Sei sulla pagina 1di 3

Rosa Chvez

Seleccin de poemas
Rosa Chvez (1980) es una poeta maya. Ha publicado los poemarios
Casa Solitaria (Editorial Oscar de Len, Guatemala 2005),
Piedra Abaj (Editorial Cultura Guatemala, 2009), El corazn
de la piedra (Editorial Monte vila Editores Latinoamericana,
2010), Quitapenas (Editorial Catafixia, 2010). Su obra aparece
en distintas revistas, obras de teatro, memorias y antologas de
festivales de poesa en Latinoamrica, Europa y Estados Unidos.

1.

Nos quitan la cabeza y el corazn sigue latiendo


nos arrancan el pellejo y el corazn sigue latiendo
nos parten a la mitad y el corazn sigue latiendo
beben nuestra sangre y el corazn sigue latiendo
estamos criados para latir sin descanso.
2.

Elena Kame es un hechizo, muerde con su boquita canina, su saliva conduce al


gran ro, hacia profundas cuevas y altos cerros, su amor es un encanto que ciega el
camino adormeciendo las razones de la cabeza, su voz quebranta los huesos de la
melancola devolvindose en murmullo y carcajada, sus uas saben a chile y a cacao,
traga en fluido de lava, sella con cera de abeja, dedica sus lgrimas a los smbolos
arcaicos de la tristeza, cuerpo de lluvia invisible dibuja tumbitas de colores y pinta
sus mejillas con achiote, indescifrables estrellas de papel brillante le adornan la sien,
su rostro es la mscara custica y burlona de la memoria, envuelve sus corazones
con hoja de tusa perforando delicadamente los pezones del sonido, enhebra latidos
que lucen como cuentas de collar antiguo, hace sonrojar a las espinas amando con
la tenacidad de quien ha bajado descalza y desvanecida los nueve niveles del inframundo, Elena Kame se desborda como al principio de los tiempos en el gran final
de los tiempos, su espritu es hechizo y encanto a la vez.
Ri Len Kame are jun itzebal, kkayen ruk ri uchi tzi uchi, pa jun nimalaj nima
kkaman wi bi ri uchub, pa taq nimaq taq jul nimaq taq juyub, ri oloqonik
are jun waramil ri kuchup uwach ri be, keuwartisaj ri taq nojibal pa ri jolomaj,
ri uchabal kuqipij ri ubaqil ri bisonem, kruxsaj jinijotem kinanem, poqon

357
cua d e rnos de literatura Vo l . X I X n . 38
issn 0 122-8102 pgs . 357-3 59

ju l io -diciem bre 2015

R o sa Ch ve z

xuquje kakaw ruxlab ri taq rixkaq, kuqumuj katana uwal juyub, ktzapin ruk
unakbal kab, kujach ri uwal uwach chi kech ri ojer taq retal ri bisonem, qalaj
ta jab uchakul, kutzaj laj taq muqbal, kutzaj ri upalaj ruk koxob, jalajoj taq
kqopqota wuja chumil kiwiqom ri upalaj, ri upalaj are jun poqonel tzenel chi
rij ri natabalil, keupis ri ukux ruk joq kutequj bi pa utzil ri utzum ri oqelil,
kutis bi taq buqlajem ri je ko ojer chachal kekayik, keukaqrisaj ri kix kajawan
ruk uchuqab jun kchanakat raqan mayal pa ri belejeb utas ri xibalba, Len
Kame ktixix lo pa ri ukiyibal pa ri ukisbalil ri qijsaq, itzebal ri ukux xuquje
kaqabal.
3.

Dejo tirada esta piel que ya no me pertenece


esta piel abandonada testiga de otra muerte
alguien encontrar mis escamas tiesas en el corazn de las sombras
alguien me quitar tres colmillos para su medicina.
Volver entonces a parirme con los ojos abiertos
volver a cicatrizar como gusano de fuego
volver a estirar mi lengua para hacerle cosquillas al pasado
ya no soy esta piel abandonada
contraigo los msculos con dolor
estoy naciendo.
Kinkaq kan we nutzumal rumal chi wech tachik
we kaqatal kan nutzumal xril jun chi kamikal
ko jun la kriqow ri chaqij nutzumal pa ukux ri muj
ko jun la kelesan oxib nuware rech ukunabal.
Xa je ri kinwalaj chi wib ruk ri keb nubaqwach
Kinyukaj chi wib jacha ju qaqa xujut
Kwelesasej ri waq che ubanik uchoqon ri iwir kabijir
in ta chi wa ri kaqatal kan tzumal
kinjek ri nutijolal ruk qoxomal
tajin kinalaxik.

358
c u adern o s d e l i t e r at u r a V o l . X I X n . 3 8 j u l i o - d i c i e m b r e 2 0 1 5
issn 0122-8102 pgs. 357-359

Poticas Afrolatinoamericanas
e indgenas

4.

En las lneas de nuestras manos est escrita nuestra ternura


all retoa la dulzura de la caa
en esos surcos veremos crecer los elotes y las mazorcas
sealada est la luna y el lugar para comernos los dos deliciosamente
como suaves tortillas sanadas por el fuego.
Pa taq ri ujuxil ri kaqab tzibatal wi ri qaloqonik,
chi la ktuxan wi ri ukabil ri ajij,
pa taq la le cholaj kqil wi kikiyik ri aj ri jal,
kututal ri ik ri kolibal jawi kqaba wi qib,
kia tijon ib, jacha keb lej e kunatal rumal ri qaq.

359
cua d e rnos de literatura Vo l . X I X n . 38
issn 0 122-8102 pgs . 357-3 59

ju l io -diciem bre 2015

Potrebbero piacerti anche