Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
Originales
F. J. Cano arc!a
". #o$r!%u&' Franco
J. arc!a (art!n&'
A$aptaci)n &spa*o+a $&+ ,n-&ntario
$& Estrat&%ias $& A.ronta/i&nto
0&parta/&nto $& P&rsona+i$a$1 E-a+uaci)n
2 3rata/i&nto Psico+)%icos
Facu+ta$ $& Psico+o%!a
4ni-&rsi$a$ $& 5&-i++a
5&-i++a
Introduccin. En &+ pr&s&nt& tra6a7o aco/&ti/os +a
a$aptaci)n $&+ ,n-&ntario $& Estrat&%ias $& A.ronta/i&nto
(C5,) a+ 8/6ito &spa*o+. Esta n&c&si$a$ s& 7usti.ica1 por una
part&1 por +a &scas&' 2 +as +i/itacion&s $& +os instru/&ntos
$isponi6+&s &n nu&stro i$io/a1 2 por otra1 por +as &9c&+&nt&s
pot&ncia+i$a$&s qu& o.r&c& &+ C5,.
Mtodo. Fu& tra$uci$o 2 ap+ica$o a una /u&stra $&
337 p&rsonas a$u+tas $& caract&r!sticas socio$&/o%r8.icas
$i-&rsas1 r&co%i$a $& .or/a inci$&nta+ &n acti-i$a$&s .or-
/ati-as &n +a pro-incia $& 5&-i++a.
Resultados. "os r&su+ta$os /ostraron unas &9c&+&nt&s
propi&$a$&s psico/:tricas sup&ran$o inc+uso +as $&+ &stu$io
ori%ina+: oc;o .actor&s &9p+icaron un <1 = $& +a -arian'a
con s)+o >0 !t&/s (.r&nt& a +os 72 qu& &9p+ica6an un >7 =
&n &+ instru/&nto ori%ina+) 2 o6tu-i&ron co&.ici&nt&s $&
consist&ncia int&rna &ntr& 01<3 2 01?9. "a -a+i$&' con-&r-
%&nt& s& co/pro6) uti+i'an$o +as int&rcorr&+acion&s &ntr&
&sca+as 2 +as corr&+acion&s con $isposicion&s $& p&rsona+i$a$
(@EA-FF,) 2 &.icacia p&rci6i$a $&+ a.ronta/i&nto.
s;orta%& an$ +i/itations o. t;& instru/&nts a-ai+a6+& in
our +an%ua%& an$1 on t;& ot;&r1 62 t;& &9c&++&nt pot&n-
tia+iti&s t;at t;& C5, o..&rs.
Method. ,t Bas trans+at&$ an$ app+i&$ to a sa/p+& o.
337 a$u+ts1 Bit; $i-&rs& $&/o%rap;ic c;aract&ristics1 r&-
cruit&$ .ro/ $i..&r&nt t∾in% acti-iti&s 62 t;& aut;ors
in t;& pro-inc& o. 5&-i++& (5pain).
Results. 3;& r&su+ts s;oB&$ &9c&++&nt ps2c;o/&tric
prop&rti&s surpassin% t;os& o. t;& ori%ina+ stu$2: &i%;t
.actors account&$ .or <1 = o. -arianc& Bit; on+2 >0 it&/s
(as oppos&$ to t;& 72 t;at account&$ .or >7 = in t;& ori%i-
na+ stu$2) an$ o6tain&$ A+p;a co&..ici&nts 6&tB&&n 0.<3
an$ 0.?9. 3;& con-&r%&nt -a+i$it2 Bas -&ri.i&$ usin% in-
t&rcorr&+ations 6&tB&&n sca+&s1 corr&+ations Bit; p&rsona-
+it2 $ispositions (@EA-FF,) an$ Bit; t;& copin% &..icac2.
Discussion. 3;& C5, Bas a -a+i$ an$ r&+ia6+& /&asu-
r& o. copin% strat&%i&s us&$ in /an2 str&ss.u+ situations.
Key words:
Copin%. 5tr&ss. Ass&ss/&nt. Copin% 5trat&%i&s ,n-&ntor2. P&rsona+it2.
Conclusiones. E+ C5, s& co/port) $& .or/a -8+i$a 2 .ia-
6+& &n +a &-a+uaci)n $& +a uti+i'aci)n $& &strat&%ias $&
a.ronta/i&nto &n una a/p+ia -ari&$a$ $& situacion&s.
Palaras cla!e:
A.ronta/i&nto. Estr:s. E-a+uaci)n. ,n-&ntario $& Estrat&%ias $& A.ronta/i&nto.
P&rsona+i$a$.
Actas Esp Psiquiatr 2007;35(1):29-39
"#anish !ersion o$ the Co#ing
"trategies In!entory
Introduction. 3;& ai/ o. t;& pr&s&nt stu$2 Bas to
a$apt t;& Copin% 5trat&%i&s ,n-&ntor2 (C5,) to t;& 5pa-
nis; s&ttin%. 3;is n&&$ is 7usti.i&$ on t;& on& ;an$ 62 t;&
E+ pr&s&nt& tra6a7o &st8 parcia+/&nt& 6asa$o &n una co/unicaci)n tipo p)st&r pr&s&nta$a
&n +a C,, Europ&an Con.&r&nc& on Ps2c;o+o%ica+ Ass&ss/&nt (D&na+/8$&na1 Espa*a).
Corr&spon$&ncia:
Francisco Ja-i&r Cano arc!a
0&parta/&nto $& P&rsona+i$a$1 E-a+uaci)n 2 3rata/i&nto Psico+)%icos
Facu+ta$ $& Psico+o%!a
4ni-&rsi$a$ $& 5&-i++a
Ca/i+o Jos: C&+a1 sEn
>101? 5&-i++a
Corr&o &+&ctr)nico: .7canoFus.&s
I%&ROD'CCI(%
Actua+/&nt& s& consi$&ra &+ a.ronta/i&nto $& +a a$-&rsi-
$a$ co/o un asp&cto /u2 r&+&-ant& $&+ .unciona/i&nto
p&rsona+
1
. Aun cuan$o &+ t&/a &s 2a un c+8sico (consi$:r&s&
&+ conc&pto psicoana+!tico $& /&canis/o $& $&.&nsa)1 +a
%ran &c+osi)n $&+ a.ronta/i&nto co/o o67&to $& &stu$io s&
pro$u7o con +a Gr&-o+uci)n co%niti-aH1 concr&ta/&nt& a par-
tir $&+ tra6a7o $& "a'arus
2
. En consonancia con &+ para$i%/a
$o/inant& &n &s& /o/&nto1 p+ant&) su t&or!a r&+aciona+ $&+
&str:s co/o proc&so p&rsona+ $& -a+oraci)n 2 a.ronta/i&nto
$& situacion&s. 3ras -arias $:ca$as $& in-&sti%aci)n1 &+ /o-
$&+o ;a $&/ostra$o su -ia6i+i$a$ para co/pr&n$&r c)/o +as
p&rsonas /an&7an +os &str&sor&s qu& &ncu&ntran &n su -i$a.
En +a actua+i$a$1 si 6i&n "a'arus /anti&n& +os asp&ctos &s&n-
cia+&s $& +a t&or!a1 por una part& +a ;a con-&rti$o &n una
t&or!a $& +as &/ocion&s1 inc+u2&n$o +as -a+oracion&s no &s-
tr&sant&s $& +as situacion&s1 2 por otra part& ;a $a$o un %i-
ro &pist&/o+)%ico 2 /&to$o+)%ico ;acia posicion&s cons-
tructi-istas 2 cua+itati-as1 r&sp&cti-a/&nt&
3
.
F. J. Cano arc!a1 &t a+. A$aptaci)n &spa*o+a $&+ ,n-&ntario $& Estrat&%ias $& A.ronta/i&nto
)* Actas Esp Psiquiatr 2007;35(1):29-39 52
C&ntr8n$onos &n &+ proc&so $& a.ronta/i&nto1 s& ;an
&+a6ora$o $os conc&ptos r&+ati-os a +a .or/a &n qu& +as p&r-
sonas /an&7an +os &str&sor&s: +os &sti+os $& a.ronta/i&nto 2
+as &strat&%ias $& a.ronta/i&nto. 5&%In P&+&c;ano1 uno $&
+os autor&s qu& /8s sist&/8tica/&nt& ;a in-&sti%a$o &+
proc&so $& a.ronta/i&nto &n Espa*a1 no son conc&ptos
contrapu&stos1 sino co/p+&/&ntarios1 r&pr&s&ntan$o &+ pri-
/&ro .or/as &sta6+&s 2 consist&nt&s $& a.rontar &+ &str:s1
/i&ntras qu& &+ s&%un$o s& r&.i&r& a accion&s /8s &sp&c!.i-
cas
>
. 0& ;&c;o &9ist&n /arcos t&)ricos qu& co/6inan +a
p&rsp&cti-a $isposiciona+ qu& r&pr&s&ntan +os &sti+os $&
a.ronta/i&nto con +a p&rsp&cti-a cont&9tua+ qu& r&pr&s&n-
tan +as &strat&%ias $& a.ronta/i&nto
5
. 0& cua+qui&r .or/a1
+a noci)n $& &strat&%ia pr&s&nta -&nta7as con r&sp&cto a +a
$& &sti+o1 co/o su /o$i.ica6i+i$a$ 2 /a2or capaci$a$ pr&-
$icti-a1 qu& +a ;an con-&rti$o &n /8s atracti-a $&s$& +a
p&rsp&cti-a $& +a int&r-&nci)n. @o &s $& &9tra*ar qu& ;a2a
propicia$o /a2or int&r:s $& +a in-&sti%aci)n. Estrat&%ias o
&sti+os1 &s a6sur$o $isociar &+ a.ronta/i&nto $& +a p&rsona+i-
$a$ $& qui&n +o &.&ctIa
3
1 co/o as! $&/u&stran +as in-&sti-
%acion&s qu& -incu+an a/6os constructos
<-10
.
Fo+J/an 2 (osJoBit'
11
p+ant&an $os &tapas ;ist)ricas &n
+a &-a+uaci)n $& +as &strat&%ias $& a.ronta/i&nto. En un pri-
/&r /o/&nto apar&ci) +a -a+oraci)n cuantitati-a /&$iant&
&sca+as $& co/pro6aci)n1 &sca+as $& ca+i.icaci)n1 cu&stiona-
rios & in-&ntarios psico/:tricos. E+ su7&to $&scri6!a +a situa-
ci)n &str&sant& 2 ca+i.ica6a s&%In una &sca+a $icot)/ica o
tipo "iJ&rt &+&/&ntos r&.&ri$os a accion&s $& a.ronta/i&nto.
Pr8ctica/&nt& to$as &++as $&ri-an $& +a Esca+a $& (o$os $&
A.ronta/i&nto
12
1 $&stacan$o &+ CAPE
13
1 &+ ,n-&ntario $& Es-
trat&%ias $& A.ronta/i&nto (C5,)
1>
1 &+ ,n$ica$or $& Estrat&-
%ias $& A.ronta/i&nto
15
2 &+ ,n-&ntario $& A.ronta/i&nto
$& 5ituacion&s Estr&sant&s
1<
. Co/o +as autoras apuntan1 +a
&-a+uaci)n cuantitati-a $& +as &strat&%ias $& a.ronta/i&nto
pr&s&nta incon-&ni&nt&s1 co/o t&n&r qu& r&/&/orar +a si-
tuaci)n &str&sant& o 6i&n r&+atar+a $& .or/a in/&$iata1 +a
&9c&si-a +on%itu$ $& +os instru/&ntos1 +a con.usi)n $&+
a.ronta/i&nto con sus r&su+ta$os o +a n&c&saria r&stricci)n
$&+ nI/&ro $& &strat&%ias $& a.ronta/i&nto cont&/p+a$as.
En un s&%un$o /o/&nto1 /8s r&ci&nt&1 2 &n part& para su6-
sanar &stas $&.ici&ncias1 s& ;an &/p&'a$o a uti+i'ar proc&$i-
/i&ntos cua+itati-os1 co/o &+ an8+isis narrati-o1 qu& p&r/i-
t&1 &ntr& otras cosas1 pro.un$i'ar &n &+ si%ni.ica$o in$i-i$ua+
$& +a situaci)n1 ac+arar qu: &str&sor s& &st8 a.rontan$o o
$&scu6rir nu&-as .or/as $& a.ronta/i&nto no pr&-istas &n
+os cu&stionarios.
0&s$& nu&stra p&rsp&cti-a1 un instru/&nto co/o &+ C5,
1>
1
a$&cua$a/&nt& ap+ica$o1 p&r/it& r&so+-&r +a /a2or!a $& +as
$i.icu+ta$&s /&nciona$as ant&rior/&nt&. Co/o s& $&ta++a
&n &+ aparta$o $& (at&ria+1 r&co%& $os tipos $& in.or/aci)n:
una1 cua+itati-a1 $on$& +a p&rsona $&scri6& +a situaci)n &s-
tr&sant&1 2 otra1 cuantitati-a1 $on$& s& r&spon$& a +a .r&-
cu&ncia $& uti+i'aci)n $& $&t&r/ina$as &strat&%ias $&
a.ronta/i&nto s&%In una &sca+a "iJ&rt1 as! co/o a+ %ra$o $&
&.icacia p&rci6i$a &n &+ a.ronta/i&nto. 5& pu&$&n o6t&n&r1
por tanto1 uti+i'an$o &+ C5,1 &n un ti&/po ra'ona6+&/&nt&
corto1 tanto narracion&s co/o puntuacion&s1 uti+i'a6+&s
tanto &n $is&*os int&rin$i-i$ua+&s co/o intrain$i-i$ua+&s;
s& pu&$& r&/&/orar una situaci)n1 ana+i'ar+a &n &+ pr&s&nt&
o inc+uso cont&/p+ar+a &n &+ .uturo (-. conc&pto $& a.ronta-
/i&nto proacti-o &n AspinBa++ 2 3a2+or
17
); &s posi6+& $&ta-
++ar una situaci)n o -a+orar to$o un cont&9to $& situacion&s
&str&sant&s; s& pu&$&n co/pro6ar 2Eo $&scu6rir tanto nu&-
-os si%ni.ica$os $& &str:s co/o nu&-as &strat&%ias $& a.ron-
ta/i&nto1 2 s& $iscri/ina p&r.&cta/&nt& &ntr& &+ uso $& &s-
trat&%ias 2 sus r&su+ta$os1 &ntr& otras -&nta7as.
@o &9ist&n $&/asia$os instru/&ntos $&sarro++a$os o a$ap-
ta$os &n Espa*a para &-a+uar &strat&%ias $& a.ronta/i&nto.
Po$&/os citar +a a$aptaci)n $& +a Esca+a $& (o$os $& A.ron-
ta/i&nto
1?
1 &+ Cu&stionario $& Estrat&%ias $& A.ronta/i&nto
Actua+&s
19
1 &+ Cu&stionario $& For/as $& A.ronta/i&nto $&
Acont&ci/i&ntos Estr&sant&s
20
2 +a a$aptaci)n $&+ CAPE
21
.
Aun cuan$o supon&n un a-anc& &9traor$inario &n +a &-a+ua-
ci)n $& +as &strat&%ias $& a.ronta/i&nto &n nu&stro cont&9to1
pr&s&ntan a+%unas +i/itacion&s qu& ;ac&n n&c&sario s&%uir
tra6a7an$o &n &+ $is&*o1 a$aptaci)n 2 r&.ina/i&nto $& instru-
/&ntos $& &-a+uaci)n $&+ a.ronta/i&nto. Estas +i/itacion&s
son $& natura+&'a tanto /&to$)+o%ica co/o $& .unciona+i$a$
pr8ctica. 5on1 &ntr& otras1 ;a6&r si$o conc&6i$os para /u&s-
tras &sp&c!.icas
19
1 ;a6&r si$o a$apta$os &9c+usi-a o casi &9-
c+usi-a/&nt& con uni-&rsitarios
1?120121
1 ;a6&r a$apta$o Inica-
/&nt& una -&rsi)n $isposiciona+
21
1 uti+i'ar una /o$a+i$a$
$icot)/ica $& r&spu&sta
1?
1 pos&&r un nI/&ro $& !t&/s por
&sca+a &9c&si-a/&nt& $ispar
1?120121
2 pr&s&ntar a+%unos !t&/s
car%as n&%ati-as
20121
.
E+ C5, .u& parcia+/&nt& $&sarro++a$o1 co/o +a pr8ctica to-
ta+i$a$ $& +os instru/&ntos $& &-a+uaci)n $& &strat&%ias $&
a.ronta/i&nto1 a partir $& +a Esca+a $& (o$os $& A.ronta-
/i&nto
12
1 aunqu& /8s $& +a /ita$ $& +os !t&/s .u&ron %&n&-
ra$os por +os autor&s uti+i'an$o &ntr&-istas &structura$as1
&ntr&-istas a6i&rtas 2 s&sion&s $& tor/&nta $& i$&as. E+ in-&n-
tario (pool) inicia+ $& 109 !t&/s .u& so/&ti$o a an8+isis .acto-
ria+ 7&r8rquico qu& $io +u%ar a +a &structura qu& s& co/&nta
&n &+ aparta$o $& (at&ria+. E+ instru/&nto .ina+ s& co/puso
$& +os /&7or&s 72 !t&/s1 9 para ca$a una $& +as ? &sca+as pri-
/arias1 2 s& -a+i$) a partir $& una /u&stra $& 39? su7&tos
uni-&rsitarios. "a &structura $& pri/&r or$&n a+can') una &9-
p+icaci)n $&+ >7 = $& +a -arian'a tota+ 2 +os co&.ici&nt&s $&
.ia6i+i$a$ a+.a $& Cron6ac; osci+aron &ntr& 0172 2 019>. E+
C5, s& ;a uti+i'a$o &n in-&sti%acion&s $& a.ronta/i&nto &n
trasp+anta$os
22
1 &n &n.&r/os por -irus C,K
23
1 &n &str:s pos-
trau/8tico
2>
1 &n a/puta$os
25
1 &n auto/uti+a$os
2<
1 &tc. 5in
&/6ar%o1 no conoc&/os &stu$ios $& -a+i$aci)n $& sus pro-
pi&$a$&s psico/:tricas ni ta/poco $& a$aptaci)n a otras
+&n%uas.
3&ni&n$o &n cu&nta +o &9pu&sto &n +os p8rra.os ant&rio-
r&s1 &+ o67&ti-o $& &st& tra6a7o ;a si$o a$aptar &+ C5, a nu&s-
tro &ntorno1 co/pro6an$o sus propi&$a$&s psico/:tricas
con +a /a2or canti$a$ 2 -ari&$a$ posi6+& $& p&rsonas 2 si-
tuacion&s &str&sant&s. En concr&to nos p+ant&a/os tr&s ;i-
p)t&sis:
53 Actas Esp Psiquiatr 2007;35(1):29-39 )+
L 5o6r& +a &structura $&+ instru/&nto: a) s& con.ir/ar8
una &structura $& pri/&r or$&n con oc;o .actor&s asi-
/i+a6+&s a +os o6t&ni$os &n &+ &stu$io ori%ina+ 2 &9p+i-
can$o un porc&nta7& $& -arian'a si/i+ar; b) s& con.ir-
/ar8 una &structura $& s&%un$o or$&n con cuatro
.actor&s qu& co/6inan +os crit&rios Gc&ntra$o &n &+
pro6+&/a .r&nt& a c&ntra$o &n +a &/oci)nH 2 Ga$apta-
ti-o .r&nt& a $&sa$aptati-oH1 2 c) s& con.ir/ar8 una
&structura $& t&rc&r or$&n con $os .actor&s s&%In &+
crit&rio Ga$aptati-o .r&nt& a $&sa$aptati-oH.
L 5o6r& +a consist&ncia int&rna $&+ instru/&nto: s& o6-
t&n$r8n unos ni-&+&s $& consist&ncia int&rna a$&cua-
$os1 si/i+ar&s a+ /&nos a +os $&+ &stu$io ori%ina+.
L 5o6r& +a -a+i$&' con-&r%&nt& $&+ instru/&nto: a) s&
pro$ucir8 un &+&-a$o nI/&ro $& corr&+acion&s &ntr&
+as &strat&%ias $& pri/&r or$&n &n un porc&nta7& si/i-
+ar a+ $&+ &stu$io ori%ina+; b) s& pro$ucir8n +as asocia-
cion&s &sp&ra6+&s s&%In +a +it&ratura &ntr& &+ uso $&
&strat&%ias $& a.ronta/i&nto 2 $isposicion&s 68sicas
$& p&rsona+i$a$1 2 c) s& pro$ucir8n +as asociacion&s
&sp&ra6+&s s&%In +a +it&ratura &ntr& &+ uso $& &strat&-
%ias $& a.ronta/i&nto 2 +a &.icacia p&rci6i$a $& :st&.
M,&ODO
"u-etos y #rocedi.iento
Participaron &n &+ &stu$io un tota+ $& 337 p&rsonas $&
5&-i++a 2 pro-incia1 22< ;o/6r&s 2 111 /u7&r&s con &$a$&s
co/pr&n$i$as &ntr& +os 17 2 55 a*os (29 M 9 a*os $& pro/&-
$io). 3o$as +as /u&stras s& r&co%i&ron inci$&nta+/&nt& &n &+
curso $& $i-&rsas acti-i$a$&s .or/ati-as $& +os autor&s. As!1
un 2? = $& +a /u&stra &ran opositor&s a +as &sca+as 68sicas
$& Cu&rpos 2 Fu&r'as $& 5&%uri$a$ $&+ Esta$o1 un 27 =
a+u/nos uni-&rsitarios $& +as +ic&nciaturas $& Psico+o%!a 2
Psicop&$a%o%!a1 un 2? = $&s&/p+&a$os qu& r&a+i'a6an a+-
%In curso $& For/aci)n Pro.&siona+ Acupaciona+1 un 10 =
po6+aci)n %&n&ra+1 2 por I+ti/o1 otro 10 = po+ic!as +oca+&s.
E+ 72 = $& +as p&rsonas &ran so+t&ras1 &+ 2< = casa$as 2 &+
2 = pr&s&nta6an otro &sta$o ci-i+. 4n 55 = ;a6!a a+can'a$o
&+ ni-&+ aca$:/ico $& D4PEFP1 un 21 = EDEE5A 2 &+ r&stan-
t& 25 = &ran uni-&rsitarios.
"os instru/&ntos .u&ron ap+ica$os co+&cti-a/&nt& 2 $&
.or/a autoa$/inistra$a &n &+ curso $& +a acti-i$a$ .or/ati-
-a por a+%uno $& +os autor&s s&%In +as instruccion&s propias
$& +os proc&$i/i&ntos psico/:tricos $& &-a+uaci)n $& +a
p&rsona+i$a$ (con.i$&ncia+i$a$ $& +a in.or/aci)n1 in&9ist&n-
cia $& r&spu&stas corr&ctas1 &spontan&i$a$ $& r&spu&sta1 &tc.).
5& ;i'o &sp&cia+ ;incapi: &n +as instruccion&s &sp&c!.icas $&+
C5,1 qu& s& $&scri6&n /8s a$&+ant&.
3o$os +os $atos .u&ron proc&sa$os con &+ pro%ra/a
5P5512. A$&/8s $& +os &sta$!sticos $&scripti-os ;a6itua+&s
&n &st& tipo $& &stu$ios1 s& uti+i') &+ an8+isis .actoria+ para
co/pro6ar +a -a+i$&' $& constructo $&+ C5, (co/pon&nt&s
principa+&s con rotaci)n -ari/a9); para +a consist&ncia in-
t&rna1 &+ co&.ici&nt& a+.a $& Cron6ac;1 2 para +a -a+i$&' con-
-&r%&nt&1 &+ co&.ici&nt& $& corr&+aci)n $& P&arson.
Material
4ti+i'a/os $os instru/&ntos $& &-a+uaci)n: &+ ,n-&ntario
$& P&rsona+i$a$ @EA-FF, 21 o6-ia/&nt&1 &+ ,n-&ntario $& Es-
trat&%ias $& A.ronta/i&nto (C5,).
E+ ,n-&ntario $& P&rsona+i$a$ @EA-FF, &s +a -&rsi)n r&$u-
ci$a $&+ @EA-P,-#1 uno $& +os instru/&ntos /8s uti+i'a$os
&n +a &-a+uaci)n $& +os Cinco ran$&s1 &+&/&ntos 68sicos $&
+a &structura p&rsona+ o6t&ni$os a partir $& +a ;ip)t&sis +:9i-
ca &n &+ &stu$io $& +a p&rsona+i$a$. K&/os uti+i'a$o +a
a$aptaci)n &spa*o+a r&a+i'a$a por +a &$itoria+ 3EA so6r&
2.000 p&rsonas1 qu& ;a $&/ostra$o unos !n$ic&s $& .ia6i+i-
$a$ 2 -a+i$&' a$&cua$os
27
: co&.ici&nt&s a+.a $& Cron6ac;
&ntr& 01?2 2 0190; &structura p&nta.actoria+ i$:ntica a+ in-
-&ntario ori%ina+. Consta $& <0 !t&/s qu& s& puntIan s&%In
una &sca+a tipo "iJ&rt $& cinco puntos. Dr&-&/&nt&1 +as cin-
co puntuacion&s o.r&ci$as por &+ in-&ntario son @&uroticis-
/o (ni-&+ $& in&sta6i+i$a$ &/ociona+)1 E9tra-&rsi)n (ni-&+ $&
&n&r%!a 2 socia6i+i$a$)1 Ap&rtura (ni-&+ $& curiosi$a$ int&-
+&ctua+ 2 s&nsi6i+i$a$ &st:tica)1 A/a6i+i$a$ (ni-&+ $& +as t&n-
$&ncias int&rp&rsona+&s $& ac&rca/i&nto o r&c;a'o $& +os
$&/8s) 2 #&sponsa6i+i$a$ (ni-&+ $& autocontro+ 2 auto$&t&r-
/inaci)n).
E+ C5,
1>
pr&s&nta una &structura 7&r8rquica co/pu&sta
por oc;o &strat&%ias pri/arias1 cuatro s&cun$arias 2 $os
t&rciarias. "a p&rsona co/i&n'a por $&scri6ir $&ta++a$a/&n-
t& +a situaci)n &str&sant&. Co/o a-an'a/os &n +a intro$uc-
ci)n1 a &sta $&scripci)n s& pu&$&n ap+icar $i-&rsos proc&$i-
/i&ntos cua+itati-os $& an8+isis. Por &7&/p+o1 a+%unos $&
nosotros uti+i'a/os &+ an8+isis t&9tua+ para &9tra&r cat&%o-
r!as $& si%ni.ica$os so6r& &+ &str:s +a6ora+ 2 su /an&7o &n
una /u&stra $& $&s&/p+&a$os qu& s&%u!an un curso $& For-
/aci)n Pro.&siona+ Acupaciona+
2?
o para pro.un$i'ar &n &+
&str:s 2 &+ /an&7o $& opositor&s a Cu&rpos 2 Fu&r'as $& 5&-
%uri$a$
29
. Post&rior/&nt&1 &+ su7&to cont&sta a 72 !t&/s1 s&-
%In una &sca+a tipo "iJ&rt $& cinco puntos1 con qu: .r&-
cu&ncia ;i'o &n +a situaci)n $&scrita1 +o qu& &9pr&sa ca$a
!t&/. A+ .ina+ $& +a &sca+a s& cont&sta a un !t&/ a$iciona+
ac&rca $& +a auto&.icacia p&rci6i$a $&+ a.ronta/i&nto (GNEn
qu: %ra$o /an&7) a$&cua$a/&nt& +a situaci)nO: na$a1 a+%o1
6astant&1 /uc;o1 tota+/&nt&H).
"as oc;o &sca+as pri/arias son1 6r&-&/&nt&: #&so+uci)n
$& pro6+&/as: &strat&%ias co%niti-as 2 con$uctua+&s &nca-
/ina$as a &+i/inar &+ &str:s /o$i.ican$o +a situaci)n qu& +o
pro$uc&; #&&structuraci)n co%niti-a: &strat&%ias co%niti-as
qu& /o$i.ican &+ si%ni.ica$o $& +a situaci)n &str&sant&;
Apo2o socia+: &strat&%ias r&.&ri$as a +a 6Isqu&$a $& apo2o
&/ociona+; E9pr&si)n &/ociona+: &strat&%ias &nca/ina$as a
+i6&rar +as &/ocion&s qu& acont&c&n &n &+ proc&so $& &str:s;
E-itaci)n $& pro6+&/as: &strat&%ias qu& inc+u2&n +a n&%a-
)2 Actas Esp Psiquiatr 2007;35(1):29-39 5>
ci)n 2 &-itaci)n $& p&nsa/i&ntos o actos r&+aciona$os con
&+ acont&ci/i&nto &str&sant&; P&nsa/i&nto $&si$&rati-o: &s-
trat&%ias co%niti-as qu& r&.+&7an &+ $&s&o $& qu& +a r&a+i$a$
no .u&ra &str&sant&; #&tira$a socia+: &strat&%ias $& r&tira$a
$& a/i%os1 .a/i+iar&s1 co/pa*&ros 2 p&rsonas si%ni.icati-as
asocia$a con +a r&acci)n &/ociona+ &n &+ proc&so &str&san-
t&; Autocr!tica: &strat&%ias 6asa$as &n +a autoincu+paci)n 2
+a autocr!tica por +a ocurr&ncia $& +a situaci)n &str&sant& o
su ina$&cua$o /an&7o.
"as &sca+as s&cun$arias sur%&n $& +a a%rupaci)n &/p!rica
$& +as pri/arias: (an&7o a$&cua$o c&ntra$o &n &+ pro6+&/a:
inc+u2& +as su6&sca+as #&so+uci)n $& pro6+&/as 2 #&&structu-
raci)n co%niti-a1 in$ican$o un a.ronta/i&nto a$aptati-o c&n-
tra$o &n &+ pro6+&/a1 6i&n /o$i.ican$o +a situaci)n1 6i&n su
si%ni.ica$o; (an&7o a$&cua$o c&ntra$o &n +a &/oci)n:
inc+u2& +as su6&sca+as Apo2o socia+ 2 E9pr&si)n &/ociona+1
r&.+&7an$o una a.ronta/i&nto a$aptati-o c&ntra$o &n &+
/an&7o $& +as &/ocion&s qu& a.+oran &n &+ proc&so
&str&sant&; (an&7o in- a$&cua$o c&ntra$o &n &+ pro6+&/a:
inc+u2& +as su6&sca+as E-i- taci)n $& pro6+&/as 2 P&nsa/i&nto
$&si$&rati-o1 in$ican$o un a.ronta/i&nto $&sa$aptati-o
c&ntra$o &n &+ pro6+&/a1 6i&n &-itan$o +as situacion&s
&str&sant&s1 6i&n .antas&an$o so6r& r&a+i$a$&s a+t&rnati-as
pasa$as1 pr&s&nt&s o .uturas; (an&7o ina$&cua$o c&ntra$o &n
+a &/oci)n: inc+u2& +as su6&sca+as #&- tira$a socia+ 2
Autocr!tica1 r&.+&7an$o un a.ronta/i&nto $&s- a$aptati-o
c&ntra$o &n +as &/ocion&s1 p&ro 6asa$o &n &+ ais+a- /i&nto1 +a
autocr!tica 2 +a autoincu+paci)n.
"as &sca+as t&rciarias sur%&n $& +a a%rupaci)n &/p!rica $&
+as s&cun$arias: (an&7o a$&cua$o: inc+u2& +as su6&sca+as
#&so+uci)n $& pro6+&/as1 #&&structuraci)n co%niti-a1 Apo-
2o socia+ 2 E9pr&si)n &/ociona+1 in$ican$o &s.u&r'os acti-os
2 a$aptati-os por co/p&nsar +a situaci)n &str&sant&; (an&-
7o ina$&cua$o: inc+u2& +as su6&sca+as E-itaci)n $& pro6+&-
/as1 P&nsa/i&nto $&si$&rati-o1 #&tira$a socia+ 2 Autocr!ti-
ca1 su%iri&n$o un a.ronta/i&nto pasi-o 2 $&sa$aptati-o.
R/"'0&1DO"
/structura y consistencia interna del C"I
#&a+i'a/os un pri/&r an8+isis .actoria+ so6r& +os 72 !t&/s
$&+ C5, qu& o6tu-o un >? = $& &9p+icaci)n $& +a -arian'a
con oc;o .actor&s. Para $&purar +os !t&/s &+i/ina/os +os
qu& /ostraron corr&+acion&s /&nor&s $& 0130 (!t&/s 11 21 31
51 9 11>1 2?1 371 >51 5> 2 <1).
Co+-i/os a ap+icar &+ an8+isis .actoria+ a +os <1 !t&/s r&s-
tant&s1 o6t&ni&n$o $& nu&-o una so+uci)n $& oc;o .actor&s1
qu& &n &st& caso &9p+ic) &+ 53 = $& +a -arian'a. En &st& /o-
/&nto ;a++a/os +os co&.ici&nt&s $& .ia6i+i$a$ a+.a $& Cron-
6ac; $& +os .actor&s o6t&ni$os1 co/pro6an$o qu& +a &+i/i-
naci)n $& < !t&/s incr&/&ntar!a nota6+&/&nt& $ic;os
co&.ici&nt&s. En concr&to1 +a &+i/inaci)n $& +os !t&/s < 2 >9
incr&/&ntar!a +a .ia6i+i$a$ $& su .actor &n 0111; +a $& +os
!t&/s >0 2 <>1 &n 0110 &n &+ su2o1 2 por I+ti/o1 +a $&+ !t&/
111 &n 0105 &n &+ su2o.
Ap+ica/os $& nu&-o &+ an8+isis .actoria+ a +os 55 !t&/s
r&su+tant&s1 o6t&ni&n$o una &9p+icaci)n $&+ 59 = $& +a -a-
rian'a. Co/pro6an$o qu& &+ .actor con /&nor nI/&ro $&
!t&/s cont&n!a 51 $&ci$i/os +i/itar to$os +os .actor&s a &s-
t& nI/&ro $& !t&/s (corr&+acion&s /a2or&s $& 01>5). 0& &s-
ta .or/a cons&%u!a/os /&nor nI/&ro 2 /a2or r&pr&s&n-
tati-i$a$ $& +os !t&/s1 as! co/o /a2or ;o/o%&n&i$a$ &n
+os .actor&s.
Factori'a/os1 pu&s1 +os >0 !t&/s r&su+tant&s1 o6t&ni&n$o
+a $&.initi-a so+uci)n $& oc;o .actor&s1 qu& consi%ui) una
&9p+icaci)n $&+ <1 = $& +a -arian'a. "os !t&/s ? (G3rat: $&
ocu+tar /is s&nti/i&ntosH1 2 5< (GAcu+t: +o qu& p&nsa6a 2
s&nt!aH) car%aron ori%ina+/&nt& &n &+ .actor E9pr&si)n &/o-
ciona+ 2 &n /&nor /&$i$a &n #&tira$a socia+. 3&ni&n$o &n
cu&nta qu& /ant&n&r+os as! $is/inu!a un 0125 +a .ia6i+i$a$
$&+ pri/&r .actor 2 0112 +a $&+ s&%un$o1 qu& a$&/8s t&n!an
si%no n&%ati-o (+o cua+ $i.icu+ta +a corr&cci)n)1 2 qu& t&)ri-
ca/&nt& s& inc+u!an &n #&tira$a socia+1 $&ci$i/os asi%nar+os
a &st& I+ti/o .actor. Ap+ica$a &sta /o$i.icaci)n1 to$os +os
!t&/s car%aron &n +os .actor&s &sp&ra$os s&%In &+ tra6a7o $&
3o6in &t a+.
1>
1 2 +o ;ici&ron con saturacion&s si%ni.icati-a-
/&nt& /a2or&s &n nu&stro &stu$io. 4ti+i'a/os +a /is/a $&-
no/inaci)n qu& +os autor&s $&+ cu&stionario
1>
:
L Factor 1. #&so+uci)n $& pro6+&/as: inc+u2& +os !t&/s
<51 571 331 >1 2 17 $&+ tra6a7o ori%ina+1 con car%as .ac-
toria+&s $&s$& 01?2 a 01<7.
L Factor 2. Autocr!tica: inc+u2& +os !t&/s 231 >71 311 55 2
<3 $&+ tra6a7o ori%ina+1 con car%as .actoria+&s $&s$&
01?7 a 0179.
L Factor 3. E9pr&si)n &/ociona+: inc+u2& +os !t&/s 271
191 591 >3 2 51 $&+ tra6a7o ori%ina+1 con car%as .acto-
ria+&s $&s$& 017> a 01><.
L Factor >. P&nsa/i&nto $&si$&rati-o: inc+u2& +os !t&/s
3?1 301 221 <2 2 >< $&+ tra6a7o ori%ina+1 con car%as .ac-
toria+&s $&s$& 0179 a 0159.
L Factor 5. Apo2o socia+: inc+u2& +os !t&/s 121 3<1 >>1 <0
2 52 $&+ tra6a7o ori%ina+1 con car%as .actoria+&s $&s$&
017> a 01<5.
L Factor <. #&&structuraci)n co%niti-a: inc+u2& +os !t&/s
<<1 5?1 >21 3> 2 10 $&+ tra6a7o ori%ina+1 con car%as .ac-
toria+&s $&s$& 0172 a 0155.
L Factor 7. E-itaci)n $& pro6+&/as: inc+u2& +os !t&/s 291
211 531 13 2 <9 $&+ tra6a7o ori%ina+1 con car%as .acto-
ria+&s $&s$& 01<7 a 01>>.
L Factor ?. #&tira$a socia+: inc+u2& +os !t&/s >?1 321 721
5< 2 ? $&+ tra6a7o ori%ina+1 con car%as .actoria+&s $&s-
$& 017> a 0139.
En +a ta6+a 1 pr&s&nta/os un r&su/&n co/parati-o $&
r&su+ta$os con r&sp&cto a+ &stu$io ori%ina+. 0&stacan &s-
p&cia+/&nt& $os asp&ctos. En pri/&r +u%ar1 un si%ni.icati-
-o /a2or porc&nta7& tota+ $& -arian'a &9p+ica$a (P 13 =)
con &+ >5 = /&nos $& !t&/s. En s&%un$o +u%ar1 una $istri-
55 Actas Esp Psiquiatr 2007;35(1):29-39 ))
&ala + Co.#arati!a de datos #sico.tricos del C"I
/studio actual &oin et al.
+2
/-e.#lo
3te.s 4ar. 1l$a 3te.s 4ar. 1l$a
#&so+uci)n $& pro6+&/as 5 9 = 01?< 9 5 = 01?2 "uc;: para r&so+-&r &+ pro6+&/a
Autocr!tica 5 9 = 01?9 9 12 = 019> (& cu+p: a /! /is/o
E9pr&si)n &/ociona+ 5 ? = 01?> 9 < = 01?9 0&7: sa+ir /is s&nti/i&ntos para r&$ucir &+ &str:s
P&nsa/i&nto $&si$&rati-o 5 ? = 017? 9 > = 017? 0&s&: qu& +a situaci)n nunca ;u6i&ra &/p&'a$o
Apo2o socia+ 5 ? = 01?0 9 < = 01?9 Encontr: a a+%ui&n qu& &scuc;) /i pro6+&/a
#&&structuraci)n co%niti-a 5 7 = 01?0 9 3 = 01?3 #&pas: &+ pro6+&/a una 2 otra -&' &n /i /&nt&
2 a+ .ina+ -i +as cosas $& una .or/a $i.&r&nt&
E-itaci)n $& pro6+&/as 5 < = 01<3 9 7 = 0172 @o $&7: qu& /& a.&ctara; &-it: p&nsar &n &++o $&/asia$o
#&tira$a socia+ 5 5 = 01<5 9 > = 01?1 Pas: a+%In ti&/po so+o
3ota+ >0 <0 = 72 >7 =
6uci)n /8s ;o/o%:n&a $& +os porc&nta7&s $& -arian'a
&9p+ica$a por +os .actor&s (5 ;asta 9 = .r&nt& a 3 ;asta
12 =).
En &sta /is/a ta6+a po$&/os o6s&r-ar ta/6i:n +os co&.i-
ci&nt&s $& .ia6i+i$a$ a+.a $& Cron6ac;. 3o$os &++os son /u2
&+&-a$os sa+-o +os $& +os .actor&s E-itaci)n $& pro6+&/as 2
#&tira$a socia+1 qu& son a$&cua$os. 5& $istri6u2&n $& .or/a
/u2 si/i+ar a +a $&+ &stu$io ori%ina+1 aunqu& casi si&/pr&
o6t&ni&n$o puntuacion&s a+%o /&nor&s.
A6t&ni$a +a &structura .actoria+ $& pri/&r or$&n1 int&n-
ta/os ;ac&r +o propio con +a $& s&%un$o. Para &++o r&a+i'a-
/os un nu&-o an8+isis .actoria+ a +os oc;o .actor&s $& pri-
/&r or$&n. A6tu-i/os una so+uci)n tri.actoria+1 &n +a cua+
s)+o i$&nti.ica/os c+ara/&nt& &+ .actor (an&7o a$aptati-o
c&ntra$o &n +a &/oci)n (Apo2o socia+ P E9pr&si)n &/ocio-
na+)1 /i&ntras qu& &n &+ s&%un$o s& co/6ina6an &strat&%ias
a$aptati-as 2 $&sa$aptati-as (#&so+uci)n $& pro6+&/as P
#&&structuraci)n co%niti-a P E-itaci)n $& pro6+&/as) 2 &n &+
t&rc&ro s& co/6ina6an &strat&%ias c&ntra$as &n &+ pro6+&/a
con &strat&%ias c&ntra$as &n +a &/oci)n (#&tira$a socia+ P
Autocr!tica P P&nsa/i&nto $&si$&rati-o).
Pro6a/os .or'ar a cuatro .actor&s1 con.ir/8n$os& &+ .ac-
tor (an&7o a$aptati-o c&ntra$o &n +a &/oci)n1 p&ro co/-
p+ic8n$os& +a int&rpr&taci)n $&+ r&sto: +a E-itaci)n $& pro-
6+&/as apar&c!a co/o .actor in$&p&n$i&nt&1 /i&ntras qu& &+
P&nsa/i&nto $&si$&rati-o car%a6a &n &+ r&sto $& +os .actor&s
2 #&&structuraci)n co%niti-a 2 #&tira$a socia+ &n $os $&
&++os.
Por I+ti/o1 int&nta/os .or'ar $ir&cta/&nt& +a &structura
$& t&rc&r or$&n o6t&ni$a &n &+ &stu$io ori%ina+ 2 ta/poco
o6tu-i/os &+ r&su+ta$o &sp&ra$o. (i&ntras qu& &+ pri/&ro
$& +os .actor&s po$r!a asi/i+ars& a+ A.ronta/i&nto a$aptati-
-o1 &n &+ s&%un$o +as &strat&%ias $& a.ronta/i&nto no s&
co/portaron &n &+ s&nti$o &sp&ra$o: #&tira$a socia+ no sa-
tur) &n nin%In .actor1 /i&ntras qu& +a car%a .actoria+ $& +a
E-itaci)n $& pro6+&/as .u& n&%ati-a.
4alide5 con!ergente del C"I
"a ta6+a 2 pr&s&nta +a /atri' $& int&rcorr&+acion&s &ntr&
+as &strat&%ias $& a.ronta/i&nto. Ca$a &strat&%ia s& asoci)
con &ntr& cuatro 2 s&is $& +as otras &strat&%ias $& a.ronta-
/i&nto1 sa+-o E-itaci)n $& pro6+&/as1 qu& +o ;i'o s)+o con
otras $os. Fu&ron si%ni.icati-as 19 $& +as 2? int&rcorr&+acio-
n&s posi6+&s. 5& pro$u7o una concor$ancia $&+ 70 = con &+
&stu$io $& 3o6in &t a+.
1>
1 $&stacan$o +as $os corr&+acion&s
/8s pot&nt&s: #&so+uci)n $& pro6+&/as-#&&structuraci)n
co%niti-a 2 E9pr&si)n &/ociona+-Apo2o socia+.
@os c&ntrar&/os1 por &+ contrario1 &n +os r&su+ta$os $iscor-
$ant&s. 5& pro$u7&ron $os corr&+acion&s qu& no apar&ci&ron &n
&+ &stu$io ori%ina+; tr&s qu&1 a +a in-&rsa1 &n su &stu$io s! +o ;i-
ci&ron 2 &n &+ nu&stro no1 2 por I+ti/o ;u6o tr&s corr&+acion&s
$& si%no contrario &n su &stu$io con r&sp&cto a+ pr&s&nt&. "as
corr&+acion&s o6t&ni$as por nosotros 2 no por +os autor&s $&+
cu&stionario
1>
.u&ron P&nsa/i&nto $&si$&rati-o-Apo2o socia+ 2
P&nsa/i&nto $&si$&rati-o-#&&structuraci)n co%niti-a. "as co-
rr&+acion&s o6t&ni$as &n &+ &stu$io ori%ina+ 2 no por nosotros
.u&ron #&so+uci)n $& pro6+&/as-#&tira$a socia+1 E-itaci)n $&
pro6+&/as-P&nsa/i&nto $&si$&rati-o 2 Autocr!tica-Apo2o so-
cia+. "as corr&+acion&s $& si%no $iscr&pant& con &+ &stu$io ori%i-
na+ .u&ron #&so+uci)n $& pro6+&/as-Autocr!tica1 E9pr&si)n
&/ociona+-#&tira$a socia+ 2 Autocr!tica-Apo2o socia+.
"as corr&+acion&s &ntr& &+ uso $& &strat&%ias $& a.ronta-
/i&nto1 +os ras%os $& p&rsona+i$a$ 2 +a &.icacia p&rci6i$a $&+
a.ronta/i&nto s& pr&s&ntan ta/6i:n &n +a ta6+a 2. Por canti-
)2 Actas Esp Psiquiatr 2007;35(1):29-39 5<
&ala 2 Matri5 de intercorrelaciones entre estrategias de a$ronta.iento 6i57uierda8 y utili5acin
de estrategias9 .edidas de #ersonalidad y e$icacia #erciida del a$ronta.iento 6derecha8
/strategias de a$ronta.iento
/strategias
de a$ronta.iento
1'C R/P R/C //M 1P" P"D R/" /4P
Rasgos
% / O 1 C /:I
Autocr!tica L Q0121RR
#&so+uci)n $& pro6+&/as Q0113R L -0139RR 0132RR 01>>RR 0159RR
#&&structuraci)n co%niti-a 0150RR L -0123RR 012>RR 0130RR 01>1RR
E9pr&si)n &/ociona+ 0111R 010? 011>R L 011>R
Apo2o socia+ 0113R 011?RR 0117RR 0157RR L 012?RR
P&nsa/i&nto $&si$&rati-o 0121RR Q0112R Q0120RR 0120RR 0120RR L 0125RR -011>R 0115R Q0125RR
#&tira$a socia+ 0123RR Q0119RR Q0120RR 0123RR L 0122RR -011<R
E-itaci)n $& pro6+&/as 0132RR 0111R L
Rp S 0105. RR p S 0101. @: n&uroticis/o; E: &9tra-&rsi)n1 A: ap&rtura; A: a/a6i+i$a$; C: r&sponsa6i+i$a$; EF,: &.icacia p&rci6i$a $&+ a.ronta/i&nto.
$a$ $& asociacion&s +as &strat&%ias $& a.ronta/i&nto /8s
$&staca$as .u&ron #&so+uci)n $& pro6+&/as1 #&&structura-
ci)n co%niti-a 2 P&nsa/i&nto $&si$&rati-o1 /i&ntras qu& +os
ras%os /8s $&staca$os .u&ron1 &n &st& or$&n1 E9tra-&rsi)n 2
@&uroticis/o. E+ uso $& +a /ita$ $& +as &strat&%ias $& a.ron-
ta/i&nto s& asoci) con +a &.icacia p&rci6i$a $& :st&. Por in-
t&nsi$a$ $& +a asociaci)n $&stacaron +as corr&+acion&s positi-
-as #&so+uci)n $& pro6+&/as con r&sponsa6i+i$a$ 2 &.icacia
p&rci6i$a1 #&&structuraci)n co%niti-a con &.icacia p&rci6i$a1
2 +as n&%ati-as $&+ @&uroticis/o con #&so+uci)n $& pro6+&-
/as 2 &.icacia p&rci6i$a. En %&n&ra+1 &+ si%no $& to$as +as
asociacion&s .u& &+ &sp&ra$o.
DI"C'"I(%
E+ o67&ti-o &s&ncia+ $&+ tra6a7o &ra a$aptar a nu&stro
&ntorno &+ C5, co/pro6an$o sus propi&$a$&s psico/:tri-
cas &n una /u&stra $i-&rsa $& p&rsonas 2 situacion&s &s-
tr&sant&s.
Para &/p&'ar $ir&/os qu& &+ instru/&nto ;a $&/ostra$o
una &structura $& pri/&r or$&n i$:ntica a +a $&+ &stu$io
(aunqu& no +as $& s&%un$o 2 t&rc&r or$&n)1 unos ni-&+&s $&
consist&ncia int&rna &+&-a$os 2 una -a+i$&' con-&r%&nt& su-
.ici&nt& con to$as +as /&$i$as uti+i'a$as: $isposicion&s $&
p&rsona+i$a$1 &.icacia p&rci6i$a $&+ a.ronta/i&nto 2 uso $&
otras &strat&%ias $& a.ronta/i&nto.
Con r&sp&cto a +a pri/&ra ;ip)t&sis1 ;&/os o6t&ni$o una
&structura .actoria+ $& pri/&r or$&n tota+/&nt& coinci$&nt&
con &+ &stu$io ori%ina+. 0& ;&c;o ;&/os cons&r-a$o +as $&-
no/inacion&s &9actas. E+ instru/&nto ;a cons&r-a$o $os
propi&$a$&s $& %ran uti+i$a$ pr8ctica: &+ /is/o nI/&ro $&
!t&/s por .actor 2 +a in&9ist&ncia $& car%as n&%ati-as &n +os
!t&/s. A$&/8s1 tras una $&puraci)n conci&n'u$a1 ;&/os
cons&%ui$o r&$ucir &+ nI/&ro $& !t&/s $& +os 72 $&+ &stu$io
ori%ina+ a +os >0 /8s r&pr&s&ntati-os1 +o cua+ a*a$& otra
-&nta7a pr8ctica1 +a $& +a 6r&-&$a$. T to$o &++o consi%ui&n$o
un porc&nta7& $& -arian'a &9p+ica$a si%ni.icati-a/&nt& /a-
2or para to$a +a &structura .actoria+ 2 con un r&parto /8s
;o/o%:n&o $& +a -arian'a &9p+ica$a por +os .actor&s.
5in &/6ar%o1 no ;&/os po$i$o con.ir/ar +as &structuras
$& s&%un$o 2 t&rc&r or$&n o6t&ni$as por 3o6in &t a+.
1>
. En +a
$& s&%un$o or$&n s)+o coinci$i) &+ .actor (an&7o a$aptati-
-o c&ntra$o &n +a &/oci)n1 /i&ntras qu& &n +os otros $os
apar&ci&ron /&'c+a$as &strat&%ias a priori a$aptati-as (#&-
so+uci)n $& pro6+&/as 2 #&&structuraci)n co%niti-a) con &s-
trat&%ias a priori $&sa$aptati-as (E-itaci)n $& pro6+&/as)1 2
&strat&%ias c&ntra$as &n +a &/oci)n (Autocr!tica 2 #&tira$a
socia+) con &strat&%ias c&ntra$as &n &+ pro6+&/a (P&nsa-
/i&nto $&si$&rati-o). "a &structura $& t&rc&r or$&n ni si-
qui&ra .u& .acti6+&. 5)+o .or'an$o una $& s&%un$o or$&n
con $os .actor&s o6tu-i/os un .actor co/o (an&7o a$apta-
ti-o (#&so+uci)n $& pro6+&/as1 #&&structuraci)n co%niti-a1
E9pr&si)n &/ociona+ 2 Apo2o socia+)1 p&ro .u& i/posi6+& o6-
t&n&r &+ s&%un$o1 2a qu& #&tira$a socia+ no car%) &n +a so+u-
ci)n 2 E-itaci)n $& pro6+&/as +o ;i'o n&%ati-a/&nt&.
"as oc;o &strat&%ias o6t&ni$as por &+ C5, (o asi/i+a6+&s)
-i&n&n apar&ci&n$o &n +a in-&sti%aci)n $& .or/a consist&n-
t& con $i-&rsos instru/&ntos co/o &+ UAC o &+ CAPE 2 s&
con.ir/an1 por tanto1 co/o &strat&%ias %&n:ricas $& a.ron-
ta/i&nto $& situacion&s &str&sant&s
12113
. Atro asunto /8s
co/p+&7o &s cons&%uir a%rupar+as &n cat&%or!as /8s %&n&ra-
+&s qu& p&r/itan +a co/paraci)n &ntr& &stu$ios & instru-
/&ntos $i.&r&nt&s. "os r&su+ta$os $& nu&stro tra6a7o no
apo2an +a i$&a $& qu& pu&$an a%rupars& (a+ /&nos &ntr& su-
7&tos) s&%In un crit&rio $& &.icacia1 ni siqui&ra s&%In &+ c+8-
sico crit&rio c&ntra$as &n &+ pro6+&/a .r&nt& a c&ntra$as &n
+a &/oci)n. E+ .unciona/i&nto $& +as &strat&%ias par&c& s&r
57 Actas Esp Psiquiatr 2007;35(1):29-39 );
/8s co/p+&7o 2 no &s &9tra*o qu& .actori'acion&s $& or$&n
sup&rior &n/ascar&n i/portant&s $i.&r&ncias &ntr& &strat&-
%ias
11
. En -ista $& to$o &++o $&ci$i/os a$aptar &+ C5, uti+i-
'an$o s)+o +as &strat&%ias 68sicas 2 concr&tas.
Con r&sp&cto a +a s&%un$a ;ip)t&sis1 con.ir/a/os unos
&+&-a$os ni-&+&s $& consist&ncia int&rna1 aunqu& &n %&n&ra+
a+%o /&nor&s qu& +os $&+ &stu$io ori%ina+1 $&6i$o qui'8s a+
/&nor nI/&ro $& !t&/s por .actor. Aun cuan$o nu&stros
ni-&+&s &st8n &n consonancia con +os o6t&ni$os por otros
instru/&ntos
1511<120121
1 ;a2 qu& int&rpr&tar cui$a$osa/&nt&
&stos r&su+ta$os &n &+ 8/6ito concr&to $& +a &-a+uaci)n $&
+as &strat&%ias $& a.ronta/i&nto1 $&6i$o a qu& &s .acti6+&
qu& &+ uso $& una so+a &strat&%ia r&su+t& &.&cti-o para una
p&rsona &n una situaci)n 2 un /o/&nto $a$os 2 pu&$& qu&
+as puntuacion&s &n &+ r&sto $& &strat&%ias s&an 6a7as o nu-
+as
11
. Por tanto1 unos ni-&+&s /&nor&s $& consist&ncia int&r-
na ta/poco $&6&r!an s&r pr&ocupant&s.
"a t&rc&ra ;ip)t&sis s& r&.&r!a a +a -a+i$&' con-&r%&nt& $&+
instru/&nto. Por una part& -a+ora/os +as int&rcorr&+acion&s
&ntr& +as &strat&%ias $& a.ronta/i&nto porqu& +a in-&sti%a-
ci)n $&/u&stra qu& &+ uso $& unas &strat&%ias pu&$& aso-
ciars& a+ $& otras
11
. En &st& s&nti$o s& pro$u7&ron +as asocia-
cion&s &sp&ra$as1 si/i+ar&s a +as o6t&ni$as &n &+ &stu$io
ori%ina+ &n un 70 = $& +os casos1 2 con%ru&nt&s con +o o6t&-
ni$o con otros instru/&ntos
20121
. 5in &/6ar%o1 &s int&r&san-
t& co/pro6ar c)/o +a $iscr&pancia &ntr& nu&stro &stu$io 2
&+ $& 3o6in &t a+.
1>
&n cuanto a+ s&nti$o $& a+%unas asocia-
cion&s no a+t&ra +a +)%ica $&+ .unciona/i&nto $& +as &strat&-
%ias. Por &7&/p+o1 &n &+ &stu$io ori%ina+ autocriticars& incr&-
/&nta +a pro6a6i+i$a$ $& r&so+-&r &+ pro6+&/a1 /i&ntras qu&
&n &+ nu&stro ocurr& +o contrario. "os $os r&su+ta$os son &s-
p&ra6+&s porqu& pu&$&n ocurrir a/6as situacion&s &n .un-
ci)n $& +a p&rsona1 +a situaci)n 2 &+ /o/&nto &n &+ qu& s&
uti+ic&n $ic;as &strat&%ias.
En cuanto a +as $isposicion&s1 &9ist& a6un$ant& +it&ratura
so6r& +a r&+aci)n &ntr& +a uti+i'aci)n $& &strat&%ias $& a.ron-
ta/i&nto 2 +a p&rsona+i$a$1 inc+u2&n$o +a &.icacia $&+ a.ron-
ta/i&nto. En &st& s&nti$o +as asociacion&s .u&ron +as &sp&ra-
$as1 o6s&r-an$o c+ara/&nt& $os p&r.i+&s 6i&n $i.&r&ncia$os:
&+ $& +as p&rsonas &/ociona+/&nt& &sta6+&s1 &9tra-&rti$as 2
r&sponsa6+&s1 qu& ti&n$&n a r&so+-&r +a situaci)n o ca/6iar
su si%ni.ica$o 2 p&rci6&n su a.ronta/i&nto co/o &.ica'1 2 &+
$& +as p&rsonas in&sta6+&s & intro-&rti$as1 qu& ti&n$&n a r&-
tirars& socia+/&nt& 2 a $&s&ar qu& +a situaci)n no ;u6i&ra
ocurri$o 2 p&rci6&n poca &.icacia &n su a.ronta/i&nto. Es-
tos r&su+ta$os son con%ru&nt&s con +os $& $i-&rsos &stu-
$ios
<-9
. Para i+ustrar+o co/&ntar&/os1 por +a a.ini$a$ con
nu&stros r&su+ta$os1 &+ tra6a7o $& Co++rat; 2 3or%&rs&n
9
1
qui&n&s uti+i'aron ta/6i:n &+ @EA. Estos autor&s o6tu-i&ron
oc;o p&r.i+&s $& a.ronta/i&nto. 0os $& &++os .u&ron casi
i$:nticos a +os nu&stros: uno1 qu& $&no/inaron ins&%uro1
caract&ri'a$o por a+tos ni-&+&s $& n&uroticis/o 2 6a7os $&
&9tra-&rsi)n1 2 otro qu& $&no/inaron &/pr&sario1 caract&-
ri'a$o por a+tos ni-&+&s $& &9tra-&rsi)n 2 r&sponsa6i+i$a$ 2
6a7os $& n&uroticis/o. E+ pri/&r p&r.i+ s& asoci) con un /a-
2or uso $& &strat&%ias $& a.ronta/i&nto $is.unciona+&s 2
/&nor $& &strat&%ias c&ntra$as &n &+ pro6+&/a. Por &+ con-
trario1 +as p&rsonas con &+ s&%un$o p&r.i+ uti+i'aron /8s &s-
trat&%ias c&ntra$as &n &+ pro6+&/a 2 /&nos &strat&%ias $is-
.unciona+&s.
A /o$o $& conc+usi)n1 +a a$aptaci)n $&+ C5, ;a r&su+ta$o
satis.actoria. 5us 6u&nas propi&$a$&s psico/:tricas1 su 6r&-
-&$a$1 +a s&nci++&' $& su ap+icaci)n 2 corr&cci)n1 +a -&rsati+i-
$a$ &n &+ an8+isis $& situacion&s &str&sant&s1 pu$i&n$o $&ta-
++ar o %&n&ra+i'ar a -o+unta$1 2 +a posi6i+i$a$ $& co/6inar
in.or/aci)n cua+itati-a con cuantitati-a1 &ntr& otras cua+i-
$a$&s1 ;ac&n qu& /&r&'ca +a p&na consi$&rar su uso1 no
s)+o &n +a in-&sti%aci)n1 sino ta/6i:n &n +a pr8ctica c+!nica.
<I<0IO=R1:31
1. Fi&rro A. Para una ci&ncia $&+ su7&to. ,n-&sti%aci)n $& +a p&rso-
na(+i$a$). Darc&+ona: Ant;ropos1 1993.
2. "a'arus #5. Ps2c;o+o%ica+ str&ss an$ t;& copin% proc&ss. @&B
TorJ: (craB Ki++1 19<<.
3. "a'arus #5. Estr:s 2 &/oci)n. (an&7o & i/p+icacion&s &n nu&stra
sa+u$. Di+6ao: 0&sc+&: $& DroB&r1 2000.
>. P&+&c;ano C. Psico+o%!a sist&/8tica $& +a p&rsona+i$a$. Darc&+o-
na: Ari&+1 2000.
5. (oos #K1 Ko+a;an CJ. 0ispositiona+ an$ cont&9tua+ p&rsp&cti-&s
on copin%: toBar$ an int&%rati-& .ra/&BorJ. J C+in Ps2c;o+ 2003;
59:13?7->03.
<. 0a-i$ JP1 5u+s J. Copin% &..orts in $ai+2 +i.&: ro+& o. 6i% .i-& traits
an$ pro6+&/ appraisa+s. J P&rs 1999;<7:2<5-9>.
7. Douc;ar$ . Co%niti-& appraisa+s1 n&uroticis/1 an$ op&nn&ss as
corr&+at&s o. copin% strat&%i&s: an int&%rati-& /o$&+ o. a$apta-
tion to /arita+ $i..icu+ti&s. Can J D&;a- 5ci 2003;35:1-12.
?. Douc;ar$ 1 ui++&/&tt& A1 "an$r2-":%&r @. 5ituationa+ an$
0ispositiona+ Copin%: an E9a/ination o. t;&ir #&+ation to P&r-
sona+it21 Co%niti-& Appraisa+s1 an$ Ps2c;o+o%ica+ 0istr&ss. Eur J
P&rs 200>;1?:221-3?.
9. Co++rat; (1 3or%&rs&n 5. P&rsona+it2 t2p&s an$ copin%. P&rs ,n$i-
-i$ 0i. 2000;29:3<7-7?.
10. F&r%uson E. P&rsona+it2 an$ copin% traits: a 7oint .actor ana+2sis.
Dr J K&a+t; Ps2c;o+ 2001;<:311-325.
11. Fo+J/an 51 (osJoBit' J3. Copin%: pit.a++s an$ pro/is&. Annu
#&- Ps2c;o+ 200>;55:7>5-7>.
12. Fo+J/an 51 "a'arus #5. An ana+2sis o. copin% in a /i$$+& a%&$
co//unit2 sa/p+&. J K&a+t; 5oc D&;a- 19?0;21:219-39.
13. Car-&r C51 5c;&i&r (F1 U&intrau6 JV. Ass&ssin% copin% strat&-
%i&s: a t;&or&tica++2 6as&$ approac;. J P&rs 5oc Ps2c;o+ 19?9;
5<:2<7-?3.
1>. 3o6in 0"1 Ko+ro2$ VA1 #&2no+$s #C1 Vi%a+ JV. 3;& ;i&rarc;ica+
.actor structur& o. t;& Copin% 5trat&%i&s ,n-&ntor2. Co%nit 3;&r
#&s 19?9;13:3>3-<1.
15. A/irJ;an JK. A .actor ana+2tica++2 $&ri-&$ /&asur& o. copin%:
t;& Copin% 5trat&%2 ,n$icator. J P&rs 5oc Ps2c;o+ 1990;59:
10<<-7>.
1<. En$+&r @51 ParJ&r J0A. (u+ti$i/&nsiona+ ass&ss/&nt o. copin%:
a critica+ &-a+uation. J P&rs 5oc Ps2c;o+ 1990;5?:?>>-5>.
17. AspinBa++ "1 3a2+or 5E. A stitc; in ti/&: s&+.-r&%u+ation an$
proacti-& copin%. Ps2c;o+ Du++ 1997;121:>17-3<.
)> Actas Esp Psiquiatr 2007;35(1):29-39 5?
1?. 58nc;&'-C8no-as J. E-a+uaci)n $& +as &strat&%ias $& a.ronta-
/i&nto. En: Du&+a-Casa+ 1 Ca6a++o CE1 &$itors. (anua+ $& Psico-
+o%!a C+!nica Ap+ica$a. (a$ri$: 5i%+o WW,1 1991.
19. P&+&c;ano C. P&rsona+i$a$ 2 &strat&%ias $& a.ronta/i&nto &n
paci&nt&s cr)nicos. An8+ (o$i. Con$uct 1992;1?:1<7-201.
20. #o$r!%u&'-(ar!n J1 3&ro+ (C1 ")p&'-#oi% 51 Pastor (A. E-a+ua-
ci)n $&+ a.ronta/i&nto $&+ &str:s: propi&$a$&s psico/:tricas
$&+ cu&stionario $& .or/as $& a.ronta/i&nto $& acont&ci/i&n-
tos &str&sant&s. #&- Psico+ 5a+u$ 1992;>:59-?>.
21. Cr&spo (1 Cru'a$o JA. "a &-a+uaci)n $&+ a.ronta/i&nto: a$ap-
taci)n &spa*o+a $&+ Cu&stionario CAPE con una /u&stra $& &s-
tu$iant&s uni-&rsitarios. An8+ (o$i. Con$uct 1997;23:797-
?30.
22. 3i9 AP1 Fra'i&r PA. 3;& 4s& o. #&+i%ious Copin% 0urin% 5tr&ss.u+
"i.& E-&nts. J Consu+t C+in Ps2c;o+ 199?;<<:>11-22.
23. Dac;anas PJ1 Vu++%r&n VA1 5c;Bart' V51 "ani&r D1 (c0ani&+
J51 5/it; J1 &t a+. Pr&$ictors o. Ps2c;o+o%ica+ A$7ust/&nt in
sc;oo+- a%& c;i+$r&n in.&ct&$ Bit; K,C. J P&$iatr Ps2c;o+
2001;2<:
3>3-52.
2>. @a7a-its "(1 U&iss #01 5;aB 5#. A c+inica+ pro.i+& o. Bo/&n
Bit; P350 an$ su6stanc& $&p&n$&nc&. Ps2c;o+ A$$ict D&;a- 1999;
13:9?-10>.
25. "i-n&; K1 AntonaJ #F1 &r;ar$t J. (u+ti$i/&nsiona+ in-&sti%a-
tion o. t;& structur& o. copin% a/on% p&op+& Bit; a/puta-
tions. Ps2c;oso/atics 2000;>1:235->>.
2<. Kain&s J1 Ui++ia/s C". Copin% an$ Pro6+&/ 5o+-in% o. 5&+.-(u-
ti+ators. J C+in Ps2c;o+ 1997;53:177Q?<.
27. Costa P31 (cCra& ##. ,n-&ntario @EA r&$uci$o $& cinco .actor&s
(@EA-FF,): /anua+ pro.&siona+. (a$ri$: 3EA E$icion&s1 1999.
2?. Cano-arc!a FJ1 arc!a-(art!n&' J1 Antu*a-D&++&r!n (A. P&rsona-
+i$a$ 2 si%ni.ica$os protot!picos $& &str:s +a6ora+ &n $&s&/p+&a-
$os. En: ,, Con%r&so @aciona+ 5oci&$a$ Espa*o+a para +a ,n-&sti%a-
ci)n $& +as 0i.&r&ncias ,n$i-i$ua+&s (5E,0,). Darc&+ona1 2003; p. <2.
29. arc!a-(art!n&' J1 Cano-arc!a FJ1 Antu*a-D&++&r!n (A.
"inJin% +&-&+s in p&rsona+it2: r&+ations;ips 6&tB&&n traits1
copin%1 p&rso- na+ stri-in%s an$ narrati-&s in co/p&titors. En: 0&
#aa$ D1 Dar&+$s 01 Can Au$&n;o-&n V1 X&& C$1 &$itors. ronin%&n
(3;& @&t;&r+an$s)1
12
t;
Europ&an Con.&r&nc& on P&rsona+it21 200>.
59 Actas Esp Psiquiatr 2007;35(1):29-39 )?
1ne@o + In!entario de /strategias de 1$ronta.iento
6&oin9 Aolroyd9 Reynolds y Kigal9 +9B9. 1da#tacin #or Cano9 RodrCgue5 y =arcCa9 2**>8
E+ prop)sito $& &st& cu&stionario &s &ncontrar &+ tipo $& situacion&s qu& causa pro6+&/as a +as p&rsonas &n su -i$a coti$iana 2 c)/o
:stas s& &n.r&ntan a &stos pro6+&/as. Pi&ns& $urant& unos /inutos &n un ;&c;o o situaci)n qu& ;a si$o /u2 &str&sant& para ust&$ &n &+
I+ti/o /&s. Por &str&sant& &nt&n$&/os una situaci)n qu& causa pro6+&/as1 +& ;ac& s&ntirs& a uno /a+ o qu& cu&sta /uc;o &n.r&ntars& a
&++a. Pu&$& s&r con +a .a/i+ia1 &n +a &scu&+a1 &n &+ tra6a7o1 con +os a/i%os1 &tc. 0&scri6a &sta situaci)n &n &+ &spacio &n 6+anco $& &sta p8-
%ina. Escri6a qu: ocurri) & inc+u2a $&ta++&s co/o &+ +u%ar1 qui:n o qui:n&s &sta6an i/p+ica$os1 por qu: +& $io i/portancia 2 qu: ;i'o
ust&$. "a situaci)n pu&$& &star suc&$i&n$o a;ora o pu&$& ;a6&r suc&$i$o 2a. @o s& pr&ocup& por si &st8 /&7or o p&or &scrito o /&7or o
p&or or%ani'a$o1 s)+o &scr!6a+a ta+ 2 co/o s& +& ocurra. ContinI& &scri6i&n$o por $&tr8s si &s n&c&sario.
)B Actas Esp Psiquiatr 2007;35(1):29-39 <0
1ne@o + In!entario de /strategias de 1$ronta.iento
6&oin9 Aolroyd9 Reynolds y Kigal9 +9B9. 1da#tacin #or Cano9 RodrCgue5 y =arcCa9 2**>8
0& nu&-o pi&ns& unos /inutos &n +a situaci)n o ;&c;o qu& ;a2a &+&%i$o. #&spon$a a +a si%ui&nt& +ista $& a.ir/acion&s 6as8n$os& &n
c)/o /an&7) ust&$ &sta situaci)n. "&a ca$a .ras& 2 $&t&r/in& &+ %ra$o &n qu& ust&$ ;i'o +o qu& ca$a .ras& in$ica &n +a situaci)n qu&
ant&s &+i%i) /arcan$o &+ nI/&ro qu& corr&spon$a:
0: &n a6so+uto; 1: un poco; 2: 6astant&; 3: /uc;o; >: tota+/&nt&
Est: s&%uro $& qu& r&spon$& a to$as +as .ras&s 2 $& qu& /arca s)+o un nI/&ro &n ca$a una $& &++as. @o ;a2 r&spu&stas corr&ctas o
incorr&ctas; s)+o s& &-a+Ia +o qu& ust&$ ;i'o1 p&ns) o sinti) &n &s& /o/&nto.
In!entario de /strategias de 1$ronta.iento
1. "uc;: para r&so+-&r &+ pro6+&/a 0 1 2 3 >
2. (& cu+p: a /! /is/o 0 1 2 3 >
3. 0&7& sa+ir /is s&nti/i&ntos para r&$ucir &+ &str:s 0 1 2 3 >
>. 0&s&: qu& +a situaci)n nunca ;u6i&ra &/p&'a$o 0 1 2 3 >
5. Encontr: a a+%ui&n qu& &scuc;) /i pro6+&/a 0 1 2 3 >
<. #&pas: &+ pro6+&/a una 2 otra -&' &n /i /&nt& 2 a+ .ina+ -i +as cosas $& una .or/a $i.&r&nt& 0 1 2 3
>
7. @o $&7: qu& /& a.&ctara; &-it: p&nsar &n &++o $&/asia$o 0 1 2 3 >
?. Pas: a+%In ti&/po so+o 0 1 2 3 >
9. (& &s.orc: para r&so+-&r +os pro6+&/as $& +a situaci)n 0 1 2 3 >
10. (& $i cu&nta $& qu& &ra p&rsona+/&nt& r&sponsa6+& $& /is $i.icu+ta$&s 2 /& +o r&proc;: 0 1 2 3
>
11. E9pr&s: /is &/ocion&s1 +o qu& s&nt!a 0 1 2 3 >
12. 0&s&: qu& +a situaci)n no &9isti&ra o qu& $& a+%una /an&ra t&r/inas& 0 1 2 3 >
13. Ka6+: con una p&rsona $& con.ian'a 0 1 2 3 >
1>. Ca/6i: +a .or/a &n qu& -&!a +a situaci)n para qu& +as cosas no par&ci&ran tan /a+as 0 1 2 3 >
15. 3rat: $& o+-i$ar por co/p+&to &+ asunto 0 1 2 3 >
1<. E-it: &star con %&nt& 0 1 2 3 >
17. Kic& .r&nt& a+ pro6+&/a 0 1 2 3 >
1?. (& critiqu: por +o ocurri$o 0 1 2 3 >
19. Ana+ic: /is s&nti/i&ntos 2 si/p+&/&nt& +os $&7: sa+ir 0 1 2 3 >
20. 0&s&: no &ncontrar/& nunca /8s &n &sa situaci)n 0 1 2 3 >
21. 0&7: qu& /is a/i%os /& &c;aran una /ano 0 1 2 3 >
22. (& con-&nc! $& qu& +as cosas no &ran tan /a+as co/o par&c!an 0 1 2 3
>
23. Yuit: i/portancia a +a situaci)n 2 no quis& pr&ocupar/& /8s 0 1 2 3 >
2>. Acu+t: +o qu& p&nsa6a 2 s&nt!a 0 1 2 3 >
25. 5up& +o qu& ;a6!a qu& ;ac&r1 as! qu& $o6+: /is &s.u&r'os 2 trat: con /8s !/p&tu $& ;ac&r
qu&
+as cosas .uncionaran 0 1 2 3 >
2<. (& r&cri/in: por p&r/itir qu& &sto ocurri&ra 0 1 2 3 >
27. 0&7: $&sa;o%ar /is &/ocion&s 0 1 2 3 >
2?. 0&s&: po$&r ca/6iar +o qu& ;a6!a suc&$i$o 0 1 2 3 >
29. Pas: a+%In ti&/po con /is a/i%os 0 1 2 3 >
30. (& pr&%unt: qu: &ra r&a+/&nt& i/portant& 2 $&scu6r! qu& +as cosas no &sta6an tan /a+ $&spu:s $& to$o 0 1 2 3
>
31. (& co/port: co/o si na$a ;u6i&ra pasa$o 0 1 2 3 >
32. @o $&7: qu& na$i& supi&ra co/o /& s&nt!a 0 1 2 3 >
33. (antu-& /i postura 2 +uc;: por +o qu& qu&r!a 0 1 2 3 >
3>. Fu& un &rror /!o1 as! qu& t&n!a qu& su.rir +as cons&cu&ncias 0 1 2 3 >
35. (is s&nti/i&ntos &ran a6ru/a$or&s 2 &sta++aron 0 1 2 3 >
3<. (& i/a%in: qu& +as cosas po$r!an s&r $i.&r&nt&s 0 1 2 3 >
37. P&$! cons&7o a un a/i%o o .a/i+iar qu& r&sp&to 0 1 2 3 >
3?. (& .i7: &n &+ +a$o 6u&no $& +as cosas 0 1 2 3 >
39. E-it: p&nsar o ;ac&r na$a 0 1 2 3 >
>0. 3rat: $& ocu+tar /is s&nti/i&ntos 0 1 2 3 >
<1 Actas Esp Psiquiatr 2007;35(1):29-39 )9
1ne@o + In!entario de /strategias de 1$ronta.iento
6&oin9 Aolroyd9 Reynolds y Kigal9 +9B9. 1da#tacin #or Cano9 RodrCgue5 y =arcCa9 2**>8
In!entario de /strategias de 1$ronta.iento 6cla!es de correccin8
#&so+uci)n $& pro6+&/as (#EP) 01 P 09 P 17 P 25 P 33
Autocr!tica (A4C) 02 P 10 P 1? P 2< P 3>
E9pr&si)n &/ociona+ (EE() 03 P 11 P 19 P 27 P 35
P&nsa/i&nto $&si$&rati-o (P50) 0> P 12 P 20 P 2? P 3<
Apo2o socia+ (AP5) 05 P 13 P 21 P 29 P 37
#&&structuraci)n co%niti-a (#EC) 0< P 1> P 22 P 30 P 3?
E-itaci)n $& pro6+&/as (ECP) 07 P 15 P 23 P 31 P 39
#&tira$a socia+ (#E5) 0? P 1< P 2> P 32 P >0
In!entario de /strategias de 1$ronta.iento 6are.o8
Pc R/P 1'& //M P"D 1P" R/C /4P R/" Pc
1 1 1
2 2 0 0 0 2
3 3 1 1 1 3
> > 0 1 2 2 >
5 5 1 2 3 2 0 5
10 < 3 > > > 1 10
15 ? > 5 5 5 2 0 15
20 10 > < < < 2 1 20
25 11 5 7 7 < 3 1 25
30 12 0 5 ? ? 7 3 2 30
35 13 1 < 9 ? ? > 2 35
>0 1> 2 7 10 9 9 > 2 >0
>5 15 3 ? 12 10 9 5 3 >5
50 1< 3 9 12 11 10 5 3 50
55 1< > 9 13 12 11 < > 55
<0 1< 5 10 1> 13 12 7 > <0
<5 17 < 11 15 13 12 7 5 <5
70 1? 7 11 1< 1> 13 ? 5 70
75 19 ? 12 1< 15 1> ? < 75
?0 19 10 1> 17 1< 15 9 7 ?0
?5 20 12 15 1? 17 1< 10 ? ?5
90 20 1> 1< 19 1? 17 11 9 90
95 20 1< 1? 20 19 1? 13 11 95
9< 20 17 1? 20 20 19 13 11 9<
97 20 1? 19 20 20 19 1> 11 97
9? 20 20 20 20 20 1912? 1< 13 9?
99 20 20 20 20 20 20 1< 15 99
(&$ia 1>125 5111 ?19? 111<< 10193 10117 51?1 3193 (&$ia
03 5101 5105 5105 5105 5112 >19> 31?9 3153 03
@ 335 335 335 33> 332 335 33> 33> @