Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
Botues
Qendra Maqedonase për Bashkëpunim Ndërkombëtar (QMBN – MCMS)
në bashkëpunim me:
Kishën Ortodokse Maqedonase (KOM)
Bashkësinë Islame në Republikën e Maqedonisë (BI)
Kishën Katolike (KK)
Kishën Ungjillore – Metodiste (KUM)
Bashkësinë Hebraike në Republikën e Maqedonisë (BHRM)
Këshilli botues
Gjoko Gjorgjevski (KOM)
Metin Izeti (BI)
Don Mato Jakoviq (KK)
Milica Poprizova (KUM)
Viktor Mizrahi (BHRM)
Aleksandar Kërzhallovski (QMBN – MCMS)
Drejtor ekzekutiv
Sasho Klekovski
Redaktor përgjegjës
Aleksandar Kërzhallovski
Boton
Borografika, Shkup
Adresa e botuesit
Makedonski Centar za Megjunarodna Sorabotka
“Nikolla Parapunov p.n., fahu postar 55
1060 Shkup, Republika e Maqedonisë
e-mail:mcms@mcms.org.mk
TË DREJTAT AUTORIALE
për Adresarin e bashkësive fetare në Maqedoni
Qendra Maqedonase për Bashkëpunim Ndërkombëtar
Të gjitha të drejtat janë të ruajtura. Riprodhimi, kopjimi, transmisioni ose përkthimi i cilësdo pjesë të
këtij publikimi, mund të kryhet vetëm nën kushte këto:
- me lejen paraprake të botuesit;
- për shkak të citimit në analizën e librit;
- përderisa publikimi riprodhohet (në çfarëdo qoftë mënyre dhe pa gesë) për qëllime edukative, por jo
për stërshitje.
Për kopjimin në kushte tjera, për përdorimin në publikime të tjera ose për përkthim apo adaptim,
medoemos duhet të sigurohet leja paraprake nga ana e botuesit, me pagesë të mundshme.
Botimi i Adresarit u mundësua me ndihmën dhe përkrahjen financiare të qeverive të Danimarkës dhe
Norvegjisë, në bashkëpunim me Ndihmën Kishtare Daneze (DCA) dhe Ndihmën Kishtare Norvegjeze (NCA).
2
PËRMBAJTJA
Sasho Klekovski
Drejtor ekzekutiv
4
Hyrje
Adresari i bashkësive fetare në Maqedoni është i pari i këtij lloji në Republikën e Maqedonisë.
Botimi i tij është njëri ndër aktivitetet e Programit “Bashkëpunimi Ndërreligjioz në Maqedoni”
(PRM) të cilin e zbaton Qendra Maqedonase për Bashkëpunim Ndërkombëtar (QMBN - MCMS) në
bashkëpunim me Kishën Ortodokse Maqedonase (KOM), Bashkësinë Islame në Republikën e
Maqedonisë (BI), Kishën Katolike (KK), Kishën Ungjillore-Metodiste (KUM) dhe Bashkësinë
Hebraike në Republikën e Maqedonisë (BHRM), si dhe me bashkësitë e tjera religjioze në Maqe-
doni.
Qëllimi i publikimit të tij është që ta bëjë më cilësor informimin për kishat, bashkësitë fetare
dhe grupet religjioze në Maqedoni, si ndërmjet atyre, ashtu edhe te opinioni më i gjerë.
Terminologjia
Emri i këtij publikimi është Adresari i bashkësive fetare në Maqedoni. Në sistemin juridik të
Republikës së Maqedonisë (Kushtetuta dhe ligjet përkatëse) përdoren termat “bashkësi fetare”
dhe “grupe religjioze”. Ato nuk janë të obligueshme për këtë publikim dhe në përgjithësi për
çfarëdo qoftë përdorimi jashtë institucioneve shtetërore. Krahas tyre, një pjesë e këtyre
organizatave emërtohet si “kisha” e disa edhe me klasifikime të tyre të ndryshme (p.sh. lëvizje
filozofike, ndërkaq, në një rast edhe shoqatë e qytetarëve - shih më poshtë “Kriteret për
përfshirje”). Gjatë përgatitjes së publikimit, në pyetësor ishte e dhënë mundësia që vetë
bashkësia fetare të deklarohet se cili term e përshkruan në mënyrën më të qëlluar. Informata
për zgjedhjen apo përcaktimin e tyre (kishë, bashkësi fetare, grup religjioz etj.), është pjesë
përbërëse e profilit të bashkësisë fetare të përfshirë në këtë adresar.
Në këtë adresar, përpos në rastet e paraqitjes së emrave të plotë të institucioneve kompetente
shtetërore dhe emërtimeve të ligjeve përkatëse, në mënyrë konsistente është shfrytëzuar termi
“bashkësi fetare” për shkak të dy arsyeve: prakticitetit (referenca më e shkurtër për termin që
më së shpeshti është përdorur) dhe që të mos cenohet e drejta e çdonjërës nga bashkësitë
fetare që të emërtohet dhe klasifikohet sipas zgjedhjes vetjake.
Metodologjia e grumbullimit
të të dhënave, tërësia dhe saktësia
Duke u nisur nga përvojat e veta paraprake QMBN (MCMS) grumbullimin e të dhënave e
organizoi nëpërmjet anketuesve. Informatat themelore (emri i bashkësisë fetare, adresa dhe
numri i telefonit) ishin të siguruara nga Komisioni për marrëdhënie me bashkësitë fetare dhe
grupet religjioze në Maqedoni. Anketuesit ishin të caktuar nga vetë bashkësitë fetare, ndërkaq
për punën e tyre ishte: përgatitur pyetësori bazë (me të dhëna përmbledhëse për bashkësinë
fetare, të përgatitura në selitë e tyre) dhe pyetësori individual (me të dhëna për njësitë
organizative të bashkësisë fetare - dioqeza, myftinia e të ngjashme), për ato bashkësi fetare
që kanë një strukturë të tillë.
Anketuesit i plotësonin pyetësorët me intervistimin e personave përgjegjës në bashkësitë
fetare përkatëse ose në njësitë e tyre organizative, ndërkaq pyetësorët para dorëzimit janë
vërtetuar dhe verifikuar nga ana e kryetarëve të bashkësive fetare apo përfaqësuesve të tyre të
autorizuar. Kështu u bënë përpjekje maksimale që të sigurohet niveli i lartë i plotësimit dhe
saktësisë së të dhënave, si dhe leja që të botohen të njëjtit.
Për një pjesë të pyetjeve (p.sh.,ekzistimi i vlerësuar i bashkësisë fetare, numri i besimtarëve)
nuk ka të dhëna të sakta në të gjitha bashkësitë fetare. Në këto raste, të dhënat e përmendura
janë vlerësim i vetë bashkësive fetare. Çështjet apo pyetjet për të cilat nuk ka përgjigje nga
Radhitja
Radhitja e prezentimit të bashkësive fetare në këtë Adresar është bërë në bazë të regjistrimit të
datës së regjistrimit të bashkësive fetare.
Kjo radhitje, në rastin e pesë bashkësive fetare të përmendura në Kushtetutën e Republikës së
Maqedonisë, përputhet me radhitjen sipas së cilës janë të përmendura në Kushtetutë.
Për shkak të këtyre dy arsyeve, si dhe për shkak të vëllimit më të madh të të dhënave për këto
pesë bashkësi fetare, është zgjedhur pikërisht kjo radhitje në vend të prezentimit apo radhitjes
sipas rendit alfabetik
Përfshirja e të dhënave
Në Adresar janë përfshirë të dhënat vijuese:
- Në përgjithësi: emri i bashkësisë fetare (në gjuhën zyrtare të bashkësisë fetare dhe në gjuhën
angleze), shkurtesa, të dhënat për kontakt (adresa, numri i telefonit, faksi, e-posta, veb-faqja),
të dhënat për regjistrim, lloji i bashkësisë fetare, ekzistimi i vlerësuar,
- Struktura - funksioni më i lartë klerikal dhe i shenjtëror, struktura, anëtarët e organit më të
lartë të bashkësisë fetare, resurset njerëzore (klerikë, kuadër arsimor, të punësuar, numri i
përllogaritur i besimtarëve),
- Objektet fetare: lloji dhe numri i objekteve fetare, të dhënat për kontakt me objektin kryesor
fetar, llojet e shërbimeve fetare;
- Institucionet arsimore me të dhënat elementare për kontakt;
- Veprimtaria botuese (të dhëna themelore për kontakt me shërbimin botues në suazat e
bashkësisë fetare ose të organizatës së veçantë, po qe se është e regjistruar në mënyrë të tillë,
si dhe botimet më të rëndësishme);
- Aktivitetet humanitare (të dhëna themelore për kontakt me shërbimet humanitare në suazat e
bashkësisë fetare ose shoqata të regjistruara të qytetarëve);
- Të dhënat për rajonet organizative të bashkësive fetare ekzistojnë në versionin në gjuhën
maqedonase.
6
ADRESAR i bashkësive fetare në Maqedoni 7
Kisha Ortodokse Maqedonase
(KOM)
Macedonian Orthodox Church
Adresa: Bul. “Partizanski odredi” Xhiro-llogaria: 300-00001101374
12, 1000 Shkup Banka Komerciale SHA, Shkup
Telefoni: 02/ 3230 697 EDB (NUT) :4030998349207
Telefaksi: 02/ 3230 685 Persona fetarë: 400
e-posta: www.mpc.org.mk/kontakt,asp Kuadër i arsimuar: 30
Veb-faqja: www.mpc.org.mk Të punësuar: 500
Besimtarë: 2.000.000
8
Kisha Ortodokse Maqedonase
(KOM)
Macedonian Orthodox Church
Anëtarët e organit
më të lartë të bashkësisë fetare:
Anëtarët e Kuvendit të BFI zgjedhen dhe janë me
mandat.
10
Bashkësia Fetare Islame në
Republikën e Maqedonisë (BFI në RM)
Islamic Religious Union of the Republic of Macedonia (IRU of the RM)
Islamska verska zaednica vo Republika Makedonija (IVZ vo RM)
Makedonya Cumhuriyeti Ýslam Dini Birliði (MC ÝDB)
Struktura:
Ipeshkëvia e Shkupit – shpresuese për
besimtarët e ritit romak
Ekzarku i apostullit në Maqedoni – shpresues për
besimtarët e ritit bizantin
12
Kisha Katolike (KK)
Catholic Church
Mësimi fetar: Botimet:
Në objektet shoqëruese në të gjithë tempujt “Svetlina” (“Drita”) – revistë (periodike)
mbahet mësimbesimi (katecizmi) dy herë në Kalendari – (vjetor)
javë.
Organizata humanitare:
Karitasi Maqedonas
Adresa: Rr. “Petar Pop-Arsov” 43, 1000 Shkup
Telefoni: 02/ 3224 190
Telefaksi: 02/3220 622
Personi për kontakt: imzot Antun Cirimotiq
Struktura:
Kuvendi i BHRM (kryetari + 3 anëtarë)
Objektet më të rëndësishme fetare:
Këshilli drejtues (Kryetari i BHRM + 6 anëtarë)
Sinagoga “Bet Jaakov” - Shkup
Seksionet
Adresa: Rr.”Borka Talevski” 24,
Komisioni fetar
1000 Shkup
Seksioni i femrave
Personi për kontakt: Darko Samokovlija
Seksioni i të rinjve
(sekretar)
Komisioni social
Telefoni:02/ 3214 799; 02/ 3237 543
Telefaksi: 02/ 3214 880
Anëtarët e organit më të lartë të bashkësisë
fetare:
Ritet fetare:
Rabini Isak Asiel
Sabati – (çdo të premte në orët e mbrëmjes,
Bllagoja Mladenovski (kryetar i Kuvendit)
përfundon të shtunën në orët e mbrëmjes).
Zdravko Shami (kryetar i BHRM)
Lutja e mëngjesit Shaharit – për Sabat
Rabini Isak Asiel (Kryetar i Komisionit fetar)
dhe çdo ditë pune.
Avram Sadikario (anëtar i Komisionit fetar)
Lutja e pasdites Minha
Hazan Avi Kozma (anëtar i Komisionit fetar)
Lutja e mbrëmjes Arvit
Rahamin Mirzahi (anëtar i Komisionit fetar)
Lutjet dhe ritet e posaçme në Sinagogë
për çdo festë (sipas kalendarit hebraik)
Vlerësimi i ekzistimit të bashkësisë fetare:
Në botë: 5765 vjet
Organizata humanitare:
Në Maqedoni: 2200 vjet
La Benevolencija
Adresa: Rr. “Borka Taleski” nr 24, 1000 Shkup
Lloji i kishës/bashkësisë fetare:
Telefoni: 02/3214 799
Bashkësi fetare
Telefaksi: 02/3214 880
Lloji dhe numri i objekteve fetare:
1 objekt
14
Kisha Ungjillore – Metodiste
në RM (KUM)
United Methodist Church
Numri i regjistrimit: 4715519
Adresa: Rr. “Zagrebaçka” 4,
Numri amzë: 4715519
2400 Strumicë
Numri tatimor: 4027998132290
Telefoni: 034/322 662
Xhiro-llogaria: 210-0471551901-34,
Telefaksi: 034/322 662
Tutunska banka
e-posta: ccemc@mt.mk
Persona klerikalë: 8
Kuadër i arsimuar:12
Aktivistë: 54
Besimtarë: 5000
Botimet:
120 vjet të protestantizmit në Strumicë
– broshurë
Historia e KUM-it në Maqedoni – broshurë
Harizma – revistë (4 herë në vjet)
Rruga e jetës – revistë (mujore)
Kalendari – libër ( vjetor)
Objektet më të rëndësishme fetare:
Kisha Ungjillore - Metodiste
Adresa: Rr.”Zagrebaçka” 4, 2400 Strumicë
16
Kisha Krishtere Baptiste
“Lajmi i gëzuar” (KKB)
Christian Paptist Church “Good News”
Adresa: Rr. “Blagoja Davkov” nr.10, Numri i regjistrimit:8/85
1000 Shkup Persona fetarë: 1
Personi për kontakt: Ivan Grozdanov Kuadër i arsimuar: 3
Celulari: 070/390 707 Aktivistë: 10
Telefoni: 02/3213 457; 02/2639 o47 Besimtarë: 100 (vlerësimi)
Telefaksi: 02/3121 374
e-posta:mgrozdanov@mt.net.mk,
igrozdanov@ukim.edu.mk
18
Kisha Ungjillore e
Kongregacionit (KUK)
Evangelical Congregation Church (ECC)
Adresa: Rr. “Hristo Smirnenski” Numri i regjistrimit:10/93
nr. 20, 1000 Shkup Numri i amzës: 4284828
Personi për kontakt: Vase Azmanov Numri tatimor: 4030997381026
Xhiro-llogaria: 300000000826088
Celulari: 070/709 098
Persona fetarë: 1 pastor
Telefoni: 02/3233 664; 02/2620 904 Kuadër i arsimuar: 3
Telefaksi: 02/3233 664 Të punësuar: 1 pastor
e-posta: ekcmk@mt.net.mk Aktivistë: 28
aroska@ mol.com.mk Besimtarë: 154 (të regjistruar)
20
Kisha e Re Apostullike
në Maqedoni (KRA)
New Apostolic Church (NAC)
Adresa: Rr. “Njegosheva” 24, Numri i regjistrimit:12/101
1000 Shkup Numri i amzës: 5030544
Personi për kontakt: Stojan Manevski Numri tatimor:
Celulari: 070/653 285 4030998421994
Telefoni: 02/3065 825 Xhiro-llogaria:
300000000115369
Persona fetarë: 16
Të punësuar: 1
Besimtarë: 168 (vlerësimi)
24
Qendra Krishtere në RM (QK)
Christian Center in RM
Adresa: Rr. “Jane Sandanski” 27/39, Numri i amzës: 5033926
1000 Shkup Numri tatimor: 4030995361893
Personi për kontakt: Aleksandar Vuletiq Xhiro-llogaria: 50000000297138
Celulari: 070 545 536 Persona fetarë: 8
Telefoni: 02/2446 946; 02/3136 123 Kuadër i arsimuar: 2
Telefaksi: 02/3136 123 Të punësuar: 1
Aktivistë: 25
Besimtarë: 220 (vlerësimi)
God’s Church
Adresa: Rr. “Vanço Pitosheski” nr. 2, Persona fetarë: 5
6000 Ohër Kuadër i arsimuar: 2
Personi për kontakt: Pavle Ginoski Aktivistë: 10
Celulari: 070 686 789 Besimtarë:250
Telefoni: 046/254 371
e-posta: pginoski@yahoo.com
26
Grupi Religjioz “Shpresa e re”
28
Kisha Krishtere
“Shkrimi i shpresës”
30
Kisha e Pavarur e Krishtit
(KPK)
Indepedent Methodist Church - IMChurch
Adresa: Rr. “Mladinska” nr. 58, Persona klerikalë: 1
2400 Strumicë Aktivistë: 5
Personi për kontakt: Kosta Rabrovaliev Besimtarë: 20 (vlerësimi)
Telefoni: 034/326 776 Numri i regjistrimit: 07-62/2
e-posta: kostarabrovaliev@hotmail.com
Shpjegim:
Emri i vërtetë i kishës është “Kisha e pavarur
metodiste”, por për shkak se sipas ligjit nuk
mund të qëndrojë “metodiste”, pasi ka fjalë të
tillë në “Kishën Ungjillore – Metodiste”, kisha
nuk ka mundur të regjistrohet në vitin 1990.
32
SHTOJCA 1 : Dallimet në emërtimet e bashkësive fetare
Në Adresar bashkësitë fetare janë paraqitur ashtu sikurse janë deklaruar në pyetësorin anketues.
Te një pjesë e tyre, emërtimi dallohet nga ai me të cilin janë regjistruar në Komisionin për
marrëdhënie me bashkësitë fetare dhe grupet religjioze. Këto dallime janë prezentuar në tabelën
vijuese, me qëllim të dallimit të bashkësive fetare dhe qartësisë për lexuesit.
Regjistrimi Adresari
Bashkësia Islame në RM Bashkësia Fetare Islame në Republikën e
Maqedonisë
KK Kisha Katolike
KU në RM Kisha Ungjillore në RM
KZ Kisha e Zotit
34
SHTOJCA 3: Dallimet në numrin e besimtarëve
Në Adresar, bashkësitë fetare kanë paraqitur numrin e saktë (për ata që mbajnë evidencën e
anëtarësisë) ose përqindjen e besimtarëve. Në rastet e Kishës Ortodokse Maqedonase dhe të
Bashkësisë Islame në Republikën e Maqedonisë, janë paraqitur vlerësimet edhe për numrin e
besimtarëve të cilët momentalisht jetojnë/qëndrojnë në Maqedoni.
Në tabelën e mëposhtme është bërë krahasimi i të dhënave të paraqitura në Adresar, me ato të
konstatuara në Regjistrimin e fundit të popullatës, të zbatuar në vitin 2002 (sipas përgjigjeve
në pyetjen “Deklarimi për religjionin”), kurse janë siguruar nga Enti Shtetëror i Statistikës i
Republikës së Maqedonisë.
Reformistë 28 0.00
36