Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
11
1. , - . . . . . .
1.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1.3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14
14
18
21
23
2.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
2.1. -, . . . . . .
2.2. . . . . .
. 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.1. . . . . .
3.2.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3.2.1. (38).
3.2.2. (39).
. 3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4.
4.1. . . . . . . . . . . . .
4.2. -
4.3. . . . . . . . . . . .
. 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. . . . .
5.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
25
29
33
35
35
37
43
44
44
50
55
57
59
60
67
71
74
6. . . . .
6.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6.2.
6.3. . . . . . . . . . . . . . . .
6.4. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. 6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7. . . . . . . . .
7.1.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7.4. . . . . . . . . . . . . . . . . .
. 7 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8.2. . . .
. 8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9.2.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. 9 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10.
. . . . . .
10.1. . .
10.2. . . . . . . . . .
. 10 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
11.3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. 11 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
76
76
77
78
83
85
86
86
87
89
96
98
100
100
105
118
120
120
123
127
128
128
136
142
144
144
148
153
156
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 158
,
, , ,
.
,
. , ,
, .
XXI . J. Joannopoulos et al.
Photonic Crystals, K. Sakoda Optical Properties of Photonic Crystals
S. Johnson Photonic Crystals
1995, 2001 2002 .
.
2003 . - .
,
.
, ,
, - , .
XX
, , . -, ,
- . -, , , , ,
.
. ,
, ,
.
, , .
, .
. ,
,
, . ,
.
() ,
XX . . [1, 2], . [3],
. . [4], . . [5] . [6]
. . [7].
. , , - , - .
, ,
, ,
.
, [79]. Al-Mn [10] - [11].
, ,
[12, 13]. ,
, , , [1420]. ,
, ,
.
,
.
, -, -
(photonic crystals) [15, 20].
.
, ,
.
, ,
(photonic band gap).
, ,
,
[21, 22]. . , , , ,
(magnonic crystals) [23, 24].
[25, 26]
:
,
, .
, , ,
.
, -
. [23],
. ,
,
,
.
-
. ,
, ,
, , , ,
.
, , [27]. ,
, , , ,
.
, ,
, , , , ,
.
, , , ,
10
[4648],
[4953].
, .
,
.
-, , ,
(). -,
/ . -,
() . -,
,
.
,
, LiNbO3 , LiTaO3 , BaTiO3 .
- ,
, ,
.
.
, ,
.
,
-
.
-
.
, 10 .
11
. ,
, . .
.
- ,
.
(
)
, .
, .
1. . . // . 1955. . 29. . 605.
2. . . // . . 1956. . 2. . 71.
3. Armstrong Y., Bloembergen N., Persan P. // Phys. Rev. 1962.
V.127.
P. 1918.
4. . . // . 1962. . 4. . 8. . 22652267.
5. . . . .: , 1973.
6. Seavey M. H. // Proc. IEEE. 1965. V. 53. P. 1387.
7. . . // . 1972. . 62. . 505.
8. Somekh S., Yarif A. // Opt. Commun. 1972. V. 6. P. 301.
9. . ., . ., . . // . 1973. . 18. . 2609.
10. Shechtman D., Blech J., Gratias D. Cahn J. W. // Phys. Rev. Lett.
1984. V. 53. P. 1951.
11. Merlin R., Bajema K., Clarke R. // Phys. Rev. Lett. 1985. V. 55.
P. 1768.
12. The Physics of Quasicrystals / Edited by P.J. Steinhardt and S. Ostlund.
Singapore: World Scientic, 1992.
13. Janot C. Quasicrystals: a Primer. Oxford: Clarendon Press, 1992.
14. Lee P. A., Ramakrishnan T. V. // Rev. Mod. Phys. 1985. V. 57.
P. 287.
15. Yablonevitch E. // Phys. Rev. Lett. 1987. V. 58. P. 2059.
16. John S. // Phys. Rev. Lett. 1987. V. 58. P. 2486.
12
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
Gellermann W. et al. // Phys. Rev. Lett. 1994. V. 72. P. 633.
Baibich M. N. et al. // Phys. Rev. Lett. 1988. V. 61. P. 2472.
. ., . . // . 1999. . 169. . 922.
Joannopoulos J. D., Meade R. D., Winn J. N. Photonic Crystals.
Princeton: Princeton University Press, 1995.
Kushwaha M. S., Halivi P., Dobrzynski L., Djafari-Rouhani B. // Phys.
Rev. Lett. 1993. V. 71, 13. P. 20222025.
. ., . . // . 2002. . 122. . 897.
Figotin A., Codin Yu., Vitebsky I. // Phys. Rev. B. 1998. V. 57.
P. 28412848.
Gulyaev Yu. V., Nikitov S. A., Tailhades Ph. // . .: 2002. . 157.
John S. // Phys. Today. 1991. V. 44. P. 32.
Hui P.M., Johnson N.F. // Solid State Physics. Edited by H. Ehrenreich.
N-Y: Academic, 1995. V. 49. P. 151.
- . ., - . .,
. . // . 2000. . 170. . 697.
.. . .: , 1978.
., . .
.: , 1981.
Prokhorov A., Kuzminov Yu. Ferroelectric crystals for laser radiation
control. London: Hilger, 1990. 386 p.
. ., .. .
.: , 1984.
. . // . 2005. . 175, 8. . 887.
Miller R. C. // Phis. Rev. A. 1964. V. 134. P. 1313.
. . // : . 2- .
/ . .. . : ,
1968. . 202.
Freund I. // Phys. Rev. Lett. 1968. V. 21. P. 1404.
Peuzin T., Tasson M. // Phys. Status Solidi. 1976. V. 37. P. 119.
. ., . . // . 1986. . 28. . 433.
. . . // . 1985. . 30. . 734.
Feisst A., Koidl P. // Appl. Phys. Lett. 1985. V. 47. P. 1125.
Feng D. et al. // Appl. Phys. Lett. 1980. V. 37. P. 607.
Nacamura K., Ando H., Shimizu H. // Appl. Phys. Lett. 1987.
V. 50. P. 1413.
. . . // . . VII .
. . 3. .: , 1988. . 265.
Huang L., Jaeger N. // Appl. Phys Lett. 1994. V. 65. P. 1763.
. ., .., . . . .: , 1992.
13
1
,
1.1.
1990- , ,
. ,
. ,
. , ,
,
, .
.
,
, ,
. a0 101
,
()
.
c0 /a0 ,
(1.1)
c0 = 3 108 / .
d,
c0 /d.
(1.2)
15
1.1.
, ,
,
, . -,
, ,
, ( ). . [1],
. . [2] . . [3].
,
.
, ,
.
[47],
[7]:
D = 0,
B = 0,
B
,
t
D
.
H =
t
1/2
D = 0 E; B = 0 H; (0 0 )1
= c0 .
(1.3) :
(1.3)
E =
E
.
(1.4)
t
rot (1.4), (1.3)
2H
1 (r) ( H) = 2
.
(1.5)
c0 t2
1 (r) ( H) = 0
2 H (r, t)
= 2 H (r, t) .
t2
= 1
1 (r) ( H) =
c0
(1.6)
2
H.
(1.7)
16
. 1.
(r) ,
(1.7)
-
2
= 1 (r) H (r)
(/c0 ) A
2
AH =
H.
(1.8)
c0
D = d1 + d2 , d1 d2
1 2 . ,
(1.8) :
= exp (i kx) u(x),
(1.9)
x ; k .
(1.9)
A
,
1 , pd x < d1 + pd,
(x) =
(1.10)
2 , p1 + pd x < (p + 1) d,
p . 1 2 :
1 (x) = A exp (i k1 x) + B exp (i k1 x) ,
2 (x) = C exp (i k2 x) + D exp (i k2 x) ,
(1.11)
A, B, C, D .
, :
(A + B) exp(i kd) = [C exp(i kd) + D exp(i k2 d)],
k1 (A B) exp(i kd) = k2 [C exp(i k2 d) D exp(i k2 d)],
A exp(i k1 d) + B exp(i k1 d) = C exp(i k2 d) + D exp(i k2 d),
k1 [A exp(i k1 d) B exp(i k1 d)] = k2 [C exp(i k2 d) D exp(i k2 d)].
(1.12)
A, B, C
D
M (k1 , k2 , k) V = 0,
M (k1 , k2 , k) =
(1.13)
1
1
exp [i d (k2 k)] exp [i d (k2 + k)]
k
k
k
1
1
2 exp [i d (k2 k)] k2 exp [i d (k2 + k)]
;
exp (i k1 d)
exp (i k1 d)
exp (i k2 d)
exp (i k2 d)
k2 exp (i k2 d)
k2 exp (i k2 d)
k1 exp (i k1 d) k1 exp (i k1 d)
1.1.
17
A
B
V =
C .
D
, det M =
= 0. ,
(k):
cos (k1 d1 ) cos (k2 d2 )
1 1 + 2
18
. 1.
.
. ,
- ,
, . ,
, [12],
(k) = (k) ,
(1.16)
,
.
( ) [13].
1.2.
[10]
.
,
,
.
,
, .
, ,
,
.
, ,
. . 1.1 [14] , .
15 . , , ,
, ,
.
, , ,
19
1.2.
1.1. ,
0,10,5
0,1 1
()
() E, B
() u
D = 0;
E = 0
u = 0;
u = 0
h2 2
+V (r) =
2m
= ih
t
V EV (E) =
(r) 2 E
= 2
c t2
2u
=
t2
= t (vt2 t u)
h2 k2
2m
c
=
= Vl,t k
(a b );
,
(a b );
f 1
: , , (f 1 )
[5, 6, 1416]; [1723]; [2428].
20
. 1.
2
2u
2 u
V
= 0,
a
t2
x2
(1.17)
Va = c/ ; c ; .
: u = c u/x .
, d,
un (x) = u0 (x nd) ei knd ,
(1.18)
k ;
cos(kd) = cos(k1 d1 ) cos(k2 d2 )
1
2
k1
k2
+
k2
k1
sin(k1 d1 ) sin(k2 d2 ), (1.19)
k1 = /V1 ; k2 = /V2 ; d1 d2 ; d = d1 + d2 .
. 1.1, cos(kd) (1.19)
. cos(kd) 1 ( ) kd
,
. . 1.1, .
, .
, ,
, .
1.3.
21
1.3.
, ,
() [2932].
. -, , ,
. -, ()
. , ( )
.
,
, , - .
,
,
.
,
,
, . ,
. [32].
,
- ,
[32]:
cos(k1 d) cos(k2 d) +
k1
k2
+
2k2
2k1
sin(k1 d) sin(k2 d) = ch (2qz D) , (1.20)
d ; D ;
qz ; k1 k2
, -
22
. 1.
:
k1 =
=
qz2 k02 ,
2 2
,
=1+
H = H,
k2 =
qz2 k02 ,
H M
,
2H 2
H M
,
2H 2
(1.21)
M = 4M0 ,
H ; M0
; . . 1.2 [32]. ,
,
,
. ,
( ), . , ,
. 1.2. , (
.
10 ) [32]: kd/2 ; d/2 ( )
. , , ,
() . , ,
, . [32, 33],
( ) . ,
- .
[32]
- .
,
. -
.
. 1
23
900 3,7 .
,
.
1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
24
. 1.
25. . ., - . ., - . .,
.. // . . 2004. . 50, 5. . 581585.
26. Ostrovskii I. V., Nadtochiy A. B. Free vibration of periodically poled
ferroelectric plate // J. Appl. Phys. 2006. V. 99. P. 114106.
27. Ostrovskii I. V., Nadtochiy A. B. Multidomain ultrasonic transducers //
J. Appl. Phys. 2008. V. 103. P. 104107.
28. Courjon E., Courjal N., Daniau W., Lengaigne G., Gauthier L.,
Ballandr S. // J. Appl. Phys. 2007. V. 102. P. 114107.
29. Al-Wahsh H., Akjon A., Dijafari-Rouhani B. et al. // Phys. Rev. B.
1999. V. 59. P. 87091
30. . ., . . // . 2001. . 380. . 469.
31. Lyubchanskii I. L., Dadoenkova N. N., Lyubchanskii M. I. // Appl. Phys.
B. 2002. V. 74. P. 711.
32. . ., . ., . ., . . . //
. 2003. . 77, 10. . 670674.
33. . ., . . // . 2003. 8.
. 2630.
2.1.
-,
60- XX .
, LiNbO3 LiTaO3 ,
-, .
1966 . [1]
. , (optical
damage), .
, , , BaTiO3 , Bi12 (Si, Ti, Ge)O20 , KNbO3 [24].
, [2, 5, 6]:
j = I + DI + E,
(2.1)
I ; DI ; E
. , , D
, ; ; E
; I(r) . j
,
I(r),
26
. 2.
2.1.
27
. , Fe2+ ,
Cu+ , Mn3+ , Cr2+ .
[2, 10], , ,
,
Fe2+ .
Fe3+ . ,
h
Fe2+ Fe3+ + e,
(2.3)
h ; ,
Fe3+ ,
Fe2+ :
Fe3+ + e Fe2+ .
(2.4)
Fe3+
Fe2+ , .
,
.
n Ed
(300500 ) (. 2.2) [9].
. 2.2. , [9]: ;
Fe2+ Fe3+
[11]. T = 450600
:
1
2Fe2+ + O2 2Fe2+ 2e + O2 2Fe3+ + O2 .
2
(2.5)
28
. 2.
,
Fe2+ 90 %:
1
(2.6)
2Fe3+ + O2 2Fe3+ + 2e + O2 2Fe2+ .
2
102 . %,
. . 104 ( Nb
Li ).
Fe2+ /Fe3+
0,10,3.
n Ed
1020 3 Fe2+ Fe3+ 0,2 : n 103 3 103 Ed 107 2 107 B/ [3, 9].
( 488 ) 107 /2 . ,
1019 3
. -, Ed 2
107 B/ -
.
( , )
(
).
n
, 200250 .
1 E
NFe2+
m I t
S=
E =
k
N 3+ ,
e Fe
(2.7)
(2.8)
2.2.
29
2.2.
, , .
(. 2.3)
I = I0 (1 + m cos (kr)) ,
(2.9)
I0 ; m = 2(I01
I02 /(I01 + I02 ))1/2 I0 = I01 + I02 .
Es (r) = Es0 cos (kz) ,
(2.10)
Es0 .
D 2:
D = /(2n sin ),
(2.11)
n , .
,
, ,
, .
;
,
x- y- . k, z ( c
. 2.3).
( 0,21 ), (2.11) D
.
1
, () ,
.
. ,
, .
30
. 2.
.
0,115 [12] 88 [13].
,
( Fe, Mn, Cu)
(,
LiNbO3 Nb4+ ).
, . 2.3. . 2.2, 0,45
(), , 0,3
(), ()
0,7 . ()
.
:Nd ( =
= 0,532 ), ( = 0,514 ), He-Ne
( = 0,633 ), He-Cd ( = 0,442 ).
, ,
.
103 /2 106 /2 ,
(1100) /2 20 [14].
1520 .
.
.
2.2.
31
, ,
. , 0,53 , 1,5 , [14].
,
(150170 C)
.
() [14],
.
,
.
[13] 0,01 . % .
6 4 18 3
, z ( c).
.
Fe2+ /Fe3+ 0, 2.
x-
- 0,532
48 , 4
30 .
, . 4050 , . 2.4. 50 . - - : ns
. - ;
, - k12 . ; k0 ; kd
z . -
He-Ne (. 2.4).
, , .
32
. 2.
He-Ne ( = 0,633 ) ,
:
kd () = k0 () + k12 ,
(2.12)
kd ; k0
; k12 .
, ,
kd ,
.
1213 ,
500
().
.
25 ,
200 600.
60- XX ,
-
[15].
, [16, 17]. - ( )
.
,
, , - .
()
() -
.
,
[18].
. ,
[19], n
. 2
33
[7].
, [7, 2022], [19].
,
,
.
-, . ,
, [23, 24].
[2022]
, . , ,
.
, ,
.
2
1. Ashkin A. et al. // Appl. Phys. Lett. 1966. V. 9. P. 72.
2. . ., . ., . . . .: , 1992.
3. Gunter
P., Huignard J-P. Photorefractive Materials and Their Application /
34
. 2.
10. - . ., - . ., . .
- . .: , 2003. 136 .
11. . ., - . ., . . // .
1990. . 32. . 1854.
12. . ., . ., . . // . 2000.
. 42, 11. . 20792084.
13. . ., - . ., - . .,
.. // . . 2004. T. 50, 5. . 581585.
14. Breer S., Buse K. // Appl. Phys. B. 1998. V. 66. P. 339345.
15. . ., . . // . 1964. . 47. . 2251.
16. . . . .: , 1975.
17. . . // .
. .. . .: , 1980.
18. Alig R. // J. Appl. Phys. 1975. V. 46. P. 3731.
19. Berg N. J., Undelson B. J., Lee J. N. // Appl. Phys. Lett. 1977. V. 31.
P. 555.
20. ., . // II . .: , 1991. . 109.
21. Roshchupkin D. V., Brunel M. // Appl. Phys. Lett. 1993. V. 63.
P. 305.
22. . ., - . ., -
. . // . . 1995. . 41. . 359.
23. . ., . ., . . // . 1974.
. 217. . 83.
24. . ., . ., . . // . 1984.
. 26. . 556.
3.1.
1921 .
. 14
.
1944 . . . .
250 ,
.
.
.
, ,
.
, , ,
. . 180 - (. 3.1) ( ),
90 - 60 - .
180 - .
2*
36 . 3.
,
,
- .
.
- 20 [1].
, . 3.1. 180 -
: (),
()
[2].
()
,
(LiTaO3 ) 6 [3]. ,
,
10
1,5 /2 .
,
. 30 ,
[2].
, 0,150,30 248 [4].
, :
, .
(LiNbO3 )
. 3m .
20 /,
1993 .
180 - z- (
c).
,
. , , ,
3.2.
37
, , .
(LiTaO3 ) , .
, , ,
, 125 .
.
(BaTiO3 ) . 180 -
;
( x, y, z).
(90 - ). .
. 3.1.
3.1. [2]: Ps ; Ec ;
TC ; Eij
Ps ,
Ec 105 , - TC ,
2
/
/
e 1012 ,
/
LiNbO3
70
210
180
1210
3m
. e15
e22
e31
e33
= 70;
= 20;
= 1;
=6
LiTaO3
50
210
180
675
3m
. e15
e22
e31
e33
= 26,4;
= 7,5;
= 3;
= 5,7
BaTiO3
26
0,65
180 ; 90 120
4mm
e15 = 329;
e31 = 33;
e33 = 90
3.2.
[5], 180 - (, Li Nb ) -
38 . 3.
,
(. 3.2).
,
. 3.2. . :
; ;
;
;
: .
3.2.1. .
:
.
[6].
(TC ) , (, ) [7, 8],
.
, TC ,
, ,
, , ,
[9, 10].
-
[11].
.
, . , ,
, .
LiNbO3
[12].
, (, .).
3.2.
39
, .
, , ,
Ed .
Ed +C
, .
K T N
Ed =
+n ,
(3.1)
q
N
K ; q ; N
N ; n
.
Ed , N ,
[13], 1100 C 200300 /,
. , LiNbO3
5 / [12].
500 . .
3.2.2. .
1950- , [14]. [15]
,
, , 106 /
104 / T = 150 C.
[1619].
( d < 1 ),
C, (. 3.3) [16]. ,
,
,
40 . 3.
. 3.3.
. 3.4.
.
C.
, .
,
, E 106 /,
, [18].
.
[14, 17] (. 3.4), ts E,
Ec , :
ts exp [ (T ) E]
(3.2)
( E)
ts
(T )
E Ec
(3.3)
( E), (T ) (T ) , , .
,
, 210 0,5 .
, -
3.2.
41
(). ,
, [20].
, Ec .
, [1618],
[21]. ,
E,
,
.
,
, .
, . - ,
. ,
100 3050
104 1 [22].
. , , ,
,
.
(0001) (. 3.5, ) [21].
(. 3.5, ), (. 3.5, ); , . (. 3.5, ).
.
, . [1618],
E Ec
. Edep
42 . 3.
. 3.5.
Ed .
:
2LD Ps
Edep =
,
(3.4)
0 L
LD L .
Ed
. -, ,
(. 3.5). -,
. -, , .
Ed . Ed
.
Ed .
,
E (ri , t) = E + (Ed Edep ) ,
r .
(3.5)
. 3
43
:
t
E = Ec Ed exp
.
(3.6)
3
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
4.1.
( )
[1, 2], ,
-.
[35],
,
.
, ,
.
0,001 0,05 . % [6, 7].
600 1,5
Fe2+ /Fe3+ 0,3.
, y- (d 1 ),
z -
(. 4.1). , 105 5 104 3034 .
xz-
0,53 0,63 , ; 50 500 /2 .
-709;
4.1.
45
He-Ne -120.
30
160
1 . .
.
z . - . 4.1. (. 4.2) : 1 ; 2
z - ; 3 ;
( 10 ) - 4 ; 5
- ,
n .
. 4.2. - : 1
He-Ne ; 2 ; 3 ; 4
; 5 ; 6 ; 7
- (. 4.3)
.
- .
z
yz- .
[8], ,
, E,
1
(ne n0 ) = n30 rij Ej E 0 P 0 ,
2
(4.1)
46
. 4.
. 4.3. - 180
: 1 ; 2 ; 3 ; 4
; 5 ; 6 He-Ne ; 7 ;
8 ; 9 ,
; 10
n0 ; ne ; rij
; P 0
; E 0
(E/E)
P /P ; E 0 P 0 = E0 P0 cos .
L
= k (ne n0 ) (x, t) dx =
0
LV
r n30 E 0 P 0 ,
d
(4.2)
k (2/); V ,
; d , ; L .
, E; , E P ,
. , ,
, [9].
() ,
= 0,53 = 0,63
, u 5
105 z
(. 4.4).
T 120 C
d 55 , VR = 3490 /. n
.
4.1.
47
. 4.4. 5 103 . %
T = 140 :
;
130150 104 n (
) (. 4.4, ). 160
T 180 .
,
n
= 0,53 , 130160
Fe2+ /Fe3+ 0,3.
-
(
,
0 180 ).
, (. 4.5). . 4.5.
, 130160
104 .
48
. 4.
4.1.
49
(n0 ). ,
Ea ,
ja = q (n0 + na ) Ea ,
(4.3)
q ; na ,
;
.
, , :
ja = q (na1 Ea1 + na2 Ea2 ) .
(4.4)
ja ka = 2/Va ,
Va .
2, 3 . .,
.
, ,
.
(. 4.6),
.
. [11], La (xi , t). , 1,
, . 4.6.
eu
La (xi , t) =
,
(4.5)
0
xi ; e
; u , .
50
. 4.
(4.5) , Fe2+
Fe3+ ,
Esc =
egtlu
2
(0 )
(4.6)
g ; t .
, , .
10 2 /(), 1013 , e33 = 3 /2 ,
g t 1021 3 [12] u 104
106 /,
.
4.2. -
(19701980- .)
[13, 14] [15, 16].
.
.
120150 , 104 105 /, [17], -,
.
, , ,
, .
[18, 19], SrBaNb2 O6 BaTiO3
, .
.
[1922].
[20], -
4.2. - 51
( = 488 )
.
2025 , . [23]. Sr0,25 Ba0,75 Nb2 O6 [21] KiNbO3 :Er [24].
, , [19], ,
, ,
0,05 . % [25]. ,
z
(+Ef ) (. 4.7).
, .
z, .
(Ef ) (E ).
, -
. , ,
.
.
, , - (. 4.8).
. 4.7. E, I, Q
[19]
52
. 4.
. 4.8. : 1
; 2, 3 (488 ); 4
(633 ); 5 ; 6 ; 7, 8
; 9
(. 4.7),
, 1015 %
. ,
.
, |Ef | > E ,
6070 % . ,
.
, [19], ,
, ,
. (. 2.3):
(Ef ) = 0 (Ef ) sin(2z/D),
(4.7)
0 ,
, , ,
; D
.
.
( ). (Ef ) |Ef | > E ,
.
4.2. - 53
b , b = Ps , Ps . Ps = 0, .
Ps
.
Ed . ,
,
:
b (k) = d (k) ,
(4.8)
; < 1.
, 0,80,9.
Ef |Ef | > E ,
.
, . , , .
. 4.9 [19]. -
. 4.9. :
; 180 - |Ef | > E ;
54
. 4.
[25, 26],
.
, [25],
.
. 4.10 [25] , . . ,
(k). ,
n k 0
k 1
.
k Ef .
. 4.10.
, n
,
k
.
, :
f=
D0
,
2Ps
(4.9)
f ; Ps .
,
(. 4.11).
[25]
( = 0,4 ) .
He-Ne- ( = 0,633 ).
- . , 11,7 ,
. .
4.3.
55
. 4.11. I [19]:
|Ef | = 450 / (|Ef | < E ); |Ef | = 530 / (|Ef | > E )
4.3.
, , , .
, ,
. Ed .
, ,
[27].
LiNbO3 :102 . % Fe
= 0,53
150 [28].
Ec 106 / T 20 C
3 104 / 150 . (20200 )
56
. 4.
20150
.
,
102 . %
Fe2+ 3545 %.
(20200 )
( 60 )
104 105 /2
(-709).
(. 4.3),
180 - . ( 20 ) He-Ne
xy z
yz (. 4.12). 20150 .
130 , n.
n
He-Ne . . 4.12.
,
[28]
500 , n
200 .
[31]
0,150,30
0,3 .
LiNbO3 . : 0,248 0,3 , . .
. = 0,248
LiNbO3
0,5 /2 ,
1,5 .
. 4
57
, , ,
60 y. (. 4.13),
, .
2 .
,
Li2 O
.
- . 4.13.
, +z
.
[31]
[32, 33]
. , ,
Mg, 2 % .
, .
4
1. Berg N. J., Undelson B. J., Lee J. N. // Appl. Phys. Lett. 1977. V. 31.
P. 555.
2. . ., - . . // . 1980.
. 22. C. 217.
3. ., . // II . .: , 1991. . 109.
4. Roshchupkin D. V., Brunel M. // Appl. Phys. Lett. 1993. V. 63.
P. 305.
5. . ., - . ., - . . // . . 1995. . 41. . 359.
6. . ., - . . // . 1995.
. 61. . 128.
58
. 4.
7. - . ., . . // .
1997. . 23. . 3438.
8. Yarif A. // Quantum Electronics 3rd ed. Wileg. 1975. 4.
9. - . ., . . // . 1998. . 40.
C. 531533.
10. - . ., - . ., . . // . . 2000. . 46, 3. . 581585.
11. . . // . . 1983. . 29. . 837.
12. Baibich M. N. et al. // Phys. Rev. Lett. 1988. V. 61. P. 2472.
13. . ., . ., . . . .: , 1992.
14. . ., - . B. // .
1983. . 9. . 910.
15. Kuchtarev N. V. et al. // Ferroelectrics. 1979. V. 22. P. 949.
16. . . // . . 1981. . 27. . 919.
17. Williams B. F., Burke W. J., Staebler D. L. // Appl. Phys. Lett. 1976.
V. 28. P. 224.
18. Micheron F., Bismuth G. // Appl. Phys. Lett. 1972. V. 20. P. 79.
19. Cudney R. S., Fousek J., Zgonik M., Gunter
P., Garrett M. H., Rytz D. //
,
, , . ,
(, , )
,
[1, 2].
, ,
,
.
.
[1],
.
,
, . ,
, ,
.
60
. 5.
, -
,
[3, 4]. -
.
5.1.
, , ,
. [512].
[1316].
.
[10, 11].
D 10 ,
. D 10
() () D > 10 ,
10500 [1721].
,
[12]. Fe2+ /Fe3+ Cu2+ /Cu+ ,
1 .
- Fe2+ Cu+
.
[13],
61
5.1.
,
Fe2+ Fe3+ .
,
Fe2+ /Fe3+ . 5.1.
[22, 23]
Fe2+ /Fe3+
0,250,35,
. , z ,
.
y- ( = 532 )
48 , 4 108 /2 180 .
2 1 2 ,
z .
, .
, ,
.
5.1. , ,
Fe2+ Fe3+ , [13]
X Y Z,
C, . %
CFe2+ /CFe3+
Ec , 106 1
1
2
3
4
5
0,01
0,03
0,05
0,08
0,01
0,3
0,3
0,3
0,1
0,3
1,18
1,18
1,03
1,13
1,01
z
: , ( 180 C) .
( = 20 ) He-Ne .
He-Ne 20 . (. 4.2).
.
(z)
, (+z), ,
62
. 5.
. 5.1.
z [13]: 1
; 2
0,30,4 (. 5.1).
(z) , (+z) .
Fe2+ Fe3+ ,
600 ,
Fe2+ .
Eph
(2.2).
Eph z
. 5.2. 3 5 (. 5.1)
,
. . 5.2.
,
z
[24], [13]
, .
, -
5.1.
63
[15]
[16] . [15] , x, y,
p z
(2 2 2 ). , x y
(. 5.3). -
,
(400900 ).
[16]
LiNbO3 :Fe,
(. ) , .
. 5.3.
z-,
(CFe2+ = 2,2 1024 3 ; CFe3+ = 6 1024 3 ) x ()
y (); z [15]
64
. 5.
4 4 6 3
0,10 0,05 at. %.
Fe2+ /Fe3+
0,35, . Fe2+ /Fe3+ .
y- ( = 532 )
48 , 250
29 180 . 10 1 , z
. ,
. , ,
.
100
x- 1 [16].
,
.
z :
,
Fe2+ .
z
He-Ne .
180
5.4 5.5.
.
. .
.
.
.
( 7090 %) ,
5.1.
. 5.4.
z
: 1 ; 2
65
. 5.5.
z
: 1 ; 2
,
.
xz yz
. . 5.6.
S
Q
= 0 E,
S
(5.1)
. 5.6.
yz
E ,
. , y x Ex Ey E (. 5.7) [15].
Ex Ey
(2.2).
3 . . -, . . -, . .
66
. 5.
. 5.7. ()
() zy
, ,
,
, u E:
uzz = e33 Ez ,
uxx = e31 Ez
(5.2)
uzx = d15 Ex ,
uzy
(5.3)
.
(2.2) Ez = 1,3 107 /
1 107 / Ex Ey .
( (5.2), (5.3)) e33 = 0,6 1011 / e15 = 1,6
5.2.
67
5.2.
: eijk ,
rijk , dijk
.
,
.
, [14, 17] [18], ,
. ,
(
) [14],
. ,
cs
cs = [Li]/[Li + Nb] = 0,5.
(5.4)
,
NbO
Li0,95 Nb0,01 [ ]0,04 3 ,
(5.5)
[ ] , . . Li
cc = [Li]/[Li + Nb] = 0,485.
(5.6)
. [14], ,
(. 5.8), .
(R)
R , . . , Nb
. ,
, (S)
(R) ,
x
P (S) = P (R) tanh
,
(5.7)
xp
xp .
3*
68
. 5.
, 100 50
,
.
. . , . . . [18]
,
, , , .
,
.
10 % Ec
,
, , . ,
500 ,
.
[14, 17, 18] , .
, .
[13, 15, 19]. [13]
5.2.
69
.
[20],
Eph , [19] E , E = Eph + E Ec .
1 5 (. 5.1)
4 105 / 180 . , ,
He-Ne (. 5.9).
.
. 5.9. z [13]
.
,
. Ec .
1 % .
180 C, .
1 .
.
.
70
. 5.
180 C
, E > Ec .
y- 5
180 .
z He-Ne
2030 .
, ,
,
[20], . ,
,
, .
(. 5.1). ,
57 %,
0,05 a. %. 2 3.
4, Fe2+ /Fe3+
0,1.
LiNbO3 , [21].
Ec 10 %
, .
.
[2224]. , ,
,
.
,
170 ,
[16] 1520 %,
. -
5.3.
71
. , ,
,
.
5.3.
,
LiNbO3 .
LiNbO3 R3C C3V , z
Li, Nb Li.
( 1 . %)
Li,
, Li+ .
,
.
Fe2+ , - [25].
Fe2+ , Fe3+ , ,
,
, -.
, ,
.
,
, .
, - , [26]:
H=
1 2
cu u,
2
(5.8)
,
-
: u ;
c ; - ;
= 1 .
72
. 5.
W
1 2
cu u,
2
W =
Wmax =
2
2c
(5.9)
(5.10)
.
(5.11)
c
.
, Fe2+ . , -,
,
. [27]:
qu
P = 3,
(5.12)
a
q ; a .
(5.11) c = 1011 /2 [1] 8 102 1 /. .
, u 0,2 ,
a 1,2 P 2 102 /2 ,
umax =
E=
P
,
0 ( 1)
(5.13)
8 107 /.
Fe2+ Fe3+
Fe2+ (
)
,
.
, Fe2+ (
150 C) . Fe2+
, , . ,
5.3.
73
(150 ), ,
( 0,01 . %) .
,
,
.
.
[28, 29], 150
, ,
Fe2+ , .
, : Fe2+ Fe3+
0,20,35, ;
1018 3 ;
130160 ;
0,55 , . .
Fe2+ .
, , -,
.
, ,
[19,
30, 31]. , Fe2+ Fe3+ ( ).
-
, . .
. , , .
( 0,01 . %) ,
, ,
.
, , -
74
. 5.
.
, .
,
180 C.
,
- ( 10 %)
.
, -,
. , , ,
.
, , - Fe2+
.
5
1. - . ., - . ., . .
- . .: , 2003. 136 .
2. Sakoda K. Optical properties of photonic crystals. Berlin: Springer,
2001. 253 p.
3. Amodei J. J., Staebler D. L. // Appl. Phys. Lett. 1971. V. 18 P. 540.
4. Basun S. A., Kaplyanskii A. A. // Proc. of the 7th Symposium on
Ferroelectrics. St. Petersburg: 2002. P. 27.
5. . ., . . // . 1979. . 21. . 1234.
6. . ., - . . // . 1980.
. 22. . 217.
7. Li-Jie, Dransfeld K. // Zeitschrift fur Physic B. 1986. V. 68.
P. 169174.
8. Fogarta G., Gronin-Colomb M. // Optic Letters. 1995. V. 29, 22.
P. 22762281.
9. . ., . . // . 1986. . 56, 3.
. 583586.
10. .., .., . . // . . 2003.
. 49, 5. . 676682.
11. Odulov S., Tarabrina T., Shumelyuk A., Naumova I. I., Chaplina T. O. //
Phys. Rev. Lett. 2000. V. 84, 15. P. 32943297.
. 5
75
12. Buse K., Breer S., Peithman K., Kapphan S., Gao M., Kratzig E. // Phys.
Rev. B. 1997. V. 56. P. 1225
13. . ., - . ., - . .,
. . // . 2006. N. 48, 11. . 20172021.
14. Serymgeour D., Gopolan V. // Phys. Rev. B. 2005. V. 72. P. 024103.
15. Calamiotou M., Chrysanthakopoulos N., Papaioannou G. // J. Appl. Phys.
2007. V. 102. P. 083527.
16. - . ., - . ., . . // . 2008. . 50, 6. . 10681070.
17. Jungk T., Homan A., Soergel E. // J. Appl. Phys. 2007. V. 102.
P. 084102.
18. . ., ., . . // . . .
2008. . 72, 2. . 200201.
19. Kalkum F. // J. Appl. Phys. 2007. V. 102. P. 014104.
20. . ., - . ., - . .,
. . // . . . 2004. . 68, 12.
. 16941696.
21. Paturzo M., Grilli S., Ferraro P. et al. // J. Appl. Phys. 2008.
V. 104. P. 014103.
22. Shur V. Ya., Rumyantsev E. L., Nikolaeva E. V. et al. // Ferroelectrics.
2002. V. 269. P. 189.
23. Huang L., Hui D.L., Bamford D. et al. // Appl. Phys. B. 2001.
V. 72. P. 301.
24. Marujama M., Nakajima H., Kurimura S. et al. // Appl. Phys. Lett.
2006. V. 89. P. 011101.
25. Keune W., Date S. K., Dezsi I., Goner U. // J. Appl. Phys. 1975.
V. 46, 9. P. 3914.
26. Melcher R. // Physical Acoustics / Edited by W. Mason. V. XII. N-Y.:
Academ. Press, 1976. P. 79.
27. . . . .: .
. VI. 1978.
28. Engelman H., Dezsi I., Gonser U. // Appl. Phys. A.. 1989. V. 48.
P. 211.
29. Had L., Michel-Calandini F., Chermett H. // Cryst. Latt. Def. and
Amorph. Mat.. 1987. V. 14. P. 97.
30. Glass A. M., Linde D. von der, Negran T. J. // Appl. Phys. Lett. 1974.
V. 65. P. 1079.
31. Cudney R. S., Fousek J., Zgonik M., Cunter D., Garret M. H., Rytz D. //
Phys. Rev. Lett. 1993. V. 72. P. 3883.
6.1.
, , , . ,
180 - , .
, ,
, ,
.
-
.
, : , , .
XXI .
- [1, 2].
,
,
,
.
-
6.2. 77
,
,
[36].
6.2.
,
, .
,
, .
,
. [7],
. 6.1. - , ,
k 1 k 2 ,
,
(. 6.1).
:
1) :
k = k1 k2 m
2
= 0,
d
m = 1, 2, 3, ... ,
(6.1)
, ,
k = k1 + k2 m
2
=0
d
(6.2)
,
( D );
2) L: (. 6.2)
|km | L = (2m + 1) ,
2
m = 0, 1, 2, 3, ... ,
(6.3)
78
. 6.
. 6.2. ,
(. 5.6)
|km | L = m.
(6.4)
, ,
[8],
.
[9] ,
= 2n0 D.
(6.5)
[10].
104 105 /, 104 103 ,
:
n(z) = n(0) [1 + m cos kz] ,
(6.6)
n(0) .
6.3.
0 0 ,
, ,
.
6.3.
79
.
n
, :
=
r n3e E L
E0 P 0 ,
(6.7)
r ; ne
; P 0 E 0
;
L .
r
. ,
,
.
.
,
. 6.3 [11].
y, z.
-
. 6.3. : x, y, z ; x, y , z
80
. 6.
x.
2
n0 0 0
= 0
(6.8)
0 n20 0 ,
0 0 n2e
0 ; n0 ne .
, y,
.
E 106 /
,
:
= + ,
(6.9)
0 0 0
= 0 r42 E2 n20 n2e 0 0 1 f (x);
0 1 0
+1 x ,
f (x) =
1 x ;
(6.10)
r42 ; E2 .
f (x) ,
:
(6.11)
f (k) =
1
f (x) exp(ikx) dx =
2
1
=
exp (ikx2j+1 ) + exp(i)
exp (ikx2j ) , (6.12)
ik j
j
xn .
(6.12) ,
,
6.3.
81
m,n
(k Gm,n ), (6.14)
k
Xm,n
m n
,
1 + 2
= 2(m + n)/D,
Xm,n = 2
Gm,n
D = dA + dB .
(6.15)
(6.16)
(6.17)
(6.14) (6.11),
f (x)
m,n
exp(ikx). (6.18)
k
Xm,n
(6.10) , y z .
[7],
,
y- z- :
dA2
= iKA3 exp(ikx);
dx
dA3
= iK A2 exp(ikx);
dx
(6.19)
k = k2 k3 Gm,n ;
(6.20)
1
K =
r42 E2 Am,n ;
2 c
n0 ne
(6.21)
n20
n2e
A2 (0) = 1,
A3 (0) = 0.
(6.23)
82
. 6.
:
1
k
A2 (x) = exp i kx
cos(sx) i
sin(sx) ,
2
2s
1
A3 (x) = exp i kx (iK ) sin (sx) s,
2
s =K K+
k
2
(6.24)
2
.
(6.25)
z, x = L, A2 0,
z-
T =
(6.26)
,
() ,
.
,
k = 0, .
kmn .
:
|K| L =
(2m + 1)
,
2
m = 0, 1, 2, ... .
(6.27)
. 6.4.
T
N . N
()
= 0,8
()
N . 6.4,
( B). 100 %- . ,
6.4.
83
6.4.
,
.
, , ,
, . ,
, ,
,
( ).
- ,
, -
. ,
.
, .
84
. 6.
, ,
, .
-
,
, . .
,
.
-
. 6.5 [16].
. 6.5. ,
: ( = 1,52 );
; ; ,
;
1,5
. (1),
. ,
, .
(2) . ,
.
= n3 r dE,
(6.28)
E
.
D = / 2n
,
. 6
85
(2).
.
10 / 10 / -
.
6
1. Torchia G., Mendez C., Arias I. et al. // Appl. Phys. B. 2006. V. 83.
P. 559563.
2. Smirnov E., Ruter C., Kip D. et al. // Appl. Phys. B. 2007. V. 88.
P. 359362.
3. Wong K. K. Properties of lithium niobate // INSPEC, Institute of Electrical
Engineers. London, 2002.
4. Chaib H., Otto T., Eng L. // Phys. Rev. B. 2003. V. 67. P. 174109.
5. Gunter
P., Huignard. Photorefractive materials and their applications.
7.1.
,
Pi
:
Pi = ij Ej + ijk Ej Ek + ijkl Ejkl + ... ,
(7.1)
ij ; ijk , ,
; ijkl , .
, , [1, 2],
- . , . . . :
()
.
. ,
.
, -
7.2.
87
[3]
[4, 5] ,
.
7.2.
, -, -
, . , . .
().
, ,
. , ,
, :
, ,
.
,
. ,
.
Nd3+ 0,9, 1,06 1,3 , 4 F3/2 4 I9/2 , 4 F3/2 4 I11/2 4 F3/2 4 I13/2 .
MgO, . ,
Nd3+ :MgO:LiNbO3 .
.
,
G1
G2 .
,
(6.14)(6.20),
.
k (1) = 2/D,
k (2) = 4/ 3 D .
88
. 7.
.
.
.
, , : d1 nd1 , n = 2, 3, 4, ... .
:
z
z
n(z) = n, cos2
+ n2 cos2
+ ,
(7.2)
d
nd
0 .
.
,
.
, .
( ) -
.
-
, Nd3+ , (. 7.1) [6].
.
15
,
15 . (
, ) (,
) .
, [7].
, -
7.3.
89
, ,
.
, [8].
,
.
,
. 30 1,37 .
,
[9].
7.3.
,
,
,
.
(
) . -
90
. 7.
.
.
[10],
k = k2 2k1 = 0,
(7.3)
k2 = 2n2 /2 k1 = 2n1 /1
; n2 n1 2 .
,
d, , .
1960- [11], .
,
. ijk
, ,
(r) =
4
1
0
cos (km r) ,
m
(7.4)
km = 2m/D ; m .
,
.
- . , , [2].
,
( , )
[3],
, . ,
() (3) ( + 3 = 4),
7.3.
91
(2 + 2 = 4),
:
:
:
-1:
-2:
+ = 2,
k1 = k2i k1j k1k + m1 G1 = k1 + m1 G1 ;
(7.5)
+ 2 = 3,
k2 = k3m k1k k2i + m2 G2 = k2 + m2 G2 ;
(7.6)
+ 3 = 4,
k3 = k4n k1j k3m + m3 G3 = k3 + m3 G3 ;
(7.7)
2 + 2 = 4,
k4 = k4n 2k2i + m4 G4 = k4 + m4 G4 ,
(7.8)
kq (q =
= 1, 2, 3, 4); kq ; =
= i, j, k, m, n , (o, e s, f
); Gq = 2Dq1 ( )
Dq , mq = 0, 1, 3, 5, ...
.
kq = 0 ( kq = 0 m = 0),
(. . G1 = G2 = G3 = G4 )
, , ,
(q)
Lcoh = /kq = Dq /(2mq ).
, (k1 = k2 = 0) (G1 = G2 )
(m1 = m2 ).
2k2i = k1j + k3m .
(7.9)
(7.7)(7.9) , k3 = k4 .
, , -1
(k3 = 0), k4 = m4 G4 m3 G3 . , -2 (k4 = 0)
m4 G4 = m3 G3
(m3 = m4 ) , , (G3 = G4 );
m1 = m3 , G1 = G3 .
. 7.2, (q)
Lcoh () eee-
92
. 7.
xy LiNbO3 . . 7.2,
1 = 3579,54 2 = 4256,45
:
(2)
1 L(1)
coh = Lcoh = 16,05
(4)
L(3)
coh = Lcoh = 13,62 ,
(3)
2 L(1)
coh = Lcoh = 14,09
(4)
L(2)
coh = Lcoh = 15,85 .
. 7.2. 1 eee- (q = 1),
(q = 2), -1 (q = 3), -2
(q = 4) (1)
D1 = 2m1 Lcoh ,
LiNbO3 .
-1 -2 1 = 3579,54 2 = 4256,45 (3)
D3 = 2m3 Lcoh .
D1 = D3 :
D1 =
2
(1)
(3)
= 2m1 Lcoh = 2m3 Dcoh ,
G1
(7.10)
. .
. (7.10) ,
(1)
Lcoh
(3)
Lcoh
m3
,
m1
(7.11)
. .
, . (7.11) , (. .
)
(7.5)(7.8),
. 64, , -,
, -,
(7.11).
1 (1)
2 -1 D1 = 2m1 Lcoh ,
(2)
-2 D2 = 2m2 Lcoh . -
93
7.3.
D1 = D2 , . .
D1 =
2
(1)
(2)
= 2m1 Lcoh = 2m2 Lcoh ,
G1
(7.12)
(1)
Lcoh
(2)
Lcoh
m2
.
m1
(7.13)
,
.
, ,
. , , , 2- 3-
,
.
.
.
7.1.
dij
d2 /(n21 n22 )
dij
d2 /(n21 n22 )
LiNbO3
KTiOPO4
LiTaO3
d15 = 6
d24 = 4
d31 = 3
3,4
2,7
2,6
LiNbO3
KTiOPO4
LiTaO3
d33 = 30
d33 = 17
d33 = 19
34
18
13
-,
= d2e /(n21 n2 )
. , , d33 , d13
d15 . d33
,
dij e = km dij , 2
[2 d33 /( d15 )] .
. 7.1.
94
. 7.
. ,
LiNbO3 KTiOPO4 47 , (7701040 ) [5].
. 120150
2530 .
-, .
,
() [1214], .
,
,
I
km n
,
=
mn
4 [n2 () n1 ()]
(7.14)
-, .
, [14]
, ,
5 %.
(. 7.3).
(. 7.4).
, ,
, (. 7.4, ),
,
, (. 7.4, )
+ 2 = 3
(. 7.4, ) [15, 16].
(7.3) . , (7.4),
,
.
-
7.3.
95
. 7.3. ,
: ;
. 7.4.
.
(7.5)(7.8):
2D [n1 () + n2 (2)]
m=
,
(7.15)
0
n1 n2
, 0 .
96
. 7.
-,
,
.
[14].
7.4.
, 1962 .
[17],
,
, .
k = kp k1 k2 = 0 p = 1 + 2 ,
(7.16)
kp , p , k1 , k2 , 1 ,
2 ,
kp , .
[18].
, ,
k = kp k1 k2 km = 0.
(7.17)
, [13] (. 7.5).
25 , ,
26 32
1,06 1,34,8 [19].
24
( = 0,53 ) [20].
.
7.4.
97
. 7.5. : 0 , e
.
Ith =
np n1 n2 1 2
,
8 2 d2e L2
(7.18)
L ,
dij
.
()
, . .
, LiTaO3 [8].
p = 532 ( - )
.
1 = 11,9
(I = 3392 )
(s = 631 ).
(a = 460 ).
,
:
ka ki kp
2m
= 0,
D2
4 . . -, . . -, . .
(7.19)
98
. 7.
. 7.6. : (s = 631 ),
; (a = 460 ),
D2 m ; ka ,
ki , kp , 460, 3392
532 .
, . 7.6, ,
1,2 , 0,2 ,
.
1,2
s 31,7 %, a 4,6 %.
,
8,74 8,80 0,2 .
, .
[21, 22],
[23]
.
7
1. Smirnov E., Ruter C., Kip D. et al. // Appl. Phys. B. 2007. V. 88.
P. 359362.
2. Fejer M. M., Magel G. A., Jundt D. H., Byer R. L. // IEEE J. Quantum
Electron. 1992. V. 28. P. 2631.
3. . ., . . // . 2001.
. 31. C. 933.
4. Smith D. S., Riccius H. D., Edwin R. P. // Optic Comm. 1976. V. 17.
P. 332.
5. Webjorn J. et al. // IEEE J. Quantum Electronics. 1997. V. 33.
P. 1673.
6. Torchia G., Mendez C., Arias I. et al. // Appl. Phys. B. 2006. V. 83.
P. 559-563.
. 7
99
7. Sheng Y., Doy Y., Cheng B. et al. // Appl. Phys. B. 2007. V. 87.
P. 603.
8. Liu Z-W., Zhu S-N., Zhu Y-Y. et al. // Chin. Phys. Lett. 2001.
V. 18. P. 539.
9. Ma G., Kitaeva G., Naumova I. et al. // Ferroelectrics. 2006.
V. 341. P. 125.
10. ., . . .: , 1987.
11. Armstrong Y., Bloembergen N., Persan P. // Phys. Rev. 1962. V. 127.
P. 1918.
12. . . . .: , 2004.
13. . ., . . // . 1999.
. 26. C. 151.
14. Zhu S. et al. // Phys. Rev. Lett. 1997. V. 78. P. 2752.
15. Wang S. et al. // Optic. Lett. 1998. V. 23. P. 1833.
16. Ding Y. et al. // IEEE J. Quantum electronics. 1998. V. 34. P. 966.
17. . ., . . // . 1966. . 88. . 439.
18. Goldberg L. et al. // Optic. Lett. 1995. V. 20. P. 1280.
19. Myers L.E. et al. // J. Opt. Soc. Am. 1995. V. 12. P. 2102.
20. Pruneri V. et al. // Appl. Phys. Lett. 1995. V. 67. P. 2631.
21. Batchko R. et al. // Optic. Lett. 1998. V. 23. P. 168.
22. Garashi A. et al. // Optic. Lett. 1998. V. 23. P. 1739.
23. Robles-Agudo M., Cudney R. S., Rios L. A. // Ferroelectrics. 2007.
V. 352. P. 111.
4*
8.1.
, [14].
. ,
, , , , .
[57].
. -,
,
. -,
, , D (D ), , , D.
,
.
. .
8.1.
101
, D = n/2,
n = 1, 2, 3, ... [8, 9]. ,
[10]. ,
, . .
[11].
.
[12].
,
(
). ,
. ( ) .
1980- . ,
900 z [13].
7,2 ,
3,6 . 0,4 2,7 104
, ,
,
.
,
[14].
0,63 1,5 .
1 18 .
2,172,3 ,
7,8 8,3 .
(0,63 1,15 )
.
, . 2.
, , 2 18 . -
102
. 8.
80 %- 0,63
ne = 1,1 104 .
Es 7,4 106 /.
, , . , ,
. , , 2,6 420
0,01.
. 8.1
, .
,
840 . , .
[13, 14] ,
,
. 8.1.
R
. ,
L.
[1315]
840 [14]: 1
; 2
.
[16, 17].
. 8.2 [16]. LiNbO3 ,
0,05 . % Fe Fe2+ /Fe3+ = 0,3 5 2 20 3 (X Y Z) .
y- - -
8.1.
103
. 8.2.
: 1 ; 2 ;
3 ; 4 ; 5, 6
; 7 ; 8 ;
9 ; 10 - ; 11 ;
12 - ; 13
; 14 ; 15
65
10 .
( = 532 ) YAG:Nd 60100 . 1 40 .
0100 C,
106 / .
200150 .
,
6070 . R 0,3 200 (. 8.3, ).
()
40200 .
T = 1 |R|2 , -
104
. 8.
, . 8.3, . R 0,4.
, . 8.4, ,
.
. 8.4.
: 1 ; 2
, Id /I0 [18]:
n L1
Id
2
= sin
,
(8.1)
I0
D
D = V /f ; n ; L1 ; V
; f .
, Es C z
8.2. 105
Es (2.2).
(8.1) (2.2) Es LiNbO3 :Fe (001):
Es =
2D
arcsin
L1 n3e r33
Id
,
I0
(8.2)
ne ; r33 z.
.
Es -
. Es
cijkl
cijkl = cijkl emijkl Em .
(8.3)
,
V (E)
c (E)
=
.
V (0)
2c(0)
(8.4)
(8.1)
R
Ir
V (E) Lz
R=
= sin2
,
(8.5)
I0
V (0)
Lz z; .
8.2.
, .
.
, ,
, , . . ,
.
106
. 8.
, uij Ei Di . , ,
uj exp i (kn xn t)
ki , ,
Ei Di
ki . ,
Ei Di :
div D = 0
E = grad ,
(8.6)
[20].
Di ki = 0 Ei = ki . ,
Ei , Di
ki . ,
, Ei = 0, Di = 0.
Ei = 0 Di = 0
,
.
( )
2u
e
1 2u
1
2 = E(t) ,
2
2
z
V
t
c
z
(8.7)
V ; e(z) c
.
(8.6).
ij Di ui
Ei :
ij = cijkn ukn ekij Ek ,
Di = ij Ei + 4 eikn ukn .
(8.8)
(8.7) , ,
8.2. 107
,
:
1)
2)
4
=1
4
=1
ui =
4
=1
ij nj =
ui ,
4
=1
3)
ij nj , 4)
4
=1
4
=1
Et =
Dn =
4
=1
4
=1
Et ,
(8.9)
Dn ,
ni (. 8.5 8.6); ti
,
( = 1, 2, 3), (8.7), ( = 4), (8.6).
. 8.5.
: ( Ps );
. 8.6. , :
;
[20], ,
()
, . . cijkn .
, , C2n .
Ui , , , . . ki , .
108
. 8.
Ei = 0, Di Ui
(. 8.5, ).
m , ,
, . 8.1.
8.1.
(nk0)
(110)
(100)
(010)
6mm
6mm, 4mm
6mm, 4mm, 2mm
6mm, 4mm, 2mm
, , ki , .
, Ui ki (. 8.5,
8.6, ). .
, , .
.
[20].
, ,
ciikn , eijk ij .
(). ,
, [8].
,
.
, cijkn .
180 - , 180 -
,
180 - .
C2 , C3 , C4 ,
C6 m, .
8.2. 109
(8.10)
c66 c44
.
c66 + c44
tg 0,7 [8]. n
d
n tg ,
2
d .
, , ,
.
, , ,
, ki .
Ei Di ,
(. 8.6, ).
,
(. 8.2), 180 - ,
.
Et = 0 Dn = 0,
tg = 2
110
. 8.
8.2. ,
(001)
,
, , .
0
K . 180 -
, , ,
(001),
R=
K 4 tg2 0
,
K 4 + tg2 0
(8.11)
e215
.
(8.12)
11 c55
(8.6) , , 0 = 0
Et = Dn = 0 ,
.
, , [21].
.
,
[22],
[15].
,
[23],
.
, .
,
, .
,
[24]. K2 =
8.2. 111
. 8.7. - [17]: 1 ; 2 , ; 3 ,
; 4
,
; 5 ; 6
; 7
,
.
, ,
[17]. (. 8.7). ,
30260
1 .
110 . .
.
- .
30200 ,
500 .
.
.
, . . .
. ( 0,5 )
112
. 8.
(L 10 )
,
.
.
.
, - , . .
. U /U .
U /U ,
. ,
,
, .
,
,
.
,
:
30100 15
, 100250
18 , 250500
2022 . ,
,
.
, ,
, , .
, ,
, .
, (2)
. , .
,
8.2. 113
. ,
.
.
10 ,
. (. 8.8),
. ,
.
,
.
,
.
. 8.8.
: 1 ; 2
[16,
17]. . 8.9 -
32
32,5 .
( 35 )
3035 , -
114
. 8.
.
( y) ( eky ). ,
, 0,5 .
-
,
. 8.9, ,
.
[17]
30300
(. 8.10).
.
.
8.4 8.10,
,
,
,
.
. 8.10. : 1 ; 2
u 105
,
.
, - . , -
, -
8.2. 115
, , , ,
.
e
.
,
, . ,
N (. 8.11), 2N 1 +/
/+, +
.
, .
. 8.11. N
, .
, , .
[9, 25] .
, e k:
e(z) =
ek eikz ,
(8.13)
k = 2m/D; D = 2d ; d .
ek (m) m .
, , , . ,
k = /V , V
.
116
. 8.
.
m- :
ikr (rm) i(ky yt)
e
;
u(i)
me
(8.14)
, i r
.
(1 2),
, [9, 18],
(1)
(2)
Ui
A B
Ui
=
,
(8.15)
(1)
(2)
C
D
Uz
Uz
A = eiK 2ieikz d ; B = 2ieikz d ; C = 2ieikz d ; D = ieiK +
+ 2ieikz d ; K ,
1
1
K (kz , ) = arccos
(A + D) .
(8.16)
2
ei(ky yt)
.
RN
, N . RN (r)
u0
(i)
u0 (. 8.11).
(8.15)
N
a0
A B
aN
=
.
(8.17)
b0
bN
C D
(8.17), N
[25]
Dt
1
= lim
ln
,
(8.18)
t t
D0
N
AUN 1 UN 2 BUN 1
A B
=
,
(8.19)
CUN 1
DUN 1 UN 2
C D
UN = sin (N + 1) KD / sin KD.
, RN
b0
CUN 1
=
.
(8.20)
RN =
a0
AUN 1 UN 2
8.2. 117
|RN | =
C2 +
K = arccos
C2
sin K
sin N K
2 ,
(8.21)
!
2
2
1 ,
cos (kz d) q 2 sin (kz d)
(8.22)
q 2 .
, (8.21)
2
|RN | N , [25].
C 2 R1 (N = 1)
2
|C|
|R1 | =
|C| =
|C|2 + 1
|R1 |2
2
1 |R1 |
(8.23)
(8.24)
R1 = q 2 tg 1, |C| |R1 | .
(8.21) ,
(8.21) K (, ky ).
K , kz , (8.22),
kz , |cos k| < 1 , , K
. , , .
cos K = 1 K = m,
m = 1, 2, 3, ...,
2
|C|
|RN | =
|C| + (1/N )
(8.25)
. . N
.
|cos K| > 1 K . 2m
, K =
+ iK.
, 2
|RN |
2
|RN | =
|C|2 +
|C|
sh K
sh N K
2 .
(8.26)
118
. 8.
N (8.26)
e2(N 1)K ,
.
(8.21), (8.22), (8.26) N 2
, K =
(1 + 2m). ,
2N
(8.21) , |R|
kz d = 2m,
fm = V m/2d.
(8.27)
8
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
. 8
119
12. . ., - . . // . 1980.
. 22. C. 217.
13. Quates D., Gottschalk P. // Appl. Phys. Lett. 1985. V. 46. P. 1125.
14. . ., . . // . 2001. . 27.
. 4045.
15. . ., - . . // . . 1997.
. 43. C. 545.
16. . ., - . ., - . .,
. . // . . . 2004. . 68, 12.
. 16941696.
17. . ., - . ., - . .,
. . // . . 2004, . 50, 5. . 581585.
18. ., . . .: , 1987.
616 .
19. . ., . . . .:
, 1959.
20. . . // . . . . 1979. . 43.
C. 1554.
21. Zhu Y., Ming N. // Appl. Phys. Lett. 1988. V. 53. P. 2278.
22. Roshchupkin D. V. et al. // Appl. Phys. Lett. 1994. V. 64. P. 164.
23. - . ., - . ., . . // . 2000. . 170. . 697.
24. . ., .y., . ., . . . .: , 1991.
416 .
25. Tamura S., Wolfe J. P. // Phys. Rev. B. 1987. V. 36, 6.
P. 34913494.
9.1.
.
-
1980- .
XX .
-, ,
, 1993 . [1].
0,01 . [2] , ,
1,5
0,09 .
[3]
LiNbO3 :0,01 . % Fe.
112 10 0,01 .
,
.
.
0,07 106 /,
9.1.
121
, z, ,
z. ,
.
, 2004 ., - , ,
(. 9.1) [4]. 350 ,
9 . . 9.1.
-
- 1550 0,15 , [4]: 1
4
Q 10 , ; 2 ;
3
7,5 106 / ; 4
; 5
0,1 . , .
,
.
,
,
.
( ) . ,
(). ,
().
, , ,
[5, 6]. -
122
. 9.
, ,
, . 9.2 [6]. 90 %
0,100,12 ,
1,5 .
XX
,
(LiNbO3 , LiTaO3 ).
. 9.2.
, .
,
[6]
, ,
0,1530 .
, , , , , .
2000 . [7], 2006 .
[8]. , 2007 .,
Ey Ez [9]. , . 9.1,
.
K (6.21)
1
1 3
K = n30 r22 Ey k0 +
ne r33 n30 r33 Ez k0 .
(9.1)
4
4
,
K (9.1),
(r33 = 30,8 1012 /
9.2.
123
. 9.3.
Ez
[9]
106 /) 2
1 , .
9.2.
, .
,
, . 23
104 3 104 [10].
124
. 9.
,
5 104
[11].
Q 104 .
. (25 .) .
,
510
1020 .
,
.
[12] [13]
,
,
. , , . ()
fm = V m/(2D), V ; D
; m = 1, 2, 3, ... [14, 15]. d
0,2 100 , 30
2000 . , = D,
V L
2
R = sin
,
(9.2)
V
D
V = V (E) V (0)
; L . L/D
.
, , , , (. 9.4).
.
, -
9.2.
125
. 9.4. : 1 ; 2
; 3 ; 4
; 5, 6 ; 7
; 8 - ; 9
; 10 - ;
11
.
0,5
, , .
104 103 .
. .
.
, . ,
. , [16, 17],
- ( 100 C,
).
. 9.4 . -
126
. 9.
LiNbO3 ,
0,05 . % Fe Fe2+ /Fe3+ = 0,3 5 2 20 3 (X Y Z)
. y- -
65 10 .
( = 532 ) YAG:Nd 60100 .
1 M/2 40 .
0100 C,
106 / .
200150 .
, 6070 . R
0,3 200 (. 9.5, ),
2
T 2 = 1 |R| (
T ).
150240 (. 9.5, ). R 0,4.
,
[13].
. 9
127
, , ,
.
9
1. Leyva V., Rakyljic G. A. // Appl. Phys. Lett. 1994. V. 65.
P. 10791081.
2. Hukriede J., Runge D., Kip D. // J. Phys. D. Appl. Phys. 2003.
V. 36. P. R1R16.
3. . ., . ., . . // . 2000.
. 42, 11. . 20792084.
4. . ., . ., .., . . //
. 2004. . 30, 3. . 7581.
5. Mao D., Ouyong Z., Wang J. et al. // Appl. Phys. B. 2008. V. 90.
P. 127.
6. Chen H., Chen X., Zhang Y. et al. // Appl. Phys. B. 2007. V. 89.
P. 25.
7. Lu Y. Q., Wan Z. L. // Appl. Phys. Lett. 2000. V. 77. P. 3719.
8. Chen L. J., Shi J. H. // Appl. Phys. Lett. 2006. V. 88. P. 1211118.
9. Zheng G., She W. // Appl. Phys. B. 2007. V. 88. P. 545549.
10. . . // . 2005. . 175, 8. . 887895.
11. . ., . ., . . // . 2007.
. 77, 8. . 101108.
12. : . 2351063 . : H03H 9/64 / - . ., - . ., . .; . 01.11.2007.
13. . ., - . ., - . .,
. ., . . // . 2009. . 35,
4. . 15.
14. . ., - . . // . . 1997. . 43,
4. . 545547.
15. . ., . . // . 2001. . 27. . 4045.
16. Hikriede J., Runde D., Kip D. // J. Phys. D. Appl. Phys. 2003.
V. 36. P. 116.
17. . ., . ., . ., . . //
. 2004. . 30, 3. . 7581.
10
10.1.
,
. . , ,
.
, ,
.
, .
,
.
. 10.1. () (. 10.1).
()
, . , -
10.1. 129
( ) .
f=
nV
,
D
n = 1, 2, 3, ... ,
(10.1)
f=
(m + n) V
,
D
(10.2)
V .
. = Re Y /Im Y Q1 , Q (
, ).
.
,
, - [1].
z,
. ( ) ,
z. ,
, .
Y () = I()/U (). I() = 41 i D dS ,
S
U () = E()d , d
, S .
(8.7) D (8.8) ,
:
l
4 2
Y () = iC 1 +
e (z1 ) dz1
c
0
z1
"
#
4i 1
dz1 e(z1 ) e(z2 ) exp i (z1 z2 ) dz2 . (10.3)
V c l
V
l
5 . . -, . . -, . .
130
. 10.
C = al/(4d) , a
. :
Re Y () =
l
2
" #
2 a
e(z1 ) exp i z1 dz1 .
2cV d
V
(10.4)
(10.4) :
l
0
%
$
l
dz e(z) e(u) exp i (z u) du =
V
z
%
$
l
z
= dz e(z) e(u) exp i (z u) du. (10.5)
V
0
.
1. e(z) = e0 = const ,
l
1 2
Re Y = CV l K
1 cos
,
V
(10.6)
K 2 = e2 1 c1 . K 2 1
V
l
= K2
1 cos
.
(10.7)
l
V
.
2. e(z) = e0 cos (0 /V ) z ( ),
0 2
a e20 2 sin 2V l
Re Y =
.
(10.8)
0
8cV d
2V
= 0 = K 2 /8 (l/V ),
, - [2].
, .
, ,
. . ,
10.1. 131
. ,
, z . , - , .
a
1
e(z, y) dy, y
a
. e(z) .
(10.4) ,
Re Y :
1
2 a
Re Y =
2cV d 2
S(k) =
kV
l
2V
2 dk,
kV
2V
sin2
S(k)
(10.9)
e(z).
,
4e20
S(k) =
k 2
sh
ch
G2 k2
2
G2 k2
+ cos k
2
(10.10)
; G
. (10.10)
kn = (/) (2n + 1), n = 1, 2, 3, ...
(10.9) , n = vkn l < l
Re Y = K 2
2 c
l
.
2
2 (2n + 1) V
(10.11)
:
l =
43
2
G2 (2n + 1)
(10.12)
z < l ,
. l l
Re Y = K 2
5*
2 c l
.
2 kn2 V
(10.13)
132
. 10.
(10.13) (10.11) , l l
, C = al/(4d)
. , .
.
L ,
M
M K 2 Nd ,
(10.14)
K ; Nd .
(D = n/k) x
ENd e(z) i(tkx)
U1 =
e
.
(10.15)
2 ck
[3]. (Pb5 Ge3 O4 ), ,
(. 10.2).
5 10 0,58 0,29 .
,
. 10.2. () ()
10.1. 133
.
(. 10.3).
,
. - . 10.3. 1000 [4, 5], N : ( - ) ()
.
[6].
[7, 8] (. 10.4).
XXI ,
[911].
, ( ) x y
, uy ux ,
z.
,
. 10.4. : ;
134
. 10.
,
, [9]. ,
, . . ,
.
.
: . , . .
.
(. 10.5). h
,
.
( h/V 1) : . ,
h/V 1 .
.
. 10.5.
;
x z: ;
10.1. 135
. 10.6. [10]
[10] S0 , x (. 10.6).
, , , S0 .
, . , z- .
,
6670 340 360 .
. 10.7. 100 .
-,
.
[12]. - . 10.7. - [10]: 1, 2 ;
3
, -
136
. 10.
,
.
[13],
,
.
10.2.
1960- [14, 15], [16, 17]
-
. ( ) [18]
.
,
,
,
.
. ,
,
.
: , , .
[1921],
, ,
[2224].
[24]
, , -
10.2.
137
. ,
.
[25].
,
.
, [26].
,
.
: ,
.
.
x- [26, 27]. 1018 3
Fe2+ /Fe3+ 0,3.
[28],
.
50 50 . (. 10.8).
, .
YAG:Nd3+ ( = 0,53 ), 10 2 2 .
108 /2 , 1,2 107
1050 .
.
Ne .
-
138
. 10.
. 10.8.
: 1 ; 2 HeNe ; 3 ; 4 ; 5 ; 6
; 7 ; 8 ;
9
, ,
(. 10.9).
, . 10.10,
. 104 .
[18],
10.2.
139
. [17], , ,
( > 102 1 ), .
- . 10.10.
: 1
; 2
; 3
.
, , [11]
. . 10.11
. ,
ph
.
.
. 10.11.
[11]: A0 ; S0
; R
140
. 10.
10.2.
141
-
.
,
[10, 22]:
E
t
+ 2 E = 0,
(10.16)
t
= (q g/)1/2 ; g(t, I) .
(10.16) :
t2
E(t) = E exp 2 .
(10.17)
2
,
,
g(t, I) =
I,
hf
(10.18)
,
107 /.
, ,
ui :
2 ui
2hij Ei
1 2 ui
=
(1)n (xi xn ) ,
(10.19)
xi
CiD
x2i
Vi2 t2
m
xm ; Ei
.
, [3], (10.19)
ui =
hEV j(tkx)
e
,
2ck
(10.20)
k , n .
1
V
A = K 2 n2
,
(10.21)
8
L
K 2 = e2 /(c) ; L
.
142
. 10.
L = /2(n 1), . .
A=
1 2
K n.
8
(10.22)
K
fr fa
fr
fr
K2 =
cot
.
(10.23)
2fa
2fa
(. 10.13), , ,
K 0,2,
K
.
,
[6]. -,
. 10.13. [10]
12 .
-, , -, ,
.
10
1. . ., . ., . . // . 1973. . 18. . 2609.
2. . ., . ., . .
. .: , 1991.
3. . ., . . // . 1984. . 26. . 2624.
4. Zhu Y. et al. // Appl. Phys. Lett. 1988. V. 53. P. 1381.
5. Zhu Y., Ming N. // Appl. Phys. Lett. 1988. V. 53. P. 2278.
6. Zhu Y., Ming N., Jiang W. // Phys. Rev. B. 1989. V. 40. P. 8536.
7. Cheng S. // Ferroelectrics. 1996. V. 173. P. 133.
. 10
143
11
11.1.
1970- [14].
.
(, ),
.
.
. 4. ,
, ,
. , , .
,
, (8.7),
(8.8).
u = A eik(xi vt) ,
(11.1)
V k. , , .
11.1.
145
, (K ):
V
K2
.
V
2
(11.2)
105 , ,
. ,
,
.
ek
E=
u,
(11.3)
.
(8.7), (8.8)
:
2u
2
2u
x
x
=
c
+
c
+
e
+
e
;
ijkl
ijk
ijklqr
ijklr
t2
xi xj
xi xk
ik + xijk
2u
2
= eijk + exijklr
,
xi xj
xi xj
(11.4)
(11.5)
146
. 11.
( ). ,
, [8].
,
,
.
-
[9].
, . , ,
, .
(105 < u < 104 ) , [10,
11]. 3235
,
6065 , . . ,
(. 11.1).
I()
u() (. 11.2)
I() u(),
. 11.1. [10]
11.1.
147
I(2).
,
: f = 63 , 2f = 126
.
,
(2) , [12]:
k2 + 2k kz = 0.
(11.6)
,
: ,
.
:
A()
= A A2 eikz z ,
z
(11.7)
A()
= A A2 eikz z ,
z
(11.7)
A(2)
= A A eikz z ,
z
(11.7)
.
(11.7) ,
() , A()/z = 0 (11.7)
A2 = A2
eikz L
,
ikz
(11.8)
L . ,
1
sin2
2
kz L
L
I2 = 2 I2 2 2 2 .
(11.9)
D
1
kz L
2
148
. 11.
, ,
.
()
,
exp(N D),
(11.7) (11.9),
. 11.3.
. ,
[13],
: 1
N < 40
; 2 [11]
(11.2)
(11.9) .
, [11].
,
. ,
.
11.2.
,
, ,
- [14].
, ,
, , ,
,
.
: , () . . [15].
k1 k2 , -
11.2.
149
2
= 0; m = 1, 2, 3, ... ,
(11.10)
D
,
k = k1 k2 m
k = k1 + k2 m
2
= 0,
D
(11.11)
D .
: ,
, .
, [16],
,
.
()
, (optical
(acoustic) phase conjugation ).
,
, -
,
,
[17].
,
.
,
[18]. ,
, , , ,
.
2 , ,
.
() (-
150
. 11.
) 2 .
.
[19]:
exp i {[k + k sin (2t)] x t} =
= exp [i (kx t)]
n=
(11.12)
Jn (x) n- ; k = /V ; k =
= (k/V ) V ; V
; V :
V =
V
Ep ,
E
(11.13)
V
Ep 2;
E
.
(11.12),
, .
L
V
R = tg2
,
(11.14)
V
L .
V
,
E
, R.
. . [19],
104 105 / 2060 .
[20]. -
. ,
11.2.
151
.
. ,
10 1
100 %- 10 /2 .
50
,
.
. , .
u(2) = Bx e2j(tkz)
(11.15)
u() = A e2j(tkz)
(11.16)
1
3c + czzz
152
. 11.
. km = 2m/D.
, ,
[16]. XZ-
Z
50 (. 11.4). , 10 .
.
1 0,11
20200 .
6267 125133
6070 .
, .
2
. 102 ,
,
.
. 11.5 ,
u(2) u2 ().
. 11.4. -
[16]: 1 ; 2 ; 3
; 4
; 5
. 11.5. [16]
11.3.
153
,
.
11.3.
,
[25].
,
, .
,
, .
Esc .
.
,
, , .
.
f ,
D [ (10.1)].
5 106 /, . . ,
102 101 ,
, .
YAlG:Nd3+ ( =
= 0,53 ) 2 107 , 1050
108 /2
(. 11.6).
. 11.7. ,
, , ,
.
154
. 11.
. 11.6. - : 1 ; 2 ; 3
; 4 ; 5 ; 6 ; 7 ; 8
(. 11.7, ). ,
2
, .
, .
, Fe2+
Fe3+ , .
Fe2+ g(t, I)
,
.
g (t, I) =
I (t) ,
hf
(11.17)
; ,
11.3.
155
. 11.7. (), () ()
()
E1 =
g (t) ;
2
t
n t2
R
1 2
E
2
E
+
E2 =
g (t) ;
2
t2
n t2
R
... ,
R .
(11.19)
156
. 11.
u (t, z) =
1
1
u1 (t) eikx + u2 (t) eikx + .
2
2
(11.20)
2 e
2
u 1 + 2 u 1 =
(11.21)
E1 (t) ,
2
t
ikc
= kVa , Va ; c e .
1 2 2.
[26]. ,
,
, :
2
1
1
e
S1 =
E
exp (i t) .
(11.22)
2c
R
it
, ,
, 2, 3 . . ,
2.
11
1. . ., . ., . . // .
1971. . 16. . 350355.
2. . ., . ., . . // . 1973. . 18. . 26092613.
3. Peusin J. C., Tesson M. Generation and detection dhypersonics // Phys.
Stat. Sol. A. 1976. 1. P. 119125.
4. . ., . . // . 1980. . 50. . 717.
5. . ., . . .
.: , 1966.
6. . ., . . . .: , 1975.
7. . ., . ., . ., . . . .: , 1991.
416 .
. 11
157
8. . ., . ., . . // . 1986.
. 28. . 3213.
9. . ., . . // -.
3. , . 1994. . 35. . 53.
10. Batanova N., Golenishchev-Kutuzov A., Golenishchev-Kutuzov V.,
Kalimullin R. // Ferroelectrics. 2003. V. 285. P. 321325.
11. . ., - . ., - . .,
. . // . . 2004. . 50, 5/ . 581585.
12. Ding Y., Kang J., Khurgin J. // J. Quantum Electronics. 1998. V. 34,
6. P. 966972.
13. . . // . . . . 1979. . 43.
C. 1554.
14. - . ., - . ., . .
- . .: , 2003. 136 .
15. Webjorn J. et al. // IEEE Quantum Electron. 1997. QE-33. P. 1673.
16. . ., - . ., - . .,
. . // VII . -. . , : . , 2001. . 2.
. 12721275.
17. . ., . ., . . // .
1998. . 168. . 878.
18. Ohno M., Takagi K. // Appl. Phys. Lett. 1996. V. 69. P. 34833485.
19. Ohno M., Takagi K. // Appl. Phys. Lett. 1994. V. 64, 13.
P. 16201622.
20. . ., . ., . . // .
2002. . 75, 11. . 660663.
21. Roshchupkin D. V. et al. // Appl. Phys. Lett. 1994. V. 64. P. 164.
22. . ., . ., . . // . 1984.
. 26. . 556.
23. Zhu Y., Ming N., Jiang W. // Phys. Rev. B. 1989. V. 40. P. 8536.
24. Shuvalov A. L., Gorkunova A. S. // Phys. Rev. 2000. V. 59. P. 9070.
25. - . ., - . ., . . // . . 2000. . 46. . 185.
26. . ., . . // . . 1986. . 34, 4.
. 621627.
, ,
, , -
. ,
, ,
.
, , .
,
, - . -,
. , ,
.
-,
. 8090 % , ,
. , ,
, , , , ,
, ,
.
,
,
.
, , ,
,
.
.