DNYADA TELEVZYONCULUUN

DOU VE GELM
Televizyon Yaynlarn Hazrlayan Keif ve catlar
Sinema ve televizyonun ortak temeli grnty
toplamak ve yanstmak olduu iin her ikisinin de
benzer teknolojiler olduu dnlebilir.
Oysa bu iki iletiim arac, birbirinden ok temel
farklarla ayrlr ve farkl icatlar sonucu
gelitirilmilerdir.
Fransz Lumiere Kardelerin 1896da bulduu
sinematograf cihaz grnty ekerek bir film
yzeyine kaydediyor, ayn cihaz bu filmi duvara
yanstarak seyrettirme ilevi de gryordu.

 Bir filmin ikinci bir yerde gsterimi

iin mekanik olarak kopyalanmas
gerekliydi.
Televizyon grnts ise elektronik
yntemle ekilen bir grntdr ve
yayn iin de elektromanyetik
dalgalarn kullanlmas gerekir.

 Radyo yayncl tm dnyada neredeyse ayn

yllarda balarken, daha pahal bir teknoloji olan
televizyon, gelimekte olan lkelerde Avrupa ve
ABDye gre ok ge yayna girmitir.
ABDde ilk TV yayn denemeleri 1927 ylnda yaplm
(Washingtondan New Yorka), dzenli yaynlara ise
ngiltere 1936, ABD 1939 ylnda balamtr.
ABDnin dzenli yayna daha ge balamasnn
sebebi, daha yksek grnt kalitesi etme
abalaryd.
Bu iki lkeyi Sovyetler Birlii, Almanya ve Fransa takip
etmitir.

 Dzenli yaynlar, kinci Dnya

Savann devam ettii 19391945
yllar arasnda kesintiye urad.
Savan bitimiyle televizyon hzla
radyonun ve sinemann yerini almaya
balad.
Televizyon zellikle gmen ii snfnn
gruplar halinde izledii inanlmaz, sihirli
bir kutu olarak grld.

 Televizyonun ilk zamanlarnda ekranda resimler

ve fotoraflar gsteriliyor ve bunlar zerine
konumalar yaplyordu.
Daha sonralar radyodaki belgeseller, haber
programlar, yarmalar ve mzik revleri
televizyona uyarland.
19551956 ylnda televizyon her hafta
yaynlad drama dizileriyle tm lkede byk
ilgi ve heyecan uyandrd. Bu dizilerin en nemli
yan bir tiyatro oyunu gibi canl
yaynlanmalaryd.

 ABDde 1950lerden sonraki gelimeler birka balk

altnda toplanabilir:
Televizyon programlar eitlendi, toplumun her
kesimine ve her yaa uygun programlar retilmeye
baland.
Televizyonculuk byk maliyetler gerektiren bir
endstri kolu haline geldi.
Bamsz yaynclar nemini korusa da yaynclk,
byk televizyon ebekelerinin (network) tekeline girdi.
Video kasetlerin ve tanabilen kameralarn
retilmesiyle stdyo dnda program ekimleri
yaplmaya baland.

 Gnmzde televizyonculuun hem

yaynclk teknikleri hem de TV alc
says bakmnda en fazla gelitii
blge Kuzey Amerika ve Avrupadr.

 Avrupada ounlukla devleti ve oulcu

bir iletiim sistemi hkimdir.
Birok Avrupa lkesinde ticari radyotelevizyonlar uzun yllar sren abalarla
kurulabilmi, zerlerindeki denetim hi
azalmamtr.
1980li yllarda esen zelletirme ve piyasa
ekonomisi rzgr ile teknolojideki
gelimeler Avrupada zel yayncln
gelimesini salamtr.

 ABD, sinema sektrnde olduu gibi

televizyon yayncl alannda da
stnln korumaktadr.
Avrupa lkeleri dhil dnyann pek
ok lke TVsindeki program ve
dramalarn yardan fazlasn ABDden
ithal edilmi yapmlar
oluturmaktadr.

 ngiltere: Bu lke kltrel btnln ve eitimin

iletiim aralaryla salanabileceini savunan
devletlerin banda gelir.
zerklii savunur; ancak kitle iletiim aralarnn
snrsz zgrl yoktur.
ngiliz kamu yayncl kuruluu BBC (British
Broadcasting Corporation), milli kltrn
taycs olarak grlr.
Dnyann en byk kamusal yaync kuruluu olan
BBC, sava yllarnda bile zerkliini korumas ve
tarafsz haberler vermesi ile n yapmtr. Deiik
hedef kitlelere ynelik birok kanal vardr.

 ngilterede ITV (Independent TV) ve

Channel Four adl elence arlkl
zel kanallar ile haber arlkl Sky TV
de faaliyet gstermektedir.

 Fransa: Fransann en ok izlenen zel

TV kanallar TF1, France 2, France 3,
M16 ve Canal Plustr.
Fransz-Alman devlet ortaklyla
kurulan ve hi reklm almayan Arte,
nitelikli kltr programlar yaynlar ve
ortak Avrupa bilinci oluturmaya alr.
Uluslararas Fransz kanal TV 5 ise 5
ktada Franszca yaynlar yapmaktadr.

 talya: Kamusal yayncl RAI

stlenmitir. RAInin TV kanallarnn
ynetimi 1980lerde byk siyasi
partiye verilmise de 1993te bu
kurum tekrar zerkletirilmitir.
ulusal, 100den fazla zel kanaln
sahibi olan Berlusconi, bu medya
gc sayesinde babakanla kadar
ykselmitir.

 Almanya: ki zerk radyo-TV

kuruluu vardr. ARD ve ZDF. zel
kanallarn en bykleri ise RTL ve
SAT 1dir.
Evinde radyo-televizyon olan herkes
Radyo-Televizyon cretleri Toplama
Kurumuna (GEZ) her ay belirli bir
cret der.

 Japonya: Kamusal yayncl NHK

stlenmitir. Reklm almayan ve
radyo-TV ruhsat cretlerinden gelir
elde eden NHK, kendi retimi olan
kltr, sanat, haber ve spor
programlar yaynlar. Bilimsel
aratrmalara zellikle nem verir.
Televizyonun en ok izlendii
lkelerdendir.

 ABD: Bu lke, TV yayncl bakmndan

dier lkelerden byk farkllklar gsterir.
Deiik byklklerde yzlerce yaync
kurulu faaliyet gsterse de yaynclk her
biri 200den fazla kanal yneten NBC,
CBS ve ABC adl ebekenin
tekelindedir.
Haber kanallar arasnda CNN ve Fox
News n plandadr.

 Ayrca HBO (Home Box Office) adl

yaync kurulu, en yeni filmleri, spor
karlamalarn, zel elence
programlarn veya yksek maliyetli
dizileri datr. Bu sistemde aboneler
istedikleri program istedikleri saatte
seyrederek program bana cret
derler.

 ABDde yaynlar, 1934 ylnda

kurulan Federal letiim
Komisyonu (FCC) denetler.
FCCnin grevleri arasnda radyo ve
TV istasyonlarna yayn izni vermek,
tekellemeleri snrlamak ve kamu
karlarn gzetmek en nemlileridir.

 ran: Dou komumuzn resmi

yaync kuruluu C, 28 dilde radyo, 8
dilde TV yayn gerekletirmektedir.
lke iinde kamu yayncl yapan
Sahar TV ve zel Cem-i Cem
kanalndan baka, lke dndaki rejim
muhalifleri uydu kanallar zerinden
rana dnk TV yaynlar
yapmaktadr.

 Yunanistan: Bu lkede kamu

yayncln ERT stlenmitir.
lkedeki balca zel TV kanallar ise
Mega, Alpha, Delta ve Stardr.

Uluslararas TV Yaynclk
Kurulular
Bu kurululardan bazlar uluslararas
denetim, bazlar teknik yardmlama,
bazlar ise kltrleraras ibirlii
amaldr.

 ITU: Alm International

Telecommunication Union (Uluslararas
Telekomnikasyon Birlii) olan bu kurulu
1934te kurulmutur.
Merkezi svirenin Cenevre ehrindedir.
Bu kurulu, uluslararas dalga boylarnn
paylamn dzenler, lkeler arasnda
iletiim hizmetleri yrtr.
ITUya 190 devlet ve 650den fazla
sektr kuruluu yedir.

 EBU (European Broadcasting

Union-Avrupa Yayn Birlii) : 1950
ylnda Avrupa lkeleri arasnda radyo
ve televizyon kurulularnn program,
teknik ve hukuk alanlarnda ibirlii
amacyla kurulmutur.

 EBU, eitli alanlarda ibirlii ve

dzenlemeler yapmak iin kendine
bal baka rgtler de kurmutur.
Bunlardan biri olan Eurovision, ye
lkeler arasnda haber ve program
grnts paylamn kolaylatrmak
amacyla kurulmutur.

 Bugn Avrupann herhangi bir

lkesinde oynanan bir futbol man o
lkenin vatandalaryla ayn anda
seyredebilmemizi salayan
Eurovisiondur.
Eurovision, kendi adyla anlan mzik
yarmasn da dzenlemektedir.

 ABU (Asian Broadcasting Union-Asya

Yayn Birlii): Asya ve Pasifik lkeleri
radyo televizyon rgtlerinin 1964de
oluturduu bu kuruluun gnmzde 55
lkeden 160 yesi vardr.
Trkiye bu kuruluun da aktif bir yesidir.
ABU nun amac tpk EBU da olduu gibi
ye lkeler arasnda teknik ve program
konularnda ibirliini salamaktr.

TRKYEDE TELEVZYONCULUUN
DOU VE GELM

Tnn TV Yayncl
Denemeleri
Radyo yaynlar lkemizde Bat
lkeleriyle ayn yllarda balad
halde, dzenli televizyon yaynlar bu
lkelere gre epey geriden
balamtr.
Bunun en nemli sebebi,
televizyonun hem yaynclar hem de
vatandalar iin ok daha byk bir
maliyet gerektirmesidir.

 stanbul Teknik niversitesinin (T) bir

laboratuvar almas olarak 1952de
balatt ilk deneme yaynlar lkemizde
televizyonun balangc olarak kabul edilir.
Tnn Takla binasnda balayan bu
yaynlar, televizyon alcs fazla
bulunmad iin ilk balarda halk
tarafndan Tnn Taksim
Gmsuyundaki binasnda, daha
sonralar Beyolu blgesinde izlenmitir.

 lk yaynda Kore Sava ile ilgili bir film

gsterilmi, ardndan dnemin nl
gazetecisi Burhan Felekin bir konumas
canl yaynlanmtr.
Tnn bu ilk yaynlar 15 gnde bir
17.0018.00 saatleri arasnda yaplyordu.
Yaynlarn ieriini tiyatro, klasik Bat
mzii, Trk sanat ve halk mzii
konserleri, salk, ocuk ve kltr
programlar oluturuyordu.

 Son derece kstl imknlarla yaplan bu

programlar zamanla daha da eitlendi ve
yayn saatleri artt. Buna bal olarak da
televizyon satlar hareketlendi.
1966 ylna gelindiinde evlerde ve i
yerlerindeki alc cihaz says iki bin
civarndayd. Ancak o dnemde televizyonun
daha ok oteller, pastaneler, kahveler ve
okullarda topluca seyredildii dnldnde
izleyici saysnn iki binin ok zerinde olduu
sylenebilir.

 Tnn yaynlar terr ve iddet olaylarnn

youn olduu 1970e kadar srd.
Televizyonu kapitalist bir grubun ayrcal
olarak gren bir grup renci Tnn yayn
yapt stdyolar bast.
Bu olay zerine niversite ynetimi, teknik
cihazlar 2 yl nce, 1968de yayna
balayan TRTye devrederek yaklak 20
yldr sren yaynlara son verdi.

TRTnin TV Yaynlarnn
Balamas ve Gelimesi
TRTnin ilk televizyon yaynlar 1968 ylnda
balamtr. Ancak bununla ilgili almalar daha
ncesine dayanr. 1963de baz radyo alanlar,
televizyon konusunda eitim almak iin Almanyaya
gnderilmiti.
1964de kan kanunla TRT kurulunca da
Almanyadan teknik konularda yardm istendi. Bu
lkeden ba olarak getirilen cihazlarla ilk TRT
stdyolar kuruldu.
Bu cihazlar Almanya dhil ou Avrupa lkesinin
yayn sistemi olan PAL sisteme uyumlu olduu iin
Trkiye de PAL sistemi semi oldu.

 TRTnin 30 Ocak 1968de gerekletirilen ilk yayn,

Televizyon Daire Mdr Mahmut Tali ngrenin
Balarken adl bir konumasyla ald ve spiker
Zafer Cilasunun sunduu haberlerle devam etti.
TRTnin ilk dnem yaynlar gnde 2 saat kadar
sryordu.
Bu dnemdeki yaynlarn ierikleri incelendiinde
yaynclarn elenceyi bir ama deil; ara olarak
grd ve programlar bu felsefe ile oluturduu
grlr.

 Yani televizyon TRT tarafndan bir elence

arac deil; kltr ve eitim arac olarak
grlmekteydi.
Yaynlarn bu izgide balamas ve devam
etmesinin sebepleri arasnda TRTnin ok
zerk yaps, ilk olmann yaratt
mkemmeliyetilik duygusu,
programclarn birounun radyo veya
gazeteden gemi olmas ile reyting
mcadelesinin olmamas sralanabilir.

 TRT 1974 ylnn Temmuz ve Austos aylarnda

gerekletirilen Kbrs Bar Harekt srasnda
atma blgelerinden naklen haberler sundu.
Harektn televizyonda adm adm verilmesi
halkn televizyona olan ilgisini artrd.
1970lerde TRT, Halit Refi, Metin Erksan ve
Ltfi Akad gibi nemli film ynetmenlerine
beeniyle izlenen televizyon dizileri ektirdi.
Yaynlar 5 gnden 7 gne kartld, haftalk
yayn saati de 45i at.

 1980lerde televizyon yaynclnda en nemli

yenilik, renkli televizyondur.
Ayrca bu yllarda eitim programlarna nem
verildi, Milli Eitim Bakanlnn i birliiyle okuma
yazma bilmeyenler veya niversiteye hazrlananlar
iin zel programlar hazrland, Anadolu
niversitesi Akretim Fakltesi ibirliiyle bu
fakltenin dersleri televizyondan yaynland.
Turgut zal, babakanl dneminde hkmetinin
icraatlarn halka anlatmak iin dzenli yaynlanan
craatn inden programn balatt.

zel TVlerin Kurulmas ve

Gelimesi
1990 ylnda baz zel giriimciler, Eutelsat uydusundan
kanal kiralayarak Trkiyeye dnk uydu yaynna
baladlar.
Magic Box (Star 1) adndaki bu kanaln yaynlar CNN,
BBC, RTL benzeri yabanc kanallar gibi anak antenlerle
izlenebiliyordu. Ancak yurtdndan yayn yapan yabanc
kanallarla ayn yasal haklara sahipmi gibi grnen bu
kanaln baz nemli farklar vard.
Birincisi, yaynlar Trk seyircisi iin hazrlanyor, Trk
seyircisine ynelik reklam yapyordu. kinci ve daha
nemli fark ise Star 1in programlar Trkiyedeki
stdyolarda hazrlanp uyduyla Almanyaya gnderiliyor
ve sonra yine uydu zerinden Trkiyeye veriliyordu.

 Star 1 yaynlar daha sonralar stanbulda ve dier

ehirlerde kurulan yer vericileri sayesinde anak
anteni olmayan evlerde de izlenebilmeye baland.
Bu zel kanal ok ykl bir cret deyerek daha
nceleri TRTnin yaynlad 1. Futbol Liginin yayn
hakkn da satn ald.
Star 1 yaynlarnn tutmasyla ayn irket elence
arlkl Teleon kanaln yayna soktu. Bu iki kanal
Show TV, Kanal 6, ATV, HBB, TGRT, Samanyolu, Kanal
D, Kanal 7 ve Flash TV gibi dier zel giriimler izledi.
T
Trkiyenin ilk paral kanal ise Cine 5tir.

 Kanunlara aykr bir ekilde yayn

yapan bu kanallarn durumu uzun
srecek bir tartmay balatt.
nk 1982 Anayasasnn 133nc
maddesi Radyo ve televizyon
istasyonlar, ancak devlet eliyle
kurulur ve idareleri tarafsz bir kamu
tzel kiilii halinde dzenlenir
demekteydi.

 1993 ylnda Anayasann 133. maddesi

Radyo ve televizyon istasyonlar kurmak ve
iletmek kanunla dzenlenecek artlar
erevesinde serbesttir. eklinde deitirilerek
hem zel radyolara hem de zel TVlere yasal
dayanak saland.
1994de 3984 sayl Radyo ve Televizyonlarn
Kurulu ve Yaynlar Hakknda Kanun meclisten
geti.
Bu kanunun gerei olarak ayn yl Radyo
ve Televizyon st Kurulu (RTK) kuruldu.

Grnt Kalitesi Konusundaki

Gelimeler

Karasal Yaynclk
Evlerimizde basit antenlerle seyrettiimiz
yaynlar, analog yayn olarak adlandrlr.
anak anten ve bir televizyon yannda
tutulan uydu alcs vastasyla izlenen
yaynlar ise dijital, yani saysal
yayndr.
TV yayn teknolojilerinin en son yaygnlaan
olan karasal yaynclk ise anak anten
kullanlmadan dijital yayn
yaplabilmesini/izlenebilmesini salar.

 Karasal yaynclkta TV kurulular, grntleri

uydu yaynnda olduu gibi dijital olarak
yaynlarlar, bu yayn izleyebilmek iin ise bir
anak antene ihtiya yoktur.
Basit bir anten ve set top box ad verilen bir
setst cihazla bu dijital yayn izlemek
mmkndr.
Yani karasal yaynclk sistemi, bugn anak
antenlerle izleyebildiimiz kalitede yayn ok
daha basite ve ucuza izlememizi
salamaktadr.

Karasal yaynclk sisteminin

avantajlar
Bu sistemdeki dijital grnt kalitesi, hava
artlarndan etkilenmez, grnt kalitesinde
bozulmalar olmaz.
Karasal yaynclk CD kalitesinde ses imkn
sunmaktadr.
Analog yayna gre daha ok sayda TV
kanal seyredilebilir.
Yaynclar interaktif hizmetler sunabilir.
Daha az sayda vericiyle daha uzak
mesafelere yayn yaplabilir.

 Karasal yayncln da kendine gre

birtakm olumsuz ynleri vardr.
Bunlardan birincisi, her eve bir setst
cihaz almay gerektirmesidir. (Setst
nitesi, yeni retilen baz
televizyonlarn iine imalat srasnda
da konmaktadr).
Bu yayncl dier bir olumsuz yn
ise grntnn bazen donmasdr.

HD Teknolojisi
High Definition (HD) veya Trkesiyle
Yksek znrlkl Televizyon
kameralarn daha yksek kalite grnt
toplamasn salayan yeni bir formattr.
VHS, Betacam, DV gibi televizyon
formatlarnn ardndan gelen bu yeni
teknoloji, sinema filmlerinden daha kaliteli
grnt retebilme imkn tandndan
dolay sinema sektrnde de
kullanlmaktadr.

 HDTV konusunda u anda 720p ve 1080i

olmak zere iki farkl video format
mevcuttur. Evlerimizdeki mevcut TVler
720x576 ekran znrlnde grnt
sunarken, HD TVler 1920x1080e kadar
ekran znrlklerini desteklerler.
HD TVlerde renkler ve ekiller ok daha
canl ve gereki grntlenir. TV yayn,
sinemalardaki veya DVD filmlerdeki gibi
5.1 ses kalitesinde dinlenebilir.

 HD teknolojisinin televizyona getirdii bir

baka yenilik de ekrann boyutu
konusundadr. Eski televizyonlarn
ounun ekran boyutu 4x3 orannda ve
kareye yakn grnmdeyken HD uyumlu
TVler 16x9 ereve orannda ve
dikdrtgenimsidir.
Bu ereveleme, sinema perdeleri gibi
panoramik ve gzn daha kolay
alglayaca bir grnt salar.

 Aslnda HD teknolojisi ile karasal

yayncln birbirini tamamlad
sylenebilir. HD teknolojisi kaliteli
grntye sahip olduu iin aktarmda
da byk bant geniliklerine ihtiya
duyar.
Karasal yaynclk, dijital olduu ve
yksek bant geniliklerini destekledii
iin HD yaynlar iin de uygundur.

Televizyon Yaynlarnn Zenginlemesi

ve Kiiselletirilebilmesi

1. Tematik Yaynclk

dar alan yayncl

TV Yaynlarnn
Kiiselletirilebilmesi
2. IPTV: Internet Protocol
Television
1995

DNYADA IPTV

Neden IPTV?

Telekom Operatrleri ve Yayn irketleri iin yeni gelir kalemleri

yaratma.
Kullanc talepleri.
Yeni Pazar yaratmak.

IPTV tamamen lkelerin kendi artlarna bal olarak

ya ok erken gelimeye balam, ya da pazarda yer
bulamam. Burada birok etken bulunmakta.
IPTV Yatrm maliyetinin en byk kalemi Set top box
yatrm.
IPTVnin yaygnlaabilmesi iin gerekenler:

Salam ve gelimi bir Geni Bant altyaps

Telekomnikasyon altyapsnn serbestlemi olmas
Yasal dzenlemeler
zellikle Triple Play servisleri iin doru i birliklerinin
kurulmas.
Dier yayn altyaplarna alternatiflerin sunulabilecei bir
rnn ortaya konulmas.

 IPTV yi ilk kullanan lke Almanya.

DEUTSCHE Telekom 2005 aralk
aynda IPTV isimli bir proje yapmas
iin Cisco Deutschland'a tam yetki
verdi.
2006 kasm aynda sistem tam olarak
faaliyete geti.
2007 ubat aynda sata sunuldu.

 Kullanclar istedikleri program

seyreder,
Kullanclarn profillerine gre
programlar ve reklamlar yaynlanr.
nteraktif uygulamalara olanak verir.
Televizyon zerinden anlk satlar
gerekleir

 IPtv kullanclar evdeki

bilgisayarlarndan internete
balanabilirler. Bunun iin baka
internet aboneliklerine ihtiyalar
yoktur.
Iptv kullanclar evlerinden dier IPtv
kullanclaryla telekonferans
yapabilirler.
Iptv kullanclar IPTV deki oyun
serverlar sayesinde dier

 Tm bu hizmetler kullanc tarafna kurulan

Set Top Box ad verilen cihazlar sayesinde
verilebilmektedir. Set Top Box donanmna
gre Hard Disk, Ram ve lemci ierir.
Set Top Boxta ayrca lkede genel olarak
kullanlan televizyonlara balanabilmesi
iin ara birimler ve kablolar bulunur.
Set Top Box genel olarak kk bir cihazdr
ve ok yer kaplamaz

 IpTVde rating lm ok esnektir ve annda lm

yaplp raporlanabilir. lm yaplan kullanclar gruplara
ayrlabildii gibi birey baznda rating lmleri de
yaplabilir.
Rating lmleri detayl ve ok hzl yaplabildii iin
pazarlamas da kolaylkla yaplabilir. Ayn oranda
kullanm kolayl ve caziplii de pazarlamasna olumlu
katk yapar. IpTVde reklam, gruplara zel verilebildii
gibi birey bazna da indirgenebilir.
n hazrlk yaplmadan anlk ve gncel reklamlar
yaplabilir. Saatlik kampanyalarla mterilerin IpTV
zerinden firmaya veya reklam verene ulamas
salanabilir.

Televizyon,
Bugn

Yarn

Analog sistem zerine kurulu

Tmyle
Tmyle digital
digital olacak(IP
olacak(IP tabanl)
tabanl)

Tek ynl

Balantl bir oturum olacak.ift ynl

Belirli sayda kanal var

ok sayda kanal olacak

Para para uygulamalar(EPG gibi)

Btnleik (VOD, DVR, HD, PIPs)

Snrl Arama

Televizyon yneticilerine baml

(Televizyondan
(Televizyondan internete
internete girmek)
girmek)

Derinlikli Arama

Kiiselletirme

EPG:Elektronik yayn rehberi (EPG) ile DIGITURKteki kanallarn bir haftalk yayn aklarn grebilir,
istediiniz programlar hakknda daha detayl bilgiye sahip olabilirsiniz
VOD:Video on Demand, istediiniz filmi, istediiniz bir zamanda arp izleyebilme olana salyor
DVR: Dijital Video Kaydetme, dijital ortama kayt yapabilen video kayt cihazlarnn genel ismi.
HD: High Definition,Yksek Tanmlamal Videolar
PIPs: Picture in Pictures Ayn ekran ierisinden televizyonun birka kanalnn veya video
grntsnn izlenmesine imkan verir.Grnt dondurulabilir,kaydrlabilir.

TELEVZYON:
TEMEL KAVRAMLAR

TV PROGRAMI

 BBC televizyon programlarn yle kategorize

etmektedir:
1.

2.

3.

4.

5.

Haberler ve kamusal konular

Magazin ve belgeseller
Eitim
Sanat ve mzik
ocuk programlar

6. Dramalar

7. Filmler

8. Elence programlar

9. Spor

10. Din programlar

11. Program tantmlar

12. Reklamlar

 zleme oran (ng. rating), tm

televizyonlarn belli bir program
izleme yzdesidir, pay oran (ng.
share) ise kullanlmakta olan
televizyonlar arasnda ka tanesinin
bell bir program izleme yzdesidir

 Prime-time olarak adlandrlan gnn

en ok televizyon izlendigi saatlerde
ciddi, egitici, bilgilendirici
programlarn saylar hzla azalrken,
eglence ierikli yarsma, talk show,
dizi trnde, reklam alabilecegi
varsaylan programlarn says
artmstr. nk, bu programlar,
geni izleyici toplayan ve stelik
maliyeti dsk programlardr.

 Prime time? Pr1? Pr2?

Drive time?
TDKya gre altn saatler

 pr1, 20:00 - 22:00 aras saatlere, pr2

ise 22:00 - 24:00 aras saatlere
karlk gelmektedir.

yayn ak
Yayn aklarnn planlamasnda,
hedef kitlenin zellikleri, ya, cinsiyet
gibi pek ok deiken bir arada yer
alr.
Genel olarak yayn aklar, sabah i
ncesi saatler, mesai saatlerine denk
gelen gndz kua ve ana yayn
kua gibi blmlere ayrlr.

 Dilimler arasnda en nemlisi olan

prime time ya da dier bir deile
ana yayn kuanda, gn
ierisinde almakta olanlar da dahil
olmak zere btn aile bireylerinin
tamamna yaknnn televizyon
izledii kabul edilmekte ve 20:0023:00 saatleri arasndaki bu dnemde
en pahal yapmlar yaynlanmaktadr

 Televizyon ak, ayn zamanda

televizyonun farkl sosyallik biimleri
ile olan ilikisinin, gndelik yaamn
ritmine ve cinsiyeti blmleniine
uygun temel grnmlerini yanstan
bir aktr.

 Gndz yaynlanan kuak

programlar, ev kadnlarnn
yaamlarnn ritmiyle ve ieriiyle
uyumludur.
Bu programlarda stdyoda programa
katlan kitle arlkl olarak ev
kadnlarndan oluur. Onlarn kltrel
ve toplumsal rolleriyle ilikili konular
tartlr.

 Siyaset tartmalar, teknik konular,

sporvb. erkek izleyiciyi hedef alan
programlar, bu alann dnda tutulur.
Genellikle salk, ev ekonomisi, dikinak, ocuk bakm, yemek tarifleri
gibi rutin konular programn ieriini
oluturur ve bylelikle toplumsal
rollerin yeniden retimi salanr.

 yayn ak stratejileri
Yaynclar, izlenme oranlarn
arttrmay hedefleyerek, programlarn
yayn sralamas yani yayn aklar
konusunda, eitli stratejiler
gelitirmilerdir.

 rnein ayn kategorideki benzer

programlar gruplandrmak anlamna
gelen bloklama belli bir program
iin toplanm izleyicileri ekran
banda tutabilmek iin gelitirilmi
en temel stratejilerden biridir.

 Bir baka strateji de, mevcut

izleyiciyi elinde tutabilmek iin ya,
cinsiyet gibi demografik zellikleri
benzer izleyicileri gz nnde alarak,
onlara ynelik program trlerini
yaynlamaktr.

 ok beenilen iki program arasna

daha az izlenen bir baka program
sandvi gibi yerletirmek baka
bir tekniktir. Bunun tam tersi olarak,
iki az izlenen programn ortasna ok
beenilen bir program da
yerletirilmektedir.

 Baz yayn ak stratejilerinde ise

alkanlk yaratmak
nemsenmektedir. Bu maksatla
zellikle prime-time dndaki
programlar, haftann be ya da alt
gn boyunca, tam olarak ayn
saatlerde yaynlanmaya
allmaktadr.

 Kpr Kurmak (Bridging): Kpr

kurmann iki farkl biimi vardr. Uzun bir
programla, akamn ilk eriim
saatlerinden balayarak ana yayn kua
boyunca bu program devam ettirmek.
Bylelikle baka kanallarn yayn
aknda, tek ve nemli bir program
araclyla rekabette uygulanan ba
ekmek (lead-off) stratejisini kesintiye
uratmak.

 kinci biimi ise, programn balay

ve biti saatlerini ksuratl saatlere
yerletirerek dier kanallardaki
programlarn balama ve biti
saatlerine yaylmaktr.

 apraz programlamak: zleyicileri

rakip kanallardan ekip almak iin, ana
yayn kuann o gnk akndan
bsbtn farkl ve yeni bir program
sunmak. Eastmana gre dier btn
programlar, zaten izlemekte olan kiileri
orada tutmaya ynelmiken bu strateji
bakmndan baka kanallar izlemekte
olan izleyicileri kazanmak da nemlidir.

 ncelemek (Lead-in): Gl bir

diziyi, daha zayf ya da yeni olan bir
dizinin nne yerletirerek izleyiciyi
bu programdan dierine sratmak.
Bu mirasyedi etkisi olarak da anlr.
kinci program birinci ve gl olann
etkisiyle baz izleyicileri o
programdan devralmaktadr.

 nderlik etmek (Lead-off): Bir

yayn akamna, zellikle ok gl
olan bir programla balamak.
Bu strateji ana yayn kuandaki ilk
programn btn akamn rengini
belirleyeceini varsaymaktadr.

 Paralamak (Strippinng):
Programlar Pazartesiden Cumaya ve
her gnk haber bltenleri gibi,
gndelik aka gre paralayarak
planlamak.

 Akrobatik planlama (Stunting):

zel programlar yaynlamak, bir
seriyal iinde ok nl bir konuk
oyuncuya yer vermek, farkl tantm
stratejileri kullanmak, ksa bir diziden
uzun bir diziye gemek, son dakikada
dzenli yayn aknda bir deiiklik
yapmak