Scribd Logo
Carica

Benvenuto in Scribd!

  • Kasnoantička... (3. Slikarstvo, Mozaik I Štukatura)

    Caricato da

    Vuk Rončević
    518 visualizzazioni20 pagine
    N. Cambi

    Titolo originale

    3. Kasnoantička... (3. Slikarstvo, Mozaik i Štukatura)

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Formati disponibili

    PDF o leggi online da Scribd

    Hai trovato utile questo documento?

    Questo contenuto è inappropriato?

    Segnala questo documento
    N. Cambi

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Scarica in formato PDF o leggi online su Scribd
    Segnala contenuti inappropriati
    518 visualizzazioni20 pagine

    Kasnoantička... (3. Slikarstvo, Mozaik I Štukatura)

    Caricato da

    Vuk Rončević
    N. Cambi

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Scarica in formato PDF o leggi online su Scribd
    Segnala contenuti inappropriati
    di 20
    282 SLIKARSTVO, MOZAIK 1 STUKATURA Jednako kao i plastika, i ostala su sredstva likovnoga izrazavanja s raz- vitkom krS¢anskoga razdoblja morala mijenjati i prilagodavati svoje teme no- voj religiji. S druge strane, pristup motivu, tehnologija i druge pojedinosti is- kazivali su kontinuitet razvitka. U pocetku prevladavaju iskustva ranijih raz- doblja, a tek Ge se kasnije razviti vlastiti stilski i krScanski ikonografski put Kad je rijec o slikarstvu, neosporno je da su freske, jednako kao i u rani- je carsko doba, bile najomiljeniji nagin dekoriranja zidova i da su one stilski, tehnoloski i ikonografski bile znatno razvijene, ali su se, naZalost, oCuvali sa- mo skromni ostaci. U ranokrséansko doba, a to znaéi od prvih desetlje¢a IV. st. pa nadalje, javljaju se grobne komore éije su strane bile fresko oslikane sto 452.Freska u grobnici na svod sjeverno od Fresco in a vaulted grave north of the ba- cerkve, Salona, Marusinac, IV st, AM Split silica, Salona, Marusinac,ith century, AM Split. 453.Glava apostola s_nimbusom, eee een ee eens as Oe ee oad Cre er ec es Scones 283 120. uli, Sexe nel antico come exo cristiano di Manasurine a Salona, 1. XX, 1900, st 201, ab. 1N J Anndste - FWelbach -E Dy gee Recherches a Salone 1, Copenh fe 1927, sr 139 fd Sh. 127129. TTL Marin, Nowa itativania na Ma ‘sinc Slant Diadora XV 1993, Spat hosp pot pols Rooters ia fresh J Brgndsted - PWettbach -E Do geen dsb 128,129. 12D. Rendleaocente, Neve Funde in deealtehnstichen Nekropove Man sine ia Salona, JT, 1950, str 5614, 121 Te se grobnice nalaze junije od bazite na Nanastirnama Octo Ye se grobhe Srlo od srediéta i'w tom raven! 1 Raper orschungen in Salona Sd bazie daira tu potetak st. loco mijenje jel Dyggee, Hiscory of Salonitan Chest fit) Oso 1951, 5483. Novi os newb Fajen rez anciskoratske pe polkzuj ca je ona Meso Kasia "B56 Od nepobjedivog sunca do sunca priv, ste 110rbr 190.91 190, snase To afigotr Evidence for Christan sy in Roman Sout them Croatia) A Catalogue ‘tes Onfon! 1997 ste 38 sha 33, {2 Petar ima krupmu i eevvtisty pt wus krstkom jakom kosom tbradom ULM. fasola, Det © Paolo 2 Rom Roma 1980, sl na ste 744116 TE Up, UM, Faso mv 8 te fi Bronk, Spatantke und Fries CChestentum. Propylien.Kunstgesch- ‘ite Supplement band, Bertin 1977, S124 (tAguilino w Many) 4 386 (Sopianae Pecz) ia i na mno- so deh mest, 1 VibcBotancie rsa iain anvickow kapalisaog ompleksa u Varsicnskim Toplicama, VAM 1990,st0 121 44 128. Vikictefancte-M. Gorenc, nav diae 1i91d 120 Od nepobjedivog sunca do sun pave, st 117 be 158, 3h. 158: 6. soit Eswlence Tor Christianity Ros fan Southern Pannona (Nosther Cro att) A Catalogue of Finds and Gxfont 1997 str 36,98 284 ranije nije bio sluéaj. Ozbukani zidovi tih podzemnih prostorija sadrzavali su sepulkralno-simbolicke prikaze (kantaros medu paunovima, Kristov mono- gram medu paunovima ili golubicama, zatim Kristov monogram u vijencu, ve- getabilni ukrasi, ptice, cvijece i sl.). Najkvalitetniji i najbolje o¢uvani ostaci sl karija pronadeni su na Manastirinama,'? Kapljucu’?”’ i Marusincu (s1. 452), ali su, nakon iskapanja, preostali samo ovi potonji, jer su ostali propali. Da bi se freske ocuvale nuzan je pravodobni konzervatorski tretman, a to u pionir- skim danima istrazivanja nije bilo moguée ostvariti. Najvazniji prikazi bili su smjesteni na u%oj, Ceonoj strani.'?” Motivi su izradivani u tradiciji kasnoga slikarstva u katakombama, a dominiraju crvena, Zuta,smeda i plava boja.U ka- snijoj fazi razvoja dolazi do degeneracije takvoga slikarstva, pa se dekoracije 5 realisti¢kim motivima sadrZajem i koloritom pretvaraju u jedva prepoznat- jive ornamente.Takve su grobnice otkrivene na juznim padinama nekropole na Manastirinama.'?” 1 horizontalna stratigrafija pokazuje da su one kasnije od ostalih, jer su udaljenije od bazilike.'""* Njih po svoj prilici valja datirati u doba nakon podizanja bazilike, 5to znaci u kasnije V. st." Slikarstvo je bilo vrlo razvijeno i u unutrasnjosti. Primjer za to su dva fragmenta od kojih je jedan kvalitetniji Cak i od sacuvanih primjera iz. Dalma- ost tek malom fragmentu freske iz Varazdinskih Topli otkrivenom pred nekoliko desetljeéa, s likom bradatoga, starijeg Covjeka oko Gije se glave zapaza svijetlozuta aureola (i. 453).'""° Po svoj prilici rijec je 0 nekom apostolu, mozda Petru (krupna i Siroka glava, gusta kosa i brada).'?77 Fragment je, nema dvojbe, pripadao vecoj kompoziciji na kojoj bijase prika- zana neka od brojnih scena s Kristom i apostolima kakve su bile populamne uV. st. i kasnije.!?* Vjetna je Steta sto se nije o¢uvala cijela kompozicija, jer je freska vrstan rad Sirokih namaza, gotovo ekspresionistickoga izraza, a du- bokoga unutrasnjeg naboja. Freska dokazuje da je na’ uvid u onodobno krs- Cansko stvaralastvo na sjevernim rubnim podrugjima zapravo jako skroman. Ona zreloscu upozorava na postojanje vrijedne umjetnosti koja je sigurno imala i drugih slicnih ostvarenja. Medutim, i ovako mali fragmenti dokazuju da civilizacijska razina toga kraja u kasnoanti¢ko doba nije bila niza nego ranije. Ova freska sigurno nije izuzetak, buduci da spada u umjetnicki krug koji je dao nekoliko sjajnih ostvarenja na podrugju Panonije, ali izvan hrvatskih gra- nica.'2” Zanimljivo je da, barem jos do sada, takva ostvarenja nisu otkrivena uistarskom i dalmatinskom priobalju, no spomenuta je freska slikarskom teh- nikom, iako ne i repertoarom, bliska slikarijama u salonitanskim grobnicama, U Varazdinskim Toplicama otkriven je i prikaz ograde i vegetacije (raj- ski vet), o¢ito jedini saéuvani fragment jedne vece scene." 'Ta freska je vje- rojatno tvorila tematsku cjelinu s fragmentom na kojem se nalazi apostolska glava.Te slikarije potvrduju da su u drugoj polovici IV. st. neke kupalisne pro- storije bile oslikane bogatim figuralnim kompozicijama.'*" Drugi primjer je nedayno otkrivena freska u zabatu grobnice (A) u Bu- droveima-Strbincima (1.45#).'*" Na trokutnoj ozbukanoj opeci vrlo je skicozno, jednom sasvim drugacijom tehnikom i stilom, u sredistu naslikan kantaros i dva pauna koji ga flankiraju. Iznad kantarosa u krugu (vijenac 9) je kristogram, a povise paunova manji kristogrami koji podsjecaju na zyjezdice i stilski se slaZu sa solarno-lunarnim simbolima Sto se nalaze na vrhu zabata. Prikaz je iz- raden obrisnom tehnikom koju tvore crvene linije, a unutar figure nalaze se tek poneki detalji, dok sve ostalo ima boju pozadine. Ta je tehnika koristena iu salonitanskim grobnicama iz kasnijega doba.Takav postupak je bli2i crte- au nego slikarstvu. Ako se ova grobnica datira u IV. st., kako se predlaze, u tom bi slucaju proiziazilo da u Panoniji istodobno egzistiraju dvije razlicite sli- karske koncepeije, dva razlicita pristupa temama i dvije razlicite tehnike.'*> U kasnije doba, poslije veé spominjane tendencije pojednostav|jivanja, gubitka kromatike i sklonosti ornamentalizaciji, ponovno izranja o7ivijavanje figuralnih motiva.Takav pokusaj zabiljezen je u oratoriju amfiteatra u Saloni Gl. 455.1254 Od Gitave komporicije 0

    Potrebbero piacerti anche