Sei sulla pagina 1di 248

ykEH ydS rf w

S w
f rf;
xkwfa0onfhumv / 2015 ckESpf? arv
ykHESdyfjcif;

/ yxrtBudrf

apmifa&

/ 5000

wefzdk;

/ *syefEdkifiH? ynma&;0efBuD;XmerS
vSL'gef;onf/

xkwfa0ol

/ OD;pkd;oef; (01289)?

NzdK;jynfhpmaywkduf?

wkduf(2)? tcef;(102)? 5 vrf;? 92&yfuGuf


'*kHNrdKUopfqdyfurf;NrdKUe,f/
ykEH ydS o
f l

/ OD;atmifjr? 0efykHESdyfwdkuf(00787)

yif&if;jzefUcsDa&;

/ OD;pkd;oef;? NzdK;jynfhpmaywkduf?
zkef;-0973235140
pmMunfhwkdufwGifokH;&ef

*syefynma&;0efBuD;Xme
355.8
'Drkdua&pD
'Drkdua&pDbmomjyef? *syefbmomrSjrefrmbmomokdUjyefqkdjcif;?
&efukef ?
pmay? yxrtBudrf? 2015ckESpf? arv
236 pmrsufESm? 13 pifwD _ 20.2 pifwD
'Drkdua&pD

'kdUwm0efta&;okH;yg;
jynfaxmifpkrNydKuGJa&;
wkdif;&if;om;pnf;vkH;nDGwfrIrNydKuGJa&;
tcsKyftjcmtmPmwnfwHhckdifNrJa&;

'kdUta&;
'kdUta&;
'kdUta&;

jynfolUoabmxm;
jynfytm;ukd; ykqdefkd;? tqkd;jrif0g'Drsm;tm; qefUusifMu
Ekid if aH wmfwnfNird af t;csr;f a&;ESihf Ekid if aH wmfw;dk wufa&;ukad ESmif,
h u
S f
zsufqD;olrsm;tm;qefUusifMu
Ekid if aH wmf\jynfwiG ;f a&;ukd 0ifa&mufpu
G zf ufaESmif,
h u
S af omjynfy
EkdifiHrsm;tm;qefUusifMu
jynfwiG ;f jynfytzsuo
f rm;rsm;tm; bk&H efot
l jzpfowfrw
S af csreI ;f Mu

EkdifiHa&;OD;wnfcsuf (4) &yf


EkdifiHawmfwnfNidrfa&;? &yf&Gmat;csrf;om,ma&;ESifh w&m;Oya'
pkd;rkd;a&;
trsdK;om;jyefvnfpnf;vkH;nDGwfrIckdifrma&;
pnf;urf;jynf0h aom 'Dru
dk a&pDpepf&iS o
f efcidk rf matmifwnfaqmufa&;
zGUJ pnf;ykt
H ajccHOya'ESit
hf nD acwfrzD UHG NzKd ;wk;d wufaom Ekid if aH wmf
opfwnfaqmufa&;
pD;yGm;a&;OD;wnfcsuf (4) &yf
pku
d yf sKd ;a&;ukd ykdrzdk UHG NzKd ;wk;d wufatmifaqmif&u
G Nf y;D acwfrpD ufrEI idk if H
xlaxmifa&;ESifh tjcm;pD;yGm;a&;u@rsm;ukdvnf; bufpkHzGHUNzdK;wkd;
wufatmifwnfaqmufa&;
aps;uGufpD;yGm;a&;pepfyDjyifpGmjzpfay:vma&;
jynfwiG ;f jynfyrStwwfynmESit
hf &if;tES;D rsm;zdwaf c: pD;yGm;a&;
zGHUNzdK;wkd;wufatmifwnfaqmufa&;
Ekid if aH wmfp;D yGm;a&;wpf&yfv;Hk ukd zefw;D Ekid rf pI rG ;f tm;onf Ekid if aH wmf
ESifh wkdif;&if;om;jynfolwkdU\vuf0,fwGif&Sda&;
vlrIa&;OD;wnfcsuf (4) &yf
wpfrsdK;om;vkH;\pdwf"mwfESifh tusifhpm&dwjrifhrm;a&;
trsdK;*kPf? Zmwd*kPfjrifhrm;a&;ESifh ,Ofaus;rItarGtESpfrsm;trsdK;
om;a&;vuPmrsm;raysmufysuaf tmif xde;f odr;f apmifah &Smufa&;
ppfrSefaomrsdK;cspfpdwf"mwfjzpfonfh jynfaxmifpkpdwf"mwf&Sifoef
xufjrufa&;
wpfrsdK;om;vkH;usef;rmBuHhckdifa&;ESifh ynm&nfjrifhrm;a&;

rmwdum
trSwfpOf

1/
2/
3/
4/
5/

6/
7/
8/
9/

taMumif;t&m
tcef; (1)
'Drkdua&pDtESpfom&
'Drkdua&pDtajccHoabmxm;?
atmufajcrS txufokdUzGJUpnf;wnf
aqmufykH?
'Dru
dk a&pD\jynfoUl b0taetxm;?
vGwfvyfrIESifh omwlnDrQrI?
'Drkdua&pD\tus,ft0ef;?
tcef; (2)
'Drkdua&pDay:aygufvmjcif;
a&S;acwf'Drkdua&pD
t*FvefwiG f 'Dru
dk a&pDay:aygufvm
jcif;?
tar&duefwGif 'Drkdua&pDay:ayguf
vmjcif;?
jyifopfwiG f 'Dru
dk a&pDay:aygufvm
jcif;?

pmrsufESm

1- 5
5- 9
9 -13
13-18
18-20

21-22
22-31
32-41
41-48

10/
11/

tcef; (3)
'Drdkua&pDpepftrsdK;rsdK;
'Dru
dk a&pDEiS hf qefUusib
f ufpepfrsm;?
'Dru
dk a&pDtyk cf sKyaf &;\xif&mS ;aom
ykHpHrsm;?

49-53
54-56

trS w f p Of
12/
13/
14/

15/
16/
17/
18/
19/

20/
21/
22/
23/
24/

taMumif;t&m
t*Fvdyf 'Drkdua&pDpepf?
tar&duef 'Drkdua&pDpepf?
qGpfZmvef 'Drkdua&pDpepf?
tcef; (4)
rJay;ykdifcGifh
jynfoUl uk,
d pf m;vS,af &G;aumufjcif;?
a&G;aumufyGJusif;yenf;rsm;?
rJay;ykdifcGifhus,fjyefUvmjcif;?
trsdK;orD;rsm;EkdifiHa&;wGifyg0ifvm
jcif;?
a&G;aumufyt
JG cGit
hf a&;ESihf a&G;aumuf
yGJwm0efrsm;?
tcef; (5)
trsm;qEjzifh qkH;jzwfjcif;
'Drkdua&pDESifh trsm;qE?
trsm;qEjzifhqkH;jzwfjcif;? tajccH
oabmw&m;tay:oHo,rsm;?
'Drkdua&pD\tm;enf;csuf?
trsm;qEjzifq
h ;Hk jzwfjcif;ESihf vGwv
f yf
pGma&;om;ajymqkdcGifh?
trsm;qEjzifh qk;H jzwfjcif;\Ekid if aH &;
qkdif&mwkd;wufrI?

pmrsufESm
56 - 61
62 - 67
67 - 70

71 - 75
75 - 79
79 - 83
83 - 86
86 - 90

91 - 93
93 - 97
97-101
101-106
106-108

trS w f p Of

25/
26/
27/
28/
29/

taMumif;t&m
tcef; (6)
Ekd;Mum;vmaom rJqE&Sifrsm;
'Drkdua&pDESifh vlxktjrif?
0g'jzefUaMumfjimjcif;qkdonfrSm?
0g'jzefUaMumfjimjcif;jzifh t rsm;jynfol
tm;vSnfhjzm;jcif;?
0g'jzefUaMumfjima&;Xmersm;?
owif;tcsuftvufrsm;tm; vuf
awGUususcsifhcsdefokH;oyfjcif;?

pmrsufESm

109-112
113-115
115-121
121-127
127-133

31/
32/
33/
34/

tcef; (7)
EkdifiHa&;ESifh EkdifiHom;
olrsm;vuf0uGut
f yfEidk if aH &;ESiu
hf ,
dk f
wkdifukd,fusEkdifiHa&;?
a'otvkduftkyfcsKyfa&;?
wkdif;jynfEkdifiHa&;?
EkdifiHa&;ygwD?
ygwDEkdifiHa&;\qkd;usdK;rsm;?

134-137
137-142
142-145
145-148
148-153

35/
36/
37/
38/
39/

tcef; (8)
vlrI0ef;usifqkdif&m'Drkdua&pD
vlrI0ef;usifwGif;rS'Drkdua&pD?
vlwpfOD;csif;tay:av;pm;rI?
vlwdkif;aumif;pm;a&;0g'
tcGifhta&;ESifh wm0ef0w&m;?
vlrIusifh0wf?

154-157
157-160
160-163
164-167
168-170

30/

trSwfpOf

40/
41/
42/
43/
44/
45/

taMumif;t&m
tcef; (9)
pD;yGm;a&;vIyf&Sm;rIESifh'Drkdua&pD
vGwfvyfpGmNydKifqkdifvkyfaqmifjcif;
tusdK;tjrwf?
vuf0g;BuD;tkyfjcif;\qkd;usdK;?
t&if;&Sif0g'ESifh qkd&S,fvpf0g'?
csKyfukdifrIvkdtyfjcif;ESifh 'Drkdua&pD
toGifajymif;vJrI?
or0g,rus,fjyefUvmjcif;?
pm;okH;olukdtumtuG,fay;jcif;?

49/
50/

tcef; (10)
'Drkdua&pDESifh tvkyform;or*
tvkyform;or*\&nf&G,fcsuf?
tvkyform;or*\0w&m;?
ukex
f w
k v
f yk rf IjzpfpOfom,m0ajym
a&;taumiftxnfaz:rI?
tkyfpkvkdufta&;qkddEIdif;rI?
tvkyo
f rm;or*\Ekid if aH &;vIy&f mS ;rI?

51/
52/
53/

tcef; (11)
'Drkdua&pDESifh tmPm&Sifpepf
'Drkdua&pD\toGifokH;&yf?
'Dru
dk a&pDtay:a0zeftjypfwifrrI sm;?
'Drkdua&pD\tajz

46/
47/
48/

pmrsufESm

171-177
177-180
180-190
190-195
195-200
200-203

204-208
208-211
212-215
215-221
221-224

225-230
230-233
233-236

trSmpm
onf jrefrmEdkifiHudkoHa,mZOf&Sdaom
jrefrmEdkifiHqkdif&m *syef oHtrwfBuD;a[mif;jzpfygonf/ jrefrmEdkifiHukd
rMumcPvma&muf vnfywfavh&Sdygonf/
xdkodkY vma&mufvnfywfonfh c&D;pOfrsm;wGif uRefawmfESifh
vma&mufawGUqHak vh&NdS y;D uReaf wmhtaejzifh *syefEikd if o
H o
Ykd mG ;a&mufchJ
onfh c&D;pOfrsm;wGifvnf; H.E Takashi Tajima onf vma&muf
awGUqHkavh&dSygonf/
awGUqHkrIwdkif; jrefrmEkdifiH zGHUNzdK;wdk;wufa&;ESihf ywfouf
aqG;aEG;cJhMuygonf/ H.E Takashi Tajima jrefrmEdkifiHokdYvma&mufonfh
c&D;pOfwpfckwGif uRefawmfu jrefrmEdkifiHwGif 'Drdkua&pDusihfpOfukd
ajymif;vJusihfoHk;vQuf&SdaMumif;? 'Drdkua&pDusihfpOfonf jynfolrsm;u?
jynfolrsm;twGuf? jynfolrsm;yg0ifpDrHcefYcGJaom usihfpOfjzpf&m
'Drdkua&pD\ tESpfom&udk jynfolrsm;taejzifhod&Sd oabmayguf&ef
vdkaMumif;? 'kwd,urmppftNyD; *syefEdkifiHjyefvnfxlaxmifa&;ESihf
*syef j ynf o l r sm;twG i f ; 'D r d k u a&pD E S i h f y wf o uf us,f j yef Y p G m
od&adS p&eftwGuf pmoifausmif;rsm;wGif oifMum;ay;onf[k od&&dS yg
aMumif;? *syefpmoifausmif;rsm;wGif oifMum;aeaom 'Drdkua&pDESihf
ywfoufonfh oifdk;Tef;wrf;ESihf zwfpmpmtkyfrsm;udk avhvmvdkyg
aMumif; aqG;aEG;cJhygonf/
H.E Takashi Tajima u 'kwd,urmppftNyD; *syefEdkifiHtm;
jyef v nf x l a xmif & m ausmif ; rsm;wG i f 'D r d k u a&pD t aMumif ; ud k
bmom&yfwpfcktjzpf xnfhoGif;cJhygaMumif;? *syefynma&;0efBuD;
Xme\ Textbook Study Centre wGifausmif;oHk;pmtkyfrsm;xdef;odrf;
xm;ygaMumif;? rdrdtaejzihf &SmazGay;ydkYrnfjzpfygaMumif; aqG;aEG;
ajymMum;ygonf/
H.E Takashi Tajima onf *syefEi
kd if t
H v,fwef;ausmif;rsm;wGif
oifMum;vsuf&Sdaom 'Drdkua&pDbmom&yf ausmif;oHk;zwfpmpmtkyf?
H.E Takashi Tajima

q&mudik ?f zwfpmpmtkyt
f usO;f wdt
Yk m; *syefbmomrS jrefrmbmomodYk
jyefqdk ay;ydkYcJhygonf/ tqkdygay;ydkYvmonfh 'Drdkua&pD qkdif&m
bmom&yf ausmif;oHk;pmtkyfrsm;onf *syefEdkifiH\ordkif;aMumif;
aemuf c H j zpf p Of r sm; tay:tajcjyK a&;om;jyKpk x m;jcif ; jzpf
aomfvnf; 'Drdkua&pDusihfpOfukd ajymif;vJusihfoHk;p EkdifiHrsm;wGif
avhvmoifhonf[k ,lqonfhtwGuf rlvtESpfom& rysufapbJ
ta&;tom;ajyjypfap&ef jyefvnfjyKpkcJhygonf/ ,if;jyKpkxm;rIrsm;
tay: udk,fwdkifzwfI avhvm,Hkomru tjcm;olrsm;ukdvnf; zwfI
avhvmapvdkonfh qEjzpfay:vmygonf/ ,if;udpESihf ywfouf
H.E Takashi Tajima ESihf aqG;aEG;&mrS jyKpkxm;onfrsm;udk *syefrS
tjrwftpGef;r,lonfh vlxktzGJUtpnf; General Incorporated Association '' Japan Myamnar Association'' ESihf yl;aygif;ulnDonfh Specified
Nonprofit Corporation '' Mingalar Scholarship ''wkdYu pmtkyftjzpf
d k u f E S d y f & ef ul n D a qmif & G u f a y;Ek d i f y gaMumif ; aqG ; aEG ; &&S d & mrS
ay:aygufvmjcif;jzpfygonf/
'Drdkua&pD pmtkyfonf *syefEkdifiH pmoifausmif;rsm;wGif
avh v moif M um;ay;aom ausmif ; oH k ; pmtk y f r sm;jzpf a omf v nf ;
jrefrmEdkifiHwGif 'Drkdua&pDusihfpOf usifhoHk;&mwGif xyfwlxyfrQ
rjzpfEkdifonfhwdkif taxmuftuljzpfaprnf[k,HkMunfygonf/

OD;aX;OD;
[oFmw

'Drkdua&pD

'Drkdua&pD

tcef; (1)
'Dru
dk a&pDtESpo
f m&
'Drkdua&pDtajccHoabmxm;
,aeUumvwGif 'Drkdua&pDonf tvGeaf &yef;pm;onfh pum;
jzpfvmonf/ vlwidk ;f pum;pjrnfajymvQifvnf; 'Dru
dk a&pDtaMumif;
ajymMu? pma&;&vQifvnf; 'Drkdua&pDtaMumif; zGJUEGJUa&;Muonf/
okUd aom pum;rsm;Mum;aeMu&? a&;om;onfrsm;zwfae&onft
h cg
avmuBuD;onf qkHvnfZmwfpifBuD;wpfckuJhokdU atmufajcupNyD;
tjrpfygrusef 'Drkdua&pDtjzpf ajymif;vJoGm;oa,mif jrif&onf/
tmPm&Sifrsm; urmajray:wGif rsdK;wkH;aysmufuG,foGm;NyD; ajr&Sif
,m&SifpepfqkdonfrSmvnf; vlrsm;\&ifxJuae aq;aMumoefUpif
cHvkduf&ouJhodkY arS;rSdefoGm;oa,mifcHpm;&onf/
'Drkdua&pD[laom pum;vkH;onf t"dym,ftrsdK;rsdK;&Sdonf/
,if;pum;vkH;ukd tokH;jyKonhfe,fy,fonf ykdNyD;us,fjyefUvmvsuf&Sd
onf/ xkdUaMumifh t"dym,f zGifhqkdykHrsm;onfvnf; toD;oD;uGjJ ym;vm
onf/ ,if;twGuf 'Dru
dk a&pDEiS hf zDvmqefUusiaf eonfudk 'Dru
dk a&pD
yg[kqkd vlxkukdtwif;tusyf usifhokH;aponfrsdK;vnf;&Sdvmonf/
'Dru
dk a&pD ay:aygufvmNyq
D o
dk nfh vlUabmifwiG f 'Dru
dk a&pD enf;vrf;
rusonfh vlpkvla0;jzpf&ef vIHYaqmfqJGaqmifpnf;Hk;NyD; tEdkifusifh

'Drkdua&pD

tMuyfudkifwwfaom acgif;aqmifrsm;&Sdaejcif;rsLd;? q&m-wynfh


tquftET,frsm;ESifh BuD;pkd;rif;rlaejcif;rsdK;jzpfaewwfonf/
'Drkdua&pDukd rSefrSefuefuefavhvm? rSefrSefuefuefusihfokH;
rnfqkdygvQif <u,f0pnfyifNyD; Nidrf;csrf;rIukdxdef;odrf;Ekdifrnfjzpfyg
onf/ okdUr[kwfygu vlom;rsm;\tem*wfwGif ppfyGJrsm;ESifh ysufqD;
qk;H I;H rIrsm;u apmifBh uKd aeygvdrrhf nf/ vlom;rsm;aexkid o
f nfh vlUabmif
avmuonf urmajrBuD;ay:uvGJNyD; tjcm;wGifr&Sdyg? avmuwGif
&SifoefaexkdifMuonfh vlom;rsm;twGuf aeaumif;onfh Nidrf;csrf;
onfph w
d cf sr;f omp&m avmuwpfct
k jzpf wnfaxmifomG ;Ekid rf nfvm;?
okdUr[kwf avmuukd rkef;wD;rIrsm;? &efvrdk rI sm;? toufab;tE&m,f
twGuf pkd;&drfrIrsm;ESifh jynfhESufaeonfhavmu i&Jjzpfaprnfvm;?
uJhokdUvrf;a&G;cs,f&mwGif 'Drkdua&pDukd trSefwu,f ykdifykdifEkdifEkdif
vufukdifjyKEkdifrnfvm;qkdonfhtay:rlwnfaeygonf/ 'Drkdua&pD
qko
d nf trSew
f u,f aoa&;&Siaf &;wrQta&;ygonfh taMumif;udp
wpf&yf jzpfvmonf/ Nird ;f csr;f a&;ESio
hf m,m0ajyma&;ukd vkv
d m;olonf
rnfokdUyifjzpfap 'Drkdua&pDtESpfom&ukd rSefrSefuefuefodem;vnf
ap&ef rvGJraoGBudK;pm;Mu&ygrnf/
'Drkdua&pDonf 'Drkdua&pDEkdifiHa&;yifjzpfygonf/ ,if;xuf
rykyd g/ okUd &mwGif Ekid if aH &;e,fy,fvIyf&Sm;rIrsm;ukd MunfhkHESifh 'Drkdua&pD
ukd trSefwu,f em;vnf Ekdifrnfr[kwf? EkdifiHa&;pepftaejzifh
'Drkdua&pDonf ta&;ygonfrSm rSefaomfvnf; ,if;xufykdta&;BuD;
onf r S m 'D r k d u a&pD pd w f " mwf u k d em;vnf o abmayguf & ef
jzpfygonf/ tb,faMumifq
h adk omf 'Drkdua&pD\ tjccH qkdonfrSm
pdwf"mwfa&;&m trltusifhjzpfaeaom
aMumifjzpf
eaomaM
jh zpfonf/ 'Drkdua&pD
\ tajccHpdwf"mwfrSmvnf; vlom;rsm;tay: av;pm;rIyifjzpfyg
onf/

'Drkdua&pD

vlom;wpfa,mufu vlom;tjzpfjzifh uk,


d u
hf ,
dk u
f ,
dk af v;pm;
onf/ tjcm;vlom;rsm;ukd tjyeftvSefav;pm;onfqkdjcif;onf
EkdifiHa&;jyemrsm;? vTwfawmftrwfavmif;rsm;ESifh ywfoufNyD;
axmufcHonf uefUuGufonfponfjzifh rJay;a&G;cs,fonfxuf tq
aygif;rsm;pGm ykNd y;D ta&;Bu;D Ny;D ta&;ygonfh 'Dru
dk a&pDusi0hf wfjzpfonf/
'Dru
dk a&pDuv
dk ufcu
H sio
hf ;Hk Ekid &f ef yxravhvm&rnfrmS vlwidk ;f
rdrd\yifukd "avhpkduf? cH,lcsufrsm;ukd av;pm;NyD; ukd,fukd,fwidk u
f
rSeu
f efonf[k cH,x
l m;onfudk ,HMk unfuidk pf w
JG wfonhf pdw"f mwfyifjzpf
ygonf/
vlUabmifavmuqko
d nfrmS vltrsm;Mum;u tjyeftvSet
f rSD
o[JjyK aexkdifMuonfh avmuwpfckjzpfonf/ xkdUaMumifh rdrdukd,fukd
vlom;wpfa,muftaejzifh av;pm;onfo
h o
l nf tm;vk;H aom vlom;
wpfOD;csif;tay:wGifvnf; tvm;wlvlom;tjzpfESifh av;pm;&efvkd
tyf y gonf / 'D r k d u a&pD p d w f " m wf o nf rd r d u k d , f u k d v l o m;tjzpf
av;pm;&efjzpfonfqkdojzifh wpfukd,faumif;qefonfh tw0g'[k
d ,
dk w
f idk \
f tcGit
hf a&;ukd
rSw,
f yl gu r[mtrSm;Bu;D yifjzpfonf/ rdru
awmif;qko
d nfhoo
l nf tjcm;olrsm;\tcGit
hf a&;ukd xnfo
h iG ;f pOf;pm;
tav; xm;&rnf/ rdrdukd,fwkdif\vGwfvyfrIukd awmif;qkdolonf
tjcm;olrsm;\ vGwfvyfrIukdvnf; tav;teufxm;av;pm;&rnf/
odrYk o
S m tjyeftvSeef m;vnfr?I cspMf unfrEI iS hf ,kMH unfrrI sm; aygufzmG ;
vmrnfjzpfonf/ vlom;tm;vkH; omwlnDrQrIukd todtrSwfjyKEkdifrnf
jzpf o nf / c&pf a wmf u ]]vl o m;tm;vk H ; rd r d t ay:jyKrl r S m uk d
rESpfoufwJht&mukd tjcm;olrsm;tay: rjyKrlMueJU}}}}[k rdefUMum;
ygonf/ wkwfynm&Sif uGefjzL;&Syfuvnf; ]]ukd,fhtay:rvkyf
apcsifwmukd olrsm;tay:vnf; rvkyfeJU}}}}[k rdefUqkdcJhygonf/
okdUaom pdwfxm;rsm;ESifh cspfMunf&if;ESD;rIpdwfxm;rsm;u
vlUavmuwGif pdrfh0ifysHUESHUaernfqkdygu ,if;avmuonf 'Drkdua&pD

'Drkdua&pD

avmuyifjzpfonf/ pufkH wpfkHu tvkyform;rsm;ESifh tvkyf&Sif\


qufqHa&;wGif pdrfh0iftjrpfwG,f aernfqkdygu ,if;pufkHonf
'Drkdua&pDenf;vrf;usonfh ae&myifjzpfonf/ ausmif;rsm;? or*rsm;
rdom;pkrsm;\Mum;wGif vlrq
I ufqaH &;\ vrf;Tejf zpf aernfqydk gvQif
,if;pepfrsm;onfvnf; 'Dru
dk a&pDenf;vrf;usrnfjzpfonf/ rnfonfh
ae&mwGirf qk?d rnfonft
h csed w
f iG rf qkd ,if;pdw"f mwfEiS hf vlrq
I ufqaH &;
&Sdrnfqkdygu 'Drkdua&pDvnf;&Sdrnfjzpfonf/ EkdifiHa&;wGifvnf; ,if;
pdwf"mwfukd tajccHrSom 'Drkdua&pDtppftrSefjzpfygrnf/
xkdUaMumifh 'Drkdua&pDqkdonfrSm vTwfawmftrwf a&G;aumuf
jcif;? taMumif;udpr sm;ukd trsm;qEEiS hf qk;H jzwfonfh Ekid if aH &; vkyx
f ;Hk
vkyfenf; qkdonfxufykdNyD; BuD;rm;us,fjyefUygonf/ oufqkdifonfh
e,fy,f tvGeu
f s,jf yefU onft
h &mjzpfaomaMumifh tjyifyef;tjrifrmS
wpfcgwpf&Hae&mtvkduf ykHo@mefrwlajymif;vJwwfonf/
okUd &mwGif tajccHoabmxm;rSm rnfonft
h csed jf zpfap? rnfonfh
ae&mjzpfap rajymif;vJyg/ EkdifiHtvkduf 'Drkdua&pDpepfrsm; jcm;em;
oa,mif jrifawGU&jcif;onf tjyifyef;ykHo@mefukdomMunfhjcif;
aMumifhjzpfonf/ 'Drkdua&pD\ wlnDonfhtajccHpdwf"mwfoabmxm;
pdrfh0iftjrpfwG,faernfqkdygu rnfrQyiftvkyftukdifrsm;? ,kHMunf
uk;d uG,o
f nfh bmomrsm;? vlrsdK;rsm;jcm;em;aeygap vlom;tcsif;csif;
tMum;wGif wlnDonfhem;vnfrIrsm;? yl;aygif;aqmif&GufrIrsm;ponfh
qufqaH &;ay:aygufvmrnfomjzpfonf/ Ekid if w
H pfEidk if H xJrmS omru
rwlonfb
h mompum;uko
d ;Hk pG?J rwlonf,
h Ofaus;rIrsm;&So
d nfh uGjJ ym;onfh
vlrsKd ;pkrsm;tMum;wGiv
f nf; wlno
D nfeh m;vnfrEI iS yhf ;l aygif; aqmif&u
G rf I
qufqHa&;rsm; us,fjyefUvmrnfjzpfonf/ ,if;aemuf wjznf;jznf;
urmBuD;onf waygif;wpnf;wnf;jzpfvmrnf/ &efapmifjcif;? *kwf
aoG;pkyfjcif; ESifh ppfyGJrsm;r&Sdonfh wpfckwnf;aom Nidrf;csrf;onfh
urmBuD;jzpfay:vmygrnf/

'Drkdua&pD

'Dru
dk a&pD\tESpo
f m&onf rnfonft
h cgrQ ajymif;vJrrI &So
d nfh
tajccH pdw"f mwf oabmxm;jzpfonf/ xkUd aMumifh 'Dru
dk a&pD\tESpo
f m&
ESiyhf wfoufNy;D t"dujyemrSm tjyifyef;tjrifu rnfoUdk aomtrsKd ;
tpm;qkdonf r[kwfbJ? pdwf"mwfoabmxm;rnfrQjynfh0oenf;
qkdonfh tcsufyifjzpfonf/ 'Drkdua&pDonf tdrfwGif;rSm&SdouJhokdU
ausmif;? puft
Hk vkyf rHk sm;rSmyg &Sad eonf/ vlraI &;avmurSm&SdouJhokdU
pD;yGm;a&;vIyf&Sm;rIrsm;a&m? EkdifiHa&;avmurSmyg&Sdonf/ okdU&mwGif
rnfrQtxdppfreS o
f nfh 'Dru
dk a&pDvnf;qko
d nft
h csuu
f t"dujyem
jzpfonf/ ,if;yrmPukd csdefwG,f&efcsdefcGifuJhokdU t&m&Sdygrnfvm;?
uREyfk w
f Udk onf a&maESmxm;onfh owKpyfxw
J iG yf g&Sad eonfh a&Tppfppf\
yrmPukd csed w
f ,
G
f &onf/ a&TppfppfEiS hf a&Ta&pdru
f cdk jJG cm;Ekid o
f nf/
,if;okUd yif uREykf w
f Udk onf vlraI &;? pD;yGm;a&;? Ekid if aH &;avmuxJwiG f
yg0ifaeonfh 'Dru
dk a&pDyrmPukd twkid ;f twmwpfct
k xd wdwu
d sus
wkdif;xGm&efjzpfEkdifygrnfvm;? a&Trsm;aiGrsm;\ twkid ;f twmESirhf wlb?J
'Dru
dk a&pDtESpo
f m&onf pdwyf idk ;f qkid &f mcHpm;csuf jzpfojzifh ,if;ukd
wkid ;f xGm&efrmS tawmfcufco
J nf/ okUd &mwGif 'Dru
dk a&pDta&jcKH xm;onfh
tmPm&SifpepfESifh 'Drkdua&pDpepfukd wdwdususcGJjcm;od&efrSm tvGef
ta&;ygvSonf/ rnfrQcufcaJ omfvnf; wwfEidk o
f avmuf cGjJ cm;od&Sd
ap&ef rjzpfraevkyfMu&rnfjzpfonf/
atmufajcrStxufokdU zGJUpnf;wnfaqmufykH
'Drkdua&pD\qefUusifbufonf tmPm&Sifpepfjzpfonf/
tmPm&Sipf epfudk oufO;D qHyidk pf epf[v
k nf;ac:Muonf/ tb,faMumifh
qkad omf tmPm&Sipf epfwiG f tay:wGi&f adS eolonf tmPmukt
d ykid pf ;D
xm;NyD; atmufuvlrsm;ukd pdwfwkdif;us cdkif;apvkyfaqmifjcif;aMumifh
jzpfonf/ bk&ifrsm;tmPm&Sirf sm;qko
d nfh tkycf sKyo
f rl sm;onf ay:ay:
xifxifjzpfap? yke;f vQKd ;uG,v
f QKd ;jzpfap taMumif;udpr sm;ESihf ywfouf

'Drkdua&pD

pdwBf uKd uq
f ;Hk jzwf? tpk;d &ukd pdwfBudKufzGJU? Oya'ukd pdwfBudKufjy|mef;Mu
onf/ okdUjzifh omrefjynfolrsm;onf aumif;onfjzpfap? qdk;onf
jzpfap ,if;ukv
d u
dk ef mMu&onf/ ae&mwGif tmPmukcd sKyu
f idk x
f m;ol
onf atmufuvlrsm;ukd pdwfxJurygbJ csD;usL;jcif;? ajrmufyifhjcif;
wpfcgwpf&H *kPfjyKrIrsm;jyKvkyfonfvnf;&Sdayrnf/ okUd &mwGif okUd
tjyKc&H olrsm;onf tcsed rf nfrQyifMumMum aus;awmfrsKd ; uRefawmfrsdK;
rsm;omjzpfMuonf/ aus;awmfrsdK; uReaf wmfrsKd ;qko
d nf ocif\t,l0g'
onf rcdik rf mbJ vdo
k vdak jymif;vJaeapumrl ocif\trdeUf ukd t<uif;rJh
emcHMu&onf/
oufOD;qHykdifbk&ifpepfwGif bk&ifqkdonf&Sdonf/ ya'o&mZf
pepfwGif ya'o&mZf vlwef;pm;qkdonf&Sdonf/ "e&SifpepfwGif
"e&Sirf sm;qko
d nf&o
dS nf/ ,if;vlrsm;twGuf omrefjynforl sm;qko
d nf
0wfaumif;pm;vS0wf&kHjzifh auseyfaeonfh ow0grsm;omjzpfonf/
okdUr[kwf txufvlwef;pm;\b0ukd om,mpkdajyatmif? tqifajy
atmif v k y f a y;&ef ud & d , mwef q myvm ouf o uf y if j zpf o nf /
okUd aomtawG;tac:ukd ajymifajymifwif;wif; xkwfjyonfvnf;&Sd
onf/ ,if;okUd aom pdwx
f m;ukzd ;Hk uG,Nf y;D vlrsm;tm;vk;H wef;wlnrD QrI
pdwf"mwfrsdK;&SdouJhodkY ykHpHjzifhaeaomfvnf; twlwlyifjzpfonf/
trSefwu,f vlom;ukd tav;xm;onfqo
dk nfh tawG;tac:r&Syd g/
tmPmukd csKyu
f idk x
f m;olonf rdrdudk,frdrd av;pm;aomfvnf; omref
jynforl sm;ukd tqifeh rd o
hf nfh olrsm;taejzifh qufqMH uonf/ omref
jynforl sm;uvnf; rdrw
d Udk onf tqifeh rd o
hf nfh olrsm;[k,q
l Ny;D txufu
tkyfcsKyfolrsm;ukd rsufpdpkHrSdwf,kHMuonf/
vlYabmifavmu\ ,Ofaus;rItqift
h wef;edru
hf saeao;onfh
acwfrsm;wGif tkycf sKyo
f rl sm;onf ,if;wkUd \vkt
d ifqErsm;ukd tenf;i,f
rQyif zkH;uG,f&efrjyKvkyfcJhMuyg/ rzGHUNzdK;ao;onfh vlrsdK;pkrsm;\
acgif;aqmifrsm;? oufOD;qHykdifacwfu bk&ifrsm;onf ykdrkdBuD;rm;onfh

'Drkdua&pD

tmPm&cJhMuNyD; ykdNyD;BuD;rm;onfh odrf;ykdufrIrsm;ukd vkdcsifMuonf


qko
d nfh k;d k;d &Si;f &Si;f taMumif;ESiyhf if olwUdk \vufatmufcH jynforl sm;
ukd w&m;vGeftvkyfvkyfckdif;onf/ ppfwkdufckdif;cJhMuonf/ ,Ofaus;rI
xGef;um;vmNyD; vlrsm;\todOmPfrsm; zGHUNzdK;vmonfESifh trQ
oufO;D qHyidk f pepfEiS hf tmPm&Sipf epfrsm;\ vkyyf u
Hk idk yf rHk sm;onfvnf;
wjznf;jznf; vdrmyg;eyfrI&Sdvmonf/
tmPm&Sifrsm;onf ,if;wkdU\avmb? a'go? arm[? rme
rsm;ESifh BuD;rm;vSonfh &nf&G,fcsufrsm;ukd ay:ay:xifxifrjyobJ?
,if;wkdUvkyfjcif;onf w&m;enf;vrf;usonf? EkdifiH\*kPfoa&jzpf
onf? ukd,fhvlrsdK;ukdwkd;wufxGef;um;aponf...ponfh tay:,H
0wf a umif ; pm;vS u k d qif j ref ; ay;vk d u f y gu...yk d vk y f & uk d i f &
tqifajyonf/ tusKd ;tjrwfrsm;vnf;aumif;onfqo
dk nfudk odomG ;
Muonf/ tifyg,mEkid if aH wmfBu;D ukd umuG,af pmifah &Smuf&ef qko
d nfrsKd ;
uJo
h Udk vSyonfph um;vk;H atmufwiG f vlrsm;onfopmcHNy;D vSn;f qGo
J nfh
jrif;uJo
h Udk tvkyv
f yk Mf u? toufay;Ny;D wku
d cf u
dk Mf uonf/ ,if;onf
rnfonft
h wGu[
f k rpOf;pm;bJ? tmPm&Sirf sm;\ vkt
d ifqErsm;twkid ;f
BuKd ;qGrJ cI aH e&onfudk rodb?J ,if;wkdYonf wm0ef0w&m;[k cH,l&if;
aoqkH;oGm;Muonf/
tmPm&S i f p epf r S 'D r k d u a&pD t oG i f a jymif ; NyD ; NyD q k d o nf h
EkdifiHwGifvnf; rnfonfhtcsdefwGif rnfonfhae&mrSae ckefausmf0if
a&mufvmrnfqkdonfukd rajymEkdifay/ tmPm&SifpepfukdusifhokH;&ef
BuHpnfolonf aemufwpfBudrfwGif vkyfykHvkyfenf;ukdajymif;NyD; ykdNyD;
vdrmyg;eyfvmrnfrSmrvGJay/
aemiftcgwGif rnfolrQrqefUusifMuonfh 'Drkdua&pDqkdonfh
tvSq;Hk trnfudk ta&jcKH ? ,if;udpo
nf trsm;tusKd ;twGu[
f q
k Ndk y;D
vlrsm;ukd BudK;ukdif&efvkyfvmOD;rnf/ tajymaumif;aumif;ESifh
ajr m uf y if h rnf/ aiGESifhqG,frnf/ vlrI0ef;usifwGif kwfkwfoJoJ

'Drkdua&pD

rwnfrNidrfjzpfatmif wrif v k y f r nf / ,if ; uk d t cG i f h a umif ; ,l N yD ;


vdrmyg;eyfpGm csKyfukdifjcif;rsdK;? vlajymif;toGifajymif;NyD; tMuHtpnf
rsm;? vkdtifrsm;ukdrjynfhjynfhatmifvkyfonfh vlrsdK;ray:vm[l
rajymEkid af y/ okdUaomtMuHrsm;ukd wkdufzsufypf&efrnfokdUvkyf&
rnfenf;/
wku
d zf su&f ef enf;vrf;onf wpfvrf;wnf;om&So
d nf/ 4if;rSm
jynf o l t m;vk H ; u Ek d i f i H a &;uk d a umif ; aumif ; em;vnf a e&ef y if
jzpfonf/ olrsm;ajym vku
d v
f yk jf cif;rsKd ;r[kwb
f ?J rdru
d ,
dk w
f idk f ok;H oyf
qkH;jzwfcsufESifh trSef? trSm;cGJjcm;Ekdif&efjzpfonf/ 'Drkdua&pDonf
]]jynfolvlxktwGufEkdifiHa&;}} jzpfaomfvnf; rnfonfht&mu
]]jynfov
l x
l t
k wGuEf idk if aH &;}} [kqo
dk nfudk uk,
d w
f idk rf qk;H jzwfEidk yf gu
'Drkdua&pDEkdifiHwpfEkdifiH\ EkdifiHom;[k rqkdEkdifay/ EkdifiHom;
wpfa,mufcsif;u ukd,fwkdifpOf;pm;awG;ac: rdrdwkdU\qEESifhtnD
qkH;jzwf vkyfukdif&rnf/ ae&mwGif vltm;vkH;\ oabmxm;rsm;
wpfxyfwnf;Mu&efrSm tvGefcufcJojzifh ,if;taetxm;wGif
trsm;pk\qEoabmxm;ukd vku
d ef m&rnfjzpfonf/ Ekid if o
H m;tm;vk;H
pm;0wf aea&;twGuf tvkyfrsm;aeMu&m rdrdwkdUu oifah vsmrf nf[k
xifonfh uk,
d pf m;vS,u
f adk &G;cs,Nf y;D ,if;vlukd Ekid if aH &;vkyfckdif;onf/
okdU&mwGif wjcm;vlvufxJ0uGuftyfwmrsdK;r[kwfbJ rdrdwkdU\
oabmxm;ukd EkdifiHa&;rSm xif[yfEkdifatmifBudK;yrf;&rnf/ okUd jzifh
*kP
d ;f csKyBf u;D rsm;? tmPm&Sirf sm;Mum;0if&ef aysmu
h u
G [
f muGurf sm; r&SdEkdif
awmhyg/
xkdUaMumifh 'Drkdua&pDonf tmPm&Sifpepf\ qefUusifbuf
jzpfaomfvnf; 'Drkdua&pDrSmvnf; tmPmcsKyfukdifrIr&Sdjcif;r[kwf?
okUd aomfvnf; 'Dru
dk a&pDwiG f tmPmcsKyu
f ikd rf o
I nf em;vnfuRrf;usiNf y;D
rdrdwkdUukd,fwkdifvIyf&Sm;aqmif&Gufonfh jynfolrsm;\ vufxJwGif&Sdae
onf/ ,if;onf atmufuaetxufudk tmPmcsKyu
f idk rf o
I mjzpfonf/

'Drkdua&pD

4if;onf tkycf sKycf o


H rl sm;\ oabmwlnrD EI iS hf vkyaf qmifonfh Ekid if aH &;
yifjzpfonf/
Ekid if aH &;vkyaf qmifrt
I m;vk;H onf vlUtzGUJ pnf;txJu vltm;
vkH;\qEoabmxm;rsm;ukd tajccHNyD; vltm;vkH;\tusdK;pD;yGm;
twGuf enf;vrf;wusvkyfaqmifonf/ EkdifiHa&;rSm]]aus;awmfrsdK;?
uRefawmfrsdK;}}qkdae&mrS ]]uREkfyfwkdUjynfolrsm;}}...qkdonfhykHpHukd
ajymif ; vJ o G m ;onf / jynf o l r sm;vG w f v yf p G m a&G ; cs,f v k d u f o nf h
ukd,fpm;vS,frsm;uwpfqifh jynfolrsm;ukd,fwkdifu tkyfcsKyfonf/
jynfolUukd,fpm;vS,frsm;onf jynfolrsm;\ t&Sifocifrsm;r[kwfbJ?
jynforl sm;\ 0efxrf;rsm;jzpfMuonf/ jynforl sm;\qEoabmxm;ESihf
jy|mef;xm;onfh Oya'rsm;onf jynfolrsm;ukd,fwkdif rdrdwkdUb0ukd
Muyfrwfxed ;f uGyaf eonfEiS hf wpfNyKd iw
f nf; jynfoUl uk,
d pf m;vS,rf sm;u
vkyfaqmifaeonfh EkdifiHa&;ukdyg xdef;uGyfonf/ ,if;onf EkdifiHa&;
tykdif;wGifawGU&onfh 'Drdkua&pDjzpfonf/
'Drkdua&pD\jynfolUb0taetxm;
'Dru
dk a&pD\Ekid if aH &;tzGUJ tpnf;rsm;qko
d nf rnfoUdk aomtzGUJ
tpnf;rsm;jzpfonfukd tcef;(3)wGif xyfr
H tao;pdwaf zmfjyygrnf/
,ck'rD u
dk a&pDpepfatmufwiG f jynforl sm;\b0onf rnfoUdk taetxm;
&SdNyD; rnfokdUaexkid v
f yk u
f idk af eMuoenf;qko
d nfh tcsufudkod&Sd&efjzpf
onf/ 4if;uko
d x
d m;jcif;onf 'Dru
dk a&pD\ tESpo
f m&ukd em;vnf&ef
taxmuftuljyKrnfjzpfonf/
tajccHpw
d "f mwftaejzifMh unfyh gu 'Dru
dk a&pDonfwpfrsKd ;wnf;
om&So
d nf/ okUd &mwGif Ekid if aH &;ukd jynforl sm;u vkyaf qmif&efenf;vrf;
rSm ykpH H (2) rsKd ; (2) pm;&So
d nf/ 4if;txJwiG rf S us,u
f s,jf yefUjyefUok;H EIe;f
ukd,fpm;jyK 'Drkdua&pD}}[k ac:Muonfh ykHpHyifjzpfonf/
onfrSm ]]uk
jynfoltrsm;pkonf ukrPDwGif tvkyfvkyfjcif;? v,f,mpkdufysdK;a&;
vkyjf cif;? uav;xde;f jcif;..ponfh tvkyrf sm;ukrd vky
f rjzpfaomaMumifh

10

'Drkdua&pD

trsm;ESifhqkdifonfh vkyfief;rsm;tm; tcsdefESifhvkyftm; wpfpw


d w
f pfyidk ;f
ukdom ay;EkdifMuonf/ vTwfawmfrsm;? NrdKUaumifpDtpnf;ta0;rsm;?
wjcm;Ekid if aH &;t& tqk;H tjzwfay;&rnfah e&mrsm;rSm rdrw
d Udk ukw
d &m;0if
uk,
d pf m;jyK ay;Ekid o
f nfh vlrsm;ukd uk,
d t
hf odrw
d af qGxu
J a&G;cs,Mf uonf/
wpfjcm;'Drkdua&pDykHpHwpfckrSm jynfolrsm;\ qEoabmxm;ukd
uk,
d pf m;vS,rf sm;u wpfqifhroGm;bJ? EkdifiHa&;t&qkH;jzwfrIrsm;rSm
wku
d f u
dk x
f if[yfaponf/ wpfenf;tm;jzifh w&m;Oya'rsm;ukd jy|mef;
&ef? orwukda&G;cs,f&efponfrsm;rSm jynfolrsm;u wku
d f u
dk rf aJ y;
qkH;jzwfMuonfh ykHpHyifjzpfonf/ if;ukdomreftm;jzif]]h]]ppf
]]ppfrSefaom
'Drkdua&
pD}} [kac:onf/
a&pD
okUd &mwGif 'kw,
d ykpH H 'Dru
dk a&pDuo
dk mppfreS o
f nf[k ac:a0:
jcif;onf trSeftm;jzifh vHk;0avsmfuefoifhjrwfonf[krqdkEdkifay/
'Drkdua&pDqkdjcif;onf tmPmukdcsKyfukdif&ef jynfolvlxkudk vIHUaqmf
jcif;? uk,
d w
f idk o
f ;Hk oyfq;Hk jzwfciG q
hf ;Hk I;H Ny;D ,if;uJo
h Udk vIUH aqmfrrI sm;xJrmS
0ifygrdatmifvkyfaqmifjcif;rsm;r&SdonfhtcgrSom ppfrSefrnfjzpf
onf/ jynfolUqEcH,lyGJ jyKvkyfjcif;aMumifh ppfrSefonfh 'Drkdua&pD
jzpfoGm;jcif;r[kwfay/
jyifopftawG;tac:ynm&Sif lq;dk onfppfreS o
f nfh 'Dru
dk a&pD
ukd tm;BudK;rmefwuf ouf0ifajymqkdcJhol wpfa,mufjzpfonf/
okUd &mwGif jynfov
l x
l u
k uRepf w
d 0f ifNy;D tmPm&So
d nfo
h u
l dk azmfvH
zm;jcif;? zdESdyfOf;yef;rnfukd pkd;&drfjcif;rsm; aMumifh tkyfcsKyfolajymorQ
rvGefqefbJ tm;vkH;wnDwGwfwnf; axmufcHonf qkdjcif;rsdK;onf
owdtxm;oifhqkH; 'Drkdua&pD\axmifacsmufjzpfonf[k oluqkdcJh
onf/
,ckajymcJhonfhtwdkif; 'Drkdua&pDwGif ykHpH(2)rsdK;&Sdaomfvnf;
rnfonfhykHpHjzpfjzpf EkdifiHa&;tmPmonf jynfolvlxk\ vufwGif&Sd
onf/ wpfenf;tm;jzifh EkdifiHa&;rl0g'ukd aemufqkH;tqifhqkH;jzwfol
onf jynfolvlxkyifjzpf&rnf/

'Drkdua&pD

11

xkdUaMumifh ppfrSefonfh 'Drkdua&pDpepfrSm jynfolwpf&yfvkH;?


,kwfpGtqkH; rJqE&Siftrsm;pk\qEudk taumiftxnfazmf&eftwGuf
taocsmqkH;enf;vrf;onf jynfolvlxku vGwfvyfpGma&G;aumuf
wifajrm ufxm;onfh ud,
k pf m;vS,rf sm;u jynfov
l x
l q
k ;Hk jzwfxm;onfh
EkdifiHa&;rl0g'rsm;ukd vufawGUtaumiftxnf azmfjcif;jzpfonf/
,if;okUd vky&f mrSm jynfov
l x
l \
k pdwcf sr;f omaysm&f iT rf EI iS hf tusKd ;pD;yGm;
rsm; qwufxrf;ykd;wkd;wufap&rnfh EkdifiHa&;&nfrSef;csufjzpf&rnf
qkdjcif;? wpfenf;tm;jzifh Ekid if aH &;\udpt
00onf trsm;jynfot
l usKd ;
twGujf zpfonfqjdk cif;wkUd onf ajymp&mrvkad y? tDb&m[ifvifueG ;f u
,if;tajccHoabmxm;ukd &Sif;&Sif;vif;vif; wkdwkdwkwfwkwfjzifh
]]'Dru
dk a&pDqw
dk m jynfoal wGu jynfoal wGeUJ jynfoal wG twGuv
f yk w
f hJ
EkdifiHa&;jzpfw,f}}}[k ajymcJhonf/
oabmw&m;oufoufEiS hf qk&d ygrl tmPm&Sirf sm;? ]]apwem&Sd
onfh tmPmcsKyu
f ikd x
f m;ol}}rsm;u jynforl sm;tay:? trsm;tusKd ;ESihf
ukdufnDonfh EkdifiHa&;ukdvkyfaqmifjcif;qkdonf jzpfaumif;jzpfEkdifay
onf/ okUd &mwGif tmPm&Sipf epfatmuf jynforl sm;twGuf Ekid if aH &;
tmrcHcsufukd arQmfvifhxm;cJhonfrsm;onf tNrJwrf;qkH;IH;rIESifh
tqkH;owfc&hJ Ny;D rnfonfah cwfyifjzpfap rSm;,Gi;f onfh vky&f yfjzpfonf
qkjd cif;onf taotcsmyifjzpfonf/ ordkif;uay;aeaom oifcef;pm
rsm;t& vltcsKdUudkom EkdifiHa&;tmPmukd csKyfudkifcGifhay;vkdufrnf
qkyd gu tmPm&Sipf epfrvGJraoGay:vmrnfjzpfouJhokdU? tmPm&Sif
pepfjzpfvmvQif ppfyrJG sm;jzpf&efyv
dk ,
G u
f al yonf/ xkUd aMumifh jynfol
rsm;twGuf Ekid if aH &;ukv
d ufawGU taumiftxnfazmf&ef wpfcw
k nf;aom
aocsmonfhvrf;onf EkdifiHa&;onf jynfolrsm;\EkdifiHa&;jzpf&ef?
jynfolrsm;yg0ifonfh Ekid if aH &;ukd vkyaf qmif&efyif jzpfonf/ Ekid if aH &;ukd
jynforl sm;ykdifqkdifxm;rnfqydk gu vlwpfO;D csi;f pD\ tcGit
hf a&;rsm;ukd
umuG,Nf y;D ? pm;? 0wf? aea&;b0rsm;ukd ykNd y;D tqifjh rifah prnfh enf;vrf;

12

'Drkdua&pD

taejzifh jynforl sm;u tok;H jyKvmMurnfjzpfonf/ jynforl sm;twGuf


r[kwo
f nfh Ekid if aH &;ukd jynforl sm;u a&ikEH w
I yf w
d Nf y;D vufyu
dk Mf unfah eonf
qko
d nfrSm vlUusifh0wft& jzpfEkdifp&mtaMumif;r&Sday/
EkdifiHutmPmcsKyfukdifonfh wpfygwDpepf\xl;jcm;csufonf
vlwpfOD;csif;xuf EkdifiHukdtav;xm;onfqkdonfhtcsufjzpfonf/
avmuwpfcv
k ;Hk txGwt
f jrwfq;Hk t&monf tiftm;awmihw
f if;onfh
EkdifiHjzpfNyD; vlwpfOD;csif;onf EkdifiHukdBuD;us,ftm;aumif;ap&ef
wefqmyvmwpfco
k mjzpfonf[k rSw,
f o
l nf/ ,if;twGut
f mPm&Sif
taejzifh vkdtyfrnfqkdygu vlwpfOD;csif;ukd paw;onfqkdvQifvnf;
jyemr&Sd[kcH,lonf/ xkdrQru jynfolrsm;uopmrcHygu tvkyf
rjzpfEkdifjcif;aMumifh tmPm&Sif[kac:onfh olrsm;onf EkdifiHom
tif t m;awmif h w if ; rnf q k d y gu jynf o l r sm;\b0onf v nf ;
jrifhrm;vmrnf[k uwdjyKMuonf/ aemufykdif;wGif ,if;uwdukd
rxde;f odr;f Ekid o
f nfw
h ikd f taMumif;jycsurf sm; ay;csiw
f idk ;f ay;&onf/
aemifig;ESpf? r[kwfao;? aemufq,fESpfqkdtm;vkH;tqifajyrnf[k
ajymrnf/ ,ckacwf jynforl sm;onf &ifaoG;rsm;\ tem*wfom,m
ap&ef ,cktepfemcHrS jzpfrnf[ak jymrnf/ tmPm&Sirf sm;\tmPm
rufarmrIonf tawmrowf yk d r k d B uD ; rm;vmonf / aemuf q k H ;
trdEidk if u
H dk tjcm;Ekid if rH sm;\&efuae umuG,Mf uqko
d nfrsKd ;? Ekid if yH Ndk y;D
t"GefU&SnfatmifvkyfMu&rnfqkdonfrsdK;ajymNyD; ppfyGJrsm;ukdpwkdufMu
onf/
tESpfcsKyfqkd&ygrl EkdifiHutmPmtm;vkH;ukd csKyfukdifxm;onfh
pepfrSm EkdifiHpnfyifvmonfESifhtrQ jynfolrsm;vnf; <u,f0vmrnf
[kajymonf/ ,if;aemufppfyGJqkdonfh tavmif;tpm;ukdvkyfNyD;
t&if;ygrusefqkH;IH;rIrsm; MuHK&onf/
4if;ESifhajymif;jyefjzpfaom'Drkdua&pDrSm jynfolrsm;<u,f0
csrf;omonfESifhtrQ EkdifiHvnf;pnfyifrnfqkdonfh t,ltqukd

'Drkdua&pD

13

OD;pm;ay;onf/ 'Drkdua&pDqkdonf vlwpfOD;csif;ukd vpfvsLIonfrsdK;?


tav;rxm;onfh oabmxm;rsdK; vkH;0r&Sday? vlwpfOD;csif;\wefzkd;
ESifh ta&;ygrIrsm;tay: eufeufeeJ aJ v;pm;rIrsm;ukd tajccHxm;ayonf/
tm;vkH;aom vlrsm;u olwkdUrSm&Sdonfhtaumif;qkH; t&nftaoG;ukd
at;at;aq;aq;ysdK;axmifEkdifonfh omwlnDrQtcGifhta&;rsm;&Ekdif
jcif;tm;jzifh jynfow
l pf&yfv;Hk todOmPfynmrsm;? uk,
d u
f siw
hf &m;rsm;
jrifrh m;vmNy;D pD;yGm;a&;aumif;vmonfh Ekid if o
H nfrvGrJ aoGpnfyifvm
rnf/ Ekid if pH nfyifvmjcif;onf t"dutm;jzifh jynforl sm;\ vlom;wpfa,muf
taejzifh pdw"f mwfBuchH idk jf rifrh m;rIrsm;rS&&SEd idk o
f nfh t&mjzpfonf/
vGwfvyfrIESifhomwlnDrQrI
'Drkdua&pDwGif jynfolrsm;ukdwpfOD;wpfa,mufcsif;taejzifh
av;pm;onf/ xkdUaMumifh 'Drkdua&pDrSm vlUabmifavmuat;csrf;
om,ma&;ESifh trsm;jynfoltusKd ;pD;yGm;ESprf sKd ;pvk;H xde;f xm;Ekid o
f nfh
taetxm;txd wpfO;D wpfa,mufcsi;f \ vGwfvyfrIukdwwfEkdiforQ
us,fus,fjyefUjyefUcGifhjyKonf/ vlwpfOD;wpfa,mufcsif;b0ukd
wnfaqmuf&if; pdwfcsrf;omaysmf&TifrI&atmif vkyfaqmifjcif;onf
tjcm;olrsm;\vufxJukd vTJajymif;ay;tyfr&aom obm0tcGifh
ta&;jzpfonf[k cH,layonf/
ukdif;uRef;rSD? uRef;ukdif;rSDqkdonfh tjyeftvSefrSDckdaeonfh
avmuwG i f vG w f v yf r I r sm;? tcG i f h t a&;rsm;ES i f h wygwnf ;
vl U abmif a vmuom; wpf a ,muf t aejzif h xd e f ; od r f ; &rnf h
0w & m;rsm;vnf ; &S d j cif ; onf obm0usonf / 'D r k d u a&pD w G i f
wpfOD;csif;pD\vGwfvyfrIukd us,fus,fjyefUjyefU todtrSwfjyKxm;
aomfvnf; xifwkdif;usJpdwfwkdif;us tokH;csrnfqkdygu tBuD;tus,f
rSm;rnfjzpfayonf/ vufawGUtm;jzifh 'Dru
dk a&pDwiG f tjcm;olrsm;\
tcGit
hf a&;ukd rxdcu
dk o
f rQ vlwpfO;D csi;f u rdrEd pS o
f uf&m pdwcf sr;f om

14

'Drkdua&pD

aysmf&TifrI&atmifcGifhjyKxm;NyD; ,if;ukdtm;ay;ulnDonf/ rdrdwkdU


ESpfoufonfh bmomw&m;ukdukd;uG,fonf/ EkdifiHa&;ygwDukda&G;cs,f
onf/ pmrsm;ukad &;om;onf/ ,if;wkUd ukd EIwu
f aezGi[
hf ajymqko
d nf/
okdU&mwGif rdrdwkdUtaejzifh ,ckuJhokdU vGwfvGwfvyfvyfaysmf&TifrIukd
cHpm;&onfESifhtrQ tNrJrjywfukd,fhteD;tem;rSvlrsm; ykdtus,f
qk d & ygrl jynf o l w pf & yf v k H ; \ tvm;wl v G w f v yf r I & S d v mygu
&SdvmonfESifhtrQ ,if;vGwfvyfrIukdtokH;jyK avmuBuD;twGuf
tusdK;&Sdatmifvkyfaqmif&rnfh0w&m;vnf; &SdvmonfqkdonfrSm
d nfh vGwv
f yfrI
'Dru
dk a&pD\ tajccHtawG;tac:yifjzpfonf/ rdr&d &So
ukd vlUabmifavmutrsm;tusKd ;twGuf taumif;qk;H tok;H csrnf qko
d nfh
cH,lcsufr&Sdygu rnfonfhvGwfvyfrIrsdK;rqdk tv[ tusdK;rJhjzpf
oGm;rnfjzpfonf/
'Dru
dk a&pDtav;xm;onfh vGwv
f yfrrI sm;xJrS t"dutusq;Hk udk
az:xkw&f rnfqdkygu vGwfvyfpGmajymqkdcGifhyifjzpfonf/ xkdUaMumifh
owif;pmrsm;onf tjzpfrSefukda&;om;Mu&ef? a&'D,kdrsm;u tjzpfrSef
ukd aMunmMu&efwm0ef&Sdayonf/ jynfolrsm;onf tjzpfrSeftay:
tajccHNy;D pdwaf umif;apwemaumif;ESihf ok;H oyfq;Hk jzwfNy;D rdrw
d t
Ykd ,l
tqrsm;ukd tjcm;olrsm;ESifh pdwfaumif;apwemaumif;xm;um
vGwfvyfpGmzvS,fMuonf/ okdUvkyfaqmifjcif;tm;jzifh taMumif;
udprsm;ukd a0zefokH;oyf MunfhjrifwwfvmNyD; EkdifiHa&;ESifh ywfouf
trSm;trSefcGJjcm;Ekdifonfh pGrf;&nfwkd;wufvm&ef tavhtusi&hf ay
onf/ tu,f tjzpfreS rf sm;ESihf ywfoufNy;D tjrifrsm;ukd wufwuf
<u<uESifh pum;ppfxkd;apNyD; rJcGJqkH;jzwfjcif;jzifhwn
l o
D nfh oabmxm;
uk&d mS azGonf/ ,ciftawGUtMuKH rsm;ESihf csed x
f ;dk Ny;D tqk;H tjzwftrSm;rsm;
ukd jyifqifoGm;onf/ ]]omrefvlawmfokH;a,mufpkaygif;&if ynm&Sd
wpfa,mufpm A[kokwpkw
H ,f}} qko
d nfph um;onf *syefjynf ajymqkd
aeMuonf/ tawGUtMuKH rsm;onfh jynforl sm;tm;vk;H uom vGwv
f w
G f

'Drkdua&pD

15

vyfvyfESifhajymqkdaqG;aEG;rIukdtajccHNyD; wlnDonfhtrSefw&m;ukd
awGU&Sd&ef ravsmhaom ZGJ? vkHUvjzifh vkyfaqmifoGm;Murnfqkdygu
udpt00\rSefuefonfhvrf;aMumif;ukd azmfxkwfEkdifrnfrvGJay/
jynforl sm;u &SmazGazmfxw
k v
f u
dk o
f nfh rSeu
f efonfv
h rf;aMumif;omvQif
jynfolrsm;\vlaerIb0twGuf EkdifiHa&;ukdyJhukdifEkdifrnfh oHvkduf
tdrfajrmifjzpfayonf/
,if;ESifh qefUusifbuftmPm&SifpepfrSm tmPm&SiftwGuf
tqifajyrnfhta&;ukd aMumfjim0g'jzefUrIaMumifh jynfolrsm;\ em;?
rsufpdrsm;wGif trSefw&m;ukd rMum;rjrifatmif zkH;uG,f&efom
tav;xm;onf/ trSerf sm;ukw
d ifjyonfh owif;Xmeonf wm;qD;cH&?
ydwfyifcH&onf/ ,if;aemuf tmPm&Sifoabmusrnfh t,ltqu
vGJNyD; tjcm;rnfokdUajymqkdaqG;aEG;rIrsdK;rqkd ydwfyif&onf/ Oyrm
taejzifh vSnf;qGJonfhjrif;ukdMunfhvQif jrif;vSnf;orm;onf jrif;u
ab;bDrjrif&atmif rsufpdzkH;xm;onfhtmPmukd ay;wyfxm;onf/
vSn;f orm;\tvkt
d wkid ;f rajy;vQif oem;mwmrIr&Sb
d ?J Burd Ef iS hf kduf
onf/ jrif;ae&mwGif vljzpfaernfqkdygvQif.../ ukd,fykdift,ltq?
udk,fykdifqkH;jzwfcsufESifh b0ukdxlaxmifroGm;Ekdifonfh ae&mwGif
'Drkdua&pDrxGef;um;Ekdifay/
vGwfvyfrIESifh,SOfNyD; 'Drkdua&pDusifhoHk;&mwGif tav;xm;
&qkH;tcsufrSm vlom;rsm;\ omwlnDrQrIjzpfonf/ 'Drkdua&pDonf
jynfoltm;vkH;ukd vlom;wpfOD;pDtjzpftav;xm;onf/ vlom;wkdif;
onf av;pm;&rnfo
h rl sm;tjzpf rSw,
f x
l m;onft
h wGuf vltrsm;Mum;
wGif tqifhcGJjcm;jcif;rsdK;udk rlvuyif rvGJraoGz,f&Sm;xm;&rnfjzpf
onf/ 'Drkdua&pDrxGef;um;ciftxd vlom;rsm;onf vlUavmuxJokdU
pwifa&mufvmcsdefrSpNyD; tqifhtwef;cGJjcm;cH&onf/ [kdvlu rif;rsdK;
rif;EG,f? 'Dvlu aqGBuD;rsdK;BuD;[kqkdNyD; cGJjcm;qufqHMuonf/ rnfrQ
awmf o nf h o l j zpf a p atmuf a jcvl w ef ; pm;rS arG ; zG m ;vmcJ h v Qif

16

'Drkdua&pD

wpfoufv;Hk atmufajcrSmom BudwfrSdwfae&onf/ rw&m;rIxuf


ydkaom tajctaer&SdEdkif? rnfonft
h wef;tpm;uarG;arG; vlUtouf
wpfacsmif;tjzpfwefzkd;xm;&rnfrSm twlwlyifjzpfonf/ ukd,fykdif
tusifhpkdufukd tav;xm;&mwGifvnf; tuefUtowfr&Sday/
vlwpfa,muf\wefz;dk onf rsdK;kd;tqifhtwef;rsm;ESifh qkH;jzwfr&ay/
xkdUaMumifh ppfrSefonfh 'Drkdua&pDvlUabmifavmuxJwGif aqGawmf
rsdK;awmf aqGrsdK;qkdonfr&Sday/ vlrsdK;tqifhtwef;? "etiftm;rsm;
aMumifjh zpfonfh tqift
h wef;cGjJ cm;rI aysmufomG ;ayrnf/ vlom;tm;vk;H
onf wlno
D nfh vlom;rsm;tjzpf todynmukdjrifhrm;atmif? pGrf;&nf
xufjrufatmifvkyfaqmifEkdifonfh wlnDaomtcGifhta&;rsm;ukd
&Ekdifjcif;onf 'Drkdua&pD\ jrifhjrwfonfh &nfrSef;csufyifjzpfayonf/
okUd &mwGif vlom;wkid ;f uko
d mwlnrD Q oabmxm;onfqjdkcif;onf
tawG;tac:taejzifh rSefuefonf[kqkdkHrQruay/ uJhokdU
vkyaf qmifjcif;onf vlaerIb0twGuf vufawGUtusdK;aus;Zl;rsm;
ukdvnf;&aponf/ tb,faMumifhqkdaomf rnfolrqkdrdrd\ tpGrf;
tpukd wkd;wufjrifhrm;ap&ef omwlnDrQtcGifhtvrf;rsm;ukd &Ekdifrnf
qkv
d Qi?f ,if;ukt
d aMumif;jyKNy;D todynmrsm;? vlom;\rsm;jym;vSaom
pGrf;&nfrsm;ay:xGufvmapNyD; jynfolwpf&yfvkH; pD;yGm;a&;t&?
,Ofaus;rIt& <u,f0vmrnfjzpfonf/ &SdwfpyD;,m;onf qif;&Jonfh
tom;a&mif ; ol E S i f h rd r d t rnf u d k y if r a&;wwf o nf h trsd K ;orD ;
wpfa,muf\ om;tjzpfarG;zGm;vmcJhonf/ *Dwynm&Sif I;bwf\
zcifonf v,form;BuD;jzpfNyD; rdcifonf tdrfaxmifrusciftxd
tdrfazmfwpfa,mufjzpfcJhonf/ odyHynm&SifBuD; rkdufu,fzm&ma';
onf *kad 'gifwu
J av;rSm arG;zGm;cJNh y;D zcifua&m*gonf yef;yJorm;?
rdcifu omreftvkyform; wpfOD;jzpfcJhonf/ ,if;wkdUonf 'Drkdua&pD
rzG H U Nzd K ;ao;onf h a cwf w G i f arG ; zG m ;cJ h N yD ; toD ; oD ; ol r wl a tmif
pGrf;aqmifcJhMuayonf/ tu,f vlom;tm;vkH;wlnDrQ ynm

'Drkdua&pD

17

oifMum;&ef tcGifhta&;om&Sdrnfqkdygu jynfolrsm;xJrS vlawmfrsm;


rnfrQavmuftxd ay:xGuv
f mrnfenf;/ ,cktcsed t
f xd edru
hf sonfh
ynma&;ukdom oif,lEkdifcJhMuonfh trsdK;orD;rsm;xJrSvnf; odyH
ynm&Sif rm&DusL&DuJhokdU vlrsm;wpfa,mufNyD; wpfa,mufay:xGufcJh
rnfrmS rvGaJ y/ urmBu;D onf yGiv
hf if;om,mNy;D jynforl sm;\ b0rsm;
onfvnf; jrifhrm;vmayrnf/
vltcsif;csif;omwlnDrQqkdonf vlom;tm;vkH;todynmESifh
pGrf;&nfrsm;ukd jrifhrm;xufjrufatmifvkyfaqmifEkdifonfh wlnDonfh
tcGifhta&;rsm;ukd zefwD;ay;jcif;yif/ ,ckuJhodkY tcGifhta&;rsm;ukd
wpfOD;csif;urnfrQavmufokH;pGJNyD; rdrd\pGrf;&nfrsm;ukd rnfrQjrifhwif
azmfxkwfoGm;rnfenf;qkdjcif;onf vlwpfOD;csif;\ vkHUv? 0D&d,ESifh
arG;&mygpGr;f &nfrsm;tay:rlwnfNy;D tqk;H tjzwfay;oGm;rnfjzpfonf/
vlwpfO;D csi;f \pGr;f &nf? vkUH v? 0D&,
d rsm;ESih f uku
d n
f o
D nfh vlrt
I qift
h wef;rsm;
&Sv
d monf/ ,if;onfobm0usonf/ xkUd aMumifh 'Dru
dk a&pDonf vlt
csi;f csi;f omwlnrD Qru
I dk tav;xm;onfqo
dk jzifh avmuxJwiG f vlwidk ;f
vlwidk ;f wlno
D nfh tusKd ;tjrwfrsm;cHpm;&Edik rf nf[k xifygu trSm;Bu;D
rSm;ayrnf/ xl;cRefonfh pGrf;&nf&Sdol? ynmt&nftcsif;<u,f0olESifh
tpGrf;tpvnf;r&Sd? BudK;vnf;rBudK;pm;onfholwdkYudk wpfajy;nD
tusdK;cHpm;cGifh&SdaprnfqkdvQif rSefuefonfh vlUabmifavmu jzpfp&m
taMumif;r&Sday? qkd;&Gm;onfhomwlnDrQrIqkdonf aocsmayonf/
w&m;rQwonfh vlUabmifavmuwGif vlaumif;vlawmfrsm;onf
tjcm;vlrsm;\ ,kMH unftm;uk;d rIucdk &H Ny;D ta&;ygonfh ae&may;cH&
onf/ raumif;onfph dwfjzifh vIHUaqmfrIESifh EkdifiH\Oya'ukd azmufzsuf
onfo
h o
l nf w&m;pD&ifc&H Ny;D tjypfvnf;tay;cH&rnfjzpfonf/ ,cif
uyif *&dEkdifiHawG;ac:&Sif t&pwkdw,fu ]]vlrsm;\ t&nftaoG;
wefzkd;tvkduf vlwpfOD;csi;ES
f;ESifhtyfpyfonfh pD;yGm;a&;t& wef&m
wefaMu;ESifh pdwfykdif;qkdif&m *kPfodumrsm;ukd ykdif;jcm;odjcif;onf

18

'Drkdua&pD

trSew
f &m; jzpfonf}}}}[k
}} qkcd yhJ gonf/ 'Drkdua&pDusonfh rSefuefonfh
vlUabmifavmuqkdonfukd vlom;\wefzkd;tvkduftyfpyfonfh
tusdK;cHpm;cGifh cGJa0ay;jcif;tay:wGif wnfaqmufMu&rnfjzpfay
onf/
'Drkdua&pD\tus,ft0ef;
,ckqkdvQif 'Drkdua&pDqkdonfukd tMurf;zsif;ykHay:vmayNyD?
wpfcsdefwnf;wGif 'Drkdua&pDonf tvGefus,fajymonfukdvnf;
oabmaygufvmNyDjzpfonf/ xyfNyD;ajym&vQif 'Drkdua&pDqkdonf
EkdifiHa&;pepfwpfck oufoufr[kwfbJ? vlrsm;\pm;0wfaea&;?
vkyfaqmifrIt00xJwGif epfjrKyfokH;pGJ&rnfh pdwf"mwfoabmw&m;
wpfckjzpfonf/ vlom;rsm;ukd av;pm;onfhpdwf"mwfjzpfNyD; rdrd
uk,
d w
f idk fEiS t
hf vm;wl tjcm;olrsm;\vGwv
f yfru
I dk tav;xm;onfph w
d ?f
apwem? cspfMunf&if;ESD;rIarwm? wm0ef,lrIrsm;ESifh t&m&mukd
vkyfaqmifjcif;yifjzpfonf/ ,if;pdwf"mwfonf vlrsm;\ESvkH;om;wGif
us,fus,fjyefUjyefU pdrfh0ifvmonfhtcg 'Drkdua&pD&Sdvmonf/ vlrI
0ef;usifwGif 'Drkdua&pDtoGifajymif;vmrnf/ ynma&;wGifvnf;
'Drkdua&pDtoGifajymif;vmrnf/ pD;yGm;a&;wGifvnf; 'Drkdua&pDtoGif
ajymif;vmayrnf/ qefUusifbuftaejzifh ,if;pdwf"mwfr&SdvQif
Bu;D us,cf rf;em;onfh a&G;aumufyBJG u;D uku
d si;f y? ygwDrsm;u vufurf;
pmapmifrsm;a0? vTwfawmfEkdifiHa&;pepfusifhokH;&ef tm;vkH;tqifhqifh
jzpfaeonfqkdonfhwkdif 'Drkdua&pDtjynfht0ay:aygufvmNyD;[k
rajymEkdifay/
xkUd aMumifh ppfreS o
f nf'h rD u
dk a&pDqo
dk nf eef;awmfrsm;? vTwaf wmf
rsm;ponfh taqmufttkrH sm;xJuae zefw;D jyKvyk v
f u
dk jf cif; r[kwaf y/
tu,f 'Drkdua&pDqkdonf zefwD;jyKvkyfonfh t&mrsdK;jzpfonf[k
qkyd gvQif ,if;onf jynforl sm;\ESv;Hk om;xJrmS zefw;D jcif;omjzpfay

'Drkdua&pD

19

rnf/ ,if;ukdvkdvm;awmihfw? jrwfEkd;tav;xm;? pm;0wfaea&;


b0xJwGif vufawGUusifhokH;Muonfh vlrsm;\ESvkH;om;omvQif
'Drkdua&pD\ udef;atmif;&Sifoef&m ae&mjzpfayonf/
EkdifiHa&;pepfwpfckjzpfkHrQjzifh 'Drkdua&pDonf NyD;jynfhpkHrnf
r[kwfonfukdod&ef EkdifiHa&;ESifh pD;yGm;a&;\qufpyfrIukd pOf;pm;
Munfh&efjzpfonf/ w&m;rQwNyD; yGifhvif;jrifomvmonfh EkdifiHa&;ukd
usifhokH;&ef rSefuefonfh owif;tcsuftvufrsm;ESifh ,if;wkdUtay:
tajccHonfh vGwfvyfonfh aqG;aEG;jiif;ckHrIrsm;u txl;ojzifhta&;
ygonfqkdonfrSm ,cifuajymcJhonfhtwkdif; rvkHavmufao;ay/
,if;wkdUESifhtwl vkdtyfonfhtcsufrSm jynfolrsm;\ pD;yGm;a&;
wk d ; wuf & ef y if j zpf o nf /
jynfot
l rsm;pkonf qif;&JErG ;f yg;aeNy;D wpfaeUvky?f wpfaeUpm;?
pm;? 0wf? aea&;twGufAsmrsm;ae&ygu vlom;wpfa,muftaejzifh
ynmukdroif,lEkdifouJhokdU EkdifiHa&;ESifhywfouf rSefrSefuefuef
qkH;jzwfEkdifatmif avhvmrIrsm;ukdvkyf&ef tcsdefvnf;r&SdEkdifay?
uJhokdUaom taetxm;wGif 'Drkdua&pDxGef;um;&ef rjzpfEkdif[k
qkdonfukd rnfolrqkdodEkdifrnfjzpfonf/ csrf;omonfh vlenf;pkuyif
,if;ukdtokH;csNyD; owif;Xmersm;ukd0,f? ,kwduif;onfh vlxkoabm
xm;rsm;ukd tppftrSev
f 0dk g'jzefUNy;D "e&SiEf idk if aH &;ukd usio
hf ;Hk &efvyk v
f m
Edkio
f nf/ wpfzufwiG f jynfoUl tusKd ;twGu[
f ak jym tmPmukcd sKyu
f idk f
Ekid &f ef BuKd ;pm;aeol vufwpfqkyfpmvlenf;pku pm;0wfaea&;twGuf
vk;H yef;aeMu&onfh jynfot
l rsm;ukd t,ko
H iG ;f Ny;D Ekid if aH &;vrf;aMumif;ukd
olwkdUvkd&mqGJ,l&ef vkyfMuHrIrsm;vnf; &SdEdkifayonf/
xkdUaMumifh pD;yGm;a&;vkyfaqmifrI tcGifhtvrf;rsm;ukdomwl
nDrQ&apNyD; jynfolrsm;\ pm;? 0wf? aea&;tqifhukd jrifhwifEkdif&ef
twG u f pD ; yG m ;a&;wG i f 'D r k d u a&pD u k d rusif h o k H ; Ek d i f b l ; qk d y gvQif
a&G;aumufyu
JG ae uk,
d pf m;vS,u
f dk a&G;cs,?f vTwaf wmfrmS Oya'rsm;ukd
jy|mef;Edkifonfhwdkif 'Drkdua&pDqkdjcif;onf &SifoefEkdifrnfr[kwfay/

20

'Drkdua&pD

pD;yGm;a&;ESifh ywfoufonfh 'Drkdua&pDuJhokdUyif vlrIa&;ESifh


ywfoufonfh 'Dru
dk a&pD? ynma&;ESiyhf wfoufonfh 'Dru
dk a&pDrsm;rSm
vnf; tvm;wlajymEkid af yonf/ 'Dru
dk a&pDonf EkdifiHa&;tzGJUtpnf;
xuf trsm;BuD;us,fjyefUayonf/ trsdK;rsdK;aom 'Drkdua&pD\tajccH
oabmw&m;qkdonfrSm tjcm;olrsm;tay:xm;&rnfh pdwf"mwfyif
jzpfonfqkdonfukd em;vnfoabmaygufvQif vkHavmufayNyD/
,cktcg *syefEdkifiHwGif zGJUpnf;ykHtajccHOya'opf&SdaeayNyD/
,if;Oya'onf trSefwu,faumif;rGefonfh Oya'jzpfonf/ rnfrQ
aumif;ygonf[k ajymaeMuonfyifjzpfap? rnfrQyif trsm;jynfol
odatmif a0rQay;aeonfjzpfap? 'Drkdua&pDonf tvkdtavQmuf
ay:aygufvmrnfr[kwfay/ rnfokdUaom tajccHOya'rqdk? pnf;rsOf;
Oya'rqd?k tpk;d &tzGUJ tpnf;rqd?k ,if;wdaYk Mumifh ppfreS o
f nfh 'Dru
dk a&pD
ay:aygufapEkid o
f nfqjdk cif;rSm wpfBurd w
f pfcgrQr&Sad o;ay/ 'Dru
dk a&pD
qkdjcif;onf jynfolrsm;tMum;wGif us,fus,fjyefUjyefUpdrfh0ifaeonfh
pdwfaumif;apwemckdifNrJonfh cspfMunf&if;ESD;rIarwm? yl;aygif;
vkyfaqmifonfh pdwf"mwf? tyifyef;cHtm;xkwu
f siMhf uHr?I vkv
H 0D&,
d ESihf
rdr\
d b0ukjd ri rhf nfqo
dk nfh tm;aumif;onfh qkH;jzwfcsufrsm;ponfwdkYrS
aygufzGm;vmjcif; jzpfayonf/

'Drkdua&pD

21

tcef; (2)
'Dru
dk a&pDay:aygufvmjcif;
a&S;acwf'Drkdua&pD
vlrsm;u 'Drkdua&pDEkdifiHa&;qkdonf a&S;acwf*&dESifha&mr
acwfrsm;rSpwifchJonf[k ajymqkMd uonf/ 'Dru
dk a&pDqo
dk nfph um;onf
*&dbmompum;? 'Dru
dk &ufwpdk u
f vmonf/ 'Drkdpf (Demos) qkdonf
jynfolrsm;jzpfNyD; u&ufwkdpf (Kratos) qkdonf tkyfcsKyfrIjzpfonf/
,if;aemuf pum;vkH;oufoufomru *&dwkdU\ NrKd UhjyEkid if w
H pfcjk zpf
onfh atoifNrKd UjyEkid if w
H iG f vufawGUtm;jzifh jynforl sm;\ vTwaf wmfu
Ekid if aH &;ukd vkyfaqmifcJhonf/ a&mrwGiftapmykdif; bk&ifpepfjzpf
cJhaomfvnf; BC 500 cefUupNyD; 'Drkdua&pDtpkd;& jzpfvmcJhonf/
,if;aemufvw
G v
f yfonfh t&m&Srd [kwo
f rl sm;ESihf zGUJ pnf;xm;
onfh jynfoUl tzGUJ ? tBuaH y;tzGUJ rsm;vnf;&SNd y;D Ekid if aH &;t&? Oya't&
qk;H jzwfcsurf sm;ukd csrw
S cf MhJ uonf/ xkad Mumifh Ekid if aH &;pepfypHk H aI xmifrh S
Munfv
h Qif 'Dru
dk a&pDtponf *&dEiS ahf &mrjzpfonf[k qkdygurrSm;ay/
a&S;acwfEkdifiHrsm;wGif omrefvlrsm; wpfenf;tm;jzifh jynfol
rsm;twGi;f uRet
f rsm;tjym;&Sad eonf/ jynforl sm;onf vGwv
f yfa&;
&&SdcJhNyD; tcGifhta&;trsdK;rsdK;vnf;&SdcJhaomfvnf; uRefrsm;ESifh vHk;0
jcm;em;cJhonf/ uRefrsm;onf tdrfarG;wd&pmefrsm;? ypnf;rsm;uJhokdU
ykdifqkdifolt&Sifocif\ "eOpmjzpfNyD; t&Sifociftvkdus vkyfaqmif

22

'Drkdua&pD

&efoufouf touf&SifaeMu&onf/ uRefrsm;onf vljzpfaomfvnf;


vlYtcGifhta&;r&cJhay/ ,if;okdUaom avmuwGif tESpfom&&Sdaom
'Drkdua&pDonf rnfokdU&SdEkdifygrnfenf;/ uRefrsm;ukdykdifqkdifxm;onfh
jynfolrsm;u vkyfaqmifaeonfh EkdifiHa&;onf tESpfom&&Sdaom
'Dru
dk a&pDEidk if aH &;r[kwaf y/ vlrsm;u vlwpfzufom;ukt
d av;rxm;bJ
uk,
d t
hf vku
d svyk Nf y;D vlwpfzufom;ukdcsKyfukdif vTrf;rkd;onfhae&mwGif
ppfrSefonfh 'Drkdua&pDonfr&Sday/
xkdUaMumifh 'Drkdua&pDxGef;um;vm&ef taemufwkdif;rSmyif
acwfopfa&mufonftxd umv&S n f M umpG m apmifhqkdif;cJh&onf/
acwfopfuadk jymif;vmcJNh y;D tapmqkH; 'Drkdua&pDwkd;wufzGHUNzdK;vmcJh
onfrSm t*Fvefjzpfonf/ 4if;aemuf tar&duef jynfaxmifpk
ay:aygufvmcJhonf/ jyifopfawmfvSefa&;BuD;ay:aygufvmcJo
h nf/
odkU&mwGif ,if;EkdifiHrsm;wGif wr[kwfjcif; 'Drkdua&pDavmuBuD;
ay:aygufvmonfr[kwfay? vltrsm;u tcsdeftwefMumBudK;yrf;
tm;xkwfrIESifh jynfolrsm;tMum; wjznf;jznf;jcif;jrifhwufvmonfh
EkdifiHa&;pdwf"mwfrsm;u 'Drkdua&pDvlUabmifavmuukd wpfqifhNyD;
wpfqifh wnfaqmufomG ;Mu&&jcif
jcif; jzpfonf/
t*FvefwGif 'Drkdua&pDay:aygufvmjcif;
a&S;acwftcgwGif qufuqGefvlrsdK;bk&ifrsm; t*FvefEkdifiHukd
tkyfpkd;cJhonfhtcsdef t*Fvefjynfov
l x
l o
k nf a'otvku
d t
f yk cf sKycf iG hf
tuefUtowf&&Scd MhJ uonf/ okUd aomfvnf; wpfEidk if v
H ;Hk tuefUtowf
ESifh ukd,fykdiftkyfcsKyfcGifh&cJhonfrSm (11) &mpk wpf0ufusdK;onfhaemuf
t*FvefwGif aemfrefvlrsdK;rsm;0ifvmNyD; EkdifiHukdodrf;ykduftkyfcsKyfonfh
tcgrSjzpfonf/ uk,
d yf idk t
f yk cf sKyaf &;[kqadk omfvnf; tqifeh rd o
hf nfrmS
trSefyifjzpfonf/ ,if;okdUtikHtzl;uav; wpfckavmuf&Sdonfh
ukd,fykdiftkyfcsKyfa&;onf tmPmtrsdK;rsdK;\zdtm;rsm;ukd &ifqkdifNyD;

'Drkdua&pD

23

,aeUt*FvefEkdifiH\ tm;aumif;onfh 'Drkdua&pDopfyifBuD; jzpfvm


onftxd &SifoefBuD;xGm;&eftwGuf ESpfaygif; 900 cefUtcsdef,lcJh&
onf/
Ek d i f i H u k d o d r f ; yk d u f t k y f p k d ; vmonf h aemf r ef v l r sd K ;bk & if u k d
atmifEidk o
f l 0DvsH[k ac:Muonf/ ,if;bk&ifonf tm;aumif;onfh
tmPmcsKyfukdifrIpGrf;&nf&SdNyD; yg;eyfolvnf;jzpfonf/ e,fy,f
toD;oD;ukd tkyfpkd;aeMuonfh NrdKpm;? e,fpm;rsm;ukd odrf;oGif;NyD;
bk&if\MoZmckid rf matmifjyKvyk o
f nhf rluu
dk sio
fh ;Hk cJo
h nf/ ,if;tcsed u
f
t*FvefwGif bm&Gef[kac:onfh rif;rsdK;rif;EG,f NrdKUpm;e,fpm;rsm;&SdNyD;
,if;wkdUonf acwftqufquftkyfpkd;vmcJhMuolrsm; jzpfMuonf/
0DvsHb&k ifonf wpfzufwiG f NrKd Upm;e,fpm;rsm;u wpfa,muf
ESiw
hf pfa,muf tjyeftvSet
f m;jznfh yl;aygif;jcif;? wpfa,mufcsi;f taejzifh
bk&ifuadk wmfveS
f &onftxd tiftm;awmifw
h if;vmjcif;rsKd ;r&Sad p&ef
vkycf o
hJ nf/ wpfzufwiG v
f nf; NrKd Upm;e,fpm;rsm;u bk&if\tmPmukd
,kMH unftm;uk;d vmap&ef tcGit
hf a&;trsKd ;rsKd ;ukad y;Ny;D oabmusatmif
jyKvkyf&efvnf; rarhcJhay/
ESpaf ygif; 150 cefUMumonft
h cg tkypf ;dk aeonfb
h &k if*Reo
f nf
NrdKUpm;e,fpm;rsm;ukd *krpkdufbJEkdifiHa&;wGif rdrdoabmESifh rdrdvkyfcJh
onf/ 0DvsHbk&ifu NrdKUpm; e,fpm;rsm;tay: todtrSwfjyKxm;onfh
tcGifhtmPmrsm;ukd odrf;,l&efBudK;yrf;cJhaomaMumifh NrdKUpm; e,fpm;
rsm; tBuD;tus,fa'goxGufNyD; bk&ifukdqefUusif tusyfukdifum
]]aemufaemif okdUqkd;&Gm;onfh tkyfcsKyfjcif;rsdK;rjyKvkyfawmhyg}}
qkdonfhpmukd bk&iftm; uwdcH,lcsuf vufrSwfa&;xkd;ckdif;cJhonf/
,if;ukd orkdif;wGifonfh r*emumwm[lac:onfh pmcsKyfBuD;jzpfNyD;
,if;pmcsKyfay:aygufonfrSm c&pfESpf 1215 ckESpf jzpfonf/
,if;pmcsKyBf u;D onf t*FvefEidk if \
H ]]vGwv
f yfrt
I wGucf w
H yfBu;D }}
[k trnfwGifvmcJhonf/ trSeftm;jzifh pmcsKyfBuD;wGif bk&ifonf
tcG e f a umuf c H & m aumif p D \ oabmwl n D r I rjzpf r ae,l r nf /

24

'Drkdua&pD

vGwv
f yfonfh jynfolrsm;onf Oya'? pnf;rsOf;rsm;t& w&m;kH;\
qk H ; jzwf c suf r ygbJ J zrf ; qD ; cH & jcif ; ? pnf ; pd r f O p m od r f ; ,l c H & jcif ; ?
tusOf;cscH&jcif;? jynfESifcH&jcif;rsm;r&Sdap&? bk&ifonfvGwfvyfonfh
jynfolrsm;tay:vufeuftiftm;ukd tokH;jyKjcif;? w&m;enf;vrf;us
onfh tcGit
hf a&;rsm;ukd jiif;y,fjcif;rvky&f ponfjzifh jy|mef;xm;&Sad y
onf/ xkdUjyif ,if;oabmwlnDcsufrsm;ukd bk&ifuxdef;odrf;ap&ef
NrKd Upm;e,fpm;rsm;onf 4if;wkUd zGUJ pnf;xm;onfh aumifpu
D apmifMh unfNh y;D
bk&ifu uwdazmufzsufonfhtcg bk&ifukduefUuGufrnfjzpfonf/
bk&ifu 4if;\vkyf&yfrsm;ukd rjyifygu NrdKUpm;e,fpm;rsm;
onf wpfEkdifiHvkH; jynfolrsm;ESihftwl bk&ifhb@mrsm;ukd odrf;,ljcif;
tygt0if tjcm;enf;vrf;rsm;ESifh bk&ifukd tcufawGUatmifvkyfcGifh&Sd
onf[k owfrSwfxm;&Sdonf/ okdUaomf pmcsKyf\&nf&G,fcsufonf
jynfolrsm;\vGwfvyfrIukd wkd;yGm;vmapNyD; jynfolrsm;\ tem*wf
b0rsm; aumif;rGefvmatmif vkyf&efjzpfonfukd rajymEkdifay/
tb,faMumifhqkdaomf ,if;pmcsKyfonf trSeftm;jzifh NrdKUpm; e,fpm;
rsm;\ txl;tcGit
hf a&;rsm;ukd bk&if\aESmih,
f u
S rf rI u
S muG,&f ef t"du
xm;jcif;aMumifh jzpfonf/
okdUjzifhpmcsKyfBuD;ukd bk&ifESifh NrdKUpm;e,fpm;rsm;tMum;
csKyfqkdcJhNyD; e,fajrtkyfcsKyfa&;ESifhqkdifonfh pmcsKyfpmwrf;wpfck
ouf o uf jzpf c J h a omf v nf ; ,if ; pmcsKyf a y:ayguf v mjcif ; onf
t*Fveforkid ;f twGuf tvGeft"dym,f&Sdonfh jzpf&yfwpfckyifjzpfonf/
pmcsKyfaMumifh bk&if\tmPmonf twkdif;twmwpfcktxd uwd
u0wf&v
dS mNy;D bk&if\oabmtwdkif;vkyfaqmifr&aom pnf;rsOf;
pnf;urf;rsm;ukd bk&if\tmPmtxufrSm xm;vkdufEkdifcJhayonf/
tu,f bk&ifonf ,if;pnf;rsOf;rsm;ukd azgufzsufonfhtcsdefwGif
bk&if\trSm;t,Gif;rsm;ukd jynfolrsm;\pGrf;tm;ESifh jyifqif
xdef;ausmif;onfukd w&m;0ifvufcH&ef jzpfvmcJhayonf/ xkUd aMumifh

'Drkdua&pD

25

pmcsKyBf u;D onf aemifEpS &f mcsND y;D t*Fvefvw


T af wmf\ MoZmukcd sUJ xGi&f ef
BudK;pm;rItwGuf vufeufwpfcktjzpf tokH;usvmcJhayonf/
t*FvefvTwfawmfwGif yg0ifonfholrsm;\ t0ef;t0kdif;onf
wjznf;jznf; us,fjyefUvmcJhaomfvnf; ,ckuJhokdUjzpfvmjcif;onf
acwftqufquf bk&ifrsm;\tm;rsm;vnf;ygayonf/ bk&ifu
vTwfawmfukd zGJUpnf;ysdK;axmif&mrSm tm;ay;ouJhokdUjzpf&jcif;onf
trSeftm;jzifh jynfolrsm;tay:arwmxm;jcif;? 'Drkdua&pDukdESpfESpf
umumvdv
k m;jcif; vkyaf qmifaejcif;rsKd ;r[kwaf y/ trSerf mS aiGaMu;ukd
wyfrufjcif;u ykdrsm;cJhayonf/ tb,fhaMumifhqkdvQif bk&ifrsm;onf
NrKd Upm;? e,fpm;rsm;qDu&&So
d nfh aiGEiS rhf vkaH vmufonft
h wGuf tcGef
aumufvkdU&onfh e,fy,fukdcsJUxGif&efenf;vrf;tjzpf vTwfawmfukd
tokH;csNyD; tcGefxrf;olta&twGufukd wkd;atmifvkyfcJhjcif;yifjzpf
onf/
bk&iftkyfcsKyfa&;tm;aumif;cJhonfhtcsdefwGif bk&ifrsm;onf
vTwfawmfukd rzsufodrf;cJhMuay/ vTwfawmfukdqufxm;NyD; aumif;pGm
tokH;cs&efvkyfcJhMuonf/ bk&ifrsm;onf vTwfawmf\ axmufcHrI&,l
jcif;tm;jzifh bk&if\tvkdqEukd jynfolrsm;\tvkdqE[k xifjrif
apjcif;onf EkdifiHa&;wGif vkyf&ukdif& tqifajyonf[k awG;cJhMujcif;
jzpfonf/
t*FvefwGif vTwfawmfay:aygufvmcJhonfhtpykdif;wGif
jynfolrsm;\ uk,
d pf m;vS,rf sm;ESihf zGUJ pnf;xm;jcif;r[kwaf y/ t*Fvef
vTwaf wmfonf vTwaf wmfEpS &f yfxm;onfph epfjzpfNy;D NrKd Upm; e,fpm;
vTwaf wmfEiS fh omrefjynfolrsm;\ vTwfawmfrsm;ESifh zGJUpnf;xm;onf
qk d a omf v nf ; Nrd K Upm;e,f p m;vT w f a wmf (House of Lords) onf
tpuwnf;u NrdKUpm;e,fpm;rsm;u NrKd Upm;e,fpm;rsm;twGuf zGUJ pnf;
xm;onft
h zGUJ tpnf;jzpfNy;D omrefjynfolrsm;\ vTwfawmf (House of
Commons)onf trnfEi
S t
hf nD omrefjynforl sm;\ vTwaf wmfjzpfco
hJ nf
r[kwfay? tom;a&mif;onfh aps;onf aygif r k e f U a&mif ; onf h o l ?

26

'Drkdua&pD

v,form;rsm;vkd omrefjynforl sm;qk[


d kqdkvdkonfhtrnf r[kwb
f ?J NrKd U&Gm
(Commune)qkdonfhpum;rS ,lxm;jcif;jzpfonf/ NrdKU&Gmrsm;tvkduf
xif&Sm;onfh olaX;BuD;rsm;? aus;vufrsm;u aiG&SifaMu;&Sifrsm;ESifh
vTwaf wmfudk zGUJ pnf;xm;jcif;jzpfonf/ ,if;onf bk&ifu b@maiG&&ef
vTwaf wmfwiG f uk,
d pf m;vS,jf zpfEidk o
f nfh olUt0ef;t0kid ;f ukd wk;d csUJ vko
d nfh
&nf&,
G cf su&f o
dS nfqjdk cif;ukd wGuq
f Munfrh nfqydk gu vG,v
f ,
G u
f u
l l
oabmaygufEidk f rnfjzpfonf/
t*Fvef'rD u
dk a&pDEidk if aH &;zGUH NzKd ;wk;d wufro
I nf tkycf sKyo
f rl sm;\
twavmbaMumifh ykdNyD;tm;aumif;vmonf[laom jzpfpOfonf
pdwf0ifpm;p&maumif;onfh tjzpfrSefjzpfonf/ Oyrm bk&if*Ref\
tokH;tpGJBuD;rI? avmbBuD;rIrsm;aMumifh b@maiGukdtwif;tMuyf
awmif;cH&if; NrKd Upm;e,fpm;rsm;ukzd Ed ydS o
f nfh rw&m;tkycf sKyrf jI zpfvmcJNh y;D
aemufq;Hk r*emumwmpmcsKyfBuD;ukd vufrSwfa&;xkd;vkduf&onf/
yxr tuf'0yfbk&ifonf NrdKUpm;e,fpm;rsm;xHrS tcGefaumufcHjcif;
jzifh rvkaH vmuf[ak wG;Ny;D tcGeu
f cdk sr;f omonfh omrefjynforl sm;xHryS g
ykdNyD;us,fus,f jyefUjyefUaumuf&efvyk cf &hJ mrS vTwaf wmfw;dk wufatmif
uln&D m a&mufco
hJ nf/ yxr*sdrf;pfbk&ifonf bk&ifhtmPmukdykdNyD;
ckid rf map&ef olUuk,
d o
f b
l &k m;ocifEiS hf wpfwef;wnf;xm;Ny;D bk&ifonf
bk&m;ocif\ tvkad wmfEiS t
hf nD tkycf sKyaf ejcif;jzpfonf[k ajymqku
d m
twif;tMuyf tkyfcsKyfcJhjcif;aMumifh 1649 ckESpfwGif x<uawmfvSefrI
rsm;jzpf c J h N yD ; ol U ae&mquf c H c J h o nf h yxrcsm;vf p f bk & if o nf
aemufqkH; vTwfawmf\qkH;jzwfcsufjzifh towfcHcJh&ayonf/
okdUjzifh vTwfawmfonfykdrkdNyD;tm;aumif;vmcJhaomfvnf;
wkd;wufrIorkdif;aMumif;wGif ta&;ygonfhacwfukda&muf&SdapcJhonf
uawmh tcGit
hf a&;rsm;qkid &f mOya'Murf; (Bill of Rights) yifjzpfayonf/
tcGifhta&;rsm;qkdif&mOya'Murf; twnfjzpfcJhjcif; 1688 ckESpfwGif
ay:aygufco
hJ nfh *kPo
f u
d m awmfveS af &; (Glorious Revolution)\ &v'fyif
jzpfonf/

'Drkdua&pD

27

bk&ifonf Oya'uk&d yfpjJ cif;? zsuo


f rd ;f jcif;rsm;ukd vTwaf wmf\
oabmwlnrD rI &bJ vkyaf qmifr&awmhay/ xkUd jyif vTwaf wmftrwf
a&G;aumufyu
JG dk vGwv
f w
G fvyfvyfvyk af qmif&rnf/ vTwaf wmftrwf
rsm;\a[majymrI? a0zefajymqkrd rI sm;ESihf ywfoufvnf; tjynfht0
vGwfvyfrI&Sdonf/ vTwfawmfukdrMumrMumusif;y&rnfponfh tajccH
pnf;rsOf;trsdK;rsdK;ukd jy|mef;cJhonf/ ,if;onf bk&if\tmPmukd
xdef;csKyfNyD;vTwfawmf\ vGwfvyfpGm&yfwnfrIukd ykdrdk&SdvmapNyD;
jynforl sm;twGuf vGwv
f yfrt
I m;yk
d tmrcHay;cJo
h nfh tajccH Oya'
qefaom pnf;rsOf;yifjzpfayonf/ xkdUaMumifh tcGifhta&;qkdif&m
Oya'Murf;ukd aemufyidk ;f wGif tar&duefEiS fh tjcm;EkdifiHrsm;\ tajccH
Oya'a&;qGJolrsm;u ukd;um;cJhMuonf/
wpfzufwiG f tkycf sKyaf &;pepftaejzifh yxrwGit
f wkid yf ifcaH umifpD
(Privy Council) ukdxm;&SdcJhonf/ twkdifyifcHaumifpDukd bk&ifonf
tkycf sKyaf &;vkyaf qmif&mwGif tBuOH mPf&,lwidk yf if&ef zGUJ pnf;cJjh cif;jzpf
onf/ aemufyikd ;f aumifpx
D rJ S vlwcsKd Uukb
d &k ifu xyfqifah &G;cs,Nf y;D
ta&;ygonfh tkycf sKyaf &;qkid &f mudpr sm;ESihyf wfoufNy;D ,if;vlrsm;\
tBuHOmPfukdar;jref;um vTwfawmftay:vTrf;rkd;rI&Sdonfh olwkdU\
pGrf;tm;rsm;ukdtokH;cs&if; bk&if\tvkdusOya'rsm;ukd vTwfawmfu
twnfjyKcsuf&atmifvkyfaqmifcJhayonf/ ,if;onf t*FvefwGif
tpk;d &tzGUJ pwifay:aygufvmjcif;jzpfonf/ yxrykid ;f wGif bk&ifonf
tpkd;&tzGJUtpnf;ta0;rsm;rSm wufa&mufcJhNyD;OD;aqmifcJhaomfvnf;
aemufyidk ;f wGif tpnf;ta0;wufa&mufrIenf;yg;vmNyD; EkdifiHa&;ESifh
ywfouf 0efBuD;rsm;\vufxJrSmyJ vTt
J yfvmcJah yonf/ okUd jzifh
bk&iftpm;tpk;d &\ A[kcd sut
f jzpf tpnf;ta0;ukd OD;aqmifusif;y
wm0ef,lcJhonfholay:vmNyD; ,if;ukd0efBuD;csKyf[k ac:vmcJhMuonf/
,if;tcsdefbk&ifonf rdrdtvkdqEESifhukdufnDonfh olrsm;ukd
a&G;cs,Nf y;D tpk;d &ukd zGUJ pnf;cJah yonf/ ,if;ESiw
hf pfNyKd iw
f nf;vTwaf wmfudk
enf;trsdK;rsdK;jzifh em;csodrf;oGif;NyD;? tpkd;&tzGJUukdvTwfawmfu

28

'Drkdua&pD

axmufcaH pcJjh cif;onf xk;H pHjzpfaeayonf/ xkUd aMumifEh idk if u


H dk tkycf sKyf
jcif;onf bk&ifESifhol\ 0efBuD;rsm;\tvkyf[l ,lqNyD;vTwfawmfu
EkdifiH\A[kdcsufjzpfvm&eftxdrSm rsm;pGmtvSrf;a0;aeao;onf/
vTwfawmfonf 0efBuD;rsm;u tultnDawmif;vmonfh Oya'rlMurf;
rsm;udk EkdifiHa&;twGufvkdtyfonfht&mtjzpf rltm;jzifhoabm
wlonf/ okUd &mwGif jynforl sm;tay:rawmfrw&m;Ekid if aH &;zdEydS rf rI sm;?
jynfolrsm;\b@ma&;0efxkyf0efykd;rsm;ukd tvGeftuRHjzpfaprnfh
Oya'rl M urf ; rsm;uk d qef U usif u ef U uG u f j cif ; ? jyif q if j cif ; rsm;uk d
vkyaf qmifcJhayonf/ ,if;onf vTwfawmf\ t"duwm0efrsm;yif
jzpfayonf/
ok d U jzif h 1721 ck E S p f w G i f 0ef B uD ; csKyf j zpf c J h o nf h
a0gvfaygvfonf bk&if\tpGrf;jzifh vTwfawmfukdcsKyfukdifxm;NyD;
wpfzufwGif enf;vrf;trsdK;rsdK;ESifh trwfrsm;ukdBudK;ukdifum omref
jynforl sm;\vTwfawmfwGif rdrdtay:axmufcHonfh trsm;pktiftm;
&SdonfhtzGJUukdzGJUpnf;? ,if;ukdtkwfjrpftaejzifhxm;&SdNyD; EkdifiHa&;ukd
vkyfaqmifcJhonf/ 1742 ckESpfwGif a0gvfaygvftpkd;&tzGJUtay:
vTwfawmfu t,kHtMunf uif;rJo
h mG ;onft
h csed w
f iG f bk&ifu 4if;ukd
wm0efvTJtyfygaomfvnf; &mxl;uEk wfxGufcJhayonf/ t*Fvef\
,aeUacwf Ekid if aH &;tponf ,if;upcJo
h nf[k ajym&rnfjzpfayonf/
t*Fvefvw
T af wmfwiG f 17 &mpkuyif bmoma&;t,ltq
uGjJ ym;onfh jyemrsm;ukdtaMumif;jyKNyD; wkd&D (Tory) ESifh 0Spf (Whig)
qkdonfh ygwDESpfzGJU&SdcJhonf/ ,if;ygwDrsm;onfaemifwGif uGefqm
aA;wpfESifh vpfb&,fygwDrsm;jzpfvmcJhonf/ ,if;tcsdefapmapm
ykdif;ujzpfcJhonfh &mxl;rSEkwfxGufoGm;onfhudpjzpfcJhNyD; tpkd;&onf
vTwaf wmfwiG f trsm;pk\twnfjyKru
I dk tajccH&rnf[k pOf;pm;vmMu
onf/ vTwfawmftrwftrsm;pk tiftm;&SdaomygwDqkdonf tcsdK;
nDonfrh q
J E&iS t
f rsm;pk\ ,kMH unfrEI iS hf tusKd ;pD;yGm;rsm;ukd ukd,fpm;jyK
onf[k ,lqMuayonf/ xkUd aMumifh tpk;d &onfvw
T af wmfwiG f trsm;pk

'Drkdua&pD

29

tiftm;&Sdonfh ygwDukdtajccHNyD;tkyfcsKyfoifhNyD; omrefjynfolrsm;\


vTwaf wmfwiG f trsm;pkaxmufcrH u
I dk qk;H I;H onft
h cg tpk;d &onf &mxl;rS
EkwfxGufum a&G;aumufyGJtopfukdusif;yjcif;onf obm0usonf
qkdonfh tawG;tac: wjznf;jznf;ykdrkdtm;aumif; vmcJhayonf/
okdU&mwGif ,if;okdUaom ygwDtpkd;&pepfonf trSefwu,f
jynfolrsm;\ tpkd;&jzpfvm&efrSm rJay;cGifht0ef;t0kdif;ukd csJUxGif&ef
vkdtyfonf/ okdUaomtaetxm;wGif tcGifhtmPmrsm;pGmykdifxm;
onfh NrdKUpm;e,fpm;vTwfawmfonf rif;rsdK;rif;EG,fESifh "e&Sifrsm;ukd
ukd,fpm;jyKaejcif;jzpfNyD; omrefjynfolrsm;\ vTwfawmfrStrwfrsm;
onfvnf; tm;vk;H eD;yg; tv,fwef;tvTm\ tay:,H vlwef;pm;rsm;
yifjzpfonf/ *kPfodumawmfvSefa&;jzpfyGm;NyD;onfh aemufEpS af ygif;
150 avmufxd ,if;uJo
h Udk aom vlrsm;onftmPmukd awmufavQmuf
csKyfudkif xm;cJhMuayonf/ tmPmcsKyfukdifrIonf 1832 ckESpf
a&G;aumufyGJ Oya'jyifqifonfhtcgrSom tqkH;owfcJhayonf/
&Si;f &Si;f vif;vif;ajym&rnfqykd gu <u,f0csrf;omvmonhf vlwef;pm;
topfxJrS vTwfawmfukd,fpm;vS,fay:vmEkdifcJhjcif;onf Oya'
jyifqifvkdufjcif;aMumifyh ifjzpfonf/ xkUd jyif 1867 ckEpS f 'kw,
d tBurd f
a&G;aumufyOJG ya'jyifqifrIt& atmufajcjynfoltqifhvlwef;pm;ESifh
NrdKUaetvkyform;rsm;vnf; rJay;cGifh&vmNyD; 1884 ckESpf wwd,
tBudrfOya'jyifqifrIt& rJay;cGifh&Sdolt0ef;t0kdif;onf owKwGif;
tvkyo
f rm;rsm;ESihf v,f,mvkyif ef; tvkyo
f rm;rsm;txd us,jf yefU
vmcJhayonf/ xkdUaemuf yxrurm ppfNyD;qkH;oGm;onfh 1918
ckESpfwGif touf(20)ausmf trsdK;om;tm;vkH;ESifh touf (30)ausmf
trsdK;orD;rsm;xJrS owfrSwfxm;onfh yrmPtwkid ;f twm wpfct
k xd
aiGaMu;Opmykdifqkdif olrsm;onf rJay;cGifh&&SdNyD; 1928 ckESpf wGif
usm;^rwef;wl tcGifhta&;&Sdonfh NyD;jynfhpkHaom omrefrJay;pepfukd
usifhokH;vmEdkifchJonf/

30

'Drkdua&pD

rJay;cGifhus,fjyefUvmaomfvnf; rJay;a&G;cs,fEkdifrIrSm omref


jynfolrsm;\ vTwfawmftrwfrsm;uko
d mjzpfonf/ wpfzufwiG f NrKd Upm;
e,fpm;rsm;\ vTwfawmfrStkyfpkrsm; tm;aumif;aeonfhtcsdefwGif
vTwfawmfonf jynfolrsm;\wu,fhqEoabmxm;rsm;ukd ukd,fpm;
jyKonf[ak jymr&Ekid af y/ vTwaf wmfonf jynforl sm;u vkyaf qmifonfh
EkdifiHa&;tcsuftcsmtjzpf ykdNyD;ta&;ygvmonfESihftrQ omref
jynfolrsm;\ vTwfawmfESifh NrdKUpm;e,fpm;rsm;\ vTwfawmftMum;
tm;NydKifrIrsm; ykdjyif;xefvmjcif;onfrqef;ay/
jynfolrsm;\vTwfawmfwGif vpfb&,fygwD\wkd;wufrI
OD;pm;ay;0g'ESifh uGefqmaA;wpfygwD\ a&S;kd;pGJ0g'rsm;NydKifqkdifrI&Sd
onf/ wpfzufwGif NrdKUpm;e,fpm;vTwfawmf\ taetxm;onf
a&S;k;d pG0J g' qefqef&adS eonfudk ajymp&mrvkad y/ xkUd aMumifh vpfb&,f
ygwDonf jynfolUvTwfawmfwGif trsm;pktiftm;jzpfNyD; tpkd;&zGJUpnf;
Ekdifonfhtcg tm;NydKifrIrsm;ykd jyif;xefvmonf/ 1909 ckESpfwGif
vpfb&,fygwDtpkd;&onf csrf;omonfhvlwef;pm;rsm;tay: tcGef
rsm;pG m wkd;aumufcH&eftwGuf b@ma&;qkH;jzwfcsufrlMurf;ukd
vTwfawmfwGifwifjyonfhtcg NrdKUpm;vTwfawmfuy,fcscJhonfukd
taMumif;jyKNy;D 1911 ckEpS fwiG f vTwaf wmf Oya'ukdjy|mef;&efjzpfvmcJh
ayonf/ ,if;Oya't& NrdKUpm;e,fpm;vTwfawmfonf Oya'rlMurf;
rsm;uk d jyifqifjcif;? y,fzsufjcif;rsm;ukdvkyf r&awmhkHomru
Oya'rlMurf;wpf&yfudk omrefjynfolrsm;\vTwfawmfwGif vTwfawmf
tpnf;ta0; (3) Budrfqufwu
dk t
f wnfjyKc&H rnfqydk gu ,if;rlMurf;onf
NrKd Upm;e,fpm;vTwaf wmfuy,fcscJhonfhwkdif Oya'tjzpfESifh touf0if
onfqkdonfh tajccHrlukdcsrSwfcJhayonf/ onfrSm NrdKUpm;e,fpm;
vTwfawmftxufwGif omrefjynfolrsm;\vTwfawmfu &yfwnf
aeonfhtaetxm;ukd &,lvkdufjcif;yifjzpfayonf/ xkdtcsdefrSp
omrefjynforl sm;\vTwfawmfonf *kPfodumt&a&m vufawGUrSmyg
vTwaf wmf\ t"duae&mjzpfvmNy;D t*FvefonfEidk if aH &; tzGUJ tpnf;
tm;vkH;\ A[kdcsufrvnf; jzpfvmcJhayonf/

'Drkdua&pD

31

t*Fvef\vTwaf wmfOya'ay:aygufvmonfh orkid ;f aMumif;ukd


Munf h v Qif v nf ; 'D r k d u a&pD p epf u k d atmif a tmif j rif j rif E S i f h
wnfaqmuf&mwGif rnfrQtcsdef,l&onf? rnfrQonf;cHBudK;pm;&onf
qkdonfukd od&SdEkdifayonf/ acwfopf'Drkdua&pD\ yifra&pD;aMumif;
jzpfonfh t*Fvefonftpykid ;f tmPmcsKyu
f ik d x
f m;onfh bk&iftyk cf sKyo
f nfh
EkdifiHwpfEkdifiHjzpfcJhayonf/ bk&ifwpfOD;wnf;\ vufxJwGif
armifykdifpD;xm;onfhtmPmonf NrdKUpm;e,fpm;rsm;vuf0,f cGJa0
a&muf&SdvmNyD; NrdKUjyukefonfBuD;rsm;ESifh e,frsm;uajr&Sifrsm;u
rQa0Muonf/ wjznf;jznf;omrefNrdKUolNrdKUom;rsm;? pufkHtvkyfkH
tvkyform;rsm;ESifh v,form;rsm;vufxJukd tmPmcsKyfukdifrI
A[kdcsufuajymif;a&TUus,fjyefUvmcJhonf/ ,if;okdUajymif;vJvmwkdif;
jynforl sm;\tcGit
hf a&;ESihf vGwv
f yfrrI sm;uku
d muG,&f ef jyif;xefonfh
wku
d yf rJG sm;jzpfco
hJ nf/ 20 &mpkEpS af &mufonfh tcsdefrSpNyD; tvkyform;
rsm;\tusKd ;pD;yGm;ukd ud,
k pf m;jyKonfah vbmygwDu omrefjynforl sm;\
vTwaf wmfwiG f tm;aumif;vmNy;D aemufq;Hk avbmygwD wpfenf;
tm;jzifh tvkyform;ygwD tpkd;&vnf;&Sdvmonfh acwfukda&mufcJh
ayonf/
]]a&mruk d w pf a eUwnf ; ES i f h w nf a xmif v k d U r&yg}}
r&yg}}qk d o nf h
pum;&SdcJhonf/ t*Fvefu 'Drkdua&pDonf ESpfaygif; 900 wkdif
tcsdefMumjrifhpGm jynfolrsm;BudK;yrf;cJh&mrSp ay:aygufvmcJhjcif;
jzpfonf/ a&mronf tifyg,mbk&ifpepfusqkH;cJhojzifh ysuo
f Ok ;f cJ&h
ayonf/ ckdifrmonfh 'Drkdua&pDpepfqkdonf tcuftcJtrsdK;rsdK;ukd
ausmfvTm;NyD; vlom;rsm;\uHMurmukdarQmfvifhcsufqErsm;? om,m0
ajymrIrsm;jynfhonfh vrf;ay:ac:aqmifoGm;rnfjzpfonf/ orkdif;pOf
rsm;rS avhvmerlem,lMu&rnfjzpfayonf/

32

'Drkdua&pD

tar&duefwGif 'Drkdua&pDay:aygufvmjcif;
tar&duwkdufwGif ukdvkdeDacwfvufatmufcHe,fajrukd
wnfaxmifcJhonfh Oa&myrSvlrsm;xJwGif pydefonfOD;qkH;jzpfonf/
pydev
f rl sKd ;rsm;u tar&duukd vTrf;rkd;tkyfcsKyfrIonf umv&SnfMum
aomf v nf ; ? ,if ; acwf u pNyD ; pyd e f e ,f a jropf [ k ac:Muonf h
e,fajrwGif 'Drkdua&pD\tpyifray:aygufcJhay/ a&T&Sm&efyifv,f
ork'& mukd jzwfNy;D a&mufvmcJhonfh pydefvlrsdK;rsm;u a'ocHvlrsdK;pk
rsm;\ vkyftm;toD;tyGifhrsm;ukd odrf;usKH;pfxkwf&,lNyD; pydefEkdifiH
pnfyifom,mapa&; oufoufuo
dk mvkyaf qmifco
hJ nfh tkycf sKyrf o
I m
jzpfonf/ pydeaf jropfudk tkycf sKycf MhJ uolrsm;onf tv,facwfOa&my\
NrdKUpm;e,fpm;rsm;ESifhtvm;wl t<uif;rJhtmPmukdcsKyfukdifxm;NyD;
us,fjyefUonfhajr,mrsm;ukd ykdifqkdifMuonf/
,if;ae&mukd ykdifqkdifMuonfh a'ocHvlrsdK;pkrsm;tm; tdrfarG;
wd&dpmefrsm;uJhokdU oabmxm;NyD;ckdif;apcJhonf/ okdUjzifh e,fajr
opfwiG &f o
dS nfh rukeEf idk af om <u,f0csr;f omrIrsm;ukd cG,
J El idk &f efjyifopf
vlrsdK;rsm;vnf;a&muf&SdvmMuonf/ ya'o&mZfpepfwnfaxmif&ef
BuKd ;pm;cJah omfvnf; ratmifjrifcahJ y/ tvm;wl 'wfcsv
f rl sKd ;rsm;vnf;
prf;oyfaqmif&GufcJhMuaomfvnf; jyifopfrsm;uJhokdU atmifjrifrIr&
cJMh uay/ ,if;onf vljzLrsm;\rw&m;tkycf sKyrf EI iS hf &ufpufMurf;MuKwrf I
orkid ;f aMumif;jzpfNy;D om;aumifjzpf&onfrmS a'ovlrsKd ;pkrsm;jzpfMuonf/
e,fajropf\aumif;uifwiG f 'Dru
dk a&pD\ cyfredS rf edS t
f kPOf ;D
tvif;a&mifjcnfoef;pjyKvmcJhonfrSm t*Fvdyfrsm;u ,if;ajrwGif
ukdvkdeDe,fajrxlaxmifcJhNyD;aemufrS jzpfonf/
t*FvefjynfrBu;D wGif wpfpESiw
fh pfp ta&;ygt&ma&mufonfh
ae&muk&d vmonfh ukeo
f nfypJG m;rsm;u e,fajropf\o,HZmwrsm;ukd
rsufpdusNyD; ,if;e,fajrokdUwjznf;jznf;ESifh a&mufvmMuonf/
4if;ae&monf arQmfvifhxm;onfh a&TaiG&wemrsm;r&Sdaomfvnf;
us,jf yefonfh awmawmifa&ajrobm0rsm;&Sad eNy;D rjrifrawGUzl;onfh

'Drkdua&pD

33

pdrf;vef;pkdjynfonfh opfawmrsm;&Sdonf/ 4if;wkdUEkdifiHu pD;yGm;a&;


vkyif ef;rsm;twGuf vkt
d yfonfah yg<u,fvaS om o,HZmwrsm;&Sad eonf/
,if;ae&mESifh rdrdwkdUEkdifiHtMum; ukefoG,fa&;vkyfEkdifygu tvkyf
vufrJhjzpfaeonfhvlrsm; trsm;BuD;tvkyf&Murnf[k arQmfvifhxm;cJh
Muonf/ Oa&mywGif ,cifuwnf;u t*FvefEiS phf ydet
f Mum; tiftm;
NyKd iaf eMu&m rsKd ;csppf w
d u
f vnf;tEkid &f &ef wGe;f tm;ay;cJo
h nf/ 4if;jyif
t*Fvyd rf sm;\uk,
d haf jcaxmufay: uk,
d f&yfcsio
f nfph w
d "f mwf? vGwv
f yfr?I
txl;ojzifh bmoma&;vGwfvyfcGifhukdvkdvm;onfh pkdufrsm;uvnf;
ukdvkdeDe,fajr\ tajccHukdxlaxmiftokH;cscJhonf/
,if;uJhokdU ukdvkdeDe,fajrukd pDrHtkyfcsKyfonfqkdjcif;onf
tkyfcsKyfa&;\tusdK;ukdarQmfukd;vkyfaqmifonfh tw[dwvkyfief;
jzpfaomfvnf; wjznf;jznf;us,fjyefUvmonfESifhtrQ ukefoG,fa&;
ukrPDrsm;u BuD;pkd;onfhtkyfcsKyfrIjzpfvmNyD;aemuf tawmftwef
vG w f v G w f v yf v yfESifh vkyfukdifcGifh&vmonf/ okdU&mwGif ukdvkdeD
tkyfcsKyfa&;\csKyfukdifrIonf jynfrBuD;&Sd bk&ifESifhvTwfawmfrsm;\
vufxw
J iG &f adS eojzifh bk&ifupDrcH efUcGEJ idk &f ef bk&ifcu
H adk pvTwcf o
hJ nf/
okUd jzifh t*Fvyd rf sm;\ tar&duefuv
dk edk t
D yk cf sKyaf &;onf wjznf;jznf;csi;f
tajcckdifvmcJhonf/
wpfzufwGif ,if;ukdvkdeDtkyfcsKyfa&;ukd BudK;ukdifxm;Muonfh
ukefonfyGJpm;rsm;onf olwkdU\tusdK;pD;yGm;ukd umuG,f&eftwGuf
ukdvkdeDe,fajrrsm;rS twkdif;twmwpfcktxd ukd,fykdiftkyfcsKyfrIukd
cGifhjyKjcif;onf ykdNyD;oifhavsmfonf[k pOf;pm;Muonf/ tb,fhaMumifh
qkdaomf ,ckuJhokdUcGifhjyKxm;ygu ukdvkdeDtkyfcsKyfa&;twGuf p&dwfpu
oufomonft
h jyif vkyif ef;tqifrajyjzpfonft
h cg qk;H I;H rIrsm;vnf;
oufomrnfjzpfaomaMumifhyifjzpfonf/ ,if;&nf&,
G cf suEf iS hf 1619
ckEpS w
f iG f Am*s;D eD;,m;ukrP
o
D nf tar&du yxrOD;qk;H uk,
d pf m;vS,f
rsm;ESihf zGUJ pnf;onfh vTwaf wmfuw
dk nfaxmifciG jhf yKco
hJ nf/ ,if;aemuf
tjrwftcGerf &ojzifh t*Fvefb&k ifutrsux
f u
G u
f m ukrP
u
D o
dk rd ;f ,l

34

'Drkdua&pD

bk&ifykdifvkyfcJhNyD;aemuf aemufykdif;wGifvnf; ,if;vTwfawmfonf


qufNyD;&SdaecJhonf/
Am*s;D eD;,m;vTwaf wmfonf vTwaf wmfEpS &f yfEiS hf zGUJ pnf;xm;Ny;D
txufvw
T af wmfwiG f a'oE&tkyfcsKyfa&;rSL;ESifh ukd,fpm;vS,fajcmuf
OD;yg0ifayonf/ tm;vkH;ukd bk&ifua&G;cs,fcefUxm;jcif;jzpfNyD; olwkdU
onfvufawGUtm;jzifh ukv
d edk eD ,fajrtkycf sKycf iG u
hf dk csKyu
f idk x
f m;Muonf/
wpfzufwiG f atmufvw
T af wmfudk Am*sD;eD;,m;\e,f wpfe,fuae
a&G;cs,fcHukd,fpm;vS,fESpfOD;pDESifh zGJUpnf;xm;onf/ atmufvw
T af wmf
onf t m;enf ; aomf v nf ; vl t rsm;\tusd K ;pD ; yG m ;uk d vlenf;pk
tkycf sKyo
f rl sm;\tmPmpufrS umuG,&f efqo
dk nfh wm0efudk tawmftwef
xrf;aqmifcJhonf/ ,if;onf a&SUajy;erlemjzpfvmcJhNyD; tar&duef
twvefwdwfbufjcrf; t*FvdyfukdvkdeDe,fajrwGif wpfckNyD;wpfck
uk,
d pf m;vS,pf epfrsm;usio
fh ;Hk vmNy;D (17) &mpkuek u
f meD;wGif uGJvGJrI
tenf;i,f&SdcJhaomfvnf; trsm;tm;jzifhwlnDonfh jynfolUvTwfawmf
&SdvmcJhonf/
okUd jzifh tar&duefwiG f 'Dru
dk a&pDrsKd ;aphtyifaygufvmcJo
h nfrmS
tpykdif;wGif jynforl sm;twGuf &nf&,
G cf jhJ cif;r[kwb
f J tkycf sKyo
f rl sm;\
tusKd ;pD;yGm;twGuf tuGucf sonf&h nf&G,fcsufrS pwifcJhjcif;jzpfonf/
rnfokdUaom &nf&G,fcsuf&Sdapumrl wpfBudrfwpfcg 'Drkdua&pDtyif
aygufvmNyDqkdygu ,if;tyifonf ESif;cJjrLrIefrsm;aMumifh at;puf
Murf;wrf;vGef;onfh&moDrsm;ukd tefwkNyD;&SifoefBuD;xGm;cJhonf/
,if;tcsdefu tar&duukd ajymif;a&TUaexkdif&efoGm;Muonfh
olrsm;xJwGif t*FvefjynfrBuD;wGif bmoma&;zdESdyfcsKyfcs,folrsm;
aMumifh wdr;f a&SmifNy;D e,fajropfwiG f bmoma&;vGwv
f yfru
I adk rQmv
f ifch hJ
Muonfh ykdwufpwifh bmoma&;ukd;uG,folrsm; (ysL&pfwef) rsm;pGm
yg0ifcJhMuonf/ 4if;wkdUu bmoma&;vGwfvyfcGifhonf EkdifiHa&;
vGwfvyfcGifhESifh oD;jcm;cGJxm;r&[k,kHMunfMuNyD; jyif;xefonfh
,k H M unf c suf r sm;? awmf v S e f o nf h p d w f " mwf r sm;jzif h rw&m;zd E S d y f

'Drkdua&pD

35

jc,fvS,frIrsm;r&Sdonfh e,fajropfwGif 4if;wkdUarQmfvifhonfh EkdifiHa&;


vlUabmifwpfckukd wnfaxmif&efBudK;yrf;cJhMuonf/
,if;txJr]S ]arzvm;0g;}}qko
d nfh oabFmukpd ;D Ny;D tar&duukd
a&mufvmcJhonfhtyk pf o
k nf 1620 jynfhEpS f Ek0d ifbmv 11 &ufaeUwGif
a0;uGmaome,fajrrS e,fajropfukd arQmfrSef;&if; wpfOD;csif;pD\
cH,lcsufrsm;? uwdu0wfjyKrIrsm;ESifh vGwfvyfonhf EkdifiHa&;tzGJU
tpnf;ukdxlaxmifr nf [ k op m jyKcJ h M ujcif ; onf aemif t cg
tar&d u ef v G w f v yf a &;&&ef tawG ; tac:\ a&S;ajy;jzpfvmcJh
ayonf/ jynfrBuD;\ tkyfcsKyfolrsm;u olwkdU\tusdK;pD;yGm;twGuf
rsdK;aphcscJhonfh 'Drkdua&pDtyifaygufuav;onf ,ckuJhokdUaom
pd w f " mwf ? tawG ; tac:rsm;\ tm;jznf h y sd K ;axmif r I r sm;aMumif h
wjznf;jznf;eufeufIdif;Idif; tjrpfwG,fvmjcif;jzpfonf/
okUd jzifh e,fajropf\e,fy,ftrsKd ;rsKd ;wGif 'Dru
dk a&pD&iS o
f ef
vmonfEiS t
hf rQ jynfrutkyfcsKyfolrsm;? txl;ojzifh t*Fvefbk&ifESifh
tMum; jyif;xefonfx
h yd w
f u
dk af wGUrIrsm; rsm;vmonfrmS tqef;r[kwf
ay/ ukdvkdeDe,fajrvlrsm;u rdrdwkdU\,kHMunfcsuftwkdif; udpt
00udk
pDrHvkyfukdifMu? b0ukdwnfaqmuf&efvkyfaqmifaeMuonfhtay:
tkyfcsKyfolrsm;u zdESdyfcsKyfjc,f&efBudK;pm;cJh&mrS xGufay:vmonfh
&v'frSm vufeufukdifNyD;vGwfvyfcGifhukd umuG,fonfhwkdufyGJBuD;
f yfru
I adk y;? ray;&ifowfvu
dk }f }}[k
ay:aygufvmjcif;yifjzpfayonf/ ]]vGwv
a<u;aMumfco
hJ nfh yufx&pf[ife&D\pum;vk;H onf wku
d yf J0G iforl sm;\
cHpm;csufrsm;ESifh wuf<uaeonfh&nfrSef;csufukd aumif;aumif;
xif[yfjyaeayonf/
,if;ESifh wpfNydKifwnf; ukdvkdeDe,fajrvk o nf h vlrsm;\
tMum;wGiv
f nf; oabmxm;uGJvGJrIrsm;pGm&SdcJhonf/ ukefonfrsm;ESifh
v,form;rsm;tMum; tjiif;yGm;rIrsm;&SdouJhokdUNrdKUjyESifh aus;vuf
tMum; tusdK;pD;yGm;qkdif&m tjiif;yGm;rIrsm;&SdcJhayonf/ ukdvkdeDe,fajr

36

'Drkdua&pD

tkyfcsKyfol toD;oD;Mum;wGiv
f nf; tmCmwtKd ;taw;xm;rIrsm;ESihf
tm;NydKifrIrsm;&SdcJhonf/ okdUaomfvnf; t&m&mxufjynfrBuD;u
EkdifiHa&;? pD;yGm;a&;zdESdyfcsKyfjc,frIrsm;ukd rjzpfraeawmfvSefqefUusif
&rnfqkdonfh pdwf"mwfonf oabmuGJvGJaeMuonfh olrsm;ukd
pnf;vkH;apNyD; udkvkdeDe,fajrrsm;ukd nDw
G af pcJo
h nf/ ,if;tiftm;rsm;
onf wpfcw
k nf;aom ppfrsuEf mS twGuf aygif;pnf;cJMh uonf/ okUd jzifh
vGwv
f yfa&;twGuf Bu;D rm;onfph pfyBJG u;D jzpfvmcJhonf/ okdUvlrsm;
onf rdrdwkdU\&yfwnfcsuu
f dk jynforl sm;ESihf wpfurmvk;H ukd &Si;f &Si;f
vif;vif;jyoEkdif&ef zDvm'JvfzD;,m;ukd ukd,fpm;vS,frsm;apvTwf
cJo
h nf/ wpfcw
k nf;aom aMunmcsuu
f dk a&;om;xkwjf yef&efwm0efay;cJh
onf/ ,if;rSm urmhorkdif;wGif emrnfausmfMum;onfh ]]vGwfvyfa&;
aMunmpmwrf;}} jzpfayonf/
1776 ckEpS f vGwv
f yfa&;aMunmpmwrf;wGif vufrw
S af &;xd;k
Muonfholrsm;onf ukdvkdeDe,fajrrS jynfoltm;vkH;\ ukd,fpm;vS,f
rsm;jzpfonf[k ,wdjywfajymr&ay/ ukdvkdeDe,frsm;rSm tpykdif;
aexkdifoltrsm;pkonf v,form;rsm;jzpfaomfvnf; vufrSwfa&;xkd;
onfh uk,
d pf m;vS,t
f m;vk;H eD;yg;onf NrKd UjyrSvrl sm;jzpfcNhJ y;D Oya'ynm&Sif
rsm;? ukeo
f nfrsm;yg0ifMuonf/ okUd &mwGif vufawGU ,if;aMunmpmwrf;ukd
a&;cJo
h nfh aomrwfp*f suzf mqifonf aus;vufa'orSvrl sm;twGuf
BudK;yrf;vkyfaqmifvmonfh tawG;tjrify"me0g'Dwpfa,mufjzpfNyD;
vufrSwfa&;xkd;ol 56 OD;xJrStrsm;pku ,if;aMunmpmwrf;onf
pdwu
f ;l ,OfqefveG ;f onf[k rSw,
f cl MhJ uonftxdyifjzpfonf/ aMunm
pmwrf;onf tm;rmeftjynfyh gNy;D tar&duefEidk if Hwnfaxmif&ef tawG;
tac:ukd jywfjywfom;om;jyoaeko
H mru 'Dru
dk a&pD\pHTef;rsm;ukd
us,fus,fjyefUjyefUzGifhqkd&if; ya'o&mZftkyfcsKyfa&;? tmPm&Sif
tkyfcsKyfa&;rsm;ukd rjzpfraez,f&mS ;&rnfqo
dk nfh oabmxm;uk&d iS ;f &Si;f
vif;vif; jywfjywfom;om;azmfjyxm;ayonf/ txl;ojzifh ausmMf um;
onfph myk'd w
f iG f ,ckuJhokdU a&;om;xm;&Sdonf-

'Drkdua&pD

37

]]uREkfyfwkdUonf qufvufazmfjyrnfhtrSefw&m;ukd rdrdwkdU


uk,
d w
f idk f ,kMH unfusio
hf ;Hk ygrnf/ xko
d nfrS vlom;tm;vk;H ukd wef;wlnrD Q
zefqif;xm;jcif;jzpfNy;D xm0&bk&m;ocifxrH S wpfajy;nDaom? tjcm;
olwpfO;D wpfa,mufxrH nfoUdk rQ vTaJ jymif;ay;r&aom tcGit
hf a&;rsm;
ukd &&Sx
d m;onf/ xkt
d xJwiG f touf? vGwv
f yfrEI iS hf om,m0ajymrIukd
&SmMucH iG w
hf Udk yg0ifonf/ tpk;d &[lonfrmS xkt
d cGit
hf a&;rsm;ukd umuG,f
ay;&efvlom;rsm;tMum; zGJUpnf;xm;aomt&momjzpfNyD; tpk;d &wGif
&Sdaom rSefuefonfhtmPmonf tkyfcsKyfcHrsm;\ oabmwlnDrIukd
tajccHxm;avonf/ rnfonfhykHpHtpkd;&yifjzpfap xkdtpkd;&onf
azmfjycJah om &nf&,
G fcsufrsm;ukd zsufqD;&efvkyfaqmifvmonfhtcg
jynfolrsm;onf xkdtpkd;&ukdajymif;vJjcif; okdUr[kwf zsufodrf;jcif;
jyKvkyfNyD; rdrdwkdU\vkHjcHKa&;ESifh om,m0ajyma&;taumiftxnf
azmf&ef toifhawmfqkH;[k,lq&aom? xkdtawG;tac:ukd tajccH
&yfwnfum xkduJhokdU toGifaqmifaom tmPmusifhokH;onfh tzGJU
tpnf;jzpfaom tpkd;&ukdxlaxmifEkdifonfh tcGifhta&;&Sdonf}}/
taumif;qkH;oabmw&m;rsm;ukd ukdifpGJ&if;pwifcJhonfh
vGwfvyfa&;ppfyGJonf aemufqkH; ukdvkdeDe,fajrrsm;wGif atmifyGJcH
cJhayonf/ tar&duefta&SUykdif;u jynfe,f (13) ckonf t*Fvef
jynfrBu;D \ vufatmufrS vk;H vk;H vsm;vsm;vGwaf jrmufcNhJ y;D usuo
f a&
taygif;ESihf jynfph o
Hk nfv
h w
G v
f yfa&;ukd &cJah yonf/ A[kt
d pk;d &zGUJ pnf;yk?H
orw? vTwaf wmfrsm;ESihf w&m;k;H csKy\
f tcGit
hf mPmrsm;ukd owfrw
S f
xm;onfh zGJUpnf;ykHtajccHOya'ukdjy|mef;cJhonf/ xkdUaemuf umv
MumjrifhpGm qif;&J'kua&mufcJh&onfhppfyGJBuD;ukd atmifjrifatmif
acgif ; aqmif c J h N yD ; jynf w G i f ; rS m a&m jynf y uygav;pm;cH & onf h
a*sm0h g&Siw
f efonf topfxal xmifvu
dk o
f nfh tar&duefjynfaxmifp\
k
yxrqkH;orwtjzpf ta&G;cs,fcHcJh&onf/
okdUaomfvnf; tar&duefonf 'Drkdua&pD\tajccHoabm
w&m;rsm;ukd EkdifiHxlaxmifa&;tawG;tac:tjzpf a<u;aMumfcJhjcif;

38

'Drkdua&pD

aMumifh rlvuwnf;u 'Dru


dk a&pDudk tqifjh rifjh rifjh ynfjh ynf0h 0usio
hf ;Hk cJh
onf[kxifygu rSm;rnfomjzpfonf/ vGwfvyfa&; aMunmpmwrf;yg
'Dru
dk a&pDtajccHoabmw&m;ukd jrifjh rifrh m;rm;a&;om;xm;aomfvnf;
ay:aygufvmonfh tar&duefjynfaxmifp\
k Ekid if aH &;wGif wu,fwrf;
'Dru
dk a&pDenf;ususvyk af qmifvmonfh taetxm;a&muf&efrmS vnf;
jynfov
l x
l \
k Bu;D rm;onfh BuKd ;yrf;tm;xkwfrIrsm; tcsdefumvMumjrifh
pGmvkt
d yfayonf/ ,if;BuKd ;yrf;tm;xkwrf o
I nf ,aeUtcsed yf if rNy;D qk;H
ao;bJ qufvuf&SdaeqJyifjzpfonf/
tar&duefvw
T af wmfonf tpykid ;f wGif vlux
Hk rH sm;oufoufEiS hf
zGJUpnf;cJhonf/ vTwfawmftrwfrsm;onf rdrdwkdU\pnf;pdrfOpmukd
umuG,&f ef t"duOD;pm;ay;MuNy;D olwUdk \pD;yGm;a&;vkyif ef;ukd csUJ xGi&f ef
tompD;&a&;ukv
d v
dk m;cJMh uonf/ ,if;wdkYonf 'Dru
dk a&pDudk r,kMH unf
MubJtrSeftwdkif;qk&d ygu 'Dru
dk a&pDyNdk y;D xGe;f um;vmrnfudk pk;d &drcf hJ
Muonf/
okUd jzifh Ekid if aH &;\tajccHO;D wnfcsuo
f nf pnf;pdrOf pmukd
umuG,fNyD; tcGifhxl;cHvlwef;pm;rsm;u olwkdU\tcGifhta&;rsm;ukd
qufvuf&&Sdap&ef jzpfonf[,
k q
l cJMh uonf/ aomrwf(pf)*suzf mqif
a&;cJo
h nf vGwv
f yfa&;aMunmpmwrf;onf vltrsm;\omwlnrD QrEI iS hf
vlUtcGit
hf a&;apmifah &SmufumuG,af &;ukd txl;tav;ay;xm;aomfvnf;
,if;onf pm&Gupf mwrf;ay:wGio
f ma&;xm;onfh pum;vH;k oufouf
[l ,lqonfholrsm; rsm;pGm&Sdaeao;onf/
zGUJ pnf;ykt
H ajccHOya'wGif ]]uREyfk w
f Udk jynfaxmifpEk idk if o
H m;rsm;onf}}
qko
d nfh pum;vk;H ESihf pzGix
hf m;aomfvnf; zGUJ pnf;ykt
H ajccHOya'ukd a&;qGJ
cJholrsm; t"duOD;pm;ay;cJhMuonfu EkdifiHom;tm;vkH;\ tusdK;pD;yGm;
r[kwcf ahJ y? rJay;ykid cf iG u
hf dk tpykid ;f wGif Ekid if o
H m;tm;vk;H \(8 yk?H 1 yk)H
uko
d may;xm;ojzifh ,if;onf jynfow
l pf&yfv;Hk \qErsm;ukd ukd,fpm;
jyKonf[k rajymEkdifay? jynfolrsm; tMum;wGif EkdifiHa&;vkyfaqmifrI

'Drkdua&pD

39

rsm;\yg0ifEkdifcGifhukd wajy;nD&&Sdap&ef csJUxGifoGm;&efvIyf&Sm;rIrsm;


ay:aygufvmjcif;onf taxGtxl;ajymaep&mrvkday/
vIyf&Sm;rIESpfcktm; aemufykdif;wGif ygwDESpfzGJUu toD;oD;
ukd,fpm;jyKvmMuonf/ wpfzGJUu "e&Sifvlwef;pm;\tusdK;pD;yGm;ukd
ukd,fpm;jyKNyD;? aiG&SifaMu;&Sif rsm;\tcGit
hf a&;rsm;ukd umuG,af y;&ef
A[kt
d pk;d &\tiftm;ukd awmifw
h if;atmif vkyfjcif;jzpfNyD;? z,f'&,f
ygwD[k ac:ayonf/ aemufygwDwpfzGJUrSm A[kdtpkd;&\ tiftm;
awmifhwif;rIukd rsm;pGmrvkdvm;bJ EkdifiHa&;tcGifhtmPmrsm;u
vl e nf ; pk aiG&SifaMu;&Sif0ifrsm;vuf pkykHaejcif;udkqefUusifo nf h
&DywfbvpfuefygwD jzpfonf/
tpyd k i f ; wG i f &D y wf b vpf u ef y gwD u k d OD ; aqmif o l o nf
aomrwfpf *sufzmqifjzpfaomfvnf; ,if;ygwDonf wjznf;jznf;
tm;aumif;vmNy;D z,f'&,fvpfygwDarS;rdeS f aysmufu,
G o
f mG ;onftxd
BuD;xGm;cJhonf/ &DywfbvpfuefygwDonf tkyfpkESpfpkuGJvmcJhonf/
wpf p k u ukefoG,fvkyfief;ESifh ywfoufqufET ,faeolrsm;jzpfNyD;?
&Dywfbvpfuef ygwDxJwGif A[kdutmPmcsKyfukdifrIukdvkdvm;onfh
oabmxm;jyif;jyonf/ aemufwpfckrSm t"dutm;jzifh pkdufysdK;a&;
vkyfief;ESifh taemufykdif;e,fajrcsJUxGifa&;vkyfief;rsm;rSm pdwfyg0if
pm;onf h o l r sm;jzpf N yD ; jynf e ,f t oD ; oD ; vuf x J t mPmcG J a 0rI u k d
axmufcHMuonf/ yxrtkyfpkonf e*kdtwkdif;&Dywfbvpfuef[k
okH;pGJNyD; aemuftkyfpku 'Drkdu&pfwpfygwD[k ac:wGifvmMuonf/
,if;tkyfpkrsm;BuD;xGm;vmNyD; ,aeUacwf tar&duefEkdifiHa&;e,fy,f
wGif ESpfckuGJaeonfh ygwDESpfck[l jzpfvmcJhayonf/
EkdifiHa&;bufu vIyf&Sm;rIrsm;ESifh twlrJay;cGifh&Sdol t0ef;
t0kid ;f ykrd u
dk s,jf yefUvmNy;D rJay;cGiu
hf efUowfcsut
f aejzifh pnf;pdrOf pm
ykid q
f idk f rI&&dS rnfqo
dk nfrmS arS;rSed v
f monf/ aemufyidk ;f wGif ,if;pepfonf
vk;H 0aysmufu,
G o
f mG ;onf/ ,if;aemuf vlrsKd ;tvku
d ?f usm;? r tvku
d f
rJay;ykid cf iG t
hf ay: cGjJ cm;xm;rIonfvnf; wjznf;jznf;z,f&mS ;vku
d Nf y;D

40

'Drkdua&pD

wu,fppfrSefonfh 'Drkdua&pDtpkd;&ay:aygufvm&ef eD;pyfvmcJh


ayonf/ ,if;uJhokdUrJqE&Siftopfrsm;\trsm;pkonf 'Drkdu&ufwpf
ygwDwiG f yg0ifaeMuojzifh 'Dru
dk &ufwpfygwDtiftm;onf ykrd cdk idk rf mvm
Ny;D 1828 ckEpS f orwa&G;aumufyw
JG iG f orwavmif;tif'l;*suq
f if
ta&G;cHc&hJ onf/ ,if;onf 'Dru
dk &ufwpfygwDtiftm;u Bu;D rm;onf
MoZmukd&Edkifonfqkdjcif;ukd yxrOD;qkH; oufaojyvkdufonfqkdonfh
oabmjzpfojzifh tar&duefEidk if aH &;orkid ;f aMumif;wGif acwfpmrsuEf mS
opfwpfckukd zGifhvSpfvkdufonfh jzpf&yfwpfckyifjzpfonf/
'Dru
dk &ufwpfygwDonf t"dutm;jzifh taemufyidk ;f e,fajr
csJUxGifa&;ESifhywfoufNyD; tusdK;pD;yGm;tm;jzifh qufET,faeonfh
olrsm;\axmufcHrIukd &&SdcJhaomfvnf; taemufykdif;e,fajrcsJUxGifa&;
qkdjcif;onf ukef;wGif;ykdif;zGHUNzdK;wkd;wufvmonfESifhtrQ wjznf;jznf;
e,fopfazmfjcif;u taemuft&yfqDokdU OD;wnfNyD;a&GUoGm;onfukd
qkdvk d a yonf / taemuf y k d i f ; e,f a jronf &S d & S d o rQtvk y f v uf r J h
jyemrsm;? vlrI0ef;usif\pdk;&drfrIrsm;ukd ajyvnfatmifvkyfay;onfh
ab;tE&m,fwm;qD;a&;toGiaf qmifaeNy;D Oa&myESihf tjcm;e,frsm;u
wpfow
k Nf y;D wpfow
k q
f o
dk vkd tajccsaexkid &f efa&mufvmonfv
h rl sm;ukyd if
ae&mcsxm;Ekdifonfh tdrfrufEkdifiHBuD;jzpfonf/ okdU&mwGif aemufykdif;
e,fajrzGHUNzdK;wkd;wufrItvm;tvmonfvnf; tuefUtowfrJh&Sdae
jcif;rsKd ;r[kwaf y? aemufq;Hk taemufyidk ;f ukd a&TUoGm;onft
h &Sed &f yfomG ;
NyD; tar&duonf aemufxyfwpfBudrf EkdifiHa&;ESifh pD;yGm;a&;qufpyfyHk
ukd ajymif;vJjyifqif&efrjzpfraevkyf&rnfh umvukda&mufvmcJhay
onf/
tb,fhaMumifhqkdaomf pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;pnfyifvmNyD;
aiGyifaiG&if;rsm;u wpfae&mwnf;rSm pkNyHKvmonfhtcg BuD;rm;aom
pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;jzpfvmonf/ ykdufqHr&So
d nfhorl sm;rsm;vmonf/
tvkyv
f ufrrhJ sm;rsm;pGmay:aygufvmonfw
h idk f taemufyidk ;f e,fajrwGif
vl r sm;tvk y f & &ef a e&mvyf & S d o nf h t csd e f w G i f jyemBuD ; rm;pG m

'Drkdua&pD

41

r&Sdaomfvnf; e,fajrcsJUxGif&mwGif ,cifuJhokdUtvkyfay;Ekdifonfh


taetxm;r&Sdawmhonfhtcg vlrIywf0ef;usifqkdonfh jyemonf
EkdifiHa&;t& jyKjyifajymif;vJrt
I opfrsm;vkyaf qmifNy;D ajz&Si;f rS&Ekid rf nfh
taetxm;ukda&mufvmcJhonf/ 1890 jynfhckESpfcefUup usef&Sd
aeao;onf h "e&S i f p D ; yG m ;a&;yk H p H u k d z ,f & S m ;NyD ; ,cif u xuf y k d
'Dru
dk a&pDusonfh Ekid if aH &;ukad zmfaqmifNy;D jynfov
l x
l \
k tcGit
hf a&;
rsm;ukd ykdNyD;csJUxGifEidk &f ef&nf&,
G o
f nfh jyKjyifajymif;vJa&; vIy&f mS ;rIpwif
ay:aygufvmcJo
h nf/
yxrurmppfjzpfyGm;onfhtcsdefwGif orw0Jvfqifu jyKjyif
ajymif;vJa&;0g't& EkdifiHa&;vrf;pOfopfukd taumiftxnfazmfcJh
onf/ 'kwd,urmppfrwkdifrDtcsdefwGif orwkpbJurl0g'opf
trsKd ;rsKd ;ukd csrSwfvkyfaqmifcJhonf/ okdUjzifh EkdifiHwpfEkdifiHjzpfaom
tar&d u ef \ 'D r k d u a&pD o nf tvsOf r jywf w k d ; wuf v mcJ h o nf /
,cktcsdefwGifvnf; wkd;wufajymif;vJaeqJjzpfNyD; a&SUqufNyD;vnf;
wkd;wufvm rnfrSmrvGaJ y/ wpfcw
k nf;aom &nfreS ;f csuyf ef;wkid u
f dk
OD;wnfNy;D jynfolrsm;u jynfolrsm;ESifh jynfolrsm;twGuf EkdifiHa&;ukd
vufawGUtaumiftxnfazmf&ef jzpfayonf/
jyifopfwGif 'Drkdua&pDay:aygufvmjcif;
Oa&mywku
d w
f iG f 'Dru
dk a&pDacwfuadk &mufvmaponfh jyifopf
awmfvSefa&;jzpfpOfukd tusOf;csKyfavhvmMu&efjzpfonf/
awmfvSefa&;rwkdifrD jyifopfwGif aqGpOfrsdK;qufbk&ifrsm;
A[kjd yKonfh rif;rsKd ;rif;EG,rf sm;? c&pf,mefbek ;f awmfBu;D rsm;...ponfh
tcGifhxl;cHvlwef;pm;&SdaeNyD; EkdifiHa&;tmPmukd csKyfukdifxm;Muonf/
,if ; tcG i f h x l ; cH v l w ef ; pm;rsm;onf e,f r sm;wG i f u s,f j yef U onf h
ajr,mrsm;uk d yk d i f q k d i f o l r sm;jzpf M uNyD ; Ek d i f i H a &;tmPmES i f h w uG
vlUabmifavmu\ <u,f0rItm;vkH;ukd armifykdifpD;xm;Muonf/
aus;vufaev,form;rsm;omru NrdKUjywGif pD;yGm;a&;vkyfukdifae

42

'Drkdua&pD

Muonfh NrdKUaevlwef;pm;rsm;vnf; tkyfcsKyfolvlwef;pm;rsm;tjzpf


&Sdaeonfhtcsdefumvukd MumjrifhpGmaevmcJhMuonf/
okdU&mwGif ta&mif;t0,ffESifh ukefxkwfvkyfief;rsm;xGef;um;
vmonf E S i f h t rQ Nrd K Uaevl w ef ; pm;rsm;\pnf ; pd r f O p m rsm;vnf ;
wjznf;jznf;wkd;yGm;vmNyD; vlrI0ef;usifwGif MoZmoufa&mufrI
us,fjyefUvmcJhonf/ tpkd;&\cGifhjyKcsufukd&,lNyD; tpkd;&\vkyfief;
rsm;ukd ukd,fpm;jyKvkyfukdif&if; EkdifiH\b@ma&;udk axmufyHhcJhjcif;rSm
ukefonfrsm;? bPfvkyfief;&Sifrsm;jzpfMuonf/ okdUvkyfcJhaomfvnf;
tkyfcsKyfolvlwef;pm;rsm;onf ,ciftwkid ;f yif ok;H jzKef;aysmyf g;cJo
h jzifh
Ekid if \
H b@ma&;onf usyfwnf;vmcJhonf/ ,if;txJwGif tcGef
taumuf uif;vGwcf iG q
hf o
dk nfh tcGix
hf ;l cHu&dk xm;Muonf/ okUd aom
umvonf tcsdefMumjrifhpGmwnfNrJrIr&Sday/ ,if;taetxm;tay:
jynforl sm;\trsuaf 'gorsm; ykrd jdk yif;xefvmNy;D wjznf;jznf;aygufuJG
rSwfteD;okdU a&mufvmjcif;onf obm0usonf[kqkd&ayrnf/
,if;tcsdefwGif jyifopfEkdifiH 'Drkdua&pDtawG;tac:onf
tawmfyifus,fjyefUvmcJhonf/ rGefwuf pfpu
f sL;(Charies-Louis de
d nfh ynm&Siu
f 1748 ckEpS w
f iG ]f ]Oya'\ pdw"f mwf}}
Montesquieu)qko
d nfh usr;f ukjd yKpck NhJ y;D ? ya'o&mZf tmPm
(The sprit of the laws) qko
csKyu
f ikd rf aI Mumifh jynforl sm;qif;&J'u
k a &muf&jcif;rS umuG,&f eftwG
twGuf
Oya'jyKa&;? tkyfcsKyfa&;? w&m;pD&ifa&;tmPmokH;&yfukd oD;oefU
tzGJUtpnf;rsm;ukd cGJa0tyf ESEiS f;xm;jcif;onf aumif;rGefaMumif;
a&;om;cJo
h nf/ xkUd jyif qGpZf mvefZmwdjzpfNy;D jyifopfwiG f aexkdifvIyf&Sm;cJh
onfh 'Drkdua&pDtawG;tac:ynm&Sifkqkd;(Jean-Jacques Rousseau)u
1762 ckESpfwGif xkwfa0cJhonfh emrnfausmf ]]vlUabmiftzGUJ tpnf;
oabmwlpmcsKyt
f qk}d }(Of the social contract, or Principles of Political
Right)qko
d nft
h xJwiG f ]]rnfonfEh kdifiHwGifrqkd tcsKyftjcmtmPmonf
jynfov
l x
l x
k w
H iG &f &dS rnfjzpf jynfot
l rsm;\qEEiS hf a&;om;xm;onfh
Oya'ukt
d pk;d &\tvk;H pkaH om tajccHtjzpfxm;&rnf}}[kqx
dk m;onf/

'Drkdua&pD

43

,if;tawG;tac:rsm;u wjznf;jznf;ynmwwfvlwef;pm;xJwGif
ysUH ESUH vmonfEiS t
hf rQ ya'o&mZfEidk if aH &;\ rw&m;rIrsm; wjznf;jznf;
ESihf bl;ay:ovkad y:vmNy;D awmfveS af &;twGuf tpp a&ueftoifh?
Mumtoifhtaetxm; jzpfvmcJhonf/
18 &mpktcsed u
f ek u
f meD;wGif b@ma&;tusyt
f wnf;aMumifh
ykNd y;D tcuftcJawGUvmonfh abmfbeG ;f rif;quf\ vl0(D 16)bk&ifonf
1789 ckESpfwGif rif;rsdK;rif;EG,f? bkef;BuD;rsm;ESifh jynfolrsm;ukd
ukd,fpm;jyKonfh vTwfawmfokH;&yfESifh zGJUpnf;xm;aom vlwef;pm;
nDvmcHBuD;ukdusif;yNyD; b@ma&;tusyftwnf;uae kef;xGuf&ef
BuKd ;pm;cJo
h nf/ okUd &mwGif rif;rsKd ;rif;EG,?f bke;f Bu;D rsm;\ uk,
d pf m;vS,f
rsm;ESifh jynfolUukd,fpm;vS,frsm;tMum; tjyif;txefoabmxm;
uGJNyD; jynfolrsm;\ukd,fpm;vS,frsm;ukd A[kdjyKxm;onfhtrSwf (3)
vTwfawmfonf oD;jcm;cG J x G u f N yD ; jynf o l U vT w f w mf u k d x l a xmif ?
,if;vTwfawmfuwpfqifh ,cktcsed t
f xd&v
dS mcJah om ya'o&mZfpepf\
rawmfrw&m;vky&f yfrsm;ukd awmfvSefajymif;vJMurnfqkdonfukd qkH;jzwf
aMunmcJhonf/ r[mawmfveS fa&;\uefYvefYumonf ,if;ae&m
upNyD; zGifhvkdufjcif;yifjzpfayonf/
jynfolUvTwfawmfonf rif;rsdK;rif;EG,f? NrdKUpm;e,fpm;rsm;ESifh
bkef;awmfBuD;rsm;u csKyfudkifxm;onfh tcGifhta&;rsm;ukd zsufodrf;&ef
qkH;jzwfNyD; wpfNydKifwnf;rSmyif emrnfausmf vlUtcGifhta&;aMunm
pmwrf;ukd xkwfjyefvkdufNyD; awmfvSefa&;tajccHrl0g'ukd twdtvif;
aMunmvkdufonf/ ,if;aMunmpmwrf;wGif vlom;rsm;onf arG;zGm;
vmuwnf;u vGwfvyfrIESifhomwlnDrQrItcGifhta&;rsm;ukd ykdifqkdif
xm;onf/ xkdUaemuf EkdifiHa&;tzGJUtpnf;tm;vkH;onf vlom;rsm;ukd
aumif;uifbkH(bk&m;ocif)u ay;tyfxm;onfh ,if;tcGifhta&;
rsm;ukd umuG,f&efzGJUpnf;xm;jcif;omjzpfonf/ xkdUaMumifh EkdifiHa&;
tzGJUtpnf;rsm;ukd pDrHcefUcGJonfhtmPm\tajccHonf jynfolrsm;\

44

'Drkdua&pD

vuf x J w G i f & S d & rnf / wpf e nf ; tm;jzif h tcsKyf t jcmtmPmonf


jynfolrsm;wGifyif tNrJwrf;&Sd&rnf/ jynfolvlxkonf ,if;tajccH
oabmw&m;t& Oya'rsm;ukda&;qGJjy|mef;? jynfolrsm;\tcGifhta&;
rsm;uku
d muG,&f if; wpfNyKd iw
f nf;rSm vlUabmifavmutwGuf tE&m,f
&Sdonfhta&;udprsm;ukd wm;jrpfonf/
xkUd aMumifh jynfov
l x
l o
k nf Oya'\a&SUarSmuf tm;vk;H wef;wl
jzpf M uonf / Oya'uk d razmuf z suf o nf h t 0ef ; t0k d i f ; xJ w G i f
vGwfvyfcGifh rSeforQukdykdifqkdif&rnf/ wpfOD;wpfa,mufcsif;onf
vG w f v yf r I & S d a omf v nf ; ,if ; vG w f v yf r I o nf tjcm;ol \
vGwfvyfrIukdNcdrf;ajcmuf aESmifh,Sufjcif;rsdK;rjzpfap&[k qkdxm;
ayonf/
vlUtcGifhta&;aMunmpmwrf;wGif okdUpnf;rsOf;pnf;urf;
rsm;ukdcsrSwfNyD; 'Drkdua&pDacwfopf\ tkwfjrpfjzpfvmcJhonf/ ,if;
pdwf"mwfoabmxm;onf ]]vGwfvyfrI? omwlnDrQrIESifhcspfMunfrI}}
qko
d nft
h csuo
f kH;csut
f ay: tajccHxm;onf[q
k Mdk uonf/ xkUd aemuf
jynfolUvTwfawmfonf 1791 ckESpfwGif tajccHOya'ukda&;qGJNyD;
vlUtcGit
hf a&;aMunmpmwrf;ukd Oya'\ed'gef;wGix
f nfNh y;D 'Dru
dk a&pD\
tajccHtkwfjrpftjzpfxm;&Sdonf/
rnf o nf h t &mrqk d zsuf q D ; &onf r S m vG , f u l o avmuf
wnfaqmuf&efrSm cufcJayonf/ jyifopfawmfvSefa&;onf rMumcif
rSmyif jynfolUtpkd;&ukd zsufodrf;onfhtqifhxda&mufvmNyD; ,cifu
bk&ifv;l 0pf (16) ukd ao'Pfcsrw
S cf ahJ omfvnf; wpfzufwiG f awmfveS f
a&;ukd qefUusifonfhtiftm;pkrsm;? e,frsm;wGif awmfvSefa&;\
aysmhnHhrIrsm;ukd a'goxGufaeMuonfh tpGef;a&muftkyfpkrsm;&Sdae
cJo
h jzifh jynfwiG ;f u tkypf t
k csi;f csi;f tMum; oabmxm;uGJvGJrIrsm;
jyif;xefonfxuf jyif;xefvmonf/ Oa&myu tjcm;EkdifiHrsm;\
tkyfcsKyfolrsm;onf jyifopfawmfvSefa&;\*,ufrsm; ,if;wkdUEkdifiH

'Drkdua&pD

45

kdufcwfvmrnfukdpkd;&drfNyD; zdtm;ay;vmMuonfhtwGuf awmfvSefa&;


tpkd;&\a&SUc&D;onf ykdrkdcufcJvmcJhonf/ ,if;tcsdef eydkvD,H
ay:vmcJNh y;D tm;r&Sad wmhonfh awmfveS af &;tpk;d &ukd jzKwv
f ?JS tmPm&Sif
tpkd;&ukdacgif;aqmif&if; 1804 ckESpfwGif jynfolUqEcH,lyGJ usif;yNyD;
{u&mZfbk&if jzpfvmcJhonf/
rMumcif eykdvD,Heef;usNyD; abmfbGef;rif;quf\ vl0pf (18)
bk&ifjzpfvmNyD; pnf;rsOf;cHbk&ifpepfukdusihfokH;onf/ ,if;onfvnf;
tcsdefrsm;pGm rwnfwHhcJhay/ tb,faMumifhqkdaomf ,cifu jzpfysufrI
rsm;ukd wefjyefonfhqefUusifbufykHpHjzpfvGef;aeaom tpkd;&onf
omrefjynfolrsm;ukd EkdifiHa&;uaez,fxkwf&efBudK;pm;cJhjcif;aMumifh
jynfolrsm;\rauseyfrI ykdrkdjyif;xefvmcJhjzpfayonf/
acwfrpD ufrv
I yk if ef;rsm; zGUH NzKd ;vmonfEiS t
hf rQ us,jf yefUonfh
tvkyo
f rm;? vlwef;pm;opfay:aygufvmcJo
h nf/ ,if;vlrsm;onfvnf;
EkdifiHa&;wGif yg0ifvkyfaqmif&eftcGifhta&;ukd tjyif;txefawmif;
qkdcJhMuonf/ EkdifiHa&;tiftm;pktopfrsm;u 1848 ckESpfukda&muf
onfhtcg azazmf0g&DawmfvSefa&;[k vlodrsm;Muaom vIyf&Sm;rIBuD;
pwifcJhonf/ bk&iftkyfcsKyfa&;NydKvJNyD; orwEkdifiH (jynfolUtpkd;&)
tkyfcsKyfa&; jyefjzpfvmcJhonf/
,ckwpfBurd o
f nf ,cifuuJo
h Udk awmfveS af &;tiftm;pkrsm;\
txJwiG f pD;yGm;a&;t&tm;omonht
f aetxm;&So
d nfh vlwef;pm;rsm;
ESifh qkd&S,fvpf0g'ta&mifvTrf;onfh tvkyform;vlwef;pm;rsm;\
tm;NydKifrIjzpfcJhNyD; tvkyform;rsm;u qkd&S,fvpf0g' orwEkid if u
H dk
xlaxmif&ef ,if;ESpZf eG v
f wGif awmfveS af &;vkycf MhJ uaomfvnf; jyif;xef
onfNh rKd UwGi;f wkdufyGJrsm;jzpfcJhNyD;aemuf ta&;edrfhoGm;cJhonf/ ,if;rSm
ZGeaf wmfveS af &;[k vlord sm;onf/ xkt
d awmtwGi;f omrefa&G;aumufyJG
ESifh tajccHOya'jyKvTwfawmfzGJUpnf;xlaxmifcJhNyD; 1848 ckEpS zf UJG pnf;ykH
tajccHOya'ukd jyKpka&;qGJcJhonf/ Oya'jyKtmPm&Sdaom jynfolU
vTwaf wmfESifh tkyfcsKyfa&;tmPm&Sdaom orwqkdNyD;tmPmukd cGJjcm;

46

'Drkdua&pD

xm;onfh orwEkdifiHpepftzGJUtpnf;ukd jy|mef;cJhonf/ 4if;jyif


ZGefawmfvSefa&;onf jynfolrsm;\pdwfxJ qkd&S,fvpfpepftay:
aMumuf&GHUrIukd rsdK;aphcsay;cJhNyD; v,form;rsm;Mum;wGifvnf; eykdvD,H
uk;d uG,o
f nfh pdw"f mwfrsm;use&f adS eao;ojzifh rMumcifwiG f qefUusio
f nfh
tiftm;rsm;tm;aumif;vmNyD; eykdvD,HESifhtwl vl0pfeykdvD,Honf
orwjzpfvmcJhonf/
1852 ckEpS w
f iG f {u&mZfb&k ifjzpfvmNy;D wwd,ajrmuf eykv
d ,
D H
[ktrnfwGifcJhonf/ okdU&mwGif wwd,ajrmufeykdvD,Honfvnf;
1870 jynfhckESpf*smreDESifh ppfyGJwGif IH;edrfhcJhNyD; eef;uscJhojzifh jyifopf
onf wwd,tBudrfajrmuf orwEkdifiHjyefjzpfvmcJhayonf/
,if;aemufykdif;wGifvnf; jyifopfonf jyKjyifa&;orm;rsm;ESifh
a&S;k;d pGo
J rm;rsm;tMum;]]Akv
H w
Hk pfvn
S ihf g;ysw
H pfvn
S }hf }tm;NyKd iw
f u
dk cf u
dk f
vmcJhMuNyD; ya'o&mZftpkd;&ukd jyefvnfay:ayguf&efBudK;pm;onfh
bk&ifyh gwDu ykrd t
dk m;aumif;onft
h aetxm;yif&v
dS mcJo
h nf/ okUd &mwGif
bk&ifyh gwDrmS vnf; tkypf t
k rsKd ;rsKd ;uGNJ y;D nDGwrf rI &Sb
d ?J bk&iftyk cf sKyaf &;
jyefvnfxlaxmif&efvIyf&Sm;rIonf taumiftxnfray:bJ tqkH;
owfoGm;cJhayonf/ xkUd aMumifh jyifopfonf ,if;aemufyidk ;f rStpjyKNy;D
awmufavQmuf orwEkdifiHtjzpfwnf&SdvmcJhonf/
onfukd Munfhjcif;tm;jzifh jyifopfwGif ya'o&mZftpkd;&
ESihf orwtpk;d &onf tjyeftvSerf supf v
d nfp&maumif;avmufatmif
]]bwpfjyef usm;wpfjyef}} ae&m,ltkyfpkd;vmcJhonf/ ,if;ESifhtwl
'Drdkua&pDESifh qefUusifolrsm;tMum;wGif jyif;xefonfhtm;NydKifrIrsm;
&Sv
d mcJo
h nf/ bwfpcf sL;axmifazmufru
I t
dk pjyKonfh awmfveS af &;Bu;D u
om;pOfajr;quftmPmcsKyfukdifaom EkdifiHa&;pepfukd wpfOD;wnf;
ajrvSev
f u
dk Nf y;D ya'o&mZfacwf\av;vHaom wHcg;csyBf u;D ukw
d eG ;f zGi?hf
acwfopf'rD u
dk a&pD\tvif;a&mifukd Oa&mywku
d w
f iG f xGe;f vif;vm
atmifvkyfay;cJhjcif;onf jyifopfjynfolrsm;yifjzpfonf/ okdU&mwGif
,if;aemufykdif;csufcsif;qkdovkd eykdvD,H\ppfa&;atmifjrifrIrsm;ukd
csD;ajrmuf*kPfjyKNyD;tqkH;wGif olYukd{u&mZftjzpfwifajrmufcJhonf

'Drkdua&pD

47

rSmvnf; jyifopfjynfolrsm;yifjzpfonf/ ae&mwGif oufOD;qHykdif


pepfukdvkdvm;onfh a&S;kd;pGJorm;rsm; tvGeftrif;tiftm;awmifh
wif;aeonf[k xif&onft
h csed w
f iG f tvkyo
f rm;rsm;\tusKd ;twGuf
Nrd K UwG i f ; wk d u f y G J u k d q if E T J o nf h jyKjyif a jymif ; vJ a &;orm;rsm;vnf ;
&Sdaeonfqkdonfh ykHpHjzpfaejcif;yif/
,if;onf wpfzufwGif pdwfcHpm;csufjyif;onfh jyifopfu
vlrsm;\tusifhpkdufaMumifhjzpfouJhokdU wpfzufwGif jyifopfvlrsdK;
rsm;\ jyif;xeftm;aumif;onfh rsdK;cspfpdwfukdjyoaejcif;vnf;jzpf
ayonf/ xkdU aMumif h jyif opf 'D rk d ua&pD ork d if ;onf t*Fv efE Si fh
tar&duefudk avhvmcJo
h nfEiS rhf wlbJ vm;&mwpfcq
k o
D Udk wjznf;jznf;
wkd;wufa&GUvsm;oGm;ouJhokdU rjzpfcJhay? a&S;wkd;vkdufaemufqkwf
vkdufvrf;aMumif;ukd avQmufcJhonf/ rnfokdUyif acwfaemufjyefqJG
tiftm;pku zdEydS cf sKyjf c,fxm;&ef BuKd ;yrf;apumrl zdEydS x
f m;r&awmhbJ
'Drkdua&pD\tiftm;rsm;u aemufqkH; orkdif;ukdvrf;xGifay;cJhay
onf/
'kw,
d urmppfwiG f jyifopfonf emZD*smreD\ wku
d cf u
dk rf u
I dk
cH&Ny;D wpfEidk if v
H ;Hk *smreDwyfrsm;u odrf;ykdufjcif;ukdcHcJh&aomfvnf;
r[mrdwfwyfzGJU\ yl;aygif;ulnDrIESifh *kPfoa&&SdaomvGwfvyfrIukd
jyef&cJhonf/ jyifopfjynfolrsm;onf ,if;tawGUtBuKHBuD;ESifhBuKHcJhNyD;
'Dru
dk a&pDtay:xm;onfh ,kMH unfcsuyf Ndk y;D jyif;xefcidk rf mvmcJah yonf/
rajymif;rvJaomckdifrmonfhtajccHukd wnfaqmuf&efvkdtyfonf
qk d o nf u k d aumif ; aumif ; od o G m ;cJ h o nf / ,if ; pd w f " mwf r sm;ES i f h
vkdtyfcsufrsm;ukdtajccHNy;D jyifopforwonf 1946 ckEpS f pufwif
bmvwGif vTwaf wmfu jynfolUqEcH,lyGJESifh touf0ifay:ayguf
vmcJo
h jzihf t"dym ,fav;eufonfh tjzpftysu[
f ak jym&rnfjzpfonf/
jyifopforwEkid if t
H ajccHOya'onf 1789 ckEpS u
f vlUtcGihf
ta&;aMunm pmwrf;t& owfrSwfxm;onfh tajccHvlUtcGifhta&;
rsm;ukd ckid cf idk rf mrmxyfrH twnfjyKNy;D jyifopfta&;awmfy\
Hk aqmify'k f
rSm ]]vGwv
f yfa&;? nDrQa&;? cspMf unfa&;}}[laom 'Dru
dk a&pDaqmify'k f

48

'Drkdua&pD

rsm;jzpfMuonf/ jyifopfawmfvSefa&;\aqmifyk'fonf jynfolrsm;


twGuf jynfolrsm;uvkyfaqmifonfh jynfolUEkdifiHa&;jzpfonfukd
twdtvif;azmfjyxm;onf/ wpfNydKifwnf;rSm tjynfht0 usm;? r
wef;wlnDrQrIukd tmrcHxm;NyD; vlwkdif;tvkyfvkyf&rnfh wm0efESifh
tvkyf&SmazGykdifcGifhrsm;ukd ykdifqkdif&rnfqkdjcif;ukd uwdjyKxm;onf/
rQESifhru tvkyform;wkdif;onf olwkdU\ukd,fpm;vS,frSwpfqifh
tvkyfqkdif&muefUowfcsufrsm;ukd tzGJUtpnf;ESifhcsrSwfEkdifonf/
,if;xufru ukrP
\
D pDrcH efUcGrJ eI ,fy,frsm;wGiv
f nf; 0ifa&mufvyk u
f idk f
onfqkdjcif;ukd twdtvif;azmfjyxm;ayonf/ ,if;tcsurf sm;t&
tajccHOya'opfonf jyifopfawmfvSefa&;\oabmw&m;rsm;ukd
xdef;odrf;qufcHkHoufoufru ,if;oabmw&m;rsm;ukd acwfESifh
vkdufavsmnDaxG&adS tmif wk;d wufus,jf yefUap&ef&nf &G,x
f m;onf[k
qk&d ayrnf/

49

'Drkdua&pD

tcef; (3)
'Dru
dk a&pDpepftrsKd ;rsKd ;
'Drkdua&pDESifh qefUusifbufpepfrsm;
a&mbifqefcl;qk;d \ c&D;oGm;rSww
f rf;onf urmwpfvmT ;u
uav;i,frsm;ukd zrf;pm;xm;onfh pmtkyfqkdaomfvnf; ,if;pGefUpm;
cef;onf wu,fhvlyk*dKvfwpfOD;\tjzpftysuu
f dk erlem,lxm;jcif;jzpf
onf/ 1704 ckEpS f aqmif;OD;&moDwGif t*FvdyfvlrsLd; oabFmom;
tvufZEm;ap;vfuwf (Alexander Selkirk)onf awmiftar&duwku
d f
csv
D ED idk if u
H rf;ajcwGif oabFmysuNf y;D rpmwDtJvm[ktrnfwGifaom
vlolreD;onfh uRef;wpfuRef;ay:odkY a&mufoGm;cJhonf/ av;ESpfMum
aexkdifcJhonf/ ,if;tjzpftysufukdtajccHNyD; tjcm;aom uAsm
q&mwpfa,mufu atmufygtwkdif;uAsma&;zGJUcJhonfig[mrsufpdwpfqkH;jrifjriforQtm;vkH;&JUbk&ifyJ?
ig&JUtmPmukd vk,lr,fholvnf;wpfa,mufrQr&Sd?
uRef;&JUtv,fA[kduae t&yfav;rsufESm yifv,fjymtxd?
ig[miSuaf wG om;&Jwpd m efawG&UJ t&Sio
f cifBu;D yJ[jk zpfonf/
ok d U &mwG i f a&mbif q ef c l ; qk d ; onf uAsmwG i f y g&S d o vk d
uRef;rSm&Sdaeonfh iSufrsm;? om;&Jwd&pmefrsm;\bk&ifjzpfcJhovm;?
wpfa,mufwnf;aomvlom;u vlorl eD;onfh uRe;f wGiaf &mufvmae

50

'Drkdua&pD

xkdifaeonfha emuf r S m vnf ; iS u f r sm;onf vG w f v G w f v yf v yf


aumif ; uif r S m ysH o ef ; aecJhrnfjzpfonf/ om;&Jwd&pmefrsm;onf
wrifoufoufoUl a&SUukv
d mNy;D OD;ESrd 0f yfwmG ;tkt
d aoay;onfrsKd ;&Scd rhJ nf
r[kw?f a&mfbifqefcl;qk;d onf ,if;wd&pmefrsm;xJutcsdKUudk tpm;
tpmtjzpf zrf;arG;xm;cJhvdrfhrnf/ Muufwla&G;ukd ,OfatmifarG;NyD;
pum;oifay;vdrrhf nf/ ,if;onf uRe;f wd&pmefrsm;xJu tenf;i,fom
jzpfonfrmS aocsmonf/ tjcm;aom wd&pmefrsm;onf ,cifuuJo
h Udk
vGwv
f w
G v
f yfvyfaumif;uifrmS ysH0J? awmawmifrsm;xJwGif ajy;vTm;
aeMurnfrSmrvGJay/
vlom;qkdonf iSufrsm;? om;&Jwd&pmefrsm;ESifh EIdif;,SOf
r&atmif OmPfynmt&nftcsif;rsm;ukd ykdifqkdifxm;onf/ odkYaomf
vlom;wpfa,mufu ta&twGut
f rsm;Bu;D &Sad eonfh iSurf sm;? om;&J
wd&dpmefrsm;\ bk&ifjzpfonfqkdjcif;onf uAsmrsm;? '@m&Drsm;xJ
omjzpfEkdifonf/ thHMop&maumif;onfrSm vlUabmifavmuxJwGif
bk&ifqkdonf a&S;,cifuwnf;u trSefyif&SdcJhonf/ ,if;bk&ifonf
ukd,fhxufOmPf&nftrsm;BuD;edrfhusonfhwd&dpmefrsm;ukd tkyfpkd;aejcif;
r[kwb
f J OmPfynmt&nftaoG;wef;wlonf?h ta&twGut
f rsm;Bu;D
&Sdaeonfh vlrsm;ukdtkyfpkd;aejcif;jzpfonf/ xkdrQru bk&ifonf
vufatmufi,fom;rsm;xuf OmPfynmt&nftaoG;rsm;pGmedro
hf nfh
]]tl;tESrf;bk&if}}rsm;vnf ; renf ; ay? ok d U jzpf y gvsuf E S i f h bk & if
wpfa,mufu vlrsm;pGmukdtkyfpkd;EkdifcJhjcif;onf tvGefcufcJonfh
jyemjzpfonf/ ,if;onfyif tvGefvG,fulonfhjyemvnf;
jzpf o nf / tb,fhaMumifhqkdaomf ,if;uJhokdUaom avmursdK;wGif
wpfO;D wnf;aombk&ifudk csD;ajrmuftm;ay;? tm;vkH;utrdefUtwkdif;
vkyu
f ikd Mf u? trdeUf remcHou
l dk pdwBf uKd uftjypfay;qkdonfh tkyfcsKyfa&;
qkdif&mtzGJUtpnf;rsdK;&Sdaejzpfonf/
okdUaomykHpHjzifh wpfa,mufwnf;aom tmPm&Sifu
tmPmtm;vk H ; uk d y k d i f q k d i f N yD ; usef o l t m;vk H ; u ol \ trd e f U uk d

'Drkdua&pD

51

>cif;csufr&SdemcH&aom EkdifiHa&;pepfonf aqGpOfrsdK;qufya'o&mZf


pepfjzpfonf/ txl;ojzifh ,if;tmPm&Sifonf omrefjynfolrsm;
tem;ruyfEkdifatmif t&Sdeft0gjrifhrm;NyD; ol\tkduft&mukd ol\
om;orD;rsm;uom qufcH&onfhtaetxm;ukd&nfTef; aqGpOf
rsdK;qufya'o&mZfrif;? aqGpOfrsdK;qufya'o&mZfpepf[k trnf
ay;xm;ayonf/ aqGpOfrsdK;quf ya'o&mZfrif;u qkd;oGrf;onfhol
jzpfjcif;? OmPf&nferd o
hf jl zpfjcif;rsKd ;rsm;pGm&Sad omfvnf; tb,fah Mumifh
omrefjynforl sm;u ,if;wkUd ukd OD;Twef mcHaeMuonfrmS tvGet
f MhH o
p&maumif;ayonf/ okdYtHhMop&maumif;aejcif;ukd tHhMop&m
raumif;atmifvyk Ef idk af yonf/ ,if;onf jynforl sm;u bk&ifrif;jrwf
\ &mxl;*kPfodefonf bk&m;ocifqDu tyfESif;xm;jcif;jzpfNyD;
bk&ifrif;jrwf\trdefUonf bk&m;ocif\tvkdawmf&jzpfonf[k
,kHMunfouf0ifvmatmifvyk &f efjzpfonf/ a&S;acwfu ya'o&mZf
tkycf sKyaf &;trsm;pkonf bk&m;ay;onfh rif;tmPmqko
d nft
h ,ltqay:rSm
wnfaxmifcMhu
J onf/ xkUd aMumifv
h nf; vlom;rsm;\ rdru
d ,
dk w
f idk f pOf;pm;
awG;ac:rIjrifhrm;vmNy;D ,if;okUd aom t,ltqrsm;onf t"dym ,f
uif;rJhonf[k owdjyKvmonfhaemufykdif;rS p aqG;pOfrsdK;quf
ya'o&mZfpepfrsm;onf qifhuJqifhuJNydKvJvmcJhayonf/
aqGpOfrsKd ;qufya'o&mZfpepfu,
G af ysmufomG ;Ny;D qk
d tmPmukd
tpOftqufcsKyu
f ikd o
f nfph epfBu;D r&Sad wmh[
l ,lqr&ay/ ,ckacwf
wGifvnf; olaX;rsm;u EkdifiHa&;wGif vufawGUtm;jzifh tmPmukd
xde;f csKyx
f m;onfh t&if;&Sipf epf&o
dS uJo
h Udk qd&k ,
S v
f pfqefqef tjyifyef;
ta&NcKHxm;&if; jynfolrsm;ukd vGwfvyfrIenf;enf;yifr&Sdatmif
tuGufaumif;aumif;csxm;onfh tpOftquftmPmcsKyfukdifonfh
pepfrsm;vnf;&Sdayonf/
'Drkdua&pDta,mifaqmifxm;onfh tmPmcsKyfukdifonfh
pepfrsm;wGif a&G;aumufyGJusif;yaomfvnf; ygwDuwpfckwnf;om

52

'Drkdua&pD

&SdaeaomaMumifh jynfolrsm;\vGwfvyfonfh tawG;tac:rsm;ukd


ukd,fpm;rjyKEkdifay/ jynfolrsm;onfrJay;cGifh&Sdaomfvnf; ta&G;cHrnfh
yk*dKvfrsm;onf omreftm;jzifh rlvuyifowfrSwfNyD;om;jzpfae
a&G;aumufyGJvkyfonfjzpfap? rvkyfonfjzpfaptwlyifjzpfonf/
jynfolrsm;uEkdifiHa&;wGif yg0ifonfqkdonfrSm trnfcHoufouf
jzpf N yD ; trS e f r S m vl e nf ; pk u tmPmuk d c sKyf u d k i f x m;NyD ; vl e nf ; pk
tmPm&Sifrsm;\tvkdqEEiS t
hf nD udpt
00ukd qk;H jzwfvyk u
f ikd Mf uonf/
jynforl sm;onf tvkyv
f yk ?f trdefUukdemcH? ppfwkduf&eftwGuf arG;zGm;
vmjcif;jzpfonf[k t,l0g'rIdif;wkdufoGwfoGif;cH&onf/ jynfolrsm;
onf rdrw
d Udk vkyt
f m;conf w&m;rQwrI&rdS &S?d rdrw
d Udk vku
d ef m&rnfOh ya'?
trdefUrsm;onf w&m;rQwrI&Sdr&Sd? rdrdwkdUwkduf&onfh ppfyGJrsm;onf
rnfonf&h nf&,
G cf sujf zpfonfudk oHo,jzpfyidk cf iG yhf ifr&Sad y/ ppfwu
dk jf cif;
tm;jzifh aus;Zl;qyf? usnfqefrsm;\ypfrSwfjzpfNyD; ao? aocsif;onf
*kP&f o
dS nf? vlom;rsm;vGwv
f yfrt
I wGujf zpfonf[k awG;ac:,HMk unfvm
atmifvkyfxm;Muonf/
vlom;rsm;\orkdif;pwifuwnf;u jynfolrsm;ukdykdifqkdif?
tok;H cs? jc,fvS,fMuonfh tpkd;&rsm;renf;ay? xdkokdYjzpfonfhtwGuf
tpkd;&r&Sdjcif;onf taumif;qkH;[kqkdonfh t,ltqukdajymqkdMu
olrsm;vnf;&SdcJhayonf/ ,if;um; tpkd;&rJh0g'yifjzpfonf/ k&Sm;u
tawG;tac:ynm&Sif ckyd w
dk u
dk if (Pjotr Aljeksjejevich kroptkin) onf
,if;uJo
h Udk t,ltq&So
d nf olwpfa,muftjzpfxif&mS ;cJo
h nf/
tpk;d &rJ0h g'ukd yef;wkid t
f jzpfxm;onfv
h Yal bmifwiG f tmPmykid f
tzGJUtpnf;r&Sdojzifh bk&ifvnf;r&S?d orwvnf;r&S?d vTwaf wmfvnf;
r&SdouJhokdU w&m;kH;vnf;r&Sq
d o
dk nfo
h abmyifjzpfonf/ tu,f
ck d y k d w k d u if p onf o l r sm;u ajymouJ h o k d U aomtaetxm;wG i f
avmuxJ Nidrf;csrf;om,mrIukd vkH;0xdef;odrf;EkdifNyD; vlrsm;u
rdrdwkdU\qEtwkdif; yl;aygif;yg0if? ulnaD z;rjcif;tm;jzifh vlUabmif

'Drkdua&pD

53

avmu\om,m0ajymrIonf olY tvkdvkdwkd;wufus,fjyefUvmrnf


qkyd gu tpk;d &qko
d nfr&Sdvdkay/ tpkd;&r&Sdygu jynfolukdtmPmESifh
zdESdyfcsKyfcs,fonfh tpkd;&vnf;r&SdonfrSm taotcsmyifjzpfonf/
okUd &mwGif tpk;d &r&Sb
d J tqifajyEkid o
f nfqjdk cif;onf pdwu
f ;l ,Of
avmu wGio
f mjzpfEidk af yonf/ vufawGUavmuwGif vltrsm;Mum;wGif
tawG;tac:csif; xdyfwkdufqefUusif&mu tusdK;tjrwfESifh qkH;IH;rI
tjiif;yGm;p&mrsm;jzpfaeMuonf/ taetxm;wGif tm;vk;H rSeo
f nf
[kvkyfr&onfhtqkH; trsm;pkoabmwlonfh t,ltqukdusifhokH;
rnf? ,if;ESifhqefUusifonfh wpfenf;tm;jzifh ,if;ESifhrwlonfh
t,ltq&Sdolrsm;vnf; trsm;oabmwlonfh t,ltqtwkdif;
vkdufemap&rnf[kqkH;jzwfonf/ ,if;ukdqefUusifonfholrsm;tay:
qk;H jzwfcsuu
f dk twif;tusyv
f u
dk ef m&efvyk &f efvt
dk yfvmonf/ vlUabmif
avmuwGif twif;tusyv
f yk af qmifciG hf tmPmykid o
f nfh tzGUJ tpnf;
onf tpk;d &yifjzpfonf/ xkUd aMumifh vlUabmifavmuwGif twif;tusyf
vkyaf qmifciG t
hf mPm rvkt
d yfavmufatmifyif vlUavmuonf t&m&m
Ny;D jynfph aHk eonft
h csed f ra&mufrcsi;f tpk;d &qko
d nf &S&d efvt
dk yf aernf
jzpfonf/
tpkd;&qkdonf vkdtyfaernfjzpfonfhtwGuf tpkd;&tzGJU
tpnf;wGif twwfEidk q
f ;Hk trsm;pk\ qEoabmxm;twkid ;f qk;H jzwf
jcif;rsdK;jzpfoifhayonf/ tpkd;&tzGJUtpnf;wGifru tpkd;&tzGJU\
rl0g'rsm;onfvnf; jynfolvlxktrsm;pk\ qEtwkdif;qkH;jzwfoifh
ouJhokdU ,if;tawG;tac:ESifhtnD EkdifiHa&;ukd vkyfMuonfholrsm;
onfvnf; jynforl sm;xJu vGwv
f w
G fvyfvyfa&G;cs,x
f m;onfh jynfoYl
uk,
d pf m;vS,rf sm;omjzpf&rnf/ odkYrSom jynforl sm;twGuf Ekid if aH &;ukd
vkyfaqmifEkdif&efarQmfvifhcsufxm;Ekdifayrnf/ xkdUaMumifh 'Drkdua&pD
pepfonf toifhavsmfqkH;? trSefuefqkH;? EkdifiHa&;pepfjzpfonf[k
xif&Sm;vmjcif;yif jzpfayonf/

54

'Drkdua&pD

'Drkdua&pDtkyfcsKyfa&;\xif&Sm;aomykHpHrsm;
jynfolrsm;\ukd,fpm;vS,frsm;u jynfolrsm;\qEtwkdif;
jynforl sm;twGuf Ekid if aH &;vkyfaqmifonfh 'Drkdua&pD\oabmw&m;
onf wpfrsdK;wnf;yifjzpfonf/ 'Drkdua&pDukd usifhokH;aeorQrnfonfh
EkdifiHrqkd? ,if;oabmw&m;onf rajymif;vJay? okdU&mwGif oabm
w&m;wlonfhwkdif ,if;ukdtaumif
azmfmf onf
taumiftxnf az
onfhpepfrsm;rSm
Ek d i f i H tvk
t vkd u f t wk d i f ; twmwpf c k t xd uG J j ym;rI r sm;&S d M uayonf /
xkUd aMumifv
h nf; 'Drkdua&pD\pepfrsm;ukd ykHpHtvkdufcGJjcm;Ekdifayonf/
,if;ykHpHrsm;xJu t"duusonfh tcsdKUukdtMurf;zsif; rdwfqufay;NyD;
,if;ukrd nfoUdk vufawGUusio
hf ;Hk aeonfqjdk cif;ukd avhvmMu&efjzpfay
onf/
EkdifiHa&;e,fy,fu 'Drkdua&pDonf ukd,fpm;jyK'Drkdua&pDESifh
ppfrSefaom 'Drkdua&pDqkdonfh ykHpHESpfrsdK;&Sdonf[k NyD;cJhaomtcef;wGif
&Sif;jycJhNyD;jzpfonf/
uk d , f p m;jyK'D r k d u a&pD q k d o nf Oya'uk d j y|mef ; jcif ; ?
tkyfcsKyfa&;ukdaqmif&Gufjcif;rsdK;vkyfaqmifonfhtcg jynfolrsm;u
wkdufkdufrJay;jcif;rsdK;rvkyfbJ? jynfolrsm;xJrS vGwfvyfpGma&G;jc,f
xm;onfh ukd,fpm;vS,frsm;u ,if;vkyfief;rsm;ukd vkyfaqmifonfh
ykHpHjzpfonf/ ,if;ykpH o
H nf jynforl sm;\qEoabmxm;ukd jynfoUl
uk,
d pf m;vS,rf sm;\ tpnf;ta0;uwpfqifh oG,f0kdufaomtm;jzifh
EkdifiHa&;wGif taumiftxnfazmfoGm;onf/ xkdUaMumifh ,if;ykHpHukd
oG,f0kduf'Drkdua&pD}} [kvnf;ac:onf/ wpfzufwGif ppfrSefaom
]]oG
'Drkdua&pDrSm jynfolrsm;u wkdufkdufrJay;NyD; Oya'ukdjy|mef;jcif;
ta&;ygonfh Ekid if aH &;jyemrsm;ukd tqk;H tjzwfay;jcif;ponf wkUd ukd
wkdufkduf'Drkdua&pD }}[k
vkyfaqmifonf/ xkdUaMumifh ,if;pepfukd]]wk
ac:Muonf/

'Drkdua&pD

55

oG,f0kduf'Drkdua&pD\zGJUpnf;ykHxJwGif jynfolrsm;Mum;u
a&G;xm;onfholrsm;ESifh zGJUpnf;xm;NyD; jynfolrsm;ukd,fpm;Oya'rsm;ukd
jy|mef;&mwGif ta&;ygqk;H XmerSm vTwaf wmfyifjzpfonf/ vTwaf wmfu
vkyaf qmifonft
h a&;tBu;D qk;H vkyif ef;rSm Oya'jy|mef;a&;yifjzpfonf/
tpkd;&u&&Sdxm;onfhtkyfcsKyfa&;tmPm wpfenf;tm;jzifh pDrHcefUcGrJ I
tmPmonf Oya'\abmiftwGi;f vku
d ef musio
hf ;Hk Ny;D vkyaf qmif&onf/
xkUd aMumifh tpkd;&onf vTwfawmftrwftrsm;pk\ axmufcHrIukd
r&Ekid yf gu tvkyu
f pdk w
d &f w
dS idk ;f rvkyfEidk af y/ okUd jzifh vTwaf wmfxw
J iG f
trsm;pktiftm;&So
d nfh Ekid if aH &;ygwDu tpk;d &zGUJ jcif;onf enf;vrf;usNy;D
tqifvnf;ajyonf[ljzpfvmonf/ EkdifiHa&;ygwDwpfckwnf;u
vTwfawmfwGif trsm;pktiftm;ukdr&Ekdifonfhtcg ESpfckxufru
Ekid if aH &;ygwDrsm;u aygif;pnf;Ny;D TeUf aygif;tpk;d &ukzd UJG onf/ ,if;uJo
h Udk
vkyfxkH;vkyfenf;rsm;&Sdjcif;u vTwfawmfEkdifiHa&;wpfenf;tm;jzifh
vTwfawmfA[kdjyKonfh 'Drkdua&pDjzpfonf/
wpfzufwiG f tkycf sKyaf &;tykid ;f u vTwaf wmfxufy
kd vGwv
f yf
onfh taetxm;&Sdonfh zGJUpnf;yHkrsdK;vnf;&Sdayonf/ ,if;zGJUpnf;ykHrSm
tpk d ; &\acgif ; aqmif o nf ? (Oyrm- tar&d u ef j ynf a xmif p k \
orwonf) vTwfawmfu a&G;cs,fjcif;rsdK;r[kwfbJ? tjcm;enf;vrf;
ESifh jynfolrsm;xJu a&G;cs,jf cif;jzpfonf/ vTwaf wmfA[djk yK'rD u
dk a&pDrmS
tkycf sKyaf &;tmPmu Oya'jyKtmPmay:rSmrSDckdae&onfh ykHo@mef
jzpfaeaomfvnf; tar&duefuJhokdUaom 'Drkdua&pDykHpHrSm tkyfcsKyfa&;
tmPmES i f h Oya'jyKtmPmonf oD ; jcm;pD & S d a eonf / ,if ; uk d
]]tmPmukdoD;oefUcGJxm;aom 'Drkdua&pD}}[kac:onf/ 'Drkdua&pD
EkdifiHa&;wGifrnfonfhEidk if w
H Gifrqkd Oya't&w&m;pD&ifrnfh w&m;k;H
pepfuxGef;um;aeNyD; w&m;kH;onf vTwfawmfua&m? tpkd;&uyg
oD;jcm;vGwfvyfpGmjzifh w&m;pD&ifa&;tmPmukdusifhokH;onf/ ]]w&m;
pD&ifa&;tmPm oD;jcm;&yfwnfrI}}ESifh ywfoufNyD; vTwfawmfA[kdjyK
'Drkdua&pDykHpHESifh tmPmoD;oefUcGJxm;onfh ykHpHuGJjym;rIr&Sday/

56

'Drkdua&pD

wku
d f u
dk 'f rD u
dk a&pDpepfonf jynforl sm;\rJqEEiS hf jy|mef;Ekid f
onf/ vTwaf wmf&adS omfvnf; vTwaf wmfu Oya'rlMurf;ukd aqG;aEG;&ef
omjzpfNyD; twnfjyKjy|mef;ay;jcif;onf jynfolUqEcH,lyGJjzpfonf/
t*Fvyd v
f dk ]]Referendum}} [k ac:ayonf/ wku
d f u
dk 'f rD u
dk a&pDuydk Ndk y;D
jynfjh ynf0h 0usio
fh ;Hk onft
h cgrsKd ;wGif jynforl sm;onf jynfoUl qEc,
H yl JG
ESihf Oya'rlMurf;rsm;ukd twnfjyKjcif;? y,fcsjcif;rsm;omru jynforl sm;
bufu Oya'rlMurf;rsm;ukd wifoiG ;f jcif;vnf;vkyEf idk o
f nf/ 4if;ukd jynfoUl
y"geOya'jyKrI Initiative yifjzpfonf/ jynfot
l csKd Uu yPmr Oya'jyKrI
t&wifoiG ;f onfh Oya'rlMurf;ukd aemufxyfjynforl sm;\ axmufcrH t
I &
okdUr[kwf Oya'jyKtzGJUtpnf;rsm;\twnfjyKrIt& Oya'jyKjy|mef;
jcif;yifjzpfonf/
'Dru
dk a&pDypHk rH sm;xJu ,if;okH;rsKd ;ukd wpfrsKd ;pDo;D oefUusio
hf ;Hk
aejcif;r[kwb
f ?J ykpH t
H rsKd ;rsKd ;a&m,Suaf ejcif;? oD;oefUykpH w
H pfc[
k ak jym
r&Ekid o
f nfh toGit
f jyifrsm;a&mygaejcif;...pojzifh Ekid if t
H vku
d f
usifhokH;aeMuonf/ ,if;wkdYwGif rl&if;ykHpHESifh tvGefeD;pyfonfh
erlemtcsdKUukdajym&rnfqkdygu vTwfawmfA[kdjyKykHpHonf t*Fvef?
tmPmoD;oefUcGx
J m;onfyh pHk o
H nf tar&duef? wku
d f u
dk 'f rD u
dk a&pDypHk o
H nf
qGpZf mvefqNdky;D ajymEkid o
f nf/ xkEd idk if o
H ;Hk ckwiG f 'Dru
dk a&pDypkH rH sm;ukd vufawGU
rnfoUdk usio
hf ;Hk aeonfqo
dk nfudk avhvmMunf&h efjzpfonf/
t*Fvdyf'Drkdua&pDpepf
acwf o pf ' D r k d u a&pD y xrqk H ; xG e f ; um;vmonf h E k d i f i H r S m
t*Fvefjzpfonf/ xkEd idk if H aI xmifu
h Munfyh gu acwfopf'rD u
dk a&pD\tp
t*Fvefu[k vltrsm;tjym;uajymMuonf/ acwfopfvo
l m;rsm;onf
bmoma&;ukd ta&SUwkdif;uoif,lcJhMuonf/ pmvkH;rsm;ukd tD*spfu
oif,cl o
hJ nf/ Oya'ukd Oa&myuaeoif,cl o
hJ nfjzpfaomfvnf; Ekid if aH &;
pepftrsm;pkudk t*Fvefuaeoif,cl o
hJ nf[q
k o
dk nf/

'Drkdua&pD

57

t*FvefEkdifiHa&;zGJUpnf;ykHw G i f A[kdcsuftjzpf&Sdaejcif;u
vT w f a wmf j zpf o nf / t*F v ef v T w f a wmf o nf rnf o nf h t &mud k
rqkdtm;vkH;eD;yg;vkyfEkdifonfh tmPmukdykdifqkdifxm;onf/ xkdUaMumifh
t*FvefvTwfawmfonf rdef;rukd a,musfm;jzpfatmif? a,musfm;ukd
]]t*F
rdef;rjzpfatmifuvGJ&if bmrqkdvkyfEkdifw,f }}[k ajymonfhol&SdcJh
zll;onf/ NrdKUpm;e,fpm;rsm;\vTwfawmfESifh omrefjynfolrsm;\
vTwfawmfqkdonfh vTwfawmfESpf&yfESifh zGJUpnf;xm;onf/ NrdKUpm;
e,fpm;rsm;\vTwfawmfonf rif;pkd;&mZmrsm;ESifh zGJUpnf;xm;jcif;
aMumifh jynforl sm;ukd wu,fwrf;uk,
d pf m;jyKonfrmS omrefjynforl sm;\
vTwfawmfjzpfonf/ xkdUaMumifh t*Fvef\EkdifiHa&;onf 'Drkdua&pD
enf;vrf;usNyD; vTwfawmfonftmPmBuD;rm;onf[k qkdjcif;onf
omrefjynfolrsm;\vTwfawmfu MoZmBuD;rm;onfqkdonfh t"dym,f
yifjzpfonf/
t*FvefEidk if aH &;ykpH o
H nf tajccHOya't&tkycf sKyo
f nfh ya'o&mZf
(pnf;rsOf;cHbk&ifpepf)jzpfNyD; rltm;jzifh bk&ifuxdyfqkH;wGif&Sdonfh
zGUJ pnf;ykjH zpfonf/ bk&ifonf ykrH eS t
f m;jzifh *kPo
f u
d m ESihf w&m;rQwrI\
jrpf j zm;cH & mtjzpf , l q MuNyD ; w&m;Oya'uk d j y|mef ; usif h o k H ; onf
tjrifhrm;qkH;tmPmukd ykdifqkdifxm;onf[k oabmwlvufcHxm;
Muonf/ ,if;taetxm;rS p 'Drkdua&pDukdawmif;qkdMuonfh
jynforl sm;u tcsed u
f mv&SnMf umpGm wku
d yf 0JG ifvmcJo
h nf&h v'ftaejzifh
wjznf;jznf; vTwaf wmfuAdk [kjd yKNy;D Ekid if aH &;tmPmukd usio
hf ;Hk vmcJMh ujcif;
jzpfonf/ ,ckacwfwiG f Oya'ukad &;qG?J ,if;uko
d ;Hk oyfaqG;aEG;jcif;onf
vTwfawmfukday;tyfxm;onfhtmPmjzpfNyD; bk&ifonf,if;udpESifh
ywfoufNyD; vk;H 00ifrpGuzf ufEidk af y? rltm;jzifb
h &k ifonf vTwaf wmfu
qkH;jzwfvkdufonfhOya'rlMurf;ukd vufrSwfrxkd;jiif;ykdifcGifh&Sdonf[k
owfrSwfxm;aomfvnf; ,if;tcGifhtmPmonfvnf; 1707 ckESpf
aemufyidk ;f wpfBudrfwpfcgrSrokH;cJhao;ay? vufawGUtm;jzifh bk&if\

58

'Drkdua&pD

tcGifhtmPmonf tuefUtowfrsm;pGm&Sad eonf/ NAw


d ed yf nm&Sirf sm;
u bk&ifonf 'Dru
dk a&pDqo
dk nft
h aqmufttkw
H iG f xdyq
f ;Hk xm;onfh
taqmifta,mifjzpfNyD; EkdifiHESifh tkyfcsKyfxm;onfhe,fajrrsm;u
jynfolrsm;twGuf OD;Twftkdtaoay;? opmapmifhod&ygrnf[k
uwd c H p &mtjrif h j rwf q k H ; aom oauF w jzpf a Mumif ; NAd w d o Q"e
o[m,Bu;D ukd xdxad &mufa&muf csw
d q
f ufay;xm;onfh oHBuKd ;Bu;D [k
qkdMuonf/
xkdUaMumifh t*Fvefonf bk&ifEkdifiHwpfEkdifiHjzpfaomfvnf;
EkdifiHa&;rSm vufawGUA[kdcsuftaejzifh &yfwnfaejcif;u vTwfawmf
jzpfonf/ ,if;txJwGif jynfolrsm;ua&G;cs,fvkdufNyD; jynfolrsm;ukd
ukd,fpm;jyKaeonfh omrefjynfolrsm;\vTwfawmfu t"duae&m,l
xm;onf/ jynforl sm;\vTwaf wmfuAdk [kjd yKonfh t*Fvefvw
T af wmfonf
Oya'jyKtmPmukyd idk q
f idk o
f nft
h jrihq
f ;Hk Ekid if t
hH zGUJ tpnf;jzpfNy;D wpfNyKd if
wnf;rSmyif tpk;d &uvkyaf qmifonfh taMumif;udptm;vkH;ukd a0zef
&efqkdonfhta&;ygaom wm0efukdxrf;aqmifaeonf/
tpkd;&onfvTwfawmfw G i f trsm;pktiftm;&Sdonfh ygwD\
axmufcrH u
I dk &&Sx
d m;aomfvnf; vTwaf wmfxw
J iG f twku
d t
f cHygwDonf
tNrw
J rf;&Sad eNy;D tpk;d &\tpDtpOfrsm;ukd tpOfwpku
d t
f jypfwifa0zefNy;D
wkdufckdufonf/ okdUaomtaetxm;wGif tpkd;&onf ol\tpD
tpOfrsm;ukd tBudrfBudrf&Sif;vif;wifjyNyD;umuG,f&onf/ tpkd;&onf
uJo
h Udk awmufavQmufqo
dk vkd olwUdk \Ekid if aH &;rl0g'onf rSeu
f efr&I dS
ovm;qdo
k nfudk jyefNy;D pOf;pm;ok;H oyfaeouJo
h Udk jzpfaeonf/ jynfol
rsm;taejzifhvnf; tNrJwrf;EkdifiHa&;jyemrsm;\ta&;ygonfh
A[kdcsufukd a0zefqef;ppfonfhtMunfhrsm;jzifh rsufpda'gufaxmuf
Munfhaeonfhoabmjzpfonf/ xkdUaMumifh EkdifiHa&;ESifh ywfoufonfh
a0zefajymqkdolrsm;ukd yGiyhf iG v
hf if;vif;vkyaf qmifEidk o
f nfh pifjrift
h jzpf
vTwfawmfonf ta&;tygqkH;wm0efukdxrf;aqmifaeNyD; t*Fvef

'Drkdua&pD

59

vTwaf wmfonfta&;ygonfw
h m0efudk pHjytaejzifh vkyaf qmifaeonf[k
ajymEkdifayonf/
omrefjynfolrsm;\vTwfawmftrwfrsm;ukd touf (21) ESpf
txuf usm;? rrsm;u a&G;cs,fwifajrmufMuonf/ wpfenf;tm;jzifh
usm;? rwef;wltcGifhta&;&Sdonfh? NyD;jynfhpkHonfh yHkrSefa&G;aumufyGJ
jzpfonf/ okdU&mwGif ,ckacwftajc taersdK;a&mufonftxd tcsdef
tMumBuD;MumcJhonf/ ,cifu rJqE&Sifrsm;onf Opmpnf;pdrf&Sdonfh
vlenf;pkomjzpfojzifh vTwfawmfonfjynfolrsm;\ trSefwu,f
oabmxm;qErsm;ukd tenf;i,frQyifukd,fpm;rjyKcJhay/
,if;taetxm;rSp wjznf;jznf;ESihf rJay;Ekid o
f nfo
h t
l 0ef;
t0kdif;ukd csUJ xGiv
f mcJNh y;D 1928 ckEpS u
f adk &mufrS trsKd ;orD;rsm;vnf;
tjynft
h 0omwlnrD Qjzpfonfrh Jay;ykdifcGifhukd yxrqkH;&vmcJhMuonf/
t*FvefwGif trsdK;orD;rsm;rJay;ykdifcGifh&&Sda&;vIyf&Sm;rIonf tajccH
Oya'ESihf tkycf sKyo
f nhf Ekid if aH &;pepfw;dk wuf xGe;f um;vmrIorkid ;f wGif
txl;xif&Sm;ayonf/ t*Fvef&Sdomrefjynfolrsm;\vTwfawmfu
jynfoq
l Eudk vk;H 0uk,
d pf m;jyKonft
h zGUJ tpnf;jzpfaeonf/ wpfzufwiG f
NrKd Upm;e,fpm;rsm;\ vTwaf wmfonftpydik ;f wGif az:jyouJo
h Udk tpOf
tqufrif;pkd;&mZmrsm;ESifhzGJUpnf;xm;onfh vTwfawmfjzpfonf/ NrdKUpm;
e,fpm;rsm;qkdonfrSm oufOD;qHykdifya'o&mZfpepf\ t<uif;tusef
jzpfaomaMumifh rif;pkd;&mZmaqGpOfrsdK;qufrsm;u trwfjzpfonf
qkdonfhpepfonf jynfoly"meEkdifiHa&;\ tajccHoabmw&m;t&
Munfhygu roifhavsmfonfrSm trSefyifjzpfonf/
okUd aomfvnf; t*FvefwiG Nf rKd Upm;e,fpm;vTwaf wmf\ vkyyf ikd cf iG hf
tmPmukd tBuD;tus,favQmhcsNyD; qufvufxm;&Sdonf/ a&S;ykdif;
tcef;wGif azmfjyxm;ouJhokdU NrdKUpm;e,fpm;vTwfawmf\tmPmukd
avQmhcs&efvkyfaqmifjcif;onf 1911 ckESpf vTwfawmfOya'jzpfNyD;
,if;Oya't& Oya'rlMurf;wpf&yfonf omrefjynforl sm;\vTwaf wmfwiG f

60

'Drkdua&pD

ok;H Burd ?f ok;H cgqufwu


dk t
f wnfjyKc&hJ rnfqv
dk Qif NrKd Upm;e,fpm;vTwaf wmfu
tBudrfwkdif;wGify,fcscJhonfhwkdif bk&if\cGifhjyKcsufukd&,lNyD; Oya'
tjzpfjy|mef;EkdifvmcJhonf/
NrKd Upm;e,fpm;vTwaf wmf\ uefUuGuq
f efUusirf aI Mumifh Oya'ukd
jy|mef;&ef tcsdefMumvmrnfjzpfygu jynfolvlxk\a0zefrIjyif;xef
vmrnfjzpfaomaMumifh ayghayghwefwefOya'jy|mef;rIrsdK;rjzpfatmif
a&Smif&mS ;Ekid rf nfqo
dk nfb
h ufwiG f tvGex
f ad &mufr&I adS yonf/ xkUd aMumifh
vTwfawmfESpf&yfxm;&Sdonfhpepfonf aumif;rGefonfhtcsufvnf;&Sd
onfukd vufcH&rnfjzpfayonf/
vlUabmifavmu\ tajccHay:wGifwnfaqmufNyD; bk&if\
taxmuftuljyKay;&if; tkycf sKyaf &;ukv
d ufawGUvkyaf qmifaeonfrmS
tpk d ; &tzG J U jzpf o nf / tpk d ; &zG J U pnf ; yk H E S i f h tcG i f h t mPmrsm;ES i f h
ywfoufNyD; pnf;rsOf; (3) &yf&Sdayonf(1)
0ef B uD ; onf vT w f a wmf t rwf j zpf & rnf / omref
jynforl sm;\ vTwaf wmftrwfrSjzpfvmonfh 0efBu;D rsm;
onf NrKd Upm;e,fpm;trwfBu;D rsm;xuf ta&twGuf
ykdrsm;&rnf[k owfrSwfxm;onf/ ,if;pnf;rsOf;
aMumifh tpkd;&tzGJU\vkyfaqmifrIrsm;onf pOfquf
rjywf jynfolUukd,fpm;vS,frsm;\ vTwfawmfwGif
a0zef o wd a y;onf r sm;uk d c H & onf h taetxm;
jzpfaponf/
(2)
0efBuD;wkdif;onf yl;wGJwm0efcHMu&ojzifh 0efBuD;
XmetoD;oD;\ vkyfief;wm0efrsm;twGuf 0efBuD;
toD;oD;wGif wm0ef&Sdaomfvnf; tpkd;&\vkyfief;
wpfckvkH;twGuf 0efBu;D tm;vk;H u wm0ef,&l Mu&
onf/ xkUd aMumifh 0efBu;D tm;vk;H onf wnDwGww
f nf;
wlnDonfh rl0g'ESifhvkyfaqmifoGm;jcif;jzpfonf/

'Drkdua&pD
(3)

61

tpkd;&tzGJUtay:t,kHtMunfr&Sdtqkdukd omref
jynforl sm;\vTwaf wmfu twnfjyKvu
dk v
f Qijf zpfjzpf?
tpk d ; &tzG J U \ touf a oG ; aMum[k a jymEk d i f o nf h
ta&;ygaom Oya'rlMurf;y,fcsc&H vQijf zpfap? tpk;d &
tzGUJ onfEkwx
f u
G &f rnfqo
dk nfh pnf;rsO;f ukd csrw
S x
f m;
onf/ tpk;d &rEkwx
f u
G b
f J ,if;tpm; omrefjynfol
rsm;\vTwfawmfukdzsuf odrf;? a&G;aumufyGJvkyfNyD;
jynfov
l x
l u
k rnfoUl ukad xmufco
H enf ; [k rJ a y;
a&G;cs,fapjcif;ukdvnf; vkyfEkdifonf/
,if;uJhokdUaom pnf;rsOf;rsm;ukd acsmacsmarGUarGUvkyfaqmif
oGm;jcif;tm;jzifh tpkd;&onf vTwfawmfxJwGif jynfolrsm;twGif;
euf e uf I dif;Idif;tjrpfwG,faeonfh 'Drkdua&pDenf;vrf;usonfh
pepfjzpfapatmif xdef;odrf;xm;Ekdifonf/
t*FvefEkdifiHa&;zGJUpnf;ykHonf wpfcsdefwnf;? wpfNydKifeuf
wnf; ay:aygufvmjcif;r[kwfay? &Snfvsm;vSonfh orkdif;aMumif;
wpfavQmuf wjznf;jznf;wkd;wufajymif;vJvmcJhjcif;yif j zpf o nf /
ykHpHwnfaqmufykHonfvnf; Oya'trsd K ;rsd K ;t& pOf q uf r jywf
ay:aygufvmcJhjcif;jzpfonf/ pmom;tjzpfESifh a&;om;xm;jcif;
r[kwrf b
l J vkyx
f ;Hk vkyef nf;qkid &f mpnf;rsO;f rsm;tay: trSjD yKxm;onfh
tykdif;rsm;vnf; tenf;ESifhtrsm;qkdouJhokdU&Sdonf/
t*Fvefonf tajccHOya'ESifh tkyfcsKyfonfh EkdifiHa&;pepf\
jrpfzsm;cH&m[k ajymMuaomfvnf; *syefESifh tar&duefwkdUuJhokdU wpfck
wnf;aomOya'tjzpfESifh pkpnf;xm;onfh zGJUpnf;ykHtajccHOya'
r&Sday/ okdU&mwGif EkdifiH\tajccHtusdK;tjrwfrsm;ESifh ywfoufonfh
Oya'rsm;ukdjyifqifonfhtcg rjyifqifrD taxGaxGa&G;aumufyGJukd
usi;f y jynforl sm;\qEoabmxm;ukd cH,l&rnfqkdonfh pnf;rsOf;
&Sdaom EkdifiHa&;vkyfxkH;vkyfenf;t& ay:aygufvmjcif;yifjzpfonf/

62

'Drkdua&pD

tar&duef'Drkdua&pDpepf
acwfopf'Drkdua&pDpepfay:aygufrvmcif tpOftquf
qufcHonfhbk&ifonf EkdifiH\tmPmtm;vkH;ukd csKyfukdifxm;cJhonf/
Oyrm- bk&ifwpfOD;u pdwfl;aygufNyD; acG;ukdESdyfpufonfholrsm;ukd
ao'Pfcsrnf[k trdeUf xkwv
f u
dk o
f nfqv
dk Qif ,if;onfOya'jzpfomG ;Ny;D
vlukdukdufwwfonfhacG;ukd wkwfESifhajcmufvSefU armif;ESifyguvnf;
ao'PftcscH&onf/ rlvu Oya'tjzpfrjy|mef;xm;aomfvnf;
crf;em;onfh eef;awmfBu;D aqmuf&eftcGet
f wkyrf sm;ukd tBu;D tus,f
wkd;aumuf&onf/ oabmrusvQifrusouJhodkY atmufvufi,f
om;rsm;ukd csufcsif;owfypf&onf/
okdUaom kdif;pkdif;onfhtkyfcsKyfa&;? w&m;pD&ifa&;rsm;
aMumifh jynforl sm;'kur a&muf&ap&ef rnfoUdk vkyMf urnfenf;? Oyrmtar&duefwiG f jynfolrsm;ukd,fpm;jynfolUvTwfawmfwGif Oya'ukd
a&;qGJonf/ ,if;Oya'ukd tkyfcsKyfa&;wGif tokH;jyKonfhtvkyfukd
orwuvkyo
f nf/ Oya'ESit
hf nD w&m;pD&if&eftvkyu
f dk w&m;k;H u
wm0ef,o
l nf/ tmPmok;H &yfudk oDjcm;pDcGJNyD;usifhokH;onfh ykHpHvkyfxm;
onf/ Oya'jyKtmPm? tkycf sKyaf &;tmPm? w&m;pD&ifa&;tmPmrsm;
ukd tm;vkH;ykdifxm;vQif pdwfwkdif;us&rf;um;onfh rnfonfhtkyfcsKyfrI
rsdK;rqkdvkyfEkdifonfh taetxm;jzpfEkdifonf/ tmPmokH;&yfukd
oD;jcm;pDcGJxm;NyD;oD;jcm; tzGJUtpnf;okH;ckukd tyfESif;vkyfukdifaprS
jzpfrnfqjdk cif;onf tmPmukd oD;oefUcGaJ 0jcif; okUd r[kwf tmPmok;H &yf
oD;jcm;cGx
J m;jcif; tajccHoabmw&m;jzpfonf/ ,if;oabmw&m;
ukd txift&Sm;qkH;ykHazmfaeonfu tar&duefjynfaxmifp\
k zGUJ pnf;ykH
tajccHOya'yifjzpfonf/
Oya'jyKtmPmuku
d sio
hf ;Hk onfrmS vTwaf wmf? vTwaf wmfonf
Oya'ukd jy|mef;onfh wpfckwnf;aom tzGJUtpnf;jzpfNyD; orwonf
vTwfawmfu twnfjyKonfhOya'ukd jiif;y,fykdifcGifh&Sdaomfvnf;

'Drkdua&pD

63

t<uif;rJhvkyfykdifcGifhr&S day? tkyfcsKyfa&;tmPmukdykdifqkdifxm;onfh


tkyfcsKyfa&;tzGJU? w&m;pD&ifa&;tmPmykdifxm;onfhw&m;kH;wdkYonf
vTwaf wmfu jy|mef;vkdufonfhOya't& zGJUpnf;xlaxmifjcif;jzpfNyD;
Oya'ESifhtnDvkyfaqmifMu&onf/ vTwfawmfu oabmwlxm;onfh
bwf*suftokH;p&dwfESifh vIyf&Sm;aqmif&Guf&onf/ ,if;IaxmifhrS
MunfhygvQif vTwfawmfuwm0ef,lxm;onfh vkyfief;rsm;onf tjcm;
aomEkdifiH\ vIyf&Sm;rItm;vkH;twGuf tajccHjzpfaeonf[kqkd&rnf/
tar&duefwGif qD;edwf[kac:onfh txufvTwfawmfESifh
jynfoUl ukd,fpm;vS,frsm;ESifh zGJUpnf;xm;onfh atmufvTwfawmf[l
vTwfawmfESpf&yf&Sdonf/ tar&duefjynfaxmifpkonf jynfe,f (48)
ckESifh zGUJ pnf;xm;onf/ txufvw
T af wmfonf jynfe,fwpfcck si;f pDrS
tnDtrQ trwfEpS af ,mufpjD zifh zGUJ pnf;xm;onf/ atmufvw
T af wmfonf
jynfe,f\ vlOD;a&tvkdufowfrSwfxm;onfh ta&twGufESifhtnD
trwftjzpfta&G;cH&olrsm;ESifh zGJUpnf;xm;onf/
,if;twGuf a&G;aumufyw
JG iG f rJay;ykid cf iG &hf o
dS t
l 0ef;t0kid ;f onf
tvGefus,fjyefYNyD; omwlnDrQowfrSwfxm;onf/ usm;? r cGJjcm;rI
r&Sdonfhtjyif tom;ta&mifcGJjcm;rIvnf; wjznf;jznf;aysmufuG,f
vmaeonf/ vlom;tm;vk;H omwlnrD QarG;zGm;vmjcif;jzpfonfqo
dk nfh
tcsufonf tar&duefvGwfvyfa&;aMunmpmwrf;wGif twdtvif;
a&;om;xm;onfh t"dutajccHoabmxm;jzpfaomfvnf; ,if;tajccH
oabmxm;ukd EkdifiHa&;omwlnDrQtaejzifh jynfaxmifpktkyfcsKyfa&;
pepfxJwGif vdrmyg;eyfpGmxnfhoGif;xm;onf[k qkdEkdifonf/
vTwfawmf\t"duwm0ef0w&m;onf Oya'jyK&efjzpfNyD;
vTwfawmfuvGJNyD; tjcm;rnfonft
h zGUJ tpnf;rS Oya'jyKa&;ryg0ifay/
xkUd aMumifh tar&dueforwonf vTwaf wmfudk Oya'jyK&efowday;
Ekdifaomfvnf; Oya'a&;qGJEdkifaomtmPmukd rykdifqkdifay/

64

'Drkdua&pD

Oya'ukd vTwaf wmfwpf&yf\twnfjyKcsu&f onft


h cg csucf si;f
tjcm;vTwfawmfukd wifjyonf/ Oyrm- qD;edwv
f w
T af wmfu Oya'ukd
t&ifq;Hk twnfjyKNy;D Nyq
D ydk gu ,if;Oya'udk csucf si;f atmufvw
T af wmf
okUd ykUd vku
d o
f nf/ ,if;uaejyifqifrrI &Sb
d ?J twnfjyKrnfqydk gu vTwaf wmf
ESpf&yf\ Ou|rsm;u vufrSwfxkd;NyD; orwukdwifonf/ orw
,if;ukd oabmwlygu vufrw
S x
f ;dk Ny;D jynfxaJ &;0efBu;D Xmeukd ykUd vku
d f
onf/ jynfxaJ &;0efBu;D Xmeu jynfov
l x
l u
k t
dk oday;onf/ orwu
Oya'ukd jiif;y,fonft
h cgwGif taMumif;jycsuu
f adk zmfjyNy;D pwif
Oya'udktwnfjyKco
hJ nfh vTwaf wmfodkYjyefyUdk onf/ orwu jiif;y,f
aomfvnf; vTwfawmfESpf&yfpvkH;\ 2^3 ykHausmf trsm;pktrwfrsm;u
Oya'ukd aemufwpfBudrfxyfrHtwnfjyKrnfqydk gu ,if;Oya'onf
twnfjzpfayonf/ orw\jiif;y,fykdifcGifhonf t<uif;rJhtmPm
r[kwfay/
tar&d u ef j ynf a xmif p k \ tk y f c sKyf a &;tmPmbuf w G i f
tjrifhqkH;tmPmykdifrSm orwjzpfonf/ orwukd omrefjynfol
rsm;xJrS qEay;a&G;cs,jf cif;jzpfojzifh rnfrQqif;&JErG ;f ygonfrh o
d m;pku
arG;zGm;vmonfh vli,fyifjzpfapumrl urmt
h qifh (1) Ekid if BH u;D wpfc\
k
orwjzpfEidk af yonf/ av;ESpw
f pfBurd u
f si;f yonfh orwa&G;aumufyo
JG nf
tar&duefwpfEkdifiHvkH;twGuf tvGefpdwfvIyf&Sm;p&maumif;onfh
yGjJ zpfonf/ okUd &mwGif orwukd jynfou
l wku
d f u
dk af &G;cs,jf cif;r[kwb
f J
jynfolrsm;ut&ifqkH;orwa&G;cs,fa&;ukd,fpm;vS,fukd a&G;cs,fMu
onf/ ,if;ukd,fpm;vS,frsm;uorwukd a&G;cs,fjcif;jzpfonf/
tar&dueforwa&G;aumufyGJonf oG,f0kdufa&G;aumufyGJjzpfonf/
or w a&G ; cs,f a &;uk d , f p m;vS , f o nf ol w pf O D ; wnf ; \
oabmESifh rJay;a&G;cs,fjcif;r[kwfbJ? ol\rdcifygwDuBudKwifNyD;
owfrSwfxm;onfo
h rwavmif;ukrd aJ y;onf/ xkUd aMumifh jynforl sm;u
a&G;cs,fa&;ukd,fpm;vS,fukda&G;onfhtcsdefwGif rnf olorwtjzpf

'Drkdua&pD

65

ta&G;cHrvJqo
dk nfudk vufawGUtm;jzifh owfrw
S x
f m;Ny;D om;jzpfomG ;onfh
oabmyifjzpfygonf/
xkdUaMumifh ygwDrsm;u rdrdwkdUygwD\orwavmif;ukd a&G;cs,f
onfyh o
JG nf tvGet
f a&;ygonfqo
dk nfh t"dym ,faqmifonf/ t"du
ygwDBu;D ESpcf jk zpfonfh &DywfbvifuefygwDEiS hf 'Dru
dk &pfwpfygwDrsm;\
orwavmif;a&G;cs,fyGJukd tpjyKNyD;usif;yrnfh jynfolrsm;\a&G;cs,f
a&;uk,
d pf m;vS,af &G;aumufyJG tar&duefjynfwiG ;f wGif Ekid if aH &;udpr sm;
ESihf vIyv
f yI &f mS ;&Sm;pnf;um;aewwfonf/ ,ckuo
hJ Udk vkyaf qmifrrI sm;onf
jynfolvlxk\ EkdifiHa&;pdwf"mwfrsm;ukd jrifhwufvmaponfh tcGifh
tvrf;vnf;jzpfaeayonf/
orwonf tkyfcsKyfa&;tmPmukdusifhokH;&eftwGuf tkyfcsKyf
a&;vkyfief;rsm;ukd ulnDvkyfaqmifay;rnfh olrsm;tjzpf0efBuD;rsm;ukd
a&G;cs,fcefUtyfonf/ 0efBuD;rsm;\tzGJUukd tpkd;&[kac:Muonf/
tpkd;&onf orw\atmufwGif&SdNyD; orwukdtultnDay;onf/
xkUd aMumifh tpk;d &onf orwtwGuo
f mwm0ef&NdS y;D vTwaf wmftwGuf
wm0efr&Sad y/ tkycf sKyaf &;tmPmusio
hf ;Hk rItwGuf wm0eftm;vk;H onf
orwwpfa,mufwnf;om&Sdonf/
xkUd aMumifh tar&dueforwonf tkycf sKyaf &;wGif odoo
d mom
Bu;D rm;onfh tmPmukyd kdifqkdifxm;onf/ ta&;ygonfh tpnf;ta0;
wpfcw
k iG t
f m;vk;H u vifueG ;f ukq
d efUusicf MhJ uonf/ orwvifueG ;f u
uefUuGurf cJ ek pfr?J axmufcrH J wpfr&J o
dS nf/ xkUd aMumifh axmufco
H nf[k
qk;H jzwfonf[ak jymonf/ tmPmoD;oefUcGaJ 0jcif; tajccHru
l w
dk if;wif;
usyfusyfxdef;odrf;xm;onfhtwGuf orwonfvTwfawmf\ vkyfief;
rsm;wGif 0ifrpGuzf ufay/okUd aomfvnf; orw\rl0g'rsm;ukd vufawGU
usio
hf ;Hk &eftwGuf tajccHjzpfonfOh ya'ukd vTwaf wmfu rjyKp
k r&ay?
xkdUaMumifh vTwfawmfukd vIHUaqmfwGef;tm;ay;NyD; ol\rl0g'ESifh
uku
d n
f rD nfOh ya'ay:aygufvm&efvyk af qmifjcif;onf orw\tpGrf;
tpyif j zpf o nf / ,if ; twG u f trsm;pk t if t m;&S d o nf h ygwD\

66

'Drkdua&pD

vIyf&Sm;rItay:rlwnf aeonf[kqkdaomfvnf; orwukd,fwkdifu


vkt
d yfonf[k ,kMH unfonfv
h yk if ef;rsm;ESihf ywfoufNy;D vTwaf wmfwiG f
aqG;aEG;Mu&efowday;Ekid o
f nf/ owday;csuu
f dk owif;pum;(Message)
taejzifh vTwfawmfukday;ykdUonf/ owif;pum;onf pmtaejzifh
a&;om;xm;onf&o
dS uJo
h Udk orwuk,
d w
f idk Ef w
I rf aS jymonfvnf;&So
d nf/
tmPmokH;&yfxJrS w&m;pD&ifa&;tmPmukd usifhokH;jcif;rSm
txl;r[kwaf y/ okUd aomfvnf; tar&duefw&m;kH;csKyfonf omref
w&m;pD&ifa&;tmPmtjyif vTwaf wmfwiG af &;qGo
J nfh Oya'rsm;onf
zGJUpnf;ykHtajccHOya'ESifh udkufnDrI&Sdr&SdqkH;jzwfonfh? tvGefta&;yg
onfhtmPmukdvnf;ykdifqkdifxm;onf/ ,if;ukdtajccHOya'qkdif&m
csdK;azmufrIokH;oyfpdppfa&;tmPm[kac:ayonf/
vTwaf wmfua&;qGo
J nfh Oya'onf tajccHOya'\ tESpo
f m&
ESihf qefUusiaf eonf[k w&m;kH;csKyfu qkH;jzwfrnfqkdvQif ,if;Oya'
jy|mef;jcif;ukyd ,fcsEidk Nf y;D &v'ftm;jzifh ,if;Oya'onf tvkt
d avQmuf
oufa&mufrIysufjym;oGm;onf/ tajccHpnf;rsOf;onf xk;H wrf;pOfvm
t&ay:aygufvmjcif;jzpfNyD; tajccHOya'xJwGif a&;om;xm;jcif;
r[kwaf y/ okdU&mwGif tajccHpnf;rsOf;&SdaeorQ vTwfawmf\Oya'jyK
tmPmonf aemufqkH;tqkH;tjzwfay;Ekdifjcif;r[kwfqkdonfh tae
txm;&Sdonf/ vTwfawmf[kajymaomfvnf; vlom;rsm;\ tpkta0;
jzpfNyD; vlom;tpkta0;jzpfaeorQ qkH;jzwfcsufrsm;onf tNrJrSefuef
aernfr[kwfay/ xkdUaMumifh w&m;kH;csKyf\zGJUpnf;ykHtajccHOya'
qkid &f m csKd ;az
I ;Hk oyfppd pfa&;tmPm
azmmufro
&;tmPmESihf vTwaf wmf\usL;vGeo
f nfh
vkyf&yfrsm;ukdxdef;csKyfNyD; vTwfawmfwGif rJcGJqkH;jzwfrI\&v'frsm;u
tajccHOya'\tESpo
f m&ukd qefUusirf rI jzpfatmif vkyaf ejcif;onf
tar&duefpepf\tBuD;qkH;toGiftjyif[k ajym&rnfjzpfonf/
w&m;k;H qko
d nf tajccHOya'qkid &f mw&m;k;H csKyEf iS hf Oya't&
wnfaxmifxm;onfh atmuftqifhw&m;kH;rsm;ESifh zGJUpnf;xm;onf/

'Drkdua&pD

67

xkdUaMumifh w&m;kH;\zGJUpnf;ykHwGif tao;pdwftpdwftykdif;rsm;ukd


vTwaf wmfu jy|mef;xm;onfOh ya't&owfrw
S x
f m;onf/ t"dym ,frmS
w&m;kH;csKyfonf vTwfawmf\tajccHOya'csdK;azmufrIukd MuyfrwfEkdif
onfhtcGifhtmPmukd ykdifqkdifaeaomfvnf; w&m;kH;rsm;ukdrnfokdU
wnfaxmifxm;&Srd nfqjdk cif;ESiyhf wfouf vTwaf wmf\tqk;H tjzwfu
vGefpGmt"duusaeonf/ xkdUjyif w&m;kH;csKyfwGif tvkyfvkyfaeonfh
w&m;olBuD;rsm;ESifh ywfoufNyD; tajccHOya'wGif&mxl; &moufyef
&Sdaprnf[kqkdxm;onf/
,if;ukt
d aMumif;jyKNy;D w&m;k;H \oD;jcm;vGwv
f yfpmG &yfwnfrI
ukd tmrcHay;xm;aomfvnf; wpfzufwiG f w&m;olBu;D rsm;ukd a&G;cs,f
&mwGif orwutxufvw
T af wmf\ twnfjyKcsuu
f &dk ,lNy;D cefUtyf&rnf
jzpfonf/ w&m;kH;csKyf\&mxl;cefUxm;onfhtykdif;wGif tkyfcsKyfa&;
tmPmu 0ifa&mufpu
G zf ufjcif;ukd todtrSwjf yKxm;onf/ tar&duef
pepfonf Oya'jyKa&;? tkyfcsKyfa&;? w&m;pD&ifa&;tmPmokH;&yfukd
tMurf;tm;jzifh jywfjywfom;om;oD;jcm;cGJxm;&if; wpfckESifhwpfck
tMum;wGif vdrmyg;eyfpGmjzifh qufpyfxm;NyD; tjyeftvSefxdef;uGyf
Ekdifatmif aocsmpGmwGufcsufxm;onf/
qGpfZmvef'Drkdua&pDpepf
om;jzpf o l \ acgif ; ay:wG i f ypf r S w f t jzpf x if x m;onf h
yefoD;ukd wnfhwnfhrSefatmifjrm;ESifhypfcGif;? tu,fvGJoGm;cJhygu
aemufjrm;wpfpif;ESihf tmPmykid u
f ydk pf&efvyk cf o
hJ nfh 0Dv,
D rfaw;vf\
Zmwfvrf;ukd urmwpfvTm;u uav;i,frsm;aumif;aumif;odMu
onf/ qkd;oGrf;onfhtmPmykdifukdawmfvSefNyD; trdqGpfZmvefEkdifiH\
vGwv
f yfa&;ukd apmifah &Smufxed ;f odr;f cJo
h nfh ol\owu
d dk 'Dru
dk a&pD\
vlpGrf;aumif;tjzpf owfrSwf&efoifhavsmftyfayonf/ a&S;acwfu
&mZ0ifjzpfonf[kqdkaomfvnf; ,aeUacwfwGifvnf; qGpfZmvef
'Drkdua&pD\ta&;ygonfh erlemwpfcktjzpf&Sdaeayonf/

68

'Drkdua&pD

qGpfZmvefonf tar&duefjynfaxmifpu
k o
hJ Udk jynfaxmifpk
EkdifiHwpfEkdifiHjzpfNyD; jynfe,frsm;ESifh zGJUpnf;xm;onf/ qGpfZmvef
jynfaxmifpt
k pk;d &onf Oya'jyKa&;? tkycf sKyaf &;ESihf w&m;pD&ifa&;u@
okH;ckcGJxm;NyD; Oya'jyKu@ukd jynfolUvTwfawmfESifh jynfaxmifpk
vTwaf wmfrsm;ESihf zGUJ pnf;xm;&So
d nf/ jynfaxmifpv
k w
T af wmfud k jynfe,f
toD;oD;u wef;wlnrD QtrwfEpS Of ;D pDudk a&G;cs,zf UJG pnf;xm;&m tar&duef
txufvw
T af wmfqifwal yonf/ jynfoUl vTwaf wmfonf ygwDtvku
d f
&&So
d nfh rJta&twGuaf y:rlwnfNy;D trwfta&twGuu
f dk cJGa0onfh
pepft& jynfe,ftoD;oD;wGif rJay;a&G;cs,x
f m;onfh 200 cef&Y o
dS nfh
trwfrsm;ESifh zGJUpnf;xm;onf/
ygwDtoD;oD;onf jynfolvlxk\axmufcHrIESifh ukdufnDonfh
trwfta&twGuu
f dk &Ekid o
f nfqo
dk nft
h xl;pDrx
H m;onfh a&G;aumufyJG
enf;vrf;yifjzpfonf/ rJay;ykdifcGifhrSm touf(20)ausmf trsdK;om;
rsm;ukdowfrSwfNyD; trsdK;orD;rsm;EkdifiHa&;wGif yg0ifvkyfaqmifjcif;ukd
todtrSwfrjyKao;ay/ 1971 ckESpfrSom trsdK;orD;rsm;EkdifiHa&;
vkyfcGifh&Muonf/ a&G;aumufyGJonf tar&duefjynfaxmifpkESifh
tjcm;EkdifiHrsm;uJhokdU yGJawmfwpfckyrmtBuD;tus,fvkyfjcif;rsdK;
r[kwfbJ rJay;rnfholta&twGufenf;NyD; EkdifiHa&;jyemrsm;ukd
acgif;at;at;ESifh pOf;pm;qkH;jzwfaeonfhtcsufrSm rsm;pGmavhvm
twk,loifhvSonf/
qGpZf mveftpk;d &\ tkycf sKyaf &;ykid ;f wGif xl;jcm;onfzh UJG pnf;yk&H dS
ayonf/ rsm;aomtm;jzifh tkyfcsKyfa&;tmPmykdifqkdonf bk&if
okUd r[kwf orwwpfa,mufom&Sad omfvnf; qGrZf mvefwiG f vltrsm;
tjym;cefUxm;onf/ jynfaxmifpak umifpD[ak c:Ny;D vTwaf wmfEpS &f yfu
a&G;cs,fxm;onfh aumifpD0ifckepfOD;ESifh zGJUpnf;xm;onf/ ESpfwkdif;
vTwfawmfESpf&yfrsufESmpkHnDtpnf;ta0;wGif aumifpD0ifrsm;xJrS
Ou|ukad &G;cs,Nf y;D qGpZf mvefjynfaxmifpo
k rw&mxl;cefUtyfonf/

'Drkdua&pD

69

okUd &mwGif orwonfaumifpDOu|taejzifh qkH;jzwfcsufrsm;csrSwf


&mwG i f twnf j yKonf h t cG i f h t mPm&S d o nf qk d j cif ; xuf r yk d a y/
xkUd aMumifh orw&mxl;t&om jynfaxmifpo
k rwjzpfNy;D tcrf;tem;
rsm;wGif EkdifiHukdukd,fpm;jyK&ef oufoufyifjzpfonf/
qGpfZmvefpepf\ txl;jcm;qkH;tcsufrSm wkdufkduf'Drkdua&pD
xGef;um;onfh tcsufjzpfonf/ ta&;ygonfh Oya'rlMurf;rsm;ukd
Oya'jyKvTwfawmfrsm;wGif aqG;aEG;NyD;aemuf jynfolUqEcH,lyGJESifh
jynforl sm;u wku
d f u
dk t
f wnfjyKNy;D Oya'tjzpfjy|mef;onf/ 4if;tjyif
jynfolrsm;xJwGif twkdif;twmwpfcktxd rJqE&Sifrsm;\wlnDonfh
oabmxm;rsm;pkpnf;rdonfqydk gu jynforl sm;bufu Oya'rlMurf;ukd
wifoGif;NyD; Oya'vTwfawmfu ,if;ukdtwnfjyKonfhenf;? okdUr[kwf
jynforl sm;u rJay;twnfjyKonfeh nf;? wpfenf;enf;uko
d ;Hk Ny;D Oya'ukd
a&;qGjJ y|mef;onf/ yxrenf;onf jynfolUqEcH,lonfhenf;jzpfNyD;
aemufenf;rSm jynfolrsm;upwifonfhenf;jzpfonf/ enf;ukd
tar&duefjynfaxmifpk jynfe,ftcsKd UwGif tvm;wlo;Hk pGaJ eonfudk
awGU&onf/ xkUd aMumifh tar&duefjynfaxmifpo
k nf jynfaxmifpw
k pfcv
k ;Hk
taejzifh oG,0f u
dk 'f rD u
dk a&pDqefaomfvnf; tcsKd Uaomjynfe,frsm;wGif
wkdufkduf'Drkdua&pDpepfukd twkdif;twmwpfcktxd aygif;pyfokH;pGJ
aeonf[k qkdEkdifonf/
wku
d f u
dk 'f rD u
dk a&pDpepfonf jynfov
l x
l \
k qEoabmxm;
t& Oya'jyKrEI iS q
hf idk faom jyemrsm;ukd wku
d f u
dk af jz&Si;f jcif;jzpfonfh
twGuf 'Drkdua&pDpepfwpfcktaejzifh tjynfht0qkH;usifhokH;onfhykHpH
jzpfonf/ okdUaomfwpfzufuMunfhvQif Oya'jyemrsm;qkdonf
tvGefIyfaxG;NyD;cufcJayonf/ xkdUaMumifh jynfoltrsm;pkonf Oya'
ESifhywfoufNyD; ESHUpyfuRrf;usifonf[krqkdEkdifay? cufcJonfh Oya'
qkdif&mjyemukd Oya'ESifhywfoufonfh todynmjynfhjynfh00r&Sd
onfh jynforl sm;u wku
d f u
dk rf aJ y;qk;H jzwfrnfqydk gu xifovdkvyk jf cif;

70

'Drkdua&pD

rsdK;? rawmfwqtaMumif;wkdufqkdifjcif;rsm;aMumifh taetxm;


ajymif;vJoGm;jcif;rsdK;jzpfEkdifaom tE&m,f&Sdayonf/
4if;onfwkdufkduf'Drkdua&pDESifh ywfoufNyD;oabmxm;uGJvGJ
p&mtcsujf zpfonf/ rnfoUdk yifjzpfap? jynforl sm;\Ekid if aH &;todpw
d "f mwf
jrifrh m;jcif;r&Syd gu wku
d f u
dk 'f rD u
dk a&pDpepfudk taumiftxnfazmfvQif
&v'faumif;rsm;aocsmayguf&rnf[k rarQmfrSef;Ekdifay/
'Drdkua&pDpepfwGif okdUyifykHpHtrsdK;rsdK;&Sdonf/ ,if;txJrS
t*Fvef? tar&duefESifh qGpfZmvefEkdifiHrsm;\ erlemokH;ckukd avhvm
jcif;yifjzpfonf/ EkdifiHwpfEkdifiH\ EkdifiHa&;wnfaqmufykHqkdaomfvnf;
acwfumvtvku
d f wjznf;jznf;ajymif;vmjcif;jzpfojzifh qufajymif;vJ
aernfrSmrvGaJ y/ 'Dru
dk a&pDonf &Sio
f efaerIonf ouf&u
dS o
hJ Udk tpOf
rjywfBuD;xGm;vmaeonf/ odkY&mwGiftajccHoabmw&m;? wpfenf;
tm;jzifh vGwv
f yfpmG azmfxw
k o
f nfh jynfolrsm;\qEoabmxm;rsm;
ESifh jynfolrsm;u rdrdwkdUtwGuf EkdifiHa&;rl0g'ukdcsrSwf? jynfolrsm;u
vGwfvyfpGma&G;cs,fxm;onfh ukd,fpm;vS,frsm;ukd ,if;rl0g'rsm;jzifh
taumif t xnf a zmf a ponf h o abmxm;onf tNrJ w rf ; wpf c k
wnf;omjzpfNyD; rnfonfhtcgrQ ajymif;vJrnfr[kwfay/

'Drkdua&pD

71

tcef;(4)
rJay;ydik cf iG hf
jynfolUukd,fpm;vS,fa&G;aumufjcif;
'Drdkua&pDEdkifiHa&;qdkonfrSm jynfolvlxkyg0ifonfh EdkifiHa&;
jzpfonf/ odkUqdkaomfvnf;jynfoltm;vHk;u EdkifiHa&;tvkyfrsm;udk
wu,f y g0if v k y f a qmif & ef rjzpf E d k i f y g/ xd k U aMumif h 'D r d k u a&pD
EdkifiHa&;wGif tajccHtm;jzifh jynfolUudk,fpm;vS,frsm;uaqmif&Guf
onfh EdkifiHa&;tjzpfESifh vIyf&Sm;vkyfudkifMuonf/ jynfolvlxkonf
rdrdwdkUxJrS rdrdwdkUudk,fpm;jyKonfh udk,fpm;vS,fudka&G;cs,fMuonf/
jynfolUudk,fpm;vS,frsm;onf jynfolrsm;\oabmxm;udk
tajccHNyD; EdkifiHa&;udkvkyfaqmifMuonf/ xdkUaMumifha&G;aumufyGJ
jyKvkyfonfh jynfolrsm;\e,fy,ftwdkif;twmu ydkrdkus,fjyefUonf
ESifhtrQ a&G;aumufwifajrmufcH&onfh jynfolUudk,fpm;vS,frsm;onf
jynfolUqEudkydkNyD;xif[yfonf? udk,fpm;jyKonf[k ajymEdkifonf/
xkUd tjyifa&G;aumufyEJG iS yhf wfoufonfh jynfov
l x
l \
k tawG;tac:u
jrif h r m;onf E S i f h trQ xuf j ruf N yD ; t&nf t csif ; &S d o nf h jynf o l U
ud,
k pf m;vS,rf sm;vufxo
J Ykd Edik if aH &;udk tyfEEHS ikd rf nfjzpfonf/ xdUk aMumifh
a&G;aumufyGJudk ususee? rSefrSefuefuefusif;yEdkifrIonf 'Drdkua&pD
EdkifiHa&;udkatmifjrif atmifvkyfaqmifEdkifjcif;\ t"duusonfh
aomhcsufjzpfonf[k ajymrnfqdkyguvGefrnfrxifyg/

72

'Drkdua&pD

jynf o l U ud k , f p m;vS , f r sm;onf trsd K ;tpm;trsd K ;rsd K ;&S d N yD ;


,if;wdkYwGif txl;ojzifhta&;BuD;onfrSm jynfolrsm;\udk,fpm;
Oya'udka&;qGJay;onfh vTwfawmftrwfrsm;jzpfonf/ odkU&mwGif
vTwfawmf[kwpfcGef;wnf;ajymvQif udk,fydkiftkyfcsKyfcGifh& a'oE&
vTwfawmfrsm;vnf;&SdNyD; t"dym,faumufvGJEdkifonfhtwGuf EdkifiHvHk;
qd k i f & mtwd k i f ; twmES i f h vT w f a wmf u d k & nf T e f ; onf h t cgrsd K ;wG i f
jynfoUl vTwaf wmf[k em;vnf&rnfjzpfonf/ jynfoUl vTwaf wmfua&;qGJ
vdkufonfh Oya'onf jynfolrsm;\aeUpOfb0wGif pnf;rsOf;pnf;urf;
rsm; owfrSwfay;vdkufjcif;jzpfovdk? tpkd;&uwdkif;jynfudktkyfcsKyf&m
wGio
f ;kH onfeh nf;pepfwpfcv
k nf; jzpfvmonf/ xdUk aMumifh Oya'aumif;&if
aumif;oavmuf EdkifiHa&;onfvnf;aumif;rGefvmrnfjzpfonf/
Oya'aumif;wpf&yfuakd &;qGEJ ikd &f eftwGuf jynfoUl vTwaf wmftaejzifh
jynfolUoabmxm;udktrSeftuefudk,fpm;jyKonfh olrsm;ESifhzGJUpnf;
&rnf j zpf o nf / jynf o l U vT w f a wmf w G i f vl a wmf v l a umif ; rsm;ud k
xm;&SEd ikd &f eftwGuf jynfov
l x
l u
k rkd aJ y;cGiahf y;xm;ouJo
h Ukd rJay;cGiu
fh kd
jynfolvlxku rSefrSefuefueftoHk;csNyD;a&G;cs,fMu&rnfjzpfonf/
oufOD;qHydkiftkyfcsKyfa&;? tmPm&SiftkyfcsKyfa&;rsm;wGif
oufOD;qHydkiftkyfcsKyfolwpfOD; odkUr[kwf tmPm&SifwpfOD;ESifh ,if;wdkU
ywf0ef;usifwGif&Sdonfh vufwpfqkyfpmvlenf;pkutmPmudk tjynfh
t0csKyfudkifxm;avh&Sdonf/ tqdkygolrsm;onf rdrdpdwfBudKufxifovdk
tmPmudktoHk;jyKNyD; jynfolrsm;\ b0udkzdESdyfcsKyfcs,fonfhtjyif
tcGifhta&;rsm;udkqHk;HI;atmifvkyfavh&SdMuonf/ ,if;tE&m,fudk
umuG,f&eftwGuf tcsKyftjcmtmPmrSeforQudk wnfqJjzpfaom
Oya'vrf;aMumif;rS aoGznfroGm;ap&ef xdef;csKyfowfrw
S jf cif;onf
'Drkdua&pDEdkifiHa&;\ BuD;rm;onfhta&;ygonfh tcsufjzpfonf/
oufOD;qHydkif tkyfcsKyfa&;? tmPm&SiftkyfcsKyfa&;rsm;wGif Oya'r&Sd[k
ajymr&aomf v nf ; ,if ; Oya'onf ouf O D ; qH y d k i f t mPm&S i f
wpfO;D wpfa,mufu wpfzufowfa&;qGx
J m;onfh Oya'rsm;jzpfonf/

'Drkdua&pD

73

odkU&mwGif 'Drdkua&pDEdkifiHa&;pepfatmufwGif Oya'a&;qGJolrsm;onf


bk & if v nf ; r[k w f ? or w vnf ; r[k w f ? 0ef B uD ; csKyf v nf ; r[k w f ?
jynfov
l x
l u
k ,
kd w
f ikd o
f mjzpfonf/ bk&ifjzpfap? orwjzpfap? 0efBu;D csKyf
jzpfap? tjcm;tkyfcsKyfa&;qdkif&mtvkyfudk vkyfudkifaeoltm;vHk;tae
jzihf jynfolvlxkua&;qGJxm;onhfOya'udk av;pm;vkdufem&rnf
jzpfonf/ ae&mwGif jynfolvlxkuOya'udk wdkufdkufa&;qGJjcif;
rjyKbJ vlxkudk,fpm;vS,frsm;ESifh zGJUpnf;xm;onfhvTwfawmfudk
wm0efay;tyfa&;qGJapavh&SdMuonf/ vGwfawmf\vkyfief;wm0ef
onf rQtxdta&;ygonf? t&nftcsif;ESifhjynfhpHkNyD; opm&Sd
ajzmifhrwfonfh vTwfawmftrwfrsm;udk a&G;cs,fEdkif&efonf jynfol
vlxktwGuf rnfrQtxdta&;ygonfqo
kd nfukd ,ckqv
dk Qif aoao
csmcsmem;vnf oabmaygufvmNyD[k,lqonf/
Oya'jyKwm0efudkvTwfawmfwpfckwnf;udkom yHktyfwm0ef
ay;xm;jcif;onf raumif;bl;[kajymMuonfvnf;&Sdonf/ vTwfawmf
wGif Oya'jyKHkESihf jynfolvlxk\qEtppftrSefudk jznfhqnf;ay;Edkif
rnfhOya'rsm;usdef;aoaygufxGufay:vmrnf[k w&m;aoowfrSwf
xm;r&yg/ vTwfawmfwGif trwfae&mtrsm;pk&xm;onfh ygwD
wpfck\ pOf;pm;qHk;jzwfcsufwpfckwnf;ESifhqdkygu jynfolvlxk\
qEESifh aoGznfonfh Oya'rsm;xGufay:vmNyD; ,if;Oya'rsm;
atmufwiG f Edik if aH &;udv
k yk f aqmifvu
kd &f onfrsKd ;&SEd ikd o
f nf/ xdUk aMumifh
Oya' jyKpk o nf h t cg jynf o l v l x k u wd k u f d k u f r J a y;NyD ; qH k ; jzwf
vkyaf qmif&efvt
kd yfonf/ ,if;tqku
d dk vufawGUtaumiftxnfazmf
onfuawmh ,ciftcef; (3)wGif azmfjycJhonfh dk;pif;onfh'Drkdua&pD
odkUr[kwfwdkufdkuf'Drdkua&pD pepfjzpfonf/
,aeUacwfvTwfawmf\Oya'rsm;onf tvGefw&mIyfaxG;rI
&So
d nfh taetxm;odaYk jymif;vJvmaeonf/ xdUk aMumifh Oya'aumif;
wpfckudka&;qGJEdkif&eftwGuf oufqdkif&mA[kokwvnf; jzpfay:
vmrnfhtusdK;tjrwfESifh xdcdkufqHk;HI;rIudk aoaocsmcsmpOf;pm;NyD;rS
vkyfaqmif&rnfjzpfonf/ ,if;twGuf Oya'ESifh ywfoufNyD; tawGU

'Drkdua&pD
74
tBuHKenf;ol trsm;pkyg0ifonfh jynfolvlxku jzpfovdkqHk;jzwfcsuf
csjcif;? yk*vducHpm;csufESifhqHk;jzwfjcif;wkdYjzifh rJay;rnfqdkygu
tyifyef;cHNyD;BudK;pm;yrf;pm;a&;qGJxm;onfh Oya'rlBurf;wpfckonf
ty,fcHvdkuf&onfrsdK;vnf;&Sdonf/ oef;csD&Sdonfhvlxkaexdkifonfh
EdkifiHwpfEdkifiHwGif Oya'rlBurf;wpfckcsif;wpfckcsif;udkvlxkudkwifjy?
,if;aemuf twnfjyKrjyKponft
h qifrh sm;udv
k yk af qmif&efonfvnf;
tifrwefvuf0ifNyD; tcsdefvnf;ukefonf/ xkdaMumifhvufawGUwGif
OmPftajrmftjrifESifhjynfhpHkNyD; tawGUtBuHK<u,f0onfhvTwfawmf
trwfrsm;ESihf vTwaf wmfuzkd UJG pnf;NyD; Oya'jyKtmPmudk vTwfawmfudk
ay;tyfvdkufonf/ jynfolvlxkonf vTwfawmftrwfrsm;udka&G;cs,f
ay;onfhenf;vrf;u ydkNyD;tqifajyonf/ ,if;onf udk,fpm;jyK
'Drdkua&pDwpfenf;tm;jzifh oG,f0dkuf'Drdkua&pDpepfjzpfNyD; ,aeUacwf
'Dru
kd a&pDEikd if t
H rsm;pkonf ,if;enf;udk owfrw
S t
f oH;k jyKaeMuonf/
xdkUaMumifh 'Drdkua&pDEkdifiHa&;rnfrQtxd xGef;um;vmrnfudk
vTwaf wmftrwfcefUtyf&mwGif vlaumif;udak &G;cs,o
f vm;? ra&G;cs,f
bl;vm;qdjk cif; tay:rlwnf uGm;jcm;oGm;rnfjzpfonf/ a&G;aumufyJG
onf jynfolvlxkwpfOD;wpfa,mufcsif;pDu trSefwu,fpdwfcs
,HkMunf&onfh vlyk*dKvfudka&G;NyD; rdrdwdkU\udk,fpm;vS,ftjzpf ta&;
Bu;D onfOh ya'rsm;udak &;qG&J eftmPmudk vTaJ jymif;ay;tyfjcif;jzpfonfh
twG u f av;av;euf e uf v k y f a qmif & rnf j zpf o nf / od k U &mwG i f
a&G;aumufyGJtwGuf 0ifa&muf,SOfNydKifolrsm;xJwGif udk,fhtwGuf
rJ&atmif enf;trsKd ;rsKd ;vkyaf eonfh olrsm;vnf;ygaomaMumifh rJqE&iS f
rsm;tBud K uf v d k u f N yD ; aumif ; uG u f r sm;ud k o ma&G ; cs,f a jymqd k j cif ; ?
rjzpfEikd o
f nfu
h wdpum;rsm;udak y;jcif;tp&do
S nfrsm;udk vkyaf qmifonfh
olrsm;&SMd uonf/ ,ckuo
hJ Ukd qGaJ qmifrrI sm;aemufoyYkd groGm;bJ twkrsm;
xJ u &wemtppf u k d a &G ; cs,f a zmf x k w f E d k i f & ef r S m jynfolvlxk\
todOmPfynmvdktyfygonf/ jynfolUudk,fpm;vS,frsm;u Oya'
aumif;rsm;udka&;qGJNyD; aumif;rGefonfhEdkifiHa&;udk vkyfaqmifap&ef
twGuf? yxrt"duusonfhtcsufrSm jynfolvlxk\EdkifiHa&;qdkif&m

'Drkdua&pD

75

todOmPfynm jrifhrm;ae&efqdkonfhtcsufjzpfonf/ a&G;cs,fonfh


jynfolvlxk\tjrifonf pl;&Sxufjrufrnfqdkygu xufjrufonfh
udk,fpm;vS,faumif;rsm;udk a&G;cs,fEdkifrSmjzpfNyD; rdrdwdkU\om,m
csrf;ajrhrIudk aqmifMuOf;ay;EdkifonhfEdkifiHa&;udkwnfaqmufEdkifrSm
jzpfonf/
Oya'a&;qGJjcif;onf vTwfawmf\ta&;tBuD;qHk;vkyfief;
wpf c k j zpf a omf v nf ; rnf r Qavmuf t xd a umif ; onf h O ya'ud k
a&;qGJEdkifygap? ,if;udk enf;rSefvrf;rSefESifhtoHk;rcsEdkifvQifvnf;
EdkifiHa&;wGif &v'faumif;rsm;rnfonfhtcgrSxGufay:vmEdkifrnf
r[kwyf g/ Oya'udk vufawGUaqmif&u
G &f mwGif w&mH;k qdo
k nfae&m&Sd
aomfvnf; EdkifiHa&;u@wGif Oya'udu
k sio
fh ;kH jcif;u tpk;d &jzpfonf/
xdkUaMumifh EdkifiHa&;udk acsmacsmarGUarGUaqmif&GufEdkif&eftwGuf
vTwfawmfESifh tpdk;&Mum;wGif tay;t,lrQrQwwESifh vkyfaqmif&ef
ta&;Bu;D onf/ ae&mwGif 'Dru
kd a&pDEikd if t
H rsm;pkonf vTwaf wmfEiS hf
[efcsufnDnDvufwGJoGm;Edkifrnfh tpdk;&rsdK;udkwnfaqmufEdkif&ef
tpDtpOfrsm;udk jyKvkyfxm;avh&SdMuonf/ *syefzGJUpnf;yHktajccH
Oya'opfwGif ]]tpdk;&tzGJU0efBuD;csKyfudk vTwfawmf\ qHk;jzwfcsufESifh
vTwfawmftrwfrsm;xJrSa&G;cs,f&rnf}} [kyg&Sdjcif;onf ,if;twGuf
aMumifhjzpfonf/ xdkUaMumifh jynfolvlxku jynfolUudk,fpm;vS,fjzpf
onfhvTwfawmftrwfudka&G;aumufwifajrmufjcif;onf omref
vTwfawmftrwfwpfOD;udk a&G;cs,fvdkufHkomrubJ wpfcsed w
f nf;wGif
EdkifiHudkwdkufdkuftkyfcsKyfonfh tpdk;&tzGJU\ xdyfqHk;acgif;aqmifudk
a&G ; cs,f v d k u f j cif ; vnf ; jzpf o nf / a&G;aumufyGJ\ta&;ygrIonf
,ckavmuftxdBu;D rm;onf[ak jym&rnfjzpfonf/
a&G;aumufyGJusif;yenf;rsm;
vTwfawmfonfEdkifiHa&;\ausmdk;r@dKifjzpfonfh Oya'udk
a&;qGJjcif;? Oya'udkvufawGUusifhoHk;NyD; EdkifiHudktkyfcsKyfrnhf
tpdk;&\acgif;aqmifudkqHk;jzwfay;jcif;rsm;udk aqmif&Gufay;onf/

76

'Drkdua&pD

xdUk aMumifh Edik if w


H pfEikd if \
H Edik if aH &;OD;wnf&mvrf;aMumif;udk vTwaf wmfu
qHk;jzwfay;onf[ak jymrnfqv
kd Qiv
f nf;rrSm;ay/ odUk &mwGif rnfonfh
vrf;aMumif;udkoGm;vQifaumif;rnf[kqdkjcif;ESifh ywfouf tjrifrsm;
trsdK;rsdK;uGJjym;avh&Sdonf/ ,ckuJhodkU tjrifuGJjym;&mrS EdkifiHa&;ygwD
trsdK;rsdK;ay:vmjcif;jzpfonf/ xdkUaemuf vTwfawmfwGif trwfae&m
trsm;pk&SdonfhygwDuOya'jyKa&;udkqHk;jzwfay;onf/ txl;ojzifh
vTwaf wmfuAkd [djk yKonf'h rD u
kd a&pDEikd if aH &;wGif tiftm;Bu;D ygwDuom
tpdk;&tzGJUzGJUpnf;onf/ ygwDwpfckwnf;\tiftm;ESifh rvHkavmuf
ygu rdryd gwDEiS rhf 0l g'csi;f qifwo
l nfh tjcm;ygwDrsm;ESihf GeUf aygif;zGUJ Ny;D
tpdk;&udkzGJUpnf;avh&SdMuonf/ ,if;udk vTwfawmfEdkifiHa&;[k ac:a0:
aMumif; a&SUazmfjyNyD;jzpfonf/
,ckuJhodkYvTwfawmftwGif;wGif EdkifiHa&;ygwDrsm;tjyeftvSef
wdkufMucdkufMu? tBudwfte,f,SOfNydKifMuonfhudponfwdkif;jynf
wpfckvHk;nDnDGwfGwfjzpf&efta&;wGif taESmifht,SufjyKouJhodkU
jzpfaeonf/ odkU&mwGif rnfodkUaomEdkifiHa&;vrf;aMumif;ESifh oGm;rnf
udk qHk;jzwfcsufwpfckwnf;vkyfaqmifjcif;onftvGeftE&m,frsm;
onf/ qHk;jzwfcsufwpfckESifhywfoufNyD; qefUusifbuftjrif&Sdonf
rsm;uvnf;twGi;f a&mtjyifyg aocsmpGmqef;ppfavhvmNy;D rwlno
D nfh
tjrifrsm;udk tjyeftvSefa0zefjcif;aqG;aEG;dEdIif;onfhenf;vrf;rsm;
ES i f h Ed k i f i H a &;ud k v k y f a qmif o G m ;jcif ; uom 'D r k d u a&pD E d k i f i H a &;\
tESpfom&jzpfonf/ vrf;aMumif;wpfckwnf;uyif trSefjzpfonf[k
qdkNyD; wjcm;&yfwnfcsufu oabmxm;rsm;udk ydwfqkdUxm;jcif;onf
tmPm&SifEdkifiHa&;\vufoHk;enf;vrf;a[mif;yifjzpfonf/ ]]ighjrif;
igpdkif;ppfudkif;a&mufa&muf}} yHkpHusifhoHk;onfhtcg aemufqHk;wGif
jynfolrsm;acsmufxJusonfhtajctaeudk qdkufa&mufoGm;Edkifonf/
EdkifiHa&;ygwDrsm;\ta&twGurf sm;u rsm;jym;vGe;f Ny;D NyKd iq
f idk w
f u
dk cf u
kd f
rIrsm;rsm;vGe;f onft
h cgwGiv
f nf; EdkifiHa&;rwnfrNidrfjzpfNyD; jynfwGif;

'Drkdua&pD

77

rNidrfroufjzpfaponfh taMumif;&if;jzpfoGm;Edkifonf/ xkdUaMumifh


Edik if aH &;ygwDESpfygwD odkUr[kwf oHk;ygwDu w&m;rQwNyD; rSeu
f efonfh
aqG;aEG;rIrsKd ;vkyaf qmifomG ;jcif;u taumif;qH;k jzpfygonf/
jynfov
l x
l u
k vTwaf wmftrwfuakd &G;aumufwifajrm ufonfh
tcgwGiv
f nf; vTwfawmftrwfavmif;wpfOD;wpfa,muf\ t&nf
tcsif;udkomMunfhjcif;r[kwfbJ ,if;trwfavmif;u rnfodkUaom
Ed k i f i H a &;ygwDw G i f ygaeoenf;? rnfodkUaomEdkifiHa&;t,ltqudk
pGu
J ikd x
f m;oenf;qdkonfrsm;udkyg aoaocsmcsmavhvmzkdUvdktyfonf/
qdk&rnfqdkvQif jynfolvlxkonfa&G;aumufyGJwGif vludka&G;cs,f&jcif;
jzpfovdk ygwDudkvnf;a&G;cs,f&jcif;aMumifhjzpfonf/ odkUqdkvQif
a&G;aumufyGJudk,fpm;vS,favmif;rsm;ESifh ,if;udk,fpm;vS,favmif;\
rdcifygwD ,if;ESpcf w
k iG rf nfonfukd OD;pm;ay;Ny;D a&G;cs,o
f ifyh goenf;/
qHk;jzwf&cufonfhjyemwpfckjzpfonf/ EdkifiHa&;ygwD\
rl0g' cdkifckdifrmrm&SdrnfqdkvQifwpfenf;tm;jzifh aumif;rGefonfh
EdkifiHa&;ygwDwpfckjzpfrnfqkdvQif OD;pGm,if;EdkifiHa&;ygwDudkpOf;pm;NyD;
rJxnfhoifhonf/ odkU&mwGifEdkifiHa&;ygwDwpfcku jywfjywfom;om;
r&SdbJrl0g'ukwfjcnf;ajymif;vJoGm;rnfhtajctaersdK;wGif vlyk*dKvf
udo
k m rJay;a&G;cs,&f efvnf;vdt
k yfvmonf/ ygwDwpfcu
k akd xmufcNH y;D
,if;ygwD\ud,
k pf m;vS,af vmif;udk rJxnfah y;vdu
k af omfvnf; ud,
k pf m;vS,f
avmif;u a&G;aumufcH&NyD;aemufrSm ygwDudkNzdKcGJjcif;? ygwDudk
opmazmufNy;D wjcm;ygwDEiS hf yl;aygif;jcif;rsm;vkyrf nfqykd gu vly*k Kd vf
wpfOD;wpfa,mufudk a&G;aumufjcif;onfvnf; t"dym,fr&Sdyg/
,if;twGufaMumihf jynfolrsm;onf EdkifiHa&;ygwDudk tav;xm;
oifhuJhodYk ,if;ESifhvdkufavsmnDaxG&Sdonhf udk,fpm;vS,favmif;udk
a&G;cs,
f rJay;jcif;onfaumif;rGeyf gvdrrhf nf/ xkUd tjyif a&G;aumufyJG
oGm;NyD; udk,fhwm0efNyD;oGm;[k rrSwf,loifhbJ udk,fa&G;cs,fxm;onfh
udk,fpm;vS,f wpfenf;tm;jzifh vTwfawmftrwfrsm;\ vkyfudkif

78

'Drkdua&pD

aqmif&GufyHkrsm;udk owdBuD;BuD;xm;apmifhMunfhNyD; w&m;enf;vrf;


usonf h a 0zef r I r sm;jyKvk y f o G m ;&ygrnf / xuf j ruf o nf h vl a wmf
vl a umif ; rsm;ES i f h zG J U pnf ; xm;onf h aumif ; rG e f o nf h y gwD w pf c k
jzpfvmatmif jynfov
l x
l u
k rdrw
d Ukd ud,
k w
f ikd ?f rdrw
d Ukd vufEiS ahf jrawmif
ajrmufay;oGm;rnfqdkonfh pdwf"mwfrsdK;xm;&Sd&efvdktyfonf/
vTwfawmfEdkifiHa&;onf vlyk*dKvfwpfOD;wpfa,mufcsif;vkyf
aqmifaejcif;r[kwfbJ ygwDtvdkufvIyf&Sm;vkyfaqmif&jcif;jzpfonf/
rnf r Qyif v l a wmf v l a umif ; ud k a&G ; cs,f x m;onf q d k a omf v nf ;
,if ; vl y g0if o nf h y gwD o nf vT w f a wmf t rwf t a&twG u f o nf
enf;yg;rnfqykd guvTwaf wmfukd OD;aqmifEikd &f efrmS cufco
J nf/ od&Yk mwGif
a&G;aumufyGJwGif ygwDwpfck\udk,fpm;vS,favmif;wpfOD;u tvGef
emrnfBuD;oljzpfrnfqdkvQif ,if;vlyk*dKvfudkyJ vdktyfonfxufydkNyD;
rJay;Muonfhtcg ,if;vlyk*dKvfta&G;cs,fcH&aomfvnf; ygwDxJu
wjcm;udk,fpm;vS,favmif;rsm;a&G;aumufyGJrSm HI;edrfhMuonfrsdK;vnf;
&Sdonf/ xdkYaMumifh udk,fpm;vS,favmif;wpfa,mufa&G;aumufcH&&ef
twGuf vdt
k yfonft
h a&twGujf ynfrh o
D mG ;onft
h cgwGif ydak eonfrsm;
tm; ,if;udk,fpm;vS,favmif;\ rJtjzpfrowfrSwfbJ olUrdcif
ygwDxJu tjcm;uk,
d pf m;vS,af vmif;rsm;xHodkY cGaJ 0ay;onfqo
kd nfh
pepfukd pOfpm;vmMuonf/ ,if;pepfoUkd r[kwf ,if;pepfEiS hf qifonfh
wjcm;enf;vrf;rsm;ES i f h ygwD t oD ; oD ; uae tcsd K ;tpm;tvd k u f
trwfrsm;udka&G;cs,fonfh a&G;aumufyGJpepfudktcsdK;usudk,fpm;jyK
pepf[kac:onf/
tcsdK;usudk,fpm;jyKpepfonf oabmw&m;t& tzGHUNzdK;qHk;
a&G;aumufyGJenf;vrf;jzpfaomfvnf; vufawGUwGif ,if;pepftm;
uRr;f uRr;f usiu
f sit
f oH;k jyKEikd &f ef tvGef yI af xG;Ny;D cufco
J nf/ rJqEe,f
wpfckrS wpfOD; odkYr[kwf ESpfOD;txuf&SdonfhvTwfawmftrwfudk
a&G;cs,fonfqdkonfhomrefenf;vrf;udkom tckxdus,fus,fjyefUjyefU

'Drkdua&pD

79

toHk;jyKaeMuonf/ rJqEe,fwpfckrS trwfwpfOD; odkUr[kwf ESpfOD;


a&G;cs,fonfpepfudk rJqEe,fi,fpepf? oHk;OD; odkUr[kwf ig;OD;
a&G;cs,fonfhpepfudk rJqEe,fvwfpepf? ig;OD;txufa&G;cs,fonfh
pepfudk rJqEe,fBuD;pepf[kac:qdkvmcJhMuonf/ rJqEe,fi,fpepf
wGif rJqE&Sifrsm;onf trwfavmif;udk aoaocsmcsmodwmrsm;NyD;
,if;twGuf udk,fhe,fajrudk,fha'otwGuf arQmfvifhcsuf&Sdonfholudk
a&G;cs,fjcif;uoifhawmfonf/ rJqEe,fBuD;pepfwGif trwfavmif;
trsm;Bu;D udMk unfh aI vhvmNy;D ,if;txJu aumif;rGeo
f ifah wmfonf[k
xif&onfholudk vGwfvGwfvyfvyfa&G;cs,fEdkifNyD; a&G;cs,fEkdifonfh
abmifu us,f0ef;onfqdkonfhaumif;uGuf&Sdonf/
rnfonfhpepfyifjzpfap vTwfawmftrwfa&G;aumufyGJonf
'Drkdua&pDEdkifiHa&;wGifusifhoHk;onhf a&G;aumufyGJrsm;xJwGif ta&;
BuD;qHk;udpwpf&yfjzpfonf/ orwpepfusifhoHk;onfEdkifiHrsm;wGif
orwudk a&G;aumufwifajrm ufonft
h cg jynfov
l x
l u
k tvGet
f mHk
pdkufMujcif;u obm0jzpfonf/ vTwaf wmftrwfrsm;udk a&G;aumuf
wifajrmuf o nf h t cG i f h t mPmonf 'D r d k u a&pD E k d i f i H w pf E k d i f i H w G i f
jynfolvlxkuydkifqdkifonhf *kPfodum&SdonfhtcGifhtmPmjzpfNyD;
,if;tcGifhtmPmudk aumif;aumif;rGefrGef? rSefrSefuefueftoHk;csjcif;
onf jynfolvlxktwGuf jrifhjrwfonhfwm0efwpf&yfjzpfonf/
rJay;ydkifcGihfus,fjyefYvmjcif;
'Drdkua&pDpepfwdk;wufzGHUNzdK;rI\ taMumif;&if;rsm;xJwGif
rJay;ydkifcGihfrsm;us,fjyefUvmjcif;ut"duusonf/ 'Drdkua&pDpepf
jynfhjynfh00ray:aygufao;onfhacwfrsm;wGif jynfolvlxkudkrJay;
a&G;cs,fydkifcGifhay;xm;ay;aomfvnf; ,if;a&G;cs,fydkifcGifhabmifonf
ododomomusOf;ajrmif;aecJhonf/ t*Fvef? tar&duefuJhodkYEdkifiHrsm;
wGif tpydik ;f ypn;f Opmr&So
d nfo
h rl sm;? vlrsKd ;jcm;rsm;? bmoma&;*dP
k ;f

80

'Drkdua&pD

tcsdKUwGifyg0ifaeonfholrsm;onf a&G;aumufyGJrSz,fMuOfxm;jcif;cH
cJh&onf/ ,if;uJhodkY tmPm&Sdolta&twGufenf;&ifenf;oavmuf
omrefjynfolvlxk\oabmxm;udkvspfvsLINyD; rif;aqGrif;rsdK;?
Opm"e&Sifrsm;uom rdrdwdkUpdwfBudKufEdkifiHa&;udkaqmif&Gufavh&SdMu
onf/ ,if;onfoufOD;qHydkiftkyfcsKyfa&;pepfrS 'Drdkua&pDEdkifiHa&;
pepfudk ul;ajymif;cgpwGifawGUBuHK&onfh ueOD;tqifhjzpfonf/
EdkifiHa&;tmPmqdkonf toHk;jyKoltay:vdkufNyD; tqdyf
vnf;jzpfEdkifouJhodkU aq;tjzpfvnf;ajymif;vJoGm;Edkifonfht&m
wpfckjzpfonf/ Oyrm- aq;wpfrsdK;wnf;qdkaomfvnf; tenf;i,f
avQmhoHk;ygu vludktusdK;jyKonfhaq;tjzpfajymif;vJEdkifouJhodkU
tenf;i,fydkoHk;vdkufvQiff vludkaoapEdkifonfh tqdyfaq;tjzpf
ajymif;vJoGm;Edkifonf/ odkUyif wpfOD;wpfa,muf? vlenf;pku
tmPmudkcsKyfudkifxm;rnfqdkygu jynfolvlxkudk qif;&J'kua&muf
aponfh tqdyaf q;yifjzpfomG ;Edik yf gonf/ xkUd aMumifh tmPmudw
k wfEikd f
orQvltrsm;udck aJG 0ay;Ny;D ,if;udk aq;tjzpfESifh tusdK;&Sd&SdtoHk;cs
oGm;&efvdktyfonf/ odkU&mwGif vuf&SdwGiftmPmudkcsKyfudkifxm;onfh
olrsm;utmPmydk&Sdav rdrdtwGuf tusdK;pD;yGm;&Sdaprnfh EdkifiHa&;
rsdK;udk vkyfaqmifavjzpfjcif;aMumifh tmPmykdudktrsm;tm; cGJa0
ay;&efrvdkvm;Mu/ xdkUtjyif EdkifiHa&;wGif vIyf&Sm;aqmif&GufaeMu
onfhvlenf;pkonf rdrdudk,frdrdolrsm;awGxufomonfholrsm;[k
txifa&mufNyD; jynfolvlxkrsm;\ A[kokwESifhudk,fusifhodumudk
txifao;tjrifao;wwfonft
h usiu
hf pGaJ eavh&MdS uonf/ xkUd aMumifh
,if;uJhodkY jynfolrsm;xHodkY a&G;aumufwifajrm ufciG t
hf mPmudo
k may;
vdu
k rf nfqdkygu tE&m,f&o
dS nf[,
k lqNyD; qefUusifMuygawmhonf/
txl;tcGifhta&;& vlwef;pm;taeESifhtmPmudk cGJa0ay;&efqdkonhf
pdwfrsdK;r&Sdygu Oya'udkjyifqifNyD; a&G;aumufyGJudk 'Drdkua&pDusus
vkyfaqmifEdkifrnfr[kwfonfhtwGuf a&G;aumufwifajrmufcGifh

'Drkdua&pD

81

tmPmudkwdk;yGm;atmif taumiftxnfazmf&eftvGefcufcJonf[k
ajymEdkifygonf/ ,ckuJhodkU tjrpfpGJaeonfh tusifhpdkufrsm;udk
dkufcsdK;EdkifrSom a&G;aumufwifajrmufcGifhtmPmonf jynfolvlxk
tMum; us,fus,fjyefUjyefU jzpfvmonfhtjyif ajzmifhrwfrSefuefonfh
'Dru
kd a&pDEikd if aH &;udk azmfaqmifvmEdik jf cif;rSm wjznf;jznf;csi;f jrifrh m;
vmonfh jynfolvlxk\EdkifiHa&;qdkif&mtMum;tjrifrsm;rIESifh tawG;
tac:ynm&Sifrsm;\ xufoefonfhaxmufjy ajymqdkrIaMumifhjzpfNyD;
tjcm;r&Sdyg/
EdkifiHa&;wGif 'Drdkua&pDjyKjyifajymif;vJrIqdkif&m&Snfvsm;onfh
ordkif;aMumif;udkMunfhrnfqdkygu txl;ojzifhta&;ygonfh t"dym,f
udkaqmifaejcif;onf a&G;aumufyGJrJay;cGifhudk ypnf;OpmydkifqdkifrIESifh
uefUowfxm;onfhpepftm; z,f&Sm;ypfvdkufjcif;yifjzpfonf/
ypnf;Opmydkifqdkifonfholuyif a&G;aumufyGJwGifyg0ifcGifh&NyD;
qif;&Jom;rsm;udk a&G;aumufyGJuaeMuOfxm;jcif;onf vHk;0t"dym,f
rJo
h nfu
h pd y ifjzpfonf/ ,if;odUk qdak omfvnf; ,ciftcsed u
f qif;&Jom;
qdo
k nfynmrwwf? ,Ofaus;rItqift
h wef;edro
hf nfqo
kd nfh pum;oH
rsm;atmufwGif a&G;aumufyGJrJay;cGifhonf uefUowfcHcJh&onf/
owf r S w f x m;onf h yp n f ; Op m twd k i f ; twmwpf c k t xd & S d o nf h
olrsm;udkom todtrSwfjyKcJhMuonf/ odkUjzpfvmygu "e&Sifrsm;\
tusd K ;pD ; yG m ;twG u f &nf & G , f x m;onf h E d k i f i H a &;uvG J tjcm;r
jzpfEikd yf g/ Opmydik q
f ikd rf eI nf;yg;onho
f rl sm;rSm rnfonfah e&mwGijf zpfap
jynfolvlxktrsm;pkjzpfMuNyD; ezl;uacR;ajcrusatmifvkyfvmcJhonfh
BudK;pm;rIaMumifhomvQif wdkif;jynf\tiftm;udkwdk;yGm;vmapcJhjcif;
jzpf o nf / Ed k i f i H a &;qd k j cif ; onf vl o m;tm;vH k ; \ tusd K ;pD ; yG m ;
twGufjzpfae&efvdktyfonf/ ,if;uJhodkY jzpf&eftwGuf OD;pGmvkyfom;
vlwef;pm; wpfenf;tm;jzifh tajccHvlwef;pm;\qEESifh tawG;
tac:rsm;u a&G;aumufyGJwGif xif[yfae&rnfjzpfonf/ tajccH

82

'Drkdua&pD

vlwef;pm;rsm;onf olaX;ol<u,frsm;jyKrlavh&Sdonfh "avhxHk;pH


,Ofaus;rIrsm;udk em;vnfaumif;rSem;vnfEdkifrnfjzpfaomfvnf;
vufawGUjyemtppftrSeftay:av;av;eufeufESifh pOf;pm;qHk;
jzwfay;onfhppfrSefonfh pdwfaeoabmxm;rsm;udk ydkifqdkifxm;
Muonf / aiG a Mu;rjynf h p H k j cif ; aMumif h txuf w ef ; ynma&;ud k
roif,lcJh&jcif;rsdK;&Sdaumif;&SdEdkifaomfvnf; roifrae&ynma&;
pepfjyefUyGm;vmjcif;ESifhtwl tajccHtodynmA[kow
k rsm;&SMd uonfh
tjyif ta&;tBuD;qHk;wu,fhvufawGUb0wGif touf&Sifaexkdif
vmonfh tawGUtBuHKrsm;ydkifqdkifxm;Mujcif;jzpfonf/ ,if;uJhodkU
ppfrSefonfh pdwfaeoabmxm;rsm;tawGUtBuHKrsm;udk EdkifiHa&;
bufwGif roHk;&[kqdkonfh Oya'rsdK;vnf;r&Sdyg/ xdkUaMumifh ,if;uJhodkY
vlwef;pm;rsm;xifjrifcsufoabmxm;rsm;u tm;aumif;vmonfh
ESifhtrQ? EdkifiHa&;\qkH;jzwfcGifh tmPmudkcsKyfudkifxm;onfh "e&Sifrsm;
onfvnf; wjznf;jznf;ESifh ae&muaez,fay;vm&onf/ odkUjzifh
yp n f ; Op m ES i f h wd k i f ; wmqH k ; jzwf o nf h owf r S w f c suf o nf v nf ;
uG,faysmufvmNyD; qif;&Jcsrf;omra&G; jynfolvlxktm;vHk;onf
omwlnDrQ a&G;aumufyGJrJay;cGifhudk ydkifqdkifvmonfh tajctaersdK;udk
a&muf&dSvmcJhonf/
Opm"e<u,f0onfh txufwef;vlwef;pm;wpfrsKd ;wnf;uom
a&G;aumufyJG rJay;cGifhudkydkifqdkifNyD; olwdkU\udk,fpm;vS,fudk vTwfawmf
xJydkUNyD;onfhaemuf udk,fhtusdK;pD;yGm;twGuf umuG,fcdkif;onfh
pepfrsdK;onf ,cifurnfonfhEdkifiHrSmrqdk&SdcJhMuonf/ aiGaMu;jynfhpHk
onf h v l w ef ; pm;rsm;uomcsKyf u d k i f v monf h Ed k i f i H a &;tmPmu
jynfolvlxkrsm;vufxJa&mufvm&onfhtaMumif;&if;wpfcsufrSm
'Drdkua&pDpepfESifh ywfoufonfhtawG;tac:rsm;ucdkifrmvmNyD;
qif;&Jonfhtvkyform;vlwef;pm;rsm;twGuf BudK;yrf;aqmif&Guf
ay;onfhvlrsm;rsm;jym;vmonft
h csujf zpfonf/ 'kw,
d tcsurf mS 18

'Drkdua&pD

83

&mpktukerf pS 19 &mpk umvtwGi;f pufrv


I yk if ef;zGUH NzKd ;wd;k wufrEI iS hf
twl pufrIawmfvSefa&;rsm;ay:aygufvmNyD; EdkifiHtEHSUtjym;odkY
ysHUESHUoGm;cJhjcif;aMumifhjzpfonf/ ,if;acwfwGif v,f,mvkyfief;?
tdrfwGif;vufrIvkyfief;rsm;udk t"duxm;onfhpD;yGm;a&;rS pufrI
vkyif ef;rsm;udk t"duxm;onfh pD;yGm;a&;odaYk jymif;vJvmcJo
h nft
h wGuf
v,f,mvkyfief;vkyfudkifcJhonfh v,form;rsm;onf NrdKUay:odkYwufNyD;
pufHkrsm;wGif tvkyfvkyfudkifvmcJhMuonf/ ,if;vlrsm;onf rdrdwdkU\
EkdifiHa&;ESifhqkdifonfh todynmrsm;udkwdk;jrifhNyD; wjznf;jznf;csif;
EdkifiHa&;tiftm;udkBuD;xGm;atmif jyKvkyfvmcJhMuonf/ ,if;odkYtopf
ay:aygufvmonfh tvkyform;vlwef;pm;onf NrdKUBuD;jyBuD;rsm;wGif
aexdkifonfh omrefvlwef;pm;rsm;? &Gmrsm;wGifaexkdifonfh vufvkyf
vufpm;rsm;ESiahf ygif;pnf;Ny;D Edik if aH &;wGiyf g0ifciG &hf &ef awmufavQmuf
awmif;qdkvmMuouJhodkU wpfcsdefwnf;rSm a&G;aumufyGJrJay;cGifhudk
ypnf;OpmydkifqkdifrIEiS hf uefUowfxm;onft
h csuu
f kd z,f&mS ;jcif;onf
atmifjrifomG ;cJo
h nf/
trsdK;orD;rsm; EdkifiHa&;wGifyg0ifvmjcif;
wdk;wufonfh'Drdkua&pDpepfusifhoHk;onfh EkdifiHtoD;oD;wGif
trsKd ;orD;rsm; Edik if aH &;ydik ;f wGiyf g0if&efv,
G v
f ,
G u
f u
l El iS hf jzpfvmcJjh cif;
r[k w f y g/ tb,f h a Mumif h q d k v Qif taemuf E d k i f i H r sm;rS m yg ,cif
uwnf;u trsdK;orD;rsm;onf trsdK;om;rsm;xuf wpfqifhedrfhus
onf[k ,lqvmcJhMuonfhtwGufjzpfonf/ xdkYtjyif trsdK;orD;rsm;
onf rdom;pkta&;udktmHkpdkufaeMujcif;ursm;NyD; trsdK;om;rsm;uJhodkY
vlrIywf0ef;usifqdkif&mvIyf&Sm;rIrsm;wGif pDrHaqmif&Gufjcif;rsdK;r&Sd
ojzifh e*dkrl&if;tdrfaxmif&Sifrtvkyftjyif aemufxyftvkyfwpfckudk
xyfNyD;wm0ef,l&efqdkonfhtcsufuaeMunfhrnfqdkygu EdkifiHa&;
jyemrsm;wGiyf g0ifvyI &f mS ;onft
h cg trsKd ;om;rsm;csn;f yJvyk jf cif;u
aumif;onf[k xifjrif,lqcJhMujcif;aMumifhjzpfonf/

84

'Drkdua&pD

'Drkdua&pDpepf\tajccHt,ltqjzpfonfh vlom;csif;wef;
wlnrD Q&rdS q
I o
kd nf&h yfwnfcsuu
f Munfrh nfqv
kd Qif ,if;uJo
h cYkd jJG cm;quf
qHrIonf tcsdefMumjrifhpGmxdef;odrf;xm;aumif;onfht&mr[kwfyg/
odkUaomfvnf; 'Drdkua&pDpepfonfpGrf;aqmif&nfESifh tawGUtBuHK
tenf ; trsm;ponf h r sm;ud k v H k ; 0vspf v sLI N yD ; vl o m;tm;vH k ; ud k
wpf w ef ; wpf p m;wnf ; wef ; wl n D r Qowf r S w f x m;jcif ; r[k w f y g/
vuf&SdwGif a&G;aumufyGJrJxnfhcGifhESifhywfouf rnfonfhEdkifiHrqdk
touft&G,u
f efUowfcsuu
f kd worwfwnf;owfrw
S x
f m;Ny;D uav;
rsm;uawmh a&G;aumufyGJwGif yg0ifrJay;EdkifcGifhr&dSyg/ odkU&mwGif
trsdK;om;ESifh trsdK;orD;tMum;wGif cGJjcm;xm;jcif;onf tajctae
csif;rwlbJ trsdK;orD;rsm;tqifhESdrfhcHxm;&jcif;onf t"dutm;jzifh
trsdK;om;rsm;u tEdkiftxufjyKrlcJhMujcif;aMumifhjzpfonf/ tu,f
trsdK;orD;rsm;\ todynmA[kokwu edrfhonf[kqdkrnfqdkvQif
,if;onf tqifhjrifhynma&;udkoif,lEdkifonfh tcGifhta&;r&cJhjcif;
aMumifhomjzpfrnf/ ysrf;rQtm;jzifh trsdK;orD;rsm;onf trsdK;om;
rsm;xuf t pG r f ; tpenf ; yg;ovm;? renf ; yg;bl ; vm;qd k j cif ; ud k
rodEdkifyg/ tu,f ,if;udk ajymEdkifonfqdkvQif tpGrf;tpr&Sdonfh
trsKd ;om;rsm;udyk if a&G;aumufyrJG x
J nfch iG ahf y;xm;jcif;? xufjrufonfh
trsdK;orD;rsm;udk jynfolwpfOD;tjzpfESifh rJxnfhcGifhay;xm;jcif;?
xufjrufonfhtrsdK;orD;rsm;udk jynfolwpfOD;tjzpfESifh rJxnfhcGifh
ray;xm;jcif;wdkYonf rQwrIvHk;0r&Sdyg/ xdkUtjyif vlUabmifywf0ef;
usifqdkif&mvIyf&Sm;rIrsm;wGif trsdK;orD;rsm;yg0ifrIonf wjznf;jznf;
ESifh urmwpf0ef;wGif rsm;jym;vmaeonf/ trsdK;orD;rsm;\tao;
pdwfonfhpdwfcHpm;rIESifh wpfzufom;tay:pOf;pm;ay;jcif;rsm;onf
trsm;ESifh oufqdkifonfh tvkyfrsm;ESifhywfoufvQif trsdK;om;rsm;
vdkufrrDEdkifavmufatmif tpGr;f tpjyEdik Mf uonfqjkd cif;udo
k v
d monf/
Oyrm- pm;0wfaea&;jynf h p H k o nf h vl a erI b 0wd k ; jr i f h & ef t wG u f

'Drkdua&pD

85
trsdK;orD;rsm; EdkifiHa&;wGifrygbJESifh ajz&Sif;ay;&ef cufcJrIjzpfvm
onf/ NAdwdefEdkifiHu John Stuart Mill tp&So
d nfh ynm&Sit
f rsm;pku
trsKd ;orD;rsm;yg a&G;aumufyJrG Jay;cGifhudk awmif;qdkcJhMujcif;aMumifh
vltrsm;od&SdvmMuNyD; aemufqHk;usm;rwef;wlnDrQ rJay;ydkifcGifhudk
todtrSwfjyKcJhMuonf/ NAdwdefEdkifiHwGif trsdK;orD;a&G;aumufyGJ
rJay;cGifh&&SdcJhjcif;u 1918 ckESpfjzpfNyD; tar&duefEdkifiHwGif 1920
jynfhESpfrSjyifqifvdkufonfh zGJUpnf;yHktajccHOya'aMumifh omreftrsdK;
orD;rsm;vnf; a&G;aumufyGJrJay;cGifhudk&&SdvmcJhMuonf/
*syefEdkifiHwGif Taisho acwf(1912-1925)tukefcefYwGif
trsdK;om;rsm;udkom yHkrSefa&G;aumufyGJrJay;ydkifcGifhudk todtrSwfjyKcJh
Muonf/ ,if;umvwGif 'Drdkua&pDvrf;aMumif;bufodkY wdk;wufvm
aomEdik if aH &;vIy&f mS ;onhf Showa acwfuakd &mufonft
h csed w
f iG pf pf0g'?
tmPm&SifEdkifiHa&;0g'bufudk aoGznfoGm;cJhonf/ rSmyif trsdK;
orD;rsm;tkyfcsKyfa&;wGif yg0ifaqmif&Guf&efqdkonfh udponfvnf;
aevmESif;aysmufjzpfoGm;cJhonf/ odkU&mwGif 'kwd,urmppfyGJ\tusdK;
quftaeESifhppf0g'? tmPm&Sifpepfonf aysmufuG,foGm;cJhNyD;
onfESifh wpfNyKd ief ufwnf; a&G;aumufyt
JG wGuf toufuefUowfcsuf
onf trsKd ;om;trsKd ;orD;yg touf (20) jynfv
h Qif rJay;cGifh&Sdonf[k
avQmhcsowfrSwfcJhonf/ xkdYjyif a&G;aumufcH&NyD; vTwfawmftrwf
wpfa,mufjzpf&eftwGuf toufuefUowfcsufudkvnf; txuf
vTwfawmfwGif touf (30)? atmufvTwfawmfwGif touf (25)ESpf
tjzpfjyifqifvdkufjcif;aMumifh i,f&G,fonfhvTwfawmftrwfrsm;
trsdK;orD;trwfrsm;vnf;ay:xGufvmNyD; *syefEdkifiHopfudkwnf
aqmuf&efBudK;yrf;EdkifMuNyDjzpfonf/
ypnf;OpmESifhwdkif;wmonfh uefUowfrIysufjy,foGm;NyD; trsdK;
orD ; rsm;vnf ; a&G ; aumuf y G J w G i f yg0if c G i f h & vmrnf q d k y gu yH k r S e f
a&G;aumufyGJppfppf[kajym&onf/ odkU&mwGif yHkrSefa&G;aumufyGJ

'Drkdua&pD
86
ppfppfvUkd ajymaomfvnf; a&G;aumufyrJG x
J nfch iG Ehf iS yhf wfoufNy;D jynfol
vlxktMum;wGif uefUowfcsKyfxm;jcif;rsm;aysmufoGm;jcif;rsdK;awmh
r&Sdao;yg? jypfrIBuD;BuD;rm;rm;usL;vGefxm;onfh touf(20) rjynfh
ao;onfh vli,fav;rsm;twGuf a&G;aumufyrJG aJ y;cGirhf &Syd g/ xdUk aMumifh
rnfodkYyif omrefa&G;aumufyGJ[kajymapumrl jynfolvlxktm;vHk;
yg0if c G i f h & onf h t ajctaexd r jzpf a o;yg/ touf ( 20) qd k o nf h
uefUowfcsuo
f nftrSew
f u,fyakH oum;usqefvo
S nf/ touf (20)
rjynfhao;aomfvnf; EdkifiHa&;ESifhywfouf tjrifus,fNyD;tpGrf;
tpESifhjynfhpHkonfholrsdK;vnf; &SdEdkifonfr[kwfygvm;? touf (30)?
(40) jynfhNyDoljzpfaomfvnf; EdkifiHa&;udkvHk;0pdwfr0ifpm;onfh
olvnf;&Sdonf/ odUk aomf,if;onf vlBuKd urf sm;onf?h trsm;utmkH
pdu
k o
f nfh tm;upm;orm;wpfOD;udka&G;cs,fjcif;ESifhrwlbJ uav;rsm;
txd a&G;aumufyGJrJay;cGifhudk todtrSwfjyKjcif;onf roihfawmf[k
,lqygu ,if;ae&mwGif uefUowfrsO;f qGv
J u
kd &f efuvG
J wjcm;r&Syd g/
a&G;aumufyrJG Jay;cGifhus,fjyefUvmcJhonfh ordkif;aMumif;udk Munfhrnf
qdkygu tckvuf&Sdtajctaeonf jzpfoihfonfhtaetxm;wpfckodkY
a&mufcJhonf[k ajym&EdkifNyDjzpfonf/
a&G;aumufyGJtcGihfta&;ESifha&G;aumufyGJwm0efrsm;
'Drdkua&pDEdkifiHa&;\vkyfenf;vkyf[efrsm; aocsmpGmoif,lNyD;
vlom;rsm;taeESifh &Sdoifh&Sdxdkufonfh,Ofaus;rIrsm; EdkifiHa&;ESifh
ywfoufonfAh [kow
k rsm;udk pepfwusavhvmoif,rl rI &Syd gu trsm;pk
udkrJxnfh&efcGifhjyKxm;onfhtcGifhta&;onf oJxJa&oGefouJhodkYjzpf
oG m ;ayrnf / umvwpf c k M umjzpf y G m ;aeonf h tcuf t cJ a Mumif h
pdwf"mwfusaecsdef? jyif;xefonfhtawG;tac: aemufodYkygoGm;rdcsdef
rsdK;wGif tmPm&SifwdkYqGJwifvdkufouJhodkYrjzpf[lvnf; rajymEdkifyg/

'Drkdua&pD

87

Oyrm- *smreDEikd if w
H iG f yxrurmppfwiG f ppf;IH Ny;D onfah emuf
emrnfausmf pma&;q&m Goethe uG,v
f eG cf o
hJ nfh Weimarer NrdKUuav;
wGif zGJUpnf;yHktajccHOya'opfudka&;qGJNyD; vTwfawmfudkA[dkjyKonfh
tqifhjrifh'Drdkua&pDEdkifiHa&;udk taumiftxnfazmfcJhMuonf/
od k U &mwGi f vTw fa wmf twG if ;wG if Ed k if iH a&;ygwD r sm;trsm;tjym;
ay:vmNyD; ]]'gqkdvnf;r[kwf? [dk[mqdkvnf;r[kwfbl;}} qkdum
tcsif;csif;jiif;cHk ,SOfNydKifaepOfumvwGif [pfwvmOD;aqmifonfh
emZDygwDay:aygufvmcJhonf/ ygwDEdkifiHa&;\ jywfjywfom;om;r&Sd
onfhyHkpHrsm;udk pdwyf suv
f ufysujf zpfaeMuonfh *smreDEikd if t
H rsKd ;om;?
trsKd ;orD;rsm;onf a&G;aumufyGJtcGifhta&;udktoHk;csNyD; wufwuf
<u<u&S d o nf h e mZD y gwD u d k wpf c J e uf r J a y;cJ h M uonf / emZD y gwD u d k
vTwfawmf\eHygwfwpfygwDtjzpfESifh wifajrmufNyD; tmPm&Sif
Ed k i f i H a &;ud k o aE w nf a tmif vk y f v d k u f r d c J h M uonf / emZD y gwD \
tmPm&Sifpepfonfwjznf;jznf;ESifh twifh&JvmNyD; EdkifiHwum
Oya'rsm;udkcsdK;azmufjcif; EdkifiHwum,HkMunfrIrsm;udkysufpD;atmif
jyKvkyfjcif;? aemufqHk;ppfyGJrsm;udkrqifrjcifqifEJGcjhJ cif;aMumifh *smreD
Edik if o
H m;rsm;onf *syefEikd if x
H ufyNkd y;D qd;k &Gm;onfhtajctaetwGif;odkY
usa&mufcJh&onf/ ,if;udk Munfhrnfqdkygu 'Drkdua&pDpepfopfudk
tajccHonfzh UJG pnf;yHt
k ajccHOya'ay:xGe;f vmNy;D a&G;aumufyGJ tcGihf
ta&;rsm; jynfolrsm;tMum;wGif us,fus,fjyefYjyefY&&Sdvmonf
qdkaomfvnf; 'Drdkua&pDEdkifiHa&;u atmifatmifjrifjrifay:xGef;
vmNyD[k wxpfcsajymr&EdkifaMumif;odomonf/
a&G;aumufyGJtcGifhta&;rsm;u rnfrQyifus,fjyefUvmonf
qdak pumrl jynfov
l x
l u
k rdrw
d Udk udak y;vmonft
h cGit
hf a&;ESihf tmPm
&SifudkrJay;rdvdkufrnfqdkygu 'Drdkua&pDpepfonfysufpD;oGm;Edkifonf/
xdrk Qruao;ygrJqE&iS t
f rsm;pku rdrw
d Ukd \tcGit
fh a&;udk rSerf eS u
f efuef
opm&Sd&SdtoHk;rcsbJ rJay;jcif;udka&omcdkaeMurnfqv
kd Qif vlUabmif

88

'Drkdua&pD

tzGUJ tpnf;\aemufu,
G w
f iG f zk;H uG,af eonhf vlxu
k Bkd uKd ;qGcJ sKyu
f ikd rf nfh
tmPm&Sif\tvdktwdkif; jzpfoGm;wwfonfudkvnf; arhxm;r&yg/
tb,fah Mumifq
h akd omf jynfov
l x
l u
k Edik if aH &;tay:pdwyf g0if
pm;onfhtcg tBuHtpnfwpfckudkusdef;aoayguf taumiftxnf
azmf&efBuKd ;pm;aeonfh tkypf w
k pfpu
k tiftm;Bu;D onfh ud,
k pf m;vS,f
avmif;udk pkNyD;rJxnfhMuonf/ ,if;uJhodkYaomyHkpHESifhtmPmudk
armifydkifpD;&efvkyfonfholta&twGufu jynfolvlxkMum;xJwGif
tenf;i,fom&Sdonfqdkaomfvnf; EdkifiHa&;tay:pdwfr0ifpm;onfh
olrsm;\rJtrsm;pkukd&,lNyD; tmPmudkcsKyfudkifoGm;&Edkifonf/
,if;aemuf tmPmudkcsKyfudkifxm;onfhtkyfpkonf raumif;[laom
tajctaeudk jynfolrsm;taeESifhtcsdefaESmif;umrSodrnfqdkygu
'Dru
kd a&pDenf;vrf;wus vGwv
f yfonfah &G;aumufyu
JG u
kd si;f y&efrjzpf
Ekdifatmif tpdk;&tzGJUudktpuaeajymif;vJypfaumif;ajymif;vJypf&
Edik o
f nf/ xdUk aMumifh rJqE&iS t
f rsm;pku ud,
k t
hf cGit
hf a&;udk arhavsmah e
Murnfqv
kd Qif 'Dru
kd a&pDEikd if aH &;udk tm;enf;apHo
k mrubJ touf
udyk ifNcrd ;f ajcmufc&H onft
h aetxm;odkY a&muf&SdoGm;rnfjzpfonf/
jynfolvlxkxJwGif EdkifiHa&;ESifhywfoufvHk;0pdwfr0ifpm;
onfholta&twGufonf renf;vSyg/ ,if;vlwef;pm;onf t"du
tm;jzifh ESpfrsdK;ESpfpm;&Sdonf/ yxrwpfrsdK;u todynmtawmftwef
jynfhpHkNyD; t&nftaoG;&Sdaomfvnf; EdkifiHa&;onft"dym,fr&Sd?
wefzdk;r&Sd[k txifao;tjrifao;onfhvlpm;jzpfonf/ olwdkUonf
EdkifiHa&;wGif aZmufcsvkyfudkifaeonfhvlrsm;tay:ESpfoufavhr&SdMu
yg/ xdkUtjyif rdrdavmufrawmf? rwwfbl;[k,lqxm;olu tmPm&
oGm;onhftcg olrsm;xufydkNyD;0rf;enf;yufvufjzpfMuavh&Sdonf/
'kwd,wpfrsdK;rSm EdkifiHa&;qdkonf rdrdwdkUvufvSrf;rrDonfh ae&mrSm&Sd
onf/ rdrw
d Ukd taeESiehf m;vnf&efcufco
J nfu
h pd [
k xifaeonfo
h rl sm;
jzpfonf/ olwdkUonf rdrdukd,frdrdESdrfhcsNyD;awG;awmonfh tavhtxu

'Drkdua&pD

89

Mum&Snpf NJG rv
J mcJjh cif;aMumifh Edik if aH &;qdkonfrmS rdrw
d Ukd ESihf ta0;Bu;D wGif
&Sad eonfh t&m[k awG;xif,q
l aeMuavh&o
dS nf/ xdUk tjyif EdkifiHa&;
taumif;tqdk;onf rdrdwdkU\ uHMurmESifh wdkufdkufqufpyfaeonf
qdkonfudkvnf; owdrxm;rdMuyg/
vlpm;ESpfrsdK;pvHk;\awG;ac:qifjcifyHkrsm;onf rrSefuef[k
qkdonfukd ajymp&mvdkrnfrxifyg? 'Drdkua&pDpepftppf trSefrSm
vlom;tm;vHk;}} \tvkyfwm0efjzpfae&efvdktyf
EdkifiHa&;onf ]]vl
ygonf/
xdUk aMumifh a&G;aumufyo
JG nf tcGit
fh a&;wpf&yfjzpfouJhodkU
wpfcsdefwnf;rSmyif wm0efwpf&yf[kvnf;qdkEdkifonf/ wm0efqdkonfh
ae&mwGif Oyrm- tcGefraqmiftjypfay;cH&onfqdkonfhyHkpHrsdK;
r[kwfyg/ jyif;jyonfhpdwfqE em;vnfoabmaygufrIrsm;ESifhtwl
EdkifiHa&;wGifyg0ifonfqdkjcif;onf Oya'taMumif;t&wm0ef&Sdonf
rsdK;r[kwfbJ usifh0wfodumt&wm0ef&Sdjcif;jzpfonf/ xdkUxufydk
Ny;D ajym&rnfqykd gu usi0hf wfou
d m t&wm0efqo
kd nfxuf vltrsm;\
aysmf&Tifcsrf;ajrUrIudkpOf;pm;ay;onfh arwmw&m;ay:wGif rlwnfae
onf/ Oyrm- awmwGifaeonfh ]]trsdK;orD;wpfOD;u a&G;aumufyGJ
qdo
k nfukd rodem;rvnfonft
h wGuf rJrxnf[
h q
k Mkd uygpdUk / Edik if x
H rJ mS
vloef;aygif;rsm;pGm&So
d nft
h xJwiG f rdrdwpfa,mufwnf;rJrxnfv
h nf;
bmrSrjzpfygbl;}} [k pOf;pm;aumif;pOf;pm;ygvdrfhrnf/ odkU&mwGif
vlwdkif;vlwdkif;u ,if;trsdK;orD;uJhodkYompOf;pm;aernfqdkygu
,if;ua&G;aumufyGJ&v'fudk tBuD;tus,fajymif;vJoGm;apEdkifonf/
rJHkudkroGm;bJ uav;udkyJEUkd wdu
k Nf y;D xde;f aeonfqykd gu ,if;uav;
onfwpfcsed w
f iG f rJwpfraJ Mumifh tmPm&Sifpepf\om;aumifjzpfoGm;
Edkifonfqdkjcif;onf yHkjyifwpfyk'fr[kwfbJ trSefwu,fjzpfvmEdkif
onfu
h pd j zpfonf/ 'Dru
kd a&pDpepfqjkd cif;onf ,if;tcsuu
f akd ocsmpGm
em;vnfoabmaygufonfo
h rl sm;u cdik rf monft
h odOmPfynm? jyif;jy

'Drkdua&pD
90
onfhwm0ef,lvdkpdwfrsm;ESifhtwl vkyfaqmif&onfhtjyKtrlwpfck
jzpf o nf / wpf e nf ; tm;jzif h tk w f w pf c syf c sif ; pD E S i f h c d k i f r monf h
BuD ; rm;onf h t aqmuf t tH k B uD ; wpf c k u d k wnf a qmuf x m;onf h
oabmyifjzpfonf/

'Drkdua&pD

91

tcef;(5)
trsm;qEjzifq
h ;kH jzwfjcif;
'Drdkua&pDESifhtrsm;qE
vlom;wpfO;D wpfa,mufpo
D nfprG ;f &nftusiw
hf Ukd jcm;em;Muonft
h jyif
arG;&mBuD;jyif;&m a&cHajrcHywf0ef;usifrsm;uvnf; trsKd ;rsKd ; tzHzk jkH zpf
onft
h wGuf 0goemrsm;? tBuKd urf sm;vnf;uGjJ ym;ygonf/ odkUtrsdK;rsdK;
uGJjym;aeonfrsm;udk yHkpHwpfckwnf;wGifxnhfoGif;&efBudK;pm;jcif;onf
vlom;rsm;udkav;pm;rI&Sdonf [krqdkEdkifyg/ xdkUaMumifh vlom;rsm;udk
av;pm;&efqo
kd nht
f csuu
f kd tajccHpw
d "f mwftjzpfowfrw
S x
f m;onfh
'Drdkua&pDpepfwGifta&;tBuD;qHk;rSm vlwpfOD;wpfa,mufcsif;\
pdwfESifhudk,fydkifvuPmudk tav;xm;&efjzpfygonf/
vltm;vHk;taejzifh udk,fydkift&nftaoG;rsm;? arG;&myg
tpGrf;tprsm;udk vGwfvGwfvyfvyfazmfxkwfNyD; vlabmifavmuudk
tusdK;jyK&eftwGuf omwlnrD Qonft
h cGit
hf a&;? ynma&;? vGwv
f yfciG hf
ponfrsm;udk tmrcHcsufay;Edkif&rnfjzpfygonf/ enf;jzifhzGJUpnf;
vmonfhvlrItodkuft0ef;wGif vlwdkif;vlwdkif;onfrdrdwdkUxifjrif
,lqcsuftwdkif;? ,HkMunfonfhtwdkif;ajymqdkvkyfaqmifEdkifNyD; trsm;
jynfolwkdU\tusdK;pD;yGm;udk rxdcdkuforQumvywfvHk; rdrdwdkUtvdk
qEtwdkif;vGwfvyfcGifhudk ydkifqdkifMu&rnfjzpfonf/

92

'Drkdua&pD

xdkUaMumifh 'Drdkua&pDpepfEdkifiHa&;azmfaqmif&mwGif trsdK;rsdK;


xGufay:vmonfh vltrsm;\tjrifrsm;ESifhzvS,fNyD; tajctwif
tjiif; tcHjk yKvyk &f avh&ydS gonf/ vlwpfO;D csi;f pDu rdrdu,
kd yf ikd q
f ;kH jzwfcsuf
rsm;wifNyD; rdrdurSefuefonf[k xifonfhudpudk vkyfaqmifjcif;?
aemufwpfcgwpfOD;csif;pDu rwlnDonfh&yfwnfcsufrsm;rS uGjJ ym;onfh
t,ltqrsm;udkwifjyjcif;jzpfonfhtwGuf tacstwifjiif;cHkN yD ;
xdyfwdkufawGUjcif;rsdK;udk a&SmifvGJr&Edkifyg/ xdkUaMumifhvlay:vdkufNyD;
,if;pepfudk rBudKufonfrsdK;&Sdaumif;&SdEdkifygrnf/ odkU&mwGif ,ckuJhoUkd
rwluGJjym;jcif;udkdEdIif;&jcif ; onfy if v Qif 'Drdkua&pDEdkifiHa&;\
toufjzpfygonf/ tu,f ,if;pepfu&yfwefUoGm;rnfqdkygu
'Drdkua&pDpepfonfvnf; aoqHk;oGm;rnfjzpfonf/
odUk &mwGif Oya'a&;qGo
J nft
h cg? Edik if aH &;vrf;pOfq;kH jzwfonfh
tcgrsm;wGif tm;vHk;\uGJjym;onfhtjrifrsm;udkwifjyNyD; wpfOD;ESifh
wpfOD;tavsmhray;? aemufrqkwfMuvQif rnfrQtcsdefMumonfjzpfap
tajzwpfckxGufvmrnfr[kwfyg/ wpfOD;csif;pD\pOf;pm;yHkrsm;udk
tav;xm;&rnfjzpfaomfvnf; olUtjrifuaumif;onf? ightjrifuawmh
usdK;aMumif ; cd k i f v H k o nf [ k q d k N yD ; tm;vH k ; ud k a xmuf c H a ernf q d k v Qif
vrf;aMumif;wpfckwnf;ESifha&SUqufavQmufvSrf;&efcufcJ vufawGU
jyemudk ajz&Si;f ay;Edik rf nfr[kw/f ae&mwGif 'Dru
kd a&pDpepfonf
trsm;qEEiS hf qH;k jzwfonfeh nf;udu
k sio
hf ;kH ygonf/ tm;vH;k utBuw
d f
te,faqG;aEG;jiif;cHkNyD;aemuf qHk;jzwfcsufudktrsm;qE? trsm;\
oabmxm;ESihf rJcjJG cif;onf 'Dru
kd a&pDpepf\vkyyf u
kH ikd yf jkH zpfygonf/
rnfodkUvkyfaqmif&oenf;qdkygvQif xifjrifcsufwpfckudk
rlMurf;tjzpfwifjyNyD; vufaxmifjcif;? rwfwyf&yfjcif;? rJay;jcif;
rsm;vkyfNyD; oabmwlovm;? rwlbl;vm;qdkonfudkar;jref;ygonf/
tajccHtm;jzifh vl O D ; a&wpf 0 uf a usmf u axmuf c H o nf q d k v Qif
rlMurf;udktwnfjyKNyD; axmufcHonfholuvlenf;pkjzpfrnfqdkygu

'Drkdua&pD

93

y,fcsygonf/ odUk aom enf;jzifjh zwfvu


kd Nf y;D qdyk gu oabmrwlonfh
olrsm;? wpfenf;tm;jzifh vlenf;pktaejzifhvlrsm;pku twnfjyK
vkdufonfh qHk;jzwfcsuftwdkif;vkyfaqmif&rnfjzpfygonf/ ,if;onf
trsm;qEESifh qHk;jzwfenf;yifjzpfonf/
trsm;qEESifhqHk;jzwf&mrSm uefUuGufonfhvlenf;pkuvnf;
qH;k jzwfcsut
f wdik ;f vdu
k ef m&onfqo
kd nfrmS 'Dru
kd a&pDpepf\pnf;rsO;f
wpfckjzpfNyD; odkUaomrjyKvkyfygvQif EkdifiHa&;t&&ifqdkifawGUrIrsdK;udk
ajz&Sif;Edkifrnfr[kwf? vlrItzGJUtpnf;wGif Oya'pdk;rdk;rIqdkonfudk
xdef;odrf;xm;Edkifrnfr[kwfyg/
trsm;qEjzihf qHk;jzwfjcif;? tajccHoabmw&m;ay:oHo,rsm;
trsm;qEEiS hf qH;k jzwfjcif;qdo
k nfrmS tqifajyonhef nf;vrf;
rsm;xJu wpfcjk zpfygonf/ rlvoabmw&m;t& w&m;Oya'qdo
k nfrmS
rSefuefrI&Sd&efvdkonf/ EdkifiHa&;onfvnf; rSefuefonfhvrf;aMumif;udk
OD;wnfazmfaqmifomG ;&rnfjzpfonf/ odUk &mwGif rnfoUkd vkyfrnfqdkygu
rSerf eS u
f efuefjzpfvmEdik rf nfenf;qdjk cif;ESiyhf wfouf tjrifrsm;trsKd ;rsKd ;
uGJjym;aeNyD;rnfrQaqG;aEG;rIudkqufvkyfonfjzpfap tjrifrsm;
wpfxyfwnf;rusvQiOf ya'a&;qG&J ef Edik if aH &;vrf;aMumif; azmfaqmif
&efrjzpfEdkifjcif;aMumifh rvTJra&Smifomtrsm;qEESifh qHk;jzwf&efom
&Sdygawmhonf/
odkU&mwGif trsm;qEESifhqHk;jzwfwdkif;vnf; w&m;aorSefuef
onf[kajymEdkifygovm;? vlenf;pk\axmufcHrIudkom&ojzifh xdktqdk
onfrSm;aeonf[kpOf;pm;&awmhrnfvm;/ odkUaom oabmvnf;
r[kwfjyefyg/ vufawGUwGif trsm;qEESifhqHk;jzwfay;&mwGif rSm;,Gif;
aeonfhudprsm;&SdNyD;tenf;pk\tjrifrsm;u rSefuefaeonfhtcg
rsdK;vnf;&Sdygonf/ trSeftm;jzifhxl;cRefxufjrufonfh vlenf;pku
aoaocsmcsmpOf;pm;xm;onfh qHk;jzwfcsufonfvltrsm;u ayghayhg

94

'Drkdua&pD

wefwefpOf;pm;xm;onfhqHk;jzwfcsufxufpmygu rSefuefonfursm;
onf/
,if;xufy
kd ajym&vQif jynfov
l x
l x
k w
J iG f OmPfynmt&Sq
d ;kH
wpfa,mufwnf;aomol\qHk;jzwfcsufu trSefuefqHk;qHk;jzwfcsuf
vnf;jzpfEdkifygonf/ rlvuwnf;uawmfNyD; xufjrufonfhvlenf;pk?
OmPfynmt&SdqHk;olwpfa,mufwnf;\qHk;jzwfcsufudkvufrcHbJ
trsm;pk\oabmxm;ukdawmif;cHNyD; trsm;pkqE,lonfqdkonfh
enf;vrf;udkom a&G;jc,f&efvdktyfygonf/
trsm;qEESifh a&G;cs,fjcif;ESifhywfouf ,cifuwnf;u
odUk aom ar;cGe;f rsm;&Scd yhJ gonf/ trsm;qEEiS hf a&G;cs,o
f nfh 'Dru
dk a&pD
Edik if aH &;rsKd ;udt
k oH;k rjyKb?J OmPfynmtxufjrufq;kH vlrsm;udk Edik if aH &;
tmPmtyfvu
dk o
f nfu tqifajyrnfqo
kd nft
h jrifrsm;vnf;&Scd yhJ gonf/
,if;txJwiG f emrnftBu;D qH;k rSm *&dEikd if \
H awG;ac:ynm&Sif yavwdu
k
azmfxw
k cf o
hJ nfh 'eduaA'ynm&Siu
f pDrt
H yk cf sKyrf q
I o
kd nfh oabm
w&m;jzpfonf/
yavwdkutodOmPfynmenf;yg;ol trsm;BuD;\tiftm;ESifh
Edik if aH &;udak zmfaqmifonfh 'Dru
dk a&pDEikd if aH &;udu
k efUuGuNf y;D usKd ;aMumif;
quf p yf a wG ; ac:rl t m;aumif ; onf h qH k ; jzwf q if j cif E d k i f p G r f ; tm;
tjrifhqHk;&Sdonfh 'eduynm&Sifrsm;u EdkifiHa&;udkOD;aqmifrI
jyKonfhtzGJUtpnf;rsdK;uom? ysufpD;aeonfhvlom;rsm;\pdwf"mwfudk
u,fwifay;EdkifNyD; ,ckuJhodkYvkyfrSom pHjyEdkifiHyHkpHjzpfvmrnf[k
ajymcJo
h nf/ ,ckuo
hJ Ukd rsKd ; yavwd\
k pHjyEdik if aH &;yHpk o
H abmw&m;onf
aemufydkif;&mpkESpfrsm;rSmu ay:aygufvmcJhonfh 'eduynm&Sif
rsm;tay:vTrf;rdk;rIonf tvGefBuD;rm;cJhonf/
odkU&mwGif yavwdk\pHjyEdkifiHykHpHoabmw&m;onf EdkifiHa&;
twGuf pdwful;xJutaumif;qHk;yHkpHjzpfaumif;jzpfEkdifaomfvnf;
4if;udk ,if;twdik ;f vufawGUtaumif;txnfazmfrnfqykd gu used ;f ao

'Drkdua&pD

95

qH;k H;I rIEiS hf awGUBuKH &rnfjzpfonf/ tb,faMumifq


h ykd gvQif OmPfynm
txufjrufqHk;[kac:qdkjyonfhvlrsm;vufxJodkY EdkifiHa&;tmPm
tvHk;pHktyfESHvdkufNyD; omrefjynfolrsm;u rSm;,Gif;onf[k,lqNyD;
'eduynm&Sifay;onfh trdefUtwdkif;vdkufem&rnfqdkjcif;onf
aemufqHk;wGif tmPm&SifpepfEiS hf twlwyl ifjzpfaeonf/ tmPm&Sif
pepfwiG f tmPm&Sio
f nfEikd if o
H m;rsm;xJu tBu;D us,q
f ;kH vlom;wpfO;D
jzpfonfhtwGuf ,if;vl\pdwfqEtwdkif; vdkufemaqmif&Gufrnf
qdkygu trSm;r&SdEdkif[k,lqavh&SdMuonf/ odkUtwGuf tmPm&Sifu
jynfolvlxkxJutBuD;jrwfqHk;? OmPftaumif;qHk;vlqdkonfudk
rnfoluowfrSwfqHk;jzwfay;rnfenf;/ tmPm&Sif\aemufvdkuf
rsm;u ,if;odkUajymonfhtwGuf ,if;twdkif;[kwfvdrfhrnf[k ,lq
Muonfhwdkif cdkifrmaomtmrcHcsufrsdK;r&Sdyg/
vufawGUwGif tqdkygajymqdkrIonf tBuD;tus,fvdrfnm
aeonfvnf; jzpfEikd yf gao;onf/ 4if;jyiftmPm&Siu
f trSefwu,f
BuD;jrwfonfholjzpfonf[kqdkyguvnf; ,if;vlwpfa,mufwnf;u
tmPmtvHk;pHkudkumv&SnfMumpGm csKyfudkifxm;rnfqkdygu t*wd
vkdufpm;rI rsm;jzpfvmNyD ; &mxl;ujyKwfusysufpD;Edkifonf/ 4if;udk
Munfrh nfqykd gutmPmonf vlenf;pkvufxJwGif&dSaeonfhtwGuf?
,if;tmPmonfvlxktwGuf aq;rjzpfbJtqdyfjzpfvmEdkifygonf/
odkUaomqdk;usdK;rsm;udkvlxkrod&Sdap&ef zHk;uG,fNyD;tmPm
&S i f p epf \ aumif ; aomtcsuf r sm;ud k o m 0g'jzef U csd & ef t wG u f
enf;trsdK;rsdK;ESifhvnf; vdrfnmavh&SdMuonf/ rjzpfEdkifonfhEdkifiHa&;
yHkpHudkazmfaqmifNyD; tvSrf;a0;aeonfhatmifjrifrIrsm;jzifh *kPf,l&ef
BudK;pm;Muonf/ aemufqHk;rjzpfEdkifonfrsm;u bl;av;&mzHkqifh
qdo
k uJo
h Ukd rsm;vmNy;D wdik ;f oljynfom;rsm;udk acsmufurf;yg;xJusatmif
vkyv
f u
kd o
f uJo
h Ukd jzpfvmonf/ jyefvnftzwfqnfr&onfh qHk;HI;rI
rsm;ESifh awGUBuHK&Edkifygonf/ tmPm&Sif[pfwvmudk twkr&Sdonfh
ol&Jaumif;tjzpfyHkaz:EdkifcJhjcif;rsKd;jzpfonf/

96

'Drkdua&pD

yavwdkuazmfxkwfcJhonfhpHjyEdkifiHyHkpHrsdK;udk taumiftxnf
azmfEikd cf o
hJ nf[q
k Nkd y;D *kP,
f 0l if<h um;cJMh uonfh emZD*smreDwUkd \uHMurmudk
Munfhjcif;tm;jzifh tmPm&SifEdkifiHa&;aemufwpfBudrfrnfonfhtcgrQ
xyf r H a y:ayguf v mrjzpf [ l o nf h tod w &m;oif c ef ; pmud k & &S d
apcJyh gonf/
tmPm&Sifpepfonf'Drdkua&pDpepfudk ]]pnf;rJhurf;rJhy&rf;
ywmEdkifiHa&;}} qdkum jypfwifa0zefavh&Sdonf/ a0zefonfhtwdkif;
'Drdkua&pD0g'onfvnf; ,if;uJhodkYtjzpfqdk;rsdK;ESifh rBuHKEdkif[k rajym
Edkifyg/ odkU&mwGif ynma&;xGef;um;vmNyD; OmPfynmA[kokwESifh
jynfpHkv monfh vuf&Sdacwfjynfolrsm;onf yavwdkwdkUacwfu
jynfolrsm;ESifh rwlawmhyg/ jynfolvlxkurSefuefonfh EdkifiHa&;
*kPfodumtaMumif;udkom aumif;aumif;em;vnfxm;rnfqdkvQif
vltrsm;\pOf;pm;awG;ac:yH k u d k p k p nf ; d E d I i f ; aqmif & G u f E d k i f N yD ;
pkaygif;nDnmatmifaMumif;jzmEdkifrnfjzpfonf/ EdkifiHa&;\ta&;yg
onfht"dutcsufudk jynfolrsm;udkzHk;uG,fxm;NyD; acgif;aqmif
wpfa,mufwnf;uajymonfhvrf;twdkif;om avQmufvSrf;aernf
qdv
k Qif jynforl sm;Mum;wGi&f o
dS nft
h odynmrsm;udk ay:xGuv
f matmif
vkyaf qmifEikd rf nfr[kwyf g/ odUk qdkygu jynforl sm;onf rsuu
f ef;rsm;
uJo
h Ykd b0rsKd ;a&mufvmHw
k ifru tmPm&Siu
f ,
kd w
f ikd v
f nf; jynforl sm;
xHrSa0zefrIudk vufcHem;axmifonfh tcGifhta&;rsdK;r&SdonfhtwGuf
oludk,fwdkifvnf;rsufuef;b0odkUa&mufoGm;NyD; qHk;HI;rIqDodkUom
OD;wnfoGm;Edkifonf/
,if;tE&m,fudka&Smif&Sm;&eftwGuf wwfEdkiforQvltrsm;
uEdik if aH &;wGif yg0ifNy;D trsm;qE? trsm;oabmxm;rsm;udk pkpnf;vkyf
aqmifoGm;onfhenf;vrf;tjyif tjcm;aumif;rGefonfhenf;vrf;r&Sdyg/
'D r d k u a&pD p epf o nf t aumif ; tqd k ; a&maxG ; aeonf h
trsm;qEwpfcw
k nf;udk tav;xm;jcif;r[kwb
f ?J jynfov
l x
l t
k xJu

'Drkdua&pD

97

todOmPfynmxufjrufonfh oludkEdkifiHa&;vkyfaponfhenf;vrf;udk
toHk;jyKavh&Sdonf/ vlxkutm;vHk;pkNyD; Oya'udka&;qGJrnfhtpm;
vTwfawmftrwfrsm;udka&G;cs,fNyD; Oya'a&;qGJ&mwGif uRrf;usifonfh
ynm&S i f u d k Oya'jyKvk y f i ef ; vk y f a qmif a ponf / vT w f a wmf u
tpdk;&tzGJU0efBuD;csKyfudk a&G;cs,fNyD;tjcm;0efBuD;rsm;udk 0efBuD;csKyfu
olUpdwfBudKufa&G;cs,fonf/ odkUaom yHkpHESifh tpdk;&tkyfcsKyfjcif;u
txufwGifazmfjycJhonfh enf;vrf;yifjzpfonf/ wpfckomajymp&m&Sd
onf/ Oya'jyKtmPmjzpfap? tkycf sKyaf &;tmPmjzpfap owfrw
S x
f m;
onfh vlrsm;uomtcsdeftMumBuD; odrf;ydkufxm;rnfqdkygu Of;yef;
ES d y f p uf r I r sm;usd e f ; aoay:ayguf vmEdkifonf/ a&onfwpfae&m
wnf;wGif tcsed t
f MumBu;D 0yfaernfqv
kd Qif jcifOrsm;aygufzmG ;Ny;D a&qd;k
a&ykyrf sm;jzpfvmjcif;rsKd ;&So
d nf/ ,if;twGuaf Mumifh 'Dru
kd a&pDpepfwiG f
vTwaf wmftrwfrsm;\ oufwrf;udu
k efUowfxm;ouJo
h Ukd rMumrMum
taxGaxGa&G;aumufyGJudkusif;yNyD; tpdk;&tzGJUtwGif;wGif vlopfrsm;
yg0ifvmatmifvkyfaqmifay;&onf/ wpfenf;tm;jzifh 'Drdka&pD
Edik if aH &;onf trsm;qEjzifq
h ;kH jzwfonfph epfEiS hf vlxu
k ,
kd pf m;vS,u
f kd
a&G;cs,fonfhpepf? ,if;pepfESpfck\tm;omcsufrsm;udk,lum aygif;pyf
zGJUpnf;xm;onf [kajymvQifvnf;&Edkifonf/
'Drdkua&pD\tm;enf;csuf
'Drdkua&pDEdkifiHa&;udk azmfaqmifoGm;&eftwGuf tajccH
usonfh enf;vrf;jzpfonfh trsm;qEESifhqHk;jzwfjcif;onf ajymif;vJrI
r&Sd? vlxktMum;rS vTwfawmftrwfrsm;udka&G;cs,fonfhae&mwGif
rJtrsm;qH;k &onfo
h u
l kd a&G;cs,Mf uonf/ vTwaf wmfwiG f Oya'udjk y|mef;
onfhtcgwGifvnf; rJtrsm;pkESifhqHk;jzwfavh&SdMuonf/ tpdk;&tzGJU
0efBuD;csKyfudk a&G;cs,fonfhtcg vTwfawmfwGif rJtrsm;qHk;&onfh
oluo
kd m a&G;cs,jf cif;jzpfonf/ xdUk aMumifh 'Dru
dk a&pDEikd if aH &; qdo
k nfrmS

98

'Drkdua&pD

trsm;pku tkyfcsKyfonfhyHkpHjzpfonf/ trsm;pku qHk;jzwfvdkufonfh


udpudk jynfolvlxkwpf&yfvHk;\ oabmxm;taeES i f h qH k ; jzwf
vkyfaqmifjcif;jzpfonf/
ueOD;ajymcJo
h uJo
h Ykd trsm;oabmqEjzpfonft
h wGuf vlenf;pk
\oabmxm;xufydkNyD;rSefonf[k w&m;aoajymr&yg/ Oa&my
tv,facwfumvwGif aewdUk Mu,fwUkd onf vlom;rsm;aexdik o
f nfh
urmBuD;udkA[dkjyKNyD; vnfywfaeMuonf[kvltm;vHk;u ,HkMunfcJh
Muonf/ rsuaf rSmufacwftapmydik ;f udak &mufvmcsed w
f iG f eDuv
kd yfpu
f kd
ygeD;uyfpf? *,fvDvD,dkwdkUuJhokdU ynm&Sifrsm;ay:vmNy;D urmajrBu;D udk
A[dkjyKNyD;aersm;vrsm;u vSnfhywfaeonfqdkonfh t,ltqonf
rSm;,Gif;aeonfqdkjcif;udk oufaojycJhonf/ ,cifacwfu ,if;t,l
tqonfused ;f aoaygufreS u
f efonf[t
k rsm;u ,lqxm;cJhMuonf/
trSerf mS urmuomaeudAk [kjd yKNy;D vSnyhf wfaeonfqo
kd nfh t,ltq
uomrSefuefaMumif;,HkMunfcJhMuonfholta&twGufu tenf;i,f
om&SdcJhonf/ tvm;wlyif EdkifiHa&;t&qHk;jzwfcsufrsm;csrSwfonfh
tcgwGifvnf;rsm;pGm&Sdonf/ rnfonfhudprqdktrsm;\tiftm;ESifh
zdtm;ay;NyD; rSefuefrI&Sdonf[k,lqNyD; vlenf;pk\tjrifoabmxm;
udkem;pdkufraxmifygu ,if;aqmif&GufrIonftrsm;pku Edkifvdkrif;
xufjyKrljcif;omjzpfonf/ 'Drdkua&pDpepfonf ,if;uJhodkU tEdkifusifh
jcif;wdkYudk wpfenf;enf;ESifh umuG,fwm;qD;&efvdktyfonf/
trsm;qEESifh qHk;jzwfjcif;enf;vrf;onf toHk;jyKyHkazmfvdkuf
&mwGif trsm;pkEikd v
f rkd if;xufjyKrrl t
I m; vuf,yfac:ovdjk zpfwwfonf
omru? 'Dru
kd a&pDpepf\e*dkrlvtajccHtkwfjrpfudkyg ysufpD;oGm;ap
Edkifonf/ tb,faMumifhqdkaomf trsm;pktiftm;udkom&ygu rnf
onfu
h pd u
rkd qdjk zpfatmifvyk Ef ikd o
f nf[k ,HMk unfvufcv
H mygu trsm;pk\
t&Sdeft0gudkoHk;NyD; EdkifiHa&;vrf;pOfwpfckudk usdef;aorSefuefaom
vrf;pOftjzpfyHkazmfvmrnfjzpfjcif;aMumifhjzpfonf/ uefUuGufa0zef

'Drkdua&pD

99

rIrSeforQudk wm;qD;NyD; tmPm&SifEdkifiHa&;pepfudk wnfaxmif


oGm;Edkifjcif;aMumifh jzpfonf/
ae&mwGif *smreDEikd if u
H kd aemufwpfBurd x
f yfOyrmay;vdk
ygonf/ yxr urmppfwGifppfHI;cJhonfh*smreDEdkifiHonf Weimarer
(Adkifrm)qdkonfhNrdKUwGif zGJUpnf;yHktajccHOya'udka&;qGJNyD; tqifhjrifh
'Drdkua&pDpepfudkjy|mef;cJhonf/ AdkifrmzGJUpnf;yHktajccHOya't&
wdkif;jynf\tcsKyftjcmtmPmrlv&if;jrpfonf jynfolvlxkjzpfonf/
jynfolvlxk\oabmxm;udktajccHNyD; wdkif;jynf\tkyfcsKyfa&;r@dKif
jzpfvmjcif;rSm vTwaf wmfjzpfygonf/ vTwaf wmftrwfrsm;onf usm;r
wef;wlnDrQrI&Sdonfh yHkrSefa&G;aumufyGJrsm;u a&G;aumufwifajrmuf
cH&NyD; Oya'udkvTwfawmf\trsm;pkqHk;jzwfcsufESifh owfrSwfonf/
vTwaf wmfwiG f trsm;pkae&m&xm;onfyh gwDu OD;pD;OD;aqmifjyKNy;D tpd;k &
tzGUJ ukzd UJG pnf;Ny;D onfah emuf jy|mef;xm;onfOh ya'twdik ;f Edik if aH &;udk
vkyaf qmifonf/ ,if;pepftm;oHk;oyfajymMum;&rnfqdkygu *smreD
EdkifiHonf AdkifrmzGJUpnf;yHktajccHatmufwGif tjcm;rnfonfhEdkifiHESifh
rqdkwef;wl 'Drdkua&pDpepfudkazmfaqmifEdkifonfh EdkifiHwpfEdkifiHtjzpf
jrif&rnfjzpfonf/
od k U &mwG i f vT w f a wmf x J w G i f Ed k i f i H a &;ygwD t rsm;tjym;
ay:aygufvmNy;D ,if;ygwDrsm;u tcsi;f csi;f tmPmvkaeMujcif;aMumifh
*smreDEdkifiHom;rsm;onf wjznf;jznf;ESifhvTwfawmfEdkifiHa&;tay:
NiD;aiGUpdwfukefvmBuonf/ tajcrcdkif,drf;,dkifaeonfh EdkifiHa&;
ygwDrsm;tpm;OD;wnf&mwpfzufbufodkYajzmifhajzmifhwef;wef;ESifh
vlxkudkqGJac:oGm;Edkifrnfh EdkifiHa&;tiftm;pkwpfckay:aygufvm&ef
arQmfvifhvmMuonf/ ,if;tcsdefwGifay:vmonfhygwDrSm emZDygwD
jzpfonf/ ygwDpwifzJGUpnf;pwGif tzGJU0ifckepfOD;om&SdcJhonfqdkonfh
emZDygwDonftcsdefwdktwGif;wGif vlxktMum; a&yef;pm;vmNyD;
1933 ckESpfZefe0g&DvwGif usif;ycJhonfh taxGaxGa&G;aumufyGJwGif

100

'Drkdua&pD

*smreD v T w f a wmf \ eH y gwf w pf y gwD j zpf v mcJ h o nf / tpd k ; &tzG J U ud k


zGJUpnf;cJhonhf [pfwvmonfvTwfawmf\trsm;pkqHk;jzwfcsufudk
toHk;csNyD; tkyfcsKyfa&;tmPmomru Oya'jyKa&;tmPmudkyg
tpdk;&udktyfESif;&rnfqdkonfh Oya'wpf&yfudkjy|mef;apcJhonf/
tpdk;&uOya'jyKa&;tmPmudk csKyfudkifEdkifrnfqdkygu rnfonfh
EdkifiHa&;wGifjzpfap pdwfwdkif;usvkyfaqmifEdkifrnfjzpfonf/ xdktcg
vTwfawmfonfacsmifxdk;cHvm&onf/ *smreDEdkifiHonf tmPm&Sif
ppfppfyHkpHjzpfvmNyD; *smreDEdkifiHom;rsm;onf [pfwvm\0g'ESifh
emZDygwD\zdESdyfrIatmufwGif ppfyGJudkqifEGJcJhMu&mrS ysufpD;qHk;HI;cJh&
onf/
wd&dpm efavmuwGiv
f nf; ,if;udpE iS f q
h ifwo
l nft
h jzpftysuf
rsm;&S d o nf / Oyrm- OMoqd k o nf h i S u f o nf rd r d b momtod k u f
raqmufbJ iSufa&T0g\ todkufxJwGifoGm;NyD; OOavh&Sdygonf/
iSuaf &T0giSurf onf rdrOd xm;onfOh rsm;ESihf twlwOl MoiSu\
f Orsm;udk
taEG;"mwfay;onf/ OMoiSuf\Orsm;onf iSufa&T0g\Orsm;xuf
taumifaygufonfh&ufu wdkawmif;onf/ xdkUaMumifh OMoiSuf
taumifaygufrsm;t&ifqHk;xGufvmNyD; wjznf;jznf;BuD;vmonfhtcg
,if;todkufudk armifydkifpD;vmonf/ iSufa&T0g\Orsm;udk tjyifodkYz,f
xkwfvmojzifh Orsm;ajray:jyKwfusNyD; ysufpD;ukefonf/
trsm;pkae&mudk ydkifqdkifxm;onfhEdkifiHa&;ygwDudk qifjcifoHk;
oyfjcif;r&Sb
d J tmPmukev
f t
JT yfavh&o
dS nfh 'Dru
kd a&pDpepfonf rku
d rf J
onfh iSufa&T0giSufrESifh twlwljzpfonf/ tmPmukefay;onfudk
toHk;csNyD; OMoiSufESihfwlonfh tmPm&Sifu'Drdkua&pDEdkifiHa&;\
todkufESifhwlonfh vTwfawmfxJwGifOudkOonf/ tpydkif;wGif rnfodkUrQ
vIyfvIyf &Sm;&Sm;rvkyfaomfvnf; wcsdefwGiftrsm;pkuae&mudkydkifNyD
qdkonfESifh wpfNydKifeufcsufcsif;Zmwdkyfudk jyNyD;NydKifbuftwdkuf
tcHygwDrsm;udk tvJxdk;NyD;onfhaemuf vTwfawmfwGif BuD;pdk;ygonf/
'Drdkua&pDpepfonfNzdKcGJcH&NyD; tmPm&SifpepfuBudKufovdkpDrHtkyf

'Drkdua&pD

101

csKyfonfhtajctaeudk a&mufoGm;onf/ *smreDta&;udk Munfhrnf


qdv
k Qif ,if;yHpk t
H wkid ;f jzpfonf/ uJo
h x
Ykd yfrrH jzpfEikd [
f k ajymr&yg/
'Drdkua&pDEdkifiHwpfEdkifiH\EdkifiHom;rsm;onf 'Drdkua&pDEdkifiHa&;wGif
,ckuJhodkY tm;enf;csuf&Sdaeonfudk taotcsmowdxm;&efvdktyf
vSonf/
trsm;qEjzihfqHk;jzwfjcif;ESifhvGwfvyfpGma&;om;ajymqdkcGifh
trsm;qEESifhqHk;jzwfonfhenf;vrf;ESifhtwl jzpfvmEdkifonfh
qdk;usdK;rsm;udk umuG,f&eftwGufta&;tBuD;qHk;rSm vGwfvyfpGm
a&;om;ajymqdkcGifhudk tav;xm;&efyifjzpfonf/ vGwfvyfpGma&;om;
ajymqdkcGifhwpfckwnf;uom 'Drdkua&pDpepfudk tmPm&SifpepfjzpfoGm;
aprnfhtBuHtpnfrsm;u umuG,fay;Edkifonfh'dkif;wckjzpfNyD; vHkNcHKrI
ay;Edik o
f nft
h &mjzpfonf/ xdUk aMumifh Edik if aH &;ygwDwpfcu
k vTwaf wmf
\trsm;pkae&mudk rnfrQyifydkifxm;onfjzpfap? twdkuftcHbuf
vlenf;pk\ajymqdck surf sm;udk ydwq
f Ukd wm;qD;xm;jcif;rsKd ;udk cGirhf jyKoifyh g/
'Dru
kd a&pDpepf\wd;k wufrq
I jkd cif;onf Edik if aH &;ygwDtcsi;f csi;f Mum;wGif
a0zefajymMum;rIrsm;jyKvkyfNyD; jiif;cHkaqG;aEG;rIrsm;jyKvkyfonfhae&m
wGifom &Sdaejcif;jzpfonf/ ,if;udk wpfEdkifiHvHk;oabmxm;wpfck
wnf;&Sdonf? wpfEdkifiHwpfygwDqdkonfrsm;udkajymNyD; twdkuftcH
ygwD\ajymqdkcGifhrsm;udk wm;jrpfvdkufrnfqdkygu EdkifiHw;kd wufro
I nf
&yfwefUoGm;rnfjzpfonf/ xdkUaMumifh 'Drdkua&pDpepfonfrnfrQyif
trsm;qEudktav;xm;onfrSm rSefaomfvnf;trsm;qEESifh qHk;jzwf
jcif;onf 'Drdkua&pDpepf\oabmw&m;jzpfaomfvnf; rnfuJhodkYyif
trsm;pk\qE[kajymaeapumrl 'Drdkua&pDpepfudk qefUusifjcif;rsdK;udk
vufrcHEdkifyg/
vGwfvyfpGmajymqdkcGifh[laomudponf wpfOD;wpfa,muf\
oabmxm;udk av;pm;rIay;jcif;jzpfNyD; vlenf;pkoabmxm;udk

102

'Drkdua&pD

av;pm;&rnfqdkjcif;onf ,if;aMumifhjzpfonf/ vlxkuom OmPf


tajrmftjrifESifh jynfhpHkrnfqdkygu trsm;pk\tjrifonf tenf;pk\
tjrifxuf trSefw&m;ESifhydkNyD;eD;pyfonf[kajymEdkifonf/ odkU&mwGif
trsm;pk \ tjrif u rS e f a eonf q d k v Qif tenf ; pk \ uef U uG u f r I u d k
aocsmpGmem;axmif vlrsm;pkuaxmufcHonfhtjrifudk aemufwpf
Budrfjyef vnfpOf;pm;Munfhjcif;onftrSefw&m;udk wdusrI&Sdap&ef
xyfqifhvdkufonfh oabmyifjzpfonf/ ,if;ESifhajymif;jyefjzpfaom
vlenf;pkajymonfu rSefuefaomfvnf; vlrsm;pk\tjrifudk twif;
t"rtaumiftxnfazmfum vlenf;pkajymjcif;udk em;raxmifonfh
tcgrsdK;wGif EdkifiHa&;twGif;wGif&Sdonfh rSefuefrIqdkonfhtvif;a&mif
onf aysmufqHk;oGm;rnfjzpfonf/ uJhodkU jyKrIvkyfaqmifjcif;onf
vlrt
I odu
k t
f 0ef;rsm;wGif jzpfay:aeonft
h rSm;t,Gi;f rsm;udk jyefvnf
wnfrh wfay;Edik o
f nft
h cGit
hf vrf;udk rdru
d ,
kd w
f ikd q
f ;kH H;I cH&ef aqmif&u
G f
vdkufonf[k ajym&rnfjzpfonf/
xdkUaMumifhtrsm;qEESifh qHk;jzwfonfhudponf trsm;pk\
tjrifjzpfrSefuefonf[k qHk;jzwfcGifhay;xm;onfh t"dym,frsdK;
r[kwfay/ odkY&mwGif twdkuftcHjzpfaeonfh tjriftrsdK;rsdK;xJwGif
rnfokdUaom tjrifurSefoenf;qdkjcif;udk aemufwpfBudrfjyefNyD;
oH;k oyfrrI vkyjf cif;ursm;onf/ bk&m;ocifuom ,if;xJu rnfonf
trSefjzpfonfudk csufcsif;qHk;jzwfEdkifrnfjzpfonf/ bk&m;ocif
r[kwo
f nfh vlom;rsm;taeESihf wefc;kd &Siu
f o
hJ Ukd tpGr;f tpudyk ikd q
f ikd Nf y;D
qHk;jzwfcsufcsay;&efonf rdrdudk,frdrd ,HkMunfcsufxm;Ny;D qH;k jzwf&ef
uvGJNyD; tjcm;r&Sdyg/ rnfonfu a&SUqufoGm;oifhonf u d k r od y g
rSeu
f efonfv
h rf;aMumif;udrk odyg[kajymaeHkEiS hf jyemonfrnfonhf
tcgrS ajyvnfrnfr[kwfyg/ xdkUaMumifh trsm;pk\oabmxm;ESifh
jyemudk vwfwavmajz&Sif;&rnfjzpfonf/ wpfenf;tm;jzifh
usdef;aoaygufrSefonf[kajymr&bJ rsufpda&SUujyemudk ajz&Sif;

'Drkdua&pD

103

NyD; a&SUudkqufNyD; wdk;wufatmifvkyfMunfhonfh enf;vrf;wpfckom


&Sdonf/
rSefuefonfhvrf;aMumif;ESifh rSm;,Gif;aeonfhvrf;aMumif;?
,if ; ES p f c k t Mum;uuG J j ym;rI o nf tcsd e f r Mumcsd e f w G i f y if tjzL
trnf;oJuGJonfhtcsdefodkYa&mufvmEdkifygonf/ ,if;odkY od&SdEdkif&ef
twGuf tawGUtBuHKuom oifMum;oGm;rnfjzpfonf/ bk&m;ocif
r[kwfonfh vlom;rsm;onf odkUaomuGJjym;rIudk usdef;aoayguf
rodEdkifyg/ odkUaomf vwfwavmwGif trsm;qEESifh qHk;jzwfjcif;
tm;jzifh jyemudktqkH;owfaponf/ ,if;aemufwGif Oya'jy|mef;
Ny;D Edik if aH &;udk vkyaf qmifMunfo
h nft
h cg ,if;tusKd ;oufa&mufro
I nf
rMumrDumvwGif tjzLtrnf;oJuGJvmonf/ ajymif;jyeftaejzifh
trsm;\oabmxm;ES i h f qH k ; jzwf x m;onf h vrf ; pOf u rS m ;aeNyD ;
vlenf;pk\tjrifudkvdkufemjcif;u rSefuefonfqdkonfh tajctae
rsdK;u tjzpfrSefay:vdkufNyD; odomxif&Sm;vmrIrsm;vnf;&Sdonf/
,if;tajctaeESpfckwGif yxrtajctaejzpfygu ,if;twdkif;bJ
tqifajyEdkifonf/ odkUr[kwfbJ 'kwd,tajctaersdK;jzpfygu
rSefuefonfh vlenf;pktjriftwdkif; Oya'udkajymif;vJNyD; EdkifiHa&;vkyf
xHk;vkyfenf;rsm;udk ajymif;vJoGm;&efvdktyfonf/ xdktcg jynfolrsm;
taeESifhvnf;trsm;\oabmxm;udk tm;ay;rIrsm;vkyfawmhrnf
r[kwfyg/ ajymif;jyeftaeESifh vlenf;pk\ tjrifrsm;udktrsm;u
axmufcHvmygvdrfhrnf/ uJhodkY jzpfrnfqdkygu ,cifu vlrsm;pk\
oabmxm;tjrifonf vlenf;pktjrifjzpfoGm;NyD; vlenf;pk\tjrifu
vltrsm;\oabmxm; tjrifrsm;tjzpfajymif;vJoGm;rnfjzpfonf/
vTwaf wmfwGif aemufwpfBudrfqHk;jzwfjcif;tm;jzifh Oya'udkjyifqif
&Edkifonf/ enf;vrf;tm;jzifh Oya'onf wjznf;jznf;wdk;wuf
vmNyD; EdkifiHa&;onf wpfpwpfprSefuefonfhvrf;aMumif;bufudk
OD;wnfomG ;rnfjzpfonf/ txufwiG f azmfjyxm;ouJo
h Udk trsm;qEEiS hf

104

'Drkdua&pD

qHk;jzwfxm;onfh&v'fudk tawGUtBuHKESifh,SOfonfh jyifqifrIrsm;


jyKvkyfNyD; jynfolvlxk\a0zefrIESifh yl;aygif;aqmif&GufrIrsm;udkyg
aygif;pyfvdkufrnfqdkygu Edik if aH &;vkyfaqmif&mwGif tqufrjywf
wdk;wufoGm;apjcif;u 'Drdkua&pDpepf\ppfrSefaom tm;omcsuf
jzpfonf/ vlenf;pktoHut
kd NreJ m;pGio
hf nfqo
kd nft
h vkyu
f kd a&omcdNk y;D
trsm;qEESifhqHk;jzwfonfhpepfudk vkyfaqmifaejcif;u 'Drdkua&pD
pepfusqHk;jcif;\ jy,k*fomjzpfonf/
tmPm&Sifrsm;onf avBuD;avus,frsm;ajymavh&SdMuonf/
Oyrm ]]igh&JUqHk;jzwfcsuf[mtrSm;r&Sdbl;/ igTefjywJhvrf;aMumif;[m
usdef;aoayguf rSefuefw,f? tm;vHk;yg;pyfydwfNyD;aemufuvkduf?
a0zefqefUusifwmudk cGifhrvTwfbl;? vuf&SdtepfemcHaewmawGudk
rrkef;ygeJU? tem*wfrSm aysmf&Tifcsrf;ajrUrI&zdkUigtmrcHw,f? wu,fvdkU
oifwUkd [m b0udck ufcufccJ jJ zwfoef;&w,fq&kd ifawmifrS tJ'yD ifyef;
qif;&Jr[
I m oifwUkd om;orD;ajr;jrpfawG&UJ aysm&f iT cf sr;f ajrrh t
I wGujf zpf
w,f? tJ'gaMumifh,HkMunfcsufxm;Muyg? vlrsdK;wdk;wufBuD;yGm;a&;
twGuf wkdif;jynfwdk;wufzGHUNzdK;a&;twGuf}} pojzifhajymavh&Sdonf/
jynfoltrsm;pkonf tmPm&Sifrsm;\,ckuJhodkYaom tajym
rsm;atmufwGif om,m,pfrl;ukefMuonf/ tjcm;olrsm;u ,ck
uJhodkYtajymrsm;tay:oHo,&SdNyD; qefUusifbuftjrifrsm; udk,fpD&Sd
Muaomfvnf; ,if;udkxkwfazmfjyvdkufrnfqdkygu zrf;qD;xdef;odrf;
cH&avh&Sdonf/ xdkUaMumifh rwwfombJ ,if;vrf;pOftwdkif; vdkufvkyf
Mu&onf/ tmPm&Sif\ajymqkdcsufrsm;onf arQmfvifhcsufrhJNyD;
t"dym,fr&Sdonfht&mrSef; tm;vHk;odvmMuonfhtcsdeftxdjzpfonf/
tmPm&Si\
f ud,
k u
hf ,
kd u
f ,
dk t
f xifBu;D onfh pum;vH;k rsm;ESihf
ywfoufNyD; 'Drdkua&pDpepfwGif ,ckuJhodkY ajymMuavh&Sdonf/ EdkifiHa&;
qdkwm[m jynfolawG&JU EdkifiHa&;jzpfonf/ EdkifiHa&;u aqmifusOf;ay;
vmwJh aysmf&Tifcsrf;ajrUrIeJU tusdK;aus;Zl;awGudk jynfolawGtaeeJU

'Drkdua&pD

105

rdrdwdkU udk,fwdkif&dwfodrf;&,lEdkifygonf/ odkY&mwGif ,ckuJhodkY thJ'Dvdk


&dwfodrf;Edkif&eftwGuf jynfolrsm;onf rdrdwdkUudk,fwdkifv,f,majrudk
xGef,ufrI? rsdK;aphBuJrI? aygif;oif? ajrMoZmxnfh? a&avmif;ponf
jzifh tvkyftrsdK;rsdK;udk tNrrJ jywfBuKd ;yrf;vkyaf qmifaezdUk vdyk gonf[k
qdkMuonf/ cufcJaomjyemtrsdK;rsdK;jzifh jynfhESufaeonfh
avmuBuD;xJwGif aumif;rGefonfh EdkifiHa&;qdkonfhtoD;udk atmif
atmifjrifjrifjzpfxGef;ap&eftwGuf bmawGvkyfygu aumif;rnf[k
pOf;pm;oHk;oyf jynfolvlxktaeESifh rdrdwdkUudk,fwdkifpOf;pm;NyD;
vlwdkif;vlwdkif;u yGifhyGifhvif;vif;eJU rdrdwdkU\oabmxm;udkajymqdk
aqG;aEG;zdUk vdt
k yfygonf/ ,if;aemufwGif trsm;ESit
hf wl aqG;aEG;qH;k
jzwfNy;D vkyaf qmifomG ;oifyh gonf/ okUd &mwGif tm;vH;k \oabmxm;u
wpfxyfwnf;us&efv,
G u
f lonfh udpr[kwfyg/ ,if;twGufaMumifh
trsm;\qH;k jzwfcsuv
f rf;pOfwpfcu
k ckd srw
S Nf y;D ,if;vrf;pOfatmufwiG f
tm;vHk;yl;aygif;yg0ifoGm;&efvdktyfygonf/ tu,f trsm;qEESifh
qHk;jzwfxm;onfhvrf;pOfu raumif;rGefq k dy gu ,if;&v'fonf
aqmif;OD;&moDoD;ESH&dwfodrf;csdefwGif xifxif&Sm;&Sm;ay:vmrnfrSm
rvG J { uef j zpf o nf / ok d U jzpf v mrnf q d k y gu aemufwpfESpf w G i f
,if;ESpf\tawGUtBuHKrsm;udktoHk;csNyD; wjcm;vrf;pOfESifh ajymif;vJ
vkyaf qmifjcif;uaumif;ygonf/ xdo
k v
Ydk yk o
f mG ;onfh tcsed t
f wGi;f wGif
vuf & S d t cuf t cJ r sm;ud k wjznf ; jznf ; ausmf v T m ;oG m ;NyD ; jynf o l
vlxkudk,fwdkif\om,mcsrf;ajrUrIudkay;Edkifonfh aumif;rGefo nf h
EdkifiHa&;&JUtoD;tyGifhrsm;udkcHpm;&rnfrSm rvGJ{uefjzpfonf/ trsm;
qEESifh qHk;jzwfjcif;\aemufq;kH tajzonf wpfcgwpf&w
H Gif rSm;,Gi;f
wwfonf[k,lqNyD; ,if;enf;vrf;udpk eG Uf ypfr&Edkifyg/ ,if;enf;vrf;
udpk eG Uf ypfvu
kd rf nfqykd gu tmPm&Sipf epfonf usdef;aoay:aygufvm
rnfjzpfonf/ trsm;qEESifh qHk;jzwfonfhenf;udk toHk;jyK&if;ESifh
,if;enf;vrf;xJu trSm;t,Gif;rsm;udk trsm;qEESifh yifqHk;jzwfNyD;
wnfhrwfoGm;&efu ppfrSefonfh'Drdkua&pDppfppfjzpfygonf/}}

106

'Drkdua&pD

trsm;qEjzifhqHk;jzwfjcif;\EdkifiHa&;qdkif&mwdk;wufrI
,aeUacwfvlom;rsm;onf tqHk;tpr&Sdonfh&wemrsm;udk
ydkifqdkifxm;Muonf/ rD;awmifudkaygufuGJaponfha&aEG;aiGU\tm;udk
toHk;csNyD; a&aEG;aiGUoHk;rD;&xm; oabFmrsm;udkarmif;ESifMuonf/
a&S;acwfvlom;rsm;u rkd;BudK;ewfom;\pGrf;tif[k,lqumaMumuf&GHU
kdaocJhMuonfh vQyfppfudktoHk;jyKNyD; pufHku pufud&d,mrsm;udk
armif;ESifMuouJhokdU vQyfppfpGrf;tifoHk;"mwf&xm;rsm;udkvnf;
armif;ESifaeMuonf/ rDwmaxmifaygif;rsm;pGmeufonfh ajratmufu
a&eHudk wl;azmfjcif;? armfwmudkvnfapNyD; av,mOfrsm;vnf; ysHoef;
EdkifcJhNyD;jzpfonf/ 'kwd,urmppftukefumvwGif ay:aygufcJhonfh
tPkjrLAHk;onf vlom;rsdK;EG,fwpfckvHk;udkzsufpD;apEdkifonftxd
xdwfvefUaMumufHGUzG,f&mvufeufjzpfaomfvnf; wpfcsdefwnf;wGif
tPkjrLpGrf;tifudkNidrf;csrf;onfhenf;vrf;ESifh toHk;jyKrnfqdkygu
vlom;rsm;twGufrnfrQavmufrsm;jym;onfh tusdK;aus;Zl;rsm;udk
ay;Edkifrnfqdkonfudk rSef;qr&Edkifyg/ ,if;uJhodkY tqHk;tprJhonfh
todOmPfynmqdkonfh&wemonf vlom;rsm;\&Snfvsm;onfhumv
twGif; BudK;yrf;tm;xkwfrIESifh tawGUtBuHKrsm;uwqifh&&Sdvmjcif;
jzpfygonf/ ra&rwGufEdkifonfh vlaygif;rsm;pGmonf ,ckuJhodkY &wem
twGuf BudK;yrf;tm;xkwfaeMuonf/ oHrdIyGihfudkuefxGufvmatmif
wGef;tm;ay;Edkifonfh a&aEG;aiGU\pGrf;tm;rSwpfqifhtBuHOmPf&cJhNyD;
a&aEG;aiGUoHk;tif*sifudkwDxGifcJholrSm paumhwvefu tif*sifeD,m
ynm&Sif *sdef;pf0yfxfqdkoljzpfNyD; a&aEG;aiGUoHk;tif*sifudktoHk;jyKNyD;
rD;&xm;udkwDxGifcJholrSm pwDAifqGefqdkoljzpfygonf/ if;tcsdefu
uav;upm;p&muJhodkUaom rD;&xm;av;up BuD;rm;cefUxnfonfh
&xm;wGJrsm;udkqGJNyD; wpfem&Dudk uDvkdrDwm&mESihfcsDajy;qGJEdkifonfh
,aeUacwf rD;&xm;rsm;ay:vmatmif ynm&Sifrsm; tvkyform;
rsm;onf aoG;rsm;? acR;rsm;ESifh&if;NyD;BudK;pm;cJhMuonf/ ,if;uJhodkY

'Drkdua&pD

107

aomtcsdeftwGif;wGif rnfrQavmuftxdqHk;HI;rIrsm;ESifh &ifqdkifcJh&


onfurdk odEikd yf g/ odUk &mwGif qH;k H;I rIqjkd cif;onfatmifjrifr\
l vrf;p
jzpfonf/ wpfBudrfqHk;HI;oGm;NyD;onfhaemuf? aemufwBudrfprf;oyfrIudk
vufavQmhvdkufrnfqdkygu vlom;rsm;\wdk;wufrIonf ,if;tcsdefu
wnf;u &yfwefUoGm;rnfrSm rvGJ{uefjzpfonf/
tvm;wlyif Edik if aH &;ESiyhf wfouf ,ckuo
hJ aYkd jymqdEk idk o
f nf/
wpfBudrfwnf;ESifh tvHk;pHkatmifjrifatmifvkyf&efqdkjcif;onf tvGefrS
ayghwefonhftawG;rsdK;jzpfonf/ vlom;rsm;\vlrItodkuft0ef;wGif
jzpfay:aeonfhudpt&yf&yfonf a&aEG;aiGUwdkU vQpfppfwdkUuJhodkU
obm0tjzpftysufrsm;xuf trsm;BuD;ydkrdkIyfaxG;ygonf/ ,if;
twGuaf Mumifh vlrt
I odik ;f t0dik ;f udpr sm;tm; udik w
f ,
G af qmif&u
G o
f nfh
EdkifiHa&;onf obm0w&m;\pGrf;tifrsm;udktoHk;csNyD; wDxGifcJhonhf
enf;ynmrsm;xufqHk;HI;rIuvnf; ydkrdkrsm;jym;vSonf/ ,if;qHk;HI;rI
rsm;ud k t oH k ; csNyD ; wjznf ; jznf ; ES i f h aumif ; rG e f o nf h Ed k i f i H a &;ud k
wnfaqmufomG ;Edik &f efonf jynfov
l x
l t
k m;vH;k \wm0efyifjzpfonf/
tm;vHk;u rdrdtjrifrsm;udk vGwfvGwfvyfvyfajymqdkNyD; trsm;qEESifh
EdkifiHa&;vrf;pOfudkxlaxmifNyD;onfhaemuf vufawGUvkyfudkifMunfh
ojzifh tqifrajyonfhtcgtm;vHk;ESifh aemufwpfBudrfaqG;aEG;NyD;
jyKjyifMuonf/ ,if;onf'rD u
dk a&pDjzpfonf/ ,if;uJo
h Ykd vky&f eftwGuf
tcsdefrsm;yifyef;qif;&JrIrsm;udk a&Smif&Sm;NyD ; / wpfOD;wpfa,muf\
qH;k jzwfru
I o
kd m tm;vH;k yHt
k yfxm;Ny;D wpfBurd w
f nf;ESihf Bu;D us,o
f nfh
atmifjrifrIudk&atmifvkyf&efBudK;pm;jcif;u tmPm&SifEdkifiHa&;jzpf
onf/ ,ckuo
hJ Ykd vkyjf cif;onf uHu,
kd NkH y;D ql;yHek if; ouJo
h yYkd ifjzpfonf/
xkdaMumifh 'Drkdua&pDEdkifiHa&;\trsm;qEESifh qHk;jzwfrIwGif
trSm;t,Gif;&SdEdkifonfqdkonhfudpudktpuyif xnfhoGif;pOf;pm;xm;
Muonf/ odkU&mwGif wwfEdkifrnfqdkyguEdkifiHa&;wGif tydkrsm;udk
rvkyjf cif;uaumif;onf/ trsm;qEEiS hf qH;k jzwfonfu
h pd o
nf rlv

108

'Drkdua&pD

tpuyif rSefuefonfhEdkifiHa&;qdkif&m todOmPfynmA[kokwudk


jrifhwifay;&efrSm eHygwfwpfvdktyfcsufjzpfonf/ trsm;qEESifh
qH k ; jzwf o nf h 'D r d k u a&pD p epf u d k a 0zef o nf h o l r sm;u 'D r d k u a&pD
pepfonf ]]pnf;rJhurf;rJh y&rf;ywmEdkifiHa&;}} [k wnDwpfGwfwnf;
ajymavh&SdMuonf/ [kwfygonf/ jynfolrsm;u A[kokwenf;yg;onfh
olrsm;jzpfrnfqdkygu todOmPfenf;onfh vlrsm;pku,HkMunfonfh
udpo
nf trSm;t,Gi;f vnf;Bu;D rm;rnfjzpfonf/ od&Yk mwGif jynforl sm;
tMum; A[k o k w rsm;wdk;yGm;vmNyD; todOmPfynmrsm;jrifhrm;
vmaeonhf ,aeUacwfwiG f ,if;uJhodkY pOf;pm;aernfqv
kd Qif pOf;pm;
aeonfo
h u
l ,
kd w
f ikd u
f todOmPftenf;qHk;vlqdkjcif;udk rdrdudk,fwdkif
oufaojyaeouJhodkYjzpfonf/ ,ckuJhodkYaomvlpm;onf aemufaz;
vrf;Mum;wGifaeaom qif;&Jom;? rD;zdkacsmifxJwGifom tcsdefukef
aeonfhtrsdK;orD;rsm;udk rJxnfhcGifhay;vdkufvQif EdkifiHa&;IyfaxG;ukef
rnf[kqdkNyD; omrefa&G;aumufyGJ? trsdK;orD;rsm;yg0ifonfh EdkifiHa&;rsdK;
udk qefUusifavh&SdMuonf/ odkU&mwGif ,aeUacwf Edik if t
H rsm;pkwGif
rJxnfch iG w
hf ;kd yGm;vmonfEiS t
hf rQ yGiv
hf if;Ny;D aumif;rGefonfhEdkifiHa&;udk
ydkrdkvkyfaqmifvmaeMuonf/

'Drkdua&pD

109

tcef; (6)
Ed;k Mum;vmaom rJqE&iS rf sm;
'Drkdua&pDESifhvlxktjrif
'Drkdua&pDonf EkdifiHa&;ykHpHukdTefjyonfh t&mwpfckr[kwf
ouJhokdU a[mif;EGrf;aeNyDjzpfonfh EkdifiHa&;tzGJUtpnf;ukd wkd;wufrI
&So
d nfph epftjzpfajymif;vJvu
dk o
f nfqo
dk nfh t"dym ,fwpfcw
k nf;r[kwyf g/
trSefrSm tvGefUtvGefBuD;rm;onfht"dym,fESifh taMumif;t&mrsm;
yg0iffaeonf/ 'Drkdua&pDtppftrSefqkdjcif;onf uREkfyfwkdUaeUpOf
vlrI b0ukdjzwfoef;&eftwGuf enf;vrf;wpfckjzpfonf/ vlUabmif
avmuwGif vlom;wpfOD;wpfa,mufcsif;\tiftm;ESifh rnfokdUrQ
pGr;f aqmifEidk jf cif;r&Sdonfhudptrsm;tjym;&Sdonf/ ,if;okdUyif wpfOD;
wpfa,mufcsif;\BudK;pm;rIESifh taumiftxnfazmf r&Ekdifonfh
udpukd trsm;ESifhtjyeftvSeyf ;l aygif;aqmif&u
G jf cif;tm;jzifh jzpfajrmuf
aponfhenf;vrf;onf 'Drkdua&pDjzpfNyD; 'Drkdua&pDEkdifiHa&;vnf;
jzpfygonf/
'Drkdua&pDEkdifiHrsm;wGif tvkH;pkHaom EkdifiHa&;rlv&if;jrpfonf
jynfolvlxk\oabmxm;jzpfonf/ wpfenf;tm;jzifh ajym&vQif
t"duusaom tcsKyftjcmtmPmonf jynfolrsm;\vufxJwGif&Sd
onf/ okdU&mwGif jynfolrsm;taeESifh rkd;vif;uae rkd;csKyfonfhtcsdef

110

'Drkdua&pD

txdEkdifiHa&;ukd pOf;pm;ae&efqkdjcif;onf rjzpfEkdifonfhtwGufaMumifh


rdrw
d Udk uk,
d pf m;Ekid if aH &;ukd aqmif&u
G af y;rnfh uk,
d pf m;vS,u
f dk a&G;cs,f
&onf/ ,if;ESifhywfouf ta&SUwGifazmfjycJhNyD;jzpfonf/ jynfolrsm;
onf &GmtkyfcsKyfa&;rSL;? NrdKUtkyfcsKyfa&;rSL;? NrdKU0ef? NrdKUaumifpD0if?
vTwfawmftrwfpojzifh vlxkukd,fpm;vS,frsm;ukd rdrdwkdUxJuae
a&G;cs,favh&SdMuonf/ a&G;cs,fcHukd,fpm;vS,frsm;onf jynfolrsm;\
tm;ay;axmufcHrIESifh yl;aygif;aqmif&GufrIrsm;ukdtajccHNyD; jynfol
wpfOD;wpfa,mufcsif;tiftm;ESifh vkyaf qmif&efcufcaJ om ta&;Bu;D
onfv
h yk if ef;rsm; Oyrm- ausmif;aqmufjcif;? vrf;azmufjcif;? a&oG,jf cif;
rsm;tjyif ul;pufa&m*g? obm0ab;tE&m,f? &mZ0wf r I r sm;uk d
wm;qD;umuG,fay;jcif;rsdK;vkyfief;rsm;ukd vkyfaqmifay;Mu&onf/
,if;twGufaMumifh vlxkukd,fpm;vS,frsm;onf vlxktrsm;pku
rnfonfudk awmif;qkad eoenf;? jynfov
l x
l t
k wGuf rnfonfht&mu
ta&;Bu;D qk;H qko
d nfuo
dk &d adS tmifvyk
f tpOfwpku
d Bf uKd ;pm;vkyaf qmif
oGm;&rnfjzpfonf/
ae&mwGif jynfov
l x
l t
k a&twGuu
f tvGew
f &mrsm;jym;
onfhtwGuf wpfOD;csif;pDu rnfonfukdpOf;pm;NyD; rnfonfukdvkd
tyfaeoenf;qkdonfukdar; vkyfoGm;&efqkdjcif;onfrjzpfEkdifyg/
uJhokdUajymojzifh vlwpfpk\tjrifukdomar;NyD; EkdifiHa&;vkyfief;pOf
ukd qkH;jzwfrnfqkdvQifvnf; tvGefw&mtE&m,fBuD;onf/ xkdaMumifh
jynfolvx
l o
k nf us,u
f s,jf yefUjyefUodEidk o
f nfeh nf;vrf;ESihf rdrw
d Udk \
arQmv
f ifhcsufrsm;? oabmxm;rsm;ukd ajymqkdazmfxkwf&efBudK;yrf;Mu
onf/ EkdifiHa&;ukdaqmif&Gufonfh ukd,fpm;vS,frsm;u ,if;uJhokdUod&Sd
vmonfh jynfolvlxk\oabmxm;rsm;ukd rQrQwwESifh qkH;jzwfNyD;
onfhaemuf vlxkqEukdwwfEkdiforQjznfhqnf;ay;&eftwGuf rl0g'
rsm;ukd vufawGUtaumiftxnfazmfomG ;Mu&rnfjzpfonf/ vlrt
I oku
d f
t0ef;xJwGif tmkHpkdufcHae&onfhjyemESifh ywfoufNyD; Oyrm-

'Drkdua&pD

111

owif;pm? a&'D,dkrsm;ukd ay;pmykdUjcif;? r*Zif;pmapmifrsm;u a&;om;


azmfjycsufrsm; vlxkpnf;a0;yGJtygt0if wjcm;tpnf;ta0;rsm;wGif
ajymqkdjcif;ponfh omrefenf;vrf;rsm;ESifh ajymqkdazmfxkwfonfh
vlxk\toHrsm;ukd vlxktjrif[kac:onf/
,aeUacwfvrl t
I odik ;f t0kid ;f wGif vlxt
k jrifuadk zmfxw
k o
f nfh
enf;vrf;rsm;pGm ay:aygufvmaeonf/ owif;pm? r*Zif;rsm;wGif
ukd,fwkdifaqmif;yg;a&;jcif;? a[majymrIvkyfjcif;rsm;rvkyfaomfvnf;?
jyemwpfcck Ek iS hf ywfoufazmfjyxm;onfh r*Zif;wpfapmifrnfrQ
a&mif;ae&oenf;/ vlwpfa,muf\a[majymrIukd rnfrQavmuf
aomy&dwfowfrsm;pGmvmem;axmifNy;D vufcyk w
f ;D Muoenf;? rnfoUdk
aom ky&f iS rf sKd ;jyZmwfrsdK;ukd vlrsm;oabmusMuoenf;qkdjcif;rsm;ukd
Munfhvkdufrnfqkdygu twkdif;twmwpfcktxd vlxk\tjrifukd
odEkdifonf/ ,if;enf;onf vuf&SdwGif jynfolvlxktaeESifh rnfonfh
jyemjzpfaeNyD; rnfonfhtaMumif;t&mESifhywfouf pdwf0ifpm;
aeMuoenf;qkdjcif;ukd odEkdifonfhenf;vrf;jzpfovkq
d ufpyf jynfoUl
uk,
d pf m;vS,rf sm;taeESihf vlxt
k jrif\vm;&mvrf;aMumif;ukd qk;H jzwf
&Ekdifonfh wefzkd;&Sdonfhtcsuftvufrsm;jzpfonf/
okUd &mwGif owif;pm? r*Zif;? a&'D,?kd a[majymyGt
J p&So
d nf
rsm;onf tokH;jyKonfhenf;vrf;ay:vkduf vlxk\tjrifukd trSef
twkid ;f azmfjyrnft
h pm;? trSerf [kwo
f nfh vlxt
k jrifudk [kwo
f a,mif
vkyfBuHNyD; &yfwnfcsufwpfcktwGuf tusdK;tjrwf&Sdap&efvlxktjrif
ukd ajymif;vJypfEkdifonfh tvGeftpGrf;xufonfh enf;vrf;wpfckvnf;
jzpfoGm;Ekdifonf/ rdrdwkdU\tusdK;tjrwftwGufompOf;pm;NyD; vlrI
tokduft0ef;\tusdK;pD;yGm;ukd riJhmonfhvlenf;pkwpfpku aiGaMu;
yrmP tajrmuftjrm;ukdokH;pGJNyD; owif;pm? r*Zif;rsm;ukd odrf;ykduf
0,f,Nl y;D onfah emuf wpfzufowfusonft
h jrifrsm;? r[kwrf rSeo
f nfh
taMumif;t&mrsm;ukd a&;om;rnfqydk gu vufawGUwGif jynforl sm;u

112

'Drkdua&pD

qefUusifaeonfhudpwpfckukd jynfolrsm;u trSefwu,fvkdcsifae


oa,mifa&;om;azmfjy &Ekid yf gonf/ vlxu
k ,
dk pf m;vS,rf sm;taeESihf
,if;uJhokdUa&;om;ajymqkdrIrsm;atmufwGif vdrfvnfvSnfhjzm;cH&
kHomru vlxkukd,fwkdifuvnf; tcsdefMumvmonfESifhtrQ ,if;ukd
trSef[k xifjrif,lqoGm;jcif;rsdK;vnf; trsm;tjym;&SdaeMuonf/
vlxkonf0g'jzefUaMumfjimrIwGif arsmygoGm;jcif;jzpfonf/
rD',
D mukt
d ok;H csonfah MumfjimrIonf raumif;rItwGut
f ok;H
csrIwpfckwnf;vnf;r[kwfyg/ vdrfnmrIr&SdonfhtjzpfrSef? EkdifiHom;
rsm;taeESifh odoifhodxkdufonfhudpukd owif;pm? a&'D,dk? a[majym
yGJrsm;u wpfqifhus,fus,fjyefUjyefUtoday;jcif;onf rjzpfraevkyf
aqmif&rnfh0g'jzefUaMumfjimrIwpfckjzpfonf/ ,if;uJhodkY wdusrSefuef
onfh udprsm;? owif;tcsuftvufrsm;ukdtajcjyKNyD; csufqkdem;
cGufu rD;awmufonfhjynfolrsm;u ,ckudp'DvkdrsdK;omjzpf&rnfqkdNyD;
qkH;jzwfjcif;uom vlxktjriftppftrSefjzpfonf/ okdU&mwGif 0g'jzefU
aMumfjimrIukd raumif;onfhbufwGiftokH;csrnfqkdygu vrf;aMumif;
rSm;NyD; jynfolvlxk\qkH;jzwfEkdifpGrf;ukd rSm;,Gif;oGm;apEkdifonf/
vlenf;pkuvkyfaqmifaeonfh pDrHudef;ukdjzpfajrmufap&eftwGuf
aiGaMu;ESihf tzGUJ tpnf;\tiftm;ukt
d ok;H csNy;D vTwaf wmfwiG f jynfol
rsm;twGuftusdK;rJhaponfhOya'rsm;ukd jy|mef;atmifvkyfonfrsm;
vnf;&Sdonf/
xkdaMumifh 0g'jzefUaMumfjimrI\okyfrSefukdaocsmpGmIjrif
trSeftuefjzpfonf? twkta,mifjzpfonfqdkonfudk &Sif;&Sif;
vif;vif;cGJjcm;a&;onf 'Drkdua&pDEkdifiHw G i f aexkdifonfh Ek d i f i H o l
EkdifiHom;rsm;taeESifh tvGefta&;BuD;aom owdcsyfoifhonfhudp[k
ajym&rnfjzpfonf/

'Drkdua&pD

113

0g'jzefUaMumfjimjcif;qkdonfrSm
0g'jzefUaMumfjimjcif;ukd Propaganda [kac:onf/ Propaganda
qkdonfhpum;vkH;ukd yxrOD;qkH;okH;pGJcJhonfrSm 1622 ckESpfwGif
jzpfonf/ a&mrykyf&[ef;rif;BuD;u wnfaxmifcJhonfhbmoma&;
ausmif;awmftrnfjzpfNyD; c&pf,mefbmom ,kHMunfukd;uG,frIukd
wjcm;bmom0ifrsm;qDysUH ESUH ap&eftwGuf urmt&yf&yfudk apvTw&f ef
oifhawmfonfhvli,frsm;ukd ,if;ausmif;wGif jyKpkysdK;axmifay;onf/
,if;uwpfqifh tzGUJ tpnf;vku
d f 0g'jzefUa0&efvyk af qmifonfh enf;ynm
&yf\tac:a0:jzpfvmonf/
okdU&mwGif vlom;rsm;u 0g'jzefUaMumfjimrIukd pwifjyKvkyf
cJhjcif;rSm ,if;xufykdapmonfh a&S;,cifacwfumvrsm;uwnf;u
jzpfonf/ Oyrm- jynfov
l x
l u
l dk awmfveS af &;pdw"f mwfrsm;oGi;f ay;&ef
twGuf &efou
l &dk ufpufaomolrsm; vlpw
d rf &Sad omolrsm;jzpfvmap&ef
ykHazmfajymqkdrIrsm;? ordkif;ay;wm0efukd,fhrSm&Sdonf[k xifa,mif
xifrSm;jzpfap&efaqmif&GufrIrsm;ponfh enf;vrf;rsm;tm;tokH;jyKcJh
Muonf/
,if;uJhodkY a&S;,cifu wpfqifph um;wpfqifeh m;ESihf 0g'jzefU
aMumfjimjcif;onf wpfckwnf;aom enf;vrf;jzpfcJhaomfvnf; 15
&mpkwGif ykHESdyfonfhenf;ynmrsm;ay:xGef;vmNyD; aemufykdif;wGif
pm&Gufpmwrf;rsm;ESifh aMumfjimjcif;onf tvsiftjrefwkd;wufvmcJh
onf/ txl;ojzifh 19 &mpkodkY0ifvmNyD;aemuf urmhEkdifiHtoD;oD;wGif
ynma&;wk;d wufrrI sm;ukd odoo
d momawGUjrifvm&Ny;D pmzwfwwfol
ta&twGuw
f ;dk wufvmcJo
h nf/ pmzwfot
l rsm;tjym;ukd ypfrw
S x
f m;onfh
owif;pm? r*Zif;tp&Sdonfh ykHESdyfpmayrsm;ukd tBuD;tus,fxkwfa0
vmMuNyD; ,if;wkdUuwpfqifh0g'jzefUaMumfjimrIukd xdxda&mufa&muf
tokH;csvmMuonf/ xkdUaMumifh ykHESdyfpufrsm;wkd;wufzGHUNzdK;vmrIESifh
ynma&;tqif h j rif h r m;vmrI u 0g'jzef U aMumf j ima&;enf ; ynmuk d

114

'Drkdua&pD

wkd;wufvmaponfh tBuD;rm;qkH;aom taMumif;&if;rsm;jzpfonf


[kajymEkdifygonf/ ykdNyD;us,f0ef;onfht"dym,fESifh ajymrnfqkdygu
0g'jzefUaMumfjimjcif;onfom udp&yfwpfck okdUr[kwf tawG;tjrif
wpfckukd pmay? a&'D,dk? a[majymrIrsm;rSwpfqifh trsm;jynfolukd
today;onfhenf;vrf;jzpfygonf/ xkdUaMumifh &nf&G,fcsufwpfckukd
vkyfaqmifvkdonfhtcg vltrsm;tjym;ukdodrf;oGif;NyD; &nf&G,fcsuf
jynfhajrmufap&eftwGufvkdtyfonfhvIyf&Sm;rIwGif vlrsm;yg0ifvm
atmifusK;H oGi;f onfrh 'D ,
D mrsKd ;ukd 0g'jzefUaMumfjimjcif;[kajym&onf/
okdU&mwGif ,cifajymcJhouJhodkY 0g'jzefUaMumfjimrIonf raumif;onfh
&nf&,
G cf suEf iS hf rMumcPtok;H csjcif;cH&avh&o
dS nf/ 0g'jzefU aMumfjim
rIqkdonf rdrdtusdK;pD;yGm;ESifhqkdifonfh&nfrSef;csufukd wrifoufouf
zk;H uG,x
f m;Ny;D aumif;uGurf sm;uko
d m vltrsm;ukt
d oday;jzefUa0jcif;
tm;jzifh rdrdwkdU\&nfrSef;csufukd taumiftxnfazmfvkyfaqmifonfh
enf;vrf;wpfckjzpfonf/
Oyrm - r*Zif;wpfapmif? owif;pmwpfapmifu EkdifiHa&;
ygwD wpfckESifh &if;ESD;onfhqufqHa&;rsdK;&SdonfqkdygpkdU/ ,if;r*Zif;?
owif;pmrsm;u ygwDrS aiGaMu;&&Sad eonfu
h pd u
zdk ;Hk uG,x
f m;Ny;D ygwD\
cH,lcsufoabmxm;rsm;ESifh ywfoufNyD;tusdK;&Sdaprnfh tmabmfrsm;?
aqmifyg;rsm;ukdxnfhoGif;onf/ ,if;okdU azmfjycJhonfhr*Zif;? owif;
pmrsm;onf ygwD0g'jzefUa0rI\vufeufwpfckjzpfoGm;onf/ xkdUtjyif
tajymtqkduRrf;usifonfhvlrsm;ukd tawG;tac:rsm;ajymif;vJap&ef
twGuf wm0efay;rIrsdK;vnf;&Sdonf/ aiGaMu;tajrmuftjrm;ukd
tokH;jyKNyD; kyf&Sif? jyZmwf? 0wKrsm;ukda&;om;kduful;NyD; ,if;wkdUukd
MunfhIMuonfh trsm;jynfolu rdrdwkdUowdrxm;vkdufrdonfh tcsdef
twGif;yif tawG;tac:oabmxm;wpfckwnf;ukd trSefxifoGm;rI
rsdK;vnf;&Sdonf/

'Drkdua&pD

115

'Drkdua&pDvlUabmiftjzpfajymif;vJvmNyD; vTwfawmfEkdifiHa&;
pepfwkd;wufajymif;vJvmonfhtcg EkdifiHa&;ygwDrsm;onf ta&;BuD;
onfhae&muaeyg0ifvmcJhMuonf/ ygwD0ifrsm;trsm;pkonf rdrdwkdU
tvkyt
f ay:wGif tav;teufxm;Ny;D pD;yGm;a&;jyefvnfwnfaqmufr?I
pufrIvkyfief;jyefvnfxlaxmifrI? vlrItokduft0ef;jyKjyifajymif;vJ
rIrsm;twGuf trsdK;rsdK;pOf;pm;um taxmuftuljzpfaprnfh pDrHudef;
rsm;ukd a&;qGaJ eMurnfjzpfonf/ okUd aomfvnf; rdrw
d Udk ygwDursm;Ekid f
oavmufrsm;rsm;trwftjzpfta&G;cH&&eftwGuf? rdrdwkdU\ EkdifiHa&;
vrf;pOftwdkif;Oya'jyKNyD; tpkd;&\tmPmukd qkyfukdifEkdif&eftwGuf
vufurf;pmapmifrsm;xkwjf cif;? ygwD\jynfv;Hk uRwt
f pnf;ta0;rsm;?
a[majymyGrJ sm;uku
d si;f yjcif;? a&'D,u
dk wpfqifh jynfov
l x
l u
k dk aqmfMo
wku
d w
f eG ;f jcif;pojzifh enf;vrf;aygif;pkHukdokH; vkyfaqmifaerIrsm;
vnf;&Sdaernfjzpfonf/ ,if;okdU vkyfaqmifonfhtcg omrefrJqE&Sif
rsm;onfrnfonfyh gwDudk ,kpH m;&rSe;f rodjzpfvmMuonf/ rSeu
f efonfh
qkH;jzwfcsufukdrcsEkdifbJ rSm;,Gif;onfhcH,lcsufvrf;pOf&SdonfhygwDukd
axmufcHvkdufrdjcif;rsdK;jzpf&efvG,fonf/ ,if;ukd wnfwnfNidrfNidrfESifh
qk;H jzwfEidk &f efrmS ]]Ek;d Mum;rI&adS om rJqE&iS rf sm;om}}jzpfonf/ 'Dru
dk a&pD
pHEeI ;f tjynft
h 0&So
d nfh Ekid if w
H pfEidk if u
H w
dk nfaqmuf&efqv
dk Qif a&G;aumufyJG
wGiyf g0ifonft
h m;vk;H aom Ekid if o
H El idk if o
H m;rsm;onf Ek;d Mum;rI&o
dS nfh
rJqE&Sifrsm; jzpfae&efvkdtyfonf/
wGif tifrwefajymifajrmufonfh 0g'jzefUaMumfjimrIrsm;
aMumifh vlxkonfrnfrQavmuftxd tvdrfcHae&oenf;qkdonfukd
tenf;i,fxyfrHpOf;pm;Munfh&efvdktyfrnfjzpfonf/
0g'jzefUaMumfjimjcif;jzifhtrsm;jynfoltm;vSnfhzsm;jcif;
EkdifiHa&;r[kwfaomfvnf; ukefypnf;aMumfjimrIonf 0g'jzefU
aMumf j imrI e nf ; wpf r sd K ;jzpf o nf / puf r I a wmf v S e f a &;aemuf y k d i f ;

116

'Drkdua&pD

pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;zGHUNzdK;vmNyD; aMumfjimu@onfvnf; tvGef


wkd;wufvmcJhonf/ aMumfjimaumif;aumif;tokH;jyKjcif;ESifh tokH;rjyK
jcif;wGif EIdif;,SOfvkdUr&Ekdifavmufonfh uGmjcm;csufBuD;&Sdonf/
rnfrQyifaumif;onfhukefypnf;ukdxkwfvkyfaomfvnf; aMumfjim
raumif;vQif a&mif;raumif;yg/ ypnf;uvnf;raumif;? xda&mufrI
vnf;r&Sdonfhaq;jzpfapumrl aMumfjimaumif;aumif;okH;rnfqkdygu
a&mif;tm;wpf[ek x
f ;dk wk;d wufavh&o
dS nf/ xkUd aMumifh aMumfjimenf;ukd
okawoevkyfonfh ynm&Sifrsm;&SdvmouJhokdU aMumfjimvkyfief;ukd
vkyu
f idk o
f nfo
h rl sm;vnf;ay:vmcJo
h nf/ aMumfjimuk,
d MHk unfNy;D rnfoUdk
rQraumif;onfhypnf;ukd 0,frdoGm;jcif;rsdK;&Sdonfqkdjcif;ukd vlwkdif;u
odMuonf/ okdUodaeygvQufESifh kyfykHrsm; okdUr[kwf odcsifpdwfukd
wkd;yGm;aponfh tajymtqkdrsm;aemufygoGm;NyD; rxifrSwfbJ0,fcsif
onfhpdwfuay:vmonf/ EkdifiHa&;wGif 0g'jzefUaMumfjimjcif;onfrSm
vnf; ,if;oabmyifjzpfonf/
qlylrIukdjzpfaponfh EkdifiHa&;orm;? txl;ojzifh vIHUaqmf&ef
wmplaeonfh uGefjrLepf0g'Drsm; rsufpdusavh&Sdonfh vlwef;pm;rSm
tNrJwrf;eif;jym;b0wGif&NdS y;D vlrt
I oku
d t
f 0ef;twGi;f u rauseyfrI
rsm; jynfhESufaeonfh vlwef;pm;jzpfonf/ ,if;vlwef;pm;rsm;wGif
xkwfazmfajymcsifonhfrauseyfrIrsm;u awmifvkdykHaeavh&Sdonf/
odkYaomf,if;wkUd ukd zGit
hf ef&efae&mvnf;r&Sd? ukd,fukd,fwkdifuvnf;
vlawGukdvIHUaqmf&ef tiftm;uvnf;r&SdMuyg/ xkdUaMumifh rvTJom
ra&Smifom EIwfydwfaeMu&onf/ xkdtcg vIHUaqmfcsifol EkdifiHa&;
orm;rsm;u ,if;tcsufukdukdifNyD; ,if;vlwef;pm;rsm;ajymcsifonfh
taMumif;t&mrsm;ukd us,fus,favmifavmifESifh ajymMuonf/
,if;enf;ESifh pdwf0ifpm;vmatmifvkyfMuonf/ usdK;aMumif;qDavsmf
onfh oabmw&m;rsm;ESifh ajymqkdvSnfhzsm;NyD; okdUvkyfrnfqkdygu
csrf;omrIukdtnDtrQcGJa0EkdifNyD; vlwef;pm;toD;oD;\tqifhtwef;

117
'Drkdua&pD
wkd;wufvmrnf[k xifrSwfapygonf/ ,if;wkdUukdomaxmufcHtm;
ay;ygu rnfodkYvkyfay;rnf? rnfodkYjzpfap&rnf[k uwdrsm;ay;onf/
rauseyfrIrsm;aygufuGJNyD; qlyltkH<uvmrnfqkdygu ,if;onf olwkdU
BudKwifBuHpnfxm;onfhtwkdif;omjzpfonf/ ,if;uJhodkYtajctaeukd
tok;H csNy;D tmPmukv
d ufxaJ &mufatmifvyk Mf uonf/ ay;xm;cJo
h nfh
uwdrsm;ukdvspfvsLINyD; olwkdUpdwfBudKufEkdifiHa&;ukdvkyfaqmifonf/
aemufqkH;wGif "m;pmcHjzpfoGm;Muolrsm;rSm EkdifiHa&;uefUvefUum
aemufuG,fukd aoaocsmcsmjrifEkdifpGrf;r&Sdonfh jynfolrsm;om
jzpfonf/
xyfrH tenf;i,f cGjJ cm;avhvmMunfrh nfqydk gu 0g'jzefU
aMumfjimolu vlxkukdvdrfnmonfhenf;vrf;xJwGif atmufygtrsdK;
tpm;rsm;&Sdaeonfudk awGU&rnf jzpfonfeHygwfwpfrmS
- 0g'jzefUaMumfjimolonf rdr\
d NyKd ib
f ufrsm;?
taESmifht,Sufvkdjzpfaeonfholrsm;ukd tvJxkd;Ekdif&eftwGuf ,if;
vlrsm;udkemrnfqkd;wyfNyD; vlxku ,if;vlrsm;tay:qefUusifonfh
tjrifrsm;? oabmxm;rsm;jzpfvmatmifvkyfonf/ a&S;kd;pGJwefjyef
awmf v S e f a &;orm;? vuf , m0g'D ? tpG e f ; a&muf t rsd K ;om;0g'D ?
EkdifiHopmazmuf? teDa&mifrsm;? vuf0t
J pGe;f a&mufueG jf rLepfrsm;qkNd y;D
emrnfwHqdyftrsdK;rsdK;cwfESdyfMuonf/ 'Drkdua&pDpepfpwifxGef;um;
vmonfhtcsdefwGif ]]tJ'gwefjyefawmfvSefa&;orm;awGyJ}}[kqkdNyD;
tv,ftvwf0g'Dorm;rsm;ukd ysupf ;D atmifjyKvyk Mf uonf/ xkUd tjyif
trSefESifhtrSm;ukd a&maxG;NyD;ajymrnfqkdygu xda&mufrIuykdrsm;vm
rnfrvGJyg/
eHygwfESEpfSprf mS
- yxrtcsufEiS ahf jymif;jyefjzpfaom rdrw
d Udk
\&yfwnfcsuo
f nf aumif;rGeo
f nfqo
dk nfudk jyo&efvyk af qmifonfh
enf;vrf;jzpfonf/ trSefw&m;? ajzmifhrwfrI? 'Drkdua&pDtp&Sdonfh
pum;vkH;rsm;onf ,if;vlrsm;\ ajymaeuspum;vkH;rsm;jzpfonf/
okdU&mwGif okd;a&NcKHxm;onfhajracG;ukd rdrdwkdU\taygif;toif;[k

118

'Drkdua&pD

rSwfxifaeonfhokd;rsm;onf tvG,fwulajracG;pmjzpfoGm;ouJhodkY
jzpfonf/
eHygwfokH;rSm
- rdrw
d Udk ajrm ufpm;csio
f nfh vly*k Kd v?f rdrw
d Udk
vkyaf qmifrnf[k arQmfrSef;xm;onfh pDrHudef;rsm;ukd t&ifqkH;vlxku
av;pm;onfh t&mwpfckckESifh qufET,fatmifvkyfNyD; vlxktaeESifh
,if;vlonf av;pm;&efaumif;onfh vl[x
k ifjrifvmap&efyaHk zmfjcif;?
pDrHudef;onftvGefaumif;rGefonfh pDrHudef;jzpfonf[k vlxkukd
,kMH unfvmap&ef vkyfaqmifjcif;ponfh enf;vrf;jzpfonf/ Oyrm*smreDEidk if o
H m;rsm;onf vlrsKd ;qko
d nfudk tvGet
f av;teufxm;onfh
pd w f r sm;&S d c J h M uonf / emZD y gwD o nf ,if ; tcsuf u k d t ok H ; csNyD ;
[pfwvmonf *smreDvlrsdK;rsm;\qEukdajymjyEkdifonfh wpfOD;wnf;
aomyk*dKvfjzpfonf[k 0g'jzefUajymqkdonf/ xkdYtwl *syefvlrsdK;rsm;
onf a&S;,cifuwnf;u bk&if{u&mZfukd opmapmifhodkdaoonfh
pd w f & S d c J h o nf / ppf w k d u f & ef t pD t pOf c sonf h tcsd e f r sm;twG i f ;
,if;tcsuu
f dk rdr&d &qkyu
f idk cf o
hJ nf/ ppfacgif;aqmifrsm;onf {u&mZf\
wu,fhpdwf&if;trSefrnfokdU&Sdonfqkdjcif;ukdab;z,fxm;NyD; rdrw
d Udk \
tpDtpOftwkid ;f vkyaf qmifjcif;onf bk&if{u&mZf\tvkad wmfusjzpf
onf[k0g'jzefUcJhMuonf/ ,if;aemuf teDa&mifpm&GufESifh a&;om;
xm;onfhtrdefUpmukd bk&if{u&mZf\qifhac:pm[kqkdum jynfolrsm;
qDykdUcJhjcif;aMumifh *syefEdkifiHom;rsm;onf jiif;qefcGifhr&SdbJ ppfajrjyif
odkYykdUaqmifcHcJh&onf/
eHygwfav;rSm - NrdKUwGifvlBudKufrsm;ap&eftwGuf vlxu
k
oabmusEkdifrnfh aqmif;yg;rsm;ukda&;om;jcif;? pdwf0ifpm;aprnfh
"mwfykHrsm;ukd owif;pmrsm;xJxnfhoGif;azmfjyjcif;ponfh enf;vrf;
rsm;jzpfonf/ Oyrm- omreftcsdefwGif crf;em;onfhtdrfBuD;wGif
csrf;csrf;omomaexkdifaeonfh tmPm&SifwpfOD;u tvkyform;
rsm;ESit
hf wlwl a*:jym;ESifh ajrBuD;wl;qGaeonfh kyf&Sifukdjyvkdufonfh

'Drkdua&pD

119

tcg vlrsm;u ,if;tmPm&Sifukd rdrdwkdU\rdwfaqG[kxifrSwfukefMu


onf/ 0efBuD;csKyfwpfOD;u armfawmfum;ESifh a0;vHonfhae&mrsm;ukd
oGm;NyD; qif;&Jonfh&Gmuav;wpf&Gm\ &Gm0ifaygufwGif um;rSjrif;ukd
ajymif;pD;NyD;onfhaemuf v,form;rsm;ukd ESpfodrfhtm;ay;aeonfh
"mwf y k H u k d a zmf j yvk d u f o nf h t cg vl r sm;utvk y f r tm;rvyf o nf h
0efBuD;csKyfuum;rpD;bJ vlxk\tajctaeukd oGm;a&mufMunfhI
avhvmaeonf[kxifNyD; csD;rGrf;axmyemjyKMuonf/
eHygwfig;rSm
- trSeEf iS hf trSm;ukd yg;yg;eyfeyfEiS hf a&marG
onfh enf;vrf;jzpfonf/ rnfrQaumif;onfh aMumfjimjzpfygap?
taES;ESifh tjrefqo
dk uJo
h Udk vlxu
k ,if;onf vdrfxm;jcif;jzpfonfudk
odomG ;wwfonf/ xkUd aMumifh t&ifq;Hk tppftrSeu
f adk jymqkNd y;D vlrsm;ukd
qGJaqmifNyD;onfhaemuf rdrd\pum;ukd ,kHMunfatmifvkyfonf/
,if ; aemuf w G i f tvd r f t nmuk d t [k w f [ k x if v mapNyD ; rd r d w k d U
&nfrSef;csufukd atmifjrifatmifvkyfjcif;jzpfonf/ aemufwpfcg
wu,fhtppftrSefudpudkyif tcsufwpfcsufwnf;ukdyJuGufNyD; azmfjy
vkdufrnfqkdygu ajymonfhykHay:rlwnfNyD; ajymif;jyeft"dym,fouf
a&mufap&efvkyfvnf;&ygao;onf/ om"utaeeJU pdwf0ifpm;
p&maumif;onfhZmwfvrf;wpfyk'fukdvnf; ajymjyvdkygonf/
tdEd,ork'&mukd jzwfoef;oGm;vmonfh ukefwifoabFm
wpfpif;wGif uufywdefESifh rmvdefrSL;wkdUonf wpf&ufpDtvSnfhusyJh
udkifvrf;Tef&efwm0ef,lBu&NyD; rdrdwm0efusonfh&ufwGif yifv,f
c&D;oGm;rSww
f rf;ukad &;om;Muonf/ uufywdeo
f nftvkyu
f dk tifrwef
tav;teufxm;onfholjzpfonf/ rmvdefrSL;u a&;aMumif ; c&D ;
uRr;f usiaf eoljzpfonft
h wGuf enf;enf;av;tm;Nyq
D o
dk nfEiS hf t&uf
uav;wjrjrjzpfaeojzifh olwkdUESpfOD;onfrwnfhMuyg/ wpf&ufwGif
uufywdeo
f nf oabFmuke;f ywfay:wGif rwfwyf&yfaepOf rmvderf LS ;u
t&ufr;l Ny;D 0DpuDyv
k if;vGwu
f dk uke;f ywfay:rSm vSrd ahf eonf ukad wGUvku
d &f
onf/ uufywdeo
f nf ,if;tjyKtrludk tifrwefrek ;f wD;pufqyk o
f jzifh

120

'Drkdua&pD

,if;noabFmrSwfwrf;wGif xkdtaMumif;ukd xnfha&;vkdufonf/


aemufwpf&uf rmvdefrSL;wm0efus ,if;rSwfwrf;ukdzwfonfhtcg
olUtaMumif;a&;xm;onfukdawGUvkduf&ojzifh tBuD;tus,fpdwfqkd;
a'goxGufNyD; uufywdefukduefUuGufajymqkdonf/
]]usKyw
f Udk awG[m uk,
d w
hf m0efr&Sw
d t
hJ csed rf mS uk,
d b
hf momuk,
d f
b,fvadk eaejzpfw,fr[kwv
f m;/ usKyu
f wm0efcsed rf mS t&ufaomuf
aewmr[kwfbl;/ 'DrSwfwrf;ukd ukrPDolaX;uzwfrd&if usKyfukdb,f
vk d x if o G m ;rvJ } }[l rmvd e f r S L ;uajymonf h t cg]]tJ ' guawmh
usKyfvnf;odygw,f}}[k uufywdefu at;at;aq;aq;yJjyefajym
vkdufonf/
]]'gayr,f h raeUwk e f ; u cif A sm;t&uf r l ; aewJ h u d p [ m
tjzpfreS yf /J usKyfu tJ'DtjzpfrSefukdyJa&;xm;wm}}[kvnf; ajymvkduf
onf/
pdwfxJurauseyfrIudkNrdKodyfNyD; quftvkyfvkyfcJh&onfh
rmvderf LS ;onf ,if;noabFmrSww
f rf;wGif ola&;&onft
h vSnahf &muf
vmcsdefwGif]]'DaeU uufywdef[mwpfaeUvkH; t&ufrl;raecJhbl;}}vkdU
a&;vku
d f onf/ aemufaeU,if; pmukzd wfNy;D a'gowBu;D jzpf&onforl mS
uufywdef jzpfonf/
]]usKyft&ufrl;raebl;vkdUa&;xm;wmu &efpwJhoabmvm;/
tJ'Dvkda&;vkdufawmhusKyfu wjcm;&ufrSm rl;aew,fvkdUjrifMuawmh
rSmaygh/ usKyfu t&ufukdwpfpufuav;rSraomufbl;qkdwm cifAsm;
odvsuef UJ / cifAsm;u tpD&ifcpH mukv
d rd af &;Ny;D usKyu
f 'dk u
k a &mufatmif
vkyfwmaygh}}[k ajymonf/
xkt
d cg rmvderf LS ;u]][kww
f ,f/ cifAsm;t&ufraomufwwfb;l
qkdwm usKyfvnf;odom;yJ/ okdUaomfvnf; raeUwkef;u cifAsm;t&uf
rrl;cJhbl;qkdwmu tjzpfrSefyJav/ usKyfu tJ'DtjzpfrSefukdyJa&;xm;
wm}}[kjyefajzvkdufonf/

'Drkdua&pD

121

oabFmrSwfwrf;rSma&;xm;onfh taMumif;t&mrsm;u ESpfck


pvkH;trSefawG csnf;yJjzpfonf/ okd&mwGif azmfjyenf;ay:vkduf
tjzpfrSefqkdjcif;onf ajymif;jyeftjrifukdjrifaponfqkdjcif;ukd ,if;
udpukd MunfhNyD;odEkdifonf/
aemufwpfck
- arhrjzpfaom ta&;Bu;D onft
h csuo
f nf
vlxkuowdrxm;rdygu 0g'jzefUaMumfjimwkdufyGJwGif &yfwnf
csufrsdK;pkH&Sdonfh EkdifiHa&;ygwDrsm;onf aiGaMu;ESifh vlxktjrifukd
vTr;f rk;d &efBuKd ;pm;MuNy;D aiGtrsm;qk;H ok;H pGEJ idk o
f nfo
h u
l tEkid &f oGm;rnf
qk d o nf h tcsuf yif j zpf o nf / Oyrm- Ek d i f i H a &;ygwD w pf c k o nf
vkyif ef;&Sirf sm;twGuf tusKd ;rJah prnfOh ya'Murf;wpf&yfudk vTwaf wmfwGif
twnfrjyKEkdifap&efBudK;yrf;onf/ okdU&mwGif ,if;uratmifjrif
Ekdifonfh tajctaejzpfvmrnfqdyk gu ,cktcg ,if;Oya'Murf;ukd
vk;H 0tESpo
f m&rJah tmif? xda&mufEkdifpGrf;ukd vkH;0aysmufoGm;atmif
wjcm;tcsuftvufrsm; xnfhoGif;EkdifzkdUBudK;pm;awmhonf/ tu,f
,ckuJhokdUrsdK; tBuHtpnfu aiGaMu;tiftm;aMumifh jzpfajrmufoGm;
onf q k d y gu 'D r k d u a&pD o nf aiG a Mu;tmPmES i f h vT r f ; rk d ; aom
EkdifiHa&;\aemufwGif uspf&pfcJhawmhrnf jzpfonf/
0g'jzefUaMumfjima&;Xmersm;
,aeUacwfwkd;wufaeonfh 0g'jzefUaMumfjimonfh enf;ynm
rsm;xJwGif vlokH;trsm;qkH;jzpfaejcif;u owif;pm? r*Zif;ESifh a&'D,kd
jzpfonf/ 4if;tjyif ykdpwm? qkdif;bkwf? kyf&Sif? a[majymyGJponfrsm;
ukd tokH;jyKaeMuayrnf/ a&S;uajymcJhonfrsm;onf txl;ojzifh
ta&;ygNy;D ,if;wdkYwiG rf S owif;pm\pGr;f yum;onf tBu;D rm;qk;H jzpf
onf/ owif;pmonf vlxt
k jrifudk rSerf eS u
f efuefxif[yfjyoay;&ef
vk d t yf o nf / owif ; pmonf wd u srS e f u ef o nf h t jzpf t ysuf u k d
tajcjyKNyD; vlxktjrifukdrSefuefonfhbufokdY a&mufap&ef vrf;Tef
jyoay;oifhonf/ okdU&mwGif ajymif;jyeftaejzifh owif;pmukd

122

'Drkdua&pD

tokH;csNyD; vlxktjrifukd rdrdvdk&modkY vkyfBuHzefwD;rIrsm; trsm;tjym;


&Sdonf/
owif;pmonf 0g'jzefUaMumfjimrI\vufeufwpfct
k jzpfBu;D Bu;D
rm;rm;toH;k 0ifjcif;aMumifh ,if;ukt
d ok;H csvdkoo
l nfvnf; aiGyrmP
tajrmuftjrm;jzifh owif;pmuk0d ,f,El idk &f efBuKd ;yrf;Muonf/ wpfenf;
tm;jzifo
h wif;pmukd uk,
d w
f idk x
f w
k af 0jcif;jzpfonf/ owif;pmwpfapmif
onf rnfokdUaomolrsm;u odkYr[kwf rnfokdUaom EkdifiHa&;ygwDrsm;u
pDrcH efUcGx
J w
k af 0aeoenf;qkjd cif;uko
d m odxm;rnfqydk gu zwfonfo
h l
uvnf; ,if;uko
d x
d m;Ny;D zwfjcif; jzpfonft
h wGuBf u;D rm;onfh xdcu
dk f
qkH;IH;rIr&SdEkdifyg/ okdU&mwGif ,if;ukdjrifatmifMunfh&efcufcJonfh
trnfrsdK;ESifh owif;pmwGif 0g'jzefUaMumfjimrIukd yg;yg;eyfeyfESifh
vkyfxm;rnfqkdygu vlxk\oabmxm;ukd tBuD;tus,fajymif;vJ
oGm;apEkdifonf/ trnftrsdK;rsdK;ESifh owif;pmtrsdK;rsdK;ukd 0,f,l
csKyf u k d i f x m;rnf q k d y gu tusd K ;ouf a &muf r I u vnf ; rsm;onf /
,if;uJhokdUaqmif&Gufjcif;jzifh tjyifyef;tjrifwGif 'Drkdua&pD xGef;um;
onfh vlUabmiftzGJUtpnf;twGif; aiGaMu;vTr;f rk;d onfh Ekid if aH &;u
us,fjyefUvmEkdifonf/ ]]i&JjynfwGif tjypf&Sdr&SdqkH;jzwfwmawmif
aiGay:rlwnfw,f}} [kqkdonfh *syefqkdkd;pum;onf aiGonft&m&m
ukdzefwD;Ekdifaom tiftm;&Sdonf[k qdkvdkjcif;jzpfonfhtwGuf vlxk
tjrifukd xifovkdajymif;vJypfrnfqkdygu 'Drkdua&pDtppftrSefukd
azmfaqmifEkdifrnfr[kwfay/
owif;pmwkdufukdpDrHcefUcGJ&ef aiGaMu;tukeftusrsm;onf/
,if ; p&d w f o nf 0,f , l z wf I o l r sm;xH r S owif ; pmzk d ; tm;vk H ;
aygif;xm;jcif;xufydkrsm;jym;onf ,if;uJhokdUtjrwftpGef;r&bJ?
bmaMumif h owif;pmwkdufrsm;ukdvkyfukdifaeMuoenf;/ wpf jcm;
r[kwyf g/ ,if;vkt
d yfaeonfh uGuv
f yfrsm;ukd aMumfjimu&onfah iGEiS hf
jyefvnfjznfhqnf;ay;aejcif;jzpfonf/ xkdUaMumifh owif;pmzwfonfh

'Drkdua&pD

123

olrsm;taeESifh aps;EIef;csdKompGmESifh pdwf0ifpm;p&maumif;onfh


owif;pmukd zwfIEkdifMujcif;jzpfonf/ wpfcgw&HwGif owif;pm
xkwv
f yk pf &dwx
f uf0ufausmu
f dk aMumfjimu&onfhaiGESifh jznfhqnf;
ay;Ekdifonfhtcgrsm;&Sdonf/ ,if;ukdMunfhrnfqkdygu owif;pm\
aMumfjimrsm;onfrnfrQtxd tusdK;oufa&mufrI&Sdonfukd odEkdif
avmuf N yD x if o nf / aMumf j imuxd a &muf r I & S d o nf qk d j cif ; onf
owif;pmu 0g'jzefUtzGJUtpnf;tjzpf rnfrQavmufatmifjrif
aeoenf;qkdonfukdjyaeonf/ aMumfjimonfyif ,ckavmuftxd
tpGrf;xufaejcif;jzpfonfhtwGufaqmif;yg;ukd aumif;aumif;rGefrGef?
pdwf0ifpm;p&mjzpfatmif qGJaqmifa&;om;NyD; &Sm;yg;"mwfykHrsm;ESifh
omwG J azmf j yrnf q k d y gu rnf r Qtxd x d a &muf r I & S d r nf q k d j cif ; uk d
pOf;pm;&Ekdifonf/ udpwpfckukd owif;pmwpfapmifxJwGif az:jy
aomfvnf; pmvkH;trnf;BuD;rsm;ESifh acgif;pnf;wGifazmfjyjcif;ESifh
pm&GufaxmifhpGef;wGif ao;i,fpGmazmfjyonfhESpfckwGif xda&mufrIjcif;
trSew
f u,fumG jcm;onf/ tjzpfreS w
f pfcu
k dk pdwBf uKd uaf &; vlw
l pfO;D
wpfa,mufux
dk cd u
dk af tmifvyk rf nfqydk gu aemufyidk ;f wGif tenf;i,f
jyifqifa&;ay;onfhwkdif ,if;vltay:xm;onfh trsm;\,kHMunf
csuo
f nf usqif;oGm;Ny;D jzpfonf/ vlxt
k jrifudk ajymif;vJay;Ekid o
f nfh
owif;pm\pGrf;yum;onf ,ckazmfjycJhouJhokdU tvGefBuD;rm;onf/
owif;pmxkwfa0rIukd pDrHcefUcGJvkyfukdifaeonfholrsm;\wm0efonf
vnf; tvGefyifta&;BuD;onf[k ajym&rnfjzpfonf/
,ckazmfjycJhonfhudprsdK;onf r*Zif;tjyif tywfpOf? vpOf
ykHrSefxkwfa0aeonfh wjcm;ykHESdyfpmtkyfpmapmifrsm;wGifvnf; twlwl
yifjzpfonf/ r*Zif;wpfapmifonf tapmifa&rsm;vmonfh emrnfBu;D
r*Zif;jzpfvmNyDqkdygu 0g'aMumfjim&mXmewpfcktjzpfESifh tokH;csEkdif
onfh wefzkd;onfvnf; BuD;rm;vmonf/ xkdUaMumifh r*Zif;wkduf
wpfwu
dk \
f taxGaxGuek u
f sp&dwt
f rsm;pkudk aMumfjimu&onfh aiGEiS hf
vnfywfjznfhqnf;ay;aeMuonf/

124

'Drkdua&pD

xkdxufpdwf0ifpm;p&mtaumif;qkH;onf a&'D,kdjzpfonf/
,aeUacwf*syefwiG f toHviT Xhf metm;vk;H ukd toHviT Xhf metzGUJ tpnf;
wpfcu
k Bu;D Muyfay;aeNy;D taxGaxGuek u
f sp&dwo
f nf aomw&Sirf sm;u
ay;acsonfh aiGaMu;ESifh vnfywfaejcif;jzpfonf/ a&'D,kdukd aMumfjim
taeESihf tok;H jyKjcif;rsKd ;r&Syd g/ okUd &mwGif tar&duefEidk if w
H iG f yk*v
u
d
toHvTifhXmeaygif; 600 ausmf&Sdonf/ wkdusdKNrdKU tus,ft0ef;\
wpf0ufavmuf&Sdonfh NrdKUwpfNrdKUtwGif;wGif toHvTifhXmetajrmuf
trsm;&SdNyD; pdwf0ifpm;zG,faumif;onfhtpDtpOfrsm;ukd tNydKiftqkdif
xkwfvTifhaeMuonf/ aomw&Sifrsm;xHrS aiGaMu;wpfjym;wpfcsyf
&,l j cif ; r&S d a omf v nf ; tpD t pOf t wG i f ; wG i f aMumjimrsm;uk d
xnfo
h iG ;f jcif;tm;jzifh toHviT v
hf yk if ef;ukd vnfywfaeMujcif;jzpfonf/
owif ; pm? r* Z if ; ? a&'D , k d t p&S d o nf h rD ' D , mrsm;onf
aMumfjimu&onfh aiGukdt"dutm;xm;ae&onfhtwGuf wwfEkdif
orQaMumfjim rsm;rsm;&&Sdap&efNydKifqkdifBudK;yrf;Mu&onf/ aMumfjim&
&eftwGuf txl;wvnftm;xkwfp&mrvkdaom? aMumfjimxnfhvdk
onfholucsOf;uyf&onfh emrnfBuD;owif;pm? r*Zif;rsm;qkdygu
aMumfjim&Sifoabmus&eftwGuf vkyfay;&efrvkdaomfvnf; emrnf
rBuD;aom pmapmifrsm;taeESifh aMumfjim&Sifoabmusap&ef
wnf;jzwfjyifqifay;&jcif;? aMumfjim&SifESifh pmapmifrsm;tMum;
rsufESmysufaprnfh aqmif;yg;rsdK;ryg&Sd&efvkyf&onf/ ,if;uJhokdU
owif;pmwkduf? r*Zif;wkdufqkdygu aMumfjim&Sifrsm;u zdtm;ay;NyD;
rdrdwkdUtwGuf tusdK;,kwfaprnhfOya'rlMurf;rsdK; vTwfawmfwGif
twnfrjyKEkdifap&ef aqmif;yg;rsm;tmabmfrsm;a&;&ef trsdK;rsdK;
awmif;qkdMuonf/ ,if;Oya'rlMurf;\aysmhuGuftm; ykHBuD;csJUNyD;
ajymqkdjcif; axmufcHolrsm;\raumif;owif;ukd tykyfcsajymqkda&;
om;jcif; rsKd ;ukv
d yk af qmifaponf/ ,ckuo
hJ Udk xda&mufonfh enf;vrf;
rsm;ESifh rnfonfhbufwGifrSr&Sdao;onfh pmzwfolrsm;\pdwfukd
ajymif;vJoGm;ap&efvkyfjcif;onf tcuftcJr&SdEdkifay/

'Drkdua&pD

125

wpf z uf w G i f v nf ; e,f o wif ; pmwd k u f i ,f r sm;? r* Z if ;


wkdufi,frsm;u raumif;onfhowif;rsm;ukd zGifhcsvkdufrnf[kqkdum
emrnf&o
dS nfo
h rl sm;ukd Ncrd ;f ajcmufajymqkjd cif;rsKd ;&So
d nf/ ,if;enf;vrf;
ESifh aiGaMu;tajrmuftrsm; Spf,lMuonf/ ukd,fpm;vS,favmif;
uk,
d w
f idk u
f owif;pmwku
d ?f r*Zif;wkdufrsm;ukdaiGay;NyD; rdrdtwGuf
tusdK;&Sdaprnfhaqmif;yg;rsdK;ukd xnfhoGif;rIrsdK;vnf;&Sdonf/ ,ckuJhodkY
usifh0wfrapmifhxdef;onfh pme,fZif;orm;rsm;ESifh trwfavmif;?
ukd,fpm;vS,favmif;rsm;&Sdrnfqkdygu rJqE&Sifrsm;taeESifh awGa0rI
jzpfvmNyD; aumif;onfholukdrJrxnfhbJ roifhawmfonfholukd rJxnfhrd
jcif;rsdK;jzpf&efvG,fulonf/
owif;pmaqmif;yg;wGif ,ckuJhodkYtajctaersm;aMumifh
tvdrt
f nmrsm;ukd a&;om;jcif;rsKd ;rsm;vmonft
h cg ,if;ukd wif;wif;
usyfusyfapmifhMunfh&eftwGuf tpkd;&u t&ifqkH;qifqmjzwfjcif;jzifh
tqdkygtE&m,frsm;ukdumuG,fjcif;onf aumif;rnf[kawG;aumif;
awG;rdMuygvdrrhf nf/ okUd &mwGif ,ckuo
hJ Ykd vkyrf nfqykd gu tajctaeu
ykdNyD;qkd;oGm;Edkifonf/ tb,faMumifhqdkaomf tpkd;&u ,if;tcGifh
tmPmukt
d okH;cs rdrd0g'ukdxdckdufaprnhfaqmif;yg;tmabmfrsm;ukd
wm;jrpfNyD; rdrdtwGuftusdK;&Sdaprnfh aqmif;yg;rsm;ukdom a&;ckdif;
awmhrnfjzpfo nf h t wG u f j zpf o nf / jynfolrsm;ukd rsufuef;b0
a&mufaprnfjzpfouJo
h Udk tmPm&Siu
f 0g'jzefUaMumfjimonfh tzGUJ tpnf;
ukcd sKyu
f idk o
f nfh tE&m,ftrsm;qkH;enf;vrf;jzpfonf/ ajyma&;qkdcGifh&Sd
onfhtzGJUtpnf;wpfckukdcsKyfukdifNyD; qifqmESifh wnf;jzwf&efvkyfjcif;
onf tmPm&Sifu tokH;jyKonfhtxufjrufqkH;vufeufwpfckjzpf
onf/
xkUd aMumifh 'Dru
dk a&pDEidk if rH sm;wGif vGwv
f yfpmG ajymqkad &;om;
cGi?fh ykHESdyfxkwfa0cGifhrsm;ukd tmrcHcsufay;xm;onf/ ,ckuJhodkYvkyfay;
jcif;tm;jzifh jynfolrsm;u tpkd;&\rl0g'rsm;ukd a0zefajymMum;EkdifNyD;

126

'Drkdua&pD

rSeu
f efrrI &So
d nfrsm;ESihf ywfoufNy;D &J&0J 0hH q
hH efUusiEf idk Mf urnfjzpfonf/
,if;vGwfvyfcGifh&SdaeorQumvywfvkH; EkdifiHa&;tay:rauseyfcsuf
rsm;ay:aygufux
JG u
G v
f mNy;D wku
d f u
dk q
f yl q
l efUusio
f nfh tE&m,frsKd ;&Sd
rnfr[kwfyg/ tpkd;&u tE&m,f&Sdonf[k ,lqonfhtawG;tac:
rsm;ukd zdESdyfrnfqkdygu ,if;tawG;tac:rsm;u ikyfvQdK;oGm;NyD;
wjznf;jznf;ESihf rauseyfcsurf sm;? qefUusiv
f o
dk nfph w
d rf sm;ukd pkxm;ay;
ouJo
h Udk jzpfvmonf/ aemufqkH;wGif vlrItzGJUtpnf;ta&;? EkdifiHa&;
t&rwnfNidrfrIrsm;ukd zdwfac:ouJhokdUjzpfvmygonf/ tpkd;&taeESifh
vlxktjrifay:rlwnfNyD; EkdifiHa&;ukdvkyfaqmif&rnfhtpm; rdrdwkdU
pOf;pm;onft
h wkid ;f jyKjyifyo
Hk iG ;f &efBuKd ;pm;rnfqydk gu 'Dru
dk a&pD0g'\
pdw"f mwfrsm;ukd tGefUcsdK;vkdufouJhokdYjzpfoGm;ygrnf/
Ekid if aH &;onf trSew
f &m;ay:tajccHNy;D aqmif&u
G o
f mG ;&rnf/
,if;trSef w&m;qkdonfrSmvnf; vGwfvyfpGmajymqkdvkyfudkifcGifhrS
aygufzGm;vmonfht&mjzpf&efvkdonf/ ,if;uomvQif 'Drkdua&pD
0g'\rlvtajccHoabmw&m;jzpfonf/ Oyrm- atESib
hf w
D iG f atu
ajymonfhtcsufESifh bD\&yfwnfcsufukd vGwfvGwfvyfvyfaqG;aEG;
aponfqkdygpkdU/ atu0g'jzefUaMumfjimrIukdokH;NyD; jynfolvlxk\
oabmusESpfoufrIukd&,lNyD; a&G;aumufyGJwGif trsm;pkukd&NyD;onfh
aemufbt
D ay:wGif tEkid &f &So
d mG ;onf/ okUd aomfvnf; at\aMumfjim
rsm;u trSet
f uefr[kwyf gu ,if;tEkid &f rIqjdk cif;onf rnfrQtxd
Mum&S n f w nf N rJ y grnf e nf ; / jynf o l r sm;taeES i f h trS e f w &m;uk d
&SmazGawGU&SdEkdifrnfh t&nftcsif;rsdK;ukdom ykdifqkdifrxm;vQiftrSef
w&m;ukdajymqkdcJhonfh bD\&yfwnfcsufonf rnfonfhtcgrQay:vm
awmhrnfr[kwfyg/ ajymif;jyeftaeESifh jynfolrsm;u ,if;uJhodkY
t&nftcsif;rsdK;ukd ykdifqkdifrnfqkdygu attay:vlBudKufrsm;rIonf
aemufq;Hk wGif usqif;oGm;rnfjzpfonf/ ,if;aemuf vlenf;pkjzpfonfh
bD\&yfwnfcsuu
f tiftm;aumif;vmrnfjzpfonf/ ydkrdk&Sif;vif;pGm

'Drkdua&pD

127

ajym&rnfqdkygu jynfov
l x
l u
k trSefwu,fOmPftajrmftjrifEiS hf
jynfhpkHrnfqkdygu rlvuyifat\0g'jzefU aMumfjimrIaemufodkYyg
roGm;bJ qkH;jzwfcsufrSm;,Gif;jcif;rsdK;qkdjcif;vnf;&Sdrnf r[kwfay/
xkdUaMumifh vGwfvyfpGmajymqkdcGifh&SdonfhtajctaewGif
trSew
f &m;ukd &SmazGawGU&SEd idk rf nfeh nf;vrf;onf jynforl sm; ]]rsupf yd iG hf
em;yGifh&Sdol}} rsm;jzpfae&efuvGJ tjcm;r&Sdyg/ rsufpdyGifhem;yGifh&Sdonfh
olrsm;onf tvdrt
f nmrsm;ukd todq;Hk vlrsm;jzpfMuonf/ jynforl sm;
om OmPftajrmftjrifESifh jynfhpkHygu owif;pmur[kwfrrSef
jcif;rsm;ukda&;rjzpfawmhonfhtwGuf trSefw&m;ukdoma&;om;
Mu&rnfjzpfonf/ jynfolrsm;\rSefuefonfha0zefcsufukd ausmfvTm;
&efrjzpfEkdifonfhtwGuf owif;pm? r*Zif;rsm;taeESifh rSefuefonfh
vlxktjrifukdom tav;ay;a&;om;Mu&onf/ ,ckuJhodkYenf;vrf;ESihf
Ekid if aH &;onf rSeu
f efonfh vrf;aMumif;odkY OD;wnfoGm;&rnfjzpfonf/
owif;tcsuftvufrsm;tm; vufawGUususcsifhcsdefokH;oyfjcif;
trSefw&m;ukd &SmazGazmfxkwf&eftvkyfonf odyHynm&Sif\
tvkyfjzpfonf/ xkdUaMumifh rkom;ESifhtrSefw&m;? rSm;,Gif;aeonfh
0g'jzefUaMumfjimrIESifh tjzpfrSefukdcGJjcm;&eftwGuf odyHynmu trSef
w&m;ukd&SmazGazmfxkwfonfh enf;vrf;rsdK;uJhokdU owif;pmrsm;?
r*Zif;rsm;? vufurf;pmapmifrsm;uwpfqifh&vmonfh owif;rsm;
ukd acgif;at;at;ESifh pOf;pm;okH;oyf&efvkdtyfonf/ ae&maygif;pkH
uae ykHpHaygif;pkHESifh xGufay:vmaeonfh 0g'jzefUaMumfjimrIrsm;ukd
od y H e nf ; uspOf ; pm;ok H ; oyf N yD ; ,if ; wd k Y t xJ r S rS e f u ef r I u k d & S m azG
azmfxkwfonfh tavhtusifhukd ysdK;axmif&rnfjzpfonf(1)
odyHenf;uspOf;pm;onfhtcg OD;pGmowdjyK&rnfrSm
rlv&SNd y;D om;tawG;tac:rsm;ukd pGeUf ypfz,fxw
k &f ef
jzpfonf/ uREyfk w
f Udk onf umv&SnMf umBuKH vm&onfh

128

'Drkdua&pD

(2)

tawGUtBuHKrsm;? i,f p Of u oif M um;cJ h & rI r sm;?


ajymqkdykHoGif;cHcJh&aomudprsm;? yxrOD;qkH;pdwf0if
pm;pGmzwfI cJh&onfhpmtkyf? tjcm;taMumif;t&m
trsdK;rsdK;aMumifh tawG;tac:wpfckwnf;wGifom
,Ofyg;aeNyD; rnfonfhudprqkd,if;&yfwnfcsufjzifh
qk;H jzwfwwfonft
h usiu
hf pGaJ eonf/ ,if;u aumif;
wm&So
d uJo
h Udk rSm;,Gif;aejcif;rsm;vnf;&Sdonf/ rlv&Sd
NyD;om; tawG;tac:ukd avhvmqef;ppfrrI vkyb
f J
udpwpfckukd qkH;jzwfv k d u f r nf q k d y gu wpf z uf
apmif ; eif ; usonf h qk H ; jzwf r I rsdK;omjzpfvmrnf/
a&S ; tcgu avewf o m;onf avwk d u f a pNyD ;
ajratmufwGif&Sdonfh ig;clu kef;uefvIyf&Sm;onfh
tcg ivsifvIyfonf[k ,lqcJhMuonf/ ,cktcg
rSm;,Gif; ,kHMunfrIrsm;? e*kd&SdNyD;om; oabmw&m;
rsm;ukd z,fypf&efonf odyyH nmwk;d wufr\
I yxrqk;H
ajcvSr;f jzpfonf/ *syefvlrsdK;rsm;onf ppfyGJjzpfonfh
tcsed fwGif rdrdbufrS tajctae aumif;rsm;&vm
vdrrhf nf[k ,lqcJMh uonf/ bk&ifu wku
d f u
dk u
f yG u
f J
onfh tjrifq
h ;Hk ppftzGUJ tpnf;\ aMunmcsuftm;vkH;
ukd trSe[
f ,
k q
l cJMh uonf/ ,if;tawG;tac:uJo
h Ykd
aMumufp&maumif;onfh tawG;tac:rsKd;r&Sdyg/
EkdifiHa&;t&qkH;jzwfrIjyKvkyfonfhtcg ,ckuJhokdU
&S d N yD ; om;tawG; tac:a[mif;rsm;ukd pGefUypfz,f
xk w f & ef o nf od y H e nf ; uspOf ; pm;awG ; ac:rI \
yxrqkH;ajcvSrf;jzpfonf/
ta&;BuD ; onf r S m owif ; tcsuf t vuf o nf
rnfonfah e&mrS xGufvmonfukdod&efjzpfonf/

'Drkdua&pD

(3)

129
rdrzd wfrI o
d nfh okUd r[kwf Mum;odvmonfhupd w
pfck
tay:,k H M unf v k d u f j cif ; onf rk d u f r J k H o mru
trSefyiftE&m,frsm;vSonf/ xkad Mumifh tNrw
J rf;
,ckuJhodkY ar;cGef;xkwfMunfh&efvdkonf/ rnfolu
,if;udka&;oenf;? rnfou
l ,ckupd u
adk jymoenf;?
rnfonfhtkyfpk? tzGJUtpnf;rsdK;vnf;? ,if;wkdUwGif
tqdkygudp ukdajym&avmufonfh t&nftcsif;&Sd
ovm;? rnfonfhae&mwGif rnfokdUvkyfNyD; ,if;
owif;ukd &vmoenf;? ,if;wkdUwGif aS;kd;tpGJ
tvrf;rsm; &Sdaeovm;? rQrQwwESifh ukd,fusdK;rzuf
onfholrsm;vm;? aemufwpfcgusdK;aMumif; qDavsmf
rI & S d a omf v nf ; ,if ; owif ; \ aemuf u G , f w G i f
tusdK;tjrwfwpfckck&Sdaprnfh taMumif;&if;&Sdae
ovm;? ,if;uJo
h Udk ar;cGe;f rsm;ukd rdrdudk,frdrdjyef
ar;Munf h j cif ; onf od y H e nf ; uspOf ; pm; &mwG i f
tvGeftokH;0ifonf/
owif;pmrsm;? r*Zif;rsm;ukzd wfonft
h cg ,ckuJhodkY
tcsufrsm;ukd owdxm;Munfh&efjzpfonf(u) t,f'w
D mhtmabmfuzdk wf ,if;owif;pm
r*Zif;\ tMurf;zsif;oabmxm;? Oyrma&S;k;d pGv
J m;? jyKjyifajymif;vJru
I dk vkv
d m;ovm;
qko
d nfudk wwfEkdiforQjrefjrefodatmifvkyf
&ef/
(c)
,if;uko
d abmaygufNyq
D yd k gu olEiS q
h f efUusib
f uf
oabmxm;&So
d nfh wjcm;owif;pm? r*Zif;ukd
zwfNyD; ,if;ESpfz ufajymaeonfhpum;wGif
rnfolrSefonfqkdjcif;ukdqkH;jzwf&ef/

'Drkdua&pD

130
(*)

(4)

tqif h t wef ; r&S d o nf h aqmif ; yg;rsd K ;uk d


azmfjyjcif;? ykrH eS rf [kwo
f nfh pdw0f ifpm;rIrsKd ;ukd
jzpfaponfh ta&;tom;rsKd ;ESihf azmfjyjcif;?
wrifoufouf olwpfyg;ukd xdcu
dk af tmifvyk f
aejcif;ponfwdkYudk cGJjcm;od&SdEkdifa&;twGuf
aqmif&Guf&ef/
(C) aqmif ; yg;tmabmf r sm;\ acgif ; pOf E S i f h
twG i f ; wGif a&;xm;onfh tcsuftvuf?
taMumif;t&mrsm;uk,
d OS Mf unf&h ef/ aqmif;yg;
xJwiG f tMurf;zsi;f tm;jzifh taMumif;t&m
trS e f t uef u k d a &;xm;aomf v nf ; ,if ;
taMumif ; t&mES i f h vk d u f z uf r I r &S d o nf h
acgif;pOftm; BuD;rm;xif&Sm;pGmaz:jyNyD;
zwfo
I u
l rdk mS ;,Gi;f onfh txifa&mufapjcif;rsKd;
rsm;&So
d nft
h wGuf acgif;pOfwpfcw
k nf;udkom
MunfhNyD; qHk;jzwfr&yg/
(i)
owif;pm? r*Zif;\tkyfcsKyfolu rnfokdU
aom vlpm;rsKd ;vnf; ,if;aemufu,
G w
f iG f
rnfoUdk aom vlrsKd ;uaxmufyahH y;aeoenf;
qdkonfudk owdxm;&ef/ tpkd;&\tkyfcsK yfrI
tmPmukd cs;D rGr;f azmfjyonfh owif;pmrsKd ;ukd
avmfbo
D wif;pm[kac:MuNy;D tpk;d &r[kwb
f J
aiGaMu;tiftm;&Sd vlwef;pm;ukdumuG,f
a&;om;onfh owif;pmrsKd ;onfvnf; avmfvD
owif;pmyJ jzpfonf/
vuf&adS eUpOfowif;pmrsm;? a&'D,rdk sm;wGif Ekid if w
H um
jyemrsm; taMumif;tNrJvkdvkdMum;odae&onf/

'Drkdua&pD

(5)

131
,aeUacwf w G i f jynf w G i f ; rS m jzpf y suf a eonf h
EkdifiHa&;onf Ekid if w
H umjyemrsm;ESihf cGjJ cm;r&Edik f
onfh qufET,frIrsm;&Sdjcif;aMumifh EkdifiHwumu
tjzpftysurf sm;ukd tNrrJ jywfem;pGiNhf y;D rSerf eS u
f efuef
em;vnfoabmayguf&efvt
dk yfonf/ ppfrwkid cf ifu
*syefvlrsdK;rsm;onf rdrdwkdUvkyfaqmif a eorQud k
wpfurmvk;H \ tjrifEiS hf qufpyfNy;D tenf;i,frQyif
xnfhoGif;pOf;pm;jcif;r&SdbJ rdrdwkdUomrSeu
f efonf?
aumif;rGeo
f nf[k awG;xifcMhJ uonf/ ,cktcsdefwGif
*syefEidk if t
H aeESihf rdrw
d Udk onf Ekid if w
H um\ tajc
taersm;tMum; rnfuJhokdUaom&yfwnfcsufrsdK;?
rnfuo
hJ Udk aom ae&mrsKd ;wGif a&mufaeoenf;qko
d nf
ukd aoaocsmcsmpOf;pm;&rnfjzpfjyD; aemufrSom
qufpyf jynfwGif;jyemukd pOf;pm;vkyfaqmif
oG m ;&rnf j zpf o nf / Ek d i f i H t csif ; csif ; Mum;u
0g'jzef U aMumf j imrI r sm;onf jynf w G i f ; uxuf
ykdrkdjyif;xefNyD; ykdrkdxufjrufonfh enf;vrf;rsm;ukd
tokH;jyKxm;jcif;aMumifh trsKd;rsKd;aomudp&yfrsm;
tay: pum;ppf x k d ; aeMuonf h Ek d i f i H a ygif ; pk H \
aemufuG,frS wu,fh&nf&G,fcsuftrSefukd jrifvm
atmif Bud K ;pm;oG m ;&rnf j zpf onf/ txl;ojzifh
ajyma&;qkcd iG ?hf xkwaf 0cGirhf sm;ukd wif;wif;usyfusyf
xde;f csKyx
f m;onfh Ekid if rH sKd ;ukyd
dk owdjyK&efvdkonf/
vlUabmifavmutwGif; jzpfysufaeonfh jyem
rsm;onf tvGef yI af xG;vSonf/ jyem\rsuEf mS pm
wpfzufukdomMunfhNyD; aqG;aEG;qkH;jzwf&efqkdjcif;
onftvGet
f E&m,fBu;D onf/ xdkYaMumifht,ltq
wpf c k u k d a jymqk d v monf h o l u k d jyem\tjcm;
rsuEf mS pmwpfzufEiS hf ywfoufNy;D rnfoUdk jrifoenf;

132

'Drkdua&pD

qkdjcif;ukdvnf; od&efvdkonf/0g'jzefUaMumfjimrI
wpfckukd MunfhIem;axmifkHomrubJ rdrdbufu
vnf; oHo,ar;cGef;trsdK;rsdK;ukd awG;qxm;&rnf
jzpfNy;D ,if;ESihf ywfouf ar;jref;Ekid o
f nft
h cGit
hf a&;
&S&d rnfjzpfonf/ ,if;twGuf aqG;aEG;jiif;ckHEkdifonfh
yGJrsm;ukd trsm;tjym;vkyfay;Ekdifrnf qkdygu
tusdK;&Sdonf/ ausmif;rsm;wGifvnf; rdrdwkdUtwef;
tvku
d f udp& yfwpfcEk iS hf ywfoufNy;D aqG;aEG;yGrJ sm;
vkyfay;jcif;onfaumif;onf/ okawoetzGJUukd
zGJUpnf;onfhtcg qefUusifbuftjrif&Sdolrsm;ukd
vkyaf zmfuidk zf uftwGi;f xnfo
h iG ;f xm;&rnfjzpfonf/
,if;wkUd onf odyyH nm&Sirf sm;u vufawGUprf;oyfrI
rsm; vkyfaqmifonfhoabmrsdK;jzpfonf/ trsdK;rsdK;
prf ; oyf M unf h N yD ; vl t rsm;tjym;\ok a woe
&v'frsm;ukd ar;jref;jcif;tm;jzifh trSm;ukdwjznf;
jznf;z,fxw
k
f wlnrD &I o
dS nfh bkt
H rSew
f &m;wpfcu
k dk
azmfxw
k &f rnfjzpfonf/ ,ckuo
hJ Ykd jyKvyk Nf y;D rnfonfh
udprqkd odyHenf;uspOf;pm;okH;oyfonfh tavh
tusifhrsdK;ukdxm;&Sdrnfqkdygu 'Drkdua&pD0g'uku
d sihf
ok;H onfh vlrt
I zGUJ tpnf;wpfct
k wGi;f wm0ef,rl &I o
dS nfh
vkyfukdifaqmif&GufrIrsdK;vkyfaqmif&mwGif tvGef
tokH;0ifrnfjzpfonf/
tESpfcsKyfajym&rnfqkdygu rJqE&SifwpfOD;csif;? wpfa,muf
csif;pDu OmPftajrmftjrifESifh rjynfhpkHygu 'Drkdua&pD0g'onf
atmifjrifrnfr[kwaf y/ jynfov
l x
l u
k OmPftajrmftjrifEiS hf jynfph NHk y;D
udpwkdif;ukd odyHenf;uspOf;pm;okH;oyfvmEkdifcsdefwGif vdrfnm0g'
jzefUrIdif;wkdufjcif;rsm;ukd vkyfaqmifvmonfhtcgwGifvnf;trSefukd
jrifatmifMunfhEkdifonfhtwGuf rnfolurQwm0efrJhpum;rsdK;ukdajymqkd
vkyu
f idk Ef idk rf nfr[kwyf g/ OmPftajrmftjrif? trSew
f &m;ukd cspjf rwfE;dk

133
'Drkdua&pD
pdwfESifh awGU&Sdxm;onfhtrSefw&m;ukd umuG,fapmifha&Smufvkdpdwf?
rSefuefonfhvrf;aMumif;ukd wm0ef,lpdwftjynfhESifh aqmif&GufoGm;
Ek d i f o nf h pG r f ; aqmif & nf ? ,ck u J h o d k Y p G r f ; &nf r sm;&S d o l r sm;tMum;
tjyef tvSefav;pm;rI ESifh yl;aygif;aqmif&GufrIwkdUonf BuD;us,f
crf;em;aom 'Drkdua&pDEkdifiHukd wnfaqmuf&eftwGufvkdtyfonfh
yifrtiftm;rsm;yifjzpfonf/ ,if;tiftm;rsm;onf txufwGif
ajymcJhonfh pdwf"mwf? pGrf;aqmif&nfrsm;tay:wGif rlwnfjcif;jzpfNyD;
tjcm;wGif&SmazGr&Ekdifyg/

134

'Drkdua&pD

tcef; (7)
Ekid if aH &;ESihf Ekid if o
H m;
olrsm;vuf0uGuftyfEkdifiHa&;ESifhukd,fwkdifukd,fusEkdifiHa&;
'Drkdua&pDonf a&G;aumufyGJusif;yonfhtcsdefwGif rJxnfh,kH
rQomjzpfaom EkdifiHa&;vkyfaqmifrIwpfckr[kwfbJ ykdrkdus,fjyefU
ykrd Bdk u;D rm;onfh ta&;udpj zpfonfqjdk cif;ukd a&SUykid ;f wGif a&;om;azmfjyNyD;
jzpfonf/ ,if;uJo
h Ydk 'Dru
kd a&pDEikd if aH &;ukd taumiftxnfazmf&eftwGuf
vlwpfO;D wpfa,mufcsi;f pDu Ekid if aH &;wGif yg0ifvyk af qmif&efrjzpfrae
vkdtyfonfqkdjcif;onf taotcsmjzpfonf/ ynma&;? wkd;wuf
us,jf yefUvm&efjzpfap? vrf;yef;qufo,
G af &;aumif;rGev
f m&efjzpfap?
pD;yGm;a&;zGHUNzdK;wkd;wufvm&efjzpfap? EkdifiHa&;\taumif;tqkd;onf
tusdK;oufa&mufrIBuD;rm;onf/ ,if;uJhodkY ta&;ygonfh EkdifiHa&;ukd
tjcm;olrsm;vuf0uGuftyfjcif;rsdK;r[kwfbJ rdrdukd,fwkdif\tvkyf
taeESihf vkyfukdifrnfh pdwf"mwfuom 'Drkdua&pD EkdifiHwpfEkdifiHu
EkdifiHom;rsm;\tav;xm;qkH; todpdwf"mwfjzpfae&rnf/
ta&SUwkid ;f wGif a&S;,cifuyif]]trdeUf twkid ;f vku
d ef mapzkUd om
vkdw,f/ &Sif;jyaezkdUrvkdbl;}}[k ajymavh&SdMuonf/ EkdifiHa&;vkyfonfh
olu vlrsm;ukd trdefUtwkdif;vkdufemckdif;&efrjzpfEkdifay? EkdifiHa&;\
tajccH&nf&G,fcsufukd &Sif;jyjcif;rsdK;rvkyfoifh[kqkdonfh t"dym,fjzpf

'Drkdua&pD

135

onf/ EkdifiHa&;\&nf&G,fcsufukd today;vkdufrnfqdkygu trsdK;rsdK;


tjypfwifa0zefonfholrsm;&SdvmNyD; EkdifiHa&;ukd &nfrSef;xm;onfh
twkid ;f taumiftxnfaz:r&awmhbJ jzpfomG ;Ekid o
f nf/ *syefEidk if H
u EkdifiHa&;orm;rsm;onfvnf; tcsdefumvMumjrifhpGm ,ckuJhodkY
jyKrIvkyfaqmifvmcJhonfhtwGuf EkdifiHom;rsm;taeESifh EkdifiHa&;ukd
tjcm;olrsm; vuf0uGut
f yfxm;vku
d Nf y;D wu,fwrf;uk,
d w
f idk u
f kd,fus
]]Ek d i f i H a &;vk y f r nf } }qk d o nf h tawG ; tac:uk d umvtwef M um
usifhom;r&Muyg/ tcsKyftjcmtmPmonf EkdifiHom;rsm;xHrSm&Sdonf
qkad omfvnf; rnfonfuq
dk v
dk jdk cif;ukd aumif;pGmem;rvnfMu? Za0Z0g
jzpfaerIrsm; umvMumjrifhpGmraysmufoGm;Muyg/ EkdifiHa&;ukdolrsm;
vuf0uGuftyfjcif;qkdonfhtjyKtrlonf ,if;up t&if;cHvmjcif;
jzpfonf/
ok d U &mwG i f trS e f w u,f E k d i f i H a &;uk d ol r sm;vuf 0 uG u f
tyfjcif;onf aumif;ygovm;/ EkdifiHom;rsm;rodvkduf&bJ EkdifiHa&;
orm;rsm;u ppfwkduf&eftpDtpOfqGJ? cifyGef;onfESifh om;rsm;ukd
ppfwyfoGwfoGif;jcif;cH&? aemufqkH;wGif tdrfawGrD;IdUcH&? ykdifqkdifrIrsm;
ukdqkH;IH;&? pm;&efaomuf&efyifr&Sd? 0rf;enf;aMuuGJp&mtajctaeukd
a&muf o G m ;cJ h & jcif ; wd k Y o nf rMumaomumvutjzpf t ysuf r sm;
r[kwfaomfvnf; EdkifiHa&;t&vkyfaqmifrIraumif;jcif;aMumifh
'kuta&muf&qkH;olrsm;rSm tjcm;r[kwfyg/ EkdifiHom;rsm;yifjzpfonf/
wpfzufwGif EkdifiHa&;vkyfykHudkifykHrsm;aumif;ygu ,if;\tusdK;aus;Zl;
ukd ukd,fwkdifcHpm;Mu&rnfholrsm;rSmvnf; EkdifiHom;rsm;jzpfonf/
EkdifiHom;rsm;taeESihf EkdifiHa&;ukd em;rvnfrjzpfyg/ EkdifiHa&;ukd
eufeufdIif;dIif; pdwf0ifpm;&efvkdtyfonf/ EkdifiHom;rsm;\ tpGrf;
tpESihf Edik if aH &;ukad umif;rGeaf p&ef vkyaf qmifrnfqo
dk nfh ckid rf monfh
qkH;jzwfcsuf&Sd&rnf/ EkdifiHa&;\taumif;tqkd;ukd udk,fwkdifudk,fus
cHpm;NyD; em;vnfoabm aygufEkdifjcif;onf EkdifiHom;rsm;jzpfonfh

136

'Drkdua&pD

twGuf EkdifiHom;rsm;ukd,fwkdif EkdifiHa&;vkyf&efqkdjcif;onf aumif;rGef


onfh EkdifiHa&;ukdzefwD;&ef wpfckwnf;aom aocsmonfhenf;vrf;
jzpfonf/ 'Drkdua&pDenf;usonfh Ekid if aH &;\tajccHoabmw&m;onf
okUd yif Ekid if o
H m;rsm;taeESifh EkdifiHa&;qkdonf rdrdtvkyf[k,lqNyD;
EkdifiHa&;\aomhcsufukd aumif;aumif;em;vnfoabmaygufjcif;onf
EkdifiHa&;&v'frsm;wkd;wufvmap&efjzpfonfhtwGuf r&Sdrjzpfvkdtyf
onf/ EkdifiHa&;qkdonf tpkd;&uomvkyfr&yg/ aumif;rGefaom
Ekid if aH &;OD;wnfcsurf sm;ukad &;qGaJ omfvnf; EkdifiHom;rsm;wGif ,if;ukd
taumiftxnfazmfvdkaompdwfESifh yl;aygif;aqmif&GufrIr&Sdygu
&v'faumif;rsm;xGufay:vmrnfr[kwfyg/
tpkd;&u ckdifrmonfhrl0g'rsm;ukdcsrSwfNyD; EkdifiHom;rsm;u
,if;ukd rdrdtvkyf[koabmxm;um yl;aygif;aqmif&Gufrnfqkdygu
obm0ab;tE&m,fukd wm;qD;Ekdif&efjzpfEkdifacs&Sdonf/ awmifrsm;?
jrpfrsm;uae a&tvG,fwul&onfh tajctaerSm&Sdrnfqkdaomfvnf;
rkd;enf;onfh &moDa&mufonfhtcgwGif qkd;&Gm;onfha&rvkHavmufrI
rsm;jzpf v mEk d i f o nf / vQyf p pf " mwf t m;xk w f v k y f r I u sqif ; NyD ;
a&ay;a0rIrsm;vnf; &yfwefUukefjcif;rsdK;jzpfvmEdkifonf/ rnfokdU
vkyfygu ,if;uJhokdU tajctaersdK;ukd aumif;rGefvmatmifrnfodkY
jyKjyifEkdifrnfenf;? ,if;ukd jynfolrsm;upOf;pm;NyD; tpkd;&ukd oifh
awmfonfrh 0l g'rsm;csrw
S af pNy;D jynforl sm;taeESihf wufwuf<u<uESihf
yl ; aygif ; aqmif & G u f o G m ;Mujcif ; u ]]jynf o l r sm;vk y f a qmif a om?
jynfolUtwGufEkdifiHa&;}} jzpfonf/
obm0ab;tE&m,fukdumuG,fjcif; obm0t&if;tjrpf
rsm;ukd tokH;jyKjcif;rsm;wGifvnf; jynfolrsm;\yl;aygif;aqmif&Guf
rIonf r&Sdrjzpfvkdtyfonf/ vlom;rsm;aexkdifonfh vlUavmuBuD;ukd
aumif;rGefatmifvkyfaqmif&eftwGuf jynfolrsm;wGif vkyfcsifpdwf&Sd
jcif;onf r&Sdrjzpfvkdtyfonfhtcsufjzpfonf/ aiGaMu;azmif;yGrI\

'Drkdua&pD

137

aMumuf p &maumif ; onf h t csuf r sm;uk d vl w k d i f ; od a eMuonf /


xkwfukefukdwkd;jrifhrSjzpfrnfqkdjcif;vnf; tm;vkH;uodxm;Muonf/
okdU&mwGif ,if;wkdUtwGuf rnfokdUaomrl0g'ukd csrSwfvkyfaqmif
onf j zpf a p? jynf o l r sm;u taumif t xnf a zmf v d k p d w f r &S d y gu
&v'fuwkd;wufvmrnfr[kwf/ tjcm;olrsm;vuf0uGuf tyfonfh
Ekid if aH &;wGif jynforl sm;onfu,
G &f m tpk;d &\raumif;aMumif;ajymkH
avmufomvkyfNyD; ukd,fwkdifwm0ef ,lcsifpdwfr&Sdyg/ aemufqkH;
vnfonfo
h rl sm;omtusKd ;tjrwf&Ny;D k;d om;onfo
h rl sm;u epfem&rIrsm;
jzpfvmygvdrrhf nf/ ,if;odkYqdkygu avmuBuD;u ykdrkdqkd;vm&ef&Sdonf/
EkdifiHa&;ukd aumif;rGefatmifvkyf&efqkdygu jynfolwpfOD;wpfa,muf
csif; wm0efr,lrjzpfyg/ wm0efrJholrsm; tcGifhta&;,lr&aom
Ekid if aH &;ukd vkyaf qmif&ygvdrrhf nf/ ,if;ukd rnfov
l yk af qmifrnfenf;/
EkdifiHom;rsm;jynfolrsm;omjzpfonf/ xkdYaMumifh EkdifiHa&;qkdonf
jynforl sm;uk,
d w
f idk \
f tvky?f jynforl sm;\wm0efomjzpfonf/ xkad Mumifh
'Dru
dk a&pDqo
dk nf ]]jynforl sm;\Ekid if aH &;}} jzpfae&ygrnf/
a'otvkduftkyfcsKyfa&;
okUd qkv
d Qif jynforl sm;u Ekid if aH &;uk]d ]uk,
d t
hf vky}f }[k oabm
rxm;rjzpfjcif;onf rnfoUdk aMumifq
h jdk cif;ukd oabmaygufygvdrrhf nf/
EkdifiHwpfEkdifiH\ EkdifiHa&;qkdjcif;rSm us,fjyefUonf/ jyemrsm;
uvnf; IyfaxG;onf/ jzpfvmEkdifacsrsm;ukd cefUrSef;&efvnf;cufcJ
onf/ ,if;wkdYukd rnfokdUrnfykH ]]ukd,fhtvkyf}} jzpfatmif vkyfaqmif&
rnfudk tvG,fwulrSef;q&efrvG,f[k ,lqaumif;,lqEkdifonf/
okUd &mwGif Ekid if aH &;[kq&dk mwGif wkid ;f jynfwpfcv
k ;Hk \ yifrae&mrsm;wGif
om&Sdonf[k ajymr&yg/ ykdao;i,fonfh ykdvufvSrf;rDS&efcufcJ
onfhae&mrsm;wGifvnf; EkdifiHa&;&Sdonf/ wkdif;jynf\EkdifiHa&;onf
cufcJem;rvnf[k ajymEdkifaomfvnf; NrdKU\EkdifiHa&;? &Gm\EkdifiHa&;

138

'Drkdua&pD

qkdygu rnfolrqkdem;vnfv,
G o
f nf/ ,if;wkUd ukd ]]uk,
d t
fh vky}f } [k
pOf;pm;jcif;onf 'Drkdua&pDEkdifiHa&;\ yxrajcvSrf;jzpfonf/
*syefEkdifiHonf(wkdusdK)NrdKU? (a[mhukdif'kd;)ckdif? (usdKwkd)ckdif?
(tkd;pu) ckdiftjyif ckdif 42 ck ESifh zGJUpnf;xm;ygonf/ ,if;cdkifrsm;
wGif NrdKUrsm;? &yfuGufrsm;? NrdKUe,frsm;? &Gmrsm;yg&Sdonf/ ,if;wkdUukd
a'oE&tkyfcsKyfa&;[kac:onf/ ar*sdzGJUpnf;ykHtajccHOya'wGif
A[kdtpkd;&\tkyfcsKyfolrsm;u wm0ef&Sdolrsm;ukd wkdufkdufcefUtyfNyD;
a'oE & tk y f c sKyf a &;tzG J U rsm;uk d Bud K ;uk d i f c J h M uonf / ok d U jzif h
NrdKU&Gmrsm;\tajctaeESifh rudkufnDrIrsm;ukd twif;tusyfapckdif;cJh
onf/ vuf&SdzGJUpnf;ykHtajccHOya'wGif uJhodkYjyKvkyfr&yg/
a'oE&tkyfcsKyfa&;tzGJUrsm;wGif ukd,fykdifpD&ifqkH;jzwfonfhtzGJUrsm;
tvkyt
f rIaqmiftzGJUrsm;&SdNyD; if;vkyfief;wm0efrsm;ukd xrf;aqmif
rnfholrsm;ukd a'ocHrsm;u a&G;aumufwifajrmufMuonf/ ckdif
aumifpD0ifrsm;? NrdKUaumifpD0ifrsm;? &GmaumifpD0ifrsm;ponfwkdUukd
a&G ; aumufwifajrmufjcif;onf taxGtxl;ajym&ef rvkdouJ h o d k Y
ckdifaumifpD? NrdKUaumifpD? &GmaumifpDrsm;wG i f qkH;jzwfvkdufonfh
udp&yfrsm;ukd taumiftxnfazmfrnfh ck d i f t k y f c sKyf a &;rS L ;rsm;?
NrKd U0efrsm;? &GmolBu;D rsm;ukv
d nf; a&G;aumufyu
JG si;f yNy;D a&G;cs,Mf uonf/
rnfolUukd acgif;aqmiftjzpf a&G;cs,frnfenf;? a&G;cs,fvkdufonfh
acgif ; aqmif u k d rnf o k d U aomEk d i f i H a &;rsd K ;vk y f a qmif a prnf e nf ; ?
acgif;aqmifrsm;u ckdifol? ckdifom;? NrdKUolNrKd Uom;? &Gmol ? &Gmom;rsm;
arQmv
f ifx
h m;onfh Ekid if aH &;ukv
d yk af qmifaeovm;? rvkyfaqmifygu
,if;wkdUukdukd,fwkdif wufwuf<u<upOf;pm;oGm;jcif;tm;jzifh ,if;
Ekid if aH &;onftm;vk;H twGuf ]]ukd,fhtvkyf}}jzpfvmvdrfhrnf/ if;onf
cufcJonfhudpwpfckvnf; r[kwfouJhodkY tvG,fwulodMujcif;
vnf;r&Sdyg/
Oyrm - &Gmwpf&GmwGif ajrkdif;wpfuGuf&SdonfqkdMuygpkdU/
a&qif ; raumif ; onf h t wG u f xG e f , uf p k d u f y sd K ;&ef r oif h a wmf /

'Drkdua&pD

139

,if;ae&mwGif xGe,
f ufpu
dk yf sKd ;&eftwGuf aiGaMu;vnf;ukeu
f srnf/
tm;xnf&h efvnf;vkt
d yfonft
h wGuf vG,u
f o
l nfu
h pd r [kw/f xkad Mumifh
,cifuwnf;u ,cktwdkif;&SdaecJhonf/ okdU&mwGif if;twkdif;
xm;jcif;onfaumif;rnfvm;/ wpfenf;enf;eJU aiGacs;? tm;vkH;twl
yl;aygif;NyD; ae&mukd &Sif;vif;onfh enf;vrf;r&SdEkdifygovm;/
jrpf a csmif ; rsm;\a&uk d w m;qD ; NyD; a&qif;aumif;atmifvkyf y gu
[ufwmtenf;i,f&Sdonfh v,fuGif;rsm;uk d & &S d E k d i f r nf j zpf o nf /
a&umwmESifh wm;qD;vkdufonfha&rsm;u v,f,mrsm;ukda&ay;&ef
vnf; toHk;0ifvmEkdifonf/ &Gmol&Gmom;rsm;u ,if;uJhokdU tqif
ajyap&ef vkyfaqmifNyD;vufawGU taumiftxnfazmfEkdifpGrf;&Sd
olrsm;ukd &GmaumifpDtzGJU0ifrsm; &GmolBuD;rsm;tjzpfa&G;cs,f ,if;
pDru
H ed ;f ukd taumiftxnfazmfvu
dk Mf uonfqydk gpkUd / ESpEf pS ?f ok;H ESpcf efU
&Gm\bwf*su&f iS ;f wrf;wGif tI;H ay:Ekid o
f nf/ okUd &mwGif ESpEf Spfajrmuf
wGif pkdufysdK;xm;rIrsm;uae aumufyJoD;ESHtenf;i,f&dwfodrf;
&Ek d i f o nf / ig;ES p f a jrmuf a qmif ; OD ; &moD w G i f a&T a &mif p yg;rsm;
a0a0qmqmoD;aejcif;ukd jrifawGUEkdifonf/ rnfonft
h &myifjzpfap
uJhodkY tqifajyacsmah rGUrnf[k wxpfcsrqkEd ydk g/ xkUd aMumifv
h nf;
qef U usif o l r sm;&S d E k d i f a yonf / qef U usif o l r sm;buf w G i f v nf ;
taMumif;jycsufrsm;&Sdrnfjzpfonf/ ,if;wkdUukd tm;vkH;twlwuG
pOf;pm;Mu&ygrnf/ ,if;uJhokdY vkyfaqmifNyD; axmufcHoltrsm;
tjym;&rnfqydk gu prf;oyfvyk af qmif&efjzpfonf/ &Gmuwk;d wufvmNy;D
&Gmol&Gmom;rsm;\ vlaerIb0rsm;tqifajyvmrnf/ &Gm\EkdifiHa&;
qk d j cif ; onf okdU yif jzpf onf / pmoif ausmif ;aqmufv ky fj cif; ?
trsm;jynf o l o k H ; cef ; ruk d crf ; crf ; em;em;jzpf a tmif j yif q if j cif ; ?
vrf;jyifjcif;ponfwdkYonf oabmxm;jcif;wlnDMuonfomjzpfonf/
&Gmom;rsm;twGuf ,if;tvkyfrsm;onf]]olrsm;vuf0uGuftyfxm;
onfhtvkyf}}qkdygu rnfokdUrQ&v'fraumif;Edkifyg/ rdom;pkwpfpkvkH;

140

'Drkdua&pD

wnDwGwfwnf;yl;aygif;NyD; xGef,ufonfhv,f,mvkyfief;onf
,if ; rd o m;pk t wG u f ]]ud k , f h t vk y f } } jzpf o uh J o k d Y tm;vk H ; onf
&Gmom;rsm;twGuf ]]ukd,fhtvkyf}} jzpfae&ygrnf/ avmuBuD;wGif
Ekid if rH sm;? a'orsm;? NrKd Ursm;? &Gmrsm;? tm;vk;H wGif cufco
J nfjh yemrsm;
trsm;tjym;&SdaeMuonf/ a'oqkdif&mjyemrsm;? NrdKU\jyemrsm;?
&Gm\jyemrsm;ukd ,if;a'owGif aexkdifonfholrsm;? if;NrdKUol
NrdKUom;rsm;? &Gmol&Gmom;rsm;ukd,fwkdifpOf;pm;NyD; ukd,fwkdifajz&Sif;&ef
BudK;pm;oGm;&rnf/ *syefpum;wGif]]ukd,fhukd,fukd,fu,fwifolukd
aumif ; uif b k H u u,f w if o nf } }[k t qk d & S d o nf / &G m uck d i f \
taxmuftyHhukd&,ljcif;? &yf&Gma'orsm;u EkdifiHawmf\taxmuf
tyHhukd&,ljcif;rsm;onf aemifrSomjzpfvmrnfjzpfonf/ EkdifiHom;
tm;vkH;u twwfEkdifqkH;BudK;pm;NyD; rwwfEkdifonfhtajctaerSom
EkdifiHjcm;\tultnDrsm; yl;aygif;aqmif&GufrIrsm;ukd arQmfvifhonf
qkdjcif;onfvnf; tvm;wloabmaqmifonf/
a'oE&tkyfcsKyfa&;tzGJUrsm;\jyemukd &yfol&Gmom;rsm;\
tiftm;ESifh ajz&Sif;rnf/ NrdKUolNrdKUom;rsm;? &Gmol&Gmom;rsm;onf
ukd,fpDukd,fpDtvkyftudkifrsm;&SdMuojzifh NrdKU\EkdifiHa&;? &Gm\EkdifiHa&;
rsm;ud k o m vk y f a e&ef r jzpf E k d i f y g/ tm;vk H ; tm;uk d , f p m;jyKonf h
olukda&G;cs,fNyD; EkdifiHa&;qkdif&mtvkyfrsm;ukdvkyfaponf/ okdU&mwGif
ukd,fpm;vS,frsm;ukd a&G;cs,fvkdufjcif;aMumifh aemufykdif;udprsm;
tm;vk;H ukd ,if;vlrsm;ukdom vTJtyfxm;vkduf&ifNyD;NyDqkdonfh ykHpHrsdK;
qkv
d Qiv
f nf;rjzpfjyefyg/ NrKd U0efrsm;? &GmolBu;D rsm;u rnfoUdk rnfonfrsm;
vkyfaeMuoenf;/ NrdKUaumifpD0ifrsm;? &GmaumifpD0ifrsm;u rnfokdU
aqG;aEG;aeMuoenf;/ cHpm;csufukdOD;pm;ay;jcif;rsdK;? ygwDrsm;tMum;
,SOfNydKifrIrsm;wdkYukdom tmkHpkdufaeMurIrsm;&Sdaeovm;/ NrdKUolNrdKUom;
rsm;? &Gmol&Gmom;rsm;onf ,if;uJhokdUaom jzpfpOfrsm;ukdowdxm;
udk,fa&G;cs,fxm;onfh ukd,fpm;vS,frsm;\ vkyfaqmifaerIrsm;udk

'Drkdua&pD

141

wif;wif;MuyfMuyfa0zef? owday;p&m&So
d nfudk tusKd ;taMumif;ckid cf idk f
vkHvkHESifh axmufjyNyD;? twlwuGrSefuefaumif;rGefonfh NrdKU\EkdifiHa&;?
&Gm\EkdifiHa&;ukdwnfaxmifMuonf/
EkdifiHa&;onf rnfolUtwGufrqkd]]ukd,fhtvkyf}}jzpfoifhonf/
okdU&mwGif rnfodkYyifqdkapumrl EdkifiHa&;&mudprsm;udk rSefuefpGm
vkyfukdifa y;rnf h uk d , f p m;vS , f u k d & &S d & ef ta&;BuD ; qk H ; jzpf o nf /
xkdUaMumifh wm0ef,laqmif&GufEdkifonf[k,lqolrsm;taejzifh NrdKU0ef?
&Gmaumifp0D iftjzpf 0ifa&mufta&G;cHoifo
h nf/ uk,
d u
f uk,
d pf m;vS,f
jzpf&efroifhawmfygu wm0ef,laqmif&Guf&ef pdwftm;xufoefrI
&Sdolrsm;rSjzpfoifholtm; tav;teufa&G;aumufwifajrmufoifh
onf/
a&G;aumufyw
JG iG t
f mkaH xGjym;Ny;D wnfwnfNird Nf ird Ef iS hf qk;H jzwf
csufcsEkdifpGrf;r&SdvQifvnf;rjzpfay/ tar&duefjynfaxmifpkuJhokdY
EkdifiHrsm;wGif a&G;aumufyGJqkdonf EkdifiHom;rsm; tifwkduftm;wkduf
vkyfaqmifMuonfh yGJwpfckjzpfojzifh wpfcgw&HwGif aw;*Dwrsm;
xnfhNyD; vkyfaqmifMuonfvnf;&Sdonf/ vlrsm;tmkHpkdufatmif?
a&G;aumufyw
JG iG f tm;omonft
h aetxm;jzpfatmif wD;0kid ;f rsm;iSm;Ny;D
us,fus,favmifavmifESifhrJqG,f? aMumfjimMuonhfukd,fpm;vS,f
avmif;rsm;vnf;&Sdonf/ aysmf&Tifp&maumif;onfh tajctaeu
qGaJ qmifjcif;tm;jzifh rrSefuefonfh ukd,fpm;vS,favmif;ukdrJay;rdNyD;
xifxifay:ay:r&So
d nfh k;d om;onfu
h ,
dk pf m;vS,af vmif;rsm;ukd I;H edrhf
apjcif;rsKd ;&SdvmEkdifayonf/ *syefEidk if w
H iG f avrIww
f &l ,
d m0kid ;f rsm;ESihf
a&G;aumufyGJwGif 0ifNydKifonfholr&Sd[kqdkEkdifygonf/ okdU&mwGif tay:
,HrJqG,frIrsm;aemufvkdufrdNyD; a&G;cs,foifholukd ra&G;cs,frdonfh
&v'f r sd K ;jzpf o G m ;jcif ; rsm;vnf ; renf ; vS a y/ Ek d i f i H a &;qk d o nf r S m
bk&m;ukdtm;ukd;NyD; ajz&Sif;r&yg/ aumif;rGefonfhEkdifiHa&;twGuf
t&nftcsif;&SdonfhtpGr;f tpukd tm;ruk;d r&yg/ xkad Mumifh ewfb&k m;

142

'Drkdua&pD

rsm;ukyd al Zmfyoonfyh aJG wmfxufyNdk y;D a&G;aumufyu


JG dk tifwu
dk t
f m;wku
d f
vkyaf qmifonft
h xdrvkt
d yfaomfvnf; tqefrygonfrh q
J ,
G rf rI sm;ukd
r,kHrdap&ef owdxm;&rnfqkdjcif;onf ta&;BuD;vSonf/
wkdif;jynfEkdifiHa&;
&Gm\EkdifiHa&;ukd &Gmol&Gmom;rsm;\tiftm;ESifh NrdKU\EkdifiHa&;
ukd NrdKUolNrdKUom;rsm;\todpdwfESifh cdkifrsm;\EkdifiHa&;ukd ckdifol
ckdifom;rsm;\yl;aygif;aqmif&GufrIESifh vkyfaqmifoGm;jcif;onf
'Drkdua&pDenf;usonfh a'otvkduftkyfcsKyfa&;\ tajccHrl0g'
jzpfonf/ okdU&mwGif &Gmwpf&Gm\EkdifiHa&;qkdonf ,if;&Gmwpf&Gm
wnf;u ajz&Sif;r&yg/ a'owpfck\jyemukd ,if;a'owpfck
wnf;u ajz&Sif;r&Ekdifyg/ xkdYaMumifh &GmtwGufpOf;pm;onfhtcg
a'owpfckvkH;twGuf pOf;pm;&rnfjzpfonf/ a'owpfck\jyemukd
ajz&Sif;&eftwGuf wpfwkdif;wpfjynfvkH;\ EkdifiHa&;ukdpOf;pm;oGm;&
rnf/ tpykid ;f wGif wkid ;f jynf\Ekid if aH &;qdo
k nf Iyaf xG;Ny;D us,jf yefUvGe;f
onfhtwGuf em;rvnfEdkif[k xifaumif;xifEdkifygonf/ okdU&mwGif
uJhokdUrsdK; a'otoD;oD;twGuf tav;teufpOf;pm;oGm;&if;ESifh
BuD;rm;onfhEkdifiHBuD;wpfckvkH;\EkdifiHa&;jyemESifh ywfoufvnf;
wjznf;jznf;em;vnfvmNyD; csifhcsdefEdkifpGrf;rsm;vnf; wkd;wufjrifhrm;
vmrnfjzpfonf/
vuf&Sd*syefEkdifiHwGif ta&;tBuD;qkH;jyemwpfcku pm;eyf
&dumqkdif&m jyemjzpfonfudk taxGtxl;ajymp&mvkdrnfrxifyg/
,if;pm;eyf&dumrsm;xkwfvkyfrItwGuf ta&;ygonfhv,f,mpkdufysdK;
a&;vkyfonfh&Gmrsm;onf wpfESpfywfvkH;em;&ufr&Sd yifyifyef;yef;
tvkyfvkyfae&onf/ tar&duefjynfaxmifpkuJhodkYEdkifiHwGif v,f,m
pkdufysdK;a&;ukd pufrIykHpHajymif;vJ&ef tBuD;tus,fvkyfaqmifaeonf/
v,fxGefjcif;? rsdK;aphBuJjcif;? &dwfodrf;jcif;? pyg;avSUjcif;rsm;wGif

'Drkdua&pD

143

pufrsm;ukdokH;vkyfaeMuonf/ av,mOfysHESifh a0[ifuae rsdK;aphBuJ


jcif;rsdK;ukdyifvkyfaeonf/ *syefuJhokdU ajrae&musOf;aompkdufuGif;
rsm;&SdonfhEkdifiHwGif tqdkygenf;vrf;twdkif; twk,lNyD;vkyf&efrjzpfEkdif
aomfvnf; tenf;qkH;vQyfppf"mwftm;ESifh wd&dpmrsm;\pGrf;tm;ukdyif
,ck x uf y k d xd a&muf p G m ok H ; Ek d i f v mrnf q k d y gu v,f , mxG u f
ukefrsm;\ txGufEIef;rnfrQwkd;wufvmrnfenf;/ ,ckuJhokdY wkd;wuf
vmonfhtwGuf v,f,mpkdufysdK;a&;vkyfonfh aus;&Gmrsm;wGifvnf;
,Ofaus;rIESifh ynma&;wGif ykdNyD;tm;oGefcGefpkdufvkyf&eftcsdef&vm
Ekdifonf/ okdUjzpf&m ,if;twGufa&tm;vQyfppfukd ykdrdkwkd;wuf
atmifvkyfaqmif&efvkdonf/ ausmufrD;aoG;ukdvnf; ykdrdkxkwfvkyf&
rnf/ wd&dpmefrsm;\tiftm;ESifh xkwfvkyfrIukdus,fjyefUvmatmif
v,f,mpku
d yf sKd ;a&;ok;H pufypn;f rsm;ukd ykNd y;D aumif;rGeaf tmif? us,u
f s,f
jyefYjyefYokH;Ekdifatmifvkyf&efvkdonf/ ,if;onf &Gmwpf&Gm? NrdKUwpfNrdKU?
a'owpfc\
k udpr [kwyf g/ Ekid if w
H pfEidk if v
H ;Hk twkid ;f twmESihf tpk;d &u
yg0ifyl;aygif;aqmif&GufrS ajz&Sif;&rnfhudpjzpfonf/
Oyrmwpfck&Sdygao;onf/ ,if;OyrmwpfckESifh oabmayguf
Ekdifygonf/ a'owpfck\EkdifiHa&;qkdjcif;onf wpfEkdifiHvkH;\EkdifiHa&;
ESihf eufeufidI ;f Iid ;f qufE,
G af eonf/ xkUd aMumifh &Gmwpf&mG \Ekid if aH &;ukd
av;av;eufeufpOf;pm;onfholrsm;onf a'o\EkdifiHa&;ukdvnf;
tav;teufrxm;r&yg/ a'o\jyemrsm;ukd tav;teufxm;
onfholrsm;onf EkdifiH\EkdifiHa&;ukd tav;teuf *krpkdufbJrae
Ekdifyg/ &Gm\EkdifiHa&;ukd ukd,fhtvkyf[koabmxm;onfhcHpm;csufonf
wkdif;jynf\EkdifiHa&;udkvnf; ukd,fhtvkyf[kpOf;pm; rdvmaprnfjzpf
onf/ okUd &mwGif NrKd Ursm;? &Gmrsm;Ekid if aH &;rSp ckid rf sm;\Ekid if aH &;txd?
a'orsm;\EkdifiHa&;rS wpfEkdifiHvkH;\EkdifiHa&;txdus,fjyefUvmonf
ESifh trQjyemrsm;u ykdIyfaxG;vmonfqkdjcif;onfvnf; trSefjzpf
onf/ wkdif;jynf\EkdifiHa&;[kajymaomfvnf; EkdifiHom;rsm;u

144

'Drkdua&pD

]]ukd,fhtvkyf}}[k oabmxm;&rnfjzpfonf/ okdU&mwGif NrdKUwpfNrdKU?


&Gmwpf&Gm\ta&;udpESifhrwlbJ wpfEkdifiHvkH;\ EkdifiHa&;qkdygu
omrefjynforl sm;twGuf tao;pdwu
f pd & yfrsm;txd 0ifa&mufaqmif
&GuEf ikd &f ef jyem\t"duusonft
h csuu
f dk oabmaygufem;vnf&ef
cufcJonfhtajctaersdK;vnf;&Sdygonf/ xkdUtjyif NrdKUrsm;? &Gmrsm;wGif
ukd,fpm;vS,ftjzpf 0ifta&G;cH&eftcGifhta&;rsm; trsm;tjym;
&S d a omf v nf ; wpf E k d i f i H v k H ; \Ek d i f i H a &;wG i f vT w f a wmf t rwf r sm;?
0efBuD;rsm;tjzpfESifh ukd,fwkdifEkdifiHa&;ukdpDrHcefUcGJ&onfh ae&modkY
a&mufEkdifonfholrSm tenf;i,fom&SdEdkifonf/ xkdUaMumihf EkdifiHom;
trsm;pktwGuf wwfEkdiforQ taumif;qkH;ukd,fpm;vS,fukda&G;cs,fNyD;
vTwfawmftrwftjzpfwifajrmuf&efonf wkdif;jynf\EkdifiHa&;wGif
yg0if&ef ta&;tBuD;qkH;vrf;pOf[kqkd&rnf/
okUd &mwGif uk,
d pf m;vS,u
f adk &G;cs,jf cif;wlaomfvnf; NrKd Uaumif
pD0ifrsm;? &GmaumifpD0ifrsm;ukda&G;cs,fonfhtcg rJay;olrsm;onf
a&G ; aumuf y G J r sm;\uk d , f a &;&mZ0if r sm;? tusif h p m&d w r sm;uk d
aumif;aumif;odxm;BuNyD; rnfolUukda&G;cs,frnfudk tvG,fwul
qk H ; jzwf E k d i f o nf / wpf z uf w G i f E k d i f i H \ vT w f a wmf t rwf r sm;uk d
a&G;cs,fonfhtcg ukd,fpm;vS,favmif;rsm;uajymqkd? jyoonfh
tcsuftvufrsm;ukdMunfhNyD;rSom udk,fpm;vS,favmif;\trnf?
tvkyftudkifponfh udk,fa&;tcsuftvufrsm;ukd od&onfursm;
onf / ,if ; xJ u rS a&G ; cs,f q k H ; jzwf & jcif ; onf "mwf y k H M unf h
tdrfaxmifzufukda&G;cs,f&jcif;rsdK;jzpfaeNyD; taumif;tqdk;qkH;jzwf&ef
cufonf/ udk,fpm;vS,favmif;rsm;\ EkdifiHa&;tjrifrsm;ukd &Sif;vif;
ajymMum;onfha[majymyGJrsm;? a&'D,kdrsm;ukd em;axmif&aomfvnf;
ajymwkdif;,kHrjzpfEdkifay/ a&G;cs,f&onfh olrsm;bufuMunfhvQif
vnf; pkd;&drf&onf/ ta&G;cs,fcH&onfh olrsm;bufu MunfhjyefvQif
vnf; rJay;rIrsm;onf uHpDrH&mjzpfaeojzifh tajctaeraumif;/

'Drkdua&pD

145

ta&G;cs,fcH&onfh &maygif;rsm;pGm&Sdonfh vTwfawmftrwfrsm;u


rwlnDaomudk,fpDtjrifrsm;ukd tckdiftrmajym rdrdqkH;jzwfcsufESifh
rdrdvkyfaqmifrnfqkdygu EkdifiHa&;OD;wnfcsufukd tNyD;owfqkH;jzwf
r&yg/ ,if;uJhodkY tqifrajyrIrsm;ukd rnfonfhenf;vrf;rsm;ESifh
z,f&Sm;ypfEkdifrnfenf;/
EkdifiHa&;ygwD
azmfjyNy;D onft
h qifrajyrIrsm;ukd z,f&mS ;&eftwGuf 'Dru
dk a&pD
Ekid if aH &;wk;d wufvmonfEiS t
hf wl ,SOw
f w
JG ;dk wufvmjcif;onf Ekid if aH &;
ygwDrsm;jzpfonf/ 'Drkdua&pDEkdifiHa&;onf EkdifiHa&;ygwDrsm;ukd
tajccHNyD; vkyfaqmifjcif;jzpfonf/ jynfolrsm;twGuf]]vl}}ukd a&G;cs,f
&onfrSmcufcJaomfvnf; rnfonfhygwD\rl0g'rsm;? a[majymcsuf?
ajymqkdcsufrsm;ukd axmufcHoifhoenf;qkdonfukd qkH;jzwf&jcif;rSm
vG,fulonf/ vTwfawmftrwfwpfa,muftwGuf wpfoD;yk*v
taejzifhr[kwfbJ? ygwD0ifwpfa,muftaeESifh vkyfukdifvIyf&Sm;jcif;
tm;jzifh if;&nfrSef;csufukd tpkd;&tay: tjyif;txefzdtm;ay;wkduf
wGef;&onf/ EkdifiHa&;ygwDrsm;onf a'orsm;\EkdifiHa&;wGifvnf;
tcef;u@trsdK;rsdK;wGif yg0ifaeaomfvnf; wpfEkdifiHvkH;\EkdifiHa&;ukd
EkdifiHa&;ygwDrsm;ESifhr[kwfygu 'Drkdua&pDenf;ususvkyfaqmif
Ekdifrnfr[kwfay? xkdUaMumifh aumif;onfhtcg aumif;aumif;rGefrGef
vnfywfNyD; raumif;onfhtcg xdckdufrItrsdK;rsdK;&SdwwfonfrSmvnf;
ygwDEkdifiHa&;jzpfonf/
Ekid if aH &;ygwDrsm;qko
d nfrmS Ekid if aH &;ESiyhf wfoufonfh oabm
w&m;rsm;? tawG;tac:rsm;wlnDonfholrsm;ESifh zGJUpnf;xm;onfh
tzGJUtpnf;rsm;jzpfMuonf/ EkdifiHa&;wGif oabmxm;tjrifrsm;onf
vlwpfa,mufESifhwpfa,muf tenf;ESifhtrsm; uGmjcm;csufrsm;&Sd
aomfvnf; wlnDonfhtcsufrsm;ukdpkpnf;vkdufygu a,bk,stm;jzifh

146

'Drkdua&pD

tkypf rk sm;cG
J &onf/ okUd qkv
d Qif bkrH 0l g'ukw
d w
d u
d susEiS hf usKd ;aMumif;
qDavsmfpGmcsrSwfNyD; ,if;tajccHrl0g'rsm;ukd &nfrSef;csufjrifhjrifh
rm;rm;ESifh owfrSwfxm;onfhvrf;aMumif;twkdif; &J&J0Hh0Hhvkyfaqmif
rnfjzpfonf/ onfrSm EkdifiHa&;ygwD\t"dym,fjzpfonf/
EkdifiHa&;orm;rsm;onf EkdifiHa&;ygwDwpfckckwGifyg0ifNyD; a&G;
aumufyw
JG iG f yg0if,OS Nf yKd irf nf/ jynforl sm;u rnfonfEh idk if aH &;ygwD\
rl0g'ukd axmufcHoifhonfqkdonfukdcsifhcsdefNyD; wpfcsdefwnf;wGif
,SOfNydKifolrsm;\pkdufukdygpOf;pm; oifhavQmfonhfolukdrJay;rnf/
Ekid if aH &;ygwDtoD;oD;u jynforl sm;\axmufcrH t
I vku
d f uk,
d pf m;vS,f
trsm;tjym;? okUd r[kwu
f ,
dk pf m;vS,t
f enf;i,f vTwaf wmfwiG f wm0ef
xrf;aqmif&rnf/ okdUjzifh oabmxm;csif;rwlonfh ygwDrsm;ESifh
jiif ; ck H a qG ; aEG ; rI r sm;vk y f j cif ; ? tawG ; tac:t,l t qeD ; pyf o nf h
ygwDtcsif;csif;yl;aygif;aqmif&Gufjcif;rsm;vkyfaqmifNyD; EkdifiH\
EkdifiHa&;OD;wnfcsufukd qkH;jzwfMurnf/ jynfolrsm;u vIdufvIdufvSJvSJ
axmufcHtm;ay;jcif;? qefUusifuefUuGufjcif;rsm;vkyfNyD; ukd,fjzpf
apcsio
f nfh tkycf sKyaf &;jzpfvmap&efyu
hJ idk yf grnf/ okjYd zifh wkid ;f jynf\
EkdifiHa&;onf jynfolrsm;twGuf]]ukd,f\tvkyf}} jzpfvmygrnf/
wkdif;jynf\EkdifiHa&;onf IyfaxG;NyD;cufcJonf/ IyfaxG;NyD;
cufcJonfhtwGuf rnfokdUaomrl0g'rsm;ukd taumiftxnfazmf
oif h o enf ; qk d o nf E S i f h ywf o uf N yD ; tjrif t rsd K ;rsd K ;uG J j ym;onf /
xkdUaMumifh ygwDESpfck? okH;ck? wpfcgwpf&HwGif ig;ck? ajcmufckxd uGJjym;
oG m ;onf / ygwD r sm;trsd K ;rsd K ;uG J j cif ; onf o bm0jzpf o nf / ygwD
wpfcw
k nf;\&yfwnfcsuu
f o
dk m rSeu
f efonf[q
k
dk tjcm;ygwDrsm;\
&yfwnfcsufukd todtrSwfrjyKygu 'Drkdua&pDr[kwfyg/ onfrSm
tmPm&Sifpepfjzpfonf/
tmPm&Sifpepfqkdonf twkduftcHygwDrsm;&SdcGifhrjyK? EkdifiH
wpfEkdifiH wpfygwDom&SdNyD; t,ltqtm;vkH;ukdtmPmESifh xdef;csKyf
onf/ qefYusifbufjzpfonfh 'Drkdua&pDpepfwGif vGwfvyfpGmajymqkd

'Drkdua&pD

147

cGifhESifh ygwDrsm;ukd vGwfvGwfvyfvyfa&G;cs,fykdifcGifhay;xm;onf/


xkdUaMumifh trsm;pktiftm;&&Sdxm;onfhygwDu tmPmcsKyfukdif
yguvnf; twkduftcHygwDrsm;&SdaeonfhtwGuf tpkd;&\vkyfaqmif
csufrsm;ukd tm;remwrf;a0zefMuonf/ tpkd;&ESifh trsm;pktiftm;
&Sx
d m;onfyh gwDonf olwUdk \rl0g'rsm;ESihf ywfoufNy;D jyefvnfo;Hk oyf
onf/
jynfolrsm;taejzifh jyem\t&if;tjrpfESifh ,if;jyem
rsm;tm;&Sif;vif;&ef rnfonfhtawG;tac:rsm;onf jzpfEkdifacs&Sdonf
qkdonfukd odEkdifonf/ tenf;pktiftm;\oabmxm;ukd trsm;pk
tiftm;u twnfrjyKcJhaomfvnf; tenf;pk\oabmxm;tjrif
onf rSefuefonfqkdygu wjznf;jznf;ESifh jynfolrsm;\axmufcHrIukd
&&SdNyD; tenf;pktiftm;rS trsm;pktiftm;jzpfvmEkdifonf/ ,ckuJhokdU
pDrHcefUcGJNyD; vkyfaqmifjcif;onf enf;vrf;Muonfh 'Drkdua&pDEkdifiHa&;
jzpfonf/
okdUaomf EkdifiHa&;ygwDrsm;tvGefrsm;vmjcif;rsdK;uvnf;
vkdvm;p&maumif;aom tajctaersdK;r[kwfay/ EkdifiHa&;ygwDrsm;
ig;ck? ajcmufcck ef&Y v
dS monft
h cg? ,if;txJrw
S pfco
k nf vTwaf wmfwiG f
trsm;pktiftm;ukd&,l&ef tvGefcufcJonf/ vTwfawmfwGif trsm;pk
tiftm;&xm;onfhygwDonf tpkd;&tzGJUukd zGJUpnf;&rnfqkdygu? ygwD
wpfckwnf;jzifh rvkHavmufawmhyg/ ygwDESpfck? okH;ckukd aygif;pyfNyD;
tpkd;&tzGJUzGJUpnf;&onf/ ygwDESpfckESifhtxufu twlyl;aygif;NyD;
rl0g'rsm;owfrw
S ?f TeUf aygif;tpk;d &zGUJ jcif;onf raumif;aomfvnf;?
,if;okdUaom tpkd;&onftcsdeftenf;i,fMumonfESifh EkdifiHa&;
tif t m;avsmh e nf ; vmrnf u k d p k d ; &d r f & onf / ,k H M unf c suf w pf c k u k d
ukdifpGJNyD; wdusjywfom;onfhrl0g'rsm;ukd wnDwGwfwnf;rvkyf
aqmifEkdifygu tpkd;&xJwGif oabmuGJvGJjcif;rsm;jzpfvG,fygonf/
ygwDwpfcu
k twku
d t
f cHbufuo
dk mG ;vQif ,if;tzGUJ tpnf;u tiftm;
enf;oGm;NyD; tpkd;&tzGJUrvnfywfawmhay/

148

'Drkdua&pD

tpk d ; &\ouf w rf ; wpf a vQmuf tcsd e f w d k u mvtwG i f ;


tpkd;&\rl0g'rsm; ra&r&mwnfNidrfrIr&SdbJ ajymif;vJaejcif;rsdK;rsm;
tNrJjzpfaeygu jynfolrsm;taejzifh wjznf;jznf;ESifh vTwfawmf
EkdifiHa&;ukd t,kHtMunfuif;rJhoGm;wwfonf/ okdUjzifh tvkd
tavsmuf vrf;wpfvrf;wnf;ukdom tm;BudK;rmefwufESifh wpfpkduf
rwfrwfvkyfaqmifonfh EkdifiHa&;ukdvkdvm;NyD; tmPm&SifpepfqDokdU
OD;wnfoGm;rnfukdpkd;&drf&onf/
xkdYaMumifh ygwDrsm;trsm;tjym;uGJjcif;ukd wwfEkdiforQa&Smif
&Sm;&efvkdonf/ 'Drkdua&pDpepfukd pwifusifhokH;pEkdifiHwGif owd
rjyKrdonfhumvwGif ygwDwpfck\ukd,fpm;vS,fonf ,if;ygwDrS
EkwfxGufoGm;jcif;? wpfoD;yk*vvTwfawmftrwfrsm;ESifh tjzLtrnf;
roJuGJonfh ygwDi,frsm;udkvkdufvHpkpnf;NyD; ygwDopfwpfckzGJUpnf;jcif;
rsm;onf twkdif;twmwpfcktxd rvTJra&Smifomqkdaomfvnf;
,if;tajctaeukd tjrefausmfvGefjcif;onf taumif;qkH;jzpfonf/
&Sif;vif;jywfom;onfh t,ltq&Sdonfh ygwDBuD;ESpfck? okH;ckom&SdNyD;
vS n f h p m;r&onf h ? ck d i f r mjywf o m;onf h vT w f a wmf E k d i f i H a &;uk d
vkyfaqmifEkdif&ef vkdtyfygonf/
ygwDEkdifiHa&;\qkd;usdK;rsm;
'Drkdua&pDEkdifiHa&;wGif trsm;pkoabmxm;ESifh qkH;jzwfonf/
a&G;aumufyGJwGifvnf; rJtrsm;qkH;&onfh ukd,fpm;vS,favmif;onf
ta&G ; cH& onf/ vTwf awmf wG if Oya'a&;qG J jcif ;? 0efB uD; csKyfu kd
a&G;cs,fjcif;rsm;onf trsm;pkoabmjzifh vkyfaqmifjcif;yifjzpfonf/
trsm;pk\oabmxm;ESifhqkH;jzwfonfh ,if;tajccHoabmxm;ukd
qefUusirf nfqydk gu 'Dru
dk a&pDEidk if aH &;jzpfay:vmrnfr[kwyf g/ xkUd aMumifh
'Drkdua&pDEkdifiHa&;wGif ta&twGufu tqkH;tjzwfay;jcif;jzpfvm
onf/ trsm;pkoabmxm;ukd&&ef BudK;pm;onfhyGifhvif;jrifomNyD;
w&m;rQwonfh,SOfNydKifrIonf 'Drkdua&pDEkdifiHa&;twGuf a&SUquf&ef

'Drkdua&pD

149

t"du wGef;tm;jzpfonf/ wpfzufwGifvnf; ygwDEkdifiHa&;wGif &Sdavh


&Sdx&Sdonfh qkd;usdK;rsm;xGufay:vmEkdifonfukd owdjyK&rnf/
ygwDEkdifiHa&;wGif trsm;qkH;jzpfwwfonfhqkd;usdK;rSm]]om;ykyf
avvGiahf jymNy;D ,SONf yKd ijf cif;}}yifjzpfonf/ [kwo
f nfjzpfap? r[kwo
f nf
jzpfap rJrsm;rsm;&&eftwGuf ygwDrsm;onf enf;trsdK;rsdK;okH;NyD;
vkyfaqmifjcif;rsdK;rsm;jzpfwwfonf/ okdUjzifh a&G;aumufyGJwGif
wpfzufygwD\tiftm;ukd csdK;ESdrf&efoufouftwGuf wkdufckdufMu
onf/ [kwfonfjzpfap? r[kwfonfjzpfapajymqdkNyD; NydKifbufygwDudk
tajctaeraumif;atmif BudK;yrf;Muonf/
aemufqkH;wGif ukd,fpm;vS,favmif;rsm;\ ukd,fa&;ukd,fwm
rsm;ukdygzGifhcsNyD; toa&zsufjcif;? yk*dKvfa&;t&wkdufckdufjcif;rsm;ukd
vkyv
f mMuonf/ twku
d cf u
dk cf &H onfb
h ufuvnf; Nird af erjzpfonfh
twGuf]]yg;ukduf&if? em;ukdufr,f}}... qkdouJhokdU trsm;jynfolESifh
qkid o
f nfu
h pd ? uk,
d af &;uk,
d w
f mudp. ..ponfwUdk ukd vspv
f sLINy;D rdcI sKd ;?
rQpcf sKd ;ajymqkMd uonf/ okUd om;ykyaf vvGiahf jymum,SONf yKd ijf cif;onf
wpfzufvu
l t
dk &Su&f atmifvyk &f ef&nf&,
G &f mrS uk,
d u
hf ,
dk u
f ,
dk t
f &Suf
&atmifvkyfaejcif;yifjzpfonf/ ygwDEkdifiHa&; 'Drkdua&pDqkdjcif;ukd
emrnfysufatmifvkyfjcif;yifjzpfonf/ okdU om;ykyfavvGifhajymum
,SOfNydKifjcif;onf taxGaxGa&G;aumufyGJNyD;qkH;oGm;aomfvnf; tqkH;
rowfEkdifao;bJ vTwfawmfukdzGJUpnf;NyD; aemuftcsdeftenf;i,fMum
onftxd qufNyD;jzpfaewwfonf/
okdUjzpfaeygu ygwDwpfckonf tjcm;ygwDrsm;NydKuGJatmif
vkyfygawmhonf/ twkduftcHygwDtay: vlrsm;rkef;wD;rnfhtaMumif;
t&mrsm;ukd&SmazGNyD; zGifhcsonfhenf;AsL[mjzifhvkyfMuonf/ ta&
twGuft&Ekdifajcr&SdvQif tpkd;&uwifonfhOya'rlMurf;tay:
&Snfvsm;vSonfh qefUusifuefUuGufonfh ajymrIrsm;ukdvkyfonf/

150

'Drkdua&pD

oabmwl o nf h a [majymrI r sm;uk d aES m if h , S u f a jymqk d N yD ;


vTwfawmftwGif; IyfaxG;rIrsm;jzpfapygonf/ ar;cGef;wpfckwnf;ukd
tBudrfBudrfar;NyD;okH;oyfrIrsm;ukd aESmifhaES;MuefUMumatmifvkyfonf/
vTwfawmfOu|u aqG;aEG;rIukdtqkH;owf&efvkyfonfhtcg ]]zdESdyf
csKyfcs,fonff}}[k pGyfpGJonf/ aemufqkH;wGif Ou|\xkdifckHteD;txd
uyfoGm;jcif;rsm;? xkd;Budwfjcif;rsm;txdvkyfonf/
okdUjzifh Oya'rlMurf;ukdtwnfjyKjcif; aESmifhaES;MuefUMum
atmifvkyfNyD; aqG;aEG;rIrNyD;qkH;onfh tajctaejzpfvmap&efzefwD;
onf/ aqG;aEG;rIrNyD;qkH;bJ vTwfawmfoufwrf;ukefqkH;oGm;vQif
trsm;pktiftm;jzpfonfhwkdifatmif Oya'rlMurf;ukd twnfrjyKEkdifyg/
tenf ; pk t if t m;onf tenf ; pk t if t m;tavsmuf ,ck u J h o k d U
enf;AsL[mrsm;ukdokH;jcif;rsdK; wpfcgwpf&H&Sdonf/
,if;okdU]]om;ykyfavvGifhajymNyD; ,SOfNydKifjcif;}}enf;vrf;ESifh
twl ygwDEkdifiHa&;wGif wGJygvmwwfonfh qkd;usdK;BuD;wpfckrSm
aiG a Mu;\qG J a qmif r I j zpf o nf / ]]i&J j ynf \ tqk H ; tjzwf a wmif
aiGay:rlwnfonf}} qkdonfh *syefqkdkd;wpfckuJhokdY? EkdifiHa&;avmu
wGifvnf; aiG\BudK;ukdifrIESifh ajymif;vJjcif;rsm;rsm;pGm&Sdonf/
yGifhvif;jrifomNyD;w&m;rQwonfh a&G;aumufyGJjzpfcJhvQif
aiGaMu;tajrmuftjrm;ukefusonf[kajym&efr&Sdyg/ rJay;olrsm;ukd
aiGay;jcif;? owif;pmrsm;ukd odrf;usKH;0,f,ljcif;rsm; vkyf&efaiG
tajrmuftjrm;vkdtyfonf/ a&G;aumufyGJtwGuf ukefusp&dwftcsdKU
t0ufukd ygwDuxkwfay;onfqkdygu ygwDrsm;onf pD;yGm;a&;
vkyfief;&Sifrsm;r[kwfMuonfhtwGuf tjrwftpGef;&&Sd&ef rvkyfaqmif
Ekdifyg/ ygwDrsm;udk aiGaMu;tzGJUtpnf;rsm;u aiGxkwfay;rIrsm;
&Sdvmygu EkdifiHa&;tmPmonf aiGaMu;ESifh xdef;csKyfjcif;ukdcH&rnfjzpf
onf/ okdUaom qkd;usdK;rsm;ukd &Sif;vif;z,f&Sm;ypf&ef rnfokdU
vkyfaqmifoifhygenf;/

'Drkdua&pD

151

yxrOD;qkH;ygwDwpfckonf Oya't&cGifhjyKjcif;cH&onfhygwD
jzpfonfqkdjcif;ukd ukd,fwkdiftod&Sd&rnf/ ygwDonf jynfolrsm;ukd
ukd,fpm;jyKNyD; olwkdU\qEukd EkdifiHa&;t&taumiftxnfazmf&ef
BudK;pm;&rnfjzpfonfhtwGuf wdusjywfom;onfhrl0g'rsm;ukdukdifpGJ?
,if;wkdUukd opm&Sd&SdESifh taumiftxnfazmfoGm;&ef BudK;yrf;&rnf
jzpfonf/
EkdifiHa&;vkyfaqmifolrsm;onf ouf&SdjzpfonfhtwGuf wdus
jywfom;onfh rl0g'[kqadk omfvnf; vufawGUtajctaeESihf ruku
d n
f D
onfh ykaH oenf;Bu;D twkid ;f qkjd yefvsiv
f nf;rjzpfay/ ajymif;vJaeonfh
tzGJUtpnf;rsm;\tajctaeay:rlwnf ukdufnDap&ef ,if;rl0g'
rsm;ukd pOfqufrjywfqef;opfaeapNy;D tMurf;cHEidk af p&ef BuKd ;yrf;oGm;
&efvkdtyfonf/ ygwD0ifrsm;u ,if;rl0g'rsm;ukd A[kdcsuftaejzifh
xm;&SdNyD; yGifhvif;jrifompGm rSefrSefuefuefvkyfaqmifoGm;NyD; xkwfjyef
vkdufonfhrl0g'rsm;tay: tjrifwlonfhjynfolrsm;u ,if;ygwDtay:
,kMH unfNy;D axmufcMH urnfqydk gu ,if;ygwDu,
dk w
f idk u
f 'Drkdua&pDus
onfh tzGJUtpnf;jzpfvmrnfjzpfonf/
ygwDtwGuf xl;cRefxufjrufonfholrsm;&Sd&efta&;BuD;onf
qkdjcif;onf taxGtxl;ajym&efrvkday/ ygwDqkdonf rl0g'rsm;?
vlrsm;\OD;aqmifrIrsm;ESifh wkd;wufjcif;yifjzpfonf/ txl;ojzifh
ygwD\acgif;aqmifykdif;u aocsmpGmaqmif&Gufjcif;r&Sdygu ygwD\
pnf;vkH;nDGwfrIukd a&&Snw
f nfwahH p&ef vkyfaqmif&efrjzpfEkdifay/
okdU&mwGif acgif;aqmifykdif;u aocsmpGmvkyfaqmifonf qkdjcif;ESifh
acgif;aqmifykdif;\trdefUtwkdif; tmPm&SifpepfESifh vkyfaqmifonf
qkdjcif;onf vkH;0uGJjym;jcm;em;onf/
ygwDonfaiGEiS hf vnfywfvyI &f mS ;jcif;rsKd ;jzpfvmonft
h cg ygwD
tBu;D tuJrsm;\ ta&;tBu;D qk;H tvkyo
f nf aiG&mS &efjzpfomG ;rnfjzpf
onf/ tcgwGif tm;tomqk;H vludk acgif;aqmiftjzpfwifajrm ufNy;D

152

'Drkdua&pD

cufcJonfhtvkyfrSeforQtm; ,if;oltm; vkyfaqmifapjcif;rsdK;


jzpfoGm;rnfjzpfonf/
ygwDrsm;onf 'Drkdua&pD\A[kdcsufjzpfonfhtwGuf ygwD
wGif;wGif 'Drkdua&pDenf;uszGJUpnf;xm;jcif;rsdK;jzpfae&ygrnf/ ygwD\
pnf;pepfrsm;onf wif;usyfrI&Sd&efvkdtyfouJhodkY ygwDwGif; aqG;aEG;
ajymqkdykdifcGifhrsm;ukdvnf;tav;xm;NyD; OD;aqmifEkdifpGrf;&Sdolukd
a&G;cs,Nf y;D OD;aqmifap&ygrnf/ wpfcsed w
f nf;rSmyif ygwD\tok;H p&dwf
ukd vkyfief;rsm;pGmykdifqkdifolrsm; csrf;om<u,f0onfh vlenf;pkxHrS
r[kwb
f ?J wwfEidk o
f rQ axmufco
H t
l rsm;tjym;xHr&S onfh tvSLaiGEiS hf
vnfywfapoifhonf/
wwd,tcsut
f aejzifh ygwDrsm;wGif wpfzufom;\&yfwnfrI
uked m;vnf ay;Ekid pf rG ;f &S&d efvt
dk yfonf/ Ekid if aH &;ygwDrsm;onf ud,
k yf ikd f
,H k M unf r I rl 0 g'vrf ; pOf r sm;ES i f h &yf w nf a ejcif ; jzpf o nf h t wG u f
ygwDwpfcEk iS hf wpfct
k Mum;wGif xdyw
f u
dk af wGUrIrsm;? ,SONf yKd irf rI sm;&Sjd cif;
onftqef;r[kwfay? okdU&mwGif rnfrQyif ygwDtcsif;csif;xdyfwkduf
awGUrIrsm;&Sad pumrl tqH;k owfygu wkid ;f jynf\Ekid if aH &;ukd aumif;rGef
ap&efvyk af qmifNy;D jynforl sm;\pm;0wfaea&; wk;d wufap&efqo
dk nfh
&nfrSef;csufwpfckwnf;twGuf OD;wnfyl;aygif;aqmif&Gufaejcif;
rsdK;jzpf&rnf/
xkdUaMumifh EkdifiHa&;ygwDrsm;onf wpfzufom;\ukdifpGJcsufukd
aocsmpGmem;axmifNy;D rSeu
f efonft
h jrifjzpfygu vufcu
H sio
hf ;Hk &rnf
qko
d nfh oabmxm;jynh0f rI&&dS efvt
dk yfonf/ txl;ojzifh tiftm;rsm;
aomygwDonf tjcm;ygwDrsm;\ajymqkdcsufrsm;ukd tav;teufxm;
&rnf/ trsm;pktiftm;ESifh tenf;pkukdzdESdyfNyD; rSm;rSm;rSefrSefrJay;
a&G;cs,frIwGif tEkdif&rnfqkdygu trsm;pktiftm;\zdESdyfcsKyfcs,frI
jzpfoGm;rnfukd a&SmifvGJr&yg/

'Drkdua&pD

153

jynfolrsm;\qif;&Jcsrf;omukd tqkH;tjzwfay;rnfh jyem


rsm;ukd aI xmifrh sKd ;pkrH MS unfNh y;D aoaocsmcsmavhvmok;H oyf? wpfzufEiS hf
wpfzuftBudrfBudrfaqG;aEG;NyD; wpfckwnf;aomtrSefw&m;ukd &SmazG
oGm;&efBudK;yrf;onhf? ESdrfcsonfhpdwf"mwfrsdK;&SdrSom toD;tyGifhrsm;ESifh
a0qmvSyonfh ygwDEkdifiHa&;jzpfvmrnf/
okdU&mwGif ,if;wkdUtm;vkH;\tajccHonf jynfolrsm;twGuf
aumif;rGefonfh pdwf"mwfyifjzpfonf/ ygwDrsm;onf jynfolUESvkH;om;
\rS e f r sm;uJ h o k d U aom t&mrsm;jzpf o nf / jynf o l r sm;\pd w f " mwf
auGUaumufaevQif auGUaumufaeonfh ygwDrsm;jzpfxGef;vmrnf
jzpfonf/ jynfolrsm;\pdwf"mwfedrfhusvQif edrfhusonfhygwDrsm;
trsm;BuD;ay:xGufvmNyD; jrifraumif;onfh,SOfNydKifrIrsm;ukd vkyfMu
ygvdrfhrnf/ ,if;wkdUukdMunfhNyD; ygwDrsm;\raumif;aMumif;ajymjcif;rsdK;
rvkyfrDOD;pGm tm;vkH;xufta&;BuD;onfh jynfolrsm;ukd ukd,fpm;jyKol
tjzpf trSew
f u,f,MHk unfpw
d cf s&onfh xl;cRex
f ufjrufou
l adk &G;cs,f
&ef owdjyKMu&onf/
jynfot
l m;vk;H rsupf yd iG hf em;yGi&hf o
dS nfh rJay;olrsm;jzpf&ef? Ekid if H
a&;ukd ]]ukd,fh\tvkyf}}...[k oabmxm;NyD; aumif;rGefatmifvkyf
aqmif&ef pOfqufrjywfBudK;yrf;oGm;&ef? ,if;wkdUuvGJNyD; 'Drkdua&pD
EkdifiHa&;ukd atmifjrifaprnfhenf;vrf;r&Sdyg/

154

'Drkdua&pD

tcef; (8)
vlr0I ef;usiq
f idk &f m'Dru
dk a&pD
vlrI0ef;usifwGif;rS 'Drkdua&pD
'Dru
dk a&pDqo
dk nf Ekid if aH &;enf;pepfoufoufr[kw?f 'Dru
dk a&pD
qkdonf tajccHtkwfjrpfup 'Drkdua&pDqefonfh vlrI0ef;usif\
vnfywfwnf&SdaerIjzpfonf/ vlrI0ef;usifukdzefwD;onfh vlwkdif;
vlwkdif;\ pdwfxm;jzpfonf/ EkdifiHa&;t& enf;pepfoufoufqkdygu
'Drkdua&pDazmfaqmif&efcufcJrnfr[kwfay? 'Drkdua&pDEkdifiHa&;\
enf;pepfukd ,aeUjrifawGUae&onfh ykHpHtxdjzpfvmap&efvkyf&ef
twG u f vl o m;rsm;onf umvMum&S n f p G m tcuf t cJ r sm;uk d
ausmfvTm;NyD; BudK;yrf;vmcJhonfhorkdif;&Sdonfqkdjcif;u tcef;(2)wGif
azmf j ycJ h N yD ; jzpf o nf / ppf I H ; cJ h N yD ; &S d c J h o nf h Ek d i f i H a &;tzG J U tpnf ; u
wygwnf;NydKvJoGm;NyD;onfhaemufwGif taemufwkdif;u wkd;wufonfh
EkdifiHrsm;rS EkdifiHa&;zGJUpnf;ykH\vTrf;rkd;rIukdcH,lNyD; enf;pepftopfwpfck
ukd usio
hf ;Hk rnfqo
dk nft
h cg twk,pl &mrsm;? erlemrsm; rsm;jym;pGm&SEd iS hf
NyD;om;jzpfonfhtwGuf vG,fulonf/
,if;ESifhqefUusifbuftaejzifh vlrI0ef;usif\atmufajcrS
p 'Drkdua&pDazmfaqmif&efqkdonfrsdK;jzpfvmonfhtcg wpfaeU
wpfnwnf;ESifh vkyfEkdifonfht&mr[kwfawmhyg/ umvMum&SnfpGm
vlrsm;\pdwx
f w
J iG f tjrpfw,
G v
f monf?h 'Dru
dk a&pDrusonfh cHpm;csuf

'Drkdua&pD

155

rsm;ukdz,f&Sm;ypfNyD; aeUpOfvlaerIb0\udpt&yf&yfwGif 'Drkdua&pD


pdwf"mwf&v
dS mapa&;twGufvyk af qmif&ef wpku
d rf wfrwfjyifqifrEI iS hf
avhusifrh Irsm;vkdtyfonf/ xkdUjyif ,if;uJhokdUrvkyfygu EkdifiHa&;t&
tjyifyef;'Drkdua&pDomjzpfEdkifNyD; ppfrSefonfh 'Drkdua&pDvkH;0jzpf
vmrnfr[kwfyg/
'Dru
dk a&pDzUHG NzKd ;wk;d wufrrI &Sad o;aomumvwGif taemufwidk ;f
wGifvnf; ajr&Sifya'o&mZfpepfukdusifhokH;cJhonf/ e,fpm;rsm;ESifh
rif;rsdK;rif;EG,frsm;u us,fjyefUonfhajrae&mrsm;ukd ykdifqkdifNyD;
,if;a'oujynfolrsm;ukdtyk cf sKyo
f nf/ e,fpm;rsm;rSm vufatmuf
i,fom;rsm;tajrmuftjrm;&SdNyD;? ,if;vlrsm;onf e,fpm;rsm;ukd
kad ousKd ;EGMH u&onf/ jynforl sm;tay:wGif armufarmufrmrmqufqNH y;D
tmPmok;H cJMh uonf/ vlrsm;tMum; tqifhtwef;uGmjcm;rIrsm;jzpfay:
vmNy;D &mxl;tqift
h wef;ay:rlwnf vlwpfO;D \wefz;dk u tBu;D tus,f
uGm[oGm;jcif;onf ajr&Sifya'o&mZfpepf\xl;jcm;csufjzpfonf/
vlwpfO;D wpfa,muf\ wefz;dk tppftrSeu
f rdk Munfb
h J rdom;pk
tokdif;t0kdif;ukdMunfhNyD; kdaoav;pm;jcif;? ESdrfjcif;rsm;onf ajr&Sif
ya'o&mZfpdwf"mwfrsm;yifjzpfonf/ txufwef;vTmu atmufwef;
vTmukd rif;rljcif;? oabmusonfh vufatmufi,fom;ukd tcGit
hf a&;
ay;jcif;rsm; vkyo
f nfrmS vnf; ajr&Siyf a'o&mZfqefaom vkyaf qmifrI
rsm;jzpfonf/ rdbrsm;\t&Sdeft0gESifh om;orD;\pkdufukdrodcsif
a,mifaqmifaejcif;? cifyGef;onfu ZeD;onfukd wpfqifhedrfhus
onf[k owfrSwfxm;jcif;rsm;onfvnf; ajr&Sifya'o&mZfacwfrS
t&Sdefrsm;usef&Sdaejcif;yifjzpfonf/
vl r sm;tMum; t&nf t csif ; uG m jcm;rI r sm;vnf ; &S d o nf /
tawGUtBuKHtenf;trsm;vnf;&Sdonf/ tusifhpkdufaumif;jcif;
raumif;jcif;vnf;&Sdonf/ tusifhpkduf? todynmjrifhrm;onfh
olrsm;u avmurSm av;pm;cH&jcif;onf obm0jzpfonf/ t&nf
tcsif;&SdNyD; tawGUtBuKHrsm;onfholrsm;u vcaumif;aumif;ESifh

156

'Drkdua&pD

wm0efBuD;onfh&mxl;ukd&jcif;onfvnf; jzpfoifhonfht&mjzpfonf/
vlrItokdif;t0kdif;wGif 'Drkdua&pDazmfaqmif&efqkdjcif;onf ,if;wkdUukd
vspfvsLIrnfqkdonfh t"dym,fvkH;0r[kwfyg/ wlnDonfhtvkyfukd
vkyfNyD; 10 rSwfzkd;vkyfEkdifonfholESifh wpfrSwfzkd;cefUvkyfEkdifonfh olukd
tcGifhta&;twl ay;jcif;onfraumif;onfh wef;wlnDrQrIjzpfonf/
trSefwu,fppfrSefonfh wef;wlnDrQrIr[kwfyg/ ,if;uJhokdU &mxl;
ae&m tcGifhta&;uGmjcm;rIrsm;ukd vlrsm;\ppfrSefonfh t&nftcsif;
ES i f h owf r S w f & rnf j zpf o nf / &mxl ; jrif h a eojzif h av;pm;&rnf
qdkjcif;xuf t&nftcsif;&Sdojzifhta&;ygonfh vkyfief;wm0efukd
&&Sdjcif;jzpf&rnf/ Oyrm - ausmif;rSmvnf; q&mqkdonf q&mjzpf
aeojzifholUukd tppt&m&mkdaoav;pm;&rnf oabmrsdK;r[kwf?
q&monfynmwwfonf/ tusiphf m&dwa umif;rGeo
f nf/ vlUavmuwGif
tawGUtBuKHrsm;onfhtwGuf wynfhrsm;ukd BuD;Muyfjcif;? Tefjy
oGefoifjcif;vkyfonfhwm0efukd,lxm;onfhae&mwGif &Sdaejcif;rsdK;
aMumifhom av;pm;jcif;jzpf&rnf/
*syefEkdifiH\vlrI0ef;usifwGifvnf; txl;ojzifh vufvSrf;rSDNyD;
'Drkdua&pDazmfaqmif&efvdktyfonfhae&monf ukd,fwkdifvnfywf
vkyfaqmifaeonfh rdom;pkxJwGifvnf;&Sdonf/ zcifjzpfolu igu
zcifqkdumom;orD;rsm;ukd twif;t"rapckdif;jcif;? cifyGef;jzpfolu
igutdrfaxmifOD;pD;qkd ZeD;ukdajymorQvkdufemckdif;jcif;? jyKpkckdif;jcif;
ponfwdkYonftaMumif;jycsufrJh vkyfaqmifaejcif;rsm;yifjzpfonf/
om;i,forD;i,frsm;onfvnf; om;orD;rsm;jzpfMuaomfvnf; rdbu
om;BuD;wpfOD;ukdom *kpkdufjcif;onfvnf; vlwpfOD;wpfa,mufpDukd
wef;wlnDrQav;pm;&rnfqkdonfh pdwf"mwfukdwm;qD;onfh? qifjcifwkH
w&m;r&Sdonfh tavhtxjzpfonf/
rdbjzpf MoZmtmPm&Sdjcif;r[kwf? touft&G,fykdBuD;ol
taejzifh todynmrsm;? tawGUtBuKHrsm;&SdNyD;om;orD;ukd &ifxJrS
rdbarwmESifh xdef;odrf;rSom om;orD;uvnf; tvkdtavQmuf

'Drkdua&pD

157

rdbtay: cspfcifav;pm;,kHMunfNyD; ajympum;em;axmifrnfjzpf


onf/ ZeD;armifESHrsm;? armifESrrsm;tMum;wGifvnf; wpfOD;\tusifh
pkdufukdwpfOD;u em;vnftodtrSwfjyKrSom tqifajyajy? at;at;
csrf;csrf;ESifh pepfwus&Sdaernfjzpfonf/ rdom;pkonf vlrI0ef;usif
tao;wpf c k j zpf o nf / xk d U aMumif h vl r I 0 ef ; usif w G i f 'D r k d u a&pD
usifhokH;&ef yxrqkH;rdom;pkxJupwif&ygrnf/
vlwpfOD;csif;tay:av;pm;rI
vlr0I ef;usit
f wGi;f u 'Dru
dk a&pD\tajccHoabmw&m;onf
vl o m;rsm;uk d vl w pf O D ; csif ; taeES i f h av;pm;tav;xm;onf h
tcsufjzpfonf/ av;pm;tav;xm;&rnfh olqkdonfrnfolenf;?
,if;rSmuREkfyfESifhoifyifjzpfonf/ vlrsm;u ]]igubmrQ r[kwfygbl;}}
qkdNyD; ajymwwfMuonf/ ajymkHwifomruwu,fvnf; okdUyif
awG;Muonf/ vlqo
dk nf rmeaxmifvmT ;jcif;raumif;ygqko
d nft
h wGuf
,if;uJhokdUESdrfhcsonfh pdwf"mwfrsdK;&Sd&efvnf;vkdtyfonf/ okdU&mwGif
ESdrfhcsonfhpdwf"mwfukd tcGifhaumif;,l rdrdpdwfBudKufqufqHum
ukd,fhvkdtifqEtwkdif;vkyfonfh olrsm;&Sdvmonfhtcg ,if;twkdif;
vufykdufMunfhaejcif;onf rSefuefygovm;? uREkfyf\BudK;pm;rIrsm;ukd
tv[jzpfaponf[kqdkum oifhpm;0wfaea&;udk eif;acszsufqD;
&efxifwkdif;BuJcGifhjyK&efoifhygrnfvm;? okdU rjzpfyg/ vlom;rsm;\
todw&m;yifjzpfonf/ uREkfyfjzpfjzpf? oifyJjzpfjzpf? vlom;wpfOD;\
wnf&SdaerIukd t&mtm;vkH;xuftav;teufxm;&rnfjzpfonf/
'D r k d u a&pD e nf ; usvl r I 0 ef ; usif o nf vl r sm;\tod w &m;&S d r I E S i f h
vlwpfOD;csif;pDtay: av;pm;wefzkd;xm;rIupwifonf/
rdrd\,kHMunfrIukdyif xkwfazmfajymqkdEkdifjcif;r&SdbJ? tmPm
&S d o l a &S U wG i f ik d a <u;'l ; axmuf j cif ; onf yk H r S e f u J h o d k Y j zpf a eonf h
avmuBu;D onf rnfuo
hJ Udk vky
f rSerf eS u
f efuefEiS hf aysm&f iT Mf unfE;l p&m
aumif;vmEkdifacs&Sdygrnfenf;/ pdwf"mwfusaeNyD; uG,f&mwGifom

158

'Drkdua&pD

tjyeftvSeftwif;ajymaeonfh vlrI0ef;usifwGif aexkdif&avmuf


atmif onf;cH&efroifhyg/ rdom;pkxJwGif ,if;okdUaom ywf0ef;usif
tajctaersdK;&Sdaeygovm;? ausmif;rSma&m ,if;uJhokdUrsdK;rsm;&Sd
aewkef;vm;? tpkd;&kH;rsm;ESifh pufkHrsm;rSm okdUjzpfrnfh tvm;tvm
rsm;&Sdovm;? tu,f&Sdonfqkdygu rnfolu ,if;tajctae
ukdz,f&Sm;ypfEkdifrnfenf;/ ,if;rdom;pku rdom;pk0ifrsm;? ,if;ausmif;
u q&m q&mrrsm;ESihf ausmif;ol ausmif;om;rsm;? ,if;tpk;d &k;H rsm;ESihf
pufrHk sm;rSm tvkyv
f yk o
f nfo
h rl sm;uvGNJ y;D ,if;ukv
d yk Ef idk o
f nfo
h rl &Syd g/
tm;vk H ; u vl o m;wpf a ,muf t aeES i f h tod w &m;&d S N yD ; ]]rd r d u k d
vkyfay;apcsifonfh twdkif;olrsm;ukdvnf; vkyfay;jcif;}}uvGJNyD;
aysmf&Tifp&maumif;NyD; aexkdifpzG,fjzpfonfh vlrI0ef;usifukd zefwD;
oGm;Ekdifrnfhenf;vrf;r&Sday/
vlom;wkid ;f onf touf&iS cf iG &hf o
dS nf/ vlwidk ;f vlwidk ;f aysm&f iT f
zG,fb0ukd zefwD;ykdifcGifh&Sdonf/ vltrsm;aysmf&Tifcsrf;ajrh&efqkdonfrSm
vlrI0ef;usif\pHjzpfonf/
ajr&Siyf a'o&mZf vlr0I ef;usiw
f iG f vlenf;pktcGix
hf ;l cHvw
l ef;
pm;rsm;\ csrf;omaysmf&TifrItwGuf vltrsm;\aysmf&Tifcsrf;ajrhrIrsm;ukd
paw;cJ&h onf/ tmPm&Sipf epfwiG f tmPm&Siu
f pdww
f idk ;f rusonfEiS hf
opm&Sdonfh vufatmufi,fom;rsm;? jynfolvlaumif;rsm;onf
ykd;aumifrsm;uJhodkY owfjzwfjcif;cHcJhMu&onf/
tmPm&SifEkdifiHa&;pepfBuD;pkd;aeonfhtcgwGif tmPm&Sifu
pDpOfonfhppfyGJtwGuf oef;ESifhcsDonfh vlrsm;\toufrsm;qkH;IH;&
onf/ vlUtoufonf t&m&mxufwefzkd;&Sdonf/ vlrsm;\csrf;om
aysm&f iT rf o
I nf yef;O,smOfvv
dk yS onf/ vlwidk ;f vlwidk ;f onf wef;wlnrD Q
aysm&f iT cf sr;f ajrrh rI sm;ukd twlwuGcpH m;? pHpm;cGi&hf &dS rnf/ 'Dru
dk a&pDonf
ajr&Sifya'o&mZfpepfukdNzdKzsuf? tmPm&Sifpepfukd tjrpfjzwfNyD;
tmPm&Sifpepfukd wkdufckdufcJhonf/ rdrd\aoG;? acR;? rsuf&nfrsm;ESifh

'Drkdua&pD

159

&if;NyD; wkdufckduf&,lcJhonfh twkr&Sdonfh&wemwpfyg;jzpfjcif;aMumifh


taemufwkdif;u 'Drkdua&pDzGHUNzdK;onfhEkdifiHrsm;rS jynfolrsm;onf
vlom;rsm;\vGwfvyfcGifhESifh wpfOD;csif;pD\tcGifhta&;ukd tpGrf;ukef
xdef;odrf;oGm;rnfqkdonfhjyif;jyonfh pdwf"mwf&SdMuonf/
vlom;rsm;tm;vk;H onf wef;wlnrD Qaysm&f iT cf sr;f ajrrh u
I dk awmihf
wcGifh&Sdonf/ aysmf&Tifcsrf;ajrhrIqkdonf rkd;ay:uusvmonfht&mrsdK;
r[kwfouJhokdU ajrBuD;xJuxGufay:vmonfh t&mrsm;vnf;r[kwf/
aysmf&Tifcsrf;ajrhrIqkdjcif;onf vlrsm;\vkyftm;? BudK;yrf;rIrsm;ESifh wnf
aqmufoGm;&rnfjzpfonf/ xkdUaMumifh vlrI0ef;usifwGif aexkdifMuol
wkid ;f &J&&J if&h ifEh iS hf vkyaf qmif&rnf/ uk,
d w
f idk v
f yk af qmifjcif;rS &&So
d nfh
0rf;omrIucdk pH m;&if;jzifh tjcm;vlrsm;\ezl;uacR;ajcusatmif BuKd ;pm;
xm;onfhvkyftm;ukdvnf; wefzkd;xm;&rnfjzpfonf/
vlUavmuwGif 0da&m"djzpfrIrsm;&Sdjcif;onf trSefwu,fjzpf
onf/ 'Drkdua&pDukdusifhokH;onfhtcgwGif tvkyfvkyfonfh vlrsm;\
pm;0wfaea&;u tqifrajyMuaomfvnf; tvkyfrvkyfonfholrsm;\
tdyfaxmifxJodkY aiGrsm;pD;0ifjcif;rsdK;jzpfonfrSm renf;ay/ t"du
tm;jzifh pD;yGm;a&;e,fy,fu 'Drkdua&pDa&;&m jyemjzpfonf/
vmrnfhtcef;wGif avhvmMurnf/
pD;yGm;a&;tzGJUtpnf;rsm;\jyemukdacwxm;NyD; vlom;
rsm;taeESifh vlwpfOD;csif;tay:av;pm;wefzkd;xm;onfhpdwf"mwfrsdK;
vltrsm;wGif&Sdaeygu pD;yGm;a&;ESifh qufET,faeonfh tawG;tac:
rsm;u vlrI0ef;usiftwGif; eufeufIdif;Idif;tjrpfwG,faejcif;\
&v'f t aejzif h ol w pf y g;\vk y f t m;aMumif h &&S d v monf h t usd K ;
tjrwfukd tvkyfrvkyfonfhvlrsm;u acgif;ykHjzwf,lonfhvkyfxkH;
vkyfenf;yifjzpfonfudk odjrifEdkifonf/ 'eduynm&Sif Immanuel
kantm u ]]uk d , f ukd,fwkdifE S i f h tjcm;olr sm;tay: rnf o l Y u d k r qd k
wlnDaom&nfrSef;csuftjzpfqufqHoifhNyD; rdrd&nfrSef;csufjynfh&ef

160

'Drkdua&pD

enf;vrf;wpfcktjzpf tokH;jyKwmrsdK;rjzpfoifhyg}}[k ajymcJhonf/


tjcm;vlrsm;\&nfrSef;csuftwGuf enf;vrf;wpfckoufouftjzpf
tok;H csc&H onfhoo
l nf tckdif;tapomjzpfonf/ ukd,fhtusdK;tjrwf
twGuf ypnf;wpfct
k aejzift
h ok;H jyKjcif;onf vlrsm;\*kPo
f u
d m ukd
eif;acszsuq
f ;D onfh jypfrIwpfckyifjzpfonf/ 'Drkdua&pDonf vlYtodkif;
t0kdif;twGif;rS tckdif;taptrsdK;rsdK;ukd yaysmufoGm;ap&ef vkyfaqmif
&rnfjzpfonf/ tjcm;olrsm;\acR;jzifh BudK;pm;ykHazmfxm;jcif;rsm;ukd
vuftpkdjzifhqyfjymrIefUrsm;ukdukdifouJhokdU &,laeonfhjypfrIrsm;ukd
ESifxkwfypf&rnfjzpfonf/
vlwdkif;aumif;pm;a&;0g'
vl o m;rsm;uk d wpf O D ; csif ; tay:av;pm;wef z d k ; xm;onf h
&yfwnfrIonf vlwdkif;aumif;pm;a&;pepfjzpfonf/ 'Drkdua&pD0g'\
tajccHpdwf"mwfqo
dk nf wpfO;D csi;f aumif;rGerf Itay:&yfwnfaejcif;
jzpfonf/ vlwpfOD;wpfa,mufcsif;pDonf vlrI0ef;usif\e,fy,f
trsdK;rsdK;\ wpfpdwfwpfykdif;jzpfonf/ vlwpfOD;csif;jynfhpkHrIuom
vlr0I ef;usiw
f ;dk wufr\
I tajccHjzpfonfqjdk cif;ukv
d ufco
H nhf &yfwnf
csufjzpfonf/ vltm;vkH;vlrI0ef;usifxJwGif aumif;rGefwefzkd;&Sdonfh
t&G,fa&mufolrsm;jzpfvmrnfqkdygu avmuBuD;onf tvkdvkd
aumif;rGefvmrnfjzpfonf/ wpfOD;wpfa,mufcsif;pD\ pm;? 0wf?
aea&;wkd;wufygu <u,f0csrf;omNyD;aysmf&TifzG,faumif;onfh vlrI
0ef;usifonf tvkdvkdjzpfay:vmrnf/ av;pm;wefzkd;xm;oifhonfrSm
]]vlwpfp}k }r[kw?f ]]uk,
d w
f pfa,mufwnf;}}r[kw?f touf&o
dS nf]h ]vlwidk ;f }}
jzpfonf/
'Drkdua&pD0g'ESifh qefUusifaejcif;onf tmPm&Sif0g'jzpf
onf/ tmPm&Sif0g'onf wpfOD;wpfa,mufaumif;pm;onfhpepfukd
y,fcsjcif;jzpfonf[kqkd trsm;aumif;pm;a&;0g'ukd tckdiftrm
ukdifpGJajymqkdonf/

'Drkdua&pD

161

,if ; od k Y a jymqd k a om trsm;aumif ; pm;a&;0g'qk d o nf r S m


wpfOD;wpfa,mufcsif;pDukd av;pm;wefzkd;xm;jcif;r[kwf? wpfOD;csif;
ukdausmfvGefNyD; vlrI0ef;usifwpfckvkH;ukd av;pm;wefzkd;xm;onf/
vlrsKd ;pkwpfcv
k ;Hk qkjd cif;rsKd ;? Ekid if w
H pf0ef;vk;H qkjd cif;rsKd ;ukd wefz;dk t&Sq
d ;Hk [k
,lqjcif;jzpfonf/ vlrsdK;pkrsm;? EkdifiHrsm;qkdonf vlwpfOD;wpfa,muf
csif;qkdonfukdausmfvGefumtm;vkH;ukdNcKHNyD; t&mwpfcktaejzifh
ouf0ifvIyf&Sm;NyD; ,if;wpfckvHk;u wkd;wufoGm;onf[k,lqjcif;
jzpfonf/
vlr0I ef;usit
f wGi;f &Sio
f efaexkid rf t
I m;vk;H \&nfrSe;f csuo
f nf
wefz;dk xm;rItm;vk;H ukw
d ;dk wufapNy;D <u,f0csr;f omaponf[q
k o
dk nf/
wpfckvkH;ukdav;pm;onfqkdjcif;onf wpfpdwfwpfykdif;ukdwpfckvkH;wGif
rScD t
dk m;xm;aponf/ wpfcv
k ;Hk \wpfpw
d w
f pfyidk ;f ukd wpfO;D wpfa,muf
csi;f pDEiS hf zGUJ pnf;xm;onf/ trsm;aumif;pm;a&;pepfqo
dk nfrmS wpfO;D
csif;pD\wefzkd;ukd todtrSwfrjyK? wpfOD;csif;pDonf wpfckvkH;twGuf
tepfemcH&rnf[k oifxm;onf/
vlrsKd ;pkEidk if q
H o
dk nf wefz;dk xm;&rnft
h &mjzpfonfudk vufc&H
rnfjzpfonf/ vlrsdK;pkxJrS wpfOD;wpfa,mufcsif;pD rBuD;yGm;rwkd;wuf
vQif vlrsdK;pkwpfckvkH;\BuD;yGm;wkd;wufrIqkdjcif;onf rnfodkY&SdEkdif
rnfenf;/ Ekid if o
H m;tm;vk;H paw;Ny;D wpfEidk if v
H ;Hk rnfoUdk wk;d wufatmif
vkyaf qmifEikd rf nfenf;/ vlrsKd ;pkrsm;? Ekid if rH sm;\ wk;d wufatmifjrifrq
I dk
onfrSm tjcm;r[kwf/ EkdifiHwGif&Sdonfh vlwpfOD;wpfa,mufcsif;pD\
wk;d wufatmifjrifryI ifjzpfonf/ vlwpfO;D wpfa,mufcsi;f pD\wefz;dk ukd
vufrcHbJ vlrI0ef;usifwpfckvkH;ukdwefzkd;&Sdonfht&mqkdum acgif;xJ
kdufoGif;jcif;onf tmPm&Sifpepf\vkyf&yfrsm;jzpfonf/
tmPm&Sifonfjynfolrsm;tm; ,if;uJhokdUajymqkdTefMum;NyD;
jynforl sm;u pGeUf vTwt
f epfemcH&ef wGeUf qkwrf aeapa&;twGuBf uzH ef
onf/ jynfolrsm;twGuf[kqdkum ]]trsm;aumif;zkdU ukd,fusdK;pGefU}}
...qkdonfh rl0g'ukdtwif;tusyfvkyfaqmifonf/

162

'Drkdua&pD

trsm;aumif;pm;a&;0g'onf 'Dru
dk a&pD0g'ukd Iwcf s&eftwGuf
'Dru
dk a&pDonf wpfu,
dk af umif;qefonf0h g'jzpfjcif;aMumifh 'Dru
dk a&pD
EkdifiHu jynfolrsm;onf EkdifiHtay:apwemenf;NyD; EkdifiHcspfpdwf"mwf
enf;yg;onf[kqkdonf/
'Dru
dk a&pD0g'onf Ekid if \
H tav;xm;&rnft
h &mukd ESv;Hk oGi;f
xm;onf/ ukd,fhEkdifiH\cspfjrwfEkd;&rnfht&monf rnfonfqkdjcif;ukd
od x m;onf / Ek d i f i H t wG u f [ k q k d u m Ek d i f i H o m;wpf O D ; wpf a ,muf
taejzifh &oifhonfhvGwfvyfcGifhESifh &ykdifcGifhrsm;ukd paw;ypf&rnfukd
tqkH;pGefqefUusifonf/ EkdifiHonf vlrI0ef;usif\zGJUpnf;ykHpepfukd
xdef;odrf;xm;NyD; jynfolrsm;\aysmf&Tifcsrf;ajrhrI? wkd;wufrIrsm;jym;
vmap&eftwGuf vkdtyfonfhtjzpfudkom tav;xm;oifhonf/
jynfolrsm;u twlwuGBudK;yrf;vkyfaqmif? tjyeftvSefaz;rulnDNyD;
pnf;pnf;vkH;vkH;ESifh wnfaqmufxm;onfh EkdifiHawmfjzpfrSom cspfjrwf
Ekd;avmufonfht&mjzpfvmrnfjzpfonf/ 'Drkdua&pD0g'wGif tav;
xm;qkH;t&monf wpfOD;wpfa,mufcsif;pD\pm;0wfaea&;jynfhpkHrI
jzpfNyD; wpfOD;csif;pD\pnf;vkH;nDGwfrI? yl;aygif;aqmif&GufrIaMumifh
vltm;vkH;zGHUNzdK;wkd;wufvmonfh vlrI0ef;usiftwGif;u pm;0wf
aea&;yifjzpfonf/ EkdifiHonf vlrI0ef;usiftwGif; pm;0wfaea&;
ykdrkdaumif;rGefwkd;wufatmifxdef;odrf;NyD; wkd;wufa&;twGufwnf&Sd
onfh EkdifiHa&;tzGJUtpnf;wpfckyifjzpfonf/
trsm;aumif ; pm;a&;0g'\pOf ; pm;yk H o nf jynf w G i f ; wG i f
Ekid if o
H m;wpfa,mufcsif;pD\tajccHtcGifhta&;rsm;ESifh pm;0wfaea&;
ukd eif;acszsufqD;rIwpfckwnf;aMumifh tE&m,f&Sdonfr[kwfay/
jynfyukdOD;wnf tjcm;EkdifiHrsm;\tusdK;tjrwfrsm;ukd xdckduf
zsuf q D ; &ef 0ef r av;onf h t jyKtrl j zpf o nf / trsm;aumif ; pm;
a&;0g'onf Ekid if t
H m;vk;H \tcsKyt
f jcmtmPmESihf vkNH cKaH &;ukd wef;wl
tav;xm;&mwGif rdrw
d pfEidk if w
H nf;uom urmay:wGif twk;d wuf

'Drkdua&pD

163

qk;H ? av;pm;p&mtaumif;qkH;EkdifiHjzpfonf[k ,lqxm;onf/ tjcm;


EkdifiHrsm;rnfokdUyifjzpfapumrl rdrdEkdifiHom;tm;aumif;vmrnfqkdygu
NyD;onf[kpOf;pm;onf/ xGufay:vmonfhqkH;jzwfcsufrSm rdrdEkdifiH
tiftm;aumif;&eftwGuf rnfonfhtvkyrf qkv
d yk rf nfqo
dk nfh Ekid if H
wpfEidk if t
H aejzifh wpfu,
dk af umif;qefonfh0g'jzpfNyD; EkdifiHjcm;wkdif;jynf
rsm;ukdvufeufESifh Ncdrf;ajcmufjcif;? tiftm;okH; tdrfeD;csif;EkdifiH\
e,fajrukd odrf;ykdufjcif;rsm;vkyfonfh usL;ausmfonfh0g'jzpfonf/
trsm;aumif;pm;a&;0g'onf ppf\ab;tE&m,frsm;ukd zdwfac:&m
a&mufEidk o
f nf/ aMumufrufz,
G &f maumif;onfph pfBu;D aemuf wpfBurd f
xyfrjzpf&eftwGuf trsm;aumif;pm;a&;0g'qkdonfh trSm;BuD;ukd
aemufwpfBudrfxyfrvkyfoifhay/
'Dru
dk a&pD0g'onf wpfO;D csi;f pD\wefz;dk ESihf *kPo
f u
d m tay:
eufeufdIif;Idif;av;pm;wefzkd;xm;rIukd tajccHxm;onf/ rdrdEkdifiH\
EkdifiHom;rsm;ukd av;pm;wefzkd;xm;onfomru tjcm;wkdif;jynfrsm;
u EkdifiHom;rsm;ukdvnf; wef;wlnDrQvlom;rsm;taejzifh av;pm;
wefzkd;xm;onf/ rdrdEdkifiH<u,f0csrf;omjcif;ESifh wpfcsdefwnf;wGif
tjcm;Ekid if rH sm;vnf; twlwuG<u,f0csr;f omapcsio
f nf/ xGuaf y:
vmjcif;u [efaqmifrIuif;rJhonfh EkdifiHwumyl;aygif;aqmif&GufrI
qkdonfh tjyKtrljzpfNy;D t&nftaoG;jrifrh m;onfu
h rmh Nird ;f csr;f a&;ukd
tumtuG,fay;onfh pdwf"mwfyifjzpfonf/ 'Drkdua&pD0g'ESifhom
urmonf wpfjznf;jznf;wpfpkwpfpnf;wnf;jzpfvmayrnf/ EkdifiH
toD;oD;u olwUdk \xl;jcm;csuu
f t
dk ok;H jyKNy;D uk,
d pf w
D m0efxrf;aqmif
jcif;tm;jzifh ouf&Sdvlom;tm;vkH;Nidrf;csrf;rI? aysmf&Tifcsrf;ajrhrIrsm;ukd
cHpm;EkdifrnfhurmBuD; wjznf;jznf;ay:aygufvmrnfjzpfonf/

164

'Drkdua&pD

tcGifhta&;ESifh wm0ef0w&m;
vlwdkif;aumif;pm;a&;pepfonf rdro
d w
l pfyg;qko
d nfEiS rhf qkid ?f
vlom;tm;vk;H ukd vlwpfO;D wpfa,mufpt
D jzpf av;pm;wefz;dk xm;onf/
rdrdukd,fukd av;pm;wefzkd;xm;onfqkdjcif;onf rdrd\pkdufvuPm
ukdwefzkd;xm;jcif;jzpfNyD; rdrd\rSefuefonfhtcGifhta&;ukd tum
tuG,fay;jcif;vnf;jzpfonf/ pku
d v
f uPmukd tav;xm;onfo
h o
l nf
rdrdtusifhpkdufukd aumif;rGefatmifBudK;pm;&rnfjzpfonf/ rrSefuef
onfhtcGifhta&;ukd axmufjyajymqkdonfholonf tvm;wlolwpfyg;
\ rSefuefonfhtcGifhta&;ukdvnf; tav;xm;&rnf/ rdrd\tusifh
pku
d rf aumif;bJ? olwpfyg;\av;pm;rIudk vkcd si
f r&yg/ tjcm;olrsm;
\&yfwnfrIukd tav;rxm;bJ/ rdrd\&yfwnfrIukd vufcHckdif;r&yg/
vlwdkif;aumif;pm;a&;pepfonf wpfOD;csif;pD\tcGifhta&;ukd tav;
xm;NyD; wpfOD;csif;pD\wm0efukdvnf; tav;xm;onf/ wpfOD;
csif;pDu ,if;wm0efukdodxm;jcif;tm;jzifh vlrI0ef;usiftwGi;f aexkid f
vIyf&Sm;rItm;vkH; tqifajyajyacsmacsmarGUarGUvkyfaqmif E k d i f & ef
arQmfvifh&rnfjzpfonf/
'Drkdua&pD\vlrI0ef;usifwGif vlom;tm;vkH;onf rdrd\
vkyfaqmifrItm;vkH;ukd wm0ef,l&onf/ wpfckckvkyfMunfhtqifajy
oGm;onfhtcg &ydkifcGifhrsm;ukdtBuD;tus,ftckdiftrmajymqkdNyD;
usIH;oGm;onfhtcg csufcsif;tjcm;vlukd tjypfajymjcif;uJhodkYaom
vkyef nf;vky[
f efrsm;onf ol&aJ bmtaMumifq;Hk aomvky&f yfjzpfonf/
vlwkdif;rdrdwm0efukdxdef;odrf;? rdrdxl;jcm;csufukd aumif;rGefpGmtokH;
csNyD; wm0ef,lpdwftjynfhESifh rdrdwm0efukdxrf;aqmifjcif;r[kwfygu
vlrI0ef;usifwkd;wuf&efarQmfvifhr&ay/
abhpfabmukdMunfhygu ypfoluabmvkH;udkypf? zrf;olu
abmvkH;ukdzrf;onf/ Shortstop rSm&SdolxHodkY abmvkH;a&mufvmonfh
tcg olucsufcsif;zrf;NyD; Second base u vlxHypf? Second base

'Drkdua&pD

165

uaecsufcsif; First base ukdypfNyD; double play jzpfatmifvkyfrnf/


right field ESifh center field Mum;xJusonfh abmvkH;ukd ESpfOD;NydKifNyD;
zrf;&efajy;oGm;onfhtcg right field u upm;orm;u ajcwpfvSrf;
apmaeonfqkdygu center field u tm;upm;orm;u tNydKifrvkbJ
aemufqkwfay;rnf/ abhpfabmwGif ukd;OD;pvkH;u toD;oD;rwlonfh
vkyfaqmifrIrsm;ESifh ukd,fhxl;jcm;csufukdaumif;aumif;tokH;cs&if;ESifh
vl w pf a ,muf w nf ; u ajcrsm;vuf r sm;uk d vI y f & S m ;aeouJ h o k d U
tm;vkH;u wnDwGwfwnf;jzpfNyD; tm;vkH;twlwuG&nfrSef;csuq
f D
OD;wnf tyfcsnw
f pfrQipf mrQyifrvGaJ pbJ yl;aygif;vkyaf qmifonf/
'Drkdua&pD0g'\vlrI0ef;usiftwGif;u b0onfvnf; emrnfausmf
abhpfabmvftoif; upm;onfhtwkdif; jzpfrnfqdkygu tvGef
aumif;rGefrnfjzpfonf/
vl r I 0 ef ; usif b 0onf tvG e f a wmf o nf h t m;upm;orm;
ukd;OD;ESifh upm;onfhabhpfabmESifhrwlyg/ &Gmwpf&Gmwnf;rSmyif
axmifESifhcsDaom &Gmol&Gmom;rsm;&SdMuonf/ NrdKUwGifvnf; vlESpf
aomif;? okH;aomif;ceYftwlaexkdifMuonf/ wpfEkdifiHvkH;oef;ESifh
csD&SdMuonf/ ,if;wkdUtxJwGif qkd;oGrf;onfhvlrsm;vnf;&Sdonf/
vkycf sio
f nfuv
dk yk Nf y;D tjcm;vlrsm;ukd tvGet
f uRpH w
d t
f aESmiht
f ,Suf
ay;onfholrsm;vnf;&So
d nf/ olc;dk rsm;&So
d uJo
h Udk "m;jyrsm;vnf;&So
d nf/
twkid ;f qkyd gu vlrI0ef;usifonf tqifrajyEdkif/ ,if;tcg Oya'
qkdonfay:aygufvmNyD; jypfrIukdpD&ifqkH;jzwfonf/ qkd;oGrf;onfholukd
zrf;qD;onf/ aumif;onfholukd rSefuefonfhtcGifhta&;rsm;&&Sd&ef
tumtuG,fay;onf/ ykdifqkdifcGifhukdxdyg;cH&onfhtcg jyef&atmif
vkyaf qmifay;onf/ w&m;rrQwonfq
h ;Hk I;H rIjzpfonft
h cg w&m;k;H wGif
wkdifwef;NyD;avsmfaMu;awmif;&onf/ Oya'[kqkdygu aMumufp&m
[kxifwwfMuNyD; w&m;kH;a&mufonf[kajymvkdufygu rESpfNrdKUp&m
xif j rif , l q jcif ; onf tmPmuk d w k e f a eatmif a Mumuf c J h & pOf u

166

'Drkdua&pD

tusirhf sm; useaf eao;aomaMumifjh zpfonf/ 'Dru


dk a&pDEidk if u
H jynfol
rsm;onf tcGifhta&;rsm;ukd tokH;rcsrjzpfyg/ rSefuefonfh tcGifh
ta&;qkdjcif;onf &J&J&ifh&ifhESifh Oya'ukdrlwnfNyD; wkdufckduf,l&rnf
jzpfonf/ Oya'? w&m;kH;qkdonf rsm;onf jynfolrsm;ESifh zGJUpnf;xm;
onfh bufawmfom;rsm; jzpfae&rnf/
wpfcsdefwnf;rSm Oya't&tcGifhta&;ukd tckdiftrmajymqkd
jcif; wpfckwnf;ukdom tvsifpvkdvkyfNyD; wm0efxrf;aqmifonfh
ae&mwGif OayumjyKxm;rjzpfonfudk ajymp&mvkdrnfrxifyg/
Oya'ukdtokH;csNyD; tm;enf;olukdtEkdifusifh? w&m;rQwrIr&Sdonfh
oabmwlnDcsufrsm;ukd t"rvkyfaqmifapNyD; rrSefuefonfhtusdK;
tjrwfrsm;ukdvkdcsifavmbBuD;jcif;rsdK;onf Oya'ukdraumif;onfh
bufwGif tpGef;a&muftokH;csjcif;jzpfonf/
tDwvDEidk if H Aif;epfNrKd UwGif tefwedk q
D o
dk nfh pdwaf umif;&So
d nfh
jynfolwpfa,muf&Sdonf/ olonfoli,fcsif;twGuf aiGacs;iSm;&efvkd
ojzifh twkd;trsm;BuD;,lonfh Idif;avmhxHrS okH;axmifacs;cJhonf/
aiGacs;pmcsKyfwGif jyefrqyfEkdifygu tom;ukdtav;csdefwpfaygif
pmvSD;jzwfrnf[ka&;xm;onf/ tefwkdeD,kdonf aiGjyefrqyfEkdifcJhonfh
twG u f I d i f ; avmh u wk d i f w ef ; NyD ; uwd t wk d i f ; tom;uk d t av;
csdefwpfaygifpmvSD;xkwfrnf[k zdtm;ay;onf/ tefwkdeD,kdaiGacs;
ay;vkdufonfh oli,fcsif;\ZeD;ykd&Smonf w&m;olBuD;[efaqmifNyD;
w&m;kH;ukda&mufvmonf/ aiGacs;pmcsKyfwGif tom;ukdtav;csdef
wpfaygifpmvSD;jzwfrnf[ka&;xm;aomfvnf; aoG;ukdxkwf,lrnf[k
ra&;xm;onft
h wGuf aoG;wpfpufrrS xGuaf pbJtom;ukd tav;csed f
wpfaygiftwdtusvSD;jzwf,l&rnfvm;[kqkdonf/ &rnfqkdygu
vkyfMu&efqkH;jzwfcsufcsvkdufNyD; Idif;avhmukdtcufawGUapcJhonf/
,if;onf &SdwfpyD;,m;\ The Merchant of Venice qkdonfh 0wKjzpf
onf/ t"dym,fr&Sdonfh oabmwlpmcsKyfrsdK;&Sdp&mtaMumif;r&Sdyg/

'Drkdua&pD

167

ypnf;Opmqkdjcif;onf okH;pGJykHay:rlwnfNyD; tm;enf;olu'dk u


k a y;onfh
tiftm;Bu;D rm;onfh vufeufBu;D jzpfonf/ aiGaMu;Opm<u,f0csrf;om
olrsm;\tusKd ;pD;yGm;wpfcw
k nf;uko
d m wpfzufowfxed ;f odr;f ay;onfh
Oya'pepfrsdK;ukd jynfolrsm;\qEESifh jyifqifoGm;&efvkdtyfonf/
ypnf;Opmonf vlrsm;\pm;? 0wf? aea&;twGuf r&Sdrjzpf
vkdtyfonfht&mjzpfonf/ zGJUpnf;ykHtajccHOya'onf ypnf;Opmykdif
qkdifcGifhudkumuG,fapmifha&SmufNyD; Oya'onf vuf0,fxm;&SdcGifhukd
umuG,af pmifah &Smufonf/ vlr0I ef;usiw
f iG f aexkid o
f nfo
h rl sm;tMum;
qif;&Jcsrf;omuGm[rIBuD;rm;vmonfhtcg csrf;om<u,f0olrsm;\
tusdK;tjrwfrsm;u ykdrkdBuD;rm;vmNyD; qif;&Jolrsm;uykdNyD; tajctae
qkd;vmrnfjzpfonf/ jynfoltm;vkH;aysmf&Tifcsrf;ajrhrIukd rQa0cHpm;
rnfqo
dk nfh 'Drkdua&pDEkdifiH\pH&nfrSef;csuf tv[jzpfoGm;rnfukd
a&SmifvTJr&Edkifyg/ ,if;qkd;usdK;ukdz,f&Sm;&eftwGuf pD;yGm;a&;
e,fy,fwGif 'Drkdua&pDazmfaqmif&ef ta&;BuD;qkH;jzpfonf/ wpfcsed f
wnf;wGif vlrI0ef;usifxJ aexkdifvIyf&Sm;onh fvlrsm;u yp n f ;
Opmqkdonfht&mESifh ywfoufNyD; ukdifpGJxm;onfhtawG;tac:rsm;ukd
ajymif;vJypf&ygrnf/ ykdifqkdifcGifhqkdjcif;onf ykdif&Sif\tusdK;pD;yGm;
wpfckwnf;twGuf&Sdonfh t&mrsm;rjzpf&yg/ ykdifqkdifolrsm;onf
ykdifqkdifonfhyrmPrsm;jym;avav? ,if;ykdifqkdifrIrsm;ukdtokH;jyKNyD;
vlrI0ef;usifwkd;wufatmiftusdK;jyK&ef wm0ef&Sdavavjzpfonf/
tcGifhta&;rsm;ukd umuG,fapmifha&Smufjcif;onf vlwpfOD;csif;pD\
vl r I 0 ef ; usif q k d i f & mwm0ef u k d xrf ; aqmif j cif ; jzpf o nf q k d j cif ; uk d
rsufarSmufacwf vlrI0ef;usifykHpHykdifqkdifcGifh\oabmw&m;xJwGif
&Sif;&Sif;vif;vif;azmfjyxm;onf/

168

'Drkdua&pD

vlrIusifh0wf
vlrI0ef;usifwGif aexkdifoltm;vkH;onf toD;oD;\wm0efukd
tav;xm; uk,
d pf u
D ,
dk pf \
D tcef;u@ukv
d yk af qmifNy;D tjyeftvSef
yl;aygif;aqmif&Gufjcif;onf vlom;rsm;vkyfaqmif&rnfh vlrIusifh0wf
jzpfonf/ vlrIusifh0wfESifh Oya'wdkYonf vlrI0ef;usifpepfwus&SdrIukd
xd e f ; od r f ; xm;&ef t wG u f r &S d r jzpf v k d t yf o nf h t &mrsm;jzpf o nf /
,if;ESpfckwGif yg0ifonfhwm0efrsm;u wlnDrIrsm;&SdEkdifaomfvnf;
rvkdufemrae&owfrSwfxm;jcif;onf Oya'jzpfonf/
vlru
I si0fh wft&wm0efonf rdru
d ,
dk w
f idk u
f todpw
d "f mwfEiS hf
rdrdoabmESifh rdrdvkyfaqmifoGm;jcif;yifjzpfonf/ ,if;onfvlrI
0ef;usi\
f wefz;dk jzpfonf/ xkUd jyif Oya't&wm0efuv
dk nf; Ekid if aH wmf
u twif;tusyfvkyfaqmifckdif;&onfrsdK;r[kwfbJ? jynfolrsm;u
rdrdoabmESifh rdrdvkyfaqmif&efvkdtyfonf/ vlrIusifh0wft& wm0ef
rsm;ukdvdkufemapmifhxdef;jcif;rjyKawmhonfhtcgwGif Oya't&rjzpf
raeMuyfrwfo
Hk m&So
d nf/ xkUd aMumifh Oya'onfvnf; vlru
I si0hf wfudk
tajccHxm;jcif;r[kwfcJhygvQif tjynfht0vkdufemMurnfr[kwf
ouJhokdU vlrIusifh0wfonfvnf;Oya'ESifh ,SOfwGJraeygu tm;enf;rI
&Sdrnfjzpfonf/
Oyrm - &xm;armif;olonf rD;ydGKifhukdtNrJwrf;owdxm;
wm0ef,lpdwftjynfhESifh armif;&ygrnf/ oli,fcsif;ESifh pum;ajym
onfhbufodkY tmkHa&mufoGm;NyD; rawmfwqrsm;jzpfjcif;? owd
vufvGwfESifhvlukd 0ifwkdufjcif;rsm;vkyfrdvQif Oya't&jypf'PfcwfcH
&ygonf/ armif;ESifolrsm;tpkonf Oya't&jypf'PfcsrSwf&rnfukd
aMumufr[kwf? vltrsm;\toufukdwm0ef,lxm;&onfqkdonfh
BuD;rm;onfh wm0efukdodxm;NyD; rdrdoabmESifh rdrdowdxm;um
vkH;0trSm;t,Gif;rjzpfap&ef &xm;ukdarmif;ESifaejcif;omjzpf&rnf/
&xm;armif;olrsm;onf Oya't&owfrSwfay;xm;aom wm0efrsm;

'Drkdua&pD

169

onf vlrIusifh0wft&vdkufem&rnfhwm0efjzpfonf/ tjcm;Oyrm


wpf c k t aeES i f h tjcm;ol r sm;xH u acs;iS m ;xm;onf h t&mrsm;uk d
jyef a y;jcif ; onf vl r I u sif h 0 wf t &wm0ef j zpf o nf / ol i ,f c sif ;
xHrSiSm;xm;onfh pmtkyfukdrarhravsmhjyefay;vdkpdwf&Sdonfr[kwf
ygvm;? tcuftcJawGUaecsed w
f iG f rdru
d w
dk pfpw
Hk pfa,mufu aiGacs;onf
qkdygu jyefrawmif;&bJ tqifajyonfESifh jyefqyfMuonfr[kwf
ygvm;/ vlrsm;wGiv
f nf; pum;ukd Aavmif;AvJajymqkNd y;D acs;xm;onfh
t&mrsm;ukd jyefray;onfholrsm;&Sdonf/ xdktcgwGif Oya'ESifh twif;
tusyfjyef ay;ckdif;&jcif;rsm;jzpfvmonf/ vlrIusifh0wft&wm0efudk
ysufuGufygu Oya'ESihf twif;tusyv
f yk af qmif&ef vkt
d yfonf[k
qkv
d dkjcif;jzpfonf/
vlrIusifh0wfESifh Oya'qkdonf armfawmfum;bD;rsm;uJhokdU
wpfckESifhwpfck eufeufIdif;Idif;qufoG,faeNyD; pnf;pepfuspGm twl
wuG,OS w
f aJG exkid rf u
I dk xde;f odr;f xm;jcif;jzpfonf/ aeUpOfvrl 0I ef;usif
twGif;aexkdif&mwGif Oya't&ta&;,lap&efwkdif;Mum;&onftxd
rjzpfb?J vlru
I si0hf wf\pGr;f tm;ESiyhf if pepfwusjzpfaeygu taumif;
qkH;jzpfonf/
'D r k d u a&pD v l r I 0 ef ; usif w G i f t&mtm;vk H ; xuf t &if q k H ;
vlom;csif;wpfa,mufESifhwpfa,muf tjyeftvSefav;pm;&rnfqkd
onfhpdwf"mwfukd arG;jrL&rnfjzpfonf/ wpfOD;csif;pD\vGwfvyfcGifh
tay:tav;xm;rIukd todtrSwfrjyKwpfOD;csif;pD\*kPfodumukd
em;vnfrIr&Sdonfholonf tjcm;ol\vGwfvyfcGifhukdydwfyif? tjcm;
ol\tusifhpkdufukdapmfum;jcif;rsm;ukd rqifrjcifvkyfwwfonf/
vlom;tjzpfarG;zGm;vmNyD; wpfOD;wpfa,mufwnf;aexkdif
oGm;r&ay/ vlrsm;onf arG;zGm;vmcsdefrSp tjyeftvSefrSDckd&if;
tvkyfvkyfMu&onf/ tjcm;olrsm;\vkyftm;aMumifh tqifajyajy
aexkdifpm;aomufEkdifonf/ tm;vkH;aexkdifonfh vlrI0ef;usifukd

170

'Drkdua&pD

wwfEkdiforQaumif;rGefap&ef pdwfcsrf;omp&mjzpfap&ef vkyfaqmif&ef


onftm;vkH;\wm0efjzpfonf/ wpfOD;\xl;jcm;csufukd wpfOD;u
tod t rS w f j yKNyD ; ? rd r d a &mol w pf y g;ygvG w f v yf c G i f h u k d rrS e f r uef
csKyfukdifjcif; rcH&ap&efvkyfaqmif&if; ukd,fwkdifuvnf;olwpfyg;\
vGwv
f yfciG u
hf dk av;pm;wefz;dk xm;&rnf/ okUd vkyaf qmifNy;D tNrw
J rf;
trSeu
f o
dk majymum trSew
f &m;uko
d mtaumiftxnfazmf&eftwGuf
tpOfrjywf;dk om;ajzmifrh wfr?I trSew
f &m;twGuf tI;H ray;rI[o
l nfh
owd&Sdae&ygrnf/ vlrI0ef;usifwpfckwGif 'Drkdua&pD0g'atmifjrifjcif;?
atmifjrifrIr&Sdjcif;udk tqkdygvlrI0ef;usifwGif trsm;jynfol\aysmf&Tif
csrf;ajrhrItwGuf pGefUvTwfay;tyfonfh kd;om;ajzmifhrwfrIESifh owd&Sd
aomoltenf;trsm;u tqkH;tjzwfay;jcif;yifjzpfonf/

'Drkdua&pD

171

tcef; (9)
pD;yGm;a&;vIy&f mS ;rIEiS hf 'Dru
dk a&pD
vGwfvyfpGmNydKifqkdifvkyfaqmifjcif;tusdK;tjrwf
'Drkdua&pDpdwf"mwfukd EkdifiHa&;? vlrIa&;twGif;wGifomru
pD;yGm;a&;vkyfaqmif&mwGifvnf; xnfhoGif;oGm;&efvkdtyfonf/
pD;yGm;a&;vkyfaqmifrIr&SdbJ vlom;rsm;touf&SifaexkdifoGm;&ef
rjzpf E k d i f / pD ; yG m ;a&;zG H U Nzd K ;wk d ; wuf r I r &S d b J ? vl o m;rsm;\csrf ; om
aysmf & T i f r I t ppf t rS e f & &ef q k d j cif ; onf v nf ; rjzpf E k d i f / pD ; yG m ;a&;
vkyfaqmifjcif;\&nf&G,fcsufonf uREkfyfwkdU\pm;0wfaea&;b0wGif
aygrsm;<u,f0rIrsm;&Sdvmap&ef vkyfaqmifjcif;yifjzpfonf/ txl;
ojzifh pD;yGm;a&;vIyf&Sm;rItwGif;wGif&Sdaeonfh 'Drkdua&pD0g'\
wm0ef0w&m;onf vlom;wpfOD;taejzifh touf&SifaexkdifoGm;Ekdif
onfh tcGifhta&;ukdav;pm;NyD; pD;yGm;a&;t&w&m;rQwonfh cGJa0rIukd
tmrcHay;jcif;ESifhtwl vlom;tm;vkH;\vlaerIb0tqifhtwef;ukd
wwfEkdiforQ jrifhwifay;&ef? om,maeaysmfzG,fvlrItokduft0ef;ukd
wnfaqmufoGm;&efwkdUukd jznfhqnf;aqmif&Gufay;&efjzpfonf/
,aeUpD;yGm;a&;onf t&if;&Sifpepf? vGwfvyfonfhpD;yGm;a&;
b0[kac:Muonfh tzGJUtpnf;rsm;aMumifh wkd;wufzGHUNzdK;vmcJhonf/
kd;&Sif;pGmqkd&vQif t&if;&SifpD;yGm;a&;pepfonf vlwpfOD;wpfa,muf?

172

'Drkdua&pD

ukrPD? or0g,rponfrsm;u xkwfvkyfrIenf;vrf;ukd ukd,fykdiftjzpf


xm;&Sv
d yk af qmifonfh pD;yGm;a&;ykpH rH sKd ;jzpfonf/ Oyrm- ajr? owKwiG ;f ?
pufkHponfrsm;onf ukefypnf;xkwfvkyfEkdifonfh pGrf;tm;rsm;ukd
ykdifqkdifMuonf/ xkwfvkyfa&;t&if;tESD;rsm;udk rnfolrqkdukd,fykdif
yp n f ; tjzpf yk d i f q k d i f E k d i f M uNyD ; if ; wk d U uk d t ok H ; csjcif ; tm;jzif h
trsdK;rsdK;aomvkyfief;rsm;ukd pDrHcefUcGJvkyfudkifoGm;onfh pD;yGm;a&;
vkyfaqmifrIrsdK;onf t&if;&SifpD;yGm;a&;pepfjzpfonf/ t&if;&Sif
pD;yGm;a&;pepf\ omrefoabmobm0rSm wpfzufwGift&if;tESD;
ukdykdifqkdifNyD; vkyfief;vkyfukdifaeonfht&if;&Sif wpfenf;tm;jzifh
vkyfief;&Sifu&SdaeNyD; wpfzufwGif vkyfief;wGif tvkyfcefUxm;cH&onfh
tvkyform;vnf;&Sdonf/ t&if;&Sifonf rdrdwGif&Sdonfhypnf;rsm;ukd
t&if;tESD;jyK rdrdpdwfBudKufvkyfief;ukdvkyfudkifonf/ vkyfief;wGif
tvkyfcefUxm;jcif;cH&onfh tvkyform;u vkyfcvpm,lNyD; tvkyf
vkyfukdifMuonf/ vkyfief;uxkwfvkyfvkdufonfh ukefypnf;rsm;ukd
aps;uGufwGifpkpnf;NyD; if;wkdUukd 0,f,l&efqE&Sdonfh? 0,f,lEkdifonfh
olrsm;u vGwfvGwfvyfvyf0,f,lMuonf/ t&if;&SifpD;yGm;a&;pepfqkd
onfrSm enf;jzifhvnfywfvIyf&Sm;aeonf/
xkdUaMumifh t&if;&SifpD;yGm;a&;0g'onf wkdif;jynf\tkyfcsKyfrI
atmufwiG f &Srd aebJvw
G v
f yfonfyh pHk &H o
dS nfh pD;yGm;a&;tjzpf wk;d wuf
vmcJhonf/ vGwfvyfonfh pD;yGm;a&;onf EkdifiHa&;t&vGwfvyfonfh
0g'ESifhvnf; eufeufIdif;Idif; ywfoufaeonf/ ajr&Sif,m&Sif0g'?
oufO;D qHykdif0g'rsm;BuD;pkd;onfhacwfwGif jynfolvlxkonf EkdifiHa&;
t& vGwfvyfrIr&SdMu/ EkdifiHa&;t&vGwfvyfrIr&Sdonfh EkdifiHwpfEkdifiH
wGif pD;yGm;a&;onfvnf; vGwfvyfrIr&Sday? ajr,m&SifacwfwGif
pufrv
I yk if ef; vkyu
f idk o
f rl sm;ESihf v,form; rsm;onf ajr&Si,
f m&Sirf sm;
\ tmPmatmufwiG f zdEydS rf u
I cdk cH MhJ u&onf/ A[kt
d yk cf sKyrf t
I m;aumif;
onfph epfonf oufOD;qHykdif0g'ykHpHESifh ay:aygufvmonfhacwfwGif

'Drkdua&pD

173

jynfolvlxk\pD;yGm;a&;vkyfukdifrIwGif EkdifiH\0ifa&mufpGufzufrIudk
tBuD ; tus,f c H & onf / wpf z uf w G i f Ek d i f i H a &;ES i f h ywf o uf
jynfov
l x
l o
k nf rsupf yd iG ehf m;yGiv
hf mNy;D ajr&Si,
f m&Sipf epf? oufO;D qHykdif
pepfrsm;usq;Hk vmonfEiS t
hf wl pD;yGm;a&;vkyu
f idk rf t
I ay:zdtm;ay;rI?
0ifa&mufpGufzufrIrsm;onfvnf; aysmufu,
G v
f monf/ pD;yGm;a&;t&
vkyfudkifaqmif&GufrIrsm;udkvnf; wpfOD;wpfa,mufcsif;? okdUr[kwf
vkyif ef;rsm;taejzifh rdrw
d Udk pOf;pm;awG;ac:xm;onft
h wkid ;f vGwv
f w
G f
vyfvyfvkyfudkifvmEkdifcJhonf/ 19 &mpk\ pD;yGm;a&;t&vGwfvyf
vmonfh vuPmrsm;jzpfonf/ ,aeUacwf t&if;&Sif0g'onfpD;yGm;
a&;t& vGwfvyfrIukdtajccHNyD; vsifvsifjrefjrefwkd;wufzGHUNzdK;vm
cJhonf/
vI y f & S m ;ouf 0 if a eonf h vl U abmif a vmutwG i f ; wG i f
pD;yGm;a&;tzGJUtpnf;tjzpfay:aygufvmykHudk avhvmoifhonf/
t&if;&Sif0g'onf acwftvkduf ajymif;vJvIyf&Sm;vmcJhonf/ 20 &mpk
\t&if ; &S i f 0 g'onf 19 &mpk E S i f h rwl 19 &mpk w G i f & S d o nf h
vGwfvyfonfhpD;yGm;a&;ykHpHrSm aumif;uGufrsm;&SdouJhodkY tm;enf;
csufrsm;vnf;renf;vSay/ vGwfvyfonfhpD;yGm;a&;\tm;enf;csufudk
tqifajyoifhavsmfonfhtkyfcsKyfrIESifh rSefuefrI&Sdap&efjyifqif&rnf
jzpfonf/ txl;ojzifh tkyfcsKyfrIvGwfuif;aeonfh t&if;&Sif0g'\
BuD;rm;onfhqkd;usdK;ukd arG;zGm;ay;Ekdifjcif;onf aocsmaygufawGUBuHK&
rnfjzpfonf/ t&if;&SifpepfpD;yGm;a&;ESifh trsm;jynfolvlrIzlvkHa&;ukd
aygif;pnf;ay;oGm;&efonf pD;yGm;a&;vkyfaqmifrIjzpfpOftwGif;rS
'Drkdua&pD\ tajccHoabmw&m;jzpfonf/ yxrqkH;taejzifh 19
&mpkwGif vGwfvyfonfhpD;yGm;a&;ykHpHukd tajccHxm;onfh t&if;&Sif
0g'onf rnfonfhykHpHrsdK;ESifh vIyf&Sm;cJhoenf;? pD;yGm;a&;ynm&Sifrsm;
onf rnfoUdk ok;H oyfMuoenf;qdo
k nfudk pOf;pm;MunfMh u&efvadk yrnf/

174

'Drkdua&pD

19 &mpkwGif pD;yGm;a&;t&vGwfvyfcGifhukd trsm;qkH;&&SdcJh


onfrSm pD;yGm;a&;vkyfief;rsm;jzpfonf/ t&if;&Sifonf rdrdvkyfudkif
vkdonfhtvkyf? tjrwftpGef;&Ekdifrnf[k,lqonfh vkyfief;rsm;&if;ESD;
jrKyfESHNyD; vGwfvGwfvyfvyfpDrHcefUcGJMuonf/ tjrwftpGef;rsm;onfh
vkyfief;ukd vkyfukdifvkdolrsm;rsm;jym;vmonfhtwGuf tNydKiftqkdifrsm;
jzpfvmonf/ tNyKd it
f qkid rf sm;vmonft
h wGuf xkwv
f yk o
f o
l nfvnf;
wwf E k d i f o rQ yp n f ; aumif ; aumif ; uk d aps;csd K csd K ES i f h x k w f v k y f N yD ;
rsm;rsm;a&mif;&&ef BudK;pm;awmhonf/ okdU&mwGif xkwfvkyfolta&
twG u f u rsm;aeNyD ; ok H ; pG J r nf h o l r &S d y gu yp n f ; ra&mif ; &Ed k i f y g/
xk d t cgwG i f t &if ; &S i f o nf vk d t yf c suf r sm;aom tjcm;yp n f ; uk d
xkwfvkyf&ef&nf&G,fNyD; BudK;pm;vmonf/ okdUjzifh rjrifEkdifonfhvuf
wpfpo
Hk nf tultnDay;vku
d o
f nfo
h abmjzpfvmonf? xkwv
f yk rf EI iS hf
vkdtyfcsufrQwoGm;NyD; t&if;&Siftaejzifhvnf; tjrwftpGef;&&ef
xkwfvkyfrIukd vkyfukdifouJhodkY vlrItzGJUtpnf;twGif;wGif aexkdif
aeolrsm;taejzifhvnf; aiGom&Sdygu rnfonfht&mrqkd0,f,lvm
Ekdifonf/ odkYaomenf;jzifh xkwfvkyfrIvnf;wkd;? jynfolxlxk\
pdwfcsrf;omaysmf&TifrIvnf;wkd;NyD; vlom;tm;vkH;\ tajccHusonfh
vkdtyfcsufukd jznfhpGrf;ay;Ekdifonfh jrifhrm;onfhvlaerItqifhtwef;
ukd xdef;odrf;oGm;Ekdifvmonf/ Adam Smith [kac:onfh NAdwdefEkdifiH\
emrnfBuD; pD;yGm;a&;ynm&Sifonf pD;yGm;a&;t&vGwfvyfrItwGif;
wGif&Sdonfh pD;yGm;a&;vkyfief;vGwfvyfrI\ta&;ygykH? txl;ojzifh
]]vGwfvyfpGmNydKifqkdifrI\tusdK;&SdykH}} ukd &Sif;vif;jycJhonf/
vufawGUwG i f vGwfvyfpGmNydKifqkdifrIonf t&if;&Sif0g'
pD;yGm;a&;\ rlvblwtiftm;jzpfonf/ ,if;ukd uRrf;uRrf;usifusif
tokH;csEkdifrItay:rlwnfNyD; t&if;&Sif0g'\wefzkd;ESifh t"dym,fukd
owfrSwfjcif;jzpfonf/ Adam Smith \vGwfvyfonfh pD;yGm;a&;oDtkd&D
oabmw&m;ukt
d ajccHtjzpfxm;Ny;D vGwv
f yfpmG NyKd iq
f idk rf u
I dk acsmacsm

'Drkdua&pD

175

arGUarGUaqmif&GufoGm;EkdifrnfhtajctaersdK;ukd vufawGUususpOf;pm;
MunfhMuygpdkY/
vlwpfO;D onf rdryd idk q
f idk o
f nft
h &if;tES;D okUd r[kwf olwpfyg;
qDrS acs;iSm;xm;onfht&if;tESD;ESifh tvkyform;iSm;? pufypnf;oGif;?
ukefMurf;0,fNyD; rdrdtaeESifh tjrwftpGef;&rnf[k xifrSwfxm;
onfhypnf;ukd xkwfvkyfrnfqkdMuygpkdU/ tjcm;olvnf; if;ypnf;
tjrwftpGef;&EkdifonfqkdonfukdoabmaygufNyD; if;vkyfief;rsdK;ukd
vkyfudkifvmrnfqkdvQif olwkdUESpfOD;Mum;wGif vGwfvyfonfhNydKifqkdifrI
ay:aygufvmawmhonf/ wpfzufwGif pm;okH;olonf vGwfvGwf
vyfvyfEiS hf rdrBd uKd uEf pS o
f ufonfu
h ek yf pn;f ukd a&G;cs,Ef idk o
f nft
h wGuf
aps;vnf;csdK? t&nftaoG;vnf;aumif;onfh ypnf;rsdK;rsm;ukdom
0,f,lrIrsm;onf/ xkdUaMumifh aps;oufomNyD;aumif;onfh ypnf;
xk w f v k y f o nf h vk y f i ef ; &S i f r sm;onf tjcm;vk y f i ef ; &S i f r sm;xuf
ykdrkda&mif;&NyD; tjrwftpGef;vnf;rsm;rsm;ykd&avh&Sdonf/ if;ESifh
qefYusifbufjzpfaom t&nftaoG;vnf;nHh? aps;vnf;BuD;onfh
ypnf;rsdK;a&mif;csonfholrsm;taeESifh pm;okH;olrsm;\oabmus
ESpo
f ufjcif;ukrd cH&onfh twGuf ypn;f a&mif;rxGub
f x
J w
k v
f yk &f mwGif
ukefusonfhp&dwfukdumrd&efcufcJvmonf/ xkdtcg ukefxkwfvkyfrI
ukefusp&dwfukdavQmhcsjcif;? enf;ynmykdif;ukdjyKjyifajymif;vJrIvkyf
aqmif j cif ; ? rd r d \ xk w f u k e f E S i f h ywf o uf wD x G i f z ef w D ; rI r sm;
vkyfaqmifjcif;rsm;ESifh tjcm;vkyfief;&Sifukd ,SOfNydKifEkdifrnfhypnf;rsdK;ukd
xkwfvkyf&efBudK;pm;onf/ enf;jzifh vlUtzGJUtpnf;twGif;wGif
ypnf;aumif;ukd aps;EIef;csdKcsdKomomESifh &EkdifvmNyD; okH;pGJolu
oabmusESpfoufoavmuf tjrwftpGef;rsm;vnf;wkd;yGm;vmonf/
NydKifqkdifrIrsm;jyif;xefvmNyD; ypnf;wlrsm;ukd vkdtyfonfxuf
ykdNyD; xkwfvkyfvmonfhtcg atmuftqifhwGif&Sdaeonfh xkwfvkyfol
rsm;taejzifh ,if;ypn;f ukq
d ufvufxw
k v
f yk
f tjrwf&&efcufcv
J m

176

'Drkdua&pD

onf/ xdktcg yxrqkH;vkyfukdifcJhonfh ukefypnf;xkwfvkyfrIukd


&yfwefYNyD; tjcm;ypnf;wpfrsdK;ukd ajymif;vJxkwfvkyf&efvkyfaqmifvm
Muonf/ yxrypn;f \xkwv
f yk rf EI iS hf vkt
d yfcsuo
f nf tvkt
d avsmuf
rQwoGm;NyD; ukefMurf;ESifhvkyftm;rsm; tv[qkH;IH;rIonfvnf;
enf;oGm;onf/ wpfzufwGif 'kwd,ypnf;xkwfvkyfrIESifh ywfoufNyD;
MunfhvQif 'kwd,ypnf;xkwfvkyfonfh vkyfief;avmuwGif vlopf
wpfa,mufwkd;vmjcif;jzpfonfhtwGuf ykdNyD;BudK;pm;vkyfudkifMuonf/
t&nftaoG;nhHonfh ypnf;rsdK;xkwfvkyfolonfNydKifqkdifrIwGifIH;edrfhNyD;
ypnf;aumif;xkwfvkyfolomvQifaps;uGufwGif usefEkdifrnfjzpfonf/
okdUaom jzpfpOfrsdK;tBudrfBudrftzefzefjzpfyGm;aeonfh vltzGJU
tpnf;twGi;f wGif t&if;tES;D ? aiG? vkyt
f m;? taqmufttk?H ukeMf urf;
rsm;udk xdxda&mufa&mufokH;pGJjcif;aMumifh xkwfvkyfrIpGrf;tm;onf
vnf ; tvk d t avsmuf j rif h r m;onf h t qif h t wef ; od k Y a&muf & S d o G m ;
rnfjzpfonf/ t&if;&SifpepfukdaxmufcHonfhtaejzifh w&m;a&;&m
ynm&Sifrsm;onf ,ckuJhodkU vGwfvyfpGmNydKifqkdifjcif;rS ay:xGufvm
onfhxda&mufrIukd tom;ay;ajymqkdavh&SdMuonf/
if;oabmw&m;ukd pm;okH;olrsm;bufrSMunfhygvQif pD;yGm;
a&;t& vGwfvyfpGmvkyfykdifcGifh&SdrIonf ]]pm;okH;ol\vGwfvyfcGifh}}
[kvnf; t"dym,f,l&Ekdifonf/ vlrItzGJUtpnf;twGif; aexkdif
pm;aomufvsuf&SdaeMuonfhvlom;rsm;onf ukefypnf;ukd ukd,fpD
ukd,fiSvGwfvyfpGm a&G;cs,fEkdifcGifh&SdMuonf/ rnfolrqkd rdrdtvkd
&Sq
d ;Hk ypn;f ukw
d wfEidk o
f rQaps;csKd csKd EiS hf 0,f,El idk &f efvyk af qmifMuonf/
aps;BuD;vQif ta&mif;xkdif;rnfjzpfojzifh ypnf;aps;EIef;ukd pm;okH;
olonf0,ftqifajyEkdifrnfh tqifhavmufomxm;wwfMuonf/
pm;okH;ol\vGwfvyfcGifhonfh vGwfvyfpGmNydKifqkdifrIukdtm;ay;NyD;
vGwfvyfpGmNydKifqkdifrIaMumifh pm;okH;olukdpdwfauseyfrIay;Ekdifrnfh
ukefpnf;rsm;ukd vkdtyfcsufjynfhrDonfhyrmPtxd xkwfvkyfcJhonf/

'Drkdua&pD

177

vGwfvyfpGmNydKifqkdifrIukdom tqifajyajyacsmacsmarGUarGUESifh vkyf


aqmif E k d i f r nf q k d y gu ok d U aom tusd K ;aus;Zl ; rsm;&S d v monf /
txl;ojzifh 19 &mpkwGif pD;yGm;a&;vGwfvyfrI0g'onf vGwfvyfpGm
NydKifqkdifrIu,laqmifvmonfh tusdK;tjrwfukd trsm;qkH;azmfxkwfay;
EkdifcJhNyD; ,if;&v'fonfvnf; tqifajyajyay:aygufvmEkdifrnf[k
,kHMunfxm;Muonf/ wpfenf;tm;jzifh vlrt
I oku
d t
f 0ef;twGi;f wGif
aexkid o
f nfh vlwpfO;D wpfa,mufcsif;pDonf rdrdwkdU\tusdK;tjrwfukd
vkv
d m;Ny;D vkyu
f idk af qmif&u
G o
f mG ;rnf[q
k ydk gu tvkt
d avsmuftrsm;\
tusKd ;tjrwfEiS hf qufpyfomG ;rnfjzpfouJo
h Udk pD;yGm;a&;wk;d wufrEI iS t
hf wl
jynfov
l x
l \
k aysm&f iT fcsr;f ajrrh o
I nfvnf; wk;d wufvmrnf[,
k q
l cJMh u
jcif;jzpfonf/ enf;jzifh t&if;&Si0f g'onf vGwv
f yfonfph ;D yGm;a&;
vkyif ef;rsm;ukt
d w
k jf rpfcsNy;D ckid cf idk rf mrmwk;d wufvmcJjh cif;jzpfonf/
vuf0g;Bu;D tkyjf cif;\qk;d usKd ;
vGwfvyfonfhpD;yGm;a&;vkyfudkifrIonf tm;omcsuftrsdK;rsdK;
&So
d nf/ vGwv
f yfpmG NyKd iq
f idk cf iG w
hf Gif vlUtzJUJG tpnf;twGi;f rS pD;yGm;a&;
vIyf&Sm;rIrsm;ukd oGufvufvmaponfh tiftm;rsdK;&Sdonfqkdonfh
tcsuo
f nf 19 &mpkwGif vGwv
f yfonft
h awG;tac:rsKd ;&So
d nfh pD;yGm;a&;
ynm&Sirf sm;pOf;pm;cJo
h nft
h wkid ;f jzpfonf/ vlwpfO;D wpfa,mufcsi;f pDonf
rdrdwkdUtusdK;twGufompOf;pm;NyD; pD;yGm;a&;vIyf&Sm;rIukd jzpfv d k & m
jzpfap&ef[k rsufuG,fjyKvku
d rf nfqydk gu vlUtzGUJ tpnf;wpfcv
k ;Hk \
tusKd ;tjrwfonf tqifajyajyESihf wk;d yGm;vmEkid rf nf[x
k ifygovm;/
wu,fv
h ufawGUwGif tqifajyajyESihf wk;d wufvmrnfr[kwfyg/
orkid ;f wGif&cJo
h nfo
h ifcef;pmt&ajym&rnfqydk gu tkycf sKyaf &;
vk;H 0rygbJvyk af qmifonfh pD;yGm;a&;rsKd ;onf qk;H I;H rItrsKd ;rsKd ;ESiBhf uKaH wGU
&avh&o
dS nf/ okUd jzpf&onfrmS taMumif;&if;trsKd ;rsKd ;&SNd y;D ,if;wkUd txJrS
ta&;tygqkH;taMumif;&if;onf vuf0g;BuD;tkyfjcif;jzpfonf[k

178

'Drkdua&pD

pOf;pm;Ekid o
f nf/ vuf0g;Bu;D tkyo
f nfqjdk cif;onf tNyKd it
f qkid jf zpfaeonfh
vkyif ef;&Sirf sm;onf aemufq;Hk txd,OS Nf yKd ijf cif;rsKd ;rvkyaf wmhbJ NyKd iaf epOf
umvtwGi;f wGif pmcsKycf sKyv
f u
dk jf cif;? okUd r[kwt
f usKd ;wly;l aygif;vku
d jf cif;
tm;jzifh aps;EIe;f ? xkwv
f yk rf yI rmP? aps;uGurf sm;ukd rdrw
d Udk pdwBf uKd uq
f ;Hk jzwf
jyKjyifvu
dk jf cif;yifjzpfonf/ wpfenf;tm;jzifh ,SONf yKd ijf cif;aMumifh jzpfay:
vmrnfh tjyeftvSew
f u
dk cf u
dk rf rI sm;ukd a&Smif&mS ;&eftwGuf tqifw
h pfcw
k iG f
NyKd iq
f idk rf u
I &dk yfwefUvku
d Nf y;D aqG;aEG;dEIdif;NyD;onfhaemuf aps;uGufukd
vuf0g;Bu;D tkycf sKyu
f idk rf aI tmufwiG f xm;vkdufjcif;jzpfonf/ NydKifqkdifrI
ukd&yfwefUNyD; yl;aygif;&efvkyfaqmif onfh pD;yGm;a&;vkyfief;ta&
twG u f r sm;vQif r sm;ouJ h o d k Y vuf 0 g;BuD ; tk y f c sKyf u k d i f r I t if t m;
onfvnf; ,if;ESifh twl ykdNyD;BuD;xGm;vmavh&o
dS nf/ Cartel ? Trust
[kac:Muonfht&mrsm;onf pD;yGm;a&;vkyfief;vuf0g;BuD;tkyfrIrsm;
xJrS t"duusonfh trsdK;tpm;rsm;yifjzpfonf/
vuf0g;BuD;tkyfrI\pGrf;tm;onf tvGefBuD;rm;onf/ ,if;
pGrf;tm;ukd ykdifykdifEkdifEkdifomtokH;csEkdifrnfqkdygu vlrIzlvkHa&;ukd
wkd;yGm;atmifvkyfaqmif&mwGif tultnDrsm;pGm&Ekdifrnfjzpfonf/
wpfenf;tm;jzifh vuf0g;BuD;tkyfyl;aygif;rIrsm;rsm;vmrnfqkdygu
vkyfief;\yrmPonfvnf; BuD;xGm;vmrnfjzpfonf/ rQru
tajccHoabmw&m;tm;jzifh vkyfief;BuD;vQifBuD;ouJhodkY ypnf;wpfck
csif;pD\xkwfvkyfrIp&dwfvnf; oufomvmonf/ wzeftpGrf;xuf
onfhenf;ynmrsm;ukd tokH;jyKjcif;? wDxGifzefwD;rItopfrsm;ukdjyK
vkyjf cif;? uk,
d yf idk o
f ak woeXmersm;wnfaqmufjcif;ponfrsm;aMumifh
ypnf;aumif;ukd ta&twGufrsm;rsm;xkwfvkyfvmEkdifonf/ xkdUtjyif
vuf 0 g;BuD ; tk y f v k y f u k d i f N yD ; yp n f ; ta&twG u f r sm;rsm;xk w f v k y f
Ekdifjcif;aMumifh ypnf;aumif;ukdaps;oufoufomomESifh pm;okH;
olrsm;xHjzefUa0ay;EkdifrnfrSm aocsmonf/ xkdUaMumifh pufrIvkyfief;
onf t&if;&Sifpepf? qkd&S,fvpfpepfcGJjcm;raebJ vkyfief;BuD;tjzpf

'Drkdua&pD

179

wjznf;jznf;Bu;D xGm;oGm;onfh taetxm;rsKd ;ukad wGU&onf/ xkUd tjyif


vuf0g;BuD;tkyfcsKyfukdifrIrsm;jym;vmaomfvnf; EkdifiHwpfEkdifiHu
yp n f ; wpf r sd K ;uk d vk y f i ef ; wpf p k w nf ; uyif csKyf u k d i f r xm;rcsif ; ?
vGwfvyfpGmNydKifqkdifrIaMumifh jzpfay:vmonfhtusdK;tjrwfrsm;ukd
qkH;IH;roGm;Ekdifyg/ vkyfief;BuD;rsm;tMum; ykdoufomrnfh ukefypnf;
rsdK;ukdxkwfvkyf&efNydKifqkdifMuonfhtcg vlrItokduft0ef;twGif;&Sd
vl a erI b 0wG i f BuD ; rm;onf h o m,maysmf & T i f r I r sm;&vmEk d i f o nf /
txl;ojzifh oHrPdxw
k v
f yk af &;? rD;&xm;vkyif ef;ponfwo
Ykd nf tajc
cHusNy;D vlxt
k usKd ;pD;yGm;ESihf eufeufidI ;f Iid ;f ywfoufonfh vkyif ef;rsm;
tjzpfawGUEkdifonf/ vkyfief;rsm;ESifhywfoufvQif vkyfief;ta&
twGufukd uefUowfxm;&efvkdtyfonf/
okdU&mwGif vuf0g;BuD;tkyfcsKyfukdifvkdonfhpD;yGm;a&;vkyf
ief;wpfckonf ,ckuJhodkYtiftm;aumif;onfhae&m tokH;rcsbJ
raumif;onfhae&mwGif tokH;csrnfqkdygu qkH;IH;rItrsdK;rsdK;ukdzefwD;
ovk d j zpf v mayrnf / Oyrm - yp n f ; rsm;rsm;xk w f v k y f o nf h t cg
xk w f v k y f r I p &d w f u k d avQmh c say;Ek d i f y gvsuf E S i f h vk y f i ef ; &S i f o nf
vuf0g;BuD;tkyfxm;onfh taetxm;ukdtokH;csNyD; ypnf;aps;EIef;ukd
rdrw
d Udk tMum;rSmyifaqG;aEG;Ny;D qk;H jzwfvu
dk rf nfqydk gu ok;H pGo
J t
l aeESihf
ypnf;ukd aps;BuD;BuD;ESifh 0,fokH;&awmhrnfjzpfonf/ xkdUtjyif
NydKifbufr&Sdjcif;ukd tcGifhaumif;,lNyD; xkwfvkyfrIenf;ynmykdif;wGif
a&omckdonfhtcg ypnf;t&nftaoG;wkd;wufvm&efqkdonfudk
arQmfrSef;r&Ekdifawmhay/ xkdUtjyif NydKifbuftopfonf ,if;vkyfief;
avmutwGif;odkY 0ifa&muf&efBudK;pm;vmonfhtcg rdrd\cdkifrmonfh
aiG a Mu;t&if ; tES D ; uk d vuf e uf o zG , f t ok H ; csNyD ; tcsd e f t uef U
towfESifh aps;EIef;ukd avQmhcsa&mif;jcif;tm;jzifh NydKifbufukdIH;edrfh
atmifvkyfaqmifonfhenf;vrf;rsdK;ukdvnf; vkyfaqmifvmEkdifonf/
vGwfvyfpGmNydKifqkdifrIaMumifh jzpfay:vmonfhtusdK;tjrwfonfvnf;

180

'Drkdua&pD

qkH;IH;oGm;&efom&Sdonf/ xkdUaMumifh vuf0g;BuD;tkyfvkyfudkifjcif;ukd


a&Smif&Sm;&efcufcJNyD; tusdK;tjrwfvnf; xkdufoifhoavmuf&Sdonfh
tajctaersdK;wGif vuf0g;BuD;tkyfrItiftm;ukd wpfvGJtokH;csrItm;
umuG,&f ef? vGwv
f w
G v
f yfvyfEiS hf w&m;rQwpGmNyKd iq
f idk rf u
I dk vkyaf qmif
&efonfpD;yGm;a&;wGif 'Drkdua&pDykHpHajymif;vJ&eftwGuf BuD;rm;onfh
jyemwpfckyifjzpfonf/
vuf0g;BuD;tkyfjcif;\qkd;usdK;ukdz,f&Sm;NyD; vGwfvGwfvyfvyf
ESifh rQrQww,SOfNydKifrIukd vkyfaqmif&eftwGuf xda&mufonfhenf;
vrf;wpfckrSm vuf0g;BuD;tkyfjcif;ukd Oya'jzifhwm;jrpf&ef okdUr[kwf
uefUowf&efjzpfonf/ EkdifiHtaejzifh qkd;usdK;trsm;tjym;jzpfaponfh
vuf0g;BuD;tkyfxm;onfh vkyfief;rsm;ukdzsufodrf;&eftrdefUay;jcif;?
vkyfief;\pDrHtkyfcsKyfrIukdapmifhMunfhNyD; rrSefruefvkyfaqmifjcif;ukd
wm;jrpfjcif;rsdK;rsm;vkyfrnfqkdygu vuf0g;BuD;tkyfjcif;\Ncdrf;ajcmufrI
rS uif;a0;Ekdifrnfjzpfonf/ *syefpD;yGm;a&;wGif tiftm;BuD;onfh
pD;yGm;a&;vkyfief;pkBuD;rsm;NzdKcGJcH&jcif;onf ,if;vkyfief;BuD;wGif
vuf0g;Bu;D tkyv
f yk u
f idk af eonfh pku
d v
f uPmrsm;&SNd y;D ppfbufqidk &f m
pD;yGm;a&;ukd t"duvkyfudkifvmcJhMujcif;aMumifhjzpfonf/ ,if;tajc
taewGif yk*vduvuf0g;BuD;tkyfrIukd wm;jrpfonfhOya'ukd topf
wpfzefjy|mef;vkdufjcif;onfvnf; w&m;rQwrI&Sdonfh a&mif;0,f
azmufum;rIpepfukd ckdifrmatmifvkyf&m taxmuftyHhjzpfapcJh
onf/
t&if;&Sif0g'ESifh qkd&S,fvpf0g'
t&if;&Sif0g'ukd acsmacsmarGUarGUvkyfaqmifaeonfh tzGJU
tpnf;wpfckrSwpfzufwGif pD;yGm;a&;t&vGwfvyfonfh 0g'ukdusifhokH;
NyD; vGwfvyfonfhvkyfief;pepfonf wkd;wufvmaomfvnf; tjcm;
wpfbufwiG f vGwv
f yfonfv
h yk if ef;pepfonf a&SUodkYa&mufveG f;jcif;

'Drkdua&pD

181

rjzpf&ap&ef xdef;csKyfay;onf/ vuf0g;BuD;tkyfrIukd wm;jrpfonfh


txde;f tuGyrf sm;ukx
d m;&So
d nf/ wpfNyKd iw
f nf;rSm tao;pm;? tvwfpm;
ukeo
f nfrsm;ESihf v,form;rsm;? or0g,rrsm;? pm;ok;H olrsm;? or*rsm;?
tvkyform;rsm;? tvkyform;or*rsm;wnfaxmifNyD; rdrdwkdUtoif;
tzGUJ tvku
d t
f qift
h wef;jri w
hf ifNy;D pD;yGm;a&;vkyaf qmifru
I dk wnfNird f
rI&Sdap&efjyKvkyfoGm;EkdifMuonf/ EkdifiHtaejzifh vlYtzGJUtpnf;qkdif&m
rl0g'trsdK;rsdK;ukdcsrSwf vkyfaqmifjcif;tm;jzifh tvkyfvufrJh? qif;&J
rGaJ wrI? pdwyf yl efrrI sm;ukw
d m;qD;&efoUdk r[kwf tenf;qk;H avsmu
h sap&ef
vkyfaqmifEkdifrnfh enf;vrf;rsm;vnf;&Sdayonf/
t&if;&Sif0g'xGef;um;onfhEkdifiHwGif yk*vduvkyfief;rsm;\
wkd;wufrIukd zdESdyfcsKyfjc,fjcif;rsdK;a&Smif&if;jzifh tvGeftrif;wkd;wuf
vmonfh pD;yGm;a&;vGwv
f yfru
I dk xde;f &d if;Ekid if aH &;ukv
d nf; 'Dru
dk a&pD
ususaqmif & G u f o G m ;jcif ; tm;jzif h pD ; yG m ;a&;yk d i f ; wG i f 'D r k d u a&pD
xG e f ; um;vmatmif vQif j ref p G m taumif t xnf a zmf a eMuonf /
tar&duefjynfaxmifpk ,ckxdavQmufvSrf;vmcJhonfhvrf;ukdMunfh
ygu tMurf;tm;jzifh vrf;aMumif;twkdif;vmcJhonf[kajymEkdif
onf/
t&if;&Sif0g'onf acwftvkdufwjznf;jznf;wkd;wufvmNyD;
aumif;rGefatmifjyKjyifvmcJhaomfvnf; Oa&myt&if;&SifEkdifiHrsm;?
Oyrm-NAdwdeftp&Sdonfh EkdifiHrsm;onf 19 &mpkukefumeD;cefUwGif
vGwfvyfpGmpD;yGm;a&;vkyfukdif&m tusyftwnf;rsm;ododomom
ay:aygufvmcJhNyD; t&if;&Sif0g'rSqkd&S,fvpf0g'bufokdU wjznf;jznf;
ajymif;vJoGm;cJhonf/
t&if;&Sif0g'BuD;pkd;onfh vlrItokduft0ef;twGif;wGif wpfOD;
wpfa,muf okdUr[kwf ukrPDu xkwfvkyfrIenf;ynmrsm;ukdykdifqkdifNyD;
t&if;&Sifjzpfonfh yk*vduvkyfief;rsm;u pD;yGm;a&;\tc&mjzpfvm
onf/ t&if;tESD;rykdifqkdifonfholrsm;onf ,if;vkyfief;rsm;wGif
tvkyf0ifvkyfMu&NyD; vkyftm;rS&&SdonfhvcESifh pm;0wfaea&;ukd

182

'Drkdua&pD

ajz&S i f ; Mu&onf / ae&m tvk y f o rm;taeES i f h rd r d t vk y f


vkyfvdkonfhae&mukd vGwfvGwfvyfvyfa&G;cs,fEkdifNyD; ajr&Sif,m&Sif
acwf u J h o d k Y xk H ; xrf ; pOf v mrsm;? vl r sm;tay:rl w nf N yD ; tvk y f
wpfrsKd ;wnf;uko
d m vkyu
f idk &f jcif;rsKd ;r&Syd g/ ,if;bufuMunfrh nfqydk gu
vGwfvyfpGm pD;yGm;a&;vkyfaqmifrIwGif ]]vGwfvGwfvyfvyftvkyf
vkyfykdifcGifh}}qkdjcif;onfyg0ifaeonf/
okUd qdv
k Qif tvkyo
f rm;vGwv
f yfciG q
fh o
dk nfrmS trSew
f u,f
&SdaeNyDvm;/
t&if;&SifpepfatmufwGif tvkyform;\aexkdifrIp&dwfukd
tvkyfvkyf&mrS &&Sdonfh0ifaiGESifh okH;pGJ&jcif;jzpfonf/ tvkyform;
qkdonfukd us,fus,fjyefUjyefUajymrnfqkdygu v,form;? omref
vufvkyfvufpm;rsm;yg0ifayrnf/ ae&m t"dutm;jzifh pufkH
rsm;wGif tvkyfvkyfukdifonfh tvkyform;rsm;ESifh ywfoufNyD; pOf;pm;
Munfhygutvkyo
f rm;rsm;onf tvkyrf &onft
h cgrsKd ;? tvkyjf yKwo
f nfh
tcgrsdK;rsm;pm;0wfaea&;wGif csufcsif;qkdouJhodkY tusyftwnf;
awGUEkid o
f nft
h wGuf rnfonft
h ajctaewGi&f adS eapumrl tvky&f Ekid f
onfah e&mrsKd ;uk&d mS Ny;D ,if;ae&mwGif tvkyv
f yk Mf u&onf/ vkycf vpmESihf
ywfouf awmif;qkdvkdonfhtcsufrsm;&Sdaomfvnf; ae&mwGif
tvkyfr&[kqkdygu pm;0wfaea&;ukd jznfhqnf;ay;&efrjzpfEkdifjcif;
aMumifh tvky&f iS b
f uf\ owfrw
S cf surf sm;twkid ;f rvTrJ a&SmifomvufcH
&avh&o
dS nf/ tvkyo
f rm;or*rsm;ay:aygufvmonfESifhtrQ tvkyf
orm;rsm;onf tvkyf&Sifrsm;ESifh wajy;nDtaetxm;odkYa&mufvmNyD;
owfrSwfcsufrsm;? uwdu0wfrsm;ukdxm;&SdEkdifonfh tajctaejzpfvm
onf/ ,if;rwkdifcifu tvkyftukdifESifh ywfoufonfh vGwfvyfcGifh?
vGwfvyfpGmpmcsKyfcsKyfcGifh[lajymaomfvnf; trnfcHomjzpfNyD;
pD;yGm;a&;vkyfukdifrI\vGwfvyfcGifhukd t"dutm;jzifh t&if;&Sifrsm;

'Drkdua&pD

183

uom tusd K ;&S d & S d t ok H ; csaeMujcif ; jzpf o nf / t&if ; &S i f 0 g'wG i f


xkwfvkyfrIyrmPukdrsm;apjcif;tm;jzifh jynfolvlxk\vlaerItqifh
twef;ukd wd;k wufvmaprnf/ rSxGufay:vmonfh tjrwftpGef;u
t&if;&SifxHukdom wpfzufowfpD;qif;oGm;rItm; a&SmifvTJr&Ekdifyg/
t&if;&Sif0g'onf pD;yGm;a&;vkyfief;\vGwfvyfrIukd tmrcH
csufay;xm;onfhtwGuf tvkyform;taejzifhvnf; tcGifhta&;&
onfhtcg t&if;&Sifb0ukda&mufvmEkdifonf/ odkY&mwGif tcGifhta&;
&aomfvnf; t&if;tESD;r&Sdygu t&if;&SifjzpfvmEkdifrnfr[kwfyg/
xkdUaMumifh txdef;tuGyfr&Sdonfh t&if;&Sif0g'atmufwGif t&if;tES;D
ykdifqkdifonfrsm;ESifh tvkyform;rsm;tMum; uGJjym;jcm;em;rIu odod
omomay:xGufvmonf/ tcgwGif pD;yGm;a&;t&rrQwrIykdNyD;BuD;
xGm;vmjcif;ukd a&SmifvTJEkdifrnfr[kwfyg/ xkdUtjyif tvkyform;
vlwef;pm;onf vlrItzGJUtpnf;\ trsm;pkjzpfjcif;aMumifh txdef;
tuGyfr&Sdonfht&if;&Sif0g'onf jynfolrsm;\om,maysmf&TifrIukd
wwfEkdiforQjrifhwifay;rnfqkdonfh 'Drkdua&pD0g'\tajccHpdwf"mwf
ESifh ajzmifhajzmifhBuD;qefUusifaeawmhonf/
t&if;&Sif0g'ESifh twlygvmaom csdKU,Gif;csufukdjyifqif
&eftwGuf enf;vrf;ESpo
f ,
G pf Of;pm;&onf/ wpfcrk mS t&if;&Si0f g'\
zGUJ pnf;wnfaqmufyu
Hk rdk ajymif;vJbJ t&if;&SiEf iS hf tvkyo
f rm;tMum;
uGm[csufenf;yg;aprnfh]]vlrItzGJUtpnf;rl0g'}}ukd taumiftxnf
azmfrnfeh nf;vrf;jzpfonf/ wpfenf;tm;jzifh vkycf vpm? tjcm;aom
tvkyftudkifESifh ywfoufonfh uefUowfcsufrsm;ukd tvkyf&Sif
tvkyform;ESpfOD;ESpfzufMum;wGif uwdu0wfxm;,Hkomxm;jcif;rsdK;
r[kwb
f J tenf;qk;H vkyt
f m;cukd Oya'ESihf owfrw
S jf cif;? tvkycf sed u
f dk
trsm;qkH;rnfrQtxd[kowfrSwfrItm; tvkyform;bufwGif epfem
rIrsm;r&Sd&ap&ef tpDtpOfa&;qGJjcif;rsm;ukd pOf;pm;Ekdifonf/ rQESifh
rvkHavmufao;yg/ tvkyform;rsm;yl;aygif; tvkyf&Sifrsm;ESifh

184

'Drkdua&pD

tzGJUvkdufdEIdif;aqG;aEG;EkdifrnfhtzGJUtpnf;rsm;ukd zGJUpnf;wnfaxmif
vmMuonf / tvk y f v k y f o nf h v uf t pk H u k d yk d i f q k d i f x m;onf h
tvkyform;rsm;uom pnf;vkH;nDGwfMurnfqkdygu BuD;rm;onf
tiftm;wpfckjzpfvmEdkifonf/ xkdUaMumifh tvkyf&SifESifh tzGJUvkduf
dEIdif;onfhtcg tvkyform;rsm;\taetxm;onf aumif;vmEkid f
onf/ tvkyo
f rm;rsm;onf or*rsm;zGJUpnf;NyD; or*tiftm;ukdokH;
vlaerIb0wkd;wufvma&;? tvkyfvufrJhjzpfrIukd wm;qD;a&;rsm;ukd
vkyfaqmifEkdif&efBudK;yrf;vmMuonf/ *syefEkdifiHwGif zGJUpnf;ykHtajccH
Oya't& tvkyform;pnf;kH;cGifh? tzGJUtpnf;tvkduf dEIdif;aqG;aEG;
cGifhrsm;ukdtmrcHay;xm;NyD; tvkyform;or*Oya'? tvkyform;
qkdif&m xdef;djyKjyifa&;Oya'rsm;ukd jy|mef;cJhouJhodkY tvkyform;
tusd K ;pD ; yG m ;uk d t umtuG , f a y;Ek d i f r nf h tpD t pOf r sm;ud k v nf ;
aqmif&u
G cf o
hJ nf/ wpfcsed w
f nf;wGif tvkyo
f rm;rsm;\vkyif ef;cGiw
f iG f
jzpfysufonfh xdckduf'Pf&m&rIqkdif&mtmrcHOya'? tvkyfvufrJh
qkdif&m tmrcHOya'rsm;ukdvnf;jy|mef;cJhNyD; tvkyform;rsm;\aeUpOf
b0xJrS ylyefaMumifhMurIrsm;ukd z,f&Sm;ay;Ekdif&eftwGuf BudK;yrf;
vkyfaqmifvmcJhMuonf/
wpfzufwGif vlrItzGJUtpnf;qkdif&mrl0g'rsm;ukd jynfhjynfh00
usifhokH;NyD; tjcm;wpfzufwGif tpnf;tkH;or*rsm;? pm;okH;oltoif;
rsm;ay:aygufvmjcif;aMumifh tao;pm;ESifhtvwfpm;vkyfief;&Sifrsm;?
awmifolv,form;rsm;? okH;pGJolrsm;taejzifh rdrdwkdUtiftm;ESifhrdrd
wkdU\tusdK;pD;yGm;ukd umuG,fapmifha&SmufEkdifrnfqkdygu t&if;&Sif
0g'\ausmkd;ukd rysufapbJ? pD;yGm;a&;t&vGwfvyfrI&Ekdifrnfh
&nfrSef;csufukd jynfhrDatmifvkyfaqmifEkdifrnfjzpfonf/
t&if;&Sif0g'\csdKU,Gif;csufrsm;ukd ajz&Sif;ay;Ekdifrnfhaemuf
enf;vrf;wpfckrSm qkd&S,fvpf0g'ukdusifhokH;jcif;yifjzpfonf/ ,if;
tawG;tac:ukx
d w
k af zmfvmonfh olrsm;\tqkt
d &? vlrt
I zGUJ tpnf;

'Drkdua&pD

185

qkdif&mrl0g'ukdusifhokH;aomfvnf; ukd,fykdifxkwfvkyfrIukd todtrSwf


jyKxm;onfh t&if;&Sif0g'\tajccHoabmw&m;ukd rajymif;vJorQ
tvkyform;rsm;\tqifhonf tajccHrSpaumif;rGefvmEkdifrnf
r[kwf[kqkdonf/ enf;vrf;onfaysmhaysmif;onfhenf;vrf;jzpfNyD;?
vlrItzGJUtpnf;qdkif&mrl0g'usifhoHk;,HkrQjzifh tvkyf&Siftvkyform;
tMum;jyemukd ajyvnfatmifajz&Sif;ay;Ekdifrnfr[kwf[k ,lq
Muonf / qk d & S , f v pf 0 g'uk d axmuf c H o l r sm;onf pD ; yG m ;a&;t&
omwlnDrQjzpfapa&;ukd trSefwu,ftaumif txnfazmfEdkif&ef
twGuf t&if;&Si0f g'ukpd eG Uf y,fNy;D t&if;tES;D ukd Ekid if aH wmf okUd r[kwf
trsm;jynfoltzGJUtpnf;\ vufodkYvTJajymif;&efrSvGJ tjcm;vrf;
r&Sd[kqkdMuonf/ okdUvkyfaqmifjcif;tm;jzifh t&if;&SifESifh tvkyf
orm;Mum;u y#dyursm;csKyfNidrf;oGm;rnfjzpfouJhokdU jynfolykdif
vkyfief;qkdonfhykHo@mefESifh xkwfvkyfrIpGrf;tm;ukd wkd;jrifhoifhonf[k
qkdonf/
qkd&S,fvpf0g'Drsm;u pD;yGm;a&;t&tusdK;tjrwfcGJa0rIukd
omwlnDrQjzpfap&eftwGuf taumif;qkH;enf;vrf;rSm t&if;&Sif0g'
BuD;pkd;onfh pD;yGm;a&;tzGJUtpnf;wpfckvkH;ukd tjrpfvSefajymif;vJypf
&rnf[k ajymqkdMuonf/ t&if;&Sif0g'\&yfwnfcsufrSajym&rnf
qdkygu xkwfvkyfrIvkyfief;tm;vkH;ukdEkdifiH\ xdef;csKyfrIatmufodkY
ykdUvkdufonfhtcg ,ciftcguuJhodkYtusdK;tjrwftwGuf vGwfvGwf
vyfvyftNydKiftqkdif vkyfaqmifMuonfh wuf<urIaysmufq;Hk oGm;rnf
jzpfonft
h wGuf t&if;&Siaf cwfuuJhokdU xkwfvkyfa&;ukdjrifhwifoGm;Ekdif
rIr&Sdawmhrnfudk pdk;&drfp&mjzpfvmonf[kvnf;qkdMuonf/
xkwfvkyfrIusqif;NyD; ukefMurf;rsm;rsm;okH;pGJEkdifrI? xkwfvkyfrI
p&dwfavQmhcs&efESifh ywfoufonfh todpdwf"mwfusqif;vmrnf
jzpfjcif;aMumifh tusdK;tjrwfcGJa0rIonfomwlnDrQjzpfaomfvnf;
vkyfom;tiftm;pk\vlaerItqifhtwef;rSm twkdif;twmwpfckvkH;
taetxm;ESifh usqif;oGm;rnfhtE&m,f&Sdonf/ vGwfvyfpGmNydKifqkdif

186

'Drkdua&pD

rIrSay:xGufvmonfh tvkdtavsmufxdef;day;onfhjzpfpOfonf
atmifjrifpGmvnfywfEdkifjcif;r&SdawmhonfhtwGuf qkd&S,fvpfpD;yGm;
a&;pepfwiG f rnfonfyh pn;f rqkrd nfrQrsm;rsm;xkwv
f Qiaf umif;rnfenf;
qkdonfh wdusonfhqkH;jzwfcsufukd csrSwf&efcufcJapNyD; &v'ftaeESifh
xkwfvkyfrIpGrf;tm;trsm;pkukd tv[jzpfaprnfh tE&m,frsdK;&Sd
onf/ t&m&Sdt&mcHpepfonf EkdifiHykdifpD;yGm;a&;vkyfief;rsm;wGif
jrifawGUaeMutwkdif; vufawGUtajctaeESifh tH0ifcGifusrjzpfonfh
pDrHtkyfcsKyfrIrsKd ;jzpfv,
G o
f nfqo
dk nft
h csurf sm;onf qk&d ,
S v
f pf0g'ESihf
a&SUqufavQmufvSrf;&mwGif awGUBuKH&onfhtm;enf;csufrsm;jzpfonf/
qkd&S,fvpf0g'Drsm;u ,ckuJhodkY ylyefrIrsdK;rvkdtyf[kqkdNyD;
,ckuJhodkY ajymMujyefonf/ qkd&S,fvpfpepfwGif tusdK;tjrwfukd
&SmazG&efqkdonfh wuf<urIaysmufqkH;oGm;aomfvnf; tvkyform;
taeESifh jynfolvlxktay:xm;&Sd&rnfh wm0ef0w&m;ukd em;vnf
oabmaygufNyD; xkwfvkyfa&;wGif ykdBudK;pm;oGm;EkdifaMumif;? EkdifiHykdif
xk w f v k y f a &;vk y f i ef ; rsm;twG i f ; wG i f v nf ; enf ; vrf ; aygif ; pk H E S i f h
,SOfNydKifjcif;rsdK;vkyfaqmifEkdifonfhtwGufaMumifh qkd&S,fvpf0g'ukd
usifhokH;[kqkdum ,SOfNydKifrIrsm;aysmufqkH;oGm;jcif; xkwfvkyfrI
usqif ; oG m ;jcif ; rsm;jzpf r nf [ k yk H a oum;usajymr&aMumif ; /
xkdYtjyif qkd&S,fvpfpepfpD;yGm;a&;wGif t&if;&SifpepfpD;yGm;a&;\
xl;jcm;csuf[kajymMuonfhxkwfvkyfrIESifh vkdtyfcsuftMum; tvkd
tavsmufxdef;day;onfhjzpfpOftpm;? EkdifiHu wpfEkdifiHvkH;\
xkwfvkyfrIukd pkaygif;pDrHcefUcGJ&eftwGuf tpDtpOfa&;qGJNyD; ,if;ukd
tajccHxm;onfh oifhavsmfonfhpD;yGm;a&;ukd aqmif&GufoGm;onfh
twGufaMumifh tavtvGifhrsm;ukdz,f&Sm;ay;NyD; jynfolvlxktwGuf
vkdtyfonfhypnf;rsm;ukd vkdtyforQomxkwfvkyfoGm;EkdifaMumif;/
,if;tcsut
f & t&if;&Sipf epf\vGwv
f yfpmG NyKd iq
f idk rf o
I nf xkwv
f yk rf I
pGrf;tm;ukd qufwdkufjzKef;wD;ouJhokdUjzpfaeaMumif;? vkdtyfonfh
ypnf;xuf ZdrfcHypnf;rsm;udkomxkwfvkyfNyD; vkyfief;csif;NydKifqkdif

'Drkdua&pD

187

&eftwGuf aMumfjimp&dwf? ypn;f xde;f odr;f p&dwrf sm;Bu;D rm;jcif;aMumifh


if;twGut
f v[jyKef;wD;rIjzpfavh&SdaMumif;? ,if;wdkYtm; qkd&S,f
vpf0g'\pDrHudef;csxm;onfh pD;yGm;a&;uyifz,f&Sm;ay;Ekdifo nf[ k
qkdMuonf/
t&if;&Si0f g'onfom aumif;onf? qk&d ,
S v
f pf0g'ukd tm;uk;d
oifo
h nfqo
dk nfEiS yhf wfouf txufwiG af zmfjycJo
h uJo
h Ykd oabmxm;
rsm;uGJjym;vQuf&Sdonf/ okdUaomfvnf; ,if;jyemESifh ywfoufNyD;
qkH;jzwfonfhtcg aumif;pGmowdxm;oifhonfrSm t&if;&Sif0g'yif
jzpfap? qkd&S,fvpf0g'yifjzpfap? pmtkyfrsm;xJwGif a&;xm;ouJhodkY
okdUr[kwf vufawGUjyemESifh tvSrf;a0;onfh aqG;aEG;rIrsm;xJrS
ay:xGufvmouJhodkY wdwdususESpfjcrf;uGJaejcif;r[kwfbJ t&if;&Sif
ppfppfvnf;r[kwf qkd&S,fvpfppfppfvkdUvnf;rac:Ekdifonfh Mum;ykHpH
trsdK;rsdK;&Sdaeao;onfqkdonfh tcsufyifjzpfonf/
wpfenf;tm;jzifh t&if;&Si0f g'onf xkwv
f yk rf v
I w
G v
f yfciG u
hf dk
tajccHNyD;pDrHtkyfcsKyfonfh pD;yGm;a&;ykHpHjzpfNyD; qkd&S,fvpf0g'u
xkwv
f yk rf v
I w
G v
f yfciG u
hf dk todtrSwrf jyKyg/ xkwv
f yk rf v
I w
G v
f yfciG u
hf dk
todtrSwfrjyK[kqkdjcif;onf rnfokdUaomukefypnf;trsdK;tpm;
twG u f j zpf y goenf ; / yk * v d u uk e f y p n f ; xk w f v k y f r I t m;vk H ; uk d
wm;jrpfNyD; pufrIvkyfief;tm;vkH;ukd jynfolykdifvkyfvkdufrnfqkdygu
if ; onf & mEI e f ; jynf h qk d & S , f v pf 0 g'jzpf o nf q k d j cif ; onf ,k H r S m ;
oHo,r&SdEkdifyg/ okdU&mwGif Oyrm- ajrBuD;ukdEkdifiHykdifvkyfNyD; owK
wl;azmfa&;vkyif ef;ESihf tjcm;ta&;Bu;D pufrv
I yk if ef;tcsKUd tm; Ekid if yH idk f
vkyfvkdufkHESifh qkd&S,fvpfpepfqefonfhrl0g'[k aumif;aumif;trnf
wyf&oGm;awmhonf/ ,if;tcsdefwGif tjcm;xkwfvkyfa&;ukefMurf;
ypnf;rsm;\yk*vdu ykdifqkdifrIukdtodtrSwfjyKxm;rnfqkdygu qkd&S,f
vpf0g'qefonf[kajymMuonfh pD;yGm;a&;ykHpHtwGif; t&if;&Sif0g'
okUd r[kwf t&if;&Si0f g'ESiehf ;D pyfonfh vkyef nf;vky[
f efEiS hf xkwv
f yk af &;

188

'Drkdua&pD

ukd vkyfaqmifaeMujcif;jzpfonf/ tjyeftvSeftm;jzifh t&if;&Sif0g'


qefonfh pD;yGm;a&;ywf0ef;usiftm; us,fus,fjyefYjyefYESifh vkyfaqmif
onfh vlrItzGJUtpnf;twGif;wGif txl;ojzifh jynfolvlxk\vlrIzlvkH
a&;ESifh eufeufIdif;dIif;ywfoufqufET,faeonfh pD;yGm;a&;vkyfief;
trsm;tjym;ukd tpkd;&atmufukdxnfhoGif;NyD; EkdifiHuxdef;odrf;BuD;
MuyfonfhtcgrsdK;wGif qkd&S,fvpf0g'qefonfh tajccHoabmw&m;
rsm;ukd aygif;xnfhvkyfaqmifonfh oabmjzpfvmonf/ uJhokdU
vky
f &ygvsuEf iS hf 19 &mpkwGif vkycf o
hJ uJhodkY txde;f tuGyrf &So
d nfh
t&if;&Sif0g'ESifh tpGef;a&muf qkd&S,fvpf0g'ukdEIdif;,SOfNyD; if;u
aumif;onf/ tjcm;wpfcu
k raumif;[k jiif;ckjH cif;onf vufawGUwGif
rnfodkYrQtusdK;r&SdEdkifyg/
xkdY aMumifh vufawGUjyemtaeESifh ta&;BuD;onf r S m
,ckuJhodkY qk&d ,
S v
f pfp;D yGm;a&;pepftrsKd ;rsKd ;&So
d nft
h euf rnfoUdk aom
vrf;aMumif;ukad &G;cs,Nf y;D rnfonft
h wkid ;f twmtxd oabmw&m;
ESpcf u
k adk ygif;pyfomG ;rnfenf;qkjd cif;onf jynfoUl pD;yGm;a&;ukd 'Dru
dk a&pD
toG i f a jymif ; vJ & ef t wG u f trS e f w u,f o if h a wmf o nf h pOf ; pm;
awG;ac:rIjzpfonf/ rdrdwkdUvlUtzGJUtpnf;onf rnfokdUaompD;yGm;a&;
uefUowfcsurf sm;atmufwiG &f adS eoenf;/ rdrw
d Udk Ekid if w
H iG f vuf&t
dS csed f
rnfoaYkd om Ekid if w
H umywf0ef;usit
f aetxm;atmufwiG f a&mufae
oenf;qkdonfrsm;ukd aocsmpGmpOf;pm;avhvm&efvkdtyfonf/ vuf
awGUjzpfaeonfhtuefUtowfrsm;ukdvspfvsLI oabmw&m;t&
udprsm;ukd qkH;jzwfjcif;uJhodkYtE&m,fBuD;jcif;r&Sdyg/ xkdUtjyif ,aeU
acwfuo
hJ Ykd yI af xG;ayGvaD eonfhavmuBu;D wGif Ekid if w
H umqufqaH &;ukd
tav;rxm;bJ pD;yGm;a&;jyefvnfwnfaqmufjcif;? jynfolvlxk\
vlaerIb0jrifhrm;wkd;wufatmifvkyfjcif;rsm;ukd taumiftxnf
azmf&efrjzpfEkdifyg/

'Drkdua&pD
189
'Drkdua&pDEkdifiHa&;pepfukd usifhokH;aeonfhtajctaersdK;wGif
trsm;qEEiS hf qk;H jzwfjcif;[laom oabmw&m;ukt
d ajccH t&if;&Sif
0g'\aumif;onft
h csurf sm;ukd usio
hf ;Hk oGm;Ekid o
f uJo
h Ykd qk&d ,
S v
f pf0g'
qefonfhrl0g'rsm;ukd tenf;ESifhtrsm; xnfhoGif;usifhokH;oGm;Ekdifonf/
xkt
Yd jyif ,if;0g'ESpcf u
k adk ygif;pyfvnf; usio
hf ;Hk Ekid o
f nf/ vGwv
f yfpmG
Nyd K if q k d i f r I \ tusd K ;tjrwf u k d tav;xm;onf h E k d i f i H a &;ygwD o nf
EkdifiHa&;\t"dutiftm;pkjzpfvmrnfqkdygu t&if;&Sif0g'\tajccH
tkwfjrpftzGJUtpnf;ukd r,drf;r,dkifapbJ pD;yGm;a&;wGif 'Drkdua&pD
jyKjyifajymif;vJrIukd vkyfaqmif&efBudK;pm;ouJhokdU vTwfawmfwGif
trwfae&m trsm;pk&xm;onfhygwDomta&;ygonfh pufrIvkyfief;
ukd EkdifiHykdifvkyf&efqkdonfhOya'rlMurf;ukd twnfjyKap&efvkyfaqmif
vmygu qkd&S,fvpf0g'vrf;aMumif;odkY csOf;uyfvmonf[kajym&rnf
jzpfonf/ xkdUaMumifh uREkfyfwkdUtaeESifh jynfwGif;jynfytajctae
t&yf&yfukd wnfwnfNidrfNidrfESifh avhvmokH;oyfNyD; ygwDtoD;oD;\
vIyf&Sm;rIukd rsufjcnfrjywftuJcwf&rnfjzpfovkd rnfokdUaomrl0g'
ESifhtultnDay;oifhoenf;qkdonfukd pOf;pm;qkH;jzwf&efvkdtyfonf/
owdxm;oifhaomtcsufonf tmPm&Sifqefonfhenf;ESihf
qkd&S,fvpfpepfukd taumiftxnfazmf&efvkyfaqmifonfh uGefjrLepf
0g'DykHpHjzpfonf/ uGefjrLepf0g'onf OD;pGmyxr qkd&S,fvpfpepfukd
tjynfht0xlaxmif&efBudK;yrf;Muonf/ ol\xl;jcm;csufrSm t&if;&Sif
pepfukdrlvuyif vkH;0raumif;onfht&m okdUr[kwf orkdif;aMumif;
Mumjrifv
h mjcif;ESit
hf wl aysmufu,
G o
f mG ;awmhrnft
h &mtjzpf owfrw
S f
xm;onfhtcsufjzpfonf/ xkdYaMumifh trsm;qEESifh qkH;jzwfonfh
enf ; vrf ; ES i f h tajctae? tcsdeftcgay:rlwnf vufawGUus
oifhawmfonfeh nf;vrf;rsKd ;ukrd ok;H bJ tMurf;zufawmfveS af &;? ypn;f rJh
vlwef;pm;rsm;uom tmPm&Sifjzpfonftp&Sdonfh 'Drkdua&pDESifh
aoGznfonfh vrf;aMumif;odkYoGm;aeonfh vuPmrsdK;awGU&onf/

190
'Drkdua&pD
uREkfyfwkdUonf 'Drkdua&pD0g'\ tajccHEkdifiHa&;oabmw&m;jzpfonhf
trsm;qEESifh qkH;jzwfrIuwpfqifh vGwfvyfonfhpD;yGm;a&;vkyfief;
pepf\tm;omcsuu
f dk qufvuftok;H csomG ;Ekid o
f uJo
h Ykd vGwv
f yfonfh
pD;yGm;a&;vkyfukdifrI\qkd;usdK;rsm;ukdz,f&Sm;NyD; tvGeftuRHrjzpfap&ef
xdef;odrf;&if;ESifh t&nftaoG;jrifhrm;onfh 'Drkdua&pDpD;yGm;a&;pepfukd
taumiftxnfazmfoGm;Ekdifonf/ ,ckuJhoadkY jymif;vG,jf yifv,
G o
f nfh
Ekid if aH &;vkyyf u
Hk idk yf t
Hk m;oHo,0ifNy;D tMurf;zufrI? tmPm&SifpepfESifh
vlenf;pk\oabmxm;ukd jzpfajrmufatmifvyk af qmifonfh 0g'trSm;
rsdK;rsm;rjzpfap&ef taotcsmowdxm;&efvkdtyfonf/
csKyfukdifrIvkdtyfjcif;ESifh 'Drkdua&pDtoGif;ajymif;vJrI
t&if;&Sif0g'\tjyifyef;vuPmrsm;ukdrajymif;vJbJ pD;yGm;
a&;wGif 'Drkdua&pDususvkyfaqmifEkdif&eftwGuf a&SUwGifazmfjycJh
ouJhodkY qkd&S,fvpfrl0g'tjyif tjcm;vkyfaqmifoihfonfrsm;vnf;&Sd
onf/ ,if;wdkYwGif txl;owdxm;&rnfhtcsufrSm oifhavsmfonfh
pD;yGm;a&;csKyfudkifrIykHpHukdpOf;pm;NyD; 'Drkdua&pDususvkyfaqmifoGm;&ef
yifjzpfonf/ t&if;&Sif0g'BuD;pkd;onfh vlrItokduft0ef;wGif jynfol
vlxkpD;yGm;a&;ESifh ywfouf EkdifiH\xdef;csKyfrI? 0ifa&mufpu
G zf uf
rIrsm;twkdif;twmwpfcktxdvkdtyfonf/ t&if;&Sif0g'atmuf
pD;yGm;a&;vkyif ef;\vGwv
f yfru
I dk apmifah &Smufxed ;f odr;f &rnfh pnf;rsO;f
pnf;urf;wpfcktjzpfEiS hf tav;xm;&rnfjzpfonf/ okUd &mwGif twkid ;f
tqr&Sv
d w
T af y;&rnf[k qkdvkdjcif;r[kwf/ vGwfvyfonfh pD;yGm;a&;
vkyfief;pepfESifh twlygvmonfhqkd;usdK;rsm;ukd umuG,fwm;qD;NyD;
omrefvlrIzlvkHa&;pepfukd xdef;odrf;&eftwGuf yk*vdupD;yGm;a&;
vkyfief;rsm;tay:csKyfukdifrIukd tH0ifatmifvkyfaqmif&rnfjzpfonf/
pD;yGm;a&;t&vGwv
f yfciG u
hf dk csKyu
f idk u
f efUowfjcif;jzpfonf/ okUd &mwGif
a&SUykdif;wGifazmfjyxm;ouJhodkY 'Drkdua&pD0g'wGif tav;xm;onfh
vGwv
f yfrq
I jdk cif;onf wpfO;D wpfa,mufcsi;f u rdrpd w
d Bf uKd ux
f ifovkd

'Drkdua&pD

191

vkycf iG ahf y;xm;jcif;rsKd ;r[kwaf y/ xkYad Mumifh trsm;\tusKd ;pD;yGm;twGuf


pD;yGm;a&;vGwfvyfcGifhukd csKyfukdifvkdufjcif;aMumifh 'Drkdua&pD\tajccH
oabmw&m;ukd qefUusifaejcif;[kajymr&yg/ t"duusjcif;rSm
csKyfukdifrIukd rnfuJhokdU&nf&G,fcsufESifhokH;pGJNyD; rnfonfhtwkdif;
twmtxd 'D r k d u a&pD u sususif h o k H ; oG m ;rnf q k d o nf h t ay:wG i f
rlwnfaejcif;jzpfonf/ pD;yGm;a&;csKyu
f idk rf u
I v
dk yk rf nfqydk gu if;onf
jynforl sm;\ b0wnfNird af &;twGu?f vlrb
I 0tqift
h wef;wk;d wuf
vmap&eftwGuyf ifjzpf&rnf/ a,bk,stm;jzifh pD;yGm;a&;csKyfukdifrIvkd
tyfjcif;[k todtrSwfjyKxm;jcif;rsm;onf vlrIzlvkHa&;twGuf
&nf&G,fjyKvkyfonfh xdef;csKyfrIESifh pD;yGm;a&;wkd;wuf&eftwGuf
&nf&G,fjyKvkyfonfh xdef;csKyfrIESpfckwkdUtwGufomjzpfonf/
pD;yGm;a&;vkyfaqmifrItwGif; 'Drkdua&pDpepfukdazmfaqmif&ef
twG u f tvk y f o rm;rsm;\tqif h u k d jr i f h w if a y;&ef & nf & G , f N yD ;
rl0g'trsdK;rsdK;ESifh vkyfaqmif&rnfqkdjcif;ukd a&Shykdif;wGifazmfjycJhonf/
,if;txJwGif EkdifiH\Oya't&vkyfcvpm? tjcm;aomowfrSwfcsuf
rsm;\tedrfhqkH;pHrsm;ukd csrSwfrnfqkdjcif;onf tvkyf&SifESifh tvkyf
orm;tMum; vGwfvGwfvyfvyfuwdu0wfjyKxm;onfhtay:wGif
pd w f c sxm;rjzpf o nf h t"d y m ,f j zpf N yD ; if ; upD ; yG m ;a&;tay:
csKyfukdifvkdufonfhudpwpfrsdK;yifjzpfonf/ xkdUtjyif 0ifaiGrsm;onfh
olrsm;tay: EkdifiHtcGefrsm;rsm;aumufjcif;? tpkd;&aiGacs;pmcsKyf
rsm;ukdxkwfa0jcif;? tp&Sdonfhenf;vrf;rsm;ESifh b@maiGt&if;tESD;
uk&d mS azGNy;D ,if;aiGEiS t
hf vkyv
f ufrahJ xmufyahH Mu;? vlrzI v
l aHk &;tmrcH?
qif ; &J o nf h v l r sm;uk d u l n D a xmuf y H h o nf h tpD t pOf r sm;uk d v k y f
<u,f0rIr&Sdonhfvlrsm;ukd tultnDay;&efvkdtyfonf/ pD;yGm;a&;
ykHpH\tm;enf;csufrsm;aMumifh qif;&Jcsrf;omuGm[rI BuD;rm;vQif
BuD;rm;ouJhokdU vlrItzGJUtpnf;qkdif&mtpDtpOfrsm;\vdktyfcsufrsm;
vnf;ykBd u;D vmNy;D wm0efvnf;Bu;D av;vmonf/ xdt
k cgwGif pD;yGm;a&;
tay:EkdifiH\csKyfukdifrIukd rvTJra&SmifomykdNyD;wkd;jrifhvm&onf/

192

'Drkdua&pD
pD;yGm;a&;aumif;rGeaf p&ef&nf&,
G o
f nfh tjcm;aomcsKyu
f idk rf I
wpfckrSm t&if;&Sif0g'pD;yGm;a&;ESifhtwlygvmavh&Sdonfh pD;yGm;a&;
tajctae\tajymif ; tvJ u k d x d e f ; csKyf N yD ; txl ; ojzif h p D ; yG m ;a&;
raumif;onfh tcsdefwGif ay:aygufvmaom tvkyfvufrJhjyemESifh
jynfolvlxk\tjcm;aompm;0wfaea&;tcuftcJrsm;ukd z,f&Sm;&ef
twGufjyKvkyfjcif;jzpfonf/ csKyfukdifrIr&Sdonfh vGwfvyfonfhpD;yGm;a&;
omjzpfrnfqkdygu xkwfvkyfa&;wGif tvGeftuRHjzpfvmjcif;? vkdtyf
csufavsmhusoGm;jcif;? jynfwGif;ESifh jynfyu pD;yGm;a&;tajymif;
tvJtay:vkduf *,ufkdufcH&jcif;rsm;aMumifh kwfw&ufpD;yGm;a&;
usqif;jcif;rsdK;jzpfwwfonf/ &v'ftaejzifh tvkyfvufrJhrsm;trsm;
tjym;ay:xGufvmNyD; jynfolvlxkb0onf qif;&JwGif;xJusa&muf
oGm;onfh tajctaejzpfoGm;rnfjzpfonf/ pD;yGm;a&;tajctae
tay:vku
d
f ukex
f w
k v
f yk if ef;wpfcu
k dk csUJ vku
d cf sKUH vku
d v
f yk af qmifjcif;
tm;jzifh vkyfief;&Sif\vuf0g;BuD;tkyfrIukd twkdif;twmwpfcktxd
umuG,&f eftwGut
f ok;H 0ifaomfvnf; ,if;uJo
h Ykd uk,
d yf idk cf sKyu
f idk rf EI iS hf
a&SUuaz:jycJhouJhodkY vuf0g;BuD;tkyfrI\qkd;usdK;rsm;onf t&dyfuJhodkY
waumufaumufygaernfjzpfjcif;aMumifh ,if;ukd EkdifiHucsKyfukdif
vkdufrnfqkdygu trsm;tusdK;pD;yGm;ukd csKyfukdifrItrsdK;tpm;rsm;\
pHypHk jH zpfonf[k vnf;ajymvmEkid o
f nf/ rnfoUdk yifjzpfap tvkyv
f ufrhJ
jzpfonfqjdk cif;onf tvkyv
f yk cf iG u
hf dk jynfov
l x
l x
k rH S vk,v
l u
dk o
f nfh
oabmjzpfNyD;touf&Sifaexkdifrnfhta&;ukd Ncdrf;ajcmufvmEkdifonfh
udpjzpfjcif;aMumifh EkdifiHtaeESifh oifhawmfaomrl0g'ukd tNrJwap
pOf;pm;&rnfjzpfouJhodkY]]tm;vkH;ukdtvkyfcefUtyfEkdifa&;}} &nfrSef;
csuu
f x
dk m;&SNd y;D wwfEidk o
f rQBuKd ;yrf;aqmif&u
G o
f mG ;&rnfjzpfonf/
t&if;&Sif0g'atmufcsKyfukdifrIukd vkyfaqmif&onfh &nf&G,f
csufonf ta&;ay:tajctaejzpfvQif azmufxGufEkdifap&efvkyf
aqmifxm;onfh ta&;ay:csKyfukdifrIqkdonfhenf;ukdvnf; pOf;pm;
&Ekdifonf/ Oyrm- aiGaMu; azmif;yGrIjyif;jyif;xefxefjzpfyGm;onfh

'Drkdua&pD

193

tcgrsdK;? ppfyGJrsm;aMumifhxkwfvkyfrIrsm;&yfqkdif;oGm;onfhtcgrsdK;
xkwfvkyfrIpGrf;tm;ukd jyefvnfaumif;rGefvmapNyD; ukefaps;EIef;
wnfNidrfapa&;? jynfolvlxk\aeUpOfb0ukd Ncdrf;ajcmufvmonfh
tE&m,fMum;uae azmufxGufEkdifapa&;wdkYtwGuf csKyfukdifrIukd
tjynfht0tm;ukefokH;NyD;vkyfaqmif&efvkdtyfonf/ jynfolrsm;\
b0ukdjyefvnfwnfaqmufay;&eftwGuf ,if;&nf&G,fcsuf&SdaeorQ
umvywfvkH; 'Drkdua&pD\pdwf"mwfukdqefUusifonf[k ajymr&yg/
tu,fpD;yGm;a&;vkyfief;\ vGwfvyfrIukd tav;ay;vGef;NyD; vkdtyf
onfhcsKyfukdifrIukdrvkyfaqmifjcif;aMumifh jynfolrsm;\b0tajctae
qkd;&Gm;oGm;rnfqkdygu 'Drkdua&pD\&nf&G,fcsufrS aoGznfoGm;jcif;
yifjzpfonf/
xkdYaMumifh csKyfukdifrIonftwkdif;twmwpfcktxdvkdtyfonf
ukdodvmNyDj zpf o nf / csKyfukdifrIukd rnfuJhodkUvkyfaqmifoGm;vQif
aumif;rnfenf;? rnfokdUvkyfvQif csKyfukdifrIukd'Drkdua&pDusatmif
vkyfEkdifrnfenf;/
,if;tcsufonf tvGefcufcJonf/ tb,faMumifhqkdvQif
csKyfukdifrIukd vkyfief;&Sifrsm;vufxJtyf vGwfvGwfvyfvyfvkyfudkif
aprnfqkdygu txufwGifazmfjycJhouJhokdU vkyfief;&Sif\vuf0g;BuD;
tk y f o nf h q k d ; usd K ;rsm;uk d a &S m if & S m ;Ek d i f r nf r [k w f y g/ csKyf u d k i f r I u k d
Ekid if u
H vG
J vkyaf y;rnfo
h rl &So
d nfh tajctaersKd ;jzpfvmonf/ tpk;d &
trI x rf ; rsm;\csKyf u k d i f r I a tmuf o d k Y u s a&muf o G m ;wwf o nf /
wpfenf;tm;jzifh tpkd;&0efxrf;rsm;onf jynfolrsm;\b0tajc
taerSefESifh ukefxkwfvkyfief;rsm;\ taetxm;trSef? jyemrsm;ukd
a&a&vnfvnfrodbJ Oya'ESifhwlonfh wif;rmonfhcsKyfukdifrIrsdK;ukd
vkyfaqmifEkdifonfhtE&m,f&Sdonf/ csKyfukdifrIESifhtwl jzpfay:
wwfonfh tpkd;&0efxrf;rsm;\ rrSefruefvkyfaqmifrI? csKyfukdifrI
uGef&ufukdtaMumif;jyKNyD;vkyfaqmifonfh arSmifckda&mif;0,fazmuf

194

'Drkdua&pD

um;rIrsm;jzpfvmEkdifonf/ okdUqkdygu rnfrQtxdoifhawmfonfh


csKyfukdifrIrsdK;ukdvkyfaqmifonfjzpfap? &nfrSef;csufukd jynfhjynfh00
azmfaqmifEkdif&efrjzpfEkdifyg/
tm;enf;csufukdz,f&Sm;&efenf;vrf;trsdK;rsdK;pOf;pm;&Ekdif
onf/ eHygwfwpf csK yfukdifrIukd tpkd;&0efxrf;ukdom ykHtyfxm;jcif;rsdK;
r[kwfbJ jynfolvlxk\ukd,fpm;vS,fjzpfonfhvTwfawmfu Muyfrwf
ay;rIESifh ajymqkdrIwkdUukdaocsmpGmvkyfaqmif&efvkdtyfonf/ enf;
twkid ;f aqmif&u
G Ef idk rf nfqydk gu csKyu
f idk v
f eG ;f onft
h ajctae okUd r[kwf
rjynfhpkHrIrsm;ukdz,f&Sm;NyD; vufawGUtajctaeESifh o[Zmwjzpfonfh
csKyfukdifrIukd vkyfaqmifEkdifrnfjzpfonf/ eHygwfESpf tpkd;&0efxrf;tzGJU
tpnf;twGi;f wGif jynfov
l x
l x
k rJ S MoZmBu;D onfo
h ?l ynm&yfyidk ;f qkid &f m
tawGUtBuK&H o
dS rl sm;ukcd efUtyfNy;D jynfow
l pfa,muftaeESihf uk,
d af wGU
BuKHcJh&jcif;rsm;ukd pD;yGm;a&;csKyfukdifrIwGif tokH;jyK&efta&;BuD;onf/
eHygwfokH; tpkd;&kH;rsm;\csKyfukdifrI,E&m;onf atmufajctxd
tvkyfvkyfjcif;&Sdr&SdudkapmifhMunfhonfh tzGJUrsdK;zGJUpnf;NyD; ,if;tzGJU
xJwiG f omreft&yfom;? txl;ojzifh pm;ok;H ol rsm;\uk,
d pf m;vS,u
f dk
yg0ifaponfhenf;vrf;onfvnf; oifhawmfonf/ okdUvkyfaqmifNyD;
jynfolvlxk\csKyfukdifrIvkdtyfonfqkdonfukd em;vnfoabmayguf
onfESifhtwl csKyfukdifrIvkyfaqmifaerIudkvnf; jynfolrsm;u rsufpd
a'gufaxmufMunfEh idk o
f nf/ okUd jzifh 'Dru
dk a&pDususaqmif&u
G o
f mG ;
jcif;onf pD;yGm;a&;csKyfukdifrItwGuf taumif;qkH;ESifh ta&;tBuD;qkH;
jzpfonf/
okdUvkyfaqmifjcif;onf EkdifiHtaejzifh rdrdwkdUukd,fwkdif
vkyaf qmifonfh Ekid if yH idk v
f yk if ef;rsm;rSmwGiv
f nf; tvm;wlyifjzpfonf/
t&if;&Si0f g' vlUtzGUJ tpnf;wGiv
f nf;rD;&xm;? w,fvzD ek ;f ? qufo,
G f
a&;tp&Sdonfhvkyfief;rsm;uJhodkY jynfolUtusdK;aqmifvkyfief;rsm;ukd
EkdifiHtaejzifh wkdufkdufxdef;csKyfpDrHcefUcGJ&rIrsm;&Sdonf/ okdUaom

'Drkdua&pD

195

taetxm;wGif qkd&S,fvpf0g'bufodkY csnf;uyfoGm;onfhtcg


oHrPdvkyfief;? ausmufrD;aoG;vkyfief;? vQyfppf"mwftm;ay;vkyfief;
rsm;onf wjznf;jznf;ESifh EkdifiHyidk v
f yk if ef;rsm;tjzpf ajymif;vJomG ;onfh
oabmobm0&Sdvmonf/ ukex
f w
k v
f kyfief;rsm;xJwGif ,if;vkyfief;
rsm;u ta&;ygonfhtwGuf tu,fEkdifiH\xdef;csKyfrIatmufukd
a&mufoGm;rnfqkdygu &v'ftaeESifh vuf0g;BuD; tkyfpDrHtkyfcsKyfrIESifh
tpk;d &0efxrf;rsm;\csKyu
f idk rf q
I o
dk nf xyfqihf qk;d usKd ;rsm;ukad y:ayguf
vmapNyD; ,if;*,ufonftvGefrSBuD;rm;onf[k ajymEkdifonf/
xkdUaMumifh okdUaomtajc taersdK;wGifvnf; xl;cRefonfhynm&Sif
rsm;ESifh wm0ef,lvkdpdwfBuD;rm;onfh pm;okH;olukd,fpm;vS,frsm;\
oabmxm;tjrifrsm;ukd azmfjyEkdifcGifh&Sdonfh tzGJUtpnf;rsdK;ukd
wnfaxmifNyD; EkdifiHykdifvkyfief;rsm;ukd rSefrSefuefuefpDrHcefUcGJEkdifap&ef
apmifhMunhfoGm;&rnfjzpfonf/ jynfolrsm;taejzifh rdrd\tusdK;pD;yGm;
twGuf EkdifiHa&;wGif yg0ifaqmif&Guf&rnfqo
dk nfh 'Dru
dk a&pDtajccH
oabmw&m;onf ae&mwGif jynfhjynfh00usifhokH;oGm;&efvkdtyf
onf/

or0g,rus,fjyefUvmjcif;
pD;yGm;a&;vkyaf qmifrt
I wGi;f 'Dru
dk a&pDoabmw&m;ukd taumif
txnfazmfoGm;&eftwGuf pD;yGm;a&;vkyfief;&SifBuD;rsm; ajrykdif&SifBuD;
rsm;\pD;yGm;a&;tiftm;udk tv,ftvwfESifh tao;pm;vkyfief;rsm;
jzifh v,form;rsm;tefwkEkdifap&ef vkyfaqmifay;&efvkdtyfonf/
Ekid if t
H rsm;pkwiG f tv,ftvwfEiS hf tao;pm;vkyif ef;rsm;? v,form;
rsm;ESihf zGUJ pnf;xm;onfh or0g,rtzGUJ tpnf;rsm;wk;d wufvmcJo
h nf/
acwfopft&if;&SifpepfvlrItzGJUtpnf;wGif t&G,ftpm;BuD;rm;onfh
pD;yGm;a&;vkyfief;BuD;rsm;onftrsm;tm;jzifh tpk&S,f,mtzGUJ tpnf;

196

'Drkdua&pD

ykpH EH iS hf pDrt
H yk cf sKyMf uNy;D ,if;vkyif ef;Bu;D rsm;ESihf twl 4if;uJhodkY t&G,f
tpm;rBuD;onfh tv,ftvwfESifh tao;pm;pufrIvkyfief;i,frsm;
&S d M uonf / tv,f t vwf E S i f h tao;pm;vk y f i ef ; rsm;wG i f v nf ;
ukrPD\pDrHcefUcGJtkyfcsKyfykHpHrsm;&Sdaomfvnf; vkyfief;trsm;pkonf
wpfO;D wpfa,mufuom pDrHcefUcGJjcif;jzpfonf/ tv,ftvwfpm;ESifh
tao;pm;vkyfief;rsm;\taetxm;onf ta&;ygaeaomfvnf;
pD;yGm;a&;vkyfief;BuD;rsm;\zdtm;ay;jcif;ukdcH&onfh tE&m,f&SdaeqJ
yifjzpfonf/ vkyfazmfukdifzufrsm;tMum;wGif vGwfvyfpGmNydKifqkdifrI\
&v'ftaeESifh urmrD;avmifom;aumifcseif;ykHpHrsm;jzpf&efvG,ful
onf/ xkdUaMumifh tvwfpm;ESifh tao;pm;pufrIvkyfief;&Sifrsm;onf
tvkyo
f rm;ukd vpmtenf;i,fomay; ckid ;f jcif;rsKd ;rsm;jzpfvmonf/
,if;csKd U,Gi;f csuu
f dk z,f&mS ;&eftwGuf rnfokdUvkyfaqmifMu&rnfenf;/
,if;udpESifhywfoufNyD; txda&mufqkH;enf;vrf;wpfckrSm
vkyfief;trsdK;tpm;csif;wlonfh tvwfpm;ESifhtao;pm;pufrIvkyfief;
&Sifrsm;pkpnf; ]]or0g,r}}zGJUNyD;onfhaemuf tzGJU\tiftm;ESifh csdKU
,Gif;csufrsm;ukdjznfhqnf;NyD; vkyfief;BuD;rsm;\t&if;tESD;tiftm;ukd
tefwk&if;wpfcsdefwnf;wGifvkyfief;ukd tusdK;&Sd&SdatmifjrifrI&vm
ap&ef aqmif&GufoGm;rnfqkdonfh vkyfenf;jzpfonf/
Oyrm- vkyfief;csif;wlonfh ukefxkwfvkyfief;&Sifrsm;onf
or0g,rzGJUpnf;NyD; ukefMurf;ukdpkaygif; 0,f,lEkdifouJhodkY xkwfvkyf
vkdufonfhukefypnf;ukdvnf; twlwuGa&mif;csEkdifonf/ vkyfief;
wpfckcsif;pDvkyfEkdif&efcJ,Of;onfh taqmufttHkwnfaqmufjcif;rsdK;
ukd vkyfaqmifEdkifNyD;tm;vkH;ubkHtjzpfokH;pGJEkdifonf/ t&if;tESD;
rvkHavmufonfhtcg or0g,rtzGJUtaeESifh bPfu aiGacs;,l
Ekdifonf/ enf;vrf;tm; ykdNyD;wkd;wufvmrnfqkdygu or0g,r
tzGUJ 0ifrsm;ykid o
f nfph ufu
Hk dk tm;vk;H rQa0ok;H pG?J xkwv
f yk af &;ukd tifwu
dk f
tm;wkdufvkyfaqmif? tIH;tjrwfwGufcsufNyD; xGufay:vmonfh

'Drkdua&pD

197

tjrwfuadk 0rQcpH m;Ekid Mf uonf/ enf;jzifh vkyaf qmifomG ;rnfqydk gu


vkyfief;&SifwpfOD;pDtay:csKyfukdifrIrsm; jzpfvmonfhtwGuf pD;yGm;a&;
vkyfief;ukd vGwfvGwfvyfvyfvkyfukdifEkdifjcif;qkdonfh qGJaqmifrIonf
avsmhyg;oGm;onf[kajymEkdifaom vkyfief;BuD;rsm;ukd ,SOfNydKifEkdifonfh
tiftm;rsm;ukdykdifqkdifvmEkdifrnfjzpfonf/ xkdUtjyif wpfcsdefu
tvwfpm;ESifh tao;pm;vkyfief;rsm;onf vufum;a&mif;0,folrsm;
xHwGif atmufusdKU&onfhtjyif t&if;tESD;aiGvkdtyfonfhtcsdef?
ukefMurf;ypnf;oGif;onfhtcsdef? xkwfukefypnf;ukda&mif;csonfh
tcsdefwdkYwGif wpfzufapmif;eif;usonfh owfrSwfcsufrsm;ESifh auseyf
ESpo
f rd ahf ecJMh u&onf/ or0g,renf;vrf;uko
d ;Hk jcif;aMumifh ,if;tajc
taeonf twkdif;twmwpfcktxdvGwfajrmufvmNyD; wkd;wufatmif
jrifrIrsm;&&Sdap&ef vkyfaqmifvmEkdifrnfjzpfonf/
okdU&mwGif okdUaqmif&GufrIjzifh tvwfpm;ESifh tao;pm;
vkyfief;rsm;\tajctaersm; wkd;wufaumif;rGefvmaprnfh pDrH
tkyfcsKyfrItwGif; tvkyform;rsm;tm; a&S;kd;pGJtwkdif;wif;wif;
usyfusyftkyfcsKyfaernfqkdygu 'Drkdua&pD\yef;wkdifodkYa&muf&ef
a0;aevdrfhOD;rnf[k ajym&rnfjzpfonf/ tvwfpm;ESifh tao;pm;
vkyif ef;rsm; ,ckumvtxd tqifrajyrItrsKd ;rsKd ;ukd BuBhH uchH &H ifqidk Nf y;D
ZGJ&Sd&SdESifhawmifhcHEkdifcJhonfh t"dutaMumif;&if;rSm oufomonfh
vk y f t m;cES i f h tusd K ;tjrwf r sm;&,l v mMujcif ; aMumif h j zpf o nf /
aemufykdif;wGif tvwfpm;ESifh tao;pm;vkyfief;rsm; vkyfukdif
aeMuonfh tvkyform;rsm;\ b0tajctaeukdumuG,f&eftwGuf
EkdifiHokdUr[kwf vlrItzGJUtpnf;rSapmifhMunfhNyD; vkyftm;cqkdif&m
owfrSwfcsufrsm;ukd jrifhwifay;Edkifap&efvkyfaqmif&rnfjzpfonf/
vkyftm;cjrifhwufvmvQif tvwfpm;ESifh tao;pm;vkyfief;rsm;
vnfywf&ef tcuftcJrsm;&SdvmEdkifaomtm;enf;csufukd or0g,r
tzGJUtpnf;wkd;wufrIESifh tpm;xkd;vkyfaqmifoGm;rnfqkdygu jzpfEdkif
ayonf/

198

'Drkdua&pD

or0g,rtzGJUtpnf;taejzifh ckdifrmBuHhckdifonfhwkd;wufrIukd
vkdtyfonfrSm pD;yGm;a&;vkyfief;ESifh ukefxkwfvkyfief;rsm;wGifom
r[k w f y g/ jynf o l v l x k \ b0uk d w k d u f k d u f axmuf y H h a y;aeonf h
v,f,mvkyfief;wGifvnf; or0g,rtzGJUtpnf;ESifh pD;yGm;a&;ukd
'Drkdua&pDususazmfaqmif&efonfta&;BuD;onf/ v,f,mvkyfief;
onf jynf o l v l x k \ pD ; yG m ;a&;wG i f txl ; ojzif h tvG e f t a&;
ygonfhae&mwGif&Sdonf/ v,f,mvkyfief;onf jynfoljynfom;
tm;vkH;twGuf pm;p&mzlvkHrI&Sdap&ef jznfhpGrf;ay;aejcif;jzpfonf/
vlOD;a&\xuf0ufeD;yg;onf v,f,mvkyfukdifMuonfh&Gmrsm;wGif
aexkdifMujcif;jzpfonfhtwGuf ,if;&Gmrsm;wGif jzpfyGm;onfhjyem
onf tm;vk H ; twG u f t xl ; pd w f 0 if p m;onf h taMumif ; t&mrsm;
jzpfvmavh&Sdonf/ xkdUtjyif ukefxkwfvkyfief;rsm;wGif yg0ifaeonfh
vk y f o m;tif t m;onf t"d u tm;jzif h v,f , mvk y f i ef ; vk y f u k d i f
onfh&Gmrsm;u jznfhqnf;ay;xm;jcif;jzpfonf/ xkdUaMumifh awm&Gmrsm;
\vlaerIb0tqifhtwef;edrfhusrnfqkdygu pufkHtvkyform;rsm;
\vpmonfvnf; if;*,ufaMumifh twkdif;twmwpfcktxdom
wufvmEkdifrnfjzpfonf/ if;twGuf v,form;rsm;\b0ukdjrifhwif
ay;jcif;onf NrdKUay:aetvkyform;rsm;\tqifhukd oG,f0kdufNyD;
jrifhwifay;&mvnf;a&mufonf/
awm&G m rsm; tjzpf t rsm;qk H ; jyemrS m ajryk d i f & S i f E S i f h
ol&if;iSm;wkUd \qufqaH &;ESihf ywfoufjzpfonf/ vufwpfqyk pf myif
&Sdonfh ajrykdif&Sifrsm;onf ajr{utajrmuftjrm;ukdykdifqkdifMuNyD;
rdrdukd,fwkdifu tvkyfrvkyfbJ ajriSm;cBuD;BuD;,lavh&SdMuonf/
ol&if;iSm;rsm;onf yifyifyef;yef;tvkyfvkyfukdifNyD; &dwfodrf;&&Sd
onfhtxJrStrsm;pkukd ajriSm;ctjzpfaumufyJoD;ESHrsm;ESifh ay;acs&
onfhtwGuf qif;qif;&J&JaeMu&onfhtajctaersdK;onf obm0
rusyg/ xkdUtjyif]]ykdifqkdifrI\ xl;jcm;onfhpGrf;tm;onf oJuae

'Drkdua&pD

199

a&Tjzpfatmif vkyaf qmifEidk o


f nf}} qko
d nfph um;&So
d nft
h wkid ;f uk,
d yf idk f
ajrukd rdrdbmomxGef,ufpkdufysdK;&rnfqkdygu v,f,mpkdufysdK;a&;
tay:xm;&S d o nf h pd w f o abmxm;onf v nf ; tvk d t avsmuf
ajymif;vJoGm;rnfjzpfonf/ xkdUaMumifh awm&Gmrsm;\ 'Drkdua&pD
tajccHqkdjcif;onf wwfEkdiforQ ol&if;iSm;rsm;onf rdrdajray:wGif
uk,
d w
f dkifxeG ,
f ufpu
dk yf sKd ;Ekid af &;tay:wGifrw
l nfonf/ ae&mwGif
*syefwGif tapmykdif;ujyKvkyfcJhonfh v,f,majrpepfjyKjyifajymif;vJ
a&;wGif ajrykdif&Sifrsm;\ajrrsm;ukd EkdifiHrS0,f,lNyD; xkdajrrsm;ukd
v,form;ol&if;iSm;rsm;tm;0,f,laponf/ ,if;uJhokdUvkyfaqmif
jcif;onf *syefv,f,mvkyfief;wGifBuD;rm;onfh tajymif;tvJukd
jzpfapcJhNyD; tvkyfvkyfolv,form;rsm;twGuf vlaerIb0wkd;wuf
a&;twGuf tmrcHcsufay;jcif;yifjzpfonf/
v,f,mvkyfief;or0g,ronf v,form;rsm;\oD;jcm;
vGwfvyfonfh tzGJUtpnf;wpfckjzpfonf/ xkdUaMumifh v,form;rsm;
taejzifh wpfOD;wpfa,mufcsif; v,f,mvkyfief;ukd OD;pD;vkyfukdif&if;
ESifh rsdK;aph? ajrMoZm? v,f,mokH;pufud&d,mrsm;ukd 0,f,lonfh
tcgrsdK;? t&if;tESSD;rvkHavmufonfhtcgrsdK;? v,f,mxGufukefrsm;ukd
a&mif ; csonf h t cgrsd K ;wd k Y w G i f tm;vk H ; \tif t m;uk d a ygif ; pnf ; NyD ;
twlwuGvkyfaqmifvmMuonf/ v,form;wpfOD;taeESifh oD;oefU
rdrdbmom rdrdv,f,mvkyfief;vkyfukdifrnfqkdygu ,if;\tjrwf
tpGe;f onf NrKd Uay:ukex
f w
k v
f yk if ef;rsm; pD;yGm;a&;vkyif ef;rsm;? aiGaMu;
qkdif&mvkyfief;rsm;tay:rlwnfNyD; tajymif;tvJjzpfvG,fonf/
aps;EIe;f Bu;D jrifo
h nfh pufu&d ,
d mypn;f rsm;uk0d ,fvu
dk &f jcif;? ukeo
f nfrS
rdrdoD;ESHukdaps;aygaygESifhjzwfjcif;? twkd;EIef;BuD;BuD;jzifh aiGacs;&
jcif;rsm;ESifh BuKHMu&onfvnf;tenf;ESifh trsm;&Sdaeonf/ xkdUtjyif
vkyfief;ao;i,fonfhtwGuf &&SdonfhtjrwftpGef;rSmvnf;enf;yg;
onf/ pufu&d ,
d mrsm;ukd vkHvkHavmufavmuftokH;jyK&ef tdyfrufyif

200

'Drkdua&pD

rrufEidk o
f nfh tajctaejzpf&onf/ v,form;rsm;\ jyefUusaJ eonfh
tiftm;ukpd pk nf;Ny;D aiGaMu;pDrcH efUcGo
J nfv
h yk if ef;ukd rdrw
d Udk bmomOD;pD;?
a&mif;cs0,f,al &;ukyd gtrsm;pkvkyaf qmif? tok;H jyKonfph ufu&d ,
d m
rsm;ukd bkHokH;Murnfqkdygu v,form;rsm;\tm;enf;aeonfhtae
txm;onf v nf ; rsm;pG m wk d ; wuf v mrnf j zpf o nf / ,if ; onf
or0g,rtcef;u@omjzpfonf/ or0g,rqkdjcif;onf 'Drkdua&pD
usonfhtzGJUtpnf;jzpfkHomru v,form;rsm;\tqifhtwef;ESifh
b0tajctaeukd wnfNidrfrIay;Ekdif&eftwGuf wm0efBuD;Muyf,lxm;
onfqdkyguvnf; rrSm;ay/
v,form;rsm;\b0tqifhtwef;ukd trSefwu,fwkd;wuf
vmap&eftwGuf pufrIvkyfief;? owKwGif;vkyfief;rsm;ukd wkd;wuf
zGUH NzKd ;atmifvyk af qmifNy;D v,f,mvkyif ef;vkyu
f idk o
f nfh awm&Gmrsm;
ykdvQHaeonfhvlrsm;ukd ,if;vkyfief;rsm;odkYajymif;a&TUay;&ef vkdtyf
onf/ okdU&mwGif wpfcsdefwnf;rSm v,fvkyfonfh&Gmrsm;wGifvnf;
v,f,mxGuu
f ek rf sm;ukd jyKjyifprD x
H w
k v
f yk o
f nfh ukex
f w
k v
f yk if ef;rsm;ukd
xlaxmifNyD;ykdaeonfhvlrsm;onf ,if;vkyfief;rsm;ukd vkyfukdifEkdif&ef
twG u f vnf; aqmif& G u fay;&rnf jzpfonf/ oY kdvkyfaqmif&ef
vG,fulrnfr[kwfaomfvnf; zGHUNzdK;rIckdifrmonfhv,f,mpD;yGm;a&;
vkyfief;jzpfxGef;vmap&eftwGuf rjzpfraeBudK;pm;oifhonf/
pm;okH;olukdtumtuG,fay;jcif;
jynfolvlxktm;xkwfvkyfa&;ykdif;IaxmifhrSMunfhygu t&if;
&Si?f tvkyo
f rm;? ukeo
f nf? vcpm;? v,form;[k trsKd ;rsKd ;tzkzH u
Hk jJG ym;
aeaomfvnf; pm;ok;H olqo
dk nfh aI xmifu
h ae Munfrh nfqydk gu tm;vk;H
twlwlyifjzpfonf/ taumif;tqkd;rSeforQukd twlwlcHpm;&rnfh
olrsm;jzpfonf/ xkUd aMumifh pm;ok;H olrsm;\tusKd ;pD;yGm;ukd umuG,&f ef
jynfolvlxk\b0tajctaeukd wnfNidrfrI&SdapNyD; wkd;wufapa&;

'Drkdua&pD

201

twGufvkyfaqmif&efqkdonfhIaxmifhrSMunfhvQifvnf; tvGefta&;
BuD;onfhudpjzpfonf/ okdUpm;okH;olrsm;\tusdK;pD;yGm;ukd umuG,f
&efonf txl;ojzifh NrdKUBuD;jyBuD;wGif vkdtyfcsufykdrdkBuD;rm;onf/
v,fvkyfonfh&Gmrsm;wGif pm;eyf&dumrsm;ukd rdrdwkdUbmomxkwfvkyf
onfh &mckid Ef eI ;f rsm;ouJo
h Ykd v,f,mvkyif ef;or0g,rrsm;onf trsm;
tjym;wkd;wufzGHUNzdK;aeNyD;vkdtyfonfhypnf;ukd vltrsm;pkNyD;0,f,l
Ekdifjcif;aMumifh tcuftcJrsm;pGmr&Sdyg/
pm;okH;ol\tusdK;pD;yGm;ukdpOf;pm;&mwGif ta&;tBuD;qkH;rSm
wwfEkdiforQ]]pm;okH;rIvGwfvyfcGifh}}ukday;&efjzpfonf/ rnfonfudk
tvkdtyfqkH;jzpfonf/ t&ifqkH;rnfonfukd 0,fvdkonfudk a,bk,s
tm;jzifh um,uH&Sifukd,fwkdif todqkH;jzpfonf/ vlonftBudKuf
trsdK;rdsK;&SdNyD; aexkdifrIykHpHt&vkdtyfrIuvnf; rwlnDjcif;aMumifh
yk H p H w pf c k w nf ; tjzpf d j cif ; rsd K ;uk d w wf E k d i f o rQ a&S m if j cif ; onf
aumif;onf/ ukefMurf;ypnf;enf;yg;onfhtcsdefjzpfygu pm;okH;ol\
a0pk ? tuef U towf q k d j cif ; uk d rvT J r a&S m if o mvk y f a qmif & rnf
jzpfaomfvnf; pm;okH;rIvGwfvyfcGifhukd wwfEkdiforQazmfaqmif&rnf
jzpfonf/ pm;okH;rIvGwfvyfcGifhukd taumif;qkH;todtrSwfjyK&ef
twGuf ypnf;a&mif;cs&mwGif qkdifrsm;taejzifh vGwfvGwfvyfvyf
tNydKiftqkdifvkyfaqmifapNyD; jynfolvlxktaeESifh rdrdBudKufonfh
ypnf;tm; rdrdBudKufonfhqkdifrS0,f,lEkdifap&ef vkyfaqmifay;xm;
jcif;onfaumif;onf/ okdU&mwGif pm;okH;olESifh xkwfvkyfolMum;wGif
ukeo
f nfonf tjrwftpGe;f Bu;D Bu;D rm;rm;&&S&d efv
f yk o
f nfyh pHk rH mS pm;ok;H
ol\tusdK;pD;yGm;aysmufysufvG,fonf/ xkdtcg pm;okH;olrsm;or*ukd
wkd;wufzGHUNzdK;apNyD; pm;okH;olrsm;\tusdK;pD;yGm;ukd wkdufkdufumuG,f
apmifha&SmufoGm;&efukdomarQmfvifh&onf/ pm;okH;olrsm;or*qkdonf
tjrwftpGe;f &&efvyk o
f nfh tzGUJ tpnf;r[kwo
f nft
h wGuf Mum;tqifh
wGif ay;ae&onfh0efaqmifrIp&dwfonf tenf;i,fomay;&rnf/

202

'Drkdua&pD

pm;okH;olor*wkd;wufvmrnfqkdygu ukefonfrsm;bufrSvnf;
,if;ukdtefwk&eftwGuf ukefusp&dwfukdacRwmNyD; wwfEkdiforQ
aps;EIef;csdKcsdKomomESifh ypnf;ukdjzefUcsd&efBudK;pm;vmonfhtwGuf
pm;okH;olrsm;\tusdK;pD;yGm;ykdNyD;BuD;rm;vmonf/ xkdUaMumifh aps;qkdif
rsm;ESifh pm;okH;olrsm;or*rsm;tNydKif&Sdaejcif;onf aumif;rGefNyD;
wpfzufbuftm; uefUowfjcif;rsdK;vkyf&efrvkdyg/
pm;okH;olrsm;or*rsm; ae&ma'otenf;i,frS e,fy,f
tvku
d ?f wpfEkdifiHvkH;tvkdufpojzifh us,fjyefUoGm;rnfqkdygu tvGef
tm;ukd;&onfh tiftm;jzpfvmayrnf/ NAdwdef? tar&du? qDG'if
ponfhEkdifiHrsm;wGif pm;okH;olrsm;or*onf pufkHBuD;rsm;ykdifqkdifNyD;
rdrdwkdUukd,fwkdifxkwfvkyfNyD;aemuf ukefypnf;ukdo,fykd;onfh tqifh
txdvyk af qmifaeMuonf/ ,if;uJo
h t
Ykd xdvyk &f ef rvG,u
f al omfvnf;
pm;okH;olrsm;or*ukd 'Drkdua&pDenf;ususwkd;wufvmapjcif;onf
pm;ok;H olrsm;\aexkid rf b
I 0ukd odoo
d momajymif;vJvmap&ef tusKd ;
jyKonf/
pm;okH;olrsm;or*\wm0efrsm;onf aeUpOfvlaerIb0wGif
vkdtyfonfhypnf;rsm;ukd twlwuG0,f,l,HkrQomruyg/ BuD;rm;onfh
or*tzGJUtpnf;tm;qkdjcif;ukd aemufcHxm;&efMunfhrnfqkdygu
qHoqkdif? tcaMu;aiGay;&onfha&csdK;cef;? uav;xdef;Xmrsm;up
aq;k H r sm;uk d v nf ; wnf a qmuf E k d i f o uJ h o k d U twl w uG c suf j yKwf
pm;aomufjcif;ukdvnf; vkyfaqmifEkdifonf/ xkdUtjyif pm;okH;olrsm;
or*wkd;wufvmrnfqydk gu e,fy,ftoD;oD;\tpnf;ta0;rsm;wGif
pm;okH;olrsm;\ukd,fpm;vS,frsm;ukd wufa&mufap&efor*xJuae
a&G;cs,fapvTwfEkdifygao;onf/ 4if;onf BuD;rm;onfhtzGJUtpnf;ukd
tajcjyKxm;onfh ukd,fpm;vS,fjzpfonfhtwGuf pm;okH;olrsm;\
oabmxm;ukdukd,fpm;jyKaeNyD; e,fy,ftoD;oD;wGif pm;okH;olrsm;\
pum;oHtjzpf tav;xm;vmrnfjzpfonf/ aemufykdif;wGif jynfol

'Drkdua&pD

203

vlx\
k vlrpI ;D yGm;a&;b0wk;d wufvma&;twGuf Bu;D rm;onft
h "dym ,f
ukdaqmifaeonf/ jynfolwpfOD;wpfa,mufcsif;pD tuGJuGJtjym;jym;
ESifh rnfokdUrSvkyfaqmifr&aomudprsdK;ukd yl;aygif;aqmif&GufrI
tiftm;ESifh ajz&Sif;NyD; pnf;pnf;vkH;vkH;nDnDGwfGwfESifh awmif;qkdrI
rsm;vkyfoGm;onfhae&mwGif pm;okH;olrsm;\tusdK;pD;yGm;ukdumuG,f
ay;onfh pm;okH;olrsm;or*onfta&;ygonfh tcef;u@wGif &Sdae
ayonf/
okdU&mwGif pm;okH;olrsm;\b0ukd taxmuftyHhay;jcif;onf
tajccHtm;jzifh ukefxkwfvkyfrIjzpfonf/ ukefxkwfvkyfrIwkd;wufrvm
oa&GU rnfrQavmufyifjynfhpkHonfhor*rsdK;zGHUNzdK;vmonfjzpfap?
pm;okH;olrsm;\vlaerIb0wkd;wuf&ef arQmfrSef;r&Ekdifyg/ ukefxkwf
vkyfrIwkd;wufrvmonfhtwGuf jynfolvlxk\vlaerItqifhtwef;
edrv
hf mNy;D ae&mtESUH wGif tvkyv
f ufrrhJ sm;ay:vmrnfqydk gu pD;yGm;a&;
qkdif&m'Drkdua&pDukd taumiftxnfazmfEkdifrnfr[kwfay/ xkdrQru
pD;yGm;a&;usqif;rIESifh 0kef;okef;um;jzpfrIqkdjcif;onf aemufqkH;wGif
EkdifiHa&;qkdif&m'Drkdua&pDukdygNcdrf;ajcmufvmNyD; 'Drkdua&pDEkdifiHtjzpf
avQmufvSrf;aeonfhvrf;aMumif;wGif tcuftcJrsm;awGUapEkdifonf/
pD;yGm;a&; vG,fvG,fululESifh tqifajyvmjcif;r&Sdygu pD;yGm;a&;
qkid &f m'Dru
dk a&pDonf vG,v
f ,
G u
f u
l t
l aumiftxnfazmfEidk jf cif;r&S[
d k
ajym&rnfjzpfonf/ okdUrvG,u
f jl cif;aMumifv
h nf; pD;yGm;a&;qkdif&m
'Drkdua&pDusifhpOfukd ckdifckdifrmrmudkifpGJNyD; taumiftxnfay:vmrI&Sd
ap&ef BudK;pm;oGm;&efta&;BuD;onf/

204

'Drkdua&pD

tcef; (10)
'Dru
kd a&pDEiS hf tvkyo
f rm;or*
tvkyform;or*\&nf&G,fcsuf
t&if;&SifpepfwGif 'Drdkua&pD\tajccHrsm;&SdNyD; wpfOD;csif;
aysm&f iT cf sr;f omrIu&kd mS azG&if; b0wGiv
f yI &f mS ;aexdik Ef ikd o
f nfh vGwv
f yf
rIESifh tcGifhta&;rsm;&Sdonf[k twnfjyKxm;orQ jynfolrsm;\
BudK;pm;tm;xkwfrItay:vdkuf aeUpOfvlaerIb0onf wjznf;jznf;
om,mvmrnfrSm rvGJ[kqdkonf/ okdU&mwGif wu,fhvufawGUwGif
okUd rvGrJ aoGjzpf&efrvG,yf g/ xkUd aMumifh pD;yGm;a&;qdik &f m 'Dru
dk a&pD
udk aumif;pGmusifhoHk;Edkifjcif;r&Sdao;onfh taetxm;wGif pD;yGm;a&;
u@&Sdtvkyform;rsm;\tcef;u@onf txl;ojzifh vspfvsL&SKcH&
wwfonf/ tb,faMumifhqkdaomf 4if;tcsdef t&if;tESD;rsm;onf
ta&twGuftm;jzifh tvGefenf;onfh t&if;&Sifrsm;\vufwGifpkNyHK
&SdaeNyD; pD;yGm;a&;\cGeftm;onf tcefUroifhygu t&if;&Sifrsm;\
tusdK;pD;yGm;oufouftwGuf wpfzufowftoHk;cscH&&efvG,fulrI&Sd
jcif;aMumifhjzpfonf/ wpfzufwGif tvkyfvkyf&eftmHkpdkufae&onfh
jynfoltrsm;pkonf w&m;rQwrIr&Sdonfh edrfhusonfhvkyftm;cESifh
w&m;rQwrIr&Sdonfh tvkyfvkyfcsdefMumjrifhpGmcdkif;aponfrsm;udk
a&SmifuGif;r&EdkifbJBuHKawGU&NyD; edrfhusonfhvlaerItqifhtwef;wGif
rvTJra&Smifomae&wwfygonf/

'Drkdua&pD
205
t&if;&Sipf epftwm;tqD;r&SBd u;D pd;k aeonfh pD;yGm;a&;vlUabmif
avmu trsm;tm;jzifh pufHkrsm;uJhodkYae&mrsm;wGif t&if;&Sifrsm;
onf owfrSwfxm;onfhpnf;rsOf;rsm;ukd toHk;jyKMuonf/ 4if;tae
txm; vkyftm;aMumifh&onfh ukefxkwfvkyfrI\tusdK;tjrwfxJrS
Bu;D rm;onfh tpdwt
f ydik ;f udk t&if;&Sirf sm;\vufxaJ &mufroGm;ap&ef
rwm;qD;Ekdifyg/ uJhokdU jzpfaeonfhwdkif rlvuyif tvkyf\pnf;rsO;f
rsm;onf Oya't&tvkyf&SifESifh tvkyform;Mum; csKyfqdkxm;onfh
pmcsKyf t ay:rl w nf N yD ; vG w f v G w f v yf v yf o wf r S w f &ygonf /
ae&mwGif t&if; &Sifrsm;onf ,if ; twGuf tompD;&aprnfh
pnf;rsOf;rsm;udka&;qGJEdkifonf/ wpfzufwGif tvkyform;rsm;onf
pm;0wfaea&;twGuf vdktyfaejcif;aMumifhrwwfombJ 4if;pnf;rsOf;
rsm;udk vufcHvdkuf&onfqdkygu taetxm;wGifcsKyfqdkonfh
pmcsKyfonf trSefwu,frQwrI? vGwfvyfrI&Sdonf[k ajymEdkifrnf
r[kwfay/ tqdkygtaetxm;udk ,cktwdkif;ypfxm;jcif;onfvnf;
'Dru
kd a&pD\ tajccHoabmw&m;ESifhqefUusifaeygonf/
tb,faMumifhqkdaomf 'Drdkua&pD\tajccHpdwf"mwfonf
vlom;wpfOD;csif;udk av;pm;wef;zdk;xm;jcif;aMumifhjzpfonf/ vlom;
rsm;onf rnfolrqdkb0om,matmifwnfaqmuf&ef tcGifhta&;udk
yd k i f q d k i f x m;onf / ok d U jzpf y gvsuf E S i f h d k ; d k ; om;om;Bud K ;pm;
tvkyfvkyfaeonfh vlrsm;onfvlom;wpfa,muftaeESihf touf&iS f
aeHo
k ufouftwGuf pm;0wfaea&;udv
k ;kH yef;ae&onfh taetxm;
jzpfaernfqdkygu 4if;onf BuD;rm;onfhjyemwpfckyifjzpfonf/
xkUd aMumifh vlom;tm;vH;k onf rdru
d ,
kd w
f ikd Ef iS hf rdr\
d rdom;pktwGuf
tvkyfvkyfydkifcGifh&SdNyD; okdUtvkyfvkyfjcif;aMumifh rdom;pk\pm;0wf
aea&;udk axmufyahH y;Edik o
f nfh vHak vmufaom0ifaiG&&SEd ikd &f ef wef;wl
nDrQtcGifhta&;rsm;udk awmif;qdkEdkif&rnfjzpfonf/ ,if;onf jynfol
tm;vH;k twGuf wpfajy;nDtodtrSwjf yK&rnfh tajccHvlUtcGifhta&;
jzpfonf/ tajccHvlUtcGifhta&;udk txl;OD;pm;ay;onfh 'Drdkua&pD

206

'Drkdua&pD

wGif pD;yGm;a&;qdkif&mvlrIb0twGuf trsdK;rsdK;aom ql;anmihcf vkwf


rsm;? rw&m;rIrsm;ukzd ,f&mS ;&efBuKd ;pm;jcif;onf rnfoUdk rQrxl;qef;[k
ajym&rnfjzpfonf/
,if;tcsufrsm;onfaemufqHk; ,ciftcef;wGif &Sif;jycJh
onfh pD;yGm;a&;qdkif&mvlrIb0twGuf 'Drdkua&pD\jyemjzpfaomf
vnf; txl;ojzifh tvkyo
f rm;rsm;\b0tqift
h wef;wd;k wufrq
I o
kd nfh
tcef;u@rSpOf;pm;rnfqdkygu tvkyform;jyem[kac:Muonfh
ta&;udpyifjzpfonf/ tvkyform;jyemtwGuf pDrHcsufrsm;onf
trsdK;rsdK;&SdEdkifaomfvnf; 4if;udktajccHajz&Sif;&efenf;vrf;wGif tvkyf
orm;rsm;twGuf w&m;enf;vrf;rus tEdkifusifhcH&onfhpnf;rsOf;
rsm;udk z,f&Sm;a&;omjzpfonf/ vkdtyfcsufrsm;bufrS Munfhrnfqdk
yguvnf; tvkyform;rsm; nDnDGwfGwfpkpnf;NyD;zGJUpnf;xm;onfh
tvkyform;rsm;or*qdkjcif;onfta&;ygonfh t"dym,f&Sdonfh tzGJU
tpnf;jzpfonf/
,aeUacwf ukefxkwfvkyfief;avmu vkyfudkifaeMuonfh
tvky f o rm;onf r sm;jym;vS o nf h puf H k r sm;tvk y f X mersm;wG i f
jyefUusJ&SdaeMuonf/ 4if;tjyif tu,f tvkyform;or*rsm;
r&Scd yhJ gu wpfae&mwnf;wGif tvkyv
f yk af eonfh vlrsm;tcsi;f csi;f yif
tvky&f iS o
f nf oD;jcm;pDtvkycf efU? wpfO;D csi;f wpfa,mufcsi;f oD;oefU
vk y f c rsm;? tjcm;tvk y f p nf ; rsOf ; rsm;ud k owf r S w f rnf j zpf o nf /
olwdkUonf rdrdwdkU\vkyftm;onf rnfrQwefzdk;&Sdonf? rnfonfh
ae&mwGif tvkdtyfqHk;jzpfonf? oifhavsmfonfhvkyftm;cqdkonf
rnfrQ&Sdonfponfrsm;udk wdwdususodEdkif&efvrf;r&Sdyg/ ukrPD\
oabmtwdik ;f tvkyjf zKwrf nf[ak jymvmvQiv
f nf; wpfO;D wpfa,muf
csif;\cGeftm;ESifh tmcH&efrjzpfEdkifonfhtjyif tmcHzq
D efaomfvnf;
ukrP
b
D ufrS *kpu
kd rf nfr[kwyf g/ tvkyjf yKwfoGm;cJhvQif csufcsif;yif
aemufaeUpm;0wfaea&;twGuf'kua&mufrnfjzpf rnfonfah e&m

'Drkdua&pD

207

wGifjzpfap? rnfonfph nf;rsO;f uefUowfrSwfcsuEf iS yhf ifjzpfap tvkyf


ay;rnfhae&m&Sdygu vkyf&rnfhtaetxm;jzpfvmonf/ xdkUaMumifh
wpfO;D csi;f oD;oefUtaetxm;jzpfaejcif;onf tvkyo
f rm;rsm;twGuf
tBuD;qHk;ta&;edrfhae&onfhtcsuf[k ajym&onf/
rQru tckacwfuJhodkY vkyfief;yrmPBuD;rm;us,fjyefUvm
aecsdefwGif tvkyfudkydktrsdK;tpm;rsm;cGJvmMuonf/ Xmewpfckwnf;
wGif tvkyfvkyfaeMuonfh tvkyform;rsm;onf Oyrm- oHacsmif;udk
wlESifhdkufjcif;? pufudkqDjznhfjcif;ponfhyHkpHcsNyD;om; vG,fulonfh
tvkyfwpfckudkomwm0ef,l wpfcsdefvHk; 4if;udkomvkyfae&jcif;rsdK;&Sd
vmaeonf/ okUd aom taetxm;wGif OD;aESmufuo
kd ;kH enf;ynm
opfrsm;udk&SmazGBuHqp&m rvdktyfouJhodkYjzpfvmNyD; vlom;rsm;onf
pufkyfrsm;uJhodkYyifvkyfvm&onfhtcg pdwfydkif;qdkif&mtawG;tac:
BuHqrItpGrf;rsm;omru? ,if;tpGrf;udk toHk;cs&eftcGifhtvrf;rsm;yg
uif;rJhaejcif;aMumifh wjznf;jznf;tpGrf;tprsm;avsmhyg;vmrnfjzpf
onf/ tcsuo
f nf ,ckacwf puft
kH vkyo
f rm;rsm;ESihf ,cifvufEiS hf
vkyfonfhacwf ynm&Sifrsm;ESifhvHk;0rwlonfhtcsufyifjzpfonf/
vlonf uJo
h Udk jzpfvmonfEiS t
hf rQ taysmt
f yg;pdwt
f yef;ajzp&mrsm;
,Ofaus;rIqdkif&mtodynmrsm;udk ydkNyD;vdkvm;vmwwfaomfvnf;
aeUwpfaeU\ tcsdeftrsm;pkudk pufHktvkyfkHwGif tvkyfvkyf? vkyfc
enf;enf;av;udk,l tdrfjyefa&mufonfhtcgyifyef;NyD; tdyf&efyif
&Sdonfqdkonfhtaetxm;wGif vdv
k m;csurf sm;ukd jznfq
h nf;Ekid rf nf
r[kwaf y/ tvkyform;rsm;\taetxm;onf txD;usefjzpfaevQif
rd r d w pf O D ; wnf ; \rajymyavmuf a omtm;ES i f h tod y nmrsm;ud k
csUJ xGi&f eftwGuf pDrt
H uGucf sjcif;rsKd ;rnfoUdk rQpOf;pm;rdrnf r[kwaf y/
ok d U tH I ; ay;xm;&onf h p nf ; rsOf ; rsm;ud k tvk y f o rm;
trsm;pku nDGwfpkpnf;Murnfqdkygu tzGJUtpnf;\tiftm;ESifh
tenf;qHk;tcsdKUaomtydkif;rsm;udk z,f&Sm;oGm;&efjzpfEdkifayonf/

208

'Drkdua&pD

okdUjzifh ,if;tzGJUtpnf;BuD;xGm;vmonfESifhtrQ nDGwfonfh


tif t m;ud k yd k xd x d a &muf a &muf t oH k ; csvmrnf / xk d Y a Mumif h
vlwpfOD;csif;onftvkyfcGifrsm;wGif wuGJwjym;ESifh tvkyfvkyfaeNyD;
wpfa,mufcsif;txD;usefjzpfaeonfh tvkyo
f rm;rsm;onf wjznf;
jznf;ESihf oD;jcm;pDjzpfae&jcif;onfwpfyef;HI;ae&onf[k cHpm;rdvmNyD;
tcsif;csif;yl;aygif; oifhwifhavQmufywfonfh tvkyfpnf;rsOf;rsm;udk
csrSwfa&;qGJ&ef BudK;yrf;vmMuonf/ okdU ukrPDBuD;rsm;ay:xGef;
vmNyD; pD;yGm;a&;MoZmtvGeftrif;BuD;rm;vmonfESifhtrQ tvkyf
orm;or*rsm;onfvnf; ao;i,fonfht&G,ftpm;rS wjznf;jznf;
tm;aumif;vmum a'otvdu
k f okUd r[kwf Edik if v
H ;kH qdik &f m tzGUJ tpnf;
rsm;tjzpfzGJUpnf;vmMuonf/ tvkypf nf;rsO;f jyifqifa&;qGjJ cif;omru?
tvkyform;rsm;\pm;0wfaea&;tajctaeaumif;rGefap&efudkyg
odkYaom tvkyform;or*rsm;\vIyf&Sm;rIrsm;tay: tBuD;tus,f
rSDcdkvmcJhonf/ 4if;ESifhwygwnf; 'Drdkua&pDEdkifiH\pepftaejzifh
tvkyform;or*rsm;zGJUpnf;jyKxm;NyD; or*rsm;ay:aygufvma&;udk
Oya'aMumif;ESihf ulnt
D m;ay;vmjcif;onf pD;yGm;a&;qdik &f m'Dru
dk a&pD
jyKjyifajymif;vJrI\ OD;wnfonfhBuD;rm;onfhajcvSrf;jzpfonf[k qdkEdkif
ygonf/
tvkyform;or*\0w&m;
tvkyo
f rm;or*onf oifw
h ifah vQmufywfonfh tvkyq
f ikd &f m
pnf;rsO;f rsm;udk csrw
S &f efBuKd ;yrf;onfh tvkyo
f rm;xku,
kd w
f ikd f pnf;vH;k
nDw
G pf mG ESihf zGUJ pnf;jcif;jzpfonf/ xkaYd Mumifh 4if;uJo
h Udk vkyaf qmifEdkif&ef
tajccHpw
d "f mwfonf pD;yGm;a&;vkyif ef;&Sirf sm; MoZmtmPmudk rw&m;
ojzihf oHk;pGJvmonfhtcgrsdK;wGif tvkyform;rsm;bufu&yfwnfNyD;
tajccHvUl tcGit
hf a&;rsm;udu
k muG,af y;&ef 'Dru
kd a&pDenf;vrf;usonfh
vIy&f mS ;rIay:wGif jrpfzsm;cHonf[ak jymEdik o
f nf/ wpfenf;tm;jzifh tvkyf

'Drkdua&pD

209

orm;or*onf pD;yGm;a&;bufwiG f 'Dru


dk a&pDuv
kd ufawGU usifhoHk;&ef
twGuf vlxktzGJUtpnf;yifjzpfonf/
tu,f tvkyo
f rm;xk ud,
k w
f ikd x
f al xmifxm;onfh tvkyf
orm;or*qo
dk nfh tzGUJ tpnf;r&Syd gu okUd r[kwf ,ckuo
hJ Udk xlaxmifjcif;
udkwm;jrpfcHxm;&rnfqdkygu tay:,HaMumOya't&cGifhjyKxm;
pepftaeESifh wnf&Sdaeonfhwdkifatmif acwfopf'Drdkua&pDtajccH
oabmw&m;udk vufawGUjynfhjynfh00usifhoHk;Edkifjcif;r&Sd[kqdkEkdifay
onf/ xkdUaMumifh tvkyform;or*qdkonf 'Drdkua&pD\tajccH
oabmw&m;udk acwfrDonfh ukefxkwfvkyfrIu@zGJUpnf;yHkxJwGif
ouf&Sdrsm;\pm;0wfaea&;tajccH oabmw&m;tjzpf wdk;wufzGHUNzdK;
vmapa&;rSm r&Sdrjzpfonfhvkdtyfcsufyifjzpfonf/
tcsufrsm;aMumifh tvkyform;or*\ eHygwfwpfwm0ef
onf oifhwifhavQmufywfonfh tvkyfqdkif&mpnf;rsOf;ukda&;qGJ&ef
yifjzpfonf/ okUd &mwGif tvkyq
f ikd &f mpnf;rsO;f rsm;udk aumif;rGeaf tmif
vkyf&ef tmPm&Sifqefonfh tpdk;&t&m&Sdrsm;jzpfap? apwemaumif;
onf h tmPm&S i f y if j zpf a pvk y f E k d i f o nf h ud p j zpf o nf / Oyrm[pfwvmonftvkyform;rsm;udk ajrmufyifhtm;ay; ulnDa&;
tiftm;pkqo
dk nfuzkd UJG pnf;apNy;D tvkyo
f rm;xkBu;D u [pfwvmtm;
oabmusap&ef aumif;pGmvkyfaqmifcJhonf/ okdU&mwGif odkYaom
enf;ESifh tvkyq
f ikd &f mpnf;rsO;f rsm;ukd aumif;rGeaf tmifjyifqifjcif;onf
rSefuefonfh enf;vrf;r[kwfay/ taMumif;rSm tvkyform;rsm;
udk,fwdkifpDrHrIudk vspfvsLIxm;jcif;aMumifhyifjzpfonf/ tmPmudk
csKyfudkifonfhacwfwGif tvkyform;rsm;udk,fwdkifpDrHrIudk vpfvsLIxm;
jcif;aMumifhyifjzpfonf/ tmPmudkcsKyfudkifonfhacwf\tkyfcsKyfr I
tajccHoabmw&m;qdkonf ]]jynfolonf tkyfcsKyfolvkyforQudkemcH
HkomjzpfNyD; tusdK;taMumif;odp&mrvdk}} jzpfonf/ wpfzufwGif
,aeY acwf tvkyform;or*rsm;\&nfrSef;csufrSm tvkyform;

210

'Drkdua&pD

xkBu;D onf rSeu


f efonfh tvkyfqdkif&mpnf;rsOf;rsm;udk rdrdwdkUtzGJU
tpnf;\cGeftm;ESifh rdrdwdkUudk,fwdkiftaumiftxnfazmfoGm;&ef
jzpfonf/ ]]txufu}} vmonfh trdefUt&r[kwfbJ ]]atmufajcu}}
tzGJUtpnf;\cGeftm;ESifh pD;yGm;a&;qdkif&m 'Drdkua&pD\xGef;um;rIudk
azmfaqmifjcif;omvQif tvkyform;or*\BuD;rm;onfh wm0efjzpf
ayonf/
tcsufudk taotcsmpOf;pm;Munfhrnfqdkygu tvkyf
orm;or*\pdwf"mwfonf 'Drkdua&pDtajccHoabmxm;ESifh rnfrQ
txd qufET ,faeonfukd em;vnfEdkifrnfjzpfonf/ 'Drdkua&pD
tkycf sKyaf &;onf ]]jynfoUl twGuEf ikd if aH &;}} jzpfonf/ okUd &mwGif ]]jynfoUl
twGuEf ikd if aH &;}} udk vkyfaqmifMu&mwGif toHk;jyKaom enf;vrf;
twkdif; wpfxpfcsaumif;rnf[krajymEdkifyg/ ]]txufu}} vmonfh
trd e f U t& jynf o l v l x k \ om,m0ajymrI r sm; qwuf x rf ; yd k ; wd k ;
vmonfqdkapumrl 'Drdkua&pDjzpfonf[k rqdkEdkifay/ jynfolwkdU\
tif t m;ES i f h jynf o l w k d U ud k , f w d k i f jynf o l r sm;twG u f E d k i f i H a &;ud k
vkyaf qmifjcif;onfom wu,f'h rD u
dk a&pD jzpfonf/ 4if;ESihf tvm;wl
EdkifiHa&;wGif &nfrSef;csufBuD;olrsm; okdUr[kwf tvkyform;rsm;\
aemufuG,f ykef;uG,faeonfh acgif;aqmifBuD;rsm;\ tiftm;
aMumif h r [k w f b J tvk y f o rm;rsm;\ tif t m;ES i f h t vk y f o rm;
xkBu;D udk,fwdkif pnf;vHk;nDGwfpGmESifh tvkyfvkyfolrsm;\ b0tqihf
twef;jrifhrm;atmifvkyfaqmifjcif;onf ppfrSefonfhtvkyform;
or*\vkyfaqmifrIjzpfonf/ uJhokdUudk,fwdkif vkyfaqmifonfh
or* r sm;\vI y f & S m ;rI E S i f h tvk y f o rm;rsm;onf rd r d w d k U ud k , f w d k i f
vl U abmif q d k i f & m Ed k i f i H a &;qd k i f & mrsm;ud k avh v moif,lEdkifrnf/
uJo
h Udk Iaxmifrh SMunfrh nfqykd gu tvkyo
f rm;or*onf udk,fwdkif
pDrHcefUcJGonfh tzGJUtpnf;rsdK;rsm;&Sd&onfh 'Drdkua&pDpepf\oifwef;
ausmif;BuD;wpfckjzpfonf[k ajymvdkygonf/

'Drkdua&pD

211

xkUd tjyiftvkyo
f rm;or*\wm0efonf vkycf wd;k &ef? tvkyf
csed w
f &kd ef? tjcm;tvkyfESifhqdkifonfh pnf;rsOf;rsm;udk aumif;atmifjyif
ay;&ef[ak wmif;qdo
k nfh pD;yGm;a&;ESihf ywfoufonfh &nf&G,fcsufrsm;
oufouftwGuf zGJUpnf;xm;jcif;r[kwfay/ tvkyform;or*onf
aemufxyfta&;ygonfh vlrq
I ikd &f mwm0efrsm;udv
k nf; xrf;aqmif&ef
vdkonf/
,ckacwf Bu;D rm;aomtvkyf rkH sm; tvkyv
f yk af eMuolrsm;
onf yHkpHcsxm;onfhtvkyfudkvkyfMu&onfhtwGuf pGrf;&nftod
ynmrsm;wdk;wufvmapa&;twGuf vkyfaqmif&efrvG,fonfhtjyif
pdwyf ikd ;f qdik &f mvpf[mrIrsm; jzpfvmEdik o
f nft
h E&m,f&o
dS nf/ 4if;onf
t&if;&Sifpepfjzpfap qdk&S,fvpfpepfjzpfap tvkyfcGJjcm;vkyfukdifrI
tvGefw&mvdktyfonfhBuD;rm;aom pD;yGm;a&;vkyfief;yHkpHatmufwGif
rnfoUdk rQa&Smifv
JT r&Edik o
f nfh udpj zpfonf/ wpfzuf tvkyo
f rm;
rsm;\ pGrf;&nft&nftaoG;rsm; edrhfusaysmufuG,froGm;ap&ef
umuG,fapmifha&SmufNyD; pdwfydkif;qdkif&mzGHUNzdK;wdk;wufa &;twG u f
vkyaf qmif&m tajccHvUl tcGit
fh a&;xdef;odrf;rIIaxmifhrSMunfhygu
tvGet
f a&;ygonfh jyemjzpfvmaeonf/ vlqo
dk nfrmS tpmpm;Ny;D
touf&iS af eHek UJ rNy;D yg/ vlom;wdik ;f pdwcf sr;f omrIu&kd &ef omwlnrD Q
tcGifhta&;rsm;ydkifqdkifxm;onf/ ukrPDBuD;rsm;? pD;yGm;a&;vkyfief;
BuD;rsm;udk A[dkjyKonfhpD;yGm;a&;pepfonf tvkyform;rsm;\ pdwfydkif;
qdkif&m zGHNzdK;wdk;wufrIrsm;twGuf twm;tqD;jzpfvmEdik o
f nft
h ay:
tvkyform;rsm; udk,fwdkifpkpnf;xm;onfh tiftm;ESifh wpfOD;csif;
wpfa,mufcsif;r&Edkifaom ynmA[kokwrsm;udk&,lNyD; ,Ofaus;rI
topfrsm;udk cHpm;usifhoHk;Edkifap&efvkyfay;a&;onf tvkyform;
or*rsm;udkay;tyfxm;onfh wm0efjzpfayonf/

212

'Drkdua&pD

ukefxkwfvkyfrIjzpfpOf om,m0ajyma&;taumiftxnfazmfrI
tvkyo
f rm;or*rsm;\vIy&f mS ;rIaMumifh oifw
h ifah vQmufywf
onfh tvk y f q d k i f & mpnf ; rsOf ; rsm;&S d v mNyD ; tvk y f o rm;xk B uD ; \
tqifhtwef; jrifhrm;vmjcif;onf]]ukefxkwfvkyfief;jzpfpOf om,m
0ajyma&;}}taumiftxnfazmf&eftwGuf rsm;pGmtaxmuftuljyK
onf/ pD;yGm;a&;vkyfief;rsm; vGwfvyfrIr&Sdonfhtaetxm;udk
tcsd e f t wef M um vspf v sLI x m;rnf q d k y gu tvk y f & S i f E S i h f
tvkyo
f rm;tMum; tqift
h wef;uGm[rIrmS ydyk Bkd u;D xGm;vmNy;D tjrwf
tH;I ? cHpm;csufrsm;ESifh ywfowf em;vnfrIray;Edkifavmufatmif
oabmxm;uG J u m xd y f w d k u f a wG U vmEd k i f o nf h tE & m,f & S d o nf /
onfrSm ukefxkwfvkyfrIwdk;wufa&;udk twm;tqD;jzpfapNyD;
vlUabmifavmuom,ma&;udk taESmuft,Suaf y;onfh taMumif;
&if;jzpfvmrnf/ tu,f tvkyform;or*rsm; cdkifckdifrmrmwnf
axmifxm;Edkifjcif;aMumifh tvkyf&SifESifh tvkyform;rsm;tMum;
em;vnf r I E S i f h yl ; aygif ; vk y f a qmif r I r sm;wG i f u s,f v mrnf q d k y gu
xd y f w k d u f a wG U onf h t jzpf r sd K ;rsm;ud k a&S m if u G i f ; Ed k i f r nf j zpf o nf /
ukefxkwfvkyfief;avmuom,m0ajyma&;onf us,fjyefYcdkifrmpGm
wnfaxmifxm;onfh or*rsm;twGuf vdktifqEjzpfonf/ xkdUtjyif
oydwfarSmufqEjyawmif;qdkjcif;onf rwwfomonfh tqHk;rSom
aG;cs,&f onfh aemufq;kH tqifeh nf;vrf;jzpfonfukd tNrw
J rf;ESv;kH oGi;f
xm;&rnf/
ukefxkwfvkyfr I j zpf p Of om,m0ajyma&; taumiftxnf
azmf&eft&ifqHk; tvkyf&SifbufrS tvkyform;rsm;\vufawGUtae
txm;udk rSefrSefuefuefem;vnfoabmaygufouJhokdU tvkyform;
rsm;bufrSvnf; vkyfief;&Sif\vuf&SdBuHKawGUae&onfh jyemudk
w&m;rQwpGm oHk;oyfem;vnf&efvdktyfonf/

'Drkdua&pD

213

t&if;&Sipf epf\pD;yGm;a&;jzpfpOfwiG f yk*v


u
d vkyif ef;rsm;onf
tajccHtm;jzifh tusdK;tjrwfudk OD;wnfcsufxm;onf/ okdU&mwGif
t&if;&Sirf sm;ESifh tvkyf&Sifrsm;onf tusdK;tjrwfudkyif t"duxm;NyD;
tvk y f o rm;rsm;\taetxm;ud k vspf v sLI r nf ? wwf E d k i f o rQ
vkyftm;caps;aygaygESifh wwfEdkiforQtvkyfrsm;rsm;vkyfckdif;vmrnf
qdyk gu tvkyo
f rm;rsm;bufrv
S nf; pkpnf;nDw
G rf t
I iftm;ud&k ,lNy;D
jyefvnfwdkufcdkuf&ef vufeuftjzpfudkifpGJ&awmhrnfjzpfonf/ okdU
jzpfvmvQif tvkyf&SifbufrS tvkyform;rsm;\pkpnf;rIudk &efol
tjzpfESifh ydkjrifvmrnf/ okdU&mwGif pufHkvnfywfaeNyD; ukefypnf;
udkxkwfvkyf? tusdK;tjrwfrsm;&aejcif;onf t"dutm;jzifh tvkyf
orm;rsm;\vkyftm;aMumifhjzpf tvkyform;rsm;bufrSqErsm;udk
tav;xm;&rnfuobm0usNyD; rSefuefonf/ tvkyform;rsm;\
vlom;qdkif&mtajccHtcGifhta&;rsm;ESifh w&m;rQwonfhawmif;qdkrI
rsm;udk tav;xm;&rnfqo
kd nfh 'Dru
kd a&pDenf;vrf;usonfh pdwx
f m;rsKd ;
tvky&f iS w
f Gif&Sdrnfqykd gu jyemtrsKd ;rsKd ;onf at;csrf;pGmaqG;aEG;
ndEdIif;NyD; ajz&Sif;EdkifrnfrvGJay/ okdUjzifh ukefxkwfvkyfief;jzpfpOf
om,m0ajyma&;twGuv
f rf;aMumif;onf tvdv
k ydk iG v
hf mrnfjzpfonf/
'kw,
d tcsut
f aeESihf ukex
f w
k v
f yk if ef;jzpfpOf om,m0ajyma&;
&nfrSef;csufatmifjrif&efonf tvkyf&SifESifh tvkyform;wajy;nD
taetxm;wGif &SdaeonfudkcH,lxm;&efvdktyfonf/
tvky&f iS Ef Sifh tvkyo
f rm;wdkYonf &yfwnfcsujf cif;rwlMuay/
okdU&mwGif vkyif ef;udv
k yk u
f ikd o
f mG ;Edkif&ef ESpzf ufpvH;k BuKd ;pm;tm;xkwaf &;
onfta&;ygNy;D wpfzufwnf;\tm;jzifh vkyif ef;udpo
nf tqifajyajy
acsmacsmarGUarGUjzpfrvmEkdifay/ xkdUaMumifh tvky&f iS fESifh tvkyo
f rm;qdk
onfrSm wpfzufowfusonfh pdwcf pH m;csurf sm;? Edik if aH &;oabmxm;
uGv
J rJG rI sm;udk OD;pm;ay;jcif;rsKd ;a&Smif&mS ;Ny;D vkyif ef;twGuf nDnn
D mnm
tm;pdu
k o
f mG ;&efqo
kd nfh tawG;tac:udx
k m;&rnfjzpfonf/ vkyfief;

214

'Drkdua&pD

pDrHvkyfudkif&mwGif awGUBuHKvm&rnfhtwm;tqD;rsm;udk z,f&Sm;NyD;


vkyif ef;wd;k wufatmifjrifa&;udk vkyfaqmifjcif;tm;jzifh ESpfOD;ESpfzuf
tusdK;&Sdaprnfqdkygu tvkyf&SifESifh tvkyform;rsm;tMum;wGif
pd w f n pf n L;p&mwd k u f c d k u f r I r sm; xyf c gxyf c gay:vmp&mr&S d a y/
txl;ojzifh ukefxkwfvkyfrIwdkif;onf xkwv
f yk o
f rl sm;\tusKd ;pD;yGm;
oufouftwGuf vkyfaqmifaejcif;r[kwfbJ jynfolwpf&yfvHk;\
pm;0wfaea&;tqifajyap&ef? vIrIzlvHka&;wdk;wufzGHUNzdK;ap&efvkyf
aqmifonft
h "dym ,fukd azmfaqmifaeonf/ &nf&,
G cf suu
f kd t"du
yef;wdik t
f jzpfa&S;INy;D pOf;pm;rnfqykd gu ESpOf D;ESpfzuftMum;wlnDaom
oabmxm;tjrifudk &SmazGazmfxkwfEdkif&efrSm rnfrQta&;ygonfudk
odomxif&Sm;vSayonf/
tu,f uJhokdU tvkyf&SifESifh tvkyform;rsm;tcsif;csif;
wpfzuf\&yfwnfcsut
f aetxm;udk wpfzufuaumif;aumif;em;vnf
oabmaygufNyD; tjyeftvSefyl;aygif;rI? wm0ef,lrIrsm;ESifh vkyfief;wdk;
wuf a tmif B ud K ;yrf ; NyD ; toD ; oD ; rd r d w d k U wm0ef u d k a usausyG e f y G e f
xrf;oGm;rnfqdkygu vkyfief;&v'frsm; ydkaumif;vmNyD;tusdK;tjrwf
rsm;wdk;yGm;vmayrnf/ okdUaomtaetxm;wGif tvkyf&Sifonf
tvk y f o rm;\Bud K ;yrf ; tm;xk w f r I v k y f t m;ud k rS e f r S e f u ef u ef
tuJjzwfrnf qdkygu &vmonfhtusdK;tjrwfudkvkyftm;cay;jcif;
tm;jzifh tvkyo
f rm;rsm;udv
k nf; rQrQwwESihf cGaJ 0ay;vmrnfjzpfonf/
onfrmS t&if;&Sipf epf\tawG;tac:onf vlraI &;toGiaf qmifonfh
t"dym ,foufa&muf,Hkru tu,fvkyfief;wpfck\tvkyf&Sifonf
tjrifus,fonfh tawG;tac:&Srd nfqv
kd Qif ,if;tcsufonf vkyif ef;
atmifjrif&efr&Srd jzpfvt
kd yfonfh tcsujf zpfonfudk od&Sdrnfjzpfonf/
vcaumif;aumif;ay;NyD; tusdK;tjrwfwdk;vmatmifvkyfonfhenf;
onf vkyif ef;udw
k ;kd wufvmap,Ho
k mru vkyif ef;ESihf qufpyfaeol
twGuf vkyfief;ESifhqufpyfaeol tm;vHk;csr;f om<u,f0vmapa&;

'Drkdua&pD

215

taMumif;&if;vnf;jzpfonf/ onfrmS t&if;&Sipf epfatmuf pD;yGm;a&;


ESifhqdkifonfh<u,f0vmapa&; vufawGUtaumift xnf a zmf & ef
taumif;qHk;enf;vrf;jzpfonf[k ajymEdkifygonf/
wpfzuf qdk&S,fvpfpepfqefonfhvkyfief;pDrHcefUcGJenf;udk
toH;k jyKjcif;onf tvkyf&SifESifhtvkyform;rsm; wajy;nDoabmxm;
onfqdkonfhtcsuft& vlrItodkuft0ef;\w&m;rQwrIqdkonfh
vdktyfcsufESifh udkufnDaejyefonf/ okdUaomfvnf; t&if;&Sifpepf
tm;omcsurf sm;udk toH;k csoGm;&ef[laom SLaxmifhrSMunfhrnfqdkygu
odkYaomyHkpHatmufwGif vlwpfOD;csif; rdrdwdkU\tusdK;tjrwftwGuf
ukefxkwfvkyfrIudk BudK;pm;vkyfaqmifrnfqo
kd nfjh yif;jyonfw
h eG ;f tm;udk
avsmu
h sapEdik o
f nft
h E&m,f&o
dS nf/ xkUd aMumifh tvkyu
f Bkd uKd ;pm;vkyv
f Qif
vkyo
f rQtusKd ;tjrwfw;kd vmonfqo
kd nfh t&if;&Sipf epf\tm;omcsuf
ud k xd e f ; od r f ; &if ; ? tvk y f o rm;rsm;taeES i f h v nf ; vk y f t m;c
jrifhvmonf[laomyHkpHESifh BudK;pm;tm;xkwfrI toD;tyGifhrsm;udk
cGJa0cHpm;EdkifatmifvkyfoGm;rnfqdkygu ukefxkwfvkyfrIwdk;wufvm
onfESifh wpfNydKifwnf; trsm;\vlrIa&;tjrifrsm;ESifh udkufnDonfh
vkyfief;pDrHcefUcGJrIjzpfvmayrnf/ xkdUaMumifh OD;pGmtvkyf&SifESifh tvkyf
orm;rsm;Mum; tqifajyacsmarGUonfh yl;aygif;aqmif&u
G rf rI sm;arG;zGm;
vmrSom ukefxkwfvkyfief;jzpfpOfom,m0ajyma&; taumiftxnf
ay:vm&efarQmfvifhEdkifrnfjzpfonf/
tkyfpkvdkufta&;qkdndEdIif;rI
tvkyform;or*wGif ,cktxd&Sif;jyvmouJhodkY wm0ef
0w&m;rsm;? pdwf"mwfoabmw&m;rsm; trsdK;rsdK;&Sdaomfvnf; tajccH
onf oifhwifhavQmufywfaom tvkyfqdkif&mpnf;rsOf;rsm;tm;a&;qGJ
csrw
S &f ef jzpfonfqo
dk nfudk txl;ajym&mrvdak y/ tvkyo
f rm;or*onf
&nf&,
G cf sufudk taumiftxnfazmf&mwGif oHk;&rnfhta&;ygqHk;
enf;vrf;rSm ]]tkyfpkvdkufta&; qdkndEdIif;rI}} yifjzpfonf/

216

'Drkdua&pD

tvkyform;or*rsm;ray:rDtxd tvkyfqdkif&mpnf;rsOf;rsm;
onf yHkrSeftm;jzifh tvkyf&Sifrsm;bufrS wpfzufowftvdkqErsm;ESifh
owfrw
S x
f m;jcif;jzpfonf/ okUd &mwGif tvky&f iS Ef iS hf tvkyo
f rm;or*
ud,
k pf m;vS,rf sm;tMum; tkypf v
k u
kd t
f a&;qkdnEd iId ;f Mujcif;aMumifh trsm;
tm;jzifh tvkyf&SifbufrS owfrSwfxm;onfhpnf;rsOf;rsm;udk rjzpfrae
vdkufemcJh&onf/ okdU&mwGif tkyfpkvkdufta&;qdkndEdIif;ydkifcGifhrsm;onf
tvkyo
f rm;or*\&nfreS ;f csut
f m; taumiftxnfazmf&efr&Srd jzpf
vdktyfonfhtcsufrsm;jzpfonf/ *syefEdkifiH\zGJUpnf;yHktajccHOya'
opfwGif tcGifhta&;ESpf&yfudk xnfhoGif;xm;NyD; cdkifcdkifrmrmtum
tuG,fay;xm;jcif;rSmvnf; &nf&G,fcsuftwGufyifjzpfonf/
tkyfpkvdkufta&;qdkndEdIif;jcif;tm;jzifh oifhwifhavQmufywf
onfh tvkyfqdkif&mpnf;rsOf;rsm;udkowfrSwfEdkif&ef? vkyfief;cdkifrm
awmifhwif;a&;twGuf tvkyform;or*0ifrsm;\vlaerItqifh
twef ; jrif h r m;a&;onf r&S d r jzpf v d k t yf o nf q d k o nf h t csuf u d k
tvkyf&Sifbufr S av;av;eufeuf o abmayguf x m;&ef v k d o nf /
xkdUtjyif or*bufrSvnf; pDrHcefUcGJUrIacsmarGUNyD; ukefxkwfvkyfrI
wd;k wufrvmygu vkyif ef;wGif tcuftcJrsm;jzpfvmNyD; oifhwifhonfh
tvk y f q d k i f & mpnf ; rsOf ; rsm;? ES p f O D ; ES p f z uf t usKd ; jzpf x G e f ; a&;wG i f
t"dyg,fr&SdjzpfoGm;rnfudk aumif;pGmem;vnfxm;&efvkdtyfonf/
okdU tjyeftvSefem;vnfrIrsm;jzifh tkyfpkvdkufta&;qdk
ndEdIif;rIrsm; tqifajyajyvkyfaqmifEdkifrnfqdkygu &v'ftaejzifh
tvk y f & S i f E S i f h tvk y f o rm;tMum;wG i f ]]tvk y f q d k i f & moabm
wlnDcsuf}} &vmrnfjzpfonf/ vufrIynm vkyfief;rsm;? tao;pm;
vkyfief;rsm;wGif tvkyftrsdK;tpm;ESifh yHkoPmefrsm;rwlMujcif;aMumifh
omreftvkyfqdkif&moabmwlnDcsufwGif tajccHtm;jzifh wlnDrI&Sd&ef
tvGefcufcJygonf/ wpfzufBuD;rm;onfhvkyfief;tjzpf wdk;wufBuD;
xGm;vmonfhtcg tvkyform;rsm;\ vlaerIywf0ef;usiftaetxm;
onfwjznf;jznf;wpfajy;nDonfhyHkpHjzpfvmNyD; tvkyq
f ikd &f moabm

'Drkdua&pD

217

wlnDcsufonf rnfokdU aomtaetxm;jzpf y gu oif h a vsmf r nf


qdkonfudk us,fjyefUonfhIaxmifhrSaeMunfh omreftm;jzifhqHk;jzwf
Ekdifonf/ xkdUaMumifhtvkyfESifhywfoufonfh tedrfhqHk;tajccHvdktyf
csuf u d k Ed k i f i H \ Oya'wG i f wpf a jy;nD o wf r S w f x m;rnf q d k y gu
tkyfpkvdkufta&;qdkndEdIif;rI\&nfrSef;csufudk rnfrQtxdowfrw
S rf nf
qk d o nf u d k ydkNyD;&Sif;vif;odomvmrnf / ]]tvkyfqdkif&m tajccH
pnf;rsOf;tuf Oya'}} [laom Oya'onf tvkyfqdkif&mpnf;rsOf;\
tedrq
hf ;kH tqifh tajccHvt
kd yfcsuu
f o
kd wfrw
S x
f m;Ny;D tvkyo
f rm;rsm;
\vlom;yDyaD exdik Ef ikd af &;udk xde;f odr;f umuG,af y;&ef &nf&,
G jf y|mef;
xm;jcif;jzpfonf/
tkypf v
k u
kd t
f a&;qdn
k Ed iId ;f jcif;aMumif&h vmonfh tvkyq
f ikd &f m
oabmwlnDcsufudk wpfESpfcefYtcsdefay; tvkyfqdkif&mpnf;rsOf;rsm;
csrSwfEdkifygu taumif;qHk;jzpfonf/ okdUqkdvQif tenf;qHk;
umvtwGif; tvkyfESifhywfoufonfh taetxm;wnfNrJaernf
jzpf tvkyform;rsm;onf xkdtay:wGiftajccHNyD; pm;0wfaea&;udk
tuG u f c svk y f a qmif E d k i f r nf / xk d U tjyif tvk y f & S i f b uf u vnf ;
vkyftm;crnfrQukefusrnfqkdonfukd &Sif;vif;pGmodEdkif vkyfief;
qdik &f mcefUrSe;f wGucf surf rI sm; vG,u
f pl mG vkyEf ikd o
f nf/ onfrmS ESpOf ;D
ESpzf uftwGuf tvGet
f a&;ygonf/ or*rsm;u tkypf v
k u
kd n
f Ed iId ;f rIukd
vkyfjcif;onf vkyfief;acsmarGUapa&;udk wpfzufrSvnf;tusdK;jyKae
onf/
okUd qkad omfvnf; tkypf v
k u
kd t
f a&;qdn
k Ed iId ;f rIonf tNrw
J rf;
tqifajyajyacsmacsmarGUarGUESihf oabmwlncD su&f rnf[k aocsmayguf
arQmrf eS ;f xm;r&Edik yf g/ or*bufrSvyk if ef;\vufawGUtaetxm;
ESifh udkufnDaomoifhawmfonfh awmif;qdkcsufudkwifjyNyD; tvkyf&Sif
bufrSvnf; vdkvkdvm;vm;ESifh vdkufavsm&efBudK;pm;rnfqdkygu
jyemr&SdEkdifyg/ okdUr[kwfygu ndEdIif;rIysuf&efjzpfvmygrnf/ okdU

218

'Drkdua&pD

ysufEdkifajcrsm;vmonfhwdkifatmif Mum;0ifaphpyfrIenf;vrf;rsm;udk
oHk;NyD; ndEdIif;olrsm;taeESifh tjyeftvSeftusdK;rJhaprnfh tjiif;yGm;rI
rsm;udk wwfEdkiforQa&Smif&Sm;Mu&rnf/ okdUvkyfonfhwkdifatmif
ajyvnfrnfhenf;vrf;vHk;0r&Sdawmhygu EdkifiHh0efxrf;rSvGJNyD; omref
tvkyform;rsm;onf aemufqHk;tqifhtaeESifh tvkyfrvkyfbJ
oydwaf rSmufqEjyonfhenf;vrf;jzifh awmif;qdk&eftcGifhta&;&Sdonf/
tvkyrf vkyb
f q
J Ejyjcif;onf tvkyo
f rm;rsm;\w&m;rQwonfh
awmif;qdrk u
I t
kd umtuG,af y;&ef enf;vrf;wpfcjk zpfonf/ okUd &mwGif
tvk y f r vk y f b J q E j yjcif ; ud k axG a xG x l ; xl ; r[k w f a om omref
tjiif ; yG m ;rI vuf e uf w pf c k t jzpf o H k ; tvk y f r vk y f & ap&ef
qEjyjcif;rsdK;;rj
rjzpfap&ef wwfEikd o
f rQa&Smif&mS ;&rnf/ tvkyrf vkyb
f J
qEjyjcif;aMumi
miffhjzpfay:vmrnfh pD;yGm;a&;? vlrIa&;qkH;HSL;rIrsm;onf
BuKd wifcefUrSe;f r&avmufatmif Bu;D rm;vSayonf/ ,aeUacwfwiG f
ukefxkwfvkyfief;wpfckonf trsdK;rsdK;aome,fy,frsm;ESifh tjyef
tvSeftrSDo[JjyKaeNyD; pkaygif;qufpyftouf0ifvIyf&Sm;aeonf/
xkdUaMumifh e,fy,fwpfcck k okUd r[kwf vkyif ef;wpfcck \
k ukex
f w
k v
f yk rf I
&yfwefUoGm;rnfqdkygu jynfolvlxk\pD ;yG m ;a&;t0ef; t0kdi f; BuD;
wpfckvHk;\vnfywfvkyfudkifrI xpfaighoGm;EdkifonfhtE&m,f&Sdonf/
xkUd tjyif tvkyo
f rm;or*uayghayghwefwefoabmESifh tvkyfrvkyf
bJqEjyvkdufjcif;aMumifh jynfoltm;vHk;\pD;yGm;a&;vIyf&Sm;rIudk
tE&m,fjzpfatmifNcdrf;ajcmufvmonfh &v'frsdK;vnf;ay:vmwwf
onf/ xkdUaMumifh tvkyfrvkyfbJqEjyydkifcGifhudk toHk;jyKvkdvQif
y&rf;ywmvkyjf cif;rsKd ;rjzpf&ef or*acgif;aqmifrsm;onf vdrm yg;eyfpmG
*kwpdkufESifh vkyfaqmif&rnf/ txl;ojzifh rD;&xm;ESifh owKwGif;
uJhokdU trsm;jynfolESifh qdkifonfhvkyfief;rsm;wGif owdxm;&ef
vdktyfonf/

'Drkdua&pD

219

tvkyfrvkyfbJqEjyjcif;udk wwfEdkiforQa&Smif&Sm;zdkUtwGuf
tapmydkif;wGif ajymcJhouJhokdU tvkyf&Sifrsm;bufrS tvkyform;
or* \ w&m;ojzif h awmif ; qd k c suf r sm;ud k tav;xm;&ef ?
tvkyform;or* bufujynfolvlxk\ pD;yGm;a&;taetxm;ESifh
vk y f i ef ; \taetxm; rsm;ud k c sd e f x d k ; NyD ; roif h a wmf o nf h
awmif;qdck surf sm;udrk vky&f ef t"duusygonf/ okUd &mwGif ESpzf ufpvH;k
rd r d o abmxm;tm; vH k ; 0tavQmh r ay;Ed k i f o nf h t cgrsd K ;wG i f
,if;wdkUESpfOD;ESpfzufMum;tqifajyrnfhvrf;tm; &SmzdUk rvG,af wmhay/
tcg tvk y f E S i f h y wf o uf o nf h tjiif ; yG m ;rI j yemrsm;wG i f
bufrvdkufbJMum;0ifaphpyfay;&ef vdktyfvmonf/ onfrSm
tvkyf&Sifudkudk,fpm;jyKonfhol? tvkyform;udk udk,fpm;jyKonfholrsm;
r[kwfbJ rnfonfhbufrSmrSrygonfh Mum;vlrsm;ESifh zGJUxm;onfh
]]tvkyform;a&;&maumfrwD}} udkxm;&SdNyD; tjiif;yGm;rIy#dyursm;
rjzpfatmif BudKwifumuG,fEdkif&efBudK;yrf;&rnf/ y#dyursm;jzpfvm
onfhtcg Mum;0ifzsefajz&ef? Mum;0ifaphpyfndEIdif;&efvkyfaqmif
&rnf/
ae&mwGif Mum;0ifzsefajzrIESifh Mum;0ifaphpyf ndEdIif;rI
qdkonfrSm pum;vHk;tm;jzifh t"dym,fwlo nf [ k o mref t m;jzif h
,lqzG,fjzpfaomfvnf; pepfrsm;rSmtvGefuGmjcm;Muonf/ ]]Mum;0if
zseaf jzrI}} qdo
k nfrmS y#du\
taMumif;&if;udak vhvm ESpzf ufpvH;k \
qEoabmxm;udkMum;emNyD; tvkyf&SifESifh tvkyform;or*tMum;
wGif vdkufavsmrIrsm;jzpfvmEdkifrnfhtaetxm;udktqdkjyKum ESpfzuf
pvHk;auseyfrI&jcif;yifjzpfonf/
]]Mum;0ifaphpyfndEdIif;rI}}qdkonfrSm zsefajzay;HkESifh y#dyu
rajyvnfEdkifonfhtcgrsdK;wGif um,uH&Sifrsm;\awmif;qdkcsufESifh
aphpyfnEd iId ;f rIuv
kd yk af qmifjcif;jzpfonf/ aphpyfnEd iId ;f rIwGif um,uH
&Sifrsm;onf Mum;0ifol\qHk;jzwfcsufudk rjzpfraevdkufem&onf/

220

'Drkdua&pD

tvkyo
f rm;a&;&maumfrw
D o
D nfvnf; zseaf jzrI? aphpyfnEd idI ;f rIrsm;udk
vkyfaqmifaomfvnf; um,uH&Sifrsm;\aqG;aEG;ndEdIif;rIrsm;tay:
zsefajzrIaphpyfndEdIif;&ef tjcm;tzGJUtm;tyfESHEdkifygonf/ zsefajzrI?
aphpyfndEdIif;rIrsm;\vkyfief;pOfrsm;udk owfrSwftwnfjyKxm;aom
]]tvkyo
f rm; a&;&mndE iId ;f a&;Oya'}} ESifhtnD aqmif&GufMu&onf
,if;Oya'onf tvkyform;or*rsm;ESifh ywfoufonfh pnf;rsOf;
rsm;udk jy|mef;xm;onfh tvkyform;or*Oya'? tvkyfqdkif&m
pnf;rsOf;\tedrfhqHk;tqifhtajccHrsm;udk owfrSwfazmfjyxm;onfh
tvkyfqdkif&m tajccHpnf;rsOf;Oya'rsm;ESifh tvkyform;qdkif&m
jyemrsm;udk ajz&Sif;a&;twGufOD;wnfNyD; ukefxkwfvkyfrIjzpfpOf
0ajyma&;udk xde;f odr;f &efEiS hf pD;yGm;a&;wd;k wuf&ef &nf&,
G fcsufxm;
onf/
azmfjycsufrsm;onf tvkyform;y#dyuajz&Sif;a&;twGuf
yHkrSefenf;vrf;rsm;jzpfaomfvnf; if;twGufta&;ygonfh uefUowf
csurf sm;&So
d nfudk owdxm;&efvo
kd nf/ trsm;jynfoq
l ikd &f mvkyif ef;rsm;
onf y#dyutwGufuefUowfcsuf&Sdaeonf/ o,f,lydkUaqmifa&;?
vQyfppf"mwftm;ay;vkyfief;rsm;uJhokdUtrsm;ESifh qdkifonfhvkyfief;rsm;
wGif y#dyursm;jzpfvmcJhvQif Oya'wGif jy|mef;xm;onfhtwdkif;
tNrJ w rf ; tvk y f o rm;a&;&maumf r wD \ Mum;0if v k y f a qmif r I u d k
&,l&rnf/ NyD;rSaphpyfnd EdIif;rIvkyf&eftyfESHcsdefup &ufaygif; 30
wdwdrjynfhrcsif; tvkyfrvkyfbJqEjyjcif;udk vkyfcGifhr&Sday/ trsm;
jynfolESifh qdkifonfh vkyfief;rsm;onf jynfolrsm;\pm;0wfaea&;
twGuf wdkufdkufywfoufrIt&SdqHk;jzpf Oya'wGif okdUa&Smifwcif
y#dyursm;udk wm;jrpfxm;jcif;onf w&m;enf;vrf;usonf/
tjcm;wpfcsurf Sm tpd&k H;k Xmersm;wGif tvkyo
f rm;or*rsm;
\ vIyf&Sm;rIqdkif&muefUowfcsufjzpfonf/ EdkifiHh0efxrf;rsm;onf
trsm;jynfoq
l ikd &f mvkyif ef;rsm; tvkyo
f rm;rsm;ESifh ,SOyf gu trsm;

'Drkdua&pD

221

jynfo\
l tusdK;pD;yGm;ESifh ydkNyD;eufeufdIif;dIif;ywfoufaeonfh tae
txm;wGif&Sdonf/ xkdUaMumifh 0efxrf;rsm;&Sdaom BuD;av;onfh
wm0efrsm;udk xnfhoGif;pOfpm;rnfqdkygu tpdk;&0efxrf;\tkyfpkvdkuf
ta&;qdkndEdIif;cGirhf sm; tvkyrf vkyb
f q
J EjycGirhf sm;onf trsm;jynfo\
l
pm;0wfaea&;udk Ncd r f ; ajcmuf t E & m,f j yKvmjcif ; rsd K ;rjzpf a tmif
uefUowfjcif;? wm;jrpfjcif;rsm;&Sd&rnfjzpfayrnf/ txl;ojzifh &JwyfzGJU
0ifrsm;ESifh rD;owfwyfzGJU0ifrsm;udk tvkyform;or*zGJUpnf;jcif;ESifh
or*wGif tzGJU0iftjzpfyg0ifjcif;ukdygwm;jrpfxm;onf/
tvkyform;or*\EdkifiHa&;vIyf&Sm;rI
tvkyo
f rm;or*\vIy&f mS ;rIonf tcsed t
f wdik ;f twmwpfct
k xd
tvkyform;rsm;\ vlaerItqifhtwef;jrifhwifa&;qdkonfh pD;yGm;a&;
qdkif&m&nfrSef;csuftwGuf tav;xm;vkyfaqmifonf/ okdU&mwGif
pD;yGm;a&;qdkif&m&nfrSef;csufonf pD;yGm;a&;vIyf&Sm;rIoufoufESifh
vG,fulp G m ratmifjrifEdkifay/ EdkifiHwpfEdkifiH\pD;yGm;a&;jyemud k
ajz&Sif;a&;onf EdkifiHa&;taetxm;ay:wGif tenf;ESifhtrsm;
rlwnfaeonf/ xkUd aMumifh tvkyo
f rm;or*rsm;onf w&m;rQwonfh
tvk y f q d k i f & mpnf ; rsOf ; ud k owf r S w f E d k i f & ef t wG u f Ed k i f i H a &;ud k
waph w apmif ; avh v mod & S d x m;&rnf j zpf o nf / or* r sm;onf
tvkyform;xkudk,fwdkifpkpnf;rIjzpfjcif;aMumifh xkdtzGJUtpnf;\
tiftm;udk rSerf eS u
f efueftoHk;csoGm;rnfqdkygu 'Drkdua&pDxGef;um;
a&;wGif BuD;rm;onfhtusdK;oufa&mufrIudk ay;Edkifrnf jzpfonf/
'Drdkua&pDenf;vrf;usonfh pD;yGm;a&;vIyf&Sm;rItay: tm;xm;oifh
onfhtydkif;rsm;trsm;BuD;&Sdaeonf/ okUd qkad omfvnf; tvkyo
f rm;
or*onf Edik if aH &;ygwDr[kwjfcif;aMumifh or*\ EdkifiHa&;vIyf&Sm;rIudk
twdik ;f twmwpfct
k xd tuefUtowfxm;&efvt
kd yfonf/ onfudk
tNrJwrf;ESvHk;oGif; xm;&efvdkonf/ EdkifiHa&;ygwD ,HkMunfcsuf0g'

222

'Drkdua&pD

twdtus&Sdonf/ onfukd oabmwlolrsm;onf xdkEdkifiHa&;


ygwDwGifyg0ifMuonf/ EdkifiHa&;ygwD\vkyfaqmifyHkrsm;udk rauseyf
onfhtcg xkdygwDrSxGufNyD; tjcm;ygwDxJokdU0ifEdkifonf/ xkdUaMumifh
EdkifiHa&;ygwDqdkygu ygwD0ifrsm;tay: ygwDuowfrSwfxm;onfh
pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk vdkufemvkyfaqmif&efawmif;qdkEdkifonf/
wpfzufwiG f tvkyo
f rm;or* tvkyfESifhywfoufonfh pnf;rsOf;
pnf;urf;rsm;udk wdk;wufaumif;rGefatmifvkyfaqmifNyD; tvkyform;
rsm;\b0udk om,m0ajymatmifvkyfa&;[laom bHk&nfrSef;csuf
&Sdonfh oufqdkifolrsm;udk,fwdkifpka0;zGJUpnf;xm;jcif;yifjzpfonf/
or*tzGJU0ifrsm;onf rnfokdUaom EdkifiHa&;0g'udk vufcHrnf[k
zG J U pnf ; xm;jcif ; r[k w f a y/ xd k Y a Mumif h or* t zG J U 0if r sm;onf
rnfoUdk Edik if aH &;0g'ud,
k MkH unfrnf/ rnfonfh Edik if aH &;ygwDukd axmufcH
rnfqdkonfukd wpfOD;wpfa,mufcsif;wGif vGwfvyfpGmqHk;jzwfcGifh&Sd&
t&
rnf j zpf o nf / xk d t wG u f or* t zG J U 0if r sm;onf Ed k i f i H a &;
&;t&
rd r d w d k U ud k , f w d k i f \ cH , l c suf r sm;rjynf h 0 vQif wpf z uf a pmif ; eif ;
EdkifiHa&;tjrif&Sdonfh vlenf;pkonf or*udkcsKyfudkif tmPm&Sif
qef q ef ? tmPmud k t vG J o H k ; pm;vk y f N yD ; or* \ pk p nf ; xm;onf h
tiftm;udk ,if;wdkU\EdkifiHa&;&nfrSef;csufrsm;atmifjrif&eftwGuf
toHk;cscH&&ef vG,u
f al pvdrrhf nf/ tvkyo
f rm;or*onf okUd aom
vlenf;pk\csKyfudkifrIudk cGifhjyKjcif;rsdK; okdUr[kwf ygwDwpfckck\
toHk;cscHjcif;rsdK;jzpfvmrnfqdkygu rlv&nf&G,fcsufESifh vHk;0aoGznf
aernf j zpf ok d U jzpf r vmatmif or* t zG J U 0if r sm;ud k , f w d k i f
tNrJwrf;owdxm;apmifhMunfhae&efvdkonf/
xkdUaMumifh tvkyform;or*\ EdkifiHa&;vIyf&Sm;rIonf
or*\ rlv&nfreS ;f csurf sm;tay: tajccHvyk af qmif&efvt
kd yfonf/
xkdUtjyif rlabmif twGif;wGifvnf; yGifhyGifhvif;vif;rSefrSefuefuef
vkyfaqmif&efvdktyfonf/

'Drkdua&pD

223

wpfenf;tm;jzifh tvkyform;or*\wm0efonf tvkyf


orm;xkBuD;\tajccHta&;udk umuG,fapmifha&Smuf&efjzpfonf/
oifhwifhavQmufywfonfh tvkyfqdkif&mpnf;rsOf;pnf;urf;rsm;udk
csrS w f E d k i f & ef j zpf o nf / tvk y f v k y f o l r sm;\pd w f " mwf y d k i f ; qk d i f & m?
,Ofaus;rIydkif;qdkif&m tqifhtwef;jrifhrm;a&;jzpfonf/ xkdUaMumifh
tvkyo
f rm;or*onf &nfreS ;f csurf sm;udk jynfrh aD ponfh Oya'rsm;
jy|mef;Edkifatmif vTwfawmfudkawmif;qdk&rnfjzpfouJhodkY &nfrSef;
csufrsm;udk aESmifh,Sufyw
d q
f Ukd onfOh ya'rsm;ay:vmvQif onfukd
zsuo
f rd ;f &ef BuKd ;yrf;aqmif&u
G f&rnfjzpfonf/ xkUd tjyif tvkyo
f rm;
or*\&yfwnfru
I kd umuG,af pmifah &Smufay;onfh Oya'owfrw
S x
f m;
aomfvnf;tpd;k &u tESpo
f m&udk tvkyq
f ikd &f mpDrcH efUcGaJ &;wGif rSerf eS f
uefuefvkyfaqmifvmatmifwGef;tm; ay;vIHYaqmfoGm;&efjzpfonf/
enf;jzifh tvkyfvkyfonfh jynfolvlxk\qEoabmxm;rsm;ukd
or*rsm;rSwpfqifh EdkifiHudkpDrHcefUcGJrIrsm;wGif toHk;csonfqdkonfh
tcsuo
f nf pD;yGm;a&;qdik &f m'Dru
kd a&pDukd taumifxnfazmf&eftwGuf
BuD;rm;onfhtm;tif jzpfvmEdkifrnf/
tapmydkif; ajymcJhouJhodkY tvkyform;or*qdkonfrSm
rdrw
d Ukd \qEEiS fh zGUJ pnf;xm;onfh 'Dru
kd a&pDavhusiyhf sKd ;axmifa&;ausmif;
jzpfonf/ ausmif;[kqdkaomfvnf; 'Drdkua&pDudktxl;jyKoifMum;
ay;onfh q&mr&SdEkdifyg/ 'Drdkua&pDonf rdrdwdkUudk,fwdkif\cGeftm;ESifh
wnfaqmuf? rdrw
d Ukd ud,
k w
f ikd t
f oH;k jyK? rdrw
d Ukd tm;vH;k \pm;0wfaea&;udk
rnfrQtqifjh rifah tmifvyk af qmifEikd o
f nfukd ud,
k w
f ikd af wGUBuKH cpH m;ygrS
udk,fwdkifydkifqdkifEdkifrnfjzpfonf/ xkdUaMumifh tvkyform;or*wGif
tzGJU0iftm;vHk;onfq&mjzpfNyD; wpfcsdefwnf;rSmyif ausmif;om;
vnf;jzpf&efvkdonf/ q&mraumif;vQif ausmif;om;vnf;nHhrnf/
or* t zG J U 0if r sm;onf o r* u d k tk y f p k z G J U ta&;qd k H k o uf o uf [ k
,l q xm;Murnf q d k y gu Nid r f ; csrf ; onf h p k p nf ; rI u d k tajccH o nf h
'Drdkua&pD\tESpfom&ysufjym;oGm;rnfjzpfonf/ or*tzGJU0if

224

'Drkdua&pD

trsm;pk u rd r d w d k U onf q &mrsm;jzpf o nf q d k o nf u d k arh a vsmh N yD ;


vufa0cHtaetxm;ESifh vlenf;pkq&mBuD;vkyfolrsm;\apvdk&m
apaemuf v k d u f r sm;jzpf a evQif 'Drdkua&pDtpm; tmPm&Sif pepf
pepf
EdkifiHa&;\ynmay;jcif;udkomcHMu&rnf/
tvkyform;or*udk rdrdwdkU\cGeftm;ESifh rdrdwdkUtwGuf
wnfaxmifonfh tzGJUtpnf;jzpfvmap&ef vkyfMu&efyifjzpfonf/
vlrt
I odik ;f t0dik ;f ? pD;yGm;a&;? EdkifiHa&;udk 'Drdkua&pDtoGifajymif;vJ&ef
tcsufrsm;ESifh yHkazmfoGm;vQif rvGJraoGatmifjrifNyD; pnfyifom,m
Edkifrnfjzpfonf/

225

'Drkdua&pD

tcef; (11)
'Dru
kd a&pDEiS hf tmPm&Sipf epf
'Drdkua&pD\toGifoHk;&yf
a&SUuazmfjycJhonfhtcef;rsm;wGif azmfjycJhonfhtcsufrsm;ukd
tESpfcsKyfpOfpm;Munfhrnfqdkygu 'Drdkua&pD\tajccHpdwf"mwfonf
wpfrsKd ;wnf;jzpfonfqdkaomfvnf; vlom;rsm;twlwlaexdkifMuonfh
avmuxJ ay:aygufvmonfhtoGifo@mefrsm;wGif trsdK;rsdK;uGJjym;
aeonfukdodEdkifonf/
vl o m;tm;vH k ; ud k vl y k * d K vf w pf O D ; wpf a ,muf c sif ; tjzpf
av;pm;onf/ xkdUaMumifh vlom;tm;vHk;\vGwfvyfrIwGif wef;wl
nD r QrI u d k xd e f ; od r f ; apmif h a &S m uf & ef O D ; wnf o nf h 'D r d k u a&pD \
tajccH o abmxm;onfrnfokdUyifjzpfaptwlwljzpfNyD; rnfonfh
tcsed af &mufa&mufrajymif;vJay/ okUd &mwGif 'Dru
kd a&pDonf&n
S v
f sm;
onfh ordkif;xJrSarG;zGm;vmonfht&mjzpfNyD; vufawGUyHko@mefwGif
acwftvku
d af jymif;vJaeouJhodkY aemifwGifvnf;pOfqufrjywfajymif;
vJaeOD;rnfjzpfonf/ onfESifh wpfNydKifwnf; tusHK;0ifonfh
t0ef;t0dkif;onfvnf; ydkydkus,fjyefUvmaeonf/ &v'ftaejzifh
,cktcgwGif 'Drdkua&pDudk toGifokH;&yftjzpfcGJjcm;awGUjrifEdkifonf/
EdkifiHa&;qdkif&m'Drdkua&pD? vlrIywf0ef;usifqdkif&m'Drdkua&pD? pD;yGm;
a&;qdkif&m 'Drdkua&pDqdkonfh toGifokH;&yfyifjzpfonf/

226

'Drkdua&pD

yxrOD;qHk; EdkifiHa&;qdkif&m'Drdkua&pDonf toGifokH;&yf


xJwiG f tajccHtusq;kH toGio
f Pmef[ak jymEdik o
f nf/ xdUk aMumifv
h nf;
ordkif;wGif tapmqHk;ay:aygufvmNyD;tpydkif;rSmyif cdkifckdifrmrm
ajymqdkwifjyvmcJhMuonf/
vlom;rsm;tm;vHk;onf arG;zGm;vmpOfuyifvGwfvyfNyD;
tm;vHk;wef;wljzpfonf[laom tawG;tac:onf a&S;,cifuyif
tajccHtm;jzifh&Sdaomfvnf; txl;ojzifh acwfopfajymif;vJpjyKcJhcsdef
aemufydkif;wGif wjznf;jznf;EdkifiHa&;toGiftjzpf wdk;wuf,lq
vmMu&if;? vlwkdUu EdkifiHa&;wGif vGwfvyfrIESifh omwlnDrQrIrsm;udk
&nfrSef; trsdK;rsdK;tzHkzHkBudK;yrf;vmMuonf/ xkdUaemuf okdU
BudK;yrf;rIrsm;\&v'ftaejzifh 18 &mpkuek cf geD;wGif ay:aygufco
hJ nfh
tar&duefjynfaxmifp\
k vGwv
f yfa&;ESihf jyifopfawmfveS af &;[laom
BuD;rm;onfhjzpf&yfBuD;ESpfckwdkYrSpwif pepfwusvufawGUtoHk;jyK
vmcJhonf/ trSefwu,f 'Drdkua&pDenf;vrf;usonfh EdkifiHa&;\
&nfrSef;csufwGif trsm;jynfol\pm;0wfaea&;udk tqifhtwef;jrifh
rm;apNyD; vlom;tm;vHk; rdrdwdkUb0om,ma&;udk vkyfaqmifEdkifrnfh
omwlnDrQaom tcGifhtvrf;rsm;ESifh tajctaeudk azmfaqmif&ef
jzpfonf/ jynfolwkdUudk,fwdkifu EdkifiHa&;\tajccHr0l g'udq
k ;kH jzwfNy;D
rdrdwdkU\udk,fpm;vS,frsm;udk rsm;EdkiforQrsm;rsm;a&G;aumufyGJrsm;wGif
yg0ifapjcif;tm;jzifh ]]jynfolrsm;twGufEdkifiHa&;}} udkpwiftaumif
txnfazmfEdkifrnfjzpfonf/ tu,f jynfolwkdU\udk,fpm;vS,frsm;
Mum;wGif tjrifuGJvGJrIrsm;&Sdaeygu trsm;pk\qEESifh rnfonfh
tjrifukd toH;k jyKrnfukd qH;k jzwfa&G;cs,o
f ifo
h nf/ onfrmS Edik if aH &;
qdik &f m 'Dru
kd a&pD\ tajccHrjl zpfNy;D 'Dru
kd a&pDtyk cf sKyaf &;pepf\ yHo
k Pmef
trsdK;rsdK;uGJjym;aeonfqkdjcif;rSm tajccHtawG;tac:udk toHk;cs
onfh enf;vrf;rsm;uGJjym;aejcif;yifjzpfonf/

'Drkdua&pD

227

Edik if aH &;qdik &f m'Dru


kd a&pDEiS t
hf wl wd;k wufxeG ;f um;vmjcif;u
'kwd,toGifjzpfonfh vlrIywf0ef;usifqdkif&m 'Drdkua&pDjzpfonf/
onfrSm twlwuGaexdkifaeMuonfhvlrsm;tMum;wGif
tqifhtwef;rsm;? vlrsdK;rsm;tvkduf txl;tcGifhta&;rsm;&Sdaejcif;udk
jiif;y,f tmPmudkcsKyfudkifonfhpepfudk tqHk;owf&efjzpfonf/
NrdKUpm;e,fpm;rsm;? bk&ifrsKd ;EG,rf sm;\tdrw
f Gif arG;zGm;vmolu omref
jynfolrsm;xuf &mxl;tqifhjrifhonfhae&mwGif&Sdaejcif;? vlrsdK;ESifh
ud;k uG,o
f nfh bmomrwljcif;udt
k aMumif;jyKNyD; vlrsm;tMum;wGif
tcGifhxl;rsm;owfrSwfxm;jcif;rsKd ;ponfh vlom;rsm;\vGwv
f yfrEI iS hf
wef;wlnrD Qr[
I al om tawG;tac:ESihf zDvmqefUusirf Irsm;&Sdaeonfukd
awGU&onf/ trsKd ;orD;rsm;onf trsdK;orD;jzpfjcif;udktaMumif;jyK
trsdK;om;rsm;ajymorQ emcHvu
kd ef m&rnfqkdonhf tawG;tac:rsm;?
rdom;pkxw
J Gif vifa,mufsm;onf tcGix
hf ;l ud&k ,lxm;Ny;D ? &ifaoG;rsm;
taeESifhrdb? txl;ojzifh zciftvdkustwdkif; rjzpfraeemcH&jcif;?
tBuD;qHk;om;udkom txl;tcGifhta&;ay;qufqo
H nfyh pkH rH sm;udv
k nf;
z,f&mS ;&rnf/ ae&mwGif vlryI wf0ef;usix
f J xl;cReo
f nft
h &nftaoG;
rsm;&So
d rl sm;? tawGUtBuKH ? A[kow
k rsm;jym;olrsm;onf tjcm;olrsm;\
av;pm;ae&may;rI c H & NyD ; acgif;aqmifrIae&may;cH&jcif;rsdK;onf
jzpfoifhjzpfxdkufaMumif; ajymp&mvdrk nfrxifay/ okUd &mwGif vlwpfO;D
onf t&nftcsi;f jzifh ud,
k &f nfu,
kd af oG;udyk dkNyD; xufjrufatmif
vkyfaqmif&mwGif vlrsKd ;? usm;r? bmoma&;,HMk unfrIESifh touft&G,f
rsm;ESihf rqdik b
f J vlom;tm;vH;k wpfajy;nDtcGit
hf vrf;rsm;&,lEikd &f rnf
[laomtcsuo
f nfomvQif vlryI wf0ef;usiq
f ikd &f m 'Dru
kd a&pD\&yfwnf
csufjzpfonf/
EdkifiHa&;qdkif&m'Drdkua&pD? vlrIywf0ef;usifqdkif&m'Drdkua&pD
ESiq
hf ufpyf ta&;ygvmaom 'Dru
kd a&pDonf wwd,toGijf zpfaom
pD;yGm;a&;qdkif&m 'Drdkua&pDyifjzpfonf/

228

'Drkdua&pD

'Dru
kd a&pDonf vlom;wdik ;f \om,m0ajymrIukd wnfaqmuf
Edkifonfhavmuudk &nfrSef;csufxm;onf/ ae&mwGif om,m0
ajymrIqjkd cif;onf ky0f wKqikd &f m om,m0ajymrIoufoufuq
kd v
dk jkd cif;
r[kwaf omfvnf; vltrsm;tjym;onf pm;0wfaea&;wGif rjynhrf pHEk iS hf
'kua&mufaernfqdkygu pdwyf ikd ;f qdik &f mwd;k wufru
I kd arQmrf eS ;f Edik rf nf
r[kwaf y/ xkUd aMumifh 'Dru
kd a&pDonf vlom;tm;vHk;\pD;yGm;a&;qdkif&m
wdk;wufrIudk tav;ay;onfqo
dk nfrmS rlvuyifobm0usvo
S nf/
okUd &mwGif tpydik ;f wGif pD;yGm;a&;vIyf&Sm;rIESifh ywfouf EdkifiHa&;t&
0ifa&mufpGufzufjcif;udk wwfEdkiforQa&Smif&Sm;NyD; vGwfvyfrIudk
xdef;odrf;ay;onfh rl0g'udkusifho;kH jcif;onf toifah vQmq
f ;kH enf;vrf;jzpf
onf[k ,lqcJMh uonf/ okUd &mwGif okdUvkyfaqmifjcif;\&v'ftjzpf
"etif t m;ud k v uf 0 g;BuD ; tk y f r I r sm; jzpf v mNyD ; t&if ; &S i f r sm;ES i f h
tvkyform;vlxktMum; qif;&Jcsrf;omuGm[rIudk ydkydkBuD;xGm;vm
apcJhonf/ pD;yGm;a&;qdkif&m 'Drdkua&pDonf vlom;tm;vH;k \pD;yGm;a&;
tcGit
fh vrf;rsm;udk rQrQww&Sad pjcif;tm;jzifh qif;&Jcsrf;omuGm[rIudk
avsmhyg;vm&efvkyfaqmifonf/ xkdUaMumifh 'Drdkua&pD\toGifoHk;&yf
xJwGif ,cktcg ta&;tBuD;qHk;jzpfNyD; tjynfht0ajz&Sif;Edkifjcif;
r&Sdao;onfh jyemonfpD;yGm;a&;qdkif&m 'Drdkua&pDjzpfonf[k
qkd&rnfjzpfonf/
okUd aomfvnf; pD;yGm;a&;qdik &f m'Dru
kd a&pDukd oD;jcm;cGx
J m;vdu
k f
rnfqkdygu taumiftxnfay:vmrnfr[kwfay/ qif;&Jom;rsm;
bufu csrf;omonfholrsm;udk ]]tqifhtwef;jrifhonfhyk*dKvf}} [k
owfrSwfNyD;emcHvdkonfh pdwf&SdMuonf/ csr;f omonfo
h rl sm;uvnf;
onfut
kd cGiahf umif;,lNy;D qif;&Jom;rsm;udk aps;aygaygESihf w&m;enf;
vrf;rusaomtvkyq
f ikd &f m pnf;rsOf;pnf;urf;rsm;atmufwGif tcsdef
Mumjrifph mG tvkycf ikd ;f apjcif;onf obm0usonf[k ,lqaom qufqH
rI&SdaeorQumvywfvHk; pD;yGm;a&;onf wpfzufapmif;eif;jzpfaernf

'Drkdua&pD

229

jzpfonf/ av;pm;&rnfrSm vlom;jzpfonf/ vlUabmifavmuwGif


pD;yGm;a&;vkyfief;&SifBuD;rsm;udk av;pm;oifhonf[kqdkvQif vlwUdk \
xl;cReo
f nfph rD cH efUcGrJ I tarQmt
f jrifEiS hf vkyif ef;tay:pdwaf &mud,
k yf gESpNf y;D
vlUabmifavmutusKd ;pD;yGm;udak zmfaqmif&ef BuKd ;yrf;rIrsm;aMumifo
h m
jzpfNy;D vlrsm;onf oef;<u,foal X;jzpfaeaomaMumifh r[kwaf y/
pD;yGm;a&;vIyf&Sm;rIwGif tcGifhtvrf;omwlnDrQ&Sdvmap&ef yxrqHk;
pnf;pdrOf pmtenf;trsm;ay:rlwnfNy;D vlom;\wefz;kd udw
k ikd ;f xGmonfh
tawG;tac:udk z,f&Sm;ypf&rnfjzpfonf/ IaxmifhrS Munfhrnfqdk
ygu pD;yGm;a&;qdkif&m 'Drdkua&pDonfaocsmayguf vlUabmifavmu
twGuf 'Dru
kd a&pDESifh qufET,af eygonf/
wGifru pD;yGm;a&;qdkif&m'Drdkua&pDudk rnfokdUtaumif
txnfazmfrnf[k ,lqcsufrsm;onf oabmxm;tvGJqHk;jzpfonf/
t&if;&Sifpepfaumif;onf? qdk&S,fvpfpepfaumif;onf? t&if;tjrpf
rsm;udk vuf0g;BuD;tkyfrIavQmhcsEdkif&ef rnfokdUaomenf;vrf;ESifh
rnfokdUaomrI0g'udk csrSwfvkyfaqmifoifhrnf? tvkyform;tcGifh
ta&;rsm;udkxdef;odrf;&if; tvkyfvufrJhrsm;yaysmufap&ef rnfokdU
pDrHcsufcsvQiaf umif;rnf? jynfot
l m;vH;k tvkyv
f yk &f rnf[k owfrw
S f
vQiv
f nf; vufawGUwGif taysmfvdkufNyD;aeMuolrsm;&SdvmvQif rnfokdU
udkifwG,frnf? tvkyfrvkyfrae&wm0efudk vlwdkif;twGuf vlUusifh0wf
wpfcktjzpfowfrSwfoifhonf? okdUr[kwf Oya'jy|mef;NyD; twif;
tusyfvkyfoifhonf? tjcm;jyemrsm;vnf;trsdK;rsdK;&SdNyD; wpfckcsif;
ESifh ywfoufonfh tjriftrsdK;rsdK;ay:vmum wpfcgwpf&Hjyif;jyif;
xefxef t,ltquJGjcif;rsm;a&Smif&Sm;r&jzpfvmwwfonf/
tcsdefwGif 'Drdkua&pDEdkifiHa&;t& ]] trsm;pk\qE}} udk
a&G;cs,f&onf/ Oyrm- udk,fpm;jyK'Drdkua&pDpepfwGif vTwfawmfwGif
trsm;pktiftm;&Sdxm;onf ygwDonfpD;yGm;a&;ESifh ywfoufonfh
Oya'udk jy|mef;&efvnf; t"duusonfh tcef;u@wGif&Sdaeonf/

230

'Drkdua&pD

vTwfawmftrwftrsm;pkaxmufco
H nfh tpd;k &onfvnf; vTwfawmf
trwf t rsm;pk a xmuf c H r I E S i f h c srS w f x m;onf h pD ; yG m ;a&;rl 0 g'ud k
tajccH pD;yGm;a&;udktaumiftxnfazmfonf/ xkdUaMumifh EdkifiHa&;
qdkif&m'Drdkua&pD\&nfrSef;csufonf]]jynfolrsm;twGuf EdkifiHa&;}}
jynfoltm;vHk;\ bHktusdK;pD;yGm;jzpfonf/ &nfrSef;csufudk jynfh0
aprnf henf;vrf; onf trsm;pk q E E S i f h vk y f a qmif j cif ; jzpf o nf /
xkdUtwGufaMumifh trsm;pkaxmufcrH q
I o
kd nfh tajccHoabmw&m;udk
jiif;y,fvu
dk rf nfqykd gu Edik if aH &;qdkif&m 'Drkdua&pDonf jzpfwnfEdkif
rnfr[kwfay/ wpfenf;tm;jzifY ]]jynforl sm;twGuf Ekid if aH &;}}qko
d nfh
tvH u k d a xmif x m;aomf v nf ; trsm;pk \ qE u k d v spf v sLI o nf h
Edik if aH &;udv
k yk af qmifjcif;onf 'Dru
dk a&pDr[kwaf y/
'Drdkua&pDtay:a0zeftjypfwifrIrsm;
vlom;tm;vk;H onf wpfO;D wpfa,mufcsi;f taeESihf av;pm;&
rnfjzpfNy;D rdr\
d uk,
d &f nfu,
kd af oG;rsm;ukd vGwv
f w
G v
f yfvyf toH;k cs
ykdifcGifYESifh rdrd\t&nftcsif;ukd ydkNyD;wkd;wufatmifvkyfaqmif&ef
omwlnDrQtcGifYta&;rsm;udk ydkifqkdifxm;ygonf/ ,Ofaus;rIt&
omru pD;yGm;a&;t&yg twl,OS w
f aGJ exkid Ef idk o
f nf[al om 'Dru
dk a&pD
\&nfrSef;csufonf tvGefrGefjrwfNyD; tcsufESihf ywfouf
rnfolrQuefYuGufEdkifjcif;r&Sdyg/ &nfrSef;csuftwdkif; tjynfht0
usifYokH;Ekdif&eftwGuf vlom;wkdUonf Murf;wrf;cufcJonfhc&D;&SnfMuD;
uk d quf N yD ; avQmuf & OD ; rnf q d k o nf u k d ajymp&mvk d r nf r xif a y/
okdUaomfvnf; 'Drdkua&pDonf twdwf&mpkESpfrsm;pGmuyif &nfrSef;
csuftaumiftxnfay:vm&efOD;wnf trsdK;rsdK;tzkHzkHMudK;yrf;vm
cJo
Y uJhodkY &nfreS ;f csuu
f Odk ;D wnfNy;D BuD;rm;onfah tmifjrifrIrsm;pGm
&vmcJYNyDjzpfonf/

231
'Drkdua&pD
okUd &mwGif tjcm;wpfzufwiG f uREyfk w
f o
Ydk nf orkid ;f wpfavQmuf
'Drkdua&pDudktNrJwrf;axmufcHNyD;? *kPfwifcsD;ajrmufvmcJYjcif;rsdK;
r[kwaf y/ trSeq
f &dk vQif trsKd ;rsKd ;tjypfwifajymqk&d if;rS jyKpyk sKd ;axmif
vmcJhjcif;jzpfonfukdarYxm; r&ay/
t*Fvef 'Dru
dk a&pDenf;vrf;usonfh awmfveS af &;vkyaf qmifcNYJy;D
xkUd aemuf tar&duwGif vGwv
f yfa&;ppfyjJG zpfco
hJ nf/ xkUd aemuf jyifopf
awmfveS af &;Bu;D jzpfccYJ sed w
f iG f tcGix
Yf ;l rsm;ukd pdwMf uKd ucf pH m;vmolrsm;u
'Drkdua&pDukdrkef;wD;NyD; jyif;jyif;xefxeftjypfwifa0zefcJYMuonf/
aemuf ykdif;wGif tawG;tac:ynm&Sifrsm;? a0zefa&;orm;rsm;u
'Dru
dk a&pDtay:a0zefcMYJ uonf/ okUd jzifh yxrurmppfaemufyidk ;f wGif
Oa&myEkid if rH sm;u Ekid if aH &;taetxm;tMu;D tus,q
f ;kd &Gm;vmcsed w
f iG f
]]'Dru
dk a&pDtwGuftE&m,f}}qkdonfrSm vlwkdif;ajymcJhaompum;jzpf
vmcJYonf/ xkUd aemuf tDwvDzufppf0g'? *smreD emZD0g'rsm; ay:vmNy;D
'Dru
dk a&pDukd 0kdif;NyD;xkd;ESufwkdufcdkufvmcJYonf/
'Drkdua&pDudkqefYusifolrsm;wG i f tjyif;xefqkH;tjypfwif
a0zefonft
h csurf mS trsm;pkqEqo
dk nfh tajccHt,ltqyifjzpfonf/
'Dru
dk a&pDwGif rnfonfEh idk if aH &;0g'onf trSeu
f efq;Hk enf;? jynforl sm;
\om,m0ajyma&;twGuf rnfuo
hJ Udk vkyrf nfponfwUdk ESihf ywfoufNy;D
t,ltqtrsdK;rsdK;&Sv
d mcJv
Y Qif trsm;pkuaxmufcHonfh qEoabmxm;
udak &G;cs,v
f yk af qmifonf/ uJo
h Udk aom Ekid if aH &;jyemESifh ywfouf
onfh oabmxm;tjrifudkxkwfjyefNyD; rJay;Ekdifolt0ef;t0dkif;ukd
twwfEikd q
f ;Hk csUJ xGi
f Ekid if aH &; jynfolwkdUrsm;EkdiforQrsm;rsm;yg0if
Ekdifatmifvkyfaqmifonf/ okdU&mwGif 'Drkdua&pDudkqefYusifolwkdU\
tqkt
d & okUd enf;jzif&h vmonfh trsm;pk\qEqo
dk nfrmS todOmPf
ynmtarQmt
f jrifr&So
d nfh a&&Snu
f rkd jrifEikd o
f nfh vltrsm;\qEjzpfonf?
,if;wdkYtqkH;tjzwfay;onfhoabmjzpfonf/ trsm;vkyfvQifvkduf
vkyw
f wfonfh vlo
Y bm0t&a&ma,mifNy;D rsupf ad &SUwGif&o
dS nfh t&IH;
tjrwfoufoufukd OD;pm;ay;wwfonfhvlrsm;onf ]]ta&twGuf}}

232
'Drkdua&pD
rsm;onfqkdonfh tcsufwpfcsufwnf;ESifh ta&;ygonfh EkdifiHa&;
jyemukd pdwfwkdif;usqkH;jzwfMuvdrfYrnf/ qefYusifbuftaeESifh
xl ; cRef o nf h t awG ; tjrif & S d a om vl w k d U \pOf ; pm;awG ; ac:rI o nf
vlenf;pkjzpfonf[kqdkvsifvspfvsLIcH&Edkifonf/ onfrSm ]]ta&
twGuf EdkifiHa&;jzpfNyD; ynmrJY? vlrkduftkyfpkEkdifiHa&;}}jzpfonf[k
'Dru
dk a&pDudk qefu
Y sio
f nfo
h rl sm;uajymMuonf/ vlwkdUudk'kuay;aeNyD
qkdonfh ykHpHESifh'Drkdua&pDukdxkd;ESufNzdKvSJ&ef BudK;yrf;cJhMuonf/
'Dru
dk a&pDtay: okdUa0zefrrI sm;u vrf;azmfay;cJo
h nfrSm
tmPm&Sipf epfyifjzpfonf/ trsm;pk\qEEiS v
hf yk af qmifonfh 'Dru
kd a&pDukd
]]ynmrJ h v l r d k u f tk y f p k E d k i f i H a &;}}qd k u m uJ h & J U a0zef c J h o l r sm;onf
tpm;xk;d &efEikd if aH &;rltjzpf ]] OD;aqmifvrf;jyoltajccHoabmw&m;}}
udk ajymvmMuonf/ tmPm&Sifrsm;ajymonfh OD;aqmifvrf;jyol
tajccHoabmw&m;}}udk ajymvmMujcif;jzpfonf/ tmPm&Sirf sm;u
ajymonfh OD;aqmifvrf;jyoltajccHoabmw&m;qdkonfrSm rnfrQ
avmuf vltrsm;BuD;oabmusonfh Edik if aH &;enf;vrf;jzpfaptm;vH;k \
tusKd ;tjrwfEiS hf qefUusio
f nfhr0l g'udk vkyaf qmifrnfqkdygu z,f&mS ;
ypf&rnf/ wpfenf;tm;jzifY tpdk;&uBudK;pm;yrf;pm;qkH;jzwfcsufcs
xm;onfhrl0g'ukd vkyfaqmif&rnfhtcsdefwGif qefUusifbufygwDu
ta&twGufudkoHk; zsufvkdzsufqD;vkyfvmrnfqkdygu EdkifiHa&;
tE&m,frsm;ukd ausmfvTm;oGm;&efrjzpfEidk af y/ xkUd aMumifY okUd trsm;
pku vTr;f rk;d rItpm;Pfynmtjynfq
Y ;Hk ? tawmfq;Hk ? qk;H jzwfEidk pf rG ;f t&Sq
d ;Hk
wpfa,mufwnf;aom oluadk &G;cs,?f ]]OD;aqmifvrf;jyol}} vufoYdk
EkdifiHa&;t& t<uif;rJYtcGifYtmPmukday;tyfrnf/ jynfov
l x
l kwGif
OD;aqmifvrf;jyol\trdet
Yf wkid ;f nDnn
D mnmESifh vkdufvkyfoGm;jcif;
onftaumif;qk;H jzpfonf[k qko
d nft
h ,ltqyifjzpfonf/ xkUd aMumifY
tmPm&Sifpepf EkdifiHa&;tay:jynfolvlxk\a0zefrIrsm;ukd ydwfyif
onf/ Ekid if aH &;ygwDrsm; tNyKd it
f qdik jf zpfjcif;udw
k m;jrpfonf/ vTwaf wmf
EkdifiHa&;udkvufrcHbJ t<uif;rJYtcG ifYtmPmukdcsKyfudkifxm;onfh

233
'Drkdua&pD
tmPm&Siftay:tvkH;pkHtm;ukd;tm;xm;jyKonf/ wpfckwnf;aom
rl0g'ukyd if wpkdufrwfrwfvkyfaqmifonf/
tmPm&Sipf epf\'Dru
dk a&pDtay:xk;d ESuaf 0zefonfh tcsuf
wpfcsufrSm ]]wpfOD;wpfa,mufcsif;udk OD;pm;ay;onfht,ltq}}
yifjzpfonf/ 'Drdkua&pDwGif vlom;wdkif;onf wpfOD;wpfa,mufcsif;
taeESifhomwlnDrQNyD; tjcm;olwkdU\vGwfvyfrIudk rxdyg;oa&GU
wpfOD;wpfa,mufcsif;\vGwfvyfrIudktmrcHonf/ okdU&mwGif tmPm
&Si0f g'Drsm;onf vlwpfO;D wpfa,mufcsi;f pD olwUkd \tcGit
hf a&;twGuf
awmif;qdk? udk,fusdK;pD;yGm;oufouftav;ay;vkyfonfudk cGifhjyKxm;
vQif vlUabmifwpfcv
k ;kH \[efcsuyf suNf y;D Edik if EH iS v
hf rl sKd ;\tusKd ;tjrwf
udk ypfy,fxm;cH&rnf/ tmPm&Sif0g'DwkdU\tqdkt& OD;pm;ay;&
rnfrSm vlwpfOD;wpfa,mufcsi;f r[kwb
f J Edik if w
H pfcv
k ;kH ? vlrsKd ;wpf&yf
vHk;jzpfonf/ vlwpfOD;csif;onf vltm;vHk;\wpfpdwfwpfydkif;jzpfNyD;
vltm;vHk;rnfolrqdk tpdwftydkif;wpfck[laom wefzdk;uvGJNyD;r&Sd/
tmPm&Sifpepfonf okdUqdkum wpfOD;csif;udkOD;pm;ay;onhf0g'?
vGwfvyfrIudkOD;pm;ay;onfh0g'rsm;udk xdk;ESufwdkufcdkuf&if; ]]t<uif;rJh
tmPm&Sif0g'}} udkqkyfudkifonf/ tmPm&Sit
f rdeUf ay;onft
h wdik ;f
jynfolvlxkwpf&yfvHk;twGufjzpfygu yk*vdutcGifhta&;omru?
toufudkyg0rf;ajrmuf0rf;omESifh ay;qyf&rnfqo
kd nfrmS t<uif;rJh
tmPm&Sipf epf\tajzyifjzpfonf/
'Drdkua&pD\tajz
tmPm&Sifpepfonf 'Drkdua&pDokH;pGJaeonfh trsm;pk\qE
oabmxm;ESifh qkH;jzwfonfudk a0zef&SKwfcsonf/ trsm;\qE
oabmxm;jzpf tNrw
J rf;rSeu
f efonf[k aumufcsucf sjcif;r[kwb
f J
vlenf;pk\ qEoabmxm;? wpfO;D wnf;aom a&SUaqmifo\
l tawG;
tac:onf rSefuefonfhtcgvnf;rsm;pGm&SdonfqkdonfrSm trSefyif
jzpfonf/ okdU&mwGif tmPm&SifwkdU\qkH;jzwfcsufqkdygu jynfol

234
'Drkdua&pD
wpf&yfvkH;om,m0ajym&ef&nf&G,fcsufjynfhapvdrfYrnf[k rnfolu
tmrcHEkdifrnf e nf ; / 'D r k d u a&pD E k d i f i H a &;u ]]todOmPfrJYonfhol
trsm;pk\Ekid if aH &;}} [kqv
dk Qif tmPm&SiEf idk if aH &;onf wpfMurd w
f pfcgrSm;
rdvQif jyefrjyifEikd af tmiftMu;D tus,x
f cd u
kd q
f ;Hk &SK;H &onfh ]]xifwidk ;f BuJ
EkdifiHa&;}} yifjzpfonf/
vlwkdUonf bk&m;ocifr[kwfay/ xkdUaMumifY vlwkdU\tawG;
tac:rsm;rSm rnfokdUtaetxm;wGif jzpfaptrSm;rsm;&Sdwwfonf/
okdU&mwGif vlom;wkdU\qifjcifwkHw&m;\tm;omcsufonf trSm;
t,Gif;rsm;vkyfrdvQifvnf; jyifqif&efwwfEdkifayonf/ tmPm&Sif
pepfonftrSm;vkyrf v
d Qif tNrw
J rf;zk;H uG,&f efvyk Mf uonf/ xkUd aemuf
qifjcifww
Hk &m;ESihf trSm;udak xmufjya0zefvmvQif tiftm;ok;H Ny;D
toHrxGuv
f matmifyw
d yf pfonf/ xkUd aMumifY tmPm&SiEf idk if aH &;onf
'Dru
dk a&pDEikd if aH &;uJhodkY rdrd\trSm;udk vG,fvG,fESifh rjyifEkdifay/
'Drdkua&pDpepfwGif vGwfvyfpGmajymqdkcGifh&Sd EdkifiHa&;orm;
rsm;\trS m ;ud k tNrJ w rf ; jyif q if o G m ;Ed k i f o nf / trsm;\qE E S i f h
qH k ; jzwf c J h j cif ; onf r S m ;aeonf [ k o d v mvQif aemuf w pf B ud r f w G i f
vlenf;pk\oabmxm;udk trsm;uaxmufcHNyD; if;udkvufawGU
vkyaf qmifomG ;Edik o
f nf/ okUd vkyo
f mG ;vQijf ynfow
l Udk onf wjznf;jznf;
Edik if aH &;A[kow
k tjrifrsm;wd;k vmNy;D rdru
d ,
kd u
f o
kd ;kH oyfvmjcif;aMumifh
trsm;\qEESifh qHk;jzwfjcif;onfvnf; wjznf;jznf;vrf;aMumif;
rSev
f mNy;D trSm;t,Gi;f enf;vmrnf/ todynmrsm;ysUH ESUH vmNy;D jynfol
wkdU\tawG;tac:rsm;jrifhvmonfESifhtrQ trsm;pku axmufcHrI
enf;vmrnf/ todynmrsm;ysUH ESUH vmNy;D jynfow
l Udk \tawG;tac:rsm;
jrifhrm;vmonfESifhtrQ trsm;pkuaxmufco
H nfh Edik if aH &;rl0g'onf
jynfow
l Udk \om,m0ajymrIuakd zmfaqmifvmrnf/ okdUESifh EdkifiHa&;udk
rS e f u ef o nf h v rf ; aMumif ; xH o d k Y rjywf O D ; wnf ay;Edkifonf[laom
tcsufonf vGwfvyfpGmajymqdkcGifhESifh ,SOfa omtrsm;\qE E S i f h
qHk;jzwfjcif; tajccHoabmxm;\taumif;qHk;tm;omcsufjzpfonf/

235
'Drkdua&pD
'Drdkua&pDonf vlom;tm;vHk;udkarQmfvifhcsufrsm;? w&m;rQwrIrsm;
qDokdUac:aqmifomG ;rnfh wpfcw
k nf;aomvrf;jzpfonf/
tmPm&Sifpepfonf wpfOD;wpfa,mufcsif;udk OD;pm;ay;onfh
0g'udkwdkufcdkufNyD; vGwfvyfjcif;udkOD;pm;ay;onfh0g'ukdH I Ucsonf/
xkdUaemuf wpfEdkifiHvHk;? vlrsdK;wpfpkvHk;wdk;wufzGHUNzdK;rIudk jynfolU
wm0eftjzpfowfrSwfonfh t<uif;rJhtmPm&Sifpepf\t,ltqudk
qkyfudkifonf/ okdU&mwGif Edik if w
H ;kd wufzUHG NzKd ;rIrsm;? vlrsKd ;pkom,m0ajym
a&;qko
d nfrmS b,ft&mukq
d v
kd ydk goenf;/ Edik if ?H vlrsKd ;[kajymaomfvnf;
trSefrSmtvGefrsm;jym;onfh vlwpfOD;wpfa,mufcsif;ESifh zGJUpnf;
xm;jcif;omjzpfonf/ xkUd aMumifh zGUJ pnf;rIxw
J iG f yg0ifot
l m;vH;k \
,Ofaus;rI? pD;yGm;a&;wd;k wufru
I kd z,fusOx
f m;rnfqykd gu wpfEikd if v
H ;kH ?
vlrsKd ;wpfpv
k ;kH wd;k wufrIrjzpfEdkifay/ okdUjzpfygvsufESifh tmPm&Sif
pepfonftpkta0;wpfckvHk;\om,m0ajymrIudkOD;pm;ay;NyD; tpdwf
tydik ;f jzpfonfh vlwpfO;D wpfa,mufcsi;f u tm;vH;k twGuf pGeUf vTwaf y;
qyf&efawmif;qdjk cif;onf tpkta0;wpfckvHk;udk pDrHcefUcGJ&efqdkonfudk
taMumif;jyNyD;xkwfjyefonfh tmPm&Sif\trdefUESifh jynfolwkdUudk
twif ; t"r ? w&G w f w d k u f q G J a c:oG m ;&ef o uf o uf o mjzpf o nf /
ae&mwGi f jynfolwkdU\vlom;wpfa,muft jzpf v G w f v yf r I E S i f h
aysmf & T i f r I r sm;qH k ; &I H ; &onf h w k d i f a tmif tmPm&S i f \ pD r H u d e f ; ud k
olUtvkdustwdik ;f t"razmfaqmifrnfqo
dk nfh twGi;f pdwu
f ed ;f atmif;
aeonf/
'Dru
k d a&pDonf wpfO;D wpfa,mufcsi;f udak v;pm;onf/ wpfa,muf
csif;\vGwfvyfrIudktav;xm;onf/ okdU&mwGif 'Drdkua&pD\&yfwnf
csufonfrSefuefonfh ]]wpfOD;wpfa,mufcsif;udk OD;pm;ay;onfh0g'}}
jzpfNyD; ]]wpfu,
kd af umif;0g'}}vH;k 0r[kwaf y/ rsm;Edik o
f rQrsm;jym;onfh
vlwpfO;D csi;f wpfa,mufcsif;\wwfEdkiforQBuD;rm;onfh om,m0ajym
rIudk taumiftxnfay:atmifvkyfaqmifonfh 'Drdkua&pD\oabm
xm;onf rdrdwpfOD;wnf;\tusdK;pD;yGm;udkom arQmfrSef;NyD; tjcm;

236
'Drkdua&pD
olwkdU\uHMurmudk tenf;i,frQyifacgif;xJrxnfhaom wpfudk,f
aumif;0g'ESifh vHk;0qefUusifbufjzpfonf/ okdUaomfvlwpfOD;csif;u
rdrd\tpGrf;ESifh &,lwnfaqmufxm;onfh om,m0ajymrIomvQif
trSefwu,fvlom;\ trSefwu,fom,m0ajymrIjzpfjcif;aMumifh
ae&mwGif 'Drdkua&pDonf wpfOD;wpfa,mufcsif;\ om,m0ajym
rI u d k aES m if h , S u f z suf q D ; jcif ; r&S d a ponf h twd k i f ; twmtwG i f ; ?
om,m0ajymrI&,lEikd o
f nfh wef;wlnrD Qonfv
h w
G v
f yfru
I kd vlom;tm;
vHk;twGuf cGifhjyKjcif;jzpfonf/ wpfOD;csif;\BudK;yrf;rIESifh jynfolwkdU\
pm;0wfaea&;aumif;rGefvmrnfqdkygu xkEd ikd if o
H nf tvdv
k w
dk ;kd wuf
zGHUNzdK;vmrnfjzpfonf/ jynfolwpfOD;csif;u vlrsdK;pktm;vHk;twlwuG
om,m0ajymrIukd wnfaxmifomG ;rnfqv
kd Qif xkdvlrsdK;wpfpkvHk;onf
vnf; olUtvdkvdk<u,f0csrf;omvmrnfjzpfonf/ xkUd aMumifh vlrsKd ;pk
tm;vHk; jynfoltm;vHk;toD;oD;<u,f0csrf;omvm&if;? tjyeftvSef
Nidrf;csrf;pGmESifh ulnDoGm;rnfqdkvQif vlom;tm;vHk;\om,m0ajym
rIonf rvGJraoGwkd;wufvmrnfjzpfonf/
pyg;yifwpfyifcsi;f uae tEHaS wGa0qmvmrnfqv
kd Qif rsupf d
wqHk;a&Ta&mif vdIif;rsm;xaeonfh pdkufcif;upyg;rsm; trsm;BuD;
xGuv
f m&ef aocsmonfqdkjcif;ESifh tvm;wlyifjzpfayonf/

Potrebbero piacerti anche