Sei sulla pagina 1di 528

CA TITSA DE LALABANI PARA IYATE CA ENNE

EL NUEVO TESTAMENTO de Nuestro Seor y Salvador Jesucristo Versin Zapoteca

Liga Bblica Internacional 7.5C primera edicin 1970 [zaa] Liga Bblica Internacional versin electrnica 2010 Liga Bblica Internacional 1970, 2010 Publicado por

El Nuevo Testamento en el zapoteco de la Sierra de Jurez

Se permite copiar, distribuir y comunicar pblicamente esta obra bajo las siguientes condiciones: Reconocimiento. Reconozca a la Liga Bblica los derechos que tiene en la impresin o distribucin de esta obra, deslindndola de responsabilidad alguna por cualquier uso que se le de a la presente publicacin. No comercial. No puede utilizar esta obra para fines lucrativos. Sin obras modificadas. No se puede alterar, transformar o generar una obra a partir de sta.

PRLOGO
El Gran Benemrito de las Amricas, don Benito Jurez, hablando de su raza dijo al Historiador mexicano Justo Sierra lo siguiente:"Estos necesitan una (fe) que les o b l i g u e a l e e r y n o l e s o b l i g u e a g a s t a r s u s a h o r r o s en cirios." * Dice el historiador mexicano que Jurez crea que era su deber sacar a la familia indgena de la supersticin, del fanatismo, de la ignorancia, y del alcoholismo, a un estado mejor, y que el instrumento principal de esta regeneracin es la escuela. Adems de esto podemos aadir El Nuevo Testamento que tambin es instrumento para el progreso, uno de los libros ms leidos de todos los tiempos. Este libro despierta el inters de personas de todas las edades, razas y nacionalidades. La vida de los personajes narrada en sus pginas y las enseanzas que contiene, han inspirado la vida de millones de personas. Se espera que la lectura de este libro sea tambin benfica para los de habla zapoteco de la Sierra de Jurez. Originalmente el Nuevo Testamento fu escrito en el idioma griego, pero como las personas de otros pases donde no se habla el griego queran leerlo en su lengua nativa, pronto se empez a traducir a otros idiomas. Hasta la fecha, el Nuevo Testamento ha sido traducido a ms de quinientos idiomas. ** * Obras Completas del Maestro Justo Sierra Tomo XII Evolutin Poltica del Pueblo Mexicano, Segunda edicin, Universidad Nacional Autnoma de Mxico, 1957, pgina 369. ** Informacin publicada por Las Sociedades Bblicas Unidas, 1968, Escrituras del Mundo de 1,337 lenguajes de los cuales aproximadamente 540 ya tienen el Nuevo Testamento traducido.

Los traductores del Nuevo Testamento al idioma zapoteco de la Sierra de Jurez hicieron lo posible por comprender a fondo el significado que los autores quisieron expresar en el original, y para ello se refirieron a muchas versiones y a varios comentarios. Una vez determinado dicho significado, se esforzaron en comunicarlo con claridad en zapoteco. Algunas palabras griegas no se pueden traducir al zapoteco con una sola palabra. Por lo tanto ha sido necesario expresarlas a veces con una frase descriptiva, o a veces combinando alguna palabra prestada del espaol con un trmino genrico del zapoteco, y otras veces efectuando una sustitucin de tipo cultural (es decir, usando una palabra zapoteca con funcin semntica semejante a la de la palabra griega). La gramtica vara mucho entre idiomas. Por lo tanto, los traductores han procurado ser fieles al significado original al mismo tiempo que han traducido dicho significado con naturalidad en el zapoteco. Para lograrlo, han escogido las construcciones gramaticales, el orden de las oraciones, las figuras de construccin, y el estilo retrico, no del griego ni del espaol, sino del zapoteco. En algunos casos ha sido necesario hacer explcita aquella informacin implcita en el manuscrito griego, que los lectores antiguos comprendieron sin dificultad, para que el lector zapoteco la pueda comprender en la actualidad. La forma lingustica de la traduccin y la fidelidad de ella se ha determinado usando como colaboradores hablantes nativos del zapoteco.
ENTRE LOS INDIVIDUOS, COMO ENTRE LAS NACIONES, EL RESPETO AL DERECHO AJENO ES LA PAZ.

Benito Jurez

LOS SONIDOS EN EL ZAPOTECO QUE SON DISTINTOS A LOS DEL ESPAOL


(Zapoteco de la Sierra de Jurez, Oaxaca)
Tsa latsi ini thi Acca para tsa lab la Tata la lu Dios, lo ttu nna quini lab gata qu. tti para losto tediba quini lu. ini a, eni

ts th ll

guthllee quini latsi nitti, labni nua ne nu sino

teruba

NDICE
San Mateo................................................................................1 San Marcos............................................................................58 San Lucas...............................................................................94 San Juan..............................................................................155 Hechos.................................................................................199 Romanos..............................................................................263 1 Corintios...........................................................................297 2 Corintios...........................................................................327 Glatas.................................................................................347 Efesios. .................................................................................358 Filipenses.............................................................................369 Colosenses. ...........................................................................377 1 Tesalonicenses..................................................................385 2 Tesalonicenses..................................................................392 1 Timoteo............................................................................396 2 Timoteo............................................................................406 Tito......................................................................................413 Filemn. ...............................................................................418 Hebreos. ...............................................................................420 Santiago...............................................................................446 1 Pedro................................................................................455 2 Pedro................................................................................466 1 Juan. .................................................................................472 2 Juan. .................................................................................480 3 Juan. .................................................................................482 Judas...................................................................................484 Apocalipsis. ..........................................................................487

CA TITSA TSE NU CCA QUI JESUCRISTUA NU BEDIA SAN MATEO


El Santo Evangelio Segn

SAN MATEO

 Lista nu riquixa tiia cca Jesucristua relacionar lni David nna Abraham nna ad ca enne gutse tiempo antigua nna. 2 Abraham, tta qui Isaac. Isaac, tta qui Jacob. Jacob, tta qui Jud lani ca bettsi bi. 3 Jud nna Tamar nna tta nna qui Fares lani bettsi bi Zara. Fares, tta qui Esrom. Esrom, tta qui Aram. 4 Aram, tta qui Aminadab. Aminadab, tta qui Naasn. Naasn, tta qui Salmn. 5 Salmn nna Rahab nna tta nna qui Booz. Booz nna Ruth nna tta nna qui Obed. Obed, tta qui Isai. 6 Isa, tta qui David enne uccua rey tiempo lania. David, tta qui Salomn lani niula nu uccua yala qui Uras. 7 Salomn, tta qui Roboam. Roboam, tta qui Abas. Abas, tta qui Asa. 8 Asa, tta qui Josafat. Josafat, tta qui Joram. Joram, tta qui Uzias. 9 Uzias, tta qui Jotam. Jotam, tta qui Acaz. Acaz, tta qui Ezequas. 10 Ezequias, tta qui Manass. Manass, tta

qui Amn. Amn, tta qui Josas. tta qui Jeconas lani ca bettsi bi tiempo loti guche ca soldadua c preso hstaba le nacin Babilonia. 12 Bitola de chi bette c c para Babilonia nna glia Salatiel ini Jeconas. Salatiel, tta qui Zorobabel. 13 Zorobabel, tta qui Abiud. Abiud, tta qui Eliaquim. Eliaquim, tta qui Azar. 14 Azar, tta qui Sadoc. Sadoc, tta qui Aquim. Aquim, tta qui Eliud. 15 Eliud, tta qui Eleazar. Eleazar, tta qui Matn. Matn, tta qui Jacob. 16 Jacob, tta qui Jos nu uccua tsela Mara. Mara nna beditsna bi Jess enne l hu Cristo. 17 Asi es quini dsdeba gdua Abraham hstaba bitsina rey David nna uccua tsit libixi. Dsdeba gdua rey David hstaba loti guche ca soldadua c Babilonia nna uccua tsit libixi. Dsdeba loti bette c c para pas Babilonia hstaba glia Jesucristua nna uccua tsit libixi.
11Josas,

SAN MATEO1 , 2 qui Jesucristua loti glie nna uccua : Mara enne cc nna qui Jess nna ch nbabni Jos bi. Pero ntesca thi luetsi cabi nna gutebni Mara quini por milagro qui Espiritu Santo nna n bi huatsa to. 19 Josa nna labi uccua latsi bi guni bi bia cosa mal, nihua lab uccua latsi bi gud bi titsa qui Mara, acca belaba latsi bi quini adila tsa gtsee latsi bi Mara sin quini ad ca enne nna cc c saber. 20 De chi belaba latsi bi ana nna, de repente tab bitsina ttu ngel enne guthella Seor Dios lo yla qui Josa nna gunnie bi nna re bi: Lu Jos descendiente qui David, bittu gulaba latsi lu la thi lu Mar para cc niula qui lu, porquini por lahuacca qui Espritu Santo nna n Mar huatsa to. 21 Mar nna guditsna nitu nna quixa lu le JESUS porquini por medio de le nna ll ca enne quie le ca tulla qui qu. Ana ra ngelia Josa. 22 Iyaba ca cos nna uccua c para quini cc cumplir nu ra Seor Dios lo libro nu bedia ttu profeta que enne gdua tiempo antigua nna re: 23 Ttu niula nu lab chi nabiani nubeyu nna hua in nna guditsna ttu nubeyu to; nitu nna gata le Emanuel, titsa qui riu nna ra: DIOS DUE LANI RIU. 24 De bebani Josa nna beni bi tiba beni ngelia bi mandado nna beni bi Mara recibir. 25 Pero labi benibia bi Mara hstaba quini bitsina primero ini bi. Gutixa bi le JESUS.  Jesucristua nna glie le yetsi Beln estado qui Judea

2 tiempo loti rigubia rey Herodes. Lniana tuchppa ca enne yala la riyeni ts te qui qu, l c magos nna bitsina c le ciudad Jerusaln, da c idittu ts lado rillani bitsa. 2 Ca mgu nna gunaba titsa c nna ra c: Tiani uccua enne ch glia ba rey qui ca enne Israel, quini loti tse tu ltsi tua nna bilni tu blia nu rulue quini chi glie, acca da tu para guni tu e adorar. 3 De bina rey Herodes nu ra ca mgu nna yala nuyue uccuani hua iyaba canu Jerusaln nna. 4 Acca gutai ch iyaba ca sacerdote principal tse le ciudad hua ca maestro nu rulue nu ra lo Escritura qui cani nna gunaba titsa c nna r: Gani n quini galia Cristua. 5 Lac nna ra c na: Le yetsi Beln regin qui Judea, laa msmuba estado qui ru, porquini ra lo libro nu bedia attu enne gunne parte Tata Dios nna re: 6 Lu Beln regin qui Jud, yetsi yala xcuichu to n lu, pero adrula dacca lu de lo iyaba canu rigubia qui Jud, porquini n galia ttu enne ichie iyaba ca enne Israel nna huie c cuidado porquini n c enne quia. 7 Lniana gutai gattsi ba Herodes ca mgu nna. Iy abani gunaba titsa c hua tsliaa its chi uccua gullani blia. 8 Guthella t c Beln nna r: Litsia linaba titsa ts ta gaa gulia huats; canchu chi etselni li e nna, equixani le inte para quini tsaa hu guni ye e adorar. 9 De biynini c nu ra Herodes nna dia t c. Layani qui

18Historia

3 blia nu bilni cana nna denru lo qu hstaba quini bitsina lti te hutsa. 10 De bilni c guleda layani qui blia nna yala bedccani c. 11 Lniana guta c le ya nna bilni c Jess lani nna que Mara, acca bdu ibi qu nna beni c Jess adorar. Lniana guleqquia t c ca regalo qui cani nna bete c que oro nna incienso nna mirra nna. 12 Pero ca mgu nna por medio de lo yla qui qu nna uccua c saber quini bittu eyeqquia c rua lo Herodes. Acca lac nna deyya c attu neda huaya la para ltsi qu. 13 Bed diba c nna lniana ngel enne guthella Seor Dios bitsina bi lo yla qui Josa attu nna gunnie bi nna re bi: Hutha, gui huats lani nna qu nna becuitta hua Egiptua la, na ba tse le hstaba quini equixania lu, porquini Herodes nna eyil huats para gtti ne. 14 Lniana laa yla ta huatha Josa nna guche bi Mara lani huatsa nna gud cabi dia cabi idittu ts hstaba le nacin Egiptua. 15 Na ba gutse cabi hstaba quini gtti Herodes. Ana modo nna uccua cumplir nu ra Seor Dios lo libro nu bedia attu profeta que nna re: Egiptua la beyia ini yaa. 16 De gutelni Herodes quini uccua b burla por ca mgu nna yala bitsani nna beni mandado gatti iyaba ca nubeyu to nu ch bitsina ta hstaba nu chuppa idani le yetsi Beln hua le iyaba ca yetsi to anta exa ta na, de acuerdo lani fecha nu chi ra ca mgu na. 17 Ana modo nna uccua

SAN MATEO2 , 3 cumplir ca titsa nu ra Tata Dios lo libro nu bedia Jeremas attu enne uccua profeta que nna re: 18 Biynin le yetsi Ram ribetsi ca descendiente qui Raquel enne gdua tiempo antigua; yala dtsa ribetsi c nna rehuinni c, pero lab uccua latsi qu etni c laeni, porquini gtti ca ini to qui cani. bedia profta. 19 Gtti diba Herodes nna gudu ngelia attu lo yla qui Josa loti tse ru cabi Egiptua. 20 Gunnie bi nna re bi: Hutha nna beche huats lani nna qu para regin qui Israel, porquini cha gtti canu uccua latsi qu gtti c huats. 21 Lniana huatha ta Josa nna beche bi Mara lani hutsa nna deyya cabi para regin qui Israel. 22 De bina Josa quini Arquelao ini Herodes rigubi le regin qui Judea parte ta tta qui ni nna, gtsibni bi eyaa bi na. Pero por medio de lo yla qui bi nna uccua bi saber quini adila tsa tsa bi regin qui Galilea. 23 Bitsina bi na nna gdua bi le ttu yetsi l Nazaret. Ana modo nna uccua cumplir ca titsa qui Tata Dios nu gune ca profeta quini hua gata le Enne Nazareno.  Lniata nna gudulo Juan el Bautista hueni predicar fuera ca yetsi canu anta le itbani regin qui Judea. 2 Ra bi ca enne: Liguni reconocer quini n le enne tulla, porquini chi ten du illani ts quini Tata Dios nna cubianie ca enne. 3 Qui Juan n nu gutixa Tata Dios lo libro nu bedia profeta

SAN MATEO3 , 4 que Isaas enne gdua tiempo antigua nna re: Ruyeni ttu enne fuera yetsi nna ra bi: Litse leda porquini chi da Seor; liutha l ca neda qui lalabani qui le para le. bedia profta. 4 Nu guccu Juan nna uccu de ittsa o camello, hua guthi le bi ttu cincho nu de yeti. Uccuabni tni bi tsu teruba ttu clase de guxaru hua ixi qui iyat. 5 Ca enne ciudad qui Jerusaln hua itbani Judea nna iyaba ad ca yetsi to anta exa ta y Jordn nna hua c rua lo bi. 6 Juan nna beni bi c bautizar le y Jordn porquini beni c reconocer ca tulla qui qu. 7 De bilni Juan quini ietse canu ln religin fariseo nna saduceo nna dia c para gugadia bi c inda, acca ra bi c: Yala maoso n le ta ca blla. Nuni r le quini huaccani le ucuttani le la tsalatsi qui Tata Dios nu ch dala c. 8 Liulue lani ca hecho ts qui le canchu l hualigani chi beyacca le arrepentir. 9 Ala ch gutsia la le pretexto nna ina le: Yala enne ts n tu, porquini n tu descendiente qui ta enne gla qui tu Abraham. Pues inte nna nia le quini hstaba ca yya anta n nna huaccani Tata Dios gunie quini eyacca c ini Abraham. 10 hua chi du leda ytte para ichu ca yaga dsdeba ll qu; hua iyaba ca y nu lab runna fruto ts nna ch c tsa c lo yi. 11 Inte nna hualigani runia le bautizar lani inda canu reyacca arrepentir. Pero enne da bitola de inte nna ad lahuacca te que

4 tchula inte, acca ndirubani la dccaa para cueqquia ca guarachu yu ne. Le nna gunie le bautizar lani Espritu Santo nna lahuacca ta yi. 12 hua dnie pala para guthe ua nu re lo tsin que. uaxtla nna gunie na seguro le yu, pero tbua nna gudlle na lo yi lti nunca lab eyol. Ana gunni Juan ca ennia. 13 Lniana gud Jess Galilea nna de para y Jordn lti reqquia Juan, para guni bi e bautizar. 14 Pero Juan nna riddtsi ba bi nna ra bi e: Inte la riquina te cc bautizar por cuilu, atsini cuillu da rua lua nna. 15 Becabi Jess nna re bi: Oba gun guni lu inte bautizar porquini ba n ts para guni riu cumplir iybani nu rulatsi Tata Dios. 16 De beyacca uccua Jess bautizar nna beria te le inda, lniana biylia iabara nna bilni Juan quini Espritu Santo nna huadie tiba ttu becha to nna bitsinee iqquia Jess. 17 Lniana biynin tsi ttu enne gune de iabara nna re: L enni enni nia yala catsii ti e, hua por le nna yala la redaccalatsi te quia.  Lniana por medio de Espritu Santo nna hua Jess ttu lugar idittu fuera yetsi para quini numalua nna guni ne tentar canchu xiaba irialni gunie nu calatsi. 2 Na nna beni Jess ayunar nna lab gute chua ubitsa nna chua yla nna. Bitola nna yala gutnie. 3 Lniana bitsina nu huethaccaa nna r ne: Canchu hualigani n lu ini Tata Dios nna gtsi ca yya anta qu quini

5 eyacca c ettaxtla. 4 Becabi Jess nna re na: Escrtuba gana quini ala tsu teruba lani ettaxtla ccabanin ca enne, sino hua lani iybani ca titsa riria ra Tata Dios. 5 Lniana numalua nna guche t ne le Jerusaln ciudad nu n para Tata Dios nna bedu ne iqquia torre qui templua nna 6 r ne: Canchu hualigani n lu ini Tata Dios nna bittsa tsanna de n para loyu nna, porquini escrtuba gana quini Tata Dios nna ithellee ca ngel que para gudaxu c lu lo n qu para quini la itsina na lu lo yya nna ccad qui lu. 7 Becabi Jess nna re na: Gana hu escrito lti ra quini: Bittu guni lu tentar Tata Dios qui lu. 8 Numalua nna guchi ne attu lo ttu iya xeni tsni nna belueni ne ituba lti bnani le ytsiloyu lani ituba riqueza qu nna, 9 ra t ne: Iyaba ca nui nna gunna ya c qui lu canchu gudu ibi lu nna guni lu inte adorar. 10 Jess nna ra te na: Becuitta rua lua Satans, porquini escrtuba gana quini guni riu adorar ttu teruba Seor Dios qui riua ahua la terbe guni riu servir. 11 Bethana t numalua ne nna becuitt. Lniana bitsina ca ngel de iabara rua lo Jess nna beni cabi e servir. 12 Bina ba Jess quini te Juan litsi yya, acca labiru gdue na sino beyeqquia le para Galilea hstaba ltsie Nazaret. 13 Lniana bede Nazaret nna hue rua indata gdue le yetsi Capernaum le regin qui Zabuln nna Neftal nna. 14 Ana modo nna uccua cumplir nu ra Tata Dios lo libro nu bedia profeta que Isaas nna re:

SAN MATEO4 Zabuln nna Neftal nna, neda rua indat, attu ldul y Jordn, Galilea regin qui canu lab n raza Israel. 16 Yetsi nu re le chulla nna chi bilni ieni layani, lti tse ca enne le ula qui luuti nna huni rbani layani para lac. Ana ra lo libro qui profeta Isaas. 17 Dsdeba lania nna gudulo Jess hueni predicar nna re: Leyacca arrepentir por ca tulla qui le porquini annana calatsi Tata Dios quini ca enne nna huella c quini que enne cubianie c. 18 De reqquia Jess rua indat qui Galilea nna, bilnie chuppa ca enne: Simn enne l Pedrua lani bettsi bi Andrs rudalla cabi exxa le inda porquini uccua cabi nu huedaxu bll. 19 Re cabi: Lit lani inte, inte nna gunia quini ca enne la guni le pescar. 20 Lcabi nna bethana ta cabi ca exxa nu rudaxun cabi bll nna dia ta cabi lani e. 21 Gutte diba Jess na nna bilnie chuppa ca enne: Jacbua lani bettsi Juan yu cabi le ttu barco lani tta qui cabi Zebedua reyuni cabi ca exxa nu rudaxun cabi bll. Jess nna gutie cabi. 22 Biyeni bni cabi quini rinnie cabi nna bethana ta cabi brcu nna tta qui caba nna dia ta cabi lani e. 23 Lniana gurni Jess ituba Galilea nna gute le ca sinagoga lti retuppa cana nna bethte tnie c nna bnie predicar ca titsa cubi nu cca qui la rigubia qui Tata Dios. hua gtue iybani ca itsahue hua iybani clase de dolor qui

15 Ltsi

SAN MATEO4 , 5 ca enne le ca ytsi. 24 Gud t titsa que itbani regin l Siria. Acca tahua c rua le iyaba canu rani para eyunie c: canu rappa c bia tediba dolor nna canu cca sufrir baru itsahue ni nna, hua canu cca padecer por ca espritu mal nna canu yu be, hua ca paraltico canu chi gutsn rani c nna, tahua c iyaba c rua le. Le nna beynine iyaba c. 25 Enne tsen nna gudulo c dia c lani e: ca enne Galilea nna Decpolis nna, hua qui Jerusaln nna ituba regin qui Judea nna hstaba ca enne qui attu ldul y Jordn nna den hu c ne.  De bilni Jess ca enne tse nna huppie lo ya nna gre bnie nna bebiga t ca enne ruthtenia rua le. 2 Gudulo te riquixanie cabi ca enseanza ts nna re: 3 Icarub canu chi y quini riqunani c laeni lo losto qu; pues quba qu n iyate nu runna Tata Dios enne rigubianie c. 4 Icarub canu ribetsi; porquini lac nna huetni c laeni. 5 Icarub canu n nlatsi losto qu; porquini huadi b c lyu nu beni Tata Dios prometer para lac. 6 Icarub canu yala calatsi qu gata ttu lalabni ts qui qu ta calatsi Tata Dios; pues le nna gnie c cualani para guni c nu n ts. 7 Icarub canu t la retalatsi qui qu lani ad ca enne; porquini lac nna hulla hu c la retalatsi. 8 Icarub canu lab bia t lo losto qu delante de Tata Dios; pues lac nna hualni c le. 9 Icarub canu runi quini tseets ca enne;

6 porquini huata l qu ini Tata Dios. 10 Icarub canu cca padecer por la ruyud qui ca enne por causa de quini runi c nu n ts; porquini quiba qu n iyate nu runna Tata Dios enne rigubianie c. 11 Icarub le canchu chi inne ca enne biccaa titsa mal ni contra le nna gutsia latsi qu le porquini den le inte, hua byalo bni n nu ina c contra le nna runi latsi qu. 12 Ledcca lni le; porquini gudliani Tata Dios le iabara. Porquini hua ca enne nu gutse ttu cuaa nu nna betsiahu latsi qu ca enne uccua profeta qui cani. 13 Lebi nna n le dete para ytsiloyu. Canchu dti gunitti la ie qu nna, bila lani eyaccani ie attu vuelta c. Labiru bia u sino para iruna terub fuera para glliani ca enne na. 14 Lebi nna n le layani para ytsiloyu. Ttu yetsi re lo ttu iya nna lab modo t igtsi. 15 Nihua lab ruglla riu ttu yi nna rutthe t riu ttu cajn l, sino quini gudua la riu ttu lugar lti gudni qui iybani ca enne tse le yu. 16 thua n quini huella le quini gudni layani nu runna Tata Dios qui le por medio de ca obra ts nu guni le, para quini tlini ca enne nna gudliani c Tata Dios qui le enne dua iabara. 17 Bittu gulaba latsi le quini inte nna daya para chuna nu ra lo ley nu bedia Moiss enne gdua tiempo antigua, nihua nu bedia ad ca enne uccua profeta qui Tata Dios; sino quini daya la para gunia cumplir iyaia ten. 18 Hualigani

7 te riquixania le quini ntesca llua latsi iaba nna ytsiloyu nna, nidi rbani ttu letra to nihua ttu acento to dua lo ley qui Tata Dios lab tte quini la cc cumplir. 19 Acca canchu nua diba lab runi obedecer nua ttu ca mandamiento hstaba ca mandamiento nu n adiru xcuichu t, thua ruluni ad ca enne nna, entonces l nna tito teruba ladliani gata qu le la rigubia qui Tata Dios. Pero nua diba runi iyaba nu ra lo ca mandamintu hua ruluni ca enne nna, l nna yala enne eni cc le la rigubia qui Tata Dios. 20 Acca nia le quini canchu lab guni le ad ts rua lo Tata Dios tichu nu runi ca maestro de la ley nna ca farisu nna, entonces hua lebi nna lab ga le le la rigubia qui Tata Dios. 21 Hua y b le bia ra ca ta enne gula: Bittu gtti lu. hua: Nua diba gtti ttu enne nna cca tehu merecer ri sentencia qu gatti. 22 Pero inte nna nia le quini nua diba ruyud ttu enne nna, cca tehu merecer cc castigar; hua nua diba ruduad ttu enne nna, chi n culpable nna cca tehu merecer ts rua lo uxticia. hua nua diba nni adiru ca titsa lla ni contra ttu enne nna, cca tehu merecer ts lo yi. 23 Acca canchu chi tahua lu ofrenda qui lu lo mea nna, pero de repente tab exalatsi lu quini ttu enne nna t ttu queja qu contra lu; 24 entonces bethna ofrenda qui lu na nna, beyya a eyaccats lu , lniana eyeqquia lu gute lu ofrenda qui lu. 25 Beyaccats contrario qui lu

SAN MATEO5 mintraste yur lu neda lani antesca guni contra lu lani juez, juez nna guti lu cuenta lani ca policia, lac nna gudlla c lu litsi yya. 26 Hualigani te riquixania lu quini lab ria lu na hstaba quini quia lu ituiat multa nu inbani c lu. 27 Chi y le quini gana escrito: Bittu thalani lu niula huaya. 28 Pero inte nna nia le: Nua diba rinna ttu niula nna rid latsi thalani na, pues chi runi adulterar lani por la rulabalatsi qui terub. 29 Acca, canchu yyalo lu lado bni runi quini innia lu le tulla nna, gulqquia tel, gurna ; quini adila tsa gunitti lu ttu yyalo lu tical tsa itute lu lo yiblla. 30 hua canchu n lu lado bni runi quini innia lu le tulla nna, guch tel , gurna ; quini adila tsa gunitti lu ttu parte qui cuerpo qui lu tical tsa itute lu lo yiblla. 31 Gana hu escrito: Canchu nua calatsi ela niula qu nna, t quini hu niula acta de divorcio. 32 Pero inte nna nia le: Nu ela niula qu pero lahua por causa de quini gdualani niula attu nuhuaya, entonces l nna n responsable canchu innia niula le adulterio. hua canchu attu nubeyu guttsan lani niula nna runi hu adulterar. 33 Hua y b le bia ra lo ley nu bete Tata Dios lani ca ta tta gla qui la dsdeba tiempo antigua: Bittu guni lu jurar cuntaba, sino guni la lu cumplir itute nu beni lu ofrecer lani Seor Dios. 34 Pero inte nna nia le: N tt thua por nua

SAN MATEO5 , 6 ni guni le jurar nihua la gudu le por testigo ttu cosa tsa iaba, porquini iabara nna n lti dua Tata Dios enne rigubia lo iyate. 35 Nihua bittu guni le jurar nna gudu le por testigo ttu cosa t le ytsiloyu, porquini n hu parte de la rigubia que. Nihua la gudu le por testigo Jerusaln, porquini n ciudad qui Tata Dios enne n Rey eni. 36 Nihua bittu guni lu jurar nna gudu lu por testigo laa iqquia b lu, porquini nidi rbani ttu ittsa iqquia lu lab ccani lu guni lu tsttsi o ythia para siempre. 37 Pero adila tsa quini la rinne qui le nna cc b lchu o lab, segnba nu n l. Porquini hua n malo canchu inaru le bicaru ta canu runi sostener la beia qui qu rua lo ca enne para ria nr c. 38 Chi hua y le quini gana escrito: Bittu gappa lu laeni sino yyalo lani yyalo b hua laya lani laya b. 39 Pero inte nna nia le: Bittu eddtsini le nu runi mal contra le, ntesla nua diba hu xaga lu lado bni nna, bed tla attu lado. 40 Canchu nua ild pleito lani lu nna calatsi th camisa qui lu, pues bella tel thi hu mata qui lu. 41 hua nua diba guthtsini lu hu lu y qu por chuppa kilometro nna, pues hua tla lani chppa por propio gani voluntad qui lu. 42 hua nu rinbani lu bia nna, bete tn . hua nu inbasani lu bia nna, bittu gutsnani lu . 43 Chi hua y le quini gana escrito: Catsini lu luetsi enne lu, pero guyud la lu nu n contrario qui lu. 44 Pero inte nna nia le:

8 Licatsii lni ca contrario qui le. Liulutsa tsla canu riy iqquia le. Liguni ts lani canu ruyud c le, hua liguni oracin por canu ruduad c le nna rutsia latsi qu le. 45 modo tlini ca enne quini n le ini Tata Dios qui le enne dua iabara. Porquini le nna runie quini bits nna rudni tntua para ca enne malo hua para ca enne ts nna. Runi hue quini cca iyya tntua para canu runi nu n ts, hua para canu lab runi nu re nna. 46 Porquini canchu rappatsi le lteruba canu catsini c le nna, biani cosa tsni nu runi le para cc le merecer gudliani Tata Dios le. Ts lahua hua runi ca enne malo canu ruquia xtta qui impuesto c. 47 Birua tsni runi le canchu lteruba canu cca ts le runi le saludar c. Ts lahua hua runi canu lab ralatsi c. 48 Acca lbi nna, lcca completamenteta enne ts ta Tata Dios qui le enne dua iabara ne enne ts gani.  Lihue cuidado quini la guni le ca obra ts rua lo ca enne de tantua calatsi le quini gudliani c le. Porquini canchu runi le, entonces Tata Dios qui le enne dua iabara nna lab gudlianie le. 2 Canchu chi rute lu bia lani ca enne pobre, bittu guni lu quini cuetsi trompeta para quini ca enne nna cc c saber, ta runi canu yala enne ts rulue c pero lahua ana n c. Porquini lac nna de yu c le ca sinagoga qui qu nna hua lo ca nda nna siempre runi c quini cuetsi trompeta para quini gappa n ca enne qui qu

9 por ca limosna nu runi c lani ca enne pobre. 3 Acca canchu chi calatsi lu gute lu bia ofrenda nna bittu cueda lu para cc saber ca enne tse lado n yatti lu nu runi n bni lu. 4 Ana modo nna lan enne cc saber tsliaa rute lu. Tata Dios qui lu enne rinna gattsi be lu nna, le nna gudlianie lu lo enne etse. 5 hua canchu chi runi lu oracin nna bittu guni lu ta runi canu yala enne ts rulue c pero lahua ana n c. Lac nna ridni c de runi c oracin le ca sinagoga qui qu hua lo ca neda lti tse ca enne, porquini calatsi qu quini gudliani c c. Hualigani te nia le quini lac nna cha ridi c ladliani qui ca enne. 6 Pero lu nna canchu chi guni lu oracin nna beya le litsi lu nna bethya puerta nna, bellutsa Tata Dios qui lu enne du gattsi be lani lu hua rinna gattsi be lu nna. Le nna gudlianie lu lo enne etse. 7 De runi le oracin nna bittu iqquiabete b inne le ca titsa ta canu rullutsa c ca idolo, porquini rulaba latsi qu quini de tantua repetir runi c nna huaynini nu rena c. 8 Bittu cc le tulappa lani c. Porquini Tata Dios qui la nna hua y be bia cosa riqunani le ntescala inbani li e. 9 Lebi nna guni le oracin : Tata Dios qui tu enne dua iabara, rinba tu: Quini nombre qui cuilu nna cc nombre sagrado lo losto ca enne, 10 hua quini ta la rigubia qui cuilu le ytsiloyu nna,

SAN MATEO6 Cc b nu rulatsi cuilu tba iabara hua le ytsiloyu. 11 hua quini gunna cuilu nu go tu ttu ttu ts. 12 Beyunin latsi cuilu ca falta qui tu, ta intu nna reyunin latsi tu qui ca luetsi enne tu bia ruthacca c intu. 13 Bittu guthna n cuilu intu cc tu tentar, sino gudil la cuilu intu le iyaba canu n mal. Porquini lteruba cuilu nna t itute la rigubia nna lahuacca nna ladliani nna para simpreni. Amn. 14 Porquini canchu chi reyunin latsi le lani itute latsi le qui ca enne rigu bia falta lani le nna, entonces hua Dios Padre qui le enne dua iabara nna hueyunin latsie qui le. 15 Pero canchu lab reyunin latsi le qui ca enne bia ruthacca c le nna, entonces nihua Dios Padre qui la nna lab eyunin latsie bia falta nu rigu le. 16 Canchu chi guni le ayunar de tantua calatsi le guni le ad oracin nna, bittu guni le quini inna le triste ta ca enne canu rinna c quini chi rigutsi latsi qu para quini ilni ca enne quini rigua c lab ro c. Hualigani te na le quini lac nna cha ridi c ladliani qui qu. 17 Pero lu nna canchu chi guni lu ayunar nna, glliba ittsa iqquia lu nna qui lo lu nna, 18 para quini la tben quini runi lu ayunar. Porquini Tata Dios qui lu enne du gattsi be lani lu lterube y nna gudlianie lu lo enne yetsi.

SAN MATEO6 , 7 gudua iqquia le gata riqueza qui le le ytsiloyu, porquini tse ta ca blla dlla, hua biaru inters ni nna rellani ta c yya, hua ca ubna nna rithlia ta c nna ribana c. 20 Sino lidua la iqquia le gata riqueza qui le iabara, porquini na nna lanuru ca blla dlla t, nihua labiru bia rellani yya, nihua ubna nna lanuru t. 21 Pues lti t ca cosa nu dacca qui la nna na hu du la rulbalatsi qui le. 22 Iyyalo riu nna n ta ttu lmpara para riu. Acca canchu yyalo lu tsba n nna, entonces labiru bia layani reytsani lu. 23 Canchu iyyalo lu lab y bia nu layani, entonces tli quini reqquia b lu le chulla. Canchu la ritelni qui lu re b le chulla nna, entonces la chull nna chppa tanto yethia n le lalabani qui lu. 24 Lan ccani thu bajo la rigubia qui chuppa ca patrn, porquini mintraste guyud ttu nna catsi lni attu. hua mintraste n cumplido lani ttu nna riny l attu. hua lebi nna lab ccani cc le huenitsna qui Tata Dios nna tsee hu le bajo la rigubia qui Belliu nna. 25 Acca inte nna nia le quini bittu nyueg ccni le por tia cc le nu ya go le para quini ccabni le, nihua tiia cc le nu gaccu le. Ts lahua adila dacca lalabani qui riu tchula nu riya ro riu c. hua cuerpo qui riu nna, ts lahua adila dacca tichula nu raccu riu c. 26 Linnaruhua ca bnni to nu tse lo be. Bihua rada c nihua lab rutppa c lna nihua lab redi c

10 le yu. Pero Tata Dios qui le enne dua iabara nna ruie c ro c. Ts lahua adrula dacca le tchula lac c. 27 Nuni le ccani itni tsatsitta de tantua gulaba latsi c. 28 Acca por nu gaccu le nna, binicca rulaba thti latsi le. Liuyuruhua ca yya nu anta iyat tiia latsitte rieni c, pues lab bia tsina ni runi c nihua lab rulla c tu. 29 Pero inte nna riquixania le quini nhuani rey Salomn lani itbani riqueza qu nna lab bil bi ad latsitte lani ca o tsni qui bi tichu nua ttu ca yya t. 30 Yala tsni rugaccu Tata Dios ca ixxi to canu anta ttu tiempo to teruba le ytsiloyu pero guxtila ta chi bihuthi nna dia ch lo yi le horno. Acca lebi nna, ts lahua adila dispuesto n Tata Dios para gunnee ad nu riqunani le. Pero lebi nna lab confianza t qui le lani e. 31 Acca bittu gulaba thti latsi le nihua bittu ina le: Tiani ccbann riu attu ida, o, tiagani cc riu nu gaccu riu. 32 Porquini canu lab ralatsi nna, pues puro qui canu huadua iqquia qu. Pero Tata Dios qui le enne dua iabara nna hua y be quini riqunani le iyaba ca cos. 33 Acca liudua la iqquia le yala t nu cca qui la rigubia qui Tata Dios, hua quini guni le nu rulatsie; lniana iybani ca cosa nu rulaba latsi l nna, ni nada ba gunnee c qui le. 34 Acca bittu gulaba xttaga latsi le anna nu cc qui guxtila, porquini ux nna ytsi b n nyue da lani . Basta lani ca problema qui ttu ttu ts b.  Bittu guyu le laditsi qui ca enne, para quini la guni

19Bittu

11 Tata Dios le juzgar. 2 Porquini tiiab runi le ca enne juzgar, entonces anahua cc le juzgar. Lani laa msmuba medida nu rurixibini le ca enne nna, nu hu ebixibi huni le. 3 Bicca rinna lu yii to nu yu lo attu enne, atsini lab runi lu duella ebqquia lu nic nu yu yyalo lu nii. 4 Mintraste yu ttu nic yyalo lu nna, tiani modo eyani lu g lu attu enne: Gulda quini ebqquia yi nu yu yyalo lu c. 5 Yala enne ts rulue lu pero lahua n lu. N quini ebqquia lu nic nu yu yyalo lu, lniana il tsni lu ebqquia lu yi to nu yu yyalo attu luetsi enne lu. 6 Ca cosa nu beni leya Tata Dios nna, bittu gute le c lani ca beccu, no sea quini eyeqquia c nna pedzoni guni c le. Nihua ca cuttsi nna bittu hu le c ca perla tsni, porquini ncachu lab guni c c recibir nna sino gullia la c c. 7 Lnaba nna huadi b le. Leyla nna huetsel bni le. Linne rua puerta nna hua ylia b. 8 Porquini nua tediba rinba nna huadi b. Nu reyla nna huetsla bni. Nu rinne rua ttu puerta nna huaylia b. 9 Nuni ttu nubeyu ni entre lebi canchu ttu in nna inbani na ttu ettaxtla g, ts hu l na ttu yya c. 10 Canchu inb ttu blla to g nna, pues aa lab capaz n le gute le ttu bll la qu l. 11 Lebi msquiba n le enne tulla, pero hua y b le gute le ca cosa ts qui ca ini le. Ts lahua ad tel lani gusto gunna Tata Dios qui le ca cosa ts nu inbani li e

SAN MATEO7 c. 12 Iybani ca cosa nu rulatsi le quini guni ca enne lani le nna, hua liguni lani lac; porquini nui n nu rulue nu ra lo ley qui Moiss hua lo ca libro nu bedia ad ca profeta qui Tata Dios. 13 Liguni duella ga le rua puerta xcuichu to; porquini belaga n rua puerta para luti, hua fcil n neda nu ch ca enne para nitti c; nu c nna dia c lo ned. 14 Porquini tabi n rua puerta para lalabni, hua lathi to n neda qu; tuchppa rb c nna runi c duella th c l. 15 Lihue cuidado lani canu rena c quini rinne c parte Tata Dios, porquini lahua iy c rinne c nu n l; yala humilde rulue c titsi ttu carnero to rillani c rua lo le; pero liu losto qu nna n c ta ttu lobo txu nu d para gull latsi iybani. 16 Por ca hecho qui qu nna edccani le c nua clase de enne ni n c. Ts na riu hua redi riu betsuli nna exxuhu nna lo ca yettse c. 17 Iyaba ca y can ribia fruto ts lo qu nna es porquini n c y ts. hua iyaba ca y canu lab runna fruto ts nna es porquini n c y nu lab riu. 18 Lab ccani ttu y ts gunna fruto nu lab n ts. Nihua lab ccani ttu y nu lab riu gunn ttu fruto ts. 19 Iyaba ca y nu lab runna fruto ts nna chu b c nna tsa c lo yi. 20 Acca por ca hecho qui qu nna edccani le canchu hualigani n l nu rena c. 21 Nuetse ca enne reya c inte: Seor, Seor: pero ala iy c t permiso qui qu para ga c le iabara, sino lteruba canu

SAN MATEO7 , 8 runi nu rulatsi Tata quia enne rigubia le iabara. 22 Canchu chi galla ts juicio nna, nuetse c nna g c inte: Seor, Seor, titsi yala titsa rappa c inte. Laniana na c: Ts lahua gutixa hu tu lani nombre qui cuilu ca cosa nu ch ccl, hua lani nombre qui cuilu nna bedlla tu fuera iyaba ca espritu malo de lo losto ca enne, hua beni tu ietse ca milagro. 23 Lniana gudea lo qu nna epa ya c: Lab nabia te le, acca liucutta rua lua lebi canu hueni tulla. 24 Nua diba riynini ca titsa quyi nna runi c nna, entonces inte nna guni ya comparar ta ttu enney nu t la riyeni ts qu nna bedu yu qu lo cimiento ts nu pruani yya. 25 Bed iyya nna biria y nna uccua be nna gutse c ya. Pero lab gubixi porquini du tstts lo yya. 26 Pero nua diba riynini ca titsa quyi pero lab runi c nna, entonces inte nna guni ya comparar ta ttu nubeyu necio nu bedu yu qu lo yi. 27 Bed iyya nna biria y nna gutte be nna guttsa c ya lani itute fuerza qui qu; ya nna gubixi ch nna guche inda ituti. 28 De beyacca gunne Jess ca ttsi nna yala biquila latsi ca ennia de tantua ca enseanza ts gutixanie c; 29 porquini gutixanie c tiia n nu guni c, ala ta ca maestro qui qu rulla c nu ra lo tts qui ley religioso qui cani, sino belunie c lani lahuacca de iabara.  Beydi b Jess lo ya nna nuetse ca enne den c ne. 2 Lniana bitsina ttu nu rani lepra

12 rutsu lt nna bedu ib rua le nna r ne: Seor, canchu calatsi cuilu nna huaccani cuilu eyuni cuilu inte. 3 Jess nna beca t ne nna belppee na nna ra te na: Huacca ltsaa, beycca nr. Cuanto tan re ana nna benttilo ch itsahue qui ni. 4 Lniana ra t Jess na: B cuidado quini n ttu tehu nua quixani lu, sino quini hua talue lo lu lani sacerdtea, bete t ofrenda qui lu ta nu beni Moiss mandado para quini ccan latsi qu. 5 De guta Jess le yetsi Capernaum nna bitsina t ttu capitn rua le nna guttayni ne, 6 r ne: Seor, mozo quyaa nna rni parlisis nna ndirbani lab cca tt, yllani dolor rapp. 7 Jess nna re na: Anna thya eyuni ya . 8 Becbi capitan nna r ne: Seor, lab n nu dacca para quini ga cuilu le litsa, sino canchu na teruba cuilu titsa nna, entonces mozo quyaa nna eyacca latsi. 9 Porquini inte nna, tse canu runi c inte mandado, hua tse ca soldado ltsi nya rni ya c mandado; hua canchu gia ttu nna huit. hua mozo qua nna canchu paa ya : Bni nui nna, l nna guni b na. 10 De biynini Jess ca titsa qui ni nna yala biquila latsie nna re canu den c na: Hualigani te nia le quini nihua entre ca enne Israel nna lan enne t ieni fe qu ta nu t qui nubyu. 11 hua riquixania le quini ietse ca enne da lado rillani bitsa hua lado renia bitsa nna illani c xan c lani ca ta tta qui le Abraham nna Isaac nna

13 Jacob nna lugar de la rigubia qui Tata Dios. 12 Pero ca enne becu Tata Dios primrute nna lab tse c lani e le la rigubia que, sino tsa la c le chulla; na nna cc c sufrir nna cuetsi c nna gyaa tsni laya qu. 13 Lniana Jess nna re capitan: Beyya b, porquini cha ralatsi lu nna, acca cc b t calatsi lu . Laa msmuba hra nna beyacca latsi mozo qui ni. 14 Bitsina Jess litsi Pedrua nna bilnie suegra qui ni t yibllan ll. 15 Jess nna bedxue n nna beria ch lla. L nna huatha t nna bni cab servir. 16 Glla diba lana nna tahua c rua le ietse canu cca padecer por ca espritu malo; le nna lani titsa qui terbe nna bebqquie fuera ca espritu malua. hua iyaba canu rani nna beynie c. 17 Ana modo nna uccua cumplir nu bedia Isaas enne uccua profeta tiempo antigua nna ra bi quini: Laa msmuba Seor nna beynie ca itsahue qui riu nna gtue iybani ca dolor qui riu. 18 Bey b Jess quini ietse ca enne tse itlubanie nna, acca benie ca enne ruthtenia mandado quini tt cab lani e attu lado la indata. 19 Lniana bitsina ttu maestro nu rulue ley qui cani nna r ne: Maestro, hua tnua cuilu gaa tediba tsa cuilu. 20 Jess nna re na: Ca beda nna hua tsa blia qui qu, hua ca bnni to rid lo be nna hua tsa hu xcuni to qui qu. Pero Nubeyu de iabara nna lab t gaa quixa

SAN MATEO8 qqui. 21 Attu enne ruthtenia nna ra t ne: Seor, tan hu cuilu, pero bnna cuilu permiso quia quini primrua yaa ugttsia tta qua. 22 Jess nna re na: Gut t lani inte, bella canu yatti quini ucttsi luetsi nu yatti qu. 23 Lanala nna guta Jess le brcu. Ca enne ruthtenia nna dia t cabi lani e. 24 De repente tan nna huatha ttu iyyabe fuerte lo indata hsta quini chi rurixi brcu nna chi calatsi intsi le nda, Jess nna tithi be. 25 Lniana ca enne ruthtenia nna bedibni ch cabi e nna ra cabi e: Seor, bni xa cuilu quini ll ru porquini chi rinetsi riu le ind. 26 Le nna re cabi: Bini cca rtsini le nii, hualigani lab ralatsi le quini inte nna t lahuacca quia. Lniana huthe nna guttsee ba hua indata. Luego ta indata nna beytta cha tsi. 27 Acca uccua yan latsi cab nna ra cabi: Ngani enn acca hstaba be nna indat nna riynini c que. 28 Bitsina diba Jess attu ldula indata rua loyu qui ca enne gadarenos, lniana chuppa canu cca padecer por ca espritu malo nna beria c le blia lti bigtsi canu yatti nna tattsa c Jess. Lac nna yala txu runi c hsta quini lan nua reyani tt neda na. 29 Gunne c iditsa na ra c: Jess ini Tata Dios, bini t qui lu n. Ts da ch lu para guni lu intu castigar ntesca glla tiempo c. 30 Idittu tba de na nna tse ttu montn n ca cuttsi hula go. 31 Ca espritu malua nna guttayni c

SAN MATEO8 , 9 Jess nna ra c: Canchu ebqquia lu intu fuera nna, bnna permiso quini ts tu ga tu lani ca cuttsi. 32 Le nna re c: Lttsa. Lac nna betse latsi qu chuppa ca nubyu nna hua c guta t c lani ca cuttsia. Luguta nna uccua litsiani ca cuttsia nna gutllu c lo ttu iyat nn binnia c le indata nn gtti c. 33 Canu rappa ca cuttsia nna biga ch c nna betsina c le yetsia nna gutixa c iyaba tiia n nu uccua hua nu uccua lani chuppa ca nubeyua. 34 Lniana biria ch itbani yetsi para tattsa c Jess. De bitsina c rua le nna guttayni c ne quini erie ltsi cani.  Lniana beyappi Jess le brcu nna hue attu lado indata nna betsinee le yetsi quia. 2 Tuchppa ca enne nna tahua c ttu nu rni parlisis rua le, ndirbani la cca tt, yu le camilla. De gutelni Jess quini yala fe t qui ca nubeyua lani e nna ra te nu rnia: Gppa confianza nia, cha beyunin ltsaa ca tulla qui lu. 3 Lniana tuchppa ca maestro de la ley nna liu losto b qu ra c: Rinne nui ca titsa nu n quini lteruba Tata Dios nni . 4 De gutelni Jess quini ana rulaba latsi qu, acca re c: Binicca rulaba latsi le nu lab n ts nii. 5 Bila ad naba, ts inia: Ch beynin ltsaa ca tulla qui lu, o, ts inia: Beytha nna gda, acca. 6 Pues annana gulunia le quini inte Nubeyu de iabara nna t lahuacca quia le ytsiloyu para eyunin ltsaa ca tulla. Lniana re paralticu:

14 Beytha nna bedi camilla qui lu nna beyya litsi lu. 7 Nu rni nna beytha ch nna deyy litsi. 8 De bilni ca enna na yala biquila latsi qu, bedliani c Tata Dios quini bete luetsi lahuaqqu qui ca enne. 9 Gutte diba Jess na nna bilnie ttu nubeyu l Mateo r lo mea lti ra ca enne hua impuesto nu ruquia gobierno. Le nna re na: Gut, tan inte. Matu nna gudul tab nna da t lani Jess. 10 Loti re Jess lo mea le yu nna bitsina hu ietse canu ruquia qui impuestua nna hua canu da ttsa qui qu lab rigua c ca costumbre religiosa qui ca judua. Iyba ca nu nna guua c junto b lo mea lani Jess nna ca enne ruthtenia nna. 11 Ca farisua, de bilni c quini re Jess lani ca ennia nna ra t c ca enne ruthtenia: Biani cca ro Maestro qui l lani canu ruquia qui impuesto hua lani ad canu tulla nii. 12 Biyeni tni Jess nui nna re c: Canu bihua rni nna pues bihua riqunani c nua eyni c, sino lteruba canu rni riqunani c mdico. 13 Acca liglla nna liuthte bia nu calatsi Tata Dios lti re: La retalatsi caltsaa, ala bia sacrificio n. Acca lab daya para gaia canu rulaba latsi qu quini chi n c enne ts, sino daya la para gaia ca enne tulla para quini eyacca c arrepentir. 14 Lniana ca enne ruthteni Juan el Bautista nna bitsina cabi rua lo Jess nna ra cabi e: Intu lani ca farisu teruba nna datiba

15 runi tu ayunar. Biani cca ca enne ruthte qui culu nna bihua rigua t c la ro c. 15 Jess nna becbinie cabi nna re: Ts na riu canu tse tha nna yala triste tsee c mintraste nneyu ruttsana du b bi lani c c. Lab, pero huyu ts quini itua nneyua lani c, lanal nna guthna c lab go c por la rehuinlatsi. 16 Lan nua regu remiendo ttu vestido viejo lani ttu pedazo lari cubi, porquini laa msmuba remiendo cba nna ichda lari vijua, ana nna adila iylla lti chi birdaa. 17 Nihua lab riga ca enne vino cubi le bolsa vieja nu de yeti; porquini cal runi c nna, entonces por fuerza qui vino cba nna itsu la ca bolsa yti nna illia vnua, hua ca bolsa yti nna labiru iu c. Sino riga la c vino cubi le ca bolsa yeti cubi, modo nna jntuba guchia bolsa yti lani vino cba. 18 Hua rinne cannabe ca ttsaa nna bitsina ttu nneyu rigubia le ytsi, beduib rua lo Jess nna r ne: Chi gtti tegani ini niula to yaa. Ts huacca qui cuilu ta cuilu gulppa cuilu cuerpo to qui ni nna eyaccabni tab. 19 Gudul t Jess nna de lani , dia hu ca enne ruthtenia. 20 Neda b yue nna taeni ttu niula ne. Chi uccua tsnu ida rni rni. L nna gubga cue le belppa rua ua. 21 Ana beni porquini liu losto b nna r: Canchu gulppaa msquidi e nna eyacca ta ltsaa. 22 Bedeqquia t lo Jess nna gnnee na ra te na: Gppa confianza nia, chi rialatsi

SAN MATEO9 lu quini t lahuacca quia, acca chi n lu salvo. Dsdeba lana nna beyacca latsi niula. 23 Lniana bitsina Jess litsi nubeyu principal qui ytsi nna bilnie ca msico hua alboroto nu runi ca enne. 24 Le nna re c: Lria cnna tsstito quini niula cuiti nna lab chi gtti sino tithi b. Pero lac nna burla la beni c ne. 25 De chi benie mandado quini ria ca ennia nna gute lti t niula cuita nna gutlle n nna beytha ch. 26 Gud t titsa itbani na tiia n milagro nu beni Jess. 27 Gutte diba Jess na, lniana chuppa ca enne ciego nna tan c ne, ditsa ts rinne c nna ra c: Cuilu ini David, beta latsi cuilu intu. 28 Lniana Jess nna de chi re le yu nna bitsina ca enne cigu rua le. Le nna re c: Ts hua ralatsi le quini huacca te gunia nu rinbani le inte c. Becbi c nna ra c: Hua ralatsi tu Seor. 29 Lniana belppee yyalo qu nna re c: Porquini chi ralatsi le nna cc b t calatsi le. 30 Luguta nna bilni c. Lniana Jess nna yala id gunnie c re c: Lihue cuidado quini n ttu nua cc saber nui. 31 Pero lac nna de beria c na nna bed ch c titsa itbani na tiia ts n milagro nu benia. 32 Merua reria c fuera nna bitsina t attu te ca enne rua lo Jess tahua c ttu enne nna cc padecer por ttu espritu malo. 33 Benie mandado quini ria espritu malua lo losto enne mdu nna luguta gudulu gnni. Ca enne nna uccua yan latsi qu nna ra c: Nunca

SAN MATEO9 , 10 lab chi bilni riu guni ttu enne luetsi ca milagru le nacin qui riu Israel. 34 Pero ca farisua nna ra la c: Porquini rullutsa nu n huexana qui ca espritu malo, acca rudll c fuera. 35 Jess nna gurnie le iyaba ca yetsi hua ca rancho to nna gutixanie ca enne le ca sinagga ca enseanza cubi nna beni hue predicar evangelio nu rulue tiia ts n la rigubia qui Tata Dios. hua beyunie iybani itsahue nna gtue iybani clase de ca dolor qui ca enne qui ca ytsi. 36 De bilni Jess quini yii bere ni re ca enne nna, yala beta latsie c porquini tsiirbani cani latsi qu nna gtti tse b c ta ca carnero to lan pastor qui qu t. 37 Acca re ca enne ruthtenia: Hualigani inin lena chi t para u, tsiini tuchppa rbani ca obrero tse. 38 Acca linbani Tata Dios enne n Xana loyu quini ithllee ad ca obrero gutppa c lena que.  Lniana guti Jess tsnu ca enne ruthtenia nna betie lahuacca qui cabi sobre ca espritu malo para quini ebqquia cabi c fuera, hua para quini eyuni cabi iybani itsahue nna ca cabi iybani clase de dolor. 2 Tsnu ca apstol nna l cab : Primrute Simn l hu bi Pedro, hua Andrs bettsi ba, hua Jacobo ini Zebedeo, lani Juan bettsi ba nna, 3 Felpea nna, Bartoloma nna, Tomas nna, Mateo enne bequia qui impuesto nna, Jacobo ini Alfeo nna, hua Lebeo enne guta hu l bi Tadeo, 4 hua Simn enne

16 gultsi partido l cananistas nna, hua Judas Iscariote nu beti ne cuenta para gattie. 5 Loti guthella Jess ca enne tsnua nna betie consejo qui cabi nna re: Bittu tsa le lado qui ad ca nacin, nihua le ca yetsi anta le distritu l Samaria nna bittu ga le. 6 Sino tsa la le lani ca enne Israel porquini n c ta ca carnero to nu chi gunitti. 7 De dia le nna guni le predicar na le: Annana calatsi Tata Dios quini ca enne nna huella c quini que enne cubianie c. 8 hua n quini eyuni le canu rani, hua canu rtsu lti qu para eyacca c nr nna, guni le quini eytha canu yatti, hua ebqquia le fuera ca espritu malo. Chi a gui b le lahuacca para guni le ca cos, acca n quini a guni b le c. 9 Bittu hua le oro nihua belliu nu de plata, nihua nu de cobre, 10 nihua morral nu cuu le bia go le. Nihua bittu cueda le guni le prevenido para hua le chuppa cue o le nihua chuppa cue guarachu, porquini ttu obrero nna dacca b guni c na sostener. Nihua la theni le ttu y para ccani le defender. 11 Gaa tediba yetsi o rancho to lti ga le, inba titsa le canchu hua dua ttu enne gan dispuesto guni le atender; entonces nab cc lugar qui le hstana galla ts eda le le ytsi. 12 Canchu chi ga le le yu nna guni le c saludar quini gtani c laeni lo losto qu. 13 Canu tse le yu nna canchu gud naga qu qui le, lniana la redaccalatsi qui le nna gata hu qui qu. Pero canchu gutsbi c le nna, entonces egna

10

17 c sin bendicin. 14 Nua diba lab guni le recibir le litsi nihua lab gud nagui ca titsa qui le nna, entonces n quini eria le le ya o le ytsi, pero gucuibi t best na le, sea para tlini c quini lab ts beni c. 15 Hualigani te riquixania le quini adila fuerte cc la tsalatsi qui Tata Dios nu ch dala lani ytsi tchula juicio nu uccua lani ca yetsi Sodoma nna Gomorra nna. 16 Ca lugar lti rithllaa le nna t peligro, ta ca carnero to tse lahui ca lobo. Acca cc le listo ta ca bll, hua cc le humilde ta ca becha to. 17 Lihue cuidado lani ca enne porquini tahua c le rua lo ca juez para guni c contra le, hua hu c le lani cuarta le ca sinagoga lti retuppa c. 18 hua tahua c le hsta rua lo ca gobernador hua ca presidente nna por causa de quini riquixa le nu cca quia. Ana modo nna gute le testimonio nu cca quia rua lo qu hua rua lo canu idittu. 19 Canchu chi gudaxu c le preso nna bittu nyue cani le tiia ecbi le, porquini laa msmuba hora nna innia le la riyeni qui le ca titsa nu n quini inne le. 20 Porquini lahua lebi nu inne, sino Espritu Santo enne ithella Tata Dios qui la, le nna nni por medio de lebi. 21 Ttu bettsi nna guti cuenta laa bettsi b para gatti, hua ttu tta nna guti cuenta laa ini b. Ca ni nna eyeqquia c contra ca tta nna qui qu. 22 Iyaba c nna guyud c le porquini riquixa le nu cca quia, pero canu guchia b hsta fin de cca c sufrir por inte nna, lcanu nna ll c. 23 Canchu chi gutsia

SAN MATEO10 latsi qu le le ttu yetsi nna, ltsa tel attu yetsi huaya. Hualigani te nia le quini lab chi beyni le tsa le iyaba ca yetsi qui ca enne Israel canchu chi galla ts illani Nubeyu de iabara attu. 24 Nu ruthte nna lab dacca adiru tchu maestro qui ni. Nihua ttu mozo nna lab dacca adiru tichu xana ni. 25 Basta quini ttu discpulo nna cc t n maestro qui ni. hua nu runi servir nna cc t n xana ni. Ttu tta nna, canchu tni c l bi: enne malo nna, pues ad terul mal inne c qui ca familia qui bi c. 26 Acca bittu gtsini le c, porquini lab ttu cosa nu gattsi t sin quini la iln, nihua bia ttu secrtuni t sin quini la guni riu saber. 27 Nu riquixania tsu teruba lebi le chulla nna, liguni declarar lani iyaba ca enne. hua nu riyeni gattsi bni le nna, ltsappi iqquia yu nna guyni li . 28 Bittu gtsini le canu rutti c cuerpo, pues bittu ccani c gulla c latsi le. Sino lgtsi lni enne t lahuacca que gudlle ca enne lo yiblla, hua cuerpo qui qu. 29 Ts lahua rito chuppa ca bnni to por ttu moneda to rb ca. Pero nid ttu lab inni loyu sino por voluntad qui Tata Dios qui la. 30 Hsta ittsa iqquia le nna chi babnie iyiani c. 31 Acca bittu gtsini le, porquini ad tel dacca le rua lo Tata Dios tchula ietse ca bnni to. 32 Nua diba gudliani inte rua lo ca enne nna, hua inte nna gudliani hu ya rua lo Tata quia enne dua iabara. 33 Pero nua

SAN MATEO10 , 11 diba ettni quix nu cca quia rua lo ca enne nna, hua inte nna ettu hu te guni ya presentar rua lo Tata quia enne dua iabara. 34 Bittu cani le quini inte nna daya para quini btturu cc chuppa la rulbalatsi le ytsiloyu. Lab daya para quini btturu tilla ca enne sino cc la c dividir por causa de inte. 35 Acca por causa de inte nna tilla ca enne entre familia: ttu ini contra tta qu, ttu ini niula contra nna qu, ttu litsi contra suegra qu. 36 Pues ca contrario qui ttu nubeyu nna cc c laa msmuba canu le yu qu. 37 Nu catsini tta nna qu adiru tichu catsini inte nna, entonces lab cc merecer th lani inte. hua nu catsini ca in adiru tichu catsini inte, entonces hua lab cc merecer th lani inte. 38 Nu lab gan dispuesto cc padecer hstaba canchu gtti ca enne na porquini den inte, entonces lab dacca para cc enne quia. 39 Nua tediba dua iqqu eta latsi lalabni qu n nna, pues l nna gunitti lalabni nu adiru dacca para despusl. Pero nu iria latsi lalabni qu hsta canchu gatti porquini den inte nna, l nna ccabni l. 40 Nu guni le recibir le litsi nna, entonces tiatsi inte b nu runi recibir. hua nu runi inte recibir nna, runi hu recibir Tata Dios enne guthellee inte. 41 Nu runi recibir ttu profeta porquini n enne rinne parte Tata Dios nna, entonces tulappa b n ladliani th lani nu gute Tata Dios qui profta. hua nu runi recibir ttu

18 enne quia porquini runi nu n tse, entonces l nna luetsi premio qui ennia hu th. 42 hua nua diba guti bia tediba cosa msquidi ttu vaso inda dilla qui nua ttu canu xcuichu t porquini n c huenitsna quia, pero inte nna nia le quini hualigani lab illani Tata Dios na.  Beyacca diba gutixani Jess tsnu ca discpulo quia tiia n nu guni cabi, bedee na nna hue huequixa le ca yetsi anta na nna benie predicar. 2 Litsi iyy b t Juan el Bautista nna bina bi iybani nu beni Cristua, acca guthella bi chuppa ca enne ruthte qui ba lti rnie. 3 Gunaba titsa cabi e nna ra cabi: Ts cuilu Cristo enne n quini ta, o ts cueda tu attu enne huaya cc. 4 Becbi Jess nna re ca enne dia mandado qui Juan: Leyya liute razn lani Juan ca cosa nu riynini le nna ca milagro nu rilni le nna. 5 G le bi quini ca ciego nna rilni c; ca cojo nna rida c; canu rtsu lti qu nna reyacca c nr; canu cutsu nna riynini c; canu yatti nna reyacca bni c; ca enne humilde nna chi runa c ca titsa nu runna salvacin qui qu. 6 Icarub canu bittu redllaa latsi qu lani inte. 7 Bed diba c nna lniana gudulo Jess riquixe nu cca qui Juan lani ca enne nna re: Biani nua calatsi le huia le acca biria le fuera yetsi c. Ts hua le tanna le ttu nubeyu variable nu rudu chppani latsi c. Lab. 8 Biani biria le tanna le. Ts ttu enne nu yala ts de cc. Canu raccu o fino qu nna, pues le palacio

11

19 qui ca enne dacca tse c. 9 Acca, biani biria le tanna le cc. Ts ttu enne n profeta cc. Hualigani quini biria le iynini le qui ttu mensajero nu adrula enne eni tichu ttu profeta. 10 Porquini qui bi nu riquixa Tata Dios lti gana escrito: Ni rithllaa mensajero quia, deneru bi lo lu, Para ithlia bi neda para guni ca enne lu recibir. 11 Hualigani nia le quini de lo iybani ca enne nna, lan chi gdua cc adiru enne eni tichu Juan el Bautista. Pero canu bitote le reino qui iabara nna, pues adila enne eni n c tchula Juan. 12 Dsdeba loti gudulo Juan el Bautista hueni predicar hstaba anna, iyiani ca enne nna yala rue latsi qu ga c le la rigubia qui Tata Dios; canu violento nna runi c duella th c na. 13 Porquini iyaba ca profeta nna hua ca enne bedia ley qui Tata Dios nna gutixa cabi nu ch ccl, beni c hsta quini gullani Juan. 14 Canchu calatsi le gud naga le qui bi nna, lbi nu Elas enne n quini ta. 15 Nu calatsi tlini nna gud nagui ad. 16 Acca, nn tna gunia comparar ca enne tse anna c. N c ta n ca huatsa cuti nu rucuetsi c flauta qui qu lo neda nna rullutsa c iditsa ca luetsi huatsa qu, 17 rena c: Chi becutsi tu pieza alegre nna, pero lab bedccani le. Chi hua blla tu qui enne yatti, pero nhua la gurtsi le. 18 Ana nia le, porquini bta Juan nna gurni bi rigua bi lab guya gut bi biccaa,

SAN MATEO11 pero rena la ca enne quini espritu malo nna du lani bi. 19 Gullani tehu Nubeyu de iabara riya ro be lani iyaba ca enne nna redena la c: Nui nna puro go b nna guya b nna runi hua yala cats canu ruquia qui impuesto nna hua ad canu hueni tulla nna. Pero nia le quini canu runi obedecer la riyeni ts nu da de iabara nna, lac nna rulue rbani c por ca hecho ts qui qu. 20 Lniana Jess gunnie idni contra ca yetsi lti chi benie ad i ca milagro, porquini lab beni c reconocer quini n c enne tulla delante de Dios, acca re c: 21 Airu lu yetsi Corazn nna Betsaida nna, porquini cal le ca yetsi Tiro nna Sidn nna uccua ca milagro canu chi uccua lani lebi, pues cuando ln chi gccu c lari corriente nna bedua tte iqquia qu sea de quini reyacca c arrepentir por ca tulla qui qu. 22 Acca nia le quini de galla ts juciua nna huaia la castigo tsa canu yetsi Tiro nna Sidn nna tchula lebi. 23 hua lu nna yetsi Capernaum, msquiba hsta rbani iaba rulaba latsi lu riyu la dliani qui lu, pero hsta rbani re xx lu. Porquini cal le yetsi Sodoma uccua ca milagro canu chi uccua lani lu nna hualigani hstaba anna tsaba r. 24 Acca riquixania le quini de galla ts juciua nna huaia la castigo tsa canu yetsi Sodomo tchula lebi. 25 Laniata nna beni Jess oracin nna re: Cuilu Tta quia enne t ltsi ne itute lahuacca qui iabara hua qui ytsiloyu,

SAN MATEO11 , 12 quiar cuilu porquini canu yala la riyeni t qui qu nna lab rueella cuilu quini gunibia c ca enseanza ts nihua lani canu rulaba latsi qu quini yala ritelni c. Pero lani ca huatsa to la nna chi beni cuilu c declarar. 26 ba beni cuilu, porquini ana guyu latsi cuilu. 27 Lniana ra Jess canu tse na: Iyba ca cosa nna chi benna Tta quia ltsi nya. Lan nua nabini ini Tata Dios sino lteruba Tta nna nabinie bi. Lan nua nabini Tta sino inia, hua iyaba canu calatsi inia gunie declarar Tta lani c. 28 Iyaba le canu rue la dlatsi le de nni le yua dii nna, lit lani inte porquini inte nna gunia quini di latsi le. 29 Liguni la aceptar yugu nu t quia para lebi, hua lcca canu ruthte quia porquini n maestro nlatsi nna lab ittsi te le. modo nna gatni le laeni nu riqunani le. 30 Porquini fcil ta n yugu nu t quia para lebi, hua yii db n yua nu gunna huni le.  Tiempo lniana gutte Jess lti t ua. Ts lana nna uccua ts redi latsi ca enne judua. Ca discpulo quia nna gutuni cab, acca guchccu cabi tuchppa uaxtla, beni ts t cab c nna gut cab. 2 De bilni ca farisua nna ra ch c ne: Gunna tsruhua ca discpulo qui lu quini runi c ttu tsina nu lab n quini guni riu natsa. 3 Le nna re c: Ts bhuani gulla le lti riquixa bia beni rey David loti gutuni bi lani ca enne tse lani ba. 4 Guta bi le templo qui Tata Dios nna gut bi

20 ca ettaxtla nu n ofrenda para Tata Dios msquiba lab n quini go bi c nihua canu tse lani ba nna. Lteruba ca sacerdtea n quini go c ca ettaxtla pero bhua beni Tata Dios bi juzgar quini n tulla. 5 Ts bhuani gulla le lo ley qui riu lti ra quini ca sacerdtea msquiba runi c tsina le templua ts eni nna, pero bihua ra quini rigu c falta por nu. 6 Inte nna nia le quini n du ttu enne adrula dacca tchula templua. 7 Liud naga le nu ra Tata Dios: La retalatsi caltsaa para ca enne, Ala bia animal nu guni le ofrecer por inte. Cal rennia le cuenta bia nu, entonces lab la juzgar runi le canu lhuabi mal runi c. 8-9 Porquini Nubeyu de iabara nna t la rigubia que lo iybani ca ts msquiba lab n ts para guni riu tsina. Gutte b Jess na nna bitsinee le sinagoga qui cani. 10 Na nna re ttu nubeyu gubitsi yaab n bn. Gunba titsa t c Jess para quini gappa c neda bia casani gutsia c que, acca nna ra c: Ts hua n ts eyuni riu ttu enne rni ts lab n quini guni riu tsina c. 11 Becabnie c nna re: Canchu nua ttu le du ttu carnero to qu nna inni le yeru, ts bihua uca n le nna ebqquia li msquiba lab n ts quini guni riu bia tsina. 12 Ts lahua adrula dacca ttu enne rua lo Tata Dios tichu ttu carnero c. Acca hua n b quini guni riu ts qui ttu enne msquiba lab n ts tsina. 13 Lniana ra te nubeyu rnia:

12

21 Blli n lu. L nna blli ta n. Lniana beyacca ch n ni ts tba n attu lado. 14 Beria b ca farisua nna gunne lettia c tiiala modo gtti c Jess. 15 De gutelni Jess nui nna bedee na. Ca enne etse nna tan c ne. Le nna beyunie iyaba canu rnia. 16 Lniana yala recomendar benie c quini n ttu tehu nua quixani c quini benie ca milagrua. 17 Ana modo nna uccua cumplir nu ra Tata Dios lo libro nu bedia enne uccua profeta loti re: 18 Nba du enne chi becua para que huenitsna quia nna yala catsi ti e, hua yala agradar cani latsi lstua por le. Ithllaa Espritu quia sobre le para quini equixanie iyaba ca nacin ca titsa l. 19 Lab ilde pleito lani ca enne, nihua lab nnie idtsani para quini gudliani ca enne ne, nihua lab tbba cuenie lo ca nda. 20 Ttu y to nu cha rirccu t nna lab quittsa tele na; hua ttu lmpara nu tito rb cani latsi nna lab guthola tele na, sino runi le iyaba canu dbil cualani. Ana gni hsta quini itute nu n l nna cc vencer le itute ytsiloyu. 21 hua ca enne qui ad ca nacin nna gappa c confianza lni le. 22 Lniana tahua c rua lo Jess ttu nu cca padecer por ttu espritu malo, n ciego nna mudo nna. Le nna beyunie na, l nna bil chni

SAN MATEO12 nna gunne ch nna. 23 Iyaba ca enne tse na nna biquila latsi qu nna ra luetsi qu: Ts enni a nu ini David enne n quini ta c. 24 De biyeni bni ca farisua quini ra ca enne ana, acca ra t c: Nui nna runi quini eria ca espritu malo, pero runi na lani lahuacca qui Beelzeb la nu n nu rigubia entre ad ca espritu malua. 25 Pero Jess nna gutel tani la rulbalatsi qui qu nna re c: Canchu nua ttu gobierno lan la rigubia qu nna tilla t contra laa lab nna, entonces llua tab latsi. hua ca enne qui ttu yetsi o ttu familia, canchu lan luetsi qu nna, entonces huaia garb its tse c. 26 hua Satans nna cal rudall fuera ca huenitsna qu nna entonces contra laa lab ritill. Canchu runi nna, tiala modo cue tstts la rigubia qu c. 27 Cal por medio de Beelzeb runia mandado ca espritu malo quini eria c, entonces canu ruthteni la nna, nl por lahuacca qun rudalla c fuera ca espritu malo c. Acca por nu runi laa msmuba canu ruthte qui le nna ruluen quini yala enne equivocado n le. 28 Pero por lahuacca qui Espritu Santo runia mandado quini eria ca espritu malu, acca hualigani quini chi gullani la rigubia qui Tata Dios lani le. 29 Porquini tiani modo cueqquia ttu enne bia t le yu qui attu enne sin quini la gudaxu xana ya nna guxiqqui bi c. Lanala nna hua rialani cueqqui iyate nu t le yu qui bi. 30 Nu lab du lani inte nna, contra la inte du.

SAN MATEO12 hua nu lab rutupp lani inte nna, runttilo l. 31 Acca nia le quini iybani tulla nu runi ca enne nna hua iybani ca titsa mal nu rinne c nna t b perdn qui qu. Pero canu rinne bia titsa mal ni contra Espritu Santo nna, entonces lab perdn t qui qu, nihua tiempo tse riu nihua tiempo nu ch dala nna. 32 hua nua diba inne bia titsa mal ni contra Nubeyu de iabara nna, hua t b perdn qu. Pero nu inne bia titsa mal ni contra Espritu Santo nna, entonces lab gata perdn qu, nihua tiempo tse riu nihua tiempo nu ch dala nna. 33 Canchu rena le quini ttu y fruta n ts, pues n quini gunn fruto ts canchu hualigani n ttu yaga nu riu. hua canchu rena le quini ttu y fruta n malo nna, entonces nihua fruto nu runn lab riu. Porquini ttu y nna redacca rabn por ca fruto nu runn. 34 Yala maoso n le ta ca bll. Tiani modo inne le ca titsa nu n c ts canchu puro ta mal b n la rulbalatsi qui le c. Porquini tiba cani latsi losto ttu enne nna, b n nu rinni. 35 Por ejemplo, ttu enne ts nna, cani latsi lostu nu n ts, acca rinni ca titsa nu n ts. Pero ttu enne mal nna, cca bni latsi lostu nu n mal, acca rinni ca titsa mal. 36 Inte nna nia le quini iybani ca titsa nu lab riu nu rinne ca enne nna, pues t quini gute c cuenta canchu chi galla ts juciua. 37 Porquini por laa msmuba ca titsa qui lu nna iria nr lu, hua por laa msmuba ca titsa qui lu nna cc

22 lu condenar. 38 Lniana tuchppa canu yala ts nabiani c nu ra lo ley, hua tuchppa ca farisua nna ra c ne: Maestro, calatsi tu ilni tu ttu seal nu gulue quini t lahuacca qui cuilu nu d de iabara. 39 Le nna becbie nna re c: Canu tulla tse anna pues chi biullani c enne catsinie c, acca ch rinba la c ttu milagro eni para celatsi qu. Pero lab bia seal ni ilni c sino lteruba nu chi uccua lani Jons enne uccua profeta tiempo antigua. 40 Porquini ta Jons nna guyu bi por tsunna ubitsa nna tsunna yla nna le blla ni porquini gutbi bi enteru ta, hua Nubeyu de iabara nna tsuu hue le guna por tsunna ubitsa nna tsunna yla nna. 41 Ca enne qui ciudad Nnive nna eytha c lani le canchu chi galla ts juciua nna cueqquia hu c sentencia qui le; porquini lac nna beyacca c arrepentir por ca tulla qui qu de biynini c predicacin qui Jons. Pero entre lebi nna du ttu enne adila dacca tichu Jons, pero lab rud naga le que. 42 hua niula gulubia itute lado sur ttu cuaa nu nna, eytha hu lani le canchu chi galla ts juciua nna gutsi causa qui le para thi le castigo; porquini idittu tsni hu para iynini ituba la riyeni ts qui rey Salomn. Pero entre lebi nna du ttu enne adila sabio tchula Salomn, pero lab rud naga le que. 43 Ttu espritu malo canchu chi betse latsi ttu enne nna, lniana ribni lo be b ca lugar bitsi hueyla gaa edi latsi pero

23 lab ritaxcca. 44 Acca cani: Eyqquia ca litsa lti gudy yaa. Canchu chi etsina nna ilni quini ennia nna n ta ttu yu nu nettia b pero chi lba rab nna yala ts chi n arreglado. 45 Lniana tsi taxi agtsi ca demonio adila mal tichu l nna ga t iyaba c lo losto ennia nna xa c na. Lniana ad terula peor cc la tt qui ennia tchula nru. 46 Hua rinne canna bni Jess ca ennia nna bitsina t nna quia nna ca bettsia nna ribda cabi e fuera, calatsi cabi inne cabi lani e. 47 Gutixa tni ttu ne nna r: Nna qui culua lani ca bettsi culua nna tse cabi fuera calatsi cabi inne cabi lani culu. 48 Becbi Jess nna re na: Nuni nu n nna quia nna ca bettsi nna c. 49 Lniana gultha t ne beluie ca enne ruthtenia nna re: Ca nui n ca bettsi nna nna quia nna. 50 Porquini nua tediba runi nu rulatsi Tata quia enne dua iabara, pues lanu n bettsi nna dnaa nna nna quia nna.  Ts lana nna biria Jess le yu nna hue grie rua indata. 2 Bitppa t ietse ca enne rua indata lti ria. Le nna gute le ttu barco nna gudunie nna gunnee c nna, 3 gutixanie c ietse ca comparacin nu cca qui ytsiloyu nna iabara nna re: Ttu campesino nna d huedalla ua. 4 De chi yu huedalla a nna binnia t ua qui ni cuitta neda. Huadi t ca bnni to nna bediga c a. 5 At a nna binni le yyarre lti lab teg guna re. a nna gullani tab porquini

SAN MATEO12 , 13 lab itettia ga re guna. 6 Lniana gullani bitsa nna beqquxu ta a nna gubitsi ta, porquini lab itettia ga da ll. 7 At a nna binni lti yu hu ll ca yettse. Pero ca yettsia nna gullani tehu c nna bedibga ta c lo a. 8 Pero t a nna binni le loyu bbe lti benna t ln ts: ttu gayua nna, ttu gayna nna, attu tsi rua nna. 9 Nu calatsi tlini nna gud nagui ad. 10 Lniana gubiga ca discpulo quia nna gunaba titsa cabi e nna ra cabi: Biecca rinni cuilu ca enne puro ta lani ejemplo c. 11 Becbie nna re cabi: Porquini lebi teruba n quini tlini le ca cosa nu cca qui la rigubia qui Tata Dios nu lab chi bina ca enne antes. Pero lac nna lab n quini tlini c ca cos. 12 Porquini nua diba t ieni qu nna, entonces l nna guni recibir adila ieni. Pero nu lab t qu nna, pues hstaba tito nu t qu nna tua tel. 13 Por nui nna acca rinni ya c puro lani ejemplo b; porquini hua rinna b c pero lab rilni c, hua hua rud naga qu nna pero lab riynini c nihua lab ritelni c. 14 N nna cca cumplir lani lac nu riquixa Tata Dios lo libro nu bedia Isaas enne uccua profeta nna re: Msquiba gud naga le pero lab tlini le. Msquiba tetsni inna le pero nihua lab ilni le. 15 Porquini ca enne tse le yets nna chi bitechun c tulla. Riynini c pero yala tbi cani c. Chi bethya lo qu para quini la ilni c.

13

SAN MATEO13 Chi bethya naga qu para quini la iynini c. Ana runi c para quini la tsalatsi qu, nihua la eyeqquia c lani inte, para quini gudil ya c de ca tulla qui qu. 16 Jess nna beni be seguir nna re: Icarub le por nu rilni le nna riynini le nna. 17 Hualigani te nia le quini ietse ca profta hua ad ca enne canu beni nu rulatsi Tata Dios nna, yala gud latsi cabi ilni cabi nu rilni le, pero lab bilni cabi . Uccua hu latsi cabi iynini cabi ca titsa nu riynini le, pero lab biynini cabi c. 18 Liudaruhu naga le enseanza acerca de enne rudalla a. 19 ua nu binnia cuitta nda nna cc comparar nu riynini titsa nu cca qui la rigubia qui Tata Dios, pero lab ritelni na, entonces rillani t numalua nna rigu ca titsa nu biyada lo lstu. 20 hua ua nu binnia le iyyarrua nna cc comparar nu riynini ca ttsi nna luego ta ralatsi nna yala redccani. 21 Pero lab re tstts ga latsi, acca tito rb bechi, porquini de gullani ca prueba lani nna rutsia latsi ca enne na porquini ralatsi quia, entonces luego ta redllaa latsi. 22 ua nu binnia le yttsia nna, cc comparar nu rud naga ca ttsi pero yala nyue cani por nu cca qui b, hua la dlatsi qui ytsiloyu nna ruthga tab ca ttsi lo lstu, acca lab ln ts runna c para Tata Dios. 23 Pero ua nu binnia le loyu bba nna, cc comparar nu riynini nna ritel huni ca ttsi

24 nna runn ttu ln ts, ta ca ua nu guyu le qu gayua nna gayna nna tsi rua nna. 24 Gutixa tnie cab attu ejemplo nna re: Reino qui Tata Dios nna cca hu comparar ta ttu enne nu bedalla bi semilla ts gani le loyu qui bi. 25 Pero de lo tithi ca mozo qui ba nna bta contrario qui ba nna bedall ubnaba le loyu lti chi t uaxtla, lniana bed t. 26 De chi t a nna da tehu ridu ettse, pero bil hun quini gullani ubnaba le lya. 27 Lniana ca mozua nna betsina c rua lo xana cani nna ra c: Seor, ts lahua semilla ts bedalla cuilu le loyu qui cuilua c. Tiala modo acca t hu ubnaba c. 28 Becbi xana a nna ra bi: Ttu contrario beni na. Lniana ca mozua nna ra c bi: Ts hua calatsi cuilu ts tu nna tllatsu tu ubnab cc. 29 Ennia nna becbini bi c nna ra bi: Bittua ch, porquini nicchu tiempo de rillatsu le ubnabaa nna llatsu hu le uaxtla. 30 Adila tsa cueda riu ieni c jntuba hstana galla ts u ln, lnial nna paa canu echu a: Lech ubnab nna liuga nna, liguni manojo para tsayi, lniana edi le uaxtl nna ca li le yu quyaa. 31 Gune hunie cab attu ejemplo nna re: Reino qui Tata Dios nna n tn btsi to qui ttu clase de cuna nu gui ttu enne nna gud na le loyu qu. 32 Btsi ta nna ad tel xcuichu to n de lo iyaba ca semilla. Pero de chi gullani nna bieni nna rit l lo iyaba

25 ca planta hsta quini ca bnni to tse lo be nna rutsia xcuni qu l. 33 Gutixa tehunie cabi nna re : Reino qui Tata Dios nna n t n levadura nu gui ttu niula nna gulu na le tsunna y almudo yedia. Luguta nna beyailo ituba ca. 34 Gutixani Jess ca ennia iyaba ca ensenza puro lani ejemplos. De ruthtenie ca enne nna beni be comparacin de ttu cosa qui ytsiloyu lani ttu cosa de iabara. 35 Ana modo nna uccua cumplir nu gune ttu enne uccua profeta tiempo lana nna ra bi: Quxaa lani comparacin para ethtsilan ca enseanza nu gattsi b dsdeba loti uccua ytsiloyu. 36 Lniana bechu titsa Jess ca ennia nna betsinee le yu. Gubiga t ca discpulo quia nna ra cabi e: Bethtsilna blani cuilu intu comparacin qui ubnabaa nu gullani le lya. 37 Becbie nna re cabi: Nu rudalla semilla tsa nna ne Nubeyu de iabara. 38 Loyu lti hua a nna cc comparar itbani ytsiloyu. Pero ua tsa nna cc comparar ca ini Tata Dios. ubnabaa nna cc comparar ca ini numalua. 39 Contrario nu bedalla ubnabaa le lya nna n laa msmuba numalua. Tiempo lna nna n fin qui ytsiloyu. Can rutuppa lna nna n cab ca ngel. 40 Acca, tiba rillatsu ubnabaa nna r lo yi para tsay, b cc canchu chi illani fin qui tiempo tse riu. 41 Nubeyu de iabara nna ithellee ca ngel que para gutuppa cabi de le reino que iyaba canu runi

SAN MATEO13 quini innia ca enne le tulla, hua iyaba canu runi baru mal nna. 42 Lcabi nna gudalla t cabi c le horno yi; na nna cc c sufrir nna cuetsi c nna gyaatsni laya qu. 43 Pero ca enne beni ts nna, pues yala enne dacca cc c le la rigubia qui Tta qui qu nna cc titti c ta rudni bitsa. Nu calatsi tlini nna gud nagui ad. 44 hua reino qui Tata Dios nna n t n ttu tesoro gattsi le ttu loyu. Betselni ttu enne na, pero begattsi b na attu vuelta. De tantua redccani nna beyy nna btti iyate nu t qu nna hui lya. 45 hua reino qui Tata Dios nna n t n ttu enne runi negocio reyil ca perla tsni. 46 De bilni ttu perla latsitte ni nna beyy nna btti iyate nu t qu nna hui prla. 47 hua reino qui Tata Dios nna n t n ttu exxa nu rudxuni c bll. Rudalla c na le indat nna rudaxu iybani clase de bll. 48 De chi bitsa xxa nna reylla c na ral. De chi uani c nna redi c nu n ts, pero canu lab n ts nna riruna b c c fuera. 49 hua cc canchu chi llua latsi ytsiloyu: llani ca ngel nna gtsee cabi ttu lado ca enne beni mal, pero attu lado nna ca enne beni ts. 50 Ca ngeli nna gudalla t cabi le horno ya iyaba canu beni mal; na nna cc c sufrir nna cuetsi c nna gyaatsni laya qu. 51 Bitola nna ra t Jess cabi: Ts hua ritelni le iyaba nu nyi. Becbi cabi nna ra cabi e: Hua ritel bni tu Seor. 52 Lniana re

SAN MATEO13 , 14 cabi: Acca canchu ttu maestro de la ley dtets ca enseanza qui la rigubia qui Tata Dios, pues l nna n ta ttu tta ribqqui ca cosa latsitte n tuni, tntua canu cubi nna hua canu viejo nna ruluni ca in. 53 Beyacca diba gutixa Jess ca ejmplu nna bedee na. 54 Betsina te ltsia nna gudulue gutixanie ca enne tse le sinagoga qui cani nna biquila yan latsi qu de tantua ts gutixanie c, acca ra t c: Gala da la ritelni nna lahuacca nu t qui nubeyu acca runi ca milagru c. 55 Ts lahua ini carpintrua b nu c. Ts lahua nna qui ni nu l Mara c. Ca bettsi ni nna l c Jacobo nna Jos nna Simn nna Judas nna. 56 hua ca dana ni nna pues le yetsi qui riu ba tse c. Gala taxi iyaba ca ensenz c. 57 Por nui nna lab hualatsi qu que. Accana ra Jess c: Ca enne rinne titsa qui Tata Dios nna, pues gaa tediba rappa c cabi titsa, pero canu ltsi cabi lani canu tse le yu qui cabi nna nid tito lab rud naga qu qui cabi. 58 Acca lab benie ieg milagro na por causa de quini lab hualatsi qu.  Tiempo lnia nna bina gobernador Herodes iyaba nu runi Jess. 2 Lniana ra t canu runi tsina qui ni: Nu nu Juan el Bautista nu btti yaa nna, chi beyath de lo canu yatti, acca t ieni lahuacca qu para guni ca milagru. 3 Ana ra Herodes porquini bedaxu Juan preso nna beiqqui bi lani cadena nna gutix bi litsi yy, por causa

26 qui Herodas niula qui bettsi Felpea. 4 Porquini Juan nna ra bi : Ts la yu hua lu quini lab dni lu thualani lu niul. 5 Acca uccua latsi Herodes gtti Juan, pero gutsi bni ytsi porquini Juan nna uccua bi ttu profeta para lac. 6 Pero loti beni c celebrar cumpleaos qui Herodes nna, beya niula cuiti ini Herodas ttub lahui iyaba qu. Herodes nna yala guyu latsi. 7 Acca beni ofrecer lani juramento quini gut qui niula cuitia iyate nu inbani na. 8 Niula cuitia nna bitola de chi gulu titsa nna qui ni na, acca r Herodes: Bnn n l ttu plato iqquia Juan el Bautst. 9 Lniana yala behuinni Herodes. Pero por causa de quini chla beni jurar, hua lab uccua latsi itniy lani canu uni lo mea lani , acca beni mandado quini gute c bega iqquia Juan qu. 10 Guthella t mandado le litsi yya para ichu c yani Juan. 11 Lniana denua t c iqquia Juan le ttu plato, bete c na lani niula cuitia, l nna bete t na lani nna qui ni. 12 Bitsina t ca discpulo qui Juan nna bedi cab cuerpo qui ba nna becattsi cabi . Hua t cab nna gutixani cabi Jess. 13 De biynini Jess razn n nna bedee na nna gute le ttu barco nna hue para attu ldula indata ttu lugar ylatsi lti lang enne tse. Pero de bina ca enne quini chi de, acca biria c dsdeba le ca yetsi qui qu nna da t c nda ybitsi lani na qu para tattsa c ne. 14 De beria Jess le brcu nna bilnie quini enne tseni tse

14

27 chi ribeda c ne nna, yala beta latsie c nna beynie iyaba canu rni tse lani ca enne ribeda c na. 15 De chi da rlla nna gubiga ca discpulo quia rua le nna ra cabi e: Chi rlla nna hua lti tse riu nna n fuera yetsi. Bechu titsa d cuilu ca enne para quini eyeqquia c le ca yetsi t nna go c nu g c. 16 Jess nna re cabi: Lab nduella eyya c. Lebi b lite g c. 17 Lcabi nna ra cabi: Lab t qui tu sino lteruba gayu ettaxtla nna chuppa blla nna. 18 Jess nna re cab: Ligunna tsanna c n. 19 Lniana benie mandado guuni ca enne lo tccaa. Gui te gayu ca ettaxtla nna chuppa ca blla nna guchtha le iabara nna gunbe bendicin lani Tata Dios. Lniana gllee ca ettaxtla nna betie lani ca discpulua, lcabi nna gutthia cabi lani ca enne tsia. 20 Iyiate c nna gut c tiia b uccuani qui qu. Betuppa t cabi atsnu a tsummi tstini ca pedazo nu bexa. 21 Canu guta nna hua n ttu gayu mili tiga puro ta ca nubeyu, bittua cuenta re ca enne niula nna ca huatsa nna. 22 Luego ta beni Jess mandado yaa ca discpulo quia le brcu para eneru t cabi nna ett cabi attu lado indata, mintraste le nna rechu titsee ca enne tsea. 23 Bechu titsa diba Jess ca enne tsea, lniana hue ylatsi lo ttu iya para gunie oracin. Na b re turbe gll. 24 Brcu nna chi d lahui indata, na nni rudlla inda brcu, porquini cntrala cabi du ba. 25 Ch tegab da

SAN MATEO14 , 15 rnia nna rida Jess lo indata para tanie cab. 26 De bilni ca discpulua ne ridee lo inda nna guretsi yan cabi de tantua tsan ccuani cabi nna ra cabi: Nu tsyela ca nu. 27 Pero Jess nna bellutsa t cabi nna re: Ligappa confianza inte b nui, bittu gtsini le. 28 Lniana gunne t Pedrua nna ra bi e: Seor, canchu cuiblu nu nna, beni quini thaya lo ind para llania rua lo cuilu. 29 Le nna re bi: Gut. Lniana biria Pedrua le brcu nna guda bi lo inda da bi rua lo Jess. 30 Pero de beyu Pedrua quini furteni du b nna yala gutsini bi, gudulo ch rinetsi bi, gunne t bi iditsa nna ra bi Seor: Bedila cuilu inte. 31 Beca ch n Jess nna beyelle Pedrua nna ra te bi: Hualigani tito rb fe t qui lu. Biecca lab gppa lu confianza quini t lahuacca quia. 32 Huappi b cabi le brcu nna gudutsi ta ba. 33 Lniana ca discpulo ca enne yu le brcu nna bedubi cabi rua lo Jess nna beni cabi e adorar nna ra cabi: Hualigani quini cuilu ini Tata Dios. 34 De beyacca gutt cabi lo indata nna bitsina cabi rua loyu qui ca enne Genesaret. 35 Benibi b canu na ne nna beda ch c titsa le iyaba ca yetsi to anta na. Lniana tahua c iyaba canu rni rua le. 36 Guttayni c ne quini huellee c gulappa c msquidi rua e. Iyaba canu belappa c ne nna beyacca tab latsi qu.  Lniana tuchppa ca maestro de la ley qui ca judua lani tuchppa canu gultsi

15

SAN MATEO15 religin l fariseo nna da c de Jerusaln nna bitsina c rua lo Jess nna ra c ne: 2 Biecca la rigua ca discpulo qui lu costumbre nu rulue ca enne gla qui riu nii, porquini ca discpulo qui lu nna lab runi c n qu purificar, ta n quini guni riu ntesca go riu, acca rappa c tulla. 3 Becbie nna re c: Biala cca lebi nna lab rigua le ca mandamiento qui Tata Dios porquini runi la le ca costumbre qui b le nii. 4 Ttu mandamiento qui Tata Dios nna ra : Gppa respeto tta nna qui lu. Ra hue: Nua diba riye iqquia tta nna qu nna t quini gatti. 5 Pero lebi nna rena la le quini hua t b permiso qui nua para g tta nna qu: Iyaba nu n quini gunia le cualani nna chla bet ya para Tata Dios, 6 acca labiru caduella gunia cualani tta nna quia. Pero inte nna nia le quini modo nna riruna le mandamiento qui Tata Dios por tantua costumbre qui le. 7 Yala la beia t le lariyeni qui le. Hualibani Tata Dios nu re acerca de lebi lo libro nu bedia Isaas enne uccua profeta nna re: 8 Yetsi ri nna, pues lani ra terb rudetti inte, pero lostu nna idittu ts du lani inte. 9 De balde b rexa latsi qu inte, porquini rulue c ca enseanza nu guleqquia b iqquia ca enne tiatsi n ttu mandamiento nu n ligani. 10 Lniana gutai t Jess ca enne tsia nna re c: Liud naga le para tlini le. 11 Alahua por nu ro ttu enne acca chi n enne tulla;

28 sino nu riria la ra ttu enne, lnua nna runi quini n nu tulla. 12 Bitola nna gubiga ca discpulo quia rua le nna ra cabi e: Ts hua y cuilu quini biyeni dni ca farisu por ca ttsaa. 13 Becbi te nna re cabi: Iyaba ca planta canu lab guda Tata quia enne dua iabara nna, pues t b quini illatsu c. 14 Bittu ccani canchu bitsani c, porquini n c ta ca ciego canu riylla c n ad ca ciego. Canchu ttu ciego qulla n attu luetsi cigu nna, entonces chuppa t c nna innia c lo bllaa. 15 Lniana Pedrua nna ra bi e: Bethtsi lnan cuilu intu ejemplo nu gutixa culu. 16 Jess nna re: Ts nihua lebi nna bihua n tlini le c. 17 Ts bihua y le quini iyaba nu ra ra ttu enne nna da b l, lniana iruna b c. 18 Pero ca titsa nu riria la ra ttu enne nna d de lo lstu nna hua de la riyeni qu nna, lnu nna runi quini n enne tulla. 19 Porquini de lo losto ca enne nna riria ca la rulbalatsi mal para gtti c enne, hua para thalani c attu niula huaya o ad ca cosa nu lab n quini guni c, hua la ubna nna, la hutti enne nna, hua la hunilatsi nna, la hueqquia belana nna. 20 Iyaba ca cos nna n c nu runi quini ca enne nna chi n c enne tulla, pero bttuhua porquini la runi c n qu purificar ntesca go c. 21 Beria Jess na nna hue para regin qui ca yetsi Tiro nna Sidn nna. 22 Lniana biria t ttu niula na n enne Canan pero du na nna gunn iditsa nna r ne: Cuilu

29 Seor ini David enne uccua rey, betalatsi cuilu inte porquini yllani chi t ini yaa cc padecer por ttu espritu malo. 23 Pero Jess nna lab becabnie na titsa. Lniana gubiga ca discpulo quia rua le nna guttayni cabi e nna ra cabi e: Becabni porquini tanto iditsa rinni d cue la riu. 24 Jess nna re: Guthella Tata Dios inte, ala para luetsi niul sino lteruba para ca enne Israel, quini ca enne Israel nna n c t n ca carnero to nu chi gunitti nna lan pastor qui qu t. 25 Gubiga niula nna bedub rua le nna r ne: Seor, beni cuilu inte cualani. 26 Becbi Jess nna re na: Lab n ts quini ttu tta nna c ettaxtla lo n ca in para gudall na rua ca beccu. 27 Becbi t niula nna r: Hualibani cuilu Seor, pero ca beccu to nna ro ba c ca pedazo nu rinnia rua mea qui xana qu. 28 Lniana becbi Jess nna re na: Lu niula, hualigani chi ralatsi lu quini ieni lahuacca t quia, acca cc b lani lu ta n b la rinba qui lu. 29 Gutt diba Jess na nna gutlle nda nu da rua indat qui Galilea, biyu te lo ttu iya, na nna gure tnie. 30 Nuetse ca enne nna bitsina c rua le ch c ca enne n cojo nna ciego nna ca enne nna ca enne manco nna hua itseru canu rni nna betsee c iyaba c rua le. Le nna beyunie iyaba c. 31 Ca enne tsi nna biqula yan latsi qu de bilni c quini ca enne a nna chi rinne c, hua ca enne mncu nna chi tsa na n qu, hua ca

SAN MATEO15 , 16 enne cojua nna chi rida c ts, ca cigua nna chi rilni c. Acca yala bedliani c Tata Dios enne runi ca enne Israel adorar. 32 Jess nna gutaie ca discpulo quia nna re cabi: Yala reta ltsaa ca enni porquini chi uccua tsunna ubitsa tse c lani inte nna lab bia t go c. Lab caltsaa ethlla ya c porquini xiaba igutsi latsi qu lo nda canchu la go t c primero. 33 Lniana ca discpulo quia nna ra cabi e: Caleghua taxi tu ieni tsni ettaxtla para go riu ca enne tsi, porquini tse riu ttu lugar idittu de lti anta ca yetsi. 34 Jess nna re cabi: Blla ca ettaxtla dni le. Becbi cabi nna ra cabi e: Gtsi teruba, hua tuchppa blla to nna. 35 Lniana gunnie ca enne tsi quini xani c loyu. 36 Gui te gtsi ca ettaxtla lani ca blla ta nna, be te gracia lani Tata Dios. Lniana gllee c nna be ca discpulo quia. Ca discpulu nna gutthia cabi lani ca enne tsi. 37 Iyaba c guto c tiia b uccuani qui qu. Lniana betuppa t cabi ca pedazo nu bexa, gtsi tsummi tstini. 38 Entre ca enne gut lnia nna uccua chua vuelta gayua ca nubeyu, bttua cuenta re ca niula nna ca huatsa nna. 39 Lniana bechu ttsee ca enne tsi nna guta te le brcu nna dyye para lado regin l Magdala.  Lniana ca farisua nna ca saducua nna bitsina c rua lo Jess gunba tni c ne quini gunie ttu prueba nu rulue quini lahuacca que nna d de iabara. Ana beni c para eyla

16

SAN MATEO16 c nda tiial modo cue ttu falta. 2 Becbinie c nna re: De chi rayi ba de dillal nna rena le: Yala ts porquini rayi ba, acca hutsaa b ux. 3 hua canchu chi reyana ba de dla nna rena le: Iyya ll cc nats. Hua ritel bni le ca sea nu cca iaba, atsini rena le quini la ritelni le ca cosa de lahuacca de iabara nu chi cca lani le annana. Lab lni le. 4 Benie seguir nna re: Ca enne mlu nna chi billani c enne catsinie c, ch rinba lni c inte quini gunia ttu milagro nu gulue quini da lahuacca quia dsdeba iabara. Pero lab bia seal ni ilni c sino lteruba nu uccua lani Jons enne uccua profeta. Beyacca b re c ana nna bed te. 5 De bitsina cabi attu lado indata nna bexa latsi ca discpulo quia quini lab n cabi ettaxtla. 6 Jess nna re cabi: Lihue cuidado lani levadura qui ca farisu nna ca saducu nna. 7 Ca discpulo quia nna gudulo cabi gunni luetsi cabi nna ra cabi: Porquini lab n riu ettaxtla, acca re l. 8 Gutel tani Jess acca re cabi: Biecca rulaba latsi le porquini lab ettaxtla n le acca nia nu nii. Hualigani tito rb fe t qui le lani inte. 9 Ts tsahua lab ritelni le nihua la rexa latsi le de lo gayu ca ettaxtla nna blla ca tsummi ca pedazo betuppa le de chi beyacca gut gayu mili ca ennia c. 10 Ts nihua la rexa latsi le de lo gtsi ca ettaxtla entre tappa mili ca ennia nna balla ca tsummi ca pedazo nu bexa bedi le c. 11 Biani cca tsahua n tlini le quini lahua por ettaxtila nu

30 acca nia quini hu le cuidado por levadura qui ca farisu nna ca saducu nna c. 12 Lniana bennia cabi cuenta quini calatsie hu cabi cuidado quini la thacca cabi por ca enseanza bia qui ca farisua nna ca saducua nna, ala por attu levadura. 13 Deyya t Jess para regin lti re yetsi Cesarea de Filipo, lniana gunba ttsee ca discpulo quia nna re cabi: Nubeyu de iabara nna, nuni nua rena ca enne quini n c. 14 Becbi cabi nna ra cabi e: Ttu te c nna rena c quini n cuilu Juan el Bautista; ttu te c nna rena c quini n cuilu Elas; ttu te c nna rena c quini n cuilu Jeremas o nala ttu ca profta. 15 Le nna re cabi: Lebi chn, biala rulaba latsi le nu cca quia nii. 16 Gunne t Simn Pedrua nna ra bi e: Cuiblu Ennia Cristo ini Tata Dios enne bni tulidba. 17 Lniana ra Jess bi: Yala icarub lu Simn ini Jons, porquini chi uccua nui declarar lani lu, ala por nua enne ni le ytsiloyu sino por Tata quia enne dua iabara. 18 hua nia lu quini lu n lu Pedro, quiere decir: piedra. Iqquia cimintu nna ilthaa iglesia quia. Lahuacca de luti nna lab rialani guni vencer contra iglesia quia. 19 Inte nna gnn lani lu lahuacca para ithlia lu reino qui Tata Dios para ca enne. Iyaba nu guni lu permitir le ytsiloyu nna hua cc permitir iabara, pero canchu lab nna, lab. 20 Lniana gunni Jess ca discpulo quia quini n ttu tehu nua quixani cab quini le ennia Cristo.

31 lnia nna gudulo Jess gutixanie ca discpulo quia quini naduella yye Jerusaln para que padecer ltsi n can rigubia l ytsi, hua ltsi n ca sacerdote principal nna ca maestro de la ley qui ca judua nna. Gutixa hue quini gtti c ne, pero bitsa tsunna nna eythe de lo luti. 22 Lniana gulqquia yetsi t Pedrua ne nna gudulo bi ritsa bi e nna ra bi: Seor, bittu ina cuilu , ndirubani ttu nu ra culu la tt cuilu. 23 Laniana gnna ts t Jess Pedrua nna re bi: Becutta rua lua Satans porquini estorbo la runi lu quia, lab rulaba latsi lu nu cca qui Tata Dios sino nu cca qui ca enne la. 24 Lniana ra Jess iyaba ca discpulo quia: Canchu nua calatsi th lani inte nna t quini illani laa lab nna gan dispuesto gchi curutsi dii qui nna tanu inte. 25 Porquini nua tediba dua iqqu eta latsi lalabni qu nna, pues guntti l na. Pero nua tediba iria latsi lalabni qu hsta canchu caduella gatti porquini den inte nna; pues l nna ccabni l. 26 Biani liecca canchu ttu enne nna guni gana itute ytsiloyu, pero bitola nna nitti b para siempre nii. O biani tna gute ttu enne lani Tata Dios para gan nu dacca lalabni qu c. 27 Porquini Nubeyu de iabara nna ite lani layani nna ladliani qui Tata quia, hua lani ca ngeli que; lniana quthie qui ttu ttu tsa ca enne tiia n b nu beni c. 28 Hualigani nia le quini tuchppa le canu tse n lani inte nna lab

SAN MATEO16 , 17 gatti le hstana ilni le Nubeyu de iabara de para que Rey nna cubie.  Xuppa ubitsa bitola nna, Jess nna guleqquie Pedrua nna Jacobua nna lani bettsi bi Juan ylatsi, guchie cabi lo ttu iya eni ts. 2 Na nna bettsin la rinna que rua lo cabi nna uccua tittin le ta bits, hua e nna beyacca tsttsi tni ti tan iani bits. 3 De repente ta nna gudu Moiss nna Elas nna rua lo cabi nna rue cabi titsa lani e. 4 Gunne t Pedrua nna ra bi Jess: Seor, yala ts canchu eyana riu n. Canchu hua calatsi cuilu nna guni tu tsunna yu lla to, ttu para cuilu nna, attu para Moiss nna, attu para Elas nna. 5 Atsaba rinne Pedrua nna gullani ttu ba nu rudniraba nna bedibga cabi. Biyeni t tsii ttu enne gunnie dsdeba le ba nna re: L enni inia yala catsi ti e, yala redacca te por nu runie. Lida naga le que. 6 De biynini ca discpulua ca ttsi nna gubixi cabi gurel ta lti tse caba de tantua gutsini cabi. 7 Lniana gubiga Jess belppee cabi nna re: Leytha nna, bittu gtsini le. 8 Guchtha t lo cabi pero lanuru nua bilni cabi sino lteruba Jess. 9 Beydi b cabi lo ya nna gunni Jess cabi nna re: N tt tehua nua quixani le nu bilni le sino hstana quini Nubeyu de iabara nna eythe de lo luti. 10 Lniana ca discpulo quia nna gunba titsa cabi e nna ra cabi: Biala cca rena ca maestro de la ley quini naduella ta yla la Elas c. 11 Becbi Jess nna re

21Dsdeba

17

SAN MATEO17 , 18 cabi: Hualiba yla Elas ta; lbi nna guni bi arreglar iybani. 12 Pues Elas nna chla bta bi, pero lab benibia ca enne bi sino bethcca la c bi iyate nu uccua latsi qu. hua Nubeyu de iabara nna beyl b n nu guthacca c ne. 13 Lniana gutelni ca discpulua quini qui Juan el Bautista nu re ana. 14 De betsina cabi lti tse ca enne tsi nna bitsina t ttu nubeyu bedub rua lo Jess nna r ne: 15 Seor, beta latsi cuilu ini yi quini yu be nna yala tel fuerte ridacca; i vuelta chi gubixi lo yi hua le inda nna. 16 Chi tahua ya rua lo ca discpulo qui culu pero lab uccuani cabi eyuni cabi . 17 Becbi Jess nna re: Lebii canu lab ralatsi nna dtia le canu tulla nna, atslia ca its d te cuenia lani le. Atslia ca its t quini guchia le c. Ltahu n. 18 Lniana gutilla Jess espritu malua nna betse ta latsi nubeyu cutia. Dsdeba hora lnia nna beyacca ch latsi. 19 De chi tse cabi ylatsi nna gunba titsa ca discpulua Jess nna ra cabi: Biecca intu nna bihua uccuani tu gudalla tu fuera c. 20 Jess nna re cabi: Porquini lab rappa le confianza lani Tata Dios. Hualigani te riquixania le quini cal fe qui le n msquidi medida ttu btsi cuna nna huaccani le guni le mandar iya du: Gutt nla, entonces hua tt. Porquini lab bia t nu la cca posible canchu ralatsi le Tata Dios. 21 Pero luetsi ca espritu malu nna lab eria b sino lani oracin nna ayuno nna.

32 tse cabi regin qui Galilea nna ra Jess cabi: Nubeyu de iabara nna gute c ne cuenta ltsi n ca enne para que sufrir nna, 23 hua gtti c ne nna, pero bitsa tsunna nna eythe de lo luti. De biynini cabi re ana nna yala behuinni cabi. 24 De bitsina cabi Capernaum, lniana canu ruquia chuppa dracma hua c rua lo Pedrua nna ra c bi: Maestro qui la nna, ts bihua rute qui ldi bi chuppa moneda c. 25 Pedrua nna ra bi c: Hua rutie a. Guta t Pedrua le ya, pero ylala Jess bellutsee bi nna re: Simn, biani ra lu de nu cca qui ca impuesto nna qui ldi nna nu ruquia ca rey le ytsiloyu. Nuni ruquia c, ts ruquia c ca ini qu, o, ts canu fuera b cc. 26 Becbi Pedrua nna ra bi e: Canu fuera nna t quini quia c. Jess nna ra te bi: Entonces ca ini rey nna tse b c libre l. 27 Pero para quini n ttu nua gutsani iqqu nna, acca lu nna hua rua indat para gudaxu lu bll. Blla nu gudaxu lu primero nna ebeqquia lu nna ithlia lu r. Porquini na nna yu ttu moneda nu dacca tappa dracma, thi lu nna gute lu lani c para quini quia lu nu cca quia nna nu cca qui lu nna.  Tiempo lnia nna gubiga ca discpulua rua lo Jess nna ra cabi e: Nuni n nu adiru re cuenta le reino qui iabara c. 2 Jess nna gutai te ttu huatsa to nna bedue na lahui cabi. 3 Lniana re: Hualigani te riquixania le, canchu lab guttsin la rulbalatsi

22De

18

33 qui le nna tsalatsi le ta ca huatsa to nna entonces lab ga le le reino qui Tata Dios. 4 Acca nua diba n enne losto humilde tiba huatsa t nna, lanu nna n nu adiru re cuenta le reino qui Tata Dios. 5 hua nua diba guni recibir ttu huatsa to luetsi huts porquini ralatsi inte nna, inte ba nu runi recibir. 6 hua nua diba guni quini innia le tulla nua ttu canu xcuichu to canu ralatsi qu inte nna, pues enne gulu flta nna adila tsa iqquia yan ttu iyya molino nu adiru xeni nna gudalla t c na lahui indat. 7 Icartsiru ytsiloyu por ca tulla, porquini tulidba rillani tentacin lani . Pero icartsiru nu runi quini richccu ca enne nna runi quini innia c le tulla. 8 Acca canchu n lu o na lu runi c quini runi lu tulla nna, guchu tel c nna guruna c: porquini adila tsa quini dua ttu teruba na n lu nna gata lalabni nu lab tt qui lu tcala tsa chuppa na n lu nna tsa lu lo yi nu lab fin qu t. 9 hua canchu ttu lado yyalo lu runi quini runi lu tulla nna, gulqquia tel nna guruna ; porquini adila tsa gata lalabni nu lab tt qui lu lani ttu teruba yyalo lu, tcala tsa chuppa yyalo lu nna tsa lu lo yiblla. 10 Bittu guni le despreciar nua ttu canu xcuichu t porquini riquixania le quini ca ngel ca enne rue cabi cuidado ttu ttu ca huatsa t nna tulidba tse cabi rua lo Tata quia enne dua iabara. 11 Nubeyu de iabara nna bite para gudile iyaba canu chi gunitti.

SAN MATEO18
12Biala

ina le qui ttu enne canchu tse gayua carnero qu pero nua ttu c nna iyll, ts bihua guni segru canu noventa y nuvea nna ts lo ca iya tatl nu biylla c. 13 Canchu chi betselni na nna, hualigani quini adila redccani por ttu teruba carneru to qui ni tcala por iyaba canu noventa y nueve tse ba c seguro. 14 hua lab n voluntad qui Tata Dios qui la quini ntt nua ttu ca huts. 15 Canchu ttu hermano qui lu rig falta contra lu nna, hua litsi nna, na nna entre chppa teruba le nna eyla lu modo para quini enni cuenta nu beni. Canchu gud nagui qui lu nna entonces chi beyacca ts lu hermano qui lu a. 16 Pero canchu lab gud nagui qui lu nna, hua litsi attu vuelta nna guche ttu o chuppa enne para quini nu ina chuppa o tsunna ca testigua nna tsuni iyaba titsa. 17 Canchu nihua lani lac la iynini nna entonces gutixa telani itute iglesia. Canchu nihua lani iglesia la gud hua nagui nna, bni tel tratar tiatsi ttu nu fuera o ttu nu ruquia xatta qui impuesto. 18 Hualigani te nia le quini iyaba nu guni le permitir le yetsiloyu, cca permitir le iabara, pero canchu lab nna, lab. 19 Attu vuelta riquixania le quini canchu chuppa le tse le de acuerdo le ytsiloyu acerca de bia diba cosa nu inba le lani oracin nna, entonces Tata quia enne dua iabara nna gunie na para lebi. 20 Porquini gaa tediba tse chuppa o tsunna ca enne retuppa lani nombre quia, na nna

SAN MATEO18 , 19 dua lahui qu. 21 Lniana gubiga Pedrua rua le nna ra bi e: Seor, blla vuelta ca eyunin ltsaa qui ttu hermano quia nu cu falta contra inte c. Ts beda gtsi ta c. 22 Jess nna re bi: Ala nia lu gtsi teruba, sino setenta vuelta gtsi. 23 Acca por nui nna reino qui Tata Dios nna n ta ttu rey uccua latsi bi eyuni bi cuenta lani canu runi tsina qui ba. 24 Gudulo t bi ribeqquia bi cuenta nna biria t ttu nu da qui bi tsi mili a belliu nu de oro nna plata nna. 25 Pero l nna lab t qu qui nu da na, acca enne uccua rey nna beni bi mandado ca siervo qui ni quini gutti c na por precio lani attu enne huaya para guni tsina l, hua quini gutti hu c niula qui ni nna ca in nna tstsla tehua iyate nu t qu para quan c iyya qui ni. 26 Lniana bedubi nubeyua nna guttayni rey xana ni nna r: Seor, guppa cuilu paciencia quia, hua y btsi b iyate nu da qui cuilu. 27 Rey enne n xana ni nna yala sentir uccua bi qu nna beta latsi bi nna beyunin latsi bi itute iyya nu d qui ba nna bela t bi . 28 Beria dib nna bits t ttu compa qu nu rlla hu qu tuchppa gayua beu teruba nna, pero bedaxu ch na gudulu rithi yan nna r na: Guta nu rlla lu quia. 29 Lniana nubeyua nna bedub rua l guttayni na r na: Gppa paciencia quia, hua y btsi b iyate nu da qui lu. 30 Pero l nna lab uccua latsi, sino quini bedalla l na litsi

34 yy hstana quini qui qu nu rlla. 31 Bil bni ad ca mozua ca cosa mal nu beni nna yala triste uccuani c nna hua c taquixani c xana ca ni iyaba nu uccua. 32 Lniana xana ca ni nna gutai bi attu nna ra bi : Huenitsna mal, inte nna beyunin ta ltsaa iyate nu da lu quia porquini guttayni lu inte. 33 Lu chn, ts bihua dni lu eta hu latsi lu qui luetsi to lu ta inte beta ltsaa lu c. 34 Lniana ad tel bitsani bi nna bete t bi para cc castigar hsta quini y iyiate nu rlla qui bi. 35 Ana guni Tata quia enne dua iabara lani ttu ttu tsa le canchu la eyunin hu latsi le lani itute latsi le ca falta qui ca hermanos qui le.  Beyacca b gunne Jess ca ttsaa nna bedee Galilea nna gutte y Jordn, lniana betsinee regin qui Judea. 2 Ca enne tsen nna den c ne. Na nna beyunie c. 3 Lniana bitsina t ca farisua rua le para eyla c nda tiil modo inne c canchu xiaba uqunnia c ne lani ttu titsa, acca gunba titsa c ne nna ra c: Ts hua n ts quini ttu nubeyu nna la niula qu para bia tediba casani c. 4 Becbie nna re: Ts bihua ni gulla le lo Escritura quini Tata Dios enne betsie c ytsiloyu dsdeba nru, nubeyu nna niula nna benie c. 5 Raruhue c: Por nui nna guthna ttu nubeyu tta nna qu nna its t niula qu, lniana chuppa c nna chi n c ttba. 6 Lniana labiru n chuppa c, sino quini ttba chi n c. Acca por nui nna, nu betts

19

35 Tata Dios luetsi qu nna, lab n quini nua ella c. 7 Lniana ca farisua nna ra c ne: Biala cca ra Moiss quini huacca b iltha ttu nubeyu acta de divorcio nna la t niula qu c. 8 Bcabinie c nna re: Por la necio b qui le acca benna Moiss permiso quini la le niula qui le, pero nru nna lab uccua . 9 Inte nna riquixania le claru ta quini nua diba la niula qu pero lahua porquini gdualani niula attu nubeyu huaya sino porquini calatsi th attu niula huaya nna, nui nna chi n adulterio nu runi. hua nu edi niula nu bla na nna runi hu adulterar. 10 Lniana ca discpulo quia nna ra cabi e: Canchu ba n larit qui ttu nubeyu lani niula qu nna entonces bihua cuenta t na guttsan. 11 Lniana re cabi: Alahua iy ca enne rulaba latsi qu , sino lteruba canu chi nani Tata Dios. 12 Por ejemplo, tse canu glia sin capacidad para guttsan qu. hua tse canu n c incapaz, porquini uccua latsi ca enne quini cc c. hua tse canu dua ttba c pero solamente por amor nu t qui qu por la rigubia qui Tata Dios. Nui nna n para canu rulaba latsi qu quini nu ra ca ttsi nna hua n ts para lac. 13 Lniana ca tta nna nna tahua t c ca huatsa to rua lo Jess para quini gutsia ne iqquia qu nna gunie oracin por lac. Ca discpulua nna gutilla la cabi c. 14 Pero Jess nna re cabi: Lihueella ca huatsa t ibiga c rua lua, bittu guthga le c; porquini quba luetsi ca huats

SAN MATEO19 nna n iyaba canu ruella c quini Tata Dios nna que enne rigubianie c. 15 De chi betsia ne iqquia ca hutsa nna benie c bendecir nna, bed te na. 16 Lniana bitsina t ttu nubeyu soltero rua lo Jess nna r ne: Maestro bueno, biani cosa tsni gunia para lalabni nu lab tta quia c. 17 Le nna re na: Biecca ra lu inte enne bueno nii. Ni tt lan t n completamente ts sino tteruba Tata Dios. Canchu calatsi lu gata lalabni qui lu nna n quini guni lu ts ta nu ra ca mandamiento. 18 L nna ra t ne: Nula c. Jess nna re na: Bittu gtti lu. Bittu thalani lu nu lab n tsela lu. Bittu cuana lu. Bittu ichtha lu belana qui ca enne. 19 Gppa respeto tta nna qui lu. Catsini lu luetsi enne lu tiatsi laa lu b. 20 Nubyua nna r ne: Iyaba ca mandamintu runia dsdeba n xcuchuto. Biarul reyatsa te c. 21 Jess nna re na: Canchu calatsi lu cca lu enne ts gani nna, beyya nna betti bia t qui lu nna bete t lani ca enne ritt ldi, pues iabara la nna gata riqueza qui lu; lniana gut t tan inte. 22 De biynini nubeyu soltrua nu re na, triste tsba beyeqqui, porquini yala rico n. 23 Lniana ra Jess ca discpulo quia: Hualigani te riquixania le quini yala tbi n quini ttu enne rico nna huella quini Tata Dios nna que enne cubianie na. 24 Nia le quini naba ga ttu camello le yeru to qui ttu gua, tchula ttu enne rico g le reino qui Tata Dios. 25 De biynini

SAN MATEO19 , 20 ca discpulo quia nui nna yala biquila latsi cabi nna ra cabi: Entonces nl ccani ll c. 26 Gunna t Jess cabi nna re: Para ca enne nna lab n posible, pero lani Tata Dios nna naba iyate ca cosa. 27 Lniana gunne t Pedrua nna ra bi e: Intu nna iyiate chi bethna tu nna chi den tu cuilu. Biala thi tu c. 28 Becbi Jess nna re cabi: Hualigani te riquixania le quini galla ts quini iyate ca cosa nna eyacca c cubi, lniana Nubeyu de iabara nna the ad la huacca glorioso de iabara nna cune lo xila tsni que para cubie. Lniana lebii canu den le inte nna xa huani le lo ad tsnu ca xila tsni para cubia huni le iyaba ca descendiente qui tsnu ini Israel. 29 Nua tediba guthn ca yu qu lle ca bettsi lle ca dan lle tta nna qu lle niula qu lle ca in lle ca loyu qu lle por inte nna, pues l nna th gayua tntula, hua guni recibir lalabni nu lab tt qu. 30 Pero nuetse canu neru annana cc l c nu bitote. hua nuetse canu bitote annana, pues lac nna cc l c nu primeru.  Reino qui Tata Dios nna cc comparar ta ttu nubeyu n bi patrn, huni ba nna biria bi hula mozo para tsa c tsina qui bi. 2 De chi beyna lani bi ca mozo qui ba quini quia bi c ttu denario ttu ts nna, guthella t bi c lti runi bi tsina betsul. 3 Tsunna hora tga bitola nna biria bi lti cca iyya nna bilni bi attu te canu cuenta tse b c. 4 Ra t bi c: hua lebii nna, ltsa hu

36 tsina quia, inte nna hua yia ba le ta nu n b. Lac nna hua t c. 5 Biria t bi attu ttu tsnu hora nna, hua attu vuelta rit tsunna nna, ana hu beni bi arreglar lani attu te c. 6 Ttu rit gayu dillal nna bil huni bi ad canu cuenta tse b c, acca ra bi c: Biecca betuia ts b tse le n bihua bia runi le nii. 7 Becbi c nna ra c bi: Porquini lan nua runna tsina qui tu. Lniana ra t bi c: hua lebii nna ltsa hu tsina quia nna, huaa b le ta nu n b. 8 De glla ts lnia nna, xana tsna nna ra bi nu n jefe qui ca mozo qui ba: Beyi iyaba ca mozu nna guta c qui nats, pero thulo lu quia lu yla canu guta bitti lniana canu guta primrua. 9 Gubiga t canu guta rit gyua, ttu ttu tsa c nna gui laa qu qui ttu ts entero ta. 10 Lniana gubiga tehu canu guta primrua belaba latsi qu quini thi c ad ieni, pero lac nna ttu denario hu gua c. 11 De gui c blliua nna gudulo c rinba iya c lani patrn qui cani nna 12 ra c: Canu bitot nna ttu hora rb gtsee c tsina, atsini tulappa n b laa tu nna, yala gucca tu betia ts lo tsin nna uccuani tu ub nna. 13 Becbi xana tsna nna ra bi ttu: Amigo, bihua bia rigunia lu. Ts lahua beyana riu quini quia lu ttu denario c. 14 Acca gui b nu n laa lu nna beyya t; inte nna caltsaa guti qui nu bitot tulappa b lani lu. 15 Ts bihua derecho t quia gunia tiia b caltsaa lani nu t quia c. Ts rappa lu laylatsi porquini

20

37 n enne ts cc. 16 Ana modo nna canu ltimo nna cc l c nu primero, hua canu neru nna cc c nu bitote; porquini nuetse c chi ninie, pero tuchppa rb c chi re. 17 De yu Jess nda para Jerusaln nna guleqquie tsnu ca discpulo quia ylatsi nna re cabi: 18 Annana dia riu Jerusaln. Na nna gute c Nubeyu de iabara cuenta ltsi n ca sacerdote principal nna ca maestro de la ley nna; lac nna cueqquia c sentencia que para gattie. 19 hua gute c ne cuenta ltsi n canu dittu rigubia le ciudad para quini guni c ne burla nna hu c ne lani cuarta nna, lniana gut c ne lo curutsi para gattie; pero bitsa tsunna nna eyathe de lo luti. 20 Lniana gubiga t nna qui ca ini Zebedua nna bedub rua lo Jess gunbani ne favor. 21 Le nna re na: Biani calatsi lu. Becbi nna r ne: Bni cuilu mandado quini xuni chuppa ca ini y cuitta cuilu le reino qui culua, ttu lado n bni nna ttu lado n yatti nna. 22 Lniana becbi Jess nna re na; Lab ritelni le bia nu rinba le. Ts na riu quini guchia b le tt le iyaba ca sufrimiento nu n quini cc padecer c. Lcabi nna ra cabi e. Guchia b tu. 23 Le nna re cabi: Hualigani quini cca hua le padecer ta inte cc padecer, pero de xuni le lado n bnia nna lado n yattia nna, lahua quia n para gunna ya , sino Tata quia chi benie na preparar para gutie na lani canu cba latsie. 24 De biynini

SAN MATEO20 , 21 tsi ca discpulua ania nna, yala bitsani cabi canu chuppa bttsia. 25 Lniana gutai t Jess cabi rua le nna re cabi: Hua y ba le quini canu rigubia le ca nacin nna runi tani qui qu itbani; hua ad canu re cuenta nna yala ruthtsini c ca enne quini guni c tsina lo qu. 26 Pero entre lebi nna lab cc . Sino quini canchu nua calatsi cc enne eni entre lebi nna, pues n quini cc ttu nu guni iyaba le servir. 27 hua canchu nua ttu le calatsi cc nu neru nna, pues caduella quini cc ttu nu guni le servir tulidba. 28 Ta Nubeyu de iabara nna lab bite para quini guni ca enne tsina le, sino para guni le iyaba ca enne servir, hua para ria latsie lalabni que para quini ll nuetse ca enne. 29 Lniana de beria cabi yetsi nu l Jeric nna, enne tsen den c ne. 30 Chuppa ca ciego uni c cuitta nda nna, de biynini c quini dia Jess nda na nna, acca gunne c iditsa nna ra c: Cuilu ini David, guppa cuilu la retalatsi qui tu. 31 Gutilla t ca enne c quini guthaya ra qu. Pero lac nna adila iditsa gunne c nna ra c: Cuilu ini David, beta latsi cuilu intu. 32 Gulda t Jess nna gutie c nna re c: Biani calatsi le gunia por lebi. 33 Lac nna ra c ne: Seor, calatsi tu iylia ca yyalo tu. 34 Jess nna beta ta latsie c nna belppee iyyalo qu, luegu ta bil chn c nna dia t c lani e.  Exa tegab Jerusaln chi deyya cabi nna

21

SAN MATEO21 betsina cabi ttu lettia l Betfag liutta iya l Monte de los Olivos. Guthella t Jess chuppa ca discpulo quia, 2 re cabi: Ltsa le yetsi to nu re frente ta ttea nna, hua taxcca diga le lti ta ttu burra to tsa in ethtsi li nna eche ttsate le c n. 3 Canchu nua bia g le nna, lebi nna g t li quini: Seor qui ta nna riqunanie c. Lniana huella tab le eche le c. 4 Iyaba nui nna uccu para quini cc cumplir nu ra ttu enne uccua profeta: 5 Lgatsi ciudad qui monte Sin: N chi da Rey qui la, ne enne nlatsi. Le nna tse ttu burro to ini ttu burra nu rua y. 6 Hua t ca discpulua nna beni cabi ta nu ra Jess caba. 7 Betsina t cabi deche cabi brra lani ini to qui ni nna, guxua t cabi ca lari qui cabi cue qu. Jess nna gutsia te ttu. 8 I mili tsni ca enne da t c lani e nna gutsla t c ca lari qui qu lo nda, ad c nna gutttsa c ca lla qui ca y nna benta t c c lo neda para tte. 9 Ca enne denrua hua canu denllala nna iditsa ts bedliani c ne nna ra c: Ladliani para enni porquini ne ini David para cc hue Rey qui riu. Bendito enne da por mandado qui Seor Dios. Ladliani para Tata Dios enne dua iabara. 10 De guta Jess le ciudad Jerusaln nna, iyiani ca enne le ciudad nna bitppa c para inna c nna ra c: N gani nui da n. 11 Ad ca enne nna ra c: L enni enni Jess enne rinne parte Tata Dios, ne enne Nazaret qui Galilea.

38 guta Jess le la qui templua nna bedalle fuera iyaba canu tse na huetti nna huii nna, berixie ca mea qui canu ritsla blliua nna hua ca xila qui canu rutti c becha nna runi c negocio rua templua, 13 ra te c: Tata Dios nna re lo titsa que: Yu quyi gata l yu para oracin; atsini lebii nna blia qui ubna la ch nani li . 14 Le templua b re nna, bitsina t ca ciego nna ca cojo nna rua le. Le nna beyunie c. 15 Pero tse hu ca sacerdote principal hua ca maestro de la ley nna bilni c ca milagro nu runia, hua biynini c quini ca huatsa cuti rudliani c ne iditsa ts le templua de ra c: Ladliani para enni porquini ne ini David para cc hue Rey qui riu. Acca yala bitsani ca sacerdtea nna hua ca maestro nu rulue nu ra lo ley religiosa qui cani nna, 16 ra c ne: Ts bihua riynini lu nu rinne ca nui. Jess nna re c: Hua riyeni te, pero ts bihua n gulla le lti ra: Chi nani cuilu Seor Dios quini ca huatsa to hua canu atsba rtsi nna gudliani c cuilu. 17 Lniana Jess nna bethna te c nna berie le ciudad nna betsinee le yetsi Betania; naba beyane yla. 18 Attu yuudla nna deyya Jess para ciudad Jerusaln attu. Nda b yue nna gutnie. 19 Bil tnie ttu y exxuhu du exa tegab lo nda nna. Hua te lti du na pero lab t exxuhu l sino puro lla b tsa, acca re na: Dsdeba annana

12Laniana

39 jams la cua terul fruta lo lu c. Lniana gubitsi ch y exxuhua. 20 De bilni ca discpulo quia nui nna yala uccua latsi cabi nna ra cabi: Tiani modo acca gubitsi ta y exxuhu c. 21 Becbi Jess nna re cabi: Hualigani te nia le quini cal t t fe qui le nna hua bittu gudu chppani le nna, entonces alarula luetsi nu uccua lani y exxuhu guni le, sino hsta iya du canchu guni li mandar g li : Becutta nna gutt lo indat la nna, pues huatti. 22 Iyaba nu inba le lani oracin nna, huadi li canchu ralatsi le quini cc segn ba nu rinba le. 23 Betsina be le templua nna, bitsina t ca sacerdote principal lani canu rigubia le ciudad rua le mintraste riquixanie ca enne nna ra c ne: Nuni por mandado qun acca runi lu ca cos. Nuni benna derecho qui lu para quixa lu ca enseanz c. 24 Becbi Jess nna re c: hua inte nna inba titsa hu le, canchu ecbini le inte nna lniala nna equixa hunia le nua benna lahuacca quia acca runia ca cos. 25 Gala da derecho qui Juan el Bautsta para guni bi bautizar c, ts de iabara la o ts ca enne b bete derecho qui bi cc. Lniana gudulo c be c titsa tiiala ecbini c ne nna ra luetsi qu: Canchu ina riu quini autoridad qui Juan para guni bi bautizar nna d de iabara, entonces g ta riu: Bialacca la hualatsi le qui bi c. 26 hua canchu ina riu quini por mandado qui ca enne b acca beni bi bautizar nna, ncachu bia

SAN MATEO21 guthcca yetsi riu; porquini iyaba c nna ra c quini Juan uccua bi ttu profeta qui Tata Dios. 27 Acca mejor la becbini c Jess nna ra c ne: Lab y tu. Lniana becbi t Jess nna re c: Nihua inte nna lab quixania le nua benna lahuacca quia acca runia ca cos. 28 Raruhu Jess: Biani rulaba latsi le acerca de nu inyi. Ttu nubeyu nna gutse chuppa in. Hua t rua lo ini nu gula nna r na: nia, hua tsina qui riu le loyu lti runi riu tsina betsula. 29 L nna becbi nna r tta qui ni: Lab caltsaa. Pero bitola nna beyacc arrepentir nna hua b. 30 Hua t nubeyua rua lo attu ini ni nna, anahua r na: Becbi nna r tta qui ni: Ooba Seor, hua yaaba. Pero lab hu. 31 Nula canu chuppa beni nu rulatsi tta qui cani c. Lac nna ra c: Nu nerua. Lniana ra Jess c: Hualigani te riquixania le quini canu ruteb tel c ruquia c qui impuesto, hua ca niula pblica nna, pues lac nna deneru la c lo le para le reino qui Tata Dios. 32 Porquini loti bta Juan nna gutixani bi le lo nda nu n l, pero lab hualatsi le qui bi. Pero canu ridi qui impuesto nna hua ca niula pblica nna hua ta latsi qu qui bi. Lebii nna nhuani de bilni le loti hualatsi qu, pero bihua beyacca le arrepentir para tsa hua latsi le ca titsa qui bi. 33 Liud naga le attu comparacin. Gdua ttu enneyu nna guda bi planta qui betsul le loyu qui bi. Bedeqquia t bi liya, hua guleqquia bi ttu pozo lti guxtta

SAN MATEO21 , 22 c iqquia betsula para cueqquia c inda qu. hua bedu t bi ttu torre. Lniana betsa t bi lya lani canu guni c na tsina. Pero lbi nna guda t bi dia bi idittu. 34 De chi debiga tiempo edi c fruto qui betsula nna, guthella bi ca mozo qui ba lti tse canu runi tsina le lya para quini edi c fruto nu n quini thi bi qui loyu qui ba. 35 Pero canu runi tsina le lya nna bedaxu la c ca enne guthella ba, yala id b c ttu, ttu nna b c na yya nna btti tel c ttu nna. 36 Xana lya nna bedethlla gab bi adrula i ca enne runi tsina qui bi, pero ana hua bedethcca c c. 37 Por ltimo nna guthella bi propio gani ini ba nna ra bi: Huappa cba c respeto ni y. 38 Pero canu runi tsina lya nna de bilni c ini ba nna, gulu titsa luetsi qu nna ra c: Lnui nu eyn ituba loyu. Litsa gtti riu para quini cc qui riu itute herencia qui ni. 39 Acca bedaxu ch c ini ba nna bedalla c bi fuera lya nna btti t c na. 40 Acca lebii nna, canchu chi ellani propio gani xana lya nna, biani guni bi lani canu betsa bi lya para guni c na tsna c. 41 Becbi c nna ra c ne: Seguro nna n tito la eta latsi bi c sino gullua bi latsi ca enne malua, lniana gutsa t bi loyu qui ba lani canu huaya la canu n c enne cumplido nna gute c fruto qui bi tiempo de lna. 42 Beni ba Jess seguir nna re c: Ts nunca hu n gulla le lo Escritura lti ra: Iyya nu lab guyu latsi canu ruca ya nna, chi n yya

40 principal nu adila tstts naxu ya. Laa mismu gani Seor Dios chi benie nui, n ttu cosa nu dacca iquila bni latsi riu. 43 Acca nia le quini reino qui Tata Dios nna itu lani le nna cc para ca enne huaya la canu guni c na tsina para ttu ln ts que. 44 Nua tediba ibixi lo yya principal ni nna llua latsi completamente ta; hua nua qquian nnia yy nna gtsiitn na. 45 De biynini ca sacerdotea hua ca farisua ca comparacin por enseanza nu gutixe, entonces gutelni c quini quba qu nua rinnie. 46 Acca uccua latsi qu cu n qu Jess, pero gutsibni c bia guthcca ca enne ytsi c, porquini para ca enne ytsa nna uccuee ttu profeta qui Tata Dios.  Jess nna gutixanie c attu enseanza por medio de ttu comparacin nna re: 2 Reino qui Tata Dios nna cca hu comparar tia ttu enne uccua rey beni bi tha qui ini ba. 3 Guthella t bi canu runi tsina qui ba tanne c canu chi naini bi tha. Pero canu na nna lab uccua latsi qu tsa c. 4 Bedethlla gab bi attu te canu runi tsina qui ba nna ra bi c: Lgatsi canu chi nai ti quini chi btt ca gna quia nu adiru rieni nna hua ad ca animal quia, chi benia preparar lago, iyten chi n prevenido, lta ta fist. 5 Pero canu na nna lab caso beni c. Ttu nna hu lo tsina qui b, attu nna hua l baru negocio qu. 6 Ad c nna bedaxu la c ca enne dia manddua nna

22

41 beni la c cabi maltratar nna betti c cabi. 7 Biyeni bni rey notic nna yala bitsani bi nna guthella ch bi ca soldado qui ba nna bellua c latsi ca huetti ennia nna bedayi c yetsi qui cani. 8 Lniana ra bi canu runi tsina qui ba: Hualigani ch n preparado tha pero canu nai ta nna lab n nu dacca cueni lo mea lani inte. 9 Acca ltsa lti retsa ca neda. Iyabani ca enne ets le nna ligi c ta c fist. 10 Biria ch canu runi tsina qui ba lo ca nda nna guti c iybani ca enne betsa c, tntua canu runi mal nna hua canu runi nu n ts nna, hsta quini bitstini le yu tha ca enne. 11 Guta t rey le ya para inna bi iyaba ca enne chi bitppa, bil tni bi ttu nubeyu ri na lab naccu lri nu bete bi para tha. 12 Lniana ra bi : Amigo, tiani modo acca re lu n nna la naccu lu nu benna para fist. L nna tsidi rb ri. 13 Lniana ra rey canu runi tsina lo mea: Lthi nna, liuqquia ca na n nna, lchna fuera la; na nna cc sufrir nna cuetsi nna gyaatsni layi. 14 Porquini nuetse c chi ninie, pero tuchppa rb c re. 15 Bed t ca farisua nna gunne lettia c tiiala modo guqunnia c Jess lani ttu titsa. 16 Guthella t c rua le ca discpulo qui cani lani canu gulan partido qui Herodes nna ra c ne: Maestro, hua y ba tu quini lab runi latsi cuilu, sino riquixa cuilu lo nda lgani qui Tata Dios, lab rtsini cuilu nu rena ca enne, nihua lab rucun cuilu ca

SAN MATEO22 enne segn la rinna qui qu, sino ttu rata cani cuilu c. 17 Acca calatsi tu quini quixani cuilu intu bia opinion ni t qui cuilu. Ts hua n ts quia riu nu ruthtsini gobierno qui Cesar riu, o ts bihua cc. 18 Pero Jess nna gutel tanie la rulbalatsi mal qui qu contra le, acca re c: Biecca calatsi le guni le inte prueba tiiala modo uqunnia le inte lani ttu titsa nii, atsini yalo ba yala enne ts rulue le nna, 19 llue tsannan inte belliu nu ridi gobierno nna. Lc nna betsia t c ttu denario rua le. 20 Lniana gunba titsa te c nna re: Nuni retrato qun nui dua lo moned, hua nuni lan nui dua n. 21 Becbi c nna ra c ne: Qui Cesar enne rigubia. Lniana ra te c: Entonces lte ba qui Cesar nu n qui Cesar, hua lte ba qui Tata Dios nu n para le nna. 22 Biyeni dbni c tiia becbinie c nna yala biquila ba latsi qu. Lniana betse latsi qu ne nna bed c. 23 Laa ts lniata nna bitsina hu ca enne judio canu gultsi religin l saduceo rua lo Jess. Lc nna rena c quini lab posible t eyatha canu yatti nna eyacca bni c attu. Gunba titsa t c ne nna 24 ra c: Maestro, chi blla tu quini Moiss nna ra bi lo Escritura quini canchu nua ttu enne ni gatti pero lanu in uccua nna, entonces bettsi ni nna n quini guttsa ta n lani niula qui ni para quini elth descendencia qui bettsi nu gtta. 25 Pues intu nna benibia tu gtsi bettsi ca enne. Bettsa t n nu nerua nna, pero

SAN MATEO22 , 23 gtti b nna lanu in uccua, acca beyna ba niula qui ni lani bettsi ni. 26 Ana tehu uccua lani nu cca chppa nna nu cca tsnna nna hsta nu cca gtsa. 27 Bitote nna gtti hu nila. 28 Canchu chi galla ts eyatha canu yatti nna, nula canu gtsi bettsia cc qu nila ca, yquini iyaba gtsi c nna bettsan qu lani . 29 Becbi Jess nna re c: Ridacca ba le porquini lab ritelni le nu ra lo Escritura, nihua lahuacca qui Tata Dios lab nabiani li . 30 Porquini canchu chi galla ts eyatha ca enne yatti nna, lanuru nua guttsan porquini iyaba c nna cc c ta n ca ngel qui Tata Dios le iabara. 31 Pero acerca de canu yatti quini n quini eyatha c de lo luti nna, ts bihua n gulla le nu gunne Tata Dios para lebi loti re Moiss enne gdua tiempo antigua: 32 Inte n Dios qui lu hua qui ca ta enne gla qui lu Abraham nna Isaac nna Jacob nna. N nna riteln quini hua ca enne chi gtti nna pues bni b c nna runi b c Tata Dios adorar. 33 De biynini c enseanza quia nna biquila yaba latsi qu. 34 Biyeni bni ca farisua quini bethia be ra ca saducua, acca betuppa iyaba c. 35 Lniana ttu maestro qui qu nu yala ts rethtsiln nu ra lo ley qui ca judua nna gunba titsa Jess para eyl nda tiia la modo cue ttu falta, acca r ne: 36 Maestro, biani mandamiento n nu ra lo ley dcca adiru c. 37 Becbi t Jess nna re na: Catsini lu Seor Dios qui lu lani itute losto lu, lani itute

42 latsi lu, hua lani la rulbalatsi qui lu. 38 Nui nna n primero mandamiento hua nu adiru dacca. 39 tegahu n mandamiento nu cca chppa: Catsi huni lu iyaba ca luetsi enne lu tiatsi laa lu ba. 40 Lo chuppa ca mandamintu nna naxu ituba nu ra lo ley nu bethna Moiss lani riu hua nu bedia ca enne uccua profeta nna. 41 De tse iyaba ca farisua nna gunba titsa t Jess c, 42 re: Biani rulaba latsi le nu cca qui Cristua. Nuni ini n ne. Becbi c nna ra c ne: Ne ini David. 43 Jess nna ra te c: Entonces tiala modo acca por lahuacca qui Espritu Santo nna ra David quini Cristua nna ne SEOR, loti ra bi : 44 Seor Dios nna gunnie Seor quyaa nna re: Gduani cuitta lado bni, Hasta quini gnna ltsi n lu iyaba canu la cca guyu c lu, Para quini glliani lu iqquia qu. 45 Acca por ca ttsaa nna y riu quini laa msmuba David nna reya bi Cristua SEOR. Entonces tiala modo acca ne descendiente qui David c. 46 De gutixa Jess nu nna, ni ttu c nna labiru betselni c bia titsa ni ecbini c ne. Acca dsdeba ts lnia nna lanuru beyani inba titsa ne ad.  Lniana gunni Jess ca ennia hua ca discpulo quia nna re: 2 Ca judua nna chi bete c poder qui ca farisu nna ca maestro qui qu nna para ethtsilna c nu ra lo ley nu bethna Moiss lani ca ta tta qui

23

43 rua. 3 Acca iyaba nu ina c acerca de nu ra lo ley nna liud ba naga le nna lgni nna. Pero bittu guni le tiba runi c, porquini puro huenne ba runi c, pero hecho qui qu nna lab rului na. 4 Ruqquia c y dii nna tbi nna rutsia t c na iqquia ca enne para guni c na, pero lc nna nidi tito la runi c nu rena c. 5 Antesla runi c iybani para ilni ca enne c. Rudilgaru c ca listn lti rudia c ca titsa nu ra lo Escritura nna ruglla n qu c hua lo ig qu. hua ruditniru c ca lri nu raccu c adiru tichu ad ca enne. 6 Ralla c asiento qquiar t canchu chi ralla fiesta qui qu, hua ralla c ca primero asiento le ca sinagoga lti retppa c. 7 Yala rulatsi qu gappa ca enne etse c titsa lti cca iyya, hua quini g t ca enne c nombre nu dacca ta maestro. 8 Pero lebi nna hu le cuidado quini la gudliani ca enne le tiatsi n le enne re cuenta, porquini ttu teruba enne dua n Maestro qui le, es decir Cristua; pero iyaba le nna hermano ba g luetsi le. 9 Nu ttu nua g le tta le ytsiloyu tiatsi runi li adorar, porquini ttu teruba Dios Padre enne dua iabara ne Tata qui le. 10 Nihua bittu gulaba latsi le quini g ca enne le quini n le nu neru qui qu, porquini lteruba Cristua nna ne Xana iyate le. 11 Acca nua enne nu runi iyaba le servir, l ennia nua adiru enne eni entre lebi. 12 Nu cani quini yala dliani nna, pues iyu ts quini egna menos l; pero nu rulaba latsi quini lanu nua n r nna, pues

SAN MATEO23 iyu ts quini cca l enne eni. lebi ca maestro de la ley nna ca fariseo nna, icartsiru le porquini yala enne ts rulue le, pero lahua hualini le. Ruthya le reino qui Tata Dios para ca enne, nihua lebii la ra le, hua nihua la ruella hu le canu calatsi ga. 14 Icartsiru lebi ca fariseo nna ca maestro de la ley nna porquini yala enne ts rulue le, pero lahua hualini le. Rigua le bia t qui ca niula viuda nna, runi t le oracin tni tse para gulue le tiatsi yala enne l n le. Acca adila fuerte n castigo th le. 15 Icartsiru lebi ca maestro de la ley nna ca fariseo nna porquini yala enne ts rulue le, pero lahua hualini le. Ribni le hsta lo indat nna ybitsi nna hueyla ttu enne para tanu ca cosa nu runi le. De chi n enne qui le nna, runi le quini cc merecer achppa tntola ts lo yiblla tichula lebii por mal nu rulueni li . 16 Icartsiru lebi porquini lab layani qui Tata Dios t lo losto le, pero cat latsi le iche le ca enne nna rena le: Nua diba guni jurar nna gdu templo qui Jerusaln por testigo nna, bihua bia ccani. Pero rena hu le quini nua diba gdu oro qui templua por testigo nna pues chi n obligado para guni nu chi beni ofrecer. 17 Lebi canu la rulaba ts latsi, yala chulla re la riyeni qui le. Rena hu le quini canchu belliu qui le nna la y le templu nna entonces lab n ley para Tata Dios. Biala dacca adiru para gdu le por testigo, ts oru o ts templo nu runi quini cca oru leya cc.
13Pero

SAN MATEO23 rena le: Nua diba gdu altar por testigo nna, bihua bia ccani, hua nua diba gdu por testigo ofrenda nu tsa lo altar nna pues chi n obligado para guni nu chi beni ofrecer. 19 Necio ba n le hua yala chulla re la ritelni qui le. Biala dacca adiru para gdu li por testigo, ts ofrend o ts altar nu runi quini cca leya ofrend cc. 20 Inte nna nia le quini nua diba runi jurar nna rudu altar por testigo, pues rudu hu por testigo itute ofrenda nu tsa l. 21 hua nua diba runi jurar nna rudu templu por testigo, pues rudu hu Tata Dios por testigo porquini templu nna n para le. 22 hua nua diba runi jurar nna rudu iabara por testigo, pues rudu hu por testigo trono qui iabara tsatsela tehu Tata Dios enne duani lo trono quia. 23 Icartsiru lebi ca fariseo nna ca maestro de la ley nna porquini yala enne ts rulue le, pero lahua hualini le. Ribeqquia le para diezmo hsta ca semilla lathi to tina menta nna ans nna comino nna, pero labila runi le ca cosa nu adiru dacca nu da lo ley qui Tata Dios tina luuxtcia ts nna la retalatsi nna fe nna. Ca nua la nduella guni le, pero nihua la guxlla latsi le gute le qui diezmo. 24 Ndiruani tit lab ritelni le, pero cte latsi le iche le ca enne. Ca mandamiento xcuchuto nna yala ribeqquia latsi le guni le c cumplir, pero ca mandamiento nu dacca adiru nna ndiruba la rulaba latsi le guni le c. Te ttu dicho nu rena le: Lani cuidado ba ruttni le vino nu riya

44 le para quini la gabi le ttu bya to, atsini rbi la le ttu camello xeni ts. 25 Airu lebi ca maestro de la ley nna ca fariseo nna porquini yala enne ts rulue le, pero lahua hualini le. Reyi le tsu teruba fuera qui ttu taza nna plato nna, pero liu la nna tsatini le laubna nna lahueni luuxtcia mal nna. 26 Lu fariseo, lab layani t qui le, porquini primrua n quini qui le le taz nna platu nna, lniana cc hu nr lado furala. 27 Airu lebii ca maestro de la ley nna ca fariseo nna porquini yala enne ts rulue le, pero lahua hualini le. Yala latsitte rill ca b tsttsi canu beyu yu, pero liu l nna yala cuttsi rill c porquini tsatini c tstta yatti. 28 hua lebii nna lo ra teruba yala enne l rulue le lani ca enne, pero liu l losto le nna tsatini le la huethacca hua ad ca tulla. 29 Icartsiru lebi ca maestro de la ley nna ca fariseo nna porquini yala enne ts rulue le, pero lahua hualini le. Riltha le monumento lo b qui ca profeta nna, hua yala yy latsitte rutsia le lo b qui ad ca enne beni ts rua lo Tata Dios, 30 rena t le: Cal chi tse riu loti gutse ca ta tta qui rua nna lab uccua riu cabi tulappa enne mal para gutti riu ca enne uccua profeta. 31 Inte nna nia le quini por ca ttsaa nna ribqquia le sentencia contra laa lebii ba de quini runi le sostener quini n le descendiente qui canu betti c ca profta. 32 Acca lgni tel cumplir maldad nu beytsani ca ta tta qui la guni c, porquini chi rulaba

18hua

45 latsi le guni li . 33 Yala maoso n le ta ca bll. Tirul modo guni le para la cca le condenar tsa le lo yiblla c. 34 Acca rithllaa lani le ca profeta nna hua canu ritel tsn nna ca maestro ts nna, pero lebii nna gtti la le cabi nna gut le cabi lo y curutsi nna, attu te cabi nna hu le cabi le ca sinagoga lti retuppa le, hua gutsia latsi le cabi le ttu ttu ca yetsi nna. 35 Ana modo cc hu le responsable por luti qui ca enne lab falta t qui cabi, dsdeba luti qui Abel enne beni nu rulatsi Tata Dios, hsta luti qui Zacaras ini Berequas enne btti le loti d le la qui templua xaba lti du altar fuera. 36 Hualigani te riquixania le quini iyate nu nna ttsi iqquia iyaba lebi canu tse anna. 37 Lebii canu tse le ciudad Jerusaln rtti le ca profeta nna rudua hu le yya iqquia ca mensajero rithella Tata Dios lani le. I vuelta ts uccua ltsaa gutppa le ta ttu yti rutpp ca ini to qu liu xl, pero lab uccua latsi le. 38 Acca niale quini templo qui l nna chi dua tttsi b, 39 porquini dsdeba annana labiru ilni le inte hsta quini iyu ts inne le ts nu cca quia nna ina le: La dliani para cuilu porquini da cuilu por nombre qui Seor dios.  De beria Jess le templua cha dye nna, gubiga t ca discpulo quia para gulueni cabi e ad ca edificio qui templua. 2 Jess nna re cabi: Anna teruba rilani le iyaba ca nui. Pero hualigani te riquixania le quini iyu ts quini labiru eyna

SAN MATEO23 , 24 iqquia luetsi ca yya xeni nu cuani templu, porquini huallani canu da idittu nna guthnnia gutppan c iyiate c. 3 Huappi te gurie lo iya l Monte de los Olivos, bitsina t ca discpulo quia rua le nna gunba titsa cabi e yba latsi nna ra cabi e: Calatsi tu quixani cuilu intu cuaa cc ca cos. Biani seal n cc canchu chi llani cuilu attu, hua canchu chi llani fin qui ytsiloyu c. 4 Becbi Jess nna re cabi: Lihue cuidado quini n ttu nua guthcca le. 5 Porquini nuetse llani lani nombre quia nna ina c quini lc nua Cristua. Ana modo nna ca enne etse guthcca c. 6 Hua iyeni bni le ina c quini da guerra o quini chi cca guerra. Pero bittu gtsini le, porquini nduella cca iyaba ca cos, pero nhuani lab chi glla t fin. 7 Porquini ttu nacin nna till contra attu nacin, hua ttu gobierno contra attu gobierno nna. hua llani itsahue nna ubina nna la ri furteni gaa tediba lugar nna. 8 Iyaba ca cos nna cc c nu ch thulo rubn ca dolor. 9 Lniana gute c le cuenta para cc le sufrir hsta quini gtti c le. hua iybani ca enne nna guyud c le porquini n le enne ralatsi quia. 10 Lniana nuetse c edllaa latsi qu nna gute cuenta luetsi qu hua guyud luetsi qu nna. 11 hua ietse ca enne llani nna ina ca quini rinne c parte Tata Dios, pero lab lni c. Enne etse guthcca c. 12 Por causa de quini hua dia la rni tulla nna, acca la tsilatsi qui ietse ca enne

24

SAN MATEO24 nna tu b. 13 Pero nu thu ba tstts lani inte hsta fin nna, lnua nna ll. 14 Nduella cc predicar evangelio nu cca qui reino qui Tata Dios le itiani yetsiloyu para quini cc saber iybani ca nacin. Lniana llani fin. 15 Acca canchu chi ilni le nu guni nu ccb latsi le lugar nu n para Tata Dios, ta chi gutixa profeta Daniel (nu rulla nna n quini huella latsi tlini), 16 lniana canu tse le regin qui Judea nna n quini ucuitta ta c tsa c lo ca lya l. 17 Nua tediba du iqquia azotea qui yu qu nna, n quini eydi nna ucutta tab, bittu eya le yu para th bia te qu. 18 hua nu reni fuera lo tsina qu nna, bittu eyeqqui litsi para gutpp ca , sino n quini ucutta tab. 19 Pero canchu chi galla ts nna icartsiru ca niula n huatsa to, hua canu rugatsi ini qu. 20 Acca lnnabani Tata Dios lani oracin quini canchu chi galla ts ucutta le nna bittu cc tiempo idilla nihua ts redi latsi riu. 21 Porquini llani ca sufrimiento furteni nu lab chi uccu dsdeba gure ytsiloyu hsta tiempo tse ru, nihua la ccruhu bitola nna. 22 Canchu lab eto ca ts tiempo qui ca sufrimintua nna entonces lan nua ll. Pero por la retalatsi qui Seor lani canu chi becue nna, acca lab itsa ca sufrimintua. 23 Lniana canchu nua g le: Lnna tsruhu, n du Cristua, o lnna tsruhu n ta de, bittu tsalatsi le. 24 Porquini hullani lti tse le canu ina quini lc nu Cristua. Hua ra hu canu ina c

46 quini rinne c parte Tata Dios pero lab lni c. Lc nna guni c ie ca milagro nna hua ad ca cosa de lahuacca nu ccin latsi ca enne para quini gurxalla c c xiaba hsta canu chi ren Tata Dios. 25 Ca nui riquixania le con timpuba. 26 As es quini canchu g c le: Lnna tsruhu, fuera ytsi ta de, bittu iria le. O canchu g c le: Le ttu cuarto to qui templu ta re, bittu tsalatsi le. 27 Porquini ta rappi tha nna rudni rabn dsdeba lti rillani bitsa hsta lti reni, hua ilni iyiate ca enne Nubeyu de iabara canchu chi ite attu de repnteta. 28 Porquini gaa tediba t ttu nu yatti nna, pues nahu itppa ca bechettu. 29 Cuantu tan tt sufrimiento qui ca ts lnia nna, entonces bits nna echll, hua biu nna labiru gudni. Ca blia nna nnia c de iaba, hua iyaba canu tsa iaba nna tatttin c. 30 Lniana iln quini dua Nubeyu de iabara. Iyaba ca raza qui ytsiloyu nna yala ehuinni c ilni c ne canchu chi llanie lo ba lani lahuacca eni que nna layani de iabara nna. 31 Le nna ithlla tee ca ngel que para ucuetsi cabi trompeta nna gutppa cabi ca enne ren Tata Dios itbani ytsiloyu, dsdeba lti rillani bitsa hstaba lti reni. 32 Litelni comparacin qui yexxuhua: Canchu chi rerne l nna rebia ca lla qu nna, ana modo cca riu saber quini chi tadu llani tiempo verano. 33 hua lebii nna, canchu chi ilni le quini cca iyaba ca cosa nu chi

47 gutixania le nna, modo nna cc le saber quini exata rua puerta chi debga fin. 34 Nia le quini lniana, ala antes, huallani fin qui tiempo tsee riu. 35 iaba nna ytsiloyu lani iyaba ca indat nna lluya b latsi qu, pero ca titsa quyi nna lab tt c sino t quini iyate c nna cc c cumplir. 36 Pero lan nua y bia ts n nihua bia hora n, sino lteruba Tata quyaa nna ye; ndirubani inie nna lab y bi, nihua ca ngel tse iabara nna lab y cabi. 37 Tia uccua loti gdua No, hua cc canchu Nubeyu de iabara nna ch llanie. 38 Porquini ntesca cc juicio inda nna puro guya go b nna huettsan b nna beni ca enne hsta quini biyu ts guta Noa le brcu. 39 Lab bennia c cuenta hsta quini uccua iyya juciua nna bilua latsi qu. Anahu cc canchu chi llani Nubeyu de iabara de repenteta. 40 hua canchu chuppa ca nubeyu tse c tsina, ttu nna die, attu nna eyna b. 41 hua canchu chuppa ca niula yu c huettu, ttu nna die, attu nna eyna b. 42 Acca ltse al tanto, porquini lab y le bia hora llani Seor qui la. 43 Litelni nui: quini ttu tta nna, cal y bia hora llani ubna nna, pues lab gathi porquini calatsi thu al tanto para lab huella nua cuan bia t le yu qu. 44 Acca lebii nna, litsee al tanto, porquini Nubeyu de iabara nna l llani tani canchu chi ndirubani la rulaba latsi le quini llanie. 45 Nuni enne n n ttu siervo fiel nna t la riyeni ts qu, acca

SAN MATEO24 , 25 bethna xana ni na le yu qui ba para hu na cuidado nna guti nu go ca enne tse tsina hora n quini g c c. 46 Icarub ennia canchu chi etsna xana ni nna ilni b quini runi voluntad qui bi. 47 Hualigani te riquixania le quini gute bi ltsi n iyate nu t qui bi para cubi. 48 Pero ttu siervo nu lab runi ts nna gulaba l latsi nna cani: lahua annat llani xana yaa, 49 lniana thulo ch hu ad canu runi tsna, hua ya g lani ca borracho. 50 Nyalatsi ennia nna llani xana ni ts nu ndi la ribd bi, hora nu lab y quini llani bi nna. 51 Xana ni nna idni guni bi castigar, lniana gudlla t bi lani ad canu beia. Na nna yala cc sufrir nna cuetsi nna goyatsni layi.  Canchu chi iyu ts nna, entonces reino qui Tata Dios nna cc comparar ta tsi ca niula cuiti, gui c ca lmpara qui qu nna biria t c tallda c nneyu gttsana para guni c bi acompaar yu tha. 2 Gayu ca nila nna uccua c nu t la riyeni ts qui qu, pero gayu c nna lab la rulabalatsi ts t qui qu. 3 Canu bihua rulaba latsi tsa nna gui gla c ca lmpara qui cani, pero lab gui c aceite para ca c le ca lmpara. 4 Canu t la riyeni ts qui cani nna guta b c aceite le ca lmpara qui cani. 5 Pero rtsa b nneyu gttsana nna, gullani cha betsil qui qu nna gutathi c. 6 Merua rilula yl nna biyeni tsi ttu nu gunne iditsa nna r: N chi da nneyu

25

SAN MATEO25 gttsana, lria tatts le bi. 7 Iyaba ca niula cutia nna huatha ch c nna beglla c ca lmpara qui cani. 8 Lniana gayu canu bihua rulaba latsi tsa nna ra c canu t la riyeni ts qui cani: Lgnna xiar bn tit aceite qui l qui tu, porquini chi reyla ca lmpara qui tu. 9 Becbi gayu canu t la riyeni ts qui cani nna ra c: Para quini la eytsa qui tu nihua lebii nna, adila tsa ltsa xa lti rutti c aceite nna lgo para lebii. 10 Pero mintraste dia c hui aceite nna gullani nneyu gttsana. Canu tse prevendua nna guta c lani bi lti cca tha. Lniana beyaya t purta. 11 Bitola nna betsina ca niula nu lab rulaba latsi tsa nna bellbi c rua purta nna ra c: Seor, seor, guthlia cuilu ga tu. 12 Pero becbi enne rttsana nna ra bi c: Hualigani lab nabia te le. 13 Lniana ra hu Jess c: Por nui nna acca lebii nna ltse al tanto porquini lab y le bia ts nihua bia hora quini Nubeyu de iabara nna n quini llanie. 14 Reino qui Tata Dios nna cca hu comparar ta ttu nneyu nu rida bi dia bi idittu nna, acca guti t bi canu runi tsina qui ba nna bethna bi lani c ca inters qui ba. 15 Ttu nna bete bi gayu bolsa to nu yu oro lani , attu nna bete bi chuppa bolsa to nu yu oro lani , attu nna b bi ttu bolsa to nu yu oro lani . Bete bi segn tiia t b capacidad qui ttu ttu qu. Lniana guda t bi dia bi idittu. 16 Nu gui gayu bolsa blliu nna huia ta nna beth blliu nna beni t gana gayu

48 tanto. 17 Ana tehu nu gui chuppa bolsa blliu nna beni hu gana chppa tanto. 18 Pero nu gui ttba blsa nna hu nna gutni liu y nna becattsi t belliu qui xana ni. 19 Gutt diba ts nna bellani xana ca sirvu nna beyuni bi cuenta lani c. 20 Bitsina t nu gui gayu blsa nna n t gayu bolsa nna r: Seor, gayu bolsa betsia cuilu ltsi nya nna, nba t gayu bolsa nu chi benia gana iqqu. 21 Acca ra xana ni na: Tsba n nu beni lu siervo ts nna cumplido nna; lani tito rba uccua lu fiel, acca adrula ieni gnn ltsi n lu; por nui nna yala redacca ltsaa, hua lu nna edacca huni lu. 22 Bitsina tehu nu gui chuppa blsa nna r: Seor, chuppa bolsa betsia cuilu ltsi nya nna, nba t chppa bolsa nu chi benia gana iqqu. 23 Xana ni nna ra bi : tsba n nu beni lu siervo ts nna cumplido nna; lani tito rb uccua lu fiel, acca adrula ieni gnn ltsi n lu; por nui nna yala redacca ltsaa, hua lu nna edacca huni lu. 24 Lniana bitsina t nu gui ttu blsa nna r: Seor, inte nna y quini n cuilu ttu enne duro, pues redi cuilu lti lab gda cuilu, hua rutppa cuilu lti lab bedlla cuilu. 25 Por nui nna gutsi te nna becattsi b bolsa belliu qui culu liu y, acca nba t nu benna cuilu lani inte. 26 Becbi t xana ni nna ra bi : Siervo malo nu lab riu, hua y b lu quini redia lti lab guda hua rutuppa lti lab bedllaa nna. 27 Biecca lab gulu lu belliu

49 quyi banco para quini canchu chi ellania nna edi ya lani in. 28 Acca lebi nna lcua bols lo n nna lte t lani nu t tsi bolsa qui ni la. 29 Porquini nua diba t qu nna, l nna th l ad nna gatan ad ieni. Pero nu lab t qu nna, pues hsta tito nu t qu nna tua tel. 30 Acca lithi t siervo nu la riu nna, ldalla fuera l le chulla, na nna cc sufrir nna cuetsi nna gyaatsni layi. 31 Canchu chi llani Nubeyu de iabara le layani que lani iyaba ca santo ngel, lniana cune lo xila tsni que para gucue entre ca enne. 32 Por ejemplo: ttu pastor nna rllaa b luetsi ca carneru to lani ca chivo. hua Nubeyu de iabara nna etppa itiate ca enne qui iyaba ca nacin rua le. 33 Ca enne gutse lado n bnie nna cc c comparar lani ca carnero to qui ttu pastor. Pero ca enne gutse lado n yattie nna cc c comparar lani ca chivo qui ttu pastor. 34 Le nna ne Rey enne rigubia lo iyate acca g te ca enne tse lado n bnie: Lit canu chi beni Tata qua bendecir, lyaa le reino nu chi n preparado para lebi dsdeba uccua ytsiloyu. 35 Porquini gutnia nna benna le gtua; gubtsia nna benna le inda guya; gurni ttba nna bedi le inte litsi le; 36 casi xpela b gurnia nna benna le nu gucua; hu te nna tanba titsa le inte; gtta litsi iyya nna bta le tanlle le inte. 37 Lniana ca enne beni tsa nna ecbini cabi e nna ina cabi: Seor, cuani

SAN MATEO25 gutni cuilu nna benna tu gut cuilu c. Cuani gubitsi cuilu nna benna tu inda guya cuilu c. 38 hua cuani bilni tu gureni ttba cuilu nna bedi tu cuilu litsi tu c. Cuani bilni tu gurni cuilu casi xpela b nna benna tu nu guccu cuilu c. 39 hua cuani huni cuilu nna tanba titsa tu cuilu c. hua cuani gtta cuilu litsi yy nna tanlle tu cuilu c. 40 Ecbinie c nna ne: Hualigani te nia le quini loti beni li lani nua ttu ca hermanos quyi msquiba n nu adiru xcuchuto nna, pues tiatsi para inte b beni li . 41 Lniana g hue canu tse lado n yattie: Liucutta rua lua porquini maldito b n le, tsa le lo y nu chi n preparado para numalua lani ca ngel qu, lti cca c sufrir tulidni. 42 Porquini gutnia nna lab benna le g; gubtsia nna lab benna le inda y; 43 uccuaa ttu enne dittu lani le nna pero lab benna le ttu lugar to lti eyna; casi xpela b gurnia nna pero lab benna le ttu lri to gaccua; hu te nna hua gutta litsi yy nna, pero lab tanba titsa le inte. 44 Lniana ecbi huni c ne nna ina c: Seor, cuani gutni cuilu nna gubitsi cuilu nna gurni ttba cuilu c. Cuani gurni cuilu casi xpela b nna huni cuilu nna gutta cuilu litsi yy nna lab beni tu cuilu atender c. 45 Lniana ecbinie c nna ne: Hualigani te nia le quini lebi nna lab beni li lani nua ttu canu adiru xcuichu t, acca nihua lani inte lab beni li . 46 Acca ca nui nna tsa b c

SAN MATEO25 , 26 para cc c sufrir tulidba ttu castigo nu lab fin qu t, pero ca enne biria ts rua le nna edacca latsi qu tulidni lani lalabni nu labiru tt qui qu.  Beyacca ba gutixa Jess iyaba ca ttsaa, lniana re ca discpulo quia: 2 Chi y le quini chppa ubitsa teruba reyatsa para galla ts fiesta nu reya riu Pascua, lniana gute c inte Nubeyu de iabara cuenta para gut c inte lo y curutsi. 3 Lniana iyaba ca sacerdote principal nna ca maestro de la ley hua canu rigubia entre ca enne judua nna betppa c le la qui Caifs nu n huexna qui ca sacerdtea. 4 Lc nna guluu titsa luetsi qu tiiala guni c para gudaxu c Jess lani maba para gtti c ne. 5 Ra c: Ala ts gani fist gudaxu riu preso, para quini la etppa ca enne etse nna chatha alboroto le ciud. 6 Lniana re Jess le yetsi l Betania litsi Simn enne huni yetsu ytsua. 7 Bitsina t ttu niula rua le n ttu frasco tsttsi to ta l perfume nu dacca yai ts bedu perfmea iqquia Jess de re lo ma. 8 De bilni ca discpulua nui nna bitsani cabi nna ra cabi: Biecca catttia nui nii, 9 porquini cal btti la riu perfme nna, ieni ts quia c na guni riu cualani ca enne rit ladi. 10 De gutelni Jess nu rulaba latsi ca discpulua nna re cabi: Biani cca ritsa le niul ni. Pues l nna chi beni ttu obra ts lani inte. 11 Ca enne pobre nna tulidba tse c lani le, pero inte nna lahua tulid

50 renia lani le. 12 Porquini de bedu perfm iqquia nna beni inte preparar para canchu chi igttsia. 13 Hualigani te nia le quini gaa tediba cc predicar evangliu le itbani ytsiloyu nna, guna hu ca enne nu beni niul. 14 Lniana ttu canu tsnua l Judas Iscariote nna hu rua lo ca sacerdote principal nna, 15 r c: Biani gnnn le quia para gti cuenta Jess lani le. Lc nna beni c acordar lani quini gute c tsi rua moneda nu de plata qu. 16 Desdeba lnia nna beyla latsi Judas tiiala modo guti ne cuenta. 17 Primero ts fiesta qui Pascua loti chi ro c ettaxtla sin levadura nna, bitsina ca discpulo qui Jess rua le nna ra cabi e: Gani calatsi cuilu guni riu fist para quini guni tu preparar go se cuilu. 18 Le nna re cabi: Ltsa le ciud le litsi ttu nubeyu nna ga li : Mastrua nna guthllee intu nna re: Chi debiga hora quia, acca le litsi lu nna gunia celebrar pscu lani ca discpulo quyi. 19 Ca discpulua nna beni cabi ttaba ra Jess cabi nna beni cabi preparar para guni cabi celebrar Pascua. 20 De gll ts lnia nna gurnie lo ma lani tsnu ca discpulua. 21 Mintraste ro cabi nna gunne Jess nna re: Hualigani te riquixania le quini ttu le nna guti inte cuenta ltsi n canu lab cca guyu c inte. 22 Lcabi nna yala triste uccuani cabi. Gudulo ttu ttu tsa cabi nna ra cabi e: Ts inte Seor. 23 Becbie nna re: Nu rugaa n le plato lani inte nna, l nua guti inte cuenta. 24 Nubeyu

26

51 de iabara nna hualigani cc b cumplir lani e iyate nu gana escrito nu cca que, pero icartsiru nu guti ne cuenta; pues para l nna adila tsa cal bittu tel gli. 25 Lniana Judas nu guni ne traicionar nna r: Ts inte, Maestro. Becbi Jess nna re na: Lu b chi ra . 26 De chi ro cabi ttu te laga nna, gui Jess ettaxtla nna gunbe bendicin lani Tata Dios enne n Tata quia nna gllee ettaxtla nna be ca discpulo quia nna re: Lthi nna ligo nna, nui nna n cuerpo quia. 27 Lniana gui te vsu. De chi be gracia Tata quia nna betie lani cabi nna re: Lthi nna lya iyate le; 28 porquini nui nna n reni quia para quini cc seguro promesa cubi nu runia nna illi para quini gata la runittil por ca tulla qui ietse ca enne. 29 hua riquixania le quini dsdeba annana labiru iya inda qui betsul hsta quini iyu ts iya ya attu lani le le reino qui Tata Dios. 30 De beyacca blla cabi hmnu nna hua cabi lo iya l Monte de Olivos. 31 Lniana Jess nna re cabi: Iyaba le nna gutse latsi le inte nl, porquini ra Tata Dios lo Escritura: inte nna gta permiso para gtti c enne n Pastor, lniana ca carnero qui ba nna gathillia c. 32 Pero riquixania le quini bitola de eythaa de lo luti nna, nrua lo le para etsa riu Galilea attu vuelta. 33 Lniana gunne Pedrua nna ra bi e: Msquiba iyaba c gutse latsi qu cuilu, pero inte nna nunca lab gutse ltsaa cuilu. 34 Jess nna

SAN MATEO26 re bi: Hualigani te nia lu quini nl nna tsunna vuelta lab thch lu quini nabiani lu inte, lniana cuetsi xcurdia. 35 Pedrua nna ra bi e: Msquiba canchu caduella gatti hu lani cuilu, pero lab nn quini la nabia te cuilu. Ana tehu ra iyaba ca discpulua. 36 Lniana bitsina Jess lani cabi ttu lettia l Getseman nna re ca discpulo quia: Nba lxuani mintraste tsa gunia oracin. 37 Jess nna guche te Pedrua hua chuppa ca ini Zebedua nna. Lniana gudulo uccuani triste latsie nna tsirbani uccuanie nna 38 re cabi: Yala triste cani latsi lstua tiatsi ch tan rattia. Nba licuda inte nna bittu gaathi le. 39 Guda te tito t ana l nna, bedubie nna benie oracin nna re: Tata itsi quia, canchu n posible quini bittu tta ca sufrimintu, pero ala t cc b ltsaa sino cc b segn voluntad qui cuilu. 40 Lniana beyqquie lti tse ca discpulo quia nna tithi b cabi, acca re Pedrua: Ts lab ccani le gchia le btsiala ttu hora rb para guni le inte acompaar c. 41 Ltse al tanto, lgni oracin para quini la innia le le tentacin. Hualgla yala dispuesto n le cc le enne fiel lani inte, pero lab fuerza t qui le. 42 Hua te attu nna benie oracin nu cca chuppa vuelta nna re: Tata itsi, canchu lab posible t para quini la tta ca sufrimintu, pues cc b segn voluntad qui cuilu. 43 De betsinee attu nna dedetithi hua cabi, porquini tsatibn btsiala lo

SAN MATEO26 cabi. 44 Bethna be cabi nna hue attu benie oracin nu cca tsunna vuelta nna gunnie laa msmuba ca ttsaa. 45 Lniana betsinee attu lti tse ca discpulo quia nna re cabi. Ts tsab tithi le. Chi glla hora quini inte Nubeyu de iabara nna tta lts n canu tulla. 46 Lytha nna lya, n chi da nu guti inte cuenta. 47 Atsab rinne Jess nna, gullani ch Judas ttu canu tsnua. hua itseni ca enne da lani yu n qu espada lle y lle. Lc nna da c por orden qui ca sacerdote principal hua por canu rigbia le ytsi. 48 Judas nu guti ne cunta nna gutix tiia n sea nu guni, nna r: Nu gutsalo yaa nna, l nua, gudaxu tab li . 49 Gubiga ta rua lo Jess nna beni ne saludar nna r ne: Maestro. Lniana betsa t l ne. 50 Jess nna re na: Amigo, bianicca da lu. Lniana gubiga c lti du Jess nna bedaxu ch c ne preso. 51 Pero ttu enne entre canu tse lani Jess nna gulqquia bi espada qui ba nna beca n bi nna b bi ttu huenitsna qui huexna qui ca sacerdtea nna guchu bi yti nagui. 52 Jess nna ra te bi: Begu espada qui lu lugar qu, porquini iyaba canu ribqquia c espada nna, pues lani espada hua illan latsi qu. 53 Ts ina riu cani lu quni inte nna bihua cca te inbania Tata qua, le nna ithllee tel tsnu ejrcito de ca ngel para edi cabi inte c. 54 Pero cal n quini cca l, tiala modo cc cumplir nu ra lo ca Escritura lti riquixaa quini nduella cc padecer nii.

52 nna ra Jess canu tse: Ta canu dia gudaxu ttu ubna, da le yu n le espada nna y nna para gudaxu le inte preso. Ttu ttu ts b gria le templua nna gutixania iyaba le nu cca qui Tata Dios, atsini bihua bedaxu le inte nna. 56 Pero iyaba canui cca para quini cc cumplir nu bedia ca profta acerca de inte. Lniana iyaba ca discpulua nna betse latsi cabi e nna becutta cabi. 57 Canu bedaxu c Jess preso nna guche c ne rua lo Caifs nu n huexna qui ca sacerdtea, lti tuppa ca maestro de la ley hua canu rigubia entre ca enne judua. 58 Pedrua nna idittu b deno bi e hsta le la rua yu qui huexna qui ca sacerdtea. Guta t bi nna gurni bi lani ca polica para inna bi bia guthcca c Jess. 59 Lniana ca sacerdote principal hua canu rigubia le ytsi nna lani iyaba canu retppa Junta Suprema qui ca enne judua nna reyla c ttu causa contra Jess, para quini gappa c nda gute c ne cuenta para gattie. 60 Pero lab bia casani betselni c contra le msquiba ietse c gultha c belana que. Bitani nna gubga chppa testgu nna beni latsi qu nna 61 ra c: Nui nna r quini huaccani gutppa templo qui Tata Dios, pero le tsunna ubitsa teruba nna echth na attu. 62 Guduli t huexna qui ca sacerdte nna r ne: Tsi bihua bia ecbi t lu. Biani nu ra canui contra lu c. 63 Pero Jess nna lab becbie. Lniana huexna qui ca

55Lniata

53 sacerdtea nna gunni attu nna r ne: En nombre de Dios, pues le nna bnie tulidba, rinbania lu quini quxa lu canchu hual n lu Cristo ini Tata Dios. 64 Jess nna re na: Lba chi ra . hua nna nia le quini dsdeba annana ilni le Nubeyu de iabara dunie lado n bni de lahuacca qui Tata Dios nna llanie lo ba iabara. 65 Lniana huexna qui ca sacerdtea nna guchdan i para gulue quini yala bitsani nna r: Lab respeto t qu lani Tata Dios. Birul testguni riqunani riu c. Chi biynini le gunni ca titsa nu n quini lteruba Tata Dios nnie . 66 Annana biani na le cc qu. Becbi tab c nna ra c: Cc b merecer gatti. 67 Lniana bettu ch xni qu le nna b c ne puete. Ad c nna gutni n qu le nna 68 ra c ne: Canchu n lu Cristo nna guna tsanna nua nua b lna. 69 Pedrua nna re ba bi le la. Lniana gubiga ttu criada lti re ba nna r bi: hua lu nna gurni hu lu lani Jess nu Galil. 70 Pedrua nna lab guch bi nna ra bi rua lo iyaba qu: Lab yua bia nu ra lu. 71 De beria bi rua purta nna bil tn attu bi nna r canu tse na: hua nui nna gurni hu lani Jess Nazarnu. 72 Lab guch Pedrua attu vuelta nna beni bi jurar nna ra bi: Lab nabia te nubyu. 73 Tit ta bitola nna gubiga canu tse na nna ra c bi: hua lu nna hualigani n lu enne qui qu porquini hsta la rinne qui lu nna redacca rabn. 74 Beni chi

SAN MATEO26 , 27 Pedrua jurar nna ra bi: Nitti ba canchu lab l te de nia quini lab nabia te nubyu. Lniana guretsi ch xcurdia. 75 Bexa t latsi Pedrua ca titsa gunne Jess loti re bi quini: Lab cuetsi xcurdia ntesca cc tsunna vuelta guni lu inte negar. Lniana yala behuinni bi nna beria bi fuera nna biditsun bi guretsi bi.  De chi da rna nna iyaba ca sacerdote principal hua canu rigubia entre ca judua nna gunne lettia c tiia modo guni c contra Jess para gtti c ne. 2 Beqquia c ne nna bete t c ne cuenta lani gobernador Poncio Piltu. 3 Lniana Judas nu beni Jess traicionar nna, de bilni quini nu eni chi ruthcca c ne nna, acca belenni nna uccua latsi ti tsi rua moneda nu de plta lani ca sacerdote principal nna canu rigubia entre ca enne judua nna, 4 acca r: Inte chi benia tulla, beta cuenta ttu enne inocente para gattie. Lac nna ra c na: Biru dacca guni tu nii. Nba beyu tiia guni lu. 5 Judas nna guruna t blliu le templua nna beria t nna hu guthi yni nna gtt. 6 Ca sacerdote principal nna de bedi c blliu nna ra luetsi qu: Lab n quini cu riu blliu lti yu ofrenda qui templu porquini n nu dccan rni qui ttu enne. 7 Gulqquia lettia diba c nna hui c lani blliu ttu pedazo loyu qui ttu nubeyu nu runi traste, para cc panten qui canu dttu. 8 Dsdeba lnia nna gutxa t c l lya: Loyu por precio de rni. ba

27

SAN MATEO27 t l hstaba nats. 9 Ania modo uccua cumplir nu ra Jeremas enne uccua profeta qui Tata Dios tiempo antigua nna ra bi: Gui c tsi rua pieza plata, precio nu bedu ca ini Israel nu dccan ttu enne lnia. 10 Lani blliu nna hui c loyu qui nu runi trste, tia beni Seor inte mandado. 11 Jess nna de gdue rua lo gobernador Pilatua, l nna gunba ttsa ne nna r: Ts n lu rey qui ca judu c. Jess nna re na: Lba chi ra . 12 Ca sacerdote principal hua canu rigubia entre ca enne judua nna betsia c queja contra Jess. Pero le nna lab becbie. 13 Lniana Pilatua nna r ne: Ts bihua riynini lu bccaa rinne c contra lu. 14 Jess nna nidi ttu titsa lab becbie hsta quini gobernador nna yala uccua latsi. 15 Ts gani fista nna t costumbre qui gobernador gla ttu preso, nua tediba inba ytsi. 16 Merua lnia nna t ttu litsi yy l Barrabs, hua da g titsa qu runi mal qui ca enne. 17 De betppa iyaba ca enne judua nna ra Pilatua c: Nl calatsi le gla, ts Barrabs o ts Jess enne l Cristo cc. 18 Ana ra Pilatua porquini hua y b quini por la ylatsi b bete c Jess cuenta lani . 19 De re Pilatua le juzgdua nna bitsina ttu razn nu guthlla niula qui Pilatua nna r: Bittu tehu glatsi qui lu nu cca qui nubeyu inocnte, porquini yl tabn gunne te bitsila por causa qu. 20 Pero ca sacerdote principal

54 nna hua canu rigubia entre ca enne judua nna gulu yi c latsi ytsi quini innbani c Pilatua quini gudil Barrabs l pero Jess nna gatti be. 21 Gobernador nna gunba ttsa c nna r: Nl canu chupp calatsi le gdila. Becbi ta c nna ra c: Barrabs. 22 Pilatua nna r c: Biala gunia lani Jess enne l Cristu nii. Becbi iyaba c nna ra c: T b lo curutsi. 23 Lniana ra Pilatua c: Pues biani mal ni chi beni nii. Pero lc nna adila guretsiya c nna ra c: T b lo curutsi. 24 Beyba Pilatua quini lab cca tsi qui qu, ntesla adila escndalo runi c, acca gui inda nna guti n rua lo canu ytsi nna r: Por nui nna cca le saber quini lab cc responsable por luti qui nneyu ts du n. Lebii ba ibga li . 25 Lniana ituba ytsi nna r: Intu ba lani ca ini tu nna ibga tu rni qu. 26 Pilatua nna bela t Barrabs. Pero beni mandado iya la Jess, lniana beti ne cuenta para te lo curutsi. 27 Ca soldado qui gobernador Pilatua nna guche c Jess le la qui palciua nna betppa iybani c talbani e. 28 Gulqquia t c e nna begccu c ne ttu lri de color morado. 29 Gulu t c iqquie ttu corona tan yttse. Gulu t c ttu vara le ne lado bni, bedu t ibi qu rua le nna betsi tn c ne nna ra c: Viva, Rey qui ca judo. 30 Lniana betutu xni qu ne nna gui t c vara nu dnia nna b c iqquie. 31 Bitola de beni c ne burla nna, bebqquia c lri nu naccua nna begccu c ne ca

55 e attu. Lniana guche c ne para gut c ne lo curutsi. 32 Merua riria c lani e nna betts c ttu nubeyu Cireno l Simn, behuni duella c na curutsi qui Jess. 33 Bitsina c lugar l Glgota, titsa qui riu nna r: Iqquia Bega Yatti. 34 Bete c vinagre chixi nu n lla para ye. Benxi dbe vingrea nna pero lab gye na. 35 Beta diba c ne lo curtsia nna lniana bedlla c rifa nua la c galla ca e. Ana modo nna uccua cumplir nu bedia ttu profeta gunne bi nu cca que nna ra bi: Gllan c ca yaa nna bedlla c rifa lo qu. 36 Guua ten c nna gunna c ne. 37 Beta t c ttu letrero iqquia curutsi lti ta bia cca te na nna r: NUI NU JESUS REY QUI CA JUDIO. 38 Beta hu c lo curutsi ttu ttu lado lutte chuppa ca ubna, ttu lado n bnie, attu lado n yattie. 39 Canu gutt na nna beduad c ne nna betta iqquia qu para guni c ne despreciar nna 40 ra c: Lu nu rena quini gutppa lu templua nna le tsunna ubitsa teruba echtha lu , pues bedil laa lba nna beydi tsanna lo curtsi canchu hualigani n lu ini Tata Dios. 41 Ana tehu beni ca sacerdote principal ne burla, lani ca maestro de la ley nna ca farisua nna hua iyaba canu rigubia le ytsi nna ra c: 42 Canu huaya nna bedil b atsini laa lb nna lab ccani gudil; Annana eydi lo curtsi canchu hualigani n Rey qui yetsi Israel, lnial nna hueyya latsi riu qu. 43 L nna gppa b confianza Tata Dios, pues gudil be na anna

SAN MATEO27 canchu hua catsinie na; porquini laa lb nna r: Inte n ini Tata Dios. 44 Ana tehu beduad ca ubna t lo ca curtsia ne. 45 Ttu tsnu hora tig nna bechulla le itbani ytsiloyu hsta rit tsunna. 46 Chi tadu galla rit tsnna nna gunne Jess idtsani nna re: El, El, lama sabactani. Ca ttsaa nna quiere decir: Tata Dios quia, Tata Dios quia, biecca betsee latsi cuilu inte. 47 Tuchppa canu tse na nna de biynini c re ana, accana ra c: Elas b rullutsa. 48 Lniata nna biga ttu gui ttu esponja nna bedibth na lani vinagre, bedua t na lo ttu yi nna b ne ye. 49 Pero ad c nna ra c: Bittu, sino inna riu canchu ta Elas gudil bi . 50 Lniana iditsa ts guretsi yaa Jess nna betie espritu que ltsi n Tata Dios. 51 Lniata nna lri rriani nu da para guni dividir le templua nna bireda uccu chuppa llani biylia dsdeba qquiar hstaba re por lahuacca qui Tata Dios. hua g ytsiloyu nna, hua ca yya lla nna bia c. 52 hua ca yerub nna biylia c, nuetse ca enne qui Tata Dios canu chi gtt nna beytha cabi. 53 Beria cabi le yerub bitola de beytha Jess de lo luti nna, hua t cabi le Jerusaln ciudad nu n para Tata Dios; enne yetse nna bilni c cabi. 54 Lniana ttu capitn lani ad canu tse guardia lti t Jess lo curtsia nna, de gutebni c quini g nna hua bilni c iyaba ca cosa nu uccua nna, yala gutsini c nna ra c: Hualigani quini l nna n

SAN MATEO27 , 28 ini Tata Dios. 55 Idittu tb de na nna tse i ca niula huenna. Lc nna tan c Jess dsdeba Galilea nna beni c ne servir. 56 Entre ca niula nna ltsi hu Mara Magdalena, hua Mara nna qui Jacbua nna Josa nna, hua nna qui ca ini Zebedua nna. 57 Mruta da ralla lnia nna bitsina ttu enneyu rico nu Arimatea l b Jos. hua lbi nna uccua bi ttu enne hualatsi qui Jess. 58 Josa nna hua bi rualo Pilatua gunba bi cuerpo qui Jess. Pilatua nna beni orden gute c cuerpo qui Jess lani bi. 59 Josa nna bedi bi curpu nna betbi t bi e ttu sbana cubi. 60 Gutxa t bi cuerpo quia le ttu b cubi nu ch beni ba bi le ttu yyat. Betsga t bi ttu yya nits rua ba nna bed t bi. 61 Na nna du Mara Magdalena hua attu Mara nna, guuan cabi rua ba. 62 Attu yuuts nna gutt diba beni c preparar para ts redi latsi qu nna, betppa ca sacerdote principal hua ca farisua rua lo Pilatua nna, 63 ra c: Seor, intu nna rexa latsi tu titsa nu gunne bia loti bniru na, quini bitola de tsunna ubitsa nna eyth de lo luti. 64 Acca guthella cuilu guardia para quini hu c cuidado lo ba hsta bitsa cc tsunna, para quini la tsa ca discpulo qui ni de rla nna cuana c curpu nna g t c ca enne quini chi beyaccabn, entonces ad terul peor cc la be tchula nerua. 65 Pilatua nna r c: Nba tse ca soldado qui le. Ltsa nna lgni seguro ta n b la rulbalatsi qui

56 le. 66 Lc nna hua c beni seguro c ba, berni t c sello lati yya nna betse c guardia.  Gutt diba ts sbadu para tsni dla primero ts qui semna, hua Mara enne Magdla lani attu Mara huanlle lo b qui Jess. 2 Gutt t ttu la ru fuerte gani, porquini ttu ngel enne guthella Seor nna hudi bi de iabara nna gutua bi yya nu re rua ba nna gdua ten bi iqqu. 3 La rinna qui ngeli nna uccua ta layani qui th. o bi nna uccu tsttsi tni ti tan beyi. 4 Canu tse guardia nna de tntuani gutsini c nna, bittin c nna gubixi c nna gtt tsalttia tan c. 5 Gunne ngeli nna ra bi ca niula: Bittu gtsini le, hua yb quini reyla le Jess enne betti c lo curtsia. 6 Lanru t n pues chi beyathe de lo luti tba chi re. Litaruhu inna le lti gutxa c na, 7 ltsa quetha ta ligtsi ca discpulo quia quini chi beyathe de lo luti. Le nna tse Galilea, nab etts li e. n quini equixania le. 8 Ca niula nna yala biquila latsi cabi hua yala bedccani cabi nna, beyya ch cabi quethani para equixani cabi ca discpulua. Ca niula nna merua deyya cabi taquixani cabi ca discpulua, 9 timputa nna tttsa Jess ca niula nna benie cabi saludar. Lcabi nna gubiga cabi rua le nna gunta cabi ca ne nna beni cabi e adorar. 10 Jess nna ra te cabi: Bittu gtsini le, ltsa lte notic lani iyaba ca bettsi yaa para quini tsia c Galilea nna, na ba etts tu.

28

57 deyya ca niula nna, tuchppa canu tse guardia nna beyya hu c le ciudad nna gutixani c ca sacerdote principal iyaba ca cosa nu uccua. 12 Betppa t c lani canu rigubia entre ca enne judua nna, gunne lettia c nna bete c initse belliu qui ca soldadua nna, 13 ra c: Lebi nna nne le quini ca discpulo qui ni bta c de rla l nna gutua gattsi ba c cuerpo qui ni mintraste tithi riu. 14 Canchu gna gobernador asntu nna, entonces intu ba cclan tu arreglar, bihua cuidado tse le. 15 Lc nna gui c blliu nna beni c ta nu chi gulu titsa ca judua c. I modo nna riquixaa ca enne Judea nu uccua, hsta anna. 16 Hua ta tsinia ca discpulua Galilea lo iya lti chi ra Jess

SAN MATEO28 caba. 17 De bilni cabi e nna beni cabi e adorar, pero tuchppa cabi nna lab hua t latsi cabi canchu lganie ennia. 18 Lniana gubiga Jess gnnie lani iyaba cabi nna re: Itute poder chi benna Tata Dios ltsi nya para cubia iabara hua ytsiloyu nna. 19 Acca ltsa nna liquixani iyiate ca enne le iybani ca nacin anta ytsiloyu quini tsalatsi qu inte nna cc hu c ca discpulo quia. Guni t le c bautizar lani nombre qui Tta nna, qui nia nna, qui Espritu Santo nna. 20 Liulueni c iyate nu n quini guni c ta chi pa le. Inte nna du b lani le para gunia le cualani ttu ttu tsan hsta llua latsi ytsiloyu. uccua.

11Dcate

CA TITSA TSE NU CCA QUI JESUCRISTUA NU BEDIA SAN MARCOS


El Santo Evangelio Segn

SAN MARCOS

 Gudulo evangelio nu cca qui Jesucristua ini Tata Dios, 2 tba riquixe lo libro nu bedia profeta Isaas enne gdua ntescala ta Jesucristua ytsiloyu: Inte nna rithllaa mensajero quia, deneru bi lo lu, Para ithlia bi nda para guni c lu recibir. 3 Ryeni ttu enne fuera yetsi nna ra bi ca enne ritsina rua lo bi: Ltse leda porquini chi da Seor; liutha l ca nda qui lalabni qui le para le. 4 Ca ttsi nna uccua c cumplir por Juan enne beni bautizar. Gurni bi fuera yetsi nna, gutixani bi ca enne lani poder quini dni c eyacca c arrepentir por ca tulla qui qu para quini eyunin latsi Tata Dios qui qu nna cc t c bautizar. 5 Biria t ca enne qui iyaba ca yetsi to anta le regin qui Judea, hua iyaba canu Jerusaln hua c lti du Juan

para gud naga qu qui bi. Beyuni c reconocer ca tulla qui qu lani Tata Dios, lniana Juan nna beni bi c bautizar le y Jordn. 6 Juan nna guccu bi nu de ittsa camello, guthi t le bi ttu cincho nu de yeti. Uccuabni tni bi tsua teruba ttu clase guxaru, hua ixi qui iyat. 7 Gutixa huni bi c nna ra bi: Enne llani bitola de inte nna, ad lahuacca t que tchu inte; ndirubani la dccaa para iytaa cueqquia ca guarachu yu ne, porquini ne enne santo. 8 Inte nna runia le bautizar lani inda, pero le nna gunie le bautizar lani Espritu Santo. 9 Tiempo lnia nna biria Jess le yetsi Nazaret regin qui Galilea. Begdia t Juan ne inda le y Jordn. 10 De beria Jess le inda nna bilnie quini biylia iabara nna huadi Espritu Santo ta ttu becha to nna bitsinee iqquie. 11 Biyeni ten tsii ttu enne gunne de iabara nna re: Lu nna n lu

58

59 inia, yala catsi te lu; por lu nna yala la redccalatsi te quia. 12 Lniata nna guche Espritu Sntua Jess le desirtu l. 13 Na nna gdue chua ubitsa nna chua yla nna. Tse hu ietse ca animal tuxu na. Numalua nna beni ne prueba canchu hua rialni gunie nu calatsi. Bitola nna bitsina ca ngel nna beni cabi Jess servir. 14 Loti t Juan litsi yya nna, deyya Jess para Galilea. Na nna gutixe ca titsa ts cubi nu cca qui la rigubia qui Tata Dios, 15 re: Annana chi biyu ts calatsi Tata Dios quini ca enne nna huella c quini que enne cubianie c; acca leycca arrepentir por ca tulla qui le nna ltsalatsi le ca titsa nu rulue tiia modo ll le. 16 Loti rnie rua indat qui Galilea nna, bilnie Simn lani bettsi bi Andrs rudlla cabi exxa nu rudxun cabi blla, porquini uccua cabi nu huedxu bll. 17 Ra t Jess cabi: Lita lani inte, inte nna gunia quini ca enne la guni le pescar. 18 Bethana ta cabi ca exxa nna dia t cabi lani e. 19 Gutt tdbe na nna bilnie Jacbua lani bettsi bi Juan yu cabi le brcu lani tta qui cabi Zebedua, reyuni cabi ca exxa nu rudaxun cabi bll. 20 Guti te cabi. Lcabi nna bethana ta cabi tta qui cabi Zebedua le brca lani ad canu tse na hueni cualani nna, dia t cabi lani Jess. 21 Bitsina cabi le yetsi Capernaum. Ca ts redi latsi ca enne Israel nna hua Jess le sinagoga lti retuppa c. Na nna gutixanie c ca enseanza ts qui

SAN MARCOS1 Tata Dios. 22 Yala biquila latsi qu por ca enseanza que, porquini adrula ts gutixanie c tchu ca maestro nu rulue nu ra lo ley qui religin qui cani. 23 Le sinagoga qui cani nna re ttu nubeyu cc padecer por ttu espritu malo, gudulu gunni iditsa nna, 24 r: Jess enne Nazaret, biani t qui lu lani intu acca da lu n. Ts da ch lu para gullua lu latsi tu, cc. Hua nabia ba te lu, n lu Enne Santo guthella Tata Dios. 25 Gutitsa t Jess na nna re: Bethia ra lu nna beria lo losto nubeyu. 26 Espritu malua nna becubi tstsni nubeyua nna, idtsani gurtsiya, lniana betse latsi nubeyua. 27 Adrul uccua latsi iybani ca ennia, acca gunba titsa luetsi qu nna ra c: Biagani nui c. Biani enseanza cubi ni nui c. Nubeyu nna t lahuacca qu para guni mandar hsta ca espritu malo, atsini hua runi caso c qui nna. 28 Lniana tstitoni guda titsa que ituba regin qui Galilea. 29 De beria cabi le sinagga nna hua cabi litsi Simn nna Andrs nna lani Jacbua nna Juan nna. 30 Suegra qui Simn nna t t yibllan ll. Gutixa tni cabi Jess quini rani. 31 Lniana gubguee nna bedaxue n nna guchthee na. Lugutan nna beria ch lla nna beni tab cabi servir. 32 Gll diba lnia ch benia tan bitsa nna, thua c rua le iyaba canu rani hua canu cca padecer por ca espritu malo. 33 Iybani ca enne le ytsi nna bituppa c rua purta. 34 Jess

SAN MARCOS1 , 2 nna beyunie itseni canu rni tl tl b n itsahue yu c. hua benie mandado quini beria ietse ca espritu malo lo losto ca enne. Nihua lab bellee ca espritua inne c, porquini benib b c nua ne. 35 Attu yuudla hua nru chulla nna, huatha Jess nna hue ttu lugar ylatsi, na nna benie oracin. 36 Simn hua ad ca enne tse lani bi na nna beyla cabi e. 37 De betselni cabi e nna ra cabi e: Iyiani ca enne reyla c cuilu. 38 Le nna re cabi: Ltsa ad ca lugar canu anta exa gab para quini guni huni ya c predicar. Porquini para nui la daya. 39 Benie predicar le ca sinagoga qui ca enne Israel itbani Galilea, hua benie mandado quini beria ca espritu malo lo losto ca enne. 40 Bitsina t ttu nubeyu rani yts yutsu, bedni ib rua le nna guttayni ne nna r: Canchu hua calatsi cuilu nna huaccani cuilu eyuni cuilu inte. 41 Jess nna yala beta latsie na, bec t ne belppee na ra te: Huacca ltsaa, beyacca nr. 42 Cuantu tan re na ana nna, betua ch itsahue qui ni nna beyacca ta latsi. 43 Lniana bechu titsa te na, pero yala recomendar benie na, 44 re: B cuidado quini n tt t nua quixani lu, sino hua rua lo sacerdtea para quini ilni bi lu, bete t ofrenda qui lu ta nu beni Moiss mandado muestra de quini chi beyacca nr lu, para quini cn latsi qu. 45 Nubeyua nna bed dib nna gudulu bed titsa gutix iyaba nu uccua. Acca

60 labiru uccua ga ga Jess dccalo ta le ytsi, sino adila tsa begana be fuera lti lan i enne tse. Pero siempre dihua hua ca enne qui iybani ca ytsi rua le.  Tuchppa ubitsa bitola nna hua Jess attu le yetsi Capernaum. Bina t ca enne quini re na. 2 Lniana bituppa ch nueni ca enne hasta quini labiru uccuan c liu, hua rua puerta nna bitsatn ca enne. Le nna runnie c predicar titsa qui Tata Dios. 3 Bitsina t tappa ca nubeyu nni c ttu nu rani parlisis, nidirubani la cca tt. 4 De tntuani ca enne tsi nna lab uccua ga c lti de, acca huappi c iqquia yu la nna, guthlia c liia ta lti de, guchda t c enne rni yu le camilla. 5 De bilni Jess quini yala fe t qui qu lani e acca re nu rni: nia, chba beyunin ltsaa ca tulla qui lu. 6 ua ten tuchppa ca maestro de la ley na nna, liu losto b qu nna ra c: 7 Bianicca rena nubeyu nii. Ca titsa mal ba rinni contra Tata Dios, porquini nuni ccani gunttilu ca tulla qui ca enne canchu lahu tsu teruba Tata Dios c. 8 Pero Jess nna gutel tanie tiia n la rulbalatsi qui qu, acca re c: Bianicca rulba latsi le . 9 Biala ad naba gunia para nu rani. Ts pa ya : Chba beyunin ltsaa ca tulla qui lu, o ts pa ya : Beytha nna bedi camilla qui lu nna gda cc. 10 Pues, para quini cc le saber quini inte Nubeyu de iabara t lahuacca quia le ytsiloyu para eyunin ltsaa ca tulla, lniana

61 bellutsee nu rni nna, 11 re na: Beytha nna bedi camilla qui lu nna beyya litsi lu. 12 L nna beytha tab nna bedi t camilla qui ni nna beria rua lo iyiani ca ennia, acca yala biquila latsi qu nna bedliani c Tata Dios nna ra c: Nunca lab chi bilni riu luetsi nui. 13 Bitola nna beria Jess na nna hua te attu rua indata. Iyiaba ca enne nna bitsina c rua le. Le nna gutixanie c ca enseanza ts cubi qui Tata Dios. 14 Nda b yue nna bilnie ttu enne l Lev ini Alfeo r lo mea lti ra ca enne huia qui impuesto nu ruquia gobierno. Jess nna re na: Gut tan inte. L nna gudul ta nna dia t lani e. 15 Lniana bitsina Jess le yu qui Lev nna guduane lo mea, tse hu ietse canu ruquia qui impuesto, hua ad canu da titsa qui qu runi c nu lab n de acuerdo lani ley religiosa qui ca enne judua nna, ni iyaba c jntuba lo mea lani Jess nna ca discpulo quia nna, porquini enne tseni den c ne. 16 Ca maestro de la ley hua ad canu dian c religin fariseo nna, de bilni c quini ro Jess lani canu riquia qui impustua hua lani ad canu runi tulla nna, ra t c ca discpulo quia: Bianicca riya ro b maestro qui l lani canu ruquia qui impuesto hua lani ad canu tulla nii. 17 De biynini Jess nui nna re c: Canu bihua rani nna, pues bihua riquinani c mdico, sino lteruba canu rani. Lab daya para gia canu rulaba latsi qu quini

SAN MARCOS2 chi n c enne ts, sino daya la para gia canu tulla. 18 Ttu vuelta loti ca discpulo qui Juan hua ca discpulo qui ca farisua nna runi c ayunar, bitsina t tuchppa ca enne rua lo Jess nna ra c ne: Bianicca ca discpulo qui Juan hua ca discpulo qui ca farisu nna runi c ayunar, atsini ca discpulo qui cualu nna bihua rigua t c la ro c. 19 Becbini Jess c nna re: Ts na riu quini canu tse tha guni c ayunar mintraste d ba lani c nubeyu ruttsana c. Pues mintraste d nviua lani c nna lab guchia c la go c porquini n tiempo de la redcca latsi. 20 Pero canchu iyu ts quini tua nneyua, lnial nna guni c ayunar. 21 Lan nua regu remiendo ttu vestido viejo lani ttu pedazo lari cubi, porquini laa msmuba remiendo cba nna ichda lari viju, entonces adila iylla lti chi birdaa. 22 Nihua lanu nua riga vino cubi le ca bolsa vieja nu de yti, porquini por fuerza qui vino cba nna itsu l ca bolsa yti nna illia vnu, hua yti nna labiru u. Acca n quini vino cba nna it le yti cubi. 23 Ttu ts sbadua nna gutt Jess lti t ua. Ca discpulo quia nna hua dia cnna ba cabi gudul cabi guchccu cabi tuchppa ua. 24 Lniana ca farisua nna ra t c Jess: Gunna tsruhua, bianicca runi ca discpulo qui lu nu lab n quini guni ttu enne ts redi latsi riu nii. 25 Pero Jess nna re c: Ts nncahua ni gulla le bia

SAN MARCOS2 , 3 beni rey David loti lab bia t go ba nna yala gutni bi hua canu tse lani ba c. 26 Guta David le templo qui Tata Dios loti Abiatar n huexna qui ca sacerdtea nna gut bi ettaxtla nu n ofrenda para Tata Dios, ettaxtla nu lanu nua dni g na sino lteruba ca sacerdtea. Atsini hsta canu tse lani ba nna bete hu bi gut c, pero bihua beni Tata Dios bi juzgar quini n tulla. 27 Jess nna raruhue c: Beni Tata Dios ts redi latsi riu para bien qui riu, ala benie ca enne por causa de ts redi latsi riu. 28 Acca Nubeyu de iabara nna ne Seor qui iyaba ca ts hua ts para edi latsi riu.  Attu vuelta guta Jess le sinagga. Na nna re ttu nubeyu nu gubitsi yaba n bn. 2 Ca farisua nna betsia tstts chni lo qu ne canchu hueyunie na ts redi latsi qu, para quini gappa c nda bia casani gutsia c que. 3 Jess nna re nubeyu nu gubitsi yaba n ni: Lu nna gduli nna gdu lhui. 4 Lniana re c: Ts hua n quini guni riu ts ca ts redilatsi riu, o ts guni la riu mal cc. Ts hua n quini eyuni riu ttu enne msquiba n ts redi latsi riu, o ts huella b riu gatti cc. Pero lc nna tsi diruba gutse c. 5 Lniana gunnee iyaba c lani dlatsi nna yala triste uccuanie porquini lab uccua latsi qu tlini c que, acca ra te nubeyua: Blli n lu. L nna blli ta n, lniana ta viva beyacca ch n ni. 6 Beria b ca farisua nna b c titsa lani canu gultsi partido l herodinos

62 contra le tiiala modo gudaxu c ne preso nna gutti c ne. 7 Pero Jess nna dia te rua indata la lani ca discpulo quia. Tan tehu ca enne tseni qui Galilea ne, hua ca enne Judea nna. 8 hua itseni ca enne Jerusaln nna ca enne Idumea lle, canu attu lado la y Jordn lle, hua ca enne biria le ca yetsi Tiro nna Sidn nna, de bina c quini ca milagro nini runie nna acca bituppa t c rua le. 9 Ra te ca discpulo quia quini gdu cabi brcu prevenido ta para quini la uquni ca enne tse ni ne. 10 Por tntua ca enne chi beyunie nna, acca iybani canu rani nna ritllani c para gulappa c ne. 11 De bilni ca espritu malo ne nna bedu ibi qu rua le nna guretsi yaa c nna ra c: Cuilu nu n ini Tata Dios. 12 Pero le nna idtse gunnnie c quini n ttu tehu nua quixani c quini le Ennia ini Tata Dios. 13 Bitola nna huappi Jess lo iya, lniana becue tuchppa ca enne nna gutaie cabi. Lcabi nna bitsina t cabi rua le. 14 Benie formar ttu grupo lani tsnu ca ennia para quini tse cabi lani e tulidba, hua para ithellee cabi hueni predicar evangelio. 15 Bete hue lahuacca qui cabi para eynini cabi iybani itsahue, hua para ebeqquia cabi ca espritu malo lo losto ca enne. 16 Simn enne gutixa hue l bi Pedro; 17 hua Jacobo ini Zebedeo lani Juan bettsi Jacbua ca enne gutixa hue l cabi ini nu rinne idtsani ta diu; 18 hua Andrs nna Felipe nna

63 Bartolom nna Mateo nna Toms nna Jacobo ini Alfeo nna, hua Tadeo nna Simn enne gultsi partido l cananstas nna, 19 Judas Iscariote nu beti ne cunta para gattie nna. Lniana deyya cabi le yu. 20 Attu vuelta nna bituppa ca enne tseni hsta para go cabi lab gppa cabi nda. 21 De bina ca pariente quia nna hua c para eche c ne, porquini ra ca enne chi ribqquia la riyeni que. 22 hua ca maestro de la ley canu da de Jerusaln nna rena c quini Beelzeb nu n huexna qui ca espritu mluba du lani Jess. Ra hu c quini por lahuacca qui Beelzeb nna runi Jess mandado reria ca espritu malu lo losto ca enne. 23 Lniana bellutsee ca maestro de la ley nna gutixanie c ttu comparacin nna re: Lab gudalla Satans fuera ca huenitsna qu. 24 Canchu nua ttu gobierno lan la rigubia qu nna entonces lab itsag cu. 25 hua canchu lan ttu familia por bia ca disgstoni nna, entonces lab itsag gchi. 26 Pues adtel canchu Satans chath para till contra la lab, entonces lab its cu, sino quini llua tab latsi. 27 Lan nua irialni g le litsi ttu nubeyu valiente canchu lahu gudaxu na guxiqqui na, lnial nna hua rialni cueqqui iyate nu t le litsi ennia. 28 Hualigani te riquixania le quini iybani ca tulla nu runi ca enne nna eyunin b latsi Tata Dios qui qu, hua iybani ca titsa mal bia tediba clseni n c nna tehua

SAN MARCOS3 , 4 perdn qui qu. 29 Pero nua tediba runi despreciar nu runi Espritu Santo nna, jams labiru eyunin latsi Tata Dios qu, sino quini chi n culpable para siempre. 30 Ana re porquini lc nna gunne c que quini dua ttu espritu malo lo lostue. 31 Bitola nna bitsina ca bettsi a hua nna quia ribeda cab fuera, guthella cabi mandado tullutsa c ne. 32 Ca enne ua lutti a nna ra c ne: Nna qui culua hua ca bettsi culua tse cabi fuera nna reyila cabi cuilu. 33 Becbinie c nna re: Nuni nua n nna quia nna ca bettsi nna c. 34 Lniana gunna te ca enne ua talubne nna ra te: Nba tse ca bettsi nna nna quia nna, 35 porquini nua tediba runi nu ru latsi Tata Dios, pues lcanu nna n c bettsi nna dnaa nna nna quia nna.  Attu vuelta nna gudulo Jess gutixe ca enseanza ts qui Tata Dios nna bitppa ca enne etse talubne. De tntuani ca ennia nna gute le ttu barco du rua indata nna gdua tnie; iybani ca ennia nna tse c loyu bitsi rua indata. 2 Jess nna gutixanie c ietse ca enseanza por medio de ca comparacin nu cca qui ytsiloyu nna iabara nna re: 3 Liudaruhu naga le ca titsa quyi: Ttu campesino nna di huadlla ua. 4 De rudall a nna bitsina t ua qui ni cuitta nda, huadi t ca bnni to nna bediga c na. 5 Ati a nna bitsina le yyarre lti lab teg guna re. Acca tsastita gullani

SAN MARCOS4 porquini lab itettia ga re guna. 6 Pero de gullani bitsa nna bequxu ta a porquini lab dia ll itettia, acca gubitsi ta. 7 Ati a nna binni lti yu hu ll ca yttse. Ca yttsia nna gullani tehu c nna bedibga ta c lo a, acca a nna lab benn ln. 8 Pero ati a nna bitsina le loyu bb. Na nna gullani nna bieni nna benna t ln nu guyu l tsi rua nna, nu benna b gayna nna, nu benna ba gayua nna. 9 Lniana re c: Nu calatsi dete nna, pues gud ts nagui. 10 Loti re ttube nna gubiga t tuchppa ca enne tse na lani ca enne tsnua nna gunba titsa cabi e de nu cca qui ejmplua. 11 Le nna re cabi: Lebii nna hua n quini cc le saber clruta ca enseanza nu cca qui reino qui Tata Dios, ca cosa nu lab chi y ca enne antes. Pero canu lab ln c riu nna, entonces puro lani comparacin b riquixani ya c; 12 para quini cc c ta canu rinna cc pero lab edccani c msquiba iynini c pero lab bia tlini c nna, lab eyeqquia c lani Tata Dios para eyunin latsie ca tulla qui qu. 13 Lniana re c: Ts bihua n tlini le enseanza acerca de comparacin nu gutixa yaa c. Tiala modo tlini le ad ca comparacin nu quixania le nii. 14 Enne bedlla a nna runi comparar ttu enne riquixa titsa qui Tata Dios. 15 Ttu te ca enne nna n c ta ua nu binnia cuitta nda nna bediga ca bnni ta na. Porquini de riynini c ca

64 titsa qui Tata Dios nna, rillani ta Satans nna rigua ta ca titsa nu chi biyda lo losto qu. 16 Attu te ca enne nna n c ta ua nu binnia le yyarrea nna tsati ta gullani, porquini de riynini c titsa qui Tata Dios nna yala lani gusto rud naga qu, 17 pero lab tstts gana fe qui qu, acca tito rb ruchia c. Canchu chi rillani ca prueba nna rutsia latsi ca enne c porquini ralatsi qu ca titsa qui Tata Dios nna, luguta redllaa latsi qu nna cc ta c apartar. 18 Attu te ca enne nna n c ta ua nu binnia le yttse nu gullani x nna bethga ta lo a. Porquini de riynini c titsa qui Tata Dios, 19 yala nyue cani c por ca cosa qui ytsiloyu, hua ridacca ta c porquini rid latsi qu belliu nna baru ca cosa material nna. Iyaba ca nui nna ruthga ta c tsina nu runi ca ttsi lo losto qu, lniana labiru runi c nu rulatsi Tata Dios. 20 hua attu te ca enne nna runi c comparar ta ua nu binnia le loyu bba: ttu nna benn tsi rua, attu nna benn gayna, attu nna gayua. ten n ca enne de riynini c titsa qui Tata Dios, ralatsi qu nna runi t c nu rulatsie segn tiia n b capacidad nu te qui ttu ttu qu. 21 Raruhue cabi: Ts hua ruglla riu ttu y nna rutthe t riu ttu cajn l, o rudua riu are ln c. Ts lahu n para gudua riu ttu lugar lti gudni itiani le yu. 22 Porquini lab bia nu gattsi n t sin quini la iln, nihua bia ca enseanza nu gattsi n t sin quini la iytsiln rua lo

65 iyaba ca enne. 23 Nu calatsi dete nna, pues gud ts nagui. 24 Ra hue cabi: Ltsia ts cuidado nu riynini le; porquini canchu lab gud ts naga le nna, tito rb la ritelni gata qui le. Pero lebi canu calatsi dete le nna, adtel tsani la ritelni qui le porquini rutsia ts le cuidado nu riynini le. 25 Porquini nua tediba t la ritelini qu nna, l nna th l ad, canchu hua runi seguir ralatsi. Pero nu lab t qu nna, pues hsta tito nu rulaba latsi quini t qu nna, tua tel. 26 Raruhue: Reino qui Tata Dios nna n ta nu cca canchu chi ttu campesino rudll ua le ttu loyu. 27 Rathi b nna, anab runi ritte ca ts, mintraste semilla ta nna reyatts nna rillani nna rieni hu nna; pero nubeyua nna nid la y tiiala modo cca ca cos. 28 Porquini por lya nna reyattsa ua ta; primrute de rillani n ttu ixxi to teruba, laniana rillani ttse qu, pero bitola nna ruu ua to l. 29 Canchu chi rigattsi nna reru lani yy sela, porquini chi biyu ts gutupp ln. 30 Raruhue: Biani t n reino qui Tata Dios. Biani guni riu comparar c, pues quixania le. 31 N ta ttu btsi to qui cuana, porquini canchu chi riyad le loyu nna ad teln xcuichuto n de lo iyaba ca semilla nu t le ytsiloyu. 32 Pero rillani db nna rieni adiru de lo iyaba ca planta nna, yipni ridu hsta quini ca bnni to nna riua c le ula qu. 33 Lani ietse ca comparacin ta ca nua nna gutixanie c titsa qui Tata Dios, tiia tb la riyeni

SAN MARCOS4 , 5 qui qu. 34 Tulidba gutixanie ca enne por medio de ca comparacin, pero iybani bethtsi lnnie ca discpulo quia yba latsi. 35 Gll diba ts lnia nna re ca discpulo quia: Ltsa attu lduala. 36 Bechu titsa dbe ca enne tsi, lniana ca discpulo quia nna guche cabi Jess attu lado indata la le barco nu yua ta. Dia hua ad ca barco to lani barco nu yu Jess. 37 Lo indata b da cabi nna huatha ttu iyyabe furteni, chi ra inda le brcu hsta quini ch ta ritsa inda. 38 Jess nna tithibe, ua iqquie lo ttu xconi dacca cue la brcu. Ca discpulo quia nna bedibni t cabi e nna ra cabi e: Maestro, ts bihua nyue du cuilu quini chi rinetsi riu le ind. 39 Lniana huatha Jess nna guttsee bea nna indata nna re: Tsi b, tsi t. Lniana gudutsi tab bea. Indata nna beyatta tsi tab. 40 Jess nna ra te cabi: Biecca yala rtsini le nii. Ts bihua ralatsi le quini t lahuacca quia c. 41 Lniana adila la rtsilatsi bitsina lo losto cabi nna ra luetsi cabi: Nugani enni, acca hstaba be nna indat nna riynini c que.  Bitsina t cabi attu lado qui indat Galilea regin qui ca enne gadarenos. 2 De beria Jess le brcu nna bitsina t ttu nubeyu rua le beri le ttu bl nu dua le panten na. Nubeyua nna cc padecer por ttu espritu malo. 3 L nna gdu lti rigattsi canu yatti, lan nua ririalni uqqui na tstts nihua lani cadena. 4 Porquini i vuelta ts chi beqquia c na n lani cadena, pero tsstin

SAN MARCOS5 richu c. Acca lanu nua rida lani . 5 Tulidba ribni rla rits ba ribtsiya lo ca iya nna le panten nna, laa lb nna rue lt lani ca yy nna richu c lt. 6 Idittu nna bilni Jess, biga ch tattsa ne nna beduib rua le. 7 Gunne t iditsa nna r ne: Jess ini Tata Dios Tsuna, bianicca da cuilu n, rattaynia lu quini guni lu jurar nna gudu lu por testigo Tata Dios quini bittu guni lu inte castigar. 8 Ana r porquini gunne Jess nna re na: Lu espritu malo, beria lo losto nubeyu. 9 Gunba titsa te espritu malua nna re: Lu nna gutixani inte bia l lu. Becbi nna r: Batalln l, porquini nu tsni tu n. 10 Lniana yala guttayni ne quini bittu ithellee na fuera distrtua. 11 Exa gab na nna tse t itsen ca cuttsi huila go cuitta iya. 12 Iyaba ca espritu malua nna guttay teni c Jess nna ra c ne: Guthella intu lti tse ca cttsi para tsu tu lo losto qu. 13 Jess nna bete te permiso qui qu. Lniana ca espritu malua nna betse latsi qu nubeyua nna guta c lani ca cttsia. Hua n tt chuppa mili tig ca cttsia. Iyaba c nna uccua litsiani c nna gutllu c lo ttu iyyat nna binnia c le inda nna gtt c. 14 Canu rappa ca cttsia nna beyya c quthani tquixani c ca enne le ytsi hua ca rancho ta. Biria ch ca enne dia c tanna c bia nu uccua. 15 Bitsina c lti du Jess lani nubeyu loco nu uccua padecer por ietse ca espritu malua nna, bilni c quini nyaatsbani

66 r chi naccu nna, acca yala gutsini c. 16 Canu bilnia nna gutixaa c tiia n nu uccua lani nubeyu guyu espritu malo lo losto ni, hua nu uccua lani ca cttsia nna. 17 Acca guttayni c Jess quini eria be ltsi cani. 18 Loti de yee le brcu nna, nu uccua padecer por espritu malua nna guttayni ne quini huellee na cueni lani e. 19 Pero Jess nna lab bellee na sino quini re na: Beyya litsi lu lti tse ca enne qui lua, gutixani c tiia n ca cosa eni nu chi beni Seor lani lu, hua tiia chi beta latsie lu nna. 20 Nubeyua nna deyy gudulu rud titsa le ituba regin qui tsi ca ytsi riquix tiia n ca milagro nu chi beni Jess lani . Iyaba canu biynini testimonio qu nna yala biqula latsi qu. 21 Bett b Jess attu vuelta le ttu barco para attu ldula indata nna, bituppa t i mili tsni ca enne rua le. Le nna du be rua indata. 22 Bitsina t Jairo, nubeyu principal qui sinagga. Bil bni Jess nna bedu ta ib rua le. 23 Yala guttayni ne nna r: Ch ten ratti ini niula to yaa, ts hua d bla cuilu gutsia n cuilu iqqu para quini eyacca latsi nna ccabni. 24 Dia t Jess lani nna. Den tehu enne tseni Jess nna rquini c ne. 25 Dia hua na ttu niula nu chi uccua tsnu ida rani rilli rni. 26 Yala remedio chi beni ca mdico na, chi benittilu iyate nu t qu pero lab reyacca latsi, sino adila riyalla lni. 27 Ch bin quini Jess runie ca milagro, acca hua t cue le

67 lahui ca enne tsi nna belappa e, 28 porquini uccuani: Canchu gulppaa msquidi e nna eyacca ta ltsaa. 29 Lniata nna guru rni qui ni, guteb tani quini chi beyacca latsi. 30 Luguta gutebni Jess quini beyunie nua ttu enne lani lahuacca que, acca bedeqquia t le gunnee ca enne da cue le nna re: Nuni nua belappa y. 31 Ca discpulo quia nna ra cabi e: Hua ril bni cuilu quini ca enne etse ruquini c cuilu, atsini ra cuilu: Nuni nua belappa inte nna. 32 Pero le nna gunnee talubne nua nu belappa ne. 33 Niula nna yala gutsini nna biitin nna porquini benni cuenta nu chi uccua lani , acca gubiga nna bedub rua le, gutixani ne nu beni. 34 Jess nna bechu ttsee niula nna re: nia, por fe nu t qui lu lani inte nna chi n lu salvo; btturu bia cani lu, porquini dsdeba anna chi beyacca latsi lu. 35 Atsab rinne Jess nna gullani mandado da c litsi nubeyu principal qui sinagga nna ra c: Chi gtt ini culua, biru liecca uquits rn cuilu Maestru. 36 Pero biyeni tani Jess nu ra cana, acca ra te nubeyu principal qui sinagga: Bittu gtsini lu, hua teruba latsi lu. 37 Jess nna lab uccua latsie quini naru tsa lni ne sino lteruba Pedrua nna Jacbua hua Juan bettsi Jacbua. 38 Bitsinee litsi nubeyu principal qui sinagga nna bilnie quini itseni ca enne chi tppa, ttu te cc nna yala lani la rehuini latsi

SAN MARCOS5 , 6 tse c pero attu te c nna tse c hull. 39 Guta te nna re c: Bianicca tanto alboroto runi le nna ribetsi le nii. Niula cuti nna bihua n nu yatti, sino tithib. 40 De biynini c nu rea nna, burla la beni cc ne. Lniana benie mandado quini iria iyaba ca enne nna gutai te tta nna qui niula cutia hua tsnna canu dia c lani a, guta te lti t niula cutia. 41 Gutllee n niula cutia nna re na: Talita cumi. Titsa quba riu nna r: Niula to, inte nia lu, beytha. 42 Luegu tan nna beyatha ch niula cutia nna reda ch. Chi yu tsnu ida tig. Ca enne tse na nna caligln ts c uccuani c de tntua gutsini c. 43 Pero Jess nna gunnnie c quini n ttu tehu nua quixani c, lniana beni te mandado quini gute c nu go niula cutia.  Bed t Jess na nna betsinee ltsi a. Dia t ca discpulo quia lani e. 2 Nab tse cabi glla ts redi latsi ca enne judua nna, gudul Jess gutixanie le sinagga titsa qui Tata Dios. Ietse canu biynini c enseanza quia nna yala biqula latsi qu nna ra c: Gala bethete nui ca cos c. Tiia modo acca tanto ts chi nabiani hsta para guni ca milgru c. 3 Ts lahu nui nua carpintru ini Mara, bettsi Jacbua nna Josa nna Judas nna Simon nna c. Ts lahu nba tse ca dan lani riu c. Por nui nna lab hualatsi qu quini ne ini Tata Dios. 4 Pero Jess nna re c: Ttu profeta, gaa tediba rappa c na titsa, pero canu

SAN MARCOS6 lts nna ca pariente qu nna ndi caso la runi c qu. 5 Acca lab ieg milagro benie na, sino tuchppa teruba ca enne nna betsia ne iqquia qu nna beyunie c. 6 Le nna yala uccua latsie porquini lab hualatsi qu ne. Lniana gurenie le ca yetsi to canu anta na, gutixanie ca enne ca enseanza ts qui Tata Dios. 7 Bitola nna gutai Jess ca enne tsnua, gudule guthellee chuppa chuppa cabi nna betie lahuacca qui cabi sobre ca espritu malo para quini eria c fuera. 8 Benie mandado quini bittu bia hu cabi de tsu cabi nda, sino ttu y to. Ra hue quini bittu hu cabi morral nihua ettaxtla, nihua bittu belliu cu le bolsa qui cabi. 9 Dni cabi gllia cabi guarachu sencllot ta, pero bittu gaccu cabi chuppa cua lri. 10 Raru hue cabi: Gaa diba ga le le ttu yu nna, na b cc lugar qui le hstana galla ts eda le le ytsi. 11 Nua ttu lugar lti bihua recibir guni c le nihua la gud naga qu qui le, entonces eria le na nna gucubi t best na le, ttu sea para tlini c quini lab ts beni c. Hualigani te riquixania le quini adila fuerte cca la tsalatsi qui Tata Dios nu ch dala lani ytsi tchula juicio nu uccua lani ca yetsi Sodoma nna Gomorra nna. 12 Ca discpulo quia nna guda t cabi nna gudul cabi hueni predicar quini ca enne nna dni c ehuinni c nna gtsee latsi qu ca tulla qui qu. 13 Beni cabi mandado ca espritu malo quini eria c lo losto ca enne nna beyacca latsi qu. hua bedua cab

68 aceite iqquia nuetse canu rani nna, beyacca latsi qu por lahuacca nu betie lani cabi. 14 Bina t rey Herodes iyaba nu cca qui Jess, porquini chi gthillia ba titsa que le ttu ttu yetsi. Acca ra Herodes: Juan el Bautista nu btt yaa, pues l nua chi beyath de lo luti acca t ieni lahuacca qu nna runi ca milgru. 15 Ad c ra c: Elas nu. Attu te c nna ra c: Ttu nu rinne parte Tata Dios nu tia beni ca profeta gutse ttu cuaa nu. 16 De bina Herodes nu ra ca ennia nna, acca ra t: Juan nu benia mandado ichu c yni ni, pues l nua chi beyath de lo luti. 17 Porquini laa msmuba Herodes nna beni mandado quini gudaxu c Juan preso nna bexqquia c bi lani cadena nna bedlla c bi litsi iyya. Ana beni Herodes porquini de gui Herodas niula qui bettsi Felpea, 18 Juan nna ra t bi : Lab n quini th lu laa niula qui bettsi lu b. 19 Acca Herodas nna yala beyud Juan, uccua latsi gutti bi. 20 Pero rey Herodes nna gppa b Juan respeto porquini binba y quini yala exa gudu bi lani Tata Dios, hua lab bia tulla beni bi nna, acca b b bi cuidado quini n ttu nua bia gudcca bi. hua msquiba lab gutel gni bccaa nu gutixaa bi, pero yala guyu latsi gud nagui qui bi. 21 Pero loti glla cumpleaos qui Herodes nna betselni Herodas ttu opportunidad, porquini beni Herodes ttu fiesta nna guti canu re cuenta nna ca capitn nna hua ad canu dacca qui Galilea

69 go se qu lani . 22 Guta t niula cuiti ini Herodas le yu lti cca fista nna beya ttb lahui qu. Herodes lani canu uni c lo mea lani nna yala guyu latsi qu. Acca ra rey Herodes niula cutia: Gunbani inte bia tediba calatsi lu, inte nna gunna ya qui lu. 23 Lniana beni Herodes prometer lani juramento nna r: Bia tediba inbani lu inte nna gunna ya qui lu hstaba tsallue la rigubia quia canchu calatsi lu. 24 Niula cutia nna biria t nna r nna qui ni: Biani inbaa. Nna qui ni nna r na: Iqquia Juan el Bautst. 25 Lniana quthani beyeqqui lti dua rey nna r: Caltsaa quini anna ten gunna lu quia le ttu plato iqquia Juan el Bautst. 26 Rey Herodes nna yala behuinni, pero por causa de quini chla beni jurar, hua lab uccua latsi itniy lani canu ua lo mea lani , acca lab uccua latsi gutsibi niula cutia. 27 Luguta nna guthella ttu soldado tchu yni Juaan eyua t iqquia ba. 28 Hua t soldadua le litsi yya nna guchu yni Juan, denua t na le ttu plato, beti na lani niula cutia. Niula cutia nna beti na lani nna qui ni. 29 De bina ca discpulo qui Juan nu uccua nna, hua t cabi tai cabi cuerpo qui ba nna becattsi cabi bi le ttu yerub. 30 Lniana ca tsnu discpulu canu guthella Jess, betsina cabi rua le nna gutixani cabi e iyate nu chi beni cabi, hua iyaba ca enseanza nu gutixaa cabi. 31 Le nna re cabi: Lit tsa riu para edi t latsi riu ttu lugar ylatsi.

SAN MARCOS6 Ana re porquini ca enne etse nu reda nu ritsina b c rua le ndirubani la rappa cab neda para go cabi. 32 Acca dia t tsua lteruba cabi le ttu barco para ttu lugar ylatsi. 33 Pero itseni ca enne nna bilni c dia cabi le brcu nna bedacca huni c Jess. Acca nuetse c guda c le ca yetsi qui qu nna dia t c lani na b qu tsrua indata b nna. Ylal lc bitsina attu ldua. 34 De beria Jess le brcu, bilnie quini enne tseni tse ch na ribeda c ne nna, yala beta latsie c porquini n c ta ca carneru to nu lan pastor qui qu t. Lniana gudule gutixanie c ietse ca enseanza nu cca qui Tata Dios. 35 De chi da rlla nna gubiga ca discpulo qui Jess rua le nna ra cabi e: Chi ralla nna hua lti tse ru nna gan fuera yetsi. 36 Acca bechu titsa d cuilu ca enne para quini tsa c le ca rancho to hua ca yetsi to canu anta talub nna para go c ettaxtla, porquini n nna lab t bia go c. 37 Becbi Jess nna re cabi: Lebii ba lte go c. Lcabi nna ra cabi e: Ts na riu huaccani lani chuppa gayua denario belliu nna ts tu go tu ettaxtla suficiente para go tu ca enne tsi c. 38 Jess nna re cabi: Bllaca ettaxtla dni le, ltsa tsnna lyu blla a t nn. Belaba t cabi nna ra cabi e: Gayu ettaxtla, chuppa blla to nna. 39 Lniana beni e mandado quini xuani iyaba ca ennia lo tccaa. 40 Guua ten c na por fila nna, tsieyna o gayua ca enne ttu ttu fila. 41 Lniana guie gayu

SAN MARCOS6 , 7 ettaxtla nna chuppa ca blla ta nna guchtha le gunnee iabara nna gunbe bendicin lani Tata Dios. Lniana gllee ca ettaxtla nna bete te lani ca discpulu para quini quithia cabi lani ca ennia. hua gutthia tehue chuppa ca blla ta entre iyaba c. 42 Iyiate c nna gut c tiia b uccuan qui qu. 43 Lniana betppa cabi atsnu tsummi th tstini ca pedazo ettaxtila canu bxa, anahua ca blla ta. 44 Entre iyaba canu guta nna hua n gayu mili tga ca nubeyu. 45 Bitola nna ra Jess ca discpulo quia quini yaa cabi le brcu nna enru btsi cab para Betsaida ttu yetsi r attu lado qui indata, mintraste le nna rechu ttsee ca enne tsi. 46 Bechu titsa dbe ca ennia nna hua te lo ttu iya. Na nna benie oracin. 47 De bichulla ts nna chi dia brcu lahui indata, Jess nna turbe du ybitsi. 48 Bilnie cabi quini yala ridacca cabi rutha cabi brcu porquini contra l cabi du ba. Ch tegab da rna nna dia t Jess ridee lo indata uccua latsie tt tabe lo cabi. 49 Pero de bilni cabi e ridee lo inda nna uccuani cabi quini ne ttu nu tsyela, acca guretsi yni cabi de tntua tsan uccuani cab. 50 Yala gutsini iyaba cabi. Pero bellutsa ta Jess cabi nna re: Ligappa confianza, inte ba nui, bittu gtsini le. 51 Guta dbe le barco lti yu caba nna gudu tsi ta ba. Ca discpulu nna yala biqula yni latsi cabi, 52 porquini lab chi gutel tsni cabi acerca de milagro nu beni

70 Jess lani ca ettaxtla; pues tsaba reni chulla le la riyeni qui cabi. 53 De beyacca gutt cabi lo indata nna bitsina cabi regin nu l Genesaret. Na nna bexqquia cabi brcu rua indata. 54 Beria cabi le brcu nna bedacca tani ca enne Jess. 55 Hua ch c beda c titsa talubn regin na. Lniana gudul ch ca enne rillani c gatti bn da c ch c canu rani, ua c lo camilla gaa tediba runa c quini re. 56 Gaa tediba de le ca yetsi to lle le ca ciudad lle, hua ca rancho to lle, pues rixa c canu rani lo nda lti rittie rattayni c ne quini huellee c gulappa c msquidi rua e. Iyaba canu belappa c ne nna beyacca ta latsi qu.  Lniana bitsina ca farisua lani tuchppa ca maestro de la ley rua lo Jess, da c de Jerusaln. 2 Lc nna bilni c quini tuchppa ca discpulo qui Jess nna lab beni cabi purificar n cab de glla go cab, quiere decir lab guti n cabi conforme lani nu ra ca enne farisua. 3 Porquini ca farisua hua iyaba ad ca enne judua nna runi c seguir ca costumbre religiosa qui ca enne gla qui qu, lab ro c canchu lab primrute ri n qu conforme lani costumbre qui qu. 4 hua canchu chi retsina c ria c iyya nna, lab ro c canchu lab primrute gude c inda lo lag qui qu. hua itseru ad ca costumbre den c; hsta ca taza nu riyni c inda, ca re qui qu nna ca traste nu de metal qui qu nna, hstaba ln qui qu nna,

71 pues ri c c segn b ca regla qui qu para cc c purificar. 5 Ca farisua hua ca maestro de la ley nna gunba titsa c nna ra c ne: Bianicca ca discpulo qui lu la runi c segn ca costumbre nu bethna ca ta tta qui riu para guni riu, pues bihua ri n qu segnb religin qui tu ntesca go c, acca rappa c tulla. 6 Becbi Jess nna re c: Falso b n la rulbalatsi qui le. Ltegla riquixa Tata Dios acerca de lebi lo libro nu bedia Isaas enne uccua profeta: Yetsi r nna, lani ra terb rudetti inte. Pero lostu nna idittu ts du lani inte. 7 De balde b rexa latsi qu inte, Porquini doctrina nu riquixa c nna n mandamiento nu gulqquia b iqquia ca enne. 8 ba runi le, porquini en vez de runi le cumplir nu ra lo mandamiento qui Tata Dios nna, yala purari cca le para guni le ca costumbre qui ca enne ta nu runi le canchu chi ri le ca re lle ca vaso nu riyni le inda lle, hua itseru ad ca costumbre luetsi ca nua. 9 Lniana re c: Buen ta ts ccani le rirna le nu ra lo mandamiento qui Tata Dios para quini guni la le ca costumbre quba le. 10 Por ejemplo, ta tta qui le Moiss nna ra bi: Gppa lu respeto tta nna qui lu. Ra hu bi: Nua tediba qu iqquia tta nna qu nna t quini gatti. 11 Pero lebi nna rena la le: Canchu ttu enne nna g tta nna qu: Labiru cca quia gunia le cualani porquini

SAN MARCOS7 itute nu n gunia le cualani nna chla n Corbn (Corbn rena c: ofrenda nu rutsia c ylatsi para Tata Dios), 12 canchu chi rena ttu enne ana nna, entonces lebi nna labiru ruella li guni cualani tta nna qu. 13 Ana modo nna rirna le titsa qui Tata Dios nna den l le ca costumbre malo nu rulue huni le ca ini le. hua itseru luetsi costumbre mlu runi le. 14 Lniana guti Jess iyaba ca enne tsi nna re c: Iyate le nna liud naga le nu inni y para quini tlini le. 15 Lab bia t nu ro ttu enne runi quini cc enne tulla, sino nu riria l lo losto ttu enne nna runi quini cc nu tulla. 16 Nu calatsi deti nna pues gud ts nagui. 17 De bedee lti tse ca enne tse nna gute le ya, lniana gunba titsa t ca discpulo quia ne sobre de ejemplo nu beni a. 18 Jess nna re cabi: Ts hua lebi bihua t la riyeni qui le. Ts lab ritelni le quini n ttu cosa nu ro ttu enne nna lab runi quini cc nu tulla. 19 Porquini nu ra ra ttu enne nna lab ritsina lo lostu, sino quini dia b l, bitola nna reria b. Ana ra Jess para quini tlini riu quini iybani ca alimento nna n c ts para go riu. 20 Lniana re: Nu riria la lo losto ttu enne nna runi quini cc nu tulla. 21 Porquini de lo losto la ttu enne nna riria ca la rulbalatsi mal, ta ttu nu rdualni ttu enne nu lab n tsel, hua la huetti enne nna, 22 la ubn nna, la dalatsi bia t qui attu enne nna, la hueni maldad nna, la huenilatsi nna, hua baru ca vicio nna,

SAN MARCOS7 , 8 la ylatsi nna, la batta nna, la necio nna. 23 Iyaba ca cosa mal n nna riria c de lo losto ca enne, acca iyaba c chi n c enne tulla, ala porquini lab rigua c ca costumbre qui le. 24 Bed t Jess na nna hue le regin lti anta ca yetsi Tiro nna Sidn nna. Guta te le ttu yu nna lab uccua latsie quini guna ca enne quini rie na. Pero bina dihua c. 25 Ttu niula na nna bina ta quini re Jess lts nna bitsina nna bedub rua le, porquini dua ttu ini niul cc padecer por ttu espritu malo. 26 L nna guttayni ne quini ebqquie espritu malo lo losto ini ni. Niula nna lab uccu enne judo sino nu raza l sirofenicia. 27 Acca ra Jess niula: Bella ca ini enne n xana ya go c tiia b ccn qui qu, porquini lab n ts quini ttu tta c etta lo n ca in para gudll na rua lo ca beccu to. 28 Becbi niula nna r ne: Hualibani cuilu Seor, pero hsta ca beccu to canu tse re mea nna ro c ca pedazo to nu rinnia rua mea lti ro ca ini xana ya. 29 Jess nna ra te na: Tsba becbi lu, acca beyya b litsi lu, porquini espritu malua nna cha btsee latsi ini lua. 30 De betsina niula litsi ni nna bilni ini ni t lo ln nna labiru cc padecer por espritu malua. 31 Bed b Jess le regin qui yetsi Tiro nna gutt te le yetsi Sidn hua le ca yetsi to canu anta le regin nu l Decpolis, lniana bitsinee rua indat qui Galilea. 32 Na nna tahua t c rua

72 lo Jess ttu enne n cutsu nna rtti r nna. Guttayni c ne quini gutsia ne iqquia nubeyua. 33 Gulqquia te na ylatsi la nna bega t ubene le ca yeru nagui, betutu xnie nna belappee lutts. 34 Guchtha t le gunnee iabara, gunni latsie nna re na: Efata, quiere decir: Biylia. 35 Lniata biylia chi ca yeru nagui nna biyni chni, hua biytsi nu runi quini la cca nni nna yala ts gunne ch. 36 Yala gunni Jess c quini n ttu tehu nua quixani c. Pero ad tel beda c titsa. 37 Biquila yba latsi qu nna ra c: Iyteni runie ts, tntua ca cutsu nna runie quini riynini c, hua canu nna runie quini rinne c.  Tiempo lnia ta nna bitppa itsen ca enne rua lo Jess attu, pero lab bia t na go c, acca guti te ca discpulo quia nna re cabi: 2 Yala reta ltsaa ca enni porquini chi uccua tsunna ubitsa tse c n lani inte, atsini labiru bia t go c. 3 Canchu ethlla ya c litsi qu sin quini la go c primero nna, hua gtsi latsi qu lo nda, porquini ttu te c nna idittu tsni da c. 4 Ca discpulo quia nna ra cabi e: Calighu taxi riu nu go iyaba ca enni porquini tse riu ttu lugar idittu de lti anta ca yetsi. 5 Jess nna gunba titsa te cabi nna re: Bllaca ettaxtla dni le. Becbi cabi nna ra cabi e: Gtsi. 6 Lniana re ca enne tsi quini xani c loyu. Gui te gtsi ca ettaxtla nna gunbe bendicin lani Tata Dios, lniana

73 gllaa te ca ettaxtla nna betie lani ca discpulo quia. Lcabi nna gutthia cabi c lani ca enne tsi. 7 hua dni hu cabi tuchppa ca blla to. Gunbe bendicin, lniana re cabi quini gutsia hu cabi c rua lo ca ennia. 8 Gut c tiia b uccuan qui qu. Lniana betppa t cabi ca pedazo nu bxa, gtsi tsummi. 9 Ca enne gut lnia nna hua n tt tappa mili tig c. Lniana bechu titsa Jess c. 10 Luguta nna gute le brcu lani ca discpulo quia, dia cabi para regin nu l Dalmanuta. 11 Lniana gullani t ca farisua gudul c runi c discutir lani Jess, gunba tn c ne quini gunie ttu milagro rua lo qu nu gulue quini t lahuacca que de iabara, solamente para eyla c nda tiiala modo cue ttu falta. 12 Jess nna yala fuerte gunnni latsie nna re: Bianicca calatsi canu tse n ilni c ttu seal milagrosa de iabara. Hualigani te riquixania le quini nidi ttu seal lab ilni c. 13 De re ana nna, betsee latsie c nna gute le brcu attu nna dyye para attu lado la indata. 14 Ca discpulo quia nna biullani cabi lab n cabi bia go cabi sino tteruba ettaxtla n cabi le brcu. 15 Lniana gunni Jess cabi nna re: Lihue cuidado lani levadura qui ca farisu hua lani levadura qui Herodes nna. 16 Ca discpulu nna ra luetsi cabi: Porquini lab n riu ettaxtla acca re l. 17 Gutel tani Jess nna re cabi: Biani nua rue le titsa. Ts porquini lab ettaxtla

SAN MARCOS8 n le. Ts bihua n tlini le nihua la n ennia le cuenta c. Ts tsaba reni chulla le la riyeni qui le c. 18 Hua dua gla yyalo le, pero lab rilni le. hua hua dua gla naga le, pero lab riynini le. Ts lab rexa latsi le. 19 Pues loti glla gayu ca ettaxtla entre gayu mili ca ennia nna, bllaca tsummi th tstini ca pedazo nu bexa betppa le. Becbi cabi nna ra cabi: Tsnu. 20 hua loti glla gtsi ca ettaxtla entre tappa mili ca ennia, bllaca tsummi tstini ca pedazo nu bexa bedi le. Lcabi nna ra t cabi: Gtsi. 21 Lniana re cabi: Tiala modo cc tshua n tlini le c. 22 Hua t Jess yetsi Betsaida. Ca enne na nna tahua t c rua le ttu ciego, guttayni c ne quini gulappee na. 23 Jess nna gutlla te n cigu nna guchie na fuera yetsi ta la nna gutbie xni yyalu, betsia t ne iqqu, lniana gunba ttsee na canchu hua rilni tito. 24 L nna gunna t nna gudulu rilni nna r: Ril te ca enne, pues ril te c ta yaga pero rida c. 25 Lniana belappa te ca yyalu attu vuelta. Nubeyua nna gunna t attu, lniana benibia ts. 26 Bethlla t Jess na litsi nna re na: Nu ttu tehu nua quixani lu le ytsi. 27 Bitola nna hua t Jess lani ca discpulo quia le ca yetsi to anta exa b ciudad nu l Cesarea qui Filipo. Nda b yu cabi nna gunba titsa t Jess ca discpulo quia nna re: Nuni rena ca enne quini n inte c. 28 Becbi cabi nna ra cabi e: Ttu te c nna

SAN MARCOS8 , 9 rena c quini n cuilu Juan el Bautista. Attu te c nna rena c quini n cuilu Elas. Ad c nna rena c quini n cuilu ttu nua la ca profta. 29 Le nna re cabi: Lebi chn, nula rulba latsi le n nii. Becbi Pedrua nna ra bi e: Cuiblu Enni enne n Cristo. 30 Pero Jess nna gunnie cabi quini nu ttu tehu nua quixani cabi nui. 31 Lniana gudul Jess riquixanie ca discpulo quia quini Nubeyu de iabara nna t quini que padecer. Raruhue quini canu rigubia le ytsi lani ca sacerdote principal nna ca maestro de la ley nna guyud c ne hsta quini gutti c ne, pero bitola de tsunna ubitsa nna eythe de lo luti. 32 Claru tab gutixanie cabi quini anaba n la tt que. Lniana gulqquia yetsi t Pedrua ne nna gudul bi ritsa bi e. 33 Jess nna bedqquia te le gunnee ca discpulo quia nna guttsee Pedrua nna re: Becuitta rua lua Pedro, n lu tna Satans porquini lab nabiani lu nu cca qui Tata Dios sino nu cca qui ca enne la. 34 Lniana guti Jess ca discpulo quia hua ad ca enne tse na nna re cabi: Canchu nua calatsi cc ttu discpulo quia nna, t quini illani laa lab nna gan dispuesto cc sufrir bia para tanu inte, ta inte huania curutsi quia. 35 Porquini nua tediba dua iqqu eta latsi lalabni qu nna, pues gunitti l na. Pero nua tediba iria latsi lalabni qu hsta canchu caduella gatti porquini ralatsi inte hua porquini riquix

74 evangelio nna; l nna ccabni l. 36 Canchu ttu enne gatani itute riqueza qui ytsiloyu, pero bitola nna nitti b para siempre, biani gana ni beni c. Lab bia. 37 O biani t n gute ttu enne lani Tata Dios para gan nu dacca lalabni qu c. 38 Yala nu tulla n ca enne tse ytsiloyu, hua lab fiel n c lani enne catsinie c. Pero nua tediba ettuni quix nu cca quia nna ca titsa quyi nna, entonces inte Nubeyu de iabara nna ettu hu te na canchu chi galla ts ellania lani ca ngeli de iabara nna layani bni qui Tta qua nna.  Jess nna ra hue cabi: Hualigani te riquixania le quini tuchppa canu tse n lani inte nna lab gatti c hsta quini il ni c llani reino qui Tata Dios lani lahuacca que. 2 Xuppa ubitsa bitola nna gulqquia Jess Pedrua nna Jacbua nna Juan nna ylatsi, gchie cabi lo ttu iya xeni ts. Lniana bilni cabi quini bettsin la rinna que. 3 Beyacca tittin e tsttsi tni t tan beyi. Lan t le ytsiloyu nu ccani reyi lri tsttsi tni tia beyacca ca e. 4 Lniana de repente ta nna gudu Moiss nna Elas nna rua lo cabi nna rue cabi titsa lani Jess. 5 Gunne t Pdrua nna ra bi Jess: Maestro yala ts canchu eyna riu n. Annana guni tu tsunna yu lla to, ttu para cuilu nna, attu para Moiss nna, attu para Elas nna. 6 Pdrua nna nihua la y bi bia nu ra bi, pues tse la cabi lani la rtsilatsi. 7 Lniana gullani ttu ba nna beni ula qui cabi

75 nna biyeni t tsii ttu enne gunnie dsdeba le ba nna re: L enni enni nia yala catsi ti e, liud naga le que. 8 Luguta gunna cabi, pero lanuru nua bilni cabi sino alatruba Jess. 9 De beyadi cabi lo iya nna gunni Jess cabi quini n tt tehu nua quixani cabi nu bilni cabi sino hstana quini Nubeyu de iabara nna eythee de lo luti. 10 Por nui nna bihua beda cabi titsa, pero entre lba cabi nna gunba titsa luetsi cabi sobre de bia nua dinie loti re quini eythee de lo luti. 11 Lniana gunba titsa cabi e nna ra cabi e: Bianicca ca maestro de la ley nna rena c quini nduella ta ylala Elas c. 12 Becbie nna re cabi: Hualiba, yla Elas ta, lbi nna guni bi arreglar ts iybani ca cosa. Pero biani ra lo Escritura acerca de nu cca qui Nubeyu de iabara c. Pues ra quini yala que padecer porquini yala rutsibi c ne. 13 Pero riquixania le quini Elas nna chla bta bi, hua bethacca c bi iyate nu uccua latsi qu ta gana escrito nu cca qui bi. 14 De betsina Jess lti tse ad ca discpulu nna bilnie nu tsni ca enne tse c talba cabi, tse hu ca maestro de la ley nna runi c discutir lani cabi. 15 De bilni iybani ca ennia Jess nna yala biquila latsi qu nna biga ch c nna hua c beni c ne saludar. 16 Le nna gunba titsa te c nna re: Bianica yala riyeyya le. 17 Gunne t ttu nu ltsi canu tse nna r: Maestro, n cha ini y lani cuilu, porquini cc padecer por ttu espritu malo nu runi na

SAN MARCOS9 nu . 18 Espritu malu nna, gaa tediba reqquia ni y rellani nna rudlla tab na loyu ruxttin na nna bettsinan rudu r, hua roya tsni layi nna yala chi retstt runi. Acca chi pa ca discpulo qui culu quini ebqquia cabi espritu malu fuera, pero lab uccuani cabi. 19 Becbi Jess nna re c: Lebi canu dtia canu lab ralatsi. Atsliaca its d te cuenia lani le. Atsliaca its t quini guchia le c. Litahua nubeyu cuti n. 20 Lc nna tahua t c nubeyu cutia rua lo Jess. Bil bni espritu malua Jess nna prontu tab beni quini bittin nubeyu cutia furten, lniana berixi betetsn na loyu nna bettsinan bedu r. 21 Jess nna gunba titsa te tta qui ni: Tsaliaa its chi uccua ridcca ana. Becbi nna r ne: Dsdeba n nito. 22 hua i vuelta ts chi bedll na lo yi hua le inda para gutti na. Acca canchu huacca qui cuilu, guni cuilu tu favor lani intu nna, betar latsi cuilu intu nna beyuni cuilu . 23 Jess nna ra te na: Canchu hua rab latsi lu, porquini para canu ralatsi nna iyaba n posible. 24 Tta qui nubeyu cutia nna prontu tan guni idtsa nna r: Hua raltsaa, Seor, pero gutua cuilu nu ruthga quini tsaltsaa ad ts. 25 De bilni Jess quini adiru enne tsen rituppa talubne nna ruquni luetsi qu, acca guttsa che espritu malua nna re na: Lu espritu mudo nna cutsu nna, inte nia lu: Bria, btturu eyeqquia lu attu lani nubeyu cuti. 26 Espritu

SAN MARCOS9 malua nna yala fuerte guretsiy nna bexttin nubeyu cutia nna beria t. Nubeyu cutia nna nu yatti ta t, acca nu c nna ra c: Chi gtt. 27 Pero Jess nna bedxue n nna bthuli te na. L nna gudu ta. 28 Bitola de chi re Jess le ya yba latsi nna, ca discpulo quia nna gunba titsa cabi e nna ra cabi: Biecca intu nna bihua uccuani tu gudlla tu fuera c. 29 Le nna re cabi: Luetsi ca espritu malu nna lab eria b c sino lani oracin nna ayuno nna. 30 De bed cabi na nna gutt cabi regin qui Galilea. Jess nna lab uccua latsie quini nua guna, 31 porquini riquixanie ca discpulo quia nu ch dala nna re: Nubeyu de iabara nna gute c ne cuenta latsi n ca enne nna gutti c ne, pero tsunna ubitsa bitola de chi gtte nna eythee de lo luti. 32 Ca discpulu nna lab gutelni cabi bia nu re cabi, hua lab beyani cabi inba titsa cabi e. 33 Lniana hua Jess le yetsi Capernaum. De chi rie le yu nna, gunba titsa te ca discpulo quia nna re cabi: Biani nu beni le discutir de yu riu nda. 34 Pero lcabi nna lab becbi cabi, porquini de yu cabi nda nna b cabi titsa sobre de nal cabi cc adiru enne eni. 35 Jess nna gudua tnie nna guti te tsnu ca discpulu nna re cabi: Canchu nua calatsi cc nu neru nna, pues n quini guni servir iyaba ca compaero qu nna cc ta ttu nu lab dacca. 36 Lniana gui t Jess ttu huatsa to, bedue na lahui cabi,

76 bedua te na lo bie nna re cabi: 37 Nua guni recibir ttu huatsa to luetsi huts porquini ralatsi inte nna, pues tiatsi inte b nu runi recibir. hua nu runi inte recibir nna, lahu tsua teruba inte runi recibir, sino hstala enne guthellee inte. 38 Lniana gunne Juan nna ra bi Jess: Maestro, bilni tu ttu enne quini lani nombre qui cuilu nna runi mandado ca espritu malo quini eria c lo losto ca enne, pero labiru bella tu guni seguir porquini lab ln riu. 39 Becbi Jess nna re cabi: Bittu guthga li , porquini nua enne runi milagro lani nombre quia, pues lab eyeqquia t nni contra a. 40 Porquini nu lab n contrario qui riu nna, pues parte riu b du. 41 hua lebi nna, nua tediba gunn msquidi ttu vaso inda ya le lani nombre quia porquini n le enne quia, hualigani te riquixania le quini l nna segrun th bendicin. 42 Nua diba guni quini nnia le tulla nua ttu canu xcuichu to canu ralatsi qu inte nna, pues inte nna nia le quini enne gulu flta nna adila tsa iqquia yn lani ttu yya molino nna gudlla t c na lahui indat. 43 Canchu por ca cosa mal nu runi n lu acca chi n lu enne tulla nna, pues guchu tel ; porquini adila tsa thua turuba n lu nna gata llabni nu lab tt qui lu tcala tsa chppa n lu nna tsa lu lo yiblla nu ralla tulidba, 44 lti ca bedua qui qu nna lab gatti c, nihua ya nna lab eyl. 45 hua canchu

77 na lu runi quini runi lu tulla nna, guchu tel ; porquini adila tsa quini thua turuba na lu nna gata llabani nu lab tt qui lu tcala tsa chuppa na lu nna tsa lu lo yiblla nu ralla tulidba, 46 lti ca bedua qui qu nna lab gatti c, nihua ya nna lab eyl. 47 hua canchu ttu lado yyalo lu runi quini runi lu tulla nna, gulqquia tel ; porquini adila tsa cc lu pertencer lani Tata Dios le reino que lani turuba yyalo lu tcala tsa chuppa yyalo lu nna tsa lu lo yiblla. 48 Na nna ca bedua qui qu nna lab gatti c, nihua ya nna lab eyl. 49 Acca iyaba ca enne nna mintraste bni c, pues dni c cc c probar lani sufrimiento para cc c purificar, ta iyaba ca sacrificio uccua duella tsu c dete. 50 Yala riu dete, pero canchu dtia gunitti la i qu nna, biala lani eyccani i c. Dete nna riu para nu n ts. hua lebi nna, ldua iqquia le guni le nu n ts nna gappa la eni qui luetsi le.  Beria t Jess le yetsi Capernaum nna hue para regin qui Judea hua hsta attu lado qui y Jordn. Na nna bedetppa ta itseni ca enne rua le. Le nna gudulue gutixanie c ca enseanza nu cca qui Tata Dios ta runi be. 2 Bitsina t canu guln religin fariseo para eyla c nda tiia modo cue ttu falta, acca gunba titsa t c ne sobre de canchu hua n ts la ttu nubeyu niula qu. 3 Le nna becbie nna re c: Biani bedia Moiss para guni le. 4 Becbi c

SAN MARCOS9 , 10 nna ra c: Moiss nna beni ba bi permitir quini ttu nubeyu nna ilth acta de divorcio nna la t niula qu. 5 Becbi Jess nna re c: Por la necio quba le acca bedia Moiss nua. 6 Pero dsdeba nerua loti beni Tata Dios ytsiloyu nna, pues nubeyu nna niula nna benie ca enne. 7 Acca por nui nna n quini guthna ttu nubeyu tta nna qu its t niula qu. 8 Lniana chuppa t c nna cc c ttba; labiru n chuppa c, sino ttba cuerpo nna espritu nna chi n c. 9 Acca por nui nna, nu betts Tata Dios luetsi qu nna, lab n quini nua ella c. 10 De tse ca discpulu lani Jess le yu nna bede nba titsa t cabi e sobre de matrimonio. 11 Le nna re cabi: Nua tediba la niula qu nna gttsan lani attu niula nna, entonces chi n adulterio nu runi. 12 hua canchu ttu niula gtsee latsi nubeyu qu nna gttsan lani attu nubeyu nna, entonces ch hua n adulterio nu runi. 13 Lniana tahua t ca enne ca huatsa to qui qu rua lo Jess para quini gutsia ne iqquia qu. Pero ca discpulu nna gutlla la cabi ca enne dia ritahua ca hutsa. 14 De biynini Jess nu ra ca discpulu nna yala sentir ucuee nna ra te cabi: Lhuella ca huatsa t ibiga c rua lua, bittu guthga le c; porquini ca enne t fe qui qu ta nu t qui ca huats nna, quba qu n reino qui Tata Dios. 15 Hualigani te riquixania le quini nu lab tsalatsi Tata Dios para quini que enne rigubianie na ta ralatsi ttu huatsa to nna,

10

SAN MARCOS10 entonces lab g le reino que. gui Jess ca hutsa nna gullnie c nna betsia t ne iqquia qu nna benie c bendecir. 17 De chi beylla Jess nda dyye attu lti huaya nna, quthani biga ttu nubeyu bitsina bedub rua le nna gunba titsa ne nna r: Maestro completamente enne ts, biani gunia para gata lalabni nu lab tt quia c. 18 Jess nna re na: Bianicca ra lu inte enne completamente ts nii. Ni tt lan t n completamente ts sino tteruba Tata Dios. 19 Hua nabia bni lu ca mandamiento: Bittu thualni lu nu lab n tsela lu. Bittu gtt lu. Bittu cuana lu. Bittu ichtha lu belana qui ca enne. N ttu nua guthcca lu. Gppa respeto tta nna qui lu. 20 Becbi nna ra t ne: Iyaba ca mandamintu runia dsdeba n xcuichu to. 21 Jess nna gunna te na lani la retalatsi nna re na: Hua reyatsarn lu ttul: Beyya nna betti iyate nu t qui lu, bete t lani ca enne ritt ldi, lniana iabara l nna gata riqueza qui lu. Acca lu nna gut t gana lu dispuesto guchia lu cc lu sufrir para tan lu inte. 22 Nubeyua nna de biynini ca ttsi nna yala nyue uccuani nna, triste tsba beyeqqui, porquini adila uccuatsini ca inters t qu. 23 Lniana gunna t Jess talba lti dua nna re ca discpulo quia: Hualigani yala tabi n para canu t riqueza qui qu ga c le reino qui Tata Dios. 24 Ca discpulu nna yala uccua latsi cabi por ca titsa nu re.
16Lniana

78 Raruhu Jess cabi: nia, canu rappa confianza belliu qui qu nna, yala tbi n quini huella c quini Tata Dios nna que enne cubianie c. 25 Adila fcil n tt ttu animal xeni ta ttu camello le yeru to qui ttu gua, tchula ttu rico g le reino qui Tata Dios. 26 Lniana adila uccua latsi ca discpulu nna ra luetsi cabi: Entonces nl ccni ll c. 27 Gunna t Jess cabi nna re: Para ca enne nna lab n posible, pero lani Tata Dios nna huacca; porquini lani Tata Dios nna fcil ta n iybani ca cosa. 28 Lniana gunne t Pdrua nna ra bi e: Intu nna iyiate chi bethna tu nna ch den tu cuilu. 29 Becbi Jess nna re: Hualigani te riquixania le quini iyaba canu iria c le litsi qu por inte nna guthna c ca loyu qui qu lle, ca bettsi qu lle, ca dana qu lle, tta nna qui qu lle, niula qui qu lle, ca ini qu lle, para quxa c evangelio nna, 30 lc nna th c gyua tntula mintraste tse c ytsiloyu: ca yu lle, ca hermano lle, ca madre lle, ca hermana lle, ca ini lle, ca loyu lle, hua guyud ca enne c nna gutsia latsi qu c lle. Pero tiempo nu ch dala nna edacca latsi qu tulidba porquini t lalabni nu lab tt qui qu. 31 Pero nuetse canu neru annana, cc l c nu bitote. hua nuetse canu bitote annana, cc l c nu primeru. 32 Yu t cabi nda dia cabi para Jerusaln, Jess nna denrue lo cabi. Gullani ttu la rtsilatsi lo losto cabi nna, pero den t

79 cabi e nna lab y cabi bia n la rulbalatsi que. Gulqquia ytse ca discpulu entre ca enne tse nna gudule gutixanie cabi iyaba ca cosa nu guthacca c ne nna, 33 re: Annana dia riu Jerusaln, na nna gute c Nubeyu de iabara cuenta latsi n ca sacerdote principal hua latsi n ca maestro de la ley; lc nna cueqquia c sentencia que para gattie, lniana gute c ne cuenta latsi n canu dittu canu rigubia le ciudad nna, 34 guni c ne burla nna, gututu xni qu ne nna gutti c ne pero bitsa tsunna nna eythee de lo luti. Ana re cabi. 35 Lniana gubiga t ca ini Zebedua, l cabi Jacobo nna Juan nna rua lo Jess nna ra cabi e: Maestro, calatsi tu inbani tu cuilu ttu favor. 36 Le nna re cabi: Biani calatsi le gunia. 37 Becbi t cabi nna ra cabi e: Canchu galla ts th cuilu la rigubia, benna blla cuilu derecho qui tu xan tu cuitta cuilu, ttu tu lado bni, attu ttu lado yatti. 38 Jess nna re cabi: Lab ritelni le bia nua rinba le. Ts na riu guchia ba le tt le iyaba ca sufrimiento nu n quini cc padecer c. 39 Lcabi nna ra cabi e: Guchia b tu. Ra t Jess cabi: Hualigani quini cc hu le padecer ta inte cc padecer. 40 Pero de xan le lado n bnia nna lado n yattia nna, lahu quia n para gunna ya sino chi beni Tata Dios na preparar para canu cba latsie. 41 De biynini tsi ca discpulu ana nna, yala bitsani cabi Jacbua nna bettsi

SAN MARCOS10 bi Juan nna. 42 Pero Jess nna guti te cabi nna re cabi: Hua y ba le quini canu rigubia le ca nacin nna runi tan qui qu itbani; hua canu re cuenta nna yala aprovechar runi c ca enne. 43 Pero entre lebi nna lab cc . Sino quini canchu nua calatsi cc enne eni entre lebi nna, n quini cc l nu guni tsina lo le. 44 hua canchu nua la ttu le calatsi cc nu neru nna, n quini cc l nu guni iyaba le servir. 45 Porquini Nubeyu de iabara nna lab de para guni ca enne tsina le, sino para gunie iyaba c servir, hua para gute lalabni que para quini ll nuetse ca enne. 46 Lniana bitsina cabi yetsi nu l Jeric. De chi dia Jess rie le ytsi lani ca discpulo quia nna, dia tehu itseni ca enne. Na nna cuitta nda re t ttu ciego l Bartimeo ini Timeo huenba limosna. 47 De biynini quini dia Jess enne Nazaret nda na nna, acca gunni iditsa na r: Jess ini David enne uccua rey, gppa cuilu la retalatsi quia. 48 Ietse ca enne tse na nna gutlla t c Bartimua quini guthya r, pero l nna adila iditsa gunni nna r: Cuilu ini David, beta latsi cuilu inte. 49 Guleda t Jess nna re c quini taxi c cigu. Lc nna hua t c nna ra c na: Bedccani nna gduli, porquini Jess nna rinnie lu. 50 Enne cigu nna guruna ta lri qui ni nna gduli ch nna bitsina rua lo Jess. 51 Jess nna re na: Biani calatsi lu gunia por lu. L nna r ne: Maestro, caltsaa el te. 52 Ra

SAN MARCOS10 , 11 t Jess na: Labiru n lu ciego, porquini chi ralatsi lu inte; anna t byya litsi lu. Enne cigu nna luguta bel chni nna dia t den Jess lo nda.  Exa tegab Jerusaln chi deyya cabi nna, bitsina cabi ca yetsi Betfag nna Betania nna, frente ttu iya l Monte de los Olivos. Jess nna guthella te chuppa ca discpulo quia nna, 2 re cabi: Ltsa le yetsi to nu re frente ta tte. Canchu chi bitsina le nna hua taxcca diga le lti t ttu burro to nu nidi ttu enne lab chi gutsi na. Ethtsi li nna eche tetsate li n. 3 Canchu nua g le: Bianicca rithtsi li nna, g t li quini Seor nna riqunanie na, annaba ethllee na. 4 Hua cabi nna taxacca cabi burro ta nllani rua yu fural lti ritt nda, bethtsi t cabi . 5 Tuchppa canu tse na nna ra c ca discpulu: Bianicca rithtsi le burro t nii. 6 Lcabi nna becbi cabi tba nu chi ra Jess cabi. Lc nna bella ta c cabi. 7 Lniana deche t cabi burro ta lti du Jess. Guxua t cabi ca lri qui caba cu. Jess nna gutsia te na. 8 Lniana ietse ca enne nna gutsla c ca lri lo nda, attu te c nna gutttsa c ca lla qui ca y nna benta t c c lo neda para tte. 9 Ca enne denrua hua canu denllaa nna gunne c iditsa nna ra c: Quaru Tata Dios. Bendito enne da por mandado qui Seor Dios, 10 icarub quini chi biyu ts gullani larigubia qui ta tta qui riu David, la dliani para Tata Dios enne dua iabara. 11 De

80 bitsina Jess le ciudad Jerusaln nna guta te le templua nna gunna te iyaba ca cosa yu na, pero luguta berie le templua nna deyye para Betania la lani tsnu ca discpulo quia porquini chi rll lnia. 12 Attu yuutsa nna beria cabi le yetsi Betania, Jess nna gutnie. 13 Lniana bil tnie idittu tia du ttu y exxuhu. Hua te hueyu canchu xiaba tsa exxuhu l, pero de bitsinee lti dua na nna lab bia t l, sino puro lla ba n, porquini lahu tiempo exxuhu nu. 14 Lniana ra t Jess y exxuhua: Dsdeba anna n ttu terul go fruta lo lu c. Ca discpulo quia nna biyeni tn cabi re ana. 15 Betsina diba cabi Jerusaln nna guta t Jess le la qui templua nna bedlle fuera canu tse na huetti nna hui nna, berixie ca mea qui canu rittsil blliu hua ca xila qui canu rutti c becha nna runi c negocio rua templua. 16 hua lanuru nua bellee tt frente le la qui templua canchu n c y. 17 Gutixanie c nu gana lo Escritura nna re: Ts lahu ra Tata Dios lo titsa que: Yu quyi nna du para ta iyiani ca enne hueni oracin l, atsini lebi nna ttu bl qui ubana la chi nni li . 18 Ca maestro de la ley hua ca sacerdote principal nna biynini c nu re, acca uccua latsi qu gutti c ne; pero yala gutsini c porquini iyaba ca enne nna yala guyu latsi qu ca titsa nu gutixee. 19 Gll diba lnia nna beria Jess le ciudad.

11

81 yuu dla nna gutt cabi lti du y exxuhua nna bilni cabi quini chi gubitsi dsdeba ca ll hstaba puntu qu. 21 Pdrua nna bexa t latsi bi, acca gunne bi nna ra bi: Maestro, gunna tsruhu cuilu y exxuhu nu beni cuilu maldecir naya nna, chi gubitsi. 22 Jess nna re cabi: Lgappa confianza lani Tata Dios. 23 Hualigani te nia le quini nua tediba g iya du: Becuitta nna gutt lo indat la, pero bittu gudu chppani na sino quini tsalatsi quini nu chi r na huacc cumplir, lniana hua tt. 24 Acca nia le quini iyaba nu inba le lani oracin, canchu hua t fe qui le quini huadi le nu inba le nna, huadi li . 25 Canchu chi runi le oracin nna rulaba t latsi le bia contra ttu enne nna, leynin latsi le qu ntesca guni le oracin, para quini Tata qui le enne dua iabara nna eyunin hu latsie ca tulla qui le. 26 Porquini canchu bihua eyunin latsi le qui ca enne canu rigu falta lani le nna, nihua Tata qui le enne dua iabara lab eyunin latsie ca tulla qui le. 27 Lniana betsina t cabi attu Jerusaln. Loti reni Jess le templua nna bitsina t ca sacerdote principal nna ca maestro de la ley nna hua ad canu rigubia le ytsi rua le nna, 28 ra c ne: Nuni por mandado quini acca runi lu ca cos. Nuni benna derecho qui lu para guni lu ca nui c. 29 Becbi tni Jess c nna re c: hua inte nna inba titsa hu le. Canchu ecbini le inte nna, lnial nna quixaa nua benna lahuacca

SAN MARCOS11 , 12 quia acca runia ca cos. 30 Gala da derecho qui Juan el Bautsta para guni bi bautizar c, ts de iabara o ts ca enne ba bete derecho qui bi cc. 31 Lniana gudul c b c titsa tiiala ecbini c ne nna ra luetsi qu: Canchu ina riu quini poder qui Juan para guni bi bautizar nna d de iabara, entonces g ta riu: Bialacca la hualatsi le qui bi c; 32 hua canchu ina riu quini ca enne ba bete permiso qu nna. Pero l yala gutsini c bia guthacca ca enne ytsi c, porquini para iyaba ca enne nna hualigani uccua Juan ttu profeta qui Tata Dios. 33 Acca mejor la becbini c Jess nna ra c ne: Lab y tu. Lniana becbi Jess nna re c: Nihua inte nna lab quixania le nua benna lahuacca quia acca runia ca cos.  Lniana gudul Jess gunnie c por medio de comparacin nna re: Gdua ttu nneyu nna gd bi planta qui betsul le loyu qui bi. Bedeqquia t bi liya, hua guleqquia t bi ttu pozo lti guxtta c iqquia betsula para cueqquia c inda qu. hua bedu t bi ttu torre para tsappi bi hu bi cuidado loyu lti guda bi betsul qui bi a: Lniana bte ste bi lya lani canu guni c na tsina. Lbi nna guda t bi dia bi idittu. 2 De chi glla tiempo cosecha qui betsula nna, guthella bi ttu mozo lani canu runi tsina le lya para quini edi fruto nu n quini th bi qui loyu qui bi a. 3 Pero canu runi tsina le lya nna bedaxu la c enne guthella bi a. Yala id b c na, bethella t c

20Attu

12

SAN MARCOS12 nna, bittu ten bia bete c yu. gab bi attu mozo, pero lc nna gutlla l c yya na b c iqquia ni nna bethella t c na tt ruduad ba c na. 5 Lniana xana lya nna bedethlla bi ad i c, pero b hu c ttu te hua attu te c nna betti c c. 6 Por ltimo nna guthella bi propio gani ini bi enne yala catsini ba nna ra bi: Huappa cab c respeto ni y. 7 Pero canu runi tsina lya nna gulu titsa luetsi qu nna ra c: L nui nu eyn ituba ly, acca ltsa gutti riu para quini cc qui riu itute nu reda latsi tta qui ni na. 8 Acca bedaxu ch c ini ba nna betti c bi, bedalla t c cuerpo qui ba fuera lya. beni c. 9 Acca, biani guni propio gani enne n xana lya canchu chi llani bi c. Pues gulla bi latsi canu betsa bi lya nna, gutsa t bi lani canu huaya la. 10 Beni ba Jess seguir gunnie nna re: Ts nihua n glla le lo Escritura lti ra: Iyya nu lab guyu latsi canu ruc ya nna, chi n yya principal nu adila tstts naxu ya. 11 Laa mismu gani Seor Dios chi benie nui, n ttu cosa nu dacca iquila bni latsi riu. 12 Lniana uccua latsi qu gudaxu c Jess, porquini gutelni c quini contra lba qu nu gutixee ejmplua. Pero gutsi bni c bia guthacca ca enne ytsia c, acca adila tsa betsee b latsi qu ne nna bed c. 13 Bitola nna guthella c tuchppa ca farisua lani canu guln partido qui Herodes rua lo
4Bedethlla

82 Jess para canchu xiaba uqunnia c ne lani ttu titsa. 14 Bitsina t c nna ra c ne: Maestro, hua yba tu quini rulue cuilu tsua teruba nu n l, lab rtsini cuilu nu rena ca enne; porquini nihua lab rucuni cuilu ca enne segn n la rinna qui qu, sino ttura ta cani cuilu c nna riquixaa cuilu lo nda l gani qui Tata Dios. Gutixani cuilu intu: Ts hua n ts quia riu nu ruthtsini gobierno qui Csar riu, o ts bihua cc. Ts gute tu , o ts bttu cc. 15 Pero Jess nna gutel tanie quini lahu tsni c ra c ana, acca becbinie c nna re: Biecca calatsi le guni le inte prueba canchu xiaba ecbia ttu titsa nu lab n ts nii. Litahua tsnna belliu para quini inna ya . 16 Lc nna betsia t c ttu moneda rua le. Le nna re c: Nuni retrato qun nui dua lo moned nna, hua nuni la n nui dua n. Becbi c nna ra c ne: Qui Csar enne romano n rey. 17 Lniana ra t Jess c: Entonces lte ba qui Csar nu n qui Csar, hua lte ba qui Tata Dios nu n para le nna. Lc nna yala biquila latsi qu por nu becbie. 18 Lniana bitsina t ca saducua rua le. Lc nna rena c quini lab posible t quini canu yatti nna eyatha c nna eyaccabni c attu, acca gunba titsa t c ne nna ra c: 19 Maestro: Moiss enne gdua tiempo antigua nna bethna bi ley lani riu nna ra bi quini canchu nua ttu enne gatti ttu bettsi nna pero lan in uccua, entonces n quini guttsa tan lani niula

83 para quini elth descendencia qui bettsi nu gtta. 20 Pues gutse gtsi bettsi ca enne. Bettsa ten nu nru nna, pero gtt b nna lanu in uccua. 21 Lniana nu cca chuppa nna bettsa hun lani niula, pero gtt hu nubeyua nna nihua lan in uccua. Ania tehua uccua lani nu cca tsunna, 22 hsta quini iyaba canu gtsi bettsia gdua lani c niula nna lan ini qu uccua. Bit t nna gtt hu niula. 23 Acca, canchu chi galla ts eytha canu yatti nna eyaccabni c attu nna, nl ca nu cc qu niula c, yquini iyaba ca gtsi bettsia nna bettsan qu lani . 24 Becbi t Jess nna re c: Yala ridacca le, porquini lab ritelni le nu ra lo Escritura, nihua la huacca qui Tata Dios nna lab ritelni li . 25 Porquini canchu chi galla ts eytha canu yatti nna, lanuru nua guttsan porquini iyaba c nna cc c ta ca ngel tse iabara. 26 Pero acerca de canu yatti n quini eytha c de lo luti nna, ts bihua n glla le lo Escritura qui Moiss loti gunni Tata Dios bi dsdeba le ttu tttsa yttse nu ritlallan nna re: Inte n Dios qui lu hua qui ca ta enne gla qui lu Abraham nna Isaac nna Jacob nna. 27 Acca nia le quini n nna riteln quini hua ca enne chi gtt nna bni b c nna runi b c Tata Dios adorar. Acca yala equivocado gana le. 28 Lniana gubga t ttu maestro de la ley. Chi biynini nu beni c discutir lani Jess hua quini yala ts becbinie c, acca gunba ttsa ne nna r: Biani

SAN MARCOS12 mandamiento n n nu adiru dacca. 29 Becbi Jess nna re na: Mandamiento nu adiru dacca de lo iyaba c nna ra : Lu yetsi Israel, bed naga lu nyi: Seor Dios qui la nna ttu terbe rigubia lo iyate; 30 acca ctsini lu Seor Dios qui lu lani itute losto lu, lani itute la rulbalatsi qui lu, lani itute latsi lu, hua lani itute fuerza qui lu. L nui n mandamiento nu adiru dacca. 31 tegahu n mandamiento nu cca chuppa: Ctsi huni lu iyaba ca luetsi enne lu tiatsi laa lba. Lab attu mandamiento t nu adiru dacca tchu ca nui. 32 Lniana nu n maestro de la ley nna r Jess: Maestro, yala ts rinne cuilu, hualibani cuilu quini ttu terb Dios n, lanu attu Dios t fuera de le. 33 hua para ctsini riu e lani itute losto riu, lani itute la rulbalatsi qui riu, lani itute latsi riu, lani itute fuerza qui riu nna, hua para ctsini riu iyaba ca enne tiatsi laa riu ba nna, pues adrul ts para guni riu ca nui tchula iyaba ca sacrificio nu rutsia riu lo altar o baru ca ofrenda ni lle rute riu para Tata Dios. 34 De biynini Jess quini yala lani razn becbi, acca re na: Atito ta reytsa para cc lu pertenecer le reino qui Tata Dios. Lniana lanuru nua beyani inba ttsa ne ad. 35 Beni ba Jess seguir gutixee ca enseanza nu cca qui Tata Dios le templua nna re: Tiani modo acca rena ca maestro de la ley quini Cristua nna ne ini David enne uccua rey, 36 atsini laa msmuba David gunne bi acerca de le por

SAN MARCOS12 , 13 la riyeni ts nu bete Espritu Santo qui bi nna ra bi: Seor Dios nna gunnie Seor quyaa nna re: Gduani cuitta lado bni, Hasta quini gnna latsi n lu iyaba canu la cca guyu c lu, Para quini glliani lu iqquia qu. 37 Acca nia le quini por ca ttsaa nna y riu quini laa msmuba David nna reya bi Cristua SEOR. Entonces tiala modo acca ne ini David, pero runi la David ne adorar c. De ra Jess ana nna, acca ca enne tsena nna adrul guyu latsi qu gud naga qu que. 38 Jess nna gutixanie c attu enseanza nna re: Lhue cuidado lani ca maestro de la ley, porquini lab n ts la rulba latsi qui qu. Yala rulatsi qu cueni c lo ca nda lani tuni qu para quini gulaba latsi ca enne quini yala enne re cuenta n c, hua yala ruu latsi qu gappa ca enne etse c titsa de reqquia c lo neda. 39 Yala rulatsi qu xan c lo ca asiento da qquiar t le ca sinagoga hua canchu chi ralla fiesta qui qu nna. 40 Rigua c ca inters nu te qui ca niula viuda nna runi t c oracin tuni ts rua lo ca enne para gulue c tiatsi yala enne l n c. Lc nna yala fuerte n castigo th c. 41 Ttu vuelta nna re Jess le templua xaba lti tsa caja lti rigu c ofrenda. Rinna te ca enne ritsina rigu c belliu le cja. Ietse c nna yala rico n c, ieni ts ofrenda rute c. 42 Bitsina t ttu niula pobre n viuda nna,

84 gulu chuppa moneda nu de cobre dacca c tito terb. 43 Guti t Jess ca discpulo quia nna re cabi: Hualigani te riquixania le quini niula vid nna ritti ldi, pero adila ieni ofrenda beti para Tata Dios tchula iyaba canu rigu belliu le cj. 44 Porquini iyaba ca nua nna bete c nu rexabni c, pero niul nna msquiba ritti ldi pero bete l itute hsta nu n gn.  De beria Jess le templua nna ra t ttu discpulo quia ne: Maestro, gunnaruhu cuilu tiia lla n ca iyy hua tiia latsite cua ca edifciu. 2 Becbi t Jess nna re bi: Ts hua rilni lu ca edificio tiia xeni n c; pero iyu ts quini lab eyna iqquia luetsi ca yya xeni nu cuan templu, porquini huallani canu da idittu nna guthnnia gutappan c iyiate c. 3 Hua t cabi lo iya l Monte de los Olivos nu dua frente ta templua. Na nna gure tni Jess. Lniana Pdrua nna Jacbua nna Juan nna Andrs nna gunba titsa cabi e yba latsi nna, 4 ra cabi e: Calatsi tu quixani cuilu intu cuaa cc ca cos, hua biani seal ni ilni tu para cc tu saber ntesca thulo iyaba ca cos. 5 Becbi t Jess nna re cabi: Lhue cuidado quini n ttu nua guthacca le. 6 Porquini nuetse llani lani nombre quia nna ina c quini lc nu Cristua. Ana modo nna ca enne etse guthacca c. 7 Canchu chi iynini le ina c quini da guerra nna bittu gtsini le, nihua canchu ina c quini chi

13

85 cca guerra nna. Porquini nduella cca ca cos, pero nhuani lab chi glla t fin. 8 Porquini ttu nacin nna till contra attu nacin hua ttu gobierno contra attu gobierno nna. hua i lettia ts tt la ri, llani hu ubina nna hua yala alboroto cc. Ca cos nna n c nu ch thulo rubn ca dolor. 9 Lihue cuidado por lalabni qui le, porquini gute c le cuenta lani ca uxticia, hua le ca sinagoga qui qu nna hu c le lani cuarta. Pues hsta rua lo ca gobernador nna hua ca rey nna tahua c le porquini ralatsi le inte. modo nna gute le ttu testimonio ts lani c acerca de inte. 10 Antesca llani fin nna nduella quini ylaa cc predicar evangelio lani iyiani ca enne le ytsiloyu. 11 Canchu chi iche c le para gute c le cuenta lani ca uxticia, bittu nyue ccani le tiia ecbi le, nihua lab gulaba xttga latsi le nna. Sino ca titsa nu etsla latsi le laa msmuba hra nna nu b ina le. Porquini lahu lebi nu inne, sino Espritu Santo b nnie por medio de lebi. 12 Ttu bettsi nna guti cuenta laa bettsi b para gatti, hua ttu tta nna guti cuenta laa ini b, hua ca ni nna eyeqquia c contra ca tta nna qui qu hsta quini gutti c c. 13 Iyaba c nna guyud c le porquini n le ca enne ruthte quia. Pero nu th b tstts lani inte hsta fin nna, lnu nna ll. 14 Pero canchu chi ilni le nu guni nu ccaba latsi lugar lti lab n quini th, ta chi gutixaa Daniel enne uccua profeta (nu rulla nna huella latsi tlini),

SAN MARCOS13 lniana canu tsee le regin qui Judea nna ucutta c tsa c lo ca lya l. 15 Nua tediba du iqquia azotea qui yu qu nna, eydi nna ucutta tab, bittu ya le yu para th bia t qu. 16 hua nu reni fuera lo tsina qu nna, bittu eyeqqui litsi para gutupp ca , sino ucutta tab. 17 Pero canchu chi galla ts nna icartsiru ca niula nu n huatsa to, hua canu rugtsi ini qu. 18 Acca lnbani Tata Dios lani oracin quini canchu chi galla ts ucutta le nna bittu cc tiempo idilla. 19 Porquini canchu chi galla tsa nna llani ca sufrimiento furten nu lab n cca dsdeba gre ytsiloyu hsta tiempo tse ru, nihua la cc ruhu bitola nna. 20 Cal Seor nna lab gudttsie ca ts tiempo qui ca sufrimiento nu ch dala nna entonces lan nua ll. Pero por la retalatsi que lani canu chi becue nna, acca gudttsie ca tsa. 21 Lniana canchu nua g le: Linna tsaruhua n du Cristua, o, lnna tsruhu n ta de, bittu tsalatsi le. 22 Porquini huallani lti tse le canu ina c quini lc nu Cristua tia ad canu ina c quini rinne c parte Tata Dios, pero lab lni c. Lc nna guni c i ca milagro nna hua ad cosa de la huacca nu ccni latsi ca enne para quini gurxalla c c xiaba hstaba canu chi reni Tata Dios. 23 Ca nui riquixania le con tiempo b. Acca ltse al tanto. 24 Cuantu tan tt sufrimiento qui ca tsa, lniana bits nna echll, hua biu nna labiru gudni. 25 Ca blia nna nnia c

SAN MARCOS13 , 14 de iaba, hua iyaba canu tsa iaba nna tatttin c. 26 Lniana ilni c Nubeyua llanie le ba lani la huacca nna lani itute la yani de iabara nna, 27 ithella tabe ca ngel que nna gutppa cabi iyiate ca enne renie le iybani lugar qui ytsiloyu, dsdeba lti rillani bitsa hstaba lti reni. 28 Litelni comparacin qui yexxuhua: Canchu rerne l nna rebia ca lla qu nna, ana modo cc le saber quini chta du llani tiempo verano. 29 hua lebi nna, canchu chi ilni le cca iyaba ca cosa nu chi riquixania le nna, entonces cc le saber quini chtan du llani fin. 30 Hualigani te nia le quini lab tt ca enne tse tiempo de ca seal n ntesca thulo cca cumplir iybani ca cos. 31 iaba nna ytsiloyu nna llua b latsi qu, pero ca titsa quyi nna lab tt c sino t quini iyate c cc c cumplir. 32 Lan nua y bia ts n nihua bia hora n, sino lteruba Tata Dios nna ye; ndirubani ini Tata Dios lab y bi, nihua ca ngeli tse iabara nna. 33 Acca lebi nna ltse al tanto, lhue cuidado nna, lgni oracin, porquini lab y le cuaa teg iyu ts nna iyu hora nna. 34 Nu nyi nna cc comparar ttu enne dia bi idittu. Bethna bi yu qui ba nna beni bi disponer tsina qui ttu ttu tsa qu nna, bedu t bi ttu rua yu qui ba para hu cuidado hsta quini llani xana ni. 35 Acca lebi nna, ltse hu al tanto. Porquini lab y le cuaa llani xana la. Xiaba llanie ch uccua ta yl, o ttu rluela, o xiaba ttu ribetsi

86 bra, o tt la d rn tan lle. 36 Porquini xiaba niyyani latsi le llanie, ala tithi la le sino ribda li e. 37 Nu riquixania le nna nya para iyiani ca enne: Ltse al tanto.  Achuppa ubitsa teruba reyatsa para galla ts pascua fiesta qui ca enne Israel canchu chi ro c ettaxtla sin levadura. Lniana ca sacerdote principal qui qu hua ca maestro de la ley nna gulu titsa luetsi qu tial guni c gudxu c Jess lani maa ba para gutti c ne. 2 Ra c: Ala ts gani fist gudxu riu preso, para quini la ilni ca enne etse nna chatha alboroto le ciud. 3 Jess nna rie le yetsi Betania litsi Simn enne huni yetsu ytsua. De duane lo mea nna bitsina t ttu niula n ttu frasco tsttsi to ta l puro perfume nu rila iixi nu dacca yai ts. Gllaa t yni frscu nna bedua t perfmea iqquia Jess. 4 Tuchppa canu tse na nna liu latsi ba qu bitsani c nna ra c: Biecca uccua tittia perfme nii; 5 porquini nui nna huatsito tel tel tsunna gayua denario para guni riu cualani ca enne ritt ldi. Acca yala bettsella c niula. 6 Pero Jess nna re: Lihuella . Biecca ritsa li , pues l nna chi beni ttu obra ts por inte. 7 Ca enne pobre nna tulidba tse c lani le; cuaa calatsi le guni le para lc ttu cosa ts, huacca b. Pero inte nna lahu tulid rnia lani le. 8 Niul nna beni nu uccua rubni guni, porquini con tiempo ba

14

87 bedu perfume cuerpo quia nna beni inte preparar para canchu chi igttsia. 9 Hualigani te nia le quini gaa tediba cc predicar evangliu le itbani ytsiloyu nna, guna hu ca enne nu beni niul. 10 Lniana ttu canu tsnua l Judas Iscariote nna hu rua lo ca sacerdote principal para guni trato lani c nna guti Jess cuenta latsi n qu. 11 Lc nna de biynini c nu ra na nna yala bedccani c beni c ofrecer gute c belliu qu. Acca gudul ta Judas beyla latsi tiia modo guti ne cuenta. 12 Primero ts fiesta loti ro c ettaxtla sin levadura nna rutti c carnero para go c nna para exa latsi qu primer pascua qui ca ta tta qui cani, entonces ca discpulo qui Jess nna ra cabi e: Gani calatsi cuilu ts tu para guni tu preparar go se cuilu. 13 Lniana guthlla te chuppa ca discpulo quia nna re cabi: Ltsa le ciud, na nna etsa le ttu nubeyu dn ttu re inda, tan t li . 14 Lti ya nna lnneni xana ya nna g li : Mastru nna guthllee intu nna re: Gani nua dua ttu cuarto lti n quini go sa lani ca discpulo quyi nna guni tu celebrar pscu. 15 L nna gulue tani le ttu cuarto xeni nu cha dualda b, du qquiar la porquini ya nna n nu chuppa cua. Na nna lgni preparar se riu. 16 Ca discpulu nna hua cabi le ciudad nna taxcca cabi ta nu chi re cabi e. Na nna beni cabi preparar para guni cabi celebrar pascua. 17 De glla ts lnia nna, bitsina Jess lani tsnu

SAN MARCOS14 ca discpulo quia. 18 De chi uni cabi lo ma nna hua ro canna b cabi nna gunne Jess nna re: Hualigani te riquixania le quini nua la ttu le n ro lani inte nna guti inte cuenta latsi n canu lab cca guyu c inte. 19 Lcabi nna yala triste ccuan cabi. Gudul ttu ttu tsa cabi nna ra cabi e: Ts inte c. Attu bi nna ra bi: Ts inte cc. 20 Becbi te nna re cabi: Nua ttba le nu ruga ettaxtla qu lani inte le pltu, l nua guti inte cuenta. 21 Nubeyu de iabara nna hualigani cc b cumplir iyate nu gana escrito nu cca que tiia n l rit que, pero icartsiru nu runi tiatsi n amigo que pero lab lni; para l nna adila tsa cal bittu tel gli. 22 De chi ro cabi ttu te lgo nna, gui Jess ettaxtla nna be ca discpulo quia nna re: Lig, nui nna n cuerpo quia. 23 Lniana beditse ttu vaso. De chi be gracia Tata Dios nna betie qui cabi. Iyaba cabi nna gy cabi le ttba vsu. 24 Ra te cabi: Nui nna n rni quia para quini cc seguro promesa cubi nu runia, para ca enne etse illia rni quia. 25 Hualigani te riquixania le quini labiru y inda qui betsul hasta quini iyu ts y ya attu lani le le reino qui Tata Dios. 26 De beyacca billa cabi hmnu nna hua cabi lo iya l Monte de los Olivos. 27 Laniana Jess nna re cabi: Iyaba le nna gtsee latsi le inte nl, porquini Tata Dios nna re lo Escritura: Inte nna gta permiso quini gutti c enne n Pastor, lniana ca carnero qui ba

SAN MARCOS14 nna gathillia c. 28 Beni b Jess seguir gunne nna re: Pero bitola de eythaa de lo luti nna, nrua lo le para etsa riu Galilea attu vuelta. 29 Lniana gunne Pedrua nna ra bi e: Msquiba iyaba c gtsee latsi qu cuilu, pero inte nna lab. 30 Jess nna ra te bi: Hualigani te riquixania lu quini nl nna tsunna vuelta lab thch lu quini nabiani lu inte, lniana cuetsi xcurdia. 31 Pedrua nna adila tstts beni bi sostener nna ra bi: Msquiba canchu cadulla gatti hu lani cuilu, pero lab nn quini lab nabia te cuilu. Ana tehu ra iyaba ca discpulu. 32 Lniana betsina cabi ttu lettia l Getseman nna re ca discpulo quia: N b lxuani lcate tsa gunia oracin. 33 Guche te Pdrua nna Jacbua nna Juan nna. Lniana gudul ccuan triste latsie nna tsirb ccuane. 34 Re cabi: Yala triste cani latsi lstua tiatsi ch tan rattia. N b licuda inte nna bittu gathi le. 35 Guda te tito t na l nna, bedubie nna benie oracin, gunbe canchu hua n posible quini bttu que sufrir nu n quini tte hra. 36 De chi runie oracin nna re: Tata itsi, iy b n posible para cuilu, gtua cuilu sufrimintu lani inte, pero ala t cab ltsaa sino ccb segn voluntad qui cuilu. 37 Beyeqquia te lti tse ca discpulo quia nna tithi b cabi, acca re Pedrua: Ts nihua ttu hora rb la bechia t lu btsiala para guni lu inte acompaar c, Simn. 38 Ltse al tanto, lgni oracin

88 para quini la nnia le le tentacin. Hualgla yala dispuesto n le cc le enne fiel lani inte, pero lab fuerza t qui le. 39 Hue attu nna benie oracin, re laa msmuba ca ttsaa. 40 De betsinee attu nna dedetithi hu cabi attu, porquini tsatbn btsiala lo cabi, nihua la y cabi bia ecbini cabi e. 41 Betsinee nu cca tsunna vuelta nna re cabi: Ts tsab tithi le. Chi dacca. Chi glla hora quini Nubeyu de iabara tte latsi n canu tulla. 42 Lytha nna lya. Linnaruhu chi da nu guni contra inte lani la ruthacca. 43 Atsab rinne Jess nna gullani ch Judas nu uccu ttu discpulo que entre ca enne tsnu. hua itsen ca enne da lani yu n qu espada lle y lle. Lc nna da c por orden qui ca sacerdote principal nna ca maestro de la ley hua por canu rigubia le ytsi nna. 44 Judas nu guti ne cunta nna gutixa tiia n sea nu guni nna r: Nu gutsalo yaa nna, l nu, lebi nna gudxu tab li , eche li nna guyu le quini la ll. 45 Bitsina b nna gubiga ta rua lo Jess nna r ne: Maestro, Maestro. Lniana betsa t l ne. 46 Lc nna bedxu chi c Jess preso. 47 Ttu enne entre canu tse lani Jess nna gulqquia bi espada qui ba nna beca n bi nna b bi huenitsna qui nu n huexna qui ca sacerdtea nna guchu bi yeti nagui. 48 Jess nna re c: Ts ta canu dia gudxu ttu ubna da le yu n le espada nna para gudxu le inte preso c. 49 Ttu ttu ts b gria le templua nna gutixania

89 iyaba le nu cca qui Tata Dios, atsini bihua bedxu le inte. Pero b chi n para quini cc ta ra lo Escritura acerca de inte. 50 Lniana iyaba ca discpulu nna btsee latsi cabi e nna becutta cabi. 51 Den t ttu nubeyu cuti ne tts ttu sbana. Lc nna bedxu hu c na preso. 52 Pero l nna biri le sbana nna becutt, lab nccu. 53 Lc nna guche te c Jess rua lo huexna qui ca sacerdtea. Lniana betppa iyaba ca sacerdote principal nna ca maestro de la ley nna, hua ad canu rigubia entre ca enne judua nna. 54 Pedrua nna idittu b den bi e hsta le la rua yu qui huexna qui ca sacerdtea. Na nna gure t bi huttsa cutta yi lani ca polica. 55 Lniana ca sacerdote principal lani iyaba canu retppa Junta Suprema qui ca enne judua nna reyla c ttu causa contra Jess para quini gappa c nda gute c ne cuenta para gatti e, pero lab betselni c causa l gani cntre. 56 Msquiba ietse c gultha c belana que pero ytsi ytsi b rena ttu ttu tsa c. 57 Lniana gudul t tuchppa c nna gunne c ca titsa falso contra le nna ra c: 58 Chi biynini tu quini gunni nna r: Inte nna gutppaa tmplu nu bnibni ca enne, pero le tsunna ubitsa teruba nna echthaa attu templo nu lab ccni ca enne guni c. 59 Pero nhuani ana nna lahu ttdi gunne c. 60 Lniana gudul t huexna qui ca sacerdtea nna gunba ttsa Jess nna r: Ts bihua bia ecbi t lu. Biani nua

SAN MARCOS14 ra c contra lu c. 61 Jess nna tsi b de, lab bia becbie. Acca huexna qui ca sacerdtea nna gunba titsa t ne attu nna r: Ts n lu Cristo ini Tata Dios Tsna. 62 Jess nna re na: L inte. hua iyu ts ilni le Nubeyua dunie lugar de la dliani qui lahuacca qui Tata Dios nna llanie lo ba iabara. 63 Lniana huexna qui ca sacerdtea nna guchdan para gulue quini yala bitsani nna r: Birul testgun riqunani riu c, 64 chi biynini le ca titsa mal qu contra Tata Dios, tiatsi n tulappa b lani e. Annana biani na le cc qu c. Iyaba c nna biria c cntre para gattie. 65 Lniana gudul ttu te c nna bettu xni qu ne. Bethya t c le lani ttu lri, lniana b c ne puete nna ra c ne: Guna tsanna nua nua bi lna. Ca polica nna gutni n qu le. 66 Pedrua nna re ba bi le la re. Bitsina t ttu criada qui huexna qui ca sacerdtea. 67 De bilni Pedrua quini du bi cue ya, acca gunna ts bi nna r: hua lu nna gurni hu lu lani Jess nazarno. 68 Pedrua nna lab guch bi nna ra bi: Lab nabia te bi, ndi la y bia nu ra lu. Biria t bi fuera rua zagun. Lniana guretsi xcurdia. 69 Crida nna bilni bi attu vuelta nna r canu tse na: nubeyu nna guln hu ca nu. 70 Pedrua nna ra bi attu quini lab nabiani bi e. Tito ta bitola nna canu tse na nna ra c Pedrua attu vuelta: Hualigani quini hua lu nna n lu enne qui qu, porquini n lu enne Galilea, hua

SAN MARCOS14 , 15 l rinne qui lu nna ttba n lani lc. 71 Lniana beni ch Pedrua maldecir nna beni bi jurar nna ra bi: Lab nabia te nubeyu nu ra l. 72 Luguta gurtsi xcurdia cca chuppa vuelta. Lniana bexa t latsi Pedrua ca titsa nu gunne Jess loti re ba: Antesca cuetsi xcurdia chuppa vuelta nna, guni lu inte negar tsunna vuelta. De bexa latsi bi ca titsa qui Jess, lniana yelia yelia n guretsi bi.  De da rnia nna betppa ca sacerdote principal lani ca maestro de la ley hua lani iyaba ca autoridad qui ca judua nna, bexqquia c Jess nna guche t c ne nna bete c ne cuenta lani gobernador Pilatua. 2 Pilatua nna gunaba ttsa ne nna r: Ts n lu rey qui ca judu c. Becbie nna re na: Lba chi ra . 3 Ca sacerdote principal nna betsia c ietse queja contra le. 4 Acca gunba titsa t Piltua ne attu vuelta nna r: Ts bihua bia ecbi lu, bedaruhu naga lu iyaba ca queja ribqquia c qui lu. 5 Pero Jess nna nhuani lab becbie, acca Piltua nna uccuaib latsi. 6 Ts gani fiesta qui ca judua nna t costumbre qui gobernador Pilatua gla ttu preso, nua tediba inba enne ytsi. 7 Mru lnia nna t hu ttu nu huetti enne litsi yy l Barrabs, hua ad canu uccua c rebelde contra ca uxtci nna gutlla c nna betti c enne. 8 Bitsina t canu tse nna gunbani c Pilatua quini guni ta n b costumbre qu. 9 Gunba titsa Pilatua c nna r: Ts hua calatsi le gla nubeyu n Rey

90 qui lebii ca enne judu. 10 Ana ra Piltua porquini gutelni quini por la ylatsi b tahua ca sacerdote principal Jess rua l. 11 Pero ca sacerdote principal nna gulu yni c latsi ca enne ytsi quini inbani c Pilatua: adila tsa gla Barrabs. 12 Lniana gunba titsa t Pilatua c attu nna r: Entonces biani calatsi le gunia lani nubeyu reya le Rey qui lebii ca enne judu c. 13 Pero lc nna yala iditsa becbi c nna ra c: Beta lo curutsi. 14 Ra t Pilatua c: Pues, biani mal ni chi beni nii. Pero lc nna adila guretsiya c nna ra c: Beta lo curutsi. 15 Pilatua nna para quini gudliani b enne ytsi na, acca bela Barrabs nna beni mandado hue c Jess lani cuarta nna beti ne cuenta para quini gta c ne lo curutsi. 16 Ca solddua nna guche c Jess le la re palacio qui gobernador. Na nna bitppa iyaba ca solddua. 17 Begccu t c Jess ttu lri morado, hua gulu c iqquie ttu corona tan yttse. 18 Gudul t c ribtsiya c rua le nna ra c: Viva, Rey qui ca judo. 19 Lniana b c iqquie lani y nna bettu t xni qu le nna bedubi qu rua le tiatsi yala titsa gppa c ne. 20 Beni diba c ne burla nna, bebqquia c lri morado nu nccua nna begccu c ne ca e attu. Lniana gulqquia c ne nna guche c ne para gut c ne lo curutsi. 21 Timpua nna bellani ttu nubeyu Cireno l Simn enne n tta qui Alejandro hua bettsi Rufo nna, dda de lo tsina nna,

15

91 behuni duella c na curutsi qui Jess. 22 Guche c Jess ttu lugar l Glgota, titsa qui riu nna ra: Iqquia Bega Yatti. 23 Begy t c ne vino chixi mirra, pero lab gye na. 24 Beta diba c ne lo curtsi nna gudul ca solddua gllan c ca e nna bedlla c rifa lo qu para gului nua ca e galla ttu ttu c. 25 Tt rit g dla tga nua beta c ne lo curtsi. 26 Letrero nu bedia c bia cca te na nna r: REY QUI CA ENNE JUDIO. 27 Beta hu c lo curutsi ttu ttu lado luttee chuppa ca ubana, ttu lado n bnie, attu lado n yattie. 28 Por ana nna uccua cumplir Escritura lti ra: Belts hu c ne entre canu runi mal. 29 Canu gutt na nna beduad c ne nna bett iqquia qu nna ra c: Eh, lu nu rena quini gutppa lu tmplua nna le tsunna ubitsa teruba echtha lu , 30 pues bedil laa lba nna beydi tsanna lo curtsi. 31 Ana tehu beni ca sacerdote principal ne burla, hua ca maestro de la ley nna ra luetsi qu: Canu huaya nna bedil b, tsiini laa lab nna lab ccani gudil. 32 Canchu ilni riu Cristo Rey qui yetsi Israel n eydi lo curtsi nna, huyya latsi riu qu. hua canu t lo ca curtsi nna beduad hu c ne. 33 Tt tsnu hora tga nna bechlla le itbani ytsiloyu hsta rit tsunna. 34 Laa mismu ta hra nna gunne Jess idtsani nna re: Eloi, Eloi, lama sabactani; titsa qui riu nna re: Tata Dios quia, Tata Dios quia, biecca betsee latsi cuilu inte. 35 Tuchppa canu

SAN MARCOS15 tse na, de biynini c quini re ana, acca ra c: Liyuruhu, Elas b rullutsa. 36 Lniana biga t ttu nna bedibth ttu esponja lani vinagre, bedua t na lo ttu yi na b ne ye, nna r: Licuda, inna riu canchu illani profeta Elas para echda bi . 37 Lniana idtsa ts guretsi yaa Jess nna gttie. 38 Lniata nna bireda lri rriani nu da le tmplua nna chuppa llan uccu dsdeba qquiar hstaba re por milagro qui Tata Dios. 39 Capitn nu du guardia frnteta lti t Jess lo curtsia, de biynini tiia idtsa gunne Jess ntesca gattie nna, acca r: Hualigani quini nubeyu nna n ini Tata Dios. 40 Idittu tb de na nna tse hu tuchppa ca niula huenna. Entre ca niula nna ltsi hu Mara Magdalena, hua Salom, hua Mara nna qui Josa bettsi Jacobo nu cca nu cutia nna. 41 Ca niula nna tan hu c Jess loti gurnie Galilea nna beni hu c ne servir. Tse hu itseru ad ca niula canu beni c ne acompaar hsta Jerusaln. 42 Ts lnia nna runi ca enne judua preparar para ts dilatsi qu, acca mruta da rll lnia nna 43 bitsina Jos enne Arimata. Uccua bi ttu enne principal entre iyaba canu rigubia le Junta Suprema qui ca enne judua. Lbi nna gulda hu bi llani la rigubia qui Tata Dios le ytsiloyu. Lani valor ni guta bi lti dua gobernador Pilatua nna gunba bi cuerpo qui Jess. 44 Pilatua nna yala uccua latsi de biynini quini gtt ch

SAN MARCOS15 , 16 Jess. Beyi t nu n capitan nna gunba ttsa na canchu l chi gtte. 45 De chi uccua ts Pilatua saber por nu ra capitan na, beti permiso lani Josa quini di bi cuerpo qui Jess. 46 Josa nna hui bi ttu sbana tsni nna bechda t bi cuerpo qui Jess nna betbi t bi e sbana. Gutxa t bi cuerpo qui Jess le ttu b nu bedua bi le ttu yyat. Lniana bettsga t bi ttu yya xeni ts rua ba. 47 Mara Magdalena, hua Mara nna qui Jos nna, bilni cabi lugar lti gutixa cabi cuerpo qui Jess.  Gutt diba ts sbadu nna, lniana Mara Magdalna lani Saloma hua Mara nna qui Jacbua nna hui cabi ungento nu rila ix para tsa cabi rua ba nna gudua cabi cuerpo qui Jess. 2 Dla tni primero ts qui semna hua cabi lo ba nna bitsina cabi na ch gullani tan bitsa. 3 Ra t luetsi cabi: N gn c yya xeni nu yya ra ba para quini cc ga riu. 4 De bitsina cabi na nna gunna ts cabi nna bilni cabi quini yya nna chi bitu rua ba. 5 De guta cabi le ba nna bilni cabi ttu nneyu re bi lado bni, tbi bi ttu lri tn n nna tsttsi tni nna, yala biqula latsi cabi. 6 Lbi nna ra bi ca niula: Bittu gtsini le, hua yb quini reyla le Jess enne Nazaret enne btti c lo curtsia. Chi beythe de lo luti, lanru t n. Litaruhu inna le lti gutxa c ne. 7 Acca ltsa nna ligts Pedrua hua ad ca discpulo quia nna, ligtsi cabi quini tse Galilea, na b etts iyaba li e tba chi re le.

92 niula nna bed cabi quthani de lo ba nna, bittin cabi de tntua gutsini cabi. Lan nua b lani cabi titsa lo nda de tntua la rtsilatsi. 9 Bitola de beytha Jess de lo luti dla primero ts qui semna nna, primrute Mara Magdalna bilni bi e, niula nu bebqquie gtsi ca espritu malo lo losto bi. 10 Lbi nna hua bi taquixani bi ca enne gurni lani a. Lcabi nna yala triste ccuan latsi cabi nna ribetsi cabi. 11 De biynini cabi quini Mara nna bilni bi Jess quini chi beyaccabnie, pero lab hualatsi cabi qu. 12 Bitola nna de yu chppa cabi neda dia cabi para yetsi qui cabi nna bilni cabi Jess, pero lab bedcca tn cabi e. 13 Hua ta cabi taquixani cabi ad ca discpulu, pero nhua lab hualatsi cabi. 14 Bitiani nna bilni propio gani tsinia ca discpulu Jess loti uni cabi lo ma. Gutlle cabi porquini lab fe t qui cabi nna yala duro uccua losto cabi, porquini lab hua t latsi cabi qui ca enne gutixa quini chi bilni cabi e de chi beythe de lo luti. 15 Lniana re cabi: Ltsa itiani le ytsiloyu, lquixani iyiani ca enne ca titsa nu rulue tiia modo ll c. 16 Nua diba tsalatsi nna cc bautizar nna, l nna ll. Pero nu lab tsalatsi nna nitti b. 17 Canu tsalatsi nna th hu c la huacca de iabara para quini lani nombre quia nna ebqquia c fuera ca espritu malo, hua nne c attu te ca titsa; 18 hua canchu gudxu c ca bll nna lab bia thacca

8Ca

16

93 c, nihua canchu ya c bia tna chixi veneno nna pues lab bia ccni c, hua canchu chi gutsia n qu iqquia ca enne rani nna eyacca ta latsi qu. 19 Beyacca diba gunni Seor Jess cabi, lniana beyppie iabara nna, grie lado n bni qui Tata Dios. 20 Bed t cabi

SAN MARCOS16 na nna hua cabi it lettia tan huequixani ca enne tiia modo ll c. Laa msmuba Seor nna benie cabi cualni, acca beluen quini t la huacca qui cabi de iabara, prueba de quini ca titsa nu gutixaa caba nna n titsa lgani. uccua.

CA TITSA TSE NU CCA QUI JESUCRISTUA NU BEDIA SAN LUCAS


El Santo Evangelio Segn

SAN LUCAS

 Nuetse ca enne chi beni cabi duella gudia cabi en orden historia qui ca cosa nu hualigani uccua entre riu, 2 titan chi nabiani riu por medio de predicacin qui ca enne bilani ca cos dsdeba gudulo uccua c. 3 hua inte, bitola de chi uccua tsa saber acerca de iyaba ca cos tiia uccua loti gudulo c, acca ru hu ltsaa gdia ya c en orden ba para lu estimado Tefilo, 4 para quini gunibi ts lu nu n lgani sobre de nu chi beluni c lu. 5 Loti uccua Herodes rey le distrito nu l Judea nna, gdua ttu sacerdote le grupo qui Abias l bi Zacaras. Niula qui ba nna l bi Elisabet, dtia hu bi dsdeba le familia qui Aarn enne uccua sacerdote primrute tiempo antigua. 6 Chuppa ta cabi nna yala xani gutse cabi lani Tata Dios, gutua cabi iyaba ca mandamiento que nna lab bia mal beni cabi. 7 Pero lan ini cabi uccua, porquini

Elisabet nna uccua bi niula huts. Chuppa ta cabi nna chi n cabi enne gla. 8 Ttu vuelta nna de glla ldi grupo qui Zacaras para guni cabi tsina nu runi ttu sacerdote tiempo lnia para guni cabi Tata Dios servir; 9 ta n b costumbre qui ca sacerdtea nna glla hu Zacaras ga bi le templo qui Seor para gudyi bi ta ttu cosa nu n yl. 10 Iyaba ca enne tse nna gulda c fuera nna beni c oracin mintraste ralla yl. 11 Lniana de repente ta gdu ttu ngel enne guthella Seor rua lo Zacaras lado bni qui altar lti ralla yl. 12 Zacarias nna bil bni bi ngelia, gl gn tsa bi ccuan bi de tntua gutsini bi. 13 Pero ngelia nna re bi: Zacaras, bittu gtsini lu. Chi biynini Tata Dios oracin qui lu, acca niula qui lu Elisabet nna gditsina bi ttu nt, quixa lu l bi Juan. 14 Yala la redacca latsi gtani lu, hua canchu chi galia

94

95 bi nna enne tsen nna edacca huni c, 15 porquini cc bi enne eni para lani Tata Dios. Lab ya bi vino nihua bia licor ni nna. Sino Espritu Santo nna the lani bi dsdeba ntescala galia bi. 16 hua por medio de lbi nna, nuetse ca enne Israel eyeqquia c lani Seor enne n Dios qui qu. 17 ini lu Juan nna tsa bi lani laa msmuba espritu de la huacca nu guta qui Elas para gtsee ts bi ca tta lani ca ini qu, hua para quini canu cabezudo nna guthete c guni c nu n ts rua lo Tata Dios. Ana modo nna guni bi preparar ttu yetsi para guni c recibir Seor enne llani bitola. 18 Zacaras nna ra t bi ngelia: Tiani modo tsaltsaa nui nii, porquini inte nna chi n enne gla, hua niula quyaa nna yala chi dia ida qu. 19 Becbi ngelia nna ra bi: Inte n Gabriel, runia servir Tata Dios. Le nna guthellee inte para quini nna lani lu nna quixania lu ca noticia ts. 20 Pero annana eyna lu mudo labiru cca inne lu hstana iyu ts quini cc ca cos, porquini lab hualatsi lu ca titsa quyi, pero huiyu b ts n quini cc cumplir nu chi gutixania lu. 21 Ca enne ytsi nna tse b c fuera ribda c Zacaras, yala ne uccuani c porquini rits b bi le templua. 22 De beria bi nna labiru uccua inne bi lani c, acca gutelni c quini bilani bi nua ttu ngel le templua. Gunne tn Zacaras c puro lani sea ba, puesto quini beyna bi mudo. 23 Beda diba ts nu n quini guni Zacaras servir le templua nna, acca beyya

SAN LUCAS1 bi para litsi bi. 24 Bitola de lnia nna gutebni niula qui ba quini n bi huatsa to, acca gdua bi le yu por gayu bi nna ra bi: 25 Por fin nna beni Seor Dios permitir nui lani inte, para quini btturu quiniyu ca enne inte. 26 Cca xuppa bia nna guthella Tata Dios ngel Gabriel le regin qui Galilea hsta ttu yetsi l Nazaret, 27 lti dua ttu niula ch nbabni ttu nneyu bi l bi Jos. Josa nna dtia bi dsdeba le familia qui David enne uccua rey. Niula nna l bi Mara. 28 Guta t ngelia lti dua Mara nna benie bi saludar nna re bi: Yala icarub lu, porquini Seor Dios nna de lani lu hua ad bendecir chi runie lu de lo iyaba ca niula. 29 Pero Mara de bilni bi ngelia nna uccua b latsi bi por titsa quia, acca uccuani bi: Biadi lo acca beni enni inte saludar . 30 Lniana ra t ngelia bi: Mara, bittu gtsini lu, porquini chi gppa lu favor rua lo Tata Dios. 31 Acca hu lu ttu nt nna; canchu chi itsnee nna quixa lu le JESUS. 32 Le nna que enne eni porquini ne ini Tata Dios Tsna enne rigubia lo iyate nna gunie quini que rey ta ta tata quie David enne gdua tiempo antigua. 33 Le nna cubie nacin qui ca enne Israel tulid ta, hua la rigubia que nna nunca lab llua latsi. 34 Lniana ra t Mara ngelia: Tiani modo cc nui nii, porquini lab chi nabia te nneyu. 35 Angelia nna ra te bi: Espritu Santo nna chdie sobre lu nna llani la huacca qui Tata Dios enne dua iabara, tia ttu ula lti dua lu; acca enne galia nna que

SAN LUCAS1 para Tata Dios nna gata le ini Tata Dios. 36 hua pariente qui lu Elisabet enne reya c niula hutsa nna, chi dia para xuppa bi n bi huatsa to msquiba chi n bi enne gla. 37 Porquini lab bia t nu n tbi para lani Tata Dios. 38 Lniana ra t Mara: N ba dua para cc huenitsna qui Seor Dios, cc b lani inte segn b nu ra cuilu. Lniana beda ngelia rua lo bi. 39 Bitola nna biria Mara na hua ch bi le ttu yetsi nu gan le ca iya t qui distrito nu l Judea. 40 Guta t bi litsi Zacaras nna beni bi Elisabet saludar. 41 Timpua de biynini Elisabet saludo qui Mara nna, huatsa to n ba nna bitsini le bi por la redacca latsi. Lniana Elisabet, de beni bi recibir lahuacca qui Espritu Santo nna, 42 gunne bi idtsa nna ra bi Mara: De lo iyaba ca niula nna adila bendecir beni Seor lu hua huatsa to n l. 43 Tiani modo acca rd tanto favor hasta quini lu nna qui enne gunna salvacin quia nna tanlle lu inte. 44 Porquini beni diba lu inte saludar nna, huatsa to n y nna bitsini bi la. 45 Icarub lu porquini ralatsi lu; porquini huacca cumplir nu chi ra Seor Dios qui rua. 46 Lniana gunne Mara nna ra bi: Lani itute ltsaa rudliania Seor, 47 hua tanto la redacca latsi t lo lstua, porquini le nna ne Dios enne gunna salvacin quia. 48 Chi gulqquie inte cuenta para gunia servir rua le, msquiba lab daccaa.

96 hua dsdeba anna iyaba ca enne nna g c inte: Icarub lu. 49 Porquini Tata Dios enne t itute lahuacca que nna, chi benie ca cosa nitse para inte, yala santo n nombre que. 50 Tulidni t la retalatsi que para lani iyaba canu runi tina nu calatsie. 51 Ca cosa nu chi benie nna ruluen quini yala lahuacca t que. Gtue lahuacca qui canu yala rebatta, benie c vencer. 52 Gtue la huacca qui canu rigubia nna bete te la dliani qui ca enne nlatsi. 53 Canu ritni nna guthellee la ts qui qu, hsta quini labiru bia reytsani c. Pero canu rico nna, de una vez ten bequtsie n qu. 54 Benie riu cualani porquini n riu yetsi que Israel para guni riu e servir nna lab betu la retalatsi que lani riu, 55 Ta nu benie prometer lani ca ta tta qui rua, dsdeba lani Abraham, hua lani iyaba ca descendencia qui bi tulidni. 56 Gudua t Mara lani Elisabet tt tsunna bi tig. Bitola nna beyqquia bi litsi bi. 57 Biyu b ts n quini itsina huatsa to qui Elisabet nna beditsna t bi ttu nubeyu to qui bi. 58 De bina ca vecnu hua ca pariente qui Elisabet quini beni Tata Dios bi bendecir lani ttu

97 nubeyu to, yala bedacca latsi qu nna hua c litsi bi. 59 De uccuani hutsa xunu ubitsa nna hua cabi para cc hutsa circuncidar de beni cabi presentar lani Tata Dios. Uccua latsi cab gata la hutsa Zacaras tba l tta qui ba. 60 Pero Elisabet nna qui hutsa nna ra bi: Ala , sino Juan la gata l. 61 Ra t c bi: Bianicca nii, lan pariente qui lu t l . 62 Lniana gunba titsa c tta qui hutsa lani sea bia calatsi bi gata l. 63 Gunba t bi ttu bereta nna bedia bi l: Juan t l. Iyaba c nna yala biquila latsi qu. 64 Lnia ta nna benne Zacaras nna gudulo bi bedliani bi Tata Dios. 65 Iyaba ca vecino qui ba nna yala biquila latsi qu. Lniana le ituba lugar iya t qui distrito nu l Judea gud titsa de iyaba nu uccua. 66 Iyaba canu bina nu uccua nna yala belaba latsi qu hua gunba titsa luetsi qu nna ra c: Ngani y huts que c. Ana ra c porquini Seor Dios nna hualigani benie hutsa bendecir. 67 Zacaras enne uccua tta qui hutsa nna gui bi lahuacca qui Espritu Santo nna gunne bi ca titsa nu beni Tata Dios latsi bi inne bi nna ra bi: 68 Bendito Seor Dios qui ca enne Israel, porquini chi due entre riu nu n riu yetsi que nna, chi bedile riu. 69 Chi guthllee ttu enne t lahuacca que para gudile riu nna de le familia qui siervo que David. 70 Ana benie prometer por nu gunne ca enne uccua profeta que dsdeba cha gutsa.

SAN LUCAS1 quini gudile riu latsi n ca contrario qui rua, hua latsi n iyaba canu ruyud c riu. 72 Ra hue quini xalatsie nu benie prometer lani ca ta tta qui rua porquini retalatsie cabi nna lab iullanie promesa lgani nu benie lani cabi. 73 Nui nna n titsa tsni nu gunne Tata Dios lani ta tta qui riu Abraham cha gutsa loti re 74 quini gudile riu latsi n ca contrario qui riu, para quini guni riu e servir sin la rtsilatsi, 75 Para quini tse riu rua le lani ttu losto nr de runi riu nu rulatsie itiani ca ts ccabni riu. 76 Lu nna nt quia, cc lu profeta para quixaa lu ca titsa qui Tata Dios enne dua iabara. Porquini yala la lu tsa para guni lu preparar ca nda para quini guni ca enne Seor recibir. 77 Ana modo nna quixani lu yetsi que titsa nu gunna salvacin qui qu, para quini eyunin latsie ca tulla qui qu. 78 Por tntuani la retalatsi qui Tata Dios lani riu nna, chi benie quini hun ttu ts cubi para riu. 79 Para quini canu tse le chulla, hua canu tse le ula qui lutia nna gudani rbani layani lo losto qu. hua
71 Re

SAN LUCAS1 , 2 chie riu lo nda lgani nu runna laeni. 80 Conforme dia ba Juan rieni bi nna guta hu ad fuerza espiritual qui bi. Gureni t bi fuera ytsi hsta quini biyu ts cca bi presentar lani ca enne Israel.  Tiempo lnia nna beni Augusto Csar orden quini ituba lti rigubia nna ichtha c censo. 2 Primer cnsu nna uccu loti Cirenio n gobernador qui nacin l Siria. 3 Iyaba ca ennia nna n quini eyya ttu ttu tsa c le yetsi qui qu para quini gute cuenta la qu. 4 Acca beria t Josa le yetsi Nazaret de Galilea nna beyya bi attu distritu huaya l Judea hsta ttu yetsi l Beln, laa msmuba yetsi lti bitsina David. Josa nna hua bi Beln porquini n b descendiente lgani qui David nna, 5 hua bi na para gute cuenta la bi. Mara enne ch nbabni bi para cc bi niula qui bi nna hua bi lani bi. Mara nna chi n bi huatsa to. 6 Le yetsi Beln b tse cab nna, glla tiempo nu n quini itsna huatsa to qui Mara. 7 Bitsina t ttu nubeyu to ini neru bi nna, betets t bi e lari nna gutxa bi e le ttu yu lti ro ca gna bia, porquini lab lugar t le yu posda para lcabi. 8 Tse t tuchppa ca pastor exa gab yetsi Beln, rappa c ca carnero qui cani de rla. 9 De repente ta nna bitsina ttu ngel por mandado qui Seor nna gdu bi lti tse cana. Layani qui Seor nna bednie talba lti tse cana nna yala gutsini c. 10 Angelia nna ra t

98 bi c: Bittu gtsini le, porquini annana quixania le ca titsa de la redacca latsi para iyaba ca enne: 11 Porquini annana le yetsi Beln mruani yetsi qui ta tta qui le David nna chi glia ttu nito enne que Salvador qui le nna ne CRISTO enne cubia lo iyate. 12 I modo nna etselni li e: Taxacca le nta tbie lri te le ttu yu lti ro ca gna bia. 13 De repente tab nna bitsina ad i mili ca ngel qui iabara lti du ngelia nna, bedliani cabi Tata Dios nna ra cabi: 14 La dliani para Tata Dios enne dua le abara, Para ytsiloyu nna voluntad ts nna laeni lo losto iyaba ca enne. 15 Bed b ca ngelia deyya cabi iabara nna, lniana ra luetsi ca pastor: Lya xatsnna hsta Beln para ilni riu nu uccua nu chi gutixani Seor riu. 16 Deyya t c quthani nna betselni c Mara nna Josa nna, nta nna te le ttu yu lti ro ca gna bia. 17 De bilani c hutsa nna gutixani c cabi ta chi ra ngelia nu cca qui hutsa. 18 Iyaba canu biynini nna biqula b latsi qu por nu ra ca pastor. 19 Mara nna yala belaba latsi bi nna tulidba bexa latsi bi ca cos. 20 Bed t ca pastor nna deyya c attu lti tse ca carnero qui cani nna bedliani c Tata Dios nna b c ne gracia por iyaba ca cosa nu chi biynini c nna bilni c nna, porquini uccua cumplir t tan gutixani ca ngelia c. 21 De uccuani hutsa xunu ubitsa nna, beni cabi e circuncidar

99 nna gutxa cabi le JESUS, tia chi ra ngelia ntescala hu Mara huatsa ta. 22 Mara nna Josa nna gulda cabi gut tiempo sealado tba gana escrito lo ley qui Moiss para cc cabi purificar de chi beditsna bi ttu huatsa to. Bitola nna hua cabi lani hutsa Jerusaln para guni cabi e dedicar lani Tata Dios, 23 tia gana b escrito lo ley qui Seor: Iybani ca nubeyu nru to nna n quini cc c ylatsi para guni c Seor servir. 24 hua hua cabi para guni cabi ofrecer nu beni Seor mandado lo ley que: chuppa ca tortolita o chuppa ca becha to. 25 Gdua t ttu nneyu le Jerusaln l bi Simen, tulidba beni bi nu rulatsi Tata Dios nna beni bi e adorar. Por i ida nna gulda bi llani enne gnn bendicin qui ca enne Israel. Lahuacca qui Espritu Santo nna gdue lani bi; 26 acca uccua bi saber quini lab gatti bi sin quini la il ni bi Cristo enne n quini ithlla Seor Dios. 27 Espritu Santo nna benie latsi Simen tsa bi le templua. Loti Josa nna Mara nna bitsina cabi lani Jess le templua para guni cabi e presentar segn nu n b costumbre nu ra lo ley, 28 gui t Simen nta nna gullni bi e nna bedliani bi Tata Dios nna ra bi: 29 Annana Seor, bedi b cuilu inte siervo qui cuilu porquini chi guta laeni quia de chi byu ts uccua cumplir titsa qui cuilu lani inte. 30 Porquini lani propio gani yyalua chi bil te Enne gudile intu.

SAN LUCAS2 cuilu e para iyianica enne. 32 Porquini n hue layani para ca enne qui ad ca nacitn. Por le nna thliani yetsi qui cuilu Israel. 33 Josa nna Mara nna biquila b latsi cabi por nu ra Simen qui huatsa to qui caba. 34 Simen nna gunba bi bendicin para lcabi lani Tata Dios. Lniana ra t bi nna qui hutsa: Huts nna ne destinado para quini nuetse ca enne Israel nitti c porquini lab tsalatsi qu; hua para quini ad c nna eyacca c arrepentir nna ll c. Le nna ne ttu seal nu guthlla Tata Dios atsini nuetse ca enne inne c mal cntre; 35 modo nna telini iyaba nu rulaba latsi ttu ttu ca enne. Nui nna cc ttu tristeza ta ttu espada nu tt latsi lo losto lu. 36 Gdua hu ttu niula na l bi Ana, ini Fanuel, dtia bi familia qui ta enne gla qui cabi Aser enne gdua cha guts. Enne l Ana nna gutixa hu bi ca titsa qui Tata Dios. Yala enne gla chi n bi. De uccua bi cutia nna bettsa glan bi, pero gtsi ida teruba guua cabi nna gtt tsl ba. 37 Ochenta y cuatro dani bi, hua ituba tiempo de n bi vida nna tulidba hua bi templua nna beni bi Tata Dios adorar rla rtsn nna gutua bi lab gut bi nna, yala enne de oracin uccua bi. 38 Mruani hra bitsina bi le templua nna yala gracia b bi Tata Dios nna gunne bi qui nu cca qui nta lani iyaba canu ribeda hu c llani enne gudile iyaba ca enne Jerusaln.

31 Guthlla

SAN LUCAS2 , 3 lani Mara nna beni diba cabi cumplir iyaba nu ra lo ley qui Seor nna beyeqquia cabi yetsi qui cabi Nazaret regin qui Galilea. 40 Conforme dia ba hutsa rienie nna, guta hu ad lahuacca que, hua ylani la riyeni ts gutnie. Tata Dios nna yala uccuatsinie bi. 41 Ttu ttu dani nna hua Josa nna Mara nna ciudad Jerusaln para gutt cabi na fiesta l Pascua. 42 De uccuani Jess tsnu ida nna, hua cabi Jerusaln attu para gutt cabi fista ta n b costumbre qui cabi. 43 Gut b fista nna beda t cabi na. Hutsa nna beyna be Jerusaln, pero Josa nna nna quia nna lab gutbeni cabi. 44 Rulaba t latsi cabi quini ltsie ca enne tse. De chi guda cabi ttu ts nna gudulo cabi beyla cabi e entre ca pariente qui caba nna hua entre ad canu nabiani cabi. 45 Pero lab betselni cabi e, acca beyqquia cabi Jerusaln nna beyla cabi e. 46 Gutt diba tsunna ubitsa gutse cabi hueyla Jess nna, betselni cabi e le templua, rie lhui ca maestro nu nabia tsgani itbani nu ra lo ley, rud nguee qui qu nna gunba titsa hue c nna. 47 Iyaba canu biynini nu re nna yala biquila latsi qu de tntua la riyeni ts t que, hua de tntua ts becbinie c. 48 Bil bni Josa nna Mara nna yala uccua latsi cabi. Acca nna quia nna ra bi e: nia, bianicca bethcca lu intu nii. Tata qui l nna inte nna yala lani la rehuin latsi chi beyla tu lu. 49 Jess nna re cabi: Bianicca beyla le inte nii. Ts la y hu le

100 quini lo tsina qui Tata qua nna t quini th c. 50 Pero lcabi nna lab gutelni cabi bia nu re cabi. 51 Lniana deyya te lani cabi nna betsina cabi le yetsi Nazaret. Yala obediente benie seguir lani cabi. Nna quia nna liu losto ba bi yala belaba latsi bi iyaba ca cos. 52 Jess nna conforme rieni be nna rata hu ad la riyeni ts que, hua Tata Dios nna yala guyu latsie nu benie; hua iyaba ca enne nna beni c ne estimar.  De uccua tsnu ida rigubia Tiberio Csar itbani ytsiloyua, loti Poncio Pilatua nna uccu gobernador qui Judea, Herodes nna uccua t gobernador qui Galilea. Bettsi Felipe nna uccua t gobernador qui Iturea hua distrito nu l Traconite nna. Lisanias nna uccu gobernador qui regin nu l Abilinia. 2 Ans lani Caifs nna uccua c huexna qui ca sacerdtea. Lniana gureni Juan ini Zacaras fuera ca yetsi nna, gutel tsn bi mensaje nu uccua latsi Tata Dios quixa bi. 3 Acca hua t Juan itbani regin lutta y Jordn nna gutixani bi ca enne quini dni c eyacca c arrepentir lani Tata Dios para quini eyunien latsie ca tulla qui qu nna cc t c bautizar. 4 Ana uccua cumplir nu gana escrito lo libro nu bedia Isaas enne uccua profeta nna ra bi: Ryeni ttu enne fuera yetsi nna ra bi: Ltse leda porquini chi da Seor; Liutha l ca nda qui la labni qui le para le. 5 Iyaba ca lith nna tsa c. Iyaba ca iya nna ca lttsa nna xxa c.

39Josa

101 Ca nda culla nna el c. Ca nda tabi nna lappatsni eyacca c. 6 Iyaba ca enne nna ilni c salvacin nu runna Tata Dios. 7 Ca enne tse nna biria t c para cc c bautizar, acca Juan nna ra bi c: Yala maoso n le ta ca bll. Nuni r le quini huaccani le ucuttani le la tsalatsi qui Tata Dios nu ch dala c. 8 Liulue lani ca hecho ts qui le canchu l hualigani chi beyacca le arrepentir. Ala ch gutsia la le pretexto nna na le: N tu descendiente qui ta tta qui tu Abraham acca yala enne ts chi n tu. Pero inte nna nia le quini hsta ca yya anta n nna huaccani Tata Dios gunie quini eyacca c ini Abraham. 9 hua chi du leda ytt para chu ca yaga dsdeba ll qu; hua iyaba ca y nu lab runna fruto ts nna ch c tsa c lo yi. 10 Ca enne nna gunba titsa t c bi nna ra c: Biala dni tu guni tu c. 11 Becbi Juan nna ra bi c: Nu t chuppa cue nna dni guti ttu qui nu lab t qu. hua nu t g nna d huni guti qui nu lab t g. 12 Bitsina tehu tuchppa canu ruquia qui impuesto para guni bi c bautizar nna ra c bi: Maestro, biani dni tu guni tu c. 13 Juan nna ra bi c: Bittu gutbia tel le guquia le ca enne, sino guni le de acuerdo nu ra lo ley qui gobierno. 14 Lniana tuchppa ca soldado nna gunba titsa hu c bi nna ra c: Intu ch na, biala dni tu guni tu nii. Ra te bi c: Bittu cani le ca enne bia t qui qu, nihua la gniatsn le c nna g le c quini guni le c

SAN LUCAS3 castigar canchu lab gunna c bia qui le mquiba lab bia beni c; sino leyna t conforme lani nu ra le. 15 Iyiani ca nnia nna tse ba c ribda c nna yala rulaba latsi qu canchu xiaba Juan nna n bi Cristo enne n quini ta le ytsiloyu. 16 Acca becbi Juan nna ra bi c: Inte nna hualigani runia le bautizar lani inda, pero d attu enne t ad lahuacca que tchu inte, le nna gunie le bautizar lani Espritu Santo nna lahuacca ta fuego nna; acca ndirubani la dccaa para ithts correa qui ca guarachu yu ne. 17 hua dne pala para gthe ua nu re lo tsin que; uaxtla nna gunie na seguro le yu, pero ttbua nna gudllee na lo yi lti nunca lab eyl. 18 Lni ca ensenza hua lani itseru ad ca consejo nna gutixaa bi ca titsa de lalabni lani ca enne ytsi. 19 Lniana gutlla Juan gobernador Herodes porquini gui Herodas niula qui bettsi Felpea para cc niula qu, hua por iyaba ad ca mal nu beni nna. 20 Lniana bedni tel Herodes attu mal nu beni nna: bedll Juan litsi yy. 21 Antesca cca ana nna, loti runi Juan bautizar iyaba ca nnia nna, hua Jess nna uccua hue bautizar. Mintraste runie oracin nna biylia iabara. 22 Lniana biln huadi Espritu Santo ta ttu becha to nna bitsinee iqquia Jess. Biyeni ten tsi ttu enne gunne de iabara nna re: Lu n lu nia, yala catsi te lu; por lu nna yala la redacca latsi t quia.

SAN LUCAS3 , 4 tsi rua ida tgani Jess nna, gudulue benie tsina nu de gunie. Ca enne ra c quini Jess nna ne ini Jos. Josa nna ini El. 24 El, ini Matat. Matat, ini Lev. Lev, ini Melqu. Melqu, ini Janai. Janai, ini Jos, 25 Jos, ini Matatas. Matatas, ini Ams. Ams, ini Nahum. Nahum, ini Esli. Esli, ini Naga. 26 Naga, ini Maat. Maat, ini Matatas. Matatas, ini Semei. Semei, ini Josec. Josec, ini Jud. 27 Jud, ini Joann. Joann, ini Resa. Resa, ini Zorobabel. Zorobabel, ini Salatiel. Salatiel, ini Ner. 28 Ner, ini Melj. Melj, ini Abd. Abd, ini Cosam. Cosam, ini Elmadam. Elmadam, ini Er. 29 Er, ini Josu. Josu, ini Eliezer. Eliezer, ini Jorim. Jorim, ini Matat. 30 Matat, ini Lev. Lev, ini Simen. Simen, ini Jud. Jud, ini Jos. Jos, ini Jonn. Jonn, ini Eliaquim. 31 Eliaquim, ini Melea. Melea, ini Mainn. Mainn, ini Matata. Matata, ini Natn. 32 Natn, ini Davd. Davd, ini Isa. Isa, ini Obed. Obed, ini Booz. Booz, ini Salmn. Salmn, ini Naasn. 33 Naasn ini Amidadab. Amidadab, ini Aram. Aram, ini Esrom. Esrom, ini Fares. Fares, ini Jud. 34 Jud, ini Jacob. Jacob, ini Isaac. Isaac, ini Abraham. Abraham, ini Tar. Tar, ini Nacor. 35 Nacor ini Seruc. Seruc, ini Ragau. Ragau, ini Peleg. Peleg, ini Heber. Heber, ini Sala. 36 Sala ini Cainn. Cainn, ini Arfajad. Arfajad, ini Sem. Sem, ini No. No, ini Lamec. 37 Lamec, ini

102 Matusal. Matusal, ini Enoc. Enoc, ini Jared. Jared, ini Mahalaleel. 38 Mahalaleel, ini Cainn. Cainn, ini Ens. Ens, ini Set. Set, ini Adn enne uccua ini Tata Dios.  Jess nna benie recibir itute lahuacca qui Espritu Santo nna bedee y Jordn. Lniana por medio de Espritu nna hue idittu la lti lan enne t. 2 Na nna gdue chua ubitsa nna chua yl nna, beni t numalua ne prueba canchu hua rialni gunie nu calatsi. Lab bia gute, gutt diba chua ubitsa nna gutnie. 3 Lniana ra t numalua ne: Canchu hualigani n lu ini Tata Dios nna, gtsi yya t n quini eyacc ettaxtla. 4 Becbi Jess nna re na: Escrtuba gana quini ala tsua teruba lani ettaxtla ccabanin ca enne, sino hua lani iybani ca titsa qui Tata Dios. 5 Guche t numalua ne lo ttu iya eni tsni; ttu tsastit n nna beluni ne itiani ytsiloyu nna, 6 r ne: Latsi n b lu gunna itute lahuacca nna itute riqueza qui ca nacin n, porquini qub n c hua gut ya c lani nua b caltsaa. 7 Canchu gudu teruba ibi lu rua lua nna, entonces iyiani ca nui nna quba lu cc c. 8 Becbi Jess nna re na: Becutta rua lua Satans, porquini Tata Dios nna re lo Escritura: Beni adorar ttu teruba Seor Dios qui lu, hua l terube guni lu servir. 9 Lniana numalua nna guche t ne le Jerusaln nna bedu ne iqquia torre qui templua nna ra t ne: Canchu hualigani n lu ini Tata Dios nna bittsa tsanna de n para loyu

23Tt

103 nna, 10 porquini escrtuba gana quini: Tata Dios nna ithllee ca ngel que para hu c lu cuidado. 11 Ra hu lo Escritura quini: Ca ngel nna gudxu c lu lo n qu para quini la itsina na lu lo yya nna ccad qui lu. 12 Becbi Jess nna re na: Gana hu escrito lti ra quini: Bittu guni lu tentar Tata Dios qui lu. 13 Lniana labiru betselni numalua tiia modo cu Jess prueba, acca becutta sab rua le. 14 Bitola nna beyeqquia Jess para Galilea lani lahuacca qui Espritu Santo. Guda t titsa que itbani regin qui na nna tiia ieni n lahuacca que. 15 Gutixe titsa qui Tata Dios le ca sinagoga lti retuppa ca enne Israel. Iyaba c nna bedliani c ne. 16 Jess nna betsinee Nazaret lti bieni a. Tba n b costumbre quia nna guta te le sinagoga ttu ts redi latsi ca enne Israel nna guduli te para gllee Escritura. 17 B t c ne libro nu bedia Isaas enne uccua profeta qui Tata Dios nna guthlia be librua nna taxqquee lugar lti ra: 18 Espritu enne guthella Seor Dios nna runne lahuacca quia, porquini chi benie inte nombrar para quxaa ca titsa ts cubi lani ca enne pobre. Chi guthllee inte para gti laeni lo losto canu tse lani la rehuin latsi, para guynia quini hua t libertad para ca preso, hua para quini ca ciego nna ilni c nna gudila canu ridccatsi.

SAN LUCAS4 para quixaa quini chi gllani ts reta latsi Seor ca enne. 20 Lniana betbi Jess ttsia nna bete te na lani nu gana encargado qui na nna beb tene. Iyaba canu tse le sinagga nna betsia tstts ba lo qu ne. 21 Gudulo te gunnie nna re c: Annana chi uccua cumplir nu chi biynini le gana escrito. 22 Iyaba c nna yala biqula latsi qu por ca titsa tsgani gutixe, acca ra c: Ts lahua lbi nu ini Jos c. 23 Jess nna re: Segruni nna g le inte dchu: Lu mdico, beyni laa lba; iyaba nu bina tu beni lu le yetsi Capernaum nna, beni hu c ltsi lu. 24 Beni ba Jess seguir nna re: Hualigani te riquixania le quini ndi ttu profeta nna lab ruyu ts c na lts. 25 hua nia le quini hualigani gutse ietse ca niula viuda entre ca enne Israel tiempo qui Elas enne uccua profeta loti lab uccua iyya por tsunna ida xuppa bi nna uccua ttu bina fuerte le ituba lugar na. 26 Pero Tata Dios nna lab guthellee Elas lani nua ttu ca enne Israel para gudila bi c bina, sino lteruba lani ttu niula viuda le yetsi Sarepta regin qui Sidn. 27 hua gutse ietse canu huni yetsu yts entre ca enne Israel tiempo qui Eliseo enne uccua profeta, pero ni ttu c lab beyni bi, sino lteruba Naamn enne attu nacin huaya l Siria. 28 Biyeni bni canu tse le sinagga ca ttsi nna bitsalni c. 29 Gduli ch c nna gulqquia c ne yetsi nna guche c ne rua bllaa qui iya lti re ytsi

19 hua

SAN LUCAS4 , 5 para uqunnia c ne lo yyata. 30 Pero lab birialni c gtt c ne porquini le nna bette lahui qu nna dyyee. 31 Betsina t Jess le yetsi Capernaum regin qui Galilea. Gutixanie c enseanza nu cca qui Tata Dios ca ts redi latsi qu. 32 Yala biquila latsi qu de biynini c ca enseanza que porquini gnnie lani poder de iabara. 33 Le sinagga nna re ttu nubeyu cca padecer por ttu espritu malo. De repente ta yala idtsa guretsiy nna, 34 r: Bella intu, biani t qui lu lani intu acca d lu, Jess enne Nazaret. Ts da ch lu para gulla lu latsi tu acca. Hua nabia ba te lu, n lu Enne Santo guthlla Tata Dios. 35 Guttsa t Jess na re na: Bthia ra lu nna beria lo losto nubyu. De ra Jess ana nna, lniana bedlla ch nubyua loyu rua lo iyaba canu tse na nna beria t lo lostu, pero bttu bia gucca nubyua. 36 Iyaba c nna uccua yaba latsi qu tse c nna ra luetsi qu; Biagani titsa n nui acca tanto lani lahuacca nna valor nna runi mandado ca espritu malo quini rtsee latsi qu ca enne. 37 Lniana itbani lettia nna guda titsa nu cca qui Jess. 38 Gduli t Jess nna berie le sinagga, bitsina be litsi Simn. Suegra qui Simn nna t yibllan ll. Guttayni c ne quini eynie na. 39 Biychu t Jess rua lo niulaa nna guttsee lla. Lniana beyacca ch latsi nna luguta beyath nna beni cabi servir. 40 Benia b btsa nna tahua c rua lo Jess iyaba canu rani bia

104 tediba itsahue n. Le nna betsia ne iqquia ttu ttu tsa canu rnia nna beyacca ta latsi qu. 41 hua ietse ca enne beria ca espritu malo lo losto qu, yala ribtsi yani c nna ra c Jess: Lu n lu ini Tata Dios. Pero le nna guttsee c, nihua lab bellee c inne c ad, porquini hua y b c quini le Ennia Cristua. 42 Attu yuu dla nna biria Jess hue ttu lugar ylatsi. Ca enne nna biria tehu c reyla c ne. Bitsina b c lti rie nna guttayni c ne quini btturu tse gaa. 43 Pero le nna re c: Nduella quini ad ca yetsi nna guna hu c mensaje nu cca qui la rigubia qui Tata Dios, porquini para nui l chi guthllee inte. 44 Beni te predicar le ca sinagoga qui ituba regin qui Galilea.  Ttu vuelta nna du Jess rua indat qui Genesaret, bitppa t enne tsen rua le hsta quini chi ruquini c ne para gud naga qu titsa qui Tata Dios. 2 Bil tnie chuppa ca barco to da c rua indata. De chi beydi ca enne yu le ca brcu nna tse t c hui ca exxa nu rudxu n c bll. 3 Guta t Jess le ttu brcu nna. Brcu nna uccu qui Simn. Jess nna gutnanie Simn favor quini gutsga bi brcu ti t t le inda. Gure tene nna gutixanie ca enne tsi titsa qui Tata Dios dsdeba le brcu. 4 Beyacca diba gunnie nna re Simn: Betsga brcu lahui ind l nna liudlla ca exx para gudxu le bll. 5 Becbi t Simn nna ra bi e: Maestro, bet l ba gutse

105 tu chi betsanni tu, ni tt blla nii gudxu tu; pero de acuerdo lani titsa qui cuilu nna, gudllaa exx. 6 De beni cabi nu rea nna bedxu cabi ttu cantidad nin blla hsta quini chi reyatsin xxaa. 7 Lniana lani sea ba guti cabi ca compa qui cabi yu le attu brcu para quini tsa c cualani cabi. Bitsina c nna beditsa c chuppa ta ca brcu hsta quini tit ta la bintsi c por tntua la di qui ca blla. 8 De bilni Simn Pedrua nu uccua nna, bedu ibi bi rua lo Jess nna ra t bi e: Adilatsa betsee latsi cuilu inte, Seor, porquini yala nu tulla n. 9 Ana ra Pedrua porquini guta ttu la rtsilatsi lo losto bi, hua iyaba canu tse lani ba, por nu uccua. 10 Ana tehu gucca Jacbua nna Juan nna ca ini Zebedua, porquini gutse cabi jntub lani Pedrua. Jess nna re Simn Pedrua: Bittu gtsini lu. Dsdeba annana, ca enne la guni le pescar. 11 Betsina b cabi lani ca brcu rua ybitsi nna, bethna ta cabi iybani nna den t cabi e. 12 Loti re Jess le ttu yetsi nna bitsina ttu nubeyu itiani rani yetsu yts. De bilni Jess nna bedub rua le bedtta l loyu nna guttayuni ne nna r: Senor, canchu calatsi cuilu nna huaccani cuilu eyuni lu inte. 13 Lniana beca t ne belppee na ra te: Huacca ltsaa, beycca nr. Lniata nna betua ch itsahue qui ni. 14 Le nna benie na recomendar quini n ttu tehu nua quixani nna ra le na: Hua rua lo sacerdtea para quini ilni

SAN LUCAS5 bi lu, bete t ofrenda qui lu ta nu beni Moiss mandado, muestra de quini chi beyacca lu nr, para quini cce latsi qu. 15 Pero adila uccua ca enne saber nu cca qui Jess, hsta quini ca enne etse betppa para gud naga qu que hua para eyunie c de iyaba ca itsahue qui qu. 16 Pero le nna hua be ca lugar ylatsi, benie oracin. 17 Ttu ts nna re Jess ruquixanie ca enne ca enseanza nu cca qui Tata Dios. Na nnu a hu canu gulni religin nu l Fariseo, hua ca maestro canu nabia tsgani nu ra lo ley qui cani. Lac nna da c de iyaba ca yetsi to qui ituba regin qui Galilea nna Judea nna Jerusaln nna. Bilni c quini Jess nna reyunie ca enne por lahuacca qui Tata Dios lani e. 18 Bitsina t tuchppa ca enne nni c ttu nubeyu t lo ttu ta rni parlisis, ndirubani la cca tt. Beyla c gaa la tt c para ga c le yu nna quixa c na rua lo Jess. 19 Pero de tntua ca enne tse nna, lab betselni c gaa la ga c, acca huappi cha c iqquia yu la nna guthlia c na guchda c nu rnia tsatsela ta camilla qui ni tuliani lti du Jess le ya. 20 De bilni Jess quini yala fe t qui qu lani e nna re nu rnia: Lu nubeyu, chba beyunin ltsaa ca tulla qui lu. 21 Lniana ca maestro de la ley lani ca farisua nna gudulo c belaba latsi qu nna uccuani c: Bianicca rinne nubyu ca titsa nu n quini lteruba Tata Dios innie luetsi ca

SAN LUCAS5 , 6 ttsa nii. Nuni ccani gunttilu ca tulla qui ca enne canchu lahua tsua teruba Tata Dios c. 22 Pero Jess nna gutel tanie tiia n la rulbalatsi qui qu, acca re c: Biani la rulbalatsi n nua t lo losto le c. 23 Ts ad n b paa nubyu: Chi beyunin ltsaa ca tulla qui lu, o ts pa tel ya : Beyatha nna gda acca. 24 Pues annana gulunia le quini inte Nubeyu de iabara nna t lahuacca quia le ytsiloyu para eyunin ltsaa ca tulla. Lniana bellutsee nu rnia nna re na: Beyatha nna, bedi camilla qui l nna beyya litsi lu. 25 Nubeyu paralticu nna luegu tan beyatha ch rua lo ta iyaba canu tse na, bedi t camilla nu nnn c na tahua c na na nna, deyya t ltsi nna yala rudliani Tata Dios. 26 Iyaba c nna uccua yaba latsi qu nna bedliani hu c Tata Dios nna yala la rtsilatsi guta lo losto qu nna ra c: Annana chi bilni riu ca cosa nu dacca iqulan latsi riu. 27 Gut diba ca cos nna beria Jess na nna bilnie ttu nubeyu l Lev n empleado qui gobierno nna ri rua mea lti ra ca enne hua qui impuesto. Jess nna ra te na: Gut, tan inte. 28 Leva nna bethna ta iybani nna guduli t nna d lani Jess. 29 Lniana beni ttu banquete nitse para Jess le ltsi. Tse hu itsen canu ruquia qui impuesto, hua ad b ca enne a c lo ma lani cabi. 30 Ca maestro de la ley nna ca farisua nna yala bettsella c ca enne ruthteni Jess nna ra

106 c: Bianicca rya ro ba le lani canu ruquia qui impuesto hua lani ad canu fuera nii. 31 Becbi Jess nna re c: Canu bihua rani nna, pues bihua riqunani c mdico, sino lteruba canu rani. 32 Lab daya para gia ca enne ts sino canu tulla la para eyacca c arrepentir. 33 Lniana ra t c Jess: Bianicca ca discpulo qui Juan nna yala ayunar runi c, hua puro oracin b runi c, hua ca discpulo qui ca farisua nna. Atsini ca discpulo qui l nna gya ba nna go ba nna runi c. 34 Le nna re c: Ts g le canu tse tha quini gchia c la go c mintraste du ba nubeyu ruttsana lani c c. 35 Pero iyu ts quini tua nneyua lahui qu, lnial nna guni c ayunar. 36 hua gutixanie c attu comparacin nna re: Lan nua richu ttu pedazo vestido cubi para gu remiendo ttu vestido viejo. Canchu ana runi nna, ala rul richda nu cba sino hua pedazo lari nu gra nna lab retni lani nu viju. 37 Nhua lan nua rig vino cubi le bolsa viejo nu de yti, porquini cal ana runi nna, entonces ca bolsa yti nna itsu tel c nna illia vnu, hua ca bolsa yti nna labiru iu c. 38 Pero vino cubi nna ta le ca bolsa nu de yti cubi; modo nna tulappa b gchia bolsa yti lani vino cba. 39 hua nu riya vino viejo nna lab cathua latsi nu cubi, sino ina l: Bittu gunxia vino cubi porquini viju la nna adila tsa n.  Ttu ts sbado nna gut Jess lti t ua. Ca enne

107 ruthtenia nna hua dia canna b cabi guchccu cabi tuchppa ua nna gubi t cabi c lani n cabi nna gut cabi. 2 Tuchppa ca farisua nna ra t c cabi: Biecca runi le nu lab n quini guni ttu enne ts redi latsi riu nii. 3 Becbi Jess nna re c: Ts bihua nii gulla le lti riquixa bia beni rey David loti gutni ba, hua ad canu tse lani ba c. 4 Guta David le templo qui Tata Dios nna gui bi ca ettaxtla nu n ofrenda para Tata Dios nu lan nua dni g na sino lteruba ca sacerdtea. Gut bi nna bete hu bi gut canu tse lani ba. 5 Lniana re c: Cc le saber quini Nubeyu de iabara nna rigubie iyaba ca ts hua ts redi latsi riu. 6 Attu ts redi latsi ca enne judua nna guta Jess le sinagga nna gudulue gutixanie ca enne titsa qui Tata Dios. Na nna re t ttu nubeyu nu gubitsi yaba n bn. 7 Ca maestro de la ley nna ca farisua nna betsia tstts ba lo qu Jess canchu hueynie nu rnia ts sbado, para gappa c nda bia causa ni gutsia c que. 8 Pero le nna nabia bnie la rulaba latsi qui qu, acca ra te nubeyu nu rnia: Lu nna gduli nna gdu lhui la. L nna gduli ta nna gdu lhui. 9 Lniana Jess nna re c: Ttu cosa teruba inba ttsaa le: Segn nu ra lo ley qui Tata Dios nna, ts hua n quini guni riu nu na ts ca ts redi latsi riu, o ts guni la riu mal cc. Ts hua n quini gudila riu ttu enne de ca sufrimiento qu msquiba n ts redi latsi riu, o ts huella

SAN LUCAS6 ba riu gatti cc. 10 Lniana gnnee iyiani canu tse talbani na nna ra te nubyua: Blli n lu. L nna blli ta n, lniana ta viva beyacca ch n ni. 11 Lc nna yala bitsani c nna gunne t entre labc contra Jess nna abccaln guthcca c ne uccuani c. 12 Tiemplo lnia nna hua Jess lo ttu iya huni oracin. Ituba yla nna puro ta oracin b bnie bellutsee Tata Dios. 13 Huani b nna gutie ca enne ruthte quia nna becue tsnu cabi para ithllee cabi huenitsna qui Tata Dios, acca gutx hue l cabi apstol: 14 Simn enne gutixa hue la bi Pedro hua bettsi bi Andrs, hua Jacobo nna Juan nna, hua Felipe nna Bartolom nna, 15 Mateo nna Toms nna, Jacobo ini Alfeo nna, hua Simn enne l hu bi Zelote, 16 Judas bettsi Jacobo nna, hua Judas Iscariote nu n quini guti ne cuenta. 17 Beyadi b Jess lani cabi lo iya nna guldee lti n ttu lttsi lani ca discpulo quia. Tse hu ca enne tsen lani cabi porquini ca enne qui itbani Judea nna Jerusaln nna, hua ca enne da le chuppa ca yetsi Tiro nna Sidn nna anta c exa ba rua indat nna, hua c para iynini c qui Jess, hua para eyacca latsi qu de iyaba ca itsahue nu rani c. 18 hua canu cca padecer por ca espritu malo nna beyacca hu latsi qu. 19 Iyaba ca nnia nna beni c duella gulappa c Jess porquini yala lahuacca t lani le nna beyninie iyaba c.

SAN LUCAS6 t Jess ca discpulo quia nna re: Icarub lebi canu n pobre, porquini quba le n iyate nu runna Tata Dios enne rigubianie le. 21 Icarub lebi canu ritni anna, porquini huacca yelia ba le. Icarub lebi canu ribtsi, porquini bitola nna yala edccani latsi le. 22 Icarub lebi canchu chi guyud ca enne le nna cueqquia c le fuera nna guduad c le nna yala quiniyu c le tiatsi runi le nu n mal, porquini tan le Nubeyu de Yiaba. 23 Bittu ehuni le, sino adila edccani le porquini iabara la gata nu gunna Tata Dios qui le. Porquini hua bethacca c ta tta qui qu ca enne uccua profeta gutse tiempo antigua. 24 Pero icartsiru lebi canu n enne rico, porquini chi gutt tiempo de la redacca latsi qui le. 25 Icartsiru canu lab calits qui le anna, porquini hullani tiempo ubina qui le. Icartsiru canu rutsi anna, porquini yala lenini le nna gubtsi ba tse le bitola. 26 Icartsiru le canchu guni le permitir quini iyaba ca enne nna gudliani c le, porquini ca ta tta qui canu tse annana hua bedliani c ca profeta falso gutse ttu cuaa nu. 27 Pero lebi canu riynini nna nia le: Lictsini ca contrario qui le. Lgni ts lani canu ruyud c le. 28 Lnne ts qui canu rinne c mal contra le. Lgni oracin por canu richtha c mal contra le. 29 Nua tediba hu xga lu nna, beda t attu lado. Nua tediba calatsi th mata qui lu nna, bella tehu th camisa

108 qui l. 30 Nua tediba rinbani lu bia nna, bete tn . Nu th bia t qui lu nna, bittu enba lu . 31 Tiia ba rulatsi le quini guni ca enne lani le nna, hua lgni lani c. 32 Porquini canchu gppatsi le lteruba canu catsi bni c le nna, biani cosa tsni nua runi le c. Ts lahu hua runi ca enne malo c. 33 Canchu runi le ts lani lteruba canu runi hu ts lani le nna, biani cosa tsni nu runi le c. Porquini hsta ca enne malo nna hua runi c. 34 Canchu gutsa lu lani lteruba canu cathua latsi lu ota hu c lu nna, biani cosa tsni nua runi le c. Porquini ca enne malo nna rute sahu c lani ad canu runi mal para gudqquia hu c qui qu attu tsna hu. 35 Lebi nna dni le ctsini ca contrario qui le nna lgni ts lani c; ltesa c bia t qui le nna bittu cani le quini eyuni hu c le favor. Canchu guni le ana nna, entonces cc hu le ini Tata Dios enne dua iabara nna yala gudlianie le. Porquini le nna ne enne ts lani ca enne ingrato hua lani canu runi mal nna. 36 Acca lcca enne de la retalatsi tba Tata Dios qui la ne enne retalatsi. 37 Bittu guyu le laditsi qui ca enne, para quini Tata Dios nna la guni hue le juzgar. Bittu guni le ca enne condenar, para quini la guni Tata Dios le condenar. Leyunin latsi qui ca enne; Tata Dios nna eyunin latsie qui le. 38 Lte para ad ca enne; Tata Dios nna adila gnne qui le hsta ttu medida tsni nna guqunie

20Gunna

109 nna gudua thne nna gnne qui le. Porquini tiia ba gurxiba le gte le qui ca enne nna, hua orxibe gnne qui le. 39 Ra hue cabi attu enzeanza: Ts huaccani ttu ciego qull n attu ciego c. Ts lahua chuppa ta c nnia le blla c. 40 Ttu nu ruthte nna lab dcca adiru tchu maestro qu msquiba irialni ca estudio qu, pero cc ta maestro qui ni. 41 Biecca rinna lu yi to nu yu lo attu enne, atsini lab runi lu duella ebqquia lu nic nu yu yyalo lu nii. 42 Mintraste yu ttu nic yyalo lu nna, biecca g lu attu enne: Gulda quini ebqquia yi nu yu yyalo lu. Yala huethacca n lu. Btsee latsi lu ca tulla qui laa lu ba, lnial nna huaccani lu inni lu ca enne. 43 Lab y fruto ts t nu ribia fruto mal l; nihua lab gaa du ttu y mal nu runna fruto ts. 44 Porquini ttu ttu ca y nna redacca rbani c por ca fruto nu runna c. Pues lab redi riu exxuhu nihua betsul ixi lo ca yttse. 45 hua ttu enne ts nna runi hu nu n ts, porquini puro nu n tsba rigu lo lostu. Pero ttu nu n mal nna runi l nu lab n ts, porquini yu mal lo lstu. Porquini por ca titsa nu rinne ttu enne nna, modo nna ruluen tiia n ca la rulbalatsi nu rigu lo lstu. 46 Biecca reya le inte: Seor, Seor, tiatsi yala titsa rappa le inte, atsini lab runi le nu nia. 47 Nua tediba da lani inte nna gud ngui ca titsa quyi nna runi c nna, 48 inte nna guni ya

SAN LUCAS6 , 7 comparar ta ttu nneyu bedua bi ttu yu. Primrute gutni bi itttian nna gulqquia bi cimiento ts nu pruani yya. De biria y nna gutse inda ya lani itute fuerza qu, pero ndi la gut ya porquini du tstts lo yya. 49 Pero nu riynini ca titsa quyi atsini lab runi nu rquixaa nna, cc comparar ttu nubeyu bedua yu qu lo gn ba nna lab gllid cimiento. Acca de biria y nna gutttsa ya lani itute fuerza qu nna gubixi ch yu qui ni nna, de una vez ten billa latsi.  Beyacca ba gunne Jess lani ca enne tse na titsa quia nna, gute le yetsi Capernaum. 2 Na nna dua ttu capitn enne romano dua t ttu mozo qu nu yala catsini, pero mzu nna yala fuerte rni nna lo luti ta chi t. 3 Bina b capitan nu cca qui Jess nna guthlla t tuchppa canu rigubia qui ca judua para gatayni c ne quini tse eynini mozo qui ni. 4 Lc nna hua c rua lo Jess nna yala favor gutnani c ne nna ra c: Hua n b quini guni cuilu favor lani nubyua, 5 porquini catsini nacin qui ru nna chi hua bedu ttu sinagoga qui riu. 6 Jess nna hua te lani c, pero laterug idittu g reyatsa para itsna cabi nna guthlla capitan ca amigo qu para tattsa c Jess nna g c ne: Seor, bittu cc cuilu molestar porquini lab n nu dacca para ga cuilu le litsa, 7 acca ndi la beyaa te ta propio tegani inte rua lo cuilu, pero ina teruba cuilu quini hueycca

SAN LUCAS7 mozo quyaa nna, eycca ta latsi, 8 porquini inte nna dua hu bajo la rigubia, hua tse hu ca soldado bajo la rigubia quia nna. Canchu paa ttu quini ts nna pues huy. hua canchu gia ttu nna pues hut. hua mozo qua nna pa ya : Beni nui nna, entonces guni b na. 9 De biynini Jess nui nna yala biquila latsie. Bedqquia t le nna re ca enne den c na: Hualigani nia le quini nhua entre ca enne Israel nna lab chi bil te ieni fe ta t qui nubyu. 10 Lniana ca enne guthella capitan nna deyya c nna, de betsina c le yu nna chi beyacca latsi mozo qui ni. 11 Bitola nna hua Jess ttu yetsi l Nan. Dia tehu ca discpulo quia lani e hua ca enne tsen nna. 12 De bitsina Jess rua ytsi nna, mru ribqquia c ttu nu yatti nna dia c gucttsi c na, uccua ttu rbani ini niula vida. Ietse ca enne ytsi nna dia hu c hueni niula acompaar. 13 Seor nna bil bnie niula nna yala betua latsie na acca re na: Btturu cuetsi lu. 14 Gubiga te nna belppee yna ytta. Gulda t canu nni yna, lniana ra te nu ytta: Nubeyu cuti, lu rinnia, beytha. 15 Lniana beyacca bni ch nna beb ten nna, gudulu bnn. Jess nna betie na cuenta lani nna qui ni. 16 Iyaba ca ennia nna biquila yani latsi qu nna bedliani c Tata Dios nna ra c: Ttu profeta lani lahuacca de iabara chi gullani lani riu. Ra hu c: Chi gullani Tata Dios le yetsiloyu para gunie riu ca enne

110 que cualani. 17 Lniana itbani Judea hua talbani ca yetsi canu anta na nna gud titsa nu cca qui Jess. 18 Bina t Juan el Bautista iyaba ca milagro nu runi Jess, porquini ca discpulo qui ba nna gutixani cabi bi. Acca guti t Juan chuppa cabi. 19 Guthella t bi cabi para inba titsa cabi Jess canchu le Ennia Cristo enne n quini ta, o canchu cueda cabi attu enne huaya cc. 20 De bitsina cabi rua lo Jess nna ra cabi e: Juan el Bautista nna guthella bi intu para inba titsa tu cuilu: Ts cuilu nni Cristo enne n quini llani, o, ts cueda tu attu enne huaya cc. 21 Lta bitsina ca enne qui Juan rua lo Jess nna, chi reynie ietse ca enne rani de bia tediba itsahue n canu baru dolor n rappa c lle, hua rebqquie ca espritu malo lo losto ca enne, hua ietse ca ciego nna beni hue quini bilni c. 22 Becbi Jess nna re ca enne guthella Juan: Lyya lte razn lani Juan de nu chi bilni le nna biynini le nna. Quixani le bi quini ca ciego nna rilni c; ca cojo nna rida c, canu rani yetsu yts nna chi reyacca nr c; canu cutsu nna riynini c; canu yatti nna reyaccabni c; hua canu rit lad nna chi runa c ca titsa de lalabni nna, 23 icarub canu lab rudu chppani c den c inte. 24 Bed diba ca discpulo qui Juan nna gudulo Jess riquixe nu cca qui Juan lani ca enne nna re: Biani nua calatsi le huia le acca biria le fuera yetsi c. Ts hua le tnna le

111 ttu nubeyu nu n variable ta ttu yi lthi to nu rut titti b be. Pues, nia le: Lab. 25 Biani biria le tnna le. Ts ttu enne nu yala ts du i cc. Pues canu raccu fino qu nna hua canu redi b nna, pues le ca yu tsla hua ua c ta ca rey. 26 Acca, biani biria le tnna le cc. Ts ttu enne n profeta cc. Hualigani quini biria le iynini le ttu mensajero nu adrul enne eni tchu ca profeta. 27 Qui bi nua gana escrito lti ra Tata Dios: N rithllaa yla mensajero quia, denru bi lo lu, Para ithlia bi nda para guni c lu recibir. 28 Riquixania le quini de lo iybani canu chi glia nna, lan profeta chi gdua uccu adiru enne eni tchu Juan el Bautista. Pero nu huaia la dacca le reino qui Tata Dios nna adila enne eni n tchula Juan. 29 Iyaba ca ennia nna de biynini c ca titsa qui Jess nna beyacca c arrepentir hsta tuchppa canu ruquia qui impustu nna uccua hu c bautizar por Juan, porquini bennia c cuenta quini ttu teruba Tata Dios ne Enne Tse para lani iyaba clase de ca enne. 30 Pero ca farisua hua canu rethtsilna nu ra lo ley nna lab guyu latsi qu nu uccua latsi Tata Dios gunie para lc, hua lab hua c para guni Juan c bautizar. 31 Ra ruhu Seor Jess c: Nn tna gunia comparar ca enne tse anna c. 32 N c ta n ca huatsa cuti nu rulla c instrumento qui qu lo nda nna rullutsa c idtsa ca luetsi huatsa qu rena c: Chi

SAN LUCAS7 blla tu pieza alegre nna pero lab bedccani le. Ch hua blla tu qui enne yatti nna, pero nhua la gurtsi le. 33 Ana nia le porquini bta Juan el Bautista nna gurni bi bechia bi lab gut bi btt di, pero rena la le qui bi: Ttu espritu malo du lani . 34 Gullani tehu Nubeyu de iabara riya ro be nna pero redena le: Nui nna puro go b nna gya b nna runi nna yala cc ts canu ruquia qui impuesto hua ad canu hueni tulla nna. 35 Pero inte nna nia le quini cca declarar nu n l, porquini iyaba canu hualigani t la riyeni ts qui qu nna rulue rbani c por ca hecho ts qui qu. 36 Ttu farisua nna guttayni Jess tse ltsi ge lani . Guta be le yu qui ni nna gudua tene lo ma. 37 Le ytsi nna dua ttu niula yala nu tulla n nna bina b quini Jess nna rie litsi farisua, acca bitsina t n ttu frasco nu ta ttu aceite nu rila iixi. 38 Gudulu ribtsi nna hu rua mea lti re Jess nna bedub rua le nna indahuna qu nna binni lo ne, lani ittsa iqqu nna bedibtsi c. Bettsal ca ne nna bedua acite lo ca ne. 39 Fariseo nu guti Jess litsi ni nna bilni nu runi niula, lniana belaba latsi lo lostu: Cal nubyu hualigani n profeta nna, entonces hua nabia lni nua clase de niula n nua rulppa na, hua tiia n ldua qui niul, pues ttu niula perdida t n. 40 Lniana ra t Jess na: Simn, ttu cosa t quini paa lu. L nna r ne: Gunba cuilu

SAN LUCAS7 , 8 Maestro. 41 Jess nna re na: Ttu nu rutsa belliu nna gutse chuppa ca enne guda c qui bi. Ttu nna gud gayu gayua denario qui bi. Attu nna gud tsieyna denario qui bi. 42 Pero lc nna lab t qui qu quia c, acca benin b latsi bi qui chuppa ta qu. Annana ina lu, nl canu adiru catsini c bi c. 43 Becbi Simn nna r: Inte nna cate quini nu benin latsi bi qu adiru ieni. Jess nna re na: Ltegani n la rulba latsi qui lu. 44 Ra ruhu Jess na acerca de niula: Simn, ts hua rilni lu niul. Hua y lu quini loti gullnia litsi lu nna lab benna lu inda para quin ca na, pero niul nna chi guti ca na lani indahuna qu nna bedibtsi ti c lani ittsa iqqu. 45 Lab bettsal lu lua de runi lu inte saludar, pero niul nna dsdeba gullnia le litsi lu nna lab nii gudtsi ruttsal na. 46 Lab bedua lu aceite iqquia, pero niul nna chi bedu aceite lo na. 47 Acca n riquixania lu quini niul nna porquini chi rului quini yala la tsilatsi t lo lstu, acca ritelni riu quini ca tulla tsen qu nna chi n c perdonado. Pero nua tediba lab nabiani ieni perdn qui Tata Dios nna, nu nna tito ba la tsilatsi t lo lstu. 48 Lniana re niula: Chba beyunin ltsaa iyaba ca tulla qui lu. 49 De biynini canu ni jntuba lani e lo ma ca ttsaa nna, gudulo c ra luetsi qu: Nn n nui acca reyunin latsi ca tulla c. 50 Jess nna re niula: Por fe nu t qui lu lani inte nna, acca chi

112 gula lu, beyya ba lani la redcca latsi.  Gut ba nna hua Jess le iyaba ca ciudad nna ca yetsi nna benie predicar evangelio nna gutixee ca enseanza nu cca qui reino qui Tata Dios. Tsnu ca discpulu nna dia hu cabi lani e. 2 Dia hua tuchppa ca niula canu huni por ca espritu malo hua por baru itsahue n nna, chi beyuni Jess c. Entre ca niula nna lan Mara nu yetsi Magdala nu beria gtsi ca espiritu malo lo losto ni, 3 hua Juana niula qui Chuza nu n jefe le palacio qui gobernador Herodes, hua Susana nna, hua i tseruhu ad ca niula canu beni c Jess cualani nna bete c lani e bia t qui qu nna. 4 Lniana bitppa t ca enne tsen da c le iyaba ca ytsi nna bitsina c rua lo Jess. Le nna gutixanie c ca enseanza ts por medio de ttu comparacin nna re: 5 Ttu campesino nna d huedlla ua. De chi yu huedlla a nna binnia t a lo nda. Gut t ca enne nna bellia c ca semlla, huadi t ca bnni to nna bedga c na. 6 Ati a nna binni le yyarre. Gullani b nna gubitsi ta porquini lab lppa re. 7 Ati a nna binni lti yu hu ll ca yttse. Ca yttsia nna gullani tehu c nna bedibga ta c lo a. 8 Ati a binni le loyu ts, gullani b nna benna t ln hsta gayua ttu ttu. Gunne te Jess attu adiru idtsa nna re: Nu calatsi ttlini nna gud ts nagui.

113 discpulo qui Jess nna gunba titsa cabi e nna ra cabi: Biani enseanza ni nua gutixaa cuilu lani comparacin n. 10 Jess nna re cabi: Lebi teruba n quini ttlini le ca secreto acerca de reino qui Tata Dios, pero ad ca enne nna, puro lani ejemplo ba rinni ya c, para quini msquiba hua rinna c pero lab ilni c, hua msquiba hua rud naga qu, pero lab ttlini c. 11 Annana ethtsilna comparacin nu beni yaa para quini ttlini l . Semilla nna n titsa qui Tata Dios. 12 Ttu te ca enne nna n c ta ua nu binnia cuitta nda, porquini de riynini c ttsa nna rillani ta numalua nna runi quini illani c na, ana modo nna lab tsalatsi qu para ll c. 13 Attu te ca enne nna n c ta ua nu binnia le yyarre pero lab dia g ll qu itettia, porquini de riynini c ca titsa qui Tata Dios nna ria tegla latsi qu. Pero canchu chi rillani ca prueba nna, cca ta c apartar porquini lab fuerza t qui qu. 14 Attu te ca enne nna n c ta ua nu binnia le yttsia; porquini ca tsina qui qu nna ca riqueza qui qu nna ca vicio qui qu nna ruthga ta c lo qu; acca reyna c sin fruto. 15 Pero attu te ca enne nna n c ta ua nu binnia le loyu tsa, porquini lani ttu losto tsni nna lani gusto n nna rigua c ca titsa nu riynini c nna runi c seguir lani paciencia; lcanu nna runna c fruto ts. 16 Lan nua ruglla ttu yi nna rutthe t ttu yethu l nhua

SAN LUCAS8 la rudu na are ln qu, sino quini rudua l na ttu lugar lti gudni qui iybani canu ga le ya. 17 hua lab bia secreto n t quini la guna riu , nihua lab bia nu gttsi t sin quini la cca riu saber nna iln nna. 18 Acca liud tseruhu naga le, porquini nua tediba t la ritelni qu nna entonces th l ad; pero nu lab t qu nna, pues hstaa tito nu rulaba latsi quini chi t qu nna tua tel. 19 Lniana bitsina nna quia nna ca bettsi a nna, pero de tntua ca enne etse nna lab uccua ibiga cabi lti de. 20 Guixani c ne nna ra c: Nna qui culua nna hua ca bettsi culua nna tse cabi fuera calatsi cabi ilni cabi cuilu. 21 Becbi Jess nna re: Canu rud naga qu titsa qui Tata Dios nna runi c nu re nna, lc nna n c nna quia nna ca bttsia nna. 22 Attu vuelta nna guta Jess le ttu barco lani ca discpulo quia nna re cabi: Tt riu attu ldul indat. Lniana dia t cabi. 23 Mientras t dia cabi lo indata nna gutathi Jess. Ttba l gullani tan ttu iyyabe fuerte n lo indatua, ra ch inda le brcu nna, lo peligro ta chi da cabi. 24 Gubga cabi rua lo Jess nna bedibni cabi e nna ra cabi e: Maestro, Maestro, chi rinetsi riu. Hutha ta Jess nna guttsee iyyabe nna indata nna, gudu tsi ta c nna, tsi diruba ccua ta. 25 Jess nna re cabi: Ts lab fe t qui le lani inte c. Ca discpulu nna uccua yaba latsi cabi nna gtsini cabi nna ra luetsi cabi:

9Ca

SAN LUCAS8 Ngani nni, acca hstaba be nna indat nna guttsee c nna biyeni tani c que. 26 Bitsina t cabi terreno qui ca enne gadareno, gan attu ldul indat qui Galilea. 27 Hudi be rua ybitsi nna bitsina t ttu nubeyu qui ytsi nna tattsa Jess. Nubyua nna chi gutsni cc padecer por ca espritu malo nna lab raccu nhua lab ridu le yu, sino gurni b lti rigtsi canu yatti. 28 Bil bni Jess nna guretsi yani nna bedu t ib rua le, gunni idtsa nna r: Biani t qui lu lani inte acca da lu Jess ini Tata Dios enne dua iabara. Rattaynia lu bittu guni lu inte castigar. 29 Ana r porquini beni Jess espritu malua mandado quini eri lo losto nubyua. Chi gutsni naxu nubyua. I vuelta ts chi bega ca enne na lani cadena, pero guch tni c. Laa msmuba espritu malua nna beni latsi nubyua cueni fuera yetsi. 30 Gunba titsa Jess na, nna re: Biani l lu. Becbi nna r: Legin l. Ana becbi porquini ietse ca espritu malo chi guta lo lstu. 31 Ca espritu malua nna guttay tni c Jess quini bittu gudllee c le lugar chulla. 32 Bilni ca espritu malua quini tse ietse ni ca cttsi hula go cuitta iya. Acca guttayni c ne quini huellee c ga c lani ca cttsia. Le nna bete be permiso qui qu. 33 Beria b c losto nubyua nna guta t c lani ca cttsia. Ca cttsia nna uccua litsian c nna beduy iqquia qu lo ttu bllaa, binnia t c le indata nna gutti c. 34 Canu rappa

114 ca cttsia nna bil bni c nu uccua nna beyya c qutha tatixa c le ytsi nna ca rancho ta nna. 35 Biria t ca ennia tanna c bia nu uccua. Bitsina c lti du Jess nna bilni c nubeyu nu beria ca espritu malo lo losto ni quini ts tab chi ri rua lo Jess naccu Lniana lc nna yala gtsini c. 36 Canu bilni nna gutixani c ca enne tiia uccua lani nubyua de gul latsi n ca espritu malua. 37 Lniana iyiani ca enne qui ituba regin Gadara nna guttayni c Jess quini ucutta be lani c porquini yala rtsini c. Jess nna beyppie le barcu nna dyye. 38 Lniana nubeyu nu beria ca espritu malo lo losto ni nna guttayni Jess quini huellee na ts lani e, pero Jess nna bechu ttsee na, nna re: 39 Beyya ba litsi lu nna bni ca enne titsa tiia n ca cosa eni nu chi beni Tata Dios lani lu. L nna deyya t nna rud titsa le itbani ytsi tiia n ca cosa milagrosa nu chi beni Jess lani . 40 Betsina ba Jess attu lado indata nna yala redccani ca enne de bilni c ne, porquini iyaba c nna ribda c ne. 41 Lniana bitsina ttu enne l Jairo nubeyu principal le sinagga, bedub rua lo Jess nna guttayni ne quini tse litsi, 42 porquini dua turuba ini niul, tt tsnu ida tigni nna ch ten ratti. Dia t Jess hua ca enne tsena hsta quini ruquni c ne. 43 Entre ca enne tse nna dia hu ttu niula nu chi dia tsnu ida rni ridu rni ttu parte qui

115 cuerpo qu. Chi benittilu iyate nu t qu lani ca mdico, pero n tt c lab uccuani c eyuni c na. 44 L nna gubiga t cue la Jess nna belppa rua e. Lniata nna beyacca latsi. 45 Jess nna ra c: Nn nua belppa inte. Iyaba c nna ra c: Lab y tu. Lniana ra t Pedrua hua ad canu tse lani ba: Maestro, ca enne etse nui da n ruquni c cuilu nna rihuttsan c cuilu, atsini ra cuilu: Nn nua belppa inte. 46 Pero Jess nna ra te: Nua nua chi belppa inte porquini gutebe te quini biria lahuacca lani inte para eyacca latsi nua ttu enne. 47 Niula nna de benni cuenta quini labiru igtsi nna gudulu bittin nna gubga nna bedub rua le. Gutixani ne rua lo iyiata ca enne tse na bia qui acca belppa ne, hua tiia tstin beyacca latsi. 48 Jess nna bechu ttsee niula nna re na: nia, por fe nu t qui lu lani inte, acca chi beyacca latsi lu; btturu nyue cani lu sino gappa lu laeni. 49 Atsaba rinne Jess nna, bitsina t ttu enne da le litsi Jairo nu n principal qui sinagga nna r Jaru: ini la nna chi gtt, btturu uqutsini lu Mastru. 50 Biyeni bni Jess nna ra te Jaru: Bittu gtsini lu, hua teruba latsi lu nna hueyacca b latsi ini to la. 51 Lniana guta Jess le ya. Lan nua bellee ga le ya sino lteruba Pedrua nna Jacbua nna Juan nna, hua tta nna qui niula cutia nna. 52 Iyaba c nna yala ribtsi c nna, yala lani la rehuin latsi tse c

SAN LUCAS8 , 9 por niula cutia. Jess nna re c: Bittu cuetsi le, porquini bihua n nu yatti, sino tithib. 53 Lc nna burla l beni c Jess porquini hua y ba c quini chi gtt. 54 Pero le nna gutllee n nna gunnie idtsa nna re: Niula cuti, beytha. 55 Beyaccabni ch nna beytha t. Le nna re c quini hu c na nu g. 56 Tta nna qui ni nna uccua yaba latsi qu. Jess nna gunnie c quini n tt tehu nua quixani c.  Betppa ba Jess tsnu ca discpulu quia nna, betie lahuacca qui cabi para ineni cabi ca espritu malo quini eria c lo losto ca enne, hua para eyuni cabi bia tediba clase de itsahue nu ridcca ca enne. 2 Guthella te cabi hueni predicar acerca de la rigubia qui Tata Dios, hua para eyuni cabi canu rni. 3 Ra t Jess cabi: Bittu bia hu le para lo nda; nda ttu y to la theni le, nhua bolsa, nhua etta bittu hu le, nhua belliu nna. Bittu hu le chuppa camisa, sino ttu teruba nu naccu le dia le. 4 Nua litsi n itsina le nna, nab cc lugar qui le hstana galla ts da le le ytsi. 5 Gaa tediba lugar n la guni c le recibir nna, eria le le ytsi, pero gucubi best na le, para ttln quini btturu n le responsable qui qu. 6 Lniana biria cabi nna dia cabi iybani ca yetsi. It lettia bn gutixani cabi ca enne ca titsa qui Tata Dios tiia modo ll c, hua beyuni cabi canu rani. 7 Bina t gobernador Herodes iyaba nu runi Jess nna bedu chppan porquini ttu te c nna

SAN LUCAS9 ra c: Juan el Bautista nua chi beyth de lo luti. 8 Attu te c nna ra c: Elas nua chi gullani. Ad c nna ra c: Ttu profeta gdua tiempo antigua nua beyth de lo luti. 9 Laniana ra Herodes: Inte benia mandado ichu c yni Juan. Pero nl nui ietse ca milagro riyeni te qu c. Acca yala uccua latsi Herodes ilni Jess. 10 De bitsina ca apstol nna bni cabi Jess titsa iyaba nu beni cabi. Lniana guchie cabi ttu lugar ylatsi exata yetsi Betsaida. 11 Bina b ca enne quini na b re Jess, acca hua t c rua le. Le nna benie c recibir nna gutixanie c nu cca qui la rigubia qui Tata Dios, hua beynie canu hua para eyacca latsi qu. 12 De chi da rlla nna gubga tsnu ca discpulo qui Jess rua le nna ra cabi e: Bechu titsa d cuilu ca enne para quini tsa c le ca yetsi to hua ca rancho to canu anta talba, para tatla c lti eyna c nna go c nu go c, porquini lab bia t lti tse ru para lc. 13 Jess nna re cabi: Lebii ba, lhue c go c. Lcabi nna ra cabi e: Lab bia t qui tu sino lteruba gayu ettaxtla nna chuppa blla t nna. Solamente canchu ts gu go tu nu go iyaba ca enni huaccani tu go tu c. 14 Hua n tt gayu mili tga ca nubeyu lnia. Lniana ra t Jess ca discpulo quia: Lxuan c por grupos de tsieyna. 15 Anab beni cabi, bexuan cabi iyaba c. 16 Lniana gui t Jess gayu ca ettaxtla nna chuppa ca blla ta nna, guchtha le iabara nna gunbe bendicin

116 lani Tata Dios Lniana gllee c nna bete te lani ca discpulo quia para quini quthia cabi lani ca ennia. 17 Iyaba c nna gut c tiia ba ccuan qui qu. Bitola nna betppa cabi tsnu a tsmmi tstini ca pedazo nu bexni ca ennia. 18 Ttu ts lnia nna hua Jess ttu lugar ylatsi lani ca discpulo quia nna benie oracin. Bitola nna beyqquie nna re cabi: Nn rena ca enne quini n inte c. 19 Becbi cabi nna ra cabi: Ttu te c nna rena c quini n cuilu Juan el Bautista. Attu te c nna rena c quini n cuilu Elas. Ad c nna rena c quini n cuilu ttu profeta gdua tiempo antigua nna beytha bi de lo luti. 20 Jess nna re cabi: Lebi chn, nl rulaba latsi le n nii. Becbi Pedrua nna ra bi e: Cuiblu ennia Cristo enne chi nani Tata Dios ithellee ytsiloyu. 21 Pero Jess nna re cabi quini n tt tehu nua quixani cabi nui. 22 Lniana re: Nubeyu de iabara nna t quini que padecer ietse ca cosa, hua ca sacerdote principal lani ad canu rigubia entre ca enne judo nna ca maestro de la ley qui cani nna guyud c ne hsta quini gutti c ne, pero bitola de tsunna ubitsa nna eythee de lo luti. 23 Lniana re iyaba cabi: Nua calatsi th lani inte nna, t quini illani laa lab ttu ttu ts b nna gan dispuesto guchi curutsi dii qui nna tanu inte. 24 Porquini nua tediba dua iqqu eta latsi lalabni qu nna, pues guntti l na. Pero nua tediba gan dispuesto tan inte

117 msquiba gutti c na, entonces ccabni l. 25 Canchu ttu enne nna gnin qu itbani ytsiloyu, pero bitola nna cc vencer nna nitti b. Biani gana ni beni c. Lab bia. 26 Porquini nua tediba ettuni quix nu cca quia hua ca titsa quyi nna, entonces ettu huni Nubeyu de iabara na canchu chi ellanie lani layani qui Tata Dios nna ca ngeli que nna para cubie. 27 Hualigani te nia le quini tuchppa canu tse n lani inte nna lab gatti c hsta quini il ni c tiia n reino qui Tata Dios. 28 Xunu ubitsa tga bitola de ra Jess ca ttsa nna, guchie Pedrua nna Juan nna Jacbua nna hue lo iya huni oracin. 29 Mintraste runie oracin nna bettsin la rinna que nna, hua e nna beyacca tstts tni nna uccua tittin. 30 Lniana de repente tab nna gdu chuppa ca nneyu rua le nna rue cabi titsa lani e. Ca ennia nna n cabi Moiss nna Elas nna. 31 Gutse cabi lhui laynia nna b cabi titsa tiia cc Jess padecer le Jerusaln. 32 Pedrua lani chuppa ca discpulo tse lani ba nna, demasiado btsila da qui cabi, pero tnna b cabi nna bilni cabi layani nu cca tittin cuerpo qui Jess lani chuppa ca nneyu tse cabi lani e. 33 Chi deyya tan Moiss nna Elas nna, gunne t Pedrua nna ra bi Jess: Maestro, yala ts canchu eyna riu n nna guni tu tsunna yu lla t: ttu para cuilu nna, ttu para Moiss nna, attu para Elas nna. Pero Pedrua nna nhua la y

SAN LUCAS9 bi bia nu ra ba. 34 Atsaba rinne bi ca ttsaa nna gullani ttu ba nna bedibga cabi. Lniana yala gtsini cabi porquini gutebni cabi chi yu cabi le ba. 35 Lniana biynini ttu tsii dsdeba le ba nna re: L enni enni nia, yala catsi ti e, liud naga le que. 36 Biyeni dibni cabi ca ttsaa nna bilni cabi quini latruba Jess du. Ca discpulu nna uccua ta tsi qui cabi nna, n tt ten nua gutixani cabi nu bilni cabi. 37 Attu yuuts nna de beydi cabi lo iya nna, itsen ca enne dia c tattsa c Jess. 38 Ttu nubeyu entre ca enne tse nna gunne t idtsani nna r: Maestro, rattaynia cuilu quini th lu inna lu ni yaa, pues turub dua quia. 39 Porquini ttu espritu malo nna rudxu na, de repente ta ribtsiya nna ruxitti tsatsan na, betsina n rudu r nna runi na maltratar, nibni rtsee latsi na. 40 Chi gunbania ca discpulo qui culu quini gudlla cabi espritu malua fuera, pero lab uccuani cabi. 41 Becbi Jess nna re: Lebi descendiente qui canu lab ralatsi nna ca rebelde nna, atsliaca its da te cunia lani le nna gcha le c. Tahua ini l n. 42 De gubga nubeyu cutia lti du Jess nna, berixi betetsn espritu malua na bextti tsatsan na, pero Jess nna gutlle espritu malua nna beyuni te nubeyu cutia, bete te na cuenta lani tta qui ni. 43 Iyaba c nna biquila yani latsi qu de bilni c tiia n la retalatsi qui Tata Dios. 44 Mintraste rulaba latsi qu acerca de iyaba ca milagro nu beni

SAN LUCAS9 Jess nna ra te ca discpulo quia: Liud ts naga le nu quixaa, bittu illani le na: Iyu ts quini gute c cuenta Nubeyu de iabara ltsi n ca enne. 45 Pero lcabi nna lab gutelni cabi ca ttsi, porquini lab n quini ennia cabi cuenta, hua lab beyani cabi inba titsa cabi e acerca de ca ttsaa. 46 Lniana gudulo ca discpulu huni discutir sobre de nala cab cc adiru enne eni. 47 De gutelni Jess la rulaba latsi nu t lo losto cabi nna, gie ttu huatsa to bedue na lutte. 48 Lniana re cabi ttu ejemplo: Nua tediba guni recibir huts porquini ralatsi inte nna, entonces tatsi inte b nu runi recibir. hua nu runi inte recibir nna, lahua tsu teruba inte runi recibir sino hstala enne guthellee inte runi ne recibir. Porquini canu rulaba latsi qu quini lab dacca c entre lebi nna, lc nna adila enne eni n c. 49 Lniana becbi t Juan nna ra bi Jess: Maestro, bilni tu enne quini lani nombre qui cuilu nna runi mandado ca espritu malo quini eria c lo losto ca enne, pero gunni tu quini btturu guni na porquini lab ln riu. 50 Jess nna re bi: Bittu guthga li , porquini nu lab n contrario qui riu nna, pues parte riu ba d. 51 De chi byu tiempo quini cc Jess recibir le iabara nna, gulqquia tstts ta latsie yye Jerusaln. 52 Beneru te tuchppa ca discpulo quia. Lcabi nna hua cabi hsta ttu yetsi qui regin l Samaria; le ytsi nna gunba cabi

118 ttu lugar para Jess. 53 Pero canu Samri nna lab beni c ne recibir porquini ne ttu enne de raza judo nna dyye Jerusaln. 54 De beyu ca discpulu quini betsibi b c ne nna, acca Jacbua nna Juan nna ra t cabi e: Seor, ts hua calatsi cuilu quini inba riu quini chadi yi qui iabara para gullu latsi qu de una vez ten ta beni Elas tiempo antigua. 55 Gunna t Jess cabi nna guttsee cabi nna re: Lebi nna ndi la y le bia clase espritu n t qui le. 56 Porquini inte nna lab daya para gunia quini gulla ta latsi ca enne, sino para gudila l ya c. Lniana hua cabi attu yetsi to. 57 Nda b yu cabi nna ra t tt: Seor, hua tanua cuilu gaa tediba tsa cuilu. 58 Becbi Jess nna re na: Ca beda nna hua tsa blia qui qu, hua ca bnni to rida lo be nna hua tsa hu xcuni to qui qu, pero Nubeyu de iabara nna lab t gaa quixa iqquie. 59 Ra t Jess ttu: Gut tan inte. L nna becbi nna r ne: Seor, bella inte yaa tacttsia tta qua. 60 Jess nna re na: Bella canu yttia gucttsi luetsi nu yatti qu, pero lu nna hua taquixa nu cca qui reino qui Tata Dios. 61 Lniana ra hu ttu ne: Tan hu cuilu Seor, pero bella inte tch ttsaa canu tse le litsa. 62 Jess nna re na: Nu rudxu na yartu nna canchu gudqquia l para inna cue l nna, entonces lab ttli rida n qu. tehu nu calatsi tn inte, porquini canchu dua ba iqqu nu t ytsiloyu nna entonces lab iu para reino qui Tata Dios.

10

119

SAN LUCAS10 tu por ttu sea contra lebi, pero cc le saber quini gullani reino qui Tata Dios rua puerta qui le. 12 Riquixania le quini adila fuerte cc la tsalatsi qui Tata Dios nu ch dala lani ytsi tchula lani ca enne Sodoma. 13 Icartsiru lu yetsi Corazn. Airu lu yetsi Betsaida. Porquini cal le ca yetsi Tiro nna Sidn nna uccua ca milagro canu chi uccua lani lebi, pues cuando ln ch gucu c lri corriente nna gurni c lo tte, sea de quini reyacca c arrepentir por ca tulla qui qu. 14 Acca canchu chi llani juicio nna, huaia l castigo tsa canu yetsi Tiro nna Sidn nna tcala lebi. 15 Lu nna yetsi Capernaum, ts rulaba latsi lu quini cca lu merecer tsa lu iabara. Pero hasta rbani infierno xxa lu. 16 Ra ruhu Jess ca discpulo quia: Nua tediba gud ngui qui le nna, tatsi qub nu rud ngui. Nua tediba rutsibi le nna, tatsi inte ba nu rutsibi. Nua tediba rutsibi inte nna, rutsibi hu Enne guthellee inte. 17 Beyeqquia setenta ca ennia lani la redacca latsi nna ra cabi: Seor, hsta ca espritu malo nna riynini c qui tu, porquini rinni tu c lani nombre qui cuilu. 18 Jess nna re cabi: Lchu. Bil hu te Satans hudi de iaba ta ttu th. 19 Lida naga le. Inte nna chi benna lahuacca lani le para gllia le iqquia ca bll nna iqquia caarey nna, hua guni le vencer itute fuerza qui nu n contrario qui rua nna, pero lab bia mal ni thacca le. 20 Pero inte nna nia

 Gut ba nu nna, beni Seor nombrar setenta ca nneyu nna guthellee chuppa chuppa cab para neru cbi tsa cabi iyaba ca yetsi nna ca rancho to nna lti n quini tse. 2 Ra te cabi: Hualigani ienin ln chi t para u, atsini tuchppa rbani ca obrero tse. Acca linbani Tata Dios enne n Xana ly quini ithellee ad ca obrero gutppa c ln que. 3 Hu le cuidado, porquini lti tsa le nna hua t peligro, ta canchu tse ca carnero to entre ca lobo. 4 Bittu hu le bolsa nhua belliu. Bittu cu na le bia. hua n tt tehu nua gullutsa le lo nda. 5 Gaa tediba yu n ga le nna, primrute ina le: Laeni para lo losto ca enne tse le y. 6 Canchu tse na canu rulatsi qu ca titsa de laeni nna, lniana gata hu laeni lo losto qu. Pero canchu gutsbi c le nna, entonces lab laeni egn lani lc, sino lani lebii ba eyn. 7 Canu guni c le recibir nna, na b cc lugar qui le; iyate nu gunna c qui le nna pues go ba le c, ya ba le c nna, porquini ttu obrero nna cca b merecer th l. Bittu eyna le ttu ttu yu b. 8 Gaa tediba yetsi n ga le nna, canchu guni c le recibir nna, go ba le nu gutsia c rua lo le. 9 Eyuni hu le canu rni na. G t le c: Calatsi Tata Dios quini huella li e quini que enne cubianie le. 10 Pero canchu itsina le ttu yetsi lti lab tsulatsi qu ca titsa nu inne le lani c nna, eria le lo ca nda nna ina le: 11 Hsta best qui yetsi qui l nu chi uccua na tu nna rucubi

SAN LUCAS10 le: Bittu edccani le de quini t lahuacca qui le sobre ca espritu malo, sino ldcca lni de quini nombre qui le nna tsa c lo lista qui iabara. 21 Lniata nna bitsina ttu la redacca latsi lo losto Jess por Espritu Santo, acca gunnie nna re: Tata Dios quia, runia cuilu adorar tulidba nna cuiblu n Seor qui iabara hua qui ytsiloyu. Inte nna rua cuilu gracia porquini canu yala la riyeni t qui qu nna lab bella cuilu quini gunibia c ca enseanz, nhua lani canu rulaba latsi qu quini yala ritelni c nna, pero lani ca huatsa to la nna chi beni cuilu c declarar. ba beni cuilu porquini ana guyu latsi cuilu. 22 Lniana ra Jess canu tse na: Iyaba ca cosa nna chi benna Tata qua latsi nya. Lan nua nabiani ini a sino lteruba Tata Dios nna nabianie bi. Lan nua nabiani Tata sino ini a truba hua nua ba clatsi ini a gunie Tata quia declarar lani c. 23 Lniana gunna Jess ca discpulu nna gunnie cabi nna re: Icarub canu rilni luetsi ca cosa nu rilni le. 24 Riquixania le quini ietse ca enne uccua profeta tiempo antigua nna hua ca rey nna yala gud latsi cabi ilni cabi nu rilni le, pero lab bilni cabi . Uccua hu latsi cabi iynini cabi nu riynini le pero lab biynini cabi . 25 Lniana guduli ttu nu rethtsilna nu ra lo ley qui Tata Dios nna uccua latsi cc saber tiia ecbi Jess, acca r ne: Maestro, biani n quini gunia

120 para gata lalabni nu lab tt quia c. 26 Le nna re na: Biani gana escrito lo ley. Biani ritelni lu lti rll lu. 27 Becbi nna r: Ctsini lu Seor Dios qui lu lani itute losto lu, lani itute latsi lu, lani itute fuerza qui lu, hua lani itute la rulaba latsi qui lu. Ctsi huni lu iyaba ca luetsi enne lu tiatsi laa lu ba. 28 Jess nna re na: Tsba becbi lu. Beni ba nua nna huacca bni b l. 29 Pero l nna uccua latsi iria nr, acca r Jess: N teg nua d te ctsi te nii. 30 Becbi Jess nna re: Ttu nubeyu nna beda ciudad Jerusaln nna deyy para yetsi Jeric. Bedxu ca ubn na, gutua t c iyaba nu n hsta ca ni, yala id b c na, btt tsalti tan c na becutta t c. 31 Dia t ttu sacerdote nda na nna bilni nubyua nna, pero gut ta ttu lado la. 32 Ana tehu beni ttu descendiente qui Lev. Exa tegab na chi d nna bil bni nubyua nna, pero gut tehu ttu lado la. 33 Lniana ttu nubeyu samaritano nna yu hu nda nna gullani b exa ta lti t nubyua nna bil bni na, yala beta latsi na. 34 Gubga t, gutbi aceite nna vino nna lo ca hu qui ni nna bega t lri. Lniana bedu na cue bia qui ni nna, guche na le posada nna yala cuidado b na. 35 Attu yuuts nna de dia enne samaritnu da nna, gulqqui chuppa moneda nna bete t lani nu n xana posda nna r na: Beyu balla tst nna, iyaba nu gniru lu gasto nna, hua y b ya canchu chi eyqquia. 36 Annana,

121 biani rulaba latsi lu. Nl canu nubyua uccuatsini nu beni d ca ubna c. 37 L nna r ne: Nu gta la retalatsi qu lani nubyua. Lniana ra t Jess na: Beyya nna beni hu seguir luetsi ejemplo nu bedua enne samaritnu. 38 De yu t Jess nda nna, guta te le ttu yetsi to. Na nna dua ttu niula l Marta nna beni ne recibir litsi. 39 Marta nna dua ttu l l Mara. Mara nna gure ta rua lo Jess nna bed ngui ca titsa que. 40 Pero Marta nna yala purari cc de runi lo sn. Gubga t rua lo Jess nna r ne: Seor, ts bihua bia cani cuilu quini l y nna ruxba latsi quini ttba gunia servir. Gts tst cuilu quini guni t inte cualani. 41 Becbi Jess nna re na: Marta, Marta, yala nyue cani lu, hua yala purari cca lu lani ietse ca tsina, 42 pero tturuba cosa adiru caduella. l lu Mar nna chi becu nu adiru dacca nna, lab n quini nua enne n guthgani na.  Ttu ts lana nna hua Jess ttu lugar ylatsi para gunie oracin. De bela oracin quia nna, gunne t ttu discpulo quia nna ra bi e: Seor, beluni cuilu intu guni tu oracin, ta beluni Juan ca discpulo qui ba. 2 Lniana ra t Jess cabi: Canchu chi guni le oracin nna ina le : Tata Dios qui tu enne dua iabara, rinba tu: Quini nombre qui cuilu nna cc nombre sagrado lo losto ca enne, hua quini ta la rigubia qui cuilu le ytsiloyu nna,

SAN LUCAS10 , 11 Cc b nu rulatsi cuilu tba iabara hua le ytsiloyu. 3 hua quini gunna cuilu nu go tu ttu ttu ts. 4 Beyunin latsi cuilu ca tulla qui tu, porquini hua intu nna reyunin latsi tu qui iyaba ca luetsi enne tu bia ruthcca c intu. Bittu guthna n cuilu intu cc tu tentar, sino gudil la cuilu intu le iyaba canu n mal. 5 Ra hu Jess cabi: Canchu dua ttu amigo qui le nna tsa le le litsi rluela yl nna g li : Amigo, gulqquia sni inte tsunna ettaxtla, 6 porquini gullani ttu amigo quia dda de viaje nna lab bia t hu ya g. 7 Pero nu nna ecbi dsdeba liu nna in: Bittu uquitsni lu inte porquini puert nna chi yy hua chi ta lani ca huatsa to quyi nna lab cc chatha gunna nu rinba lu. 8 Beni Jess seguir nna re: Lab chath gunn nu rinb msquiba n amigo qu, pero nia le: porquini bihua rudutsi rinb nna, acca huaytha amigo qu nna guti iyaba nu riqunani. 9 Inte nna nia le: Lnaba nna huadi ba le. Leyla nna huetsla bni le. Linne rua ttu puerta nna huathlia bni c le. 10 Porquini nua tediba rinba nna huadi b. Nu reyla nna huetsel bni. Nu rinne rua ttu puerta nna huaylia b. 11 Lebi nu n tta, canchu ttu ini le inb ttu ettaxtla g, pues lab hu li ttu yya l. O canchu inb ttu blla to g nna, pues aa lab n

11

SAN LUCAS11 le capz gute le ttu bll la qu l. 12 hua lab hu li ttu arey canchu inbani le ttu tsitta g l. 13 Acca canchu lebi msquiba n le enne tulla, pero hua y ba le gute le ca cosa ts qui ca ini le, ts lahu ad tel Tata qui le enne dua iabara gutie Espritu Santo lani gusto n qui canu rinbani c ne l. 14 Ttu tiempo lnia nna dua ttu nubeyu uccu mudo por ttu espritu malo. Jess nna benie mandado espritu malua quini gtsee latsi nubeyu mudua. Beria b nna gunne ch nubyua. Canu bilni nna uccua yaba latsi qu. 15 Pero tuchppa c nna ra l c: Lani nombre qui Beelzeb nu n huexna qui ca espritu malo runi mandado quini eria c. 16 Attu te c nna, para guni b c ne prueba nna, gunba c quini gunie ttu milagro de iabara. 17 Pero le nna guteb tanie la rulaba latsi mal qui qu nna re c: Canchu nua ttu gobierno lan la rigubia qu nna tilla t contra laa lab nna, entonces llua ta latsi. hua ttu familia nna, canchu lan por bia ca disgusto n nna, entonces lab itsag gchi. 18 hua Satans lani ca espritu malo qu nna, canchu la hun luetsi qu nna, entonces tiala modo cue tstts la rigubia qu c. Ana nia le porquini rena le quini por cualani qui Beelzeb acca rudlla fuera ca espritu malo. 19 Cal por medio de Beelzeb runia mandado ca espritu malo quini eria c, entonces n l por lahuacca qun rudlla ca discpulo qui le fuera ca espritu

122 malo c. Acca por nu runi laa msmuba ca ini le nna ruluen quini yala equivocado n le. 20 Pero lani lahuacca qui Tata Dios runia mandado quini eria ca espritu malo, acca cc le saber quini chi gullani la rigubia que lani lebi. 21 Runia le attu comparacin: Canchu chi ttu nubeyu valiente rue cuidado litsi lani yr nna entonces bihua nyue cani por ca inters nu t qu porquini rue ts c cuidado. 22 Pero canchu attu enne adiru valiente llani nna guni nubyua vencer, entonces ca t iyate ca yr qu nna quithia hu iyate nu t le litsi lani ca compa qu, msquiba nubyua nna yala confianza gpp lani ca yra. 23 Acca nia le quini nu lab du lani inte nna, entonces contra l inte du. hua nu lab rutpp lani inte nna runittilo l. 24 Canchu chi reria ttu espritu malo lo losto ttu enne nna, lniana ribni lo be b ca lugar bitsi hueyla gaa edi latsi, pero lab ritaxcca, acca cani: Eyqquia ca litsa lti gudy yaa. 25 Canchu chi etsna nna ilni quini ennia nna n ta ttu yu nu nettia b nna chi lba rba le ya nna yala tsni chi n arreglado. 26 Lniana ts txi gtsi ca espritu adila mal tchu l nna ga t iyaba c lo losto ennia nna xa c na. Lniana ad terul peor cc la tt qui ennia tchula antes. 27 Loti ra Jess ca ttsaa nna, idtsa ts gunne ttu niula lhui ca enne tse nna r: Icarub niula beditsna bi cuilu nna begtsi bi

123 cuilu. 28 Jess nna ra te: Adtel icarub canu riynini titsa qui Tata Dios nna runi c nu re. 29 Hua diala ritppa ca enne tsen lti du Jess, lniana gudulo te gunnie nna re: Ca enne tse annana yala mal n la rulba latsi qui qu, acca rinba c quini gunia ttu milagro, pero lab bia cosa milagroso n ilni c, sino lteruba nu chi uccua lani Jons tiempo antigua. 30 Porquini ta Jons uccua bi ttu seal para ca enne Nnive, hua Nubeyu de iabara nna que ttu seal para ca enne tse tiempo anna. 31 hua niula nu gulubi itute pais sur tiempo antigua nna eytha hu lani ca enne tse tiempo anna canchu chi galla ts juciu nna gtsi falta qui qu para th c castigo; porquini idittu tsni hu para iynini la riyeni ts qui rey Salomn. Atsini entre lebi nna du ttu enne adila sabio tchula Salomn, pero lab caso runi le que. 32 Canchu chi galla ts juciu nna, eytha hu ca enne qui ciudad Nnive para gtsia c falta qui ca enne tse tiempo anna para quini cc c condenar. Porquini ca enne qui ciudad Nnive nna bets bn lalabni qui qu de biynini c titsa qui Tata Dios nu gutixa Jons. Pero entre lebi nna du ttu enne adila dacca tchula Jons. 33 Lan nua ruglla ttu yi para gdu na lti gttsi, nhua are ttu cajn, sino quini rudua l na ttu lugar lati gudni qui iybani ca enne ga le ya. 34 Iyyalo riu nna n ta ttu lmpara para

SAN LUCAS11 riu. Acca canchu yyalo lu n tsb, entonces labiru bia layani reytsani lu. Pero canchu yyalo lu lab y bia nua layani, entonces tlli quini reqquia b lu le chulla. 35 Acca b cuidado layani nu dua lo losto lu quini la tli lu la chulla. 36 Acca canchu lab bia layani reytsani lu nna nhua ndi t chulla btturu t qui lu nna, entonces itute cc layani ta ttu lmpara ts canchu chi rudni qui lu lani itute layani qu. 37 De beyacca gunne Jess ca ttsaa nna, ttu enne farisua nna beni ne invitar ge lani . Gute le yu qui nu nna gurene lo mea. 38 Bilni farisua quini lab guti ne ntesca ge ta costumbre qui cani para cc c purificar nna, acca yala uccua latsi. 39 Seor nna ra te na: Lebi ca fariseo nna reyi le tsua teruba fuera la qui ttu taza nna plato nna, pero liu l nna n r cttsi, ta n losto le porquini tstn la ubna nna la huni maldad nna. 40 Yala necio n le. Ts bihua y le quini Tata Dios enne beni nu riln lo ra nna, beni hue lado liu l c. 41 Lte losto le lani Tata Dios, lniana itbani le eyacca nr hsta la rulbalatsi qui le nna hua ca hecho qui le nna. 42 Icartsiru lebi ca enne fariseo, porquini ribqquia le qui diezmo hsta ca semilla lathi to ta n menta nna ruda nna iyaba clase de legumbre nna; pero ca cosa nu n adrul importante ta n luuxtcia ts nn la tsilatsi nna lab runi le c. Ca nua l nduella guni le, pero nhua la guxlla latsi le

SAN LUCAS11 , 12 gte le qui diezmo. 43 Icartsiru lebi ca enne fariseo, porquini nu catpp b runi le para galla le ca asiento nu da qquiar t le ca sinagoga, hua yala ribni le lti cca iyya para quini ietse ca enne nna gappa c le titsa. 44 Icartsiru lebi ca maestro de la ley religioso nna ca fariseo nna, porquini n le ta ca b nu labiru ruluen lo qu; rida t ca enne lo qu sin quini la ritebni c; ten n le porquini yala enne ts rulue le, pero lahu hua lni le. 45 Lniana gunne ttu maestro de la ley qui cani nna r Jess: Maestro, hsta intu nna yala chi riyenidni tu por ca titsa qui cuilu. 46 Jess nna re na: hua icartsiru lebi ca maestro de la ley, porquini ca costumbre nu rutsia le iqquia ca enne nna n ta ttu y idin nu lanu nua rid hun na, pero lebi nna ndi tito la calatsi le ca li . 47 Airu lebi, porquini riltha le ca monumento xeni lo b qui ca profeta ca enne betti ca ta tta qui la. 48 Ana modo nna riteln quini tse hua le de acuerdo lani nu beni ca ta tta qui la, tulappa tsn n l lani c. Pues lc nna hualigani betti c ca profta, pero lbii nna riltha t le monumento lo b qui cabi. 49 Por nua nna la riyeni ts qui Tata Dios nna re: Ithllaa ca profeta nna ca apstol nna lani c. Ttu te cabi nna gtt l c cabi, ttu te cabi nna gtsia latsi qu cabi. 50 Pues, lani ca enne tse tiempo annana enba iy Tata Dios rni qui iyaba ca profeta ca enne btti c dsdeba loti uccua ytsiloyu, 51 dsdeba rni qui Abel

124 hsta rni qui Zacaras enne btti le le la qui templua xab lti du altar. Attu vuelta nia le quini lani ca enne tse tiempo annana enba iy Tata Dios rni qui cabi. 52 Airu lebi canu rethtsilna nu ra lo ley nna t ltsi n le llave nu ithlia puerta de la ritelni, pero laa lebii ba nna lab ra le, nhua la ruella le canu uccua latsi ga. 53 Beyacca ba gunne Jess ca ensenza lani c nna, entonces ca maestro nu rulue ley religioso qui cani hua ca farisua nna yala bitsani c ne nna gudulo c bequtsni c ne nna nu tsni gunba titsa c ne. 54 Bed tstts ten naga qu tiia ecbie nna gulda c canchu xiaba uqunnia c ne lani ttu titsa para gappa c nda bia casan gtsia c cntre.  Bitola nna bitppa t i mili n ca enne hsta quini rllian l na luetsi qu de tntuani i c. Lniana gudulo Jess gutixanie ca discpulo quia ad ca enseanza nna re: Guyu le quini la th yeni ca farisu le, porquini yala enne ts rulue c pero lahu hualni c. 2 Pero lab ttu cosa nu gttsi t sin quini la iln, nihua bia ttu secreto n t sin quini la guna riu . 3 Acca iyaba ca cosa nu chi gunne le le chulla nna, pues cc declarar le layani. hua nu chi gunne ln le le yu nna, cc declarar daccal ta. 4 Lebi amigos quia: Bittu gtsini le canu calatsi qu gutti c le, porquini cuerpo teruba ccani c gutti c. 5 Inte nna innia nua

12

125 dni le gtsini le: Lgtsi lni enne huaccanie ce lalabni qui le, bitola nna t lahuacca que gudllee le lo yiblla. Acca nia le quini l ennia nna n quini gtsini le. 6 Ts lahua rito gayu ca bnni to por chuppa moneda to rb lti cca iyya c. Pero lab rillani Tata Dios nua la ttu c. 7 Pues, hsta ittsa iqquia le nna babnie iyiani c. Acca bittu gtsini le, porquini lebi nna adtel dacca le tchula ietse ca bnni to. 8 Inte nna nia le quini nua tediba gudliani inte rua lo ca enne nna, entonces hua inte Nubeyu de iabara nna inne hu nu cca qui le rua lo ca ngel qui Tata Dios. 9 Pero nu lab thch quini n enne quia rua lo ca enne nna, entonces hua inte nna lab guni ya presentar rua lo ca ngel qui Tata Dios. 10 Nua tediba inne contra inte Nubeyu de iabara nna huatta b perdn qu. Pero nu inne titsa mal contra Espritu Santo nna lab perdn gata qu. 11 Canchu chi iche c le le ca sinagoga nna gute c le cuenta ltsi n canu rigubia nna ca uxtcia nna, pues bittu nyue cani le tiia o bia ecbi le o bia g le c. 12 Porquini laa msmuta hra nna guni Espritu Santo latsi le nu dni le inne le. 13 Lniana biria ttu entre ca enne tsi nna r ne: Maestro, gts blla bttsi y quini llan inters qui ta tta qui ta nna gunn tsallue quia. 14 Jess nna re na: Lu nubeyu, nn chi bedu inte para cc juez qui le, or para llan bia t qui le nii. 15 Ra

SAN LUCAS12 te iyaba c: Lihue cuidado de iyaba clase de la dlatsi, porquini masquiba ieni n ca cosa chi guta qui ca enne, pero belliu qui qu nna bihua runn lalabni qui qu. 16 Gutixaa hunie c attu comparacin nna re: Loyu qui ttu nubeyu rico nna yala ln chi bedi l. 17 L nna gure t yala belaba latsi nna uccuani. Biagani gunia, quini lagru n cu ad ca ln quyi. 18 Lniana uccuani: Chi y bia gunia: adila tsa gutppaa ca crrali quyaa nna gunia canu adiru xeni, na nna cu ta iyaba ca ln quia, hua ad baru t quia nna, 19 lniana ediltsaa nna paa laa msmuba inte: Yala ieni ln chi tani lu para ietse ni ida, acca bedi b latsi lu nna gya gut b nna bedacca bni nna. 20 Pero Tata Dios nna re na: Enne necio n lu, porquini nl nna gatti lu; iyaba nu chi tani lu para laa lu ba nna, nl qu cc c. 21 Ra hu Jess: ten n nu rudni riqueza qu, pero lani Tata Dios nna yala pobre n. 22 Bitola nna ra t Jess ca discpulo quia: Acca nia le quini bittu nyue ga tse le por tiia cc le nu go le nna, nihua tiia cc le nu gaccu le nna. 23 Pues, lalabni qui riu nna adila dcca tchula nu riya ro riu; hua cuerpo qui riu, tchula nu raccu riu. 24 Liuyuruhu ca bqqu. Pues bihua rada c nhua lab rutppa c ln, nihua la rudua c crrali lti cu c yeda qui qu. Pero Tata Dios nna rue c ro c. Ts lahu adrul dacca le tchula lc c.

SAN LUCAS12 le ccani itn tstst de tntua nyue cani c. 26 Acca, canchu bihua ccani le guni le ttu cosa xcuichu to rb nna, biala cca cathtini le nyue por baru ad ca cosa c. 27 Liuyuruhu ca yy nu anta iyat tiia rieni c, pues lab bia tsina n runi c nihua lab rulla c tu. Pero riquixania le quini nhuani rey Salomn lani iyten ca lri fino nu guccu bi nna, pero lab bil bi latsit gani ta ca yy t. 28 Yala tsni rugccu Tata Dios ca ixi to tsiini anta c ttu ts teruba le ytsiloyu nna guxtla ta dia ch c lo yi le horno. Lebi nna, ts lahu adila dispuesto gana Tata Dios para gugccue le c. Pero lab ralatsi le quini ieni lahuacca t que. 29 Acca lebi nna, bittu nyue ga tse le por tiia cc le nu ya go le, bittu gulaba xttag latsi le quini la et laeni qui le. 30 Porquini iyaba ca cos dua iqquia canu lab fe qui qu t. Pero lebi nna dua Tta Dios qui le enne hua y be quini riqunani le ca cos. 31 Acca adila tsa ldua iqquia le nu cca qui reino qui Tata Dios; lniana iybani ad ca cosa nna, ni nada b llani c. 32 Lebi ca carnero to quia, ttu grupo xcuichu to teruba n le, pero bittu gtsini le, porquini Tata Dios qui la nna chi rappe gusto gnne qui le iyate nu rigubie. 33 Acca, ligtt iyate nu t qui le nna lte qui ca enne rit ldi. modo nna gtani le ca bolsa nu lab g, quiere decir ttu tesoro qui le le iabara nu lab tt qu, lti lan ubna t nhua la runittilo bll dlla

126 nna. 34 Porquini lti t ca cosa nu dacca qui la nna, na hu du la rulbalatsi qui le. 35 Ltse listo, liuglla lda ta ca lmpara qui le, 36 para quini cc le ta canu rue cuidado rua puerta ribeda c quini llani xana cani hua bi tha. Para quini cuantu tan llani bi nne ta bi rua purta nna, luguta ithliani c bi. 37 Icarub ca sirvu, porquini canchu chi llani xana cani nna, taxcca bi c tse c al tanto. Hualigani te nia le quini laa lbabi nna gudu mandil rua lo bi nna gxuani bi c lo ma nna gute bi nu go c. 38 Msquiba llani bi tt rluela yl o msquiba llani bi tt rit tsunna dla, pero yala icarub ca sirvu porquini gulda c hsta quini ellani bi. 39 Ltelni attu ejmplu: ttu tta nna cal y bia hora llani ubana litsi nna, entonces lab gathi, ana modo nna lab huella nua cuan bia t le yuu qui. 40 Acca, hua lebi nna ltse al tanto, porquini mrun hora nu ndi la rulba latsi le nna, de repente ta llani Nubeyu de iabara. 41 Lniana Pedrua nna ra bi e: Seor, ts gnne cuilu comparacin n para intu teruba o ts para iyaba ca enne cc. 42 Becbi Seor nna re: Nuni nua n siervo fiel nu t la riyenits qu acca bethna t xana ni na le yu qui ba para hu na cuidado nna gti nu go qui ad canu runi tsina hora n quini go c c. 43 Icarub sirvu canchu chi tsina xana ni nna ilni

25Nn

127 bi quini runi voluntad qui bi. te nia le quini gute bi ltsi n iyate nu t qui bi para cubi. 45 Pero canchu sirvu gulaba latsi nna cni: Alahu anna t llani xana yaa, lniana thulo ch hu ca mzu nna ca crida nna, hua ya g hsta quini ttani. 46 Lniana nyalatsi sirvu nna llani xana ni ts nu ndi la ribed bi, hora nu lab y nna. Acca xana ni nna idni guni bi castigar, lniana gudlla t bi lani ad canu lab runi ts. 47 Siervo nu hua y b bia nu rulatsi xana ni quini gni, atsini lab beni duella guni nu nni bi mandado, entonces l nna th ietse castigo. 48 Pero siervo nu lab nabiani nu rulatsi xni nna beni nu dacca ccn castigar nna, l nna huaia l ya. Acca nia le quini nua tediba th ieni nna, entonces ieni hu enbani c na. hua nua tediba gute c ltsi n ad ieni nna, entonces adila ieni enba yani c na. 49 Inte nna daya para thulua ttu tsina nu gll le ytsiloyu ta ttu yi nna guni vencer iyaba ca cosa mal. Demasiado rultsaa quini gll prontu ta. 50 Nduella tta por ttu sufrimiento nna yala sufrir caniltsaa hsta quini iyu ts cc cumplir. 51 Ts rulaba latsi le quini daya para quini btturu cc chuppa la rulbalatsi c. Lab, sino lla lnia la rulbalatsi qui ca enne. 52 Porquini dsdeba nna lti tse gayu enne le ttu familia nna, lan luetsi qu; tsunna c contra chuppa c nna, chuppa c contra tsunna c nna; 53 ttu tta nna
44Hualigani

SAN LUCAS12 , 13 contra in, hua ini contra tta qu; ttu nna contra ini niul, hua ini niula contra nna qu; suegra contra olitsi, hua olitsi contra suegra qu. 54 Ra ruhue ca enne tsi: Canchu chi rilni le rellani ba lado renia bitsa nna, entonces rena ta le: Chi da iyya. Ana cc nna. 55 hua canchu chi riria be lado sur la nna, entonces rena le: Yala ub cc. Ana cc nna. 56 Hua ritel bni le ca sea nu cca qui ca tiempo iaba nna ytsiloyu nna. Bialacca rena le quini lab tlini le tiia n cosa importante nu cca le ytsiloyu anna daccal ta nii. Lab lni le. 57 Bianicca lab la riyeni ts t qui le para cueqquia latsi le guni le nu n ts nii. 58 Canchu ttu enne dia bi hue parte contra lu rua lo uxtcia nna, entonces lu nna n quini eyaccats tel lu bi mintraste yu lu nda lani bi para quini la gute bi lu cuenta lani juez, porquini enne n juez nna gute bi lu cuenta lani ca policia para gudlla c lu lti cc lu castigar. 59 Inte nna nia lu quini lab eria lu na hstana quia lu iyate nu ruthtsini c lu.  Laa tiempo lniata nna tse hua tuchppa ca enne na run c Jess titsa tiia n nu beni Piltua, porquini beni mandado gatti tuchppa ca enne Galilea mrub tse c huni sacrificar, hsta quini rni qui ca ennia nna bichixi lani rni qui ca animal nu betti c para sacrifciu. 2 Jess nna re c: Ca enne gtt por mandado nu beni

13

SAN LUCAS13 Piltua nna, ts rulaba latsi le quini adiru enne tulla uccua c tchu iyaba ca enne ltsi qu acca gucca c ana c. 3 Inte nna nia le quini bihua uccua c adiru enne tulla. Pero lebi nna canchu bihua gttsin la rulbalatsi qui le para eyaccats le Tata Dios nna, entonces iyiani le nna llua hu latsi le. 4 hua canu tsnu gtt le ciudad Jerusaln loti biynnia torre qui Silo iqquia cani nna, ts rulaba latsi le quini adiru enne tulla uccua c tchu iyaba ca enne qui Jerusaln acca gucca c ana c. 5 Inte nna nia le quini lahu l. Pero lebi nna canchu bihua eycca le arrepentir por ca tulla qui le nna, entonces iyia le nna nitti ba le. 6 Jess nna gutixaa hue ejmplu: Ttu nubeyu nna du ttu y exxuhu qu le loyu quini. Hua t hula exxuhu l, pero ni tt la taxcca lo y exxuhua. 7 Lniana ra t nu rue cuidado lya: Ttu ttu ida n rta hula exxuhu lo yagu, atsini chi uccua tsunna ida ndi ttu exxuhu n cua l. Acca adila tsa guchu tel , porquini cuenta du b le ly. 8 Becbi t nu rue cuidado lya nna r: Seor, bella b cuilu msquidi attu ida, mintraste gl ta gn n nna gdllaa bb, entonces 9 canchu cua fruta l nna, tsba; pero canchu bihua nna, lnial nna ich b cuilu . 10 Ttu ts nu lab runi ca judua tsina nna, du Jess le ttu sinagoga lti retppa c nna gutixanie c ca enseanza nu cca qui Tata Dios. 11 Le sinagga nna re hu

128 ttu niula, chi uccua tsnu ida rni. Ttu espritu malo nna chi bechetsn niula, pues ndi t la cca el. 12 Bil bni Jess niula nna gutie nna ra te na: Niula, chi n lu libre de itsahue qui lu. 13 Betsia t ne iqquia niula. L nna bel ch nna gudulu bedliani Tata Dios. 14 Pero nubeyu principal le sinagga nna yala bitsani porquini beyuni Jess ttu enne ts n quini edi latsi qu, acca gunni lo iyaba ca ennia nna r: Xuppa ubitsa t para guni riu bia tsina qui riu, acca le xuppa ubitsa ta le eyccalatsi le, pero ala ts eni qui riu. 15 Gunne t Seor nna re nubeyu principal: Quelebhu rena lu ridu lu conqui adila lebi nna rethtsi la le ca gna bia qui le nna riche le c ya c inda, msquiba lab n ts tsina. 16 Atsini niul nna n l descendiente qui Abraham, chi uccua tsnu ida gani Satans na, ts bihua n quini ethtsi riu de itsahue qui ni msquiba la n ts tsina ca. 17 Gunne diba Jess ca ttsaa nna yala bettuni canu lab cca guyu c na. Pero itbani ytsi nna yala bedccani c bilni c ca cosa milagroso nu beni Jess. 18 Lniana re: Biani t n reino qui Tata Dios c. hua biani lani guni ya comparar c. 19 N ta ttu btsi to qui planta mostaza nu gui ttu enne nna gud na le lali qu. Btsi ta nna gullani db nna bieni nna uccu ta ttu y nits hsta quini ca bnni to tse lo be nna radi c rutsia xcuni qu l.

129 Jess: Biani lani gunia comparar reino qui Tata Dios c. 21 N ta n levadura nu gui ttu niula nna gul na le tsunna y almudo yedia, hsta quini beyailo ituba ca. 22 De yu Jess nda para ciudad Jerusaln nna, gut te ca yetsi nna ca rancho nna, gutixanie ca enne ietse ca enseanza nu cca qui iabara. 23 Gunne t ttu enne dia na nna r ne: Seor, ts tuchppa rb ca enne ll c. Becbie nna re: 24 Lgni duella ga le rua puerta xcuichu to mintraste t tiempo, porquini nuetse clatsi ga bitola, pero lab irialni c. 25 Porquini enne xana ya nna bitola de chi guduli bi bethya bi purta, pues lebi canu tse le fuera nna gllabi le rua purta nna ina le: Seor, Seor, guthliani cuilu intu. Ecbi t bi nna ina bi: Lab y nua enne n n l. 26 Lniana ina le: Jntub guua tu lo mea gya gut b tu lani cuilu, hua lo ca nda qui tu nna biynini tu enseanza nu rulue cuilu. 27 Pero enne n xana ya nna g l bi le: Chi nia quini lab y nua enne n n l; liucutta n iyaba lebi canu runi mal. 28 Na nna cca le sufrir, ditsni le cuetsi le nna goyatsni laya le nna, porquini ilni le Abraham nna Isaac nna Jacob nna hua iybani ca profeta quini tse iyaba cabi le reino qui Tata Dios, pero lebi nna furab tse le. 29 Tse canu llani lado rillani bitsa nna lado renia bitsa nna hua lado norte nna sur nna xan c lo mea lani la redacca latsi le reino qui

SAN LUCAS13 , 14 Tata Dios. 30 Ts lnia nna ttu te canu n c bit t annana pues cc c nu neru; hua ttu te canu n c neru annana pues eyacca c nu bit t la. 31 Laa msmuba ts lnia loti gutixaa Jess ca ttsaa nna, bitsina tuchppa ca farisua nna ra c ne: Beria n nna beyya, porquini Herodes nna calatsi gtt lu. 32 Jess nna ra te c: Ltsa nna lgatsi enne masu quini inte nna rudllaa fuera ca espritu malo hua reynia canu rani, annana guxtla nna, pero hutsa ta nna irialnia tsina quia. 33 T dhu quini gunia seguir tsina quia chppa tsuna ubits, lniana etsinaa Jerusaln, porquini lab gutti ca enne ttu profeta le attu yetsi huaya sino le ciudad Jerusaln teruba. 34 Lebi canu tse le ciudad Jerusaln rtt le ca profeta nna rudua hu le yya iqquia iyaba ca mensajero nu rithella Tata Dios lani le. I vuelta ts uccua ltsaa gutppa le ta ttu yti rutpp ca ini to qu liu xl, pero lab uccua latsi le. 35 Templo qui l nna chi dua tttsi b, labiru lahuacca qui Tata Dios t lani le, hua nia le quini labiru ilni le inte hstana quini iyu ts inne le ts nu cca quia nna na le: La dliani para cuilu porquini da cuilu por nombre qui Seor Dios.  Ttu ts redi latsi ca enne Israel nna, hua Jess litsi ttu nu n principal qui ca farisua para ge lani . Ad ca fariseo tse c na nna betsia tstts bn lo qu ne. 2 Du t ttu nubeyu rua

20Raruhu

14

SAN LUCAS14 lo Jess; furten rni, it b t yii. 3 Lniana gunne teni Jess ca farisua hua ca maestro de la ley qui cani nna re c: Ts hua n quini eyuni riu ttu nu rani ts n quini edi latsi riu c, o, ts ra Tata Dios quini n tulla cc. 4 Pero lc nna lab becbi c. Jess nna bedxu te n nubeyu rnia nna, beyacca ta latsi. Lniana bethllee na litsi. 5 Ra t Jess ca farisua: Canchu nua ttu le du ttu burro o ttu gna qui le nna innia t nua ttu c le ttu yr nna, ts bihua iga le para ebqquia li le yra msquiba n ts eni c. 6 Lc nna lab betselni c bia ecbini c ne. 7 Ttu vuelta nna, bilni Jess quini canu n yu tha nna yala nu catippa ba runi c para galla c ca asiento da qquiar t lo ma. Acca gutixanie c ttu enseanza nna re: 8 Canchu chi nua gi lu yu tha nna, bittu cue ten lu qquiar t lo mea, porquini xiaba llani hu attu enne nu adila re cuenta tchu lu, 9 lniana llani hu nu naini la, nna g lu: Guduli canna para quini cueni enni. g lu, lniana tt la rettulo b nna tsa lu tch lu lo xila nu du bit iati. 10 Acca, canchu chi nua gi lu nna, hua b nna gure ten lo xila nu du bit ina, para quini llani b nu guti lua nna g lu: Amigo, gut iqquia mea l. Lniana yala thliani lu rua lo canu ua lani lu lo mea. 11 Porquini nua tediba rudliani laa lab nna, entonces exlla l; pero nu rulaba latsi quini lab nua n nna, cc l enne

130 eni. 12 Raruhu Jess nubeyu nu guti na: Canchu chi gute lu go ca enne nna, bittu gai lu canu cca ts lu, nhua ca bettsi lu, nhua ca pariente qui lu, nhua ca vecino qui lu nu n enne rico, porquini iyaba canua nna guni hu c lu invitar go lu lani c; ana modo nna lab premio th lu de iabara, porquini chhua beyunna c qui lu. 13 Pero canchu chi guni lu ttu banquete nna guti l ca enne rit ldi, hua canu n manco lle, ca enne cojo lle, ca enne ciego lle. 14 Lniana yala la redacca latsi gata qui lu, porquini lc nna lab t qui qu para eyni c qui lu. Pero huadi b lu nu gute Tata Dios qui lu canchu chi iyu ts eytha iyaba ca enne beni c ts. 15 Biyeni bni ttu nu re lani e lo ma nna r ne: Icarub nu cue go lo mea le reino qui Tata Dios. 16 Becbi Jess por medio de ttu ejemplo nna re: Ttu nneyu beni bi ttu banquete xeni ts nna guti t bi ca enne tsen. 17 De glla hora go cabi nna, guthella bi mandado litsi canu chi naini ba nna ra t c: Litxia le quini iyaba chi tsa lda lo ma. 18 Pero iyaba canu chi naini ba nna bl bl b pretexto bedu c. Ttu nna r: Ch huib ttu loyu nna, cadullan tsa tanelle ya , acca rinbania lu quini th lu la nlatsi. 19 Attu nna r: Ch huib gayu nda gna nna da guni ya c prueba, acca rinbania lu quini th lu la nlatsi. 20 Attu nna r: Ch bttsab nya, acca lab cca quia thy. 21 De betsina nu hua manddu nna gutixani xana

131 ni nu ra cana, yala bitsani xana ni nna ra t bi mozo qui ba: Hua xtsate lti cca iyya nna hua lo ca nda nna taxi ca enne rit ldi hua canu n manco lle, canu n cojo lle, ca ciego lle. 22 Mzu nna beyqqui rua lo xana ni nna r bi: Seor, chi benia nu ra culua, pero hua nru lugar le y. 23 Lniana xana ni nna ra bi : Hua lo ca nday nna ca nda lathi to, guche duella ta c ta c para quini its le yu quyi. 24 Porquini nia le quini n ttu canu gutia nru nna lab go c lgo quyi. 25 Nu tsegn ca enne nna dia t c lani Jess. Le nna gunnee c nna re: 26 Canchu nua enne calatsi th lani inte nna dni catsini inte ad tchu catsini tta nna qu nna ca in nna ca bettsi nna ca dan nna, hsta laa msmuba l nna dni guyud nna catsini inte, porquini canchu lab nna entonces lab ccni cc discpulo quia. 27 Nua enne lab gan dispuesto gchi propio gani curutsi qui nna tanu inte, entonces lab dcca para cc discpulo quia. 28 Por ejemplo, canchu nua ttu le calatsi gdu ttu yu nna, ts lahu primrua cu nna guthccabia latsi tslia belliu gudll qui ya c para cc saber canchu hua t suficiente nu riquinani para gul tsta yu qui ni. 29 Ncchu ichda db cimiento nna bruhu t qu gulan yu qui ni, lniana iyaba canu ilni c na nna yala gitsni c na, 30 ina c: Nubyu nna gdulu rudu

SAN LUCAS14 , 15 yu nna, pero lab suficiente lo sn t para gul na. 31 hua ttu enne rigubia nna, canchu caduella guni guerra contra ttu contrario qui, ts lahu primrua cu nna guthccabia latsi tiia modo lani tsi mili ca soldado qu nna huad lani gllia mili ca soldado qui contrario qui ni c. 32 Canchu ruthccabia latsi quini lab th, entonces mintraste huaduru contrario qui ni idittu nna ithella noticia gatayni na quini adila tsa eyaccats b c. 33 Acca lebi canchu bihua gana le dispuesto guthana le iyate nu t qui le nna, entonces lab posible t para cc le discpulo quia. 34 Yala riu dte, pero canchu dtia guntti la i qu nna, biala lani eyccani i c. 35 Pues labiru bia u, ndi para ts le ttu loyu para guni bb, sino para irna terb fuera. Nu calatsi telini ensenz nna naduella quini gud ts ngui.  Lniana iyaba canu ruqua qui impuesto nu redi gobierno, hua ad canu rena ca enne judua quini yala enne tulla n c nna gubga t c rua lo Jess para gud naga qu que. 2 Acca ca enne judo canu glni religin fariseo hua ca maestro de la ley nna beyu t c la dtsi qui Jess nna ra c: Nui nna yala cca ts canu huni tulla nna ru lani c nna. 3 Jess nna gutixanie c ttu enseanza por medio de ttu comparacin nna re: 4 Nn ttu enne n entre lebi nu tse gayua carnero qu, canchu iylla nua l ttu c nna, ts bihua guthn canu

15

SAN LUCAS15 noventa y nuve lti n xx go c mintraste ts tatl nu biylla hsta quini etselni na c. 5 De chi betselni na nna enta t na por tanto la redacca latsi nu t qu. 6 Etsina b le yu nna gai ca vecino qui hua ad ca amigo qu nna ra t c: Ledcca hu latsi le ta inte, porquini chi betsela te carneru to quia nu biylla. 7 Raruhu Jess: Inte nna nia le quini adila la redacca latsi t le iaba ra por ttu enne tulla reyacca arrepentir, tchula por noventa y nueve ca enne de respeto canu lab caduella eycca c arrepentir. 8 Raruhu Jess: Ttu niula nu t tsi moneda qu, canchu iylla ttu nna, ts bihua guglla yi nna thulo t tetsb eyl na hsta quini etselni na, msquiba caduella gulb itute le yu qui ni c. 9 De chi betselni moneda nna, lniana r ca vecina qui ni hua ad ca amiga qui ni: Ledcca hu latsi le tba inte, porquini chi betsel te belliu quia nu biylla. 10 Lniana ra Jess: Inte nna nia le quini hua ca ngel qui Tata Dios t hu la redacca latsi qui cabi canchu chi ttu enne tulla nna reyacc arrepentir. 11 Raruhu Jess ad: Ttu nneyu nna gutse chuppa ini bi. 12 Nu cca nu cutia nna r tta qui ni: Ta, gllan cuilu iyate nu t qui riu para gunna cuilu quia nu ralla th. Lniana glla tni bi herencia qui ba, b bi c qui tsba qu. 13 Dia tb ts nna, entonces nu cca nu cutia nna betpp iybani

132 herencia qu nna guda t d idittu hsta attu nacin huaya. Na nna benittilu iyate nu t qui ni nna gurni perdido b. 14 De chi gutittia ellan itute nu t qui ni nna, uccua ttu ubina fuerte n le distrito lti rni na, lniana gudulo beytsa qu. 15 Hua t rua lo ttu nu dua na hula tsina. Na nna guthella na rancho qui ni para gapp ca cttsi qui ni. 16 De tntua ritni nna rida tn latsi caylian hstaba nu ro ca cttsia, pero lan nua rute g. 17 Lniana bettsin la rulbalatsi qu nna uccuani: Balla gn mozo tse le litsi tta qua t tseni qui qu ro c, atsini inte nna chi rattia bn rnia n. 18 Annana edlia nna yaa rua lo tta qua pa ye e: Ta, chi benia tulla contra Tata Dios hua contra cuilu nna, 19 labiru merecer cca para eyccaa ini cuilu, acca beni ba cuilu inte ta ttu mozo qui cuilu. 20 Lniana l nna beduli t nna deyy litsi tta qui ni. Idtturu deyy nna bil chn tta qui ni na ylni beta latsi bi acca biga ch bi nna gunta bi yn nna bettsal bi . 21 L nna ra t bi: Ta, chi benia tulla contra Tata Dios hua contra cuilu nna, labiru merecer cca para eyccaa ini cuilu. 22 Pero tta qui ni nna ra bi ca siervo qui ba: Licuqquia ca lri nu adiru ts nna lgaccu . Lcu t ttu anillo de oro n nna hua zapato n nna. 23 Litx t gna nu adiru rieni para gtti li nna go riu nna guni riu fiesta, 24 porquini ni y nna cha gtt

133 pero beyaccabni, chi gunitti nna pero chi betsel. Lniana yala bedccani c. 25 Pero ini neru ba nna reqquia b lo tsina le campo. De betsina exa gab litsi ni nna biynini cca hulla nna hueya danza nna, 26 guti t ttu sirvu nna gunba ttsa na bia nu cca litsi ni. 27 Sirvu nna r na: Chi bellani bettsi lua, acca tta qui lu chi beni bi mandado gatti ttu gna nu adiru rieni para quini guni riu fiesta, porquini bettsi lua hua nru bueno nna sano nna bellani. 28 De biynini ini nru notci nna lab uccua latsi ya le yu. Acca biria cha tta qui ni gutayni bi quini ya le yu. 29 Becbi nna r tta qui ni: Hua yba cuilu quini i ida ts chi runia cuilu servir nna bihua cabezudo chi ccuaa lani cuilu, atsini ndi rbani ttu chivo to n gunna cuilu quia para go lan ca amigo quia. 30 Pero de bellani ini lu nna, msquiba chi benittilu itute belliu qui lu lani ca niula pblica, atsini chi beni lu mandado gatti gna nu adiru rieni para guni lu fiesta qu. 31 Tta qui ni nna ra t bi : nia, tulidba dua lu lani inte, hua iyaba nu t quia nna quba lu n c. 32 Tiani modo la guni riu celebrar ttu fiesta para edcca latsi riu nii. Porquini bettsi lu nna cha gtt nna beyaccabni, cha gunitti nna pero chi betsel.  Gutixa hu Jess attu enseanza lani ca discpulo quia nna re: Gdua ttu nubeyu rico nna, gdua hu ttu nu n encargado qui bi nna

SAN LUCAS15 , 16 becna bi lani iyaba nu t qui bi. Pero betsia c queja qui nu n encargdu quini runittilo l nu t qui xana ni. 2 Acca xana ni nna beyi t bi nna ra bi : Biani nua riyeni te nu cca qui lu, beynna cuenta tsina qui lu porquini labiru cc lu nu rigubia lo iyate nu t quia. 3 Lnian nu n encargdu nna belaba latsi : Annana biagni gunia, porquini xna yaa nna ebqquia rb bi inte lo tsina qui bi, atsini tsina dii nna lab cca te gunia; tsa huenba caridad nna yala ettu te; 4 pero chi y bia gunia para quini canchu chi btturu tsina quia te nna guni c inte recibir le litsi qu. 5 Lniana guti t ttu ttu tsa canu rlla c yya qui xana ni nna gunba ttsa nu primrua: Tsliaca rlla lu qui xna yaa. 6 Becbi nu nna r: Gayua tambo aceite. Lniana nu n encargdu nna r na: Bedi recibo qui lu nna, gre xian nna bedua tseyna terb l. 7 Bitola nna gunba ttsa ttu nna r: Lchu nna, tsliaca rlla lu qui bi. L nna, becbi nna r: Gayua beduti uaxtla. Nu n encargdu nna r na: Bedi recibo qui lu nna bedua ochenta terb l. 8 Enne n xana nu n encargdu nna gutelni bi quini yala listo uccu porquini belaba latsi ts msquiba yala enne mal n. Raruhu Jess nna re: Canu ytsiloyu nna, pues adila listo runi c para cca ts c lani iybani ca enne tchu canu t layani lo losto qu. 9 Acca nia le quini lgni duella uquna le ts belliu qui le, ala ttu manera malo,

16

SAN LUCAS16 sino ts ta para quini canchu chi tu belliu qui le nna entonces ts ca amigo qui le canu edi c le le litsi qu lti ts le para siempre. 10 Nua tediba n b enne cumplido lo nu tito rb nna, entonces cc hu enne cumplido lo nu ieni ts. hua nu runittilo tito rb nna, pues lab n enne de confianza para hu cuidado ieni. 11 Canchu lab runi le nu dacca iu de nu cca qui belliu nna, pues nl gapp le confianza lani ca riqueza nu adiru dacca. 12 hua canchu lab rue le cuidado tse nu n qui attu enne nna, entonces nl gunna nu n qu para cc qui tegn l c. 13 Lan ttu mozo t ccani thu bajo la rigubia qui chuppa ca patrn, porquini mintraste guyud ttu nna catsi lni ttu, hua mintraste n cumplido lani ttu nna riny l ttu. hua lebi nna lab ccani cc le huenitsna qui Tata Dios nna tsee hu le bajo la rigubia qui Belliu nna. 14 De ra Jess ca ttsaa nna tse hu ca farisua na nna biyeni dbni c ensenza nna brlal beni c ne porquini yala nu dalatsi belliu uccua c. 15 Jess nna ra te c: Lebii n le canu ribqquia nr laa lebii ba rua lo ca enne, pero Tata Dios nna nabia ranni liu losto le nna ndi tito la cca guyue ca cosa qui yetsiloyu nu yala catsini ca enne. 16 Nu ra lo ley nu bethna Moiss lani riu hua nu bedia ca enne uccua profeta tiempo antigua nna, pues n nu y ca enne. Pero dsdeba gullani Juan el Bautista nna entonces gudulo cca predicar

134 reino qui Tata Dios. Iyiani ca enne nna yala duella runi c para ga c le renu. 17 Adila fcil n quini lla latsi iaba nna ytsiloyu nna ca indat nna, tchula tt ttu letra to nu ra lo ley quini la cc cumplir. 18 Nua tediba la niula qu nna guttsa ten lani attu niula nna, entonces chi n adulterio nu runi; hua nu di niula nu bla na nna runi hu adulterar. 19 Gdua ttu nubeyu rico nna yala ts gudu , hua ttu ttu ts ba beni banquete lani ca lgo tsni. 20 Gdua hu ttu enne pobre rinb caridad l Lzaro nna betun uccua hu, t rua puerta qui nubeyu rcu. 21 Yala gud latsi g ca pedazo to binnia rua mea qui nubeyu rcu. Ca beccu nna bitsina c gullee c lo ca hu qui ni. 22 Byu b ts nna gtt limosnru. Ca ngel nna beche cabi hsta lti dua Abraham. Gtt hu nubeyu rcu nna becttsi c na. 23 Lo yiblla chi u cc sufrir nna guchtha l nna bilni Abraham idittu nna dua t Lzaru cutta bi. 24 Lniana gnni idtsa nna r Abraham: Gppa cuilu la retalatsi quia nna guthlla b cuilu Lzaru quini gulappa lo uben le inda nna gudibtha t luetsa, porquini ylni dolor chi rappa de ya lo y. 25 Pero Abraham nna ra bi : Lu nna, hua y lu quini buenu ba bedi lu le ytsiloya; pero Lzaru nna triste b n la gut qu. Pero annana yala la redacca latsi chi t qu, pero lu nna yala sufrir cca lu. 26 Adems

135 de nui nna ttu blla chulla tnin du entre intu nna lebii nna. Acca nua calatsi tt de n para llani lti tse l nna, lab irialni; nhua nu da nla para llani n nna. 27 Lniana gunne enne rcu attu vuelta nna r: Entonces rattaynia cuilu tta Abraham quini thella cuilu Lzaru le litsi tta quyaa 28 para inni gayu ca bettsa canu tser na. modo nna la ta hu c lugar de sufrimintu. 29 Abraham nna ra t b : T b ca libro nu bedia Moiss nna ca profeta nna, nab gud naga qu qui cabi. 30 Becbi nubeyu rcu nna r: Lab tta Abraham, sino canchu nua chi gtt nna eyth yy taquixani c, entonces eyacca c arrepentir nna tsalatsi qu. 31 Pero Abraham nna ra bi : Canchu bihua gud naga qu qui Moiss nhua qui ca profeta nna, tampoco hua la tsalatsi qu canchu nua eyth de lo luti nna quixani c.  Jess nna re ca discpulo quia: Simpren llani ca tentacin para guni quini guni ca enne tulla, pero icartsiru nu runi quini rinnia ca enne le tulla, pues 2 adila tsa iqquia yn ttu ttsi nna gudlla t c na lhui indat, tcala guni quini nua ttu canu xcuichu t nna nnia c le tulla. 3 Lhue cuidado por laa lebii b. Canchu ttu hermano qui lu rig falta contra lu nna, gutts . Canchu enb la runittilo lani lu por nu bni nna, entonces n quini eyuninb latsi lu qu. 4 Canchu gtsi vuelta ttu ts guni mal contra lu, hua gtsi

SAN LUCAS16 , 17 vuelta enbani lu la runittilo nna, eyuninb latsi lu qu. 5 Ca apstol nna ra t cabi Jess: Seor, benna cuilu ad fe qui tu. 6 Ra t Jess cabi: Cal fe qui le n msquidi medida ttu btsi cun nna, huaccani le g le y xeni du: Bilts n nna biyda lahui indat la, entonces yg nna huaynini qui le. 7 Raruhu Jess: Nn ttu le dua ttu mozo qu rugn gna o rapp ca gna bia qui le, canchu chi llani de lo tsina nna, ts g mzu: Gduani lo mea c. Lab. 8 Ts lahu g l mzu: Bedappayni n ma qui lu nna bni nu go sa nna gutaa t quia hsta quini eyacca quia ya gua; lnial nna g mzu: Gutaa qui lu nna gya gut. 9 Ts na riu quini hu mzu: Quiaru lu porquini chi beni lu iyaba tsina nu benia lu mandar. Ti cca te nna lab. 10 hua lebi, canchu chi eycca qui le guni le iyate nu ra Tata Dios quini guni le, entonces n quini ina le: Ttu huenitsna nu lab riu t n tu, porquini beni tu tsua terb nu n quini guni tu. 11 Loti deyya Jess para ciudad Jerusaln nna bedxue nda dia entre Samaria nna Galilea nna. 12 Guta be le ttu yetsi to nna biria t tsi ca nubeyu tattsa c ne, pero idittu ba guda c porquini cca c yetsu ytsa leproso, yala huelte n. 13 Lc nna gunne c idtsa ts nna ra c: Maestro, betalatsi cuilu intu. 14 Bil bni Jess c nna re c: Ltsa nna lgni presentar rua lo ca sacerdotea, sea de quini chi

17

SAN LUCAS17 beyacca nr le. Lc nna de dyuu c nda ta re c nna, beyacca ch latsi qu. 15 Gutebbni ttu nu quini chi beyacca latsi nna, beyqquia ta nna bedliani Tata Dios idtsa n, 16 betsina t rua lo Jess, bedub nna bedtta l loyu nna b ne gracia. L nna uccu ttu enne samaritano. 17 Gunne t Jess nna re: Ts lahu tsi c nu beyacca latsi c. Ad canu g chn, tala uccua c ni. 18 Ts nhua nua beyqqui gudliani Tata Dios sino lteruba enni atsini n l enne idittu nna. 19 Lniana re nubyua: Bduli nna beyya ba, pues por fe qui lu nna chi beyacca latsi lu. 20 Ca farisua nna gunba titsa c Jess cuaa llani la rigubia qui Tata Dios ytsiloyu. Becbi te nna re c: La rigubia qui Tata Dios nna lab llani ta ttu cosa nu riria ca enne inna c quini chi d. 21 Nhua lab cc saber ca enne para ina c con tiempo ba: N chi de o n ta de, porquini reino qui Tata Dios nna pues entre laa lebi ba chi gullani hua lo losto le. 22 Ra hue ca discpulo quia: Hullani tiempo canchu chi clatsi le ilni le Nubeyu de iabara attu vuelta, msquidi por ttu bitsa terb, pero lab ilni li e. 23 hua g c le: N chi de, o, nla de. Pero bittu tsa le nhua la tan le c. 24 Porquini ta rappi tha rudni rbani dsdeba lti rillani bitsa hsta lti renia bitsa, tehu cc canchu de repente ta chi llani Nubeyu de iabara. 25 Pero nduella a quini yala padecer que nna, hua nuetse

136 guthacca ca enne tse anna ne. 26 Ta uccua loti gdua No, hua cc canchu chi iyu ts llani Nubeyu de Yiabara. 27 Porquini hua ca enne tiempo lnia nna gya go b nna huettsan b nna beni c hsta quini byu ts guta Noa le brcu, lniana de repente ta gullani iyya juciu nna gtt iyiate ca enne gtsee lnia. 28 hua cc ta uccua loti gdua sobrino qui Abraham l Lot: gya go b nna hui b nna hutti b nna huni negocio b nna bni ca enne, hua gda c loyu b nna hudua yu b nna beni c. 29 Pero laa msmuba ts biria Lot le yetsi mlu l Sodoma nna, lniana de repente ta nna binnia fuego lani azufre de iaba nna bell latsi iyiani ca ennia. 30 Ana tehu runi ca enne canchu chi iyu ts ilni itute ytsiloyu rillani Nubeyu de iabara. 31 Canchu chi iyu tsa nna, nua tediba du iqquia azotea qui yu qu nna, eydi nna uccutta tab, bittu ya le yu para th bia t qu. hua nu rni fuera lo tsina qu nna, bittu eyqqui litsi ti bia t qu. 32 Lrexaruhu latsi le nu uccua lani niula qui Lot tiempo lnia; l nna bedeqquia l para inna cue l n na beyacca ta ttu estatua dte. 33 Acca riquixania le quini nua tediba dua iqqu etalatsi lalabni qu por nu cca qui ytsiloyu nna, entonces gunitti l na. Pero nua tediba gtsee latsi lalabni nu cca qui ytsiloyu nna, entonces ccabni l. 34 hua nia le quini Nubeyu de iabara nna canchu illanie de rla lti anta chuppa ca

137 enne lo ttu cama, pues ttu nna die, ttu nna eyna b. 35 hua canchu chuppa ca niula yu c huttu, pues ttu nna die, ttu nna eyna b. 36 hua canchu chuppa ca nubeyu tse c tsina, pues ttu nna die, ttu nna eyna b. 37 De beyacca gunne Jess ca ttsaa nna, gunba titsa t cabi e nna ra cabi: Gn, Seor. Jess nna re cabi: Gaa tediba t ttu nu yatti nna, pues nahu itppa ca bechettu.  Gutixaa huni Jess cabi attu comparacin para guthtenie cabi quini caduella guni cabi oracin tulidba nna bittu edllaa latsi cabi. 2 Ree cabi: Le ttu yetsi nna gdua ttu juez nu lab gpp respeto Tata Dios, nhua ca enne nna. 3 Gdua hu ttu niula viuda le ytsi nna segudon hua rua lo juez nna r na: Beni blla cuilu luuxtcia quia contra nu n contrario quya. 4 Pero juez nna lab uccua t latsi guni luuxtcia qu. Pero bitola nna belaba latsi nna uccuani: Msquiba lab rappa hu respeto Tata Dios nhua ca enne nna, 5 nada ms porquini niul nna yala ruquitsni inte, acca guni cha luuxtcia qu para quini la ta r huequitsni ltsaa. 6 Ana ra nu n juez malua. 7 Pero inte nna nia le: Canchu Tata Dios nna, ts bihua dispuesto ne para gunie defender ca enne chi renie, canu rullutsa c ne larla ritsb c. Ts yala its cude para gunie c cualani c. 8 Nia le quini adila reta latsie c para gunie luuxtcia qui qu prntun. Pero canchu chi llani

SAN LUCAS17 , 18 Nubeyu de iabara nna, ts hua tseea le ytsiloyu canu hua ligani t fe qui qu lani e c. 9 Gutixa hu Jess attu comparacin, para canu rulaba latsi quini yala ts n c, pero bihua cca guyu c nuaru ad ca enne. 10 Re: Chuppa ca nubeyu nna hua c huni oracin le templua. Ttu nu nna uccu ttu fariseo. Attu nu nna uccu ttu nu ruquia qui impuesto. 11 Nu n farisua nna du bn rua altar runi oracin nna r: Quiaru cuilu Tata Dios quini lab n ta n ad ca enne, ubna nna ylatsi nna adltero nna, ndirubani t n nu riqua qui impuesto d; 12 pues inte nna runia ayunar chuppa vuelta le ttu ttu semana, hua ruta qui diezmo de lo iyaba nu t quia. Ana uccua oracin qui farisua. 13 Nu ruqua qui impustu nna du hu le templua pero idittu nna, ndirubani la reyani ichtha l, sino rue la lstu porquini yala uccu sentir por ca tulla qui nna r: Seor Dios, betalatsi cuilu inte porquini yala enne tulla n. 14 Lniana ra t Jess: Hualigani te nia le quini l nna betsina litsi yala lani laeni, porquini beyunin latsi Tata Dios ca tulla qu; pero attu nu nna lab beni Tata Dios na aceptar. Acca nia le quini nu cani quini yala dliani nna, egna menos l; pero nu rulaba latsi quini lan nua n nna, lnu nna cc l enne eni. 15 Lniana tahua t c ca huatsa to rua lo Jess para quini gutsia ne iqquia qu. Bil bni ca discpulu nui nna gutlla la cabi

18

SAN LUCAS18 ca enne dia ritahua ca huatsa ta. 16 Pero Jess nna gutie c nna re ca discpulu: Lihuella ca huatsa t ibga c rua lua, bittu guthga le c; porquini reino qui Tata Dios nna n para ca enne losto humilde ta ca huats. 17 Hualigani te nia le quini nu lab t fe qui ta ttu huatsa t nna huella quini Tata Dios nna cubianie na, entonces lab g le reino que. 18 Lniana ttu nubeyu principal gunba ttsa Jess nna r ne: Maestro bueno, biani gunia para gata lalabni nu lab tt quia c. 19 Jess nna ra te na: Biani cca ra lu inte bueno ni. N tt lan t n completamente tse sino tteruba Tata Dios. 20 Hua nabia bni lu ca mandamiento: Bittu thualni lu nu lab n tsela lu. Bittu gutti lu. Bittu cuna lu. Bittu ichtha lu belana qui ca enne. Gppa respeto tta nna qui lu. 21 Becbi t nna r ne: Iyaba ca nu runia dsdeba n nu cuti. 22 Biyeni bni Jess nui nna re na: Hua reyatsaruni lu attulo: betti iyate nu t qui lu nna, bte t lani ca enne rit ldi, iabara l nna gata riqueza qui riqueza qui lu; gut t para cc lu ttu discpulo quia. 23 Biyeni bni nu re na, triste tsb beyqqui, porquini yala rico uccu. 24 Guteb bni Jess quini yala triste uccuani nna, ra te: Yala tbi n para canu t ieni belliu qui qu tsalatsi qu nna huella c quini Tata Dios nna que enne cubianie c. 25 Adila fcil n tt ttu camello le yr to qui ttu gua, tchula ttu rico g le reino qui Tata Dios.

138 canu biynini ca ttsa nna ra c: Entonces nl ccani ll c. 27 Le nna re c: Nu rulaba latsi ca enne quini lab n posible, pues fcil b n para lani Tata Dios. 28 Lniana ra t Pedrua ne: Intu nna chi bethna tu iyaba nu t qui tu nna chi den tu cuilu. 29 Jess nna re cabi: Hualigani te nia le quini hua tsee canu chi bethna c litsi qu lle, tta nna qui qu lle, ca betts qu le, niula qui qu lle, ca ini qu lle por nu cca qui reino qui Tata Dios; 30 acca lc nna th c adrul bendicin annana, hua tiempo nu ch dala nna gata hu lalabni nu lab tt qui qu. 31 Lniana guleqquia Jess tsnu ca discpulu ylatsi nna re cabi: Annana dia riu ciudad Jerusaln. Na nna cc cumplir iyaba ca titsa nu bedia ca profeta nu cca qui Nubeyu de iabara. 32 Pues gute c ne cuenta lani canu dittu canu rigubia le nacin qui riu, hua guni c ne burla nna gullutsa c ne ca titsa malo nna, guttu xni qu ne nna, 33 hu db c ne lani cuarta, lniana iche c ne para gutti c ne. Pero tsunna bitsa bitola nna, eythee de lo luti. 34 Ca discpulu nna ndi tito la gutelni cabi bia nu gutixee, porquini beyna ba chulla le la riyeni qui cabi. 35 Loti chi deyya Jess exa ta yetsi Jeric nna, re t ttu ciego cuitta nda rinb caridad. 36 De biynini rillb na ca enne rit na, acca gunba ttsa bia nu. 37 Lc nna ra t c na quini da Jess enne nazareno. 38 Lniana

26Lniana

139 gunne cigu iditsa nna r: Jess ini David enne uccua rey, betalatsi cuilu inte. 39 Ca enne denru nna gutlla t c cigu quini guthya r, pero l nna adila iditsa gunni nna r: Cuilu ini David, gppa cuilu la retalatsi quia. 40 Gulda t Jess nna benie mandado taxi c na rua le. Bitsina b nna gunba titsa t Jess na, 41 re: Biani calatsi lu inte. Becbi nna r ne: Seor, caltsaa el te. 42 Jess nna re na: Annana iylia ca yyalo lu nna ilni lu; por fe nu t qui lu lani inte nna acca chi t layani qui lu. 43 Luguta bil chni nna dia t lani Jess nna rudliani Tata Dios. hua iybani ca enne dia na nna, de bilni c nu uccua nna b hua c gracia Tata Dios.  Nda b chi yu Jess le yetsi Jeric. 2 Le ytsi nna dua ttu nubeyu rico l Zaqueo nna uccu jefe qui iyaba canu riquia qui impuesto para gobirnu. 3 L nna yala uccua latsi ilni Jess nna gunib ne. Biria t d tttsa ne; pero de tntua ca enne tse nna lab uccua ilni ne porquini uccu chaparro to. 4 Acca quthani beneru nna huppi lo ttu y xeni para ilni ne, porquini nal n quini tte. 5 Bitsina b Jess na nna bilnie na du lo yga nna ra te na: Zaqueo, beydi xa, porquini le litsi lu n quini illania anna. 6 Zaqu nna quthani beydi ch, yala lani la redcca latsi beni ne recibir litsi. 7 Nu b bilni ca enne, acca gudulo ch c bettsella c Jess nna ra c

SAN LUCAS18 , 19 quini hue litsi ttu nu huni tulla. 8 Bitola nna guduli Zaquu nna r ne: Annana Seor, tsallue ta de lo iyaba nu t quia nna gut ya lani ca enne rit ldi. hua canchu chi bethccaa nua ttu enne nna guta bia t qu nna, pues annana gudqquia tappa tntol qu. 9 Jess nna re: Annana chi gullani salvacin para ca enne tse le y, yni quini nubyu nna chi ralatsi nna n hu ttu ini Abraham. 10 Por nui nna bta Nubeyu de iabara, para hueyla canu chi gunitti nna gudile c le ca tulla qui qu. 11 Exa gab Jerusaln chi dia Jess nna, iyaba ca enne biynini c titsa quia nna belaba latsi qu quini chi tan du llani la rigubia qui Tata Dios. Acca gutixe ttu comparacin nna, 12 re: Ttu nneyu ts nna hua bi attu pas idittu para th bi poder para cc bi rey, lniana luguta eyqquia bi. 13 Pero ntesca th bi nna guti bi tsi canu runi tsina qui ba nna, bete bi ttu cantidad xeni de moneda qui ttu ttu tsa qu nna ra t bi c: Gutha le blliu para guni le gana iqquia qu mintraste tsa nna llania. 14 Guda t bi. Pero ca enne ltsi ba nna, la yelatsi l gppa c qui bi, acca guthella t c ttu comisin rua lo canu rigubia na para ina c: Lab calatsi tu quini nubyu nna cc rey qui tu. 15 Pero lbi nna gui la bi poder para cc bi rey. Lniana beyqquia bi nna guti t bi ca mozo qui ba canu bete bi belliu lani cana para eyni bi cuenta

19

SAN LUCAS19 lani c tslia gana chi beni ttu ttu c. 16 Bitsina t nu primru rua lo enne n rey nna r: Seor, lani belliu qui culua nna chi benia gana tsi cantidad. 17 Lbi nna ra t bi : Tsba n nu beni lu, pues siervo ts n lu porquini lani tito rb nna uccua lu fiel, acca annana guda lu para cubiani lu tsi ca yetsi. 18 Bitsina hu ttu nna r: Seor, lani belliu qui culua nna chi benia gana gayu cantidad. 19 Lbi nna ra bi : hua lu nna, guda lu lo gayu ca yetsi. 20 Bitsina hu ttu nna r: Seor, nba t belliu qui lua, tab te le ttu panitu, pues 21 ana benia porquini gtsi te cuilu, porquini n cuilu ttu enne duro, cal beth ya nna entonces huedi tel cuilu itti, porquini redi cuilu lti lab guda cuilu. 22 Lniana ra bi : Siervo malo n lu. Por laa msmuba titsa qui lu nna acca cc lu condenar. Hua y b lu quini n ttu enne duro, reda nu lhuabi guda hua rutppa lti lahub bedllaa. 23 Entonces, bianicca lab gulu lu belliu quyi banco para quini canchu chi llania nna ed ya lani in ni. 24 Lniana ra bi canu tse na: Lccua blliu lo n nna, lte t lani nu beni gana tsi tntua. 25 Lc nna ra t c bi: Pero Seor, cha t tsi qu. 26 Becbi enne n rey nna ra bi: Inte nna nia le quini nua tediba t qu nna, entonces l nna th l ad; pero nu lab t qu nna, pues hsta tito nu t qu nna tua tel. 27 hua iyaba canu na contrario quyaa nna canu bihua

140 uccualatsi quini cc rey qui qu, litx tsate c n nna lich yni qu rua lua. 28 Beyacca ba gunne Jess ca ttsaa nna, dia te denrue para Jerusaln. 29 Exa tegab ca yetsi Betfag nna Betania nna chi dia cabi lutta iya l Monte de los Olivos, guthella te chuppa ca discpulo quia nna, 30 re cabi: Ltsa le yetsi to nu re frente ta tti nna. Canchu chi bitsina le nna hua taxcca dg le lti t ttu burro to nu ndi ttu enne lab chi gutsi na. Ethtsi li nna eche ttsate li n. 31 Canchu nua inba ttsa le: Bianicca rethtsi li , entonces lebi nna ecbini l : Porquini Seor nna riqunanie na. 32 Hua t ca discpulu nna taxcca cabi tba nu chi ra Jess cabi. 33 De rethtsi cabi burro ta nna, biria ch canu n xana ni nna ra c cabi: Bianicca rethtsi le burro t ni. 34 Becbi cabi nna ra cabi: Seor nna riquinanie na. 35 Lniana beche t cabi burro ta lti du Jess. Guxua t cabi ca lri qui caba cu, Jess nna gutsia te na. 36 Gutsla t cabi ca lri lo nda para tte. 37 Chi tegab du quella cabi liu qui Monte de los Olivos nna, lniana iyaba ca enne etse dia lani a nna yala bedacca latsi qu nna gudulo c bedliani c Tata Dios por iyaba ca milagro nu chi benie lani ca enne nna, 38 acca gunne c iditsa ts: Bendito Enne da por nombre qui Seor Dios para que rey qui riu. Acca hua t la redacca latsi le iabara, la dliani para Tata Dios nna. 39 Lniana tuchppa ca

141 farisua canu dia hu c entre ca enne tse nna ra c Jess: Maestro, gutlla t canu da lani culu. 40 Becbi Jess nna re c: Hualigani te riquixania le: Canchu lc guthya ra qu nna, pues hstala ca yya anta lo ned nna thulo c inne c idtsa a favor de inte. 41 Jess nna bil bnie ciudad ri exa ta nna, gudulue guretsie por l nna, 42 ra te: Cal nabia tsni lu quini anna n ts de laeni para lu, pero bg b l lu. 43 Inte nna nia lu quini hullani ts quini ca contrario qui lua nna de repente ta llani c nna tsqqu c talba lu; ca soldado qui qu nna guda c guardia para quini la ll ca enne qui lu. 44 Gutppa guthnniani c ca de qui lu nna ca yu qui lu nna, gulla c latsi ca enne qui lu nna. Pues hstaba ca yya nna lab eyna iqquia luetsi qu sino iyiani c iynnia. cc lani le porquini lab bedccani le loti gullanie lani le. 45 Guta ba Jess le templua nna, bedllee fuera iyaba canu tse na hutti nna hui nna runi c negocio nna, 46 re c: Tata Dios nna re lo titsa que: Yu quyi nna n yu para oracin; atsini lebii nna, bl qui ubna l chi nani li . 47 Jess nna gutixe ca enseanza nu cca qui Tata Dios ttu ttu ts b le templua. Acca ca sacerdote principal nna ca maestro de la ley nna hua canu rigubia entre ca enne judua nna yala uccua latsi qu gutti c ne. 48 Pero bihua modo betselni c bal guthcca c ne, porquini iyiani

SAN LUCAS19 , 20 ca enne bed naga qui que nna lab uccua latsi qu gunitti c ni ttu titsa nu gunnie.  Ttu ts lnia nna de riquixani Jess ca enne le templua ca enseanza qui Tata Dios nna de runie predicar acerca de ca titsa tse quie nna, bitsina t ca sacerdote principal nna ca maestro de la ley lani canu rigubia entre ca enne ytsi. 2 Gunne c lani e nna ra c ne: Gutixani intu. Nn por mandado quini acca runi lu ca cos. Nn benna derchu qui lu c. 3 Becbi Jess nna re c: hua inte nna guni hu le ttu pregunta, lecbini inte: 4 Derecho nu bnin Juan bautizar, ts d de iabara, o ts ca enne ba bete c na cc. 5 Lniana gudulo c gunne lettia c tial ecbini c ne nna ra luetsi qu: Tiani ecbi riu annana: Canchu ina riu quini Tata Dios bete derecho qui Juan para guni bi bautizar, entonces g ta riu: Bilacca la hualatsi le qui bi c. 6 hua canchu ina riu quini ca enne ba bete permiso qui bi, entonces iyaba ca enne nna gudua c yya iqquia riu porquini yala seguro gana c quini Juan nna uccua bi ttu profeta nu guthella Tata Dios. 7 Acca mejor la becbi c nna ra c: Lab y tu gal da derecho qui ba. 8 Lniana ra t Jess c: Nhua inte nna lab quixania le nua benna lahuacca quia acca runia ca cos. 9 Gutixaa tn Jess ca ennia ttu comparacin nna re: Ttu nneyu nna guda bi planta qui betsul le loyu qui bi. Betsa t bi lya lani

20

SAN LUCAS20 canu guni c na tsina. Lniana guda t bi dia bi attu lugar nna lab betsina t bi. 10 Biyu db tiempo cosecha qui betsula nna guthella bi ttu mozo lani canu runi tsina le lya, para quini gute c qui rendimiento qui loyu qui ba. Pero lc nna b l c mzu id ts nna bethella t c na, bittu ten bia bete c yu. 11 Bedethlla gab bi attu mozo nna, ana hu bedua d c mzu nna b c na lani y nna, truba dnl n bethella c na. 12 Bedethlla gab bi attu mozo nu cca tsunna nna. Anahu bedethcca c na, de chi beni d c qu nna bedlla c na fuera. 13 Lniana enne n xana lya nna ra bi: Annana bittsarnu gunia. Ithlla ca nia enne yala catsiti, xiaba canchu chi ilni c bi nna huappa cba c bi respeto. 14 Pero canu runi tsina lya nna de bilni c ini ba nna gulu ta titsa luetsi qu nna ra c: L nui nu eyna itb ly. Ltsa, gutti riu para quini riu la th nu reda latsi tta qui ni na cc riu xana itb ly. 15 Lniana bedxu c ini ba nna bedlla c bi fuera nna betti c bi. Acca, biani guni propio gani enne n xana lya lani lc c. 16 Pues ellani bi nna gulla bi latsi canu runi tsna nna, gutsa t bi loyu qui ba lani canu huaya la. n comparacin nu gutixaa Jess. Ca ennia nna de biynini c ca titsa que nna ra t c: La ina cnna Tata Dios thacca tu t ra culu. 17 Pero Jess nna gunnee c nna re: Pues biani ritelni le titsa nu gana escrito lti ra:

142 Iyya nu lab guyu latsi canu ruc ya nna, Chi n yya principal nu adila tstts naxu ya. 18 Inte nna nia le: Nua tediba ibxi lo yya principal ni nna lla latsi, hua nua qquian nnia yy nna gtsiitn na. 19 Lniana ca sacerdote principal hua ca maestro de la ley nna gutelni c quini contra lbc nu gutixaa Jess ensenza. Acca yala uccua latsi qu gudxu c ne, pero gutsibni c ca enne ytsi. 20 Acca guleda ba c ttu oportunidad nna bete c belliu ltsi n tuchppa ca enne para tsa c guni b c ne prueba tits yala amigo ts n c lani e, canchu ecbie ttu titsa nu lab n correcto, ana modo nna gappa c nda gute c ne cuenta ltsi n gobernador. 21 Acca gunba titsa t c ne nna ra c: Maestro, hua y b tu quini rulue cuilu nna riquixaa cuilu puro ta nu n ts, nhua lab rucun cuilu ca enne segn la rinna qui qu, sino ttu ruata cani cuilu c nna riquixani cuilu iybani ca enne lo nda lgani qui Tata Dios. 22 Gutixani cuilu intu: Ts hua n ts quia riu nu ruthtsini gobierno qui Csar riu, o ts bhu cc. 23 Pero Jess nna gutel tanie la rulbalatsi mal qui qu nna re c: Biecca calatsi le guqunnia le inte lani ca ttsa. 24 Llue tsnnan inte blliu nna. Nn retrato qun nui dua lo mond, hua nn la n nui dua n. Becbi c nna ra c ne: Qui Cesar enne romano n rey. 25 Lniana ra te c: Entonces

143 lte b qui Csar nu n qui Csar, hua lte b qui Tata Dios nu n que nna. 26 Por ca ttsaa nna lab biralni c uqunnia c ne lani ttu titsa rua lo ca enne ytsi, sino quini biqula b latsi qu tiia becbie, acca mejor la uccua ta tsi qui qu. 27 Lniana bitsina t tuchppa canu den c religin saduceo. Ca saducu nna lab ralatsi qu quini eytha ca enne de lo luti. Lc nna gunba titsa c Jess nna, 28 ra c: Maestro, lo escritura nu bethna Moiss lani riu nna, ra quini canchu nua ttu enne n gatti ttu bettsi nna pero lanu in uccua, entonces n quini guttsa tan lani niula para quini elth descendencia qui bettsi nu gtta. 29 Gutse gtsi bettsi ca enne. Bettsa ten nu nru nna, pero gtti b nna lan in uccua. 30 Lniana nu cca chppa nna bettsa hun lani vida, pero gtti hu nubyua nna, nhua lan in uccua. 31 Ana tehu uccua lani nu cca tsnna, hsta quini iyaba canu gtsi bttsia nna gdualni c niula, lan ini qu uccua. 32 Bitte nna gtti hu niula. 33 Canchu chi galla ts eytha canu yatti nna, nl canu gtsi bttsia cc qu niula c, ya quini iyaba gtsi c nna bettsan qu lani . 34 Jess nna becbinie c nna re: Ca enne qui ytsiloyu nna ruttsa bn qu. 35 Pero canu cca merecer tse c le lalabni nu ch dala nna eytha c de lo luti nna, pues lanuru nua guttsan. 36 Porquini na nna lanuru nua gatti. Pues iyaba c nna cc c ini Tata Dios

SAN LUCAS20 porquini eytha c de lo luti para la labna, acca cc l c ta n ca ngel. 37 Pero acerca de canu yatti n quini eytha c de lo luti nna, pues laa msmuba Moiss gutixaa bi acerca de nua lti rinne bi nu cca qui tttsa yttse nu rit lllana loti ra bi quini Seor nna ne Dios qui Abraham nna Isaac nna Jacob nna msquiba cha guts gtti cabi. 38 Quiere decir quini canu yatti nna bni ba c. Cal lab n nna, entonces tiani modo ra Tata Dios quini entre canu yatti nna tse canu runi c ne adorar c. Pues para lani Tata Dios nna, hua ca enne canu chi gtti nna bni b c, ta canu lab chi gtti. 39 Becbi tuchppa ca maestro de la ley nna ra c ne: Maestro, yala tse becbi cuilu. 40 Pues labiru beyani c inba titsa c ne ad. 41 Lniana Jess nna re c: Tiani modo acca rena c quini Cristua nna ne ini David c. 42 Atsini laa msmuba David gunne bi acerca de le lo libro qui ca Salmos nna ra bi: Seor Dios nna gunnie Seor quyaa nna re: Gduani cuitta lado bni, 43 Hsta quini gnn latsi n lu iyaba canu la cca guyu c lu, para quini glliani lu iqquia qu. 44 Por ca ttsaa nna y riu quini laa msmuba David nna reya bi Cristua SENOR. Entonces, tiala modo acca ne descendiente qui bi c. 45 Lniana rua lo iyaba ca ennia nna ra Jess ca discpulo quia: 46 Lhue cuidado lani ca maestro de la ley, quini la guni le ta runi c.

SAN LUCAS20 , 21 Yala rulatsi qu cueni c lo nda lani o tni qui qu, hua yala rulatsi qu quini ca enne etse guni c c saludar canchu dia c lo nda, hua yala rulatsi qu xan c lo ca asiento da qquiar t le ca sinagoga hua lo ca primero asiento le ca fiesta qui qu para quini ilni ca enne c quini yala enne re cuenta n c. 47 Lc nna rigua c hsta ca yu qui ca pobre viuda nna, hua msquiba yala its runi c oracin pero lab l nu runi c. Acca nia le quini ca nui nna adila fuerte n castigo th c.  Le templua nna bilni Jess ca enne rico rigu c belliu le caja para ofrenda. 2 Bil hunie bitsina ttu niula pobre n viuda nna, gul chuppa moneda nu de cobre dacca c tito rb. 3 Ra t Jess: Hualigani te nia le quini niula vid nna yala ldi ritt, pero adila ieni beti tchula iyaba c. 4 Porquini iyaba c nna rute c qui ofrenda para Tata Dios nu rxabni c, pero niul nna msquiba n pobre, pero bete l itute hsta nu n goni. 5 Rinne t tuchppa cabi quini yala ts n templua, porquini yala ts n ca yya cuani ca da, hua latsitte ni n canu beda latsi ca enne bete c para cc ts le templua. Lniana ra Jess cabi: 6 Hullani ts quini iyaba ca cosa nu rilni le annana, pues itppa iynniani c porquini hullani canu dttu nna guthnnia gutppani c hsta quini labiru eyna iqquia luetsi ca yy. 7 Gunba titsa t cabi e nna ra cabi: Maestro, cuani cc nu gtixaa

144 culu. Biani seal ni ilni tu para cc tu saber ntesca thulo iyaba ca cos. 8 Becbi t Jess nna re: Lhue cuidado quini la guthacca c le. Porquini nuetse llani lani nombre quia nna ina c quini lc nu Cristua. hua ina c: Ch tan du llani fin. Pero bittu tsalatsi le qui qu. 9 Canchu chi guna le quini cca guerra o quini ritlla ca gobierno nna, bittu gtsini le. Porquini nduella cc ylat ca cos, pero nhuani lab chi glla t fin. 10 Raruhue cabi: Ttu nacin nna till contra attu nacin, hua ttu gobierno contra attu gobierno nna. 11 hua llani la ri furten, hua llani ubna nna itsahue nna i lettia ts le ytsiloyu. hua ca enne nna yala gtsini c porquini ilni c ca seal nu cca iaba. 12 Pero ntesca llani iyaba ca cos nna, gutsia latsi qu le nna gudxu c le nna gute c le cuenta lani ca enne principal le ca sinagoga, hua gudlla c le litsi yya, hua iche c le rua lo ca rey nna canu rigubia nna porquini n le enne ralatsi quia. 13 Ana modo nna gappa le nda para quixa le nu cca quia. 14 Licuqquia tsttsi latsi losto le quini bittu nyue g cani le tiia ecbi le para guni sostener qui le; 15 porquini inte nna gunna titsa nna la riynitse nna lo losto le, hsta quini canu iria contra le nna labiru ccani c ecbi c bia contra ca titsa qui le. 16 hua ca tta nna qui le nna, ca bettsi le nna, ca pariente qui le nna, ca amigo qui le nna gute c le cuenta ltsi n canu lab cca guyu c le, pues

21

145 gtti hua c tuchppa le. 17 Pues itute ytsiloyu nna guyud le porquini n le enne ralatsi quia. 18 Pero ndi ttu ittsa iqquia le lab illatsu canchu lab n voluntad qui Tata Dios. 19 Canchu cc b le tstts lani inte nna, huatta lalabni qui le. 20 Canchu chi ilni le ietse ca soldado talba ciudad Jerusaln nna, entonces ttlini le quini chi biyu ts quini lla latsi. 21 Lniana canu tse le regin qui Judea nna dni c ucutta c tsa c lo ca lya l. hua canu tse le ciudad nna dni c ucutta c. Canu tse fuera Jerusaln nna, bittu yaa c l sino dni c ucutta tel c. 22 Porquini ana nna cc cumplir iybani nu chi gana escrito acerca de tiempo de castgu. 23 Canchu chi biyu tsa nna, icartsiru ca niula n huatsa to, hua canu rigtsi ini to qui qu nna, porquini yala ca sufrimiento llani le ituba nacin n hua ttu castigo xeni iqquia yts. 24 Ttu te c nna gatti c lo guerra, ad c nna iche canu dttu c preso hsta attu nacin huaya. Ca enne dttu nna ebqquia best n c ciudad Jerusaln hsta quini ila tiempo nu n quini guni c dominar. 25 Lniana iln ca seal iaba, porquini labru gudni bits nihua biu nna nhua ca blia nna. Ca enne qui ytsiloyu nna yala uccuen latsi qu hua yala gtsini c porquini yala ruido guni indata thln. 26 Lniana igtsi latsi qu por tntua la rtsilatsi de tebni c llani ca sufrimintua le ytsiloyu, pues hsta iyaba ca cosa canu tsa iaba

SAN LUCAS21 nna, tatttin c. 27 Lniana ilni c Nubeyu de iabara illanie le ttu ba lani itute lahuacca que nna layani que nna. 28 Canchu chi thulo cc ca cos nna, leyppa fuerza nna lichtha lo le nna lnna, porquini chi tan du llanie para gudile le. 29 Lniana gutixaa Jess ttu comparacin nna re: Linnatsruhu ca y exxuhu hua iyaba ad ca y. 30 Canchu chi rilni le quini rebia lla qui qu, pues ana modo ritelni le quini ch tadu llani tiempo verano. 31 hua lebi nna, canchu chi ilni le quini cca iyaba ca cosa nu chi gutixania le nna, entonces cc le saber quini exa ta chi debiga tiempo de la rigubia qui Tata Dios. 32 Hualigani te riquixania le quini lab tt ca enne tse tiempo de ca seal ni hsta quini iybani ca cos nna cc c cumplir. 33 iaba nna ytsiloyu nna llua b latsi qu, pero ca titsa quyi nna lab tt c sino t quini cc c cumplir. 34 Lhue cuidado por laa lebi b, quini la puro iya go le nna guni le borrachar nna yala nyue n tse le nu cca qui ytsiloyu nna, para quini ala ca nui l runi le canchu de repente ta chi galla ts sealado nu nani Tata Dios, 35 porquini ta cca canchu chi l ret tan ttu trampa, modo de repente ta llani tsa nna nyyani latsi ca enne tse le itiani ytsiloyu nna lab ll c. 36 Acca litse al tanto, liguni oracin tulidba quini gappa le fuerza para gut le ts iyaba ca cos canchu chi llani c nna tse le lani la redacca latsi rua lo

SAN LUCAS21 , 22 Nubeyu de iabara. 37 Jess nna ttu ttu ts b gutixee le templua itse ca enseanza. Pero de rla l nna berie nna hue beyne lo iya l Monte de los Olivos. 38 Itbani ytsi nna hua c rua le de dla l le templua para gud naga qu que.  Exa ta chi debiga fiesta canchu chi ro c ettaxtla sin levadura para quini guni c celebrar ts pascua para xalatsi qu loti gula ca ta tta qui qu le pais Egptua. 2 Ca sacerdote principal lani ca maestro de la ley nna beyla c nda tiia modo gutti c Jess, pero ylatsi b gune lettia c porquini gutsibni c ca enne ytsi. 3 Guta t Satans lo losto Judas nu guta hu l Iscariote, uccua hu ttu nu tsnu ca discpulu. 4 Judas nna hu lti tse ca sacerdote principal hua canu n jefe qui guardia qui templua nna b hu titsa lani c tial modo guti Jess cuenta lani c para gattie. 5 Lc nna yala bedccani c nna beyna c quini gute c belliu qu. 6 L nna guich b nna gudulu beyl nda tiia modo gti ne cuenta lani c, sin quini la tbni ytsi. 7 Glla b ts ro c ettaxtla sin levadura nna uccua duella gutti c ttu carneru to para sacrificio qui ts pascua. 8 Jess nna guthllee Pedrua nna Juan nna re cabi: Ltsa nna guni le preparar para go riu nna xalatsi riu ts n. 9 Lcabi nna ra cabi e: Gani calatsi cuilu guni tu preparar. 10 Le nna re cabi: Canchu chi ga le le ciud, na nna ets le ttu

146 nubeyu dn tu re inda. Tan t li hsta le yu lti ya. 11 Lnneni enne n xana ya nna ga li : Guthella Mastru intu para inba titsa tu cuilu: Gani nua dua cuarto lti n quini gua lani ca discpulo quyi nna guni tu celebrar pscu. 12 Nubyua nna gulue tani le ttu cuarto xeni nu cha dua lda b du iqquia ral, porquini ya nna n nu chuppa cua, na nna liguni preparar para riu. 13 Lcabi nna hua cabi nna taxcca cabi ta nu chi ra Jess caba. Na nna beni cabi preparar para pscu. 14 De glla hra nna gduani Jess lo ma, hua ca apstol lani e nna. 15 Lniana re cabi: Ylani deseo t quia gua lani le ts pscu ntesca gattia. 16 Porquini nia le quini labiru go ya attu hsta quini cc cumplir itti le reino qui Tata Dios. 17 Jess nna gui te vsu nna gunbe bendicin lani Tata Dios nna, lniana re cabi: Lthi nna lquithia entre lebii. 18 Porquini nia le quini labiru y inda qui betsul hstana canchu chi llani reino qui Tata Dios. 19 Lniana Jess nna gui te ettaxtla nna gunbe bendicin; lniana gllee na nna be cabi nna re: Nui nna n cuerpo quia nu ruta por lebii. I ba guni le para nu ch dala, pero siempre xalatsi le inte. 20 Beyacca db gut s cabi nna, gui hue vsu nna re: Vsu nna runi representar convenio cubi nu runia segrun por medio de rni quia nu illia por lebi. 21 Pero linnaruhu quini nu gti inte cuenta para gattia, pues nba ruc

22

147 n lo me lani a. 22 Hualigani quini Nubeyu de iabara nna dia be tte iyaba nu chi n quini cc, pero icartsiru nubeyu nu guni inte traicionar. 23 De biynini ca discpulu ca ttsaa nna gudulo cabi gunba titsa luetsi cabi nal cabi nu guni ana. 24 Hudi hua ttu disgusto entre ca discpulu acerca de nal cabi cc adiru enne re cuenta. 25 Pero Jess nna re cabi: Iyaba ca rey ytsiloyu nna rigubia c itbani, hua iyaba canu t lahuacca qui qu nna yala rudliani ca enne c. 26 Pero entre lebii nna lab cc , sino quini nu n enne principal entre lebi nna dni eyacca l ttu nu ruthte ta ttu nu cuti. hua nu rigubia entre lebi nna dni th hu al tanto para guni servir. 27 Porquini, nl dacca adiru segun ytsiloyu: Ts nu rib lo mea, o ts nu runi servir cc. Ts lahua adila dacca nu ribn lo mea c. Pero inte nna dua entre lebi ta ttu nu runi servir. 28 Lebii nna tulidba gutse le lani inte hsta lo ietse ca prueba. 29 Acca inte nna guta derecho qui le para cubia le le reino nu chi benna Tata qua lani inte, 30 para quini ya go le lani inte le reino quyaa, hua xuni le lo ca xila tsni para guni le juzgar ca tsnu yetsi qui ca enne Israel. 31 Seor nna ra hue: Simn, Simn, b cuidado qui laa msmuba lu, porquini Satans nna chi t permiso qui guni iyaba le probar, ta ttu campesino rtt uaxtila le ttu harnero. 32 Pero inte nna chi gunbania Tata Dios

SAN LUCAS22 por lu para quini bittu eytsa fe qui lu. Lu nna de chi beyqquia lu lani inte attu nna n quini gtsee tstts lu ca bettsi lu. 33 Pedrua nna ra bi e: Seor, lstub dua para tsa alarla litsi yy lani cuilu, sino hua hsta gattia lani cuilu. 34 Jess nna re bi: Pedro, n nia lu quini annana lab thch lu por tsunna vuelta quini nabiani lu inte, lniana cuetsi xcurdi. 35 Raruhu Jess cabi: Loti guthllaa le sin morral nna sin bolsa para belliu nna sin guarachu nna, ts beyatsa bia qui le c. Becbi cabi nna ra cabi: Lab bia. 36 Lniana re cabi: Pero annana nu t ttu morral qu nna, pues th na, hua nu t ttu bolsa to nu yuni belliu qu nna n quini hu na gaa tediba d. Nu lab t ttu espada qu, pues n quini gtt bia msquidi mata qu para cc gon tu espada, porquini chi tan du lanru t lani le. 37 Porquini caduella cc cumplir lani inte iyaba nu gana escrito lti ra: Lc nna beltsi c ne entre canu huni maldad para gattie. Pues iyate nu gana escrito acerca de inte nna chi gullani ts quini cc cumplir. 38 Lcabi nna ra cabi e: Seor, n t chuppa teruba espada. Le nna re cabi: Huacca tan ca nu. 39 Biria t Jess nna hue Monte de los Olivos t ba nu runi be. Ca discpulo quia nna den t cabi e. 40 Bitsina dbe na nna re cabi: Liguni oracin para quini la nnia le le ttu prueba nu lab ccani le

SAN LUCAS22 gchia li . 41 Lniana biria ytse nna hue atito t idittu, bedubie nna benie oracin nna 42 re: Tata quia, canchu calatsi cuilu nna gutua b cuilu sufrimiento nu tt y lani inte; pero ala ta cabltsaa, sino cc b segn voluntad qui cuilu. 43 Lniana de repente ta gudu t ttu ngel qui iabara rua le nna gppe ad fuerza que para quini bittu que desmayar. 44 De chi rehuin xttnie nna adila fuerte benie oracin nna indtha que nna uccu titan cniba llani rni binnia c loyu. 45 De beyacca beni oracin nna bedulie nna beyqquie lti tse ca discpulo quia nna, bilnie quini tithi b cabi, porquini yala chi guretsi cabi por tristeza nu uccuani cabi. 46 Jess nna ra te cabi: Leytha nna liguni oracin, lnaba quini la nnia le le tentacin. 47 Hua rinne cnna be nna bitsina ch canu etse ca contrriu. Judas ttu canu tsnu ca discpulu nna dnru lo qu nna gubga rua lo Jess para gttsal ne. 48 Jess nna ra te na: Judas, ts lani ttu beso rute lu cuenta Nubeyu de Yiabara c. 49 Ca enne tse na lani Jess na, de bilni cabi tiia chi ruthcca c ne nna, acca ra cabi e: Seor, guni d ca tu qui qu lani espada c. 50 Ttu bi nna quthani b bi ttu siervo qui nu n huexna qui ca sacerdte nna guchu bi yti ngui lado bni. 51 Ra t Jess: Btturu bia guni le. Lhuella c. Lniana belppa te yti naga sirvu nna beynie na. 52 Lniana gunne Jess

148 lani ca sacerdote principal hua lani canu n jefe qui guardia qui templua nna hua canu rigubia le ytsi nna, quiere decir iyaba canu bitsina para gudxu c ne nna, re c: Ts da le yu n le espada nna y nna para gudxu le inte preso tiatsi n ttu ubana c. 53 Ttu ttu ts b guda lani le le templua nna, atsini bihua bedxu le inte. Pero chi gulla hora quini lebii nna lahuacca de la chlla nna guni le nu calatsi le. 54 Bedxu c ne preso nna guche c ne litsi huexna qui ca sacerdte. Pedrua nna idittu b den bi e. 55 Bec t c yi le la. Guua ten iyaba c talba ya. Pedrua nna gure hu bi lani c. 56 Ttu sirvienta nna bilni Pedrua re bi cuitta ya nna bedcca tsbni bi nna ra t: hua nui nna gurni hu lani nubyu. 57 Pero Pedrua nna lab guich b nna ra la bi: Lu niula, lab nabia te nubyu. 58 Tito ta bitola nna bilni ttu bi nna r: hua lu nna enne qui hu qu n lu. Pedrua nna ra bi : Lab n. 59 Ttu hora tig bitola nna adila fuerte beni sostener nna r: Hualigani quini nui nna gurni hu lani porquini hua l nna n hu enne Galilea. 60 Pedrua nna ra bi: Lu nubeyu, ndi la y bia nu ra lu. Atsaba rinne Pedrua nna gurtsi ch xcurdi. 61 Lniana bedqquia lo Seor nna gunne Pedrua. Pedrua nna bexa tlatsi bi ca titsa qui Jess loti re ba: Antesca cuetsi xcurdi nna, tsunna vuelta na lu quini lab nabiani lu inte. 62 Acca yala behuinni bi nna, beria t bi na nna biditsni bi guretsi bi.

149 bedxu c Jess preso nna yala burla beni c ne nna b c ne golpe. 64 Bethya t c le lani ttu lri nna gutni n qu le nna ra t c ne: Gnna tsnna nua nua b lu nna canchu hualigani n lu ttu profeta. 65 hua lani itseru ca titsa mal nna beni c seguir bedua d c ne. 66 Huni b nna betppa canu rigubia entre ca enne judua lani ca sacerdote principal nna ca maestro de la ley qui ca ni nna; iyaba c nna guche c Jess rua lo Junta Suprema. Na nna gunba titsa c ne nna ra c: 67 Gutixani intu canchu lu nu Cristua. Le nna re c: Canchu quixania le nna, lab tsalatsi le. 68 hua canchu bia inba ttsaa le nna, lab ecbini le inte nhua la gla hu le inte nna. 69 Pero dsdeba annana Nubeyu de iabara nna cune iabara lugar de la dliani qui Tata Dios enne t itute lahuacca que. 70 De re ca ttsaa nna iyaba c nna ra c ne: Ts hualigani n lu ini Tata Dios c. Jess nna re c: Lbii b chi ra quini n. 71 Lniana ra c: Birul titsa ni riquina gna riu cntr c. Porquini laa msmuba riu chi biynini riu ca titsa qu.  Lniana guduli ch iyiani c nna guche c Jess rua lo Piltua. 2 Gudulo t c betsia c queja contra Jess nna ra c: Chi bedxu tu nubyu porquini yala escndalo runi le nacin qui riu nna lab calatsi quia tu nu ruthtsi gobierno qui rey qui riu Csar nna ren quini laa lab n Cristo, titsi n hu ttu

SAN LUCAS22 , 23 enne rigubia. 3 Lniana gunba titsa Piltua Jess nna r: Ts n lu Rey qui ca judu c. Becbi Jess nna re na: chu chi ra lu. 4 Piltua nna r ca sacerdote principal hua iyaba ca enne tse na: Ndi ttu falta la retsla te qui nubyu. 5 Pero lc nna adila dtsa gunne c nna ra c: Yala alboroto runi ca enne por causa de ca enseanza qu, gudulu dsdeba Galilea lniana le itiaba Judea hsta n. 6 Piltua nna de biynini quini Jess nna bethtenie ca enne dsdeba le estado qui Galilea, acca gunba ttsa canchu ne enne galileo. 7 De ccu saber quini Jess nna uccuee enne galileo, acca gulqquia latsi ithlla ne rua lo Herodes nu uccua gobernador qui Galilea. Herodes nna re hu ciudad Jerusaln tiempo lnia. 8 Bil bni Herodes Jess nna, yala bedccani porquini cha guts uccua latsi gunib ne; porquini ietse ca cosa chi biynini nu cca que, acca yala uccua latsi ilni ne gunie ttu milagro. 9 Herodes nna beni t Jess ietse pregunta, pero le nna lab bia becbinie na. 10 Tse t ca sacerdote principal hua ca maestro de la ley, yala fuerte beni c sostener nu gunne c cntre. 11 Lniana Herodes nna lani ca soldado qui ni nna yala bedua d c ne nna beni c ne burla nna begccu t c ne ttu lri latsitte nu dacca yi nna. Lniana bethella t ne lani Piltua attu. 12 Dsdeba ts lnia nna yala amigo beyacca Piltua lani Herodes. Antes nna btsaa bni luetsi qu.

63Canu

23

SAN LUCAS23 nna gutai t ca sacerdote principal nna canu rigubi nna hua ituba ytsi nna 14 r c: Chi tahua le nubyu rua lua nna ra le quini yala rigu ttsa ca enne para chatha c contra gobierno qui ru, pues iyaba chi gunba titsa ya rua lo le nna pero lab causa betsla te qu acerca de ca queja nu rutsia le cntr, 15 nhua Herodes nna lab causa betselni bi qu, acca bethella bi n attu. Nubyu nna lab bia delito ni chi beni nu dacca gattini, 16 acca guni tca ya castigar lniana gl ya . 17 Ana ra Piltua porquini uccu obligado quini ttu ttu fiesta nna gl ttu preso nu inba ytsi. 18 Pero iyiani c guretsiya c ttu timpub nna ra c: Gatti b nua nna bela b Barrabs n. 19 Barrabs nna t litsi yy porquini glani canu gutla alboroto le ytsi contra gobirnu nna betti c ttu enne. 20 Gunni Piltua c attu nna uccua latsi gl Jess. 21 Pero lc nna adila dtsa guretsiya c nna ra c: Beta lo curutsi, beta lo curutsi. 22 Piltua nna bedenba titsa gab c nu cca tsunna vuelta nna r: Pues, biani mal ni chi beni nubyu nii. Ndirubani ttu delito nii etsla te qu nu dacca gattini. Guni ba ya castigar tito, lnial nna gl ya . 23 Pero lc nna adila tlchni gutse c gunne c idtsa nna gunba c quini gut ca solddua ne lo ttu y curutsi. Canu ytsi hua ca sacerdote principal nna beni ba c seguir guretsiya c hsta quini uccua t calatsi

150 qu. 24 Lniana beni Pilato mandado quini guthcca c Jess tba nu gunba ytsi. 25 Bethna t libre nubeyu nu t litsi yy nu gutla rudu nna btt enne, porquini b gunba c. Pero Jess nna bete t ne cuenta ltsi n ca enne la cca guyu c na. 26 De chi dia c che c ne nna, tattsa c ttu nubeyu Cireno l Simn, dda de lo tsina. Betsia t c curutsi qui Jess c para hun na nna tan t Jess. 27 Dia t itsen ca enne qui ciudad, entre lc nna tsee hu ttu te ca niula canu yala ribetsi c nna rehuinni c por nu ruthacca c Jess. 28 Bedqquia t lo Jess gnnee ca niula nna re c: Lebi nu Jerusaln, bittu cuetsi le por inte sino licuetsi la por laa lebii ba nna por ca ini le nna. 29 Porquini huyu ts quini ina c: Icarub ca niula n hutsi, canu lab begtsi huatsa nna. 30 Por ca sufrimiento nu llani nna, thulo ca enne gattayni c ca iya nna na c: Liynnia iqquia tu. G hu c ca iyat: Liucttsi t intu, 31 n nu cc lani ca enne canchu ch ridulo ba ca sufrimintu, pero ta gani cc lat qui qu despus l c. 32 Guche hu c lani Jess chuppa canu hueni delito nu dacca quini gatti c. 33 De bitsina c lani e lti l Lugar Iqquia Bega Yatti, na nna gda c ne lo y curtsia. Anahu gda c chuppa canu hueni maldad lo chppa ca curtsia. Bedu c curutsi qui ttu lado n bnie, ttu lado n yttie. 34 De rut c Jess lo curtsia nna, gnnie nna re: Tata

13Piltua

151 Dios, beyunin latsi cuilu qui qu, porquini lab y c bia nui runi c. Lniana ca solddua nna gllan c ca e nna, bedlla c rifa lo qu para glui nua ca e galla ttu ttu tsa c. 35 Iybani ca enne ytsi nna tse c rinna c. Canu rigubia le ytsi nna beni c ne burla nna ra c: Canu huaya nna bedil b, pues gudila laa lb canchu hualigani n Cristo enne becu Tata Dios. 36 hua ca solddua nna beni hu c ne burla, bitsina c nna b c ne vinagre ye, 37 ra t c ne: Canchu hualigani n lu Rey qui ca enne judo nna, bedil laa lba. 38 Bet t c ttu letrero qquie lani ca titsa griego nna latn nna hebreo nna r: NUI NUA N REY QUI CA JUDO. 39 Lniana ttu canu hueni delito t na nna, bedua d hu Jess nna r ne: Canchu hualigani n lu Cristo nna, bedil laa lba nna tsatsela tehu intu. 40 Attu nu t hu lo attu curtsia nna guttsa na nna r: Ts tsahu la rtsini lu juicio qui Tata Dios de chi t hu lu n para gatti lu, pues 41 riu nna hualigani cca b riu merecer sufrimiento nu rit riu anna porquini cha ra riu por ca mal nu chi beni riu. Pero nni nna lab bia mal benie. 42 Lniana ra t Jess: Exa t ch latsi cuilu inte canchu chi ta cuilu para cubia cuilu. 43 Jess nna re na: Hualigani te nia lu quini anna ta chi du lu lani inte le lugar de la redacca latsi nna laeni nna. 44 De glla tt tsnu hora tig nna, bechulla le itbani ytsiloyu hsta rit tsunna. 45 Bits nna

SAN LUCAS23 betua layani qu. Lri rriani nu da le templua nna bired nna uccu chuppa lla. 46 Gunne t Jess idtsani nna re: Tata Dios quia, ltsi n cuilu rucna espritu quia. Beyacca ba re ana nna, gttie. 47 De bilni capitn romnu iyaba nu uccua nna, gudulu bedliani Tata Dios nna r: Hualigani quini nubyu nna lab bia mal benie. 48 Iyaba ca enne itsen tse na huia nna bil huni c iyaba nu uccua. Deyya t c nna yala rue losto qu porquini yala sentir uccua c. 49 Pero iyaba canu benibi c ne, hua ca niula da dsdeba Galilea hualatsi qu ne nna, idittu gutse c bilni c iyaba ca cosa nu uccua. 50 Gdua ttu enne l bi Jos nu yetsi Arimata regin qui Judea. Lbi nna uccua bi ttu miembro lani Junta Suprema qui ca enne judua. Yala enne ts nna enne de respeto nna uccua bi. 51 Josa nna hua y hua bi quini llani reino qui Tata Dios, acca lab de acuerdo gudu bi lani propsito qui Jnta nhua lani ca hecho qui cani nna. 52 Hua bi rua lo Piltua nna gunba bi cuerpo qui Jess. 53 Bechda diba bi e nna betbi bi e ttu sbana nna gutxa t bi e le b nu dua le ttu iyyat lti lan nua nu yttini chi guyu. 54 Ts lnia nna runi prevenido qui ca enne para ts eni n quini edi latsi qu, nu ridulo gll viernes lnia. 55 Ca niula canu beni c Jess acompaar dsdeba birie Galilea nna, hua hu c nna bilani c quini chi gutta cuerpo qui Jess le blia nu gudua le iyyata. 56 Beyqquia t

SAN LUCAS23 , 24 c nna beni c preparar especias nna ungento nu rila ix nna, para cuerpo quie. Lniana bedi latsi qu conforme ta ra lo mandamiento qui Tata Dios.  Dilatni qui ts domngu nna hua ca niula lo ba. Lc nna b c ca ungento iixi nu beni c preparar. Hua hu tuchppa ca niula lani c. 2 Bitsina c nna bilni c quini yya nu yyani rua ba nna, pues ttu lado la chi ri. 3 Guta ba c nna pero lanuru cuerpo qui Seor Jess t na. 4 Acca yala nyue uccuani c lani la rtsilatsi. De repente ta nna gdu chuppa ca nubeyu cuitta qu, uccua tttini cabi. 5 Ca niula nna yala gutsini c nna bedtta t lo qu loyu. Ca ngeli nna ra t cabi c: Biecca reyla le entre canu yatti enne bni c, 6 lanrue t n, pues chi beythee de lo luti. Hua y ba le bia gutixee loti renirue le Galilea nna re: 7 Nduella quini Nubeyu de Yiabara nna gute c ne cuenta ltsi n canu tulla hsta quini gutti c ne lo y curtsia, pero tsnna ubitsa bitola nna eythee de lo luti. 8 Lniana bexa latsi ca niula ca titsa nu gunne Jess. 9 Bed t c lo ba nna beyya c huequixani tsnia ca discpulu hua ad ca enne iyaba ca cos. 10 Mara enne Magdala nna, hua Juana nna, hua attu Mara nna qui Jacbua nna, hua ad ca niula nna gutixaa c ca cos rua lo ca apstol. 11 Pero para lcabi nna puro cuento ba n nu ra ca niula, acca lab hualatsi cabi nu ra cana. 12 Pero Pedrua nna hua

152 t bi quthani lo ba. Gunna t bi liu nna bilni bi tsu teruba ca lri nu bettsin cabi Jess. Bed t bi nna yala belaba latsi bi de nu uccua. 13 Laa msmuba ts lnia nna, chuppa cabi nna deyya cabi ttu yetsi to l Emas, gan tt tsunna legua tig idittu de Jerusaln. 14 Dia cabi lo neda rue cabi titsa qui iyaba ca cosa nu chi uccua. 15 De rue thuti cabi titsa nna bitsina t laa msmuba Jess nna dia te lani cabi. 16 Pero lcabi nna lab bedccani cabi quini Jess b ennia rida lani cabi. 17 Lniana re cabi: Biani titsa n nu rue le de yu le nda, biecca yala rehuinni le ni. 18 Becbi ttu bi l bi Cleofas nna ra bi e: Iyiani ca enne nna y c bia n nu uccua le Jerusaln nya nth. Ts lteruba lu nu hua n nna lab y lu nu uccua c. 19 Lniana re cabi: Biani uccua. Lcabi nna ra cabi e: Pues acerca de Jess enne Nazaret enne uccue profeta qui Tata Dios lani lahuacca, tantua por ca hecho que le templua rua lo iybani ca enne, hua por ca titsa tsni que nna, 20 pero ca sacerdote principal nna ca uxtcia qui tu nna bete c ne cuenta hsta quini gulqquia c sentencia que gattie nna, beta c ne lo y curtsia. 21 Atsini intu nna uccuani tu quini le nu enne n quini ta gunie librar yetsi Israel. Pero anna l cca tsunna ubitsa quini gttie lo curtsia nna bigttsi te. 22 hua yala uccua latsi tu por nu ra tuchppa ca niula canu hua hu latsi qu ne. Lc nna hua c rua ba ntesca

24

153 tsni, 23 pero nruhu cuerpo qui Jess t na, acca beyqquia c nna ra c quini bilni c ca ngel de iabara nna ra cabi c quini Jess nna beyacca bnie nna, 24 hua t tuchppa ca compaero qui tu rua ba nna bilni cabi quini hualibani ca niula nu ra c, pero lab bilni cabi Jess. 25 Lniana ra t Jess cabi: Lebii nu la ritelni. Yala btsi cca le convencer para tsalatsi le iyaba nu gunne ca profeta, 26 ts lahua uccua duella quini Cristua nna que padecer iyaba ca cos ntesca etsnee iabara para the la dliani nna que enne eni c. 27 Lniana bethtsi lnnie cabi iyaba ca Escritura nu riquixa acerca de le, dsdeba ca libro nu bedia Moiss hua ca libro nu bedia iyaba ca profeta nna. 28 Betsina b cabi yetsi Emas. Jess nna benie tiatsi dia be ad idittu. 29 Pero lcabi nna yala duella beni cabi guttayni cabi e nna ra cabi: Nba beyna cuilu, porquini ch tegn rll. Lniana guta te litsi cabi. 30 De chi rene lo ma lani cabi nna guie ettaxtla nna gunbe bendicin nna gllee na nna be cabi. 31 Lniana gutelni cabi quini Jess b ennia. Pero le nna de repente ta bedee rua lo cabi nna labiru bilni cabi e. 32 Lniana ra t luetsi cabi: Ts lahua ta ttu yi nu rlla uccua titsa que lo losto riu loti gunnie riu de beyu riu nda nna gutixanie riu nu ra lo Escritura c. 33 Guduli tab cabi nna beyqquia cabi Jerusaln nna betselni cabi tsnia ca apstol tse cabi jntub, hua ad ca

SAN LUCAS24 enne tse lani cabi. 34 Lcabi nna gutixaa t cabi quini hualigani chi beytha Seor de lo luti nna bnie attu nna, hua chi bilni Simn ne. 35 Lniana chuppa ca nneyua nna gutixaa hu cabi iyaba nu uccua loti deyu cabi nda para yetsi Emas, hua tiia modo bedccani cabi e tiempo de gllee ettaxtla nna. 36 Atsaba rinne cabi nna, laa msmuba Jess nna gdue lahui iyaba cabi nna benie cabi saludar nna re: Laeni para lo losto le. 37 Pero lcabi nna yala gtsini cabi, belba latsi cabi quini bilni cabi ttu nu tsayl. 38 Pero le nna re cabi: Bianicca rtsini le nna gllani la rudu chppani lo losto le ni. 39 Lnnaruhu ca nya nna ca na nna, quini laa inte ba nui. Liulppa nna lnna ts, porquini ttu espritu nna lab yu bl nhua tstta nna, inte nna entero cuerpu ba n ttan rilni le inte dua n. 40 De re ana nna, beluenie cabi ca ne nna ca ne nna. 41 Lcabi nna lab hua t latsi cabi por tanto la redacca latsi canchu ennia nua Jess. Le nna re cabi: Ts hua t t qui le bia go riu. 42 Bete t cabi ttu pedazo blla ny que hua ttu etta xi bdu nna. 43 Gui te c nna bilni cabi e gte. 44 Lniana ra te cabi: Chi gutixania le loti reniru lani la quini uccua duella cc cumplir iyate nu gana escrito nu cca quia lo ley qui Moiss nna hua nu ra lo ca libro nu bedia ca profeta nna libro l Salmos nna. 45 Lniana bethtsie la ritelni qui cabi para quini telini cabi ts ca

SAN LUCAS24 enseanza nu ra lo ca Escrtura acerca de le nna, 46 re cabi: b gana escrito, quini uccua duella quini Cristua nna que padecer, pero btsa tsunna nna eythee de lo luuti nna, 47 n quini cc predicar lani nombre que, dsdeba Jerusaln hsta le iyaba ca nacin qui ytsiloyu quini eyacca ca enne arrepentir nna eyunin latsi Tata Dios ca tulla qui qu. 48 Lebi nna chi bilni le iyaba ca cosa nu uccua lani inte, para quini cueqquia l l c rua lo ca enne. 49 Inte nna ithllaa lani le nu chi beni Tata qua prometer quini gnne qui le, pero lebii nna n quini cueda ba le

154 le ciudad Jerusaln n hsta quini guni le recibir itute lahuacca de iabara nu gnne qui le. 50 Jess nna benrue cabi lo nda para fuera ciudad nna guda cabi lani e hsta yetsi l Betania. Na nna guchtha ne rua lo cabi nna benie cabi bendecir. 51 Hua da cnna ba ne runie cabi bendecir nna de repente ta bedee rua lo cabi nna dyye iabara. 52 Lcabi nna bedu ta ibi qu nna beni cabi e adorar. Lniana beyqquia cabi Jerusaln nna yala bedacca latsi cabi. 53 Tulidba gtsee cabi le templua bedliani cabi Tata Dios. uccua.

CA TITSA TSE NU CCA QUI JESUCRISTUA NU BEDIA SAN JUAN


El Santo Evangelio Segn

SAN JUAN

 A ntes cla cue ytsiloyu nna, chl dua Enne ne Titsa. Ttsaa nna de lani Tata Dios, n hue Dios nna. 2 Le nna de cuitta Tata Dios dsdeba nru. 3 Iybani ca cosa nna uccua c por le. Cal la por le nna, ndi ttu cosa nu t nna lab uccu. 4 Lani le nna dua lalabni. Lalabni nna n layani para ca enne. 5 Layani nna rudni le chulla. Lachulla nna lab birialni guthl na. 6 Gdua ttu nneyu gta la bi Juan. Guthella Tata Dios bi nna, 7 bta bi para cueqquia li bi nu cca qui laynia, para quini iyaba ca enne nna tsalatsi qu por nu riquixaa bi. 8 lahua lbi nu n laynia, sino bta bi para quixa bi qui laynia. 9 Porquini Enne n layani l gnia nna runne layani qui iybani ca enne. Le nna gullanie le ytsiloyu. 10 Gurnie le ytsiloyu nu benie, pero ytsiloyu nna lab benib ne. 11 Bite gurnie entre ca enne que nna lab beni c ne

recibir. 12 Pero iyaba canu beni c ne recibir de ralatsi qu que nna, betie derecho qui qu para cca c ini Tata Dios; 13 pero lahua por medio de rni, nhua t rlia ca enne ytsiloyu, nhua por la calatsi qui ttu nubeyu nna, sino Dios la nna ne Tata qui qu. 14 Ttsaa nna guie forma de nneyu nna, gurnie entre riu. Intu nna bilni tu layani que nna ca milagro nu benie nna, t tegla tteruba ini Tata Dios. Uccue enne de puro ta favor, hua gutixee titsa lgani nna. 15 Juan nna gutixaa bi nu n l acerca de le, gunne bi idtsa nna ra bi: Bitola de inte nna llani ttu enne adiru dacca tchu inte, porquini antes cla galia nna chl de. 16 Iyaba riu nna bnini riu de itute lahuacca que; runie riu favor lani ad favor nna. 17 Tata Dios nna betie ley que lani ca enne chi gtsee por medio de Moiss. Pero favor que lani riu hua evangliu nna gullani c por medio de

155

SAN JUAN1 Jesucristua. 18 Jams lan nua nneni le ytsiloyu chi bilni Tata Dios. Tteruba ini a enne dua cuitta a, lbi nna chi beni bi e declarar lani riu. 19 Guthella canu rigubia entre ca enne judo qui Jerusaln tuchppa ca sacerdote qui qu lani ca descendiente qui Lev rua lo Juan para inba titsa c bi nua n bi. Juan nna gutixa bi nu n l, 20 lab becttsi bi titsa, sino claru ta gutixa bi nna ra bi: lahua inte nu Cristua. 21 Gunba titsa c bi attu nna ra c: Nl ni. Ts cuilu Elas acca. Ra t bi: Lab n. Ts cuilu profeta enne n quini ta inne parte Tata Dios acca. Becbi bi nna ra bi: Lab. 22 Accana ra c bi: Pues, nl n cuilu ni, para quini equixani tu canu guthella c intu. Biala ra cuilu qui laa msmuba cuilu ni. 23 Juan nna gunne bi idtsa nna ra bi: Inte nna daya para gunia predicar al aire libre ta. Ltse leda porquini chi d Seor. Porquini ana gutixa Isaas enne uccua profeta tiempo antigua. 24 Canu hua manddua nna uccua c nu laa msmuba religin qui ca farisua. 25 Beni ba c seguir gunba titsa c Juan nna ra c: Bialcca runi cuilu bautizar ca enne canchu lahua cuilu nu Cristo, nhua Elas, nhua profta ni. 26 Becbi t Juan nna ra bi c: Inte nna runia bautizar lani inda. Pero entre lebii b chi du ttu enne lab nabiani le, 27 l nni nni n quini illani bitola de inte, pero antes cla inte nna chl de. Ndiruba la dccaa para ithtsia

156 correa qui guarachu que. 28 Ca cos nna uccua c le regin qui Betbara attu ldul y Jordn lti begdia Juan ca enne inda. 29 Attu yuuts nna bilani Juan quini dia Jess lti du ba. Gunne t bi nna ra bi: N da Jess enne n Carnroto qui Tata Dios para que sacrificar nna, enne ca ca tulla qui ytsiloyu. 30 Qui nni nu gutixa loti nia: Bitola de inte nna llani tu nneyu adiru dqquee tchu la inte, porquini ntesca galia nna chl de. 31 Inte nna lab bennia cuenta nua ne, pero para quini que presentar rua lo ituba yetsi Israel, acca inte nna daya runia bautizar lani inda. 32 Juan nna gnne ruhu bi ad nna ra bi: Bil te quini Espritu Santo nna hudie de iabara tba ttu becha to nna gdue qquie. 33 Lab bennia cuenta nua ne, pero enne guthellee inte huni bautizar lani inda, le nna re inte: Enne ilni lu chadi Espritu the qquie nna, l nni nu guni bautizar lani Espritu Santo. 34 Inte nna bil ti e nna riquixa qui Enni nu hualigani ne ini Tata Dios. 35 Attu yuuts nna du Juan attu vuelta lani chuppa ca discpulo qui ba. 36 Bil tn cabi quini dia Jess na, acca gunne t Juan nna ra bi: N da Jess enne n Carnroto qui Tata Dios. 37 Biyeni bni chuppa ca discpulo qui Juan nu ra bi nna tan t cabi Jess nna, 38 bedqquia t lo Jess nna bilnie quini den cabi e, acca re cabi: Biani reyla le. Becbi t cabi nna ra cabi e: Maestro, gani dua cuilu.

157 te cabi: Ltaruhu inna le. Hua t cabi lani e nna bilani cabi lti duea. Ts lnia nna na ba beyna cabi, porquini chi ralla. 40 Andrs bettsi Simn Pedrua nna uccua bi ttu canu chuppa biynini cabi nu ra Juan nna tan t cabi Jess. 41 Primrute Andrs nna betselni bi bettsi bi Sim nna ra bi: Chi bilani tu enne n quini ta para gudile riu, quiere decir Cristua enne ribda riu. 42 Andrs nna guche t bi bettsi ba rua lo Jess. Bilani Jess bi nna re bi: Lu n lu Simn ini Jons, pero gata la lu Cefas. Cefas nna quiere decir Pedro. 43 Attu yuuts nna beni Jess disponer tse Galilea. Yu be nda nna betts te Felipea nna ra te bi: Gut, tan inte. 44 Felpea nna uccua bi ttu enne Betsaida, yetsi qui Andrs nna Pedrua nna. 45 Felpea nna hua bi lti dua Natanael nna ra bi: Chi bilani tu enne gana escrito nu cca que lo ley nu bedia Moiss, hua lo ca libro nu bedia ca profeta nna: Jess ini Jos, enne Nazaret. 46 Ra t Natanael bi: Ts na riu Nazaret la iria tsag ttu enne ts c. Ra t Felpea bi: Gut tsruhu inna lu. 47 Loti Jess nna bilanie Natanael quini dia bi lti de nna, gnnie qui bi nna re: N da ttu nu hualigani n enne Israel nu lab beia t lani . 48 Natanael nna ra t bi e: Gani benibia cuilu inte. Becbi Jess nna re bi: Antes cla gai Felpe lu, loti d lu yexxuhua nna, bil te lu. 49 Natanael nna ra t bi e: Maestro, cubalu n ini Tata Dios, n hu cuilu rey qui yetsi Israel.

SAN JUAN1 , 2 nna re bi: Ts porquini pa lu quini bil te lu du lu yexxuhua acca ralatsi lu c. Pues, adrul ca milagro xeni tchula ca nui ch ilni lu. 51 Raruhue: Hualigani te nia le, quini dsdeba anna para nu ch dala nna ilni le yalia iabara; hua ca ngel qui Tata Dios tsappi chadi cabi nna itsina cabi iqquia Nubeyu de iabara.  Tsunna ubitsa bitola de lnia nna uccua ttu tha le yetsi Can qui Galilea. Nna qui Jess nna re t bi na. 2 Beni hu c invitar Jess lani ca discpulo quia tha. 3 Chi bebitsi vino qui cani, acca nna qui Jess nna ra bi e: Vino reytsa qui qu. 4 Jess nna re bi: Biecca ra lu inte , niula. Lab chi glla hora quia. 5 Nna quia nna ra t bi canu tse manddua: Iyate nu ne nna guni le. 6 Na nna da xppa ca yethu nu de yya para inda nu ruquina ca enne judua para eyacca nrni c segn b costumbre qui qu. Ttu ttu ca ythua nna ccuan tt chuppa o tsunna tga r inda le qu. 7 Jess nna re c: Lditsa ca ythu inda. Lc nna bedits tn c ca ythua inda. 8 Lniana re c: Annana ligppi nna tahua t le tto gunxi nu n encargado qui fist. Lc nna anab beni c. 9 Nu n encargado qui fista nna de benxi inda nna chi n vino. Ndi la y gal taxi c vnu, sino lteruba canu runi manddua hua y c porquini lc nna gutppi c inda. L nna gutia nubeyu nu ruttsana nna, 10 r na: Iyaba ca enne nna riga c ylat vino ts

39Ra

50Jess

SAN JUAN2 , 3 nna riya db canu ni ieni vino nna, lnial riga c nu huaia b n ts. Pero lu nna gutua b lu vino ts para bitola. 11 Primero milgru nna beni Jess le yetsi Can qui Galilea nna beluie lahuacca que de iabara. Ca enne ruthtenia nna hualatsi cabi e. 12 Gutt db tha nna betsina cabi yetsi Capernaum: le nna nna quia nna ca bettsi a nna ca discpulo quia. Nab gutse cabi tuchppa ubitsa to. 13 Ch tegab debiga fiesta qui ca enne judua nu reya c pascua nna, hua Jess Jerusaln. 14 Na nna bilnie canu tse hutti ca gna lle ca carnero lle ca becha lle hua canu ritsla belliu, iyaba c nna a c le templua. 15 Beni te ttu cuarta nu de yti nna bebqquie iyate c fuera templua tstsela tehu ca gna qui qu lle, ca carnero qui qu lle. hua berxie ca mea qui canu ritsla blliu nna bthitnnianie belliu qui ca ni loyu. 16 Ra te canu rutti c becha: Lcua ca nui n nna, ala yu lti cca yya l guni le litsi Tata qua. 17 Lniana bexa latsi ca discpulo quia lti gana escrito nna ra: De tntuani amor t quia por litsi cuilu nna, Lab dejar gunia quini bccaa guni c n. 18 Lniana gunne t ca judua nna ra c ne: Biani milagru ni ccani lu guni lu para ilni tu, prueba de quini t derecho qui lu de iabara acca runi lu ca cos. 19 Becbi Jess nna re c: Ltappa templu nna lniana le tsunna ubitsa teruba,

158 eltha ya . 20 Ra t ca judua ne: Le chua xppa ida gutse cabi beni cabi templu, atsini lu nna da t lu na lu quini le tsunna ubitsa teruba eltha lu . 21 Pero templo nu beni Jess tratar nna, laa nu cca qui cuerpo quia b nu re ana. 22 Acca, loti beythee bitsa tsunna de lo luti nna, bexalatsi ca discpulo quia quini re nui nna hualatsi cabi nu ra lo Escritura hua ca titsa nu gunnie cabi. 23 Loti glla fiesta nu la pascua nna, chi re Jess le Jerusaln. Ietse ca enne de bilani c ca milagro nu beni a nna hualatsi qu quini ne Cristua. 24 Pero Jess nna lab confianza g gppee c, porquini hua nabia bnie iyaba c. 25 Nhua lab necesidad gdue quini nua quixani ne nu cca qui ca enne; pues laa msmuba le nna hua y be tiia n la rulbalatsi qui ttu ttu tsa qu.  Gdua ttu nubeyu l Nicodemo, den religin fariseo. L nna uccu ttu enne principal de lo iyaba ca enne judua. 2 Nicodmua nna hu de rla l rua lo Jess nna r ne: Maestro, y tu quini Tata Dios nna guthellee cuilu para gulueni cuilu intu enseanza, porquini lan nua ccani guni ca milagro luetsi canu runi cuilu canchu lan Tata Dios runie na cualani. 3 Becbi Jess nna re na: Hualigani te nia lu: Nua db ttu enne canchu lab gali attu nna, entonces nunca lab ilni tiia ts n la rigubia qui Tata Dios. 4 Nicodmua nna r ne: Tiani modo galia ttu enne attu de chi

159 n enne gula ni. Ts huacca ya attu vuelta le nna qu para gali attu c. 5 Becbi Jess nna re na: Hualigani te nia lu: Nu lab gali de inda nna Espritu nna, entonces nunca lab g le reino qui Tata Dios. 6 Canu nlia por medio de enne ba nna, pues cuerpo material b n c, pero canu nlia por lahuacca qui Espritu Santo nna, lc nna n c enne espiritual. 7 Acca bittu calatsi lu quini pa lu: Iyaba le nna nduella galia le attu. 8 Por ejemplo: be nna gaa tediba ritti nna riyeni terbni lu ts, pero lab y lu gaa la d nhua gaa la d nna. ba n iyaba canu nlia por lahuacca qui Espritu Santo, lab ritelni c tiia la modo rlia c attu. 9 Becbi Nicodmua nna r ne: Tiani modo cc nui c. 10 Becbi Jess nna re na: Maestro nua n lu qui ca enne Israel nna, ts bihua nabiani lu ca cos c. 11 Hualigani te nia lu: Nu y riu nna, lnu rinne riu. Nu chi bilani riu nna, lnu ribqquiali riu. Pero lebii nna lab ralatsi le nu riquixa tu. 12 Chi gutixania le ca cosa fcil qui yetsiloyu ba, pero lab ralatsi le. Tiala modo tsalatsi le canchu quixania le ca cosa qui yabara c. 13 Lan nua chi huppi iabara, sino Enne hudi l de iabara nna ne Nubeyu de iabara; le nna de iabara. 14 Tiba Moiss beta bi ttu bll nu de metal lo ttu y nna guchtha bi r loti tse cabi le desirtua; hua caduella quini Nubeyu de iabara nna ichtha c ne lo ttu y, 15 para quini iyaba canu tsalatsi qu ne nna lab nitti

SAN JUAN3 c sino quini gata lalabni nu lab tt qui qu. 16 Porquini yala tel catsini Tata Dios ca enne tse ytsiloyu, acca guthllee ttu teruba ini a, para quini nua tediba tsalatsi ne nna lab nitti, sino quini gata lalabni nu lab tt qu. 17 Porquini Tata Dios nna lab guthllee ini a para gunie condenar ytsiloyu, sino para quini ytsiloyu nna cc l salvo por le. 18 Nu ralatsi ini Tata Dios nna lab t castigo qu; pero nu lab ralatsi ne nna, chi n destinado para cc castigar porquini lab ni tsalatsi tteruba enne n ini Tata Dios. 19 Nui nna n razn de quini hua t condenacin: quini gullani laynia ytsiloyu, pero ca enne nna adila guyu latsi qu lachul:a tchula layani, porquini yala tul:la beni c. 20 Iyaba ca enne canu runi mal nna lab cca guyu c layani, ndi la ribiga c le layani, para quini la ill iyaba ca mal nu runi c. 21 Pero ca enne canu runi ba de acuerdo lani nu n l nna, pues lc nna ribiga c le layani, para quini iln quini ca obra qui qu nna n c de acuerdo ba lani voluntad qui Tata Dios. 22 Gutt db nu nna hua Jess lani ca discpulo quia para regin qui Judea. Nab nna gutse cabi tuchppa ubitsa huni ca enne bautizar. 23 Juan nna beni hu bi bautizar, ttu lugar l Enn cuitta ta attu lugar l Salim, porquini ienits inda yu na. Ca enne nna hua t c uccua c bautizar. 24 Nui nna uccua ntesca gudlla c Juan litsi yy. 25 Lniana ca discpulo qui Juan nna beni cabi

SAN JUAN3 , 4 discutir lani ca judua acerca de ca costumbre qui qu para eyacca nrni c. 26 Hua t c rua lo Juan nna ra c bi: Maestro, ts hua y cuilu quini enne du lani lu bia ts nu attu lado y Jordn nna, gutixaa hu lu nu cca que, pues annana ra iyaba ca enne rua lo bi nna runi hu bi c bautizar. 27 Lniana Juan nna ra bi c: Ttu enne nna, lab bia runi recibir canchu lhuabi n por voluntad qui Tata Dios. 28 Laa msmuba lebii chi biynini le loti nia: lahua inte nu Cristo, sino quini huenitsna teruba n nna guthllee yla inte. 29 Le ttu tha nna du nneyu nu n novio lani novia qui bi. Amigo qui nvio nna du b cuitta bi nna rud ngui rinne bi nna yala redccani. hua inte annana yala la redacca latsi chi t quia de riyeni te rinnie. 30 Le nna caduella que adiru enne eni le ytsiloyu; pero inte nna eyttsi l la dliani quia. 31 Enne da de iabara nna adiru dqquee de lo iybani; pero nu da ba de ytsiloyu nna, nu ytsiloyu ba n hua nu cca qui ytsiloyu ba rinni nna. Pero Enne da de iabara nna ne enne bnani iybani. 32 Le nna riquixe nu bilanie nna nu biyninie nna, pero lan nua rud ngui nu riquixe. 33 Pero nu ralatsi nu riquixe nna, lnua nna runi reconocer quini Dios nna siempre rinnie nu n l. 34 Porquini Enne guthella Tata Dios nna, pues ca titsa qui Tata Dios ba rinnie, porquini ala lani medida ba betie lahuacca qui Espritu Santo lanie, sino

160 itute. 35 Ttaa nna catsinie ini a. Iybani ca cosa nna chi betie c latsi ne. 36 Nu hualigani ralatsi qui ini a nna, chi t lalabni nu lab tt qu. Pero nu lab ralatsi qui ini a nna, entonces lab gata lalabni qu, sino quini castigo qui Tata Dios nna seguru b llani lani .  Guteli bani Seor quini ca farisua nna chi bina c quini le nna adila i ca discpulo que chi n hua adila ca enne runie bautizar tchula Juan, 2 msquiba lahua Jess t beni bautizar, sino ca discpulo quia b. 3 De uccue saber nui nna, acca beria te le regin qui Judea nna hue attu vuelta para Galilea. 4 Para etsnee na nna uccua duella tte nda nu da para Samaria. 5 Bitsina te le ttu yetsi to l Sicar le regin qui Samaria, rua loyu qui t Jacob nu beda latsi bi bete bi qui ini bi Jos enne gdua tiempo antigua. 6 Na nna re ttu pozo inda nu gulqquia ta Jacob. Jess nna de tntua reytsanie yue nda nna, acca gure tene bedi latsie rua pzua. Tt tsnu hora tig nu. 7 Lniana bitsina ttu niula enne Samaria d gui inda rua pzua. Jess nna ra te na: Benna t inda iya. 8 Ca discpulo quia nna da cabi le ytsi hui nu go cabi. 9 Niula samaritna nna r ne: Tiani modo acca rinbani lu inte inda, yni quini n lu enne judo, inte nna niula samaritana ni. Ana ra niula porquini ca enne judo nna canu samaritano nna lab cca guyu luetsi qu. 10 Becbi Jess nna re na: Cal nabia tsn

161 lu nu rnna ba Tata Dios hua nua nni nua re lu: Bnna t inda iya; pues lu l inbani lu e inda, le nna gnne inda bni tegn qui lu. 11 Niula nna ra t ne: Seor, lab bia dni lu para cueqquia lu ind, hua pozu nna itttia ts ri. Gala taxi lu inda bni para gunna lu quia c. 12 Ts na riu adila enne eni n lu tchula ta tta qui tu Jacob enne gulqquia pozu nna bethna bi lani intu c. N b gya bi inda, hua ca ini bi nna ca gna bia qui bi nna. 13 Becbi Jess nna re na: Nua tdiba y inda nu da le pozu nna, ibtsi b attu, 14 pero nu y inda nu guta qu nna, para siempre labiru ibtsi; sino quini inda guta qu nna cc l lo lstu ta rua ttu chorro lti rillani ttni inda para lalabni nu lab tt qu. 15 Niula nna ra t ne: Seor, benna cuilu ind quia, para quini bttru ibtsia nhua la ta ra n gui inda nna. 16 Jess nna re na: Beyya tallutsa tsla lua nna, ta t lu n gunna ind qui le. 17 Becbi niula nna r: Lan tsla t. Jess nna ra te na: Hualibani lu lan tsla lu t. 18 Porquini gayu tsla lu chi gutse, pero nu dualni lu annana lab n tsla lu, acca hualibani lu nu ra lu. 19 Niula nna ra t ne: Seor, t cca te nna n cuilu enne rinne parte Tata Dios. 20 Ca ta tta qui tua nna beni cabi adorar Tata Dios lo iya dua n, pero lebi nna rena le quini le Jerusaln teruba n quini tsa ca enne huni e adorar. 21 Jess nna ra te na: Niula, hualatsi lu quia, quini hullani

SAN JUAN4 ts canchu chi nhua lo y nhua le Jerusaln nna guni le Tata Dios adorar. 22 Lebii ca enne samaritano nna yala adorar runi le, pero lab nabiani le Tata Dios. Intu ca enne de raza judo nna runi tu e adorar nna nabiani tu e porquini enne gunna salvacin nna de entre ca enne judo. 23 Pero hullani ts nna, hua chi glla hora quini canu hualigani calatsi qu guni c Tata Dios adorar, pues guni c ne adorar lani itute espritu qui qu nna de acuerdo ba lani nu n l nna. Porquini Tata Dios nna reyle ca enne luetsi ca nua para guni c ne adorar. 24 Dios nna lab ne bia cosa material qui ytsiloyu; acca canu calatsi qu guni c ne adorar nna, n quini guni c ne adorar lani espritu qui qu nna de acuerdo ba lani nu n l. 25 Niula nna r ne: Y quini hullani Cristo enne ribda tu quini ite para gudile intu, canchu chi llanie nna quixanie intu claru ta iybani ca cosa. 26 Jess nna ra te na: Inte Cristo ruia lani lu titsa. 27 Lniana betsina t ca discpulo quia nna uccua b latsi cabi quini ruie titsa lani ttu niula samaritana. Atsini ni tt cabi lab beyani cabi inba titsa cabi e na cabi: Biani nua calatsi niul, o biani titsa n nua rue cuilu lani . 28 Lniana bethna niula r qui ni nna deyy le ytsi taquixani ca enne nna r c: 29 Ltaruhu inna le ttu nneyu chi re inte iyaba nu chi benia. Xiaba canchu le nni Cristua enne ribda riu. 30 Ca nnia nna biria t c le ytsi nna

SAN JUAN4 gdulo c hua c lti du Jess. 31 Pero mintraste nna ca discpulo quia nna guttayni cabi e nna ra cabi e: Maestro, gut t cuilu. 32 Le nna re cabi: T b ttu lag quia g; lebii nna lab y le bia nua. 33 Lniana ca discpulu nna ra luetsi cabi: Tsi ala nua chi tahua nu ge. 34 Jess nna re cabi: Lag quia nna n quini guni ba voluntad qui enne guthllee inte nna gullaa nu re gunia nna. 35 Ts lahua rena le quini hua reytsaru atppa bi para eu lena c. Pero inte nna nia le: Linnaruhu quini chi da attu cosecha huaya, chi n listo para e. 36 Enne yu tsina huetppa cosecha nna ridi hu laa bi lena, pero lena nu rutppa ba nna n l para lalabni tulidni, para quini enne rada nna edacca huni bi tba enne redi coscha. 37 Ana nna cca cumplir ttu dicho ra: Ttu enne huaya rada, pero attu enne huaya rutppa lena. 38 Inte nna chi guthllaa le para di le cosecha lti lahua lebii gda, sino ca enne huaya ba beni tsina; lebii nna bitsina t le huetppa cosecha. 39 Ietse ca enne le yetsi Samaria hualatsi qu quini Jess nni Cristua por ca titsa qui niula, porquini beti testimonio nna r: Chi gutixanie inte iyaba nu chi benia. 40 Bitsina t ca enne Samaria rua le nna guttayni c ne quini cude tuchppa ubitsa lani c. Acca gulda te na chuppa ubitsa. 41 Nutseru ca enne hualatsi qu de rud naga qu que. 42 Lniana ra t c niula: Annana chi ralatsi tu, larul

162 por ca titsa nu chi ra lu intu, sino porquini laa msmubani intu nna chi biynini tu titsa que nna chi y tu quini nni nna hualigani ne Cristo Salvador qui itute ytsiloyu. 43 Gut db chuppa ubitsa nna beria Jess na nna hue Galilea, pero ala hasta ltsie Nazaret, 44 porquini laa labe nna gutixe quini lab ruyu ts ca enne ttu profeta nu ltsi qu. 45 Bitsina be Galilea nna, ca enne galilua nna tsba beni c ne recibir porquini chi bilani c iyaba nu benie le Jerusaln loti glla fista, porquini hua hu c na lnia. 46 Lniana hua Jess attu vuelta yetsi Can le regin qui Galilea lti benie quini inda nna uccu vino. Le yetsi Capernaum nna gdua ttu nubeyu uccu capitn le palacio qui rey. Nu n capitan nna gdua ttu ini beyu yala fuerte huni. 47 Bina b quini Jess nna bitsinee Galilea de Juda l nna, acca hua t rua le nna guttayni ne quini tse eyninie ini ni, porquini lo luti ta chi ti. 48 Lniana ra t Jess na: Canchu bihua ilni le ca milagro o bia prueba de lahuacca nu dacca iqulan latsi le nna, entonces bihua tsalatsi le. 49 Becbi nu n capitan nna r ne: Seor, gut xa blla cuilu ntesca gatti ni yaa. 50 Jess nna re na: Beyya ba, ini to qui lua nna huaccabni b. Nubeyua nna hua ta latsi titsa nu ra Jess na, deyya t. 51 Nda ba deyu nna, tattsa ca mozo qui ni na nna bete c noticia ts lani nna ra c: ini culua nna

163 chi beyacca latsi. 52 Gunba titsa ta c bia hora gdulo beyacca latsi. Ra t c na: Rit ttu tga nya nna beri lla. 53 Lniana gutelni tta qui nubeyu cuti rnia quini mrun hra nu ra Jess na: ini to qui lua nna bni b. Lniana adila hualatsi Jess, hua iyaba canu tse le litsi nna hua hu latsi qu quini ne Cristo. 54 Milgru nna beni Jess loti gudee le regin l Judea nna hue para Galilea. Nui nna uccua chuppa prueba nu benie nna beluen quini t lahuacca que de iabara.  Gut db nu nna hua Jess Jerusaln loti glla ttu fiesta qui ca judua. 2 Rua ciudad xab lti du ttu puerta ritt ca carnru nna, re ttu tanque nu l lani titsa hebreo Betesda. Italba tnque nna da gayu corredor. 3 Na nna anta nu tsni canu rani; ca ciego lle ca cojo lle, ca paraltico lle, ribeda c quini echxi luetsi inda. 4 Porquini ttu ngel nna hua rd gab bi lti re tnque ruchixi bi luetsi inda. Nadiba radi yla t le tnque bitola de bechixi luetsi inda nna, reyacca ta latsi de bia tediba itsahue n rani. 5 Na nna re ttu nubeyu chi uccua tsinu rua ida rani. 6 Bil bni Jess na ti na nna, gutel tanie quini chi guts ridcca ana, acca re na: Ts hua calatsi lu eyacca latsi lu. 7 Becbi nu rnia nna r ne: Lchu Seor, pero lan t quia nua gga inte le tnqu canchu chi rechixi luetsi ind; porquini dc tel ribgaa nna, pues attu nu huaya l nna raa chil antes de inte. 8 Jess

SAN JUAN4 , 5 nna re na: Beytha nna, bedi t qui lu nna gd. 9 Lugu tan nna beyacca ch latsi nubyua nna, bettsi t t qui ni nna bentta nna deyya t. 10 Lniana ca judua nna ra c nu beyacca latsi ni: Lab n quini yua lu t qui lu quini hua n ts redi latsi riu. 11 Becbi nna r c: Enne beyunie inte nna, laa labe nna re inte: Bedi t qui lu nna gd. 12 Gunba titsa t c nna ra c: Nn nu r lu . 13 Nu beyacca latsi ni nna lab y nua nnia beyunie na acca reda, porquini itsen ca enne tse na, hua Jess nna lanrue t na porquini chi de attu lti huaya. 14 Bitola nna bilani Jess nubyua le templua nna ra te na: Annana chi beyacca latsi lu, acca btturu guni lu tulla, para quini la thacca lu bia attu cosa peor. 15 Deyya t nubyua nna gutixani ca judua quini Jess b nnia beyunie na. 16 Canu rigubia qui ca judua nna gdulo c betsia latsi qu Jess nna uccua latsi qu gtt c ne, porquini beyunie ca enne rnia ts eni qui qu. 17 Jess nna re c: Tta qua nna tulidba runie tsina, acca hua inte nna runi hu tsina ttu ttu ts tan. 18 Por ca ttsaa nna adila bitsia latsi ca judua nna uccua latsi qu gtt c ne. Porquini larul quini la gtue ts lab n quini guni c tsina, sino porquini re quini Dios nna ne propio gani Tta que, tibatsi n tulappa lani Tata Dios. 19 Lniana becbi Jess nna re c: Hualigani te nia le: Lab bia ccani ini Tata Dios gunie por

SAN JUAN5 la calatsi qui be, sino nu ril bnie runi Tata Dios hua runie, porquini iyaba nu runi Tata nna, anahu runi ini a. 20 Porquini Tata na yala catsinie ini a, hua rulunie ini a iybani ca cosa nu runie. Pero adrul ca cosa de lahuacca eni guluenie ne, hsta quini lebii nna iqulan latsi le. 21 Porquini tba Tata rechthee canu yatti nna rutie lalabni qui qu, pues hua ini a nna rute hue lalabni qui canu cba latsie. 22 Porquini Tata nna lan nua runie juzgar, sino quini latsi n ini a b nna chi betie itute derecho para cueqquie sentencia qui ca enne. 23 Ana beni Tata para quini iyaba ca enne nna gudliani c ini a tba rudliani c Tata. Nua tediba lab rudliani ini a nna, nhua Tata lab rudliani, porquini lbe nna guthllee enne n ini a. 24 Hualigani te nia le: Nua tediba riynini titsa quyi nna ralatsi Enne guthllee inte nna, chi t lalabni nu lab tt qu; hua lab da juicio qu, sino chi gul de lo luti nna bni. 25 Hualigani te nia le: Hullani ts nna, chi glla hora quini canu yatti nna iynini c tsi ini Tata Dios. Canu iynini c que nna ccabni c. 26 Porquini ta Tata nna bnie por lahuacca qui laa labe, pues hua chi betie qui ini a laa msmuba lahuacca para gunie disponer qui laa lalabni quib. 27 hua betie latsi ne derecho para cueqquie sentencia qui ca enne, yn quini ne Nubeyu de iabara. 28 Bittu cca latsi le por

164 nui; porquini hullani ts canchu chi iybani canu anta le yerub nna iynini c tse. 29 Canu beni nu n ts nna, eytha c de lo luti para lalabnia; canu beni mal nna eytha hu c, pero para condenacin. 30 Lab cca te bia gunia por nu cca qub; sino runia juzgar segn nu rinni Tata inte, hua luxtcia quia nna hua n segn nu n l, porquini lab ruda iqquia gunia nu cba ltsaa, sino quini runia segn b t rulatsi Tata enne guthllee inte. 31 Porquini inte nna riquixa nu cca qub, acca rena le quini nu riquixaa nna lab n nu l. 32 Pero hua dua attu enne riquixee nu cca quia, inte nna y quini nu riquixee acerca de inte nna n lgani. 33 Lebii nna guthella le ca enne qui le rua lo Juan para inba titsa c bi acerca de inte. Lbi nna nu l ta gutixaa bi. 34 lahua porquini riquina te quini nua ttu enne le ytsiloyu quixa a favor de inte para cc valer, sino rurxaa latsi le acerca de Juan para quini tsalatsi le nu gutixaa bi nna ll le. 35 Ca titsa nu gutixaa bi nna uccua c ta layani nu runna ttu lmpara. Lebii nna guyu b latsi le gud naga le qui bi, pero por ttu tsstito teruba. 36 Pero inte nna cc hu valer por ca obra nu beni Tata inte mandado gunia; laa msmuba ca obra nu runia nna runna c testimonio nu cca quia lani adiru lahuacca tchu ca titsa nu gutixaa Juan acerca de inte, prueba de quini Tata nna guthllee inte. 37 hua Tata

165 enne guthllee inte nna, chi betie testimonio acerca de inte. Lebii nna nunca lab chi biynini le tse, nhua n ilni le la rinna que nna, 38 nhua titsa que lab t lo losto le, porquini lebii nna lab ralatsi le enne guthllee. 39 Lebii nna lani cuidado ts hua rll ba le Escritura porquini calatsi le gata lalabni nu lab tt qui le. Atsini msquiba retselni le lti riquixa nu cca quia, 40 pero lab calatsi le ibiga le tsalatsi le inte para quini gata lalabni nu lab tt qui le. 41 Bihua reyila la rudliani qui ca enne. 42 Pero inte nna, hua nabia ba te tiia n le, porquini lab t la tsilatsi qui le lani Tata Dios lo losto le. 43 Inte nna daya por mandado qui Tata quya, atsini bihua ralatsi le quia. Pero canchu llani attu nuhuaya por la calatsi quib nna entonces qui nu l tsalatsi le c. 44 Tiani modo gappa le fe, pues laa lebii ba nna rulatsi le gudliani luetsi le, pero rudu l le ttu lado la dliani nu da qui tteruba Tata Dios. 45 Bittu ccani le quini inte nna nna contra le rua lo Tata. Pues dua ba enne rutsia falta qui le; laa msmuba Moiss enne ralatsi le nna, pues laa lab nna rinne bi contra lebii. 46 Cal hualigani ralatsi le qui Moiss nna, huiyya hu latsi le quia; porquini nu cca qub bedia bi. 47 Pero canchu bihua ralatsi le ca titsa nu bedia bi nna, tiala modo tsalatsi le ca titsa quyi c.  Bitola de nu nna, hua Jess attu ladu indat qui Galilea nu l hu Tiberias. 2 Enne tsen tan c ne, porquini bilani c ca

SAN JUAN5 , 6 milagro nu benie de beyunie canu rani. 3 Lniana huppi Jess lo ttu iya. Na nna gurnie lani ca discpulo quia. 4 Ch ta debiga ts pascua, fiesta qui ca enne judua. 5 Gunna Jess nna bilanie quini enne tsen dia lti ria, acca rate Felipee: Gani go riu ettaxtila para go iyaba ca nni c. 6 Pero ala porquini lab ye tiia gunie acca re ana, sino para guni be Felipea prueba. 7 Becbi Felipea nna ra bi e: Lani chuppa gayua denario nna, lab ccn para go riu ettaxtla nna hu riu ttu ttu tsa ca nni tit tsto. 8 Attu discpulo qui Jess, l bi Andrs bettsi Simn Pedrua nna, ra bi e: 9 N du ttu nubeyu cuti dni gayu ettaxtla cebada, chuppa blla to nna, pero biani gnini riu nui lani ca enne tsen ni. 10 Jess nna ra te: Ligatsi ca nni quini xan c. Ana re porquini yala tacca t na nna, guua ten ca gayu mili tga ca nubeyu lo tcca. 11 Lniana gui Jess ca ettaxtla nna gunbe bendicin lani Tata Dios, bete te lani ca discpulu. Lcabi nna gutthia cabi lani ca enne un lo tcca. Ana tehu gutthie ca blla nna. Gut iyaba ca nnia tiaba ccuni qui qu. 12 De beyacca gut c nna, lniana ra Jess ca discpulu: Liutppa ca pedazo nu bexa para quini bttu tehu bia ctittia. 13 Bedi t cabi ca pedazo nu bxani ca nnia nna bedits cabi tsnu tsmmith de lo gayu ca ettaxtla. 14 Bilbni ca enne tsi milagro nu beni Jess, accana ra c: Hualigani nni

SAN JUAN6 nni profeta enne n quini ta ytsiloyu, porquini t lahuacca de iabara que. 15 Gutel bni Jess quini ca enne nna uccua latsi qu gudxu c ne a la fuerza ta para guni c ne rey; acca bedee na nna hue attu lo iya la ttu terbe. 16 Uccua b yl nna beydi ca discpulo quia lo ya nna bitsina cabi rua indata. 17 Guta t cabi le ttu barco nna, dia cabi ritt cabi lo indata para itsna cabi Capernaum. Chi glla nna atsini lan Jess ni etsna lani cabi. 18 Lniana hutha ttu be furten nna, ridlini lo indata uccua. 19 Ttu legua tg chi guda cabi lo inda nna, de bilani cabi Jess ridee lo indata de para taenie barco nu yu caba nna, ylni gutsini cabi. 20 Pero le nna re cabi: Inte ba nui, bittu gtsini le. 21 Lcabi nna yala lani la redcca latsi beni cabi e recibir le brcu. Brcu nna luguta bitsina rua loyu lti dia caba. 22 Attu yuuts nna ca enne tser attu lado la indata nna bexa latsi qu quini lanuru attu barco du rua inda, sino tteruba barco to. Hua y b c quini Jess nna lab gute le barcu ta lani ca discpulu, sino quini tsua lteruba cabi deyya. 23 Pero ad ca barco da de Tiberias nna da c xaba lti gut cabi ettaxtla bitola de gunba Seor bendicin. 24 Ca nnia nna bilani c quini lan Jess t na nhua ca discpulu nna, acca guta c le ca brcu nna hua c attu lado la para Capernaum tatla c Jess. 25 Betsel bni c ne attu lado la indata nna, ra c ne: Maestro,

166 cuani gullani cuilu n. 26 Becbi Jess nna re c: Hualigani te nia le quini reyla le inte, lahua por ca obra de lahuacca nu chi bilani le benia, sino porquini bcua bn qui le gut le ettaxtla. 27 Ligni tsina, ala por lag nu retu b, sino por lag nu guchia nna gunna lalabani nu lab tt qui le, nu gunna Nubeyu de iabara qui le, porquini lani lab chi bete Tata Dios lahuacca que para gunie na. 28 Lniana ra c ne: Biani dni tu guni tu para cc cumplir segn nu rulatsi Tata Dios c. 29 Becbi Jess nna re c: Voluntad qui Tata Dios nna n : n quini tsalatsi le qui enne guthllee. 30 Ra t c ne: Tiani modo tsalatsi tu qui lu ni. Ts guni lu ttu prueba de lahuacca para ilni tu quini t lahuacca qui lu de iabara nna tsalatsi tu. 31 Ca ta tta qui tua nna bilani cabi ca milagro, pues gut cabi ettaxtila de tse cabi le desirtu, ta ra ttu lettia lo Escritura: Ettaxtla da de iabara betie gut cabi. 32 Jess nna re c: Hualigani te riquixania le: lahua quini Moiss bete ettaxtila nu da de iabara qui qu, sino Tata qua nna runne ettaxtila lgani nu da de iabara. 33 Porquini ettaxtila nu runna Tata Dios nna ne enne hudi de iabara nna rutie lalabni qui ytsiloyu. 34 Ra t c ne: Seor, ttu ttu ts ta bnna cuilu ettaxtl qui tu. 35 Becbi Jess nna re c: Inte nua n ettaxtila nu runna lalabni; nua tediba tan inte nna labiru tn, hua nua tediba tsalatsi inte nna nunca la ibtsi

167 r. 36 Pero chi pa le quini msquiba chi rilani le inte nna, pero lab ralatsi le. 37 Iyaba ca enne runna Tata latsi nya nna rillani c lani inte; nua tediba llani rua lua nna, lab cueqquia ya fuera. 38 Porquini inte nna daya de iabara, ala para gunia la calatsi qub, sino para guni l nu rulatsi enne guthllee inte. 39 Nui nna n nu rulatsi Tata enne guthllee inte: Quini iyaba nu gnne latsi nya nna, ndi ttu la gnttia, sino quini echtha l iyaba c de lo luti canchu chi galla ltimo ts. 40 Nui nna n voluntad qui Tata Dios enne guthllee inte: Nua tediba nna inie nna gapp confianza lani e nna, pues l nna gata lalabni nu lab tt qu; inte nna echtha ya de lo luti canchu chi galla ltimo ts. 41 Lniana gdulo ca enne judua gunne c contra Jess porquini re: Inte n ettaxtila hudi de iabara. 42 Ra t luetsi qu. Ts lahua nui nu Jess ini Jos, pues hua nabia bni riu tta nna qu. Tiala modo acca ren quini de iabara la hudi c. 43 Jess nna ra te c: Btturu inne lna le quia. 44 Lan nua ta para tsalatsi inte canchu lahua Tata Dios enne guthllee inte thuee na lani inte. Inte nna echtha ya de lo luti canchu chi galla ltimo ts. 45 Escrtub chi gana nu bedia ca profeta quini: Iyaba ca enne nna idte c por Tata Dios. Acca iyaba canu riynini qui Tata nna, quibe ridete c acca rta c lani inte. 46 lahua quini nua ttu enne chi bilani Tata Dios;

SAN JUAN6 sino lteruba enne da de lti dua Tata Dios, pues lbi nna chi bilani bi e. 47 Hualigani te nia le: Nua tediba enne ralatsi inte nna chi t lalabni nu lab tt qu. 48 Inte n ettaxtila nu runna lalabni. 49 Ca ta tta qui la nna gut c ettaxtla to l man loti gutse c le desirtu, pero gtt ba c. 50 Pero inte nna rnni acerca de attu ettaxtla nu da de iabara, para quini nua tediba go ettaxtl nna lab gatti. 51 Inte n ettaxtila nu runna lalabni, huadia de iabara. Nua tediba g ettaxtil nna tulidni ccabni. Ettaxtla nu gut y nna n laa msmuba inte, porquini gutia cuerpo quia para lalabni qui ca enne tse le ytsiloyu. 52 Lniana hudi ttu disgusto entre ca judua nna ra c: Tiani modo gunna nubyu cuerpo qu go riu c. 53 Jess nna re c: Hualigani te nia le: Canchu lab go le cuerpo qui Nubeyu de iabara nna ya le rni que nna, entonces lab gata lalabni qui le. 54 Nua tediba chi n ttba lani inte de ru cuerpo quia nna riy rni quia nna, entonces chi t lalabni nu lab tt qu; inte nna echtha ya de lo luti canchu chi galla ltimo ts. 55 Porquini cuerpo quia nna rni quia nna n c alimento nu hualigani runna lalabni. 56 Nu ro cuerpo quia nna riy rni quia nna, ttba chi n lani inte, hua inte lani nna. 57 Tata Dios enne guthllee inte nna bnie tulidba; inte nna bnia por medio de le. hua nua tediba guni inte recibir tiatsi ttu alimento para la labni qu nna,

SAN JUAN6 , 7 lnu nna ccabni por medio de inte. 58 Nui nna n ettaxtila nu hualigani hudi de iabara; ala ta ettaxtila l man nu gut ca ta tta qui la, pero byu ts gtt ba c; sino nua db g ettaxtla nu runi y ofrecer nna, para siempre n ccabni. 59 Iyaba ca ensenz gutixaa Jess le sinagoga qui ca enne Capernaum. 60 Biyeni bni nuetse canu den c na ca ensenza nna ra c: Yala tbi n ca titsa, nuni ccani guchi c c. 61 Gutel bni Jess quini biyeyya c por nu nna acca re c: Ts riyeni dni le por nu nyi c. 62 Pues, ta tel guni le canchu ilni le Nubeyua yye iabara lti de nru c. 63 lahua bia cosa material n nua runna lalabni, sino Espritu Santo ba nni runi quini gata lalabni espiritual qui ca enne; ca titsa nu chi pa le nna n c espritu nna lalabni nna. 64 Pero hua tseru entre lebii tuchppa canu lab ralatsi. Ana ra Jess, porquini cha ye dsdeba nru nua c nu lab hualatsi, hua nua nu guti ne cuenta latsi n canu la cca guyu c ne. 65 Acca re: Por nui nna chi pa le quini ni ttu lan ccani t para gata fe qu lani inte cal la por voluntad qui Tata qua. 66 Dsdeba lnia nna nuetse canu den c na nna beyeqquia c nna labiru hua c lani e. 67 Lniana ra Jess ca enne tsnu: Canchu lebii nna, ts chua latsi le yya le c. 68 Becbi t Simn Pedrua nna ra bi e: Seor nuni attu enne n yya tu rua lu sino lteruba cuilu c, porquini tteruba

168 cuilu riquixa titsa nu runna lalabni tulidba. 69 Intu nna chi hualatsi tu nna chi y tu quini cuiblu n Cristo ini Tata Dios enne bni tulidba. 70 Becbi Jess nna re cabi: Ts lahua chi becua tsnu le, pero nua l ttu le nna n huenitsna qui numalua c. 71 ra Jess qui Judas ini ttu nu l Simn Iscariote ba, porquini Judas nu nu guti ne cuenta; uccua hu canu tsnu.  Gut diba gunne Jess ca ttsaa nna, le regin qui Galilea b gurnie; quini lab uccua latsie cuenie le regin qui Judea porquini canu rigubia qui ca enne judua nna uccua latsi qu gutti c ne. 2 Exa ta chi debiga fiesta qui ca judua, tiempo de rexa latsi qu loti guua ca ta tta qui qu le ca yu lla le desirtu nna rue c gracia por cosecha qui qu nna. 3 Ca bettsi Jess nna ra c ne: Beyya para Judea para quini ca discpulo qui lua nna il huni c ca milagro runi lu, 4 porquini ni tt nu calatsi cc enne eni nna runi gattsi b bia cani guni; yquini lu cani lu runi lu ca cos nna, mejor la dacca lta beni c rua lo ca enne. 5 Ana ra ca bettsi Jess ne, porquini nhua lc lab hualatsi qu ne. 6 Jess nna ra te c: Bihua chi glla t tiempo para tsa, pero lebii nna huacca ba tsa le bia db tiempo n. 7 Canu ytsiloyu nna bihua ruyud c le, pero inte nna hua ruyud c porquini rudea lo qu ca hecho mal nu runi c. 8 Littsia ba lebii fista, pero inte nna bihua thaya ta, porquini lab chi glla

169 t tiempo para cc declarar lani ytsiloyu. 9 Beyacca db re c ana nna, beyna te Galilea. 10 Pero guda db ca bettsi a dia c nna, hua le nna hua hue fista, pero ala dccal t sino hua gttsi be. 11 Ca judua nna reyla c ne entre iyaba ca enne tse le fista nna ra c: Gani ticua nubyua c. 12 Ca enne tse nna yala gunne c que. Ttu te c nna ra c: Yala enne ts n b. Pero ttu te c nna ra c: lahua enne ts nua, sino ruthacca b yetsi. 13 Pero lan beyani inne dccal ta que, porquini gutsi bni c canu rigubia entre ca judua. 14 Tt rilhui tga fista nna bitsina Jess le templua nna gutixee ca enseanza nu cca qui Tata Dios. 15 Biqula b latsi ca judua nna ra c: Tiani modo nabiani nui Escritura, lab estudiar chi beni. 16 Becbi Jess nna re c: Nu riquixania le nna lab n quia, sino qui enne guthllee inte. 17 Nu calatsi guni voluntad qui Tata Dios nna hunni cuenta canchu nu riquixania le nna n por mandado qui Tata Dios o canchu inte nna rinneb por la calatsi qub acca. 18 Nu rinne por la calatsi quib nna es quini cba latsi gudliani c na. Pero ttu enne calatsi quini ad ca enne nna gudliani c enne guthllee bi nna, entonces lbi nu riquixa nu n l nna lab la beia t lani bi. 19 Ts lahua Moiss nu benna ley lani le c. Pero ni tt le nna lab runi le cumplir nu ra lo ley. Biala qui acca calatsi le gutti le inte c. 20 Becbi canu tsi nna ra c ne:

SAN JUAN7 Loco b cca lu. Nn calatsi gutti lu. 21 Becbi Jess nna re c: Por ttu milagro nu benia ts redi latsi le nna, acca rechulla ta latsi iyaba le. 22 Hualgl quini Moiss nna gutxa bi ley qui circuncisin, hua ca ta tta qui la ca enne gutse ntescla Moiss nna beni hu c circuncidar. Acca lebii nna runi hua circuncidar ca nubeyu to bia tediba ts msquiba n ttu ts eni qui le. 23 Lebi nna runi le circuncidar ttu nubeyu to ts nu lab n quini guni le bia tsina, solamente para quini la gudu le ttu lado ley nu gutxa Moiss nna. Bialcca yala ritsani le inte porquini beyunia itute cuerpo qui ttu nubeyu ts redi latsi le c. 24 Bittu guni le luuxtcia segn b nu rilani le lo ra, sino liguni luuxtcia segn b nu n ts. 25 Lniana tuchppa canu Jerusaln nna ra c: Ts lahua nubyu nu reyla c para gutti c na c. 26 Lnna tsaruhu quini publicamente ta rinni, pero bihua bia reya c na. Ts na riu cha ralatsi canu rigubia le yets quini hualigani nubyui nu Cristua c. 27 Nui hua y ba riu gaa enne n n. Pero canchu chi llani Cristua nna, lan nua cc saber gal de. 28 De riquixani Jess ca enne tse le templua nna, gunnie idtsa nna re: Ts hualigani nabiani le inte. Ts hualigani y le gaa enne ni n cc. Pero lab daya por la calatsi qub, sino daya la por mandado qui Tata Dios lgani. Lebii nna lab nabiani li e. 29 Pero inte ba nna nabia ti e, porquini lani lab da ntesca

SAN JUAN7 ta n; le nna guthllee inte. 30 Lniana uccua latsi qu gudxu c ne, pero n tt c lab beyani c cu n qu ne, porquini lab chi glla t hora de que sufrir. 31 Nu tsgani ca nnia nna hualatsi qu ne nna ra c: Canchu ch llani Cristua nna, ts adrul ca milagro gunie tchula nubeyu c. 32 Biyeni bni ca farisua nu ra ca enne acerca de Jess; acca ca sacerdote principal lani ca farisua nna guthlla ch c ca policia para gudxu c ne. 33 Jess nna ra te c: Atuchppa ubitsa to teruba rnia lani le lniana yaa b lti dua Enne guthllee inte. 34 Hueyla inte ba guni le, pero lab tselni le inte; lti thua nna lab ccani le ta le. 35 Lniana ra luetsi ca judaua: G gn eyya nui quini la etsel huni riu c. Ts na riu hueyya le ca yetsi lti gtt tse b ca enne n raza qui riu para quixani ca enne griego c. 36 Biani nua dini acca r: Hueyla inte ba guni le pero lab etselni le inte porquini lti thua nna lab ccani le ta le. 37 Rechtsa ts eni gani qui fista nna gdu Jess lahui ca enne tse gunnie idtsa nna re: Canchu nua hualigani ribitsi, pues n quini it lani inte nna y nu n adiru ts para lalabni qu. 38 Nua tediba ralatsi inte nna, lniana de lo lstu nna iria lalabni ta ca y lti yu idla tsni inda, porquini ra lo Escritura. 39 Ana ra Jess, para quini tsalatsi qu ne nna guni c recibir Espritu Santo lo losto qu; pues lab chi gullani Espritu Santo

170 lnia, porquini Jess nna lab ni the la dliani nu d de iabara. 40 Lniana ttu te canu ln entre iyaba ca enne tse biyeni bni c ca titsa gunne Jess nna ra c: Hua libani quini nni nua n profeta enne rinne parte Tata Dios. 41 Attu te c nna ra c: L nni nua Cristua enne ribeda riu llani le ytsiloyu. Ad c nna ra c: Ts na riu quini de Galilea l n quini illani Cristua c. 42 Ts lahua ra lo Escritura quini le familia qui David enne uccua rey n quini llani Cristua le Beln yetsi qui laa msmuba David. 43 Acca ca enne tse c na nna ritlla ritsa b c por nu cca qui Jess. 44 Ttu te c nna uccua latsi qu cu n qu ne; pero n ttu lan beyani gudxu ne. 45 Beyeqquia ba ca policia nna gunaba titsa ca sacerdote principal hua ca farisua c nna ra c: Biecca la dch li ni. 46 Becbi ca polica nna ra c: Nunca lab ni ria ttu enne quixaa ta riquixa nubyu. 47 Becbi ca farisua nna ra c: Ts tsa tehu lebii chi guacca le c. 48 Ts na riu quini nua ttu ca enne rigubia qui riu o nua ttu ca fariseo chi hua latsi cabi qu c. 49 Pero iyaba ca enne tonto tse n chi hualatsi qu qui nubyu, pues basta gla quini lab nabiani c nu ra lo ley qui religin qui riu acca cha gunitti c. Ana ra ca farisua. 50 Lniana Nicodemo nu hua rua lo Jess de rla l, uccua huch ttu canu farisua; gduli nna r iyaba ca farisua: 51 Ts hua riquixa lo ley qui riu quini ttu

171 nubeyu nna cc ta castigar sin quini la iyeni ni riu declaracin qu nna cca riu saber nu beni c. 52 Becbi c nna ra c na: Ts y hun lu n lu nu Galileo c. Pues gtsatsruhu lo Escritura para quini ennia lu cuenta quini nunca ni iria ttu profeta le regin qui Galile. 53 Lniana gduli c nna deyya t litsi tsa ba qu.  Hua te Jess lo iya l Monte de los Olivos. 2 De dla l nna betsinee attu le templua. Ietse ca enne nna bitsina c rua le. Le nna gure bne nna gutixanie c ca enseanza nu cca qui Tata Dios. 3 Lniana ca maestro de la ley, hua ca farisua nna tahua c rua le ttu niula beunan c na runi adulterio. Bedu t c na lahui nna, 4 ra c ne: Maestro, beunan tu niul mrun runi adulterio. 5 Lo ley nu bethna Moiss nna runi mandado gutti riu luetsi ca niul lani yya. Cuchulu nna, tiala na lu cc qu c. 6 Ana ra c para guni ba c ne prueba nna gappa c nda bia causa ni gutsia c que. Pero Jess nna gnnee loyu nna bnie letra lani ubene. 7 Beni b c seguir gunba titsa c ne, acca beb ts tne gunnee c nna re: Nua la ttu le nu bttu ten tulla chi beni nna, l nna hu b niul primero yy. 8 Lniana gnnee loyu attu nna bnie letra attu. 9 Biyeni bni c ca ttsaa nna, la rulaba latsi qui qu lab bella c quini hu c niula, acca gdulo cha ttu ttu tsa c beria c fuera, dsdeba canu adiru enne gla hstaba nu adiru nu cutia. Beyana t tteruba Jess

SAN JUAN7 , 8 hua niula nu beda c lhuia nna. 10 Gultha t lo Jess attu nna ndi ttu lanuru t, sino l terb niula du na, acca ra te na: Niula, gn ticcua canu beni contra lua. Ts nhua nua b lu yy. 11 Becbi nna r ne: Lan nua Seor. Jess nna ra te na: Nhua inte nna bihua gunia lu condenar; beyya ba nna, btturu guni lu tulla. 12 Attu vuelta gutixani Jess ca enne nna re: Inte n layani para ytsiloyu; nua tan inte nna labiru cueni le chulla, sino chi t layani nu n lalabni para l. 13 Lniana ra t ca farisua ne: Nu riquixa lu nna lab n lgani porquini rudliani lu laa lu b. 14 Becbi Jess nna re c: Msquiba riquixa nu cca qub, pero riquixa b nu lgani, porquini hua y b gal daya hua gal yaa. Pero lebii nna lab y le gal daya nhua gal yaa. 15 Lebii nna runi le juzgar segn la rulba latsi quba le. Inte nna nhu nua runia juzgar. 16 Pero canchu runia luxtcia nna, es quini luxtcia quyi nna n de acuerdo lani nu n l; porquini lahua ttua n, sino quini Tata Dios enne guthllee inte nna du be lani inte. 17 Lo ley qui le nna riquixa quini nu inne chuppa ca testigo nna, lnu n titsa lgani. 18 Inte nna riquixa nu cca qub. hua Tata enne guthllee inte nna rute hue testimonio acerca de inte. 19 De re ca ttsaa nna, ra t c ne: Gn tiiccua Tta qui lul c. Becbi Jess nna re: Lab nabiani le inte nhua Tta quyaa. Cal

SAN JUAN8 runibia le inte nna, pues gunibia hu le Tta quyaa. 20 Iyaba ca ttsaa gunne Jess exa ta lti rigu c ofrenda loti gutixe ca ensenza le templua. Pero lan nua bedxu ne preso, porquini lab chi glla t hora que. 21 Attu vuelta nna ra Jess c: Inte nna yaa b; lebii nna hullani ts eyla le inte, pero le ca tulla quba le gatti le. Lti yaa nna lab ccani le ta le. 22 Lniana ra t ca judua: Aa cba latsi nui gutti laa lab acca r: Lti yaa nna lab ccani le ta le. 23 Jess nna re c: Lebii nna, nu ytsiloyu ba na le, pero inte nna de iabara l n. Lebii nna n le nu ytsiloyu, inte nna lab n nu ytsiloyu. 24 Por nui nna nia le quini le ca tulla quba le gatti le. Porquini canchu bihua tsalatsi le quini inte nui nna, le ca tulla ba gatti le. 25 Lniana ra c ne: Nn n lu ni. Jess nna re c: Nu chb pa le dsdeba nru. 26 Nu eni t quxaa nu cca qui le, hua gunia declarar juicio contra lebii, porquini enne guthllee inte nna rinnie nu lgani; inte nna, nu chi biyeni b te gunnie nna b riquixaa rua lo ca enne le ytsiloyu. 27 Ana gutixa Jess, pero lab bennia c cuenta quini gunnie c nu cca qui Tata Dios. 28 Ra ruhue c: Canchu chi galla ts ichitha le Nubeyu de iabara, lnial nna ennia le cuenta quini inte b nu. hua lab bia runia por la calatsi qub, sino ta nu gutixani Tata inte, b rnnia. 29 Porquini Tata enne guthllee inte nna du be lani inte nna lab rtsee latsie

172 inte; porquini siempre n runia nu ru latsie. 30 De gunnie ca ttsaa nna, nuetse ca enne nna hualatsi qu ne. 31 Jess nna re ca judo canu chi hualatsi qu ne: Canchu guni le seguir cc le tstts lani ca titsa quia nna, modo nna ruluen quini n le ca discpulo quia nna, 32 gunibia t le nu n lgani. Por ca titsa ligan nna cc le libre. 33 Ra t c ne: Intu nna n tu descendiente qui Abraham enne gdua tiempo antigua. Nunca lab chi uccua tu esclavo qui nua. 34 Becbi Jess nna re c: Hualigani te nia le quini iyaba canu tulla nna, pues esclavo qui tulla n c. 35 Ta ttu esclavo nu runi servir le ttu yu nna lahua tulid du le litsi xni, pero ttu ini nna tulidba cc pertenecer le yu qui tta qu. 36 Acca canchu inte ini Tata Dios nna gudila le nna, es para quini gata libertad nu n lgani qui le. 37 Hua y b quini n le descendiente qui Abraham, pero calatsi le gutti le inte porquini lab ritsina ts ca titsa quyi lo losto le. 38 Inte nna riquixa nu chi bil te loti da le presencia qui Tta qua, pero lebii nna runi le ta nu chi bethteni tta qui la le. 39 Becbi c nna ra c Jess: Abraham b n tta qui tu. Jess nna ra te c: Cal hualigani n le ini Abraham nna, pues hua runi le nu n ts ta beni Abraham. 40 Pero annana cla latsi le gutti le inte, msquiba chi gutixania le nu n l segn b nu belueni Tata Dios inte. Abraham nna nunca lab beni

173 bi t runi le. 41 Lebii nna runi le ta nu runi tta qui la. Ra t c ne: Intu nna ala ntid n tta qui tu. Tteruba tta qui tu dua, ne Dios. 42 Lniana ra Jess c: Cal Dios n tta qui le nna, hualigani hua catsi lni le inte c; porquini bira le iabara lti dua Tata Dios nna gllania n. Nhua lab daya por la calatsi qub, sino labe guthllee inte. 43 Biecca lab ritelni le la rinne quia c. Es porquini lab rennia le cuenta nu riquixania le. 44 Tta qui le nna n numalua; hua nu rulatsi tta qui la, b n nu calatsi le guni le. Porquini numalua nna dsdeba nru n hutti enne, hua prun nu bia b n nna lab nu l t lani . La rinne qu nna n puru ta bia, pues b runi porquini n tta qui la bia. 45 Pero porquini inte rnnia nu n l nna, lab ralatsi le quia. 46 Nn ttu le gutsia falta quia quini nu rnnia nna lahua n lgani c. Pues siempre ba rnnia nu n l nna, bialcca lab ralatsi le quia ni. 47 Nua tediba n qui Tata Dios nna rud ngui ca titsa que. Pero lebii nna lab rud naga le ca ttsi porquini lab n le enne qui Tata Dios. 48 Becbi ca judua nna ra c ne: Hualibani tu ra tu quini n lu nu samaritano nna dua ttu espritu malo lo losto lu nna chi runi lu loco. 49 Jess nna ra te c: lahua loco cca inte, sino quini rudliani l Tta qua. Lebii nna rniyu l le inte. 50 Bihua reyla nua gudliani inte, pues hua dua ba enne rinnie a favor de inte.

SAN JUAN8 Le nna ne Juez. 51 Hualigani te riquixania le: Nua tediba runi obedecer ca titsa quyi nna, nunca lab gatti. 52 Lniana ra ca judua ne: Anna l nna hua y tu quini yu ttu espritu malo lo losto lu. Abraham nna gtt ba bi, hua ca profeta nna, atsini lu nna d t lu rena lu: Nua tediba rigu ca titsa quyi nna jams lab gatti. 53 Ts na riu adila enne eni n lu tchula ta tta qui tu Abraham. Le nna msquiba uccue enne yni, pero gtt be. hua ca profeta nna gtt hua cabi. Nn cani lu n lu ni. 54 Becbi Jess nna re c: Cal inte rudliania laa inte ba nna, entonces la dliani quyi nna lab bia dcca. Pero laa msmuba Tata Dios enne rena le quini runi li e adorar, le nnia rudlianie inte porquini ne Tata quia. 55 Lebii nna lab nabiani li e, pero inte nna hua nabia ti e. Canchu innia quini bihua nabia ti e nna entonces n ttu bia ta lebii; pero hualigani nabia ti e nna riga ca titsa que. 56 Ta tta qui le Abraham nna ylan bedacca latsi bi de uccua bi saber quini hullani tiempo quini ta le ytsiloyu; de bilani bi nna adrul bedcca latsi bi. 57 Ra t ca judua ne: Nhua tsayona ida ni lab chi du lu nna, atsini du te lu rena lu quini bilani lu Abraham. 58 Jess nna re c: Hualigani te nia le: ntesca galia Abraham nna, chl da. 59 Lniana gutlla c yya para hu c Jess nna gutti c ne, pero le de repente ta bete lahui qu nna berie le templua nna dyye.

SAN JUAN9

174 Jess gtsa nna benie quini bilani nubeyu cigu nna uccu ttu ts nu lab runi ca judua bia tsina. 15 Canu den religin fariseo nna bedenba titsa c nubyua tial beni biylia l. L nna r c: Gutbi bi gtsa lua nna, guti t lua, annana rila te. 16 Tuchppa ca farisua nna ra c: lahua enne qui Tata Dios n nubyu porquini lab rigu ts n quini di latsi riu. Attu te c nna ra c: Pero tiani modo ccani ttu nubeyu guni luetsi ca milgru canchu n b ttu nu tulla ni. Acca ritlla ritsa b c tse c. 17 Lniana gunba titsa c attu vuelta nu uccu cigu nna ra c: Lchu nna, biani ra lu qui nu guthlia lo lu . L nna r: N bi ttu profeta qui Tata Dios. 18 Pero ca judua nna lab hualatsi qu quini nubyua nna primero uccu ciego, acca guti c hsta tta nna qui nu chi biylia iyyal ni. 19 Gunba titsa t c nna ra c: Ts nui nu ini la nu rena le quini gli ciego. Tiala modo acca annana rilni ni. 20 Becbi ca tta nna qui nubyua nna ra c: Hualgl nui nu ini ta, cigub n loti gli, 21 pero tiial modo acca rilni annana, bihua y tu; nhua la y tu nua guthlia iyyal nna. Nu gla ba chi n; pues lb linbattsa, l nna huacca bni quix nu cca qu. 22 Ana ra ca tta nna qui ni porquini gtsi bni c canu rigubia entre ca judua, porquini chi gunne lettia c gudlla c fuera sinagoga qui cani iyaba canu na quini Jess nna ne Cristo. 23 Acca tta nna qui nubyua nna ra c ca farisua:

 Nda b deyuu Jess nna, bilani e ttu nubeyu ciego ri na. Nubyua nna dsdeba gli n ciego. 2 Gunba titsa t ca discpulo quia ne nna ra cabi: Maestro, nn gulu falta acca glia nubyu ciego, ts lab, o, ts tta nna qu cc. 3 Becbi Jess nna re cabi: lahua nui rappa tulla, nhua tta nna qu nna, sino gli ciego para quini ilni lahuacca qui Tata Dios lani . 4 Nduella quini gunia tsina qui Enne guthllee inte dacat renia le ytsiloyu; porquini hullani hora canchu chi lanuru nua guni tsina. 5 Mintraste renia le ytsiloyu nna, layani n para ytsiloyu. 6 Jess nna de chi re ana nna, bettu t xnie loyu nna, benie gtsa lani xnia, gutbi te gtsa lo nubeyu cigu. 7 Ra te na: Hua tati lo lu rua pozo Silo. Silo nua tba nu rena riu Mandado. L nna hua t tati l; de beyqqui nna chi rilni. 8 Lniana ca vecino qui ni hua ad canu bilani c na quini n ciego nna ra c: Ts lahua nui nu nu ribe huenba caridad c. 9 Tuchppa c nna ra c: Nui nu. Attu te c nna ra c: Titan nu rului. L nna r: Inte b nui. 10 Acca gunba titsa c na: Biani beni lu acca biylia iyyal lu c. 11 Becbi nna r: Enneyu l b Jess beni bi gtsa nna gutbi bi iyyal nna ra t bi inte: Hua tati lo lu rua pozo Silo. Hua tia guti lua nna bil te. 12 Lniana ra c na: Gani ticcua nubyua. L nna r: Lab y inte. 13 Guche t c nu uccua cigu rua lo ca farisua. 14 Loti beni

175 Nu gla b chi n, n b linbattsa . 24 Lniana bedey gb c nu uccua cigu nna ra c na: B gracia Tata Dios ala nubyua. Intu nna y tu quini nubyu nna n nu tulla. 25 Becbi nna r: Bihua y canchu n bi enne tulla, pero ttu cosa nna hua y: quini inte nna uccuaa ciego, pero annana ril t. 26 Redeya t c na: Biani beni qui lu. Tiani modo guthli iyyal lu c. 27 Becbi nna r c: Cha pa le nna, pero bihua bed naga le. Bianicca calatsi le quixania le attu ni. Ts hua lebii nna calatsi le cc le discpulo qui bi cc. 28 Lc nna beduad l c na, nna ra c: Lba n discpulo qu a, pero intu nna discpulo qui Moiss b n tu, 29 intu nna yl ragn tu quini Tata Dios nna gunnie directamente ta lani Moiss, pero acerca de nubyu nna ndi la y tu gal d. 30 Lniana ra nubyua c: Ca b ltsaa quini lebii nna lab y le gal da bi, pero beni bi ttu milagro lani ca iyyal y acca chi ril t, 31 hua y ba riu quini Tata Dios nna lab rud naguee qui canu tulla; pero canchu nua rpp ne respeto hua runi nu rulatsie nna, lnu nna recbie qu, 32 pues iyaba ca tiempo nu chi gut nna, bihua ni iynini riu canchu nua chi guthli iyyal ttu nu glia ciego, 33 cal nneyua bihua da bi de iabara lti dua Tata Dios nna, entonces lab bia ccani bi guni bi. 34 Becbi c nna ra c na: le tulla b nliani lu, tsiini lu l runna lu intu consejo c. Lniana bedlla c na fuera sinagoga qui cani.

SAN JUAN9 , 10 t Jess quini bedlla c nubyua fuera, bets te na ttu nna re na: Ts hua ralatsi lu ini Tata Dios quini t lahuacca que c. 36 Becbi nna r ne: Seor, nn nni para quini gappa fe lani e. 37 Jess nna re na: Pues, cha bilani lu e; lbe nui rue lani lu titsa. 38 Nubyua nna ra t ne: Hua raltsaa Seor. Lniana bni t ne adorar. 39 Raruhu Jess: Inte nna daya ytsiloyu para quini iln tiia n la rulbalatsi qui ttu ttu enne: para quini canu lab rilani nna ilani c; hua canu rulba latsi quini rilani c nna cc l c ciego. 40 Biyeni bni tuchppa ca fariseo tse rua le lnia ca ttsi nna ra t c ne: Ts na riu quini intu nna ciego hu n tu c. 41 Becbini Jess c nna re: Cal n tel le ciego nna entonces lab causa qui le t por ca tulla qui le. Pero porquini rena le: Rilani tu, acca ril rabn quini n le responsable por ca tulla qui le.  Hualigani te riquixania le: Nua lab ra lado rua puerta qui crrali qui ca carnero, sino quini rppi attu ldul para g le crrali, pues lnu nna n ubna nu ribqquia gttsi nna. 2 Pero nu raa b lado rua purta nna, lb nu pastor qui ca carnrua. 3 Nu rue cuidado rua purta nna rithli para ga nu n pastor. Ca carnrua nna nabia bni c enne n pastor qui cani de riynini c ts; pastor nna conforme ba rudtti la ca carnrua nna riria c fuera. 4 De chi tse iyaba ca carnero qui ni fuera nna, l nna rinru t lo qu;

35Bina

10

SAN JUAN10 ca carnrua nna ritan t c na de riynini c ts. 5 Pero ttu nuhuaya nna lab tan c na, sino ucutta l c rua l porquini lab nabiani c ts canu huaya. 6 Comparacin n nna gutixani Jess c, pero lab gutelni c bia nu re c. 7 Acca Jess nna ra hue c attu: Hualigani te nia le: Inte n ta ttu puerta para ga ca carnero. 8 Iyaba canu bta ntesca inte nna ubna nna huebqquia gttsi b nna n c, pero ca carnru nna lab caso beni c qui qu. 9 Inte n puerta de salvacin. Nua ga rua purt nna labiru du lo peligro; hua gata hu laeni qu ta ttu carnero to nu raa reria b le crrali qu nna ritaxcca xi to ru. 10 Ttu ubana nna lab t canchu lahu para cuana terub nna gutti nna gutppa nna. Pero inte nna daya para quini gata lalabni qui le, pero ttu lalabni ieni nna completo nna. 11 Inte n Pastor Ts. Por ejemplo: ttu enne nu rappa ts carnero nna, l nna gan dispuesto iria latsi lalabni qu por ca carnero to qu. 12 Pero ttu nu na bn nna, pues bihua n propio gn pastor, nhua lab n xana ca carnrua. Acca canchu ilni da ttu lobo nna entonces gtsee ta latsi ca carnrua nna ucutt; lniana lbu nna gudxu tuchppa c mintraste rthillia b ad c. 13 Acca nu na bna nna ucutta b porquini mozo teruba n, bihua nyue cani para hu cuidado ca carnrua canchu rillani peligro. 14 Inte n Pastor Tse. Acca nabia te ca carnero quia. Lc nna nabiani c inte, 15 tba

176 Tata quyaa nabianie inte; inte nna nabia ti e. hua riria ltsaa lalabni quia por ca carnero to quia. 16 Tse hu attu te ca carnero lab yu c le crrali; hua canu nna caduella hu tai ya c. hua lc nna gud naga qu tsa nna tse iyaba c bajo cuidado qui tteruba Pastor. 17 Acca por nui nna yala catsini Tata qua inte, porquini gta lalabni quia para edi ya attu. 18 Lan nua ccani ca lalabni quia, porquini lteruba por la calatsi qub rute ya . T b derecho quia para gute ya , hua para edi ya attu nna. Nui nna beni Tata qua inte mandado gunia. 19 Ritlla ritsa b ca judua tse c attu por ca titsa qui Jess nna uccua c chuppa llaa. 20 Nuetse c nna ra c: Ttu espritu malo yu lo losto nu hua loco b cc, bianicca rud naga le qu. 21 Pero attu te c nna ra c: Ala luetsi ca ttsa rinne ttu nu yu espritu malo lo lstu, ts na riu huathlia ttu espritu mal iyyal cc ciego c. 22 Glla t fiesta qui ca judua ts rue c gracia Tata Dios por quini beyacca templua qui cani attu. Lniana uccu tiempo dlla. 23 Jess nna reni te lti dua templua, rua portal qui ta rey Salomn. 24 Ca judua nna bitbi c rua le nna ra c ne: Cuani gudtsi lu btturu ccubi yaa lu latsi tu. Canchu lu nua Cristo nna entonces n quini quixani lu intu claru ta. 25 Becbi Jess nna re c: Cha gutixania le, pero lab ralatsi le. Ca cosa nu runia lani nombre qui Tta qua nna rulue

177 c nu cca quia. 26 Pero lebii nna tsahua la ralatsi le, porquini lab n le nua ttu ca carnero quia, tba nu chi gutixania le. 27 Ca carnero quia nna riynini c tsa; inte nna nabia te c; lc nna den c inte. 28 Inte nna rti lalabni nu lab tt qui qu; jams lab nitti c, nhua lan nua c c lo nya nna. 29 Tta quia enne benne c lani inte nna, ad lahuacca t que tchula nua tediba. Lan nua ccani c c lo n Tata qua. 30 Inte nna Tata nna ttba n tu. 31 Lniana bededxu ca judua yya para hu c ne. 32 Jess nna ra te c: Ietse ca cosa ts chi benia por lahuacca qui Tata qua. Por nl ca cos acca da le hu le inte yya para gutti le inte c. 33 Becbi ca judua nna ra c ne: lahua por ttu cosa ts nu chi beni lu calatsi tu hu tu lu yya, sino porquini lab respeto t qui lu lani Tata Dios. Enne b n lu, atsini rena t lu quini n lu Dios. 34 Jess nna re c: Ts lahua gana escrito lo ley qui le quini Tata Dios nna re ca ennia: Lebii b n le ca dios. 35 Y riu quini nu ra lo Escritura nna n titsa l tulid ta. Tata Dios nna chi re quini n c dioses porquini gullani titsa que lani c. 36 Inte enne becu Tata Dios nna guthllee inte ytsiloyu, bialcca lebii nna rena le quini lab respeto t quia lani e porquini nia: Inte n ini Tata Dios. 37 Cal bihua runia ca tsina qui Tata qua nna, entonces razn b tni le la ralatsi le quia. 38 Pero hua runi ya c, acca msqui la ralatsi le quia pero ltsa

SAN JUAN10 , 11 latsi qui nu rilani le runia, para quini ennia le cuenta nna tsalatsi le quini Tata nna de lani inte, hua inte lani Tata nna. 39 De ra Jess ana nna, attu vuelta uccua latsi ca judua gudxu c ne preso, pero le nna tssti ta becuitte rua lo qu. 40 Hua te attu lado y Jordn, lugar lti gureni Juan primero loti beni bi bautizar. Na nna gdue. 41 Pero enne tsen hua rua le nna ra c: Juan nna hualiba lab bia milagro ni beni bi, pero iyaba nu gutixaa bi acerca de nni nna n nu lgani. 42 Na nna nuetse ca enne hualatsi qu Jess por primera vez.  Gdua ttu nubeyu l Lzaro, yala fuerte huni. Uccu enne Betania yetsi qui Mara lani il Marta. 2 Lzaro nu rnia nna uccua dna Mara nu bedu ungento iqquia Jess nna bedibtsi t ca ne lani ittsa iqqu. 3 Ca dna Lzaru nna guthella c mandado taytsi c Jess: Seor, nu yala cctse culua nna rni. 4 Biyeni bni Jess noticia nna re: Itsahue qui Lzaru nna lab n para gttini, sino para iln lahuacca qui Tata Dios, hua por medio de itsahue qu nna thliani ini Tata Dios. 5 Jess nna yala uccuatse Lzaru nna Mrta nna hua il Mara nna. 6 Pero Jess nna gulda be chppa ubitsa lti ria bitola de binee noticia. 7 Bitola nna ra Jess ca discpulu: Ltsa Judea attu. 8 Ca discpulu nna ra cabi e: Maestro, ca judua nna ch uccua ta latsi qu hu c cuilu yya. Biecca calatsiru cuilu tsa cuilu na attu ni. 9 Becbi Jess

11

SAN JUAN11 nna re c: Ts lahua tsnu hora nua cca ttu ts c. Nua tediba ribni de rits nna lab ribixi, porquini ril bni por layani qui rits. 10 Pero nua tediba ribni de rla nna ribixi ta, porquini lab layani t lani . 11 Lniana raruhue cabi: Amigo qui riu Lzaru nna tithi b annana da tdibni ya . 12 Ra t ca discpulo quia: Seor, canchu tithi b nna hueycca b latsi. 13 Pero Jess nna acerca de luti quba Lzaru nu re ana, pero ca discpulu nna belaba latsi cabi quini gunnie acerca de btsiala. 14 Lniana ra Jess cabi claru ta: Lzaru nna chi gtt, 15 pero yala redacca te quini lnua t na, porquini annana ilani le lahuacca quia nna gappa le fe lani inte. yya riu tayu riu . 16 Lniana Toms enne reya cabi cchi nna ra bi ad ca discpulu: Ltsa lani e para quini gatti hua riu lani e. 17 De bitsina Jess na nna, chl uccua tappa ubitsa bigttsi Lzaru. 18 Yetsi Betania nna ri xab Jerusaln ttu tsallue legua tga. 19 Nuetse ca judua nna biria c le Jerusaln nna hua c litsi Mara nna Mrta nna para yue c c laeni porquini gtt dana cani. 20 Bna b Mrta quini dia Jess litsi cani nna, biria ch para tattsa ne; pero Mara nna beyna b le yu. 21 Mrta nna ra t Jess: Seor, cal re ba cuilu n nna, entonces lab gtt dana ya a. 22 Pero hua y hu quini bia tediba inbani cuilu Tata Dios lani oracin nna, le nna gunie na. 23 Jess nna re na: Hueytha

178 b dana lua de lo luti. 24 Mrta nna r ne: Hua yua quini eytha dana ya a canchu chi galla ltimo tsa nna eyatha hu iyaba canu yatti de lo luti. 25 Jess nna re na: Inte rechthaa ca enne de lo luti, hua n lalabni nna. Nu ralatsi inte, msquiba chi gtt nna ccabni b, 26 hua iyaba ca enne bni canu ralatsi qu inte nna, para siempre ni lab gatti c. Ts hua ralatsi lu nui. 27 Becbi Mrta nna r ne: Seor, hua ra b ltsaa quini cuilu Ennia Cristo ini Tata Dios, chi gullani cuilu ytsiloyu. 28 Beyacca b ra Mrta ana nna, hu tati gttsi b il Mara nna r na: N du Mastru nna rinnie lu. 29 Biyeni bni Mara nu ra Mrta nna, guduli ch qutha taan nna hu rua lo Jess. 30 Jess nna du be lti tattsa Mrta na, lab chi gute le ytsi. 31 Ca enne judo tse litsi Mara reyue c na lani, pues lc nna bil bni c quini quthan gudul Mara nna, acca biria tehu c den c na, nna ra c: Gubtsi b d lo b. 32 Bitsina b Mara lti du Jess nna, de bilani ne nna bedu t ib rua le nna r ne: Seor, cal re ba cuilu n nna, lab gutti dana yaa. 33 Jess nna bil bnie na quini ribetsi hua ca enne judo canu dia lani na ribetsi hu c nna, acca yala triste uccuani latsie nna gunnen latsie. 34 Ra te: Gn gutxa li . Becbi c nna ra t c ne: Gut tsruhu inna cuilu. 35 Guretsi t Jess. 36 Acca ra t ca judua: Hualigani yala uccuani bi . 37 Ttu te c nna ra c: L nna

179 guthli iyyal nu uccua cigu, ts la uccua huni guni quini bittu gatti Lzaru ca. 38 Jess nna furten gunne latsie attu de bitsinee rua b. Ttu blia b n nu nna yya t r lani ttu yya xeni ts. 39 Jess nna ra te: Lccua yy. Marta dana enne gtta nna r ne: Seor, chi rill porquini chi uccua tappa ubitsa bigtts. 40 Jess nna re na: Ts lahua chi nia lu quini canchu tsalatsi lu nna, hualni lu lahuacca qui Tata Dios. 41 Lniana guta c yya de lti bigattsi murtu. Jess nna guchtha t le r nna benie oracin lani Tata Dios nna re: Tata quia, quiar cuilu quini chi biyeni cuilu oracin quia, 42 hua y b quini siempre ni rud naga cuilu quia; pero nia nui para quini ca enne tsen tse talba n nna ilni c nna tsalatsi qu quini cuiblu guthella cuilu inte. 43 Beyacca re ana nna, gunnie idtsani nna re: Lzaro, beria fuera. 44 Lniana nu ytta nna beria ch tts lri ca na n, tb t l ttu lri. Jess nna ra te c: Lethtsi nna, lhuella t yy. 45 Lniana nuetse ca enne judua canu beni c Mara acompaar nna bil bni c milagro nu beni Jess nna hualatsi qu ne. 46 Pero attu te c nna hua c rua lo ca farisua nna gutixa c nu beni Jess. 47 Lniana ca sacerdote principal lani ca farisua nna gunne t c rua lo Junta Suprema qui ca enne judua nna ra c: Biani na le guni riu, porquini nubyu nna nuetse ca milgrua

SAN JUAN11 runi, 48 canchu huella b riu quini guni , entonces prontu tab iyaba ca enne nna tsalatsi qu na, lniana hullani ta ca soldado da de Roma nna gutppa c templo qui ru, hua gulla c latsi nacin qui ru nna. 49 Lniana de lo iyaba canu tse na nna gudul ttu nu l Caifs, uccu huexna qui ca sacerdote qui ida lnia. L nna gunni nna r: Lebii nna, lab bia y le, 50 ndi la rulaba latsi le quini adila tsa talli riu canchu gatti ttu enne por yets tcala lla teb latsi ituba nacin qui ru. 51 Ana r, pero ala por la rulbalatsi qui b, sino porquini uccu huexna qui ca sacerdotea ida lnia nna gunni parte Tata Dios quini Jess nna n quini gattie en vez de ituba nacin qui ca enne judo. 52 Pero ala tsua teruba por lc gattie sino hua para eynie ttba iybani ca ini Tata Dios canu nthillia b le ituba ytsiloyu. 53 Acca dsdeba lnia nna gutse c de acuerdo para gutti c Jess. 54 Acca le nna labiru gurnie daccal t entre ca judua, sino bedee na nna hue para regin lutta desirtu le ttu yetsi l Efran. Na b gdue lani ca discpulo quia. 55 Ch tegab debiga pascua qui ca enne judua nna, nuetse ca enne qui ca yetsi to anta na hua c Jerusaln ntesca galla fista para eyacca nr c segn costumbre religiosa qui qu. 56 Lc nna beyla c Jess. Acca de tse c le templua nna gunba titsa luetsi qu nna ra c: Biani ra le. Ts bihua it fist c. 57 Ca sacerdote principal hua

SAN JUAN11 , 12 ca farisua nna gunni c ca enne quini nua tediba gun gaa rie nna, n quini equixa ta c, para quini gudxu c ne preso.  Xuppa ubitsa ntesca galla pascua nna, hua Jess Betania lti gdua Lzaro nu gttia pero Jess nna bechthe na de lo luti. 2 Na nna beni c se; Mrta nna runi t servir lo m. Entre canu uan lo ma lani Jess nna, re hu Lzaru na. 3 Lniana gui Mara ttu frasco ta l ttu medio kilo puru ta ungento nu de yy l nardo dcca yai nna bedua t c lani ittsa iqqu. Btu ta le ya gulla ix. 4 Ttu discpulo quia nu n quini guti ne cuenta l Judas Iscariote ini ttu nubeyu l Simn, gunni nna r: 5 Bianicca la huatsito l ungntu por tsunna gayua denario nna guni riu cualni ca enne ritt lad. 6 Ana r, pero lahua quini yala reta latsi ca enne pobre, sino porquini ubna b uccu, hua lab nlla bolsa belliu nu bitpp qui caba nna. 7 Jess nna ra t Judas: Bella b , porquini para canchu chi galla ts igttsia, acca runi nui, 8 pues, ca enne pobre nna tulidba tse c lani le, pero inte nna lahua tulid renia lani le. 9 Lniana nuetse ca enne judua bina c quini re Jess na, acca hua c, ala tsua teruba por Jess sino para quini il huni c Lzaro nu benie quini beycca bni na. 10 Acca ca sacerdote principal nna gunne lettia c gutti hua c Lzaru, 11 quini por Lzaru nna nutsen ca judua btsee latsi qu religin farisu nna hualatsi qu Jess.

180 yuuts nna mli n ca enne tse c fista qui Jerusaln. Biyeni bni c quini chi dia Jess na nna, 13 guchu c ca n ca ya dina nna, biria c para tats c ne, gunne t c idtsa ts nna ra c: Quiar Tata Dios. Bendito enne da por mandado qui Seor Dios para que Rey qui yetsi qui riu Israel. 14 Gullani Jess lti du ttu burro to nna, gutsia te na, tba chi gana escrito nu cca que lti ra: 15 Lebii ca enne qui yetsi Sin, bittu gtsini le; Linna tsruhu, n da enne cca Rey qui le. Tse ttu burro to. 16 Primrute nna lab gutelni ca discpulo quia nu uccua ts lnia, pero bitola de chi deyya Jess iabara para the la dliani nna, lnial nna bexa latsi cabi quini iyaba ca cosa nna chi gana c escrito nu cca que, hua quini ana n quini tte. 17 Ca enne tse lani Jess loti beyie Lzaru beri le yeruba nna benie quini beycca bni, pues lc nna beda c titsa acerca de nu uccua. 18 Acca nu tsni ca enne hua hu c tats c Jess, quini biynini c testimonio qui ca enne quini Jess nna benie milgrua. 19 Acca ca farisua nna ra luetsi qu: Hua ruyu ba le quini lab bia tli riu l. Lnnaruhu quini iyiani ca enne ritan c na. 20 Tse t tuchppa ca enne griego entre canu hua huni adorar loti glla fista. 21 Lc nna bitsina c rua lo Felipe enne yetsi Betsaida estado qui Galilea nna, guttayni c bi nna ra c: Seor,

12Attu

12

181 calatsi tu ilani tu Jess. 22 Hua t Felpea tatixani bi Andrs; lniana Andrs lani Felpea nna gutixani cab Jess. 23 Becbi Jess nna re cabi: Chi gullani tiempo nu n sealado quini Nubeyu de iabara nna the la dliani. 24 Hualigani te riquixania le: Canchu ttu uaxtla lab tsu liuu y para eytts, pues turub n tulidba. Pero canchu gatti nna, entonces ieni lena gunn. 25 Nua tediba catsini laa lab nna pues l nna nitti. Pero nua tediba lab nyue cani por lalabni qu mintraste du le yetsiloyu nna, lnu nna runi preparar por ttu lalabni nu lab tt qu. 26 Canchu nua calatsi cc siervo quia nna, t quini tan inte; hua lti thua nna, na hu thua siervo quyaa. Nua runi inte servir nna, seguru ba rudliani Tata quyaa na. 27 Tsiirbani cani latsi lstua. Annana, biani inia c. Ts inia: Tata Dios, bedila cuilu inte de ca sufrimiento nu da lo y. Pero por nui l daya ytsiloyu. 28 Tata Dios quia, belue cuilu le ytsiloyu quini n cuilu enne eni, para quini gudliani c cuilu. De ra Jess ana nna, biyeni t ttu tsi de iabara nna re: Chi belua quini n enne eni, hua chi gulue hu ya attu. 29 Biyeni bni ca enne tsena tsi Enne gunnea nna pero ra la c: diu b nu. Attu te c nna ra c: Ttu ngel gunni bi . 30 Jess nna ra t c: lahua por inte acca gullani tsi Enne gunnea sino por lebii ba para quini tsalatsi le, 31 annana

SAN JUAN12 chi glla tiempo para cca juzgar ytsiloyu; hua annana nu n prncipe qui ytsiloyu nna irn fuera. 32 Canchu chi ichtha c inte de loyu nna, lniana gunia quini iyaba ca enne nna cc c sentir la tsilatsi quia por lc. 33 Ana re para ttlini tiia la modo gattie. 34 Becbi ca enne nna ra c ne: Chi biynini tu nu ra lo ley quini Cristua nna tulidba bnie. Bialacca ra lu quini Nubeyu de iabara nna caduella ichtha c ne c. Nn nua Nubeyu de iabara ni. 35 Becbi Jess nna re c: Por attu tiempo xcuichu to teruba du enne n layani entre lebii. Acca lebii nna ltha le layni mintraste de lani le, para quini bittu gudxu la chulla le nyya latsi le, porquini nu rida le chulla nna lab yl gaa d. 36 Dacat du layani lani lebii nna, ltsa latsi le que para quini cc le enne qui layani. Beyacca b gunne Jess ca ttsaa nna, bedee na nna labiru bilani c ne. 37 Pero msquiba bilani c ietse ca milagro nu benie, pero lab hualatsi qu ne. 38 Ana modo nna uccua cumplir ca titsa qui Isaas enne uccua profeta, loti ra bi: Seor, nn chi hualatsi ca titsa nu riquixa tu c. Lani nn chi belue Seor lahuacca que c. 39 Razn porquini lab hualatsi qu, pues laa msmuba Isaas nna raruhu bi: 40 Tata Dios nna benie quini la ilani c. hua gulqquia chulla tele la riyeni qui qu;

SAN JUAN12 , 13 Para quini la ilani c, nhua la ttlini c nna, Nhua la eyeqquia c lani e para eyunie c. 41 Ca ttsaa gunne Isaas loti bilani bi layani bni qui Seor. 42 Pero siempre ba nuetse ca enne judua nna hualatsi qu Jess, hsta tuchppa canu rigubia qui cani nna hua hu latsi qu. Pero porquini gtsi bni c gudlla ca farisua c fuera sinagoga qui cani, acca lab belue c quini hualatsi qu Jess, 43 porquini adila guyu latsi qu gudliani ca enne c tcala la dliani nu runna Tata Dios. 44 Gunne Jess idtsa nna re: Nu ralatsi inte nna, lahua tsua teruba inte ralatsi sino ra hu latsi enne guthellee inte. 45 Nu rilani inte lani fe nna, ril huni enne guthellee inte. 46 Inte n layani gullania le ytsiloyu, para quini nua tediba ralatsi inte nna labiru cueni le chulla. 47 Nua riynini ca titsa quyi, pero lab rigu c lo lstu nna, pues lahua inte cueqquia sentencia qu porquini lab daya ubqquia sentencia qui ca enne, sino para quini iyaba ca enne nna cc c salvo. 48 Nua rutsbi inte nhua la ralatsi ca titsa quyi nna, pues tb nu guni na juzgar, quiere decir quini mrun ca titsa nu rinna nna n nu guni na sentenciar canchu chi galla ltimo ts. 49 Porquini inte nna lab rinna segn la rulbalatsi qub, sino Tata Dios enne guthellee inte nna benie inte mandado nu n quini na. 50 Ylrania quini enseanza

182 qui Tata quyaa nna n para gata lalabni nu lab tt qui ca enne. Acca nu rinne y nna n segn b nu chi ra Tata inte quini quxaa.  A ntesca galla fiesta qui ca enne judua l pascua, hua y ba Jess quini ch tadu galla hora que para dee ytsiloyu nna yyee lti dua Tata. Pero tulidba uccuatsinie ca enne quia tse cabi le ytsiloyu, hua beluie ttu prueba nu ad terul xeni quini hualigani uccuatsinie cabi. 2 Numalua nna chl beni latsi Judas Iscariote ini Simn quini guti Jess cuenta para gattie. 3 Pero hua y b Jess quini chi bete Tata ltsi ne iybani ca cosa; hua y hue quini birie lti dua Tata Dios, nahu yyee. 4 De chi gut s caba nna gduli te lo ma nna gutue capa quia nna gui te ttu toalla nna betee na rua le. 5 Lniana gtee inda le ttu tts nna gdulue re na ca discpulo quia, bedibtsi te c lani toalla nu dni rua le. 6 Bitsina be lti re Simn Pedrua nna, ra t Pedrua ne: Seor, ts cuillu qui ca na c. 7 Becbi Jess nna re bi: Nu runi y nna lab ritelni lu anna, pero bitola nna hua ttel bni lu . 8 Pedrua nna ra t bi e: Jams lab qui cuilu ca na. Becbi Jess nna re bi: Canchu lab huella lu inte qui ca na lu nna, entonces lab cuenta cue ba lu lani inte. 9 Simn Pedrua nna ra bi e: Seor, guti cuilu ala tsua teruba ca nl , sino tsatsela tehu ca nya nna iqquia nna. 10 Jess nna re bi: Nu n b nr nna lab riqunani

13

183 tsri attu, sino qui teruba ca n, pues itub n nr. Lebii nna chi n le nr, msquiba ala iy le. 11 Ana re porquini hua y be nua nu guti ne cuenta ltsi n canu lab cca guyu c ne, acca re: lahua iy le n nr. 12 Beyacca b gutie na cabi nna, beyccue capa quia nna, bedne lo mea nna re cabi: Tsi hua ritelni le enseanza bacca benia nui c. 13-14 Lebi nna reya le inte Maestro nna Seor nna; lab n nu rena le porquini hualiba n Seor nna Maestro nna, atsini chi guti ca na le. hua lebii nna d huni le qui na luetsi le. 15 Nu beni y nna n ttu ejemplo para lebii. Tba inte chi benia le servir nna, hua liguni servir luetsi le. 16 Hualigani te riquixania le: Ttu siervo nna lab n ad enne eni tchu xana ni, hua nu dia manddua nna lab n ad enne eni tchu enne guthella bi . 17 Chi hua y b le ca cos nna, iccarub le canchu guni le c. 18 lahua por iyaba le nia nui, porquini hua nabia b te canu chi becua. Pero hua t ttu Escritura nu n quini cc cumplir nna ra: Nu ro lani yaa nna runi tiatsi n amigo quia, pero guni l contra inte. 19 Riquixxnia le nui con tiempo ntesca llani hora cc cumplir, para quini canchu chi cc cumplir nna tsalatsi le quini hualiba te nu chi nia le acerca de inte. 20 Hualigani te nia le: Nu guni recibir mensajero ithllaa nna, titsi inte b nu guni recibir; hua nu guni inte recibir nna, guni hu recibir enne guthellee inte.

SAN JUAN13 b ra Jess ana nna, tsir bn uccuani latsie nna benie declarar nna re: Hualigani te riquixania le quini nua l ttu le nna guti inte cuenta para gattia. 22 Lniana gdulo ca discpulu gunna lo luetsi cabi, belaba latsi cabi qui ndil cabi nu re ana. 23 Ttu discpulo nu yala uccuatsini Jess nna rni bi exa ta cutte e lo mea. 24 Lbi nna benni Simn Pedrua sea para inba titsa bi Jess nua qu nu re ana. 25 Lbi nna guxua t iqquia bi qquia Jess loti bilani bi sea nu beni Pedrua nna ra bi e: Seor, nn nua guni contra cuilu lani la ruthacca c. 26 Becbi Jess nna re: Nu hua ettaxtla btha nna, l nu. Lniana Jess nna bedibtha te ettaxtla nna be Judas Iscariote ini ttu nubeyu l Simn. 27 Gui db Judas ettaxtla nna, gutaa tehu Satans lo lstu. Jess nna ra te Judas: B ta latsi lu beni nu calatsi lu guni lu . 28 Pero n tthu ca discpulo uni lo mea nna lab gutelni cabi bacca re na ana. 29 Yni quini Judas ba dni bolsa blliu, acca ttu te cabi nna belaba latsi cabi quini Jess nna re na quini tsa x tay nu riqunani cabi para fista, o, quini gute t para ca enne pobre. 30 Acca de chi gut Judas Iscarite ettaxtla nna, luegu ta biri. Chi uccua yl lnia. 31 Biria db Judas, lniana ra Jess: Annana Nubeyu de iabara nna th bi la dliani, hua Tata Dios nna the ad la dliani por iyaba nu n quini tt b. 32 Canchu

21Beyacca

SAN JUAN13 , 14 Tata Dios nna ridie ad la dliani por medio de nu runi inie, entonces Tata Dios nna gudliani hue bi lani lahuacca que, luegu ta gunie na. 33 Lebi, ini to quia, tito teruba reytsa, lniana lanrua thu lani le. Hueyla inte ba guni le, pero tba chi pa ca judua hua nia le anna: Lti yaa nna, lab ccani le ta le. 34 Ttu mandamiento cubi rinnia le quini guni le: Ligppa la tsilatsi luetsi le. Tba inte chi uccuatsi te le, hua lebi nna dni le catsini luetsi le. 35 modo nna ennia iyaba ca enne cuenta quini n le discpulo quia, canchu hualigani gulue le quini t la tsilatsi lo losto le lani ttu le nna para attu le nna. 36 Simn Pedrua nna ra bi e: Seor, gani yya cuilu. Jess nna ra te bi: Lti yaa nna, lab ccani lu tan t lu inte anna, pero bitola nna ta lu lani inte. 37 Pedrua nna ra bi e: Seor, bianicca la tan ta cuilu anna ni. Pues iria ta ltsaa lalabni quia para gattia por cuilu. 38 Becbi Jess nna re bi: Ts hualigani gana lu dispuesto gatti lu por inte c. Pero inte nna nia lu: Tsunna vuelta gnilatsi lu nna na lu quini lab nabiani lu inte, lniana cuetsi xcurdi.  Bittu echlla latsi losto le. N quini tsalatsi le Tata Dios, pero ltsa hu latsi le inte. 2 Le litsi Tta qua nna yala nettia. Cal lahua n nna, chl gutixania le c. Annana yaa huni preparar lugar para lebii. 3 yaa huni preparar lugar para lebii, lnial ta attu taia

184 le, para quini lti tha, lebii nna tse hu l. 4 Hua y b le gaa yaa, hua nabia huni le nda nna. 5 Toms nna ra t bi e: Seor, lab y tu gaa yya cuilu. Tiala modo gunibia tu nda c. 6 Jess nna re bi: Inte n neda, hua nu lgani nna la labni nna. Ni ttu enne lan ccani it rua lo Tata Dios sino l teruba por inte. 7 Canchu hualigani nabiani le inte nna, entonces chi nabia huni le Tata qua. Dsdeba anna chi nabiani le Tata, chhu rilani li e nna. 8 Felpea nna ra bi e: Seor, belueni cuilu intu Tata para quini caen ta latsi tu. 9 Jess nna re bi: Felipe, chi gutsn nui renia lani le, ts bihua chi nabiani lu inte c. Nu chi bilani inte nna chhu bilani Tata. Bilacca ra lu: Belueni intu Tata c. 10 Ts bihua ralatsi lu quini inte nna n ttba lani Tata hua le lani inte nna. Ca titsa nu rinnia le nna lab rnne ya c por la calatsi qub, sino Tata quia enne dua lo lstua, lbe runi ca cos. 11 Ltsa latsi le quia quini n ttba lani Tata hua Tata nna de lo lstua. Pues msquidi ltsa latsi le inte por laa msmuba ca obra ts nu runia. 12 Hualigani te riquixania le: Nua tediba ralatsi inte nna, pues l nna guni hu ca hecho nu runia; hua ad tel ca tsina ts nu gulue lahuacca quia guni, porquini inte nna yaa b lti dua Tata. 13 hua iyate nu inbani le Tata lani nombre quia, pues inte nna guni ya para quini Tata nna the ad la dliani por nu runia, porquini n inie. 14 Bia

14

185 diba inba le lani nombre quia nna, seguro n inte nna guni b ya . 15 Canchu catsini le inte nna, pues liguni nu ra ca mandamiento quyi. 16 Inte nna inbania Tata para ithllee attu enne gunna laeni lo losto le, para quini the lani le tulidba. 17 Ne Espritu Santo enne guluenie le ad nu n l, pero ytsiloyu nna lab guni ne recibir porquini lab rilani ne, nhua lab nabiani ne. Pero lebii nna hua nabiani li e porquini de lani le hua the lo losto le nna. 18 Lab guthna le hudbi, ta attu por lebii. 19 tito teruba reytsa nna labiru ilani ytsiloyu inte; pero lebii nna il bni le inte attu; porquini tulidba bnia, acca hua lebii nna ccabni le. 20 Lniana gunibia le quini inte nna ttba n lani Tata quyaa, hua lebii lani inte, inte lani le nna. 21 Nua tediba nabiani ca mandamiento quyi nna rigu c nna, l nna rului quini hualigani catsini inte. Nu catsini inte nna, entonces Tata qua nna ctsi hunie na; hua inte yala ctsi ti nna cc declarar lani . 22 Lniana ra t Judas ne (pero ala Judas Iscarite): Seor, tiani modo acca cc cuilu declarar lani tsu intu teruba, pero lani ytsiloyu nna bihua ni. 23 Becbi Jess nna re bi: Nu catsini inte nna, lnu rigu ca titsa quia; Tata quyaa nna yala catsinie na, ta tu nna cc tu ttba lani . 24 Nu lab catsini inte nna, pues nhua lab runi obedecer ca titsa quia. Ca titsa nu chi biynini le nna lahu n c quia, sino qui Tata

SAN JUAN14 , 15 qua enne guthellee inte. 25 N riquixania le ca cos mintraste renirua lani le. 26 Pero Tata nna ithllee Espritu Santo para gunie vez quia nna gnne laeni lo losto le nna gunie quini ttelni le iyaba ca enseanza nu cca qui Tata Dios, hua gurxee latsi le iyate nu chi gutixania le. 27 Laeni ruthna lani le, laeni quia runna lani le, ala luetsi laeni nu runna ytsiloyu. Bittu echlla latsi losto le, nhua la gtsini le. 28 Chi biynini le quini nia: yaa, pero ta attu. Canchu hualigani catsini le inte nna, entonces edacca lni le quini nia yaa lti dua Tata, porquini Tata nna adiru lahuacca t que tchu inte. 29 Annana chi gutixania le nui con tiempo ba ntesca llani hora quini cc cumplir, para quini canchu chi cc cumplir nna xalatsi le ca ttsi nna gappa le confianza lani inte. 30 Bruhu inne teg lani le, porquini chi debiga nu n prncipe qui ytsiloyu, pero lani inte nna lab derecho t qu. 31 Pero para quini ytsiloyu nna gunib quini catsi te Tata, acca runi ba conforme lani nu chi gunnie inte. Ldul, lyaa.  Inte nna cca comparar ta ttu planta betsul nu hualigani runna fruto ts. Tata quyaa nna ne enne runie na tsina. 2 Iyaba ca n plant nu lab ribia lo qu nna, ichccue c. hua iyaba nu runna fruto nna, rutsppe c para quini gunna c ad fruto. 3 Lebii nna cha n le nr por ca titsa nu chi gunnia le. 4 Liguni seguir tse le ttba lani inte, hua

15

SAN JUAN15 inte lani le nna. Ta ttu n tb betsul lab cua l canchu lab nllani lani tb qu, nhua lebii lab fruto gunna le canchu lab guni le seguir tse le ttba lani inte. 5 Inte nna cca comparar ta tb betsul, lebii ca nya nna. Nua tediba runi seguir ttba lani inte ta inte lani nna, lnu nna yala fruto runn. Porquini sin inte nna, lab bia ccani le guni le. 6 Nu lab runi seguir lani inte nna, irn fuera ta ca n tb betsul canu chi gubitsi. Pues redi t riu ca y btsa nna rudlla riu c lo yi. 7 Canchu guni le seguir lani inte, hua ca titsa quia lo losto le nna, lnnaba iyate nu calatsi le lani oracin nna, hucc. 8 Por nui nna dliani Tata quyaa, quini cc le ta ttu y nu yala fruto runn; ana modo nna hualigani cc le discpulo quia. 9 Titan catsini Tata inte, tehu n la tsilatsi lo lstua para lani le. Liguni seguir lani la tsiilatsi quia lo losto le. 10 Canchu guni le nu ra ca titsa quyi nna, es quini dua ba la tsilatsi quia lo losto le; tba inte chi benia nu gunni Tata quyaa inte nna, dua ba la tsilatsi que lo lstua. 11 Ca cos nna chi gunnia le para quini thua la redcca latsi quia lo losto le, modo nna lab bia la redacca latsi n eytsani le. 12 Nui nna n nu caltsaa quini guni le: Ligppa la tsilatsi luetsi le tiba inte uccuatsi te le. 13 Lan nua t ad la tsilatsi qu tchu ttu enne iria latsi lalabni qu por ca amigo qu. 14 Lebii nna n le amigo quia canchu guni le segn b nu rinnia le. 15 Labiru paa le

186 siervo, porquini ttu siervo nna lab y ca la rulbalatsi qui xana ni. Sino chi n riu ttba amigo lo tsn, porquini chi gutixania le iyaba nu chi ra Tta qua inte. 16 Ala lebi becu le inte, sino quini inte la becua le nna chi beda le quini tsa le equixa le ca titsa nu gunna fruto, hua quini resultado qui tsina qui le nna tulidba gchi. modo nna iyate nu inbani le Tata lani nombre quia, le nna gnne na qui le. 17 Nui nna rinnia le: Quini gulue le quini t la tsilatsi lo losto ttu le nna para attu le nna. 18 Canchu chi rit le ca prueba por la ruyud qui ytsiloyu, pues xalatsi le quini yl tel inte beyud. 19 Cal n le ttba lani ytsiloyu nna, entonces ytsiloyu nna yala catsini le tigl enne quib. Pero lab n le ttba lani ytsiloyu, sino quini chi becua le le ytsiloyu para cc le enne quia, acca ytsiloyu nna lab cca guyu le. 20 Bittu illani le ca titsa nu chi pa le: Ttu hunitsina nna lab n ad enne eni tchu xana ni. Chi rutsia latsi qu inte nna, pues hua lebii nna gutsia latsi qu le. Cal iyaba c rigua c ca titsa quia, entonces hua ca titsa qui le nna ca hu c. 21 Pero iyaba ca nui nna guthcca c le porquini ralatsi le inte; ana guni c porquini lab nabiani c Enne guthllee inte. 22 Cal lab daya ytsiloyu para inni ya c, entonces lab l tulla d c c, pero annana labiru modo t para na c quini bihua nabiani c. 23 Nua ruyud inte nna, ruyud

187 hu Tata quyaa. 24 Cal lab benia ca prueba de lahuacca lo qu canu ndiruani ttu enne lan chi beni nna, entonces lab l tulla d c. Pero chi bilani c ca obra de lahuacca nu chi benia, atsini ruyud l c inte, tstsela tehu Tata quyaa ruyud c nna. 25 Nui nna runi cumplir nu chi gana escrito lo ley qui qu nna ra: Ndi ttu falta lab t quia, atsini lab uccua guyu c inte. 26 Pero canchu chi llani enne n Consolador ithllaa de lti dua Tata nna, pues le nna gnne laeni lo losto le. Enn nna ne Espritu Santo enne ta por mandado qui Tata nna llanie le ytsiloyu. Le nna innie titsa lgani acerca de inte. 27 hua lebii nna quixa hu le nu cca quia porquini tse le lani inte dsdeba gdulua tsina quia le ytsiloyu.  Rinnia le ca cos con timpub, para quini canchu llani ca prueba lani le nna bittu cc le apartar lo nda lgani. 2 Porquini labiru huella c le ga le le ca sinagoga qui qu. hua hullani ts quini canchu nua diba gutti le nna, gulaba latsi quini ana modo nna runi Tata Dios servir. 3 Iyaba ca nui guthacca c le porquini lab nabiani c Tata Dios nhua inte nna. 4 Pero dsdeba anna riquixania le ca cos, para quini canchu chi galla hora nna entonces xalatsi le quini chl gutixania le con tiempo. Bihua gutixania le nui dsdeba neru, porquini gduba lani le. 5 Pero annana yaa lti dua enne

SAN JUAN15 , 16 guthlle inte. Ni tt hu le nna bihua inba titsa le inte: Gn yya cuilu. 6 Pero yala triste cani latsi losto le porquini chi pa le ca cos. 7 Riquixania le nu n l ta, quini para bien qui ba le acca yaa; porquini canchu lab yaa nna, entonces lab ta Enne n Consolador lani le. Pero canchu yaa nna, ithella ye e para the lani le nna gata laeni lo losto le. 8 hua canchu chi llanie nna gulunie iybani ca enne qui ytsiloyu quini n c canu tulla, hua quini hua t ttu nda lgani para lc, hua quini re ttu castigo nna. 9 De ca tulla, porquini lab ralatsi qu inte. 10 De lo nda lgani, porquini inte nna de edya rua lo le nna yaa ba lti dua Tata iabara. 11 De juicio, porquini numalua nna chi biria sentencia qu para ts castigo nna labiru cubi ytsiloyu. 12 Itserul ca enseanza cca te paa le, pero anna t nna lab n le preparado para gchia le c. 13 Pero canchu chi llani Espritu Santo entonces le nna chie le ad lo nda nu n l; porquini lab innie por nu cca quibe, sino quini innie iyaba nu riyninie; hua gunie quini cc le saber ca cosa nu ch ccl. 14 Ana modo nna gudlianie inte, porquini the de nu n quia nna gunie quini cc li saber. 15 Iyaba nu t qui Tata nna, qub n. Acca nia quini Espritu Santo nna the de nu n quia nna gunie quini cc li saber. 16 Ch tadu llani hora labiru ilani le inte, pero tito ta bitola nna ilani le inte attu; porquini

16

SAN JUAN16 , 17 yaa lti dua Tata. 17 Lniana ra luetsi tuchppa ca discpulo quia: Biani nu re riu: Chi tadu llani hora labiru ilani le inte, pero tito ta bitola nna ilani le inte attu porquini yaa lti dua Tata. 18 Acca ra luetsi cabi: Biani nua re: tito teruba reytsa c. Lab ritelni riu bia qun nua rinnie. 19 Gutel bni Jess quini uccua latsi cabi inba titsa cabi e, acca re cabi: Ts rinba titsa luetsi le acerca de quini nia: Ch tadu llani hora labiru ilani le inte, pero tito ta bitola nna ilani le inte attu c. 20 Hualigani te riquixania le quini yala ehuinni latsi le nna cuetsi le, atsini ytsiloyu nna edacca lni. Msquiba yala triste ccni le, pero la rehuin latsi qui le nna eyacca l la redacca latsi. 21 Ta ttu niula nna, canchu chi ritsina huatsa to qu, pues yala dolor rpp porquini chi glla hora qu. Pero de chi t huatsa to qui ni nna, entonces labiru d latsi dolor qui ni de tntua la redacca latsi quini chi glia ttu nt le ytsiloyu. 22 hua lebi nna, canchu anna cani triste latsi le, pero hual b te le attu vuelta, lniana yala edacca latsi losto le nna lan nua c la redacca latsi de lo losto le. 23 Lniana labiru bia inba titsa le inte. Hualigani te riquixania le: Bia db inbani le Tata lani nombre quia nna, gnne na qui le. 24 Lab bia chi gunba le lani nombre quia; acca lnnaba nna huadi le, para quini gata ieni la redacca latsi qui le. 25 Ca ensenz nna chi gunnia le por medio de comparacin; pero

188 hullani ts canchu chi labiru innia le lani comparacin, sino quini directamente ta quixania le nu cca qui Tata. 26 Canchu chi iyu tsa nna, inba le lani nombre quia, pero lab cduella gattaynia Tata por lebii, 27 pues laa msmuba Tata nna catsinie le, porquini lebii nna chi catsini le inte nna chi ralatsi le quini bira lti dua Tata Dios. 28 Gdaya de rua lo Tata nna gullania ytsiloyu, pero annana guthna ytsiloyu nna yaa attu lti dua Tata. 29 Lniana ra ca discpulo quia ne: Annana chi rinni cuilu intu para quini ttlini tu claru ta, pues labiru bia comparacin n runi cuilu. 30 Annana ritelni tu quini hua y b cuilu iyaba ca cosa, acca lab caduella quini nua inba ttsa cuilu ad; por nui nna ralatsi tu quini da cuilu de lti dua Tata Dios. 31 Jess nna ra te cabi: Ts hualigani chi ralatsi le c. 32 Ch tandu galla hora, pero hua chi glla hora quini gathillia le nna gtti tb nda th le, turb inte guthna le. Pero lab n teruba, sino quini Tata nna de lani inte. 33 Ca ttsi nna chi gunnia le para quini gappa le ad confianza lani inte nna gata laeni lo losto le. Le ytsiloyu nna nub n nu thacca le; pero licuqquia tstts latsi le, porquini inte nna chi benia vencer ytsiloyu.  Beyacca diba gunne Jess ca ttsi nna, guchtha t le iabara benie oracin nna re: Tata Dios quia, chi glla hora nna rinbaa quini

17

189 gudliani cuilu ini culu, para quini ini culu nna gudliani hue cuilu. 2 Porquini chi bete cuilu lahuacca que para que Seor sobre iybani ca enne, para gutie lalabni nu lab tt qui iyaba canu bete cuilu ltsi ne. 3 Nui nna n lalabni para siempre: quini gunibia c cuilu porquini tteruba cuilu n Dios, hua Jesucristo enne chi guthlla cuilu. 4 Inte nna chi bedliania cuilu le ytsiloyu nna; chi birialnia tsina nu benna cuilu gunia. 5 Acca Tata Dios quia, bedliani cuilu inte xab lani cuilu lani laa msmuba la dliani nu guta quia lani cuilu dsdeba ntesca cue ytsiloyu. 6 Chi benia cuilu declarar rua lo ca enne benna cuilu ltsi nya tsee ytsiloyu; quba cuilu uccua cabi, pero chi benna cuilu cabi ltsi nya. Lcabi nna chi runi cabi obedecer titsa qui cuilu. 7 Annana chi y cabi quini iyaba nu t quia nna cuiblu benna lu . 8 Porquini chi gutixani ya cabi ca titsa nu ra cuilu inte; lcabi nna chi beni cabi c recibir nna chi gana cabi seguro quini hualigani dy de rua lo cuilu, hua ralatsi cabi quini cuiblu nni guthllee inte. 9 Rattaynia cuilu por lcabi; pero bihua rattaya por ytsiloyu, sino por ca enne chi benna cuilu ltsi nya, porquini quba cuilu n cabi. 10 Iyate nu n quia nna n hu qui cuilu; hua iyate nu n qui cuilu nna n hu quia. Lcabi nna chi rudliani cabi inte le ytsiloyu. 11 Lanru t

SAN JUAN17 le ytsiloyu porquini nda ta chi dyu para llania lti dua cuilu. Pero lcabi nna tsee b cabi le ytsiloyu. Tata Dios Tsna, rinaba por iyaba ca enne chi benna cuilu lani inte quini hu cuilu cabi cuidado lani itute poder qui cuilu, para quini hua lcabi nna cc ttba la rulbalatsi qui cabi tba riu n riu ttba. 12 Ituba tiempo de gurnia lani cabi le ytsiloyu nna, be ya cabi cuidado segn voluntad qui cuilu. Canu benna cuilu ltsi nya nna, seguru ni be ya cabi cuidado; ndi ttu cabi lab gunitti, sino lteruba nu chi n destinado dsdeba antes para nitti, ta nu chi ra ba lo Escritura. 13 Pero annana ch tendu llania rua lo cuilu, pero rinnia ca ttsi mintraste renirua le ytsiloyu, para quini gata ieni la redacca latsi qui cabi ta t la redcca latsi lo lstua. 14 Chi beta titsa qui cuilu lani lcabi. Pero ytsiloyu nna ruyud l cabi porquini lab n cabi ttba lani ytsiloyu, ttehu inte lab n tnu ytsiloyu. 15 Bihua rinbaa quini ca tel cuilu cabi le ytsiloyu, sino quini gudila cuilu cabi de lo nu n mal. 16 Lab n cabi nu ytsiloyu, tba inte lab n nu ytsiloyu. 17 Rinbaa quini guni cuilu quini cc cabi ylatsi enne losto nr por medio de ca enseanza qui cuilu; titsa qui cuilu nna n puru ta nu n l. 18 Tba guthlla cuilu inte ytsiloyu, hua inte nna rithlla ya cabi para tsa cabi ituba ytsiloyu. 19 Inte nna n b riria ltsaa lalabni quia nna gute

SAN JUAN17 , 18 ya por lcabi, para quini lcabi nna cc hu cabi ylatsi enne losto nr por medio de ca titsa l qui cuilu. 20 Rattaya, pero ala tsu teruba por lcabi, sino hua por ad canu tsalatsi cabi inte por predicacin qui cabi, 21 para quini iyaba cabi nna cc ttba la rulbalatsi qui cabi tba cuilu Tta lo lstua hua inte lani cuilu, quini hua lcabi nna cc cabi ttba lani riu. Ana modo nna tsalatsi ca enne tse ytsiloyu quini cuiblu guthllee inte. 22 La dliani nu benna cuilu quia nna, chi bete ya lani lcabi, para quini cc cabi ttba t tehu riu n riu ttba; 23 inte lo losto cabi, hua cuilu lo lstua. Ana modo nna cc cabi completamente ta ttba, para quini ca enne tse ytsiloyu nna ennia cabi cuenta quini cuiblu guthllee inte nna catsini cuilu cabi ttehu catsini cuilu inte. 24 Tata Dios, canu chi benna cuilu para cc cabi enne quia nna, caltsaa quini lti tha nna tse hu cabi lani inte para quini ilani cabi la dliani nu chi benna cuilu quia; porquini catsini cuilu inte dsdeba antes cla cue ytsiloyu. 25 Tata Dios quia, tulidba n cuilu enne completamente ts, msquiba ca enne tse le ytsiloyu lab nabiani c cuilu; pero inte nna hua nabia te cuilu, hua canu tse lani inte annana hualigani chi y cabi quini guthlla cuilu inte. 26 Por medio de inte nna chi nabiani cabi cuilu, hua ch guniruhu quini gnibia cabi cuilu ad,

190 para quini la tsilatsi nu t qui cuilu lani inte nna thua hu lo losto cabi, hua inte lani cabi nna.  Beyacca ba gunne Jess ca ttsaa nna, beria te na nna hue lani ca discpulo quia attu ldul y bitsi l Cedrn. Na nna re ttu huerto. Guta t Jess na, hua ca discpulo quia. 2 Judas nu guti ne cuenta nna nabia huni hurtu, porquini i vuelta ts hua Jess na lani ca discpulo quia. 3 Acca, taxi ch Judas nutsen ca soldado hua ca policia canu guthlla ca sacerdote principal nna ca farisua nna. Bitsina lani c na lani linterna y lle antorcha lle, hsta espada lle yu n qu. 4 Pero Jess nna hua y be iyaba ca cosa nu guthcca c ne, acca birie tttsee c nna re c: Nuni reyla le. 5 Becbi c nna ra c ne: Jess nu yetsi Nazaret. Lniana ra t Jess c: Inte b nua. Judas, nu beni cntre lani la ruthacca nna du hu lani c. 6 Lta biynini c ra Jess: Inte b nua, entonces bebga t c dcca cue l qu nna gubxi ch c loyu. 7 Bedenba titsa te c attu nna re: Nn reyla le. Lc nna ra c: Jess nu Nazaret. 8 Becbi Jess nna re c: Ch nia le quini inte nu nna, pues canchu inte nu reyla le nna, pero lhuella ca enne quyi yya c c. 9 De re ana nna, uccua cumplir ca titsa que loti benie oracin lani Tata Dios nna re: De lo iyaba canu benna cuilu ltsi nya nna, b ya c cuidado hasta el fin. 10 Lniana discpulo l Simn Pedrua nna dni bi espada,

18

191 gulqquia bi le vaina qu nna b ch bi ttu nu n siervo qui enne n huexna qui ca sacerdtea nna guchu bi yti ngui lado bni. Sirvu nna l Malco. 11 Jess nna ra te Pedrua: Begu espada qui lu lugar qu. Tsi bihua y lu quini inte nna gana b dispuesto cc sufrir iyate nu chi nani Tata quyaa quini tta. 12 Lniana ca solddua lani capitn qui cani, hua ca policia nu guthlla ca judua nna, iyaba c bedxu ch c Jess preso nna bexqquia c ca ne. 13 Guche t c ne rua lo yla t Ans porquini uccu suegro qui Caifs nu uccua huexna qui ca sacerdtea ida lnia. 14 Caifs nu bete consejo lani ca judua nna r quini mejor la gatti tteruba enne tcala lla latsi itute ytsi. 15 Den t Simn Pedrua Jess lani attu discpulu. Nu n huexna qui ca sacerdtea nna nabia bni discpulu, acca guta t discpulu lani Jess hsta le corredor qui enne n huexna qui ca sacerdtea. 16 Pedrua nna gulda ba bi rua purta lo nda l. Lniana biria t discpulo enne nabiai sacerdtea nna gunba bi permiso lani niula nu rue cuidado rua purta quini tt Pedrua liu. 17 Lniana ttu criada nu rue cuiado rua purta nna ra t Pedrua: Ts lahua n hu lu discpulo qui nubyu c. Pedrua nna ra bi : Lab n. 18 Da t ca huenitsna nna ca policia nna rua tt porquini yala idlla cca lnia acca bec c y. Pedrua nna du hua bi rua tta lani c.

SAN JUAN18 n principal entre ca sacerdtea nna gunba ttsa Jess acerca de ca discpulo quia, hua acerca de bia nu ruthtenie cabi. 20 Becbi Jess nna re: Inte nna dccalo ta chi gutixania ca enne, hua tulidba beta enseanza le ca sinagoga nna le templu lti retppa iyaba ca enne judu nna, pues lab bia titsa gttsi n chi gunna. 21 Bincca rinba titsa lu inte ni. N b gunba titsa canu chi biynini c ca enseanza nu gutixa; pues lc nna hua y b c nu gunna. 22 Lta ra Jess ana nna, ttu policia nu du guardia na nna gutni n le nna r ne: Ts dni lu ecbini lu nu n sacerdote principal c. 23 Becbi Jess nna re na: Canchu gunna ca titsa nu la dacca inne riu nna, pues gn bia mal n nu n; pero canchu hualiba nu nyi nna, bilcca rue lu inte ni. 24 Bitola nna guthlla Ans ne rua lo Caifs nu n meru gani huexna qui iyaba ca sacerdtea. 25 Du b Pedrua rua tt hutsaa nna ra t c bi: Ttu discpulo qui nubyua hua n lu l. Pedrua nna lab guche bi sino ra l bi: Lab n. 26 Lniana attu siervo qui nu n huexna qui ca sacerdtea, pariente qui nu guchu Pedrua yti naga ni nna r bi: Ts lahua lu nu bil te lani Jess n le hurtu c. 27 Lab guche Pedrua attu vuelta. Lnia ta nna gurtsi ch xcurdi. 28 Dla to ba lnia nna gulqquia c Jess le yu qui Caifs nna guche c ne le la palacio qui

19Nu

SAN JUAN18 , 19 gobernador Pilato. Ca judua nna lab guta c le palciu, porquini segn b costumbre qui ca judua nna n tulla canchu ga c le yu qui canu lab n raza judo, entonces lab cca go c para guni c celebrar fiesta nu reya c pascua. 29 Lniana biria Piltua gunni c nna r: Biani queja n rutsia le contra nubyu. 30 Becbi c nna ra c: Cal bihua mal beni nna, lab tahua tu rua lo cuilu. 31 Piltua nna ra t c: Lithi b nna liguni tiia calatsi le lani segn b nu ra lo ley qui le nia. Becbi ca judua nna ra c na: Gobierno qui cuilu lab runn qui tu derecho para gutti tu nua. 32 De ra c na nna gdulo uccua cumplir nu chi ra Jess para ttelni bia clase de luti n n quini gattie. 33 Lniana guta Piltua le palciua attu nna beni mandado quini tahua c Jess rua l. Lniana gunba ttsa ne nna r: Ts rey n lu qui ca judu c. 34 Becbi Jess nna re na: Ts ra lu nui lani propio ba la rulaba latsi qui lu, o, ts nuaru r lu nu cca quia cc. 35 Becbi Piltua nna r ne: Ts na riu judo n c, pues ca sacerdote principal qui ca judua lani ad ca enne yetsi qui lu b chi bete c lu cuenta lani inte. Biani beni lu. 36 Becbi Jess nna re na: La rigubia quia nna lab n nu ytsiloyu; cal nu ytsiloyu b n la rigubia quia nna, entonces ca amigo quyaa nna gutlla l c lani canu bedxu c inte preso para quini la gute c inte cuenta ltsi n ca judu; pero la rigubia

192 quyaa nna lab n nu n. 37 Ra t Piltua ne: Entonces, rey n lu l. Becbi Jess nna re: Cuiblu chi ra quini n rey, pues para nui b chi glia, hua para nui hu chi da le ytsiloyu para quixaa nu n l; iyaba canu ralatsi qu nu n l nna rud naga qu quia. 38 Piltua nna r ne: Biani nua nu n l ni. Beyacca b r ana nna biri attu lti ribda ca judua nna r c: Ndi ttu falta la retsla te qu; 39 pero lebi nna t costumbre qui le rinba le quini gudila ttu preso ts pascu. Ts hua calatsi le gudila rey qui lebi ca judo c. 40 Lniana iyaba c idtsa ts guretsiya c attu nna ra c: Ala nui ll, sino Barrabs. Barrabs nna t litsi yy porquini uccu ubn.  Lniana beni Piltua mandado gudxu c Jess nna hu c ne lani cuarta. 2 Ca solddua nna beni c ttu corona yttse nna gulu c na qquie. Begccu t c ne ttu lri morado. 3 Lniana gutni n qu le nna beni t c ne burla nna ra c: Viva, Rey qui ca judo. 4 Lniana biria Piltua attu nna r ca judua: N che ya rua lo le para ennia le cuenta quini ndi ttu falta la retsla te contr. 5 Biria t Jess yu qquie corona yttsia nna nccue lri mordu nna. Lniana ra Piltua c: N b rd ya rua lo le. 6 Ca sacerdote principal nna ca policia qui cani nna bil bni c ne nna, yala idtsa guretsiya c nna ra c: Beta lo curutsi, beta lo curutsi. Ra t Piltua c: Lthi lebii b, liut lo y curutsi, quini inte nna lab bia falta retsla te qu. 7 Becbi

19

193 ca judua nna ra c na: Intu nna t ttu ley qui tu; segn nu ra lo ley qui tu nna cca b merecer gatti, porquini laa lab rudliani nna r quini n ini Tata Dios. 8 Biyeni bni Piltua ra c ana nna, ad tel gtsini. 9 Bedeya gab attu le palciu nna r Jess: Gn enne n n lu. Pero Jess nna lab becbinie na. 10 Acca Piltua nna r attu: Ts bihua ecbini lu inte. Ts bhu y lu quini t b poder quia para gunia mandado quini gatti lu lo curutsi nna t hu poder quia annana para gudila lu nna. 11 Becbi Jess nna re: Ndi t poder lab t qui lu contra inte sino por voluntad qui Tata Dios enne dua iabara, acca adila tulla da nu beti inte cuenta ltsi n lu. 12 Dsdeba lniana yala uccua latsi Piltua gudil Jess; pero ca judua nna adila idtsa beni c seguir gunne c nna ra c: Canchu gudil cuilu nubyu nna entonces labru n lu amigo qui Csar enne romano n rey, porquini nua diba rudliani laa lab ren quini n rey, pues modo nua runi contra Csar. 13 Biyeni bni Piltua ra c ana nna, gulqquia t Jess fuera. Lniana gdua tn lo xila xenia nu re lo ttu plataforma nu de yya, lani titsa hebreo nna l Gabata, lti ribeqqui sentencia qui ca enne. 14 Ts lnia nna n ts vspera qui pascua, ttu tsnu hora tga nu nna ra Piltua ca judua: N b du enne n rey qui l. 15 Pero lc nna guretsiya c nna ra c: Gatti b, beta lo y curutsi. Piltua nna ra t c: Ts na riu calatsi le quini guta

SAN JUAN19 enne n rey qui l lo curutsi c. Becbi ca sacerdote principal nna ra c: Lanuru attu rey t qui tu sino lteruba Csar. 16 Lniana bete Piltua ne cuenta ltsi n qu para gut c ne lo curtsi. Acca bedxu t c Jess nna guche c ne para gattie. 17 Behuni t c Jess curutsi quia nna, birie para lugar l Iqquia Bega Yatti, titsa hebreo nna l Glgota. 18 Na nna gda c ne lo curtsi. Beta hu c lo curutsi chuppa ca nubeyu; ttu ttu ttu lado, Jess nna lahui. 19 Bedia hu Piltua ttu letrero beta na iqquia curutsi qui Jess: Letrrua nna r: JESS ENNE NAZARET, REY QUI CA ENNE JUDO. 20 Nuetse ca judua blla c letrru, porquini lti beta c Jess lo curtsia nna gan exa ta ciudad; hua letrru nna gunni tsnna clase de titsa: titsa hebreo nna, titsa griego nna, titsa latn nna. 21 Ca sacerdote principal qui ca judua nna ra t c Piltua: Bittu gudua cuilu: Rey qui ca enne judo, sino adila tsa gdia l lu quini lgani nna ren: Rey qui ca judo n. 22 Becbi Piltua nna r: Nu chi beda nna n dua b. 23 Beyacca b beta ca solddua Jess lo curtsia nna, gui t c ca ua nna beni c c tappa lla, ttu pedazo qui ttu ttu ca solddua. Gui hu c camisa quia, pero nu nna n puro tejido ta dsdeba qquiar hstaba are. 24 Lniana ra luetsi qu: Bittu ichda riu sino gudlla riu rifa nua la riu galla riu . Ana modo nna uccua cumplir nu gana lo Escritura lti r: Gllan c ca yaa nna,

SAN JUAN19 Bedlla c rifa lo qu. Ana tegani beni ca solddua. 25 Nna qui Jess lani la ba, hua Mara niula qui Cleofas, hua Mara enne Magdla nna da cabi exa ta lti du curutsi qui Jess. 26 Bil bni Jess nna quia, hua discpulo enne yala uccuatsini Jess nna du hu bi na, lniana re nna quia: Niula, n b du ini lu. 27 Bitola nna re discpulu: N b du nna qui lu. Acca dsdeba lniana bedi discpulu Mara le litsi bi. 28 Gut ba nu nna, hua y b Jess quini cha beyacca que benie iybani tsina nu de gunie. Pero para quini cc cumplir iyten nu ra lo Escritura nu cca que, acca gunnie attu nna re: Ribtsia inda. 29 Na nna du ttu r tsati b vinagre. Ca solddua nna bedibtha c ttu esponja lani vingrea nna bedua c na lo ttu y nna betsni c na re. 30 Beyacca b gye vingrea nna ra te: Iyaba chi uccua cumplir. Bedtta t qquie nna gunne t latsie id latsi n nna gtte. 31 Ts lnia nna n quini guni ca judua preparar para pascua qui qu. Para quini la eyna ca cuerpo qui canu t lo ca curutsi na canchu chi galla ts edi latsi cani, yni quini ts fiesta nna n ttu ts eni gani; acca ca judua nna gunbani c Piltua permiso para qutts tel c ca latha canu t lo ca curtsia para quini gatti xa c nna tua c na. 32 Bitsina ba ca solddua lti da ca curtsia nna gutttsa ta c latha ttu nu t na, ana tehu gutttsa c latha ttu

194 nu nna. 33 Pero gubiga b c lti t Jess lo curtsia nna, bilani c quini chi gttie nna, lab guttts c lthe. 34 Pero ttu solddua nna gud ttu lanza rua costilla que nna biria t rni nna inda nna. 35 Enne bilani ca cosa nna n bi testigo acerca de nu uccua, acca nu riquixa bi nna n lgani. Lbi nna y bi quini riquixa bi nu n l, para quini hua lebii nna tsalatsi le. 36 Ana modo nna uccua cumplir nu gana lo Escritura acerca de le ntesca btee ytsiloyu, lti ra: Ndi ttu tsitta yue lab gtts. 37 hua attu lettia nna ra: Ietse ca enne ilni c Enne guda c lanza. 38 Gut db beni c iyaba ca cosa nna, lniana Jos enne yetsi Arimatea nna uccua hua bi ttu discpulo qui Jess, pero lab gurni bi dccalo t lani ca enne hualatsia porquini gtsi bni bi ca judua. Lbi nna gunbani bi Piltua permiso quini edi bi cuerpo qui Jess. Piltua nna bete b permiso qui bi. Lniana hua bi nna bedi bi cuerpo qui Jess. 39 hua Nicodmua, enne hua de rla l rua lo Jess, lbi nna bitsina bi n bi tt ch kilo tga especias nu dacca yai ts chixi mirra nna loes nna yala iixi rilla c. 40 Gui cabi cuerpo qui Jess nna, betbi cabi e ca lri lani ca especia nu rilla ixia, segn n b costumbre qui ca judua canchu chi ructtsi c ttu enne. 41 Lti beta c Jess lo curtsia nna re ttu jardn. Le jard nna dua ttu b nu puro ta yya lti lan nua chi bigtsi. 42 Le ba

195 nna gutxa cabi cuerpo qui Jess, porquini lteruba ba gan adiru exa de lti beta c Jess lo curtsia, hua porquini ch ten ralla ts runi ca judua preparar para ts n quini edi latsi qu.  Primero ts qui semana dlat ba hua nru chulla nna, hua Mara enne yetsi Magdala lo b qui Jess. Bil tni bi quini chi bitua yya xeni nu re rua ba. 2 Hua ch bi quthani rua lo Pedrua hua attu discpulo nu yala uccuatsini Jess nna ra bi cabi: Chi gutua c cuerpo qui Seor le ba nna lab y tu gaa tahua c ne. 3 Pedrua lani attu discpulua nna hua ch cabi lo ba. 4 Tulappa ba biria cabi, pero attu discpulua nna ad quetha biga bi tichu Pedrua, acca yla t bi bitsina rua ba. 5 Bedtta t lo bi gunna bi liu nna bilani bi ca lri nu betbi cabi e anta c na; pero lab guta t bi. 6 Simn Pedrua enne denlla nna bitsina ba bi nna guta ta bi le ba, porquini le ttu blia xeni b n nu gutxa c cuerpo qui Jess. Bil huni Pedrua ca lri anta c na. 7 Bil huni bi quini lri nu bettsi cabi iqquia Jess nna lab ts ad ca lri, sino quini re b ylatsi ttb. 8 Lniana discpulo enne denrua hua yla t bi bitsina lo ba, pues lbi nna guta hua bi nna bilani bi ca lri, lnia l nna hualatsi bi. 9 Porquini lab gutel tn cabi nu ra lo Escritura acerca de Jess quini nduella eythee de lo luti. 10 Chuppa ca discpulua nna beyqquia cabi litsi cabi. 11 Pero Mara nna du ba bi rua ba ribetsi bi. Anaba ribetsi bi

SAN JUAN19 , 20 nna bedtta lo bi nna gnna bi liu. 12 Bil tn bi chuppa ca ngel tstts tni n cabi uni cabi lti gutixa c cuerpo qui Jess: ttu bi lado qquia le, attu bi lado na le nna. 13 Ca ngelia nna ra t cabi Mara: Niula, biecca ribtsi lu. Becbi Mara nna ra bi: Chi gutua c cuerpo qui Seor enne runia adorar, lab y gaa gutixa c ne. 14 Anab ra Mara nna, beyeqquia t bi nna bilani bi Jess de na, pero lab bedccani bi canchu le nnia. 15 Jess nna ra te bi: Niula, biecca ribetsi lu. Nn reyla lu. Mara nna belaba latsi bi quini jardinru b nu, acca ra t bi: Seor, canchu cuilu nua gutua lu e nna, gutixaa bllani inte gaa tahua cuilu e, inte nna edi ye e. 16 Jess nna ra te bi: Mara. Lniana gunna t Mara attu nna bedacca tani bi e nna ra t bi e: Maestro (titsa hebreo nna rena cabi Raboni). 17 Jess nna re bi: Bittu gulappa lu inte, porquini lab ni yaa iabara lti dua Dios enne n Tta qua. N quini tsa lu lti tse ca hermano quia nna tyts c quini yaa iabara lti dua Tta quyaa enne n hu Tta qui le, le nna ne Dios quia, n hue Dios qui le. 18 Lniana deyya t Mara enne nu yetsi Magdala para equixani bi ca discpulua ca noticia ts acerca de quini chi bilani bi Jess enne ne Seor, hua quini lab nna re bi ca cos. 19 Laa msmuba primero ts qui semana de gll la nna, tse ca discpulua jntub nna yya t ca puerta porquini gtsini cabi ca judua. De repente ta nna bitsina

20

SAN JUAN20 , 21 Jess nna gdue lahui cabi nna re: Laeni para lo losto le. 20 Beyacca ba re cabi ana nna, belunie cabi ca ne lti n sea qui ca clvu. hua belunie cabi rua costilla quia lti guda c lanza. Lniana ca discpulua nna yala bedccani cabi de belani cabi Seor. 21 Lniana ra Jess cabi attu: Laeni para lo losto le. Raruhue: Tiba chi guthella Tata inte, pues hua inte nna rithllaa le. 22 Beyacca ba re ana nna, belbie nna re cabi: Liguni recibir Espritu Santo. 23 Nua diba quixani le quini hua t perdn por ca tulla qu nna, entonces hutani perdn; pero nu lab quixani le acerca de la reyunin latsi qui ca tulla qu nna, entonces egna ba c lni . 24 Toms enne reya cabi Cuchia, uccua hu bi ttu enne tsnua nna, lan bi t lani ad ca discpulua loti gudu Jess lti tse caba. 25 Ca discpulua nna gutixani cabi Toms nna ra cabi bi: Chi bilani tu Jess enne ne Seor. Toms nna ra t bi: Canchu bihua il te le ne nna uga t ubnya lti guda c clvu, hua canchu bihua uga nya lti guda c lanza costilla quia nna, lab tsaltsaa. 26 Xunu ubitsa bitola nna de tse ca discpulua jntub, lnia nna chi re Toms lani cabi. Ca puerta nna yya b c. Jess nna gudu te attu lahui cabi nna re: Laeni para lo losto le. 27 Jess nna ra te Toms: Bgaa uben lu le nya nna gnna ts ta, bgaa t n lu cuttaa lti guda c lanza, para quini la gudu chppaniru

196 latsi lu, sino cc lu ttu nu ralatsi. 28 Becbi t Toms nna ra bi e: Cuiblu n Seor quia nna Dios enne gunia adorar. 29 Jess nna ra te bi: Hstana bilani lu inte nna hualatsi lu, l Toms. Pero inte nna nia: Iccarub canu ralatsi qu msquiba lab bilani c inte. 30 Jess nna beni ruhue itseru ca milagro bilani ca discpulo quia, pero lab gana c escrito lo lbru. 31 Pero ca nui nna chi gana c escrito, para quini gata fe qui le lani Jess nna tsalatsi le quini ne Cristo ini Tata Dios enne n quini ta le ytsiloyu nna, para quini gata lalabni cb nu gnne qui le.  Bitola nna bitsina Jess attu rua lo ca discpulo quia, loti tse cabi rua indat l Tiberias. I modo gdue rua lo cabi: 2 Simn Pedrua lani Toms enne reya cabi Cuchia, hua Natanael enne Can qui Galilea, lani ca ini Zebedua, hua chppa ca discpulo quia nna, jntub tse iyaba cabi. 3 Simn Pedrua nna ra t bi cabi: Da huedxu bll. Lcabi nna ra cabi Pedrua: Hua da hu tu lani lu. De ra cabi ana nna dia t cabi nna guta cabi le ttu barco. Pero yla nna ndi ttu blla lab bedxu cabi. 4 Lta da rna nna bitsina Jess rua indata, pero ca discpulu nna lab bedccani cabi quini Jess b nnia. 5 Acca ra te cabi: ni to quia, ts hua t tni le bia go riu. Becbi nna ra cabi e: Lab t. 6 Jess nna re cabi: Liudll exx lado bni qui brcu nna, hua taxcca le bll. Bedlla t

21

197 cabi le inda hasta quini labiru retllani cabi de tntun idi por i ca blla biyx. 7 Lniana discpulo enne yala catsini Jess nna ra bi Pedrua: Seor qui rua ba nni. Biyni bni Pedrua quini Seor b nnia nna, gui t bi ttu lari nna bittsi bi porquini lab bi nccu, lniana bitsa chi bi gutaa bi le indata. 8 Lniana deyya t ad ca discpulua para rua indata lani brcu, alateg idittu tse cabi de ybitsi, tt gayua metro teruba nna denyabn cabi exxa nu dyuu ca blla. 9 Beydi cabi loyu nna, bilani cabi quini re y nna tsa ttu blla lo ya, hua ettaxtla nna. 10 Jess nna re cabi: Litxi tuchppa bella canu ch bedxu ta l. 11 Huappi t Simn Pedrua le brcu nna beyyabn bi exxa para lo ybitsi tstini puro ta ca blla xeni, gayua tsnuts eyna; tutsna c, atsini lab btsu exxa nna. 12 Jess nna ra te cabi: Libga nna, lig. De biynini ca discpulua re ana nna, ndi ttu cabi lab beyani cabi inba titsa cabi e: Nuni n cuilu. Porquini ch b bedccani cabi quini Seor Jesucristo b nnia. 13 Gubiga t Jess nna gie ettaxtla, gutthie qui cabi, hua ca blla nu tsa lo ya nna. 14 modo nna uccua tsunna vuelta gudu Jess rua lo ca discpulo quia dsdeba loti beythee de lo luti. 15 Beycca ba gut xtl cabi nna ra t Jess Simn Pedrua: Simn ini Jons, ts hua catsini lu inte adiru tchu catsini cabi inte c. Becbi Pedrua nna ra bi

SAN JUAN21 e: Seor, hua y b cuilu quini yala catsi te cuilu. Jess nna re bi: Gute lu alimento qui ca carnero to quia. 16 Jess nna ra te Pedrua attu: Simn ini Jons, ts hua catsini lu inte c. Becbi Pedrua nna ra bi e: Seor, hua y b cuilu quini yala catsi te cuilu. Jess nna ra te bi: Hu lu cuidado ca carnero to quia. 17 Gunne Jess nu cca tsunna vuelta nna re bi: Simn ini Jons, ts hualigani yala catsini lu inte c. Pedrua nna yala n behuinni bi de quini chi uccua tsunna vuelta re bi: Ts hua catsini lu inte. Acca becbi bi nna ra bi e: Seor, iybani hua y b cuilu, hua hua y cuilu quini demasiduni catsi te cuilu. Jess nna re bi: Hu lu ca carnero to quia go c. 18 Hualigani te riquixania lu: Loti naru lu tito t nu cutia nna, ttba lu gthi le lu nna hua lu gaa tediba uccua latsi lu; pero canchu chi cc lu enne gla nna, itslani ca n lu nna, lniana attu nu huaya l nna guiqqui c nna iche t lu lti lab calatsi lu tsa lu. 19 Ana ra Jess para ttelni tiia n latt qui Pedrua canchu chi gatti bi nna thaliani Tata Dios por amor nu t lo losto Pedrua lani e. Raruhu Jess bi: Tan inte. 20 Bedqquia lo Pedrua nna bilani bi quini den hu discpulo enne yala uccuatsini Jess, pues laa msmuba discpulo nu guxua iqquia bi iqquia Jess nna ra bi e: Seor, nn nua guni contra cuilu lani la ruthacca c. 21 Bil bni Pedrua quini den bi nna, acca ra t bi Jess: Seor, nui

SAN JUAN21 ch nn, biani thacca. 22 Jess nna re bi: Canchu cla ltsaa quini l nna eyna b hasta quini ta attu nna, bincca cc lu saber ni, pues ldi quini lu nna tan lu inte tulid ta. 23 Ca titsa nu gunni Jess Pedrua nna uccua c ttu dicho entre ca hermanos, belaba latsi qu quini discpulua nna lab gatti bi. Pero Jess nna lab re Pedro quini lab gatti discpulu, sino: Canchu caltsaa quini l

198 nna eyna b hasta quini ta attu nna, bincca cc lu saber ni. 24 L discpulua nui n testigo acerca de ca cos nna bedia hu bi c lo tts. Intu nna y hu tu quini nu riquixa bi nna n nu lgani. 25 Hua tru ietse ca cosa nu beni Jess. Cal t posible para gudia riu ttu ttu tsa c lo tts nna, ti cca te quini lab ccn ytsiloyu iyaba ca libro nu quixaa iyate nu benie. uccua.

NU UCCUA TIEMPO QUI CA APSTOL LOS HECHOS


De Los Apstoles

 Titsa nu bdia lo primer libro nna gutixania lu, estimado Tefilo, iyaba ca cosa nu beni Jesucristua de bite yetsiloyu, hua nu gutixee ntesca edi Tata Dios bi iabara. 2 Mintraste du re lani ca discpulo quia nna gutixanie cabi lani lahuacca qui Espritu Santo tiia n nu guni cabi, porquini lab becue cabi nna guthellee cabi para cc cabi mensajero que. 3 Bitola de uccuee padecer nna gtte nna, lniana enne bni ten gdue rua lo cabi i vuelta ts durante chua ubitsa nna benie ietse ca cosa, prueba de quini hualigani chi beythee de lo luti nna beyacca bnie nna gutixanie cabi acerca de la rigubia qui Tata Dios. 4 Mintraste de jntub lani cabi nna gunnie cabi nna re: Bittu iria t le le ciudad Jerusaln, sino n quini cueda le hasta quini cc cumplir ca titsa nu ra Tata Dios para lebii acerca de nu cha beynini le gunna, 5 porquini Juan nna hualiba beni bi bautizar

lani inda, pero alaruhu i ubitsa ga reyatsa para quini cc le bautizar lani Espritu Santo. Ana ra Jess cabi. 6 De tse cabi jntub lani Jess nna gunba titsa t cabi e nna ra cabi e: Seor, ts guni cuilu quini nacin qui riu Israel nna eytta la rigubia qu tiempo tse ru c. 7 Becbi te nna re cabi: Lab n quini cc le saber ca tiempo nhua ca ts sealado nu tsua teruba Tata Dios ye bia gnie. 8 Pero canchu chi llani Espritu Santo lani lebii nna, laa lab gnne lahuacca qui le para quini cc le testigo quia le Jerusaln nna tsa le quixa le nu cca quia ituba regin Judea nna Samaria nna hsta ituba ytsiloyu. 9 De beyacca gnnie ca ttsi nna hua rinna cnna b cabi e nna dyyee iabara hasta quini byyee le ttu ba, lniana labiru bilani cabi e. 10 Mintraste rinna cabi dyee iabara nna prontu ta bitsina chuppa ca ngel naccu tstts cabi nna, 11 ra cabi ca discpulua: Lebii ca nneyu

199

HECHOS1 , 2 qui Galilee, biecca rehuinni le nna rinnaru le r ni, pues laa msmuba Jess enne ch bed ta rua lo le dyyee iabara, pues b ite attu tiba chi bilani li e dyyee iabara. 12 Lniana bed ca discpulua lo iya l Monte de Los Olivos nna deyya cabi Jerusaln ttu distancia nu n permitido th ttu enne ts redi latsi ca enne Israel. 13 De betsina cabi Jerusaln nna guta cabi le ttu yu nu de chppa c. Iqquia r l nna tse iyaba cabi. Entre lcabi nna tse: Pedrua nna, hua Jacbua nna, Juan nna, Andrs nna, Felpea nna, Toms nna, Bartoloma nna, Matua nna, Jacobo ini Alfua nna, hua Simn enne reya cabi Zeltea, hua Judas ala Iscariote sino bettsi attu enne l bi Jacobo. 14 Iyaba cabi nna tulidba retppa cabi na runi cabi oracin lani ca bettsi Jess hua lani Mara nna quia, hua lani ad ca niula creyente nna. 15-16 Ttu vuelta nna gduli Pedrua lahui ca hermanos, lniana hua n gayua gllia cabi tse na nna ra t bi: Lebii hermanos, uccua duella cc cumplir nu chi ra Espritu Santo por medio de David acerca de Judas Iscariote nu gunru lo canu bedxu c Jess preso. 17 L nna gulni hu intu, hua ttba tsina nu cca qui Tata Dios beni lani intu. 18 Lani belliu nu bete c qu por mal nu beni na nna huini c ttu loyu. Lniana dsdeba ttu lugar ra beduy t iqqu nna btsu t l nna biria iyiani ca tuyee qu. 19 Bina ba ca enne Jerusaln

200 nu uccua lani nna gutxa c l lya Acldama ttu titsa quba qu, pero titsa quba riu nna l Loyu qui Rni. 20 Porquini riquixa Tata Dios lo libro Salmos lti re: Yu lti gdu nna eyacca tttsi, Lanuru nua thu l. hua ra: Attu enne huaya l th lugar qu. 21 Acca caduella quini gucu riu ttu ca hermanos tse n canu guda lani intu ca apstol tulidba loti gurni Seor Jess entre ru, 22 dsdeba loti beni Juan ne bautizar hstaa quini Tata Dios nna bedie ne iabara. Caduella quini gucu riu nua ttu ca hermnu para cc bi ttu testigo ta intu de quini Jess nna beythee de lo luti. 23 Lniana beni cabi nombrar chppa cabi: Jos enne l hu bi Barsabs hua reya c bi Justo. Beni hua cabi nombrar Matas. 24 Beni t cabi oracin nna ra cabi: Seor, hua nabia bni cuilu la rulbalatsi qui iyate tu. Annana beluni intu nua la ttu ca enne chupp chi becu cuilu, 25 para quini cc bi mensajero le tsina qui cuilu porquini Judas Iscariote nna lanru t; por maldad nu beni na acca da b lugar lti rlla ts. 26 De chi beyacca beni cabi oracin nna beni cabi ca enne chppa sortear. Glla t Matas. Acca dsdeba lnia nna gultsi hua bi tsnia ca apstol.  Byu ba ts Pentecosts tsieyna ubitsa bitola de beyatha Jess de lo luti, lniana iyaba ca enne ralatsi nna tse

201 cabi ttba lugar. 2 De repente tab biyeni ttu ruido fuerte ni da de iaba tba canchu chi rite ttu be fuerte gani nna binnni le ituba yu lti tse caba. 3 Bil tehuni cabi gllani fuego nu rlla ta ca pedazo yi nna gthilliani c nna bitsina c iqquia ttu ttu tsa cabi. 4 Lniana iyaba cabi nna beni cabi recibir lahuacca qui Espritu Santo nna gdulo cabi rinne cabi attu te ca titsa segn b nu beni Espritua latsi cabi quini inne cabi. 5 Tiempo lnia nna tse hua le Jerusaln ca enne Israel nu runi cumplir segn religin qui qu nna da c le iyaba ca nacin canu anta le ytsiloyu. 6 Ca enne tsi nna de biynini c rudu nna bitppa t c nna cuenta uccua b latsi qu tse c porquini biynini ca rinne cabi titsa qui ttu ttu tsa qu. 7 Tse tsi b c de tntub biqula latsi qu, lniana ra c: Ts lahua iyaba canu rinn nna n c canu Galilea c. 8 Tiala modo acca riynini riu rinne c titsa qui ttu ttu tsa riu nu nliani riu c. 9 Riu nna da riu le ietse ca nacin nna ca distritu nna: le Partia, Media, Elam, Mesopotamia lle, hua le laa msmuba regin qui Jud lti tse ru lle, hua Capadocia, Ponto, Asia lle, 10 hua ca lugar l c Frigia, Panfilia, Egptua, hua ad ca lugar qui Africa attu ldul lti gana ciudad Cirene lle. Tse hua entre riu canu da de Roma nna ua t c n; ttu te c nna chi n c enne Israel dsdeba glia c; attu te c nna ch uccua b c enne Israel por religin. 11 Tse hua entre riu canu da de ttu isla

HECHOS2 l Creta, hua canu da dsdeba Arabia nna. Pero iyaba riu nna riynini riu rinne ca nni ca titsa nu dacca iqulan latsi riu acerca de Tata Dios lani propio gani titsa qui ttu ttu tsa riu. 12 Iyaba c nna uccua yani latsi qu nna lab y c bia nu, acca gunba titsa luetsi qu nna ra c: Biadi lo n nui c. 13 Pero attu te c nna betsi c nna ra c: Es quini dtsi bni c. 14 Lniana gduli Pedrua hua tsinia ca apstol. Gnne t Pedrua iditsa nna ra bi: Lebii ca enne Israel hua ad le canu tse le Jerusaln, liudaruhu naga le tuchppa titsa quixania le: 15 Intu nna bihua dtsin tu ta n la rulaba latsi qui le, porquini rit g teruba tse riu, lab chi glla hora ttani ca enne, 16 sino quini nu rilani le nna riynini le nna n nu riquixa Tata Dios lo libro nu bedia Joel enne uccua profeta que nna re: 17 Canchu chi iyu ca ltimo ts nna, ithllaa Espritu quia iqquia iyaba ca enne. Lniana ca ini beyu le hua ca ini niula le nna equixa c acerca de inte. Canu cuti qui le nna ilani c ca cosa nu ch dala por poder quia. Ca enne gla qui le nna nneni c yl nu cca qui iabara. 18 hua ithllaa Espritu quia iqquia ca mozo nna ca criada nna canu ralatsi qu inte nna. Canchu chi iyu ts nna inne c parte inte. 19 Gunia ca cosa de lahuacca iaba, hua ad ca milagro le ytsiloyu:

HECHOS2 ta rni nna yi nna tsni titan ba nna. 20 Bits nna eyacc chulla, biu nna cc ta rni. Iyaba ca nui cc ntesca iyu ts guni Seor juzgar ytsiloyu lani lahuacca nna layani de iabara nna. 21 Iyaba canu gullutsa c Seor nna inbani c ne quini gudile c, lc nna gata salvacin qui qu. 22 Beni ba Pedrua seguir mensaje qui ba nna ra bi: Acca lebii ca enne Israel, liudaruhu naga le ca ttsi porquini rinna nu cca qui Jess enne Nazaret. Por ca obra que nna gana riu seguro quini Tata Dios nnia guthllee bi entre riu; porquini por medio de Jess nna beni Tata Dios ietse ca milagro nu belue quini lahuacca que nna d de iabara, ca cosa nu biqulani latsi riu, tba chi y laa msmuba lebii porquini benie ca cos n lti tse ru. 23 Pero loti bete c ne cuenta latsi n le nna, lebii nna bedxu li e preso nna beni le mandado quini ad canu tulla nna guta c ne lo curutsia, ana modo nna betti li e. Pero Tata Dios nna ch l ye nui porquini uccu conforme lani la rulaba latsi que dsdeba antes. 24 Acca laa msmuba Tata Dios nna bechthee bi de lo luti nna beyacca bnie, ana modo nna bebqquie bi le poder qui luti, porquini luti nna lab t lahuacca qu para cuubini ne. 25 Porquini lo Escritura nna gunne rey David nu cca qui Jess lti ra bi: Tulidba bil te Seor gdue rua lua,

202 Le nna du be cuttaa lado bni acca lab ebna te nna, 26 Yala redccani latsi lstua nna rllaa ca titsa de la redacca latsi nna, hua cuerpo quia nna edi latsi lani itute confianza quini eyth de lo luti, 27 Porquini lab guthna cuilu espritu quia lti ribda ca espritu qui canu chi gtti, Nhua lab guni cuilu permitir quini gutsu cuerpo qui enne santo guthella cuilu, 28 Chi gutixani cuilu inte nu cca qui lalabni nu n para siempre, hua yala edacca ltsaa canchu chi llania rua lo cuilu. 29 Gutixaa Pedrua ad ca titsa nna ra bi: Hermanos, claru ta y riu quini t tta qui riu David gtt bi nna bigttsi bi, pues b qui bi nna gana b le ytsiloyu. 30 Pero David nna gnne bi parte Tata Dios nna uccua bi saber quini Tata Dios nna hualigani bennie bi prometer quini ttu descendiente qui bi l Cristo nna cubie en lugar qui bi. 31 David nna tiatsi cha bil tn bi Cristua dsdeba lnia, acca gutixa bi que quini eythee de lo luti nna ra bi quini espritu que nna lab eyn entre canu yatti, nhua cuerpo que nna lab gutsu. 32 L Jess nnia bechtha Tata Dios bi de lo luti. Intu nna n t tu testigo quini ana uccua. 33 Jess nna beyacca bnie nna beythee de lo luti por lahuacca qui Tata Dios nna benie recibir Espritu Santo ta nu chi ra Tata Dios dsdeba antes.

203 Acca ca cosa nu chi bilani le nna biynini le nna da c por Tata Dios. 34 lahua quini David nna byu bi iabara, sino laa lbabi nna gnne bi nu cca qui Cristua nna ra bi: Seor Dios nna gunnie Seor quyaa nna re: Gduani cuttaa lado bni, 35 Hsta quini gnn latsi n lu iyaba canu la cca guyu c lu. Para quini gulliani lu iqquia qu. 36 Acca lebii hermanos, cc le saber nna gana le seguro quini laa msmuba Jess enne beta le lo curtsia nna ne Cristua enne n quini ite para gudile riu, n hue Xana iaba nna ytsiloyu nna. 37 De biynini c nui nna yala belnni c nna ra t c Pedrua nna ad ca apstol nna: Lebii hermanos Israelitas, biala dni tu guni tu c. 38 Becbi Pedrua nna ra bi c: Leyttyu lani e quini eyunin latsie qui le nu beni le, hua ttu ttu tsa le nna cc le bautizar lani nombre qui Jesucristua para quini gata perdn qui le nna; lahue nna gnne lahuacca qui Espritu Santo lani le, 39 ta chi benie prometer para lebii hua para ca ini le hua para iyate canu tse idittu, tsatsla tehu iyaba ca enne gai Seor Dios qui rua. 40 Lniana Pedrua nna gunni bi c ad titsa nna bete bi consejo qui qu nna ra bi: Caduella quini cc le salvo para quini la nitti le lani ytsiloyu. 41 Ts lnia nna huni t tt tsnna mili tiga ca enne lani ca creynte de biynini c mensaje qui Pedrua nna uccua c bautizar.

HECHOS2 , 3 c nna beni c seguir nu gtixaani ca apstol tiia n nu guni c. Ttba uccua la rulba latsi qui cabi nna betppa t cabi tulidba para guni cabi oracin nna guni cabi celebrar cena qui Seor. 43 Ttu ttu tsa cabi nna yala la rtsi latsi gllani lo lsto cabi, porquini bilani cabi ietse ca milagro nu beni ca apstol hua ad ca cosa nu rulue quini lahuacca qui cabi nna d de iabara. 44 Iyaba ca enne chi hualatsi nna betppa cabi nna gutthia cabi nu t qui cabi lani ca enne pobre. 45 Btt cabi ca inters qui cabi hua iyaba nu t qui cabi nna beni culani luetsi cabi segn tiia n b la rit qui ttu ttu cabi. 46 Ttu ttu ts n nna betppa cabi le templua. hua le litsi ttu ttu tsa cabi nna betppa cabi nna beni cabi celebrar cena qui Seor nna gut cabi jntub lani la redacca latsi; yala enne de losto ts uccua cabi nna 47 bedliani cabi Tata Dios. Ituba ytsi nna yala estimar beni c cabi, hua ttu ttu ts nna belppa Seor losto ca enne para tsalatsi qu nna cc c salvo. Acca yala bini iglesia quia.  Rit tsnna tig qui ttu ts lnia nna hua Pedrua lani Juan le templua para guni cabi oracin. 2 Rua puerta qui templo reya c Hermosa nna re ttu nubeyu nu dsdeba gli nna lab cca th. Ca enne nna rithua c na ttu ttu ts b rua puerta para quini inbani canu raa le templua caridad. 3 Nubeyu cju nna bil bni Pedrua lani Juan quini raa cabi le templua nna gunbani cabi

42Iyaba

HECHOS3 caridad. 4 Lniana gulda t Pedrua nna gnna cabi nubyua, acca ra t Pedrua na: Gnna intu. 5 L nna bettsia tstts ni l cabi belaba latsi quini gute cabi bia qu. 6 Pedrua nna ra t bi : Lab t plata nihua oro quia, pero nu chi benna Tata Dios quia nna gnn hu qui lu: En nombre qui Jesucristo enne Nazaret, bduli nna gda. 7 Lniana bedxu t bi n bn nna bthuli bi . Luegu ta nna gdu tstts ca n nna ca b nna. 8 Nubeyu cju nna bittsan nna gdu tstts lani ca n, lniana gdulu gda nna guta t le templua lani lcabi. Ta vv rida ch nna rittsan de tantua la redacca latsi nna bedliani Tata Dios. 9 Iyaba ca enne nna bilani c nubyua rida nna rudliani Tata Dios. 10 Ca nnia nna bedccani c na quini l nu gre rua puerta qui templua huenba caridad ttu ttu ts. Acca yala uccua latsi qu nna gtsini c porquini bilani c nubyua quini chi beyacca latsi. 11 Nubeyu nu chi beyacca latsi ni nna hua den b Pedrua nna Juan nna. Acca enne tsen bitppa ch c talba lti tse cabi rua templua le corredor nu l Portal qui Salomn; bilani c nna biquila b latsi qu. 12 Bil bni Pedrua ca enne tse nna ra t bi c: Lebii ca enne Israelitas, bincca riquila xatta latsi le ni. Bincca rinna le intu tiatsi intu ba beni tu quini rida nubyu por laa msmuba lahuacca qui tu tiatsi yala enne ts n tu rua lo Tata Dios c. 13 Tata Dios enne hualatsi ca t tta qui riu

204 Abraham nna Isaac nna Jacob nna, chi betie la dliani qui inie Jess enne bete le cuenta lani canu rugubia qui yetsi. hua loti uccua latsi gobernador Piltua gudil ne nna, lebii nna lab uccua latsi le. 14 En lugar de quini inba le quini ll Enne lab falta t que rua lo ca enne nhua rua lo Tata Dios nna, gunba l le quini ll ttu nubeyu criminal, 15 hsta quini betti le Jess Enne runna lalabni, pero Tata Dios nna chi bechthee bi de entre canu yatti. Intu nna n t tu testigo quini ana uccua. 16 Por fe nu t b qui tu lani Jess, acca nubeyu nu chi nabiani l nna chi benie quini gpp fuerza. Por fe lani e nna chi beyacca latsi completamente ta tba chi rilani li du n rua lo le. 17 Pero annana hermanos Israelitas, hua y b quini nhua lebii nna nhua canu rigubia qui le nna lab bennia le cuenta bia nu beni le de betti le Jess. 18 Pero ana modo nna uccua cumplir nu chi gutixaa Tata Dios por medio de ca enne uccua profeta cha guts, lti re lo libro nu bedia cabi quini Cristo enne guthllee para gudilee riu nna n quini que padecer. 19 Acca leyttay lani e nna leyqquia lani Seor Dios para quini eyunin latsie ca tulla nu beni le; lniana ithllee bendicin nu riqunani le 20 por medio de Jess enne l hu Cristo, enne nu beni Tata Dios prometer dsdeba chi gutsn quini ithllee bi lani le. 21 Jesucristua nna chi dyyee iabara nna lab eyqquie n hasta quini galla ts sealado nu nani Tata Dios quini

205 cubie iybani ca cosa de acuerdo lani nu gunnie por medio de ca enne gunne parte que ca tiempo antigua. 22 Acerca de nui nna gutixaa huni Moiss ca t tta qui rua nna ra bi: Hullani ts quini Seor Dios enne becue inte nna guni hue quini attu descendiente qui le cc hue profeta. Acca lida naga le que nna liguni iyate nu nnee. 23 Porquini nua diba lab gud ngui que nna tua tel le nacin qui Israel nna lla latsi. 24 hua iyaba ca enne gunne parte Tata Dios bitola de gtt Moiss nna, dsdeba Samuel hua ca enne uccua profeta bitola nna gunne hua cabi qui nu chi cca anna. 25 Y riu quini Tata Dios nna benie ttu promesa lani ca t tta qui rua nna re Abraham enne gdua tiempo antigua: Por medio de ttu descendiente qui lu bitola nna, cca bendecir iybani ca enne le ytsiloyu. Lebii nna n hu le descendiente qui ca enne chi uccua profeta nna belaba latsi Tata Dios qui le loti benie promes lani Abraham. 26 Acca primrute lani lebii nna guthllee ini a para gunie le bendecir de chi bechthee bi de lo luti, a fin de quini ttu ttu tsa le eyqquia le lani e nna eria le lo nda mal nu yu le.  Pedrua nna Juan nna tsaba rinni cabi ca enne etse nna, bitsina ch ca sacerdtea lani nu n capitn qui canu rue

HECHOS3 , 4 cuidado templua nna hua lani canu den c religin saducua. 2 Lc nna yala ritsani c quini Pedrua nna Juan nna gutixaa cabi evangelio nna ra cabi quini eytha ca enne de lo luti ta uccua lani Jess. 3 Acca bedxu c cabi preso, pero en vista de quini chi ralla acca bedlla ta c cabi litsi yy. 4 Pero nuetse canu biynini ca titsa nu gutixaa caba nna hualatsi qu. Tt gayu mili ca nubyua nna beni c Seor Jess recibir. 5 Attu yuuts nna betppa canu rigubia qui ca enne judua le ciudad Jerusaln lani ca enne gla rue cuenta entre lc, hua lani ca maestro de la ley qui cani nna. 6 Na nna ln hu Ans nu n sumo sacerdote qui ca judua, hua Caifs nna Juan nna Alejandro nna iyaba canu cca pertenecer le familia qui ca sacerdote principal nna. 7 Lniana guch c Pedrua nna Juan nna rua lo iyaba canu nna gunba titsa t c cabi nna ra c: Nn benna lahuacca qui le acca runi le ca cos ni. 8 Lniana gunne t Pedrua lani lahuacca qui Espritu Santo nna ra bi c: Lebii canu rigubia qui riu ca enne Israel, hua lebii ca anciano: 9 Rinba titsa le intu acerca de favor nu uccua lani nubeyu cju, calatsi le cc le saber tiia modo beni tu acca beyacca latsi. 10 Annana cc iyate le saber hua ituba yetsi Israel quini lani lahuacca qui Jesscristo de Nazaret enne beta le lo curtsia nna gtte, pero Tata Dios nna chi bechthee bi de lo luti. Por Jescristua nna

HECHOS4 chi beyacca latsi nubyu nna, ta vv rilani li du rua lo le. 11 Jesucristua nna ne Iyya Principal nu lab uccua latsi le uquna le para gudua le yu qui Tata Dios, pero 12 lan nua enne n ccani gunna salvacin qui riu, porquini lanuru attu nua guthlla Tata Dios ytsiloyu para gudil ca enne, sino lteruba Jesucristua. 13 Bil bni iyaba canu tse na quini yala valor t qui Pedrua nna Juan nna, hua y hu c quini lab tanto escuela hua cabi porquini enne sencllub uccua cabi; acca yala biquila latsi qu por nu gutixaa Pedrua nna gutelni c quini gurni cabi lani Jess. 14 Bil huni c quini nubeyu nu chi beyacca latsi ni nna chi duna lani cabi, acca labiru pretexto betselni c para guni c contra cabi. 15 Lniana bebqquia c cabi le junta nna gdulo c b c titsa entre lba c, 16 nna ra c: Biani guni riu lani ca nubyu c. Pues iybani canu tse le Jerusaln nna chi y c quini milgru nna uccu por lc; riu nna lab razn t para ina riu quini lahua n, 17 pero para quini bittu guna ad ca enne nu uccua nna, adila tsa guthtsini riu c quini dsdeba annana btturu nneni c nuhuaya nu cca qui Jess. G hu riu c quini hua t castigo canchu guni c seguir quixani c ca enne ca cos. 18 Lniana guti t c cabi attu vuelta nna gunni c cabi quini btturu derecho t qui cabi para equixa cabi bia titsa nu cca qui Jess. 19 Pero Pedrua nna Juan nna ra cabi c: Lnna tsnna

206 canchu ad ts n guni riu nu ra ca enne tchula nu ra Tata Dios c, 20 porquini intu nna lab ccani tu gudtsi tu la equixa tu nu chi bilani tu nna biynini tu nna. 21 De ra cabi ana nna yala betuxn c cabi nna ra c quini canchu guni cabi seguir quixaa cabi ana nna entonces guni c cabi castigar. Bella t c cabi yya cabi, porquini lab betselni c tiia modo guni c cabi castigar lnia en vista de quini ytsi nna rudliani c Tata Dios por milagro nu uccua lani nubeyu cju. 22 Nubeyu nu beyacca latsi ni nna tl ch dani lnia. 23 Pedrua nna Juan nna de chi gta libertad qui cabi nna beyya cabi lti tse ad ca discpulua nna gutixa cabi iyaba nu ra ca sacerdote principal hua ad canu rigubia qui ca enne ytsi. 24 Biyeni bni cc hermanos notc nna juntu ta beni iyaba cabi oracin lani Tata Dios nna ra cabi: Seor, cuiblu n Dios enne beni iaba nna ytsiloyu nna indat nna iyaba ca cosa nu t nna, 25 cuilu nna loti Espritu Santo benie latsi David nna ra cuilu lo libro nu bedia bi: Bincca runi ca yetsi alboroto c. Ca enne quia nna, bincca rulaba latsi qu nu la dacca iu c. 26 Betppa ca rey qui ytsiloyu, hua canu rigubia qui ca yetsi nna uccua c ttba contra Seor Dios, hua contra Cristo enne betie itute lahuacca que.

207 hualiba quini Herodes nna Poncio Pilato nna betppa c le ciud lani ad canu dittu hua lani laa msmuba ca enne Israel nna biria iyaba c contra ini Santo qui cuilu Jess enne bete cuilu itute lahuacca que porquini ne Cristo. 28 Ana modo nna beni c nu ch l y cuilu quini ana cc segn ca propstio qui cuilu. 29 Annaa Seor, gunna tsruhu cuilu tiia rinne c contra intu ca huenitsna qui cuilu. Acca beni quini gappa tu ad valor para quini bittu gtsini tu equixa tu titsa qui cuilu. 30 Rinba tu quini gulappa cuilu canu rani para quini eyacca latsi qu, hua quini guni cuilu ad ca milagro nna ad ca cosa de lahuacca por medio de nombre qui ini cuilu Jess enne completamente ts due rua lo cuilu. 31 Beyacca ba beni cabi oracin nna gu lti tse caba; iyaba cabi nna gi cabi ad lahuacca qui Espritu Santo nna gutixa cabi titsa qui Tata Dios sin la rtsilatsi. 32 Iyaba ca enne chi hualatsi nna ttba uccua la rulbalatsi qui cabi nna hua yala la retalatsi gta qui luetsi cabi. Lan nua ren quini nu t qu nna n qui terb, sino quini iyaba ca cosa nna uccua c qui iyaba cabi. 33 Ca apstol qui Seor nna beni cabi seguir gutixa cabi nu cca qui Seor Jess quini beyacca bnie, pero gnne cabi lani adrul lahuacca nu bete Tata Dios qui cabi. Yala favor beni Tata Dios lani iyaba cabi, hua ca enne nna yala

HECHOS4 , 5 ts beyu c cabi. 34 Entre lcabi nna ndirubani ttu enne lab bia beytsani porquini iyaba ca creyente canu anta loyu qui cabi nna hua canu tsa yu qui cabi nna, pues btt cabi ca cos nna tahua cabi belliu laa nu btt caba nna, 35 betsia cabi rua lo ca apstol. Ca apstol nna gutthia cabi segn tiia n b la rit qui ttu ttu ca enne ralatsi. 36 Na dua ttu enne ralatsi l b Jos, pero ca apstol nna gutxa cabi la bi Bernab, titsa qui riu nna ra Enne Runna Laeni. Bernaba nna uccua bi ttu enne Israel descendiente qui Lev, biria bi le isla l Chipre. 37 Lbi nna gta ttu loyu qui bi nna btt bi ; lniana bete t bi laa lya lani ca apstol.  Gdua hu ttu nubeyu l Ananas. Niula qui ni nna l Safira. Ananas nna btt ttu loyu. 2 Pero lab beri itute belliu nu n laa lya lani ca apstol, sino gutua b t para l; hua y hu niula qui ni na. 3 Acca ra t Pedrua na; Ananas, tiani modo acca guta Satans lo losto lu nna becttsini lu intu ttu parte laa lya c, pues contra Espritu Santo nna benilatsi lu. 4 Ts lahua quba lu n lya ntesca gutti lu c. hua de chi btt lu nna ts lahua quba lu n blliu c. Bilcca belaba latsi lu ina lu quini ttuts guta c qui lya c. Ala intu nu calatsi lu guthacca lu, sino Tata Dios. 5 De biynini Ananas ca ttsa nna laa msmuba lti dna nna gubxi ch nna gtt. Lniana yala la rtsilatsi gllani lo losto

27Porquini

HECHOS5 iyaba canu bina noticia. 6 Lniana bitsina t tuchppa ca nubeyu cuti nna betbi c cuerpo qui Ananas lri nna gulqquia t c na tacttsi c na. 7 Ttu tsnna hora tiga bitola de uccua nu nna guta niula qui Ananas, pero lab ni gun nu uccua. 8 Ra t Pedrua na: Gtixaani inte, ts ttu ts guta le qui lya c. Becbi nna r: Lchu, ttu ts btt tu . 9 Pedrua nna ra bi : Bincca gulqquia lttia le para quini canchu hua rialni le guthacca le Espritu Santo enne guthlla Seor c. N t chi deda canu becttsi c tsla lua; lc nna tacttsi tehu c lu. 10 Luegu ta nna gubxi ch rua lo Pedrua nna gtt. Guta ba ca nubeyu cutia nna bilani c na quini gtt ch hu; acca gulqquia c na becttsi c na cuitta b qui tsla ni. 11 Lniana iyaba ca enne chi runi formar iglesia nna adila gtsini cabi, hua gllani ttu la rtsilatsi lo losto iyaba canu bina noticia nna. 12 Por medio de ca apstol nna ietse ca milagro uccua nu belue lahuacca qui Tata Dios lani cabi le ytsi. Iyaba ca enne ralatsi nna retppa ba cabi le corredor qui templua nu reya c Portal qui Salomn, para ca reunin qui cabia. 13 Pero ad ca nnia nna lab beyani c etppa c lani lcabi, por nu uccua lani Ananas nna Safira nna. Pero iyaba c nna yala ts beyu c canu ralatsi. 14 Pero bitola nna adila huni ca enne hualatsi qui Seor hasta quini enne tsen, tntua ca nubeyu

208 nna ca niula nna. 15 Yala fe gppa c lani Seor hsta quini guche c canu rani qui cani fuera nna gutxa c c lo nda, canu betsia c lo camilla ba lle canu betsia c lo baru bequna c lle, para quini canchu chi tt Pedrua nna eyacca ta latsi qu msquidi ula qui bi tt lti anta nua ttu c. 16 hua nuetse ca enne qui ca yetsi anta talba Jerusaln nna guche c canu rani hua canu cca padecer por ca espritu malo; iyaba c nna beyacca latsi qu. 17 Acca por nui nna yala bitsani nu uccua sumo sacerdote hua iyaba canu tse parte l qui partido religioso l ca saduceos nna, yala la ylatsi gppa c lani ca apstol. 18 Gulu chi n qu ca apstol nna bedlla c cabi litsi yy. 19 Pero ttu ngel enne guthlla Seor nna hue yl lnia nna guthlie ca puerta qui litsi yy nna bebqquie cabi nna re cabi: 20 Litsa le templua, lquixani ca enne tiia modo gata lalabni cubi nu lab tt qui qu. 21 Biyeni bni cabi nu ra ngelia cabi nna guta cabi le templua ntan da rn nna gdulo cabi gtixaani cabi ca enne. Mintraste nna nu n sumo sacerdtea lani iyaba canu tse parte l nna guti c iyaba canu rugubia entre ca enne Israel nna beni c ttu junta. Lniana beni c mandado taxi c ca apstol anta le litsi yy. 22 Bitsina ba ca polica le litsi yya, pero lanuru ca apstol t nia; acca beyqquia ch c nna gtixaa c nna 23 ra c: Hualigani nna yya b litsi yy tstts tsni,

209 hua ca guardia nna tse ba c al tanto rua puert, pero de guthlia tu guta tu nna lanruru nua t le litsi yy. 24 Biyeni bni nu n sumo sacerdtea notc nna hua ad canu rue cuenta qui ca sacerdtea lani nu n capitn qui canu rue cuidado templua nna, uccua yan latsi iyaba qu nna ra luetsi qu: Canchu tsalatsi ad ca enne por nu riquixaa c nna, tiala guni riu c. 25 Lniana glll ni ttu nubeyu nna r c: Ca nubeyu canu bedlla le le litsi yy, anna t nna tse c le templu riquixani c ca enne. 26 Lniana hua chi nu n capitn lani ca polica para taxi c ca apstol attu, pero bttu maltratar beni c cabi porquini gtsi bni c ca enne ytsi nna belaba latsi qu quini xiaba hu c c yya para gatti c. 27 De chi taxi c cabi nna bdu c cabi rua lo canu tse jnta. Nu n sumo sacerdtea nna gunaba titsa t cabi, nna 28 r: Ts lahua chi bethtsini tu le quini btturu quixa le nu cca qui Jess, atsini iyaba ca enne tse Jerusaln n nna chi nabiani c nu riquixa le nna cat latsi le tatsia le iqquia tu quini intu btt tu Jess. 29 Pedrua lani ad ca apstol nna becbi cabi nna ra cabi: Adila caduella guni tu obedecer Tata Dios tchula nu ra ca enne. 30 Dios enne hualatsi ca t tata qui rua nna belithee Jess de lo luti para labiru gattie, msquiba lebii nna btt li e porquini beni le disponer quini beta c ne lo curtsia nna gtte. 31 Pero Tata Dios nna chi bdue bi lado n bnie para que Prncipe

HECHOS5 nna Enne Gunna Salvacin nna, para quini gappa riu ca enne Israel oportunidad para eyacca riu arrepentir por ca tulla qui riu nna eyunin latsie qui riu. 32 Intu nna n tu testigo que acerca de ca cos, hua chi guthlla Tata Dios Espritu Santo para the lo losto ca enne canu runi c ne obedecer. 33 Biyeni bani c ca ttsaa nna yalni bitsani c cabi nna uccua latsi qu gtt c cabi. 34 Le junta nna re hu ttu nu runi seguir religin farisua nna l b Gamaliel, uccua bi profesor qui ley qui ca enne Israel nna gppa iyaba ca enne bi titsa. Gduli bi nna beni t bi mandado quini cueqquia s c ca apstol le junta. 35 Lniana ra bi iyaba ca enne tse le junta: Lebii ca enne Israel, tsta licuqquia lttia qui le acerca de nu guthuacca le ca nubyu, 36 porquinini ttu cuaa nu nna biria tu nu l Teudas, nu bnini ca enne prometer. Ttu tappa gayua tiga ca enne hualatsi qu qu, pero bitola nna btt ba c na, hua iyaba canu hualatsi qu qu nna gthillia b c nna benttilo b partido qu ni. 37 Bitola nna bria attu nubeyu de Galilea l Judas tiempo loti gi gobierno cuenta la iyaba ca nnia. Itsehu ca enne nna tan c na, pero billa tehu latsi hua iyaba canu hualatsi qu qui ni nna gthillia b c. 38 Annana gnn le ttu consejo: Liuxll latsi le ca nubyu nna lihuella c yya c. Porquini canchu nu runi c nna n segn lahuacca nu t qui ca enne nna, entonces huenttil b. 39 Pero canchu nu runi c nna

HECHOS5 , 6 n por lahuacca qui Tata Dios nna, entonces lab rialni le gula le latsi, porquini ncach tli quini reddtsi lni le Tata Dios. 40 Canu tse le junta nna guta c razn por nu ra Gamaliel, acca guti t c ca apstol attu nna. Bitola de b c cabi id ts nna bethtsini c cabi attu quini btturu quixa cabi nu cca qui Jess, lniana btsee c cabi libre. 41 Beria t ca apstol le junta nna yala bedacca latsi cabi porquini Tata Dios nna benie permitir quini cc cabi padecer por causa de quini bedliani cabi nombre qui Seor Jess. 42 Lab bedts cabi gutixaa cabi sino beni cabi seguir fiel nna gutse cabi le templua ttu ttu ts b, hua hua cabi litsi ca enne nna gutixaani cabi c ca titsa ts qui Jesucristua.  Ca ts lania nna ad ietse ca enne nna hualatsi qu Jescristua. Lniana canu gunne titsa griego nna biyyya c contra canu gunne titsa hebreo nna ra c quini lab ts runi cabi atender ca niula viuda canu tse le iglesia canchu chi rithia cabi ttu ttu ts nu ro ca enne rit lad. 2 Tsnu ca apstol nna betppa t cabi iyaba ca enne ralatsi nna ra cabi: Lab n ts quini gtsee latsi tu predicacin qui ca titsa qui Tata Dios para quithia tu nu t qui iglesia lani ca enne pobre. 3 Acca lebii hermanos, liguni nombrar gtsi ca nneyu entre riu para tsn. Gucu riu ca enne da titsa qui cabi runi cabi nu n ts nna t ad experiencia qui cabi por lahuacca qui Espritu Santo lo

210 losto cabi, canu t ad la riyeni ts qui cabi nna, para quini gdu riu cabi guni cabi tsn. 4 Intu nna guni ba tu seguir guni tu oracin nna quixa tu titsa qui Tata Dios. 5 Iyaba ca enne tse nna yala guyu latsi cabi nu ra ca apstol, acca becu t cabi primrute Esteban porquini yala fe t qui bi lani Tata Dios, hua yala enne de experiencia uccua bi por lahuacca qui Espritu Santo. Becu hu cabi Felpea, hua enne l Prcoro nna, hua enne l Nicanor nna, hua Timn nna, hua Parmenas nna, hua Nicols enne Antioqua nna. Nicols nna lab n bi enne de raza judo, pero ntesca tsialatsi bi evangelio nna beni bi seguir religin qui ca judua. 6 Beni t ca creynte presentar gtsi ca nneyua rua lo ca apstol. Lcabi nna betsia n cabi iqquia ca enne gtsia nna beni cabi oracin por lcabi; ana modo nna beni cabi ca nnia encomendar latsi n Tata Dios para tsn. 7 Itbani na nna ad tel bitsla titsa qui Seor hsta quini ad ca enne tsen tse le Jerusaln nna hua hu latsi qu Seor, hua entre lc nna tse nuetse ca sacerdtea gppa hu c fe lani Seor Jess. 8 Esteban nna yala favor beni bi lani ca enne por gracia nu bete Tata Dios qui bi, hua beni Tata Dios bi bendecir lani lahuacca nna. Beni bi ietse ca milagro le ciudad hua ad ca cosa nu rulue quini lahuacca qui bi nna d de iabara. 9 Le ciudad nna dua hu ttu sinagoga lti retppa canu l c Esclavos Libertados. Lc lani

211 canu da le ca ciudad Cirene nna Alejandra nna hua le ca regin Cilicia nna Asia nna gdulo c b c titsa lani Esteban. 10 Pero lab biralni c gurxalla c bi porquini gunne bi lani la riyeni ts por lahuacca qui Espritu Santo lani bi. 11 Acca guta bn c belliu lani tuchppa ca nubeyu huaya para iltha c belna qui Esteban nna ina c quini biynini c gnne bi ca titsa nu la dacca iu contra Moiss hua contra Tata Dios nna. 12 Ana modo nna guluy c latsi ca enne ytsi hua canu rigubia entre lcan hua ca maestro de la ley qui cani nna. Iyaba c nna gudun c Esteban nna bedxu c bi nna guche c bi rua lo iyaba canu rigubia le junta. 13 Bed t c ca testigo flsu nna ra c: Nubyu nna bihua rudtsi rinni ca titsa mal contra templo nu chi uccua ly, hua runi despreciar nu ra lo ley religiosa qui riu nna; 14 pues laa msmuba intu nna chi biynini tu r quini Jess nu Nazaret nna gutpp lugar ly qui ru nna gutsin ca costumbre nu gutixaani Moiss ca t tta qui rua nu n quini guni riu seguir. 15 Lniana iyaba canu tse le junta nna gnna c Esteban nna bilani c quini lo bi nna uccua tittn ta lo ttu ngel de iabara.  Enne n sumo sacerdtea nna gunba ttsa Esteban nna r bi: Ts hua l gunne lu. 2 Becbi Esteban nna ra bi: Lebii hermanos israelitas nna ca tta nna liudaruhu naga le ca titsa nu quixania le:

HECHOS6 , 7 Iyaba riu nna n riu descendiente qui t tta qui riu Abraham enne gdua tiempo antigua. Tata Dios enne dua iabara nna gnnie lani bi loti dua r bi le regin Mesopotamia ntesca tsa bi thua bi le ttu yetsi l Harn nna, 3 re bi: Bria ltsi lu nna btsee latsi ca pariente qui lu nna hua attu lttia l, inte nna hunidiga gaa thua lu. 4 Biria t Abraham le regin qui ca enne caldeos nna hua bi gdua bi le yetsi Harn; na nna gtt tta qui ba. Lniana guthlla Tata Dios bi lti tse le anna. 5 Pero Tata Dios nna lab bete te ly lani bi tiempo lnia, ndirubani lti gudu ttu na bi. Sino bennie bi prometer quini gtie na latsi n bi hua lani ca ini bi bitola, msquiba lan ini bi chi t lnia. 6 Tata Dios nna re bi quini ca descendiente qui bi canu galia bitola nna cc cabi enne dttu le attu nacin huaya. hua re bi quini canu na nna guthtsini c cabi para guni cabi tsina lo qu, anaba tse cabi por tappa gayua ida. 7 Tata Dios nna ra ruhue bi: Inte nna gunia castigar ca enne qui nacin lti guni ca descendiente qui lu tsina lo qu: pero bitola nna gunia quini eria c na nna guni c inte servir lugar n. 8 Prueba de quini Tata Dios nna ne enne fiel para gunie cumplir iyaba nu chi re Abraham nna uccu ttu sea cuerpo qui Abraham l circuncisin por mandado qui Tata Dios. Acca loti bitsina ini bi Isaac nna beni Abraham na circuncidar de uccuani xnu ubitsa, porquini

HECHOS7 Abraham nna hualatsi bi Tata Dios. Ana tehu beni Isaac lani ini bi Jacob, hua Jacob lani tsnu ca ini ba ca enne gdulo raza qui riu. 9 Laa msmuba ca ini Jacob canu n t tta qui riu gutse tiempo antigua nna gppa c la ylatsi lani bettsi qu Jos nna, btt c bi lani tuchppa ca enne dia para pas l Egipto. Pero Tata Dios gdu be lani Josa nna 10 gutue iyaba ca problema qui bi nna benie quini gtani bi gracia nna la riyeni ts nna rua lo Faran enne uccua rey qui Egptua; acca bedu bi para cc bi gobernador qui itute Egptua hua sobre iyaba ca inters nu t qu nna. 11 Lniana uccua ttu bina fuerte ni le ituba regin qui Egptua hua hsta Canan lti gutse ca ini Jacob. Yala uccua ca enne sufrir hasta quini hua ca t tta qui rua nna lab t nu go cabi. 12 Bina b t tta qui riu Jacob quini yala ua t le pas Egiptua, acca guthlla bi ca ini ba na para tyoo c ua. 13 Pero nu cca chppa vuelta guthlla bi c Egptua nna, gutixaani Josa c quini laa lbi nu bettsi cani nu beni c maltratar. Ana modo uccua Faran saber nua n familia qui Josa. 14 Lniana guti Jose tta qui bi Jacob hua iyaba ca pariente qui ba para tsa c Egptua. Uccua gyuna tsnu cabi. 15 Acca hua t Jacob hsta Egptua para thua bi. Na b gtt bi hua tsnu ca ini bi canu gdulo raza qui riu nna. 16 Bitola nna tahua c ca cuerpo qui cabi hsta Canan, na nna becttsi c cabi le ttu loyu

212 nu hui Abraham qui ca ini ttu enne l Hamor le yetsi Siquem. 17 Loti chi debga tiempo quini cc cumplir promesa lgani qui Tata Dios lani Abraham, adrul xeni chi n yetsi Israel, pues nuetse c chi huni le pas Egptua. 18 Pero bitola nna gdua attu rey para cubi Egptua, pero l nna lab benib Josa porquini lanuru Josa t, quini chi gtt bi. 19 Rey cba nna bethacca ca enne qui rua nna lab beyu ts cabi hsta quini beni mandado gatti ca huatsa to qui caba confrmea galia c, para quini btturu tsn raza qui rua. 20 Laa msmuba tiempo lnia nna glia ttu nubeyu to gta la bi Moiss; Tata Dios nna yala guyu latsie bi. Por tsnna bi teruba brialni ca tta nna qui ba becttsi c bi le yu. 21 Loti cha n para quini gatti bi nna, laa msmuba ini niula qui rey Faran bedi bi nna bedini bi tiatsi ini bi. 22 Moiss nna bidte ba bi ituba ciencia nu nabiani ca enne Egptua. Yala ts gre la riyeni qui bi para inne bi nna guni bi ts bia tsina. 23 Loti ccuan Moiss ch ida nna belaba latsi bi tanllia bi ca enne n raza qui bi ca enne Israel. 24 Bil tn bi ttu nu Egptua runi maltratar ttu enne qui ba, acca bdi bi nna btt bi nu Egptua, ana modo nna bdi bi ye qui enne qui ba. 25 Belaba latsi bi quini ca enne qui ba nna hunnia c cuenta quini Tata Dios nna gudile c latsi n canu Egptua por medio de lbi, pero lc nna lab gutelni c ana. 26 Porquini attu yuuts

213 nna bitsina bi lti tse chppa canu ritlla entre ca enne qui ba, acca uccua ta latsi bi gtsee ts bi c nna ra bi c: Bettsi b l cca, bincca rue luetsi le. 27 Entonces nu runi maltratar attu nubyua nna becbi Moiss: Nn bedu lu para cubiani lu intu nna guni lu luuxtcia qui tu ni, 28 ts chua latsi lu gutti lu inte ta betti lu enne Egptua nya c. 29 Biyeni bni Moiss ca ttsaa nna becutta ta bi hua bi idittu hsta ltsi ca enne madianitas. Na b bettsan bi nna gutse chppa ini bi. 30 Ch ida tiga bitola nna loti gurni bi lti dua iya l Monte Sina nna bilani bi ttu ngel le ttu tttsa yttse nu ritelllni. 31 Bil bni Moiss nu nna yala uccua latsi bi, acca gubiga t bi para inna ts bi bia nu, lniana biynini bi tsi Seor Dios nna re bi: 32 Inte n Dios qui ca t tta qui lu Abraham nna Isaac nna Jacob nna. Msquiba para ytsiloyu chi gtt cabi, pero lani inte nna bni ba cabi. Biyeni bni Moiss quini rinne Tata Dios lani bi nna gdulo bi bittini bi. De tantua gtsini bi nna labiru beyani bi inna bi lti re yttse nu rllaa. 33 Tata Dios nna gunnie Moiss ad nna re bi: Gulqquia ca guarachu qui lu na lu, porquini lti du lu nna n lugar santo, 34 hualigani quini chi bila te tiia n la rit qui ca enne quia tse Egptua; hsta iabara ch hu biyeni te la ribetsi qui qu por iyaba nu ruthacca canu na c; acca rnna lani lu porquini caltsaa gudil ya le ltsi n canu Egptua.

HECHOS7 Annana, bduli porquini caltsaa ithllaa lu Egptua. 35 Ana beni Tata Dios, msquiba chi betsbi c Moiss nna ra c bi: Nn bedu lu para cubiani lu intu nna guni lu luuxtcia qui tu ni; pero Tata Dios nna guthllee Moiss para ebqquia bi c na nna gudil bi c ltsi n nu uccua rey qui Egptua, por medio de lahuacca qui ngel enne bilani bi le yttsia. 36 Laa msmuba Moiss nna bebqquia bi c le Egptua bitola de beni bi ietse ca milagro hua ad ca seal de lahuacca qui Tata Dios le regin qui Egptua, hua loti biylia ttu nda le indat nu l Mar Rojo nna gutt cabi lhui. Beni hua bi ad ca milagro loti gutse cabi le desirtu por ch ida. 37 Laa msmuba Moiss nna gunni bi ca enne Israel nna ra bi c: Hullani ts quini Seor Dios enne becue inte nna guni hue quini attu descendiente quba le cc hue profeta. Acca lda naga le que nna liguni nu nne. 38 Ttu ngel nna gudue rua lo Moiss loti huppi bi lo iya nu l Monte Sina. Angeli nna be titsa lani bi, hua lani ca t tta qui riu gutse lnia. Beni Moiss recibir ca titsa de lalabni nu bethna bi hsta lani riu anna. 39 Pero ca t tta qui rua nna lab uccua latsi qu gud naga qu qui Moiss, sino betsbi l c bi nna tulidba bedua iqquia qu eyqquia c Egptua. 40 Lniana ra c Aarn: Beni ttu bia imagen para cc dios qui tu nna guni intu culani porquini Moiss nu guleqqui riu le Egptua

HECHOS7 nna, quilighu t nda gui bi. beni c ttu dolo nu de oro forma de gna para gudubi qu rua l, hua btt c i ca animal nna betsia c c rua lo dolu nna beni c fiesta qu. 42 Acca Tata Dios nna btsee t latsie c nna bella tele c guni c adorar hsta ca blia tsa iaba ta chi ra Tata Dios lo ca libro lti gana escrito por ca enne uccua profeta que: Lebii ca enne Israel, durante ch ida nu gureni le le desirtu nna itse ca animal to betti le para sacrificio. Ts por inte ba beni le c ofrecer c. Lab. 43 hua gulqquia le estatua qui Moloc lani ynla qu; hua beni le ttu figura forma de ttu blia para cc representar Remfn nu rena le quini n dios qui le; hua ad ca figura nu beni le nna bedubi le rua lo qu. Acca gut tel le cuenta para iche c le adrul idittu de le nacin nu l Babilonia, para cc le esclavo nna guni le tsina lo qu. 44 Ca t tta qui rua nna beni cabi ttu carpa xeni nu biu de templo provisional para lcab. L templua nna gutua cabi ca tabla yy lti gana escrito lo qu ca mandamiento nu bete Tata Dios lani Moiss. Carpa nu biu de templo qui caba nna beni cabi t tan belueni Tata Dios lani Moiss loti gunnie bi quini n nu guni bi. 45 Ad ca t tta qui riu gutse
41Lniana

214 bitola nna b cabi iybani material bnin cabi templua gaa tediba hua cabi. Guta cabi le regin qui ca enne huaya lani Josu enne uccua capitn qui caba. Tata Dios nna gulqquie ca contrario qui caba ltsi qu, pero ly qui cani nna betie na qui ca t tta qui rua. Ana uccua hsta tiempo qui David. 46 David nna gppa bi favor rua lo Tata Dios. Gunbani bi Tata Dios ta hua hu latsi t tta qui riu Jacob, quini gudua bi ttu templo para le. 47 Pero lahua David bedua templua para Tata Dios, sino ini bi Salomn l bedua bi . 48 Y b riu quini Tata Dios enne dua iabara nna lab due le ca yu nu runi ba ca enne, ta ra Tata Dios lti gana escrito por enne uccua profeta que: 49 iabara ba n trono quia, ytsiloyu nna n t lti rudu ca na. Bil yu n gudua le para inte c, gl nu dua lugar lti edi ltsaa c. 50 Ts lahua inte ba beni iyaba ca cos c. 51 Beni ba Esteban seguir gunne bi nna ra bi: Yala enne cabezudo n le, hua lliuu losto le nna hua la riyeni qui le nna n ta rulaba latsi canu lab ralatsi qu Tata Dios. Tlidba tse le contra Espritu Santo. Ta beni ca t tta qui la, tehu runi le. 52 Porquini n l ca profeta bhu uccua cabi sufrir por ca t tta qui la c. Antesl btt c ca enne gutixaa con timpun quini llani ttu enne lab t falta que, pero de gllanie nna bete la li e cuenta hasta quini btti li

215 e. 53 Lebii l nu beni recibir ca mandamiento nu benna Tata Dios por medio de ca ngelia para guni le nu re, pero lab runi le c. 54 Biyeni bni c ca ttsaa nna bitsa lni c Esteban nna uccua latsi qu gtt c bi. 55 Por lahuacca qui Espritu Santo nna gunne Esteban ca ttsaa nna gnna t bi iabara nna bilani bi layani nu d dsdeba iabara la lti dua Tata Dios. Bil bni b Jess quini du te lado n bni qui Tata Dios. 56 Lniana ra t bi: Anna ten rila te yalia iabara, linna tsaruhu quini Nubeyua nna du te lado n bni qui Tata Dios. 57 Lc nna guretsi yan c nna bethya naga qu nna bitsina ch c ttu tiempo ba para gtt c bi. 58 Lniana gulqquia t c bi fuera ytsi. Canu uccua testigo falso contra Esteban nna bec c ca lri qui cani rua lo ttu nubeyu l Saulo para quini hu c cuidado. Gdulo t c rue c Esteban yy. 59 Beni ba c seguir bedua c yya iqquia Esteban mintraste beni bi oracin nna ra bi: Seor Jess, bedi cuilu espritu quia canchu chi gattia. 60 Lniana bedubi bi nna gunne bi idtsa nna ra bi: Seor, bittu exalatsi cuilu tlli nu runi c. Beyacca ba ra bi ana nna gdulo descanso eterno qui bi.  Nubeyu l Salu nna gdu b de acuerdo quini gutti c Esteban. Ca ts lnia nna gdulo c betsia latsi qu ca creyente qui iglesia nu re Jerusaln. Acca gthillia ba iyaba cabi ituba regin qui Judea nna Samaria nna, pero ca apstol nna beyna ba cabi le

HECHOS7 , 8 Jerusaln. 2 Tuchppa ca creyente fiel nna guche cabi cuerpo qui Esteban nna becttsi cabi bi; yala guretsi cabi por nu uccua lani bi. 3 Salu nna beni b seguir betsia latsi ca enne ralatsi; gut le ca yu qui cabi nna guty cabi nna bedll cabi litsi iyya, tntua ca nubeyu lle ca niula lle. 4 Pero ca enne gthillia ba nna hua cabi it lttia tabn huquixaa evangelio. 5 Felpea nna hua bi para ttu yetsi le regin Samaria nna beni bi predicar nu cca qui Cristua. 6 Betppa t nuetse ca enne ytsi nna yala ts bed naga qu nu gutixani Felpea c. Biynini c predicacin qui bi nna bilani c ca milagro nu beni bi. 7 Porquini por Felpea nna acca ietse canu uccua padecer por ca espritu malo nna ribetsi yani c beria c lo losto ca nnia. hua ietse canu rani parlisis nna ca enne cojo nna beyacca latsi qu. 8 Acca iybani ca enne le ytsi nna ylan la redacca latsi guta qui qu. 9 Gdua ttu nubeyu l Simn, cha guts n huatsaa nna yala bethacca ca enne Samaria nna yala enne eni belaba latsi uccu. 10 Iyaba ca enne nna yala hualatsi qu qu, tntua canu adiru cuti hsta ca enne gla nna ra c: L nui nna du meru gani lahuacca eni qui Tata Dios lani . 11 Yala gppa c titsa nubyua porquini berexalla c por medio de la huatsa nu runi cha guts ni. 12 Biyeni bni ca enne ytsi predicacin qui Felpea acerca de ca titsa ts cubi nu cca qui la rigubia qui Tata

HECHOS8 Dios nna Jesucristua nna, hua t latsi qu nna uccua c bautizar tntua ca nneyu lle ca niula lle. 13 Laa msmuba Simn nna hua hu latsi. De chi uccu bautizar nna tulidba gurni lani Felpea; hua de bilani ca milagro nu beni Felpea hua ad ca hecho nu rulue lahuacca qui Tata Dios lani bi nna yala biquila latsi. 14 Bina b ca apstol tse le Jerusaln quini ca enne Samaria nna ch hu ralatsi qu titsa qui Tata Dios, acca guthlla cabi Pedrua nna Juan nna na. 15 Bitsina b cabi na nna beni cabi oracin por canu ralatsi para quini thi cabi lahuacca qui Espritu Santo. 16 Porquini lan nua qquia n chi hudi lahuacca qui Espritu Santo lnia entre ca enne Samaria, sino quini uccua c bautizar tsua teruba lani nombre qui Jess. 17 Pero de betsia n ca apstol iqquia ca nnia nna gullani tab Espritu Santo lani c. 18 Simn nu gueni mgia ntesca tsalatsi ni nna, de rutsia n ca apstol iqquia ca enne nna ridi c lahuacca qui Espritu Santo, acca bnini cabi ofrecer belliu nna, 19 r cabi: Lignna hu lahuacca quia para quini nua tediba gtsa nya iqqu nna guni recibir lahuacca qui Espritu Santo. 20 Pedrua nna ra t bi : Tata Dios nna gunie lu castigar tsatsla tehu belliu qui lu, porquini rulaba latsi lu gon lu favor nu a runna ba Tata Dios. 21 Lab t derecho qui lu para ln lu le tsn, porquini la rulbalatsi qui lu nna lab n ts rua lo Tata Dios. 22 Acca

216 beyttay lani Tata Dios por maldad qui lu nna, xiaba canchu le nna eyunin latsie qui lu por la rulbalatsi mal nu yu lo losto lu. 23 Porquini ril te quini yu ba lu le la chulla, hua tulla qui lu nna iga bni lu. 24 Becbi Simn nna r: Linbani Seor por inte para quini ndi ttu ca cosa nu chi ra li nna la thacca ya . 25 Lniana Pedrua nna Juan nna de chi bete cabi testimonio nu cca qui Jesucristua nna gtixaa cabi titsa qui Tata Dios le ietse ca yetsi anta Samaria nna, beyeqquia cabi Jerusaln. 26 Bitola nna gunne ttu ngel enne guthlla Seor lani Felpea nna re bi: Gduli nna hua gutlla nda ybitsi nu riria dacca lado sur qui Jerusaln para yetsi l Gaza. 27 Lniana gduli ch Felpea nna guda ch bi. Timpu nna bilani bi ttu enne Etiopa nacin qui Africa. Nubyua nna uccu empleado nu dacca le palacio qui Candace niula uccua reina qui ca enne Etiopa. Nubyua nna n ttu nubeyu eunuco, b cuidado iyaba ca riqueza nu t qui niula rigubi. Empledua nna hu le Jerusaln huni Tata Dios adorar. 28 Beyeqquia t lts nna deyu le carreta qui ni nna rulla t escritura nu gana escrito por Isaas enne uccua profeta qui Tata Dios tiempo cha guts. 29 Espritu Santo nna re Felpea: Gubga lutta carret. 30 Gubiga t Felpea nna biynini bi quini nubeyu Etiopa nna rull escritura nu bedia profeta Isaas, acca ra t bi : Ts hua ritelni lu bia nu rulla

217 lu c. 31 Becbi nna r bi: Tiani modo ttli te canchu nhu nua ethtsilnani inte ni. Lniana gttay tn Felpea quini tsappi bi nna cueni bi lani le carreta. 32 Lectura lti rulla na nna ra : Ta riche c ttu carnero para gutti c na, tehu guche c ne. hua ta ttu carneru to lab bia runi canchu chi richu c ittsa , tehu le nna lab bedudtsi de chi ruthcca c na bia. 33 Beni c ne tratar tiatsi lab enne re cuenta ne, hua lab luuxtcia beni c que. Acca nn ccani equixa tiia teg mal uccua canu gutse tiempo que c. Gutua c lalabni que le ytsiloyu. ra lo Escritura. 34 Lniana ra t Felpea: Bethtsilna bllani inte: Nn qun nui rinne profeta, ts laa quba bi, o, ts qui nua attu enne ba cc. 35 Felpea nna gdulo bi por medio de Escritura nna gutixaani bi ca titsa de salvacin nu runna Jesucristua. 36 Nda ba yu cabi nna taxcca cabi ttu lttia lti yu inda. Acca ra t nubyua: Chi gullani riu lti yu inda. Ts bihua cca t bautizar anna c. 37 Felpea nna ra bi : Huacca lan canchu hua ra latsi lu lani itute losto lu. Becbi nna r: Hua ra ba ltsaa quini Jesucristua nna ne ini Tata Dios. 38 Beni t mandado quini thutsi carreta. Lniana hudi t chppa ta cabi le inda nna beni t Felpea na bautizar. 39 De beria cabi le inda

HECHOS8 , 9 nna, Espritua nna de repente tab bedie Felpea nna bedue bi attu lti huaya. Nubeyu Etiopa nna labiru bilni bi nna deyya t lts lani la redacca latsi. 40 Bitola nna bil tn c Felpea le yetsi l Azoto. Gut ba bi na nna beni bi predicar evangelio le ttu ttu ca ytsi nna bitsina bi Cesarea.  Saulo nna beni b seguir betsia latsi canu ralatsi qui Seor, hsta quini bedu iqqu gtt cabi. acca hu rua lo nu uccua sumo sacerdtea, nna 2 gunba t orden para guti lani canu rigubia le ca sinagoga le ciudad Damasco, para quini canchu etselni nua ttu ca nneyu lle ca niula lle canu ralatsi qui Cristua nna chi cabi preso para Jerusaln. 3 Nda b yu Salua chi tadu itsina le ciudad Damscu, de repente ta nna gullani ttu layani qui iabara nna bedni talbani. 4 Acca laa msmuba lti du na gubixi ch loyu nna biyeni tn tsi ttu enne gunnie na, nna re: Saulo, Saulo, bincca rutsia latsi lu inte ni. 5 Salu nna ra t: Nn lu nu Seor. Ennia nna re na: Inte n Jess enne rutsia latsi lu; laa lu ba runid qui lu por nu runi lu. 6 Bittini Salua de tantua la rtsilatsi nna r: Biani calatsi cuilu gunia Seor. Le nna ra te na: Beytha nna beyya le ciud; n ba nna cc lu saber nu n quini guni lu. 7 Ca nubeyu dia lani Salua nna cuenta guda tsi ba c nna uccua b latsi qu porquini biynini c tsi pero lan nua bilani c. 8 Beyatha t Salua nna uccua latsi nna pero

HECHOS9 labiru bilni. Acca gutlla bn c n nna guche c na Damscu. 9 Na b gdua Salua tsnna ubitsa, lab uccua ilni nna. Lab gut nhua inda lab guy. 10 Le Damscu nna gdua ttu enne chi hualatsi, l b Ananas. Gunni Seor bi lo yl nna re bi: Ananas. Becbi bi nna ra bi: N b dua Seor. 11 Seor nna re bi: Hutha, hua calle nu l Derecha litsi Judas nna, inba titsa lu por ttu nu l Saulo nu yetsi Tarso, porquini l nna runi oracin anna, 12 hua chi uccu saber quini itsina lu lti du, porquini ta ttu nu rinneni yl ba bilni quini guta ttu enne l b Ananas nna betsia n b iqqu para quini elni. 13 Ananas nna rabi e: Seor, nuetse c chi ra c inte nu cca qui nubyu quini yala tel mal chi beni qui ca enne qui cuilu tse Jerusaln. 14 hua ca sacerdote principal nna chi bete c orden qu para gudxu tu preso, iyaba tu canu runi tu oracin lani nombre qui cuilu. 15 Seor nna re bi: Hua, porquini chi re te nubyu para uquna ya ts huquixaa nu cca quia rua lo ca enne qui ad ca nacin nna ca rey qui qu nna, hua ca enne Israel nna; 16 inte nna guluni ya tiia teg n quini cc padecer por nu cca quia. 17 Lniana hua te Ananas. Guta bi le ya nna betsia n bi iqquia Salua nna ra t bi: Hermano Saulo: Seor Jess enne bilani lu loti yu lu nda chi guthllee inte para quini gunia oracin para lu para quini elni lu nna guni lu

218
18Luegu

recibir lahuacca qui Espritu Santo. ta nna ta n ba n nu betua lo Salua, lnia ta nna bel chn bi. Gduli t bi nna uccua bi bautizar. 19 Lniana bey bi etta nna beyatta fuerza qui bi. Gdua bi le ciudad Damscu tuchppa ubitsa lani ca enne chi ralatsi. 20 Bitola nna gdulo bi gtixaa bi nu cca qui Cristua. Le ca sinagoga qui ca judua nna beni bi declarar quini Jess nna hualigani ne ini Tata Dios. 21 Iyaba canu biynini c qui bi nna uccua b latsi qu nna ra c: Ts lahua nui nu rutsia latsi canu rudettia la Jess le ciudad Jerusaln, acca da hu n para gutsia latsi canu ralatsi nna chi c preso rua lo ca sacerdote principal c. 22 Pero Salua nna lani ad l valor beni bi predicar hasta quini gulqquia ni latsi ca judo tse Damscu, gutixani bi c claru ten quini Jess nna ne Cristo enne ribda c quini llanie. 23 Gut t diba ts nna gulqquia latsi ca judua gutti c Salua. 24 Gtsee t c guardia rua ciudad la rla la ritsa ba ribda c bi para gutti c bi. Pero Salua nna bina bi nu reni c guthacca c bi. 25 Acca de rla l nna gulda ca enne chi ralatsi Salua dacca lo d nu yeqquia ciudad, yu bi le ttu tsmmi xeni. Ana modo nna gul bi ltsi n canu rutsia latsi qu ba. 26 De betsina Salua Jerusaln nna beyla bi lti tse ca creyente qui Seor, pero iyaba cabi nna yala gtsini cabi bi porquini lab chi y cabi quini ch hu n b creyente. 27 Lniana guche Bernab Salua rua lo ca apstol nna, bni bi cabi

219 titsa tiia uccua bilni Salua Seor Jesucristua loti yu bi nda nna, hua nu re bi nna. Gtixaa hu bi tiia beni Salua predicar lani valor le Damscu nu cca qui Jess. 28 Lniana gurni ba Salua lani cabi le Jerusaln. 29 Sin la rtsilatsi nna gunne bi nu cca qui Seor, hua beni bi discutir lani ca judua canu rinne titsa griego; pero lc nna luegu ta uccua l latsi qu gutti c bi. 30 Bina b ca hermanos nui nna hua cabi lani bi hsta yetsi Cesarea; na nna bethlla cabi bi para yetsi qui bi Tarso. 31 Lniana le ituba regin qui Judea nna Galilea nna Samaria nna labiru betsia latsi qu ca enne nu chi ralatsi msquiba runi cabi reunin. hua ad l tstts uccua cabi nna beni cabi Seor obedecer lani la rtsilatsi lo losto cabi. Espritu Santo nna betie fuerza qui espritu qui cabi; acca yala huni ad ca enne nu ralatsi qui Seor. 32 Loti gurni Pedrua huni visitar iyaba ca creyente nna, hua hu bi huenlle ca creyente fiel tse le yetsi l Lida. 33 Na nna gdua ttu nneyu gta l b Eneas, chi uccua xnu ida t rni lani parlisis ndi la cca tt. 34 Pedrua nna ra bi : Eneas, Jesucristua reynie lu. Hutha nna bedppa ca lari qui lu. L nna beyatha ch. 35 Iyaba canu tse le yetsi Lida hua le yetsi Sarn, de bilani c quini chi beyacca latsi nubyua nna, acca betsee latsi qu ca creencia qui qu nna hua latsi qu Seor Jesucristua. 36 Gdua le yetsi l Jope ttu niula creyente gta l Tabita,

HECHOS9 , 10 titsa griego nna l hu Dorcas. Tulidba gpp la retalatsi por ca enne pobre nna beni c cualani. 37 Tiempo lnia nna yala fuerte huni nna labiru beyacca latsi. De chi gtt nna begdia c na gutxa t c na le yu ni. 38 Yetsi Lida nna r exa b yetsi Jope. Acca de bina ca creyente tse le Jope quini le yetsi Lida re Pedrua nna, guthlla t c chuppa ca Enneyu para gattayni c bi nna ra c: Gutxia blla cuilu lani intu. 39 Pedrua nna hua ch bi lani c. Bitsina bi Jopea nna guche c bi le yu eni lti tni c cuerpo qui Dorcas. Na hu tse ca niula viuda rit lad yala ribetsi c nna belueni c bi ca vestido hua ad ca lri nu guta Dorca loti bni r na. 40 Pedrua nna beni bi mandado quini ria s iyaba c fuera, lniana bedubi bi nna beni bi oracin. Beyacca ba beni bi oracin nna bedqquia lo bi lti t nu ytta nna ra bi: Tabita, beytha. L nna benna, bil chn Pedrua nna gur tni. 41 Pedrua nna bedaxu t bi n nna bethli bi . Lniana beyi bi ca enne chi ralatsi hua ca niula viuda nna beni bi Dorcas presentar lani c quini chi beyacca bni. 42 Itbani le yetsi Jpea nna bina c nu uccua, acca nuetse c beni c Seor aceptar. 43 Pedrua nna beyna bi i ubitsa le yetsi Jpea litsi ttu nubeyu l Simn nu rcts yti para zapato.  Gdua ttu nubeyu le yetsi Cesarea l Cornelio, uccu capitn qui gayua ca soldado qui ejrcito italiano. 2 Nubyua nna

10

HECHOS10 yala adorar beni Tata Dios, hua yala obedecer beni bi e lani la rtsilatsi lo lostu; ana b beni iyaba canu tse ltsi. Yala hu cualani beni ca enne Judea canu rit lad, hua tulidba beni oracin. 3 Ttu ts nna rit tsnna tig de dillal nna, tia ttu nu rnneni yl ba bilni Cornliua claru ten ttu ngel guta bi lti du hueni adorar. ngelia nna ra bi : Cornelio. 4 L nna betsia tstts ba l bi yala lani la rtsilatsi nna ra bi: Bign nui Seor. ngelia nna ra t bi : Tata Dios nna chi biyninie ca oracin qui lu, hua chi bilnie la retalatsi nu t qui lu lani ca enne pobre. 5 Acca guthlla ca mozo qui lu le yetsi l Jope para taxi c Simn enne l hu b Pedro 6 enne dua litsi ttu enne rcts yeti para zapato l Simn, du exa b rua indat. Pedrua nna quixani bi lu bia n quini guni lu. 7 Beria db ngelia lti du Cornliua. Guti t Cornliua chppa ca huenitsna qui ni nna hua ttu soldado fiel nu yala hu adorar beni Tata Dios. 8 Gutixani c iyaba nu uccua acerca de nu bilani na, bitola nna guthlla c para yetsi Jope. 9 Attu yuuts nna exa tegab rua ciudad chi dia c, huppi Pedrua iqquia yu lo azotea para guni bi oracin. Ttu tsnu hora tig nu. 10 Gutni lln Pedrua nna quelib lln go bi ccuan bi, pero mintraste runi c uhu bi nna de repente ta nna bilani bi ta ttu nu rnneni yl. 11 Bilani bi yl iabara nna hudi t ttu lri ga tappa esquina qu forma de ttu

220 bdt. 12 Le nu nna yu iybani clase de ca animal: canu tsa tappa na qu, hua canu riyya bn le qu, hua canu rida lo be nna. 13 Lniana biyni tn bi tsi ttu enne nna re bi: Pedro, gi nna btt nna gt. 14 Becbi Pedrua nna ra bi: Lab Seor, porquini ndi tsa ni gua iyn nu ro ca enne qui ad ca nacin, nhua bia cosa nu riltsi lani ca cosa cttsi nna. 15 Lniana biynin tsi Ennia nu cca chuppa vuelta nna re: Nu chi beni nr Tata Dios nna bittu na lu quini n cttsi. 16 Por tsnna vuelta uccua ana. Bitola nna beylla ba Tata Dios lri iabara. 17 Mintraste d ba Pedrua cani bi nyue nna rulaba latsi bi de nu cca qui visin nu bilani ba nna, bitsina t ca nubeyu canu guthlla Cornliua, bitola de gunba titsa c gaa nua dua litsi Simn. 18 Gunne t c rua puerta nna gunba titsa c canchu na dua Simn enne l hu b Pedro. 19 tsaba rulaba latsi Pedrua sobre de nu gucca ba nna ra t Espritu Santo bi: N t tse tsunna ca nubeyu reyla c lu. 20 Acca beydi nna bittu tehu ccani lu quini la tsa lu lani c, porquini inte ba guthlla ya c n. 21 Lniana beydi t Pedrua lti tse ca nubeyu guthlla Cornliua nna ra t bi c: Inte nu reyla le. Biani razn ni n le. 22 Becbi c nna ra c: D tu por mandado qui ttu Capitn l Cornelio, n bi ttu nneyu ts nna yala obedecer runi bi Tata Dios lani la rtsilatsi lo losto bi, hua yala ts da titsa qui bi entre ca enne Judea. Ttu ngel nu guthlla Tata Dios nna

221 chi gunnie bi para tati bi cuilu litsi bi nna iynini bi ttu titsa ra cuilu. 23 Lniana begaa Pedrua c le yu nna bete bi posada qui qu. Atu yuuts nna guda t bi da bi lani c, hua hu tuchppa ca creyente le yetsi Jpea lani cabi. 24 Attu yuuts nna gtaa cabi le yetsi Cesaree. Cornliua nna ribda b cabi nna chi betpp iyaba ca pariente qu hua ca amigo canu adiru cca ts nna. 25 Bitsina Pedrua litsi Cornliua nna biria ch para guni Pedrua recibir nna bedu ta b rua lo bi para guni bi adorar. 26 Pero Pedrua nna bthuli bi Cornliua nna ra t bi : Bduli, bittu guni lu inte adorar porquini luetsi enne b lu inte. 27 tsaba rue Pedrua titsa lani nna guta bi le yu qui Cornliua nna bil tn bi quini enne etse chi tse na, iyaba ca enne canu nan Cornliua. 28 Lniana ra Pedrua c: Lebii nna hua y b le quini segn religin qui intu raza Judea nna yala prohibido n etppa tu lani ca enne qui ad ca nacin, nhua para ga tu le litsi enne qui attu raza huaya. Pero Tata Dios nna chi belunie inte quini lab d te paa attu enne huaya quini n cttsi o quini lab dacca iu rua le. 29 Accc de guti le inte nna dy ta nna lab guddtsia. Annana rinba ttsaa le: Balnia quini acca guti le inte. 30 Becbi Cornliua nna r: Chi uccua tappa ubitsa mru hr nna lab chi gtua nna runia oracin ta runi b le ltsa ttu ttu ts b de dilla l, de repente ta nna gdu ttu nneyu

HECHOS10 rua lua yala catttini o bi, 31 ra t bi inte: Cornelio, Tata Dios nna chi biyninie oracin qui lu, hua rilnie iyaba cualani nu runi lu ca enne pobre. 32 Acca rinnia lu quini ithlla lu razn para ta ttu enne dua le yetsi Jope l b Simn Pedro, dua bi litsi attu enne l hu Simn ructsi yeti para zapato nna du exa b rua indat. Canchu chi llani Simn Pedrua nna hunni bi lu titsa. 33 Por nui nna luegu ta guthllaa razn para ta cuilu. Quia rgn cuilu quini gllani lu n. Annana Tata Dios nna ye quini n b tse tu para gud naga tu iyate nu chi re quini quixani cuilu intu. 34 Lniana gdulo Pedrua gunne bi nna ra bi: Annana ritel te quini Tata Dios nna ala tsua teruba ca enne Judea catsinie, 35 sino quini hua riyeni bnie qui nua tediba enne n, todo es quini calatsi qu cc c enne ad obediente lani e nna runi c nu n ts lani la rtsilatsi. 36 Pero lani intu ca enne Israel nna chi gunne Tata Dios ca titsa ts cubi para eyacca riu ttba lani e por medio de Jesucristo enne n xana iyaba ca enne. 37 Lebii nna hua y b le nu uccua dsdeba Galilee hstaba itbani regin Judea bitola de beni Juan predicar nu cca qui bautismo. 38 Tata Dios nna beni lye Jess enne Nazaret nna betie lahuacca qui Espritu Santo lani e; yala enne ts uccue lani ca enne porquini beynie iyaba canu uccua padecer por numalua, ana benie porquini tulidba gdu Tata Dios lani e. 39 Intu nna n tu testigo

HECHOS10 , 11 porquini bilani tu iyaba ca cosa nu beni Jess le regin Judee nna Jerusaln nna. Bitola nna beta c ne lo y curtsia de chi gd c clavo na ne, ana modo betti c ne. 40 Pero tsnna ubitsa bitola nna beythee de lo b lti becttsi c ne nna beyacca bnie por lahuacca qui Tata Dios. Lniana gurnie lani intu attu. 41 Alaruhu iyaba ca enne bilani c ne de chi beythee de lo luti, sino ca enne becu Tata Dios dsdeba neru para cc c testigo de nu cca que, hua intu nna gya gut tu lani e bitola de chi beythee de lo luti. 42 Lniana guthlla hue intu para quixani tu ca enne nna cueqquia l tu quini Tata Dios nna chi bedue Jess para que Juez qui iyaba canu bni hua qui iyaba canu yatti nna. 43 Qui Enni nu gutixa iyaba ca profeta quini iyaba canu tsalatsi qu ne nna huatta la runttilo qui ca tulla qui qu por medio de le. 44 tsaba rinne Pedrua ca ttsaa nna hudi Espritu Santo iqquia iyaba canu rud naga predicacin qui ba. 45 Ca creyente Judee ca enne beni cabi Pedrua acompaar nna, uccua b latsi cabi bilani cabi quini hsta ca enne lab n judo nna chi huadi Espritu Santo lani c; 46 bennia cabi cuenta quini chi gui c lahuacca que de biynini cabi gunne c ad ca titsa huaya nna rudliani c Tata Dios nna. 47 Lniana ra t Pedrua ca enne judo canu tse lani ba: Ts bihua n quini cc hu c bautizar c. Pues ch hu beni c Espritu Santo recibir t

222 tehu riu. 48 Lniana beni Pedrua mandado quini cc c bautizar lani nombre qui Seor Jess. Bitola nna guttayni c bi quini cueda bi na tuchppa ubitsa.  Bina ca apstol lani ad ca hermanos canu tse le regin Judea quini hua canu lab n raza Judee nna ch hu ralatsi qu titsa qui Tata Dios. 2 Le ciudad Jerusaln tse hu tuchppa ca enne judo chi n hu c creyente, pero ruthtsi c quini iyaba ca enne ralatsi qui ad ca nacin nna cc hu c circuncidar nna guni hu c ad ca ceremonio nu ra lo ley qui ca judua. Acca de beyqquia Pedrua le Jerusaln nna, l canu nna yala guttsa c bi nna, 3 ra c bi: Biecca hua lu litsi canu lab n judo nna gut lu lani c ni. 4 Lniana gdulo Pedrua gutixani bi c nu uccua dsdeba neru nna ra bi: 5 Loti ra le yetsi Jpea nna guccaa ta ttu nu rnneni yl nna bil te ttu cosa ta ttu lri xeni ts iga tappa esquina qu hudi de iabara nna gllani hsta lti d yaa. 6 Gnna t para il te bia yu le bedti nna bil te ca animal canu tsa tappa na n qu hua ca animal tuxu nna canu riyya bn le qu nna hua canu rida lo be nna. 7 Lniana biyeni te tsi ttu enne nna re inte: Pedro, gui nna btt nna gut. 8 Becbi t nna nia: Lab Seor, porquini ndi tsa ni gua iyn nu ro ca enne qui ad ca nacin, nhua bia cosa nu biltsi lani ca cosa cttsi nna. 9 Lniana biyeni te tsi attu nu cca chppa vuelta nna re

11

223 inte. Nu chi beni nr Tata Dios nna bittu na lu quini n cttsi. 10 Por tsnna vuelta uccua ana. Lniana iyaba bedi Tata Dios para iabara. 11 Lnia ta nna gllani tsnna ca nubeyu le yu lti dua yaa beyla c inte; d c dsdeba Cesarea. 12 Espritu Santo nna re inte: Bittu tehu ccani lu quini la tsa lu lani c. Lniana xppa ca hermanos qui ru nna guda hu cabi lani inte; iyaba tu nna guta tu le yu qui Cornliua. 13 Nubyua nna gutixani intu tiia uccua loti bilani gudu ttu ngel le yu qui ni nna ra t bi : Guthlla ca mozo qui lu le yetsi l Jope para taxi c Simn enne l hu b Pedro. 14 Lbi nna quixani bi lu tiia modo gata salvacin qui lu hua ituba familia qui lu nna. 15 Gdulo t gunni ya c nna hudi t Espritu Santo iqquia qu thua uccua loti gllanie lani riu. 16 Lniana bexa ltsaa ca titsa qui Seor loti re: Hualiba beni Juan bautizar ca enne lani inda, pero lebii nna cc l bautizar lani Espritu Santo. 17 Tata Dios nna nanie quini ca enne qui ad ca nacin th hu c laa msmuba bendicin ta nu chi gui riu loti hualatsi riu Seor Jesucristua nna, entonces nn n inte para guthgaa nu calatsi Tata Dios gunie c. 18 Biyeni bni ca hermanos tse Jerusaln testimonio qui Pedrua nna, labiru bia ra cabi sino bedliani cabi Tata Dios nna ra cabi: Claru ta ritelni tu quini Tata Dios nna ch hu betie oportunidad qui ca enne lab n

HECHOS11 judo para eyacca hu c arrepentir nna gata hua lalabani nu lab tti qui qu. 19 Gut diba loti betti c Esteban nna gdulo hu c betsia latsi qu ad ca creyente, acca gthillia ba cabi becutta cabi hstaba ca regin qui Fenicia lle Chipre lle hua hsta ciudad Antioqua nacin l Siria lle gtixaa cabi ca titsa ts cubi qui Tata Dios. Gtixaani cabi lteruba ca enne raza Judea, pero ad ca enne nna lab. 20 Tuchppa canu ralatsi nna uccua cabi enne Chipre nna Cirene nna, pues loti bitsina cabi le ciudad l Antioqua nna gtixaa huni cabi ca enne griego tiia ts n evangelio qui Seor Jess. 21 Lahuacca qui Seor nna gdue lani cabi, acca nuetse c nna bethna c ca creencia mal qui qu nna hualatsi qu Seor Jess. 22 Bina b iglesia re le Jerusaln notc nna guthlla cabi Bernab para Antioqua. 23 Bernaba nna de bitsina bi na nna uccua t bi saber quini yala favor chi beni Tata Dios lani ca enne na nna yala bedccani latsi bi. Bete bi consejo qui iyaba qu para cueqquia tstts latsi qu nna cc c fiel lani Seor. 24 Bernaba nna yala nneyu ts uccua bi: yala lahuacca qui Espritu Santo gdu lani bi, hua tulidba guta ieni fe qui bi lani Tata Dios. Nuetse ca enne tse Antioqua nna beni c aceptar Seor Jess. 25 Bitola nna hua Bernaba yetsi l Tarso hueyla Salua. De bits bi Salua nna guche bi bi para Antioqua. 26 Bernaba nna Salua nna gutse

HECHOS11 , 12 cabi le ciudad Antioqua durante ttu ida; na nna hua cabi reunin tulidba nna bete cabi enseanza ts lani ietse ca nnia. Laa msmuba na nna por primera vez gutxa c la ca enne rialatsi qui Seor: Cristianos. 27 Tiempo lnia nna gutse tuchppa creyente uccua cabi profeta nna gtixaa hu cabi acerca de nu ch da la; lcab nna biria cabi Jerusaln nna hua cabi Antioqua. 28 De chi tse cabi lahui ca hermanos nna gudl t ttu bi l b gabo; Espritu Santo nna betie la riyeni ts qui bi nna gutixaa bi quini cc ttu ubna fuerte n le ituba ytsiloyu. (Nu ra ba nna byu ts uccu tiempo rigubia enne romano l Claudio.) 29 Lniana ca creyente tse Antioqua nna gulqquia ltt qui cabi para guni cabi culani ad ca hermanos tse le regin Judea. Ttu ttu tsa cabi nna bete cabi segn tiia tb lo nda qui cabi. 30 Lniana guthlla t cabi Bernaba nna Salua nna para tahua cabi ofrenda lani ca anciano tse Judea.  Tiempo lnia nna gdulo Rey Herodes betsia latsi tuchppa ca creyntea. 2 Beni mandado gutti c Jacobo bettsi apstol Juan lani espada. 3 Gutel bni Herodes quini yala bedcca ni ca judua quini betti Jacobua nna, acca beni tehu duella para gudxu Pedrua preso. Ana beni mru loti glla fiesta religiosa qui ca judua nna ro c ettaxtla nu lab chixi levadura. 4 Herodes nna beni t orden gudxu c Pedrua nna gudlla c bi litsi yy. Bed

224 t guardia tappa lettia lani tappa soldado le ttu ttu lettia para quini guni c bi seguro, para quini gdu bi rua lo ca enne ytsi tt db fiesta qui cani nu l Pascua. 5 Acca chi t Pedrua litsi yy nna, al tntun tse ca solddua gppa bi. Pero ca enne ralatsi nna betppa cabi nna tulidni beni cabi oracin por Pedrua. 6 La msmuba yl para tsani dila nu nani Herodes quini cueqqui Pedrua le litsi yy nna gudu bi rua lo ca enne ytsi. Pedrua nna t ba bi tithi bi, iqquia ttu ttu lado n bi cadena lahui chuppa soldado. Mintraste ad ca solddua nna da ba c rua puerta gppa. 7 De repente ta nna gdu ttu ngel qui Seor na nna hun rabani ituba le litsi yya. ngelia nna belappa te cuitta Pedrua nna bedibnie bi nna re bi: Huth xa. Lniana beytsi ch ca cadena nu qquia n ca n ba. 8 Gunne ngelia attu nna re bi: Guthi ts le lu nna begu na lu ca guarachu qui lu. Ana b beni Pedrua. Lniana ra t ngelia bi: Beyccu mata qui lu nna tan t inte. 9 Beria t ngelia nna den t Pedrua bi, pero lab uccuni bi quini n l nu, sino belaba latsi bi quini yl ba nu rnneni bi. 10 Bett t cabi lti tse c guardia, lniana bet cabi lti tse ad ca guardia nna bitsina cabi rua puerta nu de yy, pero ttb biylia nna beria t cabi. Gutlla cabi nda nu deyy para le ciudad nna gut diba cabi ttu calle nna benttilo t ngelia rua lo Pedrua. 11 Lniana

12

225 betenllen Pedrua nna ra t bi lo losto bi: Anna la nna ritelrani te quini Seor nna chi guthllee ngel que nna bedile inte ltsi n Herodes hua de iyaba nu uccua latsi ca judu guthacca c inte. 12 Deyya t bi rulaba latsi bi acerca de nu uccua nna, betsina bi litsi Mara nna qui Juan enne l hu Marcos. Na nna tse i cabi juntu ba huni oracin. 13 Bllabi t Pedrua rua puerta qui zagun nna, biria ttu niula cuti l Rode para tayu nua nu du rua puerta. 14 Bedacca bni tsi Pedrua nna, pero de tantua la redacca latsi nna lab guthli sino biga l le yu nna gutixa quini Pedrua nu rinne rua puerta. 15 Lcabi nna ra cabi : Locu ca cca lu. Pero Rdea nna beni b seguir nna r quini hualigani Pedrua nu. Acca ra t cabi: Altehu Pedrua g sino ngel qui iabara enne ruie bi cuidado cca nua. 16 Pedrua nna ribda bi fuera rllabi bi rua puerta. De guthlia cabi nna bilani cabi Pedrua nna uccua yani latsi cabi. 17 Lniana benni Pedrua cabi sea lani n bi quini bittu guni cabi ruido. Gutixaa tn bi cabi tiia uccua loti bebqquia Seor bi le litsi yy. Ra ruhu bi cabi: Lequixa tsteni Jacbua notc hua ad ca hermanos nna. Lniana guda t bi attu lti huaya. 18 Cuantu ta huna nna uccua ttu escndalo nin entre ca solddua nna ra luetsi qu: Tadlo uccua lani Pedrua. 19 Herodes nna beni mandado quini eyla c Pedrua, pero lan bi betselni c. Bitola de beni canu gtsee guardia ietse

HECHOS12 , 13 ca pregunta nna, beni t mandado gatti canu gtsee guardia. Gut ba nu nna beria Herodes le regin Judea nna hu yetsi Cesarea, na b gdu. 20 Herodes nna ylani bitsani lani ca yetsi Tiro nna Sidn nna. Acca entre chuppa ca ytsi nna gunne lettia c para tsa c rua lo Herodes. Na nna betts rua qu lani Blasto nu uccua empleado exa tsttsni qui rey Herodes. Ania modo nna gunba c quini ttse tsba c, porquini nu ro c nna d le regin nu bnani rey Herodes. 21 Herodes nna bedu ttu ts para etppa c rua l. L nna gccu t ca lari nu adiru catttni qu nna guri lo plataforma nna yala rudliani laa lab nna gnni ttu discurso para canu yetsi Tiro nna Sidn nna. 22 Ca enne qui ca ytsi nna de riynini c ca titsa lla nu r, acca idttsani gunne ch iyaba c nna ra c: Ala tsi nttni enne d nua, sino tsi ttu dios. 23 Lniana ta nna ttu ngel qui Seor benie na castigar lani ttu itsahue fuerte ni nna gtt xg b porquini bihua cuenta gulqqui Tata Dios. 24 Lniana adila gthillia b titsa qui Seor nna enne tsen hualatsi qu por primera vez. 25 Bernaba nna Salua nna de chi beni cabi cumplir mandado nu dia caba nna beria cabi Jerusaln nna deche t cabi Juan enne l hu Marcos.  Le iglesia re le yetsi Antioqua nna gtsee tuchppa ca enne bete Tata Dios la riyeni ts qui cabi para guni cabi predicar nna quixa cabi ca cosa

13

HECHOS13 nu ch ccl, hua bethtsilna cabi claru ta enseanza t tab ra titsa qui Tata Dios; ana beni Bernaba nna Simn enne l Negro nna, hua Lucio enne Cirene, hua Manan enne bini tulappa ba lani Herodes nu uccua gobernador qui regin Galilea, hua Sulua nna. 2 Ttu ts nna tse cabi hueni servir Seor hua runi cabi ayunar nna, ra t Espritu Santo cabi: Licuqquia ylatsi Bernab hua Sulu para guni c tsina nu chi n te para lc, porquini por nui l chi guti ya c. 3 Lniana de chi beni cabi ad oracin nna ayuno nna, betsia t n cabi iqquia Bernaba nna Sulua nna guthlla t cabi chuppa ta cabi. 4 Ana modo nna uccua cabi saber quini Espritu Santo nnia guthllee cabi tsa cabi. Hua t cabi Seleucia; de na nna gutlla cab ttu barco nna hua cabi hsta ttu isla l Chipre. 5 Bitsina t cabi le Salamina ttu yetsi qui isla de Chipre nna beni cabi predicar titsa qui Tata Dios le ca sinagoga lti retppa ca judua. Hua hu Juan Marcos lani cabi para guni bi cabi culani le tsina qui Seor. 6 Lniana gut cabi ituba isla lani na b cabi nna bitsina cabi yetsi Pafos. Na nna taxcca cabi ttu nubeyu huatsa uccu profeta falso l Barjess enne Judea. 7 L nna uccu amigo ts lani gobernador Sergio nu l hu Paulo, yala ts uccuani tts. Gobernador nna guti Bernaba nna Sulua nna yala uccua latsi quixani cabi titsa qui Tata Dios. 8 Pero ttu

226 enne l Elimas nna becbi dni cab. Elimas naa uccu huatsa (porquini ana rethtsilna riu l), l nna beni duella gudlla latsi gobernador para la tsalatsi evangelio. 9 Acca Saulo enne l hu Pablua nna gunna bi nubeyu huatsa nna gunne t bi lani itute lahuacca qui Espritu Santo nna, 10 ra bi : Lu ini numalua, tstini lu la beia hua hueni iyaba maldad nna, n hu lu enemigo qui iyaba nu n ts. Ts bihua gudtsi lu btturu inne lu ca cosa nu lab n l para quini la guthgaru lu ca enne n quini tsalatsi qu Seor nii. 11 Acca annana laa Seor ba gunie lu castigar nna cc lu ciego nna labiru ilani lu bits por ttu tiempo. Lnia ta nna bibga ch la chulla ca yyal nna labiru uccua ilani, gdulo t beyl talb nua qulla n chi na. 12 Bil bni gobernador nu uccua nna yala biquila latsi nna hualatsi de biynini ca enseanza gutixa Pablo nna Bernaba nna nu cca qui Seor. 13 Lniana bed t Pablua lani ca compaeros qui ba le yetsi Pafos, gutlla cabi ttu barco para tsa cabi yetsi Perge regin l Panfilia. Na nna bttsee ba latsi Juan Marcos cabi nna beyqquia bi Jerusaln. 14 Lcabi nna gut ba cabi Perge nna bitsina cabi le ciudad Antioqua regin l Pisidia. Gutaa t cabi le sinagoga ttu ts sbado nna guua ten cabi. 15 Beyacca diba blla c nu ra lo ley nu bete Tata Dios lani Moiss hua ca escritura nu bedia ca profeta que nna, lniana canu rigubia

227 le sinagoga nna ra t c cabi: Lebii hermanos israelitas, canchu hua t tuchppa titsa qui le para egu le yetsi nda nna, linne ba. 16 Gduli t Pblua nna beni bi sea lani n bi para thulo bi inne bi nna ra bi: Lebii ca enne israelitas hua iyaba le canu rappa respeto Tata Dios, ldatsruhu naga le: 17 Tata Dios qui yetsi Israel nna becue ca t tta qui rua nna benie cabi ttu nacin xeni msquiba uccua cabi enne dittu le nacin Egptua, pero lani lahuacca que nna bebqquie cabi na. 18 Por ttu tiempo de ch ida nna bechia be iyaba ca cosa mal nu beni cabi loti tse cabi le desirtua. 19 Belle latsi gtsi ca nacin canu anta le regin Canan para quthie loyu qui cani nna betie lya qui ca t tta qui rua. 20 Bitola nna bedue tuchppa cabi para cc cabi juez para lcabi nna, gulubiani cabi ytsi; anab benie durante tt tappa gayua tsieyna ida hsta loti gdua Samuel enne uccua profeta. 21 Lniana gunba ytsi ttu rey para cubiani cabi. Tata Dios nna bedue Saul ini ttu enne l Cis descendiente qui familia qui Benjamn, para cc rey por ch ida. 22 Pero Tata Dios nna bebqquia tabe rey Sulua le la rigubia qu, lniana bedue David para cc bi rey cubi qui cabi. Lo Escritura nna gunne Tata Dios qui David nna re: Yala ruultsaa David ini Isa, hua y quini l nna guni iyaba nu caltsaa. 23 Jesucristua nna ne descendiente qui laa msmuba David. Tata Dios nna guthllee bi para que enne

HECHOS13 gudil yetsi Israel ta chi benie prometer dsdeba antes. 24 ntesca thulo Jess tsina nu de gunie nna, gutixani Juan ituba yetsi quini dni c eyacca c arrepentir por ca tulla qui qu nna cc c bautizar. 25 Ch tadu llua tsina qui Juan nu da bi runi ba nna, ra bi: Alahua inte nu enne rulaba latsi le n, pero bitola de inte nna llanie nna ndi la dccaa para guda inda que para qui ne, porquini ne enne tsna. 26 Lebii hermanos canu dtia le familia qui Abraham, hua iyaba le canu calatsi gudliani le Tata Dios, pues para iyaba lebii nna guthlla Tata Dios titsa nu riquixa tiia modo gata salvacin qui le. 27 Porquini canu gtsee le Jerusaln lani canu rigubia qui qu nna lab gutelni c nua nnia Jess, nhua lab gutelni c ca titsa nu bedia ca profeta, msquiba ttu ttu sbado ba rulla c nu ra lo Escritura. Pero de beni c ne sentenciar para gattie nna, ana modo beni tel c cumplir nu gutixaa ca enne uccua profeta. 28 Msquiba lab betselni c culpa nu dacca gattinie, pero gunbani c Piltua quini guni mandado gattie. 29 De chi uccua cumplir iyate nu gana escrito nu cca que hasta quini gtte, lniana bechda c ne lo y curtsia. Bitola nna gutxa c ne le yerub. 30 Pero Tata Dios bechthe bi de lo luti nna beyacca bnie. 31 Ca enne hua lani e de Galilea para Jerusaln nna, i ubitsa tseru bilani cabi e bitola de chi beythe de lo luti. Lcab nna ribqquia l cabi rua lo iyaba ca

HECHOS13 enne quini ana uccua. 32 Acca intu nna riquixa huni tu le ca titsa ts acerca de Cristo enne beni Tata Dios prometer lani ca t tta qui rua quini ithllee bi. 33 Annana chi benie na cumplir lani riu quini n riu ini ca t tta qui rua. Gana riu seguro quini laa Jess b ne Cristua, porquini bechtha Tata Dios bi de lo luti, ta re lo libro Salmo cc chppa: Lu n lu nia. Annana rithllaa lu ytsiloyu. 34 Tata Dios nna ch b benie prometer dsdeba antes quini echthe Jess de lo luti, para quini bittu gutsu cuerpo que, loti re: Lebii ba th ca bendicin nu benia prometer lani David. 35 Acca ra hu lo attu Salmo: Lab huella cuilu gutsu cuerpo qui ini culua. 36 Porquini David nna hua liba beni bi nu rulatsi Tata Dios loti gdua bi ytsiloyu. Gtt ba bi nna bigtts bi lti bigattsi ca t tta qui ba nna gutsu b cuerpo qui bi. 37 Pero Jess enne bechtha Tata Dios de lo lutia nna lab gutsu cuerpo que. 38 Acca cc le saber hermanos, n riquixani tu le quini por medio de Jess nna runi Tata Dios ofrecer eyunien latsie ca tulla qui le. 39 Por laa msmuba Jess nna iria nr rua lo Tata Dios iyaba ca enne tsalatsi qu ne, porquini lab uccuni le iria nr le por nu ra lo ley qui Moiss. 40 Acca lhue cuidado quini la ttsi iqquia le nu ra Tata Dios lti gana escrito por ca profeta:

228 canu ruitsni le inte, ca b latsi le nna lla latsi le, Porquini inte Dios nna runia ca cosa nin entre lebii, Pero lab ralatsi le msquiba nua ttu enne tsni riquixani le. 42 De beyacca bete Pablua mensaje nna beria bi le sinagoga qui ca judua, laniana canu bihua n raza judo nna guttayni c cabi quini equixani cabi c sobre de ca ttsaa de eyqquia cabi attu semana. 43 Bechu titsa diba cabi ca nnia nna nuetse ca enne judo hua ad ca enne yala fiel n c lani religin qui ca enne judo nna tan c Pablua nna Bernaba nna. Lcabi nna gunni cabi c quini guni c seguir ts nna tstts nna lani salvacin nu chi bete Tata Dios lani c por la tsilatsi quie. 44 Byu ts redi latsi cani nna betppa ad ie ca enne tse le ytsi para gud naga qu titsa qui Tata Dios. 45 Pero ca judua nna bil bni c quini yala tel enne betppa, acca gppa c la ylatsi nna biria c contra nu riquixa Pablua nna ra c quini lab n l nu ra ba acca beduad c bi. 46 Lniana Pablua nna Bernaba nna gunne cabi lani ad valor nna ra cabi: Uccua duella quini primrute lebii ca enne judo equixani tu le titsa qui Tata Dios. Pero lebii nna rutsibi l le ca ttsi, acca laa lebii ba runi quini la cc le merecer para gata lalabni nu lab tt qui le. Annana ya b tu le ad ca nacin lti tse canu lab n raza judo. 47 Porquini ba chi

41 Lebii

229 beni Seor intu mandado de re lo Escritura: Chi beda lu para cc lu layani qui ad ca enne huaya, Para quini por lu nna cc c salvo, hua canu tse hsta ltimo qui ytsiloyu. 48 De biynini ca enne lab n raza judo ca ttsaa nna yala bedacca latsi qu nna ra c: Hualigani yala ts n titsa qui Seor. Hua t latsi iyaba ca enne n destinado para gata lalabni cubi nu lab tt qui qu. 49 Uccua ba predicar titsa qui Seor le ituba regin na. 50 Pero ca judua nna gulu titsa c ca niula canu yala fiel n c lani religin qui ca judua nna, yala respeto rappa ca enne ca niula porquini beni c ts. Ca judua nna gulu y hu c latsi ca nubeyu re cuenta le ytsi quini guyud iyaba c Pablua nna Bernaba nna, acca gdulo c betsia latsi qu cabi hasta quini bebqquia c cabi le regin qui cani. 51 Lcabi nna becubi hu best na cabi, sea de quini lab ts beni c. Lniana deyya cabi para yetsi Iconio. 52 Iyaba ca enne ralatsi nna adila bedacca latsi cabi, hua yala lahuacca qui Espritu Santo gdu lani cabi.  De bitsina Pablua lani Bernaba le yetsi Iconio nna guta cabi le sinagoga lti retuppa ca enne judo; na nna yala lani lahuacca beni cabi predicar hasta quini nutsen ca enne hualatsi qu, tntua ca judo hua ca griego. 2 Pero ca judo canu lab

HECHOS13 , 14 hualatsi nna gulu y l c latsi ca enne grigua nna beni c quini gulaba latsi qu mal contra ca creynte. 3 Pero Pablo nna Bernaba nna i ubitsa gtsee cabi na nna gppa cabi confianza lani Seor, acca gunne cabi lani ad valor. Seor nna benie asegurar quini titsa que nu riquixa cabi nna n favor qui Tata Dios para ca enne, acca betie poder qui cabi para guni cabi ca milagro hua ad ca cosa nu rulue quini lahuacca qui caba nna d de iabara. 4 Pero ca enne qui ytsi nna uccua c chuppa la; ttu te c gtsee c lado qui ca judua, attu te c nna gtsee c lado qui ca apstol. 5 Lniana gunne lettia ca judua lani ad ca nnia tstsla tehu canu rigubia qui qu para guduad c cabi nna hu c cab yya hstana gutti c cabi. 6 Pero bina b cabi nui nna beria cabi na nna hua cabi para ca yetsi Listra nna Derbe nna canu anta c le regin l Licania, hua iyaba ca yetsi canu anta talba na. 7 Na nna beni cabi predicar evangelio. 8 Le yetsi Listra gdua ttu nubeyu lab uccua th, pues tulidba gurni porquini n cojo dsdeba gli. 9 Nubyua nna ri rud ngui titsa qui Pablua. Pablua nna gunna bi lo nubyua nna gutelni bi quini hua t fe qu para cc salvo. 10 Acca Pablua nna ra bi iditsa ts: Gudul nna bedu ca na lu tul ta. Nubyua nna gudul ch bittsan nna gudul gda. 11 Bila bni ca enne tsi nu beni Pablua nna, iditsa ts gudul c gunne c titsa Licania

14

HECHOS14 nna ra c: Chi hudi ca dios lti tse ru, n que ta n ca enne. 12 Bernaba nna gutxa c l bi dios Jpiter. Pablua nna gutxa c l bi dios Mercurio porquini Pablua nna gunne bi adiru. 13 Imagen qui Jupiter nna d le yt qui qu nu dua rua ytsi. Sacerdote qui yta nna taxi ca gna nlla corona yy yni qu. Sacerdtea lani ca enne ytsi nna uccua latsi qu guni c Pablua nna Bernaba nna adorar, acca beni c preparar para gutti c ca gna nna para gutsia c sacrificio rua lo cabi. 14 Ca apstol Bernaba nna Pablua nna de gutelni cabi quini uccua latsi qu guni c cabi adorar nna, guchdani cabi sea de quini lab guyu latsi cabi nna, guta ch cabi lahui ca enne tse gunne cabi iditsa nna 15 ra cabi c: Bincca runi le nui ni. Ts la y hu le quini luetsi enne ba le intu. Riquixani tu le quini gtsee latsi le ca creencia qui le nna guni le nu rulatsi Tata Dios bni enne beni iaba hua ytsiloyu nna indat nna iybani nu t nna. 16 Ca tiempo nu chi gut nna bella ba Tata Dios ca enne guni c segn la riyeni qui qu. 17 Tulidba benie ts lani c, para quini ennia c cuenta quini de tulidba. hua runie iyya nna ub nna para ca lena qui riu, t tsen qui riu runie para edacca latsi riu. 18 Pablua nna Bernaba nna msquiba ra cabi ana nna, apena bn birialni cabi quini ca nnia nna bittu gutti c ca gna nna gutsia c sacrificio rua lo cabi. 19 Lniana bitsina tuchppa ca judo d c

230 de Antioqua nna Iconio nna gulu titsa ta c ca enne tse quini bittu gulb c cabi nia. Acca b c Pablua yya para gutti c bi nna gutya c bi fuera ytsi l, belaba latsi qu quini chi gtt bi. 20 Bitppa t ca creyntea talba bi, lniana beyatha bi nna betsina bi le ytsi attu. Attu yuuts nna beria bi na lani Bernaba, deyya cabi para yetsi l Derbe. 21 Beni cabi predicar evangelio le yetsi Drbea hua gutixani cabi ca creyente cba tiia n nu guni c, lniana beyeqquia cabi para ca yetsi Listra nna Iconio nna Antioqua nna. 22 Le tsnna ca ytsi nna gutixaa cabi ad ca titsa ts qui Tata Dios, ana modo nna gppa ca creyntea ad nimo para la edllaa latsi qu, sino quini guni c seguir lani fe. Ra hu cabi c quini para gata parte qui riu le la rigubia ts qui Tata Dios nna naduella cc riu sufrir ietse ca prueba. 23 hua le ttu ttu ca iglesia nna beni cabi nombrar canu cc responsable nna hu c cuidado lalabni espiritual qui ca hermanos. Acca beni cabi ayunar nna, beni cabi oracin nna bethna cabi c ltsi n laa msmuba Seor enne chi hualatsi qu. 24 Lniana gut cabi le regin l Pisidia nna bitsina cabi regin l Panfilia. 25 Beni db cabi predicar titsa qui Tata Dios le yetsi Perge nna hua t cabi Atalia. 26 Na nna gutlla cabi ttu barco nna deyya cabi para pas Siria hsta Antioqua ciudad lti beni ca creyente oracin primrute por lcabi quini Tata Dios nna gunie

231 cabi culani lani la tsiilatsi que lo tsina que nu chi beni caba. 27 De betsina cabi na nna betppa cabi ca enne runi formar iglesia nna gutixa cabi iyaba ca cosa nu beni Tata Dios lani cabi, hua tiia modo chi guthlie nda para quini ca enne qui ad ca nacin nna tsa hu latsi qu. 28 Le ciudad Antioqua gutse cabi lani ca creyntea i ubitsa ts.  Lniana gullani le Antioqua tuchppa canu da le regin l Judea gunni c ca creyntea nna ra c: Canchu la cc le circuncidar ta costumbre nu gutixa Moiss nna, lab salvacin t qui le. 2 Pablua nna Bernaba nna yala fuerte ni beni cabi discutir lani c. Lniana beni iglesia nombrar tuchppa ca hermanos para tsa cabi lani Pablua nna Bernaba nna hasta Jerusaln, para guni cabi arreglar asntu lani ca apstol hua lani ca anciano tse le Jerusaln. 3 Bechu titsa t iglesia cabi lani oracin. Lcabi nna gut cabi le ca regin Fenicia hua Samaria gutixani cabi ca creyntea quini ietse ca enne qui ad ca nacin nna chi bethna c ca creencia qui qu nna ra hu latsi qu evangelio qui Jesucristua. De biynini ca creyntea notc nna yala bedacca latsi cabi. 4 Ca apstol nna ca anciano lani ad ca hermanos tse le Jerusaln nna beni cabi Pablua nna Bernaba nna recibir. Lniana gutixaa Pablua nna Bernaba nna iyate nu chi beni Tata Dios lani lcabi. 5 Pero tuchppa canu ltsi c religin qui ca farisua msquiba chi

HECHOS14 , 15 ralatsi qu evangelio nna, gudul t c nna ra c; N quini ca enne ralatsi qui ad ca nacin nna cc hu c circuncidar hua g riu c quini guni c adiru nu ra lo ley qui Moiss. 6 Lniana betppa ca apstol lani ca ancinua para cueqquia lettia cabi asntua. 7 Yala discutir beni cabi sobre de asntua, lniana gudul Pedrua nna ra bi: Lebii hermanos, hua y b le quini dsdeba cuaa nu becu Tata Dios inte entre lebii para quixania ca enne qui ad ca nacin ca titsa de salvacin nu runna Jesucristua para quini tsa hu latsi qu. 8 Tata Dios enne nabianie la rulbalatsi qui ttu ttu enne nna benie nui comprobar lani c loti guthllee Espritu Santo lani c ttehu benie lani riu. 9 Lab bia diferencia n benie entre riu lani lc, sino tulappa b canie lani iyaba ca enne, pues beyuni nr hue lo losto qu por fe nu t qui qu lani e. 10 Anna chn, bincca rudit le latsi Tata Dios nna rutsia le ad y iqquia ca creyente, ca cosa nu nhua ca t tta qui rua lab uccuni cabi guni cabi nhua riu nna. 11 Porquini annana y riu quini por la retalatsi qui Seor Jess nna lab tsa riu lo yiblla; hua nu chi ralatsi qu. 12 Lniana iyaba canu tse na nna gtsee tsi b c bed naga qu nu ra Bernaba nna Pablua nna de requixa cabi ca cosa nitse nna ca milagro canu chi beni Tata Dios por medio de lcabi lani ca enne lab n raza judo. 13 De beyacca gunne cabi nna lniana ra Jacbua: Lebii hermanos, liud naga le nu

15

HECHOS15 quixania le: 14 Simn Pedro nna chi gutixani bi riu tiia modo bta Tata Dios por primera vez lani ca enne nu lab n judo, rucue entre lc ttu yetsi para laa labe, 15 hua ca profeta nna gunne cabi de acuerdo ba lani nui tba lti gana escrito nna ra Seor: 16 Bitola nna eyeqquia nna eyunia lti gdua David porquini chi bitppa, Inte nna echitha ya attu lo cimiento qu tatsi nu cubi ta, 17 Para quini ad ca enne huaya nna gunibia c inte, iyaba canu chi nai te para cc c yetsi quia, 18 Iyaba ca nui chi gunne Seor dsdeba ca tiempo nu chi gut. 19 Gunne Jacbua ad nna ra bi: Por nu ra Tata Dios lo Escritura nna acca nia quini bittu guni riu tbi para ad ca enne qui ad ca nacion canu chi betsee latsi qu ca creencia mal qui qu nna chua latsi qu gui c nu rulatsi Tata Dios. 20 Huacca tan quini gdiani riu c quini eria c le ca creencia nu cca qui ca dolos, hua quini bittu thualni c nu lab n tsela qu, hua quini bittu go c bl qui ca animal nu gutti xhui nhua rni qui qu nna. 21 Porquini cha guts nna tse canu riquixa nu ra lo ley qui Moiss, pues le ttu ttu yetsi qui qu nna dua ttu sinagoga lti retuppa c ttu ttu sbadu n canu calatsi qu iynini nu bedia bi. 22 De chi ra caba ca ttsaa nna lniana ituba iglesia lani ca apstol nna ca ancinua nna ra

232 cabi quini tsba n gucu cabi tuchppa ca enne entre lcabi para ithlla cabi c Antioqua lani Pablua nna Bernaba nna. Acca beni cabi nombrar Judas l hu bi Barsabs, hua Silas nna, porquini yala enne dacca n cabi le tsina qui Seor. 23 Guthlla t cabi ttu carta lani cabi nna ra: Lebii hermanos ca enne lab n raza judo tse le ciudad Antioqua, hua ca hermanos tse le ad ca yetsi le nacin Siria nna ituba regin l Cilicia nna: Intu ca apstol nna ca anciano lani ad ca hermanos creyente nna runi tu le saludar. 24 Chi bina tu quini tuchppa ca nubeyu biria lti tse tu nna riquixa c quini guni le nu n tbi nna rucueni c latsi le nna ra c quini caduella cc le circuncidar nna guni le seguir nu ra lo ley nu bedia Moiss, pero ndi permiso la gunbani c intu. 25 Acca betuppa tu nna gnne lettia tu guni tu nombrar tuchppa ca hermanos para ithella tu cabi lti tse le lani ca hermanos tsni qui riu Bernab nna Pablo nna. 26 Lcabi nna chi biria latsi cabi lalabni qui cabi nna lab rtsini cabi gatti cabi por nu riquixaa cabi nu cca qui Xana Riu Jess enne n Cristua. 27 Acca rithella tu Judas nna Silas nna para equixa huni cabi le lani titsa rua ta ca cos. 28 Espritu Santo nna lab rulatsie quini guni tu le esforzar para guni le bccaaru nu lhuabi caduella. Intu nna tse hua tu de acuerdo. 29 Pero rinni tu le quini bittu go le bl qui ca animal nu chi gutsia rua lo ca dolos, nhua

233 bittu go le rni, nihua bel qui ca animal nu gutti xhui, hua bittu thualni le nu lab n tsela le nna. Canchu hu le cuidado de ca cos nna tsba runi le. Tata Dios nna gunie le culani. 30 De chi guthella ituba iglesia cabi nna, hua t cabi ciudad Antioqua. Na nna betuppa cabi ca creyente nna bete cabi cuenta carta. 31 Billa ba bll ca hermanos carta nna yala bedccani cabi por laeni nu rinne lo carta. 32 Judas nna Silas nna yala lahuacca qui Espritu t lani predicacin qui cabi nna yala laeni bete cabi lani ca hermanos, hua b cabi ad fuerza espritu qui qu por medio de ca titsa tsni qui cabi. 33 Tuchppa ubitsa bitola nna, bechu titsa ca hermanos cabi lani laeni para eyqquia cabi Jerusaln lti tse canu guthella c cabi Antioqua. 34 Pero Silas nna gulqquia latsi bi eyna bi Antioqua. 35 hua Pablo lani Bernaba nna beyna cabi le Antioqua. Lcabi lani ad i ca hermanos qui iglesia nna gutixani cabi claru ta ca creyente cba tiia n nu guni cabi de acuerdo tba ra titsa qui Seor, hua beni cabi predicar evangelio nna. 36 Na b bits cabi, lniana ra Pablua Bernaba: Tsa riu attu vuelta huennlle a creyente le iyaba ca yetsi lti chi gutixani riu c titsa qui Seor para cc riu saber tiia tse c. 37 Bernaba nna uccua latsi bi iche cabi Juan enne l hu Marcos. 38 Pero Pablua nna lab guyulatsi bi iche cabi Juan Marcos attu vuelta porquini

HECHOS15 , 16 lbi nna betsee latsi bi cabi dsdeba regin l Pamfilia pues lab beni bi seguir lani tsina nu chi gdulo caba. 39 Por nui nna gt ttu disgusto entre Bernaba nna Pablua nna; acca glaa luetsi cabi. Bernaba nna guche bi Juan Marcos nna gutlla cabi ttu barco nu da para Chipre. 40 Pablua nna becu bi Silas. Lani oracin nna gunba ca hermanos favor qui Seor para lcabi nna, da t cabi. 41 Tanlle cabi ad ca iglesia anta le nacin Siria nna bete cabi ad ca consejo ts qui ca creyntea nna gppa c ad nimo; ana beni hu cabi le regin l Cilicia.  Lniana hua Pablo nna Silas nna attu regin nna bitsina cabi le ca yetsi Derbe nna Listra nna. Na nna taxcca cabi ttu enne ralatsi l Timotea ini ttu niula raza Judea n hu creyente. Tta qui Timotua nna uccu raza griego. 2 Iyaba ca hermanos tse Listra nna Iconio nna yala ts rinne cabi qui Timotua. 3 Pablua nna uccua t latsi bi tsa Timotua lani bi. Acca beni t bi circuncidar para quini can latsi ca judua, porquini iyaba ca judo tse na nna y c quini tta qui Timotua nna lab n raza qui qu sino uccu enne griego. 4 Le ttu ttu ca yetsi lti dia caba nna gutixani cabi ca creyntea tiia n ca consejo nu gulqquia lettia ca apstol lani ca anciano tse le Jesusaln para guni ca enne ralatsi. 5 Acca por ca titsa ts nu gutixa cabi nna ad l tstts uccua fe qui ca enne beni formar ca iglesia, ahua ttu ttu ts

16

HECHOS16 b nna ad ca enne nna hualatsi qu. 6 Espritu Santo nna lab beellee cabi guni cabi predicar evangelio le regin Asia, acca gut ta cabi le ca distrito Frigia nna Galacia nna. 7 Bitsina t cabi distrito l Misia. Lniana uccua t latsi cabi tsa cabi distrito l Bitinia, pero attu vuelta nna lab beella Espritu Santo cabi. 8 Acca gut ta cabi distrito Misia nna bitsina cabi le yetsi Troas ri rua indat. 9 Na nna bilani Pablua por medio de yl qui bi ttu nubeyu qui attu lugar huaya l Macedonia nna guttayni bi nna r: Ts huacca qui cuilu ta cuilu lti tse tu porquini riqunani tu nua quixani intu. 10 Cuantu ta bilani Pablua ca cos nna luegu ta gutelni tu quini guti Tata Dios intu tts tu huni predicar titsa nu gunna salvacin qui ca enne, acca gluu ts qui tu para tts tu regin l Macedonia. 11 Lniana biria tu le yetsi Troas nna gutlla tu ttu barco nu dia directu ta ttu isla l Samotracia. Attu yuuts nna bitsina tu yetsi Nepolis ri attu lado indata. 12 De na nna hua tu yetsi l Filipos nu n yetsi ad principal de lo iyaba ca yetsi anta le regin Macedonia. Puru ta ca enne biria le ciudad Roma tse le ytsi. Na b gtsee tu por ttu tiempo. 13 Ttu ts sbado nna biria tu rua ytsi cuitta y lti n costumbre qui qu ra c huni oracin. Bitsina b tu na nna guua ten tu nna gutixani tu ca niula bitppa na titsa ts nu cca qui Jesucristua.

234
14Ttu

niula re na l Lidia nna rud ngui qui cabi, n enne yetsi Tiatira nna reqqui hutti ca lri fino de color morado; yala adorar runi Tata Dios. Seor Jess nna guthlie la riyeni qu nna guri bed ngui ca titsa gutixa Pablua nna Silas nna. 15 Lniana Lidia nua uccu bautizar hua canu tse le ltsi. Bitola nna guttayni intu nna r: Canchu hualigani rulaba latsi le quini chi n tu nu ralatsi qui Seor nna, ley s ltsa ya la. Ana modo beni duella gtsee tu ltsi tuchppa ubitsa. 16 Attu yuuts mintraste dia tu lugar lti ra ca nnia huni oracin nna betts tu ttu niula cuti dni magia. L nna yala belliu runi gana para ca xana ni porquini ribqqui lo suerte. 17 Niula cutia nna den t Pablua nna intu nna. Rinne t iditsa ts nna r: Ca nubyu nna runi c servir Tata Dios enne eni dua iabara, riquixa c tiia modo gata salvacin qui le. 18 I ubitsa ts beni ana rinni iditsa ts hasta quini bititsni Pablua nna, acca bedqquia lo bi nna bellutsa bi espritu de magia nu dua lo losto ni nna ra bi : Lani lahuacca nu benna Cristua lani inte nna runia lu mandado quini eria lu lo losto niula cuti. Lnia ta nna betsee latsi espritu malua niula cutia. 19 Guteb bni ca xana niula cutia quini labiru modo t guni c gana belliu por tsina nu beni niula cutia, acca bedaxu c Pablua nna Silas nna guche c cabi rua lo ca uxticia le yu lahui qui ytsi. 20 Bedu c cabi rua lo ca uxticia

235 nna ra c: Ca nubyu nna n c nu raza judo nna yala escndalo runi c le yetsi qui ru. 21 Riquixa c costumbre huaya nu lab ccani riu tsalatsi riu nhua para guni riu c. Riu nna n l riu nu raza romano. 22 Lniana iyaba ca enne nna biria c contra Pablua nna Silas nna. Ca uxticia nna beni c mandado cueqquia c cabi nna hu c cabi lani y. 23 Beyacca diba b c cabi idni nna, bedlla c cabi litsi yy nna, beni c mandado nu rue cuidado litsi yy quini buenu ta seguro guni cabi para la ll cabi. 24 Gui b carcelrua orden n nna, bedlla t cabi hsta iyar le litsi yy nna glu ca na cabi le ttu y nu l cepo para bittu ll cabi. 25 Ttu rluela yl tga nna Pablua lani Silas tse ba cabi huni oracin nna rulla cabi himnos para Tata Dios. Ad ca preso anta na nna rud naga qu qui cabi. 26 De repente ta nna gut ttu la riu fuerte ni hasta quini gutt tttini cimiento qui litsi yy, hua ca puerta nna biylia rni c hua ca cadena igni ca presua nna beytsi c. 27 Bebani t carcelrua nna bilani quini yalia rni ca puerta qui litsi yy nna yala gutsini nna gulqquia ch espada qui ni para gutti tel laa lab, porquini belaba latsi quini iyaba ca presua chi becutta c. 28 Gunne t Pablua iditsa nna ra bi : Bittu gunid qui laa lu ba, porquini iyaba tu nna n b anta tu. 29 Lniana gunba carcelrua yi nna quthani gut le litsi yy ritti tstsni de tantua ratsini nna beduib rua lo Pablo nna Silas

HECHOS16 nna, porquini gpp cabi respeto. 30 Lniana bebqqui cabi le litsi yy nna r cabi: Amigos, biani d te gunia para gata salvacin quia c. 31 Becbi cabi nna ra cabi : Tsalatsi lu Jesucristo enne ne Seor lo iyate, para gata salvacin qui lu hua qui ca familia qui lu nna. 32 Gutixa tn cabi ca titsa ts qui Seor, hua lani iyaba canu tse le litsi ni nna. 33 Hora lnia ta nna guti carcelrua lo ca hu qui Pablua nna Silas nna. Lniana uccu bautizar, hua iyaba ca familia qu. 34 Guche t cabi ltsi nna beti gut cabi nna yala bedccani latsi hua familia qu ni, porquini chi hualatsi qu Tata Dios. 35 Huni ba dila lnia nna, ca uxticia qui ytsi nna guthella c ca policia nna ra c carcelrua: Bella ca nubyu eyya c. 36 Carcelrua nna ra t Pablua Ca uxticia nna guthella c orden quini gl b le, acca yya ba le lani la redacca latsi. 37 Pero Pablua nna gunne bi lani ca polica nna ra bi c: Intu nna n hu tu ciudadano romano, atsini yala b c intu rua lo enne yetsi sin quini la gunba titsa c intu bia quini acca da tu n nna bedlla ta c intu litsi yy. Annana cte latsi qu ebqquia gttsi b c intu le litsi yy l. Pues ligtsi c quini ta laa msmuba lc canchu calatsi qu ebqquia c intu n. 38 Ca polica nna beyya c tatixani c ca uxticia nu ra Pablua. Lc nna yala gtsini c de bina c quini uccua cabi ciudadano romano. 39 Acca hua ca uxticia rua lo

HECHOS16 , 17 Pablua nna Silas nna benba c la runttilo lani cabi. Bebqquia diba c cabi le litsi yy nna guttayni c cabi quini eria cabi le ytsi. 40 Beria cabi le litsi yy nna hua cabi litsi niula l Lidia, na nna beni cabi saludar ca hermanos nna gutixa cabi ad ca titsa ts qui Tata Dios; ana modo nna gppa ca hermanos tse le yetsi Filipos ad nimo. Lniana Pablua nna Silas nna bed t cabi na.  Pablua nna Silas nna gut cabi ca yetsi Anfpolis nna Apolonia nna, bitsina cabi le yetsi Tesalnica. Na nna dua ttu sinagoga lti retuppa ca enne judua hueni adorar. 2 Pablua nna hua bi le sinagoga gnne bi lani ca judua, ta runi ba bi de ritsina bi le ttu yetsi cb. Tsunna semana gdu bi lani c ca ts redi latsi qu nna, 3 bethtsi lnni bi c ca Escritura nna beluni bi c quini Cristua nna uccua duella que padecer hasta quini gattie, pero bitsa tsnna nna eyathe de lo luti. Lniana raruhu bi c: Qui laa msmuba Jess enne riquixania le nna, le nna ne Cristua enne n quini ta para gudil le. 4 Tuchppa ca enne judua nna hualatsi qu nna tulidba hua c bed naga qu titsa riquixa Pablo nna Silas nna. hua nuetse ca enne griego canu rappa respeto Tata Dios nna beni c Cristua aceptar lo losto qu. hua ietse ca niula re cuenta nna hua hu latsi qu ne. 5 Pero ca judo canu lab ralatsia nna gppa c laye latsi nna gluu titsa c tuchppa ca nubeyu canu cuenta tse ba c lo ca nda nna

236 yala mal runi c. Lniana ca nui nna gluu yi ta c latsi ca enne ytsi para quini etppa c guni c contra Pablua nna Silas nna. Guta t c litsi ttu enne l Jasn nna reyla c Pablo nna Silas nna para gute c cabi cuenta lani ca enne ytsi. 6 Pero nhu Pablo nhua Silas betselni c na, acca gutlla cha c Jasn hua tuchppa ca creyntea nna guche c cabi rua lo ca uxticia qui ytsi, gunne c iditsa nna ra c: Canu runi predicar evangelio nna yala trastornar chi beni c le it lettia bn hsta ltsi ru nna chi gullani c, 7 Jasn n nna beni c recibir le ltsi. Iyaba ca nui nna tse c contra ley nu gutxa rey qui riu Csar, porquini ra c quini ttu nu l Jess l n rey qui riu. 8 Biyeni bni ca enne ytsi nui nna adiru biyeyya c lani ca uxticia qui cani. 9 Acca Jasn lani ad ca hermanos nna bedu cabi fianza quini cc cabi responsable para btturu chatha attu estorbo le ytsi. Lniana ca uxticia nna blla t c cabi eyya cabi. 10 Laa yl lnia ta nna ca hermanos nna guthella cabi Pablua nna Silas nna para yetsi l Berea. Bitsina cabi na nna hua ta cabi le sinagoga qui ca judua. 11 Ca enne judo tse le yetsi Berea nna adiru enne ts uccua c tchu canu tse Tesalnica; porquini yala guyulatsi qu gud naga qu titsa ts nu cca qui Jesucristua. Ttu ttu ts b nna rulla c lo Escritura canchu l hualni Pablo nna Silas nna nu riquixa caba. 12 Acca nuetse ca enne yetsi Berea nna

17

237 hualatsi qu Jesucristua, tntua ca niula griego re cuenta, hua ca nubeyu nna. 13 De bina ca judo tse Tesalnica quini Pablua nna runi hu bi predicar evangelio qui Tata Dios le yetsi Berea, acca hua ch c na nna gluu y c latsi ca enne ytsi para etppa c nna guni c contra Pablua. 14 Pero ca hermanos tse na nna prontu ta guthella cabi Pablua rua indata la; Silas lani Timotua nna beyna ba cabi Berea. 15 Ca hermanos dia lani Pablua nna guche cabi bi hasta ciudad l Atenas. Na b bethna cabi Pablua nna beyeqquia cabi Berea lani noticia quini tsa ta Silas nna Timotua nna ciudad Atenas lti re Pablua. 16 Mintraste ribeda Pablua cabi le ciudad Atenas nna yala tslni uccuani latsi bi bilani bi quini itbani le ciudad nna tsa ca dolo. 17 Acca gunne bi lani ca judua le sinagoga qui qu, hua lani ad canu runi c Tata Dios adorar. Ttu ttu ts b nna gnne bi lani canu ritsina lti cca iya. 18 Ttu te ca enne Atenas nna runi b c estudiar filosofa nu ra quini lalabni qui ca enne nna n para ca placer; attu te c nna, quini adila tsa guni ca enne dominar la ridlatsi mal qui qu. Chppa te ca nneyua nna gdulo c beni c discutir lani Pablua. Tuchppa c nna ra c: Biccan nu ra nubyu acca puro huenne b runi. Attu te c nna ra c: Aa riquix qui nuaru ca dios huaya. Ana ra c porquini beni Pablua predicar evangelio nu cca qui Jesucristua quini beythee

HECHOS17 de lo luti. 19 Laniana guche c Pablua lo ttu plataforma lti runi c discutir bia cosa nu cca le ytsi nna ra c bi: Gutixaani intu bia enseanza cubi ni nu rinne lu. 20 Porquini rinne lu ca cosa nu lab chi biynini tu. Acca calatsi tu cc tu saber bia titsa qun nu rue lu. 21 Ana ra c Pablua porquini iyaba canu Atenas nna hua canu dittu ua na nna, puro ca cosa cubi guyu latsi qu iynini c nna inne c nna. 22 Gduli t Pablua lahui qu nna gdulo bi gunne bi dsdeba lo plataforma nna ra bi: Lebii ca enne Atenas, de gurnia le ciudad qui l nna, bila te quini yala religioso n le lani ca dolos para guni le ca dios qui le adorar. 23 hua loti gutta rinna ca lugar lti tsa canu runi le adorar nna, taxccaa ttu altar tsa t ca letra nna ra: Para Dios Enne Lan Nua Nabiani Ne. Annana riquixania le quini Tata Dios enne runi le adorar sin quini la nabiani l e, l que nu rinnia le. 24 Tata Dios enne beni ytsiloyu hua iyaba ca cosa nu t nna, qui be n iaba nna ytsiloyu nna; labe ne enne eni lo iyate ca cosa. Le nna lab de le ca yt teruba nu runi b ca enne. 25 Nhua lab la dliani the por ca imagen lle nhua por yt nu runi ca enne por le tiatsi riqunanie bia; porquini laa labe nna ne enne runna lalabni qui iyate riu, hua be nu bnini riu nna iyiat ca cosa nu riqunani riu nna. 26 hua por le nna iybani raza qui ca nacin nna n c descendiente qui ttba enne para quini gthillia ba c

HECHOS17 , 18 le itbani ytsiloyu. Benie sealar tsliaa its ccabni c hua gaa xa c nna. 27 Beni Tata Dios ca cosa tsa para iybani ca enne para quini guni c duella gunibia c ne, msquiba tiatsi nu reyla ttu cosa t runi ttu enne reqquia le chulla, canchu xiaba etselni c ne. Pero hualigani lahua idittu due lani riu. 28 Porquini por labe nna bni iyate riu nna, ritt riu nna, n riu enne nna. Thua chi ra tuchppa ca poeta qui le gtsee ttu cuaa nu: Benie riu enne ta n hue. 29 Hua n l quini beni Tata Dios riu enne ta n hue, acca bittu gulaba latsi le quini le nna ne ttu imagen nu de oro o nu de plata, nhua nu de yya nu ruda bn ca enne lani n qu segn la rulbalatsi quba qu. 30 Tata Dios nna lab guleqquie cuenta nu beni ca enne gtsee ttu cuaa nu por la ignorancia qui qu, pero annana rinnie iyiat ca enne tse it lettia bn quini tsiani la rulbalatsi qui qu para lani Tata Dios. 31 Porquini chi benie ttu ts sealado para ucue falta qui ttu ttu enne segn tiia n b nu beni c gtsee c ytsiloyu. Laa labe chi bedue ttu nneyu para gunie juzgar de acuerdo lani titsa que. Hualiba ana n porquini chi bechthee bi de lo luti para labiru gattie. 32 Biyeni bni c gnne Pablua acerca de ttu enne chi beyatha de lo luti nna, tuchppa c nna betsini c Pablua. Pero attu te c nna ra c: ta l lu attu nna inni lu intu ad. 33 Lniana beria t Pablua lahui qu. 34 Tuchppa

238 ca nnia nna hualatsi qu Seor por ca titsa nu riquixa Pablua nna gdulo c cca ts c bi, ta ttu nubeyu l Dionisio uccu ttu nu rigubia le ciudad, hua ttu niula nu la Dmaris hua hu latsi. hua ad ca enne nna hua hu c bed naga qu qui Pablua.  Bitola nna bed Pablua le ciudad Atenas nna hua bi ttu ciudad l Corinto. 2 Na nna taxcca bi ttu nubeyu judo l Aquila lani niula qu Priscila, uccua c nu regin l Ponto. Gda c le pas Italia nna bitsina c Corntua, porquini Claudio nu uccua rey romano tiempo lnia nna beni mandado quini iyaba ca enne raza judo nna eria c le ciudad Roma. De bitsina Pablua le ciudad Corntua nna hua t bi litsi Aquila nna Priscila nna. 3 Gdua bi litsi qu porquini ttba uccua oficio qui cabi, beni cabi carpa para gtti cabi c. 4 Ttu ttu sbado n nna hua Pablua le sinagoga nna, yala modo beyla bi para quini tsalatsi ca enne judo hua ca enne griego. 5 Lniana bitsina Silas nna Timotua nna lti re Pablua, d cabi dsdeba Macedonia. De tse cabi na nna gdulo ta Pablua puro ta huequixa titsa qui Tata Dios nna beluni bi ca judua claru ta quini Jess nna ne Cristo enne n quini ta para gudile c. 6 Pero ca judua nna yala beddtsi c nna beduad c Pablua. Acca Pablua nna becubi t best bi para eda bi nna ra bi c: Lebii ba rappa tulla canchu tsa le lo yiblla. Inte nna bruhua n responable. Dsdeba annana tsaa

18

239 huni pedicar entre ca enne canu n qui attu ca raza huaya. 7 Beria t Pablua le sinagoga nna hua bi litsi ttu nubeyu l Justo, l nna runi hu Tata Dios adorar. Cuitta sinagoga nna dua ltsi. 8 Crispo enne principal le sinagoga nna hua hu latsi Seor Jesucristua, hua ituba familia qui ni nna. Itseruhu ca enne Corntua nna de biynini c predicacin qui Pablua nna hua hu latsi qu nna uccua t c bautizar. 9 Seor Jess nna gunnie Pablua lo yl qui bi nna re: Bittu gtsini lu, sino beni ba predicar nna bittu gudtsi lu, 10 porquini inte nna du ba lani lu. Lan nua ccani bia guthcca lu, porquini nuetse ca enne qui ciud chi re te c para tsalatsi qu inte por predicacin qui lu. 11 Acca le ciudad Corntu ba gdua Pablua ttu ida nlla gutixani bi c tiia n nu guni c de acuerdo tba ra titsa qui Seor. 12 Loti uccua Galin gobernador le Acaya regin qui Corinto nna bitppa ca judua contra Pablua nna guche c bi le yu lahui qui ca ni nna, 13 ra c: Nubyu nna ruthtsi duella bni ca enne quini guni c Tata Dios adorar, pero ala de acuerdo lani ley qui religin qui riu. 14 Dia t Pablua inne bi, pero bequtha ch l Galin gnni nna r: Lebii ca enne judo, canchu nubyu nna glu ttu falta o canchu beni ttu delito xeni nna, entonces inte nna guni b luuxtcia qui le segn b nu ra lo ley civil, 15 pero queja nu rutsia le qui nubyu nna n b puro ca titsa ba nna ca nombre nu d lo

HECHOS18 ley religiosa qu ba le nna, acca n b liguni arreglar entre lebii, porquini bihua caltsaa cc juez acerca de religin qui le. 16 Galin nna bebqquia t ca judua le yu lhuia. 17 Lnia ta iyaba ca enne griego nna bedxu c Sstenes jefe cubi qui sinagoga qui ca judua nna. Bilani gobernador Galin quini id ts b c Sstenes, pero bihua caso bni por nu bethacca c na. 18 Pablua nna i ubitsa tseru bits bi le ciudad Corntua. Bitola nna bechu titsa bi ca hermanos tse na nna hua bi yetsi to l Cencrea para quella bi ttu barco nu da para nacin l Siria. Dia t Priscila hua nubeyu qu Aquila lani bi. Antesca iria cabi le Cencrea nna guchu ittsa iqquia Pablua sea quini beni bi cumplir ttu promesa lani Seor. 19 Bitsina b cabi feso nna, Pablua nna bethna t bi Priscila lani Aquila na. Lbi nna hua t bi le sinagoga nna gunne bi lani ca judua. 20 Guttay tn ca judua bi quini cueda bi na tuchppa ubitsa, pero lab uccua latsi bi. 21 Lniana bechu titsa bi c nna ra bi: Nadullan quini etsnaa Jerusaln de galla fiesta d lo ru; pero canchu Tata Dios gnne permiso nna prontu ta eyqquia attu lani le. Lniana gutlla bi ttu barco nna beria bi le yetsi fesua. 22 Betsina b Pablua ybitsi qui yetsi Cesarea nna, deyya t lani na ba bi Jerusaln nna beni bi ca hermanos qui iglesia saludar. Lniana hua bi Antioqua. 23 Na b gdua bi tuchppa ubitsa. Bitola

HECHOS18 , 19 nna hua bi attu nna gurni bi ttu ttu ca yetsi le regin Galacia nna Frigia nna gutixani bi iyaba ca creyntea ca consejo ts qui Seor para quini la edllaa latsi qu; ana modo nna gppa c ad nimo. 24 Tiempo lnia ta nna bitsina ttu nneyu judo le yetsi feso l b Apolos, uccua bi enne ciudad l Alejandra. Yala discurso ts ra bi hua yala ts nabiani bi iyaba nu d lo Escritura qui Tata Dios. 25 Beniba bi lo nda lgani qui Seor, hua beni bi predicar lani itute latsi bi nna gutixa bi claru ta ca enseanza nu cca qui Jesucristua. Ana beni bi servir. Seor msquiba tsua nu cca qui bautismo nu beni Juan el Bautista teruba nabiani bi. 26 Apolos nna guta bi le sinagoga nu dua le yetsi fesua nna gunne bi lani valor ni. De biynini Priscila nna Aquila nna mensaje qui ba nna guche t cabi bi ylatsi nna gutixani cabi bi adiru claro lo nda qui Tata Dios. 27 De uccua latsi Apolos tsa bi para regin Acaya nna beni ta iglesia re fesua bi animar nna bete c ttu carta hu bi para ca hermanos tse Acaya para guni c bi recibir tsni. De bitsina Apolos regin Acaya nna yala ts beni bi culani ca enne tse na, canu ralatsi por la tsilatsi qui Tata Dios lani c. 28 Apolos nna lani la riyeni ts qui bi nna beni bi declarar dccalo ta tiia equivocado n ca enne judua, hasta quini labiru bia betselni c ecbi c. hua por medio de Escritura nna belueni bi c quini Jess nna ne Cristo enne n quini ithella Tata Dios para gudile c.

19

240

 Loti re Apolos le ciudad Corntua nna, beni b Pablua seguir viaje qui bi nna gurni bi le ca regin montaosa, lniana betsina bi feso. Na nna taxcca bi tuchppa canu ralatsi qui Seor. 2 Pablua nna ra t bi c: Ts beni le recibir Espritu Santo loti hualatsi le. Becbi c nna ra c: Ndi rubani la ni guna tu quini chi gullani Espritu Santo lani ca enne. 3 Gunba titsa Pablua c attu nna ra bi: Entonces bil bautismo n uccua le ni. Lc nna ra t c bi: Por bautismo qui Juan. 4 Lniana ra t Pablua c: Juan nna beni bi bautizar ca enne, sea de quini beni c reconocer quini n c enne tulla nna ra bi quini dni c tsalatsi qu enne da bitola de lbi nna le Jess enne n Cristua, para cc c salvo. 5 De biynini c ca titsa qui Pablua nna uccua c bautizar attu, pero para gulue c quini anna chi n c enne qui Seor Jesucristua. 6 Beycca b betsia n Pablua iqquia qu nna beni c Espritu Santo recibir; lniana gnne c ad ca titsa huaya nna gdulo c gunne c mensaje nu bete Tata Dios qui qu. 7 Tt tsnu ta ca nubyua canu uccua bautizar lnia. 8 Tsnna bi tga gdua Pablue na nna gutixa bi lani lahuacca le sinagoga. Beni bi discutir lani c acerca de la rigubia qui Tata Dios nna, yala modo beyla bi para quini ttlni c nna tsalatsi qu. 9 Pero ttu te c nna yala duro uccua losto qu porquini lab uccua latsi qu tsalatsi qu, sino gnne la c rua lo ca enne nna ra c quini lab n

241 l ca enseanza nu riquix Pablua. Lniana beria t Pablua lahui qu lani ca creyntea nna hua cabi litsi ttu maestro l Tiranno; le escuela qui ni nna beni Pablua predicar ttu ttu ts n. 10 Chppa ida tga gdua Pablua na hueni predicar. Acca iyaba canu tse le regin Asia nna biynini c titsa qui Seor Jesucristua, tntua ca enne judo hua ca enne griego nna. 11 Ca milagro eni tsni beni Tata Dios por medio de Pablua; 12 hasta quini ca panitu nna ca lri nu chi gut lti Pablua lle beyua ca enne c lti anta ca enne rnia nna beycca ta latsi qu, hua ca espritu malo nna beria c lo losto ca enne nna betsee latsi qu c. 13 Tuchppa ca nubeyu de raza judo nna gurni c it lettia bn bethacca c ca enne nna ra c quini huaccani c ebqquia c ca espritu malo lo losto ca enne por la huatsaa qui qu. Ca nubyua nna uccua t latsi qu uquina c nombre qui Jess para eyni c canu cca padecer por ca espritu malua nna ra c: Lani nombre qui Jess enne runi Pablo predicar nna runi tu le mandado eria le. 14 Ana beni gtsi ca ini ttu nubeyu de raza judo l Esceva nu uccu sacerdote principal. 15 Pero de runi c ttu espritu malua mandado nna, de repente ta gnne espritu malua nna r c: Hua nabia te Jess, hua hua y b nua nu Pablu nna, pero lebi chn, nn n le ni. 16 Lniana nubeyu uccua padecer por espritu malua nna biga nna bedxu c nna, tsati tn b c porquini yala

HECHOS19 fuerza qu t, acca tpp hu b beni c nna xpela b c becutta c le ya. 17 Bna t iyaba canu tse fesua nu uccua nna yala la rtsilatsi gullani lo losto iyaba qu, tntua ca enne judo hua ca enne griego; lniana ra c quini hualigani Jess ne Seor nna t lahuacca que lo iyaba ca cosa. 18 Nuetse canu chi gdulo ralatsi qui Jess nna hua c rua lo Pablua nna bete c testimonio qui qu tiia n ca cosa mal nu chi beni c por ca creencia qui qu ntesca tsalatsi qu Cristua. 19 hua nuetse canu gueni magia nna tahua c ca libro nu rulue brujera qui cani nna bedyi c c rua lo iyaba ca hermanos. Bethccabia t latsi cabi tt tseyna ml moneda nu de plata gucca iyaba ca libro bei. 20 Anab bitsla evangelio qui Seor it lettia bn porquini bilani ca enne quini yala lahuacca t que. 21 Gut diba nu nna gulqquia latsi Pablua tsa bi attu huni visitar ca iglesa anta le regin Macedonia nna Acaya nna, lniana eyya bi hsta Jerusaln. Ra hu bi: Etsina db Jerusaln nna caduella hu tsa ciudad Roma. 22 Lniana guthella bi chuppa ca ayudante qui ba, Timotua nna Erastua nna, para regin Macedonia. Pero Pablua nna beyna bi tuchppa ubitsa le regin nu l Asia. 23 Tiempo lnia ta nna huatha ttu escndalo nitse le ciudad fesua por canu beddtsini c evangelio qui Jesucristua. 24 Ttu nubeyu l Demetrio nna beni ca figura de plata. Beni hu ca nicho

HECHOS19 para patrona qui qu l Diana. Ylan belliu beti qui canu runi tsina qui ni. 25 Demtriua nna betppa t canu runi tsina qui ni hua ad canu runi luetsi tsina nna r c: Compaeros, hua y b le quini lani tsin nna yala gana runi riu, 26 pero hua ril bni le nna hua runa hua le nu riquixa Pablua, ren quini ca dolo nu runi ca enne nna lab n c dios. Lani modo ba nna chi beni quini nutsen ca enne ralatsi ca titsa nu riquix, ala tsu teruba le ciudad qui riu fesu sino le itia tegaba regin qui riu Asia, 27 acca yala peligro du riu, porquini guntti riu negocio qui ru, hua yt eni qui patrona qui riu Dian nna guntti b la dliani que hasta quini labiru cc guyu ca enne ne. Hua y b le quini ca enne tse le ituba regin qui ru hua itiaba ytsiloyu nna rta ba c n nna runi c ne adorar. 28 De biynini c ca ttsaa nna ylan bitsani c Pablua nna gdulo c ribetsi ya c nna ra c: Viva Diana patrona qui ca enne feso. 29 It ta ciudad nna n cuenta gulqquia b latsi qu. Lniana bedxu c enne l Gaius hua attu enne l Aristarco nna guty c cabi hsta lti runi c junta. Chuppa ca nnia nna uccua cabi nu regin l Macedonia nna beni cabi Pablua acompaar. 30 Pablua nna uccua t latsi bi tsa bi rua lo ca enne tse para inne bi lani c, pero ca creyntea nna lab bella c bi. 31 hua tuchppa canu rigubia Asia tse hu c le junta nna uccua hu c amigo qui Pablua nna, acca guthella c ttu

242 razn qui bi nna ra c quini adila tsa bittu tehu tlue lo bi. 32 Ttu te c le junta nna ribetsi ya c ttu l, attu te c nna attu l nna, queleb ln guni c cani c. Nuetse c nna ndi la y c bia quini acca betppa c. 33 Lniana tuchppa c nna gulqquia c entre ca enne tse ttu nubeyu l Alejandro nna betsga duella b c na rua lo ca enne tse nna gutixani c na asntu. Alejndrua nna beni sea lani n para cc tsi qui qu, porquini uccua latsi inni a favor qui ca judua rua lo enne ytsi. 34 Pero de bedccani c Alejndrua quini n enne de raza judo nna, entonces iyiani c nna ttu tiempo ba guretsi ya c tt chppa hora nna ra c: Yala enne eni n patrona qui riu Diana. 35 Nubeyu n secretario qui ytsi nna apenas ni birialni uccua tsi qui ca enne ytsi, lniana ra t c: Lebii ca enne feso, iyiani ca enne tse le ytsiloyu nna y c quini yetsi qui ru nna gan encargado para hu cuidado yt lti dua gran patrona qui riu Diana, imagen que nu binnia de iabara, 36 pues hua y b riu quini lan nua iria in quini lahua n. Acca liuthya ra le nna bttru bia bt ina le sin razn b, 37 porquini chppa ca nubeyu taxi le n nna lab bia chi gui c le yt qui ru, nhua lab bia mal ni chi gnne c qui patrona qui le Dian, 38 acca Demtriu lani ad canu runi ca figura de plat nna canchu t queja qui qu contra nua nna, pues para nu l re uxtcia nna dua yu lahui nna, para quini

243 ttu te le nna gutsia le queja nna, attu te le nna guni le defender qui tsa ba le, 39 pero canchu bia attu cosa calatsi le nna, pues hua n b quini cc arreglar le junta ordinario ba qui riu, 40 porquini xiaba tatsi iqquia riu nna gutsia c queja qui riu ina c quini n riu nu hula pleito por nu cca ntsa; porquini canchu inba titsa c riu biacca tse riu n nna, pues lab t bia ecbi riu. 41 Beyacca b r ana nna beythillia ta iyaba c.  Gut ba escndalua nna guti t Pablua ca creyntea nna bete bi consejo ts qui cabi nna gppa cabi ad nimo. Lniana bechu titsa bi cabi lani ttu abrazo nna, bed t bi na nna hua bi regin l Macedonia. 2 Hua bi tanlle bi ttu ttu lugar lti tse ca enne chi ralatsi cabi Seor, rute t bi ad titsa lani cabi nna beni bi cabi animar. Lniana bitsina bi nacin l Grecia. 3 Na nna gdua bi tsunna bi. De chi red ts bi para tsa bi quella bi barco para eyya bi nacin l Siria nna, uccua bi saber quini ca judua nna gnne lettia c gutti c bi. Acca belaba latsi bi eyqquia bi nda ybitsi nna ett bi attu le regin Macedonia. 4 Tuchppa ca hermanos nna beni t cabi Pablua acompaar: ttu enne Berea l bi Spater, hua chuppa ca enne Tesalnica l cabi Aristarco nna Secundus nna, hua attu enne yetsi Derbe l bi Gaius, hua chppa ca enne qui regin Asia l cabi Tquico nna Trfimo nna, hua Timotua nna. 5 Lcabi nna gunru

HECHOS19 , 20 cabi nna gulda cabi intu le yetsi Troas. 6 Intu nna gulda ba tu le yetsi Filipos hasta quini gut fiesta nu runi c celebrar canchu chi ro c ettaxtila sino levadura. Lniana biria tu Filipos nna gutlla tu ttu barco; bitsina tu yetsi Troas btsa gayu. Nab gtsee tu gtsi ubitsa. 7 Domingo primero ts qui semana nna betppa iyaba ca enne ralatsi qui Seor para guni tu celebrar Santa Cena. Pablua nna bete bi ttu mensaje. Porquini attu yuuts b n quini eda bi na, acca beni ba bi seguir predicacin qui ba hsta rluela yl. 8 Le ttu yu nu tsunna c nu tse cabi lnia. Itsen ca lmpara ruquina cabi na nna rani rb le ya. 9 Ttu nubeyu cuti l Eutico nna ri rua ventana. D ba Pablua ruditn bi mensaje qui ba nna, bta betsiala qui nubeyu cutia nna gutathi binnia t dsdeba rua ventana qui yu nu cca tsunna ca nna hsta loyu. Nu yatti ta n bechtha cabi . 10 Lniana beydi Pablua nna biychu t bi gunta bi nubeyu cutia nna ra t bi ca hermanos: Bittu gtsini le, bni b. 11 Lniana beyppi t Pablua attu, glaa t bi ettaxtla nna gu bi nna beni ba bi seguir gnne bi hsta d rnia. Lniana bed bi na. 12 Nubeyu cutia nna, tiatsi bihua bia ccuani deche cabi ltsi nna yala bedcca latsi cabi. 13 Intu nna gunru b tu hua tu yetsi Asn le barco para cueda tu Pablua na; porquini ana b gulqquia lettia tu lani bi; Pablua nna uccua latsi bi eyya bi nda ybitsi. 14 De

20

HECHOS20 betsa luetsi tu le yetsi Asn nna guta bi lani intu le brcua nna hua tu ttu isla lti re ttu yetsi l Mitilene. 15 Biria tu de na nna hsta attu yuuts gut tu rua ta attu isla l Quo. Attu yuuts nna bitsina tu rua attu isla l Samos. Laa gll lnia ta nna bitsina tu yetsi Trogilio. Attu yuuts nna hua tu yetsi Mileto. 16 Es quini Pablua nna lab uccua latsi bi ett bi yetsi fesua para la itsru bi le regin Asia, porquini chi cca bi purari canchu hullaru etsina bi Jerusaln para xalatsi cabi ts Pentecosts. 17 Acca dsdeba yetsi Mileto guthella Pablua razn quini na nna ribda bi canu n responsable qui iglesia re fesua. 18 De bitsina ca ancinua lti re Pablua nna ra t bi cabi: Lebii nna bien ba y le tiia benia ituba tiempo gurenia lani le dsdeba primero ts loti gllania le regin qui le Asia. 19 De runia servir Seor entre lebii nna lab belaba ltsaa quini n ttu enne dacca. hua i vuelta ts guretsia porquini lab ralatsi ca enne nna, pues becha hu iyaba nu bethcca ca judua inte. 20 Tulidni gunnia le iyate nu n ts para bien qui le. Tntua lo ca enne ta hua le litsi le nna gutixania le ituba lti chi ritel te. 21 Benia predicar lani ca enne judo hua lani ca enne lab n judo, gutixania iyaba c quini caduella guni c reconocer quini n c enne tulla delante de Dios nna tsalatsi qu Xana Riu Jesucristua. 22 Annana y quini Espritu Santo nna calatsie tsa

244 Jerusaln; lab y bia guthcca c inte na. 23 Pero nu y terb es quini le ttu ttu ca yetsi lti chi hua nna ra Espritu Santo inte quini le litsi yy iab gudlla c inte nna, nu eni guthcca c inte. 24 Pero lab nyue cca te nhua lab cca te quini yala dacca lalabni quia para eta ltsa ya con tal de quini irialnia tsina nu benna Seor Jess ltsi nya para quixa ca titsa tse nu rulue favor qui Tata Dios lani ca enne nna gattia lani la redacca latsi. 25 Yl rnia quini ndi ttu le canu chi gutixania le nu cca qui reino qui Tata Dios nna labiru ilni le inte. 26 Acca annana rnnia rua lo iyate le quini bruhu responsable n qui nua ttu le acerca de salvacin qui le, 27 porquini chi gutixania le iyate nu rulatsi Tata Dios nna labiru bia y nu la gutixania le. 28 Lebi ca anciano nna lihue cuidado por laa lebii b hua por iyaba ca creyente tse bajo responsabilidad qui le porquini iyaba le nna chi n le iglesia qui Seor porquini chi bellia rni que por iyaba riu loti gtte. Acca por nui nna Espritu Santo nna bedue le para hu le cuidado iglesia que ta ttu pastor ts rui cuidado ca carneru to qu. 29 Inte nna y quini canchu chi lanrua t lani le nna llani canu calatsi llaa c le nda nna gudllaa c latsi le ta runi ca lobo rutuxu yn c raa c lti tse ca carneru to nna rulla t c latsi iyate. 30 Entre laa lebii hu nna iria tuchppa canu gulue attu enseanza huaya pero ala

245 conforme lani titsa lgani ta chi gutixania le, para quini iche c canu chi ralatsi. 31 Acca con tiempo ba riquixania le quini caduella quini hu le cuidado para la guthacca c le. Bittu illani le quini durante tsunna ida, la rla rits b gunnia ttu ttu tsa le ca cos lani it ten ltsaa, hsta gurtsinia por lebi. 32 Acca a hermanos, n ruthn le latsi n Tata Dios, hua lani titsa lgani nu rulue favor que nna lahuacca que nna, para quini bittu ebnani le sino cc l ad tstts fe qui le nna, galla le ttu lugar nu gutie qui ca enne chi beni nre. 33 Bihua gud ltsaa belliu, nhua bia lri n qui le gunbaa. 34 Antes la hua y b le tiia guccaa benia tsina para bitsla te nu riquina te. hua cuenta qub benia regalar nu riqunani ca compaero quyi. 35 Tulidba bethtenia le quini b dni riu guni riu tsina, para guni riu cualani ca enne canu rit lad, ta Seor Jess nna re: Adila laredacca latsi t qui ttu enne rute, tcala enne ridi. 36 Beycca ba ra Pablua ca ttsaa nna bedubi bi nna beni bi oracin lani iyaba cabi. 37 Guretsi t iyiani ca hermanos nna gunta cabi Pablua nna bttsalo cabi xaga bi; 38 porquini yala triste uccuani cabi loti ra Pablua cabi quini labiru ilani cabi bi attu. Lniana hua t cabi lani bi hsta lti gutlla bi brcua.  Bechu titsa diba tu ca hermanos nna, guta tu le brcua nna hua tu directo ta para ttu isla l Cos. Attu

HECHOS20 , 21 yuuts nna hua tu ttu yetsi l Rodas. De na nna hua t tu attu yetsi l Ptara. 2 Le yetsi Ptara nna du ttu barco d para regin Fenicia nna; guta tu le brcua nna bed t tu. 3 Nda de tt b tu bilani tu isla nu l Chipre ri lado n yatti tu nna, bet ta tu na hua tu directo ta para nacin l Siria. Pero barco nu deyu tua nna den y para guthn le yetsi Tiro nna, acca na b beyd tu. 4 Na nna gulda tu gtsi ubitsa nna beni tu visitar ca creyente. Lcabi nna uccua cabi saber por medio de Espritu Santo quini naduella quixani cabi Pablua quini bittu eyya t bi Jerusaln. 5 Gut diba gtsi ubitsa tse tu na nna, beria tu le ytsi. Iyaba ca creyntea tsatsla tehu ca niula qui cabi lani ca huatsa to qui cabi nna tarna cabi intu hsta rua indata. Lo yia ta bedubi tu nna beni tu oracin. 6 Lniana bechu titsa luetsi tu lani abrazos nna beyppi t tu le brcua. Lcabi nna deyya t litsi cabi. 7 Bed tu yetsi Tiro nna bitsina tu attu yetsi l Tolemaida. Na nna billa viaje qui tu lo inda. Le yetsi Tolemaida nna hua tu huenba titsa ca hermanos nna, gulda t tu na ttu ts lani cabi. 8 Attu yuuts nna Pablua lani iyaba tu ca enne tse lani ba nna beria tu na nna bitsina tu le ciudad Cesarea. Hua t tu litsi Felipe enne gutixa hu evangelio lani ca enne le ietse lugar; uccua hu bi ttu dicono entre ca enne gtsa. Litsi bi nna beyna tu. 9 Felpea nna tse tappa ini niula

21

HECHOS21 bi, lab chi bettsan cabi. Gdu hu lahuacca qui Tata Dios lani c para quixa c ca enseanza nu rulue titsa que. 10 Nab gtsee tu tuchppa ubitsa. Gullani t ttu nneyu d bi le regin Judea l bi gabo. Lbi nna gutixa hu bi acerca de nu ch dala segn uccua bi saber por medio de Espritu Santo. 11 Gullani bi lti tse tua nna gunba st bi cincho qui Pablua nna, beiga t ca na n bi lani cnchua nna ra bi: Chi uccua saber por medio de Espritu Santo quini hu guiga ca enne judo tse Jerusaln enne n qui bi cnchu, hua gute c bi cuenta ltsi n ca enne lab n de raza judo para cc sufrir. 12 Biyni bni tu ca ttsaa nna, laniana intu lani ca hermanos tse Cesara nna guttayni tu Pablua quini bittu eyya bi Jerusaln. 13 Becbi Pablua nna ra bi: Bincca ribetsi le nna rudihuinni le latsi lstua ni. Pues inte nna dispuesto b gana ala tsu teruba canchu guiga c inte, sino hua para gattia le Jerusaln por nu cca qui Seor Jess. 14 Lab biralni tu gurxaella tu bi, acca bruhu bethga tu bi sino ra tu bi: Cc b segn nu rulatsi Seor Jess c. 15 Bitola nna begu ts qui tu nna deyya tu para Jerusaln. 16 Tuchppa ca hermanos tse Cesara nna beni cabi intu acompaar. D hu ttu enne isla Chipre l bi Mnasn, cha guts n bi creyente. hua litsi bi nna n quini itsina tu. 17 Betsina ba tu Jerusaln nna yala lani la redacca latsi beni

246 ca hermanos intu recibir. 18 Attu yuuts nna guda Pablua lani intu hua tu huenba titsa Jacobo enne n hu apstol. Na nna tse hu iyaba ca hermanos canu n cabi ancianos le iglesia. 19 Beni b Pablua cabi saludar, lniana gdulo bi gutixa bi ttu ttu tsa ca cosa nu beni Tata Dios lani ca enne qui ad ca nacin por medio de lbi. 20 De biynini cabi nu ra Pablua nna bedliani cabi Tata Dios. Lniana ra cabi Pablua: Hermano, hua y b lu quini i mili ca enne judo n nna chi ralatsi qu Jesucristua nna ra c quini caduella guni riu cumplir iyaba nu ra lo ley nu bethna Moiss. 21 Pero lc nna chi bina c quini lu nna ruthteni lu iyaba ca enne judo tse le ad ca nacin huaya quini bruhu caduella guni c segn ley nu gutixa Moiss, de ra lu c quini btturu caduella guni c circuncidar ca ini qu nhua la gniru c seguir ad ca costumbre nu ra lo ley qui qu. 22 Biani ra lu acerca de nui c. Ylirni tu quini huetppa ca enne canchu chi gna c quini bellani lu. 23 Acca adila tsa guni lu nu ina tu: N tse tappa ca nubeyu caduella guni c cumplir promesa nu beni c lani Tata Dios. 24 Acca lu nna guche lu c le templua nna uccua ttba lani c nna guni hua lu nu ra lo ley qui riu para eycca nr iyaba le. Quia t lu parte qui qu ofrenda nu n quini gute ttu ttu enne, lniana huacca b ichu ittsa iqquia qu, sea de quini chi beyacca nr c. modo nna cc ca enne saber quini lahua hual nu chi ra c qui lu, sino quini runi

247 ba lu cumplir ta nu ra lo ley qui riu, 25 pero acerca de ca enne chi ralatsi qui Jesucristua msquiba lab n c raza qui riu nna, cha bediani tu c quini bttu nyue tsee c acerca de ca costumbre nu d lo ley qui riu, sino hu teruba c cuidado bittu go c nu dda rua lo ca dolo nhua rni qui ca animal nhua bl qui ca animal nu gtt xhui, hua quini la thualni c nu lab n tsela qu. 26 Lniana guche Pablua tappa ca nubyua. Attu yuuts nna beni hua Pablo ta nu ra lo ley para eycca nr cabi; guta tehu Pablua le templua nna gutixa bi cuaa illa ca ts nu n quini eycca nr cabi. Le templua nna gulda bi hasta quini chi yu ts para cc presentar ttu ofrenda para ttu ttu tsa cabi. 27 Loti ch tadu cca cumplir ca gtsi ubitsa nna, tuchppa ca judo d c le regin Asia nna bilani c Pablua le templua. Lniana beni chi c quini biyeyya iyiani ca enne nna bedxu t c Pablua, 28 guretsi ya ca nubyua nna ra c: Iyiate le ca enne Israel, lit le guni le cualani intu, porquini l nui nu ribeni it lettia bn riquixani iyaba ca enne quini guyud c raza qui riu, hua rinni contra nu d lo ley qui riu nna. Adems de nui nna chi bega tuchppa canu raza griego le templu nna lab respeto gppa c le lugar leya qui ru. 29 Ana ra ca nubyua porquini bilani c Pablua le Jerusaln lani ttu enne griego l bi Trfimo d bi le ciudad feso, belaba latsi qu

HECHOS21 quini Pablua nna guche bi le templo nu n lugar leya para ca enne judua. 30 Lniana nuetse ca enne qui ciudad nna bitppa ch c por escndalo nu beni ca nubyua. Bedxu t c Pablua nna gutya c bi fuera la templua. Luegu ta nna bethya ch c ca puerta qui templua. 31 De chi calatsi qu gutti c Pablua nna bitsina noticia lani comandante qui ejrcitua quini iyaba ca enne tse le ciudad nna yala escndalo chi runi c. 32 Comandntea nna betppa ch ca soldadua lani ca capitn qui qu nna biga ch c dia c lti cca rudua. Bil bni ca enne tse ca soldado nna, bedtsi ta c labiru be c Pablua. 33 Lniana gubiga t comandntea nna bedxu Pablua preso, beni mandado bexqquia c bi lani chuppa cadena. Bitola nna gunba ttsa nua n bi hua bia beni bi acca yala calatsi qu hu c bi nna. 34 Ttu te ca nnia nna ribetsi ya c ttu l, attu te c nna attu l, hasta quini comandntea nna ndi la gutelni bia nu rinne c por tantua ruido nu runi c. Acca beni mandado quini iche c Pablua le cuartel. 35 De bitsina ca soldadua lani Pablua lti tsappi ca enne para ga c le cuartel nna, uccua duella ichthan c Pablua porquini ca enne tse nna yala loco beni c contra Pablua. 36 Iyaba c dia c cuee la bi nna ribetsi ya c nna ra c: Gatti b. 37 Lta dia c ggaa c Pablua le cuartel nna ra t bi comandante qui ca soldadua lani titsa griego: Ts huacca nna tuchppa titsa lani

HECHOS21 , 22 cuilu. Becbi comandntea nna r bi: Ts na riu huaccani lu titsa griego, 38 entonces lahua lu nu enne Egipto nu ch uccua gab cabeza qui ttu partido de tappa mili canu hutti enne nna uccua c rebelde lani gobierno nna guche t c lo iyat l c. 39 Pablua nna ra t bi : Inte nna n enne judo, glia le ciudad Tarso, ttu ciudad principal le estado nu l Cilicia. Acca benna blla permiso innia ca enne tse n. 40 Comandntea nna beti permiso qui Pablua. Lniana Pablua nna gdu bi lo ca escalera nna beni t bi sea lani n bi para gud naga qu qui bi. De uccua tsi qui qu nna, gnne bi lani titsa hebreo nna ra bi:  Lebii ca hermanos lle ca tta lle, liudaruhu naga le razn nu quixania le nu cca qub. 2 De biynini c quini gunni bi c titsa hebreo nna, adlani tsi drb uccua qui qu. Beni t Pablua seguir nna ra bi c: 3 Inte nna n enne judo, glia le ciudad Tarso estado l Cilicia. Pero le Jerusaln n b binia, hua Gamaliel nna uccua bi maestro quia, tsni bidtia de acuerdo lani ley nu bethna ca t tta qui rua. Siempre ni runia duella gunia servir Tata Dios lani itute ltsaa, titan runi iyaba le anna. 4 Acca betsa hu ltsaa canu den c enseanza qui Jesucristua para gutti ya c. Nuetse c bedxua preso nna bedlla ya c litsi yy, tntua ca nubeyu lle ca niula lle. 5 Enne n sacerdote principal hua ad canu rigubia entre riu nna n cabi

248 testigo de nu chi benia. Lcabi nna benna cabi carta lani poder para guta lani ca enne judo tse Damscu. Acca hua na hueyla ca creyente ch ya c Jerusaln n nna cc c castigar. 6 Pero loti yu nda tt tsnu hora tga, ch tadu itsnaa Damscu nna, de repente ta bedni ttu layani de iabara talba. 7 Gubxi cha nna biyeni te ttu tsi nna re: Saulo, Saulo bincca rutsia latsi lu inte ni. 8 Becbi t nna nia: Nn lu nu Seor. Gnnie attu nna re: Inte n Jess de Nazaret enne rutsia latsi lu. 9 Canu dia lani yaa nna yala gtsini c de bilani c laynia pero lab gutelni c tsi enne gunnie ntea. 10 Lniana pa ye e: Biani d te gunia Seor. Le nna re inte: Beyatha nna hua le ciudad Damscu, n ba nna cc lu saber bia n quini guni lu. 11 tsi beyna t ciego de tntuan fuerte uccua laynia, acca canu dia lani yaa nna gutlla bni c nya nna bitsina tu Damscu. 12 Na nna gdua ttu nneyu l bi Ananas, yala enne cumplido uccua bi lani nu ra lo ley qui Tata Dios. Iyaba ca judo tse le ciudad Damscu nna yala ts gnne c qui bi. 13 Ananas nna bta bi lti dua yaa nna ra t bi inte: Hermano Saulo, annana elani lu. Lnia ta gunna nna bel ch te. 14 Raruhu Ananas inte: Laa msmuba Tata Dios enne beni ca t tta qui rua adorar nna becue lu dsdeba antes para gunibia lu nu n voluntad que nna, acca chi bilani lu Enne bta ytsiloyu nna benie puro ta nu

22

249 n ts, hua gunnie lu lani titsa ra ta. 15 Porquini quixani lu iyiani ca enne nu cca que, nu chi bilani lu nna nu chi biynini lu nna. 16 Annana btturu cueda lu, sino bellutsa Seor nna inbani lu e quini yie ca tulla qui lu nna cc t lu bautizar. benia. 17 Bitola nna beyqquia Jerusaln n nna, hua templua. Hua runi cnnaba oracin nna guccaa ta ttu nu rnneni yela pero lahua tiathia. 18 Bil te Seor nna re inte: Uccua purari biria qutha ta le Jerusaln n, porquini lab gud naga qu msquiba quixani lu c nu cca quia. 19 Inte nna pa ye e: Seor, lc nna hua y b c quini bedxua ca enne ralatsi qui cuilu nna gucha cabi litsi yy, hua yala chi ba cabi de tse cabi le ca sinagoga nna. 20 hua loti gtt Esteban enne uccua siervo qui culua nna, na hu dua lnia hsta benia culani canu betti c bi, porquini ba cuidado ca lri qui qu para gappa ts c nda gulla c latsi bi. 21 Pero le nna re inte: Hua, porquini inte nna rithllaa lu lti nta ad ca nacin para quixani lu ca enbe huaya. 22 Ana tga bed naga qu qui Pablua, lniana gdulo c guretsi ya c nna ra c: Cc b nubyd merecer gatti, labiru n quini ccabni. 23 Beni ba c seguir guretsi yaa c hsta gulqquiani ca camisa qui qu nna gui c best bedlla c r de tntun bitsani c bi. 24 Lniana beni comandantea mandado ggaa c Pablua le cuartel hua quini

HECHOS22 , 23 a fuerza de iya bi nna quixa bi bia lnia quini ribetsi ya c ana contra labi. 25 Pero de chi bexqquia c bi para iya bi nna, gunne Pablua nna ra bi capitn qui cani: Biani derecho t qui le para ga le ttu ciudadano romano sin quini la ni th li declaracin ni. 26 De biynini capitan nui nna hu gutixani comandntea nna r na: Biani calatsi lu guthcca lu nubyu porquini n hu ciudadano romano. 27 Lniana gubiga comandntea rua lo Pablua nna gunba ttsa bi: Ts hual n lu ciudadano romano. Becbi Pablua nna ra bi : Hual. 28 Lniana ra t comandntea bi: Yala belliu gucca te para cc ciudadano romano. Becbi Pablua nna ra bi : Pero inte nna lahua huin ya , sino nlia bn ya . 29 De ra Pablua ana nna canu n quini hu c bi lani cuarta nna becutta ch c rua lo bi. Hsta nu n comandntea nna de benni cuenta quini n Pablua ciudadano romano nna gutsini quini l beni mandado bexqquia c bi para iya bi. 30 Attu yuuts nna uccualatsi comandntea cc ts saber tiia n falta nu rutsia ca judua contra Pablua, acca beni mandado etppa ca sacerdote principal hua iyaba canu runi formar Junta Suprema qui ca judua. Lniana beni mandado ethtsi c ca cadena nu gan c Pablua nna bedu t bi rua lo qui.  Pablua nna gnna bi iyaba canu tse le junta nna ra bi c: Hermanos, delante de Dios

23

HECHOS23 nna y quini bihua falta ni ca. 2 Lniana Ananas nu n sacerdote principal nna beni mandado canu da exa ta rua lo Pablua quini hu c ra bi. 3 Pablua nna ra t bi sumo sacerdtea: Tata Dios nna hu hue lu msquiba yala latsitte rulue lu de lo ra. Ylo b yala enne eni n lu duani lu lo mea para guni lu inte juzgar segn nu ra lo ley de Moiss l. Bilcca lahua segn nu ra lo ley beni lu mandado hu c inte ni. 4 Canu tse na nna ra c bi: Ts dni lu gullutsa lu sacerdote enne rinnie lani Tata Dios parte qui tu c. 5 Pablua nna ra bi: Hermanos israelitas, lab y quini n bi sacerdote principal qui riu, pues ra hu ttu lettia lo Escritura quini lab dni riu inne riu mal qui nua ttu enne rigubia le yetsi qui riu. 6 Lniana gutelni Pablua quini ttu te canu tse le junta nna n c miembro qui partido l saduceo, pero attu te c nna n c miembro qui partido l fariseo. Acca gnne bi iditsa nna ra t bi: Lebii hermanos, inte nna n fariseo, ini ttu fariseo. Calatsi le cueqquia le sentencia quia porquini rialtsaa quini eytha canu yatti de lo luti. 7 De ra Pablua ana nna huatha ttu disgusto entre ca farisua lani ca saducua hasta quini glaani luetsi canu tse junta. 8 Porquini ca saducua nna rena c quini lab eytha canu yatti de lo luti, rena hu c quini nhu ca ngel tse nhua lab espritu t. Pero ca farisua nna ra b latsi qu iyaba ca cos. 9 De tntua ribetsi ya c

250 nna gduli t ca maestro de la ley canu tse parte qui ca farisua nna ra c: Lab bia mal beni nubyu; xiaba chi gnne ttu espritu o ttu ngel nu guthella Tata Dios lani , ncchu tlli riu quini reddtsini riu Tata Dios. 10 Lniana adiru chi ritlla c, acca gtsini comandntea quini xiaba gtt c Pablua; acca beni mandado ca soldadua para cueqquia c bi lahui ca enne tse nna ggaa c bi le cuartel attu. 11 Yl lnia nna gdu Seor rua lo Pablua nna re bi: Gppa valor Pablo, porquini tba chi gutixa lu nu cca quia le Jerusaln n nna, hua caduella inne lu nu cca quia le ciudad Roma. 12 Attu yuuts nna gulqquia lettia ca judua quini gutti c Pablua nna, beni c jurar contra laa labqu nna ra c quini lab iya go c hasta quini cc ta nu calatsi qu. 13 Hua ttel ch ca nubeyu beni prometer ana. 14 Hua t c rua lo ca sacerdote principal hua rua lo canu rigubia entre ca judua nna ra c: Chi beni tu jurar contra laa intu b quini lab bia lag n gunixi tu hasta quini gutti tu Pablu, 15 acca cuile lani ad ca miembro qui Junta Suprema nna linbani comandnte quini guni mandado taxi c Pablu rua lo cuile uxtla tiatsi calatsi cuile cc le saber ad claro nu cca qu. Intu nna tse lda b tu para gutti tu antes cla llani rua lo cuile. 16 Pero sobrino qui Pablua nna biynini nu ra cana, acca hua ch le cuartel nna gutixani Pablua. 17 Lniana

251 guti t Pablua ttu capitan nna ra t bi : Guche blla nubeyu cuti rua lo comandnte porquini t ttu noticia quixani bi. 18 Guche t capitan nubeyu cutia rua lo comandntea nna r na: Pablo nu t presu nna gunbani inte favor quini tahua nubeyu cuti rua lo cuilu porquini calatsi quixani cuilu ttu noticia. 19 Gutlla t comandntea n nubeyu cutia nna gulqqui na ylatsi nna r: Biani nu calatsi lu quixani lu inte. 20 Nubeyu cutia nna r na: Chi gulqquia lettia qui ca judua gattayni c cuilu quini uxtla nna guni cuilu mandado iche ca soldado Pablu rua lo canu n Junta Suprema qui ca judua, tiatsi calatsi qu cca saber ad claro nu cca qui bi, 21 pero bittu tsalatsi cuilu qui qu, porquini pretexto b beyla c. Ttl ch c nna chi ribda gattsi b c bi, beni c jurar contra laa lab qu ra c quini lab iya go c hasta quini gutti c Pablu. Annana l teruba ribda c ecbi cuilu. 22 Comandntea nna bechu titsa t nubeyu cutia nna r na: N tt t nua g lu quini chi gutixani lu inte notc. 23 Comandntea nna guti chuppa ca capitn qui ni nna beti orden quini gtsee lda c chppa gayua ca soldado hua gaynatsi canu ca bia hua chuppa gayua canu theni lanza para iria c rit g rla para yetsi Cesarea. 24 Bete hu orden quini gtsee lda c ca bia xila ca Pablua para quini itsina ts bi Cesarea nna gute c bi cuenta lani gobernador Flix. 25 Comandntee nna bedia t ttu carta lti r:

HECHOS23 Finsimo Gobernador Flix: Claudio Lisias runia cuilu saludar. 27 Ca judu nna bedxu c preso nubyu, cha rutti t c na. Pero de binaa quini n ciudadano romano nna acca hua lani ca soldado quia nna tadla ya . 28 Lniana uccua ltsa cca saber bia n queja rutsia c contr, acca guche ya rua lo Junta Suprema qui cani. 29 Na nna gutel te quini queja nu rutsia c contr nna n b asunto qui ley qui religin quib qu, pero bihua bia falta ni betsla te qu nu dacca gttini ndi para gtta litsi yy. 30 De bnaa quini chi guleqquia lettia ca judui gutti c na, acca n b rithlla ya lani cuilu. hua chi gunnia canu runna parte contr quini gutsia c queja qui qu rua lo cuilu. Ets riu. 31 Ca solddua nna beni b c segn orden nu bete comandntea qui cani nna guche t c Pablua de rla hsta yetsi Antipatris. 32 Attu yuuts nna beyqquia ca soldado lani na b cani para Jerusaln lti re cuartel. Pero ca soldado tsa ba nna dia ba c lani Pablua. 33 De bitsina c Cesarea nna bete c carta lani gobernador Flix, bete hu c Pablua cuenta lani . 34 Blla diba gobernador Flix carta nna, gunba ttsa gaa enne n n Pablua. De uccu saber quini n b enne regin Cilicia nna, 35 r bi: Canchu chi llani canu rutsia c queja qui lua nna, thia lu declaracin. Lniana beni mandado ca soldado qui ni quini ttu guardia nna guni Pablua seguro le palacio qui Herodes.
26Inte

24

HECHOS24

252 gnne hu c nna ra c: Hualibani nni nu re. 10 Lniana beni t gobernador Flix sea para quini inne Pablua. Gnne t Pablua nna ra bi: Yala lani gusto gunia defender nu cca quia rua lo cuilu, porquini y quini cha dia i ida runi cuilu luuxtcia lugar n. 11 Canchu calatsi cuilu inba titsa cuilu ad nu l ta nu cca quia nna, pues tsnu ubitsa teruba chi uccua betsinaa le Jerusaln para gunia Tata Dios adorar. 12 Nhu nualni bilani c inte runia obligar para tsalatsi qu nu riquixa, nihua la bia escndalo benia para etppa ca enne le templua, nhua le ca sinagoga, nhua gaa attu lugar ni le ciudad nna. 13 Ca nui nna lab etselni c razn para cueqquia l c iyaba nu rinne c quia. 14 Pero inte nna hua ridich b quini riquixa lo nda cubi nu reya c religin falsa, pues runi ba servir Tata Dios enne beni ca t tta quyaa adorar porquini raltsaa iyaba nu gana escrito lo ley nu bedia Moiss hua nu bedia ca profeta nna. 15 Ra hu ltsaa t tehu ralatsi ca nubyu quini iyu ts echtha Tata Dios canu yatti de lo luti, tntua canu runi nu n ts, hua canu runi mal nna. 16 Por nui nna ruella ltsaa gunia nu n tse para la ca falta rua lo Tata Dios nhua rua lo ca enne nna. 17 Pero bitola de gurnia le ad ca nacin por tuchppa ida nna betsinaa Jerusaln para guta belliu nu dnua para ca enne pobre de raza quia, hua para gunia presentar ofrenda quiba le

 Gayu ubitsa bitola nna, Ananas nu n sumo sacerdtea lani tuchppa canu rigubia le ytsi ln hu ttu licenciado l Trtulo nna bitsina c rua lo gobernador Flix para gtsia c queja contra Pablua. 2 De chi du Pablua rua lo qu nna gdulo Trtulua betsi causa qui bi nna r Flix: Quaru cuilu seor gobernador porquini por la riyeni ts nu t qui cuilu nna yala ts dia la rigubia qui cuilu nna tse tu lani laeni, 3 tulidba runi cuilu ts para bien qui tu hua ituba lugar lti rigubia cuilu nna, acca yala agradecer runi tu cuilu, estimado Flix, 4 pero para quini la guntti tu tiempo qui cuilu nna rattaya quini gudaruhu naga cuilu tuchppa titsa qui tu, y tu quini yala ene ts na cuilu. 5 Pablu nna yala tel ruqutsi, pues it lettia ba runi quini radi disgusto entre intu ca enne judo; n hu cabeza qui ttu grupo religioso l nazareno, 6 hua uccua latsi gga le templo qui tua canu lab n quini ga c, acca bedxu tu nna uccua latsi tu cueqquia tu sentencia qu segn b nu ra lo ley qui tu. 7 Pero gullani comandante Lisias lani ca soldado qui bi nna gutua bi lo n tu, 8 hua ra t bi canu rutsia queja contra Pablu quini dni c ta c rua lo cuilu. Huacca hu canchu inba titsa cuilu Pablu para cc cuilu saber nu n l ta bicca runi tu contr. 9 Beycca ba gnne Trtulua nna lniana ca judo tse na nna

253 templua. 18 ntesca ga le templua nna, beycca nra segn nu runi mandado lo ley qui tu. Merua loti runia presentar ca ofrenda quia le templua nna gullani tuchppa ca nubeyu de raza judo d c le regin Asia, pero lahua i ca enne tse lnia nhua lahua bia alboroto ni benia. 19 L canu d le regin Asia nna dni c ta c n para gutsia c causa quia canchu hual t bia ina c contra inte. 20 hua laa canu tse n tehu na canchu bia delito ni benia pues bedu c inte rua lo iyaba canu runi formar Junta Suprema qui ca judu nna. 21 Xiaba queja nu rutsia c contra inte nna n porquini loti dunia rua lo qu nna nia: Calatsi le cueqquia le sentencia quia porquini rialtsaa quini eyatha canu yatti de lo luti. 22 Beyacca ba gnne Pablua nna bedu b Flix attu trmino lani ca judua nna r c: Hstana llani comandante Lisias nna lnial cc saber ad sobre de asunto qui l. Ana ra Flix porquini cha y acerca de nda cubi nu beni Pablua presentar. 23 Lniana beni mandado capitan quini hu b Pablua cuidado, hua quini gute tb libertad qui bi nna huella b ca amigos qui bi tanba titsa c bi nna gute c bia calatsi qu qui bi. 24 Tuchppa ubitsa bitola nna hua Flix attu lani niula qu l Drusila nna beni mandado gai c Pablua para quixani bi c acerca de Jess enne n Cristo. 25 Pablua nna gunni bi quini dni guni nu n ts rua lo Tata Dios, hua quini dni hui cuidado la guni

HECHOS24 , 25 bia mal nu rid latsi. Gun huni bi quini iyu ts quini re ttu castigo eterno para canu tulla. De biynini Felix ca cos nna gullani ttu la rtsilatsi lo lostu nna ra t Pablua: Beyya ba nna huane dg lu attu canchu chi nettia te. 26 Uccua hu latsi Flix quini Pablua nna gnini bi ofrecer belliu para guti libertad qui bi. Acca i vuelta ts beni mandado taxi c bi rua l para hu bi titsa lani . 27 Gut ba chuppa ida nna beria Flix de gobernador nna gtaa t Porcio Festo lugar qu. Pero Flix nna uccua latsi quini guyu ts ba ca judua na, acca bethna b Pablua litsi yya.  Porcio Festo nna tsunna ubitsa teruba chi uccua gui cuenta de gobernador nna, biri de Cesarea nna hu Jerusaln. 2 Ca sacerdote principal tse na nna hua ad canu re cuenta entre ca judua nna bitsina c rua lo Festua nna betsia c ttu demanda contra Pablua. 3 Gutnni c Festo ttu favor eni gn quini guni mandado taxi c Pablua desde Cesarea para Jerusaln. Ana ra ca judua porquini chi guleqquia letti c gutti c Pablua lo nda. 4 Becbi t Festua nna ra quini segrub t Pablua preso le ciudad Cesarea, hua quini laa mismu tab l nna eyy prontu ta para Cesarea. 5 Ra hu c: Entre canu rigubia qui le nna dni c th c lani inte Cesarea para gutsia c ad causa qui nubyua canchu bia ttu delito beni. 6 Tt xnu o tsi ubitsa teruba bits Festua le ciudad Jerusaln, lniana beyeqqui

25

HECHOS25 Cesarea. Attu yuuts nna gdua ta lo xila lti rigubiana nna beni ch mandado quini taxi c Pablua. 7 De gutaa Pablua le juzgdua nna cha tse ld ca judo canu d de Jerusaln. Yala fuerte n ca queja nu betsia c contra bi, pero ndi ttu canu ra cana nna lab uccuani c cueqquia l c na. 8 Lniana beni Pablua declarar nu cca quib bi nna ra bi: Bihua bia delito ni chi benia, nhua contra nu ra lo ley qui ca judu, nhua la ni beytsa te respeto lani templua, nhua lahua bia benia contra la rigubia qui seor emperador qui riua. 9 De biynini Festua gnne Pablua ca ttsaa nna gunba titsa t bi nna r: Ts hua calatsi lu tsa lu Jerusaln para gunia luuxtcia qui lu na. Ana ra Festua porquini uccua latsi quini guyu ts ba ca judua na. 10 Becbi Pablua nna ra bi : Ltsi n b la rigubia qui cuilu dua, porquini n le canu rigubia lani seor emperador qui riu Csar. Cuible n quini guni le luuxtcia quia. Bien b y cuilu quini bihua bia delito ni chi benia contra ca judu, 11 cal bia delito benia nu cca merecer para gattinia nna, bihua riddtsia gattia. Pero canchu lahua hual nu rinne ca judu contra inte nna, entonces lan nua t derecho qu guti inte cuenta ltsi n qu. Rinbaa quini laa emperador Csar b gunie luuxtcia quia. 12 Bitola de b Festua titsa lani ca consejero qui ni nna r Pablua: Chi gunba lu quini guni emperador luuxtcia qui lu. Pues na b tsa lu.

254 ubitsa bitola nna bitsina rey Agripa lani niula qu Bernice le yetsi Cesara hueni gobernador Festua saludar. 14 I ubitsa bits c na, acca Festua nna gutixani Agripa nu cca qui Pablua nna r: Loti beria Flix de gobernador nna bethna bi ttu nubeyu n preso. 15 Loti hua Jerusaln nna, ca sacerdote principal lani ad canu rigubia entre ca judua nna bta c rua lua betsia c queja qu nna gunbani c inte quini gunia mandado gatti. 16 Inte nna becbnia c quini gobierno romano nna bihua costumbre qu t guni juzgar ttu enne para gatti ntesca guni presentar lani canu runi contr para gapp nda guni hu defender qu segn queja nu rutsia c qu. 17 Acca de gullani ca judua rutsia c queja qu nna lab guld sino attu yuuts ta de ra lti runia luuxtcia nna benia mandado taxi c nubyu. 18 Pero canu rutsia queja quini nna, n ttu falta nu belaba latsa yaa la gnne c contr. 19 Sino puru ta nu cca qui religin quib qu gnne ca contr, hua nu cca qui ttu enne l Jess pero cha gtt, pero Pablua nna runi sostener quini bni b. 20 Lab ritel ts te luetsi ca asntu para guni ya c resolver, acca gunba ttsaa Pablu canchu hua calatsi ts Jerusaln para cc luuxtcia qu na acerca de ca cos. 21 Pero l nna gunb quini emperador qui riu Augusto Csar nna gunie luuxtcia qu. Acca benia mandado quini eyna ch tb preso hasta quini ithlla ya rua lo emperador.

13Tuchppa

255 rey Agripa nna r Festua: hua inte nna chua ltsaa iyeni te inne nubyu. Becbi t Festua: Guxtla t iynini cuilu nni. 23 Attu yuuts nna yala ts beni c recibir rey Agripa nna Bernice nna, lani banda de guerra lle lni ca msico lle gutaa c le saln xni. Dia tehu ca jefe militar hua ad canu re cuenta qui ytsi nna. Festua nna beni t mandado taxi c Pablua. 24 Lniana ra Festua: Cuilu rey Agripa, hua iyaba ad cuile ca enne chi betppa ni anna: N b du nubeyu nu beni ietse ca judu demandar lani inte, tntua le Jerusaln hua n ribetsi yan c quini labiru dni nubyu ccabni. 25 Pero gutel te quini bihua bia delito ni beni nu dacca gattini. hua laa lab gunbani inte quini ithlla ya rua lo emperador qui riu Augusto Csar para guni bi luuxtcia qu. Acca chi gulqquia ltsaa ithlla ya lani e. 26 Pero lab nabia ts te nu cca qui nubyu para gudinia seor emperador qui rua, acca chi benia mandado taxi c nubyu rua lo cuile, especialmente rua lo cuilu seor rey Agripa para quini iynini cuilu nu in. modo nna cc saber bia gudinia emperador. 27 Porquini bcahu gulue tsni emperador canchu ithllaa ttu preso lani e sin quini la quxaa bia quini acca runi c contr.  Lniana rey Agripa nna r Pablua: Gnne ba tiia n nu runi lu sostener. Pablua nna gultha t n bi para thulo bi inne bi nna ra bi: 2 Yala redacca ltsaa

HECHOS25 , 26 quini t ttu oportunidad inna tuchppa titsa rua lo cuilu seor rey Agripa, para gunia defender quia iyaba nu chi ra ca judu contra inte. 3 hua porquini hua nabia bni cuilu iyaba ca costumbre qui intu ca enne Israel, hua ca enseanza nu runi tu discutir. Acca rattay quini gud naga cuilu quia lani paciencia. 4 Iyaba ca judu nna bien ba y c quini entre lba c bienia ltsi yaa nna hua le Jerusaln nna dsdeba n huatsa. 5 Hua y hu c quini dsdeba n huatsa nna uccua fariseo, grupo nu adiru estricto n c le religin qui tu. 6 Annana porquini t confianza quia eytha canu yatti de lo luti ta beni Tata Dios prometer lani ca t tta qui tu gtsee tiempo antigua, acca taxi c inte rua lo cuile. 7 Iyaba tu ca descendiente qui tsnu ca ini Israel nna ribda tu ilni tu cca cumplir promes; por nui nna iyaba ca enne de raza quia Israel nna runi c Tata Dios adorar, hua runi c ne servir la rla la rits b. Porquini runi ba sostener promes, acca runi ca judu contra inte a, seor rey Agripa. 8 Ts bihua ralatsi le quini Tata Dios nna huaccanie rechthe canu yatti. 9 Laa msmuba inte nna belaba ltsaa ttu cuaa nu quini d te gunia contra canu ralatsi qu Jess enne Nazaret. 10 Anaba benia le Jerusaln. Lani permiso nu benna ca sacerdote principal quia nna, nuetse ca creyente bedlla litsi yy. hua yala redacca te loti bil te betti c cabi. 11 I vuelta ts nna beni ya c castigar para inne c contra

22Lniana

26

HECHOS26 Jesucristua. Ana bethcca ya c le ttu ttu ca sinagoga. Yala ytsi benia lani c nna betsa ltsa ya c hsta le ca yetsi canu anta idittu. 12 Anaba tsialtsaa gunia loti da para ciudad Damscu na orden nu benna ca sacerdote principal lani inte. 13 ccaa seor rey Agripa, mruani lahui tsa nna ch tadu itsnaa Damscu nna, bil te ttu layani qui iabara nna adila fuerte uccu tchu layani qui bits nna, bedni talbani inte nna hua canu dia lani yaa nna. 14 Iyaba tu nna gubixi ch tu loyu nna biyeni te tsi ttu enne rullutsee inte lani titsa hebreo nna re: Saulo, Saulo, bincca rutsia latsi lu inte ni; laa lu ba runid qui lu por nu runi lu, ta ttu gna canchu chi reddtsi nna rd n punta qui yarrucha. 15 Becbi t nna nia: Nn lu nu Seor. Becbie nna re: Inte n Jess enne rutsia latsi lu. 16 Beytha nna bedni, quini lu ba chi r te para guni lu tsina quia nna quixa lu acerca de inte nna hua acerca de nu ch glurunia lu bitola. 17 Ca judo nna hua ca enne qui ad ca nacin lti ithllaa lu nna gutsia ltsi qu lu, pero inte nna gudila lu ltsi n qu. 18 Rithllaa lu entre lc para quini gud naga qu qui lu nna iylia la riyeni qui qu nna eria c le la chulla nu yu c nna th c le layani nna, para quini eria c ltsi n numalua nna tan c Tata Dios nna gata fe qui qu lani inte, lniana eyunin ltsaa ca tulla qui qu nna galla c ttu lugar nu gutie qui ca enne chi beni nre.

256 seor rey Agripa, bttuhu uccuaa cabezudo nu ra Enne dua iabara inte. 20 Sino quini luegu ta gudlua benia predicar. Hua primrute rua lo canu tse Damscu, lniana rua lo canu tse Jerusaln, hua le ituba regin Judea hsta lti anta ad ca nacin qui ca enne lab n raza judo. Gutixania iyaba c quini dni c guni c reconocer quini n c enne tulla nna tan c Tata Dios nna guni c nu n ts, sea de quini chi bettsin lalabni qui qu. 21 Porquini riquixa evangelio lani iyaba ca enne, acca ritsani ca enne judo inte nna calatsi qu gutti c inte; acca bedxu c inte loti dua le templua. 22 Pero lani cualani qui Tata Dios nna runi b seguir hsta anna riquixania iyiate ca enne evangliu. Bihua riquixa nu la bedia ca profeta nna Moiss nna acerca de nu n quini cc. 23 Tulidba riquixania iyaba ca enne ca titsa nu bedia ca profeta quini Cristua nna uccua duella que padecer nna gattie, hua le nna uccue primrute enne beytha de lo luti. Riquixa hu quini chi gutixe ca titsa ts cubi de layani para espritu qui ca enne, tntua para ca enne Israel hua para ca enne qui ad ca nacin ta chi ra ca profeta cha guts. 24 De beni Pablua defender qui bi ana nna gnne Festua iditsa ts nna r: Locu b cca lu Pablo. Nu tantu tel chi y lu nna runi lu locu. 25 Becbi Pablua nna ra bi : lahua locu cca inte seor Festo, sino nu rinnia nna n lgani.

19ccaa

257 rey Agripa enne re n nna tsni nabiani bi ca cos, acca lani confianza ba riquixaa ca ttsi rua lo bi. Hua y b quini nabia huni bi iyate nu chi gutixania cuile acerca de Jesucristua, porquini nu beni Jesucristua nna lab n nu ccua gttsi b. 27 Lniana ra t Pablua rey Agripa: Cuilu rey Agripa, ts hua ralatsi cuilu nu bedia ca enne uccua profeta. Hua y b inte quini ralatsi cuilu. 28 Rey Agripa nna ra t Pablua: Atit ta la rurxaella lu inte para cc cristiano. 29 Pablua nna ra t bi: Canchu atit ta o ieni tseru lle reytsa, pero la rinba quia lani Tata Dios nna es quini ala tsu teruba cuilu tsalatsi sino hua iyaba ca enne tse n nu rud naga cabi quia nna cc hu cabi cristiano ta inte, pero bttu lani luetsi ca caden. 30 Beyacca gnne Pablua ca ttsaa nna, lniana bedul rey Agripa lani Bernice, hua gobernador Festo lani iyaba canu uni na. 31 Lniana hua t c ylatsi nna gnne c acerca de Pablua nna ra luetsi qu: Lab bia mal ni beni nubyu para quini cc sentenciar gatti ndiruba para gatta litsi yy. 32 Rey Agripa nna r Festua: Nubyu nna ll b cal bttu gunb ts rua lo emperador para gunie luuxtcia qu.  De chi gnne lettia c ithlla c intu le nacin nu l Italia nna, bete c Pablua cuenta hua tuchppa ca preso lani ttu capitn l Julio nu bnani ca soldado qui ttu batalln l Augusto. 2 Gutlla tu ttu barco

HECHOS26 , 27 nu d le yetsi l Adramitio nna d para ca yetsi anta tsra indat qui regin Asia. D hu Aristarco lani intu; uccua bi nu yetsi Tesalnica nu re le regin l Macedonia. 3 Attu yuuts nna bitsina tu yetsi Sidn. Na nna yala betalatsi Capitn Jliua Pablua, acca bella b bi tanlle bi ca amigo qui ba nna beni cabi Pablua atender. 4 Lniana gutlla tu brcu attu nna gut tu lutta isla Chipre ri lado n yatti la tu. Lab uccua tts tu derechu ta porquini yala fuerte du ba contra la barco qui tua. 5 Gut tu lo indat frente ta lti riylla ybitsi qui ca regin Cilicia nna Panfilia nna. Lniana bitsina tu yetsi Mira ri ttu lugar l Licia. 6 Na b tse tu nna gllani ttu barco d de ciudad Alejandra nna d para Italia. Capitn Jliua nna beni ch mandado ga tu le brcu para guni tu seguir viaje qui tua. 7 I ubitsa ts gda tu lo indata btsi t rb dia tu; nibni bitsina tu frente ta yetsi l Gnido. tsi ts ba du ba contra la intu, acca b tu vuelta hasta lti re ttu isla xeni l Creta nna gut tu frente ta yetsi to nu la Salmn. 8 Beni b tu seguir tscutta isla b nna nibni bitsina tu ttu lettia l Buenos Puertos exa ta lti re ttu yetsi to l Lasea. 9 Yala i ubitsa chi uccua yu tu nda puro lo inda b, hua yala peligro chi dua lo tu para guni tu seguir viaje qui tua porquini chi debiga tiempo iyya. Acca Pablua nna bete bi ttu consejo qui qu nna, 10 ra bi: Seores, riteb te quini yala peligro dua

26hua

27

HECHOS27 lo riu canchu guni riu seguir viaje qui ru, porquini guntti riu ala tsu teruba brcu lani ca y sino hsta riu xiabachu gatti riu le ind. 11 Pero Capitn Jliua nna adila bed ngui qui nu rtha brcu hua qui xana qu tchula nu ra Pablua. 12 hua Buenos Puertos nna huia gab ts n para tse cabi na tiempo iyya, acca iyate gab c nna ra c: Adila tsa bttu cueda riu na, sino tt ta riu canchu huatsina riu Fenice nu n ttu yetsi adiru ts, na b gtte riu tiempo idilla. Fenice nna n attu puerto rua ta isla Creta rinna lado norte nna sur nna. 13 Lniana gdulo biria ttu be suave ba d lado sur la, acca belaba latsi qu quini tsba cca tiempo para guni c seguir, acca gd t tu nna dia tu tscutta b isla Creta. 14 Pero tit tegrub gud tu nna lniana gllani ttu be fuerte ni lado norte la nna gutttsa brcu. 15 Ba nna gdulu guty brcu. Lniana labiru gud tu guni tu seguir porquini yala fuerte du ba contra tu, acca bella b tu chi intu. 16 Beni b ba seguir guty intu nna, bitsina tu exa b lti re ttu isla xcuichu to l Clauda. Na nna al teg fuerte ba du ba, acca beylla tu barco xcuichu to nu nlla barco xeni nu yu tua, nibni betllan tu . 17 Bedyu diba tu barco xcuichu ta le barco xenia nna, beg c talba barco xenia lni ca rrieta para quini brcu nna egan tstts. Lniana yala chi rtsini c quini ba nna

258 chi brcu hsta ttu lugar l Sirte lti re yi nu n peligroso para ca barco; acca bechda c ca lri, quiere decir ca vela qui brcu nna, bella b c brcu iche ba na. 18 Attu yuuts nna ana b cca yyabe furten, acca gurna c ca y qui brcu le indata para tstsi idi qui brcu. 19 Nu cca tsnna ubitsa nna, pues hsta ca cosa nu ruquina brcu nna gurna tu c lani propio gani n tu le indata. 20 I ubitsa ts nna labiru biln bits nhua ca blia. De tntun fuerte cca yyabea nna chi ricutha nnibn brcu hsta uccuani tu quini labiru ll ttu. 21 I ubitsa gut lab gut ttu. Lniana gnne Pablua nna ra bi c: Seores: Cal biyni bni le quia, bttu bira riu le isla Creta nna lahub tttsa riu ca pelgru nhua lahub guntti riu ca y qui brcu. 22 Pero annana ligappa laeni, porquini n ttu hu nua ttu riu gatti, sino tsu brcu teruba guntti le. 23 Hua y nui porquini cca pertenecer lani Tata Dios enne runia servir nna guthllee ttu ngel rua lua bitsil nna 24 re inte: Pablo, bittu gtsini lu, porquini naduella itsina lu rua lo emperador romano, hua por lu nna gudil Tata Dios iyaba canu yu lani lu le brcu de lo luti. 25 Acca a seores, btturu gtsini le porquini rappa confianza lani Tata Dios hua yl rnia quini cc tba nu chi ra ngelia inte. 26 Pero caduella a quini tttsa riu lani ttu isla. 27 De uccua stoobtsa qui tu yu tu le brcu nna, da b

259 tu lo indat nu l Adritico. Lniana tt rluela yl tig nna bethccabia latsi ca marinrua quini ch tegab ritsina tu ybitsi. 28 Bedlla t c tu le inda para gurxibia c tsalia itettia ri nna, uccua c saber quini ch th tig ri tettia. Gud t brcu tit nna berxibia c attu nna uccua c saber quini re inda g rua th tig tettia. 29 Yala rtsina c quini tatlla brcu lani ca yy; acca gulda c tappa ca yy idin, quiere decir ca ancla, dacca cue l brcu para quini brcu nna btturu guni seguir. Lniana yala chi rllini c tsni. 30 Ca marinrua nna uccua latsi qu iria c le barco xenia, acca gdulo t c richda c barco xcuichu ta lo inda, beni c tiatsi ilda c ad ca ancla le inda lado rual l brcu. 31 Pero Pablua nna ra t bi capitn Jliua lani ca soldado qui ni: Canchu ca marinru iria c le brcu para ucutta c le barco xcuichu t nna, entonces hualigani quini lebii nna n b gatti le. 32 De biynini ca solddua ca ttsaa nna guchu ch c ca rrieta nu qquian barco xcuichu ta nna bequnnia c na le inda. 33 De chi d rnia nna gunni Pablua iyaba c attu nna ra bi: Chi uccua chppa semana tse le la rathi le nna la ro le nna. 34 Acca rattaynia le quini go t le para quini gappa le fuerza nna bittu gatti le. Pues nid ttu ittsa iqquia le la ntt. 35 De beyacca ra bi ana nna, gui bi ttu ettaxtila nna gunba bi bendicin lani Tata Dios rua lo iyaba qu, lniana glaa bi ettaxtla nna

HECHOS27 gdulo bi ro bi. 36 Iyaba c nna huadi cha latsi qu nna gut hu c. 37 Iyaba tu canu yu le brcu nna uccua chppa gayua gayna tsuppa tu. 38 De beyacca gut yelin c nna, lniana bedlla c iyaba ca xtali uaxtla le indata para tstsi ad idi qui brcu. 39 Huni b nna lab bedccani ca marinrua gaa rua loyu ni nu chi da tu. Bil tn c ttu entrada qui ca barco lti re ieni yi, acca belaba latsi qu guni c duella canchu huacca ibga brcu na lti la anta ca yya xeni. 40 Guchu t c ca rrieta nu gan ca ancla nna bethna c c le inda lani rrieta qui cani. Bethtsi hu c nu qquian ca remo nu ruquina ca barco para th c tuliaba. Lniana gultha c lri dacca rual l brcu para quini be nna gutsga na para ybitsi. Gdulo t brcu ribga rua ybitsi. 41 Pero na nna tttsa brcu lti da chppa corriente qui inda nna biyda t dacca rual l le yi, labiru uccua tt. hua dacca cue la brcu nna de una vez ten chi ritappaa de tntun id ritse indata lt. 42 Lniana uccua latsi ca solddua gutti c iyaba ca prsua para quini la gurb c inda ll cc nna ucutta c le ltsi n qu. 43 Pero capitn Jliua nna yala uccua latsi gudil Pablua, acca lab bella c guni c t calatsi qu, sino beni mandado quini canu ccani gurb nna ittsa c le inda para itsina c ybitsi. 44 Ra hu quini canu la ccani gurb nna th c ca tabla o baru canu belaga ruquina brcu nna xua

HECHOS27 , 28 c lo qu para itsina c ybitsi. Ana modo nna gul iyaba tu nna bitsina tu ybitsi.  De chi gula iyaba tu lo pelgrua nna uccua tu saber quini isla nna l Malta. 2 Canu na nna yala ts beni c intu tratar. Bec c ieni y para etsani tu porquini yala ni idilla cca, hua yala reda iyya nna. 3 Pablua nna betppa t bi tuchppa y bitsi. Timpua de rutsia bi c lo ya nna beria ttu bll le yahuga para ucuttani ya nna gull n b. 4 De bilani ca ennia quini bll nna nlla b n Pablua, acca ra t luetsi qu: Nubyu nna msquiba chi gul lo indat nna, pero a n ttu nu huetti enne acca cc merecer luetsi castgu nna gatti. 5 Pero Pablua nna becubi n bi nna binnia t bll lo ya. Lab bia uccuani Pablua. 6 Iyaba ca ennia nna uccuani c quini chatha ta bi yi nna gatti bi. Its ts gulda c nna bilani c quini bihua bia mal ni ridacca bi, lniana bettsin la rulabalatsi qui qu nna ra c quini Pablua nna n bi ttu dios nu d de iabara segn creencia qui cani. 7 Exa ta na nna anta ca loyu qui ttu nneyu l Publio nu rigubia le isla. Nubyua nna beni intu invitar nna yala ts beni intu atender le ltsi durante tsnna ubitsa. 8 Mrua lnia nna yala fuerte t tta qui Pbliua yu ll nna cc hu rni nna. Hua t Pablua nna beni bi oracin por l nna betsia n bi iqqu nna beyacca latsi. 9 Nu b bina ad ca enne rani tse le isla nna hua ch c rua lo Pablua nna beyacca latsi qu.

260 nna yala guyu latsi qu por nu beni tu nna benna c ietse ca regalo qui tu. hua loti glla ts eda tu na nna benna c iyate nu riquinani tu lo nda. 11 Gtsee tu lani ca enne isla Malta tsnna bi. Lnial nna guta tu le ttu barco d de ciudad Alejandra, porquini le isla hu gtsee ca marinrua mintraste gut tiempo iyya. Barco nu dia tua nna dua figura qui ca dios qui qu nu l Cstor nna Plux nna rua l segn creencia qui ca marinrua. 12 Bitsina tu yetsi l Siracusa. Na nna bits tu tsnna ubitsa. 13 De na nna beni b tu seguir tsra ybitsi qui isla xenia l Sicilia, lniana bitsina tu Italia lti re yetsi nu l Regio. Attu yuuts nna gllani be lado sur la. Nu cca chppa ubitsa nna bitsina ch tu attu yetsi l Puteoli. 14 Na nna bets tu ca hermanos nna beni cabi intu invitar eyna tu na ttu semana, lnial nna hua tu nda ybitsi para ciudad Roma. 15 Ca hermanos tse Roma nna de bina cabi quini chi dia tu na nna, bit cabi talda cabi intu nda hsta ttu lugar l Appius lti cca iya. Ad ca hermanos nna ribda cabi intu attu lugar l Tres Mesones. De bilani Pablua ca hermnua nna beyacca tabn latsi bi nna b bi gracia Tata Dios nna gppa bi ad nimo. 16 Bitsina b tu le ciudad Roma nna bete ta Capitn Jliua ca prsua cuenta ltsi n jefe qui campamntua. Pero Pablua nna bete b c permiso qui bi th bi ylatsi, pero siempre bajo

10Lc

28

261 vigilancia qui ttu soldado. 17 Uccua b tsnna ubitsa tse tu Roma nna guti Pablua ca judo principal tse le ciudad. De chi betppa c nna ra t bi c: Hermanos, inte nna bihua bia benia contra ca costumbre nu bethna ca t tta qui rua, atsin bedxu c inte preso le Jerusaln nna bete c inte cuenta latsi n ca enne romano. 18 De gui canu rigubi inte declaracin nna, bihua bia razn n betselni c para cueqquia c sentencia quia gattia nna uccua l latsi qu gudil c inte. 19 Pero ca judua nna gdudtsi b c quini la lla, modo nna uccuaa obligar gunbaa quini emperador nna guni bi luuxtcia quia, pero lahua para gunia contra ca uxtcia qui ca paisano quia. 20 Acca por nui nna gutia le para il te le nna hua titsa lani le. Precisamente porquini raltsaa nu beni Tata Dios prometer lani riu ca enne Israel, acca iqquia cadn. 21 Lniana ra t c Pablua: Bihua carta ni gullani qui ca enne qui riu tse Judea acerca de nu cca qui lu. Nhua nua ttu enne judo raza qui riu chi gllani de na nna gnni bia mal contra lu. 22 Pero calatsi tu iynini tu tiia n la rulbalatsi qui lu. Nu y teruba tu acerca de religin cb nna es quini it lettia bani rinne ca enne contr. 23 Lniana bedu c ttu ts sealado para tsia c gud naga qu qui Pablua. Bitsina t ca enne tse lti re bi. Gdulo t bi dsdeba dla hsta de dillal gutixani bi c acerca de Tata Dios

HECHOS28 nna la rigubia que nna, hua nu ra lo ley nu bethna Moiss nna hua nu bedia ca profeta nna, modo beni bi duella gurxalla bi c quini tsalatsi qu quini Jess nna ne Cristo. 24 Ttu te c nna bed naga qu nu gutixa Pablua, pero attu te c nna bittu ten hualatsi qu, 25 porquini bihua tulappa uccua la rulbalatsi qui qu por nu gutixa Pablua, acca gdulo c reria c. Lniana ra t Pablua c: Hual bni Espritu Santo loti gutixanie ca t tta qui rua ca titsa nu ra lo libro nu bedia profeta Isaas nna re: 26 Lu nna tsa lu le ytsi nna gts canu tse n quini: Msquiba iynini le, pero lab ttlni le, Msquiba ttsun inna le, pero lab ilni le. 27 Porquini ca enne tse le yts na yala duro n losto qu, Acca de riynini c, yala tbi cani c nna bethya lo qu, Lab calatsi qu ilni c, nhua para gud naga qu nna ttlni c nna, Tsalatsi qu para quini eyni ya c. 28 Acca hermanos israelitas, cc le saber quini Tata Dios nna chi guthllee ca titsa de salvacin que lani ca enne qui ad ca nacin l, pues lc nna gud naga qu evangelio nu rquixa. 29 Beyacca diba ra Pablua ca ttsaa nna deyya t ca judua nna yala discutir beni c entre lba c acerca de nu gutixa bi nna gutlla luetsi qu. 30 Pablua nna guta bn bi ttu yu lti gdua s bi por chppa

HECHOS28 ida. Na nna beni bi recibir iyiani canu tanba titsa c bi nna, 31 beni bi predicar daccal ta nu cca qui Tata Dios nna la rigubia

262 que nna, gutixa bi nu cca qui Xana Riu Jesucristua. Lan nua bethga bi de riquixaa bi evangelio.

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA CA ENNE ROMA


La Epstola Del Apstol San Pablo A Los

ROMANOS

 Inte Pablo runia nu rinni Jesucristua inte nna n apstol que porquini Tata Dios nna chi gutie inte, chi becue inte para equixa evangelio que. 2 Ca bendicin nu ra lo evangliu nna, Tata Dios nna cha benie prometer dsdeba antes quini ithllee c lani riu, ta ra lo Santa Escritura nu bedia ca enne canu uccua profeta nna gnne c parte que cha guts. 3 Evangelio nna n mensaje ts porquini riquix nu cca qui Xana Riu Jesucristo enne n ini Tata Dios. Jesucristua nna ne descendiente qui David enne uccua rey tiempo antigua. 4 Jesucristua nna glie le ytsiloyu ta riu, pero bill quini ne ini gani Tata Dios, porquini bitola de chi gtte nna beythee de lo luti, prueba nu rulue quini lab bia tulla benie nna ne enne completamente ts ta n Espritu Santo. 5 por laa msmuba Jesucristua nna, acca yala catsini

Tata Dios intu nna guthllee intu tts tu huequixa tiia enne ts n Jesucristo, para quini ca enne qui ad ca nacin nna iynini c nu cca que nna tsalatsi qu ne nna guni c nu re. 6-7 hua iyaba lebii canu ralatsi tse le ciudad Roma: Chi ni le nna chi n le qui Jesucristua. Yala catsini Tata Dios le nna chi nane le porquini calatsie quini che le ttu lalabni nr. Caltsaa quini Dios Padre qui rua nna gunie le bendecir lani ad favor que hua lani laeni nu runna Jesucristua enne ne Seor lo iyate. 8 Primrute caltsaa quixania le quini yala gracia ruia Tata Dios qua lani nombre qui Jesucristua por iyaba lebi, porquini i ca enne nna riquixa c quini chi n le ca enne chi ralatsi. 9 Tata Dios enne runia servir lani itute latsi lstua de riquixa tiia ts n salvacin nu runna ini a, le nna ye quini rexaltsaa

263

ROMANOS1 lebii tulidba canchu chi runia oracin. 10 Rinbania Tata Dios quini canchu hua n voluntad que gnne inte lo nda para ta tanllia le. 11 Porquini yala caltsaa il te le para quini th le ad bendicin por medio de bia capacidad nu rutie quia para quini cc le creyente ad tstts. 12 Lebii nna gatni le ad nimo de riynini le quini rppa confianza Jesucristua tulidba. Pero hua inte nna cc hu animar de ril te tiia tstts n le lani e, canchu chi ta tanllia le. 13 Hermanos to quia, caltsaa cc le saber quini i vuelta ts chi guleqquia lettia quia ta lti tse le para quini il te le nna ccan ltsaa quini runi le nu n ts ta chi gunenia le, ta chi bil te quini ca creyente qui ad ca nacin chi runi c ts ca enseanza quia. 14-15 T ttu obligacin quia quixania iybani clase de ca enne quini Cristua nna chi bite para gudile c, tntua lani canu rinne titsa griego, hua lani canu rinne ad ca titsa huaya lle; tntua lani canu ccani tts, hua lani canu bittu ccani lle. Acca du ta listo ttsa huequixa evangelio lti tse le. 16 Nid tito lab ratsi te quxa evangliu le ciudad qui le Roma, porquini Cristua nna t lahuacca que para gudile iyaba ca enne canchu tsalatsi qu qu e, tntua ca enne judo, lniana ca enne qui ad ca nacin huaya lle. 17 Porquini mensaje de salvacin nna rului quini Tata Dios nna chi guthlie neda para iria riu nr lani e de iyaba ca tulla qui riu, para quini

264 labiru cc riu culpable rua le, canchu tsalatsi riu nna gappa riu confianza lani e tulidba, tba chi gana escrito: Nua tediba enne de chi biria nr lani Tata Dios por medio de fe nu t qu lani e, l nna ccabni tulidba. 18 hua dsdeba iabara rulue quini chi d juicio qui Tata Dios iqquia iyaba canu lab calatsi qu cc c enne losto nr ta Tata Dios, acca lab runi c nu n ts, sino runi l c nu n mal contra ca enseanza nu ra lo ca titsa l. 19 Illani castigo qui Tata Dios lani c porquini runi c nu n mal msquiba chi y c quini de, hua chi belunie c nu n quini gunibia c que. 20 Por ejemplo: lab ril tn riu Tata Dios, pero claru ta chi y ca enne dsdeba gre ytsiloyu quini t ieni lahuacca que, hua quini lab bia tulla runie. Acca lab modo t gudu c bia pretexto por ca tulla nu runi c. 21 Chi y c quini dua Tata Dios, pero lab calatsi qu gudliani c ne t teg qu merecer, nhua lab rue c ne gracias. Antes la rulaba latsi qu nu lab dacca nna btsi btsi b gre chulla le la riyeni qui qu nna beyacca c enne necio. 22 Rena c quini yala la riyeni ts t qui qu, pero adl enne necio n c. 23 Lab rudliani c Tata Dios, sino rudu l ibi qu rua lo ca imagen nu riln tiatsi n c enne pero dolo b n c, lab n c nu bni ta Tata Dios enne bni tulidba. hua runi c adorar ca figura de ca bnni to dia lo be, hua qui ca animal canu tsa tappa

265 na qu lle, hua runi c adorar ca bll segn creencia qui ca enne. 24 Acca Tata Dios nna btsee latsie c cueni c le ca vicio qui qu para quini guni c ca cosa mal nu runi b latsi qu nna beni c ca cosa cttsi. 25 Lc nna bttsibi c ca titsa qui Tata Dios nna hua l latsi qu la bia. Beni c adorar ubitsa hua ad ca cosa nu beni Tata Dios, en lugar de laa labe enne qu merecer quini guni riu e adorar tulidba. Quaru e por lahuacca que. 26 Lniana Tata Dios nna btsee latsie c attu vuelta para guni c la ridlatsi nu lab n nr qui qu, hstaba ca niula nna labiru beni c segn naturaleza qui qu sino beni l c contra nu nni Tata Dios para ca niula. 27 hua ca nubeyu nna labiru beni c segn naturaleza qui qu, sino por deseo mal qui qu nubeyu lani nubeyu beni c nu lab nni Tata Dios para lc, acca yala rttuni c nna cca c sufrir por mal nu beni c porquini laa lab c rppa c tulla. 28 Rena ca enne quini labiru riqunani c Tata Dios, acca btsee latsie c attu vuelta para tse c completamente bajo la rulbalatsi mal qui b qu para guni c ca cosa nu lab n ts para guni ca enne. 29 Runi c iyaba ca hecho mal sin lmite, por ejemplo: ridualni c nu lab n tsela qu, hua yala la ylatsi runi c, la dlatsi mal nna la ridiye nna runi c, yala envidioso n c, huetti enne c nna, huetilla enne c nna, huethacca c nna, huqquia belna c nna. 30 hua hunne qui enne c nna, hueduad enne c nna, bittu

ROMANOS1 , 2 cca guyu c Tata Dios nna, bihua respeto t qui qu para lani ca enne nna, rulaba latsi qu quini yala enne dacca n c nna rebta c, yala inteligente n c para guni c ca vicio, yala cabezudo n c lani tta nna qui qu. 31 hua lab calatsi qu gud naga qu bia consejo ts, lab runi c cumplir nu rena c, lab rppa c la tsilatsi lani ca enne, lab nabiani c la nlatsi lani attu enne, lab t la retalatsi lo losto qu. 32 Hua y b c nu ra lo ley qui Tata Dios: quini iyaba ca nu runi c ca cosa mal ta beni ca nnia nna cc b c merecer gatti c, atsin runi ba c ca cosa mal n, hua yala redccani c canchu chi runi ad ca enne laa msmuba ca tlla.  Acca nia lu nu ruyu la ditsi qui ca enne, nua tediba enne n n lu. Lab l lu t para ina lu quini lab bia runi lu, porquini de rena lu quini ad ca enne nna cca c merecer castigo nna, pues contra laa lu b rudni y qui alma qui lu, porquini ca tulla nu rena lu quini runi c, pues laa ca nua hu runi lu. 2 Hua y b riu quini Tata Dios ribqquie sentencia qui canu runi ca tlla nna, pues hua n porquini gulu c falta nna cca c merecer th c castigo. 3 Lu nu ruyu la ditsi qui can runi c ca cosa malu, pero laa ca nua hu runi lu, biecca rulaba latsi lu quini la guni hu Tata Dios lu sentenciar ni. 4 Bincca rutsbi b lu Tata Dios enne t la retalatsi eni ts que ni, pues ribda be lani paciencia eyacca lu arrepentir. Ne enne

ROMANOS2 tsilatsi lani lu porquini calatsie egue lu nda para gutsin lalabni qui lu. Ts lab y lu nui c. 5 Pero lab rud naga lu nu ra Tata Dios, lab calatsi lu gutsin lalabni qui lu, acca rudni b lu ad castigo qui lu nu gunna Tata Dios para canchu chi galla ts juicio nna daccal tab gunie juzgar canu cca c merecer th c castigo. 6 Le nna gutie qui ttu ttu tsa ca enne segn tiia n b nu beni c. 7 Canu runi seguir nu n ts nna, gutie lalabni nu labiru tt qui qu porquini ad calatsi qu la redacca latsi nu n ts, hua ad rulatsi qu Tata Dios nna gullutsa tse c nna tse c lani e tulidba. 8 Pero iyaba canu rutsani c iqquie nna, le nna gunie c castigar porquini lab calatsi qu gud naga qu titsa que para guni c conforme lani nu n l, sino runi l c nu lab n ts. 9 Acca llani sufrimiento nna castigo nna para iyaba canu runi nu n mal, tntua lani ca enne judo, lniana lani ca enne qui ad ca nacin. 10 Pero en cambio, Tata Dios nna gutie la redacca latsi para iyaba ca enne canu runi nu n ts, tntua ca enne judo, lniana ca enne qui ad ca nacin, gute hue la dliani para lc hua laeni nna. 11 Porquini Tata Dios nna tulappa b rilnie iyaba ca enne, nua tediba enne n n c. 12 Acca chi nanie quini iyaba canu lab nabiani c nu ra lo ca mandamiento nu guthllee lani Moiss, pero de runi c tulla nna acca t quini nitti ba c sin ley que. hua iyaba canu hua t

266 ley qui Tata Dios lani c, atsin runi b c seguir lani ca tulla qui qu, pues de acuerdo lani nu ra lo ley que cueqquia hue sentencia qui qu para nitti ba c. 13 Canu riyeni terbni c nu ra lo ley qui Tata Dios pero lab runi c nu re, lc nna lab iria nr c rua le. Sino canu rigua nu ra lo ley que, lcanu nna cueqquie c cuenta por enne ts. 14 Porquini ca enne qui ad ca nacin canu lab ley qui Tata Dios t lani c pero runi c por costumbre ca hecho ts nu ra lo ley que, pues modo rulue claru ta quini chi y c nu n tse quini guni c. 15 Por ca hecho qui qu nna rulue c quini hua t ttu ley lo losto qu porquini chi y c canchu nu runi c hua n ts o canchu lab. T hu chuppa la rulbalatsi qui qu: tt nna r quini rppa c tulla, ttu nna redi c. 16 Jesucristua nna chi ye iyate nu rulaba gattsi b ca enne lo losto qu, modo guni Tata Dios juzgar ytsiloyu de acuerdo lani ca titsa ts que nu riquixa y canchu chi iyu tsa. 17 Lu n lu enne judo nna nxu lu nu ra lo ley qui Moiss, yala rebata lu nna rena lu quini n lu enne qui Tata Dios. 18 hua hua y b lu tiia n nu calatsie quini guni lu, acca chi y lu para guni lu nu n ts, porquini dte lu segn nu ra lo ley qui Moiss. 19 Rena hu lu quini huaccani lu qulla lu n canu lab y c para iche lu c lo neda qui Tata Dios. Rena hu lu quini enseanza qui lu nna n ta layani para canu re chulla le la riyeni qui qu.

267 lu quini bueno tsa ccani lu regu lu nda ca enne necio, hua para cc lu maestro qui canu lab chi ritel tsn por medio de nu ra lo tts de ca mandamiento acca chi nabiani lu nda de la ritelni nna ca enseanza lgani nna. 21 Lu nna, chi ruthteni lu attu enne huaya ca enseanza qui Tata Dios. Bincca la ruluni lu laa lu b ni. Runi lu predicar rua lo ca enne quini bittu n ts cuana c. Bilcca lu nna ribna lu ni. 22 Lu nna, chi rinni lu ca enne quini bittu n ts thualni c nu lab n tsela qu. Ts hua n nr lalabni qui laa msmuba lu sobre de asntu c. Lu nna, bihua cca guyu lu bia clase de imagen o figura nu runi ca enne adorar. Bilcca raa lu le ca templo qui qu nna ribna lu bia nu dacca t qui qu ni. 23 Yala rebata lu por tts de ca mandamiento nu rudua lo n lu, pero hualigani lab respeto t qui lu lani Tata Dios, l, porquini lab runi lu nu ra lo ca mandamientu. 24 Ta ra lo Escritura: Quini ca enne qui ad ca nacin nna yala mal rinne c contra Tata Dios de rilani c ca hecho mal qui le. 25 Marca de circuncisin nu rulue quini chi cca lu pertencer lani Tata Dios, pues hua dcca canchu hua rigua lu nu ra lo d ca mandamiento qui Moiss. Pero canchu lab caso runi lu qui nu ra lo libro de ca mandamintua nna, tulappa b enne mal n lu lani canu bihua marca de circuncisin t lti qu. 26 hua canchu ttu enne lab marca de circuncisin t qu pero

ROMANOS2 , 3 runi ca cosa ts nu ra lo tts de ca mandamiento nu bedia Moiss, ts lahua cueqquia Tata Dios na cuenta para cc pertencer lani le tits n b circuncidado l. 27 Ttu nubeyu, canchu dsdeba xcuichu t bihua beni c na circuncidar, pero yala ts rigu ca mandamiento qui Tata Dios, lnu l nna guni lu juzgar, porquini rnnan lu lo Escritura nna t n marca de circuncisin qui lu nna, atsin lab runi lu cumplir ad ca mandamiento nu ra lo ca libro nu bedia Moiss. 28 Alahua por nu riln ttu enne lo ra nna riteln quini cc pertenecer lani Tata Dios, hua circuncisin nu dacca lani Tata Dios lahua n bia marca nu runi ca enne. 29 Porquini ttu enne nu hualigani cc pertenecer lani Tata Dios nna chi n ttba lani e lo lstu, lahua por raza qu. hua circuncisin nu dacca lani e nna d por Espritu lo losto riu, lahua n ttu cosa material por ttu regla nu gana escrito lo tts. Lniana Tata Dios enne ra quini n riu enne ts.  Ca enne judo nna, ts lahua aprovecho t qui qu c. Ts lahua dacca marca de circuncisin nu t qui qu c. 2 Hualiba yala icarub ca enne judo, porquini Tata Dios nna be titsa lani c personalmente ta ta ttu enne lani amigo qu. 3-4 Pero ttu te ca enne judo nna lab runi c seguir ts nu ra lo titsa que, pero lahua por nui nna ccani riu quini bruhu dacca nu re, porquini siempre yala dacca ca titsa que. Iyaba ca enne le ytsiloyu nna n

20Rena

ROMANOS3 c capz para gnilatsi qu, pero lahua n Tata Dios, sino itia t nu re hua n titsa l nna gunie na cumplir, ta ra lo Escritura: Cuilu Tata Dios, por nu ra cuilu ruluen quini n cuilu completamente enne ts. Tse canu calatsi qu eyla c falta lani cuilu, pero lab ririalni c. 5 Por ca tulla qui riu nna riteln quini yala enne justo n Tata Dios. Acca ca enne nna rena c quini yala enne mal n Tata Dios de runie c castigar por ca tulla qui qu. Ts na riu quini n c. 6 Lab, porquini cal ne enne mal de runie ca enne castigar por ca tulla qui qu, til modo que juez ts para gunie juzgar ytsiloyu ni. 7 Raruhu ca enne: Yala enne beia n riu, acca ruluen adrul claro quini Tata Dios ne enne ts gn, entonces, bilcca tsaba t causa quia quini n hueni tulla ni. 8 Ts lahua tsba n canchu na riu: gn ca inte nu n mal para quini cc resultar ttu cosa ts. Lab, porquini iyaba canu runi c nna cca c merecer castigo nu gunna Tata Dios. Ca enne canu rinne c contra tu nna rena c quini n enseanza qui tu, pero lab lni c. 9 Ts na riu quini ad enne ts n ca enne judo tchu ad ca enne. Ndirubani ttu xcuichu to lab n c ad enne ts. Antes la chi y riu quini iyiani ca enne nna gana c le tulla, tntua ca enne judo hua ad ca enne. 10 Tba ra lo Escritura:

268 Iyaba ca enne nna t causa qui qu por mal nu beni c, 11 Lan enne t la riyeni ts qu sobre de nu cca qui Tata Dios, Lan t nu runi duella para gunib ne, 12 Iyiani c nna chi gula c nda, Completamente enne mal n c, Ndirubani ttu enne t la retalatsi qu, 13 Yala titsa cttsi rinne c, Tulidba ruthacca c, Yala sufrimiento t le ytsiloyu por causa de ca titsa d qui qu, 14 Yala riy c iqquia ca enne nna ruduad c, 15 Listo n c para gutti c ca enne, 16 Puro sufrimiento runi c gaa tediba lugar ra c hsta quini rulla c latsi ca enne, 17 Lab runi c duella cc c ttu amigo qui enne, 18 Lab caso runi c qui Tata Dios para guni c nu rulatsie. 19 Hua y b riu quini iyate nu ra lo libro de ca mandamiento nu bedia Moiss nna n b para canu n c obligado para guni c na cumplir, para quini iyiani ca enne tse le ytsiloyu nna btturu ra qu t para na c: lab ritel te, porquini por nu ra lo ca mandamintua nna acca chi y c quini t causa qui qu rua lo Tata Dios nna gunie c sentenciar. 20 Por medio de nu ra lo libro de ca mandamintua nna chi ritelni riu quini n riu enne tulla. Pero lan enne t lahuacca qu para

269 iria nr rua lo Tata Dios por medio de ca obra nu ra lo tts de ca mandamintua. 21 Pero annana Tata Dios nna ruluenie riu quini ribqquia nre riu de ca tulla qui riu, lahua por medio de ca mandamiento qui ley n, sino ta ra Moiss lo ca libro nu bedia bi, hua lo ca libro nu bedia ad ca enne uccua profeta, 22 quiere decir tiia modo calatsie quini eyacca ca enne nr de ca tulla qui qu por medio de fe qui qu canchu tsalatsi qu Jesucristua, tntua ca enne judo hua ad ca enne. 23 Porquini iyit ca enne tse le ytsiloyu nna n c enne tulla, acca lab chi glla c la dliani qui Tata Dios. 24 Pero annana runi Tata Dios iyaba riu recibir por la tsilatsi que sin quini la cca riu merecer, puro regalo n salvacin nu runne, porquini Cristo Jess nna gtte para riu. 25 Tata Dios nna guthllee Cristo para quini gattie nna que sacrificio, para quini modo nna eyunin latsie ca tulla qui ca enne, todo es quini gappa c confianza lani l terbe para gata salvacin qui qu. Ca enne tiempo antigua nna, bilani Tata Dios c quini beni c tulla contra ca mandamiento que, pero lab bia benie sino gulde hasta quini ithllee Cristua para guluenie c tiia modo eyacca c enne nr de ca tulla qui qu. 26 hua para guluenie riu canu tse tiempo anna tiia modo iria nr riu lani e para guni hue riu recibir. modo nna n ttu causa lab t que sino n le enne completamente ts de

ROMANOS3 , 4 runie recibir iyaba canu rappa c confianza lani Jesucristo terb por salvacin qui qu. 27 Acca, lab t ttu nu ebtan riu, l. Biecca. Ts por ttu ley nu ruthtsini riu guni riu ca obra qu. Lab, sino por attu ley nu huaya, quiere decir ttu ley nu ra quini tsalatsi riu para ll riu. 28 Por nui nna yu riu quini Tata Dios nna runie ttu enne recibir ala por base de ca cosa ts nu runi acerca de ca mandamintua, sino por base de fe teruba nu t qu lani Jesucristo. 29 O ts tsu teruba ca enne judo runie c recibir c. Ts lan Tata Dios t para ca enne qui ad ca nacin c. Lchu, le nna n hue Dios Padre para ca enne qui iyaba ca nacin. 30 Ttu teruba Tata Dios dua para iybani ca enne. Le nna cueqquia nre iyaba ca enne canu ralatsi qu Cristo, tntua ca enne judo, hua ca enne canu lab n c circuncidado lle. 31 De chi t fe qui riu lani Cristo, ts por nui nna rirna riu ca mandamiento qui Tata Dios. Lab . Antes la ralatsi riu quini ca mandamiento nu ra lo ca libro de Moiss nna yala dacca c pero segn nu nani Tata Dios quini u c.  Biala na riu qui Abraham enne gdua tiempo antigua c. Biala gutelni bi acerca de salvacin c. 2 Lab t bia para ebata bi rua lo Tata Dios. Cal biria nr bi porquini yala mandamiento beni bi obedecer, lniana yala motivo t para thliani bi. 3 Biani ra lo Escritura sobre de salvacin qui Abraham c. Ra

ROMANOS4 quini Abraham nna hualatsi bi ca titsa nu ra Tata Dios bi, acca Tata Dios nna beyunin latsie ca tulla qui bi nna gulqquie cuenta fe qui bi nna biria bi nr lani e. 4 Chi b yu riu quini ttu enne ra tsina ts nna, lniana belliu nu rid nna lab n ttu regalo sino n b la. 5 Pero salvacin nna hua n ttu regalo, porquini ttu enne nna canchu tsalatsi Tata Dios enne reyuni nre canu tulla nna, iria nr t de ca tulla qu rua le porquini t fe qu lani e nna labiru baru reytsani. 6 hua David attu enne gdua tiempo antigua nna ra bi lo Escritura quini yala icarub ttu enne canchu Tata Dios nna beyunin latsie ca tulla qu nna gulqquie na cuenta por enne nr, aparte de nu beni. 7-8 Ra bi: Icarub ttu enne canchu Tata Dios nna chi beyunin latsie ca falta qu nna, Labiru gurxa latsie ca tulla qu, Nhua labiru cueqquia Seor sentencia qu por mal nu beni, Icarub. 9 Perdn nu a runna Tata Dios, ts n tsu teruba para ca enne judo c. Pues n hu para ca enne qui ad ca nacin. Ra riu attu vuelta quini Abraham nna por fe nu t qu lani Tata Dios, acca gulqquie bi cuenta por enne nr. 10 Cua teg beyuni nr Tata Dios bi de ca tulla qui ba c. Ts de cha n bi circuncidado, o, ts antes cla biynini bi mandamiento nu cca qui circuncisin c. Beyuni nr

270 Tata Dios bi lahua porquini chi n bi circuncidado, sino antes cla cca bi circuncidar. 11 Lniana uccua bi circuncidar. Marca de circuncisin qui bi nna uccu ttu seal para cc riu saber quini cha gulqquia Tata Dios bi cuenta por enne nr antes cla cca bi circuncidar, quiere decir por medio de fe nu gta qui bi lani Tata Dios, ala por mandamintua. Acca Abraham nna n bi ta ttu tta para iyaba riu canu ralatsi, de ribqquia Tata Dios iyaba riu cuenta por enne nr por base de fe qui riu, tntua lebii canu lab n le circuncidado, para quini hua lebii nna gunie le recibir. 12 hua por ejemplo qui bi nna n bi ta ttu tta para canu n circuncidado, ala porquini t marca de circuncisin qui qu sino porquini ralatsi qu Tata Dios, ta fe nu guta qui tta espiritual qui riu Abraham antes cla cca bi circuncidar. 13 Tata Dios nna benie prometer lani Abraham hua attu vuelta lani ca ini bi quini llani ts quini cc qui bi ituba ytsiloyu, lahua por base de bia mandamiento nu beni bi obedecer, sino por base de fe nu gta qui bi lani Tata Dios nna beyuni nre bi de ca tulla qui bi. 14 Ca bendicin nu runi Tata Dios prometer quini gnne, cal llani c para canu rulaba latsi qu quini iria nr c por medio de ca mandamiento nu runi c, entonces tiala modo iu fe nu n quini t qui riu ni. Nhua promesa que nna labiru dcca canchu n nu rulaba latsi ca enne. 15 Por medio de nu ra lo ley nna, acca llani castigo qui Tata

271 Dios lani riu. Pero lti lab ley t nna, pues bihua runi ca enne desobedecer. 16 Bendicin nu ra Tata Dios quini gnne nna, th riu por medio de fe nu t qui riu lani e, modo nna n puro regalo que para lani riu, para quini promesa nu benie nna dcca para iyaba canu cca pertenecer lani Abraham, quiere decir para iyaba canu rialatsi qu nu ra Tata Dios ta fe nu gta qui Abraham, sea ca enne canu t Ley qui qu, hua ad ca enne canu ra teruba latsi qu. Abraham nna n bi ta ttu tta qui iyaba riu canu rialatsi. 17 Ta ra lo Escritura: Chi becua lu para cc lu ta ttu tta qui itsen ca enne. modo nna yala dacca promesa nu beni Tata Dios para gunie na cumplir. Abraham nna hualatsi bi Tata Dios enne t lahuacca que para echthe canu yatti nna eyacca bni c. hua riquixe nu cca qui ca cosa nu ch dala pero lani itute seguridad tits cha gllani c. 18 Abraham nna yala fe guta qui bi msqui ba lab y bi tiia modo guni bi recibir nu chi beni Tata Dios bi prometer quini itsina ttu ini bi nna cc bi tta qui ietse ca nacin, pero gta fe qui bi quini Tata Dios nna gunie cumplir nu re quini t tan tsa i mili ca blia, ten cc iyaba ca descendencia qui bi hsta itsen ca enne. 19 Abraham nna casi gayua dani bi lnia, pero lab bedllaa latsi bi sino hua b latsi bi msquiba ch n bi enne gla ta canu chi tabdu gatti c, hua niula qui bi Sara nna uccua bi niula hutsi. 20 Lab bedu chppani cabi, nhua

ROMANOS4 , 5 lab ra bi: labiru confianza gapa lani titsa qui Tata Dios. Sino adla tstts uccua fe qui bi nna bedliani bi Tata Dios por promesa que. 21 Hualatsi bi lani itute latsi bi hsta quini hua yul rni bi quini Tata Dios nna t lahuacca que para gunie cumplir iyaba ca titsa qui promesa nu chi re. 22 De bilani Tata Dios quini gta fe qui bi nna, acca gulqquie bi cuenta por enne ts rua le. 23-24 Chi gana escrito quini gulqquie bi cuenta por enne ts rua le pero lahua tsu teruba para Abraham, sino hua para iyaba riu canu n quini cueqquia hue riu cuenta por enne ts rua le, porquini t hu fe qui riu lani Tata Dios enne beni quini beytha Xana Riu Jesucristua de lo luti. 25 Bete c ne cuenta nna gtte por ca tulla qui riu, pero Tata Dios nna bechthee bi de lo luti, acca hua t modo para iria nr riu de ca tulla qui riu nna gunie iyaba riu recibir.  Chi n riu enne ts rua lo Tata Dios porquini ralatsi riu nu re, acca chi cca ts riu e por nu beni Xana Riu Jesucristua para riu. 2 Por nu beni Jesucristua nna chi biylia nda para ibiga riu lani Tata Dios nna ridi riu favor nu runne qui riu. Lani la redaccalatsi ribda riu quini iyu ts cc riu enne completamente tsni lani le. 3-4 Pero ala tsu teruba por nu, sino redacca hu latsi riu de cca riu sufrir por bia ca la ruyud qui ca enne, porquini modo nna guchia riu ad nna guni riu Seor seguir, lniana iria riu ts lani e de

ROMANOS5 rilanie quini n riu creyente tsttsi. Lniana lani la redaccalatsi cueda riu nu ch dala. 5 Lab ratsini riu, porquini yli rbani riu quini nu ch dala nna n ttu cosa ts para riu, porquini puro la tsilatsi qui Tata Dios runna Espritu Santo lo losto riu, enne due lani riu porquini ne regalo qui Tata Dios para riu. 6 Porquini de gtsee riu sin fuerza espiritual por causa de ca tulla qui riu, biyu ts sealado nna gtt Cristua por riu ca enne tulla. 7 Casi lan nua calatsi gatti parte qui ttu enne tsiini runi nu n ts. Pero xiaba hua ra ttu enne iria latsi lalabni qu nna gatti parte qui ttu enne ts gani. 8 Pero Tata Dios nna ini teln belue la tsilatsi que lani riu porquini msquiba n riu enne tulla, pero Cristua nna biria latsie lalabni que gtte para gudile riu. 9 De chi gtt Cristo por ca tulla qui riu nna chi n riu enne nr nna ts nna lani Tata Dios. Acca adila seguro gana riu quini por lahuacca qui Cristo nna ll riu nna lab tsa riu le castigo nu ch dala. 10 Porquini labiru n riu contrario qui Tata Dios, sino chi beycca ts riu e por medio de luti qui Yini a. Acca de chi n riu amigo lani e nna adila seguro gana riu quini ll riu por medio de lalabni que. 11 Adems de nui nna annana runi riu vencer lani la redaccalatsi porquini chi n riu ttba lani Tata Dios por nu beni Xana Riu Jesucristua enne beni quini beycca ts riu lani e. 12 Por ttu teruba nubeyu nna gullani tulla le ytsiloyu, acca

272 gullani hu luti, iyiani ca enne ratti c porquini iyiani c runi c mal contra ca mandamiento nu ra Tata Dios. 13 Dsdeba ntescla uccua escrito libro de ca mandamiento qui Tata Dios, ch l runi ca enne maldad. Pero na riu quini lab iria ttu enne culpable canchu lab mandamiento t nu runi na condenar. 14 tsiini por tuchppa mili ida dsdeba gdua Adn hstaba tiempo qui Moiss nna gtt iyaba ca enne porquini beni c maldad, msquiba lab mandamiento t tiempo lnia para guni ca enne na desobedecer. Ta Adn nna, hua uccua duella llani Cristo. 15 Adn nna beni bi Tata Dios desobedecer acca gulu bi falta. Por ttu teruba tlla nu beni bi tiempo lnia nna, acca guta luti lani itute humanidad hstaba riu. Pero adila lahuacca t regalo nu a runna ba Tata Dios qui riu, porquini por la tsilatsi qui ttu teruba enne Jesucristua nna guta ieni favor qui Tata Dios nu a runna be qui iyaba riu. 16 Attu vuelta nia quini nu uccua por causa de ttu desobediencia nu beni Adn nna bihua comparar runi lani favor nu a runna Tata Dios. Por causa de ttu teruba tlla acca Tata Dios nna gulqquie sentencia qui iybani ca enne para tsa c le castigo. Pero nannana por medio de favor que nna, acca a runie iyaba ca enne recibir por enne nr msquiba itsen tulla beni c. 17 Gudul lahuacca qui luti le ituba ytsiloyu de gulu ttu teruba nubeyu nrua falta. Pero ad terul lahuacca t qui lalabni

273 qui iyaba riu annana, porquini por ttu teruba Jesucristua acca yala catsini Tata Dios riu nna runie riu recibir por enne nr por inin favor que lani riu. 18 Quiere decir quini por ttu falta nu gulu ttu teruba nubeyu, acca iyiani ca enne nna tse c bajo sentencia para tsa c castigo para siempre. Pero por ttu teruba hecho ts nu beni ini Tata Dios nna acca hua t modo para guni Tata Dios iyaba ca enne recibir nna ccabni c para siempre. 19 Quiere decir quini por desobediencia qui Adn nna, uccua resultar quini nuetse ca enne nna n c enne tulla. Pero por obediencia qui Jesucristua nna uccua resultar quini nuetse ca enne nna t modo qui qu para quini iria nr c rua lo Tata Dios. 20 Por ca libro de ca mandamiento nu bethana Moiss, acca ca enne nna y c tiia mal n nu runi c. Ca enne nna runi c seguir tulla tulidba, pero Tata Dios nna runie seguir qu enne ts lani riu tulidba por inin la tsilatsi nu t que para riu. 21 Tiempo antes nna beni l tulla qui rua vencer, lniana luti. Pero annana adila lahuacca t la tsilatsi qui Tata Dios lani riu, porquini chi gtt Xana Riu Jesucristua para quini iria nr riu lani Tata Dios de ca tulla qui riu nna gata lalabni nu lab tt qui riu.  Ts hua n tse quini na riu: Gn xa ad tulla para quini gunia aprovechar la tsilatsi qui Tata Dios. 2 Bittu rbania. Porquini para lani tulla nna cha gtt riu. Tiala modo acca gniru

ROMANOS5 , 6 riu seguir le tulla ni. 3 Por bautismo qui riu nna rulue quini chi t parte qui riu lani lalabni qui Jesucristo. Ts lab y hua le quini por bautismo qui riu t hu parte qui riu lani luti que c. 4 De chi t parte qui riu lani luti qui Cristo nna bigttsi hu riu lani e. uccua, para quini ta beythee de lo luti por lahuacca tsna qui Tata Dios, hua riu nna n quini guni riu nu n ts nna nr nna por lahuacca qui lalabni cubi nu chi t qui riu. 5 De chi t parte qui riu lani luti que nna, acca chi n riu ttba lani e. hua cc riu ad ttba lani e de eytha riu de lo luti nna gata lalabni cubi para cuerpo qui riu ta le. 6 Bittu illani riu quini enne tulla nu uccua riu antes nna chi gtt hu lani Cristo lo curtsia, para quini cuerpo qui riu lani la ridlatsi mal qu nna btturu guni nu n mal, para quini btturu tsee riu bajo la rigubia qui tulla. 7 Porquini ttu enne canchu chi gtt nna labiru modo t quini gnir tulla. 8 Acca, de chi gtt riu espiritualmente ta lani Cristo loti gtte lo curtsia nna, ra hu latsi riu quini chi t parte qui riu lani lalabni que. 9 Cristua de chi gtte nna beythee de lo b que para btturu gatti e, acca egna riu seguro quini labiru lahuacca qui luti t lani e. 10 De gtte lo curtsia nna, tsba gtte para lani tulla qui riu. Pero por lalabni nu t que annana, bnie para lani Tata Dios tulidba. 11 Acca lebii nna n quini cueqquia cuenta latsi le quini chi n le nu yatti

ROMANOS6 , 7 para btturu guni le nu calatsi tulla. Chi n le ttba lani Xana Riu Jesucristua, acca n quini ttl huni le quini chi t lalabni cubi qui le para guni le nu calatsi Tata Dios. 12 Cuerpo qui le nna gatti b. Btturu gute le lugar quini tulla nna cubiani le para guni le la ridlatsi mal qu. 13 Iyaba parte nu n cuerpo qui le, por ejemplo: ca n le nna ca na nna btturu gute le lugar qui qu guni c ca maldad nu rulatsi tulla. Sino guni le ofrecer laa lebii b lani Tata Dios para tse le ltsi ne nna cc til iyaba ca parte qui cuerpo qui le para guni le nu n ts, porquini chi gul le le luti. 14 Tata Dios nna bittu nanie quini tse le bajo poder qui tulla attu para guni le nu n mal. Labiru n le bajo lahuacca dbil qui nu ra lo ley, sino chi nabiani le tiia fuerte n lahuacca qui la tsilatsi qui Tata Dios para guni le nu n ts. 15 De chi y riu quini lab ll riu por medio de ca mandamiento nu rigua riu, ts hua n ts quini na riu: Inte nna guni xa tulla nu ridltsaa porquini Tata Dios nna yala catsinie inte nna eyunin latsie quia. Bittu rbania. 16 Cha y le quini de rute le cuenta laa lebii ba lani ttu nua para guni li servir, lniana n le obligado quini guni le nu calatsi, ya sea lani numalua para guni le tulla nna cc le sufrir luti, o ya sea lani Tata Dios para guni l e obedecer nna cc le enne ts nna nr nna. 17 Antes nna uccua le listo tulidba para guni le tulla, pero quaru Tata Dios quini chi

274 beni le obedecer ca enseanza nu guthellee lani le. 18 De chi ritelni le quini labiru n le bajo lahuacca qui tulla para guni le nu n mal, luegu ta beni le ofrecer lani Tata Dios para guni le nu n ts, ta ttu siervo ts lani xni. 19 Bedua ilustracin nu cca qui ca siervo para quini ttlni le ad ts. Antes nna beni le ofrecer iyaba ca parte nu n cuerpo qui le tulidba para guni le nu lab n nr nna, para guni le servir la ridlatsi mal qui le hstaba btti b ca vicio beni le. Pero annana n quini guni le ofrecer iyaba ca parte nu n cuerpo qui le tulidba para guni le nu n tse, ya quini Tata Dios nna chi guleqquia nre le para cc l le enne nr rua le. 20 Loti rtsiabia le para guni le tulla nna, lab uccua le libre para cc le enne ts. 21 Biani cosa ts uccua lani le por ca la ridlatsi mal nu beni le ttu cuaa nu ni. Pues yala rettuni le de rexalatsi le c, hua resultado qui ca tulla nu beni la nna n luti. 22 Pero annana labiru n le obligado para iche le ttu lalabni nu de tulla, sino chi n l le libre para guni le Tata Dios servir nna cc le enne ylatsi para iche le ttu lalabni nr rua le, lniana la redcca latsi de chi t lalabni nu lab tt qui le. 23 Resultado de ca tulla nu runi ca enne nna n luti nu lab fin qu t, porquini cca c merecer. Pero regalo nu rnna b Tata Dios nna n lalabni nu lab tt qui iyaba riu canu n ttba lani Xana Riu Jesucristua.  Lebii hermanos, chi nabiani le ley nu gana escrito, hua

275 y b le quini ttu enne nna hua n obligado guni obedecer iyaba ca mandamintua mintraste bni. 2 Ta ttu matrimonio por ejemplo, ttu niula nu chi bettsan, hua y b riu quini por nu ra lo ley nna hua n obligado lani nubeyu qui ni. Solamente canchu gatti nubeyu qui ni, lnial nna bruhua d bajo acta lani nubyua, 3 sino hucca b guttsan lani attu nubeyu canchu calatsi, bruhua n adulterio, porquini segn nu ra lo ley nna chi n libre de chi gtt tsela ni. Pero canchu guttsan lani attu nubeyu mintraste bni b tsela ni nna, entonces chi n adulterio nu runi. 4 hua lebii hermanos to quia, chi gtti le para lani ley antigua loti gtt Cristo lo curtsia, para quini cc le pertenecer lani attu xana huaya, quiere decir chi n le ttba lani Cristo enne beytha de lo luti, para quini cc riu enne til para guni riu nu rulatsi Tata Dios. 5 Antes nna lab chi gta lalabni espiritual qui riu. De riynini riu nu ra lo ca mandamintua nna adila gud latsi riu guni riu nu lab n quini guni riu, uccua riu til para guni riu tulla nna, cca resultar luti para riu. 6 Pero labiru tse riu bajo ca mandamintua nu beni c riu dominar, porquini chi gtt riu para lani ley n, acca chi n riu libre para guni riu Tata Dios servir, ala por medio de ca regla nu rigua ca enne ta beni riu antes, sino lani attu modo huaya, por lalabni cubi nu runna Espritu Santo. 7 Ts hua n ts quini na riu contra nu ra lo ley c. Pues, ndirubani tito tulla lab t qu

ROMANOS7 l. Pero nia le quini lab beniba bia nu tulla sino por medio de nu ra lo ca mandamintua. Por ejemplo, de biyeni te mandamintua nu ra: Bittu thlatsi lu, lniana gutel tab te tiia mal n tlla para lani Tata Dios. 8 Pero de riyeni te mandamiento nu ra: Bittu thlatsi lu; lniana gudul tab ttu deseo fuerte lo lstua para thltsaa gunia iyaba clase de tulla. Porquini cal lab ca mandamiento t, lniana lab y riu quini tulla nna n legalmente tulla. 9 hua inte nna, antes de nabia te nu d lo ca mandamintua nna yala uccuaa animar. Pero byu ts quini gutel te iyaba nu ra lo ca mandamintua quini gunia, lniana bennia cuenta quini i vuelta lab benia Tata Dios obedecer nna yala enne tulla n b para gattia. 10 Ra lo ca mandamintua quini gata lalabni qui riu canchu ca riu c, pero para inte nna ch c luti. 11 De nabia te nu ra lo mandamintua nna gudul ttu deseo fuerte lo lstua para gunia tulla nna yala guaccaa porquini por medio de mandamintua nna rgu falta lani Tata Dios nna chi gulqquie sentencia quia para gattia. 12 Acca na riu quini iyaba ca mandamiento nu gana escrito lo ley nna n titsa lgani qui Tata Dios nna completamente ts n c para bien qui riu. 13 Tiani modo pa le quini yala ts n ca mandamintua c, de chi ya quini por ca mandamintua nna acca caduella quini gattia nna nitti ba c. Pero ala n por

ROMANOS7 , 8 ca mandamintua, sino por la ridlatsi mal nu t lo lstua para gulue quini yala mal runi tulla. Acca la ridlatsi mal quia nna gchi luti para inte por medio de ca mandamiento ts nna ritelni riu quini tulla nna t lahuacca qu para guthacca riu. 14 Hua y b riu quini ca mandamintua nna riquixa c nu cca qui ca cosa espiritual, pero inte nna bihua n enne espiritual, sino da bajo poder qui tulla. 15 Completamente lab ritel te laa msmuba inte tiia n nu runia, porquini hualigani caltsaa gunia nu n ts, pero runi la ca cosa mal nu n cttsi para inte. 16 Ca cosa mal nu lab caltsaa gunia, pero ca nua l nua runia, modo nna reynia reconocer quini ley qui Tata Dios nna n ts. 17 Acca hua y quini lahua por voluntad quia acca runia mal, sino por tulla l nu d de lo lstua. 18 Completamente enne tulla b n porquini hualigani huacca b ltsaa gunia nu n ts, pero lab lahuacca ts t lo lstua para irialnia guni ya . 19 Yala voluntad t quia para gunia nu n ts, pero lab runi ya . Atsiini ca cosa mal nu rulaba ltsaa quini bittu guni ya c, ca nu l runia. 20 De runia mal nu lab caltsaa gunia, pues lahua inte b runi ya, sino la ridlatsi mal nu dua lo lstua nna runi na. 21 I n experiencia quia lani ca mandamintua: canchu caltsaa gunia nu n ts, lniana mal nu dua lo lstua nna runi estorbo. 22 Lo lstua nna demasiado rultsaa gunia nu ra Tata Dios

276 quini gunia. 23 Pero ca parte nu n cuerpo quia nna calatsi qu guni c attu cosa huaya nna ritlla c contra la rulbalatsi ts quia para quini tulla nna guni inte vencer para gunia la ridlatsi mal nu rulatsi cuerpo quia. 24 N tito la redccalatsi lab t quia. N gn t lahuacca qu para gudil inte le maldad nu dua lo lstua para quini labiru gudxu inte preso. 25 Quaru Tata Dios quini hua t salvacin para riu por medio de lahuacca nu t qui Xana Riu Jesucristua. As es quini tulidba rulaba ltsaa quini caduella gunia obedecer ca mandamiento qui Tata Dios, pero n nubeyu lani cuerpo nna lab y tiia modo para la gunia tulla.  Pero hua t modo para ll iyaba riu de chi cca riu pertenecer lani Jesucristua, porquini lani le nna labiru cca riu condenar, canchu lab tse riu bajo poder de mal nu n riu, sino bajo poder qui Espritu Santo enne dua lo losto riu. 2 Chi n ttba lani Jesucristua, acca por poder qui Espritu Santo nna chi t lalabni cubi quia, chi n salvo, labiru dua bajo poder de tulla nna luti nna para guni ya c obedecer. 3 Tata Dios nna chi benie para riu ttu cosa ts nu lab ccani ca mandamiento nu bethana Moiss guni c. Ca mandamintua nna lab lahuacca t qui qu para quini gata salvacin qui riu, porquini yala enne tulla n riu. Acca guthllee ini a nna bite forma de enne t tab n riu para gattie nna que sacrificio por ca

277 tulla qui riu. modo Tata Dios le cuerpo qui ini a nna guleqquie sentencia contra ca tulla qui riu. 4 Ana benie para quini cc posible guni riu ca cosa ts nu ra lo ca mandamintua, porquini annana runi riu obedecer pero ala ca cosa nu rulatsi mal nu n riu, sino nu ru l latsi Espritu Santo. 5 Iyaba ca enne canu tse bajo poder de mal nu n c, lc nna runi c segn la rulbalatsi qui b qu. Pero iyaba ca enne canu nabiani c tiia ts n lahuacca qui Espritu Santo lani c, lc nna rappa c inters gunibia c ca cosa espiritual nu rulatsi Tata Dios. 6 Canu runi c puro tab segn la rulbalatsi qui b qu, lc nna nitti ba c. Pero iyaba canu runi c duella para guni c nu rulatsi Espritu Santo, lc nna gata lalabni nu lab tt qui qu hua labiru estorbo t le la riyeni qui qu, sino laeni lo losto qu. 7 Porquini canu tse c bajo poder qui la rulbalatsi mal qui qu, lc nna ruyud c Tata Dios. hua por fuerza de mal nu n c nna lab calatsi qu guni c obedecer Tata Dios, nhua lab ccani c guni c ne obedecer msquiba yala duella runi c. 8 Iyaba canu tse c bajo poder de la rulbalatsi qui b qu, lc nna lab lahuacca t qui qu para guni c nu rulatsi Tata Dios. 9 Pero lebii nna bruhua n le ta canu, sino chi t lalabni espiritual qui le, canchu l hualigani chi dua Espritu Santo lo losto le nna runie le dominar. Tata Dios nna chi guthllee Espritu Santo le ytsiloyu, pero

ROMANOS8 iyaba canu lan Espritu Santo dua lo losto qu, lc nna lab n c qui Cristo, porquini le nna bite por mandado qui Cristo. 10 Canchu chi dua Cristo lo losto le nna, chi bni le espiritualmente ta porquini Tata Dios nna chi benie le recibir por inie, tsiini gatti ba cuerpo qui le por causa de tulla. 11 Jesucristua despus de chi gtte nna beyacca bnie por lahuacca qui Tata Dios nna beythee de lo luti. Laa msmuba Tata Dios nna gnn hue lalabni cubi qui le para quini eyacca bni hu le tsiini cuerpo qui le nna n nu dacca gatti. gunie por medio de Espritu Santo enne guthllee para the lo losto le, canchu l hualigani chi runie le controlar. 12 Acca hermanos, cc le saber quini mal nu n riu nna labiru derecho t qu quini guni riu obedecer. 13 Canchu runi b le seguir tse le bajo poder qui ca la ridlatsi mal qui le, hua y b le quini modo nna chi da le lo nda de luti. Pero por medio de Espritu Santo nna hua t ieni lahuacca para lebii, para quini ca la ridlatsi mal qui le nna btturu t poder qu guni latsi le huin le tulla. Canchu uqunani le lahuaqqu nna, ccabni le tulidni. 14 Iyaba ca enne canu runi c nu n ts para guni c nu rulatsi Espritu Santo, lc nna n c ini Tata Dios. 15 Labiru la rtsilatsi t qui le ta antes loti yala gtsini le ta ttu esclavo qui nua patrn n, sino hua y b le annana quini chi n le ini Dios dsdeba bit Espritu Santo nna chi b de lo

ROMANOS8 losto le, acca runi riu oracin nna g riu Dios: Tta qui tu. 16 modo nna runi Espritu Santo declarar lo losto riu quini chi n riu ini Tata Dios. 17 Chi ridi riu ietse ca bendicin qui Tata Dios porquini chi n riu ini to que. Iyaba ca cosa ts nu chi t qui Cristua nna n hu c para edccani riu. rlla riu th riu nna tse riu le iabara nna cc ttba la redcca latsi qui riu lani Cristo, acca yala sufrir cca riu mintraste tse riu le ytsiloyu, ta uccua hue sufrir. 18 Annana yala sufrir cca riu por ttu tiempo to. Pero despus l nna hullani ts quini eyacca riu cubi por layani qui Tata Dios. 19 Itute nu beni Tata Dios nna, yala calatsi quini prontu ta illani ts quini gunie riu presentar como inie nu de layani. 20 Itute creacin nu guleqquia Tata Dios nna, bruhua nu dacca g runi porquini ituba ytsiloyu nna chi cc perder, lahua por bia mal nu beni, sino porquini nani Tata Dios, pero nhunie quini iyu ts quini itute creacin quie nna glui ad ts. 21 Lniana itute nu t le ytsiloyu nna iabara nna eri le sentencia nu gulqquie qu nna labiru bia ccani, sino eyacca l nu cubi ta riu ini Tata Dios chi gul riu le condenacin nna gata layani qui riu nu t le iabara. 22 Ril huni riu tiia n tristeza nu cca sufrir itute creacin qui Tata Dios, dsdeba gllani tulla le ytsiloyu hstaba nanna, porquini yala calatsi eyacc cubi. 23 hua riu ca inie nna yala rinne latsi riu de ribda

278 riu quini llani ts quini gudile cuerpo qui riu le luti nna gunie riu presentar. Chi gana riu seguro quini gunie, porquini chi dua Espritu Santo lo losto riu, sea de ca bendicin nu ch gnne qui riu. 24 Tata Dios nna chi bedile alma qui riu para quini modo nna gappa hu riu confianza lani e por salvacin qui cuerpo qui riu. Cl t posible anna ta ilani riu ca cosa ts nu ch dala nna, entonces alaruhu ribda riu. Porquini ttu cosa nu cha rilani riu nna, tirul modo cueda riu llani ni. 25 Canchu hualigani gappa riu confianza lani Tata Dios por nu ch dala msquiba lab t posible il tn riu annana, pues n quini guchia riu ca sufrimiento nna bittu gtsee latsi riu e tsallue nda. 26 Mintraste ribda riu nna, du tehu Espritu Santo enne gunie riu cualani, porquini hua ye quini lab fuerza espiritual t qui riu, lab chi y riu tiia teg inba riu lani Tata Dios, pero por medio de oracin nu runna Espritu Santo lo losto riu lani la rinne latsi nna, modo nna rattaynie lani Tata Dios por riu, msquiba lab cc expresar lani titsa ra b. 27 Tata Dios nna nabia rninie iyaba ca la rulbalatsi qui lo losto ttu ttu tsa riu. Le nna ye bia peticin n nua calatsi Espritu Santo por riu ca enne qui Tata Dios, porquini Espritu Santo nna rattaye por riu segn la calatsi qui Tata Dios. 28 Hua y b riu quini Tata Dios nna gunie quini iyaba ca cosa qui lalabni qui riu nna riria c ts para bien qui b riu, es decir para

279 iyaba riu canu catsini Tata Dios, porquini le nna becue riu para ttu la rulbalatsi ts nu t que. 29 Tata Dios nna cha ye dsdeba nrua quini riu nna cc riu enne que, para quini t qui riu laa msmuba la rulbalatsi ts nu t qui ini a, porquini modo nna n ini a hermano nru qui iyaba riu. 30 Tata Dios nna becue riu dsdeba nrua, lniana de byu ts nna gutie riu nna beyuni nre riu de ca tulla qui riu para quini cc riu enne ts rua le. De chi benie nua para riu, lniana benie prometer quini gata layani qui riu luetsi nu t que le iabara. 31 Por iyaba ca bendicin n, acca chi gana riu seguro quini Tata Dios nna runie a favor qui riu tulidba. Nl nua guni riu vencer de runi contra riu ni. 32 Tata Dios nna lab betsnanie riu ini a, sino guthllee bi para gatti bi por ca tulla qui iyaba riu. Ts lahua gunna be ad ca bendicin ts qui riu c. 33 Nl nua t poder qu gutsi ttu queja contra riu, ttu queja nu dacca ccn riu castigar por Tata Dios ni. Pues laa msmuba Tata Dios ennia becue riu para cc riu enne que nna benie quini biria nari riu le iyaba ca tulla qui riu. 34 Ts hua dua nua enne n t poder qu cueqqui sentencia qui riu para tsa riu lo yiblla ni. Pues cha gtt Cristua por riu hua chi beythee de lo luti, annana de lugar de adiru lahuacca qui Tata Dios lti rinbe por riu rua le. 35 Nl enne n t poder qu para ccani c de lo losto Cristua la

ROMANOS8 tsilatsi nu t que para lani riu ni. De chi cca riu sufrir por bia dificultad nna, ts por nua nna na riu quini: labiru catsinie inte. Nhua de chi rillani bia tristeza, o de chi cca riu sufrir por lad, o de chi cca riu sufrir por dlla, lab n quini na riu: labiru catsinie inte. Canchu ca enne canu lab cca guyu c riu nna rutsia latsi qu riu nna calatsi qu gutti c riu, o canchu chi tse riu le bia attu peligro nna, ts por nna na riu quini chi betsee latsie riu c. 36 Lab, porquini chi gana escrito: Chi ralatsi tu cuilu. Acca caduella quini cca tu preparado tulidba para gatti tu, Porquini rudcca c intu tits n tu ttu animal nu chi ch c para gutti c. 37 Pero n ttu luetsi ca desgrci nna lab runi riu vencer sino ad l creyente tsttsi n riu, porquini chi gana riu seguro quini yala catsinie riu, ch y riu por iyate nu benie para gata salvacin qui riu. 38-39 Acca hua y rnia quini Tata Dios nna catsinie riu durante itute lalabni qui riu, nats nna guxtla nna, hua canchu chi iyu ts quini gatti riu. Nhua ca ngeli nna, nhua ca espritu mal nna, nhua bia attu poder nu t le iabara o nu t le ytsiloyu nna, lab lahuacca t qui qu para guni c quini Tata Dios nna la catsirunie riu. O de chi tse riu r le iaba, o de chi tse riu ar le loyu o le indat lle, tulidba catsinie riu lani ttu la tsilatsi nu rulue por medio de Xana Riu Jesucristua.

ROMANOS9
1-3  Yala

280 qui Israel, pero lahua iyaba tu n tu israelita en cuntua espiritual. 7 Nhua lahua iyaba tu n tu ini Abraham en cuntua espiritual tsiini iyaba tu n tu descendiente qui bi. Sino ta Tata Dios nna cha re Abraham: Lani ini lu Isaac n teruba tsn ca descendiente qui lu. 8 Acca ritelni riu quini ca ini Abraham nna, lahua iyaba c n c ini Tata Dios, sino riu canu chi renie cuenta dsdeba antes segn promesa que, l riu teruba n riu ini Abraham en cuntua espiritual. 9 Nui n promesa nu re lani Abraham: Sara niula qui lu lan ini t, pero attu ida nna guditsna bi ttu ini nubeyu to. 10-13 hua Rebeca niula qui Isaac tiempo antigua nna, ntesca guditsna bi ca cuachi ta nna cha ra Tata Dios bi: Nu itsina primru ta nna lab cc bendecir ta bettsi Jacob n, sino guni l na servir. ra Tata Dios antes cla galia ca cuachi ta, antes cla chi gappa c nda guni c nu n ts o nu n mal. Ta chi gana hu escrito lti ra Tata Dios quini dsdeba nrua chi ye quini yala tsulatsie Jacob pero Esa nna lab. ra Tata Dios para quini cc riu saber quini le nna t derecho que gucue entre ca enne para cc c inie, lahua por nu runi ca enne ba, sino segn l la rulbalatsi ts que. 14 Biani na riu qui nui c. Ts lab ts runi Tata Dios c. Pues puru ta nu n ts runie tulidba. 15 Ta gutixanie Moiss tiempo lnia nna re: Inte nna gucua nu t la retalatsi quia lani , gudila nu

tel triste cca te de rexaltsaa ca enne quia de raza judo, ribetsia por lc tulidba porquini n c ttba familia lani inte hsta uccua te quini adila tsa cc condenado para nittia ta ttu enne nu labiru dacca para lani Cristo, canchu caduella solamente para quini ll c. Inte Pablo creyente qui Cristo lab runi ltsaa de riquixa nua, porquini Espritu Santo due lo lstua, acca y quini puro nu n l ta riquixania le. 4 Ta inte nna, iyaba ca enne qui nacin quia Judea nna n hu c enne Israel, quiere decir quini Tata Dios nna dsdeba nrua becue intu para cc tu inie, acca gdue lani ca t tta qui tu por medio de layani bni nu ne, hua benie acuerdo lani lc segn la rulbalatsi nu t que para iyaba tu, hua betie ca mandamintua lani lc, gutixa hunie c tiia modo rulatsie quini guni c ne adorar, hua re quini gnne ietse ca bendicin qui tu. 5 Ta inte nna, iyaba ca enne Israel n c descendiente qui ca t tta qui tua Abraham nna Isaac nna Jacob nna. hua Cristua en cuntua cuerpo que nna n hue descendiente qui tu. Le nna ne enne rigubia lo iybani ca cosa, porquini Tata Dios nna chi becue bi para que enne adiru dacca para siempre. Quaru e. 6 Ietse ca enne quia nna lab n c salvo, pero lahua porquini Tata Dios la runie cumplir iyate ca cosa ts nu re quini gunie por intu. Es porquini intu ca enne judo nna, iyaba tu n tu descendiente

281 caltsaa gudila. 16 Acca hua y riu quini Tata Dios enne re nua b calatsie gunie bendecir, lahua por nu ra nua enne n, n tampoco hu por bia obra ts nu runi. 17 Porquini gana hu escrito quini gutixani Tata Dios Faran enne rigubia yetsi Egptua tiempo antigua nna re na: Inte beni quini cca lu rey nna guthtsinia lu guni lu nu caltsaa segn nu rulaba ltsaa, para quini gluia quini t lahuacca quia nna cc saber itute ytsiloyu quini inte Tata Dios. 18 Faran enne rigubia nna yala rebelde uccu lani Tata Dios. Acca hua y b riu quini canchu calatsie quini nua enne n cc rebelde, pues gunie para quini cc rebelde. hua canchu calatsie etalatsie nua enne n, pues gunie na bendecir. 19 Hua y quini annana yala calatsi lu inba titsa lu inte: Lu Pablo, canchu runi Tata Dios, bilcca t derecho que para innie quini nua enne n rig falta ni, porquini nn t lahuacca qu para la guni segn la rulbalatsi nu t qui Tata Dios para l ni. 20 Lu chn, ts yala enne nu dacca n lu ta Tata Dios para eyani lu ecbi lu nna tilla lu lani e c. Ttu yethu nna, ts na riu g enne beni nna: biecca beni lu inte ni. Lab, porquini 21 ttu enne runi ca traste nna, ts bihua derecho t qu guni bia b calatsi lani gn qui ni c. Lani ttu teruba pelota gtsa nna huaccani cueqqui chuppa clase de plato; sea ttu plato especial, o bia attu plato huaya lle. 22 hua entre ca enne nna, gutse canu n

ROMANOS9 quini nitti ba c, pues l tslatsi qui Tata Dios nna n para lc, para quini gluen lahuacca ieni gani nu t que de runie contra nu n mal. Pero le nna bechia be c lani ieni paciencia. 23-25 Ania benie para quini por medio de lahuacca tsna gani que nna gunie bendecir iyaba canu n quini etalatsie c porquini benie c preparar dsdeba nrua para quini tse c lani le le layani, ta riu de chi gutie riu para cc riu enne que, ya sea intu ca enne judo, o ya sea lebii entre ca enne qui ad ca nacin huaya, ta re lo libro nu bedia Oseas enne uccua profeta tiempo lnia: Canu lahub n c yetsi quia, hullani ts gunia quini cc c yetsi quia. hua nu bihua uccuatsi te antes nna, hullani hu ts quini cc c enne especial quia. 26 Raruhu Tata Dios c: Canu tse le lugar lti gutixania c quini lab n c yetsi quia, Pero hullani ts quini laa na hu nna gata la qu ini Tata Dios enne bni tulidba. 27-28 hua Isaas enne uccua profeta nna gnne bi tiia cc la rit qui ca enne Israel nna ra bi: Chi huni thti ca enne Israel t tan re yi rua indat, Pero lahua iy c cc c salvo, tsua teruba ttu te c. Porquini hullani ts quini Seor nna de repente tab gunie cumplir t rulaba latsie lani iyaba ca nacin qui ytsiloyu.

ROMANOS9 , 10 ra laa msmuba Isaas dsdeba antes: Seor enne bnani iyate nu t le iabara nna. Cala lab becne tuchppa enne gla qui tu nna, pues cuando ln chi billa latsi itute nacin qui tu, Ta uccua lani ca yetsi l c Sodoma nna Gomorra nna tiempo antigua. 30 Por nna chi ritelni riu quini ca enne qui ad ca nacin nna lab chi nabiani c ca mandamiento qui Tata Dios para guni c duella cc c enne ts t re, tsiini tiempo anna ribqquie c por enne nr, porquini hua t modo para quini iria c nr de ca tulla qui qu, iyaba canu chi ralatsi qu titsa que. 31 Ca enne Israel nna yala uccua latsi qu guni c seguir ttu ley para iria nr c lani Tata Dios, pero lab bira lani c guni c na cumplir. 32 Tiani modo cca acca bihua bira nr c rua lo Tata Dios c. Porquini lab hualatsi qu quini por medio de fe qui riu nna gunie riu recibir, sino belaba l latsi qu quini huacca b c guni c gana salvacin por lc de runi c nu ra lo ca mandamintua. Acca completamente b ridacca c de rulaba latsi qu quini rulue lo Escritura, 33 ta ra Tata Dios: Ithllaa ttu Enne yetsi l Sin, Pero ca enne yetsi Sin nna gana b c equivocado porquini gulaba l latsi qu mal, Pero nua tediba tsalatsi ne nna nunca lab elnini bitola.

29Tihu

10

282

 Lebi hermanos, yala rexaltsaa ca paisano quia nna rinbania Tata Dios lani oracin quini iyaba ca enne quia Israel nna cc c salvo. 2 Inte nna nabia te c nna hua yli rnia quini yala religioso n c para guni c Tata Dios servir, pero lahua lani la ritelni. 3 Lab nabiani c tiia ts n nu ra Tata Dios para eyacca riu nri rua le. Lc nna runi gla c duella iria nri c lani e de ca tulla qui qu, pero calatsi qu guni c na segn la rulbalatsi qui b qu nna lab ralatsi qu nu ra Tata Dios para guni e c recibir. 4 Labiru n quini guni riu duella eyacca riu nri rua lo Tata Dios por medio de ca obra nu ra lo bia ley religiosa, porquini chi bit Cristua para quini gappa riu fe lani e. 5 Moiss nna bedia bi quini nua diba guni cumplir iyaba ca mandamintua nna modo nna iria nri rua lo Tata Dios para gunie na recibir para gata ad lalabni qu. 6 Pero por medio de fe qui riu, modo nna runie riu recibir, acca labiru rena riu: ylaa riquina eyya ttu enne iabara. Canchu na riu nna, tiatsi ch it l Cristua ytsiloyu. 7 Nhua labiru rena riu: ylaa riquina tsa ttu enne lugar itettia liuu y. Canchu na riu nna, tiatsi ch eytha l Cristua de lo canu yatti. 8 Biruala ra lo Escritura c. Pues ra : Exa tab du titsa qui Tata Dios lani lu, chi gullani hasta lo losto lu hua para quixa lu , quiere decir ca titsa nu runi tu predicar nu rulue quini iria nri lu por medio de fe qui lu. 9 Acca canchu

283 tsalatsi lu lani itute losto lu quini Tata Dios nna chi bechthee Jesucristua de lo luti para labiru gattie attu nna, hua canchu equixani lu ad ca enne quini Jesucristua nna ne enne rigubia lo iyate, modo nna huacca lu salvo nna lab tsa lu lo yiblla. 10 Porquini de chi ralatsi riu lani itute losto riu, modo nna eyacca riu enne nr rua lo Tata Dios nna gunie riu recibir. hua de riquixani riu ad ca enne quini chi ralatsi riu, modo nna rulue quini chi n riu salvo. 11 Ra lo Escritura quini nua tediba ralatsi ne nna nunca lab elnini bitola. 12 Nua tediba, porquini tulappa n iyaba riu para lani Seor, ya sea intu ca enne judo, o ya sea lebi ca enne qui ad ca nacin lle. Ttba Enne ne Seor qui iybani ca enne tse le ytsiloyu nna yala gunie bendicir nua tediba enne ni canchu inbani ne lani oracin. 13 Nua tediba enne ni gullutsa Seor nna inbani ne quini gudile na, l nna gata salvacin qu. 14 Pero tiani modo gullutsa c Seor nna inbani c ne para quini ll c canchu lab chi ralatsi qu ne nii. Tiani modo tsalatsi qu nu re para gappa c confianza lani e canchu lab chi biynini c titsa que ni. Tiani modo iynini c titsa que canchu lan nua quixani c ni. 15 Tiani modo tsa ca mensajero hueni predicar canchu ca hermano nna lab rithella c evangelista gaa lugar ni ni. Chi gana escrito quini para ca enne nna yala hermoso n na

ROMANOS10 nua hermano itsina yetsi qui qu nna equix ca titsa de salvacin nna la redacca latsi nu runna laeni lo losto qu nna. 16 Ca enne canu tsee le ca ytsia nna lahua iyaba c guyulatsi qu ca titsa nu ra lo evangelio, sino beni c ta riquixaa Isaas loti ra bi Seor: Casi lan enne t runi aceptar ca titsa ts nu chi gutixa tu. 17 As es de quini chi t fe qui riu lani Jesucristo porquini chi biynini riu que. Chi biynini riu que porquini ttu enne nna chi gutixani riu evangelio qui Tata Dios. 18 Ts lahua gta hu oportunidad qui qu dsdeba antes para iynini c na ni. Cha biynini c na. Ra hu lo Escritura: Le itbani ytsiloyu chi biynini c tsi qu, hua titsa qui qu nna chi bitsina c hasta ltimo parte qui ytsiloyu. 19 hua rinba ttsaa: Ts hua rulaba latsi le quini bihua chi nabiani ca enne Israel la rulbalatsi nu t qui Tata Dios para ituba ytsiloyu c. Cha nabiani c na. Por ejemplo, chi ra Tata Dios ca enne Israel por medio de Moiss: Canchu chi iyu ts nna gulunia la tsilatsi nu t lo lstua lani ca enne qui ad ca nacin, Lniana yala la ylatsi ba gappa le. gunia msquiba lab n c enne Israel ta lebi. Ca enne de una vez t ignorante, yala itsani le c porquini reta hu latsa ya c.

ROMANOS10 , 11 libro nu bedia Isaas nna, tit fuerte rinne Tata Dios: Tsee canu lahub gunba titsa c tiia modo gunibia c inte, pero chi benia quini claru tab chi nabiani c inte. 21 Pero qui ca enne Israel nna re: Tulidba raia c quini it c lani inte, pero lc yala cabezudo n c nna cla latsi qu eddtsini c inte.  Inte Pablo nna nia le: Bittu gulaba latsi le quini por nui nna chi bedu Tata Dios ttu lado ytsi que. Lab rudue ca enne Israel ttu lado, porquini laa msmuba inte n hu enne Israel descendiente qui Abraham, daya le familia qui thua bi Benjamn. 2-3 Bihua chi bedu Tata Dios ttu lado ytsi que, porquini dsdeba cha guts becue c para cc c ytsi que. Ts lab rxalatsi le bia ra lo Escritura acerca de Elas loti gnne bi lani Tata Dios nna betsia bi queja contra ca enne qui bi nna ra bi: Cuilu Seor, chi betappa c ca lugar lti runi tu cuilu adorar, hua chi betti c iyaba ca enne canu rinne parte qui culua. Tsu teruba inte reyna, pero reyla hu c inte para gutti c inte. 4 Lniana Tata Dios nna becbinie Elas nna re bi: Ala tsu teruba lu reyna, sino chi benia preparar gtsi mili ca nubeyu canu lab betsee latsi qu inte nna lab rudubi qu rua lo imagen de Baal. 5 Inte Pablo nna nia le quini hua tiempo tse riu annana reyna tuchppa mili ca enne Israel canu lab betsee latsi qu Tata Dios, porquini le

284 nna cha gulqquie c ylatsi porquini catsinie c. 6 Chi becue c solamente porquini catsinie c, acca ritelni riu quini n c salvo pero lahua por bia obra nu beni c. Favor nu chi beni Tata Dios lani riu nna, cala n ttu recompensa por ca obra ts nu chi beni riu entonces bruhua n regalo sino n l laa. 7 Biala nii. Casi iyaba ca enne Israel nna lab ccani c gata bendicin qui qu nu runna Tata Dios, lteruba tuchppa mili chi runie c recibir porquini gulqquie c ylatsi para cc c enne que. Pero ad c nna lab caso runi c Seor enne catsinie c. 8 N c ta riquixa lo Escritura quini: Tata Dios nna bella te le c bittu tlni c ca cosa espiritual, acca hasta tiempo annana lab capacidad t qui qu para ilani c nihua lab riynini c. 9-10 hua David enne uccua rey tiempo antigua nna ra bi de runi bi oracin: Lc nna yala ts ro c ttu ttu ts, pero idittu tsee c lani cuilu, Acca inte nna rinbania cuilu quini thacca c nna gulaba latsi qu quini cca ts c cuilu nna, pero th l c castigo nu cca c merecer, hua quini ca iyyal qu nna iclla c para la ilani c hua quini cc c esclavo para quini y nu huni c nna cc idi nna, cue qu tulidba iychu. 11 Annana nia le: Ts na riu quini Tata Dios nna benie quini ca enne Israel guacca c para

20Lo

11

285 quini eyna c fuera de una vez tegani c. lahua a uccua, sino de lab rud naga qu nna acca ca enne qui ad ca nacin rlla hu c salvacin, para quini modo nna gappa ca enne Israel la ylatsi nna thulo c calatsi qu cc hu c salvo. 12 Itiani ytsiloyu nna chi ridi bendicin nu runna Tata Dios qu, porquini ca enne Israel yala equivocado gana c. Acca por pobreza espiritual qui qu nna rlla ca enne qui iybani ca nacin riqueza espiritual nu runna Tata Dios qui qu. Pero ad terul ts cc itbani ytsiloyu canchu chi iyu ts quini eyeqquia iyaba ca enne Israel. 13 Lebi ca enne qui ad ca nacin nna, rurxaa latsi le quini Tata Dios nna guthllee inte Pablo para gunia ttu tsina qui Cristua por primera vez entre lebii canu lab n enne Israel, acca yala dacca tsina nu runia. 14 Xiaba tuchppa paisano quia nna de rilani c quini ralatsi le mensaje quia nna gappa c envidia nna tsa hu latsi qu para cc hu c salvo. 15 Tata Dios nna chi bedu se ca enne Israel ttu lado, acca annana hua t oportunidad para quini iyia t ca enne eyacca ts c Tata Dios. Pero canchu chi iyu ts quini eyeqquia ca enne Israel attu lani e nna, pues ad terul ts cca para iyiani ca enne de rilani c quini canu yatti nna reyacca bni c. 16 Tata Dios benie bendecir ca primero enne Israel tiempo antigua, acca iybani ca enne Israel n hu c bendecido por Tata Dios hua tiempo tse riu anna. Por ejemplo ttu y

ROMANOS11 nna, canchu ll n ts, lniana hstahu ca n n hu c ts. 17 Pero uccua duella chue tuchppa ca n yga, lniana benie quini lu nna beduani lu lugar lti gur attu te canu, ta canchu gthuani riu ttu n y nu l olivo ixi lani ttu y olivo ts, acca hstaba lani ll qui y tsa nna chi n lu ttba, hua bni le por medio de fuerza nu runna yga. 18 Acca lu creyente qui attu nacin, bittu gulaba latsi lu quini adiru enne dacca n lu tichu n propio gani y olivo tsa. Canchu rebata lu nna, n quini xalatsi lu quini ala lu rue lu fuerza ll yga, sino lla l runn fuerza qui lu. 19 Hua t cca hu quini ecbi lu: Lchu, pero por inte acca gutttsa Tata Dios c para quini da lugar qui qu. 20 Pero inte nna nia lu: hualiba gttsa c, pero solamente porquini lab hualatsi qu Tata Dios. Lu nna chi beduani lu lugar lti gur c, pero solamente porquini t fe qui lu lani Tata Dios, acca btturu ebata lu sino n quini gtsi lni lu. 21 Ca enne Israel nna runi c representar ca n y olivo tsa, pero Tata Dios lab eyunin latsie qui qu. Acca lu creyente qui attu nacin, b cuidado quini guni lu seguir la ralatsi qui lu para la guntti lu lugar qui lu. 22 Acca n quini cc lu saber quini Tata Dios nna yala enne retalatsi ne lani itba ytsiloyu, pero hua runi be ca cosa justamente ta nna. Yala duro runie contra canu lab runi c nu re. Pero lani lu nna yala enne

ROMANOS11 de retalatsi ne, pues cc be tulidba lani lu canchu guni ba li e agradecer por la tsilatsi que, para quini la chue lu ta benie lani ca enne Israel. 23 Ca enne Israel nna canchu eyeqquia c lani Tata Dios para gata salvacin qui qu, hua yu ba riu quini yala lahuacca t que para gthunie c attu lugar lti bireccu can. 24 Lu creyente qui attu nacin nna gur lu lo ttu y nu du ixi ba nna bduani lu lo y olivo tsa, ttu cosa nu lab runi ca enne, quiere decir quini lab rthuani riu n ttu y mal lani ttu y ts. Pero ana beni Tata Dios lani lebi ca enne qui ad ca nacin. hua ca enne Israel nna, ad tel fcil duani c attu vuelta lugar qui qu, ya quini n c propio gani ca n y tsa. 25 Lebi hermanos, lab caltsaa quini t motivo qui le para gulba r latsi le quini yala enne sabio chi n le, acca quixania le anna nu cca qui ca enne Israel. Lc nna yala reddtsini c Tata Dios, pero lahua para siempre, sino solamente hasta chi iyu ts quini itseru ca enne qui ad ca nacin nna tsalatsi qu. 26-27 Lniana cc salvar iyiani ca enne Israel, tiba ra Tata Dios lo Escritura: Dsdeba le ciudad Sin, iria ttu Enne gudile ytsi qui Jacob, Btturu guni c nu n mal, gunia para ca enne Israel ta chi benia prometer, Canchu chi iyu ts quini eyunin ltsaa ca tulla qui qu. 28 Lab ralatsi ca enne Israel mensaje nu cca qui Jesucristua,

286 acca Tata Dios nna chi bedue c ttu lado tiatsi n c contrario que para quini guni le recibir lebii ca enne qui ad ca nacin. Pero catsi bnie ca enne Israel porquini dsdeba gdua Abraham cha becu Tata Dios cabi para cc c enne que. 29 Tata Dios nna nunca lab enbee bia bendicin nu chi bnne. Nhua lab relninie de chi gutie nua enne para cc enne que. 30 Lebii ca enne qui ad ca nacin, ttu cuaa nu nna lab beni le Tata Dios obedecer. Pero annana chi nabiani le tiia ts n la retalatsi que, porquini ca enne Israel nna beni c ne desobedecer. 31 Quiere decir quini Tata Dios nna chi reta latsie lebii l, pero ca enne Israel nna lab runi c ne obedecer, para quini iyu ts gunibia hu c tiia ts n la retalatsi que lani lc. 32 Tata Dios nna chi nanie quini ca enne judo hua ca enne qui iyaba ca nacin cc c enne nu lab rud naga qu que, para quini modo nna ttu ra b gulunie quini reta latsie tsaniiaba riu. 33 Acca hua yu ba riu quini yala ieni n ca riqueza qui Tata Dios. Ca la rulaba latsi que nna, tiani modo ethtsilna riu c nhua lab ritelni riu tiia modo ribeqquia latsie para gunie c cumplir, porquini chi b nabianie itbani, hua t la riyeni ts que tulidba para gunie ts iybani ca cosa. 34 Ta ra lo Escritura: Nl chi nabiani iyaba ca la rulbalatsi qui Seor nii. Nl chi r ne: n nu guni cuilu nii.

287 chi benie caso bia regalo nu beni ttu enne ne ofrecer para quini le nna eyie qu nii. 36 Iyiani ca cosa nna d c de Tata Dios, hua por medio de le nna runi c seguir, hua para laa labe n iyiani ca cosa, acca le nna qu merecer quini gudliani riu e tulidba para siempre. Quaru e.  Tata Dios nna i vuelta chi beluie quini yala reta latsie riu, ccaa hermanos, inte nna rinnia le por amor que quini guni le presentar cuerpo vivo qui le lani e tulidba ta ttu ofrenda para le, lcca nri lalabni qui le para quini guni l e servir tten rulatsie, modo runi l e adorar ta n quini guni le. 2 Btturu guni le ca cosa mal nu rulatsi ytsiloyu, sino n quini gata attu la rulbalatsi cubi qui le, para quini lalabni qui le nna cc completamente ts por lahuacca qui Tata Dios. modo nna gunibia le voluntad qui Tata Dios lani le quiere decir, itute nu n ts nu rulatsie quini guni le. 3 Porquini inte Pablo n apstol qui Cristua nna rinnia ttu ttu tsa le: bittu gudliani lu laa msmuba lu de rulaba latsi lu tiia ts n capacidad nu chi t qui lu, sino n quini gulaba l latsi lu lani cuidado para guni lu e servir segn tiia fe nu chi benna Tata Dios lo losto lu. 4 Por ejemplo: cuerpo qui riu nna ietse parte qu n, pero ttu ttu tsa parte qu nna lahua tul t riu c, sino ytsi ytsi b n capacidad qui ttu ttu parte qu. 5 hua riu nu n cuerpo qui

ROMANOS11 , 12 Cristua nna ietse riu n, pero ttu ttu tsa creyente nna t ttu tsina nu n quini guni para quini tli ttu resultado ts para itute iglesia. 6 Ytsi ytsi b n capacidad nu runna Tata Dios qui ttu ttu tsa riu segn favor que lani riu, acca n quini guni riu e servir. Por ejemplo, de runne ttu confianza lo losto riu para quixani riu ca enne daccal tab nu cca qui Jesucristua nna, n quini guni riu predicar titsa que lani lahuacca nu runne qui riu. 7 hua de runne capacidad t qui riu para guni riu bia ta clase de tsina ni para obra qui Seor nna, n quini guni riu lani voluntad. De runne capacidad qui riu para guthteni riu ca enne nna, n quini gulueni riu c enseanza ts. 8 hua de runne espritu qui riu para guni riu ca enne animar nna, n quini inne riu titsa nu gunna fuerza qui qu. Canchu t bia qui riu nna calatsi riu gute riu qui nua ttu enne nna, n quini a gute b riu ta ttu regalo sin bia inters n. De runi dirigir ttu creyente bia tsina qui obra qui Seor nna, n quini cc trabajador. De retalatsi riu ttu enne nna n quini guni riu lani la redcca latsi nu da de lo losto riu. 9-10 Bia tab cosa nu ra Tata Dios quini n mal nna, liuyud lani itute latsi le. Pero iyaba ca cosa nu n ts nna, guni ba le seguir lani c. Ttba hermano chi n le, acca n quini gulue le lani cario quini t la tsilatsi lo losto le, ttu le lani attu le nna, ala cuenta titsa ra b. Leyla modo para gulue le quini runi apreciar

35 Ts

12

ROMANOS12 , 13 luetsi le, ttu le nna attu le nna para quini hermano qui lu nna th bi ladliani. 11 En cuanto bia tsina nu cca ofrecer nna, littse al tanto para guni l ts ta, bittu cca le flojo sino guni le Seor servir lani espritu nna lani la redacca latsi nu da de lo losto le nna, porquini Jesucristua nna ne Xana le. 12 Yala iccarub le por ca cosa ts nu ch dala para lebii, acca n quini gata inini la redacca latsi lo losto le de ribda le. hua de cca le sufrir le ytsiloyu nna n quini guni le seguir cca le enne fiel. Tse le al tanto tulidba para huin le oracin. 13 De nabiani le quini ttu hermano quile cca bi sufrir por bia necesidad n t qui bi, n quini etalatsi le bi nna guni le bi cualni. hua ts ta guni le recibir iyaba ca enne llani le litsi le nna hua lgni c invitar. 14 Canu rutsia latsi qu le nna, bittu qu le iqquia qu, sino linnbani Tata Dios lani oracin quini gunie c bendecir. 15 Canchu ttu enne redacca latsi nna, bittu gappa le la ylatsi sino edcca huni le por nu ts nu chi uccua lani . Canchu ttu enne t bia tristeza ni qu nna glue le quini rehuni huni le lani . 16 Liguni duella tse ts le para quini gata ttba la rulbalatsi qui le. I b ca la rulbalatsi ts cubi chi gta qui le annana, pero bittu illani le ca enne nu cca c sufrir, sino cc ttba la rulbalatsi qui le lani c. Bittu gulaba latsi le quini yala chi y le. 17 Bittu gudqquia le mal qui canu runi mal qui le. Liguni duella guni

288
18N

13

le nu n ts lani iybani ca enne. quini guni le duella lani itute latsi le bittu tllalani le ca enne, sino eyla le modo para tse le en paz lani iyaba c. 19 Hermanos to quia, btturu di laa lebii ta ye contra ttu nu runi mal qui le, sino cueda ba latsi le, porquini Tata Dios ba gunie castigar canu runi mal, ta chi gana escrito ca titsa lti re: Inte Seor ba edi ye, Inte ba ithellaa castigo qui iyaba canu cca merecer. 20 Raruhu lo Escritura: Canchu ttu enne lab t qu g nna, bni tn lu ofrecer bia g, msquiba beni mal contra lu. Canchu ribitsi inda nna, bete inda y. modo nna exalatsi mal nu beni contra lu nna ettni nna ehuinni. 21 Bittu gute lu lugar quini guni lu mal nu rulaba latsi lu, sino guni la lu vencer nu n mal lani ttu hecho ts.  Iyiani le nna t responsibilidad qui le quini guni le obedecer qui canu rigubia qui le, porquini iyaba ca la rigubia le ytsiloyu nna tsee c por permiso qui Tata Dios enne nanie quini cca. 2 Canchu chi ttu enne lab runi nu ra lo ley qui gobierno nna, modo nna reddtsini nu chi nani Tata Dios para ca enne. Acca iyaba canu runi c nna, rigu c falta nna cc c castigar. 3 Acca iyaba canu runi bia cosa mal nna yala rtsini c ca policia, pero lahua tsee ca policia para gniatsini c ca enne runi nu

289 n ts. Ts hua rulatsi lu gana lu en paz sin la rtsilatsi lani ca uxtcia c. Pues, guni lu nu n ts, lniana na c qui lu quini runi lu nu n deber qui lu. 4 Ca uxtcia nna hua gobierno nna tsee c para guni c para bien qui lu, modo nna runi c tsina qui Tata Dios. Pero canchu runi lu bia crimen nna, n quini llani la rtsilatsi lo losto lu, porquini lab cuento b n derecho nu t qui ca autoridad para guni c castigar, ya quini runi c castigar canu cca ba merecer por mal nu runi c, modo nna runi c tsina qui Tata Dios. 5 Acca n quini gud naga le qui canu rigubia, pero ala solamente para quini bittu cca le castigar, sino porquini chi y le quini nui nna n ts delante de Tata Dios. 6 Acca n quini gute qui ldi le, porquini runi c deber qui qu de ruquia c qui ldi le, modo nna runi c servir Tata Dios para bien qui le. 7 Dni le guni le cumplir iybani deber qui le, por ejemplo: canchu da le qui contribucin nna, liquia lani enne gana encargado para di na hua bia impuesto lle. Canchu n quini gappa le respeto ttu enne nna, ligppa respeto. Canchu ttu enne runi ts nna, cc merecer quini gudliani le na. 8 Liuquia lti da le qui ca enne. hua n quini gulue le la tsilatsi lani ca enne para siempre porquini n ttu deber nu lab fin qu t. Nu catsini luetsi enni nna, modo runi cumplir itute nu ra lo Ley qui Tata Dios acerca de vecino qu. 9 Porquini lo Ley

ROMANOS13 nna ra : Uccuatsini luetsi enne lu tiatsi laa lu ba. Acca lo ca tsi mandamiento qui Tata Dios nna ra : Bittu cc lu adltero. Bittu cc lu huetti enne. Bittu cc lu ubna. Bittu ichtha lu belna qui enne. Bittu thlatsi lu bia t qui attu enne lani la ruyud lo losto lu nna envidia nna. Prueba quini hua lgani catsini lu ca enne nna n quini bittu runi lu ca cosa mal n nhua bia attu cosa mal nu ra lo ad ca mandamintua. 10 Enne t la tsilatsi lo lostu nna, lab runi bia mal contra ca enne. Acca de rulue riu la tsilatsi nu t lo losto riu para lani ca enne nna, modo nna cca cumplir iyate nu rinba lo Ley quini guni riu. 11 Ana n quini guni le, porquini hua y le tiia quetha rit ca ts, acca bittu cuenta tse ba riu le ytsiloyu, sino n quini tse la riu al tanto, porquini ts quini llani Jesucristua enne gudile riu nna, adiru exa chi debga annana tichu de loti gudul ralatsi riu. 12 tit tiempo t para guni ca enne seguir guni c ca cosa mal, porquini ch ta du llani Cristua attu. Acca bittu guni riu ca cosa mal nu runi gttsi ba c, sino n quini tse riu al tanto para guni l riu daccal ta ca cosa nu n ts en contra de ca cosa mal, ta ttu soldado ts. 13 Rla rts nna n quini guni riu nu n ts. Bittu cc riu borracho, nhua bittu tsa riu bia fiesta nu n principalmente para tni ca enne. Bittu gute riu cuerpo qui riu para la ridualni attu nu huaya nhua para bia attu vicio nna. Nhua bittu gappa riu la

ROMANOS13 , 14 ylatsi nna nhua bittu guyud riu ca enne nna tilla riu lani c. 14 N quini gulue le tulidba quini chi n le enne qui Seor Jesucristua. Btturu gute le lugar para guni le bia la ridlatsi mal nu guyu latsi le guni le antes, para quini la guni le vencer.  Canchu ttu hermano nna it s litsi le nna lab chi ritel tsni nu ra lo Escritura, pues n quini guni l recibir tsni, pero bittu guni le discutir lani sobre de ca cosa delicada nu ralatsi. 2 Por ejemplo: Ttu te ca enne nna rulaba latsi qu quini huacca ba go c iybani ca cosa nu dacca go riu. Pero tsee tehu attu te ca enne canu ytsi l ritelni c nna iyaba clase de alimento ro c menos bla. 3 Nu ro iybani nna bittu n quini guni menospreciar nu lab ro iybani. hua nu lab ro bla nna bittu n quini etitsella nu ro iybani, porquini hua l nna ch beni Tata Dios na recibir. 4 Pero lu nna bihua n lu enne eni para th lu derecho etitsella lu ttu siervo qui enne huaya ni. N b asunto qui xana ni para guyu tiia runi siervo qu canchu runi b ts lle o canchu runi b mal lle. Pero hua ra dhu ts porquini Seor nna t lahuacca que para quini iri ts. 5 Attu ejemplo: Ttu te ca enne nna dullan rigua c ttu ts porquini rena c quini n ts eni. Pero attu te ca enne nna, tulappa ba n iyaba ca ts para lc. Sobre de ca cos nna, pues n quini ttu ttu enne na por laa lab. 6 Enne rigu bia ts n nna, es quini cani quini modo nna rudliani

290 Seor. hua enne bihua rigu bia attu ts n nna, pues para Seor nna lab rigu na. Nu ro bla nna ru na para gudliani Seor, porquini rui gracia Tata Dios por lag qu. hua nu lab ro iybani nna rudliani hu Seor, porquini rue hu gracia Tata Dios. 7 N ttu riu nna lab n riu xana laa riu ba para cubiani riu lalabni qui riu segn la calatsi qui ba riu, ya sea tiempo anna o ya sea canchu chi gatti riu. 8 De bni riu nna, n riu responsable rua lo Seor por nu runi riu, hua tse riu rua le canchu chi gatti riu. As es de quini ya sea de bni riu o ya sea canchu chi gatti riu nna, qui ba Seor n riu. 9 Acca Cristua nna gttie nna beyacca bnie nna labiru gattie, para quini que Xana iyaba riu nna rigubie tntua entre canu yatti hua entre riu canu bni. 10 Lu nu lab ro lu bla, bincca retitsella lu hermano qui lu ni. Attu lu nu ro iybani, bincca runi lu mensopreciar hermano qui lu ni. Pues tsani ib riu nna t quini etsina riu rua lo Cristua enne innie canchu ts beni riu lle o canchu la beni riu ts lle 11 porquini lo Escritura nna ra : Inte Seor nna nia le quini hualigani da ts quini iyiani ca enne nna gudubi qu rua lua, hua iyaba c nna na c daccal tab quini ttu teruba inte n Dios. 12 As es de quini ttu ttu tsa riu nna t quini gute riu cuenta rua lo Tata Dios iyate nu beni riu.

14

291 hermanos, btturu quny luetsi riu. Sino da lni le gata attu la rulbalatsi qui le para bittu tehu guni le bia nu runi quini ttu hermano qui le nna cc ofender nna guni tulla. 14 Inte Pablo n hu enne nu ralatsi quini Jess nna ne Seor lo iyate, hua yl rnia quini iyaba ca cosa nu dacca go riu nna n b c ts, pero ttu enne nu rulaba latsi quini n tulla para l canchu g na, entonces adila tsa bittu g na. 15 Acca lu nna btturu go lu bia alimento nu n tulla para lani hermano qui lu nna cc bi lastimar espiritualmente ta de rilani bi quini ro lu . modo nna riln quini labiru la tsilatsi g t lo losto lu para hermano qui lu nna calatsi lu quini nitti bi solamente por ttu cosa nu ridlatsi lu go lu. N quini xalatsi lu quini hua por hermanu nna gtti Cristua. 16 Lihue cuidado quini la go le bia o guni le bia canchu por nu nna rute le lugar quini attu enne inni mal qui ca enseanza nu y le n c ts. 17 Porquini reino qui Tata Dios nna lahua n cuestin de ya go riu, sino quini gata ttu la rulbalatsi ts qui riu nna ca cosa nu runna laeni nna la redacca latsi lo losto riu nna por lahuacca qui Espritu Santo lani riu. 18 Tata Dios nna yala redccanie por lu canchu modo runi lu Cristua servir; hua ca enne nna yala contento tse c porquini runi lu nu n ts. 19 Acca tulidba n quini hu riu cuidado la gute riu lugar para chadi bia disgusto entre

ROMANOS14 , 15 riu, sino n quini guni la riu nu runna fuerza qui luetsi riu. 20 Bittu guni lu quini llalatsi tsina qui Tata Dios por ttu pedazo de bia alimento. Iyba ca cosa nu dacca go riu nna bihua tulla n canchu go riu c. Pero hua n mal go riu bia alimento canchu por nna cc ttu enne ofender nna guni tulla. 21 Canchu por bla nu calatsi lu go lu, o canchu por vino nu calatsi lu iya lu acca ttu hermano qui lu guni contra la rulablatsi ts qu nna ya g nu n tulla para lani , adila tsa btturu go lu bla nihua btturu ya lu vino, nhua btturu guni lu baru attu cosa nu guni quini ichccu hermano qui lu nna eycca dbil fe qu. 22 Lu nu ralatsi quini lab tulla n para go lu iybani nu dacca go riu, n quini nui nna cc ttu asunto entre lu teruba lani Tata Dios. Icarub ttu enne canchu la rulbalatsi qu bihua runi na condenar de runi iyba ca cosa nu n ts para lani . 23 Pero canchu nua calatsi g bia msquiba hua y b quini n mal para g na, entonces la rulbalatsi qu guni na condenar canchu g na, porquini lab n de acuerdo lani la rulbalatsi nu chi bete Tata Dios qu. Acca bittu guni riu bia cosa canchu lab n de acuerdo lani fe nu t lo losto riu, porquini n tulla para riu canchu guni riu .  Iyaba riu canu chi n riu ad fuerte nna t responsibilidad qui riu cc riu hermano ts lani ca enne canu n dbil fe qui qu, lab n quini gudua iqquia riu puro ta nu n

13Acca

15

ROMANOS15 ts para riu. 2 Ttu ttu tsa riu nna n quini guni riu duella guni riu segn la rulbalatsi qui attu enne nna, quiere decir nu iu para bien qu nna hua para quini cc creyente ad tstts nna. 3 Porquini hua Cristua nna lab benie nu n ts para laa labe, sino beni le para quini gata la redacca latsi qui riu, ta chi gana escrito: Iyaba ca titsa mal nu rinne c contra cuilu nna, iqquia b tatsia c. 4 Iyaba nu chi gana escrito lo Escritura qui tiempo antigua nna hua n enseanza ts para guthte riu, para quini cc riu animar nna cueda riu ca cosa ts nu ch dala nna guchia riu iyaba lani laeni. 5-6 Tata Dios enne runna paciencia qui riu nna runna hue fuerza qui espritu qui riu. Rinbaa quini le nna gnne laeni lo losto iyaba le para quini gata ttba la rulbalatsi qui le de guni le nu n para bien qui ttu le nna attu le nna ta rulatsi Cristo Jess, para quini juntu ta gudliani le Dios enne ne Tata qui Xana Riu Jesucristua. 7 Acca hermanos, n quini cc le amigo ts ttu le nna lani attu le nna para quini Tata Dios nna the ad la dliani, ta Cristua chi bite para que amigo qui iyaba riu. 8 Inte Pablo nia le quini Cristua nna bite para gunie nu n ts para bien qui ca enne Israel, para gunie cumplir iyaba ca titsa nu cha gutixani Tata Dios ca t tta qui ta, modo nna rulue quini runi be iyaba nu re. 9 Cristua nna bit hue para quini lebii canu n enne qui ad ca nacin huaya nna

292 gudliani hu le Tata Dios de rue l e gracia por la retalatsi que, ta ra David lo Escritura: Por nui nna gudliania cuilu rua lo ca enne qui ad ca nacin nna, Gllaa himnos para gunia cuilu alabar. 10 Ra hu attu lettia: Yala redacca latsi ca enne escogido qui Tata Dios, hua lebii ca enne qui ad ca nacin nna redacca hu latsi le. 11 Ra tehu attu lettia: hua lebii ca enne canu lab n enne Israel, liudliani Seor, Iy iani le canu tsee le ituba ytsiloyu nna, Liglla himnos para le lani itute latsi le. 12 Ta ca titsa nu bedia Isaas: ccualani nu gtti Isa, Pero iyu ts quini attu descendiente qui bi nna que rey nna cubianie iybani ca nacin nna Gappa c confianza lani le quini gunie nu n ts para lc. 13 Tata Dios nni nu runne confianza lo losto riu para cueda riu lani la redacca latsi por ca bendicin nu ch dala, rinbaa quini guni le seguir tsalatsi le titsa que para quini bittu tehu estorbo t lo la rulbalatsi qui le nna, sino gata l ieni la redacca latsi lo losto le por lahuacca qui Espritu Santo lani le de y le quini gunie le bendecir tulidba. 14 Lebii hermanos to quia, can tabn latsi lstua de y quini

293 lebii nna t inin la tsilatsi lo losto le, hua porquini chi t inin la ritelni ts, acca t capacidad qui le para egu nda luetsi ttu le nna attu le nna. 15-16 Lo cart nna rinnia le tit fuerte sobre de tuchppa punto para quini la illani le c porquini n deber quia de rulatsi Tata Dios quini gunia tsina por Jesucristua lti tsee lebii ca enne qui ad ca nacin. Acca runia para quini tlni le ts ca titsa que nu runna salvacin para quini gunie le recibir ta ttu ofrenda para le. Chi n le enne ts nna nr nna rua le por tsina nu runi Espritu Santo lo losto le. 17 Yala redacca te por iyaba ca resultado ts nu chi rilani riu le tsina nu runia por Tata Dios por lahuacca qui Cristo Jess. 18-19 Iyaba ca cosa ts nu riquixa acerca de tsina quia nna n porquini Cristua benie c por medio de inte, para quini lebii ca enne qui ad ca nacin nna guni le Tata Dios obedecer de riynini le predicacin quia, hua de rilni le tiia n lalabni quia lani ca enne; hua por ad tsina nu benia por lahuacca qui Espritu Santo lani inte de beyunnia ca enne rani nna ca milagro nu rulue de lahuacca que acca hualatsi qu. modo nna le iyaba ca yetsi dsdeba Jerusaln hstaba le regin idittu l Ilrico nna chi hua hueni predicar nu cca qui salvacin nu runi Cristua c ofrecer. 20 Siempre hua ca lugar lti lab chi nabiani c nombre qui Cristua, para gunia predicar nu cca qui salvacin nu

ROMANOS15 runie ituba ytsiloyu ofrecer nna iynini c qu por primera vez, ruella ltsaa gunia para quini tsina quia nna cc ttu tsina cubi, ala lti cha gudul attu te ca enne huaya. 21 Chi benia tba ra lo Escritura: Canu nunca lab chi bina c que, lc nna ilani c ne por primera vez, Canu nunca lab chi biynini c nombre que, lc nna tlni c por primera vez. 22 Por nua nna hua lti huaya hueni predicar, acca lab uccua quia it tanllia le. 23 Pero annana labiru tsina t para gunia le ca lugar n, hua cha guts caltsaa it tanllia le. 24 Cca te quini tsa Espaa nna tsatsla t tta Roma para tanllia le. De chi b ts riu titsa nna, t confianza quia lani le quini guni le inte cualani nna ithella le inte para Espaa. 25 Pero anna t nna dyaa para Jerusaln porquini dena ttu ofrenda para gute ya qui ca hermanos tsee na. 26 Ca hermanos tsee le regin nu l Macedonia nna Acaya nna gppa c gusto ithlla c ttu cualani to para ca enne pobre qui iglesia re le Jerusaln. 27 Yala rulatsi qu guni c cabi cualani, pues ciertamente hua n deber qui qu, porquini por medio de canu ralatsi canu tsee le ciudad Jerusaln nna yala bendicin chi gi c. Acca lc ca enne qui ad ca nacin nna n quini guni c cabi cualani materialmente ta. 28 Canchu chi beta ofrnd qui cabi nna cca terminar asntu

ROMANOS15 , 16 nna, lniana nda de tt b nna gunia le visitar. 29 Chi l y rnia quini canchu chi llania lti tsee le nna yala bendicin th losto le por medio de ca titsa qui Cristo nu quixania le. 30-32 Acca a hermanos por la dliani qui Xana Riu Jesucristua nna rinbaa quini guni le oracin por inte lani amor nu runna Espritu Santo lo losto le, para quini cc le ttba lani inte lo batalla espiritual quia nna inbani le Tata Dios quini canu tsee le regin l Judea canu lab ralatsi qu nna bittu bia irialni c de runi c duella guthcca c inte. hua ofrenda nu denua y nna liguni oracin quini ca hermanos tsee le ciudad Jerusaln nna guni cabi recibir lani la redacca latsi para quini canchu hua n voluntad qui Tata Dios nna llania ciudad Roma lti tsee le, pero lani la redcca latsi lo lstua para quini ediltsaa nna cc bendecir por ca titsa ts nu hu luetsi riu. 33 Tata Dios enne runna laeni lo losto riu nna gunie seguir lani iyaba le tulidba. Quaru e.  Yala enne tsni n hermana qui riu Febe niula n diaconisa qui iglesia re le ytsi l Cencrea. 2 Rinbaa favor quini guni le bi recibir tba n quini guni ca creyente, porquini n hu bi ttba lani Seor. hua rinbaa quini guni le bi cualani bia tediba riqunani bi. Yala cualani chi beni bi ca enne, hua inte nna chi beni bi inte cualani. 3 N rithllaa la rinba titsa quia para hermana qui riu Prisca lani nubeyu qui bi Aquila, porquini

294 n cabi compaero quia le tsina qui Cristo Jess. 4 Lcabi nna yala sufrir uccua cabi por inte hasta quini tit ta la betti c cabi porquini bed cabi inte. Acca yala gracia rua cabi. hua iyaba ca iglesia qui ca enne ralatsi qui ad ca nacin nna yala agradecido gana cabi lani ca hermanos qui riu Prisca nna Aquila nna. 5 Liute hu tst la rinba titsa quia lani ca hermanos retuppa le litsi Prisca nna Aquila nna hua lani amigo tsni quia Epeneto, pues primrute lbi hualatsi qui Cristua le ituba regin Acaya n. 6 Rithllaa saludos para hermana qui riu Mara, lbi nna yala hu cualani chi beni bi le. 7 hua liute tst la rinbatitsa quia lani canu ltsi ya: Andrnico nna Junia nna chi hu uccua cabi sufrir, pues ttba bedlla c intu litsi yy. hua iyaba ca apstol nna yala estimar runi c cabi. Yla t lcabi hualatsi cabi Cristua tichu inte. 8-9 Rithlla hu la rinbatitsa quia lani hermano to tsgani quia Amplias, hua lani Urbano porquini n bi compaero qui tu le tsina qui Cristo Jess, hua para amigo tsgani quia Estaquis. 10 Rithlla hu ieni la rinbatitsa quia lani Apeles, i vuelta ts beluen quini hualigani n bi ttu creyente fiel qui Cristua. Yala saludos rithlla hu para ttu ttu tsa ca enne tse le litsi Aristbulo. 11 Liute hu tst la rinbatitsa quia lani paisano quia Herodin, hua lani familia qui Narciso, n hu cabi enne ralatsi qui Seor. 12 Rithlla hu la rinbatitsa

16

295 quia lani hermana qui riu Trifena nna Trifosa nna yala tsina runi cabi por nombre qui Seor, hua lani hermana ts qui riu Prsida, demasidu hun tsina chi beni bi para Seor. 13 Rithlla hu saludos quia lani hermano qui riu Rufo, n bi ttu obrero ts le tsina qui Seor. Liugni hu tst saludar nna qui Rufo porquini beni bi inte tratar tiatsi ini ba bi. 14 Liute tst la rinbatitsa quia lani Asncrito nna Flegonte nna Hermas nna Patrobas nna Hermes nna iyaba ad ca hermanos tsee lani cabi nna. 15 hua rithllaa la rinbatitsa quia lani Fillogo, hua lani Julia nna Nereo lani dna ba nna, hua lani Olimpas nna, hua lani iyaba ad ca enne qui Tata Dios tsee c lani cabi nna. 16 Ligni saludar luetsi le lani la tsilatsi ta n quini guni ca enne qui Tata Dios. Iyaba ca grupo canu retppa por nombre qui Cristua le regin n nna, rithella hu cabi la rinbatitsa qui cabi lani le. 17 Yala rinbaa quini hu le cuidado quini la thacca le por canu calatsi qu llaani c luetsi le por medio de ca enseanza mal nu rulue c. hua por mal ejemplo qui qu nna runi c quini ichccu ca hermano para guni c tulla. Nu rulue c nna bihua n ttba lani ca enseanza nu chi dete le, acca bittu tsalatsi le qui qu. 18 Lc nna lab runi c nu rulatsi Xana Riu Jesucristua, sino runi la c segn nu ru b latsi qu para aprovecho qui laa lba c. Yala ruthacca c ca enne canu lab chi ritel ts, porquini rulue c

ROMANOS16 ietse ca enseanza tiatsi n c ts pero lab lni c. 19 Yala redacca te porquini iyiani ca enne nna chi y c quini runi le nu ra lo titsa qui Tata Dios. Caltsaa quini cc le listo tulidba para guni le nu n ts, pero ala nu n mal. 20 Tata Dios enne runna laeni lo losto riu, hua y quini le nna gunie Satans vencer por lebii para quini bittu guni le dominar. Xana Riu Jesucristua nna gunie le cualani. 21 Timoteo hermano n compaero quia le tsina qui Seor nna yala la rinbatitsa rithella bi qui le. hua canu ltsi ya Lucio nna Jasn nna Sospater nna rithella hua cabi la rinbatitsa qui le. 22 Annana inte hermano qui le Tercio riquixania le quini inte nu beda cart bajo orden qui Apstol Pablo, rithlla hu la rinbatitsa quia lani le, lani nombre qui Seor. 23 Hermano qui riu Gaius enne runna ttu lugar lti reyna nna rutsa hu bi litsi bi para cc reunin qui canu ralatsi, lbi nna rithella hu bi la rinbatitsa qui le. hua Erasto enne n tesorero qui ciud nna runi hua bi le saludar, hua ttu hermano l bi Cuartus rithella hu bi saludos qui le. 24 Xana Riu Jesucristua nna gunie iyaba le cualani. Quaru e. 25 Gudliani riu Tata Dios enne t lahuacca que para guni ba le seguir cca le creyente fiel tba rulue ca titsa nu riquixa acerca de salvacin, hua tiba rulue ad ca enseanza qui Jesucristua nu chi beta lani le ttba lani la rulbalatsi nu t

ROMANOS16 qui Tata Dios dsdeba antes cla cue ytsiloyu, pero annana chi benie na declarar lani riu por primera vez. 26 Chi nabiani riu la rulbalatsi quia por medio de nu ra lo Escritura nu bedia ca enne uccua profeta. Tata Dios enne due tulidba lab fin quie t nna betie orden quini iyiani ca enne qui iyaba ca nacin nna

296 n quini cc c saber nu cca qui salvacin para lc nna gata fe qui qu nna guni c obedecer titsa que. 27 Ttu teruba Tata Dios, lteruba le nna t itute la ritelni nu n ts, acca qu merecer quini gudliani riu e tulidni por nu beni Jesucristua para riu. Amn.

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA CA ENNE CORINTO


Primera Epstola Del Apstol San Pablo A Los

CORINTIOS

 Inte Pablo lani hermano qui riu Sstenes. Jesucristua nna chi gutie inte para cca apstol quie de acuerdo lani la rulbalatsi ts qui Tata Dios. 2 Lebii ca enne ralatsi le ciudad Corinto canu retuppa rudliani le Tata Dios. Chi n le ttba lani Cristo Jess nna, chi btsie le ylatsi nna chi guti hue le para cca le enne nri lani iyaba canu rullutsa c ne gaa tediba tsee c. Jesucristua nna ne Xana qu, n hue Xana riu. 3 Caltsaa quini Dios Padre qui rua nna gunie le bendecir lani ad favor quie hua lani laeni nu runna Jesucristua enne ne Seor lo iyate. 4 Tulidba rua gracia Tata Dios quia por lebii, hua porquini ne enne bueno lani le nna benie le ttba lani Cristo Jess. 5 Acca benie quini gata capacidad ts qui le. Chi ccani le riquixa ts le lani ca enne, hua chi t la ritelni ts qui le. 6 Chi gui ts le ca

titsa nu chi gutixani tu le nu cca qui Cristua. 7 Claru tab riln quini lab bia capacidad espiritual reytsani le mintraste ribeda le llani Xana Riu Jesucristua. 8 Le nna gunie le cualni dsdeba anna hstaba quini iyu ltimo ts, para quini canchu chi llani Xana Riu Jesucristua nna lab bia falta n etsla contra lebii. 9 Tata Dios nna siempre gunie cumplir bia re. Laa msmuba le nna chi gutie le para quini gata amistad ts qui le lani inie Jesucristua Seor qui rua. 10 Annana hermanos rinnia le lani nombre qui Xana Riu Jesucristua quini tsee iyaba le de acuerdo, hua quini btturu guni le quini chadi pleito entre lebii, sino quini cc ttba la rulbalatsi qui le nna nu runi le nna dsdeba anna para nu ch dala. 11 Lebii hermanos quia, chi cca saber nu runi le porquini canu tsee le litsi hermana qui riu Clo nna chi

297

1 CORINTOS1 gutixani cabi inte quini tl tl n la rulbalatsi qui le. 12 Pues ttu te le nna rena le quini tsee le lado qui inte Pablo. Attu te le nna rena le quini tsee le lado qui Apolos. Attu te le nna rena le quini tsee le lado qui Cefas. Attu te le nna rena le quini tsee le lado qui Cristua. 13 Ts na riu quini Cristua nna i clase ne c. Inte Pablo nna, ts guta hu lo curutsia por lebii c. Ts begdia le inda para cca le enne quia c. Ni ttu hua ca cos. 14-15 Begdia inda lteruba hermano qui riu Crispo, hua attu hermano la bi Gaius. Rua gracia Tata Dios quini lan nua attu enne huaya benia bautizar para quini n ttu le la na le quini begdia le inda para cca le enne quia. 16 Hua rexa hu ltsaa quini begadia hultia inda canu tsee le litsi qui hermano qui riu Estfanas, pero lab dltsaa canchu begdia nuaru attu enne inda. 17 Porquini Cristua nna benie inte mandado ala para gunia ca enne bautizar, sino para quini quixaa ca titsa nu cca quie, pero ala ta ttu enne nu ra discurso para quini gudliani ca enne na por ca titsa lla nu rinni, sino sencillamente ta gutixania le para quini la ccani cuenta ba nu gutixa balnia quini acca gtti Cristua lo curutsia. 18 Riquixa tu claru tab qui Jesucristua balnia quini acca gttie lo curutsia. Ca enne dia lo nda luti, pues nu riquixa tu nna cani c quini n ttu titsa tonto. Pero para riu canu chi n quini ll riu le condenacin nna, n l titsa

298 poderoso qui Tata Dios. 19 Escrito gana titsa lti ra Tata Dios: Canu rena quini yala dacca c, pues inte nna ni nada ba gua nu chi y c. hua canu rena quini yala ritelni c, pues inte nna por medio de titsa quia nna gcuenia latsi la ritelni qui qu. 20 Acca biani gana ni runi canu rena ca enne quini yala ts chi ritelni c c. hua biani gana ni runi canu rena ca enne quini yala ts chi nabiani c ley religiosa qui qu c. hua canu rena ca enne quini yala ts runi c discutir nu cca qui ytsiloyu, biani gana ni runi c ni. Tata Dios nna por la ritelni ts quie nna chi benie quini ettni canu rena ca enne quini chi t la ritelni qui qu. 21 Tata Dios nna ritelnie iyten ca cosa. Acca benie disponer quini ca enne nna lab irialni c gunibia c ne por medio de la ritelni qui ba qu, sino guyu l latsie gudile ca enne tsalatsi por medio de ca titsa nu runi tu predicar, msquiba rena ca enne quini lab dacca nu riquixa tu. 22 Ana rena ca enne judo porquini rinba c bia ttu cosa nu il tn c ta ttu prueba de lahuacca de iabara. Ca enne griego nna calatsi qu ca dicho nu rinne ca enne sabio. 23 Pero intu nna riquixa tu nu cca qui Cristua enne gttie le curutsia. Para ca enne judo nna mensaje nu riquixa tu n ttu titsa tbi para tsalatsi qu. Ca enne griego nna rena c quini mensaje nu rute tu n ttu cosa sencilla nu lab dacca

299 para tsalatsi qu. 24 Pero para iyaba riu canu chi nini Tata Dios, tntua ca enne judo nna hua ca enne griego nna, pues chi ralatsi riu quini Cristua nna ne prueba de lahuacca qui Tata Dios nna n hue enne t itute la ritelni quie nna. 25 Msquiba rena ca enne quini lab dacca nu rinne Tata Dios, pero adila ye tchula lc. hua msquiba rena c quini lab suficiente n nu benie, pero adila lahuacca t quie tchula lc. 26 Lebii hermanos canu chi guti Tata Dios, liulbalatsi le bia clase de enne ni na le. Tuchppa teruba le rena ca enne quini t la ritelni qui le. hua lab i le n le enne dacca para lani ca enne. hua lahu i le n familia importante le ytsi qui le. 27 Pero Tata Dios nna chi becue canu lab re c cuenta le ytsiloyu para quini ana modo nna ettni canu rena ca enne quini yala ritelni c. hua ca enne dbil to nna becu Tata Dios c para ana modo nna ettni canu rena ca enne quini yala lahuacca t qui qu. 28 Porquini Tata Dios nna becue ca enne sencillu t canu n c ta ttu yi to para ytsiloyu, quiere decir canu lab dacca iu segn ytsiloyu, para quini gcueene latsi iyaba nu rena ca enne. 29 Ana modo nna ni ttu ca enne nna t bia qu para thliani rua lo Tata Dios. 30 Porquini solamente por Tata Dios nna acca chi n le ttba lani Cristo Jess. Tata Dios nna benie disponer quini Cristua nna que laritelni ts de iabara para riu. hua por Cristua nna irianri riu

1 CORINTOS1 , 2 rua lo Tata Dios nna, chi btsie riu ylatsi para cca riu enne nri le ytsiloyu. Le nna beyllee riu latsi n numalua. 31 modo nna tlni riu nu chi gana escrito: Canchu nua calatsi ebta por nu chi beni, pues adila tsa gudliani Seor por nu chi benie lani .  Inte Pablo loti bit lati tsee le, gutixania le nu beni Tata Dios. Pero ala gutixania le lani ca titsa lla ta canu rute discurso para quini na ca enne quini yala enne sabio n c. 2 ntesca llania ltsi le nna chi belaba ltsaa quixania le puro nu cca qui Jesucristua balnia quini acca gttie lo curutsia. 3 hua loti gdua lani le, uccua te quini lab n suficiente, acca guta ttu la rtsilatsi lo lstua nna bittin. 4-5 Lab benia predicar para gurexallaa le lani cuenta titsa ba, sino uccua l ltsaa cca le saber nu runi Espritu nna hua lahuacca qui Tata Dios nna para quini gata fe qui le, pero ala por nu rena ca enne segn la riyeni qui ba qu, sino por lahuacca qui Tata Dios. 6 Lebii canu chi nabia tsn le, chi y le quini nu riquixa tu nna n la ritelni ts. Porquini la ritelni qui tu nna lab n t rulba latsi ca enne, nhua t rulaba latsi canu rigubia le ytsiloyu, pues iyaba c nna lla b latsi nu rena c. 7 Pero nu riquixa tu nna n la ritelni nu runna Tata Dios. Lab nabiani ca enne la rulbalatsi quie, porquini Tata Dios ntesca gunie ytsiloyu nna cha nanie quini la cc ca ennia na saber,

1 CORINTOS2 , 3 sino quini riu annana cca la riu saber, quiere decir salvacin qui riu nna layani quie nna. 8 Ni ttu canu rigubia le ytsiloyu lab t la riyeni qui qu para cc c saber ca cos. Cal hualigani t la ritelni ts qui qu, entonces lab l bia bedcca c Seor Enne Tsuna qui rua nna beta c ne lo curutsia. 9 Tba gana escrito lti ra quini: Ca cosa nu lab chi bilani ca enne, nhua lab chi biynini c, nhua lab chi belaba latsi qu nna, beni Tata Dios c preparar para ca enne canu catsini c ne. 10 Ca cos nna chi beni Tata Dios quini cca riu c saber por medio de nu runi Espritu lo losto riu. Espritu nna chi ye itia te la rulbalatsi qui riu, hua la rulbalatsi qui Tata Dios. 11 Por ejemplo, nn ttu enne ni nabiani nu rulaba latsi attu nu huaya c. Lan nua y bia rulaba latsi attu enne sino lteruba l nna y por laa espritu qui b. hua Tata Dios nna, lan nua nabiani la rulbalatsi quie sino lteruba Espritu enne guthllee de iabara. 12 Capacidad qui riu para quini tlni riu nu chi beni Tata Dios para riu, lab n por la riyeni qui ytsiloyu, sino n l por la ritelni nu runna Espritu enne guthella Tata Dios. 13 Nui nna riquixa tu, pero canu rena ca enne quini yala laritelni t qui qu, pues lc nna lab beluni c intu, sino ca enseanza nu riquixa tu nna beluni Espritu c lani intu de rethtsilna tu ca

300 titsa qui Tata Dios lani la ritelni nu runna Espritu, titsa lani titsa. 14 Pero ttu enne nu reqquia ba lo nda qui b, l nna lab caso runi nu rulue Espritu enne guthella Tata Dios, porquini cani quini n enseanza nu lab rulue ts para l; pues lab posible n para tlni ca cos, porquini por lteruba lahuacca nu runna Espritu modo tlni riu nu cca qui Tata Dios. 15 Pero ttu creyente nu runi reconocer quini lteruba lani Espritu Santo da la ritelni lgani, entonces l nna tsats iybani ca cosa bia nu n c: l nna lab cc juzgar por nua attu enne. 16 Porquini nn t capacidad qu para gunib la rulbalatsi qui Seor c. Nn t la ritelni suficiente qu para quixani Seor ttu enseanza nu lab chi ye c. Lan. Pero riu nna chi t la ritelni qui Cristua lani riu.  Acca lebii hermanos, lab chi gunnia le iyate nu n quini cca le saber, porquini lab chi bidte le suficiente nu rulue Espritu para th le ad enseanza. Msquiba chi n le ttba lani Cristo, pero n ru le ta ttu huatsa to nu lab chi ritelni ts. 2 Acca benia le alimentar, ala lani alimento slido nu adiru itsa le, sino lani ndiayi ya teruba, hua lab chi n le para th le titsa de alimento ts. 3 Porquini modo qui le antes nna runi r le dominar, acca hua yu ruhu la ylatsi lo losto le, hua tl tl n la rulbalatsi qui le, hua calatsi le llaani luetsi le. Por ca cos nu runi l nna, acca y riu quini tit

301 rb chi bitsini lalabni qui le, l. Quiere decir quini runi r le ta runi ad ca enne ytsiloyu. 4 Acca ttu te le nna rena le quini tsee le lado qui inte Pablo. Attu te le nna rena le quini tsee le lado qui Apolos. Ts lahua hu n ca partido nu cca ytsiloyu c. 5 Biani poder ni t qui Apolos c. Lab bia. Biani poder ni t qui inte Pablo c. Lab bia. Intu nna huenitsna teruba qui Seor n tu para quini tsalatsi l e por nu riquixani tu le de acuerdo lani mandado nu benie ttu ttu tu. 6 Inte nna gutixania le titsa qui Tata Dios primero, ta gda ttu enne ttu semilla to. Despus nna gullani Apolos enne gutixani bi le ad, ta rudua ttu enne inda para cc alimentar ca planta to. Pero lteruba Tata Dios t lahuacca quie para gunie quini ini le. 7 Chi y riu quini lteruba Tata Dios ne enne re cuenta, porquini labe nna runie quini ini ca planta to, ala enne rada nhua enne rudua inda lab lahuacca t qui qu para quini ca planta to nna ini c ad. 8 Enne rada hua enne rudua inda nna ttba compania n c. Pero Tata Dios nna gutie recompensa qui ttu ttu tsa qu tiia n b nu beni. 9 Intu nna runi tu cualni lo tsina nu runi Tata Dios lo losto ca enne. Lebii nna espiritualmente n le ttu loyu nu runi Tata Dios tsina nna, ttu yu nu richthe. 10 Conforme lani capacidad nu chi benna Tata Dios quia, inte nna ta ttu maestro albanil gulqquia cimiento. Lniana attu nu huaya runi seguir lani tsina nna rucua

1 CORINTOS3 d lo cimintu. Pero ttu ttu tsa le nna t quini inna le tiia ucu le. 11 Ttu yu nna lab modo t cc chppa cimiento qu. Cimiento qui fe qui riu nna ne Jesucristo. Labiru n quini nua guni formar attu cimiento huaya. 12 Tuchppa le nu rucua le lo cimintua nna xiaba runi le ttu tsina nu gucha ta oro nna plata nna ca yya nu dacca yai lle. Xiaba tsina qui tuchppa le nna lab guchi, ta bereta lle yi lle ca lla bitsi lle. 13 Tsina nu runi ttu ttu tsa riu nna t quini edccan bia material ni bicuan, porquini canchu chi iyu ts sealado lniana iln claru ta, pues lani ya nna cca riu saber, porquini ya nna guni na prueba. 14 Quiere decir quini tsina nu runi ttu ttu tsa riu nna, canchu dcca entonces egn nna bittu ba tsy, lniana gunna Tata Dios ladliani qui riu. 15 Pero canchu ttu nua tsyi b tsina nu beni na, entonces nittu ba iyaba nu beni na pero laa msmuba l nna ll b msquiba tiatsi ttu cosa nu ch beria tan le y. 16 Ts lahua chi y le quini chi n le yu qui Tata Dios c. Ana chi n le porquini Espritu enne guthllee chi de lo losto le. 17 Canchu nua guni quini itppa yu qui Tata Dios, entonces Tata Dios nna gunie na juzgar lani castigo. Porquini yu qui Tata Dios nna n tsina santo; lebii nna n le y. 18 Canchu nua ttu le cani quini yala la ritelni chi t qu porquini chi nabiani nu cca qui ytsiloyu, pues n quini hu cuidado la thacca, sino adila tsa cani quini ndirua lab

1 CORINTOS3 , 4 chi y bia, modo nna gata la ritelni nu dacca qu. 19 Porquini la ritelni nu dacca para lani ytsiloyu nna lab dcca para lani Tata Dios, ta escrtub gan lti ra quini: Canu cani c quini yala la ritelni chi t qui qu, Tata Dios nna gunie quini nnia c por ca propsito mal qui qu. 20 hua ra attu lttia quini: Seor nna nabia rannie la rulbalatsi qui canu cani quini yala chi y c. Chi ye quini lab dacca nu rena c. 21-22 Acca btturu thliani le nna bittu na le quini tsee le lado qui nua tu, porquini iyaba nu rithella Tata Dios lani le nna n c aprovecho ts para lebii, sea inte Pablo o Apolos o Cefas lle, pues iyaba tu nna tsee tu lado qui le. hua ytsiloyu nu beni Tata Dios nna, lalabni o luti lle, hua ca ts anna o nu ch dala lle, pues iyate hua n para aprovecho ts qui le. 23 Porquini lebii nna chi n le qui Cristua, Cristua nna ne qui Tata Dios.  Adila tsa xalatsi ca enne quini n tu huenitsna teruba qui Cristua. Ca enseanza nu cca qui Tata Dios nu lab chi bina riu ttu cuaa nu, pero le nna chi benie intu encargar para quixani tu le iyaba nu re. 2 Canu n c encargado lani bia tsina, t quini ttu ttu tsa c nna tse c al tanto. 3 Canchu calatsi le guyu le laditsi quia, tit ruba dacca para inte canchu inne le contra

302 inte, nihua canchu ttu tribunal calatsi cueqqui sentencia quia. Porquini nhua inte nna lab runia juzgar laa inte ba canchu hua n ts tsina nu runia por Seor o canchu lab. 4 Msquiba cte quini lab bia mal ni chi benia, pero lahua por nua irianria, porquini lteruba Seor ye canchu lab n ts tsina nu runia por le o canchu hua n ts. 5 Acca n ttu nua guni le juzgar hsta quini canchu chi llani Seor, porquini le nna gudnie lo nu gattsi ba le chulla, hua gluie hsta la rulbalatsi nu adiru gattsi lo losto riu, lniana Tata Dios nna gudlianie ttu ttu enne segn nu beni le ytsiloyu. 6 Nu chi gutixania le hermanos, inte nna Apolos nna n tu ejemplo para lebii, para quini idte le qui tu nna bittu gulaba latsi le ad terul de nu chi gana escrito, porquini yala rebata le de rudliani le ttu le nna rutsbi le attu le nna. 7 Lu nna, nuni beni acca chi t ad capacidad qui lu tchu attu nu huaya c. Biani capacidad nu chi t qui lu gullani ttb c. Itute nu chi t qui lu, pues Tata Dios nna a benna be qui lu. Acca, binca rebata lu tiatsi lahub gui lu lo n nua enne huaya ni. 8 Cani le quini yala ch tsa le l. Parece quini labiru bia capacidad reytsani le le iglesia qui le. Ts lahua chi rigubia le sin intu c. Pues yala edccani tu canchu hualigani chi rigubia le, para quini hua intu nna cubia hu tu lani le. 9 Pero intu ca apstol nna, t cte quini Tata Dios nna

303 chi benie disponer quini cc tu nu bitola tiatsi n tu sentenciado para gatti tu rua lo ca enne. Itute ytsiloyu nna rinna intu, hua ca ngeli nna ril huni cabi intu tiatsi n tu ca preso nu bedaxu ca enne. 10 Rinna c intu tiatsi yala necio n tu porquini cca tu padecer por Cristua. Pero lebii nna cani le quini yala enne de la ritelni ts n le. acca rena le quini lab caduella cca le padecer por Cristua. Intu nna n r tu dbil, pero lebii nna yala tstts chi tsee le segn la rulbalatsi qui le hsta quini ca enne nna rudliani c le, pero intu nna rutsbi b c intu. 11 I vuelta chi beyna tu sin go, hua ribitsi b tu inda, casi lab t bia gaccu tu hua riy hu tu, hua lab n gaa gathi tu. 12 Yala ch ra tu lo tsina nu caduella guni tu para ccani tu sostener. Ruduad ca enne intu, pero recbi lni tu c lani titsa ts. Rudxu c intu nna ribqquia c intu fuera ytsi, pero ruchia b tu iyaba la rit qui tu. 13 Riy c iqquia tu, pero intu nna runi tu duella eyacca tsla tu c. Para ytsiloyu nna chi n tu ta ttu cosa nu labiru riu sino para irna c na tiatsi n tu ttu cosa tsg. 14 Rudnia le ca cos, pero ala para quini ettni le, sino para quini innia le de chi n le nia canu catsi te. 15 Canu n c encargado para guyu c le, lc nna n hu c ttba lani Cristua, msquiba i cabi tsee, xiaba hsta ttu tsi mili cabi, pero lab tsee i tta qui le. Yla t inte por mandado qui Cristo Jess gutixania le titsa nu cca

1 CORINTOS4 , 5 quie, acca inte teruba n tta qui le, lebii nna n le nia. 16 Acca rinbania le quini guni le ta runia para cc hu le ta n. 17 Por nui nna chi guthllaa Timoteo lti tsee le porquini n bi ni to quia dsdeba beni bi aceptar Cristua lani inte, yala al tanto dua bi para guni bi e servir. Timotua nna guluni bi le tiia rid ya lo nda qui Cristua. Quixani bi le ca enseanza nu riquixania iyaba ca iglesia gaa tediba anta c. 18 Tuchppa le nna yala redccani le porquini rulaba latsi le quini nunca hua la itrua lti tsee le. 19 Pero primero Dios nna prontu ta it lti tsee le. Lniana cc saber acerca de canu yala rebata c entre lebii. Lab caltsaa iyeni te ca titsa nu rinne c, sino para cc saber canchu ca hecho qui qu rulue c quini t lahuacca espiritual qui qu. 20 Porquini poder qui la rigubia qui Tata Dios nna lab riln por ca titsa ella nu rinne ttu enne, sino tsu teruba por lahuacca qui Espritu Santo lani . 21 Biala t le cuenta. Ts it lani y dt, o ts it lani la tsilatsi cc.  Chi bina ca enne quini hualigani dua entre lebii ttu nu rdualni attu nu huaya nu lab n tsl. Nhua canu lab ralatsi nna ndiruani la runi c permitir luetsi tlla quini nua ttu enne rdualni niula qui tta qu. 2 tsiini lebii nna rena le quini yala la ritelni chi t qui le. Dni le ehuin lni le nna ebqquia le nu rigu falt fuera. 3 Inte nna msquiba lan t lani

1 CORINTOS5 , 6 le, pero por medio de la rulbalatsi quia nna chi da presente lani le. Acca tiatsi chi da lani le nna chi becua castigo nu cca merecer nu rigu falt. 4 De chi betppa le, hua inte lani le por medio de oracin quia, lgni juzgar tlla por autoridad nu runna Xana Riu Jesucristua qui le. Le nna du hue lani le lani poder, 5 para quini nu rigu falt nna cc padecer latsi n Satanas nna la guni seguir tlla, para quini espritu qu nna ll canchu chi llani Jess enne ne Seor lo iyate. 6 Lab n ts quini runi le la bata qui l rena le quini yala ca enne ralatsi chi n le. Ts lahua chi y le quini tit rb levadura rudilu ituba c. 7 Acca bttru guni le seguir lani ca tulla nu chi beni le ttu cuaa nu, sino n quini gluen quini chi n le enne cubi qui Tata Dios para la gudte le ca hermano, porquini Cristua nna chi uccue sacrificar lo curutsia por riu, ta carneru to nu beni ca t tta qui tua sacrificar. Acca t hu pascua qui riu para guni riu celebrar tulidba. 8 Lab gut cabi ettaxtla nu chixi levadura tiempo de pascua qui cani. hua riu nna bittu n ts ichxi maldad le lalabni cubi qui riu, nhua vicio nna, sino ttu ttu tsa riu n quini xalatsi riu e lani ttu lalabni nri segn nu n l. 9 Lo carta nu bedinia le ttu cuaa nu nna, nia quini bittu guttsa amigo le lani canu rdualni ttu nu lab n tsla qu. 10 Bittu nia le quini de una vez t lla le ca incrdulo canu rdualni nu huaya, o canu ridlatsi gata ieni belliu

304 qui qu por laa lba c o ca ubna, o canu t bia creencia ni qui qu acerca de ca dolo. Porquini cal nia le quini de una vez t lla le ca incrdulo canu runi ca tlli, entonces t quini ria le le ytsiloyu. 11 Sino quini beda lnia le quini bittu guttsa amigo le nua ren quini n hermano pero rdua ba lni attu nu huaya, o ridlatsi gata ieni belliu qui por laa lb, o runi r seguir bia creencia nu cca qui ca dolo, o nu hulla cuentu, o borracho, o ubna. Nua ren quini n hermano pero runi r bia ca cos, pues ndiruba la lln li lo mea qui le nhua lebii lti ru. 12 Porquini, biani derechu n t quia para gunia corregir ca enne lab ralatsi. Lab n para quittsa riu c por ca cosa mal nu runi c. Pero canu n creyente lani iglesia nna pero rigu c falta nna, ts lahua n quini guni le c corregir c. 13 Porquini canu lab n c parte lani iglesia nna, pues Tata Dios nna gunie c juzgar. Acca lebqquia malvdu le iglesia qui le.  Canchu nua ttu le t bia disgstun entre lebii ba, biecca reyani le dia le rua lo ca uxtcia para quini ithlia c juicio qui le ni. Dni le tsa la le rua lo ca enne qui Tata Dios. Ts lahua chi y le nui ni. 2 Ca enne qui Tata Dios nna n quini guni c juzgar ytsiloyu tiempo nu ch dala. Laa msmuba lebii nna guni le yetsiloyu juzgar, acca ts bihua capaz n le anna para cueqquia lttia le bia cosa xcuichu to nu rillani lani le c. 3 Pues hsta ca

305 ngel nna n hu quini guni riu cabi juzgar. Ts lab ad tel derecho t qui le anna para cueqquia ltti le ca problema nu ritt ba le le ytsiloyu c. 4 Entonces, biecca ruglla le ca enne canu lab t parte qui qu le reunin para guni c arreglar ca problema nu ritt ba le le ytsiloyu c. 5 Nia le ca cos para quini xiaba ehuinni le. Ts nhu t entre lebii nu t la ritelni suficiente qu para gutse ts chppa hermano canu ritlla c. 6 Sino dia la le para quini ithlia ca enne juicio qui le nna ritlla ttu hermano contra attu hermano rua lo ca uxtcia. 7 Acca hualigani chi n ttu escndalo nu runi le, porquini laa msmuba lebi nna yu le pleito ttu le lani attu le daccal ta. Ts lab ccani le th t le laeni para quini la itsani le bia runi ttu enne contra lebii. Ts nhua la ruchia t le la di le ye canchu nua rudacca le nna ridi bia t qui le. 8 Pero laa msmuba lebii nna ruduad ta le entre lebii, hua ruthacca ta le para th le bia t qui ca enne hsta qui ca hermanos qui le 9-10 Ca enne canu lab dian c runi c nu n tse delante de Tata Dios, lc nna lab nlla lla c gata parte qui qu lti rigubie. Ts lab chi y le nui c. Bittu thacca le, porquini nhua canu rdualni c attu nu huaya, nhua canu rniru c seguir bia creencia qui qu acerca de bia imagen, nhua ca enneyu canu runi c entre lba c nu lab n quini guni c, nhua canu ribna, nhua canu ridlatsi qu gata ieni belliu qui qu por

1 CORINTOS6 laa lba c, nhua ca borracho lle, nhua canu hulla cuentu lle, nhua canu riguabni ba c bia lo n ca enne lle, pues iyaba ca nu nna lab nlla lla c gata parte qui qu lti rigubia Tata Dios. 11 Ca tlli nna beni ba ttu te le ttu cuaa nu. Pero Tata Dios nna chi byie le nna chi beduytsie le para cc le enne nri, hua chi benie quini labiru cca le condenar. Iyaba ca favor n beni Tata Dios para lebii por medio de Xana Riu Jesucritua hua por medio de Espritu enne guthllee. 12 Rena ca enne quini iybani ca cosa huacca ba guni riu c, pero inte nna nia le quini ala iy ca cosa tli riu ts. T hu libertad quia para gunia iybani ca cosa, pero ndi ttu la huella ya guni inte dominar. 13 Ca alimento nna n para le riu, hua le riu nna ridlatsi alimento, rena ca enne. Pero Tata Dios nna gunie quini labiru u chppa ta c. Cuerpo qui riu nna lahua n para guni riu ca cosa cttsi, sino n l para guni riu nu rulatsi Seor, hua le nna ne para cuerpo qui riu. 14 Tata Dios enne chi bechthe cuerpo qui Seor Jesucristua de lo luti, hua riu nna echtha hue cuerpo qui riu de lo luti lani laa msmuba lahuacca quie. 15 Ts lab y le quini lebii canu ralatsi, pues n hu le parte lani cuerpo qui Cristua. Ts hua n ts canchu ttu enne nu chi n parte lani Cristo, pero gttsa cuerpo qui lani ttu niula nu reqquia hueni negocio lani cuerpo qui c. 16 Ttu nu ruttsa lani ttu luetsi

1 CORINTOS6 , 7 niula mlu, entonces cuerpo qui nna n parte lani l. Porquini ta chi ra lo Escritura: Chppa c cc c ttba cuerpo. 17 Pero ttu enne nu ribga lani Seor nna, entonces chi n ttba lani e por espritu. 18 Liucuttani iyaba clase de tentacin nu runi quini thualni le attu nu huaya. Porquini baru attu clase de tlla n nu runi ttu enne nna bihua runi quini cuerpo qu tsa attu nu huaya. Pero nu rdualni nu lab n tsl, modo runi tulla contra laa lb. 19 Ts bihua y le quini cuerpo qui ttu ttu tsa le nna chi n yu qui Espritu Santo enne chi dua lo losto le, porquini Tata Dios nna guthllee bi para lebii. Le nna chi ne Xana le laru laa msmuba lebii. 20 Yai tsni chi yoni Seor le. Acca ligni nu rulatsie lani itute cuerpo qui le hua espritu qui le, porquini qui be n le. Ana modo nna edccani Tata Dios por lebii.  A nnana ecabnia lo acerca de ca cosa nu chi gunbani le inte por medio de carta. Tsba n para ttu nubeyu canchu bittua th niula. 2 Pero para quini bittu innia le le tentacin nna, adila tsa quini ttu ttu le thua niula qui le, hua quini ttu ttu niula nna thua nubeyu qui qu. 3 Nu chi bettsan nna dni quini tsa niula qu ta n deber qu, hua niula lani tsl. 4 Ttu niula nu chi bettsan nna lab t derecho qu cubi cuerpo qu, porquini chi n para nubeyu qu. hua nubeyu nu chi bettsan nna lab t derecho qu cubi cuerpo qu, porquini chi

306 n para niula qu. 5 Bittu cuni voluntad qui luetsi le, solamente canchu inne lttia le quini bittu tsa t luetsi le por ttu tiempo para quini ibga le ad exa lani Tata Dios por oracin. Pero liuts luetsi le attu, porquini xiaba lab guchia le ad nna innia le le tentacin latsi n Satans. 6 Nia nui, ala para guthtsinia le, sino quini n ttu consejo para lebii. 7 Quisira l inte quini iyaba ca enne nna cc c ta n yi. Pero Tata Dios nna chi betie ttu capacidad qui ttu ttu tsa riu. Ttu nna t ttu capacidad qu, ttu nna t attu capacidad nuhuaya qu. 8 Lebii ca soltero nna, hua iyaba canu chi gtti tsla qu, riquixania le quini adila tsa thua ttba le ta inte dua ttba. 9 Pero canchu ruthccabia latsi le quini bihua guchia le thua ttba le nna, entonces lttsa teln le. Pues adila tsa guttsan le tchula gulbalatsi le tulidba acerca de ca cos. 10 Pero lebii canu chi bettsan, nia le por mandado qui Seor: Lab n ts quini ttu niula gutsee latsi nubeyu qu. 11 hua ttu niula nu chi betsee latsi nubeyu qu, pues dni eyacca ts nubeyu qui ni attu nna bittu gudua iqqu guttsan lani attu nubeyu huaya. hua ttu nubeyu nu chi bettsan nna bittu n quini la niula qu. 12 Pero attu te le nna, alaruhu Seor bia re, sino quini inte nna nia le: Canchu nua ttu hermano du lani ttu niula nu lab ralatsi, pero niula nna ru b latsi guni seguir lani nubeyu qui ni, entonces hermnua nna bittu n

307 quini la niula qui ni. 13-14 hua canchu nua ttu niula ralatsi du lani ttu nubeyu nu lab ralatsi, pero nubyua nna ru b latsi guni seguir lani niula qui ni, entonces niula nna bittu n quini gutsee latsi na, porquini nubeyu nu lab ralatsia nna chi n ylatsi para Tata Dios porquini niula qui ni nna chi ralatsi. hua niula nu lab ralatsia nna chi n ylatsi para Tata Dios por nubeyu qui ni. Cal lab n nna, entonces ca ini le nna ttb b c lani ca creencia qui ytsiloyu, pero annana chi n c ylatsi para Tata Dios. 15 Pero canchu da nu lab ralatsia nna, entonces bella b yy. Porquini canchu da nna entonces hermano o hermana qui rua nna labiru n obligado lani , porquini guti Tata Dios riu para tse riu lani laeni. 16 Porquini lu niula nu ralatsi, tiani modo y lu quini xiaba cc b nubeyu qui lu salvo por medio de lu ni. hua lu hermano, tiani modo y lu quini xiaba niula qui lu nna cc b salvo por medio de lu c. 17 Ttu ttu tsa le tiia n b capacidad nu chi benna Seor qui le, hua tiia n b le loti Tata Dios nna gutie le, b gana le. Nui n nu caltsaa quini guni iyaba canu ralatsi gaa tediba retppa c. 18 Nua nneyu nu chi n circuncidado loti guti Seor na, pues bittu n quini guni duella quini ita mrca de rulaba latsi quini modo nna cc ttu nu ralatsi ad ts. hua nua nneyu nu lab mrca chi t lt loti Tata Dios gutie na,

1 CORINTOS7 pues bittu n quini guni duella cc circuncidar. 19 Porquini para lani Tata Dios nna lab bia dacca canchu ttu nu ralatsi t marca de circuncisin lt o canchu lab. Nu dacca adiru nna n quini guni la riu nu n voluntad quie acerca de iyaba nu n ts. 20 Tia tab n le loti guti Seor le, b egna le. 21 Ts chi n lu bajo la rigubia qui ttu huexna loti Seor gutie lu. Pues bittu nyue thu lu. Pero canchu irialni lu th lu derecho de libertad qui lu nna, entonces adila tsa btturu cca lu esclavo. 22 Porquini nua tediba nu chi ni para cc ttba lani Seor msquiba chi n esclavo le ytsiloyu pero chi bedile na le ca tulla qu, acca annana chi n ttu enne libre rua lo Seor. hua nua tediba enne nu t libertad civil qu loti Tata Dios gutie na pero annana Cristo ne xni, entonces l nna n esclavo rua le tulidba. 23 Porquini yai tsni chi yoni l, gttie por lebii para quini cca le enne quie. Acca bittu guni le nu cba latsi ca enne canchu lab n nu rulatsi Seor. 24 Ttu ttu tsa le hermanos, tiia tab n le loti Tata Dios gutie le, b guni le seguir, porquini annana dua Seor lani le para gunie le cualni. 25 Annana ecbnia le acerca de canu dua ttba c. Bihua bia mandamiento ni chi benna Seor lani inte para lc, pero por la retalatsi quie lani inte nna cte quini t la riyeni ts quia para quxaa. 26 En vista de quini yala peligro d lo riu annana, acca cte quini adila tsa quini lu nubeyu

1 CORINTOS7 , 8 bittu etsin lu de nu chi n lu. Por ejemplo: 27 Lu nu chi bettsan lu, pues bittu gudua iqquia lu laa lu niula qui lu. hua lu nu dua ttba lu, pues bittu hulatsi lu guttsan lu. 28 Iyaba le canu lab chi bettsan, canchu cueqquia latsi le guttsan le, pues bihua n tulla. Pero riquixania le quini canu guttsan qu nna hutta ad ca problema qui qu. Quisiera la inte quini la nnia le le ca problma anna t. 29 Porquini tiempo nu tsee ru nna, ch tadu llani fin qu. Acca dsdeba annana, lebii canu dua niula qui le nna, bittu gulaba latsi le puro ta qu b qu. 30 hua lebii canu chi ribtsi, pues dsdeba annana bittu gulaba latsi le puro ta la tristeza qui le. hua lebii canu t la redcca latsi qui le, bittu gulaba latsi le puro ta la ts nu gutte le. hua lebii canu ro le bia, bittu gulaba latsi le quini lab tu. 31 Iyaba le canu runi aprovechar bia t, pues bittu gttb le demasidu tel ca cosa qui ytsiloyu, porquini iyaba nu n ytsiloyu annana cha ritt qu. 32 Caltsaa quini bittu tse le nyue por ca cosa qui ytsiloyu. Ttu soltero nna libre ba n para hu nda qu guni Seor Jesucristua servir nna guni ad nu rulatsie. 33 Pero ttu nu chi bettsan nna, yala nyue cani por ca responsibilidad nu t qu le ytsiloyu, hua reyl nda para guni nu rulatsi niula qu. 34 hua ytsi b n la rulbalatsi qui ttu niula nu dua ttb, hua ttu niula nu chi bettsan nna. Niula dua ttb nna runi b duella

308 guni nu rulatsi Seor Jesucristo para quini cc completamente ta ylatsi para le tntua lani cuerpo qu hua lani espritu qu. Pero ttu niula nu chi bettsan nna adila purari cc runi lo sn nna yala nyue cani tiia guni nu rlatsi nubeyu qui ni. 35 Riquixania le nui para cc le saber atit t ts acerca de ca cos, pero lahua quini rutsnaa quini nunca lab guttsan le, sino para quini cc le completamente ta ttu siervo qui Seor nna guni li e servir lani laeni. 36 Canchu ttu tta dua ttu ini niul chi ritt edad para guttsan nna n de acuerdo lani tta qu nna, entonces cc b segn la rulbalatsi ts qu, huacca ba guttsan, pues bihua n tulla. 37 Pero canchu ttu tta re tstts ba latsi quini lab naduella ga guttsan ini ni nna porquini hua n b dispuesto gyu na, pues tsba runi. 38 Acca nu rute ini niul para guttsan nna, tsba runi. hua nu lab nna, pues ad tel ts runi. 39 Ttu niula nu chi bettsan nna chi n obligado th lani nubeyu qu de ituba tiempo cabni nubeyu qui ni. Pero canchu nubeyu qui ni gatti nna, entonces libre b n niula para guttsan atu lani nua ba calatsi, pero siempre lani ttu nu ralatsi Seor. 40 Pero nu cba te nna ad terul icarub ttu niula canchu n dua b bittu guttsan. Rulaba ltsaa quini nu nyi nna d por lahuacca qui Espritu enne guthella Tata Dios.  A nnana ecbnia le acerca de nu rutsia ca enne rua lo ca

309 dolo, canchu hua n ts go ttu enne chi ralatsi na o canchu lab cc. Rena le quini cha t la ritelni qui le acerca de nui. Pero inte nna nia le quini canu rulaba latsi qu quini iybani chi y c nna, pues lc nna rulaba hu latsi qu quini yala enne dacca n c. Pero canu t la tsilatsi lo losto qu nna hualigani rue c fuerza espritu qui ad ca enne ralatsi. 2 Canchu nua cani quini yala ts chi ritelni nna, l nna lab bia y ta n quini tlni. 3 Pero nu hualigani catsini Tata Dios nna, pues hua Tata Dios nna nabianie na ta ttu amigo exa tstts n quie. 4 Acerca de lag nu chi betsia ca enne rua lo ca dolo segn creencia qui qu, chi y riu quini ttu dolo nna lan nua n le ytsiloyu porquini lan attu Dios t sino lteruba le. 5 Rulaba latsi ca enne quini ietse ca dios n, canu ribni iaba lle, canu tsee le ytsiloyu lle, rena hu c quini hua re ca imagen qui qu nu dacca ad tichu attu te c, hua rena c quini tsee ietse xana qu. 6 Pero para riu nna dua ttu teruba Dios enne ne Tata qui riu, iyaba ca cosa nna uccua c por le. Riu nna n riu para le. hua dua ttu teruba Xana riu, Enni nna ne Jesucristua; por le nna uccua iyaba ca cosa, hua bni riu por medio de le. 7 Pero lahua iyate ca enne chi ritelni c nui. Porquini ttu te c nna ccuabia telni c nu cca qui ca dolo, acca canchu go c nu begua ca enne rua lo ca dolo nna rulaba latsi qu quini n por ttu dios huaya nna, acca n tulla para lc, porquini lab chi ritelni c. 8 Nia le quini:

1 CORINTOS8 , 9 Nu ro riu nna bihua n nu dacca guni quini ibga riu ad exa rua lo Tata Dios. Acca, canchu go riu nu begua ca enne rua lo ca dolos nna, pues lab guni quini cc riu ad enne nri, hua canchu lab go riu, bihua egna menos riu. 9 Hua tb libertad qui le para go le nu tsa rua lo ca dolo, hua canchu bittu ba lle, pero canchu hua n ts para lebi go li , entonces n quini hue le cuidado quini la ibixi ca hermano qui le canu lab chi n tstts la rulbalatsi qui qu acerca de nui. 10 Por ejemplo: lu nna chi ritelni lu nu cca qui ca dolo. Pero ttu hermano nu lab chi ritel ts tegn nna, canchu ilni lu quini re lu go lti tsa ca dolo nna, ts lahua ctehua latsi g nu ts rua lo ca dios flsua, msquiba rulaba latsi quini lab n ts g na c. 11 Lu gla cani lu quini yala ts chi ritelni lu, pero hermano nu yala cuidado ru, de rilni nu runi lu cc desanimar nna eyeqquia b attu. Acca lab ts runi lu, porquini hua por hermanua nna gtti Cristua. 12 modo nna rigu le falta contra ca hermanos qui le porquini rudllaa le de la rulbalatsi ts qui qu. Acca contra Cristua nua runi le tulla. 13 Nia le quini canchu ttu hermano quia guni tulla contra Seor por causa de inte quini r bla nu chi betsia ca enne rua lo ca dolo, pues dsdeba annana labiru g bia tab bla ni para bittu gunia quini ttu hermano quia nna inni le tulla.  Ts bihua libertad t quia ta nu t qui le. Ts lahua chi

1 CORINTOS9 bethna Cristua latsi naya para quixaa ca titsa que ta runi ad ca apstol. Ts lahua chi bil te Xana Riu Jesucristua ttu cuaa nu c. Ts lahua chi betsin lalabni qui le por medio de predicacin quia lani lahuacca qui Seor c. 2 Para ad ca enne nna lab n apstol qui Seor ta ad ca apstol, pero lebii nna y le quini guthllee inte. Porquini lebii nna n le ta tu sello nu rului autoridad nu benna Seor lani inte porquini chi ralatsi li e. 3 Canu rniyu c inte nna recbni ya c: 4 Ts bihua derecho t qui tu ya go tu cuenta qui b l c. 5 Cal dua ttu niula quia nna, ts bihua derecho quia t che ya gaa tediba da ta runi hermano qui riu Cefas hua ad ca apstol nna ca bettsi Seor nna c. 6 Tsina nu runia lani Bernab para ccani tu sostener nna, ts intu teruba bihua derecho qui tu t para gudtsi tu c. 7 Ttu soldado yu le cuartel nna, ts cuenta qui b nu riya ru para ccabni c. hua ttu nu runi tsina campo nna, ts lahua ru lna nu reu le loyu qui ni c. hua ttu nu tsee ietse ca gna bia qu nna, ts lahua ry leche nu rithi qui ca vaca qui ni c. 8 Nu nyi nna, ts lteruba ca enne rena c. Ts lahua hua rinne lo ley nu benna Tata Dios c. 9 Porquini lo ley nu bedia Moiss por mandado qui Tata Dios nna ra: Bittu cu lu exxa ra animal to qui lu canchu chi yu tsina. Biecca ra Tata Dios c. Ts runie tratar sobre ca animal to teruba

310 c. 10 Pues para quini cc riu saber quini dni riu guni tratar luetsi riu lani la tsilatsi, acca gana escrito ca ttsa. Ta ttu enne runi n, pues siempre nlatsi tsina qui ni, hua ttu nu rudnia nna, n hu latsi di lna. 11 Intu nna, ca titsa nu chi gda tu lo losto le n c para bien qui espritu qui le. Ts ylla t ieni n para lebi canchu quithia le tit tsa ca cosa material nu t qui le lani intu ni. 12 Ad canu riquixaa c enseanza lani le nna, bunub redi c por ca cosa material nu rute le qui qu. Ts lahua ad tel dni tu inbani tu le c. Pero lab ruthtsini tu le quini gunna ga le qui tu tga dni, sino ruchia b tu tiia db n la rit qui tu para quini la eyna menos ca titsa nu riquixa tu acerca de evangelio qui Cristua. 13 Ts bihua yu le quini canu gana encargado para guni c tsina le templua nna hua n b quini go c bia t na nu ritahua ca enne. hua canu runi atender lti rutti c ca animal to para sacrificio qui qu, pues t hu derecho qui qu th c go c. 14 Seor Jess nna gutixa hue quini canu tsa huquixaa titsa nu runna salvacin nna t quini cc c sostener por tsina nu runi c por le. 15 Pero inte nna ndi ttu centavo bihua gunbania le, nhua lahua rudania le nui para gunna ga le bia quia lle. Porquini para inte nna adila ts gattia tcala nua c la redacca latsi nu t quia lo tsina qui Seor. 16 Lahub t quini ebtaa de riquixa ca titsa nu

311 runna salvacin, sino nadulla guni ya , pues icartsiru inte canchu lab quixaa evangelio lani ca enne. 17 Cal lani voluntad qub gunbaa tsin para guni ya entonces nia quini cca merecer th la. Pero runia Cristua servir porquini lstua nna r quini nadulla guni ya , acca rquixa evangelio quie lani ca enne pero lani ieni voluntad quia porquini ttu siervo quie n. 18 Entonces bil nua n la c. Pues n ttu la redacca latsi para inte porquini a rquixaa b titsa de salvacin nu runna Cristua nna bihua cuenta gulqquia ca derecho nu t quia de runia predicar titsa quie. 19 Acca bihua n bajo nua enne, sino n l libre para cca esclavo nna runia iyaba ca enne servir, con tal de quini nu tsni c tsalatsi qu ne. 20 Lani ca enne judo canu runi seguir ca costumbre nu ra lo ley qui ca t tta quyaa, pues runia duella cc ttba lani c, para quini guni ya c gana para Cristua. Lani ca enne qui ad ca nacin canu runi b c seguir bajo ley qui ca enne judo, pues runi b respetar ley qui qu ta tsee c bajo ley, para quini guni ya c gana para Cristua, msquiba bihua n obligado guni ya . 21 Lani ca enne qui ad ca nacin canu lab nabiani c ca costumbre nu gana escrito lo ley qui Moiss, pues runia duella cc ta lc, pero bittu nia quini rutsibia nu ra lo ley qui Tata Dios, sino n bajo ley qui Cristua, para quini guni ya c gana para le. 22 Lani canu yala cuidado rue c, runia duella bittu

1 CORINTOS9 gunia bia nu n mal para lc, para quini hua lc nna guni ya c gana para Cristua. Pues iyate nu n ca enne nna runi ba duella cc ttba lani c, para quini ana modo nna ll msquidi ttu te ca enne le ca tulla qui qu. 23 runia para quini ca enne cnu tsee le ad lugar nna gud naga qu ca titsa nu runna salvacin, para quini edacca hu te de il te quini ralatsi qu. 24 Ca deportista yu ttu carrera nna, ts lab y le quini iyaba c nna riga c, pero ttu nna rinru nna yla l ritsina rua nna ridi premio. Lebi nna lihuella hu latsi le guni le gana premio nu runna Tata Dios qui le. 25 Iyaba canu ruella latsi qu guni c gana premio nu adiru dacca, pues yala controlar runi c tulidba, cuerpo qui qu nna n bajo ietse ca regla para quini guni c gana lo competencia nna th c ttu corona nu de lla nu tsst ta rihuthia. Pero riu nna adru cuidado n quini hue riu para cca controlar lalabni qui riu, para quini cue iqquia riu attu corona huaya, ttu corona nu nunca lab llua latsi. 26 Por nui nna ruella hua ltsaa riga, ala ta canu riga n cuenta b, pues ruella ltsaa para gunia gana, lab n ttu nu n cuenta b ruthna b lo be. 27 Sino runia dominar laa msmuba cuerpo quia para quini cc bajo la rigubia quia nna guni nu n tse, para quini despus de chi gutinia ad ca enne quini ga c le carrer, laa msmuba inte nna la eyna fuera.

10

1 CORINTOS10

312 c lana, hasta quini beni c ne prueba canchu hua t paciencia que. Acca por nui nna guthllee attu castigo qui qu nna nuetse c gtti na porquini guttsi bll c. 10 Bittu inne le contra Tata Dios ta beni ttu te c, lab beyna c conforme lani iyaba nu betie qui qu; acca por mandado que nna btt ttu ngel nuetse c. 11 Iyaba nu guacca c tiempo lana nna n ttu ejemplo para riu, acca chi gana c escrito lo tts para cc le saber quini lab n ts guni riu tulla, yni quini n quini guthte riu por ejemplo qui canu gutse c antes. 12 Acca canchu nua rulaba latsi quini yala tstts chi du, pues n quini hu cuidado quini la inni le tulla. 13 Iyaba ca prueba canu rillani lani lebi nna tulappa b n c ta rillani lani iyaba ca enne, pero Tata Dios enne d lani lebii tulidba nna lab guthna ne le llani ttu prueba xeni nu lab th le lani . Sino laa msmuba hora quini cc le tentar nna ithalie ttu nda qui le para quini ll le le tentacin nna guni le vencer iyate nu n mal. 14 Acca lebi a hermanos quia, liucuttani iyaba clase de creencia nu cca qui ca dolos. 15 Enne ritel bni n l, acca hua t capacidad qui le para gucu le quini nu inni y nna n ts. 16 Canchu chi runi riu celebrar Cena qui Seor nna rinba riu bendicin de ridi riu vsu, ts lahua ana modo nna cc ad ttba la rulbalatsi qui riu por rni nu bellia Cristua lo curutsia

 Lebi hermanos, rurxaa latsi le nu uccua lani ca enne Israel tiempo antigua, loti gutse cabi le desirtu. Iyaba cabi nna gud cabi le ula qui ttu ba nu guthlla Tata Dios para lcabi. hua iyaba cabi nna gutt cabi le indat nu l Mar Rojo. Tata Dios nna guthlie ttu nda le indata para uccua gutt cabi, 2 tiatsi uccua cabi bautizar por Moiss le ba nna le inda nna, ana modo beluen quini n cabi enne qui Moiss. 3 hua iyaba cabi nna gut cabi ttba alimento nu binnia de iaba, ana modo nna beni Tata Dios cabi alimentar. 4 hua iyaba cabi nna ttba guya cabi inda, inda nu gullani le ttu yya por milagro qui Tata Dios enne gdue lani cabi tulidba. yya lti biria inda nna uccua Cristua. 5 Pero por ca tulla nu beni nuetse c nna lab guyu latsi Tata Dios, acca por castigo nna gtti tel c na. 6 Nu uccua lana nna n ttu ejemplo para riu canu tsee anna, para quini la thlatsi riu bia ca antojo mal ta beni c tiempo lana. 7 hua bittu gudubi le rua lo ca dolo ta beni ttu te c tiempo lana, ta ra lo Escritura: Lc nna guuan c gya gut c, Lniana bedul c nna yala bedacca latsi qu rua lo ca dolo qui qu. 8 hua bittu cca riu adltero ta beni ttu te c lana, acca Tata Dios nna benie c castigar, pues le ttu ts teruba nna gtti tsnna erua mili c. 9 hua bittu gutsani riu iqquia Tata Dios ta beni attu te

313 loti gtti a c. hua ettaxtla nu rllaa riu, ts lahua modo nna ridi riu ttba bendicin por medio de cuerpo qui Cristua loti uccue padecer por riu c. 17 Msquiba ietse riu n, pero iyaba riu nna ro riu ca pedazo to qui ttruba ettaxtla, modo nna ruluen quini n riu parte lani cuerpo qui Cristua. 18 Ca enne Israel nna, de ridi c qui sacrificio nu tsa lo altar qui cani para go c na, ana modo n c ttba lani nu runi altar representar. 19 Biani nu cca te nn c. Ts na riu quini ttu dolo nna n ttu dios c. Ts na riu quini bla nu rutsia ca enne rua lo ttu dolo nna runi bia nu dacca para lc c. N tthua ca cos. 20 Pero inte nna nia le quini iyaba ca sacrificio nu tsa lo altar qui canu lab nabiani c Tata Dios, lahua n ttu ofrenda para le, sino para ca espritu malo la runi c na. Acca bittu caltsaa lln le ca espritu malo. 21 Lab n ts th le vaso Cena qui Seor, canchu ridi ba le nu tsa rua lo ca dolo, porquini ca dolo nna ttba n c lani ca espritu malo. hua lab n ts lln le lo mea qui Seor canchu rillani hu le lo mea qui ca espritu malo. 22 Ts na riu hueyani riu guttsani riu iqquia Seor c. Ts adila lahuacca t qui riu tchula le c. 23 Ttu te le nna rena le : Iybani nna hucca b gunia, t hu libertad quia para gunia bia diba caltsaa. Pero inte nna nia le quini lahua iyaba ca cosa nu runi ca enne nna n c ejemplo ts para ad ca enne, lahua iyaba

1 CORINTOS10 ca cosa nna cca servir para eyacca ca enne cc c enne ts. 24 N quini eyla le tiia modo guni ad ca enne aprovechar nu n ts, ala tsu teruba nu rulatsi lu. 25 Iybani nu rito le ttu carnicera nna, huacca b go le nna go li nna pero bittu inba titsa le bia lnia quni acca btt animal ta, porquini lab caduella cc lu saber. 26 Porquini ra lo Escritura: Qui ba Seor n ytsiloyu, hua iyate nu t l. 27 hua nua ttu amigo qui le canchu gai le go le ltsi msquiba lab ralatsi nna, pues tsa b le go le lani canchu calatsi le. Iyate nu gunn para go le nna, go ba li , bittu inba titsa le bia lnia quni beni na prevenido para cc lu saber. 28 Pero canchu nua c na c quini laga nna cha betsi na rua lo ca dolo, entonces bittu go li para quini la gudua le ttu ejemplo mal para lani enne guti le, hua para quini la iri fuera de la rulbalatsi ts qu. n quini guni le msquiba ra lo Escritura: Qui ba Seor n ytsiloyu, hua iyate nu t l. 29-30 Nia le: Bittu go li , ala quini lu nna rulaba latsi lu quini n tulla para go lu , sino para quini la cc lu ttu estorbo para la rulbalatsi ts qu. Xiaba nua ttu le nna na le: Bincca ca lu libertad quia para g luetsi lag ni, bincca caduella gunia conforme lani la rulbalatsi qui attu enne ni de rue b gracia Tata Dios ntesca go ya , bincca rititsella c inte porquini ro ya ni. 31 Inte nna recbnia lu : De ya go le, hua

1 CORINTOS10 , 11 bia tediba guni le, n quini gulaba ts latsi le canchu n para la dliani qui Tata Dios para guni li o canchu lab. 32 Bittu guni le bia nu runi quini nua enne ni nni le tulla, ya sea ca enne judo, ya sea ca enne qui ad ca nacin, ya sea ca hermano retppa c runi c Tata Dios adorar, 33 t tehu inte runia iyaba nu cc ts para bien qui ad ca enne, porquini lab runia duella para gunia por aprovecho qub sino reyla tiia modo gunia para quini ad ca enne nna guni c aprovechar nu n ts, para quini modo nna ll c.  Liguni hu nu runia, porquini inte nna runia seguir ejemplo nu bedua Cristua. 2 Yala ts runi le hermanos, porquini rexa latsi le iyaba nu chi pa le nna rigua le ca consejo quia ta chi bethtenia le. 3 Pero caltsaa tlni le quini Cristua nna ne cabeza para iyaba ca nneyu. hua ca nubeyu nna n c cabeza para ca niula. Tata Dios nna ne antes de Cristua. 4 Acca ttu nubeyu nna canchu yu iqqu sombrero de runi oracin o de ruti mensaje qui Tata Dios, lab tse riln para la dliani qui Cristo. 5 Pero ttu niula canchu lab bia rixua iqqu mintraste runi oracin o mintraste d huequixa nu cca qui Tata Dios nna, lab tse riln para la dliani qui nubeyu qu. Canchu runi, pues n tatsi chi bed telchi iqqu navaja. 6 Canchu ttu niula bihua calatsi bia rixua iqqu, entonces biecca la ich t ittsa iqqu. Pero porquini hua n ttu la rettul para ttu niula canchu

314 ichu ittsa iqqu o canchu guda telchi iqqu navaja, acca adila tsa ixua bia iqqu. 7 Pero ttu nubeyu nna lab dni cuu iqqu sombrero canchu chi runi oracin o de runi predicar, porquini ca nubeyu nna n c adiru tia n Tata Dios, hua n c para la dliani quie. Pero ttu ttu niula nna n para la dliani qui nubeyu qu. 8 Porquini Tata Dios nna benie nubyua, pues lab gullni por medio de niula, pero niula l nna beni Tata Dios na por medio de costilla qui nubyua. 9 Tata Dios nna benie nubyua, ala porquini chi dua ttu niula para l, pero niula nna uccu porquini ch l d ttu nubeyu riquinni na. 10 Acca iyaba ca niula nna dni c ixua iqquia qu, sea de poder qui ca nubeyu lani ca niula, porquini tsee hu ca ngeli rilni c. 11 Pero rua lo Seor nna, tntua ca nubeyu riqunani c niula, hua ca niula nna riqunani c nubeyu. 12 Tba niula nrua nna uccu por medio de nubyua, hua ca nubeyu dsdeba lana rlia c por medio de ca niula. Pero iyaba ca cosa d c de Tata Dios porquini lbe benie c. 13 Liulbaruhu latsi le: Ts hua ruluen ts canchu ttu niula guni oracin tsgaa n b iqqu c. 14 Segn nu ril bni riu, ts lahua yala la rettul n para ttu nubeyu canchu n tnna ittsa iqqu c, 15 pero para ca niula nna lab, pues n l de la dliani para l. Ittsa tni iqqu nna cc servir para ibgan iqqu. 16 Pero canchu nua bihua rulatsi nu gtixa y, pues claru tel nia le quini bihua attu costumbre huaya t qui tu,

11

315 nhua ad ca hermano canu retppa cabi runi cabi Tata Dios adorar. 17 Annana rinnia le sobre de attu asunto huaya, pero lab rullutsa tsa le porquini canchu chi retppa le reunin nna lab runi le segn nu n ts, sino cca l resultar mal. 18 Primrute nna chi bnaa quini canchu chi retppa le servicio nna, yala pleito t entre lebii nna llan luetsi le. Inte nna t cte n hua li ba. 19 Pero caduella quini ytsi ba cca la rulbalatsi entre lebii para gluen nua le hualigani n le creyente fiel lani Tata Dios. 20 De chi retppa le ttba lugar nna, lahua Cena qui Seor n nu runi le. 21 Porquini ta rlla hora ro s le, pues ttu ttu le nna rineru ta le nna ridi tab qui tsba le lag qui la. Acca ttu te le nna labiru rlla le nna ritni ba le mintraste attu te le nna riya ro le hsta quini ritni le. 22 Ts bihua litsi le t lti ya go le bia t qui le. Ts bihua respeto t t qui le le litsi Tata Dios, o ts calatsi le hu le la rettul ca enne lab tru qui qu go c cc. Tiani gullutsaa le c. Ts gullutsa tsa le c. Pues, sobre de asntu nna lab gudliania le. 23 Laa msmuba nu chi bidtia lani Seor Jesucristua, b chi belunia le. Yl loti Judas Iscariote nna beti Seor cuenta para gattie nna, gie ettaxtla. 24 De beyacca be gracia Tata Dios nna, gllee ettaxtla nna re ca enne ruthteni a: Lithi nna ligo, nui nna n cuerpo quia para lebii. N quini guni le nui para xalatsi le inte. 25 Anahu gie

1 CORINTOS11 vsu de beyacca gut s cabi nna re: Vsu nna n convenio cubi nu runi Tata Dios lani lebi por medio de rni quia. Iybani vuelta ya li nna guni li para xalatsi le inte. 26 Porquini iybani vuelta go le ettaxtl nna ya le nu ta le vsu nna, modo gulue le claru ten tiia uccua luti qui Seor, hsta quini llanie attu. 27 Acca nua diba g ettaxtl nna iy nu ta le vaso qui Seor nna pero lahua para la dliani quie, entonces chi n culpable porquini runi tulla contra cuerpo qui Seor nna rni quie nna. 28 Acca ttu ttu creyente nna n quini gulaba ts latsi acerca de laa msmuba lalabni qu canchu di ts lani Seor, lniana huacca ba g ettaxtl nna y nu ta le vsu nna. 29 Porquini nua tediba runi celebrar Cena qui Seor pero lahua para la dliani que, modo nna cc juzgar porquini lab ridi ca cos lani la ritelini quini cca c representar cuerpo qui Seor. 30 Por nui nna acca ietse le rani nna rigtsi latsi le nna, hsta quini nuetse canu gutse entre lebii nna chi gtti c. 31 Canchu hualigani ttu ttu tsa riu guni riu corregir laa msmuba riu, entonces labiru caduella cc riu juzgar. 32 Pero de runi Seor riu castigar nna es porquini calatsie gunie riu corregir para quini la nitti riu juntamente ta lani ytsiloyu. 33 ccaa hermanos quia, canchu chi retppa le para Cena nna, licuda ba luetsi ttu le nna attu le nna. 34 Canchu ylla t chi ritni le, pues go a le le litsi le, lniana

1 CORINTOS11 , 12 reunin qui le nna la cc resultar castigo para lebii. Baru ca pregunta t qui le, guni ya c arreglar canchu chi it lti tsee le.  Hermanos, annana nia le acerca de ca capacidad nu t qui riu por medio de Espritu Santo. 2 Chi y le tiia uccua le loti lab chi hualatsi la, pues tsee canu bethacca c le tiia ba uccua latsi qu nna guche c le rua lo ca dolo mudo. 3 Por nui nna riquixania le quini ttu enne nu chi dua Espritu Santo lo lstu nna nunca lab n quini Jess nna ne maldito. hua lan ccani gudliani Jess nna n quini ne Seor lo iyate canchu nhu Espritu Santo d lani . 4 Tl tl b n ca capacidad qui ttu ttu tsa riu, pero laa msmuba Espritu nna gutthie c lani riu. 5 hua ytsi ytsi b n tsina qui ttu ttu tsa riu, pero enne gutthie ca capacidad lani riu nna ne laa msmuba Seor. 6 hua ytsi ytsi b rid tsina quie nu runi riu, pero enne runi iybani ca cosa lo losto iyaba riu nna ne laa msmuba Tata Dios. 7 Pero lahuacca qui ttu ttu tsa riu nu rulue quini dua Espritu lani riu nna n para aprovecho tse qui iyaba riu. 8 Espritu nna chi betie la riyeni ts qui ttu te ca enne para gute c consejo ts qui ad ca enne. Attu te c nna chi gui c ieni la ritelni qui qu por laa msmuba Espritu para quixa c nu y c. 9 Attu te c nna chi bete laa msmuba Espritu ieni fe qui qu. Ad c nna t capacidad qui qu

316 para eyni c canu rani, por medio de laa msmuba Espritu. 10 Ad c nna t lahuacca qui qu para guni c ca cosa tbi por lahuacca qui Tata Dios. Ad c nna riquixa c nu y c acerca de nu ch dala. Ad c nna t lahuacca qui qu para gucu c entre ca titsa nu rinne ca enne canchu n c titsa l o canchu n c qui ca espritu bia. Ad c nna rinne c ad titsa huaya l lenguas nna. Tsee hu ad c t capacidad qui qu ethtsilna c ca ttsaa. 11 Pero iyaba ca cos nna d c por laa msmuba ttu teruba Espritu enne rthie c lani ttu ttu tsa riu segn tiia runi be disponer. 12 Ttu enne nna, ttba cuerpo n pero laa msmuba cuerpo nna tsa ietse miembro qu; msquiba ietse c n, pero iyaba c nna runi c formar ttu teruba curpua. b n Cristua lani ca enne chi ralatsi qu ne. 13 Porquini iyaba riu nna chi n riu bautizado por ttu teruba Espritu para cc riu pertencer ttba cuerpo, tntua ca enne judo hua ca enne griego, tntua ca enne n esclavo, hua canu t libertad qui qu lle. Pero iyaba riu nna chi gi riu lahuacca qui Espritu Santo. 14 Ttu cuerpo nna, lahua n ttruba miembro, sino ietse parte qu n. 15 Cal ttu na riu nna n: Lab n inte ttu n, acca lab dccaa para cc pertencer lani curpu. Ts por nna bruhu n parte qui cuerpo qui riu c. 16 Cal naga riu nna n: Lab n inte iyyal, acca lab dccaa para cc pertenecer lani curpu. Ts por

12

317 nna bruhu n parte qui cuerpo qui riu c. 17 Cal itute cuerpo qui riu uccu puro iyyal b nna, bil lani iynini riu cal bihua naga riu t c. O cal itute cuerpo qui riu uccu puro naga ba nna, gl dua na riu c. 18 Pero ala beni Tata Dios riu, sino chi benie i parte qui cuerpo qui riu nna chi benie disponer gaa iu ttu ttu tsa c segn la rulbalatsi ts quie. 19 Cal itute riu uccua ttlo teruba, til modo cc riu ttu cuerpo entero c. 20 Acca i b parte beni Tata Dios riu, ytsi ytsi ba riu ttu ttu tsa c, pero iyaba c nna cca c formar ttu teruba cuerpo. 21 Lab derecho t iyyal riu para g n riu: Bihua riquna te lu. Nhua iqquia riu nna lab derecho t qu para g ca na riu: Bihua riquna te le. 22 Porquini hsta ttu te ca parte qui lti riu canu cani riu quini bihua riu c, pues adila riquna c. 23 hua ca parte nu cani riu quini huaia riu c, pues adila ts rue riu c cuidado. hua ca parte nu lab rulue ts teg, pues tsina nu runi c nna yala latst n. 24 Pero ca miembro nu hua ril bn hermosa nna, bihua bia adorno riqunani c. Ana beni Tata Dios riu para quini ca miembro qui cuerpo qui riu nna, msquiba rulaba latsi riu quini lab tanto dacca c, pero adila la dliani runna Tata Dios qui qu. 25 Para quini ca parte qui cuerpo qui riu bittu guni c tiatsi bruhu attu miembro t qui, acca bedu Tata Dios ttu ttu tsa c segn b lti iquna ttu ttu tsa c. modo nna guyu ts luetsi qu. 26 Acca canchu

1 CORINTOS12 , 13 ttu lttia n d nna, entonces itute hu cuerpo ccad. hua canchu ttu parte qui cuerpo qui riu guni ts rid la dliani, entonces itute hu cuerpo qui riu redccani lani . 27 Lebii nna cca le formar cuerpo qui Cristua. Ttu ttu tsa le n le parte lani e por ttu tsina nu guni le. 28 Acca le iglesia nna chi bedu Tata Dios: Primrute ca apstol misionero quie; lniana ca profeta ca enne rute c mensaje para alimento espiritual qui iglesia; lniana ca maestro ca enne rethtsilna c ca ensenza qui Escritura. hua bede ca enne runi c ca cosa tbi por lahuacca qui Espritu Santo; hua ca enne reyuni c bia tediba clase de tsahue; hua ca enne runi c cualni bia cca ofrecer le iglesia; hua ca enne n c responsable para ich c tsina que; hua ca enne rinne c ca titsa huaya. 29 Ts iyaba riu n riu apstol c. Ts iyaba riu n riu pastor c. Ts iyaba riu n riu maestro le iglesia qui riu c. Ts iyaba riu t ieni lahuacca qui Espritu lani riu para guni riu ca cosa tbi c. 30 Ts iyaba riu t capacidad qui riu para eyni riu canu rni c. Ts huaccani iyaba riu inne riu ad titsa huaya c. Ts huaccani iyaba riu ethtsilna riu ca ttsaa c. 31 N quini guni le duella gata ca capacidad nu a runna Tata Dios qui le, pero canu adiru dcca. Pero annana gulunia le ttu nda de lalabni nu n ad terul ts.  Msquiba canchu yala ts cc te rnna iyaba

13

1 CORINTOS13 , 14 ca titsa nu rinne ca enne, hua iyaba ca titsa nu rinne ca ngeli, pero canchu bihua t la tsilatsi l lstua, entonces tli quini n ta ttu yy nu rillb o ttu campana nu yu tsi. 2 Msquiba canchu yala ts cc te runia predicar titsa qui Tata Dios, hua canchu ttl te iyate ni ca cosa tbi nu ra lo titsa quie hua canchu nabia te itute ciencia nna, hua canchu t ieni fe quia hasta quini cca te gunia mandado ca iya quini tsin c attu lugar; pero canchu bihua t la tsilatsi lo lstua nna entonces tli quini lan nua n. 3 Msquiba canchu quthia iyate nu t quia para ccn nu go ca enne pobre, hua msquibi canchu irialtsaa cuerpo quia para tsyi, pero canchu bihua t la tsilatsi lo lstua, entonces tli quini lab bia i para inte. 4 Enne t la tsilatsi lo lstu nna rpp paciencia lani iybani, hua puru ta tsba runi tratar ca enne; lab rpp la ylatsi, nhua lab rebta, nhua lab rulaba latsi quini yala dcca. 5 Lab runi quini iynidni ca enne, nhua lab dua iqqu nu cca qui b, nhua lab rititsni, nhua lab rigu lo lstu bia mal nu beni ca enne. 6 Lab redccani por ca cosa nu lab n justo, sino redacca lni por ca cosa nu n l nna, 7 ridi laeni iybani, hua gan dispuesto tsalatsi iybani nu n l, hua ribd iybani lani la redacca latsi; b ruchia b iybani la rit qu, porquini t la tsilatsi lo lstu. 8 Amor qui Tata Dios nu t lo losto riu nna, jams lab tu. Pero

318 iyu ts quini lanuru nua guni predicar de nu ch dala, hua iyu ts quini lanuru nua inne ca titsa l lenguas, hua iyaba ca ciencia nu nabiani riu annana tt b canchu chi iyu tsa. 9 Porquini annana ttu parte teruba nabiani riu, hua predicacin qui riu nna riquix ttu parte teruba. 10 Pero canchu chi iyu ts quini cc cumplir itute nna, lniana parte to nu nabiani riu annana t fin qu. 11 Ta inte loti n r huatsa ta, pues gunne b t gla ttu huatsa to, hua belaba ltsaa t gla ttu huatsa to nna benia juzgar ta ttu huatsa to. Pero de binia nna bethana iyaba nu benia de uccua huatsa ta. 12 Hstaba annana rilni riu ta la b lo huna, pero iyu ts ilni riu claru ten. Annana tit rb nabia te, pero iyu ts quini guniba nu n l ta nabiani Tata Dios inte. 13 Annana ralatsi riu, hua ribda ba riu lani la redacca latsi por nu ch dala, hua t la tsilatsi lo losto riu. Ca tsnna cos: fe nna esperanza nna la tsilatsi nna n c para siempre. Pero nu adiru dacca n la tsilatsi.  Liguni duella gata ad amor qui Tata Dios lo lsto le. hua liguni seguir lani ca capacidad nu runna Espritu, pero ad terul quini gnne lahuacca qui le para quixaa le mensaje qui Tata Dios. 2 Porquini de rinne le ca titsa l lenguas nna, pues lani Tata Dios teruba rinne le, ala para quini ca hermanos nna idte c, porquini lan nua ritelni nu ra le msquiba rinne le

14

319 por lahuacca qui Espritu Santo ca cosa nu lan ch y. 3 Pero de riquixa ttu hermano mensaje qui Tata Dios lani titsa nu ritelni riu nna, entonces ca titsa nu rinni nna riu c para tsalatsi ca enne hua para eg c nda nna gata ad nimo qui qu. 4 Pero de rinne ttu hermano lani ca titsa nu lan ritelni, pues para l terub rui fuerza. Pero ttu nu riquixa mensaje qui Tata Dios lani titsa qui riu nna, l nna rui fuerza itbani iglesia. 5 Hua caltsaa quini inne iyaba le ca titsa l lenguas, pero adrul caltsaa quini quixaa le mensaje qui Tata Dios lani titsa nu ritelni iyaba le. Porquini ttu hermano nu riquixaa mensaje qui Tata Dios lani titsa nu ritelini riu nna, adrul dacca ca titsa qu para itbani iglesia tchula nu rinne ca titsa nu lan nua ritelni; solamente canchu t hu capacidad qu o qui attu enne para ethtsiln ca titsa nu rinni, para quini ttlni ituba iglesia nna th ad fuerza. 6 Ta inte hermanos, canchu it lti tsee le nna inna ca titsa l lenguas nna, biani para n iu ca titsa nu innia le c, porquini lab ccani le ttlni le nu chi belueni Tata Dios inte nna para th le ttu consejo ts nna iynini le acerca de ca cosa nu ch dala nna gunibia le ttu enseanza para lalabni qui le. 7 hua iyaba ca instrumento de msica ta ttu flauta o ttu arpa nna, cal bihua retsin tono qui qu claru ta, tiala modo ttlni riu bia nu rulla c c. 8 hua ttu corneta nu rucuetsi ttu soldado nna,

1 CORINTOS14 canchu bihua y gutsin contra sea qu, tiala modo tse ad c al tanto para tsa c lo guerra c. 9 hua lebii canchu lab rinnni le ca hermanos lani ca titsa nu ritelni cabi, tiani modo gud naga cabi nu rinne le ni, pues tiatsi rullutsa tch le ttu bechccu. 10 Seguramente i clase de ca titsa t le ytsiloyu, ttu ttu tsa c nna tsee ca enne nu ritelni qui qu. 11 Pero para inte nna canchu lab ritel te ca titsa nu rinne ttu enne, entonces n ttu nu dttu para inte, hua inte para l. 12 Lebi nna yala calatsi le gata ca capacidad nu runna Espritu qui le, pues liguni duella gata ca capacidad qui le nu iu para quini iglesia nna th ad fuerza. 13 Acca canchu ttu enne chi t lahuacca qu para inni ca titsa l lenguas, pues n quini inbani Tata Dios por lahuacca para ethtsiln nu ra na lani titsa nu ritelni canu rud naga qu qu. 14 hua canchu gunia oracin lani ca titsa l lenguas nna, entonces lani espritu qu teruba runia oracin, pero nhua inte nna la ritel te bia nu nia. 15 Biala gunia c. Pues guni ba oracin lani ca titsa nu runna Espritu lani a, pero guni hu ya lani la ritelni. hua ca himno espiritual nna gulla hu c lani titsa nu ritel te. 16 Porquini canchu rue lu gracia Tata Dios lani titsa espiritual pero lab riteln bia nu ra lu tsiini re hu ttu nu lab ritel ts tegni, entonces tiani modo ttlni para eyan de acuerdo lani oracin qui lu ni. 17 Tsba b lu gracia Tata

1 CORINTOS14 Dios, pero attu hermano qui lua nna bihua gutelni bia nu ra lu. 18 Quaru Tata Dios quini runne lahuacca quia nna ad i ca titsa huaya por Espiritu tchu iyaba le. 19 Pero de da rua lo ca enne le iglesia nna, adila tsa nna msquidi gayu titsa teruba pero lani la ritelni quia para quini hua gulunia ca enne ttu enseanza ts, tchula tsi mili ca titsa nu bihua ritelni nua. 20 Lebii hermanos, btturu cc la rulbalatsi qui le ta la rulbalatsi qui ca huatsa, tsiini tsba n canchu cc le ta ca nito lab bia tulla chi runi c, pero n quini rulaba latsi le lani la riyeni ts tigla nu t qui ttu enne espiritual. 21 Ra Tata Dios lo ley quie: Inte nna innia ytsi quya por medio de ca titsa huaya, hua por medio de ca enne dttu, pero todava lab gud naga qu quia. 22 Acca ca titsa l lenguas nna n c seal de lahuacca qui Tata Dios, ala para guni cualni ca enne chi ralatsi sino para quini gappa inters canu lab ralatsi. Pero ca mensaje qui Tata Dios nu rute riu lani titsa nu ritelni riu nna riu c por seal de lahuacca quie, lahua para canu bittu ralatsi, sino para canu ralatsi. 23 Canu lab chi nabia tsgani c, hua canu dia reunin tsits teruba, biani gulaba latsi qu de iynini c ruido de rinne iyaba le ca titsa l lenguas. Ts bihua na c quini loco ba cca le c. 24 Pero canchu ttu visitante nna iynini rute iyaba le ttu mensaje de titsa qui Tata Dios lani titsa nu ritelni nna, pues por nu riquixa

320 le nna cc sentir por ca tulla qu nna tsalatsi nna, 25 hua iyaba ca la rulbalatsi gattsi nu tuni lo lstu nna iria c lo r nna gudni b nna guni Tata Dios adorar nna n quini hualigani d lahuacca quie lani le. 26 Annana hermanos, quixania le nu n quini guni le. Canchu chi retppa le servicio nna, pues ttu te le nna cate latsi le thuli le para gulla le ttu himno. Attu te le nna, para gulue le ttu enseanza de titsa qui Tata Dios. Attu te le nna, para inne le ca titsa l lenguas. Attu te le nna, para quixaa le bia belueni Tata Dios le. Attu te le nna, para ethtsilna le ca ttsaa. Tsba n quini runi le iyaba ca cos, pero n quini llni quini nu runi ttu ttu le nna gunn fuerza espiritual qui canu tsee le iglesia qui le. 27 Acerca de ca titsa l lenguas nna, ttu o chppa teruba le, o beda tsnna tig le, pero adems nna bittu. hua uccua bn ladi le guni li , pero caduella quini th ttu hermano nu ethtsiln nu riquixa le. 28 Pero canchu nhu nua t para ethtsilna nu r, entonces bittu n quini inni luetsi ca ttsaa rua lo iglesia qui le, sino guni l na lani la rulbalatsi teruba qui b nna guni oracin lani Tata Dios. 29 Canu rute mensaje de nu rute Tata Dios lo losto qu, ttu o chppa o tsnna teruba le. Ad le nna gud b naga le tsta nu riquixa c. 30 De chi rinne ttu le, canchu dua attu chua latsi inni ttu titsa nu ch binnia b iqqu, pues lab n quini ich lo titsa qui attu nu, hua attu nu

321 nna dni gudtsi para quini inne ttu. 31 modo nna equixa iyaba le mensaje de nu runna Tata Dios lo losto le, pero ttu ttu tsa b le para quini iyaba le nna idte le ad nna cc le animar ad. 32 Ca hermano canu rute mensaje nna dni c gudtsi c hua cueda c galla turno qui qu. 33 Tata Dios enne runna mensaje lani le nna bihua rulatsie guni riu tiia ba gappa riu antojo, sino ru l latsie quini guni riu lani orden nna lani laeni nna, ta runi ba ad ca hermanos lti retppa c. 34 Acerca de ca niula qui le nna, lab n quini th c guni c discutir para cubia c le ca reunin qui le, porquini n para ca nubeyu cubia c ta ra hu lo ley qui ca enne judo. 35 Canchu ca niula nna calatsi qu cc c saber bia nu, pues adila tsa inba titsa c ca nubeyu qui qu le litsi qu, porquini lab rulue ts quini ttu niula th nna guni discutir lani ca nubeyu le reunin. 36 Titsa qui Tata Dios nna, ts na riu gllani ttub lani le c. Ts na riu lteruba lani lebii gllani titsa quie c. 37 Canchu nua enne entre lebi ren quini Tata Dios runne mensaje lo lstu para equixani le, o canchu nua ren quini t lahuacca qui Espritu Santo lani , pues canchu hual gnni c entonces dni c guni c reconocer quini iyaba ca titsa nu rudania le nna n por poder nu runna Seor quia para quini guni le c. 38 Pero canchu nua enne lab calatsi guni aceptar ca ttsi, entonces hua lebi nna bittu gud naga le qu c.

1 CORINTOS14 , 15 a hermanos, liguni duella gata la huacca qui le para gute le mensaje nu runna Tata Dios lo losto le. hua bittu gutsna le canchu nua calatsi inni ca titsa l lenguas. 40 Pero guni ba le iyaba c ta chi gutixania le nna lani orden ba.  A nnana hermanos rurxaa latsi le ca titsa nu cca qui Seor Jesucristua, ta nu chi benia predicar lani le dsdeba neru loti hualatsi le, hua hstaba annana tstts ba tsee le. 2 Por laa msmuba titsa quie nna chi n le salvo, canchu hua runi ba le ta nu chi pa le, pero canchu lab nna entonces rulue quini lab hualatsi le lani itute latsi le. 3 Iyate nu belueni Tata Dios inte nna, laa msmuba ca nua chi belunia le: primrute, quini Cristua nna gttie por causa de ca tulla qui riu tba ra lo titsa qui Tata Dios. 4 Lniana becttsi c ne le yruba, pero bitsa tsnna nna beythe de lo luti, ta ra lo titsa que quini cc lani e. 5 Bil tn Pedro ne, bitola nna gdue lahui ca discpulua de tsee cabi juntu ba. 6 Bitola nna hua tel gayu gayua ca hermanos bilni cabi e, porquini hue lti tsee cabi. Entre iyaba ca enne bilni cabi e nna iru cabi bni, pero ad cabi nna chi gtti cabi. 7 Bitola nna bil huni Jacbua ne; lniana bilni iyaba ca discpulua ne attu vuelta. 8 Inte Pablo nna bit aten tatsi ttu nu glia fuera de tiempo ba nna, bil huti e. 9 Entre iyaba ca apstol qui Seor nna, inte n nu bit t. Ndirubani la dccaa para cca apstol, porquini

39Acca

15

1 CORINTOS15 yala betsa ltsaa ca creyente qui Cristua. 10 Pero por la tsiilatsi qui Tata Dios lani inte nna, acca chi n nu n y. La tsilatsi quie nna bihua ni cc n cuenta b lani inte, sino adila tsina chi benia tchula iyaba ca apstol; pero lahua inte, sino por lahuacca qui Tata Dios lani inte. 11 Porquini msquiba inte o ca apstol b lle nna, ttba n nu riquixa iyaba tu, ana b hualatsi le. 12 Intu nna riquixa tu quini Cristua nna chi beythe de lo luti nna bni re nna labiru gattie attu. Til modo cc rena ttu te le quini lab eytha canu yatti c. 13 Cal hualigani lab posible t eytha canu yatti nna, entonces nhua Cristua nna lab beythe de lo luti c. 14 Cal lahub beytha Cristua de lo luti nna, entonces lahub dacca nu riquixa tu c, hua lebi nna en vano ba ralatsi le c. 15 Cal hualigani Cristua nna n be yatti, entonces rill quini huenitsna falso ba n tu rua lo Tata Dios, porquini ribqquia l tu quini chi belthe Cristua de lo luti, pero beia ba n nu canchu lahua n l quini eycca bni canu yatti para labiru gatti c. 16 Porquini cal bihua eytha canu yatti nna, entonces nhua Cristua nna bihua beythe c. 17 Cal hual bihua chi beytha Cristua de lo luti nna, entonces bihua lcca t fe qui le lani e nna tsab tsee le le ca tulla qui le c, 18 tatsi chi guntti ba iyaba ca hermanos canu chi gtti msquiba hualatsi qu Cristua, cal hua l bihua beythe. 19 Riu canu rebeda quini Cristua

322 nna gnne qui riu nu n tse, pero canchu lahua n hu para attu vida, entonces tani modo gata la redacca latsi qui riu de chi n riu canu ralatsi c. 20 Pero hualigani quini Cristua nna chi beythe de lo luti. Primrute le chi beythe de lo iyaba canu chi gutti. 21 Porquini ta luti gllani por causa qui ttu enne, hua por ttu teruba enne nna eytha iyaba canu chi gtti de lo luti. 22 Porquini ta iyaba riu n riu nu dacca gatti porquini iyaba riu nna n riu descendiente qui Adn, b n quini iyaba riu eytha de lo luti, quiere decir riu canu n riu ttba lani Cristua. 23 Pero ttu ttu tsa ca enne nna eytha c segn tiempo nu chi benie sealar; quiere decir yla t Cristua enne chi beythe, lniana iyaba riu ca enne n quie, canchu chi llanie attu. 24 De chi gute iyaba ca la rigubia nna lahuacca nna poder nu t nna, lniana gtie itute nu n quie lani Dios Padrea nna cc cumplir itute. 25 Porquini nadulla quini le nna cubie hsta quini gunie vencer iybani canu la cca guyu c ne. 26 Luti nna n ltimo contrario para it. 27 Porquini chi bete Tata Dios iybani ca cosa latsi n ini a para cubie. De ra quini iyaba ca cosa chi yu c latsi ne nna, pues claru b y riu quini bttuhu cuenta r hstaa propio gani enne betie ca cos latsi ne. 28 Porquini de chi yu iybani ca cosa bajo la rigubia qui ini a nna, pero laa msmuba ini a nna cc hue bajo la rigubia qui enne betie

323 iyaba ca cos latsi ne, para quini lteruba Tata Dios nna thlianie lo iyte n. 29 Tala cc canu cca bautizar parte qui canu chi gtti c, cal hualigani lab eytha canu yatti nna, biala cca ca enne nna cca c bautizar parte qui canu yatti nii. 30 Cal lab attu vida t, bilcca riria latsi tu cuerpo qui tu para gatti tu de runi tu Cristua servir c. 31 Hermanos, por la redacca latsi nu t quia por lebii quini chi n riu ttba lani Xana Riu Jesucristua nna, nia le quini dua lo peligro de luti tulidba. 32 Loti gutlla lani ca animal tx tsee ytsi fesua, cal belaba latsaa ta ca enne qui ytsiloyu, biani gana n gunia de riria ltsaa lalabni quia por Cristua cal bihua attu vida t, pues ta rena c: Iya go ch riu nu t qui riu porquini xiaba guxtla t chi gtti riu. 33 Pero lebii nna, bittu gute le lugar quini guthacca c le lani dchu, porquini chi y riu attu dicho nu ra : Canchu cc ts riu ttu enne mal, lniana btsi btsi b tua la rulbalatsi ts qui riu. 34 Chi n quini gulaba latsi le ts nna btturu guni le tulla, porquini tsee canu lab chi nabiani c Tata Dios. N quini cc le sentir de riynini le nia le nui. 35 Xiaba huar cca ttu nu inbatitsa nna n: Tani modo eytha canu yatti c. Biani cuerpo n llani lani c. 36 Pero inte nna nia lu: Ts na riu bihua chi y lu quini ttu semilla to nna lab eytts canchu lab gada a lu . 37 hua semilla to nu rada

1 CORINTOS15 lu nna lab chi n ta planta nu ch llani l, sino ttu semilla to teruba n, por ejemplo ttu yya uaxtla o baruhua attu semilla to. 38 Lniana Tata Dios nna gunie quini llani lani forma qu segn b la rulbalatsi ts que, ttu ttu clase de semilla to nna lani propio gani forma qu. 39 hua ca forma de lalabni nna lahua iybani c n c tulappa, sino ytsi n forma qui ttu enne lani forma qui ttu animal. hua ytsi hu n bla yu lti ca blla lani bla yu lti canu tsa xla qu; 40 hua ca enne tsee iabara lani riu canu tsee le ytsiloyu nna. Por ejemplo, yala catttini cuerpo qui ca ngel, pero ylatsi n latsitte qui cuerpo qui riu canu tsee le ytsiloyu. 41 hua ytsi n layani qui bits lani layani qui biu. Ytsi hu n layani qui ca blia nna segn b n ttu ttu blia nna b rudni c. 42 hua cc canchu chi galla ts eytha canu yatti de lo luti. Acca riu nna canchu chi gatti riu nna igttsi b riu nna cuerpo qui riu nna gutsu b, pero canchu chi galla ts quini eytha riu de lo luti, entonces chi t attu cuerpo cubi qui riu nna labiru gutsu. 43 Canchu chi gtti ttu enne nna rigattsi b porquini cuerpo qu nna labiru bia u, pero de eycca bni nna lniana cc ttu cuerpo adiru ts. Labiru fuerza t qui ttu cuerpo canchu chi rigttsi, pero de eyth de lo luti nna eycc ttu cuerpo de lahuacca cubi. 44 Cuerpo nu rigttsi nna, pues cuerpo de bla ba n, pero de eyth nna chi n cuerpo espiritual

1 CORINTOS15 , 16 nu labiru gatti. Porquini hua t cuerpo para ytsiloyu nna, hua thu cuerpo para iabara nna. 45 Chi gana escrito: Adn nubeyu nrua nna belbi Tata Dios rua in nna uccu nu bni. Pero attu Adn, quiere decir Cristua nna t lahuacca quie para echthe canu yatti para ccabni c tulidni. 46 Acca y riu quini lab n yla cuerpo espiritual, sino primrute nu cca qui cuerpo para ytsiloyu, lanal nna eytha riu lani ttu cuerpo cubi. 47 Primero nubyua nna uccu gn qui ytsiloyu, pero segundo nneyua, es decir Seor nna, ne enne de iabara. 48 Ta uccua la rulbalatsi qui nu nrua nu n de guna, n iyaba ca enne qui ytsiloyu. Pero riu canu t la rulbalatsi qui Enne n de iabara nna, eycca riu ta le ne enne de iabara. 49 Annana n riu ta nu uccua de gna, pero huiyu ts cc riu ta le ne enne de iabara. 50 nua caltsaa epa le: Lab posible t tsee riu lani Tata Dios de rigubie ta ch n riu annana, porquini cuerpo nu de bla nna rni yu riu nna lab ccabni para siempre sino gatti nna gutsu nna. 51 Annana quixania le ttu enseanza nu lab chi bina le: Ala iyaba riu gatti ntesca llani fin, pero iyaba riu etsin cuerpo qui riu para cc attu cuerpo cubi. 52 Quetha ta ta ttu rixua rinna lo ttu enne cc nua canchu chi cuetsi trompeta final, porquini hua n quini cuetsi trompta, lniana eytha ca enne de lo luti para labiru gatti c, pero riu canu

324 bni ru nna etsi hun cuerpo qui riu. 53 Porquini cuerpo nu rut ba qui ru nna, nadulla quini etsin para cc nu labiru et. hua cuerpo nu n quini gatti nna n quini etsin para cca bni tulidba. 54 Cuerpo qui riu nu ret ba nna t quini tt b qu, pero canchu chi betsin para cc ttu cuerpo nu labiru et nihua labiru gatti nna, entonces cc cumplir nu ra lo Escritura: Labiru luti t para siempre, 55 Labiru dolor n luti para lani riu, hua labiru lahuacca t qui yerub para lani riu. 56 Porquini por ca tulla qui riu nna t quini gatti riu, hua por ca mandamiento nu ra lo ley nna acca yala poder t qui ca tulla lani riu. 57 Pero quaru Tata Dios por Xana Riu Jesucristua, porquini por le nna chi runi riu vencer lo iyte n. 58 Acca a hermanos to quia, litse tstts tulidba, lihuella latsi le adrul guni le tsina qui Seor, bittu gudtsi le guni li e servir, porquini chi y le quini tsina nu runi le para le nna lab n tsina cuenta b.  A nnana nu cca qui ofrenda para ca enne chi ralatsi. Liguni thua nu chi gutixania iyaba ca iglesia anta le regin nu l Galacia. 2 Primero ts qui ttu ttu semana nna, cueqquia le ylatsi segn runna Tata Dios qui le nna guni li prevenido, bittu cueda le hstana llania nna thulo le gutppa le ofrenda. 3 Canchu chi llania lti tsee le nna, lniana ca hermanos nu beni le nombrar nna,

16

325 ithlla ya c por medio de carta para tahua cabi ofrenda qui la Jerusaln. 4 Canchu adila tsa tsa hu nna, entonces lcabi nna th cabi lani inte. 5 llania huni le visitar le ciudad Corinto canchu chi tsa le regin Macedonia, porquini nal n quini tta yla. 6 Aa huacca eyna s lani le, xiaba eyna hsta quini tt tiempo idlla, bitola nna ithlla le inte segn gal n quini tsa. 7 Lab caltsaa nda de teb tta lti tsee le, porquini adiru caltsaa eyna s t lani le canchu nani Tata Dios. 8 Pero eyna r le ytsi fesu hsta quini huin tu celebrar ts Pentecosts. 9 Porquini chi biylia ttu nda ts n para gunia ad tsina qui Seor, msquiba ietse ca contrario quia tsee. 10 Canchu chi llani hermano qui riu Timotua lti tsee le nna, guni le quini l nna th lani le sin bia la rulbalatsi, porquini n hu huenitsna qui Seor tba inte. 11 Bittu cani le quini lab n g enne dacca, sino guni li recibir ts para quini gapp laeni nna ethlla li para quini ellani lti dua, porquini inte lani ad ca hermano nna ribda tu . 12 Acerca de hermano qui riu Apolos nna, yala guttaynia bi quini th bi lani ad ca hermano qui riu de it c lti tsee le, pero lab uccua qui bi porquini lab n voluntad qui Tata Dios para it bi anna. Pero canchu chi gappa bi nda nna, lniana it bi. 13 Litse al tanto, litse tstts lani ca enseanza nu chi ralatsi

1 CORINTOS16 le, ligppa valor nna cc le enne tstts espiritualmente ta. 14 Iyaba nu runi le nna, liguni c lani la tsilatsi. 15 hua rinbaa attu favor lani le, hua y b le quini Estfanas lani familia qui bi nna n cabi enne hualatsi primrute le ituba regin Acaya lti tsee li, hua hua y ba le quini tulidba yala runi cabi servir ca enne qui Tata Dios. 16 Acca rinbaa quini gud naga le nu rena cabi, hua quini gud ts naga le nu rena iyaba ad ca hermano canu runi hu c cualni le tsina qui Seor lani itute latsi qu. 17-18 Yala redacca te quini bllani hermano qui riu Estfanas, hua ca hermano Fortunato nna Acaico nna, pues lcabi nna beni cabi vez qui le porquini lan lebii tsee tiempo lana, pero por lcabi nna uccuan tabn latsi lstua, hua losto le. Acca liguni cabi estimar, hua ad ca hermano ta lcabi. 19 Ca hermano qui iyaba ca iglesia anta n le regin Asia nna rithella cabi la rinbatitsa lani le. Lani nombre qui Seor nna rithella hermano qui riu Aquila lani niula qui bi Priscila la rinbatitsa lani lebi, hua iglesia nu re le litsi cabi nna rithella hu cabi la rinbatitsa qui le. 20 Pues iyaba ca hermano tse n nna yala saludo rithella cabi lani le. Liguni saludar luetsi le lani la tsilatsi ta n quini guni ca enne qui Tata Dios. 21 Annana laa msmuba inte nna rudania le lani propio gani nya nna rithlla hu la rinbatitsa quia lani le. 22 Canchu entre lebi d ttu nu lab catsini Seor, pues icartsiru

1 CORINTOS16 porquini chi n condenado. Maranatha, ta rena riu: Ch tadu ellani Seor. 23 Xana Riu Jesucristua nna gunie le cualni.

326 ieni la tsilatsi nu t lo lstua lani iyaba le, lani nombre qui Cristo Jess. b n.
24Rithllaa

CARTA CHUPPA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA CA ENNE CORINTO


Segunda Epstola Del Apstol San Pablo A Los

CORINTIOS

 Inte Pablo apstol qui Jesucristua por la calatsi qui Tata Dios, lani hermano qui riu Timoteo ruda crt para lebi ca enne runi formar iglesia qui Tata Dios r le ciudad Corinto, hua para iyaba ca enne qui Tata Dios tsee le ituba regin Acaya. 2 Caltsaa quini Dios Padre qui rua nna gunie le bendecir lani ad favor quie hua lani laeni nu runna Jesucristua enne ne Seor lo iyate. 3 Quaru enne n Dios Tata qui Xana Riu Jesucristua, le nna ne Tata enne t la retalatsi quie lani iyaba riu, hua ne Dios enne runna itute laeni lo losto riu nna. 4 Porquini Tata Dios nna reyne intu laeni lo iybani la rehuin latsi qui tu para quini hua intu nna yue hu tu laeni ca enne tsee lani la rehuin latsi por medio de laa msmuba laeni nu

runna Tata Dios qui tu. 5 Porquini tba ietse luetsi ca sufrimiento nu gutt Cristua rillani hu lani intu nna, hua por medio de Cristua nna rillani ieni ts hu laeni lo losto tu. 6 Acca, de cca tu sufrir le ytsiloyu, modo lebii nna gata ad laeni lo losto le, hua para quini eyna le ad seguro quini chi n le salvo. hua de runna Tata Dios laeni qui tu nna n para quini lebi nna di hu le laeni, ana modo nna gchia le lani paciencia de cca le sufrir laa msmuba clase de sufrimiento nu ritt tu. 7 Gana tu seguro quini cca le creyente fiel msquiba llani ca sufrimiento, porquini tba chi n le ttba lani intu le ca sufrimiento qui tu, hua n le ttba lani intu de red tu laeni nu runna Tata Dios. 8 Lebi hermanos, calatsi tu cc le saber tiia n la gtt qui tu

327

2 CORINTIOS1 loti gutse tu le regin Asia; pues uccua ttu prueba fuerte gn para intu, hsta quini labiru fuerza qui tu guta para gchia tu , labiru belaba latsi tu canchu hua teru posible ccabni tu. 9 Beni cuenta latsi tu quini uccua tu tba ttu nu chi biria sentencia contr para gatti; pero ana uccua para quini bittu gappa tu confianza de nu cca qui laa intu ba sino lani Tata Dios enne t lahuacca quie echthe canu yatti. 10 Quaru Tata Dios quini bedile intu latsi n qu, hua runi be seguir rudile intu de lo peligro xeni gn para quini la gatti tu, lani lbe t confianza qui tu qquini ch gdilaru hue intu nna, 11 canchu guni le intu cualni lani ca oracin qui le. Porquini canchu enne etse runi oracin por intu nna, lniana ietse hu ca enne hu c gracia Tata Dios por ca favor nu runie lani intu de runie nu rinbani c ne por intu. 12 Nu redacca b latsi tu nna es quini la rulbalatsi qui tu nna riquix quini bihua por bia inters n sino lani ttu la rulbalatsi ts delante de Tata Dios bni tu, especialmente entre lebi; pero lahua segn la riyeni ts qui laa msmuba intu, sino por cualni qui Tata Dios. 13 Porquini lab bia attu cosa huaya rinni tu le lo ca carta qui tu, sino ca cosa nu dacca gulla le nna ttlni le nna; hua yala caltsaa quini ttlni le itute nu riquixaa lo ca carta quia, 14 tba chi ritel bni le tit; es quini canchu chi iyu ts llani Seor Jess nna, yala

328 edccani le por intu, tba intu por lebi. 15 De t confianza lo lstua quini edccani le por inte nna, acca uccua ltsaa it yla t lti tsee l para quini Tata Dios nna gunie le bendecir chppa vuelta; 16 pues belaba ltsaa tta huni le visitar de ya nda para regin Macedonia, hua de eyqquia l nna eta huenlle le attu vuelta, lniana lebi nna guni le inte cualni para etsnaa le regin Judea. 17 De ribqquia ltsaa it lti tsee le, ts rulue quini lahua hual te bia renia c. Ts rulaba latsi le quini runia disponer ttu cosa tba ttu enne variable qui ytsiloyu, para quini tssti ta innia: ob, atssti ta nna innia: lab. 18 Pero ta Tata Dios nna rinnie nu n l, hua intu nna lab n chppan titsa qui tu para na tu: ob, lniana na tehu tu: bihua. 19 Porquini Cristo Jess ini Tata Dios enne chi biynini le nu cca quie por predicacin qui Silvano nna Timoteo nna hua inte nna, pues le nna lab uccue enne variable para ne: ob nna lab nna ttu tiempo ba, pues lani Cristua nna tulid ta riria titsa l ta. 20 Porquini lani Cristua nna cca cumplir iyiani ca promesa nu chi beni Tata Dios; acca de rudliani riu Tata Dios por nombre qui Cristo Jess nna rena riu Amn, quiere decir b n. 21 hua Tata Dios nna chi benie le tstts nna hua intu nna de chi n riu ttba lani Cristua; hua chi betse riu ylatsi para laa msmuba le para guni riu e servir. 22 Tata Dios chi guthllee

329 Espritu Santo the lo losto riu para gulue quini chi n riu enne quie, acca gana riu seguro quini gunna hue qui riu iybani ca bendicin ts gn le iabara nu chi bennie riu prometer. 23 Tata Dios nna hua y be quini para quini la gdihuna latsi le ad, acca lab chi bit le ciudad Corinto tanllia le tba belaba ltsaa. 24 Intu nna lahua n tu xana le para quini a la fuerza g tsalatsi le ca enseanza nu rulue tu, pues hua y b tu quini cha ralatsi le nu n l, sino cla latsi tu guni tu le cualni para gata ad la redacca latsi qui le, ala para quini gudihuni tu latsi le.  Por nui nna acca adila tsa gulqquia ltsaa bttu it t attu vuelta lti tsee le, canchu por visita quia nna gappa le tristeza. 2 Porquini canchu inte nna gudihu nnia latsi le nna, entonces nl ebqquia ts ltsaa canchu lahua laa lebi b canu chi bedihu nnia latsi le c. 3 Por nui nna yla tel bedania le, para quini cc resolver escndalo entre lebi, para quini canchu it attu lti tsee le nna la gudihuni le latsi lstua cundua quini da lni le guni le quini edacca ltsaa; pues gana seguro quini canchu t la redacca latsi lo lstua nna, entonces hua lebi nna edacca hu latsi le. 4 Porquini loti bedania le crta nna yala nyue uccua te hua ttu tristeza nin gta lo lstua por lebii, hsta gurtsinia; pero lahua bedania le crta para gudihuna latsi le, sino para cc b le saber quini

2 CORINTIOS1 , 2 demasidun catsi te le. 5 Nu beni escndalu nna lahua ttu inte ba bedihuinni ltsaa, sino bedihuni huni latsi iyaba le, pues casi iyaba le, bittu caltsaa nna ttu cosa adiru fuerte contra l. 6 Huacca tan lani disciplina nu chi gulqquia ietse le contr. 7 As es de quini annana dni le eyunin latsi le qu nna yue li laeni nna, para quini la ttbia tel la rehuin latsi qu nna edllaa latsi de una vez tel. 8 Acca rattaynia le quini gulue le attu vuelta latsilatsi nu t qui le lani . 9 Yla te bedania le nu cca qui escndalua para gunia le prueba para quini cc saber canchu hua gana ba le dispuesto gniru le obedecer iybani nu rinnia le. 10 Canchu eyunin latsi le qui hermano rigu falta nna, hua inte eyunin hu ltsaa qu, pues beyunin ltsaa qu rua lo Cristua solamente porquini t inters quia para bien qui lebi, 11 para quini Satans nna bittu gapp nda guni riu vencer, pues bien ba y riu quini yala astuto n para guni mal. 12 Betsina b le ciudad Troas para gunia predicar mensaje qui Cristua nna, tsni n ttu oportunidad gppa para gunia tsina qui Seor. 13 Pero lab gur ts ltsaa porquini lan hermano Ttua t na de bitsinaa. Acca bechu titsa ta ca hermanos tse Troas nna hua para regin nu l Macedonia. 14 Quaru Tata Dios enne runi quini tulidba runi riu vencer, porquini n riu ttba lani Cristo Jess enne runi riu seguir; hua por medio de

2 CORINTIOS2 , 3 predicacin qui tu nna runie quini runa ca enne mensaje quie it lttia bn tba ttu perfume nu rill iixi nna dia tsi it lttia bn. 15 Porquini de riquixa tu nu cca qui Jesucristua nna n tba ttu olor ts qui ttu incienso nu runi Cristua ofrecer lani Tata Dios; hua rthillia b hsta lani ca enne cc salvar, hua lani canu rinitti b nna. 16 Para canu rinitti nna pues predicacin qui tu nna n tba ttu olor nu ch lutti, pero para canu cc salvar nna n l ttu olor iixi tni nu ch lalabni. Nn ccani guni predicar para quini cc resultar c. 17 Porquini lab rutsin tu evangelio qui Tata Dios para quini riynini tatsi yala fcil n cc riu discpulo qui Cristua tba runi nuetse ca enne; sino segn nu l ta riquixaa tu titsa quie, ta dni canu n c ttba lani Cristo; porquini n tu mandado por Tata Dios enne rilnie intu tulidba.  Ts riynin ca titsa qui tu tbatsi calatsi tu g tu le attu vuelta nua nneni benna autoridad qui tu c. Pues lab caduella hu gulue tu carta de recomendacin para guni le intu recibir. Nhua lab riquina huni tu gunna le carta de recomendacin qui tu para quini ca enne huaya nna guni c intu recibir, tba riqunani tuchppa ca predicador huaya. 2 Pues laa lebi b n carta de recomendacin qui tu nna nunca lab illani tu le, hua ca enne nna de rilni c le nna hua de runa c quini runi le nu n ts, modo iyaba c nna

330 ennia c cuenta quini Tata Dios nni nu bethne latsi n tu para guni tu tsn. 3 Lebi nna hualigani n le carta nu bedia laa msmuta Cristua por medio de intu; lab bedie na lani bia tinta n, nhua lo yya bereta, sino n le resultado qui ttu tsina nu runi Espritu Santo lo losto le; Tata Dios enne bni tulidba guthllee ne. 4 Rinne tu nui porquini rappa tu confianza lani Tata Dios por medio de Jesucristua. 5 lahua quini yala capacidad t qui tu para guni tu tsn ttba tu, sino Tata Dios ba runne capacidad nu t qui tu. 6 Laa lab nna bnne capacidad qui tu para guni tu e servir de acuerdo lani ttu convenio cubi nu benie lani riu. Convenio cb nna lahua n porquini runi riu obedecer nu ra lo tts, sino n lalabni nu runna Espritu Santo. Porquini convenio antigua nu gana escrito lo tts nna, pues nu nna ch lutti, pero Espritu Santo nna runne lalabni. 7 Tata Dios nna benie gravar ca mandamiento quie lo ca yya bereta; lniana de betie na lani Moiss bil ten layani, quiere decir presencia qui Tata Dios, hsta quini ca enne Israel nna lab uccua inna cabi lo Moiss porquini yala uccua tttini lo bi, pero laynia nna btsi btsi b benittil b. Biln inin layani de betie ley quie lani Moiss, msquiba ley na runi condenar ca enne para luti. 8 Pues annana ad terul inin layani t qui riu porquini chi gullani Espritu Santo. 9 Quiere decir quini ley antigua nna, msquiba runi riu condenar,

331 gullani lani inin layani. Pero ad terul ieni layani da lani ca titsa cubi nu runi declarar quini n riu enne nr rua lo Tata Dios. 10 Layani nu da lani ley antigua nna bihua cc comparar lani layani inin nu runna titsa qui Cristua lo losto riu, pues adiru rudni hsta parece quini layani nu da lani ley nna chi benittil. 11 Layani nu gullani primrua nna lab its bechi, pero ad terul ts n layani nu t qui riu annana porquini gchi tulidba. 12 De chi gana tu seguro quini layni nna lab fin t qu, acca rinne tu lani itute confianza. 13 Lab runi tu tba Moiss, pues bedibga lo bi lani ttu lri para quini ca enne Israel nna la ilni cabi lo bi mintraste reyla laynia. 14 Pero ca enne Israel nna r ba chulla la rulbalatsi qui qu, pues hstaba annana canchu chi rulla c ca libro qui convenio antigua nna lab ritelni c, tatsi da ba laa msmuba lri lo qu, pues lab chi bitu para lc, porquini lteruba por medio de Cristua nna tu. 15 Acca hstaba anna de rulla c ca libro nu bedia Moiss nna, lab ritelni c, parece quini ttu lri b baga lo la riyeni qui qu para quini la ttlni c. 16 Pero chi bitu ta ra lo Escritura quini bitua lri de beyqquia bi lani Seor. 17 Seor n nna quiere decir Espritu Santo; acca lti d Espritu nu guthella Seor nna na hu t libertad qui riu. 18 Acca iyaba riu nna labiru baga lo riu, sino n riu tba ttu huna nu ccatttin de layani qui Seor; modo nna dia riu cc riu

2 CORINTIOS3 , 4 tba Seor, porquini ttu ttu ts nna ridi riu ad layani quie, laa msmuba Seor enne n Espritu runi tsn lo losto riu.  Porquini Tata Dios por la retalatsi que nna bethne latsi n tu para guni tu tsina nu cca qui convenio cb, acca lab redllaa latsi tu. 2 hua lab runi tu ca cosa bia luetsi nu runi gttsi ba ad ca enne porquini rettni c. Lab ruthacca tu nua enne, nhua lab rutsin tu titsa qui Tata Dios. Sino rinne l tu puru ta nu n lgani porquini n tu responsable rua lo Tata Dios. Acca runi tu duella guni tu nu n ts para quini ca enne nna bihua falta etselni c contra intu. 3 De riquixa tu tiia modo ll ca enne por Cristo Jess, pues para ttu te c nna completamente ta lab ritelni c, quiere decir canu dia lo nda nu runi quini nitti c. 4 Lc nna lab ralatsi qu porquini numalua nu ren quini n dios le ytsiloyu, pues l nna runi quini r chulla bni la riyeni qui qu para quini la ttlni c ca titsa ts gani nu rulue quini hua t salvacin para lc por medio de Cristo Jess enne tulappa enne ts lani Tata Dios nna calatsie gnne layani lo losto qu. 5 De runi tu predicar nna, lab rinne tu nu cca qui intu ba, sino riquixa l tu nu cca qui Jesucristua quini ne Seor lo iyate; pero de nu cca qui tu nna, pues n tu para guni tu le servir porquini catsini tu e. 6 Chulla ba uccua ytsiloyu dsdeba neru, pero Tata Dios nna benie mandar quini llani layani. Laa msmuba le

2 CORINTIOS4 , 5 nna benie quini gullani hu layani lo losto riu, para quini gunibia riu Jesucristo enne ne layani bni qui Tata Dios. 7 Tata Dios nna chi bethne latsi n tu ca titsa ts gani quie para quixani tu ca enne, msquiba lab fuerza t qui tu, tatsi glue ttu tesoro nu dacca yai le ttu ythu nu de guna. Por Fuerza ieni acca runi tu seguir nna, lahua n fuerza qui laa intu ba sino n por lahuacca inin qui Tata Dios. 8 As es de quini msquiba yala cca tu sufrir por la ruyud qui ca enne, pero hua riylia dhu ttu nda para intu; hua msquiba ccani tu nyue por lalabni qui tu, pero bihua cca tu desanimar de una vez t. 9 Msquiba rutsia latsi qu intu, pero bttuhu ruthna ne intu; masquba rudlla c intu loyu, pero lab riria lani c gullua c latsi tu. 10 Gaa tediba dia tu nna cca tu sufrir ta Jess nna uccue sufrir hsta gtte, para gulue quini lalabni nu t quie annana pues chi hu t qui tu le ytsiloyu. 11 Intu nna ttu ttu ts b cca tu sufrir por causa de tsina qui Jess hsta cani tu quini lo luti ta chi tsee tu, pero bihua rutsee latsi tu tsina quie porquini runna be lahuacca espiritual qui tu para guni tu seguir, acca riln quini lalabni nu t qui Jess annana, pues t hu qui tu msquiba cuerpo qui tu nna t quini gatti. 12 Por ca sufrimiento nu ritt tu nna d ts quini gatti tu, pero por lahuacca nu runna Jess qui tu para guni tu seguir entre lebi, acca ad bendicin chi t qui le.

332 Escritura nna ra : Inte nna hualtsaa acca gunna. hua intu nna t hu fe lo losto tu acca lani itute latsi tu rinne hu tu. 14 Hua yl rni tu quini Tata Dios enne bechthe Jess de lo luti nna, echth hue intu porquini chi n tu ttba lani Jess, para quini juntu ba lani lebi nna eche iyaba riu iabara lti de. 15 Iyaba nu cca lani intu nna n para quini gata ad bendicin lo losto le, para quini de gunibia ietse ca enne quini Tata Dios nna retalatsie c entonces nuetse hu c hu c ne gracia nna gunie recibir ad la dliani. 16 Hua yl rni tu quini echthe intu de lo lut; acca lab redllaa latsi tu por ca sufrimiento nu ritt tu annana. Msquiba cuerpo qui tu n dbil porquini d ts quini gatti, pero ttu ttu ts b Jess nna runne fuerza qui espritu qui tu. 17 Nu cca tu sufrir le ytsiloyu annana bihua n de importancia ieni g porquini ttu tssti to ba ritt tu ca sufrimintu, pero resultado qui qu nna n ttu la redacca latsi ad terul xeni nu lab tt qui tu le iabara. 18 Pues lab rulaba latsi tu qui ca cosa nu rilni riu le ytsiloyu, sino qui nu lab riln; porquini ca cosa nu riln nna t b quini tt qui qu, pero ca cosa nu lab chi ril tn riu nna tulidba gchia c.  Cha y riu quini iyu ts llua latsi cuerpo qui ru, porquini cuerpo qui ru nna n tba ttu yu nu lab gchi tulidba. Pero y hua riu quini iabara l chi beni Tata Dios

13Lo

333 preparar attu yu huaya nu labiru llua latsi para riu; lahua ta ttu yu nu beni nua nneni le ytsiloyu. 2 Pues mintraste tsee riu le yu nu n cuerpo qui ru nna, yala rinne latsi riu lani ttu deseo fuerte, porquini yala chi calatsi riu gudibga riu lani attu yu nu chi n preparado para riu le iabara. 3 De chi bibga riu lani nna entonces lab tse riu sin cuerpo canchu chi gatti riu. 4 Mintraste yu riu le cuerpo qui ru, pues yala rinne latsi riu nna cani riu nuyu pues lab calatsi riu tse riu sin cuerpo qui riu, sino t ttu deseo fuerte qui riu gudibga riu lani attu cuerpo cubi, para quini luti qui ru nna cc vencer por lalabni nu lab tt qui riu. 5 Tata Dios nna chi runie riu preparar para nui canchu chi galla ts, pues chi guthllee Espritu Santo enne due lo losto riu para quini cnlatsi riu quini gunna hue ad bendicin qui riu. 6 Acca tsee riu lani confianza tulidba por nu ch dala, porquini riu mintraste bni r riu le cuerpo qui ru, pues lab chi tsee riu lani Seor completamente ta. 7 Porquini mintraste tsee riu le ytsiloyu nna ralatsi riu quini Tata Dios nna gunie iybani nu re, msquiba lab rilni riu nu chi dala. 8 Por confianza nu rappa riu lani e, acca quisiral riu guthna riu cuerpo qui ru nna tsa riu para tse riu lani Seor. 9 Por nui nna runi riu duella guni riu nu rulatsi Seor tulidba, ya sea mintraste tsee riu lani cuerpo

2 CORINTIOS5 qui ru, o despus l. 10 Porquini iyiani riu nna t quini etsna riu rua lo Cristua enne gunie riu juzgar, para quini ttu ttu tsa riu nna th riu nu rlla riu segn b nu beni riu mintraste gutse riu lani cuerpo qui ru, ya sea canchu beni riu nu n ts o canchu beni riu nu n mal. 11 Chi y tu tiia cc la rtsilatsi canchu chi galla ts etsna ca enne rua lo Seor, acca riquixani tu ca enne nna runi hua tu duella para quini tsalatsi qu annana ntesca gatti c. Tata Dios nna hua nabia bnie intu, hua rappa confianza quini lebi nna cha y le quini tsba runi tu. 12 lahua rudliani tu laa intu ba de rinne tu ca cos attu vuelta, sino runna b tu oportunidad qui le para quini gulaba latsi le ts de nu cca qui tu para quini ch t bia ecbini le canu yala rudliani c ca enne canu riln quini n c ca enne dacca, pero lahua segn hualni c. 13 Canchu cca tu loco tba rinne ttu te ca enne qui tu nna, pues n b asunto qui tu lani Tata Dios; pero canchu tsba n la rulbalatsi qui tu nna entonces n b para bien qui le. 14 Deseo adiru eni nu t qui tu nna n para guni tu nu rulatsi Cristo porquini yala catsinie intu, ya quini cha bennia tu cuenta tsni quini gtte en lugar de iyiani ca enne; entonces huaccani riu na riu quini iyiani ca enne nna gtt hu c. 15 Cristua nna gtte en lugar de iyiani ca enne, para quini riu canu t la labni nu lab tt qui riu nna btturu guni

2 CORINTIOS5 , 6 riu nu rulatsi laa riu b, sino lteruba nu rulatsi Cristo enne gtte nna beyaccabnie para quini gata bendicin qui riu. 16 As es de quini labiru rucu riu ca enne t teg rilni ytsiloyu c, pues hstaba Cristua nna belaba latsi riu quie tia rulaba latsi ytsiloyu quie, pero annana labiru rulaba latsi riu quie ana. 17 Canchu nua enne chi n ttba lani Cristua nna entonces chi n enne de lalabni cubi; ca cosa vieja nna chi gullani fin qui qu, annana iyaba chi beyacc cubi para l. 18 Tata Dios nna benie iyaba ca cos, hua benie quini eycca ts riu laa labe por medio de Cristua, hua bethne latsi n riu para gtsee ts riu ca enne lani e. 19 Es decir por medio de Cristua nna guti Tata Dios iyiani ca enne tsee le ytsiloyu para eycca ts c ne, porquini chi bedue ttu lado iyate ca tulla qui ca enne; bethna te latsi n tu para quixa tu laa msmuba mensaj para eyacca ts c lani e. 20 Por nui nna d tu t gla qui Cristua, rattayni tu le tbatsi laa mismu tan Tata Dios rullutsee le por medio de intu nna rattayni tu le lani nombre qui Cristua quini eycca ts le Tata Dios. 21 Cristua nna bittu ten bia tulla benie, pero por riu nna acca uccue ttba lani ca tulla qui riu, porquini uccua latsi Tata Dios, para quini de chi tsee riu ttba lani Cristua nna cca riu enne ts ta le.  As es de quini de chi n tu nu runi cualni lo tsina qui Tata Dios, acca yala rattayni tu le

334 quini bittu guthna le n cuenta ba favor nu chi belue Tata Dios lani le. 2 Porquini re: Chi biyeni te oracin qui lu nna, Chi gullani tiempo para eyunin ltsaa lu nna, Gunia lu cualni nna ll lu para siempre. Nia lu quini annana chi rulue Tata Dios favor quie lani ca enne nna, chi gllani ts para gata salvacin qui lu. 3 Acca lani yala cuidado runi tu portar quini la guni tu bia cosa nu n mal para quini n ttu nua inne mal contra tsina qui Tata Dios nu runi tu. 4 Sino ntesl calatsi tu gulue tu lo iybani quini n tu siervo lgani qui Tata Dios, acca: ruchia b tu lani inin paciencia iyate ca sufrimiento qui tu, hua ca necesidad nu t qui tu nna, hua ca problema nu ritatlla tu nna. 5 Yala chi b ca enne intu, hua i vuelta ts chi bedlla c intu le litsi yy nna, yala chi biyeyya c contra intu, hua tsina yalln chi beni tu, i yl lab gutathi tu, hua yala bechia tu bina nna. 6 Iyaba ca nui ruchia b tu, pero siempre lani ttu lalabni nr, hua rulue tu quini nabiani tu titsa lgani nna, hua rppa tu paciencia lani iybani ca enne de rulue tu quini n tu enne de losto ts nna. Rulue hu tu quini n tu siervo lgani que por lahuacca qui Espritu Santo lani tu, hua por la tsilatsi tsni nu t lo losto tu por ad ca enne. 7 hua de runi tu predicar titsa lgani nna y le quini n tu siervo lgani

335 qui Tata Dios, hua por lahuacca quie lani intu nna. Lalabni nr qui tu nna cca servir ta ttu ejemplo ts rua lo ca enne, acca rppa tu valor nna runi tu ca enne corregir, hua recbi tu por laa msmuba intu. 8 Huadu rb nna hua rudliani c intu, pero tssti ta nna ruyud l c intu. Huadu b nna yala titsa mal ni rinne c contra tu, pero huadu ba nna tsba rinne c qui tu. hua huadu nna runi c intu tratar tatsi n tu enne bia, pero y tu quini enne ln n tu. 9 Huadu nna runi c tatsi bittu ten nabiani c intu, pero iyaba c nna cha y c nua nneni n tu. Huadu nna ch tan rutti c intu runi c, pero hua y ba le nna n b tsee tu bni tu. Yala tel castigar runi c intu, pero bihua chi ratti t tu. 10 Msquiba huadu cani triste latsi tu, pero tulidba t la redacca latsi lo losto tu. Ruluen quini n tu pobre, pero riquixa tu ca titsa qui Tata Dios para quini nuetse ca enne nna tsalatsi qu Cristo nna cc c rico espiritualmente ta. Msquiba rulue quini lab bia t qui tu, pero hualigani itute hua n para intu. 11 Lebi ca enne corintios, cha y ba le quini dacca lta rinne tu lani le, hua yala rulue tu quini hualigani catsini tu le. 12 Intu nna bihua runi yts latsi tu lani lebi, sino lebi b nu cca distanciar lani intu. 13 Acca rinbania le tba ttu tta rullutsa bi ca ini to quibi: quini lebi nna guni le favor nna gulue le quini catsini le inte tiba rulua lani le.

2 CORINTIOS6 , 7 rutsibi c evangelio qui Tata Dios, mejor la bittu cca le ttba lani c por bia compromiso ni nu la gulue ts testimonio qui le, pues lab n le tulappa lani c para its le c. Ttu enne nu t lalabni nr qu nna, tin modo cc tulappa ba lani ttu nu dua ru le vicio qu ni. hua tin modo cc ttba layani lani lachulla ni. 15 Tin modo t posible gata ttu convenio entre Cristua lani numalua ni. Tin modo cc compaero ts ttu creyente lani ttu nu lab ralatsi ni. 16 Lab acuerdo n t ttu templo qui Tata Dios lani ca dolo l. Pues laa msmuba riu n riu templo bni qui Tata Dios enne bnie tulidba, tba ra laa msmuba le: Inte Dios tha lo losto qu, hua cnia lani c, Inte Dios qui qu, lc nna cc c ytsi quia. 17 Raruhu Seor: Lria lahui lti tsee c nna, bittu cc le junto lani c, Bittu gata parte qui le lani bia cosa nu lab n ts nna nr nna, Lniana inte nna gunia le recibir. 18 Inte ba cc Tta qui le, Lebi nna cca le nia, ra Seor enne t itute lahuacca quie.  Hermanos to quia, de chi y riu quini yala ts n ca promesa qui Tata Dios lani riu nna, acca dni riu guni riu duella t ttu lalabni nr qui riu nna bittu bia tulla guni riu, tntua lani cuerpo qui riu nihua lani la

14Canu

2 CORINTIOS7 rulbalatsi qui riu, pues dni riu cc riu completamente enne nr le ytsiloyu. 2 Lihuella quini cc tu amigo qui le. Porquini n ttu hu nua chi beni tu mal qu, nhua n ttu hu nua chi gunitti por bia mal ejemplo qui tu, nhua n ttu hu nua chi bethacca tu. 3 lahua nia nui para gunia le condenar, pues tba chi pa le antes: Lebi nna dua le lo lstua tulidba, sea canchu gattia o mintraste bni ra le ytsiloyu nna ttba cca te le. 4 Yala confianza t quia lani lebi quini guni le nu n ts hua yala ts rna qui le lani ad ca enne. Msquiba i sufrimiento ritatlla tu pero adila nimo t lo lstua, hua inin la redacca latsi t quia. 5 Dsdeba gllani tu le regin Macedn nna, bittu ten chi bedilatsi tu porquini iybani lttia nna yala ca problema chi taxcca tu, yala n rutsalo tu talbani tu, yala nuyu t lo losto tu nna. 6 Pero Tata Dios enne reyuie laeni canu gana lani la rehuin latsi nna, yala laeni beynne intu loti gllani hermano qui riu Tito lti tsee tu. 7 Yala uccua tu animar, ala solamente porquini gllani bi, sino hua porquini uccua bi ad animar por lebi. Gutixani bi intu quini yala calatsi le ilni le inte attu, ra hua bi quini yala rehuinni le nna hua quini yala listo tsee le para ecbi le por inte; acca ad teruln redacca ltsaa por nui. 8 Msquiba benia quini uccuani le triste por nu pa le lo carta nu bedania le cuaa nu, pero annana

336 labiru rehuin te quini beda ya . Primrute nna behuin tb te de uccuaa saber quini por medio de crta nna bedihunnia latsi le por ttu tiempo to ba, 9 pero annana yala redacca te; ala porquini bedihunnia latsi le, sino porquini la rehuin ltsi nna beni quini beyacca le arrepentir. Yala triste uccuani latsi losto le, ta rulatsi Tata Dios, acca tli quini biu b ca consejo qui tua para bien qui le. 10 Canchu yala triste cani latsi losto riu por ca tulla qui riu, pues nui n voluntad qui Tata Dios, porquini modo nna gata hu salvacin qui riu, acca bihua t quini elnn riu bitola. Pero la rehuin latsi nu t qui ytsiloyu, pues talia l luti para lc. 11 Pero lebi nna uccua huni triste losto le, pero beycca le arrepentir por ca tulla qui le t rulatsi Tata Dios. Liyu tsaruhu tiia ts chi tli le por la rehuin ltsi, pues luegu ta gutixa le ts ta nu chi beni le msquiba bitsani le ttu tsstit por nu uccua nna gts tabni le. Lniana uccua tehu latsi le ilni le inte attu nna yala listo uccua le para guni le nu n ts nna gulqquia latsi le guni le disciplinar enne gulu flta. Por iyaba ca cos nna chi belue le quini hualbni le bihua n le culpable acerca de escndalu. 12 Bedania le crta, pero ala por enne nu gulu flta, nhua por enne nu uccua sufrir por escndalu, sino por lebi ba para quini gunibia le ts rua lo Tata Dios tiia ieni n la tsilatsi qui le por intu. 13 Por nui nna yala laeni t lo losto tu. Pero adems de nui nna bedacca latsi tu de bilni tu tiia ieni n

337 la redacca latsi nu t qui hermano qui riu Titua, pues iyaba le beni le quini gppa laeni lo losto bi. 14 Inte nna bedliani le lani Titua, pero lab rehuni te por n porquini tsba runi le. Tba iyaba nu chi ra tu le siempre ba n nu lgani, b biria l iyaba ca cosa ts nu ra tu Titua de nu cca qui le. 15 Titua nna adila cario rppa bi por lebi de rexalatsi bi tiia ts beni le obedecer nu ra bi, hua quini yala ts beni le bi recibir, lani respeto nna la tsilatsi nna. 16 Acca yala redacca te porquini annana t itute confianza quia lani lebi.  A nnana hermanos, calatsi tu quixani tu le tiia ieni n la tsilatsi nu chi benna Tata Dios lo losto ca enne runi formar iglesia quie le regin Macedonia. 2 Lcabi nna msquiba itsen ca prueba chi betsalo cabi lani ca sufrimiento nna, pero yala la redacca latsi t lo losto cabi; hua msquiba rit cabi lad nna pero inini chi bria latsi cabi bete cabi ofrenda tatsi yala t qui cabi. 3 Inte nna n testigo quini lani gusto ni bedalatsi cabi ala tsu teruba itute nu uccuani cabi, sino hstala adiru por voluntad qui b cabi. 4 Yala guttayni cabi intu quini huella tu cabi gunna hua cabi ttu ofrenda para ca enne qui Tata Dios canu rit lada, ana modo nna gata parte qui cabi le tsina qui Seor. 5 Hualigani quini adrul beni cabi de nu belaba latsi tu, pues primrute bete laa msmuba lcabi lani Seor para guni cabi e servir, lniana lani intu

2 CORINTIOS7 , 8 para guni c intu servir, segn nu rulatsi Tata Dios. 6 Por nui nna gunbani tu favor lani Titua quini tanlle bi le nna gutppa hu bi ofrenda nu rirlatsi le gute le, tba nu chi gudul bi beni bi dsdeba antes entre lebi. 7 Lebi nna rinru le lo iybani: pues chi n le creyente tstts, hua chi t inin capacidad qui le para quixa le, hua chi nabiani le ts nu n l, hua tsee hua le listo para guni le cualni bia tediba cca ofrecer, hua chi t la tsilatsi lo losto le por intu anna. Quisiral quini hua cca le nu nru para gulue le la tsilatsi. 8 Nu rinnia le annana, lahua runia le mandar, sino ccterb ltsaa quini cca le saber tiia ieni n voluntad qui ad ca hermanos para guni cabi cualni, para quini il huni canchu hualigani t la tsilatsi lo losto le. 9 Porquini chi nabiani le tiia ieni n favor qui Seor Jesucristua lani riu; yala enne rico uccue, pero por la tsilatsi quie lani lebi acca bethne iybani nna uccue enne pobre, para quini lebi por medio de pobreza quie nna cca le enne rico. 10 Annana runia ofrecer la rulbalatsi quia nu cca qui asntu. Tsba gudul le primero dsdeba ida guta, ala tsu teruba beni le ofrecer gute le ofrenda, pero biria hu latsi le bete le bia, acca ccte quini adila tsa guni ba le seguir, 11 para quini iyaba nu beni le ofrecer nna iln por ofrenda ts qui le, pero lani laa msmuba voluntad nu guta qui le nrua,

2 CORINTIOS8 , 9 pero iria latsi le segn b n la rit qui le. 12 Porquini canchu lani itute voluntad gana riu dispuesto gute riu itute nu n posible para gute riu, pues n ofrenda nu runi Tata Dios aceptar. Lan enne n obligado para guti nu lab t qui. 13 lahua nia quini lebi teruba caduella guni le ca cos, tatsi ad ca hermano bihua gata hu responsibilidad qui qu. 14 Sino caltsaa quini gata tulappa b cualni qui iyaba le. Por ejemplo lebi nna t qui le annana para gute le qui canu reytsa qui qu, pero ux nna hutsa nna chi t qui qu para gunna hua c nu reytsani le, modo nna gata tulappa qui le. 15 Ta ra lo Escritura: Enne nu rutuppa ieni ts nna labiru rxa qu porquini a rute b nu t qu, hua enne nu rutuppa tit b nna bihua reytsa qu. 16 Pero quaru Tata Dios quini hermano qui riu Titua nna rxalatsi bi le nna cani bi le nuyu tba inte para bien qui le. 17 Ala tsu teruba rulatsi bi la rulbalatsi qui t pero laa msmuba lbi nna yala nuyu cani bi por asntu, acca annana por puru ta voluntad qui bi gulqquia latsi bi it bi huenlle le. 18 Rithlla tu lani Tito attu hermano. Ca creyente qui ad ca iglesia nna yala estimar runi hua c bi porquini runi bi predicar ts titsa nu runna salvacin. 19 Ala tsu teruba por nui, sino quini ca iglesia nna beni c bi nombrar para th bi lani intu guni bi intu cualni para quini modo nna

338 irialni tu ts tsina qui ofrnd para quini Seor nna the la dliani, hua para gluen quini t hu voluntad qui le guni le cualni. 20 runi tu para hu tu cuidado de retppa tu ofrenda xen para quini la cu tu bia falta nna inna ca enne qui tu. 21 Porquini lo iybani ca cosa nna n tu enne de honradez, ala tsua teruba porquini Tata Dios nna rilnie iyaba nu runi tu, sino hua calatsi tu guni tu nu n tse segn nu rulaba latsi ca enne. 22 Rithlla hu tu attu hermano qui riu lani chppa cabi. Chi y tu quini hermnu nna hualigani chi belue bi i vuelta ts por medio de prueba quini t voluntad ts qui bi guni bi cualni, pero annana adtel cca bi animar por confianza ieni nu t qui bi lani le. 23 Canchu nua inba ttsa le de nu cca qui Tito nna, pues lecbni c quini n bi compaero quia le tsina qui Seor para guni tu iyaba le servir. hua canchu inba titsa nua de nu cca qui ad ca hermanos enne d lani Tito nna, g l c quini runi cabi representar ca hermanos qui ad ca iglesia nna runi hua cabi servir Cristua para quini the ad la dliani. 24 Acca lilue quini hualigani t la tsilatsi lo losto le, lniana ca hermanos qui iyaba ca iglesia nna cc c saber quini hualiba n iyaba ca cosa ts nu chi gunni tu cabi de nu cca qui lebi.  De nu cca qui ofrenda para ca enne qui Tata Dios canu rit lad nna, pues bruhu caduella gudania le. 2 Cha nabia te quini yala voluntad rppa le para gute le

339 ofrenda. Acca lani confianza rinna ts qui le lani ca hermanos tsee le regin Macedn nna repa cabi quini lebi ca enne tsee le regin Acaya nna yala dispuesto tsee le para guni le cualni dsdeba ida guta. Acca casi iyaba ca hermanos tsee le Macedn nna ch hu rppa cabi inters gute hu cabi ofrenda, porquini chi bina cabi tiia lani gusto ni rute le. 3 Inte nna rithllaa Titua lani chppa ca hermnua lti tsee le, acca yala caltsaa quini tse le prevenido lani ofrenda qui le para la gulue tbatsi n cuenta ba rebata tu de nu cca qui le sobre de ofrnd. 4 Porquini ncchu th tuchppa ca hermano tse le regin Macedn lani inte canchu it tnllia le, entonces ilni cabi canchu lab prevenido chi n ofrenda qui le, pues yala ettni tu hua lebi nna gappa le la rettulo, porquini ch l ra tu quini t confianza qui tu lani le. 5 Por nui nna rulaba ltsaa epa ca hermanos qui ru quini neru cabi it cabi lti tsee le para guni cabi le cualni etppa ofrenda nu chi beni le prometer gute le dsdeba antes; para quini chi nni le prevenido ofrnda canchu chi illania, modo nna ttlni quini bttuhu ruthtsini tu le sino n ttu regalo nu riria latsi le. 6 Hua y ba le dchu: Nu rada tit rb nna, pues tit rb lena redi. Pero nu rada ieni nna, ieni hu lena redi. 7 Ttu ttu tsa le nna dni le gute le tiia b chi gulqquia latsi le, ala ttu ridd bni le, nhua porquini n ga la

2 CORINTIOS9 fuerza gute le, sino lani voluntad l qui le, porquini Tata Dios nna yala catsinie ca enne canu rute lani la redacca latsi. 8 Tata Dios nna t inin lahuacca quie para gnne inin bendicin qui le para quini bittu ten eytsa bia riqunani le, hsta gnne adiru qui le para quini iria latsi le nna guni le inin cualni bia tediba ca obra ts. 9 Tba ra lo Escritura: Chi biria latsi inin lani ca enne t necesidad qui qu, Acca tulidba rxalatsi qu na por ca obra ts qu. 10 Tata Dios nna rutie ninni para ca enne rada, lniana gunie quini llani lena para go c, pues le nna gnn hue adrul semilla qui le hsta quini gata ad lena qui le para quini gute hua le ad ieni qui ca enne. 11 Ana modo Tata Dios nna gnne ad ieni qui le para quini gute hu le ad ieni, lniana de chi tahua tu lani ca hermnua nna yala gracia hu cabi Tata Dios. 12 Acca por regalo qui le nna cca resultar quini ca hermano canu rit lad nna th c cualni nna hu i c gracia Tata Dios. 13 Por cualni nu rute le qui cabi nna rulue le quini hua runi le obedecer nu ra lo ca enseanza qui Cristua nu ralatsi le. Acca ylan gudliani cabi Tata Dios por nui, hua porquini rithia le ieni lani cabi nna lani iyaba ad ca enne nna, 14 acca xalatsi cabi le lo ca oracin qui cabi lani ieni cario por ieni la tsilatsi nu chi benna Tata Dios lo losto le. 15 Quaru Tata Dios por tntun ieni favor quie lani riu, lab capacidad suficiente t qui riu

2 CORINTIOS9 , 10

340 hua intu nna n tu qui Cristua tulappa b ta l. 8 Bittu rettu te de requixania le i vuelta quini Seor nna chi benne poder qui tu, porquini n ttu poder para bien qui le, ala para llua latsi le. 9 Acca lahua n quini gulba latsi le quini caltsaa gnatsinia le por ca carta quia. 10 Tuchppa c nna rena c: Yala fuerte n ca carta qui Pablo nna yala enne duro rului lo qu, pero canchu chi du rua lo riu nna ilni riu quini lahua n enne eni, nhua labiru dacca ca titsa qu. 11 Pero nu rinne ca cos nna dni cc saber quini tba rinne tu lo carta canchu chi tsee tu idttu nna, b guni tu canchu chi tsee tu lani le. 12 Ndi tit lab rulaba latsi tu quini n tu tulappa lani canu yala rudliani laa labc, lab n tu ta lc. Yala necio n c porquini rudliani luetsi qu segn nu runi laa labc, hua ribqquia ts laa labc entre ad ca luetsi qu. 13 Pero intu nna bihua rebata tu ad de nu n quini ebta tu, porquini rebata tu solamente segn tsina nu chi bethna Tata Dios latsi n tu hsta lani lebi ca enne corinto. 14 Bittu ruttbia tu derecho qui tu de rena tu quini hua lebii nna n le parte qui tsina qui tu. Pues yla t intu gllani lti tsee le lani titsa nu rulue salvacin nu runi Cristua ofrecer. 15 Tsina nu rudliani tu nna lahua n tsina nu beni attu nuhuaya, sino t b derecho qui tu para inne tu quini n ttu tsina ts qui tu, lani ttu deseo qui tu para lebi quini cc l creyente ad

10

para quixa riu tiia enne ts ne.  Inte Pablo lani itute ltsaa rinna le. Rena le quini yala enne nlatsi rulua canchu chi dua lani le. Ra hu le quini canchu chi ra idittu nna entonces yala yla runia. Acca lani la retalatsi qui Cristua hua lani la tsilatsi quie nna rattaynia le quini guni le iyaba nu chi gunnia le, 2 para quini bittu caduella cc enne duro lani le canchu chi it lti tsee le, tba chi n dispuesto gunia lani canu rulaba latsi qu quini nu runia nna n por lahuacca qui ca enne ba. 3 Hualgla tsee hua tu le ytsiloyu, pero ytsi ba n guerra qui tu tchu ca guerra nu runi ca enne le ytsiloyu. 4 Bihua ruquina tu bia clase de yeria qui ca enne para gullani tu latsi lahuacca qui numalua, sino ruquina l tu lahuacca inin nu d de iabara. 5 Guerra qui tu nna n contra ca titsa mal nu rinne ca enne contra Tata Dios nna rurexalla tu c de iyaba pretexto nu rudu c contra nu n l, para quini iyaba ca la rulbalatsi qui ca enne nna exalla c por lahuacca qui Critua para guni c ne obedecer. 6 Una vez quini iglesia qui le rului quini n dispuesto para guni obedecer, entonces tse hu tu listo para guni tu corregir iyaba canu lab guni c obedecer. 7 Lab rulaba latsi le ts qui tu porquini rinna le por nu rulue ttu enne l r teruba. Canchu nua chi gan seguro quini n qui Cristua, pues da huni gulaba latsi quini

341 tstts para quini guni tu ad tsina entre lebi hsta lti n quini itsna tu 16 para guni tu predicar lani ca enne tsee ad idittu de lti tsee le para quini iyni huni c titsa nu runna salvacin, porquini lab calatsi tu thliani tu por ttu tsina nu cha beni enne huaya nna gnin qui tu tbatsi n qui b tu. 17 Ta ra lo Escritura: Canchu nua calatsi ebta por nu chi beni, Adila tsa gudliani Seor por nu chi benie lani . 18 Alahua por ca titsa ts nu rinne ttu enne qui laa msmuba l acca y riu quini cca ts tsina nu beni, sino por ca titsa ts nu rinne Tata Dios qu.  Quisiera quini guchia t le ca titsa quia annana, msquiba n c bata para lebi. 2 Inte nna yala la tsilatsi t lo lstua lani le tba Tata Dios catsinie le. Inte n ta ttu tta para lebi porquini n l ca discpulo quia, acca chi benia le comprometer lani Cristua nna, caltsaa gunia le presentar lteruba lani e, por nui nna yala caltsaa quini cca le enne fiel lani e, ta dni ttu niula guni lani tsl. 3 Hua y riu quini blla lani maa b bethacca Eva para quini la guni Tata Dios obedecer, acca yala ratsi te annana quini lebi gute hu le lugar qui nua guthacca le para gutsin le la rulbalatsi ts qui le nna labiru cca le creyente fiel lani Cristua. 4 Pues lebi nna bunub ruchia le nu ra canu rit lti tsee le nna riquixani c le qui Jess

2 CORINTIOS10 , 11 pero ytsi b n nu rinne c que ta runi tu predicar. Bunub runi le recibir lo losto le attu espritu huaya aparte de Espritu Santo enne chi beni le recibir por predicacin qui tu, hua bunub rud naga le nu ra canu huaya msquiba mensaje qui qu lahua n ta nu hualatsi le para cca le salvo ta gutixani tu le. 5 Pues lab ccte quini tit ta menos dccaa tchu canu rena le n c apstol canu adiru dacca. 6 Msquiba lab riquixa tu lani ca titsa lla ta canu rute discurso, pero t la ritelni quia, lebi nna hua y b le nui porquini i vuelta chi beni tu declarar nu n l lani le. 7 Lab bequa le para iynini le mensaje quia loti gutixania le titsa qui Cristo para cca le salvo, pues uccua ta ttu maestro nu lab derecho qu t, para quini lebi nna a iyni bni le. Ts lab ts benia de la bequa le c. 8 Loti guda lani le nna, ad ca iglesia b beni cabi inte sostener, tatsi guta bninia qui cabi para quini gunia le servir. 9 N ttu hua le bihua gunbania le bia riquina te loti guda lani le, msquiba yala necesidad gta quia pero lab uccuadulla guni le gasto por inte, porquini ca hermanos d le regin Macednia nna thua cabi iyaba nu biquina te. Pues tba lana hua annana hua nu ch dala nna, nunca lab caltsaa guni le gasto por inte a la fuerza g. 10 Runia prometer por ca titsa l nu nabia te qui Cristua, quini equixa le ituba regin Acaya tiia n la

11

2 CORINTIOS11 redacca latsi nu t lo lstua por nui. 11 Ts porquini pa le acca rulaba latsi le quini lab catsi te le c. Tata Dios nna hua y be quini lahua n. 12 Guni b seguir tba chi runia para quini la guta lugar qui canu calatsi qu gappa c nda para ebta c nna na c quini chi runi tu tulappa ba lani c. 13 Runi c tatsi n c apstol pero lab lni c nu rinne c, sino ruthacca c ca enne nna runi c para gulue c tatsi n c ca apstol lgani qui Cristua. 14 Pero la ruthacca qui qu nna bihua n ttu cosa nu dacca iqula latsi riu, porquini laa mismu ta Satans nna t capacidad qu para guni tatsi n ttu ngel de layani por maa ba qu. 15 hua ca huenitsna qui numalua nna, bttuhu n ttu cosa tbi para lc gulue hu c t tehu ttu enne runi nu n ts. Lc nna hua ridi ba c castigo nu cca c merecer segn ca hecho mal qui qu. 16 Nia le attu vuelta quini n ttu nua dni gulaba latsi quini n enne necio, pero canchu n la rulbalatsi qui le, entonces ligppa t inte paciencia ta runi le lani ttu enne necio para quini gappa nda ebta ta rua lo le. 17 Nu rinna annana lahua n ta ejemplo nu belueni Seor inte, sino ta ttu enne necio runia, ta chi nia quini caltsaa ebata ta. 18 Nuetse ca enne nna yala rebata c nna rinne c qui laa lab c tiia enne eni n c, pues hua inte nna ebta thu. 19 Yala enne sabio n l, acca bunu b

342 ts ruchia le ca nubeyu canu lab n c sabio l. 20 Tsni ruchia le c msquiba ruthtsini c le para quini cca le esclavo bajo ca enseanza bia qui qu, hua de una vez ten rigua c bia t qui le para quini cca le pobre, hua redccani c quini chi tsee le bajo lahuacca qui qu, hua yala runi c le despreciar hsta rni n qu lo le, pero lebi nna tsni ruchia ba le c. 21 Lab gucha, pero lani la rettulo, quini hualigani yala enne dbil n tu porquini lab beni tu le tratar . Pero hua inte hueyaa hu te ebta, rinna ta ttu enne necio, ta lc nna lab ratsini c para ebta c. 22 Ts enne hebreo n c. Pues hua inte nna n hu enne de raza hebreo. Ts n c enne qui nacin Israel c. hua inte. Ts n c descendiente qui Abraham c. hua inte nna dtia hu le familia qui bi. 23 Ra c quini n c huenitsna qui Cristua l. Parece quini n ttu enne necio de nia quini inte nna ad terul huenitsna qui Cristua n tchu lc. Pues ad terul tsina duro chi benia por Cristua tchu lc, hua adiru chi b ca enne inte; hua adiru i vuelta chi hua litsi yy por nu cca qui Cristua; hua adiru i vuelta chi gula lo lut. 24 Por gayu vuelta chi beni ca judua inte castigar lani cuarta nna b c cua treinta y nueve veces ttu ttu castigo bete c inte. 25 Tsnna vuelta chi b c inte lani y; hua chi b c inte yya para gutti c inte; hua tsnna vuelta chi binetsi barco nu yu yaa le indat; hua ttu

343 l ttu ts gua lo ttu y lahui indat para la huppia inda. 26 Chi hua ietse lugar hua itsen ca peligro chi ttsaa. Por ejemplo: ca y tbini uccua duella ta, hua gta latsi n ca ubna lle, hua gta ca peligro por nu beni canu laa msmuba ltsi yaa contra inte; hua canu ytsi dttu ba lle uccua hu latsi qu gutti c inte. Chi ttsaa peligro le ciudad lle lo nda dittu lle lo indat lle; hua lani canu rena quini n c hermano pero lab lni c. 27 Yala chi guccaa lo oficio quia nna yala chi beytsa te. I yl ts lab gutathia; i vuelta tse gutnia nna gubitsia nna, hua i vuelta ts lab gtua porquini yala nuyu cca te por tsina qui Seor. Yala chi guccaa idll porquini lab yu t quia, hua beytsa lri gacca. 28 Adems de ca sufrimiento nu chi gta nna, hua ttu ttu ts n yala nuyu cca te por responsibilidad nu t quia lani iyaba ca hermanos nu runi formar ca iglsi. 29 De regu ttu hermano ttu falta nna, ts bihua cca sufrir por l c. De runi nua quini nnia ttu hermano le tulla nna, ts bihua cca sentir contra nu beni na c. 30 Canchu n quini ebtaa nna, adila tsa ebtaa de ca cosa nu rulue tiia dbil n. 31 Dios enne n Tata Qui Xana Riu Jesucristua nna qu merecer quini gudliani riu e tulidba, le nna hua y be quini iyaba nu chi gutixania le nna n l hua nu riquixania le annana. 32 Loti guda le ciudad Damscu lti bnani rey Aretas,

2 CORINTIOS11 , 12 pues enne n gobernador na nna btsi guardia ra ciudad para gudxu c inte preso. 33 Pero rua ttu ventana qui d nu yeqquia ciudad nna guchda ca hermanos inte le ttu tsmmi, ana modo nna gula latsi n gobernador.  N quini ebtaa, msquiba bihua cuenta t inte. Acca annana innia le qui ca cosa nu bil te de iabara nu chi belueni Seor inte, hua qui ad ca cosa nu lab chi biynini riu. 2 Nabia te ttu nneyu nu ralatsi, chi uccua tsit ida hu por lahuacca qui Tata Dios iabara pero adiru r lti lab ril rn riu. Lab y tiia modo, canchu lani entero cuerpo qu o canchu tsu espritu qui b cc, pues Tata Dios teruba ye. 3-4 Y quini nubyua nna hu iaba ra por lahuacca qui Tata Dios hsta lugar de la redacca latsi. Pero attu vuelta nia quini lab y tiia modo, canchu lani entero cuerpo qu o canchu tsu espritu qui b cc, pues Tata Dios teruba ye. Lab capacidad suficiente t qui riu para quixa riu iyaba ca cosa ts qui Tata Dios nu biynini na, nhua lab n quini quixa riu c. 5 Acca de nu cca qui nui nna pues huacca b te ebtaa, pero ala gudliania laa msmuba inte sino solamente ebtaa de ca cosa nu rulue tiia dbil n. 6 Pero canchu caltsaa ebtaa de nu nna, pues ala cuenta in b ta runi ca enne necio, porquini iyaba ca cosa ts nu inna de nu cca quia nna n b c l. Pero lab runi ya , porquini lab caltsaa quini nua gulaba

12

2 CORINTIOS12 latsi quini ad enne eni n tchu de nu chi bilni c benia o de nu chi biynini c gunna. 7 Para quini la thliania por iyaba nu bil ta nna biyni ta nna, acca gullani ttu sufrimiento fuerte ni qui cuerpo quia, por medio de Satans pero gullani para quini cc sufrir nna exaltsaa la thliania demasidun. 8 Tsnna vuelta chi gunbania Seor lani oracin quini cue dolor ni lani inte. 9 Lniana becbnie inte nna re: Cc b conforme lani la tsilatsi quia porquini n suficiente, hua lahuacca quia para gunia lu cualni nna riln ad inin canchu chi gana lu dbil. Acca ad terul redacca te por ca sufrimiento quia en lugar de lahuacca qub porquini modo nna lahuacca qui Cristua nna runi seguir lani inte. 10 Por nui nna rch lani la redacca latsi iyaba ca sufrimiento nu rillani lani inte, sea itsahue o bccaa titsa mal ni nu rinne ca enne contra inte de rutsia latsi qu inte, o sea ca necesidad quia lle o bia tediba attu cosa cca sufrir para th Cristua ad ladliani. Huacca te edacca te de cca sufrir ca cos, porquini de labiru fuerza quia t entonces le nna runne na quia. 11 Yala necio runia porquini bedliania laa inte ba, pero lebi ba rappa tulla porquini lebi l dni le gudliani le inte rua lo qu nna ecbi le por inte. Porquini msquiba lab bia dccaa, pero bihua dccaa menos tchu canu rena le quini n c apstol ad

344 tsni qui le. 12 Por iybani nu chi benia lani itute paciencia entre lebi nna, chi belua quini n ttu apstol lgani qui Cristua, porquini loti guda lani lebi nna bilni le ca milagro nu belue lahuacca qui Tata Dios nna ca enseanza ts que nna. 13 Bihua beni tu le tratar tatsi dacca le menos tchu ad ca iglesia, sino lteruba quini lab bia uccua duella gnn le para cc sostener. Lthi lanlatsi quia por nu. 14 Annana chi rn lda quia para it tanllia le nu cca tsnna vuelta, pero lab bia inbania le, porquini bihua runia por inters quini gnn le bia quia, sino cla ltsaa la tsilatsi qui le. lahua ca ini to dni c quil c para tta nna qui qu, sino tta nna qui qu d lni c quil c para ca ini to qui qu. 15 Inte nna lani gstun gunia gastar iyate nu t quia hstaba laa msmuba inte para gunia le cualni para bien qui lalabni qui le. Gunia seguir msquiba rulue quini entre ms l catsi te le nna, menos l catsini le inte. 16 Lebi nna chi nabiani le ts quini lab bia benia recibir qui le para laa msmuba inte. Pero tuchppa ca enne rinne c quini bethaccaa le nna gia belliu qui le lani maa ba, pero lab lni c. 17 Ts bia gana benia porquini guthllaa ca hermnua lti tsee le c. 18 Pa Titua quini it bi lti tsee le nna, hua guthllaa attu hermano lani bi. Tsi ina riu guiye bni Titu le c. Ts lahua Tito lani inte chppa ta tu nna runi tu lani honradez iyaba ca cosa para bien qui le c.

345 lebii nna rulaba latsi le quini runi tu duella iria ts tu rua lo le tatsi n l juez. lahua n. Tata Dios nna riyninie iybani nu rinne tu, hua n tu ttba lani Cristua. Le nna ye quini yala catsi te le hua quini iyate nu runi tu nna n para quini ini le ad espiritualmente ta. 20 Cca te nuyu quini canchu chi illania lti tsee le nna ncchu lab runi le tba caltsaa, hua lebi nna xiaba lab tsulatsi le nu n quini gunia. Pues gunia le corregir canchu t pleito entre lebi o bia la ylatsi lle, o canchu ritsa bni luetsi le lle, o canchu n l huni dividir iglesia lle, o canchu ribqquia le belana qui ttu enne o la riny lle, o canchu nua rulaba latsi quini adiru dcca, o canchu lab runi le lani orden ba. 21 Yala nuyu cc te quini canchu ithlla Tata Dios inte lti tsee le nna xiaba ehuni te hsta cuetsia rua lo le por bia mal runi le, porquini nuetse canu runi tulla dsdeba chi guts nna lab chi bethna c adulterio nna runiru c nu lab n quini guni ca enne entre lba c nna ca vicio nna.  A nnana cc tsnna vuelta it tanllia le nna gunia ta ra lo Escritura: Canchu tse chppa o tsnna testigo, lniana iria l bia queja n t contra ttu enne nna cc merecer disciplina. 2 Lebi canu runi tulla cha guts, hua ad le nna, nia le por medio de cart tatsi dua lani le, quini canchu it lti tsee le attu nna labiru eta ltsaa le ta cha gunnia le loti tnellia le nu cca

2 CORINTIOS12 , 13 chppa vuelta. 3 Lniana ttlni le tsni quini Cristua nna hualiba rinnie por medio de inte, porquini calatsi le cca le saber. Cristua nna bihua ne enne dbil, sino rulue be quini yala lahuacca t quie entre lebi. 4 Hualiba quini de gute lo curtsia nna uccue tatsi la poder quie t, pero annana bne por lahuacca qui Tata Dios. hua inte nna n hu dbil por cuerpo quia pero yala poder t quia por lahuacca qui Tata Dios para gunia le corregir de chi n ttba lani lalabni quie. 5 Liulba ts latsi le nna licu prueba laa msmuba lebi para cca le saber canchu hualigani ralatsi le Cristua. Hua y ba le quini Jesucristua nna de lo losto le l. Canchu lab y le, entonces a la mejor lab n l creyente. 6 Gana hu seguro quini ttl tsni le quini intu nna hualigani chi biria ts tu. 7 Rinbani tu Tata Dios lani oracin quini lebi nna bittu bia mal ni guni le, pero ala para gulue quini chi biria ts tu, sino para gulue quini runi le nu n ts, msquiba para ca enne nna lab biria ts tu. 8 Porquini intu nna lab bia ccani tu guni tu contra nu n l, sino tsua teruba a favor de nu n l. 9 Yala redccani tu canchu n l fuerte para quini cc tu dbil lani le nna la gulue tu poder qui tu lani le, porquini oracin qui tu nna quini cca le creyente tstts. 10 Por nui nna rudania le crt ntesca it tanllia le, para quini la caduella cc teg duro lani le canchu chi illania lani le, porquini poder nu benna Seor

19Xiaba

13

2 CORINTIOS13 quia nna n para quini ini le ad espiritualmente ta, pero ala para gudlla latsi le de una vez tegn. 11 Annana rchu ttsaa le lani ca ttsi: liguni duella cca le adi enne tsgani nna, cca le animar nna liguni duella tse ts le lani laeni. Lniana cca le saber quini lani lebii ba dua Tata Dios enne t itute laeni nna la tsilatsi que para lebii nna. 12 Liguni saludar

346 luetsi le, lani la tsilatsi ta n quini guni ca enne qui Tata Dios. 13 Iyaba ca hermano le regin Macedn nna rithlla hua cabi inin la rinbatitsa qui le. 14 Iyaba lebi nna, th lo losto le bendicin nu runna Xana Riu Jesucristua nna, amor qui Tata Dios nna, compaerismo nu n para riu lani Espritu Santo nna. Amn.

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA CA ENNE GALACIA


La Epstola Del Apstol San Pablo A Los

GLATAS

 Inte Pablo n apstol, pero lahua nua enne ni le ytsiloyu guthlla inte, nhua nhu nua beni inte nombrar, sino laa mismu tan Jesucristua benne poder quia, hua por Dios Padre enne bechthe Cristua de entre canu yatti. 2 Inte lani iyaba ca hermanos tsee n nna rithella tu la rinbattsa para iyaba ca grupo de canu ralatsi tsee le regin Galacia. 3 Yala caltsaa quini Dios Padrea gunie le bendecir lani ad favor quie hua lani laeni nu runna Xana Riu Jesucristua, 4 enne bete lalabni quie nna gttie por ca tulla qui riu nna bebqquie riu le ca cosa mal qui ytsiloyu, segn la calatsi qui Dios Padre qui rua. 5 Labe nna qu merecer la dliani tulid ta. Quaru e. 6 Yala ca ltsaa quini lebi nna prontu tan ruthna ch le ttu lado Tata Dios enne gutaie le por medio de Cristo enne belue quini catsinie riu nna rud t naga le

attu evangelio huaya. 7 lahua quini t attu evangelio, sino quini tuchppa ca enne nna ribqquia b c la riyeni qui le nna rute c attu mensaje huaya tatsi n evangelio qui Cristua. 8 Pero canchu nua riquixani le attu clase de mensaje de salvacin ytsi de nu chi gutixani tu le nna, pues n destinado para nitti msquiba canchu nua ttu tu o ttu ngel de iabara lle. 9 Tba chi ra tu ttu vuelta, pues annana inni ya attu: canchu nua quixani le attu clase de mensaje de salvacin ytsi de nu chi hualatsi le nna, chi n destinado para nitti. 10 De nia nui nna, lahua rulue quini caltsaa iria tsa rua lo ca enne, sino ntesl rua lo Tata Dios. Lab runia para quini gudliani ca enne inte. Canchu cba ltsaa gudliani ca enne inte nna, claru ta rulue quini lab n siervo lgani qui Cristua. 11 Caltsaa cca le saber hermanos quini evangelio nu chi

347

GLATAS1 , 2 gutixani tu le nna bihua n por la rulbalatsi qui ttu enne le ytsiloyu. 12 Pues nhua inte nna bihua biyni t por medio de ttu enne le ytsiloyu, bihua bidte ya por nua enne ni, sino quini laa mismu ta Jesucristua benie quini cca ya saber. 13 Lebii nna chi bina le tiia n nu chi benia ttu cuaa nu loti benia seguir religin qui ca enne judo. Fuerte ni betsa ltsaa ca enne runi formar iglesia qui Tata Dios hsta quini uccua ltsaa gtt i ten cabi. 14 Inte ba guneru ad de lo iyiani canu tulappa ba ya de tanua religin qui ca enne judo, pues adiru duella benia para gunia iyate costumbre qui ca t tta quyaa. 15 Pero Tata Dios nna becue inte dsdeba ntes cla galia, por la tsilatsi eni gn quie gutie inte para guni ye e servir. De biyu ts nu nanie nna, 16 lniana benie quini guniba ini a para quixa nu cca quie entre ca enne qui ad ca nacin. N tt tehu nua gunba ttsaa, 17 nhua lab hua le ciudad Jerusaln lti tsee ca enne cha n apstol ntes cla inte, sino hual luegu ta para regin l Arabia, lniana laa dcca ba beyqquia le ciudad Damasco. 18 Gutt db tsnna ida nna hua Jerusaln para guniba Pedrua nna gur t lani bi tsnu ubitsa. 19 Pero lan attu nua la ca apstol bitsa, sino lteruba Jacobo btts Seor. 20 Iyate nu rudania le nna hua y b Tata Dios quini hual b te nu nia, lab runi ltsaa.

348 nna hua le ca regin nu l Siria nna Cilicia nna. 22 Pero ca hermanos runi formar iglesia qui Cristua le regin Juda nna lab chi bnibia cabi inte, 23 solamente chi biynini cabi nu gutixani ad hermanos cabi acerca de inte nna ra c: quini ttu cuaa nu yala betsa ltsaa cabi para gullaa latsi cabi para quini bturu tsee canu ralatsi qu Cristua, pero annana rnia riquixaa quini iybani ca enne nna dni c tsalatsi qu quini Jess nna ne Cristo. 24 Acca yala bedliani cabi Tata Dios por nu benie lani inte.  Gutt db tsit ida nna hua attu vuelta Jerusaln lani Bernab; gud hu Titua lani intu. 2 Hua Jerusaln porquini Tata Dios nna benie quini uccu saber quini d te tsa. Na nna le ttu junta lani canu runi resolver ca asunto qui iglesia nna, gutixania cabi quini runia predicar mensaje de salvacin entre ca enne lab n c circuncidado. gutixania cabi porquini lab uccua ltsaa quini tsina nu chi benia nna nu runia nna cc ta ttu cosa nu lab dacca. 3 Gud Titua lani inte, pero bihua beni cabi bi obligar para cca bi circuncidar, atsin y cabi ts quini lab n bi enne judo. 4 Hual gla quini tuchppa ca enne canu rena c quini n c hermanos, lab y tu tiia uccua guta c, pero hueyu ladtsi b bit c para ettsella c porquini ralatsi tu quini lab nadulla cc riu circuncidar de chi n riu ttba lani Cristo Jess, pues ra c quini caduella tsee riu bajo nu ra lo ley

21Bitola

349 qui Moiss. 5 Pero intu nna lab bella tu gurexalla c intu nna uccua latsi tu quini lebi nna guni le seguir lani nu n l acerca de salvacin nu runi Cristua ofrecer lo titsa quie. 6 Lcabi nna n cabi canu runi dirigir, pero bihua dacca gunia canchu nua enne n enne eni o canchu lab porquini Tata Dios nna bihua rucune riu ta rulaba latsi ytsiloyu sino segn nu n l. Bihua enseanza cubi beluni cabi inte, 7 sino bennia cabi cuenta quini Tata Dios hualgani chi re inte quini quxaa titsa nu runna salvacin, pero lani ca enne qui ad ca nacin, tba bedue Pedrua para quixa bi laa msmuba mensaje pero entre ca enne judo. 8 N apstol para ca enne qui ad ca nacin por lahuacca qui Tata Dios, ta benie quini Pedrua nna cca bi apstol para ca enne judo. 9 Canu mrun principal, es decir Jacbua nna Pedrua nna Juan nna, de gutelni cabi quini Tata Dios chi guppa hue inte confianza quixa hu titsa quie, acca beni cabi inte recibir lani Bernaba para cc tu ttba lani lcabi. Beni cabi acordar quini hua n ts canchu Bernaba lani inte nna ts tu huequixaa le ad ca nacin, mintraste lcabi nna guni cabi seguir entre ca enne judo. 10 Solamente beni cabi intu recomendar quini xalatsi tu ca enne pobre entre lcabi, mrugn nui chi runia lani itute lstua. 11 Dia tb tsa nna gullani Pedrua le ciudad Antioqua le regin l Siria, inte nna luegu ta gutll bi porquini gulu

GLATAS2 bi falta. 12 Pues primrute nna ttba glni bi ca enne qui ad ca nacin nna gut b bi lani c, pero de gullani tuchppa ca enne guthlla Jacbua nna entonces gudul bi gur bi ylatsi nna labiru gut bi lani c porquini yala nuyue uccuani bi nu guni ca enne judo canchu ilni c quini runi bi contra ley qui ca ni. 13 Ad ca hermano judo nna, msquiba ralatsi qu quini labiru tsee c bajo ley de Moiss, pero de bilni c quini gutsini Pedrua canu d de Jerusaln, acca gutsi huni c nna gur c lani Pedrua, pues beni c tatsi la uccua latsi qu g c lani ca hermano qui ad ca nacin huaya, hsta Bernaba nna beni hu bi ta beni c. 14 De bil te quini bihua runi c segn enseanza lgani nu rulue lo titsa qui Cristua nna, acca pa Pedrua rua lo iyaba cabi: Lu enne judo, pero dsdeba hualatsi lu nna runi hu lu ta ca enne qui ad ca nacin, tin modo acca annana calatsi lu guthtsini lu ca hermanos qui ad ca nacin quini guni c costumbre qui ca enne judo ni. 15 Intu nna n tu enne judo dsdeba glia tu, lab n tu canu runi tulid ta contra ley qui Tata Dios ta runi ca enne qui ad ca nacin. 16 Pero hua y riu quini n ttu nua enne ccani iria nr de ca tulla qu por medio de ca obra nu ra lo ley de Moiss, sino iria nri riu solamente por fe nu t qui riu lani Jesucristua. Acca por nui, hua intu ca enne judo nna chi ralatsi tu Jesucristua para

GLATAS2 , 3 iria nr tu rua lo Tata Dios por fe nu chi t qui tu lani Cristua, ala por medio de bia nu ra lo ley de Moiss quini guni riu. Porquini lan nua iria nri de ca tulla qu por nu rinba lo ley de Moiss. 17 Porquini intu ca enne judo, de calatsi tu iria nri tu solamente por medio de Cristua, modo rulue quini chi betsee latsi tu nu ra lo ley nna chi n tu tulappa ba enne tulla tba ca enne qui ad ca nacin. Ts por nui nna na riu quini Cristua nna runie quini cca riu nu tulla. Ndiruba tit lab n . 18 Por ejemplo, laa inte ba nia quini labiru caduella gunia nu ra lo ley de Moiss, pero canchu eyqquia guni ya attu, entonces clrub rilan quini riga falta. 19 Pero labiru poder t qu lani inte para gudqqui inte quini cunia bajo poder qu attu, pues beni inte condenar porquini lab uccua te guni ya cumplir, acca chi n tits ttu nu yatti lani para quini gunia servir Tata Dios lani lalabni cubi quia. 20 Inte nna juntu ba gttia lani Cristua lo curtsia; annana laruhu inte nui bni ta antes, sino bni l por medio de lahuacca nu runna Cristo enne dua lo lstua; mintraste dua le ytsiloyu nna bnia por fe nu rappa lani ini Tata Dios; le nna uccuatsinie inte nna bete lalabni quie nna gttie en lugar quia. 21 Lab runia menospreciar favor nu beni Tata Dios para riu de catsinie riu. Cal t posible iria nri riu de ca tulla qui riu rua lo Tata Dios por medio de nu rinba lo ley antigua, entonces lab lcca gtti Cristua c.

350

 Lebi hermanos Glatas. Yala tel necio n le. Nn enne ni chi bethacca le acca bruhu runi le obedecer titsa lgani ni. Tsni chi beni tu declarar lani le bia lnia quin acca gtti Jesucristua lo curutsia nna. 2 Nui teruba caltsaa gulaba latsi le: Chi bit Espritu Santo lo losto le, ts porquini beni le cumplir nu ra lo ley de Moiss ni. Ts lahua porquini de biynini le ca titsa de salvacin nna huialatsi le Cristo cc. 3 Tin modo acca yala necio n le ni. Gudul diba le beni le nu n ts por lahuacca qui Espritu Santo lani le, tin modo rulaba latsi le annana quini cc le enne ad ts por bia cosa nu runi le por lahuacca qui laa lebi b. 4 Ts lab riu nu uccua lani le loti hualatsi le primeru t acca. Aa lab lcca uccua le sufrir l. 5 Tata Dios nnia rithlla Espritu Santo lani le nna, pues riln quini runie ca milagro entre lebi, ts porquini runi le ca obra nu ra lo ley c. Lab, sino porquini ralatsi le predicacin nu chi biynini le l. 6 Abraham, enne gdua tiempo antigua nna hua teruba latsi bi de gunni Tata Dios bi, acca por nui nna gulqquie bi cuenta ta enne nri. 7 hua lebi nna dni le ennia le cuenta quini canu ra teruba latsi qu Tata Dios, lteruba lc nna n c ini lgani qui Abraham porquini th hu c nu benni Tata Dios bi prometer. 8 hua dsdeba cha guts chi y Tata Dios, acca ra hu lo Escritura quini cuqquia hue cuenta ca enne qui ad ca nacin ta enne nri canchu

351 tsalatsi qu. Gutixani Tata Dios Abraham nui cha guts de re bi: porquini ralatsi lu inte, acca hstaba iyiani ca enne tsee le ytsiloyu nna galla hua c bendicin. 9 As es de quini iyate ca enne canu ralatsi lani itute losto qu nna, tulappa ba bendicin t qui qu lani Abraham enne hualatsi. 10 Pero iybani canu rulaba latsi qu quini hu t posible iria nri c por medio de ca obra nu runi c nu ra lo ley, pues lc nna chi n c condenado porquini laa msmuba lo ley nna ra: Chi n condenado iybani canu lab runi c cumplir tulidba iyten nu gana escrito lo ca gayu libro qui Moiss. 11 Acca claru ten y riu quini lan nua iria nri rua lo Tata Dios canchu rulaba latsi quini guni na por medio de ca mandamiento nna ca regla nna nu ra lo ley, pues rulla riu quini: Nua tediba enne de chi biria nri lani Tata Dios por medio de fe nu t qu lani e, l nna ccabni tulidba. 12 Pero nu ra lo ley nna bihua n tulappa lani fe, sino ra l : Canchu nua guni cumplir ts tulidba iyaba ca regl, lniana cc merecer gata lalabni nu lab tt qu. 13 Pero Cristua por medio de luti qui e nna chi bedile riu le castigo nu ch dala de chi n riu condenado por la ley, pues laa msmuba le nna uccue condenar en vez qui riu, porquini ra Tata Dios lo Escritura: Condenado n nu rlla cuerpo qu nna ratti lo ttu y. 14 Ana beni Cristo Jess para quini por medio de le nna

GLATAS3 ca enne qui ad ca nacin nna th hu c bendicin ta chi beni Tata Dios prometer quini gnne qui Abraham, para quini iyiani riu guni riu recibir Espritu Santo ta segn promesa que, por medio de fe qui riu. 15 Hermanos, annana quixania le ttu ejemplo nu cca lani ca enne: Canchu chi ttu enne beni testamento nna beni t na firmar rua lo ca testigo nna, pues lan nua iria n quini lab dcca, nhua lab derecho t qu gudn ad l. 16 hua Tata Dios nna, le nna benie Abraham prometer quini gutie ca bendicin qui bi hua lani descendencia qui bi, pero bihua ra lo Escritura quini gutie c lani ca descendencia qui bi para cani riu quini cca tratar qui nuetse ca enne, sino ra: hua lani descendencia qui lu, quiere decir, lani ttu teruba enne, pues cca Cristua referir. 17 Nu nia nna n nui: Tata Dios nna benie declarar propsito nu t que lani Abraham nna bennie bi prometer quini gunie na cumplir. Ley qui Moiss nna gullani tappa gayua tsirua ida bitola de Abraham, pero ley n nna lab ccani gdu ttu lado propsito nu beni Tata Dios declarar lani Abraham quini gunie para lbi. 18 Cal ca bendicin nu ridi riu por Tata Dios n c porquini yala ts runi riu nu ra lo ley de Moiss, entonces labiru n por promesa, sino por ca obra la qui riu, pero Tata Dios nna benie prometer quini a gute be na qui bi. 19 Entonces bila para n riu ley qui Moiss c. Ley qui Moiss nna

GLATAS3 , 4 gullani bitola para guluni riu bia nu n tulla, hua biu mientras hsta quini gullani Cristo, porquini promesa nu beni Tata Dios lani Abraham nna uccu referir lani Cristo. Ley n nna uccu declarar por ca ngel, hua por Moiss enne uccua bi hunne lani Tata Dios por iyaba ca enne Israel. 20 Canchu dua ttu enne hunne nna entonces hua thu chppa partido. Pero Tata Dios nna ttba ne acerca de promesa nu betie lani Abraham. 21 Ts na riu quini Tata Dios nna labiru gunie cumplir ca promesa nu re porquini chi t ley qui Moiss lani riu c. Cal t posible gata lalabni espiritual qui riu por medio de ttu ley, entonces huacca cca riu merecer iria nari riu rua lo Tata Dios de runi riu ca obra nu ra lo ley. 22 Pero lo Escritura nna ra quini iyiani ca enne nna gana c le tulla; pero iyaba canu ralatsi nna chi t salvacin qui qu nu beni Tata Dios prometer, por medio de confianza nu rappa c lani Jesucristua. 23 Antes de cca riu saber quini por fe teruba lani Cristo gata salvacin qui riu, pues gutse riu bajo nu ra lo ley, hsta quini biyu ts nu nni Tata Dios quini cc riu saber nu n quini tsalatsi riu. 24 As es de quini riu nna gutsee riu bajo ley para guni riu dirigir hsta quini gullani Cristua, modo nna beni riu preparar para iria nri riu de ca tulla qui riu rua lo Tata Dios por medio de fe qui riu lani e. 25 Annana de chi ralatsi riu Cristua para iria nri

352 riu, acca labiru tsee riu bajo nu beni riu dirigir antes. 26 Porquini por fe nu t qui le acca iyaba le chi n le ini Tata Dios de chi n le ttba lani Cristo Jess. 27 Iyaba le canu chi uccua le bautizar para cca le ttba lani Cristua, chi ruluen quini chi n le ta Cristua porquini runi le ta n quini guni ca ini Tata Dios. 28 Acca ttba rilni Tata Dios iyaba riu, intu ca enne judo hua lebii de ad ca nacin msquiba n le esclavo o libre, nubeyu o niula, pues ttba chi n iyaba riu lani Cristo Jess. 29 De chi cca le pertenecer lani Cristua nna, acca chi n le ca descendiente lgani qui Abraham, acca Tata Dios nna gnna hue qui le iyaba ca bendicin nu chi bennie prometer lani Abraham.  Caltsaa quixania le attu ejemplo: Ttu tta lani in, pues n quini in nna th herencia nu ruthna tta qui ni, pero canchu n r huts nna entonces lab derecho chi t qu, n ta ttu siervo, msquiba n xana iyate nu t qui tta qui ni. 2 Pero de n r huts nna, dua b bajo cuidado qui canu n responsable por bia t qu, hsta quini iyu ts nu chi nni tta qui ni gute herencia latsi n. 3 hua riu canu ralatsi, tit ruba gutelni riu antes, pues uccua riu tba ca huatsa to, uccua riu bajo ca enseanza nu rulue ca religin le ytsiloyu. 4 Pero de glla ts nu nni Tata Dios quini it ini a ytsiloyu, gle nna gde bajo de nu ra lo ley qui Moiss t gla ttu enne judo. 5 uccua para

353 quini por medio de luti quie nna gudile iyaba riu ca siervo bajo ley para quini die riu nna cca riu inie. 6 Chi y le quini n le ini Tata Dios porquini guthllee Espritu Santo enne gunba ini Tata Dios para the lo losto le. Espritu Santo nna runie latsi riu para guni riu oracin nna g riu Dios: Tta qui tu. 7 As es de quini labiru n lu siervo para thua r lu bajo nu ra lo ley, sino chi bete Tata Dios derecho qui lu nna chi n lu inie; hua de chi n lu inie nna chi t herencia qui lu nu benie prometer quini gnne qui lu, por medio de nu beni Cristua para lu. 8 Pero antes nna lab chi nabiani le Tata Dios, sino gutse le bajo ca creencia nu lab riu, acca lahua Tata Dios beni le adorar. 9 Pero anna de chi nabiani le Tata Dios, pues le enne nu becue le, tin modo acca chi runi le obedecer attu vuelta ca enseanza nu rulue ca religin le ytsiloyu tsiini lab lahuacca t qui qu para gudil c le, nhua lab bia bendicin runna c qui le. Tin modo acca calatsi le cc le siervo qui qu attu vuelta ni. 10 Annana runi le celebrar ca ts eni qui qu, qui ttu ttu bi lle, qui ttu ttu tiempo lle, qui ttu ttu ida lle. 11 Acca yala nuyu cca te qui le, porquini ncchu en vano ba benia predicar entre lebi. 12 Hermanos to quia tsee le regin Galacia, yala caltsaa quini cca le t tan n inte, pues labiru n esclavo bajo ley qui Moiss, sino n l ta lebi qui ad ca nacin. Rexaltsaa quini lab bia

GLATAS4 beni le contra inte lana. 13 Hua y b le quini por debilidad qui cuerpo quia acca beyna lani le loti bennia le predicar por primera vez ca titsa nu rulue salvacin nu runi Cristo ofrecer. 14 Lebi nna bihua beni le inte menos de bilni le tiia bila por debilidad qui cuerpo quia, belaba ltsaa quini xiaba gutsbi le inte de una vez tegani, pero al contrario la nna beni le inte recibir tatsi uccua ttu ngel de iabara, pues yala estimar beni le inte tatsi uccua laa Cristo Jess b. 15 Anna chn, biala uccua lani la redacca latsi nu gta qui la lani inte ni. Rurexaa latsi le quini yala agradecer beni losto le lani inte hsta uccua latsi le cueqquia le ca iyyal le para gunna le c quia. 16 Pero annana, ts labiru rulatsi le inte porquini gunnia le nu n l c. 17 Lc nna yala inters t qui qu por lebi pero lahua para bien qui le; cba latsi qu gula c le lani inte para quini lebi nna catsi lni le c. 18 Tsba n quini gappa c la tsilatsi lani le canchu guni c na por ttu la rulbalatsi ts, pero tulidba ala solamente canchu chi da lani le. 19 Lebi ca ini to quia, yala nuyu cca te por lebi, pues parece quini caduella cc sufrir attu vuelta ta loti benia duella para tsalatsi le; b cca sufrir attu vuelta hsta quini lebi nna cca le adiru ta Cristua enne de lo losto le. 20 Quisiral inte thua lani le anna ten en vez de rudania le, para quini quixania le personalmente ta tiia cca te,

GLATAS4 , 5 pues lab yua tiia gunia lani lebi en vista de quini chi betsin la rulbalatsi qui le. 21 Lebi canu rena quini caduella tse le bajo nu ra lo ley de Moiss para iria nri le rua lo Tata Dios, pues canchu yala calatsi le tse le bajo de nu ra lo ley nna, ts la rulatsi le ttlni le nu ra lo ley acerca de nui. 22 Ra quini Abraham enne gdua tiempo antigua nna uccua chppa ini bi. Ttu nna uccua nna qu Agar, ttu niula esclavo. Pero ttu nna uccua nna qu Sara ttu niula nu n bi libre. 23 Isaac ini niula nu n lbrea nna gli por promesa qui Tata Dios lani Abraham quini itsna ttu ini bi, ala por la calatsi quba cuerpo ta glia Ismael ini niula esclavua. 24 Nui nna n ttu comparacin para ttlni riu ttu enseanza ts: Chppa ca niula nna runi c representar chppa clase de convenio. Agar nna runi representar convenio nu gudul lo iya Sina; acca iyaba canu tsee c bajo convnu nna n hu c esclavo tba l. 25 Pues Agar nna hualiba runi representar ley qui Moiss, porquini Agar nna quiere decir Iya Sina, nu dua le pas l Arabia. Agar nna runi hu representar ciudad Jerusaln porquini nla rulue c quini tsee riu bajo ley de Moiss. Acca ta Agar n esclavo tsatsla tehu ca in nna, hua iyaba canu Jerusaln nna n hu c esclavo porquini tsee c bajo ley de Moiss. 26 Pero riu nna cca riu pertenecer lani attu Jerusaln nu huaya de lalabni nu d de iabara, l nna

354 cc comparar lani niula lbrea, iyaba riu nna n riu in, acca lab n riu esclavo. 27 Enseanza nna rulue lo Escritura lti ra: Gppa laeni lani la redacca latsi niula n huts, Lan ini lu t annana, hua lab nabiani lu ca dolor nu rppa ca niula de ruditsna c huatsa to, Porquini msquiba annana n lu ta ttu niula betsee latsi nubeyu qui ni na, Pero iyu ts quini adila i ini lu tse tchula attu niula. 28 Acca a hermanos, iyaba riu nna n riu ini Abraham por promesa nu beni Tata Dios lani bi, ta Isaac. 29 Bitsina Ismael por la calatsi quba cuerpo, pero Isaac nna gta lalabni qu por Espritu Santo. Ta nu bitsina por la calatsi quba cuerpo yala betsia latsi nu bitsina por Espritu, hua anna. 30 Pero biani ra lo Escritura acerca de nui. Pues ra: Gulqquia fuera niula n esclvu hua ini ni, porquini ini niula n esclvu lab n quini th herencia lani ini niula n lbre. 31 Acca anna a hermanos to quia, bruhu n riu ta ca ini niula esclavua, sino n l riu ta ca ini niula lbrea de chi biria riu de la rigubia qui ley qui Moiss.  Cristua nna chi bedile riu de la rigubia qui ley qui Moiss, acca liguni seguir tsee le tstts le libertad qui l nna bittu eyqquia le attu nna eycca le esclavo attu vuelta. 2 Liud naga le quini inte Pablo nna rinnia le: Canchu lebi calatsi

355 le cc le circuncidar para tsee le bajo la rigubia qui ley na, pues modo nna gulue quini labiru confianza t qui le lani Cristua nna tatsi bruhu dqquee para lebi. 3 Chi gutixania le hua riquixa attu vuelta quini nua tediba nubeyu ni canchu cc circuncidar nna, entonces n hu obligado guni obedecer iyten nu ra lo ley. 4 Lebi canu rulaba latsi le quini iria nri le rua lo Tata Dios por medio de ca obra nu ra lo ley, pues chi gula le lani Cristua nna lab riu la tsilatsi quie lani le. 5 Pero riu nna ralatsi riu nna ribeda riu lani confianza por lahuacca qui Espritu Santo quini Tata Dios nna gunie riu recibir, porquini t fe qui riu lani Cristua. 6 De chi n riu ttba lani Cristo Jess nna, lab dacca circuncisin para cc riu salvo, nhua cc riu condenar canchu bittu n riu circuncidado, sino nu hualigani dacca nna n fe nu t qui riu lani Cristua, hua la tsilatsi nu ruluen quini ralatsi riu e. 7 Tsni gudul l runi le obedecer nu n l, anna chn, nn r le quini la gniru le seguir titsa de salvacin nu gutixania le ni. 8 lahua Tata Dios beni quini bitsin la rulba latsi qui le, pues le nna gutie le para tsalatsi le, hua rullutsee le. 9 Msquiba tsee tuchppa teruba canu rulue ttu enseanza mal nna, pero t lahuacca qui qu para guni c quini btsi btsi b guni le iyaba nu rulue c, ta tit teruba levadura nu rudailu ituba c. 10 Porquini n riu ttba lani Seor,

GLATAS5 acca t r confianza quia lani le quini lab gutsin la rulbalatsi qui le para tan le ttu enseanza nu lab n l; hua gana seguro quini Tata Dios nna gunie castigar enne runi quini ribqquia ib la rulbalatsi ts qui le, nua tediba n. 11 De nu cca quia hermanos: cal n l quini runia predicar quini naduella cc ca nubeyu circuncidar ta rena c, entonces bilcca rutsia latsi qu inte ni. Pues cal runia predicar nna, entonces lahub itsani c de riquixa nu cca qui Cristo enne gttie lo curtsia. 12 Canu runi quini ribqquia ib la rulbalatsi ts qui le porquini calatsi qu guni c le circuncidar nna, pues ojal chu tel c laa lab c. 13 Rinna tit fuerte hermanos porquini chi guti Tata Dios le para btturu tse le bajo la rigubia qui ley antigua. Pero bittu uquna le libertad nu chi t qui le tba ttu pretexto para guni le segn la calatsi mal qui le, sino d lni le guni le tulidba nu n para bien luetsi ttu le nna attu le nna por la tsilatsi nu chi t lo losto le. 14 Porquini ituba ley nna cc cumplir canchu guni riu ca titsa qui Tata Dios lti ra: Uccuatsini luetsi enne lu tatsi laa lu b. 15 Pero canchu lebi nna guni ba le seguir ritsani luetsi le nna tilla luetsi le tba ca animal, hu le cuidado porquini xiaba huiyu le grado gulla le latsi ttu le nna attu le nna. 16 Acca nia le: Lhuella quini Espritu Santo gunie dirigir la

GLATAS5 , 6 rulbalatsi qui le para guni le nu n ts, entonces labiru guni le segn la ridlatsi mal qui le. 17 Porquini la rulbalatsi quba riu nna runi contra nu rulatsi Espritu Santo, hua nu rulatsi Espritu Santo nna n contra la rulbalatsi quba riu, pues completamente contrario n Espritu Santo lani mal nu n riu, acca lab ccani le guni le nu calatsi le. 18 Pero canchu ruella le quini Espritu Santo nna gunie dirigir la rulbalatsi qui le, bruhu cc l condenar por nu ra lo ley. 19 Claru ta hua y b riu tiia n ca cosa nu runi canu ribni segn la rulbalatsi mal quba qu. Por ejemplo: ca soltero nna ca casado nna rdualni c nu lab n tsla qu, hua runi c ad ca cosa nu lab n nr nna ca vicio luetsi ca nua lle, 20 rudubi qu rua lo ca dolo nna tan c ca creencia nna runi c mal qui ca enne lani brujera nna, ruyud c ad ca enne nna rla c pleito lle, rppa c la ylatsi lle, canu iqquia ll n c nna, runi c por inters qui laa lab c, n c canu huetlla ca enne nna rllaa luetsi ca enne lle, 21 calatsi qu ca nu t qui attu enne lle, lahuetti enne lle, la borrachera lle, dia c lan nu n principalmente para tni ca enne lle, hua iyaba ad ca cosa mal luetsi ca nui lle. N rinnia le nui con tiempo ba tba chi gunnia le antes, quini canu runi practicar ca tulla luetsi ca nui nna lab nalla lla c gata parte qui qu lti rigubia Tata Dios. 22 Pero ca cosa ts nu n resultado de runi Espritu Santo

356 riu dirigir nna: La tsilatsi nna, la redacca latsi lo losto riu nna, laeni nna, paciencia para lani ca enne nna, la retalatsi nna, enne de losto ts nna, enne fiel lo iyate nna, 23 enne enlatsi nna, enne ribeda latsi nna. Pues bhu ley qui Tata Dios t nu ra contra ca cos. 24 Ca enne qui Cristua nna chi runi c nu n ts porquini para lc nna chi billa latsi lahuacca qui larid latsi mal qui qu nna ca vicio qui qu nna loti gtti Cristua lo curtsia. 25 Chi t lalabni cubi qui riu por lahuacca qui Espritu Santo, acca dni riu huella riu e quini gunie lalabni qui riu dirigir lo iyate nu runi riu. 26 Entonces bittu ebta riu nhua guni riu para quini adiru dcca riu, porquini nui nna runi quini ritlla ca enne nna rppa laylatsi qui luetsi qu nna.  Lebi hermanos, canchu nua ttu hermano qui le enani li runi tulla, entonces lebi canu t la tsilatsi lo losto le nu runna Espritu Santo nna dni le guni li corregir para ed lugar qu, pero lani ttu losto nlatsi porquini n quini hu le cuidado quini la nnia hu le le tentacin. 2 Dni le guni cualni luetsi ttu le nna attu le nna segn tiia n problema qui le; porquini modo gulue le quini t la tsilatsi lo losto le nna runi le cumplir mandamiento nu belue Cristua. 3 Canchu nua cani quini n creyente adiru espiritual tichu ca hermanos qu msquiba lab bia n delante de Dios, pues modo ridacca. 4 Ttu ttu tsa ca enne

357 nna dni cu prueba nu chi beni canchu n ts o canchu bittu lle. Canchu n ts nu chi beni lniana n quini edccani porquini laa lab nna y quini beni nu n ts, lab caduella cc comparar lani nu runi attu nuhuaya. 5 Porquini ttu ttu tsa riu nna n quini huan y qui tsba riu. 6 Ttu ttu tsa canu ridte lani ca enseanza qui titsa qui Tata Dios nna, dni guti lani nu ruthteni na de iyaba ca cosa ts nu runna Tata Dios qu. 7 Bittu thacca le, pues lan nua irialni guthacca Tata Dios; sino ta ra lo dchu: Bia diba rada ttu enne nna, ln qui nu hu di. 8 Canchu ttu enne runi seguir segn la rulbalatsi qui b, pues resultado qui nu nna n nu nitti. Pero canchu ttu enne runi segn nu rulatsi Espritu Santo entonces tli na ttu lalabni nu lab tt qu por lahuacca qui Espritu. 9 Acca bittu etsni riu guni riu nu n ts, porquini huyu b ts sealado por Tata Dios quini di riu ttu ln ts gani, pero bittu cc riu desanimar ntesca llani. 10 Acca ttu ttu vuelta nu cca ofrecer nna dni riu guni riu nu n ts para iybani ca enne, pero especialmente ta lani canu t fe qui qu lani Jesucristua. 11 Liyu tsruhu tiia lla runia letra de rudania le annana lani propio gani nya. 12 Iyaba canu calatsi qu cc ts c ca enne, pues lac nu nna n c canu runi c duella quini cc le circuncidar

GLATAS6 ta lc, solamente para quini n ttu nua gutsia latsi c de rena c quini ralatsi qu Cristo enne gtti lo curtsia. 13 Porquini nhua canu chi uccua circuncidar nna lab rigua c nu ra lo ley de Moiss, pero calatsi qu quini lebii nna cc hu le circuncidar para quini gappa c nda ebta c de chi berexalla c le gata ttu marca lti le ta lc. 14 Pero inte nna nunca lab ebtaa por bia tediba cosa nu cca qui salvacin quia sino lteruba por ca sufrimiento qui Xana Riu Jesucristua de gttie lo y curtsia; pues por medio de luti quie nna labiru fuerza t qui ytsiloyu para guni inte obligar, hua inte nna lab lalabni t quia para lani . 15 Porquini de chi n riu ttba lani Cristo Jess nna, lab dacca canchu n riu circuncidado o canchu lab; sino ttu teruba cosa dacca: lahuacca de chi n riu enne de lalabni cubi. 16 Iyaba le canu guni le segn ca enseanza nu chi gutixa lo crt nna, inte nna rinbania Tata Dios quini gnne laeni lo losto le nna etalatsie le nna, hua para iyaba ad ca enne Israel lgani qui Tata Dios. 17 Dsdeba anna para nu ch dala nna, n tturu nua inni contra inte acerca de poder quia como apstol; pues ca sea qui ca hu nu n ltia nna n c prueba quini runia Seor Jess servir. 18 Para ch ttsaa le, hermanos: Xana Riu Jesucristua nna gunie iyiani le bendecir. b n.

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA CA ENNE FESO


La Epstola Del Apstol San Pablo A Los

EFESIOS

 Inte Pablo n apstol qui Jesucristua, porquini n la calatsi qui Tata Diuia lani inte. Acca rdi cart para lebi ca enne qui Tata Diuia tsee le ytsi feso, lebi canu ralatsi le Cristo Jess. 2 Caltsaa quini Dios Padre qui rua nna gunie le bendecir lani ad favor quie hua lani laeni nu runna Jesucristua enne ne Seor lo iyate. 3 N quini gudliani riu Dios enne n Tta qui Xana Riu Jesucristua, porquini de chi n riu ttba lani Cristua nna chi runi Tata Dios riu bendecir lani iyaba ca cosa tse nu da de iabara para lalabni espiritual qui riu. 4 Tata Dios nna chi becue riu dsdeba antes cla cue ytsiloyu para quini cc riu ttba lani Cristua, hua para quini tse riu rua le lani ttu lalabni nri sin quini bittu falta t qui riu lani e. 5 Por la tsilatsi quie lani riu nna belaba latsie dsdeba nrua quini

die riu por inie por medio de Jesucristua, porquini n nu adiru calatsie gunie lani riu, 6 para quini guluie tiia yni gn n favor quie lani riu. Acca chi benie riu recibir porquini chi n riu ttba lani ini Amado Quie. 7 hua chi beyunin latsie ca tulla qui riu porquini Jesucristua nna chi gttie lo y curtsia, ana modo nna chi bedile riu. Todo es porquini yala catsinie riu. 8 Acca yala runie riu bendecir lani lahuacca para gata ad la riyeni tse qui riu nna ttlni riu completamente tse para gucu riu entre nu n tse nna nu n mal nna. 9 Acca por primera vez nna chi nabiani riu voluntad quie nu lan nua chi benib antes, de acuerdo lani nu adiru calatsie gunie segn propsito tse quie. 10 Quiere decir quini dsdeba nrua Tata Dios nna chi t ttu la rulbalatsi tse quie para quini itute historia qui ytsiloyu nna cc cumplir lani Cristua canchu chi galla tiempo nu

358

359 nnie, para quini cuubie iyaba nu t, tntua nu t iabara, hua nu t ytsiloyu nna. 11 Dsdeba neru chi nnie quini cc riu quie nna thi riu iyate nu chi re gnne qui riu, segn la rulbalatsi tse quie de runie iybani para quini propsito quie nna cc cumplir, 12 para quini intu canu gta fe qui tu lani Cristua yla nna guni tu para quini Tata Dios nna the ad la dliani. 13 hua lebi dsdeba loti biynini le titsa lgani para cca le salvo nna, hua t latsi le Cristua nna guthella te Espritu Santo enne de lo losto le ta chi re quini gunie, prueba de quini chi n le enne quie. 14 Acca chi gana riu seguro quini Tata Dios nna gunna hue qui riu iyaba ad ca bendicin nu chi bennie riu prometer canchu chi iyu tsa quini gudile para siempre iyaba riu canu n quie, para quini le nna the ad la dliani. 15 De biyeni te quini rappa le confianza lani Xana Riu Jesucristua por salvacin qui le hua quini yala la tsilatsi t lo losto le para lani ad ca enne que, 16 acca lab rudutsia rue ye e gracia por lebi, hua tulidba rexaltsaa le lo ca oracin quia. 17 Tata Dios Enne Tsna, Tta qui Xana Riu Jesucristua nna, rinba quini gnne qui le ad lahuacca qui Espritu Santo para quini gata ad la riyeni ts qui le nna ad la ritelni qui le nna, para quini gunibia li e adiru tse, 18 hua quini gnne ad layani lo la ritelni qui le para quini gunibia le tiia tse n la rulbalatsi quie

EFESIOS1 , 2 para lani le tiempo nu ch dala, porquini chi gutie le nna chi n le enne quie. hua para quini cc le saber tiia ts gn n salvacin nu chi benie prometer quini gnne qui ttu ttu tsa ca enne chi n quie. 19-20 Runi hu oracin quini gunibia le tiia ieni ts n lahuacca qui Tata Dios para lani riu canu ralatsi, quiere decir laa msmuba lahuacca nu t que loti bechthe Cristua de entre canu yatti nna beyaccabni bi attu nna bedua te bi cuitte e lado n bnie le iabara para cuubie. 21 Acca chi ne enne adiru dacca lo iyaba ca ngeli nna ca espritu nna canu t poder qui qu le iabara lle iyaba clase de la rigubia le ytsiloyu lle iybani ca enne lle, pues Cristua nna ne adiru enne eni lo iyten tntua nu t tiempo anna hua nu ch dala nna. 22 Tata Dios nna chi betie iybani ca cosa latsi n Cristua, acca Cristua nna ne enne rigubia lo iyteni nu t para iglesia quie, 23 riu nu n cuerpo que le ytsiloyu porquini de lo losto iyaba canu ralatsi lani lahuacca eni nu t quie le iybani lugar de de le itute iabara nna itute ytsiloyu nna.  Ttu cuaa nu nna uccua le nu yatti espiritualmente ta, porquini beni le puru ta nu lab n tse nna iybani clase de tulla nna. Pero annana chi t lalabni cubi nu benna Tata Dios qui le. 2 Ttu cuaa nu nna beni le seguir lani ca cosa mal nu rulatsi ytsiloyu nna, beni le nu rulatsi numalua enne rigubia ca espritu malo canu tsee lo be

EFESIOS2 nna, runi latsi canu lab runi c Tata Dios obedecer para quini guni c ad tulla. 3 Ana beni iyaba riu, beni riu iyaba mal nu ridlatsi cuerpo qui riu nna iyaba ca tulla nu uccualatsi riu segn ca la rulbalatsi mal qui riu. Dsdeba glia riu nna cca riu merecer castigo qui Tata Dios ta ad ca enne tulla. 4 Pero Tata Dios nna ieni n la retalatsi quie nna yala catsinie riu. 5 Lab fuerza t qui riu para guni riu nu n tse, uccua riu ta ttu nu yatti para nitti riu por cause de ca tulla nu beni riu. Pero Tata Dios nna bnne lalabni qui riu lani Cristua. Por puru ta favor quie lani riu, acca chi bedile le le condenacin. 6 Pero annana chi n riu ttba lani Cristo Jess nna chi bechtha Tata Dios riu juntu ta lani Cristo nna bedua te riu cuitte e le iabara, 7 para quini ca tiempo nu ch dala nna guluen tiia ieni n la tsilatsi nu t quie tulidba de chi retalatsi e riu por causa de Cristo Jess. 8 Por puru ta la tsilatsi qui Tata Dios lani le acca chi n le salvo porquini t fe qui le lani Cristo Jess; bihua n por lahuacca qui laa lebi b, sino n l regalo nu a runna ba Tata Dios qui le, 9 alahua n por bia ttu obra nu beni le; acca bihua modo t ebata riu na riu quini yala merecer cca riu. 10 Tata Dios nna benie ttu ttu tsa riu para cca riu ttba lani Cristo Jess nna guni riu ca obra ts segn nu chi nanie dsdeba antes quini guni riu. 11 Lebi enne feso, dsdeba glia le nna yala mal rinne ca enne

360 judo qui le porquini bittu sea de circuncisin t cuerpo qui le segn costumbre nu runi c. N quini gurexa latsi le quini la illani le tiia enne uccua le antes. 12 Tiempo lana nna lan Cristo t para lebi para cca le salvo. Lab n le enne judo, acca ca bendicin nu n para ca enne israelita nna lab derecho t qui le para thi le c. Lab parte gta qui le lani ca convenio nu beni Tata Dios lani ca enne quie. Lebi nna n ttu laeni t qui le por nu ch dala, lan Tata Dios t para lebi. uccua condicin qui iyaba le. 13 Pero annana chi n le ttba lani Cristo Jess, le nna gttie para lebi canu gutse idittu de Tata Dios pero annana chi gchie le xaba lani le. 14 Por Cristo Jess nna chi n le ttba ytsi lani ca enne judo, porquini chi gttie para iyaba riu, modo nna labiru n riu chppa ytsi ta antes, sino chi beycca ts riu nna labiru d t entre riu. 15 Por luti qui Cristua nna, modo gtue la ruyud latsi nu uccua entre ca enne judo lani ca enne qui ad ca nacin, quiere decir ley nu bedia Moiss lani iyaba ca mandamiento qu nna ca regla qu nna, para quini ca chppa ytsia nna cc c ttba enne cubi lani le, modo nna chi beycca tse iyaba riu. 16 Chi be fin qui iyaba ca la ruyud latsi luetsi chppa ca ytsi nna chi beyunie iyaba riu ttba ytsi de beyacca tse riu ttba lani Tata Dios por medio de luti qui Cristua lo y curtsia. 17 Cristua nna bit gutixe ca titsa nu runna laeni, para quini

361 lebii canu gutse le idittu de Tata Dios nna eycca tse le lani intu ca enne judo canu tsee xaba lani le. 18 Por medio de Cristua nna chi t lo nda para ibiga riu lani Dios Padrea, sea ca enne de raza judo lle o sea lebi ca enne qui ad ca nacin lle, porquini laa msmuba Espritu Santo de lo losto iyaba riu canu ralatsi. 19 Acca lebii nna labiru n le canu fuera, sino ttba derecho chi t qui le lani iyaba canu chi n enne qui Tata Dios, ttba familia chi n iyaba riu lani le. 20 Lebii canu cca formar familia qui Tata Dios nna n le ta ttu yu nu ratha lo cimiento qu. Intu ca apstol lani ca profeta nna n tu ta ttu cimiento, pero enne nu adiru dacca nna ne Jesucristua. Le nna ne yya principal nu nxu itute y. 21 Por lahuacca qui Seor nna, iyaba riu ca enne ralatsi t parte qui riu yu qui Seor nna runi riu seguir nu n tse, ttu ttu tsa riu runi cualni luetsi riu, hsta quini iyaba riu nna cc riu ttu templo nu dacca para le. 22 hua lebi ca enne feso nna chi n le ttba lani Cristo, acca ttba familia chi n le lani iyaba ad canu ralatsi. Iyaba riu nna chi n riu ttu yu lti dua Tata Dios, porquini dua Espritu Santo lo losto riu.  Chi n riu ttba lani Cristua, acca inte Pablo runia oracin por lebi, msquiba ta litsi yy por nu cca qui Cristo Jess, porquini benia predicar titsa quie entre lebi ca enne qui ad ca nacin. 2 Cha y le quini Tata Dios, por la tsilatsi quie lani inte, chi

EFESIOS2 , 3 bethne latsi nya para quixa ca titsa de salvacin entre lebi. 3 Nu chi nni Tata Dios dsdeba neru nu lab chi nabiani ttu enne antes, pues benie quini uccua ya saber tba chi beda tit lo cart. 4 De gulla le carta qui y nna cca le saber la ritelni nu t quia de nu chi nani Tata Dios dsdeba antes quini gunie por medio de Cristua. 5 Ndi ttu enne lab benib na antes, pero annana chi beni Tata Dios quini intu ca apstol quie nna ca profeta quie nna uccua tu saber por medio de Espritu Santo. 6 Chi belunie intu quini hstaba lebi canu lab n c enne judo nna, ttba bendicin th le lani intu ca enne judo. Ttba familia chi n iyaba riu canu ralatsi titsa de salvacin, hua ttba n bendicin nu chi beni Tata Dios prometer quini gnne qui iyaba riu, porquini chi tsee riu ttba lani Cristo Jess. 7 Por puru ta favor qui Tata Dios, acca benie quini n obrero quie, para quini por medio de lahuacca quie lani inte nna quxa ca titsa quie nu runna salvacin. 8 Canchu nua cani quini n menos tchu ad ca enne qui Tata Dios, pues cca te quini adila menos n tchu l, atsin becue inte por la tsilatsi quie para tsa ad ca nacin quxa ca titsa nu cca qui Cristua hua tiia ieni n ca bendicin nu runne qui riu, 9 para quini iyiani ca enne nna ttlni c tiia modo benie cumplir la rulbalatsi tse quie para lc. Tata Dios enne beni iybani nu t nna, l terbe hua ye dsdeba neru

EFESIOS3 , 4 nu gunie para lani ca enne qui ad ca nacin. 10 Pero annana chi benie na declarar claru ta, para quini iyiani ca ngeli nna ca espritu canu t lahuacca qui qu iabara nna cc c saber por nu uccua lani riu canu n iglesia quie tiia ts n la ritlini qui Tata Dios para salvacin qui iyiani clase de enne. 11 beni Tata Dios conforme lani la rulbalatsi tse nu t quie dsdeba neru para itute ytsiloyu, pero lab uccu hsta quini bit Xana Riu Jesucristua ta chi nani Tata Dios. 12 Por medio de Jesucristua nna chi t lo nda qui riu ibiga riu lani Tata Dios sin la rtsilatsi, porquini rppa riu confianza lani Cristua, acca gana riu seguro quini gunie riu recibir. 13 Hua yu le quini yala ccaa sufrir por causa de ca titsa nu riquixania le, pero bittu edllaa latsi le, porquini sufrimiento nu rittia nna n para bien qui le. 14 Por nui nna rudubia runia oracin lani Dios enne n Tta qui Xana Riu Jesucristua. 15 Por medio de le nna t nombre qui iyaba ca familia canu tsee le ytsiloyu, hua canu tsee iabara. 16 Le nna t itute lahuacca quie de nu n tse para gunie le cualni, acca rinbani ye e quini gnne ad fuerza para espritu qui le por medio de Espritu Santo quie, 17 hua quini gata ad fe qui le lani Cristua, para quini the lo losto le lani la redacca latsi, para quini gunibia le ad tse bia nu la tsilatsi nna gata ad fuerza para espritu qui le por medio de inin la tsilatsi nu runne lo

362 losto le, 18 para quini ttlni le ts gani lani iyaba ad ca enne qui Tata Dios quini inin n la tsilatsi qui Cristua dsdeba iabara hsta ytsiloyu, le itiani lugar para siempre nna catsinie iyiani ca enne. 19 Runia oracin quini guni bia le tiia ieni n la tsiilatsi qui Cristua, lab lahuacca t qui riu para quini guni bia riu itute , para quini Tata Dios nna the lo losto le lani lahuacca quie. 20 Quaru Tata Dios quini huaccanie gunie para riu adrul ieni de nu inbani riu e hua de nu rulaba latsi riu, por medio de lahuacca quie de runie tsina lo losto riu. 21 Labe nna yala enne dacca ne para quini riu nu n iglesia quie nna gudliani riu e tulidba para siempre por iyate nu benie para riu por medio de Cristo Jess. Quaru e.  Inte Pablo ta preso porquini runia predicar titsa qui Seor. Runia le animar lani ca titsa qu y quini guni le nu n tse ta n quini ca enne qui Tata Dios guni c, porquini chi gutie le para cc le inie. 2 Bittu cani le quini adiru dacca le tchu ad ca enne, sino cc l le enne nlatsi. Liucuda latsi le tulid ta, bittu itsani luetsi le. Liguni cualni luetsi ttu le nna attu le nna lani la tsilatsi. 3 Liguni duella cc ttba la rulbalatsi qui le, porquini Espritu Santo nna de lo losto le, acca liguni nu rulatsie para quini gata laeni entre lebi. 4 Ttba n riu lani Cristua, hua ttba Espritu Santo runna

363 lalabni espiritual qui riu de de lo losto riu. hua ribda riu lani la redacca latsi por nu gunna Tata Dios qui riu porquini chi gutie riu. 5 hua tt teruba Cristo Jess ne Seor lo iyaba, hua ttba enseanza ralatsi riu, hua ttba dacca bautismo para iyaba riu. 6 hua tt teruba Dios dua. Le nna ne Tta qui iyaba riu. Laa msmuba le nna bnanie lo iyate ni nna de lo losto iyaba riu nna runie entre riu nu calatsie. 7 Pero ttu ttu tsa riu nna chi t ttu capacidad qui riu segn lahuacca nu runi Cristua lani riu. 8 Ta nu ra lo Escritura nu cca qui Cristua: De beyqquie iabara nna deche iyaba canu uccua c vencido por le, Bete te capacidad qui ca enne para quini guni c nu calatsie. 9 Bincca ra quini byue iabara c. Es quini yla t bit, pues bit hsta le ytsiloyu. 10 Laa msmuba Cristo enne bit ytsiloyu nna beyqquia hue iabara para the le itbani lugar lani lahuacca quie. 11 Laa labe nna rutie capacidad qui ttu ttu enne. Por ejemplo, betie capacidad qui tu para ts tu thulo tu ttu obra para le; attu t c nna para quixa c segn runi Tata Dios latsi qu quini inne c; attu t c nna para gute c mensaje nu runna salvacin qui ca enne; attu t c nna para hu c cuidado lalabni espiritual qui ca enne ralatsi nna gute c ca enseanza nu cca qui ca titsa que. 12 Ana runi Cristua ca enne quie

EFESIOS4 preparar para guni c servir luetsi qu, para quini iyaba riu canu cca formar cuerpo quie le ytsiloyu nna gata ad fuerza de lalbani espiritual qui riu nna, 13 hstana quini cc ttba la rulbalatsi qui iyaba riu por fe nu t qui riu nna ttlni riu ts gani itute nu n ini Tata Dios para riu nna ini riu espiritualmente ta t tan Cristua ne enne completamente tse. 14 Lniana ttlni riu ts, ala ta n ca huatsa to canu bl bl b rulaba latsi qu nna ra ta latsi qu bia tediba enseanza n nu riquixa ca enne lani maa ba nna ruthacca c c de rute c ca enseanza huaya l nu lab n l. 15 Pero riu nna dni riu inne l riu tulidba nu n l, pero lani ttu modo e la tsilatsi, pues n quini cc riu t n Cristua lani itute lalabni qui riu, para quini cc riu completamente ttba lani le. Le nna runie riu dirigir porquini ne cabeza qui cuerpo quie nu n riu. 16 Por ejemplo: iyaba ca parte nu cca formar cuerpo qui riu nna tsni tsa luetsi qu nna yti luetsi qu tba n quini cc c para quini ini itute cuerpo, segn capacidad nu t qui ttu ttu miembro qu, ana modo nna gata fuerza lalabni espiritual qui itute iglesia pero lani la tsilatsi nu t qui ttu riu lani attu riu. 17 Annana rinnia le attu vuelta porquini gana seguro quini calatsi Seor quini quixania le: btturu guni le ca cosa mal t runi canu lab nabiani c Tata Dios nna runi c segn la rulbalatsi qu b qu nna, 18 re bni la riyeni

EFESIOS4 , 5 qui qu. Lab nabiani c lalabni nri nu runna Tata Dios porquini lab ritelni c ca cosa espiritual nna yala duro n losto qu contra nu n l nna, 19 bruhu rettni c de runi c nu la n tse nna listo ba tsee c para guni c baru vicio nna placer nna hsta baru cosa cttsi nu rid latsi qu, n nu adiru rulatsi qu. 20 Pero lebi nna lahu bidte le nu cca qui Cristua, 21 porquini cha biynini le titsa quie nna cha bidte le ca enseanza quie, ca titsa l nu gunne Jess. 22 De nu cca qui lalabni qui le ntesca tsalatsi le, btturu tse le bajo la rulbalatsi viejo qui le, porquini iyaba ca la ridlatsi mal ni nna ruthacca c le para guni le ad tulla nna nitti ba le. 23 Acca n quini gata attu la rulbalatsi huaya qui le nna cc le enne cubi espiritualmente ta. 24 Liulue quini chi t lalabni cubi qui le ta canchu chi gaccu riu ttu lari cubi. Lalabni cubi qui le nna n por lahuacca qui Tata Dios para quini cc riu enne tse nna nri nna segn nu n l. 25 Por nui nna liutsee latsi le iyaba clase de bia nna nunca lab guniltsi le, sino puru ta nu n l inne le, porquini iyaba riu ttba n riu ta ca parte qui ttu cuerpo. 26 Canchu ritsani le, cueda t latsi le para la guni le bia cosa mal. Ala tta ts b tsee le lani la lla, sino eyacca ts ta le. 27 Bittu gute le nda lani numalua para guni nu calatsi lani le. 28 Nu ribana nna btturu cuan, sino adila tsa guni gana lani tsina nu runi, pero ttu tsina nu n tse

364 delante de Dios, para quini modo nna gttani para guni cualni ca enne gana lani necesidad. 29 Btturu inne le bia titsa cttsi, sino puru ta ca titsa nu runna consejo ts para lalabni qui ca enne, para quini iyaba canu riynini c qui le nna th c bendicin lo losto qu. 30 Bittu inne le bia titsa nhua bittu guni le bia nu runi quini ehuinni Espritu Santo enne guthlla Tata Dios. Chi dua Espritu Santo lo losto iyaba riu canu ralatsi, por nui nna egna riu seguro quini iyu ts ll riu para siempre. 31 Bittu r ca lo losto le ca la rulbalatsi qui le nu runi quini itsani le lani attu enne. Bittu r cca le iqquia lla nhua iqquia tsa, nhua bittu r inned le, nhua bittu r qu l, nhua bittu r bia guthacca le ca enne. 32 Sino liuyu tse luetsi le, hua cca le enne de la retalatsi, dni le eyunin latsi qui ttu le nna attu le nna t tehu Tata Dios chi beyunin latsie qui le i vuelta, porquini Cristua nna chi gttie por ca tulla qui le.  Yni quini lebi nna chi n le ini Tata Dios, yala catsinie le, acca annana dni le guni le duella cc le enne tse tba ne enne tse. 2 Liulue tulidba quini t la tsilatsi lo losto le tba Cristua nna yala uccuatsinie riu nna betie lalabni quie para gudile riu. Le nna gttie para que sacrificio por ca tulla qui riu, rni nu belle nna uccua ttu ofrenda ts nu beni Tata Dios recibir. 3 Yni quini chi n le enne qui Tata Dios, acca nid tit bittu guni

365 le ca cosa mal ta la ridualni nu lab n tsla le, liutsee latsi le iyaba ca cosa nu lab n nri delante de Dios, hua bittu th latsi le th le nu n qui attu enne, pues bittu inne le de nu cca qui ca cosa malu tiatsi calatsi le guni le c. 4 hua bittu n quini inne le ca titsa nu ch la rttul, nhua bittu inne le ca titsa tonto nhua ca titsa disparate, porquini lahua dni ca enne ralatsi inne c. Sino adila tsa hue le gracia Tata Dios. 5 Cha y le quini iyaba canu runi adulterio o bia cosa nu lab n nri delante de Dios nna, pues ca nui nna lab nlla ll c gata parte qui qu lti rigubia Cristua nna Tata Dios nna, nhua ca enne da latsi nna, porquini tulappa b n tllaa ta canu runi adorar ca dolo. 6 Hue le cuidado quini n ttu nua guthacca le de rinne c quini lahua n, pues y riu quini Tata Dios nna fuerte ni gunie castigar iyaba canu runi ca cosa mal n. 7 Acca bittu ln l le vicio nu runi c. 8 Ttu cuaa nu nna lab nabiani le titsa qui Seor nna gutse le le tulla, pero annana de chi n le enne qui Seor nna chi tse le le layani, acca liguni nu n nri nna tse nna de acuerdo lani layani nu chi dua lo losto le. 9 Porquini canu dua Espritu Santo lo losto qu nna n c enne tsilatsi nna runi c nu n tse nna puru ta titsa l rinne c. 10 Liguni duella idte le nu rulatsi Seor. 11 Bittu edccani le para guni le ca cosa nu lab riu ta ca cosa mal nu runi canu lab nabiani c titsa qui Seor, sino

EFESIOS5 gute l l consejo qui qu para quini ttlni c tiia mal n ca cos rua lo Tata Dios. 12 Ca cosa cttsi nu runi gattsi ba ca enne, lab n quini inne riu c rua lo ad ca enne, porquini modo nna te hu c na ettu huni c. 13 Pero layani ligani nna t lahuacca qu para gului iyaba ca cosa nu runi ca enne nna iln claru ten tiia n c, hua para quini ttu cosa nna eyacc layani. 14 Acca ra lo Escritura: Lu nu tithi, chi dacca bebnid nna beytha entre canu yatti, Cristua nna gunie quini tsni ttu ts cubi para lu. 15 Lihue tse cuidado tiia n la rdua qui le, ala tba canu bihua rulaba latsi, sino canu ra razn l. 16 Yala maldad t le ytsiloyu, acca bittu cuenta tsee ba le sino liuhuella latsi le guni le nu n tse para iybani ca enne, porquini tuchppa ts teruba tsee riu le ytsiloyu. 17 Acca bittu cca le ta canu la ritelni c bia nu n tse nna n mal nna, sino liguni duella ttlni le bia nua calatsi Seor quini guni le. 18 Bittu cc le borracho, porquini licor nna n ttu vicio nu rich ca enne para nitti c. Liute la lugar quini Espritu Santo enne dua lo losto le gunie dirigir itute lalabni qui le. 19 Acca liglla ca salmos nna ca himnos nna ca coro espiritual nna lani itute latsi le para gudliani le Seor Jesucristua. 20 Tulid ta hue le gracia Dios enne n Tta qui riua, por medio de Xana Riu Jesucristua, por iyaba nu runne qui riu.

EFESIOS5 , 6 reconocer derecho nu t qui ttu le lani attu le, porquini iyaba riu tsee riu delante de Tata Dios. 22 Annana rinnia ca niula: Nua tediba niula nu chi dua tsl nna lab dni cuubiani nubeyu qu, pero n quini guni nubeyu qu obedecer, porquini calatsi Seor Jesucristua. 23 Porquini ttu nubeyu nu chi bettsan nna chi n responsable para chi niula qu lo neda nu n tse, tba Cristua runie dirigir riu canu runi formar iglesia nu n cuerpo quie, pues ne Salvador para riu nna ruie riu cuidado tulidba para la tsee riu le peligro. 24 As es de quini ta riu canu runi formar iglesia qui Cristo rulatsi riu quini cubianie riu, tehu ttu niula nu chi bettsan nna dni guni iybani nu rulatsi nubeyu qu. 25 Annana rinnia ca nubeyu: Nua tediba nubeyu nu chi bettsan nna dni catsini niula qu tba Cristua uccuatsinie riu nu n iglesia quie nna btie lalabni quie por riu, 26 para quini riu canu n iglesia quie nna cca riu ylatsi para guni riu lteruba Tata Dios servir, de chi beynie riu nri de ca tulla qui riu por medio de inda nna titsa nna. 27 Ana beni Cristua para quini riu canu n iglesia quie nna cca riu presentar rua le sin tulla nna, sin bia sea qui ttu cuerpo nu chi ret nna, nhua baru attu mancha nna, antes la cc riu completamente ts para le, nri nna, sin bia falta nna. 28 hua ttu nubeyu nu chi bettsan nna dni catsini

366 tulidba niula qu, porquini niula qu nna n parte qui laa lab. Ttu nubeyu de catsini niula qu, pues tiatsi catsini laa lab porquini ttba n c. 29 Ni tt nubeyu lab ruyud laa cuerpo qui b, sino ntesl tsni ru nna rui cuidado cuerpo qu, ta Cristua ruyue tse iglesia quie. 30 Porquini ttu ttu riu n riu parte qui cuerpo quie, qui bl quie nna tstta ye nna. 31 hua ttba cuerpo n nubeyu lani niula qu, porquini ttu nubeyu nna guthn tta nna qu para its niula qui nna cc cabeza qui litsi qu, lniana chppa ta c cueqquia lttia c iyaba ca asunto qui qu porquini chi n c ttba. 32 Ensenz nna lab ttlni riu por capacidad nu t qui laa riu ba, pues ritel te quini cca tratar nu cca qui Cristua lani riu nu n iglesia quie para gulue tiia n riu ttba lani le. 33 Ensenz n hu para lebi: ttu nubeyu nna dni catsini niula qu nna glui quini t la tsilatsi lo lostu para l, porquini niula qu nna n parte qui laa lab. Ttu niula nna dni guni nubeyu qu obedecer porquini y quini calatsi Tata Dios.  Lebi ca huatsa cuti, liud naga le qui tta nna qui le nna guni le cabi obedecer, porquini n tse lani Seor. 2 Lo mandamiento eni qui Tata Dios lti ra quini n quini gata ttu la rulbalatsi tse qui lu lani tta nna qui lu, pues d hu ttu bendicin para lu porquini runi seguir :

21Liguni

367 quini gata ttu la ritt tse qui lu nna thua lu its ytsiloyu. 4 Lebi nu n tta nna, bittu guthacca le ca ini le nihua bittu guni le bia r nu dacca quini itsani c, sino liudini c lani consejo tse para quini guni c reconocer ca falta qui qu, hua lani y dt canchu caduella, pero siempre lani enseanza tse para quini tsa latsi qu Seor. 5 Lebi canu runi tsina qui enne, liguni obedecer nu rena ca xana le guni le, pero lani respeto de runi le duella guni le nu rulatsi qu sin bia la ruthacca tiatsi Cristua ba runi le servir. 6 Liguni nu rena c, pero ala lteruba canchu chi rinna c le para cudi b iria tse le rua lo qu, sino xalatsi le quini n le huenitsna qui Cristua para guni le nu rulatsi Tata Dios lani itute latsi le. 7 Lani la redacca latsi dni le guni le tse bia tsina nu runna xana le, porquini Seor Jesucristua ba runi hua le servir, ala lteruba lc. 8 Cha y le quini segn b nu runi ttu enne le ytsiloyu, b n premio nu gunna Seor qu, ya sea canu runi tsina qui enne o canu n c patrn lle. 9 Rin hunia lebi canu n patrn quini dni le guni le tratar tse canu runi tsina qui le ta dni c guni c le servir tse, ala hueduad b c guni le porquini hua y ba le quini tntua lebi hua lc nna iyaba le n le responsable rua lo Seor Jesucristua enne dua iabara por iybani nu runi le. Le nna bihua gunie tratar ad tse canu n patrn,

EFESIOS6 nhua gunie tratar ad mal canu n mozo. 10 Annana hermanos quia: Licca fuerte espiritualmente ta por medio de lahuacca eni nu runna Seor qui le, yni quini chi n le ttba lani e. 11 Liuquna itute defensa nu runna Tata Dios qui le para quini modo nna cca le fuerte contra iyaba la ruthacca qui numalua. 12 Porquini canu ritlla lani riu nna bihua n c attu luetsi enne riu, sino n l c ca contrario canu lan riln, por ejemplo: iybani clase de ca espritu malo nna ca be canu rigubia c le ytsiloyu nna runi c quini egan le la chulla qu, pues ad lahuacca t qui qu contra riu tchu ca enne. 13 Acca por nui nna, litse al tanto para uquna le itute defensa nu runna Tata Dios qui le, para quini canchu chi rdulo c guni c le atacar nna gchia le guni le defender qui le, para quini canchu chi iyu tsa nna ill quini beni le gana. Ttu soldado de ejrcito romano nna rth tse ll cinturn lle, t yy rua lstu lle, rigu n calzado lle, dni escudo lle, rigu iqqu nu rulue quini n soldado lle, attu lado n dni espada lle. 14 hua lebi nna n quini uquna le itute defensa espiritual qui le contra nu runi numalua, por ejemplo: tsa latsi le titsa nu n l nna liguni nu n tse segn gana escrito lo titsa qui Tata Dios, modo nna tse le listo nna labiru gudu chppani le nhua labiru gtsini le. 15 hua lithi lo losto le laeni nu runna titsa de salvacin, para

3 Para

EFESIOS6 quini tse le al tanto lani la redacca latsi. 16 Adems de nui nna, ligppa confianza lani Xana Riu Jesucristua para gunie le cualni, lniana ca la rulbalatsi mal nu d de repente ta ta ttu yi lo losto le por numalua nna tua ta c. 17 Litsa latsi le quini chi bedil Tata Dios le para quini gata ad valor qui le. Liquixa titsa qui Tata Dios porquini n lahuacca nu runna Espritu Santo qui le 18 de runi le oracin tulidba. Ligtta yni Tata Dios nna linbani e segn tiiya ba runi Espritu Santo le dirigir. Bittu cca le enfadar para guni le oracin, sino cca le listo guni le seguir rinbani le Tata Dios por iyaba ca enne quie. 19 hua guni tst le oracin lani Tata Dios por inte quini gnne facilidad quia inna lani ad ca enne nna la gatsi te quixania c ca titsa nu runna salvacin nu nni Tata Dios dsdeba nrua quini gnne qui qu. 20 Xana Riu Jesucristua nna bethne latsi nya para

368 quxania ca enne evangelio quie por parte qui a, acca bedxu c inte preso nna beiqquia c na lani cadena. Liguni oracin para inte quini nunca lab ttu te quxaa itute mensaje quie lani valor ni tba da te gunia. 21 Caltsaa quini cca le saber nu cca quia hua bia runia. Hermano querido qui riu Tquico nna quixani bi le iybani. Tulidba runi bi cualni lo tsina qui Seor. 22 Acca rithllaa bi lti tsee le para quixani bi le nu cca qui tu nna inne bi ca titsa nu runna ad fuerza espiritual qui le. 23 Annana iyaba le hermanos to quia, rinba lani oracin quini gata ad laeni qui le nna hua ad la tsilatsi qui le juntu ba lani fe nu chi t lo losto le nu runna Dios Padrea hua Xana Riu Jesucristua. 24 Tata Dios nna gunie bendecir iyaba canu catsini c Xana Riu Jesucristua lani itute latsi qu. b n.

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA CA ENNE FILIPOS


La Epstola Del Apstol San Pablo A Los

FILIPENSES

 Inte Pablo lani Timoteo n tu huenitsna qui Cristo Jess, rudiani tu iyaba lebi hermanos canu tsee le ciudad Filipos tsatsela tehua ca dirigente qui iglesia nna ca dicono nna, iyaba ad canu ch n enne qui Tata Dios ttuba lani Cristo Jess. 2 Dios Padre qui riua nna gunie le bendecir lani ad favor que hua lani la eni nu runna Jesucristua enne ne Seor lo iyate. 3 Yala gracia rua Tata Dios quyaa de rexa ltsaa lebi. 4 Canchu ch runia oracin nna, simpreni rinbania Tata Dios por iyaba lebi lani la redccalatsi, 5 porquini runi le inte cualani desdeba primero ts hua latsi le hastaba annana, modo nna ttuba runi riu duella para quini iyaba ca enne guna c titsa nu runna salvacin. 6 Confianza nu rappa nna n quini Tata Dios enne gudule tsina ts que lo losto le nna guni be na seguir hasta quini cc le completamente ta calatsie

canchu yu ts llani Jesucristua attu. 7 Tsba n rulaba ltsaa ana nu cca qui iyaba le, porquini yala estimar runia iyaba le, pues ttuba ridi riu ca bendicin nu runna Tata Dios. Ttuba n riu tulid ta sea canchu ch ta litsi yya o canchu ch dua rua lo ca uxticia runia discutir lani c a favor de ttsa de salvacin nna repaa ya c quini n titsa l. 8 Tata Dios nna hua y be quini yala caltsaa il te le attu vuelta porquini t la tsiilatsi quia lani lebi nu runna Jesucristua lo lostua. 9 Oracin qui por lebi nna n quini gata ad la tsiilatsi lo losto le tulidba, hua quini gata hua qui le ad la riyeni ts nna hua la huacca para ttelini le iyaba ca cosa espiritual. 10 rinbaa para quini ttelini le nu ruu latsi Tata Dios quini guni le. Ana modo nna tse le lani ttu la labani nri, hua labi bia falta ni etsla contra le canchu ch yu ts llani Cristua attu. 11 Rinbaa ni para quini

369

FILIPENSES1 iln quini n le creyente tstts de runi le nu n ts por medio de la huacca qui Jesucristua. Laniana de rilni ca enne le nna, entonces gudliani c Tata Dios nna ina c quini ne enne t ieni la huacca que. 12 Hermanos, caltsaa cc le saber quini iyaba nu beni c contra inte, pues n ttu oportunidad para quini ca enne nna guna c titsa nu runna salvacin. 13 Porquini hasta iyaba ca soldado tsee le palciu, hua ad ca enne huaya nna ch runna c nu cca qui Cristua nna y c quini ta litsi yy porquini runi ye e servir. 14 De y ca hermanos n quini runia predicar titsa qui Cristua masquiba ta preso, pues casi iyaba cabi ch hua rappa cabi confianza lani Seor quini guni hue cabi cualani, acca riquixa hua cabi lani valor ni titsa que. 15-17 Tsee ttu te c nna runi c predicar nu cca qui Cristua, pero runi c na porquini rappa c la ylatsi lani inte nna, pues pleito ba rla c lani intu, nna riquixa c lani inters porquini reyla c motivo contra inte nna rulaba latsi qu quini modo nna cc ad padecer le litsi yy. Pero attu te ca hermanos nna lani la redccalatsi runi cabi predicar, porquini yala catsiini c Cristua nna y c quini n ba ta para gunia discutir lani ca enne a favor de titsa de salvacin nu runi Cristua ofrecer. 18 Pero bihua dacca gunia, pues masquiba lani la ylatsi runi c predicar o lani ituba latsi qu le, pero riquixa dihua c nu cca qui Cristua, acca por ni nna yala

370 redacca ba te. 19 hua adrula ch edacca la te porquini yli rnia quini por medio de ca oracin qui le, hua por cualani qui Espritu Santo nna, tlli la ts para inte. 20 Pero nu cc ba ltsaa hua deseo nu t ba lo lstua nna es quini bittu eyna mlua lani deber nu t quia lani Cristua, sino quini gunia seguir nnia lani valor ta por lee, para quini annana ta antes nna guluen le la labani quia quini Cristua nna hua lgani yala enne de la huacca ne para inte, ya sea canchu cabania o canchu gattia lle. 21 Mintraste bania nna Cristua nna ne iybani para inte, hua canchu gattia nna ad telani ts cc para inte. 22 Pero canchu guni ba seguir ccabania le ytsiloyu nna tsba n para gunia ad tsina qui Seor nna th ca enne ad bendicin qui qu, acca labi yua bala ni gucua, 23 pues yala tabi n para inte gucua entre chuppa ca ca cos, por ejemplo: ad ru ltsaa gattia para etsina xa iabara nna tha lani Cristua, pues adtela ts cc para inte. 24 Pero yala n duella quini ccabania ttu chppa ts, pues ya quini adrula riquinani le inte. 25 De gana seguro quini yala riquinani le inte nna acca yua quini eyna ba le ytsiloyu. Guni ba seguir ccabania para tha lani le nna gunna ad fuerza para espritu qui le nna gata ad la redacca latsi lo losto le de ch ra latsi le Cristua. 26 Laniana yala conforme egna le nna hue le gracia Cristo Jess porquini it attu tanllia le. 27 Pero bia tediba

371 tta, pues dani le guni le nu n ts tulidba para quini la labani qui le nna cc tiba rulue evangelio qui Cristua, para quini canchu it tanllia le nna il te quini lebi nna hua runi ba le seguir tstts, hua quini tsee ba le ttuba de runi le discutir lani ca enne a favor de ca enseanza nu rulue lo titsa de salvacin nu ra latsi le. hua canchu re ba idittu lle nna cahua ltsaa iyeni te quini ana runi le seguir, 28 sin la ratsilatsi de ruthacca ca contrario qui le le. Claru ta ruluen quini por iyaba mal nu runi c nna, seguro ba nitti ba c, pero para lebi nna rulue la quini ch t salvacin qui le. Tata Dios enni runi ni para lebi. 29 Tiba ch beni Tata Dios para tsa latsi le Jesucristua, hua ch runie para th le ad ca bendicin de cca le sufrir por nu cca que. 30 Lebi lani inte nna ttuba rtsalo riu batalla espiritual, pues hua y ba le tiia ch betslua ttu cuaa nu loti gudua lani le, hua hastaba annana rna le quini runi ba luchar lani ietse ca contrario.  Acca yani quini Cristua nna runne fuerza para espritu qui le, hua por la tsiilatsi que lani le nna runi le nu ru latsie, hua tulidba dua Espritu Santo lo losto le, hua hua nabini le bia na la retalatsi qui Cristua nna la tsiilatsi que nna. 2 Canchu ch nabini le ca cos, pues hua yua quini ch nabini le c. Acca liguni nu n ts, para quini edacca latsi lstua ad. Cc ttuba la rulbalatsi qui le, hua guni tratar luetsi le lani la tsiilatsi, hua tse

FILIPENSES1 , 2 le de acuerdo tulidba lani ttuba propsito. 3 Bittu gudua iqquia le puro ta bia inters ni qui le nihua para quini gudliani ad ca hermano le, sino ntesla cc le enne nlatsi nna ccani ttu ttu tsa le quini adiru dacca attu hermano qui le tichu lebi. 4 Bittu gulaba latsi le tsu truba nu cca qui laa lebi ba para guni le aprovechar, sino ttu ttu tsa le nna cclni le nyue qui ad ca enne quini riquina huani c nu n ts. 5 La rulabalatsi qui le nna n quini cc tiba uccua la rulbalatsi qui Cristo Jess: 6 Pues lee nna uccuee tulappa ba lani Tata Dios desdeba neru, pero lahua por nu nna calatsie egnee le iabara nna que tulappa lani Tata Dios. 7 Iyaba nu ne iabara nna bethna le na de bite ytsiloyu nna gulie nna bienie ta riu nna benie servir ca enne. 8 hua de ganee lani cuerpo tiba riu enne nna, yala enne nlatsi uccuee para gunie obedecer hasta gtie para riu, masquiba uccu ttu la rettul para lee de guttie lo curutsia. 9 Acca por ni nna beni Tata Dios ne honrar nna betie ltsi ne itute poder para quini que nubeyu nu adiru dacca tichu iybani. 10 Para quini iyate canu tsee iabara, hua iyate canu tsee ytsiloyu, hasta iyate nu yuu le infierno nna guni c reconocer quini lee nna t itute poder que nna gudu ibi qu rua le. 11 Pues iyia tni c guni c reconocer nna ina c quini Jesucristua nna ne Seor lo iyteni, lniana thaliani Dios Padrea ad. 12 Acca lebi hermanos to quia, tiba runi ba le seguir iyate ca

FILIPENSES2 enseanza quia canchu ch ra lni le, ba dni le guni le msquiba canchu chi ntua t lani le, lidua iqquia le de nu cca qui salvacin qui le para quini guni le cumplir itute nu n quini guni le, pero lani ttu losto nlatsi nna la rtsilatsi nna. 13 Por la huacca qui Tata Dios lani le, acca calatsi le nu ru latsie nna runie le cualni para guni li . 14 Acca liguni iyate nu caltsi Tata Dios, pero ala ttu a la fuerza b, nihua bittu quila le pleito, sino tse le lani la redacalatsi. 15 Lniana n ttu tehu nua etselni bia falta contra le. Cc le enne losto nri tiba dni ca enne qui Tata Dios guni c, para quini la cuu le falta de tse le le ytsiloyu entre ca enne canu chi bethna c ca mandamiento qui Tata Dios porquini le la riyeni qui qu nna labiru la rulbalatsi ts t. Ta ca belia tsa iabara rudni c le chulla nna, pues hua la labni qui le nna dni cc ejemplo ts ta ttu la yani para lani ca enne canu gana c le chulla. 16 Ana cc le de runi le ca enne ofrecer ca titsa nu runna la labni. Lniana canchu chi llani Cristua nna yala edccani ltsaa de cc saber quini lahua n ta ttu deportista nu lab beni gana competencia, pues ntes la nu benia entre lebi nna yala ts birialni ya . 17 Lani gusto gattia canchu caduella para gunia le cualni de runi le voluntad qui Tata Dios por fe nu t qui le lani e. Canchu ana modo runia le servir nna, entonces yala redacca ltsaa, porquini yua quini edacca hua latsi iyaba le.

372
18Acca

ldcca huani latsi losto le annana, lani la msmuba la redacca latsi nu t quia. 19 Rulaba ltsaa quini cuantu ta gunna Seor lo neda nna, entonces ithella tab hermano qui riu Timoteo it bi tanlle bi le, para quini canchu chi eyeqquia bi nna entonces ccaen ltsaa quini tsba tse le de quixani bi inte nu cca qui le. 20 Porquini lteruba Timoteo ccani bi tteni cca te, acca hu lgani yala hua caltsi bi quini guni le aprovechar nu n ts para la labni qui le. 21 Pues iyaba ad ca hermano n nna rulaba latsi qu puro nu cca qui ba qu para guni c aprovechar por laa msmuba lac, pero lab nyue du t c nu cca qui tsina qui Cristo Jess. 22 Pero lebi nna cha y le quini Timoteo nna yala lani itteni latsi bi runi bi inte cualni lo tsina qui Seor de riquixa tu evangelio, pues n bi para inte ta ttu ini nu yala cualni runi tta qu. 23 Cuantu ta ccaa saber tia la irialnia lani ca asunto quyi nna, lniana ithella ta bi lti tse le. 24 Rappa hua confianza quini Seor nna ithlia hue lo neda quia para it prontu ta lti tse le. 25 Pero cca hu te quini n duella ithella hua hermano Epafrodito; lbi nna yala compaero ts n bi quia de runi tu Seor servir, hua de runi tu luchar contra canu reddtsi nu ra lo titsa lgani. Lhua bi n guthlla lani le nu riquna te nna, 26 yala ch caltsi bi ilni bi iyaba le attu, hua yala nyue ccani bi por lebi porquini bina le quini fuerte gani huni bi. 27 Hua liba

373 fuerte ni huni bi, tit ta la gtti bi, pero quiar Tata Dios porquini beta latsie bi, ala tsu truba lbi sino hstaba inte beta hua latsie. Porquini cal gtti bi nna, entonces ad ttrulani ehuni te. 28 Por nui nna redacca ba te rithllaa bi lti tse le, para quini canchu ch etsa bi le nna edccani latsi le de rilni le bi attu, hua para quini inte nna bitturu nyue cca te. 29 Acca ttu favor qui le nna, liguni bi ts recibir lani la redccalatsi, porquini n bi ttu hermano qui riu le familia qui Seor. hua dni le gata ttu la tsilatsi lo losto le lani bi hua lani iyaba ad ca enne nu cca c merecer tiba lbi. 30 Y quini Epafrodito nna adila apreciar beni bi nu cca qui tsina qui Cristua tichu la msmuba la labni qui bi, hasta quini tit ta la gtti bi de beni bi inte cualni lo ca tsina nu lab uccua posible quini guni li , pues lan le t n.  A nnana hermanos to quia, lilue quini te la redccalatsi lo losto le yani quini ch n le enne qui Seor. Nu cca parte quia nna bihua rittsi t gudiania le attu nu cha bediania le, pues n b para bien qui le. 2 Lihue cuidado quini nu etse c calatsi qu guni c contra nu n l, n c ta ca beccu nu rllalana, pues lani la ruthacca nna calatsi qu ichu c lti le para guni le cumplir costumbre de circuncisin nu t qui qu. 3 Pero riu nna cha t marca lgani de circuncisin qui riu, quiere decir, ch runi riu Tata Dios adorar lani espritu qui riu,

FILIPENSES2 , 3 pues por Cristo Jess nna redcca latsi riu. lahua redcca latsi riu por bia costumbre, nitito lab ralatsi riu qui canu rena quini n duella guni riu ca ceremonia nna ca costumbre nna para gata salvacin qui riu. 4 Pues hua inte caal caltsaa nna huacca hua te gappa confianza lani ca costumbre religiosa para gata salvacin quia, porquini lan attu enne cc merecer adiru tichu inte para gapp confianza lani ca cos. 5 Por ejemplo, xunu ubitsa ruba te uccua circuncidar. N enne Israel, descendiente qui Benjamn enne gdua tiempo antigua, hua n enne de raza hebreo desdeba glia, hua ca ta tta quia nna uccua cabi enne hebreo. De nu cca qui ley nu t qui intu ca enne hebreo nna, pues tsni benia seguir doctrina qui religin fariseo. 6 Yala fuerte benia defender religin quia hasta quini betsa ltsaa ca enne beni formar iglesia qui Cristua. De nu cca qui la labani nri segn nu ra lo ley qui Moiss, pues lan nua betselni bia falta ni contra inte. 7 Pero iyaba ca cosa nu belaba ltsaa ttu cuaa nu quini yala dacca c para inte, pero annana ril te c ta ttu cosa nu lab dacca, porquini annana ch t confianza quia lani lateruba Cristua para salvacin quia. 8 Ala solamente por ca nua, sino hstaba iyaba baru t quia nna pues runi cuenta ltsaa quini labiru dacca c, porquini ch nabia te enne n ts gani, es decir Cristo Jess enne n Seor quyaa. Chi runia Cristua servir, acca ch bettse

FILIPENSES3 , 4 ltsaa iyaba ca cosa nu belaba ltsaa quini dacca c para inte, pues annana runi cuenta ltsaa quini n c ta yii nu riruna riu. Todo es quini gunia Cristua seguir nna, 9 cc completamente ttuba lani e. Labiru rulaba ltsaa quini n enne ts para iria nria rua lo Tata Dios por medio de gunia nu ra lo ley qui Moiss, sino por medio de fe nu t quia lani Cristo Jess nna acca ch biria nria rualo Tata Dios, es decir ch bennee salvacin quia porquini ria ltsaa. 10 Pero nu adiru caltsaa es quini guniba Jesucristua adiru ts, hua la huacca que para la labani quia annana ta la huacca que loti beythee de lo luutia nna, para quini cca saber bia nua cca sufrir lani le nna gana dispuesto gattia tiba lee, 11 para quini canchu ch echitha Tata Dios cabi de lo luuti nna tha hua lani cabi. 12 Pero lahua nia quini ch nbia te tiia n itute la huacca que lani la labani quia, hua lab ch runia itute ta calatsi Tata Dios, pero runia seguir lani itute ltsaa para quini cc ta calatsi Cristo Jess enne bedile inte. 13 Hermanos to quia, bihua rulaba ltsaa quini ch n ts gani ta calatsie quini cc, pero nu runia duella es quini: btturu gulaba ltsaa de nu ch uccua, sino gunia seguir lani itute fuerza quia por nu ch dala. 14 Tiba ttu deportista yala duella runi para guni gana premio, hua inte nna huella ltsaa gunia voluntad qui Tata Dios enne gutie inte, para quini gunia recibir premio nu n preparado iabara para canu n

374 c ttuba lani Cristo Jess. 15 Iyaba riu canu ch n riu creyente tstts lani Seor nna dni riu gulaba latsi riu nna guni riu seguir lani itute latsi riu. Canchu nua le rulaba latsi le ytsi la tichu nu nyi, pues Tata Dios nna gunie quini ttelini le quini hua n ts nu chi pa le. 16 Pero dni riu gulaba ts latsi riu nna guni riu seguir ts de acuerdo lani nu chi beni riu. 17 Lebi ca hermano quia, liguni seguir ta runia, hua liguni seguir ca cosa nu runi nu n ts ta ch bilani le runi tu portar. 18 I vuelta ba chh gutixania le quini por conducto mal qui nuetse c nna rulue quini lab ra latsi qu balonia qun acca gtti Cristua lo curutsia, sino n la c contrario que. Acca annana de rinenia le nui ribetsinia porquini yala rehuini te por mal nu runi c. 19 Pues lac nna etenellni c lo yi blla, porquini en lugar de guni c Tata Dios adorar, pues adiru runi c segn nu rulatsi cuerpo qui qu nna rebta c por ca mal nu runi c en vez de ttuni c; puro ca cosa qui ytsiloyu ba rulaba latsi qu. 20 Pero riu nna hua t derecho qui riu le iabara, acca ribeda riu quini de iabara la llani Xana Riu Jesucristua enne gudile riu. 21 Lee nna gtsine cuerpo dbil qui riu para cc t ten cuerpo de la yani que. Iyaba ni nna cc por la huacca eni que para gunie quini iyaba nu t nna guni c reconocer quini le nna t itute poder ltsi ne.  Lebi hermanos to quia nu catsi te, yala caltsa il te le attu porquini yala la

375 redaccalatsi t lo lstua por lebi, hua n le ttu corona nu runna Seor quia. Liguni seguir cc le fiel lani Seor qui riua, iyaba lebi nu yala catsi te. 2 N rinenia ca hermana qui riu Evodia hua Sntique, ttu favor qui le eyacca ts le porquini dni ca creyente guni c. 3 hua lu hermano compaero ts lo tsina qui Seor, rinbania lu quini guni lu cualani ca hermana qui riu, porquini hua lac nna gutse hua c lado quia de benia predicar titsa nu runna salvacin loti Clemente lani ad cabi nna beni hua cabi inte cualani. Nombre qui cabi nna tsa hua c lo libro qui Tata Dios lati tsa la iyaba canu t la labani nu lab tt qui qu. 4 Edacca latsi losto le tulidba yani quini ch n le ttuba lani Seor. Attu vuelta nia le: Lilue quini te la redacalatsi lo losto le. 5 N quini gulue le nu n ts segn ba condicin qui ttu ttu enne. modo nna gappa c le confianza quini n l enne de losto ts. Ch debiga ts llani Seor attu. 6 Bittu gulaba xttaga latsi le por bia, sino lnabani Tata Dios lani oracin por iyaba nu riqunani le nna hu li e gracia tulidba. 7 Laniana Tata Dios nna gunnee la eni lo losto le para quini la gulaba thtiga latsi le, yani quini ch n le ttuba lani Cristo Jess; pues por la eni nu runna Tata Dios lo losto riu, fcil ba n para egna riu conforme masquiba lab ritelni riu. 8 Por ltimo nna hermanos, rinnia le quini gulaba la latsi le ca cosa nu n ttba lani nu n li, ca cosa nu cca merecer quini guni le

FILIPENSES4 c apreciar, ca cosa ts nna nri nna segn nu ra Tata Dios, hua ca cosa nu rulue la tsiilatsi lani ca enne, iyaba nu n quini inne le ts qui qu, hua iyaba capacidad ts nu t qui ca enne, hua iyaba nu cca merecer quini gudliani le c, pues acerca de ca cos nna n quini gulaba latsi le. 9 Liguni iyate ca enseanza nu ch belunia le hua nu ch bethtenia le segn nu ch biynini le gunnia hua segn nu ch bilani le benia, lniana Tata Dios enne runne la eni qui riu nna the lani le tulidba. 10 Yala la redccalatsi runna Seor lo lstua porquini lebi nna ch rexa latsi le inte nna ch guthlla le cualani quia attu vuelta. Alahua quini billani le inte, pero lab guppa le neda para guni le inte cualani hasta annana. 11 Alahua bia nia para ccani le quini yala la d rta, porquini chi nabia te tiia modo caa conforme lani la redccalatsi tsliaa t quia. 12 Hua nabia ba te bia nua tt riu la d, hua nabia hua te bia nua gata ieni qui riu. Pues cha bidtia eyna conforme lani tiia tediba n la rit quia: ts ro ylia b o ts reyana b sin go, hua canchu ch t tsee ba quia lle, o canchu bittu ten t quia lle. 13 Huacca ba te gunia iyaba ca cosa por medio de Cristo enne runna fuerza quia. 14 Pero quiar le porquini bexa latsi le inte nna beni le inte cualani porquini hualigani yala necesidad guta. 15 Lebi ca enne Filipos, hua y ba le quini bitola de gutixa ca titsa

FILIPENSES4 de salvacin entre lebi por primera vez, lniana bira le regin qui le Macedonia, pero lateruba lebi benna le ofrenda quia, ana modo belue le gratitud nu t lo losto le por cualani nu beni le recibir por medio de predicacin quia. 16 hua hstaba loti ch ria le ytsi Tesalnica nna, guthlla le cualani quia, alarula tsa teruba sino hstaba chuppa vuelta guthlla le nu riquina te. 17 Rurxaa latsi le ni lahua porquini caltsaa bia gunna le quia, sino caltsaa quini gatani le ca bendicin nu runna Tata Dios qui canu a rute ba c para tsina que. 18 Por medio de cart nna, riquixania le quini cha guia nu guthlla le quia lani hermano Epafrodito, ienini ch t quia annana, pues ch t tsen quia por ofrenda nu benna le quia. hua Tata Dios nna yala

376
19Hua

redacca huanie por sacrifciu. yli rnia quini lee nna ithllee iyate nu riquinani le de iyaba ca riqueza ienini nu tenie para lbi, por nu beni Cristo Jess para riu. 20 Dios Padrea nna ne Tta qui iyaba riu, acca gudliani riu e tulidba, quaru e. 21 Lani nombre qui Cristo Jess nna liguni tsate saludar iyaba ca creyente que. Ca hermanos tsee n lani inte nna rithella hua cabi la rinba titsa qui le. 22 hua iyaba ad ca hermano canu tsee c n nna rithella hua cabi la rinba titsa qui le. Principalmente ca enne ra latsi entre iyaba canu runi tsina le palacio qui Csar enne rigubia itute pas romano nna, rithella hua cabi saludo qui le. 23 Xana Riu Jesucristua nna gunie iyaba le bendecir. b n.

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA CA ENNE COLOSAS


La Epstola Del Apstol San Pablo A Los

COLOSENSES

 Inte Pablo apstol qui Jesucristua, porquini n la calatsi qui Tata Dios lani inte, juntu ba lani hermano qui riu Timoteo nna, 2 rdi cart para lebi hermanos ca enne qui Tata Dios tsee le ytsi Colosas nna lebi canu ralatsi nna ttba chi n le lani Cristua. Caltsaa quini Dios Padre qui rua nna gunie le bendecir lani ad favor quie hua lani laeni nu runna Jesucristua enne ne Seor lo iyate. 3 Tulidni rue tu gracia Dios enne n Tata qui Xana Riu Jesucristua de rexa latsi tu le tulidba lo ca oracin qui tu, 4 Porquini chi bina tu quini yala confianza rppa le lani Cristo Jess, hua quini t la tsilatsi lo losto le lani iyaba ca enne qui Tata Dios, 5 de ribda le iyu ts quini edacca latsi losto le por iyate nu chi beni Tata Dios preparar para lebi iabara, dsdeba biynini le titsa l nu rulue tiia modo ll le. 6 Laa

msmuba mensaje de salvacin nu chi biynini le, ch hu uccua predicar itsen lugar le ytsiloyu, ietse ca enne chi ralatsi qu hua runi c seguir ca ensenz tba uccua lani lebi loti biynini le nu cca qui la tsilatsi qui Tata Dios nna begna le seguro quini catsinie le. 7 Enseanz nna bidte li por medio de hermano to qui riu Epafras nu n compaero tse qui tu le tsina qui Seor. Lbi nna tulidba runi bi iyaba nu rulatsi Cristua para lebi. 8 Lbi nna gutixani bi intu tiia ieni n la tsilatsi nu runna Espritu Santo lo losto le. 9 Acca intu nna dsdeba gdulo riynini tu nu cca qui le nna, runi tu oracin por lebi tulidba. Rinbani tu Tata Dios quini gnne inin la ritelni espiritual qui le hua ad la riyeni tse qui le para gnibia le tulidba nu calatsie quini guni le, 10 para quini guni le nu n tse nu ru latsie

377

COLOSENSES1 segn nu dni ca enne qui Seor Jesucristua guni c, para quini lalabni qui le nna cc ta ttu y nu runna fruto ts nna gnibia le Tata Dios adiru tse. 11 Rinba hu tu quini por medio de lahuacca ieni qui Tata Dios nna gata ad fuerza espiritual qui le para quini guni le seguir lani paciencia nna la redacca latsi nna msquiba llani ietse ca prueba. 12 hua quini hue le gracia Tata Dios porquini benie quini galla riu thi riu nu chi n prevenido para iyaba riu ca enne quie canu ralatsi titsa nu runna layani. 13 Por lahuacca qui Tata Dios nna chi bebqquie riu le la rigubia qui Satans nna le chulla nna, acca chi gutni riu parte lani la rigubia qui ini nu catsini a. 14 Cristua nna chi bedil riu de gttie por riu nna beyunien latsie iyaba ca tulla qui riu. 15 Tata Dios nna lab posible t ilni riu e le ytsiloyu pero chi bit ini a gie forma de enne; le nna ne ttab n Dios, hua chi de ntesca uccua iyia ten nu t. 16 Por medio de Cristua nna beni Tata Dios iyaba nu t iabara hua ytsiloyu nna, tntua iybani nu rilani riu hua canu lab posible t ilani riu, iyaba clase de la rigubia nna ca poder espiritual lani lahuacca qui qu lle, pues iyaba c nna uccua c por medio de le, hua para quini gudliani c ne. 17 Cristua nna cha de ntes cal uccua iyaba ca cosa, hua le nna runie dirigir lani rden tse iyaba nu t, por laa msmuba lahuacca quie. 18 Cristua

378 nna ne enne nu adiru dacca para lani riu, ta ttu cabeza lani cuerpo. Riu nna n riu iglesia quie; le nna ne lalabni para riu porquini le nna ne enne beyatha primero de lo luti de lo iybani canu chi gtti, acca laa labe nna ne adiru enne eni lo iybani. 19 Cristua nna ne itten nu n Dios, porquini calatsi Dios. 20 Por medio de Cristua nna hua t modo para gttsee tse iyia ten ca obra nu benie lani laa labe, tntua nu t le ytsiloyu hua nu t iabara nna, por luti qui Cristua lo curtsia. 21 Ttu cuaa nu nna lab nabiani le Tata Dios, hua por la rulbalatsi mal qui le nna ca tulla nu beni le nna acca lab uccua guyu li e, pero annana chi benie quini beyacca ts le lani e nna, 22 chi n le amigo lani e por medio de luti qui ini a loti uccua cuerpo quie sufrir. Ana uccua para quini lebi nna tse le rua le completamente nri, labiru bia falta cuu le nhua lab bia tulla etselni Tata Dios contra le, 23 canchu bittu gtsee latsi le titsa qui Tata Dios nu chi ralatsi le, sino litsee tstts tulidba lani ca enseanza quie nna bittu gdu chppani le, porquini seguro ni n ca bendicin nu thi le ta ra lo titsa nu runna salvacin nu chi biynini le, pues uccua predicar entre ca enne tsee le ietse ca parte qui ytsiloyu. Inte Pablo nna runia duella quini iynini ad ca enne titsa quie. 24 Yala redacca te de cca sufrir por iyaba le de runia ne servir, porquini modo nna runia seguir lani ca sufrimiento qui Cristua

379 para iglesia quia nna cc c cumplir ad por medio de inte nna thi le nu n cuerpo que ad bendicin. 25 Acca Tata Dios nna guthellee inte para gunia servir iglesia quie nna bethne latsi nya para gunia tsn para bien qui le de riquixania le itiate nu rulue titsa quie, 26 ca enseanza nu lan nua chi benib dsdeba ca tiempo cha guts, pero annana chi n declarado claru ten por primera vez lani riu ca enne quie, 27 porquini calatsie quini gunibia riu la rulbalatsi quie nu lab nabiani riu antes tiia tse gani n para lebii ca enne qui ad ca nacin, quini Cristua nna due lo losto le para quini tse le lani e iabara lti n layani tulidba. 28 Meru gani Cristua enn runi tu predicar dccalo ca enne. Riquixani tu iybani ca enne quini da peligro lo canu lab ralatsi qu, hua ruluni tu c nu ra lo titsa qui Tata Dios por medio de la ritelni nu runne qui tu, para quini ttu ttu tsa ca enne nna gata oportunidad qui qu cc c enne tse rua le por nu beni Cristua para riu. 29 Para nui nna acca ruella ltsaa riquixa titsa quie lani itute ltsaa por medio de fuerza inin nu runne quia por lahuacca quie lani inte.  Caltsaa cca le saber quini yala duella runia hsta ccaa sufrir para quini thi le ad bendicin, hua para ca hermanos tsee le ytsi Laodica nna iyaba ca hermano canu lab nabiani cabi inte nna, 2 quini cc ttba la rulbalatsi qui cabi nna gata la

COLOSENSES1 , 2 tsi latsi qui luetsi cabi nna gappa ad nimo lo losto cabi, hua quini gata ad la ritelni qui cabi para quini thi cabi ad laeni lo losto cabi nna gunibia cabi Cristo enne runi Dios Padrea declarar le yetsiloyu por primera vez. 3 Cristua nna ne llave nu rithlia para riu itiani la riyeni tse nna la ritelni lgani nu uccua gttsi ba antes. 4 Riquixania le nui para quini la tsalatsi le attu te ca titsa huaya nu rulue canu yala tse rud ra qu inne c. 5 Msquiba inte nna ntua t lti tsee le, pero redacca ltsaa tatsi du ba lani le porquini yua quini iglesia qui le nna d lani orden de tsee iyaba le tstts ralatsi le Cristua. 6 Chi beni le recibir Jesucristua para que Xana le, acca liguni quini cc lalbani qui le juntu ba lani le ttu ttu ts, 7 ta ttu y nu du tstts ni porquini dia ll itettia, tehu n quini gudxu lo losto le ca enseanza lgani qui Cristua nna ini le espiritualmente ta ta chi bidte le nna cc le listo tulidba para hue le gracia Tata Dios. modo nna cc le ad tstts lani e, ta ttu yu nu ratha lo cimiento qu. 8 Lihue cuidado quini la thacca le por ca titsa sabio nu rinne ca enne pero lab riu la rulbalatsi qui qu porquini rulue c ca costumbre canu belue ca enne cha guts nna ca enseanza nu rulue ca religin le ytsiloyu. Pero lebi nna liud naga le nu ra Cristua. 9 Porquini Cristua dsdeba neru nna ne t tab n Dios lani itute

COLOSENSES2 lahuacca quie nna, chi bite uccuee nneyu. 10 Acca de chi n le ttba lani Cristua, iybani ca bendicin de iabara nna n c para lebi. Cristua nna adiru poder t quie tchu iybani canu rigubia, adiru lahuacca t quie tchu iybani ca ngeli nna ca espritu malo nna. 11 hua de chi n le ttba lani Cristua nna chi n le circuncidado, pero ala luetsi marca de circuncisin nu runi bni ca enne lani gutslu, sino nu beni Cristua lo losto le de btua fuerza qui la ridlatsi mal nu gulubiani cuerpo qui le antes, por nui nna rulue quini chi n le enne qui Tata Dios. 12 De uccua le bautizar nna chi n le ttba lani luti qui Cristua nna bigtsi le lani le, tehu beyaccabni le lani e ttu lalabni cubi por medio de lahuacca qui Tata Dios lo losto le loti hualatsi le quini bechthe Cristua de lo luti. 13 Lebi nna uccua le ttu cuaa nu nu yatti espiritualmente ta porquini gutse le le ca tulla qui le nna belue quini lab uccua le enne qui Tata Dios. Pero annana chi bnne lalabni cubi qui le juntu ba lani Cristua de beyunin latsie iyaba ca tulla qui le. 14 I vuelta nna beni riu contra nu ra lo ley de Moiss nna chi n riu condenado. Pero para lani Tata Dios nna chi bie itute lista xeni nu gana escrito contra riu nna gtue iyate nua loti gde na lani clavu iqquia ra cuerpo qui Cristo lo curtsia. 15 hua de gttie lo curtsia nna gtue lahuacca qui iyaba canu runi c contra e, hstaa lahuacca

380 qui ca espritu malua gtue na benie iyaba c vencer dccalo ta para quini iyaba riu nna ccen latsi riu quini labiru la huacca t qui qu contra riu. 16 Rena ca enne quini cca le condenar porquini lab riya ro le segn ca regla religiosa qui qu, hua porquini lab rigua le ca ts eni qui qu o bia ca ts n qui ttu ttu bi lle ttu ttu semana lle. Pero lebii nna btturu gud naga le qui qu, 17 porquini ca regl nna uccua c para mintras teruba nna beni c representar ca bendicin nu ch dala, pero de bit Cristua nna chi uccua c cumplir. 18 Acca btturu guni caso le qui canu calatsi qu cca le ad enne obediente qui qu nna guni la le adorar ca ngeli nna btturu edacca latsi le por Cristua. Ca ennia nna yala rebta c tatsi yala enne dacca chi n c de rena c quini chi bilni c ca cosa milagrosa, pero de balde ba rulaba latsi qu ca cos porquini lab fundamento t qui qu por nu rinne c nna, 19 lab runi c seguir ttba lani Cristo. Le nna ne cabeza qui iyaba riu ta n ttu cabeza lani ca parte qui ttu cuerpo nna juntu ba n riu ttba lani Cristua enne runie riu alimentar por ca titsa quie nna rini riu espiritualmente ta segn la rulbalatsi qui Tata Dios. 20 Chi gtti le lani Cristua nna chi gul le le ca la rulbalatsi nu lab dacca iu qui ytsiloyu, bilcca runi ba le tatsi n r le ttba lani canu ytsiloyu nna runi le obedecer ca costumbre nu runi c seguir. 21 Por ejemplo rena c: Lab

381 cca go le nu, ndiruba la gulppa li , bittu gulppa le ca cos porquini n tulla canchu guni le . Ana rena c. 22 Pero riu nna hua y riu quini nu dacca go riu nna tt b conforme dia ba riu ruquina riu acca labiru lahuacca t qui qu, pues iyaba ca mandamentu nna n l c enseanza nu ch gulqquia ba iqquia ca enne. 23 Ca regl nna rulue tatsi n c qui ca enne canu hua t tb la riyeni qui qu, porquini rulue c tatsi runi c Tata Dios adorar hsta por obediente nna runi d lti qu de rulaba latsi qu quini por modo nna cc c enne ad santo. Pero iyaba nu runi c nna lab lahuacca t qui qu para la gniru c ca vicio qui qu.  Lebi nna chi t lalabni cubi qui le lani Cristua, porquini loti beythe de lo luti nna beytha hua le lani e. Acca liudua iqquia le ca cosa qui iabara lti rigubia Cristua juntu ba lani Tata Dios. 2-3 Dni le gulaba latsi le nu cca qui ca cosa qui iabara, bittu gulaba xttga latsi le nu cca qui ytsiloyu, porquini lebi nna labiru lalabni t qui le para ca cosa qui ytsiloyu. Lab riln anna tia cc la labni qui le, pero lalabni qui le nna n seguro ttba lani Cristua nna ttba lani Tata Dios nna. 4 Laa msmuba Cristua nnia ne lalabni para riu, canchu chi llanie attu nna, guluen quini t lalabni nu lab tt qui riu nna tse riu lani le le laynia. 5 Acca dni le cueqquia cuenta lasi le tatsi chi n yatti iyaba ca la ridlatsi mal qui le, por ejemplo:

COLOSENSES2 , 3 bittu thualni le nu lab n tsla le, bittu guni bia la rulbalatsi cttsi nhua bia cosa nu runna la rttul, nhua bia attu cosa nu lab n nri. hua bittu cc le nu da latsi, porquini n tulappa ba lani ca tulla qui canu runi adorar ca dolo. 6 Fuerte ni n castigo nu ithlla Tata Dios iqquia iyaba canu lab ralatsi porquini runi c ca cos. 7 Iyaba ca cosa mal na beni le ttu cuaa nu nna yala guyu latsi le c. 8 Pero annana n quini gtsee latsi le ca tull, por ejemplo: la iqquia lla nna, la rigua la lla lo losto le nna, la hueyud enne nna, la hueduad nna, hua la huenne titsa cttsi nu ch la rttul nna. 9 Bittu gni latsi le nna bittu guthacca luetsi le porquini chi btsee latsi le nu uccua le antes lani iyaba ca cosa malu. 10 Chi gdulo le lani lalabni cubi qui le nna chi ruttsin modo qui le para cca le enne tse ta Tata Dios enne benie le ne enne tse, hsta quini gunibia li e lani la ritelni. 11 Lu nu chi t lalabni cubi qui lu: lab dacca lu adiru tchu hermano qui lu msquiba canchu n lu de raza judo o canchu n lu de raza griego, nhua canchu n lu circuncidado o canchu lab lle. Lebi canu ccani le ttsi nna lab dacca le adiru tchu ad ca hermano canu n c enne idittu. Nhua lab dacca ttu patrn rua lo Tata Dios adiru tichu ttu mozo, porquini lteruba Cristua nna ne enne adiru dacca para iyaba clase de ca enne nna due lo losto iyaba canu ralatsi qu ne. 12 Tata Dios nna yala catsinie le nna chi becue le para cca le

COLOSENSES3 enne quie. Acca liulue quini chi n le enne de la retalatsi nna enne tse lani iybani ca enne nna. Bittu cani le quini adiru dacca le tchu ad ca hermano, sino gana le dispuesto guchia le nna cca le sufrir en lugar de tilla le lani nua, hua cca le enne de inin paciencia lo iybani nu llani. 13 Liucuda t ra le para quini la inne le ttu titsa idlatsi. Bittu eyna le lani la ritsani lo losto le, sino eyunin latsi le nua tediba hermano nu beni bia contra le. T tehu Cristua chi beyunin latsie iyaba ca tulla qui le, hua lebi nna n quini eyunin latsi qui ttu le nna attu le nna. 14 n quini guni le, pero liulue quini t la tsilatsi lo losto le lani iybani, modo nna cca le ttba sin bia estorbo entre lebii. 15 Lihuella quini Tata Dios gunie le dirigir, le ennia nua runne laeni lo losto canchu yetsi ba n la rulbalatsi qui ttu le nna attu le nna, porquini bellutsee le para tsee le lani laeni, yni quini chi n ttu ttu tsa le parte qui ttba cuerpo quie. Liulue quini cca le agradecer por nu runna Tata Dios qui le. 16 Liurexa latsi le tulidba nu ra lo titsa qui Cristua para quini gata la rulbalatsi tse qui le. Liuthteni luetsi le ca enseanza quie nna egu nda luetsi ttu le nna attu le nna lani ttu modo tse. Liglla lani la redacca latsi ca salmos lle ca himnos lle ca coro espiritual lle de rudliani le Seor. 17 Iyaba nu runi le nna hua iyaba nu rinne le nna, xalatsi le quini cca le pertenecer lani Seor

382 Jesucristua nna, hue le gracia Dios Padrea lani nombre qui Cristo enne due rua le para riu. 18 Annana rinnia lebi ca niula: Nua tediba niula nu chi dua nubeyu qu nna, dni guni respetar derecho nu t qui nubeyu qu para chi na lo nda, porquini deber qui ttu niula cristiana nna n quini guni obedecer nubeyu qu. 19 Annana rinnia lebi ca nubeyu: Nua tediba nubeyu nu chi dua niula qu nna dni catsini niula qu nna glue quini t la tsilatsi lo lstu para l. Bittu inne lu titsa idlatsi lani niula qui lu. 20 Lebi ca huatsa cuti, liud naga le qui tta nna qui le nna guni le obedecer iyaba nu calatsi qu quini guni le, porquini rulatsi Seor. 21 Lebi ca tta nna, bittu qutsa le ca ini le tulidba para gutsani le iqquia qu, porquini modo nna demasiduni edllaa latsi qu. 22 Lebi canu runi tsina qui enne, liguni obedecer iyaba nu rena ca xana le quini guni le, pero ala tsua teruba canchu chi rinna c le para cudi b iria tse le rua lo qu, sino lani itute losto le guni le xana le servir nna cha y le quini Tata Dios nna ril bnie le. 23 Bia tediba tsina n guni le nna, liguni tse lani itute losto le tiatsi Xana le Jesucristua due lani le nna runi li por le, ala solamente por ca enne. 24 Ana n quini guni le porquini cha y le quini Seor nna gunnee qui le nu rlla le thi le nna edccani le por ca cosa tse nu tunie para lebi, porquini Jesucristua enne runi le servir nna

383 ne Xana nu adiru dacca qui le. 25 Pero canchu lab runi lu nu n tse lani ca enne nna, pues Seor nna gunna hue qui lu nu n quini thi lu por mal nu beni lu nua tediba n lu, porquini bihua runie riu tratar segn de nu riln riu de lo ra.  Lebi canu n patrn: cca le enne tse lani canu runi tsina qui le, liguni segn nu n tse lani c. Liurexa latsi le quini hua lebi nna n quini gute le cuenta rua lo Jesucristua enne ne Xana le. 2 Iyaba lebi nna, bittu cca le enfadar guni le oracin sino tse le al tanto tulidba para inbani le Tata Dios por iyaba clase de necesidad nu t qui ca enne, hua para hue li e gracia. 3 Linaba huni Tata Dios lani oracin por intu, quini gappa tu neda para quixa tu titsa quie, para quini cc saber iybani ca enne quini por medio de Cristua nna hua t salvacin para lc. Inte nna runia predicar titsa quie, acca ta litsi yy. 4 Pero liguni oracin quini gappa valor quxa iyaba nu cca quie lani la ritelni, porquini nui n deber quia. 5 Cca le ejemplo tse nna lhue cuidado tia inne le nna tia guni le nna canchu tsee le lani canu lab ralatsi. Liguni aprovechar iyaba ca oportunidad para guni le nu n tse para iybani ca enne. 6 N quini cc tse titsa qui le para quini iyeni tsn ca enne nu rena le, ta ttu lag gudlla riu dete l nna runn sabor. Canchu inba c para cc c saber ad, pues n quini ecbini le c pero lani la ritelni nna lani modo nna.

COLOSENSES3 , 4 tsni qui riu Tquico nna quixani bi le tia n la rit quia canchu chi ellani bi lti tsee le. Lbi nna yala fiel runi bi cualni, hua compaero tse n bi quia lo tsina qui Seor. 8 Inte nna rithllaa bi lti tsee le para quixani bi le bia ritte tu, hua para eynna bi ad laeni lo losto le. 9 Hermano tsni qui riu Onsimo enne ltsi l nna yala fiel runi hu cualni nna d hu lani Tquico. Lcabi nna quixani cabi le iyaba nu cca qui tu n la. 10 Aristarco compaero tsni quia enne te lani a litsi yy rithlla hua bi la rinba titsa qui le. hua Marcos enne n primo qui Bernab nna rithlla hua bi la rinba titsa qui le. Liguni hu Marcos recibir tse canchu chi it bi lti tsee l ta chi bellutsaa le dsdeba antes quini guni le. 11 hua Josu enne l hu b Justo nna rithlla hua bi la rinbatitsa qui le. Josu lani Aristrcu nna Mrcu nna yala laeni reynna cabi inte, pues entre ca creyente de raza judo nna lteruba lcabi riquixaa hu cabi nu cca qui Tata Dios nna la rigubia quie nna. 12 Epafras enne ltsi l nna n hu bi obrero tse qui Cristua nna rithlla hua bi la rinbatitsa qui le. Lbi nna tulidni rinba bi por lebi lani oracin, yala rattayni bi Tata Dios quini lebi nna cca le tstts nna gata ad la ritelni qui le nna guni le ts iyate nu calatsi Tata Dios quini guni le. 13 Epafras nna yala obrero tse n bi para bien qui le nna rexa latsi bi le tulidba hua chi bil te quini

7Hermano

COLOSENSES4 yala reta latsi bi ca hermanos tsee le ytsi Laodica nna hua ca hermanos tsee le ytsi Hierpolis nna. 14 Hermano querido qui riu Lucas enne n mdico nna, rithlla hua bi la rinbatitsa qui le, hua hermano qui riu Demas nna. 15 Liute tst inin la rinbatitsa qui tu lani ca hermanos tsee le ytsi Laodica. Liute hu saludo qui tu lani hermana Ninfas hua lani iyaba ca enne ralatsi retppa le litsi b. 16 Bitola de gulla le cart nna, caltsaa quini gute l lani ca

384 hermanos nu runi formar iglesia re le ytsi Laodica para quini gulla hu c na. hua attu carta huaya nu guthllaa lani ca hermanos tsee le ytsi Laodica nna, chua ltsaa gulla li lani iglesia qui le. 17 Ligtsi tst Arquipo : Bni cumplir ts tsina nu bethana Seor latsi n lu. 18 Inte Pablo rudania le annana lani propio gani nya nna rithllaa la rinbatitsa qui le. Bittu illani le quini ta preso. Tata Dios nna gunie le bendecir. b n.

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA CA ENNE TESALNICA


Primera Epstola Del Apstol San Pablo A Los

TESALONICENSES

 Inte Pablo lani ca hermanos qui riu Silvano nna Timoteo nna, ruda cart para lebi hermanos nu runi formar iglesia nu re le ciudad Tesalnica, lebi canu chi n ttuba lani Dios Padrea hua lani Xana riu Jesucristua. Dios Padre qui riua nna gunie le bendecir lani ad favor que hua lani la eni nu runna Jesucristua enne ne Seor lo iyate. 2 Tulidba rue tu gracia Tata Dios por iyaba le, hua de runi tu oracin nna, tulidba rinbani tu Tata Dios por lebi. 3 Rue tu gracia Dios Padre qui riua porquini rappa le confianza lani Seor para gunie le cualani de runi li e servir, hua porquini t la tsilatsi lo losto le para guni le cualani ad ca enne. Rue hua tu gracia quini ribeda le lani paciencia yu ts tse le junto lani Xana Riu Jesucristua. 4 Hermanos to quia, y tu quini Tata Dios nna catsinie le, hua chi becue le para cc le enne que.

beni tu predicar mensaje de salvacin lani lebi nna lab beni tu cuenta titsa ba, sino lani la huacca qui Tata Dios. Dua Espritu Santo lo losto le, acca y lrani le quini nu gutixa tu nna n l. Lebi nna hua y ba le quini beni tu puro ta nu n ts para bien qui le. 6 Lebi nna beni ba le seguir ejemplo qui tu, hua sobre todo beni le seguir ejemplo qui Seor Jesucristua. Hualatsi le titsa que lani la redacca latsi nu benna Espritu Santo lo losto le, msquiba yala uccua le sufrir por nu beni canu lab ralatsi. 7 Acca por ni nna n le ttu ejemplo ts para iyaba canu ralatsi le regin l Macedonia hua Acaya. 8 Dsdeba ytsi qui le hstaba iybani ca ytsi nu anta le regin Macedonia nna Acaya nna chi biynini c titsa qui Seor; pero ala tsu ter ca ytsi sino it lettia bn chi y c quini annana chi guta fe qui le lani Tata Dios.

5Loti

385

1 TESALONICENSES1 , 2 Acca lab n duella equixani tu c tia creyente fiel n le, pues chi y c. 9 Porquini laa msmuba lc nna riquixa c tia ts beni le intu recibir de bitsina tu le ytsi qui le. Riquixa hua c quini lani itute latsi le bethna le ca dolo nu beni le adorar antes, porquini annana chi ralatsi le Dios bni lgani nna runi li e servir. 10 Riquixa hua c quini lani paciencia ni ribda le llani ini Tata Dios attu. Jess ennia ini Tata Dios enne chi beyacca bni de lo luti por la huacca qui Tata Dios, hua lteruba le nna runna salvacin qui riu para quini la cc riu castigar por juicio nu ch dala.  Lebi, hermanos, hua y ba le quini resultado qui visita qui tu lti tsee le nna lab uccu n cuenta ba. 2 hua hua y le quini loti gutse tu le ytsi Filipos nna yala beduad c intu nna beni c quini uccua tu sufrir. Lniana bita tu ytsi qui le. Msquiba yala uccua tu sufrir loti gutse tu le ytsi Filipos, pero benna Tata Dios la huacca qui tu para la gtsini tu quixani le ca titsa que nu runna salvacin, msquiba nuetse c nna gutse c contra tu. 3 Hua lbani tu iyaba nu riquixa tu. Bihua beni tu predicar entre lebi lani bia inters, nihua para guthacca tu le. 4 Sino riquixa la tu ta dni ttu hunitsina qui Tata Dios. Le nna guppee confianza lani intu, acca bennee tsina para quixa tu titsa nu runna salvacin. Nu riquixa tu nna bihua n para iria ts tu rua lo ca enne, sino

386 para quini cca agradar Tata Dios enne rinnee intu tulidba nna ye iyaba la rulaba latsi qui tu. 5 Lebi nna hua yba le quini lab bedliani tu le lani ca titsa latsitte o bia pretexto bedu tu lani le titsi rinbani tu le belliu. Tata Dios nna hua y be quini lahua n. 6 Bihua duella beni tu para gudliani nua enne intu, nihua quini lebi gudliani le intu, nihua ca hermanos canu tse le ad ca ytsi nna, msquiba yala drecho t qui tu para eddtsini tu le, porquini laa msmuta Cristua nna guthllee intu. 7 Sino uccua la tu para lebi ta ttu nna nu rudini bi ca ini bi lani la tsilatsi. 8 Yala la tsi latsi t lo losto tu para lebi, acca ala tsu truba uccua latsi tu quixani tu le titsa qui Tata Dios, sino hstaba uccua tu dispuesto gute la labni qui tu por lebi, todo es quini gata salvacin qui le. 9 Acca a hermanos to quia, hua rexa b latsi le tia gucca tsi tu beni tu tsina la rla rits b para uccuani tu sostener, para quini la cc teg ttu cosa difcil para lebi, mintraste beni tu seguir predicacin qui evangelio qui Tata Dios lani lebi. 10 Lebi nna hua y ba le, hua Tata Dios nna ye, quini nr ba uccua la gdua qui tu lani lebi nu n creyente, lab bia beni tu lani inters, nihua lab bete tu neda quini nua enne quiniy intu. 11 hua hua y ba le quini tulidni begu tu le neda nna benna tu ad la eni lo losto ttu ttu tsa le, tba runi ttu tta lani ca ini bi. 12 Gutixa huani tu le

387 quini dni le guni le nu n ts ta dni ca enne chi n qui Tata Dios guni c. Le nna chi nanie le para gata parte qui le le la rigubia que hua para tse le le iabara lani le para ttu la labni nu lab tt qui le. 13 Yala gracia rue tu Tata Dios por lebi, porquini loti biynini le ca titsa que nu beni tu predicar, hua ta latsi le quini hua lgani n titsa l ala ttu enseanza nu gulqquia iqquia ttu enne. Titsa qui Tata Dios nna t la huacca que nna runie ttu tsina ts lo losto le nu ralatsi. 14 Lebi hermanos, loti uccua le sufrir por canu ltsi la nna, pues gucca ba le ta bethacca c ca enne de raza judo canu n hua cabi ttba lani Cristo Jess, canu runi formar ca iglesia qui Tata Dios le regin Judea. Uccua hu cabi sufrir por canu ltsi cab ta lebi. 15 Lac nna uccua c responsable por luti qui Xana Riu Jesucristua, hua ca ta tta qui qu nna betti hu c laa msmuba enne qui qu canu gunne parte Tata Dios, ta canu betsia latsi qu intu. Lc nna lab runi c t calatsi Tata Dios, hua runi c contra iybani ca enne. 16 Canchu chi runini tu ca enne qui ad ca nacin predicar para quini ll c, entonces tse ta canu raza judo guni c contra intu para bittu guni tu predicar. Por tlli nna yala tel culpa t qui qu, acca juicio qui Tata Dios nna chi n preparado para lc. 17 Hermanos, de bethna tu le para ts tu attu lugar huaya nna, msquiba labiru rilni luetsi riu, pero exa tstts n tsee riu de rexa

1 TESALONICENSES2 , 3 latsi tu le, hua yala duella beni tu it tu lti tsee le para ilni tu le attu vuelta. 18 Yala deseo t qui tu para tanelle tu le attu. Inte ta i vuelta ts chi bni lda quia para it, pero Satans nna bethga intu. 19 Por laa msmuba lebi nna yala la redacca latsi t lo losto tu porquini n le corona qui tu nna, pues ribeda tu lani la redacca latsi quini iyu ts llani Xana Riu Jesucristua nna il huani tu le rua le. 20 Hua ligani por lebi nna yala la redacca latsi t lo losto tu nna n le la dliani qui tu.  Labiru bechia tu para cueda tu ad sin quini it tu tanelle tu le. Acca guleqquia latsi tu quini intu nna eyna tu le ciudad Atenas, 2 pero ithlla ta tu hermano qui riu Timoteo it bi tanelle bi le. Timoteo nna n bi ttu siervo tsni qui Tata Dios nna runi bi intu cualani riquixa tu titsa de salvacin nu runna Cristua. Guthella tu bi lti tsee le para quini gata ad fe qui le nna gappa le ad nimo, 3 para quini n ttu nua le edllaa latsi le de una vez ten por iyaba nu ruthacca c le. Laa msmuba lebi nna hua y ba le quini propsito qui Tata Dios nna n quini cca riu padecer iyaba ca cos. 4 Dsdeba loti tsee tu lani lebi nna gutixani tu le quini gutsia latsi qu iyaba riu. Lebi nna hua y ba le quini ana tegani uccua. 5 Acca guthllaa hermano qui riu Timotua para tanelle bi le nna quixani bi inte canchu runi ba le seguir ralatsi le Jesucristua. Labiru bchia para

1 TESALONICENSES3 , 4 cueda ad sin quini la cc saber, porquini yala nyue uccua te quini xaba numalua nna beni le gana guni le mal nu calatsi entonces en vano ba uccua tsina nu beni tu entre lebi. 6 Pero annana chi bellani Timoteo lani intu nna denua bi noticia ts de nu bilni bi entre lebi. Gutixani bi intu quini yala ts runi le seguir ralatsi le Jesucristua, hua quini rulue quini t la tsilatsi lo losto le. Gutixa huani bi intu quini tulidni rexa latsi le intu nna runi le intu apreciar hua quini yala calatsi le ilni le intu attu ta intu calatsi tu ilni tu le. 7 Yala tel tb n iyaba nu rit tu por canu rutsa latsi qu intu, pero por ca noticia ts nu cca qui le hermanos, acca yala cca tu animar porquini betni tu la eni, de y tu quini runi le seguir cca le creyente tstts. 8 Yala fuerza reyppa tu annana porquini y tu quini la labni qui le nna rului quini runi ba le seguir n le fiel lani Seor. 9 Demasiduni la redccalatsi t lo losto tu por causa de lebi, hstaba rue tu gracia Tata Dios tulidni de runi tu oracin por lebi. 10 La rela rits n ratayni tu Tata Dios quini ithlie neda para tanelle tu le attu, hua para guluen tu le ad enseanza nu reyatsruni le para quini th le ad fuerza para la labni espiritual qui le. 11 Rinba huani tu Dios Padre qui riua lani oracin quini prontu ta cue intu neda para it tu lti tsee le, hua Xana Riu Jesucristua, 12 quini gunie para quini gata ad la tsilatsi lo losto

388 le para lani luetsi ttu le nna attu le nna hua para lani iyaba ca enne, ta inin n la tsilatsi nu t qui tu para lani lebi. 13 Rinba tu por ni para quini thi le ad fuerza espiritual qui le nna cc ad nari la labni qui le nna bittu cu le bia falta rua lo Dios Padre qui riua canchu iyu ts llani Xana Riu Jesucristua lani iyaba ca enne que.  Lebi hermanos, chi bidte le por ejemplo ts qui tu tia n nu rulatsi Tata Dios quini guni le. Pues, chi runi le nu rulatsie, pero annana rullutsa tu le nna rinni tu le lani nombre qui Seor Jesucristua quini liguni seguir adiru nu chi y le quini n ttu la labani tse. 2 Chi y le nu n quini guni le loti gunni tu le lani nombre qui Seor Jesucristua. 3 Ni nna n voluntad qui Tata Dios para lebi: quini cc la labni qui le yalatsi nna nr nna para le, acca bittu thalani le nu lab n tsla le. 4 hua calatsi Tata Dios quini telini le tia modo guni le lani cuerpo nu n qui le, quiere decir, liguni na tratar ts nna nr nna por Tata Dios, 5 ala para cca cumplir la rid latsi qui le fuera de nu re, ta runi canu lab nabini c Tata Dios. 6 Acca bittu guni le aprovechar nu t qui hermano qui le, ndiruba tito bittu guthacca li . Cha gutixani tu le ni, cha guneni tu le para l innia le le peligro, porquini Seor nna gunie castigar iyaba canu runi ca cosa malu. 7 Tata Dios nna chi gutie le para ttu la labni ylatsi para le, ala para guni le ca cosa

389 nu lab n nr. 8 Nua diba rutsibi ca enseanz nna, pues lahua inte nihua nua attu enne ni rutsibi, sino laa msmuba Tata Dios enne guthellee Espritu Santo que lo losto le. 9 Bihua caduella gudinia le acerca de la tsilatsi qui ttu le lani attu le, pues laa msmuba Tata Dios nna cha ruluenie le quini dni le guni apreciar luetsi ttu le nna attu le nna. 10 hua lani iyaba ca hermano canu tsee le regin l Macedonia nna, cha rulue le quini runi le c apreciar lani la tsilatsi, pero intu nna rinbani tu le quini gulue le ad la tsilatsi qui le. 11 Liguni duella th la eni lo losto le tulidba, hua lihue latsi le lani ca tsina qui tsa ba le para la gultsi qui le nu cca qui ad ca enne, hua para quini ccani le sostener lani tsina qui laa lebi ba, ta chi gunni tu le dsdeba antes. 12 dni le guni le para quini iyaba canu lab chi ralatsi nna gappa c le respeto de rilni c quini runi le duella guni le deber qui le para quini bittu bia eytsa qui le. 13 Annana hermanos, yala calatsi tu cc le saber ts ta acerca de nu cca qui ca enne yatti, para quini la tse le lani la rehuin latsi ta canu lab t bia la eni lo losto qu para nu ch dala. 14 Tba chi y riu ts gani quini Jess nna gttie nna beyathee de lo luuti; acca ylirni riu quini iyaba canu chi gtti pero uccua cabi canu ralatsi cabi Cristua nna, pues Tata Dios nna taie cabi lani le. 15 Enseanza nu ruluen tu lebi nna n segn ca titsa qui Seor:

1 TESALONICENSES4 , 5 quini riu canu bni r canchu chi illani Seor attu, bihua neru riu lo ca enne canu chi bigttsi. 16 Porquini canchu chi chadi laa Seor ba nna innie ttu titsa de poder nna, lniana iditsa ts inne ttu ngel de iabara nna iyeni huni riu tsii fuerte ni qui ttu trompeta por mandado qui Tata Dios. Lniana ca enne chi gtti pero uccua cabi canu ralatsi cabi Cristua nna, yla ta eyatha c de lo luti. 17 Luegu ta nna riu canu bni ru de llanie nna edi tabe riu vivo para iaba juntu lani lcabi le ca ba nna tttsa iyaba riu Seor Jess lo be. Lniana tse riu tulidni lani Seor Jess. 18 Acca leyue la eni luetsi le lani ca titsi.  Bihua requina te gudinia le acerca de bia ts n illani ca cosa nu chi gutixania le, o tia cc le ytsiloyu lle. 2 Porquini laa lebi ba ts ta chi y le quini ts nu llani Seor nna cc ttu ts de repente tab nna niyyan latsi ca enne canchu chi llanie, ta niyyan latsi qu ritsina ttu ubana litsi qu de rela. 3 Ta ttu niula nu n huatsa to qu nna de repente ta gapp dolor, hua canchu chi ina ca enne quini tsee c lani laeni hua quini labiru peligro t, lniana de repente ta llani ttu juicio fuerte nna llua latsi qu nna labiru ll c. 4 Pero lebi hermanos, bihua n quini niyya latsi le llani tsa ta niyya latsi ca enne bitsina ttu ubana litsi qu de rela, porquini bruhua tsee le le chulla. 5 Sino iyaba le nna le la yani ba reqquia le nna

1 TESALONICENSES5 chi tsee le prevenido. Labiru n riu enne qui la chulla, labiru gana riu le tulla. 6 Acca n quini hu riu cuidado quini la tse riu ta canu bihua prevenido tsee c. Sino dni riu tse riu al tanto para gulaba ts latsi riu, porquini chi bebni riu. 7 Hua y riu quini canu lab chi bebni c, hua ca borracho nna, casi siempre ba tse c le la chulla. 8 Pero riu nna ch n riu enne de la yani acca dni riu tse riu lani la huacca tulidba para gulaba ts latsi riu. Ta ttu soldado nna t bia qu nu runi na defender, hua riu nna riqunan riu fuerza de tsee riu lo batalla qui riu, por ejemplo: fe nu t lo losto riu, hua la tsilatsi nna, eltha iqquia riu de chi y riu quini iyu ts tse riu iabara de chi n riu salvo completamente ta. 9 Tata Dios nna lab benie riu destinar para ilni riu la tsalatsi quie, sino chi becue riu para gata salvacin qui riu por medio de Xana Riu Jesucristua 10 enne gttie por ca tulla qui riu, para quini tse riu lani le tulidba ya sea mintraste bni riu o canchu cha gtti riu. 11 Acca por ni nna liguni ad animar lutsi le nna lihue ad fuerza espritu qui ttu le nna attu le nna, tba chi runi le. 12 Rullutsa le hermanos, liguni apreciar ca enne runi servir entre lebi; Seor nna chi becue cabi para guni cabi le guiar nna egu cabi le neda. 13 Yala dni le guni le cabi apreciar hua gulue le quini t ieni la tsilatsi qui le lani cabi por tsina nu runi cabi. Litsee lani la eni entre lebi tulid

390 ta. 14 Rn huania le hermanos quini guni le corregir canu lab calatsi qu guni c deber qui qu, hua dni le eyue le la eni canu redullaa latsi qu, hua quini guni le cualani canu lab n c fuerte, pues lgappa paciencia lani iybani ca enne. 15 Lihue cuidado quini ni ttu le l eyqquia le guni le mal qui nua runi mal qui le, sino ntesla tulid ta guni le duella quini guni le nu n ts lani ttu le nna attu le nna hua lani iybani ca enne. 16 Tulid ta litsee lani la redccalatsi. 17 Licca listo tulidba para guni le oracin. 18 Lihue gracia Tata Dios por iyaba nu runne qui riu, hua por la rit qui riu nna. Porquini n nu calatsi Tata Dios quini guni le, yni quini chi n le canu ralatsi qui Cristo Jess. 19 Bittu gulaba latsi le guthla le yi qui Espritu Santo. 20 Bittu gutsbi le ca titsa nu requixa ca mensajero qui Tata Dios. 21 Sino n quini gud naga le ts ta iybani nu riquixa c nna gucu le canchu n ts nu rinne c. Ltsa latsi le nu n l para guni li . 22 Bittu cc le ttuba lani bia diba cosa nu rulue quini n mal. 23 Rinbania Tata Dios enne runne la eni lo losto riu, quini gunie le completamente ylatsi para laa labe, hua quini hue le cuidado para quini lebi lani espritu qui le nna cuerpo qui le nna cc le completamente ts sin ni ttu falta canchu chi llani Xana Riu Jesucristua attu. 24 Tata Dios enne chi gutie le, pues le nna ne enne fiel para gunie cumplir iyaba ni.

391 hermanos, ttu favor eni qui le, liguni oracin por intu. 26 Lite ts te la rinba titsa quia lani iyaba ca hermano, lani cario ta n quini guni ca enne qui

1 TESALONICENSES5 Tata Dios. 27 N rinnia le por mandado qui Seor quini gulla le cart rua lo iyiani ca hermanos. 28 Xana Riu Jesucristua nna gunie le cualani. b n.

25Lebi

CARTA CHUPPA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA CA ENNE TESALNICA


Segunda Epstola Del Apstol San Pablo A Los

TESALONICENSES

 Inte Pablo lani ca hermanos qui riu Silvano nna Timoteo nna, ruda cart para lebi hermanos nu runi formar iglesia nu re le ciudad Tesalnica, lebi canu chi n ttuba lani Dios Padre qui riua hua lani Xana Riu Jesucristua. 2 Dios Padre qui riua nna gunie le bendecir lani ad favor que, hua lani la eni nu runna Jesucristua enne ne Seor lo iyate. 3 Tulidba rue tu gracia Tata Dios por iyaba le hermanos to quia, pues hua n ts quini hue tu gracia por lebi porquini adiru ieni fe gata qui le ttu ttu ts nna rulue le quini ad la tsilatsi chi t qui ttu le nna para attu le nna, tiba n quini guni ca creyente. 4 Acca laa intu ba nna yala lani la redaccalatsi rinne tu ts qui le. Riquixa tu le ca iglesia qui Tata Dios quini runi le seguir lani fe nna ruchia le lani paciencia iyaba mal

nu ruthacca ca enne le hua lo iyaba ad ca sufrimiento qui le nna. 5 Iyaba ca sufrimiento nu ruthacca c le annana pues n c prueba quini Tata Dios nna ne enne ts canchu chi iyu ts gunie c juzgar, hua quini chi guleqquie le cuenta por enne nu dacca para gata parte qui le de la rigubia que, acca rillani ca sufrimiento lani le anna. 6 Ts ba n nu guni Tata Dios canchu chi iyu ts, canchu chi gunie quini cc sufrir iyaba canu runi c quini cca le sufrir anna. 7 Lebi canu cca sufrir nnana, cca le saber quini huiyu ba ts guni Tata Dios quini edi latsi le nna labiru cc le sufrir nihua intu nna, canchu chi iyu ts quini itute yetsiloyu ilni c llani Xana Riu Jesucristua chadie dsdeba iabara, lani iyaba ca ngel poderoso que, 8 le ttu yi ritelllani, para gunie quini cca sufrir iyaba canu

392

393 labi uccua latsi qu guniba c Tata Dios nna lab uccua latsi qu guni c obedecer nu ra lo titsa de salvacin nu runi Xana Riu Jesucristua ofrecer. 9 Lac nna th c ttu castigo nna nitti c tulidni nna bittu tse c iabara lani Seor lti rigubie lani la huacca que nna la yani que nna. 10 cc canchu chi iyu ts llanie para quini iln tia ts n la yani de la huacca que lani riu ca enne que, lniana iyaba riu canu ra latsi nna edacca latsi riu de runi riu e adorar. hua lebi nna tse hua le na porquini chi ralatsi le quini titsa nu chi gutixani tu le nna n l. 11 Acca runi tu oracin por lebi tulidni. Rinbani tu Tata Dios quini gunnee la huacca qui le para guni le nu n ts nna cueqquie le cuento por enne dacca para reino que de chi gutie le para cc le enne que, hua quini gunie cumplir iyaba ca cosa ts nu calatsie gunie lo losto le, hua quini iria ts por la huacca que iyaba ca obra nu chi gudul le de rappa le confianza lani le. 12 Para quini modo nna Xana Riua Jesucristua nna the ad la dliani por medio de la labni qui le, hua lebi nna thi hua losto le ad la yani que, porquini Tata Dios qui riua nna yala catsinie le, hua Seor Jesucristua nna ieni favor runne qui le.  A nnana hermanos quixania le nu cca qui Xana Riu Jesucristua tia cc canchu chi galla ts llanie attu nna etppa iyaba riu lani e. Ratayni tu le, 2 quini bittu gtsini le por ca enne

2 TESALONICENSES1 , 2 nu ra quini ch gulla ts quini llani Seor para gunie ytsiloyu castigar nna tsiani la rulaba latsi ts qui le. Bittu gtsini le canchu ttu enne nna in quini Espritu nna chi beluenie na quini chi gulla tsa o por canu rena c quini intu nna bedini tu lo ttu carta qui tu. 3 Ndiruba tit la gute le lugar quini nua guthacca le, porquini primrute nna n quini chatha ttu alboroto eni ni contra Tata Dios, lniana iln nua nu n puru ta tulla nna n destinado para nitt tulidni. 4 Laa msmuba enne tllaa nna chath contra iyaba clase de religin qui ca enne nna iyaba nu runi c adorar hstaba quini cueni le templo qui Tata Dios nna in quini laa msmuba l nna n Tata Dios. 5 Ts bihua rexa latsi le quini gutixania le iyaba ca cos loti r ra lani la. 6 Pero hua y ba le quini lab chi gullani enne tllaa l ytsiloyu, porquini hua t ttu la huacca ts le ytsiloyu nu ruthguee na hstaba quini llani ts sealado por Tata Dios, lniana iln enne tllaa. 7 Nu malua nna chi runi tsina lo losto ca enne para eddtsini c Tata Dios, msquiba lab rennia c cuenta quini runi lani c. Pero lab ccani guni iyaba maldad nu calatsi hstaba quini tua la huacca ts nu ruthguee na. 8 Lniana ennia ca enne cuenta nua nu enne tllaa, pero Seor Jesucristua nna inne terbee nna gtte na por la huacca qui titsa que nna illa ta latsi por la yani nu d lani e de iabara.

2 TESALONICENSES2 , 3 tllaa nna t la huacca qui Satans lani canchu chi thulu tsina qu para quini guni i ca milagro nna hua ad ca sea para iquila latsi ca enne, pero iyaba nu guni nna n beia. 10 Pues guni iyaba mal nu ccani para guthacca canu n c destinado para nitti c, ya quini lab calatsi qu guni c recibir la tsilatsi qui Tata Dios lo losto qu para tsa latsi qu titsa l nna cc c salvo. 11 Acca Tata Dios nna bella tele c thacca c por la huacca qui numalua, para quini tsalatsi qu ca beia qui enne tllaa, 12 para quini iyaba ca nu nna cc c condenar por Tata Dios, porquini lab hualatsi qu ca titsa l, sino guyu la latsi qu guni c nu n tulla. 13 Pero lebi hermanos, yala catsini Seor le, acc rue tu gracia Tata Dios tulidba por lebi, porquini cha becue le dsdeba nerua nna chi n le salvo porquini Espritu Santo runie quini cca le enne nr por la huacca que, hua porquini ralatsi le nu n l. 14 Guti Tata Dios le por medio de mensaje nu beni tu predicar, acca chi n le salvo. hua gutie le para th le l dliani nu gunna Jesucristua qui le. 15 Accaa hermanos, liguni seguir cc le creyente tstts, hua bittu illani le ca enseanza nu chi bidte le, sea por medio de nu chi gutixani tu le, o sea por medio de nu chi bedini tu le. 16 Xana Riu Jesucristua nna yala catsinie riu. hua Dios Padre qui riua nna ne enne bueno para lani iyaba

394 riu nna runne la eni lo losto riu para siempre. Acca por le nna ribeda riu lani la redacca latsi nu ch dala. 17 Rinbaa quini le nna gunie le animar nna gunnee la huacca qui le para inne le nu rulatsie nna guni le iybani nu n ts.  A nnana, hermanos, liguni oracin por intu, quini prontu taba itsina titsa qui Seor hstaba le ad ca ytsi nna tsa hua latsi qu nna guniba c tia ieni n la huacca que lani lc ta uccua lani le. 2 Liguni hua oracin quini ca enne ylatsi nna malo nna bittu bia guthacca c intu, porquini tsee c al tanto para gutsa latsi qu intu. Pues lahua iyaba ca enne gata fe qui qu lani Cristua. 3 Seor nna lab ruthna ne le, sino gunnee fuerza qui le hua hue le cuidado la bia guthacca numalua le. 4 Acca t confianza qui tu lani Seor quini chi runi le segn iyaba ca enseanza nu chi gunni tu le, hua quini guni le seguir lani c. 5 Seor Jesucristua nna gunie quini telini le ad tia ts n la tsilatsi que lani le, hua gunnee la eni lo losto le para guchia le lani paciencia iyaba ca sufrimiento nu tt le de ribeda le quini llanie. 6 Hermanos, rinni tu le lani nombre qui Seor Jesucristua quini cc le ttu lado lani ca hermanos canu cuenta ba tsee c lab tsina runi c, pues lab runi c obedecer enseanza nu chi gutixani tu le. 7 Laa msmuba lebi nna hua y ba le ts quini dni le guni le ta beni tu loti gutse tu lani le, lab cuenta

9Enne

395 ba gutse tu, sino beni tu tsina. 8 Iyaba nu gut tu nna, hui bn tu . hua yala chi gucca tu lo tsina nna beytsani tu. Pues rela rits n beni tu oficio nu runi tu lani n tu para quini la guni le gasto. 9 Beni tu msquiba t derecho qui tu inbani tu le guni le intu cualani, pero beni tu tsina para gudua tu ttu ejemplo ts, para quini hua lebi nna guni le duella guni le iyaba nu n ts. 10 Loti gutse tu lani le nna gunni tu le quini nua la calatsi cueni tsina nna lab derecho t qu g. 11 Runa tu quini entre lebi nna tse ttu chuppa canu cuenta tsee ba c nna lab bia tsina runi c, sino yala rulatsi qu glatsi qui qu ca asunto qui ad ca enne. 12 Ca hermnu nna, rinni tu c titsi laa msmuba Xana Riu Jesucristua rinnie c, quini dni c thi c la eni lo losto qu nna go c nu itselni laa lab c.

2 TESALONICENSES3 lebi hermanos, bittu cc le enfadar de runi le nu n ts, sino guni la le seguir. 14 Xiaba entre lebi nna da ttu nu lab caltsi guni obedecer nu ra tu lo cart. modo nna edacca tani li nna bitturu gata amistad qui le lani , para quini ettni por laa lab. 15 Pero bittua guni li tratar titsi n ttu contrario qui le, sino adila tsa egu li neda pero lani la tsilatsi ta runi riu lani ttu bettsi riu. 16 Seor Jesucristua enne t itute la eni que nna gunnee ad la eni lo losto le tulidba tia diba n la rit qui le. Le nna the lani le tulidba. 17 Inte Pablo ruda anna lani propio gani naya para epa le padiui nna rithllaa la rinba titsa qui le, ta runia firmar iyaba ca carta qu y. 18 Xana Riu Jesucristua nna gunie iyaba le cualani. b n.

13Ad

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA TIMOTEO


Primera Epstola Del Apstol San Pablo A

TIMOTEO

 Inte Pablo apstol qui Cristo Jess, acca riquixaa ca titsa que por mandado qui Tata Dios enne runna salvacin qui riu, hua porquini calatsi Cristo Jess quini gunia, Enne ribeda riu llanie nna ilni riu e. 2 Rudinia lu Timoteo titsi n lu inia porquini rud naga lu quia nna runi lu bia ca titsa nu riquixaa nu cca qui Tata Dios enne ra latsi riu. Dios Padre qui riua nna gunie lu bendecir lani ad favor que nna la retalatsi que nna, hua lani la eni nu runna Cristo Jess enne rigubie lo iyate. 3 Ta ni loti da para regin l Macedonia hua ruda anna quini eyna lu le ytsi feso, porquini n la tse ttu chuppa ca enne canu riquixa c ca enseanza huaya, pero lahua segn ca enseanza nu cca qui Cristua nu riquixaa. Dni lu g lu c quini bittu ru guni c . 4 G hua lu c quini bittu ru gud naga qu qui

ca creencia, nihua bittu ru quixaa c ca cuento nu rinnia b iqquia qu nu cca qui ca nombre gana escrito lo lista qui ca enne canu gutse c antes, porquini puru ta pleito ch ca cuentua nna lab runi c quini propsito qui Tata Dios nna cc cumplir lo losto ca enne para gata fe qui qu nna cc c salvo. 5 Nia lu ni nna para quini telini c quini nu adiru dacca n ttu losto nri delante de Dios de y c quini bittu bia mal runi c, hua quini tsa latsi qu nu n l tulidba, laniana gulue c quini te la tsiilatsi qui Tata Dios lo losto qu. 6 Tuchuppa c nna labiru guyu latsi qu guni c t ra ca titsaa, acca ch bettsee latsi qu neda nu cca qui Tata Dios, porquini rue c puro ta ca titsa nu lab riu para ga c razn. 7 Calatsi qu cc c maestro de la ley qui Tata Dios, pero lab ritelni c bia nua rinne c, nihua lab ritelni c de rena c quini: n. 8 Hua y riu quini yala ts n

396

397 nu ra lo ley qui Tata Dios, pero n quini telini riu bia nua ini riu . 9 Ch ritelni riu quini ley nna bruhua riquinani riu canchu ch runi riu obedecer nu ra titsaa, sino n l para guni sentenciar canu runi c contr nna para canu runi bia crimen nna, para canu bittu respeto rappa c lani Tata Dios nna runi ba c tulla, para canu reddtsi c nu ra lo Escritura nna runi c profanar nombre sagrado quie, hua para canu re c tta nna qui qu lle huetti ca enne lle. 10 Por nu ra lo ley nna modo nna ruluen maldad qui canu ridualni canu lab n tsel, hua maldad qui ca nubeyu canu runi luetsi qu nu lab n quini guni c. Ley nna rinni en contra de canu ribana ca enne a la fuerza para cc c esclavo qui qu, canu beia nna, canu ribqquia belana, hua canu runi c bia attu cosa nu lab n de acuerdo lani enseanza nu n l, 11 ta rulue ca titsa ts gani qui Tata Dios nna ne enne ts tulidba. Lee nna ch bethne ltsi naya para quixaa ca titsa de salvacin nu runi Cristua ofrecer. 12 Quiar Xana Riu Cristo Jess porquini runne la huacca quia para quxaa ca titsa que, hua porquini yala confianza te que lani inte acca bedue inte para cc ttu huenitsna que, 13 masquiba ttu cuaa nua nna gulqquia por menos Tata Dios lani ca titsa quia, porquini beduada canu ra latsi que nna betsa ltsaa c. Pero yala beta latsie inte porquini ye quini lab ya quini nu chi benia nna n contra lee, porquini lab ch

1 TIMOTEO1 ra ltsaa Cristo Jess. 14 Ienini favor runie lani inte nna runne la huacca quia para tsa ltsa ye e, hua runne la tsiilatsi lo lostua ta ch te qui iyaba riu de ch n riu ttuba lani Cristo Jess. 15 Hua ya quini riquixaa titsa nu n l para tsa latsi iybani riu lani itute latsi riu: quini Cristo Jess nna bite ytsiloyu para gudile ca enne tulla. Inte nna uccua ad trula tulla. 16 Acca loti bedile inte por la retalatsi quie, modo nna belue Cristo Jess quini yala la eni rappee qui ca enne adiru tulla hasta quini tsa latsi qu, porquini yala la eni guie quia masquiba benia ana. benie para quini por medio de inte nna ad ca enne tulla canu n quini tsa latsi qu ne nna gappa hua c fe qui qu nna gata la labani nu lab tt qui qu. 17 Acca n quini gudliani riu Tata Dios tulidba nna gulla riu himnos para lee masquiba lab ccani riu ilni riu e, porquini la terbee ne Dios enne dacca nu rigubia lo iyate desdeba neru nna, nunca lab gattie. Quiare. 18 Lu a inia Timoteo, rappa confianza lani lu quini egna lu le ytsi feso nna quixa lu ca titsa nu ch nia lu. Inte apstol nna becua lu para guni lu inte cualani, ni nna n conforme lani ca titsa qui canu betsa n qu iqquia lua loti gutixa c nu cca qui lu por la riyeni nu benna Tata Dios qui qu. Bittu illani lu nu gunne c, porquini ana modo nna gatani lu ad la huacca nu runna Espritu para quini guni lu vencer contra iyate nu n mal, 19 hua

1 TIMOTEO1 , 2 para quini guni lu seguir tulidba lani fe nu te qui lu lani Cristo, hua para quini guni lu nu n ts para quini la rulaba latsi qui lu nna bittu guni lu condenar. Ttu chppa ca enne nna runi ba c nu n mal masquiba ch y c nu n ts, labiru runi c seguir lani fe nu te qui qu antes, acca reyeqquia c neda mal attu vuelta nna nitti ba c. Por ejemplo, ca marinero nna canchu lab gutha ts c barco qui qu ta ch y c, entonces gula c neda l nna taxacca c lati anta ca yya nna intsi barco qui ca ni nna nttilo iyaba c. 20 Luetsi canu ch y c quini labiru runi c nu n ts nu ra Tata Dios, pues tsee Himeneo nna Alejandro nna, acca ch bet ya c cuenta lani Satans para guni nu calatsi lani c, para quini modo nna guthte c bittu ru inne c contra Tata Dios.  Primrute runia animar iyaba ca creyente quini guni c oracin por iyaba ca enne nna inbani c Tata Dios por iyaba c quini gunie c cualani bia necesidad te qui qu, hua quini hu c gracia Tata Dios por iyaba ca enne. 2 hua por presidente qui qu nna, hua por iyaba ad canu rigubia qui qu nna, para quini tse riu sin bia estorbo para quini te libertad qui riu guni riu Tata Dios adorar nna guni riu nu n ts. 3 Tata Dios enne runna salvacin qui riu, canchu ye quini runi riu oracin por iyaba ca enne nna yala redccanie, 4 porquini calatsie quini iybani ca enne nna guniba c nu n l nna tsa latsi qu nna ll c. 5 Porquini

398 dua ttu teruba Dios, hua dua ttu teruba enne beni quini eyacca ca enne ttuba lani Tata Dios. Enney nna ne Cristo Jess. 6 beni Cristo Jess loti betie cuenta la labani que nna guttie por iyaba ca enne para quini gata salvacin qui qu. Guttie tiempo nani Tata Dios quini gattie, ana beluie quini Tata Dios nna calatsie quini iybani ca enne nna ll c. 7 Acca becue inte para cc apstol nna quixaa nu n l entre ca enne qui ad ca nacin, para quini telini c quini dni c tsa latsi qu nu beni Cristo Jess por lac. Bittu runi ltsaa de nia ca cos, hua lgani nia nu n l. 8 Attu vuelta nia quini caltsaa quini iyaba ca nubeyu gaa tdiba tsee c nna bittu ru itsani c nna bittu ru tilla c nna, sino quini de guni c oracin nna iltha n qu nu lab n tulla. 9 Ca niula nna n quini gaccu c ca lari nu rulue ts por ttu nu ra latsi qui Tata Dios, ta runi ca niula canu te la rulbalatsi nu n ts qui qu delante de Dios. Pues nu adiru dacca delante de Dios nna lahua n tiia ts n ca anillo nu yu uben qu, nihua perla nu yu yani qu, nihua ca lari nu dacca yai lle. 10 G lu ca niula quini nu adiru dacca nna n ca obra de la retalatsi nu runi c lani ca enne, ta n quini guni ca niula canu ra c quini ra latsi qu Tata Dios. 11 Ttu niula nna n quini gud ngui sin quini bittu inne t nna gappa l la eni para guni obedecer. 12 Nia quini bittu n quini ttu niula nna quixani ca nubeyu le iglesia quini nu

399 n, o quini guni dirigir ca nubeyu le iglesia, sino n quini bihua bia inni. 13 n porquini Tata Dios nna benie Adn primrute, laniana uccua Eva. 14 hua Adn nna bihua guacca por blla, sino niula ba guacca nna gul falta. 15 Pero ttu niula nna gata salvacin qu de runi nu n quini guni, por ejemplo: guditsna ca in nna runi seguir lani la tsiilatsi nna fe nna, hua canchu guni seguir cc nri la labani qu delante de Dios lani ttu la rulbalatsi nu n ts.  Hua lgani nia lu: Canchu ttu nubeyu calatsi guni guiar ttu tsina nu cca qui iglesia, pues bihua n ttu la calatsi mal qu porquini n ttu tsina ts. 2 Enne guni guiar le iglesia nna lab n quini cc ttu nu ruti lugar quini ca enne nna inne c mal qu, por ejemplo: ttuba niula qu dalani, hua n quini cc ttu nubeyu nu ridu al tanto para nni nna guni nu n ts, ttu nu ra razn, hua la labani qu nna te ttu arreglo qu nna, runi ca enne invitar nna runi c recibir ts le litsi, hua te la riyeni qu para guti ts ca enseanza. 3 Bittu n quini cc ttu enne borracho, nihua ttu nu iqquia tsa, sino ttu nu gappa l la eni qui ca enne, ala ttu nu ritlla ta lani ca enne, nihua ttu nu yala rid latsi gata ca cosa material qu. 4 N duella quini cc ttu nubeyu nu rutse ts ca familia qu nna, ttu nu rinni ca in nna rappa c na titsa. 5 Porquini ttu nubeyu nu lab rutse ts ca familia qu le litsi, tiani modo hu cuidado

1 TIMOTEO2 , 3 canu tsee le iglesia qui Tata Dios c. 6 Pero ttu nu ch ra ba latsi nna, lab n quini gute riu ttu cargo qu para guni dirigir bia le iglesia, porquini xaba gulaba latsi quini yala enne dacca n nna innia tel le peligro porquini guni tba rulaba b latsi ta beni numalua nna uccu condenar por Tata Dios. 7 hua n duella quini nu guni dirigir nna cc ttu nu runi nu n ts lani ca enne lab ra latsi nna rinne ts hua c qu. Porquini canchu runi latsi o runi attu bia mal ni lani ca enne canu lab ra latsi, pues ana modo nna guti lugar qui qu para inne c mal contr nna inne c quini lab formalidad te qui iglesia, n nu calatsi numalua. 8 Ca nubeyu nu cc dicono nna n quini cc c canu rue cuidado tiia runi c portar, lahua canu bila bila ba rinne c, nihua borracho, nihua ttu nu runi gana por medio de la ruthacca sino lani nu n l, 9 canu yu c lo losto qu quini lab mal runi c sino quini runi c nu n ts conforme lani ca enseanza l nu rulue ca titsa nu ra latsi riu. 10 Tia nu guni guiar, hua canu n para cc c dicono, n quini primrute cc c probar. Canchu lab bia cosa mal runi c para gata lugar qui ca enne inne c mal qui qu, entonces huacca hua guni c servir como diconos. 11 hua ca niula canu guni bia cualani le iglesia nna n duella cc c canu rue cuidado tiia tsee c, ala canu rinne titsa beia qui ca enne nna chatha ttu escndalo le yetsi, sino

1 TIMOTEO3 , 4 canu te ttu la rulaba latsi ts qui qu nna, runi c cumplir ts itute deber qui qu. 12 hua ttu nubeyu nu cc dicono nna, pues ttuba niula qu dualni, hua n quini cc ttu nubeyu nu rinni ca in nna rutse ts ca familia qu. 13 Ca dicono canu runi ts nna, entonces yu ts quini th c la dliani qui Tata Dios hua qui ca enne; thi hua c la huacca nu gunna Tata Dios para quini inne c lani ad confianza de chi t ieni fe qui qu lani Cristo Jess. 14 Rulaba ltsaa quini it xa tanellia lu, pero rudiania lu ca enseanz, 15 porquini canchu its ra nna, cc lu saber por medio de cart tiia n quini tse ca enne, ttu lani attu, quiere decir luetsi canu runi formar iglesia qui Tata Dios enne de tulidba para cueqquia l riu titsa nu n fundamento qu nna guni riu defender. 16 Por ejemplo riu nna ra latsi riu quini Dios nna ch bite uccue enney; quini Jess nna por la huacca ieni qui Espritu Santo lani e nna beluie quini ne enne completamente ts; quini ca ngeli de iabara nna bilni cabi e; quini ca discpulo que nna ch gutixaani cabi nu cca que entre ca enne qui ietse ca nacin nna ralatsi qu, hua quini chi uccue recibir attu vuelta iabara lati da Tata Dios.  Pero Espritu Santo nna runie declarar quini ca ts nu ch dala nna ttu te ca enne nna labiru guni c seguir la ralatsi lgania nu n quini tsa latsi riu, sino guni la c seguir ca enseanza beia nu riquixa ad ca enne canu tsee

400 c bajo poder qui ca espritu malo. 2 Quixa c ca enseanza beia nna gulue titsi n c enne ts pero beia la n c, labiru cca c sentir quini n c culpable por ca cosa mal nu runi c, ana modo nna ruluen quini runi la c Satans servir. 3 Lac nna quixa hua c quini ttu nubeyu nna n quini thua ttu b tulidba, hua quini n tulla canchu go riu iyaba nu n alimento para riu, pues Tata Dios nna benie iyaba c para go riu c despus de ttu oracin para hu riu e gracias nna, riu canu ra latsi nna chi nabini riu nu n l. 4 Pues iyaba ca cosa nu dacca para go ba riu nna n ts para go riu c, porquini Tata Dios nna benie iyaba c, lab n quini la go riu c, sino n quini g la riu Tata Dios quiar cuilu nna go riu . 5 Porquini por medio de ca titsa nu chi gunne Tata Dios, hua por oracin nu runi riu nna, modo nna y riu quini n ts rua le para go riu . 6 Canchu quixani lu ca bettsi lu ca titsi nna, modo nna guluen quini n lu ttu obrero tse qui Cristo Jess nna, ttu obrero nu y tiia modo cca alimentar espritu qui laa lab por medio de titsa l nu n quini tsa latsi riu, conforme lani ca enseanza lgani nu ch runi lu seguir. 7 Hu lu cuidado quini l gud naga lu ca cuento nu lab riu c para la dliani qui Tata Dios, porquini lab lini c. Guni la lu iyaba nu dacca para gappa lu ad fuerza la labani espiritual qui lu, para quini tan lu Tata Dios ad ts. 8 Iyaba ejerccio nu runi riu para fuerza

401 qui cuerpo qui riu nna hua n ts quini guni riu . Pero adiru ts n quini guni riu nu gunna ad fuerza para espritu qui riu, porquini ni nna dacca ala lateruba mintraste tsee riu le ytsiloyu sino dacca hu para attu la labnia. 9 Hua ya quini riquixaa titsa l para tsa latsi iyaba ca enne sin quini gudu chuppani c. 10 Acca yala duella runi tu para quixani tu ca enne titsa que hua ruchia tu ca enne canu ruduad c intu, porquini gana tu seguro quini Tata Dios ne enne bani nna te la huacca que para gudile iybani ca enne le ca tulla qui qu canchu ra latsi qu ne. 11 Dni lu equixani lu ca enne ca cos nna g lu c quini guni c na. 12 Masquiba n lu cuiti pero bittu gute lu neda para quini quiniy c lu, sino guni lu nu n ts tiba n quini guni ca enne ra latsi, por ejemplo: hu lu cuidado tiia hu lu titsa hua tiia tha lu lani ca enne, hua dni lu gulue lu quini te la tsiilatsi lo losto lu ta dni ttu nu ra latsi guni, hua quini rappa lu confianza Tata Dios tulidba, hua bittu guni lu bia cosa nu runi quini cca manchar la labani qui lu. 13 Laccate cc quia it, caltsaa quini hueella latsi lu gulla lu nu ra lo Escritura lani ca enne, hua quini egu lu neda ca enne nna quixani lu c bia nua ra ttsaa. 14 Bittu illani lu poder nu benna Espritu Santo qui lu para equixa lu bia nua ra titsa qui Tata Dios, sino uquna lu porquini beni lu recibir loti ttu chuppa ca hermano nna gutixa

1 TIMOTEO4 , 5 c nu cca qui lu por la riyeni nu benna Tata Dios qui qu, hua loti betsa n ca ancinua iqquia lu. 15 Lu nna beni tulidba lani itute fuerza qui lu iyaba nu rinnia lu, laniana ennia iyaba ca enne cuenta quini hua lgani ridte tse lu ca cosa espiritual. 16 B cuidado quini la guni lu bia cosa mal, hua quini equixani lu ca enne conforme lani consejo nu nia lu. Bella latsi lu tulidba para guni lu nu nyi, ana modo nna gudil lu laa lu ba, hua canu rud naga qu qui lu nna.  Bittu inne d lu lani ttu nubeyu ch n ad enne gula tichu lu canchu rig bia falta, sino adila tsa g lu bia nua n nu guni pero lani titsa suave titsi n tta qui lu. hua canu n atte nu cuiti tichu lu nna, gullutsa ts lu c nna bittu inni lu c titsi n lu ttu nu rigubia, sino lani la tsiilatsi titsi n c bettsi lu. 2 hua ca niula canu ch n ad enne gula tichu lu, adila tsa gullutsa tse lu c titsi n c nna qui lu. hua ca niula cuiti, gulutsa ts lu c titsi n c dana lu, ala lani bia inters ni. 3 Beni cualani ca viuda canu hua lgani lab modo te qui qu para cc c sostener. 4 Canchu ttu viuda tsee in nna ith nna, entonces n quini cc c primero para gulue c quini ra latsi qu Tata Dios por medio de cualani nu runi c lani propio gani ca enne le yu quiba qu, para quini ana modo nna eyni c favor qui canu bedi ni c c, porquini ru latsi Tata Dios. 5 Ttu viuda nu

1 TIMOTEO5 hua lgani lab modo te qu para cc sostener, nihua lanu in te nihua ith lan te nna, pues l nna rapp confianza lateruba lani Tata Dios por nu riquinani, hua rinbani ne lani oracin rla rits ba quini gunie na cualani. 6 Pero ttu viuda nu yala redccani quini runi ca placer qui ytsiloyu nna, pues claru ta ruluen quini lab rexa latsi Tata Dios. 7 Acca n quini quixani lu c quini bittu ru guni c , para quini la gute c lugar quini ca enne nna inne c mal qui nua. 8 Canchu nua enne lab runi cualani ca enne qu especialmente canu tsee le litsi, entonces l nna rulue quini rutsbi ca titsa nu n quini tsa latsi riu. Porquini de lab runi cualani canu tsee le litsi nna, pues adrula mal n tichu ttu nu lab ra latsi, porquini i canu lab ri latsi nna runi c cualani ca enne qui qu canu te necesidad qui qu. 9 Tha nombre qui ttu niula viuda lo lista qui canu cca c merecer cualani qui iglesia solamente canchu ch uccuani gayna ida o adru e ida, hua canchu uccu niula fiel lani tsela ni, 10 hua canchu tsba rinne ca enne qu por ca obra ts nu runi, por ejemplo: canchu bedini ts b ca in porquini bethteni c tiia guni c, hua canchu ch beni recibir ts ca enne nu bitsina litsi nna belui la retalatsi lani ca hermano nna hu huenba titsa canu rani o ca enne n hu, hua canchu chi beni ts bia obra uccua ofrecer segn tiba ritelni. 11 Pero bittu

402 gudua lu l ca viuda lo lista canchu lab ch uccuani c gayna ida, porquini ca niula viuda adiru cuiti nna xaba gutsini c la rulbalatsi ts qui qu nna labiru guni c servir le iglesia ta ch beni c ofrecer lani Cristo, sino clatsi qu gutsan qu attu vuelta, 12 ana modo cuu c falta nna cc c culpable porquini beni c recibir cualani qui iglesia, pero bitola nna bettsee latsi qu promesa nu beni c rualo iglesia. 13 Ca viuda cuiti canchu tsia l qu lo lista nna runi c recibir cualani qui iglesia nna, xaba cabini c cueni tsaba c porquini yu ra c yu reria ba c, lla c inne teb nna gultsi qui qu nna inne c nu lab n quini inne riu. 14 Acca rulaba ltsaa quini adila tsa canchu ca niula viuda cuiti gutsan qu attu vuelta nna gudini ini qu nna guni lo tsina qu, para quini canu lab ruyu ts c canu ra latsi nna la gappa c neda guduad c c. 15 n consejo nu nia, porquini y riu quini ttu chuppa ca niula viuda cuiti nna ch bela c neda l nna ch runi c ca cosa mal nu calatsi Satans quini guni c. 16 Pero nua tediba nu ra latsi, canchu tsee entre ca enne qu ca niula n c viuda, entonces n quini guti nu riquinani c para quini l guthcca tsi c iglesia, para quini iglesia nna gata suficiente ofrenda qu para guti qui ca niula viuda canu hua lgani lab te ccani c sostener. 17 Ca nubeyu canu runi c servir le iglesia como anciano nna, lac nna cca c merecer quini ca

403 hermano qui iglesia nna gulue c chppa tanto la tsiilatsi qui qu lani c, especialmente lani canu hua lgani rueella latsi qu tulidba runi c predicar nna riquixani c iyaba ca enne bia nua ra lo titsa qui Tata Dios. 18 Porquini lo titsa qui Tata Dios nna gana escrito quini gulue riu la tsiilatsi lani canu runi c tsina por bien qui riu, porquini ra: Bittu cuu lu exxa ra gna nu yu tsina. hua: Ttu nu runi tsina nna n ba quini th la. 19 Bittu tsa latsi lu bia queja nu rutsia ttu enne qui ttu anciano, solamente canchu tsee chuppa o tsunna canu n c testigo nna ra c quini beni, laniana huacca ba tsa latsi lu. 20 Canchu runi c seguir tulla qui qu, entonces lu nna n quini gutlla lu c rua lo iglesia para quini iyaba ca hermano nna gtsini c nna la guni c tulla. 21 Inte Pablo lani nombre qui Tata Dios, hua lani nombre qui Xana Riu Jesucristua porquini n quini gute lu cuenta tsina qui lu lani e, hua rua lo ca ngeli porquini ch becu Tata Dios cabi: ruthana ltsi n lu quini guni lu iybani nu nyi, pero bittu nbn ca enne guyu tse lu sino guni la lu nui ta ch gutixania lu pero tulappa ba lani iyaba ca enne. 22 Bittu gutsia n lu iqquia nua ttu hermano para gata poder qu por bia tsina le iglesia hasta ba quini ch y lu quini tsba runi. Bittu huella lu quini attu enne ichi lu para guni lu tulla lani , sino hu lu cuidado la labani qui lu quini la cc lu manchar. 23 Por causa de

1 TIMOTEO5 , 6 tsahue nu rani lle lu, acca nia lu quini ya hua lu tito vino para remedio canchu riqunani lu . 24 Tuchuppa ca hermano nna ch y riu claru tab bia tulla nua runi ba c seguir, acca ina riu quini lab cca cc c anciano. Pero ca tulla nu runi ba seguir tuchppa c nna pues lab cca riu saber bia nua n mal nu runi c seguir hasta ba quini inba titsa riu c. 25 Annana nia sobre de ca hermano canu cca merecer cc c anciano: tuchuppa ca nubeyu nna ch y riu claru ta ca obra ts nu runi c, pero ca obra ts nu runi tuchppa c nna lab ch y riu bia nua n ts nu beni c, pero lab modo te igttsi ca obra ts qui qu para siempre.  A nnana nia sobre de canu ra latsi pero de canu n c esclavo nna lab modo te qui qu para iria c le la rigubia qui xana qu: pues n quini telini c quini xana qu nna cca c merecer quini gappa c c titsa, para quini la gute c neda quini inne ca enne mal qui Tata Dios nna ca enseanza que nu riquixa riu nna. 2 Canchu xana qu n hu ttu nu ra latsi nna, bihua n quini gulaba latsi qu mal qui xana qu nna guni c menos para l porquini n hu ttu hermano. Sino d lni c guni c tsina lo xana qu ad ts, porquini xana qu enne runi c servir nna n hu ttu nu ra latsi nna catsi huni Tata Dios na. N quini quixani lu c nna inni lu c quini guni c ca titsi. 3 Nua tediba riquix attu enseanza huaya tichu nyi, modo nna ruluen quini lab

1 TIMOTEO6 rulaba latsi tulappa lani nu n l, quiere decir quini lab rulaba latsi tulappa lani ca titsa qui Xana Riu Jesucristua nna ca enseanza l nu rulue tiia modo guni riu nu ru latsi Tata Dios. 4 Canchu runi nua tediba enne nna, ruluen claru ta quini cani quini yala yu, pero inte nna nia quini enni nna nihua tit lab nabini nna du lo peligro nna calatsi till ca enne tulidba nna runi discutir nu lab riu, acca ratha pleito entre lac nna hua la ylatsi nna ruduad ca enne nna labru confianza rappa luetsi qu, sino lla luetsi qu nna, 5 runi quini lab ruyu ts c ad ca enne porquini lab ts re la riyeni qui qu nna lab nabini c nu n l. Rulaba latsi qu quini por medio de religin nna guni c gana ts por laa lab c. 6 Inte nna nia lu quini canchu ch runi riu Tata Dios servir nna entonces adiru rico n riu espiritualmente ta canchu hua lgani gana riu conforme lani nu ch te qui riu, pero lani la redacca latsi. 7 Bini cosa n riu loti bitsina riu le ytsiloyu c. Lab bia n riu. Bini cosa eyua riu canchu ch gatti riu nna cca riu apartar qui cuerpo yatti qui riu c. Lab bia. 8 Acca canchu ch te nu go riu nna gaccu riu nna, entonces n quini egana riu conforme lani nu te qui riu, lani la redacca latsi. 9 Canu yala calatsi qu cc c rico nna lab ccani c guchia c iyaba ca tentacin nu d lani belliu qui qu para guni c mal, acca tsee c lo peligro por la ridlatsi necio

404 nu runi belliua qui qu, hasta quini labiru riu c por Tata Dios nna nitti c. 10 Canchu ttu enne catsini belliu, ni nna n ttu la ridlatsi mal nu runi quini guni i ca cosa mal. Tuchuppa c nna, porquini yala rueella latsi qu gatani c ieni belliu qui qu, acca labiru rexa latsi qu Tata Dios, hua yala elnini c bitola nna ina c: cal lab benia nna lab bia ridccaa. 11 Pero lu Timoteo, huenitsna qui Tata Dios, bittu cc lu manchar lani ca cosa malu nna sino bni nu n ts delante de Tata Dios, belue quini hua catsini lu e nna hua latsi nu re, hua belue quini te la tsiilatsi lo losto lu lani ca hermano. Bittu guttsee latsi lu lahui tsina nu runi lu sino bni seguir hasta quini cc cumplir itute, hua uccua enne nlatsi lani iyaba ca enne. 12 Gulue lu quini n lu contra nu n mal nna ecabi lu ts canu rinne contra ca titsa nu ra latsi riu, ana modo nna rulue quini ch gana lu seguro quini te la labani nu lab tt qui lu, porquini por nua nna guti Tata Dios lu loti ietse ca enne nna biynini c testimonio qui lu daccal ta quini ra latsi lu Cristua. 13 Tata Dios enne runna la labani qui iyaba riu, le nna rilnie, hua Cristo Jess enne becabi ts be nna benie t ru latsi Tata Dios loti gudue rua lo gobernador Poncio Pilato, hua le nna hua y be quini runia lu mandar: 14 quini guni lu iy tab nu re nna, bittu gtsin lu , hua bittu gute lu lugar quini

405 ca enne nna inne c bia mal qui lu. n quini guni lu desdeba anna hastaba yu ts llani Xana Riu Jesucristua, 15 ts sealado nu ch nani Tata Dios quini iybani ca enne nna ilni c ne. Ttu teruba le nna ne enne bendito nna te itute la huacca que nna rigubie lo iyaba ca rey nna ne enne dacca lo iyaba canu te poder qui qu. 16 Ttu terbe nna nunca lab gattie, porquini ne meru gani la labani, pues lan enne ccani ibga iabara lati de. Lan enne le ytsiloyu ch bilni le, nihua lab te posible quini nua ilni ne. Acca dni riu gudliani riu e tulidba porquini te itute la huacca que para siempre. Amn. 17 Ca enne chi n c rico por ca cosa material nu chi guta qui qu, pues n quini inni lu c quini bittu gulaba latsi qu quini ch n c enne ad dacca hua quini bittu gappa c confianza belliu para ccabani c, porquini de repente ta labiru te, sino dni c gappa la c confianza Tata Dios enne banie tulidba nna runnie riu iyaba ca cosa ofrecer, ala

1 TIMOTEO6 runne tit ruba sino ieni la para bien qui riu. 18 hua ga lu c quini guni c nu n ts lani belliu qui qu, quini guni c i obra ts nu dacca lani Tata Dios para quini cca la c rico lani lee, hua quini a guteba c por ttu cosa ts hua qui ca enne te necesidad qui qu. 19 modo nna gata ttu riqueza ad ts qui qu nna ttu cimiento ts por nu chi dala, para quini gata la labani nu lab tt qui qu. 20 Lu Timoteo to, hu lu cuidado nu ch bethna Tata Dios ltsi n lu. Hu lu cuidado quini la guchxi lu lani ca titsa nu lab dacca iu, porquini lab riu ca titsa qui qu para la dliani qui Tata Dios. hua bittu gud naga lu canu reddtsi c ca titsa nu ra latsi riu nna rena c quini y c attu enseanza huaya nu n ad ts, pero equivocado ba gana c. 21 chi beni ttu chuppa canu rena c quini chi guta attu conocimiento huaya qui qu, pero chi gula c neda nu n l nna lab fe t qui qu. Dios nna gunie lu cualni. b n.

CARTA CHUPPA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA TIMOTEO


Segunda Epstola Del Apstol San Pablo A

TIMOTEO

 Inte Pablo apstol qui Cristo Jess, acca riquixa ca titsa que porquini calatsi Tata Dios, porquini ch benie riu prometer quini gunnee lalabni nu lab tt qui riu canu n ttuba lani Cristo Jess. 2 Rudinia lu Timoteo porquini yala la tsilatsi te lo lostua lani lu, porquini n lu inia dsdeba gutixania lu titsa nu runna salvacin. Dios Padre qui riua gunie lu bendecir lani ad favor que nna la retalatsi que nna, hua lani laeni nu runna Xana Riu Jesucristua. 3 Inte nna gana seguro quini lab bia mal runia, sino runi la Tata Dios servir ta beni ca ta tta qua nna rue ye e gracia por lu nna rexa ltsaa lu tulidba lani oracin quia rla rits b. 4 Rexa ltsaa quini yala guretsi lu loti bechu titsa luetsi riu acca yala calatsaa inna lu attu, lniana adiru edacca te. 5 Rexa hua ltsaa quini lani itute latsi lu rappa

lu confianza lani Tata Dios, ta hua latsi primrute nagla qui lu Loida hua nna qui lu Eunice, gana seguro quini hua lu nna chi guta fe qui lu lani e. 6 Acca rurxaa latsi lu quini Tata Dios nna bennee ttu poder qui lu loti betsa naya iqquia lu, acca n quini eyppa lu fuerza espritu qui lu attu por medio de huacca que lani lu. 7 Porquini Tata Dios nna ch guthellee Espritu Santo enne due lo losto riu; le nna bittu hua runie quini gata la rtsilatsi lo losto riu lani ca enne, sino runna le poder qui riu nna hua la tsilatsi nna la ritelni ts nna. 8 Acca bittu gtsini lu equixa lu qui Cristua lani ad ca enne, nihua bittu ettuni lu por inte quini ta litsi yya, porquini hua n por Cristua ba. Canchu bia ruthacca ca enne lu de riquixa lu ca titsa nu runna salvacin nna, bchia ba nna gurni lani la redaccalatsi ta runia por la

406

407 huacca nu runna Tata Dios qui riu. 9 Le nna bedile riu para quini la tsa riu lo yiblla, hua gutie riu para cc riu inie, acca chi n riu enne que. benie, pero ala por bia caridad ni beni riu o bia ru attu obra lle, sino bedil le riu por la reta latsi qui be tiba chi nanie antes cla gunie ytsiloyu porquini chi ye dsdeba neru quini cc riu ttuba lani Cristo Jess. 10 Chi nabini riu bia nua n la retalatsi que lani riu porquini chi bit Cristo Jess nna chi beluee poder qui luuti lani riu nna chi belueni riu bia nua n lalabni nu lab tt qui riu. benie por medio de titsa de salvacin nu chi biynini riu. 11 Tata Dios nna becue inte, acca n apstol nna maestro nna para quxaa bia nua ra ca titsa nu runna salvacin. 12 Acca por ni nna ta litsi yy nna ccaa sufrir. Pero lab rettu te de ccaa sufrir por Cristua, porquini rappa confianza lani e de chi nabia ts t e nna gana seguro quini te la huacca que para hue cuidado iyate nu chi beta ltsi ne hasta iyu ts eni quie. 13 Lu nna bni seguir ca titsa l nu chi gunnia lu para guni lu lani confianza nu t qui riu lani Tata Dios, hua lani la tsilatsi nu t lo losto riu de chi n riu ttuba lani Cristo Jess. 14 Espritu Santo enne de lo losto riu nna gunnee la huacca qui lu para quini ecbini lu ts canu rinne c contra ca titsa l nu chi bethnee ltsi n lu para ca lu ts. 15 Chi y lu, Timoteo, quini iyaba ca amigo quia canu

2 TIMOTEO1 , 2 tse le regin Asia nna chi bettsee latsi qu inte, entre ca nui nna llni Figelo hua Hermgenes. 16 Rinbania Seor lani oracin quini gluie la retalatsi que lani Onesforo hua lani familia qui bi, porquini i vuelta bit bi huenba titsa inte nna bethna bi nu riquina te nna uccua animar por ca titsa tse qui bi, lab bettuni bi msquiba ta preso, 17 sino beta la latsi bi inte, porquini loti re bi le ciudad Rom nna bittu dejar beni bi hasta quini betselni bi inte. 18 Rinbania Seor quini exa latsie favor nu chi beni bi por inte canchu chi iyu ts tse riu rua le. Hua yba lu quini yala cualani beni bi riu loti gutse riu le ytsi feso.  Acca lu nia Timoteo, beyppa fuerza espritu qui lu por la huacca nu runna Tata Dios lo losto riu de chi n riu ttuba lani Cristo Jess. 2 Ca titsa nu chi biynini lu loti benia predicar rua lo ietse ca enne, n quini quixani lu ad ca nubeyu de confianza iyaba nu chi bethtenia lu nna, g lu c quini quixa huani c ad ca nubeyu canu t capaz qui qu para guthte huani c ad ca enne. 3 Gurni lani la redacca latsi iyate nu n la rit qui lu ta runia para quini hua lu nna cc lu ttu huenitsna ts qui Cristo Jess, ta n ttu soldado ts lani capitn qu. 4 Cc ttuba la rulbalatsi qui lu para guni lu Tata Dios servir. Por ejemplo: canchu ttu nubeyu cc soldado nna labiru cca ts lo tsina qu nihua bia attu negocio lle, sino ruttsee

2 TIMOTEO2 latsi iyaba ca cos para quini guni ts nu ru latsi comandante qu. 5 hua n duella guni lu obedecer nu ru latsi Tata Dios para quini th lu la dliani que. Por ejemplo: ttu deportista nu riga le ttu competencia nna, lab guni recibir bia premio bitola canchu iri fuera de nu ra ca reglamento atsini l nna bitsna primero. 6 hua bittu cc lu enne flojo lani tsina nu ch bethna Tata Dios ltsi n lu. Por ejemplo: ttu campesino nna canchu hua lgani ruella latsi lo tsina qu nna, entonces di ad ieni. 7 Belaba ts latsi lu tsunna ca ejemplu nu chi gutixania lu, lniana Seor nna gunie quini telini lu itute nu n quini guni lu. 8 Bittu illani lu quini Jesucristua nna chi beyathee de lo luti lani ttu la labni cubi. hua exa latsi lu quini le nna rigubie lo iyate porquini que relacionar lani rey David enne gulubia tiempo antigua. Ni nna n conforme lani ca titsa nu riquixa nu cca qui salvacin. 9 Runia declarar rua lo ca enne titsa nu runna salvacin, acca yala sufrir ccaa nna chi beqquian c inte cadena titsi yala mal benia. Pero titsa qui Tata Dios nna bihua iqquia cadena, sino dia l runi tsina lo losto ca enne iyaba ca lugar. 10 Acca por ni nna ruchia iyaba nu ccaa sufrir nna runia seguir riquixa nu cca que porquini Tata Dios nna chi becu hue ad ca enne para laa labe, acca caltsaa quini hua lc nna cc c ttuba lani Cristo Jess nna ll c ltsi n numalua

408 nna guniba c tiia ts n la yani nu lab tt qui riu. 11 Canchu chi cc riu dispuesto guni riu e servir msquiba gatti riu por le, pero hua l b nua quini eyacca bni riu nna tse riu lani le. 12 hua canchu runi riu seguir runi riu nu n ts msquiba d bia sufrimiento lani riu, pero hua l b nua quini iyu ts quini gunnee la rigubia qui riu de que Rey qui riu. Canchu nua riu lab thche riu quini nabini riu e, lniana ina hue quini lab nabianie riu. 13 Pero msquiba lab runi riu cumplir nu benni riu e ofrecer quini guni riu, pero le nna guni be iyate nu chi bennie riu prometer, porquini lab posible t quini tsin e de nu ne. 14 Gutiixani ca huenitsna qui Seor quini bittu ru tilla c por ca titsa nu lab riu, porquini n c responsable rua le por nu runi c. Ca cosa canu runi c discutir nna bihua n consejo ts para ca enne, sino runi l quini redllaa latsi canu riynini c nna labiru tsa latsi qu titsa qui Tata Dios. 15 Bni duella cca lu ttu obrero nu dacca iu rua lo Tata Dios sin bia cosa nu guni lu quini ettuni lu rua le, sino bella latsi lu quixa lu ttu neda l de riquixa lu t tab rulue titsa que. 16 Bittu llni lu canu chi rue c titsa nu lab riu para la dliani qui Tata Dios. Ca enne canu rue c ca titsaa nna btsi btsi b labiru runi c nu ru latsie. 17 Enseanza mal qui qu nna runi quini ietse ca enne nna labiru ra latsi qu nu n l, ta ridul ttu tsahue, pues suave

409 ba rillani pero riyalla ba hasta quini gani itute cuerpo. n nu runi ca nubeyu l c Himeneo nna Fileto nna, 18 porquini chi glaa c neda nu n l nna reya c quini lab eyatha canu yatti de lo luti sino quini chi beyatha iyaba riu espiritualmente ta. modo nna runi c quini tuchuppa canu ra latsi nna gud chppani c nna labiru ra latsi qu quini hualigani chi beyathe de lo luuti. 19 Pero Tata Dios nna chi bedue ttu fundamento tstts para cca riu saber chuppa cosa. Primrute, Seor nna chi nabi tsnie iyaba ca enne nu n que. hua, iyaba canu rena c quini ra latsi qu Cristo nna, dni c cca c ttu lado iyaba ca cosa nu n mal. 20 Por ejemplo: le ttu yu nu n xeni nna anta i clase de plato nna taza nna, ala tsu ter canu de oro nna de plata nna sino anta hu canu de y nna de guna nna. Ca traste canu de oro nna de plata nna n c traste nu riu para ts especial, pero ad ca traste nna lab. 21 hua le iglesia qui Tata Dios nna tse canu riu para la dliani que, hua canu lab. Pero canchu nua ttu enne cc ttu lado iyaba ca cosa mal, lniana iu para ttu tsina especial qui Seor, porquini ruluen quini hua lgani chi beti itute la labni qu lani le para qunee na segn la rulbalatsi ts que, al tanto para guni iyaba nu ru latsie. 22 Hu lu cuidado quini la guni lu obedecer ca la rid latsi mal qui lu de n lu cuti, sino bni la seguir guni lu nu n ts rua lo Tata Dios nna, gppa confianza

2 TIMOTEO2 , 3 lani e por iyate nna, blue quini t la tsilatsi que lo losto lu para lani ca enne nna, bni duella gappa lu la eni ttba lani iyaba canu rullutsa c Seor lani ttu losto nr. 23 Pero bittu guni lu discutir lani ca enne canchu telini lu quini rinba titsa c ca cosa nu lab dacca iu sobre de ca punto nu lab fundamento t qui qu. Hua y lu quini modo nna ridul ca pleito. 24 Ttu huenitsna qui Xana Riu Jesucristua nna lab n quini tilla lni ca enne, sino n quini guni tratar lani la tsilatsi nua tab enne. N hua quini t capacidad qu para eyl modo quixani ca enne bia nua ra titsa qui Tata Dios, pero bihua n quini itsani c canchu ruyud c na. 25 Sino n quini th la eni lani canu ruyud c na, gulueni c lani paciencia para quini telini c bia falta ni nua rigu c, porquini xaba por la huacca qui Tata Dios nna ehuinni c nna etsin la rulbalatsi mal qui qu nna tsa latsi qu nu n l. 26 Lniana inne c titsa serio nna eria c le peligro qui numalua nna bittu ru tse c ltsi n, nihua bittu ru guni c nu ru latsi.  n quini telini lu Timoteo quini llani ts quini adiru tabi cc para ca huenitsna qui Seor porquini ietse ca peligro da lo qu. 2 Huallani ts quini ca enne nna yala huella latsi qu guni c puru ta para provecho qui laa lab qu, hua yala tha latsi qu gata ca cosa material qui qu, hua yala ebta c nna gulaba latsi qu quini yala enne

2 TIMOTEO3 dacca n c. hua labiru inne c nu n l nu cca qui Tata Dios lani ca enne, hua labiru gappa c titsa tta nna qui qu sino cc l c ingrato lani c hua lani Tata Dios nna, hua labiru ina c quini hua n ttu cosa mal nna ttu cosa ts nna sino tulppa tab n c para lac. 3 hua labiru la tsilatsi t lo losto qu para lani ca enne; nihua labiru eta latsi qu c, hua labiru eyunin latsi qu para eyacca ts c ca enne; hua inne c contra ttu enne cue l; labiru cueda t latsi qu para la guni c mal; hua edacca lani c canchu chi cca sufrir ca enne nna guni c contra iyaba nu n ts. 4 hua gute c cuenta ca amigo qui qu para gatti c; hua eyani c guni c bia tab mal; eyla c la dliani para la lab c; labiru la tsilatsi t lo losto qu para lani Tata Dios, sino adila catsini c ca placer qui ytsiloyu. 5 Lac nna guni c tuchppa obra ts nu rulue quini dian c ttu religin, pero por ad nu runi c nna rulue quini lab ra latsi qu Tata Dios nna la huacca que nna. Bittu guni amigo lu c. 6 Ttu te ca nubeyua nna da c litsi ca niula para gurexaella c canu lab t t la rulbalatsi to qui qu nna, ca niula canu rennia cuenta quini yala tulla chi beni c, hua runi c seguir ca la rid latsi mal qui qu. 7 Ca niula nna tulidba rud naga qu qui nua tediba, pero lab capacidad t qui qu para gulabalatsi qu cc c saber gaa la t nu n l. 8 Ca nubeyua nna lab capacidad ts t qui qu para gucu c bia hua n ts lle bia

410 hua n mal lle, completamente ta lab cc c merecer para guni c Tata Dios servir msquiba rena c quini ralatsi qu, porquini reddtsi c ca titsa l ta ca huatsa l c Janes nna Jambres nna beddtsini c Moiss. 9 Pero iyaba ca enne beia nna lab posible t para quini guni c seguir ruthacca c ca enne tulidba, porquini yu ts quini iyaba ca enne nna cc c saber tia enne necio n c, ta uccua lani chuppa ca huatsa canu beddtsini c Moiss. 10 Pero lu Timoteo, chi hua runi lu seguir ts ca enseanza nu chi gutixani lu, hua chi hua runi lu nu n ts lani ca enne ta inte, hua t la rulbalatsi ts qui lu por tsina qui Tata Dios ttaba n la rulbalatsi quia. hua chi bilni lu tia rappa confianza Tata Dios por bia tediba necesidad t quia, hua quini lab recbi dnia ca enne bia reya c inte sino ruchia b ya c lani la tsilatsi nna paciencia nna lab ccaa enfadar por la rit quia, 11 msquiba rutsia latsi qu inte nna o bia attu prueba ccaa sufrir, tia n la gut quia loti gutixa titsa que le ca ytsi Antioqua nna Iconio nna Listra nna, by lo bn n nu bethacca c inte, pero Seor nna bedile inte lo iyaba ca peligru. 12 Pues iyaba ca enne canu chi n c ttuba lani Cristo Jess nna runi c duella guni c nu n ts rua le, entonces hua lgani quini guyud ca enne c nna cc c sufrir. 13 Porquini lani maa ba inne ca enne mal contra riu nna runi c seguir la mal qui

411 qu hasta quini guni c ad mal nna ruthacca c ad ca enne, pero hua lac nna ridacca b c. 14 Pero lu Timoteo, bni seguir guni lu tiba ra ca enseanza l nu chi bidte lu nna chi ra latsi lu nna, porquini ch ba y lu nua enne ni belueni lu, 15 pues dsdeba uccua lu huatsa to nna gudul lu bidte lu nu ra lo Escritura qui Tata Dios. Por nu ra lo titsa que nna biyu lu gutelni lu tia n salvacin nu runna Tata Dios qui riu porquini gudul lu hua latsi lu Cristo Jess. 16 Ituba Escritura qui Tata Dios nna riquix t tab re nna yala titsa ts n para quixani riu ca enne bia nua n enseanza l, hua para ineni riu c para cc c saber ca falta qui qu de tse ba c lo peligro, hua para egu riu c neda, hua para gute riu ca consejo ts qui qu tiia modo tsee c, 17 para quini ttu ini Tata Dios nna lab bia eytsani nna cc preparado guni ts bia tdiba tsina nu n quini guni para le.  Acca inte nna rinnia lu delante de Tata Dios hua Jesucristo enne ne Seor lo iyate nna gunie iybani ca enne juzgar, sea canu bni hua canu yatti canchu chi iyu ts quini daccal tab ilni riu e de llanie attu nna que enne cubianie riu, 2 acca rinnia lu quini huella latsi lu quixani lu iyaba ca enne titsa que, sea canu hua ru latsi qu gud naga qu hua canu lab. Gunni c para quini telini c quini rigu c falta nna tse c lo peligro canchu guni ba c seguir le

2 TIMOTEO3 , 4 ca tulla qui qu para quini gata ttu la rulbalatsi ts qui qu nna egu lu c neda lani paciencia ba por medio de ca enseanza ts nu rulue lu. 3 guni lu porquini iyu ts quini ca enne nna ititsni c iynini c titsa lgani nna guni c seguir ca la rulbalatsi quiba qu nna gai c ietse ad ca maestro nuhuaya canu riquixa c bia calatsi qu iynini c. 4 Lac nna guthia naga qu labiru caltsi qu gud naga qu ca titsa l, sino adrula tsu latsi qu iynini c biaru la ca cuento n msquiba lab fundamento ts t qui qu. 5 Lu Timoteo, belaba ts latsi lu para la thacca lu nna, bittu guttsee latsi lu obra qui Seor por bia sufrimiento sino bni la seguir equixani lu ca enne ca titsa nu runna salvacin nna, belaba ts latsi lu bia reytsa lo tsina qui lu para quini cc ad ts nna guni lu cumplir. 6 La labni quia nna n ttu ofrenda para Seor. Chi tab du gtti c inte. Luti quia nna cc ltima cosa nu guta para le, ch ta du edya ytsiloyu. 7 Ch bella ltsaa benia nu n ts en contra de iyaba nu n mal nna benia seguir lani Cristo dsdeba hua ltsaa, ch b bitsnaa ra nna. 8 Pues nu reytsa teruba es quini Seor nna tunie ttu corona para canu beni nu n ts le ytsiloyu nu cue iqquia canchu chi iyu tsa, pero ala tsu teruba inte, sino hua qui iyaba ad ca enne canu t la tsilatsi lo losto qu para lani le nna ribeda hu c illanie para quini ilni c le.

2 TIMOTEO4 xa latsi lu it lu lti r y. nu l Demas nna chi bettsee latsi inte, pues adila rid latsi ca cosa qui ytsiloyu nna chi beyeqqui para ytsi Tesalnica. hua nu l Crescente nna lan b te porquini chi da bi hstaba regin Galacia. hua hermano qui riu Tito nna chi da bi para regin Dalmacia. 11 Lucas teruba runi inte acompaar. Canchu chi d lu n nna iche lu hermano Marcua porquini hua n para guni tsin lani inte. 12 Hermano qui riu Tquico nna chi guthllaa bi para ytsi Efesua. 13 Canchu chi d lu nna hu lu lari quyaa nu bethana ltsi n nu l Carpo le ytsi Troas. hua hu lu ca libro quyaa lti re y nna, bittu illani lu la hu lu iyaba ca ttsi quyaa. 14 Alejandro nu n herrrua nna yala mal beni quia. Xana Riu Jesucristua nna hua y be bia guthqquee na segn ca mal nu beni. 15 Lu nna Timoteo, cc lu listo canchu etsa lu , porquini yala tel beduad inte loti gutixa ca titsa de salvacin lani ca enne, hua lu nna hueddtsini. 16 Loti gdua primera vez rua lo ca autoridad para gunia sostener nu cc quia, pues nidi rbani ttu enne lan gudu lani inte para cc
10Porquini

412 testigo quia, pero lab caltsaa quini Seor nna cueqquie cuenta ni contra lcabi. 17 Msquiba uccua pero Seor nna gudu be lani inte nna bennee fuerza quia para quini por medio de inte nna uccua declarar ca titsa de salvacin nna benia quini iyaba ca nacin nna biynini c na. modo nna Seor nna bedile inte ltsi n nu calatsi gulu ltsaa. 18 Gana seguro quini gudil hue inte le iyaba ca mal nu calatsi gudacca inte nna edie inte le abara lti rigubie. Le nna que merecer quini gudliani riu e tulidba para siempre. Quiar e. 19 Gute lu la rinbatitsa quia lani hermana qui riu Prisca hua lani nubeyu qui bi Aquila, hua lani hermano qui riu Onesforo lle familia qui bi lle. 20 Hermano qui riu Erasto nna dua ba bi le yetsi Corinto. Hermano qui riu Trfimo nna yala fuerte rani bi, acca uccua duella bethna bi le yetsi Miletua. 21 Beni duella it xa lu ntesca llani tiempo idlla. Ca creyente Eubulo nna Pudente nna Lino nna Claudia nna, hua iyaba ad ca hermano tse n nna rithella hua cabi la rinbatitsa qui lu. 22 Xana Riu Jesucristua nna gunnee fuerza qui lu. Tata Dios nna gunie iyaba le cualani. b n.

9B

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA TITO


La Epstola Del Apstol San Pablo A

TITO

 nte Pablo, runia bia ra I Tata Dios. hua Jesucristua nna becue inte, acca ch n apstol que. Guthellee inte para quixania ca enne bia nua n la ralatsi qui riu, para quini canu ch becu Tata Dios para tsa latsi qu nna guniba c titsa lgani nu ra latsi iyaba canu runi c nu ru latsie. 2 Riquixa bia ree porquini yala caen latsi riu quini canchu ch yu ts itsina riu iabara lti de, lniana tse riu tulidba lani e. ntesca cue ytsiloyu nna beni Tata Dios prometer : canchu ch tsee ca enne ytsiloyu nna gunia para quini tse c lani ini y tulidba. Tata Dios nna bihua runi latsie sino siempre runie nu ch re. 3 Acca loti biyu ts sealado nu re nna, benie quini ritelni riu bia nua n la labni nu lab tt qui riu. Tata Dios nna benie inte mandado nna re quini quixania ca enne titsa de la labani. Le nna ne Dios enne

rudile riu para quini la tsa riu lo yiblla. 4 Rudinia lu Tito, titsi n lu inia porquini yua quini guni lu nu nyi, quini ttuba n la ralatsi qui riu. Caltsaa quini Dios Padre qui riua gunie lu bendecir lani ad favor que nna la reta latsi que nna, hua lani la eni nu runna Jesucristua enne rudile riu le ca tulla qui riu nna ne enne rigubia lo iyate. 5 Inte Pablo nna guda lani lu y bitsi to l Creta lti dua lu annana, pero uccua duella edya nna, acca bechu ttsaa lu nna bethna lu na para quixa tsni lu canu ra latsi cbia bia nua n quini guni c, para la eytsa bia lo tsina qui Tata Dios. hua gutixania lu quini guthna lu ltsi n ttu chuppa ca hermanos para cc c anciano gute c ad fuerza qui espritu qui ca enne ra latsi. n quini guni lu le ttu ttu ytsi lati tsee canu ra latsi, de acuerdo lani ca

413

TITO1 titsa nu ch gutixania lu tiia n nu u para cc anciano. 6 Bittu gudu lu nua ttu hermano para cc anciano canchu y lu quini rni b le tulla nna ruti lugar quini ca enne nna rinne c mal qu. Por ejemplo: n duella quini ttuba niula qu dua lani , hua n duella quini ca ini to qu nna rulue c quini ria c para tsa latsi qu. Pero canchu ca enne nna y c nna ra c quini tta nna qui qu bihua rinni c c acca biti runi ba c nna recbi d c nna, entonces tta qui qu nna bihua n para cc anciano le iglesia. 7 Para quini ttu hermano nna cc anciano le iglesia nna n duella quini cc ttu nubeyu nu runi duella guni nu n ts lani ca enne, lani la ritelni nu runna Tata Dios qu, porquini ttu anciano nna n responsable para guti fuerza qui tsina qui Tata Dios lani iglesia. Por ejemplo, n duella quini cc ttu nu rucu ts ca titsa nu rinne ca enne, hua quini bihua rulaba latsi quini bihua dacca nu ra ad ca enne. hua n duella quini cc ttu nubeyu nu th la eni nna bittu cc teg iqquia tsa, lahua ttu enne borracho, lahua ttu nu hula pleito, nihua ttu nu runi lani la ruthacca para guni gana. 8 N duella quini cc ttu hermano n runi ts recibir ca enne d idittu hua ca enne ytsi qu nna runi hu c invitar, quiere decir ttu hermano n t la tsiilatsi lo lostu para guni cualani ca enne, ttu n rulaba ts latsi nna runi n n l lani ca enne, ttu n t la labni nri qu, ttu n ribeda t latsi

414 la inni ca titsa d nna, nu lab runi bia vicio nna. 9 N duella cc ttu nu runi tulidba ti tab ra ca titsa l nu ch bidti, para quini hua l nna gata la huacca qu para quixani ad ca enne biya nua ra titsa nu t fundamento ts qu, hua para quini gurexaella canu tilla c contra nu n l nna ga c razn. 10 Porquini ttu te ca enne nna reqquia c nna reddtsini c nu ra lo enseanz, pues luetsi ca ni nna tsee ietse can ch biria c le religin qui ca enne judo nna yala ru latsi qu riquixa c ca historia nu bihua fundamento ts t qui qu, ana modo nna ruthaccai c ca enne sencillo. 11 Acca n quini ecbi tsni lu c para guthia ra qu, porquini ca ni nna riquixa c ca titsa nu lab n quini tsa latsi nua nu ra c, ana modo nna runi c quini redullaa latsi ca enne hstaba hua ca ini to qui qu nna labiru ra latsi qu ca titsa l. runi c porquini t inters qui qu guni c gana ad belliu, pero lani la ruthacca. 12 Ttu enne Creta n hu profeta qui qu nna bedi poesa nu cca qui ca enne qu nna r: Ca enne quia nna yala enne beia n c, hua yala mal ruthacca luetsi enne qu ta ttu animal tuxu, hua bittu ba yubini c ro c nna cuenta ba tsee c le yetsiloyu. 13 Nia lu Tito quini hua lini. Acca lu nna gunni c pero ala lani titsa suave, sino quixani lu c quini ra Tata Dios tse riu, para quini ehuinni c por ca mal nu runi c nna tsa latsi qu nu n l. 14 G lu c quini

415 bittu ru gud naga qu ca historia nu binnia ba iqquia ca enne judo cha guts, hua quini bittu ru guni caso c ca titsa qui canu ch bettsee latsi qu nu n l nna ra c quini n quini guni le. 15 Iyaba ca enne canu n c de losto nri rua lo Tata Dios, pues la rulbalatsi qui qu nna n hu nri, acca iyaba ca cosa n c nri para lac. Pero iyaba canu ch yu c le ca tulla qui qu nna lab ra latsi qu nna, pues ana n la rulbalatsi qui qu, acca para lac nna lab t n nri, hstaba labiru ennia c cuenta bia nua n ts. 16 Rena c quini hua nabini c Tata Dios, pero y riu quini hualigani lab nabini c ne de rilni riu ca cosa mal nu runi c. Lac nna rudua d c iyaba nna, ruluen quini lab calatsi qu guni c obedecer, acca lab riu c para guni c bia cosa ts. Nia lu Tito quini gute  lu consejo ts lani ca enne, segn ca enseanza nu t fundamento qu. 2 Acca lu nna, gutixani ca nubeyu canu ch n enne gla le iglesia, quini gulaba ts latsi qu de responsibilidad nu ch c nna bittu inne c bia nu runi quini ca enne nna labiru gud naga qu qui qu, hua quini cc c enne nu ra razn. hua quini guniba ts c nu n quini tsa latsi riu nna, bittu et la tsiilatsi qui qu lani ca enne nna gappa la c la eni tulidba lani iyaba c. 3 hua ca niula canu ch n enne gla le iglesia, quixani lu c quini hu c cuidado tulidba tiia tsee c, de chi y ca enne quini runi c Tata Dios adorar.

TITO1 , 2 Bittu n quini gulla c cuento contra ca enne, hua bittu cc c borracha, sino n quini glue c enseanza nu n ts, 4 para quini ca niula ra latsi canu ch bettsa ba n qu nna gulaba hutse latsi qu de responsibilidad nu ch c nna gulue hua c la tsiilatsi para lani ca nubeyu qui qu nna, telini c nu n quini guni c lani ca huatsa to qui qu para catsini c c nna, 5 cueda t latsi qu nna gappa c la eni, guni c duella cc nri la labani qui qu nna, guni c lo tsina qu lani la eni nna gata la nlatsi qui qu lani iyaba canu tsee le yu nna, cc c enne losto ts lani iyaba ca enne, hua quini ttu ttu niula nna guni nu ru latsi nubeyu qu. Canchu guni ca niula , entonces bittu gappa ca enne neda inne c mal contra titsa qui Tata Dios nu ra latsi riu. 6 hua ca nubeyu cuti nna, g lu c quini hu c cuidado tulidba quini cc ts la rulaba latsi qui qu. 7 hua lu Tito, nia lu quini guni lu lateruba nu n ts para quini ad ca enne nna ilni c tiia runi lu nna guni hua c nu n ts. Ca enseanza nu rute lu qui qu nna caduella quini cc ttuba lani ca titsa l tulidba, hua n quini guni lu lani nimo para quini ennia c cuenta quini n ttu cosa nu dacca nu ra latsi lu. 8 Quixa lu ts lani lateruba titsa nu t fundamento qu, lniana lab gappa c neda quiniy c lu. Ana modo nna canu lab cca guyu c lu nna tsi diruba tse c nna labiru etselani c bia inne c qui lu. 9 Annana

TITO2 , 3 nia lu nu cca qui canu runi tsina qui enne: n quini guni c iyaba nu rena xana qu, hua n quini guni c tsina tiba ru latsi xana qu. Bihua n quini ecbi dini c xana qu, 10 nihua bihua n quini ca c bia t qui xana qu canchu bittu rilni c, sino n quini cc c enne de confianza lo iyate lani c, para quini la labni ts qui qu nna cc ta ttu adorno para ca enseanza qui Tata Dios enne bedile c. 11 Annana Tata Dios nna rulunie itute ytsiloyu quini ieni favor runie lani iyaba ca enne de runnie c ofrecer salvacin de ca tulla qui qu. 12 Acca y riu quini calatsie quini guttsee latsi riu iyaba ca cosa nu lab ru latsie, hua iyaba la ridlatsi mal qui ytsiloyu. Calatsie quini bittu cc vacilar la rulbalatsi ts qui riu, hua quini cc riu enne nu n l nna eyla riu modo para guni riu primero para Tata Dios mintraste tsee riu le ytsiloyu. 13 modo nna cc riu preparado para guni riu recibir Jesucristo lani la redcca latsi canchu ch iyu ts quini llanie lani ieni la huacca nna la yani que nna, porquini le ennia runi riu adorar nna n hue Salvador qui riu. 14 Jesucristo enni enni betie la labani que nna ne sacrificio para gudile riu le iyaba ca maldad qui riu, para quini llani rua le i ca enne canu n c nri por rni que nna huella latsi qu guni c nu n ts para lani ad ca enne. 15 Lu Tito, gutixani cabi ca enseanza nu chba gunenia lu, g lu cabi quini n importante quini guni cab c

416 luegu ta. Lu nna bni cabi corregir duro ta canchu ecbi di cabi, pero guni lu lani poder porquini n lu obrero qui Tata Dios. modo nna lab gutsbi nua lu. Nia lu Tito quini gurexa  lu latsi iyaba canu ra latsi quini dni c gata ttu la rulba latsi ts para lani iyaba canu rigubia qui qu para guni c nu ra gobierno nna uxticia nna tse c listo guni c servir por bia tsina nu n ts. 2 Lu nna gutixani c quini bittu inne c mal qui ttu enne canchu lan t, hua quini bittu lln c lati ritilla ca enne, sino n quini gappa c la eni lani ca enne nna guni c ltsiru ta lani iyaba c. 3 Tia runi ca enne Creta, hua beni riu antes, porquini hua riu nna nidiruba tito labi la ritelni ts t qui riu antes para tse riu t ru latsi Tata Dios, hua puro reddtsi ba riu nna, ridacca riu lani laa riu ba nna, beni riu tulidba ca la ridlatsi mal nna, lab lahuacca t qui riu tiempo lana para bittu guni riu ca vicio. hua yala gud latsi riu bia t qui ca enne nna uccua latsi riu quini thacca c bia mal. Acca lab cca guyu ca enne riu, hua riu lani c. Ana uccua iyaba riu ntesca hua latsi riu Cristo. 4 Pero quiar Tata Dios quini chi belunie riu bia nua n la tsiilatsi nna la retalatsi nna, porquini le nna bite para gudile riu le ca tulla qui riu. 5 Chi n riu salvo, pero ala por medio de bia obra ts nu chi beni riu de calatsi riu cc riu enne ts rua le, sino Cristua nna bedile

417 riu porquini yala beta latsie riu nna bennee la labni cubi qui riu de chi byie losto riu, hua chi guta ttu la rulaba latsi ts qui riu por la huacca qui Espritu Santo. 6 Ch guthellee Espritu Santo le ytsiloyu nna ch gullanie lo losto riu lani iyaba ca bendicin qui Tata Dios, por iyate nu beni Jesucristua enne ne Salvador qui riu. 7 Ana modo nna y riu quini por puro favor que lani riu acca ch biria riu enne nri rua lo Tata Dios nna, ch beyacca ts riu e, acca ch n riu inie nna ribeda riu tse riu lani le para ttu la labani nu lab tt qui riu. 8 Iyaba ca titsa nu nia le lo cart nna caltsaa quini bittu gudutsi lu equixani lu c, para quini iyaba canu rena quini ra latsi qu Tata Dios nna guni hua c duella guni c nu ru latsie tulidba. Yala ts n ca cos lani Tata Dios quini guni riu c, hua nu nia lu nna runn bendicin para itute ytsiloyu. 9 Bittu lln lu lani canu rinba titsa c puro nu lab dacca iu, riquixa c historia qui ca enne de raza judo canu gutse tiempo antigua pero nu rinnia ba iqquia qu, hua rutilla c ca enne nna runi c discutir lani c nu cca de ca regla qui religin qui qu. Iyaba nu ra c nna bihua riu para riu, hua bihua bia riu para ytsiloyu. Ca titsa qui qu nna lab fundamento ts t qui qu, acca bittu gulatsi qui lu lani c. 10 Canchu nua enne labiru egan conforme lani ca enseanza qui tu acca rilla luetsi ca enne

TITO3 le iglesia, pues n quini neni lu quini du iglesia qu lo peligro por nu runi. Canchu bruhua runi caso qui lu, pues g lu attu vuelta, pero canchu labiru gud nagui entonces bittu ru cueqquia lu cuenta como hermano. 11 n quini guni lu lani , porquini nua ttu enne calatsi guni sostener nu ra latsi masquiba lab fundamento t nu r, pues modo nna runi tulla contra Tata Dios porquini ruttsee latsi titsa l nna ch ba y quini lab ts runi. 12 Ca te quini ithllaa ttu hermano lati dua lu, xaba Artemas o xaba Tquico. Canchu ch llani lati dua lu nna, guni lu duella it xa lu tsa riu ytsi Nicpolis porquini na ba gtia tiempo idilla. 13 Pero primrute caltsaa quini guni lu cualani licenciado Zenas, hua Apolos, para quini gata iyaba nu iquinani c canchu chi tsuu c neda. 14 G lu ca hermano qui riu lati dua lu le Creta quini hua lac nna n quini gudua c ejemplo de ca obra nu n ts, para quini guni c cualani bia necesidad nu n duella, para quini bittu cc cuenta ba la labani qui qu. 15 Iyaba ca hermano canu tsee c lani inte nna rithlla hua c la rinba titsa qui lu. Gute lu saludo qui tu lani iyaba canu catsini c riu, porquini ttba n la ralatsi qui riu. Tata Dios nna gunie iyaba le cualani. b n.

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN PABLO PARA FILEMN


La Epstola Del Apstol San Pablo A

FILEMN
Pablo annana ta litsi yy, tni c inte preso porquini riquixa nu cca qui Cristo Jess nna runia nu re, acca bitsani c inte. Inte lani hermano qui riu Timoteo nna rudini tu lu Filemn porquini n lu amigo tse qui tu, hua yala cualni runi lu intu lo tsina qui Seor. 2 Cart nna n hu para hermana qui riu Apia hua para Arquipo, yala compaero tse n bi qui tu nna recabni ts canu rinne contra titsa qui Tata Dios. Cart nna n hu para iyaba canu ralatsi nna retppa c le litsi lu, para quini iyni huni c bia nui n. 3 Caltsaa quini Dios Padre qui rua nna gunie le bendecir lani ad favor quie hua lani laeni nu runna Jesucristua enne ne Seor lo iyate. 4 Tulidba rexa ltsaa lu nna runia oracin por lu nna rua gracia Tata Dios por lu, 5 porquini ca hermano nna riquixani c inte tiia ts runi lu lani iyaba

1Inte

c, porquini t la tsilatsi lo losto lu para Seor Jesucristo hua para lc, modo nna ritelni quini n lu ttu enne ralatsi. 6 Acca ad ca enne nna ra hua latsi qu ne. Rinbania Tata Dios por iyaba ca hermnua quini gtie ad la ritelni qui qu para quini gunibia c ad tse iyaba nu chi beni Jesucristua lo losto le. 7 Yala redccani lstua por la tsilatsi qui lu porquini n ttu bendicin para inte. hua por medio de lu hermano to quia, chi gullani ad laeni lo losto ad ca enne quie. 8 Lu Filemn, canchu caltsaa gunia lu mandado guni lu nu n deber qui lu, pues hua t derecho quia porquini n apstol. 9 Pero por la tsilatsi nu t lo lstua lani lu, acca rinba lnia lu favor, inte Pablo chi n ad enne gla nna ta litsi yy porquini runia nu ra Cristo Jess. 10 Yala favor rinbania lu Filemn por esclavo qui lu l Onsimo, porquini le litsi yy nna

418

419 gutixani ya evangelio nna chi ralatsi, acca por nui nna chi n ni to quia. 11 Loti dua r Onsimo lani lu nna lab beni csu bia mandado runi lu , pero annana chi t attu la rulbalatsi cubi qui, acca yua quini huauni lu , hua para inte nna. 12 Annana rethllaa Onsimo lti dua lu attu lani cart tiatsi lstua runi na acompaar, acca di lu nna bittu guni lu castigar msquiba cc merecer. 13 Rethlla ya msquiba ru ltsaa quini eyn le ciud mintraste ta litsi yy para quini txi nu riquina te tatsi du b lu, para quini guni ad nu n guni lu de tni c inte preso porquini riquixa evangelio qui Cristo Jess. 14 Bittu caltsaa guni lu bia por inte canchu lab voluntad t qui lu para guni lu , para quini favor nu guni lu quia de edi lu Onsimo nna guni lu porquini cba latsi lu ala tiatsi ruthtsinia lu. 15 Msquiba Onsimo lab tse beni lani lu nna becutt lani lu nna tuchppa ubitsa to labiru gdu lani lu. Pero xiaba uccua para quini di lu attu nna guni tsina lo lu para siempre, 16 pero laruhu ta ttu esclavo teruba, sino adiru tse annana porquini n hu ttu hermano querido. Yala catsi ti , pero lu nna n quini adrul catsini lu porquini l nna n nu guni tsina lo lu hua ttba hermano chi n chppa le lani Seor.

FILEMN canchu hualigani t la tsilatsi qui lu lani inte ta lani ttu amigo dtsi qui lu, di lu attu vuelta tatsi inte ba. 18 Canchu Onsimo nna beni bia lnni qui lu, hua canchu bia gtu qui lu nna, pues cuenta qub guthna lu c. 19 Beyu tsruhu tiia n ltr, quini inte ba runi ya : Inte Pablo hua ya b nu da qui lu. Bttuhu caltsaa elppinia lu bia bnn qui lu, nada ms nia quini por medio de inte nna chi guta lalabni nu lab tt qui lu. 20 Accaa hermano to quia, guni lu nui por inte porquini catsini lu Seor, para quini llani ad la redacca latsi lo lstua lani e. 21 rudania lu porquini rppa confianza lani lu quini runi lu obedecer, hua yua quini guni lu ad terul tchu nu rinba y. 22 hua gnits blla lu lti egna canchu chi it huenba titsa le, porquini rpp confianza lani Tata Dios quini ecbie ca oracin nu runi le por inte quini pronto ta cca te it lti tsee le. 23 hua Epafras nna rithlla hu la rinbatitsa qui lu. Epafras nna t hu litsi yy lani inte, porquini riquixa hu nu cca qui Cristo Jess. 24 hua Marcos nna Aristarco nna Demas nna Lucas nna riquixa hu c nu cca qui Cristo Jess tba runia nna, rithlla hu c la rinbatitsa qui lu. 25 Xana Riu Jesucristua nna gunie iyiani le bendecir. b n carta quia nu rithllaa lani lu.

17Acca

CARTA PARA CA ENNE HEBREO


La Epstola A Los

HEBREOS
ytsiloyu, lniana byyee iabara nna gduanie cuitta Tata Dios enne rigubia lo iybani. 4 Jesucristua nna ne adiru enne rigubia tichu iyaba ca ngeli, porquini l teruba le nna ne ini Tata Dios. 5 chi ra Tata Dios Jesucristua: Lu nna n lu nia. Anna chi riteln quini n Tata qui lu. Lniana raru hue: Inte nna cc Tta quie. Le nna que nia. Pero bihua re nua ttu ngeli . 6 ini a nna chi de dsdeba ntesca cue yetsiloyu, acca Tata Dios nna loti byu ts ithllee ini a ytsiloyu nna re: Iyaba ca ngel nu chi benia nna n quini gudu ibi qu rua le nna gudliani c ne. 7 Annana riquixa nu ra Tata Dios nu cca qui ca ngeli: Ca ngeli nu beni Tata Dios nna, canchu chi rithllee c mandado nna, Runie quini dia c qutha tba be.

 Tiempo antigua nna ca t tta qui riu ca israelita nna uccua c saber titsa qui Tata Dios de riynini c nu ra ca enne gunne parte quie. Por medio de i manera durante tuchppa mili ida nna beni Tata Dios latsi canu uccua profeta, pues ttu ttu tsa cabi nna gutixa cabi ttu parte teruba qui titsa quie. 2 Pero tiempo nu ltimo nu tsee riu annana, chi cca riu saber titsa qui Tata Dios por nu riquixa ini a. Iyaba ca cosa nu t iaba nna ytsiloyu nna, Tata Dios nna bnie c por medio de ini a, hua chi nanie quini ini a nna que Xana iyaba ca cosa nu t. 3 Por iyaba ca titsa qui ini a nna hua por iyaba nu beni e nna, modo ritelni riu quini ne enne eni ta laa msmu Dios ba enne ne Tata quia. ini a nna ne completamente enne tse ta n Tata Dios. hua por lahuacca quie nna acca iyaba ca cosa nu t iaba nna ytsiloyu nna runi c nu re. Por luti quia nna acca hua t modo para yie ca tulla qui

420

421 hua canchu chi tsee c rua le runi c bia rulatsie nna, Runie quini cca c fuerte tba tsiiy. 8 Pero David loti gnne bi parte Tata Dios nna gutixa bi nu cca qui ini a nna ra bi quie: Cuilu n Dios, Runi cuilu seguir cuubia cuilu tulidba. Runi cuilu nu n tse tulidba lani canu tsee c bajo la rigubia qui cuilu. 9 Lu nna rulatsi lu nu n tse tulidba nna, Ruyud lu nu n mal. Acca Tata Dios qui lu nna chi becue lu para t itute poder qui lu nna, Adiru la redacca latsi t qui lu tchu iyaba ad ca enne. 10 Raru hue nu cca quie: Lu n lu Seor lo iyate, dsdeba nru beni lu itute ytsiloyu. hua lani laa msmuba n lu nna beni lu formar iyaba nu tsa abara. 11 Nu t le ytsiloyu nna iabara nna tt b qui qu, Pero lu nna tulidba dua lu. Iyaba nu t nna chi rit qui qu, Ta ttu lri nu chi rirda porquini chi n viejo. 12 Ytsiloyu nna iabara nna canchu chi iyu ts quini labiru u c, Lniana cuilu nna chna cuilu c para guni cuilu iaba nna ytsiloyu nu n cubi, Tba ttu enne canchu chn lri viejo nna gaccu nu n cubi.

HEBREOS1 , 2 Pero ttba n cuilu tulidba lab itsin cuilu, Nhua nunca lab cc gla cuilu. 13 Tata Dios nna nunca lab re nua ttu ca ngel ta chi bedlianie ini a nna re bi: Gurni cuitta lado bni, Hsta quini inte nna gunna latsi n lu iyaba canu la cca guyu c lu. 14 Ca ngeli nna, tin n cabi ni. Pues iyaba ca ngeli nna lab rilani riu cabi porquini n cabi ttu clase de espritu nna tsee cabi rua lo Tata Dios nna runi cabi mandado quie. Le nna rithllee cabi guni cabi cualni riu canu chi ralatsi riu nna ribda riu iyu ts quini ll riu.  Acca n quini huella latsi riu tsalatsi riu adiru tse ca titsa l nu chi biynini riu, para quini la lla riu nda qui Tata Dios. 2 Ca tiempo antigua nna, Tata Dios nna gutixe ca titsa quie por medio de ca ngeli, hua y riu quini nu gutixa cabi nna n titsa l. Iyaba ca nnia canu lab beni caso c bia ra ca ngelia c nna beni l c tulla nna, lc nna uccua c sufrir castigo nu guthlla Tata Dios, porquini ana uccua c merecer. 3 Riu nna canchu lab guni caso riu nu ra Tata Dios tiia ieni n la huacca que para ll riu, til modo rulbalatsi riu quini la cca riu castigar ni. Laa msmuba Seor Jesucristua nna gutixanie ca enne tsee lani e tiia modo gata salvacin qui cabi. Lniana canu biynini cabi loti rinnie ca ttsi nna, lcabi nna

HEBREOS2 gutixani cabi riu quini ca ttsaa nna n c nu l. 4 hua beni cabi ietse ca milagro por medio de la huacca qui Tata Dios hua ad ca cosa nu rulue quini Espritu Santo nna betie ietse clase de capacidad qui cabi ta calatsie quini guni cabi, para quini egna riu seguro quini nu gutixa cabi para ll riu nna n l. 5 Pero Tata Dios nna ala betie poder qui ca ngel para cuubia cabi ytsiloyu cubi nu ch dala nu riquixa anna, 6 sino qui ca enne la, porquini ttu lttia lo Escritura nna ra : Cuilu Tata Dios, Tin modo ribqquia cuilu intu cuenta tibatsi yala dacca tu ni para xalatsi cuilu intu. 7 Cuilu nna beni cuilu intu, Para quini por ttu tiempo to nna uccua tu ad menos tchu ca ngeli. Pero anna chi bedliani cuilu intu para cc tu enne adiru dacca tchu lcabi. 8 Chi nani cuilu quini cuubia tu lo iyaba ca cosa. Ra lo Escritura quini Tata Dios nna chi nanie quini iyaba riu ca enne nna cuubia riu lo iyaba ca cosa, quiere decir, iybani nu t. Pero hua y riu quini lahua iybani ca cosa runi c riu obedecer anna. 9 Pero hua y riu quini dua ttu nneyu la Jesucristo. Le nna por ttu tiempo to uccue ad menos tchu ca ngeli, para quini por la retalatsi qui Tata Dios lani ca enne nna acca chi gtti Jesucristua para bien qui iyaba riu. Jess nna

422 chi bedliani Tata Dios bi, annana chi ne enne eni por sufrimiento quia loti gttie. 10 Tata Dios nna benie iybani nu t para laa msmuba le nna calatsie quini iyaba riu ca inie nna tse riu iabara lani le. Acca ch b nanie quini Jesucristua nna uccua duella uccue sufrir para quini ana modo nna chi ne adiru enne eni de rudile iyaba riu. 11 Jess nna reyie ca tulla qui ca enne para quini cc c enne nri. Lc nna hua le nna ttba Padre Dios dua qui qu. Acca Jess nna bihua rugne riu ad menos, sino lani la redacca latsi g hue riu: hermanos quia. 12 Ta re lo titsa quie gana escrito: Inte nna quixania ca hermano quia ca titsa nu cca qui cuilu Tata Dios. Inte nna gllaa himnos para gudliania cuilu canchu chi retppa iyaba ca enne para guni c cuilu adorar. 13 Ra hue: Inte nna gappa confianza lani Tata Dios. hua re: N dua lani iyaba canu ralatsi, Chi n c nia porquini Tata Dios nna chi bnne c quia. 14 Jess nna g hue riu: nia. Acca laa msmuba le nna uccue nneyu ta riu lani cuerpo nna rni nna, para quini por medio de luti quia nna gulle latsi numalua enne t poder qu lani luti. 15 modo nna bedile riu latsi n nna labiru ratsini riu luti tchu beni riu antes de tsee riu bajo la rulbalatsi de luti

423 tulidba. 16 Hualgani Jess nna bit ala para gunie cualni ca ngeli, sino para riu l iyaba riu canu ralatsi ta Abraham enne hualatsi tiempo antigua. 17 Acca uccua duella uccue nneyu tba n ca hermano quie, quiere decir tba n riu, acca yala retalatsie riu nna runie riu representar rua lo Tata Dios por iyaba nu riqunani riu, porquini ne enne tse nna ne sacrificio por ca tulla qui riu. 18 Jess nna ye tiia modo gunie cualni riu canchu llani bia prueba, porquini hua laa msmuba le nna uccue sufrir por ietse ca prueba.  Lebi ca hermano quia, chi n le enne qui Tata Dios, le nna chi gutie le para tse le iabara lti de. Acca lebi nna n quini gulaba tse latsi le nu cca qui Cristo Jess enne ne apstol nna sacerdote nu yala dacca para riu canu rppa riu e confianza nna rinnie parte riu rua lo Tata Dios. 2 Dios nna becue Jess para guni bi tsn nna beni bi cumplir iyaba nu re quini guni bi, ta Moiss nna beni cumplir iyaba nu ra Tata Dios quini guni entre iyaba ca enne quie nna le yu quie nna. 3 Ttu nubeyu lani ca in nna, ad enne dacca n nubeyua tchu familia qui porquini n tta qui yu qui cania. Acca Jess nna ad enne eni ne tchu Moiss para gudliani riu e. 4 Porquini ttu ttu yu nna siempre dua enne beni na edificar. Pero Tata Dios nna adiru dqquee porquini labe nnia beni iyaba ca cosa nu t. 5 Moiss nna uccua terub ttu

HEBREOS2 , 3 huenitsna ba le yu qui Tata Dios nna beni cumplir iyaba nu re quini guni para iyaba ca enne quie tiempo lana. Iyaba nu gutixa Moiss tiempo lana, pues Tata Dios chi benie na declarar claru ta anna. 6 Cristo nna runi hue iyaba nu rulatsi Tata Dios porquini ne ini a, quiere decir quini ne Xana yu quie. Riu canu ralatsi nna ruluen quini n riu familia quie canchu bttu gtsini riu bia rena ca enne nna gappa riu confianza Tata Dios por nu ch dala hsta quini canchu chi itsna riu lani le. 7 N quini guni riu nu ra Espritu Santo lo ca titsa nu chi gana escrito: Canchu chi riynini le ca titsa quie nats, 8 Bittu cca le enne losto duro ta beni c tiempo lana loti reddtsini c ne de yu c nda nna, Beni c nu lab n quini guni c. modo nna beni c ne probar canchu itsanie. 9 Beni c inte probar canchu xiaba itsa te c nna labiru eta ltsa ya c, Msquiba bilni c quini durante cha ida nna puro favor benia lani c. 10 Por mal nu beni c acca bet paciencia quia lani ca nnia nna pa Moiss: Lo losto qu tulidba rulbalatsi qu lla c nda nu n l, Lab calatsi qu gunibia c nu rultsaa. 11 Acca bitsa te c nna nia: Hualgani te nia quini nunca lab itsna c lti cc c ttba

HEBREOS3 , 4 lani inte para di hu latsi qu. 12 Acca lebi hermanos, lihue cuidado quini la cc malo la rulbalatsi qui le nna gttsee latsi le Tata Dios de labiru ralatsi le bia re. 13 Sino liquixani luetsi le para gappa le ad fuerza para espritu qui le, n quini guni le nats nna ux nna ttu ttu ts b ta ra lo ca titsa nu gana escrito, mintraste teru tiempo; porquini ana modo nna labiru guni le obedecer la necio nu rulatsi tulla quini guni le nna cc le enne losto duro lani Tata Dios. 14 Porquini iyaba riu canu ralatsi nna, canchu guni riu seguir ralatsi riu nu ra Tata Dios hsta canchu chi tse riu lani le, ta confianza gppa riu e nru, pues ana modo ttlni riu quini chi t parte qui riu de nu cca qui Cristua. 15 Nui nna n ca titsa qui Tata Dios nu gana escrito: Canchu chi riynini le ca titsa quie nats, Bittu cca le enne losto duro ta beni c tiempo lana loti reddtsini c ne. 16 Nuni canu biynini titsa qui Tata Dios, lniana beddtsi lni c ne c. Ts lahua iyaba ca enne canu beria c le pas Egiptua lani Moiss c. 17 Nn beni c quini bitsani Tata Dios durante cha ida c. Ts lahua ca enne canu beni c nu ra Tata Dios quini n tulla canchu guni c na c. Acca, por ca tulla nu beni c nna, gtti c lo nda nna lab bitsna c lti cc c ttba lani e para di hu latsi qu. 18 Nuni canu re quini

424 nunca lab itsna c ni. Canu beddtsini c ne. 19 Y riu quini labiru hualatsi qu, acca Tata Dios nna lab bellee c quini itsna c loyu nu re c quini cc qui qu.  hua riu nna chi ra Tata Dios quini t permiso qui riu itsna riu lti cc riu ttba lani le para di latsi riu. Acca n quini yala cuidado hue riu guni riu nu re mintraste rie riu, para quini lan nua ttu le nna it le nna la itsna hua le. 2 Porquini riu ta ca nnia nna chi biyni huni riu ca titsa nu rulue tiia modo ll riu. L canu nna tsba biynini c ca ttsaa, pero lab glla c nu n quini galla c, porquini lab hualatsi qu de riynini c nu re. 3 Lteruba riu canu ralatsi riu nu ra Tata Dios n riu ttba lani le de chi bele tsina quie nna redi latsie. Pero nu cca qui ca nnia nna re: Acca bitsa te c nna nia: Hualgani te nia quini nunca lab itsna c lti cc c ttba lani inte para di hu latsi qu. Ana re tsin dsdeba chi benie ytsiloyu nna iaba nna bele tsina quie nna chi nanie quini di hu latsi qu, 4 ta chi gana escrito lti re nu cca qui ts gtsia: Tata Dios nna bele tsina quie, lniana byu ts gtsi nna redi latsie hsta anna. 5 hua attu vuelta ra lo titsa nu gana escrito lti re: Nunca lab itsna c lti cc c ttba lani inte para di hu latsi qu. 6 Ca enne canu biynini primeru ca titsa nu rulue tiia modo ll c

425 nna lab benibia c tiia tse n la redi ltsia, porquini lab beni c ne obedecer, acca y riu quini hua tseru ad canu hualigani gunibia c tiia tse n la redi ltsia. 7 Acca Tata Dios nna benie sealar ttu ts, quiere decir nats nna raie riu nats por medio de ca ttsaa nu gunne David, ta ra ca ttsaa: Canchu chi riynini le ca titsa que nats, Bittu cca le enne losto duro, Ltsa tab latsi le. 8 Josu nna gche bi ad ca enne israelita lti t loyu lti bete Tata Dios qui qu nna bedi latsi qu, pero nunca lab benibia c la redi latsi nu n ad tse, porquini i ida despus de Josu, lniana Tata Dios por medio de David nna gnnie nu cca qui attu ts de la redi latsi para ca enne quie. 9 Acca y riu quini hua t attu la redi latsi para ca enne qui Tata Dios, quiere decir ttu la redacca latsi para lc porquini di latsi qu ta redi latsi Tata Dios dsdeba ts gtsia hstaba anna. 10 Porquini iyaba ca enne canu nabiani c tiia ts n la redi ltsia ta nu t qui Tata Dios nna, chi billa tsina qui qu ta Tata Dios chi bele tsina quie. 11 Acca riu nna n quini guni riu duella para gata permiso qui riu itsna riu iabara lti tse riu lani Tata Dios nna di hu latsi riu lani e. Acca n quini hue riu cuidado la guni riu contra ca titsa nu re ta beni ca enne gutse tiempo lana nna lab benibia c la redi latsi quie. 12 Porquini Tata Dios por medio de titsa quie nna t ieni la

HEBREOS4 , 5 huacca quie gnne la labni qui riu. Ad la huacca t titsa qui Tata Dios tchu ttu machete nu totse chppa ldu, porquini por medio de ca titsa que nna rulppee espritu qui riu hsta lo losto riu nna la labni qui riu nna para quini cc saber canchu tse n la rulba latsi qui riu o canchu lab, hua iyaba nu calatsi riu quini guni riu. 13 Iyaba ca cosa nu beni Tata Dios nna lab la huacca t qui qu para guctsi lo qu sin quini la ye iyaba c. Hua rilnie iyate nna runie quini lalo itute nna, n quini gute riu cuenta lani Tata Dios iyaba nu beni riu. 14 Acca riu canu rena riu quini ralatsi riu Jess nna n quini guni riu seguir tan riu e exxa tab. Porquini Jess nna ne ini Tata Dios, chi deyye iabara nna ne sacerdote nu yala dacca para ecbie parte riu rua lo Tata Dios. 15 Msquiba ne sacerdote nu yala dcca qui riu, pero reta latsie riu tulidba porquini ye tiia n la rit qui ttu enne porquini uccua hue nneyu le ytsiloyu nna i vuelta uccue probar canchu gunie mal ta riu, pero ndi ttu tulla nna lab benie. 16 Acca chi biyu ts quini ibiga riu lani confianza hsta meru gani lugar lti duani Tata Dios lo trono quie para gnne ad favor qui riu, porquini ne enne de la reta latsi para lani riu nna guni tabe riu cualni de runi riu oracin lani e por bia necesidad nu t qui riu.  Tiempo lana nna gutse ca nneyu becbi c parte ca enne israelita rua lo Tata Dios nna

HEBREOS5 gunne c parte ytsi qui cana por ca cosa nu n quini gute c cuenta lani e. Ca nneyua nna entre ca enne israelita becu Tata Dios c para cc c sacerdote nna gute c bia quie por ca enne israelita, modo nna beyttay c lani Tata Dios por ca tulla qui cana. 2 hua laa msmuba ca sacerdtea nna lab bechia c la cuu c falta, acca gutelni c tiia n la rit qui ca enne para gappa c laeni lani ca enne ytsi qui cani, lani canu lab y c, hua lani canu gulu falta. 3 Sacerdote nu adiru dccaa nna uccua duella quini guti bia para eyttay lani Tata Dios, ala tsu teruba por ca tulla qui ca enne qui ytsi qui ni sino hua por ca tulla nu cca qui laa msmuba l, porquini hua l nna gulu hu falta. 4 Lanu enne n quini cc sacerdote por la huacca qui laa lab. Sino Tata Dios ba ennia nua rie na para cc sacerdote ta benie lani Aarn, porquini n ttu tsina nu yala dacca. 5 Cristua nna ne sacerdote qui riu rua lo Tata Dios, pero lab bedliani laa labe para que sacerdote, sino Tata Dios nna becue bi nna re bi: Lu nna n lu nia, Annana chi riteln quini n Tata qui lu. 6 Ta re attu lettia lo titsa nu gana escrito: Guni lu representar ca enne quia rua lua, Porquini n lu sacerdote para siempre ta Melquisedec. 7 Cristua nna loti gurni re le ytsiloyu nna yala oracin benie

426 rua lo Tata Dios nna gunbanie Tata Dios, benie lani itute ltsie hsta quini gurtsine lo runie oracin, porquini hua ye quini yala la huacca t qui Tata Dios para gudil bi de lo luti. Tata Dios nna becbie oracin qui bi porquini beni bi reconocer voluntad qui Tata Dios. 8 Cristua nna ne ini Tata Dios, pero por medio de sufrimiento nu gute nna acca chi nabianie bia nua n quini guni riu obedecer nu ra Tata Dios. 9 Benie iyate nu ra Tata Dios hsta quini gttie, acca por nui nna le nna ne enne gudil para siempre iyaba canu runi c nu re. 10 Tata Dios nna re quini Cristo nna ne enne recbi parte riu rua le, ta beni Melquisedec. 11 I enseanza t nu cca qui Cristo tiia ne sacerdote ta Melquisedec, pero yala tbi n para quixaana le porquini lab gana t qui le para ttlni le. 12 Chi byu ts quini laa lebii ba nna gata capacidad qui le para gulueni le ad ca enne enseanza nu ra lo titsa qui Tata Dios, pero lab ccani le porquini riquinaruni le quini nua quixani le attu vuelta ca cosa primero nu ra lo titsa quie. Chi beyeqquia le cca le dbil nna lab ruchia le guni le recibir alimento nu runna fuerza qui espritu qui le, sino apena ni runi le recibir ca enseanza nu biynini le primero. 13 Iyaba ca nne to nna lani leche teruba cca c alimentar, hua lebi nna lab chi nabiani le tiia n para guni le nu n tse conforme lani titsa quie. 14 Pero ca alimento slido nna lahua n

427 para ca nne to, sino para canu chi bini t c, canu chi nabiani c tiia modo gucu c entre nu n tse nna nu n mal nna. 1-2  Btturu n quini equixani tu le attu vuelta laa msmuba enseanza nu chi biynini le primero loti gdulo le tan le Cristo. Btturu n quini riqunani le quini nua equixani le attu vuelta nu ch b hualatsi le primero, por ejemplo: quini caduella ehuinni le nna gttsee latsi le ca cosa mal nu beni le antes nu runi quini nitti le, hua para tsalatsi le Tata Dios, hua ca enseanza nu cca qui ca bautismo nna, hua ceremonia de rutsia nua n iqquia le nna, hua enseanza quini canu yatti nna n quini eyatha c de lo b qui qu, hua nu cca qui juicio para tsa ca enne lti tse c para siempre. Chi nabiani le ca cos. Pero anna ta n quini guni la riu duella ttelini riu ad ca enseanza nu runi quini gata ad fuerza espiritual qui riu para cc riu enne adulto. 3 guni riu dsdeba anna por cualni qui Tata Dios. 4-6 Tsee ca enne canu ch b nabiani c tiia tse n la yani nu runna Tata Dios lo losto qu, hua chi nabiani c ca bendicin nu a runna be lani c, hua chi gui c t la huacca nu bete Espritu Santo qui qu, hua chi nabiani c tiia tse n titsa qui Tata Dios, hua ch b nabiani c t la huacca nu ch dala tiia tse cc. Canchu lc nna llaa c nda l nna eyqquia c attu tba antes nna, til modo eyeqquia c lani

HEBREOS5 , 6 Tata Dios nna eyacca c arrepentir ta beni c primero nii, porquini ca hecho qui qu nna rulue tiatsi ruta c ini Tata Dios attu lo curutsi para lc nna runi ca enne burla luti quia. 7 Bia tediba loyu ni de runi recibir inda iyya cua cca b iyya nna, canchu chi llani ca planta to canu riu para canu runi tsina le lya, entonces ina riu quini n ttu loyu de bendicin. 8 Pero canchu llani puro ca ixi ttse b nna, entonces n ttu loyu nu lab dacca iu, sino lo peligro b t para tsu yi. 9 Pero lebi ca hermano to quia, masqui yala titsa d chi gunni tu le anna, pero bttuhu rulba latsi tu quini labiru riu le lani Tata Dios, sino gana l tu seguro quini runi la le nu rulatsie, ca cosa nu rulue quini chi t salvacin qui le. 10 Tata Dios nna runie nu n tse tulidba, lab rillanie iyaba nu chi beni le por le, nhua tiia tse chi beni le cualni ad ca enne quie ta runi le tulidba porquini yala catsini li e. 11 Yala calatsi tu quini ttu ttu tsa le nna guni le nu n tse lani itute latsi le ituba cabni le le ytsiloyu ta chi runi le, para quini th le iyaba ca bendicin nu ribda le gunna Tata Dios qui le. 12 Lab calatsi tu quini gttsee latsi le responsibilidad nu t qui le, sino quini adila huella latsi le cc le ta canu gppa c laeni nna hualatsi qu tulidba, acca ridi c ca bendicin nu ra Tata Dios quini gutie qui qu. 13 Tata Dios nna loti re Abraham bia gutie qui bi, beni e na seguro. Lan attu enne t nu adiru dacca

HEBREOS6 , 7 tchu Tata Dios para que testigo por bia, acca re quini laa labe nna que responsable por nu chi rninie Abraham ofrecer, 14 nna re Abraham: Hualigani te nia lu quini gunia lu bendecir nna itsna ttu ini nubeyu qui lu nna ca thua lu nna hsta tse ietse ca descendiente qui lu. 15 Abraham nna gulda bi lani laeni, lniana byu ts bitsina ttu ini bi, ta chi beni Tata Dios bi prometer. 16 Ca enne nna canchu chi runi c bia arreglar nna n quini gudu c por testigo ttu enne nu adiru dacca tchu lc, para egna c seguro quini guni c na cumplir. 17 Acca Tata Dios nna bedue por testigo laa labe para que responsable para gunie iyate nu chi re, ana modo benie para quini canu n quini th c nu chi re nna egna c seguro quini gutie na qui qu. 18 Primrote re: gunia. Lniana re quini laa labe nna que enne cca responsable para gunie cumplir nu re. Por chppa ca cos nna acca gana riu seguro quini gunie cumplir nu re, porquini lab modo t guni latsi Tata Dios porquini lab ne enne beia. Chi bedil riu le peligro, acca yala redccani riu porquini anna gana riu seguro de ribda riu quini gnne qui riu bendicin nu re. 19 Ttu barco nna yala seguro n canchu chi yada ancla qu liu inda. hua riu nna yala seguro n riu por fe nu t qui riu quini lla riu, chi n riu ttba lani Tata Dios hsta le templo iabara attu lado lti da cortna, 20 lugar lti gutaa Jesucristua primero para ithlie nda qui riu

428 nna gattaynie Tata Dios por riu, porquini ne sacerdote qui riu tulidba ta Melquisedec.  Laa msmuba Melquisedec nna uccua bi enne rigubia qui ttu ytsi l Salem, uccua hu b sacerdote rua lo Tata Dios. Tiempo lana Abraham nna hua bi lo guerra nna beni gana contra ietse ad ca enne rigubia. De chi deyya bi lo nda nna, lniana Melquisedec hua bi tttsee bi nna gunbani bi Tata Dios quini gunie Abraham bendecir. 2 Iyaba ca riqueza nu gui Abraham lo guerra nna, pues gaa parte teruba uccua qui bi, pero attu parte qui ba nna bete tab bi lani Melquisedec. Nombre Melquisedec nna quiere decir: Enne Riguubia Nu Runi Tulidaba Nu N Tse. Uccua bi enne rigubia qui ttu ytsi l Salem. Salem nna quiere decir: Laeni. hua la bi ta rena riu: Enne Riguubia Nna Runna Bi Laeni. 3 Lab riquixaa lo Escritura nombre qui tta nna qui Melquisedec nhua nombre qui ca t tta qui bi, tits lab glia bi nna nhua lab gtti bi nna, ttu sacerdote tulidba sin fin qui bi, ta ini Tata Dios. 4 Anna riquixania le tiia enne eni n Melquisedec. Por ejemplo, Abraham nna uccua bi enne dacca porquini uccua bi tta qui ttu raza nna nacin nna, tsin Abraham nna bete bi qui Melquisedec ttu parte qui iyaba ca riqueza nu beni bi gana lo guerra. 5 Lo ley qui Moiss enne gdua bitola de chi gdua Abraham nna ra quini iyaba ca sacerdote canu n cabi descendiente qui Lev

429 nna n quini guni cabi recibir qui ca enne israelita ttu parte qui iyaba inters qui qu. beni ca enne Lev recibir msquiba ca enne israelita nna n c pariente qui cabi, porquini hua ca enne israelita nna n c descendiente qui Abraham ta Lev. 6 Pero Melquisedec nna bihua n bi familia qui Lev, pero beni bi recibir ttu parte qui iyaba ca riqueza qui Abraham enne chi n quini cca bi enne eni tba ra Tata Dios. Melquisedec nna benie Abraham bendecir. 7 Iyaba riu chi y riu quini adiru enne eni n enne nu runi bendecir, tchu enne cca bendecir. 8 Ca sacerdote qui ca enne israelita nna beni cabi recibir ttu parte qui iyaba inters qui ca enne qui caba, pero gtti hu cabi. Pero Melquisedec nna beni hua bi recibir diezmo, hua por ca titsa nu gana escrito nna riteln quini le nna bnie tulidba. 9 Lev nna hua iyaba ca sacerdote canu n c descendiente qui Lev hstaba anna, pues lc nna runi c recibir ttu parte qui iyaba ca inters qui ca enne israelita, pero na riu quini lc nna bete hu c qui Melquisedec ttu tsi parte qui iyate nu t qui qu loti Abraham nna bete bi ttu tsi parte nu t qui ba lani Melquisedec, msquiba lab chi bitsina c le yetsiloyu. 10 Loti Melquisedec hue tttsee Abraham nna lab chi glia Lev enne n ini thua Abraham, pero ina riu quini Lev lani iyaba ca descendiente qui bi nna tse cabi cue Abraham.

HEBREOS7 sacerdote ca enne n descendiente qui Lev nna Aarn nna gutixa cabi nu ra lo ley qui Moiss lani ca enne israelita. Cala t la huacca qui cabi para che cabi ca enne rua lo Tata Dios, canu runi c seguir nu ra lo ley qui Moiss nna, pues tiala modo acca uccua duella quini Tata Dios nna ithllee Jess para que sacerdote qui riu, enne ne ta Melquisedec nii. Labiru guthllee attu sacerdote ta Aarn. 12 Tata Dios nna guthllee ttu sacerdote cubi qui riu. Para quini cc permitir nui nna uccua duella quini itsin ley quie lti ra nu cca qui ca sacerdote. 13-14 Hua y riu quini lo ca titsa nu gana escrito nna ra quini Jesucristua nna bihua ne descendiente qui Lev sino n le descendiente qui attu israelita huaya l Jud. Jud nna bihua uccua bi sacerdote nhua descendiente qui nua sacerdote, pues Moiss nna bihua ra bi ca enne Jud quini cc c sacerdote. 15 Anna adiru claro n quini uccua duella quini itsin ley qui Tata Dios lti ra nu cca qui ca sacerdote, porquini chi gllani Seor qui riu enne ne attu sacerdote huaya, pero ta Melquisedec. 16 Cristo nna ne sacerdote qui riu, ala porquini ne descendiente qui nua ta runi obligar ley, sino porquini laa labe nna ad la huacca t quie en vista de quini bnie tulidba sin fin. 17 Lo ca titsa qui Tata Dios nu chi gana escrito nu cca qui Cristo nna ra:

11Ca

HEBREOS7 Guni lu ca enne quia representar rua lua, porquini n lu sacerdote para siempre ta Melquisedec. 18 Mandamiento antigua nu gduloni Aarn para cc sacerdote hua ca descendiente qui ni nna, labiru dacca mandamiento antigua porquini lab la huacca t qu para itsna riu lani Tata Dios. Acca lab ru para quini ll nua. 19 Ley qui Moiss nna lab la huacca t qu para cueqquia nri riu rua lo Tata Dios. Pero anna t ad la redacca latsi qui riu de ribeda riu, porquini por medio de nu ra lo evangelio nna hua t modo anna para itsina riu lani Tata Dios. 20 Tata Dios de re quini Cristo nna que sacerdote para siempre, benie na seguro de ra hue quini laa msmuba le nna que responsable. Acca na riu quini Tata Dios nna benie na seguro de bedue por testigo laa labe. Pero lab juramento beni Tata Dios loti ca descendiente qui Lev gdulo c cc c sacerdote. 21 Pero Jess nna ne sacerdote por medio de juramento, porquini Tata Dios nna re lo ca titsa nu gana escrito : Inte Seor nna nia lu quini guni lu ca enne quia representar rua lua, Porquini n lu sacerdote para siempre ta Melquisedec, Chi beni ya seguro lani juramento, Lab gtsian la rulaba latsi quia. 22 Tata Dios nna ne responsable para gunie cumplir nu re, acca Jess nna ne enne t poder quie

430 para quini egna riu seguro quini titsa cubi nu riquixe lo evangelio nna n adiru tse. 23 Ttu sacerdote nu n descendiente qui Lev nna lab t modo qu guni representar ca enne qui ni rua lo Tata Dios tulid, porquini iyu ts quini gatti. Acca ietse sacerdote gutse dsdeba Aarn. 24 Pero Jess nna runie riu representar rua lo Tata Dios tulidba porquini Jess nna bnie para siempre nna nunca lab ugne tsina quie lani attu nu huaya. 25 Acca Jess nna t lahuacca quie gudil para siempre iyaba riu canu ibiga riu lani Tata Dios por nombre quie, porquini bnie para siempre, acca de rua lo Tata Dios tulidba para gattaynie Tata Dios por riu. 26 Acca Jess nna ne sacerdote adiru enne dacca, enne riqunani riu. Le nna adiru enne ts ne para the rua lo Tata Dios, hua lab bia la rulaba latsi mal t quie lani ca enne, hua lab tulla benie nna lab ne enne luetsi riu canu tulla; acca chi de rua lo Tata Dios le lugar de ad la dliani. 27 Jess nna lab ne ta ad ca sacerdote, porquini lc nna ttu ttu ts uccua duella gtt c tuchppa ca animal lani gutslu segn nu ra lo ley qui Moiss para sacrificio lani Tata Dios, primero por ca tulla qui laa lab qu, lniana qui ca enne ytsi. Pero Jess nna tsa teruba benie sacrificio suficiente para iyaba riu para siempre, quiere decir loti betie la labni quie nna gtte lo curtsia. 28 Lani ley qui Moiss nna iyaba ca sacerdote nna lab lahuacca t qui qu para guni

431 c nu n tse tulidba. Pero bitola nna uccua nu ra Tata Dios lani juramento, quiere decir quini inie nna ne sacerdote qui riu. Y riu quini inie nna para siempre lab bia falta cue.  Riquixania le attu vuelta quini chi dua ttu Sacerdote adiru enne dacca qui riu, Jesucristo enne de iabara cuitta Tata Dios lugar de adru la dliani. 2 Le nna runie tsina sacerdote le iabara, lti dua Tata Dios le templo nu beni laa labe, ala ca enne. 3 Iyaba ca sacerdote qui ca enne Israel nna, Tata Dios nna becue c para gute c bia quie nna gtt c tuchppa animal para guni c c presentar lani e para quini eyunin latsie ca tulla qui ca nnia. Annana Jess enne ne sacerdote qui riu nna uccua duella gute hue bia qui Tata Dios para quini eyunin latsie ca tulla qui riu. 4 Jesucristua nna cal de n lani riu nna, entonces lab que sacerdote, porquini chi tseru lani riu ca sacerdote canu runi c seguir nu ra lo ley antigua nna chi runi c presentar bia lani Tata Dios. 5 Tsina nu runi ca sacerdote qui ca enne israelita nna, pues runi c na por medio de ca cosa nu n teruba tba n nu t iabara. Porquini Moiss nna loti uccua latsi bi guni bi templua nna ra Tata Dios bi: Hu lu cuidado quini guni lu t tab chi belunia lu lo ya. 6 Pero Jess enne ne sacerdote qui riu nna runie ttu tsina nu adiru dacca rua lo Tata Dios tchu nu runi ca sacerdote canu runi c segn ley antigua,

HEBREOS7 , 8 porquini titsa cubi nu cca ts ca enne Tata Dios nna adiru tse n, porquini lo titsa qui evangelio nna adiru ca cosa tse ra Tata Dios quini gnne qui riu. 7 Primer convniua nna yala reyts para chi riu lani Tata Dios, porquini cal lab reyts nna, biecca uccua duella quixe convenio nu cca chppa, ca titsa cubi nu ra lo evangelio c. 8 Tata Dios nna ye quini ca nnia nna yala falta gulu c de tsee c bajo primer convniua, acca ra lo titsa nu gana escrito: Inte Seor nna nia quini canchu chi iyu ts nna, entonces quxaa la rulaba latsi cubi quia, Nu n para ca enne israelitas nna ca enne jud nna. 9 Ca titsa cubi nu quxaa nna lab cc tna ley antigua nu benia para ca t tta qui la loti bebqquia ya c Egiptua. Lc nna lab beni c cumplir nu ra lo ley antigua nu n quini guni c, Acca inte Seor nna nia quini labiru uccua ltsaa cc ttba lani c. 10 Canchu chi iyu ts nna, inte Seor nna quixania le tiia cc la rulaba latsi cubi quia para ca enne israelitas. Inte nna gunia quini gunibia c ca ley quia nna, Guda c lo losto qu. Lc nna ttlni c quini inte nna n Dios para guni c inte adorar, Lc nna cc c ytsi quia. 11 Iyaba c nna gunibia c inte, dsdeba ca huatsa to hstaba ca enne gla.

HEBREOS8 , 9 Acca lc nna labiru caduella quixaani c ca enne qui qu nhua ca hermano qui qu para g c c: Lu nna caduella gunibia lu Seor. Porquini chi nabiani iyaba c ne. 12 Inte nna eyunin ltsaa ca falta qui qu, Labiru cc c castigar porquini lab gd lo qu ca tulla nu beni c. ra Seor. 13 Ana gutixe ca cosa tse nu ra lo ca titsa cubi quie para ttlni riu quini primer convniua nna chi n viejo. Y riu quini bia cosa nu chi n viejo nna ch tabdu tt qu.  Lo primer convenio nu beni Tata Dios para ca enne nna, ietse ca titsa t para guni ca nnia canchu gudliani c ne, hua lti beni c ne adorar, ttu lugar nu beni ca nnia. 2 Beni c ttu yu por mientras lti beni c Tata Dios adorar. Le ya nna uccu dividir chppa parte por ttu cortina nu da lahui ya. Cuarto primrua nna reya c na Lugar Santo. Le curtua nna du ttu candelero xeni, hua du ttu mea tsa ettaxtla sagrada. 3 Attu lado lti da cortna nna dua attu cuarto reya c na Lugar Santsimo. 4 Le curtua nna ril ttu bec nu de oro lti rudyi c icienso. hua t ttu yna na, bedibga c na oro it tab. Le yna nna yu chppa ca yya bereta nu gana escrito ca tsi mandamiento. Yu hu ttu vara qui Aarn nu n milagroso porquini hulia yya qu. Yu hu ttu yethu pero nu de oro y

432 alimento l man loti da ieni de iabara. 5 Lo yna nna da chppa ngeli nu de oro l cabi querubines, nu beni ca nnia formar por mandado qui Tata Dios, modo nna y ca ennia quini hua dua Tata Dios lani lahuacca quie. Xla qu nna da c lo tapa qui yna lugar lti bede c rni qui ttu sacrificio para quini Tata Dios nna eyunin latsie ca tulla qui qu. Pero teg n nu quxaa sobre de ca cos anna. 6 De una vez de chi n preparado ca cosa nna, lniana ca sacerdtea nna guta c nna biria c le cuarto primero qui templua i vuelta ni para guni c iyaba ca cosa nu riquina de runi c Tata Dios adorar. 7 Pero attu lado lti da cortina lab guta c. Lteruba sacerdtea nu adiru dacca entre ca sacerdtea t derecho qu para g, pero tsteruba le ttu ida. Canchu chi g na nna uccua duella quini hu rni qui ca animal canu de sacrificio para guni na ofrecer por laa msmuba tulla qu, hua por ca enne canchu rigu c falta lab y c. 8 Por medio de ca cosa nna, Espritu Santo nna runie quini ttlni riu quini mintraste templo qui Ley antigua huadu r nna lab chi biylia nda para ga riu le Lugar Santsimo iabara. 9 Acca t ttu enseanza tse para riu annana: iyaba canu runi c adorar Tata Dios segn nu ra lo Ley antigua nna, pues i ca cosa rute c lani e hua yala animal to rtti c para gute c sacrificio lani e por ca tulla qui qu, pero ca enne runi nna lab laeni t lo losto qu porquini

433 lab gana c seguro quini beycca ts c lani Tata Dios por medio de ca cosa nu bete c quie. 10 Lo Ley antigua nna riquixa lteruba ca cosa nu n quini iya go riu hua ca cosa nu lab n quini iya go riu, hua riquix nu cca qui ca ceremonia para cc nri cuerpo qui riu, hua i ad ca regla para la labni qui riu, cosa material ba nu u hsta quini Tata Dios nna gutsine c nna gunie ttu cosa cubi adiru tse. 11 Pero Cristua nna chi bit. Lteruba le nna ne Sacerdote nu dacca qui riu, porquini por le nna chi gllani ca cosa adiru tse para riu. Lugar lti chi gute rattaye por riu nna adiru tse n hua n lugar para siempre, porquini lahua n templo nu beni ca enne, pues bittu n le ytsiloyu. 12 Rni nu n sacrificio nu beni Cristua ofrecer nna lab n rni qui ca chivu nhua qui ca guna to, sino hua n laa msmuba rni quia. Acca gute tsba le Lugar Santsimo iabara para the na tulidba. modo por medio de luti quia nna bedil riu para siempre. 13 Ca sacerdtea nna bede c rni qui ca chivu hua rni qui ca guna to. hua bedyi c ca vaca nna bedi t c tta nna bede t c na iqquia ca enne canu lab beni c cumplir ca regla nu cca qui ley qui qu. Ana modo nna beycca nri c para guni c adorar Tata Dios attu. 14 beni c. Pero rni qui Cristua nna adiru tse ri. Cristua nna por cualni qui Espritu Santo enne bni tulidba, benie ofrecer laa msmuba le lani Tata Dios pero sin

HEBREOS9 bia tulla nna gttie por ca tulla qui riu. Por rni quia nna acca chi n nri losto riu nna calatsi riu guni riu servir Tata Dios enne bani. Labiru caduella gulaba thti latsi riu para guni riu cumplir ca obra antigua nu cca resultar luti para riu. 15 Acca Jesucristua nna bit para gunie ttu nda cubi adiru tse para cc tse riu Tata Dios, para quini riu canu nanie nna edccani riu tulidba por iyaba ca bendicin nu chi re quini gnne qui riu, porquini gttie hua para quini gudil iyaba canu beni tulla de tsee c bajo primer testamntua. 16 Canchu nua ttu enne guni ttu testamento nna, pues lab dcca hsta quini chi y riu seguro quini chi gtti enne nu beni testamntua. 17 Lab thi t ca ni poder qui ca inters nu rtia lo testamntua canchu duru nnia, sino hsta quini chi gtti nnia. 18 hua Ley antigua nu beni Tata Dios para ca enne nna dacca hu pero solamente lani rni qui ca animal to nu betti c. 19 Porquini Moiss nna, primrute gutixani bi ca enne iyaba ca mandamiento t tab nu ra lo Ley antigua. Lniana gui t bi ittsa carnero nu de color in, hua gui bi ttu planta to l isopo nna bega bi c lti t rni qui ca gna to nna ca chivu to nna chxi inda, lniana bede t bi rni iqquia libro lti rni Ley nna bede hua bi iqquia iyaba ca nnia. 20 Lniana gutixani bi ca nnia: Rn nna n sea para quini cca le saber quini chi gudul convenio entre lu nna Tata Dios nna para guni li obedecer. 21 Moiss nna

HEBREOS9 , 10 bede huabi rni lti beni c adorar Tata Dios, hua iqquia iyaba ca traste nu bequna c para guni c culto. 22 Segn nu ra lo Ley nna casi iyaba ca cosa caduella gude c rni iqquia qu para eycca c nri para quini i c para servciu. Tata Dios nna lab reyunin latsie ca tulla canchu la illia rni. 23 Lugar lti beni c adorar hua iyaba ca cosa lli nna rulue c tiia n ca cosa nu cca qui iabara, uccua duella quini eycca c nri por servciu por medio de rni qui ca animal; pero ca cosa meru gani qui iabara nna, por medio de ttu sacrificio adiru tse. 24 Porquini Cristua nna chi gute le laa msmuba iabara lti due rua lo Tata Dios annana, ne sacerdote qui riu. Lab runie nui le lugar lti ca sacerdtea beni c Tata Dios servir, porquini lugar n nna uccua terub para guluen tiia n nu cca qui iabara. 25 Por ejemplo, y riu quini sacerdote enne adiru dacca entre ca sacerdote qui ca enne israelitas nna, l nna r le cuartu Santsimo ttu ttu ida ba lani rni nu lahua qu sino lani rni qui ttu animal ba. Pero Cristua nna lahua i vuelta gute para gutie laa msmuba le por sacrificio por ca tulla qui riu, sino ts teruba. 26 Cala n quini que na i vuelta, entonces dsdeba gur ytsiloyu nna gudul tab que sufrir nna gattie vuelta b c. Pero lahua benie, sino tsba bit gttie por riu ttu vuelta teruba, benie de cca terminar tiempo antigua, modo Tata Dios nna reyunin latsie ca tulla qui riu.

434 Dios nna chi nanie quini ca enne nna ts teruba gatti c; bitola nna gunie c juzgar. 28 hua Cristua nna ts teruba betie laa msmuba le nna gttie para quini Tata Dios nna eyunin latsie ca tulla qui ietse ca enne. Ilni riu lo Jesucristua attu vuelta, pero laru para gata perdn qui ca tulla qui riu, sino it le para gudil para siempre iyaba riu canu ribda riu e.  Nu ra lo ley antigua nna lab belui tiia teg nu n ca bendicin, sino uccua teruba ttu sea para ca nnia quini llani ca cosa tse nu ch dala, nu runi Cristo para riu anna. Nu ra lo ley antigua nna lab lahuacca t qu para quini ytsi israelita nna tse tse c Tata Dios tulidba por medio de ietse ca animal nu betti c nna beni c c ofrecer lani e ttu ttu ida. 2 Cala t lahuacca qui ca sacrifciua para quini ytsi israelita tse c tse tulidba lani Tata Dios, bincca caduella gutsia c ca sacrifciua i vuelta tulidba c. Lab lahuacca t qui ca sacrifciua para yi c ca tulla qui ca enne, acca y c quini t r culpa qui qu rua lo Tata Dios. 3 Porquini de runi c ca sacrifciua ttu ttu ida nna rexa latsi qu ca tulla qui qu attu vuelta, 4 porquini rni qui ca gna nna ca chivu nna lab lahuacca t qui qu para gata perdn tse qui riu por ca tulla nu beni riu. 5 Acca Cristua nna loti ch tabdu it ytsiloyu nna re: Cuilu Tata Dios, yala rutti ca enne ca animal para guni c presentar rni qui qu para perdn qui ca tulla,

27Tata

10

435 Pero lab tanto rulatsi cuilu sacrificio nu runi c, Acca chi beni cuilu ttu cuerpo para inte para gunia presentar laa inte ba. 6 Rutti c ca animal nna rudyi t c c lo altar, hua rute hu c ad ofrenda para quini eyunin latsi cuilu ca tulla qui qu. 7 Lniana ra ruhue: N chi dua, Tata Dios, para gunia nu adiru rulatsi cuilu, tba chi ra nu cca quia lo ca titsa nu gana escrito lo libro. 8 Por ca ttsaa nna, annana y riu quini Cristua primrute re quini Tata Dios nna lab la redacca latsi t quie por rni qui ca animal nu runi ca enne presentar lani e, nhua lab rulatsie ca sacrificio nna ca animal nu rudyi c lo altar para ca tulla qui ca enne, msquiba ra lo ley antigua quini n quini guni c ofrecer. 9 Bitola nna re: N chi dua, Tata Dios, para gunia nu adiru rulatsi cuilu. Acca y riu quini para lani Tata Dios nna yala dacca luti qui Cristua por perdn qui ca tulla qui riu, pues labiru dacca ca sacrificio nu ra lo ley antigua. 10 Jesucristua nna benie nu guyu latsi Tata Dios nu n quini gunie, acca iyaba riu nna chi beycca nri riu de ca tulla qui riu porquini betie laa msmuba cuerpo quia lani Tata Dios. benie ts teruba nna ne sacrificio qui riu para siempre. 11 Iyaba ca sacerdote qui ca enne israelita nna puro rida bn c runi c nu n tsina qui qu, pues i vuelta tse nna rute c laa

HEBREOS10 msmuba ca sacrificio porquini ttu ttu ts nna beni c presentar bia msquiba lab ri ca sacrifciua para tua ca tulla qui qu siempre. 12 Pero Cristua nna ts teruba betie ttu teruba sacrificio por ca tulla qui ca enne nna ri para siempre. Lniana bedune cuitta Tata Dios lugar de la dliani. 13 Cristua nna ribde na hsta quini Tata Dios nna gnne ltsi ne iyaba canu la cca guyu c ne. 14 Por nui nna y riu quini por medio de ttu teruba sacrificio nu bnia nna, acca chi cca ts riu Tata Dios tulidba para siempre, porquini chi benie riu enne nri rua le. 15 Porquini ra Espritu Santo lo ca titsa nu gana escrito lti re: 16 Nui nna n convenio cubi nu runia lani lc bitola de ca ts lana, ra Seor: Inte nna gunia quini gunibia c ca ley quia lo losto qu nna, Guda c lo la rulaba latsi qui qu. 17 Lniana re: Btturu gudia lo qu ca tulla qui qu, nhua baru mal nu beni c contra ca mandamiento quia. 18 Por ca ttsaa nna, y riu quini Tata Dios nna chi beyunin latsie iyaba ca tulla qui riu para siempre, acca labiru caduella quini nua enne guti attu ofrenda por ca tulla qui riu. 19 Acca a hermanos, annana chi t modo para ga riu le Lugar Santsimo iabara sin la rtsilatsi, porquini Jesucristua nna chi gttie nna bellia rni quie. 20 Le nna

HEBREOS10 chi guthlia gbe ttu nda cubi de lalabni, para quini por medio de luti qui laa msmuba cuerpo quibe nna labiru bia t entre riu lani Tata Dios ta cortina nu da le templo antigua, sino hua t derecho qui riu annana para ibga riu lani le cuaa tab calatsi riu. 21 Jess nna ne Sacerdote Tsgani para quini riu ca enne qui Tata Dios nna ibga riu lani le. 22 Acca hermanos, n quini ibga riu lani Tata Dios annana, pero n quini ttlo ba deseo gata lo losto riu para guni riu nu rulatsie, hua n quini tsalatsi riu nna gana riu seguro quini gunie riu recibir, porquini por medio de rni qui Cristua nna chi n nri losto riu por perdn nu runne qui riu nna labiru tulla t qui riu rua le, hsta itute cuerpo qui riu nna chi n nri por inda puro para ibiga riu lani le. 23 Btturu gudu chppani riu sino n quini tse riu tstts nna egna riu seguro quini gnne qui riu nu chi re de riquixani riu ca enne quini ll riu, porquini Tata Dios nna ne enne lgani para gunie cumplir nu chi re. 24 hua n quini gulaba latsi riu tiia n la rit qui attu hermano qui rua, para guni riu cualni ttu riu nna attu riu nna, para quini iyate riu nna guni riu nu n tse para ca enne, modo nna guluen quini t la tsilatsi lo losto riu. 25 Bittu gttsee latsi riu reunin qui canu ralatsi, sino siempre n quini etppa riu. Bittu cc riu ta canu labiru ra c reunin, sino n quini quixani luetsi riu para th riu ad fuerza,

436 n quini guni riu porquini rilni riu quini ch tan llani Seor. 26 Canchu reyla bn riu modo para guni riu seguir lani tulla despus de chi nabiani riu nna ralatsi riu nu n l, pues lab attu sacrificio t para riu, 27 sino lteruba la rtsilatsi por nu ch dala, juicio nna y rlla nu gull latsi iyaba canu n c contario qui Tata Dios. 28 Tiempo antigua nna, canchu nua enne begn menos nu ra lo ley nu bete Moiss qui ca t tta qui riu, lc nna btti tab c na canchu tse chppa o tsnna testigo ribeqquia l c quini ana beni, lab betalatsi qu na. 29 uccua sufrir canu beni contra Ley qui Moiss, pero canu rutsibi c ini Tata Dios annana, biani guni Tata Dios lani c c. Rni qui Cristo nna n sea qui convenio cubi nu beni Tata Dios lani ytsiloyu para eyunin latsie ca tulla qui qu, para quini cc c enne quie. Canu rugna menos c rni qui Cristo nna rinne c mal qui Espritu Santo enne rulue favor qui Tata Dios lani c, pues seguro ni quini lc nna th c adiru castigo. 30 Hua y riu quini Seor nna chi re quini le nna die ye nna gunie castigar iyaba canu cca merecer. hua le nnia nne canchu ca enne quie nna beni c nu n tse o canchu beni c nu n mal. 31 Canchu lab runi riu nu n tse, pues n quini yala gtsini riu canchu iyu ts gatti riu porquini tse riu ltsi n Tata Dios. 32 Lebi nna bittu illani le loti hualatsi le primero nna ch benna

437 ba Tata Dios layani qui le nna gutelni le tse nu n l. Liurxa latsi le quini lani paciencia nna bechia le iyaba ca sufrimiento nu guacca le. 33 Ca enne nna beyud c le nna b c le rua lo ad ca enne para guitsni c le. Lebi nna gutse le lado qui ca hermanos qui le de uccua c sufrir luetsi nu gut la. 34 Yala beta latsi le ca hermanos canu yu litsi yy. hua loti ca enne nna gui c bia t qui le, pero lab bitsani le sino bedacca l latsi le porquini y le quini le iabara la nna t ca cosa adiru tse qui le para siempre. 35 Bittu guthna le ttu lado confianza nu t qui le lani Tata Dios, porquini por fe qui le lani e nna llani ieni recompensa para lebi. 36 Bittu gtsee latsi le tslue nda, sino guni le tulidba nu calatsi Tata Dios, para quini canchu chi iyu ts nna lniana th le iyaba nu re quini gnne qui le. 37 Porquini, ta ra lo titsa nu gana escrito: Atit teruba reytsa llani enne n quini it, Labiru its para llani e. 38 Nua tediba enne de chi biria nri lani Tata Dios por medio de fe nu t qu lani e, L nna ccabni tulidba. Pero lab ruultsaa canchu gudu chppani nna eyeqqui attu. 39 Pero riu nna lab rudu chppani riu nna nunca lab gttsee latsi riu Tata Dios ta runi canu nitti c, sino rappa la riu confianza lani le, ana modo nna runi riu vencer para gata la labni qui riu.  Biani nua fe c. Fe nna quiere decir canchu chi

HEBREOS10 , 11 ralatsi riu hsta quini chi gana riu seguro quini nu calatsi riu nna hucc, msquiba lab chi ril tn riu anna, pero lab rudu chppani riu quini hullani ts ilni riu . 2 Ca enne gutse tiempo antigua nna yala guyu latsi Tata Dios cabi porquini lo titsa quie nu gana escrito nna ra quini hualatsi cabi nu re lani itute latsi losto cabi. 3 Chi ralatsi riu Tata Dios, acca y riu quini le nna benie ytsiloyu nna ca blia nna iyate nu t, pues le nna gnnie quini: cc, nna uccua c por titsa quie, acca y riu quini benie ca cosa nu lab t antes. 4 Abel nna hualatsi bi Tata Dios, acca adiru tse uccua sacrificio nu beni Abel presentar lani Tata Dios tchu fruto nu beni Cain presentar. Abel nna hualatsi bi, acca y riu quini Tata Dios nna gulqquie bi cuenta por enne tse, porquini laa msmuba le nna benie recibir carneru to nu betti bi por sacrificio. Chi guts gtti Abel, pero n b bi ttu ejemplo tse para thi riu enseanza tiia nua tsalatsi riu. 5 Enoc nna hualatsi bi Tata Dios, acca lab gtti bi porquini de repente ta nna beya bi vivo para iabara por milagro qui Tata Dios. Ca enne nna beyla c bi pero lab betselni c bi ytsiloyu, porquini Tata Dios cha bede bi. Porquini antes ca di Tata Dios bi nna ra lo titsa quie nu gana escrito quini chi runi bi nu rulatsi Tata Dios. 6 Lab modo t para guni riu nu rulatsi Tata Dios canchu lab ralatsi riu e. Canchu nua ttu

11

HEBREOS11 enne calatsi ibga lani Tata Dios nna, caduella quini tsalatsi quini dua Tata Dios, hua n quini egn seguro quini le nna gunie na bendecir hua iyaba ad canu runi c duella gunibia c ne. 7 No nna hualatsi bi Tata Dios, acca bed naga bi loti ra Tata Dios quini d peligro. No nna msquiba nunca lab bilni bi cca iyya, pero beni bi obedecer nna luegu ta beni bi brcu, modo nna bedil bi itute familia qui bi loti gllani iyya juciu. Por fe nu t qui Noa lani Tata Dios, modo nna beluen claru ta quini ca enne canu lab hualatsia nna uccua c merecer juciu. Hualatsi bi Tata Dios, acca gulqquie bi cuenta por enne tse. 8 Y riu quini Abraham nna hualatsi bi Tata Dios, porquini loti Tata Dios nna gunnie Abraham quini iria bi para tsa bi ttu lugar nu chi re quini gutie qui bi, luegu ta nna beni bi obedecer. Biria tab bi le ytsi qui bi nna da bi msquiba lab chi nabiani bi gaa nu. 9 Abraham hualatsi bi Tata Dios, acca loti bitsna bi lugar nu ra Tata Dios quini gutie qui ba nna, y bi quini lab thua bi na tulidba, acca gala gala b gud bi le ttu yu to nu de lri, ta beni hua Isaac ini Abraham hua Jacob nna porquini hua para lcabi nna uccua promesa nu beni Tata Dios lani Abraham. 10 beni Abraham, porquini ribda bi lani laeni quini iyu ts iche Tata Dios bi le iabara ciudad nu dua para siempre, ciudad nu beni laa msmuba Tata Dios segn la

438 ritelni tse quie. 11 Por fe qui bi nna, acca niula qui bi Sara nna uccua bi nna nna beditsna bi ttu ini beyu to qui bi msquiba chi uccua bi ttu enne gla para cca bi nna, porquini Abraham nna gppa bi confianza lani Tata Dios quini seguro ni gunie cumplir iyaba nu chi gunnie bi. 12 Abraham nna, msquiba chi n quini gatti bi porquini chi n bi enne gla, pero bitsina ttu ini beyu to qui bi, lniana bitsina ca thua bi, lniana ietse ca descendiente qui bi. Pues lab ccani riu gulba riu iyaba ca enne canu n descendiente qui bi, ta lab ccani riu gulba riu ca blia para cc riu saber bllaa ca blia n, nhua bllaa grano de yi nu re rua indat porquini i milln n c. 13 Abraham lani Isaac nna Jacob nna gtti ba cabi nna lab ni th cabi iyaba nu ra Tata Dios quini gutie qui cabi. Pero yala bedccani cabi porquini gana ba cabi seguro quini tiempo nu ch dala nna th b cabi iyaba nu chi re cabi quini gutie qui cabi. Daccalo ta nna gutixani cabi ca ennia quini ytsiloyu nna bihua n litsi cabi nna ttu tiempo to teruba tsee cabi n. 14 Y riu quini canu rinne c ana nna, pues reyla r c lugar qui la lab c. 15 Abraham lani Isaac nna Jacob nna labiru uccua latsi cabi eyqquia cabi pas lti chi biria cabi; cala belaba latsi cabi eyqquia cabi attu nna yala fcil n para guni cabi . 16 Pero uccua la latsi cabi tsa cabi ttu lugar adiru tse, quiere decir, lugar iabara. Acca Tata Dios nna rulatsie

439 thlianie de riyninie na cabi: Cuilu Tata Dios runi tu cuilu adorar; porquini le nna chi benie preparar le iabara ttu ciudad para lcabi. 17 Tata Dios nna guthllee ttu prueba tbi para lani Abraham, pero Abraham nna beni bi seguir ralatsi bi Tata Dios. Beni bi t tab ra Tata Dios bi nna biria latsi bi tteruba ini to qui bi Isaac, chi beli n bi para gtti bi lani gutsilu para sacrificio msquiba Tata Dios nna chi re quini ietse ca enne nna tsat c bi. 18 ntesca itsna Isaac ini Abraham, pues Tata Dios nna re Abraham: Isaac tta qui ca thua lu, lniana i mili ad ca descendiente qui lu nna itsina c le ytsiloyu. 19 Abraham nna hualatsi bi Tata Dios quini msquiba gatti Isaac ntesca ini bi pero t lahuacca qui Tata Dios para echthe bi de lo luti para ini bi nna cca bi ttu tta. Isaac nna de beyeqquia bi lani tta qui bi Abraham attu nna uccua tits beytha bi de lo luti, porquini para lani Abraham nna ch b n Isaac ttu nu yatti. 20 hua Isaac nna hualatsi bi Tata Dios nna gunbani bi e lani oracin quini gunie bendecir ca ini to qui bi Jacob nna Esa nna conforme lani titsa quie. 21 hua Jacob nna hualatsi bi Tata Dios, acca de ch tadu gatti ba nna gunbani bi e lani oracin quini gunie bendecir chppa ca thua bi, quiere decir chppa ini Jos. Jacob nna yala enne gla chi n bi, acca dni bi yarrote nna bequttsi bi qqu de runi bi Tata Dios adorar.

HEBREOS11 Jos nna hualatsi bi Tata Dios, acca de ch tadu gatti ba nna gunni bi ca enne israelita quini iyu ts ria cabi le pas Egptua, pues begna bi seguro quini Tata Dios nna ebqquie c le Egptua, acca ra bi c tiia n quini guni c lani tsitta yatti qui ba. 23 hua tta nna qui Moiss nna hualatsi qu Tata Dios, acca de bilni c quini yala latsitte n bi, acca gppa c confianza lani Tata Dios quini le nna gudil bi para la gatti bi, porquini enne rigubia nna chi gutx ley quini gutti c iyaba ca ini nubeyu to qui ca enne israelita canchu chi bitsina c. Pero tta nna qui Moiss nna lab gutsni c sino bectsi c bi por tsnna bi despus de chi bitsina ba para la gtti c bi. 24-25 Moiss nna de chi n bi xeni labiru uccua latsi bi guni c bi tratar tits n bi thua Faran enne rigubia le pas Egptua, porquini ini niula qui Faran nna chi bedi Moiss por in. Moiss nna hua la latsi bi Tata Dios, acca belaba latsi bi quini ad n tse cca bi ttba lani ytsi qui Tata Dios msquiba yala mal ruthacca c cabi, tchula edccani bi lani ca placer nu runna ca tulla qui ytsiloyu nu tt b qui. 26 Belaba latsi bi quini ad n tse cca bi ttba lani Cristo msquiba yala guyud c bi por nui, tchula gata qui bi iyaba ca riqueza nu t qui pas Egptua. Moiss nna hualatsi bi quini hullani ts gute Tata Dios ttu laa bi le iabara nu adiru tse tchu

22hua

HEBREOS11 bia cosa material. 27 Moiss nna lab gutsini bi de bitsani Faran, sino hualatsi bi Tata Dios nna biria bi le pas Egptua nna beni bi seguir lani la rulaba latsi qui bi tits chi rilni bi Tata Dios de lani bi. 28 Moiss nna hualatsi bi quini Tata Dios nna hue cuidado ytsi quie, acca beni bi ca enne israelita mandado gtti c ttu carneru to nna gude t c rni qui carneru ta rua puerta qui ca yu qui cani fuera, para quini ngeli nu guthella Tata Dios nna ilni bi rni nna bittu gtt bi ini nru qui ca enne israelita. 29 Ca enne israelita nna hualatsi cabi quini ieni lahuacca t qui Tata Dios, acca gppa cabi valor nna gut cabi indat nu l Mar Rojo, fcil ba gut c tits n ybitsi ba. Ca soldado Egptua nna beni c duella tani c gudxu c cabi preso, pero huppi c inda iyaba c nna gtti tab c. 30 Ca enne israelita nna hualatsi cabi Tata Dios, acca beni cabi ta re nna b cabi vuelta talba ttu ytsi xeni l Jeric por gtsi ubitsa, modo nna de repente ta itute d nu yeqquia rua ytsia nna ttb biynnia. 31 Iyaba ca enne qui ytsi Jerica nna gtti c luegu tab, pues lc nna lab caso beni c nu ra Tata Dios. Pero ttu niula maa l Rahab nna hualatsi bi Tata Dios nna gul bi, porquini lab betsna litsi bi guta chppa ca soldado israelita canu gunrua, lniana becuttan c canu den cana. 32 Biruhu nua reytsa quixania le ni. Pues yala its

440 cc canchu quixania le iyaba ca cosa tse nu uccua lani Geden nna Barac nna Samsn nna Jeft nna, hua rey David nna Samuel nna ad ca enne uccua c profeta nna. 33 Lcabi nna yala confianza gppa cabi lani Tata Dios, acca beni cabi gana guerra lani ad ca nacin xeni. De rigubia c nna beni c nu n tse lani ca nnia. Iyaba ca enne canu t fe qui qu lani Tata Dios nna, benie por lcabi ta chi re nna benie cabi cualni, hsta ca len nna bethya ra qu nna lab bia bethacca c Daniel. 34 hua por lahuacca qui Tata Dios nna lab huyi cabi loti ca contario qui cabia nna bedlla c cabi le horno ya. hua ad lcaba nna biria cabi ltsi n canu uccua latsi qu hu c cabi machete. Lab fuerza ieni t qui caba pero yala lahuacca bete Tata Dios qui cabi, lani valor gppa cabi lo guerra hsta ca ejrcito contrriua nna becutta c. 35 Ca niula tiempo lnia nna hua hu latsi cab Tata Dios, acca ca familia qui cabi loti ch b gtti c beyacca bni c por milagro qui Tata Dios. Tsee hu ad ca enne ralatsia, pero gtti cabi por tanto dolor nu bethacca ca contrriua cabi, porquini lab uccua latsi cabi guttsee latsi cabi fe nu t qui cabi, sino para lcabi nna adila tsa gatti cabi, porquini hualatsi cabi quini hueytha cabi de lo luti para ttu lalabni cubi nu n adiru tse. 36 Ca enne nna yala beitsni c ad ca enne ralatsia nna b c cabi lani cuarta hsta guchdan c bla cue cabi. hua ad cabi

441 nna bedxu c cabi preso nna beqquia tni c cabi lani cadena. 37-38 Ad canu ralatsia nna be c cabi yya hsta quini gtti cabi. Ad cabi nna guchu c lahui cuerpo qui cabi lani cierra nna gtti cabi. Uccua cabi probar canchu hualigani hualatsi cabi. Ad cabi nna guda c espada lti cabi nna gtti cabi. Betsia latsi qu ad cabi nna becutta cabi le ytsi qui cabi nna gala gala ba hua cabi ybitsi lle, ca loya ba lle, le ca blia guua cabi lle, le ca yru bectsilo cabi lle. Labiru lri t qui cabi nna acca gccu cabi vestido nu de yti o carneru nna chivu nna. Yala gutni cabi nna huni cabi nna puro mal bethacca ca enne cabi. Ytsiloyu mlu nna lab cc merecer quini ca enne tsa nna tse r cabi lani c. 39 Iyaba canu ralatsia nna yala confianza gppa cabi lani Tata Dios, acca re lo titsa quie nu gana escrito quini yala rulatsie nu beni cabi, pero lab gui cabi bendicin nu ra Tata Dios quini gutie qui cabi. 40 Porquini dsdeba antes nna ch b nanie ttu cosa adiru tse para riu, para quini bittu th cabi bendicin nu benie prometer sino lani riu la.  Acca a hermanos, chi ylirni riu quini tsee talba riu ietse ca enne canu hualatsi cabi Tata Dios itute la labni qui cabi. Acca n quini guttsee latsi riu iyaba ca estorbo nu ruthga c riu l nda l nu becu Tata Dios para riu nna, guthna riu bia tulla nu t lahuacca qu gudxu riu para la itsina riu ra. Acca n quini

HEBREOS11 , 12 neru riu tulidba. 2 Lnnaruhu ra lti dua Jess enne ne ejemplo tse para guni riu seguir, porquini le nna nabianie tse tiia nua gappa riu confianza Tata Dios hsta fin. Jess nna lab dejar benie de uccue sufrir lo curtsia, lab uccue vencer por dolor nu gppe nhua lab bettnie de gute lo curtsia por riu, porquini ye quini bitola nna yala la redacca latsi t quie. Annana dune cuitta Tata Dios lugar de la dliani le iabara. 3 Acca lebi nna liurxa latsi le tiia n la gute qui Jess para quini la edllaa latsi le nna cueda le tslue nda. Liurxa latsi le tiia n laeni guie loti ca enne tlla nna yala mal bethacca c ne. 4 Lebi nna yala cca le sufrir porquini ruddtsini le numalua para la guni le tulla, pero lab chi uccua duella cca le sufrir hstaba gutti ni c le. 5 Ts chi billa ni le quini Tata Dios nna chi bnne consejo tse qui le porquini n le inie c, lti ra ttu tta lani in: Lu nia, canchu Seor nna chi runie lu corregir, pues belaba tse latsi lu nna, Bittu edllaa latsi lu canchu re quini lab tse runi lu. 6 Porquini Seor nna, iyaba canu catsinie nna runie c corregir. Canchu chi runie nua castigar nna, modo nna ruluen quini n inie. 7 Lichia lani laeni bia disciplina nu cca le sufrir de Tata Dios, porquini runie lani canu hualgani n c inie, ta runi ca

12

HEBREOS12 tta canchu chi catsini c ca ini qu para quini guni c ad tse. 8 Canchu Tata Dios nunca lab runie le corregir, modo nna ruluen quini lab n le inie sino bastardo ba n l l. 9 Loti n r tu huatsa to, ca tta qui tu nna beni cabi tu corregir nna yala titsa gppa tu cabi. Dios enne n Tata qui espritu qui ttu ttu tsa riu nna, ts alahua adiru caduella gappa riu e titsa canchu chi runi e riu corregir, para gata ttu lalabni adiru tse qui riu c. 10 Por ttu tiempo xcuichu to teruba nna runi ca tta qui riu corregir segn nu y cabi. Pero Tata Dios nna siempre runie na para bien qui riu, para quini btsi btsi b nna cca riu ad enne lsto nri tba le. 11 N tit lab redccani riu canchu chi cca riu corregir, sino yala cad lni riu. Pero bitola nna de chi gui riu ttu enseanza tse de chi uccua riu castigar nna entonces adiru laeni chi beytta qui riu porquini y riu quini annana chi runi riu ad tse. 12 Acca lebii canu yala redllaa latsi le, liguni duella guchia le ca prueba nu rit le para quini eytta fuerza ca n le nna na le nna, 13 guni le seguir nda nu n l, para quini ca hermano dbil canu den c le bittu ria c ttu lado, sino gata la ad fuerza espiritual qui qu. 14 Lihuella latsi le gata laeni lo losto le lani iyaba ca enne, hua quini cc nri lalabni qui le le yetsiloyu, porquini lan nua ilni Seor canchu lab n nri lalabni qu nna la rulaba latsi qu nna. 15 N quini hu le

442 cuidado quini n ttu hermano guthn menos la tsilatsi qui Tata Dios nna labiru ruella quini guni e nna cualni. Lhue cuidado quini la llani lo losto le bia rencor nna itsani le lani ad ca enne nna gudti c, ta cc lani ttu jardn canchu illani ttu planta lla. 16 Lihue cuidado quini la guni le bia vicio ta adulterio nna, nhua bittu guthna menos le ca cosa qui Tata Dios, ta beni Esa. L nna uccu ini neru qui Isaac, pero por ttu teruba plato lag nna btt derecho qu lani bettsi to qui ni nna benitti bendicin nu rlla. 17 Chi y le quini bitola nna yala uccua latsi Esa edi bendicin tse nu n para ttu ini nru, pero labiru dcca para edi na. Labiru posible t para quini tta qui ni nna gttsin la rulbalatsi qui ba msquiba guretsi nna guttayni bi quini eyunna bi bendicin qu. 18 Alahua bebiga le lani iya Sina ta ca enne israelita tiempo antigua nna bitsina cabi lti dua iya loti Tata Dios nna betie Ley quie lani cabi. Yala gutsini c porquini gutse c rua y rlla, da t ba chulla nna be tnu nna. 19 hua guretsi trompeta nna biynini c tsii ttu enne nna biynini c gnne Tata Dios nna guttay c quini btturu gullutsee c ad, 20 porquini yala gutsini c de ra Tata Dios c: Bittu gulappa le iya Sina, msquiba ttu animal to qui le thlu nru para tsappi iy nna caduella th castigo nna hu le animal to qui la yya hsta quini gatti,

443 o thu le ttu lanza lt. 21 Hsta Moiss nna de rilni bi tiia cca iya Sinaa nna ra bi: Yala rittia porquini ratsi te. 22 Pero lebi nna chi bebiga le lani attu iya huaya nu n ad ts, iya Sin, ciudad lti dua Tata Dios tulidba, quiere decir, Jerusaln de iabara lti tsee i mili ca ngeli, 23 lti retppa ca ini nru qui Tata Dios nna runi c ne adorar nna chi dua l qu lo libro nu t iabara. Chi bebiga le lani Tata Dios enne ne Juez para quixe nu cca qui iyaba ca enne canchu beni c ts o canchu lab, chi bebiga le lti tsee ca spiritu qui ca enne nu beni nu n tse nna chi redccani losto cab por ca bendicin quie, 24 chi bebiga le lani Jess enne ne Mediador nna chi btsie riu lani Tata Dios por medio de Convenio Cubi quie. Lani rni nu bellie nna acca chi gul riu. Pero por luti qui Abel nna uccua ttu enne castigar. 25 Acca lebi nna lhue cuidado quini la gugna menos le Enne chi rinnie lani le annana. Tiempo antigua nna lab uccualatsi qu gud naga qu enne gutixani bi c n le ytsiloyu nna, pues lab gul c sino uccua la c castigar. Acca tin modo ll riu para la thi riu castigo, canchu lab gud naga riu Enne rinnie riu dsdeba iabara c. 26 Loti gunnie ca enne israelita nna yala fuerte guu. Pero annana re: Attu vuelta teruba gunia quini xu ytsiloyu pero hua iabara. 27 Acca ttlni riu de re: Attu vuelta teruba, quiere decir quini iyaba ca cosa material nu chi benie nna tt b c por lahuacca

HEBREOS12 , 13 que, para quini iyaba ca cosa tse nu ra lo titsa quie nna eyna c para siempre porquini n c firme. 28 Chi gullani ttu la rigubia lani riu nu lab tt, acca n quini gulue riu quini t la quaru lo losto riu, ana modo nna guni riu Tata Dios servir nna tse riu tsba rua le, hua n quini gtsini riu e porquini qu merecer. 29 Porquini Tata Dios enne runi riu adorar nna ieni n lahuacca nu t quie, t tab yi rlla.  N quini gulue le tulidba lani ca hermano qui le quini t la tsilatsi lo losto le para lcabi. 2 Litsee al tanto para guni le recibir tse iyaba canu tanllia c le, hua para guni le c invitar. modo nna tuchppa caba beni cabi ca ngeli atender, pero lab bennia cabi cuenta quini ca visita qui cabi n cabi ngeli de iabara hsta despus la. 3 Bittu illani le canu yu litsi yya, pues hua n deber qui le eta latsi le c tbatsi yu hu le lani c litsi yya. hua n quini exa hu latsi le canu cca c sufrir por bia mal nu ruthacca ca enne c, porquini hua lebii nna xiaba tt le . 4 Lab n tse quini nua ttu enne guthna menos ttu matrimonio, nhua lab n quini ttu matrimonio nna cc contaminar lani tulla, porquini n ttu cosa ts hstaba ln qui qu. Pero Tata Dios nna gunie castigar iyaba canu ridualni nu lab n tsela qu, sea soltero o sea enne casado lle. 5 Bittu catsini le belliu. Leyna le conforme lani tsalia t qui le,

13

HEBREOS13 lani laeni lo losto le, porquini Tata Dios nna chi re: Inte nna lab guttsee ltsaa lu, nhua lab illa te lu. 6 Acca labiru n quini gudu chppani riu, sino lani confianza ba ecbi riu: Seor nna ne enne runie inte cualni, Labiru gatsi te nu runi ca enne para bia guthacca c inte. 7 N quini xalatsi le canu beni cabi tsina pastor entre lebi, canu chi gutixani cabi le ca titsa qui Tata Dios. Liulba latsi le tiia tse n ejemplo nu bedua cabi de itute la labni qui cabi nna guni le ta lcabi segn laa msmuba enseanza nu hualatsi cabi. 8 Jesucristua nna la labe ennia tiempo nu chi gut, hua annana, la labe enni tulidni nna. 9 Acca bittu guttsee latsi le nu n l por nua enne nu ra attu enseanza nuhuaya nu lab n ttba lani nu chi nabiani le. Adila tsa edi riu fuerza espiritual nu da de amor qui Tata Dios, tchula huella latsi riu guni riu cumplir ca regla religiosa nu cca qui ca alimento quini go le o lab quini go le para ini le lani Tata Dios segn lc. Ca regla luetsi nua nna lab tli c bia cosa til. 10 Ca sacerdote canu da r c runi c tsina qui qu le templo qui ca enne israelita nna lab parte t qui qu lani sacrificio nu tsa lo altar espiritual qui riu. 11 Segn nu ra lo ley qui Moiss nna, sacerdote nu adiru rigubia nna guta bi le Lugar Santsimo lani rni qui ca animal nu betti c nna beni bi

444 presentar por sacrificio para perdn qui ca tulla, pero ca cuerpo yatti qui ca animal canu betti c nna bedyi c c fuera ytsia. 12 hua Jess nna uccue sufrir fuera ytsi, modo nna reyunin latsi Tata Dios ca tulla qui ca enne para quini cc c enne quie, porquini gttie nna bellia rni quie. 13 Acca a hermanos, n quini tan riu Jess enne gtti lo curtsia msquiba tse riu fuera de iyaba ca enseanza nu lab riu nna cc riu sufrir por nu rena ca enne ta uccue sufrir de ruduad c ne. 14 Porquini le ytsiloyu nna bihua lugar t lti tsee riu para siempre, sino ribeda riu lani laeni hsta quini iyu ts tse riu le Ciudad nu n para siempre. 15 Acca n quini gudliani riu Tata Dios tulidba por medio de Jesucristua, porquini n sacrificio nu n quini guni riu ofrecer, quiere decir, hu riu e gracia lani oracin. 16 Liurxa latsi le tulidba quini chi n le hermano para guni le nu n tse nna gute le cualni qui luetsi le, porquini n attu sacrificio nu rulatsi Tata Dios quini guni li e ofrecer. 17 Canu runi cabi tsina pastor entre lebii nna, liud naga nu rinni cabi le nna gata voluntad qui le lani cabi, porquini yala nuyu cani cabi tiia cca para quini cc tse lalabni espiritual qui le de chi n cabi responsable rua lo Tata Dios para guni cabi le guiar tse. Canchu guni le nna entonces tsina pastoral qui cabi nna cc ttu tsina de la redacca latsi en vez de ttu tsina dii nna peor cc para lebi

445 oracin por intu, pues t laeni lo losto tu quini lab bia mal runi tu nna runi tu seguir lo nda de la labni nu n l nna nri nna. 19 Rullutsaa le quini xalatsi le inte especialmente annana lani oracin qui le, quini Tata Dios nna gunie nda quia para quini it xa lani le attu. 20-21 Tata Dios enne runna laeni, enne bechthe de lo luti Xana Riu Jesucristua enne ne Pastor adiru enne eni nna ruie riu cuidado, rinbaa quini le nna gnne qui le iyaba nu n tse para guni le voluntad quie, de runie lo losto le quini cc le ta rulatsie, por medio de Jesucristua nna rni quie nu rulue quini chi benie ttu convenio nu dcca para riu tulidba. Le nna qu merecer

HEBREOS13 quini gata la dliani quie tulidba para siempre. Amn. 22 Rattaynia le hermanos quini guchia le lani paciencia de rud naga le ca titsa nyi para cca le animar, porquini carta quyi nna lahu n carta xeni. 23 Cca le saber quini hermano qui riu Timoteo nna chi gta libertad qui bi. Canchu ellani tab bi n nna, it chuppa ta tu tanllia tu le. 24 Rithllaa la rinba titsa qui tu lani iyaba canu runi c tsina pastoral entre lebi nna hua lani iyaba ad canu ralatsi nna. Ca hermanos de pas Italia nna rithella hu cabi la rinba titsa qui le. 25 Tata Dios nna gunie iyaba le bendecir. b n.

18Lgni

CARTA NU GUTHELLA SANTIAGO PARA ITUTE YTSILOYU


La Epstola Universal De

SANTIAGO

 Inte Santiago runia obedecer nu ra Jesucristua, le nna ne enne rigubia lo iyate. Inte nna rithllaa la rinbatitsa quia lani iyaba ca descendiente qui ca tsnu ini Israel canu nthillia ba le itute ytsiloyu. 2 Lebi ca hermano quia, ietse prueba d lani riu canchu ralatsi riu, pero canchu chi ruttsalo le ca prub nna n quini gata la redacca latsi lo losto le. 3 Icarub le porquini de chi ralatsi le nu ra Tata Dios msquiba chi cca le sufrir por ca prueba, modo nna gata ad capacidad qui le para gchia le ad nna tsalatsi le lani itute latsi le itba cabni le le ytsiloyu. 4 Pero liguni duella quini gulue le quini rppa le confianza Tata Dios mintraste cca le sufrir bia prueba hasta quini prueba nu d lani le tt. modo nna gata ad fuerza qui le para gchia le bia prueba nu ch dala nna, cca le tstts nna enne ritelni nna ta rulatsi Tata Dios.

canchu nua ttu le reytsani la riyeni, l nna n quin inbani Tata Dios lani oracin. Yala enne tse n Tata Dios para gnne itute la ritelni nu riqunani, lab bia nnie despus de chi bnne. 6 Pero enne nu chi runi oracin lani Tata Dios nna n quini tsalatsi quini le nna gutie nu rinb lani e. Bittu n quini gulbalatsi quini xiaba lab ecbie oracin qu. Porquini canchu ttu enne lab egn seguro canchu huecbie oracin qui ni nna pues rudu chppani nna. Porquini ttu tsstit huacca b latsi, pero tssti nna bruhu. runi indat canchu chi riria be l, ttu tssti tab hudia betsna qu ttu lado, tssti tab nna odqqui nna attu lado. 7 Canchu n duda nu t qui nnia, bittu n quini gulbalatsi quini th bia qui Tata Dios. 8 L nna lab bia th qui Tata Dios porquini lab ribeqquia ttdi latsi para guni bia, porquini yala

5Pero

446

447 ruttsin bia tab rulbalatsi nna yala variable n la riyeni qu. 9 Ttu hermano nu ralatsi, pero canchu ca enne nna lab cuenta cueqquia c na, pues hermnua nna dni edccani porquini yala enne re cuenta n rua lo Tata Dios. 10 Ttu hermano nu ralatsi pero chi n enne rico nna, dni edacca huni canchu llani bia prueba nu runi quini eyacc enne humilde, porquini huiyu ba ts gatti nna labiru d le ytsiloyu, ta n ca yy anta campo nna yala ts ril c, pero qutha tab ritt qui qu. 11 Tiempo ub nna pues ca planta to ribitsi b c por ubitsa, lniana yy qui qu nna rihuthia b c nna lla latsi qu. hua ca enne rico nna, pues la dliani qui qu nittilo b nna gatti c lo tsina nu runi c. 12 Icarub enne nu runi seguir rpp confianza lani Tata Dios msquiba d bia prueba lani , canchu gchi hasta quini tt iyaba ca prueba nu d lani ituba cabni ytsiloyu, lniana cuu Tata Dios corona iqqu, ttu corona nu cca representar lalabni nu lab tt qu nu gnne qui iyaba canu catsini c ne, ta chi re. 13 Ttu enne nna canchu llani la rulbalatsi mal lo lstu nna guni tulla, pero bittu hua n quini in: lahua inte rappa tulla sino Tata Dios nni guthllee prub acca benia tulla. Porquini Tata Dios nna ne completamente enne ts nna lab modo t para que tentar por bia la rulbalatsi mal o para gunie nua enne tentar. 14 Acca ttu enne nna canchu chi rulbalatsi guni tulla nna,

SANTIAGO1 pues guni b na porquini n la ridlatsi mal lo lstu. Canchu llani bia oportunidad nna lniana la ridlatsi mal qu chi na para guni na vencer para gni tulla. 15 L nna chi belaba latsi guni la ridlatsi mal qu, acca yala fuerte n la calatsi qu. Canchu guni b seguir guni na cumplir, lniana llani luti. 16 Lebi ca hermano to quia, bittu thacca le. 17 Tata Dios nna runne tsu teruba nu n completamente ts para riu, ndi tit mal lab runne. Por ejemplo: Le nna benie ubitsa nna ca blia nna, pero hua ritsin la rudni qui qu nna runi c lixina gab. Pero Tata Dios nna ne layani tulidba nna runne tsu teruba nu n tse tulidba. 18 Chi n riu ini Tata Dios porquini chi bnne lalabni cubi qui riu por medio de titsa quie nu ruluie bia nua n l, benie porquini n voluntad quie, para quini cca riu enne primero lo itute creacin que. 19 Lebi ca hermano to quia, bittu illani le quini adila tsa gud naga le ieni nna, pero inne le tit, licuda t latsi le nna bittu itsa tn le. 20 Porquini la ritsani qui ca enne nna lab runi obra tse para lani Tata Dios. 21 Acca btturu guni le ca cosa cttsi nu beni le antes, ltsee latsi iyaba maldad. Lebi nna bittu eddtsini le Tata Dios sino gud ts naga le ca titsa quie nu riquixa ca siervo quie, porquini por medio de titsa quie nna ll le. 22 Liguni nu ra lo titsa qui Tata Dios. Bittu cca le ta canu riynini

SANTIAGO1 , 2 c titsa quie pero lab runi caso c nu n quini guni c, porquini modo nna ridcca laa msmuba lc. 23 Canchu ttu enne nna riynini titsa qui Tata Dios, pero lab bia guni para cc arreglar lalabni qu nna, l nna n ta ttu enne nu rilni l lo ttu huna nna, 24 reni cuenta bia mancha t l pero dia t nna illa bni tia nu rinna. 25 Pero nua tediba enne rinna nu ra lo ley tsgani nu riquixa tia modo ll para labiru guni tulla, canchu runi seguir rud nagui titsa qui Tata Dios, lniana le nna gunie bendecir iyaba nu guni porquini bittu hu n ta ttu nu latsi xlla nu cuenta gud b ngui, sino prontu ta thl gni na. 26 Nuni ttu le rulaba latsi quini yala adorar runi Tata Dios c. Pero canchu lab rebda t r sino rinned tab nna, l nna yala ridacca porquini cuenta ba runi Tata Dios adorar. 27 n religin nu ruulatsi Tata Dios enne ne Padre qui riu: quini tsa lu tannba titsa lu canu hudbi nna, guni hua lu cualni nua ttu niula nu chi gtti nubeyu qu nna eta latsi lu c de tsee c lo sufrimiento qui qu, hua quini cc lu enne nri rua le nna la guni lu la ridlatsi mal t runi canu lab ralatsi. modo nna yala dacca adoracin qui lu porquini btturuhu chixi la rulbalatsi mal lani nihua bittu tbi bia mancha rua lo Tata Dios.  Lebi ca hermano quia, chi ralatsi le Xana Riu Jesucristua, enne rigubie le

448 layani iabara, pero bittu gucu le luetsi ca enne nna guni le atender ts ttu nu riln quini yala dcca nna, rugna menos le ttu. 2 Por ejemplo: Chppa ca nubeyu nna ra c le reunin qui le. Ttu nna n enne rico nna nccu ts nna yu t anillo de oro n. Attu nna enne lad t b n nna nccu lri nu. 3 Lniana lu nna runi lu c recibir le reunin qui le nna yala redccani lu quini gllani ttu enne eni nna runi lu ofrecer asiento nu ad adornado n nna g lu : N l n quini thuani cuilu. Lniana lu nna rinna hu lu enne pbrea tiia n pero lab bia asiento runi lu ofrecer, sino g t lu : Loyu t gduani. 4 Acca yala falta rigu lu porquini rulaba latsi lu quini ttu enne nna cc merecer quini ad catsini lu tchu ttu, hua lani inters rucu lu luetsi c porquini y lu quini nubeyu rcu nna t ieni belliu qu. 5 Lebi ca hermanos to quia, liud naga le nu nia: Tata Dios nna rexa latsie ca enne rit lad nna rucue c para gata riqueza adiru tse qui qu, por ejemplo fe nna la rigubia qui Tata Dios nna ta chi re quini nlla ll iyaba canu catsini c ne. 6 Pero lebi nna chi rugna le menos ca enne rit lad nna runi le quini ettni c. Ca enne rico nna, ts lahua canu richtha c escrito contra le nna riche c le rua lo juez. 7 Por medio de Cristo nna chi n le enne qui Tata Dios, pero ca enne rico nna n c canu adila mal gudttia c nombre santo quie.

449 hualigani catsini le iyaba clase de ca enne, entonces hualigani runi le nu n tse porquini runi le nu ra lo ley nu yala dacca lo Escritura qui Tata Dios lti re: Catsini lu iyaba ca luetsi enne lu tatsi laa lu ba. 9 Pero canchu gucu le entre ca enne segn nu riln lo ra, lniana tulla n nu runi le nna yala falta t qui le lani ley qui Tata Dios. 10 Porquini ttu enne nna msquiba yala ts runi itute nu ra lo ley, pero reytsaru guni cumplir msquidi ttu punto to, entonces chi n culpable para th itute sentencia qu. 11 Por ejemplo, Tata Dios nna re lo titsa quie: Bittu thualni lu nu lab n tsla lu. Pero laa mismu Tata Dios nna ra hue: Bittu gutti lu. Canchu na lu: Chi bettia ttu enne pero bttuba rinnia niula huaya. Pero chi n lu culpable rua lo Tata Dios porquini riguu lu falta lani ley quie. 12 Acca liguni iyaba nu n tse lani ca enne hua inne le puro titsa nu n tse para lc de y le quini cca le juzgar conforme nu ra lo ley nu runna ttu libertad ligani qui ca enne canchu guni c na. 13 Ttu enne nna, canchu lab reta latsi ad ca enne de tsee c lo sufrimiento qui qu nna, entonces cc juzgar sin la reta latsi. Pero ca enne reta latsi nna guni c vencer canchu chi iyu ts juciua. 14 Lebi ca hermano quia, canchu ttu enne n quini ralatsi nu cca qui Cristua, pero laa msmuba l nna lab bia la tsilatsi t qu lani ca enne, ts na riu quini nnia nna ll por fe nu ren

SANTIAGO2 quini t qu c. 15 Por ejemplo: Lu nna rilni lu ttu nubeyu nu ralatsi o ttu niula nu ralatsi tiia n la rit qui qu quini lab t qu nhua nu go c ttu ttu ts, 16 lniana richu titsa lu c nna g lu c: Tppadi latsi lu, ligccu lri canchu ccani le dlla, lig ts canchu ritni le. Biani dacca titsa qui le g l ca nnia ana c canchu lab bia ria latsi le gute le nu riqunani c ni. 17 hua fe nu t qui riu, canchu lab rului por bia obra tse nu runi riu, entonces ttba n sin lalabni. 18 Xiaba ttu enne nna n : Lu t fe qui lu, pero inte nna runia nu n tse. Inte nna nia lu: Tiani modo gulueni lu inte fe nu t qui lu aparte de ca obra tse qui lu c. Pues inte nna gulunia lu quini t fe quia por medio de ca obra tse quia. 19 Recbi lu nna ra lu quini hua ralatsi lu quini Tata Dios nna ttu terbe n. Tsba n canchu ralatsi lu quini ttu teruba Tata Dios n. hua ca espritu malo nna ralatsi qu nua hasta quini yala ritin c. 20 Ts bihua calatsi lu guni lu reconocer quini fe nu t qui lu nna, canchu lab ruluen por medio de ca obra tse qui lu entonces lahua n fe nu t lalbani qu. 21 T tta qui riu Abraham enne gdua tiempo antigua, Tata Dios nna gulqqui bi cuenta por enne ts porquini beni bi nu re hasta betsia bi ini to qui bi Isaac lo altar nia para gtt bi lani gutslu, porquini n prueba nu uccualatsi Tata Dios para quini Abraham nna gulue bi quini t fe qui bi lani e.

8Canchu

SANTIAGO2 , 3 bihua ritelni lu anna quini Abraham nna hualigani gppa bi fe lani Tata Dios de runi bi ca obra tse c. Por medio de ca obra tse nu beni bi nna, modo belue bi quini fe nu t qui bi nna n fe lgani nu dacca lani Tata Dios. 23 uccua ta ra lo Escritura lti ra quini Abraham nna hualatsi bi ca titsa nu gunni Tata Dios bi, acca Tata Dios nna gulqquie cuenta fe qui bi nna biria bi nri lani e. hua ra quini Abraham nna uccua bi amigo tse qui Tata Dios. 24 Por nu uccua lani Abraham nna, acca y le quini Tata Dios nna runie riu aceptar hua de rilnie quini runi riu nu re, ala lteruba por nu ralatsi riu. 25 Ta ttu niula maa nu gdua tiempo antigua l Rahab, pues Tata Dios nna benie na aceptar por ca obra tse qu, porquini lab betsna ltsi guta chppa ca soldado israelita canu gunrua, sino gutixani cabi tiia modo ria cabi le ciudad para la gudxu c cab preso. 26 Cuerpo qui riu nna canchu labiru espritu qu t, ytti b n. hua fe nu t qui riu, canchu lab rului ca obra tse, ytti b n.  Lebi ca hermanos quia, lab n quini ietse le cca le maestro, porquini canu rute clase qui ca enne nna adiru guni Tata Dios c juzgar canchu lab runi c conforme lani enseanza nu rulue c. 2 Iyaba riu nna rigu riu i clase de falta ttu ttu ts. Nua ttu enne nu lab rinni bia cosa mal, modo ruluen quini n enne ts lani Tata Dios nna ribda latsi la guni bia attu cosa mal. 3 Riu nna

450 rigu riu rieta ra ttu bia para quini guni riu vencer, lniana guni riu obedecer nna ts lti calatsi riu, msquiba t nna n xcuichu to ba. 4 hua ca barco nna chi y le quini ca be fuerte nna t fuerza qu rutsga na lti huaya nna. Pero enne ruth barcua nna runi na dirigir por medio de ttu yy l timn nu n manejo qui brcu, para quini ts lti calatsi enne ruth na, msquiba timn qu n xcuichu to ba. 5 hua luttse riu nna yala xcuichu to n pero yala lahuacca t qu para ebta ieni. hua ttu yi to nna yala lahuacca t qu para itsl le ttu terreno lti t ca y bittsi, lniana ltehun lti rlla ttu tnni tabani runi. 6 hua luttse riu nna n ta ttu y. Entre iyaba ca parte qui cuerpo qui riu nna adiru lahuacca t qu para guni iyaba clase de maldad nu t le ytsiloyu para cca riu completamente enne tulla. Dsdeba galia ca enne hstaba gatti c nna cca c sufrir por ca tulla nu d por medio de ca titsa mal nu rinne c, ta rlla ttu y, ba d dsdeba laa lo yiblla b. 7 Iyaba ca animal canu chi beni Tata Dios nna hua t lahuacca qui ca enne para guni c c vencer para itna c, por ejemplo ca bestia nna ca bnni to nu rid lo be nna ca bll nna, hstaba ca blla xeni canu yu le indat, chi beni ca enne c vencer. 8 Pero lan enne t lahuacca qu tulidba cueda latsi la inni bia titsa mal, lab ccani c guni c ca titsa qui qu dominar. Luttse qu nna n ta n veneno

22Ts

451 porquini hasta luti cca resultar por ca titsa nu rinni. 9 Por medio de luttse riu nna chppa t ca titsa rinne riu: rullutsa riu Dios Padrea nna rue riu e gracia, pero lani laa msmuba luettse riu nna riy riu iqquia ca enne, msquiba le nna benie iyaba ca enne ta le ne enne. 10 Laa msmuba ca enne nna tssti ta rinne c ca titsa ltsiru para gudliani c Tata Dios, pero tssti tab nna rinne c ca titsa tsla para guduad c ca enne. Hermanos quia, lab nni Tata Dios quini cc . 11 Lti rillani inda nna, ts tssti riria inda ixi, tssti ta riria inda lla c. 12 Hermanos to quia, ttu y exxuhu nna, ts na riu hua ribia limn l c. hua ttu tb betsul nna, ts na riu hua ribia exxuhu l c. Nihua lti rillani inda lla nna lab modo t illani hu inda xi, porquini n. 13 Nn enne ni entre lebi nna t la riyenits qu nna chi gta ieni la ritelni qui c, pues n quini guluen por medio de modo tse qu de runi ca obra tse nna cc enne nlatsi lani ca enne ta rulue canu hualigani t la riyenits qui qu. 14 Pero canchu yu la ylatsi lo losto le nna calatsi le di le ye qui le lani ca enne, canchu lo losto le rulba latsi le cubiani le ca enne, canchu n modo qui le nna, entonces bittu na le quini yala tse ritelni le, porquini lab lni le de rena le . 15 Ca cosa mlu nna ruluen quini la ritelni qui le nna lahua n qui Tata Dios, sino n l la ritelni qui ytsiloyu, la ritelni

SANTIAGO3 , 4 huethacca nna, nu runi numalua nna. 16 Porquini gaa tab tse canu yu la ylatsi lo losto qu nna calatsi qu cc c enne cuubia nna, modo nna ritlla luetsi ca enne nna labiru ts tsee c nna runi c ad nu n mal nna. 17 Pero ttu enne nu t la ritelni nu rute Tata Dios qu nna calatsi guni puro nu n tsba: runi para tse ts ca enne, hua runin tab latsi qui ca enne bia reya c na o bia ruthcca c na, hua lab rutsbi ca enne nua tediba n c, hua reta tab latsi ca enne canchu cca c sufrir por bia, hua runi ca obra tse para bien qui ca enne, ala por bia inters ni sino porquini catsi bni iyaba c. 18 Iyaba ca enne canu calatsi qu egna c lani laeni, lc nna runi c para quini illani paz entre ca enne, modo nna cc resultar ca lalabni ts delante de Dios.  Chi rtha guerra nna pleito nna entre lebi, ts bihua y le bia nua n mal c, acca chi gdulo le tilla le. Laa msmuba lebi n le culpable porquini ttu ttu tsa le nna rid latsi le tulidba gata bia qui le nu t qui attu enne. 2 Yala rid latsi le gata baru qui le nu lab chi t qui le hstaba calatsi le gtt le ca enne para th le nu calatsi le. Yala ylatsi rppa le qui ad ca enne nu t bia qui qu, pero lab t qui le, acca reyla le cuestin lani ca enne nna tilla le lani c. Pero razn porquini lab t nu calatsi le es porquini lab rinbani le Tata Dios. 3 Msquiba rinbani le Tata Dios para gnne bia qui le, pero lab ecbie

SANTIAGO4 , 5 porquini lani inters mal ba rinba le, calatsi le gata ca cosa qui lebi ba para quini edccani le laa lebi terb. 4 Lab tse runi le, lab n l enne fiel lani enne catsinie le. Ts bihua y le quini nua tediba enne ctsi lani ytsiloyu nna pues chi reycc contrario qui Tata Dios. Canchu nua enne ridua iqqu cctsi lani ytsiloyu nna lab n amigo qui Tata Dios. 5 Bittu gulaba latsi le quini alahua n, porquini lo Escritura nna ra : Yala fuerte rppa la ylatsi Espritu nu dua lo losto riu. 6 Pero adrul fuerte n cualni nu runie riu. Porquini chi gana escrito: Tata Dios nna runie contra canu rena c: Hua yb bia gunia. Pero yala cualni runie canu n c enne losto humilde. 7 Acca lhuella Tata Dios que enne rigubianie le. Leddtsini numalua, modo nna ucutta tab. 8 Liguni oracin lani Tata Dios, lniana le nna ibguee lani le. Lebii canu tulla, liguni nu n tse nna cc nri n le. Lebii canu yala enne ts rulue le pero t attu la rulbalatsi huaya qui le, n quini cc nri losto le. 9 N hu quini ehuinni le por mal nu beni le nna cc l sentir nna cuetsi le. Btturu n quini edccani le, sino la redcca latsi qui le nna n quini eycca l la rehuin latsi nna tristeza nna. 10 Licca enne nlatsi nna tse le bajo n Tata Dios, lniana le nna echthee le. 11 Hermanos btturu inne le mal qui ttu hermano qui la cue l. Canchu nua ttu le nna inni mal qui hermano qu nna quiniy na, pues modo chi rinni

452 contra nu ra lo Ley nna runi na juzgar. Canchu rulaba latsi lu quini ad tse y lu tchu nu ra lo ley que, entonces ana modo nna labiru n lu ttu nu runi na obedecer, sino chi beycca lu cc lu juez. 12 Tteruba enne bnne ca mandamiento qui riu nna ne juez qui riu nna. L terbe t lahuacca que para quini ll riu o para quini nitti riu. Lu nna, tiani modo rulbalatsi lu quini t derecho qui lu acca ruyu lu ladtsi ca luetsi enne lu nna runi lu c juzgar ni. 13 Lebi canu rena : Guni riu disponer tsa riu ttu viaje tal ytsi msquidi ttu ida guni riu chppa tsnna te negocio qui riu para guni riu gana ieni belliu. Liud tsruhu naga le nu innia le: 14 Lab y le bia da lo le nu ch dala, nhua bihua y le bia tt lani le guxtla. Por ejemplo: ttu ba nna bihua rtsil tulid, sino ttu tssti teruba rilni riu lniana renttilo tab. hua lalabni qui riu nna lab y riu canchu bni riu guxtla o canchu lab. 15 Adila tsa quini na le : Canchu Tata Dios calatsie, le nna gnne lalabni qui riu nna guni riu nui nna nua nna. 16 Pero lebi nna lab n le enne losto humilde sino yala ridliani le. modo nna runi le nu n mal porquini rebta le. 17 I n enseanza: Canchu nua ttu enne nna chi y bia nu n tse nu n quini guni pero lab runi na, modo nu nna runi tulla.  Lebii canu chi t ieni belliu qui le, liud tsruhu naga le nu innia le: N quini ehuinni

453 le nna cuetsi le por ca sufrimiento nu d lani le. 2 Ca riqueza nu rigua le nna chi rilla latsi qu. Ca lari fino qui le nna ruya ba ca blla dlla c. 3 hua belliu nu de oro nna plata nna nu tuni le nna, chi bellni yy nna ttu sea quini lab bequina li nna cc ta ttu yi para gul latsi le. Ieni belliu re lani le msquiba chi y le quini chi gullani ca ltimo ts qui yetsiloyu. 4 Liud tsruhu nga le qui ca mozo qui la tiia rinne c qui le porquini bitola de betppa c lena qui le lniana bethacca le c nna lab bete le laa qu. Tata Dios enne n Seor lo iyate nu t iabara nna riyninie de rinba ya c lab guta le ca tsina nu beni c qui le, acca le nna gunie c defender. 5 Ituba ca ida de tsee le ytsiloyu nna guya gut le bia nu tse guyu latsi le, hua gccu le lri tse nna beni le gasto belliu qui le para guni le aprovechar ca placer qui yetsiloyu. Acca chi n le listo para thi le juicio, ch tabdu iyu ts gatti le. 6 Yala mal bethacca le ca enne runi ts para quini cc c sentenciar nna gatti c, lab bella lu c guni c sostener nu cca qui qu, acca n le responsable por luti qui qu. 7 Lebi ca hermanos quia, guchia ba le canchu runi nua contra le, lithi laeni porquini y le quini Xana Riu Jesucristua nna illanie attu. Por ejemplo, ca campesino nna, yala laeni rappa c canchu chi gda c hasta quini loyu qui qu gunn ttu lena tse. Ribda c quini cc iyya canchu chi ydan c loyu qui qu, hua

SANTIAGO5 ribda hu c quini cc iyya attu vuelta canchu chi t yela qui qu. 8 hua lebi nna lthi laeni, bittu edllaa latsi le, porquini ch tabdu it attu. 9 Lebi hermanos, bittu gua yan luetsi le por nu ridcca le, para quini la cc l juzgar; porquini enne n Juez nna chi de rua puerta qui yu qui le. 10 Ca enne uccua cabi profeta nna gutixani cabi ca nnia en nombre qui Seor, pero yala mal bethcca ca enne cabi. Lebi hermanos quia, liguni ta beni cabi, pues bechia cabi lani laeni iyaba ca sufrimiento qui qu. 11 Riu nna rena riu: Icarub canu runi c de rillani bia prueba qui qu. Chi biynini le nu cca qui ttu enne tse l b Job nna uccua bi sufrir por i prueba tbi pero lab uccua bi enfadar, sino gppa bi laeni. hua y le quini Seor nna betie qui bi ademsla tchu nu t qui bi primrua. runi Seor porquini yala enne tsilatsi ne nna reta latsie riu. 12 Hermanos quia, yala importante n quini bittu gudu le por testigo iaba nhua ytsiloyu lle nhua bia attu cosa lle bittu gudu li por testigo de runi le ofrecer bia, para quini la cc l condenar canchu lab guni li cumplir. Adila tsa quini na lu : guni ya ; lniana guni lu . O: bihua guni ya , lniana bittu guni lu . 13 Ts chi cca lu sufrir por bia prueba c. Entonces n quini guni lu oracin. Ts chi redccani lu por bia c. Entonces n quini glla lu ttu himno para hue lu

SANTIAGO5 gracia Tata Dios. 14 Ts hua t nua enne rani c. Entonces n quini ithlla ttu enne quixani ca anciano qui iglesia quini it cabi lti t nna inbani cabi Seor lani oracin por l nna ccbi cabi aceite cuerpo qu lani nombre quie. 15 Por oracin nu runi c lani fe nna ll b enne rni; Seor nna cue tsahue qu, hua canchu beni bia tulla nna, cc perdonar. 16 Liguni reconocer ca falta qui le, ttu le nna lani attu le nna, hua liguni oracin lani Tata Dios ttu le nna por attu le nna, para quini eyacca latsi bia ridacca le. Ttu enne justo nna, yala tel lahuacca t ca oracin qu para cc resultar i ca cosa tse. 17 Elas nna uccua bi t tab n riu nna uccua hua bi sufrir. Gunbani bi Tata Dios lani oracin quini bittu cc iyya;

454 lniana por tsnna ida nlla nna labiru uccua iyya nna gubitsi lya. 18 Bitola nna beni bi oracin attu nna gunbani bi Tata Dios quini gnne iyya ttu; lniana ca ba nna bechlla tab c nna uccua tab ttu iyya nna gllani ca planta to nna benna c ttu lena tse. 19-20 Lebi ca hermanos quia, canchu ttu hermano entre lebi nna chi gul nda nna labiru runi seguir ca titsa l, pero nua ttu le nna egu li nda l ta attu nna, pues cc l saber nui: quini canchu guni nua ttu le nna guni quini ttu enne tulla nna gutsee latsi nda mal qu nna ibga lani Tata Dios, modo nna cc salvar ennia para labiru ts le castigo qui luti nna cc perdonar ietse ca tulla qu hua qui ad ca enne nna.

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN PEDRO PARA ITUTE YTSILOYU


Primera Epstola Universal Del Apstol

SAN PEDRO

 Inte Pedro, chi guthlla Jesucristua inte para cc apstol que nna quixaa titsa que. Rudinia iyaba lebi canu tse idittu fuera de estado qui le porquini gatti tse ba le hstaba le ca estado l c Ponto nna Galacia nna Capodocia nna Asia nna Bitinia nna. 2 Lebi nna chi becu Dios Padrea le nna chi n le ca enne que porquini nanie dsdeba ntesca galia le le ytsiloyu. Por la huacca qui Espritu Santo enne de lo losto le nna chi n le enne ylatsi quie para guni le nu re nna cc le enne nri de ca tulla qui le por reni quia. Tata Dios nna gunie ad favor para lebii nna gunnee ad laeni lo losto le. 3 N quini hu riu gracia Dios enne n Tata qui Jesucristua enne rigubia lo iyaba riu canu ralatsi. Quiar Tata Dios porquini yala reta latsie riu, acca chi bennee la labni cubi qui riu, benie

porquini chi bechthee Jesucristua de lo luti nna beycca banie, acca ylirni riu tulidba quini echtha hue riu. 4 Acca ribda riu lani la redccalatsi quini iyu ts tse riu iabara lani le nna gunnee qui riu nu ralla riu porquini n riu inie. Iyaba nu t iabara nu gunnee qui le nna chi tenie na seguro, pero lahua n bia cosa material nu rit ba qu, sino n l ttu la labni completamente ts tulidba, ta ttu yya tsni nu rali nna, ba eyn para siempre. 5 Tata Dios nna rue le cuidado por la huacca que sobre iyaba ca peligro nu t mintraste bni le le ytsiloyu, porquini gata fe qui le lani e, para quini canchu chi iyu ts nna gudile riu le iyaba ca peligro nna hua luti nna. Seguro ta gunie ni para riu porquini ana modo chi nanie quini gudile riu canchu chi gullani ts sealado nu re. 6 Ch y le anna tia ini n la huacca que lani riu, acca n

455

1 PEDRO1 quini edccani losto le tulidba msquiba caduella cc le sufrir bia prueba nu d. 7 Tata Dios nna runie permitir quini d ca prueba. Ttu yya nna para cc riu saber canchu hualigani n puro de oro o canchu yu attu clase de yya huaya lle, acca rudyi c na para cc purificar. Oro nna n ttu cosa material nu tt ba qu, pero lebi nna adru dacca le tchula oro, pero hua n quini cc hua le probar por iyaba nu rit le le ytsiloyu, para quini guluen canchu hua lgani rappa le confianza lani Tata Dios tulidba. Lniana gudlianie le porquini lab bettsee latsi li e, hua gunie quini cc le enne dacca. gunie para lebi canchu ch iyu ts quini iyaba ca enne le ytsiloyu nna ilni c llani Jesucristua attu. 8 Lab ch bilni le lo Jesucristua, pero hua t la tsilatsi lo losto le para le nna rappa le confianza lani le, msquiba lab du te lani riu. Acca yala la redccalatsi t lo losto riu, atsini lab posible t para inne t riu tsia ts n, pues n ta la redccalatsi nu gunnee qui riu canchu ch iyu ts ilni riu le. 9 Ch rappa riu confianza lani Tata Dios, acca t la redccalatsi lo losto riu porquini le nna ch bedile riu para quini tse riu lani le. 10 Ca nubeyu canu bedia ca libro qui Antiguo Testamento, ttu te cabi nna bedia cabi nu cca qui nu ch dala nna, belaba latsi cabi nna yala duella beni cabi para guniba cabi tia modo gudil Tata Dios ca enne que. Lcabi nna gunne cabi nu cca

456 qui favor eni nu guni Tata Dios qui ca enne nu ch tse la, quiere decir riu canu tsee tiempo anna. 11 Cristua nna por medio de Espritu Santo que nna betie la ritelni qui ca profeta, acca begana cabi seguro quini Tata Dios nna ithellee ttu enne le ytsiloyu nna pero nu guthcca c ne nna que sufrir. hua gutixanie cabi quini canchu ch uccuee sufrir nna entonces the ieni la dliani le iabara. Acca yala duella beni cabi para cc cabi saber tia nua n enne ithlla Tata Dios para gudile ca enne que, hua cuaa gunie nua. 12 Ca profeta nna uccua cabi saber por Tata Dios quini ca cosa nu gutixa cabi nna bihua cc durante tiempo gutsee cabi ytsiloyu, sino lebi l nua chi cca le saber tia n ca enseanza nu ra caba. Chi nabini le quini Jess nna ne Cristua enne gune cabi quie, porquini ca enne hualatsi qu Jess primrute nna chi gutixani c le ca titsa nu rulue tia modo ll riu por Cristo Jess. Lc nna gutixani c le por la huacca qui Espritu Santo enne guthlla Tata Dios dsdeba iabara. Ca ngeli nna yala calatsi cabi msquidi tito guniba cabi bia nua n la redccalatsi nu chi te qui riu de chi bedila Crstu riu, pero lahua n para lcabi. 13 N quini gata la rulbalatsi ts qui le tulidba nna hu le cuidado la guni le bia mal. Bittu illani le quini canchu chi iyu ts quini iyaba ca enne le ytsiloyu ilni c llani Jesucristua, entonces gata ttu la redccalatsi nu gunnee qui le. 14 Liguni iyate

457 nu ra Tata Dios, porquini chi n le inie. Btturu guni le seguir ca la rulbalatsi mal ta beni le loti lab chi nabini li e. 15 Pero n quini cc l la rulbalatsi qui li ttba para quini guluni le ca enne ttu la labni ts nna nri nna por iyaba nu runi le, porquini Tata Dios enne gutie le para cc le inie nna ne enne completamente ts nna nri nna. 16 Porquini lo titsa que nna gana escrito lti re: Cca le enne ts nna nri nna ta inte. 17 Canchu chi runi le oracin lani Tata Dios nna rullutsa li e: Tata quia: porquini n le inie. Pero lirexa latsi le quini tulppa ba runie lani iyaba clase de ca enne tse le ytsiloyu, porquini le nna gucue iyaba nu chi beni riu. Acca liguni nu n ts lani ca enne ta re, pero lani la rtsilatsi porquini Tata Dios nna rilnie bia nua runi riu canchu n ts lle o canchu n mal lle. 18 Ch ba y le quini Tata Dios nna chi bedile le le iyaba ca costumbre nna ca creencia nu lab dacca iu nu beluni ca ta enne gla qu le lle. Ch gul le, pero ala por bia cosa material nu tt ta belliu, 19 sino por nu adiru dacca, quiere decir, por Cristo, por reni que nna. Tiempo antigua nna betti ca enne ca carnero to nu lab bia ridacca, para ofrenda lani Tata Dios. hua Cristo enne sin bia mal nna gttie para quini eyunin latsi Tata Dios ca tulla qui riu. 20 Chi nani Tata Dios ntesca cue ytsiloyu quini gatti Cristua para quini ll riu, pero lab guthlla te bi hstaba anna para quini lebi nna guniba le iyate nu chi

1 PEDRO1 nanie para ytsiloyu. 21 Porquini chi gtti Cristua por riu, acca chi rappa le confianza lani Tata Dios enne bechthee Cristua de lo luti nna betie la dliani que para quini que adiru enne dacca. Acca por ni nna ribda le lani la redccalatsi quini hua lebi nna eytha hua le de lo luti nna tse hua le iabara, porquini ra latsi le quini Tata Dios nna t la huacca que. 22 Chi runi le duella por la huacca qui Espritu Santo para quini tua iyaba ca cosa mal qui la labni qui le, porquini chi runi le nu ra lo titsa l, acca n quini gulue le la tsilatsi nu chi te lo losto le nna eta latsi le ad canu ra latsi lani itute latsi le. 23 Chi te la labni cubi qui le, pero lab d por tta nna qui le, porquini la labni nu benna c qui cuerpo qui le nna tt ba qu. Pero la labni cubi nu chi te qui le nnana labiru tt, porquini Cristua nna bennee na qui le, porquini hua latsi le Tata Dios. Titsa que nna n nu l para siempre. 24 Ra lo titsa que nu chi gana escrito: La labni nu te qui riu dsdeba glia riu le ytsiloyu nna n quini tt ba qu ta ca ixi, Pues ttu tsstito ba n ya tsni, lniana ibtsi ch. hua iyaba la dliani qui ca enne le ytsiloyu nna tt hua qu, Ta yya qui ttu yaga to eyla b. 25 Pero iyaba nu ra lo titsa qui Seor nna n nu n l para siempre. Evangelio nu gutixani tu le nna n titsa nu n li para siempre.

1 PEDRO2  Bittu guni le bia mal qui attu lutsi enne le. Bittu guthccai le ca enne para gulaba latsi qu quini yala amigo n le, pero lo losto le nna lab lini le, sino cc le enne losto ts. Bittu cc le ylatsi lani ca lutsi enne le. Bittu inne le contra ttu enne canchu lan te lti tse le. 2 Chi y le quini ca nito, de chi gulia ba c nna yala ribetsi c quini ritni c nna, ana modo ya c leche nna gata ad fuerza qui cuerpo qui qu. Pero lebi nna n quini gata ad fuerza para espritu qui le, acca liguni duella telini le ad titsa qui Tata Dios porquini n alimento lgani para gata salvacin qui le. 3 Chi ra latsi le nu ra lo titsa qui Seor, ana modo nna chi beni le prueba nna chi y le quini yala enne ts ne lani le. 4 Lit lani Seor, porquini le enni ne cimiento de la labni para lebi. Ca enne nna lab runi c ne apreciar, pero chi becu Tata Dios ne nna yala dqquee para lani le. 5 Lebi nna, ta ttu templo vivo nu ratha lo cimiento tsttsa, n quini guni ttu ttu tsa le seguir nna cc le sacerdote qui Tata Dios nna gutsia rua le sacrificio, pero de nu da de lo losto le por oracin lani nombre qui Jesucristua, porquini rulatsi Tata Dios. 6 hua lo titsa que nu gana escrito nna re: Becua Cristo nna ithella ye e para que enne principal qui ytsi cubi nu runia para cc c ca enne quia. Iyaba canu gappa c confianza lani le nna lab guthnee c lo neda.

458 canu ra latsi nna yala redccani le por Cristua porquini yala daqquee para lebi. Pero canu lab ra latsi qu nu re nna tse la c lo peligro, porquini ra hue: Quini yya n lab guyu latsi canu rucu ya nna, chi n yya principal nu adila tstts naxu ya. 8 Ra ruhue lo titsa que nu chi gana escrito: Cc c equivocar porquini rulba latsi qu mal qui Cristo, pero ne enne principal. Cc c equivocar porquini lab ra latsi qu nu ra lo titsa nu rulue tia modo ll c por Cristo Jess. Chi nani Tata Dios quini iyaba canu lab runi c nu re lo titsa que nna ridacca ba c nna nitti c. 9 Pero lebi nna bihua n le canu lab ra latsi, sino ttba familia n le qui Tata Dios. Le nna ne enne rigubianie le nna chi becue le para inbani li e lani oracin nna gudliani li e. Chi beyunin latsie ca tulla qui le, chi n le enne que. Ana modo benie para quini lebi nna guni le declarar daccal tab tia ts n la huacca qui Tata Dios, porquini loti gutaie le nna bedile le le ca tulla qui le nna bennee la ritelni ts qui le nna chi n le ca enne de la yani. 10 Antes nna lan nua uccua le, pero nnana yala riu le para Tata Dios nna chi n le ytsi que. Antes nna lan nua enne beta latsi le, pero nnana chi nabini le tia ts n la retalatsi qui Tata Dios lani le.

7Lebi

459 to quia, lab tse le le ytsiloyu tulidba, porquini lti n litsi gani la nna n iabara. Acca nia le quini bittu guni le la ridlatsi mal nu ru latsi ytsiloyu, porquini la rid latsi mal nna gutsini la rulbalatsi ts nu chi benna Tata Dios qui le. 12 Lihue cuidado tia inne le nna tia guni le lani ca enne qui le. Guni le nu n tse lani c, porquini msquiba rulaba latsi qu mal qui le nna rinne c contra le nna, pero canchu chi llani Cristua nna lniana exa latsi qu quini beni le nu ru latsi Tata Dios nna hu c ne gracia por lebi. 13 Liguni obedecer iyaba ca ley qui gobierno qui le, porquini n quini guni le por amor qui Seor Dios. Ligappa respeto enne rigubi nacin qui le, porquini n enne de poder. 14 hua n quini guni le nu ra lo ley qui estado qui le, porquini enne rigubi nacin qui le nna ruti orden qui ca gobernador quini guni c castigar canu runi nu n mal, hua quini gudliani c canu runi nu n ts. 15 Tata Dios nna caltsie quini guni le nu n ts, para quini modo nna guthya ra ca enne canu lab chi ritel tsni c. 16 N quini edacca latsi le porquini para lani Tata Dios nna labiru tse le bajo nua, sino le nna ne Xana nu adiru dacca qui le para guni li e servir. Pero bittu uqunani le libertad nu chi te qui le tiba ttu pretexto para guni le t tab calatsi le lani lutsi ttu le nna attu le nna. 17 Bittu guni le despreciar nua enne. Lilue quini te ieni la tsilatsi lo losto

1 PEDRO2 le para ad ca enne ra latsi. Tse le ts ba delante de Tata Dios enne te itute poder que. Ligappa respeto gobierno. 18 Lebi canu n mozo qui ca enne runi tsina, bittu eddtsini le xana le, sino guni la le bia tsina ra c le, ala lteruba lani ca xana nu n enne ts nna rinne c titsa latsir, sino hua lani ca xana nu yala id rinne c nna cuenta rittsi bni c le. 19 Tata Dios nna bittu illanie iyaba nu cca le sufrir de runi le nu n ts rua le nna ruchia li pero puro lani laeni ba msquiba runi c contra le, lahua quini bia beni le. 20 Pero canchu runi le nu n mal nna acca runi c le castigar porquini rigu le falta, entonces tala modo ina riu quini tsba runi le de ruchia ba le c. Pero canchu rinne d c lani le nna runi c le castigar msquiba lab bia mal beni le pero hua ruchia ba le puro lani laeni ba de y le quini beni le nu n ts, entonces hua lgani ni nua n nu ru latsi Tata Dios. 21 Para cc le sufrir porquini runi le nu n ts lani ca enne nna, pues para ni nna gutai Tata Dios le. Cristua enne uccuee sufrir para gudile riu nna lab gule bia falta, pero bechia be na ta ru latsi Tata Dios, para quini guthete riu guni riu ta le. 22 Nidi tsa lab bia mal benie, nihua lab bia titsa beia gunnie. 23 Lab beddtsinie c lani titsa d loti bedua d c ne. hua loti chi rutti c ne nna, lab bedie y lani c, sino gppee confianza lani Tata Dios porquini ye quini Tata Dios nna gunie c juzgar segn nu n l.

11Hermanos

1 PEDRO2 , 3 nu n quini cc riu sufrir por ca tulla qui riu, pues Cristua loti gute lo curutsia nna, laa labe nna uccuee sufrir nu n quini tt riu. benie para quini riu nna btturu guni riu tulla, sino bni la riu para guni riu nu re nu n ts. Por ca hu quia loti b c na lani cuarta, ana modo beyunin latsi Tata Dios ca tulla qui riu nna labiru n riu enne tulla rua le. 25 Ta ca carnero nu lan pastor te para hu c cuidado nna gtti tt b neda gui c, pues hua lebi tse le lo peligro antes, pero nnana chi beyeqquia le lani Pastor qui le, chi tan le Cristo enne runie le defender contra iyaba mal.  A nnana rinnia lebi ca nila: Nua tediba nila nu ch dua tsel nna, n quini guni nu ra tsel, msquiba nubeyu qui lu lab ra latsi titsa qui Jesucristua, porquini modo nna gurexalla lu para tsa latsi porquini ilni tia ts runi lu lani nna ll, sin quini equixani lu tulidba, 2 sino por modo ts quiba lu lani de rilni quini runi lu duella guni lu nu n ts nu ra Tata Dios. 3 Lebi nila, bittu gulaba latsi le quini por tanto adorno nna cc le ad ts, nihua bittu gulaba thuti latsi le tia modo gulue ad ts ittsa iqquia le, nihua ca lari nu dacca yai lle. lahua por ca nu cc le enne ad ts, porquini puro ca cosa lo ra ba n ca nu. 4 Lebi nila, n quini telini le quini nu dacca adiru nna n quini cc le nila nlatsi lani ca enne nna gappa le la eni canchu chi runi le

460 bia tsina qui le, para quini bittu etsla bia cuestin le yu qui le. Yala tsu latsi Tata Dios canchu cca modo qui le. 5 Ca nila canu hua latsi qu Tata Dios tiempo antigua nna beni c duella cc ts modo qui qu. Ttu ttu nila nna gupp confianza Tata Dios nna beni respetar derecho qui nubeyu qu enne rigubia le yu. 6 Ta beni Sara, nila gudua tiempo antigua nna beni respetar nubeyu qu Abraham nna beni obedecer canchu bia mandado runi bi . Lebi ca nila, canchu guni le nu ra ca nubeyu qui le nna, modo cc le ta Sara. Canchu chi runi le nu n ts, entonces labiru caduella gatsini le bia. 7 Annana rinnia lebi ca nubeyu canu ra latsi: Nua tediba nubeyu nu chi dua esposa qu nna, n quini guyu ts na lani la tsilatsi. n quini guni lu porquini chi y riu quini ca nila nna lab n c tstts tichu nubeyu, acca exa latsi lu quini Tata Dios nna catsi huanie nila qui lua porquini chuppa tab le n le inie rua le nna chi bennee qui le tulappa ba la labni nu lab tt. Pero canchu lab thua lu lani la tsilatsi lani nila qui lua nna, tani modo ecbi Tata Dios oracin qui le c. Lab . 8 Annana rinnia iyaba lebi canu ra latsi. Liguni duella cc ttuba la rulbalatsi qui le para guni le nu ru latsi Seor. Canchu nua ttu le nna cc sentir por bia nna, entonces n quini cc hua le sentir por l, sea la rehuni latsi o sea la redcca latsi. Lilue por bia hecho ts qui le quini te la

24Castigo

461 tsilatsi lo losto le por ca hermano qui le, sea por bia gute le qu or por bia cualni guni li . Cc le enne de la retalatsi. Ttu ttu tsa le nna n quini ccani le : ca hermano quia nna pues ad ca enne dacca n c tichu inte. 9 Bittu edi le y canchu bia ruthacca ca enne le. Bittu qu le iqquia canu rudua d c le. Sino liguni la oracin quini Tata Dios nna eta latsie c, porquini chi gutaie le para guni le nu n ts lani ca enne, modo nna thi le ad laeni nu runna Tata Dios qui le. 10 Porquini ra lo titsa qui Tata Dios nu chi gana escrito: Nua caltsi gata ttu la labni ts qui lani la eni lo lostu tulidba nna, caduella quini bittu ru inni bia titsa mal nihua titsa beia nna. 11 hua n quini guttsee latsi nu n mal nna guni nu n ts nna bittu tilla lani ca enne sino guni duella cc ts iyaba ca enne. 12 n quini guni, porquini Seor nna rilnie iyaba canu runi nu re, para quini ecabie ca oracin qui qu. Pero lab favor runie lani canu runi mal. 13 Casi lan enne calatsi guthacca le bia mal canchu rilni quini ttuba n la rulbalatsi qui le para guni le nu n ts. 14 Pero canchu chi cc le sufrir msquiba chi runi le nu n ts, pues iyu ts quini yala edccani losto le. Bittu gtsini le ca enne canchu rena c quini bia mal guthacca c le, nihua bittu gulaba thuti latsi le qui tia guni

1 PEDRO3 le. 15 Ligappa confianza lo losto le lani Cristua, porquini le nna ne enne rigubia lo iyate. Siempre guni le preparar tia ecabi le canchu inba titsa c le nna ina c: tani modo acca y lu quini chi gul lu nna tsa lu iabara c. Pero ecabi le btsi toba lani titsa de razn. 16 Bittu guni le bia mal gattsi ba, para quini gappa le ad valor de y le quini tsba runi le rua lo Tata Dios. Lniana canu nneni c mal qui le nna yala ettuni c, porquini ennia c cuenta quini lab n l nu gunne c contra la, porquini ruluen quini tan le Cristua nna runi le nu n ts. 17 Canchu Tata Dios caltsie quini cc le sufrir, adila tsa quini guni le nu n ts tulidba msquiba cc le sufrir, tchula guni le nu n mal. Porquini canchu guni le n n mal nna, pues cc hua le sufrir pero lani l rettul de cca le merecer bia castigo nu ruthacca c le. 18 Cristua nna ne completamente enne ts nna nr nna, pero tsba uccue padecer por riu canu tulla, para quini ana modo nna ichie riu lani Tata Dios. Btti c cuerpo quia, pero por espritu quia beyacca bni be attu nna, 19 hue lti yaya ca espritu preso nna bennie c predicar, 20 ca espritu qui ca enne canu gudua tiempo antigua loti gudua Noa nna lab beni caso c qui Tata Dios loti ribedee quini ehuinni c por ca tulla qui qu de runi Noa barco para ll c juicio iyya. Xunu teruba enne gul c juicio iyya porquini beni caso c Tata Dios nna guta c le barcua. 21 modo gul Noa nna, acca

1 PEDRO3 , 4 ritelni riu tia beni bautismo para riu, porquini canchu cc riu bautizar nna teln quini chi gul riu nna labiru tse riu lo peligro qui juicio. Riu canu ra latsi nna chi gul riu, ala cuestin de eyri cuerpo qui riu, sino porquini chi gunbani riu Tata Dios lani oracin quini eyunin latsie iyaba ca tulla qui riu para quini cc riu saber quini labiru tsee riu bajo sentencia qui Tata Dios. runie para riu, porquini Jesucristua nna gttie nna beyathee de lo luti. 22 Jesucristua nna chi betsnee abara lti de anna cuitta Tata Dios nna te itute la huacca ltsi ne, acca iyaba ca ngeli canu tse abara nna rudu ibi cabi rua le, hua iyaba ad ca poder canu tse abara nna runi c ne obedecer.  Cristua nna loti gudue ytsiloyu nna uccuee sufrir. hua riu nna n quini cc riu dispuesto cc riu sufrir canchu bia mal guthacca ca enne riu. Porquini de chi y riu quini canchu ana chi cca riu sufrir nna, lniana riteln quini lab runi riu tulla, acca ca enne mal nna rudua d c riu. 2 Dsdeba nna hstaba quini gatti le nna n quini guni le nu ru latsi Tata Dios, ala ca la rid latsi mal qui ytsiloyu. 3 Ca ida nu chi gut ntesca tsa latsi le nna, beni ba le bia uccua latsi le ta ca enne anna canu lab ra latsi. Yala bedccani le lani ca vicio nu calatsi le guni le nna ca la rid latsi mal nna borrachera nna guya gut le nna gutilla le lani ca enne por la dtsni qui le nna guretsi hua le, beni le de runi le

462 fiesta qui ca dolos, lniana adiru tulla beni le. Basta lani nu chi beni li nna, cha ccuan qui le. 4 Canu lab ra latsi nna cca latsi qu nna rena c: Bicca labiru runi le ta beni le ttu cuaa nua: rena c porquini labiru runi le ca vicio nu rinttin ca enne, acca rutsini c le nna ruduad c le. 5 Pero huiyu ts quini lac nna tse c rua lo Tata Dios enne te la huacca quie para gunie juzgar canu lab chi gtti c hua canu ytti nna, lniana te quini gute c cuenta por bia nua beni c nna cc c juzgar. 6 Acca uccua predicar nu cc qui Cristua lani c ntesca gatti c, para quini msquiba Tata Dios nna benie cuerpo qui qu juzgar nna gtt c ta cca lani iyaba ca enne, pero gppa c oportunidad para gata la labni nu lab tt qui qu lani espritu ta Tata Dios. 7 Ytsiloyu nna lab guni seguir tulidba porquini ch tab du nna cc juzgar. Acca lihue cuidado quini cc le listo lani la rulbalatsi ts qui le para guni le nu n ts nna, hua cc le listo para guni le oracin bia tab hora. 8 Nu adiru dacca nna n quini gulue le ieni la tsilatsi lani ttu le nna attu le nna. Porquini canchu t la tsilatsi lo losto riu lani ttu enne nna, entonces fcil n para eyunin latsi riu ca falta nu rig lani riu nna labiru quiniy riu . 9 Liguni recibir ca enne da litsi le, liguni c atender bia riqunani c, pero bittu bia inne le qui qu bitola. 10 Tata Dios nna chi benne qui ttu ttu nne la ritelni para guni ttu cosa ts. Acca ttu ttu tsa le nna n

463 quini guni le ofrecer guni le servir segn la ritelni nu te qui le, para quini modo nna ad ca enne nna thi hua c ca bendicin nu runna Tata Dios qui qu. 11 Canchu Tata Dios nna chi benne la ritelni qui lu para guni lu discurso nna, quixa lu nu ra lo titsa qui Tata Dios lani la huacca que. Canchu guni lu cualani ttu enne nna o bia nu cca ofrecer le iglesia nna, pues guni lu segn la ritelni nu runna Tata Dios qui lu lani itute latsi lu. Iyaba nu guni le nna, n quini guni li lani ttuba la rulba latsi para quini ca enne nna ina c quaru Tata Dios lani nombre qui Jesucristo enne qu merecer la dliani nna te itute la huacca ltsi ne nna rigubie tulid tabn. Amn. 12 Lebi ca hermanos to quia, bittu gtsini le canchu ca enne chi calatsi qu bia guthacca c le nna gtti c le nna, bittu ina le: Bicca rita . 13 Canchu cc le sufrir por bia prueba ni nna, n quini edacca lni le, porquini ad ttuba cca le lani Cristo canchu cc le sufrir por bia ruthacca ca enne le, porquini hua le nna yala sufrir uccuee. Lniana canchu chi iyu ts ilni le quini llanie attu lani la yani nna la huacca nna, yala edccani le. 14 Icarub le canchu runi le nu ra Cristua msquiba ca enne nna yala ruyud c le, porquini Tata Dios nna chi guthellee Espritu nna de lani le nna runne la huacca nu d de iabara lani le para quini gchia le cc le sufrir lani la redcca latsi. Lac nna nueni maldad rinne c

1 PEDRO4 qui Tata Dios. Pero lebi nna runi le nu n ts, modo nna ruluen quini rudliani le Tata Dios. 15 Bittu gtti lu enne. Bittu cuana lu. Bittu bia guthacca lu ttu enne. Bittu gultsi qui lu asunto nu lab n para gultsi qui lu, para quini la chatha pleito. Porquini canchu llani lu ca cosa mal na, entonces cc lu sufrir por causa quiba lu. 16 Pero canchu ca enne ritsani c lu porquini den lu Cristo nna cca lu sufrir por bia ruthacca c lu nna, entonces bittu n quini ttuni lu porquini lahua n escndalo nu runi lu. Sino n l quini hu lu gracia Tata Dios quini n lu enne qui Cristo. 17 Tata Dios nna chi gdulo runie juzgar ytsiloyu, pero primero lani riu ca enne que nna runie riu corregir para quini btturu mal guni riu. Pero canu bittu ra latsi qu titsa qui Tata Dios enne rulue tia modo ll c por Cristo nna, entonces ta gani ad tterula tt c c. 18 Ta ra: Ca enne runi c duella guni c nu n ts, pues hua y riu quini n tbi para quini ll c. Pero ca enne canu rena quini lab riqunani c Tata Dios nna redccani c por mal nu runi c, tala cc la tt qui qu c. 19 Acca lebi canu chi cca sufrir porquini n voluntad qui Tata Dios para lebi, liguni seguir nu n ts nna gappa le confianza lani Tata Dios, porquini ylirni le quini le nna benie le nna te la huacca que hue le cuidado, para quini iria ts le le bia prueba nu d lani le, ta chi re quini gunie.

1 PEDRO5

464 Pero canu nlatsi nna, Tata Dios nna runie c cualani. 6 Le nna ye iyaba la rit qui le, acca gchia ba le nna thi ba le la nlatsi, porquini laa lbe nna rigubie lo iyate. Lniana huiyu ts quini labiru egana le menos, sino gudlianie le. 7 Bittu gulaba thuti latsi le por bia problema nu rillani lani le lle, sino liguni oracin lani Tata Dios nna ligappa confianza lani e para gunie arreglar iyaba ca cos, porquini yala catsinie le. 8 Bittu gulaba latsi le quini lab bia peligro d. Por ejemplo, canchu chi da ttu tigre nna ritni nna ribtsiya reyil bia gu. Pero lebi nna hua dua attu contrario qui le nu ad fuerte, quiere decir, laa numalua ba, l nna c hua latsi gullu latsi le. Acca licca listo nna lihue cuidado. 9 Pero n quini guni le sostener nu ra Tata Dios nna cc tstts fe qui le lani e quini te la huacca que, ana modo reddtsini le numalua. Lirexa latsi le quini hua ad ca hermano gaa tdiba tse cabi le ytsiloyu nna cca hua cabi sufrir de rillani laa msmuba ca prueba lani cabi. 10 Iyaba ca sufrimiento nu rit le anna, para tuchppa ubitsa ba n c, pero Tata Dios nna chi gutaie riu para quini canchu chi iyu tsa nna gata la redccalatsi qui riu tulidba de chi n riu ttuba lani Jesucristo. Le nna eyunne fuerza qui le nna gunna hue qui le ad valor para btturu gtsini le, sino cc le tstts lani titsa que nna guni le seguir nu chi re lani itute latsi le. 11 Quaru Cristua porquini ne enne dacca adiru de lo iyaba

 Inte Pedro nna rinenia lebi canu n responsable quini tsa ts ta iglesia qui le porquini n le anciano. hua inte nna n anciano nna bil te Cristua nna yua quini uccuee sufrir nna gttie loti gute lo curutsia. hua gana seguro quini il hua te la yani que de illanie attu de iabara. 2 Hu le cuidado iglesia qui le ta ttu pastor tse lani ca carnero to qu, porquini Tata Dios nna chi bedue le para cc le responsable por la labni espiritual qui ca enne ra latsi. Acca n quini guni le tsina lani iglesia pero lani itute latsi le de chi te voluntad qui le, ala solamente porquini beni c le nombrar, nihua para quini guni c le ofrecer bia, sino guni li porquini n tsina qui Tata Dios. 3 Bittu guthtsini le ca hermano tsee le iglesia qui le para guni c tiba calatsi le, sino gulueni le c nu n tse, lniana guni c seguir ejemplo qui le. 4 Jesucristua nna ne Prncipe de iyaba ca pastor nna. Canchu chi llanie attu nna cue iqquia ttu ttu tsa le ttu corona de la yani nu nunca lab ichll, porquini b le cuidado ts iglesia que. 5 Annana rinnia lebi ca nubeyu cuiti: N quini gulaba ts latsi le para guni le consejo nu rute ca anciano qui le. Iyaba lebi hermanos n quini cc le enne nlatsi nna guni lutsi le cualani bia tsina nu cca ofrecer, porquini lo ca titsa qui Tata Dios nu gana escrito nna re: Tata Dios nna runie contra canu rebata c nna rena c quini hua y ba c bia guni c.

465 ca enne nna te itute la huacca latsi ne. Amn. 12 Inte Pedro nna yala confianza te quia lani hermano qui riu Silvano, acca beda cart por medio de lbi nna guthella ya lti tse le, modo nna riquixania le tia n quini guni le para gappa le ad nimo. Nia le quini nu chi bedinia le nna n titsa lgani porquini n enseanza nu rulue tia ieni n favor nu runna Tata Dios qui riu, ta chi ra latsi le. 13 Inte lani ca hermano qui iglesia nu re

1 PEDRO5 le ciudad Babilonia nna rithella tu la rinba titsa qui le. Tata Dios nna becue intu, hua lebi, para gudliani riu e. Marcos nna rithella hua bi la rinaba titsa qui le. Marcos nna runi bi inte cualani le tsina qui Seor titsi n bi nia. 14 Canchu lebi nna etsa lutsi le, liguni saludar ttu le nna attu le nna lani la tsilatsi ta n quini guni ca enne qui Tata Dios. Cc le bendecir lani la eni lo losto le, iyaba le canu chi n le ttuba lani Cristo Jess. b n.

CARTA CHUPPA NU GUTHELLA APSTOL SAN PEDRO PARA ITUTE YTSILOYU


Segunda Epstola Universal Del Apstol

SAN PEDRO

 Inte Simn Pedro nna runia nu ra Jesucristua. Le nna guthellee inte para cc apstol que. Inte nna rudinia iyaba lebi canu chi guta fe qui le ta intu nna redacca hua latsi le, porquini Tata Dios qui riu hua Jesucristo enne bedile riu ne enne ts para iyaba riu. 2 Tata Dios nna gunie ad favor para lebi nna gunnee ad la eni lo losto le, porquini chi nabini le tia enne ts n Tata Dios nna Jess enne rigubianie lo iyate riu. 3 Tata Dios nna te ieni la huacca que nna ch bennee iyaba la rulba latsi ts nu riqunani riu para la labani cubi qui riu nna para guni riu nu ru latsie. chi beni Tata Dios para riu loti benie quini it riu lani Cristua enne ch gutaie riu para guniba riu la huacca que nna tia enne ts ne nna. 4 Por la huacca que nna

la tsilatsi que nna acca Tata Dios nna chi re quini gunnee iyate nu n ts qui riu hua iyaba nu dacca para bien qui riu nu ch dala. Calatsie quini tsa latsi le quini gunnee qui riu nu chi bennie riu prometer para quini gata ttu la rulbalatsi ts qui le ta n la rulbalatsi ts nu te que, modo lebi nna ll le le maldad n n resultado qui la ridlatsi mal qui ytsiloyu. 5 Chi ra latsi le nu ra Tata Dios, pero ala tsu teruba n quini tsa latsi le, sino hua caduella quini huella latsi le guni le nu n ts lani ca enne. Pero lahua n quini caen latsi le de chi runi le nu n ts lani ca enne, sino hua caduella quini huella latsi le gata ad la ritelni qui le. 6 Pero lahua n quini caen latsi le de chi guta la ritelni ts qui le, sino hua caduella quini la

466

467 ridlatsi mal qui le nna egan bajo la rulbalatsi ts qui le para quini bittu guni le tulla. Pero lahua n quini caen latsi le de chi runi le vencer la ridlatsi mal qui le, sino hua caduella quini bittu guttsee latsi le Cristo enne ra latsi le msquiba bia mal ni ruthacca ca enne le. Pero lahua n quini caen latsi le de chi ruchia le nu ruthacca c le, sino hua caduella quini Tata Dios nna que enne primero qui le para guni li e servir. 7 Pero lahua n quini caen latsi le de chi rulue le quini hua lgani catsini le Tata Dios, sino hua caduella quini gata la tsilatsi lo losto le lani ca hermano. Pero lahua n quini caen latsi le de chi rulue le quini runi le apreciar ca hermano qui le, sino hua caduella quini gata ad la tsilatsi lo losto le lani iyaba ca enne. 8 Lebi nna, chi nabini le Xana Riu Jesucristua, pero hua n quini guni le iyaba ca cos nna huella latsi le guni le c ad ts ttu ttu ts, lniana lab tse ts ba le lab bia runi le, sino la labni qui le nna iu para ietse ca obra ts. 9 Canchu nua ttu enne ra latsi Cristo pero lab runi ca cosa ts nu chi gutixania le, lniana ruluen quini lab ritel tsni nu calatsi Tata Dios quini guni sino ch l billani quini Tata Dios nna chi byie lstu de iyaba ca tulla nu beni ntesca tsa latsi. 10 Acca lebi hermanos, lihuella latsi le guni le nu n ts para quini egana le seguro quini Tata Dios nna chi becue le para cca le enne que. Canchu

2 PEDRO1 guni le ni nna lab modo te quini innia le le tentacin nna elnini le bitola. 11 Sino quini gunna le derecho qui le para ttu lugar tulidba le la rigubia qui Xana Riu Jesucristo enne gttie para gudile riu. 12 Acca por ni nna chi belaba ltsaa quini adila tsa canchu quixania le ca cos para quini la illani le, msquiba chi y le bia n quini guni le nna chi runi le ta ra lo titsa l nu chi hua latsi le. 13 C te quini n responsable para gurexaa latsi le nu cca qui ca cos mintraste ban rua, para quini ebani le ad para guni le c. 14 Acca riquixania le ca cos anna porquini Xana Riu Jesucristua nna chi benie quini cca saber quini ch tab du guthna cuerpo quia, 15 acca rucana cart lani le para quini exa latsi le ca cos nna guni le c msquiba lan rua te lani le. 16 Lebi nna chi y le quini intu ca apstol nna chi gutixani tu le quini canchu chi iyu ts llani Xana Riu Jesucristua attu nna, llanie lani ieni la huacca para cubie. Ni nna lahua n larulaba latsi quiba tu tiatsi riquixaani tu le bia cuento, pero riquixa la tu titsa lgani, porquini loti Seor nna dua re le ytsiloyu nna bilni tu la yani que hua quini ieni lahuacca te que nna. 17 Laa msmuba intu nna gutse tu loti Dios Padrea nna bedlianie Jesucristua para que ad enne eni nna gllani ttu tsi fuerte dsdeba lugar adiru abara nna gunne Dios Padrea nna re: L enni enni inia yala catsi ti

2 PEDRO1 , 2 e, yala la redccalatsi te lo lostua por le. 18 Intu nna gutse tu lani Seor loti de lo ya nna biynini tu tsi furtea de gnnie dsdeba iabara. 19 Acca ad caen latsi tu quini iyate nu ra ca enne antigua lo ca libro nu bedia cabi nna n l lti riquixa cabi nu cca qui Seor canchu chi llanie. Lebi nna n quini gud ts naga le nu ra cabi, porquini ca titsa qui cabi nna n ta ttu lmpara runn la yani lti n chulla, hasta quini illani ieni la ritelni lo losto le, tiba canchu rllani blia enia de dla, lniana tsni nna iln iyaba bia te. 20 Pero primrute nna n quini telini le quini iyaba nu riquixa lo Escritura nna bihua n quini nua enne ethtsiln ca titsa lani la rulbalatsi qui b. 21 Porquini ca profeta nna msquiba uccua cabi nubeyu, pero ca titsa nu gutixa cabi lahua n por la rulbalatsi qui ba cabi, sino gnnee cabi titsa qui Tata Dios t tab re, de tsee cabi bajo la huacca qui Espritu Santo.  Tiempo lanana nna tse hua canu rena c quini rinne c parte Tata Dios, pero lab lini c. hua llani ts quini entre lebi nna iria hua canu ina c quini riquixa c titsa qui Tata Dios, pero lab lini c. Lac nna lani maa ba eyila c modo para thulo ca enseanza huaya nu chi peligro para ca enne nna guttsee latsi qu Seor enne gttie para gudile c. Por nui nna laa msmuba lac nna de repente tab llua latsi qu. 2 Lc nna gurexalla c ietse ca enne

468 para cc c discpulo qui qu, por medio de la rid latsi mal nu rulatsi qu. modo nna gappa ca enne neda para inne c mal contra ca titsa l nu ra latsi riu. 3 Lc nna n c enne dlatsi nna eyila c modo para quixa c bia titsa para guni c gana belliu qui le. Chi guts quini Tata Dios nna gulqquie sentencia qui qu, acca chi tab du llua latsi qu. 4 Lab modo te para iria c le condenacin qui qu, porquini hua ca ngeli canu beni contra nu ra Tata Dios nna, lab bedile c. Sino bedalla le c hasta lugar de castigo adiru r, acca tsee c anna le chulla ba lti iqquia c cadena para cc c condenar canchu chi iyu ts juicio. 5 Nihua iyaba ca enne gutse tiempo loti dua Noa nna lab gul c, sino lteruba Noa enne benni bi ca enne predicar quini guni c nu n ts rua lo Tata Dios nna gul agtsi ca enne qui bi. Lniana uccua ttu yya juicio nna bits ytsiloyu inda nna gtti iyaba ca enne canu lab hua latsia. 6 Bitola yya juiciua nna beyni ca enne xuna nna beni c formar ad ca ytsi. Pero Tata Dios nna bequinnie yya y iqquia ca ytsi l c Sodoma nna Gomorra nna billua ta latsi iyaba ca ennia por mal nu beni c. Ca ytsia nna iu c para ejemplo para iyaba ca enne tsee c despus canu lab runi caso c Tata Dios. 7 Le ciudad Sodoma nna gudua ttu enneyu l Lot. Lot nna uccua bi enne ts nna yala behuinni bi de rilni bi tia cuttsi n nu runi ca nubeyu perddua. Acca Tata Dios nna

469 bedile Lot ntesca gulee latsi ytsia. 8 Lot nna belue bi quini uccua bi enne ts, porquini ituba tiempo gudua bi le ytsi Sodoma nna yala tsla uccuani losto bi porquini bilni bi ca vicio n beni c, hua biynin bi ca tts mal n gnn c. 9 Acca y riu quini Seor nna te la huacca que para gudile iyaba ca enne canu rtsini c ne le tentacin. hua y riu quini te la huacca que para gudllee ca enne malo le lugar de castigo hasta quini iyu ts juicio. 10 gunie, especialmente ta lani ca enne canu runi manchar la labni qui qu de runi c bia tdiba la ridlatsi mal nu ru latsi qu nna runi c burla contra iyaba la rigubia nna bihua rttuni c guni c mal, hua lab ra c razn, sino reyani c ruyud c iyaba ca enne rigubia, tantua qui abara hua qui ytsiloyu. 11 Ca ngeli canu tse cabi rua lo Tata Dios le abara nna, ad la huacca nna poder nna te qui cabi tichu canu, pero lab runi cabi c condenar lani ca titsa d rua lo Seor. 12 Pero lac nna riy c iqquia iyaba nu lab nabini c, n c tulppa ba lani ca animal canu lab ra c razn nna gulia c para quini ca enne nna gudaxu c c nna gtti c c, hua ca nnia nna llua hua latsi qu de runi c maldad. 13 Acca lac nna cc c sufrir por iyaba mal nu belueni c ca enne. Redacca latsi qu por ca placer nu runi c bia tab hora rulatsi qu. Lac nna rllani c ro c junto lani le titsi ttuba hermano n c lani le pero lab

2 PEDRO2 lini c nna, sino redccani c de runi c nu n mal nna, la rttulo runna c le de rittia c lani la ruthacca. 14 Ca nubyua nna rinna c ca niula para guni c adulterar lani c, iyyal qu nna tulidba calatsi guni tulla. Lac nna reyila c modo para quini chadi latsi ca enne lab tstts n fe qui qu para cc c compa lani c nna guni c tulla. Ch y c ts tia modo guni c para th c belliu nu rid latsi qu. Acca tse c le peligro de la tsalatsi qui Tata Dios. 15 Lac nna chi gula c neda l qui Seor nna chi gunitti c nna rid latsi qu gata belliu qui qu nu runi c gana por medio de maldad qui qu, ta beni ttu nneyu l Balaam ini Beor. 16 Balaam nna ts ttu burro to nna d lo neda para taxiyni ca enne, pero burro ta nna de repente ta gunni ta ttu enne nna gutill Balaam nna r quini lab ts runi. Ana modo nna bedutsi Balaam nna btturu beni seguir la necio qui. 17 Ca enne beia nna rena c quini rinne c nu n ts pero lab lni c, ta canchu tsa riu lti rena ca enne quini re ttu pila inda nna bitsina riu pero lab inda te l; ta ttu ba nu d de ra, rulba latsi riu quini gunn yya to, pero canchu chi gllani nna eyacc ttu be tnu. Chi n preparado ttu lugar para lac, nu n adiru chulla lti tsee c para siempre. 18 Ca titsa ella rinne c titsi yala ts n neda rigu c ca enne, pero lab n nu dacca iuni ca enne, sino por medio de la ridlatsi mal nna vicio qui qu nna reyila c modo tiia

2 PEDRO2 , 3 guni c tentar ca enne canu apena rb chi biria c le maldad qui ytsiloyu, para quini eyeqquia c guni c tulla attu. 19 Lac nna reya c ca enne quini adiru libertad gata qui qu canchu guni c segn ca enseanza qui qu. Pero laa msmuba lac nna tse c bajo la rigubia qui tulla nu runi quini nitti c. Porquini ttu enne nna caduella cc bajo la rigubia qui nu beni na vencer. 20 Lc nna chi gul c le ca cosa cuttsi qui ytsiloyu, porquini chi y c tiia t lahuacca qui Seor Jesucristo enne ne Salvador qui qu. Pero canchu ega c le ca cos attu nna cca c vencer, entonces ad terul peor chi d para lc tchula primerua. 21 Adila tsa cala bittua yu c lo neda nu n l, porquini bitola de chi nabiani c na beyeqquia c nna labiru caso runi c ca titsa nu rulue nu ru latsie. 22 Annana chi gutelni riu quini lac nna chi runi c ta ra ttu dicho lo libro l Proverbios: Ca beccu nu chi bitsini c nna, bitola nna rey c na attu, porquini ru latsi qu. hua ca cuttsi nna msquiba chi begadia riu c, pero bitola nna dia c rittia c le gtsa attu.  Lebi ca hermano to quia, ni nna cca chuppa carta nu rudinia le. Por medio de primera carta hua por medio de cart nna runia duella gurxaa latsi le ca cos para quini gulaba latsi le nu n ts nna nri nna, 2 para quini la illani le ca titsa qui ca profeta ca enne gunne parte

470 Tata Dios nna gutixa cabi tia cc le ytsiloyu canchu chi illani ca ltimo ts, hua para quini exa hua latsi le mandamiento qui Seor enne ne Salvador qui riu, nu gutixa intu ca apstol lle. 3 Primrute n quini telini le quini canchu chi illani ca ltimo ts nna tse hua canu runi c bia tdiba mal nu rid latsi qu nna gutsini c le nna para guthna menos c ca titsa qui Tata Dios nna, 4 ina c: Chi re quini llanie attu, l. Pues gala ticuee ni, labiru llanie. Ca ta tata qui tu nna chi gtti cabi, pero ytsiloyu nna tulappa ba n nu cca dsdeba nru ta riln anna. 5 Ana ina c, porquini lab calatsi qu telini c quini ytsiloyu nna uccu por inda nna huatha loyu lo ra, hua ca iaba nna uccua c porquini Tata Dios nna gunne teruba nna re quini cc. 6 hua por medio de inda nna titsa que nna gullani juicio nna bits ytsiloyu inda nna billua latsi itute nu uccua lana. 7 Pero hua ca iaba nna ytsiloyu nna lab runi c seguir para siempre, sino por titsa qui laa msmuba Tata Dios nna llua latsi itute nu n anna lani yi, canchu chi iyu ts juicio qui ca enne malo nna cc condenar iyaba canu bittu runi caso c bia re. 8 Lebi ca hermano to quia, bittu iullani le quini seguro ta illani ts juciua, porquini lani Seor nna ituba tiempo ttu n b lani e, sea ttu ts nna o sea ttu mili ida nna, tulappa ba n c lani e. 9 Seor nna chi re quini ite attu. Pero canchu lab llani te nna, lahua quini billanie bia re,

471 msquiba ttu te ca enne nna rena c quini yala rits. Pero para bien qui riu nna acca ribeda be porquini lab calatsie quini nua enne nitti, sino quini iyaba c nna ehuinni c por mal nu runi c nna eyttay c lani e. 10 De repente ta iyu ts llani Seor Jesucristua hora nu lab y riu, ta ridacca ca enne lani ca ubana canchu ga c le litsi qu rla, niyya latsi qu. Canchu chi iyu tsa, lniana ca aba nna nittilo c de iynin ttu ruido fuerte ni tiba diu nna be tnu nna. Bi nna ca blia nna tsayi c nna llua latsi qu. hua ytsiloyu lani iyaba nu te l nna nttilu. 11 Ana modo itute nu rilni riu nnana itappa completamente ta. Acca lebi nna demasiduni dni le huella latsi le quini cc ad nri la labni qui le nna guni le Tata Dios servir lani itute latsi le. 12 n quini guni le mintraste ribeda le iyu ts quini Tata Dios nna gunie juzgar por ltima vez nna, acca liqutha xia guni le ttu esfuerzo segn la ritelni nu chi te qui le para quini modo nna llani xia tsa. Lniana ca iaba nna galla c por ttu y fuerte nna thihu c. Bi nna ca blia nna iyate nu te nna nttilo c, porquini por tanto ub nna iyxu c nna tsayi c nna llua latsi qu. 13 Pero riu nna ribda riu quini iln ca aba cubi hua ttu ytsiloyu cubi nu cc para lteruba nu n ts nna justo nna rua lo Tata

2 PEDRO3 Dios. 14 Acca lebi ca hermano to quia, de ribda le quini illani nua nna, lihuella latsi le guni le nu n ad ts nna nri nna para quini la cu le bia falta rua le nna tse le lani laeni lani e. 15 Lguni aprovechar salvacin nu runi Seor le ofrecer, acca ribda be lani paciencia, tba hermano querido qu riu Pablo nna chi bedia bi carta qui le nna riquixa bi nu cca qui Seor conforme lani la ritelni nu bete Tata Dios qui bi. 16 Lo iyaba ca carta qui bi nna riquixa bi qui ca cos nna ca cosa nu n tbi para teli xini riu. Ca nne can lab bethete tse c nna, hua ca enne canu n dbil fe qui qu nna, pues mal la ritelni c nu ra Pablua, hua mal la rethatsi lna c nu ra ad titsa qui Tata Dios nu gana escrito. modo nna runi c quini laa lab c nitti c. 17 Pero lebi ca hermano to quia, chi y le anna iyaba ca cos ntesca llani c, acca lihue cuidado quini ca enne malua nna la gurexalla c le tan le c por bia rena c nna labiru cca le tstts lani ca titsa l. 18 Acca lebii nna, liguni duella quini cc le creyente ad tstts lani Jesucristua, de ruella le quini hue fuerza espritu qui le nna, hua de gata ad la ritelni qui le nu cca que, porquini ne Xana Riu enne gttie para gudile riu. Le nna qu merecer la dliani, anna para siempre. b n.

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN JUAN PARA ITUTE YTSILOYU


Primera Epstola Universal Del Apstol

SAN JUAN

 Intu nna riquixa tu nu cca qui Cristo enne ne lalabni nna n hue titsa qui Tata Dios para gnne lalabni qui ytsiloyu. Cristo nna chi de loti uccua ytsiloyu primrute, pero inte lani ad ca apstol nna chi biynini tu ca titsa gnnie lani re, hua chi bilni tu e lani propio gani iyyal tu chi gnna tu e, hua chi bedxu tu e lani n tu nna. 2 Porquini Cristo enne ne lalabni nna chi bite le ytsiloyu. Intu nna hua yli rni tu quini ne porquini gutse tu lani e nna chi bilni tu e nna, acca riquixaani tu lebi quini le nna bnie tulidba porquini de tulidba lani Dios Padrea, pero annana chi uccue presentar lani riu. 3 Acca runi tu declarar daccal ta nu chi bilni tu nna biynini tu nna, para quini cca le ttba lani intu tba intu n tu ttba lani Dios Padrea hua lani inie Jesucristua nna. 4 Por nui nna rudani tu le para quini gatni

le itute la redacca latsi nu runna Tata Dios. 5 Laa msmuba ca titsa nu chi gutixani Jesucristua intu nna, pues laa ca ttsi nu riquixani tu le anna: quini Tata Dios nna ne la yani, ndirubani tit la chulla lab t lani e. 6 Canchu rena riu quini chi n riu ttba lani Tata Dios atsin reqquia ba riu le chulla nna, entonces ruluen quini runi ba latsi riu porquini nu runi riu nna bihua n tulappa lani nu n l. 7 Pero canchu tsee riu le la yani tba Tata Dios de le la yani, entonces t la redacca latsi lo losto riu de tsee riu hermano ttu riu lani attu riu nna reyi rni qui inie Jesucristua iyate ca tulla qui ttu ttu tsa riu nna n nri losto riu rua le. 8 Canchu ina riu quini lab la ridlatsi mal t qui riu para guni riu tulla, entonces laa riu ba ridacca nna lab ralatsi riu nu n l. 9 Canchu guni riu reconocer nna g riu Tata

472

473 Dios iyate ca tulla nu chi beni riu, entonces le nna eyunin latsie ca tulla qui riu nna yie iyate ca mal nu chi beni riu nna cc nri losto riu rua le, porquini ne enne fiel nna justo nna. 10 Canchu ina riu quini bihua tulla chi beni riu, modo nna rugna riu menos Tata Dios tits ne enne bia nna lab dua titsa quie lo losto riu.  Lebi ca ini to quia, iyaba ca cos rudania le para quini bittu bia tulla ni guni le. Pero canchu nua ttu riu runi riu tulla nna, hua dua ba Jesucristua enne ndiruba tit tulla lab ne, le nna recbie parte qui riu rua lo Dios Padrea. 2 Jesucristua nna betie lalabni qui laa labe nna bellia rni quie, ana modo nna ne ofrenda qui riu lani Tata Dios, acca labiru gunie riu castigar por ca tulla qui riu, ala tsu teruba para riu sino hua para ca enne qui iyaba ca nacin le ytsiloyu. 3 Canchu runi riu nu n tse tba re, modo nna gana riu seguro quini chi nabiani riu e. 4 Nu rena quini chi nabiani ne pero lab runi nu n tse tba re, ruluen quini lab lni nna lab ralatsi nu n l. 5 Pero nu runi nu ra lo titsa qui Tata Dios nna, entonces ruluen quini t la tsilatsi quie lo lstu modo nna yu riu quini chi n riu ttba lani e. 6 Nu rena quini chi n ttba lani Jesucristua nna, n quini guni nu n tse porquini beni Jesucristua loti gurnie le ytsiloyu. 7 Lebi hermanos to quia lahua n ttu mandamiento cubi nu rudania le anna sino

1 JUAN1 , 2 ruda bnia le nu cca qui laa msmuba mandamiento nu cha nabiani le dsdeba hua latsi le por primero vez. Chi biynini le ietse ca enseanza nu ra mandamintua. 8 Pero rudania le anna tu enseanza cubi nu ra mandamintua, n ttu cosa lgani le lalabni qui le tba n lani Cristua, porquini la chulla nna cha d ritt, la yani lgania nna chi rudni. 9 Nu rena quini chi du le la yani, pero ruyudi b nua ttu hermano qu nna, modo ruluen quini rni b le chulla. 10 Nu t la tsilatsi lo lstu por nua ttu luetsi ca hermano qu nna, lanu nna hual bni chi rni le la yani nna lab bia la rulbalatsi mal t lo lstu nu runi quini nnia nua le tulla. 11 Pero nu ruyud nua ttu hermano qu nna, lanu nna reqquia b le chulla nna lab y gaa d, lab ritelni bia nua n la yani porquini la chulla nna yya bni l. 12 Rudania lebi ca ini to quia para quini egna le seguro quini Tata Dios nna chi beyunin latsie ca tulla qui le, porquini gtti Jesucristua por riu. 13 Rudania lebi ca tta, porquini chi nabiani le tiia enne tse n Tata Dios enne ch l dua dsdeba loti gdulo iybani ca cosa nu t. Rudania lebii canu cuti, porquini bttuhu runi le la ridlatsi mal nu rulatsi numalua. Chi rudania lebi canu ch rab latsi, porquini hua lebi nna chi nabiani le Dios Padrea. 14 Chi rudania lebi ca tta porquini

1 JUAN2 chi nabiani le tiia enne tse n Tata Dios enne ch l dua dsdeba loti gdulo iybani ca cosa nu t. Chi rudania lebi canu cuti, porquini chi n le tstts nna chi dua titsa qui Tata Dios lo losto le, acca numalua nna labiru riria lni rurxaella le guni le nu rulatsi. 15 Bittu catsini le ytsiloyu nhua ca cosa nu t l nna. Canchu nua catsini ytsiloyu nna, ruluen quini lab la tsilatsi chi t lo lstu lani Tata Dios. 16-17 Porquini iyaba ca cosa nu runni ytsiloyu ca enne ofrecer nna, tt b qui qu. De rilni ca enne c nna, yala rid latsi qu c, lniana de chi tni c ca cos nna yala redccani c nna ridliani c. Pero tt b qui ca cos, porquini la ridlatsi qui ytsiloyu nna bittu d por Tata Dios, sino n la riyeni qui ytsiloyu b. Ytsiloyu nna tt b qui, pero iyaba ca enne canu runi c duella tulidba para guni c voluntad qui Tata Dios nna gata la labni qui qu para siempre. 18 Lebi ca ini to quia, annana chi tsee riu ca ltimo ts nna riquixania le quini huyu ts llani enne nu n contrario qui Cristua ta chi biynini le. Hua y riu quini llani porquini hua annana nuetse ca enne chi biria c tsee c contra Cristua; por nui nna chi y riu quini chi tsee riu ca ltimo ts. 19 Ca nui nna de entre riu ba biria c, pero lab uccua c ttba lani riu msquiba beni c tits ttba hermano n riu, porquini cal uccua c ttba lani riu nna lab l llaa c riu. Pero biria c entre riu, modo nna

474 ruluen quini hualigani lab n c ttba lani riu. 20 Chi dua ttu lahuacca qui Espritu Santo lo losto iyaba le canu ralatsi, acca nabiani le iyaba tiia n nu l hua tiia dia ca titsa nu lab n l. 21 Bihua rudania le tchu rudiani riu ca enne nu lab chi nabiani c nu n l, sino rudania le porquini cha nabiani le nu n l, hua hua yba le quini nu n l nna bittu chxi nu n beia. 22 Nl nua n beia c. Mruani nu rena quini Jess bihua ne Cristo enne guleda riu d iabara, rena contrario qui Cristua porquini lab ralatsi Dios Padrea nna inie nna. 23 Nua tediba lab ralatsi ini a nna, pues nhua Dios Padrea lan du lani . Pero iyaba canu runi c reconocer ini a nna, entonces du hua Dios Padrea lani . 24 Bittu illani le ca titsa nu chi biynini le primero nna hualatsi le. Canchu guni le seguir nu ra ca titsa nu biynini le primero, lniana tulidba cca le ttba lani Dios Padrea nna ini a nna. 25 Lniana gata lalabni nu lab tt qui riu ta ra be riu antes quini gnne qui riu. 26 Chi bedania le nu cca qui ca contario qui Cristua, para quini bittu tsalatsi le qui canu ridiyeni c ca enne. 27 Pero la huacca nu chi guthllee lani le nna chi de lo losto le, acca btturu riqunani le nua g le bia nua n quini tsalatsi le, porquini por laa msmuba la huacca nu dua lo losto le nna chi nabiani le de iyaba

475 ca cosa, porquini n ttu lahuacca lgani nna lab bia beia rulue. Lgni seguir cca le ttba lani e, ta chi y le por lahuacca quie lani le. 28 Acca nnaa ca ini to quia, liguni seguir ttba lani e, para quini canchu chi llanie attu nna, entonces guni riu e recibir lani la redacca latsi, ala gtsi lni riu de tsee riu rua lue, porquini y riu quini tsba beni riu. 29 Hua y ba le quini Tata Dios nna runie puro ta nu n tse, acca canchu rilani le canu runi c nu n tse t re, modo nna y le quini lc nna n c inie.  Liulba tsruhu latsi le tia ieni n la tsilatsi nu chi belue Dios Padrea lani riu, hsta quini chi gutxee la riu ini Tata Dios. Ca enne qui ytsiloyu nna lab runi c riu reconocer, porquini Tata Dios nna lab nabiani c ne. 2 Lebi nu yala catsii te, chi n riu ini Tata Dios. Lab chi rulue ten tiia teg il riu canchu chi galla tsa, pero ylirni riu quini canchu chi llani Jesucristua attu nna, cc riu tba ne, porquini ilni riu e t tegn ne. 3 Acca iyaba ca enne canu ribda c llanie nna ruella latsi qu che c ttu la labni nri tba Cristua ne completamente enne losto nri. 4 Nua tediba runi bia tulla ni nna rlla ley qui Tata Dios, porquini tulla nna n canchu chi ttu enne guxi nu ra lo Ley. 5 Hua yba le quini Jesucristua nna bite ytsiloyu para yie ca tulla qui riu; bittu ten tulla t lani e. 6 Acca nua tediba runi seguir ttba

1 JUAN2 , 3 lani le nna labiru runi seguir le tulla. Pero nu runi b seguir le tulla nna, modo nna redccan quini lab chi bilni ne nhua lab chi nabiani ne. 7 Lebi ca ini to quia, lhue cuidado quini n ttu nua guthacca le porquini ch b y riu quini ca enne canu runi c seguir nu n tse tiba ra Tata Dios, lteruba lc nna n c enne tse, ta le nna ne completamente enne tse. 8 Pero nua tediba reqquia b le tulla nna n qui nummalua, porquini nummalua nna runi tulla dsdeba nrua, acca por nui nna bit ini Tata Dios para gutppee iyaba ca obra qui numalua. 9 Tu enne nu n ini Tata Dios nna lab runi seguir le tulla porquini y quini chi t lalabni qui Tata Dios lo lstu, labiru cca guni seguir le tulla porquini Dios nna ne Tta qu. 10 Rulue rabn nua chi n ini Tata Dios, hua nua n qui numalua: iyaba canu lab runi nu n tse nu ra Tata Dios nna lab n c quie; nhua canu lab t la tsilatsi lo losto qu para lani ca hermano qui qu nna lab n c que. 11 Dsdeba hualatsi le nrua nna biynini le quini n quini catsini luetsi enne riu. 12 Bittu cc riu ta uccua Cain, pues l nna uccu qui numalua, acca beyud bettsi to qui ni nna btt na. Bincca btt na c. Porquini uccu enne malo nna gpp la ylatsi porquini y quini bettsi to qui ni nna beni nu n tse delante de Dios. 13 Hermanos quia, bittu nuyu cani le canchu hua lebi nna

1 JUAN3 , 4 ruyud hu ca enne le de rilni c quini chi runi le nu n tse. 14 Canchu t la tsilatsi lo losto riu lani ca hermano, modo y riu quini chi gut riu de lo luti nna tsee riu lado de la labni. Pero nua tediba enne bittu la tsilatsi t lo lstu lani hermano qu, l nna reqquia b lo nda de luti. 15 Nua tediba ruyud ttu hermano qu pues chi t ttu la rulbalatsi mal qu para bia guthcca na hstaba para gtt na. Ch b y le quini ttu nu hutti enne nna lab t la labni nu lab tt qu. 16 Le nna chi bete la labni quie nna gttie por riu, nui nna uccu ttu ejemplo para gunibia riu bia nua la tsilatsi lgani. Acca riu nna dni riu catsini riu ca hermano qui riu hsta quini gatti riu por lc canchu caduella para bien qui qu. 17 Canchu nua ttu enne t ieni nu riten nna ril tn nua ttu hermano qu quini bittu ten tr qu atsin lab reta latsi na para gute t bia qu, entonces tiani modo ina riu quini dua la tsilatsi qui Tata Dios lo lstu c. 18 Lebi ca ini to quia, bittu na riu quini dua la tsilatsi lo losto riu lani cuenta titsa ra teruba sin quini lab bia runi riu ofrecer; sino n quini cc completo la tsilatsi qui riu lani ca enne por nu runi riu para lc. 19-20 modo nna y riu quini n riu qui nu n l nna eyatta laeni lo losto riu canchu lo losto riu llani ttu la rulbalatsi nu r quini lab tse runi riu. Ad terul lahuacca t qui Tata Dios tchu la rulbalatsi qui riu nna nabianie

476 iyite nu t. 21 Lebi canu yala catsi te, canchu la rulbalatsi qui riu lab ribeqqui sentencia qui riu, entonces lani ituba confianza ribiga riu rua lo Tata Dios. 22 Le nna gnne iyate nu rinbani riu e, porquini runi riu segn ca mandamiento quie nna runi riu nu rulatsie. 23 Nui nna n mandamiento quie: Quini tsalatsi riu inie Jesucristua nna catsini luetsi riu, tba chi re quini guni riu. 24 Iyaba canu runi t nni Tata Dios mandado nna, entonces exxa ba tsee c lani e, hua le nna due lo losto qu. modo chi y riu quini due lo losto riu, por medio de Espritu Santo chi guthllee lani riu.  Lebi hermanos nu yala catsi te, bittu tsa t latsi le qui nua tediba bia rena c nu cca qui la ralatsi qui qu, porquini xiaba propaganda nu runi c nna lab n de acuerdo lani nu n l. Sino primeru a caduella gucu le ca titsa nu ra c para egna le seguro canchu hualgani n c qui Tata Dios o lab. Porquini nuetse canu ruthacca chi tsee le ytsiloyu nna calatsi qu quini tan ad ca enne c. 2 modo edccani le nu ra ttu enne, canchu n por Espritu Santo nu guthlla Tata Dios, o canchu n por attu espritu huaya: iyaba canu runi c predicar quini Jess nna ne Cristo enne chi bite ytsiloyu nna gie forma de nneyu, l canu nna hual bni c n c qui Tata Dios. 3 Pero iyaba canu lab runi c reconocer quini Jess nna ne Cristo, l canu nna bttuhu n c qui Tata Dios. n

477 nu runi nu n contra Cristua, cha bina le quini n quini illani; annana chi tsee ca enne qu le ytsiloyu. 4 Pero lebi ca ini to quia, chi n le qui Tata Dios acca lab ccani c gurexalla c le, sino chi beni le c vencer porquini Espritu Santo enne dua lo losto le nna ad lahuacca t quie tchu nu dua ytsiloyu. 5 Lac nna n c enne qui ytsiloyu, acca ca cosa qui ytsiloyu ba rinne c nna rud naga qu qui qu. 6 Pero riu nna chi n riu qui Tata Dios. Nu chi nabiani Tata Dios nna rud ngui qui tu; pero nu lab n qui Tata Dios nna lab rud ngui qui tu. modo nna redaccan canu rena c nu cca qui la ralatsi qui b qu, canchu nu rinne c n qui Tata Dios o canchu qui attu espritu huaya nu lab n l. 7 Lebi hermanos nu catsi te, n quini guni riu seguir lani la tsilatsi qui ttu riu lani attu riu nna, porquini iyaba la tsilatsi d de Tata Dios. Iyaba ca enne canu rulue quini t la tsilatsi lo losto qu, modo nna y riu quini chi t la labni cubi qui qu nu rute Tata Dios nna nabiani c ne. 8 Nua diba lab rului quini t la tsilatsi lo lstu nna modo y riu quini lab nabiani ne, porquini: Dios es amor. 9 Tata Dios nna chi beluie quini hualgani catsinie riu porquini guthllee ttu teruba ini a ytsiloyu, para quini por medio de le nna gata la labni nu runne qui riu. 10 lahua porquini riu uccuatsini riu Tata Dios nna guthllee ini a

1 JUAN4 ytsiloyu, sino porquini laa labe nna uccuatsinie riu nna guthllee ini a para gattie por ca tulla qui riu nna que ofrenda para riu lani Tata Dios para quini eycca tse riu lani le. Acca por nui nna y riu bia nu n la tsilatsi lgani. 11 Lebi hermanos nu catsi te, modo regana riu seguro quini Tata Dios nna yala catsinie riu; por nui nna n quini gulue riu quini t la tsilatsi lo losto riu lani ca luetsi enne riu. 12 Tata Dios nna bihua ne bia cosa material para na riu quini ril tn riu e. Pero canchu chi rulue riu la tsilatsi lani ttu riu attu riu nna, modo riln quini Tata Dios nna de lo losto riu, ttu ttu ts b nna gulue riu ad la tsilatsi qui riu lani ca enne ta le nna catsinie c. 13 Tata Dios nna chi gutthie lahuacca qui Espritu Santo quie lani riu, acca gana riu seguro quini chi n riu ttba lani le, hua le lo losto riu nna. 14 Laa msmuba intu nna chi bilni tu Jesucristua, acca hua ylirni tu nna riquixani tu le quini Tata Dios nna chi guthllee ttu teruba ini a para que Salvador para itute ytsiloyu. 15 Nua tediba runi reconocer quini Jess nna ne ini Tata Dios modo nna y riu quini Tata Dios nna de lo lstu nna n ttba lani le. 16 Chi nabiani riu tiia tse n la tsilatsi qui Tata Dios lani riu, acca chi gana riu seguro quini chi hualatsi riu quini Tata Dios nna yla gn catsinie riu. Tata Dios nna puro ta catsi bnie ytsiloyu. Iyaba ca enne canu runi seguir lani

1 JUAN4 , 5 la tsilatsi lo losto qu, modo nna y riu quini n c ttba lani Tata Dios, hua le nna due lo losto qu. 17 Canchu labiru rtsini riu de iyu ts juicio, modo nna riln quini lab reytsa la tsilatsi lo losto riu, de y riu quini la labni qui riu le yetsiloyu nna n la labni quie por medio de riu. 18 Lab chixi la rtsilatsi lani amor, porquini amor lgani nna rudu ttu lado la rtsilatsi, porquini nua tediba t la rtsilatsi lo lstu nna ribda b quini llani castigo lani . Acca y riu quini nua tediba t la rtsilatsi lo lstu por nu ch dala nna, es porquini lab chi n tse amor lo lstu. 19 Annana chi catsini riu Tata Dios, pero yla le nna beluie quini catsinie riu. 20 Nua enne ruyud hermano qu pues yala beia n de ren quini catsini Tata Dios, porquini canchu lab catsini hermano qu nu ribni lani ttu ttu ts, til modo ren quini catsini Tata Dios nu lab ril tn ne c. 21 Jesucristua nna chi belunie riu quini canchu nua ttu enne catsini Tata Dios, n quini catsii huni hermano qu.  Nu hualgani ralatsi quini Jess nna ne Cristua, pues l nna chi t lalabni cubi qu por Tata Dios. Nua catsini Tata Dios enne n Tata qu nna, entonces catsi huni ad ca hermano porquini n hu cabi inie. 2 Porquini chi catsini riu Tata Dios hua chi runi riu nu re, modo nna y riu quini hualgani catsini riu ca hermano canu n

478 cabi inie. 3 Canchu hualgani catsini riu Tata Dios, entonces n quini guni riu nu re. Bihua n ttu cosa tbi para guni riu nu re. 4 Porquini iyaba canu chi t lalabni cubi nu runna Tata Dios qui qu nna runi c vencer la huacca qui ytsiloyu. Fe nu t lo losto riu nna n la huacca nu runi ytsiloyu vencer. 5 Lan enne t lahuacca qu para guni ytsiloyu vencer, sino l teruba lcanu ralatsi qu quini Jess nna ne ini Tata Dios. 6 Jess ne Cristo ini Tata Dios porquini bit le ytsiloyu por inda nna hua por rni nna, uccue declarar quini ne ini Tata Dios ala tsu teruba loti uccue bautizar sino hua loti bellie rni quia lo curtsia. Espritu Santo nna hua ye quini uccua lani Jess, hua y riu quini iyaba nu ra Espritu Santo nna titsa lgani n. 7 Le iabara nna tsee tsnna testigo: Dios Padrea enne gnnie quini Jess nnia ini a, hua laa msmuba ini a enne ne Titsa qui Tata Dios nna ye, hua Espritu Santo nna, ttba n nu ribeqquia l que. 8 Le yetsiloyu nna tsee tsnna testigo: Espritu nna inda nna rni nna. hua ttba n nu runi c representar, quini Jess nna ne ini Tata Dios. 9 Canchu chi ralatsi riu ca enne canu ribqquia l quini n, pues adiru n quini tsalatsi riu ca titsa qui Tata Dios de riquixee nu cca de ini a. 10 Nu ralatsi quini Jess nna ne ini Tata Dios, hua y lo lstu quini n. Pero nu lab ralatsi nu ra Tata Dios, pues

479 modo nna chi ruthn menos Tata Dios tits ne enne bia, porquini lab ralatsi ca prueba nu rulue Tata Dios nu cca qui ini a. 11 Hua y riu quini n porquini Tata Dios nna chi benne la labni cubi nu lab tt qui riu, ttu la labni nu d de ini a. 12 Nu chi beni recibir ini a lo lstu nna chi t lalabana lani , pero nu lab chi dua ini Tata Dios lo lstu nna chi n ttu nu yatti ba espiritualmente ta. 13 Lebi canu chi rppa le confianza lani Jess porquini chi y le quini ne ini Tata Dios, rudania le ca cos para quini egna le seguro quini la labni nu chi t qui le nna n para siempre, para quini guni le seguir lani fe nu t qui le lani ini Tata Dios. 14 Acca ribga riu rua le lani itute confianza, porquini y riu quini canchu inbani riu e lani oracin bia tediba cosa riqunani riu conforme lani voluntad quie, pues le nna ecbinie riu. 15 De chi y riu quini hualgani riyninie ca oracin qui riu nna, y hu riu quini gunne iyaba nu chi gunbani riu e. 16 Canchu ttu le nna rilni le ttu hermano qui le runi tulla nu bihua n quini nttini nna, n quini inbani le Tata Dios por l,

1 JUAN5 lniana Tata Dios nna gudqquie lalabni qu. Ana cc canchu tulla nu runi ttu enne lahua n nu dacca nttini. Hua t tulla nu runi quini nttini ca enne, pero bihua nia quini n quini guni le oracin por nua. 17 Iyaba clase de mal nu runi ttu enne nna n tulla. Lo iyaba ca tllaa nna hua t canu bihua ch luti. 18 Hua y riu quini iyaba canu chi t la labni cubi nu rute Tata Dios qui qu, lcanu nna lab runi c seguir tulla, porquini ini Tata Dios nna ruie c cuidado, acca numalua nna lab ccani bia guthcca c. 19 Y riu quini chi n riu ini Tata Dios, hua quini ituba ytsiloyu nna gan bajo la huacca qui numalua. 20 hua y hu riu quini ini Tata Dios nna chi bit ytsiloyu uccue nneyu le Jess nna chi betie la ritelni qui riu nna chi nabiani riu Dios lgnia. La labni qui riu nna chi n ttba lani ttu teruba Dios porquini chi n riu ttba lani inie Jesucristua. Le nna ne Dios lgani, hua por le nna chi nabiani riu bia nua n la labni nu lab tt qui riu. 21 Accaa ca ini to quia, lihue cuidado nu cca qui ca dolo quini la nnia le le tulla. n.

CARTA CHUPPA NU GUTHELLA APSTOL SAN JUAN


Segunda Epstola Del Apstol

SAN JUAN
Juan anciano rudania lu Hermana, chi becu Tata Dios lu hua ca ini lu acca chi n le enne quie. Hualgani yala la tsilatsi qui Cristua t lo lstua para iyaba le. Ala tsu teruba inte catsi te le, sino hua iyaba ad ca enne canu nabia huni cabi ca titsa lgani. 2 Catsi te le porquini ttba titsa lgani chi ralatsi riu nna runi riu seguir, porquini ca promesa ts nu ra lo titsa que nna n c qui riu para siempre. 3 Dios Padrea hua Seor Jesucristo ini Dios Padrea nna gnne ad favor quie lani le hua ad la retalatsi nna la redacca latsi nna lo losto le lani titsa l quie nna la tsilatsi quie nna. 4 Yala redacca te de ccaa saber quini ttu te ca ini lu nna runi c nu n tse ttba lani ca titsa l nu chi ra Tata Dios quini guni riu. 5 Annana nia lu Hermana, n quini iyaba canu ralatsi nna gulue c quini t la tsilatsi qui

1Inte

qu ttu lani ttu. lahua n ttu mandamiento cubi nu rudania lu anna, sino chi nabiani riu dsdeba hualatsi riu quini n quini gulue riu la tsilatsi lani ttu riu nna ttu riu nna, porquini ra Tata Dios quini guni riu. 6 Canchu hualgani chi t amor lo losto riu nna, entonces t hu voluntad qui riu huella latsi riu guni riu nu re. Nui nna n mandamiento nu calatsie quini guni le: quini gulue le tulidba quini t la tsilatsi lo lsto le, ta cha biynini le dsdeba hualatsi le. 7 pa le porquini chi reqquia ietse canu ruthacca ca enne para tsalatsi qu attu enseanza huaya. Lab ribqquia c cuenta quini Jess nna ne Cristo enne bit ytsiloyu. n canu huethacca nna runi c contra Cristua. 8 Liulba tse latsi le nu cca qu ba le, para quini la nitti tsina tse nu chi beni le, sino quini

480

481 Tata Dios nna die le por bien hecho nna gnne la dliani qui le. 9 Nua tediba rilla lo nda l nna lab runi seguir lani ca enseanza nu gutxa Cristo ini Tata Dios, pues bihua dua Tata Dios lo lstu. Pero enne runi seguir ca enseanza nu gutxa Cristua nna, entonces le nna due lo lstu nna nabia huni Tata Dios. 10 Canchu nua enne d rua litsi le riquixani le bia enseanza, liucu tse ca titsa nu rinni canchu d de acuerdo ba lani enseanza lgani nu chi bethte le o canchu lab. Canchu lab nna pero lani modo calatsi gutsin la riyeni tse qui le,

2 SAN JUAN entonces bittu guga li le litsi le ndi ga li : gurni cuilu. 11 Porquini canchu guni li recibir le litsi le nna, modo guluen quini ru latsi le nu riquix nna cca le ttba lani mal nu riquix. 12 I tseru titsa caltsaa quixania le anna, pero adila tsa bittu guni ya por medio de ttu carta, sino cueda hsta quini it tanllia le para hua titsa lani le nna thi losto riu ad la redcca latsi. 13 Ca ini Hermana qui lu canu tsee n nna ch hua becu Tata Dios cabi nna rithella hu cabi la rinba titsa qui le. n.

CARTA TSUNNA NU GUTHELLA APSTOL SAN JUAN


Tercera Epstola Del Apstol

SAN JUAN
Juan anciano rudania lu hermano Gaius: Yala rexaltsaa lu nna yala la tsilatsi qui Cristua t lo lstua para lu. 2 Hermano to quia, runia oracin lani Tata Dios quini tt tse lu lani iyaba ca cosa, quini btturu gani lu sino quini eyacca tse latsi cuerpo qui lu, ta chi redacca latsi lu por la labni espiritual qui lu. 3 Yala redacca ltsaa porquini tuchppa ca hermano canu gut cabi lti dua nna gutixani cabi inte quini n lu creyente fiel porquini runi lu tulidba nu n l. 4 Lebii canu ralatsi por ca titsa nu chi gutixania le, pues nu adiru redacca te es de ccaa saber quini runi le seguir de acuerdo ba lani nu n l. 5 Hermano to quia, siempre ruella latsi lu runi lu atender ca hermanos bia necesidad t qui qu, msquiba lab chi nabiani lu c antes. 6 Lc nna chi bellani c n nna gutixani c iglesia tiia tse

1Inte

beni lu c recibir lani la tsilatsi. Yala tse runi lu porquini rute ba lu tit bia qui qu de dia c viaje, ta rulatsi Tata Dios quini guni riu de chi runi iyaba riu e servir. 7 Ca hermnu nna chi dia cabi para quixani cabi ad ca ytsi porquini catsini cabi Jesucristua, pero lab bia ridi cabi qui canu lab chi ralatsi msquiba rnini c cabi ofrecer bia. 8 Acca riu canu ralatsi nna n obligacin qui riu guni riu recibir tse le litsi riu iyaba luetsi ca hermanu canu runi tsina qui Cristua, para quini modo nna tulppa ba dacca riu lani cabi de dia cabi huequixaa titsa l. 9 Chi bedania ca hermano qui iglesi sobre de problema nu beni lu mencionar, pero yua quini Ditrefes nna lab runi reconocer poder qui tu como apstol. n nu runi porquini calatsi quini laa lab nna cc nu rigubia le iglesia. 10 Acca canchu chi it lti

482

483 tsee le nna gurxaa latsi iyaba mal nu runi. Yala rilth belana contra intu canchu n ttu tu t nna, runi ba latsi nna ruduad intu. Ala tsu teruba rinni contra intu, sino yala huetsna ribni entre ca hermano nu n cabi amigo qui tu canchu ritsina cabi rua litsi nna, hua rigubiani ad canu ralatsi quini bittu guni cabi ca amigo qui tu recibir le litsi cabi, hsta rebqqui cabi fuera templo. 11 Lu a hermano to quia, bittu guni lu seguir ejemplo qui canu runi nu n mal, sino cc l lu ta ca hermano canu runi c nu n tse. Enne runi nu n tse nna, modo redccan quini n ttu ini Tata Dios. Pero nu runi mal qui ca enne nna, n tit lab chi

3 JUAN bilni ne. 12 Pero Demetrio nna, iyaba canu nabiani c bi nna yala tse rinne c qui bi porquini runi bi nu n tse de acuerdo lani titsa l. hua intu n nna nabiani tu bi nna y hu tu quini runi bi nu n tse lani ca enne, hua lebii nna hua y le quini nu rinne tu qui bi nna n nu l. 13 Nuruhu ca cosa t para quixania lu anna, pero adila tsa bittua chi lani carta, 14 porquini ribeda it lti dua lu, lniana hue riu titsa propio gani riu. 15 Laeni para lo losto lu. Iyaba ca amigo qui riu tsee n nna rithella hu cabi la rinba titsa qui lu. Gute tst lu la rinba titsa quia lani ttu ttu tsa b ca amigo canu tsee cabi lani lu.

CARTA NU GUTHELLA APSTOL SAN JUDAS PARA ITUTE YTSILOYU


La Epstola Universal De

SAN JUDAS APSTOL


Judas bettsi Jacobo rudania le ca ttsi porquini inte nna n b para gunia nu rulatsi Jesucristua para iyaba lebi. Dios Padre qui rua nna ch hu gutie le nna, chi n le enne quie ttba lani Jesucristua enne ruie le cuidado. 2 Rinbania Tata Dios quini gnibia le ad tse tiia ieni n la retalatsi quie lani le, hua quini gunie le bendecir lani laeni nna la tsilatsi quie nna. 3 Lebi hermanos to quia, uccua ltsaa gudania le ttu carta para ttlni le ad tse tiia ieni n la retalatsi qui Jesucristua lani riu acca bedil riu. Pero hua yua quini tsee le lo peligro, acca caduella eyunna ad fuerza qui le para quini ecbini le canu rinne c contra ca titsa l nu rulue tiia modo ll riu por lteruba Cristo Jess, tsa teruba chi benna Tata Dios ca ttsi lani riu para siempre porquini chi becue riu nna chi n riu enne quie. 4 nia le porquini

1Inte

tuchppa ca enne nna ra c le reunin qui canu ralatsi titsi n c ttba hermano lani riu. Dsdeba nru chi ra lo titsa qui Tata Dios quini chi gulqquie sentencia qui qu. Enne tulla n c nna ruttsin c nu ra lo titsa qui Tata Dios acerca de la retalatsi quie, para gappa c nda guni c la ridlatsi mal qui qu Lab ralatsi qu Tata Dios msquiba l terbe rigubie lo iyate, nhua lab ralatsi qu Xana Riu Jesucristua. 5 Lebi nna chi y le nu uccua lani ca enne tiempo antigua, pero caltsaa quixania le attu vuelta. Canu ytsi Israel nna primrute bedil c lo peligro nu tsee c nna bebqquie c le pas l Egipto, pero despus nna bele latsi laa msmuba ca enne Israel, iyaba canu lab hualatsi qu ne. 6 hua ca ngelia canu lab uccua c conformar lani poder nu bete Tata Dios qui qu sino biria c le lugar nu betie qui qu, acca chi yu c re le ttu

484

485 lugar chulla nna iqquia c lani cadena para siempre para quini canchu chi iyu ts juciua. 7 Ca ciudad antigua l c Sodoma nna Gomorra nna lani ca ytsi to canu anta lutta qu beni hua c tulla ridualni c lani attu nuhuaya, hsta nubeyu lani nubeyu beni c nu lab n quini guni luetsi qu. Acca guthlla Tata Dios castigo lani c para quini cca c sufrir lani ya para siempre hua para quini riu nna hue riu cuidado la guni riu mal t beni c. 8 hua ca enne canu runi tiatsi n c ttba hermano lani riu pero lab lni c, lc nna runi c segn nu rinni c yl ba nna runi c lani ad ca enne bia tediba la ridlatsi mal nu rulatsi qu. Rugna menos c lahuacca qui Tata Dios nna rinne c mal contra iyaba nu t poder qui qu. 9 Atsini ngel l b Miguel nna msquiba n bi ngel nu dcca adiru, pero loti gtt Moiss enne gdua tiempo antigua, lniana uccua latsi numalua di cuerpo qui Moiss, acca gutlla ngel Miguel lani numalua por cuerpo qui Moiss pero bihua gut bi iqqu para cc condenar, sino gunne bi idtsani nna ra bi : Seor nna tlle lani lu. 10 Pero ca enne tulla tsee lani le annana hua reyani c inne c mal contra iyaba nu lab y c. Lc nna nabiani c lteruba nu ridlatsi qu ta runi ca animal, pero por ca cos nna nitti ba c. 11 Icartsiru c porquini runi c ta beni Cain enne lab beni Tata Dios obedecer nna btti bettsi to ni. hua por tit belliu acca lab riquixaa c ca titsa l, ta tulla

JUDAS nu beni Balaam. hua reyani c eddtsini c ca enne rinne parte Tata Dios, acca nitti ba c ta Core enne beni contra Moiss nna bia loyu lti gudu nna benttilu. 12 hua ca enne tulla tsee lani le annana, rillani c ro c junto lani le tiia ba ccni qui qu nna ridi c por provecho qui laa terb qu sin la rttul, pero lebii nna tsee le lo peligro por causa qui qu. Yala ofrecer runi c lani ca enne, pero ndi tit lab runi c bia ra c ca enne. Ta runi ca ba canchu dia c ra r b ca y bitsi nna tits ttu iyya dlan guni c, pero ndiruba tit iyya lab runi c. Chi betsee latsi qu ca titsa l despus de chi ra c quini chi ralatsiqu, acca chppa vuelta chi n c yatti para nitti c. Ta ca y nu n quini cua fruta qui qu, pero lab bia fruta runna c porquini chi gubitsi ll qu nna chi gtti c, labiru riu c para bia acca iltsu c na. 13 Iyaba ca lugar lti dia ca enne tlla nna yala rettuni ca enne porquini rilni c tiia n la ridlatsi mal nu runi c. Ta ttu indat canchu chi ridul fuerte n nna ribqqui ca yi fuera reyna t lo yi, lniana ilni ca enne. Yala rebta c pero tsee c le chulla ba, acca chi beni Tata Dios c sentenciar para tsa c le lugar adiru chulla, ta ca blia canu labiru rudni c nna dia c le chulla para siempre. 14-15 Enoc, enne glia bi le gtsi generacin despus de Adn. Por ca titsa nu gutixa bi tiempo lana nna beni bi declarar nu cca qui ca nnia hua

JUDAS qui canu tsee c annana, nna ra bi: Lnnaruhu r, chi da Seor dsdeba iabara, hua i mili ca enne nna ca ngeli nna da hua cabi lani e, para quini iyiate ca enne nna tse c rua le para cca c juzgar nna gunie declarar dccalo ta nu beni c, para quini iyaba ca enne tulla nna cc c sentenciar por ca mal nu beni c de begna menos c ne, hua porquini beddtsini c ne lani titsa mal qui qu nna bebta c por ca tulla quiqu. 16 Ca nnia nna lab reyna c conforme lani la rit qui qu nna riyyya c contra iyaba nna, rugua yyan c ca enne por nu ridacca c; runi c obedecer ca la ridlatsi mal qui qu; rebta c tits yala enne eni chi n c; yala rudliani c ca enne pero lahua hualni c, sino por ttu inters b ribda c. 17 Pero lebi hermanos to quia, n quini xalatsi le tulidba ca titsa nu gutixaa ca apstol, ca mensajero qui Xana Riu Jesucristua. 18 Porquini ca apstol nna ra cabi quini canchu chi iyu ca ltimo ts nna tse canu gutsini c le nna eyla b c tiia modo edccani c ad de runi c bia tediba mal nu ridlatsi qu. 19 Ca nui nna rutlla c ca enne para llan luetsi le nna runi c bia tediba cosa nu rulatsi ytsiloyu; lab nabiani c nua nu n Espritu Santo. 20 Pero lebi

486 hermanos to quia, n quini guni le seguir tulidba ca enseanza l nu ralatsi riu, porquini n cimiento nu beni Tata Dios para lalabni qui riu. hua n quini guni le oracin tulidba lani lahuacca qui Espritu Santo. 21 Lbga lani Tata Dios tulidba para quini cc l bendecir por la tsilatsi quie, de ribda le quini iyu ts quini Xana Riu Jesucristua nna chie le para lalabni nu lab tt qui le, por la retalatsi quie. 22 Leyla modo para quini canu rudu chppani c nna tsalatsi qu. 23 Ttu te ca enne nna, n quini ebeqquia le c lo peligro nu tsee c para quini ll hu c. Pero ad ca enne nna, liulue quini t la retalatsi lo losto le para lani c, pero lani la rtsilatsi de ruyud le hasta ca lri nu gaccu c porquini n c enne tulla. 24-25 Tutruba Tata Dios dua, l terbe ye iyate, ne enne rudil riu. Le nna t lahuacca quie para la guni le bia mal, hua para gunie le presentar rua le sin bia falta ni lani la redacca latsi lo losto le de tse le le layani quie. Le nna qu merecer quini gudliani riu e tulidba, porquini ne adiru enne eni nna rigubie lo iyate lani itute poder quie, dsdeba nru hstaba anna para siempre. Amn.

CA COSA NU CHI DALA NU BELUE JESUCRISTUA LANI APSTOL SAN JUAN EL APOCALIPSIS
O Revelacin A San Juan
enne dua tulidba nna the para siempre porquini chi de ntesca cue ytsiloyu. Lti duani Tata Dios rigubie iabara nna tsee hua gtsi espritu rua le. Inte Juan rinbania Tata Dios quini le lani Espritu Santo nna Jesucristua nna gunie le bendecir, hua quini gnne laeni lo losto le. Iyate nu ra Jesucristua nna n nu l. Le nna ne enne primero beyathe entre canu ytta nna labiru gattie. Adiru lahuacca t quie tchu iyaba canu rigubia le ytsiloyu. Le nna yala catsinie riu, acca gttie nna, modo nna chi n riu enne nri de iyaba ca tulla qui riu. 6 Jesucristua nna becue riu para cc riu enne nu dacca rua le, para cc riu sacerdote qui Dios enne n Tata qui Jesucristua nna qui riu nna. Jesucristua nna rigubie para siempre. Le nna qu merecer quini gudliani riu e

 Lo lbru nna gana escrito la ritelni nu t qui Jesucristua. Le nna nabianie ca cos por medio de Tata Dios, para quini equixanie riu ca huenitsna quie ca cosa nu n quini cc prontu tab. Jesucristua nna beluie ca cos lani inte Juan huenitsna quie. benie por medio de ttu ngel nu guthellee lani inte. 2 Inte Juan nna equixa anna iyate nu bil te t tab nu n b. Ca ttsi nna n c titsa qui Tata Dios nu gutixani Jesucristua inte. 3 Icarub ca enne rulla c lbru, canu rud naga qu nu ra lo lbru porquini n titsa titsa qui Tata Dios. Icarub canu runi c obedecer iyaba nu gana escrito lo lbru, porquini ch tabdu cc cumplir iyaba. 4-5 Inte Juan rudania ca enne tsee ttu parte qui ytsiloyu l Asia, ca gtsi ytsi lti retppa canu ralatsi qui Seor. Tata Dios

487

APOCALIPSIS1 tulidba. Quaru e. 7 Lnnaruhu ra. Chi da Jesucristua lo ba. Iyiate ca enne tsee ytsiloyu ilni c ne. hua canu btti c na il huni c ne. Iyaba ca ytsi qui ituba ytsi loyu nna ehuinni c nna cuetsi c de ilni c ne. b cc. 8 Inte Dios enne rigubia lo iyate lani itute lahuacca quia nna n itute ta ca letra A hasta Zeta. ntesca cue ytsiloyu nna ch b da, hua canchu chi cca cumplir iyate nna dua ba, porquini bnia tulidba nna da para siempre tba da antes. 9 Inte Juan hermano qui lebi nna rudania le cart, n b tba lebi porquini hua inte nna ttba n lani Jesucristua, acca hua inte nna yala redacca te por ca bendicin qui la rigubia quie, hua inte nna yala ccaa sufrir tba lebi nna tan hu ye e hstaba canchu chi gattia. Inte nna guda ttu lugar l Patmos ttu ybitsi to nu gana lahui indat. Guthella c inte nla preso porquini riquixa titsa qui Tata Dios, hua runia afirmar nu cca qui Jesucristua. 10 Ts nu rigua riu para Seor nna, de repente tab gullani lahuacca qui Espritu Santo lani inte, biyeni te rinne ttu enne dtsa tse de cue l, lniana prontu tab bed naga t tab canchu chi riynini riu tsii ttu trompeta. 11 Ennia nna re: Inte n itute ta ca letra A hasta Zeta, n primero nna da para siempre. Lu Juan, bdia lo tts iyaba ca cosa nu rilni lu dsdeba anna gthlla t lani canu ralatsi qui Cristo canu tsee ttu parte ytsiloyu l

488 Asia, ca gtsi ytsi lti retppa cabi: canu tsee le feso na Esmirna nna Prgamo nna Tiatira nna Sardis nna Filadelfia nna Laodica nna. 12 Inte Juan de biyeni te ca ttsi nna bedeqquia t lua nua nnia rinne. Lniana bil te da gtsi candelero nu de oro. 13 Bil hu te quini du ttu nneyu lahui ca candelrua nna nccue lri nu runi presentar quini yala poder t quie. e nu nccue nna hsta lo ne rex. Ttu cinturn belaga nu de oro teti rua lstue. 14 Hua y riu quini la nna n tsttsi, hua byi nna n tsttsi. hua ittsa qquie nna yala tsttsi tni uccu. Iyya le nna ruluen quini chi nabianie itute nu n riu porquini n c tba yi. 15 hua ca ne nna yala catttin c ta ttu metal l bronce canchu chi guleqquia c na le horno nna beni c quini catttin ad. Hua y riu quini yala lahuacca t qui ttu ydla canchu chi riynini riu tsii inda. hua nneyu du lahui ca candelrua nna y quini yala lahuacca t quie porquini biyeni te rinnie. 16 Le ne nna tsa gtsi blia. Por ca titsa nu gnnie nna benie quini uccua sentir lo lstua ta canchu chi riria ttu espada nu chppa lado tab tttse le re. Hua y riu quini lab th lo riu inna riu bts tsnu hora. hua lo nneya nna lab gud lua para inna le porquini yala yani n. 17 De bil ti e primrua nna labiru fuerza teg t quia, ta ttu enne yatti nna labru fuerza t qu, acca gubixia rua le. Le nna bec n bnie elthe inte nna re: Bittu gtsini lu, chi nabiani lu

489 inte. Inte nna ch b da ntesca cue ytsiloyu, hua canchu chi cca cumplir iyate nna dua ba. 18 Inte nni bnia tulidba. Inte nna gttia, pero lu nna gnna inte quini bnia anna para siempre. T poder quia sobre ca espritu qui ca enne chi gtti nna denia ca llave para ebqquia c lti tsee c, hua para eyna c. 19 Lniana gunnie inte nna re: Lu Juan bdia lo tts iyaba ca cosa nu bilni lu, por ejemplo ca cosa nnu cca qui tiempo anna, hua ca cosa nu ch dala. 20 Chi bilni lu ca gtsi blia tsa le nya, hua chi bilni lu ca gtsi candelero nu de oro. Annana quixa por primera vez bia nua ca bli nna ca candelru nna. Ca gtsi bli nna runi c representar ca mensajero nu guthella Tata Dios para ca gtsi iglesia. Ca gtsi candelru nna runi c representar ca gtsi iglesia, ca enne canu retppa cabi runi cabi inte adorar.  Lniana Jesucristua nna gunnie inte attu nna re: Lu Juan, bdia ttu carta nna ithlla lu lani mensajero qui canu ralatsi quia canu retppa le ytsi l feso. Bdia quini ra Seor enne dni ca gtsi blia n bnie nna reqquie entre ca gtsi candelrua. g lu cabi: 2 Inte Seor nna nabia te iyaba nu runi le. Chi bil te tiia ruelatsi le tsina, hua quini yala laeni tni le tiia tediba n larit qui le. Hua yu ba quini lab rulatsi le thi le laeni qui canu runi mal. Le iglesia qui le nna tsee canu rena c quini n c mensajero nu guthella Tata Dios,

APOCALIPSIS1 , 2 pero lab lni c. Hua yu ba quini chi b le titsa lani c lani modo, acca chi cca le saber quini enne byia ba n c. 3 Yala sufrir chi uccua le porquini ca enne nna y c quini n le canu ralatsi quia, pero lab rititsni le, sino ruchia ba le iyaba ca prueba lani laeni. 4 Pero hua t ttu nu lab rultsaa runi le: labiru la tsilatsi t lo losto le por inte tba loti hualatsi le primrua. 5 N quini xalatsi le tiia beni le lnia, porquini annana labiru catsini le inte ta antes. N quini ehuinni le attu nna guni le nu n tse tba beni le antes. Canchu lab otsin lalabni qui le attu eyni le tba beni le primrua, lniana inte nna cua candelero qui le lugar qu entre canu gtsi nna labiru layani qui evangelio t le ytsi qui le. 6 Pero hua rultsaa ttu cosa nu runi le: tsba runi le porquini ruyud le la ridlatsi mal nu runi ca enne qui ttu grupo huaya l nicolatas, pues hua inte nna yala ruyuda ca mal nu runi c. 7 Lebi canu riynini ca ttsi nna, hu tse le cuidado tiia nua ra Espritu ca iglesia: Ca enne canu lab mal guni c canchu chi iln bia prueba qui qu nna, lniana inte nna guta permiso qui qu ga c le iabara lugar de la redacca latsi lti dua Tata Dios. Na nna du ttu y nu runna fruta. Lc nna go c fruta qu nna bni c tulidba. Ana ra Seor ca creyente qui iglesia nu re le ytsi feso. 8 Lniana Seor nna ra ruhue inte Juan: Bdia ttu carta para ithlla lu lani mensajero qui

APOCALIPSIS2 canu ralatsi quia canu retppa le ytsi l Esmirna. Bdia quini ra Seor enne ne primero nna de para siempre, gttie nna pero beyacca bnie. g lu cabi: 9 Inte Seor nna nabia te iyaba nu runi le. Hua yua tiia sufrir cca le, hua tiia lad rit le, pero lab n le pobre nu cca qui iabara. Hua yu ba quini tsee canu yala ruduad c le nna rena c quini n c enne judo tits n c enne quia pero lab n c enne quia, pues n l c ttu grupo canu runi c nu rulatsi Satans. 10 Ch tabdu iyu ts quini cca le sufrir. Numalua nna prontu tab guni latsi ca enne gudlla c tuchppa le litsi yya para guni iyaba le prueba canchu xiaba guttsee latsi le inte. Lc nna yala fuerte guni c le castigar por tsi ubitsa. Pero lebi nna bittu gtsini le c, sino lcca creyente tstts msquiba gtti c le, porquini iyu ts quini inte nna cu iqquia le corona nu n para iyaba ca enne canu beni c servir itute lalabni qui qu nna gunna lalabni nu lab tt qui le. 11 Lebi canu riynini ca ttsi nna hu tse le cuidado tiia nua ra Espritu ca iglesia: Ca enne canu lab mal guni c canchu chi iln bia prueba qui qu nna, lc nna lab bia sufrimiento illani lani c despus de chi gatti c nna nunca lab gunibia c luti nu cca chppa. Ana ra Seor ca creyente qui iglesia nu re le ytsi Esmirna. 12 Lniana Seor nna ra ruhue inte Juan: Bdia ttu carta nna ithlla lu lani mensajero qui canu ralatsi quia canu retppa le

490 ytsi l Prgamo. Bdia quini ra Seor enne dni ttu espada nu chppa lado tab tttse hstaba punta qu. g lu cabi: 13 Inte Seor nna nabia te iyaba nu runi le. Hua y ba quini ytsi lti tsee le nna n lugar lti dua Satans nna runi latsi ca enne para guni c nu rulatsi. Pero lebi nna siempre hua ridich le quini nabiani le inte. Siempre ralatsi le inte msquiba loti btti c hermano Antipas porquini gutixa bi nu cca quia. 14 Pero hua t tuchppa cosa nu runi le nu lab rultsaa. Ts hua rexalatsi le maldad nu beni Balaam c. L nna beti consejo mal lani Balac para quini ca enne Israel nna guni c tulla. Beni c ta r nna gut c lag nu tsa rua lo ca dolo nna gunni luetsi qu. Pero hua le iglesia qui le nna tsee canu runi c seguir laa msmuba enseanza mal qui Balaam. 15 Tsee hua entre lebi canu runi c seguir la ridlatsi mal nu runi ca enne qui ttu grupo l nicolatas. Hua y le quini inte nna yala ruyuda enseanza nu riquixa c. 16 Acca lebi nna, n quini guni le c corregir para la gniru c . Canchu lab otsin la rulba latsi qui le nna inni le c nna, entonces it lti dua le nna tilla lani ca ennia por medio de ca titsa quia nu chu ta ttu espada. 17 Lebi canu riynini ca ttsi nna, hu tse le cuidado tiia nua ra Espritu ca iglesia: Ca enne canu lab mal guni c canchu chi iln bia prueba qui qu nna, inte gug ya c lani ttu alimento cubi l hu man nna, gut hu qui ttu ttu qu

491 ttu yya tsttsi to. Lti yya ta nna gana escrito ca letra nu riquixa ttu nombre cubi. Ad ca enne nna lab ttlni c bia nu, lteruba canu th c yya t nna cc c saber. Ana ra Seor ca creyente qui iglesia nu re le ytsi Prgamo. 18 Lniana Seor nna ra ruhue inte Juan: Bdia ttu carta nna ithlla lu lani mensajero qui canu ralatsi quia canu retppa le ytsi l Tiatira. Bdia quini ra ini Tata Dios, quini le nni n iyyale ttu y rlla, hua ca ne nna catttin c layani ta ttu metal l bronce. g lu cabi: 19 Inte Seor nna nabia te iyaba nu runi le. Hua yua quini yala la tsilatsi t lo losto le hua nunca lab ruttsee latsi le inte. Chi bil te tiia tse runi le cualni ca enne lab t qui qu, hua ruchia le tse iyaba larit qui le. hua yua quini adiru obra tse runi le anna tchu beni le primrua. 20 Pero hua t ttu cosa nu lab ruultsaa. Dua ttu niula l Jezabel. L nna ren quini rinni parte Tata Dios, pero lab lni sino ruthacca l ca enne canu calatsi qu guni c nu rultsaa, pero l nna ruti consejo mal qui qu para quini thualni c nu lab n tsela qu, hua para quini go c lag nu betsia ca enne rua lo ca dolo. Pero lebi nna lab bia rinni l . 21 Inte Seor nna chi guld its tse canchu xiaba ehuinni, pero lab calatsi otsin larulba latsi mal qu, sino runi seguir ca cosa cttsi nu runi. 22 Acca gunia quini l nna g tabni nna gatta lo lna qu. hua iyaba canu runi

APOCALIPSIS2 ru c adulterio nu belueni c nna, gunia quini cc hu c sufrir lani . gunia anna tab canchu lab guttsee xa latsi qu ca cosa mal nu runi c lani . 23 hua gunia quini gatti iyaba canu runi c seguir ca enseanza mal qu. Lniana iyaba canu ralatsi quia gaa tediba lugar lti retppa c, cc c saber quini inte nna nabia te iyaba la rulaba latsi qui ca enne, hua nabia te iyaba la ridlatsi qui losto qu, sea mal nna o canchu tse lle. Inte nna gunia le tratar tiia n nu beni le. 24 Ca enne canu runi c seguir ca enseanza mal qu nna yala rebata c porquini nabiani c iyaba ca vicio nu rulue Satans. Pero tsee hu entre ca enne ytsi Tiatara lebii canu lab chi runi le ca cosa malu nhua lab guacca le por enseanza mal qui niula nna. Lab bia attu cosa quixania le annana nu n quini guni le, 25 sino quini iyaba ca obra tse nu chi runi le, liguni seguir guni le c hstaba quini llania attu. 26 Iyaba canu runi c vencer lab runi c nu n mal sino runi l c ca obra nu rultsaa, canchu guni c itute lalabni qui qu nna, guta ieni poder qui qu lani ietse ca nacin nna, 27 cuubiani c ca ennia lani ieni lahuacca t tab n la rigubia nu benna Tata quia lani ca nacin. Hua y riu tiia cca ttu ythu canchu hu riu lani ttu vara nu de yy. hua ca nacin nna itppa lahuacca qui qu contra inte por la rigubia qui le. 28 Ca enne canu lab mal guni c canchu iln bia prueba lani c nna, inte nna guta

APOCALIPSIS2 , 3 qui qu blia xeni rllani canchu chi rni. 29 Lebi canu riynini ca ttsi nna, hu tse le cuidado tiia nua ra Espritu ca iglesia. Ana ra Seor ca creyente qui iglesia nu re le ytsi Tiatira.  Lniana Seor nna ra ruhue inte Juan: Bdia ttu carta nna ithlla lu lani mensajero qui canu ralatsi quia canu retppa le ytsi l Sardis. Bdia quini ra Seor enne rithellee Espritu Santo qui Tata Dios para hue cuidado ca gtsi iglesia, hua le ne nna tsa gtsi ca blia. g lu canu ralatsi quia canu tsee le ytsi Sardis: Inte Seor nna nabia te iyaba nu runi le. Lebi nna riquixani le ca enne quini n le enne quia, acca y c quini n quini gata lalabni cubi qui le, pero labiru rulue tsni canchu t lalabni cubi qui le. 2 Lebi nna liyu porquini tsee le le peligro. Hua ralatsi le tit pues liguni seguir ralatsi le ad ca titsa quia, porquini canchu lab nna entonces illani ts quini labiru t lalabni espiritual qui le. Hua yua quini yala tsina runi le le iglesia qui le, pero Tata Dios nna lab rulatsie ca obra qui le porquini lab runi le c lani itute latsi le. 3 Liurexa latsi le ca titsa nu n qui Cristo nu hualatsi le primero. Leyqquia liguni t ra titsa quie nna otsin la rulaba latsi mal qui le para guni le nu n tse. Canchu lab rud naga le nu nia le, entonces gunia le castigar. Canchu chi it lani le nna, it de repente tab, lab y le antes sino niyya latsi le illania ta niyya latsi ca enne de chi

492 bitsina ttu ubna litsi qu. 4 Pero le ytsi qui le Sardis nna hua tsee tuchppa canu bittu beni c manchar lalabni qui qu. Acca lc nna cca c merecer tse c lani inte le iabara nna gaccu c lri tsttsi tni. 5 hua iyaba ad ca enne canu cca c vencer nna lab uccua c contaminar lani ca tulla qui ytsiloyu, lc nna tse hu c le iabara nna gaccu hu c lri tsttsi tni. hua nunca lab gunia tachar nombre qui qu lo libro nu tsa nombre qui iyaba canu t lalabni nu lab tt qui qu. Canchu chi tsee ca nni rua lo Dios enne ne Tata quia, hua canchu chi tsee c rua lo ca ngeli quie nna, lniana quixa daccal tab quini n c quia. 6 Lebi canu riynini ca ttsi nna, hu tse le cuidado tiia nua ra Espritu ca iglesia. Ana ra Seor ca creyente qui iglesia nu re le ytsi Sardis. 7 Lniana Seor nna ra hue inte Juan: Bdia ttu carta nna ithlla lu lani mensajero qui canu ralatsi quia canu retppa le ytsi l Filadelfia. Bdia quini ra Seor enne lab beni tulla, hua iyaba ca titsa quie nna n c nu lgani. Bdia quini ra Seor enne t itute poder para cuubie ta David enne uccua rey nna denie llave para quini canchu chi ithlie bia nda tse para lebi nna, lan attu enne t poder qu guthy na. hua canchu guthye bia oportunidad para lebii nna, lan attu enne t poder qu ithli nda attu para le. 8 ga lu canu rialatsi quia canu tsee le yetsi Filadelfia: Inte Seor nna nabia te

493 iyaba nu runi le. Hua yua quini tit teruba fuerza t qui le, pero runi le obedecer nu ra lo titsa quia nna guich le quini n le canu ralatsi quia. Acca runia le ofrecer ttu oportunidad tse para quini lebi nna guni l aprovechar, lan enne t poder qu guthy nda nu chi guthlia para lebi. 9 Hua tsee canu retppa c para reunin pero para quini guni c Satans servir. Lc nna n c enne bia nna rena c quini n c enne judo tits n c enne quia, pero lab n c enne quia. Inte nna gunia quini lc nna gudu ibi qu rua lo le nna na c quini lebi nna n le ca enne quia canu yala catsi te. 10 Iyu ts quini itute ytsiloyu nna cc sufrir. modo nna cca probar iyaba ca enne. Pero inte nna thua lani le, acca lab bia thacca le, porquini lab bettsee latsi le inte tsallue nda sino runi le tba chi nia le quini guni le. 11 Prontu tab it lani le attu. Acca bittu edllaa latsi le, sino liguni seguir para quini la guttsee latsi le inte nna lniana gutia lugar de la dliani nu n para lebii le iabara. 12 Ca enne canu runi cabi vencer, lniana inte nna gucua cabi para cc cabi ca enne nu dacca le templo qui Tata Dios quia nna labiru iria cabi le tmplua, porquini le tmplua nna cc cabi seguro. Inte nna runia quini ca enne nna cc c saber quini lcabi nna n cabi enne qui Tata Dios quia, hua cca hua c saber quini lcabi nna n cabi parte qui canu tsee le ciudad qui Tata Dios quia, quiere decir, ciudad l Jerusaln

APOCALIPSIS3 cubi nu n de iabara lti dua Tata Dios. hua cc c saber quini lcabi nna t parte qui cabi lani inte canchu chi iyu ts chi cc adiru enne eni lani nombre cubi quia. 13 Lebii canu riynini ca ttsi nna, hu tse le cuidado tiia nua ra Espritu ca iglesia. Ana ra Seor ca creyente qui iglesia nu re le ytsi Filadelfia. 14 Lniana Seor nna ra ruhue inte Juan: Bdia hu lu ttu carta nna ithlla lu lani mensajero qui canu ralatsi quia canu retppa le ytsi l Laodica. Bdia quini ra Seor enne hualgani runie bia re. Iyaba nu riquixe nna n titsa l. Le nna ne primero lo iyaba ca cosa nu beni Tata Dios. 15 g lu cabi: Inte Seor nna nabia te iyaba nu runi le. Hua yua quini lab n le idlla nhua lab n le tsa. Adila tsa cala cca le ttu cosa o attu cosa. 16 Pero n le ta inda gts, acca inte nna ribxin ltsaa ril te tiia n le. Lhue cuidado quini la chuna le fuera. 17 Rena le: Yala enne rico n riu porquini chi t iyaba nu riqunani riu, lab bia reytsani riu. rena le. Pero inte nia le: Icartsiru le porquini yala enne miserable n le, porquini espiritualmente ta nna yala lad rit le nna lab n le preparado canchu iln bia prueba lani le, pues yala equivocado n le ta tu enne ciego nu lab y gaa d. 18 Acca rinnia le quini n quini it le lani inte nna gata oro tsni qui le nu chi huyi, lniana hualgani cca le enne rico. Lit lani inte nna guni le conseguir lri tsttsi para gaccu le nna btturu

APOCALIPSIS3 , 4 cca falta lri qui le para ettni le canchu chi it lti tsee le. Lit lani inte nna guni le conseguir medicina para quini eyacca latsi iyyal le nna elni le attu. 19 Iyaba canu ralatsi quia canchu lab guni c nu n tse nna, lniana tilla ya c nna guni ya c corregir porquini catsi te c. Acca n quini gutsin la rulaba latsi qui le catsini le inte lani itute latsi le. 20 Inte nna chi guts da rua puerta qui losto iyaba ca enne nna rinnia tulidba. Canchu nua enne ni riynini tsa, canchu ithli puerta, lniana ga nna gua etta lani nna, l lani inte nna. 21 Iyaba ca enne canu guni c vencer nna lab mal guni c msquiba iln bia prueba qui qu, inte nna gutia ttu lugar de la dliani qui qu nna cuubia c lani inte, ta inte da anna cuitta Tta qua nna riguubia lani e despus de chi benia vencer. 22 Lebi canu riynini ca ttsi nna, hu tse le cuidado tiia nua ra Espritu ca iglesia. Ana ra Seor ca creyente qui iglesia nu re le ytsi Laodica.  Inte Juan de chi biyeni te ca ttsa nna gunna iabara nna bil te ttu puerta yalia, lniana biyeni te gnne laa msmuba nnia dtsa tse. Prontu tab bed naga nna biyeni te t tab canchu chi riynini riu tsii ttu trompeta. nnia nna re inte: Lu Juan, gut iabara lti da, porquini gulunia lu ca cosa nu n quini cc tiempo nu ch dala. 2 Lana ta por lahuacca qui Espritu Santo lani inte nna de

494 repente tab nna bil te ttu xila tsni, hua lo xla nna duni ttu enne, le nna rigubie. 3 Catttin le ta yya cristal nu n claro nna color in nna. talbani xila tse na nna du ttu bettaya cattti n ta yya cristal nu de color ya. 4 talbani xila tse na nna da tappa erua ad ca xila. Lo ca xla nna duni tappa erua ca enne nu dacca, naccu cabi lri tsttsi nna, yu iqquia cabi corona nu de oro. 5 Lo xila tse n nna riria ca etha nna diu nna ca tsii nna. Rua lo xila tse na nna rlla gtsi yi, ca gtsi espritu qui Tata Dios. 6 Rua lo lugar lti du xila tse na nna re ttu indat nu cattti n ta ttu vidrio canchu chi t lti rinna ubitsa. Tsee hua tappa canu bni, da c ttu ttu lado qui xila tse na. Tsa ietse iyyal qu rua lo qu lle cue qu lle. 7 Primero nu bana nna riln t tab lo len. Nu cca chuppa nna riln t tab lo gna. Nu cca tsunna nna riln t tab lo enne. Nu cca tappa nna riln t tab ttu betha nu rida lo be. 8 Ttu ttu tsa canu bana nna tsa xuppa xila qu. Lo ra nna liuu ca xila cani nna iln tsa ietse iyyal qu. Rla ritsa bani tulidba rudliani ca Tata Dios nna ra c: Santo, Santo, Santo Seor Omnipotente, porquini ne Dios enne bni tulidba nna the para siempre tba de antes. 9-10 Rlla c alabanza qui enne dua lo xila tse na lti rigubie, enne bni tulidba para siempre nna rue c ne gracia. De rudliani c ne, lniana tappa erua ca enne

495 nu dccaa nna bedu ibi cabi rua lo enne duni lo xila tse na nna runi cabi e adorar porquini ne enne bni tulidba sin fin. Acca gutua cabi corona iqquia cabi nna bedalla cabi c rua lo lti du xila tse gna nna ra cabi e: 11 Cuilu Seor Tata Dios qui tu, cca cuilu merecer cuubia cuilu lani itute poder, cca cuilu merecer quini gudliani tu cuilu porquini yala enne eni n cuilu. Porquini cuilu nni beni itute nu t, pues n c ta calatsi cuilu.  Inte Juan nna bil te quini enne duni lo xila tse gna lti rigubie nna dni n bnie ttu libro forma de ttu rollo, chppa lado tab nna gana escrito titsa. Rollo tts nna tubi nna yy nna gtsi lugar. 2 Lniana bil te ttu ngel nu yala fuerza t qu bi nna gunne bi idtsa ni nna ra bi: Nuni nu n enne tsni para ethtsi rollo tts nna ithli na c. 3 Pero lan enne tsni t le iaba nhua le ytsiloyu nhua ttu nu entre canu yatti nna, lan enne tsni t nu dacca para ithli rollo tts nna gull na. 4 Lniana inte Juan nna yala guretsia porquini lan t n enne tsni para ithli rollo ttsa nna quix bia ra l. 5 Lniana ttu nu entre tappa erua ca enne dccaa nna ra bi: Bittu cuetsi lu, porquini dua ttu enne tsni nu beni vencer nna dqquee para ethtsie ca gtsi lugar lti yya rollo tts nna ithlie na. Le nna ne enne nu t adiru lahuacca nna ne enne qui Jud enne ad poder t qui ba, hua ne descendiente qui David enne uccua rey.

APOCALIPSIS4 , 5 bil te enne n Cordero. Le nna de lahui lti dua xila tse na entre tappa canu bana nna tappa erua ca enne dccaa nna. Bil te ca hu nu n lti a tbatsi ch gtti teg be. Enne n Corderua nna tsa gtsi tsitta iqquie hua gtsi iyyale, quiere decir ca gtsi espritu canu guthella Tata Dios le ituba ytsiloyu. 7 Enne n Corderua nna hue gie rollo ttsa nu dni n bni enne duni lo xila tse na. 8 Ca tappa canu bana hua tappa erua ca enne nu dccaa nna, de bilni cabi quini Corderua nna gie rollo ttsa, lniana bedu tab ibi cabi rua le. Ttu ttu tsa ca enne nu dccaa nna dni cabi ttu instrumento de msica l arpa, hua dni hu cabi ca plato to nu de oro ts tini c incienso, quiere decir ca oracin nu runi ca enne qui Tata Dios. 9 Lniana iyaba cabi nna blla cabi ttu himno cubi nna ra cabi: Cuilu Seor cca cuilu merecer, acca chi gi cuilu rollo tts para ethtsi cuilu ca gtsi lugar lti yya. Btti c cuilu, acca por medio de luti qui cuilu chi bedil cuilu ca enne qui ytsiloyu le ca tulla qui qu para quini cc c enne qui Tata Dios, ca enne luetsi iyaba ca raza nna ca dialecto nna ca ytsi nna ca nacin nna. 10 Cuilu nna chi guti cuilu c por la rigubia qui cuilu para quini guni c Tata Dios adorar nna cuubia c le ytsiloyu. 11 Lniana inte Juan nna gunna attu nna biyeni te tsii ca ngeli, pero i mili cabi. Bil te quini tsee cabi talba xila tse na nna

6Lniana

APOCALIPSIS5 , 6 ca tappa canu bana nna tappa erua ca enne nu dcca a nna. 12 Ca ngelia nna gnne cabi iditsa tse nna ra cabi: Enne n Corderu, ca enne nna btti c ne, pero le nna qu merecer quini gudliani riu e nna gulla riu himnos que nna quixa riu tiia yala enne eni ne, porquini qu merecer the itute poder nna la ritelni nna fuerza nna iyaba ca riqueza nna. 13 Lniana iyaba ca cosa nu chi beni Tata Dios nna gudul c quixa c tiia yala enne eni ne. Iyaba nu t iabara lle ytsiloyu lle canu yu le indat lle, hua canu yatti yu ar loyu lle, biyeni te quini iyaba c nna ra c: Enne dunie lo xila tse na, hua enne n Cordero, lque nna cca que merecer quini quixa riu tiia yala enne eni n que nna gudliani riu que nna gulla riu himnos qui que, porquini cca que merecer th que itute poder tulidba para siempre. 14 Lniana tappa canu bana nna becbi c nna ra c: Quiar e, quiar e. Lniana tappa erua ca enne nu dccaa nna gtta c grel, gutsla n qu nna beni c ne adorar, enne bni tulidba para siempre.  Lniana bil te quini Corderua enne gtti por ca tulla qui riu, le nna bethtsie primer lugar lti yya rollo ttsa. Lniana entre tappa canu bana, ttu nna gnni idtsani tba runi diu ruido nna r: Lu nna gut xia. 2 Bil te quini gullani t ttu bia tsttsi. Enne nu ts bi nna dni ttu arca. Yuni c ttu corona iqqu.

496 Lniana gupp valor nna dia t para guni gana lo ad ca guerra. 3 Lniana Corderua nna bethtsie lugar nu cca chppa lti yya rollo ttsa nna, biyeni t te quini nu cca chppa entre canu bana nna gnni nna r: Lu nna gut xia. 4 Lnia ta nna gullani attu bia, pero nu de color in. Enne nu ts bi nna gi poder qu, hua gi ttu espada xeni tse para ts le itute ytsiloyu nna guni quini cca guerra para quini ca enne nna gtti luetsi qu. 5 Lniana Corderua nna bethtsie lugar nu cca tsunna lti yya rollo ttsa nna biyeni t te quini nu cca tsunna entre canu bana nna gnni nna r: Lu nna gut xia. Lnia ta nna bil te quini gullani t ttu bia yethia. Enne nu ts bi nna dni ttu clase de iabeu. 6 Biyeni t te ttu tsii entre tappa canu bana nna r: Chi gullani ubina, acca para gata ttu kilo ua qui qu nna caduella cueni c tsina tta ts. Canchu calatsi qu gata tsunna kilo cebada qui qu, caduella hu cueni c tsina tta ts. Pero aceite nna vino nna guthna lu tba n. 7 Lniana Corderua nna bethtsie lugar nu cca tappa lti yaya rollo ttsa nna biyeni t te quini nu cca tappa entre canu bana nna gnni nna r: Lu nna gut xia. 8 Lnia ta nna bil te quini gullani t ttu bia yattsi. Enne nu ts bi nna l luti. Attu enne den na runi representar lugar lti chi dia canu yatti. Ca chppa ca nnia nna gui c poder para guni c tba calatsi qu lani ttu parte qui ituba

497 ytsiloyu pero ala lani tsunna parte, para gutti c ca enne, acca t lahuacca qui qu quini illani guerra nna ubina nna ca tsahue nna ca animal tuxu nna. 9 Lniana Corderua nna bethtsie lugar nu cca gyu lti yya rollo ttsa nna, bil te quini lti du altar nna tsee hu ca enne. Chi btti ca enne cuerpo qui cabi porquini yala bitsani c de riynini c riquixa cabi tulidba nu ra lo titsa qui Tata Dios nna hua nu cca qui Jess nna. 10 Ca nnia nna gnne cabi iditsa ni nna ra cabi: Cuilu Seor, lab falta t qui cuilu, hua siempre guni cuilu cumplir iyaba nu ra cuilu. Cun iyu ts gucu cuilu ca enne canchu beni c tse o canchu beni c mal lle para guni cuilu castigar canu betti c intu. 11 Lniana gui cabi lri tsttsi para gaccu cabi. Le nna becbinie cabi quini dilatsi cabi tit, porquini tsee ad ca hermano canu runi c servir Jesucristua le ytsiloyu ta beni cabi nna gtti hu ca enne c. Acca n quini cueda cabi hstaa quini gatti iyaba ca hermnua. 12 Lniana bil te quini Corderua nna bethtsie lugar nu cca xuppa lti yya rollo ttsa nna gullani t ttu la ri fuerte ni, ubits nna byacc chulla tatsi huaya l ttu lri lutu. Biu nna beyacc color in ta rni. 13 Lniana ca blia tsa iaba nna binnia c ytsiloyu, t tab rinna ca exxuhu ntesca ga c canchu chi riria ttu be fuerte ni. 14 Iyate nu tsa iaba nna gunttilo c, t tab rudchu riu ttu ttsi nna chuna t riu nna labiru

APOCALIPSIS6 , 7 iln. Iyaba ca iya nna labiru tsa c lti gutsia c antes, hua iyaba ca loyu bitsi to nna binetsi c le inda. 15 Lniana bil te quini iyaba ca enne nna beyappi tab c lo ca iya nna guta c le ca blia nna le ca yru nu tsa lti anta ca yya xeni, para guctsi lo qu: ca enne rigubia lle, ca enne rico lle, ca enne runi mandar le ejrcito lle, iyaba canu t bia poder qui qu lle bectsi lo qu, hua iyaba canu runi tsina qui attu nuhuaya lle, hua iyaba ca xana tsina lle. 16-17 Iyaba c nna uccua latsi qu quini ca iya nna guxta c c, acca rullutsa c ca yya xeni nna ra c: Lnnia tab iqquia tu, para quini enne duni lo xila tse na nna lab ilnie intu, hua para quini enne n Corderua nna bittu gunie intu castigar porquini yala la ritsani t quie lani intu, porquini chi biyu ts quini edi qu ye. Nuni ccani eddtsi lani que ni.  Lniana bil te quini du ttu ngel ttu ttu esquina qui ytsiloyu tbatsi n cuadrado. Ca tappa ngelia nna t poder qui cabi lani ca tappa be nna beni cabi c mandar quini btturu movimiento guni c. Lania ta nna uccua tsi tab, ndi ttu lla to qui ca yaga nna labiru gutta c, hua indat nna labiru gutta l. 2 hua bil te attu ngel. ngelia nna ryu bi lti rillani ubitsa nna dni bi sello qui Tata Dios enne bni tulidba. ngelia nna bilni bi tappa ca ngelia canu chi gui cabi poder para guni cabi quini nttilo bia le ytsiloyu nna ca indat nna. Acca gnne bi ditsa nna ra bi cabi:

APOCALIPSIS7 bittu guni le bia lani ytsiloyu, nhua lani ca indat, nhua lani ca yaga, bittu guni le quini nttilo c hstana gurni tu marca lo ig ca huenitsna qui Tata Dios para quini guluen quini n c quie. 4 Biyeni hua te bllaa ca enne gurni sello lo ig qu, uccua gyua mili ca enne lani tappa yna mili c (144,000) entre iyaba ca tsnu grupo qui ca ini Israel segn lista qui nombre qui ca t tta qui qu: 5 Jud, tsnu mili canu gurni sello lo ig qu. Rubn, tsnu mili c. Gad, tsnu mili c. 6 Aser, tsnu mili c. Neftal, tsnu mili c. Manass, tsnu mili c. 7 Simen, tsnu mili c. Lev, tsnu mili c. Isacar, tsnu mili c. 8 Zabuln, tsnu mili c. Jos, tsnu mili c. Benjamn, tsnu mili c. Iyaba ca nni nna gurni sello lo ig qu, sea quini n c enne qui Tata Dios. 9 Lniana gunna attu nna bil te nuetse ni ca enne d c de iyaba ca nacin nna, de iyaba ca raza nna, de iyaba ca dialecto nna, hua de iyaba ca ytsi anta le ytsiloyu nna. Iyaba c nna tsee c rua lo xila tse na nna enne n Corderua nna. Nuetse c tsee, lan ccani gulaba bllaa mili c n. Lc nna nccu tsttsi qu nna dni c ttu ramo to qui ca y dna. 10 Iyaba c nna rinne c iditsa nna ra c: Tata Dios enne duni lo xila lti rigubie nna ne enne bedil riu le ca tulla qui riu, hua por enne n Corderua. 11 Bil te ca ngelia nna da cabi talba lti tsee tappa erua ca enne nu

498 dccaa nna tappa canu bana nna rua lo xila tse na. Iyaba ca ngelia nna gtta tab cabi grel delante de xila tse na nna beni cabi Tata Dios adorar nna ra cabi: 12 Quiar Tata Dios qui riu, le nna qu merecer quini gudliani riu e nna hu riu e gracia nna gulla riu himnos quie, porquini lani le nna d itute bendicin lani ca enne, porquini le nna t itute la ritelni quie nna itute lahuacca quie nna itute fuerza quie nna tulidba para siempre, Amn. 13 Lniana entre tappa erua ca enne nu dccaa nna gnne ttu cabi nna gunba titsa bi inte nna ra bi: Ts hua y lu nuni n ca enne nccu tsttsi cab c. Tsi hua y lu gaa d c c. 14 Becbinia bi nna nia: Lab yua, pero hua y ba cuilu. Lniana ra bi: Ca nni nna n cabi canu yala uccua sufrir loti betsia latsi ca enne cabi, pero biria cabi tse le pelgrua. Lcabi nna guppa cabi confianza lani Corderua enne gttie nna bellia rni quie acca chi n cabi enne nri de ca tulla qui cabi nna nccu tsttsi cabi. 15 Acca por nui nna tsee cabi n rua lo xila lti rigubia Tata Dios, runi cabi nu rulatsie rla rits bn le templo quie. Le nna de lani cabi, acca labiru bia mal thacca cabi. 16 Labiru ilni cabi ubina, nhua labiru ibtsi cabi inda tba canchu lab inda t, nhua labiru cc cabi sufrir por ubitsa msquiba tsnu hora. 17 Porquini Corderua enne du lahui lti dua xila tse na nna, le nna ne pastor enne hue cabi cuidado tsni nna ichie cabi lti rillani inda tulidba

3Licuda,

499 nu gunna lalabni qui cabi. Tata Dios nna gie inda huna lo cabi nna labiru ccani cabi triste.  Enne n Corderua nna loti bethtsie lugar nu cca gtsi lti yya rollo ttsa nna, luegu ta tsdi ruba uccua le ituba iaba por ttu medio hora tig. 2 Lniana bil te ca gtsi ngeli canu da cabi rua lo Tata Dios. Ttu ttu cabi nna gui cabi ttu trompeta para gucuetsi cabi. 3 Lania ta nna gullani attu ngel nna dni bi ttu platu to nu de oro yu incinsua nna hua t bi lti du altar nna gudu bi ttu lado. Bete cabi ieni incienso qui bi para quini guchxi bi lani ca oracin nu rute ca enne lani Tata Dios, canu n c enne quie. beni ngelia ofrecer lo altar nu de oro du rua lo xila tse na. 4 De chi ralla incinsua dia tab tsni nu n perfume qui incinsua dsdeba n ngelia hsta lti dua Tata Dios, junto lani ca oracin nu runi ca enne quie, 5 lniana ngelia nna gui bi y nu re lo altar nna gulu bi le plato nu de oro ta hsta quini bits ya. Lania ta nna gui bi plato to nu ts ya nna gurna t bi ytsiloyu. Lniana huappi tab etha nna gnne idiu nna bittni nna gu nna. 6 Lniana da ca gtsi ngelia listo para gucuetsi cabi trompeta nu deni caba. 7 ngel nu cca primeru nna becuetsi bi trompeta. Lania ta nna binnia ca yya fuerte chixi lani y nna rni nna, bedalla ngelia ca castgu hstaba ytsiloyu. Ttu parte qui ytsiloyu nna uccua tab

APOCALIPSIS7 , 8 y nna rayi, pero ala chppa parte qu, hua ca yaga nu t l, hua ca ixi rne nna huyi c. 8-9 Lniana ngel nu cca chupp nna becuetsi bi trompeta. Bil t te quini ttu cosa xeni tse tba ttu iya xeni nu rlla rnni dsdeba iaba, porquini ngelia nna bedalla bi nna binni le indat qui ytsiloyu nna billa tab latsi ietse ca brcu. Ttu parte qui iyaba ca indat nna beyacc rni, pero ala chppa parte qui qu, acca gtti tab ietse ca bll nu bni yu l. 10 Lniana ngel nu cca tsunna nna becuetsi hua bi trompeta. Bil t te quini ttu blia xeni nu rlla tba y nna bnnia tab iqquia ca y nna hua iqquia iyaba lti rillani inda dlla. 11 Nombre qui blia nna l ill. Acca ttu parte qui itute inda dlla nna beyacc ill, pero ala chppa parte qu. Ietse ca enne canu guya inda nna gtti tab c porquini inda nna beyacc veneno. 12 Lniana ngel nu cca tappa nna becuetsi bi trompeta. Lania tab nna ubits nna bechlla ttu pedazo qu, pero ala chppa parte qu. hua biu nna labiru bedani ttu pedazo qu. hua ttu parte qui iyaba ca blia tsa iaba nna bechlla c. Labiru bedni c tba antes, acca rits nna menos layani t qu, hua rla nna adiru chulla uccu. 13 Lniana bil t te tu ngel xeni iabara ridu lo be nna gnne bi iditsa nna ra bi: Reyatsa quini tsunna ca ngel gucuetsi cabi trompeta. Icartsiru ca enne,

APOCALIPSIS8 , 9 icartsiru ca enne, icartsiru ca enne bni ru tsee le ytsiloyu canchu chi iynini c tsii ca trompeta, porquini illani tsnna castigo adiru fuerte ni lani c.  ngel nu cca gyua nna becuetsi bi trompeta nna bil t te quini ttu blia nna chi binni dsdeba iaba hsta ytsiloyu nna gui llave nu n para puerta qui pozo nu adiru tettia nna chulla nna. 2 Guthlia tab puerta qui pozo chulla nna biria t tsni qu t tab canchu chi riria tsni qui ttu horno eni. Labiru bedni ubits de riria tsni qui pozo chulla, ta canchu chi rlla ttu tni eni n. 3 Lniana ietse ca langosta biria c le tsena nna hudi c ytsiloyu, gui tab c poder para guni c mal ta ca escorpin canu tsee le ytsiloyu. 4 Uccua c mandado quini bittu gudyi c ca lla to qui ca yaga, nhua ca planta to, nhua baru ca ixi to nna sino uccua l c mandado quini guthacca c ca enne canchu lab rni marca lo ig qu nu rulue quini n c qui Tata Dios. 5 Bittu uccua c mandado quini gtti c ca enne, sino para quini gappa ca nnia dolor para gayu bi ta laril nu t qui ttu enne canchu ttu escorpin chi guttsi na. 6 Por gyu bi nna yala calatsi ca nnia gatti tel c, pero lab gatti c. Yala eyla c tiia modo gatti c, pero lab etselni c modo. 7 Ca langosta nna uccua c listo para tsa c lo guerra t tab ca bia canu tsa soldado. Ca langosta nna yu iqquia qu ttu cosa ta ttu corona nu de oro. Lo qu nna

500 n ta n lo ca enne. 8 Ittsa iqquia qu n tuni ta ittsa iqquia ca niula. Ca lya qu nna n c t tab n ca lya len. 9 Ta rua losto qu ttu cosa ta ca yya para nru c tsa c guerra. Ca xla qu yala rigub c hsta beni c ttu ruido eni tse ta ca rueda qui ietse ca carreta canchu ca bia nna chi neya c c dia c guerra. 10 ubna ca langosta nna n t tab ubna escorpin, porquini dua tsi qu nna. ubna ca langosta nna t lahuacca qui qu qutsi c ca enne para quini gata laril lti qu por gayu bi. 11 Ca langosta nna dua ttu nu rigubia qui qu, ttu ngel malo nu t poder qu le pozo nu dia adiru tettia. ngelia lani titsa hebreo nna l Abadn, lani titsa griego nna l Apolin, tba nu rena riu: Nu Rulla latsi ca enne. 12 Nui nna n primero castigo fuerte ni. Reytsa quini illani chppa castigo fuerte ni. 13-14 Lniana ngel nu cca xppa nna becuetsi bi trompeta. Ttu altar nu de oro nna du rua lo Tata Dios. De chi becuetsi ngelia trompeta nna biria tab ttu tsii dsdeba lo altar entre ca esquina qu, lniana ngel nu cca xppa nna r: Tsee tappa ca ngeli rua y nu l Efrates. Lu nna tsa xia lu ethtsi lu c para tsa c mandado. 15 Bethatsi tab ca tappa ngelia nna dia t c, porquini chi guts ribda c illani ida nna bi nna ts nna hora nna para tsa c hutti ttu parte qui iyaba ca enne canu bnir tsee le ytsiloyu, pero ala chuppa parte. 16 Biyeni te ttu anuncio quini tsee chppa gayua milln ca

501 soldado qui qu canu tsa bia. 17 belue Espritu inte Juan quini ttu ts ca bia qui cani hua canu tsa c ca bi. Canu tsa ca bi nna ta yya rua losto qu para neru c tsa c guerra. Ca iyya ta rua losto cani nna n color in nna ya nna yattsi nna. Iqquia ca bi nna rilni c tuxu ta n iqquia len. Ra ca bi nna riria y nna tsni nna azufre nu rlla nna. 18 Por medio de y nu riria ra ca bi nna acca gtti i milln ca enne hsta ttu tercera parte qui iyaba ca enne bnir tsee le ytsiloyu, hua por medio de tsna nna azufre nu rlla nna riria ra ca bi. 19 Porquini ca bi nna lani ra qu t lahuacca qui qu gtti c ca enne, hua por medio de ubna qu. ubna ca bi nna n ta ttu bll tuxu nu dua iqqu para qutsi ca enne nna illani laril lti ca nnia. 20 Pero ca enne canu lab gtti c por ca tsunna plaga nu uccua nna, lc nna beni ba c seguir mal tba beni c antes. Lab uccua latsi qu gutsee latsi qu ca cosa nu cha beni c antes. Sino beni ba c seguir ca creencia nu cca qui ca demonio nna bedu ba ibi qu rua lo ca imagen nu de oro qui qu lle, ca imagen nu de plata qui qu lle, nu de bronce qui qu lle, hua nu de yya nna y nna. beni c msquiba y riu quini iyaba ca figura nu runi ca enne nna lab rilni c, nhua lab riynini c, nhua lab rid c. 21 Ca nnia nna lab behuinni c para guttsee latsi qu ca tulla qui qu, sino beni c seguir tsee c hutti ca enne, hua

APOCALIPSIS9 , 10 beni c seguir para guni c brujera nu calatsi qu. hua beni c seguir lani adulterio qui qu, hua beni c seguir ribna c qui ca enne.  Lniana bil te attu ngel poderoso nna radi bi dsdeba iabara. D bi le ba nna da ttu bettaya dsdeba ttu lado iqquia bi hsta attu lado. Lo bi nna rudani ti tab ubitsa. Ca na bi nna uccua c ta chppa pilari pero nu de y. 2 Dni bi ttu rollo ttsi xcuichu to ylia. Na bi lado bni nna bedu bi lo indat enia. Na bi lado yatti nna bedu bi lo ybitsi. 3 Hua y riu tiia iditsa tse ribetsi ttu len tuxu. hua ngel enia nna de repente tab guretsiya bi iditsa ni. Lania ta nna biyeni te becbi gtsi ca diu ta gtsi tsii. 4 De chi gnne ca idiu nna, inte nna gudula ruda lo ttsi nu ra c. Pero biyeni tab te rinne ttu enne dsdeba iabara nna re: Lu nna bittu gdia lu t ra ca idiu porquini lab n quini ca enne nna cc c saber nu gnne c. 5-6 Lniana ngel enne lla lo indat nna lo ybitsi nna, guchtha n bni bi nna bedu bi Tata Dios por testigo porquini le nna bane tulidba para siempre, le nnia beni itute iabara hua iyate nu t l, beni hue itute ytsiloyu nna ca indat eni hua iyate nu yu le qu nna ra bi: Labiru its reytsa iyu tsa. 7 Porquini ca enne gutse tiempo antigua nna beni cabi Tata Dios adorar nna gnne cabi parte quie lani ca ennia. Le nna gutixanie cabi ca cosa nu ch dala tiia

10

APOCALIPSIS10 , 11 gunie, pero lab gutelni ca enne hstaba annana. Pero ngel nu cca gtsia nna, canchu chi gucuetsi bi trompeta, lania ta nna cc cumplir itute ta gutixanie ca enne canu gutse tiempo antigua. ra ngelia. 8 Lniana enne biyeni te gnnie dsdeba iabara nna gunnie inte Juan attu nna re: Lu nna hua rua lo ngel enne lla lo indat nna lo ybitsi nna. Gi rollo tts yalia nu yu le n b. 9 Inte Juan nna hua tab lti du ngelia nna gunbania bi rollo tts ta. ngelia nna ra t bi inte: Gi b , go t lu . Canchu chi ro lu nna ttian lu t tab xi, pero canchu chi gutbi lu nna eyacca tab ill. 10 Lniana gui rollo tts ta nu yu le n ngelia nna gut t ya . De chi ro ya nna bettia tab te t tab xi, pero bitola nna gri ill la. 11 Lniana beni t bi inte mandar nna ra bi: Lu nna caduella tsa lu nna inne lu parte Tata Dios attu vuelta mensaje nu cca qui ietse ca ytsi nna ca raza canu rinne dialecto nna, ca enne rigubia nna.  Lniana bil te ttu yi nu n ta ttu metro nna, ra t ngelia inte: Lu nna gudul nna gui metru nna berxiba templo qui Tata Dios para quini cc lu saber tiia eni n, hua gurxiba lu altar nna, hua gulba lu tslia canu runi adorar le tmplu para cc lu saber balaa c. 2 Pero bittu gurxiba lu patio fuera qui tmplu porquini n para ca enne qui ca nacin

502 huaya. Ciudad nu becue Tata Dios para le nna cc bajo la rigubia qui ca enne qui ad ca nacin por tsunna ida nlla. 3 Inte nna ithllaa chppa nneyu para ghua cabi nna inne cabi a favor de nu n l. Lacab nna gaccu luto cabi nna quixa cabi mensaje parte Tata Dios durante ca tsnna ida nllaa, quiere decir durante ttu mili chppa gayua sesenta ubitsa. 4 Ca chppa nneyua nna da cabi rua lo Tata Dios tulidba, tba chppa y olivo o chppa candelero nna. 5 Canchu nua calatsi bia guthcca cabi, iria tab y ra cabi, modo nna tsayi ca contrario qui cabi. Nua eyani hu cabi nna gatti tab. 6 Lcabi nna gata poder qui cabi para labiru eyu ba nihua la cca r iyya durante tiempo riquixa cabi mensaje parte Tata Dios. T hu poder qui cabi para quini inda nna eyacc rni. hua t poder qui cabi para ithlla cabi bia attu sufrimiento ytsiloyu balaa vuelta calatsi cabi para quini ca nnia nna gappa c dolor. 7 Ca chppa nneyua nna quixa cab nu n l por tsunna ida nlla. Canchu chi birialni cabi, lniana animal tuxu nu yu le pozo chulla nna iria tab le pzua para bia guthcca ca chppa nneyua hsta quini labiru th cabi lani nna gatti cabi. 8-9 Por tsnna ubitsa nlla nna ca cuerpo yatti qui ca chppa nneyua nna gtta c lo nda lti gtti cabi le ciudad Jerusaln, espiritualmente ta l Sodoma nna Egipto nna, laa msmuba ciudad lti ca enne beta c Xana Riu Jesucristua

11

503 lo curtsia. Lab gute c permiso quini igtsi cuerpo qui ca chppa nneyua. Acca ca enne qui ietse ca ytsi nna ca raza canu rinne dialecto qui ietse ca nacin nna nna c cuerpo yatti qui caba. 10 Ca nnia nna guni c fiesta, porquini gtti ca chppa nneyua canu gnne parte Tata Dios. Guni c regalar bia luetsi qu de tantua contento tsee c, porquini yala uccua c sufrir mintraste bni ca chppa nneyua. 11 Pero bitola de ca tsunna ts nlla, lniana Tata Dios nna guthellee Espritu nu runna lalabni lo losto caba nna beyaccabni tab cabi nna bedni cabi por lahuacca quia. Iyaba ca enne canu bilni c caba nna yala la rtsi latsi gullani lo losto qu. 12 Lniana ca chppa nneyua nna biynini cabi rinne ttu enne iditsa ni de iabara nna re cabi: Caltsaa it le n le iabara. Lniana ca contrario canu da c talubni caba nna rinna c nna bilni c dia cabi le ttu ba para iabara. 13 Lniana gu tab fuerte ni nna biynnia iyaba ca yu canu tsa ttu parte qui ciudad nna bnnia c iqquia ca nnia nna gtti gtsi mili c. Pero ad ca g parte qui ciudad nna lab bia uccuani c. Ca enne uccua bana nna yala gutsini c nna gudul c gudliani c Tata Dios enne dua iabara. 14 uccua castigo fuerte ni nu cca chppa. Annana castigo fuerte ni nu cca tsunna nna ch tabdu illani. 15 Lniana ngel nu cca gtsia nna becuetsi bi trompeta. Iyaba ca enne tsee le iabara, hua iyaba ca

APOCALIPSIS11 ngeli nna gnne cabi iditsa ni nna ra cabi: Annana enne gulubia nna labiru cuubi porquini la rigubia qui Tata Dios nna Cristo nna chi runi dominar itute ytsiloyu. Le nna cuubie dsdeba anna para siempre. 16 Tappa erua ca enne nu dccaa nna uni cabi lo ca xila lti rigubia cabi rua lo Tata Dios, pero gudul tab cabi nna luegu ta gtta cab grel nna beni cabi Tata Dios adorar nna ra cabi: 17 Cuilu Seor Dios, t itute lahuacca quie, hua bni cuilu anna, hua tulidba thua cuilu ta dua cuilu ntesca cue ytsiloyu. Rue tu cuilu gracia quini chi gui cuilu poder nna chi gudul cuilu rigubia cuilu, 18 ca enne qui i lugar qui ytsiloyu nna yala bitsani c cuilu. Pero chi biyu ts quini gulue cuilu la tslatsi qui cuilu lani c nna quixani cuilu ca enne chi gtti canchu beni c tse o canchu lab. Chi gullani hora gudliani cuilu ca enne, iyaba canu gnne cabi parte cuilu nna beni cabi nu rulatsi cuilu, iyaba ca enne canu n cabi qui cuilu, canu ratsini cabi cuilu acca lab beni cabi mal, sea canu lab re cuenta segn ca enne, hua canu yala dacca lle. Chi gullani hora quini gulla cuilu latsi iyaba canu beni c duella gulla c latsi ytsiloyu. 19 Lniana bil te quini iabara nna chi n yalia hsta le templo qui Tata Dios nna biln caja sagrada nu tsa liu. Le cja nna yu nu gana escrito ca titsa tse qui Tata Dios para ca enne quie.

APOCALIPSIS11 , 12 Lania ta nna huppi etha i vuelta nna gnne diu nna uccua ruido, lniana gu nna gre yya fuerte ni.  Lniana biln attu cosa iaba, ttu seal para cc riu saber nu ch dala. Bil te ttu niula n bi ta ubits nna dua te bi lo biu nna yu iqquia bi ttu corona nu tsa t tsnu ca blia lt. 2 Niula nna na bi huatsa to nna ch tabdu itsna huatsa to qui bi, acca yala guretsi bi porquini yala dolor rappa bi. 3 Lania ta nna uccua hua parecer iaba attu seal. Dua ttu animal xeni nu tuxu gani de color in, n tuni ta ttu bll nu tsa tappa na n nna l dragn. Tsa gtsi iqqu. Ttu ttu iqqu nna y ttu corona. hua tsa tsi tsitta iqqu. 4 Lani ubn nna gutll ttu parte qui iyaba ca blia nu tsa iaba nna gurn c ytsiloyu, pero bittu gutll chuppa parte qui iyaba ca blia. Lniana hu lti dua niula porquini chi glla hora quini niula nna guditsna ini to qui ni. Dragn nna gud rua lo niula listo para quini nibn itsna huatsa ta nna gabi teb na. 5 Niula nna beditsna ttu ini nubeyu to qu. Canchu ieni nubeyu t nna cuubiani bi iyaba ca enne qui iyaba ca nacin nna gunie castigar iyaba canu runi bia mal. Tata Dios nna bedi tabe huatsa ta iabara lti dunie lo xila quie rigubie. 6 Niula nna becutta tab bi dia bi idittu fuera ca ytsi hsta bitsina bi lugar nu chi beni Tata Dios preparar para lbi para hue bi cuidado por tsunna ida nlla.

504 uccua ttu guerra eni le iabara. Tu lado nna du ttu ngel poderoso l Miguel lani iyaba ca ngeli ejrcito qui bi. Attu lado nna du Dragn lani iyaba ca ngeli ejercito qu. Yala gutlla c para gulue nua tha. 8 Pero Dragn nna uccu vencer, labiru permiso qu t eyn le iabara, nhua ca ngeli canu gutse lado qu nna labiru permiso t egna c le iabara. 9 Acca gurna cabi Dragn fuera de iabara. Dragn podersua nna n laa msmuba blla nu dua tiempo antigua, quiere decir numalua lahu Satans. L nna ruthacca ca enne tsee le iyaba ca lugar le ytsiloyu para tsalatsi qu nu lab n l. Gurna cabi ytsiloyu tsti ca ngeli canu tsee c lado qu. 10 Lniana biyeni te gunne ttu enne iditsa ni para iynini ituba iabara nna ra bi: Quiar Tata Dios qui riu porquini chi bedil riu, hua chi beluie quini rigubie lani lahuacca quie. hua Cristo enne n ini a nna ruluie quini t ieni poder quie. Chi gulqquia cabi Satans le iabara para fuera. L nna nu r tulidba quini ca hermano qui riu lab tse runi c. La rla ritsa b nna ribqqui queja qui qu rua lo Tata Dios. 11 Ca hermano qui riu nna beni cabi Satans vencer, porquini hualatsi cabi quini enne n Corderua nna bellia rni quia por lcabi nna, gutixa cabi tulidba quini ralatsi cabi enne n Corderua nna gulqquia tsttsi latsi cabi tan cabi e msquiba gatti cabi canchu caduella. 12 Acca

7Lniana

12

505 iyaba lebi canu tsee le iabara, n quini gulue le quini yala la redacca latsi t lo losto le. Pero lebi canu tsee le ituba ytsiloyu, hua lebi canu yu le barco, icartsiru le porquini numalua nna chi du lti tsee le nna yala calatsi edi ye porquini ritsani de y quini alaruhu i ubitsa reyatsa para guni nu calatsi. 13 Lniana inte Juan nna bil te nu runi Dragn de quini chi renni cuenta quini chi du le ytsiloyu, l nna reyl modo para gull latsi niula despus de chi beditsna bi ini nubeyu to qui ba. 14 Niula nna gui bi chppa xila bthia xeni nna hua bi lo be idittu fuera ca ytsi hsta bitsina bi lugar para lbi, lti t nu go bi nna, gdua bi na por tsunna ida nlla. Na nna uccu seguro porquini gul le n Dragn enne nu n blla. 15 Lniana Dragn nna beni quini biria inin inda r para tani niula para quini inda nna hu niula, tsappi niula inda nna gatti. 16 Pero niula nna lab gtti porquini loyu lti dua niula nna bi nna gy inda y nu bira ra Dragn. 17 Lniana Dragn nna adila ritsani niul nna calatsi edi ye, acca d lti tseru ca enne qui ba, quiere decir iyaba canu runi nu ra Tata Dios lo ca mandamiento quie nna runi cabi sostener tulidba ca titsa nu belue Jesucristua. L nna hu lti tsee cabi porquini calatsi tilla lni cabi.  Lniana inte Juan hua rua indata nna guda

APOCALIPSIS12 , 13 na. De repente ta bil te riria ttu cosa nu bni le indata nu riqulan latsi riu. Tsa gtsi iqqu nna tsi tsitta iqqu. Lo ttu ttu tsitta iqqu nna tsa ttu corona. Ttu ttu iqquia nna gana escrito titsa mal contra Tata Dios. 2 Nu bni nu tuxu gani nu bil ti nna n tba n tigre, pero ca n nna n c tba n na oso. R nna n tba n ra len. Dragn nni nni beti lahuacca qu, hua beti la rigubia qu nna poder qu nna. 3 Ttu iqquia ni nna biln quini n huee tbatsi ttu huee nu dacca gttin, pero beyacca b. Acca ituba ytsiloyu nna yala uccua latsi nna gudul tan c na. 4 Ca nnia nna beni tab c adorar Dragn porquini n enne bete poder qui nu bni nu tuxu gna nna, hua beni c adorar nu bana nna rudliani c na nna ra c: Nuni n enne eni ta nu txa c. Nuni tha till lani c. 5 Nu bni nu tuxu gna nna t permiso qu para ebta nna inni titsa mal contra Seor. hua t permiso qu cuubi le ytsiloyu por tsunna ida nlla. 6 beni nna yala titsa mal gnni contra Tata Dios, hua uccua latsi quini gatta l enne eni tiba Tata Dios. hua gnni titsa mal contra iyaba ca enne tsee iabara, hua contra canu retppa cabi le templo quie. 7 hua t permiso qu guni guerra contra iyaba canu n cabi qui Tata Dios para guni cabi vencer. L nna gui poder para cuubiani iyaba ca raza nna, iyaba ca ytsi nna, iyaba ca titsa le ytsiloyu nna, ttu

13

APOCALIPSIS13 , 14 ttu tsa ca nacin nna. 8 Iyaba ca enne tsee le ytsiloyu nna guni c nu bni nu txa adorar nna, quiere decir iyaba ca enne canu bittu gana escrito l qu lo libro nu tsa nombre qui iyaba canu t lalabni nu lab tt qui cabi nna gan escrito dsdeba ntesca cue ytsiloyu. Ca enne nna btti c Jesucristo enne n Cordero enne n quie lbrua. 9 Lebi canu riynini ca ttsi nna lhue cuidado quini iyeni tsni le nu nia annana: 10 Iyaba le canu n para cc le preso, seguro ba gudxu c le. Iyaba le canu n para gatti le por nua enne, seguro ni gtt le. Acca iyaba le canu n qui Tata Dios, caduella gappa le ad confianza lani le nna bittu guttsee latsi le tsallue nda, sino guchia le iyaba ca prueba lani laeni. 11 Lniana bila te riria attu nu bni nu tuxu le lya. Tsa chppa tsitta iqqu tba n chppa tsitta tsa iqquia ttu cuy to, pero ca titsa nu rinni nna n titsa nu dacca gtsini ca enne, tba ca titsa nu gunne Dragn. 12 L nna du rua lo nu bni nu tuxu nu cca primeru nu uccua huee, tbatsi n para gttin pero beyacca b. L nna gulubi lani ieni poder tba nu tuxu primrua. Beni duella quini iyaba ca enne tsee le ytsiloyu guni c nu tuxu primrua adorar. 13 Nu bni nu tuxu nu cca chuppa nna yala cosa milagrosa beni, hsta beni quini bnnia y dsdeba iaba hsta ytsiloyu mintraste i ca enne chi rinna c. 14 Por medio de ca seal luetsi nu nna ridi yni ca enne tsee

506 iyaba lugar. T permiso qu guni ca seal nu ca latsi riu, pero beni b c rua lo nu tuxu nu cca primrua. Beni mandado quini iyaba ca enne nna guni c formar ttu imagen xeni nu ril tabn tba nu tuxu primrua nu beyacca ban despus de uccu huee lani espada, para guni c na adorar. 15 L nna gi permiso qu guni quini imagen qui nu nna t movimiento qu nna gunne hu ta ttu enne nna beni mandado nna r: Liudu ibi le rua lua, porquini canchu lab nna, gatti ba le. 16 L nna beni duella nna bethtsini iyaba ca enne quini cc ttu marca lani tinta lo n bni qu o lo ig qu, sea canu lab dacca c segn ca enne o msquiba yala re cuenta n c lle, hua canu rico lle, hua canu lab bia t qui qu lle, hua canu runi tsina rua lo nua lle, hua canu n c xana tsina. 17 Lan enne t permiso ts hui bia cosa le tienda canchu lab rni marca lo n ban o lo igu. Nhua lan enne t permiso qu gtt c bia qu canchu lab rni marca, quiere decir nombre qui nu txa o ca nmero nu cc representar. 18 Para ttlni riu nui nna yala la riyeni tse riqunani riu. Canchu t la ritelni qui lu nna, ethtsilna lu nmero qui nu txa. Pues cc representar nombre qui ttu nubeyu. Nmero qu nna n 666.  Lniana gunna attu nna bil te enne n Corderua dune lo iya to l Sin. Tsee hua lani e i mili ca enne hsta ttu gayua mili c hua cuarenta y cuatro mili c tsee c na lani e,

14

507 iyaba canu rni nombre qui enne n Corderua hua nombre qui Tata quia lo ig cabi porquini n cabi quie. 2 Lniana biyeni te ttu msica nu rulla tsni tba canchu chi riynini riu i tsni ca enne rulla c arpa, acca riynin t tab lti t ttu y dilan t tab riynini riu canchu chi rinne diu iditsa ni. 3 Lcabi nna da cabi rua lo xila tsni lti rigubia Tata Dios, lti tsee ca tappa nu bana nna tappa erua ca enne canu adiru dccaa nna. Tsni dia canto nu rulla caba, ttu canto cubi nu lan nua ccani guthti sino lteruba gayua tappa eyona mili ca nnia, Tata Dios nna chi bedil cabi entre ca enne tsee le ytsiloyu, chi n cabi enne quie. 4 Lcabi nna n cabi ca nubeyu canu b cabi cuidado la itsga lalabni qui cabi ta canu ridualni c ca niula, pues bittu uccua cabi manchar. Lcabi nna den cabi enne n Corderua gaa tediba de. Chi n cabi salvo entre ca enne nna chi n cabi qui Tata Dios, ta ttu ofrenda nu cca primero nu beni Tata Dios aceptar hua enne n Corderua nna. 5 Lab bia titsa beia gnne cabi, lab bia falta rigu cabi rua lo Tata Dios. 6 Bila t te attu ngel rid bi lo be iaba. Dni bi mensaje nu n para siempre nu rulue tiia modo ll ca enne le ca tulla qui qu. Gutixa bi nu ra lo evangelio lani ca enne qui iyaba ca nacin nna ca ytsi nna ca raza nna bia tediba titsa rinne c. 7 Rinne bi iditsa nna ra bi: Litsee tsdiru delante de Tata Dios lani la ratsi latsi, liudliani e

APOCALIPSIS14 lani titsa tse, porquini chi gullani hora quini gunie castigar iyaba canu tsee c contra le. N quini guni le adorar Tata Dios enne beni iaba nna ytsiloyu nna ca indat i nna xeni nna, enne beni iyaba lugar lti rillani inda. 8 Lniana attu ngel nna den tehu bi bi nna ra bi: Babilonia ciudad nu adiru dacca lani ca enne nna, n quini lua latsi nna, n quini lua latsi porquini lani modo rudacca ca enne qui iyaba ca nacin para quini guni hua c ca la ridlatsi mal qu, ta ttu enne borracho runi ofrecer quini iya ttu para cc c tulappa ba. 9 Lniana attu ngel nna den hu bi ca chuppa ca ngel nna rinne bi iditsa nna ra bi: Canchu nua gudu ib rua lo nubeyu nu txa, l nna th castigo. hua thi castigo nua enne gudu ib rua lo imagen qui ni, hua thi castigo nua enne inab quini cueni marca lo igu o lo n. 10 Lc nna ya c attu vino nu lab chi nabiani c, pues guni c recibir la tslatsi qui Tata Dios lani c porquini annana edie ye lani itute fuerza quie, hua ca ngeli qui Tata Dios nna Corderua nna. Acca ca nnia nna cc c sufrir ttu laril fuerte ni canchu chi tsee c le yi de azufre nu ralla. 11 Por tsni nu riria qui ya tulidba nna y riu quini cca c sufrir laril para siempre. Lab la rdilatsi t qui qu rla ritsa b, porquini beni c adorar nubeyu txa nna bedu ibi qu rua lo imagen qu nna gunba c quini cueni marca nu cca representar nombre qui ni cuerpo qui qu.

APOCALIPSIS14 , 15 lebi canu n le qui Tata Dios nna runi le nu ra lo titsa quie nna rappa le confianza tulidba lani Cristo Jess, lgni seguir ana ba hstaba fin qui lalabni qui le bia tediba prueba illani. 13 Lniana biyeni te ttu tsii d dsdeba iabara: Bdia lo tts : Icarub ca enne gatti cabi dsdeba anna, canu runi cabi inte servir. Espritu nna becbie nna re: Icarub cabi, porquini iyu ts dilatsi cabi nna labiru cc cabi sufrir. Por iyaba tsina nu beni cabi por Seor nna, thi cabi la dliani nu gnne qui cabi. 14 Lniana inte Juan nna bil t te ttu ba tsttsi. Lo ba tsttsa nna duni ttu enne. Bedacca ti e quini ne Jesucristo Nubeyu de iabara. Yu iqquie ttu corona nu de oro. Dni te ttu yy sela tttse. 15 Lniana ttu angel biria bi le tmplua nna bellutsa bi iditsa enne duni lo ba tsttsia nna ra bi e: Calatsi tu quini uquna cuilu yy sela qui culu porquini chi gullani hora chu cuilu lena nna di cuilu . 16 Enne duani lo ba tsttsia nna bequnee yy sela nu dni a le ituba ytsiloyu nna bedie cosecha l. 17 Lniana bil t te riria attu ngel le templo nu dua iabara, dni hue ttu yy sela tttse. 18 Bitsina t attu ngel de lo altar nu dua le tmplua. ngelia nna t poder qu guni mandar yi. Bellutsa t bi iditsa ngelia nu dni yy sela tttsia nna ra bi: Calatsi tu quini uquna lu yy sela tttse qui lu le ytsiloyu

508 para di lu iyaba ca racimo betsul canu t l, porquini ca betsul nna chi hui c. 19 ngelia nna guchu t bi lani yy sela nu dni ba le ituba ytsiloyu nna bedie iyaba betsula nna gurna bi c lti itstsia c. Ana ra para quini ttlni riu quini illani ttu castigo fuerte ni nu ithella Tata Dios. 20 Ttu lugar fuera ciudad nna uccua ca nnia sufrir nna gtti ch c tatsi bitstsia c nna biria yni rni qui qu tsunna gayua kilmetro ttu lado hsta attu lado nna byu rni hsta altura qui ra ca bia nu tsa ca soldadua por tanto nu t.  Lniana bila te attu cosa iaba nu riqulani latsi riu, para cc riu saber nu ch dala. Bil te gtsi ca ngeli canu n quini guni cabi gtsi ca sufrimiento le ytsiloyu. Ca sufrimintua nna n c ca ltimo castigo nu rulue tiia ieni n la tslatsi qui Tata Dios. 2 Lniana bil te ttu indat xeni, pero l nna cattti n ta vidrio chxi yi. Lo inda ta nna tsee iyaba canu beni vencer lo iyaba ca prueba nu gullani por causa de nu bni nu txa, lab beni cabi adorar imagen qu, hua lab beni cabi recibir marca qui nu lti qu, nhua nmero nu cca representar nubeyua. Na tsee cab nna dni cabi arpa nu bete Tata Dios qui cabi. 3 Rulla cab himno nu cca qui Moiss, tiia beni bi ta beni Tata Dios bi mandado. Rulla hua cabi attu himno para gudliani cabi enne n Corderua nna, ra : Cuilu Seor Dios enne te itute la huacca quie,

12Acca

15

509 Yala riquila latsi tu de rilni tu iyaba ca cosa tse nu runi cuilu, N cuilu para cuubiani cuilu ca enne qui iyaba ca nacin, Runi cuilu nu n tse tulidba, Nunca lab guttsee latsi cuilu c. 4 Annana iyaba ca enne gata la ratsi latsi lo losto qu nna gudliani c cuilu lani titsa tse, Lteruba cuilu enne lab runi bia mal, Ca enne qui iyaba ca nacin nna it c nna guni c cuilu adorar, Porquini rilani c quini runi cuilu nu n justo para iyaba ca enne. 5 Lniana bil te quini yalia n lugar iabara lti dua Tata Dios le tmplua. 6 Gtsi ca ngelia nna biria cabi le lugar na, n cabi nu guni cabi gtsi ca sufrimiento le yetsiloyu. Nccu cabi lri tsttsi tni sin ndi ttu mancha nna rudni rn. Oro ta ttu cinturn belaga teti rua losto cabi. 7 Lniana ttu entre canu tappa nu bana nna bete tab bi gtsi plato to nu de oro lani ca gtsi ngelia. Ttu ttu tsa ca plato ta nna tstini c nu guni quini ccani ca nnia sufrir porquini yala la tslatsi chi t qui Tata Dios enne bni tulidba. 8 Tmplua nna tstini t tan n tsni porquini Tata Dios nna yala lahuacca t quie nna rudni rne le tmplua lti de tba yi. Lan enne t permiso qu g liuu hsta quini cc terminar ca gtsi sufrimiento nu guni ca gtsi ngelia.

16

APOCALIPSIS15 , 16

 Lniana biyeni te gnne ttu enne iditsa ni dsdeba le tmplua nna re ca gtsi ngelia: Ltsa gullia le nu yu le ca gtsi plato to qui le iqquia ytsiloyu para gulue le tiia fuerte n la tslatsi qui Tata Dios. 2 ngel nu cca primrua nna hua t bi nna bedta bi plato to qui ba nna bellia bi iqquia ytsiloyu. Prontu tab iyaba canu rni marca qui nu txa lti qu nna gudul tab rappa c dolor, hua iyaba canu beni c imagen qu adorar, porquini gullani ttu castigo de tsahue nu n ta ytsu ytsu. 3 Lniana ngel nu cca chuppa nna bedta t bi plato to qui ba nna bellia bi iqquia ca indat xeni nu t le ytsiloyu. Prontu tab nna itute inda nna beyacca ch ta rni qui canu yatti. Iyaba ca blla hua iyaba ad canu bni nu yu le inda nna gutti tab c. 4 ngel nu cca tsunna nna bedta t bi plato to qui ba nna bellia bi iqquia iyaba ca y nna hua ca lugar lti rillani inda dla nna. Prontu tab nna itute inda nna beyacca ch rni. 5 ngelia nna t poder qui bi para guni bi lani itute inda nu t le ytsiloyu tba calatsi bi. Biyeni te nna ra bi: Cuilu Seor Dios, ta uccua cuilu antes, hua n cuilu annana, ndi tit tulla lab n cuilu, ndi tit falta lab rigu cuilu de rithella cuilu castgu, 6 porquini ca enne le ytsiloyu nna cca c merecer. Lc nna btti c i enne qui cuilu, hua btti c enne rinne parte cuilu le ytsiloyu. Acca annana runi cuilu quini

APOCALIPSIS16 iya c rni. 7 Biyeni te attu tsii d dsdeba lti du altar nna ra bi: Culu Seor Dios enne t itute lahuacca quie, ca castigo nu rithella cuilu n c lani razn b. 8 ngel nu cca tppa nna bedta t bi plato to qui ba nna bellia bi iqquia ubitsa. Prontu tab nna adiru fuerte gnna ubits para gudyi ca enne lani yi qu. 9 Ca enne nna huyi ch c por tntu ba ltsii qui ubits nna gudul chi c riy c iqquia Tata Dios enne t lahuacca quie para ithellee luetsi ca castgu. Lab uccua latsi qu inba c perdn para gudliani c ne lani titsa tse. 10 Lniana ngelia nu cca gyua nna bedta t bi plato to qui ba nna bellia bi iqquia lugar lti runi nu txa mandar. Prontu tab itute ytsiloyu lti rigubi nna bechlla ch. Por tntu ba la ril nna gudul c roya luttse qu. 11 Gudul c riye c iqquia Tata Dios enne dua iabara por tntua la ril qui qu nna ca tsahue nna. Pero lab behuinni c para eyacca c arrepentir, sino beni l c seguir lani maldad qui qu. 12 ngel nu cca xppa nna bedta t bi plato to qui ba nna bellia bi iqquia itute y nu l ufrates. Pronto tab nna itute ya nna beyahue ch labiru inda t qu, uccua para quini canu rigubia canu d lti rillani ubitsa nna tt tab c lani ejrcito qui qu. 13 Lniana bil te Dragn nna hua nu txa nna hua enne rena quini rinni parte qui Tata Dios pero lab lni nna. Tsunna beltsu nna biria c ra qu nna

510 bitsa t c fuera, quiere decir tsunna ca espritu malo forma de beltsu. 14 Ca espritu malua nna n c nu guthella numalua nna t lahuacca qui qu guni c ca cosa t tan n c milagro, para guthacca c ca enne. Ca espritu malua nna dia c lti tsee canu adiru rigubia qui ytsiloyu. Lani modo nna runi c latsi canu rigubia para quini iyaba c nna cclatsi qu tsa c lani ejrcito qui qu ttba lugar lti guni c ttu guerra xeni canchu chi iyu ts quini Seor Dios nna gulunie ytsiloyu quini le nna t itute lahuacca ltsi ne. 15 Lniana Jesucristua nna re: Inte nna it de repente tab, lab y le antes, sino nyylatsi le illania, ta nyylatsi ca enne de bebni c nna ch l beria ubna litsi qu. Acca lebi nna icarub le canchu chi nccu le lri qui le nna n le listo para quini la ettni le rua lo ca enne. 16 Lniana beni c quini iyaba canu adiru rigubia qui ytsiloyu nna dia t c lani ejrcito qui qu ttba lugar, lani titsa hebreo nna l Armagedn. 17 Lniana ngel nu cca gtsia nna bedta bi plato to qui ba nna bellia bi lo be. Prontu tab nna Seor Dios enne dunie lo xila lti rigubie le templo nu dua iabara nna gnne che iditsa nna re: Chi uccua. 18 Lnia tab nna huppi th i vuelta nna gnne diu nna uccua ruido, lniana gu fuerte ni. Nunca lab chi bilni ca enne ttu luetsi la r fuerte ni, porquini uccu adiru fuerte tchu iyaba ca

511 la r. 19 Por tantu ba la ra nna acca ba ciudad xna l Babilonia nna uccu tsunna la. hua ad ca ciudad qui itute ytsiloyu nna iyaba ca yu qui qu nna bitappa c nna bnnia c loyu. uccua porquini Tata Dios nna lab billanie ca tulla nu beni ca enne qui ciudad xna, para quini guni c recibir itute la tslatsi quie lani c de redie ye lani itute fuerza quie. 20 Iyaba ca ybitsi to nna gunttilo c le ca indata, hua iyaba ca iya nna biynnia c nna beyacca lappa c. 21 Lniana gre yya fuerte de chua kilo di ttu ttu , bnnia c iqquia ca enne. Pero ca nnia nna ad ca titsa mal gnne c contra Tata Dios porquini gre yya nna uccua ttu castigo fuerte ni para lc.  Lniana entre ca gtsi ngeli canu bellia cabi ca gatsi plato to qui caba nna, gullani ttba nna ra bi inte: Lu nna th lu lani inte nna gulunia lu ttu niula maa. Itute ytsiloyu nna chi nabini na porquini ri rua ca indat. Annana gulunia lu tiia n castigo contra l. 2 Porquini canu adiru rigubia qui ytsiloyu nna runi c la ridlatsi mal lani . hua iyaba canu tsee le ytsiloyu nna yala redaccani c de runi c mal nu runi ofrecer lani c. 3 Lniana bil te tbatsi inte nu dua na ttu lugar idittu nna. Belueni ngelia inte ttu niula. L nna ts ttu animal tuxu de color in. Animal txa nna gana escrito ituba lt ca titsa mal contra Tata Dios nna tsa gtsi iqqu hua tsa tsi ca tsitta iqqu. 4 Niula nna

APOCALIPSIS16 , 17 n nu de color morado nna in nna lani ca adorno nu de oro lle, ca yya nu yala cattti ni c lle, hua ca perla tsttsi nu dacca yai ni lle. L nna dni ttu taza nu de oro para quini ca nubeyu nna ilni c na ibga t c, pero rulaba l latsi ca cosa cttsi tiia modo guni c na agradar lani la ridlatsi mal qu. 5 Lo igu nna gana escrito ttu nombre lani ca titsa nu cca representar ttu enseanza nu lab y ca enne antes nna ra : Babilonia ciudad xeni, nna qui iyaba ca niula maa nna rulueni guni c iyaba ca cosa cttsi nna. 6 Lniana gutel te quini canu tsee le ciudad nna yala valor t qui qu ta ttu enne ritni, porquini birialni c btti c ca enne qui Tata Dios nna ca enne canu gunne c nu cca qui Jesucristua tiia enne tse ne. De rinna ya nna yala biqula ltsaa lani la rtsilatsi. 7 Lniana ngelia nna ra bi inte: Bincca acca yala riquila latsi lu ni. Annana quixania lu enseanza nu cca qui niul, hua nu cca qui animal tuxu nu ts na, animal nu tsa gtsi iqqu nna tsi tsitta iqqu nna. 8 Animal tuxu nu chi bilni lu nna yala fuerte uccu antes, pero annana n tba ttu cosa nu labiru lalabni t qu. Pero huallani ts quini iri le pozo nu adiru itettia nna chulla nna. Lniana yala ccalatsi ca enne de rilni c nu txa, porquini belaba latsi qu quini chi gtt, pero anna rill quini bni b. Pero iyu ts quini nu txa nna cc condenar. Ca enne canu ccalatsi qu nna n c canu bittu

17

APOCALIPSIS17 , 18 gana escrito la qu lo libru nu tsa nombre qui iyaba canu t lalabni nu lab tt qui cabi, tsa nombre qui cabi lo lista dsdeba ntesca cue ytsiloyu. 9 Yala la riyeni tse riqunani lu para ttlni lu bia quini nu. Ca gtsi iqqu nna cca c representar gtsi ca iya to lti duni niula. 10 Ca gtsi iqqu nna cca hua c representar gtsi canu adiru rigubia. Gayu c nna labiru cuubia c porquini uccua c vencer. Nu cca xppa nna chi rigubi anna. Nu cca gtsia nna lab chi gullani, pero canchu chi illani nna cuubi ttu tiempo xcuichu to ba. 11 Animal txa nu de color in nu yala fuerte uccu antes pero beyacc tba ttu cosa nu labiru lalabni t qu nna, l nna cc representar enne rigubia nu cca xunu nna llni hu entre canu gtsia. Lniana bitola de chi cuubi attu vuelta, cc condenar. 12 Ca tsi tsitta iqquia nu chi bilni lu nna cca c representar tsi enne nu lab chi gudul c cuubia c. Lc nna thi c poder para cuubia c por ttu tiempo xcuichu to junto lani nu txa. 13 Ttba cc la rulaba latsi qui qu nna cueqquia lttia c quini nu txa nna cc nu adiru dacca entre iyaba c nna guni c nu r. 14 Canu rigubia lani nu txa nna guni c guerra contra enne n Corderua, pero le nna lani iyaba canu tsee lani le nna gunie c vencer, porquini le nna adiru poder t quie tchu iyaba canu rigubia, ne enne primero lo iyate. Ca enne tsee lado quie nna, chi becue cabi

512 nna chi gutie cabi nna den cabi e tulidba. 15 ngelia nna rinne ruhue inte nu cca qui iyaba nu chi bil tia nna ra bi: Ca indat xeni lti re niula nna cca c representar i milni ca enne, ca ytsi nna ca nacin nna bia tediba titsa ni rinne c. 16 Ca tsi tsitta iqquia nu txa de color in nu chi bilani lu nna quiere decir ca tsi canu rigubia, lc nna guyud c niul nna guni c na atacar nna ca c iyaba nu t qu nna gudyi c na. 17 Porquini hua n voluntad qui Tata Dios, acca gunie quini iyaba c nna cueqquia lttia c gute c poder qui qu lani nu txa, para quini cuubi. modo nna cc cumplir nu chi re. 18 Niula nu bilni lu nna n ciudad xeni nu rey canu rigubia qui ca nacin tiia n quini guni c.  Despus de nui nna bil te attu ngel. ngelia nna biria bi le iabara nna radi bi para ytsiloyu. Yala ttu ngel nu dacca n bi. Por ngelia nna acca ytsiloyu nna huni rba quini yala ini b n. 2 ngelia nna gunne bi iditsa nna ra bi: Ciudad xeni l Babilonia nna, seguro ni illua latsi completamente ta nna eyacca l lugar tattsi lti tsee ca espritu malo nna, hua ca espritu cttsi nna tsee hu c lani ca btiti nna beyeti nna. 3 Itute ciudad Babilonia nna seguro ni illua latsi porquini ca enne qu nna runi c ofrecer lani ca enne qui ad ca nacin quini gappa hu c vicio nna la ridlatsi mal nna. Ca enne qui ciudad Babilonia

18

513 nna runi hu c quini canu adiru rigubia le ytsiloyu ruttsee latsi qu Tata Dios, tba ttu niula maa ruttsee latsi nubeyu qu. Ca nnia nna yala rulatsi qu go c iyaba ca cosa nu ts nna nu dacca yai ni nu runi ciudad Babilonia ofrecer. modo nna yala gana runi ca comerciante tsee itute ytsiloyu. 4 Lniana biyeni te attu tsii de iabara nna re: Lebi ca enne quia, lria xa le le ciud. Bittu guni le ca tulla t runi, para quini la thi le castigo nu n quini th. 5 Porquini Tata Dios nna rilnie iyaba ca tulla nu runi, lab illanie ca maldad qu. 6 Acca caltsaa quini di le ye nna guthacca le ciudad Babilonia tba bethacca ca enne. Mal nu beni preparar para ca enne nna, caltsaa quini guni le preparar chppa tanto castigo para l. 7 Yala dliani por i ca cosa nu tse nu dacca yai ni qu. Acca lebi nna liguni quini cc sufrir ieni ni para quini elnni. Porquini yala rebata nna r lo lstu: Inte nna n tu enne nu demasiado dacca nna ietse ca enne tsee c lado quia, acca lab bia sufrir cca. Ana rulaba latsi ciudad. 8 Pero de repente ta nna illani iyaba ca sufrimiento para lc ttba ts. Por ejemplo, illani ca tsahue para gani c, hua illani ubina nna cuetsi c por canu yatti qui qu. Lniana illani ttu yi fuerte nna tsayi itute ciudad nna llua latsi completamente ta. n latt qui qu porquini Tata Dios enne rigubie lo iyate, le nna t itute lahuacca quie para gunie

APOCALIPSIS18 ciudad malua castigar. 9 Iyaba canu rigubia le ytsiloyu nna canu chi beni c adulterar tba runi nna yala vicio chi gppa c tba l. Lc nna canchu chi iyu ts quini llua latsi nna, yala ehuinni c nna cuetsi c de rinna c ratha tsni porquini chi rlla lani ttu yi fuerte ni. 10 Canu rigubia nna yala gtsini c de rilni c tiia n sufrimiento qui ciudad, acca idittu tsni tse c nna ra c: Icartsiru ciudad Babiloni. Yala xeni uccu antes nna yala lahuacca t qu. Pero quetha ta gullani castigo qu. 11 hua ca comerciante nna yala ehuinni c nna cuetsi c por la gut qui qu, porquini lanuru enne t para go c ca mercanca qui qu. 12 Lanuru enne t para goo bia ca cosa nu chi teni ca comerciante para gutti c, por ejemplo: Oro nna plata qui qu lle, ca yya canu catttini c nna ca perla tsttsi nu dacca yai ni lle. Lanuru enne t para go c ca lri fino tsttsi qui qu lle, nu de seda lle, nu de color morado in lle. Lanuru enne t para go c ca cosa nu dacca yai ni ta ca tabla y tsni nu rill iixi lle, ca cosa nu de ad ca y tsni lle, hua ca cosa nu de ttu yya tsttsi tni l mrmol lle, hua ca cosa nu de laya ca elefante lle, hua ca cosa nu de yy nna de bronce nna nu beni ca enne lle. 13 Lanuru enne t para go c ad ca cosa nu rutti ca comerciante: canela lle, hua ad ca especia nu rtia tse lle, hua ca cosa nu rill iixi ta incienso lle mirra lle perfume lle. Lanuru enne t para go c ca gnabia

APOCALIPSIS18 qui qu lle, ca carnero lle, ca bia lani carreta qui qu lle. Lanuru enne t para go c ca enne n c preso para quini cc c esclavo qui qu lle. 14 Acca ca comercintea nna ra ruhu c nu cca qui ciudad: Iyaba ca cosa nu dacca yai qui lu nu beni lu duella gata qui lu porquini yala gud latsi lu c nna, pero chi gunittilo iyaba c. Iyaba ca riqueza qui lu nna ca cosa nu tse qui lu nna chi gunittilo c, labiru gata c qui lu attu vuelta. 15 Ca comerciante canu runi c gana por negocio nu runi c le ciud, lc nna yala gtsini c de ilni c tiia n sufrimiento qu, acca idittu tse tse c nna ehuinni c nna cuetsi c nna ina c: 16 Icartsiru ciud, porquini yala xeni uccu antes nna, uccu hermosa ta ttu niula nu nccu vestido nu de lri fino tsttsi hua de color morado nna in nna, lani ca adorno nu de oro lle, ca yya nu cattti ni lle, perla nu ts lle. 17-18 Pero ttu tsati to teruba chi benittilo iyaba riqueza qui. hua iyaba ca nubeyu canu runi dirigir barco lle, idittu tse lo indata thu barco nu rutha c, porquini gtsini c de rinna c ratha tsni, porquini chi rlla ciudad por ttu yi fuerte ni. hua ca marinero lani iyaba canu runi c cualni rutha c barco lle, hua iyaba ca pasajero canu yu le barco lle rinna hu c de rlla ciudad nna rinne c iditsa nna ra c: Lab gaa gre attu ciudad xeni ta nu. 19 Lniana ehuinni c nna cuetsi c iditsa nna ina c: Icartsiru ciudad xeni, porquini

514 canu t barco qui qu nna yala gana beni c porquini ieni belliu t qui ciud, pero ttu tsasti to teruba chi billua latsi. Ana rinne c. 20 Acca lebii canu tsee le iabara: ca apstol lle, canu gunne parte qui Tata Dios lle, hua ad ca enne quie lle, n quini t ieni la redacca latsi lo losto le de chi y le quini ciud nna chi billua latsi, porquini Tata Dios nna chi benie na castigar por mal nu chi bethacca le. 21 Lniana ttu ngel xeni fuerte ni guchtha bi ttu yya xeni n forma de ttu yya nu ua lo molino nna bedalla tab bi lahui indata nna, lniana ra bi: hua ciudad Babilonia nna th golpe quetha ni msquiba n xeni nna pero nttlo tab nna labiru iln; 22 lanuru msico t le ciud, labiru riynin rucuetsi c flauta nna trompeta nna nhua canu rulla c bia instrumento lle, labiru riynini riu c. Lanuru maestro albanil t le ciud, nhua bia attu maestro nu runi bia oficio lle. Lanuru enne t para gutha molino nna iynini riu ruido qu. 23 Yala chulla cc lugar lti gre ciud, ndi ttu lmpara rlla labiru t. Labiru iynini la redacca latsi qui ca novia de runi c tha. cc msquiba itute ytsiloyu nna chi nabiani tiia enne eni n ca comerciante qui ciud. Ca enne qui ciud nna lani modo bethacca c ca enne qui iyaba ca nacin para tsalatsi qu la bia qui qu. 24 Ca enne qui ciud nna n c responsable por luti qui canu gunne parte Tata Dios, hua

515 btti c ad canu n c enne quie, pues n c responsable por luti qui iyaba canu chi gtti c por ca enne.  Despus de nui nna, biyeni te tsii ietse ca enne gunne cabi le iabara nna ra cabi: Quiar Tata Dios qui riu porquini t ieni lahuacca quie para gudil ca enne. Le nna qu merecer quini gudliani riu e lani titsa tsni; 2 porquini la tslatsi qui Tata Dios contra ca enne nna bihua n mal, sino runie tulidba segn nu n l. Chi benie castigar ciudad porquini beni quini ytsiloyu nna gupp vicio lani , ta ttu niula maa runi quini ad ca enne guni c tulla lani . Benie c castigar porquini btti c canu runi c nu ra Tata Dios. 3 Attu vuelta gunne cabi iditsa nna ra cabi: Quiar Tata Dios. Chi ratha tsni tulidba porquini chi rlla ciud, modo nna cca saber quini chi billa latsi. 4 Lniana tappa canu bnia lani tappa erua ca enne nu dccaa nna gtta cabi gurl nna beni cabi adorar Tata Dios enne duni lo xila tsni quia lti rigubie nna ra cabi: Quiar cuilu, tsba beni cuilu. 5 Lniana dsdeba lti re xila ts na le iabara nna, biynin quini gunne cabi nna ra cabi: Iyaba lebii canu runi le Tata Dios adorar nna, liudliani e, iyaba le canu runi l e servr, sea lebii canu yala cuenta re lle, sea lebii canu lab re cuenta lle, n quini gudliani li e. 6 Lniana biyeni te gunne ietse ni ca enne, ta canchu chi riynini riu ttu yodla nu rni, ta

APOCALIPSIS18 , 19 canchu chi riynini riu rinne diu iditsa ni nna ra cabi: Quiar Seor enne n Dios qui riu porquini t itute lahuacca quie nna chi rigubie lo iyate; 7 acca n quini tse riu contento lani la redacca latsi nna gudliani riu e. Porquini chi biyu ts quini cca celebrar tha qui enne n Corderua. Riu nu n esposa quie nna chi n riu preparado para tha; 8 t permiso qui riu th riu lri cubi nu n tsttsi tni nna rudni rn nna gaccu riu . Ca enne canu n qui Tata Dios, canchu chi gulla ts nna, gaccu cabi lri tsttsi, modo nna guluen quini beni cabi nu n tse nu rulatsie. 9 Lniana ngelia nna ra bi inte: Bdia nu riquixania lu anna: Icarub iyaba canu ni c para go c etta lani enne n Corderua canchu chi gunie celebrar tha quie. Hualigani ra Tata Dios. 10 Inte Juan de biyeni te ca ttsa nna bed tab bia rua lo ngelia para guni ye e adorar, pero gunne tab bi inte nna ra bi: Bittu guni lu inte adorar, porquini inte n terb para gunia Tata Dios servir ta lu lani ca hermano qui lu runi li e servir nna runi le iyaba nu chi belueni Jesucristua le. Lu nna bni Tata Dios adorar, porquini iyaba ca titsa nu riquixa Cristua nna runna c la ritelni qui riu para inne riu parte Tata Dios. 11 Lniana bil te yalia iabara nna du ttu bia tsttsi. Enne tsa bi nna le Enne Li Nna Fiel Nna. Lani razn ba ritille ca contrario quie nna runie c castigar segn nu cca c merecer. 12 Iyyale nna

19

APOCALIPSIS19 , 20 rudni rab ta yi rlla. Iqquie nna yu ttu corona xeni nu cca componer lani ietse ad corona. Gana escrito ttu nombre lo igue, pero lan ritelni enseanza qui nmbrea sino lteruba le. 13 Ituba lri nu naccui a nna n rni. Titsa Qui Tata Dios, n nombre quie. 14 Dsdeba iabara nna biria ca ejrcito quia nna tsa hu cabi ca bia tsttsi. Nccu cabi cubi tsttsi tni sin ndi tit mancha lab n c. 15 Ttu espada nna ntha re para quini gunie vencer ca enne qui iyaba ca nacin. Le nna cuubianie iyaba ca enne nna gunie castigar iyaba canu runi bia mal. Lc nna thi c castigo fuerte ni para guluie tiia fuerte n la tslatsi qui Tata Dios enne t itute lahuacca quie. 16 Lti lri qui nu naccui a nna, lo ra nna gana escrito attu nombre nu ra : Enne Rigubia Lo Iyate. hua iqquia bi nna gana escrito laa msmuba ca letra. 17 Lniana bil te attu ngel. Lbi nna dni bi lti rinna ubits nna gunne bi iditsa ni nna ri bi iyaba ca bechttu canu rid lo be iaba hua ca beth, nna ra bi c: Cc l prevenido chadi le go le iyate nu runi Tata Dios preparar, 18 para go le bla cuerpo qui iyaba ca enne porquini ch tabdu gatti c: ca capitn lle, ca soldado lle, hua canu tsa c bia para tsa c lo guerra lle, ca enne t libertad qui qu lle, ca enne n c esclavo lle, ca enne gla lle, hua canu cuti lle, pues go le bla cuerpo qui iyaba c hua bla qui ca bia qui qu lle. 19 Lnia ta nna bil te nu txa

516 hua iyaba ad canu rigubia lani iyaba ca soldado qui ca ni nna betuppa tab c ttba lugar para tilla c contra Enne tsa bia tsttsia lani ca ejrcito quia nna. 20 Nu txa nna biyxu, hua enne nu t lahuacca qu para guni i ca cosa milagrosa canchu dni nu txa lani . modo nna bethacca ietse ca enne, pues iyaba canu beni c permitir quini cueni marca qui nu txa cuerpo qui qu nna beni c imagen qui adorar. L nna bethacca iyaba c para tsalatsi qu quini rinni parte Tata Dios pero lab lni. Nu txa hua enne bia nna diabni tan c castigo le yla ya nu adiru ritsa nna rlla lani azufre. 21 Iyaba ca enne tsee le ejrcito qui cani nna gtti tab c, porquini Enne tsa bia tsttsia nna bequnee espada nu ntha re a. Lniana ca bechttu nna ca beth nna huadi tab c nna gut c bla cuerpo qui canu gtta hstaba quini ccuani qui qu.  Bitola de nui nna, bil te attu ngel radi bi dsdeba iabara nna dni bi ttu llave nu n para pozo chulla. Dni hua bi ttu cadena xeni. 2 ngelia nna bedxu tab bi preso numalua la hu Dragn nna la hu bll antigua nna la hu Satans nna bexqquia bi lani cadena para quini cc preso ttu mili ida. 3 Bedlla tab bi le pozo chulla nna bethaya t bi pzua tsttsi ni para quini lan ccani ithli na. beni bi para quini numalua nna btturu iri para guthacca ca enne qui iyaba ca pas qui ytsiloyu, hstaba

20

517 quini cc cumplir tsi gayua ida ts le pzua, lniana t permiso qu eri le pzua nna guni nu calatsi attu tiempo to. 4 Lniana bil te ietse ca xila da c le iabara. uni ca enne lo ca xlaa, ca enne canu chi gui cabi poder para guni cabi juzgar. hua bil te iyaba ca creyente canu chi gtti cabi porquini gchu ca enne iqquia cabi porquini gutixa cabi nu ra lo titsa qui Tata Dios nna beni cabi seguir tse nu belue Jesucristua. Lcabi nna lab beni cabi adorar nu txa nhua imagen qu, nhua lab beni cabi permitir quini cueni marca qu lo ig cabi nhua lo n cabi. Ca nnia nna gtti cabi, pero inte nna bil te quini beyacca bni cabi attu nna gulubia cabi lani Cristua por tsi gayua ida. 5 cc canchu chi yu primero ts para eytha ca enne de lo luti. Pero ad canu yu le b nna lab eytha c de lo ltuti hstana uccua cumplir tsi gayua ida. 6 Yala bendicin thi ca enne canu n quini eyacca bni cabi canchu chi yu primero ts para eytha ca enne de lo luti, porquini gata ieni la redacca latsi qui cabi. Nunca lab caduella gtsini cabi castigo nu cca sufrir canu n quini gunibia c tiia n sufrimiento qui luti nu cca chuppa. Lcabi nna cc cabi sacerdote nna guni cabi Tata Dios servir hua Cristua, para cuubia cabi lani e por tsi gayua ida. 7 Canchu chi cca cumplir tsi gayua ida, lniana numalua nna gata permiso qu eri le pozo chulla lti yu prsua nna, 8 ts

APOCALIPSIS20 ituba ytsiloyu huethacca ca enne qui iyaba ca pas attu vuelta para tsalatsi qu la beia qu, hsta ca nacin la c Gog nna Magog nna, para quini etppa iyaba c nna tse c ttba lugar para quini guni c guerra. Ietse mili ca soldado tse c le ca ejrcito qui qu, ta ca grano de yi nu re rua ca indat, lab ccni riu gulaba riu balla c. 9 Inte nna bil te quini iyaba c nna bitsla c ituba ltsi nna beni c sitiado lti tsee ca enne nu n qui Tata Dios nna bethia c ituba Jerusaln ciudad nu yala catsini Tata Dios, acca le nna benie quini huadi ttu yi fuerte iqquia qu nna huayi tab c nna billa latsi qu. 10 Numalua enne bethacca cana nna dia tab castigo nna bedalla cabi le yla ya nu adiru ritsa nna rlla lani azufre, quiere decir laa msmuba lugar lti bedalla cabi nu txa nna hua profeta bia nna. Na nna gappa c dolor ttu la ril fuerte ni rla ritsa bn tulidba para siempre. 11 Lniana bila te ttu xila tsttsi xeni tse. Bil hu te Enne duni l nna rigubie. Bil t te ytsiloyu nu re rua le lani iaba qu nna quini gunittilu. 12 Bil t te ca enne nu gtti, canu re cuenta segn ca enne lle, hua canu lab re cuenta lle. Na nna da iyaba c rua lo Tata Dios. Biylia t ca libro, ts tehu libro nu tsa la ca enne nu t lalabni nu lab tt qui cabi. Lo ad ca lbrua nna gana escrito nu beni ttu ttu tsa ca nnia, uccua c juzgar segn n b nu beni c. 13 Iyaba ca

APOCALIPSIS20 , 21 enne nu gutti gaa tediba lugar n b qui qu nna biria c nna da c rua lo Tata Dios. hua iyaba canu yu le lugar qui canu yatti biria hu c. hua iyaba canu gtti le ca indat qui ytsiloya biria c nna da hu c rua le. Ttu ttu tsa c nna uccua c juzgar segn n b nu beni c le ytsiloyu. 14-15 Luti nna hua lugar lti guyu canu yatti nna bedalla cabi c le yela ya, lani iyaba ca enne nu lab tsa la qu lo lista lti gana escrito la ca enne nu t lalabni para siempre, l canu nna hua hu c castigo le yela ya. Yela ya nna n lugar lti cc c sufrir luti nu cca chppa.  Lniana bil t te attu ytsiloyu lani iaba cubi qu, porquini iaba primrua nna chi gunittilu, hua ytsiloyu primrua nna gunittilo hu nna labiru indat eni t. 2 Inte Juan nna bil te ttu ciudad nu n para ca enne qui Tata Dios, quiere decir Jerusaln Cubi. Bil ti de radi de iaba dsdeba lti dua Tata Dios. Yala hermoso n, ta ttu novia nu nccu tsttsi para ts tha qu. 3 Biyeni te gunne ttu enne iditsa dsdeba le iabara nna ra bi: Dsdeba anna Tata Dios nna de adiru exxa lani ca enne tchu antes. Le nna egne lani cabi. Lcabi nna cc cabi ytsi quie nna the ttba lani cabi nna ne Dios enne runi cabi adorar. 4 Le nna gi iyaba inda huna lo cabi nna labiru ccani cabi triste. Labiru la rehuin latsi t porquini labiru illani bia nu runi quini cuetsi cabi. Labiru luti t, nhua lab

518 bia ttu dolor t, porquini iyaba nu t antes nna chi gut. 5 Lniana enne dunie lo xila tsni nu du iabara nna re: Annana runia ca cosa cubi en vez de nu uccua antes. nnia nna re inte: Bdia lo tts nu rquixania lu, porquini nu rquixa nna n nu lgani para tsalatsi lu lani itute latsi lu. 6 Ra hue inte: Chi uccua cumplir iyate; inte n itute, ta letra A hsta Zeta. ntesca cue ytsiloyu nna ch b da, hua anna de chi uccua cumplir iyate nna dua ba. Nua tediba enne ribitsi, inte nna a gute b inda y lti rillani inda nu runna lalabni nu lab tt qu. 7 Iyaba ca enne canu runi c vencer lo iyaba ca prueba qui qu nna, lc nna nlla ella c iyaba ca bendicin nu ruta qui ca nia nna guni c inte adorar. 8 Pero canu lab rappa c valor para tan c inte, hua canu lab ralatsi qu, hua canu runi c bia cosa nu n cttsi delante de Tata Dios, hua canu hutti enne, hua canu ridualni canu lab n tsla qu, hua ca huats lani canu runi c seguir consejo qui qu lle, hua canu runi c bia r ca cosa ni adorar, hua canu runilatsi qu, pues iyaba canu nna cc c sufrir le yela ya nu adiru ritsa nna rlla lani azufre, quiere decir luti nu cca chppa. 9 Lniana bit ttu angel rua lua, n bi ttu entre ca ngel gtsia canu bellia ca gtsi plato to nu tsatini c ca gtsi ltimo sufrimiento iqquia ytsiloyu. ngelia nna ra t bi inte: Lu nna gut lani inte quini guluenia lu ciudad nu

21

519 ch n b esposa qui enne n Corderua. 10 Lniana ngelia nna bedi bi inte nna bitsina tab tu lo ttu iya xeni, uccua por Espritu lani inte. De tsee lo iya nna bil te ciudad xeni l Jerusaln para ca enne qui Tata Dios. Ciudad nna radi de iabara dsdeba lati dua Tata Dios. 11 Yala rudni rn porquini Tata Dios nna ne layani nna de lani . Cattti n ta ttu yya finu ni canchu chi rudni ubitsa lt, bittu n mancha lt, sino itute n ttba layani ta ttu cristal l jaspe. 12 D xeni l muralla nu yeqquia ituba rua ciudad nna, dua tsnu puerta qu. Rua ttu ttu puerta nna du ttu ngel. Lo ca tsnu puerta nna gana escrito ca tsnu nombre qui ca tsnu ini Israel, ca tsnu grupo qui ca descendiente qui cabi. 13 Da tsnna puerta ttu ttu lado qui da: lado rillani ubitsa, lado renia ubitsa, hua norte nna sur nna. 14 Cimiento qui da nna ril quini n tsnu yya xeni. Lti tsnu ca yya nna gana escrito tsnu ca nombre qui tsnu ca apstol qui enne n Corderua. 15 ngelia enne rue bi titsa lani inte nna dni bi ttu vara n ta ttu metro pero nu de oro, para gurxiba bi ciudad, ca puerta qui ni nna hua d qui ni nna. 16 ngelia nna berxiba bi ciudad lani metro nu de oro qui ba. Ciudad nna n forma cuadrado, tulappa n b de belga nna de tn nna hua de ra. Chppa mili chppa gayua kilmetro n ttu ttu lado qu hua altura qu. 17 Lniana berxiba t bi

APOCALIPSIS21 da tiia xeni n, sesenta y cuatro metro segn ca medida qui riu nu bequina ngelia. 18 Nu cuni da nna n puro yya cristal l jaspe. Pero ciudad nu re liu nna n puro oro nu lab chixi biaru attu yya ni sino n claro ta vidrio. 19 Ca yya xeni nu cca formar cimiento qui d nu du ttba rua ciudad nna, ril c quini yala adornado n c lani iyaba clase de ca yya tsni ta n cristal, sino de ietse color: in, morado, yattsi, ya, azul. Primero nna n puro cristal l jaspe. yya nu cca chuppa nna, l zafiro. yya nu cca tsunna nna, l gata. Nu cca tappa nna, l esmeralda. 20 yya nu cca gyua nna, l nice. Nu cca xppa nna, l cornalina. Nu cca gtsi nna, l crislito. Nu cca xunua nna, l berilo. Nu cca ga nna, l topacio. Nu cca ts nna, l crisoprasa. Nu cca tsnnia nna, l jacinto. Nu cca tsnua nna, l amatista. 21 Ca tsnu puerta nna n c nu de perla tsttsi tni. Ttu ttu puerta n ttba perla xeni. Nda real nu tt le ciudad nna n ttu clase de oro completamente claro tia vidrio. 22 Bil te quini lab bia templo re le ciudad, porquini Tata Dios enne rigubie lo iyate lani itute lahuacca quie nna de junto lani iyaba cabi tulidba, hua enne n Corderua nna du hue lani lcabi. 23 Ciudad nna lab riqunani ubitsa nhua bi para gudni c qu, porquini Tata Dios enne ne layani nna de lani cabi, hua enne n Corderua nna n hue layani qui cabi. 24 Iyaba ca enne qui ca pas canu n c

APOCALIPSIS21 , 22 salvo nna guni c arreglar lalabni qui qu conforme lani layani nu runna ciudad. hua iyaba canu adiru rigubia nna itsna c rua ca puerta qui ciudad lani ca riqueza nu t qui qu nna la dliani nna. 25 Ca puerta qui ciudad nna ylia b c tulidba, nunca lab eyya c porquini na nna lab cca rla. 26 Ca enne qui iyaba ca nacin nna ga c lani riqueza qui qu nna la dliani nna. 27 Pero lab permiso t para ga ca enne canu lab n nri lalabni qui qu. Lab ga canu runi ca cosa nu runna la rettul, nhua lab ga canu ruthacca. Lteruba ca enne gana escrito l cabi lo libro qui enne n Corderua nna t permiso ga cabi le ciudad. Lo lbrua nna dua nombre qui iyaba canu t lalabni nu lab tt qui cabi.  Lniana ngelia nna belueni bi inte ttu y nu yu inda nu runna lalabni. Ritn lni ta cristal, rillani dsdeba iabara lti rigubia Tata Dios hua enne n Corderua nna. 2 Lahui nda real nu tt itute le ciudad, hua ttu ttu lado qui ya nna, da ttu clase de yaga nu ribia fruta nu runna lalabni. Yga nna runna tsnu clase de fruta, ttu ttu bi nna runna ttu ttu cosecha. Ca lla qui yga nna riu para eyacca ni latsi ca enne qui iyaba ca pas. 3 Labiru bia t nu n bajo condenacin le ciudad. Tata Dios nna de le ciudad rigubie, hua enne n Corderua nna dua hunie lo trono quie. Iyaba ca enne quie nna calatsi cabi guni cabi nu re nna guni cabi e adorar. 4 Lcabi nna ilni cabi e t tab riu canchu chi rettsa luetsi

520 riu nna rue riu titsa. Lo ig ttu ttu cabi nna gana escrito nombre quia. 5 Na nna labiru cc rla, acca labiru caduella theni cabi bia yi, nhua labiru riqunani cabi gudni ubitsa qui cabi, porquini Dios enne ne Seor nna ne layani para lcabi. T la rigubia latsi n cabi para siempre. 6 ngelia nna ra hua bi inte: Iyaba ca titsa nu chi biynini lu nna, titsa lgani n c para gana lu seguro quini cc c cumplir. Seor enne ne Dios, ennia nua bete la ritelni qui iyaba ca enne canu n c mensajero quie. hua laa msmuba le nna guthellee inte nu n ngel nu runi tsina rua le, para gulunia lebii ca huenitsna quie ca cosa canu ch dala prontu tab. 7 Lniana biyeni te quini re: Inte it prontu tab. Icarub ca enne canu runi c iyaba nu ra ca titsa nu gana escrito lo lbru, porquini n mensaje nu rute Tata Dios qui le. 8 Inte Juan nna bil te iyaba ca cos, hua biyeni te iyaba ca ttsi nna bed tab bia lti du na ngelia enne belueni bi inte ca cos, para gunia bi adorar. 9 Pero ngelia nna ra bi inte: Bittu guni lu inte adorar, porquini inte nna n teruba huenitsna qui Tata Dios para gunia lu servir, hua para gunia ca hermano qui lu servir canu rute c mensaje quie lani ca enne. Inte nna n teruba para gunia nu rulatsie para iyaba lebi, lebi canu runi obedecer nu ra lo lbru. Bittu guni lu inte adorar. Lu nna bni l Tata Dios adorar. 10 Ra hua bi inte: Bittu guthya ra lu, sino quixa tab lu nu

22

521 gana escrito lo lbru, porquini n mensaje qui Tata Dios, ch tabdu iyu ts cc cumplir iyaba ca cos. 11 Acca iyaba ca enne canu runi nu n mal, pues lc nna guni c seguir le maldad qui qu. hua iyaba ca enne canu lab calatsi qu guni c arreglar lalabni qui qu, pues cc b c cttsi. Pero lebii canu runi nu n tse segn nu ra Tata Dios, pues n quini guni le seguir nu n tse para cc b le ad enne tse. hua lebii canu n nri lalabni qui le, cc l le ad enne fiel lani e. 12 Lniana biyeni te quini re: Inte it prontu tab nna denia ca cosa tse para guta premio qui ttu ttu tsa le segn nu beni le. 13 Inte n primero nna da para siempre. Antesca cue ytsiloyu nna ch b da, hua canchu chi cca cumplir iyaba ca cosa nna da b, porquini n itute ta ca letra A hasta Zeta. 14 Icarub ca enne canu rappa cabi confianza lani Cristo para quini yie losto cabi por rni quia de iyaba maldad qui ytsiloyu. modo nna t permiso qui cabi go cabi fruta qui yga nu runna lalabni nu lab tt qui cabi, ga cabi rua ca puerta qui ciudad para tse cabi liu para siempre. 15 Pero iyaba ca enne canu lab n nri lalabni qui qu nna, pues t quini egna c fuera. hua ca huets tsatsela tehu lani canu runi c consejo mal qui qu nna egna hu c fuera, hua canu ridualni c nu lab n tsela qu, hua canu hutti enne lle, hua canu runi c adorar biaru cosa lle, hua canu runilatsi qu nna ruthacca

APOCALIPSIS22 c ca enne lle. Iyaba canu nna lab permiso t qui qu ga c le ciudad. 16 Lebii ca iglesia nna, nia le quini inte Jess guthllaa ngel quia para quixani bi le ca cos. Inte descendiente qui David nna n primero. Inte n tba blia nu adiru rudni canchu chi d rani. re. 17 Ta ra Espritu Santo, hua riu nu n Esposa qui Jesucristo enne n Cordero nna ra hu riu: Calatsi tu it cuilu. hua iyaba lebi canu riynini le nui nna, n quini inbani li e quini it. Nua tediba ribitsi nna, it. Nua tediba calatsi nna, th inda nu a rute be qu, porquini ind nna ruti lalabni cubi nu lab tt qu. 18 Inte nna rinnia iyaba le canu riynini le mensaje qui Tata Dios nu ra lo lbru, para quini la tse le lo peligro nna nia le : Canchu nua enne calatsi guthacca ca enne acca riri fuera de enseanza nu gana escrito lo lbru nna, pues Tata Dios nna gunie quini th ca sufrimiento nu ra lo lbru. 19 hua canchu nua enne calatsi gudtsi gaa parte nu gana escrito lo lbru para la gunibia ca enne nu ra Tata Dios, pues le nna ce bendicin nu n para l nu ra lo libro de lalabni para ca enne canu ga le ciudad quia, ca cosa ts nu ra lo libru. 20 Inte Jesucristo runia afirmar quini iyaba nu ra lo lbru nna n titsa lgani. Hualigani it prontu tab. Intu nna calatsi tu it cuilu Seor Jess. 21 Xana Riu Jesucristua nna gunie iyaba le bendecir. AMN.

APOCALIPSIS22

522

Potrebbero piacerti anche