Swicsenieo 15 PRZEWODNICIWO ELERTROLIZOW - ANALIZA KONDUKTOMETRYCZNA Pyzybory 4 odezynniki 2 m 2n80, naceyhko pomiarowe (patrz rys. 2 n Cuso, 2k She 400 mi 2 n #80, olby-na_400_ 2! pipeta na 20 ml 2 n CH,COOR pipeta aa 10 ml , 2 2 Und, pipeta na 5 mb precse suklany duretva na 25 ml 0,1 n KCl (mianowany) 2 slewki na 50 ml (wyaokie) 6,4 n NaOH (mianowany) Wetep Preewodnictwem elektrycunym-nazywa sie odwrotnosé oporu: t= fa gies rts om gdzie: T = przewodnictwo, R ~ opér, @ - oper wraéciny, q oraz 1 ~ przekréj i diugosé praewodzacego siupa elektrolitu, k = przewodnictwo wiasciwe. Jak wynika ze wzoru (1), praewodnictwo wiaéciwe jest odwrotnoseig oporu kostki szeéciennej élektrolitu o diugoéci krawedzi 1 ca. Cayn~ nikiem przencszgeym tadunki elektryczns podezas przeplywu pradu przez elektrolit aq jony. Stad tet przewodnictwo wiaécive jest tym wieksze, 143im wieksze Jest steZenis jonéw oraz im wigkaza jest ich szybkosé% Wy- nika stad, Ze nalety sig spodziewaé zalednosei przewodnictwa whasci- wego od rodzaju elektrolitu 1 jego stesenia. Na krzywych: przewodni- ctwo. whasciwe-stesenie obserwuje sig zazwyceaj maksimum. Zjawisko to tiumaczy sig nakladaniem dwo efektéw. Zwigkezajac stetenie elektroli- tu awieksza sie iloSé ozastek mogacych utworzyé w wyntiu dysocjacji jony. Z drugiej jednak strony warost stesenia moke powodowsé zmniej- szanie stopnia dysocjacji**, lub zmniejszenie ruchliwoSci jonéw wwy- niku wrajemnego oddziatywanie pél elektrycznych***. W elektrochemii ezesto stosuje sie pojecie przewodnictwa rownowa- nikowego lub molowego A. Jest to odwrotnofé oporu jednego gramoréw— nowaznika (lub 1 mole) elektrolitu, w roztworze lub w stanie stopio- nym, zawartego w caloSei pomigdsy elektrodami oddalonymi o 1 cm. Zwiquek przewodnictwa réwnowainikowego z wlaSciwym ujmuje rownenie (2)t Dd = 1QQOX = 1000 ev, (2) gazie: c ~ stefente clektrolitu w gramréwnowaénikach na litr roztwo- ru, Z taw. rozodetczenie ~ liczba podajaca ilosé litréw w ktérej miesci sie 1 gramoréwnowaznik (lub 1 mol). Jak wynike 2 definicji, przewodnictwo rémowainikowe roérie pod~ czas rozciefiezania at do jakiejé wartotei granicene) 2, osiagane/ wowezas, gay nestapi calkowita dysocjacja oraz gy rozcietezenie jest tak duée, Ze praktycenie break jest waajennego oddziazywunia p61 elek- trycenych jonéw. Qwigzek pomigdzy pruewodnictwem réwowaénikowya, stopnien éysocje~ eji oraz ruchliwodeia jonéw ujmuja, dla najprostezych praypadk6w dy- socjacji, réwnania (3): v “Miarg s2ybkogci jest tzw. ruchlivo6é u, Jest to szybkoSé porumania sie jonév, w Klorunku linii pola elektrycznego, w polu charakteryzujqcym sig jed- hostkowym spadkiem potencjatu na jednostke dlugosci. *“Teoria arrheniusa, **eteoris Dedye'a i Hitckele,dla dowolnege stezenia et A= F au, + uy), (3a) aia ¢—»-0; v—s ect doe ¥ (uQ + op). (>) gdsie: F - ommacsa stata Faradaya (96 500 il); A= atopioh ayscojacds. Deielgc réwnenia (3a) 4 (3b) stronani otrzymuje aig: wa. ae () ie we Miekiedy. wykorsystuje sig réwnanie (4) dla wylicsenia stopaia ay- socjacji elektrolitéw w opsreiu o' pomiary praewodnictwa. W rsecsywis~ toéei wylicea sig w ten sposéb ilocayn stopnia dysocjacji i stosunku gum ruchliwoéed jonéw. Pomiary przewodnictwa wykonuje sie czesto w celach analityoznych. W przypadku roztworéw sawlerajacych tylko jeden elektrolit, wystar- czy wymnaczyé preewodnictwo wiaéoiwe 4 poréwnaé uzyskang wartosé « dariymi tabelarycznymi, W przypadku roztworéw zewlerajacych kilka ele- ktrolitéw lub w przypadia breky odpowdednich danych tabelaryoznych stosuje sie czesto miareezkowanie’ konduktometrycene. Metoda ta polega na wysnaczaniu przewodnictwa wlaseiwego roztworu jako funkeji iloded mililitréw dodawancge stopniowo roztworu misreczkujacego o gnanym stezeniu. Na prayk2ad pedezas miareczkowania mocnego kwasu mocna za- sada obsermuje sig pocagtkowo spadek pruewodnictwa wiaseiwego spowo- doweny zastepoweniem bardso ruchliwego jonu wodorowego przez wolniej~ zy kation. Fo preekroezeniu punktu amiareczkowanis (po dodaniu ste~ chionetrycznej ilofci zasady) obserwuje aig wzrost przewodnictwa wias~ ciwego spowodowany wurastajaéym etezenien sasady. W przypadku miarecs— kowania atabege iwasu moona gasada obserwuje si@ poczatkowo wolny werost przewoduictwa wlaéciwego spowodowany pojawieniem sig dobrze adysocjowane} soli, w miejsce stabo zdysocjowanego kwasu. Wzrost ten staje sie gwattowniejszy po przekroczeniu punktu zudareczkowania. 145