qulin tron, han thea duong sinh ciia 6ng). Ong thep ch~ tao trong xurmg co ap 11.1C cong tac :-s:; 10 atm (loai thong thirong) hoac ap 111C cong tac tu 10725 atm (loai lang cuong).

f)~ n6i ring thep voi nhau ngmri ta thmmg dung phuong phap : ren, him, n6i m~t bich b~ng bu long (hinh 4-12).

1)

2)

Bu long Hinh 4·12. nie kieil dIll! IMp I. RCII : 2. /Jim 3: Nefi m(il bich

h) (Jng gnng :

Thuong dung 6ng gang dG' d~n nurrc co [Ip lire. {)ng nay khac voi ring gang dan mnrc han. Ong gang thl~rng ch~ tao thco kicu mot l1§.u Joe (mieng hal) va mot d&u tron hay hai dUll co m~t bich. {lng gang co dLllrng kinh > 40 mm (hinh 4. U).

Vi tri st'r dung ring gang i1 cac duorig bng chinh chon ngam dtn:yj m~t dilt.

hI

HillIJ 4-lJ. ('fie Je'I,i ifllg g;mg

I. f);lu utm : 2. f).ill/Ot' : 3 .. <"(ri 1wi l:fm hi rum; 4. VIhl xi miing ;uni,iIlg : 5. Khc I/lr

47

~

e) ()ng ntura

Ong nhua dmrc ch6 tao bang hai loai v~t li~u chinh lit Polictilen va policlo vinhin v(yi ap 111C cong tac tll' 2 - 10 at, dmrng kinh ting d = 6 - 300 mrn. Cac phu tung nt1i ting h~ng nhua, DG nGi bng h~ng nhira co lh~ dung cac bien phap sal! day: Dan hing keo hoa hoc, han li6p xuc, reno mat bich, dung ting 16ng veri vong d~m can su ...

Nbi h&ng ren lhmrng du(}c sir dung han ch~, nh~lia ring co h~ day thanh 1TI()ng.

N6i hhng mat bich khi din eo the' thao O(Y nhanh chong hone dung de' nbi Gng nhira veri Gng kim loai.

N6i hhng keo dan diroc su dung phl) hi~n nhac

Ong nhua co nhicu tru diim : DO h~n can, reo nhe. tron do d6 kha nang V~1l chuycn can (lang lU X - I Wit, so V(Ti cac loai Gng khac), chbng xam (hue va lac dung ClY hoc uit. oG gia cong. dG n6i,

Ong nhua co nhurrc diGm Iii & hi lao hoa do anh htnrng cua nhiet U(). Khong dllllg ting nhira Ji dan nutrc co nhiet dO 1 :2': 30°C

d) Cae lou! ling khae

- Ong phi broximang duoc Sli- dung lam ting chinh dp rnnrc chon ng~m dooi dill co dinmg ~inh 0 :2': 70 mm

- ()ng thuy tinh, Gng d6ng thau, (1ng nhom dmrc dllllg trong cac phong thi nghicm. trong ki nghO thuc pham, ruou bia.

2. P11l} tung n6i ling

DG nGi cac bng lai vrri nhau ngmri ta san XU~l phu tung nbi Gng co cac C(Y dmrng kinh khac nhau. Cac phu tung thtnrng lam bang thep. gang deo (co th~ khoan, due, ren) lhln'rng dung veri dmmg bng c6 ap suftt lon hon 1 Oat. Ph~1 tung dmlc rcn rang hen trong d~' m1i veri 2 dUu bng co ren rang ngoai, co 2 kiiu reo chen va ren th~ng. Co cac phu tung nGi (1ng sau day (hinh 4.14):

,

- Ong 16ng (mung-song) : d~ nbi 2 bng lhftng veri nhau eo dmmg kinh h{lllg nhau. Phiii

v.;tn mallg-song cho ng3111 h01 rang ella 2 dliu fing khi nbi d8 han dam kin.

- CClI1: t)~' neli hai (ing thdng hang co dmmg kinh khac nhau.

- Ric-co (h(\ ba) : De" neli cac loai (ing lhdng trong tnnrng hop thi cnng kho khan

(vmmg k0l cau nha, kh6ng xoay dinrc ting van ren, khi sira chua bng v .v ... ).

- Thong tam (C()1l gqi Iii te): Dc' mii :) nhanh <ing (nhanh ri! vuong goc voi nhanh chinh). Dinmg kinh .1 nhanh co th6' h&ng nhau hoac khac nhau. Nhiinh r6 hao gi(r dmrng kinh cling hing h()~e nho hun nhanh chinh.

48

Ii 2m' 3) <)~ -$i- ~ 7) •
a) 13 e
,,'
d~
d, d
b) 3) <)It) 6) IDr 9) 2)~ 10)
-~- .-t I I
m rn
.
I I
1 Hinh 4.14. Ok Ix} ph[iIl Jl(1i ting

ill LO,1i biing gang; b) Los! b/Illg tMp

1. Mang-song: 2. Con chuyeu: 1. Cut 90" ; 4.Tc (thong tam) ; 5. T~ (co nhanh re uho hou): 6. Thap (thong tir): 7. Nut; 8. Thong tu co 4 nhanh bfutg nhau; 9. Ong nhanh ren rang trong: 1 I). Ong nhanh ren rang ng oai

- Thong tu (thap): Dung d6 n5i 2 6ng cit nhau vuong goc (thanh 4 nhanh). Bdn nhanh ciia thong tu co dmrng kinh bftng nhau, hoac 2 nhanh thftng bftng nhau tirng d6i mot.

- Cut: Di n_di 2 dau 6ng g~p nhau 900 co dirong kinh h~ng nhau.

- Nut (bu-song): La mot phu tung dung de hit kin tam thiJi mot dftu 6ng rna sau nay

. dng co tht{ ndi dai them.

3. Cae thilt b] c§p nuric ben trong nha

Theo clnrc nang co lh@ chia ra cac thi6t hi Hly mroc, dong rna runrc, dibu chinh, phong ngira va thiGt bi di,lc bi~t khac ...

8. Thi6t hi l<fy tunic:

V6i Hiy mxrc la bo phan l~p tren duong dng ngay tai cac dung cu ve sinh: chau rira tay. chau rua m~t, ch~u gii;i.t, chau l~m v. v ... hay ngay tai ch6 c~n l~y rnroc. Dmmg kinh voi thuong ch~ tao tll' 10 -:- 15 -:- 20mm va lam hftng dang, gang. Hlnh thirc ben ngoai co nhieu Ioai, hinh dang thea yeu d.u urng loai va tinh chi\t siI dung cua dung cu v~ sinh (hinh 4-15).

BO ph~n chinh cua cac voi mr6c la cac lu6i gil.. Voi bret-xi-ong c6 1u6i ga ~n cling b~ng mQt tim dem cao su ; voi con co lu6i ga hinh con, gitra c616 thong su6t. Khi quay tay quay rnQt gee 900 thl lmri ga se n~m doc hay ngang de cho nurrc chay qua hay d6ng ruxrc lai, ve hinh thtrc, cac voi nooc kh6ng nhimg chi co lac dung su dung rna con chii y d~n mat trang tri trong phong ve sinh.

ilJ Tay quay

/1)

Tayquay

Hinh 4. 15. ctiu t~10 c,1c lo\1i voi mnrc ,1) Voi kieu con

b) Voi kieu mit

49

h. Thiel hi d6ng mer mrcYc (Cae losi van, khoa) La thi~ t b] dung de dong rna khi c~n thi~t.

d ~ SOmm goi ta van thuong duoc nbi VITi ring b'&.ng ren d > SOmm goi la knoa thunng nrii voi 6ng b~ng mat bien. C6 2 loai :

Van nut (con goi 1ft van bret-xi-ong, van quay) laIoai van dung trong h\! thong dp mnrc lanh (hinh 4.16).

- Van ci'ra con goi la van hi chdn (hinh 4.17).

~) b)

Tay quay

~~/~ 5 __ ~~1

LuiSi ga

Hinh 4.16. Van nut

a) True dUng

b) True nghiEln9

Hinh 4.17. Van ciin

- Van con (hinh 4.18) co tru xoay hinh con due 16.

Thi~t hi dong rna nuoc thmrng dtn)'c b6 tri d' nhtrng vi tri sau: - f)~u cac dirong 6ng dirng, ring nhanh cap mnrc.

- () du?mg bng dftn nuoc van tf1.J(}C va sau d6ng h6 do nuoc, may born, tren dtnrng

6ng din mnrc, len ket nurrc tren mai, van thung rna hri xi h6 lieu ...

- Trong mang hroi vong de dong kin 112 vong mot.

- Tnroc cac voi nroi, cac lhi~t hi dung C1,l d~e biet trong tnnrng hoc, benh vien ...

Hinh 4.18: Van COil

Hinb 4.19: Van mQl chif:u

50

c. Thiit bj diell cblnb

* Van mot chi€ll : chi cho mroc di theo mot chieu nhat dinh (hinn 4-19) : thuong d~t sau may born (dti tranh mroc nguoc lai Hun dong co quay ngiroc ehi~u chong hong). 6 dm:'mg 6ng dan nmrc van nha, dunng 6ng dan mroc tu ket xuong,

* Van pbeo binh ciu: (hinh 4-20a) dung dti tu dong dong rna mnrc, trurong d~t trong b6 chira, kct mroc, ket xi, khi nurrc d~y phao neli len va dong chat lu6i gao cit mnrc. Phao co

a

th6 lam b~ng d6ng, sit, t6n trang ~=f:l:m:"';"71

kern, cao SU, nhira. * Vim en [Olin: con goi la van phong ngjra (giarn ap 4UTI thrri)

Trang trurmg hop ap II)'C ciia nuric trong h~ thang khi tang, khi

giam va co thi VUI}t qua mot mire :1) Vim pbeo: b) Vall.11l toim kilu 16 xo

gi6i han nao do d~ Hun cho 6ng b] va hoac mot s6 phu tung thi~l hi, dung C1,l v~ sinh hi hu hong: VI vay phai dnt mot thi~l bi goi la van an toano (hinh 4-20b)

4.4.4. Thiet k~ mang hnri clip nuric trong nha

1. Nguyen life b6 tri dmYng 6ng cifp tunic ben trong nba - f)mIng 6ng phiii di tai moi dung C1,l ve sinh trong nha

- Chieu dai dmmg ring Iii ngin nh5.t.

- I)~ g~n chat ring voi cac k~t du cua nha

- 1)6 thi cong, d~ quan H.

- Dam bao mi quan cho ngoi nha

Muon chieu dai doong ring ngAn nhit thi khi vach tuyen phai nghien ciru so sanh cac phuong an khac nhau d8 chon duoc tUY8n 6ng c6 loi nhUt. Muon giin ehic veri cac k6t ciu cua nha thi t6t nhit la ring nen d~t song song veri unrng nha, dftm, tran nha, VI keo .... De' giln ch~c 6ng vtri cac k~t du nha co thi dung cac hQ phan gdn d(y 6ng nhir moe, vong c6 ngua, dai trco, gii U(l ... Khoang each khe h(l gifra 6ng va lap trat urong, tran nha nr 1-:- J .Scm. Khi co nhieu loat dinmg 6ng duoc h6 tri chung canh nhau nen S(Yn cac m~u tho dUlIng 6ng: ring cftp nuoc lanh srrn mau xanh. 6ng efip mntc nong mau do, thoat ruroc mau den. ring hoi mau vang, bng hoa chilt mall bac,

Ngoai ra khi thi~t ke din chu y mOL s6 die'm sau day:

- Khong u~t bng qua cac phong (1, han ch~ dal trong u;h vi no gay tro ngai tho sinh hoat, kho khan khi Slr'd chua. de hi xam thirc.

51

- Cac 6ng nhanh dira mxrc t&i moi thiet hi l~y mr&c nen d~t vo; dO d6c i :::; 0,00270,005 v6 phia 6ng dirng d~ d8 dang xii ruroc khi thau rira. oi phan ph6i ruroc cho d6u thi m6i 6ng nhanh kh6ng nen phuc V1,l qua 5 voi nu6c va chieu dai kh6ng qua 3-:-5m

- Cac 6ng dirng tlunmg d~t (y goc tmrng nha, (y g~n thi~t b] co hru lirong dung nmrc Ian nhat,

- Kh6ng diroc n6i mang lwi c~p mnrc sinh heat voi mang luCri kh6ng co chit luong nlur mnrc sinh hoat an u5ng.

2. Xac dinh luu hrqng nooe tinh toan

08 xac dinh hru hrong nuoc tinh toan sat voi thuc ~ va bao dam eung dp mnrc duoc d5.y dti thi hru hrong nuoc tinh toan phal xac dinh thco s6 hrong cac thi~t hi v~ sinh dU(Jc ha tri trong ng6i nha.

M6i thi~l bi vO sinh lieu thu mOt hrong nmrc khac nhau, do do ui dB dang tinh toan ngurri ta tlurong dua tat d. cac hru lirong mroc ella cac thicit hi v~ sinh vG dang hIU luong don vi urong dirong va gOi dt la dmrng lmrng don vi. MOt dirong lmmg don vi tuong uog vrri luu luong 1ft 0,2 lis ciia rnO t voi 0 uac IT ch~u rib co dmmg kinh <1) 15m m. I" iru I uong n uoc tinh roan va tri s6 durrng lmrng cua cac lhi~l hi vc sinh co thi I~y theo hang (4 . .1).

Bang 4.3. Luu h.l'Q'ng nuoc tinh toan cua cac thi~t b] v~ sinh, tr] s6 duong hnrng va dwng kinh 6ng o6i vc:ri thi~t b] v~ sinh

Tr] s6 Luu hrong DtriYog
Leal d~ng cu v~ sinh dU'O'Dg tinh toan kinh 6ng
hl'Q'ng (£1m) ,
oai. mm
- Voi nurrc. eh~u nra nha hap, chau gi~l 1 0,2 15
- Voi mnrc, chau n}a m~t 0.33 0,07 10 - 15
- V6i nunc au lieu 0,17 0,035 10 - 15
- Dug nunc fila mang tiiu cho 1 m 0,30 0,06
- VOi mroc thung nra h6 XI 0.5 0,1 10 - 15
- V oi tron i'r ch{\u t~m dun nuoc nong cue hO 1 0,2 15
- Voi tron chau t~m (j noi co h~ thang C§.p 1,5 0.3 15
mnrc nong t~p trung I
I
- Voi rlla hd XI (kh6ng co thung nra) 6-7 1.2 - 1.4 25 - 32
- Chau v~ sinh 11ft ca voi phun 035
- Mot voi dm hmmg sen u~t then nnom 1 0,2 15
- MOt voi t~m huong sen d~t trong phong 0,67 0,14 15
rieng ciia tirng din nha 0-
- Vdi ruxrc 6' chau nra lay phong thi nghiem 0,5 0,1 10 - 15
- Voi nuoc IT ch~u fila phong thi nghiern 1 0,2 15 52

Trong thuc t8 thi khong ph iii 13. tftt cii cac dung CI) v~ sinh deu Him viec dang thai, rna no phu thuoc vao chirc nang ciia ngai nha, van s5 luong dung cu ve sinh trong doan tinh toan va mire do trang hi ki thuat v~ sinh eho ngoi nha,

Vi v~y de xac dinh luu lUQ11g nutrc tinh loan ngtroi la thirong su dung cac e6ng thirc co dang phu thuoc van sB hrong thi~l bi vC sinh va ap dung cho timg loai nha khac nhau. Cac cong thirc nay thanh I~p tren co S(1 di~u tra thuc nghiern v~ SQ' hoat dong dang thai ciia cac dung cu vi; sinh trong cac ngoi nha khac nhau.

a) Nhil a gia dint:

a

q = 0,2 !fN + KN

(11)

Trong do :

q : LUll hmng ruroc tinh toan cho urng doan Bng, fJs

a : Dai luong phu thuoc van tieu chuan dung nurrc lay thea bang 4.4

Bang 4.4. Cac tr] s6 d,i hrqng a phu thuQe VaG tleu ehut\n dung nwe

TieD chuan dung nwe 100 125 150 200 250 300 350 400
Trj s6 a 2,2 2,16 2,15 2.14 2,05 2 1.9 1,85 K - H~ s6 phu thu¢c vao tang s6 duung luong N ldy thea bang (4.5) N - T6ng s6 duong lU'Q11g ciia ng6i nha hay doan ang tinh loan

Bang 4.5. Tr] s6 b~ s6 K pb9 thuQe VaG hi s6 N

s6 dU'O'ng hrqng 300 301-500 501-~WO 800-1200 >1200
Tr~ s6 K 0,002 0,003 0,004 0,005 0,006 Cong thue (11) cting co thi ap dung de tinh toan eho ti~u khu nha a. b) Nhl1 cong cQng

Gam benh vien, nha & t~p thi, khach san, nha an dirong, dieu duong, nha gill tre, nha m§.u giao, truong hQC va nha ea quan hanh ehinh ...

q = (1 0,2 ~ (12)

(1 : he s6 phu thuQc van chirc nang ciia ngoi nha, ldy thea bang (4.6); cite chi s6 q, N nrong ttl nhu & cong thfrc (11).

c) Cae nbiJ. d~c hiel khac

Gam cac phong khan gia, luyen t~p thi thao, nha an t~.p th~, efta nang an u6og, xi nghiep eh~ bi~n thuc an, t~m cong cong, cac phong sinh heat ciia xi nghiep,

53

(13)

Trong d6 :

q : LUll IUQ'ng mroc tinh toan ets

qo : LUll lmrng mroc tinh toan cho mot dung Cl,1 ve sinh. n : S6 dung Cl,1 v~ sinh cling loai

(l : He s5 hoat dong dang th(1i ciia cac dung cu ve sinh, l~y thee bang (4.7)

Bang 4.6. H~ s6 u.

Cac Ioal nha
Nha gUi B~nh CO' quan Trmrng hoc, B~nh vi~n, Khach
tre, rnau vi~n da hanh chinh, co quan nha an duiYng, s~n,nha
giao khoa cm. hang giao due di~u dtr&ng rr ti)p thi
H~ s6 (1 1,2 1,4 1,5 1,X 2 2,5 Bang 4.7. H~ s6 u tinh bftng % cho cac phong khan gia, thi thao, an u6ng, nha sinh hoat xi nghi~p (TC 18-64)

R,p Nha an ti)p Phong
chi~u bong, th~, cua hang
Rap hat, ~ sinh hoat
Loal dung cu v~ sinh hqi trmmg, , an ufing, XI eua
diU lac bQ, r~p xiec nghi~p ch~
cung th~ thao bi~n th11c an xi nghi~p
- Chau fila m~t, nra tay 80 60 80 30
- H5 xi co thung fila 70 50 60 40
- Au tieu 100 80 50 25
- Voi tiim huang sen 100 100 100 100
- Chan rua trong cang tin 100 100 - -
- Mang ti~u 100 100 100 100
- Chau rila bat - - 30 -
- Chau tim - - - 50 3. Tfnh loan ttniy IIfC m;Jng Iwi

Viec X3.c dinh thiiy II,fC rnang lu&i e~p nmrc hen trong nha nham muc dieh chon dtltrng kinh 6ng. d6ng thd'i xac dinh duoc t<in th§t ap hrc trong cac dean 6ng di tinh Hb va HPP mOt each hop li va kinh t@.

54

Trinh tv tinh tmin nlur sau :

a) xsc dinh dinmg kinh bng cho tirng doan tren co sa hru hrong mr6c tinh toan da

tinh.

b) Xac dinh t6'n th~t ap 1l)'C cho tirng dean bng cling nhu cho toan the mang lum thea duong bat loi nhat, tfrc la tir dmmg dftn nuoc vao d~n dung C1) ve sinh a vi tri cao, xa nhat ella ngoi nha.

Cling nhir mang IOOi ben ngoai drn'mg kinh duoc chon voi tbc dO kinh t~, tac dO do thuong lay tu 0,5 + Im/s.

Trong truong hop chua chay tbc dO tbi da co thi lay toi 2,5m/s. Khi tang sb duong lurrng N < 20 co the chon duong kinh bng thea bang kinh nghiern (4.8).

Bang 4.8. Dutmg kinh «lng theo s5 hl'Q'ng dung cu v~ sinh quy ra tBng s6 dm.mg hrqng

T6ng sb dirong IUQ'ng N I 3 6 12 20
DuOng kinh 6ng (mm) 10 15 20 25 32 c) Tren co sa t6'ng t6n that ap lire da. hi6t ta d~ dang tim duqc ap 1l)'C din thi6t ciia ngoi nha de' chon sa dB d.p mnrc cfing nhu chon ham khi can thiet.

4. Ve SO' d6 khong gian mf!ng luVi cAp tunic; bO tri ph., tung, thilt bi, J~p bang th6ng ke vijt liru.

Vi du: B6 tri drn'mg bng, ve ph6i canh, thbng ke v~t lieu mang hnn cftp nuoc cho mOt khu vt: sinh nhu hinh ve (hinh 4.21 a va 4.21 h)

8

CD

€j X[xom
:r- ....
<ft
- Huang sen t&m
.....
n
Tieu nam
e b)

a) -+--

~_,-_.....:.1.:..>.:,50~O~_---+-ll

Hinb4.21

n) M#t Mng bel tri duiTng elng cip nu6c trong nhiJ b) Plujj t';inh ~'lng Jurn cip nu6c trong nhil

Bang 4.9. Th6ng ke vij.t Ii~u

s6 Ten quy each vi)t li~u Ki hi~u DO'O vi Salmrng Ghi clul
TT
,
1 Ong trang kern <1) 25 m 3,0
(J) 20 m 0,5 C6 0,8 m

<D 15 m 3,7 <D 15 due 16

2 Te thcp trang kern 25 x 20 ~ cai I
20 x 15 .r, cai I
3 Con thep trang kern 25 x 15 c- cai 1
20 x 15 e- cfii 1
4 Van khoa <1) 20 ~ cai I
<1) 15 ~ d.i 2
5 RUe co (1) 20 -1\1- cai 1
6 Ket BOOC xi gLT hi) 1 ,
7 Hoa sen dm ~ bO 1 I
8 Xi x6m ~ hO 1 4.4.5. Cac cong trinh cila h~ th6ng clp nwe trong nha 1. May bum VB trqm bom

a) Cdng dvng

Dung di tang ap luc dua nmrc vao trong nha khi up luc mroc ngoai nha bj thiGu (thlip): ham ntnrc chua chay eho ngoi nha va tang ap luc eho cac nha cao ding.

Thuorig dung cac loai may born li tam, khi thiet k~ efin co may hum dtr lnI. Muan chon may ham phai bi~t hai chi tieu err han Ii hru IUQng mnrc hum Qb tinh h~ng m3/h va do cao bum nmrc Hb hay cOt mire cua may bam tinh b~ng m.

Luu luong rnroc born h~ng hru hmng mnrc tinh toan Ian nhat ciia ng6i nha, Khi co chay, luu luong born h&ng hru lirong mnrc sinh hoat va chua chay,

b) f)(j cao bmn tunic :

N~u bam runrc llr b@ clura thi d(\ cao hum nu6c cua may ham:

Hb ::; Hh + Hd + Hdd + Hdu + Hcb (m)

(14)

56

Hb : chien cao hut nuoc ciia ham (chieu cao hinh hoc tu m~t nu6c thap nhat din true may ham)

Hd : Chi~u cao dfty mnrc (chieu cao hinh hoc tlr true bam din dung Cl.1 ve sinh & di~m htlt lei nhat).

Hdd: t6'n thtlt ap lire doc duong trong bng hut va ang dfly.

Heb : t6n that ap 1l)'C Cl)C bO qua cac phu tung thiet hi tren 6ng hut va bng day Trong he thong c§.p nuoc sinh noat Hcb = 20 - 30%Hdd

Trong he thbng cip ruroc chua chay Hcb = lO%Hdd

Trong he th6ng cap ruroc han hop Hcb = IS - 20%Hdd

Hdtr: ap lire du 0- diu voi tai diem hat IQ'i

NGu bam rnxrc lIVC tiep tu duO-ng 6ng cap mroc hen ngoai nha co ap luc dam bao thutrng xuyen la Hbd thi do cao ham ruroc se la :

Hb = H~il- Hhd Trong do : H~h : Ap 1I1c din thi6t cua ngo! nha

NGu ap lire duong bng dp mroc ben ngoai dao dong th I do cao hom nurrc cua may ham:

(rn)

(15)

Hj, - Hct - Hillin

- nil ng

(m)

(16)

Khi hi6t hru luong bam Qb va do cao hom nmrc Hb ta c6 thi chon may born then bieu dt1 dutrng d~c tinh ciia may bam

c) I1rJ ui trsm bom

Tram hum co thri' h6 tri d' 160g ciu thang hoac hen ngoai nha va (y tling hftm. Gian d~t born phai sang sua, kho faa, thong gio, xay b~ng vtit li~u khong chay hoac it chay, ph iii co kich thmrc au ai I~p a~t d~ dang va quan li thu~n tien,

Tren 6ng aclY ciia may bam din h6 tri van khoa, van mot chieu, va ap lire k6. Tren Gng hut hb tri khoa, Khi bom ruroc tnrc ti6p thi dufrng Gng d.p nuoc ben ngoai vao nha do dl;it them mot durrng Gng vong de Ifty mnrc true tiep V~lO nha khi eftn thiet, tren duong 6ng do cling din bb tri khoa. van mot chieu,

Cac may born co the a~t nbi ti~p hoac song song theo thi6t ke tuy thuoc ap lire. hru hrong ciia umg may bum va ap lI,C cling nhtr luong mnrc yeu cau cua ngoi nha, Viec than tac van hanh tram bam co the h~ng thu congo ban tu dong hoac t~ dQng hoa.

ni giiii quyet van de tg dong hoa ciia tram bam ngooi ta thurmg dung cac thiet hi sau day:

- Ro Ie phao ap dung khi ngoi nha co ket mroc tren mai

- Ro le ap hrc hay con goi Iil ap lire kG tiGp xuc, ap dung khi khong co ket nuoc,

57

- Ro le tia hoat dong dira tren nguyen t~c khi Hk dO chuyin dOng ciia nuoc trong Bng thay dbi se tu dong dong, ng~t di~n di rna va dung may bam, thmmg ap dung dB rna may born chua chay (d~t a diu m6i 6ng dirng chua chay)

2. Kel iunic ap 11{C

Trong tnrong hop ap lire nurrc ngoai nha khong bao dam thuong xuyen hoac hoan toan, lhi trong h~ thBng cip mroc ben trong nha thuong xay dung cac ket mnrc. Ket nurrc eo nhiern vu di~u hoa nurrc trong nha, tuc HI. du tru nuOc khi thira va cung d.p nurrc khi thieu, d6ng thai tao ap hrc di dua mnrc den cac noi tieu dung. Ket nuoc con lam nhiern VI) dir trir mot phin mroc chua chay ben trong nha,

Ket mroc phin nhieu dat chung voi may bam, rftt It tnnmg hQ'P dat ket nurrc rna khoug co may born, chi khi nao fip IQ'C nurrc ciia h~ th6ng ngoai nha tang len mOt each chu ki mai di.it ket nmrc rieng.

Hinh dang ket co thi la hinh tron, chfr nhat, vuong. Vat li~u lam ket h}tng gach, thcp tim han. he tang, be tang c6t thep. Vi tri & trong nha, ket nuoc ap IQ'C thuong di.it ben trong, - tren maio san thU'Q11g, tren bu6ng thang (noi cao nhit) ...

e-.!'---

C\I ~ll~~~~~~ir=~t- Ph~u Iran

Khoang each ttt thanh ket ci

rnnrc d~n nnrng gian phong, n~u ket mnrc hinh chir nhilt kh6ng nen nho qua O,7m, hinh E tron > O,5m, ur n~p ket d~n mai ~ nha > O,6m: phong c6 d~t ket din sang va thoang khi,

Day ket co mOt ban day d8 mrng nurrc tran, ro ri. Ban day la thep tam quct scm, day ket dlIQ'C ke tren nhimg t~m g6 vuong.

+ Cac lhi~t bi cho ket rnnrc: (hinh 4.22)

Ham mai

eng trim

Ong

bun

,

- Ong dan mroc len ket (co

thi chia nhieu duong), co hB tri van khoa, van phao hinh diu each nlfp ket 0.15--;- O.20m. Dinrngkinh then tinh toan van phao co 0 -:;: SOmm.

- Ong dan nunc xu6ng d~l cao hon day ket 0,05+0,1 m va co h6 tri van I chieu (chi cho nmrc xuong) va khoa.

- Ong tran de? than mroc khi ket day qua (van phao hi hong), Micng ring co dang hinh

Hinh 4.22. Kef mIrre

phGu each n~p ket lO--;-lScm.

58

- ()ng xa bun dat sa~ day ket va nbi voi bng tnao mnrc tran. Tren bng co l~p van chin. dong fill)- khi c~n thi@t. Ong co D = 40 -;.- 50mm.

- ()ng tin hieu c6 D = 15-;.- 20mm chi mire ruroc trong ket nbi lU 6ng tran d~n chau rira e6 nguui thuong tnrc hay den tram bam d~ hiet khi nao ket diiy qua thi khoa lai hay dt may berm.

3. Bt clui» awe

Thea quy pham ella ta n~u ap IIJ'C nurrc ngoai nho han 6rn thi phai xay dung b~ chua mnrc, Dung tich bi chua mroc e6 lh~ Uly tir 114 - 2 liin hru hrong mr6c tinh toan ca ngay cho ngoi nha rna be chua phuc vu tuy theo ngrii nha Ian hay nho, yell d.u cftp runrc lien tuc hay khong. Truong hop trong nha e6 he thong cfip runrc chua cnay thi h~ chua din phai dir In] them luong rnnrc chua chay trong 3 gi« li~n ngoai bt{. Khi thi~t ke bi chua phai co may bam kern theo.

B~ xay h5ng gach, be tong, be tong c6t thep e6 dang hinh tron, vuong hay chfr nhat, dM trong hay ngoai nha, d~t chirn durri dftt, olea chim, hay tren rn~it dftt, co Hinh 4.23. Blchlia nutfc diip dit cho mat va d~u phai co bien phap 1. Ong 11uUC v;io be; 2. Dllg nut'c tnin;

c h6 ng thim t6 t. Cac thi~ t hi ch 0 h& c h (ra 3. ~ng nutyc ra .. 4. 6ng thao riia; 5. Tlumg len xu6ng;

gam co : (hinh 4.23) 6. 6ng thong boi ; 7. Chop thong bot

- Gng mnrc vao bi, co van phao hinh diu.

- Gng nuoc ra nbi vo; cac may bam, co corepin dM each day ran bi 0,8D (D Hi duUng

kinh bng hut ciia may born). Gng vao va ra d~t the nao dikhong co dung tich chet trong bi. - Gng mroc tran co xiphong (Bng cong giu nuoc) d~t ngang IDQ"C mroc Ian nhit

trong b~.

- <?ng thao nia bi tll" ran bi ra ngoai, tren bng ~ay co bit van khoa.

- Ong thong hoi hi co D = 100mm va Ian han.

- Cua len xu6ng CQ nra b~ va khi sua chua co D = 500mm.

- Thurrc bao rmrc mroc trong b6.

- Rdn he' pha! duoc lam th~ng voi cua len xuong d6 d~ quan sat, trong be' co cac bac

thang len xuong,

4. Trsm khi ep

Trong tnrong hop khong thi xay dung ker nuoc ben trong nha vi li do nao do nhu dung tich ket mroc qua 1&0 (phuc vu cho chua chay, nhu ciiu san xu5.t...)v.v ... thi ngtroi ta thuong xay dung cac tram khi ep Hun nhiem vu di~u hoa va tao ap luc thay cho ket nuoc.

59

Sa d6 tram khi ep <1 hinh 4-24.

Tram khi ep g6m hai thung b~ng thep (co thi chi c~n m¢t thung khi dung ticn yell C~ll be) mot thung chua nuoc va mot thung chua khong khi. Khi ninrc thira thi no van thung, mnrc d6n khong khi sang thung khong khi va ep eh~t lai. Khi mroc len d~y thung mnrc thi ap hrc kh6ng khi se Iii Ian nhat (Prriax)'

Khithieu nurrc, rnnrc tu thung mnrc chay fa eung cap eho tieu dung. Kh6ng khi lai tir thung kh6ng khi d~n sang thung nurrc va gian fa. Khi

5

Hinh 4.24. Trsm khi ep

1. T__hung khong khi : 2. Ttumg JWUC ,-

3. Gng dan khong khi : 4. M.1y ep kbi ; 5, 6.6ng d5n nuo-c; 7. Kbo« dong nuoc;

8. LuiYi ga. de' ngiin nuo-c khdi h~j thJp v,1 mHlll

6

cho khong khi di vao In("l11j! lurn ;

nmrc can tai day thung mroc thi ap lee kh6ng 9. Lufii ga ngiill kho1Jg cno nuac v,10 tiJUnl!

khi la nho nhat Pmin· khong khi.

Eli tao ap 1l)'C c~n thi~t ciia khong khi thi tram khi ep thurrng phai b6 tri them m¢t may ep khi bam kh6ng khi van thung kh6ng khi khi bAt d~ll sir dung hoac b6 sung them kh6ng khi hao hut trong qua trinh su dung (tii 1 - 2 tu~n m¢t l~n).

Tram khi ep co thi d~t <1 tang hAm, t~ng m¢t hoac lung chimg nha (trong h~ lh6ng cap niroc phan vung), Viec dong rna may bam khi eo tram khi ep co thi tu d¢ng noa nho

cac fa Ie ap lQ'C d~t <1 thung chua nuoc.

i

4.5. cAp NUDC CHUA CHA.y

4.5.1. Nguyen tic chung

D8 bao ve tinh mi}.ng va tai san cua nhan dan, cac kho v~t nr cua nha owe. trong cac khu nha dan dung, khu xi nghiep cong nghiep, cac kho tang, c~n thi~t phai thiet k~ he th6ng eap mroc chua chay ben trong cac c6ng trinh.

1. Hf th6ng clp nut'fc chiia cluiy co thi xay dung chung voi h~ th6ng d.p ntroc cho sinh boat va san xuat trong e6ng trinh, hoac co thi xay dung theo phU011.g an nao c~n phai so sanh v~ m~t kinh t~ ki thu~t ciia timg phuong an ay.

2. Dwng 6ng ciip nuric chiia cbay co thi la duong 6ng eo ap lire cao hay ap luc thap tuy thuoc van yeu cau bao ve va cac c6ng trinh dieu kien knac. N~u duong Bng chua chay co ap 1l)'C cao thi ap lire can thiet di chua chay la do die may bam chua chay d1_i.t e6 dinh tai die c6ng trinh tao nen. Cac may barn nay phai duoc thi~t k~ b¢ phan khoi dong may kh6ng cham qua 3 phut sau khi co tin hieu bao chay. Trong dinmg 6ng cap mxrc chua chay eo ap hrc thap thi ap hrc din thi~t d8 chrra chay la do may bam luu dong hoac xe barn eh ITa chay, lay ruroc tii cac tru nutrc chua chay & ngoai nha,

60

Ap lire t\1 do din thi~t trong duong ring chua chay co ap hrc th~p khong duoc nho han 10m tinh til mat d~t. D6i voi duUng 6ng chua chay co ap lire cao, thi ap 111C tu do & dau rnieng phun ciia hong chua chay d~t & vi tri cao, xa nh~t ciia ngol nha cao nh~t khong duoc nhi) han 10m.

3. Thin gian cAn thiit di d~p tit nJQt dam chs), trong khu dan dung va cong nghiep l~y bang 3 gi«,

Viec cung c~p nurrc can thiet d~ chua chay phai bao dam ca lnong ruroc Ian nhit dung cho cac nhu d.u khac, nlumg kh6ng tinh hrong mrec dung dG tmYi duong, tuai cay trong khu vue hay luqng ruroc dung d& tau chui san nha, may moe. Con luu lirong mroc tlim nra tinh bhng 15% hnrng mnrc tinh roan.

4. Trinrng hop kh6ng thi li1' mnic true tiip tir ngu6n cung cap nurrc duoc, hoac neu lay dmlC nhung khong co IIli v~ mat kinh t6 thi phai xct d~n viec dir trir ruroc d~ chua chay. Khdi hnmg mroc din du tfU dG chua chay phai dtroc tinh toan, din clr vao hrong mnrc crura chay trong 3 gia va neu IUQ'ng mnrc fiy Jan han lOOOm3 thi phai du trir trong 2 h~ chua.

Lmrng mroc chua chay co thG chira chung voi nuoc sinh hoar va san Xu~l. Khi tinh dung tich b0 chua du lrIT mroc chua chay, eho phep tinh luong mnrc b6 sung vao b~ trong khoang thai gian d~p tlt dam chay lien tuc trong 3 giCr, n~u luong nuoc h6 sung duoc lien tuc,

Trang tnnrng hop luong mnrc chua chay ben ngoai l~y (1 h6 chua, rna ben trong nha

- dln lhi~t phai co h~ thting dll'tTng ring d.p mroc sinh hoar va chua chay, thi th& tich ella bi chua nuoc du tnr can dam bao lutrng rnnrc dung trong mot thrri gian cho mOt hong chira chay trong mOt gi(l va cac nhu cau dung mrrrc khac. Trong tnrong hop nay hrong niroc din thiet dung d& tAm rua tinh 1Stx-, luqng ruroc tinh toan, lurrng mroc lau chui san nha kh6ng tinh d~n.

5. Nhling dai nmie va bi chUa ap IIfC phai co thi tfeh di dam bao diJu hoa tunic sinh boet, san xu't ya phl!C YI! cho chiia chs)'; tinh niur sau:

a) D[,i Vlyi xi nglliep c6ng ngllj~p luong nmrc dir U'fr u~ chua chay phiii tinh theo lirong runrc can thi~t eho hong chua cnay trong nha va lhi~t bi phun mroc nr dong trong thoi gian 10 phut dflu khi xay ra chay.

b) fJ6i voi khu dan dung, hrong ruroc d~r tru phai dam bao cung cdp cho m(ll dam chay hen trong va mot darn chay hen ngoai, trong thoi gian 10 phut voi luu hxjng ticu chuan. d6ng thai vin dam biio ca khch lutrng mroc dung vao nhu du khac.

61

c) Dtii voi nhiing ngOi nhll xay rieng biet, co ket mnrc rieng, luong nu6c dir tfU phai tinh du di€ chua chay trong 10 phtit voi hru hrong Ian nhat, d5ng thCyi cling phai dam bao hru luong nuoc dung van nhu c~u khac.

Bi€ chua va dai nuoc de' chua chay ph~H duoc trang bi thu6c do mire mroc, thi~t bi tin hieu rmrc mnrc cho nai quan 11. D;.it ca-fe-pin cua born mroc sinh hoat va chua chay (y hai c5t khac nhau Ht bien phap tich qTC dam bao nmrc du tru chira chay kh6ng bi tieu hao nhung mnrc viin diroc tuftn hoan. N~u rnang luai co dai va born tang ap chua chay, c~n co thiet bi tl)' dong dt mroc len dai khi may bam hoat dong.

H~ th5ng dirong 5ng dlin mroc hen ngoai phai thiGt k~ mang vong co th~ d~t cac 5ng nhanh d~n cac nha rieng Ie di dp nutrc chua chay, khi chi~u dai dmmg cing nhanh kh6ng Ian qua 200m. N~u dirong 5ng nhanh cut dai qua 200m dn lam hi chira hay h() mroc chua chay. Duong kinh 5ng chua chay ben ngoai nha be nhrit Hi 100m.

6. Cae lo~i eong trinh dan dl}ng VB eong nghifp sau day e.4n thilt phsi d~t hf th6ng durrng 6ng ehiia ehIiy ben trong.

a) Trong t5.t d. die loai nha san xu~t tnt nhUng nha san xuat rna khi ti~p XU( v(rj mnrc c6 thi sin h ra ti~ng n6, chay tam lira Ian ra. nha xay dung h~ng v~t lieu khong chi y. cac thi~t bi ben trong lam bang v~t lieu khong (hay. kho tang re tien, kho kim loai. phong thuong tnrc, nha tlim ...

b) Trong Ult ca cac nha a gia dinh 9 tftng trl'f len va nha ('r khach san, tiem an cao ~ ding lnl- len.

c) Trong cac co quan hanh chinh va tnrong hoc cao 3 L:1ng tnY len.

d) Trong cac nha ga, kho hang hoa, cong trinh cong cong, cac nha phu cua xi nghiep (ong. nghicp, nha giu tre, vinm u'e khi kh5i tich m6i nha 5000 1ll3.

e) Trong cac nha hat. rap chieu bong, cau lac b(l. n~a van hoa, hoi tnnrng co 30() (h6 ng(1i.

Trong cac ngoi nha da co he thl1ng dUn nu6c sinh neat va san xuat thi umTng 5ng cap mnrc chira chay phiii chung veTi mOL trong hai duung do.

7. Tieu chua/J 1U1J 1ur(1Jg awe ehtia ehay:

a) Tieu chuan hru hrong runic chlra chay ben trong nhirng nha san xuUt phai tinh vt"Yi 2 voi chira chay d5ng thai. hru lmmg m6i v()i Hl 2.5 f/s.

h) Tieu chuun hru lmrng mnrc chira chay v?t s() voi chua chay d:6ng lhd'i ben trong cac nha ('Y. nha cong cong, cac phu thuoc duoc quy djnh d' bang (4.10).

62

Bang 4.10

Tinh ehilt ella ngoi nha va eong trinh S6 d)t owe LU'Q'ng mroc
chua chay cho m6i cQt (fis)
- Nha a gia dinh can 9 tang tra len. nha co
quan hanh chinh, nha 0- t~p thi, khach san,
nha an t~p thG, tnnrng hoc kho chira hang, J 2,5
nha sinh hoat cong crmg, nha ga, nha chua
bcnh. vtron tre va nha giu tn~. nha phu ciia
XI nghiep co kh5i tich < 25000m-'
- Cac nha cong cong (} tren co khoi tich >
25000m3 va cac rap hat, rap chien bong, 2 25
cau lac hQ, nha van hoa < 300 ch6 ng6i.
- Cac nha sinh hoar van hoa d' trcn >300
eh6 ng6i 2 5,0 S. Ap /1fC tir do thurYng xuyen ella cac hong chua chay hen trong nha phai duoc hao dam co 1 cOt nuoc day d~c voi chieu cao din thi~t Sk _?>: 6m cho cac loai nha.

4.5.2. PhU'O'Dg phap chfra chay

Tuy trinh dO khoa hoe ki thuat, nguyen vat lieu chay rna sa dung cac phuong phap chua chay co ban nhu chua chay b~ng nuoc, b~ng cat. bang khi C02 va tuyet C02.

Da s6 tnrOng hop c6 thi ap dung phuong phap chua chay b~ng nuoc. Vi v~y, d6i voi nganh dp thoat mxrc chi di sau nghien cim cac hinh thtrc chua chay bang mnrc, toy thea tarn quan trong cila khu vue boac coni trinh, tuy theo trang hi chua chay quan trong ciia khu vue hoac cong trinh, tuy thea trang bi chua chay rna ap dung cho thich hop.

4.5.3. HIDh thm: chiia chay

- Hinh thlic chiia chay tv dQng : (kiiu huong sen tv dong) khi co chayxay ra, do nhiet dO dam chay kich thich, huong sen chua chay tv dong rna va quay v~ dam chay phun nmrc vao cha chay,

- Hinh thtir chiia chay ban tvdqng: Thi~t hi kH~u chua chay tl1 dong nhimg khi c6 chay pha! co ngooi di~u khien rna van eho mroc phun vao ch6 chay,

- Hinh thric chUa chay thong thwng; Thi~t bi nhfrng nong chua chay ngoai san va trong nha (c6 voi rang chua chay), Khi co dam chay xay ra, nginri rnang vac voi rang chua chay, rna van cho phun mnrc vao dam chay.

63

+ Sau day ta di sau nghien ClID v~ hinh thirc chua chay thong thuong. a) Hong chiis chAy ngoai san:

Dat (1 cha quang dang, d~ thay, nhieu nguUi qua lai, N~u ngoai dirong pha thi d~t cac hong doc duong xe chay.

Khoang each giira cac tru khong qua 150m, each nrong it nhlit lil Sm va nen d~t a ngji ba hay nga tu dmmg. Neu t11) d~t ra ngoai hai hen mer duong xe chay thi khong nen d~t each xa rnep duong qua 25m.

can thiet k~ cac van chia dirong bng cftp niroc chua chay thanh nhfrng doan, d~ ti~n cho viec sua chua va tinh toan sao cho s6 tru mroc chua chay tren mai doan kh6ng duoc nhi~u qua 5 O'IJ.

Ban kinh hoat dOng ciia m6i tru mroc chua chay ngoai nha phu thuoc vao chien dai voi rang va ap hrc n u6c chua chay, chieu dai tinh toan cua voi rang b&ng viii bat, lip trong he thong ap hrc cao khong diroc dai qua 125m va trong he lhang ap 11)'C thap khong diroc dai qua 150m.

Trang cac xi nghiep cong nghiep, thanh phb hay khu cong nhan rna luu hrong nuoc chua chay hen ngoai khong Ian qua 20 tIs thi khoang each tinh toan giua hai tru mroc chua chay ben ngoai kh6ng duoc dai qua 120m.

Noi chung trong moi tnrong hop, ban kinh hoat dong ciia cac tru chua chay (R) ngoai nha pnai giao nhau, biio dam chua chay duoc rnoi noi trong khu vue (hinh 4.25)

Tuy thea phurrng tien chua chay rna quyet dinh vi tri ban kinh phuc VlJ. ella cac h~ chira ninrc chua chay,

N~u co xe bam chua chay, ban kinh phuc VIJ HI. 200m -

---- _

_ ----_

»" ......;; ..... ,

? ' ; ,

I ~ ,

I I ' ~

, , \ /,

: u: y \

I ~ r---: T h- h' :

\ Tn,! chua chay \ , r1,l c ira c ay I

, , '

',..... ... ... )~... ." ...... "

,-----~ "---~~

Hinh 4.25

Bim kinh hOil! d(mg cu., 2 IrQ cbiin cMy ljJn nhau

N~u co may bam di d6ng thi tiiy theo tung loai may ham rna quyet dinh ban kinh phIJC VIJ tu 100.;-150rn.

h) Hong chua chAy trong nha (tu pbong hoa)

Khi co chay xfiy fa trong nha can co nuUc ngay tai ch6 d~ d~p tit vi th€ runrc phai dtnlc dua d@n cac hong nuoc chua chay d~t trong cac gian cua cong trinh.

- Nguyen tic chon vi tri va s6 hong chua chay hen trong cac cong trinh nhu sau:

Trong gian nha tnuoc nganh san xullt hang A, B, trong gian nha voi khbi tich > 1 OOOm 3 co nganh san xufrt hang C, trong cac gian ban hang va chua hang co kh6i tich > 2S000 m3 va trong rap hat r@.p chieu bong, cau lac bO voi s6 chb ng6i > 300 thi tinh m6i di~m cua gian nha phai duoc it ohat 2 hong chua chay phun d~n.

64

Trong gian nha khbi tich ::;100m3 co hang san xuftt C, D. D khong phu thucc van khbi tich, cac gian ban hang va kho chua hang co khbi tich s 25000m3; rap hat, rap chieu bong, cau lac bO, hoi tnnrng co sb ch6 ng6i < 300 thl m6i di~m cao xa nhftt cua ng6i nha phai bao dam co 2 hong g§.n nhau phun nmrc d@n diroc.

Trong nha & va nhfrng nha ki~u nanh lang giira, nhfrng err quan hanh chinh, nhimg nha phu cua xi nghiep cong nghiep thi m6i gian rieng biet phai co it nh~t 1 hong ruroc chua chay.

Trong cac cong trinh tren, cac hong chua chay phai d~t ngay 0- Ibi ra ben trong cac gian hay t, chieu nghi ciia c§.u thang, hanh lang, hay 0- 15i qua lai, d@ th~y nhftt.

Hong chua chay trong nha d~t cao 1,25m k~ tir m~t san d@n tam cua hong chua chay .. c) Thitit bi ctia mOL hong chiis chay trong nha duoc di.it van trong mot cai tii - goi Ia tu phong hoa (co khi con d~t trong mot hbc tuong) c6 kich thuoc khoang 850x600x250 (hinh 4.26)

1 320

I ~~90~~~2~45~~16~0~~80~=:7-r

<D '"" eo

1. Ong d6ng; 2. Van chfra chli.y.

3. Khftpn6i;4. Vo; phun chfra cMy

5. M6c gifi voi phun; 6. L6i cUQn 6ng viii gai; 7. Ong vw g,1i; 8. Ban 1J xoay; 9. Te

Hlnb4.Z6

ni chiia chiiy ben trong nha

- Cac thi~t bi g6m co :

1. Van chfra chay nbi v6i 5ng dimg. Khi d.n thiit rna van, nu6c se chay ra voi voi rBng, tuy thea ngoi nha Ian hay nhd rna dung ang d6ng va van co kich thuoc b~ng nhau (D = 507 60mm).

2. Voi rGng lam bing gai hay cao SU, duoc cuon van 1 banh xe quay quanh true c6 dinh trong tii phong hda. Voi rbng co chi~u dai 10m hoac 20 m va co doong kinh D = SOmm hoac 66 mm (bang 0 cila 6ng dung).

65

3. Dau phun nuoc (con goi la sung phun nuoc) b~ng kim khi uip li~n voi dau voi rang co dang hinh con dai khoang 50 cm.

Dau Ian l~p li~n veri dau voi rang co duong kinh b~ng dmmg kinh voi rang; dau nho thuong co 4 co dmmg kinh : 13, 16, 19,22 (rnm).

Khi co chay, I~y voi rang ra khoi tu mang den noi co chay, rna van ra, ta co mot dong nmrc phun fa tit dau sung phun, vira day vira khoe co kha nang d~p t~t dam chay. Dong nu6c phun ra co 2 thanh phin (Hinh 4.27) :

Hinh 4.27. V()i phOng hail

- MOt phan a ngay mieng sung phun t(10 thanh mot d6ng mroc day d~c, khoe c6 sue manh d~p t~t dam chay, chieu day dong phun day khoe do goi la Sk.

- Mot phan nira & ngoai xa han t(10 tnanh mot dong nuoc phun tung toe nhu rmra, it co tac dung, Toan bO chien dai ciia dong nuoc phun ra a mieng sung phun goi Ul SB.

Trang nha cr, nha cong cong, nha c6ng nghiep, ... Sk phai c6 mot dO dai du de' co thi

phun t&i moi diem trong cong trinh nhimg khong duqc nhc hem 6 m.

Noi chung Sk phai quyet dinh thee tinh toan, tren may di~u kien : - Vi to d~t ttl phong hoa.

- Diim cao xa nh~t (ban kinh heat dong ella tu phong hoa).

- Chibu dai voi rang hien e6 (trir do yang ciia voi rang khi sil dung),

66

ChU'O'Dg V

KHAI N~M CHUNG vE THOAT Nude

..... ............:. ".,....." ;O?

5.1. NHIl;M vu CU A Hl; THONG THOA T NUOC VA CAC DANG xuoc THAI

NOOc sau khi su dung van muc dich sinh hoat hay san xuat, mroc mira chay tren cac ' mai nha, mat dtrong, mat d~t, chua nhi~u hop chat hfru co, vo co d~ bi phan huy thdi nra va chua nhieu vi trung gay benh r~h nguy hi~m eho ngmri va dong vat, N~u nhirng loai mnrc thai nay xa ra mot each bira bai, thi khong nhimg la mot trong nhfmg nguyen nhan chinh gay 0 nhiem moi tnnrng, nay sinh va truyen nhiern cac thu benh hiem ngheo, anh hmmg d~n di~u kien ve sinh. sue khoe ella nhan dan. rna v~ mljt khac con gay nen tinh trang ng~p lut trong thanh pho, xi nghiep cong nghiep, lam han eh8 d§.t dai xay dung, anh ht.riYng d~n n8n m6ng cong trinh gay tra ngai cho giao thong va tac hai d8n mot s6 nganh kinh t8 quoc dan khac nhu chan nuoi ca v. v ...

VI v~y nhiern V\J. cua he th5ng thoat mroc Itt v~n chuyen mot each nhanh chong cac loai ntnrc thai ra khoi khu dan err va san xuat, d6ng th(ri lam sach va khu trung toi rmrc do dn thi6t tnroc khi xli vao nguon mnrc,

Nurre thai co cac loai khac nhau. Tuy theo nguon gae va tinh ch~t cila nguon nurrc thai rna ngtrOi ta chi a ra ba loai chinh sau day:

Niroc thai sinh hoat: Thoat fa tiI cac chau nra, huang tim, xi, tiiu ... chua nhieu ch~t bin hiru co va vi trung.

Nurre thai san xuat: thai ra sau qua trinh san xuat. Thanh phdn va tinh chat phu thuoc van timg loai cong nghiep, nguyen lie,u tieu thu va qua trinh cong nghe nen khac nhau r§.t nhieu,

Ngirci ta tlurong phan biet mnrc thai san xU;1t thanh hai loai: mroc b] nhiern bin nhieu (nwe bin) va mnrc bi nhiem bin it (ruroc sach),

Nurre rmra sau khi roi xuong, chay tren b~ mat cac duUog phb, cac khu dan CIT hay khu cong nghi~p bi nhi~m bUn nhat la Iuong mroc rmra ban dflu.

Neu trong cac thanh pha, mroc thai sinh heat va san xu§.t (duoc phep xa van mang looi thoat mroc sinh hoat) duoc dan chung thi h6n hop do dooc goi ia nuoc thai do thi.

67

5.2. HE THONG THOA.T NUOC

He thong tnoat mnrc Ia t6 hQ'P nhfrng cong trinh thi~t hi va cac gilti phap ki thuat duoc t6 chirc di thuc hien nhiern VIJ. thoat mroc.

Tuy thuoc vao muc dich yeu diu t~n dung nguon nu6c thai cua vung phat trien kinh t~ Ian can thanh pho, thi xa, thi trin ... do nhu diu ki thuat ve sinh va viec xa cac loai mnrc thai vao rnang lu6i thoat nuoc rna nguai ta phan biet cac loai he thong thoat mroc : he thelng thoat nu6c chung, he thong thoat mroc rieng, he thong thoat mroc rieng mot nua va he th6ng han hQ'P.

He th6ng thoat nu6c chung, hinh 5.1, Ia he thang rna lal cii cac loai nuoc thai (sinh hoar, san xu~t, mnrc mira) duoc xi chung vao mot rnang lu6i va din d~n cong trinh lam sach, Co tnnrng hQ'P nguoi La xay dung mot s5 rnieng xa mnrc rmra kiiu gieng tran, don nhan phan Ian mxrc rmra ciia nhfrng tr~n mira to keo dai, d6 ra song h6 canh do d6 giam b6t hru hrong mroc khong cdn thi6t len

v6 plurong dicn ve sinh, VI toan hO phdn ntr6c bftn d~u duoc qua cong trinh lam sach tnroc khi xi ra song h6. Tuy nnien no kh6ng kinh t~, hOi kich thu6c ella cac cong trinh thu din va xu li d~u Ion, dang thai quan li cting phirc tap, He thong nay thtnrng chi xay dung & nhirng thanh pha n~m canh con song Ion hay trong thai ki xay

cong trinh lam sach,

He thong thoat nuoc chung co lTU diem la bao darn t6t nhat

Hinh 5.1. SadJh~ thring (hoM IJWC dlWlg 1. Cong trinh /lun s!,lch: 2. Trsm bmn.

3. Giing xa mxrc mlr.J: 4. C6ng gop chinh: 5. r6ng flOP·

Hinh 5.2. Sa d6 h~ th6ng tho.1t nwc rieng.

1. Ttum Ibm s{lch; 2. Tmm bmn; 3. H~ th6ng thos! nwc 1lllr.J:

4. H¢ Ih6ng thoat IlmYC sinh hO{1l

dung khi chua co phuong an thoat mroc hop li.

He thong thoat mroc rieng, hinh 5.2, co hai hay nhi~u mang 1u6i cclng rieng bif;t : m(H dung d~ van chuyen nuoc bftn nhieu (vi du mroc sinh hoat), tnroc khi xa vao ngu6n cho qua xu li; mOt dung de v~n chuyen nmrc it bin hun (mnrc rmra) thi cho xii th5ng vao

68

ngudn, Tuy theo d(j nhi~m ban rna mroc thai san xuat (n~u dO nhiem bin cao) xii chung voi mr6c thai sinh heat hoac (n~u d(j nhi~m bin th~p) chung voi nuoc mua. Con n~u trong nuoc thai san xu~t co chua chit d(jc hai axit, kiem ... thi nhit thi~t pnai xa VaG rnang lu6i rieng bi~t.

Tnnrng hop m6i loai mnrc thai dU'Q'C v~n chuyen trong h~ thang mang lu6i rieng bi~t goi la h~ thong rieng biet hoan toano Truong hop chi co he·thang cong ngam d~ thoat nu6c bin sinh hoat va nu6c bin san xuit con nu6e mua va nuoc thai san xuit quy u6"c 1;\ sach chay theo muong mang 10 thien goi la he thang rieng khong hoan toano

So vci he thang chung thi he thang thoat nuoc rieng co loi v~ m~t xay dung va quan li, Tuy v~ mat ve sinh co kern han (nhung v~n dam bao yeu cau) song r&t l1U diim 13. gijim duoc van d~u tu xay dung ban d~u (kich thuoc cang, cong trlnh lam sach va tram born nho ... )

-r

./

~

~

~ ~

~ ~

~ 3 '

~ 6---

~ 3 6 -';;---

.~~fY

6 .,._~

\ _/-~-

>-- .-/".-

/.~ ,

HIBh 5.3. Sa do h¢ thong thoat nur5'c rieng mOt n/m.

nBi di thu nhan ph~n nu6e mira 1. M{U1g lu6i nu6c ban; 2. M(JIlg lurYi nuUc mm!;

trong thoi gian diu ciia tran ~ N I(ri r. 4 11 bam ~,.., u h

... _,_ gal' nOl; . 4lm ; J. ~r;un am sac ;

mua cung vci noUe sinh heat, 6. C6ng nu6c tbiii sinh hOilt, san xuit va nu6c mua b,1n.

san xu&t d~ d~n din cong trinh Hun sach. Va khi mua to hay Cr thai gian cuai ciia cac tr~n mua, hru luong nu6c rnua Ion, co thi tran qua mieng xa ra song hi> canh do.

He thang rieng mot rnra v~ mat ve sinh cung t6t, nhung gia thanh xay dung cao va quan li rit pmrc tap, nen it diroc su dung,

He thang h6n hop la su k~t hop cac loai he thong ke teen, thinmg g~p a mQt sa thanh pha cai tao.

Vic$c ll)'a chon he thang thoat nuoc phai can cu vao nhieu yiu ta : kinh te, ki thuat,

H~ thang thoa t mroc rieng mot mra (hinh 5.3), thuong co

hai he thang cong ngjrn, trong do mot rnang lu6i di tnoat nu6e sinh hoat, nuoc san xuat va nu6c mua bin, con mang hr&i khac di d~n nurrc mua sach xa tnrc ti~p ra song h6_

6 ch6 giao nhau gifra hai mang lu6i xay dung gieng ngan

ve sinh va di~u kien dla phmrng.

Trang cac thanh pha cua ta hi~n nay phan Ion Ul h~ thang thoat nuoc chung, ruroc xa ra song h6 khong qua lam sach, dn duqc cai tao lai thea ki~u rieng mOt fitm hoac han hop

69

di dam hac ve sinh moi tnrong va mi quan eho thanh ph6. Khi do ta xay dQ11g them mot mang lu6i c6ng don lay cac ci'ra xa ella h~ th6ng thoat nu6c chung hien tai va dan len cong tririh lam sach, Tai ch6 giao nhau giiia e6ng xa ciia he th6ng chung (hi~n co) va rnang 1u6i c6ng xay dQ11g rom se b6 tri e6ng d~p tran xa mroc mua.

5.3. SO DO THOAT NUDe KHU DAN CU

M6i mot he th5ng thoat nu6c deoc thuc hien bang nhfmg bien phap ki thuat khac nhau, tuy theo each h5 tri rnang 1u6i. duong 6ng, do sau chon e5ng, s51U'Q11g tram bam, s61UQ'ng va vi tri cac cong trinh lam sach .... Vi du, co thanh phb ta d~t cong thoat ur chay va mot tram bam dOC nhit, hie do d.n phai chon sau cbng. Nguoc lai khi d~t c6ng nang ta phai xay dQ11g nhieu tram bam. Cung nhir v~y co thi co mot hoac nhieu tram xu li (tram lam sach), Vi tri ciia tram xu li gifr mot vai trc quan trong trong viec chon sa d6 thoat nuoc.

Nhu v~y sa d6 thoat mnrc (hay la giiii phap thi8t k8 he thong thoat mroc co din ell v@ phirong dien kinh t8 ki thu~t, di@u kien dia phuung cling nhu kha nang phat triin trong urong lai) cung r~t khac nhau. Nhung bat ki so d6 he thong thoa; mnrc nao cling bao g6m cac bO phan chinh sau day:

1. Thi~t b] thu va din ben trong nha (hinh 5.4) ~ H~ thting thoat DlWC ben trong nha '

J Hin1_! 5.4. S(T d6 tong quat Clla h~ th6ng tnost nu6'c ben trong nha.

1. Ong thong boi; 2. Oag dUng thoat tunic; 3.ChQu tifm; 4. Ch[iu nm; 5. Ket xi; 6.H6 xi (chiiu xi); 7. 6ng nhiinh; 8. Ch[iu nm.: 9. Si ph6ng; 10. L6 kie"m trs; 11. 6ng d5n nu6'c ra ngoai nhil. ;'

12. Giing tham; 13. Giing kie"m Ira; 14. Giing tham tten m!wg JuUi ben ngoei nhc"'i.

Nu6e thai tiT cac thiet bi dung CI,l ve sinh chay qua bng nhanh t61 bng dimg va dU"Q'C dan ra ebng duong phb b~ng mang lu6i cong san nha hay tiiu khu.

70

Cac bng dtmg thuong d{it dua theo tuoug hoac goc cac buong ve sinh, co th~ d{it p6i ben ngoai hoac chirn sau trong tuong hoac trong cac hOp hAng g6, gach, be tang. Ong dimg thuong dat eao han mai nha khoang 0,7m, phftn them Ia phftn thong hoi.

Gitra mang 1u6i bng va cac thi~t bi ve sinh nguoi ta l~p d~t cacxiphong, khoa thuy hrc d~ ngan ngira hoi khi dOc xam thirc van buong ve sinh.

Nu6e thai thea cac bng dtrng t61 mang hroi e6ng d§.n ngoai nha. a eh6 giao nhau gifra he thong ben trong va ben ngoai nha, xay dung gi~ng tharn d~ theo d6i eh~ dO lam viec ella mang luoi ben trong va lily rna khi din thi~t·.

2. Mang ImYi uioat nwe ben ngoal nha

La he thong cbng ngftrn va muong mang 10 thien dung d~ din mroc b~ng each til chay 161 tram berm, tram lam sach hay song h6. Tuy thea vi tri, quy rna va nhiem VlJ rna mang 1u6i thoat mr6e ben ngoai co thi la:

- Mang lu6i thoat mroc san nha (cho mot nha),

- Mang 1u6i thoat mroc tie'u khu (hinh 5-5).

123 122 121 g 110-

Hioh 5-5. Sa d6 m\111g JutYi thoiu nuuc lieu khu. 1. Msng Ju6i tho.it nu6c tieu khu; 2. Giang thlim;

3. Giang kie"m tra; 4. Nhlinh n6i; 5. M(I1Jg JurYi ngoai ph6

- Mang 1u6i thoat mr6c trong cac xi nghiep cong nghiep.

- Mang hr6i thoat nu6e ngoai phb.

Mang lu6i e6ng xay dung trong pham vi ti~u khu, dung di thu nh~n tilt ca nuoc thai tu cac nha trong tiiu khu va v~n chuyen ra mang h.roi ngoai ph6 goi HI mang 1u6i thoat

" ?

nuoc tieu khu.

Di di~u tra ch~ dO Him viec ciia mang 1u6i san nha hay mang lu6i ti~u khu thi & eu5i mang lu6i ngum ta xay dung mot gi8ng tham - gi~ng ki~m tra. Doan 6ng obi li~n til gieng kiim tra t61 e6ng thoat ngoai phb goi la nhanh nbi.

Mang lu6i xay dung doc thea cac duong phb va khu VQ'C nh~n nu6e thai tu cac mang lu6i trong san nha, tiiu khu goi la mang 1u6i thoat nwe ngoai ph6. N6 co rat nhieu nhanh, bao trum nhimg luu vile rong 1611 va thuong d§.n nu6c bAng each til chay,

Nguoi ta con ehia thanh phb thanh nhieu hru Vile thoat mnrc rna gioi han la cac dirong phan thuy hay tl,l thuy. Nurre thai tren cac hru VlJC dy ~p trung ve cac ebng g6p hru VJ.!C, ebng thoat rnroc chinh, e6ng thoat mroc ngoai pham vi thanh phb (khong e6 cong nhanh).

71

3. Tram bO'I1l va 6ng din ap IlfC

Dung de van chuycn nuoc thai khi vi li do kinh ~ ki thuat khong the de ttl chay duqc.

Nguo: ta phan biet tram bam thea khai niern: tram bam ClJC bO, tram bam khu V\TC va tram ham chinh. Tram bam ClJC hi) phuc VlJ cho mot hay mot viti cong trinh. Tram born khu V\TC phuc VlJ cho tirng vung rieng hiet hay mOt vai hru VlJ'C thoat mr6c. Tram bam chinh dung de bam wan ht} mnrc thai thanh ph6 len tram lam sach hoac xii van dftu ngu6n.

Doan 6ng d~n mroc lU tram ham d~n c6ng nr chay hay d~n cong trinh 13m sach la durmg 6ng ap luc.

Khi c6ng chui qua sang h6 hay g~p churmg ngai phai lu6n xuong thip goi Ut diuke

(hay c6ng lu6n), lim viec voi ch~ dO ap 1\TC hay mra ap IIlC.

4. Cong trinh lam sach

Bao g6rn tilt ca cac cong trinh lam sach rnroc thai va xu Ii can ba. S. cang va mifng xi nwe vao nguan

Dung de van chuyen nuoc thai tu cong trinh lam sach xa V~lO song hb. Mieng xa mroc tlunrng xay dung co bO phan de xao trQn nuoc thai voi mroc nguon.

Hinh 5.6 gioi thieu sa db tang quat thoat mroc ciia khu dan cu.

Hinh 5.6. Sa d6 long quat thoar nUt:1c khu dim Cll.

1. Ranh gi6i tnsnn pM): 2. R.1nh gifti luu V(lC; .1. M{llJg Iwi ding ngoiH ph6: 4. Duong 6ng iip Iuc: 5. C6ng gop 11111 VVC; 6. C6ng gop chinh:

7. C6ng gop ngotli piuun vi thiinh ph6; 8. C6ng x.i ra song h6.

Viec thiet lap sa db thoat nuoc trong mOt thanh ph6 hay mOt khu dan cir rftt kh6 khan, vi n6 phu thuoc van nhicu y@u t6 nlnr: di~u kien dia hinh, di~u kien dia chat, cong trinh

72

va dia ch~t thuy van, mire do phat triin thanh ph6 a dQ't dftu va tuong lai, vi tri d~t cong trinh lam sach va cua xa nu6c thai... VI v~y khong thi dira fa mot sa d6 m§.u m1JC nao di giai quyet cho cac tnrong hop C\J thi duqc. 0 day chi gioi thieu mot s6 dang sa d6 khai quat, phu thuQc chii y~u vao dia hinh (xern hinh 5.7).

c)

Hinh 5.7. Cac sO'd6 mtmg Ju6i thOlit n wc

."'(1 dd thing g6c (hinh 5.7 a): su dung khi dia hinh c6 dQ d6c dB fa song h6, chu y~u dung d~ thoat rnroc rmra va nurrc thai san xullt quy u6c Ia sach, mroc xa th~ng vao ngu6n rna khong don lam sach,

Sa dd giao nhau (hinh 5.7b): di~u kien dia hinh gi6ng nhu sa dB th~ng goc, nhimg rnroc thai can phai lam sach tnnrc khi xa vao ngucn, nen co c6ng g6p chinh chay song song voi dong song d6 d§.n nu6c thai d~n cong trinh lam sach,

Sa d6 phiin viing (hinh 5.7c) : Str dung trong tnrong hop thanh ph6 chia lam nhicu khu VlJ'C rieng biet hay trong tnrong hop thanh ph6 c6 dia hinh d6c 1&0. Nurre thai ur vung thfip thi bam tnrc ti~p d~n cong trinh lam sach hay born vao cang gop ciia vung cao va tu ch~y t6i cong trinh lam sach,

Sa d6 knong l~p ttung (hinh 5.7 d) : su dung ct5i vrri thanh ph5 l&n hoac thanh ph5 co chenh lech 1&0 v~ cao dO, dia hinh phirc tap hoac phat tritin thea kiiu hinh tron. Sa d6 co nhieu tram lam sach.

73

NgUQ'c lai voi sa db .khong t~p trung Ia sa d6 ~p trung, nghia Ia toan bo mroc thai dU'Q'C t~p trung v~ tram lam sach chung (hinh S.7b. c)

cin chu <; d~c diim xay dung dQ1 dftu ciia thanh phB co iinh hu&ng nhieu den viec chon sa d6 thoat nuoc. Vi viec x§.y dung he thbng thoat nuoc rat dit ti~n. nen ngmri ta phai chia thanh tirng dQ1. Trang dot dftu chi giai quyet thoat nu6c cho cac khu cong nghiep va cac khu nha a cao ting. Neu cac khu d6 nam each xa nhau thi c6 thi giai quyet b~ng cac e6ng trinh Hun sach rieng biet, khi d6 c6 dang sa db kh6ng ~p trung. Khi thanh ph6 rna rong, ti~p t\IC xay d1,II1g b6 sung them duUng Bng chinh, thi lai tr& thanh sa db t~p trung.

74

Chmmg VI H~THONGTHOATNUdCTRONGNHA

6.1. NHIEM V1) V A cAc BO PH~N CD A HE THONG THOAT NUDC TRONG NHA

H~ th6ng thoat mroc trong nha e6 nhiern VI). thu cit ea cac loai mxrc thai k~ ea rae nghien va mroc rmra tren mai nha dti dua ra mang lum thoat rnroc ben ngoai,

Trong tnnmg hop d.n thi~t co the phai xu Ii cue hO mxrc thiii trong nha truce khi dua ra mang lu6i thoat mr6e ben ngoai,

Tuy thea tinh eh~t va do biln ciia mroc thai, ngooi ta thuong thiet k~ cac h~ th6ng , thoat nu6e ben trong nha sau day:

- H~ thong thoat nu6e sinh heat: de d~n mroc biln chay ra tir cac thi~t hi ve sinh.

- H~ thong thoat mr6c san xuat : tuy thea thanh

ph~n va s6 luong nu6c san xu~t, h~ th6ng nay co th@ co mot hoac co nhieu rnang tum rieng biet.

- H~ thong tho at nu6c mua: de danntr6e mua VaG

-mang luoi thoat ntr6e mua ngoai ph6.

H~ th6ng thoa; nu6c trong nha co the ia h~ thGng rieng hay chung nrong ling v6i mang lwi thoat mroc ngoai phG. Nuric thai san xuAt co the chay chung v6i nuoc thoat sinh hoat hoac nuoc mua, tuy thee dO biln ella n6 nhieu hay it. Nu6c thai san xuiit co chat doc nhieu d~u rna, axit thi phai khfr dOc, thu d~u rna, trung hea axit tru6c khi chay ra mang lum ngoai ph6 ho~c vao mang luci chung.

He thang thoat nuoc bAn ben trong nha bao gam cac bO phan :

- Cac thi~t bi thu TIWC b§~n : chau rua mat, chau gH}.t, be xi, au ti~u, V.v ...

o n

Gi6ng lham

8 R ~ H6 xi k~u ng61 b~t
[E G;;J <{;? H6 xi ki~u ng6i x6m
~ ~ <iR Au tl~u tr!n ttr6'ng
0 ~ ~ ChtutAm
1±1 ~ ~ Ch*u rLl's:mij.t
1±1 ~ C!R Ch.u rua
)lI( o-, ~ ll10i thu mJac
~ r €? .. r "" .,.
Ong tayrua
r+ ~ Ong kiem Ira
Hinh 6.1
Cae ki hicu tren M th6ng thoti t
nu&c bin trong nhil.
75 · Mang luUi duUng bng : bng nhanh, bng dUng, bng thao nuoc ra khoi nha (bng xa).

· Cac thi~t bi tr~n duong bng : gieng tham, 16 kiim tra t~y rua thong hoi.

- Ngoai ra, trong tnrong hop d.n thiet, he thang thoat ruroc ben trong nha con c6 them cac cong trinh xu Ii C\,lC bO nhu: bi t11 hoai, bi l~ng cat, bi thu d~u rna, bi I~ng bun, bi trung hoa ...

· Cac ki hieu tren he thong thoat mroc ban trong nha (hinh 6·1).

6.2. CAU TAO He THONG THOA.T NUDC SINH HOAT TRONG NHA 6.2.1. Cac thi~t b] tho nuoc biin

De thu mroc thoa! sinh hoat, nguai ta thuong dung cac thiet bi nhu: be xi, ilu tieu treo, rnang tieu, thiet bi v~ sinh cho phu nfr, chau ri'ra tay, ri'ra mat, chau gi~t, chau rira nha bep, chau t~m, ... Tuy thea tinh chftt ciia ngoi nha (nha &, nha t~p the, nha cong cOng,.,) rna ta trang hi cac thi~t b] va dung cu ve sinh cho thich hop, Nu6c san xuftt c6 the dung lu&i thu, ph~u thu, chau rna. NtIDC mira tren tr~n va mai nha, dung cac mang mnrc (se no) va ph~u thu mrocrmra.

Cac yell c~u co ban dbi voi cac thiet bi thu nuoc thoat la:

+ Tftt ca cac thi~t bi (trit au xi) d8u phai co lu6i eh~n bao ve, d~ phong rae rum ehui vao lam hie bng.

+ Tftt ca cac thi~t bi d8u phai c6 xi phong dat & dwi hoac ngay trong thiet bi do, de d~ phong mui hoi thbi va hoi doc tfr mang lum b5c len bay vao phong cr.

+ Mat trong thi~t bi phai tron, nh~n, it gay goc de bao dam d~ dang t§'y rira va eo sach, + V@tlieu che tao phai b~n, khong thftm mroc, khong bi anh huong cua hoa chft1. V~t lieu t5t nhftt ta SU, sanh va chftt deo,

Ngoru ra, co the lam b~ng 16n va phii ngoai b~ng mot lap men su mongo Hien nay ta eon Hun cac chau rna, gi~t trong cac nha a gia dinh va tap the bang each xay gach, lang vUa xi mang & ngoai hoac gra-ni-te, tuy khong mi quan nhung dan gian va reo

+ Kit cftu, hinh dang thiit bi phai bilo dam ve sinh, thuan tien eho sil dung va an toan khi quan li, co kich thuoc nhd, trong IUQ'Ilg nho, phu hqp v6i viec xay dung, l~p ghep.

+ Bao dam thoi han phuc vu ciia cac chi ti~t cua thi~t bi duoc d5ng nhat, e6 the thay the d~ dang, nhanh chong cac chi tiit cila thi~t bi,

1. Hb xi : gam c6 be xi, thiet bi rna hb xi (ket nuoc hoac vOi ri'ra va cac 5ng dan nuoc rna) va cac duong bng dan nuoc phan vao mang hr6i thoat mroc ben trong nha,

a) Bfxi:

Be xi ng6i bet Thuong lam bang SU, trong 16 co bb tri d. 5ng xi phong, loai nay hi~n nay tren thi tnnrng quac ~ co nhieu kieu : hinh mam va hinh ph~u (xem hinh 6.2).

76

Be xi diroc d~t ngay tren n~n san chi~u cao til' mat n~n d~n milt au xi til' 0,4+0,42 m ctbi voi nguoi Ian, trong truong hoc khoang 0,33 m, nha tre khoang 0,26 m.

- B~ xi ng6i xdm : Hi loai thong dung nhat dung a nhfrng noi tap thi, cong cong, no la mOt loai hinh mam co b~ ng6i va n5i voi bng thoat b~ng xiphong, B~ xi lam b~ng gang, sir, gra-ni-te, be tong lang vira xi-mang, d~t tren n~n nha cao khoang 20+40cm (xem hinh 6.3).

b) Thiit bi Tim h6 xi:

Be XI ng6i x6m va ng6i bet deu dung ket mnrc sach d~ fila, b6 tri thea kiiu din giat hay tay keo (xem hinh 6.4 va 6.5).

Ket mroc nra co thi dung loai tu dOng hay gia1 d~t thap hoac tren cao, each san khoang 0,6cm va 2m tinh d~n tarn thung.

Hinb 6.2 B¢ xi ng6i b¢t

600

r

I~!§~~l 2

r:::: t 600 _

o ~ 1

Hinb 6.3

B¢ xi ng6i x{)ln

75 o o

..-

Hinb 6.4

B¢ xi ng6i x6m va ket nwc rlia xi

a nuoc ta hay sfr dung loai tay gi~t d~t tren cao: khi ta gi~t, don bfty nang chuong up d~ nuoc thea 6ng chay xuong. 6ng nuoc rfra co doong kinh khoang 32mn'l bang thep trang kern; cubi bng co dau bet va tiet dien thu hep cho nuoc phun manh va rOng d8 ri'ra be xi.

Thung rna co the ch~ tao bAng gang, sanh hoac chftt deo. Dung tich ciia thung 6-8 lit nuoc. Thoi gian nuoc trong thung chay h~t Hi 4-5 giay, Trong thung thuong bb tri van phao hinh d.ll d8 tv' dOng d6ng nuoc khi day thung (hinh 6.6a va hinh 6.6b).

77

Hinb6.5

B~ xi ng6i ~t c6 cAn drill chiln.

440

8

Hinh 6.6a • Losi ket nwc rUn xi (,IY giM 1 v? tbimg ; 2. Chuang up : 3. cs. c6c.

4. Ong n6i veri 6ng riia; 5. E-cu; 6. Dim My 7. Van hinh c.iu; 8. Phao c.1u; 9. Day gilit.

Hinh 6.6b. Losi ket nUrTc rih1 tv dong 1. q,1u c6 d6i tmmg; ? Xi-phong; 3.0ng mnic vaa; 4. Ong nu6c nJn

Kieu h6 xi ng6i x6m thtn'mg di).t thanh timg nh6m hai, ba ca.i (hinh 6.7)

78

N ~
II
~~I "0
450 450 Hlnh 6.7. Nh6m xi ngdi xom

2. H6 ti@u : g6m c6 cMu hoac mang tiiu, thi~t bi dan mroc rna va cac 5ng dan mroc tieu vao mang Iiroi thoat nu6c.

Chau tiiu c6 IOfJ.i lip di.\t 0- tren nnmg a) b)

hay tren san. Mang tiiu c6 loai mang tiiu nam, nii.

a) Ch~u ulu liip tren tmhlg

Thuong tam bhng su hoac sit trang men; C6 2Io(li: mieng tron va mieng nhon. Ch~u di.\t

cao each san O,6m d5i voi nguOi Ion va O,4-;.-0,5m d5i v6i tre em trong tI1.J'Ong hoc, nha tre. Khoang each t6i thH~u gifra cac chan tiiu tren urong O,7m; g~n chat vao tuong bhng 2-;.-4 bu-long (hinh 6.8).

Hinh 6.8. Cbilu tie"u tren tui'mg

a) Xi phong kiem tm

b) Xi phOng due UhJ voi au tie"u

79

i

Rira chau tiiu bing cac voi ma tay g~n vito dau bng phia tren chan tiiu. ang nia la

met vanh dai c6 cham nhi~u 16 nho nim xung quanh mep tren ciia chau tiiu. mroc phun d~u qua cac 16 di rira.

Day chau tiiu e6 ang thao mroc nia va mr6e tiiu nai lien voi ang thao mnrc chung.

Duong kinh ella 16 thao ra va t6ng dien tich ella no dn phai baa dam eho mroc khoi tran

ra ngoai chau.

M6i mot chau tiiu d~u n6i voi mot ang xi-phong gift mroc, dau tren nbi voi. day chau, dflu dooi nbi voi ang thao, khi nai xam b~ng sci gai tam bitum.

Khi phan nhorn d~t chau tiiu a vach tuong, khoang each true tam cua die chau 0,6+0,7m.

b) Cbiju tila dijl q mijl san:

Chia lam nhieu ngan (700x345x 1050mm), each nhau bang cac birc tuong gach S11 trang men. Ch~u tiiu d~l a mat dat. khoang gifta dOOi ria chan 120mm l~p mOt voi phun mnrc nia chan (hinh 6.9).

Khi eh~u tiiu sue nia lien tuc din dung mOt luong mroc nhc 0,035 £/s hoac 161 nhat Ia dung phuung phap sue rna tt)' dOng, each 15+20 pmit sue nia mot lfin.

e) MBng lila nam:

Day va thanh mang co thi lam bang gach men (tieu chuan eao) hay gra-ni-te, lang vfra xi mang (tieu chuan thap), cao 1,3+ 1 ,5m. Day mang e6 d(l dae tbi thieu imin= 0,01. Mang eo chi8u dai, r(lng. sau t5i thiiu tuang irng Ii\, 1800. 300, 50mm, NOOe tieu theo dO d5e chay qua hr6i thu

vao 5ng thoat, Nuoc nla mang thmrng Hlnb 6.10. Mfmg tilu nmn

dungca.e5ngd=15+25mm, d~tcao each san 1m, cham cac 16 1+2mm, each nhau 5+10em d~t sao eho tia nuoc phun ra nghieng mot g6e 45° vao phia urong (hinh 6.10) ..

d) Mang lieu nli:

Ciing ehia ra nhieu ngan nhu chau tieu trsn san. N~n va urong lat gach men, gra-ni-te, Tuong chi lang cao 1m. Day m6i ngan co be nhu hb xi kieu ng5i x6m, eo ranh nuoc liiu chay vao mang chung. Rira mang bhng bng mroc d~t trong N~ eho nuoc chay ra qua cac 16 cham kim hoac cac mai rua (bng bet, ti~t dien thu hep nhtr cuoi ang rira cua h6 xi) d~t a cac ranh mnrc tiiu 0- m6i ngan (hinh 6.11)

80

Hinb 6.9

ClJJu tiiu tren &1n

4--t--1

Hinh 6.11. Mang tieu nu

3. Chau rtia m~t nm tay

Cling co nhieu loai khac nhau. Theo k~t d.u, c6 chau rna m{it co hoac kh6ng co lung.

Thea v~t lieu, c6 chau fila mljt lam b~ng SIT, sanh, gang, chat deo va gach lang vira xi-mang (hinh 6.12). Cac chao nra thuong c6 kich thtroc dai ttr 450+650mm, reng 300+550mm va sau 120+170mm.

200

165

428

560 22"

483 (19")

HJnh 6.12. Cae loei chpu .nIa m5t

81

Chau ri'ra mat thuong duoc trang hi die voi nuoc hay voi tron, bng thoat nuoc, xi ph6ng loai hinh chif U va gia dO' (e6ng-x6n) g~n eh~t van nrong, co 2-4 dinh de dt€ gifr chau. Phia chau rUa ap van unmg thuong e6 1 den 3 18 vu6ng(28x28mm) de eho duUng 6ng n,u6e di qua.

aog thao nuoc 32mm, 18 thao nu6e a day chau 8+ 12mm co nut hoac luoi chan rae.

Chau fila mat thuong ha tri eao hem m~t san khoang 0,8m (tinh t61 mep chau): dGi vai tnrorig hoc 0,65m~ nha tre 0,45+0,55rn va each nhau kh6ng nho hem 0,65m.

Trong cac nha t~p the, doanh trai quan dOi, phong sinh hoat ciia xi nghiep co dong nginri, din bb tri chi)u rfra mat t~p the hoac cac nhorn chau rua mat lien tiep. Chau nra mM t~p th~ la loai chfr nhat dai tir 1 ,2+2,4m rong 0,6+ I ,2m, phuc vu cho 4+8 nguni hay loai tron duong kinh 0,9+ 1 ,8m ph uc vu cho 5+ 10 nguai cling mot luc.

Khi pb tri chau fila m~t thanh nhom, khong nhat thiet m6i chau phai co mot xi-ph6ng rieng, co the dung mot xi-phong chung eho cii nh6m.

4. Chq.u riia, giijt

Dung d~ gi~t quan ao, rua bat dia, rau va thuc an nha bep. Kicn thu6c va luu luong nu6c thoat cua loai nay Ion han eMu ri'ra mat, chieu dai tu 600+750mm, rong 400+450mm, sau 150+200mm, mep chau each m~_t san khoang O,8+1,10m. Chau rira nha bep doi khi lam hai ngan m8i ngan co kich thtroc 500x450x180 co voi ruroc co tht€ xoay duoc tu ngan no sang ngan kia (hinh 6.13).

Chau rua co thi che t(10 hinh chit nhat, mra hinh tron, lam b&ng gang, thcp trang men. chat deo hoac sanh, sir, gach lang vfra xi-mang. Gng thao c6 duong kinh 50mm, g~n voi xi-ph6ng gift mroc de ngan chan hoi thai ij trong h~ th6ng thoat h6c vao phong.

Hinh 6.13. Ch[iu gitit, ch[iu riia

s. ChiJu tim : Tmrong ba tn trong cac khach san, b~nh vien, nha an dufrng, nha tre, nha a gia dinh (hinh 6.14).

82

Ngum ta thuong hay dung IOQ.i chau t~m b~ng gang trang men hinh chir nh~t dai til 1510-;.-1800mm, rQng khoang 750mm, sau 460mm (khong k8 chan), dilt tren b6n chan ding b~ng gang cao 150mm, g~n chat vao san nha.

Dung tich ciia chau tfun khoang 225-;.- 325 lit nurrc. Chau t~m con co loai lam b~ng thep, bang sanh SIT (d~ vo), b~ tong, phi-bro-xi-rnang, gach lang vira ximang (nang n@) boac chat dec, hi~n nay tren the gi&i con ch~ tao cac chau tdm ngai, t~m mra nguoi

v.v ...

+ Cac trang hi cua chau t~m gam co (hinh 6. 15) :

- Voi nuoc hay voi tron d=15mm, di).t each san khoang 1-;.- I, 1m.

- Hurrng sen d = I5mm, di).t each san 2--;-2,2m

- Dng thao nurrc D= 40 & day chau.

Hinb «i« Chfju tim

2 3 4

Xi-ph6ng tren san

C~~~hltJ-

5 6 7 ~l'~

t.f,w/m':ifh7/7.7.":,-7'??Jm/~1l

Hinh 6.15. Xi-pboag thu JfIJ(1c bin d'c_h{w tim

1. Thiinh c~!1u: 2. Gng 16ng; 3- E-cu; 4. Gng d=25mm: 5. CUt_: 6. (}llg d=25mm; Z Xi-ph6ng tren san;

8.L6 tiw,it ntroc; 9, L6 nwc trim; 10. Chan dfi ch,1u (,1m

- Ong tran nmrc & phia tren thanh -ch~u d = 25mm

- La thao ruroc co nut d~y va xi-phong thuong dung IOQ.i d~t tren san (khong narn

trong k~t du cua san) d~ d@ dang tham nom va Uly nra, sua chua khi dn thi~l.

Ngoai viec thiet ke Ulm bang chau, con thi~t kii kieu tim tung buong goi III buong tim huang sen, kich thuric 0,90xO,90m cao 2m, trong huang Hip ho huang sen. ne thu nmrc tim, trong buong t~m phai dilt cac ph@u thu va dan nurrc v~ Bng dung thoat mroc. Truong hop c6 mot nh6m buang tim, co th~ b5 tri chung mer ph~u thu va khi do cac ranh h& dllQ'C thi~t k~ tren san de dan mroc v~ ph8u thu. San buong t:fm phai lam b~ng v~t li~u khnng tham mroc va co dO d5c i = 0,0 1-;.-0,02 v~ phia looi thu hoac ranh ho. Ranh h& e6 chieu r¢ng Ion han O,20m va c6 chi~u silu ban dau la O,05m, co dO d6c 0,01 v~ phia ph8u thu. Tuy theo s6 Iuong buong tim, lu&i thu c6 dmmg kinh ur 50--;-IOOmm. Chieu rong hanh lang gifra hai day buong tim huang sen t6i thi8u la I,5m. Mot s6 mroc con xay dung IOQ.i buang t~m huong sen tap th~ hinh tron ehia lam nhi@u ngan.

83

6. Chiju v~ sinh mi (Bi-de) B6 tri trong cac buong vc sinh ciia nha cr, co quan, phong chua benh, nha hO sinh, xi nghiep va cac phong khac khi can phuc V1J vc sinh cho phu nfr. Chau v~ sinh phu nu am bang SU, mep cao each m~t san 30cm, dai 720mm, rong 340mm. a gifra chan hoac tren thanh chau phia tnroc m~t co

voi phun qua luoi hirong sen de t1;1O thanh nhieu tia nuoc nho Hl'nh 6.16

va manh. ngoai ra con co cac voi nmrc hay voi tron (neu sir ClJ{iu v? sinb phl,J nir

dung d. mxrc nong) h6 tri tren mep ch~u. Day chau co 16 thao nuoc va xiph6ng (hinh 6.16).

Mot s6 noi, ta kh6ng dung chau rna xay mang nhu kieu mang tieu rbi b6 lei voi phun de rira, am nhu vay ti~t kiern nhung kh6ng bao dam v~ sinh va tien nghi lim.

7. Ph~u thu nuoc (Lum thu mr6c)

B6 tri tren mat san khu ve sinh trong cac nha a, nha c6ng cong va nha san xu~t khac, 6' cae mang tiiu. buang t~m hucmg sen d8 thu ruroc t~m, mroc tieu, mroc nra san v. v ... vao 6ng dimg thoat nuoc (hinh 6.17)

Hinh 6.17. C.ic toei ph~u tJJU msrc

Ph~u thu giong nhu mot xi-ph6ng, ben tren co lu6i ch~n (mQt tftng hoac hai tflng 1 uoi chin) thuong due h~ng gang xam, mat trong trang men, mat ngoai quet mot krp nhua duong. Khi d~t ph~u thu vao san nha phai co lap each thuy tat de tranh nurrc tharn van san nha. Kich thuoc ph~ll thu thuong che 11;10 nhu sau:

V 6i dirong kinh pheu thu d = 50mm co kich thuoc Ia 150x I50mm. sau 135m m: khi d = 100mm co kich thuoc Ia 250x250 sau 200mm. Duong kinh 16 hoac chieu rong khe htJ 0- lmri chin kh6ng nho hun lOmm. Ph~u thu thunng che tao voi dirong kinh 50, 100mm co Clng thao n6i v&i ang thoat runrc nam ngang hoac n~m nghieng mQt goc 45°. Ph@u thu kh6ng duoc dat tren hanh lang va nha b~p. San nha phai co do dClc i = 0,005 -i- 0,003

84

hu6ng v~ ph8u thu. Pheu thu d = SOmm co thi phuc vu cho 1 ·3 bu6ng t~m huung sen, con d = 100mm thi phuc VlJ khoang 4 - 8 buong.

Ngay nay ngutri ta con san xuiit cac loai ph8u thu nuoc bang nhom hoac chiit deo,

6.2.2. C§u tao mlJng hIm thoat nuoc trong nha

Mang hroi thoat mroc trong nha bao g6~ cac d~g bng va cac phu tung nbi bng (trong do chia fa bng nhanh, bng dtmg, bng thao mr6c fa khoi nha cac thi~t bi xem xet tliy rna va thong hoi),

1. Dwng ling thoot nwc va cac ph,! tung nlii ling

,

Gng dan nuoc bin g6m cac loai sau day:

a) Ong gang: Thirong dung trong cac nha cong cong quan trong va nha cong nghiep, Dng gang ch~ tao theo ki€u mieng bat co D = 50+150 mm, chieu day bng tir 4+5mm, L = SOOmm + 4000 mm. D~ dam bao cho mroc khong thfun fa ngoai nginrl ta nbi 2/3 mieng bat nhet chat b~ng SQ'i gai tlim bi tum sau do nhet vira xi mang vao phjn con 1<;1i. Mieng hat ciia 6ng bao gia cling d~t ngiroc chieu voi huang nu6c chay,

,

b) Ong ssnl: : d() b~n kern, d8 va, khong bi xam thuc eh~ t<;10 thea kiiu mieng bat.

Loai 6ng sinh dung di thoat nuoc ben trong nha va ngoai san ciia cac nha & gia dinh va t~p th~ co tieu chuan th~p. Duong kinh 5ng : 50 + 150 mm, chieu dai 0,5 + 1 m. Cach n5i cling nhu 5ng gang

~

c) Ong tiJep : Chi d@ dung dan nuoc thoat tir cac ch~u nra, chau thm, voi phun rnnrc

uong ... d~n bng dan h~ng gang hoac sanh trong san nha co duong kinh < 50 mrn, chi6u dai ngdn,

d) 6ng phi bra xi msng : doong kinh tu 80 + 150 mm tra len, due thea kiiu rnieng loe (d nho) hoac hai dltu tron (d Ion) co tht.{ lam bng thoat trong nha. Ong nay kich thiroc I&n chii y~u dung ben ngoai

~

e) Ong nbu« : Trang nhirng nam gftn day a mroc ta dii ap dung phd bi~n dung bng

nhua san xu~t a trong va ngoai mroc de Hip d~t mang Inoi thoat mnrc trong nha. Ong nhua thirong dU'Q'C san xuiit bang po-ll - clo-ri-nhin eh@ tao voi ki8u rnieng Ioe voi nhieu kich eo khac nhau, dmrng kinh d = 50 + 150 mm.

Cac phu tung nbi bng cling duqc san xuiit bing nhua, Phuong phap n6i bng nhua thoat nuoc bing ren, blng ghep 16ng, bang dan keo.

,-

Gng nhira dung lam mang ll.l'6i thoat mroc ben trong nha dam baa di~u kien mi thuat,

khong nen dung di dan mnrc nong vi d~ hi lao hoa do nhiet do.

f) 6ng he long c6l1hep : Co duong kinh d 2: 150 mm dlnlc ch~ tao theo kit.{u hai d~u teem chii y~u dung d~ thoat runrc trong san nha.

85

Cling nhu trong d.p nwc,di n6i cac ch5 ngoat, re, cong, ... nguoi ta thuong dung cac phu tung n6i bng bing gang, sanh, nhua nhu sau : cut (90°, 1100, 1350, 1500), con, U~, thap thing hoac cheo :(45{) ho~c 600) co dirong kinh d6ng nh~it hoac Ill' to sang nho, bng cong chfr S, bng ng~n ... Cac phu tung nbi 6ng cung ch~ tao thea kieu mieng bat (hinh 6.18).

BL----ij----3- b) ~lE-f--+-+

a)

C)'R d) e) ffi.. g) h)-t j) m k)~

~ ~ ~ 1111 ljl ~ ur

l)mn nJ)W n)+

Hinh 6.18. Ciic 6ng Vi) phl,J tung mii (ing tho:jt

Khi dung cac phu tung d~ n6i bng & ch5 gay g6c ta hru y l~p n6i cac phu tung riy sao eho g6e n5i > 900d6 cho dong nuoc d~ chay it bi t~c.

2.0ngnhanh'

Dung d6 din mroc b~n dua van

5ng dirng. N6 Ia doan 5ng n~ffi ' ngang & cac t~ng, n5i ttr cac thiit bi thu mroc hii'n d~n bng dimg thoat nuoc. ~6 dQ dae thieh hop thea tinh /. toano Ong nhanh nbi lien voi cac thi~t bi v~ sinh hang ang eong gifr nuoc (xi-phong) d~ thu mnrc ban tu cac thi@t bi v~ sinh chay ra (hinh 6.19).

,

Gng nhanh phuc vu nr 2-3 thiet

bi v~ sinh tra len thi d~u tren cung co I~p mOt ang sue nra, {)ng nhanh co dirong kinh tai thiiu Ia 50mm; n~u co dan phan thi duong kinh kh6ng duoc nho hem 100mm, va b~ng nhau suat tll' trong ra ngoai, Ong nhanh co th~ d~t:

a) Ben tren 81m nh'a : n~u ding du6i kh6ng phai HI. phong v~ sinh va san nha mongo

b) D$.l trong b~ dJy eua san: Niu be diy ciia san du dat bng vrri chicu dai va do dbe dn thiet, Tnnrng hQ'P nay dung khi yeu diu mi quan cao, nhung kho thi cong va quan li,

c) Duoi san ub« (d(lng dng tr~o): San gac mong va ngay buong ting durn 1ft phong ve sinh, kh6ng d.n mi quan cao. Gng nhanh dai qua 6m ngurri ta d~t mQt 16 kiem tra va noi chung bug nhanh kh6ng nen da! qua 10m.

86

NbOm xi (iill ng6i ~t n6i v6'i (ing nhfmh

Trong cac nha <1 gia dinh va cong ceng khi yeu d.u mi quaD khong cao lfut. c6 thi xay dung cac mang n5i <Ii dan mnrc tibn, rira, gil,\t, tmn cac bng dimg, trmrc khi nuoc vao ang d(mg phiii qua ph~ll thu va xi-ph6ng. Mang c6 the xay b~ng g{tch hol,lc b~ t6ng, c6 chien rcng : 1007200mm va d(l dbc tbi thieu la 0,01.

3. Dngd6ng Di;lt thang dUng subt cac clng, dung di? t~p trung mroc thoat til cac ang nhanh <1 cac tftng dua xuong ang xii de dira ra khoi cong trinh.

;

bng dirng thirong bb tri & g6c tmmg, ranh tmrng

hoac sat umng g~n noi c6 nhieu dung cu v~ sinh ban nhilt (nhtr hb xi) de tranh lam t~c bng (hinh 6.20). Dirong kinh ang dfrng tbi thiiu la 50mm; n~u ang dtrng c6 dan phan du chi dan cho mot

" ",..0:' --( d--50

hb xi thai ciing phai t5i thii u la 1 OOmm. !

Thong thutrng 5ng dung di:it th~ng dung til A ~g:~~

t~ng duai len t~ng tren va c6 dtrong kinh ,--------1 _'-

~ r'

bang nhau. N~u c~u true ella nha khong cho

phep lam thang dung thi co thi dl,lt mot doan j Hinh 6.20

ngang ng~n co huang dOc leo. Tnnrng hop Ong nhfmh n6i v6i 6ng dUng

chieuday nrong, m6ng nha thay d5i thi dung bng cong chfr S. Khi tren bng d(mg co dean bng njm ngang thi khong duoc obi bng nhanh vao bng nam ngang nay.

d=15~

;

Tren bog dirng, Clr each m6i san nha 1m ngU&i ta di:it 116 kiem tra. Ong dirng nho ten

cao khai mai nha 0,70m de lam bog thong hoi.

~ ~

4.0ngxa

Lit bog chuyio ti8p ttl cuai bog dUng (duoi n~o nha ~ng mOt hoac clog hftm) fa gieng tharn ngoai san nha, Chieu dai bng xii l~y nhu sau:

d ::; 100mm ---1- Lmax = 15m

d ::; 150mm ---1- Lmax::; 20m

Tren duOng bng xa, each m6ng nha tir 3 + 5m nguai ta thl.J'6ng bb tri mot gieng tham, ch6 duUng bng xii gl)p dmmg bng thoat mroc ngoai san nha ciing phai bb tri mOt gi8ng tharn (co the kit hop 2 gi8ng lam mot).

Goc ngoat giiia bog xii va bog thoat mnrc ngoai san nha kh6ng dUQc nha han 900 theo chj~u mr6c chay. Co the obi 1 hay 2. 3 bog xii chung trong mot giiog tham, Dng xii co dirong kinh bling hoac 1&0 han dmmg kinh ang diing nhung tbi thi€u phai bling 100mm.

87

Ch6 ang xa. xuyen qua nxrng, rming nha phai chua mot 16 100 han doong kinh Bng, tBi thi~u 1ft 30cm. Khe ha gifra Bog va 16 phai bit kin b~og d;lt set nhao (co th~ tron voi dft dam, gach va) n~u la dilt khf). Tl1.I"6ng hop d;lt wt co mroc ngam thi phai dM trong cng baa b~ng thep hay gang va nhet kin khe ho bang soi gai tftm bi-tum. Cho phep d~t Bng xii duoi m6ng nha, thi8t b] nang, nhimg duong Bng phai diroc bao v~ cftn than, tranh va.

DQ dBc ciia Bng xa ra ngoai nha co thi l§.y 1&0 han tieu chuan thong thuong mQt chut di dam bao nuoc chay ra khoi nha duoc nhanh chong, d~ dang, it bi uk.

Do sau d~t Cng xii phu thuQc vao dQ sau ciia cang thanh pha hay dO cao ciia mat mroc song h6 g~n do thai ra.

5. 6ng thong hO'i(hloh 6.21)

La phan 50g n5i ti~p Cog dtmg di qua him rnai va len cao hon mai nha tCi thiiu la 0,7 m va each xa cira s6, ban cong nha lang gieng t5i thiiu la 4 m di d§.n cac khi dQc, cac hai nguy hi~m co thi gay no' nhu : NH3, H2S, C2H2 , CH4, hen d~u ... ra khoi mang lu6i thoat niroc ben trong nha,

Ong16n W

II /" G1;\Ch la nem

.'. ", ... _.~ ~., .• _., ' • .....-Belong

'ttiiii.' '. ',- " -, Be long cot thep

Sqi gai tam bitum

Hinh 6.21. Chi tiit 6ng thong hoi

Viec thong hen dUQ'C thuc hien bing con dmmg tl! nhien do co luong khong khi lot qua cac khe ho- cua n~p gieng tham ngoai san nha di vao cac 5ng dimg thoat mroc. Do co Sl.! knac nhau ve nhiet do va ap suilt gitra kh6ng khi ben trong 6ng va ngoai troi, no hay len khoi mai nha va keo thee cac hoi dQc d~ nO' . Tren noc Bng thong hoi co mQt chop hinh non di ehe rmra bang thep lit day 1- 1,5 mm va c6 eiia d~ thoat hai. Theo quy pnam khong dinrc nOi Cng dirng thoat mroc vol Bng thong kh6i ciia nha. Trong tnnrng hop mai bang si'r dung di di lai, phoi ph6ng thi chien cao cua ang thong hoi phai > 3m. f)oong kinh cila ang th6ng hai co th~ l~y b~ng hoac nhd han duang kinh cng thoat mroc mQt cnut . Ch6 edt nhau gifra ang thong hoi va mai nha phai c6 bien pnap chang thftrn t5t .

Trong cac nna cao dng hoac cac nha da xay dung nay tang them thHh bi ve sinh rna khong thay d6i aog dimg diroc thi hrong nu6c trong 6ng dirng d.t Ian (van t5c V> 4 m/s,

eai~t

Neo Cing

88

lap mroc chiem qua mra duong kinh bng) khi khong kip thoat ra ngoai, khi do phai bb tri die bng thong hoi phu. Theo quy pham duong 6ng thong hoi phu phai dat trong cac trtnrng hop sau :

_ Khi duong bng dimg thoat mroc d = 50 mm rna luu hrong nuoc Ian hem 2 £/s

- Khi duong bng dung thoat nuoc d = 100mm mahru lU'Q11g mnrc Ian han 9 £/s .

_ Khi duong bng dimg thoat mroc d = 150 mm rna lim luong mroc 1611 hem 20 £/s.

6. Ong cong (xi-phong) gjli nwc (hinh 6.22)

g


0 LO
0 a) ~
C\I
C")
r-.. .
0 C")
~ LO

...

N

o L()

d)

e)

Hinh 6.22.Cac 101); xi phong

a) Xi ph6ng dUng; b) Xi ph6ng xien; c) Xi ph6ng ngang; d) Xi ph6ng kiem trs; e) Xi ph{jng binh chai

Xi-phong hay con goi lil khoa thuy 1l!C co nhiern vu ngan ngira mui hoi th6i va cac hoi dQc tu mang lu&i thoat mroc bay vao phong. Xi-phong d~t du6i m6i thi~t b] thu nuoc b~n hoac mot nhorn thi~t bi thu mxrc han. Xi-phong c6 thi chi tao rieng re (ch~u nra, rira mat, ~m v.v ... ) hoac g~n li~n voi thiet bi thu nu6c (au xi, ph~u thu .. )

Theo d_ll tao, xi-phong chia ra cac loai sau day:

89

-Xi-phong udn khuc kieu th£ng dtmg, n~m ngang va nghieng 45° tlnrong ap dung cho

au xi.

- Xi-phong kiem tea thuong ap dung cho cac chau rna, au lieu.

- Xi-phong hinh chai thuong d~t dum cac chau rna mi.it, d6i khi ca chau tieu teen urong.

- Xi-phong tren san: ap dung cho cac chau t~m.

- Xi-phong bng dung cho mOt au tieu.

- Xi-phong thu mnrc san"xu~h.

7. Cae thiit bi quan li

a) L6 kilm Ira (ting kilm tre)

Dung de xem xet doh hinh Elm viec ciia duong bng, de thong bng khi hi t~c va lay rna sach bng khi c~n thiet. La kiem tea thuong bb tri teen bng dimg (ehb c6 dng nhanh obi van bng dung), each san nna 1 m cao han mep dung CQ ve sinh nbi vao bng dirng tbi thieu la 15 cm. Trong cac nha cao clog (tir 5 t~ng tea len) thi tbi thieu 3 clng phai e6 1 16 kiem tra de thong Lic khi c~n (hinh 6.23)"

La ki€m "tea glin li~n van mot doan bng, c6 nAp d~y, vit b~ng bn-long c6 cao su demo N~u bng Ian trong nnmg, san thi tai chb 16

? t;.?

kiern tea phai c6 gieng kiem tra

kich thu6c 70x70cm c6 n~p d~y.

~ "Hinh 6.23. L6 kilm tra

b) Ong sue rita: Sau khi thong

tic. dinmg dng nhanh phai d.n mot hmng nu6c d€ sue nia nhimg ch~t ban con lai va sue rna nhimg dean bng n~m ngang khac,

Hinh 6.24. Ong sue n1a

~

ang sue rna duqc d~t 0 d~u cac bng nhanh, cao hoac sat m~t san. N6 Ia mot dean bng

cong 90°, thuong c6 nut bhng "gang hay thep de dijy d~u bog (hinh 6.24).

Khi nut diu bng thl dung day gai tam nhua duaog bit kin cac khe ho. Khi su dung di sue rtta thi rna nut. n"bi mieng sue rtta v6i 6ng cao su d~n voi nuoc r6i van cho mroc chay vao.

Sau day 13. khoang each IOn nhat giira cac bngkiim tra, bng sue rna teen doan bng thing nhrn ngang (TC 19-64).

90

Bang 6.1. Khoang each gilia cac ang kH~>m tra, tAy rna

Khoang each gin cac ang ki@m tra, tAy rlia
Dwngkinh phil thuqc van tinh chit nwc thodt (m)
Nmrc thoot sinh Nwc thoat san Lo,i thi~t bi
ang (mm) NmYc thoat
san xu:it hoat va san xuit xu't co nhi~u
khong bAn co di) bin tmrng tq chAt Ill' lUng
50 15 12 10 Ong ki@m tra
50 10 8 6 Ong tiy fila
100-150 20 15 12 (log ki@m tra
,-
100-150 15 10 8 Ong t~ y nra
,-
200 25 20 15 Dog kiern tra c) Gieng kiem trs : Con goi Ul gi~ng tham, thmmg xay tren duong thao mroc ngoai san (chO nbi gifra bng thoat mroc ngoai san va bng xi tll' trong nha fa).

V~t lieu lam bang gach, be tong due s~n, thuong xay hinh tron, hinh vuong, co duong kinh tbi thi~u 0,70m do cho mot cong nhan xuong Iarn viec d~ dang.

Phan tren mieng gi~ng co xay go d6 d~y n~p he tong cbt thep, Trong nuoc hftn co mang nhieu rae. can ha. cat, c~n pha! cha dong lai 0- day r6i lay len. Cho nen day gi~ng phai lam sau hon day cbng d~ ebng khong hi t~c. Khi cong duoc thi~t ke voi tfic do ur ft'ra thi day gi~ng bang day ebng.

Nbi bng xa v6i bng thoat ngoai san tai gieng kiim tra thea 2 each la nbi dinh bng xii ngang v6i. dinh bng cong va nbi rmrc nuoc trong hai bng ngang nhau (hinh 6.25).

Khi nbi Bng thea 2 phuong phap tren thi goc nfii ti~p thea ehi8u mroc chay ciia dong thao nu6c hen ngoai khong duoc nho hem 90°. Vi n~u nho hon 900 thi mnrc chay trong bng xii nguoc ehi6u v6i dong nu6e ehiiy t~p trung ngoai nha, lam giarn tfic do va sinh ra t~e bng.

C~n dl.H gi8ng kiem tra vao nhtrng om : cac duUng bog g~p nhau, thay d6i dQ diSc, thay d6i "dtr6ng kinh bng, bng di cong, m~t dat dbe nhieu va tren dinmg ang th~og, each khoiing 30m.

lJ- N6i ngang dinh 6ng

b- N6i ngang mile msic

Hinh 6.25. each b(j tri a gi~ng kHiin tm

91

N~u 6ng ki~m tra cua bog xa hay bog nhanh d~t ngam du6i dftt trong nha thi phai d~t trong gieng kiim tra, hinh tron hoac vuong, kich thuoc m6i chieu khong oho han 700mm va co do dbc tbi thiiu 0,05 v~ mieng kiim tra (hinh 6.26).

a- Vuong

Khi rmrc chenh lech gifra c5t day Bng thao va bng san nha, tiiu khu, thanh phB tu 0,5m tra len thi phai xay cac gi~ng chuyen bac de' dong mroc ehay duqe nhip nhang va gieng khoi bi pha hoai, Gi~ng chuyen b~c dan gian dung cho cac 6ng duong kinh nho (d < 250mm) gi6i thicu a hinh 6.27.

b-Trim

Hinh 6.26. Cac kie"u giing kiem tm

Hlnh 6.27. C,1c 10(1i gi6ng chuyin b{lc

6.2.3. Cac cong trinh xu li cue ht) nwc thai sinh hoat

Bi ur hoai co nhiem vu lam sach sa bO noac hoan toan mroc thai trong nha tnnrc khi thai ra song, ha hay mang lum thoat mnrc ben ngoai,

B~ ttl hoai thuong duqc su dung trong tnnrng hop ngoi nha e6 h? thong thoat nuoc ben trong nhung ben ngoai ta he th6ng thoat mroc chung khong co tram xu li tap trung hay ngo! nha dung doc lap rieng reo Bi 11,1 hoai thmmg chia ra cac loai sau day:

- Bi 11,1 hoai khong c6 ngan loc : lam sach sa hi]

- Bi ur hoai co ngan IQc : Hun sach voi rmrc do cao hon

~ Hi tl,1 hoai co thi phuc vu cho mot khu ve sinh, mot nha hay mot nhom nha ... 1. Bi tlf hOtji kh6ng co ngiin i{)c

Bi ur hoai khong co ngan IQc la IO<.Ii duoc su dung rong rai hien nay. No gi5ng hi chua gam 1,2,3 ngan nhir gici thieu 0- hinh 6.28. Bi nay c6 thi xu li roan ho mnrc thai hay

92

xu li mroc phan, nu&e tiiu. Khi nu6e thai chay VaG bi n6 duoc lam sach nho hai qua trlnh l~ng c~n va len men e~n lAng.

Do l6c dO neoc chay qua bi r~t cham (thai gian liru lai ella dong mr6c trong b~ tii mot d~n ba ngay) nen qua trinh lAng can trong bi co the xem nhu qua trinn lAng tinh : du6:i tac dung trong lirong ban than cac hat can (cat, bun, pnan) rei dan xuong day b~ va mroc sau khi ra khci be se trong. T6c do dong nu6c qua bi cang cham, dung tich bi cang 1&0 thi hieu qua lam trong nu6c cang cao, tuy nhien gia thanh xay dung be cang d5t.

tt-. eng thong hoi • . ~ ~

Clla hut can

., • , ., • 7'" J .. ,. +1 '1&r"1 +., "7#1" r "'Ir:~T)'"7T"

. ~I=~"","""'~"""""~

~1---jc~th6ngk~i 400' 1~aera

i H :0': 1,3m Cua thong nuoc

~'. ·------t2dL.,,~:::.;-.j

.,. , ·.c" ! ..•..• -, •.• --·.--:~;i;-., .:7t~DJ"' .,",~ .. ,,:.,=l"J eua thong can

Hinb 6.28. Be' tv bopj khOng c6 ngiIn Ire

Cac hat can roi xuong day bi, & day cac ch~t hiru co se bi phan huy nhrr hoat dong cua cac vi sinh v~t y~m khi. Can se len men, mat mui hoi va giam thi tich, T6c do len men cua can nhanh hay cham phu thuoc vao nhiet d(j, dO pH ciia nuoc thai, hrong vi sinh v~it trong lap can ... Nhiet dO cang cao thi t6c dO len men can cang nhanh.

Trong di~u kien khi h~u mnrc ta, thai gian (T) hoan thanh len men tum nnu sau :" T = 62 ngay VaG rolla he (voi nhiet do trung binh t = 30,50 C)

T = 115 ngay VaG mua dong (voi nhiet dO trung binh t = 13° C)

Khi nbog dO xa phong trong nu6c cao thi dO pH ding thap. DO pH ding thiip thi cac vi sinh v~t heat dong y~u va co th~ bi tH~u diet. Vi v~y d6i voi nha c6 nang do xa phong trong nu6c thai cao (nha t~ cong cong, gi~t la...) thi khong nen dung b~ tu hoai. Khi bi cang sau thi dO §'m We ciia c~n len men cang nho va do do thi ticn phan chua c~n cang giarn.

Khi chi8u sau bi H = 3m thi We = 98,5% Khi chien sau bi H = 10 m thi We = 83% DO sau uh thieu ciia bi la 1,3 m

93

Trong qua trinh lam viec thmrng xuyen b6 sung c~n tuoi vao b~, qua trinh pnan giai cac hop ch~t hfru co chira cacbon lam cham qua trinh len men can. Mat khac cac khi va bot khi (Cf4, C02, H2S) nai len keo thee cac hat can len m~t be tao thanh cac lap vang can d§.y d~c co chien day tu 0,2-70,4 m (co khi tai 1m). Can nBi len va rat xuong lien tuc, tir lap vang can nay lam cho mroc da l~ng lai due han. Th1,lC nghiern cho thfiy r~ng n@u thong hoi tat va mat thoang ciia bi cang rong thi chieu day cac lap vang cang giam, lam tang thi rich vung l~ng va gop phjtn lam tang hieu qua l~ng trong nuoc. Boi vay chieu sau d~t ngap ang chfr T til mep du6i ang tm lap vang can thuong lfiy til 0,4-70,7 m.

K@t qua ciia qua trinh len men c§.n la xu li duoc can nroi, thu diroc can len men lam

phan bon rfit tbt.

Bi tu hoai co thi xay dung b[ng be tong, gach ... Theo quy pham : - Khi the tich be W drnJi 1m3 lam mot ngan

- Khi th~ tfch b~ W dum 10m3 lam hai ngan : mot ngan chua va mot ngan lang.

- Khi th~ tich b~ W Ian han lOm31am ba ngan : mot ngan chua va hai ngan lang,

Noi chung cac ngan diu thmrng co dung tich Ian han cac ngan sau vi a day can nhieu han (voi bi hai ngan, dung tich ngan diu 75°#" voi be ba ngan : ngan diu 50%, cac ngan sau 25%).

B~ thuong duoc bb tri cac bng sau : bng mroc van ra khoi b6, 6ng thong hoi va 6ng aiy rna, ang rut can ... Nuoc vao ra khoi bi thmrng qua mot te de dB dang thong nra, cac te nay thuong di.lt du6i Bng thong hoi, tay rna va dM sau dum lap yang can chimg 0,57 0,6 m. Cll-a thong nu6c thinmg bB hi & gifta chieu sau b~ (0,4-;- 0,6 H) va nen bb tri so Ie tren mat bang de nuoc chay quanh co lam tang hi~u qua lAng. Co the bb to Bng noac cva rut can 0 sat day be thu can tu ngan Uing v~ ngan chua di viec l~y can ra khoi b~ d~ dang. Tren noc bJ ngan chtra thmrng ba tri nap day D = 0,3-70,5 m gAn b~ng vfra xi mang hoac mot mat bich di khi bam can tha Bng hut cua bam can xuong day bi hut can di, chi~u rong t6i thiiu cila b~ ta 0,75 m.

Be' t\l' hoai co thi b6 tri trong nna, dtr6i khu ve sinh hay a ngoai nha (0 d~u h6i hay san nha each xa nha 3+5 m). S6 tri trong nha co iru diim la gia thanh xay dung rc VI co thi loi dung duoc k@t c~u unmg nha, m6ng nha, do tBn 6ng va it bi tAC (do nuoc cnay true ti~p xuong bi. khong phai di quanh co), di6u kien tam vice t6t han (nhiet dO mroc thai 60 dinh va cao han nen hi~u qua phan huy c~n t6t han). Tuy nhien co nhtnrc diim Ia kh6ng thuan ti~n cho thi cong (phiii xay dung xong bi moi xay ti~p duoc cac t~ng cao) va khi hi hi ro ri (do thi cong, k@t c~u khong tBt) se anh huong d~n tinh b~n vfrng cua ng6i nha (nha bi lun kh6ng d~u, tmmg, m6ng nha hi an mon).

Dung tich hi t\l h01;1i thmrng duoc xac dinh theo cong thirc sau :

W = Wn + We (m3) (17)

94

WI1 : the tich mroc ciia b~ (m3) We: thi tich c~n cua bi (m 3)

Tri s6 Wn co thi Hly b~ng 1+3 Ian luqng mroc thai ngay dcrn tuy thuoc vao yeu cliu v~ sinh va li do kinh tii. Khi I~y tri s6 IOn thi di6u kien ve sinh t6t hon, nuoc ra trong hem nhimg gia thanh xay dung se cao.

Tri s6 We thirong duqc xac dinh theo cong thtrc sau :

[aT(lOO- Wdbc]

We == _-- ,.- . N (rn ')

[(100 - W2)·1000]

(18)

Trong do:

a - LU'(YJ1g can trung binh cu'a mot ngmri thai ra trong thoi gian mot ngay, co thi I~y

0,5 - O,S£/ngooi 1 ngay dem

T - Thai gian gifra hai Ian lfty can (ngay),

WI, W 2 - Do am can nroi vao bi va ciia can khi len men, tuong irng la .95% va 90%. b - H~ s5 ki d@n do giam thi tich cua c~n khi len men (giam 30%) va Ifty b~ng 0,7 c- He s5 ki d~n viec d8 lai mot phan can da len men khi hut can di gifr lai vi sinh

v~t giup cho qua trinh len men c~n duoc nhanh chong, d8 dang, di lai 20%, c == 1,2.

N - S5 nguoi rna bi phuc vu,

Thai gian gifra hai Ian l~y can T phu thuoc VaG di~u kien dam bao cho can len men hoan toan va di~u kien quan Ii (lfty can) trong thuc t@ co thi lay T == 6 thang dai voi cac nha dong ngum, T == 3 -5 nam dai v6i biet thu it ngooi.

Bi t1,l hoai khong ngan loc co uu diem la hieu qua gift c~n cao, kit d.u dan gian d8 quan li, gia thamh reo NhUQ'c diim cila n6 la Him sach nu6c thai khong hoan toan, nuoc ra khoi ti van con mang theo can cila I6p vang can roi xu6ng va chua khi - san pham len men tan trong nuoc nhtr H2S,

2. Bi tv hOJ}i cO ngan Jf}C

B~ t1,l hoai c6 ngan loc (hinh 6.29) gi6ng nhu bi khong ngan IQC va c6 them ngan loc a cuoi bi. Trong ngan loc b6 tri lU tren xudng duai nhu hinh 6.29.

Khi mxrc chay qua ngan IQc, cac can nho con dong lai se dUQ'c giU lai gifra cac khe h& ciia v~t lieu loc, 0- day do S1.1 hoat dong ciia die vi khuan hi~U khi cac ch~t hfru co bi oxy hoa, nu6c thai diroc lam sach, Trong qua trinh heat dong, cac vi khuan hi~u khi doi hoi nhi~u oxy nen bi nay (ngan loc) doi hoi phai thong hoi t6t, boi v~y ngan loc thmrng lam h& ~ lay khnng khi ngoai troi. Khi dung 6ng thong hoi, neu dien rich F < 3m2 dung mOt Bng d=IOO mm. F== 3-5 m2 dung hai Bng d==IOOmm. F > 5 m2 dung ba 6ng d== IOOmm.

B~ t1,l hoai co ngan loc thich hop d~ xu Ii nuoc phan, ti~u hay xu li toan bo mroc thai sinh heat eho cac nha nho, it ngmri, Uu di~m cua b~ nay Ia : nuoc ra khoi bi trong han,

95

vi trung con Iai it hon so v6i b~kh6ng co ngan loco Tuy nhien c6 nnuoc di~m la gia thanh xay dung cao hon (vi them ngan loc) quan li phirc tap han (do phai dinh ki thau rna lap vjt lieu loc) va dO sau chon 6ng thoat mnrc sau bi 16'n (do nu6c thoat fa 0- day bi)

'" ~
...
Ong thong hcri_
L"T T -T T-,- ~ J I J '] 1 -- J 'J- b;:T~r.~:r-..y
'V ~ HIj! thong
J "..._".._ f.- phan ph6i

-, a
.. .
, .
B~ til hoai ' . -- ~Ngan IQc
o •
kh6ng ngan loc , 0 •
0
,00 C
~ :~ 000
, . . I (
,. - ,
" _.O....._Q_ fl
, , .. --
Than cui
Than xl
G<;lch va 2 + 4 cm
a v - jG.Ch 04 Bcm Hinb 6.29. Be" tv haiti eo ngan lQC

Ngan phan ph6i

Hinb 6.30

Mi)t kiiu bl tv haiti san xuit sin 4Ji PMp mIng chiit deo dUVC sll dung r(jng riii trang cae can b¢ dUng rieng Ie, kb6ng cO h~ th6ng thoat nu6e 4lp ttung.

96

6.3. TINH TOAN MANG LUCn THOAT NUOC TRONG NHP,..

Tinh toan mang Iuoi thoat mr6c trong nha bao gam: xac dinh luu hrong nu6c thai. tinh toan thuy luc d€ chon duong kinh 6ng ciing nhu cac thong s6 lam viec ciia dirong ang thoat nu6c.

6.3.1. Xac dinh hm hn(Ilg mroc thai tinh toan

Luu hrong mnrc thai trong cac nha 0- gia dinh, nha cong cong phu thuQc van sb lU'Q11g thiet bi vC sinh be) tri trong nha ciing nhu ch@ dQ lam viec cila chang. Trong cac nha san xuit. hru luong mroc thai phu thuoc van tieu chuan thai nuoc ella urng loai san xuat.

D6 xac djnh diroc luu hrong mroc thai ciia umg doan bng, dn phai hiel luu hrong mr6c thai ciia umg loai thi@t bi v~ sinh chay van doan 6ng do. Luu luqng mroc thai Ian nnat tinh toan cho thiet hi v~ sinh khac nhau co th€ tham khao & bang 6.2.

Bang 6.2. Luu hrqng nwc thai tinh toan cua cac thi~t bi v~ sinh, dmYng kinh ang din va dQ dac tlfO'Ilg ung

s6 LIN Im:rng DmYng DQ dac ang din
TT LOlli thi~t bi nwc thiii kinh ang Thong
£/s din,mm thl.lO'ng T6i thi@u
1 Chau nra, gi~t 0,33 50 0,155 0,025
2 Chau rna nha b~p mot ngan 0,37 30 0,055 0,025
3 Chau ri'ra nha bep hai ngan 1,0 50 0,055 0,025
4 Chau rna m~t 0,07 - 0,01 40 - 50 0,035 0,02
5 Chau tAm 0,8 - 1,10 30 0,055 0,02
6 Tfun huong sen 0,2 50 0,035 0.025
7 Chau ve sinh nft 0,4 50 0,035 0.02
8 Hb 'xi voi thimg nia 1,4 - 1,6 100 0,035 0,02
9 Hb xi co voi rua 1 - 1,4 100 0,035 0,02
10 Mang tiiu eho 1m dai 0,01 50 0,035 0,02
11 Au tiiu treo 0,10 50 0,035 0,02
12 Au tiiu nia tl1 dong 0,3 - 0,5 50 0,035 0,02 Luong nu6c tinh toan cac doan bng thoat nuoc trong nha a gia dinh, hoac nha cong cong co thi xac dinh theo cong thUc sau :

qth = qc + qdcmax (£/s) (19)

Trong d6 :

97

qth : liru IU'Q'ng nmrc thai tinh toan (£J s)

qc : luu hrong mroc d.p tinh roan xac dinh thea cac cong thtrc e~p mroc trong nha qdcmax : hru lirong mxrc th~li ella dung cu ve sinh co hru luong mroc thai Ian nhat ella

doan 6ng tinh roan l~y thea bang 6.2.

Liru hro,ng ruxrc thai tlnh toan trong cac phan xinmg, nha dm cong cong va phong sinh hoat ella cong nhan trong xi nghiep xac dinh theo cong thuc:

(£/s)

(20)

Troog do :

qth : hru IUQ'ng nurrc thai tinh toan

go : luu hrong nmrc thii ella timg thi~t bi ve sinh cling loai lfiy thea bang 6.2 n : s6 thi~t bi ve sinh cung loai rna dean 5ng phuc vu

f:\ : h~ s5 heat dOng d6ng thoi thai nuoc ciia cac thi~t hi ve sinh c6 the lfty thea bang 6.3

Bang 6.3. Tri s6 f1 eho cac phong sinh hoat cua xi nghi~p

va phan x.....mg san xuAt tinh b~ng %

86 Ten thi~t b] v~ sinh s6 lUQ'ng thi~t bi v~ sinh tren doan 60g
TT 1 3 6 10 20 40 60 100 200
1 Chau rna mat tay 100 100 100 100 100 100 100 100 100
2 Au tiiu [tia tv dong 100 100 60 40 15 10 10 10 10
3 Au tiiu treo tuUng 100 70 50 40 30 30 25 25
voi voi rtia 35
4 Hd XI c6 thung rna 100 30 25 20 15 10 10 10 5 6.3.2. Tinh toan thuy II(C mang hnSi thoat nwe trong nha

Tinh roan thiiy 111C mang looi vai muc dich di chon duUng kinh 6ng, dO dtk. dO diy, tdc do rnroc chay trong dog.

Duong kinh dng thoat nu6c trong nha thueng chon theo hru luong nuoc thai tinh toan va kha nang thoat ciia dng dUng va cac ang din (6ng nhanh, dog dan nuoc san nha) phu thuoc vao do dde. dO dliy eho phep va duO-ng kinh bng co th81ay theo bing 6.4 va bang 6.5.

Kha nang thoat nurrc ella bng dirng phu thuoc vao dmrng kinh va goc n6i gifra 6ng nhanh va 6ng dirng co the' l~y then bang 6.6.

Khi c hon duorig kinh 6 ng thea t n uoc trong n ha vi san nha ein hru y : dc" dam bao eho dmrng 6ng tv CQ sach thi t6c do t6i thi8u mroc chay trong 6ng v min kh6ng nhf hem 0.7 mls con d6i voi cue mang h(y thi Vmin = 0,4 m/s.

98

T6e dQ Ion nh§.t eho phep trong cac flng kh6ng kim loai co th6 toi 4m/s va flng kim loai la Sm/s, Tuy nhien voi lflc dO cao nhu vay flng de hi phi hoai, khong an toano

Bang 6.4. De} d6c va de} dAy cho phep coa 60g thoat nwe sinh hoat

Dutmg kinh 6ng, mm Dt} dlly cho phep t6i da Dc}d6c
Tii~u chuan T6i thi@'u
50 0,5 d 0,OJ5 0,025
100 0,5 d 0,020 0,012
125 0,5 d 0,015 0,010
150 0,6 d 0,019 0.007
200 0,6 d 0,008 0,005 Ghi chti : d - durmg kinh flng. Voi (jng d == 50mm d~n nuoc thai tu cac chau tlim ra rho phep 15.y dO d5.y b~l1g 0,3d

Bang 6.5. Kha nang thoat mnrc cda 6ng din khi HId = 0,5

Dc) d =SOmm d = lOOmm Dc} d = 70mrn d = lOOrnm
d6ci q, £/s V, mls q, £/s V, m1s d6ci q, tIs V. rnls q, £/s V, rnls
0.01 0.41 0,42 2.63 0,66 0.06 1.00 I 1,02 6.45 1,62
0,02 0,58 0,59 3,72 0,93 0,07 LOS 1,70 6.97 1.75
0,03 0,71 0,72 4,55 1,14 0.08 1.16 1,18 7,45 1,87
0,04 0.81 0,83 5,26 1.32 0.09 1,23 1,25 8,89 1.98
0,05 0.91 0,93 5,88 1,48 0,10 1.29 1,32 9,32 2.09
0,15 1,51 1.00 10,1 2.55
i d = 12Srnm d = lS0mm i d = 12Smm d = lSOmrn
0.005 3,39 0,34 5.39 0,67 0,025 7,42 1.21 12,6 1,36
0,006 3,72 0,59 5,92 0,37 0,05 10,26 1,71 17,1 1.96
0,007 4,02 0.54 6.90 0,72 0,075 12,8 2,09 20,9 2,28
0.008 4,17 0.68 6,82 0,77 0,40 14.9 2.42 24,4 2,72
0.009 4.42 0,72 1,29 0,82 0,15 18,2 2,96 29,5 3,34
0,010 4.67 0.76 1,62 0,86 99

Bang 6.6. Kha nang thoat nwc cila ang dUng

Dmrng kinh bng d..mg, mm Khii nang thoat mroc bing lIs khi g6c nbi bing
90° 6011 4511
50 0,65 (l.X I 1,30 I
100 3,XO 4.75 7,50
125 5.50; X,IO 1 :LOO
150 10,0 12,60 21.O() _._j Ghi chu: Duong kinh 6ng dUng khong nho hon dirong kinh 6ng nhanh too nhat n6i voi no,

100

Chuong VII

THI CONG DU(lNG ONG

7.1. KHA.I NIBM CHUNG

Thi cong dutrng bng Ut mot qua trinh thirc hien ban ve thi~t k~ v~ mang lOOi c~p nmrc cho mot nha a,khu dan CU, nha cong nghiep hoac mot cong tnrong xay dung. N6 din bao dam chit IUQ'ng cong trinh dung yeu c~u thi~t k~ va Slr dung, hoan thanh dung ki hoach, tiBn dO thi cong, bao dam cac chi tieu v~ an toan lao dong va ha gia thanh.

Mu5n tlnrc hien t5t nhfmg nguyen dc tren, can ho ki thuat thi cong d.n nghien ciru ki S(J dB thi~t k~. dia hinh noi thi cong va tinh hinh thuc t~. Lila chon. so sanh cac phuang an thi cong tren quan diim kinh ~, ki thuat, rut ra ph\J011g an thi cnng t5i uu. L~p bien phap, k~ hoach, ti~n do thi cong nhip nhang, can d5i di dam hao hop Ii nh~t, kinh ti nh~t.

7.2. CAC PHUONG PHAP CO BAN TRONG THI CONG

I. CO' gim hoa thi cong

Co gici hoa thi cong la dung may mac lam viec thay cho sue ngurri nham muc dieh tang nang suat lao dong, day manh t5c do thi cong, rut ng!n thai gian hoan thanh cong trinh. Cong tAc thi cong co gi6i doi hoi cluing ta phiii co m¢t trinh d¢ khoa hoc ki thuat, mot trinh dO quan li cao hon.

2. Thl cong day chuyAn

Thi cong day chuyen la t6 chirc hop Ii hoa cac khau thi cong cho m6i t6', d(>i thea nhiem vu chuyen men ciia minh. Nghia 1ft b5 tri cho mOl t6' dOi, sao khi hOM thanh cong me a mot bO phan ciia cong trinh chuyin sang thi cong mOl bO phan cong trlnh khac theo chuyen man ciia t6 dOi ay. T6 dOi cong nhan khac se chuy6n sang lam & doan cong trinh nay, theo chuyen mon ciia t6 doi rna trinh 1\1' thi cong se duqc s~p xip tnnrc sao hop Ii. Nhu yay cac t6 doi cong nhan se lam viec di~u hoa, tuan til trong cac giai doan ciia cong trinh trong mot thai gian nhit dinh.

101