Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
» Cad a portugues envia para a atmosfera, par ano. cerca de, seis toneladas de gases corn efeito de estufa - sobretudo dioxide de carbone (C02)" a principal culpado pelo acuecirnento g~oball. A V'ISA'Q sugere-lhe 510 cicas para par em prat~c,a no seu da-a-dia
e assim redazir as emissoes. Cern pouco au nenhum esforco Por exernplo: se trocar as lampadas de casal desligar as televisoes e as aparelhagens e' andar de carro menos
urn quilornetro par dii,a~ deixa de cmltir, nom ano, 210 quilos de' CO'2., Esta ao seu acarce ating~r 0 ,gra'u maximo da evcucao hmana:
to-ne-se nurn hom,o ec,ologicus,.
Antes Q1ue sea tarde dernas
22 DE' :M:A.RCO D:E' 20 f)7 VlsAo 1.11
_ .... as lam .. rI~c
'incanescentes por .
fluorescentas, compactas (CFL)
"'-r I II A ~ ~~.l ~J T... estes estso no centro das atencoes, nas pol (ti ... cas mun d iai s de ef ~,ci enci,aenerget lea. A A,usiral la baniu, o mas, passado, a i!umi1flar;aO lncandescente, esperando ernitir menos 8'00 mi I tonsladas de C02 ... E '8 Wa~- Mart ~f'der arnertcano de hlperrnercadcs. quer vender num ano, uma CFL a cada cllente - urn total de: 1001 mi:lhoes de MiJmllPa.das~ ,A poupanca energetica seria suticiente para abastecer urna cidads corn quase urn rnilhao e rn .. elo de habitantes C .. .rorn este .. s nu~ meres, n- ,~,Q e' de adrn '-:,1'1-'
_ la ". ,_ .. "'~ ~ ~~, . '. ' .... . . .' .. IL.. _ . _ _. _.;l, _ CI _ _ _. _ _ __ . _
'Far que a 'CF L seia ~a co nisi d erada 0 Messi as dos bonscostu m es ~ ne··r'o6t··"I'C·O· s C' '. a inseOun ra a lam P''::II'd'::i!C'"8 lvar 0 rn U' ndo '?
i~ 'II. 'I '~,!6! .':'-.' I' 'I~, .": .",,:: ,,'[II' .. : .... .:. ~;6 ·..111" IU I:," d : ", .il~1 :_"_I~ '~j~' ~ 'V~' ':_:." I _. "_" __ . _ .. _ -> ,~ ..
- ------
----
A·· Be d -I ill I d-
'-"_:-. ·a,-· I·, ·U',DI: '.' ··1" . a:· II·, ,n':····a- V-· "-, e· 'r- . ~ e·
, '.' _1. I, IT .. ' .
As lam padas fl uorescentes comlpa,ctas (CF1,; na sig~la ingllies3) gssta m ,apenas 20% da energi,a dias, lncandescentes, par,a a me£malll~lm~nosidade,. SI,o mals caras, mas esse i'r1\festi'me nto e' tecuperado em ceres die do is :21 nos', ,Ja, ,agora., surpreanda-se: conte q usntas ~,almpad.as tern em cas a
1·-
, ,.
ICO~;SU.mO iumfl!lal de uma c.asa ~em kWh)
1.08
c:
a
U ~'I rt .... t t d" '-18" 0 .. ·· '0'- k W':h' d 1'1 trl '~d d . d 9"':'0> '0' . . "I .
: _"':." ", 'J'"':"li" - I'·· I.·: ~ .. '-:"j:":. _.:' .. :.' "':' .-,._. ", ;, ", , .. _.:.~ .. , , -. ' .. '~:.....: .. ~ ~ .. ' ' , ,'. '.~.:_.'".:2 1'-, '>j"'.:' ~"' .. '_.- - ""'., .« - < .. ~,.::. :,: : -. :.: ~ .. ':..:' .. _. . :'" I .- :.:
.. ·.m.ar POI .ugues gas a,f em Ime I,a~ i ' i . ,_e, e e,c=rICI_Q, __ e per lanlO,~ a que c.orrespon~· e ,a '. __ .. _: qUI os'
de: ICI02 Uma grande parte dessa eneraa dessparece pelas f'rin1c'ha,s., Evite: 0 desperdco - e' poupe
'- -- 11 .•• 1, '.- . .. .,... - .. .. ..._. I lb.· ..... .. .. . .. .. I .. ... ... . - -. - . ·'1 . . .. . . - - _ .
- - - -
USE LAjMPA'DAS~ ICOM R(GlI.LADO~R .DE, IINT.EN's:IIDAD.E de ssa forma, pede eseolher ,I quantidade de luz exaeta de' que predsa .. Apague as luzes quando DiD estiver na sala OU opte pOl'" sen SOr];'fS, de movimen to .. E tenha ainda em conta que a tl'Umlna~~io de halogeneo, mesmo nao sendo '[io' eficiente como a fluoreseente, consome menos 40% de energia do 'qu.e a. lncandeseente,
SE"T'IVER IM'ESMO DE ADQUliRIR UM APARELHO IDE A,R C10NDICIONADO',. 'nio escolha um mais potenre (e gastador) do ique precisa, Opte po:r siste ...
. ... - _. - - - _._. _'1· . C· .' O' ""PI- (:. s. '1' .' -'-1" .. _ ....
TI13s·cO'm um,wto ' .. ,S:lg::a.mgesa,para
C .. : c( 1ft· .a - " A " 'D:I"-' ,._;,.c··~ .. -·. nh ',- ,.- -·1- .. J' - tre
: ·ce.l!~,Clente ue ... esempen_ .0"a re a~,aoen, . e
Ar 'D1Dndliaianada pllllr' Rliedida
N:ao ,gaste dJnhe i ro e elect.r~ c,j dade '(;'3' rna ls, comlp ra ndo u m apa tel ho dernaslado !potenb~~ pa ra SI d ivisao da Ci)S(J'
91 a 14; m2 S 000 BTU~'
1'"a23Io,,2 IjDD~BtU,
• lo. ....
:23, 151 ,2;8 1m2 171DDD BTU
II!Js;?- IIII!Il2!I . - -:2 J 8' 0- '0"0' -8' 'TU
,6..:_ :lai.,;!!!.:I':m ~ =, .. ~._ .' • ..1.::.
liEN HA A.lNDA EM CONTA: ~, Se 'al sa II~ for sola reng-a. ac re5~e:t1h~ lOo/~ ,a! ,potenciiSl 'ca1cuJad1t31; ss tiver rnu iita l$lombra'" reti re 1,OJ%
, SOlrne' bOO B1U per cada peSSOfJ I' se a d i'viis~,Q "or frequentada eor rna is de duas
., NOI case dlas ,~Ol)i:nhas, adlfdone rnals 4· mii~ 'BTU
SUII;;' !lfI.'i!~lcd',a dB~n~~_;a u~il~2ad'a'~ :.pa~h .. {JIS ~6.ar~ic[D:na;d!J
I • I no hem'isferio norte~
o :Pai:nel :lntergovernamental para as Alte.ra~es Cli'mati·cas" da ONUI' admite que 31 segunda metad.e do seculo XX.leve as temperatura.s mals ,alias desde. ;pelo m.enos:t, 0 an.o 700
.8.. energia termica produzida e a electrlcidade consumida), a 'crescimento de popularidade destes equipamentos, en) Portugal, tern uma l~ga~ao directa com. 0 aumento da temperatura. e das ondas de calor moos intens ase frequentes, Irnnicamente, as emissdes de ga,= ses com efeito de estufa, associadas aos sell'S enormes gastos energeticos, contribuem para esse mesmo aquecimento global, 'U rna ve rdadeira pescadlnha-de-rabo-na-bcca.
RED'UZ:IR A IN,T;E'N,SIIDADE, DO A,R condicionado em. UII1. grau centigrado represents ~,o% de poupanca energetica. Mesmo que sej a 1Ll til izado apenas des horas po:r dla, ao "10 ngo dos tres meses de Ve:rlio (para urn equipamento de- S: mll BTU)" esta simple s ac~ao repre senta menos cern qUHos de carbone emitldo para a. atmosfera, E esta a diferenca entre regular para 24 ou para 25' gra'll£; centigrados,
.. I,
"
1
. ~
• I'
f
"
LIM,PE, QUI SUBSTITUA OS FILTR'O,S ,DO,AR CO,NDICIOiNA,DD COM FRE:, QU,~N:CIA': filtros sujos impedem 0 esc 0····. amenro d '0- a-I··,Q 0'·' ···b .. n ',ga. '-:; m a urn maior ga st '0-::.
._I;I ~ __ 'I;,;l_.. _ _ _ 'Q _ _ =_ .. , __ = I~ __ , _ _ _
.' . .' .'
energetico. Evite, tambem, montar 0 aparelho
- '1- '- - -. - - '1- - det 1- ..
em . ocais expostos ao so ou perto e te evi-
sor-es, aparelhagens, C(Jm pu tadores ou cutros
· ~ I U'" - ,.
equlpamen tos qUle em itam ca or, _- -' se ven toi =
nhas como complemento do ar condicionado,
, d-": E 'I
-.' :_.;;-- .. -' '. -(' -j - .' ;,-,-·1"---
o que pel mite ' nnumur 0 consume.
A
- " - .-:: --:: I . -; : - - •• ' -: -. ," _', -. - - - I-_: - -,.' - =, j ---= -,"".: . - -:- (. "j
,N .0 ,DE~X,E ,A.S ,J,ANErLA.s ABERIAS
""O-'M O"'S SIS'TE"uAS D--:- 'E' -C"LIMAiJ'IZA
v:' . .>:" ' ,' : m ·~·:<:-: .' ' ~ ,,',' . . ft. . J.]
C;:Ao LI,GIADOS, Um ar condiclonado 11~,~jC Q ~ '1:[ ~ '] ~ ("' .... 30- o ~,~ J"~ obrlg .,,_,,, d '0' a tr aba lha r
_v .. ~~.:J~l ~,I] Iii. Jell"'!'" ", O'~ g y. Jl/~. ~~I'" _.' ~ ". '!Wl ~,[l . I
mais tern po para arrefecer 0- a.r que' ent ra da rua, Per cada hora ,3.. mal s que urn a parelho des mtl BTU' funclona sao gasto s ,z)3kWh
"- .' . ,. ,'. -d' '_" ' .. '. ' .. '. ~] -. d -' 'C:'" "0' -,. ' .. ~- ·1- '1 --' d ,,'
- e mats .' e urn qULO, ,e. -:2 e J,an~a_ 0 na
atmosfera,
UM S·IIMPtE:S CORTINADO' PO'DE RED;UZIR 30t/a dasperdas de calor de uma casa, NO' Inverno, feche
as cortinas, :(10' fim do dia, No Ve'r:ao, a
melhor arma contra ,0 calor sao os estores
d 11'.... •
,e l.a.mlnm:s. ..
PRE:FI riA· A IQ"IJ-=,iCI'M ENTa' - '. C' EU"'I'ft A 'L A
L~I " N,"_d- _ -, 1 " ...... ~ 'I"!~M ,-
G,AS NATURAL, mats eficlente do que
...I,:" .,' ,~L:' d r" '.
os traoicronars lU8wa, ... 'ores etectn-
cos, Para 0 equlvalenre a 1 klNh, de energia, 0 gas emite apenas. 2.00 gra;mas. de C02, contra
O'C;' 50"0' ~fm- "'a' .0. d e- cada . '11 ... ,,[ 'u1 ... de BIB~'C-'lid- a .-lIle-·
... .jl, .. ;.:_~.:. O;~I"" :,., .'_ ~ ': .' ~ ,.: .. -_ ,~,·VV.[l:·· I~ ·~!~N.~i,.l·~ .... '-'tU,',
-produzido em Portugal. Lembre-se de 8,queCet'" au arrefecer ape-nas as di visoes utlllzedas,
fECH'E AS s,AfD,AS D'E FUMO
:DA, LA,REI,RAi, se esta nao estiver
a ser utilizada .. :E tenha em conta que os recuperadores de calormultipllcam par tres a eficiencia daslareiras.
Instale vidros duplos e com fita de espurna
f"lr A:-- lAr'~J t ,.,~ f-.iL i( rll '""J: l(I'~,,, ~.J~\.. do .. c-a:lo •• r e do f·-·~'I~O;.·· d· te ~ un : a
~ ') .... ~. .. .... ... I. . _ . I!. J IU _
habitacao, Esta rnuda nca pede fazer poupar ate 300/0 dos gastos "t· - - - - __ . - t - - - - d- _ - -I· _. - atiz - _. ' .... -
energe ICOS corn sistemas I·. e c irna uzacao,
MadidBSI
d - .',..
IPlilra B optar JtBI
M ude a sua casa e red uza as em isso,ss de di 6.x.ido de carbona
~t1 stale lIa.nel.as com vldros duplos
Seq Utl' a ro upa naturallm,ent'e ern vez de usa r a ma quiina
'Des~ iglJe a chema pillotol do esq usntador
Op,te' per ~iml'frigorJ~ico de classe At t
Prefmr!a ,as t!l.m,padas 'f,~uore.scentes
Oesl~gue,
o s;tand=by do ltele:vffioor
Nao mantel1 hal o talrre,gadol:"' na tom ada
g. I, U~gl
",. IMAN'TENIHA. 0' fER .. MO',STATO D:A C:ALDEI,-
RA A'" e~o')'c': (a te m pe
_ '-~l'.' r . ,'~ I ... -"-,' ~u !~-
", -',
ratura ideal para urn, duche nao
ultrapassa os 4S°C) II :N 0 easo do esquentador, desligue a chama-
"1- ' d ~
-pi oto - quase um quartoc 0 gas
e desperdicado deste forma,
UM C·.HUVEIRO DE ElAIIXA P;RiESS,lo EQUI .. VALE"A POIUIPANiClAS slgnifica tivas, na quantidade die agua aqueclda - e pode evitar a, emissa .. o de 160 quilcs de C02 por ano, Quinze por cento da energia zasta numa casa val para o aquecimento da a,g1l3,.
IN'STAL:' CO'LEClORE:S
S~·O: 'LA' "'(S' TI-<'RM' C:O" S-
~'=' .. _: -=_ . f·', -,-".l c·,' ~ ' .. :> I
PAR"A AQUE,C1EIR ,A
AG' "·1' IA .- '. - - . ~ . .' -0;. " ' ~ - 'J . .' u. - un" S,fN::t'Ol. I e.spo.ns.aVE'"
per 1,3% da energia total gasta num 'a resld a'n'Cl"a passa assim
L,,"" c: '. '.;I'.l·.,,'10..'· .. I '-'.:.01) i!ltllj,~.·, .,
a ter emissoes zero (emdias de; 801) clare). .A. media de poupanca
" -. i'! ti '., ~ ,- . ~ -, . ,'I'", '. • ,-,~ . if
energenca ,para um 'ana mteu 0 e
'_ 1\ L.\ I_ ,.~ j \ .A t; ~:....:_ ~ .. ~ .. ' .\. 1 [ .... L f .. 1- P I ~-:
"'t' .~~ I ~ ~ ~'II A~fr
E'm-:: alternatlva pede rec orrer ~ entidades como 'a Carb 'a:'ln' '10' Ze r-Qc
.J ~lll.: [~.Y.·_ [:V , ... :":,' ~,I~,Y.~ .. l. ~--··~fU ... ··.·1:. ". _', .',
(w~ww'.carbono~:zefO',C'om) au 91 Carbon Free (www~carborlfree,org).i que 0 fazern por sl, cornpensando es errnssees relacinnadas com. viagens au os eonsurnos dornesticos ..
d 6 0 ",.J' .... JI " .
oe e '5' por cento, " , I l.ue,(ll e ter um
metro quad: .ado die' 'paine' par pessoa O retorno do invesrtmente. sell), contar com subsidios e statais (que, 'oa, prat.ic;o ~ fUll
'"" .0:1; ...... ", lb #d' que '.... t~m
sao Qu.L. Ul'OS, I,. uem nao !O,.,".
emprestimo it habita~io) ~ da-s .. · em tza '15--' an' o "S'"
[_ Iiil.il '~" -. ~, ~
...
NA CiONISTRUqAOI
O'U ESCOLIHA, DA, C,ASA, LEVIE EM [CONITA
,A. ORIEN'TAC;:Ao S,OLA:R:: virada ,.'
:3, sul, proporcions m urn melhoi conforro termico .. Poupara
~ '~ I .. .....
energia na cnmanzacao, uma
~'re;a responssvel por 180' . uflos de COil, envtadcs anualmente para a atmosfera ~,U1TI quin to
do total do lar, ""'
'OCIEDADE AMBIENTE
o
. - .... 'r' .
p _e po_,' um
computador po ltit il
POD€. P(lUPAA ATt 9J4b DE ENERGIA
t"'I:' ,~ "d'· d -
o cue, para u iuzacoes rneoias ce cinco
horas par dia, evita, durante um ano,
a emissao de 12: kg de CO,2.,
USE O,S ELIEC1RO'DOMESTICOS FORA DOS HORAR:IO'S LABORAil'S. .. Nos perfodos de ponta, de picos de consume energetico, a E'DP pode ser obri ' gada a aumentar a capacidade de producao, recorrendo, inclusivamente, a. centrals a gasoleo, Tente programar os seus electro-
d J. ~ lod - .. d
omesncos p:ara 0 perro 0 entre as oito ca
noite e as sete da manha e ao fim-de-semana Para alguns utilizadores ~ pode, inclusivamente, compensar 0 tarifarlo em bl-horarlo,
com' ,,' P recos m ais b aixos P'O:""f'- k 'Wb:' .... ga"". sto : fo ra
'.' ! ." ,',: .••.. '0 ' • ". _ ..:. ,~l. .' ", '. '] ']..0.'1.: .. 1;1 _'. !' ]
, .
das horas de pica. Sao j a 6% os clientes da
ED.'·P'·' com este regim -',' C" U .. ma famflla com um
'" _ , ~ ~ .1,1. '_., Il. , .. ' . [ =~" "- " .
I.'. ,
gasto 'media mensal de 150 kWh e consume
fora do pica de mais de 4o%~ poupa entre sete e 61 euros por ano ..
e
,
cos
IPONHA A, MAQullNA DA LOIQA A' . RAB,A,LHAR EM MO'DO ECON6M'ICO au IRA.PIDO\, 0 que permlte poupaneas de energla entre 40% e. 6'0 ,par cento, Nato passe por a,gua antes (ba s't· a 'na'~n d e' fxar os 'res", I' 0:" S' d e C" 0' rn id a' 'C',Q_
.",' 1 -~ u .. [~. , '. " [ '-_'_._ " '.'_' .' .~~ .. _, ~,~
carem) - Dum pais como Portug al. depen-
- '- .. - : . I -.' ~. ' .... Ji . , , I I
den te das barragens para produzlr uma boa, fatia da elecrricidade, 0 consume de muita
I' db' d
agua po .. e 0, ·ng.a:r O,S pro utore s a. recorrer
i;:'" j; 1:.. .' "
mais as centrats termrc as, que queimam
b . :I' ".cJ.. ..
com, usn veis ros sets,
LAVE A 'R,OUIPA ,APENAS COM
,A MAQUlNA CHEIA~ se nao for possfvel, opte par programas mais
118 VIS AD 22 DE :MARCO us 2007'
VER:IFQU,E 0 C'ALCARID
DA, MAQu,I'NlA, da roupa, 'que pode
C" • ,Ij, ~ fu .'
razer com, que a resr steneia ,_ ,nClOI-
1 . ~ ~ ,
. _, '. ". ,': 'i-' .. _'. ,--C _- .. : , '," , I ' _ 1 ri _ I' , ',' _", -' .... "
ne rna e gaste mais energta ,R\ aquecer a agu.a..,
- -
REDUZA A TEMP'ERATURA
DIE LAVAGEM deroupa, 01 aqueclmento e responsavel pot 8.0'%, a 8 s% dos gastos energeticos d.:a'm,aquinall Lavar a 400C (o~6kWh pOl" ciclo) em vez de 60°C (i;3kWh) dlmlmuo consume de electricidade em 46 por cento,
.,.,...',ri" :,.', " .' s: ,," :-".' -. - .. , .. ' ''t.'':, ' -. ." t ': . d . "
I...Y.I \.08; que ,Lazem pou.par!, ·e urn, G1.UUl. ,0 " . ,e
energia, Urn gesto importance, quando se
b derounaeresnonsa :1
sa, e ,que 0 tratamento " " eroupa I'; responsavei
pOf"7% do consume electrico de uma casa ..
PR:EC 'I: SA AS,S_M TA ,TO 'D'E SIECAR:
,A:_',,:R-,.O':-··U-,· PA NA M···· AQ',,1UIIN, ,A··.'7L'· '," ,._
_ _ __ _ .. ,_ ~ em
b d 'd" h
-.' -. •. . " " , ••• j .• _- •. ' r .' • [ [ • ", ~ .•.•• J
, re-se '. e que, em me ta, c rove
'Energ:ia
Fiabrlc~"ile Micdebl
M ilJiS ~'fi(drgfl~1!!i I
.A
", -" . ~i!lB·' .
I ",I .
Es .",".I~, a".:jt·~e.~' te '"r- u ma g' :-'rI'c"n- ,_I S'·, , q u' a~~"lnl =il!!l!,,1 ade
. _ __ II, Iii __ ' __ '_" , , "I '" , ,I " ._ __ _ _ _ '_', _ I, ','
de~.-"" ro-'-' 'upa"''-:'" '-"'a:"",·: lra'~"~ s-e'~~ .' e-"n',· 'go',' ','I ';" -,- '-'a" "d,'-'a:',
. . - - .... .. ,. . ... . ..
- - ,._,- - ',_ - ,'_ I . _ I. - .. ' • _) •..••• _::_.. _._.~ ~ ' __
- I,
~ ',~ t~" I· .: P .... ~ :-: ': r r "7":- I , I,~, t I , ,. I... I • ; i It I'-:;q ... ~ .' I t~ ~. L. 11 J ; ~ • • • t. ... 1.' ~ r
Se estlver para comprar urn, saiba que urn terre de engomar corn Um!8 potencla 'de' 15'ODW gasta menos 2,5"% die IS nle:rg'i a que outro de: 2010'OW"
--- -
- _.
6 d"
,,'I ;",,'1,' I· .•. [. '~I .~. 1,,- ,', 1 ':'_'-_'I:'~I ,-' ~ __ - . I'" .. I.. '," ...
apenas entre S e cem euas par ano, emu
Po rtugal, E, p or cada hora 'qlu,~, tra balha,
- ,~ ina.d '-I '!L ",,",' d'
I 101. . _' ',.'I[ ". '~'_"I ". " I' .: _. ,~ ;,;, ["II"! ~~'r I'~_ ,'" --: ' , ' -l
u a Fnaq,u~na, ne secar ieva a ermssao .. te 1,~S
f'II'LJ.' I'll 0 ~ de C~ '0' . I', S II'!!! eil 'p'~ eo.:!l, -~, d e [ I' do' d -, ," d -.
"1.':'~ .w·· ~ . ~' -I - ~'i" ~'~ ,~""",,;;J!~.l. ,,_ " I~U.~_'· .- ,"" e'cw_u
'" , ..... ., - - i, - 1 ,-, '. '-t" J!'
.- '. ,. " ,"J' ". , , ' , , ' 'V 'V" , " ",' -_, '-, "" I' ',',' , ._, ,
que nao consegue vrver sem eta un w,ze=,a, se
.' '"
'-C'-" '0' m ~i c arsamaxlma
--, _', ~"_'., ,L ;0. ..... ,' "ii!I.A." "tit_ i,
I I I i. - :..:... III • - ...-1 ~... •
E1K!uctl.l !'O'filrhiill,w~;] '$O'b'~1 _ .'i i!!hil:d:endiO, Ct(!iltl-g\i(:'.l]I d!l'~' et~>c~:~ad(j:f;~~(k5iII(Ot;;" 1'l1!ii U'nlnlll::!' EurQIl'!I~
COIll5t!!n'ID ttiij1IllIil~IJai k'Wh/;nl\~ Coloil1 lOON ~i-I'ii m!~!1Ii;I ~1'!:i 1f!i.V~,!M~1
Oll;~ - ~W'lI;ijj~~ !IIIlfr":~4aill:i ~ ~ !l(ftoolll~' ~~
Nt~ tfreil Rurdc! d!J{~H'IJ,:t r;MW
Norrnalrnente, as diferencas de; preco
~ d ·
SaO' pequenas e as poupancas t: e energia
C- onsld ilEiir6ue1'~s· no case dos ~'r~o'o' f''''f' "co ",:_ ' __ s _ ,_I ~_' 1~_I,ljl;,' ,~l ';'I'!l nu ~: ,: ,,'Iy ': ',::::,',6 'til "ll6.' ' -I" '~"" :,:,"'s.!~
POt exemplc as de classe A·+ Ie A.,'+
uti Ilizarn'i rasp ectivarne nt e. rnenos 25% e ,45% do que 05 die classe A., Ou seja, urna cess portuguese com urn 'frigoFffico,A4-+1 ,e'm vez de um A. emlte meres 135 quilos de CQ,2 e gasta menos 2710 kW'h ~ cerca
d 3'0 - -
i" ,:, ," 'I ," I -.' ", ' " " "" "-, ,- - ,-_', ,", C", , " '"'' , ' -' " ',-" .-, ~
e, ,'.". euros par ano, As, classes rnenos
etlcientes (D,!; Eo f e 'G) J6 n,aa sao cornerc·i,aUza.das na Uni'ao Europ,eia.
3""0'" '0'"''
,-,," " , "
RETIRE OS ICAR'REIG'AIODrRE:S, D',E, 'TELE,g OW'IEIL D,AS; TO;MA[J,IAS~ :i1SS I'D1 que a, bateria esti ver c'arr~regaJ.da;;
.... ~ ]] j
nao ,e' po'r acase IC} ue 0 a pare 10 Sf! manrem
q'Um·[l[;iO; m esn so 'q'u..;.;n,d- o~" 'FlII~a""iin, l'l!;!t."'1'\~ o.:!ill"'~"i;"¥,,mO'~'II"
, '!i.",,!L.,o:J ' ,!!.....;" ,.J;!!" , 1 __ Q.~."" , " , ,II~ _~V ~id"L·U '111, ""UIII,I !!We~'
o telemovel.
- --
I~ 'II iii :
I~ u
i, ,
l!i t1
'j!! I!!I
!I' I
IU-IS~'E- C'~:A" R':R,E, G·" 'A" ,ID,·'O,;'R' E-'S·:~' S---O""'LA~'R,':·E-'~'
, ,I ,', " , ' , ". I - ",,~, ,_ _ -:. '_'_ ,... .~ " ~I;;;
Os urlti'mosl dados, apontaml para ;, I· • . ••
-- mas ,adlm'it'em aument:os superlcres, Os fe:no'me;liios climr2l,ticos, a:ssoc,iad~Ds ac ,a,quKiiimentol poderio custar'
210DJo da ecoFlom'i.1 glc1bal, ,isselura um, relata,rio do Gov!,mo do ~Reiino IUntdD~
··'OClEDADE AMB:IENTE
••
ATEN'C.Ao.A,O FRIG.[ORiFICD~ Embora os novas aparelhos sejam menos noci vO'S para a camada de ozone (as CFC:· clorofluorcarboneros ... tern. hoje pOlleo peso)" este elecrrodomestico mantem-se como 0' maior C011.S11 mid or de electricidade de uma casa, Mas hauma serie de medidas simples que ajudam a poupar energia,
FrioplosD
O'S equlpamentos de frio sao respcnsaveis por praticamente um terce da energia total consurnida numa casa ·_·,e per ernitlr 300 quilos de C02. do total de 900 par ano.Todos os pequenos gestos sao; por tsso, i mportantes
:» ABRIR AS P[DRrAS ccrresponde
a .20%" dos gastos energeticos do electrodornestlco ,_ fa~·a.-o 0 rnenos possivel e par perfcdos de tempo reduzidos
..
).) 0 FR.ICORIFliCO deve estar colocado
a mal s de 10 c[e tl t i'met res da pa red e (para facllitar a circulacao de ar do condensador, que tern tarn bern de ser
Iii 111 po constanternente), longe da Iu.z solar e de qualsquer outras fontes de calor
,» 'DIESCQ[NGiI:LAR a area frigonfica au 0 congelador sernpre cue o gelo tive'F urna espessura superior a 5 mllrmetros
» UM C'O.N.[GELA,DOR CHElO[ e mals enctente. Mas = atencao ~ o· mesma nao se passa corn 0 frigcnflco,
>" NUNCA PONHA alirnentos au bebicas quentes no Interior. 0 que aurnenta a
tel11 peril'. ura e obriga 0 electrodornestlco a gasta r cnergia suplernentar
", UM APA'R!LIHO [NOVO ga sta i' ern rne dla, rnenos 500/0 de energia do que urn con, dez anos, NaG estara na altura de rnudar?
die aeorde com a NA,SA,.os emco anas mais quentes. [desd!e que htl regtstes, foralm, por esta erdem, 2'1005,
1[99· 8· 2·002'
, .1 't. _,
2003[ e 200[4,
.201 VlsAo. 2.2 D~ M.Alt~O .or. ?007
,-
OP';I E POIR A,PAREI.IH:OS IEtECTlR'OINICOS COM
.A E,TIQIU . TA ENiER.GY STAR:i.
Esta certificacao de ,Agenc:ia de Pre eccao Ambien tal Americana ga.rant{~- que os equlpamen os sao de ~lO% <\50% mals efic icntes n.o consume de energia, Maqulnas de lavar, fotoeopiado ras, C0111 p utadores e impressoras co rn e ste selo s,a 0 ainda pouco comuns, em 'Portugal, ]11aS vale a. pena P]·ocu:r.ar~
,DESLIGUE COMPLIETAM1E1N1T'E
o TIEL.EV I SIO R" ,1.£. aparelh agen S i os videose os descodificadores da tel evl S 30 po rca b 0\ (J stan d -·l'~V C LUll. fal so «apagado-. E s te s ·0 nSUJ11os .. fan t as rna
'p·o .. · dem s· .A]·'· responsaveis pelo ~·""'to d [i!"! n--· ... 'a· ~;~ .
• I~ •• Ii-!, ~I "-~ • ILJ. __ ~ ~ n.;'2l ~_ .. O"!Pb~. _. _ b .. ~~ _JJ~
de lsokWh, num ano -75 qi nos de C02,~
; OICIEDA:DE
".- -' -. . _, _._, -
A N:B'IEN1T!E,
s
.
I
I
c
-
m··
.
- '.
!It
X,'
,
-
-
.
DESILI:GUE,O' F'OR,N,O, A,NTES DE TER,MI:IN',AR UM' CO'ZI'NIHA,'DO: :1 temperatura ainda se mantem, durante algum tempo .. Esqueea, tambem, 0 pre-aquecimento do forno, tao popular nos livros de cullnaria,
U,SE: 01 MICR:O~OINDAS E,M V'EZ DO IFO!RINO',~ para aquecer comida, Alem disso, COIn um COmUJJl acessorio que permits :a_qtlecer dois prates ao mesmo 'tern po) diminui os gastos de energia ,para, metade.
OPTE ;PO'I 'PRO'DUTOS ILOCAI~S,. 0 que e nacional, ~ emite menos C02., Antes de eomprar, verlfique 8, orige-n.l dos fruto s e vegetal s e de como foram transportado sate' ao supermercado, Um carregam .. e nto par aviso e eerca de 401 vezes mais poluente do q,u,f' urn pOI~' barco,
PRIEf',IRA PRDDUTOS INi,iO EMPA .. COTAD'OS;ij 'D ols tercos dos residuos u rbanos da 'U n],ao Europeia sao em balagens, Tenha em mente que CO,d,8,
Global me nte'i 0 gad 0- e response ve I, por 18<Vo d as e'milssf).,es antropogenlcas de gases com efelto dsestuta.
Mall ls do que 0 sector dos transportes
.)," ,DIESFlLORES1AC,IQ'2,4 (emlssees em mil rnilhloe-s de to neladas de C,02 squlva I,e nts po r an a)
70~/Q' da area desnorestada da Amazonia sao pastagens. anulando 0 ,e'Teito de reten ~~ 0 de dloxido de carbo no desernpsnhado pela veget:a~ ~o :>:> ,DIIGE5Ti'D ItS, ,37'% do rnetano (CiH4) ernitido
e produz~do ~:H~I,a ferrnentacao alirnentar des rurnlnantes ») ESTA,IM! 2~,2 '65'o~ do ,axido nttrosc (,N20) [an~a,do
n a at mosfs fa te m origem nos exc rs men tog, dos bov ~ nus, e porcos ", OUIRIS CONIIRI'BUU;OES
Ag rii cull tu ra (f~:rt i ~ lz a ntes, d eSie rt i f ca ~a,o. Ilegu m i noses) ,0; 5 Com b u sf (v-e i s fosse i s pa ra p roeu C a 0 d e rai~'o es 0,.1
Tn3,!t1 sporte I~' refr ~ge ra Q;§ 0 da car ne de consu rno 0.1
Em,~s'saes em mi~ rntlhees de toneladas de C02 equlvalente par ana
potenclal de aquecimento CH4 ,= 2',3 C02
N20 :=, ,29'6 C'02
'FONTE tlW!~I~~ lOOi Shi:'II:ir;)W, oa foo-u 1'1111;1 ~\mrlc::u!~me ~i11~!!!t!OO liilr r~i -, Wiltoo Nrltflil"~ ~ f-'AO~
COlin_ ,_,e' de foma efilc~ente,
~ ~;(~. ~ Il~ l) 8ll:C .. ltlJ F -~~:..~~~ J Ii t t .. ~ .... II pAf .(: ~. ) • h , " r-. HI "i • .,( r rr l :.> J) n N T ~
Se a d iiiamietro da pa n ela "for' cinco centimetros maier que' 0 do 'b~co,f. desperdica-
---C',, ,.'_.' -'." de . · .. ·t-··d·-·- da ".,-._-·c. ",._, :S"'-"" ... ct,·,···""
""se' oerca. .. e me,. a e . I a e n erg,~a. -·e eS' _I ver
a cozm har n u m togalo electrico, escolha urn tach-a- die fundo 'lisa para Que, hala born contacto iermJ'ico entre as superffcles. Tape sernpre os reclplentes, enquanto cozinha: panelas destapadas poderao gasta r t res veaes rn 8']:S ene rg ia ~
N,AiO DIESC'AIlTE OSI DESC~AR:T:A, .. ,
- , Ii Reutilize ICOPOS~ talhe res e re-
cip ien '''ifil,if' d' ,e 'pi~L~jS··t; leo Q 'p: "lI1'p .. el ·'D't:lfl"r.al \ir., -,.~, l.~ i:J' .~ _.~ .__:. ,~.~ ! .I,,~~' . IIir :'~ 'l!.rl Hi 1:..1 '¥\ L~
J L_ ._:
as pelfculas finas de p'];astico ou alumlnlc 'para
d-· · ·d·· '~t~
aeon reionar corm '3, ~' em ar ... erna I [\VI1~ '~UH2
~'m"~I~""'I~I:aQ'l!IIin--'~ vasiasde 100~1~,d .. o p···o- r exem i'pcI1110-_"
~ll 1~IlJ~rW. ID~'I' ~ "_ - -' ._ -.~ "_ - b~'-('" , l' I ~.Rii!l. I ,'~' _ i1
EV~TjE: D,S .SA,COS;
DE PtAiST~' ~ . Se usar 2.0 sacos de. p'] asrleo novos
porrn ~s admlti inde cue 0'" '~'n-·d-I,~i .... ~
_ IU~ !_ I~ l~ "'1J lUI' I.' II I ,~L_JlJ _ ','_. :~, _: b, ..... ,w .. _: :...._.W,i~~,
pa:r!aJ -0 plastico e de 6;~2-S: q uilos de' C:Q,2 'por' quno (tendo em co nt 3, a ':p:rod.J1Jl~'a,a, e 0 tran S"~ porte) e que um saeo pesa 1.0 g', estara a contrtbuir co-nl1S kg de
C02 por ano .. , P'Ot' isso, irrvlsta
'iii"ii U' 'iii"i"II saco m ~1~'~ ro b:u- 1'!I;!"t-_ 0···· ~ du I' ~,~~,~ -]'
~IIJ' !IL. JI II] I.;:] , . "_", _ IJ~"-. ~ '_ _'-. _~._ ," ~ . .,u~·~,
- urn dealso dao em ~i'~'e· apenas
. I J U,1W l~~e" _. 0·, .. _~ .1. ,~J~,._ U . ~.~,["Q
600 grw.nas de CIQ,2j num ano = au reutilize O'S das compras antertores.
CO· ·IIA ME'N' '0- 1fI!-, C"'-A' R'NE
... Ilfn_.-,~ J~ _ ~_ ._. ~ .. ~ .~'.}_ . - .. ": ,'. ~I
- - - - -
'!iii... ,,--'
-----
)!., efeito de estufa, no sector egricola, e que consumimos, em media, tres vezes mais prot efna S.' ._, ,e' . C',P".··· 'e- cialm ente ra, ..• rne: ~ ·d, o· .' •• q'. ue 0, .'
£ ..... I!, , _ _ _!O<i, _ _. Cll_ _ . _I!".!_ """ _ __ _ _ _ _ _ _. _ _ _ _
recomendado pelos e specialistas, :nao custa
daservesei ,.
[., _", ", _I.:.," :', ,", "," ", '. "1'" . . _. v .. - l~ ; "'"1""
na a s er vegetanano umav ez pOol se mana,
Como lndlcador, tenha em conta que um
.- ":t' .t' 1 1
amencano «carruvoro» e re sponsavei peia
. ,..., d .. lad dC'O
emissao ae ,malS1,$'tone,~,ti.,as ce ,._~, ,':t per
ana do que urn vegetariano.
QI~ia nto custa, em, em,issoes de' C02. uma sslada
de, 'f:nJlJ~as? IDepende da origem dos frutos e do melo de' tra nsporte utUlizado
kg CO,2'_' fruita*
_nlll do Bras-i1 ._ .
-
-
NAo IMIPRIMA S'ElM NECESSI,DAD,EIO Se tiver de' 0 fazer, rednza as, mar-
b lt doi
gens em .• ranee e aprover e as,' ois
lades dafolha 'L' em' bre se de 'I-roe ern "'0-0'5'
, Q, I v','; U IJ.JLlllq;o, .. m ore-se •• ~,.'.u;~~:, •. ,~ .• ',!J'
a, producao portuguesa de' papelemiti II 8.80 mil toneladas de gases com efelto de estufa,
i -a d ii, Afri:ca do S'ull
. -
TENHIA, NO' EM'" 'PREG:Ot UM' eloPo ,nAIR· .. A·· ·A·' ,'G,.iUA:. "
... ;.. 1M." I
Se uti] iza:r- tre-s copos de
pi astlco pot' dia, emitira ,2\0 kg, de CO'z p,or ano (levando
ld ,~
-,," " c, -, "l .. - " ',' - ,- ,-.C -' ,- ,',,' ','., .
em, consn eraeao apenas a,
pro du~ao do plastlco ) ~
'Papalia, do IEquadDr
DES,EMIBIRULHIE AS, 'PREN'DAS, ICOIM
C-· -U--D-'-A:-' D-O--' E-:--' R'E- • IriTI-I L- liZ' -E-' 0:-:' -P·A-·'-' :E-L
_ ' _ _ " .. ~ '," -,_.' • _', 1- U l_ I II i'·, ~/ 1_ '[ . _J .', •
" .- 8' .--
, ",' .
-: ... : ,_ ....
.' .' - :'," .... .. " '1 ',' . , .. .. ,~, ,. .'.,., ... -.
113'1', " 9 kI C02, para fazer I) kg de, salada
Sejl n,,,) N"8,tali, utUi:za:r tr'es :metf'os ,quadrados de' papelde ,e'mb:rulbo ,e'stara,a
"'b- " d- c-, 0 M' '1- '. ~- "
contl"llUf com, 'l54grs,mas' 'f' 2", ,u tiP 1-
cando e's'te va1('Jr par 1.0 milhoes de' porta-
O-L b'lhdl
. .
gues-e S'i !,~ I _ :ere,;a, :pl~ese:nte s e:m.~"ru .. ;,;a, . os'
em papel de revi,sta ,ou. ,pano·,
------------ - '1
iI C)Jflsildl!rc!II!'s[l 1'1l!'L", iii! IrlfWtai w;rm IIlIii:tre ~ ~llai (la,,!!ffiiii iL!!l'1 ~ p;;i1s!!:5 jIil-cn·dOi1~dO$'1! L~b~. H,~:o 'r.o~ntI, ~o~'LntiIr:i~d~ O~ Itri!ft5'~I1!~ ;eJlI~ro iii! I~I d:e !!,:!fWlJi;.&D I~ iD 'Clll' llnnoorqulil, i!ln~B II:! ~!D iIiIel dhegadii lEi 0 ~ru;!el'lPll.-eildD. ~i ~ ''i'r~8ei'lS: cd'ech.Jl1da$, pekJ ,oonSUl1!'!lidli)i'
fONll'ES nw Va.iciiLy or FOOd Mil1il5 ~ 1m El1Id~ZlI:Gr QII; :S!ill5~~inil.bla ~1'O;p.ml!nl. ~ D~,p-t!F1m~f'!t 'fo-r E'mtrJ'CI!'1WLCM room ,i)l'!di Fl~,i)'1 AH'illlfS. R~inll) Ur.!lOO~ ~ d~ Food !lind ClimaItll Cl:JlJl'!81;! d~' w~' ~Ja fuwd URI!:
PODp-alrl
. I '
... 'uas VIBz:es
,Ao rec ic ta r. evlta gastos energet ices assoclados :a, .pr()dlu~,a:o de materta-prlrna, bern como as ernissoes resultantes da
deco mpos]~ao destes materials nos aterros Em ~sso!e-s, 'B,vitad as ern C:O'2 equivalente (per tone lada de rnateri al re c ic lado):
,» 'PLlS1tCO:: 1.,,3-5 t
'» 'V.DRO: 0.,84 t
,""""- 'M- -".IIS- -,. 1 °'0'-;- ,; ,~, _ : __ Eo, 1.,HiI '\00: ,__:~,o, iL,
)!) PAPEL E CA'RTI,o~: O~4,3 t Eml~SS,aes de C:02, equ iva'~ei~,tel ca usada s pel D. II1KOt
'» E·M' IIN-CI-NED" "'I' '0"'- 4' 0"0" ka p - r - - d -
_"., II '. -II ,_. "'Y' ,: " ,'. '0:' 0 II eta ,a
tanedada de restdoos
",), EM ATIIIROS, SAN,ITARIOS
E ,LIXEUIAS: ],2, t per to ne lada de resrd UOIS:
'lnliEC'III"i'L'E D- IL'IiIO- A r: I
11\, ~ <-: ,\;J!! - •. '~., -I~.,. ,0 separa-Io, COI]'-'
- ib .. d-' d' .... d
trt ·W .~' mas vezes 'para a reducao c 0
I ~
.... £. 'it- n d ,-,. ifi' .... '~CQ'" --: .',,,,,~,,~ "'-'o"d' ,,- . "~O· t:l.el, U " . e e oj;ll1.,W,g .. eV1.!Ii.,", Q pr ll:"5'a..,
de- 'I-c', -,t-:,J;, --"i", "~ --- ·e'm-- ,~, red ,c,~,: ~I'q'- '-a'" -~ tid ad o!iI de
_ ,- ,ma_-,~r~:~, Vlrg , .. , 'Ij.., . 1m. lIZ 'Ol ',U U!..l Q.\ !;,., ,,' ',' .
detri ,i ".. ~
__ etntos 'que 'V3J, :para aterro ou mcmeraeao,
_ _ _ _ _ _ _ _ ~ __ ~.~ _~ _ _ _ _ _ _ _ ~ _ li_
pro" ',j'"!I'J:],C" SO' ~ q' ue iIi1'O" 'p'O"f' ~1 sao r-e">r"'p n'T1i, sav eis
,', .. ~~~ "_: .. .-::t!l .,~, .... _ j;")" .:".:_, ... 'I, ~ .. :' !itl, ," "~L'- ·UJ.JIIJ· 1(1, "'_ .. -i:]i
pelaemlssao de ICQ'2'i' Cada tonelada de plastico rec lclado P ou.p:a m ~3S toneladas deCO',a; de vidro, 0;-,835:; de metal i J 7'9.5'; de papel
... ' .~"",,","'" ~ 'd" c .-, . 'b,!"i11-" ,-, -- '0'·' "-I~' ""0' -, -:~Ioj"d- ... ~ s·
e c~ ""alO ·"e c,m, .. ,w,age m ~ <~4t:.:) "', '" ne W,~ _ a,.
Nilo ,DiEI'TE 05 TEL'EM:OV~E,IS 'VELHOS OU ,AS: IIMIPRE,SSO:RAS, PARA 0: LIXO~ 'H" enridades especiallzadas 'DB, recolha e reclclagem
de re siduos de equipamentos electrieos e electronicos. Pode entrega=mos nos revendedores q.ue~! no caso da compra de um novo, sao 0 brlgados a aceitar 0 u sad a." Durante 0 ano de aoos, a associacao European Re'c]!c.lin.g' Platform Portugal Ja processou 7'01 toneladas de grandes eleetrodom esticos e 260, toneladas de equipame n tos de frio, Ao enc amlnhar o
'il ,I!i 'Ii ~
seu equrpamenro para 0 sino cerro, esta a
~'b · de enerel (1-
.'_"' ... ,--,', _., .' -,-,-,- ,,' .... ,"·1 ,- ,'" '-(",' ,--,'.': .... ",-, ' . ';,'i, , ...... , . '. ,,' '.
contn I nur P ara a. p ou.,pa n~~l.. ,e ene 1, ,gw,a, e .. ,e
j' iii Ii ~. d' ;;
m,a:terJ.as'-p:rlm'3 S,~, CDsj, co:mpu.ta, o:resj, ma ='
qu-'-]~n' ·a···~~ ,d;:;:!! 'la''\lolt' ~'a""o'--' d· ~'i!'.'~e··-tijjo'I;n.Ii1::" ~ 0-- 'm~'- -Q1·1t"'J;:!jri"lI'~
L' , • g ... _ '-9 .. _ " , ""',!It:J1 !iii . .... . ~I!i;1l,_ .. ll"!!,11Jr. u~~ \r.l ." . '_' I~~!..~ ~ ._I~~,
da uovos. cO'm:putadore s ~ p:neu,s:~ C'tl,bi des n,' Os' que alnd.a :nl'nciona,m. seg~tle m, p ,ill'S O'l'g81'-' nizac;:oles hum'3J:nitaria.s q,ne os dis'tr:ibu€'m
Par p- .• aises nlenos des,envo'].vidos~
, -
. IOCIEDADE !·-A •. BIENTE
IDu:as toneladas de C02, e quanta envla para 01 ar uma pessoa q ue p ercorra d I·e·.- ca rro '15· m -' "1'11 q ·um111o··'·m· etro ;·'s·· p or ano
:. I .... r- : •. : .. -; '~ .. ~--.IT' .i~..:.. .. ~..I. _I_t ,__I __ I .;._... wL _ _;. 'II _II r : , .....
.~ Iu·m·'· t,e .... ····r~.o·':' do .total das e·· .. I 1m I issoes de U-· m"" p·.o,rt:·:I-'ulg··'u·"eA~s-' m:'" 'e:~'d:'~o:,"
- .. ._ '.. . :... .., ".1 _. . '! r ! '. .._.'...... '. '.' . :":' -. '.- .. , - _ 1 .. _ :. ~ .'_'.'
. - . .
ro
FAlIA.AS A,EVIS,DES DENTRO
'00 'P'R,A'ZO P'REVIST;O'I veriflque 0 oleo uma vez pormes e controls
~ d- b
. .- -:.' - I" ·1·"·...· .' ':-;- • .- .. ' ! . - . ' ... ".. _." - .:.!II 'j':" .. ". I'
a pressao :, I.OS P neus - .a'~s- a l. ,a, me nos
pode aumentar a consume em ,5%'; tente conduzir a uma velocidade constante e
b - i, d I 3' '"'~ 'or - "".0 t" n - - - -' - - In - 0 ~
'a aixocas ...• : mu 'f"'a~o~;:j' pur mmuto, nos
carros a gasoline e dos 2,500, nos a gasoleo; ladllh ~,
os :supo rte s 'para, 0 tej a,:. 1. . ro at teram a
dinf "' d '. d" d
,:' .-: --~. '. . . 'I _-:: ".- -::. ". ;'" . - ," ... [ _ ,-.-' -. - .. ", '-. '. - .. " r - " • ·':'1 _ -.", .... .' .
ae 1."0 ins mica . 0 C,! rro, prej Ul· ucam 0 a
f' .'" ~"
, - '. j;if- '..',r. .-::' . - .--: !Il. . ..- -, . r -. - - ", .' . I ", _- . ':. '.- _- .. _- ':- flO • . ~-."'. . •
pe 1.. 0.1. m a.nc€! - re n re -0 s se m.p re qu.e nao
I, d
::.:i: ~' .. :--t.. .-'. "",- '~'--. ._. < ."' iii ;;;, ~ -, .:. I····
esnverem a ser usa ,os.~
NO V,ERAo, P.LANEJIE, AS V[IAGE_NS
IP'A' ·a:'AA· 'S" A-'[I'J'UIRA' 'S' 'MA"IIS~' FA' ES·I
_.;., .' ". ".' .' J' .< .. _: ..... I. . J~. ,,:,'. ';.-'_<., I ,"" " .:~'. I _l ': _". ,"II!I!!!!
CA,S DO D .A'I evitando usar 0 ar condicionado, responsavelpelo aumento do consume ern cerca de 20 par cento, No In verne J adopte a. e strategia con traria.
12""6 A'~' '. -' -' ,. . '. . - ' .....
.... • ,', I .'.. . ". I '!I! ..,' -' 1....'···'
, ... V,I,S . C :2 2 DE .MAR.CO [lE 2 a07
Escollha I .Im ear ~O
h'l
t C ~)~,.t r~1 N ~\ (. ,\( ~ ( I[ '1.0 rl)J~ [~,
" .... I·w ,. A 1"" ;: £'-Tr~ "('I
..... ~ t-t ,"w ~ ~ ........ t __ _ " ..t.. ~ I
Ah§m de beneficiar die IJIma redur;a,Q de 40% no imposto autcmovel, gasta rnenos ,combu.sUvel- Q, velocldades ~inf,e'r~o~res a. 20 krn/h e em descldas longas e pouco acerrtuadas.o motor desllga-se, Quinz,e: rnil quilornetros nurn hfbrido emitern menos 5,2,5 quilos de C02 do que num
ca rro a gasonna.
Nlo US:E 0 CIAIR'ROI 'PA,'RA TR~A_JEC'" lOS ICUIRTOS - ande a Pie on, de blcicleta, Imaginemos que percor-
rii'liuIn···· rilom .. ·-t·,··,·· .. · dia ,:'I·~I .. -··#"io··'m -· ·'·'··-a··':·'o··
. ~ '. " , .' q u.~ orne .ro _por . ·la p.a.r ~ l.r ~ .'~" p.r ... 1 ..
_' S- c. '1- .iI'..iI'
pao.S e 1. or pe as seus prOpf.lOS pesj, num ano,
tera evitado .50 quilos de emissoes, poupado
'3"'$- euros e zasto cerca d ~ 4- eo "0'· cslorias
[ .. ". "-IUl~L '.,: ~ ~ ti~!;IlrL,:' 1I!lr~~I~rl ",_,~, . .j,'"_ ,". ~~~~, _', .. ~JQ1~,~
'VA, PAR.A 0 IEMPREGOI IDE. JIA,NSP;ORTES P'liB,L,ICQI.S:: a manuteu~ao d.e' Inn. carro e mal So cara do que'
urn pass,e' mensal de trans portes, 10 utra
'II!..,".- .. "'-". . .' .', '1,' .',,' ..... ·c -,' .Ji!" .... , , .' R; -"~' '.
,w.llpa,teSe" popu ,3.1 no '.' anaoa Oil no _~eln.o
',.,'
iLis,b oa- Porto" II eta e volta)
» ,AVila 80 k'S de, C,02, por passageiro
,,) CDMB,OIO 9,..24 kg de, ,C02 POLU passegelro » ,AUTO.~~.- g'VEL, LIQEliRO 83,,4 kg por veJcullo
- --
·OiCIEDADE AMBIEN'TE
:.. Unido e que C'0111.e~a a. ter :p ernas para andar ern Portugal, e a partilha do carro com
- d'i b '1 ,J,
outras pessoas, num esquefil.a oe . o etas
previame nte combinadas. 0 sl te-
l b '-] . " d ·
'!i:'[ f!i:'!ilnji,:!, ( iifi :-: 0" ;jlj;'l,g _ r-n;m- , a ru - '''Ji ~j 0" 'r' g;';.'11 nl] !i",io',~ ";,.'
y-" V~ 11f'rli' ~- _ .... ,.,~. 'r;a.!!.~u_~~~ .'~ ".!'!l'." I!;IL 1!Ii. '[ ,,: .,g] I l~'_'Jll
d ' ,
percuraos, em to 0 0 1J;315..,
II<
pol u idor de todos os transportee:
n uma vlagem de ida. e volta e 11 tre Lisboa e Madrld sao emitidos 1.40 quilos de C'O',2. por passagelro, 'U m a, vez que 0 COTISUm,o de combustfvel e mal s a centu-
ad "'" T"I' g d-I {:JI,fI colag j(;Ji l~"Ij ~, '~']a '=il't, F.Io'I!"]"'!iI Oi~ '-["if"iI ~:; n ~L" IU .l.Jl.(:, I :~',,:,~'~ ~. '.~,.~ I~ p~-i iC IL ". !ell] l'W'11 I I Qa:)l~'[ JLI,:~, ~ ~v
es p ec ialmente p enal lzadoras as vi age 11 S
"
ljl
At~tude poncerada ao volante perrnlte reduzir emlssees
",. tMA'NTER: os pn eus na press ao adeq uada (0.5 bar 211 msnos pode aurnentar 0 consu rna ern 5,0/0) evlta a, errtlssa 0 d .-. '6' :9· .c:::. >. . .. :., " d'·· C' '0'1'2: -.' " cao .. "!:i 10" ill Il~ '-,-
: e . , ... -;J gramas ' ... 'e .... n .... " PQr '"'"{;;!,. ,!:;;II '! · .y ".1111
) CDN'DI1J.Z:IR, abalxo dos 100 k:m/h: baixar a velocidade
do, 12:,,'0'" p"':!!'r""3 10' In ·d· II" ' , , '. ermssees c'm ")'0' ,!OJ! DU' -, .. ~ ,-
!W, , .' , I,' ~ GIl, ,'61 I ~mlnllJJ as!l,;o' '~',' 1jJ'I,;i.- ,.,... I , .... 70., •... 5'eJ~'"
,S ~gn ]'fi c a ie m iti r me n os :2 ~ 7~g de C02 p or cad a 100 k m ), EVllAR ,8 CJ9 le ra:CO'8S e desaceleracoes, com rotacnes a bal xo d as ,3 mi I par IFn i~ uto pa ral urn car ro agasol ina ou das ,2' :SOO para u m c a rro ,8 gase leo
INOrA~ Simula~aio telta para urn Clio a gasolina
,.
, - --
- --
de Cl]1~[ a dist l,n-c]a., Pref ra 0 com bo Io 'p'l,aJ~,a,
, ,
.J: . "1·' r.' -,- -'-: ~ -,.-c ,;'. : ,t; ... ,. -,,, ...... ' .' . " '.:-:' ". k -;. ·C··· o· :c tab .,.'
iLI,es, o\..~u;oes ,ru,nH~rH::n'es, a 50'D, ·m,., ' .. .llll~l . ,[,'"
'[ lz ado 0 perfodo de' e S pie ra no aeroporto val vet q ue eempensa ~ mes mo em termos
de tempo,
INlo FAC,A D,O ICAA::RO
tUMI ,AIRMAZ:E:M [MO'VEt: Cfln: quilos
d:i, ,. '. '-'.' , coder .. , ,,: .' ,.'. i', 1.,'." '=,
e c,au g:a, p . ,~.D), a umen ar 0 co fl.
d busti '] '" 'J"
I . .. - - ... ' ';. ',. .::·r.1 _. ,1- -, -', I ' " - -=-1 _- - :-' 1 (, _ 1 I!'.. r.' ,.
sumo e com ,us[]ve", em n12US LUll ntro pOI
. ", .' .. I 'I" "]~)I,,. '0· "'.' A:", '. fim d · 'il .. ' c :"'~' ,. '!'l'~ ~
cern q ui iomerros, .. 0 n m e ~S rn I~, q lU" 0
metros estes q u Ilos ext ra sa;o re sponsaveis
,.] ,- fe "-' Ld
• .' . .. it!Ji1. ." 1 -. • ." -. ,I !II' -.. . • ,I iIb. I -- -r - .' - ," 1 . -
peia ermssao, perreitamenre eV1tav,e~J."~ e
,24 quilos de C02 e :por mais ~ 80 euros, na faetura do combu stfvel. mil
PIRIEC:ISA M:=S,MIO DE: U,M 'T' '0' ···[DO·· ." '0' c", 'T' EA' '1---:' E- -N-10-::',' 'P" "I ...
_~ _ ...... .:_' .' _ 1_ I" 0 I.,.; " ] c"':-
.. u p s ~ 4X4, e minl van S ,8,8.,0
'.,.~ , d '. ....lI:.. ": .'" '11:,., ' .. ' .... I r • ,f , . ..' _. .. .. ~ "'. . 0""" '., d .
ver ,. aoe iras cnammes campeees c 0
, ,
con sumo d-~ j;!:!i com 'b- "U;j':'!,-t:V·..:ii'~1 ·E. m m ',B.d., 'i','Ji'~
~v '_~IIy.. =_. ,,~ ~u "_'J .,.~ i:J JL ~.~iIi d· ,J ,], .b·· JL~.
~ '-~ de" d
um veicuro I. este,g' mere emrte a co-
www.;vi:sao.pt Dcssie co rnp leta: sa~ ba mlc:lii'5 e aiude a salva,r a FlOSSlCl p~anet'a~
Em ,Polrtu'gall, espera-sl' que D Non'e s~ia um pouco mais CihUVD'SD II 0 Suillmu~to mais seee,
.. nos pr6xlmo,s,,50 anes, devi~do aD a,lquecilme-~tDI global,~ Estima-se' que os e,feltal das altera,t;oes climi,ti'cas Iprovaqu'lem 150 mil mlDrtes, por anD~