FRONT SLOBODE

Tuzla, februar/veljaa 2011

Libertas est ex Salinesibus
Prepared in the framework of the Regional Research Promoton Programme in the Western Balkans (RRPP), which is run by the University of Fribourg upon a mandate of the Swiss Agency for
Development and Cooperaton, SDC, Federal Department of Foreign Afairs.
The views expressed in this publicaton are those of the authors and do not necessarily represent opinions of the SDC and the University of Fribourg .
Sadraj:
Uvodnik, Azra auevi......................................................................................................................................................str 3
Borba zakona protiv pravde, Besnik Pula...........................................................................................................................str 4
Politika otpora i graanske neposlunosti u Kosovi, Vjollca Krasniqi................................................................................str 5
Suenje beogradskim anarhosindikalistima - povratak u staljinistiku budunost Evrope, Branimir Stojanovi...............str 7
Film, ica, Srebrenica - 11 teza o srpskoj flmskoj lai, Neboja Jovanovi.......................................................................str 8
Tok procesa Albin Kurti, Azra auevi...............................................................................................................................str 10
Kalendar procesa Ilija Jurii, Elvis Kuljugi.....................................................................................................................str 13
Kalendar suenja Beogradska estorka, Elvis Kuljugi.................................................................................................str 15
IMPRESUM:
Glavni i odgovorni urednici: Damir Arsenijevi i Jasmina Husanovi
Tehnika urednica: Azra auevi
Prevod: Dren Berishaj
Dizajn i priprema: Elvis Kuljugi
tampa: Offset, Tuzla
Izdaje: Centar za istraivaki, stvaralaki i graanski angaman Grad Tuzla (www.centargrad.com)
Saradnici: Jelena Petrovi, Danijela Majstorovi, Tanja Mileti-Oruevi, ejla ehabovi
Prijatelji: Fondacija Istina, pravda, pomirenje Tuzla, Centar za kulturnu dekontaminaciju Beograd, Koha Ditore Pritina
web stranica: www.frontslobode.net
Uvodnik
Kada su na godinjicu Oktobarske revolucije 1943. godine, u tek osloboenoj Tuzli izdali prvi broj Fronta slobode, par-
tizani su traili nemogue: zajednicu jednakih koja prua otpor sili kojoj se ne moe oduprijeti. Bilo je prolo je vie od
godine, kako su etniki izdajnici izvrili pokolj nad lanovima partijske elije u Vukosavcima, Majeviki odred bio je de-
setkovan, dok s ruskog fronta nisu dolazile vesele vijesti. Mrak je vladao cijelom Jugoslavijom u tadanjoj Evropi koju su
faisti okupirali. Ipak, to ih nije zaustavilo, jer, kako Badiou kae, kada citira svog pokojnog oca: Onog momenta kada
je okupacija poela, otpor je bio jedini logian izbor. Svaki dan ivota u borbi bila je stvar zajednike odluke, miljenja,
iskustva za koje se slobodno opredjeljuje - loginog izbora. Tada je Front slobode bio medij i glasnik nainjen od papira i
boje koji kae tu smo jo uvijek i ne idemo nigdje, jer nemamo gdje ii, ak i kad bismo to htjeli. Okupator je potuen,
nakon tri godine jo krvavije borbe, a Front je ostao i opstao. Mnogi koji su ga tada pravili vie nisu bili meu ivima, a
oni koji su preivjeli (izmeu ostalih: Mea Selimovi, Vojo Dimitrijevi i Ismet Mujezinovi) nastavili su svoju borbu. Za
slobodu se bori konstantno, bez stajanja, bez predaha jer neprijatelj nikada ne spava. Narednih 60 godina Front slobode
je redovno izlazio, ak i tokom zadnjeg rata u Bosni i Hercegovini, da bi ga na kraju do nogu potukle i ugasile, brojno i
materijalno nadmone snage nacionalistikih elita koje donose kapitalizam, bezdunu birokratiju, pljakaju narod i uz-
imaju mu njegovo javno dobro.
Novi front se tek formira, a avanturisti, sanjari i idealisti nestali su u masi oajnih, obespravljenih i razoaranih.
Suoeni sa bezlinim neprijateljem koji koristi oruje sa kojim se nikad prije nismo susreli, povlaili smo se i polako gu-
bili bitke sa terorom svakodnevnice, terorom nejednakosti, gubei sa svakom bitkom ljudskost kao prostor jednakosti i
slobode. U dravama iji zakoni slue najmanje pravednosti jer isti slue iskljuivo onima koji su ih pravili, koriste se i
mnogo perfdnije strategije. Kroz oruja koja ne razumijemo, skrivajui se iza izmjena i dopuna zakona o izmjenama i do-
punama zakona, nas ljude, neprijatelj polako pretvara u puki alat vladanja sveden na jednu funkciju reproduciranja
struktura nejednakosti.
Jedini logini izbor 1943. godine, kao i danas, je bio otpor pljaki i nastavku krvavog rata. Kriminal i zvanina politika
danas dobro surauju da odre nejednakost. Oni stavljaju odreen sloj ljudi iznad i izvan zakona, pa su ubistva, pljake
i otmice postali naa svakodnevnica. Niske kazne, pretrpani zatvori, nesposobno i korumpirano osoblje sudstva, pokazali
su nam da zloin esto moze proi bez kazne, pa su se mnogi u oaju okrenuli ka kriminalu kao sredstvu opstanka. Tako
smo izgubili sigurnost.
Tumaenje zakona od strane politiki kontrolisanih i motiviranih sudova dovelo je do zatvaranja i suenja ljudima,
iskljuivo zbog njihovog politikog i graanskog djelovanja (beogradski anarhisti, Albin Kurti) ili zbog injenice da su se
usudili braniti ivot i na vatru odgovoriti vatrom (Ilija Jurii). Sa pokretanjem takvih politikih procesa koji nam oduz-
imaju proctor slobode, svima nam je postalo jasno gubimo i zadnje tragove slobode. Na mjestima gdje se ponovo poinje
formirati front onih koji se opiru ovakvim nainima vladanja, ovo je glasnik koji skupa i opet kae: tu smo i ne idemo nig-
dje bez borbe! Radnici, studenti, nezaposleni, penzioneri, svi obespravljeni, osiromaeni, ponieni, vi koji itate ovo svi
smo mi dio otpora, jer to je na kraju - jedini logian izbor! Svi mi ivimo ivot zajednitva u bijedi, ali i ivot zajednitva u
nadi. Ono to nas povezuje je ne samo to nemamo,ve ono to imamo. A imamo borbu za jednakost svih nas.
Ovo tematsko izdanje Fronta slobode kritiki propituje politika suenja u kontekstu borbe protiv terora nejednakosti.
Svi prikupljeni tekstovi povezuju rodno/klasno/rasno/etniko izrabljivanje u kapitalistikim strukturama moi u jugo-
slavenskim zemaljama nakon socijalizma. Problematika eksploatacije obraena unutar prikupljanih tekstova je smjetena
u gnijezdo disciplinskih efekata moi projektovanih na tijela koja su okupirala i zauzela javne prostore (koji im pripadaju!)
zahtijevajui autonomiju! Discipliniranje kako Fuko tvrdi, proizvodi individualizirane efekte i manipulira tijelo kao izvor
sila koje moraju uiniti tijelo korisnim i ponienim. U sluajevima Ilije Juriia, Albina Kurtija i Beogradske estorke,
tijelo je uklonjeno sa ulice i sada locirano u sudnici, zatvoru, kunom pritvoru ili koncentracionom logoru. Ono postaje
centralni izvor za hranjenje fantazija korisnosti i poslunosti, lieno vidljivosti u javnom prostoru, i stoga zakljuano iza
elinih reetaka terora nejednakosti. Ta tijela su ujedinjena u svojoj zajednikoj opresiji kroz kolektivnu borbu za pravdu
i protiv nejednakosti, u novim oblicima zajednice jednakih. Front Slobode zajedniki misli i informie unutar jednog
drugog prostora - prostora solidarnosti i politike jednakosti, prostora jasno vidljivih i potvrenih kroz tekstove pred nama.
Azra auevi
Ovih dana se moe uti vijest o ponovnom
suenju Albinu Kurtiju, ovoga puta od
strane tuiteljstva i pravosua EULEX-
a. Albin Kurti je prvobitno bio subjekt
meunarodne pravde, suenjem koje je
proveo UNMIK 2007. godine. Tada kao
i sada, optuba je ista, i tie se njegove
uloge u organiziranju protesta Pokreta
za samoopredjeljenje u februaru 2007.
godine koji je rezultirao ubistvom dvo-
jice uesnika u protestu od strane me-
unarodne policije, te povredama vie
desetina drugih zbog policijskog nasilja.
Tada kao i sada, radi se malo ili nimalo
o pravdi, a puno vie o koritenju pra-
vosudnog sistema u politike svrhe i to
protiv politikih oponenata aktualnom
reimu, te protiv kritiara meunarod-
nog vladanja na Kosovu.
Neovisno o tome koliko su politiki mo-
tivi utjecali na odluku tuiteljstva EU-
LEX-a da krivino goni Albina, jasno
je da se u ovom sluaju zakon koristi
kao sredstvo za legitimizaciju neprav-
de. Ustvari radi se o nizu nepravedno-
sti, koje kao fantazma prate ovaj sudski
proces.
Prva nepravda je ovaj sudski predmet
sam po sebi. Suenje Albinu Kurtiju,
iz 2007. godine, pokrenuto optunicom
tuilatva UNMIK-a, pokazalo se kao
pravni debakl. Ozbiljno je upitna mate-
rijalna osnova optunice prema kojoj je
Albin poticao masu na koritenje sile u
protestima Pokreta za samoopredjelje-
nje u februaru 2007. Sa video snimaka
protesta, kojih je puno i lako se mogu
pronai na internetu, vidi se jasno da je
silu koristila policija, a ne uesnici pro-
testa. Zakljuak istrage koju je sprove-
la komisija UNMIK-a je da je jedna od
rtava protesta pogoena s lea, znai
dok je bjeao od policije to potvruje
da je policija silu koristila ofanzivno, a
ne defanzivno. tavie uesnici protesta
nisu u bilo kojem trenutku napali polici-
ju ili zgradu vlade koju je policija titila.
Glavni odgovorni subjekt za eskalaciju
sile na protestima u februaru 2007. bile
su i ostale policijske jedinice UNMIK-a.
Druga nepravda je da je UNMIK, radi
izbjegavanja skandala zbog toga to su
njeni policajci Rumuni efektivno izvrili
egzekuciju nad dva uesnika protesta,
pokuala odgovornost svaliti na Albina
kao vou protesta koji su organizirani
radi uivanja jednog od osnovnih ljud-
skih prava, prava na okupljanje i izra-
avanje svog nezadovoljstva.
Trea nepravda je da se samo suenje
vodilo uz mnoge proceduralne greke,
ukljuujui viestruko smjenjivanje ad-
vokata branitelja i aroganciju sudija koja
je izlazila iz okvira sudijskog mandata.
Zbog nesposobnosti i nekompetentnosti
meunarodnih tuitelja i sudija, Albin
je proveo devet mjeseci u pritvoru, iako
nikada nije dokazano da je poinio kri-
vino djelo. injenica da EULEX zapoi-
nje novi, a ne nastavlja stari sudski po-
stupak protiv Albina (dakle, Albinu se
dva puta sudi u istoj stvari to je zako-
nom zabranjeno), znai da po EULEX-
u Albin nikada nije bio u pritvoru, to
otvara mogunost za njegovo ponovno
pritvaranje, neovisno o tome da li e se
ovaj put dokazati Albinova krivina od-
govornost.
I nesumnjivo najvea nepravda je da
ubice Arbena Xheladinija i Mona Bala-
ja, dvojice uesnika protesta u februa-
ru 2007, nikada nisu izvedeni pred lice
pravde. Nedugo nakon incidenta, UNMIK
je oslobodio dunosti rumunsku jedi-
nicu, koja se brzo vratila tamo odakle
je dola, te je ak nagradio za usluge
isplatom plae iz budeta UN-a. Istra-
na komisija UNMIK-a u svom izvjetaju
od juna 2008. zakljuila je da ubistvo
Arbena Xheladinija i Mona Baljaja nije
bilo potrebno i moglo se izbjei te da je
rezultat prekomjerne sile koju je policija
koristila. Ali, umjesto pravde, tada kao i
sada, sudi se Albinu Kurtiju, kako bi se
on uinio odgovornim za silu koja je ko-
ritena tog dana i poslala jasna prijete-
a poruka Pokretu za samoopredjeljenje
i svim ostalim pokretima iji zahtjevi i
djela prevazilaze ono to politika na Ko-
sovu smatra dozvoljenim.
Suoena sa nesposobnou da vodi za-
konit sudski postupak (ne uspjevi za-
dovoljiti niti osnovne tehnike i formal-
ne aspekte sudskog postupka), UNMIK
neoekivano prekida suenje. Ali, sada
nam je jasno da se radilo o taktici pri-
vremenog stavljanja predmeta u ladicu
do politiki prikladnijeg trenutka za po-
novni postupak (podsjetimo da se ovo
deavalo u vrijeme osjetljivih pregovo-
ra o statusu Kosova). U meuvreme-
nu, sam postupak je posluio politikoj
svrsi da ukloni Albina Kurtija sa javne
scene radi politikog djelovanja u toku
pregovora kosovskih lidera sa Srbijom,
i to tako to ga je izolirala smjestivi ga
u zatvor te tako pokuavajui da oslabi
i nakodi ugledu Pokreta za samoopre-
djeljenje kao jedine politike snage koja
se aktivno protivila pregovorima i Ahit-
saarijevom paketu. Tada smo nauili jo
neto od sektora pravde Kosova, a to je
da po njemu nisu svi optueni jednaki.
Dok se optueni sa jakim politikim ve-
zama brane sa slobode i etaju slobod-
no, u toku suenja protiv njih se dokazi
i svjedoci gube, ostali se kategoriziraju
kao jako opasni (kao to je to sluaj sa
Albinom) i protiv njih se koriste poseb-
ne mjere izolacije. Ako nivo demokrati-
nosti jednog drutva budemo cijenili na
osnovu njegovog sektora pravde, shvatit
emo da je na Kosovu ovaj sektor selek-
tivan i da kanjava nejake a garantira
imunitet monicima. Ovaj reim, ne-
sumnjivo, nastavlja se i danas, neovisno
o promjeni u imenu ili frmi. Nepravda
se danas ponovno izraava kao dio vla-
davine zakona koja sada nosi ime EU-
LEX. Prvo, sama injenica da pravosu-
e na Kosovu moe pokrenuti postupak,
privremeno ga prekinuti, i ponovno ga u
budunosti pokrenuti ne predstavlja ni-
ta drugo nego politiko sredstvo. Pogo-
tovo kada se optueni smjesti u zatvor a
da mu nije izreena kazna. Ovdje je ja-
sno da se manje radi o zakonu i pravdi,
a puno vie o politikom pritisku kojim
upravljaju ili ga podravaju krugovi vi-
soke politike u EULEX-u i diplomatsko-
politikom aparatu u Pritini koji stoji
iza njega.
Drugo, injenica da je upravo ovaj pred-
met prioritet EULEX-u govori puno o
karakteru ove institucije. Prosjean gra-
aninin Kosova se nadao da e se EU-
LEX angairati na zaustavljanju teih i
fagrantnijih oblika kriminala na Koso-
vu, iji poinitelji se nalaze u visokim
politikim krugovima ili su pod njiho-
vim okriljem. No, postaje jasno da EU-
LEX preferira suditi neovisnim javnim
linostima kao to je Albin Kurti, koji
nemaju monog politikog, ekonom-
skog ili diplomatskog zatitnika. I sve to
u ime vladavine zakona.
Mnoge mane ovog sudskog postupka ne
predstavljaju pravdu. Ponovno suenje
Albinu Kurtiju nas podsjea, tragino i
revoltirano, na jednostranost, neuin-
kovitost, politizaciju vladavine zakona
na Kosovu i aroganciju pravnog sistema
koji ini nepravdu in fagrante delicto.
Objavila Koha Ditore, 30. januar 2010.
Vladavina zakona protiv pravde
Besnik Pula
Ovaj tekst je kratka naracija i
lini prikaz politikih procesa koje
je pokrenula tzv. meunarodna
zajednica
2
u Kosovi preko
organizacija, kao to su UN, EU,
EULEX, EUSR, OSCE
3
, itd. S obzirom
na to da se bavi pitanjima identiteta,
odnosima moi, kulturom i pravdom,
vidim ga kao dio veeg drutvenog
projekta osmiljenog da razotkrije,
ospori i suprotstavi se praksama
utnje i uincima disciplinarne moi
u Kosovi. Vjerujem da otpor moe
omoguiti razumijevanje unutranje
dinamike, ustrojstva i naina rada
hijerarhijski strukturiranih odnosa
moi. Ovo je pokuaj da se predstavi
neizromantizirana i neproiena
verzija historije sadanjosti. Uistinu,
to je intervencija koja ima cilj da
razjasni nepravedna, nedemokratska
i autokratska obiljeja aparata moi.
Nastojim problematizirati prakse
vladavine prava u Kosovi koja je ve
dugo vremena geografski podlona
snanoj i udomaenoj kontroli i
istovremeno drana pod stalnim
nadzorom. Pored toga, opisujem
Kosovu kao tijelo koje Zapad koristi
za uvoenje neoliberalnih politika
i podsticanje kulture poslunosti i
sauesnitva. Nedavno proglaena
nezavisnost Kosove nije niim
minimizirala njegov poloaj kao mjesto
intervencije. U projektu Kosova ne
radi se o razvoju i prosperitetu, nego o
politikoj stabilizaciji.
Ova naracija predstavlja analizu
sluaja o politikom otporu. Suenje
voi pokreta Vetvendosje
4
Albinu
Kurtiju saima suprotstavljanje
hegemonistikim oblicima moi,
tvrdnje meunarodne zajednice i
konformizam kosovskih politikih
elita. Nadam se da e ova intervencija
uzdrmati hegemonistike prikaze i
narative. Ovaj tekst upoznaje itatelja
sa kratkom biografjom Albina Kurtija
i optunicama koje su podignute protiv
njega. U tekstu se, takoer, radi o
reprezentacijama i njihovim uincima
na politiku u Kosovi, naroito se
uzimaju u obzir utiani glasovi i otpor
protiv politike uvanja mira. Isto tako,
bavi se pitanjima vezanim za etiku i
odgovornost meunarodne vlasti u
Kosovi.
Zapoinjem priom o Albinu
Kurtiju. Roen je 24. marta 1975.
godine u Pritini. Odgovarajui na
ekskuluzivistiku dravnu politiku
Slobodana Miloevia u Kosovi, odluio
je da se, 1997. godine, suprotstavi i da,
u okviru Nezavisne studentske unije
Univerziteta u
Pritini, organizira proteste studenata
i profesora, zahtijevajui pravo na
obrazovanje i ljudska prava kosovskih
Albanaca. Ovaj dogaaj je obiljeio
prvi in graanske neposlunosti
Albina Kurtija, istovremeno i poetak
njegovog politikog aktivizma. Srpska
policija ga je uhapsila tokom ovih
demonstracija. Avgusta 1998. godine,
surauje sa Ademom Demaijem,
koji je u to vrijeme bio glavni politiki
predstavnik Oslobodilake vojske
Kosova (KLA). Tokom vojne kampanje
NATO-a, u aprilu 1999. godine,
srpska policija hapsi Albina Kurtija.
S obzirom na to da se ovo hapenje
podudarilo sa povlaenjem srpske
vojske, policije i paravojnih snaga iz
Kosove na kraju rata u junu, Albin
Kurti i hiljade drugih zatvorenika
albanske nacionalnosti, prejmeteni
su u zatvore po Srbiji. U martu 2000.
godine, niki sud ga je osudio na
15 godina zatvora za zloine protiv
teritorijalnog integriteta Jugoslavije i
za teroristiko djelovanje. Iz zatvora je
puten 2001. godine. Naredne godine,
zapoinje svoj graanski angaman u
okviru Mree kosovske akcije (KAN)
sa jasnim ciljem da se postave pitanja
o budunosti Kosove i potrae nove
smjernice.
Politike statusa quo i nedostatak
pokreta za budui status Kosove
je nekoliko godina poslije rata
podstaknulo formiranje pokreta
Vetvendosje pod vodstvom Albina
Kurtija. Pokret Vetvendosje se
odredio kao zajednica ljudi koji se
odbijaju pokoriti i koji namjeravaju
postii i ostvariti pravo naroda
Kosova na samoopredjeljenje
5
.
Kao izraz graanske neposlunosti
- i kroz razvoj taktika mirnog
otpora Vetvendosje predstavlja
suprotstavljanje mainstream
politici vodeih institucija Kosove i
hegemonistikoj moi meunarodnih
organizacija koje svoje politike
agende diktiraju od zavretka rata.
Pozivajui na univerzalne vrijednosti,
poput ljudskih prava, slobode,
drutvene pravde i prava na razvoj,
Vetvendosje je bio jedini glas otpora
protiv neokolonijalnih praksi UN
administracije u Kosovi UNMIK-a
i njenog EU nasljednika EULEX-a,
praksi koje su bile opravdavane kao
vodei proces uenja
6
, predstavljajui
istovremeno infantalizaciju kosovske
populacije.
Mnogi drutveni protesti u organizaciji
pokreta Vetvendosje nisu se samo
odnosili na nedostatak politike
subjektivnosti u Kosovi
(status limba pod vlau UNMIKa
i uslovne nezavisnosti), nego i na
njene strukturalne nedostatke:
nezaposlenost, siromatvo,
mnogobrojne oskudice, loe javne
slube, nedostatak drutvene
sigurnosti
7
, izolacija i iskljuenost
koju simbolizira engenski zid
8
.
Protiv takvog stanja je ustao pokret
Vetvendosje i suprotstavio mu se
javnim protestima.
S obzirom da su ovakvi inovi
graanske neposlunosti i
suprotstavljanja mainstream politici
unijeli pometnju u hegemonistiki
politiki diskurs o politikoj
stabilnosti postali su mjesto za
primjenu disciplinarnih praksi. Pored
toga, bili su podvrgnuti nadziranju
i demoniziranju na raznim
diskurzivnim i politikim nivoima
sa ciljem zadravanja, kontroliranja
i uutkavanja dalje graanske
neposlunosti. Takve disciplinarne
prakse moi su bile najvidljivije u toku
pregovora o buduem statusu Kosove
izmeu kosovskih i srpskih voa pod
pokroviteljstvom Ujedinjenih Nacija
9
.
Pokret Vetvendosje se suprotstavio
pregovorima, pozivajui na referendum
o nezavisnosti Kosove, kao na in
slobode i prava na samoopredjeljenje
10
.
Protest pokreta Vetvendosje, 10.
februara 2007. godine, koji se pokazao
kao kljuan dogaaj, predstavljao
je upravo radikalnu promjenu u
nainu na koji su se vlasti nosile
sa protestnim pokretima. Policija
UNMIK-a primijenila je pretjeranu
silu, pucala gumenim mecima na
uesnike protesta, usmrtila dvoje
mladih ljudi i povrijedila jo nekoliko.
Istoga trenutka, Albin Kurti je prikazan
kao ekstremist i neprijatelj projekta
za politiku stabilnost u Kosovi i
njegovih aktera (itaj: meunarodnih
organizacija pod kiobranom UNMIK-
a i kosovskih politikih elita). Okrivili
su ga za nasilnu reakciju policije
UNMIK-a. Unutranja istraga UNMIK-
a, 2007. godine, zakljuila je da je smrt
dvoje protestanata prouzrokovana
nepravilnom upotrebom starih
gumenih metaka od strane UN
rumunjske policije. Policajci su poslani
u Rumuniju i nikada im nije sueno
za njihove postupke ni u Kosovi ni
u Rumuniji. Komisija vojne istrage
u Rumuniji je izjavila da nije bila u
mogunosti identifcirati policajce koji
su pucali gumenim mecima
11
, stoga je
obustavila bilo kakav sudski postupak
protiv spomenutih policajaca. Vlasti
Kosove nisu sprovele zasebnu istragu
ovog sluaja.
Politika otpora i graanske neposlunosti u Kosovi
1

Vjollca Krasniqi
Ovakve taktike izbjegavanja koje
su koristili UNMIK, rumunjske
vlasti i institucije Kosove pokazuju
upravo nedostatak odgovornosti
meunarodnih institucija ija je retori-
ka i politika pedagogija izgraena oko
koncepata demokracije, odgovornosti,
pravde, mira i prosperiteta. Umjesto
toga, od Albina Kurtija su napravili
rtveno jagnje i postavili ga kao metu u
kampanji ocrnjivanja. Policija UNMIK-a
ga je uhapsila i protiv njega podnijela
optunice vezane za proteste. Njegov
sluaj se razvukao i nije zavren sve do
juna 2010. Iako je Albin Kurti dran u
kunom pritvoru, kao politiki zatvore-
nik, od 10. februara 2007. godine do
jula 2007. godine, pravne institucije u
Kosovi nikada nisu priznale ovaj nje-
gov status
12
Vetvendosje se snano
opirao planu specijalnog poslanika
UNa Marttija Ahrisaarija o nadgle-
danoj nezavisnosti Kosove
13
. Takoer,
suprotstavili su se planu u est taaka
generalnog sekretara UNa koji je
potvrdio kontinuiranu pravosnanost
rezolucije Vijea sigurnosti UN 1244,
uprkos nezavisnosti Kosove i neutral-
nom statusu EU misije za vladavinu
prava (EULEX) u Kosovi
14
. Kao in pro-
testa protiv pregovora za protokol/do-
govor izmeu EULEX a i vlade Srbije
o carini, Vetvendosje je prevrnuo oko
30 vozila EULEX ovih dipova u
ljeto 2009. godine. Ovaj in je bio sim-
bol iroko rasprostranjenog nezado-
voljstva vladavinom voenih institucija
poput EULEXa izvana, deprivacijom
kosovskog kolektiva i mogunosti
donoenja politikih odluka, kao i
negacijom kosovske politike subjek-
tivnosti. tovie, prakse graanskog
neposluha se, takoer, mogu itati
kao znak drutvene kritike politike
izobilja koju vode meunarodne orga-
nizacije iji zaposlenici ive u luksuzu,
kritike velikih razlika u bogatstvu in-
ternacionalaca i kosovljana. Uistinu,
veliki automobili, naroito dipovi,
predstavljaju jedan takav potroaki
feti kojim se razmeu meunarodne
organizacije u Kosovu.
Tvrdim da je EULEX i po obliku i po
sadraju nasljednica UNMIKa. Ponov-
no pokretanje sluaja protiv Albina
Kurtija od strane EULEX a je tipian
primjer. Uprkos kritikama unutar i
van Kosova, EULEX je odluio obnoviti
sudski postupak protiv Albina Kur-
tija na osnovu pokuaja da se izazove
opa opasnost i/ili teta velikih razm-
jera nanesena vlasnitvu, spreavanje
dunosnika da obavljaju svoj posao i
navoenje ljudi da probiju policijski
kordon. Grupe kosovskog civilnog
drutva su organizovale peticiju pro-
tiv odluke EULEXa da se sudi Al-
binu Kurtiju. Oko 150,000 osoba ju je
potpisalo, zahtijevajui od EULEX da
povue optube. Policija Kosova (KPS)
je, na poetku, odbila da surauje sa
EULEXom na ovom sluaju, odbijajui
da uhapsi Albina Kurtija. Ipak, u
junu 2010. godine, Albin Kurti je iz-
veden pred sud u Pritini, na kome ga
je tuilac EULEXa osudio na devet
mjeseci zatvora. S obzirom na to da je
u kunom pritvoru ve proveo deset
mjeseci, ne mora izdravati kaznu.
Analiza sluaja kojom sam se bavila
u ovom tekstu nameran je pokuaj da
se razotkrije priroda neokolonijalnih
reima u Kosovi. Situacija je trenutno
takva da ne postoji pravo
albe na odluke EULEXa i ostalih
meunarodnih organizacija prisutnih
u Kosovi. Oni su iznad zakona. Kao or-
ganizacije, pojedinci i vlasnitvo, oni su
imuni na krivino gonjenje. Do drava
poiljateljica je da poduzmu zakonske
akcije protiv osoblja meunarodnih or-
ganizacija koje ini zakonske prekraje
i zloupotrebljava ljudska prava u Kos-
ovu. Isto pravilo vai za UNMIK. Ovo je
najoitiji primjer duplih standarda koje
meunarodne organizacije rutinski
koriste u Kosovi organizacije koje ko-
riste mo na tetu lokalnih institucija,
eksplicitno opravdavajui svoje prisus-
tvo kao misija vladavine prava.

1
Koristim naziv Kosova umjesto Kosovo to je zapadnjaki naziv. Naglaavam potisnuto ime koje koristi vie od 90% graana Kosova kao oblik
otpora protiv kontinuiranih reprezentacija hegemonistike moi.

2
Privremena misija Ujedinjenih nacija u Kosovi (UNMIK), koja je oformljena poslije kosovskog rata 1999. godine, bila je poduhvat bez presedana i
u svom podruju djelovanja i u strukturalnoj kompleksnosti. ak i ako je UN preuzeo privremene administracije u mjestima kao to su Istoni Timor
i Bosna, nijedna druga misija nije osmiljena tako da su druge multilateralne organizacije (EU i OSCE plus NATO van svoje strukture) bile puno-
pravni partneru pod vodstvom UN a.

3
Ogromni birokratski djelokrug humanitarne industrije u Kosovi poslije rata, moe se usporediti s onim u Njemakoj i Japanu poslije drugog sv-
jetskog rata: preko 50,000 meunarodnih aktera meunarodnih nevladinih organizacija, NATO vojnika, UNa i birokrata Evropske unije bili su
ukljueni u projekt rekonstrukcije.

4
Samoopredjeljenje je prijevod rijei Vetvendosje

5
Vidi vie na http://www.vetevendosje.org/repository/docs/index3.pdf, (e-dostup: 4. jula 2010).

6
Vidi Valur Ingimundarson: 2004; 2007, Vjollca Krasniqi: 2007.

7
Stopa nezaposlenosti je najvia u Evropi i iznosi 45%. Procjene siromatva koje su sprovedene u Kosovi, tokom posljednje decenije, pokazuju da
je siromatvo iroko rasprostranjen fenomen i da ustrajava. Podaci iz prole procjene, sprovedene 2007. godine, otkrivaju da se oko 45% stanovnitva
Kosove smatra siromanim i da je oko 15% ekstremno siromano, to jeste, da nisu u mogunosti zadovoljiti osnovne potrebe prehranjivanja.

8
Graanima Kosove je potrebna viza za sve, osim za etiri drave: Albaniju, Crnu Goru, Tursku i Makedoniju.

9
Pregovori izmeu Srbije i Kosove o politikom statusu Kosove nisu uspjeli ostvariti dogovor i stoga je glavni pregovara, bivi predsjednik Finske
Marti Ahtisaari, specijalni izaslanik generalnog sekretara UNa za budui status Kosove, predloio Sveobuhvatni prijedlog za rjeenje statusa Koso-
va, predviajui nadgledanu nezavisnost Kosova. 17. februara 2008. godine, Skuptina Kosove je proglasila nezavisnost. Vidi http://www.unosek.
org/unosek/en/speenvoy.html, (e-dostup: 4. jula 2010).

10
Vidi www.vetevendosje.org, (e-dostup: 4. jula 2010).

11
Vidi: Hearing into deaths in Kosovo could find UN accountable, dostupno na http://www.amnesty.org/en/news-and-updates/news/hearing-into-
deaths-kosovo-could-find-un-accountable-20090323, (e-dostup: 4. jula 2010).

12
Vidi: Kosovo Independence Activist Puts Hope in No Negotiation, Washington Post, August 23, 2007, dostupno na http://www.washingtonpost.
com/wp-dyn/content/article/2007/08/22/AR2007082202599.html, (e-dostup: 5. jula 2010).

13
69 zemalja lanica UNa su priznale nezavisnost Kosova. Tu su ukljuene 22 zemlje lanice EU, ukljuujui Ujedinjeno Kraljevstvo, Francusku,
Njemaku i Italiju, ali ne i Grku, paniju i Rumuniju. Rusija i Kina nisu priznale Kosovo kao dravu. Pored same Srbije, Bosna i Hercegovina je
jedina biva jugoslovenska republika koja nije priznala nezavisnost Kosova. Vie informacija na: http://www.kosovothanksyou.com, (e-dostup: 5.
jula 2010).

14
EULEX je dio Ahtisaarijevog plana. Poeo se razvijati u proljee 2008. godine sa namjerom da zamijeni UN u Kosovi. Srpska vlada i Srbi u
sjevernoj Mitrovici koji su odbili da dopuste razvoj EU misije, ukoliko ne bude neutralna i odbije da implementira Ahtisaarijev plan, odgodili su pre-
daju. Srbija i Rusija su podrale suprotstavljanje Srba. Kada je Vijee sigurnosti UN a povuklo UNMIK i dalo mjesta EULEXu krajem novembra
2008. godine, mnogi kosovski Albanci su estoko kritikovali injenicu, da e se EULEX razvijati na osnovu Rezolucije Vijea sigurnosti 1244 koja
se odnosila prema Kosovu kao dijelu Federalne Republike Jugoslavije na taj nain potvrujui njegovu suverenost i teritorijalni integritet.
Suenje beogradskoj grupi
anarhosindikalista je simptom
postsocijalistikih drutava i
savremene evropske politike:
umesto da se pravosudni sistem
postsocijalistikih drutava reformie
prema standardima dostignutih
pravnih sloboda koje sa sobom
nosi savremeni kapitalizam,
postsocijalistika drutva su
regresirala u najmraniju epohu
socijalizm. Naime, nasledna mana
dravnih sistema postsocijalistikih
drutava je da holofraziraju
staljinistike progone. Kad kazemo
staljinistike progone -mislimo
pre svega na malo komentarisanu
mrnju staljinizma prema politikoj
subjektivaciji. Staljinizam je zapravo
u krajnjoj instanci potpuno odsustvo
bilo kakve politike, odnosno nasuprot
verovanju da je u staljinizmu previe
politike , staljinizam je zapravo stanje
potpunog osustva politike, apsolutne
politike desubjektivacije.
Suenje beogradskoj estorici
anarhosindikalista zato nije nikakva
novost nego povratak u mranu
istoriju jugoslovenskog staljinizma
iji je sudski aparat od poetka
sedamdesetih iskljuivo u funkciji
progona politikih grupa na
levici, progona emancipatorskih
politikih eksperimenata koji od
ranih sedamdesetih zagovaraju
ukljuenje radnika u politiku: Suenje
beogradskim trockistima 1971,
suenje i progon politickih grupa na
levoj disidentskoj sceni koji su bili
inspirisani politikom Solidarnosci
krajem sedamdesetih i poetkom
osamdesetih, suenje beogradskoj
etorici sredinom osamdesetih,
permanentno suenje marksistima-
lenjinistima na Kosovu od 1968 pa sve
do 1999 godine.
Sasvim obrnuto i suprotno verovanju
da je sudski aparat u socijalizmu
bio represivan prema zagovornicima
demokratije i ljudskih prava - on je
bio represivan jedino prema levim
politickim inicijativama: policijski
progon, maltretiranje tajne policije,
informativni razgovori i na kraju
montirani sudski procesi su bili
iskljuivo upereni protiv politike
subjekivacije na levici.
Anarhosindikalistika inicijativa je
grupa intelektualaca u politici koja
poslednjih est godina na politiku
scenu Srbije uvodi deo koji nije deo,
dakle pokuava da u polje vidljivosti
uvede obespravljene i opljakane mase
radnika koje su izvan sveta. Medjutim,
zabrana ukljuenja radnika u politiku
u jugoslovenskim postsocijalistikim
drutvima je na snazi od ranih
sedamdesetih, a policijski i
sudski aparat ima dugu tradiciju
monitorisanja, praenja i progona
levih polikih inicijativa.
Ono sto zabrinjava je da savremena
evropska politika ne intervenie
u staljinistike recidive u
postsocijalistikim drutvima, nego
i sama podstie represivne sudske
sisteme postsocijalistikih drutava da
zarone u svoju staljinistiku proslost, u
mranu prolost apsolutne prohibicije
politike. Tendencija je da se svaka
politika subjektivacija, koja ide mimo
konsenzusa o tome sta je savremena
politika u Evropi, proglaava
terorizmom i ekstremizmom: nedavni
predlog zakona u Austriji da se
studentska okupacija univerziteta u
Beu podvede pod odredbu zakona o
terorizmu, nedavno doneseni zakon u
poljskom parlamentu koji kriminalizuje
i sudski sankcionie svaku vizuelnu
reprezentaciju socijalizma, suenje
Albinu Kurtiju - lideru politikog
pokreta Samoopredeljenje koje vri
sudski aparat kolonijane evropske
administracije na Kosovu, suenje
i progon beogradske estorice
anarhosindikalista govori da je funkcija
i znaenje savremenog evropskog
antikomunizma upravo ono sto
je rezultat svakog antikomunizma-
povratak u najmraniji staljinizam- u
sistem zabrane politike.
Otud je suenje beogradskim
anarhosindikalistima znak nadolazee
represije nad politikom i vec dobro
poznate prohibicije ukljuenja radnika
u politiku koja je operativna
u socijalistikim zemljama od
sedamdesetih godina. Nain na koji
e se evropska politika odrediti prema
politikim projektima izvan konsenzusa
o tome ta je politika, oko ukljuenja
dela koji nije deo u politiku, odredie
savremenu politiku istoriju Evrope.
Ako i dalje polje politike subjektivacije
bude svodila iskljuivo na konsenzuse
o parlamentarnoj reprezentaciji kao
jedinom obliku politike reprezentacije
- zavrie tamo gde je zavrio i
staljinizam - u prostoru apsolutne
prohibicije politike, to je drugo ime za
uruavanje itavog sistema.
Suenje beogradskim anarhosindikalistima
- povratak u staljinistiku budunost Evrope?
Branimir Stojanovi
1. Spektakularna vijest da bi u sni-
manju Jasenovca mogli sudjelovati
Steven Spielberg i Robert de Niro
kao da je trebala skrenuti panju s
daleko vanije stvari: sa same pozicije
s koje je Jasenovac najavljen. Na-
java, naime, uope nije stigla iz flm-
ske brane, nego iz sfere visoke poli-
tike: Predsednik Srbije Boris Tadi
i premijer Republike Srpske Milorad
Dodik naelno su se dogovorili da se
snimi flm o ustakom logoru Jaseno-
vac. Drava Srbija i Republika Srpska
fnansirae ovaj projekat za koji je
prikupljena ogromna istorijska graa.
Naravno, to da politiari na razliite
naine sudjeluju u oblasti kulturne
proizvodnje posebno flmske sve
je samo ne novo; nisu li Tadi i Do-
dik na identian nain stali i iza flma
Sveti Georgije ubiva adahu? No, up-
ravo na pozadini te oigledne slinosti
izmeu Georgija i Jasenovca upadljivi-
jom postaje kljuna, nesvediva razlika
izmeu njih: u sluaju Georgija, kao
paradigmatinog flmskog projekta od
nacionalne vanosti, politiari su bili
predstavljeni kao ona instanca moi
koja se pridruuje produkciji koju su
ipak planirali i pokrenuli flmski radni-
ci. Odnosno, kod Georgija se jo moglo
rei da politiari nisu mogli ne podrati
produkciju kada su ih flmski radnici
uvjerili u njezinu vanost, odnosno
kada su im je ponudili kao neto to
se nije moglo odbiti. Najava Jasenovca
uvodi obrat: ovaj put su politiari ti
koji bez ikakvog krzmanja nastupaju
kao pozvani da obznane snimanje
jednog flma. Sada su flmski radnici ti
koji su u poziciji da ne mogu odbiti ovu
ponudu.
2. Lako je predvidjeti komentar koji
bi upozorio na pravo stanje stvari,
tj. na to da je predstava o flms-
kim stvaraocima koji od politiara
trae potporu za svoje projekte samo
najobiniji privid koji skriva bljutavu
istinu da su, zapravo, politiari ti koji
po pravilu donose najvanije odluke
u kinematografji. Ipak, ovaj mogui
prigovor promauje poantu u mjeri u
kojoj previa drutvenu vanost samog
privida: dakle, sve i da je ovaj argu-
ment injenino taan, tj. sve i da su
flmski radnici zapravo najobiniji
pijuni politiara, to ne dovodi u pi-
tanje injenicu da se tek s Jasenov-
cem odriemo samog privida koji tu
istinu prikriva. Odnosno, sve i da iza
Georgija stoji Dodikov i Tadiev poziv
Sranu Dragojeviu i Lazaru Ris-
tovskom, politiari su tek povodom
Jasenovca odluili odbaciti i posljednju
simboliku iluziju o integritetu flmskih
stvaralaca. Otud najava Jasenovca
oznaava poetak (ili kraj poetka?)
nove epohe u srbijanskoj kinemato-
grafji. To vie nije epoha u kojoj je
drava morala pomagati kinematograf-
ju, nego epoha u kojoj drava razmetlji-
vo stavlja do znanja da u bilo kom tre-
nutku moe pobiti svaku pretpostavku
o autonomnosti kinematografje ili
integritetu flmskih stvaralaca.
3. Piui prethodne retke, pobojao sam
se oiglednosti: nije li sve ovo sasvim
bjelodano, ne otkrivam li toplu vodu?
Odluivi to provjeriti, pogledao sam
kako je najavu Jasenovca doekala
srbijanska flmska kritika. Koliko mi je
poznato, najopirniji komentar sroio
je Dimitrije Vojnov, jedan od vodeih
novih kadrova flmske kritike srp-
ske, te ga pod naslovom Kominike 18:
Jasenovac objavio na svom blogu (4.
1. 2009). Tu itamo da ovog kritiara i
scenaristu brinu dvije stvari u vezi s
idejom Republike Srpske da zajedno s
maticom (sic!) Srbijom snimi Jaseno-
vac. Prvo, Republika Srpska dosad je
fnancirala samo one flmove (Turneja
i Georgije, u kojima Vojnov vidi nita
manje nego novi talas naeg ratnog
spektakla) koji negativno ili uz dosta
relativizacije govore o srpskoj ulozi
u Prvom svetskom ratu odnosno ne-
davnom ratu u Bosni. Dok je rat u
Bosni jo uvek sve, pa se ni sama
matica Srbija prema njemu nije tano
opredelila, Prvi svetski rat je inae
zvanino tretiran kao odbrambeni rat u
kome je Srbija bila rtva, a sama
Republika Srpska bi imala vitalni
interes a oba ova flma govore o pozi-
tivnom srpskom ueu u tim rato-
vima, poto je Prvi svetski rat oslobodio
prostor dananje Republike Srpske
od austrougarskih kolonizatora dok je
nedavni rat u Bosni omoguio da Re-
publika Srpska nastane kao entitet.
Meutim, RS ini upravo suprotno i
fnansira flmove koji u propagandnom
smislu rade protiv nje i daju za pravo
onima koji je smatraju genocidnom
tvorevinom. Ali, ako bi neko moda
upravo Vojnov, koscenarist Mi nismo
aneli 3? i napisao scenarij u kojem
bi historijske traume Prvog i Drugog
svjetskog rata trebale pruiti neku
vrstu opravdanja za nastanak Repub-
like Srpske u 1990-im, ostaje pitanje
ko bi reirao flm po takvom scenariju.
To je druga stvar koja brine: poznajui
praksu Republike Srpske, lako bi
moglo da im se omakne da angauju
reditelja koji e u prii u Jasenovcu
prikazati ustae kao pozitivce. (Zato
je Spielberga moda i najbolje zaobii:
nije li naslovni junak njegovog flma
nacista koji spaava Jevreje!) Vo-
jnov se ne ustee obznaniti listu svo-
jih fantazija o tome ko bi sve mogao
reirati Jasenovac: Oliver Stone, Paul
Greengrass, Danny Boyle, Kevin Mac-
Donald, Jim Sheridan, Alfonso Cua-
ron, Atom Egoyan, Paul Verhoeven,
Volker Schlndorff i Werner Herzog.
Diskutirajui o ovom spisku, Vojnovljev
kolega jo jedan novi kadar Dejan
Ognjenovi je oprezniji:
uz sve divljenje [za Herzoga], ne znam
ba da li bi mu hrvatski, stipetiki
gen u njemu dopustio da se za ovo i
zainteresuje a kamo li da ga dubinski
odradi (sic!). Prema Ognjenoviu, Do-
dikovu listu sigurno bi dobro odradili
Andrzej Zulawski ili Richard Stanley,
iji su genetskih kvaliteti, izgleda, izvan
svake sumnje.
4. Ako na Dodik-Tadievu najavu
Jasenovca, novi kadrovi flmske kri-
tike ponu eprkati po genomu eda bi
odredili ko i kako taj flm treba snimiti,
to nije samo neosporiv dokaz da se na
pozicijama flmskih kritiara u srbijan-
skim medijima danas nalaze blune koje
flmu prilaze i s pozicija krvi i tla. Mno-
go vanije, to je dokaz da se te blune
na svojim kritiarskim pozicijama
odravaju zahvaljujui upravo ideologiji
krvi i tla, dakle istoj onoj ideologiji koja
je Dodika i Tadia i navela na zamisao
o Jasenovcu. Ba kao i u politici, im-
perativ Srpske Stvari postao je vrhun-
skim vjeruju u flmskoj kritici srpskoj.
Piui o flmu ejtanov ratnik, Ivan
Velisavljevi (pogaate, i on novi
Film, ica, Srebrenica
11 teza o srpskoj flmskoj lai
0. Krajem 2008. godine medijskim prostorom bive Jugoslavije prostrujila je vijest iz Beograda: snimat e se
igrani flm o Jasenovcu (u nastavku Jasenovac). Iako se u ovom trenutku za tu produkciju ponajvie veu nepoz-
nanice, ovim tekstom elim potcrtati jednu stvar: Jasenovac e biti la. Tanije, Jasenovac ne moe a da ne bude
la. Ovim tekstom elim upozoriti na uzroke njegove lanosti.
Neboja Jovanovi
kadar), u njemu prepoznaje djelo nove
generacije flmaa koja bi srpskom
flmu trebala donijeti Normalnost.
ta je glavna odlika te eljene Nor-
malnosti srpskog flma? To je, prema
Velisavljeviu, ona Normalnost u kojoj
e suprotnosti postojati zajedno, sklad-
no pomirene: u [ejtanovom ratniku]
se Emir Kusturica i Neboja Pajki na-
laze pod zajednikim imenom Emir
Pajki. Zato? Zato to je, oigledno,
reditelju [Stevanu] Filipoviu, kao i pot-
pisniku ovih redova, stalo da jednom
kae kako su u njegovom autorskom
svetu podjednako vani i Emir Kus-
turica i Neboja Pajki, iako meu
njima ve dugo vlada nepomirljivi
sukob. Kako su, u jednom trenutku,
na nae ivote snano i pozitivno uti-
cali i Bora orba i Teofl Pani, i da
zbog toga ladno mogu da se pojave u
istom flmu To je Normalnost u kojoj
emo moi da budemo zdravo duhoviti
i razliiti, i da, uprkos neslaganjima,
mirno diskutujemo o tome ta nam je
vredno, a ta ne. Eto glavne ideoloke
funkcije onoga to novi kadrovi zovu
novim srpskim flmom: on bi ladno
trebao stvoriti nekakvog fantomskog
Teofla orbu kao utjelovljenje Nove
Srpske Normalnosti, koje bi trebalo
staviti taku na sve ideoloke antago-
nizme. Nova Srpska Normalnost bi
trebala doi u srpski flm na mjesto
kukumavenja nad crnim devede-
setima, umesto idolopoklonikog pate-
tisanja pred grandioznou nacionalne
istorije, umesto bespogovornog opre-
deljivanja izmeu levice i desnice,
palamuenja o reimu, herojima, is-
torijskoj istini i vaskolikom pomirenju
partizana i etnika (Velisavljevi).
Naravno, daleko zanimljivije od ovog
poziva na uvoenje Normalnosti kao
prevazilaenja ideolokih razlika, jeste
to da je ta vrsta Normalnosti kapilarno
proela srbijansko drutvo: navijai
Partizana i Zvezde nose etnika zna-
menja, Kusturica spaja antiglobalizam
s feudalizmom a Tita s Draom, dok
Vojnova i Ognjenovia itamo i u e-no-
vinama i Betonu. Uostalom, i kada je
srbijanska kinematografja u pitanju,
Emir Pajki i Teofl orba su sve samo
ne iznimke. Sve srpsko to je bilo
zavaeno izmirilo se i izljubilo jo u
zavrnici Mi nismo aneli 2, ako to ve
nije uradilo u tunelu u Lepim selima.
ak su i nezavreni srbijanski flmovi
propagirali Normalnost-koja-spaja-su-
protnosti: sjetimo se kako je Isidora
Bjelica najavila da e se u njezinom
propalom projektu o Dragi Main ili
tako neemu, (ladno?) ljubiti Vendi i
Bebi Dol, ba kao to su se u njezinom
debitantskom uspjehu Dorol-Men-
hetnu ljubili srpski Dorol i jo srpskiji
Manhattan.
5. Ipak, da bi se uope moglo govoriti
o Normalnosti koja bi trebala izlijeiti
sve te nenormalne srpske antagonizme,
prvo je trebalo ocrtati, ograniiti samo
to polje nacionalne stvari, tj. morala je
biti povuena granica izmeu srpskog
i nesrpskog. Ta je granica u suvre-
menoj historiji podignuta metodama
koje saima poznati uzvik No ica
Srebrenica!, dakle kroz genocid koji su
planirale i poinile politike elite koje
su se pozivale na ideologiju srpstva.
Otud taj genocid nije naprosto jedan od
srpskih problema, antagonizama koji
se mogu potisnuti Normalnou. Taj
genocid je svojevrsni izvorni grijeh,
ono to je iskljueno da bi se polje srp-
stva pred nama ukazalo kao neto to
moe i treba biti normalizirano. U ok-
viru tog polja, genocid ostaje neiskaziv.
Ako se ini da bi Teofl orba mogao
rijeiti antagonizme poput Tadi ili
Kotunica, Exit ili Gua, Dragojevi
ili Kusturica, kod genocida bi bio pot-
puno nemoan. Izmeu ostalog i zato
jer se pitanje genocida ne moe artiku-
lirati u ili-ili obliku. Tu izbora nema.
6. Za flmsku kritiku srpsku, bau-
drillardovski kazano, genocid se nije
niti desio. Rat u Bosni naprosto je
graanski rat s kojim Beograd nema
veze, a sve te omarske i markale napro-
sto su proizvodi (pro)muslimanske
propagande. Najmorbidniju ilustraciju
ovog stava nalazimo u dokumentarnim
flmovima Mihaila P. Ilia o ratu u Bos-
ni, nagraenima na Beogradskom fes-
tivalu dokumentarnog i dugometranog
flma. Filmom Presuda, Ili je razot-
krio da je reportaa TV kue ITN
o logoraima u Trnopolju zapravo
najobiniji montani trik, bezona fab-
rikacija koja je Srbima donela novu,
opet nezasluenu kaznu (Boidar
Zeevi u svom panegiriku Presudi).
U dokumentarcu Markale, Ili je na
slian nain, u najsvjetlijoj tradiciji Ra-
dovana Karadia i Riste oge, masakr
na Markalama raskrinkao kao
spektakularnu inscenaciju zloina,
koja je uz pomo starih leeva i lutki
nesumnjivo trebala na nedune Srbe
opet navui kakvu nezasluenu kaznu.
7. Vrag e ga znati kako je Ili reagirao
kada je vidio korpioni-spomenar,
dokumentarni flm Lazara Stojanovia.
Kao reditelj koji je zbog subverzivne
montae u Plastinom Isusu onomad
zavrio na robiji, Stojanovi je jedan od
glavnih junaka Ilieve knjige Serbian
cutting. Premijerno prikazan aprila
2007. godine, korpioni su dosad
najznaajniji flm o genocidu u Bosni.
Najvei dio ovog 55-minutnog doku-
mentarca ine VHS snimci koje su
pripadnici odreda korpioni nainili
dok su ratovali u Bosni. Snimci doseu
svoju mranu kulminaciju u scenama
egzekucije estorice Bonjaka koje su
korpioni zarobili u istonoj Bosni.
Azmir Alispahi, Safet Fejzi, Sidik
Salki, Smajil Ibrahimovi, Juso Deli
i Dino Salihovi pali su kao rtave
korpionskog snuffa. Snuff zato jer
njihovu egzekuciju kamera korpiona
nije naprosto reporterski registrirala,
nego je u njima izravno sudjelovala.
Njihova egzekucija izreirana je upravo
za tu kameru. Nakon to odstrijele prve
rtve, korpioni nareuju preivjelima
da mrtva tijela prenesu na drugu lo-
kaciju, kamerman nareuje buduim
rtvama da zauzmu odreene poloaje
kako bi to bolje kadrirao njiho-
va ubistva. ujemo kako neko od
korpiona dobacuje: Valter brani Sa-
rajevo! Ukratko, srpska verzija Funny
games.
8. Nakon projekcije flma korpioni-
spomenar na London School of Eco-
nomic and Political Science krajem
januara 2009. godine, iz posljednjih
redova sale javio se neko ko je pro-
ducenticu flma Natau Kandi, koja
je bila prisutna na projekciji, optuio
za antisrpsku propagandu. Jer, upi-
tao je kritiar, tu jeste prikazana
smrt estorice ljudi, ali ta emo sa
zloinima nad Srbima, zloinima koji
nisu prikazani u flmu, a znamo da ih
je bilo, i prije posljednjeg rata. ta je,
dakle, s ustakim zloinima za vri-
jeme Drugog svjetskog rata, ta je s
Jasenovcem? Prvo prikaite Jasenovac,
iri historijski kontekst, kako bismo
razumjeli ta stoji iza postupaka Srba
u ratovima 1990-ih Ili, kako to sroi
Vojnov u Kominikeu 18, Jasenovac
je verovatno kljun[i] dogaa[j] za
objanjavanje mnogo ega o Srbima u
dvadesetom veku.
9. Politiki kapital Jasenovca teko
je precijeniti ak i u vremenu kada
je najskuplja srpska re Kosovo.
Zahvaljujui Jasenovcu, danas nije
potrebno poricati Srebrenicu. Uzvik
No ica Srebrenica! nije signal pori-
canja ili nijekanja, nego upravo trijum-
falnog uivanja u zloinu za koji se vrlo
dobro zna da je poinjen. Promatrano
iz sjene Srpske stvari, da biste uivali
u genocidu poinjenom u vae ime,
dovoljno je taj genocid staviti u histori-
jsku perspektivu, kontekstualizirati,
to znai usporediti s Jasenovcem.
10. Govorim ovdje o Jasenovcu, a ne
naprosto o Jasenovcu, da bih potcrtao
razliku izmeu autentinog povijesnog
zloina u tom logoru smrti, i naina
na koji ga danas koriste politike elite
Republike Srpske i Srbije. Jer, njih
Jasenovac kao najmasovnije i najok-
rutnije stratite na prostoru Jugo-
slavije u Drugom svjetskom ratu niti
ne zanima: on za njih ima vrijednost
jedino kao moneta u dnevnopolitikim
potkusurivanjima. Jasenovac je neto
ime Tadi i Jeremi trlja nos Zagrebu
kada ovaj pred Meunarodnim sudom
podigne tubu za genocid poinjen
na teritoriju Hrvatske u 1990-im.
Jasenovac je neto ime Dodik mae
kada Evropa pone obiljeavati 11.
juli. Pritom, samo naizgled paradok-
salno, Dodik i Tadi danas frenetino
grle Jasenovac iz istog inog razloga
iz kojeg u njega odbijaju otii hrvats-
ki kardinali i bleiburki usmjereni
hrvatski politiari: u pitanju su samo
lice i nalije iste fascinacije. U tom
smislu, Jasenovac je ifra dubok-
og, neraskidivog srpsko-hrvatskog
mrzoljublja.
11. Eto zato bez obzira na to ko ga
reirao i ko u njemu igrao, Jasenovac
ne moe a da ne bude la. Jasenovac
je danas temeljna la srpske nacio-
nalne kako politike, tako i flmske
fantazije o Srbima kao vrhunskim
rtvama, u mjeri u kojoj slui kao
zabrana kritike ekspanzionistike poli-
tike Beograda u 1990-im, i u mjeri u
kojoj za njim poseu oni koji ele zani-
jekati odgovornost Srbije i Republike
Srpske za genocid nad nesrbima u
Bosni i Hercegovini.
10.2.2007.
Pokret Samoopredeljenje u Kosovi,
predvoen Albinom Kurtijem, organi-
zovao je proteste u Pritini, glavnom
gradu Kosove. Na hiljade uesnika i
uesnica protesta mirno su etali uli-
cama grada, time zahtijevajui pravo
na samoopredjeljenje. Naili su na
policijsku blokadu u centru grada koja
ih je spreavala da nastave prema ulici
Majke Tereze. Albin Kurti traio je od
policije da sklone barikade kako bi
uesnici protesta mogli da nastave svoj
mar. Policija je odbila zahtjev, nakon
ega su se aktivisti pokreta uhvatili
pod ruke koristei svoja tijela kako bi
pokuali da prou kroz kordon. Snage
meunarodne policije su bez ikakvog
prethodnog upozorenja poele ispalji-
vati gumene i plastine metke, kao
i suzavce na okupljene aktiviste. Is-
paljena su ukupno 232 gumena metka
usmrtivi dvojicu mladia, dok su dvo-
jica zadobili teke tjelesne povrede. 82
lica su ozlijeena, od ega je jedna oso-
ba izgubila oko. 14 osoba je uhapeno
tokom protesta, ukljuujui i aktiviste
koji su prenijeli povrijeenog uesnika
protesta kroz kordon policije kako bi
ga odveli do vozila hitne pomoi. Al-
bin Kurti je uhapen neposredno pred
zavretak protesta.
(*Ministar unutranjih poslova dao
je ostavku iako nije bio ukljuen u
pripremu policijske akcije. Nakon
nekoliko dana, Stephen Curtis, glavni
komesar britanske policije, takoe je
dao ostavku, no, s obzirom da on ima
imunitet od progona pred domaim
vlastima, napustio je zemlju.)
23.02.2007
Unato zakljuku da su pripadnici
rumunske policije koji su pucali na
uesnike protesta poinili krivini
prestup, UNMIK je dopustio da de-
vetorica rumunskih policajaca na-
puste Kosovu, bez podizanja ikakvih
optunica. Nikakve mjere nisu po-
duzete kako bi se osiguralo da pripad
nici rumunske policije odgovaraju za
svoje postupke.
31.05.2007
UNMIK izdaje optunicu prema kojem
se Albin Kurti tereti za:
a)Uestvovanje i predvoenje grupe
koja je poinila pripremu izvrenja
krivinog djela propisanog i kanjivog
po lanu 320, paragraf 2, Privremenog
Krivinog Zakona Kosova (PKZK).
Krivino djelo navedeno u optunici
sastoji se od namjere da se baci 351
staklena boca napunjena crvenom far-
bom na vozila i zgrade kosovskih insti-
tucija. (Propisana maksimalna kazna
zatvora je 10 godina)
b)Uestvovanje u djelovanju grupe koja
opstruie slubenike u izvravanju
svojih zvaninih dunosti, to je
kanjivo lanom 318, paragraf 2,
PKZK. Optunica navodi da je dunost
policije bila da zatiti vlasnitvo Vlade
i Skuptine Kosova i UNMIK-a. (Prop-
isana maksimalna kazna zatvora je 5
godina)
c)Poziv na otpor (uz upotrebu nasilja)
propisano i kanjivo lanom 319, para-
graf 1, PKZK. Optunica navodi da
je Albin Kurti u svom govoru pozvao
aktiviste i uesnike protesta da: se
sprijei sprovoenje zakonskih odluka
ili mjera za stvaranje policijskog kordo-
na, upotrebom sile ili ozbiljnim prijet-
njama. (Propisana maksimalna kazna
zatvora je 3 godine)
19.09.2007.
Prvo suenje se odava. Kurti dri
govor u kojem iznosi: Ne priznajem
ovo sudsko vijee iz sljedeih razloga:
1)Niste nepristrasni - kao to u
obrazloiti, nain pravnog procesuiran-
ja ovog sluaja pokazuje
da ste naklonjeni Tuilatvu i da ve
pretpostavljate da sam kriv.
2)Odobravate diskriminaciju i proce-
duralne propuste u ovom sluaju
krei moja osnovna prava i slobode.
3)Niste nezavisni - imenovani ste i
pod zakletvom ste SRSG-a i UNMIK-a,
od ega su obje institucije navedene
kao Branilatvo i Tuilatvo u ovom
sluaju.
Sudija Salustro zabranjuje govor.

15.11.2007
Sud odbija drugi Albinov zahtjev da se
raspusti vijee tokom ovog zasjedanja.
S obzirom da je jedna od Albinovih
tvrdnji bila bazirana na neprofesional-
nom ponaanju sudca 19. septembra,
sudac Salustro je donoenjem ovakve
odluke odbijanja zahtjeva zapravo pre-
sudio sam sebi. On je zakljuio da je
u potpunosti opravdano to je Albinu
rekao da zaepi dva puta za vrijeme
prethodnog zasjedanja. Branioc koji
je dodijeljen Albinu od strane suda se
suprotstavio Albinovom zahtjevu za
rasputanje sudskog vijea. Naposljet-
ku je tuilac, osjetivi se odgovornim,
zamolio sudiju da razjasni ulogu
obaveznog branioca koji je dodjeljen
Albinu, a koji se suprostavlja osobi
koju bi trebao da brani! U odnosu na
postupke Fazila Balaja, Albin Kurti
je izjavio na sudu: U skladu sa mo-
jim principima, ne mogu da prihvatim
Fazila Balaja kao mog branioca, ali niti
bilo koga drugog. Gospodin Balaj je
dodijeljen od strane suda te on odgov-
ara samom sudu. Meutim, kako se on
distancirao od mojih postupaka, on je
takoe pokazao da brani sud od mene,
a ne mene od suda.Kao drugo, sud je
dosudio da se mjere kunog pritvora i
dalje primjenjuju, bez ikakvih izmjena.
Kao tree, sud je dosudio da se oni
nisu ponaali neprikladno u sluaju
kada su dodali novu optunicu 19.
septembra, a da pritom nije uruena
Albinu. Sudija Salustro je dodao da
nova optunica nije bitna jer ne bi
bila upotrijebljena, ne objanjavajui
zato ju je uopte i proitao na zadn-
jem zasjedanju suda. Albin je inform-
isan o zasijedanju suda 6 dana prije
i to bez zvanine pozivnice, kada je i
obavijeten o produenju svog kunog
Tok procesa
Albin Kurti
Azra auevi
pritvora. Sud je obrazloio da su prema
zakonu duni obavijestiti Albina 8
dana unaprijed o prvom zasijedanju
suda.
04.12.2007
Albin Kurti je izloio DVD snimak
televizijskog programa koji poka-
zuje da branilac Fazli Balaj koji mu je
dodijeljen od strane suda nije objek-
tivan u njegovom sluaju. Fazli Ba-
laj je u ovom televizijskom programu
prikazanom 13. februara javno osudio
protest ukljuujui i Albina Kurtija,
pritom omalovaavajui ciljeve protesta
odranog 10. februara. S obzirom da
DVS snimak nije funkcionisao valjno,
sud je odbio Albinovu tvrdnju i zasi-
jedanje je nastavljeno, umjesto da se
prekinulo suenje i razmatrao dokazni
materijal. Policijski dunosnik Ismet
Hajdini, jedan od kljunih svjedoka, je
ispitan od strane Tuilatva, Odbrane,
sudskog vijea i Albina Kurtija. Tokom
ispitivanja, Hajdini je izjavio da nasu-
prot prethodnim izjavama on nije vidio
Albina kako baca kamenice, niti je uo
kako Albin izdaje bilo kakve naredbe
uesnicima protesta da bacaju kameni-
ce. Hajdini je negirao da je su prethod-
ne izjave protiv Albina uopte njegove.

30.01.2008.
Na etvrtom zasjedanju suda odranom
protiv Albija Kurtija u Okrunom sudu
Pritine, Kurtiju je odreen produeni
pritvor u trajanju do zakljuivanja
sluaja, ili pritvor od najmanje 30
dana. Peto zasjedanje je potvreno
za 5. februar u 13:30 sati i esto za-
sjedanje je odreeno za 7. februar.
Zasjedanje suda je trebalo zapoeti u
10 sati. Albin Kurti nije nazoio zasje-
danju, te je sudsko vijee izdalo na-
log za njegovo hapenje. Uhapen je i
prebaen u sud iz svog doma u 12 sati.
Albin Kurti nije prisustvovao suenju
zbog svog principijelnog odbijanja da
prizna nedemokratski reim UNMIK-a
koji vlada na Kosovi prema Rezoluciji
1244 koja priznaje suverenost i terito-
rijalni integritet Srbije nad Kosovom.
Sudsko vijee je ponovno razmotriloo
DVD snimak dodijeljenog branioca
Fazila Balaja, koji je uestvovao u
televizijskom programu 13. februara
2007. godine u kojem je izjavio da je
Albin Kurti poticao ljude da djeluju,
te je dao netanu izjavu da je Lvizja
VETVENDOSJE! izdala deklaraciju u
kojoj se navodi da su namjeravali da
spale vozila u okrugu Parlamenta.
Sud je presudio da je zbog ove dvije
izjave nemogue da Fazil Balaj zastupa
Albina kao njegov branioc. Advokat
Ferki Xhaferi dodijeljen je Albinu kao
zamjena gospodina Balaja. Gospodin
Xhaferi je zapravo bio prisutan na
suenju jer gospodin Balaj nije mogao
da prisustvuje istom, te je zamolio
gospodina Xhaferija da ga on zamijeni
na tom zasjedanju. Kada je gospodin
Xhaferi izjavio da nije u mogunosti da
prisustvuje zasjedanju suda 5. febru-
ara iz razloga to ima drugo suenje
zakazano u tom vremenskom periodu,
jedan od sudija ga je upozorio da bi
trebao biti svjestan da bi mogao biti
kanjen sa 250 Eura ukoliko ne doe
na to zasjedanje. Sudija je izjavio da
ovo nije bila prijetnja.
05.02.2008
Kurtiju je dodijeljena Kategorija A
vanjskog statusa dok je bio u pritvoru.
U meuvremenu drugi advokat od-
bija da uestvuje u odbrani Kurtija po
nalogu UNMIK-a, te mu se dodjeljuje
kazna od 250 Eura. Sudija UNMIK-
a nalae odstranjenje advokata iz
odvjetnike komore.
07.02.2008
Svi lanovi odvjetnike komore Kosove
odbili su danas da djeluju kao vijee
odbrane po odluci UNMIK-a. Sud je
rasputen na dva sata u svrhu razma-
tranja odluke. Po povratku, suenje je
prekinuto i Albin Kurti je osloboen.
Malo je vjerovatno da e se suenje
ikako nastaviti. Ponovno se pozvalo
na odbacivanje svih optubi kao i na
sprovoenje nezavisne istrage ne-
zakonitih ubistava koja su se desila
10.02.2007.
18.11.2008
Nova misija Evropske Unije- EULEX
preuzima dunosti od Ujedinjenih
Nacija u savjetovanju administracije
policije i pravosua na Kosovi.
15.02.2010
EULEX zapoinje suenje protiv Al-
bina Kurtija. Prvo zasjedanje odrano
je u Okrunom sudu Pritine. Sudsko
vijee sainjavaju Ferdinando Buatier
de Mongeot, Fllanza Kadiu i Vladi-
mir Kanev. Ured Tuilatva predstav-
lja Lulzim Sylejmani. Sudsko vijee
donosi odluku odgode suenja za 22.
februar, obrazloeno nesudjelovanjem
Albina Kurtija u ovom sudskom pro-
cesu. Prema navodima sudskog vijea,
Albinu Kurtiju je dostavljen poziv suda
9. februara, i kako procedura nalae,
mora proi osam dana od primanja
poziva. Kako se navodi 15. februara
e proi est dana od dana primanja
poziva, a dva dana nakon toga nee biti
zasjedanja suda zbog praznika nezavis-
nosti, tako da bi osmi dan trebao biti
18. februar. Visoki predstavnik Evrop-
ske Unije Catherine Ashton dolazi u
posjetu Kosovi 19. februara, tako da
se sudsko zasjedanje u sluaju Albina
Kurtija odlae za 22 februar. Pred-
stavnici EULEX-a ne bi htjeli da im
nadreeni budu svjesni nezadovoljstva
naroda sa radom EULEX-a. Advokat
odbrane Ramiz Krasniqi, dodijeljen po
slubenoj dunosti, se obratio javnosti
prije nego to je zasjedanje suda bilo
odloeno do 22. Februara. Rekao je:
Prouavajui optunicu, materijale
Tuilatva i uzimajui u obzir pre-
thodno suenje gospodinu Kurtiju, kao
i poziciju EULEX-a prema gospodinu
Kurtiju, uvjeren sam da gospodin Kurti
nee imati fer suenje od ovog suda,
te smatram da je ovo suenje politiki
motivisano. Prema njegovim navodima
ovaj sluaj je nepravedan, te je kroz
slabost optunice i dokaza koje je
Tuilatvo predstavilo jasno da je ovaj
sluaj motivisan krajnjim ciljem da se
zabrani gospodinu Kurtiju suprotstav-
ljanje meunarodnim misijama, a ne
ciljem da se postigne pravina odluka
u odnosu na zloine koji su poinjeni
10.02.2007. Gospodin Krasniqi je
rekao kako EULEX, kao i UNMIK, nisu
mogli da ponude fer suenje Albinu
Kurtiju. Nakon spominjanja kompro-
misnog suenja UNMIK-a protiv Albina
Kurtija tokom 2007 godine., Ramiz
Krasniqi je odstupio sa pozicije advo-
kata odbrane u sluaju protiv Albina
Kurtija.
22.02.2010.
Odrano je drugo zasjedanje suda u
sluaju protiv Albina Kurtija. Prisutni
na poetku suenja su: sudsko vijee
koje se sastoji od narednih lanova:
Ferdinando Buatier de Mongeot (pred-
sjednik sudskog vijea), Vladimir
Kanev i Fllanza Kadiu (lanovi suds-
kog vijea). Advokat odbrane Ramiz
Krasniqi, koji se na prethodnom zas-
jedanju odranom 15.februara povu-
kao sa sluaja, danas je dao pisanu
izjavu u kojoj podsjea sudsko vijee
EULEX-a na razloge njegove odluke. U
izjavi, izmeu ostalih stvari, se navo-
di: Postao sam podralac inicijative
da se zavri suenje Albinu Kurtiju
potpisujui peticiju i neu uestvovati
u politikom procesu protiv gospo-
dina Kurtija. Ramiz Krasniqi dove-
den je pred sud, kako Predsjedavajui
sudija Monheot sam kae, protiv
njegove volje. U meuvremenu, EU-
LEX smjenjuje i tuioca Lulzim Syl-
ejmanina i postavlja Ali Rexha na tu
dunost. Sudsko vijee je naredilo da
se Albin Kurti prisili da prisustvuje
zasjedanju suda, nakon to su osig-
urali prisustvovanje Ramiza Kras-
niqija zasjedanju. Izvrioc naloga
sudskog vijea je kosovska policija.
Predsjedavajui sudija Mongeot izdao
je ovu naredbu u 11:00 sati, traei
od policije da uhapse Albina do 12:30
sati, do poetka drugog dijela suenja.
U drugom dijelu zasjedanja koje je
odrano u 12:30 sati, sudsko vijee
ponovo je potvrdilo odsustvo Albina
Kurtija, koje je Albin najavio od samog
poetka suenja.
23.02.2010
Aktivisti Levizja VETEVENDOS-
JE! Glauk Konjufca i Zgjim Hyseni
uhapeni su u sudnici Okrunog suda
Pritine jer su prisustvovali dananjem
zasjedanju suda u sluaju protiv Albi-
na Kurtija. U meuvremenu, aktivista
Levizja-e Blerim Maqastena takoer je
uhapen po nalogu Optinskog suda
Pritine u Besianu oko 12:00 sati dok
je skupljao potpise za peticiju protiv
suenja Albinu Kurtiju. Dananje za-
sjedanje suda u sluaju protiv Albina
Kurtija odgoeno je za 2. mart. Advo-
kat Ramiz Krasniqi ponovio je da se
povlai sa dunosti branioca koja mu
je dodjeljena po slubenoj dunosti, ali
sudsko vijee ponovno odbija da prih-
vati njegov zahtjev za povlaenje. Ovo-
ga puta Ramiz Krasniqi izjavljuje da 2.
marta nee biti prisutan, ime
potvruje svoju odlunost da stoji iza
svoje ostavke date 8 dana ranije.
02.03.2010.
etvrto zasjedanje suda ponovno
zapoetom od strane EULEX-a u
sluaju protiv Albina Kurtija se
odrava. Predsjedavajui sudija de
Mongeot optuuje kosovske institucije
da nisu efkasne. Predsjedavajui
sudija zamijetio nesposobnost
kosovskih institucija da osigu-
raju uslove za pravedno suenje u
sprovoenju pravde. Komentar sudije
bio je usmjeren ka svim instituci-
jama kosovskog zakonodavstva: sudu,
policiji i advokatima. Odbijanje advo-
kata da odgovore naredbama sudije
da uestvuju u suenju kao advokati
odbrane, odbijanje sudija da uestvuju
u EULEX-ovom sudskom vijeu, te ne
izvravanje naloga za hapenje Albina
od strane kosovske policije, su sve
inovi graanske neposlunosti, inovi
otpora prema EULEX-ovom pokuaju
sprovoenja volje naroda. Ovi inovi
su protumaeni kao institucionalne
pogreke.
13.04.2010.
EULEX odrava peto zasjedanje
suenja protiv Albina Kurtija, koje
je naslijeeno od UNMIK-a. Unato
Kurtijevom pozivu svim advokatima,
sudijama i tuiocima na Kosovi da ne
uestvuju u ovom suenju i nakon
odbijanja Ramiza Krasniqija i Musa
Dragusha da budu branioci Kurtija,
advokat Avni Gjakova odaziva se do-
brovoljno. EULEX takoer uspjeva da
osigura nazonost jedinog lokalnog
sudije u sudskom vijeu, Fllanza Ka-
diu, koji je bio odsutan na prethodna
dva zasjedanja iz zdravstvenih razloga,
dok je tuioc Ali Rexha bio redovno
prisutan na svim zasjedanjima sve
do sada. Predsjedavajui sudija Fer-
dinando Buatier de Mongeot je pred-
stavio novog advokata odbrane na
poetku suenja, te je najavio da se
suenje nastavlja u etvrtak. Razlog
odgode je zahtjev advokata za pruanje
dovoljno vremena radi prouavanja i
analiziranja materijala koji su vezani
za ovaj sluaj. Avni Gjakova je predao
zahtjev sudskom vijeu EULEX-a.
Kako se navodi u njegovom zahtjevu,
vijee bi trebali sainjavati albanske a
ne meunarodne sudije.
15.04.2010.
Avni Gjakova, ex offcio advokat od-
brane po slubenoj dunosti koji je
dodijeljen od strane EULEX-a, dao je
ostavku na estom EULEX suenju
protiv Albina Kurtija. Naznaio je da
s obzirom da njegov zahtjev nije bio
prihvaen, on ne moe prisustvovati
sudskom procesu koji nije pravian
niti fer. Avni Gjakova nije uestvovao
na drugom dijelu zasjedanja. Vijee je
odluilo da ne prihvati njegovu izravnu
ostavku, ali u isto vrijeme dodjeljuje
novog advokata odbrane Musa Dragu-
sha, predsjednika odvjetnike komore
Kosove.
16.04.2010.
Advokat odbrane Musa Dragusha
dodijeljen od strane suda u prethod-
nom zasjedanju, nije prisustvovao
sedmom zasjedanju EULEX-ovog
suenja protiv Albina Kurtija, kako se
i oekivalo. Predsjedavajui sudija de
Mongeot nareuje izdavanje naloga za
hapenje Albina Kurtija, te najavljuje
disciplinske postupke protiv advokata
koji su odbili da uestvuju u ovom
politikom suenju. Do tog vremena,
preko 175,000 albanaca potpisalo je
peticiju kojom zahtjevaju okonanje
progona Albina Kurtija, koji predvodi
EULEX.
19.04.2010.
Advokat odbrane koji je dodijeljen
na prethodnom zasjedanju, Musa
Dragusha nije prisustvovao osmom
zasjedanju EULEX-ovog suenja
protiv Albina Kurtija, kao to je opet
oekivano. Tuioc Ali Rexha se obra-
tio sudu po prvi put, prije nego to je
Predsjedavajui sudija de Mongeot ot-
kazao suenje. On je izjavio da nepres-
tana odlaganja suenja nemaju smisla,
te je zahtijevao odlaganje suenja do
daljnjeg. Dodao je da odbacuje treu
taku optunice, u kojoj se Albin Kurti
tereti za krivino djelo pozivanja na
otpor. Nakon to je Ali Rexha zavrio
svoje obreanje, sudija de Mongeot je
iznijeo niz optubi protiv kosovske
policije i advokata, optuujui ih za ne-
sposobnost i nedostatak volje. Takoe
je kritizirao neefkasnost pravnog siste-
ma.
12.06.2010.
Albin Kurti je uhapen, kao i pet dru-
gih aktivista. Hapenje je uslijedilo
nakon sukoba izmeu policije i Kurti-
jevih pristalica. Najmanje 12 policajaca
je ozlijeeno a est policijskih i EULEX-
ovih vozila je oteeno.
14.06.2010.
Albin Kurti, prethodno uhapen
u sjeditu njegove organizacije,
osloboen je nakon vikenda prove-
denog u pritvoru. Sudije Okrunog
suda Pritine su mu dodijelili
devetomjesenu kaznu, uzimajui u
obzir koliinu vremena koju je proveo u
pritvoru. Osuen je za uestvovanje u
grupi koja je opstruisala slubenike u
izvrenju njihovih slubenih dunosti.
Dvije preostale take optunice protiv
njega-- uestvovanje u grupi koja je
poinila krivini prestup i pozivanje
na otpor-- su odbaene. Kurti je na-
javio da e pokret Samoopredjeljenja
uestvovati na parlamentarnim iz-
borima na Kosovi, koji su bazirani na
planu Marrtija Ahtisaarija za Kosovo,
iako on sam ne priznaje taj plan kao
validan.
11.05.2007.
Na osnovu rjeenja Okrunog suda
u Beogradu - Vee za ratne zloine o
pokretanju istrage i naredbe o izda-
vanju potjernice zbog osnovane sum-
nje da su on, Selim Belagi, Enver
Delibegovi, Mehmed-Mea Bajri,
Muhamed Brki (u meuvremenu
umro) i Budimir Nikoli izvrili krivino
delo upotrebe nedozvoljenih sred-
stava borbe iz l. 148. st. 2 u vezi sa
st.1 KZJ, na beogradskom aerodromu
uhapen je Ilija Jurii, penzionisani
uposlenik MUP-a Bosne i Hercegovine,
iz Tuzle.
07.11.2007.
Vijee za ratne zloine Okrunog Suda
u Beogradu, podie optunicu pro-
tiv Ilija Juriia, koja ga tereti da je
kao deurni komandir, a zapravo lan
Operativnog taba pri Centru javne
bezbjednosti u Tuzli, po komandnoj
dogovornosti kriv za meunarodni
sukob koji se dogodio u Tuzli, na
raskrsnici Branska Malta, pri emu
je u sukobu ostataka Jugoslavenske
Narodne Armije i vojske musliman-
skog i hrvatskog naroda (Teritorijalna
odbrana, MUP Bosne i Hercegovine) na
drugoj strani, ivot izgubilo najmanje
92 pripadnika takozvane JNA, a ranje-
no ih najmanje 33. Jurii se tereti da
je izdao nareenje za napad u kojem
se koritena nedozvoljena sredstva
borbe, koritena pri suko u sa vojnom
kolonom koja je izlazila iz Tuzle, kao
i za perfdne naine ratovanja, koji
nisu u skladu za enevskim konvenci-
jama.
(*Istragu u ovom sluaju je 1995. go-
dine zapoelo Okruno javno tuilatvo
u Bijeljini, Bosna i Hercegovina. U
skladu sa dogovorenim Pravilima Rim-
skog puta, cijeli spis je predan Hakom
tribunalu u septembru 2002. U spisu
se spominje broj od najmanje 200 pogi-
nulih. Dvije godine kasnije, Tribunal
je vratio predmet i dao suglasnost za
krivino gonjenje Envera
Delibegovia, Mehmeda Bajria, Mu-
hameda Brkia i Faruka Prcia. Ilija
Jurii se ne spominje nigdje u spi-
sima. U meuvremenu je i u Beogradu
otvorena istraga u sluaju Tuzlanska
kolona. Zamjenik efa kancelarije
tuioca MKSJ u Beogradu Roel Ver-
sonnex dostavio je Okrunom sudu
u Beogradu pismo koje je istranom
sudiji Dilpariu uputio ef istrage u
Tuilatvu Tribunala u Haagu Patrik
Lopez Terres, u kome ga obavjetava
da se Selim Belagi spominje kao
osumnjieni u spisu sainjenom od
strane zamjenika tuioca za ratne
zloine u Sarajevu. Istovremeno je
Dilpari upuen da vie informacija
trai od tuioca Marinka Jurevia.)
22.02.2008.
Devet mjeseci nakon njegovog hapenja
(rok za dranje u pritvoru, bez podizan-
ja optunice, je 3 mjeseca, po srbijans-
kim zakonima), Ilija Jurii po prvi put
dobija priliku da se oituje o optunici
podignutoj protiv njega, na glavnom
pretresu Okrunog suda u Beogradu,
pri emu se izjasnio kao nevin po svim
takama optunice. Nisam kriminalac,
a posebno nisam ratni zloinac. U
ivotu sam dobivao samo priznanja i
nagrade i nikada nisam krivino odgo-
varao. Nikada nisam dobio ni ukor raz-
rednog starjeine, izjavio je optueni
Jurii. Nisam naredio, ve sam kao
mobilizirani rezervista, koji je stjecajem
okolnosti bio deurni tog dana, samo
prenio naredbu koja doslovno glasi:
Na vatru uzvratiti vatrom. Tu naredbu
izdao je Mea Bajri, naelnik Slube
javne bezbjednosti Tuzla, i on se ni
danas ne stidi te naredbe. ao mi je
zbog tragedije i izraavam sauee po-
rodicama svih iji su najmiliji stradali
na Branskoj Malti, dodao je Jurii.
Specijalni tuilac za ratne zloine Vlad-
imir Vukevi na konferenciji za novin-
are odranoj u pauzi suenja kazao je
da je sluaj Ilije Juriia izazvao podi-
zanje temperature u BiH i Srbiji, jer je
to prvi veliki sluaj zloina u BiH.
28.03.2008.
Na glavnom pretresu Okrunog suda
u Beogradu, dvojica svjedoka srbijan-
skog Tuilatva za ratne zloine juer
su u sudnici Vijea za ratne zloine pri
Okrunom sudu Beograd kazala da
nemaju pojma ko je Ilija Jurii, da ga
prvi put vide te da ne znaju nita to bi
ga moglo dovesti u vezu s dogaajem
od 15. maja 1992. godine u Tuzli, u
kojem su obojica kao vojnici JNA bili
ranjeni. Svjedoci Radovan Krsti iz
Graanice i Miodrag Vukmirica iz Beo-
grada ispriali su ono to im se 15.
maja dogodilo tokom sukoba kolone
JNA i branilaca grada, ali Jurii nijed-
nom rijeju nije spomenut. Vukmirica
je ponovio da su se prema njemu svi
odnosili korektno, poevi od policije i
komandira Hamze Dervievia, preko
stanara okolnih zgrada, do medicinsk-
og osoblja. Iako su Krsti i Vukmirica
bili svjedoci Tuilatva, tuilac im nije
postavio nijedno pitanje. Trei svjedok
koji je trebao biti sasluan, Goran Ili
iz Zvornika, nije se pojavio na suenju.
11.04.2008.
Svjedoenjem Mate Divkovia, biveg
pripadnika tuzlanskog MUP-a, pred
Vijeem za ratne zloine beogradskog
Okrunog suda nastavljeno suenje Ili-
ji Juriiu. Divkovi je u potpunosti os-
tao kod svog prvobitnog iskaza u kojem
Juriia nije teretio ni za jedno krivino
djelo. Naprotiv, svjedok je naveo da
bi u sluaju da je 15. maja 1992. bio
na mjestu optuenog Juriia i sam
uradio kao Ilija. On je izjavio kako je
tri puta uo u radiovezi da se puca po
ljudima i zgradama. Tek posle treeg
upozorenja ula se naredba: na vatru
odgovori vatrom. Tu naredbu je, pre-
ma rijeima Divkovia, prenio Jurii,
a ne izdao kako stoji u optunici.
15.05.2008.
Suenje Iliji Juriiu, nastavljeno je na
16. godinjicu dogaaja, svjedoenjem
Kalendar procesa
Ilija Jurii
Elvis Kuljugi
tadanjeg komandanta kasarne JNA
u ovom gradu potpukovnika Mileta
Dubajia. Dubaji je rekao da nema
pojma ko je Ilija Jurii, a onda nas-
tavio s priom koja nema veze s
optunicom. Optuivao je sve ofcire
redom, od Kneza, adia, Delia,
aria do Mlakara, da su organizirali
napad na kolonu. Odgovarajui na
pitanja Juriievih branilaca Dubaji je
priznao da su, osim regularnih pripad-
nika bive JNA u tuzlanskoj kasarni
boravile i paravojne jedinice.
12.06.2008.
Vijee za ratne zloine odbija zahtjev
odbrane da se broj svjedoka Tuilatva
smanji, uprkos injenici da niko od
onih koji su svjedoili do ovog pretresa,
nije potvrdio da zna ko je Ilija Jurii,
niti svojim iskazom potvrdio ijednu od
taaka optunice. Tuilatvo ima nam-
jeru da pred Vijee izvede 200 svje-
doka.
12.09.2008.
Sudsko vijee je u nastavku suenja
Juriiu odbilo garancije koje je od-
brana optuenog predloila u zamjenu
za njegovo putanje da se brani sa
slobode. Istovremeno, vijee je prihva-
tilo zahtjev odbrane da se kao dokaz
u postupku predoi snimak intervjua
biveg naelnika SUP-a Tuzle Mehm-
eda Bajria iz 2006. godine, u kojem
Bajri navodi da je Juriiu 15. maja
naredio da prenese njegovu nared-
bu da se na vatru odgovori vatrom.
U toku ove sesije svjedoci Zoran
Vukojevi i Slobodan Radi, bivi
rezervisti koji su preivjeli napad na
kolonu JNA, rekli su da je kolona JNA
napadnuta poslije drugog pokuaja da
napusti kasarnu u Tuzli. Oni su naveli
da se pucalo prvo u vozae kamiona, a
zatim i u ostalu vojsku, a kasnije su se
ule i eksplozije.
18.09.2009.
Neposredno prije zakljuenje glavnog
pretresa, Tuilatvo odluuje da izmi-
jeni optunicu, usklaujui je sa do-
kazima koji su izneseni tokom samog
procesa. Broj poginulih je sputen na
50, a ranjenih na 40. Sam Jurii se
optuuje za davanje naredbe za napad,
jedinicama Patriotske lige i Teritori-
jalne odbrane, koja je za posljedicu
imala spomenute rtve . Sudsko vijee
odluuje da prihvati optunicu u izmi-
jenjenom obliku, a odbilo je prijedlog
odbrane da budu sasluani kljuni
svjedoci poput Selima Belagia, En-
vera Delibegovia, Jasmina Imamovi
a i Benjamina Fiekovia, koji su svoje
izjave trebali dati videolinkom iz Sara-
jeva. Od njih je traeno da se lino po-
jave pred Sudom, iako ih je nesumnjivo
ekala Ilijina sudbina.
28.09.2009.
Sudsko vijee specijalnog Suda za
ratne zloine Srbije, donosi presudu
po kojoj je Ilija Jurii kriv po svim
takama optunice. Osuen je na 12
godina zatvora. Sutkinja Vinka Be-
hara-Nikievi, obrazloila je da je
Jurii pripadao muslimansko-hrvats-
koj strani u sukobu na podruju
Tuzle, da je kobnog dana bio deurni
u tabu, da je suprotno ranije postig-
nutom dogovoru izmeu SRJ i BiH o
mirnom povlaenju jedinica JNA izdao
naredbu za napad snagama koje su
bile pripremne u okolnim zgradama
marrute kojom je kolona morala proi
nakon ega je uslijedila pucnjava na
vojnike u koloni koji nisu bili spremni
na pucnjavu. Posljedica napada, prema
presudi, bilo je 50 mrtvih vojnika, 40
ranjenih i vie unitenih vozila od kojih
su neka bila sanitetska. Presuda je na-
pisana na 153 strane, od ega se ime
optuenog spominje na samo 3. Odlu-
ka Suda, zbog velikog interesa javnosti,
saoptena je u sudnici broj 1, koja je
poznata jer su u njoj voeni procesi
protiv ubica pokojnog premijera Srbije
Zorana inia. Na odluku se ale i
Tuilatvo i odbrana Ilije Juriia.
(*Na procesu koji je u Londonu, po
zahtjevu i potjernici Tuilatva Srbije,
voen protiv Ejupa Gania, utvreno
je da navodni Skopski Sporazum o
mirnom povlaenju JNA, zapravo ni-
kada nije ni postojao. Na zahtjev od-
brane da Sudu podnese takav spora-
zum, tuitelj je priznao da njegov ured
zapravo nema primjerak spomenutog
sporazuma, te objasnio kako je isti
izgubljen u NATO bombradovanju Srbi-
je. U obrazloenju oslobaajue pre-
sude Ganiu, londonski sud je ustvrdio
da se radi o politikom procesu ).
22.09.2010.
Pred Apelacionim vijeem Vrhovnog
suda Srbije, otvara se drugostepena
rasprava. Odbrana je pozvala 14 svje-
doka, od kojih e se tek neki pojaviti
pred Sudom, dok e veina svjedoiti
video linkom iz Sarajeva.
11.10.2010.
Sudija Sinia Vai saopio je odluku
Apelacionog suda: Ukida se prvoste-
pena presuda i vraa na prvostepeni
sud. Iliji Juriiu se ukida pritvor.
Obrazloenje presude glasi: Pokrenut
je albeni postupak nakon presude
protiv Ilije Juriia koji je proglaen
krivim zbog upotrebe nedozvoljenih
sredstava borbe i osuen je na kaznu
zatvora u trajanju od 12 godina. U
albama koje su izjavili odbrana ne-
zadovoljna visinom kazne i tuilac za
ratne zloine traei stroiju kaznu
Vee je zakazalo javnu sednicu nakon
ega je ocenilo kako je injenica da
u dokaznom postupku pred prvoste-
penim sudom nije izveden odreen broj
dokaza. Sudsko vee drugostepenog
suda zakljuilo je da je potrebno da bi
se utvrdilo injenino stanje, u prvom
redu na okolnost postojanja tog perfd-
nog plana, odnosno korienja nedoz-
voljenih sredstava borbe, sasluati jo
neke svedoke. Na izlasku iz sudnice,
vidno potresen Jurii, na pitanje no-
vinara da li e se vratiti u Beograd, na
ponovljeni prvostepeni proces, odgov-
ara: Naravno da u doi na suenje u
Beograd. Ja se istine ne bojim.
24.08.2009.
Nepoznati poinioci bacaju neis-
pravne Molotovljeve koktele i poznato
A na fasadi zgrade grke ambasade u
Beogradu. Nanesena teta pocjenjena
je na 18 eura. Pretpostavlja se da se
radi o beogradskim anarhistima, koji
su se u znak solidarnosti sa grkim
kolegom Teodorisom Iliopulosom, koji
u tom momentu trajkuje glau u
grkom zatvoru, odluili na ovaj potez.
Medijima krui ime Crni Ilija, kao na-
ziv grupe odgovorne za napad.
03. i 04.09.2009.
Policija je uhapsila Ivana Vulovia
(24), Sanju Dojki (19), Ivana Savia
(25), Ratibora Trivunca (28), Tadeja
Kurepu (24) i Nikolu Mitrovia (29),
pod sumnjom da su izvrili krivino
djelo izazivanja opte opasnosti ba-
canjem Molotovljevih koktela na
zgradu grke ambasade. U roku od 24
sata, Republiko tuilatvo je izmije-
nilo policijsku kvalifkaciju poinjenog
djela, u krivino djelo meunarodnog
terorizma.
24.10.2009.
U Vrcu, policija privodi R.K. (17),
N.H. (18) i I.F. (19) zbog lijepljenja
plakata na kojima je pisalo Sloboda
uhapenim anarhistima, te protiv njih
pokrenue postupak u kojem se terete
za ometanje pravde (po lanu 336 b
KZ).
02.11.2009.
Okruno tuilatvo u Beogradu, podie
optunicu protiv estoro uhapenih,
teretei ih za djelo meunarodnog ter-
orizma, za to je predviena kazna od 3
do 15 godina zatvora.
28.12.2009.
U znak protesta protiv suenja beo-
gradskim anarhistima, kao i zbog
hapenja jedva punoljetnih aktivista,
grupa od 30 beogradskih istaknuti pro-
fesora, umjetnika, novinara, aktivista
nevladinog sektora i antifaistikih or-
ganizacija, sa tribine organizovane po-
vodom suenja anrhistima i hapenja
aktivista, podnosi samoprijavu
Okrunom tuilatvu u Beogradu, zbog
ometanja pravde. Oko cijelog sluaja
mobilie se akademska i umjetnika
javnost u cijelom regionu, potpisuje se
proglas kojim se trai putanje na slo-
bodu estoro anarhista i odbacivanje
optunice za meunarodni terorizam.
Decembar 2009.
Tadej Kurepa, jedan od optuenih u
pritvoru, trpi zlostavljanja, ucjene i pri-
jetnje od drugih zatvorenika (optueni
su smjeteni u elije sa kriminalcima).

01.01.2010.
Usljed reizbora sudija i tuilaca
nadlenost za proces beogradskoj
estorci, prenosi se sa Okrunog na
Vii sud, mijenjaju se sudija i tuilac
zadueni za taj sluaj.
O3.01.2009.
Grupa za monitoring procesa, orga-
nizuje proteste ispred Ministarstva
pravde i Centralnog zatvora u Beogra-
du. Trai se putanje anarhista iz prit-
vora i omoguavanje njihove odbrane
sa slobode.
(*Dravni sekretar u Ministarstvu
pravde, Slobodan Homen, oglaava se
u medijima i kae da je kvalifkacija
tog dela kao meunarodni terorizam
preotra i da bi Tuilato trebalo oz-
biljno da je preispita, pri emu on sam
ne eli da utie na rad pravosudnih
organa).
17.02.2010.
Suenje beogradskim anarhistima
poinje glavnim pretresom, poslije ko-
jih je svih estoro optuenih puteno
da se brane sa slobode, nakon to su
izjavili da nisu krivi. Proces je obiljeen
i incidentom. Dvije su osobe uhiene
pod optubom da su obeastile Pala-
tu pravde! Naime, rije je o hrvatskom
dravljaninu Davoru Biliu i austri-
jskoj dravljanki Radmili ivojinovi,
koji nisu mogli ui u sudnicu, pa su
prislonili papir s natpisom Anarhizam
nije terorizam na staklo sudnice kako
bi iskazali svoju podrku optuenim
anarhistima.
19.02.2010.
Dvoje uhapenih na suenju estorki,
puteno da se brane sa slobode, ali su
im oduzeti pasoi.
22.03.2010.
Optunica protiv estoro anarhista
ponovo izmijenjena u djelo izazivanja
opte opasnosti. Optueni se i dalje
izjanjavaju kao nevini i ostaju pri
prvobitnom iskazu, po kojem je njihova
akcija bila performativne a ne krimi-
nalne prirode.
16.06.2010
Vii sud oslobodio grupu estoro an-
arhista optube da su bacanjem Molo-
tovljevih koktela na ambasadu Grke
izazvali optu opasnost, jer optuba
nije dokazana.
Osnov za oslobaajuu presudu je
zakonski, a ne politiki. Nije dokazano
da su optueni izvrili krivino delo,
rekao je sudija Dragomir Gerasimovi.
Kalendar suenja
Beogradska estorka
Elvis Kuljugi