Sei sulla pagina 1di 13

1 DE PSICOPEDAGOGA

MTODOS Y TCNICAS DE
INVESTIGACIN SOCIOLGICA
Mtodos y tcnc!s d" n#"st$!c%n soco&%$c!
CURSO ACADMICO: 1999 - 2000
M Inmaculada Calatrava Ruiz
E!"ranza Samani"#$ %arc&a
'(#)
1) I*+RODUCCI,* ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) 2
2) M+ODO DEDUC+I-O )))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) .
.) M+ODO I*DUC+I-O )))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) .
/) M+ODO 0I'O++ICO 1 DEDUC+I-O ))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))
2
2) A*E3O )))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) 11
4) 5I56IO%RA78A )))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))))) 12
2
Mtodos y tcnc!s d" n#"st$!c%n soco&%$c!
En "t" tra9a:$; vam$ a "<!licar "l m=t$d$ >i!$t=tic$ - d"ductiv$ ? div"ra
$9:"ci$n" @u" !lant"an ci"rt$ a!"ct$ d" =t") 'ara "ll$; c$nid"ram$
n"c"ari$ r"Al":ar !r"viam"nt" l$ @u" " "nti"nd" !$r m=t$d$ ci"nt&Aic$ ?
al#una n$ci$n" 9(ica $9r" l$ m=t$d$ inductiv$ ? d"ductiv$; !ara l$ cual"
>"m$ cr"ad$ un$ a!artad$ !r$!i$)
A& !u"; c$nid"rand$ @u" la ci"ncia ti"n" un car(ct"r "<!licativ$ 1
c$m!r"niv$ B"<!lica 1? a?uda a& a c$m!r"nd"r- C!r$9l"maD; " d"cir; >"c>$
@u" d" !$r & a!ar"c"n c$m$ in"<!lica9l" ? !r$9l"m(tic$E "l m=t$d$ ci"nt&Aic$
vi"n" a "r "l camin$ B"#Fn la "tim$l$#&a d"l t=rmin$E @u" i#u"n l$ ci"nt&Aic$
!ara d"cu9rir la "<!licaciGn d" l$ !r$9l"ma !lant"ad$ B"<!licaciGn @u" "r(
una >i!Gt"i; una l"? $ una t"$r&aE; ? :utiAicar dic>a "<!licaciGn)
6$ #rand" cr"ad$r" d" m=t$d$ ci"nt&Aic$ !"rt"n"c"n al i#l$ 3-II:
5ac$n Bm=t$d$ inductiv$; d"arr$llad$ m( tard" !$r H)S) Mill "n "l i#l$ 3I3E;
D"cart" ? 6"i9niz Bm=t$d$ d"ductiv$E cr"&an "n "l car(ct"r inAali9l" d"l
m=t$d$) 5atar&a a!licar una r"#la "ncilla !ara @u" avanzara la ci"nciaI ? la
r"#la "ran tan im!l" @u" n$ >ac&a t"n"r #ran tal"nt$ ni #ran !r"!araciGn)
Sin "m9ar#$; nin#un$ d" "ll$ c$ni#uiG #ran c$a c$n l$ m=t$d$) Jui=n & l$
>iz$ Au" %alil"$; !"r$ n$ !"rdiG "l ti"m!$ A$rmuland$ c(n$n" m"t$d$lG#ic$I "
d"dicG a !r$!$n"r >i!Gt"i ? !$n"rla a !ru"9a "<!"rim"ntalm"nt")
Actualm"nt"; " a9" @u" n$ >a? !$i9ilidad d" A$rmular un m=t$d$ d" inv"nciGn)
3
Mtodos y tcnc!s d" n#"st$!c%n soco&%$c!
6a >i!Gt"i " Cinv"ntanD in m=t$d$ al#un$; a 9a" d" tra9a:$; ima#inaciGn; ?; a
v"c"; muc>a u"rt")
*$ $9tant"; "<it"n ci"rta !auta @u" >an d"m$trad$ "r d" utilidad "n "l
"ta9l"cimi"nt$ d" la >i!Gt"i ? d" l$ r"ultad$ @u" " 9aan "n "llaI "ta
!auta $n: !r$9ar !rim"r$ la >i!Gt"i m( im!l"; n$ c$nid"rar una >i!Gt"i
c$m$ t$talm"nt" ci"rta ? r"alizar !ru"9a "<!"rim"ntal" ind"!"ndi"nt" ant"
d" ac"!tar un Fnic$ r"ultad$ "<!"rim"ntal im!$rtant")
En r"alidad; " !r"ci$ r"altar @u" n$ >a? un m=t$d$ Fnic$; in$ una #ran
vari"dad d" m=t$d$; " inclu$ cada m=t$d$ !u"d" t"n"r inAinita variaci$n")
6$ m=t$d$ diAi"r"n "#Fn d" @u= ci"ncia " trat"; "#Fn @u= ti!$ d" !r$9l"ma
" !lant"" ?; tam9i=n; "#Fn la div"ridad d" c$nc"!ci$n" m"t$d$lG#ica d" l$
ci"nt&Aic$)
6a c$munidad ci"nt&Aica "t( d" acu"rd$ "n cuant$ al l"n#ua:" "n @u" "
"<!r"an l$ !r$9l"ma ci"nt&Aic$; la A$rma d" r"c$#"r ? analizar dat$; "l u$
d" un "til$ !r$!i$ d" lG#ica ? la utilizaciGn d" t"$r&a ? m$d"l$) Eta!a c$m$
r"alizar $9"rvaci$n" ? "<!"rim"nt$; A$rmular >i!Gt"i; "<tra"r r"ultad$ ?
analizarl$ " int"r!r"tarl$ van a "r caract"r&tica d" cual@ui"r inv"ti#aciGn)
En "l m=t$d$ ci"nt&Aic$; la $9"rvaciGn c$nit" "n "l "tudi$ d" un A"nGm"n$
@u" " !r$duc" "n u c$ndici$n" natural") 6a $9"rvaciGn d"9" "r cuidad$a;
"<>autiva ? "<acta) A !artir d" =ta; ur#" "l !lant"ami"nt$ d"l !r$9l"ma @u"
" va a "tudiar; l$ @u" ll"va a "mitir al#una >i!Gt"i $ u!$iciGn !r$vii$nal d"
la @u" " int"nta "<tra"r una c$n"cu"ncia)
6a d"d'cc%n " un raz$nami"nt$ @u" !"rmit" d"rivar d" una $ varia
!r$!$ici$n" dada Bllamada C!r"miaDE $tra !r$!$iciGn Bllamada Cc$ncluiGnDE
@u" " u c$n"cu"ncia lG#ica n"c"aria) %"n"ralm"nt" - !"r$ n$ i"m!r"; c$m$
"n la d"ducciGn mat"m(tica 1 la d"ducciGn !r$c"d" d" l$ #"n"ral a l$ !articular;
!$r l$ cual !u"d" d"cir"; c$n ci"rta r""rva; @u" " trata d" un !r$c"dimi"nt$
$!u"t$ a la inducciGn)
6a A$rma m( !"rA"cta d" utilizaciGn d"l m=t$d$ d"ductiv$ " "l (todo
!)o(*tco; utilizad$ "n la lG#ica ? "n la mat"m(tica; ? @u" " >a int"ntad$
a!licar a $tra ci"ncia)
4
Mtodos y tcnc!s d" n#"st$!c%n soco&%$c!
E<it" la cr""ncia d" @u" l$ @u" >ac"n l$ ci"nt&Aic$ " l$ i#ui"nt": $9"rvan
C>"c>$D ?; a !artir d" "ll$; CacanD l"?") +al !r$c"dimi"nt$ r"ci9" "l n$m9r"
d" inducciGn; la cual n$ !ar"c" "r in$ una "!"ci" d" C#"n"ralizaciGnD) M( "n
d"tall"; "l m=t$d$ inductiv$ t"ndr&a la i#ui"nt" "ta!a:
1) O9"rvar ? r"#itrar t$d$ l$ 0EC0OS; d" un m$d$ $9:"tiv$ ? li9r" d"
!r":uici$: l$ >"c>$ C9rut$D; tal cual $n C"n & mim$D) 6a
$9"rvaci$n" " d"9"n r"!"tir "n una am!lia vari"dad d" c$ndici$n")
2) C$m!arar ? claiAicar l$ >"c>$) Ell$ !"rmitir( >ac"r
%E*ERA6IKACIO*ES B"n "t$ c$nit" la inducciGnE r"A"r"nt" a la
r"laci$n" caual" "ntr" l$ >"c>$) +al" #"n"ralizaci$n" $n
c$nid"rada c$m$ &"y"s B"nunciad$ @u" "<!r"an r"laci$n" c$ntant"
"ntr" >"c>$E)
.) D"ducir la CO*SECUE*CIAS d" la l"?" a& $9t"nida) D" "t" m$d$;
" !$dr(n >ac"r +,"dccon"s ac"rca d" Autur$ >"c>$)
S" llama inductim$ a la c$nc"!ciGn d" la ci"ncia @u" d"Ai"nd" "l u$
!r"!$nd"rant" d"l m=t$d$ inductiv$) Si "t" m=t$d$ " c$nci9" d"l m$d$
"<!u"t$; " trata d" un inductivim$ in#"nu$; !$r@u" c$nc"9id$ a&; " un
m=t$d$ cu?$ val$r ci"nt&Aic$ " mu? dicuti9l")
6a $9:"ci$n" !rinci!al" a "t" m=t$d$ $n la in"<it"ncia d" >"c>$
C!ur$D ? la car"ncia d" :utiAicaciGn lG#ica d" la #"n"ralizaciGn) C$n r"!"ct$ a
la !rim"ra; >a? @u" d"tacar @u" n$ "<it"n >"c>$ !ur$; " d"cir; C9rut$D;
t$talm"nt" C$9:"tiv$D) +$d$ >"c>$ "t( Ccar#ad$ d" t"$r&aD; " d"cir; inclu?"
al#una int"r!r"taciGn d"d" una t"$r&a) *$ " !$i9l" C!artir d" l$ >"c>$D; $
Cc$m"nzar !$r la $9"rvaciGnD: t$da $9"rvaciGn d"!"nd" d" una t"$r&a)
D" "ta man"ra; i a al#ui"n " l" dic" C$9"rv" Gl$ l$ >"c>$D;
!r$9a9l"m"nt" " @u"dar( d"c$nc"rtad$ ? !r"#untar( CL@u= >"c>$M) 6a
r"!u"ta !$dr&a "r C>"c>$ i#niAicativ$D) N a@u& "t( "l !r$9l"ma: un >"c>$
$l$ !u"d" "r i#niAicativ$ !ara la ci"ncia i !u"d" "r !u"t$ "n r"laciGn c$n
al#una t"$r&a)
'$r ":"m!l$; "n 1O24 " d"cu9riG la !art" u!"ri$r d" un "<traP$ cr(n"$
c"rca d" DQ"ld$rA; "n "l vall" d" *"and"rt>alI "l >"c>$ n$ tuv$ cai
r"!"rcuiGn) Cuar"nta aP$ m( tard" " d"cu9r" "n +rinil un cr(n"$ "m":ant"
? "l d"cu9rimi"nt$ !r$v$cG #rand" !$l=mica !$r@u"; "n 1O49; DarRin >a9&a
!u9licad$ El $ri#"n d" la "!"ci"I "l >"c>$ c$9ra9a; "nt$nc"; una i#niAicaciGn
5
Mtodos y tcnc!s d" n#"st$!c%n soco&%$c!
t$talm"nt" nu"va)
En cuant$ a la "#unda $9:"ciGn; >a? @u" d"tacar @u"; "n "A"ct$; "
inc$rr"ct$ lG#icam"nt" !aar d" Cal#un$ 3 $n AD a Ct$d$ l$ 3 $n AD) Si n$
r"#itram$ t$d$ l$ >"c>$; i"m!r" !$dr( >a9"r al#un$ @u" d"mi"nta la
#"n"ralizaciGn) N r"#itrar t$d$ l$ >"c>$ " im!$i9l"; !u"; t"ndr&am$ @u"
"!"rar >ata "l Ain d"l mund$)
Un ":"m!l$ d" "t$ l$ "nc$ntrar&am$ "n la 0it$ria d"l !av$ inductivita d"
Ru"ll) El !av$; m$vid$ !$r "l aA(n ci"nt&Aic$; >iz$ cuidad$a $9"rvaci$n"
ac"rca d" la >$ra @u" " l" da9a d" c$m"r; ?; c$m$ 9u"n inductivita; la r"alizG
"n div"ra circuntancia: l$ mi=rc$l" ? l$ :u"v"; c$n cal$r ? c$n Ar&$; "n
d&a lluvi$$ ? $l"ad$))) '$r Ain; la v&!"ra d" *avidad r"alizG; c$n t$da la
#arant&a inductivita; u #"n"ralizaciGn d"Ainitiva C" da d" c$m"r a l$ !av$ a
la nu"v" d" la maPana; "an cual" Au"ran la circuntanciaD) '"r$;
lam"nta9l"m"nt"; "a maPana n$ Au" alim"ntad$; in$ d"#$llad$)
C$n"cu"nt"m"nt"; !ar"c" @u" la inducciGn n$ !"rmit" "ta9l"c"r c$n
a9$luta "#uridad "l val$r d" una Cl"?D d" la natural"za: C"l inductivim$
in#"nu$D car"c" d" Aundam"nt$) *$ $9tant"; al#una r"!u"ta r"!"ct$ al
val$r @u" !$"" la inducciGn "r&an:
- 'ara 0um"; la llamada Cl"?" natural"D Gl$ "<it"n "n nu"tra m"nt")
*$ >"m$ ac$tum9rad$ a c$nt"m!lar ci"rt$ ac$nt"cimi"nt$ d" A$rma
r"#ular; ? "!"ram$ @u" " i#an r"!iti"nd$ d"l mim$ m$d$I !"r$ n$
!$d"m$ "tar "#ur$ d" @u" "n la r"alidad "<ita c$n"<iGn "ntr" dic>$
ac$nt"cimi"nt$)
- R"ci"nt"m"nt"; Carna! >a indicad$ @u" Cla v"rdad d" una c$ncluiGn
inductiva nunca " "#ura; t$d$ l$ m(; " !r$9a9l"D)
- Otr$ aut$r" c$nid"ran @u" la inducciGn n$ r"ulta v(lida !ara "l
d"cu9rimi"nt$ d" la >i!Gt"i ? t"$r&a ci"nt&Aica; in$ Fnicam"nt" !ara
u :utiAicaciGn m"diant" la Cc$ntrataciGnD c$n la "<!"ri"ncia) Eta
aAirmaciGn n$ ll"var&a al m=t$d$ >i!$t=tic$ 1d"ductiv$; @u" " "l m=t$d$
!r"A"rid$ !$r muc>$ ci"nt&Aic$)
6
Mtodos y tcnc!s d" n#"st$!c%n soco&%$c!
El m=t$d$ >i!$t=tic$ 1 d"ductiv$ d"9" u n$m9r" a @u" d$ d" u "ta!a
Aundam"ntal" $n A$rmulaciGn d" la >i!Gt"i ? d"ducciGn d" c$n"cu"ncia @u"
d"9"r(n "r c$ntratada c$n la "<!"ri"ncia) D" A$rma m( !$rm"n$rizada; l$
!a$ @u" i#u" $n:
1) 'unt$ d" !artida: d"cu9rimi"nt$ d" un 'RO56EMA; ? !lant"ami"nt$
!r"ci$ d"l mim$) En "t" m=t$d$; n$ " !art"; !u"; d" >"c>$ C!ur$D
in$ d" >"c>$ C!r$9l"m(tic$D: >"c>$ @u" c$ntradic"n una t"$r&a ?a
ac"!tada $ @u" n$ !u"d"n "r "<!licad$ !$r "lla)
2) Int"nt$ d" $luciGn m"diant" la inv"nciGn d" una 0I',+ESIS)
.) D"ducciGn d" la CO*SECUE*CIAS d" la >i!Gt"i Bn$rmalm"nt";
!r"dicci$n" "m!&rica @u" !u"dan >ac"r" c$n a?uda d" la >i!Gt"iE)
/) CO*+RAS+ACI,* d" la >i!Gt"i mima B9ucand$ u c$m!ati9ilidad c$n
t"$r&a ?a ac"!tadaE; ? d" u c$n"cu"ncia Bc$nAr$nt(nd$la c$n dat$
"m!&ric$; @u" !u"d" "r $9"rvaci$n" $ "<!"rim"nt$E) D" "t" m$d$; "
!$n" a !ru"9a la >i!Gt"i) Si la c$ntrataciGn ti"n" =<it$; "nt$nc":
2) CO*7IRMACI,* Bi"m!r" !r$vii$nalE d" la >i!Gt"i; @u" " c$nvi"rt" "n
l"? $ t"$r&a)
Sin "m9ar#$; >a? @u" r"altar @u" n$ i"m!r" " trata d" inv"ntar nu"va
>i!Gt"i) C$n Ar"cu"ncia; la t"$r&a c$n la @u" ?a " cu"nta !"rmitir(n r"$lv"r
"l !r$9l"ma) '$r "$; >"m$ cr"&d$ c$nv"ni"nt" r"c$#"r "l m$d"l$ ci"nt&Aic$
"<!u"t$ !$r 5un#"; !u"; n$ u!$n" n"c"ariam"nt" @u" la "<!licaciGn d" un
!r$9l"ma B$ >"c>$ !r$9l"m(tic$E im!li@u" i"m!r" ? "n cada ca$ la inv"nciGn d"
una nu"va >i!Gt"i)
S"#Fn 5un#"; l$ m$m"nt$ Aundam"ntal" $n:
A) P-O.LEMA: c$ntataciGn d" un >"c>$
1) D"sc'/,("nto d"& +,o/&"(! $ la#una "n un c$n:unt$ d"
c$n$cimi"nt$) Si "l !r$9l"ma n$ "t( "nunciad$ c$n claridad; " !aa a
la "ta!a i#ui"nt"I i l$ "t(; a la u9i#ui"nt")
2) P&!nt"!("nto +,"cso d"& +,o/&"(!; "n l$ !$i9l"; "n t=rmin$
mat"m(tic$; aun@u" n$ n"c"ariam"nt" cuantitativ$) O 9i"n
r"!lant"ami"nt$ d" un vi":$ !r$9l"ma a la luz d" nu"v$ c$n$cimi"nt$
B"m!&ric$ $ t"Gric$; u9tantiv$ $ m"t$d$lG#ic$E)
7
Mtodos y tcnc!s d" n#"st$!c%n soco&%$c!
5) 0IPTESIS; i "l r"cur$ a l$ ?a c$n$cid$ n$ " uAici"nt"
.) .1s2'"d! d" conoc("ntos o nst,'("ntos ,"&"#!nt"s al !r$9l"ma
B!$r ":"m!l$; dat$ "m!&ric$; t"$r&a; a!arat$ d" m"diciGn; t=cnica
d" c(lcul$ $ d" m"diciGnE) O "a; in!"cciGn d" l$ c$n$cid$ !ara v"r i
!u"d" r"$lv"r "l !r$9l"ma)
/) T"nt!t#! d" so&'c%n d"& +,o/&"(! con !y'd! d" &os ("dos
d"nt3c!dos4 Si "t" int"nt$ Aalla; " !aa a la i#ui"nt"; i n$; a la
u9i#ui"nt")
2) In#"nc%n d" n'"#!s d"!s B>i!Gt"i; t"$r&a $ t=cnicaE o +,od'cc%n
d" n'"#os d!tos "(+5,cos @u" !u"dan r"$lv"r "l !r$9l"ma)
4) O/t"nc%n d" 'n! so&'c%n B"<acta $ a!r$<imadaE d"l !r$9l"ma c$n
a?uda d"l intrum"ntal c$nc"!tual $ "m!&ric$ di!$ni9l")
C) DED6CCIN d" c$n"cu"ncia
S) In#"st$!c%n d" &!s cons"c'"nc!s d" la $luciGn $9t"nida) Si " trata
d" una t"$r&a; 9F@u"da d" +,"dccon"s @u" !u"dan >ac"r" c$n u
a?uda) Si " trata d" nu"v$ dat$; "<am"n d" la c$n"cu"ncia @u"
!u"dan t"n"r !ara la t"$r&a r"l"vant")
D) CONT-ASTACIN c$n t"$r&a; dat$ ? "<!"rim"nt$
O) P'"st! ! +,'"/! Bc$ntrataciGnE d" &! so&'c%n: c$nAr$ntaciGn d" =ta
c$n la t$talidad d" la t"$r&a ? d" la inA$rmaciGn "m!&rica !"rtin"nt")
Si "l r"ultad$ " atiAact$ri$; la inv"ti#aciGn " da !$r c$ncluida
>ata nu"v$ avi$) Si n$; " !aa a la "ta!a i#ui"nt")
9) Co,,"cc%n d" la >i!Gt"i; t"$r&a; !r$c"dimi"nt$ $ dat$ "m!l"ad$
"n la $9t"nciGn d" la $luciGn inc$rr"cta) t" "; !$r u!u"t$; "l
c$mi"nz$ d" un nu"v$ cicl$ d" inv"ti#aciGn)
El m=t$d$ >i!$t=tic$ 1 d"ductiv$ !lant"a num"r$a diAicultad";
"!"cialm"nt" r"!"ct$ a la c$ntrataciGn) ta " la !u"ta a !ru"9a d" una
>i!Gt"i; c$nAr$nt(nd$la c$n l$ >"c>$) 6a c$ntrataciGn d" la >i!Gt"i " un
ca$ mu? t&!ic$ d" r"laci$nar >"c>$ ? t"$r&a d" la i#ui"nt" A$rma:
a) E<it" una t"$r&a Cr"ci9idaD !aradi#m(tica)
9) S" d"cu9r"n; d" !r$nt$; >"c>$ @u" n$ !u"d"n "r "<!licad$ "#Fn
"ta t"$r&a: "ta c$ntradicciGn " "l C>"c>$ !r$9l"m(tic$D)
8
Mtodos y tcnc!s d" n#"st$!c%n soco&%$c!
c) S" inv"nta una >i!Gt"i !ara "<!licar 9)
d) S" d"duc" la c$n"cu"ncia @u" t"ndr&a la >i!Gt"iI "n "t" m$m"nt$
int"rvi"n" la c$ntrataciGn: v"r i la d"ducci$n" t"Grica "
c$nAirman d" >"c>$ "n la r"alidad) 'u"d"n dar" tr" ca$)
") 'rim"r ca$: 6$ >"c>$ c$nAirman la >i!Gt"i Bla d"ducci$n"
c$incid"n c$n l$ >"c>$E) '$r tant$; v"riAicaciGn)
A) S"#und$ ca$: 6$ >"c>$ r"Autan la >i!Gt"i Bla d"ducci$n" $n
c$ntradic>a !$r l$ >"c>$E) '$r tant$; AalaciGn)
#) +"rc"r ca$: 6a >i!Gt"i n$ !u"d" "r v"riAicada; !"r$ ni i@ui"ra
!u"d" "r Aalada) '$r tant$; n$ " una >i!Gt"i ci"nt&Aica) Et" "r&a
"l crit"ri$ d" Cd"marcaciGnD "ntr" l$ @u" " ci"ncia ? l$ @u" n$ l$ ")
>) Si la >i!Gt"i >a id$ v"riAicada $ >a r"itid$ t$da la Aalaci$n";
"nt$nc"; " "l"vada a ran#$ d" l"? $ nu"va t"$r&a)
7u" "l C&rcul$ d" -i"na B"cu"la Ail$GAica a la @u" !"rt"n"c&a Carna!E "l
@u" !r$!u$ la #",3c!c%n; " d"cir; la c$m!r$9aciGn "<!"rim"ntal; c$m$ A$rma
d" c$ntrataciGn) '"r$ la v"riAicaciGn !r""nta un #rav" !r$9l"ma: la !ura
c$nAirmaciGn d" la !r"dicci$n" $ d"ducci$n" n$ d"mu"tra la v"rdad d" una
t"$r&a) E d"cir; una t"$r&a n$ !u"d" "r v"riAicada) *$ " !$i9l" r"alizar una
v"riAicaciGn c$nclu?"nt"; $ "a; c$m!l"ta d" un "nunciad$ univ"ral; c$m$ $n la
>i!Gt"i $ la l"?")
'$r ":"m!l$; n$ " !$i9l" c$m!r$9ar @u" t$da a#ua >i"rv" i"m!r" a la
mima t"m!"ratura) '$r "ta razGn; Carna! c$nclu?G @u"; i 9i"n n$ " !u"d"
c$n"#uir nunca la v"riAicaciGn c$m!l"ta d" una >i!Gt"i; & " !u"d" $9t"n"r
una c$nAirmaciGn !r$vii$nal d" la mima; ? "ll$ " !$dr&a c$nid"rar
ci"nt&Aicam"nt" uAici"nt")
D"9id$ a la d"Aici"ncia d" la v"riAicaciGn Tarl '$!!"r !r$!u$ c$m$
A$rma d" c$ntrataciGn la 3!&s!c%n: una >i!Gt"i @u" n$ r"ulta r"Autada !$r
l$ >"c>$ !u"d" "r admitida Bn$ " c$ni#u" d"m$trar @u" "a v"rdad"ra;
!"r$; d"d" lu"#$; n$ r"ulta c$ntradict$ria c$n l$ >"c>$EI i una t"$r&a n$ "
Aala9l"; n$ d"9" "r c$nid"rada c$m$ Cci"nt&AicaD) S"r&a; !$r ":"m!l$; "l ca$
d" la atr$l$#&a: n$ " !$i9l" "nc$ntrar >"c>$ @u" r"Aut"n la inAlu"ncia d" l$
atr$ $9r" "l d"tin$ d"l >$m9r")
'ara '$!!"r; "l m=t$d$ ci"nt&Aic$ c$nit" "n inv"ntar >i!Gt"i
Bc$n:"turaE l$ m( audac" !$i9l" ? >ac"r t$d$ l$ !$i9l" !$r r"Autarla) *$
9
Mtodos y tcnc!s d" n#"st$!c%n soco&%$c!
" 9u"na "Pal @u" un ci"nt&Aic$ " "Au"rc" !$r d"m$trar @u" u >i!Gt"i "
v"n i"m!r" c$nAirmadaI al c$ntrari$; d"9" arri"#ar" a @u" r"ult"n Aala)
Una t"$r&a @u" n$ !u"da "r r"Autada !$r nin#Fn ac$nt"cimi"nt$ c$nc"9i9l"; n$
" ci"nt&Aica) 6a irr"Auta9ilidad n$ " una virtud d" una t"$r&a; c$m$ u"l"
cr""r"; in$ un vici$)
'$!!"r "Pala ad"m( @u"; d"d" "l !unt$ d" vita lG#ic$; la AalaciGn "
c$rr"cta !"r$ n$ la v"riAicaciGn) En "A"ct$; i C0D " la >i!Gt"i ? CCD la
c$n"cu"ncia; t"ndr&am$:

-"riAicaciGn: Si 0; "nt$nc" C
C
6u"#$ 0
CO*C6USI,* I*CORREC+A 6,%ICAME*+E
7alaciGn: Si 0; "nt$nc" C
*$ C
6u"#$ n$ 0
CO*C6USI,* CORREC+A
6a AalaciGn n$ "t( tam!$c$ li9r" d" cr&tica:
1) El car(ct"r Ca!r$<imativ$D d" la l"?" ? t"$r&a ci"nt&Aica >ac"n @u"
n$ !u"dan "r Aalada A(cilm"nt")
2) En la !r(ctica ci"nt&Aica; una t"$r&a cai nunca " c$nid"ra r"Autada;
in$ @u" " manti"n" #racia a >i!Gt"i au<iliar" c$ntruida ad >$c)
.) Si"m!r" @u" " al"#a un >"c>$ B3E !ara r"Autar una t"$r&a BAE; tal
>"c>$ >a d"9id$ "r int"r!r"tad$ d"d" $tra t"$r&a B5E) Ent$nc"; "
ca" "n "t" dil"ma: "n "ta ituaciGn n$ " a9" @u= "c$#"r; !$r@u"
9i"n " dic" @u" C3D; int"r!r"tad$ d"d" C5D; r"Auta CADI $ 9i"n @u" CAD
r"Auta la int"r!r"taciGn d" C3D >"c>a d"d" C5D) '$r "t$; '$!!"r
r"c$n$ciG @u" Cnunca !$d"m$ $9t"n"r una r"AutaciGn c$nclu?"nt" d"
una t"$r&aD)
En &nt"i; !$d"m$ d"cir d" l$ "<!u"t$ >ata a>$ra d" "t" m=t$d$ @u";
dad$ @u" la >i!Gt"i $n "nunciad$ univ"ral" ? n$ " !$i9l" "nc$ntrar "n "l
mund$ nada @u" " c$rr"!$nda c$n "lla; >a? @u" d"ducir Bd" la >i!Gt"iE
10
Mtodos y tcnc!s d" n#"st$!c%n soco&%$c!
>"c>$ $9"rva9l" ? c$m!r$9ar; lu"#$; @u" "A"ctivam"nt" " dan "n la r"alidad)
Sin "m9ar#$; la c$ntrataciGn c$n la "<!"ri"ncia n$ !"rmit" nunca; d" un m$d$
d"Ainitiv$; c$nid"rar una >i!Gt"i c$m$ Cv"rdad"raD) +$d$ l$ m(; !"rmit"
c$nid"rarla c$m$ Cac"!ta9l"D d" m$m"nt$)
A& !u"; "#Fn "l m$d"l$ >i!$t=tic$ 1 d"ductiv$ la t"$r&a " c$m!ru"9an
"<aminand$ la !r"dicci$n" @u" im!lican d" A$rma @u"; la "vid"ncia @u" mu"tra
@u" una !r"dicciGn " c$rr"cta; c$nAirma la t"$r&aI la "vid"ncia inc$m!ati9l" c$n
la !r"dicciGn; r"9at" la t"$r&aI ? cual@ui"r $tra "vid"ncia " irr"l"vant") Si l$
ci"nt&Aic$ ti"n"n una "vid"ncia uAici"nt" @u" c$rr$9$ra; ? una n$ "vid"ncia @u"
r"9at"; !u"d"n inA"rir @u" la t"$r&a "<aminada " c$rr"cta)
Et" m$d"l$; aun@u" " a!r$<imad$; !ar"c" "n !rinci!i$ "r un r"Al":$ d"
la !r(ctica ci"nt&Aica; !"r$; c$m$ v"m$; "t( "nvu"lt$ "n diAicultad" c$ncr"ta;
"ntr" la cual" "l ca$ m( "ncill$ " una #"n"ralizaciGn "m!&rica d"l ti!$
Ct$d$ l$ cu"rv$ $n n"#r$D; ?a m"nci$nada "n "l m=t$d$ inductiv$) En "t"
":"m!l$; !ar"c" clar$ @u" l$ cu"rv$ n"#r$ a!$?an la >i!Gt"i; l$ cu"rv$ n$
n"#r$ la r"Autan; ? l$ n$ cu"rv$ $n irr"l"vant") AFn a&; "ta c$nid"raciGn
"ntraPa $tr$ !r$9l"ma) Su!$n#am$ @u" a!licam$ "l mim$ ti!$ d"
c$nid"raciGn a la >i!Gt"i d" @u" Ct$da la c$a n$ n"#ra n$ $n cu"rv$D)
6$ n$ n"#r$ n$ cu"rv$ B!$r ":"m!l$; Al$r" 9lancaE la a!$?an; l$ cu"rv$ n$
n"#r$ la r"Autan; ? l$ $9:"t$ $n irr"l"vant")
El !r$9l"ma ur#" cuand$ $9"rvam$ @u" la "#unda >i!Gt"i "@uival" a la
!rim"raI d"cir @u" t$da la c$a n$ n"#ra $n n$ cu"rv$ " Gl$ un m$d$ !$c$
uual d" d"cir @u" t$d$ l$ cu"rv$ $n n"#r$) Ant" "ta ituaciGn; n$
!r"#untam$ i " ci"rt$ @u" cual@ui"r "vid"ncia @u" a!$?" a una >i!Gt"i va a
a!$?ar a la $tra) Et$ n$ ll"va a c$ncluir @u" la Al$r" 9lanca !r$!$rci$nan la
"vid"ncia d" @u" t$d$ l$ cu"rv$ $n n"#r$) Eta !arad$:a d"l cu"rv$; !ar"c"
un truc$ lG#ic$; !"r$ >a r"ultad$ mu? diA&cil d" r"$lv"r)
At"ndi"nd$ a l$ "<!u"t$ ant"ri$rm"nt"; "l m$d"l$ >i!$t=tic$ 1 d"ductiv$
" d"maiad$ !"rmiiv$ al tratar "vid"ncia irr"l"vant" c$m$ i a!$rtaran
c"rt"za mat"rial") 'ara m"nci$nar un !r$9l"ma; la ma?$r&a d" la t"$r&a
ci"nt&Aica n$ im!lican nin#una c$n"cu"ncia $9"rva9l" !$r & mima; in$ $l$ al
r"laci$nar" "n c$n:unt$ c$n $tra u!$ici$n" d" 9a") Si n$ >a? al#una cla"
d" r"tricciGn $9r" la u!$ici$n" admii9l"; "l m$d"l$ !"rmitir&a c$nid"rar
cual@ui"r $9"rvaciGn c$m$ "vid"ncia !ara cai cual@ui"r t"$r&a) Et$ " un
r"ultad$ a9urd$; !"r$ " mu? diA&cil "!"ciAicar la r"tricci$n" a!r$!iada)
11
Mtodos y tcnc!s d" n#"st$!c%n soco&%$c!
S" ad:unta un cuadr$ @u" !"rmit" c$m!arar l$ tr" m=t$d$ "<!u"t$

6EN 'RI*CI'IO
0EC0OS 'REDICCIO*ES CO*SECUE*CIAS
B!r""nt"E BAutur$E

12
Mtodos y tcnc!s d" n#"st$!c%n soco&%$c!
0I',+ESIS U
D"ducciGn
CO*SECUE*CIAS c$nAirmaciGn
C$ntrataciGn
0EC0OS
U Inv"ntada !ara "<!licar >"c>$ !r$9l"m(tic$
- Encicl$!"dia Micr$$At Encarta 9O) C7il$$A&a d" la Ci"nciaD) Micr$$At
C$r!$rati$n)
- 5U*%E; Mari$ B19O.E) 6a inv"ti#aciGn ci"nt&Aica) Su "trat"#ia ? u Ail$$A&a)
5arc"l$na: Ari"l)
- 5U*%E; Mari$ B19O0E) E!it"m$l$#&a) Cur$ d" actualizaciGn) 5arc"l$na: Ari"l)
- 'O''ER; Tarl B199/E) 6a lG#ica d" la inv"ti#aciGn ci"nt&Aica) Madrid: +"cn$)
- +EHEDOR; C=ar B199.E) Intr$ducciGn a la 7il$$A&a) Madrid: SM)
13

Potrebbero piacerti anche