Sei sulla pagina 1di 825

m

?fr

AN DIOSCORIDIS ANA/
D
zarbci, dc Mcdicinali materia Libri

*&
<

Li

i>
cr *jp

fcx,Ioannc Rucllio Sucfsioncnfi intcrprctc.


additA Annotationes , erudita

Cuihbet capiti buitu fecund&

editioiiU

Medicornm promptuartoiciim triguita lcontbut fttrpiumncdum delmeut.tr u, qu04 buiufee hbrifnudabit


compendiari<e,efe[efttori

&

W**'

L V

G D V N
D.
L
I

I,
*

Apud Balthazarcm ArnoUctum

M.

I.

Cum Priuilcgio Rcgis ad quinque nniu

II eft
fairc

OCrmiS a
,

Ba^^ azar Arnoullet , maiftre Imprimeur delavilledc Lyon d^Imprimcrou


*
,

imprimer cxpofcr & mcttrc cn vcntc Diolcoi ldc tranflatede^recen latin j & de latincnfran^ois aucc les Annotatio> adiouftcesdenouueau.Etccen vcrtudu Priuileqeobcenu du Roynoftrefire, tantpour lcdit Diofcondc que pourplu lieursautresliuresmentionnczcniccluy , Aucc inhibition* &C dcffenccs a tom autres Libraire.s Sc Imprimcurs,dc n' imprimer ou fairc impnmcr,& cxpofcr cnventc lcdit Liurc cy deffus mcntionne, Iufques a cinq ans prochaincmcnt vcnans,a com,
,

du lour & datte de V impreivion dudit Liurc. E t cc fur pcinc d amende arbitraire de confiication defdifs Liurcs & des dommages <3cintcreftsdudit Arnoultet Etautrement.commc plusampfement cft contenuaudid: Priuilegc, Donnea Fontaincbleaulcdixiefme lourde Feburicr. Lan mil cinq ccns quarante ncuf. ParleRoy,
ptcr
l
,

I?Euefjue de Bayonne Maiflre des Hequefes

ordmsure dejbn hojielprefent.

Hlirault.
EtfeeUe de

Ore Uune afmjfk quene

PRAESTANTISSIMO ET
peraeque eruditiisimo viro,

D.Francifco Sangelafio, Engolifmeac eccle/


fiae

Decano
Medi
S.

H.

b.

r.

D.
9

V^iND
eo

QJP I D E

M id aElutum dpud

mejldtuerim,utr ornatifime, prx otbm exp e


tendu, ut ablegata protefis machmis tgnauta,

memet tndufirtx dedere, quatenm erg*ntm et ieporu ratto prabuertnhfuturu ut admouentimann-.nonufqua


(jtyp

tlludtnJubJidiumaccurratcO"

pertnde idiamdiu non uulgartbm tndtajs coceperim ad iatrtct

probe natum

&> effiium,necfecm decreuh unt me fiudto T operpermittere,qHo Cr naturapropellerer,<&* dtutim ingentum exercutjfem.^ctenim quo met amtafitmii ,hutm rei nthtl
arte difitmulans,quinzrexerta

er breui mam argumentum

pr&beremyUifum eji rudton tnttto

m auratprorupere, quopau-

lattmad edttioraJubueherer.Nec ignoras quantum tdego hominum genm pro nihtlo ducam,qut fublata lampade^ necdum

permeantepr&ton& bucanxJonitUjuiresJuas omnes


t

marenam

ipftm^ dtjcrtmen protjctunt3 cumque fufferendo asiut tmpares ftnt,antnondumpr&btto defefyectmtne,aut non expelatapr<c
Jefe e carcertbmtngentt fuo dedecore

fubduc

fyerabundt docl
tur,

tgentta nullo deleflu perfequun

er quodaperto marte non audent, td occulta


tepm pcr-

ne O-fubdolps machmametis quapoJfuntfubruut,no robujlos


qitofque,at deltcatulos quofque tmpctentes^donecper
utrfttate

propalata.unk

er a

propo/ito

zrabextfiimattonc

44

conctd

fonctdunt. Etfane ea mihi caufa fuitfu/iinenddS aditionis fcho*

ltorum,qu ^ingoltfm^tnxdtbmtttistnfyluam congefferam*

Ed Lugduntfcholiaften m Diofcorulem agens, m compcndtum


redegt,depreffo

ex mduslriaftylo,quo imperttiores, cjmbw hdc

fcrtbebam, <y medtctnamfalttant,ad ftudtose legendum Dio-

fcortdem accenderem^quo ab tndtltgenttd quo fumme premttn


tur ueterno excitatt,fctant dum h&c rudiora legunt,qud(impli
cta cmuit

exprompta, qu& ignota, aut alia quauis rattone non

fatis perfl?ela,qudque,Cr

quo

loci perqutrenda.Porro

hoc in

ne^octo non extemporarmm dicaslem egi,uerum in exprtmen

disfimpltctum facuitatibw eyforma^ G&lenumfecutws fum:in


priuata uerofimpltctum ccnjura, extmium tllum

Cr erudttto-

ne
in

Cr perfyeila dtltgentta
cenjendo Dtofcortde htc

&

Matthtolum reddtdi 7 practpue cum


operanauartt fingularem,atq

ddeo Colophonem addtdcrtt. Verum emmuerojur dottbm tngentj omnibmprdcellentx^tme\cum te ut tottmphilofophuyita

Medicm*. jludtofum penittw gfenferim^ac candoris tut memor,

quo mey ectfzjtf

k^

Ip acnzlJli, exceperis,

tdomnino commtt

tendum duxt>ut h&c mduiirtd tnttta ttbtdedtcarem y quo te nuhimanumporrigente,chord<euice,uel/ine


cortice, in

amphfit-

mo hoc tatrtcesfinu^ pernatem amvJlvvctTi, adtpfim portm an


ufltat* lamiam

tnim Dco duce ad reddendos Lattnttate ^Xra-

esacangor* quosa barbane


tos,

mendis queis fcatent

affer*

idappungam difcermcuh qua cum Cracis uana aut dmcr-

fajcrtpjere 7 tottfquc

Cr

uelis

Cr

remisenttar, ut doflif

tllo-

rum

Leflto

a Galentca er Htppocrattca mtntmu

difitdeat. Tti

tntertm pr*cellentif.v.H<cc tmita bont confule,

abeo ntmtrum

profetla.qutm

Itterps

per tefupramodum promoutffe tesiatur,


Dtofcortdts fholton

uatum quantunque efl hoc


lege.

Cr tttere,Cr
i

Vale

Lugduni, fexto a Ltberalibm dte.

5 $

Et Hora C^gento.
Inlex

INDEX OMNIVM oy
Diofcoride continentur.Pr numcri librum,Pofterior caput indicat
Brotonum.

3.25 ^Aerkfos.
.

Abfinthium sscbfinthtu martnum.


*Acacalk.
^Acdcia.

3-13
3.2
2

Aerugo rafa
tXf r#?o Scolecta
*#* usium.
*&/< lovts.

5-4J 5-45
5-4*

Abfinthiu santomcum. ?.

4 4
4

5.4*

t.ioo
t 11
.

4.90
t.*t

Aetites lapis.

Acanthm

^Acanthmfy lueftris,
^Acanthium.

3.17 ^Agallochon. 3.17 sAgancum.


3.16 *AgeratQn.
$.\z
5.15

4.49
3-50
5-9$

^Acetum.

^Acetum Mulfum.
^Acetum Scdmum.

^Aiuga.
^Alabraflites*

xAcetume Stcechade.
^Achiliiea.

5.36 ^clcea.

3.140
4. zt *.S*

4.2

^yflabiadion.

*Achras.

t.t|i ^ilcyontum.
$.1} ^dyfma.
3-4-t

*Aada muria.
+Acmos.

3.144
2.145
'22-

^flltum.

^Acorum.

t.z ^tloc.

sAcomtum.
^Adarces.
s

4.66*7 7 5.84

^ilfine.

4-7$
5.7* 5-7*

^cithta.

omnts.

^fdeps Sampfucht.
^idianton.
lAgtlops.

2.68 sA-lnmen. z.6& ^tlumen

4.120

^lyjfon.

3.87
3-to 9

4-i*3 ^Cmaracum.

sAtwfyuamnM.

5,44

^tmbrofia.

44 t

tAmtan

I
%

N D
$.93
3.59

X
3.6%

AmidnlH6 Idph.

Apium
Apocynon.

Ammu
Ammomdcum.

4.69
4-59
2 3<?

Amomum
Ampelttis terrd.

3.80 Apollmdris 1.14 Apn tecur.

Ampeloprdfon.

5.94 Apum iBh* curdtio. 2.143 Aqud

6.40
5-9

Amphishdnd lElm Aqudfrtgidd. rdtio. 6.38.40 Aqud martnd. Amurcd. i.ti 9 Aqud mulfd.

5-8

Amygddl
AmiTum.
Andgdllis,

i.i?8

ArahUH6 tdpk

Andyris.

2.93 Ardnew. 2.171 ArbutH*. 3-14* ArBton.

1-U7
4.9 i

Anchufd.
dces. Androfi

4.21

sArcton.

4.92
4.91
5-9*

Androfm Anemone Aneth um


AngutumfeneftH**

3.127 ArEluron. 3.148 Arend. 2.169 ^gemone.


3. $6

2.170

Argentt recrementum. $*}i

2.16 Argenttfcond

Anfu
Anonis.

Anfertnw ddeps.

Anth emts.
Anthyllis.

3.54 Argenti Jfumd. 3.1 8 Argentumuum.$*6o.6.% 8 2.160 2.68 Arifdrum. 3-4 3M\ Ariftolochtd.
30 Armentdcd mdld. $.86 Armemmldpis. 4.117 Aron.
3-i

55* 55*

1.130
5-55

AnUpdthes.
Antirrhinon.
Antijpodd.

5-4i

Arrhenoronon

Apdttne.

AphdCd.
Apidjtrum.
/0/.

3.86 Artemifid. 2.142 Arundo.


3.99 Ajkrum.

2.159 3.120 3.108


t-9tf

1.9

4.157

Afclepias.

3.88

Afyron

7
I

N D
4
$.8 8

X:
2.34,

rAfyron.

3.*

xUitapiftrinarid.
Bitton.

^AftmUpis.

dUtm.
^Cjfdrdgm.
^Afilenon.
^Ajftdis ibtm

1.19 2.ti 8

Botrys.
Brdfiica.

3.118

Brafiica marina.

2.110 3.110 2.113 z.tt%


2 .1
.

noU er

tura- Brafiicajylueftm.

1 4.

"
^ifter ^Atticm.

ftragalm.

6*38.48 Bntanmca. 4.1 05 Bromm. 4.52 2?rjo.


t.}
Buccina.

4-z 4.12*
1.20
z.j

amanticum.
era -

2.84 Bugloffum. 4.112, *yaraitytu. 3.89 Butbm efculentm. 2.162 ^Ctramentti librarium. 51*96 Bulbmuomitonm. 2.163 ^Atramentumfutoriu. 5.64 io. 2.109.4.11.
^Ctnplex.
^Cuellana nux.

i.tn

Bupreftis.

2-53.6.3
3 . X39

1.141 Buphthalmos. ^Auena. z.8 6 Butjrum. ^AuncuU muru. 2.176 Butmfuligo. +Auripigmentum fiue ^Crm- /~* ^ccalta.
2!**

2.64.
z.64.

o8

5.70.6.29 V^Crfrf//*. sAcc&lauri. 1,89 Crfc/Zr,


54ff/?

5.40

3.4*
5.98
t

6.38.40
CaUmtntha.
calcifi-aga.

Balaufttum.
Baliote.

1.126 Calamm odoratm.


.,g

y 3.34

%. t

Bdlfamum.
BarbuUhyrci.

z.t?7 ^////a /tfa* , ote i er <>*tl 6.38.48 Bdellium. % .68 eta ' 2.116
Betomca.
J/fii.

Calxutua.

4., 61 5.80.6.29
3
a .p
.

cancamum.

CVwm.

Canu rabtofinoU
C4tt rabiofi

6.1$

4.,
,.8*

morfm curatio.

C4

N D

E X.

2.6$ Cdne demor.uiSl.ratio. 6.117 Ceruinumfcuum. 5.53.6.22 CannahU. 3.141 Cerujfd. 4.1 Cejiron. Canthartdes. i $z.6.\
%

Capnos.
Cdpparis.

4.95 chatcttn. z.166 chama.


chamaaEle.

5.65 x.6

Cardxmomum
Carda nuna.

4-155

2.121
6.1}

chamaajjos.

.110

Cdrdum.
Garpdfifuccw.

3.14 chamadaphnc.
chamddrys.
I Chumaieo mger.

4 * 3 *
3-94*
3.8

CartoU.

leo albw. 1.124 cljamaieo

Carum.

3^
2.63

Cdfem Cafem equtnw,


recens.

2.6}
1.12

cliamdpeuce, Cklamafity s.
cham&fyce.

4. iii
3.150

Cafra.

4.151

Cadanea.
Cdftortum.

1.121
2.22

chamalea.
Cheltdontum mdtw .

4-*5* 2.173

CaUnance.
CaucdUs.

4.1 18 chelidomummtnw. 2.184

2.xa
1.88

ta terra. cht

5-94

Cedrm,
Celt icum Nardium.

chryfantemon.
chryjocolia.

4.48
5-54

i-7

Cechrt tcl.not.rem.6.

38.40
3.6

chrjfocome.

4-45

CcnUurtummagnum. Centaurium mtnw.


Cepa.

chrjfogonon

4-4^
z-4-3

1*1 Cicada.
Ctcerfdttuum.
Ctccr ^Artettnum.
Ctcer fylueftre.
3 1

2.144

2.96

Cepaa.
Cera.
Cerdfid.

4j

2.75

2.96
2.1

1.128

Ctchorton.
Ctct.

26

Cerdftdtctw,noU,curdtto.6.

4*45
4.67.6.1*
2.12

38.40
Cerui gentuh e.

Cicuta.

2.36
*.$o

Cimicfs.

Cermmm cornu.

Ctmo/ta

>94

N D
5.82

X.
Coftns.

Cy^arifias.

4.146 CosNoxtd*
4

Cmisjarmenuttm
Cmnaharis.

%.%S

$.$y

Cotonea

maU*

1.130

Cinnamomum.
m

Crateogonum
Crithmum.

3***9
3.10
1-25

Cionia.
%

Circaa.

3-114
4.1 o
1
.

Crocodilwn.

Circmm.
Clftw.
Cttrta mala.

Croc omagma

o8

Crocum.
Creton.

1.150

4.14J
*.!

clematis.

4.6
3-9 1

l
fattum.
fyluejlri.

27

cltnopodton.

2.128

dymenon.
Cnicm.

4.11

4.13^
3*5*7

4.168 Coagulum. 2.67 Coccum Gmdium. 4*154 CoccummfcBortum. 4.59


Cochlca.
Cceruletts.

mfatiuut

mfy luef
Cuntla.
Cuprejfi

3*58 3 .23

1.85

z 8
.

Curmu

5.56 Cyclaminmuna.

2.S0 2.156

Colch/ttM*.
Colocajia.

4.72 Cyclaminm altera. i 2.98

2.157
5-tg

Colocynthis.

4.170 4.158 c?/<< 1 4.170 1.100 Cjwor Colymbades ole*. 0/1 4.113 3.116 Conyzjt. 3.121 Jorchu 5-86 CoraUtum. Cortandrum. 3.60.6.9 CyfanfmTtthym. 4-34< 1.24 Cor/rf ueteramentarta.% .116 1.4 1.1 2 3 O/? trm Coriarimfutex 1.126 Coris. .149 Cytmm
Coronotmt,

2.123
I*t3l

Cytfm.

Cormti.

Corrudd.

*.n8

4.98
1.136
-P'

^Amafcend.

Damafonmm^.M
dd
5

N D
3.67
3.68

E X.
Eleofeltnon
Eltchryfon.

Daphnoid< moiaes.

4-Mi

3.6i

DaUtut.

4-+'/

Delphtnn intum
Dedrotdes Tithyma.
Deuterta.

Empetron.

4.16*
4.73.6.$

4.146
$.$

Ephemeron.
Eptmedion.
Epimclis.

4-*7
f1'2

Dtclamnum.

3*}t

DiElamnum
Dtphryges.

Cretenfe.

3>3i

Epipadis.

4.94
4-^8

Dtpfacum.

$.6$ Eptrotica mala. 3. 11 Equifetum.

Eretrta terra. , notx , curamorfm Dipfadk I


tto.

5.94
1.99
2.1

6.38.40

Ertca.

Dorycmon*
Draba.
Dracomartnus.

4 64.66
.

Ertnacews.
Frtnet.

2.149
2.12

1.14^

Ertnw.
Eruca.

4-*5

Z> raconis martnt^iBw^ remedtd.

2*134
2.5*
tf

6.40 Eruca olerum.

2.158 Eruca Pinorum. DrymtiEtH4,noU. 6.38.40 Eruum. Dryopteris. 4.167 Eryngtum.


DracuncultM.
Dulcis radix* Bemta.
3.5
1 1
1

5J

2.101
2.150

Eryjinon.

Eupatorium

Ebulu m.

55

2.48
/w*r.

4->* 3.78 2-97


2.98

2.1
2 t
.

Faba sAegyptia.
Jiex".

Echtnm terreftris.
Echt //#.
Elaphobofcon.

Elaterton*
Elatt tne.

4.23 ?<**. 3.64 Fartna crafttor. 4.136 FeL 4.32 Ferrt rubtqo
1,92
f.51
Ferula.
Fefiuca.

5-79 1.120 2-83 2.7O

Eleflrum.

?.7*

EUomsb.

4.125

I
hrini tefi>
FtCH*.

N D
2.12

E X.
Galton.

Ftcwfylueftris.

1.144 Galtopjii 1.144 Garum.


nttah i.*4$ 4..166 Genttana.

4-8t 4.80
2.30

FictM Ltxtutum.
Fthcula.

2.36
3.111

Fthx tHM.
Fthxjcemtna.

4.165

Geranion.

4.165
2.

Lapw.

59?
2.15Z 2.131

Ftmum.
Flos ^Aerps.
fali

72

Gmgtheris

Flc _

____

Flosfylueftn

5.43 Gingtdton. 5-77 Gnh. x.xz6 Gladtolm. 1.126 Glans.


J.65
Glanslouis.
'diana

3-75

4.18
1.120 1.121
1-121

Foeniculum.

Fceniculum erraticum.

3.66

FoenumgrMum.
Fraxinnt.
Fultgo e Myrrha, l{e/i)
race.

2.94
1.91

Glans unguentarta.
laftumfatiuum

Ujiumfy luejli

4.141 2.177 i.177

1.72

Gld
cla
Glutenpifc

gO liqutddt p
Fultgo ftEl
Fultgo
rejii

1.79
5.95

4.124
5-84
3.8$
3.11
2.

1.76 Ghit
1.72
iphah

Fultgo Thi

Fumarta.
Fttngt.
<

4-9*
4*11*6.2$
5.92
lap,

2*2 3

Gramen.
mdindi
Parnaji.

4*2
4**6

^Xgates Laf?

Galbanum.
Galertta.

379

2.46 Gypfum.

5-81.6.24
5.

Galla.
Galltna.

Gaihm cerehellum

1.122 H&maittes 2.41 /y^wo hohnotd 2.41 #&&<*

90
2.8S
iftiSi

1
I

N D
%.c}6

X*
2.47
6.32

Hdhcdcabum Soidnum.*\.6\ Hirundines


mn6. Halr,

l.lO 2

Hirudo.

Hartmdo.

Hordeum.

2.78
4-53
5.8

Harundo Cyprtd. Hdrundo uailatorid.


Haftuld regid.

1.96
t.o>6

Hormmum.
Hydcmthu*.
Hydromelt.

2.161

Hedera.

Heicmum.x.

HeLemum dlterum.
Helio/coptm

2.172 Hydromelon i.z6 Hydropiper. 1.26 Hyofcyamus*

5.19

6.15
4-5 8

4.146
4.171

Hypecoon.

W\ehotropiumdgnum^.xq\ Hypertcum
Hehotropiumpdruu.
1

3.146
1.108

Hypocisiis.

* Heiieborum aibum.

4*131

um.

3.26

Heiieborumntgrum. 4.134

Helxme.
Hemerocdliis.

4-* l -74

erts*

Hemiomtis.

Herhd Sdhind.
Hieractum mdgnum

3.117 /dtfcl nu&tf 3.129 liex. 1*87 Induum.


Injrumalk*

i-t47 /.46
1.120
5-57

4.105
2.125

Hterdaum paruum.
Hippace.

3.6x 2.63
2.1

Intybtu.
Irio.
Iris.

2.150
1.

Htppocdmpus.
Hippogiojjon.

4.H6

ifopyrum.
1

4.106
5-9*

Hippolapathon.

2.IO7 luddicm Ldpu.

Hippophdes
Hippoph&fton.

4*4?
4.144
3.2

luncus.

4.42
.16

luncua odordtm.

Htppopoidmi tefies.
Htppojelmon.
Hirci harhuid.
__

Iumperns.

1.86
2.3*
3*8.

3.62

Im ptfcium.
1X14.

6.21
5-t
irff

Htrcmumfduum.
Htrcuitit.

^xhrum
1.7
ca Lahruft

Veneris. 3.1

N D
2.6 2

E X.

LdC.
I

Lac codgulatum. Lac humanum.


Lacerta.

Lepm marinns. 2.17.6.30 6.26 Lepm terreftris. 2.17 2.62 Leucacantha. 3.19 2. 56 Leucanthemon.
2.129 2.130
Leucas.

LaElucafatiud.

3-9$

LaElucajylueHris.

Leucoion.

318
4.43
1. 95

Lalixnum. Lagop w.
Lampjand.
Lana.

1.109 Lichcn. 4.15 Ltgnorum marcor,

2.108
2.6$
2,155

Ltgufitcum.

3.49
1 .1

2.6f Ltgusirum.
Ltltum.

Lana cremata.
Lanaria herbd<

Ltliumfy luefire.

3.97 3.117
4.14.

Lappa.
LafiXthum*
Lafer.

4,122 Limomum.

2.107

Ltnpula bubula.

4.112

Laferptuum.
Lathyris.

5.76 LwozjDtts* 3.76 Ltnum.

4.169
2.95
5-93

4.14 S
1.12 O

Ltthocolla.

Lauer.

Ltthojfermon.
Locufia.

Laurm.

1.89 Laurw ^xlexddrtna. 4. 1 o Laurt baa&. 1.89


Lemnta terra.
Lens.

J.44
2.9

Loltum.
Lonchttis.

3.138
1-133

$.63

Lord.

Lenspalafiris.
Lenttjcus.

2.99 Lotttedrbor. 4.76 lotns ^Cegyptid. 1.74 Lotm fylue/iris.


i.j6 Lotmurbdnd. 3.92 2.68
LtipmmJatttiHS.
Lttpinmjyluefiris.

Lennfctna refind.
Leontopeidlon.

4.99 4-97 4.96


2.lO 2
2.10 2

Leonumpifigutd.

Leontopodwn.
Leptdtnm.
Lcptocarjd.

4.115 Lychnis ccronartd, 2.167 Ly chnisjy luejlris.


t.i ti

3-9^ 3.9 6
t.ttj

Lycium.

5 3
I
Lycopjis.

N D

E X.
I

Lygos.

4-tz MedulU. 4-u$ MelPonticum.


2.7} Mel.
4-3
1 .9

*.6?
2. 74

Lyncu urma.
Lyfimdchid.

2.74-

MdTties.

MelSdccharunu
Af## Siirdounu

*-74
2

^ccr.

7 4-

Mdnd.

2.37 Mel Herdchon.


5-93
1.11

6-74
$$

MeLmpfithium.
MeLnterid.

MdLbdthrum. Mahcorum.
Mdlud*

5-^7
3-75
5-943-3 9

\.\x6 MeLnthium.
2.iit Melidterrd.

Mdlum.

1.130 Meldotos. Mdlum ^Crmenidcu. 1.130 MelimeL. 1.130 MehJfophjHon. MdlumCotoneum.


Mdlumdulce.
MdtumEpiroticum.

3-130

3*99
%

1.130 MehtitesLdps. 1.130 MclomeL.

5-9*
5-

lS

1.130 Memphttcs. Mdlum Meduum. Mdlum orbiculdtum. 1.130 Menthd.

5-9
3-3
3-3

&
<*

MahtmTerfuum. Mdlumprdcox.

1.130 1.130 Afro#.


1.130

Mcntdjirum.

**

Mdlum Punicum. Malum fy LeHre


.

\.\i6 Mercurtdlis.
MeflnlM.

4.169
***

Mdndrdgord.

4.65.6.16 Mthum. Mdnndlhuris. 1.71 Mtllefohum. Mdrcor Isgnorum. 1.95 Mdlcpcdx. Mdron. 3- 40 -W//). Mdrrubium. 3.100 Mituh.
Marrnbiumntvrum.
3.9$
Molj.

**%9

4.100
**33

5.66
*

3-45
3*5
5 .48 5 '9

Mjjluhe.

i-74 Molybddnd.
6.17 Molybdotdesldpis. 1.130 Mdrochthm.

Meconium.

MedtcamaL.
Medion.

4.16 Morm.

M4

N D
%.z o

X-

MuUiM.
Mnifum.
Muralis herba.
m

Nepeta.

/
5-73 5.78

5*7 Nttrum.

4-74

Nitnjf?uma.

Murta.
Mures.

Muris ^uricula.

Nux auellana, 2.6t ATnx wgians. 2.176 Nux Pinea*


i.6o

Mu* ^Aranem.
Muris ^Aranei ittns
ratio.

Njmphaa.

6.38.40
1.2 O

Mtifcw.

o
olea.

1.141 1.140 *-73 3.126


5-58
Wt

ch

Oenanth
Oejjpum.

4.24 3.H$ .$.3


2.66 1.117 1.117
1.117

Mufcm marmns.
Muftela.

4.84
2.23

Mjagron.
Mjofotts.

4*102
2*176
1.98

h iue{i

Mjrtca.

oiex dthtop,

1117

Myrrha.

Mjrrha

Boeotica.

Mjrrhis.

\.66 oiei utres. 1.27 tjgaaunum. \.66 Oleum arn y qdahnu *33 4.10 1 Oieum Baianinnm. 1,54
1.1

Mjrtidanum.

27

oiettm candidum.

1.28

Mjrtm fauua.
tjyiue/his.

1.127 oieum Carjnum.

Narcaphthon.
Narciffm.

N
fi

4-129 oleum Ctcinum.

1.32 I#27
1.35

^Aphtha.

Napm.

4 2.10 4
t.8

oleum Gntcmnm.
oieum commtme. oieum e Cmdtograno.
ofcj

1.22

4.142
%*6

Nardigenera.

leum Launntim

Nardttm Celttcnm. Nardum montanum


2.1

1.7
1 .S

*
olcum Mafltchmti oieum Metanthvn

1.38

139
1.

Nardtnum ungucnti U t.6$


Zim

47 6-384o

Uum My rteum.
'jjlnejl

>6

t.i3
oicttm

N D

X.

oleum Omphactnum. olcum Picmum.


m

1-27 Pduwm^
1.7$ Palma 1.3$ Pdlma Elate. 1.34 Palma rhebdic*.

1.124
1.12>

Oi

nm P^aphamnnm.

olcum Sejaminum.

oUumSicyomum.
olcum Smapinum.
Omphacinum.

1.124 3-47 1.2 9 Pdndces^CJclepi]. 3.48 chiromum. panaces W5 3.46 1.27 Panaces Heraclium.
5.4
$*

Omphacium.
Omphacomelites.

Pamratton.

2.1*5

Onagra.
Ononis.

20 4.103 Pdpauer cormculatu


Panicum
3.18

2.90 4* U

$6.6.1%

Onojma.

3.125 Pdpauer errdticum.


2 7.5.93

4-54

Onyx.
Ophwfcorodon.
Ophites.

Papduerja

4
4-5

5*

Opium.

2.145 PapauerJJ 5.9? Papyrw. dorumpmguid 4-55


1.18
hia.

t.97
2.68

Opobalfamum.
Opopanax.
Orbtculata mald.

4.44
3.132
3.50 2.18

3.4.6 Parthemum.

1130
Z-6%
3**8
3.28

Pafimaca herba
%Ji\ndc%

Oreojelmon.

Qnvanon.

&

6.38

Origanum fylueftr*
Ormthogalum.
Orobanche.

4.150

2.138

449
2.12 3

Oru a.
ofiracites.

2.136 Pepo. 2.87 Pertclymenon.


5.93

?**/?*
Perjlca mdla.

4.12 t.146
i.ijo

Ojyrls.

4.126
2.42

Oi

nna.

2.175 Perfonata.
Petajites.

Ouorum natura.
^Cconia.

49J
3.62

Oudiumjauum. 2.68

ofehnan

3U4

\danon

3.-4

N D

E X.
PolygdL.
PolygonatHm.
Polygonon.

phdlangium.

3-*

phdLngtj i6lm

4-5

6.38*40
phdLris.
jphafioh.
centx*

4.4
4.166
5.4* 1.92 1.92

3.136 P olyfodton. 2,100 Pompholyx. 4. 3$ Populm alld.

phrygtm.
phu.

5.87 Poptlmntgrd.
t.10
yttdtum.

phycm phyWon.
Piced.

Lcd 4-8* 3*120 Potamogeton

2,143 2,117 4.86

phyteumd*
Ptngutd.

4.114
1.73

Potericn.
Propolis.

2.76
1.136

t.6o Prunm
6.$$ pfeudob

pruna.

pinornm Eruc.
Ptnm.
piper.
Pijfafihaltos.

4*109
5-6$

t.z P/oricon.
2*x$
l

Pjyllton.

4.60.6.10
*.t 54

t,8 3 Ptarmica.
t'/i/eg.

PtjUctd.
Pttydes.

3.30

i73 Pumex.

5-74
2.3

147
PiX ttqutdd
pixficca*

Purfjurd.

1.78 Picnocomon. 80 Pyrethrum.


2. ti

Pl
pLtyfhytlos

Pyrttes.

Pyrorumgtneri
5-5o

plumbdg o plumh unwum e lotun


nftum
Pntgttis terra.

/"\

Fet>CM.
Qjttnauefoli

5-47

548
5-94

O JLV

V/

3.69 5.89 1*131 1.120


2.155

^AdicuL
Kadi,

2,105

Polemomd. poiton.
licnemon

4.7 H*M
3.105 i{ana paLjlrt

2.24

3.90 Ranunculum

2.168

Hdpum

N D
2,105
1

E X.
Salamandt
saltx.
Saluta.
z

.$4-6.4.
1.1

j{ecrementum ^Argentt
Hefina uartx.

\6

1.76

3*3*
5-94-

3*
nhamnm
*aph antM.
J{hodta radix.
t # ioi

Sa m bucns
Samtaterra.

2.10$

f
fji

5-94-

J{hododendronf

4-37 4.70
t.izj

h
Sangutnarta.

$.6t,6.ty 4.4.
na.

Jthw.
Htctntu.
J{ofa.

4,145

Sangmnartafa

4>4*

^ofet pafltHi

1.111 SangHtS 1,111 Sang

2.6%
6.6%

%ofmartnws.

3.70 Sapph trtis.


illa.

J^ofmarmum^
J^ubeta.
J{ubta.
errt. Xubtgoft

$-9* j.81

6.31
3.4.6

dtandglandi
donta.

M21
6.14
5-8*

Sarmentttm cints,
Satureia.

Jtubrtcafabrtlis.

$.6x
5.61

3.36
J.12 %

fubrica Stnopica^
Xjtbns.

Satyrton.

4,29

Satyrtonl ryth

JtybH6 cants.

Kubtu idatu.

1.10$ Scammonta andtx. 4.30

4**5*

%umex.
Hufcum.
J^uta.

2.107 4.129
3*43

htfi

um lac
2.91

htft os
scilli

2.164
f
en d

Rutafylueflris.

3-44
4.51

2.13

^icra herba

pendrx tfltst
tto.

j sagapenum.
Sat.
Salisflos.

3-77
5-75

dt

5.77
5.75

Scorodoprafu
Scortaferrt.

Salisfhuma.

6.58.40 3.106 2.14* 5.46


Scort4

N D
2.u
2.10

E X

plumb
Scorpiotdes.

5.48 4.171

Stlurm.

Stiybum.
sindpt.
Ston.
Stfcr.

4.140
2.120 2.106
e.

Scorpw marinttf.
Scorpws.
scorptj ilH*,noM
t

ttto.

6.

58-40
Securtddcd.

3.124 Stjymbriumutrunq

2.UI

Sedum mdgnum.
Selenites Upvs.
Seltnujtt

4-77

Smdrtdespifces.

Sempert

SmiUx hortenjts. 5-94 SmiUx drbor a*.6\ 4-77 SmtldXd


'.

z.z6 2*140

4.1x7
4.1 2 S

Sempen
Senetld dnz
Senecio.
Septd.
Seps.

4-77

u
Unum hortenje

z.%6 Smyris Upis.

4.82 Smyrnton.
2.1 9

4.^1

SerU.
Serptllum
Sertula

*-57 2.125

umm mamcum.
Lmumfommfermn
nchus. rba.
Sory.

3.37
3

1.124
5.68

campdn

39

Serum Ld&ts.
Sejamd.
S&Jdmoides.
Sejeli.

x.61

2.91 Spdrgdm

4** 3 $
3.51
3.51

Spartton*

Spondyli

Sejeli Sefeli

^Cethiop
Creticum

Spmddct
sptna dlba

4.139 3-7* 1.104


i.tj
5-8*

3.$z
3.51

Jf/* li Peloponnenje.

^/#4 +Arabtca
Spongiarum

Stcyoniumoleum.

1.29 spongia.

d
d, um.

4.27
\.\16

5-93

Spuma ^Arg
Jp ma Nttrt.

2.83

qUd

\.\i<)

spuma Salts.

5.78 5.7*
x
.fo4?

bb

N D
ot

E X.
Tejiif.

5.44 Sfuama ex dcie decujfd 5.44


Squdmmddris.
Stdchys.

$-9

Tefticulut cdnis.

3 1
.

Teucrton. Teucrts,
Thaldjfomelt.

StdBe.
Stdphis u dprid.

%.6t

3>yt 5.10

4. 3 7

Thdhcl ron.

Sttbtum.

Stmmt.
St&be.
Stcechat.

Stomomd
Strdtiotes.

5.49 Thdp/id. 5.49 Thldjft. Idpit* 4.10 Th rauas idpis. 3-*7 Thunnm. 5.44 Th m.

4-83 4.138 .148


2.29
1.69 1.70 x. 7 x

4.87
4.88

Thuris cortex.

Strdttotes Millefohum.

Thurisfuhgo.

Strtqmenta balnearum. 1 . 3 o

Tmris manna.
Thyttes Lapis.

t.71

Stngmetagymnajioru. 1,30
Strtgmenta paUfincd
Strobdr.

1.30

Thymdlea.

4-154
5.14

1.7*
a.tJ5

Thymoxahne.

Struthton.

Thymm.
1.108

Styrax.
Suillus adeps.

1.67 Ttha. 2.68 Ttthymah.


z.jf
57j

Sutllm Pulmo.
Sulphur.

Torpedo ptfcis.

4.146 2.14
6.20 3.10

Toxuon.
TrdgdCdnthd.
7>tfg tum.

Sycomorm.
Symphtton.

1.43

4.8
1.98 4.68.6.1*
2.6S

4.40

^Xmartx.

Tragortganum
7>4ox.

**9
2.85

Taxm.
Teleph /0/3.
Telhnd.

Taurorum pmgma

TnJbultU.
Trnl omdnes.
Triphyllon.
Trtpolton.
7r///4o.

2.178
i-5

4.121

Terebmthm.
TCTTd.

1.75

3.104 4.119
3.94-

5.94

Terrdforndcum.

5.94

Trtttcum.

i-77
Tuler

5 I
her.
tfiilag

N D
2-1*9

3.t o

Enenata,
bth

6.34.

73
Ib

4-'JJ

bafc

b waca.

4.134 4.89 4.50


2.59
5.$

E X. Vtmtm Cyl Vinum Daucites. Vinum DtElamnttes. Vtnum ex Faniculo. rtnum t tlorc saIx. Vinum Helleborites. Vinvm Hyjfopttes. Vinum ex Irtde. Vtnum iunipertnum. Vinum LentipHnum.
Mandragorites

39

S-S6

$39 5*9
S-39

S3S
5-38
5-3*

3.27
S-39

Vermes terrenu
Vefydrum iZlm cura
Vini natura.

Vmum Mardth
Vtnum marinum.
Vinttm e Mdrrub, 3-*3

5.17
5.18

Vinum sAhfmthitt
5-34

Vimm acorites. Vmum adynamon. Vmum alhum.


Vtnum anetbtnum.

S39
S-S

Vinum Melttes. Vtnum Melttites. Vinum Melomelt.

5*
5.t8
5-3 8

SS Vmum e Myrrhd.
S-39 $.%x

Vtmm apijtes.
Vinum aromatites.

*
V tnume Betonicd.
Vrnum Biimtes.
th

$.%6 Vinum Myrfinites Vinum Myrtites 5*5 Nardojylueftru 5. 5-37 3S 5.38


$-36

Vimmmttd
tf>h,

ites.

5.38
5

S36
5.* 9

thtnum. 5.2*
ctte s.

b
'drtn
rdritt

5.3*
5-J

Vmum Ortvamtes. Vmum PaTmeum.

S-36 5.28
5-39

Vtnum ranacites. $.36 Vtnum phthortum ?ftrtt< chamxdrytes. $.36 Vinum Picatum.
Vtmtm ecbamalea.
5.30

5-39

533
5-3

VmumPmeum. bb 3

Vtmm

9 1

N D
5.38

E X.

Vmttme Pspere.
Vtnumrefmatum.

vlmm.
Vmbtltcm
Veneris.

t.94

5.J0

4>78
1-40

Vtnum P.hodstes. Vtnum ^hcetes.

5.24
$.%%
> -3

Vn^uentorumratto.

Vng.^cbrotontnum.

1.48
t .5

Vnum Salut^^m.

Vng.^tmaracmum.

rwum e Saturesa.
VmumScammomtes.

5.36 Vng.^nethmum.

1.49

Vmum scillmum.
VtnumStachadttes.

t.6% snnamommum. Vng.C 5.39 t 5 * $.\6 Vng. Crocmum.


.

5.36
f.jt

Vng.Cyprsnum.
Vng.Elatsnum.

1.5 3.1

06

VmumStrobilites.

l4 l
t.$$
1
.

F//i*m e Sycomorif.

5.29 Dfg. Gleucmum. Vmtm e Syrtaca Nardo,Cel~ Vng. Hedycroon.


tsca y MaUbathro.

5.38
5.

fteMW Terebsnthsnum.

7
rhymstes.

1-54 Vng.MaUbathrsnum. 1.64 t .5 7 fOi^. Megabnum.


Vng.Irsnum.

Vsnum

$.%6

Vng.MeUnum.
Vng.Mendeftum.
Vng. Metoptum.
Vng.Narcsfsnum.

VmumeThymeUa.

5.39 Fmum Tragoriganttes. $.;6 VtoUalba. 3.18


f/oii purpurea.

1.43 %.6o
15

t-5t
t
.

4-170 f. JVardsnum.
Vng.Octmtnum.
FH. OetLUiihtnum.
%
.

63

Vsper* sclHt,notd,curatto. 6*

38.40
Vtperma carnes.
1

t.47 1-44
t
.

/^. Xofaceum.
Vng.Sampfuchtnum.
Vng.Sufsnum.

4
5

Vtrulentorum icluum curatio.

.4 8

6.39
Vtjcum.
rftrx*
i

j.8
.

Vng.Teltnum.

1-4*
17

V *giw odorattu.
Vrma.
Vrfsnmadeps.
Ftattfc

VttKalba.

4- 16}

*7J
*-*8

VttHmgra.
Vttkfyiuestrk.
Vttt* utnifera.

4.164
4.1 6 z
5.1

4*79
$*

fua.

Vu*

N D
52

X.
Ed,JetiJem

Fudpatfd;

'

Vulf inut pulmo.

*3$ /LjZopfid.
4.121 Zjtum 4-2Q

2.84
t.gt

Aa

*\f

^Anthion.
irts.

a-79

I J

hh

1
I

N D

E X.

Rcrum quae in fcholijs coni


in{igniorum,lcnchus.

A
pag.
Ito

Brotani

>

r? Abjin~
diucrfz

citts

nomen ufurpent.
dtft

47*
4^3

thtj facultates

A^labafirttis

sAbJtnthtj difcerntculu.

349 348
1

*Akeddifcernuulum.
sAlctbtadtfacultM.

49 +
709

^AcactA dtfcerniculum.

o9

Alcyontj dijcerniculum.

^Acantht dtfcermculum.

339

A^lfmjt, notttiduarietdt,ettv%

Acantht^ a carduo Bcnedtfto


dtfferenitd.

cuplantag.dquat.diu.

^66
34*
$$0

33 7 sAloefactdtM.
Alftnes facultas.
A,lthfi&faculta4.

\Achtlled, k Strdtiote MtUcfodtxerfa.


y

$oz

^Actnos

ab Ocymo Caryo- Ah<mtnh dijcernieulu.

463 699

fhylldtodiuerju*.

369

Alyfiidubianotitia.

^Ar
,

\Acorm,a Gdldngd dtffert. 9 nAmdrac: dtfcerniculum. $66 lAcorusyin tttumta nafatur. 9 Ambrofta natdles. 434
Acorpn^uidhodte.
lAconttiaifcemiculum.

of.Polcmo. A^mbrofia 9

434

^Aconttum. 3
dtuerfum.

6 38 A^mmtignotum. 541 db herba ParU ^Ammontaci dele&ttt. 410 di~ D.M&ri* ^oja ^tmomt a 541
uerftas.

lAdtpts omnii difcerniculum.

* 4r

197
sAdunit dtfcerniculum.
lAegtlops ,

.Ampcloprdjindtdles.

281
1

$%$ ^Amplw bena uemcura. 730


Amurcdtfacuhas.

ab Auena

dtjjert.

586
Aethtopis>tgnot&.

*Amyqddldrudmdfi

AgaUochtnatales.

111 AmylidJcerm.Cr 90 f*c 31 ^nagallis ab aurtcula murts


%

xAganct natales.

319
519

dttterja.

309
4-6$
4-9*

Ageratt natdles.
xAgmfaculus.
sAiuga quid
,

^xnagyris ptturd , O* facul


tau

xxo

Gr qua faifo Anchufarumdfcer.

Andro

N D

X.

+AndroJaces ignota.

^Androfemt difce rnicul.

450 ^Aqua efloribws Myrt 469 ^Aqua e lim ontbws.

^Anemone, Fapauerjyluefire,
duterfa.

307
3 S 3
i$$

sAqua efoltjs arbutt. sAqua eftercore humano 1 o 3


*Arabict Ltpidis not.

*** 128 tjz

*Ancthtfccultas.

717
180 t3X $6$
$6$

*AnguiumftneElu4,qu:d.
%Anonis, I{efia bouis tde.

sAraneorum genera.
^Arbuti dtfc
*ArcijfacultM.
^Artltj dtfcerniculum.
%

%Anontdps utres.

340 340

sAnthemtdis
ZTfacultas.

dtfcerniculumy

454

Argemone,abagrtmontadi*
uerfa.

sAnthyliidh dubtanotio.^$%

307 6Sz

xAnttdotm rheriacalis Mat- ^Argenti recrementi dtfcernithtolt.

733
,

culum.

^Anthtpathis Coralnot. *jxz

^ArgenttJpumd dijcer.

684
297

sAnttrrhtm natales
cultas.

O* fa58 1

^Argttt utui dijcerntculu. 691


tArtfart natales.

lAparinesfaculta*.

414
1

^ArtflolochtA long&

CT ro-

*Aj?haces difcerntculum.
lAPtaftrtfacultat.

4*

//W<* natales.
^Ariftolochta clematidi*

$t6
non
32$

nAptos ubt nafcatur.


sAftj difccrntculum.

4*5 6zz

comperta notio.

sApocynontgmta.

390 ^Armemf lap.note. 543 ^Arimixtura.

687 297

*Aqua
thtolt.

qutntejjenttalis

Mat- ^Arrhenogonon 7 Theltgonon,

7jx

phyllon, Mercurial#9 tdem*

sAqua ex dro. 297 4-44 +Aquae Gentiana. 321 ^Artemtfiarum difcernieulu. +Aqua e fiortbm My rti. 123 ^zi ^AquaFlammoUltal. 480 sAjartdifcemiculnm. 18
v^tfrf eflortbm Sabuci.

618
Ita*

^Afclefnadts
firt
,

ab Hedera

terre~

^Aqua
itct.

e fiore

Diciamni

cr* Ftncetoxtco difcer~

357

mcuium.

42*

*Afy

I
r

N
469

t>

E X.
lum.

^fcyridifcerritctilum.

&*

+AJij Up.notd.

713 BUttaru difcermculum. \66

^Ajfalatht 4 j{hodio ligno di- Blttt dtjcermculum*

243

9
^fjfaragorumfacultas.
tjftenidifcermculum.

Botrys dtfcerntculum.

255 Braficd dtfcermculum 0~fo 24S iw*t* 451


Bntannicd k
culum.
Buglofit difcermculum.
Biftorta dijcernt*

sAfiidis uenem ammaduerfto


^ifierts difcermculum.

574

4rlAr

^tjtragal* difcerntculum, $xt


^AJlrtftio tn Diojcortde, pro

579

Bulbt efculentm
rimtgnott.

CT uomtto-

acrimonia.

197

300
$7

^ftra&yltdis a Cartamo JyU Bumj natales.


uejlrt dtuerfitat.

Buprejlts ueneni animaduerjio

^trtpltcisfdcultas.

245
136 %%6

Buphthalmt difcermculu. 455


Butyrt facultas. ^fcalta ignotd.
1 8

*Auellan& nucis dtjcemi.


^Cuenafacultas.

^Aurtpigmentt ratio.

699

f^ V^ Cadmid ammdduerfi
663
Itd

$76

^turtpigmentt uenent antmad

uenent cautio *

707

CT CaUmtnth* ammdduerfto. Caprtfolio difcernt. 369 $6% BaUuflij difcermcuium. \%x Calcts mu& ammaduerfto. Bdliote dtfcermculum. 4x4 Calcantht difcerntculum. 69}
^Xccharis ab ^ffaro

Balfamt difcerntculum.

BarbuU Htrctfacultat*

2 dijcermculum. 3 Cancamt 9 caw et uenenum rabtdt Canis 274 %


tio.

ajihfct uenem

antmaduerfto.

Bdelltj difcerniculum.

64

Cannabimfe.utres.

464

Beudtfcerniculum*
JSetontcd difcermculum.
ijfafthakt

250 Canthartdum

uenerit cautio.

474738
,

Mu-

Capparumfdcultas.

303
C*r

Ndphths

difcerntcn-

Cdrddtnomi dtfcerntculu

6
I

>I

X
dtjiernictt

Carduoru dtfccrmculum. s$6


Carpajijncctcautio.

GhamAtonis nigri
lum.

746
3S3
t 8

331

Cartfaculus.
Cdfetdtfcerniculum.

chdmdpeuce difcermcu.

Capd er cinnamomi
nuulum.
Caftanearumfacultas.
Caftoret dtfcermculum.

difcer
2 3 116

578 chdmeUd er rhymeUd dtJcermculum. 618


chryfanthemi dtfcemtculum.
5

160 chryfocolld dtfcemiculu .6*6 Catanance ignotd. 582 chryfocome objcurd notttnu, Caucalis dtfcerniculum. 170 516 $\6 C^r/ difcerniculum. 8 8 chryfogonon ignotd. Celticd Nardt dtfcerniculum. Ctcaddrum dtjcerntculu. 1 7 *
1

Cenchriueneni Cdutio
Centdurjj mdtoris dtjcernicn-

C/Vew difcermculunu CicuU dtfcerniculum. CtcuU ueneni cdutio.


Ctmtcumfdcultds.

iz$

542
7 4$ 1 65

lum.

327

Centdunj minoris difcer. 329

Ctnndbdris dmmdduerjio.

Ccpdd dtjcemtculum.

465 208 Cer&fdcultas. Cerdjiorudtfcerniculum. 114


Cerdftd ueneni cautio.
Ceruigenitalis mres.

689
Ctrcddtgnotd.

4*8
7* tof
5

C|$f dtjcerntculum.
Cijii dtfcerniculum.

167

clematsdis utriufque difccrni*

Cerumt cornu, er o/S& Cmtf^ #/ dtfcernicu lum . 1 76


Cerujfit.

ot/W.
C//# o^W/y facultas.

480 4*7
485
6$t

antmaduerjio.

74

clymenum tgnotum.
Cnict difcerniculum.

chalcttis dnimdduerfio.

6 96

cham&ctfit dtfccrntculum.

Ccchlearum dtjcermculum.

577
chamddaphnes
lum.
difcernicu*

*5o
Cdruleianimdduerfio.
Colchici difcermcutum.

592
9

6Sy 547
62 $
Coni

chamdleonis albt dijcer.3

Colocynthtdisfacultds.

N D
439
711

E X.
Elaphobofci (ftfcerniculu.il 9
tj

dtfcerniculum.

dtjcermcidum.

600

tf.uttltai.3S
i

7.7 4 4

EUomeliratto.

40

130 Elecluariumtnuenena. 759 eoo*o tgnotum. 4 4 3 Eltchryft djcermcuium. 5 7


dijcermculum.
'

ynitdtfcermculum.
faiultas.

258

Empetrt dubia nojctta.

6n

rbitarudifcerntcu.

34 Emphemertuenemcau.^^ 49 z6* Eptmedtumignota.


Eautfeti utriuj^
dtji

JyLdifcermculum.

tt

600
Cuprefidtfcerniculum.

Ertaedubtanojcitatio.

96
233

84

Eruidifc

Cymx dijcerntculum.
$

63$ Eryngtj difcermculum. 34r*


Eryftmt dtjcermculum.
Eupatortj dtjcermculum.

Cynogtoffon^Lycopfis dtuerfa.

87

7^

$06

Cyptrt dtfccrniculum.
Cyttft difcermculum.

12

Euphorbtjfacultas.

40*
227
218

Dtclamnt difcermculum. 357


Dipfadit ttenent cautto.

569

V"
i*

^barumfacult.a.
Fabxagyptitnat.
difcermcuium.
.

^
395

dtfcermculum.

Felvt

200

J*m rubig.ammaduer 677 40 dijcerniculum. FeruU 788


FtUcis dijcermculum.

Dorycmj

dubta nofcitatto.

6x<y

537
Dorycmj ueneni
catttto.

FilicuL dtjcermculum.

630

Drabadubtanofcttatto.

788 286

Fosmculi dfcermculum-

394
225

Ftxnigr&afacultai.

Draco.mar.diJcernicuii*.x$z

90 Drac.mar.ue.cautio. 788 Fumarudijcermcuium. 567 Dryoplertt dtfcernuuiu. 630 Fungorumdifcerntcuiu. 545


Fraxtm dijcermculum.
cermculum.xos Fungorumue.cautio.
difcermadu. \ 7 5 hmi difcermcuium .
*lf>4r

<<*

WC
55

144 \J[
495

Upidii ammaduerjto.

hu difcermcukm.

Gatydtfccrmcuium.

I
ffis

N D
$$6
3*>

E X.
Hyacmthidijcerniculu.

dfcerniculum.

$2%
>

tan* difcerniculum. 3 2 3
lan&ffes^Cruciata.

Hyofcyami dtjcernkulu.
Htppecoi dfcerniculum.

3 z

dfcermculum. 4.36 Hyjfopi dtfcermculum.


Gtngiberis dijcerniculu.

$30 350

289
268

Gmgtdtj a chdrefoho dtueroa.

Y *?dici ratto. 688 X Intybi et CondrtlUdefc


ptto.

th difcernicutum.

403
491
60$ 411 587

Irtdis dtfcerniculum.

z6x 7

GladwUdtfcerniculum.

Iunct difcerniculum.

Glandis unguentarU dtfcerni


culum.
Glauctifacultas.

514 Iunci odorattdtfermculu. x 6


lumpert dtfccrmculum.

%$

Ixuuen.cautto.

7$*
313

Glaux dubte nofcitatur.


GluUnanttametatltca.

T
J
,

^ibri Veneris dfc


culum.

Gramtnis difcermculu.
f

185 kaueteruro. 217 Laflis coagulatiuen.cau.7 $6 m.%3% limi dubta nofci. 9 8 Lacertaru dfcerntcutum.
LaStis ratto.

412 498

acultas.
ttotropij dtfcerntcutu.

3$

Lagopi dfcerniculum.

^89

63$ Lampfan&dtfcermculu. 108 Hellebort difcermculum. $$6 Lanaru herbd a Saponaria dt


Helxines utnufque dtfcermcufcerntculum.

292

lum.
Hemerocaltis dtfcerni.

504 340
452
S

241 Laferpitij dijcermculum. 405


Lapathi dtfcemiculum.
Laueris dtfcerniculum 9

Henuomtidis difcermc.

z$6

Herbd sabind dtfcerntcu.


Htppocapi dtfcernicutu.

6 Lemntd terr* antmaduerfio*

145 Htppogloft dtfcermcutu. 580


Hippopotami deltntatto. 158
Htrudtmue.cautio.

692
Lentis dtfcerntcutum.

230
j^rof/-

Lenttfa defcrtptto
tas.

CT

761

74

Hordei dtjcermculum.

212 Ltgufttcum a Leuifiico dtffert.

Hormmi dfcermcutu.

447

377

I
ij

N D

E X.
%6t
9* 6$
113

dubid nofcitd.

488

MufielL difc
Myrtca dt/t
Myrrhdi dtfcerntcuium

hofj?ermt dtj

Pfeudomclanth
dtuerfd
nchitis difci
dis uartd nojc

221 Mjrrhts ad ^tngelt.di 61 Myrtt dtfcerntculum.


^trafihdijcem

MdLbdthrt dtfcern Malud dtfcermcuim


Mdiorit dfcermcuL

lyftmdchu dtfc

606
Nardt
2 o
dtfc

^certs dfc 9
1

*5

Natncis tu
Nerii dfc

789

544

244
5*9
9*

Njmph^dt/cen chrd difc 228

Mdndragord dtfcer Mddrdgora uen.cdi


Marcoris Gudydci u

o
/< u

maiirt dijc

lnm.
tnthea FtlipenduL

45>6

Mari difcermcuium
Meconij uen.cdutto

368

4*9
difcerntculum.

Medij dubtdnojcitdtto.

749 489
xo6 743 367
1

h'ps

01

m rhertacale
754
hogdlt diji

Matth
3St

MedulLru dtfcermcuitt. 198


Mellis dt/cerntculum.

Origant difcernicul

ellis

Her&ciij Cduito.

Mellott dtfcermcuium.

dtjcernicutum.
tsteonidi di/c
ofc

17 1

Met difcermcuium.
McJJhIi dijcermculum.
Mdlejoltj dfcerntculum. 5

o
9

dtfc
difc

120

Mfy>MeLntertd, Sory dtjcer


ntcu lum.

116

6<y6 Pdpauerit dtfcermcuium.) 2 7


,

Molybdmd

sitmmi, Pium- Pdpyrt drb.fi


hcnij
tft
t

94

bhCr ei

co )gnato rum dt-

df
Ojf.adi

fcermcuium.

6St

Mon dtfcermculum.

U7

Peuccdam

4*
rhyili

1 1

N D
416

E X- i

3tU<

oh

thyUitidU difcerriuulu.

Salisfiorisy fyumd,Nitri

pim dtfcernuulum.
Ptperis delmtatto.

72 Sambuct dtjcerriuulum. 6i9 288 Sandarach^ ratio. 69 9


613 Sandarachauen.cautio* 75 255 Sardonu ueneni cautio .746

Ptthyufediferriuulum.

p lantagtriu dtfcernuulu.
Polemoriu dtjcermculu.
Polygonatt difcerniculu.

48
479

Satyriones uix agnofcuntur.

447
Sejeltdtjcernuulum.
Stderttis

Polygom dijcerniculum. 477 Jry^ dijcerriuulum. $oz Pompholygis Cr zhutu ra- Semperututdtjcerriuulum.5$z
tio.

6*1%

38*

Populi dtfcerritculum.
Propolit dtfcerntculum*

dtfcernuulum

208 Stltquarum difcernuuh tjcerntculu. 744*533 ris dtfcerniculum. 239 Purpurarum defcrtptte. 146 Stfymbrij dtfc 257 thrtdtfcermculum. 397 Smtlax ajfiera C?* Uuis, quid dtfcermculum. 714 589

'tnquejoltj

r/.

4-$e508
508

Smyrntj difcerriuulum.
Solaritdtfcernuulum.

392

535
fcettda

Qjnnquefoltj a Tormenttlla dt
*.

spargamon a Cotula
dtuerfum.

401
CT Lemma ter~ 69 2

crementt argentt ra-

Sphragts dgos

6$z J{e/inarum dtfcerriiculum. 7 7


tto.

ratdem.

ty//w<f argenti ratio.

684
Cr
ferri

lihapotictdtjcerntculum.il o

Squammarum
#/m.
stcechadis

*.rh

nhamntdifcernuuium.
J{ubiginis
tto-

97

674
dtfcerniculum.

^hodtdrad.difcermcuiu.so^

er

^Xerugtnis ra-

352
styracis difcerntculum.

677
503
*f

66

Xub; difcerniculum.

suiphuris dijcernuuium.

^igapem dtjcermc. 407

^
483

702

r<*xj

N D
745
316

E X.
Trtfolij difcerniculum.

^ixiuen.cautto.

4*9
*8$

Teievhtum ,fabarta dt- Tripoiu ammaduerfio.


Trtjfajrinis difc

binthi difcerniculum.

75

Tufilaginis dtJcermcuiu.A 1 *

'efttcuiorumcanisdtfcerntcu-

Typhje antmaduerjio.

437
73

lum.
1

447
nofcttatur.

ihapfu dtfermculum.

419 603 Venenorume


tattbw noU.

V
"\

T Bneni V ta,

cibo dtuerfi-

yuatuor quali*

"hiafbi, Burfa paftorui dtuer-

71*
remed

285
Thractj Idpi. GagatU, CT alto*
dtjcernicuium.

fenenatorTt ah^uot

Ferbafct dtjcerntcuhtm.

$63

719 Venem k cane

rabtdo catttw.
f,

Thunnorum delt,
ihuris animaduerfio .

70 Vua pajfe antmaduerfu


^\/* Iphtj Xlphtj
dtjc
1

Ttthjmaiorum dtjcerntcuium.

6\x
Toxictuene.catttio.

491
751 Xmdis ammaduerfio.
'

Tmgacantha
54

difcernicuium.

X
487
F
I

a,spelta idem.
,

J Zoplfjd

&

492 4*4
80
1

rtcii ra-

Tnbuh difcernkulum.

tto.

I S.

PEDANII DIO
SCORIDIS ANAZARbei>demedicinali materia Libripri-. miPraefatio. SuefsioncnELLI

IOAN. RV-

fi

intcrprctc.
appofitx adnotatio* compcndiofac.

Huic prsefationi
ncs

5: toto opcri

& do&x, &


res

Vanquam^w/a^/W ^rcc, con


non uetcrum modo ,fed recentiorum
quoaue de mcdtcamentorum compojitto~
ne,

umbm atquc probatwne

commcntati

jununobis tamcn nec uanum, nccaratto-

ne abhorretcm tmpetum antmt adhoc o-

pm inccftffe

tibi oftendere

tentabtmm: quodeorum nonnuUi

abfolutttm mhdadtderut, altj quamplurtma,qu& audttuper-

cunElando dtdtcerantfcrtptis tradtderunt.Stquidem Bithynm


lolas

Cr Herachdes Tarettnm, omtjfaprorfmherbarum tra-

Hationcremftne quampaucisperfrtnxerunt.NccLuero 01 ncs illi de metalltcis quicqttam rebm aut odorametps memo\
prodiderunt. Crateu&s autem herbartm, C?~ ^tndrcas mc<

ddtgcnttm hac in partc uerfatt utden tur, radi

ppnme utiieis,herbat haudauaauam adn


y

Itquerunt.

Vcruntamen prfcorum Jubjcrwerc

oportet fenten-

ttjs:quos,etfipauca tpfts referantur

acccpta,magnam tametm*

pendiffe dtltgenttam confat.

Iumortbm mtnm affenttcndum:e qutbm Iultm CaJfm^Cr Ntceratm,Cr Pctromm Niger, Cr


I

Diodorm^fcleptadd, omnes,medtcmalemmatertam uernaculam

PRAEFATIO.
edrum efJcElm col-

culam cognttamque uulgo, dtgnam cenfuerunt qu& abipfs litt


risexafte madaretur:Cr ut medicamentorum uircs probattonescL curjim complextyjic nulio expertmeto
ligentes, tnam uero

reddendarum caufarum fludio uerbafundentes,aha pro alijsfcripiitando, remm aceruum congertem^ controuerfiarum exttderut.Siqutdem qmmtereos egregtm ha
beturNtger,euphorbtum>naJccntis tn Italia chameU<tyfuccum

herbamcumhyperico eandem androfamond cffe ejfe:qutnettam aloentnlud&afoftlcmnafci, Crpleraqueh


contendit ;

Jimtliaexponit,reclamateeutdeua,quxprorfus uerttati

refr

Qjubm comeSlura colligipotefi , ea non oculatafde, ijdem tpftaber ordme potm ab narratione accepiffe.ln alf Jed
gantur .
cotuncognatione eorum dtfcrepantes>nuUaque raruntyfartim
fiasutreis colitdentes:parttm per elementa itterarumfcrtpta

ordinem dtgerentes,quo factltus memoru mandarentur,gene


uero Nos difiungentes . cognitione corum ejfefiufafua ra Cr ab meunte , ut ita dicam, muenta , tugt defiderto cognofcend&

ne~ enim (nec peragratis regionibm alle&i,pcrmuins materu


Jcis nos mditanm

uttam exegtffe) tuo hortatu commetattonem ^Cree^antmt ttbidtcamm, quodopm contultmusy tnfex Itbros
afjctturn.

gratttudme obfequentes,ob eum qno nosprofequeris

Etenim natara citm in omneis eritdttione excultos,tum ucro tn


eos

qutbm cum ttbi etufdem artis nccefotudo

intercedtt,pronm

4 damicttiam effefoles:mnos ctntahquaniop

paruum prdbet tu probitans argumentum ,


titri

opttmt

Baft/inguUrts erga te amtcttta: quam una, nobtfctt deaentes noutmm 3 cum mutuam tnter uos bcneuolenttam &tnu~
Ltctntj

iattonewmtam mtueremur ^xdmonttum autete ueltm ,


.

eosq^

qut

hojce

no factutatem commcntanos tnadent 7 ne tn uerbis

Jham djlimetisyfedpottpcs adhibttam rebus cumperttta curam. Etemmphmma uifu ipfiexafltpme cognommm: qudda etiant
cx eA

PRAEFATIO:
f x ea,

de qua inter omnes conuentt,

htjioria, PercunSiat

rerum apudfngulos uernacularum dtltgenter acceptmm.

mmtgitur operam, utdijferentt ab altjs ordine tradtto^enera

medtcmamm utresque defcrtbantur.Quodatitem neceffariajit


tnedtcamentorum ratio , nemo ejijerme qui ignoret,
toti contunttaftt, untuerfsj^

q> ea

Cr*

etm parttbm

ejftcax admmiftret

auxtltum. Qjtareper medtcamentorum compofitiones ataue


tntfturas, C^faEla in

morbis pertcula extendt ,

Cr incremen-

tum capejfere potejl , quampiurimum

conferente fingulorum

medtcamtnum cogntttone. Quinetta uernaculamfamtltaremq^


matertam completlemur, ut perfettafit,qu* a nobis reltnque*
tur doclrina.Verumtmprtmis

curam impedere oportet, utfuis

temportbmfingula

Cr demetantur,Crrecondantur:certepro

horum ratione aut ualent utrtbm , aut euamdo nuliod munere


funguntur. Serena tgttur calt conftttuttone demetanda funu

MagntJiqutdem
cltuoja,

refert tnter colltgendum>fi uelfqualores uel


'

imbres tnfefttjint:quemadmodumfi loca,tn qmbm prodeunt*

cr uentis expofitafint Crperjlata ,Jrtgtdaque Cr 4-

eorum longe uahdtores tnteI/jguntur.Contra,qu# tn campe&rtbm, rtguts,Cropac't6,c<*


terisfy loctsa

quis carentta.tn his entm locis utres

uentofilentibm enafctmtur,pleruque degenerat


,

Cr mtnm uirtbm ualenUmultod^ magis fi noJuo tempore nec eportune colitgantur,autfiper tmbectllitatem mtabuermu Ne
que tgnoradumfepe pro pecultart loct natura, aut anni clcmen
tia,maturim autfertm adolefcerc.Nonnullapropria ut,hyeme
fiorent , Crfolta partunt :

quddam bis anno fiortfera.

cm tn antmo efi hortim penttam ajfequi: necejfe eii eum PrtmA


germmationefolo emergettbm,adultis Crjenefcet&madejfe. Naqtupullulantt herb* diitaxat adfitterit, adultacowiofcere
nonpoteft : neque qut aduitam tantu tnjjexertt , nuper erum-

pentemnofcet

Qjfofit , utpropter

mutatamfohorumfactem,

cau

PKABPATIO.
ma^mtudinem, Crid
rerum uaric
catifit

{auliumproceritates , ftorumjeminpsfy

gentt* altuspecutiarcs notas^nonnullt^iu oiim has


tates

Qjf* etiam nonnuttisfcrtptortbm tmpo(uit,cjm herbas quajdam,uer


btgratta ,gramen, qutnquefolium^

nonperfiexerunt,magno

in errore uerfentur.

cr tuftlagimmemttterc

adutfenErgo Jtpiws cautem,negant. fit florem,fiutfum,zr das herbas Cr earum natalesje cotuLrtt, earum cogntttonem

maxtme confequetur. Sctre

etiamnum

conttentt,fola

ex herba

can^ CT genera,mgrum,mquam, Veratn tepsmedicamintbti* Q^ud mutilta. tnmatu reliqua annis : a edurare multis didum
$terofiuttcofafunt,ficutstoechasy

Tnxago, Fobum, ^(broto-

num,Sertphium,^bfinthium,Hytfopvm, er alta tdgentufetnme prdgnantta,demetatur.Flores quoque antea,quamfion


tefua *deadant
c dccerpantur necefft maturt ut , autem :fiuBw

Crfimina,ubtficcart eaipertnt, prtm qukm defi

debet^germmanttbm tumpri \m cauttculu. Lac cr Uchrymx exctptantur, mafopcrjum madotefcentuuworemcaute. I(adices,zr liquamenta,cor sue Ht recondantur^extmerc conuentt, cum herbtjuis Joitji
'umfuccpu Crfoltorum
ettct
:

tuntur* Stccantur ettam


v

expurgaU tmbt,

tocis

affergtnem

redolentibws.fed qtu tuto auiputuerefunt obfit&>aqua e~

lut debent.llores
m a
m*
m\

Cr omnta qtt<z tucundttm odorem efflant, ar


mm
M*

cutis ttliaceis, nutiofitu

obdticlu,reponatur.Nonnunqud ch

ta autfoltjsfimtna,ut perennent,dpte inuohmntur.Liquidps

mc

dtcamtmbm denfior materta,araentea,uttrea,autcornea con~ uemt.Ftclttis ettamfi modo rara nonfit,accommodatur\ &**
gnea,prxjeritm
bquid*SL?et
e

buxo .feddnea uaja


tjs

ocuUrtjs medtcamentis

ommbm

qud aceto,picc liqntda>dMt cedrta cotn


uafis recon*

ponuntur.

^dipem autem CT mcdullut fiagnets

dtconumit.

^cnno

ANNOTATIO
Nimucro cumfummus ille 3
Cinali

IN PRAE'
plantarum
,

cedentem Diofcoridis Praefationem.

&

in tracianda

& mediItac

materia omniumfacile princeps Diojcorides


,

ntltn

pra-

fattone pr&tereat eorum


ifi

qna generatim in plantis conftderandafunt;


nJTrnm

&

candi

sjllbeopbrajli opinio

quihbrode ?lantarumbijl>

fcribitfententiam.Hell
'

Arijlolochia in auinque^velJex.Vernilago
,

lentaurea minor in decem aut duodecim

qm )d denfaftt & crajfa

tumin quinque aittfex

y itis Mjtefkrk
loco

modo nonfiabtlts euadat>ac in vmbrafeponatur,alids enim putrefiet,

& intotum reddetur


fert

inutilis.

ldem eodem

Elaterium qub yetu*

Jlius,eb melius ejjefribtt.

?rxtereafeafde digno accepijfe > qttiajjeueraret ducentornm annorum Elaterium apudfe habere , quod pretioji vtcemonilts acceperat. Qjtin efficacia. fuijfe ftngnlaris , caufam af~ C

&

Ingentem qu&in ipjo ejl


'Jlimonium
ej]<
m

annorumdnterna admotum eam nulla mora extinguat>H&cnectgnoraffe DioCcoridem dicemtt* ,nefas enim.ncc ab tpfojlattm Umine voluijfe a Theoplnrafio dtjjentire,jed quod veraftmilius violatum eJfeaUbrarys volumenetus Grdcum : rcs non infequens etiam in probatijiimis au*> thoribus* Qubdft ita,vt vulgb legitur,fcripfit3 idfane cauit ne prodita aje multorum diutnmitate annorum , herbariorum bona pars ( qui
vani funt O* nugis vendundis geniti') impojiura anfarn abriperet% Quod ab extmjis literis faclitatum in Vharmacopolijsvidemsss 3 qt*<e mcnomina,necmedicamentorum compo{itiones,ntftmancas& mutdas*
queadeoconfp
'Mxlara in<?ema

Irx*

ORIDIS

CAP'I
NOMENCLATVRA.
Gr&cc,1gis.LaUneyIrii
ltdlice, la Iridc.

GalliceV

Flambc
HJS
1

a ca U
n<>

fiis arcus fi-

mditudine

>pt
1.

liafertglddioltyjed

Crpmjruiord
Jloresa cauLe
<e

qM u

ter fe fidcsjs dtfi

m^uaru :fiquidem candtdt,


paUentes,lute'hfurfurehdut
coerulei confiictuntur ,

qud

diuerji coloris ffecte ,

yud'

dam

cceUttis

arcm tmago

reprdfintari utdetur. Kadi'


dt* gentculatdty fuhiacent ces

rd , odoraUy fuxfiufi,
dtjfefld
y

in

umbra ficcan-

tur,Cr traietla, lino reconduntur. Mehor efilUyrica vMact

qud fumtla fire CT dcnfd tonfiat radice,fiangentt contumaxjubrufo colorcgufiu amd*


donicd: Z? inter h*s latidarifiima,

TQ,odorefer yuamjyncero 3tta ut mUum prorfins fitum rcdoU*


at : ejua dum tundttur yfiemutamcnta mouet . Secundum loc

hahet ^ifrtcana , candicans , Teredincs vt . amara cufiufy


etufiatefenv.unty tunc tamen odorattores reddifolent. Vtf otn

nibtu excaIfac[orta,extennans, cotra

tufim efficax.humartt*

M 1

* yw dtgre reijciuntur crafttiem Mgerunt, hilem crafiamque phydromelite drdchmisjeptem effbu , furgant,fo
.
_

LIBER PRIMVS.

A
'

num coahantylachrywM auntjtormimhM medentur Eadem

pu ex aceto auxdiamrfer^enuum ittihm, henojis, conuuljis,


ferfiltombH*> horronhw>

CT ^mbm gemtura efjlmUmefes ex mno t>oU vellunUDecoElum earumf&minarum fotihm uti


liter imt>omtur>dd emolliendos locos,

laxandayue

m eisuena-

\JfiracuU:ifchiadic^

acf
fartm extrah

plet.iudicesex mellegLndismodoJubdiUj

quin etiam cot&


liunt.$icc&

emoU durittas ueteresque , uliU,ftruma$ C?


cum aceto CT roja^tdrmu cum alho ueratro CT

quoque ulcera reftent, cr cum melle purgant,nuda

ta ojfa corbore o^eriunUDoloribw capitif,

ceo magna utilitate illtnuntur.

duahusmeUisfamhus,tenttgtnes

&

uitia

cutisinfaae afole

contraBa emacuLnt: pejfo, ma Lgmatis, er acopis mferntur.

lnuniuerfum,magniadommauJm.
Nter lllyricas feti Sdauonkas Irides ea melior eft,m& fianeftit,n

qu& in albedine KapbanZ refertJonge inferior ejl. Ea in Italiapro u*nit,&ex eiusfucco hydropicit remedmmparatur,qubd nonnifi ficca lris eb afieratur Vewtijs qu* videtur Sclauonka Jris ,J]>ettacula

tfi,non parada medicin*. Ver<&

Iridis

radix calida &ficca

eft

infecudi

gradtisfine,& terty prinapio.Habet iddotis prxter eas,quas ei afii* gnat T>iofcorides,Comanducata oris graueolentia aufert , &fi ex eius
decotlo colluantur dentes,doloremfedabit.Kadixgargari^atafauciii
hftefius difiutit .ladem

& eiusfuccu5coleramfoluunt,fkgma,& a-

gfueum^quimcorporeeritfUmhabitushumorem.Si cnmaceto biba^

turwntmsomnibus aduerfatur: Attrattus narsbus juccus ,flegma po> tenter elkit e cerebro Stomacho nocet , e*$ de caufa cum ftica ojferen*
da><? hyZromelite-Habet hodtalia,rt no pluuiofovere,herbas producat,qtt non inferiores ijsfint> qu e Candta ajferantur ^QwoJ Iride notontingit-Ham iritbi non nifi SclauonicayaUns efi-Quo ma~ gis nobss om ad Septentrionem -vergtmm danda opera erit,vt e nati* uo loco Iridem habeamus,fiquidem eiuafacultates aptare medicm* y*

IsHrimtts. Profert VaUrius Cordns homo

m annotando
a

Vhfioride

du

hgns

DIOCORIDIS.
*

li*cns,& dcuti,& folertis

in perpendendis plantis tngenijWrtie

odore& gratia inferiorem \llyrtca facit ,fup< mankam:hanc rem acrimoma^t cjua grant Gnidu modo fauces exurat , atque fieri vtguflu. molejlafit.Sed quod ad odorem &fap
]

&

Kmtntiu4 a quam

illafi

Acorum

C A

P-

II-

NOMENCLATVRA.
Gr.hMffpp* Ldt.^Acorum. Itd.t^Acoro

Gal.Grande Galange.
Corumfolid
hdhet
,

Iridis

dnguftord

tdmen:rddues non dtfitmt*


lesjcomplicatttt
,

non m re-

lum ,Jed ohhquum d6lu4,

Crjummo

cejpitc jparfd*,

geniculis tntercepds, dlht~

Cdntes,guftu dcres,odore

non ingratj*. Optimum ejl denfum, cddtdum^Unum,


cdne non exejum , odord~

tum , aaujmodt

Colchtdt-

cum CT Gdldticum , quod


+Afj>k tion dtcunt

%ddt-

tilm cdlfdflorid. Decoflu


fotn ~\rindm at:prodefi
x1

Acorum.

teris
rts

dolorthw, Cftoano~

dtque thordcis: itcm tor

rmnthm yuuljts; ruptis: lienem dhfumit:urtn&fliUtctdto,ZTJer~


fentum iclthut duxtlidtur : infidentthvs ad muhehres dffeau*
tridts

modo mhter imponttur : oculorum calmnesfucco dtfcu^


tit:d*

LIBER PRIMVS.
\dotis

9
hincpattt.Quii

radtx tndgno ^fu commifcetur.

D
&

ofcoridU Acorttm noneffe Gladioluifulgarcm

P
fi Galaga ajftrtur fnca
pojiis.

fcrt.tfecGaUngaelfe Inncclaret.E Synaadnos adeo exuccayVt Acori necntfolia habtat Atjudicare no


de radice

Nam

Acorofcnbtt Diofiortdes,aliam tf non pofiis dicere . A dde hh tntus &fori< Galan*a,quam in ruffam fe tjlum in A coro acrem requtnt Diofc

quam candtcantem efje m

Tutejl.DeindenuUaamaritudmis parttceps Galanga


facultatis
effe

efl

Galenm

ofttndtt. Pojtremofi
fis

re

& de Acoro & de Galanmedidnam


terra t-

ga capitihus traclauit.Qubd /? omnturn longt tntrattando Diojioride


acuttfitmo

Uatthwlo Senenft credimus ,tuietiam fubfirilnt Valerius Cord*s>veram Acorum effe putabtmu4 y quodOjjicmt9Calamus Aro~
.

maticus nommatur Merlus

mcdicns qu% multo temport

fchumLituanitfattitauitMatthtoloconjlanteraJti

mt,multamapudLituantam Acorum gigmju^manibus t


in uulftffe ommbus deprebenfts dotibtts>qua* fifide

Acoro defnlerat Utofcori-

&

authoritate,refi

$
f
tidtm aromaticus nobx barb.tr ie temporum deperient.

Meum.

C A P

I I 1

NOMENCLATVRA.
Crace.^Anc\/ A0ar^*yf/*<5y. la.Meum.Ita.il Meo.

Gal.& OtKFocniculustortuofus
Hifyama flurimumgtgmtur,anethofoh]s &rcauleji~ milejedeo cra&iw,binum ferme cuhitorum altttudine attolh~
tur>fharfisin

Eum, quod ^Cthamanticum uocanty m Macedoma et

obhquum re&hmque radiabttoylongk* tenuibtts* odoratisMnguam excalfacienttbm. Quaferuefact* ex aqua9

ueltnta eitra coclionem ? fracluforum renum , uefica^ farcia

4 f

mtu

te

DIOSC

O RIDIS.
l>itiaj?otuleniHt.

Frin&dif
Stoma*

fcultati medentur

chi mflationes difcutiut. TorbHd,ajfefld ~)?uIu&,ayU~

dolorihm , ataue

flu*

bmt>e$
melie tn ec
auxiltan

tur.Sanguinemper menflr
pellunt , defefionibu* ferue*

fatta. Infantibm aute illiU

imo l>entrh ~}rmat mouent.


QjwdfiplpK
y

quam

decedt

cx hi* bibatur ,
afftaunt.

cajtut dolore

MEum
las

nonejfe radicuUs

'tl

amdidas qu& pafim


Dtofcortdit

fro eo oftetantur,'tpfa

*
tnine

Mcum
ignarU

defcriptio

abundeplanum facit,

nec altas itidcmqux huttts no-

&

medict* &jpetiarif's

a yulgo herbariorum obtrudun-

tur 3 cumnecy'tresnecnotaconfenttant.KarumfuiJJe in Italia

Meum

fuo tempore Pltntut teftatur,adeb yt medtctfercre cogerentttr. Nec hodie prouenire in ltalia prtcellentifltmus yir Matthiolus afierit >proinde nec in Gallijs,rtecin Germania.Meiloco Galeno authore, Myro bala

no,qu*metiam Uucem ynguentartam yocamus


radtces tertto ordtne
tapitis

&

qUA nthtlaliud

planeeft,quam Benynguentariorum,yt'tpoJ]umHS-CaluU funt Met

&

ftcc*fecundo:fi tamen plns iufto admoueantttr t

dolorem excttant 3 quodcum in eisftccitas a caliditate yincatur,

tertam quamptam humidamcrudttatemcapttifubinfert.quAyvitof^


*itditattiun{Ja i nocumenticaufa
eft.

yperus

NOMENCLATVRA.

CAMIII
ita<

Grdce.Kv*tg'9 L4t.&' offuCyfirwf\elCypru>

IIBER PRIMVS
IM.ssCnrolofo odoraio qionco.

%i

Gal.Souchet.

m \C
qiord

Tf erttt 9 quem dhqtf


eryftjceptrum,ut djftd

Idthum dPpelldnt,foltdJert
Porrdceis proxtmdyjed lon~

CT exihcrd : cdulem

odordti mnct > cuhttdle aut

mdiorem3 dngulofumy in ctt

tm dcumine mmutdfohd ch femme exortuntur: rddtces3


qudrum inmedtand
eftu~

im,coh^rentes tnterJe,oleif
ohlongisjimtles, dutroiun*

% W& '^Mf^

d$j nigro colorefuaui cdo re,

^kZ^
ris

ft^E^^v^

W^
\

amdro gustu In Lcu.

nofts

^dlminhm CT cu Itif
Opttmd efi grd-

enafcttur.

Cypcrus

uijitmdy denfdyfdclu contti

max,plcnd CT djf>era>odo-

cum quadam acrimonia ittcundt,quahs eji Ctltaa,S)rtdCd,

Cr qttd a Cjcldd&HS tnfulis petttur.Hutc cdltda uts tneft. Vcttdrnmjft? aculd IdXdtyUrmdm cit>dd cdlculos, dqudm^fuhtercutem utthftime hthitur,aditerpsfcorptonum tUm rcmcdto
eft:perJritlionth

mmjcs. Contrd
etpit

ejftcax eft.

MabtgmatM

cdlfacsentthtHy

CT unguentorum

fttjfamenii* bcneddijctfolet. ^cluid

Cypen genm trdduntm

ladia nafa , gmgiheris cjfgte , quod manducdtum croci

utm
~yt9&

reddtt ? guftu amarofentttur , Crillitum prdfcntcmpftlothri

ti
ttim

DIOSCORIDIS.
ex

Valeriut Cordus ebfacit bttcrfe difiiiere Cyperidem

& Cyf/erm
long* fui
deficiat,n

JLum iuncum Angulofum CypcriJem vocat,cuiu4

radtces

Cyperum

vero, cjutfmiles Oliu<c babeat>ac(ibnnuicem ttmcxas. E

rtaCyperuaajfertur mfiroltngc odorattor.htc tamenfi


fhratevti pofjumia.Kadix quxfub

nommz Curcuma ad ms ex
,

Ina

deportaturMatthiolo pntatureffe fecuda tlla Cypertfpecies,c]uam c Jcrtbtt Dtofcorides eodcme loco tranjportari acgtngtberU jpeciem

ferre,& comaducatamcroci odorem reddere cum amaro gji* Q verumfaneeft.Namomnesrefpondetnota.Anthjua patrum barb ries Curcuma Cheltdomam effe putautt,falfi Serapioms fuperfcripti ne,quicapitidc chehdonia tituiu impofuerttCurcuma. Cypen rac ces calefaciendt deftccandi virtutcm habet.Vnde O* vlcertbus pr

&

funt,qu&,quod nimium humtda fmt,coire no poffunt.Profunt


ficus

&

or

taltum vlcerum ctuod aftrtfttoms mfe quipptam habeant.Uect


inctforiayirtute carent.

Cardamomum.

CAPNOMENCLATVRA.
Jta.il C'ardamomo . Gal.

V-

Gra-KafJlafiofio^.iat.C^offi.Cardamomum.

G rai -

ne dc Paradis.
^frComagene, sArdamomum oPtimum eji , auodex mema, Bofyhorod deuehtturdn Indta quoque CT *Xr<*
bta^rouentt.Ehgt debetflenum,frangentt contumax, occlu~

farctumj^ (quod emm hutufmodi non ef.exoietum


')

tudt-

>pntans+EXu H caput odore *g ft ^crefubamarum^ C7

calfactonam l>im habet, Potumque ex aqua facit ad comttia*

nernorum refoluttonem : item ad rufta, m >ulfk,tormina.latat uentti* tineas excuttt.Ex uxno autem poles,tfchiadicoSy tuffes
,

tumyremh-^Jifficultati unnd, afcorptone tclis,ncficnon

om

nibxs ttenenum uibranttbw auxdto


rt epota

eft.

Cum

cortice radias (40

drachma calculos commmuiUpartvufnffitu enecat:fc&


biem

LIBER
ta addtlur,

PRIMV

S.

hlem ex aceto iliitum adimtt: Et ad ^nguentorumjfrijfamen-

H
Cto

Qcmloco ctuo ftbi pr&ftantes yiricopugnant.quoru yterque in adnothdo Vhfcortde egrtgtanauautt opera.Matthtoius emuniudicto,V alcnus Cordm nntda breuuate.Amborumego opintone
ertt

rscttabo,tum factle

non obefiz

narls homintbus

ferre.Vakrms Cordus repudiata Manardi qui nos ycro Cardamomo carere cenfuerut >

&

hac de refententla Antonij Mufiefentetia


,

T)icficoridem ait

& SeraMa

piomm,integrosCardamomifruc{uifui6confertos granis

At nobts foU grana,qubdfaporis


ri,corttces

&

defcripfijfe.

odoris eximtj Jutt,inyf*u firua-

yero auod iignof& 3 nulloquc fapore ac odore pr&dtt& fint>ab minut. i*it. Vorrb duo ad nos Cardamomt genera afferri,mains

&

iusfruium habere lignofum,tuglandufere magmtudtne, intus angu aromattas ^ran^,malipumctmodoplenu conferrii lofts fra* Clu contumacem.Minu* yerofruclumferre t Aueiiana multo mtnorem

& trtquetrumj& minortbusgranisrepletUjetuJdemquefaporis & odo&


y

&

aua yehementuts hnguam penetrent. Maius ad nos hodie parcms adferri,propterea in um locum quofdam grana Varadifi fubfii* mate. tuiflho* Cardamomum matus appeiiafjhtmproprie tamen odore plurimum a CardamoNamfaporcquopipcrifimdiajunt,
tuljed

& mo Fn um yerofigura aliauam habere cognattone, qui oui toiumbtntmagnitudtm ccf^uiatur* & Cardamomi modo granuandtjjerre*

&

gulofis repietus fit.Grana etiam ipfa Melligette

yocantur,auod a re~

gno Melli aduehantur.T otaque crrareyia aut Ktgell* citrina femen Cardamomi nomtne dtgnantur.Hxc pene ad yerbum Yalertu* Cordus.Videamus autddtcat h\attbiolus,quem t ihufcis in Latium proferam.Jgnotum noftro tempore Cardamomum ejl,nec yerum a merca tortbus qtii fimpltcia alta ad nos aduehunt defertur. Efi apud ecs Car damomum matus,NtgelUJemcn,& Melitgette quorum trium nuiiu ejl Cardamomum,yei Gr*corum>yel Arabum.Altud entm pro Cardamomo acupiunt GrU> ahud Arabes .Serapio aui Gracos omnes in fimpltctbm redduitt,Cardamomum,Cordumcnnm appellat:& alio ittdem capiti quod ex mente \Jaacb faat+tituiu deCardamomo impo,

nttyquodfualtngiiatSaicolamaiHo

& minus yocat*quod omritno


.

dtf-

ferta Grxcorttm Cardamomo ,quod fub nomine Cordumeni defcrtpferat 3 atq ?<c a b omntbus tllt*,qxa ojjtams repcrntntur Hxc yero non

ejjc

Diofcortdisfemtna htncappar.t.

V^rum dcnfaftint ,factle rumpun,

tur,mc comanducat a tnguJiu a?iiar.iudinzm :uamptamreiwquut

4
lttdket
s.c[utts

DlOSCORIDlS
lttor,ego in Matthioltfcntetiam actedert

malim. Vect*

fq'itdtm O" longahomitus c x pcrteatia probatamfidem ajfcrt.

Nardum.

CA

P-

VI*

NOMENCLATVRA.
<7r.N<y^(r. Ldt.0* offMdrditm.ltd.il N"drdo.

Gal.du Nard.

D
t

dtg

md
appellatur , no qtiod

Syrtaprouentat^ fedquod
otityin quo orttur,pdrsu*

adsyrtos , fars alterd dd

dos fieftitur.

Ex h
eft

rtactgencre fr&cijjuu
ccns

re~

cr leue,Lrgamgerens

comam^fiauim colore, per*

quam odoratum, dc Cyperu


redolens^breutjftcd,

amaro

quod (iccate^ hngudm Jkpore


dtumfuaodorisgrdtid permaneau Ex Indtcis dutem

Nardum
\

Nardum quoddam
.

Gdgt

uocatur,afuuio Gage,af d

m enafcitur, montemprterf/ucnte qucd genm ob mt<


in quoprodit, ul/ginem,

uinbm mfirmtMS eftatqueprot

ddoleJat,pluresfcrensJficasdb untcd rddue comojas, un

grautter oL
fP dotes. Ejl

dore Cyv

**

s hd

Crgenw quoddam

LIBER. PRIMVS.
tndidit>ft'iitice breiu,

i?
3

m magnasfcfyarvensJftCM

cadtdtorem

terim medto caule,htrcorum ~ytrt^Jupra moduredolente^quod

Madefa&u uendtjolet : quodmtium ex eo deprehenditur,quodcandtdafttJj?ica, CrJquahdaynuUo^ pduere ohjtta.^cdulteratttr (idno cum aqtta>aut yalmeo ~\ino, inftijfd
improbatur.
tionderisL cauja wfyirato.Intueriautem ofortet, [ilutum

radtcibm mjideat,
.

cr in cermculop

mambtt* utdem Vtm babent excaifaBonam <Cr extccantem.

Vrtnam mottent, aluumfotujtjlunt, utdu<zprofluuta,Jantemfy


appojttajupprimunt.

N auje* ex aquafrtgtda auxtltantur, C^


tnfi

ftomachtrofontbw,tnfUttoni,iocimrt,regtomorbo, renu ui
ttjs.

^qu&auteincoEl&fotuadtnfeffum>unlu&

ntbtismedentur: ^xdgUhras oculorumgenas ualentjtqutdem

ad denjiore pilum reducunUferfuJishumore


larta

corporth

ffarguntur. Mtfcentur anitdotk^ mfi&tlinonpcato ad

medtcamentareconduntur, tritatnfarmam>0~ cum


pafttllos coatta

NArdHfnQttl
quam odora, iRlmam fe

fedSyriacaex hlexandrta
\enetifsytdif]e blatthiolus ft

ajfe

fcant tgitur mercatores deleftum,ne temerl <&fi riia*,& altjs illudant.Spka Nardi nofummitas,fed ipfa eius radix e/h

Qtfod ei expcdittjfrmepatebit,qsnfam'd'tanm fibt Galenum

effecerit,

Nardum Cekicum. CAP. VII.

NOMENCLATVRA.
Crxce. KiS\iH.k Nce^A*.Lat.^ardum Celticum.
Ita.

^ardo Galtco.Gzl.

Nard Gaulois.

Elttcumnardumnafcitur tn Uguriz ^tlfthw >Jaliuncd


patrto
fiucltficat,

nomtne apf?elIatum,prouenttque m ijlrta. Extgue

Cr cum radtcthtx tn manualesfafctculos comvomtur.Foha hahet ohloga,colore mflauum languido? florem U~

tam

DIOSCORIDISO"
dtcum duntaxat ufn* eJI,CT odoris juamtui : unde prtdie
expe ahluere aqaa fafcuulos
dit,

cr txempta terra,paui-

tofolo atque humett (Juhte-

pojlnreponere, charta) fla


die repurgareftjuidem uti-

pro* altcnoque le 3 cu acerofo

er humoris uim,non excu*

^cdulterdtur tmpvfid

herbaJimtlhqH* h
cdtur y ah odori* grduttate:
fedfdctli* cognttio
:

ndnqut

herhd cdndtdtor eft,Jine cd ltculo,mmorthH6foltjs, rddh

Nardurn Cclticum
ratd, uti

ce

neque amdrd, neque odo*

uerum

N drdum

eji.

Itdque rddtces dtque cdtdtculhdb

ic&xfoltjs trttifecernuntur,uino exctpiuntur, digeruniurfy tn


fafitllos,

Ldud

er itd fiflili nouo dthgenter operto djfcrudri dehenU h odom,rddtcenumero

htrensyplemmynecfrdgile.

^fdeadeaud Syridcum polletfed


eft.

uehementiM urinam cit, Cr fiomacho uttlw

Injldrndtto*

mhti* loctnoru, (^fellejujfiijis dttxtltdtttr. Contrdjhmdcht i*

fUitones,cumdbfinthpjduoto hthttur.ttem ddueijw itenem,

renum er uejicd uttta,C^ ttcncnatosictH*,ex utno ^fddttur


.

^ottones^

cdlfdctentid

ung

&
tfc

annoma.Lauenduldfeu maiore t feu ftm,nd ejje Nardu Celttcd hoc vno arrumcto \iatet batet.SoU in Hardo'Cd nu!!o rfi* iauUsmedKinufacmnt^namfhres C7* fi
j

ljtrta*Carmthia,0'

&

funt.

LIBER PRIMVS*
funt:\n Lauendula >foliflores &fi radtcum,& caulium nuUusfit yfits*

ir

Montanum Nardu* CAP.VIII.

NOMENCLATVR*,
1

Gr.Ogi*H vagj: Lat Nardum montanum. Ita. Kardo

M
:eu

wntano. Gaiik

r off.incogmtum.
G^

'

lumNardumy^uodabaltqmbm
ippellatur
y

thylacitis

?*

in Ciluia

Syria nafatur yfurcula

Crfobjs eryngiofimihbti4y mmoribw y mintme tamenffmofis


tffterps fyHddictbnt

binp5ntittury autplunbm y ntgris^ odorati


y

hajhUregix yfed longegracihoribm

Crtonge mmori~

hn*. Keqtte caulemynequefruflumy nequeflorem Profert.

<xd

$adem ad qu& Celticum efjii

M
culis

Ontana Hardus qu&o-

hm e Ciltcta coriatcts fac

adferebaturnon tn medtcitnu'~

na tantum yfumfed quo ettam


ob fuaueolenttam igmbus
ceretur , hodie ad nos

tur 7 nift (quod cafu

& rarofit)

non affer-

cum

alijs

merctbus afportetur.

\n Ciltcia abunde prouentt ynde r Ouidio, Spica Cylifja yocatur. hiontana HarduxnontA

herba efi,<ju&funkuli modo per terramferptt , yt<*u& nutlo nec


fapore nec odore praditafit*

Afarum.

NOMENCLAT.
Cr. Airdfop. Ldt.

CAP.

IX
Cr

Ojf.

Afarum#

^Arnm.ItaL^faro. cd. h

19

DIOSCORIDIJ
Gal.du Caba
Sarttm,tjuod Cr ipjum ahauijyluejlre
lant> Hedertfoltjs ,mmoril?u*

jioribm cytmo Hyofcyami fimilibm y purpureit, interfohaf xime raduem emuantibpUjodoratKjn autbutfmen acmofum
radtce$numerof*s,gemcHldtM>tenueS) obliquat,
dtftimiles, longe

A
u
defi.

Nardum affel
rotundionbm^

multb

Crammtnon

tamen gractLores, odo rata$> excalfaaentes, O* Itnguam uehementer mord:nt. ExcalfaElonam uim hdcit
,

it,urtnam

hydroptcis

O" uetujio coxendtcum dolortpro*


trd~

Radices jents

huntj Cr

drachmk ex aaua mulfa poU , menfes reratrt albt modo purgant.In unqueta add>

brofsmont

bm prouenttfedpl
Afarum,d?quo
bicfcribitDiofcorides

Uruo,Cr itdltx Iujltntenf agu

Dlucrfafunt
de

>& Bacchari*
Afari cd-

qua in tertto,maleq; a&uab eU tft^ui Baubarisjn

putrctulerut.Sedreuera Afaru&accbaryulgareeJl 9 notlla Eaccbaris*

Phu.

c A P. X. NOMENC LATVRA.

Cr,<p9. Ldt.vhu, O* Nardumfyiuefire.ltal. phu.

yf.ralmana. Gal.la Valcricnne. Hu>1 u d ?* dliejuify luefire Nardum dppeildt , ndfctM

Potofoito olufatriydut EUpbobofct cdule cubttdit3 aut 3


3

dtttore,Uui,cdito,molli

infurourdm uerqentey gemculu tnter~

<epto,floriL Narcttfo f>roxtmts,maioribH4 tenerioribw, dtbtcante purpurets ; radiceftpertHs addtgttt minoris craftW-

CT^

dtne

ex obitquo utiiofd tn ntgrt yerdtrt aut Iunct odoratt mo-

du.cafnltametts mmcem contexin,fiduefcenubm,odordtts 3 cum

yuada odortsgrauttdte Nardum muUntibiu. Ex calfdctt,un~


tidm mottet,Jifcca potut detur. Decoclumeddemprtfldrefo* tefttddUtcru ettam dolorem efficax, menfes at, dnttdotts tnferitt<r

LIBER PRIMVS.

Valeriana.
ritur^dulteraturraMce^ciammiflaJedmalefcm defr henditur:quontam hac dura eft, erjrangentt contumax ,fo
ulla odori* gratia.
f

aleriana efl.non iUa quidem minor,fed maior

& quodt
radit

hahet minorjubtiles Valeriana codex. fcoridU efl


recenJuitCordus*

hic Kuellio ifiiflorem attinet >corruptm

& intrkatas

O* Matthiolo D*

fcrmus induntur,Hanc non ejfc

Malabathrum*

CAP* X ! NOMENCLATVRA.
Zrfohum MaUhairiAta.foho Indico, Gal Fueilk dlnde. h z

GrdMa\acfia6op*Lat.r off.Folium Indum.

*0

DIOSCORIDIS.
^ilabathrum arbttrantur ahqui effe Jndta Nardt fo
hurn.falft auadam odoris cognattone
:

permulta enm

j^ardum olent quemadmodum phu ^farum Niris.JecH* au temresjehabet. HanqucMalabathrufolmmfuigenem ejl.


quodlndic&gignunt faludesylentpspaluftm mod<
quispneradice.ldcolleftumjiattm Imo tranffHitur:Cr ficca-

tum recondttur.Traduntficcatis
aridisfruttctbw

humum aquis feruore dftiuo

un:quo d ubi non euenerit:ne amftiu* qutdem

nec nigrtcans:mtegrum : candtdo recens ex Laudatur renafct fragile, odore caputferies:quoddtu injuaui odore permaneat:
.

Crnardumfaforetmttetur nullofaUs guftu.Infirmuuerb O* tnmuttm contujum frafertimjj cartofumutrm olet >utttofum


efi.EaJdem HardoforttturutresfedefficactH* omnia praftat.

Frmam mhementtw cieUMflomacho magts prodefi Malaba r thri uis.Ltpptufinibw inflammattontbus^trttu Cr in umc uefattum comtnode tllimturfubditum Imgud oris halitu O"
fuauitatem commendat. Vefiium quo que odorem mterpofitum

Jeruat:Cr ab erofione

tuetur.

"Kn Alabathrum,quod
*

antiyuisTolium fiqHidemfolinmejl,&nil
3

*-pr*terea,f?aludibu4'mna(cm$,Hodiead nos non afftrtur .VolU Cafi* huiH*fub(lituiiturloco,quaprofelo ignotA arborh funt: Satiu*
trtt,fi

Galcnumfecuti, Malabathri yice,nullo penculo Cafia ytamur*

*nt Syriaco vdlndico Nardo.

Caffia.

NOMENCLATVRA.
Cr. K ecavla .Lat.Cr
Ojji.

CAP. XII.
Cafta.

//4.CV*/w.Gal.laCaflfe.

^ffta^cutm copiurafuntgenera tuxta odortfera .Arabtamgtgmtur> crafi corticiiJarmeto,foltjspipern. EkL-

VAw

geda ejtfuluefiens, pulchn colorU, corallt Atnuk, per^uam an


gufia, longa, crajfa,

Cr fiflulofa,uj}n mordens, O"


auatt

1
L
I

B E

PRIMV

S.

%t

quantoferuore adfringens y dromatica, uinojo odore;cuiufmo~


dt ejlyjud

ab tncolis ^Achy appellatur, ab ^xlexandrU negc ctatortbm DaphntttsMutc prafertur craffa,purpured > er ni~
dictna uftM.seeundu locu tenet antedtEla. Tertia,cui

grtcas,Ztgir cognomtne,qu& rofam odore imttatur pr&cipui 3

Mo
,%?
*)

jyhttco bla(io,td ejf,germhti cognomen eft.%eltqu&

uiles

qud ^yCphemum dtcttur>nigrajnJuduis,cortice tcnui,ac rimojc r qua Ddrcd,& Citto uocitatur harbaro nomme Stmihot
.

buic eji pfeudocafa,tjuam nt exphcaripoftt:qugujlu coar*

guttur,cum nec acris, nec odoratajitjhareniemj^medullacor^


ttcem habeat. Inuemtur ettam lata ctu&dafiftula, moll^Jeuis^
furculofa>

qux antediElaprafertur. Damnatur candtcans,fca-

bra, hircinam utrm redoles^


tejtt.

CT qu& tenutfjiula Zrfcdbra n

Vtm obtinet calfactendt urtnam ciendifccandiy er leui

ter

afrtngenduConuenit admedicdmetd oculorum ,quapr-

Jldnda ckrttatis gratta concmnantur,ZT admalagmatd


ttgmes tolltt cummelle tlltta,menfes trahtt, contrd utperarum

tBuspota auxtltatur:aduerfu6
nett, er

intejitnas

tnflammaudnes om^

renu uttta,pota profictt. Fczmtnij infolto defdettbw^

dutfufftmentts^prodef dddtldttonemuulu&.Ed duplopodere


dtcdmetis

mtxta^Ctnnamomi uice fuppletf ipjumdeft:na

\m effe6lmprabet,adplnrimaperquam ut\

Cinnamomumu C A
Cr. K hyccpofiip.Ldt. CT
offtc.

X1 NOMENCLATVRA.
P.
Cmnamomum*

1#

ltalCtnamomo m

GaLCinnamome.
uedicatia.

Innamomigenera plurd,pdrttumfibtnomen

Prdferturtame Mojjhttcum^uod CaJi&,cHi Mojykti

nomenefidhquam referateffigiem.Sedm eogenere

recens^

* tgrum 3 ex utnofo m cmereu uergens,Uue,%enutbH* ramulk, b 3 acfre

tx

D
odor %uta aut Cardamo-

olens.Opttmt iucuXe quam cin&umjper tcfrequentibusnodis entm Inuemtur conjiat. fere indtciu,iucundi odoris propnetate

quodpecuiiare U opumo y eoj }

efi ,

quacalfatltone >crcu mo proxtmus. Injuper acre t mordens


dantenusfaifum y quod non ctto confricanitafj>erum,autfrtan-

ti

fien uoles

certtor St . mternodusdppareat Unugtnofum,ieutbus tamen prohutufcemodi uelltto ab radtce furculufactits


eft
.

hattomam^Jragmeta mtfcelUnea quadaejfe utdentur

Qu*

confulunprimum nares cum halitu dutem meltusjftrantfuo Ejt tmpediunt . dignottonem tur,olfaclu explentia,deterioris

admodu. montanum,craffum:pumtlum,{uluefcens ettamnum


Tertium a MoJylitico:perquamfuautter
olet:

mgrum>ffuttco-

Jitm, paucis mtercedentibus gentculis. Quartu jungofim,canr* habens magnam dtcans,afjeclu tuberofum uile acjrtabtie,
t

dtcem.qua Cafiaplane reprefentat.Qutntugenus,odorendresfertens,fubrufum: Cr corticefuiua Cafii* fmtie:tangett fir mtnus neruofim,denJa radice frmatum. lis qua ihurts

mu ,

CaftA Mtrtt aut ^Amomt DcUgttofcabrum album rugofim.at Uue,& Itgnofum

tnejt. fuauitatu odoreJfiratxminus

circa

Pjeu aliud:cut radtcem.ut tnuttle,reucito. Efi ettamnumjimile

doctnnamomo cognomen ejt.uile

tnualtdi odoris Jolutarumjj

utrtum. Vocatur tdetta Ztngtber,cum tamenftt

XyUctnnamo

mum,prabens quadam cinnamomtfactem.Eji auteltgnofim

Cmnamomu farmeta Unga robufa(iferens,odore loge Ctn namomo infertore.Sut qut Xyioctnnamomu a Ctnnamomoge
nere dijferre dtcant ,quod a natura etus ab horreat.CtnnamO'

mum omne excaifaat,emollst3


mefes quam partus poiu aut
bejtias
iis

concoquit.urtnam ctet,tam
tmpofitupeUit,contrd

exmyrrha

qua utrus etaculantur:uenena<i conuemt.caltgtne puptl


tujfe i

ocuiorum obuerfantem dtfcutit:cralittiem extenuahienttgt-

GT utM cutts mfacte ex melle illitum detergtt.cotra

LIBER PRIMVSAefiuxhnes dquamfuhter cutemfufam,


difficultatem efficax efi
:

ij

remmuitU, Zfurm*

unguentis preciofis mjertjolet :

Cr in

Jumma>magm ad omnia ufiw.


ficcatum,

Trttum umo exapitur, umhraa^

quoddiutm

eduret ,reconditur. Efi

r quoddam

Pfeudocinnamomum appellant, ferquam denfb atque crajfofitrmento , longe tamen muahdtm

Cinnamomum , quod

aliqui

Cinnamomoy er odor e Crguftu.

Annotario in Cap.

L 6c 1 L De Cafsia 8c Cinnamomo.

^ Ognate adeoptiufunt Cafiia

& C'tnnamomu,yt

perfette

Caf

ftxramo$intotCinnamomo(tmiles Galenus yidertt ,necfecus

Ctnnamomi ramos Cafitapro maxima partereferre. Atftquis CaneU


yulgo yocatam ddtgentius expenderit,ac Offcinarum qui illacotinent
faccos euoluertt,omnes repertet Cafita defcriptas

a Viofcoridefyecies.

E<*

tnim mercatorum natura


iores

eft,yt

bonas mercesftbipetere veltnt,quo pe-

\qrV t t /*>pr- Xylocapiainudatacorttce, Cafiia Syrmx^qubdfiftutam reprafcntet dicitur,buinsyke cortex lon-

dtuendat .

C aftia dun?

go tempore deportata ad nos radtcit, <ju& amarum non aromatkufa*


,

forebaberet.NucfedraroaUquaeiusJpectesajjertur*

Arabum C afitx

fftula quamfolutiuamvocant, omntno alta efta Gr&corum CafliapZ Jlula. Siquidefruftu* eftprocera arboris qui in India Zgypto naftU

fur,qux

& Faba Egypttadicitur. Cinnamomi multam

&

futfte penuria

Galeni tempore conftat.Qj}bdfi imperatortbus ipfts quibtM tum omnia parebant cbara hdcplanta erat,intatum ytpro tbefauro afjeruarent*
nihtl

mirumft noftrofeculo incognttaftt

&

rartfiima.

Amomum- C A P X 1 1 1 1. NOMENCLATVRA.
Gr.&ncpep.LauCr Ofjic.iAniomum. ItaL^fmomo, Gal.incognitum*

Momum exiguejrutificat, ex hgnofe conuoluens in racemi modum,Jlorc,ceu candida rioUfaruo :foltjs uitis
dlh&fimiltbm. Laudatur ^uam maximc

^Xrmemacum ,fuluo durt colorcjwnofubrufo, ualde odorato. Medtcum > quontam

m camftefiribM Cr ayuofis tnafcitur>tnfirmm b 4

ejfc

confiauifi

autem

S4

DIOJCORIDIS
igant. Ponttcum uerofubrufum,pdruum,jfrdgtle, racemofo

dutem mdgnum,fubutrtde,tdflu tenerum, frutice uenoJo,odi


fruhu turgens, 7" odore ndresfertens. Dcttgtto reccns cdndtdu

Ifubrubrum^auodnec dfrtttum coh


JedJolutumd$jpndaturJemin:splenum y uux

modo cariem non contraxertt, dcre,guftu mor* densyfimpha colore no euartante. Vim habet ealfaaendt,afirut
ue>odoratum,

gends,extccandt.Somnum allsat, Cr itiitumjronthdolorisjen-

fum aufert jnflammationes


cofert, tnflammationes

Cr meltcertdas cocoquthdtjcutit^:
,

iuuat auosJcorp'tH*percufiit,ex Ocimo tUitum

Crpodagrtcis

oculorum uifccrumc^ lenttex uuapajfa:

aduuluarum uitia in peflis^aut mfeftontbm uttle efl, decoflum


ieetnortsenibnsrfodagr^potu conuemt:^(nttdotis tmmtfcetut

Cr prcctojifltmis unguenttt. ^ldulteratur herba ^Amomo fu


tntlt,aua Scmomis uocatury Jedftne odore , finefruftu* Nafct*

turin ^Crmenidiflore Origani. Quarein hutujmodt probatto*

tttbmjrdgmentd fugtendxjunt : eltgenda dutem , qu& db uM


ddtce mtcgrosjt

A
ejt

in ltalia> ddigetifiirm
Jcatur,nec[ft ea planta
,

quam

Kofi
fi

efe

odorif^tantifter dumyero

hmomo carebtmus (jiam

Vartugalhno*
cit*

ita prUttm

verumex Indta aduehert caperunt) authort Galeno

yice Acoro vtemur.

Coftus.

CAP.

XV

NOMENCLATVRA.
Cr. K if@r. Ltt. Coftnt. Ital. Cojfo,

Gal.&T Oflf.Incognitus.
X^ccUit ^crahicH4t candidm, leuis, eximid odorisfu

tate.Secundum locumfik uendicat IndiCHt,leui*,ulrt

LIBER.
ferula niger.

PRIMVS.

**

Tertm eji SyrtacH*,grauis,colore huxem,Q* odo

refertens. Opttmtt* eft recens,alhHt,ahunde plem0,denjks,ori~

dm,k teredtnthw no erofas,Jtnegraueolentia yguftu caltdw ac


rdens. Fps et excalfatto*
ria
y

urtnam

ctet menfespel

at

mH

miuam lua mate


auxtltatur.

hahentytam impcfitu,yuam
fotu

Cr Juffttu

Contra utperarum morftta

fextantem hthere prodejt:


item aduerfiit peBoris dolo~
Ifa,

tnflattonesfyex

O" ^AhJinth
xuljbjitmulat.

aquapelltt,hor

rorwns y ex
efi

oleo l

ntefehrm

Cr
cum aqua uet

foluttonthm ohltnttur : uittd


cutis tn facte ,

Coftu

meUe

tllitm

emendat. tstd-

dhur in antidota Cr malagmata*

Sttnt qtu

admifk Heleny
neque uaitdi

Comagem pradurts radiabvx,adulterent, quod deprehcnfufactlee e(l,fiquulem ncqtie gujlujcruet Helentum,

dorem mhrat,ut caput tentare pofiit.


Ojlum vt plhrimum Ofjjanx habcnt.amarum , O* dulce. Sed lm mnlocjmtur Vlinita^aHt Diofiorides>at dc alho titum. Pa ab hitKannis yertts \enetijs ajfertur. Indefibi comparent pharn

oU 9 neQ dtutius in antiquo erroreinueterajiant*

Odoratus iuncus,

NOMENCLATVRA.
Cr, X It&.LatJHncM odoratm

CAP.XVI.
O" rotmdm.
I
5

itdi

*tf

DIOSCORIDIS
Ital Gtonco o^onrto.Gal.Pafturc a

Chamcaux.
1

datifimnsex Habathxa :f>roximttf ^Crabicw, q dUjut Babylomum cognomindnt , ahj Teuchitin :pefi
^fjriqud. Ehgendm

iff.

Squmanthum.
^trabia nafcitur.

f,in ^fjrica, 7*

refertw , tenuU* rufM^recensjjioribw efi

ruhentibutfvAgmentis , qui mambm conjricando rojk odorem


emittit, ignex
dtcifify eji

morddcitatisadlinguam. floris, culmorum rd-

ufm.

yim urin* ciundxbabet , menfes pelltt


,

difutit

infiationes,caput agrauat,modice aftrmgit

commmmt,

exco*

quit , ac uenarum ftiracula laxat. Flos

em in potu utilkfan-

guinem reijcientibw, doloribns ftomacht^pulmomstiecmortf, Cr renumy mifcetur anttdotis. Radtx aftrmgentior eft,ideofafiidijs ftomachi , hydropicis , conuulfis , drachma una cump&ri
fondere
fiperis ,per dies aliquot datur.

VecoBum

uulua tfr

Jlammatiombm9 addeJidenttumfotPi4 uttle eft.


Scfuinanthum OffcinU vocatur , vt XOivi ccpQ@r9 ynde yox integra prodit 2,ynvav&
x*

**nthum quaft
, a *ffertur,fedfitpites tantum , frlia,G' radices. luncus odaratuifch' >idtu efi reuns,nama vetere odorommt G-fapor abeunt.

&

Calamusodoratus.
Jtal.

NOMENCLATVRA.
Calamo odorato.

CAP*XVII

Cr.KctXctft' apa>ti<xftk.@'.L4t. Calamus odorattti.

Gal.& O ff. Cala-

mus aromaricus.
^tUmta odoratm m India nafcttur,me\ior eftfulutu dese

Cr qut affulosefrangttur , flena araneorutn fiftuL,alkcansJentns m mandendo, Gr ajfrm?ens,ac cum alf


gentculatns,

yuataacrimonta amartts.

rnnampotu ctet,auare cumgramt-

ms aut aptjjemme coclus, m a^udfuhercutemfufd morhoy renum

LIBERPRIMVS.
potuCsr appo(itupelltt,tufiJuJfitttmedeturperf,aut ex
clyfertbm imponitur.Sujftttontbm ,

17
/

nnm uittjs,J}ilhadto urtn,ruptisq3 ,comode btbitur:menfcs Cr


re/f-

na terebmthtna^hauffo per arundtnemfumo> ad muliebresm


Jejfus decoquitur, CT

ma~

lagmattsti odortsgratta commifcetur.

Alamus Aromatkus,canna odoratipima,qu& quibufdam maio


ris Afidi

Lacubtts^dumficcantur) ena/citur,ad nos hodie non

af

fertur,fedhuiusloco acori radtXyqu&folaex Acoro

medicmam faut

l^minCalamaodoratoyfuifitaruniojnonradix.

Balfamum.

CAP. XVIII. NOMENCLATV RA.


offic . Balfxmum,

Gr.B\f^<^. Lat. *

Gal. Baufme.
^fljamu, arbor alb* violx, Lyctj,fue Pyracantha ma~

ruuproximum, longecanebditu, prepetuo utrens.ln IucUafolum quadam ualle cr ^Aegnitudine cofttotur. Folium

gypto najces.
tatc.

his dijferens modis ,fcabrttta, proccr'ttate,gractU~

Quodtgttur tenui

Cr captllacea coma eft,

rhertjtum uo-

cant, quaji demeftle fortafii* :

quontam ob gractlitatemfactle

demetatur. ^AefttuUfub ortu Canis ardorwus:arbos ungutbm

ferreisincidttur,mmat^ cplaga fuccu6,quem Opobaljamum uocant :fed tam cxtguoftllatu,ut annisfngulis,ne plures quu

dequamfe ntjeptentue cogtj cogantur.tntbtq^pondw duplo rrfendtturar?ento .Succipr obatto efl,utftrecens,ualtd$ od

fynccrm,non adacorem uergens,dtlmfactlt6,Uuis,aJirmgcns dtce mordes guftu.Scduartc uttiatur,mtJlo ab altqutbm


btntht,Cypriy Lenttfci,Balam ungueto:iicfuftno, metopto melle,aut Cyprtacera l*qutda,quodmalejictumfactle deprehc
dttur.

N am% mcrrn m laneam uefiemfujus>neqw maculafi**


<*

**

DIOSCORIDIS.
,

cit,ne<jue (ieluatur

noiareitnquit:uttiatti4 auteinh&ret :

O*

lac tnjitllatm coaguiat,quodaduiteratm

no ejftctt * Qutneitam

fyncermtnaqua aut Utie ceierrtme liquatur colorej^ UBefctt,


utttatm uero
olei

modo tnnatatfe conuoiuens,aut mfiella mo~

audtffundes.Syncerwsfenefcenscraffefcit, dcteriorA reddttur.

Haiiucinanturqut aqua concretum pejfum tre 7 CT adimafidere arbttrantur, poJieadifipatumJupernatare.E hgnt genere,

yCdffm: fuo d Xyiobalfamii uocat,j>batur reces,fermeto tenui

y fuluu,

odoratttm,quadamtenm Opobalfdmumffirans. ^ecejfartm etiamfemmis erumptt ufm,quare eltgaturfiauum,pienu,gU"

Cm^hJ^m t :
'

"eyponderojum^mordensjrujfuferuens tn ore,modtce OpobdU

famum olens. ^tdulteraturfemine hypertcoJimth,quod a

Te*

tra oppido deJertur.Sed coarguitur magnttudme,tnamtate,ut~

tium tgnamaJaporePiperis.Efftcaciftmauis inef fucco,0*

quam maxime calfactens^abjiergit qu& tenebras


rato appojitm jnefes

ocuioru pth
cc

piilMeffundunt,medeturperfri&ionibwuuluiZ,ctim rofaceo

quoquefecudits^ partm extrahtt,hor~

rores tiittu difcutit y ulcerafordtda expurgat, er cruda co nco*

futt^urtnampotuctet^grej^tranttbmprodeji.datur
contra

USlc

^conitum haufum,autferpentiuiElm,mifcetur acopis

maUgmatifj Cr anttdotis* Infumma,prCtpua authorttasjucto,fecundafemtnt,mtntma hgno.Semen commode potm datur doiortbm Uterps:pulmonuuttijs, tufi,tjchiadicis , comiiiabbte
ueritginofis:orthopnotck^urm& dtfftcuim^^

pentum morfibm,admuhebresfuffttmper quam

utile ejl:uu

uam appertt in defefiontbm bainearumdecoBum, Cr humo* rem euocat.Ltgnum eafdem habet utref,ahquaio mtnores. *
*qua potum cTuditatibm,torminofis,uulfu,Henenatorum
ih~

bm opttuUtur,urmam ctt,adcapttis uuinera cumjicca Iricon*


uemtfqHamm44oftumextrahit,zr ad unguentorum ffiff^ menta additur*
dl

LIBER PRIMVS.
&
.

29

AlfamiiSyriaca arbufculaan tgfpto nonfccus ac olim nafcitur,

fed frncenu tim liquor ad nos non affertttrZarpobalfamum,Eal

famifcuttus:yidobalfamum,KalfamiefllinHm.\\&c adtdterata in Vbarmacopolus yi~duntHr.Y\&t dduunt incoU ad medtcinam vnguenta.tu

vmbus defiltuta hgnofam fubfiantuinobis obtrttdut.Eale

fami yxe,Stacle vttlicebtt^qui Uquoris

Myrrl?a

eltcitt

fiosefi

Lcc#

Xtlobalfamt yiolarum radue,quas Chetri offtan& yocant.

Afpalatus,

C A P- XIX. NOMENCLATVRA.
Offionomea
Latinum vfurpant.

Gr.AcnrxXctT'. Lat.^ifyalatmMa.

,Aj}aL:o.Ga\L3c

SpaLtU4,alijsErjJifcef>tronfrutex

eji

furculofw, muly

thfpims horrens, nafcttur

m iftro yNtfyro, Sjrta

&*

E^odtorum infula 7 quo ad unguentorum Jfitffawcnia pigmentartj utuntur. QptimM e(i grauis y d purpurauergens^ denfw, odoratm , guftu amarm. ift CT

aherumgenm candidumfignojumfne odore^quod deterim hahetur.Vim calfaciendt cum aftntltom ohttneUunde decoclii cum utno adtetra oris ulcera colluenda conuemt adnomasge
y

nttahum y zrjordtda ulcera mfundtturfubieclu in

Peffo,t?ar~

tum extrahtt;aluumfj}it etm decotum>r fanguinis reieftio


nemfotu cohibeUurma dijftcukatem mflationesa^ dtfcutit.

rtj orbuuhfiunt,mgri

Spalatus non tila arbufcula efi,au& Khodi nafcitur Oliuafirofi* mlUs,patrum memorta. pro Agallocho vfurpata,& equa preca

aut fiauifub corticecoloris,non rubrt aut purpm rafientis,quod recjutrit Dtofcorides.Ac'de hu >in re medtca Afbbalat*

raduts corttce

tantum yttmu>r,in Khodto ligno/tpfum hgnum medtcamtntarem ytm c^odo) em babct.

Muf

jo

diojcoriois
ufcus. CAP.XX^ M NOMENCLATVRA.
Gr&fvtp.Lat.MufctM.ItdLMoJco*

Gal.Moufle

Offic. Vfnea.

Splachnon appellatur: auibufdam Mufcwfa Btyon>idefi Opti muemtur. Quercu m Cedro arbore:populo alba er cands quogenere mum ej} cedrmum:proximumpopuleum:m

dum &odoratiM4pr&fiat>nigricansimprobatur. ^tfinngerm


uim habet. DecoElum infidentium
uuluis utde.unguento

bm

nmoy

oleitfy tnjfiffandigratia

infentur:thjmiamatum>acofo-

Tumti compofitiombm conuemens.


TC7T Vfeu*feu yillofa tlla arborum canities,non pro eo hic acctpiW <* *qmhn quauUarbore nafeaturfed tatum qui in cedro, ?opu
ha,?tcea,Quercu,Larice> A biete prouemat acftt odoratus M ufc
i

garuA ndta animahs pus eft. Qui dihgentiores funt; j uo bac clan
(linguant ,tRum mufeum,mofehum bunc appeliant.

Agallochum.

CAP* XXI.
A.
^Cgtlloehum.Itd offi.
de

NOMENCLATVR
Gr.Ayctfaetfp.Lat. Cr

cor~ qua uenu*> fiu afirmgens>cum quadam amaritudine >cute # Uce uefiitur>aliquantuluuerficolore.Mandttur>autdecoBo cor* toto arcet ollmtur>commendandt halitwgratta.Sudorcs

A
fon

/4rgo//or/ro.Gahnomeri nonindiderunt. Gallochum > lignum eji quodex India atfy ^ArabiA

portatur, rhueia ltgnofimde>macuLtH>odoratum>g*

efo* radtx pro thure adfujjmeta fubfiituitur: mfiarfum:


uitia

U drachma uniwfoderejoumidajlomachi

imbecm CT
prodeft*

tateferuoremj^ mulcetfilateri*>ieanoris ue dolor excrucUh

Jidjfemeria,mtormmamfefiant,exaaua bibere

^gallo

LIBER
Jiaum eft infecundograd

M V

S.

31

hchum>Xiloaloes>feu lignum aloes , referentibu* Vorturall* tfula Taprobana nafiitur,fuauifimi odoris etiam f non -ratffertur cjuod probatifSimum efi. Agallochum talidu

&

Narcaphthum,

CAP XXII. NOMENCLATVRA.


Ital.Nercaphtho.

Gr.NetfHeKpQgp.Lat.Gdl.off.Ararcajjhthum.

N
1/N

^frcaphthum ex India defertur corticofum yjimile Sy~

comon libro, quodtucundt odoris grattafufficttur.

Mu

fcetur thymiamatis compofitis : confirttltonibm

uuka fujfitu

frodeft

hum aut hodie ignotumj aut Storax eflfu


fymbrum,autpotius7tgname,quodl>lanmlaliud
ejl

Thymiama.

Cancamum, NO M E N
^ncamu ^irabici
r
efles

CAP.XXIII.
C L A T V R A.

Gr. K ntecney. lat. Cancamum.ltal. Cancamo.


off.Lacca.nec almdnomen habet.
(tgni

lachrima efi ,

myrrh* yuoda-

modofimtlis, utrofigufttts,
eojStyrace

quam adfuffimenta ufitrpat

er Myrrhaaddttisfuffiuntur. Vtmprodttm

bttnere extenuandt obefos ,fi termm obolorum pondere e* tfo aceto plufculos dtes ebtbatur:ltenofis dat

bua zrfufymofis : menfes cum aqua mulfapellit, oculo-

emendat : uino madefaftum medetur undem hebetudtmbni, aduerfm fingiuas humore Prdg
ifefitm

doloresfy

dentium^nonattudemcaciw.

Can

3x

DIOSCORIDIS
U affertur.NcccJl nempe rocat> Laccam r tranJparens,cjuod lludfptffum repertri Cancama quod im tlyc odorem , prxfefcrt fufft

Seraconfundtt muip.de Cancamo fiipfum Dtofcortdes*Ktenim fcnbit modum deciaere, pio,qui dicat: Laccant t coclo fuper arbores Mann* />r ne proinde Cauedum tn tinEtorijsfieri. ex eiusface Carmefmum

&

&
Ciphi

& minu* DiaUccamaccipiamtu* hfir

NOMENCLATVRA.
Gr. Kvfi -Ldt. Cypht. Ital Ctphu

CAP^ XXI

III-

Gal.&Off.Cypheos.
Tphi thimiamatif compofttio e/i dicata dijs,
<jua abunae

^jb ^eppttjfacerdotesutunturJnanttdota mtjcenfoleuj^

quarum componendsrattones, datur mpotu.Permulu jjnrtofis

una hdc eji : Sumtto cypendtmtdiumjextanum,eumpart bac*

carum luntpert aduiu modo:uu<epaJfie ptnguis,exewptis HinA*


eis,mwa* duodectm:reJin& repurvata mtnas qutnyu? Calartf

Cr lunct odoratoru. Cr ^fbalatht fmvulorum mtnam:Mj>r


rhd duodectm:utni ueterisjextartos nouem 7 cum duabus mcllu rntnis:uuapajfam detraftis uinaceis tufam, cum uino Cr Myrrhajubagtto : cdtera tuja

Cr cribrata adijctto: dtc tmo humo*

rem combtberejimto ; detn melcoautto, dumfibt gtuttnis ajct*


Jcat crafttttdimm.ehquatam reftnam accurate permtfceto cm*
reltquts dtitqenter contritis^

Cr mjichle ua* recondtto.


t

Dteitittum quibttfdam boc effe capttt Dtofcortdts yidctur <juod i*

JL\ a nti<]uiA exemplartbtu non rcperiatur.


Aetttts menttonemfccerttjtd certbfiatuere

At cum Cypht ampW*

non attdeo.

Crocum,

NOMENCLATVRA.
Gal.Saffran.

CA

P.

XXVCt*

Cr. K (oh: LAt. Cr

OjJ. Crocum.Ital. Zafftrano

LIBER PRIMVS.
recens

51

%ocum y opttmumme
dendx ufu Coryceum,

Cr boni coioris, pau-

lum candtdigeresin capreo*


lo,

obiongum , omntbnsfuis

parttbm confians^ nonfiavi Uyplenum, a quo detraElum


efi

nihd , quodmadefattum

manns mfictt^ necfttu redolet,aut cartefenttt yfubacre:

Jin

humgeneris non efi^aut


humore perfufum
Iochs

uetusy aut
creditur.

Secundm
, e

da-

tur Coryceo

traElu Lyct&

contermtno. Tertiws Lscto e

mbte olympo, dem ex ^tc~

Crocum

gtbns ^Cetolta. Cyrenatcum

Cr Centurtptnum mter sictlica omnia utrtbm mjirmm efi Ommu natura oleaceaJtah tamen objucacopiam r coloris uenufiatem,ttngendis mortartjs dtcauerut:<juibu4 de caujis ma
,

gno uendttur.Ftiltfiimumm meduma quodante dfcrtpfimm.


^fdulteratur immtfio Crocomagmate tufo,atct ettamjap&fuhlitu:conirtta . qtio pondm adtjctaturyftmul argenttfyuma, aut

plumbagmefedmaleficmm decUratinfidenspuluu, pr&jcrttm


Ji defiutumm odorandofubolet. rheffalm

tpfumtantumodo-

ratu

ejfe

uoluiU^dij exttiofumjrtbtts drachmis ex 4quapoti$.

Proculdubto uim coquendt, emolltendt, atfy fubfirmgendt habet:urtnam cit,elegatem colorempra(lat:qut expajfo bib

ertnt

crapulam nonfcnttenUoculorum fiuxtones tllttum cum

huma-

additur mpottones, qtu tntcraneornm caufa Umper*tur:aduulti ettajedisl catapia{mata uttlttertndstur,


:

no

laEle,cohtbct

ucne

34.

DIOSCORIDIS
tiitle.
,

ueneremjitmulat.uergentcs adtgnem facrum wjlammattona


mulcetyAuricuhriji colleEliomlw

Qjofaalm contcratur
yrtnam

tncaltdo fcldtfoleftccart oyortet


pajjo pota. Fit

celerrtcr^ uerfart.

croctm unguentt ettam exfrcftis mouet radtx ex uocaU Crocomagma digefiUy^uod odoramenttt,cr tnforma* nigru, graue, oLns, myrrham Opttmum ejl odoratum, modtce
Itgnt

expers,Uue,fubamarum , quodmadefaSltm

Croctcolotnficit,

rem reddtt ,guftatum% uehementer dentes ac linguam


tnultis durans annts , yualeefi
,

qmd*

Syrta defertur.
:

Hakt

Jtta* utresaddelepda tju&

caltgmem

oculis obnerfant

urmam

at, calfactt

coejuit

Cr emolltt.

Ftres Croctproportwnequ^

Crofipartem reprdfentat,cjuando^utdemplurtmam danxenw


fibt

Crocomagma uendtcat.
Jc

iGimu,
ftrt*.

&mipfo
qutdfit

maximi i? Vtennt territorio. A bunde

deducet Vtojcorides.lota CroufubjLnta procedit infe tisgradum ficcitath primum , eaq; de taujd -vim h

&

cui/ubfdiariaejlajirifiona

qua parttcipat yirtui.

Helenium-

CAP. XXVI*

NOMENCLATVRA.
Cr.EKivicy. Lat. Helenium.Ital. Eno U

Gal. 6c Off.Enula Campana.

Eleniufolt* habet Verbajci angufiio

isfoltj,

A^nord>

blogtxAute ^uibufdain

locis

non emitttt.radtcsmpj.

LIBER PRIMVS.

3*

alhtda,tnterdum Juhrujam 3

odorata,Juhacrc\ ucgctam,

marna^cx qua aqnat&gtia *


gtnes
liltoru

aut an tnodo Jc

rtltur.
3

Motthn* tn umhrojis,

Jiccoj (olof>roucntt . Fodttur


ajiate radixj farttculattmj,
dtffeElaJiccatur. Potu radscu

dccoElum menfe
ciet , tfjkifo

tn cclegmatc

ex

mellejpdeft tuft, orthoVnoea


rujtttsjoutiljisy

tnJUttonthm

ferftenttum morfihus, In

fumma
c

excalfactens

Fcl/a

Itter ijchta-

dtcis dhnutur.

Helcmum fto pajfo condtt. t

macho utdc tn

Hckn
decoElam
,

Ji qitidemfalgamartj paulu
lumjit

Cr Jrtgida

aqua madcjaclam >tnjat>

ijm recondunt. Tntaipotaque

ad
^XegjMo gtgni

ttoncscjjicax cji. ^tlterum Helenij genm tn

Cratcuastradtt. Herhaeft

cuhnahbm ramulit,Sert>ylumodo

fer humu repcntthmfolijs LenttcuU ctrca ramosjed Longiort-

hus crehrijque* radtce paltda,digttt minorts crafitudinc y p tma


tenutfiiperne craffajorttcc ntgro.KaJctUir

m marttimisjCollt-

hufquc.i{adix
tur*

ma m tuno epta.contrajer^enum^m auxilhi

Nulafe Helcnium.ex Htlen* Luhrtmis nitajum Canofi ?*-

bernatommorumdefin^uflcx^cftras nulU r.cncognn^MgJ }tu,qu*bumtl VcoronartaeJl.*ioJ}rat


C

radixwnjlattmaguft*

e%ca

Jtf

DlOSCORIDlS
tjt. Itf-

exczlfadt,ytpiper nirum,0' album-fuperfui enim humidd

TttgttureUiuari]iinfcritur t qu&futadcraj!osO' yrfcofos humorei tpettore O* pulmone educendos-

Omphacinu,olcucp.c

A P.XXVIL NO MENCLATVRA.

Grcc$>MMy upcTgi&tsjyu EKaiey u$U*\i>


LdU Omfhdcinum oUum,Cr oleum commun(.
luiolio Omphdctnoe uolgare.Gzl.Huylc

d'0 liue. Ojfi.Ldtmo utuntur nomtne.

mitur,

Leum quod
liuk cxpri-

dd muhos ujw reBe


td appelldtur,

ualentibm dccom oddttQtm u

Omphacmum
Prdflxt recem

odoratum,

tfuodnonmordedt. Taleun

guentorum compofAiontb^ tdoneum mtelhgitur Stoma


.

cho

uttle ejl ,

quod aft

gat
tcs

m giuas contra hu.de,


fi

ore ,Judores cohtb

quo uetuJliHS dc fingu

dd medicamentd

dpt

m eu
cdl

Omphacinum

Iumt
dtcdntur ,

omne oleum

^moUaMentrem^ferfiOion^

cor^tnetnr, iffimj
pront

LTBEKPRIMVS.
tur>dfttdue ^otum

j7

from^iim adoheunda munera reddtt>aluum emolht :ulcera~ ttumuenenorumutrespermtftum hebetat:contra uenena dd+
reddttum^ uomtttonthm%> foluit aluum hc~

mtndmenfurd cumpdrt pttjdnafucco dttt dyudpotum.ad tor* mind cahdu fxmul decoftd rutatribnsjextarijstnpotuddtur;
nentris antmaltafelht,tdem

maxtme ilei tntcjitni morbo labo-

tantibm tnjundttur>uetm magit calfacit

Cr

uehementtm dt-

fcuttt,oculorum clarttattfublttum conjert. si uetufii nonjit oc+


caJio,tn uafe

decoqmtur ddmellis crafitudmem^ut uetufiatem

reprafenteU

Okum (ylueftris oliuae. C AP- XXVIII*


NOMENCLATVRA.
Gr.t* rnt ZyfUf l*.*i*$ "iKBioy.Ldt.oleumJyhteJlrm ohudAtdil Olto chejifd delle ohuejaluattche.
8c

o
dtcat.

Offi.communc nomen mucant


,

yuodjylueftres oltua fundunt

uehementer ad~

Jirmgtt,cr adfanorum ufmfectmdum fibi locum uenfluentes capillos tnhtbctfurfures ulcera capttts

tndolortbtn capttis utiliter pro ^ofaceojubjhtuiturjudo

nanttafcabtem leprat^ abfler?tt,tardtHt camttem fenttut, aui

.CanZdum oleumft hoc modo . ^d~ bnm colore^nec anntculo uetuflitu , m nouum ficltle orUpatuli
quottdte f&ungutur

fundttur,eentum hemtnaru mefura,wfubfolem medta qua< dte concha refundttur ,e x aito^demitxrtur ,ut aftdua deuolutto
ne, t&ujj agttatum refftm^ t,otlaua dte fcenum

grxcum mun~
tta

dum qumquagtnta denartorum fondere,caltda aaua madefaftnm donec emollefcat , inftpradtclum oleum deqcttur ,
* $

ne

txttl

33
extillet aqiia
-

O RI D

IS.

Poftea tedx p-<zf?inguis fncc* afuLttm eajk


con-

*aua le pondtts adijcitur, CT tranfaftis ofto dtebw,oleum


?4

mouetur.vbi candore contraxertt,w uas nouu ucttre utne

affufum recondtdcbetjubftratis fertuU Capana corollis dra~

rnM undeampendentibH6,cumpan Irtdis ponderefn mtrntt ruvfnsfolt madandum, C^ tdem munns obeundum,ufque dum
malbefcat.

Annoratio in
.:'

Cap.xxviv
i

xxvin*

Ol.umcum
i

pmpliciter dicimm ,tilud mtelligimus,quod ex fatitfk


_ f i

OUi4:Ompbaunum 3 quod ex immatuns Olcitexprimitur. Can / 1' t-^t *i~ J ^ r ~. >/ ;rationem docet
ificiendi

Dtofcorides

*Cand

Ckyonium.

CAP. XX NOMEHCLATVU.
Galli

X*

Gr^iKtoviGyXaUSicyonmmJtal.Siciomo.1.0

& Officince carenc.


oris lattfian-

Icyontj

componendi ratio hac eft.tn lebetem

no mduclum,funditur olei albi auod crudx

oltud reddide~

runt,cogm unw:aqiujemtcogiH6.Lemidtne coquttur , leni*


termouendaatubtbpsefferbtitt, grfubtraflo tgne
refrtxtt y
co

mnatans oleum concha decapulatur,r adiecla noua atjua


feruefcit
,

Cr rehyws ut dtxtmmpraElu^retomturAn Stcyo*

mamaxtmefiertconfucuit,Sicyonyinde aaepto cofnomuic

CalfaVtorta ad quendam ufque modu utm habet. Vebn acner*


uorum utttfsprode/}famin*adcommcndandumfactci mtore
eo utmtur.

VcUponenft yrbt i c*ndido oUo,freparalatur tlcum g ofcnlit Vhfcoridcs mide.Hoditferi deji;t*

Sicyerre

&

Strt

B E

PRIMVS.

33

Stfigmeta balnearu.
-

CAP.
iu.

NOMENCLATVRi
Gr.Vv7t%- $ctKccvuu\>,H&. Vv7ii^r
th$ urctkaiqfctf*
Lat. Strtgmenta balneArum Strtgmentafalejlrica.

ltaLhe rafure de t bagnt.Le rajure dellapale-

Jira.Hxc anttquorum,non noflratu ufm.

Trtvmenta k balneis calfactunt,molliuntydtfcuttunt:adJe^


dis

ntnsjyCr condylomatatUmuntur.llld utro

ejtiA

expa^

lefirisfuluerem filt afctuerunt, tnfordisfbiLtem redafta, arti-

culorumnodos tmvofta adtuuant : tfchtadtcis tn fotwaut


fiorttmpariettbpufmulacriftjjordes calfactunt,tubercula,

maqu&

lagmatis locumjahda comn>oefufficiuntur.Derafdgp!mna-

dgre adcofltonem fcrducuntur > dtfifant , defquammatit CT


ulce rt bwfennm profun t.

Ktiquhu* Oteo corporibw m balneo pmmtluifudorem Oleo tnixtumfermyel publtci-vel prmatijlrigdibus eradebant. idftrigmentumvocatumeft.Luclaturntidan tuuene Oleo perungebantur. * ln palejlra,detn puluere oblintbant fefe. Canofa iUa crajstiies crua

ludo eradebatut in balneium yfas rncdttiii& cedebat*

Elaeomeli.

CAP. XXXI*

NOMENCLATVRA.
Gr.&\atcui\hUt.El*omeLltal.Eleomele<
I{es noiiris tncognttdCr ofjicmps.

N Palmyris Sjrid^uod EUomelt

uocat,

tx tjundacaudia

manat oleu,meUe craftm,fapore dulci. BtlemyCruditatesj^ Jetrahitjextano ch ma a^u& hemtna datofed gjumpfertytor
c
4.

fefcunt

40

DIOSCORIDIS
Ftt

uc* oportet, ucrcn peftunt,Cr utrtbw deficiutur:quodmtmme

rttm crebro excttarc, ne ueternoprefitjomnos cdptcnt.


olctie ptnguttudinc (urculorttm

CT

oied:opttmumuctm, crdjfm,

oculo* altgmtbw c Cdlfdcit,pnudttmj ptnqucnonturbtdum. 3

tllttur:leprds,neruorumj dolorestL
3

dat

\fjertur.QuodeQjiercMttm CT BetnU-

m vetuftit truncu ftmtfap


mtat ad naufiam 0* yomitum HkomelhV
laxat aluum.

Cicinu oleum-

CAP.XXXIl

NOMENCLATVRA.
Gr.KiHivop IXxtey.Ldt.Cicinum oleum.ItdlPoho
Hjcino.hoc Ojf.nonpdrdnt.promde necdpud

Gallos nomcn habtt.


Icinum oleum hoc modo temperdtur:Mdturi ^ictnt,
uoles qudntttdtctorridofiolefidcccfcut,

f&

Cr oudrum mo~

re mjirdti tdnttfyer mfoUntur,

de* cortexfidfltv dum ueftiens

r conieftd mpiUm dihgentcr tundttur: dcmtttttuu tn tliitu am hdbcdt, lebctcmfidnno d^udm fofled
adat:cdro
colitgttur,
,

fubte&ofy igntferuefiunt:Cr ubt infitum pror/ns humorered'


diderunt yjubldto ab tgmuafe, mndtans oleum concha tolltM*

Zr recondttur.Sedm ^tegypto
gcJccHtfieriJolct.

ubi Urgtor tncrebmt ufaM"

Nam repurgdtos /(tctnos mold mdnddnt (?


Tum q#
m

dccurdte molitos perfifortuUm torculo exprtmunt.

dem ematuruerunt Kicmhcum contmentWH* orbtcuhs exunntur. ^id pfiras, C^ ulcerd capttu mdndnttd udlet, prodcjlfiw
mfiammattombusjuuluu conuerfis dtd prdriufis : itcm
ris

tndcCQ"

cscdtrtctbm ,

Cr aurtudolortbw empUfird efficdctord red'

Mt dddttum.potu acjuam dluo extrdhtt,ucntris dntmdhdpeW-

T X

T Oc okum hodicfit/hb mmint Ofa d* ^rnafin Qatapuaa w*~ 1 *0iw Arabttm.

LIBER.

MV

S.

41

Amygdalinum. CAP. XXXIII.

NOMENCLATVRA.
Gr.hfivyJlacXive^ fXtcfep.Lat. oleum ^AmycrcU-

hmm. Ita.Poiio delle Mand0le.G2tl.Huw le d' Amendcs. Ojf.oleHm.amy~


S>

dalan tm.
,

AMygdalmum oleum
hoc ftmodo
ficcatisj^
, :

tjuod ahcjui

Metopum

uecant,

Semodimex amaris nucihw


pifttllo leniter

repurgatij

mpila hgneo

tunditur in offitSyaqu*

Cr uht dtmidia hora humorem haufent, uehementtpps qukm antca tundttur, mox tahellie fremitury cr quoddtgttts h*fit, concha exufntur.PrefZknuci*
^uaferhueritfextarim adijcitur,

hm rurfum hemma aqua inftergitur,Cr poftquam ehthermty


idem optu frofequendum. StnguLtt hemmas reddunt finguli modtj. Contra uuluarum dolores 5 (IrangulatH* y conuerfiones*

Cr eorudem iocorum mfammationes effcax efi:uittjs


calcuiofisydtffictli

renum,

urm&fuftmojis^liencfisfy froficit:dolores ca-

fitisygraustatem audittu y fonos mcertosy tmnttMcL difcutit:ma*

cr uitia cuttt tollit f facte, ~ eam erugat cum melle, ra dice Lilij> r Cyfrta cera 3 aut rofaceo cerato: er oculorum hehetudmes emendat, ulcera captts manantia, CT furfures cum
culas

usnoa hflergtt.
T/7 hodie

ex Amygdafa dulcihus O* amarit oleum tKprimatur, Satim tamenagct qni Uqq in mgooo Mefne praftrtptwntm fo,

uttur.

Balaninum.

CAP- XXXI III.


VRA.

NOMENCLAT

Gr.1*\mvuny thJxi9y.lat.0UHm BaLnmnm.

4*
Imilimodo

DIOSCORIDIS
Ben.
off.oleumdeHcn.
fit

Itd.Poliodt tfftf/Gal.Huylede

Balantnum oleum ,

qttod repurgatmAW'

Lit, lenttgtne$,uaros,

er cicatrices ntgras:aluumJolutt,f
ttnntM

macho dduerfatur,contraaurtum dolorem,fonos, Cr


tio. Ftt

auxibo efl,cum anfcrmo adtpe mfitllatum. Stmilujcjamtntrit*


ettam e nuce tuglande oleum
,

quod carytnumuocdnU

Eandem utm habet quam balamnum.

OLeutn

halantnum, cjuodt Glandt vngucntariafit

&

Oleutnt

quodd intognttum dtcttur,ajmd Ken I talos yut*arc>nobit fenc

bonttatem attintt.

Hyofcyaminum. CAP* XXXV.

NOMENCLATVRA.
Hyojctamtnum, Gntdtcum oleum, Cmctnum okurn,

okum ^dphantnum.Ital.tolto dello lujqutd~


tnofdel Grano Gntdto,del Cartamo,

del qafano.O&cinisSiprQ'

parentur,nomina latinahabent*

<bxtmw:dumcfe tnJolatur,Jiccau,qudjub manujunt, partesc


reltqua majfdpermtjcedntur : hoc dutemferi oportet

H
X

ToJcydminumJtcftSemen candtdum, recensdcjtccu tundttur , er calidd afyergttur aqud , ut tn amygckh^


dtM*
1 '

grejcdt , C^grautter oleat : moxprejfum atque excoldtu&

fC

'

conditur.^fddurtudolores efficax eji,pefps mtfcetur,adcm'

hendum uttle.
futfdatltdt
dtor.

Ftt

CT "egrdno Gntdwpurgato Cr tujo.

* V*

dluumjoluere potu*

Konjecw Cntctnum oleum temperaW'

eddem ef mt fdfto e Gntdto grano,uerumtnm'

nhaphantmm e %hafiamjeminefierifolet,cteroru'* tnore. phthmafesmaU uaieiudint contrailai toihu Sc^ 10

10

LIBU
cutis tnfacic

PRIjMVS.
.

4f

emcndat

x./d

obfoma utttntur ^tepyptu.Melayi

thtnum tdem quod pjoaphantnum potejl. TrtUim Smapisjemc,

CT cahdaaqua madefafium,adiefio pofica oieo exprtmttur. id ad dtuturnos dolores ejjtcax efi ,transjert humorcs qmtn ab
qua parte concreucrunt.

Ommodim noftro tcmporc tritum


in

& calefaclum Uyofcytmife.

mcn cogitur okum reddcre>aua olim madcfadi ajna Idcmft Khaphamno cy Stnapino,C vctuftus mos deftjt.t Grano Gnidt
exprimitur, quo ruftici itah adfepurgandos ytuntur
Ttiigella
.

ohum

O/cj c

Carthamo G*

rarus aut nulius

eft

yfus.

Myrteum*

NOMENCLATVRA.
7

CAP^XXXVL
Ita.l oiio

Cr.Mv^iveXcctc^.Lat.Mjrtcum.

Mtrthino.Gal.Huylc dc Myrtcs.

copares omphactnt oht porttones adtjaunturjubtecitjque car-

M
l

OfhOleum Myrtinura#
hdc efi:E Myrto nigra(yluefiri,aut fatiuafohoruramoihfitma qudque tuja premntur,fuc
Trtttfiuicdi ratto

bombus tnferuejcut donec cocoquanturjnnatans oleu deraditur.Sed longefictuor hdc compofif:o:tcnera folta contuja cc-

quuntnrinoico
lij

O" aqua, cr quod mnatat


oicumfoha tnfoh
y

extmttur

Frtua-

detccia tn

tn

dm ^tehccr;o,Cupreffo j?
Jj

Cypero>zr lunco odorato. Effi

cactm eflamarugujiuyQr oleoJum3 Hirtde,transluces> p' olcns


Myrtu.^Aflrtngtt Z2* tnduraUtdeo medtcametis mtfcctur,qud
acatrtce obducut,prodefi uiccrtbm
hufits

m captte mananttbm, amattrtta

tgm:z?papuUrum erupttombm.Facttad

er fur

furesjedis rtmas ,cddylomata,articutos iaxatos,corporisfudofejctt,et

omnta qud adfirtfitone tnffiffationed defiderat.


'

feplafia

Myrtinum oleum auam

Diofeorides

Mcfue prdferipferiut.Etfane

mchw ccdctfip
Latt

nco bi*ri&,&

cnm

oleo

Qmphacmo.

4*

DIOSCORIDIS

Laurinum. C

A
N

P-

XXXVII

ojf.

LdurmnmAUyt*oh yledcLaurier. nomcnUtmuminufh

sAurmum ft

m
.

hoc modo.Laun Iacca cu nutturdfnU atjua co<juuntur:fiquidi ex obduElo cortuc yuartam


3

fm^Httudmem reddunt qmt mani^Ju^aEla^comlu tXCtf* tur ^cltj omphdanH ^rim olcum Cyf>ero,lunco odordto,(? Calamo infyijfxntydande tcnera Lattrifoha conco<juunt:dty ttum laccu4 doncc olcum odorcm contraxent,alif Styracc &
y

Mytumaddunt.OpimaLaurvuddid
Oleum Laurtnum
utilint

lattfolta

Cr

motMi*

auo rcccnttHi , QUqJl

uiridiu* color^

dmarifiimutCr dcre.yu eiex calfafloru, emollicns , uinff*

$tracuU apcritjdfitudmes

difcHtityomnibuc neruorum

mtijh

algoribiU y defdUtionibH6yaurium doloribus,malti rcnump'

gorc tontra&u , illitum , non ahudiuuantm, dttamcn


tidufeamparit*

fotti*

OLeum LaurtnaliteraMefueparatur,alttera \Yiofcortde,ah&


ab Ojftcmu.lnqutbut ^uieru^tne ajmtfcet male agiit.Ei*ru*t tmm trugo ola temperamentum. Probi prxpuratum pr* ter utres **# tttribtiit Dtofortdes^ualetdolon ttcpatts, Hemtcranea prouentittt* * caufafrtgtdaMloriJlomatbtJclort cobco,matrtcH, CT }}lcntu
y

Lcnrifdnum.

NOMENCLAT
ttfcmumhabcnt.

AP.XXXVlH
V R
A.
Of-

Cr. r^/ viTiatcp. Lat. Lentijcmum.lta.t olto del

LcntrJco.^lHuylcdc Lentifque.

fcma Caiharum rarum aut nullum Lcnndh Lentifcmtratio.N-am t maturofruclu tempertt*}

*8 ptm ftiffameiu ,ut m L aurmo dmmm:hoc Jtd"


itm*

4f iumentorum canumj^fanatyUttliftmum peRis , acopU , C~ UI

B S

V S.

prarum medtcameniisfubdorescohibct.NecJecm Terebintht~


numfcnfolet^uodrefrtqerat O" aftrtngtt* Ol.eum Lenttfmum tnpluribus hodii Thufcta parttbu* paratur,
tncomttatu Senen(i*pr&ctpueminfulisHelba&t Gi+lio ,fit to patloiSumunturfruclus Le?ttifct f altquot ante dtebus ex arbore de

&

cerptunumero
tur3

& pondere qmfatis


altero oleoyex

ejje

videtur/tmmittuntur in aaua 9

bulliunt lento igrii,&

cum crepare tncif>tunt>tum torcuUriimmittun*


ets

& nonaddtto

pera; exfeje reddunt. fLuftki cjui eo

oleum exprimttur ,nam fatiffuvtuntur in ctbojaudant vt iralens

remedtum ad acuendu ytfum.Oleum cjuod


affertur yproinde nec in yfu
efi.

Ttrebtnthojit ad nos non

MaftichituimCr.

NOMENCLATVRA.

C A

P-

XXXIX.
contra
,

Cr emolltt.^dtterji&prommrtesjlomachidurtitas, cceliaco**
YumAyfentericorumct crucidtws utilefaciem emaculat, cr co~

M atfxfo***?- Ut.Maflichmum.Ita.f olto dtMafltct. G al. Huy le dc Maftic. Offi. oleum de Mafitce.
^xftchimm e trttaft Mafiuhe , quod
uttlua

omnta

maU efficax eft,mediocriter

calfacit

afhmgtt,

lorem mtidumfdcit. Optimum

m chto infuh compomtu r.


qu&
Letifeirefi

htioparadiolei l\aflichini,quod fit ex Majliche

na

ejl,recltusdoCtor* hominuiudtciocualabKoyitreoparabitur.

Vnguentorum compofaio.

NOMENCLATVRA.
JvSitnt

CAP. XI.

ftvgup.Ltt.ynguentorum compoJttio.TU.

compojitione de gli

unauenu.G2l.8c Ofti'

cinae,hxcii pra-parancnomina

vt lubuitimponunr.

iguentorum confeqtmer traflandii

exifii
nttus.

fuandoyuideca

m nonnullu corporu

4*

DIOSCORIDIS
an ea
oleant y ex autbas temperantur.

aut medicamentis mtfia,aut corport perflJa.Mt ndrtbmoht*

ilarflurtmum ProfmtJn auorumprobationtbtuconfuleren^


res oportet 3

Opr.mum

U
:

nfcemodt tudtcium:qiiodin qutlijdam plane


teJi ypropter ea.} qu&

obfruanno^
n*

admtfcentur^odore c&teris pr&iialcntid

in sAmaracino

gr Croctno y Teltno y C^flertfquc ahjs^ud crt hra ctrca hdc medttanone experm conueniet.
abhoccapite xl.adlx
irij.de

traclatjon ynHcntU D\ofioride$ ilUs plagiarijsjed odoratiuqux plam ml-d ahudfunt qua oleb rnaterU cutpiam aromatk* permixtaiOlea yero (hnplicittr cum dutt>

Oleum efrutltbus
torius mtflione olei*

& ftmintbm arborum exprcjftim intcihgttjmd*

Rofaccum.

CA
%

P.

XL

NOMENCLATVHA.
^vc^.lat.^ofaceumJta.
l

Fnguento Rofkdo,
n'
m

oficeum fcfit:lunciodorati quinque hbrascj bejf&


tundtto> <^rfubala$ aqua in

mfmti olci libris er fU

tunu fubtnde mouedo ^coqutto:dumc^ercolauen^


uginti ,

W olei

cr qumcunce,adijcito fxoja* no madcfaElas

***

meromdUye? mantbvumelle prunilis tdcttdem

wcueto.M'

terdiHfnrcmesfintto nocle tota macerartrfofiea exprtmito:C?

ubirecrementHpefliimiertt,mutato ttaje.m crateremmelU^

tum rccodtto.Catemm Rcfas qud anteapref[kfuerut,in lah^


lumdemtttttOyCr ajfufiso&o Itbm Cr quadrante
^terumfrcmito.eritcjjecundariitm
fitjfktioti

tUum, Q^odfi tcrU

M uf\

'

yuartafue ferfufioncs mfundens exfrtmere uolesjecund

jtetyUrttarium,^ quartartum unguentum.Sedquottesid^


ceru^uafa melle obltnt debent.St utrojtcudam tnfufionem
t

fatuereUbetjnexprejfum oleum,numerofartrecentes F K ofi

mlio humQrembuitsmijcttQ.-mantbwmelle

ftramadefdh
> +

B E

S.

47

agitanspremito:^ iterumAtrUo
pnmeusfacito
tnittito :jiet
>

Cr cjuarto ,ftmdtmodo ca>

toticsj^ recentcts

J{ofa detraclis unqiubm im~

entm tta olenm multo ualiditu : namjepttes oieum

rofarum mfujioncm admtttit , nec amphw. Tr&lum metle pcrungatur ,oteum kjucco dAigcntcrJecerm oportet ,

namjimmi-

mum qutdrclinauaturjmgucntum corrumpet.^cltj autem de*


trattis

ungutbus

Kofas tantum oleo macerant mjole.h

do:Rofd aHafaltbram ponderc &qv.mLjn


?o madzfcut,

Cr ufque adterttampcrfuftoncm quadraginta


^[lij

dtebw wJoLntur,0~jic oteumrecondttur.


^AJjfalatho

CaUmo^

aut

prm

olci Jftffamcnta

facmnt. ^yCl^ coloris caufa

^Anchufam admijcent, crJalem,quo mtnw oUat. Vim aflrtn*


gendi

r rejrtgcrandi obttnct y fomcfitis o~

cataplafmattbns

utde.Votumfolutt ahtum ,fiomacht ardorcm reftrmgit,ulcera

caua replet,7" mulcet,qua cacoethe uocantur:ulccnbw in ca~


ptte manantibm
,

atquc feruidts eruptionibns


:

tllinttur :

caput

dolens co perfunditur

dmtcstnter imtta doloris colluiprodejf,


laceQtta

adgcnarum durttus lUttum effcax cfl , ad

mtcranca

CT concitatM uuIhm Htthfiimejubtjatur.

v
btbet.

lentum Kofatam f prohe fiati prsfcriptione Mefuc, ; cedet illhQuem Dtofcortdes ojlendtt. Koftras e Mcfue, tnJL
ftftitj

congrcgat,tonfortat,fpifJat,%j* probtbet curfum

dcajjecloslocos.

Potum

valet tn dyfntcriam.

V nlneribu

ftrmat

C7*

Elatinum.

CAP. XIII.
tal.

NOMENCLATVR.A.
t V*9
Fraftd

DIOSCORIDIS
CrJcd)ifcdtd,in Lbclium deijcitUYtomphdcmunt oleum trtduo mfundititr mox per jportuldtn
,

%dtd Eldtetufd

txprimiturwerum pares

ejfe

delent utriufquc portiones , dem

mundo uafe dd vfw


reJf>ondet,dLuum

reconditur.

VmbHs ^ojaceo

proportione

tamennon molitt.

Latinum vngutntnm anticjuttHffebat e tarnofo iadylorum corJEftkcaui Elate GrxcU duttur.Qua diEho quonuim etiam hbtettm fonat quidametiam ex hiiU Mnritt fLlattnum ohum.Jedmdli.

fi

Melinum,

NOMENCLATV
MEunum hoc modo temperatur
ta coquuntur,mox tn ta arundtnacea crate,aut uetufta tegete
:

C A

P.

X L 1 1 1.
RA.
olei conetus, dectnt

Cr.lAH\iy^.Lat.Melmum.ltait Vnquento Meltno.

*<ju*Jextartjs admjcetur. ^cdtjcttur elaupalmarum

fracl* <juadrans,cr Junct odorati ttncia, qtu dte uno macerd-

um orispatult oleum excolatur, Cr tndt,

Cotonea malajuper-

fonuntur , er ueflimentis operta tanttfycr tmbt rejident , dunt

^tbfui Cotonea , decet wcrumftaao opertmentis muoUunt,ut conttneatur odorisjua'


ailiciat.

malorum uires adje oleum

mta4,nec euanefcat.pofrea btduo macerata oleo exprimuntm oleumjj reconditur. id refrtgeratortam Cr afirtngentem

mm

habet.ContraJcabtofaulcera

r cjuaferpunt,acfurfures,per'

munculosjj cffctlumprabetycxulceratit uuluis mfunditur,aU-

^nturinamfifltttnjujumjudores cohtbet.contra canthartcUf* buprefiim , ptnorum eruc*4 , btbttur. Laudatur maxtme quoi

maL
iguentum

tnckum ompUuanum mmiffb* ^bonafucctporttont^ojhtmom Ubttum Maru wfufi


ifuft

f>articuLfconcifo,tum

Oettattthh

R PRIMVS. Oenanthinicompofitio.
L IB E

49

C AP.

XLIIIL
NOMENCLATV.KA.
Gr.oiv<tvQivcy.L<it< Oenanthmum.ltaL

Pynguento JEnanthmo.

mm btduo manjerit

Enanthe e Labrufca, optime olensfoftquam emarcuif, deteclam Omphacinum oleum mouetur9 uolmtura^ZT
,

exprtmitur , ?~ reconditur. ^tfirmgit


rejoluit,

froximumrofaceo ejfeftum prabens :fedaluum non

aut mollit.ProbauJZimum efi quododore Oenanthen refert. D quamuis nonparetur,i[>fa tamtnverbafatti ojlenduntj aua e re, parari debeat. Nam ytres non dejunt*

Telini componendi ratio.

CAP. XIV. NOMENCLATVRA.


Gr.TiiXivtp-Lat. Tehnum.ltaL

t Fngutnto Tehno.
Oenigrdd hbrd qumfyealdmi Itbra una, cyyeri librd dud
olet itbris nouemjepteni*

dtebm macerantur, quotidte ter

mouentur, poJteaf>remuntur,C?* reponuntur. ^dtejuifro Ca-

lamo Cardamomujubfiituunt,^ Cypenloa Xjtobalfamum


macerant. ^lij oleo antea his odonbtusfyijfato,

Fcenumgrdm

macerantes exfrtmunt. Hoc Teltnum abjcejfa emolht,


nts dtffiale panentibm Jubijcttur

crcox

coquttyommbta mduarum dunttjs mamofere conuemt,fcemt,

ub?prd excretis humortbtu

loaficatatem tontraxermt,Jedis infiammattones icmt, tenef

Mo.

,o

C O R

I s

tnojubditumprodefijdcera capttismanantiaftrfuresjj exptt


cutk ceraprofictt,uttta addita perntontbns bufits O"

lendat , ptgmentk adconcUiandumfaoci mtorem tnj


portet recen$y

Cr amarum inclmato :talc emm optimum tudtcafur.


odoremprdtfejerat,
w
fe.u

quod non uehpmenter Tcentgr* mamu abftergat ,Japore ex d

Tftnugrxcinum vnguentum vulgo

Jrcnigrtcift

veladjolem macerato,paratur.Qj*tfit y * y Dtofcorulit lehno non refpondeant > Nam aromatum vt m /w


incotfa,
ifcjuc

omnibHifpntw

ejl

vftw.

Sampfuchini compofitio.

C AP.
m

XtVl

NOMENCLATVRA.
Gr. l aft7i4>vxlp *i' ^t^SitmpJuchinHm.
itaL t Vnguenio delsanjucco.

Erpylk, Cafu, ^(brotamfioru Stfymbrijfiondtum M)


U, Sampjucht ,JinguUportione$ qtiadampro

umbw ipjo*
'

tum conieUationt\unk tuaduntur,atque is ornphactm oiei mo-

dm adtjcitur

qut madentium uires non eutncat. hdcpofl qu*~


alta yfimtlt

tnduum exprtmmtur : dcnuonoua

menjura

dquahtemporemacerata premuntur ,ttacntm uaitdtud redat Joiet. Ehgt oportet Samfjuchum colore ex atro mrtdt , plttrt*

mum redolens, medtomtcracre. Vtm habttacrem


nesfy ejfcax efi ,

>

calfaflo-

riam, extemtantem. ^cduerfns uulud prtclufiones, conucrfto*


menjes Crfecundat

QT parttn extrahtt> uuU


lentt,

u*ftrangu!atw recreat , itimborum mgumumj^ dolorcs


,

Jedcummelieutteopr&fiat quandoqutdem uehementt afirt* dtone tone l locos tndurat.lajhtkdma iilitum dijckttt: optfihotoflh
\

iorum.uulforum^ cataplajmata utiitfiime adcLtur.

LIBER
-

PRlMVl
eft
>

?1

A M Viaracm Gahno>& ?ai<lo,non iRe

Amaracu* tjuem Theo-

J7\phraftt<s , ntofcorides ? Plimtu SampfuthS vocant 3fedMarfi, vero diutrfis Diojcorides traflauit capitibus de -vn^uento Samp futbinOi& dernguento Amarachwftd dudbus rattonihurmotus cffe~ Sampfuchini compofxtionei cgnferas, 6t.Vrimafidt.Sh Amaracini

CUW

longepreuofiti*

& odoratius

&

iudicabis

Amard&num

& idcrrcovt

eius-excellentiamfeparatim notamfaceretfeparatum^tiam *ffina,~

mtcaput>& AmaracmHVocauit.SecundafuttSdmpfuchum^t pateteproprio in tertto ttbro capite ) Amaracum diciturCix.ki, vndefe~


hcliffimul)ocynguentumexportatur 3 proinde auoniam optime Cixicem idfuum componunt Amaratinutn,nome Diojcortdes mutarc #
luitycuwdefripttcne
t

CtQco ntukratt

Ociminicompofitio.
.

NOMENCLATVRA.
Cr .Ok/'fuvtp .IM odmmum.ltal.

CAP-XLVII
.-

rVnguento

delBafilko*
Cyprinum. Oamifolia decerptd

OCminum oleum
olet

f,t

ut

hhrarum undecim er befiispondo,die noflu^ uiginn


hbrismacerdto premho, colato.xumque exhaujeris qual.

lum jurfws pdrem oleimodumfundito^ expritmto Vocatur autem idjecundarium,ndm tertU perfufonis no ej} capax.

Deinde recens Ocimum &qualtpondere>uttn rojaceq dtxmiw y


turfvus

macerdtur y O* cufn tanto temporh fyacio maduerit, ex

prtmitury o* oleum reconditur. Qjiodjlm ammofuertt ter aul

quater madefacerefemper Ocimumreccs addes.Poteflex

om

phaano conficiJedtUomodo

mehm , idem quod

Sampfucht

num pote^yfedinefftcacm.

Abrotonini compodtio,

CAP. XLVIIL NOMENCLATVRA.


Gr.A&gfl0viyop.Lat.^brotontnHm.ItdL

rVnguentodeirAbrotano.
d
2
Olei

%%,
>^

DIOSCORIDIS
odoribm tmbuu LbiU noue 'er q
fohoru ^ibrotom libras oclodie noElua madefaclasi

premtto. Quodfi

/^\- ei Cyfnm

m lonqum temppu oleumueUs afieruart,eie~


appones,r macerdta expnmes.Cal*

Elt* prtortbmfol^s jnoua

faat y dd uulud
fecundas pellit.

duritias pr&cluJioncsj efficax eftjnenflrua


3

Anethini compofitio. CAP. X L I X.


Vnguento detl* ^Xnetho.

NO MENCLATVRA.
Gr.Kvvfiivoy.Lat.^inethinuniMd.
libris oflo

er dodrantc Jlorum ^Anetht hbras

un-

im

cr

beffertijnaccratM

oleo dic

una,mambut
\

fremtto,rrecondito:quodJitteritmt>eifundere

*Xnethtjlores cojimthter madefactto.fuluarum durtttas er,

bt,uenarumftiracuL Lxat,contra horroresfehnu circuitk


deuntes auxihatur. Calfactt emm, Cr Lfitudmes dtfcuttt,f
deji arttculorum dolortbm.

Sufmum. N OMEN

CAP.
C L A T V R
Gtglt.

L*

A.

Cr. 7.0vaivop. Lat.su/inum.ltaL

Pvnguento de t

Vftnum ,quod altj Lthnum appelLnt ftc temperatur: ok+ hhra nouem cum qumcunce CaLmt hlr* u*
',

dras,Myrrha uncta qutnque fmtxto odortfero utno decoauu **r,vcoLtooleo 3 cardamonn tuft^ cceleftiaquamadejalt
ttbr&tres

qumq} CT f

wJemU macerantur premuntur<L tres hbra cumfi


tamen

^'PM^olaafumitur.nulie uhadecerpttsfo/us m Ltuno

B E

K PRIMVS.

jj

tamejpfundu, labellu demittuntur: mteElu oleu y mantbm mel


leperunclts agttatur: die noEluq^ conqutefcut, Cr

tnpyxidema

tutino exprtmutur, quoddejiuet oleum,prottnm ab aqua:

qux

Jimul extoreffafuerat,

colo tncernt oportet

(non

emm ut rojaceu

moram tolerat, nam cocalfdElumferuet Cr computrefctt: qua


rejkpim decapulandum) uafa melle illinenda, tenutsjal inffar qendm , wfi quajordes colligttur eximenda . odoramentis

tam exprefps ex quafilo m labrum transfufis , rurfum oletpnCardaw> odonbm tmbuti , quodprmum pondm dquet ,

&

momi tufidrachm* decem conijctuntur.Hac mantbmjcttepref


Ja,tnterteEla breui mora exprimuntur: quodprofiuit, repurga-

tur.Tertio

eadem tnfunduntur^adtetti* Cardamomo Crjale, Cr mantbm melle madefaElts.Lon^e opitmuertt, quod prtm
exprimiturfecundu quodjequttur:Utttu locujibt ucdicat quod

noutftmu ^dit.Denuo tn mdle Ltlta euulfisfotys cxpffitm prttno oleu mfunditm :tum eaderattoneproJequedum,tdemqJattendu ut prtm,addito

CardamomoMtn expreJfo,T quojrc

quettm recetia Ltlta macerauert*,eo unguentu ualtdtm efjtcies.


DcntiL cufatlu abiide utdcbttur ,[in?ult$ copojittonibm mtfce-

reconuenttMyrth& quam opttm&dua*

&

Jeptuagtnta drach

mas Cr Croctdece,CardamGmt qutnque Crfeptuannta:Cro auero Cr Ctnnamomt pares porttones tunduMur y CT cnbra~
td in lutrem

cum aqua demittuntur, exprejfumque prtmo unuafculis jiccis,

fuentum infundttur ,cr paulbpoji exctpiuntur

M)rrhaautqummianteaperJufts,Cr Croco,melle

Cr

aqtta

madefa&is.Eademfunt m altera aut tertta exprefiione.^tltqutfimplex ex Balantno , altoue oleo, Cr Ltltjscomponut.Op


ttnium
ejfe

cofiatin phcenice,mox ^Cevjpto fatlum^Sedcnm

frimis laudatur quodulta redolet.Excaifactt, emolitt , uulua

pracluficnes,Cr collecltones aperit 3 uttlifumumadmultebrta


mala:ulcera

m captte manantta,ferutdai enipuones,uaros,fur


d
2
fort*

5*

DIOSCORIDIS.

fxresquc emcndat^mbices cicatrtcefque celerrime adcolonrc-

extenuatypotum bdem f& aluum extrahit^urtnam tittfcdjiomacho aiienum cft^nM


ducitytta utjapefallant.injumma

feam partt.

Annotatio in cap.xl vn.xlvii>xlviii).l.


Larafunt b* compo(ittoncs,ncc nwuu dmAtctp multo tncjjtcaaor:vidmnt fccrctt tudtaj medat,ytm hn prtuattmrtantur.

jicwarumparandi mo

Narcifsinurn*

N O M

C L

P. L A T V K A.

C A

GrWctgKianvoy. Lat. Narofitnum.

N
cum
Itbris

Itait Vnguento dcl Narctfo.

^trcifim oleijfiiffamenta ita funtfcx hbrd ^ffnA*


lati

cumjextante tunduntur ,olei cloti Itbr&feptuagtnU


aqttamadefa-

unctjs <juin<jue aftumuntur.^fyhalathM

flusintcrtu oletparte co<juitur,quo cxepto, Calamtu quin$

er bejfe adijatur,cum Mjrrhapleba contunditur y trh bramj^ ac uino ueten odorato tmmtftHs decoauttur :JimuLtc autecum tjs efferbuertt,eximitur:refrieratu oleum excold-*
tur^etHt portw in labellum mittitur Jiores Narcift y

quamplw
celcr

mi eontjauntur,cjM btdutJfacto,ut m

Suftno dtclum cji.permo

ttcxpritmmtur. oleumjubindedecapulandumfyuidcm

rtme putredinemjenttt. Valet hoc ademolhedaa uulua durttiM


fracluftonesfyjcdcapttis doioresfaat.

~Nqmbufdam

Diojlortdii

i qutndum am ttrtta

iodiahw habttur, Ajpalathumfolurncooletpartc SuptruacHHfamfuerttJeptuagtntS


.

Ubrai oltifumcrt, <& pojlea ttrtta tatu partt **J , ntft duamm lathu m cu ttrtia olet partc conco&u , iptjjamcntu cjfc prtmi fuu un.mti Narajunt : tufccuda olct parteibtjjan Calamo
rha. T "~ Pofirtmo J trm>&ijJ*mctHm

Ajf*

V fra* V Mjf"

l" P arte,<jMod Grtca attcti Ugnti


t

tcrttu fftffamitum ttrt tujicri, ficri,

cii cu,

Harafh Jlonbtu e* tertU ttf Karujh

fatts dccLtrat.

Naaf

W 1*
Crott

*>mnu,nouJjUcitrMm tatum !Um tMr,Jea adtotam compojittowm.

m LhU ionfujtomm refen*

1 TB E

R.

UIMVS.
I*

1f

rocinum. CAP L I N O M E N C L A T V R A.
Cr. Kpcxivcp.Lat.Croctnum.ItaL
l*

yngn entodel ZaJJaran o

Vm Croctnu coponere uoles,pnw olet (ut in Sufino dixtmm)fjtfametafacies etfde poderibn* cr men/arpSy cutm
olei libras tr$s etjemtfie,

Croci uncia una ajfumes^tdettde quo-

iidie

moueto>etfexta die quahocafitduopereqerisoUua Cro-

co colis tncerntto.etde Crocopare olei moduadtjctto,

moue tri-

duo>

dem cotufa Myrrhx atq^ crtbratA drachmas quadragtnta

permtfceto, &- inpda apttatu recondito. ^xltqut oleo aromati-

bmad Cyprtnu tmbuto m Crocmi copofittone utuntur. Opttmit


efi

quodabude Crociijfirat>m mededi ttfu cxpettiu. Proxtmii


perjujum>aut nartbtts admotu> aut tlittumpu*

q$ MyrrhareferU Calfactt,fomnu alltat : quare perjkpe phreneticps fubuentty

tnouetyulcera puroat>contra uuIua dtmttas atque praclufiones,

O^ ktcera qu& cachoete uocatur>^defi>cu Croco,ccra , meduU


Lt,dupttcato olei podere:concoqmt enim,emollit,

humettat Z2*

dolorelemt. ^dd oculoruqlauatates ex aqua iRinttur. Hutc aute proportwne rejpodet Eutyrtnu,onychtnu

C^Styractnu 3 qu^

Cffinommdws

dijiant>utrtbm

or copofittone cognatajunt*

Cyprini fpifTamemu,

CAP.LIII*

NOMFNCLATVRA.
Cr. Kv7rpipx sv*^i$. Lat. CyprmifitJfamcnttm.ItaL

Pvnvuento Ltquftrmo.

odoramentis ad>ntfcetur>dem affumptts ^fihaiatht Itbm qu%

Lei

Omphacmt eloti pars una> aqtta ccelcjlis tantundem


olett

cuJemiJfe^cutM unaparte

ddmtur>altera adijctedis

Crfemtffe} caUmi hbrisjex crfemtJfe>myrrhaltbraHtta>car


4.

damo

1&

DIOSCORIDIS
Cr aquaperfufu* decoqutturm
o,

damomi librts tribtu r dodrante,olet itbris nouem,Cr uncip


jutnyue. ^f^haUtta tufu*
leo

donec conferuejcat : Myrrha autem mno uetere odortfm

fubacla contujm^ftmul CaUmm dtgeruntur

offuLs yud

exempto sXfthaUtho tmmtttuntur, Cr ubt effcrbuertntffab* iato ahcno , oleum pcrcoiatur. Cardamomum tufum reltqux

dqua afterfum mjnndttur^atha agttatur,nulU, dum refi-txc*


rtt ,

mterpellatione. Po(l

hac coUto oleo , m utgtnti otta

hbrdt

oletjfons Ltgufln^uodcyprtum uocant y Jex

Cr quadragtnte

Ubr& cum bejfe tnJttlUntur, qu&Juffcieter madejath perjfor-

tuUm exprtmuntur.Quodficoptofim dtfideretur,idem recenttumforum podm tmetlumjimili modo prematur, Cr iterum


aut tertto,Jiifui* ueltt, madefactat,
Eltjrt

Cr tta reddetur cfficactHt*


nares fertdU

oportet

bonum , quodcum odoris fuauttate

^tttqui CmnamomumaddunLCalfactt,emolltt,ora

uenarW
qua ofrt-

*daperit,uulud neruorumj^ utttjs conuenit :pkuriitci6,fraBis^


perfe,uelcerato tmmtflum.maUgmatisimponifilet
fthotontcis
:

angtna Uboranttbm , mfUmmaitontcL tngmnum

opttuUnturittem tn acopa adtkttur.

Irini

rpifTamentum.

NOMENCLAT
tv igHento

CAP.
V R

LIIII*

A.

Gr.lQivtsttv-l.s.Lat.IrimfotflamentHm.

Path* qukm mmutifime cotufefex lilra* cu bejfe, in


\>m Zrfeptuagmta
^

libris

Cr ^mncunce
:

olet ,

areo
'

adattisdecem aqua hamtnis tncocjutto,


foftea tn capuUm melle oblttam colato

cjuoad odore accepcrit

ex eo aromattbui tm-

buto oUo,irmumprtmo teperatur, irtde ex oleo tmftfato md* rata,t,t(c~r,pfay t u. sedalta eji componem tjep

tgma Llns r qur,cunce

X^lobalCamt

dtcittm

eji.

LIBER PRIMVS.
tfiyblnra*,

17

qumque Crfextantem
'

excocjutto :pofte<i<L

lalJamo;noue hbra* CrJextantemadimtOyCr Mrrrl glebam uetere uifto odorato ferfufam > - in olei ita odortbm

tmbuti quatuordectm librisy tottdem tuj&


ftoEltbHsmadefacitOyfirenuh
Jiuis ualidiHsfleri,
:prtmtto.
ejl

Irtdis,

bmis diebntac

r uehemeter adftrmgtto. Quod

tarpodm tterum ac terttojimtltter macera-

Longe opttmum eft quodfolam Irtn ol

m Perga Pamphtlidy Cr Ehde ^Cchat* natum. Vim babet

calfaftortam atque emolhentemycrujf^s adtmit^fordida ulcera

Cr putridapurgatycofertfoemtms uuiu* caufanjsjtem tnfiam~


matiombm eiujdem atqueprdclujtomb^ypartm eijcit>hdmorrhotcLvs recludttyCotra aurtumjonttm
ris

ex aceto, %uta Cr ama*

nuctbmyfrodejl^dtuturm dtfttUationtbm , nartbns tllttum

Cr contragraueolentta earum ulcera y quas o7enas Hocant,au+


xthatur , aluum purgat cyathm epotus y factt ad
tlei

cructatns,

urmam mouet,dtffialeis uomtttones adtunatyperunElis eo duntts

Cr immtftis ^uel tjs <jh<z aduomttum ctendum tnduntury antllinttur


y

gtnx ettam

aut exaqua mulja gargan7atur : ttem contra arterujcabrttiem datur tjsyqut Ctcutam Cortandrum y s
dut ucnenafungorum hauferunt.

Annotatioin

tmnt.Cum tamen de Inde pnuipit Diofcorides, radicem mttRirrt, noi fiorem , nempetjui mgratum odorem afpiret ,cuitu contrarwm reperi
tur mradtce.Qjiodyerb optimum Irmumfieritraditm Eltde Achaix

C AP.LIL LIIL LIIIL Pertafunt qu& dt Crocmo & Liguflruio


m motio prAfararipoterant
tradtt Diofc
,

ea

VbarmacopoU fuo moreconf

...

..^.

Elidc

fid in A rcudtam referunt

Gleucinum.

NOMF.
l

NCLATVRA.
LdU Glt

CAP. L V
d
<

".Vngtttnto Mtfieo*

Glt

DIOSCORIDIS.
Leucimmabjolute conftat ompbacmo olco
,

lunco odo*

ratOyCaUmojeluca wardo,Spatha,
qtiodaromata , uinum
at,emoUit ,remittit

yjpaIato, Sertuk

Campana,Cofto,Cr mujlo : circmdatkinterun Hinaceis uafh

cr olcum

conceperat.

Tncems diebnh

bistn die monetur , poflea expreffum oleum reconditur. Cdlfa:

horronbw Cr neruorum mluafy Mtf

auxiliatur,onmi acopo iuuantim,auippe auodemoliiat.


AttfKof, auodGtditU Mufttim ftgnifcat
detla 3
la
,

huk tngnento

nornc*

w CHIU6 tradendafacultate dinerfttm faf?w*tjnnc Columd"

o Vliniw.mde Diofcorides Galenus.Qjtomm tjfrigHSrfiiM^ rem indmere uidxent. Sed GaUnn* , aui yinacea lento tznt. decoqttUr non amf>loft*mario,idemfentire quod Diofcorides yidetur.

&

Amaraciriurm
/

CAP. L V INOMENCLATV R A.
Fngumto ^Cmartctno*

Gr.&nccgiKivOfj.Ltit.iAmArdcimtm.ItaL

Mdracinum loe ofttmum tn Cyzjcoferi folet ex omfthacmo CrBaLnmoJjiJfametu e Xylobaljamo


odorato, cr CdldmofdCl^cond/tHfy ^mdrdCt,CoJrh^<m0 '

miyNdrdh Cdjix, Carpobalfanu Cr Mjrrhx odonbm. JV quiycjuo preaofntspat, Cmnamomitm addtcnt. Melautem
forum aromatum ojft-s, ^Cmaracmum
ctt,

&

umu ajfumuntur:iilndin uafortt illitionem hocad cogendxs W


calfactt

,foforem w^

^t,uenarumJftraculddfent,emollttyJeruorem excttat , urtntt


putrilagtmbiHacflhtltsper qudmutde.nec no Immentth*
herntjs,

pojfyudm metUca manm opcramjuam tmpedertt:crtt

fltts, C?- tetra ulcera,

yu* thertomata uocant , rumfnt : dtffi^

urtna, tlutajede , cutn*

r tnflammationtbm auxtltattir : hfr


dijcuttt,tudner&tts nenw,

forrhoidastllitujolmt, uulux fubditum menfiriios turjt

mj*
!4

U.

dtce mddifdciu

Cr

* tmpfi

sar*

L
Ypra
in

B E

R PR.IMVS.

js

sampjuchmo diximut qu&res Diofeoridem monerit vt feparaitm tta aret cU Amaracino <r Sampjtuhino vn^uenits. Tra dit Galenus fui temporU vnguentarios cum Amaraunam CXtkmorm xompojitwnem velient imitaruamaraci loco, Marum quo mais ajbira Tti nmifcuijjtfe vero cnm A maraco parajfe , m qua vt odorn mtntts
ita vtrtuti nihil

drmmutum,

Mcgalimun.

NOMENCLATVRA.
Vnguento Mcgahno.

CAP.

LVIL

Gr.MtyxKtToy.Lat. Megahnum.lta.
^(Elitabatur ohm Megahnum,Jedmtc compjitio exole*

mt Crfrorjks obhterata eft.Cuim adhiftorid compleme


tum memimjfe nonfuit ahenum.Miftura cu ^maractno eade eratjedre/ina cxuferabat, hac tantkm ratione dfferes* Qjt4
re lemter emolht.R^efina ungueiis,neque tuteU neaue uolupta-

tisgrana adtjaturjed coloris crajfametique cauja. ea tantiftcr

coqmtur dum definat olerccum cocjuend* ratio declarabttur,


d:tm de reftna
t

diffcre

ificnur

& deperat

fieri

VioJcorid<

ipore

Hcdychroum, C

LVIII NOMENCLATVRA
A
P*

Gr.\te<j[\))^ooy.LatMcdychroiidtdL

Q.
jbirat.

tvnguento Hedichroo. d H&dychroon uocat,m CofiertJolet:ctfdefrdStu

ibm cr mift:tris,<juibfx ^itndraanumJedJumiM

St Ued^chroon vnguetum cutus compofrtionem hic tacet Diofto* ndcs. N oftro eti.i tepore no pr&paratur.Sunt etta litdjdrroi pa-

ftRz,qut

mgredmnturl htriacen A ndromachi, r quorum confcundorum raiionem tradit Galenm m Ubro de Antidotu.

Metopiurn.

C A P. L I X. NOMEN CLATVRA,
Grd

**

DIOSCORIDIS
Gr.M^\como^.Lat.Meto^tumMa.
IVnguento Metopto.
It

m ^egypto unguentum

auod Metofton fatrto nomint


nuctfa

afteliaturjrofter GalbantmtJitonem:nam hgnutnf*

Gaibanam enafcttur>Metopon uocauconjlat amaris


no>Myrrha>Balfami femine,Gaibano

omphactno oieo^Carda?nomo,odorato Iuco^Caiamo.melle^

Cr rejinaprobaturjit* gue,graut odore^quodmagis Cardamomum Cr Myrrhw>


quam Gaibanum reapiat.Calfaat uehemeter,Cr adurtt^
extrahit,ora uenarum aperit,ulcerdpurgaty extrahitfy:adfTt
iifosneruos >cr mufculos^adhermat

humore contratiM-, ct

trodentibn* medtcamentis efftcax ejt.ceratis


tnferttur:horrortbu*,coHulfisfypr*Jertim

Cr malagmM
habetur :f<dort*

qutbm cerutxmft

pulas detefta* CT retrorfom cotratla


ctet>uuluJ]?tracuL

e/i y uttie

reciudtt^ etufdem durtttas laxat:tnj*# ma,mo lltendi naturam habct.

Mendefturn*

c A

P*

L X*

NOMENCLATVRA.
Gr.MtpfHM. Lat.Mendeftum Jta. t Fnguen to Mendejio.
Tuconjiat Balantno oieo,Myrrha,CaJidj CX r(

^lt{jMtemenpoji(ingulorumf)oderA 3 Cmn<uW

mi cxiguum addunt,nullo compendio.nam tjud /tmulexcofl*


nonfuere uim nullam exhihet.Similem Metopio ? Jedmferiorem muitb.

mm obtmth

HAnnotatiom
tacfte. oracte.

Cap.lix.&

lx.

AJl>r<uedetut(ai>iu,/atisdaraJunt,0' Jtiff-m exfomt Diojiortdes

m bn fatijf*p*t

.Hotnorfatmtnr m %***#

OMENCLAT V

c AP. LXl.
R
A.
Gtt

UBER
*M

MV

S.

Storace hqutda. Ojj. Styrax Itqmda.

Tafle uocatur finguitudo recenthMyrr ha, cu exifua ayua tufk, er Origano dein exprejf*. Ea yerqua odorata*

acfrectoJaejtMcjue unguentumprJefactty qHodstaUe

nomt

natur.Mtxime probatur qu&nullam

olei

mifionemadmiflt^

CHW miriima portio compos eft uirium plurimarum. Vim calfa


toriamMjrrh<eCr caiidu unguentps rejfondentem habet.
Kaphice pingtt Diofcorides quidftt Stac~}e>-vtnoalio opus fltfer-

tamenStyrax hquida.O- Staclefttiuide dtuer* fafunt arbores,Styrax Myrrha.Sta&e e reccti Myrrha in aaua refol
none.Dijferunt

&

uttur.Styrax liqu!da>eStyraceCalamita antea

oleo

& ref,nambuttt

txprimuur.Myrrbx reczntu inopia > Stacles ittdcm penuria pnrtt. Jifferturex Orientefedparumfyixera.ZfelcBifimatamen Myrrbaferipoteft.

Cinnamominum.
Jta.

C A P* NOMENCLATVRA.
Vnguento del cinnamo.

LXIL

Cr. K tvva^cofzivo^ Lat. Cmnamominum.

Innamominuconfite Balamno oleo y Cr Xylohalfami* Iuna odoraufyiffametps^atque Cmnamom: ,c^Jemirm


Balfaminifuauitate conditur^quadruplaa

Myrrhdad Ctnna*
adtjcitur
.

tnomumporttone,meladcogenda omnta
nonacre ,molh odore,piane

Laudatur

Mjnham redokns,craffum,odo-

ratu,guflHperquamamaro.ldnon a refmafcd Mytrha craf 3 Jitudinem olotinutt:refma emm neque amaritudine pr&betjiefte ullam odorts gratiam adijctt. Vim habet admodum acre,

amaram, Cr caljacientem.
difcttttt^dijfunditfhumorei

Itaque ora

enaru apertt ,
attrahtt,caput

calfacit y

CrftmM

aggraejficax

uat jotra uhIha mtta cZduplo


*jl.

oleo,cera,CrmedulU

Ita emmjere

multu acnmonu exoUfcit^Cr <puda emollitndi

C%

DIOSCORIDIS
crdfb
ufo

bendi uis contrahitur ^aho cjuiadxrit y Crprd ommhm

unguentU mdurat. Facit mirum in modum adfijlutaA r


ra><ju<et)utredmi<uitiumfenfewnt:itemad

bernm

bumtdto*

res>carlunculos,febrmm horrorcsjremoresjgangrenatfy cu#

Cardamomo:aduerfusfertjentium mor\m illimturJcorpioMt*

CT fbalangwrum lElibut cum tritts grofht imponttur.

Nardinum.

NOMFNCLATVRA.
lta.

CAP^ L X

1 1

1-

Gr.NxfJliveppvgcp.Lat.NardtnumunguenturnFnguento delNardo.
^tio Nardini faaundt uariat.Naaut Malabdthrm

folw,autfine eofit.flerun^ue aute BaUntno

oleo

**[

omphactno.Iunctts odoratttsjptjsamenttgratid adtjcttur: jkW


propter odortsfuauttaU,Cofttt,^Cmomum, A'ardu,Mjrrk
Balfamtt.Laudatu/r tenuc,non acre,

N ardt artda dut ^Cm<0


excdfiti

odorem referens. Vis ei extenuans,acris:expurgat ,


gmenti crafitudmem,nift refmam rectpiat. Ftt

*bfiergithumores>rarefaat.Hoclt<juidum efi,nec hdhetfr'


etiani ftrfifti

<x ompbacmo oleOyluncojCaUmOjCofto

O*

Nardo.

Malabathrinum.C AP. L X

NOMENCLATVRA.
t'Fnguento MaUbathrtno.

I U

Cr, Via\aB^ivey.Lat. Malahathrtnum.ltd.

M^cUhathrmumfiifameta Nardmt habetjnfy


aut ^cmaracmo uirtbtts refbondens.

rhapUfculum addttur;qua de caufa calfactt, CrocM

Iafi

mmum.

CAP. LXVNOMENCLATVRA. Hoc


caput non efi

'

Gracocodice.

LIBER PRIMVS

Pud Perft4Jit,quod Ujminum cognommdtur , ex etlhis fiortbitf VioU : auorumjcxum, in Itaitcum [extartum
Sefamtm oiei demmtiur , uiolk , utin Liitno dixnnm , uiciQim fermutatis. <Xpud perjas mter epuLndum ujurpatur odoris
cauja.
\

Ndmtoticorponconuemt yprdjertim cum


opttulatttr corporibu6 y qu&

in halnea*

defccnjum eft.Sed hts

calfaElwnem,
'

Lxationemjj defiderant >grauw* enimJJ>irat y quam ut libenter r1 ^i He rtapiatur. um pr xccdentium capMum co-nfeliones dar&funt. Vorro Zx>.

~
*

-t
r *

\afminumi?ngmntuni 9 innouiJime eiitnexemfLtribMgrxci* non hahctur- Quidarh cnm floribus quos lofjeminos -vo cant cimpetuni. Qjtod noneffe e mente Dtoficndi< faall ftq utdem hcc~ { caput non adietlutum ejt) cum Matthtclo CBnceJJenm.lafminum Gr&~
>.cui titulu*

c'k<,ioUtum

atmts redditur. Ktenim de \m

V toltt inte n 2<Tendum,qu

Arabice Kemdtcuntur. Vorro radjce$?caults i longttudo,dcnfitd>s, rami, folia , ct plertquc alti partcs Jojjeminornm longe abjunta Vhlarum

albarum ddmtatione.

Myrrha.

IXVI. NOMENCLATV R A.
C A
P.

Gr.Zpugva.Ut.Cr OjJ.Mjrrha.ItaL Ld Mjrrba,Ga\*\& Myrrhc. MTrrhalachrjma e(i arbensy qu& in ^frabia gtgnitur
^CegjpUaJ^tnx no dtfimilis;e cutm uuinere dejiutt L* chryma tnjubteclas tcetes:alta ctrcum caudtcem cocrekit.Diatttr

ex

hts altqua Pcdtajimos.prxpinguis^qua txprefja StaEle y

tmnutur:Mia Cabirea pmgu}ftma,Uto Crpmguijolonafces,


ea coptojam fudat StaUen.
appeliatur :

Vmntuprtmaefiqu* Iroglodittcd accepto cognomme a locojn quoprouemt,fpledens,

JtibHiridssjac

mordens. Qutnetia legitur tenuis qu&dam^ qud k Trogiodnicajecunda eji^sdeltj modo moiits, uerum odorcgra
tjcuU^apncts nxfcens. ^cha Caucalxcognomtnatur

ptdter
>

modum exoleta, ntgra,^

retorrtda.

Ommum detemma q**>


Etga r

*4

DIOSCORIDIS.
mribm eimj>ximd,improbatur ^tmi-

Zrgdfima dicitur :pingut cares,Cdno (itu obdufld,dcris,adgttm


tnt imtgirie'uerges,cr

nca cogtiom me. Fxijs pdfiitlifiiint,jedep/ngitibm,p


odaratt: ficcioribm, hdudquaqudm ptng

u odorepotlet , qtu oleum non admifit>cUm inpafiittos dig


battir.

^idultera tur macerato gummi aaud,m a

maduerti. Eltgenda efi recensfquaiore obfitd>teu/s>undt^ concolor


,

qud conJrdEla nenas ungmum modo candtdas

Ittto

ofiendat,minutisglebis,amara,acris,odordtd,calfaciesjnper'

nacua

Cr /nuttl/s efi ponderoJa,cotoris p/ce/.

Cdifdc/t^cohibtt,

Joporemgignit,glutmat,ficcat, afir/ngtt, ttttluam emolitt>

prdclujam apent,menfes er partm ceieriter extrahtt, cu <At>' finthto,Lup/norum cremore,uetJucco Rtttfi ddmotd : tubercw^

Fabx deuordturm uetere tufi/,orthopnoed,

in lateru'pe&orif$

dotortbm>indlttijfluuio>C^ dyfenterta:horrores dijcuttt^ horis antefebnum accefiiones,faba magmtitdme potA cn

hm

P/pere

aqua :fubdita ttngn* tt^uatadjcabrttie arteru

&
1

fotit,obtufam uocem expedtt,uentr/s ttneas enecavcontrdg*'

uem oris hatitum madttur, Cr adtterfm alarum udid, cum &* yado aiumine ilhmtur gmgiitas r dentes flabiiit.collnto ck" mno er oleo ore.uulnera capitis tli/tuglutmat t medeturfi^
aurtbm,ac ofitbm niidatis,peruta cum cochlea carmbiti^
furulentis

atmbm

nfiammatii cum
cafia

Mecomo ,

cafiorto, C

Glattcto:ad udros aut, ttem cum

nes ex aceto purgat : defiuentes

er metle iltm/tur:/mfcV' capittos cum Ladano CT ol">


atbugines totltt, caugne*

mjrtco ttt/ta,firmat : diutnrnxs

defiitiatione s tenit, ilhttspcn^

naribm : ocutorum tdcera camplet,


itgo,

dtfiutitfcabntiem Lnigat.F/t t Myrrha,pennde at% thurtfi

Cr^tpoftea o/iendemm, ad eadem conuemens. Bottd


dijfefla rdd/x
efi arboris

Mjfrrha,
te.

cmujdam in BzoM ndfi**'


1

MeUor efi f* Myrrham odore reprdcntat :

et

tJf^
ilor*

LIBER.

PRIMVS.

tjf

florid ineft:emoUit y dt(cHtitfyJuffimetis comodifiime

mfentur. A Yrrhafeletttfitmapautaadco quantitateadnos ajfertur ,yt 1 V J momU< pottut fit ^ke^quam aromatU. V ulgata hacmyerha no
patebttijut.

hdeUtumeft,vtet

caputde RdeUto Diofcoridu

di

hgernibuicq; -vulgarem nojlram

Myrrham contulerit. kdulteraba

Myrrha Galem tanpore cum UquoreCarpafuarborH venenof* r tali* , quum qm tta prtparatam ( etuxm ihcrtaca immtxtam ) fu pfjflet , proculdubio monebatur. Caterum extrmfecu* apphctta multi mainvfuierat. Vtdeant pharmacopolavt Myrrham febgant , Mate
rudtftaf^uequapoteruntur^eanty
t>t feletttfltmam

&

Myrrham hU

xandri* comparent , ne infcicntes remedu

loco

venenum exhibeant

Arbor Myrrh*
t

qmnum eftcubitorum dltitudmt* ,non fme jpinis caudi


quam thurU,cortke Umi,fimUiq; Vnedoni
aculeato.

duro

intorto,craJTiore

folio

Myrrha excalfacit dcficcatfi cundo ordme, amara ejl , abfterforia. Myrrha vbi deerit, CaUmu doratHsfubjlituetur.Laclyrymam cJ]'e,Myrrham Bxotkam qu* e ra
OUu*,fedcriflnore
Jice

& &

&

mcognit* nobu arbom

diftillet ,fatts Itq

uet

atjiplura dtcere

lurtmm,aut infomnui,aut mcndaaa proftrenda.

Styrax.

CAP. IXVIL NOMENCLATVRA.


Oifrc.StoraxCalamita,
drhoris

Cr. X rv%*\.Ldt.StyrdxJtdl.Lo Sttrdce.

Tyrdx

U(hn majft

malo Cotontd Jimilif

Cr dlhtcdnuhttd gru~ mu,qH4m flurtmum mjud odoru grdtidpermdnens ; qm dum


JUuhs , refnofm ,
molLtur.meUeum hquorereddit : audlk e Cdtdhdllis,?ifidtd,

~ Cilictddeuehitur. Deterior ntgtt,furfurofm >fridhiU&, cdnoj^JitHohdu&H*. Cdterumlachrymd muentturgummiu jimiiitHdjneyperlucidd,Gr Myrrhd dmuld : uerumgfducd mdnat. ^idulterdtur ligmjcohe,

qHduermtcuh erodentes excujjerut,melle,cr mdt*Jedtmento,er tfuthufdamdbjs.^flij ceram


dutddifem odonhm tmhutHm ,jUgrat$imu foiihu* cum Styrdcejuhtgunt, cr fer Lxd crihnjoramnd mjrtgtdd aqua uer
c

mtculos

*ff

DIOSCORIDIS
que tatjua Jyncc*

tmctdos exprimtityHenuddntfyStyrdccm huc ,quoniZm uermu


fulortifyecie cotrahdtyScolecitecognominat,

ru imperitt approl;at,no animaduertetes ddprdcipua odoritfri


grantia,Jt<]t!ide

aceradmodu e(l,<jui adulteratiow uitio caret*

Styrax calfaat^emolln.Cr cocoquit,mcdeturtufthdefttllAtiomhtu, raucedtm ,erauedmt, Cr tntercepte uoci, uulu* pradufi


durifiaue laborati couenit,cit mefes potu avvojttu^

moUivJiexiguHCureJina terebinthmd catafottj modo deuorct.


JMtfcetur utiliter difcutienbm maldgmatU, acofiscfc

^fdoleW

dutem

C^ igm torretur

utfat ex eo,uelut ex thure,fultgo,d

eade couemens ad tjua rhuritfuligo:exeo etia mSynaStyUtinuoleum compomtur,<juodcdl{acit uehementer^Cr emolkt:


fut dolore affcit,aggrauatfy grjoporem adferU
tf
beriacem, Styracem laudat vtpr*ft< tfferretunid anfam prtbutt, yt Cai

iewt.Calamitd*#'
yifimplicM
recenftni

vfitafum Styractfemper Calamtt* nonten adiuneret , nimirum quo exceUentto*


rt defignaret.

ret. Qj+od vero iuncep reliquit frdftaret, demceps

medtcti*

Qubdverb legitur m textu.


e

Diofcoridis

{Qjtalv ejt Ca-

Plmio eft QQualts tjt Gabahtes)qui dicat Stjracem n*fci in Syria ludedj>xima,iuxta Gabala Maratbunta,&' in Seleuat

tabalUs) Ugendu

mote Cafiio. Vulueruleta ideo Stjrax yermUn^ arborl extdut y$ eft

Bdellium.
Gr.ift

M dftut. BdeUium.it

1* 1 1 X V I. NOMENCLATVRA.
al. Bdtllto. Rts

CAP.

G al
':

n~

cognJta.OflF.nomincvtuncurLatiiio. Dtlitum,alu Bo icho aftellant .aiij Madeicon Lchryn*

J_J efl Saranica arhorts.Prohatur


& %nt acjordu
n" Bdelbf

^Uurmi^luunu m morem , mtmpngue u*uefcens factte*


expersfuffitu odoratum,unaui ftmde.
ifl

guflu anurum, tranfhci'


ett**'

genmfirdsdum , mgwhenorihm

rtehtt

m ojf#

LIBER
.

MV

S.
9

tf>

eonuolutu^AfyaUtht odorc,ex lndid adueflum.Defertut

a Petra o^idofccum y refmofumdiuefcensyfedjaculutefecun^

dum ^idu lteratur ygumt:fdtta uiUatu nd perinde guftut ama


rttHdinemrepr*Jentat y nec ufijucadeo Juffitiowbpu odoratum
Cdlfacit

Cr emolltt durituu^cr turgettdguUurA^humicUs her

m#s dtfcuttt cu temndfdhud dilutum^uulud^traculx Uxdt df*


fofitu

er fuffttUtCr fdrtus humtditatcstL omneis extrahit:cal

commmt^urinamoueUO^ tHpetihw^aferfeteper^ euSis,utibfime ddtur:udlet dd ruptd,HHlJd,Uterudolores, C?+ difcurfdntesJpiritHs:mdUgmatts injerttur y aua contrd durtiut* ZTneruorum nodos projunt : contufum rejoluitur affufouinti
eulospotu

dktdcjudcdlidd.
ms

Viyrrha depr*uatarv*nijt5ef>lafijs

rarum,&
?almx

dienfe Edelhii (Keapolttann Cefaglioni)

fouramycubito no ampuu4>4ltum*l encrmn CrfaptdHmfemitiyplurim

buifeptum inHolucrii>edendo

eft,

Thus.

C AP. LXIX-

NOMENCLATVRA.
Cr. Ki&av&.ut. Thm.ltdl. Incenfo. Ofj.Ldt. nomt

r,Gal.Encens.
gtgnttur ^rdbtd><jud thunferd eognomutd-

Atum tenet tn eogencre mafculum

Stagortiai

naturd rotudum.taU dutemmdiutduum efi

eandtdum cumfrdngttur,intu*pingue,mfuffttufldttm ardes,


indjcum uero fuluejcit ,Cr colore Uuetfedrotundummdufrnx faclttant.nam quadranguUrcsformas dtfeclum , fitltkbM uerfantjonec rotunditatem contrdhdt.Verum etufmodt fhus

tcmporejlduefat

tjuod

^tomum

m Sydgrum
t

dffelUnt.

Secundum locunt habet ^frdbtcum,Cr Stmilo nafcens quod ,


dfiyui

Cofnfcum uocdnt , mtnus mulio

Cr fulum.lf Tgex
nt*

68

DIOSCORIDIS
tjina

ntu altud^cui sXmomita cognomen cft aliocfui candidum:f 4


diimollitur,maftichemore digitH cedit.^cd

O^gummi^uodjacite deprehend* ftoteftfiqutdem JufJitumgummtfUmamnoneiaculatur^ r refinamjumm


euanefcn.thw ueroftatim ardeUtdem malcficium odorfrodiU

T uftrmgendum p nem dtjcutit y caua ulcera complet, O" ad cicatncem


x/Cd calfaaendum
tficerebrt

ferducn

truenta uulneragluttnat.mfrenat^ cuntt&Jangumv eruptio

mebrams effluat:ulcera qu& cacoeth


cun

tur,CrJedhCr reliyuarum partium permuket tritum


o

CT

lattc

linamentumformicantes uerrucat inter imtta imf

tigtnefque ex aceto
nejfy

er fice illitum tolltt,dmbufid tgnhfernio-

cum Juillo ddtpe aut anfermo , C?- ulcera m cdftte m* nantta cum nttroJiinfricetur.fdndtPdronjchijs cum melle, #
rtbut frdtlpt cu ptce^medetur^ddreltquosdurtudolorescu d*
tfundttur : tnflammau

k
f

CT rojkceo magna uttlttate peritgttur : addttur ad artert* ttife


rumj^ medtcamenta.prodeftJanguinii excreattoni fotHtnjj^

aua
otum tnterfictt.In ficltli mundo
claujltonem opertre oportet:ufque

Thm cremdtur,jl*'

rante glcbuUjucceJum k lucernd,donec exurdtur:pofi perfi

dum refirmgdtur ,ficenm


uafecam cirUe*
'*

tn cmeresnon redtgttur. ^flnjut ollulam xneo

medtu perforato ctngunt ad exctpienddmfultgmem,ut m


menttone mox ofiendcmus. ^fltj crudo
fifltlt tuto obltto,

fornacem tndtto,cremant. Ftttili ettdm nouo utudctbut prn* torreturdumnoamdiiti bullet , aut pinguttudtne udporetn*
cmittatfactle entm commtnuttur quodperufium

non

efi.

Thuns cortex. C A

PLXX NOMENCLATV B.A


Cfd

LIBER PKIMVS.
dcllolncenfo.QdX.V

*j

Gr.fKctct \i0arts.Ut. er off.Thum cortex.Itd. Cortejia

Efcorcdde PEncens.

Xdfertur thuris cortex crajjks ,ptnguts > odordtm,recens % leuis,mmtmefCdber,fine mebrdnts.^idulteratur ddmi~
flo Pint

dut nucis etns corttctfed horum tndex tgnis eftfiquide

reUqtiicorttCesfufftttnec^ua^uamtncenduntur ,fed fine odore

Jumum etuidnt:rhurp$

uerh cortex

drdet^ tum odorisfr*


uis

granttd udforem etdculdtur. Thuris modo urttur,^


.

eade

jud rhurtjed udlidtor dfirtngenttorj^ QudrefotH cruetts ex


credttontbt^,uulufsfluxtone idbordnttb$46,m pejfo cofert,dd ci
cdtrices oculoru
,

cr cauafordescL cfftcdx efi:tofimfcdbrk Up*

ptudintbtu duxtlidturi
1

an nathuris.

CAP tXXL NOMENCLATVRA.


Mdnnd dello tncenfo.

Gr.wfam \icnr*.Ldt.Mdnnd Thurps.ltdl*

UdbdtufcuUm.Sunt cjut crtbratd Ptnt rejind, dc folhnc, dut cor


tice

^Xnnd Thuris prohdtur cdndore,micdrum frequcntid,

CT puritdte.rim habeieandem qudm er Thm,fedm


fed h&c igne defrehendmtur.

Thuris contuji adulterdnt

Netyentm dquefuffitu aerium uaporefedfubgmojum CT imfurum exputt,&r permifiumfuducoietid hdittm mrm hdbeU

Thuris

fuligo.

NOMENCLATVRA.
Ldfultgtne <L
ilo

C A

P-

XX1

1*

Cr. h*6cc\n \tm>o\8.Lat. Thuritfuhgo.ltdL


tncenfo.

Fiigtne Thumjicfdctto: forctptculd,lucernis dcccnfiujm

guldttm Thurisglebasjn noudficltleoLLxcbcdudtmpomto,

CT dreo uaje tn medt<fpfordto,deterJd dtligeterjordc , ohti

gtto:dUerd ddmoueto,ex dltcrd

em pdrte aut utrd^

yJubte&ia

*o
Jluratnr :

DIOSCORIDIS.
(actltss* f>erfj>ici

quAternn dtgitoru altitndme Upillts^uo

queat*

cr qm locus cafax fuern^glebula^ atsatjHffontto,

Crantea ytiamprorfiuprtorglelrd rejtrtngudtHr,dlta impo~


mto:donecjHfjtcientefultgitieHtdedris coegt(fe:Cotmuo tdmtn

exterm ardmenttpdrtesjpongtd.dtjuafrtgtdd mddefdEld^db


Jfergdntur:itd entm teperdto dwferuore,fuligo omnis tnhart

btt>qu& dlioqutper lemtdte dectdud. l\)urts ctnertbw ddmtjcc*

tHr.Derafdttdquefultgtne y ctnts cremdtt rhurisjeorfum fuh~

Jtrdhedm eji.lde opHt^quoddfdtnfdElpt iibi mdebttm ,obeudu.


'

OculorH mflammattones mtttgatJlHXtonesJuJpedtt3 Hlcerdpur


gatycaudexplet^carcmomatafifltt.stmiltmodo e Myrrha/cft
ndyfljrdcereliquisfy Idchrymisfulipo exciptt dd edde couentcu

Annotaticin
q; plata

Cap.

lxix. lxx.

lxxj lxxq.

TIAusSlbumcortex TburisTAanajGrThumfuligo exrna cadt


prodeut ac ideo no aiienu fuerit de htt etid Jimul tract& Tt.Acprimo de tpja Tburis arbore>qu* licet in ArabiafoUnafcatur,o

rbtuU tamen>fcd in medtofere regni Sabeoru,ybi A tramita habitat* Solu tdrubru elacleo tradtturfyettas ortus folii ajltuh rndtq; terr*
arpnoftcruJtaceaq;,raritfonttbnsacnitroftsperMineosproximuP^ gu iuehitur tramite anguJlo.SoU treceufamilU ius inlhura habiu

O*
tu

ob tdfacrx vocatur,& cii arbore rulnerat,nccfaminaru congrtff* ~~ necfumru polluutur. Duplcx eiu* rmdcmia. Vrtor naturaluq; canu
fiagratifiitnit

tfttbw corticequi pr&gnas et tenuif&mus tediturM

xatoplagainoadeptoAndlffdttf^umapinguU^ cocreta defaturM* m loa natura pofctt tegete palmea exciptete.altubt area ctrcupauita f* rtHs illomSjid hocpoderofius^Qjtod hafit inarboreferro dcpc&tuh &*
,

ttcofum. Sattcsas arbores

nemo cuftodit.Cotra,Alexadrtd rbt Thm r#

dcinterpoUaturrenouaturq; ,mhiltutuafure,Autuno quofa legitur partu ajltuo>hocpurijiimu caltdu,Carphe*t rocattSeques rinde-

&

nofitfemina L "+~ ne butu, alterfexw vfarpetur.Mafiulu putat a/pecie tejltu dtclu*?** m'** a gratta mamofo, mb&rete Uchrjma prtore cojecuta altafe t fiuttStnguU hac mmm implebat cu tardim depeftifctur.Grda hoc tno

miareripa,mcifis phyeme arbortbus rufZboc exit,nec coparadu prior* dathiatum appellant.Quodex eo rotuditategutta pepedtt , mafculi roc*tur,cufere altas no vocetur mas,rbi tri. Keltgioni

St*

IIBER PRIMVSi
Stagoniam
peUant.

M tcas concuffu ehfas Hannam vocamus. In mfulis etiam Ihus


,net

& Atomum ihusrocant ,minores guttat Orohiumapmer-

Tt

tuxfciperhthetDiofcortdes ,recenttores addunt nehulofas effe infnlas ac morbidasyatquc adeb In has ablegarifontes^ub cittus pereant
catores

a contagio innoxios ft propius accejfertnt.T huru cortex cum UchrymaarcfaciadepeChturtCrcum-lhureajfertur. V altntim auam Thus ipfum, aflringtt deftccat. Qjtidfn Manna ihurvs fuperim (c Vlinto) dtximusft quis rudtm malit y pulutfculus efl r poliem

&

7huri5 qui dum mutcem atteruntur grumi, refoluttur.


lutiua rofctdxs
efl e

mafwU Manna illafo-

caloferuenttftmts ytplurtmmm

dens humor,nunc ingrumos coatlns.nunc

dtebus notte decimel eliquatus, yt cognat*


,

cum calo eruntfupra qua cectderit. Defultgine ihurts plura dtcere fu~
perfiuumfit,ipfe enimjibi tnterpres eji Diofcoridcs.

Picea

& Pinus,

C A

P*

LXX

1 1 1*

NOMENCLATVRA.
Gr.nifus.iM.Pww Cf Ptcea.Ital.il PezQ Cr ilpino* Off.Pineae.Gal.Pin 3c Peiie.

/w Cr pic ea generi etdem afcrihuntur,fed quadamfldgttant ftecterum dtfttncltonem arhores uulgo cogniU: , guarum cortex aftrtngit , frodeft tritm Cr tUttm
Tntertrigtm*

ulcerthmjnmmu conm occUfatthm i amhuftis^cU^uma ar* gentt Cf manna. vlcera deltcatulorum acrtmomam recujanttum,cerato Myrtino exceftm,ad ctcatrtce
futorto atramentoferfentta

ferduciutritm cum

cohthetfuffitufartm Crfecundas

etjetUfotm akum (ifttt,unnam mouet.Foita

eorum trtta er

hta tnfiammationes lentunt, uulnera ah tnfla trtta aute Cr decofta aceto ,ferueti collutione detiit dolores muiceuhefattcis uttbajunt,drachm* fodere aqua autmulj*

fota. Ptnea nucts cortex

Crfoha fottt tdefraftant. Teda earu

ftrtuulattmfetlafiin aceto coquetcr decoEio des coUuat, do=

kres leuat. Ex his etiafitj^athnacoforufefforuj^ cofojittom-

hm

*x

DIOSCORIDIS
Quin etiam earum crematarum fultfo ad
hbrdrij

hm idoned.

atramcnti confefltonem exaptur.


ctfiime imponttur
,

Ea circumlitiombm efficdsArrofts oculorum angv

qutbna palpcbw ornant : coloremti men-

Uuntur. Calltblephara
iis y

Graa uocanU

calloftsgLbrKtLgerits,

Cr

coUachrymattombw opttuU*
Ptce<zquefruElu*,qutin
co*

tur. Pttytdesappellantur

Ptnorum

ni* muentuntur. Vtm ajlrittortam

habent,r aliquantum ex~


aut

aljacientem,tufo
tnellc fumptt.

CrpeElorh utttjs auxtltantur,perje , aut tx

Nuces Ptnea cum repurqau manduntur ,

eumpajfo aut cucumerUfemme btbuntur , urinam ctcnt , acrt*


rnonta* tn rentbn*

Cr ue/tca

hebetant yjtomacht roftones U*

ntunt,dat cum portulacafucco,utrtum tnfirmttatem roborat,

torruptorum quocjue humorum labem obtundunt. Ptnea nucct


tntegrd recenter

arbonbm decerptd m

pafiofranguntur ,

O*

decottx uetufla. tufiiac tabttudtm conferunt >fquottdie cx t*


Ityuore ternt cyatht btbantur.
lcea Gracis Veuce:Vinuf,

VytU :fiJponteproueniat> Vinaficr,nam VtnmcultHramrecipit.Coni Vice& Vtntinterje dtJjerunt.Un*

&

gH4 ejl

Vice* contu>tta craffus vt

manutn compleat :fquama* habtt tt~

nues,0' afefe refolutatfic vtfubfijuamis nuces vidert queant, Kthrtuiorlatiorq; ejl Vintconus>& Vyramidaltsfi^une> craftor >Ugnofor,

&

V erumfr tncahdo *jlu*r* habeatur> aut adferuentcmfobm exponatur, dtfitlient, fyargenW^


ingeticumfagorenHces.?inifylHefiris

compafttor, ytytderinonpofiintnuces.

ha teftis eft A Ipes, nam Viceafiigortbns gaudet. Hps cognauJ* nt arbores > Lanx> Abies* Tada. E Larueextrahtturliqutda fumnt* yirtutis refina, qua Terebintbma yocatur , <jubd m tim locufHtceffirtt ^ua olimiTerebintboparabatur.Jnctdttur Larixadmedullarfq*'

&

C Vke*

plureseflejpcctes,

U*'

&

T"ltpofiea*fiatediJltIlatincertayafae Vtceacorttce confcfta* Viced tfinam edtt duram>& intra corttcem tameafc

uando

& truncus Atquidamfimdem

condenJatam> dtfiilkt

Lartctna. Vrofert Abtes liquorc

unc txceUenttptmHmsutH*

nulta apud yeteresfit mcntt*> yocaturqui

^lftf/wLachrimovel Oliod^uezzo. Errantqui bunc putant Lartctn* refinaftorem ejfe. ColltgttHr enm U l^uor e corttce tum tri#*

tnm

LTBER PRTMVS.
cant bunc eo

75

tum ramorum,aferientibui fefeyeficU quibfdam:qu* turgentes *Wienatus reperitur corticem inter cortttem.YLfi htc Itquor limpidH4,cUrut, tranfparens, oderatus ,
loci ejji

hquorem ,

<jui

amarus.Hic odor
tns

& amaritudo

&

&

gr

in Laricina reftna

non reperiutur.V e-

plwanno flauefcttab illa fua tranjparentia , induratur aliuantum.Carnem inducit:emundatdtfcutit 3 confolidat. Votus ventohumores difcutit,tutif?imumq; remedium
ejl

&

os

laterum doloribus ,0*

adpurgandos aremulis rencStgr adarcendam horumgenerattonem.ln eibofumptutyprodejl doloribus neruorum>*y iunfturarum-Confolidat nuRo negocio plagas,maxime capitts.

Lcntifcus-

NOMENCLATVRA.
wfogmM.Gal.Lentifqye.

CAP* LXXIIIL
Entifcns notd arhor
cfl, cui

Cr. Z^7y-.l4Mfnttfcm Jtal.Lentifco. Ojfres

toti inefi d~

firtngedtfemmi entmfolto,
rdmo,cortta,rddicibu6 co-

gnatd infunt uires. Ltjuamc tum dHtem Udfierijolct:Fo~


hdycortex
, et

radix in dqud

coyuuntur,

Cr ubt dhundc
aqud denuo

cottd refrtgerdtd^ funt>foitd dhtjciuntur :

coquit

donec meliis hdbcat

crafiitudtnem. Lentifcmfud

ddftrmgcndi dofe, ualctad-

uerfmjangumis reteB
dlui frofiutud ,

O" dyft

fotu. Itemcotra

Lcnrifcus

ftionem Jkngumis e

Cr etufdtm dutjtdu preadentid intotum ^icdci* r Hjfo~


c

vfihtdi*

T4
ctfthidis

DIOSCORIDI9
uicem repr&fentdt. idem
facitfitcctt* e trttitfohjs.

D**

toftufotu caua explet, Crjratla ojfaftrrumtnavuHludfluxionesfiftity

nomM arcet

y urtnam

pellit,

motut dentium

toButtoni

ftabtlit. rtrentesfnrcult

dps affrtcantur.

calamulorum utct dentthm refurgfin* Ftt tjtmme oleum , quod prodeft cumtjutd^

jlringi opu* efl. LenttfcHt refnamgiqnttyqua Lenttfcma cogno*

minatur , cr ah aliquibm Mafttcbe. Pota uttlv eftfan$uinM

Jiomacho auxiltatur ,fedruMffl mouct. ^Additur in dtntifriua Cr tlltttones facitt , admtorem


teijcientihu6,zx'tuft ueteri
:

cutt

conctltandum.Palpebras oculUincommodas reflicatjnM

ducata halitum orts conimendat , gtnqtuas contrahit. Oftim&


Ksr copiofifimatn tnfula chto prouentt. Prdfertur (nttedm
modo)reffledefces,

Cr candore Tyrrhentcd ccrtJtmilU, ddul^

t4,retomda,frtabtlU,odorata,(}ridorem ddens. rtridUautem

rhurU, reJtndfypineanucUmtfard* i tum altbi > LV.ntifcut refmifera arbor, kniufolqu in Ualiu tum Sena maritimU nafciturJn ruinarum Komanarum macerifS > <?
infertor efi.^cdulteratur
ctrcd ^eafohmCaietam vfquc , lbi& procerA humtles nafcuntur. Vrtduat Lentifcn* in Jtalia M*~ Jhcbem ,fed non ea abundantia qua in chio Creta tnfulis- Lentt* fius defccatfecundo gradu, velmitio tertij: in caltditate &fig&t*** prope tqui tempiratus.Ajlrtngunt omnes eius partes.ltidemfuLC&ft~

toto

illo

maris Tyrrhtni tratlu

&

&

&

Uorum viridmm aftringit* Majlkhe alb* ajiringrt


facit

&

emollit , *****

Cr defccat Jecmido ordme.

Terebinthus*
'

CA

P-

L X X V-

NOMENCLATVRA.
Gr.yiffitrQ&.Ldt. Tereh1nthu4.ItAl.Tt-

rthntho.GzLSc Ofticinae Tcr^ benrinam vocant. ErtUnthm cogntta arhor eftyCmmfoIU, wfcmcn, <?
cortex aftrtngunt,

~ ad eadem ad cjtu Ltnttfct* *****

^mtkfarata modofamftaj^ Fruftm ejm aPM tft > f*i

Ll B

K PRIM V

S.

jlomacho aduerJatHr :cxcalja ctt^ urinam tnoutt,uenerem

7f exd

fthaUngtorum morfas comementer in uino bibitur. Rgflna etti6 ex ^irabta petraa def

CicUdibmmfulis.Sed prdua Itt candida, perluctda,wtreo coiore $ C? in caruleum uervete

d&a^Syria^Cyyroy^hrtca

Cr

Qdorata,Terebmthum olenuTerebmthma rejinai omnes <tnu


cedit,proxmaLetiJcma y Gr
e
e

pim,0+

^biete.Hasji

CrPmeknuabm

reJtna.Natura

ommbm

calfa

dtfcutere, exp nrgare. Tuft ac tabi couemunt perje aut

m eclegmate ex melle.mtta fetto ris expurgant


cruda concoquunt>uentrem emo//iunt.Palpebr
t

me replicantfeprai tolLunt>cum arugme acjutc


mtro^aurwMAfiniem emanantibm cum melle er
terum doloribntperfeMtu cr appo/ttuauxtltojii
ol

fruntugemtaliiim utiles,malagmatis,acopis4j admtjccntur,U

uem
Ajia minore, Afrka,

& ludia

naficns ,nafcitnr etiam in Itali*,

mmontecajlriTridentini,ybilHhu4
frSdcret.Vidit

Mexandrmus

lAtdku*, Mathio
re-

Usntca non yifam oftendit^utm totum Theophrafii Terebtntho

&

fofiea Matthioltu

plunbm

altjs locu
,

Jhuftosinmontcquem eorumlm+ua Baldo nominat malio,cui JatitCarfo. \enetijs non itapridcm ajferricapitfed
'iqi

&

yt af>ud

ejjwfc

Refinx alix.

LXXV NOMENCLATVRA.
J^e/inxaita.it.i* ^cltrt ragte.

CAP,

Itjtud* re(ina e pnu etpcca,a Gallia et Hetruria coueht


Jolet,atfy oiim

a Coiophonepetevat.htnc colophoniajibi
h9

ygnometu uedtcauit.^A Gaiha cjuojjubalptna au


oie

ktnce afflellat tcoLc. Ea m iinclut et^fe t ma

vs

DIOS

C O

RlDlS
interfe<& uetert.Colore tufit eji, candida quidealta ftdhjt

alta oleoja.aha mellet


litudtne
,

Itaw

ut Lartgn*-

Cufrejfm ettam Ittjutdafnn*


dtt rejtnam
foliet
.

qua ad eadem

Qjut, uero at

L
Jt-

^uaditm afcrtbunlur, genert

ex Ptnettnuabu4,ait
bte te
+

ah* PtceX
,

&
orfi

exterut. Ebgt debet lage

mum odorattjitma
luta

transw*
dt

cens,non retomda,netjue

quandam

cer* Jactttn
.

&' E prdbens, ^frtabtln


ceaCr^fbiete rejind caterti

Larix.
deferuntur,

>di

>d
tnjuli

funt, atque Thas odore imitatur. PrdJIattores a Pstjuft

qud Jecundu HtJ^amamJita ejt < Sed qud e Ptcett

nuctbvus Ptness

^T Cuprcjfo manarunt, mhiladtll,


.

turibnt pottuntur

Veruntameneorundemeratia auorum O*

ilUJumtfolentXentiJctna Terebtnthmd rejfondet .Vrttur rtf*

na omnis

Ittjutda in uaje

ijm injundttur . Itaejue

ad humorcrfi rejind congtvu ,mduobus acjudp^l


yuadrupld
capacttatis

coqtaturfubteElts leutbti*prunis:rejina ajidue mouetur, doneC

omnts odor aboleatur, grfrtabtlis


dtgttis cedat
.

Cr

OC reddatur, retorrtda

Cdterum ubt reftxtt, m fiEtile nouptcatu* cjHod


Ftet ettam eXJ*

dxomtum uocant, tdefi, non tllttum, recoditnr*


Jordes excernatur
ignc> er nbt cotre
.

mtj candoris ,/irefna omnis eltquata prdcoletur, quofacuUta

Vruntur ejuoqueftne aqua , prtmnm lento ccepermt , maior carbonum Jirues juppom*
tur

UBER UIMVS.
tur,

7f

CT trtduo cttra. tntermtftoncm dijcoquuntur % ujauedum mtcdiBa* ndtur&JHtt netJA exuermt,mox ut dtflum ej},repo*
tU malaqmatibuA ^z? acofns y

nuntur\ sArtdto unm dteifydcto decoxtffefttis eji. Pflx odora

T unquetorum

coiorationtbns

magnopere uttlesJunt.E rejina pertnde atquc Thurefuligo ex*


opuur,ad circumttttones tdonea,quihHS palpebr'asfucat zrcoloremmctiuntur. Prodejl qiabrisgenvsjoliachrymattonib
%qulis y ex caftt atramentumfwptortun

H
A
efie

funt Keftnarum nomina* Re/?


\fuccefittfrtgtdtiinlodi

?uea

reft

tfiuhe>e Le;ui/c

*
funtrtpaulopofi jrecolorau fuerunt nfim
i tradtt Dtofiortdes
.

Rep<

Hajltcbe.modne enimafi efi.Caterarum potentifitma ejl T erebtnthmay ajlrtngtt emm

& ama

raefi,& ob tdplui

Miafltibe dtgerit\Qj*inettam afiergtt

etusamari-

tuda. ?tni refina luet lerebtnthtna tame attrahtt fip acrtor^nonpluyi ant dtgertt.Medixfuntinter ha* Vkea Abtetts refint.Vtentm rtfi-

&

perindeatres*?imr Cuprefit refinu.^molUt refina Tfrebmthmafeumdo ab hac ioco Lenttfuna:ha4 dcrtmonta fuferat Cuprefima.

naTerebmthma

acrtores funt.it anon

Pix liquida.
Cr.n
Ttioaat

NOMENCLATVRA.

CAP, IXXVII*

vyftcLat. CT Ojfic.Ptx liqmda.

ItA-Pecehqu/2t.Gal.Poix fonduc

lxltquida^uamaty Conumuoc<tnt,e ftnguifimis Ptni


* Pueaj^Lgnis cogregatur. Qpttmaeftjflendensjjyncera,

Uuis.Contra ucnena>phthtfim,t>urulcntam excreattonem, tuf


[cs ,JuJptrta,

O" fcElorts humorcs,qui diffude extufituntur>ef-

fcax cf^cclcgmaic cjatht menjura cum melle dato. Tonfillar* er uu*

v9
lentis

DlOSCORIDlS
auribws mfunditur cum rojaceo, er tllimtur cum
trttoji

CT uu<t tnfiammdtioneSyangmdq, utditer perunguntur.pum*


lejer^entium mor/ibui.adietla ueropdrtcera fcabros

mgwi

rxtrtcat^mpetigmes^ emendat.uuiud durtttas acjedts tubercn


ladtfcutit.cumfarmaj^ hordeaced

~ puerttmpubts urinddi*
illtta.

cofldjirumas rumptt.Cohtbet ulcera quaferpunt , cumpmco


cortice,autfulphure,autfurfunbw

Caterum

cu Tburis

ntanna
fedis

Cr cerato profundos ulcerumfinu* conglutinat , rtmu

ey pedum,magno auxilto tllinttur,ulcera replet,CT me IL purgat. Qutn cr cum uuapaffa Cr melle carbunculoi

Cr putri itrida ulcera emargtnat,dijrumpitd. Erodentibui mcdi


quas Septas uocant,probe immtfc

Picinum oleum. CAP. LXXVIII

NO MENCLATVRyi.
Pece.off.nonprtparant.

Cr.7riff^t\etic^.Lat.PicinumoIeumJt.t olto delU

fit

quodptfJeUon appellatur,feparoto liquore aa

fi><]uijupernatat Pict,ficut ferum laElt.

Namexpenf

^uandtuPtxcoquiturfupracortmamuellera pura madefcut tcceptofy hahtu ettts exprtmuntur tn uas. Qjwsptx ltquida,pr*
^clopecias captllo replrt,cum fartna illttum. qutbus er Ltqmdk Ptx mcdetur^tumetorum ukctafi
.

l>et utiltt ates.

boU

wtinjj emendat,

Fuligo liquidce picis.

NOMENCLATVRA.
Cr Offi. Fultg
Ufutd* Picts.ita.L Fuitg

CA

P.

LXXIX.

Gal.Suye de poix fond


Tfi

UBER
It

P.

S.

79
fi-

hoc modo e liqutdd ptcefultgo : In lucernd noud qu* el lychntum hdbedU nonmhii ptcis tncendtto, lucernam^

itth uafe in cltbdnt ftectem conformato ^fuperim

m dflquftum
Cr
y

forntcdto 3 tnferiu6perfordto, utcltbdntejjefolent : opertto, tdolert fintto , conjumptoque Itquore nouum infundtto

quodd

fuffctentem ufutfultgtnem collegeris. vis ^dflrtngens^dcrisa.

Vjm

efl

dd ptgmentd quibtn pdlpebrds hnunt

Cr

uenufant,

Cr ddctrcumltttones.Itemubtgtdbrisptlos rejlttui oportet, dd


tmbectlles Uchrjmofosfy oculos :tnfuperdd

eorundem

ulcerd

non tnuttlis efi.

Pix arida.

CAP, L X X X. NOMENC L A T V R A.
la Pecefecca.

Cr.\tt^cc matra.Lat.zr Off.ptx anda.ltal.

G al. Poix fcche.


,

Llyutda Ptx decoEla inftfam coit

yuant uocant aUqui

Pattmpifam^uo mgenere quadam utfct modo lentefat,


Bofcas cognomtnata : aheraficca ejr. Probatur pura , ftnguis, odoratajubrufa,re/tnoja. Talis Brutta er Lycta, picis
reftnatr

(tmulnaturam habentes.Calfaclortam utmhabet :dura


rartjs

emol-

btypwmouetytuberculapanosyue dtjcuttt^ulcera replet, uulne-

medtcamtmbm commode pcrmtjcetur.

Zopiffa.

CAP. tXXXI.

NOMENCLATVRA.
Gr.zotmae*. Lat. o- ital Zopifa

So
bet :
ho\

DIOSCORIDIS.
quontam martnofale maceratafit ^Altjftneam refnam
.

nomtne
tra> priuatim ideo aperta, capitafunt, dartnondebent.Ltqutd&picUautnullu4,aut raru* bodte tnme-

Ognata bacquinque
dtctna
ejl

pta E nonpraparatur. tempore vfu*. Oleum Picinum noftro


refttUi dtfttUaretur. tuligo quabter

tamen&rtfma peralembtcum
pix nullt non nota
\ffa

txctpi debeatfattffuperque oftendtt Diofiortdes incap. de


ejl
.

T hure.

Stcci

Vtfiatpluresruftut inhymnta fylua

norunt.

aua&Grtcii Hypochyma,Latinu,Pix naualU,fiebatGr*M


e refii

ilinendas naues

ft,*uHfafphaton, id efl , Ptctbttumen copiose habetur. Vtxfiaa excalfi


deficcatfecundo ordtne

tamen deftccat, quam caUfaiiat. Contr^ ,maturant* rium acctdit in liquida. Ethqutda ptx>*ftergunt fiaa acres. ?ultgopict* defi* dtgerunt, cumguftantur, amarafunt, eat , qua c Terebintho <7 Myrrhaeadcm factlttate abftergtt ,q** eS
, plu$

&

&

&

qu* e ihurefit. ?lus tamenpoteft,0' plu* acrimonia habet <jua e StJ* race O* hacplus qua pice liqutda , hancque fuperat refina Ccdrffl*' e

Mttlesfunt oculorum morbi*.

Bitumcn.

CAP. L X X X NOMENCLATVRA.
Gr.kafct\7Qr.Lat.Bttumen.
ItaLBitume.

1 1

Bltumen Iudascum cateris anteponttur. Cumfrohdtto


edorem
uthret.

tft*

utpurpur*. modofi>lendeat yJttd ponderofum y ac uakdv

Nigrum autem Cr fordtdum >

utttofum

*-

^xdulteratur ptce. Gtgnttur in ph&ntce^Bahylone, ZacynthQf

Cr Sydone. Uqutdwn muenttur tn ^Aqraganttno


tthtu tnnatans
y

' on Stcikd,f ,

quo utuntur ad lucernarum lumma

olet utcc-

Hattucinantur qui id Suilicum oleum nominant: nanqHt* quidi h ttHminpsgenm effe confiat.

Piffafphaltum.

NOMENCLATVRA.

CAP. LXXXlH-

B E

^ PR

M V

S.

ft

Gr. n / 7\*<rv*\T % Ut. Pijfajphdltum.


Itdl.piffdfihdUo.

NsXfatur in ^tppolloniatarum agro


qu&
Ptfiaffhaltos appelUtur.

circa

Ipidaurum,

Ea Ceraumjs montthw dt

uolutdyimpetufiummis rapttur, afiuquem Uttm expuitur ^ilUi cotta in glehasymtfiam Bitummipicem redoleu

Naphta.

C A

P.

LXXXIIII. NOMENCLATVRA,
Cr.

N * $$*. lat, Itdl. C7*


Of(ic.Ndphtd.

N^phthdm uocdnt Bdbylotuj, Sttummis cold


re

to tt

cdndidnm.muemtur ettdm mqrum. igrwn. vts vii ei ei igmu

paxyttaut exffacto protmusin eamtranfiiiant. *scd Juffufiones oculorum,Cr alhugtnes uttlis, situmen omne dtjcutit^glu-

tmat^moltit, ah infiammatione tuetur:uuluarumproctdentia,


firangulattonesque olfattu y fiiffitu>impofitu emendauconutialcs
moYbosfitffitum deprehedit, Gagau Upidu more, purgaiiones

multerum cum umo

Cr Cafiorio potum

eltcit:tupmueterem 9

Zr anhehtum adiuuatjerpcttum morfihu* , coxenduum Ltcrumque dolonhu* auxihatur >dalur cxltacis


tericis

m catapotio deuo*
pilos

randum cum dccto:potum dtfcuutjangutncm concretum.djfin


cumpttjana hquatutnfunditur : dcflilLtionthiMfuffitto-

nc medetur,mtttgat denttum dolores ohlttum.ratemm


i

comodosficcum repltcat^ectUo tmpofitum. Concalfaflum d*~

icm

t%
tem

DIOSCORIDIS
Cr cumfarina hordeacea,mtro Cr cerd illttimtfodagM
,

drttculorum dolorit>u

tctbdrgcMfyprqdeJl. ntfaftbdltosci'

dem,qu< pix

Cr itumen 7Ji mifceanti<r,potej}. Annotatio in Cap. Ixxxii. lxxxit}- lxxxiir).


Uumcnquod
re

Ajphaltos

cft

Graciupmguit

eft

ccuterrxadeps,cok'

Crfubftanttaptcu,

ijttifi

ytfaciUttnct^nemconciptat.

y*0
ehcttur-

ftitumcneft ludaicum,auodelacu,CHtmarimortuonomeneft

hqutdum c Eft prouenit.Hoc BarbariaxS*ngunt,& iumetorum fcabtemihocett^

&

StctLa bttumen,<juodcttam tn Gottbta

&

Saxont*

luccmarumlumina iccendunt! Vtffafphalton Bitumen eft PkipeV* nunc m Tranfjlu^ cctum , quodapnd Appolloniam najatur , fuminum impctulmonttbm defertur,<juod Germani pur*at,

&&

dutf Arabes adccra craftttudmem coxertnt ,ad faccs proccra ytuntur. toumixjpeciesfaciunt.Vnam aux yerum eft Dtofcortdu V itfafltbaUo*
hs: Myrw alteram tm quayeracft Mumia. Pcrrawra Mumia eft, qu* t Aloe Croco O* ex humtditate qut ex cadaueribus humanU rejuw

corpor* principum tantum A tenim dtuitum tonfttitur. cum in Afia Vtcc.n ad eum condiantur modum, pauperum yerbcum Afphalto

&

&

tnercatoribui diuitum aufcrre corpora fautlta*

fit

no yerarn reflat

M umtam non
tur.

cum paupcrum tatum cadauera ad nos afterdnhtU Kap Bttumenyerum excalfacitO deftccat fecundo "radu.
habcre
,

oiim c Varthia afterebatur,bituminofm li<juor,fen yt


tltquatttm terrafeufaxioctulta natura
7

cjutdam yotun
in oleofam

>

httumen,

&

W+

ttnam refolutum yulgo oleum pctra,feu Vctrolcnm yocatur

CAP* IXXXV NQMENCLATVRA.


Gr. Kvxetgiffj^. Lat.Cuprefni.rtal.Ciprefa.
'"-ztMQ nomine.QH.dxx Jj

Ciprez.

Vfrejfm rejrigerat ,

O"

djiringit.

Cnm folia

% J^ *fficuluu auxiUntur.

ex

uo Mjrrh* pot*,ueficx rheumatijmis

ex f4
urir>4

PtUU autecx mno tuj* tn djfentcr*

B E

R PR.IMVJ

*l

Cuprcflus

Chamaccypariflus.

;a

THj$hZr orthopnctd,dutfi reijciturfkngH, btkintur.EdrumdecoElumcojdem prdhet cffe

Elus.

Tujk cttmfico duriim emolliuntyndrmmj^polypo

medcn
etj

tur.lnaceto cocld,Cr

cum

lupinis detrtta,fcabros

ungues
tllttu

aunt.Hcrmas intcfltnorum proUpJu erumpentes


bt?cre exiftimantur. Folta

repri
i

adem prdftant.PtluU cnm arboris coma fuffiU


\pofi\

ting aceto capiliuex congiuunantfanguinemfupprimunU

illmuntur perfe aut cumpolenta tgntbus facris, ulcerthm


ferpunt,carbunculis

Cr

oculorum

nfUmmattQmbw3 *dm

ftomachum corrohorant

Cupre

DIOSCORIDIS
Vprejfusprocera arbor>& frondefemper virefcenU>fruflw{nt< pe ter ln anno)feraLiftima,-vo{.antur globub pibtU,& nnceu

tolhguntttr menfibus lanuarto,Maio,Septebrt.Semen habetadeo mi-

nutum vt etiam

rtfui imponat-

M traculo naturx efh tam extguo ftmi*

ne>mgentem adeo arborem procreari. Kulla yetuflate lignum enM certumpitur.Cuprefit lachrtma liyutda eft, Langn* ftmilts,du guflatm

idmodumferuem.

Iuniperus

IXXXVL
N O MEN
C L A

CAP.

T VRA

Gr.AfKwHts.Ut.O* 0ff.Itmiftrt4a.ttdh Gmefro.Gzl


ipertgenerd Auo.sA*
tera rnaior alterd minou

Vtrdj^ dcris

eft

excdlfdcittf

urind mouet, dccejd Jerpetd

fugdt. BdccdrunonuUdnuc^

tugUndts mdgmtudine

nofl

nunjut

* n grdndejcere,dit<

cem Ponticdm dqudre mt*'


ntuntur,r otuddt,
>

odordtdJ*

mdndendo dulces,fubdtndrt
tju sArceuthides etidm
t*

notntn^ luntpert, bdcca eft,


tur
.

Modice

cdtfdount Cf
ttttkh

afirmgunt, fiomdcbo

contrdpeclons usttd , /**'


tnfUttones,tormind y Crfr'

lumptrus

fentmm tclm

ejjudctfw*

LIBIR
latut fubuemmt
.

PRIMV

!,

tuntur:urmam aent,tmde ruptisycomulfis^ mluafirann

acrimomam habentMeo tamipfa ati torumfuccm ex uino contra mperarum morfia illim aut bibi frodeft. Corticis ctnis cum aqua illitm lepras exmut. J^amentd
Folta

Ugnt deu
ejl

&

hurniUs,

acparemfi

bferuata proportione

refi
{

ftmilemMaJ}iche,hanc$andarac4m,r y niceJcriptoruAiuerftJiimumt^menaSandaraibaquam qutnto hb\ defcribit DiofcQrides.Sandarathah&crecens, lucida eji , alba,0* tran~
fparens* Jedvcterafiedo ruffefeit.t Sidaratha ligmfemineft Ver nix Itquida vtilti eft ambuftu^ exlmij remedij indolores tumo-

&

&

hxmorrhoidi.Sandaracha cahda &Jicca ejl in primo gradu. Oieu) quodcum duobut vafts ftbt mutcemoppojitisvelcum Vttrco alembica
res fit e luniperi
tarrhiftfttt.

hgm admodum JiuojdoLown

dentium a figtdttate C4~

Herba Sabina.

CA

P*

LXXXVIL
NOMENCLATVRA.
Gr.Y>%*Qvt*Lauzr offsabind.ital.sauina.

GaitSauinier*
tA&ind duorumgenerum tfl:unafolijs Cuprejfo fimilisffli
nts horrtdtor^rauiter olens,acris

Crferuens.

^rbor
,

efi

toafla breuitatis^qudjefemagissn lantudinem fundit


folijs

hmm

nonnutlt profuffitu ututur.^ttera TamartctfoltoJimttss

tfi.VtnufquefoltanomasJifluntyCotlecuonesilktu mtttgant

?cummellemgritiasJordesaue repwrganucarbuncuios cum


*tnofota rumpuntfangutmm per urmam ekaunt :panm *p-

is

DIOSCORIDIS
pofita extrahunt,

&/"$'
rnguentti

tu tdem prafiant.

calfaaentilm tmmtjcenW)

Wprtuattm

cleuctno.

A bina rtray &

ea qut

prtfit ftmtlttudme

refert, ff

tjua

Tamaruutn
eft
-

ltalta v*lp

flanta nota

Hajcttur

&

Galltjs,Jedno adeo

w_*M-*

Itgoquadantcntufoltji Sabw*
refert.non perinde odore

pore.Sabmaexcalfacit &
cat tertu, ordtne
eji
,

Jf*

dtpc-

&

de

t*m

medUamentorum
fitbttlifSimit conjl
tjfos

nftnerf

qua

bumorcs d'f$

gat,& concoyuft
Sabina.

Cedrus.

CAP.

LXXXVIII. NOMENC LATVU.


Gra.Kify&.Ldt. Cedrm.Ital. Cedro.

Gal.Cedre.Offi.lgnoca.

Edrm

arhor

magna

cfi,ex tjua ptcem colbgunt', <J**

cedrta uocatur,Iimtpen

modo

baccas partt : baccarum

Mirtt magnttudtne^rotiidas.Cedria opttma efi craffa,perkd'


da,grauts odom , ^ua du effunditur\guttattm no dtftpata

(f-

Cut ca uis tnefi.ut defutfA corpora coferuet et umetia corrupat Qjta ex caufa mortuoru uita,a(i% appeilaucre. Feftmieta uo
^

ijue

&

LIBER HlMVS.
pelles

97

extnua calfactendt Crjiccadi ctote,corrut>it.M4-

gm ad ocularia medicdmeta ufn*.

Quippe illtta ocnUs claritate

dfferualbugines acatrtcesj^ detergtt:mjttlLta autecumdceto>

uermes aurtum necat:cu hyffoft decotto tnfufa, fonitn fibilosa^


JedatyCduis dentium indita eosfrangit
ftcit
,

er doibres leuat :>tdem

cum ex

aceto colluitui

alortiuHmfen conjiat. ^Angin* edferungmtttr infidmmdtionibpts auxdio eftdendespedicalosqHe

ilittu enecat, le~

Ceraftd morfthtf* cumfdle tmj)ofitajubuemt,contra haufta


^oris

marmi uenend:inf?aJfoJumpta 2 atixiliaturJn eleohantid. aut Itnfttt ,aut perunfltone profiat : pulmonum ulcera Purgat
Crficyathw etwforbeatur >ferfanat : uermes
termdttanecauCT yartws extrahit.Ftt

Cr tinedtfubCedriafe*

cr oleum,a

paratum>dum co^uitur y ue{leribH6fi*prd halitum eitu expdnfis,


ut iri

Pue , eiufdem dd omntd ufa. Vrtuatim uehementer ferex tonfura acceferunt , dd

mEtum,fcdbtem <juadruf>edum> camm, houmttferfanatfm*


rxrerites rictnos enecdt , ulcerd qu<&

aatrices perduat.Cedrides Cedrifruftns uocdntur. Cdlfdflortdn utm hdbent,ftomdchd aduerJdntur,duxiltojunt tufiucon-

uulfi-ruMiu (Irdngurtdy menfes cmnt > expolltne Fwerit poti.

Contn haufium le^oremmarinuminumofumuntur. Serpen~ Xcsfugniw y pcrnnflo ex adtpe cerutno y autmedulla,corpore,

antttitd

ddduntur. TuhgtnerH, quomodo ex ftce,congeri

oportet; atjg

edndem tjuam ftcedfultgo

mm Prsbet*
luritperi difiimi-

^ir* lunipero in totufimtlu. Nec bacc* 3 baccis


.-

Us^prpun<s.MHes3 adorAtdL 3 efiulentK,0' magrittudo eadem.Ma-*

au4mno 3 yerHm prmfquam maturefcant recmtes baccasproiacunt. Qtfit ,yt id temportim Cedroytfantur

& noui &rete-

resfrufltM.Gudet Ctdrus lp&fi~igidis vfaxofis, ac monttbus mirun* inmodttm dettjtnr* Uafeuntur Ccdri Iji ria , a t eos bahentinco-

Upro

Georgtw Weffnger Dotfor Medicin& tamum don* dedit Matthio, quaquauerfum Racch , onujlnm, purpnreis, kutbus* tioraWi <? u+mtudint Myrtrtorttm. lamiam idnotum auhd d*luritpes
.

98

DIOSCORIDIS
& ca taufafuit antUjok ex
eoftatvd* ttn*
e lafide *el metaRoferenU

rifiimum efi Cedri li+num ,

fciendh <juod ferenniores futarent,eit qua

Nafcuntur etiam Cedri inaureii ltali* horti*,in rifis Tyrrbtnimam lacu Benaco,qui yulgo dicitur taco dtguarda. Cedrw duarum ejtfye* cierum.Vna quafmtlts eft lunifcro,ramofu4 cjl O* breuit,hltera,Mbor efi iufta altitudmU.Xtraquejfecies caltda &ficca eft tertioferi #r
dinc.Ccdria quartum

ordmem atun*\t,intantum calida ejt &fafod'


3

inJuisfartibHs.Corfwrajnortua deficcatyO* illorum bumiditatemdfh

fumitttorforafoUdanonattingit.

Laurus.

CAP. LXXXIX.
Gal.Laurier.
^Xurvu quada
ytraque
tenu

NOMENCL.ATVRA.
Cr. Letfvn.lAt, Gr off.Laurm.ltal.Lauro.

folto conftat,alten
lattore.

excalf*

ilortam natura habet ,

$*

emolh

rnde
earum in

di'
rei

Qttm

mu0

CT uult* , additum ifejftts


ejica mttji comtentuZSZS'

Uafenfimfubftn(ut:

rum

apnmtfo

iftil>t

ltu

Lmr. Crp
t

Eademcinfolem
\lkta,

injwvmdtto*
J

nem omnem

m $gMtfJsL w

Jlomacbuzffiwb
tl .

Cr Homitiones*oHcnt.L6*
Laurus
r tfacmnt,
,
.

..

bacca ma?$ ,~, fttam foh


tdbt

Erp in eclegmate trita cum melle uefajfo frofm

LIBEK
uhi, orthopnaed,

MV

S.

89
Contr*

Cr ornntlm thoracis rhcamatijmu.

fcorptonum tflus ex mno bihnntur, uttiltgmes tmaculant. Siuch4 haccarum uttltfltme aurium dolort e?~ grauttati mfiilU-

twycum utno uetere ,


tjauntur ,

Cr Hofaceo. In medtcarnenta autem ad-

qu* neruorum Ufittudtnes reficwnt , acopa m&nt: Gradunguenta qu& calfacmnt Gr dijcutiunU Cortex radtcss
calculos rumpit,partut necat,hepattcis prodeji
,

trthds ohoUs

umo odoratopotHS.
kurm odoratifiima arbor,& Apollini dkatd ,pacem prfififtrt*
juemadmoJumoliuaykfulmme nonpetxutitur.Vtm habettxjeproducendt ignU. Si emm bacilla duo fc
e

Lauro

ftcca ,/uperpofito

ful-

pbure muicem

magna agtlitatt conficutrU, confeft

fuclnt Lauri potenterdefaant& extalfaciunt>plus tamtn fruclns (juamfolia.Cortex radicis minns infi acrimoni* &* calora 1*4+
itffid amarttudmU magu,C altquantum aftringit*

Piatanus.

CAP. XC NOMENCLATV K A.
m.^rbor
Ojfctnis

Gr.n"K*lca>@;Lat. Platanm.Itdl.pLtU-

mcoqmtd.

Gal.PJan.
Enerrimd PUtamfoliam uino decotla,
iorumfiuxionesjifiunt, tumores
des pikU

mox iUita,ocucollutt.

&- infiammationes U

**nt.DecotliKcortcxtnaceto,dentes tndolore
fta autem adtpe ,

m uino fQU,Jex(entium morftbw duxiltantur.exceigm ambufiafanant. Inftdensfolwrum plu-

Vm~

krum^ Umgo,oculos cr aures offendtt.


Platanus OruntalU arlor ,gratiam
ex y>mhra , amplitudine ,

&

amcenttate merutt ,eamy ob caufam ohm Italtam aductta. Vlatam non longe anoflroauoinj taliam aftortati,non in altam proceritate tncreuerestttameflriffum cortkem gignunt.
*Jt

Medta in teperament

Natanm mterft^tdttate,

V humtditatv.deficat cortex ttfuTt'. fraxt f }

jo

DIOSCOK.IDIS. Fraxinus. C A P. XCL

NOMENCLATVRA.
.

Gr. Mt\'a. Lat. Frdxinu

Ita. Frafttno.

Gal.Fraifnc.Off.Vtlacinis.

Rdxtnm arbor nota


Corticx
cints

efl

cmh* foltorum Jhccm j <T

tffi

pernnila,atH ex uinopota,uipcrarHm ifltbtH auxtltanm

ex aqua

lllttm lcpra* eximtt.

Ugnt ramentejc*
,

bcm^potupemtctemafferre tradunt.

FKaxnms arbornotifhma, duas babet JJ>ccies,proeeran


lem, ^tranque armandts hajtihbus

cy huw-

aptipmam- FraxwtuM*

tibm i&mka,rt nec cius vmbramfujlineant. Ccmpofita vn* * ff! t fraxinijrondibw corona>& propter extruclo igne,'m mcdio colloatusfirpcns , pcrigncmpottus quamper Traxineasfrondespertranp m. frHtlumfert Vraxmus auium linguU fnmlcm , buiufquew w$ ona eft i>fus,fub nemine,Linzna auts.
,

Populus.

CAP. X C

1 1*

M
^ulmalba.ltal.Popolo b

Trcmblc. Offi quas Oculos

P
dc urtn& fttUicidio prodefi. ^cbortiuum tradunt ,} ftert *.r/rdttip mo L,L* t-t. t.-J ^. a purgdtt tum mulno rene btbatur.folta
<juofte

Yj

Otut alba. & Pnpult Poputt cortex unct& unins pondere uninspandi
*

ifchadit*

cum mno poft

nespota,tdem pr&ftare produntur. Tepensfoltorumfuccui^


Itter

attrium dolort tnftillautr; Pilul&tjua primo foltortip*rt*

txtttuntyimucum mette,ocutorum hebetudmimedentur. M*' ntoru prodtderut parUculf


,corttcem a!b& Popult

O* Ktgr&

tlm
-

yfim,(^jutcisftercorans mancUtum, omnttempore^

'duUsfungosproferre. Popult mrr&folia cuacelo ttltta

LIBER PRIMVS.
Jundit y qud

S>t

gM utilitdte fodagricis doloriltu diinuntur. I(ejtnam Popuim


m maUgmata additur.Semenpotum ex
,

aceto co-

mitialibm utile eJl.Lachrymam poputoru commemoranty qu&

m Paduamncm dtfluatAurari>ac coire m Succinu


flrumuocant,alij

chryjophorumdd attritu

quodEle tucundum odorc

fptrat,ZT aurum colore imitatur stritumpotumq^Jiomachi ucn


tmq^jlux/onesjtfit.

Opulu* alba &* nigra eo tantu interfe differunt,qnod alba ininMT ferion partefolia candtda habeat Sucunumfen Ambrafulua non
c

PopulodijtilUttveriiincertismaris Septentrionafe infulis nafcitur*

Id antiquitu* Germani Glefum yocarunt,cjuod quidam eorum quici Cdfare Germanko erant,eo temporis quo tjs rcgionibut res ageret> Glefariam 3 eam qu& plus abundaret Succino,mfulamy$cau*rut.lH

Succmum nafcicertuejlidifiillatcccrtisarboribnsqud VmUn* jlratibus multum funt adffmtles,0* m terram decidit-Cum<[; inibi cot%
infulis

gelatum duritiam conccpertt,raptumab yndts qua$ eb mfames


4ctt*lerit>in

yetujt

Germaniam pojlea defertur*

Macer.

NoMENCLATVRA.
Gal.&Off.Macis.

CAP- X C

1 1 1.

GrMaxtq.Lat.MacerMa. Macero.

MsXctr ex Barharia aduehiturjortcxfUuefccns, craffustguftu per quam ajlrmgens>qui contra cruentas ex* creationes>djfemcn*6, er almfluxiones bibitur.

Vob JlJcvs ^raoum mterje diJtare.Diofcorides,GaU?iu4 i


fw Mufcat* nuJLt habita

& Vaulmnm
t

&

mcnthnccorticem ( yt ycnfimtle cfi)non *gnorunt.Porro Macer Galeno,cortex ejl \ndu:us modtcc acrts odorm, y tr admodumacerbusMacu nofier>os r guttur potcntcr yclltcat>ak
dorc dcfncat,amarore[7cne infenftbilhfecunda clajfc

cahdm

& ficaaz
Vlmm

tumfuus Galenofrigidumintcr <? caltdum tcmperctur. Qjicdrca r* noficr M4<#, Gr&cns non cfiiita net 9llorum,n*fier efi.

**

DIOSCORIDIS
Vlmus.
K

CAP. XCIIIL NOMENCLATVRA.


Gr*vri\sa. Lat. vlmw.lta,. olmo.

G al. O rmc, O

ff.

Inu fka ta.

Lmt Crfolia, er cortex, er rami,uim hahentJftjftUh dt.Fohatrttaexaceto ad lepras ejficaciter tlltnuntur:


y

ttulnera giuttnant

fed multo magis

corttcts

Ttlta ,fi fajai


crafiot

loco mtorqueatur .

(nam in lon

moremfietli potefi )

cortex tn umo aut aquafrtgida unctattmpotu4,pituitas trahit.

Iracla ojfa celeritttfotideJcuntJidecoBofoliorum


trupttone ,cuti ilkm^mtorem

corttcis dui

radtcufoueantur.Humor mfolitculis enafcens,prtmagermtnii


inductt,faaem% frlendtdtorrt
r*fi*t:jutdumficcatur,w ? ammalta abtt,qua cuitcum forn*

germt. Fotta citm tenerefcunt


njurpantur*

cocla.olerum more

ad

olforni

Vlmm
r
M<r

ingentarhoi

& yulgo tornita.Vefu


tfiqrides ,opem

ter eas

quat ei attr,

adfert
'

fu

iZi e fcvicstf ruptura adalUptur.

" l"" 1"" ?*&*** eftruptum^tumlw^cus, pottn*

Lignorum marcor

CA

P.
L

XCV
A

NOMEN

T V R
Ut

A.

nf tv\Gsp.LauLignm
dellf rgno

l*

LIBER PRIMVS.
X Cdudicihm Ugmfque ueterihm caries
congeritur ,

st aud

fdrin* modomitd>ulcerdpurgdt><zr ad cicatrtcem perducit,ferpe n ttd cohihet.fi cum pdn ^xnijo oHmojuhatta,
ifquc imfofttdytlhnat

v
ficcatenit

'es

arborum

carics ^exiliens erodentihus t>ermibus yelutfc

><& tamen-vlceribm mire vtilU.sedlongc pr&ftantior qu dferturycolletta e Guayaco in cura Ueapolitani morbi . D<

^
malo prodeunt inpudenditM

__

<IU ca in

Harundo

C A

P.

X C V I.

NOMENCLATVRA.
Gr, KaXafL&.Ldt. Hdrundo.ltd. Cdnnd*

Gal.Roleau.

N Harundinumgenere c^uAdam Na(los


m.

ideJi 3farc~tior uo

catur,ex quafagittdfaclitartjoient.^cliajamina,

qua

tt-

biarum ItguUs ejfaunt.^flta quhd


gtas,cut

fijiuits

addiclaftt

Syrtnitbro-

multum tneji carnts 3 crebrts cmElagenicults,ad

rum c onfcripttonem accommodata.^cha craJfa 3 concaua,apud


omnes na/cens^ua k qutbufdam Cypna,ab atijs Donax appei
latur. ^ciia phragmifcsfeu uailato rta ,gracilts,cadtcans,

uutgo

cogmta.cum trita radtx perfe,aut cum bulbisfuts

tlltta,ffictt-

Idaculeosj^corporeextrahttduxatadumborumjj doiores ch
acetomuicet.Vtrenttafolia tufa o~ impojitatgnibttsfacrisme dentur, Cr cjtterts tnfiammattonibtts. Corttcts cincre peruncid

cum aceto alopectfanantur,PamcuU iamgojiaures mtrauent,ex(urdat


dtatftr,
.

Eundem ejjetlum tmpiet Harundo 3 qua Cyprts

Papyrus.

NOMENCLATVHA.

CAP. X C V

Cr**

*
_

DIOSCORIDIS
Grd.Tl x7t u(><&. la i. Papyrw. Itd. Paptro.

Papyrum offtcwa non norunt.


^4pyrm qua charujiunty nullis non cogntta,praafMtn un* fijinlasrmadcfacla medtctna uulttam ad laxandas
iinmifj*

in uoluitur\ufjuc dnm tnariwrtt.coflrtclaemm atcjue

m htatumhumnre complctttr

Cr

tntttmcjcendo

fiflnlas

aptn^

Hahetncjao cjutdaUmcnu radtxntaque ^gypttj cammM*


duntyfuccum tanutm dcuorantes, e?" manfam exputwUtpfr
rd

dtabnsprolignoutuntur. Crcmata FdpjrrtanisydepajcenttA


ulcera

cum omntumparttum, tttm oris maxime^cohibetrucrn

meliusidcombujla chartaprajlat.

A nnotatio

i\\

cap.xcvj xcvrj
.

Aput xcvi. txfefe apertu e/r. Vapy rtu,arbor triquctra,gr* Sut*m prope tame certt* nufjuam decc cubttn altioraiafcttur

dff '

ch,>6/ acfu& pojl tnundattonem reftagnant.Tlurcs produat^queif^ <juitus corolU tcxebantur dijs,nullum tamen autfruch*m,autfcM*

producit.Nafatur c? inSyria ?apjrni,code <juo Calamu* odoratM l*cu,0* eoimbimhilprater funesfit,prouentt tuxta Euphrdtc*
'

(f

Myrica.

CAP. X C V OMENC LATVRA.

*'

ft

Crd. Mvqixti.Lat.Myrica ucl rumdrix.Itd.Tdmarigw.

Cjal.Tamanc.OfF.Tannarifcus.

floremfer

Tncdfeu Tamarix^drhor uuUo cogmtx e(l,tn mA^ mgras o~ flagiltes a<tua> enafcaiur ^frucltim f4*
is.compage mufcofum. ^CejnptM SyriA^ dlttra*

gg^

mkmeahfibefhrt caierdflmUem.Fruitum f#it

0
r

kproximumsnafudltteraflrint utimur uice GaiU

item qufttt,quocomieniM tt or^.datnr medicamimbm ocutoru


cceitacis,Qr contra proftuui* f"

enuextrcattom i*fm&*

mmsr**'

LIBER PRIMVS,
minarum

91
h

CT fhalangiorum morjns
lUiim tumores inhihet.Cortex

eojdem ufus

aclhihe*

tur.

DecoElum Johorucun

umo potumjicncm ahfumit


*stddolortm denttu. in col
lutiomhHsfalutare^C^

mu
ot>

lierihHs^fiuxioniuulu^
ftortu nvs

h dejeflonwm.

phthiriaji ledthpssa^

Jujum

frodeji.

^hundancrnts.

ttam Jkmtnarum Jijitt imfojitiu

arhom

Potokenojis

datus %n h

Myrica

potnsprofi

fios &'fi'uftus,

quos (imiUs Galldi non producit, vt domtfii fohtano malo daotlto radids Tamarku pro Guayacofubfi

$
,

&

marix abfiergit

inctdtt

& cum propemodutn ml

deficca

ifir.

Erica.

CA

P.

XC

X-

NOMENCLATVRA.
Gr.Ep&kti Lat.Erica.Ita.Erice.Huinsufum OjJ.non

^/^tf/.Galli>putant cfle^quod di-

cunc.Bruyere.

Myru* fimilis , longe minor , cmm Jlore apes reprohxm mel effmunt. Tam Jios atikm com*
Hicafruticoja arhor
,

Jerpentium iftthws

tlittu

medetur*

Erus

96

DIO SCORI

DIS.
Kka
arbufcula
,

hfo

&

G ratia propria
forefcit. Vrodtdit

bvs in ann*

HermoU*

Ualta nafci.&Cordtu i* l#*


bur+enft folttudmc.
Matttiiolut
>

uk

htrtt

tum qubd e*y'


Dioftorids

boru breuitate a
Jcripta
ejl>

k-

yt
>

iuduadirattonet

abjiukrit

tum quod

non d*

modum rejponderc vtdctuf.

Acacalis,

nomenclaT.
Cr. AuJtuec\tf.Lat.

CAP. C

Jt*

calts. Ita. ^fcacaltde. Frw

flm

off.tncognitus.
acalts Jrutltu ef#
entts

rf

^Ctyf
n

Jruttcis , feminis

MyricA quadamtenm Jtmtlis ; cuim af*' qua maduertt, adcoUyna additur qu* adexatandam ocido' , 'm conuentunt.

Rhamnus.

NOMENCLATVRA.
Cr. VfyvQ.. Lat. Rhamnm. Jtal.
R*

C A

P.

I.

Bourg Efpinc.
Vuacrifp

OrT,
,
*

Hdmnmjr, Ucat tnfephm, ramosferens reftos, CT *'

^ ,y
Ui

Ujfrna modumfQhjsfaruis,ottongtsfw>'
e" er

nbm iat

hwi fofy ton/fat , o~ quadamtenm ruhentM

^terum etgenm cadtdtm. Terttum mff^

t T B E

MV

S.
cttlt

97
tmple,

cutws

ramt qutnttm

rum longitudinem
miortbm

fftnojiores <jutdem yfedmj

mtnpusj^ rtgettbu*

aculek. JruEittm ^dtt Utu,

candtdum 7 tenuem y
lartJfecie y uertictlloft

folli

Omnittm folta tgn

acro

Cr ferpettbpts ulcertbtts y ef
fcautertllinutur.

FamaeJ}9
uencfcta

ramos h nums ualUS6


jrrifue tmpojitos
depeiiere.
,

Hanus albus O* niger co^ piose m l talta apud T huf


cos

nafatur, yocaturq; yulgata


,

eorum hngua Marrucbi

nec

Rhamnus.

efl

Spiniu merlus ihufeorum*

aut Logobardorum Spwtts cermnus.Quod hic lar<risfitfolijs,& mbaccUfruclumritgrumpro fimikm Uguflro y yuo-ptclores ytuntur ad ytrortm bcilifiiwum cendum:au*reineutt(juamcuiyoks Khamno conucnmnt. Khamnu*
ifmat
>fe

&

digerit fecundo "

ordmc, r mfeigidat infe

Halimus.

C A

P.

I I.

NOMENCLATVKA.
Gr.AXtfit&.Lat.Haltmrts.Ita.Haltmo.GzL

Blanchcpure.Off.invfu noneft.
<xltmnsjrutex eflfepmentis tdoneHtftmilis Ej?amno 9

fneJftms

, foljjs

oicd y fed lattonbm

nafcttur mfepttbus

Radtx con*Hija y rupta y tormtnaiL mtttgat^ drachma podere m aqua mul-

C7" mantimt*. Folta decoqmntur ctborum fratta.

>.

f*

S*

DIOSCORIDIS
Khmu4 de eammgenere plantarum ejl, de cjtia autbores iuut* fifiime fentiunt. Quidam arbufcuUm cum Dtofcoridefentiunt,

Ja foU eddem UBU uberUtemfActU

uidamjaljijajjorpfberbamqux.

littore

marts nafcitur.Cratw#
birfuttffolijs yodore^'

erbartty nafiifub bedera,nec aUbtJongu

&

modum Cuprejjum referentibusSohnws nafit in Candta,acfolo dem**


fufamemftdare. Arabcs Holocbiam Atripltcem marinum voctnU *cco apparct berbam eos put.if]e,nonarbufculam. Kuellius fiancef&ta fancHam profertuuim fiondes edendo effe f>ofiint,ea tneUgratafaiftudo ineft : Matthiolu* berbam fitlfum qu* \n Venetiarum litMt*
fdtur,cui nornen vulgo htdoneeft, neutcr tamen <tffimare audet,f^

&

froducitf>Untam t Halimumej]e.Satius igttur futm , lAahmum^ tmognitum duere,quam Halimum ncfcio <juem Proferre , aui #***

nonperindeyfitatMj&ftt medtcin& non vtUtSi

Paliurus.
N O

C A

P.

CIH

ENCLATVRA.
vtuntur,

Cr. TlccXiovf'. Lat. Pahurus.ltdl. Palturo.

G3I.Aubepin.h0e Off.non

"T^ ^diurua fiutex cognofcitur aculeatsts durtu , ctuusji ">"> ftngue rfuligmofum muemtur quodfotum t\ JL ,
,

ofitulatur

ue(ic ueficA cdlculos

comminutt ,Jerfentmm comminuit (erbenttum iftibwd.

erfatttr.Folia

r rddix afincloriam utm hdbent,quorum k'


fifiit,urmam trahit, contra uenen*

coftum fotu dluum

crfr

fentium morjws duxiltatur. J(adix recentu tubercuU , t***


res% omneis difiutit,tntd

r tmfofita.
in htfiorta palmri
dtuerfts
,

genmbus dt/mbtt lhef f /h*. ?hnlhe phraftidtHtrftfunt*beo quan annotat Agatltod &*' Agatboais FaUurtu ab to difcryat auem ddtniat Vlutarthtat*nbt tudtm Paburu* ab ommbtt*

~\J V diuafut

A rtant ttidtm authores


tjlab eo

iut* f^ Viofioridii

qutm

hr

JlTtT' tlnoto

" rtHm
'

altjs dtffert.

ln hac ftntent'*'*
,

uti

fi* tucre

*r*rmm fuertt
JJ

M t** mfi

rattone regtonum.

^luttUntarumfrnofarum nomeneffc, <J* ***f*fi*P


l

LIBIR.

S.

3D

Acuta fpina. CAP. CIIH. N O MEN CLATVRA


Cra.O \v etnatf}*. La. ^cutafiina.Ita. Oxiacantha\ Gal.tfpinc vinctcc. Offi. Bcrberis.
Cutdjfina,

rmam

quam fy
,

aut pithyan-

then abyut uocant


esi pra.fi o Jimilts
,

arbor

Jj>mofik

ualde^mmor.baccas
fi

enas

rubrat,

fraiUs,Cr tntns nucleum ccm multtfida , alte defcendente. Huihs baccdbotn


bo^alut proflu

* bundant
fiftu,

fi
ilxta aculeos

CrfiicuL extrahtt : db
Jitri trxdunt

r* ter ,fi

tftnjim ft

dutp erun xgatur.

Acurafp
M
r
l

berim

#
fylue

JylueJlri,coU4tH

muuefc
(e t

f" Ttr 7 $ J" *Wr,tma ,trHaco,<orti


JjrtJm,h*tJl,qHef*a Imguavount *us AmperU,o> ?*nei'Or(o,&

"clocrtd ' m '>x t<"th* erit *rber ,U* jimoj*,q J

&r*mii yo

Bog*i*,&

m Trtdentim* tnomi

*ot**emm

af,HiforHm,*Ur,.Rara KKO b,*to. omnes h*bet,quxs Oxuttanthaattnbuit Dioftorults. H*

^?

&J"yresCrefpmHm,JeuBabes,*ul-roco7n,t M net quttqu* r ^^9*^^^.JktV^*^rt \u* m*r,n*. * <]**> pr* ditA rjl dotibm,^Hd feti ex A mbi~ >j]nt Oxiaantha Galtno fjri fyluej rhdk
.

i9
ftecies^arejque
jtritfruttus

DIOSCORIDIS.
&
infeft

m totuftipttcus

C & aterbu*

i.

infruttibuA yires babentjicet Vyi


:

citm

Oxiacat b&ftuth

terid<juodfttpticH* esl t ipartium etiamfubtiUtateinctforiuift

emm quodadformamatttnet,

Oxuc.it luftuclui ad MyrthH

ftfylueftri* ftmdttudinem accedit.

Rubus canis. CAP. C nomenclatvra.


Gr&.Kvviff$a\Qr.L<it.I{uhii6Cttnu.ltA.I{<i

V-

fansodeur. Off.
faiyl

FRutex
fruBu

esl arboris infiarjubo lonqe mator;foha>

ert **

candm ramot myrto,firmis Lttora arca to ftmtsfiore


oblogo>nucleo oliuafimilhqut per matuntatefuluejoh

Crfiocculostntua contweL liuBmexcmptis interioribw}*


faElusyatuumfiftn.feruefattt

emm

tj

in

umo , mox f^t


fyluejlrc

arteriaminfeji
ftu Cynojlatum non effe Kofam

ncntts.foha no habet Kofafylueftri*

^y* Myrtofm^
QASi

frucim habet longe grofttores Oliua baecvs* iheophrafto Kubu* ma s puntco , HHifruilumftrt purpuraftentem , ftmtlem malo

&

tudtne

medinm intereum quem fttrpesferunt,& pumca maltu

'J

TrtticifimtUa.idoftenditquantum Kofa Jylueftru d Kttbo canmodijj


ratjatcjue adeodtuerfts capntbus dceu traftatnra Dtojiortde*

Liguftrurru

NoMENCLATVRA.
GaLThrocfhc.

C A

P-

CVh

Grd.Kvr>g@-.La, LtgtfirumJta. Ltguftro.


Igufirumarbor esl oliudfoltjs circum ramosjitnthb^ LtiortbH*,molliGribw,CruircntiQribH*:florc candiw

*ftofoMoratoJcmmeJambua y nigro.Opiirnu
nope

cr ^Jcaione.Foba afirittoriam uim habcnt:^ate co#

fftanducata ulceribns

wk mcdentur, t/I/uferutdismfum^

LIBER

M V

S.

toi

tlonibm > carbunculisd pro*


funt^decoElo eorundemtgni

am bufia

fouentur:capdlum

rufanttntafolia^ua in ra^ dicuUjucco maduermt Flos


.

ex acetofronti
dolorcm fedat
o leum

illitus capitis
.

Cyp
tit

uoa d ex eo
tlfacit

j< odora-

Uos

(i

aua fen
4>ftrm

pr*dttajint,ajfi

Mrfepes nafiitur>fio
rttineuntt

ytrt>& tftatK

ini-

tio.Sermus Virgilij interprts,

tigujlra niall interprttatus

tft

Liguftrum. *?
A
.

^Zt Arabumf*:^ qno4


efle

toHoluub fiores>Nec rninu* falfi 1*


caprfolutm,

Philyrea.

cA

P.

C VII*

NOMENCLATVRA.
jfr*.fi}tot t*. lau Ttlta , Ita. Phtllerea. s

^al.Til.&Troefne,
Htjjtea arbor eft Iguftrt magnttudme foltjs ole*,nwrk rtbm <T. Uttorduefiuitu lenttjct^maro/fubdulctface^

matm

coharemc^erismtfcitur, HmMifotia aflrmgunt: ad eadem uttha ad qua oUafier/um afirttlione ejt oVu*:maxtmc
ducata,a4t (idecotlo coUuantur
ttttudm ac menjes ctent
:

*
*

xulU
i

r'

lOt
efi

D
inttr

IOSCORIDIJ
1 htophTafium O"
Diofeoridem c*ntr$atrfi
.

,... , fcondtsfui gmtrn arborem.quam abundtdtpmgit-tt vt fcribit

*rau

H#

O"
'jaxofis

crefe.

ttbiuo

O" montauii,*nde exitllentifiim>n tranjUantauu eam.qu* bodte Vtnttf

hortofuonobtUju

Cift us.

NOM ENCLA TVRA.


ufurpant,
iflttt t

CAP.

CVIII
quem dlif
,

s.Kts&.Ldt.CtJiui.Itd.CiJro.Offi.LdtinHm

tharon

dutdjf*
,1

yfnifr

,]*' improcertti,folioftu fed

xofis lotis ndfcens

>fofy

r0

'

dtSydccrbx, htrfutff ,fl

ei

tndfculoyUt mdit puntcd ,fe


)

unde flores in
hts tn

ttino

d*

diepoth profitnt

dw

O~nomj4p
hibent

r Je

: uetuftdtt

f*

CT

tgni dmbufhs

JQpOtf
fltStorohethri

nonnulits coqnommati

1 1*

Ciftus.
%

U
-

cifii

rddtces ndfcttur
1

, fl>

** m ftdud,dlter4herl>dced,tertidcadid4.bfu*tHr
do. ^iUqm tamen

jy

* V *******

Q** ***~***' . ~ Jm*~* fimtlitudme ******** fumct J


dcdctd

**

exiccantfrathmj, mdcerant, CT mtof&


tltqudnt*

rtltfUA^utin

LyctoprofcjHuntur.rtrtidCdadhdbet, *****

M
-

ev *V V-

LIBER
dliquanto magisficcdt
iidc is
,

5.

tO|

Cr aftringtu

Prodeji dyfentericis, cct-

fangmnem excreanttbu4:fcemmarumprofiuuto Cr pota

Grmditd*

NAfcutur
locb
.

Ciftu*

& bypociflU

in ^luribus

tufeU locU , quinetiam


Apennini

abunde prouentunt
Deberent igitur

m ajperrimu gr maxime faxofts

quorum eft munus, indt fibi ttmm labore gentia con<juirere,prAcif>ue cumfim yero hyftocifie confici iheriacu non que*t,nec alia item medkamenta quibtts quotidie nobis in mediana eft epns. V bi yera hypotifits defuerit >ver a Acacia, Aut halaufitorumfucc*
Trtipoflumus. Afiringtt priuatim CifiuSyfolia deftccant
yalentiores funtfiores . Sicfrigidus
efi

&

& afiringunt:
X

Cifim , yt etiam quippiam injt

tepidt catoris habeat. Plus afirmgit trypoctfits.

Ladanum.

C A

P.

NOMENCLATVU.
Gr.\H<Ac^.jjtu er off. Lddamm. itd.Ldddno.
St

Cr dlterum txfiigemu , Udon a nonmllis dppelUtum, frutexfmils modo ndfcensjongionbmfolijs, Gr nsgrio-

rwus , qud uerno tempore qutddam contrdhuntpmgue. Folio-

rum dftrmges,dtfy effeftns afoprdbens. Fit ex eo quod Ld^ danum dicttur:Stqmdem cum cifttfrodes^dfcmtur CdPrd, hir- j V *^ ^ 1** a i mgMtudintm confyicue bdrbd carfunt y Crfuo lentore 7 V V^ wliofis crunbm ddhdrejcentem refort<tnt:qudm defeftetes tr^/
'

i^U^
""

coLyCoLntesfycogunt

m offas, C^ ita recodunU

^xbj uero dt-

1-

traBisfuniculi6,mfidhemfruttctbt46 lentorem dbfiergunt,con-

glomerant^in Ldddnum.MdXtmc probdtur odordtumfubusrtdeyfdctle mollefcens


,

pngue , quod arenas non


>

collegit

n*t
.

fqualore obfitum eft, refinofum

qudle in Cyfro gtgnttur.


*

^frabtcum uero Ltbycumj^ uilint. Naturd ei flnffandi , cdlfdiendi,molhendi:ord uenarum pdtefdat^ c^Uumfiuetem co n^
tmet, dddito utno
,

f*

myrrhd ,

Cr myt teo oleo : cxcamctbm dc-

corem reddsUcu umo ilhtum, medeiur durtum doloribm, cum

b**

DIOSCORIDIS
eijdt.

hydromeltte aut rofaceo infujum fuffituJecundat :


tuftmjjiniunt, O- malagmata

Pefi

tmmtftum,uulu durtttemfanat.ln medtcamenta qua doloreffl


utilitcr

tnjeritur.^ikumjp

cum utno ueterepotum, cr nrmam ctct.


A tis apparet e Diforide ymA ftt Ladanum. Galenui dtferre qidem mhilumfpetie h Cifto,cjui to vbi tum viucbat naj>.eretur,dtcit:
regionU gratta qu& calida
,

[tt B cxcellentiti* effc.

adulteratum fedverumLid Ced-verum LiAanum

ld proutdcndumyt babeamu*. V enettis probaUy


fedulo ludicio
eji

fmumfedpaucU in locU haletur.i

Ebenus.

NOMENCLATVRA.
Gal.PEbene.

CAP. C X.

Gr.i.$iy@-.Ut.EbentuJtalt EbeHO.

Benm optima habetur ^Xethtoptca Cr ntgrd, nullos fa'


bcns uenarum dtfcurfm fatltttj cornm Uuore.

Cumfr

gttur denft apparct,mordens

guftu , atyue aftrtngens. Snjfi* tucundo odorcjupra carboncsfnefumt tddto. Hecens autem &

ignem prokta, ob ptnguitudincm acceditur, er trtta adcoW


fiauefctt. ^stltera eft IndicAjnternatufegmehtit candtcantib**

CT modtcefuluis ,ttem frequenubm maculn :cdterumpri r bomtatc antecedtt. ^cpud yuojdam fcfamtna , autftmea li^ cofimtltapro Ebeno Udneunt.fuoddijcermturex eo^uodfi^ gofajunuz^ inpurpureas aJfuUs rejoluutur , nthtlmordactH'
'

>

tn mguftu,nec rcdotiud infujfituprdjercntta. Caltgmem **


lorttm abftergtt : ad ueteres
' mirum defiiUattoncs , puftul^ modum pollet. St <jwfttamfacla ex eo cotn ula coUyrf utatur ' tncbmprofciet. ^cdoculorum medicamenta ejficax eft,fif

bcs ramentaue utno chto dtc noclu^ macerata

m cofyriak'
**'
uftt

gerantur.UonnuUtprttrtta tpja cxcolant, reliejuatjueeundt

mmodum peragunt. ^proumoacjuautuntur. rnturtnf


cltlt

nouojonec

m carbones redigatur.Ltuatur plumbt

do*

LIBEK PRIMVS.
do
,

lOf

r lta ftccis fcdbristi Itffitudimb


t

fi

\bftni

partena/c
lenusficcanottj:
ifinititrunciret

torum itulem
ftta
'

orbkulos horanos faHitant Efcefubtihbas partibus * yirtutem habet abfierfortam


offictnis cjut

Q**d*m Guayaium
ifim
,

xLbem j])ectein putant

tjlud necaffirt

cum a nullo yeterum fcrtptorum pr*.ditum f\t

%uahafoUa>flores>

&f

Rofa.
Cr. Vohp.Ut. C7*

X I* CAP.
G al Rofe. reftgerat r *r ROfa
.

NOMENCLATVRA.
off. Hpfi.

fy*!^
,

Jlrtngitjedft finnoit fed ficca


.

muL

to

magk. Shcchs recentibm


expnmttur
,

folijs

deJeElu

forfice

unguibm
in

(fic

affeU

Untur cadidafoliorumpar-

L
X

tes)
*

&

fdafremi CT teri debet in umbra, do*

rehquum

tfj^

^ neccogatur,o~itaadoculorum arcunUtiones recondi. Siccantur


lia

ettamnum fo~ ^f^L^t


|
"

rofarum, conttnuo uerja-

ta,ne

muceant , neuefitns

tj,

tnfideat.

tsCridurofczrm

utno decotlu exfreffnt h~

quor y facit ad dolores capi-

Rofa.

Wy aurium, ocHiorHygtngi-

**rum yjcdu, recli mtejlini, ac uuludypenna ilhtm aut mfuj#*<

ad

totf

DIOSCORIOIS
uittjs ,

Eademfine exfreftone tufa,fr&cordiorum infiamfndtiontm


humtdpsfiomachi
ion% jacro iUim frodeft
:fi\

femina afierguntur. Miften foler\t Hulneranjsanudotis, rtf*


^ofitionibwyquas^Anth

^fZlr^
<Xl>\it

j^hbiefhara.Tlos qmin medtjs rofistnuenitur,ficcam,g^^


fiuxtonihmejficaciter infiergttur.

Capta fota

citam

u.

uum, Cr cruentas reiettionesfifiunt.

Rofei

CAP. CXIl^ NOMENCLATVRA.


paftilli.
,

Gr.VM<&.Lat.Hpfet pafttlli.Ital.Pafiilit delle ^o/^.OfF.Trochifci diarhodon.

}J? Uf -T3 ^tftiUhjuos nhodtdes uocant

hac ratione conftciunW-

Xojarum uirtdmm , qux nullo antea humore madefw* extabuertnt , draehma quadragtnta , Indica nardt drachr*^ dece,myvrh* drachm*jex,irtu dtgerutur mpafitHos, fti M*

obolorumpondm ^uentjiccati^ tn umbra mfttlttt nd-ptcdfOt


dtque obturato recanduntur. ^aIij adtjctunt coftt drachffM duMrirtdis I&jricA totidem, - utnum chtum cum melie*lh
Jcent.

Muhenbm montltum utee colio circundato ujutjunh** retundendumgrauejttdorti mrm : trtiis eliam utuntur ad w~

ttones

* dtapafmata^utfiunt adjudores coercendos,tta ut*


Annotatioin
vtimurjecerptii

balneu tnarefiant corporaJemJrtguL atjua abtuantur.

Cap.
,

MVlttfunt Kofarum differentta


J"rui<m tonfiimntur modo.

cxiv cx}. rubm tamenplu* in trtedici'


"~ t i

nodumfefc aperienubtu calathti. &ofeip< J h>quos trocbifcos de Kofts PbarmacoboU yocant, non to quo apud DH'

ycium.
er~A&*

CAP. C X 1 1 1. nomenclatvra.
*y . tat.

O- 0ff.Ljeium.Ital. L) cio.

LIB ER

S.

qui Pyxacanxhan uocant y arhor efij}>$

^*~~>

tfajanw trium cuhitorum aut logtoribws.folus huxi


\fis;fruElu piperis,wgroJdHhamaro,driJ6J;cortice
y

nondtfitmih Lycio madefaEto radicibu6 muitx ohiiquts h?

Jii:Nafatur^lurtmum m CapadoaajLyaajCr
*
cis y 4 ifcrd loca
r

PlerisJ

1E^\+~SL ^^ radi idu tuftj cr ante per multos dies maceratt coquuntur.tHm / 4 hieitis bfnis itide Itauor^donec rm ptudofiat.^tduitc J\ ^C
ratur td Lyciu>adtecla decocttom
autfelle

amat.Succi extrahendi ratio hdtc ejt:l{amr cum

amur

attt

abfinthtj Jucco,

auhulodnnatasjpuma mtercoaucduexcept

medicamentu additur ,rehquo adaha utuntur.Simth modofit

emme expreJfo Cr tnfolato. Opttmu quodnrifote jt +>-J Jiintlumj^ rubenteftumam ojiendtf.giebis extrinfecm nigris,

(j/^

mtm cumfrcgerts rufs,odore mmime utrofo, ch

amaritudme

afirmgens,crocmo colore,cumjmodi Indtcu efi,cateris prafta tius. Ly au aftrmgiu caligme oculoru dtfcutit^genariifcabie,

&

frurtttiiyueteres.yiuxionesfanat

Faat ad puruientas aureis.


Jedst rim*s,attn

'Xulceratxi gingmas, tofiiLs Jabioriififuras

tmj tliitii. Cceiiacis,dyfentencps potu indttu 3


gutne excreattbm ettufit,ex apa^trq ratioftcanis

morfu.

%n cataootio demrat,aut tn a<ja CiSif.Flauos factt pilos,reduuijs, ulceribm yua ferput aut putret.medetfammaru
appofitujtftit,rabiojoru ttltbm

jfluutA

ex meiie potu,aut mce catapotij


ttut^ramos re
crafiores,a

deuoratii y auxiltatu r. Tradunt Indicufien Ly ciu,ex f>

hitideappeiiato,ea/jrtnarug

bens ternu cubttoru i6gitudine,maioresue,rubo

jjesjratlus cortexrubefcttfoita oieafimtua,Hcr-

ba tn aceto decofia prodttiterw tnfiamatiombmcr regto mor


t>omedcn,<3- fxminaru purgattones eltcere. ^Affeuerat ettam crudatn potu,eojde ejjeclm prafiarefeme cyatho dmtdio poti
pttuttam expkrgttre.uenenss auoauc auxtii

m
Qffi

to 3

DIOSCORIDIS
Vfcinarttm Lyctum adulterinares

trahtLycium pofl\t,inLyT*rt* Aiptbn* prouentunt,fed adeo

_ f ncc ad nos hodte c l.ycia affertur.

plurtbm fuccU confcl* Pyxacanthx vnde verum **


efl i

rnodnt
,

curamm qu* ad vfttm mtiidttd fauunt,vt ignoremm

ea etiam

ui

qux kmurcaolei fpontenobpsknaturaofferuntur^DefcknteLtito * A i vaJe&reococldftvtamur,autSHmaf.hoA auwabhincanms Yj* tanthfifntctns ptpert fmiles in Italtamex Alexandrta aduthuntM*

Acacia.C

AP C X NOMEN CLATVRA.
J}-

11 1 1

Gra. ^HctKi*. Lat. ttal. &*

<sCc* c '*'

Caaa
_

tn

^Cegf
nonfi

19

nafatur,jj>ina
i

m}*

boris frtiticoja

rectum attol tt

floretnh^

andidumy C^femen^
fmojimile
in Joliiculis
,

tt

quo fuccu6 exfteffa

fi

cU'

#* turojeminejubrufu* eX

rtdi.Eligatur ntodtce rnj#

CT odoram , utm
fiimunt ex foltfs

hdc tf"
***

bore effe fotejt * ytltpi

crfm^
*

Juccum .M4nat CT ff** ex ea (bma. Vis ei adfajr*


dum^rejrigerandum^ eax.Succu^oculorum tnw'
utilss,

ualet adignemfacrtmt,ulcera
,

ftajerptt^^

fterygut
jokuzLcL

Cr orts

ulcera: froadentes oculos refrin&l

'Amffjit:

fxpfrimiiyautfotm autJubtermditH6,c*fiUos deniff* Lauatur ocu L ru medican uo i truomaqita^tnox ejjufo <J


(90

LIBER PRIMVS.
I

100
A
r,

concreucratydonec pura extet aqua y C^ U<t cogitur tn fdfttllos.

PV^XU
L-

*\Jt

yriturctidmin cruda fidelta,donec jiftile jorndcibn^ percoquatury torrcturcLin carbonum haUtuperfldta.Spnddecoctum


Jolutos drtH6 fotu committit

gnmmt, quodmuernuculorumffccicmcotrdhatur&mtrimodotoer- J

Prdfertur eius jfina

candidum>fordidum uero dc refinoJum,inutile.Cutis medtn* oljirutt ,er mcdicdmentoluceAtJijrm expers.Proximum exp __


efi

wm

rum->quibut admijcetur^

dcrtmomam

hebctdt
.

^Ambufiib ex

cho iIlitumpuftuLi non pdtitur erumpcre ^iltcrum ^Acaci&

'*- VI

genmtn Capddoaa
tiidwe Jonge

Pontoa^prouenit3 ^<enptuffinxJimili7

mmu6

teneriH6,humile ydcuLeoram udlio

mum~

tur^fobd habens ruU,Jemelcnticuld mmti^fert autumno y

m lo

cuUs conmxhyternum quaternumue cdtdctbm.Succmeim d~

JhmgityUiribm mferior, <cr ocularibm medicamentis muttlis, fucctis apud nos nonnafcentu arbori^ hodte non affertur, fed Imtus loco fuccus prunorum fylucjtrtum ^ulgo juccefitt. Aptiw tamen huius vicefolus Rhou vtcemur* liqutrt am efolxS I enttfitO hypoafltdosconficitttr. V ocat Scrapton Acact* gommam p

ACaax
1

Arabteam

+ommam <ju* efua dcf rtpitone alta ejlab offctnarumgom


ntlfitmle habet cotraclts vermtculw.at arenof*

ma

Arabtca.Htccntm

ejr,4]u

resfatucoarguttnosarabicagomma,& pertndcjucco carere. AeicLijlihtica efl ey afiriclorta.Arabicagommalentt aperit > C7*

&

eam obcanfam vc tmplers autftrmgere poros carnis poteTi >quoditi gomm.:jhtnx Agypnx requiritDtofcortdcs.V ulgarts /mc arabtcagoma Mattbtolo egaUno ea cslgomma, cjuam GrActfimpltcitergomma ' ocanty v c? mtxtto e dtuerfts acborum gommisad quod corum tudicta
contrartum el,quivbinomenomm&fimpliciterapud Gr+cos
T>i4e-

rtntmon altam,auam Sp:n& Agypttx gommam intelligunt .1 vlerabt*


Uhs dntt poterat gummaTracacanth&jftadnos yera Acaaa afjerrc* turfed Itac dejlittttt,<juigommam habeamusi Vcrx Acact* fuccus dc~
fiuat tcrtio ordine
,

cr e!o:'a)frigtdiu eTi infccundo^purns

m prtmo

Vitcx.

NO MENCLATVHA.

CAP.

CXV.
GM

no

DIOSCORIDIS.
Gal.& OfF. Agnus eaftus.
Hexftue lygosfrutex eft tn ar bore ajfurgem , MJcitti

V
\s

tnflumtnum

rtpis^aJferisiL locis,ac torrettum aluetsrt

nosgeritpraiongosfrafluperuicacesfoltaoitud-jedmciliortt'

Duogencra eins:yna harumalbumfiorem mttit citm

Wf

$ tantum purpureum, 0"Jemen,ut ptp ""'niHHimHmpurfiureitmjt^rjemenwvwer.zxiayw <*i uireshabet^ adjlriciorias.Semen etus potum uenerutt*
ttbns^aqu* qua cutemjubutjtenofts^auxtitaturjj.
enjes ctet,drachma pondere

m umo potum,gemtura

fut tentat, wfoporem ajfert. Decoitum herbd

CT fo*

defeftone\multertbm uuIua malo opportunn opttuiatur

ifUmmantiombutypurgationes mouetjemen cZpulegtopot*>


* t}^nj^]jtHu^^oJhu:capttis
lur cu aceto

dolore dtjfoluit tlL


.

cr

oleo capiti

m lethargo 0~ phrenitide

Fb*

Jujfitu antfubfiraclufugant uenenata.itltta

quofyferpentw*

morftbws auxiliantur,tejhum durtttas cum butyro

tmm

emolliunt . Kjmasjedisfemen

cuaqua tiittu

vfify *uttg#&

'

Vttgam <jm mam t*> neat du tter facit,negatur mtertrigmemfentire. ^fgnu , dtcas caftum.uocant Cract^uontam matrona tn riefmopho' emen :m f" "ft"*'e>n cujtodtentesfolus hum cubm 11 a fbtfernunuz^iygon quaftuimen,proptcr,tnutclamfirc r*
tnorumfiexitatem.
l

cumfoljs medetur iuxatis,uutnertbw^.

f4

'\r

Itexf

A S" i *"fitte *rborumfirim* verefioreU*U* &


>

HilJ^V"? $v* cr alba abundt tn


<A

ord,ne'

ltali*

&lmu ^f^tM W r parubm


b-i.
L

cotnpoft*

,ix I

N OM
CrtrU

N C

CA
A

P.

XVI

T V R

A.

Lat. er Off.Saltx. Ita.Saltce.

a>fi* fpAandt utmhabet. Trttafoltacu^kuoptpereCr^


!

<& ttuigo nota efl. CutusJemcnJotta, cortex

G al. Saul*.

LIBER

RIMVS.
foUytUioJisJithuemtit
:Jt

iii

ftaper/e

C^

r
V

fiant multertb
ptant. Saltgnu ftmen mpotti

fan*mnem exfuetibm frodefi. C orte x cofdem pr&bet


maceratm
clauos
bjs

r callos toUtt.Exfo
cu ro-

Cr cortue fuccm

faceo tn calyce pumct calfacim > auriu doloribm auxu


liatur,

DecoElo eoru Poda-

grxsfouert uubftmufurfu-

furgat
ptt/tr
J,

m corp

Salix.
inuenitur,

ijioret^excijo

fUgaenim
tjut
.

cotretus

humor

adpurganda IMofyitntoculHtfuaiamprAet. AJax midtarum^cceru 0- cogntta arbor.fuccos c Phno trts confiat.\num (/ i c trunco refudat mmodum gomma
;

Jjt tuttfi

cortur.lertmm

cjtu

Seutndum qut inafi, f>er autHmnum trunw. \uhare\l

Jrondes trfiorcs Saktu tgrtf fimnum concdtarc.

olca.

W*. Ut. C? OjJ. Olcajitr Crjjlueflns olea.


ktoJ*l4tico.
TUeftrts oied,

NOMF.NCLATVU.
auam aliqut

CAP.CXVII.
oleaflrum appellant,altj ^Ct

Gal.OUukriauuapr.

hiopicam oltuam,folia afnngunt u*tgnemfacrZ>ulcera audferpunt, epmyeltdat, carbunculos, reUuuiaf, nomatj^ cohibent, cruJtM tmargmxnt cnm melle dhta

III

DIOSCORIDIS
hta. Qumeitamfordil

>purgant:infiammdtto<

panos^
po/tta dtfc
ptte
oris
>f<

mell
\

uulfi

conghtindnl
btu

crprmtm
CT d

commffl ducM
dentur.

SucM

mcofdcm
tu6

habent efr
ti>tionp\

:Jang

acm

bre frofiuHium
/

MM

bet
ri
}

yufiulvfyf
erd 7* ueteres

defi<

tfifitt:cjuaf?rof?tcrtn

Sylucftris

addttur , adgcnan

fiones

peryuam

uttlis

primiturfuccm tufisfolijs^affufo uino aut a^udficcamjj


faftillos dtgerttur.

fokt 1
(C

ad rtcondendum fo hahetur^ut cnm umo^uam cum a<jua exprejfta eft.ji^


Sedlotige ualtdior
tt'

Juhuentt fiue uherenturjiue pw ejfiuat. Tolid conuententer


liacis

cum farinahordeaceatlimuntur. rruntur cum fioriW filia, utftodij meem cmis prsfict tn cruda olla , ohhto ore h'> -' " " ufquc dumfiglmum percocjuatur : reftmc~la<i uino , < *> rurj* Jitbdcldycodem modo uruntur poftremo ceruJA mod>

'

guntttr

m pafttUos. Hutufcemodt cmcrem m medtcantentn

cr

'*&** lorum conftat fiodto non cedere fl Jedetjdem un ihm

Jlu

puundum eft.

Foliorupt/atitue olea eadem uis mtellig>

t!tr'

fidaliytunto mfmor.twde ocuLribut mcdtcamentis ohj**

mttiorem utm conuementtor

eji.

Sudor liwo

uirentt *ctt*P

nanansJditujanat Uclmus

jurfttres

&Jcabem,

9 oleitgt**
feittt*

IIBIK PMMVJ.

tij

Jcmcn tUttum medeturfurfuribu4>Cr ulccrtbtity ati depafchnt uoranttL: quodaulemmtranucleum e/f ,cx adipe Qr fartnx Jcabros ungues excutit. Colymbades trtta - ambufiis ilittd
fufiuUs gtgniprohibentyjordtda ttlcerapurgant. MuriaJuccHS collutas gtngtuas contrahit > O* motm denttum firmat. oliud

jiaua

Q*

recensjromacho uttltor

cft,

uentri dtjfictlis:ntgra au-

tem

r matura corrupltont opportuna efi ^fiomacho aduerjamoucU ^ArefaBa tlli-

tur , ocults non conuemt,capttis dolorem tu dcpafcentta uheraftjiit ,

Cr carbunculos emarginat. oleum


Lbcranttbw coliuttttr, r
>

Jylueflris olttta gtngiuis putri ultgtne

dentium mobthtates (iabtlit ,


Lboranttbptd fttttis e(i :

calfafli fottu

gmgtuis fiuxtont

madefaccrc oportet ,
Gcntur*

lanam cmmffecillo ctrcunltgatam olco ZFgmgtuit admouerc , donec aiba fft*

Lachryma Aethiopicx oleae*

CAP. CXVIII. NOMENCLATVRA.


Qr. Ajt^i/#^i ritc

ii$wm*t i\txt. Lat.lachrjma ^Cet htoptca ol a. ltai. Comma delt oltuo


ctlthtopta.

Off.Gummi Elent.

sAchryma yuam ^fethiopica oleafiilUt,scammontoj


mtlts

^uadantenus efi,Juka,fiilUs extlbm coftans, mor*


autgummtfimilitu^ncrefert,co'

dtx. Qju aute \xmmoniact

loremgrieas,necguflu mordensjiiperuacua cft.Noftrates ole*


oleafirij^ ,

/tmtlem lachrymamjudant, qu* comode adoculo-

rum hebetudtnes tUinttur, cuatncesaibHgtnes^tHitu emendat,

*rmam O- menjes aet,cauis dentium tmprejja,ad dolores


<Axefi. Inttr uenenajcrthttur , partus peUtt, lepras

ejfi-

Cr tmpettgnt*

4-

DIOSCORIDIS
Amurca.

0u& agrefis Cr ^tetbtopca autem gwesJinat.iXftellatHr

CAP. C X I X NOMENCLATVRA.
LaMorcadeWolto,
Decotla
1

Gr.A[ic(>yn-Ut.cr off.^Cmurca.ltal.

Murca expreffk oltum. recrementum efi. wl uterosf aflrtngtt, mellis ad crafitudtnem uafe f>reo _

hens Lyctj ejfeclm.injuj^er denttum dolon


aceioyuino aut muljo

Cr uulnerthus,^
mcdic*' tn addttur :

commode tllinttur 1 uetujw objlruentta : menta ocuUria , Cr meatm induBuJuo # infunditurJedis,enitdlJuw')


melioremfiert confiat. Ftthter

uuIua exulcerationi.

St uero citm
,

# omfbacmo recaqudM

melits crafitudtnem

Jumentoru extrabit. os dentes cartoj

fcahiem cu decotto Luprit

cr

Crv tlittujanat. cbam&leonte

Cr recentt ^imurca yodagras articulariosjj doloresfouen^


Itfimum :feruntta tn utlloja ^elle; CT
morismolemreprtmtt,

* bydroptcis tm[>ofit<t>

Annotacio in Cap. cxvrj. cxviij. cxix


Jnttr abudat . OliuU .onenfis GalliaOleaJtris itidemvt ^. 4 ua<jr Qjfercii mortahs eji mmicitia. Emoritur Oltuf Q?* applantata. Gommafyluejirutm aut Aetbioptcarum OliuaruVt ,
...
-

n0t * mtfane deftit, ^ coUigaturnecne.Amurca olei,teJte Catone calct mixta induccndtt }? tina qua pannosfertceos contmeant vtilis eft. A raneat enim aut aut quofuss vermiculos nonfufimet ,& ab bumore muros tuetut.

ad multaftt vtilts.nojho tamen tempore vju


,

Oiiercus,Glans,Fagus,Ikx,

NOMENCLATVRA.
Gr.Afjvs-Lat.zr off.Quercm.ltdU
Uuercta.

CA

P.

X X.

G al. Chefne.

IIBER

PMMVS

Quercus.

Vifcum quercinurru
djfriEloriam

pntammtgUnMsfubie&a.Decocfum ex tjsdatur dyfentencis


auacts,Jan?umem excreanttbus. Trita

Q
h.
fc/

uim habet , frafertim li

ber fut cortia c?~ ligno tntercedit : numetiam

m pejfofamunisjli
i

neuuka Uboranttbusfubucitur. Glandes eofdem effetlm

hibentyurmam ttunt,captis dolorem C^Jtatns tn ctbumfu


fta fariunt,refj} unt efnaU uenenatorum ttltbHS.Decotti

rumcr corttcts cum


uocant

Ltle uaccino potum prodeji cotra tox

uda, tnfUmationes tliitu teniimt.ad


fica ulccra cujalfa

axugta couemut.llt

gUdes uiribtts QucrcHsantecellut.Fa?us cr llex,Qjter genen apgnatur, cofmile m unus obeut. ilta

&

ua coilm dftmoliiM intab-fc

&t>t*

ttS

D
Uufa

OSCORIDIS

s,aenigrat cafdlos^frm cimoiia terrajturgatos. Folido*

cr trita tnmoribuafrofmt^ Cr imbealla* memfa


Qjterctt* frondtbu* ,tum

partes corroborant.

Qu-at

cum primu prodeut

tenerrtrmi

per Alembtcumdtfltttata,potuJanatfluxu> hepattcos Jiptllosrt omminuit,^ <db'* muliermn flitxiombus medetur. VagtJeluiJ

cata,labra

& jtngmas Agrasfanant.tx aduftiVagt


m redatti potcnter ajlringut
,

cwerel*

tumf.
)j}endat.Qj4ercui Ktctni,u s ftmtles quosfyluejbres R*/>

ducuntftcct

&

tn puluere

& ob

id

hm corporisfiuxtbu* commodant,& alias ybi reftntttone eftopm

Caibneae.C AP*
Gal.UiacaigneOfcN

NOMENCLATVRA.
ifianed.'ltal.

CXX

I-

Cafiagne.

^Xrdiand glandestf**
aliqm Ca/lanetf
>

&
*j>

lopima autglandes loun

pellant.adfirtngut >fimtlfy
ejfeElus

prabent yprajtrt^

tunica que carnem

cr
biher^

%U

his

qmephemerHm
rf.

GAftarA

$** manducat*

raltus dolorem, captt'*

ducut,flatus generant

obJHp*

$ torpus,& dL+ri dtreruntt*r

qux torrcnturfub cinere,ti-* u* qutppid de nocuwto ,ft f)


cu Pipere

&

fale
.

aut ci Saa#*

C aftanea?

mandu<entur Rcuera q****** nutrtant corpus 3 tamen w**


Honfunt.
n

LIBER PRIMVS.
Galla.

CAP. CXXII nomen clatvra.


,IU

N oix dc
^Ua fruftua e{t Qj*ercnt.^hqud Omphdcitis appe Uai
parua quidemjed tuberoja,folida,nulloforamine perera pland,ieuU ferforata. E kgi debet Omphaeitis
t rjj:cdctor eft: vtnus . uis uehemeter dfnngere.
tia in carne fluxiones gingiuaru
,

qu*

Tntd

excrejc

O- uux, atque oris ulceratto-

nem cohibent. N uc leut dentium cauerms tndti m dolore Jedat 3 Cremau carbombua donec tgne flagrent , ty umo aut aceto
dut acida murta extmcld

fangumem Jupprimunt DecoBum


.

quibus mftdere expedtt effcdx 3 eft,&r contra uuluas proctden tei,fiuxtoneJque:captliosdenigrat,acetodut aqua macerat*
djjentertcis cabacijque

cu uino aut aqud

tritd

conuemeter

ilit

nuntur^aut bibuntur,objomjs dddi debent,dutintegrdtn dquai

prdcoqw,m qua nonmhil excoquendum ejl,quod his ajfetlibm conferdt. fumma Jots utendnm ad a(trtngenda*ntjicc*n da qua opHsjunt.
l

ulis

vtglam nafcitur.Vroueniunt
tfi

&

infolijs gidtt

oftores,fiattm vt dectderint ,flaefeunt; GalUt

^"srntaicammtum
jtrH
l

potenter acerbu

&fr gi<L,r w eafatultJte diftccat

&*t*m*&mm>br*lHX4ta

& langtda m pnorem habitum

&

& matorf exparte


repercuttt fluxut
:

Ottrrt

afirin
refii-

futt.Grandn GaLia deftccat.fangutnem yfia refimgit.

Rhus.C AP*
Grd.v8s.Ltt- Xhu*.

XX III.

NOMENCLATVRA.
Ital. l{hoe.

Gai.&Oft.bumach.
qud objomjs d$ergitHr>a,b dttquihm Erythros df
fclUt*,JcmciftcorurqprHtici*jjic uocati
i

rnm

5
tris

fc I

C O

R. I

tnpe< ^trbufcula ru infetlores eo utatur ad tnfptfandM pelles.

oblongit \fibr* foltjs aitttudine cubttorum nafcens,hmum y denfo, gractttum uuarum hntibw,inambttujerraw ,acino

corucofa lato:Cum ,auadantentu Terebmtht mafnttudmc *** CT ajlrmgedt, nicaperyuam uttlts efi. Fotta uim habent

U ejfeelwprabent.Decotlum
infundttur y ey inpotm

captllos

demqrat. Dyfenteni*

i InflilUtut eoruinfejfufaue aducttur.

foha,e% cohibent pterygta nbm purultntk >gangi anas <y

artdtsjblifs,adcraftt^ ex n fit tUtta.Uauamentu to aut melle


e:tm,c6ue>ens. Lj adcadcm,ut dtnem mellts m aaua decoc1ts 3
okjo*

Semeeojdeeffea^exhtbet.Coebacoru dyjentertcoru^

4 ajua ex , ntjs infpergnur.fraclajefauamatajtuida.jj tlbtu


candidafaminarumprofluuia/tjittyhxmorrhotdasfinatcHnf

abjhrfmelle cum injtimattone utndtcat.ltngua afferttates

querno carbone mtrito admotu . <Aqua

madM m quafemen

decotla cogttur > cott^ effcaaor ipjojemine .

Cummt

dej

yuoddentium cauis tmprtmitur^addoloresjiniendos.

RHm
yuas et
fiert

fruilum Letifmtlem.Sumach VbarmacopoUv omm itotu nafcitur in I talia in plurtbus Apptnnini locU,<um
cuttts

ca '

plurtmutn r/wb DioJiortdes.Frutlus&futCM trtbmt

i)*

habent ,& tdto deftaant ttrtio,& infrtgtdantficundo

ord*nt>

Palma.

NOMENCLATVRA.
Gra f o (vt\ Lau palma.
. .

CAP.

CXXII

1 1

P^xlma

Gal.Palmier.Off.Datf:yli. in ^eryptoggnttur.Eamedio matwrtUtti%


;
J
.
.

MyrobaUmfin^ w ~- -^ tinAit? rrtni.* Cotonehj* matis ivv odoremalt co2nornme,coloremridi riurru ri jt u c ntr tcu s^/ Cr vuurr
re 3 autHno decerptJolei,^Cralnci
irU f

v*

cUl ad maturttatem peruenirejtnatxr, phoentcobaUnit* ?


r*> jij}it,uuinz atiftero bibitHr,h&morrhoid*t

mx acerha eft c^ adftrmges. Contra aluifoemtmrtim^ ).


HktyW wno
.,r

ttBER PRIMVS.
nat illitu. phanicobalan
capttis dolorem

ri9

centespiu* ficcis adftringunt


afferunt, co-

ptofiores in cibo tnebriant:

Jiccioresjangumem excrean
ttbmfiomachicis
tertcu Htdes

O
:

dyje n-

m ctbo

ikmun-

turcum Cotoneo O**


cenanthino
uejica. mtij.

riotapraferttm efit,fa
afoeritati

medentur.

Th

batcaru decotlupotu aflua-

ttonemjedat,

uires recreat

cu hydromeltte uetenjum* ptum, ctbo tdemfactunt. Fit

ex eis uinum ad eadem con-

Palma
&g<Lrgartzjttione magnopere afirmgit
,

&*

Decofluperfi p,
cohibet. Nuclei
,

fdlmarttm , caterorum more cremati

m crudoficltlt

"JMhanereloto^odtjutcem ejfictunt, mtjcetur^ue m


Mefhara. Quodfinon tuflam
*dt.

utno

CaL

ufltonem accepertnt,denuo cre*

vtm adfirmgendt habent , Zrjjtracult

cutisobdutt

Jo ckudunt. Contra oculorum uuam

rm defiuma, cum Nardo effeclum prabet, corporis excrefcen* am utno reprtmunt 9 ulcera ad acatrtcem perducunu Sed
wer prtma* uttles ex Palmis
humthUs ^egyptta.

cypuflul**, palpebra-

Palma,elate
ihJcrti.

C AP.

CXXV
4
Talm*

NOMENCLATVRA.
Lat.Palma.Elate.

deUa

Palma.Gzl.VEkorcc du h

lao

DIOSCOMDI5.
sXtmA^uam
aUcjtn Elaten aut SpathamajfpeHdntfjr
dhttc florentium>inHolucrum eji cahxj.

quo injpijjamenta twgumtartj utuntur. Optima habetur odo*


rata^ftrmgenstponderoJayp-dcluJdiWtMf pmguityui* et adjtrt*

^ionajiftu ulcera qu& depaJcunt,taxatos artut commitUU trt*


ta msjcetur cataplafmatps
tmhectlli
pracordtjh prodeji malagmatu , c^

fiomacho

cr

tocmon

aJjeSlo mifta

confercnd*
captliosdent*

\pUjmatis*

Eim decotlumjubmde deterfum,

grat,datur bibendum conqrue,renum,ueficXy


ttfs.Hulud ac Hentmfluxioncsftflit Jcabiem

Cr uij
tn tl

cum reftna T d*

rafanat^Jiutgwtt dtcbns recens apponatur. Inuoiumj^

EUtcfruBm, quemfuoamplexHfouet,
tet,Crab akquibu*

Elate et/am HQcarifo*

Boraffiu. ^cdflnngit,

Cr Spatha ejjefh*

prxflat,nonflc unguentis expetitn*. ^iiba medulia caudtcit rt*

amm ctbo^ aut decoBa,eademfaat qtt* Eorajfa.


Annotatioin Cap.
hlm&fuElw paruuli
tur.

cxiiij*

Sc cxv,
Dafljts

hodit

CaryoU
,

E Syrta

Venctijs afferuntur
t

& Ncapolt cx Ajrka &

& olim

yud>&*
&* T *
1

Palmamhabet Italia fcdJruBum non produat. JnHij} jruftum procreat >fed pcrfcciam maturstatem non atttngtt* Adh#*
haria.

*"* 4

ptrucntuntvtcHnqutftutttu ?alma Crctenfs : at fm nthtl dmft q** Cypro proucmunt , palmuU qtta$ Ntcolaos yocat Vltntus quatuorc^ hitorum longttudtnem tquant. Dtfttllat ex Indtanarum palm* T ** trunco ramtt , liquor qu* mcoU vice vmi ytnntur. Hoc tta coflf*

&

*unt. Arboremtfc

A ugufto ab tncolU mcifojtquorftatim dcftutt


,

q^

ertufuts vafis exctpiunt

hunc dccoquunt ( (jmppeftnon cvquatMf* >Ura tcrtium dtem vigorem noncxtcndit quiti&rttfttmum ftt *& , tum)coquo nos muftum,fap*. tonftctendji mod^MkfitJuautfttm^ mcl ,quod poflca &t* aqua Jp^cto

dt/Jeluunt

yuadam ipfirum (olcrtta idpcrcolant,qHou}qucprolc]Supttr^t^ d <X bent clarum tuadat , ac tnde juauttnmum q' tn ymum ,
*** affermtuf.
*

& dterZZtvlgmf
cuadtt

B E

3.

M V

S.

tit

Malum punicu. CAP. C XX V NOMENCI. ATVRA.


Cr.
qict.

I.
h

Lat.Maium Pumcum.Iial. Pomo Granato.Gzl.G renadicr.


efi

Mmm
v:
l-LA.
-'

^sflum

Pumcum omne bomjucei


fufficiens

yfiomacko/utile,

perexiguum

aiimentum. DuiciA ftomach

habmtur,fed aUquantulum in eo calorem tgnunt,m,

fiationes panunt

*Wf

m fchri abduantur.

Sccida adftrm-

r*~'*

tftuAntifiomacho auxiiiantur , ct~ muito magis contra*e

urmam ctent, ora gingmas^ Udunt?ymoja uero me~


fl*.
c

diamjortiuntur naturam.Nuclei acmorum acidt Puma tnjole

fiat^objomjsmftarfi,clw^iue,fiulntemaluumfi chum^fijhnt eaiefttaquamadcfcunt, kbunturj^ c ommodc


fangmnem excreantibt4i:addefe(fi^ dyfentericorum,fammarum^uefiuxione uulua- iaSoTanuu
\juccuicoauitur cum mell<

m uti^j^^^^^. >., ,.-

c<

ktra,nomaf,reduMd*,Cr ea qu& tn corpore extuberant

C- narium uitia,prdJert:maadorum. Huitufio*ZF<

y.jum uoeantur,qm adftrmguntficcaM^cohibent,jangut,

noienta glutmant

yuas Pumcum , praftant utditates. humidx

gngwarum uitia

mobilesaue dentes decotlo colluuntur : herrepeliunt,

*tAm prolapfu mtefiim erumpentem catapiafmate

Memoria tradunt ,

qu: tres quam

mmimos Cjtmos deuoraue-

W,nkliam eo anno Uppttudincm pajfurum. Ebcjuatur Hypocijttdtsexempio.Malicorsum, ajjerum eftmaU Pumciputamen


fpeliant.

id jpijjandi

mm babet

Cr
tmea*
eft,

prthctufm. Decotlum racltcup

f*m y o- eafdem tuocat.

Baiaujhumjyluefirts Pumci fios

tOttoofimtlifiCMMt complnragenera repenuntur, candtdum 9

Pwkm

coUre rofacn :juccm ex eo exprtmttur , Hjpoafiida

modoi

uz

DIOSCORIDTS
fffpoaf

modotcul ddflriSloriA uts mefl , tadem fluiens qu* Cr Cytmui.

vocanw* Granata PVnica mala atontmtit multUin fe gr*Ht, />portinum, Qua acida erut in du lcia rertentur,fi eorum radki

manumvt letamecum -vrtna multit afferuata dtebtti affofucrvs.Sq*


la arbort aj,pUntata,facit nefi-uclus tn arbore Stffindantur. inducMi creta Variter fi ntalaVtintcacontortoinarborepediculo.
Seruatur

Cr pofieaficeamiafolt txpona*. -,nti immerfirn tum f>tr oHo aut decem dtei
>tra

tcperata

aqu* facies dtm I fi


Balauftium

W-

&

dtficcaueru adfoUm,fles
:

f Cytintu Dtofcorkk, malt Vunict domtfiictfiosefi juem fyluefirU produut. C.ytinw Vlinto , Vnnict mali tam V* vtrtuft Balaufitum , : apertns ymamfjlurjlrK flos tfi , modo non fit

fior,cjui

& aftertus ftt.Optimt domefikorumfioresf>urf>urtt,fiammet,

4****' Candta vtttidtcoloris.Vtneujs bodte ex Orknte,Cypro,0' vifuiadmodumgrati, fingularU tn fua facultate tffcatia iftj extraneu. cadant Itaharttficioficeaprodtrecogunt.vtnihdum

&

dton GrawMdkorium Latinvs.mah Vunki cortex efi immatum-

Myrtus.

CAP* C

XXV IIcdnaiddf

NOMENCLATVRA.
GrMvgriwt. Lat.MjrMJtal.Mnto. off* MjmllhGal.Du Murte.-

MTrtmfaitua nigra uttltor efl medictnd>quam


CT m
utride

hocgenere multo

tm& femcn montana magk y


>

imbeatitHtpam. rtsCrMjrtt er femtnis adftrmgtt. Scfn&

autandum in cibo datur fanqutnem excreanttbm

&

ueftc^erofiombm. Succm

cojd^ expre(fttt> utrenttbm bacch frefti

effc&HsexhtbetyJtomacho uttlu>ur%nam ctUfrodejl contrdfh*


iangtj morJum,C?-fcorptoni<

i&mm

mero. Semtnis decocttf*

capflum ttngtt-

Im decoEli m utnoulcera in extremis memb^


cum politne'ftoU*
tHn*

natajanaty ocnlorum tnjUmmaUones tllitum

Utentt, contra MgifojH* iHtmtttr,crafHUm arcetprafumf

xmum , quodferuefaElo alnjuantum etmfemtne exfrtma^

IIBE R

S.

1X5

*k*s enim dcorem contraheret.PrxjlatidcmJtminis effeclnty


wleproctdenti* tmluarum in deffepombwjedk uttijs,

Z^fa

minhfluxtone uulu* labordnubns y f>urgat furfuresyulcera cap


tis

manatta^atfy eruptioes papuUmfluentcs capdlos cotmetcad

ditur auoaue

m medjcamenta,qua6
.

bparas uocant

utt

oleum

qttodexfolqs ciHsfaftum efi DecoBumfoltorum addefefoones

balnearum conuentty ^r contra laxatos artns, T malejolidefcentes;eo frafla ferruminatiom repHgnantia utdtftme fo~
demqrat. Succut eadem efftctt. Trttafolta CT *x dqua

uentur^uttiltqtnem emerulatypurulentis aunbpus tnfunditur >ZT


capillos
Ittta

humidts ulcertbiK ^yparttbm omnibmfluxtone laboran

tibm,c(zliact6aprofunt:Cradmifto

Omphacmo oleo,aut

ext-

guo

^ojaceo cum mno,adulceraferpentta>tgnem facru y teftin

mflamattanes, epmycltdat,

G^ condylomata. ^trentiumfo-

iiQmfanna utiUterwJfargttitrparonychtjs^pterygtjs , Crcotra alarumfeminumti perfufiones,cardtac orum f*dores cohi^


bet.Folta
ter
l

crudafeu cremata curn cerato ,ambuflis.paronychij,

uetere ui medentur.Exprmttur foitjsjuccm adfufo t y% j % no auiaaua coeleJlt,cmm recentu ufu4e(l: na extccatu* plane
s

cartemfenttt, CT uires amtttit.

Myrttdanum dtcttur,adnatum

tn&quabtlcucrrucoJumjntumefcenstL* r concolor>quodpcr~

mde quajtmanu6,myru caudtcem ampieclttur Magts quam


.

Myrtus ajirmgtt. Tujum addtto auftero umo reponttur , coaflxmjjtn pafttlios /sccaturmumbra:mtdth effuacim

Cr foh^

<rJeminc,cerato,pe8is,inJefitombM > catapty


*bi ajirtngendum auqutd eji.

od* fohtano o re reg;io,natura gno ,nat ura abude abilde prot+entt.Omniii fiores albifunt f> rferi,perf>lacetque ynguetartjsaquz ex ijs alibico dtflillata.Alba

Yrtidomeflicx vtraqueftjecteSi&fyfaeflris itidejn tota tnarm lyrrheni nf?a,m Genuefibt*s 7 f Komamt fiuutjsjn omni Ne*

&

&

nigr*.

Myrtt domefluA.baQcasferHtoblogasJereflmdes ohui* fylueftri-

busjtd maiores.JUdatlis mt>nierifrmdibw

Vjimm* baccar Mjr

DlOSCORlDIS
manJtHarmt
.

tijsfuccurrit qui fun^os multfcos

Viyrtiianum

rrt

I multcribus yti.Vita notieft>VyHlgarHyljinafiu?tturl HQi conditum. frutUbuirtientibus maturn , &ex*xli m*Utk e<U< carmbus oftis rnm dmaceruatur,acguiftui non mwcmium eflft

&

(lonaJncu, O ffl* ftf* O' ftonaJncn, ^ii.MMfAiei dyftnten d^ftnten * Confertetiam ftuxiomhm compofttafubftantus,ym dtuerfts fttminarum e mmphmMyrfm fiuh
tur
.

&

&

icntnm

mfe habet quahtatem fr^tdam


t

&

terrcflrem^metta >*

ttiium ejtpartium.w caitda.

ob .dpottnter dejiccat.

Ccrafia-

C A
F

N O M

LATVRA.
tjiddl Jl uiridtdfu

P.

CXXYlH'
>kf*

7r.K(pctat ucl xtpatcricp Ldt. CeraJi

Cireg

dcm Jiccdtd , ilidm ff ii refu Cummi quod Cerdf


di

hJIa

med
ddt
>

mjt
Ui

tppetenttam

ex uino j?otHm>cdUulofu
xiho eft
i taliam aductl* > ImchUhs yaloria contra
,

Erafta i

Vonto prinum
*>**

thndatem fotnuseft ecUth rum funt generum , q** J


dumjfccic yj*, mJbmm dicinayariant.XullodtoUt**
n* m

mult^

Cerafla
Ceraftapn

mmcgaudet Cerafta,^* l" ctrtm ,<{uos ramorum yutammc operf terra radm mfodcrtJcm

UBIR

NOMENCLATVRa.
Xiiocara&a.

PRIMVS. **f C AP C XXIX

ra. Ki(XTi<z.Ldt.SilicjudJtd.Carobe uel Carobo- *!&** ** lc.Gdl. Carouge^O ff.fru&us

lltqud recentcs fto*

cho aduerfantur,

aL

foluunt:e&dem fiuat#jij

jiomachoq
Jed prxctp

qu& umaceii condiuntur.


lhqu& LatinittCcratia Gnecombu4 ftmiiia , auod

k
&*

f
do.

regno Neapclitauo
.

Appta yifcntur F/orent in ipfo jlatim mitio y /ftota yia

neyeris,frucltfm ttidcm
tota Jlate,ey per

runt

omnem autti num .Cum primnm ex arbofc


Urtmtu-fyprorfui mgrati juut,

Siliqux

O* guflmhorrifici, at

ftcci

dul-

&

Srati.

NOMEN

C A P- C X CLATVRA.
Ldt.MalH4.Mdli
t

X X.

Gr<.M9f\tccMv\t

pnor diElto arb

em>JcctmddfrH<-

tlum defi^atjta.

MeU*
fotU

Cal.Pommes.

tlS

DIOSCORIDIS
flores

0*germ
adjirt

im omnii M& /U<


\xtme Cotonea,

gunt.Pomis acerbis ddfirt


ut tneft,mdturts gtndtuis

tf b uernd longefecus.Ex tjs

qiqnunt ,neruos omn

'tsU

dunt jnfUtiones partunt


tonea

ho

*
etiora habentur.projunt

.purulet* lacisjjjentertcvs

extufrenuhws

cholertc^

MdcerdtO' . cruda trdjertim

rum ltquor,commodi
machtaut
uentrisfti

Mala
ttultt,zr fedesjt
.

bttspotn,
eft.

dorum affumpttts orthopnoicis falutaris

Decotfo foenW

proadant Cotonea qua melle condittnW>

ta tllorum urmam mouenUmel autem ftbt confirmgentem ,flomdcno coquuntur cum melle Cr-

mfpijfantem afcifcit.-qua
-

gratiorafuntfed minm injpijfint. Cruda catapiap tts adtjctuntur^ad cohthendam aluum,aHtji ftomachua dftvU
a:
7
-

autin Homiiiones effundatur, ad

mdmmarum

infumattonth
s tfi tpfi

frdduros iienes,

Cr cond) lomata.Ftt uinum ex

~ eX

mcu unM prefitsyfed quo perduret^auindecimfextarijsjucct

4dm iun$}tur,dioquin
uttmur

acorem degenerat Prodeft ad


.

otn*

hclafmt.Fu o* oleum ex tfs,quod


tjuottes

Mehnum
.

&*****
* oT c

aftrmgenti oleo
,

eft
,

opm E ugl f
:
.....

^udfane funt rotunda

parua

Cr odorata

nero Struthia dscHntur,magna ^uid.niftmtfed

LIBER PR.IMVS.
Flos

\tf

CT umdis O^Jiccw ca
,
tj

%>

ta^Ujmaxh tm^onttur
dejiderant , tnJLi

conueniens qu& ajhtBto

bm
b

Jmg

contra

ata aluum, er menjium tm*

^etm , tn urno

btbttur-

Me-

ItmeU uentrem molltunt 9

Cr
lunt

ab
,

co

ammAia

expel-

Jlomach

nepottum %ot

htbent,dfuofa.
i

E&mul

duicta

MaU

uocantur

^trotica

MaU, qu& Lattm

)rkculata dtcuntur,ftoma

cho utilta,fft

Malis tamen

PerGca
ejirta

mua Itdtora. SyL

MaU Jimtha

fu

*ernis>

%r ddfiringunt.Sanein huncufi

ofusfunt. Perftca
Mttlta

Poma matura tam Jiomacho quam

uentn

funt : acerba
(iccts

aimm

cohtbent ffidjicca uehementtm:

decoflnm e
ftiaca ,
clis ,
cjiiji

alut fomachique fiuxtones fifitt.

^Arme-

k Lattnis pracoaa dtcuntur , mmorafuntjuvradt*

er Jiomacho

yu* Latini Cttria


Jcentibpu.
tans
,

Medica Mala aut CedromtU, 4 uocant , nemtnt non cogntta. ^frbor tpji
utiltora.
C ol

^nnibmannttemforibHSfomtjera > altfsdtctduK, altjsjulna-

Malum oblongum eji> rugofum

nu~

cumgrauttate odoratum ,femen hab

fotum uentms rcftfttt^Uum mouet> orisfu


^PV^^^*^^

ti9

D
am

C O R

I S.

muherih malacid eoHutcdutfucco.Efrurm Jatjccofto umdicare exf ttejiiarus tmpofitum ab erofionss uttio uefies
ntatur.

\nfimttc* ofientet. inptionem onrtntm,aut ytandamfuam aut :h\el'tn^ Cjionsa omnibus ft optris.fptties omnes dejeribert. Kota nt4 VpiroticamAa Qjtid PmeUeodttlcortnomenfortita funt. W*> dtuerfa* &fuaf nafcuntur ,

m* nonre^to, nulla multa funt alorum .UfferentU *t \ cafleilumftt,ouodnonpr><tt* opp>dum,nulh<m >rbs,nullum

mtts. Agrtflta

Mala

& vbm

fbtcies.

Perfics

Mala,&ex

Ab earum pntre Armeniacaqnx


,

&

^"

pocantfatunota funt. mtdtt* mala',Cedromela, Citria

oual, J c

funt,Ltacarne,fuccoacetofo,eorttietitrino:h*.cnept!trcfiantin*<>' af

deiacerMofepeliuntur.VtrtHtembabentm-tnenacmma&p^
femen. limones
Atmt.
,

Aurmttam Medtcorum Malorumgent

Aqua qus per Vitreumal mbicum impttigtnemfaMt. erugat, expoht faciem idquodfummamm

pn educttir, e Limombus

&

fufa

ttttat?otapueris,ytrmes Syrupifiardorem fcbrium eompejht.

Pyra.

CAP. C X X X I* NOMENCLATVRA.
Gr. Aar.ffSh Ut.Pjrw.Ital.Pera.

GaLPoirkr.

PYrortm
efttdta

multd generd, qudt tdmen omnid

dftrtng**

1'

frotnde dddtmtur conuententer

matd. Decottum e ftccU ,

&

refellenttd c*td[l*r

w**\ dluumft(lunt , crudd tpjd

Udunt. ^Cchras pyrdftn getrn eft > ddedde** emdturefctt. Vtm Pyro dftrtngentiorem hdhet , C>~

q uod

tdrdftntt

eomtsntt. Strtngunt tttdm ettnfoltd.


tdctter lm

Ugnt Pyrorum ctM ?Jr


^itunt Fungo
$

duxutdtur^uos fungtftrdnguUnt.

fijyluefttid

Pyra cum tu coaudntur9mnoxio$fteru


pyrortf1

LIBERPRIMVS.
&
dejiccat.

%%$

Yrorttm itidem vt mahri btfiniu diJferttUfuntyqnarufacultate$ efapore guftu deprcbedemus.Vyraftomachogratafunt,


?lus aftringHt Jylueftria, ideb inftuxibm valettora domefticis

&

Mefpilus.

NOMENCLATVRA.
C7r. MiffTtLkoy.

CAP^CXXXIl/
Lat.MejbilnsJtaL

/sr^o/a.G al.Meslien

1 V ifoiio Oxiacanthtfert PomiiJuaue,exiauu,trthHs wttt


eficulis

^f}du4,qanonullis ^Aronia uocai:tr,Jiinofaarhoreft

quaex caujatdnonulli

Tricocco apPeUauere:tard,

tureJcit,efuafiringit,fiomachogratue^duu

teruMef^iligenmin Italia n*Jat,q# alicj Setamu,

alij

Epime-

hda uocat. ^Arhorfoltjs mali, fed nunonbu6> pmufert rotundii,efaaptH,umbilico latiore,quodaJ}ringit,Jero^ maturejcit. MEfpillum tricoaum ea eft arbor quamltah Ax.arolo nominat. Porro Oxiacantlm repofuimm ,\uod A ^.arolo Apy folia ha~

ieat,& Pyxacantha huxi qu&fibi nonconuenirenuUus nonvidet*


At Oxiacantha iheophraftt

teftimonio Apij folia habet proinde con, ynientitu k<*eturfolio Oxtacantha.Kpimelt* vcl Sitanion vulgo notci funt. Epimeltdes autem nominantur quod iuxta fylueftrta mala ad~ najcatur: Vnedones,qttodniJivnum nuilus deuorare

pofit priufquam

toottefcatiadeofaucesaftrtngit. Ynedonis h^cvoxeffictt


Mefrtilo arbutt vitta

Galeno,vt

dxamut dealto eum

trihueret.quodfant vendicare non pojfumns, nifi Mejfrtllo quam Diojcoridem intellexijfe.

Lotus arbor*

NOMENCLATVRA.
maiorem,dulce,
Jtfttbacci*.
'

C AP- C XXX III.

Gr.Aco]&. Lat. LotmJta.Loto.G^X. Aliiier.

LOtut arhor ef udfta magnitudmis,ferens haccam pipere


cibis gratam? fiomachofacilem.

^aIuu
infu*

Xamentorum hgnidvcoElum fiuepotUjfue

lmt
>

djfentericis ac

fyminis fluxione uulux laborantibxtau*

Uo

'fi^fatcapiUosjCitamalHum coUh
t

Lott0

DIOSCORIDIS

frutfu notiftima eftino multu aftringt h rafura id ob , fubtdihut partibus compoflta , defucatoria eft

wninatyGallH cufuo

&

adfiuxu* menftruos,addyfintcriam,&fluxHsftomachale$*l cxiget, res rino,i>t modom ntur adeum cfftSium modo i* acjua, btbeM dccoiho ettam ipfa \n tantum perclyficrcm infundctur ,fid
tlet

Cornus.

CAP. CXXXIIII NOMENCLATVR


A.

Kf
Gal.Cornciliicr

modo obfy oliud duraarboreftMccaffcrem Ornm


qudpnmumret, demper
autcen matuntaterubefcunt,
alut dtf profiuuio In cibo aftrtngunt ,

colorem reprdfentant.

dyfenterUfaluUres,fme

exhibeanW in defruto eduhoftue

MuridjUtok.
folia
tor-

\fudarunt,

wpetf

mienter tlltnttur.

T
futt*

eofibrajlHS

Corm*
,'

fumtnafacit

eutaue dotes afi


fufiiiut'**

fif -pferintJtipHlfaf*
r

etiim fiattm rt

.L>ir*Aontauf

,n"'

&
lata
'

ium ^uaharo , l***?* td q undgrat*juntg4\ {..


dyfi' etiifiuxUruhm fidiit

(U

& tedudantihui

menjit""

&>
Sorba.

Sorba-

CAP'
X*

cxxxv

LIBER PMMV!. NOMENCLATVRA,


:

***

er itaUorha.GaLCoYmcsl fZ*+4l
hd coloreiuteu referetid Prtus qua mdtureft
Zlfefld

Zrfolefo cata mandutur,ut aluumfiftdt. Eadeeft ft torumfarm*:/!polentx locofumatur auod CT decotlum

inpotupr&ftat.

duorufunt gentru.Wa aut rotHJa,& alus dulciora,& fati lorafuntiautoblbgaparuorii Pyrorn inmore\pradiiU afpenora
)rba

erbiora. Prttcr hxtfunt <&fyluefhria

gufiu non ingrau

C Qua

afhrmgunt,

ft

mmatura deftccentur.

Prunus

C AP-

CXXXVI
Cr. KcHKVfttiXia.
Lat.PrunM.Ita.
Sufino.
t. _-

NOMENCLATVRA.

GaLPrunier.
Runu* arhor
td)Cui$i6
eft

na~

pomum

eftur,

fed ftomachum male hahet y aluum molht . Syriaca

Pruna

fractpue
,

qut
exic~

Damafct gignuntur
dluit

cata ftomacho utiha funt,

aftrmgunt.Polid Pru~
decofla collutiom

mtn mno

ne C?~ gargarizjttu

uuam9
repri*

gmgwd* 3 Cr
xione

tonfilLu fhi~

lahoranteis
.

Prunus.

munt

Vrdftant idem fyl^


i

ueftrtu

LIBER PR.IMVS.

Mygdaldmdr< radicutntaru decoEtu,


facie corrigitjl

liU nuces tdem munus pr<-

faUmefes ddmoU ciut^cdpitis

dolort auxtliantHr

ilLtA

frontt dut te^orihus cu aceto

uel rofaceo

epymttidat fd-

patyfx mno tteputrefcctta ul


yu&JcrpHt, er

mor

Jm canu

cii.

melle:edt

efu dolores fintutur : ^aIi

em o Hiutfomnufdctunt,
na oet, cotra fanguinis i
ttwnes cuamylo djfui
J{enu
uitifs

CT fulmonu

m
t

Amygdalae.

ftamationibu* ex aqua mpo


diffi

iegmate cu rejind Terebinthina datur .C alculojis

y affo auxilidtur>?j illmflu cu


hepAUcH,tufii y CrinfUtionibu4 coli y nuc'u

melle

sAuellanAmagnM

dwe* Qjitni^JepteniJueprdfumptis ehrietdfe nofenttut potores.


VulpesJi cu
calfaat

quada efca eas uoraHerinty emonutur. Gummi eim


e(t:$mtollit

er afringiUre^cihihmfanguine^otu duxiho

fetigmcs

qudfummum corftus occupdruty illitu cu

dceto

tup uetuftx cu diluto uino potu medetury cdlculofs cu ^affo ht*erCjpdej}.E nuahus Gr&cuMdces ciho idone&fedmulio mi nns ualet remedijs y qua amard dttame extenuat y urma ciuU

%centmm efu cumfuo putamtnejlomacht mtia emendantur.


YAygdaU dulces fttnt ,aut amar.H& calidtores/ut
deficcdt,

& yaletim
oc

AmygdaU <juantum velu

dulces,de

amarore tamen

wkato duUort ah^uaiu participatjatiod procefft* teporis agnofcu**

34

DIOSCORIDtS
Piftacia.

NOMENCLATVRA.
Crs.U^ccKtic.Ldt.PiJlacia.Ital.pifidchi,

C A

P-

CXXXIX

Gal.&Otf.Fifric
fimilitfi nuctbus pineis gignt I/iacia^ux coflat in Syrta

fcrpenm contra mno cum amtca.Tnta fomacho

itlpu pro/unt ftue

edanturfue biba
pUta V enettjsytfuntur

for Syrialegatnsfub prima JyberijCdf


Vtftana in
Italia, intultt* Vtfkactoru

<& Seapoli.PiJiacta maturatdeniHt.rtfoluHt.coferHtputrid^


orit&
i

tttfi

infuja*

Nux iuglans. NOMENCLATVRA-

cxt CAP*
<xfi\txa

Nuccs lugiade.

Gal.Noix.
Vces lugtades q***
,

nulls Perjicsu

**

funtdifjictles cocotlttjlo**

w cho immfoMcf*>ff
lorc inferetes3 tufiettb**

&

mks , er
CT
fios

uomtturis

ttttt^

tn ctbo apu 3 cum Hut*

^\

pr&fumpu

>

&

fummo

ctbo.uenents

reW*

nec mmusjia tteneni h&r comedantur : Urgtus efi^*

tmeas

lataspellut. fla***.

mammarum mjUmnf^
Nuxiuglans.
dfcefilmsjHXtVili

* *?

IIBER,
hs ejtiguo

M V

Sr

ij*

Cr Ruta:cum

Cepdautemfale

&

Melle, canis ho-

mmitj^morfiii proficiunt :tormtna,

umltuco
oleo

admou ^fedant.

cum calycefuo ^erufidti er Putamen comhuflum trttumd in


,

r mnoy tnfantium captteperunElo, nutnt capillum , a(otriti

pectas replet. Siftunt menfisnuclet ufii

fi

ex uino admo-

ueantur,ijdem e ucteribH4,tlltti carhunculis,gangr&nis


ioptjsmedentur , alopeajs commanducati

Crdgu*
prdfenti

gr impojiti

Junt remedto.NuctbiM tufis oleum expnmitur. B^cetesfoma-

tho tnnocentioresfunt utpote [uautores,ttdque ^fllto mtft& exi tnunt acrtmoniam.liuores in corpore illitu tollunt.

NZ
faftt
,

(imphciter,

Nx Kcgia, Tuglans,
fi

Glans

loul*,

Nux

Pcrfi

aflringHntyvmdes

&

&

recentes

mllam

ojienduntfi

ajlricloria.

Indka nuces calids. funt fecur


fi

gtntrant

Nuces auellansc

CIXL

CA

P.

NOMENCLATVR.il.
Gr.tenicKacgvcc.Ldt.Nucesauellant.Itat*

Jtfocciuolle.Gal.Noykttcs*
Vces auelland , quas

Cr

Leptocarya uocdnt ,ftomdch*

mfefidfunt : tpjk tamen trita ,


tufit ueteri

Cr in aqua mulfa

potd*

mcdentur.tofla

cr cum extguo Pipcris pot&,defitU

Crematarum cims cum axungta aut adtwfipcrunUm alopecijs captllum reddit. ^Cmnt nonnulli uft* edrumputamma, cr m cmcwffeaem redaEla, cu olea,cafiorwi

tdttonem cocoquunt.

ocuiorumpupilUsmfdntibm dcmgrare,ferfufoJineipttc*
*

^?

Utf

DIOSCOR

IDIS

Auellananux*
VcesSa

Auellanafylueftris.
D#

Vonto^nde <iftortaU,domefik&funt &fylu*fir#J m0t Oblon>fM rotund*. ,alu funt alU oblonga mefiicarum

gnftv.'E& tardius

^uam rotund* maturcfaint.

Morus.

NOMENCLATVR/.
MOths
Arhor notAtjUmutfruttu*
eff, 'cPfactle

CAP. CXtH
aluumfohit,^^

GatLat.Meras.Ital.Moro. Cr.Ue^iet h Zntf/,vi.

Meurier.Off. Latino nominc vfurpatur.


corrt^ttcnemfcntit.Hoctdt^

cho inutilU

t?

frdtflat

Mort JuccHs:decohns autem ajjo uafeatqu? ^J^^


j$fl
t

ddjlrtngenttor reddttur. Factt ddfaxioncsy nc?&4i*

larum mJUmmationes , addito mellif exigito. Sed mosefctt

*m ddteclofafiU ^ilum%e, CdMa, Sco 0" Mjfrhd

**
rii*

*9

LIBER PRIMVS.
ficatntur
,

37

'.femme Irt, r Thu

Mon poma
tuJaJ
hfonijs

mtjcen-

E^di
JL

Cr potnsaluum rejt
tineas excutit:hi

havfi
lujh

tgm medentiirjmquntA capiilum y uitium

Cr

fici

m''

gr& frondibni fimul

coElis

tn aqua coelefti.SuccHtfolio*

rum

cyathi menjura potxs,

Morus

phalang
^v/-\
/

fm auxtlio eft. FeruefaSli corticis Zyfoliorum ture dentes aptif Jtme m dolore colluuntttr. %adt X ctrater mejfem mctja fa&9
y

tn ambttufcrobcfuccum

emtttit^utpoftridie concrettu mueni*


eft.

folet.lsm dolore dentium ejficax


iu

Tubercuk dtfcutit

nm purgat,
coniu fu ifirmgunt, Moraalba,quam nigra mmfz admodum &*
igra nunc Gatlus
,

M
nifejli
c

t**>mmatura

ficca)

tm eflomacbo defitndunt Mam cibU tjui ea tonfequuntur


fabako cibo edantur,&fc

afirmguntManducata ante omnemcibumjla-

&

pardtiaubd

aliurn cibutn corrumpent.

Sycomorus*

CAP. CXLIIINOMENCLATVR A.
'

rd*

ij8

DIOSCORIDIS
Gr.ZvKc[xcfcy. Lat.Sjcomorum.ItaLsiccmcro.

Gal.&Off.incognicaarbor.
Tcomorum aXtqui ettam Sycaminum, tdefi,
cant
,

Morum, uo<

cuimfiuttwSjcomorum ettampropter
Mori.

gufium appellatur:arbor e(i magna,ficoftmtlps,fiorMfi,m^


to iatt: abundans^foltjs

Pomum

ter aut quateranno

fert,nonramts, utfcntjedcaudtcetpfo, Capnfico non difimtmafflt* qnodnon U,duLiH*grofii6 yfine granis tntcrtorthm ,

fctt

ntfiungueautferrofcalpatur.

Nafcttur pLrimumm

fadojoctsj^ non multi trwctferactbHt , ubt prouentufa' cundo reftibtlt^ muamentum adfert , ctim annonx caritMf*'
rta,

mtt.

Pomum aluo uttle cfi,fcdper<juam exilemprdbet aliW


laptdit

ntam.Stomacho aduerfatur. Succnsptimo uere tenera arbofh


antequtmfiuflttmfirat, eximttur,

ifiufummo

corttcc

defquammato :fienim altioreplaga utoletur cortex , nthil cjfiuet.

Spongia aut ueitere,

Uchryma

O* qu&ficcata exctptur,

mpajhllos coaElafi&tli uafe reponitur.risfacct emoHthuH^


ra congluttnat,dtfcutit colleEltones coEltomrepugnantes. Bw* tur eitam aut iUtnitur contra ferpenttum morjus duratos #' 5
/iomachi dolores , CrperfitEttones , celernme teredtne* cutnp t. Gignttur Cr tn Cypro qud oenere arbor dtfians y

vimH*,pr&dita tamen efifoitjs SycomonfuEiu Pruntmaff


tHdine,mulio dulctorcffitpradtElis cdterafimtl^.

'

HA
Hanc

bet idproprium

Sycomorm ( propria Aegypt o arbos

?*

&r

widis perfifiat 9

nec ficcetur , priufquam

m aquam imrmttat**'

Aegypttam,fednecCypreamcog?ioJiimus, acproindefup^fi^ fatiusjquam plura dmre.

Rci.

CAP. CXLIIII'

NOMENCLATVR.A.

LIBER
Gr*.Z

PRIMV
Gal.Figuier

S.

*}*

Fla

matur*

/V
recentes jlo'
*
#
.

machum UdunuaLuum >A


fluxio fifittur ,fudor

**

Joluunt yftdfa
nt fapuUsfy yjttimji
\ant

tfmgunu
Ifaaendi*

Jt

uunt.Jcd fitim

mag

Jhmnlant. ^fluo utiU^rhe

maUjmii

uentris

Cr fiomt
i

thi contrana

:guttun
>

4rteri&} rembpi4
ijsaiioslonva

uefic

C^

uahtudo

orwm b
^*<JL

dropicis,com!t:abb:*s atufa
.22*. Feruefatt* cu HjJJopo

CT poUjthoracem
Ficus
%fit
tttjs

Pttrgant

ueten

diuturmsa pul

conuenitint :aluum moiliunt tujk

cum Kitro CT

AU~u
J>/i&*<t

CT tonfilUru mfU ^tiombu^gargariTjxtuprodefi.Cumhordeaceafarina caU flajmatis mifcentur;Cr in mubebnsfotm cum Fcenttgr&coZT ptfana.Cdternm cum Futa coEldtorminibH* mfunduntur:c*
C7'furmcuios emolliut^ fanosadmaturationeferdKCut^maxime Nitro y In aut caict
tddita.Crudazficnmdntediciis tundantur,eadem effiaunUcu
# lilitza duritias difciitiiit^arouda*

MalicoriOyfttrygiafurgantuum atrametofutorioMpioratii
jtre

CL*r.;l

nbiarumfiuxiombm , F cacoethias uiceribw medctur.


rndtgt

^3^

Qum et ch umo decoflx addito ^bfinthto ct hordeaccafarm*

w
4<>

'DIOSCORIDIS.

7y
.

**{
m

jailipime hjdrofycis iUinuntur. Crematd cum ceratofinatf

E-**^*^ - mone$,pnirmncs,fomtpt6<L frimgincs,JQnttH4(L (icruddtcratur,Cr sinafih^

*Hvj f^.tma Fici Ltteutfuccm coaguli modo lac conirahtt/ocretm^


^"y*****
"

'*% 4

H0 cxcepU Aurihu* tnfiilletur. Tamfylueftr^ fitamfi

di[foluit,ut acetu:exulcerat corpora,

meatm

aperit y

fowd-

njmluam recludrt cum detnta Nucegr&cafotw, meftrHi ccra:podagricor* Tyrrhenica cum luteo om appofitm^aut
tpUfmatis cujanna Fcemgraa

Cr

aceto utilu ;lef?t

&*

capitemani ulceram Itmeijmm cutn injacicpforas,

V j***+*^
t>% *U

ua^curnpolenta expurgatJnflillatm pUg^,pei cufti ajcorf auXilMW* *can'ps morfihm neyuenenxiQrutBthm^ZSr rabiofi

:&

[^Prodefi denttnm dolon Lana exceptm^Cr cauis

eorumd^

tM

uerrucarum informicatwnes tolttt cum

adipe , circuUU #

amhitu carne.HoctdeprafiatJuccm e tenerts r&mit fyUeft*


Fici,qui lacle pr&gnatcsflente

adhuc oculo

tufi

expnmut^
tmponuntuf

t^fccatm m umhra repomtur. Etlaccr fuccm t<%**fcxu!ceratortjs medicamentis.Decoili cum huhults carnw&r
tnulifcidmfacilcmafferunt dzcottionem.Lac
i

efjictunt <J***
loCOt

tnagtsjoluatfimter coquendum Ficulneofurculo^atha

moueatur.
s

hodic triumfpeucrtiabextrancU ajferuntttr.Tlau* >J}*

rtt

Laurifulvs.lert** mcijlts>mterfirat>s compaflt.Alt* hibus


7>\afilicn(i

promncia veriiunt

mmutu <7 turbinatis fparms


.

cofbl

inclufc.Parux bz funtfed

admodum fuaues

Car.~- peculutre j***

babcregenm cefmt Hermelans m corollario.Htcapertafunt.

Grofsi-

CXLV' CAP. NOMENCLATVRA.


Gal.Les^ros.

Grt.cMvQa. UUGrojiultA. Fichigrofl.


Hofi^KJi Erwei nonnulhi ttocanturyCotl^tU^r^ U<T^ m.ti nodosfy omntit tmolltunt. Crnd<tformii# t

L
td4 Junt.lHtta cumjale
fttcLts

B E

MV

S.

41

addttis y CT thymos,nitrofartnaj }

tollunt. Foha

eadem pof-

er aceto utceratncapttemanantia , epinycaultculisa

r furjures Janant.ijsjicofd extuberattones, Cr cenaru


candid&td

Jcabntu perfricatur.Ntgr* Ftcw folijs

ubqtnesperungunturfactutad Canum morjns, crulcera qux trid y tdefifauos^uocant. Groft cumjyluefiris Papauerts ioiu X
cjfa

extrahunt sfurunculos

cum cera dtfcuttunt,contra muris aEruo Crutnotl/tt*

Tdnetmorfiis y crjcolopendr* uenend,cum

tuxthantur. Ftt excmereFicwtamfylueflrisquamfxUu&lixi

uium, crematis ramorum cauhculis, quodjubtnde macerari opH6 efi cr tnueterafcereiftqutdeinter caufitca intefligtiur
.

Gan

grtms prodef:nanque expurgat ZT confumtt qu excrefcunt:


cofy/ic utendii

eJi:Spongiaafodue

hocLxtmo tmbuta Juperpo

nitur.lnterdum dyfentertcis,Cr tnfluxtones uetufias,CrJinH* cuniculattm exedentes magnos^ inftiliari conuenut. y

Etemm

pHrgat, congluttnat,

carm replet, er oras commitit,nonJectts


uo
',

atque tmpla\ha,qud cruentis uulnertbtu mjjctuntur.enama


cant.Btbitur

ad difcuttendumfangutnem concretun

C7- cotrd

frdcipitationessuptd, conuulJa,cum cyatho

aqua recenter col

tum y addito

oltt

extguo. Calidcts,dyfenteriCHperfe cyathtts d


.

twprodcfl, neruoruuitijs, conuulftontbws

Commode

tUtnttu

tx oleo y utpote quodfudores mouedt.^Adnerfm

Gypfpotum t

fhaUngtorum morfiu btbiiur.Hdc eadem frrdftant reltqua L


xtuidyprdfertim

quernum,omnta tamen adfringunt.

Pcrfca.

CAP.CXLVI.
GaUOft.ienota.
efi

NOME NCLATVRA.
Gr.Ilt?i*.Ldt.Perfed.Itd.Perfeo.

^egyptofuclumferens cibo idoneu* fomacho uttlem,m quopbdldnjna cranocolapta nomtne


in

Erfta drbor

tnuc

4*

DIOSCOR.IDIS
frajerttmm rhebatde.^fridafolidmf
^ir b
hanc
3

datldjllitufanguinK cruftionesfij
derv.nt aiiqui

prok

ftum

m Perfde exitio\am ejje,trdnslatamj in4*ff mutata natura m abos receptam.


Vetfi
rfi rJ Galtnu* mdhg*am
*>

PfLrJea Aegy ptia.no efnoflra


ti

ducia. Perfna in f-tgidisregionibm fri*tdis re?tontbus j>


rerione ytxflorem o>
e mittit.

Perfeam Jcrtkit

vfammPerftdcafbortatatn Aegyptum hac malitia dtf*'*

Ib

NOMENC LATVRA.
Grd.lfitfis .Lat. lberts. Ita. iberide.

AP CXLVH
BerU
_^
folta
ftue

Gal. ChaiTe ra#e.

Carddm&^

habet Nafturt^'

re uirentiora.caulem cwj*

lem,aut minorem,tn intw


nafcitur.-tftate latleum ft

rempromtt} quo

tepore ef'

#* duM (dcior eft. Rddtces (* hdbet , ftttrtto ftmtles


ctentesp" ddurentes

<i lp*

*'

entm

Ifchtadtcis cit fty*


rtf

xungta emplaftn modo


les,qudtern't5 hcris

aBigd*

ut

dem tn balneas
oleo

dejctnU'

tur, crpofted

cum

w*

at. locxsperunvatttr

Iberis. &l idem ejje r fj -.- * ^fequenti hbrotddxclitium foc caput non tmuria }]* yUi **r. Qjti 0mm acru herba cum arbor* mferte?

t>

Uf^

**

PEDANII DIO
SCORIDIS ANAZAR/
bci,de MedicinalimateriaXi'

*4-f

ber fecundus Joanne Ruel/


lio Suefsionenfi
iri/

terprete,
Adpunfce annotationcs do&ae
compcnciiofa^

&

PRAEFATIO.
N PRIMO,
chartfime ^Cree, Lt-

bro>quem de medictnali materia condub*


miityde aromattbu6,
boribn*,
oleis,

unguentis, ar~

Cf nafcentibiu ex cpsfuccis , U~

chrymis yfemmtbx4ci differutmus. In hoc

autemjccundo de antmantibu6 y melle, U&e,adipe,frugibM<s,atqHe

olenbm exphcabimH6,Jubnexis her* bacets, tjud acri pradttajuntfacultate, utpott qua cumtpjisco* (
:

gttttone imftafint

qualia ^tlhum, Cepa,Sinapi, inteUigun*

^-idirideo^ne cevnatorum utres dtfiunxtjfe utdeamur.

Echinus,(iucErinaceus.

CAP.

1
.

NOMENCLATVRA.
#'* 9a7Jcr\i^ Lat.Echinwma
JtaLn^cctomarmo.

r-*>

GaLHeriflor demcr.Porccfpic,

Mxrmm

4*

DIO SCORIDU

ddmifcetur , gha fforat tbflerg


****

*"** ^Crinm E chinm ftomacho uentri^ uti& eft >


medicarntm commode hum tefla cruda tnajjata ,
[oriiii

.xpurgat, luxunatem carnem

reprtmit. 7>.re\trti

liquida aftf Pice cum aloyectjs combufium t.tcetconum t muljopotum, aceto Imttur. ^Apccatum corpns, er i
ttts auxilio

eftyttem ayud

btu conuuljtor, qua. cutem fubijt,

phantu Cr
a

uiJcerumF uocant, cacheBos mafe habitts,quos


arejdl** excoBo ifdem tecurfcttiijoltkn

ojdem ujm utiltfime reconditur


e

Chinm
..milit
,

Harinmjpinofiu tft,rotundas , Zcbino

terreftri

at#'j^
>

cjuodftin* nigrtores ab acule<<,cochlearumforma, ? in huius connexo carnem


nlfi
"

&

breuioresfunt . Cruftarrt
,

'

P**

^
I

"

* vtr#., xy*f

*rt* ir ^*v

faretur.~pmii,orbiculatimconuolutHS,pedi mlocogradttur,eoq

cjlnonmgratnsguftuimodortdtcetf - -' ^ *** ww~ ^j ^ u


-

^
/^

& ecant.tr y Echtnometram qu*d longius hhttore capttur.Hunc


tnm omnt>i anit abftrrgttJtgerit,atirahittebra

Zcbinas terrtftr**"* tantu Noflu _ ritlu. eft fatis cognltum,nunc cantno ,nunc porctno
dit.frigidaeiuf natura, multsquehui&fuperfiuttates^^

trkndisfertHhnt acukis* Teftes habet

nmbmauium

moreaftr^

*U

LIBER SECVNDVS.
ifiimw
ejl

% Af

m coitu.
,

VerterrefatiuspiU in modumfife contra-

fuberunflaaqua

difi
eftris,

Afikanum

& Indicum ammaUex TLrinaceorum

&

digefi

efigcnere.

Hippocampus*

NOMENCLATVRA.
Itdl.Hippocdmpo.
eft

C A

P* II*

Gr.l7nroitacp7iQr .Ldt.Hippocdmpus.

Ippocdmpw mdrinum dnimdl

exigutm ,

cuiud cre~

mdti cmis exceptm , citm liqutdd pice dut dxungid fen ^fmencmo unguento illitHS,dlopccid4 replet.
Hippocampu* pragrandem Erucam, quod vnWdibut mdiorfit , ideoque riihil mirum hanc exiguum animalvocet ft fcondes.Xam aiditam (Hippo) dulionem.GrxcorumidiomafactU imalculum e[i mediocri Gambaro, corpore grforma (tmiUypr^ quam <juodbranchio4 bifidas non habet,coUo capite oblenro,
^dicathacditlio

&

&

&

adfimileX
delitefiensac

m?ro rubefcensjubq; terram

herbarum

&

in hor~

fi

_
*i* deficcat

-,

&

o-

refol

Purpura,buccina,eorumqj voluta?.

NOMENCLATVRA.
Gr, H*<pvf><x Kfigvl Kiopict. Ldt.Purpurd Buccind.
Ctonid.Itdl.Porpore Buccme Ciome.
Vrtiurd uftd exiccdt dhesdhftergit,cxcrejcetid* in cdrne y
cohibetyulcerd purgdt, C^ddcicdtncem perducit.Eddem

CA

P.

III.

ptftdnt cocrentdtd Buccind,feduehcmetiH4 urunt. Si quisfdlis

P^tfittih crudo ddurdtydeuficio coueniut^ dmhuftis utiltter

^mtur^qmhtuJolm medtcdmentu non oporteUndpofted^m *lnm acdtnce duxerity tpfum m teftd modu mduratumfttenl

*Jud dtcidet.Fit etidm calx e Buccmis, ut

m em meniione de*
monftr

t4<T

DIOSCORIDIX.

Buccmoruj^mtdit Purfruraru cioniauocatur monftrabimut.


cremtorquew, partesy circa cjuas tefia uolumen cUuiculatim

matafimtu modo , maiore purpurit buccinii^facuitateurtm 'nJequuntur,qHoniaafprmedtnaturamobtmeLBuccinor\M


gratdfunt Crjiomacho
' ' " "" molltuntno Htitesjed aluu

PVrprt
dmtf*^
tefia, <7
{ ">/

liquore

$*
>

tonttntnt

quo fiptM

iU yeftes #
piqmttu

gebatur- V"

quoremi"*'

LbetvV.
dtdagutttt*
euantfctt ty ipfofpiritu cum fed
<

n ur ? Etl vtebantur. P* \ pifcatorts artifcto auo viuas tapcrent, eo gt ofiractorum vt cmufuu durttta ea hngitudme dtgttah lua

auorum carnt pafiuntur ) tefiam perforet.


captts
M

Hutw ret gnarip>J<*


mtextts ltTe"'j

m Uttore ofirtit, naffarumformam lam prouctebant. mare alltgata* m ttebantur ac longofune


e iuncts
,

aperubantjeje f,tipmeemortua,vtJenferantaquam,fiattm

%.

I hng* illam aaurrentespurj>urxrtindcpajctrentur,duram tt*T duo> inter tefia,ac inferebant . E* pungi Je fenitentes, occluft ofiereba viuas pifcatortbu* , l'urpurarum oppreffa tts linguam

ptf

nu m autnquaginta dtes extra aquaviuut Purpur* ,folafua


fi

^
r\*

purpurarumfunt &ucctn*>uanuniupat*,qu0dcornumattar.

n*m

in canalis longo ci purpurt, referant.Maioresfunt

od " m

ynde

Unguaexerht.ld totu eftinofis circulu

tmnonreperttur. tt purpur&

mj&f reperiuntur QHQt yixere antm. Bucctnafolis affguntur <J>

&

.ffi* mdorjot habent Bttccma tot

&< Mt

^
ifa
Crt-

iri

Mituli

71

'

NOMENCLATVRA.

c a

p.

iin

LIBER SECVNDVS.

4T

Ituls

LducLttfiimi in Ponto.Cremati eundem Buccinu

tfftflumpr&benVfriHatimflumbi more elothoculoru nedicamentis cum melle uttles habentur, generum craf&tudi-

nsabfumHt^albuginesfurgantyCr c&tera qu& ocuUs calicnne


offnndutvarnes

eorum ad canss morjm utuifiime tmfomtur.

Teliinac-

CAP. NOMENCLATVRAGr. Ttfajvcu. Lat. Tcttm&.Ita. TelUne.

\.

Ecentes Telhn& aluo utilesjedmaxtme iua carumfoU-

U uruntur> trild^ tn cinerem er cum cedria inftillau,


amlfosplos renajci non fatiuntur*

Chamx*

NOMENCLATV

CA

PR.A.

VL

Gr.XNf4ai.Ldt.chdmdJta.chdme.

Hamarum ConchuUrum^ in exigua a^ua deco&arum


m^aluum ctet.td cum umo ajfumitur*

Annotatio.

in Cap.

iiij.

v*

vj

CVm
*

dwerfis incaf>it'tbu4 de htituUs

& TeRinU

fcripferit ho&tx*

loco Dtofcarides,e]r

Galentts Itbro defacultate fimpttau in cap.

totyytrattrattetde MitHlis:& de leUmtfpropriecapite.acfecnUareB tm&C- ituerfas ab alterutrofacultates afiignet ,nec abter egetit Vam
Atginetafideli* ytrtus^; tmttator 3 coftat

noyna^ytqutdayoluty

Hdtuerfas efl'tO(heorn'fi>ecies tfltOfortorZft $ Mitulos,& Teflizm.E* notijfimxfit

maxtme R.oma
** ab arena

furgata,gufiM grat&fmtMttulas nullsts eft <jm delm'ttK f>roculdubto*aut noref>ertuntur,aut hoznomtne nobis funt tntdgni **-HiatuU ea ejfepeffunt fua ci Um teftd3 af>crt* in Adriattd marm

&

*** rtpertuntur.

r*l

'

14.8

DIOSCORIDIS

Vnguis odoratus.

CAP. VII* NOMENCLATVRA.


odorata. odorattu.lt.rnghia ,U. Vnguis

vJal.& OfF.BlattarBifantiae. fW eiftmile Conchtltjtegumentueft, VNguisfme onyx kcubw furfura mtegttur :ejuod in Indix nardiferis
mihntf odorem,tjuodconchjlia Hewtur.fuauemideoJJHrans

dipabulo uefcantur. Coiltgttur foftcaquam jiagnantes af*


tni rubro ifqttMloribm tnaruerunt.Laudatipmws qui a

defcrtur,candtcans,ftnguis. Babylontcns nigrefctt,atf<

nu

nor confficitur .^Cmbo odorisgrattafuffiutur.Jedaliquaten^

Cafroreum olent.lidemjuffitu excttantfaminrts uulu&ft^


latu oftreff*s,comitialesLfoti uentre moiliunt,Crematuton'

chyltumeadem

efficit,qu,,purpuraZ? Bucctnum.
BtJa
^

VNguitodorattts,<juodvnguisJpeciemreferat,Biatta (/>er Arabes ) Ojficmis,vtf>lurimum dum vrttur,mgrato


remjpirat. Res

multumab

eitncMp^ ,<juam dtjsidens illa prtjlantia

do tlrjmiamate facra etiam trtbuunt Utera. Excellente vidit M*y


lu,Jedrarum:ldeo btcadmonendi cnerent copia^uam certo modico jf/ecterum deletlu.

r PbarmacopoU,vtoJficinas

&

Cochlea?,

1 V 1 A P. C NOM ENCLATVRA.

tcrreftrx

cr marmaJta. chtoccioie terreftn

Crmarmc.Gal.Efczrgots*
Errefires Cochle* flomacho ttttlesfunhCrnofdCilt A

rumpHmur.optimxSardonicd ^4fhncan4,^(y)t

LIBER SECVNDVS

t*, CT

qua tn Stcilta ac chiogignuntur

r qu<e in

Liguria al

ftbm.Pomatujde^opercuUres.cognominaU . Marmafiomacho tdonea, crfactle aluo excerntturfiuuiatilis uirm oleU

Qua uero ueprtbmfrutetis^glutinata coharet, quam


nonnulltSefilon y uentrem

uocant

er fiomachum turbat y uomiuones

exatat. CremaU

omntum tefia, excalfaaendt r urends na-

turamfortmntur:purgant lefras,uttiltgtnes y dentesfyemendat


i

acatrices,^ mtta cutis mfacie,albugines , ac uifm

hebetudi

usficum carnefua ufta trtuj^ ex melie tllinantur. Crudx cum tegumentit tmj>ofiu,aqu<z mter cute tumores exu

gutfednon antefoluantur\quam omnis hauriatur humor.yodagrtcas tnflammationes lentut,imf?aflos corport aculeos tlltU
*tiocant y menfes

n O Myrrha

triu

Cr admou ciunu Carnes earu cum rhtt

tlltU,cum uulnera alta,tu maxime ^ua nerui

tct^eruntjconglnttnanutrtu tn aceto fangutne nartbm erum fentem mfranantiutua corpm,ZT prafertim ^iphrtcandt cu
y

aceto

demratumfiomachi dolores mtttgat:trtta cumtefia y ui~

no

" Myrrhafiextguum mde bthatur,coliuefiCdc^cruaatm

J*n*t .Terrefiris pdos tncommedos repltcat , ft quis abrafo acu kntore etm,ptlum atttng
i

Coch

f*

DIOSCORIDI5.
tpud yeteres adeo exquifttusfuit
ijjeruareta;
>nli

O"

nutriret- Terrejl

fecundum t* pafcetur, herbu Nam qua CaUmetubo,Origano,aliffyeftmUibu* ntmo recufabit.Cotra quain Lacubus >canu:qu* mfluutjs,ytru4r^
lebut.Concharum omnegenw lemter cocauas cruftas feu claudendis naturapotentesfunt.Karu eftm^ uibus aptnundis
teftas

eas quibus pafcutur herba* guftui rat&,aut

mgratdJM

habtu

latiujcula cocba tegi. A vufdaynka <? cotinua tefta coduntur,qua(domus vke occlufa) cum

&

&

t Cochlearu ftecies

omnes

vn&

incedut

m*
t^

planas,conexAS, hae babet trahunt.Spiras tefta ppatfam poftfe habentffl Ltmacesfunt,non mata*,acummatas.Tejlas,qu* proprie

optnaW vulgus e,vt \*Ia atioqui nigra aut lutea mftgnes.Uabent


trtum in capite lapillum, qui tertianU remedio eft,\iuunt tdis inlocU ex ets ver alebicuaaua varatur decorad*. mulieru
opacts

V U&

Cancri
.K?fft/V**

IX C AP NOMENCLATVRA.
7to[nUt.L4t. Cancrtfluttiattlc.

<fc/?w.Gal.Cincrcs deriuicr<

exttftoruft

ctm 9 ff duo tocW

rU

exfltf
dt-

adetlo

rm Mo

rd>

cii Gentt**

n& modoytriduo fotns cum umo>mdgnopere frodcft


hiofimorfthwmmMfedumyfedk^ermunculos,

can^ r
car(t

CT

c> U" mataycu decoBo melle lemt.triti crudt.poti^ ex aftntno

OHxikatur contraferpentmfhaUngwrH^ morfnt, 4t$utf

' r c

po>

LIBEH SECVNDVSftonHmitw:decoftt atttem


tahe confictuntur,aut leporem

tyt

Cr cumiure efitatt, tjsprofunt qui


martnum hauferununecantfcot

ponestrittyCr

cum Octmo admoiu Pojfunteademmartni^ue*


,

rumtnefftcactHS omntapr<eftant*
Ancri quos hic defcribit Diofcorides
Aftaci aut gammari 3 quas
Galls ( Efcremj]es)yocant,nonfunt:Jedfoluni tx cruftaceorumgtrotundo corpore, quod locuftis &JquiUu oblonnerecaudacarens,
eft.
,

& gum E/J mter Aftaxum tamen & Gammarum pifeis:Gammarus yulgnrit Aftacus mannusfit &
craffus

difterentia>

qubd

fit Zfcreutf.

fa,aut

marma, aut fluuiatUis. Mrrant proinde medici > quiincanisra* bioft morfibus, ptnlnftcii ye curandisxum Cancrorum yfum Diofeoride$

& Galenus pr&{cripferint,Gammaris ytuntur.


qui in

fkecentes medici,

lapiU

los

Gammarorum cabite reberiuntur,in puluerem redirunt* bi-

#
Terreftris (corpio,

NOMENCLATVU.
tereftrii locis frigidtonh

CAP

X*

Gr. XMgm* xt%tTeu<&-Lat. Terrefiris scorpio*

TErrefiris Scorpo trttm r imfofitpu >fu& fke& reme s


_^

dtum efi:qmn eftur ajfatt46>ad eadem.


Scorpy
xiu4
eft .Uullibi

ICtus

<? mortiferi Scorptf,qu jrigidifiima regione brutis etiam ad porcos yfq


^entiumyenenatim
igis

'um cuiufi

\beum,cineriuu,ferrugmeu, yiridem, fuluucucauda nigra

fum,albu

& fumeum. Qj}i in caudafeptinodes, rnaps


illis

alsjs yene-*

Cinls fcorbionu quiyiui ambufti erut,

proficiet,

quibns yrtna

ionem>aut lapidtm qui in

yeficafii

NOMENCLATVRA.
4gines,CrJ hchetud

fcorpio.

CAP* XIV

r.XHo7tt^Sa\cicfai^Xat.Marin$0fcor^it4S^

^Artm Scorpomsfelconuentt adfujfufiones oculorum,


lijs

yiuui elemeti*
xjrfeorpurs

multa
4.

S<d

&
%cv

DIOSCORIDIS
&
Qh* quafdam in dorfojpina*
raro

Sedtjnon fathnott.Sam quas \talt Storpcnaifeu StarptnssvtUrt* u* dejcriptiont Artjlvtclu nontfftmartnoslcorpiostx Athcrut tendtt Ma hio\us,ty dubttans proponn.ptfiem qui ltalu ^a^nod^
turfitrtpojft ytfrt Scorptus. II abtt htc

tramfigtt,ytntnatas ttidcm
t

C Scorptna,qucu non

&

epunttth

ntptftatorts tonftot.

Draco marinus.

CAP

XII*

NOMF

NCI.

ATVRA.
\8* im^oftMcjue apertns

Cr. &f<xnep (ja\cuu*<&.Lat.Draco marum.Itd*

Draco ftiir/jio.Gal.Dragon marin.

%aco marimu

dtffeflns

<y

Jfiindju* audftrit,mcdela
dcfcribunt

efi.

DKocontm

marinum

Vltniws

& hlbertm

ingen*"*

adn^ qud amam nonampUortbus ptfum,fcrpentu effigte,alu ' rt0 tandumfufficiantytjs yirtbus ? vtlocitatt rt pauctfimc ttmp gtntia martsjpa:ia tranjcurrat. Vttunata bcjlta, <juodutt ptjitumj * 1 animalts gtnus,ftmul atque dmte atttgerit ,morti tondonant-V 1]**
,

rum arte tapta,flatim yt m arcnamfefe protrahtfenfertt,fofj^m


uatqua
ouultetfeft.

txa "

JAatthtoittudtaumJeq^ dtltgenttr yerba Dtofcortdts expanderimus ,aUnm ej]e Vlmu Ct &**' hi* tt Draconem marinum, altud Dtoftortdu reptrumus, duabus

Atficxatlum

tllud

^^

Hurtstmott. VrtmatJt,Dracomarinui Diofcoriduftrittumvtnauu


Jptna yfectus

& appofitus plagafujt rtmedto


1

ejl

bcd*A> tngens tlla

foladentenoxta tjt. Sccunda eJ},paucU yerbts meduum hutus aflfflw* nagoctum explttat Dtojiortdes. ipfejuo ytntno remedto tft.Quod tyr

vlltmum apparct

m pragrandt bellua. Qut fit marmus ,ajuptrtorc dtfjerat tjutn O mtnutu


,

yt
ftt

Dtojiortdt*

VrX
.

ptfctbm, q s **

bttoraks numcrat
tUe

Artjlottles. VotertteJJe

Draco

marmus,ycrn
SornM*!)

eximtus aft vtfum defcrtbtt Jongus tn morem ptjcts quem

Itali vocant capitt

fptna

m gtbbt modum

&

roftro

S dracoms ptcultart , pcclort arcuato 1 fubrcita,totm c capttt ad taudamptrrtli**

ytroqut lattrt Uneasjptnojus.

Jptutm prtbtnt* Secdtjpartbus JJnnu toryut* qmbus Imt* m Lttum pcclortsproudtt.H^c duarum rnedta ejty^r

& eieuaU mcdtum sptn*ptrcaptt;< m fignractnttur(oli


1

,
*

%u*q*t laterepeflns mjimdunt.

LIBER SECVNDVS.
Scolopcndra*

ijj

NOMENCLaTVRA.
Scolopendra marina.

CAP XIII.
fed

Gr.Zxo\QTxvJ[%ct QctXacslct.Lat.O' ltaL

Colopcndra

m olco decoclafi tlhnatur, auellit capiHos


ttrreftri (rcfcrcnte

^3 contaftupruntutfaat.
Colopendra martna
uorato
Vlinio)fimilU*ftatim a dc,rurfus ta

hamo tntcflma omnta cuomtt,ac mdi extra{io


cfftt

innocui rcuomtt, tyfani bella


potiri

huiws ammalts anatomta,fi qutsc*

&

nofcere artifctum pofJet.Siolopendra terreflris, Jtalu,

Ccnto*
pruri*

gambcinfectum fpadkij'colori6,mtnimt digttt longttudme, cum tnhumeclofolo rcpit, CscinduU

inmorcm rnuat

di^ttis attreclata
,

tum yt Scolopendra excitat. Amat humcntta *dium


rumarcat,0* &ftuofatpaludes.

Cfalfaa horto~

Torpedo pilcis- C

A P- X I NOMENCLATVRA.
cafntis

I 1 1*

Cr.Hct^Kn GacXattrjicc.Lat. Torpedo marma. ItaL


Torped/ne marina. Gal.Turpilles.

^Arma TorPedo diuturm:


fanfedemfrociduamtL coercet.
Orpedo ptfets ab
effeclu

dotoribus admota,

cruaatm uehementiam mulcet : eadem appofita cuer*


nomenforttta

quodper medios hamos,

fctx5,cr haftam pifeatorutm

yu ettu ptrtranftens,ftupidam red*


,

du manum, tnmfubinde ? totum pifcatorvs corptts dorfo eft in rubtdmtmytrgentcfupra ouod dsftinfla* habet notas, nigrefientcs , otulk
nondtfiimtlesttnteriQncQrportsparte albtfett.lLxptnentta didtcit G*knns j mtapitis dolortbw , eutrfa procidua fedt non mortuam ,fed

&

ytuam Torycdtncm admouendam.


**nt,<juodaftupore

Hunc ptfctm
:

Venett Ircmolo *-

membrhtremorem inducat B>oma*u Zattspotta*

&fatttriria.

Viperc.

NOMENCLATVRA.
5

CAP. XV.
CfS.

1*4

OR

S,

Cr.E^/^a/.i,!/. nperd.Itdl.ytpere.

GaLVipcrcs.

V
tum

Iftrind carnes /tcofl* edantur


runt,

clantatem ocuhs
,

neruorum mttjs auxthantur

tncrefcentcsfirun^
,

refrtmunt detrafla autcm cute,cdput caudaj^


uac anuamyutart dehcnt : yuippc
ctpttur f ccrtam

tjuentam tf*

commentiuum cjlrfHodfrt'

utrmque mcnluram praadt oporterc.Rckf^

uero corpm excmptts mteranch elotum dtjjectum^


oleo, utno,JaUs

dijco^

cjut uift^ tjs ^Ciunt anetho. extguo , dbhort^ uentxte ejttent ,pedtculos procredn , quod plane a ucjc^ ctbo eo ^Xdifctunt ahqut longamfenetlutem agere^ut

&

ificituryjcd mejfcactor eji

tem mpera

Jdh* adijciuntur demtttttur, nottum t#f\ inficltle rum^ tritarum,JinjruLttm qumquefextart^mellis cydtmP'
tnoxficlths operctdum luto ohlmitur, Cr fornacibtMtndj}^

donecfaltn carboncs redigatur,qutpoftca

trtttu in puluerti)*'

item , reconditur. plerunque

ut ort

cti tmrmj gratior fiat ,

Nardtfytca,aut Fohum,aut Malabathrt monuntum.


.*>

MAhmteHtclM

Artfloteles

dotlrfimU etta yiruerrort^y^


f

rv

ftruxtliNoenim

id uJenftt,V ipertnos

artm nb nsft necdt*


T( <juo cits** f [

tre nafetjedeos qui tardtui exeunt(St<]Uidi-

nonplus yno>dte tutp

mordtmpatientes t roderequacbtineiiturpeUkulam,

tn lucem. ltaltctrcunforanet,qtuferpenttbui alenduqudftuMt*11 yibcras tn cabfulu o(}cntant~L*t'h"* rAvnitAtAj.SY ntautcauai* &f

Ufaf. HUander r

Gdenw abundi yip

kd* tffcca

efl,

an^uillarum

m morem condita

nempe

currt olco >)

anetbo.dr porru. V tperamcurape totum corpus per tutt* poros*** Afta dcnut, outeU^ Mtfra bommiexperuntiaapprobat

&

tfuab haufto ytno cut immortutfuerant

' CT

V tpera

cddcntibu* f)

fanit*

4*''

LIBER SECVNDVS.
nuenti multU parttbuitConfciemlx Theriaat
hlfc

Mf

Sene&aanguiumXAP* XVI.

NOMENCLATVHA.
giid deiie Serpi.
dolort

Grx.TnpaS $9*: Ldt.Semclddnguium.ltd.Spo~

EneftmdnguiumtnumodecoBd

durium , tnfuju

Cr dentium coiiuUone

duxtlio efl.^tddunt

eam

tn

medi

camentd oculorumfedprdapue uiperindm. Enetta anguiumfeu Vernatio nota res ncmpc cuticidaquafef* languesprimo yeree terraprodeiites cxuunt 9jkxk aut fiirpibm
f

affricato

O*

reflritlo corpore.

Lep us.

CAP. XVII. NOMENCLATVRA.


^u %iQcfcu@r.Lat.Lef>Mmd-

GrA.\acytoof dcc\a(TJi@m

rmm CT tereftris.lt. Lepre mdrma CT terrcjhe,


Gal. Lieurc de ccrre 8c de mer.

Epm
marinus *Lohgi, ni pdruA (imi
) 4

wejtrfMper
fefe trttm aut

cuurticd

md

rmdtlistm,CA
tuos II eue lltt.
Terrefirts

Le

porid indfUto

.1/

tcrc

**"

DIOSCORIDIS
ualetudsne co*
,

ccrchrum mxndttur,tuudndts trcmoribw tjut

traEltfunt:ajjrtcluaut ctbofactlc tnfanttl^ dcntttionemf*

Jfat.cxuftum caput C7- curn adtpe urfino aut aceto tllstumA' fcctarumtnanttattbm mcdctur.Lcpormum coagulumpoftt*
* m duum * concubttupotum, conceptum *dsmere,partM^$
orcftfittyComtttales ****
concrctu*

tercipere proditur,uulux

CT alut)

iontra uencna exaceto btbttur^rafcrtim aduerfm

iac,Cr Viperarum morfm.Sangm cttufi cdUdmtliin^^


tia cutts

LEpus
habct>

tnfaacuttdi^incm lcntsotnctdfanat. martnut 0 hdrut mari efi ijuadam retut carniff^


,

tu!a,Lcportfotocol<jrcfinu!tsfed<juiin \ndia

yntur^

het CTcorpH* longc maiu* -1 ertiam Lcpork marimjpcuem P^rf'! hertut cxtcra reltquK pifiibtu fimdem prttercaput quod leponp**

rubram Sullum atumaltum ,e\cepto Kf * terreftn>coacuUtm habetjn vcntrc Sperfactat ittdem yt l**& ejHodtantnm horum coptafactt,non quod hcrmaphrodtttfint^t^ ** huntorrt damcxtfiimant.Caro LcporucraffumfangHinegtgnit*
fttnamdor
s

lancoltcos^C dtfficultcr di^erttur.Vrodeft tamcn dyfinteru ttt&^ 1 1* tofiaSictatum tecur,iecmorofos muatfibtbatur.TotHt cxuftu*

feprobe operto^alet ad prorttanAam vrtnam^tdcalcHlos rcnttrn^ J *efic*.Tel Leporn %jKthar$ miftumfioccHlos albos cjututfum oj
l*fert.Stercu4

natura mHlterum tmpofitum J fiu.\ us m*r potcntcr Ttframai^ matrtccm dcficcat.


I

eports

Paftinaca marina.C

AP.

XVU

1,

NOMENCLATVRA.
GrA.Tpvyctp $x\acrcrlx.Lat. Paflmaca marma.

MsXnna
franett

Gal.i .lorin. * r Paftmaca radtw^ui ctm cauda cnrttu dd# ftsfjuamis rcjlcclnurjcnttum dolorcm miU^ :n0

T
,

W mfupcrtort caudx partcrobnftum


transfi^endo

"

eft

latut

*& pd* cartrfa+mof$n,rt R ay ,T o r


rt rcrtenu

prifentamum a

^^fr '*#$
A

#8*

LIEER SECVNDVS.

MT

iferum,vt Aetius tejldturftquidem vifud ncruos yfj Jpafmum,& poTr,mortem mdutit Vaftmac*. ctn a ijl*s,Ju*plag remedio ejl w m ^ mm ^^
.
^-

w m

mr-

mr

rjfcClus.Edttur Pajl

fublata

dorfo

cum aculeo

illo

mortifero

parte omnt

tliafi

ud

Croco fmUis ejl

Sepia
9

NOMENCLATVRA.
Gra. ztim*.Lat. cr Itd.Sepia.

AP

XIX

Gal.Seche.
Ef>i cotta

du eflur atramentu,agre cocoqmtur ,aluu m ol


efi abjceda

ln collyrijs e tejlafa&is cbuenieter genarufcabntia perfri

f*MHr,ufti
pojiea tritu

mjua tejia doncc idquodcrujiofum

cxpurgat mtdigmesfu rfures.dcntes, C?~ mtia cutis in faae.lotH medicamenta oculorum addtJolet y cotra albu

gwes,oculu lumentorum ejficaater mj^iratur: pterygia oculo -

^tbjumitjcumjaletritum

Crmie&um.

Poltpu no abftmtles,prxterquaquodampltori fmtt corpore O* plures babetptdes. JnGalluscualibhtumapud Xanttones co

*pu

o -***Ojfe<dbo qtiod tn dorfo repentur,extertm dur, Uue; mterim ^rHfungofumAenttcrrudcJubtdiJiimis <j tntortn hntametispUn 'Manuloru furfurc ytutur aurtfces,et ex eo medtct dUtfictafaClttd
**?** H4
efi

tllud et

tuxta verii de Septfs,q4efe

m aqua mgrorepro-

*Jo ttattfter

yifnmfruftratHr>dnJepnmi fenferut.Sed ea nec ej} ho-

mtmm

If*

DIOSCORIDIS.
foltr

WTorpedint atrumetu.ntc
por

mc

ohgtni marcor

fj>-

M f cl,ft>robedfrerutur St
dtfcuherftrmrat.Ccrf'
humorcigcmrat.

ftttft* fmt .qnommut nmu yeniat , Valhibut fi**

Sep^

tumalhatd(<juayoc*t)al'
lattbut mandH(Kr,aH<>f>M

itorcifmtadtottum,

** Cap. Mullus pifcis. CLATVU. N N O M


F
.

Cr.T((y-Ka.LAt.Mullw.Ud.TrigUo.

Gal.Barbcau.

Mvllorum

conjpoculoruhehetan acti aho afiduo

martm Dracons6^ranei,acScorptoms
deturStcrudmatquedi^ecimadmoueatur.
^

mrjam
u

fapidu dmplu,<f caput m ob MWaquttatot>ertvaiMY """t"^'^ i~/ A V quttatoptrt

*"'"*]. .um
,.

ptttutre.yth^apifctsltbradrjrtnuptdtrtntMdt^

tabu marmtu.colore tji yocaUquiptft, nommt.Trtgh* Craco tllt qut Baro yocdnt.Sttnt mti.ft* eu quetUi, VauoKXano mpjctn marmttiutut mw.inctrtum-.fiuutdttlutftfttcts Ae

^
.

na*

m coloniam dbdua** .Qj*od a noflro

Barbatoahmu

tjt'

riglia* ,Sparoty ocant

Hippopotamus.
Cr. Ofrts

NOMFNCLATVRA.
? htppopotamt.Ita. ',7tm7ii\ct(*ct.L4t. Teftes

CA

P*

XX*'
.
r

de hiippopotamo. Gal. Cheuaus marins.

H
H

ippopotami tefies extccatt ac triU > cotraferfentti#>

a* q t\riflottk>mag< c Vlinio ptfcatartbtis agnitus>corportaftnii >exuolUyiuba*dorj>^ a * mfc^etc.Sth *p)-J

Jus bibmtur. \ppopotamu* pijiU

&

tueqfmexjmmit iexprimitcoHdaapri. hutrfu* mtrat

LIBER SECVNDVS.
,

*19

nem.prauh humorihus diftentior acuminatU iuncit elicit. Tlucntecum vifum eft, cano aut algafuptrpofitufiftit. Cute eftgUdio tmpenetrabilhex eaqucfcuta

& thoracesfiunt. CinU

corij ilUtHS

cum aaua

m*

nosfanat. A dcps rigoremfebrium eleuat.

Fib ei\

NOMFNCLATVRA.
coli dt Caftoreo.

C A

P*

XXII

Gr.Kx<jC(><& cgxtt-Ldt.Ftbrt tefttcult.IuL Tefti-

Gal- Bieure.

er ancipttk uitdt
cris

dnimal^lerunquc cuptfcibm

& Cdnuenenif

ex d<jud utElu cdpefitt. Hutm


:

teftes ferpenttum

adnerfantur

fternuUmenU mouent , obttnent ufmfiqmdemenfes ac partm


(ujwlegto pott:

C7~ tn umucrfum uartos


ctunt,

duabm draxhmis
i.cthdrgtcos*

'ecudatti euctunt,contra tnJUttonts,tor-

^^dfmgultm^tencndyixiddcx dccto btbuntur,

O" utcun^uetcrno obdormtfcentes


dute

cxcttdnttnfufi :cum aceto

rofaceoyolfaflu

htiprofunt trcmulis,
U!li

r odorisfuffitu, tdcfdctunt :pott C?* conuulfiontbm , Cr omntbm neruorum

j!'mfumma,Cdlfdtortdm utm hdbent.Ehgt debet tefies tjui *x uno ortu conextjunt (Jten enim no jtoteft ,utgemtm folkeul*

m und

itfo

DIOSCORIDIS
comuncli reperiantur
,

munamembrana
eerofo.odore graui

liptore intusutm

Cr uirm

tt mordenU acri redolente^uflu

coralicjui Quemjraude fridb:li,naturalibm tunicti arcudato.

rumpunt,conijcientesinfollemgummh aut

ammomacuma^

fangutne

Cr caftortofubaflum, Cr
ipfiseuelli,

ita exiccantes.

yanm$

uodt raditur, teftesab 1

cumuen0 crdfifcabtja,
cumtnt*

Ur rgenturfiquidcm tangt ncqtieunt,ita,utmfueftibftrtctuO\t*

rdautemprettttm eftdiufa
fiiente

pelle

melleum liyuorem

& Danubnnfluunt* tamen Kuflru & Zf emphibiutji interra & niaqu* viues,Lutr* ftmile^prdterqua^ medicos quida>\.utrd alujuatum maiorejt.Qui yt taftoreuvfurpent.Vtroofiimu & acutifiim^eftdentibus^uibui
nwt Rhenus,
\r
fit

tumca dffumere, Crfccatum potut dare Catltd notum animaLq* Aftormfertori Germtmd

&

rM*
rU '

tnter

te(tesf

tf**

tos

arborum di[fecat,a<l paranda

in cauernis

tugurta.

demorfoi*

bro dentes no prius aufert,cjuam tuforu ofiium reum caltdu eft ficcum. Cum infpafmo, tremore ftomachi /&*V
crepiti* fenferit.
',

Ca

&

paralyft,abundantia

humorum

ienda, ac deftccandu eft,tum

Caj

reum mpotionem , aut exteuus impum apphcabitur*


nttex humoru

Qjod yer\ *
rQ *
^
l

mftmaximo detrimento poteft, cjutbus fpafmus eftcca quatttattf


grauufapor <?
odor,corpori nthilum

& alimentidefecluymordacitate^elacrimoma.n^
nocmtft probt apfliccntur^

Muftela.

CAP. X X

1 1 1A.

.Lat.MuflelL.ltal.DomoU

drachrnis cu umopota, aduerfus cmntdferpeuum ucnenaf

Gat.Herminc. exj dm domibm huft* rftela quA m noftrts oberraU


ratfr,

'

Cr mueteratafale, m umbrajiccatur.
y

E*i

V fintdneo cftremedso. TQXtco,fimtltfumptd modo refiftU


er uentrtculm Cortandrofarcltu tnueteratm^percufps <*f

U, O- comtttalihmpotu auxtliatur. Cremata mjittth fo**l>*


*firt,cwerc

ex aceto illito fxngumeuc perunfidfl


*i*

F.

R.

SECVKDVS.
reprxfintat
,

1CTI

uantur^ ccmitialihtts etiam prodeft.

MXftella Latints Grata duonomhia

ntbty&\fr

qu* Ucet gtmris [Jt n&m tameidptopril anim.il ftgmficat ,quod Galli Wermina* yotat.X uij
*t/*f Galartifpeciesfunt, b\uftetla>

yulgari*eftfouintu.1?retra,&

attnuViuerra,efl qui futonenunat^retts. (ylueftres.lclt-

fdnt.Domeftsc*
dutnttide

GaUfunt V uifeUtiHermtn* ct

biadrafi* Mardru yocat: hkeru,qttod Gallt quodputeat,?utoys yocut. Muftellx nome\tn /;*c qutttq;
ferttettbus + Ruta. P r otedltur.Y)imicaturjr cu ferpettbu5,R fpfe aAht>Vu ,,* utafefe
,,..,

duofunt genera.

Vnuquod

r ...

/
itw>capitiprodcft
i

O oculorum fuffufx
>

Ransc

C A

P.

NOMENCLATVRA.
Cr*KxT{ce)pi.Ldt.E^n*z.UaLl{ant.

XXI

I I

\.

Gai.Grenoille*
ferpentium uenenaPro antidotofh

tftexfdle

&*

oleo decofla edatur,tH<sj

earuuidcj 3
v

**Atur;contra inueteratos tendmu rtgorespoUentnllitm ear


frofuietisfangutnis impetmfifttyexpledis alopectaru

mtmh

qMddptceiUmuur. Firuuii JUnaru cruor auu

fosgems pdosrenajaprohibet ,tnucfttpia euulfomm m(i


tH6..jDecoel<*
tn aecto
tjua,

era-

dentium

dolores collu*
tione lentunt.

iKter %jmm*
tnar'm* t ft*uiattles
,

palu
y&ttI

ftresrectptutur:
t

n.itx fitnt.

Ka-

fiuntur
I

nigrh

titntum

tcr*
*
ittur

& minutU carneU

DIOSCORIDIS
portinnculis
3

qucis

totum

detncepscorff*

Vcaulu cum ocuh y antea nihtlaliudefjent y <juam hodie ranarum okum,exPetittim m podagrit fuclumnontf' fangiu* fkanarum Qjforundam compertum experientta >
tffe

&

effeBu^uem dejcrtbit Diofcortdes.

Silurus, C APN O M EN C L A T V R
$(r.Lat.silt

XXVA.

vJaMgnocus.
ilurtu recens

:jw aluum cibo nutrit, Crfaalemfr<cbet

drttri^ > mimmumjiippedstataltmentum uerotonditMy

'purgat^ CT

uoctm expeSt. lllitajaim caro , acidcos CT

xdcorportfficukextrahtUMuria
rtfsprodeft

ew

inapientibusd)]^

sfiuxtoMSpf* ddijcidtur deftdentium fotas ,ftm

dcm adjitmma cutis cticit,iJchtadiCK tnfuja medetur.

SJlurum nonejfeS toriontm ex A rtjlotele &

c conJlat,qV Vltnio

alterrobujluadeodenttbui Sdurumfcnbit , rt ferreos *****_ mos comminuat:alt?r inualentes etjuos inuaderexumStoriones J

uu pragrandes, edentes tamenjjnr. AmbofiuuiatdemSdurutn


:

J"

bunt atStor$omart, quamfluuijsfrcqucntior. Stlurus Matthi**' r:nec4 norninat ^ Vngaruc Danubto nafcttur, ab auotts Acchia suU antmal ,. inGcrmaniqabaccoUs Rbeni B o Itcb Q butum omne ui ferociptmii eft dentibu* huuque opmwm afhtpulatnr flM* 1 Silurum in Kheno &* Danubso najli.

&

SmaridesCr
.

XXV NOMENCLATVKA.
C A
P.

Z^ui^ tf.Lat. Smaris.ItaLsmartd: Nonfatit

degalkcQnomme conftat.
caputexuflum , excrcfcentes ulcerurfi& puimllos^ rcprtmity nomx* cohibet, thymos ciauos^ ty
pijcps

Mdridis

mtt, carononJecMdt^ueJalfdmentumprodeft ajcorpiontf*


cufifjduta

cam demorjis.
Jii

LIBER SECVNDVS.
Maenae.CAP. XXVII.
Gr.Msuvx.Ldt.Mdna.Ittd.Mend.
Pifcis nonfdtis nobts

ts$

-~
,

NOMENCLATVU.,
r{
coqnitm.

^\

^tendrum ex cdfitibu* cinisji tllmdtur,


mas dbolet.-eita etiamgdrum oris

CdUoJkiJedis ri

putrildgines collutio

Gobius.

NOM ENCLATVRA.
Gal. Gouions.

CAP, XXVIIIconieBu4,ficonfuta ri-

GrXe$i'.Ldt.GobiniItd.Gobio.
obita recens injuilium uentrem

md m duodecm dquafextdrtjs donec duojuperjint


leftta detjcitur,ilhtus

deco

r^excoUm wfubdtuo refrtgerdtw ])otmdetur,alut*s{i y


contrajerpentium canumque mornoti.

Jus duxilio
Marides

ejt

& Mtnapifies nonfatU

M atthiolttt non afftuerattr

ttnfit eos qui Smartdes putarint,minutos bofce pifciculos.qui Manu JtmiUsy enettfs Wjo Giroh vocatur.Gobiutfieyutits in Venetiarutn Wnn prouenit,& fetificat. QuodnofictttfcribnAriJloteles
"KTtntslittoralibus,

tamejimile Mtnaprofcrt pifie.aut Italis HenoledicitHr.HecerrA

Gobt

Venett ~ 9yo ut4nt.GufiuperJuauesjunt,factledigeruntur,probinutttunt.


deltttari
.

r >b,paucafit aqtta lacunit

i^^tquiinarenofis&faxofuUttortbtts&fcopulUcapuitur.Ciui
Vtnjlituys
***x

mt ouis onujh, htf$ perfaciii digcrttntur.

&

lacubitt Gobij reperiuntur.ob

iccoriisfapore

tn pretto*

Thunnus..

C A PXXIX.
Jtdl.

NOMENCLATVRA.
Gr.Qvvv&.Ldt.rhunnHt. Tunno
l

Con

%S4
Ondttanei

DIOSCORIDIS
rhunm caro,quam Omotaruhon uocantf** pta ijsauxiitatur^quos uipera, nornine Prejter momow

ru:jed oportet uinu quampiumnumjubmde cogantur haurirt^


ita ut

uomttiom reddatur. Contra acrimomas ejitatormtM'


C/ pulpofu* pifwtpono ftmtinfubmefetn M*" Aegettmi** ex Oceano per fiumnat l-i erculi* tn 1 hyrenum
crajfu*

xime ualet; canum morfibm utiiifiime UUmtur.

THunnus

&

ria,m ampltjsimas partttm turmxsfugtentt fimtlis procurrxt,puiJw** ngenti ptfce,tjuem vulgoSpadu yocant,cjuod ort tnjidentemhabeatm
perferatn* irtfitmum O* acutijitmu os,enft perftmtie,<juo demergit uJK> pr*bet,&proMt ues.T hunnorum fuga,Gadttants vrjfeclaculum
1

Vijcatum enm totusaccurrtt popuius,cum mgenttjhepttu yocttmt]^ panorum,& fcoptetariorum.Stoltdum pautdum antmalThunn#>

&

hoc rumorefupefailus,m terrtproxima yada deuoluit fefe,&w retta prAgrandta tnctdens ,pr*.da t ,0* <juaJ}us* Dtcbus cantiular^

perceU.it ur

a yermtculo,e cjuo infurias abat\u*


ejl

t ota4

naues prtterM*
at, l'

lat,nec id temports gratus

ctbus.Thunnom ptnguttudogufttj
carnejunt dura,t

facttjlomachum ojfenditiContra carogujlui tngrata,non^eliot^'


tho molefla efi. Ingentes
ttbta j duritta
tj

ptfces

rum nutriunt,fuperjluoscreant humorts,obidcjuefaluiprobtoresx^'

&

yifcofttate afaie

confumptu .

Garum

C A

P*

XXX,
f

NOMENCLaTVRA.
Gr<z.r<xpgop. Lat. Garum.ItaL Garo.

GaL&Ofr- Ignotum.
^rum omne , rjuodexpijctbm carmbus^ fale m^
tPi

hauamenefiyfi ex

ectfotus

fiat,d?pafcentia ulcef^r

J}it:morJi>

a caae medeturidyjentencvs atrjue ifchtadicis mj&* ditur^non/iuiips ut exuicerata adurauaiijs autcm ad iaccjj^ yua uicera nonjenferunt.

lus piicuim.

Grt.zfytt n*gZ}, tx^v^.lMnlm

CAP* XXXl' NOMFNCLATVRA. 10


recenttum

'

pfo

LlBER SECVNDVS.
Ital.Srodo de ipefafrefchi.Gz\

t gf

Le brouet des

Poiffo ntium ptfaum im,modo perfe^modo ex uinopotuwt tfubduat. Priudtim dd hunc ufum confxutur e phy*
ttdibm

Cr Scorpiontbm>?* lulide,e Percts,Cr recettbm altjs


qUq

faxattlibm , nec utrm recipientibm yfmpltater cum acjua

CT ^Cnetho. rum antiqui votauere,cjuod ex ptfci* Gari interdneU,macera~

&
tft-.fritoltm

dtffolutu citfale conftcerent. idpoftea

V ex Scbbro failum
tsio

Garumcoplurimorumciborumcondtmentum, De

ta-

tnenontntellexit DiofcortdeSifedgeneratim de

ommbtn ptfcium O* car


eft.

ntZJalfametU. lus pifcium efculentufatis ab ipjo auttareexpltcatu

Cimiccsle<aularfjX

A P. XXX 1 NOMENCLATVRA.
GaL
Punaiies-

Gr.KuQeig. Ldti. cimices. ItdL Ctmicu

Clmtcesycjutin cubihbm enafcuntur >tduU frbdrum inch*


fhft dntefebrtumfigntficdtionesfeptent deuoretur,<jUdr-

tanu duxdtoJunt:Cr atrdfabdsjumpti,percups abdjptdtfro


funt,

uuludrum exdnimdtiones olfdclu reuocdnt. Pottcumui noaut dceto>ddh&rentesJa.nguJuqds dbtgunt. TriU Cr tmna-*

fftuU impoftt y urmd angttft I mex nodurnu mteftum animal nofu remedlQ. V iua.<. Ahttht <tnr recpntpi mp/Itsi

&

*,

Jcrtbtt Diofeorides.Mattbiolo

iimagi* placet quod

motudio qutm

g^italtfufcnantMm yrmx expultrtum prontent.

Millepeda.

NOMFNC LATVRA.
//efc.Gal.Clop
/

CAP. XXXIII
Ital.

Gr.G ru?K@r. Ut. ^xfellnajMillejfeda.

mA

i*e

tur

DIOSCORTDIS.
lHepedd qudfub dquano uafe flabutatur,anmdlslfiti
multtt pedibnt

X m orbem. Ha ex umopotx dtjfuilli urmd, cr regto mot*


mtentu , qua cotacla mdnu,contrahi^

bo duxtbatur. Millepeda* iliint anrtnis cum melle

uuliSm^
durtumd

trttxcrtncorucemals Pumci

calfat~la,doloribu4

dtto J\ojdcco,conuentcnter tnfiilldntur.

Blatapiflrinaria*

CA
V K
A.

P*

XXXIIII
N

OME
de t muhn

CLAT

Lat. Bldttdptfi

LdtUeiusqu&m

pifirmis tnucmtur y

mteraned

M
humtdos.

U noti antmalculi ytres apcrte defribtt Vtofcortdcs.f>W


lemfatU nota. Veruntamen nonfunt yulgarcsgrtuir

frefttore corpore ,

& ob tdincurfum

& fubtiltortbus peni araneorum


yelowjftmd*

in

mortmf^
anuu

Mtrum in moduluce

odtre, loccs

Pulmones.

C A

P*

NOMENCLATV
ItaL Pulmone mdrino.

R*.

r,HvivfiwyQacKct0Vi&.Ldt. Pulmo mdrmu*.

C al- C hap*
Pulmo rndrmm
rettftl\

peaux de chair.
oddgr.cs pernionefjue emenddt

tntm cr tllttw.Suillmcr agnmm urfinujquepuhnot fofitu,attrttm a calccamentis contrxclos,ab mftdmmdUont

^ P Wl
*tkT.
e

Vulpmm

uerofiarefaElmbtbatur ,JufiirtofosadsuUU

ue bfteft&m mfufml aurh doloremfntU

stdm*

tTBER SECVNDVS.
Vlrtto
,

tS 7

marinus %oophyton>yt Vrtica,SteUa,cumfupcryndat marisfertur tempejlatem denunciat.Si ex eU haudi atterantur lutnftar reddunt. Reltquaplandfunt*

men tedarum

enitale cerui.

CAP.

XXXVINOMENCLATVRA.
Gr.KtJloicp *X<rpfr. Ldt. Genitale cerui.lt aL

LrergadelCeruo.GzlAaVcr-

s dVn Ccrf,
CT in mno fotum , 4 uipcrd de
rjis

duxdidtu
Qjitdam ficcatum

A ris Ceruigenitale yalet ad retentam yrhtam j ad dolores colU


cos,probe elotum, haufiaque lotionc.

tum m puluercmproponunt in dyfenteria, ajferentes efpcacipimum


rmtdium.

&

tri^
ejfi

Vngulaafinu

C A

P.

NOMENCLATVRA*
Gr.ovvpM.Ldt.mgfdd ^tjint.
t^cfmo.
Ital.t Fnghie del-

XXXVII.

Gal.FOngkdVn Afnc-

NguLrum dfim cints per dies multos htnis cochledrtbm


potH4,prodttur comtUdles d(kuudre>eddem olcajubdfls

Jtrumat dtfcuitunt

CrtHiUferntontbmmedentur. Cdfrtndrttm cmere perunfld ex dceto alopecUjanantur. A/w, 7* Vacca. ynguLu producit* muU has ad inhibtndum
:

&

conceptumMaA ad tac pecori prouocandum.

Lichenes cquorum.

CAP*

NOMENCLATVRA.
Cr.Aftfriytf ftnrai* Ut.JJchene.

XXXVI II.

/4

ItdL

icjS
ItaLcalli

DIOSCORIDIJ
deUegamhede i Caualli.

GaLCal des
Crjiiper
ttngt*

iavnbcs dcs Cheuaux.


Ichenesfunt in cjuorum gcmbits
>

triii Cr m <jm callh irJurati harumpartmm flexu poti^comitiaiihm meden traditntur.

locincra.

NOMENCLATVRA.
Yfr*]
WVia.itnt.ri?

CAP.XXXlX.
Fovcs.

mtn _ _

siniiecur inajfatum efu comtttaubtts prcdefi > *|* * ucro tetunts cdendum prxctpttnr. Cdprx
lujciojos prodefi,

d tojrum ctbo tos oculos hahtu cim uaporart :prodefi tn


dem. Tradmt
hircini tocinoris

deaduajanie jnungt

Cr dum co^uttur, i-f'


*

abo

comtttales deprehen

^Cprimm recens Jiarcfaftum teratur ,

ex uino potunt
Iecur canis,

centr

Jerpentium ttolucrumj^ mo*fas auxilio efi.

iir

t( ne fumptum , bie exagttatur tofium <r in ctbo ab emorfu drcend ad autem tentnr metu acjua tueri creditur. Vtuntur canej a hunc dtcttnr : cantnns dau&pauores dente eo , yut

vrf amuleto momordit exzmptum, Crfolliculo indttum ,pro


#)* ex thio xdneclmt. inueteratum autem jale mcrgt tecur ,

dromeUU Itnis ligults potum,fecundas pelltt.


Kllos

m puluenm tritos prodeffe dtctt


m

Plmiut

dolori dtnti*

n aures tnfundantttr cum Oleo. Galenut tocmortbus cxphcat DiofiorideS' Itt morjum. Satif/e/e

oftit* ad duluf V ,

Coria uctcramcntaria.

Xt. NOMI.NCLATVHA.
C A
P.
Cr. K<x rfvftcc ra. Lat. Cornt neterAmentarid.
ltal.scarpe uecchte.

retcr*

B E

SF.CVNDVS.

t*9

Eteris cortj crematiillitm cims

ambuja tgnijntertngt-

ncs,necncn cdUcamentorum dttritusjanat.

Eternm cakzctYncntcrttmcorium,

tarboniltt*

tmpoftum , hauft*
i corportbus

fumosm: um
Ixftlltt

m modum mtditrts a matrhtfufiotatas rcfcallat.


ftrptntts
,

hiefumm

non e domtbus tantum at


t(t.

ttiam,auod exptrtum

m Viptra

Gallinac.

CAP*

XLL

NOMENCLATVRA.
Gr*K\w-toiJlt$.Lat.Cal!tn<.ItdLnon

diW.GaLGeiincs.

iffeBdgdUindy Cr ddhuc calentesdf>poJitd>JerpenttH

morjibm auxiluturjcd tdentidem aha* Jttjpcere opor*


'lellttm in
ttttm

utno bibendum datur contrajerfcn*

morjnt .Janaumem a cerebrtmembrana frojluentemJi<

fit.

Qu* intertore uentncuit gaHtJinu rejidzt membrand,Je&


trna.yn uino couementtftme ftomachicis ddtu
deifcit\

w Umtnas cornmJieatJimtUs(ed uero mter coquendum abtjt


folet)Jic{Attir,

m fotn.lu5et:eteredllmdce.odluum
ija cfortet ,

^cbie&u itdqu

&

conf
td

vgntifixtanjsjqtfct, donccadtres

hcmmas redtg
i

*
/

DIOSC ORIDI5
dos hnmorti
r

drefrier&tumfub duio, ddtur. ^Ahauuncoquunt

(rafosfy atrarn hdtm, Cr flngmtntd eliOt : prodefi lt


yrtbH4,fuJI>irijs,drtiCHLrij$morup

quamuU \m ycterum^ lorum longo ttmportcumfatt tncoihrum foluat. V ul^atunfd >


Vi Galhnarum fimpltx >aj}rir
.

H corptu,

GatLiMrum pldg* ytttcnatorum appontrt <; j*^ ttntnumtxuvant .ttnr M mam tn modumfyr tmenil.indoi ftbriutft ad m Atchnattonc
i .

brart ftiti

&

rti.Ttfltt*aU,o,um
res

mi$

bauAAum

adtmjforum,yalcincr lapfi*

rtparanttC

*Ato htcltoi

datuur^ lono tnorbo txttmatts.

Ouorum natura. C A

P*

XLH

NOMENCLATVRACrd. Cl0p.Ldt.Ouum.It4l.FoHo.

Gal.Oeuf.

OFum
h.

moUtculum flm dlttjorhtli,

* durumflus Cr

L
l

Luteum QMjContrdoculorum

doloresuttleeft-'"^'

Jdtum

tnJUmmdtiomim frodeft > cum Croco <f Xfr *"* ceo ; cr condytomdtii cum Meliloto : cum md dutem f t tm , quem Ejood dtcunt,dut CalU , '>* *. figtm mfdttms
fedis
, 1

bo aluosfftatferje ettdm ojfernfolet. Candtdum eut crtd* rejrtgerdt ,$tr*mentd cutts occludtt , mfiammattones ocw*

rum mfufum lemt,dmhuftd,ftfidttm eo ftrungantur , fnjw*


nonfenttunt yfdctem ajolis adufitone tuetur frontimfof^ , ***' cum rhurt Jluxtonts drctt
, autrttta] ;

tnJUmmattonts

rum Und exceftum , dddtto J^ofdceo , Mtlle C7 ntno, n%&


Httliter
l **

contra hamorrhotdts lerfentss mcrftts crudumfr**'

fumme teftdum^frodeft ueficd rofwmbm,rcnum ***'


rheumdtiinw.
,'

WontltmguttKrvJcalmtnt, reiet~liombmJangmnuM*'
ttonibm, cj- thoracis

LIBER.

SECVNDrS.
altjs

7 r.

A b 1ri$ Ottdum<& ?hafianorum.Anatum,anjerum<&altorum aqua tiltumouaftomachumgrauant> trajfos gtgnunt humorcs* r dijjicuU


prtftant.
ter

A Wmarum ouafapojre

& guflu omnibus

digtruntur.Cahdafunt columbarum>V

pl***

nudkmamqmam

a-

laudantur oka, trtmula , ytttllo qu&prefit laiiis moretrcmant. Albumu.c ftmul cumolcorofatocontritis yttmurad tnfiammationts palptbrarum,at4rium,mammarum,quauts i rattone prodtantiCubtthdigitorii fbrarum,iunclurarum manuum O* fedum. Incofla aceto Crm.induJlruthij.

bumreftpiunt.Damnanturm totum pauouts

&

cata.ftuxm corporis ftftunt,& f txalento tgntftnefumo,cum fimpUciquopiam aftrtclorio,yt Khoe, Gallts.fiore C? tefta malt Vuma> co-

chleucum teftisexufty,atti altquo ftmikumauMant fimtm tumftoma~


cbalesjtum dyfntertcos.ln mtdktnh

qua hunuditatcm dtjucant, tltxa


qut litos*

fmt oportet,ftixa,aut toftaicum tn

ets

& yifofos petloru &

fulmonis humores mctdunt,aqu& incoqttenda ftnt, qttoufqueproht caloTtmtonceperint,usquenonjecus ytendummcamia gutturts afprctu
dtnt,t

mmta damorcaia humorum deftuxuconuliata. Quodcxouorumyitthuolmm cxprimitur, ptrftUt primum tnpattlla torrtfatl,
ptruncluprodeft cuttfcabr*,'tmpettgmt >fuft'u tabas> mantbus, pedibus,&fedt: V alet ad dolentia innClnrarum, acommum ntruofori

worumylccra.adaurwmqut dolorts ylcera. Xnguutur eo yttU~ toamoufti tgne,& mirandum m moducontufas certbrt membr :as 9
*P*rtibusfanis fegregat,

&

quodfummofuo cuhonore
ille

& agrorum em*

Imtnto expertu*
u t

eft

diutnut

Matthtolut. Hipocratts Anftotebco-

&i>Qrtatur(inqutt)phllusiyttcil0, nutrttur ex alhumine>cu pul ius a ftmimt, tx ouo,extrailm,magna corportsparte yttello tmphata

Mmperiatnr .leftudtms oua aijua buttiant>nnnquam tamen co ttft dmfantnr, yiteilo itcet duriftmo, repcrtt teftudtncmMatthtolm

lkm fcf>ttm outs


ttgtt.

cr

tefta obduttts

m yentrt.

id antmalium alto

nuils

ca*

Cicadx

C APCigalles.

XL I

I I-

NOMENCLATVRA.
Grx. Tf\tyts. Lat.Ctcadx. Ita.Ctcalc,

GaL
\mt.

Icada qua mafjata manduntHr

uefic*

dolorihm pr

Ctcd

TTt

dioscor
Cicad,
tneffet

mn
i
l

tu

ifzuntur* relociuf

inv#* namptfcauda tcrrdftrod*cla,fictificant, ifrturam aluntur. Vt pnmum a p.trtu.e terra prodW**


refi
}
.

&

lorum jpecttm

af< (bljlittum

no<

voUndo proftlsunt.Kore >tuunt >0* ~. ..-.-ibrt} cjuarorrm attrabnt.("Staefl hdCiana trat****r* * tHmm mtxtum r mtrundum edut.< ue 7 nji t.at jueadcoorrm

trhortbmABfrtt&Tqrikmyhmmmpn
-

K rtio tt leifuiutp
/'

n pr* dtnt.Dolores
tf<j ha

c<

fed

yfsu

parox ifi

Locuftx.

C A P. X L I NOMENC LATVKA.
Gal. Sautercllfs.

Cr.Axifts. Lat.L0cuft4.lta. ttidem.

odoru fuffitu urtna dtfftculutes ddt*ad*tt

f*

Jerttm auafrmtnjs malehabent : earnm carnesnn^

Junttnufu Efl juoddamgemu Locu(l*,au* tAJ*** *, Ouos dicitnrfme pennujxtiongts cruribm. Extccata a*U*? tx utno lnUtur 6tra Jcorponx morftts majrnopcre frofa** i(

IIB

ER.

CVNDVS.
y

27J
in

hac abunde utfcuntur <Aphrt qui Leptin incolunt.


terram cauda , cua partununt,e c[uei*poftea nafeuntur -vermuuhttnui mcbranaco
Ocy?* mares
,

mawres fccmtnisjtt defxa

dm,qua rupta

amant regtone> nec tcmt rcinfrigidM repertiitur.fcx * fivofis cjuandoquc m Europam tranfuo*
Locujrx procreantur^ ahda4
t

non ita prtdcm anno.iq 41. yrenatci,Lemnu\0' Syru, turmattm bi*,ter vepannu ad vaftandos ^ocullarum nidos,& cum cdit&junt cunficienda* profictfcuntur. Indi te trium pedum longttudineimordacts admodumfunt.
lant>Quod*tate
Vltnij contigtt
1

Ofsifragus.

C A

P.

XLV.

NOMENCLATVRA.
Gr&Alvx. Lat. OpfragttUta.
ofijtavo.

Enter eiusauis cjuarn Latua oRifragum appellatjartt-

cnLtim

potHo-jCaculos

tum lotiopekereproditur.

OSfifragum ex

Aqnilarumgenereefje confiat^ui arumpullosff dtttone mctbo excttata, ntdo expuljos , foueat ad perfe^innf

folatum. Vltnius Altett (


*****

AquiU marinx ) pullum


y

nec

propnam
.

wfpectemfedex Aqutladiuerfts martbus ad/nijja.procreari


tquattcam

Ai&er*
,

auem effe contendu agno

matore, oblongo roflro


1?.

cw-

pars mfertor facajpectem


occulit,ijuos pojlea

prdfeferatyHtquam

nium pijcium nu
iter

merum

paulattm degiuttat.tto* vulgus yocat des

Herons.Erudttorum nulius efi,<juifupenore$ duoscognoutjje con

Galerita.

C A

P.

X L V I.

NOMENCLATVRA.
Cr*>Kcgv<fafc-.Lat.Galerita.Ita.Lod(>U.

t^aL Alouctichuppcc. G^ilenta autcula ejiparua apuem m uertue , pauoms ^odo.gejians^tu ajfam ubojumpta, calmcos ad,

un*t.

^altri

"^

174-

DIOSCORIDIS
iptftrcs

diusjA*

\ur ttrrAJtmaw*

M*re> arvitucanum ,.intufhj; f>rim,Asht .m cantu


$

**' nt ' f>rdfigw

aucs adto i>cra:inr,rt Sftrukri

ty Smcnhfcrocs yolatu urr^'

n homtnu fiHum,.ifyUi lococonfugutnt*

HirundincsNO M E N
Grd.xi\iJleri

CaP-XLVHC
L A

T VR

A.

lAt.HtrundincsAta.Kondtnt^

ojjendcs.c laptlios eorum m ,_, bns duos^unum colore uarium, dlterum purum extmcs^f

(Jal.Arondcllcs.
Jffeclis

crefcentc luna puli.

hrundims, qui pntnof'


<j

tu cxclufifunt,

ucntre

^u^m.

^mah iMiAMiMi

MtiiMiMMMi^MiM

***

ccrutndpwt
1

hto aut collo dda&tgdti,comitidhbM prodcrunt y C^Jdptf

fmeos
*lia

recrcabunt. Hirundines, uttfceduU,

m ctbo,dctc
m cUrttdtet
&pw**

mtdtcamentumprabet.tam pullorum quam matrwntn


crcmatarum anisci mellcobUtm
,

oculit
.

fert, anjrtnx eo

commodc ptrunquntur uud O* tonfM

inpdmmationtbHd hoccinerefuccurntur.cr tpfa


catt,

fidrachmaponderc ex aqua bibantur,hos tuudnt


noTtruriidosftgit.

f^"
^

gtna morbo confiBdntur. Hlrundtnumyjtajpeetes dcmtbtii


fetit.

kltcrA'7

florum edtficiorum murosMuernulas % ey montium ftopw*

tum

Terttafiuutorum rtpasftclatur.Vt pnmo aquinoilio froat^ >t antumnalt fexdant . reparandoy fuU vjfiA
*

mqutratjt, nuli$ nonin iomperto ejh SoU auium, non rapdti fn nes edunt.

cW*^ a

bur.

CAP. X L V NOMFNCLATVRA.
Mcv\@- qwttrftx.
deii*

11 I
I

Cr. EMfccr\@r

Lat.lborM

Jcobs.lta.La Lmiatura

^uono.QdX*
,,

La fcicurc dc Uyuoire*

LIBER SECVNDVS.
EBomfcobeillno
Ehur obtwet.
rum funt dentes
ofero
,

17f

paronychiafinatur.

Vm ddfirmgeudt
fi

tjuod

yt

alias

f&culo preticpjStmum. TLb fal

marinorum

#
temports homines ytdermt , tn Hexii in h&cprocumbentcs ,/olem lunam adorare

qrirneridtanum orbcm lujharimt^falijjuperoueferipferint ,fuperua~ cancum miht yifum ejl hac de re cartam onerare > at Jlohdam hanc ex homtnum mentibu4.opinionem optarim exttrpan , nimirum conttnu*
tjjepedtbus
9

cum noftratis etiam

tngenua pcdibws , 'S.bmt, porphyrij (quem yocani) plamtie wtrttt ctnis , yalet adfiu%u* albos frminarum , potum m lackfemmu lacluc* , cum aqua
,

&

&

roextinc?a>extrattt.

ftr-

'

Suillus talus-

CAP. X L I X. NOMENCLATVRA.
G
<Je

Cr. A<?a}* x <& vcs.Ut.SwUmulwsJtd, Talone delporco. al. Talon

Pourceau.

Fis tdtu eomhuritnr,

dum e nigro alhejcdt : qm tritm O*

fotwjnjkttomhns coh.longti^ tormtmhw mcdetttr,

Ccruinum cornu.

CAP.
\

L.

NOMENCIATVRA.
Gr.E\atfit nffas. lAt.CcrnimimcornH.ltdL

CornodclCerito.Gal.Lacor'

nc de Cerf.

trm

^
, 7 tf

DIOSCORIDIS.
bmh hgults-epotM frol
,rcgio

^>fenttrKis*xcrc*ntilm (dngumcm t*iuu


bo
,

>

cr uefic*

dolortbm tmn trdjstmk*

tfttmtmp^

uu{u.tlaboranttbm J cttmlt/j:tore

cornu contufum, crudo j tt& luto *&* elotum Ca.lmix modo , tndito itrttur donecalbejcxt.

mfvxnm arctmuto ,<T

bm oculorum Cr
r
j

injhtittm ftluUre cfi de/Uxtombm


,

*
ktM*

xt.Crndtc,

nHJHf$ttn:dor*jerffrtesfaMtur:}r''

facltim

aceto.ftco cnn^

x mlluamiir, maxiuai

Uone dotorcm adtnut.

PT
lirnt

anum eft
,

os

m tunclura

omnu ***^ non fuendum tamen tUttd xltx.cafC Q**d " rocant. pcdum habtrt talmm
.

mamfeftofelle, &

Vulamnum

tnCrct* vttlem fagHt* ljrbam tijtimik

f*

iecare carent,

tjuemadmodvm apih afim,

mU

^
*

dclphtnw. meli , CT ptfuum, vtttdm marinus , itrfm tft bftm tfl 'vitefttnaftarfas habct.m qut
j

&

iwiw " ^ ^uo i****


m
r
\fc.

$mm uttrufcl mtpatttr


rum m carnc
tur.
fentitur.

&

ea
<J

V hriik

amtrtru % F$^gJirtft caufa r,{ mort i id*i* httmor ,


,
i

Sanguu Ctr*i tm* oltoattntHf

rM* modum m tlyftcri*

Ta&antiiiHO$tnteftmorumfiuxKs,f>otustn rmo,ad fagt* ^ lun.iaru^nabjccfj^errJ^ Ctrebrum,ncruorum CT prodcjl. nata*


porttun ortium^ tn piloconntftita tuuenum cornua cuctt. Ccruorum fecla -raft teftaceo indita quod poftea probe coopertum
*

ft

&

iit0#4
fi

dobrct coh

s,ftcum Ptpirc

\jtrh* prabtantur
:

Wm
>**"*

uim txmta m omnut ve

na mort tfera virtuth cft

&

tmrrcmcdutfQUd mpcfttmftnnt.

Ertica.

CAP.
(Jat.Uheniiks.

U
R'a-

NOMF Ncrnv

Cr. Kafinn.Lat. F.ruca.ltal Bnichi.

&

L 1B
%ucis

XKVNDVS,
,

t*f

qm m olmbvu gignuntur
mganiur.

cum oleoperunEli,* ue-

nenatis befttjsjeriri

Riufolijs nafc
hortueijciet^uieqtu cramum
em efjititt fluuiattlu canctr. S*

adpalum

horti mtdio Jujhedtrn*

^QuLahtrb^ <?

arbufcuh, qttem Sangutn yocant, ra~ caules attmgdntur,non dijparfequetur tjftilns.

Cantharides*

CAP. L 1 1NOMENCLATVRA.
tarelle.

Gr. Kxvdaf IJlts.Lat. Cantharides. ltal. Can-

Gal Cantaridcs*
.

Frumentis congeft* canthandes adrecondendumidoncd


funt,quafittili uafe nonpicato conduntur,

cr raro Itntcc
exammentm
fromtffod co

Vagatoore,
feruentis

deorfum conuerfo fufyenduntur fuper dccti

quarn acerrimt hahtum , donec dfiu ^uas

fofteahno transfixd reponuntur. Fotcntifiim&omnes uaru


luteis hncis,

m pennis tranfuerjas habent

pre craffa , ac Blattarum modoperpngues ifcdincrtcs


occilld^u& ummfimt coloris.

Bupreftes,8pinorurn erucac*

C AP- LIIL OM ENCLATVRA.

Gr&Xxzgiqas

m\uojtif4zrai.Lat.Buprc(Ics

pinorum erucdJtal.Buprejli,Cr Bruci dc Pmi.

miUmodo reconduntur Buprejies, genera quadam Can~ bartdum,Cr pinorum Erucdiejudjupra cnbrum fufyenfumferuenn cmerc paulijjter tntojia.rep

Qud de cauja ad "nfcentur meciicamentis,tjud lepras,ferdfque luhenas Cr


unonvttdfxnattmenfes aunt,pcfes cmoUtentihns addttd. ^ttt%ui Cantharid&antidotis impofita*,dqHdfubtcrcHtcdHxthart

frodi

17 s
:

DlOSCORlDIS
<Atijf
efie

prodiderunt drgumento y quodurtmm moueant.

fedes^ contrapotdrum uenefiaa,remedio


/

tradiderwt
dti-

*""' vtgatv debent Efifi fufiUosfcarabeos. fidtceret, befiunt,& in vjum medicinajunt

fi fiondes cimtcesfixtidum, eofi Mtra fimile , fublattt fedtbtti


Jtalia

^/^^j C ordo )
(
fc

e,

&fi

ficit.TeLquafefemuoluuntpinorumerua*}^ u '*", vt Htffocrate ( ? yulgusex Medtcorum fanTuiniTalet gendo ptrn ^ abqcttmt 0, fedes cafut.alas, Cantharidtbtts tnprtbmdis
.

in duobus Uydroficts , quemadmodum narrat n htn criere ^L. fauas pofi dtebns afumfttsttaCantbaridtbus f menstlifpocratit, caput ,alas , <? fedesauferendosjedfompr
-

Galenus, exetnp

^. dum fnuatim corftts , fofi caftit,alas, & fedes, ciso v ,<juod mttattbus abieilu , nam ita friuarentur remedio m.j.lM*.* -.tura d.itum efi.Cerotis emfiafirts md ttfiab r "
nottcorpus

&

iferuntur ?

& medicamentis
i

&

qux.

Ufram

&jcabit
.

ttant

intfit ttttrtt .-*.*. fianttores fttnt q**

.*'-.

utmfti
zfi.

.rfefa.HxciGaktiod*':

tfirif

Salamandra

capTliiii.
NOMEN CLATVRA.
Gr,X*\}xSbJl*.Lat.r Ital.salamandra*

GaitSalamandre.

S^tlamandra UcerUgenm eft,iners,uarmrn. f**'/"^


erodentemM^ habet creditnm efi tgntbm non urt. Vim Bortam,exulceratem. ^idditur,ut Cantharis,mmedtctt#
ta ,

juorum uts efi

m ,JimtUjj exejfe, er Uprat abolere

BE

R.

SECVNDVS
quefofta
oleofotlos

179
ur. Li-

tn euei

ht.Exentera
ta
,

detra&k
H6

captejn mel
Jeruatur

eundem

Alamandra tempore pluuloful initium veris

& autumno

confft

*eft>atcalente&siate&frigefcenteadmodum yere3 raro exit tm*>*alcftcorporelaurtUftmUt>pr&te^^

Pjte& corpore,althribtu pedtbus,&


dipim*. Colorefunt nigro

M"

&

5 *'**

artefumana attritu dixerts.Aliquanto temporeprofui

adcurfumtarruffo,yirgis adeb adytuum a natura e>


?

breuiore cauda,

figdiUte inigne Salamandra perduratfi dtutamenperfttterit,abfi ""tur. uarem autfemmam Salamandra non habetfed eputrefattio

^Zwratur.Venenatus eft harum morfns 3

quafru&ut aut her 0*fi ** *ttigerint,faliuam quampiarehnquunt3 qux proculdnbio mort J r**ft>quodmultifuo damno expmi funt -

W Arane C AP LV nomenclatvu.
Gra.fyaxyn.Lat ^Craneusdt.^agno.

'

AGaLAreigne.
W
lt
.

%*neH6,<juemholcim,dlij Ijcon.tdcfi, lupum uocant y

JhUAh* cufi>lento,Cr knteo tlltttt* y frohtus^ utrkj^ t***j>orilnu autfirontijerttanos ctrcmtmperjanat. TeU etm tm
*S*ngHinemfiftitjUulnera qu fummam cutem occuparu*t* A 1 L xj v n tnjtammauoms tnturia utndtcat . EJt cr alterum
.
. .

^ranei

genm

qut candtda *

temem

denjamque telam
%
or d

t8c

DIOSCORIDIS
ex rojaceo &infuj#>

orditurtfuemm aluta kgdtum,Cr Lcerto dffenfumtfMrU<


nts circHitibHtmederinarrant.decottH*

durmm doloribm auxdtatur.


Ex Araneorumfub Vhalangij nomine gcncra defcribit Aetius.fn mu cjl &hagtusfcu actnofus ,acino uua ntgra (imilis,& inde
nofflt

fortttas.os habet inucntrismcdio,

&

pcdes

quaquauerfum

breuifh

conpcit mufcas. largum mosSccttndum LupusJnc in cibum captat yoL*bik,& inctfa partes coUoproxima.lertiu Porm tjl tllt corpus

&

<arius,quodformagrddesformicas refcratfultginij cji color\6,fehtu


macults,notatocorpore,& practpue dorfo.Quartum
,

Cranocolaftts

figura corports oblonga,colore utrtdi,adtacente colloftina qua tramf

git.Quintum Sderocepbalus,captte ejlfaxim moramduro,corf>ortil> neamentis in totum FarfalefmtltbHS.Sextum $colctiHS,yermtattnt* maximc circa caput adftmtlc. Vbalangtos in Italta nafcincgat Pfl niutyEJttamen tn hpulta Kraneigenm quod Tarentolcvocant.U^

&

fere,horrtfCe,O yaric

aft&at. Qjuod c diuerjis mmantts, tum tflorum natuns prouentt* hnimantium


tttos
.

&

yarijs tum

horurnventit*

A t cej]anteJbno,pattlatim redit moYbtts &**** caujam yfitatumefi mujicorum tnjtrumentorum fonum non ante ttf
muftcafono mitefcit
re >qmnparttercejfct ettam morbas. Quodlongutfonus CT defult&^
elictto periocum fudore 3 yincxt

tandem yeneni maltt'tam,tatump hUtb^* terim dumfonus hic perdurat,ofjeratur Agro iberiaca

t1h

%um,<& generatim qua ad morfus ferpmtium

& ajpidum

&

yalent>

Lacerta.

CA

P.

LV

NOMENCLATVRA.
f

g*.Lat

GaLLilarde
^XcerU caput mtritum er afflofitum,aculcos
fenfiUs,

&

offl*"

corpon tnfixa extrahtt,uaros,formscantes uerruats }

&

quM acrochordonai uocat,tolht.lecur exefis denM>*


^~-<fi
ijt

*m,FK

m .ssdmulja

admoueatur,ttlssaJcorf<>

Sf

LIBER.
Seps.

SECVNDVS.

CAP. NOMENCLAT VRA.


Crd. Z "4 'Lat.Seps. It .Sepa.

m LVIL

Eps,yuam ahqw lacertam chalcidicam uocaruntfm uino


pota morfmfuosfanat.

AcerU,cjuas hkdefcribit Diofiorides, Lacertis yulgarihm yt plu

rtmum fimiles,oua ytferpetes pariut,cochleis immiciftima. In cali


hsregionibusgrandiores

quam in nojiro orbe reperiuntur,

Hicander

ChaludieasLacertas neflrUftmdesejfecontendit-Gftcialiquando La ctrtampro Ccrajlefeu Sepeyfurpant,& h*c confundunt nomina,aV%

^andoSatiron.aliqnandoCeraflen genus facientes .Kom& LacertA gignuntur dorfoflellis notato^qM quodfub terra lateant>Terrantole y ocantur,tamatrociyenenoytChakhidk4L haberi pof?int,aut Jaltt
*ntiquorum Stelliones.Seps ftnepedibus ferpens^yipera
idtca lacerta diuerfa
efljjed nomina
fimilit,a

Chal

apud auttores confunduntur.

Scincus-

CAP* L V

1#

NOMENCLATVRA.
Cra. XniyH@>. Lat.Scincus.lt. Scincol

Cmcu6 aut sXcgypi^aut Indu.aut ruhrimaris alumntu,


quamui* tnuematur

m Lydia Mauntama.EJi autem terinmteratm cum Nafturtto.

rtftw CrocodiU$fuigmer'ps,faie

~*tent carnesjCfitx renes amfletlantur ,td [ihi mrtum uendtcaf

S*M fidrachmapondere Ubantur\ucnerem accedanUFerum


ttotto lentis

cum Melle autfemme LoBuca cu ayuapoto, uc-

**'* cupiditates

m k bentur. ^cddttur m antidota.

Mtrtni

t8*

DIOSCORIDIS

Mhrini

Stinci

quie rm

ifort*

> <j < ~ >'"- fpeciem reft tur,liat crocodiloruTnjyu.w luteu albts noexcedut,fijuamisfunt rrandes Laeertas

^ ^""T

habent4W^ non crocodili Hanc Imea. cum cafia a capite ad caudam u> duutn nim naturafunt liuido. Paufanias in Lybia nafitfiribtt non tuntur, f* ? fiuuiatilibtts citm marini defunt
Officin*
tffiti

Terreni vermes.

NOMENCLATVRA.
%y\t(ce.Lat.

AM*
delia terr*

rerremuermes.lt. rermt

Gal. Vers de terre.


Erreni uermes impoJttt,frxcifis neruosglutmat,tt*
nas difcutmt. Decoclt cuanfirino adtpe,

T tnfufi

>

Mrtbns medetur.cum oleo autem decettt ,fiw

^f^.^

trem mfitllentur,dentium dolonbHsfrafiantauxtltum-

potu,expaJo,urmamaunt.
Lurnbriwftoleum^adneruoforum locarum
,

&

urK
.

Aandos dolores.Verni prtparandi modus m


inde

balneo

ar
torrej

humor

&

y>irtusextrahitur,mbilumambuJ}o aut

^
9
.

Uo>yel Lumbriw.ldokHm podagrx caltdx mitum prodeji ,/*

LIBER SECVNDVS.
loco

tS^

ybifentitur dolor,deinfupra

illitis

yermibm incoclis,

niftis

cum Aquali pondere ceroti>quod triapharmacum


probe in yino
eloti
,

brici

acpojlea in yas yitreum ddiren-

putmhumoremyertuntur , quijolns neruorum


confolulat.

&

uem
inteftinoru plaga*

Atprtftatius operaturcumokogummi Larkit,aHt Abietino oleo,<juodmirum inmodumrecentes omnes plagas confoiidet>pr&-

terquam capitit. Kmbufti


brici,

& infubttliftimum puluerem redutti Lum+

potiaue cum aquis McrrubijO' Abjlntbijjftericos iuuanu

Mus araneus. C A P. L X NOMENCLATVRA.


MH6 araneus. Ital. Tofi

m
Mi:

rag
drdtiepto diJfcElm
Ih
ift

Cr im^ojitm ,fut

morjut ueneji-

muft<

dentium habet,tmues*acutos y
fus quibufdam in
locis

m hoc altrinfe cauda quam mm breuiores. Iluiusmor^


dcfmente 3

innocuus 3 quemadmodum &fcorpu\

Mures-

CAP* iXL NOMENCLATV R A.


Gr.Mvts.Ldt.MHres.UaLrofh

GaLRatz.

MVres,qui in domibm
fUgis Htiliftime imforu

oberrant , concijos Jcortnontm


y

m confejfo

eft

:JtmaJJktos in-

'fantes edermtyorts faliudm exiccart ^romtttmu

DOmeftici Junt ,Jylneftres

& marini

& montanimures
tamen loquitur
remottit.

,Jitnt

&

terrejbres

de domeftitis

Diojcortdes*

Murium

*deps retraclos neruos

& mniluras

Lac.

NOMENCLATVRA.
Gr.ra\et.Lat.Lac.ItAl.Latte.

C AP.

LXI

I.

Laid

m 4

Ldc.

'

f4-

DIOSCORIDIS
sAc gencratsm omne bons
fucct eft
,

corpm altt,dlHm

utrm uexat, mftattone emoUit,ftomachum CT tnteftma

Cr c uiridtpabulo aluumm^ emot/tt. Probatur autcm candsdum, Acjuatt craftttudinc, f& ungm snflst/atum coaititr. ^duum mmws tetat Capnmnh^
tameditutim aftiuo habetur ,

mampecsu hoc adfrmgenttbns pabulss, Kobore, Lcnnfco,0*


olcaginitfrondibH*,

cr

TerebtnthomagnapartcucjctW^

tth

Oustlumautc^ fottt. accommodattfumuredds ftomacho dc

W utsteftomacho, cccraffum, Cr pr&psn^uc, non ufjueadeo


butum tamen,^4fmmum,Cr

Etjusnum, uentrt magtttdonth


tH>

fedtpfum turbant.Qmbmsn locu pceoraScammontam,V ** omnc trum, cUmattdem,aut Mercurialem pafcuntur,Uc

trem

CT (tomachumjubuerut^uale tn Iufttnn morsttb^


e(t.

$*

nobis prodttum

qutbm candsdumuttW pabutofuerttprtmo fottorumpartu euomunUCT coru Idchw'


Ssijutdem Caprd

ftum naufeam crcat,Cr ftomachit tn uomtttones effundttJ trem adftrsngst tac omne decoftum, pracspued cadcnubw [ cuUs marsnis exuftum : Cr tnfumma , omnwu* auxshaW
1

(er M tcrnps cxulceratsonsbw, praferttmfauctum, putmom,

'

neorum,ueftc

Cr renumfons uero cotraprurstumcuW,

tf

ptsonespaputarum, Cr' utuatos corporssfuccos.rcccs cnmm*


crudo , addsto fale , datttr cxifrttd acjua dttutum. Mtnm inr. n fuodcHnaueJemclferHefachm.decoflum cum calcultsm^
addsmidiM,Hlcerof*$ uentrisftuxsones
<juodcW% adsuuat.UC
'
*

fcrum contsnct smplscstum^uod ubs dsfccfist a UElc, multof acT tenufsmum ad purgatsones reddstur : datur yutbu* fa* monta uolumm descthonem motsrs, ut melancholscts, com^ hbm, lepns,elephanujs, er crumpcntsbm toto corporefAf*
.

'

00 t* x omni laBefit^uodschsftu,sde(l,fciftsle,appeli^t. tc*njiflsltnoHofcruet,ramo<LjicHlneo rcccnts moucturjnjf*'


ter efferbsicrst 3 totsdc

fis,poftjuam bvasit

acctsrmtftcy^
1

LIBER SECVNDVS.
yuoi Jimt hemtn* uBis. Ita enim Jerejcens
uiditur

ts?

hquidum ab eo <islabrumde-

ynodtn cajeum concreuit :JedcumferHet, nejkperfun-

datur, conumttt fhongta exfiigtda cottnuo ficlritt

tergercJextarwm<L argenteumjrigidd acjU&plcnttm demtttere.

Bibitur

hemims per mterualiajingults,

ttjquead<jutnas> ttd

nt intercedenttbu* Jfactjs potantes ambulcnt.Lac autem recens


efficax eji cotra rojiones, ufttonescL

ab exitiahbws medicamen^Acontto, aut

tufaElas uti a Canthartdtbus, aut Salamandra , Buprejie, aut

pnorum eruca y HyoJcyamo,dorjicwo,


ro.praferttm

Ephemc-

Bubuium adtdeximie conferf.gargarizjttur aualutfiulccrajentian~

tem extdceratisfauctbm,tofillu<r. ^ifininum peculiariter collutos dentesgingiHftsjjftabilit.fluxiones

tw> tenefmosJ

outlltim ,

bubtdum aut caprmum cum martnis

Ufnilu decolum,JiJlit

:perfeautem

Cr cuni hardeacea Pttfk-

na,aut Hahcaceo cremore mjufum magnopere tnteflmorum


tofiones mitigat :

exulceraU uttkx tmmittitur.

Humanum lac

dulafimum efi, Cr maxime altt.mammis autc exuchm,prodejt

tabi,Cr jlomacht rofiombm:cotra haujittm Leporcm tnaeft : oculis crttore

cum Thurk folltne mfltllatur : podagricis tttde efl cnm Mecomo Cr cerato
rwtmprdfidio

ex

ttu fuffufs

tUttum, Lac

omne reftncndum felenicis ,

Hepattcis , comittali-

M,uertigtnoJis,Cr

neruorum uttto laboranttbus:febrtculofis,

*> captte dolentibw : mfifi auts interdum purgattoms gratta,

w ftendtmus SchtJIum pr&beat.Tnmtpar& canis Ltfteperun3

ftosnarrantglabrejcere.potum contra uenena , antidott mcem


obttnet abortHs,mortuos expeliit.

cprtnum, aut Xacctnum aut Bufaltnum , aut Afmmum anti^ui *tt*m equtno cameUtno ytebatur. Eft Lac bumanum omntbui fr** rAntiuuquodin tnbusfuu quaUtattbiis temperatum pt Porro *-*c tftfanguU bt* cotttufe cajeo compoftttu>btityrc, Cffiro. Cafrmmm

Xo nunc-vttmur tac aut humanum ejl,aut Caprinum, aut Te~

&

omM

fyuitnr

momm fua fnbflantiatcmperatum.

Spt
}

efr pt&rmum*

'

iS<r

DIOSCORIDIS
&
Zufalhtumtu

O* pra alui minw habet\feri,plu$ca[e>. Yaccinum

jiuiejl. Kftmmnum plus habet ftri,minmW fptffum,tum Utiris craj C# dtgnofcitur. Lactu bonttas Cfubjlantta colore,odore,Japore ft. fummtalbo, J^lendtdo, cLiro, nonltutdo. Odorefrmero,aromaM

&

non hombtlt.Sapore dulci,non acerbo,non acerofo,nonamaro^runr tenttcmftc rt yn^ut ttajf\ fo.Subjl.wtta tnedta interfj>t(fum

&

pofitJ,noftar

tnrfcd tn fe coalhx permaneat. F ximmmquod^t


yolutt.
tirnH

modi$t optimumfangutnem:hUd$imtmto
f Jlomachttm furfum deorfum tnon 1 *' tjutnatttra lac canflantn atati* bomtntbtii conwnit fr{V" coUnauecltcu cxtenuatu mfumma ybtjlomacbns mu ,%

resgenerat

corpus

prauu humon' m.

capttu.maU dtuerfo febrtbus nocet, dolort

(h ocult<,paralyftx,J]>afmo,dej1uxiontbH4, laptllts, oppdatwmM^


bus ,gtngtuu ,'tum ntbus,f{e^mat'tci< ,C tn totum, qui
ruit,

tdacwop^
,

O* ebplui nocet, quofttfiius eflfubflantta- Vrdter hacquofp Lachuic tndendum modtcum ^ucchart aut meUis,4juo non coag

tnftomacho.

Kon

*u rthu* us , offeratur potutaut ctbo,cum p tfctb

necin tanta cjuantttate,yt dt^ercre aut euomereflomacbusnonf ^ Utuno etiam btbendum, nec altus fumendus ctbus hoc non pertoct**

mentem qutctumflare oportet,non dormtre, non btberea vim f


'

& gtngtuu noceat,ab cscoUuendum.A ctbofumptum,multu inrtbus nocet rebrum auget. Humeclat & corpus Ve&sts
ejue denttbus
ettu
,
.

potu ytno aut aqua


lentt

tfi*

Optintutn
,

incrajjat

&
r

<juamtuj?tm. Venerem excttat ,mult'tpltcatoJpermate. Vrodejta >rina , corpora macilenta rejlaurat generat prohum ftng inntt

altmentum. HmoUtt

&

'** canucrtttui colorat corpus. Stattm

f^ n
o

Bm,& carncmadauzet o

Cafeus.

C A

P*

LXlH

NOMENCLATVRACr.Tvgfo. Lat.CajeHS.ItdLCdfao.

Gal. Fourrnagc.

aiSf 4\ ho altt,jiomdc, *Afest6 recensftnefaleftimpttu


jdctle in

memlra delegatur,corfPt4 dHget,dkw>

^ &
^

tmnHtUdltm tamc alw praJJatwr , pro ndturd Idflts * f

MBBR SECVNDVS.
ficitur.DecottM autem

%t f

Cr cxpreffn<f,demde inaffxtu* , aluum / j fi(tit:illitH6>octdornrn tnflammationihm C^ fugdlaris prodeft.


Qut uero recemfalitnt eft,minu* alimenti pr&bet, corpm apt
minmt,Jiomachoaduerfatur,negotium uentmnteraneuct
hibetiuetuftiore Jijlitur aluus.Sero
<

quoda

cafeo

manauit^
efi e*ji

r
J.

optime canes aluntur. Quod Hippacen uocant, Cafem

^
1

,nm:eamrmredolet>mainoperealit>hubulodproportionere^ r r JpondeUNec defunt qui Hippacen,eqmnum coagulum appeL

-/311

&+
}

;l

<

rint.
fl

tfdatn eftgratuv.cft

tamen omniumpeRimmfanguinem intendtt>fttim tnductt,


digeritHrJapillos in rentbus

dtffi

O*

yeficagenerat,iecHropillatsreftrinpt

*orpHs,colicamrenerat,0' melancohcos J>uynores,&

maximt m torpo

extenuandis humoribus conuentat,ea tamen pofteafequuntur intommoda,ytplus dublonoceat 3 quam iuuet.Cafeus medt& atatu nonproba tus ducitnr*auamuisminu$ noceat>auam yetux.CAteris firAllantwr
caltdttati* ratione
,

rihm quifuperfiuo calore abundant.Et cjuauit

xGior,

& matoris

eft nutrttnentt,at.dtfjt

U4

\,probm:yettts 3

omnmm pefsimuu

Butyrum,

& eius fuligo*


LX
%

C A

P-

1 1 1 1.

NOMENCLATVRA.
Gr&.ftavTVQop.LaLBMtyrumJta.Boturo*

Gal.Bcurre. * Lacle pmguiftmo probatumfit Butyrum


ti efifit

<juah

OmU

cr ex Caprino,agitato in uafu Ucle,donec pin* gnfepdretur. Butyrum natura oleofum efi3 Cr emolhens : me largw

epotum>uentrem refoluit:prodeft ubt olettm no dd-

fartt^ontrauenena.Cummellefi mfrtcctur,denUtwnes dd*hMt: in gw<arumpruriM ons ukera mfantxbm emen-

C^

dau

iS9

DIOSCORIDIS
C^ duritia* uuluA^quodnccutrt^
reftptt } necutt
coli

eUuUitum foris capactora altmcntorum fkctt corpori* G


dlbtdh pufluiper/ummajcatentibii* afertt.Contra infU^
ttones

fenut,But)rHmefficaxej}:djJenteria5,V

exulcerm*

moncnt^ pw bus mjunJttHrm meduamenta addtfolet tjua


lcpra/crttm

cum nertu^aut cerebri membrana, ueftca


^ccens obfontjs

cer

>

crcdU purgatjeplctjamem uulnera accepennt. idaute

tdcpcrcu/in uttltfitmc tmpomtur.


t

ddjW*

Colltgt bclUrtjS. utcempenfat, QT adtpis utccfungitur tn

h*c efi.Butyrum m in quodfuperne Jium auenditHr,fiEldify operculato

ex eofultgtnis

ratio

luccrnam nouam

^ Mf^
*
i

mfimapartecHniculosclibanimodoM dcfmat.Cr jfieaem


atycrcmatur^ Crfultnde altud

m abfumptt locum

Jttjj

dum coaceructnrfnhqtnis modvu,qucmfaceretn/titutrti:\ cmtnW m poft dcradttur adufm.Eim effefl** eft 0"w* cohtbet, rumycxtccarc cr adflnnqercfuxiones
lcnter

^ ^
.

ad cuatncem perductt.
maturat

BVtyrum

ab maturat di4ntmtermQlle&durum,&tdeonon Junt mcorporibu^duris.Fer osfumptum.confertfulmonhdijj^^

&

d^erit

m his tantum corporibuf*

<f*

r%^
'

Anheln us\r alijspeXori* morbUSolurn eduit ,v cum mette vcro * amygdalit amarU yalentiw ftutum ce llenttuf emundat.
1

m mandueatum fl*

V X McdicinalanarumC AP- L

NOMFNCLATVRA.
Grd.Efta atwxsngct tpa
xix.aipiva.Lat,StiCCld<&

L*n<* cremat&.lta. Lanafucadajana brtfciaU*

Gal. Laine furgc. Laine bruslee.


Vecidx

tnr.s nbttemut mter imtia HHmeribni^ercHft4 }

Um molles e collofomimb^ ^^f^f^


aejj
.

LIBER SECVNDVS.
fordem,fic

l8 ^

matisy lmidis ^oftbm fraElis,aceto,oleo aut uino imbHU:(iqui-

demfaalejuccos combibunt quibns immerqunt:zT obpecudu

emm KJypum uocant,emolhut:cafntis,jlomachi,aefficaciter

harumfyparttum doloribu6,cumaceto er Kofaceo


I

mponuntur,Crematarum lanarum cwisyCruftas obduat^excarne cohibet, er ulcera ad cicatricem perducit.

crefcentias in

Mundaautem Cr carpu,in fittili

crudo

cMerorum more,

wmtur.NecfectM fimbriati marinarum Purpurarumflocculi ^emarifolent.^cliqut cumfordibws lanas carpunt , er melle


wngant,eodemfy modo urut
^lij mfitttlt ortspatult uerucn U interfe diftantia componunt, Cr conceptas carmmatxsd la.

nuoleo ttafujfufas y ut ne (itllare qmde pofint,atfults tedajub ttttiSyzr eijdem.Lntsfypermutaum mterfirattsjeutterfuccen

^^ufiastollHt.Quodfie Tedaptx,pmguttudoue
pHxit,coHeEt4, reeonditur.Lauatur ad oculorum

utla

pro

medicameta.

Ctnerem in

labellts ,aqua addita,mambua

confricant^ con*
donec

^derepatiuntur^d^fdpm^mutantes
*d$rmgat,nec mordeaU

aquam

Unguam

Oefypurru
<*<

o wv&.Lat. Oefrj-um.lta.SordtdagraJfer?a, delU U 0**.Gal.Lagrefledela lainefurge.


zfypum uocant GrxchfucctcUrum Unarumpnguitudi nem:CutH4 paradt ratio h&c efi.Suatdd moUes.radicu.

NOMENCLATVRA.

CAP. IXVI.

* noncuratx, caltda ac^ua lauantur, cr yuthufcuque

m t*MUm 'W'^ m
**oympetu
C

forMm

orts

amplt contea^aqua tnfunditur.

Tpf m
\Tl

liguU,uti re/j>umet,dgttalur, aut

Uanea rude
colitgt f>of

Co ^rUturf quo

UrgtutJordtdUftuma

* rmit re fiergttur:

conftdete ptngui auodjuper

batsolUtloj, tn alterofitlth uafejenuo

a*u* tn Ubellum
fufi

DIOSCOMOIS
&
demum t&
>

fufa agitatur.Jjxtma tterum mart pcrfundstur, mttur.Hoc tanttjptrfi ijotet,dum confumptapmguitudine


lul

jtrorjmjfuma cxu

oilcflum

emoh mambm Oeffum

Utr,Zjfiquainfeditj}uunu,conj hmdemitur.excluf^F

Jim omm
fingiu

dontcdmijceatur , aqua.recentt^ aj}uj.t,mambm


ajtrtngat leuitcr, nec mordeat , 4tf*

motum Ingu*, Oejyfum


omnta feruidojoi
yuaetuunt,
Jrtcant
it.i
i

condttur. Vf* uafe c.indumfyjj>tlctHr,tum inficldt


tnt.

Xonnuils excoLtum

pmguepW"'
-

>
tm

ibM,nonJecmatqueccratummukn^

CTJor iants clot redditur.^cltj candidttts

loUtum-ymjidiie i>ateiUm,qua caitdam candtdumf*' mandant.donec neat.hnteo ofcrtunt,aUjucfoii

mnt

dixtmW, coiicdi't,aqua,ut dctotln,fnngue quodjuyernatat acjuam tet^

uajeex^ dnco tn tgm ,ac lento cxemptn uque l>H6<]utl>u r

Jatn crafum.^flij btdutfpacio aqua cnratum,quoctJncO non Lue,radscuL ejl adijaunt.Mettus


ejfundunt,

no^

'

rum uirus oieat, crfimanu tn conchafrtcetur cum

W#
fod
a

<L,albefcat ,mhtl tnfe durt aut concrets habens,uektt

rato aut adtpe aduiteratur. Oefypum excalfaahexpkt

CT

emolitt,j>r<tJerttmjedu ac uuiuA>cum mehioto

CT

W
J>

ypojitum.menjes

crpartm
qux occatiuerunt,

adi^conira^ anjenno modojanat,jedo~ genttaltum cum


Jos angutos ocuiorumjcabtojos^ ^gena*
ciitoru

r defiima,ejjnaxcjf.lntejtanouatorrer,donec
adeuj comode )J}rauims*s,q iocuioru medicameta

tn

toMg etiamfuttgo ctnertm pinguttudweamittat. Kx eo

^,
'

pjf

voc.t! ^]i*o

ab Hyflopo^udm pari corrupteU

Jffl

in>int,j.

pofiu dcfirtpta,nthUad/)ct a Dtofiortde Umfttrm

Coagulum.

& I V X CAP* L NOMENCLATVRA-

LIBER SECVNDVJ.
Gr.Ui7vcc.Lat. CodgtdumJtaLcagito.

9t

Gal.PrelTeure.
Eporis coagulu tribm obolis ex utno ^uenenatoru morfi^
bu4,c<zlidas,djfenterntf,cr fccmmtsfiuxtone uuiua

U-

boranttbm,ac retecltontbus apetfore, duxilidtur

:fan^umem

grumosconcretum dtfcutit. Foji menflruaspurgattones dppofitum uulux ch Butyro,prdftat multertbm ut comtptat:potu uero
fartm enecat,Cr apucrperioypariendtfyem adtmtt. Fqut coa*>

gulum,qua Hippace altqut uocat , prtuatim

coeltacis

dyfentcrtet

t^chentt.Hoedh^gni^Htnnuh.Capredlattcornts,
toj

Dor-

^fprt, Cerut, Vitult, Bubaltj^ coagulafimtles natura* fortiu*

tur:cbtra acontti potu in }

umo,et cocretu lac,tn aceto,cottenten-

^^umutur.Hinnuliprtuatim trtduo a purgatwnibm admo^artmffemerciptt. Fitultmarmi, Cdftorawresreprdfen^^omituhbmfiraguldtisuHlutSypotucoferre extftimat. Sed


fifit

Vttuh mannt,hoc expertmetu eft:dqua mfpergtt qua pau y


tu anerim ammam;tu prdctpue %s*n* coagulu,

ft

madt

nt:nafierttfynceru,fidtim hquefcit

m aqudfm minm, cofin


Cr cvatta dtjjbh
I.

tepermanet. Exctpitur auie catulis, qut nodum natare pojju

tofitmmdycoagulum omne difiipata cogtt y

Adcps.

CAP* LXVII NOMENCLATVRA.


Gr.XTtaf.Ldt.iStdeps.IuL Graffo.

Gal.Greffe.

% temports^acio acrtmontaconceptUuulud intmtcm eft.%eccs excmftt* membrank mfifltlem ollam demtfim, qud altero tantopeuitta

*Y dttm,aduulu<z

A D

eps

^Tnfcrmm aut Gallmacem recens etfinefale conproficttfaU inuettratm,Cr

Kfapaaorfit,
r

quantm fit modm adtpts, qaem airdretnjhtuc-

">*bflruttQddigent*r uafe , fiagranttfitmo fi&

expomtm
ehan

5i

DIOSCORIDIS
donetd* excoiatur > altcrum mficlile
,

thquefcem inde humor


deps omnts abfumatur
tur, er

mox loco uchcmenter fitgtdo

recondi-

uiiaquam ad ujm dtgerttur. ^cltjfitltlejulauntfuper

dam, aut tenue


jet.

CT eUngutiLm prunam ,
ratto

quajolts uictmftntentuh

EJlcraltacurandt

:l xcmptis membrams

tottSlnsd

m* momento, oU thquattir ,adietlo mtnutijalts


addi-

medicamenta ytthlcrin rcpomtur. lineo colo tramfufa


tur
,

qu*

(T adeps sutllm Ufittudmcs CT fattgationcs leuant.

potfi' rembut I rfmtts hoc curatur modo: Hecem,prapmguts, mitm dctralM*,m Urgtoreaqua ccelejit tt ejukm frgidtp***

extmptis tuntcis y diligctiftme mambm

confitcatur,

O^ exfi'

uttr abluitur : mendofrmejiccaturjubmde^ noua aqtta


fitltii

capacitaitsdupUinditns,inaquademergttur y

CrM

f* '

transft coU mouetur, ehquattuty Uutbt44prunisf^Atha tis

tur tnaquam.ubi uero rcfitxtt,


cluftt y

omnem aqua guttatim Cr

lenitcrtuaqua in pr alotum ficltle demittitur y Crinfufa

quandebet,

Cr manudepnmi

M# f&cuientum q\io factlim

tramfundim[ madefaEiam pe(fum eat.pofiea in ptUmfiongta


citra dj tximitur.tertio ubt coire cccpit, refdes tn tmo/ordet
*

perquamjrig' operculato, ehquatm ,repurgatusfyfictth bcne


dts locis reponttur .

Hirctnttmfeuum

Ouillum

cerumumjj

ne dttlum cfi)cxemptu,ptU emoHtendum

menii' mfutUi curato: Elotum ex his quodcunque ,tuntc'ts , (ttt mant ac tradtto,

qutdemtr^ amphm frtcato ,affuja pauUttm aqua, donec ne

tum

,Jcdni tnnatet ahquod ptngue utrns excernatur , aut

ftecictur.

Deinde

m ollamfitltlem contjctto

GT

#1 * adtetla

utjfipcremwcatjeuipruna lnjuefacto, Cr moueto,at^e

fuam

colato

cumcurefrixerit^tteru

m lotofEldtchjtidto,
rattone tnfutllt

quAantc dtximmfacito.tcrtibjtne aqua ltquefdBum,tnftr]

Jam Uquore pilam colato, reftgeratum^ut


xsmuo^recondtto.

Bubulum autemfeuum.rembm

maxirf"

IIBER SECVNDVS.
traf!um,exemptis

igj
alto petita

membrams y aqua marina tx

elumdum

eji,

^u

mox mpila tundendum ddtgenter , affufa marts

cum uero dijfolutumfuertt , mfittttem oUam conuacn-

dum > o* martna aqua , qu& non mtnns dodrante fuperemtn ?tt>frolHendum:decoquendum donec omnis aboleatur odor,
^daitlsadfmgHixsjeui ^xtttcas mtnds
,

quaternts TyrrhemcA

ceudracbmts excolatumque^ detraflts qu&peffum terantforwbutjinnouoficldi reponendum.-opertumquejoli mitrdiu crc-

wdHm,utadcandoremreducaiur

y ii

JM.PriHatim Taurorumpinguefic curartdebet.J^entbw cuuU

PnftngHeprofluente amnts aquaablmto

detrdilistL tuntcts,

MiinoHo pofiquamextguumfdlem
i

tnflterferu, Itquefactto,

m mtentem aquam cxcolato , Cr ubt concrejcere cceptt* m*wmterum confitcando uehcmenter lauato ydquajapim

mH&> refujaq^ donec quamoptime elotum utdeatur. ^urjm m " aam f>drimodo mntodorati decoquito, Cr tnmtterum
lc

efi

JwMritJempto ab ignt uaje, ibtdemfimtopernoftdrt:pofirt'


figramter adhuc oleat , noua olia repetttum , utno odoratc

M
C(Ui

tpmdatur : eadem qud prtns


Colliquatur
,

fiant ,

dum omne

utrnteuane-

cr fme Jdle ,prdJerttmdffelionum

edrum

J*

qHibutfaladuerfarifolet ,Jedttd paratum

non magno*
Cer-

rrtalbejuu

Eodem modo fardorum ac leonumpinguiaiura-

no ^ortet.
u

Taurinumautem

Cr Vttutinuynp\ngue,necno

!* um ftqtic etiam huiws ammaUs medulla ,


> MHrhdc rationc.TingHe

odoramenw im

quododoratum reddtdebet, dem<

^o diximtu

modo , membrams , etotum r mno quan

M*fiimo , nulla
J
y
l

wmk dqud dtluto,feruefdclum,pernofld


cddcm menjura tnjtmdi
noucmque etm hemintt*
exqutfiie coldtur,

wr
:

alterum id genns utnum


.

iquatu)

>-

**" .Arabict
or*t

jL

ptem drachnu
fi

adtjctuntur.

fidgrantiorn

m Ho

Qjwd fi

tpfurn

li

quadrdgmia jioru tiujdem

dr*

94 CafumodtsdCr Calami, drachm*,cumpartbm Palma, CMdrachma, duntur,V Xyiobaljamt^ftaLthtftnguL exactm uncia.omma momt,Cardamomt,cr Nardt,fmguL
tunduntur
,

DIOSCORlDIS

Cr affujo umo

odorato.in uafe operto

auodjufti

conjemW bcne modo gcnerts etufdcm aduatur. Tcr ftmtit * Cr 4* cjjundatur, utnum adtpc Dcinde matutmti exempto .-pofirento^ dctergatur , to uafc Jt^utdtmo Jubfidcns haftt tiot 40 reconditur. auatum pm *ue Cr excoLtum,aduJm
modo
odoramentts imbuitur
,

crfemoio ejjcruejcunt , 'trbones firmiter collocatumfit. Ter ahudj, ejjunditur, umU mtbipcrnoclant.rofiridit m 4 bt?m uaje

^uodantea curatum

ejl, uerHt

, tjuojaoltm fibt ,nJj>tJfartfolent ditlapnm 4nfc

odoramento-

hor^' quodcunque ajfumens ltaque adjafcant. utrcs rum ramults, SerJJ Myrti una impojitts les.cum umo feruefactto,
lo,Cypero,ttcm

^aLthopicntm

ttfo.^tliqui

tnA&
tcr
ejj

'

ufum,uno duntaxat horum

contcntt junt.cum

autem

coLatum,aromatt>,ne.? hnteo ientter,Cr huit,exemptum

(f*W fcfiunt fcjfamenta Mtptbm fium efijmhuttur.


acceperts
,

oportet ut recens tundatur

Syncerm

CT J***

retuhmu*, u^pe txpersadcLreltquas hahensnotas, q


alho, "t'''* utno tnjufo demtttitur, lam nouam
lento altttudtncmfuperet : femipcdi*

^
.

*""

'*

'^'/'"fa^Lfr, *<V redoleat.ac umum cuim odorahoUatur.pLneque


mittuntur olLm , tn mtna adtpts dua uafe refitxtt,
,

^ &

etuJdemfcxtartj,CrJcminuLoticiminquam,CH,me % ^cntntur, mtna quatuor


dtcra tihta fachtantur
,

^
,

tuft

, cumque dccoquuntur mtjcendo igmjubtndc

odorts tur

contujt una , nucrtt excoLtusquc adeps refitxcrtt e ue CT mmtsquatuor , mina , cum ^imaractm fiorts lomhlbm raptunt , \ Jnhtgttur : nnfic und hac odorem

^J
>p

^
>

a ct,m omma jtndte mfichUm oilam tncongiaUm ea

LIBER SECVNDVS.
Bd,additisfextarijstrtbm utnt
utrn

f9f

& odoremjftijfamentorum adeps


reponttur

una ferucfcunt y quoufque


tpfc

o~
clt

contraxertt,qut

Qupdfi matorcm odorujra gr<tomeffUcntes,drachmM oclo quamptngutftmAMjrrh*


quejcens collatur,%r

Mnotnaccratd,aHodmuttos in annos afferuatum

cfi

mtjceto.

Galhnaceus ^AnJertnwscL fic odortbtu tmbut folet:Cutufuis co


wrnpercHrarifcxtarpj duofiEltlt olia cxctptuntur, Eryftfccptrt^

X)lobalfamt,Palm& elatd,ZT Calamtpiane contuft ffmgulo*


'

tkmfejtunua admtjcctur:utm Lcsbij ucteris cyathns unws adtjutkr^ea ter cjjeruejcunt prunts
,

mox

uajefublato

ab tcmc

^irefngerantur:pofirtdtc hquatapcr Imteum craffum,

nwndHm tn um cxcolantur. vbt ucro adeps cotertt,concha exttpituryjiclilij^

nouo denftm aperto perjrtaidh

locts

reponttur.

fybcrnotemporetdtnftttuere oportet ,dflatc ftquidem ptnnon coguntur. Mec defunt qut 7} rrhentcx cerx momen$>

im *diptant^quofactlttutnunum corpm omnta


l *demrattoneSutllws

coalcfeanu

adeps^T Vrfinut,catertqucid gcnus^


.

^ramentts tmbmnttir
l

VcrUm Sampfucht odorem

adcps

fl* refrdfentabtt

hocmodo:Curatt quamopttmc adtpis^pr&-

JWtin Taurtm,mina una,tempe(iiutque Sampfuchi exqutftth

my*&tJtJqHimtna mifccntur^ er mfyerfo iargtore utno dtgvmur m offcvs qtm m uafe cooperto nofle qutefcunt ma<*
, :

tUtm
"

mficttli

olU leutujculo tgnt

ajju/a

dqua

leuttcr co-

>dumquefuumadcpsodorem exuertt, defdcatm ac ^o^ertm , nofte tota pcrmanct : pofiero dtc dcterfafordc
1 *t*flkm terat,Sampfucht,ut
H

Hkntur

dtttum csl,contu/itterumfef

l Hlm nApriortpafltllo adijcnur,eodcmque


r all
'

modo m ofjm cogt,

qu*dix!muspcraftti decoquttur
hdfitfyurcitta,dcraditur
9

Cr c

colatur , er/*

V^mdo

crftg*doloco recondttur n %

i$G
tur.si quis

DIOSCORIDIS
tamenmcuraUtadipem ^Cnfertnum,
Callinaceu^

aut Vttutmumfaputredtne tueri ueitt^ttafactedumeji:


uis

Qjm

adtpem ddtgenter elotum Crftccatum in umbrajiijtercrh brum,per Lntea munda manibu* uehementer exprtmat lino^
confutum umbrofo tn iocojujjendat, c?" poji midtos dies
mndicantur a putredtms
.

wM

tharta inuoiutumfrtgido loco recondat. Ptnguta autem wdito


tnelle
uitio.

Vk omntum eji excalfac


bubulm
tjuttulinM

rc,molitre, rarefaccre

Taurmu*

adeps,

altauantum adjtrtngunt.Earundcm utrtum compos leomnM*

nam refifiere eum atunt tjs,qut tnftduvs moiiutur. Cerumo, Eit


phantmo^ perunclosjerpentesjugtut. ^Adflrmgenttor ef Oprtnt46,(jua

ex caufadecocta6cumpolenta,^hoe

Cr Cafojj
.

fentertcis datur,
fhthtficis

O^ cum Pttfanajtuco mfundttur

hts

decoclt
1

mforbtttontbm prodefi.Datur quodutiiitcr^f

Canthar tdum uenena hauferunt.Htrcinua,tit uattdtftme tbft


ttat^podagrtcis auxdtatur ^cu (imocapra,

cr Croco tmpojiffl*

Hutc proporttone reffondet Oudlm.Suiiiw> uero contra H'M& Cffedts uitta tdonem e(i,ambuflis tgat medetur;efue uetujtju

mus

qutjquefale

condtm excalfaaf, r

emolltt,elotm

MnQ

fleurtttctSjpdeJi.-ctnere

aut calce exceptm mflamattotbtts,fP

Us,ac tumonbu*fuccurnt.^ifimntim tradut cuatrtces corport


oncolores reddere.^Cnfertnu*

Gaibnace^aconuemuntm^ ItebnbH* maips, Cr adlabtorum rtmas,ad mangontzjndw

faciem,cr contraaunum dotores. Vrfmum conjtat raptosuttto


alopecu captiios rejittuere,perniontbH*[Hbuemre. yuipm^ mi

deturaurtum doloribus. fiuuiattitum ptjctum ptngunhperuw


oculn clarttatem afjerunt,fi mfoie kquefcant,vr melitddm^ /ceantur. Ftperd adeps cotra oculorum hebetudtnes fufjufoncs

que efjtcax eji^addtta Cedna,Melle ^tttcOyCT pan


tere.pt Uos alis euulfos perunllts

oteo

radtctbw reccns

$* pcj* \J~
^iff

obltterat, atque renafctnonpatitur.

LIBER SECVNDVS. AT>eps omnisin vniuerfum bumeSlat &


humanu(plus aut m\nuW)prout natura
adefts porci

i<>

excalfacit
eft

corporibu*

pl#s

animahum O* ob id humeclat,no tame excalfactt,yt oleu humanoenmi


:

incaliditate fuxftmik

tdlmw inferior eft

efl.Taurinut adeps calidtor et ftcctor porcino.Vi tapri adeps cedtt adtpi capraz caliditate taurino

&

Mpradeps,lHrctno:taurtnu*,leonino.?otetiMemm
^rit.quotquotfunt adipibus
ulidtts

eft

tfyaltdtus di

ammabu quadrupedu,yt pote admodii


Taurtnm
tqutdtftat

& tenms^idzocouemt abfcefiibu4,yeteribu* nodofts,& in&que


retracTts neruis.

irati<,r

a Leotnno O*

t*riwQ>vtenim buciahdttatefut)at,ita yktfsim ab tllofupatur.tt ob imdu:arnh>< yeteru tnclt non altter qua leonmus poteftiiti
l

abfcejfu

i* in
ni

niedkamttii tetrapbarmaco,qni ftttt

cera,refma,pvce,Kj' adtpe*

i^refeTt,iftrutaurtnu^iteUi7%H>btrctnu,ca

n **'M pomnus
Urne.tatirinus

magu coueniet tnfvitibxiyfximnit,Cr

tjsquirnoliifut

ruJhcis^O3 qutbus dura efl caro.aut quod ita ,uiufmt+


plus deftccat .\\'tc fummopere

*" t(
J

}uodeviuendiratione ul {vncoqutficrint.Omnx adcps quo yetut

tor>eocahdior i tenuior,&

adnertcdum,

ttduit Dtofcoridcs

caprmuadtpe ma^w aftringere porcino,n de aftri-

me P ariqua
Malias

^ixanteliigendnyfedfortioreo^acutiore

0*faporeaJlriF}oriH, ?ypem,?yretbrh^mpborbu\Cepe,Altf toacre dntre debuerit,^ aftricloriu* proprieftt Gallis, B alaufttj 9

UQ

^&Hypocij%e^ft}eiHyiperm^

adtpis

que nofter aclor profert

^obhteradis

radicibusfnb.dari^pdoru,^ curadafujfufione,tmpro4 * Q * Ienj <$,expcrietta ajftrmans no ita effz* ?orctnus adips omxubus *" ntm
s
'

dius,itideplus molitt

FgmoiiH emf)Uilr'n:m tjs

& maturat,& ea caufa cur infent yero quterodente & mordace dolorem
eft

J^4t mmteftino fedts,aut colo,caprino


ln

m clyfteribu* potius quapor


mordacttatem

^emutmon quodm^ts repercuttat,& yalentius

Uat porcino(efui / entm naturaporctnti)fed ideo quod cu fptffum ^l^^timcogelatur.CT ad?lutmatur patientt locoiat porcmi ^f tllc\^dum,foras prodtt,yt oi n lj: appLtquatur tn dyjcnteria m0%httmrH ^p^^nntsfubftuttx rattone,plui repercuttfo
t

Qu^' J u Irfia Q' ybimali


3

altius eft inftxii

,t**^*tti**Q fad "


*l
SlC i

inprofundo corponr.liquui* corrodat humort mifcetur-r.aderem tro

H *erunt tnalto corporiSyplus repercuttet adeps anfersnus

l *ieT r'fewiwno caltdior e,l:ca(lratorum mtntt s caltdta ifftctu* P q^j ta j fo'an ficmtnart*m naturam referat.Adeps antmaltum m ctb^ r^danguidnm reddtt (lomacbum,opptlat , augmentat Jiegma,

f*^10 *

f orcmo

> c

uos tn ^nudtat adeps gallmaceus.Manum

n %

paruum

*9

DIOSCORIDIJ
& cahdumfiomachum

'

faruum nutrit,deprauatumfitnguinemgenerat,infimtdtytm

ttt

trUe Jlomacht, dyjintericos O* quojuis ahosfiuxm tncorfore,cxc\t /atiat nonfumpto leritimo ctbo,fenJus intelleclum obtundit,fi

&

in btlem

&

yaporesa**

uertit.

Medulla-

LXlX^ NoMENCLATVRA.i
CA
P.
Gal.Moellc.

Grd.Mu\<&. Ldt.MeduU.lt. MidoU.

T& hac pojl rttulind, Cerutnd, mox L^Cuddttfimd efl exto djldtts rtndjem Cdprind, OuilU. Colligutur
er

tum dppettt dutumnm^qutppe cum dlijs


ntdtur,necjdctle cognofct poteft ,

mm

temponbuA

*+
mhc*

irementHmJdngumis, cr ueluti tdrojrtdbilit* tn ofiibw


nt qm edm oftbus

extrdbdt

CT reconddt. Omnes medulU molltunt, cdlfdctunt,rdrefdc^U


CurdV fugtunt . ulcerd explenUCermndperunBos uenendtd
recetes,ddtpis modo,dqud refterfufuhdB&yfeleftis^ ofltbtuM*

dqudjyncerd in linteum elotd, expreJfd,donec CT tiftcr

crn*'

duput^ deterjdfordepenndfcjudinndtetjiqudtdin neter

UdJeinptUm exprtmuntur , z?ubi coiere,omntfdce 9 f*

ima (idit>derdfd,fiftili nouo reponuntur. Qjfodfthbet tds reponerejdcito omntd,tjud de ^fnjerum Cf Cdlhn^
ddipe demonftrautmus.

tncutA'

MHdulla ammahum duritiam omnino emoUit/tn mufcuw*** hac


bw,fibrts J 0' tntcrioribws.Vreftatifiima
efl

ceruina,ab

iuuenum,&

* ,mordacxot yiluhna.\itrcina,taurina,robnftior eft

ficcior,Quifit yt durtttas nodofas

non emolLtat. E ceruina


ofitbus

fejitfiunt ad emolhendas matricis durittas,yngutur

& anim*' adeundemefeclum.MeduUaijpmaitideytex trahitur quamuts qud ejjnna eduutur durtorfit & -nm quo muco & mtegras MeduOas afferuaretfubyerituu tnxdtbus reponebatAnfiate^fiate ^ ^
muliebrt
, ,

&

ylt*

ficci

fitu

ter Laurtfrddesficcts

,tP

gidiujiults,& quo Aquilo nonperuaderetfeneftellu tn

diurnuC
f

ilurnum

euri

Jptramentum

apertis

Cahdis entm

locis

utr ^^'

ftum iotrahitiinhumidis
Titytiocetjhmacho,

tlBER SECVMDVS. *** propinquH,mucum. Qu& yerb &


terrd

edi~

tur efyina medutla,flegma generat

&Jpijfis humores, diffculter digc-

fnacbum repererit y
ctt

naufeam prouocat,(t tame yalentem digeftionijlonbn tmprobate nutrtet. Qj*& ex ofiibns educitur>li,

tt

ipfa

m cibo naufeam proritet >& flegma genetet

attamenfx di~

&tHtf>robi 3 nutrit

& gufluigratior^uamf^inaUi

efl.

Fei

GAP. IXX.
Gal.Fiel.

NOMENCLATVRA.
Cr.^cxH.Lat.^eLltal.Fielei
\ne curatur

hoc modo : J{ecens prdltgato ore foSiculi

tndtu demijfum tnferuentem


tlt

aquam y dum quisfya-

vntrmmftadtorumf>ercurfaret
y

mox exemptuftccatur um-

brofo loco

ajfergmemnon redolente. Sed quodad oculorum

Mtdicameta adijctJolet,ttgatum Itno in uitreum u*s> quodmel wbeat, immtttitur circunuoluto ad os uafis hm prtnapto , y

Cr

ycrto uafe recondttur.Eft

enim uis omnium acris

Cr excalfa
Stqutdem

iimu totenfis tamen

Cr remtfis

ttirtbm dijferunt.

f^Jtantim in effeftu effe mdetur


ltern

Felmarmt Scorfnonis> Crfi-

faqut Calitonjmm appetiatur, marina Tejtudtnis, Hjdntfo


Perdtcisy^fqutU*, Galiin* candtd^CrJjlueftris Cafrl,

^dpmattmprodeft contraJujjuJionestnctptentes,Cr
tgtnes^argemasj crgenarum fcab

oculo-

"wtno, atque Vrftno> Taurtnum multo effcacim.

Felie

omni

rU^nem^rdJerttm tnfantibm, detettionem quts molteturji


WinetHeo tometuautJimbnafediJubijctat.Prtuatim
}%ferductt.

Taurmo

m * iHm elieperunvuturfedt$ uicerafanaUCr adctcatrue


ideauribmfra&s Crpuruietts ch multebn lafle
Caprtno mftiiiatum medctur , Crftbtlo earundem exp
tJKco,

^tdmtfcert infueutt^uulnerartjs emplaftris

Cr ctra hm

aoo

DlOSCORIDlS.
:

ImiUoniltu, qud contrd uenendtd pardnturyphagedMtcu ulcc

nbm,cohs Crfcroti dolortbm,ex melle prode/}


res

ieprdSjfrrfu-

cum nitro

C?~ terrd ctmoltd

qukm opttme

purgat. OuiHum

r Vrfmum cotrd eddempollent, uerum mefficdctmhdcpr^


fiant.

rrfinum ecleqmate

comitiales ddtuuat. Fel tefiudtnum


.

dngtnisyCrm oreinfantmm nomtt, prodefl nanbm mditum


comittdlesersgtt. Sjlueflrtum

Cdprarumfelic pecultartterfer* untlt lufaofijanhtur. Hsrctnum idtm obit munm:thjmta aw*


C?~ luxunantes elephanttcorum cxtubcrattcncs tHsturepru

let

mit. Suillum

autcm contra dursum ulcera , reltquaque omnM

>

mdjnto ufu djfumstur.


cahdijhmum. Cuiufun ammalu naturafclplus m n nfu e caltd** caummtM ,eo tffctt.lrelquo U<]utJi$44,0' magt< mpallorem deucrgens dum,*ll0 qmfptfJHs efl,C coloratus.Habet tdarm mftUt lapidem^ potus veftcx Upidemfangtt* Js trttw nxnbu* afftatns, yif*****'
t

Ehpfffihna

ammalium ejl

btlt<,

r humorum,

quosinfecontinent

pedtt,

&

acjua

m oculos defcenfum inljtbet

cum dtlatantur

tunic*> I

Befucco cum puluerem lentnpondere rtduclus , naribns attraflus t*,prodeft malo caduco.Tel huraU ptfcuA ucu ,f'erdios ,&'GalLiW tn V enerefamtnas oblettant*

&

anguis.

NOMENCLATVRA.
Gal.Lefang.

CAP LXXI*
dnttdoin HadiyUtiltpme
*** m C*b Turtum cr

Cr. A tft* Ldt. sangutsMdl llsdngue.

SsXnguU ^OiJerif, ^ndtis Cr


td mtjcentur.

Pdtumbt autem ,

cr recenttbm j&* Columbd uulneribw Jujanofisd tUtnuntur : peculsanter ir(h H guv, cruorcm membrams cerebrt crumpcntem snhtbet.
,

necnon Perdicis , oculn cruore fuffufts

c r0if

Cdpr*, Cerut C?~ Leforisjangu


ruts

mafjatmfartdgme, dyj^

Cr cmlttuorumfrofimadJiJht:m usnopotm contrdtoxtt*

e/fitax eji. Leformmjdnguis ttd ut tepet sllitm,usUd cutv tnf*~

E C

V N D V
:

<.

xoi

oe, Untijnnessjue emacuUt.


<jos efferata

Canihu* commode al fm bthttur%

in

rahtem

beftta

momorderit

contra epotttm to-

xicumauxdio

efl.

Teftudmvsterrefirpsjangutnem epotum tra-

dMtprodeJJe comttutlthu4:martnd

autem Tcftudinu

cummno

CTLepow coagulo Cummoque contra ferpenttum morjm^^sr


haufta rnhetd

uenena y conuententer hthttur. Taurmns cumpo,

KMtiuitHSyduritiMdifcuUt

emoUitiL Sanguu cejuarum an*

^mijjHramexpertaJunt ,m meduamenta additur <ju crownt yfeptica uocant. Sangume chamxlcon;< gctutrum pdlpt-

wm euellt creditum efi. Hoc emm uirulium

H^anarum j

^ume

frtjwur.MenftruHtJanpujsfheminarum, circunhtu coceptum

m hib treexifttmatur.autjiomntnomulicrmcnjirudfupcrgre-
"Wur.Leuatpodagrd dolores, Cr tgncm Jacrum
Mprobat Qalenus totum hoc caput de (anzutne
t*P*
,

illitut.
>/,/<.'/;*

fr nc

wo-

twiutjeexfjertanHqujm remcdta reliqutffe, tk yterctur, ;/,; nmtuvtetur cjuije arcunuentum nonjcntiat. \pfa locct t> pel m recentem columb* fan^umem caltgmt oculorum prodifjc (Jf

/*

,*

*"*if*ngume multos %n hiftortji lcgtmusfuf)


uto]iQnAu caputhoc tmendat ,0* idA habetur,

\\attlnolm

G*

en <trum[>alpel>ra6 er4ellt,U
l * rii

Ranarumjangutndum putat \nc\U ranarum ngut~


t

&*** tJHtdeadennt palpebrasnon rcnafa. \tidtm >ybi legAnr,

>nf4nguit>legendumimif]ariorumJar,gui$.

Fimum.
N O M

CAP^
P
.

LXXIL
T V R
A.
o Sterco*

C L A

Gr*t\7t'c7t<x\<&.Lat.Fimum.Uai
(Jal.LaFientc

Atyentaru Bouisfimumfirecensddmoueatur, uuln


s

wuoluttur, cy "fammattones mttigatjoltfs rr caU mttipatJolus autem muoluttur, ^ m fcruenttfuferpomtur:co cruaatm fotu com ^ rM iUttum tx Prtr
'

lHcin<:rc

accto durtttxs^anos

* Um

fffitufimi y

CT ftrumai dtfcuttt. <juodamafculo Boue reMtHefi >l>roctden~


rd

^^^re^rtmumur7 accenfimdorecuhcesahtguntur.ltmum

*o
Caprarum
Crpartu*
,

O $ C O n I D IS m potum degenttum, praferttm m monttbus


I) I

httujm odoramentn regtum morbum emendat.menjes cit cum Untsa Trttummfarmam,CrtmpoJitum

euocat.

Jangumts .cateros^ Thurefammarum profiuutafilht


oxtmeltte tUttum.cum axungta uero tmpofttum
,

mf

acetot cum Cr ex aceto cohtbet.Medetur alopecjs exufium,


hts

amfo *

gra tentatur ,auxtlto eji.

decotlumtm^ aceto m Cavrtllum

\ur ferpenttum morfibus, ulcertbm cjuaferpunt,


parottdtbm. rttlem tfchudtct uftionemhunc

igntfwW
caitttt'
,

tnmodum^

ftunttn eo tntcrjiitto ubtpoUex


luti lacunajubftdet,tn

brachialt comittitur

yua lana oleo imbutajubftcrmtur,^ omnm ptUuU Capnnt ^ <ieftgtUattm jeruentesjiercoris

4\porper brachmm

adcoxamjentiaturpcruentre,

CT

' nif

ittgare : adujito
Gutllit

tdgenm ^trabua app

Dar-

ex aceto tUitufanat epmjfltdai, clauos, peftksW

*-~

thymos r

exceptum.FirnumJ^ cerato ambu(iatgm,rofaceo

fyluejlrts artdum,tnajua aut


Jifitt

umopotum,reteHtonesJim^
c*n#J
i

CT rupta ad muicet : dolorem laterts : uetuflum

Tarn mcdetur. ex aceto btbttur :luxat'u cu cerato rofaceo * crematu, crudumftue norum <juam Equorufimumfiue
htr aceto , fangutnu erupttones cohtbet. ^irmentartj,qut

Hino,moxpotum,contrdp^ tn Itquatum fcitnr,ficcumfimum


uc tclmmagnopereauxtltatur.Cobtmbinum ponum r mixtumj Cr cxcalfactt Cr urtt.cum hordeaceafartna *> mc cum trttum emargmat, ex aceto diJcutit,carbunculos GaUinaceum tgnimedetur. ... femtne er oleo , ambujits tr co cmnta eadem,fed efficactm prajiat.-pnuatim tamen *'' w* nena fungoru , er colt cructatttt ex aceto aut utno
1

^,
,

tont*fimum,fi ex aejua haurtatur , comttialtbm dunt. rutturtntfimt mdore partus excuti produntur.Mur
detrttum cum aceto, Cr
iUttum,alopecf medetttr :

prodejj

cum

LlBfeR.

SECVNDVS.
mufccrdd ,

* of
alui

ITinulJo calculos expelUtftbdiU infantiltM

dwttionepromouent. Caninu quod,flagrantifiimo eantsfydc


refuent

exceptum,cum mno autaquapotumfjiit aluum.Hu-

fMMm flercM illitum^uulnera abinfkmationc utndtcat > CT


werintumefcere nonpatiturfedea ftatimglutmat :ficco
Melle angmx, peruna'

ex

^maJ/^

r/fc

dilltfimum, Crocoddeauocant^qudt mulieril

faicwtoremjj feruat. Optima efl candidifiima Z?fri*~


vim
j

sXmyb modo,mmime ponderofajn humorcfatim elt-

tfuefcens>quA
j
ert

cum

teritur

fermenti acorcm nuadantenns re-

'XdulteranteamStKrnorumfmo,auoscaptos Ori?a pafiMjipjHmjHenon dtfiimde uendunt.^clij ^tmylum aut Cj

mlum mtfcent, Cradfato ^tnchuft coloreper rdrum crihrn


\Mwmexpnmunt,utfe contrahatm uermiculorumJ}ectem;
^ficcatipro Crocoddea ueneunt.Inter
ni

omnes conuemre inue

oMm<mumflercH6 canmumque vutun impojitum , angmts


crm
recitat,ft

IRfe ammantiumfli

mo & buius mirahilt ejjetlum "WHcetur.Aqua bumano peralembicu extraCta,valet ad rJw,aderodentia vlcera V coagmentantur, ad y
eftercore
,

<]* dtjjtmlter

^capitUmanantia^ad albugmtm oculorum*adcancros,extraap


dtjt

tjlad

Vrina.

CAP- iXXIII
C

NOMEN

LATVRA.
Orma

<JaU'Vrinc.

HVmtoamnrinamfuacMquc
fa,4c

hihcrccotra Fipcrdmo*

ucnena,maptentemque a^uamtercute prodcnt*


Cr/i ,yP

JH
nea eJhpruntus

DIOSCORIDIS.
cr lepras mtro addilo cxfurgat.-feduetus^
7

Scorpiom4,Viperd

marmorum, Draconua morfaed conut* nientifiimeJoucntHr. Cantni *d perfundcdos canis morfa \h


eruptionty

ccra capitn manantia Jurfures,pforas, crfewd.ts

multo magis abflcrqit:nom.is, zr praapuc gemtahum , coh'

bct.aunbm tnjufa manas pns fuppumtt.decoclaaue tn


mali punuijaru ucrmiculos
a
>

chd)(t

^it.Puen impubis

rejorptaurt

na^orthopnotcPsauxdtatur.dccocU in ai co uafe cumellcemM


dat cuatrica

r arqcma^caligmejque^x ca

- cupro tdonv*

auri fermmen confiaunt. Qjtodtn urnia juijiditytllttHignc}^

crummittoatferucfaBuili Cyprtno,indulluquc^uulua
rcs mulcvt,j}ranautatH4 leuat,ocnas

dolo^
ctcdtfl

dcteraet,oculorum

cesexpurgat. 7 aurtna,fi cum Mjrrloainjttlletur^aurium doh


res lcntt.

^ipnna umbws etjdem prddita

eji

prtuatim

cotniM

nuit uefcd calculos, CT potu expellit.Caprma adaquac^U

&

temfubtjt^cum Nardifyua quotidie bmis cyathis cum aqMw bitur.urinamaueper aluu extrahtt auriudoloribus mjhlwt
y

tnedetur.^xfinma traditur renum uittjsmedcrt . Lynasurm^

qua Lyncurium appellant Jimulac cxcei nitur^glaciart cotreM m calcult durittamyuulpo crcdttum efl.quare quoddc ehfroix

tum

eft y uanumejfe

conutncttur.EJi

cnim quodu nonnuw^

'

catur Succtnum Ptcryqophoron 9 idco dttlum


alliaat. idpotum ex aqua,j}omacho

quodpcn^^r

aluddfluxtone labortw
j

conucntt.

AHtmal$Hrrina,vt eorunatura.plus mmus re calida tft^Omm porct** proxtma mtnm debthor calida ejl bum ina,butc
,

Aprt acmeft.Ex haclhufctmixta twm oteo,actnfua


,

vefic.i

rcht**r
t

y contrahat>w adfumum appendcrtnt yuoitfqfhijsttudtnemellt* ^ m mes tnfanttum vtuntur ,pert yntes ea nares Cf cirpumac

rabtlvfequttHreljeftus.Galenus Diofcoridufcntenttx no s/lipd****

Vnnutt mtui

tuuare aflmaticos.O* autbus jlrtilu csl

f>eclJ

'

tyncurm fpectes efl Snccint <jua paleas attraha plumas.no** *a l ynctstn terracondtnjutajconcretm lapu.lapts Lynctiq amC$

&

yT

i'

m
LI B F
ojlores

SECVNDVS.
Sm*mi,mt
<fi

xof
Vtai pro*

vendunt,necejl l.yncurmm

ylla

Jlihdi (juiiam

opmantur.

McL

CAP. LXXIIII. NOMENCLATVRA.


Crd. M&t-Lat. Mcl Ita McL.

GaLJMieL
^mcipem locum obttnet Mel} quod ^Atttcx rcgtoms ctt, prmpuc cx fij mttto,mox Cj cLdtbu* mfid* > C7 c Stct,coj>nommc Hjbleu.l

mwJHbjt4u:tm,ncc hunu clumgrauc, CT


t

igt*p>robaturdulctH4<jr aire,odo-

mtnimc jluxum;

fwobjeyuace lcntittam nonfauleab) umpttur, traflumd rc J^ tl^digitos Melabj}crgcndtuimhabct^ora ucnaru apcrtt,


tomores cuocat.qua rattone injotdula ulcerajinujquc
t
<

moca>

r me fwduur.Decottum ataut impojii quc impo(itu,abhcdentc


iiem

Me detur impctigmt coclum cum bqutdo alumt ne >&" dutum.ttem aurinm jomtut C^ dolon y cum fofthjale
^winat
.

tafoj

tepidum mjhlLturAendcs

vjccda
,

capttu

ammaha diitu

eeAt:

nudaglande

recutttps opertt

prxfa tim qua, ctrcuajionc

ptano cfiyji Mclle prAbutiu a baitneo trtgwia diehua cmol


* tl

*r:oculorum cattgtnd dtfcuitt

fauabm,tonftiln ^angtM col


>

ff^gargari^atumuc me detur jtnnam t tct>*uxtltaiur tHj T *jtrpemc pcrcufiisxontra hauflnm Mcconium>cnm J{


0CA

Wum*]fiimitur;aducrjH4u ncnaYungorum,

rabto.

Ijanis morjnt

iintlumaut potum profctt.crudum tamcn


ca de re

Mjufim Lccflit,cr

m
-

aijpumau ujm apttor cji.


>
.

>

tenet ln

mellugencre uernum,deiru>

'Ituum > hjbvr-

Hero >"tpoie

quod craftm
expirat
.

confiet

letcrrtmum rcputatur,
vnjnitur
;

*l

tf

whaUtHm

Quod m Sardtma

Mel,

ttytiru

meJ r><7ttonum tMmtn

abjmihto ucj^antur

quo uii

loff

DIOSCORIDIS.
aptifiime fterunguntnr . fferdtui
y

U4 cuiU infacie Cr maculd

m Ponto qutbujdam anm temvorsbHSjrotirta qttorund&mfr


rum dote mcl cafUtur^qtwd aui cdere^mmtc aLihenantur^
Judore diffluunt. %emedioJunt>e(iuu
J\uta,rJaiJamet<t,Atf

wotu mt{lfkm,reJumptd:auoties uomitione reuciiitur f dcreiuU

*J}>Cr olfdtlu jhrnutdmita mouet.Quodcu

cofto

liiiUif^

narum cuteemedat , cr CH\aieJugiUdtiones rapit.Ejldlivdw


*
)

ireti

Mtiitsqenm, cjuod Saccharon nommatnr Jn IndiA ntw


.

cr/eisa ^Arabia

m arundimbns mucmturJaUs
,

modo

coiu*

tft,dcntibiM>utJaLfraQile

aiuo idoncu,

C^ftomdcho utdty

qua dilutu bibdtur.uexdtd uejica rembufq

diJcttUt,quA tencbras ocuiorum pupilits ojp\

tjfum
>fi

a Diofcortde.Duo pr&cipuenocitiori*

W^S^
m

tfi

Acomto O* .Nery fiortbus coloctnutrtatur.\ngensw entcs meduos eft cdtroucrfia,$tt ne td Saccarum quodfub nteiisjt* Arabiafr^ Diofcondes O* Galenus definbut nafct in ]ndta tdem cum noflro Saccbaro^O' ab eadem ne planta prodeun
itiHs>quod
f

&

ftrofecuto

bAederaJoriunatt* tnJulu,G' altfsmultisloctSi ifr4 arm pUnt denfatur,Etfani anticjuorum Saccbarum ejt tpjarummet
e

hquorextracannam,vt gnmmtex arbortbus erumpens,acp^

or

refudanStO* poftea efoleJupracondenfatHs.Necentm Galenus td melm ramos velfrondes dectduum i COtlofaci*ttttfe* ^K


Dtofcortdcs

nistnftdens.Accedttadb4.CjuedcuDtofcortdes C;alenH4C^
t

Ph^

Saabarialbufalts

m m$re,cUrumJhabtiedefirtbant,fatts declar^
'

noneffezx rore concretumjed ctuodivt foti vtfcofum) adb*reret & ms,vbtpoftea a joiecoaynentaretur^eo artifiuo ouo a nobu iffti yuttr>vt tJludfrt$aabarumfaLltimanatura,noftrumJrte&*d *& Autmcnnant fraparatum Et ijuod ad Vauli Aegtnetam O*
.

dant ad fiabra '& ficcalt?i^uam


ftbrtbus ,pofttjHamJjbi

m acnttp**
(tort*

%m
cutm locum
ofciid.$cabr*

S#

fi
reccntihus

mcdtwjuucfin cjuod Candtcu

cmm ifwtatclmgu* muUuprodejhetttjj

L
t.udini pettoris

I
,

B E

SECVNDVS.
in vafis

107
t~

maxime fi dftate

mUbi

violati confiuatur:

Ayuafiquidem,' violaruminfufio>rtm bumeitadi lenundii^ au^i

Cera.

CAP. L X X V. NOMENCLATV RA.


Gr.Knflt Ldt.Cera.ltal.L4 Cera.
.

Gal.Cire.
Era opttma efifuifulua,fuiptnguis , pura, odordtd,
halttum

O*

quaddntemu mclleurefcrens , ndttone Pontiea,

*M Crettca :Jecundum locu oiunet cadtcdns Cr fuapte natura y


pngm^candidafit hoc modo:Excd rddunt aliuJjncerumsL
**% transfundunt tn uas
tlt

quodfatps haieat martnd ex altopc*

*>w/]>erjofynitrtmo?nento

decoquuntrcumd tttrum

tcrttdue

rfnbuihjeparatkm uat refiigerant, ac QerdpafitUu extmunt,


eter

faJQrdcfiquaforte ddhtfit

tu denuo tndttd

noua mdris
ol-

*W<tferuet y utt

reudimw.Cr uafe dcmpto ex tgnefundum

^^xa^udfitgidamadefaflum^ tn Ceramfummajuffefa mmiiinhngunt>qHo celcrtu* cocrefcdt,Cr quam mmtmaporl0x

^ahatur.Jufceptoprtmo Cerxoritcuto, ttcrum ua/is jmii


tfrigeratuytanujjer tn ceraimmtttt
itcult

deb

hno conftittyinteruacatejfatiofnjjendunt
y

^
7
l

m ^rdiH,continiiofuifole

notlufui iuna dfyergunttir,

Jferfecte aiiejcaf.uerum fiextmtm tUe cador dejidere,

WefaflitartyCr tdcntiderecoqut operaprdtmefi.Nec dejunt

marina,m murta qua dccmmajcmel aut tterum exco^WydemLguncula tenui,rotuda,anJam hdiente y extrahut
p

ro

fm orbicuTosfuiftrato affattm cefhte herbojofwfolant, dowaorejummu cotraxertt.


'

PraaplHt hoc

obeundumunM

(re

>cuJolrem?jfa uehemetia

humorem par\at,ut nonjactle h*


Itltj

^r.Cera omms molltt,caliaat,modtce explct corpora.Daln

JorbtUone djfcntenca 4
.

magnttudmcdeccmg ra*
Cera

tftajac tn nutrutiits

non patixnUtf codg

aoS

DIOSCORIDIS.
EraC knomedid
intercalida,friida,hum:
i,&ftccd.SM'

idnondefmt ob Ef rjuadantenrtnfcofdfcanttx rjljpiflx , r \fedetia c tutta nuaptam operatione humcclat corforaW'

&

#
I

j fumpta.pa

~fdi*

tnjcrta ,<]uam tf

<illum hahet rtrtutn caitds. digejloru:,^

uo illa abundatfupereft.

Propolis.
.

CAP. LXXVl

NOMI NCLATVR/.
al.& U rropoli. rrojwlts.ltd. ncm\tt Cr. Ldt. OH.noniin. I.uino vcuncur.
Hopolif etigt debetfidua, odordtd
,

Styracem

xehementi andttate molUs,Cr Mafluhes


rnopere calfacit

^ morcdnW
re eren

&" cuocat : aculeos T omma

'W*^
<ulrntft

pon extrahtt.tn uctere tufiifuffitaproficitjimpeUgtnes


toStt.ed in alueariorumjoribw
lopoh< Diofiortdi

ceroja naturx tmenitnu

<ST

fonbmalueartorumj^ Varronipr* M.
<]ueti tntrat

ntui ttur, jeurt plamu* dicam,pra ftiraculn e floribui addttU materu iam apes. Ybmm crujiam crafiiorU
,

&
i

nQ

^
'

tamcn Cera,fedJkuorumJlabiiimentt'tn rjua omnetfitorv Q rt* adtt m obflruuntur,odore etiamnum$raui>rt (ju-a pfo**f f* iro f uaapc> banortantur. Vopnh firunt mfolus guttam e>
,

aut^

^
/^
,

amart,pri faporu faut quam Atcn/m >\ctys faciunt. cruftam

dem eftanap%btu operH jutuUmentum^ecundum. itf]'ocero$,y Xertium ['ropow* eamvcmat,pu \ttum modo ,<cu dttutt tcnh& attrahatSubjianttaconJlat ropolu^uam xfctrrU
9

^ {/ J

finejttundi

Triticum.

CAP. LXXVll
F

NOM

NC

I.

A T V R

A.

Cr. n vet' l*t, Trtu cum. ItaL Crano.


Cal.l ronieiu.

LIBER SECVNDVS.

109

Trimeftre
Pttrna e Trxitct

Triticum.

genenbm adfecund*

ualetudmis
y

ufm

mbentur, qux recentia

cr

tamperjefth adulta
trtmefirta
,

eolo-

** Inteum referunt.detnfequuntur

qua nonnull$$

SUm nommantur.ltaquc cruda m ctbts teretes ttnea^gtgnut,


tjtoum

morfibmprofunt, mafa

Cr tmpofta.

ConfeElm eorum

y^gtnepams.plmalitquam abartm. E trtmeftriumfartnd utorem ctbum prabet, CT qm factle m membra demandet

Fanna eorum cum Hyofcyamt fucco


l

tlltmtur

aduerfm

fluxtoncs

c ntr

beumatfn

Amteraneoriim mfiattones, lenuqtnes ex aceto muljo tol

Fur ur es autem in acrt aceto decotfhturgentcs *****


!*

mammas fe-

^perarumtEltbmauxtltantur,

Cr tormtnofts projunt
o

* rm

*ctumfermcntum calfaucndi extrabendt^ utm babet

'

%io

DIOSCORIDU.
Cr cdterd tuhercuk
Siuniorum f#aU
,

friudtim callospedum, cLuos^ extenudt,


furunculosfy tx fdle concoqmt

CT

dperit.

contrd uenenatos icln* cum dccto aut uino commodifiirne itiffl


crucnW delmgdtur modum tur. Fademfdecofla m glutim #tt> exafterdttf tttjitm Cr txcredtionibws ,frodent : contrd riM , cum Mentha Cr butyro decotid , ejficdx ejt. TriMifol'
,

omnemdipdecoquatur, hjdreUo dqud muljd,dut len,J$ex Ut infldmmdUonem. rams Cr crudm Cr coBm cumAf*
muljd mJUmmdtiones ommis tUitu mulcet : cum emollidt ,
'

accoffiw rci huic qudd&ntenws refltgeret :Jed htrbts Jucctsue

ddtis ddmijcedtur.

FeM panu aridH6,adiettit conuenientAm

atdm diuum cohibet : recens , muna mdccrdtut , miMueWj


impetigwesjdndt. clutinum ex fimdagine &* pollme yf*

thart* glutinantur,Janqumem excreantibm prodeJt,ji bf

dnm ac tepdum cochleam menfura dcturforbendum.

TKitkum

quod granum ob exceUentiam votamtu&y tum,ommbtt* notumejlildin Lohum pluuia <jf admoduW)'
,

* 1

gida annitempeftate degenerat. it

Tritico

wter duasUm^
,

dict igmtaijlrtclo oleum, quodfijluln

conuemt

cutt

a$er&,

Cyn

yux ex ftgore prouemunt.Trsttcum extrmfecus apphcaturn e% 1 quadanten gradu quamun 3 r nec ncctnftgidet frimo , deficcet rtw manducetur^ men vtjcofum ejl,0" optilatorium. idemfcocium
jtomachum>caput yento

& yapore compkt.


1

Hordeum.

CAP. LXXVH NOMENCLATVRA.

Gr.KqM.Ut. Hordeum.ltdl. Orzj). Gal.Orge.


K mnVi Ordeum optimum ej} candtdum purumfyi* JA * dtcol tmicum altt.Fttfam tamen ob cremorem w
rectdit
'

LIBER SECVNDVS.
bet,

nt

reddttum ,f?lw a limentibrs.

qudmpotetdex Horde

fdfld.Contrd dcrtmontds at

quegutturts fcdbrttuvs , exui


cerdttonefque follet.qmbus e
ifana prt/idi
ej},fedplus dht
,

mdgisi
fP

ld c

peditdt,ficum Focntculifi

decoftdforb

ieum

bftergtt

urindm
,

tfldtionem pdrtt
rfi

jiomdch

hordcdccd decoIfd

dqud cum fi

*fl

Hordcum.
ttfmd
ftueris calyce

IhonescL dtf

O* fmo columbdrum cocoqutt:cu Meltloto duteCr


doloresfmt.qui Idtws excructdnt.^cduerfh
tnfldttones

cum Ltni femme,Foenogrdco , er Huts


-

firumds cuptce ltqutdd>eerd,oleo 3 r tmpubis pue~

perductt :

CT cum My
,

MdUcorio

dut fyluefrtbm Fjris,dut rubo, dlui proflu-

cum cotonets autdprodeft. DccoEld tn dcrt aceto , modo quo hordedceum c *t*f>Lfmd,Cr cdltdd tmpofitd,lep is medctur Cremor uero e * Aqudydtque ch vicc T oleo deco&nsypun mouendo
fifttt : podagricis

infldmmdttontbtu

tp.cum dcetofubdflH6ittdem,crcumpice:contrd drtuulo* rum


flxionesf>rodeft.Fdrtndcx hts

dluum cohtbetjnfUmm*
#
x

Uon

imtttgdt%

M*l

%x%

DlOJCORIDlJ

&"* Ung* mjtcUr*(U,matus ^Xttfr#lW4,f4nM,gr jra.Sptcarum alu*ranorum ordinesduos habent,alu tres,aluqns tHor,Crpoflremumalta auimjue^V fix.Ad bdo \\icarum f"1** **** ^dfunt CT rard,quxdam breues &&*** rtfitd:q*dd** 9* p***) ajl s f>rotenf*,aUx humdiores &f*Uj$ propm<jux.r\ft

JVl

&

difcrtmaiftjuidem

ail>a

rubrajunt.ex auibus maiortanntcofui,

auam

ex dllm

col

ttur.l

mundumsW* llordeu habctur rranaa n


,

caujtSj ufdemde inhro excu(Ju*n mundum exeat Vcrtitur ].olium ordme,(7* tnprimo ntuum. lum iordmmj ftccum CT utburi 1 * nm nibiM qmantutn abflerjormm. Vardtum ijuouis paSlo lordcum
I f

g*exc*lj deftccat at>. liU4,(i primnm t)rrcatitr,exeo<]Hef>oe' ****/* a fat humellat cumeo Jit Vttfana.Kcccntcsmcdtcicu Horaei pojjcnt Itm o* anth/uorum prfferipto rationem mire non
I

optimi decotjueredocuere.cr dctndi

,JeM" contrttum Idpideo vafe

panno traducen,ftrobilofjuefaccarum,acatny(;da^rur on Jlotn^nu i ordcaceus Ucaut papaucrnjemen adtungere. fds rat frigtdos C7* crajfos humores giyiit ,modtcc nutrit^yentupTOtrt funttamen qttidtcant podagr* prvdejji.
(ytdicunt
)
l

Zitum.

CAP*

IXXIX. NOMEN CLATVRA.


Grd. Z<^- .Ldt. Zytum.lU. Zitho

Gal.Bicrc

EX

flordeo fotns fit,cm Zytho nomcejt.v urmdm oU

ft

ncs

cr

neruostentut

membranu, frafertim

cerevra^

&*#>*** ^fltennbm,officu,infiationem parit^mtiofum fuccu fh^ntiafin gigmt Perfufum Zjthoebur> obfe^uwpm

open tr*8dlHle

redditur.
Cnrffii-

tlBER SECVNDVS. Urmu CAP* L X X X.

*fj

NOMENCLATVR.A.
. .

Crd K8(m Lat .Curmt. Gal. (Jcruoife It Cr ex hordeopotm^uem Curminommant,eo^He fk~ pepotupro utno ututur^uerum do/n recapitts mouctjnaifuccum gigmt nerm nocet.ConJimiha ettam potmoeney

**ex Triticojierijolcnt,mlberia>qH4 occtdcntcmj]>e\at,Z?*


Zrttanma.

Ytum

t*lafuere,c[Hd

& Curml apud yeteres yftata quibufda riontbui taman a & btera nojlra ttbm<
rc

f>*

dijjerut

ceruifia

Zea,fcu fcmcn.

AMXXXL
NOMENCLAT

VR

A.

Grd.%ei&. Lat. Zed,feuje~


men.Ita.spelta.

Gal

Efpcautre,

Ea duorum generuni
f/i:unajtmplex,alterd

mgcmtms putamtmbus grdna bma tunfldgertt.ob td Dt coccos appellatur plns yutm


;

hordeum altt.ortgratd, digeriturtn pdntficta >

mmm qua
zja

Curmi.

trtttcum dlens.

J
xi4

DIOSCORIDIJ
tontuft tnortarie l%neo tn ex ea Spelta,& tpftfima fiebat antiauU haltca. Zea Gakno, medtumtenetloi
eft

inter Triticum

& llordeum.
Crafsior farina*

C A

P-

LX

XX

I.

NOMENCLATVR*Grd.KgifiPep.Ldt. Crtmnon.lt. Crimno.

GaLCimouIedefroment*

Kimnon crdfiior eft ex zja trittcoaJdrind,ex qud^ mhemen* dluum factunt. ^cbunde alitJaciPe conficitur:
ftringitji^ea, ex qudfit,frim torreatur.
,

Rtmnus craftior Zea aut Iriticicrafiorfarina eft,<\***


t

d *P u
tenut
.

conftctendam anttquttus ytebatur, id dtu locumpanu

Siligo.

CAP. LXXXH*
.

NOMENCLATVR.A.
Gr.e\vfa.Lat
olyrd.Itd
.

ohrd.

Gal.Efpece cTEfpeautre.
**

isiligo ddfcrtbitur fidminui dlitjudnto y


\,ut

^ea^cogttur. Fityuofy e sikgnn

^T
.

fdrma^uam

o
m

Grdci Crimnon uocitdnt.


ff #|

or & :Us medtf temperameti inter Trltkum &


fi

/
'

tjlrum Secalefi qutdem ex Olyra dulctftmm

a'

t Secali amarus

& hnftpidm,& frmtbcU tantum

t ***** ytd*:K"

tiquorufthgo,i

quu antiquitHs fieret candidtfimus

nts,& ex OlyraMlcH.Qutn&spfi Galeno.yox baC XAfW'^ XatimftligQ dtvturgraca non eft diflt^ncc yUam Gract habent> ?

& leutftM*?J

LIBER SECVNDVS.
tnomen exprimant.

"f
9 Secale,jr

Quod profeclb diilurm nofuerat, fi Oi

wn reddidiffct.Hx his apparet Olyram,Siliginm


iftecies ejfe

diuerfiftimat.

Athera,

CAP. LXXXIIII.
Gal.rcsignota.

NOMENCLATVRA.
Gr.hUfct.Lat.O" ltal^Cthera.

A
*

Thera ex 7ea fo te~ nuifitme mohta. Ejl

autemjorbitto, quafi liqutdx


pultuula
,

mfanubns conueeffi~

mens , cr cataplajmatts cax

T herd forhittunculaftcundum dtuer/os authores , ex Tritko , Yfordeo O Amydo fieri


\d pultU genus germani edendum panis ytce , non laElantthus tantum Mpponunt , fed in ipfas etiam menfat euocant. I d et fit efarina,Ule cy hutyro :vul"0 td dicitur de la
bouillte.

potejt.

Tragos.
Tragus.

C AP.

ixxxv.
NOMENCLAT.
o

Gr-TfayQr-Lat.Trdgn* cerea.lts.mL Trago.

Gai.Blc Tursnict.

Trag o$

llfr

DIOSCORIDIS
Kgo$ yiumdam HdUcdJrug
\orim confiatHr^alHHnuij mag
gtrtt

mbo tnt

habut

T
ijil

uC

gtntn plantarum ,n,ac, ^t multa

fi

florente

impenotx Oruntt aflercbantur

atf

A uena.
N OM
Cr. hgwj*

CAP. LXXXVI
E
.

NCLATVRA.
LAt.

^tuena

ital.

U rcna

Gal.Auoine.
ytna gemcula f*'

dam
JlipuU

hahet : foho

trtticum tmitatur,

V
'

dependcnW 'tmmhus

paruuUs ueUtt locufaj>f


'

desgent,tn ymhm /*

con

tmetur,uuleadcatapl4^
uti

hordcum.

Pulte

hw#'

tupe**' prodejt umfflitur ,


htis

infarUtioneficcHS.

ESt tftAucnaflcnhuV"dem cum


hordeo babtt
,
,

Auenafiumentifi^

m**

tmplaftru digertt
,

atuj**-"*

corp""Ltxum yt aftntlorta tt commodo ftm^uat. Gakno * rmod porc Auena tdtturcum

Aucna
uenacc
,fi

fapa aut vtno mulfi&*<* totUtfarma t\utnatta


ci

^4 "^

4
.

ontf

LIBER SF CVNDVS.
Oryza.

xxr

CAP. IXXXVII. NOMEN CLATVU.


Gr.oqvlct- Lat. Onzjt. ItaL I{ijo.

Gal.duRis.
Ity^a frugum gencris
ejt
,

in pdlufrtbm rigttifqttt na

fcens.Medtocnter dlitfed dluumjupprsmit.


^yx^a cut temperatum barbaries BJKJ nomenimluht >modtct corf

tmaximc

ft

vt

Uahca cnauatur , dtjpulim tarnm


mfuauioreJL *ffigft*

m nutnt,atqueadco

Halica.

CAP- LXXXVIIIN O M E N CLATVRA.


Gr.XopJlf'. Lat.CTltdLHdhcd.

Gal.Cimoulc dc Speautrc.
iXhcdft ex 7edqndm Dtcoccon appellautmud : pli
Oryzjtydluum mdgis cohibet,f}omdcho lonnubor. Decofld l*

m accto illituque Upra* tollit^ ungutumfcadgtlopijs

mtus extricdt,mcipienubu4

mcdetur.DecoBum dy~
efi.

fotencH,quos excructdt dolor:mfufitm f idoneum

Plmim quo paclo antujuitus


tdahgtteadonecgranum h
at(

Alica ficret

docuit.
:

T undebdtur i

tuntcis

fcvrnerctur

tundebaturrur-

Wijktuja crtbro fecerneb.itttr.pars fubtilu a mcdia,

jMadeum modum tres

medtaa crafiori. Ahc* Jbeuesfebant , atque huic pojhremum tfiulai Vuteofcaf andum ejlnonex nducaf]'e yeteres aut

m *jt4 medicinsfumpftijh. Sufuidem manducatum gypjnm, -viasfytrtu *> opdat tgt (ujjocat. Vromdt -retercs A hcam lauahant, y% hodteft
**&gunberc
nlen
turn
,

<juodetcrra rubra

cjtta

tUitum vt duretMuitur- Altc*


!

*ftumcnttff>eu<>eftj>ahdtfiima,rifcoft
ct,aut aujlero,

aut

oieo,

ita,

cKprodejl <]uip

Ihones

%\B
<aufa.

DIOSCORIDIS
humores
btltofos,aut quautf'ab&k

cliones fentiunt in inttfiini*,aut ob

H*c fcripft non tnfcim h licam diuerfn af?ud antiquos jrumenti fpecttbm feri,fed \mcenumerare, cum ea yti defjerimusfuperuacaneK*
fuerir,ratu*fat'tt

M authores apud ipfam apertins deliniajfe,quando

f-eqttensfit mentio.

Milium.

CAP. L XXX IX* NOMENCLATVRA.


Gal.Millet.OfF.nomine Latinovtuntur.

Cr.Kfyx"' L*t.MtliumM<tl.Miglio.

*r

Sorgu
ftit pultefua

Milium
akum. Vnnam ctt* Torretur M*b****L
? ut

ikummpanescoaftum, minm ctfcrpsjrugb&wW


ucns^ mfacco fomtur
iormmibm^rcltqukj^
.

ut^

LIBER
uutur^ ciuxiliojit.

E C

V N D V S.
eft

ti*

M
ti
t

lltum Harudineisfolijs

& iubafrigidum

primo ordine,&*

fiuum tertio,aut in fiijefedidi-Minus nutrit quouis ahofrumt zenere,deftccat O* afiringtt corpus,cahdti extrinfecus infaccuhsap-

flitatum 3 m&rbos dtfcuttt s qui


Dtfiaat ilhtii empiiftri

mordactbus medicamcntis nontgeant.


,

& ficcafarina >f &friabtUs,aMihopanis aridus ^tCHherliquoribus nnt&cmerifnmhs, fuiuidecrafjumed Mthum & ahquantu permixtam, & farinzm fm>&uft:cianth]uituiedebat
modo:atemm adeo detrita
,

mifceatur.Y.

eft

Vtfco
110

Mtlij

lafli

ftro

hocfcculo carbonarij in valle

Anania tantv.m fe(yt factunt) labo


aho cibo aftirmarut,

rtmferrenonpojfc Matthiolo nullo tMtlijfartna

quam eo

qui

CT

lacleconficitur.

Panicum*

C AF- XC*
GrA.EtoftQy.Ldt.Pdnicum.
i

NOMENCLATVRA.
itd.Pamco.GzLPaniz.

js
5

n
i

^Antcttm frumentdceis

Jemintbus annumera* )yi+~*l^c

MilioJimile.Eodemqut
todo

>~u
m

panes fubigttur

+-

mwu* taun cr nutrit 3 Gr Jirwgit,


ojdem hdbet ufus 7

N
eius

O ignotum
Mihofimdc
,

&

eft

Vanicum quod ad
.

..

facultatem attinet ^modtct

nutrit

&

deftccat 3luxus corpo-

ris[tfttt,yt

Mihum,& extrinferefrtgerat

cus

apphcatum ,

& dc
SC/
I
I

Panicum.

ftccat
I

ao

DIOSCORIDIS

CAP. X C NOMENCLATV R A.
efama.
CrA iHaaptp. Ldt.Cr
.

I*

Offt.SeJamnm.Ita.Stfimo.

Gal.Dclalusliome.
F.famaflomacho mutiiU cibwhaliM grauttatem f^U inhtp** dcnttum quottes tnter mandendum commtffurts

neruorum craftttem ttlttu difcuttt.meddtir aurtbt^fracl^


bufliSyinfUmmatiomLM) colt dolortbuty
ejfcttherba decoEla in Mno:pr&ferttm

cr cerajh moffib*

lemt:tW rofaceo concttatur,ex cafttis doloresyqut afluattone

i
\

# injlammattonihm

lorumdoloribufque prodeft.
tttuntur.

Ex ea fit
y

oLeum^quo ^)f'f

affertur& ri adnumerantjculmo

pLmta> pe rinde ejt notum non Zfamifemen ipfia oJftcinU \taltaferttur,quodterrasadmodummactlettores reddaf.t^ kguminnh.l Veloponnefo. Qutdamfiumenthqutdam
eJifcrulaceo,foltjs

&

^
>

caw ftmme finguvus,

alba-AtjM quodyafcuhs yt papauer cottnetur.radtcc fimpltci prxpm^ famaquadraginta dubns maturatur aflore.Sefamifeme tdeoa; conditumoleofamcontrahitnaturam.quapropteryejccn
yotmtionv redundanttam parit fiomach j; fejhm tmplet,<& t& altm:nturn:nzc co;tcoquttur,pinuc mintflrans ftmditaarde
,

&

f
n

firmat,nec roborat>r

cum crajjb conJtetfucco,nec dejcenditfa^> tn f^ permtfcetur,yt tamcn crudo permeat rarusfohus yfas.Melli
ta* concrejcattcju* Grtits Sejamtdes appellantur.Caltda

prxdttvr q
ocn*

natura,quam

&

ob caujamfitt mandentes excructatj JLpiphoru

dolortbus Ulmttur decoila

ymo

herba.

Loiium.

C AP.

XC

II.

NOMENC LATVRA.
Grd.Alpec- Ut.Lohum.Itd.GJogtio.

Lial.Vuroyc.
toh^

/
LI B

ER SECVND V S.
y illitn

mj
nomat,

olmm quodtnterfegetes nafatury moluti


pnariujale

putrejcentia ulcera.gangrenasj^ emarginat.San.tt cu l{4

CT ex aceto er fulfure mho, lepras:[irum^s quoaue difutity cum fimo columlmo CT bnifemine decoEtum in umo rumpit qud agrtua ad cofltonem
bchenat :
\whcuntur.DecoElum ex aqita muifa uutiftme ifchiadicts iU

Cr aceto feros

"MurficumpolentayThure,Myrrhayaut Crocofijjtatur, con


ftionem admuaU

Oluim.LatinU degeneran* frumctum,Y)iofioridi inter bordeacc*

^&trittceafatanaJaturAerrahumidtorefaut^erepluuiQcyfri-rt
4 0, lJ

fi-'Hdomelantl)iumA,oltitmnoneflcexcapUe de Vhicmtequarluit
ppant.\bidtctt Dtofcortdes,
I

Vhicnuemjptcam proferre olio fimi em ><\uo clam Loltumfptcamtnoncaputyautcalyccmproferrcvt Vfeu dmhti4mA>a^iHtr^fimtlid.Loltum ebrtetatem fomnolen-

f0a

larn

&

"dtiVt.Calidum ejl terttj ordtnts tntUo,Cr ftccum

mfmftcundt.

Amylum.

CAP. X C I NOMENCLATVRA.
Gal.Amydum.
appcllatttm eftyquodfn e
tftrijnatione

1 1.

Grd.hjx{,\9p9

i a t. ^xmydum. Ita. ^mydo.

molafiat.Optt-

Creticnm aut ^Aegypuum.

facmndt otniyli hac ef:purgatum trtmefire trtticum jwjcit quwquiesdic, poteft,nole:ciim emolhtH
r
'

>

cr ffuri
>

bi

molltfitmum

efjt

pedibw culcuri

oportet:rur[its mfo.

^ntesjbifurf

f
(fortufy

w
zzz
JfcortiscL (iccitii

DIOSCORIDIS.
wgttUs nouls conjeftm torreatttrflagranttfi*

tno tnjolemamquejipauliffer ttdum maneauacoremconu^

Contrafiuxtonesoculorunhpufula^.caua^ ulcera efjiaxtp

jangmms reteBiones potu cohibet.


Elmtque ohfonijs admtjcetur.

Fxafferatasfauccs lcmtM*

^Cmylum ex Zea^u rnaceratur ac elmtur uno autaltero die^fubaBdfanum^


fit ettam

do mantbt^fthigttur^refa^feruentipmo infole.utanterttt

co^ tamen ufm.adaita medtctna tn ltmi46 y extccatur:nulltM


ntens.

yVw ^~^^
ft
*

x-it

<v>

O
v^

B/cfrtm

Amylum(qued Amydum

officinrocat)probaturk*M
etus inuentionem Chioty*

te,Uuore 9 atquevt recens fit. Vltnius

wj** A trimeftri. maxime omni tritico filt?me>& trtbuit. Vit ex A lemga Uuiz** exajperatas partes tritico tradit , yiribtt* ex Galenus eonfici ^*i : 4* corpMtt*' ** wr/ ^ follere 9 quod ab arida conftringente acrique profiafcitur qttattt omnts cjuod obeundum ofnu,d'tluta quxdafaculta* qumritur tts expers. Amylum fimdem elotis paritbus natnram fibiyenatutP *tf apertlcalfacitfiatt lendfi maiort tenuitate prxditttm:nec tame + / *JfA '* tus panis>quodtamen alifs eft donaium pantfictjsl kmylum & axungUinftarmambusirnfrcjj' t macerataa ua lbtduo,0' ye jf d* [^ % 1 f y " nec non accernmo in fole rcficcato. Lft placentx enut Atnjl** 7 ^ bocmhilad Diofeoridem. Amylum membrorum ajperitudines U&& y9 dolorib# j(itjtfuum,&fanguinolcntamexcretionem.Daturin t&aUquantum calidum 3 dtmtdiataynci* pondere 9 cum ouoO
4

&

>

&

'

Fcxnunigrsecu.
Cr.Tti\t$.Ldt.

CAP.

XCl^

1'

NOMENCLATVRA.
Cr offi.Famtmgr&cum.lt*
teenogreco.GzX. Sencgrc.
'

Oeni$rm{arina utm habet emolliendt dtfcutieftdijr


inflammationcs
effjcactter

tn

*'

jua mulfa dccocla aduerfus tam mternas, quhm extff^

CT aceto cum lUimtHr.iienem


mahs fibvt**

^
'

txtenuat. succus decocti eimfoemmat um

LIBER.

SECVNDVS.
mlua >
decoEli

7,1?

Jiue tumor, fjue prdclufiojit

fouentur , e^r infi-

dent. Fcentgr&ct in

aqua

cremor exprejjfo,

capllos , furfures ,

Crrna-

nantta, captis ulcera pur-

r^^Y
.1

gat:locos dilatat
Itt y

Cr emol-K ^^

fi

cum

anferino ddtp

peftt uicejubijaatur.jzitide

cumaceto utilifiimum imbectllthm locis ,

er

ulcera

fenttcnnbm.DecoclHm etus
prodejl

^-^

aduerfm tenejmo

jatidamJL dyfentertconim
troluuiem.

Fanumgrsecum.
Mrices dfrergit.

Oteumquodex eo exprtmttur _ CT Myrto captllos CT genttahum a-

,#&&*
(/

VVlgan & notum


hdum
Idullttum ,
tonumiat*

officinis Tccnigrtci femen.

Vanumgrtcum ca-

eftfecundo ordine*

&

ftccum

pnmb

ideoq; abfcefiibm ca-

amfius

incendit.

Ebfitvt

mmm

calidv>& dnrtonbu*

Litiu

AP XC V#

NOMENCLATVRA.
Gr.&lvc\s.L<Lt.LinttmAuLDno+

Gal.Lin.
Inum uulgo notu efl.cumfemen eaJd^qUM Tcenumgrdenm utres babet.DtJcuttt Cr etnolltt omnem tntmforis
decoflit,

^JwMmerftiAtilletoieQ, exiguaj^aqua

autMe co 8*

?
**4

O R

S
I

coflo exceftum:mtu

J.mc Hdrosa

mm

l dijcuttt.ulcera fu >

f^

puntyfauosfy

deco-

purgdt : unguesfc

broseximit^cumfi
Nafturtij

Cr

melh

pcclorts extrahit ,fi

/4
*p
fiimuUififarina

Ptftr V

Mclteexctptum,frofIdti*
larqtns adfu
d-

lecoctum

uxjj
alui

tmmttnm erofiombtu
excrementa
euocti :

uttle. peryuam uulud. mfiammaitones m dejfefitombm

OLeum fmmk

Uni mtrabtb eft

efftil*

durtttas > tun&urarum neruorum emoUtendas lotMmC Z molht. locos hm fedts malk , 0> <tros fcemtnarum c a Kofarum aut Utnupharis , admodum prodeft amhuftn,<7 cruftatemargtnanda*. Suntquim Uterisdolorebibendumpn

&

mum V
-

con

f*

nt

TJ

trl

tnum aut ivtatuor draihmarum

pondere , mirabdt efteCi'?*'^


.

tum reunsdatur,& ineunte morbo Semen mcdium tnterftccum cjr humtdum. ordtne,
\

\trt cabdum tm. eft

&

Cicer.

I* V C X CAP.

nomenclatvra.
Gr.Ef i&ivS<&. Lat. Ctcer.ltal.Ce

Gal.Cichc.

ff

LIBER SECVNDVS.
Jatiuumalt

ii1

m eft, urma\
injUtionem parit
,

colorem

cemmendat , menfes acpartwexpellit yiacauget.

Cum

Eruo decoElum iUimtur ad


infiammattones tcjiium, uerrucofas informtcationes
,

ad

fcabic, ulcera capttismanantia>impettginestL Cotra car-

anomatd,Cr

ulcera

qua ca-

coeihe uocantur,cu melle C7*

hordcoprodeft. *4ltgr.u&g

nm

sAriettnum nomtnatur:
ctt

utruML
fiore

urinas, ddto

cum

Cicer.
txulceratam ueficam

marmo, hydropirisdut rejno morbo laboranttbm,


eorum
,

dccoElo*

L&dunt ea

Cr reneutn uerrucarumformtcantium

Prfkum^gtnere.prtma lunaJingulisgranisJinguLu tangut,

f^grana Itnteoto deltgata abijcipojijeprdcipnmt, tta decti

tuarbitrantur.Sylueftre Ctcerfoltfs fattuoftmtle eft,odoAm Jedfemtne dtfcrepat.tdem quodjattuum pr&ftaU


S*

Tt

cjutbufdaaptum <*-. Zftmgrum o* paruum,<]od ab Arittmi utpitU fimthtudtn* UnHm ilcitur ld potenenus *bfterfori*fdCultati<ftint,&fa!n< Z ull St ren ks lapiUoi rumpunt <& comminuunt. Syluejhe Ctcer manjJ Uxat yentrem fed ventum trocrcat O* tntejltnorum dilo?

^tcercandtdum, cui etlam Columbino

nomen eft.

Tji ruffum,

<

Wo <* Vinereum dtcttur,

&

idco extttdd* vcnert

'

^m

fi

tftruaJac

attra^enerat.Orobtni copiofe ftcrma ey iUr"unt. taproptcr tecur $Unem,re~

na

%x<s
nti ,/iabUm ,

DIOSCORIDIS
C impetiginan emundant.
,

Dtfcutiunt qui fuhdxrw*

tnafcuntur ahfcefjm
fotentesfunt.

duritiat tefltum atyue adto tn vlura. mnlip*

Faba.

CAP.XCVIL
GaKFcucs
^chx
tut
,

NOMENCLATVRA.
Gr.Kva{i@:Ut.Fdbd-1tdl.U FdHd.

mjldttone
>tuffl i

dgre concc

nultnojdjomntafc
tjcrt,

curnem gtgt
frigidt^
i

dl4

c]a in po/i

fuo cortice efitdtd , rtM cr cceUdcortim $rr


fifi

#**'

conuententtr
fiatto leutor

mandttur
contrahmr,? \k*

4,

atnjctatnr,

umduf^H
,

ho exhkt 'ufhmach
7t

tna

i-

paril

CrpcrfcW

polenta tilitnm
ttones fktt

1*840* ij

uulnm t*t*0
1
')

turgetesgrHmojola(lerri mitig4t,cicatricei cocoloresfacit y

mai.ethifi tnftummatione tententur^adwuatjac refling"

TunculosJugtlLta^arotttUijiCiim fcentgractfarm*

<f*

LI
iifcutlucurn

B E

E C

ND

S.

ti

^cfa autcm rhure

O* out

candtdo , proctdentes

oculoSttumortSyHUM^ refrtmit.fubaEtum uino ,Jujju/iones


ittw oculorum

CT

recreat.ManducataJine cortice Faba,ad auer^

tend^sfluxionesfronttiUtmtur.Deco^ainuino tefttum colte^ioncsfanatycjuo

tardiw pubes erump4t,t>Herv ima uentrt

tili-

Wur^Hitikgincmpurgat.Fabarum cortuedlttt cat>ilb,aut poji


tmlfxontm renajcuntur y or actlejcunt ^
ftfiunt.-cupolentajajfo

cr mmm ahmentt ca^clummc^ruetere oleo tmpofttt torearum


lan<c tnfiauntur.

tutSyflrumas dtfcutiunt:decolo
<tyfo corttcetntllatpartet*

fabx

dtuifajn quasjuapte natura Jandt

^ytm^Qmfoletfan^uimsdefluxionibmay htrudtne conata^

^nanque easJupvrtmit,JiJemtfcEla aPprtmatur*

\funt

a temperamento
.

Jefi

Ui cfhfacu

^ntHmaftnclortxfuntparticipcs

Q^

IsVaba coquantur,

fatuofam tame (vt ptifana)aualttdtem non [vt pti/ana)qnalitatem

PWianadcnfaeft nccgrauu , at fungofa


r

&

exuunt.Tabarum fubUun 9 <? ideo abflerfb-

ptifana,vimbabcnt,fordibusquecutu cluendu, folwidis r mandandu corporibusjeu virorumjeu fucmmarum , partt n*fum o* gradum obtmet,quem Narumfyuma Nitri.O* abfier-t

*4maliquantum

fona quauu

aha res Alltt & faciei ttidem vt ptifanaAentt^tms miculas 'fokwuraSias^O- omne o-cnus pufl ulas tollunt.Tahfacultate Yab*

*
rfs

<y

denfis contin"it,tn

nucu mhil

abjlerfc
fi

tmnttnr* eduntur,muhum bumi di nutWmentt procrcant,<j obidmdtorem u* faptrfluttatum cobt*m nanmvus tantum altmcntarium
to

fi

tocQrportgroj]umnutrtmentumtnuntAlu*reientC5

&

&

flatuofo
ifiClortA.

c/

dcfi

fi

* t

nhd

%%9

DIOSCORIDIS

FabaAegyptiaC

NOMF NCLATVRA.
m ^xft^

P.

XCVIH
yfep

Grd.kiyu7t]t<& k.u*(x&.Ldt.Fdbd <stenptU.Itdl.F4M

EgypMfi
ptoplerunejue prouentt y

Ih6 tnuenttur. Foltd haUt dmpld , ettdmfidddrborumfrom

compdrentur.cdulem cubttdtm y dtgtti crdfiitudtnefioremr^ Jert exmtnr feum.dupU Papdueris dmplttudtne, cr ubtfiore
folltculos uefpdrumfduufimtles y in qutbn* Fdbdfuprd
ofteroh

lumfulUnm
ddta,

noW* tdco Ctborton dmpull&modo.promtnct.


Am

ndnt,tdeft,drcuUm,quontdmfcrdturtpfd>humenttgleb&w

&itd

in dcjudm demtjfa

Rddtte firmdtur

hdrundine

ejt^ f* crudd cocluue crafitore^ux eftur,et Colocdfi&nomen

bd utrens mdndttur r exucdta ntgrefat.uulgdrem mAg&^ dtnefuperdt.^cdfirtngendifdcultdtem obttnet , crjlom^


y

uttlem.DyfentertCKyCcekdcvdprodeftytnfterfoypcIenM *&\

li

menio :ddtur quocjue in pulte. Cortnes tn utno mulfo decoctw


ternt tnde cjdtht btbdntur y

mdm profctent. Fdctt ddduriu*


utrtdcjbecldtur >gufiu arnarnffly

'

lorem,quodtn edrummedio
tritum C7
ftake*
\fi&

cum B^ofdceo coElum tnjittletur.


Fab* prtter nome referen$>Cow

Sa hegjptia nihil nojlratu

& CUia*

*
lacubui
,

prouemt

reft

ipud VenttM4,0* Neapolitanu hortv


>Jlrutil>

*
Lens.

CAP. X C
4Jal.Lcntilles.

NOMF. NCLATVRA.
Crx. <pH@r. Lat. Lens. Ita t. Ltnttcchte.
JJB

SECVNDVS.
Ens
fre luenti
\

ctbo

aaem
tund
y

oculorum ob.

dgre concoquttur

Stomachum male
eumj^

habet ,

Cr
.

tntejlina tnjlat,
cortice co -

Jed aluum cum


ftjltt

Prdfi

factllt
//

me
/;

co quttur

m-

atriin macerattone red


:

dens

uim

adtrtn

dt^uaexcauja aluum
bct,(i detratlo

cok

antea

corti

qtiatur accuratc>prtma<L

aqua

tnter coquendum effun-

datur (qutppe prtmum tdde-

coElum uentrem rejoluit


\

) /o-

Lens
truu^ac pulmont inuttlissmeltHdfuofungetur munere c oHl

fwxtones,addtto cuaceto Intibo^aut Portulaca,aut Bt


baccis

Unitgr*>aut
lu

Myrti , aut putamtne Punta>aut aridis ^o rhebants.aut malss Cotoneis,

m aut Plantagme,aut Gallts mtegns^qua pott deco mt*bifciHntur,ueluuarum J{hois,qu<eobfomjs tnjjargutur:


Ctchorio

^Me^i]M y SorbisueyPyru

Ktmacetum cumeo ddigenterperco<juidebet,ah**alHUCojwat.Cotra fubuerfionem ftomacht,trtgtntagrana

mAdeuorariprodcrit.Dccottacum]>olenta>Cr
r<t*

lentis

de-

tllttd,po-

lenttyfnus

cum

Mellegluttnat,cruft*s rupit.ulcerapm

&*. Decofia
e Aitt

m aceto durttt^ crflrumas dtJctittU Cum CotooculorumfeduL

Meltloto medetur tnflammattontbt46

t0

Kofaceo.Jed tn ampioftnu aut tnfiammattombudjcdts

u*

m AiMrcmediH extgut , cu putamtne puntct,acftccps J{ojss

iio
ddieclo

DIOSCORIDIS.
MeUcdecojHitnr.nomu qiu mgdngrdndm eutfertd,
hts
:

ddumEld mdrit dqud^uftulis^ Cr


fermomhnscfo
,

qud Jerpunt y igmficn

ut dntea dittum

cft

contra

mammas m fth
profundttur 3 coSi

Ucmqrumouout^ Cr prd mmidfui copid

u
uit.
t

Cr illitd duxil
ttmptrjmrnto funt fi
,k
<ft

T.ntcs

hthti ,ft

detraclo antea corttce difco<juatur accurate p rtm a q, acjua

tn-

ttr Coqnenii effundatur t cjmpp>t prtmu ittud deeoSlum ventrem refit-

At Gatenni.Cortex(inqutt) Lentiu vehemetcr aftringit U forro <ju* tenuiterfubftatta crafitfucct O* terrcftm eft.Succus tu afhringentttft contrariu*. Quoorca ft eltxa m acjua tufculumjau garo oUoq; cond itii btbat ur,aluu detjciet.Ad <juodex budecocia l** vtnW obtmct.Sam>au4 apparat ur teferculum cotranam fuuo vim totum dent$ obuenmnt fiuxtottes>depccat>os vcntricuh>tnteftina >
t

>cartiti

&

&

yentrem corroboras

Quaobrem caliacu cy
tlla

djfentertcu aaomodat**

f ba

ctbus.Lens vero decorticata,vt

aftrtngendt vehemenUa*tw<n%
r

ejftcjt u r > crafju

m prauum<j;ft

*1

deftccat,vtt ea <jua cortictno eft fpoltata.B^

ftbiex diametro

cum pugnent>tameex

QaUm fentcntta ftandum^

<juem ? doctrtna darum>& cxperietia eximtum reddtt. Porroj ad LcntUcthum atttnet, tpfatantum Galent verba defcribam-So

futbus vttwfa

efl

habitudo>ob a<juam

* Lensctbo hi carne dijfufam>

O* fjualientibus admodum damnose.lt*** exiccai> ob caujam vifum mtegru ammoderate mculpatum hebet at ftvero <jut contrario modofe habet>humidtort vtdeltcet opttulat^
Itter f>r*b*tr,cenaridis

&

lUc cumfcnbat Galcnm>cjui Lcntu cdultu tcmcreiumpferit,i\w


>y<

ijtcui e

mala habttudmc

Phafioli

NOMFNCLATVRA.
Gr*. tttai \<&.Lat. phaJioL. ltal. Fdgtttoh.

CAP.

C'

GaLPhafcolcs.

'

LlfcER

SECVNDVS.
tm aent
quuntur
y
,

23*
*gre co~

Hafio lt mfiant , fiiri*

uirides cibo <_/-

uum emolliunt, aduomtttones idoneu

Vnt

Vhaftoli in Italia
,

yuU
Jjtc*
,

gares

& dtuerftrum

cicrum. Sunt enim oandtdt

ru-

bcfcentes,fulut,eytdiucrftscoloribus varie^ati.Catidtdt ijuifitk


*fl>fi

mantur Ugummum mo >ubeftentcs,fiaui,C >aferuntur m hortts, aluf

$
fuum f
dunt,
fuis

ttiam muolucris

ac

Phafiol

fcquaci capreolorum

reptatu,

cameras, domunculas, pergulas

foU RrJ on ^'er,clymem,pUnU^ alU, qux arbonbu*


Uraueni v^
:__
.

l.upuli,

con~ &Jepibtttfefe<
__*ff7_j

...
/J.

_/,..__. _*.

<r.ti_

__.__/__-_ 7.

Doltchos efft hortenfem eundem , horten/cm Smtlacem^ , tfe htjUria, O* Vlantarum dt theophrafto, ttu\Cap.-vtu.Ub.

Qak
llhrn

facultatcahmtntt

m Ue <ltoUnenft

ntm

Doltcht id Vtfi

territorto

Kom4ione
.

& dhbi
eo

Krabeta , quarn fub


locjrn^

JW nomme
hml

Calcnus VI darct ^boccaptteUiofcortdtsdecandtdts VhaftUs aut Vhaftol


deftrtbit

quem modo cttautmus loco.


DolubtO*

^aui^rl

VbaJeltfunt.SujutdemaUjs Jijltn&ttoloribus,

*sleuesftuefattux dotlts

habtntur^ ccrumfl^ux Lobt.

Eruu rru

C A

P.

I
l>*

NOMENCLAT V R A.

%l*

DIOS

ORIDIS
Huum paruwfrnM

Gr. o^. @*.Lat, iruum.Ital. Qrobo.


(Jal.Ers.

omnwm b
lio,

)gmm co

mg ujlofo tenukfen* #4 m uAuuiss habens


>
*

auibtts farma jit

notnmt

Erutna

ad

medendtufi*

conucntens. Iruumcaf

onerojum

cfl

aluum

ejt

turlat , fangutnc fet

nam extrarnUelixo

botttt

Jkgmantur. Paranddfrrtndratjohaccft.-rbertc

ra grana candidaj^

dcit*

guntur

pcrmtfcendo^

aqiia refferguntur, doncc


Jufficientcr cobtbanufoft-

bruum.
molitaj^
dttur.

ea torrentur

ufyue

dftfH

htans cortex JiJrumfdW:

farmano cribra inccmuntur ;pofircmofartnarccch Hac aluo uttlu eji , urtnam ctet , mettorcm coloremefp^

cum tormtntbm eltctt ,fi LrgiH* m cibo aut potu affumatur , ulcera cum mellc purf^ lenttgma Gr uitta cutis m facte , cr macuUs > iotum^ corf^
ctt,fanguinem per uefuam aut aluum

emcndat : nomas, ganarMASydurittdsejue ferpere nonpattW-

fnammarum durtttas emolltt.atra ulccra yud


tllitu

jiicrtomata *o*

eant, fauosd cmargmat.carbunculos rumptt.cum uinofubacld


in4 u' medetur : morflbm mperarum,canum,hommum^
,

dtfjjcultatcs

ten efmos^

ex accto nutigat. Fruum tabtdss


tofittm
,

aUmentum mnfmtunt,

&" tdnucit maqrittudsnem

0W

B F

SECVNDVS.

xj|

meBe exceptum , fumptumque , conuentt.


nes,Cr pruritns

Enu cremor pernio-

m toto corpore,fanatfouendo.
V tncti.ts adf rtur Orobi flmen
<

EX

Alexandrta

Vicitfimtlcfedtd
tlla efx
,

procultlubio

non eft yerum

"robt

femcn

F.

ruum non

oua
,

Italu^rt dixtmns)

Kout^hone dtatur,<]uam Galcntu ,1 lxof}br*tpHi ,


,

nuUa nempe tntafentttur amarttudo tue tjttantumuH manducata fangumem per vrinam extrahtt , <ju* tn Qroboyerorecjutrunt Dtojcortde$& Gak?w< <^robu< intcrfumcnta
,

& Paulus Ocrum \ocant


nafatttr

,feda pauci< nojatur. Dtofcortdes


,

fartmm cx Trutcandtdn
,

&*& elt^it
ftoresfaut.

Gaknuf candtdos in medutna Orobus prtmo ordtne excalfactt* r


at
,

ruffis

CT paRtdi*

ttfim

dcficcat
.

tnjinefcunds,

O* apertt Sumptt* cum mellt *f*gmate * grojfa humortbus peilus cr pulmoncm cmundat*

& tjua amarttudutc abjlergit ,tmtdtt


tipini*

C A

P.

Cllt

NOMENCLATVRA.
Gr.QtffiQ-.LdUtdLc?' Off.Luptm.

GaLLupkis.
S^iHKslupintMnotHteft. Cuihs fanna cum Mefle de/in"HjdutpotU) uentris antmaltd expelltt : ipfi quoque mdceutt

>OcumJua amaritndme ejitdtheadt m effciunt. DecoElu


*(temmknH6prdftdt,

eorm
en

cum

R\utd

CT Ttpcrepotum:cjudrc
Thertomata uocdnt,

Jisprodeft.

Eodem ulcerd U tra ,

<j:u

&& rxn M,mopientemfcabiem,erupttonespuftuLrum,ulcer*


^captte
*enjes

manantid , utttligmes , mdcuLsfy fouere uttltjstmum

mHUere.Eott<mfdrtna
ne$ ct4m

- artm extrahit , cum Mjrrha Cr MelleJuhditum p


cutem Ituoresd corrtgtt:tnfLmmdtto~
f>olenta

o~ atjtta miti

tuUrcuL , cr coxendtcum

ir ciatti4

ex aceto lemt : ftrumas

m dceto cotla ilhtd^

dtfttpdt,

tfbuncHlos rtttnptt.
kntc
'l

Decoclt cmieftt daud , donec tn cremorem


,

*w Klaaem dbftergmt : medentur pccorumfcdbtet um


t

rtdiice *

m "gri chamtUontH

tta ut tepente

decotlo ahluantur.

Cit

**4

DIOSCORIDIS
adt

f
cccpermt dtdcejctre ratu
,

aceto poti ,/afiidium

detrt-

hunt

Cr

cibt auidttttei*

faattnt.
tsejlres
,

GigmnM &f

Lupmi , fit f*.

mmonhf ommno ks fed


eadem <judfatrutpoftt.
^

V pmi notum
i
auirtt
,

lcgumi

if

Dwfcortde

dtpft^
<l *<"*

annotatmm^ ampborit nihil a'


praterqua

rum

fartna

omms

tjftiluf rcddtt.

Rapum
Lupini.

cap. cinI{Afe.

NOMENCLATVRA.
Cr. Tcyyv^H-Lat.^afum.ItaiLe

Gal.Raue.
tfa Hapt radtx altt , mfUitonem
:fi

parit

hurntni*

iJ}/muUt:de<

dagraferntones^ fouentur.contrttoj^ J(apo atque ttnfoj

adtgaW ceratum uantur :JtexcauaU radici Rojaceum

cr
:

feruenti cinere eUquefcatyexulcerattsperntontbmprofcieU Sernenan ciunt. eim decocidL manduntwr. cd~ urmam

mx

CT thertacts , praferttm qu& fenfum dolortt auferunt,


ejt jalutare uocant,tdoneum e(i:potum cotra uenena

d*-

na ijft abm***nerem concttau Kapum murta conditum, mmm


fr

F.

R.

SCVNDVS.

*Jf

Rap

m
appetentiarecreat.Sjlueftre

m^dmuttomagis

^afummar
y

^ J m >kue:m cacumme fobajtrt leutd, digttalt latttudtne


'f^itintur,aba intwfdiqudfoeftdtur.qud
Ui

uJntitr,frmcoJutnjn cuhtti

altttudinem afurgens^ramo

aut

yiwacrfrHflummfikfHts calyculatts.cumfy eorum inuoln

quandam cdft-

#Wemt>rA

jeminafaruula conaptuntur,fc

&*>mtH6 dlba.^dditur

m cute ln facic,totofy corfore utimur, frajerttm qua ftom Erm, Tritui aut Lokjfarina>fiertJolent~
Tj
f

m meduamenta epahm ad detergen


ex Lu*

l^r *
J
l

Ap&dom?ftk* triufunt gencru,craffaMa,rotuda.Qua *(tdte ru>KurimmHniareddutHr erodent i animalcu a bruiiioru

liu

ria,cZmixtafatienu tepore fimimfuhgine,aut maceratoficr


re

+}j*f*&> te%jHjemine.CMumeWa tdvt


*

ufi$*$r*fTHttnftn

experta afferif.hicobfe

effe

Sjtj>hanoJyUiepi,&'

aLu

rama

**c?

DIOSC ORID
latera ftargerejn
lollicemcrajfa:

1$

quew lu tei flores ,nafc,

At Kabh anumfyluejirem

njt.

Napum,

C A

P-

1 1

II

NOMENCLATVRA.
Grd.h&ri&.Ldt.Ndpw.Itd.JVdgori

GaLNaueau.

Napum.

Napum SilucCtrc
hebetat antUotk
'.

OSla Nafi radix inflat,modicum alit . Semen eii* f, C uenenorum utres admijcetur .

turfaU radix.
A'<f

LI

BER SECVND V5.


iflm&
V Imiu* plura fadut genera

13?
crapi&

N flro tempore candtdi tantum

&

crocei reperiatur.Crocei
*

magu adblandiantur infuauiores tamenguftu funt tendidH.AegybttJ e Naporum femine oleum conficiunt*
iicet,0' ochIU

Radix

NOMENCLATVRA.
Grd.fepavt&.Ld.Cr offi.B.dd^x^hd^hdnw.

C A

C V

Gal.Refort.

Khaphanus.
tm Qgmtyon fudtw
clet
,

Rhaphanus
ejl

iylueftris

Rv*dix,quA Grcis nhdfhdnm dscitar , excdlfacit>fl


r aditerfatwr, fedfiotnacho ,

dpUoryfnmmo tdmeabofumi deU 142 tim u dilirtbuttonem ddtuuet;cH dutem frdfnmit^


^rinapelli^aluo

mJHj^ndit,^Hdre

mmitnris commodtfime ddtur antc

um

**3

DIOSCORIDIJ
conti
tf\
,

hum.Senfuum actan cxcitatdccoEld

0~ pttuttd. crdfuttem inpdiore


mttlfo^ celcrtm

ejfcax

uom

ones mouct;hydroputs comntodtji


.
.

bmttir yhcnofn utibsfugtlLu cu

fle

rdfh>&"nom##*
^

btur:contrdutperdntm
duarjenti^tnes

IwauviL

itur,al \pecu<Adfnlutnrt*
:

cum Lohdcedfdfma. cmenddt

hit cjM

f^
m

ftrtngni

tr,tdmnbo juampotu/aluurtseJi.Scmenuom'

ttonesfacitykrmam motiet,mcnfcs at,bcneextcnuat,


to

cm&

tibtumgdngrxnai ualtd
percjuam

ite tum coBum me emdrftrut,

to mulfo ^angtnts

uttttter
eji.

Qdrgartzjitur.CottdC^
Syiucftri*

Jhs morfna,pQtuex utno,duxtbo

fhdphm f*
.

Romant ssirmordaauocdt JobdJdttuoJimihdJcdm^L^ Tamfw* tmttuntur jddtx grdciihs,tcnerd,[uhacrts pfanum


tjuam rddtxtn olcrd rcctpttur,Sedhdc excdl;>totjUriMfflCtf'
cttdt, djiuojd eji .

RHaphantuquiepradtx.O

KaJiemU latbu* Jifo%* dtat* fimphcttcr herba Unaria radtcuU^ma ettam KadtcuU GrttJiruthton,a Kbaphanodtuerftfisma.tft Rhapban&fit&W
<P
i

iil

S
*

efl

tertto

ordine.fKCtujecundo-.Armoraaa

m bu duabus^
cjotus agmofi

fuperemtnet.Semen totapUnta potenttus eTl.DtmityobtdjM


ftnt
m
ir

KadicuU

*Jlata

radtu,mtnorem

etta acrttnof^a

Sifrr,

CAP^ NOMENCLATVRA.
Lral.Chcruy.

C V

Grd.xlcragop.Ldt.siJer.lta.Stfaro.

ifcr

uulgo cognttum,cutm radtx dccofld ortgrdtdcsh


ctct %
tnttttdtdppetenttdm er

flomdcbo uUM,urmam

LIBER SECVNDVS.

*J*

Sifcrf; atiuum.

Siferfyfucftrc

C
1

* rn *t-Q<ilenofecundi

omrimm radtcum qua eiemh funt faluberrima. I Unc Tyben prin&ps flagiubat ommbus ann* a Germama nonnthtl ama* lm maj}ricTtonepaucareftptt.Kadtx^ Vrinam
Ifir

tenutum efje partium r dtfcuttendt naturd unt **reM idcofngulnentibm r tormmofts ex ytno dart.
,

Umt& ftm

ejl

excalfacienttum ordinu. ?aulut in tertium

*n

Lapathum

fiue

rumex.
I

NOME NCLATVRA.
Gr.Xanafap.Lat.Lapdthum.Ital.Homhce.

C AP. C V

Gal.Oreille.
gtneribut rumtctf, OxyLpAthu uocat, ejuodtn acutum

^wtfrtdura, hal/es cxtremA,no

ntfi palujinlnn najces.

40

DIOSCORIDIS
^luus efi JdUt'.us,illi JifHd
lii.

Terttum gtnui Jfikejht,


,

paruum

plantagtni

fro:

mum
,

humtle

cr ttntrm
Oxili-

Qjidrtu eft,auoddlij

da dlu

^Anaxyidd ,aut UFolid tim\f

pathon uocat.

I{umicifexiguo ac uejhi

ntiU

>

caule non nugno,^

mmc fuhacuto,rubcntt,ain, agnatu dfltj M caule

emicxnte.Ommm^ cotlo olere aluw emok^


cilus

cmdi

iliitumeliceridcs,^

adtetlo, k' Croco aut faceo

CHtiutnr .Sylueflru

<T

W
Q&
*

Lapath

n acu tum .

lapathy, Creius attam


lida

nomtnant

fen**

fffeflni

iliterUiturccntradjfentertas,^^ * omac hi fafitdia ,fcorpionum tflws : auodjif*

potuprafumat,nihilmolefiiexiclupattctur.
<ofla>,aut illita cruddjepras, impetigmcs,

Kdd
oiun ro fi

C"fi^

ferjanant :Jed antea locus aceto


eji.

cr

Nitro infole perfrilM

^J

Pruritns corports dccoElum carumjcdat, fifonedtuh*


>**'
^

folus lalncarum conftcetur. Cotla

inumo cr mfiillatf rtum dentiuma^ dolorem mulcent ,Jirumas parotid.^

'J

Lencmtumacetoextcnuant diquiamouendu ft radtcum gejiamme utuntur , eas collo appcndentes: tnt*


ttunt

admota fa mmarum
*gio

profiuuta fifiunt

cum uino

autetnf

morbo mtdentur ,
,

calculos ucfii*

wmnw

cunt

fcorpionum tElibm aux/Untur.

HiffoUf^

L
Iweft

B E

SECVNDVS.
Tenera

241
tures,

mdgnum,in faludthtu nafcens : eafdem habet

fupradifla rwnicis genera

paluflribns nafcens
idnojlrates offlctns.

tncacumtnc acutiora duraq; folia habet, ob Lapatium acutum nucupant. Altcrumgenus bor,

^fiMtdifiimile.Tertttnnfylueflre^paruumiVUntagtn^fi^ura^molk,humiltter fiutlicans
,

Acidula aut mtnutaOxalts vulgo dtclum

Quartum genus alu Qxahdem,alij Anaxandem , altj Kumtccm fylWicumappellant. H utusfolta fylucfhi O* cxtguofimtltafunt* taults
ter

*sfefi]Hicubttum

ahus,Jeminc rubro tn mucroncm acummato


,

cjuod

piiacmyeflitur tnuolucro ,faporeacrt


Hr

cfcapo adnafccnttbus caultcuUf

^ bu

^p^tte.]dparttmferitur t parttmjpontesninculttiproucnit-<)mn$t

mcoclum valct, O* in acetaT ^dumJtn^uUremhabcat^ratiam.Qjiintttm,carnibHfmtin^cnfj "jwiviriduacrementumfubminiflratsiccahud in obfonus matortm


s

**xploratum (]uod pUruntjue turibu*

''^ndicattitautboritatcm.OmnesferCyqubd^ratumacorcmpaUto)
npnfentet
,

Aceto/am cocpcrunt appcllarc. Gallicum vulgut oxaltm

"WjtionegrjLcanuncupat,alu]ui o%.ellam,alu vtnctam.Huui* Jemenrubrkm tn mucronem emtffum deftntt cateraq; Diofcortdu ptflut

)HC

t u ra J g*>itur,c[uare
JJ

nemo Kumicem acctofum


,

td

cffe

genus ,

ibttinfi-

k/r

(?

HypoUpathum olus ma*num officmxgrandcm oxtlUm, famdtarc \.apat\mm dtfeuffori*


tfl.

OxtUpatbum mtxtas

fib
ifl

naxtme Oxylapathtmamfeflc conflringit, itavt dyfc >fluuto medeatur.

Lampfjana-

CAP. C V
E

I I I*

NOM

C L A

T V R

A.

Cr. Accfi^ctv n. Lat, Lamvfana. ItdL Lafana.

Cal.Sanucs blanchcs*

T L^mfanajj Ittcftre oUs efl :plm aht quam Humex,


I
,

Jtomacho tttiltns.CkiMfolia cauUsj^coquuntur mabo.


npfana, Pltnto, olusfylucflrc cfl , pedahs altitudtnu trtumfa^ N ^'' ^ miiltmortfm > ntftcandtdtorcejfentflorc. hacfe apud
1

Xhrr

^l * m vtxtjfi

mtiitcs iulto Cajari, im

tnumpho,ioas mthtartbm

cxpro

'

S4*
txprobraueruttt.

DIOSCORIDIS
,

Kura hacfauuas alba* yocant,quafrf)luefirartaf^ Vulgares Lampfana flores amictfiimos aptbus crcant &fdMrum& dctergmisi^ Ittita treant. noxium exuberant. lncibo bumonm ra* iutiendtque naturam habcnt.

Buniurru

CAP. C

X.

NOMENCLATVRA.
Cr.levvttp.Ldt.BumHmJtaLlistnio.Gau

Hcrbc a charpcnner.

j^ B
tcs,

Vmum caulem emitttt quadrangulum y

Cr m eofoliep
^iofimm
&'
-

ramulos y tenues , prdtenuibns joltolis crfofcult^Jc^


mtTribidi folta

lonntudtne digttalt : fohapropter radtcem*

fedmmio temiora , Cr <ju* modo quodam


tenturfiores ^fnethtfeme

odoratHm,mmH4 Hjofcjtam
> Itertt >

ealfaot l?umum> urmam ciet^fecundas detrahtt

rena*

CT uejicx uitle. Eo humenu artdoue Htuntur ,

exempto rw*

Cr cauhbmfHcco^ ex aqua muifa.


Vwumyulneraria berbaejl,
yulneribui efecurt

& dolabra

dtatur^ carpentarta yulgo

acceptpsfubttb medeatur.

Biitum.

NOMENCLATVRA.
Cr^\Hi\c^lat.BlttumJtaLBtedont.Gdl*

C A

P.

C X.
cum
' :

Porrcc rouge.Off.idcm
betafaciunt.
Lttum
efiur oleris

modo.aluo

Httle ejl

mUtwi*

ntt

naufm.
Litum
rubes
efl

& album ytrunque notum,


f

iners olu4,

*y
tu

porety acrtmontavl!a>nullo tn medtctna momento*U* r qutdemalut detecltonem moliripotefi . nullum tamen acrentcnt^

^
.

LTBER SECVNDVS.

*4*

nitrofnmye pofiidet in^enhtm quo valeat mteftma ad tujlam ex cretwnem lacejjere.

Malua. C

AP CXI. NOMENCLAT V R
A.

MA w.uai Maulu<

JJZ
Bl
Jtomdcho aduerfatur,

k
g*o nmducata

Cr
>

aluum iuuat : Jedmuito mag uejic* utdis .Cruda fouacumj

M
citra

^tlua fatiua efutl


qe apttor Jyluejl

tgdofat ex mellefi

Tlcm tT
Co * tr

*here coepermt,ea

demum

falvm utendum

eji,

**culeatos

apium uefpammque
oleo trtta perunttt

iElus,tllitaeffuax est

Mnncruda ckm

^^iamcaptte^furfurejque cum urina fanatjacrts sg *CT ambufis deco}afoltajritaqHc,utdipmeex oleo im-

Pmur. Eim decoflumuuluatwjepone

mollit:prodeft ero-

I
%

H: tc*

O* intcftinorum,uulu,fedis%
cum
radtce

djftcrc

wfu'

!t4

* decofl*

juajontra omnta uenena au- /


euocat lac 7

* tl

*r>Ji

mm rnorjw remedio

contmuba bibentibm reuomatur . Contra rhxeji


.

Scmcn

uino

fotum

44

DIOSC ORIDIS

M alua fariua.
fotum, addito
t

M alua vulgaris
&
erenS

LotifylueftrisfemineyUefi*

H u^aftseft (itueftrts. Zftetiam Kofam rf z,noftro tempore tn hortts fre^uentiftimaMalua^tkA


oindeyiftofum ifesfjlueftrtbw humtdtore's,promdeytfcofum tfeftd noninfi
m w

^
,

u
-

colttur.Galetio incuria nulhbtnoftra nfem voearutrfene

qW

ldm

-<

oleo

&faie c/<

defi

(um

altas

tamen non tardent.

Jlh

Atriplex.

C A P* CXU NOMEN C LATVRA.


Gal.Arrouclics.
^rylict

Grt.ATfatpafa.Ut.^tripUxJtd.^tripbtt'

LIB ER SECVNDVS.

*4*

Satiuus.

SylucftriSt

Triylicem aliqui chrifoldchanon uocat ,cognltum oIhs

tft-Duo eim generafyiuefire


Ht

*lw.^iluum motltt, wnatkr.srmp nru* a^ua

CT fatmum . CoElu eftur panos dijcutit,ftue crudumfme coflu


*%wlja,

potum, regtum morhum

fm
lidi infecundi ordtnU medio,

&

fri

dfimdum
rfortumtSl Atripltw
fi

corpus fauat, permeat celeri

Vemftgm*toppiUatioprocrearit,vomtteuocat,&foluit<rf>us
Brafsi sica.

CAP. CXIIIt
g4-

NOM ENCLATVRA.
Crx. Kg&pfa.Latf rAfic<t.lt, Cattolo.

*A*

DIOSCORIDIS
Gal.Choux.

Brafs P^icdftiud dluo


eft

Secundutn
tdoned/t modo lemterfem

md^ :fedmulto eddturndmpcrcocld dluumfiftt ** dutem hum Itxtiao coquttur) ftoma( Ctd,dut tju*

*
'

"

smdrttudtnti propter let:dcriore/l*Jliud./n ^Cegypto

eftur.Cdcutientibn*

cr tremutisctfeprodefr.fummociW

reftingutt.MeWf^ noxdm utnt uttt, crdpuUm dift C7 ftd udlidior-Z* urmdm cicnddm dd cUo f > mdfeddcnor,
10 dtta fiomdcho mtmtcd efl , dluit conturbdt.Crud^f^
Nitro

&

Qr Jri

deuoi dtm ,aluum cmoUit:iHUinoquodm

tf

inpcrt^,

LIBEK SECVMDVS.

14T

Tertium*

Quartum
cum Fantgrda
\artnd , pd^

pwvtnwi mor/ibtu auxiltatur ,

kgii

o- arttculorum tuttis tllmitur. Prodeft Crfirdtd tmhui Ocaput pttrgat nartbtta mfufu tfts , illtttu m fes extrahtt , cum LoUceafarma mdttut. Foltaperfeft
,

"tAiMt cum polenta tntd conferunt tnfiammattontbm nonbusjHt, Epmycltddiy ignem Jacrum , lepr ksfte fanant:
f

*rhmculos exfale rumpunt ,fiuentes captOss rettnent

coBa.

*^"o melle , aduerfiu deftafcentia ttlccra ,gangrAnasj*e M"*t : Lenojisjj ex aceto cruda profunt.
t0 >

Manja , deutratojuc

retuftm uocem mjlaurant.

torfcsctet. flos pofi

DccoElum ettupotu, aluum Cr par* fubditm , tn pcfjo conccpttonem prajerttm qu* tn *A< 1

'

x4*

DIOSCORIDTS
ttnea* repellit:tn anttdota thenaciddk-

gypto nafcitur,potum

tur,faact cutem lcnttetnesque expurgat.Vtrcntes cauhcultcm

radice crematt, Cr adtpe porci uetujio excepti , dtuturnos Uto

rum dolorcs mtttqant.

Brafsica fvlueftris.

C A

P-

NOMENCLATVRA.
Ital Lat.Braptcajylueflris. Gr.KQ&ft&ti aypia.

C XI

I I I.

Cauolojaluatuo.

G al. Choux fauuagcs.


l* tndg* locts

Tluefirts Brafiica

marittmis praruptn^

parte gtgntturjatiua fimilis,fedcandtdtor,hirjuttorf>

amara. Cutm cyma tn lixtuta cotta,ort no mjuauis.


uulnera cogluttnant,

FoM '
atjtvtfto

O" infiammattones tumoresfy

Brafsica marina.

NOMENCLATVRA.
ltaicauolomarmo.

C AP.CXV*
Gal.& Oft*
-

Cr. K$ccn$n QaXattraix.Lat. Brafica m&rtM.

Soldanclla.

M^Arina
*

Brafica ajattua prorfa ahhorret > quoafi^


'

ferat rotund* ^injiolochue, pr*longa,tenuta :f*ff

ramults rubenttbm exeunt , finjrulari 7 ut Hedera , pcw*

amaro 3 pmgtu concretu. Herba m totum fiomacho W0 4crts : uehementtfitme aluum ctet y m ctbo cocla. CoqutWf
fter acrtmontam cumpmqut carne<
Kapica <ju* Tulgarn , eftcrifpa, tjua Kppiana Catomduitur,
fijJite. Eft

albo fucco pradtta efi Jedpauco Jaljo gufiu ,

Cr altf^

t0
l >

&

gener^ CauliuCrambe gr&w,multorumeft


eftcafit
crajjejca

tmm caulu mterfoUa

Rapi

m moremfubmde

>^

mundatm edendo eftvtrapum. Crambe


du>r,fu<jco aJpero 9 CT

mneC n Vlmio Jpeciali


ctbo r*

tftUuuparua. rotunJa, ramUfoltjsypirmultK conditajatw*'


mftar muUcamenti amaro. Brafitca

LIBER SECVNDVS.
rius applicata
,

*4*

auantumvM non admodum acris defxccat ac quiddam abfterjorixfacultathconttnet. Succasfua quapptam Vt expurgat , ntc alia rationetota eius fubftantia c ftccitatefua reftringit , T ob td cum laxandum hraf.ka corpu* , aau& pauxtUum immergenda tum modtd incocla probe m oleo fale condita edenda : cum yerbfiuens alum ttflringendus , cocls. ad fecundam ebullttioncm , proiecla priore aaua*
,

&

ultdam oportet fuperinijcere


Ktkrefiat. brafitca

& ad cum decequere modum yfque dum


P*

marma ea eft, quam Soldamllam officmfi yocant.

Beta,

CA

CXVL

NOMENCLATVRA.
Gr.TtvT\o\).Lat.BctaJtal.BietoU.

Gal.Porrcc.

Bcta.

Bctanigra.
nigra coquitur

&* duorum gcnernm eft , e quibas


LentichU;Ht umtremjiftat
,

cum

quodmagis radue eim pr*~

Jtatur

*<o

DIOSC ORIDIS

nitrofm tamenproftev VtrAtjue flatur. Candida aluo uttlis efl.

etm rndejuccus humorem,<juem habetmJe,noxijJucaefi.


doloribmMaurium purgat, cum melie nanbm mditm,caput

xitiatur.Decotlum radicis

lendcsfevfotiorum,furfures CT

uiti!igtnes,wtrotn' Crudtsfoiijs mittgat. terget,permonesfotu

tt pcrjrtclm

alopeciarum

inanttaies yjcalpcllo prmt

exa^i-

t*s,atque depajcentta ulcera, iltmi prodefl.

Eruptimbmf^

Urum,tgmJacro,ambufiisL,coBamedctur,
StOetdmgrkdHtibm
ttis

,eim radiccs

Vurpura folijs.lUcmgrayocaturU^ * Kapisma^nitudmeO-formafimilesfwtt-Ct


e

habet> ymdem da pratertjuam colore, quemjolia eius m candido grtjimd. tft qutdam rujfa radue, ?afiiiuua mm ahfm&W*.

&

Jk qualuaus

ejt

fseta,& ideo difciitit

tugra.Jed eo coclapriuatur.Jiquidem ntgra afiringtt , maxime

& abfiergit,tandidamt^^ t*
*

Liene male ajjeclss.medicma potius cft,quam cibus.

l* I V Portulaca C A P* C X NOM ENC LATVRA.

Gr. a vJloitLvti. Lat. Portulaca.Ital. Procacchia.

Gal.P
.

inflamtntttio dolonbm, Ortulaca uis aftringit : capttis

bm oculorum,cateris^, cumpolentatmponitur:ar
tmacht,facro igm, uefica dotonbm,auxiho
ducata^dentiumfiuporesjedat.flomacht
e^'

or

C lf^ f' '


J^

Cr tntefimoru *}
adiuuat,eti

ttonem^fiuxtones^ mulcet.renes

Cr ueficam

effeclu prode/l.mfebrtbm ualens. Contra teretes

erofionemfentiat:uenerisimpetmexoluit. SuccmepoMj uentrts tm<>

truentam excreattonem,dyjentertam,hdmorrhoidaf,rf
'

fiuuiafangumss, percocla efficax efi.

*>*> eontrdjep* Item

OcuUnbm meduamettsuttitfitme commifceiurimterane^f

LIBER.

SECVNDVS.

*?*

fyl

Portulacafatiua.

laborantibus 9 ataue

uuluamm

erofionihtn infund

Contra dolores^uos jjIh* excttauit.caput

ex fioface
/ llimtur.

fwttur.-eruptionespapularummcapite,

tum wno

vdneribus qu* adjyderatwnemffeclant expolenta

OrtultUynoU herbaAemperamentum.ftigidum

<j

ftuxiQmn de aujlero partiup*s.Vlxtte rtftrmgit humekofos mfrigtdantiumordinis.C cahdosjquidem tertij eft "vxiumfuundl Wirum nutrtt mtibUM poti kumida,fngtda,e?vi

&

&

aqueumeft, prtap*e bi

fafi-Stuporem dcntwmJedat,<juod vifcofa,nonpungat.

AfP arapu t>

CAP. C XV III.

NOMENCLATVRA.
Cr*. A <nr*f*y%. Ut. ^fjparagns. Ita.

DIOSCORIDIS.
*s$arago.GaLAfp
dafiue Jylucjh*

^cfparag U6

Mo

bo coBi ueturem emolw,

nnam ctent.

%adicu dcfr

bm contra urtna dtjjum

rtn* morbum, regtum


,

tta

C^

coxendicum cn

potu
iQVtm phalang utno autem
rfib.

co&ifuccMjuper

dente

tw

neatur,etns dolori medet*.


*** eadem Semen potum ad

det* let. Canesjut atunufi

flum bibant

emorMU**
l

^Ajbaragum ettam ndlaf

\ufis,atque defofiis:
^ttate

quod,quantum equtdem fenttOjplancdM

abhorret.^cltilh autem ^AfiaragHS multis ramkfi&

:at,foltjs

F&ntcuhjongis, numero/is.radtce rotunda,??***'


ntno
* rt albo>

fiongtam habente\Hhih6 tenen cauhcuh trttt in

num doloresjedant^ffns autem co&Hsue,urm*

fttllictdtunh

Jt
v*

dtflicultatemfoac dyfenteruis mtttgat.J(adix

cum umo atif*


acertP#>

jrio coclajuxatos artns muiceuDecofta cumficts aut

JHmpta,regtummorbumJanat;coxendicis cructatmjTr&S**

nam^ leuau^litgata radix


ASparagtto
ttehus.A

aut haujium

em decoBum^

ceptum adimtu CT fiertUtatem adferU

LIBER SECVND7J.
hiititt aut frigiditate.

*S5
,

vrtnam proritant tjmmuu paruum prtftcnt aUmentunhplus t ame nutnunt ,quam au*
h Grati funt flomacho
,

&

tmdu Ixrbarumcymx.

Plantago*

X I X. NOMENCLATVRA.
C A
P*

Gu.t\(vcy\c<rer*p.Ldt. plantdgo.Ita.PidB-

tog/ttf.GahPlancain.

Haior.
r

Minor.
generdiminor folid hdbet angufliord

tginis

CT tenutord:cdule angulofo
ttrr*
'

ftph.-flonbm fdlhdis:feminefumm'ps cdulibx* ^Otcra mdiorjdtior^uirenttorlylatis eonjiansfolf

<&

M4
*
*

sianoosoia
1

A*^?
fc
I

"

Aq
aduerttcemtenutje

e Jia

ceigemrts : cuius cuulis cubiti altituJinem

pMt&g^J*
vitnv

* crafiitudine nmtur tcncrtSyhir(ut'ts,canAid:s,digitum

btu.Mafitturin Lcunofis fiftbua er lior magna efi.Ftm habentfoha ex;ccatoriam,coflrMg


iocts

humtdts.Mu

T
*j

iart

mm

J offortum btu maltgnts ulcertbtu, crfiuxiont

tUphiaciiforduLsyllsu
\

frofismifto^mfi^^^

'a ferpunt ,

effinyhtdii^arbuculoSynomasjjCohibent.u

uiura

&" mx^uaita acatricc obd:icunt,chtron:afanunUp


ambufits tgnt,mflummAtioW
proju fale acum
,
'

crmgUmat: morfibM canrs,


,

pantsyfarotidibw firumis agtloptfs, u

tiumct-.mAcetotzrjaleolnsd)

nternn

Jubuemt.&atur

- tn kti.tn BcU cum

(itliamjjj^l ^ (ottuj Lcnttcula

LIBER SECVNDVS.
tdaauam inter cutem > cui leucofhlegmatid nomen
efl ,

xff
datur

O" herba decocU poft anda* epulas yfic ut media antecedat.tomiudihm Crfujftmofisdataproficit. Foltorumjuccw,
filnnde oris ulcera
>

colluta

yurgat:cum Ctmolta aut Cerufa tgntjacro

medctur.fiftuUs mfufits frodeft , liffitudinibtu

Cr aurtum do-

lonhm tdem fuccm


coHyria.

tnjitliatur.

^iddttur quoque moculorum

Gmgtuiscruorefufjufis, Crfanguinis reieBtonibns^


:

fotu confert

clyfiere dyjentertcis tnfundttur^contra


,

tabem da-

turmpotH : aduerfm flrangulattones uulua


t*r>

tn uellerefubtjci-

etiamfiuuluafiuxtone laboret.

Semen ex utno fotum alui


fiftit.

faxiones

Cr fangiums
renum

excreationes

Decotta radix

to4nducatH,Cr colluttone^ denttum doloresfedat :


J"j s
>

CT eadem cum

iucenbn*

Cr ueficd tn pafft
aut radtctsgefi<

bm umt cyathts ,Crfart aqu& mod


fycuiienilis

rumts utantur. ft
latifolia ,
,

E W*

^tVUntago

qttamvulgips berbariorum maiorem

Yfi angufitfolia

quji mtnor. Tertta Lattfolidfrmtlps prai

J n ^uoifoltjs leutter hirfutu. \ lan confiat longe mmoribm lx toconjiata eritm (jutddam,& efi temperamento:aaueum

&

fi-

adeb aufierum obtinct- Qj*andoquidem terrefiri efi,fi deficcantis natur* ord* ^&pccafubfiantiayobidtytnfitgidantis n ^n tertium yfurpat. Porro QU6i yna tnfitgtdant afirmgunt , vke Xl u4mali*rit<> dyfenteri* ylcertbus O* omntgmis fifiuUs projunt
>at<jue

&

^ofrtnupemlocum tcnet VUnta^o^ame fm temperamentt pre rttioHetdeficcam.nonmorduatiwJYtgidanSinQn

ttln

& &

Laucr,feu Sium.

CAPCXX.
s.*b

NOMENCLATVR.A.
Gr.J.(e\).LAt.Uwr,lul.Sio*

Gal.Bcrlc.

f
*f<?
ron tn

DI O
aqms
olufatro fimdib^i

O R

I S.

Uw> ,foltjs rcclo , pingut tnuenitur ,jruttce Qudcfr Crodoratu. f^dminoribui,


calcuios rumpunt,,atque

dacoclaque,efu

exurmmf.mw

aent,menfes crpartus extrahunt.dyfentertcis


iur.

m cibo <wxm-

De Sto

Cratcua* tradtt

hcrbam ejfejruticisJ}ecte,f*M

nigrd,rA& Mentha, quam johafcrentem, rotunda, matora Erucam acccdentta.

N
~9H

hfatur Stum fonuhut gflate

rfgftfij Jyetnecahd

Aptj fjl fimthtudine, "lareofu CT perenmbm

rutt

>ftc*rtiUt*t**Cr*fii
<M

Zruufoltum

txtum

auoA.ib
n.dtcat
,

Apu folio ItjM**

* Shm Crefio>#

quatenmnGaleno eJJi.Stum mlul aromatts gujlutrtft^

naturam^ tenus excalfauUt * vr' tttur. Dtfiutit autem ,


1

cet.renumctlcuhsterit.rt"'
ratos menfes pellit'

Syfimbrfum.

C AP. CXX*
*r

N OMEN T V R A.
C

L A-

Rorn^ brwn. luiMcnU


'

&
Sium.
to nafitur,

uati4 Gal.Mcnccaq

'

OfficMciuarubca.
t

Ifymlnum , al:j serpyllumjylucflre uocant , infob *f

Menthx hortenjufiwlitiuline, odorJtu*'

B *

R>

SECVNDVS.
tra ftilltcidta urin*
,

*?*

Uorejolto.lnjeritur eoronis:

calfaacndt tum habet. Con*


calcu-

loitLJemen ex
torrnina
y

umo

bibitur:

Cr

fingultu* fe-

dat. Folta tn capttts dotore,

jronti aut
nuntttr.
l

tem^ortbm

tllt-

Item contra

uejfia*

tEltt>i:uomittorum avtuma. P

nespotucohtbet.

^kerum
,

Stjymbrtjqcnws
qut

auod

alt-

Cardamtnam , alij Ston


:

appeliant

ea herba rtguts

gaudet y CT etjdcm
qutbu* Ston
y

m locts,

qu& tdeo nonnullts Cardaminx * nommatur:quod w^ Car Sifymbrium. >4^/< AMJX4V .--..--.--.-.-- gufiu V **mum u{ eji N~afturttum,repr*fentet. Folta primum rotundx
prouentt.
A i

"7

t
.

r deunt

adulta

Eruc modofinduntur. idexcalfaat, urtnas


purgat lenttgines , cutUq^
uttta tnfacte,

m *tf
n
l

>

crttdum

^ wmpofitum
]

eflttr ,
y

matutims^detraBum.
,

V
Jr

fymbrium hortenfe Matthiolo

Balfamita
,

cfi

offidnarttm ,

& e*
re-

<]t*am

Mentham Komanamyocant tum quod delmcattones


factlltme.

untytum qubd
ret
-

non arttficto exculta tn Mentt

m de?e-

t(]ueadeoDiofiortdi$Sifymbrtum]u
f)0rUl; fi

tirvto
^
lQ
fto

SifywLrtum
,

vnam

& eandcm

efle,plantam. Etpertn-

Sifymbrmm non eum effequem pmgtt ihcophrafltH. m ff >im res eflent:dcgenerante%non exculto Sifymbrioan campefin'

fcoridi<

nona ^r(juam

m Mentham permutatum

repcrtrctur

cum e*

ffi**] 1* 1 colat.Stfymbriumq; acjuatitum non altud effca Crefyul ar S ^acrtfapor iutfimulcumSiomacjui<nafcatur,foluipri* 14

tfiJ & ** or

!^ *
1

'

& ****** m ^rucaformam laantattt,parHmq; t?f**


r

* na(lurtto dtflmttatdda Vlmij opintone non dtfcrepat

Stjjm

^
t<8

DIOSCORIDIS.
&
,

Sifymbrium tertueft inter deftccantta cum prabetur bibendum tormtmbuf in fmgultu

excalfacientia

&

num, nempequod Hafturttum referat

calidum ejl

M &fccum
W.

orimMf*

'

ttrtn*

dtncC viride ettamfetundum non excedit.

Crithmum.
Cr.KQi8fUfi.Ldt.

CAP. C X X I h
manno. Fmocchio CrtthmumJtal.

NOMENCLATVRA.
Gai.Fenoil marin.Offic.Crcta marina.
Xtthmttmjeti
Crithamonfiuticofi ahqm, ut totm,
<?

,* Mgutbm .Jolus Cr martumts fetrofis , m tens. Nafcttur


merofis, alUantiU
lattortbw Portulau, uelutt ,

undtauc Johofa herbulaeji.cuyiualutudmm^r

&

*$

ribvsJalfogufiH.fiorescandtdtJunt, Crjemen,

ceuZorij

rmt,odoratHm,moUei rotundum, quodficcatum


bet

mm

trittct

modo nucleum

rmW> udme radtces dtattt ^fi' \


J

Jemen Jiadtx , 4ut qnatuor :qrati odortt Cr tucundt.

Uc*U*,fot**rbu
Uantur : menfes ctent.
tur etiam

dtfficultau

^to

morbo

olere ,J m cotlumue Efiur crudum

m muria.
Latints RatUjuplexeft.

^ na marina,^

tft

berbitla,
cret I.

cubttum vnum alta.

Uafotur m mru

petrofts.

Hac

quamVitniut AJJ> o jpetlatur^r^ toribus ad quotidianos vfus conftta nlnnufquam dldlc vocart dtJfe.Vulgus bacilias qttaft batuulas abltatu
hortostr* \n nuncupatur. apud Italos Ftnoccho marmo autfiegm entm eft.btlem non empttron dtfan Pietro BafU rtqm tmpttro quod ttt.Jedntc bydropicorum aquam , W* amaro ' 3 quadanttnus dtu V,atts herbafalfo guftu,
.

"-^M du

'^

^^
>

deftccatona

&

&

abfttrjortx tftfacultatts.

Hanc tamtn deprj

ktt,quam aUa qua tn amararum gtnut tranftunt.

LIB ER

SECVND Vi.

%f+

Coronopus.

C A

P#

C XXI IINOMENCLATVRA.
Gr*.Kcf)coirc7i<&.Lat.CoronopH6.1ta.Serptntin4.

Gal.CorncdcCcrf.
Oronopus oblonga her
bula eftyper terram repensififis fobjs.cocjuitur in

o-

lere:raduem habet tenuem,


adftringentem , qu&

abo

c&liads factt.Prouemt tn ag-

geribu6,Z2~ locismcultis,

CT

Je C146 UIM.
Oronoptis, patrum nollra

rummemorta, Kanunculi
fpecies

habitaejl.Nunc i>erb co-

gnofct in acetartum

olm <& feri


,

suepit.Herba Jlellaab \taln

cubatnr

Foliorum figura quofdam Cornu ceruini nomert


.

nun apud

dedit.

Sonchus
Coronopus.
.

CAPt

NOMENCLATVRA.
Gal.Laceron.

XXI III.
eft ,er

Gr.iey>x@- Lat.Sonchiu.ltA, CtcerhitA.

On &iduo generd:[yluepior quiddm


"orret.dlter tenerttAte

mdgUftink

tjuddam moliefctt ,tthis exfettm %


modtce Adjirtn-

^guofb uule,inani,tnterdum rubente.foltjs tn dmhttufer mUr*dk


dtjfeclis
.

rtriufyue nis refrtgerAt


r

&

affo

DIOSCORIDIS

^PXl

Sonch

Sonch
illttt

pP/ git.unde ajiuatiflomacho^ mfUmmatiombm ciun ^ ftomachi rofionesforbittone mttigauUc


mlu& colleBtonibm opttuUU herba quam radix illita uibratit k fcorpwne tEltbm f
uellere afpofim?fedn ac

erS

tenertor ,arhoris wftarjatis confiansfouj


folta

diftmgMMijedadeadem f

foltjs

ntudo

& dnlcor ratum guflui prdibet

&

radiubus olui^utdem

Seris,fiue lntybus.

CAP CS** NOMENcLATVRA.


Gr4.itif. Lat.Seru.lta.Endiuid.

Gal.Endiue.
str*

LTBER SECVNDVS.

%6t

Scrisfylucftris.
duu.

Scrisfariua.
alterafylueftru,qu& vicris

qenerum

Oh
"wcho
u

eft:

cr Ct

chorion uocatur:alterajattua,UttortbHsfolijs conftat,fto-

quam hortenfis tterum tn duatfpectes dtg Qju uttlwr. ?fi}


folio Uttore prodtt, LaElucartifi*

& ftioreeftfolto,crcruftuamara. Vtraque refrtgerat, cr^-

Fmgit,ftomacho utiltfima:aluumfifttt cofta, ficu aceto adfu


m*iHr*Sylueftresftomacho meltores , tjuandocjutdem
&ftuan*

Ur*ifjum,<r cjuem imbectllttas uexet,ctbo lentunt:cardiack

fc,aut
tr

cum

folenta,unlner illtnuntur foda^rps


'.*

CT ocutili

rum

fUmmaitombiM auxiltofunt herba cnm radice

U $* nufosefcorptonefubucmt:t7mJacro cumpolenta
* T -s

mvde>

*tc$cumCeruja

Cr

aceto,ualetad

fo&rauonem

deftdeiant.

f
\6%

DIOSCORIDIS.
St ^ntthus fatiuns ,efi MueftrisSatiiiw noflro
uia dtcitur Itafa t fylueflnprterft
UtlOTi

funt fmilu Sylutftris qui Cichoreum, Vkrti>Kmarago


^armacopol^.fioribus

G*fi

efb cceruleis,qujfefe

mfobfyi-

fl
rfumfi

Condrilla.

C A P. C X X V NOMEN CLATVRA,
Gal. bfpecc dc Cichoree.

I-

Grd.KxtyifcH.Ldt.Cr Itd.Condrtltd.

drdtd^qudm
ftores

dtiaui Cichorion,dhj Serin dfftllM

er fotta hdbet Cuhoriofimiltd:q


u:rn*

Jdnonnuittfylueftrps Intubifpeciem effefronunttdrunt y

tenuwr totd eftun cuim rdmuli*, *ummt Mdftichesftmdhmh


tuberculo FabdinuenirtJolet:cjuod
itnteo dfpofitum y m/tdr

cum MjrrhdtntHt?W
.

oliu&famindrum menfes trdhtt

TJ

bm hcrbd,ddieclo melle, dsmdit


JtVttro

ddmtftt uittltgtnes emdc:tlant.

Cummi tnordindtosp
tcffljf

replicat:quoditem tenera radtx efjtctt,fimttnldfucco

ddmou Lontrd utperd* in o&,m utno.dutperfefepotHs.dluuftfttt. ^iltudhdbeturL^


drtiUgenmfotiumferem oblongum,ctrcunrofum > httmtff
Jum,cdulemfucco mddentem Utteo:rddice tenut ^rotuddp^
ttegctdyflduefcentefuccofa. Cuiu6

k umopotuprofcit.Sttcc^

er cdults

crfoltdconcoj***

mm habcnt.Succuotncommodos pdlpebrdru filos rejlcC jtsrafatur m Utis r cuitn,


di

COndnlla
dido*

Jnty bacei7*nerU infihdo

& gjffifi
'

ola

choreo tenerwr,? mtnor.flore

m altqutbns terleo>i

^TjjS a
s

ty

&

A Itera C ondnlU fpeaes luteofore, finguem

&

lutofim *g*

precipue ho rdeaceum

campum amat*
ChcHttf*

LIBEH SECVNDVS.
Cucurbita.

i<rj

nomenclatvra.
Gal.Courge.Off.Latinum nomcnhabcnt.

CAP. CXXVII.

Gra.Kc\cKvvQot.Lat.Cucurhtta.Itai,Zucca t

hita efui aftd:cruda,tritd illitu tumores,

Cr dhfcep

fu mitigat. Ramenta etm infanithu* contrd capiti


rtTn

^u<tmfyriafin uocant, mftncipite

Ui

fonmmones podaerasiL refrtgerant. tfii fvfe y aut cum Kofaceo tnfttfiu, aurtum dolorthn* auxiliatur:
**t*lliones cutvs

m ardenttfehre tllttu ddtuuat.totttuferuefaSl*


aluum potut mtro > extguo Cr melie cum , Vtnum in Cucurbitam recentem excauatam
r

^exjireff&fuccits

Wer

refiluit.

mH*m,

ftmtjiumfuh dttto tenedtur,potu alttum lemgahtt.

CttcurhttA

a<?4

DIOSCORIDIJ
eft ,

CVcurliU femen medictnale


U*
.

J* autlattGjf unt, lcngi ai't plurimum m, tamt.i *vt ; n mandentur** tcrr* qu*m qutpereudic K^cuKtttrfmefemint,

fv.clw

cjttan t<U

mdtontn

fejammo tmmaduertf.i.

Cucumcrfatiuus.
Cr
r

CAP.CXXVItt

NOMENCLATVR*.
Sf(itf<&-L4t.C9tcumerfaUKH6.Itdl
ro

domefttco.Gal.^oncombre.

^itrullus.

^Atium Cucumis aluo

Gucurais manniJ* utm hopertjuam Crjlomdi


prodejt,
I

tur. rpfyifTPrsit.rnrrtttitmnPtn nn lentlt,UeltC& *fyigerat>corruptionem no/enttt>ueftcdp

urwum modue auent. Semen


autpajfo, utjh cai exulceraUombmfibmniU

0'
(0

LTBER

SECVNDVS

z<r f

Cucurois fatiuus.

Pepo
cpinyflidas
,

cm
me

folta ,

morfw canttm fanant > Cr

cum

M-Pef?oniscaro in ctbk^urtmxm at y Infiammationes oculo-

Hmi ^tafedat.

%amenta etmcontra aditfltonem mfanttum,

f^njyridfin uocant fincwiti tmponuniurifrontt admota^ocu rHm

jMxionesauertunt.

Succm cumfemme >


>

adtecia ftrma,

mtm mfole cogttur


**

in fmevmata

n ttoremafferimt.

Kadtx

ficca

au& faaem repurgant, Cr* ex hydromehte poU


ptcontentw.

rac

bmjzpondere, uomttionem

moueU Si qmfquam moderate


tn

Wmimn ccenam nomere cuptat ^geminis obolis


* n *t

qnoejue rfhta

cum meiie ulcera concreta

modumftutM

f *< cena uocant.


F

P/

Vnimfmtm) imtgmtmm

nomtne Gr4Cl Citrios inteU Mellones Cucumeres !? mtu E Italu hntnrm GrA.c* ( *t mtUjmk J* Cnamirkgmm 9 f
;::5

&

&

idl

X
%s 6

DIOJCORIDIS
Lactucx.

CAP. C X X NOMFNCLATVRA.

Cr.Qf lJ[cc\ Mfttf^.ut.LdclucdJdtttut.off.lttdem Ital. Lattuga domejitcd. G al. Lai iftuc

^Jd^.

Crifpa.
^tSlucd fdtiu* , ejwlus ndturd

Capita ta
refrigerdtrt*

K
i

mdchogrduhdbeturfomnucociudnt, dluumeW

Uc euocdnt uerum dccotlx mdC[isdlunt,fiomdchictsi


frodefr.

Fpotum femen ,dftdi ItOtdtnum tmdgindti^


lien^'-

fomno compefat, cr ueneri refrdgdtur. Ij>fd uerofief t L


ho, rttdtt oculorum , cUrt . ,. officiut:infldmmdtioni
htufdcris optuUntur, murtd condtuntur. Cttm tn

'<T

#f7' t% cdu

LIBER SECVNDVS.
nnlyum cjuandam ndnajainturjucco aut
ftncdfimikm.

i6f
LEliJjlueJtris

Ld-

Laftuca fylueftris.

CAP.CXXX*
O

NOMENCLAT HA.
'Jl<x\aygl<x.

Lat.laflucaJ) lueflris.lu.UttHg4

>M/;u.vJal. Laic~tuc la Otf.

STlutJiri* Laflucdjai
Hd fimilis eftjed ton n
cauhs, CT Cdndidiord qraaliora
,

Joii

C"
cfl
,

ajperwra

maro

guftu

ZJ mrib Pdpducri (11

U),undeld6li
dliaui
rt.

Mccc

ptrmtjii

^Cquam per dluum eh


uos

potwsin dceto mulfojuc


chs a d

0$

r dr oem&

i
tur

"?>&'
illrni.

ddujhones tjjnuciter

cum UEle muUerum In


leuamentu prjzftat , men~

fummd fomnum dlitat y dolo


ris

kvlucftns.
O*

Jes ttahit.contra Jiorpionum

^ngiorum iBwsbilitur .Scmen ,non alitcr


tj*inauoneswJt

auamf

* *Aeadan udtetyJeduiribu4infitmior. Heponitur grri*'


1

frwnotto Ui eius.anteajutmalus

iiquamimbm moru

ejt,

iji

%CS
quodftU.

D O
I

OR D
I

I S.

U Citia,tft fjlntlm
i

\..iJuta,<]* Strrtola ftut Scariok

ItA

txttnor.ferrx

m mortm, u^erajtt.lntotum,^

tentrttucitnt.Uuorc, crcandorc dijlant.

XXXI C CAP. Cmoidiutm NOMENCLATVRA-

fcdfalfo
Ingidi

C0, 4 pltrunft

herhuia J) Ittcp

Hp*

fimd^tenmor cr l parnA f

^
i

amara

Olus hoc

a crd*>

<?
tuno ex Decotlum ....

f0

nejicd prodejl.

Clrtfohumin^"l
t.Lp,^e,tG
.

dnnn.no,>

*nm $$*'

ntudmem gufi*
at acnmoniarn

r*
>

f>ott>*>

m.it tcum .uion.ii.

dMx

^
'

Gingidium.
i

ruftcuit,r,hck.M^
UoajuiLujdamCamdOl

itapridtm yi mtur-

Uw ciepit adferri

IB E R

SE C

VNDVS.
I

%G9
I

Scand

CAP. CXXX NOMENC LATVRA.


Gal.non perinuc noca* OrT.Daucigenus,
fed falio.

Cu.ZKavJlil.lM.scandix.lta.ScdnJice.

CanJix
efi

fyluefire olu*
>

amarum

fnbacre

uou dcrucl cruaum coctumuc tlu


,

ma-

ditur

flomacho CT umtn utde.Decoctum inpotu , uey

Jicd

rcmbm

>

cr seanori

conjert.
'

Candtx Galeno>ftpore efl dmarotO* ahquuntum acrvs

2 rt infineftt jecundi cxcalfacien

O* dtfccantmm ordiniu aut tn terttj prmctpto At cnm


tiurn
.

taltt

nenfit
,

qua. pro Scandict

profertur

fequttur Scandictm

nonejjegeminam.

Caucalis.
*
Scaruux.

C AP

XXXIII. NOMENCLaTVRA.
C
tfell

Gys,

Jaiuatuo. ojf.Pimpineila hirfu

fau

uauc*
CdHca

*y

DIOSCORIDIS
*
ueftre

DwiMHou!,
doi

hculo

cji

jMirjHiofi
pio f!i

cr

M
C

kjft

**%

>jk{

nr umbcllajt
du cotlumut
J

nammoud.

F
idlnna
terra

foiu^

Caucal

v odoratt

**

quam Dauco

Eruca.

CAP.
*

CXXXH*
.

1'

NOMENCLATVRA.
Crd
.

Et/ 1<*uoj. Ut.

Eruu

tUU Fjtchett*.

ual.

Roqucuo
1

^ukm commodau.Semmeadcondimenta

conataUet )\uJd Frucd utnerem Lrftore abo ( (i, d cit.concoEltontfro


rjfeilu

M[
lr*

f>rodeJ}:urw.tm

utuntur

m /ongnm tcmfm
vtfajitllos
.

Aieto Lcleaut dfitueturjAcflo


j

J
**

m** n<u GtrmtKr ctumnumjjlucjlrti

ibttb

IIBER.

SECVNDVS.

171

Satiua.
weri wtyju*

Sylueftris.
,

ocadentemfyeElat

cuimjemtnepro sinapiincoU

Mwur.rrinam uehementiH* pelltt,muliofauua acrior.


\talkU,& fatiua &fyluejlrii omnibm fadicinakm eius vfumabunde docet Diofcortdes.
^caacetartjs
notifiimd.

Ocimum.

CAP- CXXXV NOMENCLATVRA.


GaLBaiiiic.
iudgo cognitum. idcoptofiore cilo oculorum

Gr. o h ifiop. Lat. Oamum.Itat. Bajiltco.

Ctmum
.

--

mc****grc tamcn confuitur. lllitu cZpollwepoienta, acct*

Miem hcl?etat,aluum mollttj^mtu mouet, urmapclltt,

*7*

dioscorihis
6

Ocimummcd
to

Ocimum
f aitxfa infiammationibm

^ofaceo^pulmonum

conts

marmt

feprodeft : tlltbmper lcorpionis er

/^ CT
^ ^

caltgmem m(m Succm *FJ. chto oculorum dolonb*. onuenitatran* potnm Semen Defttllationes exiccat.
c

i"H*>j tnmbm gnenuU, dijftait urmd, mfUtul

utfterKutamenta.^uodidemkrbaeffat.fedoCUiOf
ncc fttm eft
,

rjut tttt Snnt cim fternutamentum urget.


manducatum quandoqmdem ant
,

duam

m cenj

^
u4
j

^tplrtautemadijcnmtj. fofitum, uermtculoscrtat.


/iorpwncatii

Ocimum ederint,nullo

conjkEUrt do

$ut O^imn,f>ro rationtfi


ignit
ft-

hfi

s\

LIBER SECVNDVSfi
imtinet humidttatem.

*73

excalfacientium ordine ,

{? Juperfin

Orobanche.

NOMENCLATVKA.
Gal-PaindeLicurc.

CAP-

CXXXVL
^ohanche eduheu-

O.
lit i

im

eft

feJqtupceU*

Cr

tntcrdum rnator,
,

fubruber y hirfutm

tcflcr,

JtncfoliOy ftnguis:florefub-

dlbido

Cr m lutcum MTm
digttt crdfi-

gente : radtce
tudxne
,

er cum

artditdte

Jidccejcit cdulis , fftulofd.

Hdnc mter qudddm

lcgu-

mmd

nafci conftdt

cr ed

ftrdnguldre, unde Orobdn-

che Jibt cognometum ufur*


fdutt. Efiur y ut oim, crudd,

Cr in pdtinistdjfidrdgi modo
,

decoftd.

LegumentU
le

Orobanch
rdre credttur.
,
,

O^ohanche quam quod truumfirangulet iheodoru* i Theophraflo Mruergam nommamt caulem profertfnefolijs, &r ry,
,

mm Mdocrafuorem,Ytwnmiuri* Ylmio,Cynomorion, quaftfimtli


fuddam gemtali canu nommetur-

Barbula h

AP
i

II. XXXV komenclatvka

Grd

*r4

D
dt

OR

IS.

Gr.r^etycr.aye^. Ldt.

BdrbuU htra.Ital.MM

bmo.Gal.Barbc dc Bouc

^CrbuUl'na } auddbdlijtComeuocdtHr,breuieflctUtk
,

folijs

Croa.rddtce longt, dula,Jupna,magnofu?erc&


,

calyce

wm Jummo Jcmen mgrum deftndet

undeno,

men tnditum ej}. Uerbd cft.t dftd eji.

CXXXVlHAP. C Ornuhogalum. NOMENCI. ATVRA.


Gr."zvtQcy\c v .Ldt.Ornnhogalum.ItaLormlU'

^/o.Gal.Churlcs.

QRrutbog&ium Jtmthogdlum
ffautftddlts ,

tener ejl tencr cdultcultit ejt cdultcultts

,ta"""" , cand,

tnbtu dut audtuor

m cdcumwemoW
,

herbacchCrcnmh^ quiirHsfioresf ddnatti.-a gdndtts.d quibttsfioresprodeuntJoris


fe fandunt , Lclct utfunlur
:

inter quos dijfeltum


ut

cm

^do,cafttulum emic.it. Coauitur curnfdm,

MclanM
.

dtx bttlbofd,crudd

Cr

cottd mandttur.

gM

flortm luceum .Aaa ber alembtcum ex ta mirat du ouoAchu

htHr.lpfaherbafoUahabetCroa.Ur^oratamen^

-*.
'

edm ia,rece>tte>

multo

ca(l

Tubcra.

CAP- CXXXlX

NOMENCLATVRA.
Gal. Ut.TttberdMdl.Tdrtuffh Cr.vfvce.

Truflcs.Off.Ccruibokti.
yberd rotundd rddtcesfunt,fnefolf 3
fodtiintur,crudd

fM

ltntii

;0

0~ cotld cdnntur.

IB E K

SEC VNDVS.

171

quapiam vi ternc agglomcrantur in abum:Galt io,humoresgenerant crajjhs mtlanchohcos omm plus aho n__ voyatyadeo paralyfrm apoplcxiam,grt dteruntur,ty grauant fiomackum.Na de terrtjlri magt$ qua dt aqueafubftantta parttcipant*
ibtrafecreta

&

Smilax hortcnfis.

NOM

CXL ENCLATVRA.
CAP.

Grd.XptXctg KvnJi* m Lat.SmiUxhortenJtsJLt.StniUce de

gUhortt. Gal.Fafeoles.Off.FafcoIi.

OrtenfnSmdaxfruteXyCuimfemena nonnullis Lobtd


ttocatur.foha

habct Hedera,molliora tamen.tenues cau

&upeolosuicini$frulibw cirtumuolutos^qiu tantu ado


kpfctytf toptariasfcenas rcprafentare tiuleantur .filtquas Fce

mguiprojertjongiores
numfi*niuayfedm*quah
\

cr

torojioresjn quibus feminarc-

mtf"luefcunLSdiqua coEla cujemine tn olenbus, *A$aragi


ckt>&r tumultuofafomnia factt. Mitxcem hortenfem iam fuperws dtximusefji Dohchum , tum
Vao-iuolo

colore recluduntur:

qua quadam ex

mdo.efiur. Vrinam

Ita

^wyocat

Ttmhefcbo.nemui qui tttam Yhaftolm dicttur,

Medica.

C NOMENCLATVR.A.
Gal.Foindebourgoine.

CAP.

X L I-

Grx.Mvc/liK- Lau cr lta.Mcdica.

M
y

E dica

titm recenter prodijt.foljs

(y

cauIc Trifolo

^Attnfifimtlis eft.procedens uerofoliA contrahit, cau-

l^mfsmen
"iCHn ^'

Lentis magnitudine dependet

id ficca-

rj ' e
'

fyorit gratia , coditaneo fali admifcctur. Vi1iks refngeraiiom opus eji , dhttt fnjfragatnr,
S

UtT

irS"

DIOSCORIDIS
p;

HerU toU

aut pcora
i

,fi

Italtam

iumctttorum

$
fi

Aphaca.

CAP. C X L NOMENCLATVU.
Vefli

-rr

\ia

frepuens

,&a

rujii

Gr&.&fctnn.Ut.^ftihaca.Ita.P^cfidca.

phaca in aruii

ndj

tur,altiorLentc,t<'

bm

fohjs:JiItftus
, tn

V?
fd*

U matoresfert

ma qttaternaue femiM*\dftring
>.\&

acht alutj, fltxioml


Jifrcja
lentis

nW

quantur.

ATbace
.fc^S
liii

Matthhk

vtt,a,rerm kfft^T

V itu fimUm

,m^

imfyluefirem T***?

*
ofi

Porrum capitatum

CAP. CXLIH NOMENCLATVRA

Gtt

LIBER SECVNDVS.
Gr&Xtfecvty KtfaXcclfy.Lat.

*77

Porrum cafitatum

Ita.Porro Cafitato.

GaLPorreau.

Porrum capicatumJ

Porrum fcAiuum*

^Aptatum Porrum inflationem facit,noxium fuccum


creat,
0fm9

tumultuofumfomnumfarityUrinam ciety aluo ac%

*o<Utur,extenHdtyOCulorHm aciem hebetdUmenfes fcl*


u petowuitia extrahit:coma f

vwladttexulceratamuejicdmsenesir: cumftifana uerb co

Um > e

eiusmaqua maris CT

*o coSla^n

mt*Abetur.Porrumbts

dcfefiiQnibns^ddp&clufiones uulud CrdurtUdt,

dcjudmutdtd coftum, tum frigidx

^^Hm^dulcefcit,^ multb mmus mflat.Semen acrm efl,


*

&>

*7t

DIOSCORIDIS
/ijttt
.

Cr auanddm adjirtcloriam tum habet.QuarefuccHitsmM' ,m& to,addtto rhure aut Manna:fangutnis proflttuta
mefinartbm crnm;-at uenerem fitmuLt y
cts uttta

cotitra

omnu w*
tfu

tabem^pro

deltnclu efficax esl,artcmm

m*
&

Jedfl

ajltdtte

tftur,usfm obfcurttatem inductt,flomachod^


befttaru morfi

Jatur.

Succm ex meile potm ,aut tiistm , contr* TuriipoiintUctt^ acetoaut esl Ipjum auoaue ch Attxilio
.

mjhlkw wjoniM J(r,Juceo,utiltter aunum doiortbm,


rostoliuntfoiiatibtacumuua %l)oit
,

aua adobfontauMW-

rumpunt^ueteresj^ tiiiu cpjmclidt medttur,cruffas exfaie

<T 4qua\iU ma^ Myrti pondere bi bantur. ^Cmpcloprafumflomacho


ntfreteciionescohibet,fibinisdrachmis,
^

uerfatur,

ZTpim Porroexaifactt Vrsnam CT


.

menjesttt

menttm ctet.ldcontraferpenttummorfm

ejfe conucntt:

Cepa.
Cra.

CAP. C X L I NOMENC LATVRA.


Ctpolie. Itd.Le Cepa. Lat. cfquwp. Kf

Gal. Oignons.
item rotunda , acrtor eii qukm Unga fl## f F,p4 co qttam candidassflcca qukm utrtdis, O" cruda
fale condita
.
>

Omnes tame mordent ,fiatm gig**#' 1?


!

tentiam inmtant ,fitim mouent,Cr cxtenuant ,JaJttdiu rntnt, crpurzant, altto ttttiesfunt. E4 detraBn $#&*
tvsin

oieum comc&4, h^morrhotdM,


.

txcrci reitauosfy

Mefc cum cxttm referantfubdtta pro balanu Succm


oculorumhebetudtnibm.argemis^nubecuUs
fuflufionibuiAuxiliatHr, angtn4
,

eodemperunguntur^^

& '^i m(

'

fos menfes pciiit,capntpurytt, nartbm mfufm ****"*>

cum aceto, t\uta^Melic tiimitur.cum aceto autemf

^
,

Wt

t
tnfole

IB E R
,

E C V

ND V

S.

it^

tuultgtnesfinat

CT cum pari Spodto,fcabras lippitndi*

nesfedat, uaros
}

ctmfiie reprtmtt : contra calcedmentorum at-

tmm cumgalhnaceo adtpe utths eft,aU aluo prodefl. In aurifomtHmacgramtatem emendatiad purutcnUs aureu y
pctntur^ui ceitrim

c^

wctenim carundem aauam,uatet : alopecu cartmfuccoper*

aukm ^ictontum ptlos euocat. Largto\ tm Ctpa capttis dolores ciet, colaj uehementM urmam pc $
,

/-

Eoslethargtcos effxctt, am uatetudtnibm aduerfts ea ctuxm <Mi ^lw 4y H0 ucfwntur, clixa Cr eumpaftis uuis C7" Fsco
,
$

^McrcuUco?ico^utt,Cr celerrtmt rumptt.

Allium.

C AP.

CXLV.

NOMENCLATVRA.
Cr, Xkifchy. Lat.^dkum. Ital. ^fgHo.

Gal.AiL

Almm quoddamfitiuum atqtte hortcnfe hal


m ^egypto,finguUn
,

er,

quod

ut

Porrum,

capite conftat>

duU

^f^pureumuergensyparuum : reltcjua uero fatgiU C? **wda,ex piunbm coagmentatur nucteis, quos agltt4*,tdcfl,

Y^Guanommant. ^kudcftfylueflre, quod Ophwjtoro*>Jefi,


r >

*Ang;unum,uocant. Fi* Jtity acns eji

excaifictt,

atuum turbat , inJUttoncsfacU, fiamachum ^fitmgtgnitjftatum permouctfimmam corpo; cutcm


hcbetau ojdtxicffeZlt4spr* ijtn a *nm, tjuodcr liaphofcorodondtcttur , Uus uen&
efu

txc rrmt,

^Wtaaemocutorum
if

lneM in
>

H m lcilt4
c
'

O pnuatim hdmorrhot, Vy m uma


Cotrar

ubojtmptum abtgtt y urma4 detrahtuccnird utpe


lu^itcr ajfnmatitr^ aat

prodefi, ttd ut non aliu d

tntu

m eodem eltbaC~

diojorumorfn f&tllttn Cjr ci\>o Halet.magn*


'

^(Uf

*9o

DIOSC ORIDIS

Alliumhortenfc*

Sylueftre

~xAUio unlitates contra aquarum mutationesy uocem clarifcdtf Orh cum ueterem tufitm crudum coflimue Unit,potum autem

O* lendes enecat. fugilUtiomhm cum melle , r alopectjs cum Nardmo un^


,

gam decoBo

peduulos

mt# cim Cremati

ne,medetur:eruptiones papularum cum oleo Crfalefanat,**'


tiligmes, hchenas, lentigmes , ulcera capitis manantia , lefr&i

Crfurfures , cum melle eximiU

Cum

rhure Cr

Teda deco*

uc* Contra (lum,denuum dolorem leuat,(im ore contineatur.


* u C nenatos muris aranei morfiu , cumjicuineidfiondtbH* &*

efaft* com* ms ,fc


nfes

de/efi

crfecundos partn* extrahtt.

^iUmm

t*V"

gratia Jn^

igra ohua
uo d
7

IFBER

SfCVND

aS

Sylueftre.

Vrfinum.
ora uenarum patefaat,

cant, efu cit urinam,


fcis Mile

corodoprajitm

maqnitudme Porrum aquat


unde promifcuat fw

P&ktum
*
Wf
Htro

G" ^fliu

particeps :

tml m*M
"Do^

m t4men
tranjii

He nendicauit, efjeflns ^Allij 1


'

hr Pomprakn

Cott"'^ fodo , dukefcit , GT m d

1 **<, V If,

fpecies ommbut

noU.nam fb eoAemgenere

m y ^t,,yum. Vf,

wn,ATnpelof>rafi

^a

Cepa nota ejt. Son ignotum ijl jj>ttam nonhabet miaor ejl domejhco 9 cuttucy, ajlruh* fotys , tauUJubtiU rfUt.Scorodoprafon non ejr S(
it.
.


X$l
*
,fic

DIOSCORIDIS
arte

c cultura produt:Siquidemf
;

-cneri* berba dfui '

&

vj
efl

) at tllud ex

A llio

&

Porrolatifo

ejl

Sinapi.

C AP.

CXIVI

NOMENCLATVRA
Cr. z fvn 7:1 hat.Stnafit.Ital.Senap e,

Cal.Scneuc.

&m$

Inapi hortenfi ,
ipiuocant.

dt

ug
ntfi

bet adultttm

ualde

tgnopere ftccum J

quod fiatlum interne


Jcat, cr ueluii

uirc-

quodamp'
tent'

colort-r madeat,c<tftum (o

quidtm reces tdgcnu*>

fefltunhabetur. ^fdcdfi'
e*' exienuadum, aendum,

trahendum , efficax
eliaendam
captits

efi:

u m ur.Contrapi

fimu
,ie

iftli

rum tum ores, M


aqttA

'

brtttem,fucM ex

&

Melle

grg' conuementcr

n7atur : fiernutamet. auxu triturHZ?ndribnsadmotum:comitiatibH*quofie


LethargiW excitat. uukiA (tranguUtu femm<u offreffiu rafo capite, ittinitur* cumficu admiflum, donec rubcfcdt

Cr

0" lienes ad , dtcttm cruciatm tmpofittm ,

UB
P
r g&tfiigilUu

E C

V N D V

S.

x*
cdtfd,cx

pwdolom cmfertjum pcrmutdtuU

udlctudinii

^ouuticxirJj.mUfunt.^clopecijs dlitimi medetur

,fducm

cum Mellc>ddipc dut cerato raptt.ferd impeti

fr y eo cum aceto pctunguntur. Conlrdfeb


'ihibitxr ,ant
t

potuhpolcntd modo^ mfpdr\

wpUjlusfcdbicm.i cxt

ttbm

>

uttl

/.

cr Jomtut.cumfi ^mprQde^MccMddhcbcUultncsoculorHm, O* gcnar*


tfifa*7Yitim,ffdwtdti

durtum

wmmgid utiliUUe
k^infolet
nan>*xprimit,terti*m

ilbnitur

E Xprefjm rccenti femmt

Br*C4 folnm Ucinidtur


J

tst GalL

^nlStntJUicJtMuftardabljn mrfirt>muftoquod

nnr.t

Qmod Iructf

nondum

cbullicru

mduumjulcedtnem

mU

* kmt*pu*[>rowat.

^fetiimu
Cr

CAP. CXLVII.

NOMENC LATVRA*'K*%Jl<xiiV.LALN*ftuTUiim.ltd.^gretto.

Gal.Crdion dc iardin.Off.Laano

nominc vtuntur.

^ W"*
i

vi

miHm opttmum conjtatejfe Bdbylonuum. Omn


eft

dcre.excdJAat.fiomAcho aduerjAtHr ,aIhu.

Meas

k u
(

pdrtm exmimdt
,

'

Utn

^ ^'^pf/;|WtJ
cx
'

ent l^mnUt

SMdfH zr FmcxjitmU
!

tntelbgttm

Ablierget. llittumium melU,iienc

ex

mm
iufJ
i

!i

forkttombu extrdhtt -mo~num mtu W>p~


'

Ser

!m nm t

****** potum reftfit,dtqueed4fHJfi


cohlbtt
;

mf

t:U

t lll

m dcflmta,

drbunculos ddfuff*

ptrdhat,

qt rumpu

coxcndtctbm cum p

iom

18 4

DIOSCOR.IDIS

Nafturtium hortcnfe.

Sylueftr e
dtfcutit,

comode ex aceto tlitnitur y tumores colleBtonesj^ ejjtcadcm ttt furuncubsMlitum cum murta.Herbx Ad omma
flusjtcetmmor.

en^

NAjlurtmm Cr&fiio horlenftanusfeu mauU

Alenoyfa f***
?ltnio

gntfu* 9 medicin*patentcDiofcortde,Galcno,0'

Thlafp

CAP. CXLVlH NOMENCLATVRA.


Gal.Rafle.Ofr.incognita.
longttudtncM dtgttalt angvfitsfoltjs,
diutjisw**
t*

Grx.OXoccon. lat. rhLfii. Itd.Hdudalitcr.

THldfthherhuh

ram uerfs,fHbfingutbu6^m cacumtne

LIBF. R

SF.

CVNDVS.

i?r

Latifolium.
i

Anguftifolium.

^
fat,

m ^mculo,tenut,nonJtne adnafcenttbm ramis:Jrklu


p/ totum,ab

extremo in Uttusje pandetc femtne

.Vi-

^l^utfoylenttciiU uafs efftgie } niji fiod mjnngitur ,unde

<tll>icat. Najcilur injemit, Crjefthmjof"Zfrfks ? Sti

[^
krtu

mtafp eri

g^^xcaljaaes.Ucm

utrtnqtu extrabtt

^PoTf *

Hl mtn
'*'

^ rA:froi^ >fthiadtCK,mfuJum,Jangui-

tneCAt
'

KT >

Hi

^
%
'

'"^"^foppurationes rumpit,menfes aet.Jed terum ThUfri tradtt Cratcuas^uod altqm

S!

"T

""''ktnfolussadictl/Hs ma tmsjttU tjJna*

^ufiont.

^,^

v' **rfam paftorU

eyifttrnant

perperam

tudicaffe cfi,

^idkcrr

^itua

7 Hra
*

tlfm

f l lor " rn

htbit*

tumgujlato femtne
t

]ian( hcrbartj y*C4nt.

HafiurUum

%ms&

CT e*u* ** **
DrJi

%%S

DIOSC ORIDIS Draba. C A P- C X L I X* NOM ENCLATVRA.


Gr&.Lpx&n.ldKDrdbd.Hd.Drdbd.

Gal.Draue.Off.incognira.

DR\dbd

herbd ad cubiti dltitudinem dffurgttytcnms fiff*


Leftdijjtd

gens ramoSyCr ex utroquc Uterefcltd ceu

molhord,Cr candidiord.m cdcumtne ucro

Sdmbua umbtU
objotty

gent,Cdndidosflorcs hdbentem.Herbd hdccumfttftnd tof*

turjn Cdppddocidmuximc. Scmedrtdumpro Ptpcre


ddmtfcetur.
Erapium^Araba^Orientate facit Kafturtium,

acrit ftporisfem"*'

^r

rjuodnoreperiens
,

m jdanta awam
vt
tpfc de
illa

in valle A naui*

k& lt at

lw ftmilem kraba
bni extflimat.

Araba,itaincertos not

ejje

dubitat , fn necne yera Viopr^ " R* Gailtjs>vt co^tt.vtrum nafcatur in

Irio.

C A

?
haber.

t-

NOMENCLATVRA.
Grd.Zpujiftcp.Ldt. lrioJtd.lrtonc.

Cal.Torcellc.Offproprium

nomen non

Imon, Ldtim Irionem uocdntjuxtd urbes ,


hortos^ ndjctturyfoltjs Erucd

rttdt*

>

Jylueflris:cdtdtculist

modum lenits CT obfequiofis:floribi4,s lutett filiqui* m cdcu***


negrdcilibtUyUt Fcenogrcco y cormculdik:Jemtrje
XfdjhrtifS'
cjt,

guoyurentii guflus.Contrd ihordds fluxtones tffiCdX

&J

furukntd extufiuntur: regio mcrbo cr coxediabtts ** totrd uenend in delmclu cu melle datur . ilhmtur ex tt^
tnelU utditer Cdcis,cdrancmdti5,fdrotidibm,
durtttjstrsdrn
f

^rodep-

rum^cr teftium mfidmmdtiombxtyin totum cxtcnuat,


fd U Mttms multo dd
clyftcres

fietf dqud mddcfcdt

* r dt$t

wdtursiellmteodligdtumpnfitdfdrind oblitum f&*jr

LIBER SECVNDVS.
*i'niacuJit

x$ r
r

^o7htcphrajlofumentieflenm, Sefimoflmile. Vlinituliuicopi-

7*O'\0.Cdp.hb.

%$.&

if.capite. zi.ltbr.ahh

fartaVioftoridiS defcnlit.

Xecaliter facit Galcnut ;*j hbro defaculbttfimplkmm 6. mteracrcs herbu >t NaJ}artium cr Smaficonnu
ntrat.lt de ahmctrtorttm

fuultatt frimo , huic locum aj *natinter ftinma. httcmenfumentarias fton caefl herba, qnamltaltVerKWonemmcupant non enim rej}ondet Zrjfrm* defef tio?l&tf m i**iformcntone rubenttft caule vonfolus (J cum eo non mul***imatimgi*uf pafcuur ,daiumtjl nihtlum Stfamum rtftrre.
,
,

m
:

mklw Irionem herham

frqutdem

apuA Ualoi nafatur tam efft


,

^^ "~ "

in

^&^spubUiin
fiH

par-

^Mmacrifjuforu

Cll. NOMENCLATVRA.
per.
P.
Cr'niZi tj.at.plpcr.Itai.Ptpt.Ga\.PoY^ S

C A

ure.Oftic.Larinum
rctcncuni
t
er
5

nomcn
:

cft,

& Indta ttafct brtitt&rlsrt traditur tyr*lo^umfiufi^


mpt fft Cl
pJ!d!*
a
-

qu&inttrmt-

m *-P*.***&toAld*tem fim ttmportbm


'

utlmfih^uamfronut, quodlongft inm *kqriA ***** Mihoftmdcfioii tandcm


dch/fiens,
-

tierb& tn-A ^
,

% rfe racemcs tmtut,ff499d fcrentes qualta mdetnm. ^


J midl
r

mij
thert

*
ton* t

m a*am,*>^f
th thertdcu

qud contra uencnata yarantur: U0C* n tLon tm HCro nehemcnim mordct Cr quo: ! S!
,

^ mc ^

^ Pifcrfaciunt^apiumocularWHsremedtis
t
t

lCAmi*^bm

C4t

^^
r

} .fabamarureimc^mi

"wofu

mtdicamtnibm txpttttn.Ni^ "MWMiHt ioucuuju,9aora fiiyodoratuef}

^*

7 fc

hiU criM

^^m^adfmmaccrbuucr^
j

>W ort

prstsm,

ncnona

*SS
f

DIOSCORIDIS
oportet

jirmm eft. Eltgi


rnultis

grawpirnum , flmum>nizrum yftne


,

ru^k^ recens , mimmefiirfurofum

Inueniuntur eti<w*
,

num ingencre nigrifemina nutrimento defeEla


mmtmicfo

caffa,

inmh
excd-

pondem , quodnocant Bra/ma.


iferuatur. Piberfehrium

Vi$

omnium

faat,urmam cia,concoquit,extrahit, difcutit:abfiergetuty'

ncm

horronk

Te^ennbmfiue potu ,fiue illitu ,fubuenit,ferfentium morfo

^artm extralnt , concept

m tim 4 concubttufuppofitum.tufihomnibwjj f>etorisurtff


CT terperunguntur. Potumcum recentibus laun folijs,towM
letudmem tucturdoloresfimt, appetenttammouet :concotw nem admuat,ddwtmflx* efculentorumadditum :firum^c0
pice djfcutit,uitili^ines ex nttro emacuUt.FsElth nouo,ut^

eclcgmate, ftue potu yfuccurnt ,anqin& eo

melle cenHcnte^

difcutiucumuua paffk mandHcatumpttuttam k capte ehaUM*

Kon ef} hutn arborU radtx

Gffig

utaltcjuiexipmauere,ficuti pauto poji oftendemtu.

N*n

Pipcru radtx Qoftofimiltsefl, ora guftantmm accendit>r' $tam ciethdc lienem repnmit^cum aceto illita, aut potd : t*ff
ttiampurgat,

H0 maducaucumfemine PedicuUrtsherbd><i

Staphtdem agriam uocant.

O
&
tft -vt
nitct<

mare Kthlantkum

Orientem

Jhmmm Piperit eff-ies.


racemofof tn Ugujlro coaceruato. Hoc rotttndum,quod MgW*
,

V***L

bs. Vtti

qutfepibtit prorcpitfimtUm

& ^jT
i

fiper : tottigmtmt, expanftsfub

(oUpabne* te*etibu*> ha*>


,p<*
rl

yuampla)icntrefcantanibireltf^
*um,<]utcompacliles
callos

racematnn coeuntes producat

c0
^,

forma. Sunt I talt* loc*. ractm^l^ cjr tn Vtper qut eadcm regtone Efi fiutex rat , fimHi, pUnu V**"* nempe , putat quam vulgtu Ktbes d horto Maplwa MaphaoMedta dartjhmt ,jr*d ttj* <? Krjaporem expnmentt. t^

ponuca

tulo

Seipolt ?tper futices Jurtt

1**?

UBER
Gingibcr is.

F.

C V

ND

S.

i! 9

NOMENCLATVRA.
Vjal.Gingcnbrc.

CAPCLII.
TrofU

Gr.Ticyifafttt.ut. Gtngtber.lul.Gcngeuo.

Ingherisfui generis

pUnU efl , m

farte najcens.yua utrente,ad multa, pe\

wtttptencs t\uta,utuntur,crprimispottbm

mFnt.

r edulijs a.

Humraducs, Cj/pertmodo,parua
tton

funt ,c*ndtc .tntes

nM*,4t<]!.>:

Piptrjapore imitantur. fltgtdcL

qn/t

noucrunt.

^i

mutt.

tamcn ol id condiuntur.

I^ritercartemfcntrant. FiHthlm mltaUamaJJ>ou.ui


Gmylnrif ctlo conucmens e/i,
-

Cr cuttu ctndtmcnto ajfuhalnt ; aluum

tlff

Excalfaflortam
>

^o&t

uim

ey cxcoyuentem

Jlomacho ut,ltse(i:efficax aauerfm


offundunt.

ea^ut

^uh^inem

InanttdoUaddt Jolet. in jumma,

fnsmlnu re/jondet.
$ram
* r*ndmacea
f*fti

fi

&

anno prcgcrmvtat , txiht foUa L'u tcrut focHim. Adnostx ArabuiC? Aegfptc adfer

^'pnttjmuiQrn.

HydrojMpcr, N O M E N C
<*

CAP.CLIIL

L A T V R A. Gr ^fy^ir.^ L jat.Hydro^cr.Julrefe

y*4f/ro.Gal.Poyure
dcriuicrc.

apud ajHxt nafatur,ejuajia^nant, Aut mpi. , nm^^^^nt.caulcmedtt gemtuUtum ,pradurum,


t"t><r

Tdro

Co

cau;im:foLa

:hh*,nutor*,molitora,candidtoi

raque

19

DIOSCORIDIS
ra<fue:guflu Pipem*crt,d tr4

tame

ulldtn odorts gu-

iiam :jrutu acrcm, tnf#


culpsparuis 3 propefoUn-

(etnatim coh^rentem.
lia

Fo-

cumjemtne tlltta^ tumo-

res ueteresd durtttM atfc*

ttunt Jugtllata delent : jk*

poflyuam maruermi , ttj*


pro Piperetn obfowfSAfaf
Jcentur.
l?M4

qadixpamM'
?fede?*'
ejfe

m medtcma momentu
torium non
h
*f'

HYdroptper
paret argumentU.

?fende*t*'

toriumfoltjs cfi cannabi^

mn amar*,& rU>pilofu>g*fku

Hydropip

yt Piperti acrtbut : Odoreejt nonvulgari.nuttahabetf*


****** racemofum,ipfumc^
9

tppareant internodta, ftmen non profert

*fi,nonacre. Hydropiperftyft>iamnafeatur,iUa eftPerjicaritft**' M qua in alteritu difcrimen , nsrra nota infigmtur. NamfoiifS efi

dtf^aribm nota.quas Hydropipcri aftignat utofc

Ptarmica.

C A

P,

CL

1 1 1

NOMENCLATVRA.
Cr.U recgpU n Lat. Ptarmtca.ltal. oliuelU* Caai.Herbe a efternuer.

PTarmicafrutex eftjitrculos hahens paruos,multos

CP

'

tundos , ^chrotono no diRtmilcs: er circa cosfoh* J lor;

out'

LIBR
lon^multAyC^

CVNDVS.
3 uti

x$r
^tnthemtdis^par^

m cacumine cdpitulum

nmjotmdum, quodjuo acrt odore fternutamentum excttat,


^denomenaccepit.Foltdcum flortbtt* tllitd,fugtlldttoncs ra-

fmu Flores fternumenta miihm cr yetrofu.

cjftcactfime mouent. Nafcttwr tn

?t*rmica,auaOliueUam Jtali voc4ntfcof>dfiunt,mc huiut apui waliiu ejl yfw.Trmptramento ejl calido [tcco . V irt du calkta,

&

I^&fccaordmetertti.

Radicula, feu lartaria hcrba.

C A

P.

C L V.

NOMENCLAT V
R.

A.

thutm. Ita.xadicetta.

Gal.Herbcafoulon.Off.Saponaria.
Truthtum herla uulg 9
notdy qud purgandis ldrits

utuntur

aut cas cluunt.


eft

Huiws radix

acrk , wr/tufit> toct-

ndm

ctety
t

prodcfx

norofis

orthopnaed ex
,

meU

^nichium. lcfumpta cochlcaru men* ^Uku*foluit. Eadcm cum panace O* Capparts radtce
t

dl

tPV

DJOSCORlDIS
Cum p.

calculQsfrdngitrGr cumurma. exturhat.duriUem lienudhfi


piiUmenfesimjpofitd trahit,f>drtH* efficdater enecdt.
lentd dHtem

O" dceto tti/tdjepru* tollit,tubemtU dfc

fdrmd hordedcedy er tnno decoEld. Mifcetur

&maLg
3

Cr oculdribud collyr/jSy claritatis


fer ospurgdt,tritd cum

caufa.Sternutamdai

MeUe y Z^ndribm mfufd.


antt

HErba

Lanartaob frccjuentcmaui meluendn Lanuvfutn

cjhh cn'rniuf>tma,I)Qcabolno>0'

vna

eiwt cognofcendi iudtctum

decepit.ArabumfntarijQondtfinominantMatthwlHihanc inltm ifo. tfct nen audet aff$ tnero tn \>r*fcri[ tio/ia medtcas, Idatur. Q**" >.w receptas -vocant
tttam Snfronartam non ej]c:nam hx c
dict*U f oU/c t caulem
folta fett

j/lantagwu Uuta M:

Uucmtnternodus dijhnclum,C 7

nonlanu^tnofuntj
.'

faporepenc

inftfjido.

Cyclaminus.

CAP. C L V NOMENCLATVU.

h inf Tclaminm folta habet Hedcr&jurpurea^uAria,


j bmfupra tnfrttcfo albicant

macuU.caule nudo y /juittercu,n

' u nos digttas dttjuante.Jlortbns tneo purpureis, Hojartt efftgW-

dtce ntgra,

Cr alt^uatu lata,ut %af>um utdert poftt. Q*

hydromettte potajttwtam aquam^ detrahumefespotu 4ff*"


fittiue ctet.

Tradunt,Jipr&gnas radtcem tranjgredtatur, ^

r"

erm tum fiert. Partum appenja accelerat: contra uenena, prtf re' leports marmt,ex utno btbttur .illita cotrajerpentium tc1w,
medto ejf.immtsta utno tnebrtat,regtum morbum dijcutit> tth
bui dracLmts pota,cum pajfo aut dtluto mulfo. Sed oportet eu* $ut ebtbtt,multts ueftibw conteBum, toco cahdo, Cr *erl1i
ttiQmbus tuto recumbere, ^uoftcitiw exudeUeteftt
nsfettetcoiore tnttentuntur. Succut etus

f antemj*

ad pureandum (#f>

LlBEK

SF.

C V N D V S. l*t nanbm b mifsmduur.xtd detjoe


da
i

excremcntd

um

u
y

fedi Jubyotur

CT

xarum tenm^ aluum emolbt^

Cr abortum ejjtot jufjuftom bm CT retujd oculorum aaciyoLktH* cummclle fucm


prodefl
:

medicamcntu abor

tum mjtrcntibm admifcetur dhtm, tt


itduam fedi
frimitur tu\x radue fuccw*
l

fnellh e?.r >:><.^mem

decoqmtur. J{adixautempur
Pat,eruvtionespapularum rc~

F/
j

m cum Melle mcdetur


5

Cyclaminus.

prtmtt
;

Itemm abfum

uttta cutts

Sp* dopecuu emedat. Ftm decoflo luxata, podagra*,ZT


fjMkferniohesfyfouert congruum cfi; tpfa^
^,

m ole o

^^t^fa^a,dlno'oleo y ulceraadctcamcempnductt. Ca

^mx oleo exfL ^

Cr ctnere ferucntt

tmpomtur, adie~

ii^^ m *gkentum
a
l*

T y rr h*ntc cer& momento y utftrtgmenn crafet*


contrahat,cum prinm

uukfcrwcmbm.fx

modojconofa rcpomtur. xarrantadamatona affu-

row */<a,

cr mpasitllos dsutfam. Xafcuur

umbrofis,

Al
N

Cyclaminus.

C
t

AV
S

OMENC LATVRA
Cr*

C L V

*5>4

-2

DIOSCORIDU
M

Ita.Panftorctnommore.GaLScau d

dame.Off.Sigillum _ -q ,* CT rf/fcr* CycUmmm, quam Ciffanthemon 4ut Cjr gentcih mmorihm phyllon uocant.folijs Hedera,fed
f

Tatis

caulthm,craffacfrCirca utcinas arhores^capreolorum

m^

Hedeumo^ acmis flore candtdo,odorato: uoUentihm: do,fe


Uhm,lentiguilm,aliqHantuUm
acrit.radice fuperuacua:

up

V poU>cum tur tn afperts. Hutm acmt,drachm& untmpondere nialhtcyathu duohm,quadragmtadtehm,licnemper utt*0

CT aUum

ahfumunt.

^cd orthopnceam

hihitur.

%ehfM*
1

'

partupurgat.

CYcUirttnn5qntm Panem porcinumyocant^nota&^


pLinta,Altcnn$ Cydamin:,yfu*,

Mefue>Vanemporcinum } radu* AueUanx.

&&*** tnyallt yidit b\atthioltu coftofum

&

Minor dcfqtcogno(ci

Dracunculus.

CA

P*

C LVIII.

NOMENCLATVRA.
Grd.Jl^aci<cu}i0^. Lat.DracuncHtH4.lta.

jyragontea.

Gal.Serpcntine. Off.Scrpentaria.
cdfl

%aamcnlmfoho consiat Hederacco, magno,

Ml*

cra^m ,tta ut referat,hatuli pwrpwreu anguempUne reftcrfo coloreprtm^ caule racemattm coharet j fh$lmfummo y
herhacco y cr cum ematurutt^croceoyguiiuferuens^morddX^
rtdicc ahquantuUm rotunda,hulhoJa, ^tro non ahftmthy **

\_J

n$dC^ rcBo,htcuhttali,uerftcolore notK infigntxaulc y

nm,ohduha cortice.&afcttur tnfeplhm umhrofis. SemtnisjM* ctt# cm cum oU* tnfhlUtm^aurtum dolore mrttgahnanhus
lan*

UBER.

SECVNDH.

*9t

D ^cunculi.t.fpccics*

Dracunculi.t.fpccks.

n
l
r

l44

^ofttM^o^tuahfumiucarcmormttAiUituJifr,
'infofcs bthantur , abortm infertmt.

m"mgrana. ,/i
^wro;
<jft >

od<

***u fofie* ijuam flaccidi flores emarcuerunt , conceft*

mJ f
ts

WMH
,

j^,- excdfactt , orthopnoeis


:

>

rwjtftf,

>

deftiUatiombiH auxiliatur
f ofiaj,

humores fefloris cmelie , aatftcrfefe


:

*M* *46t /W co&*


t<khtr

cum

>fiuc farwa etus

ex melle deltmatur

urtnamfelltt, ue-

*rtm xtl tju* ca* At ' cum mno ulceru', phagcdanas ' fot* l t i* Uoc*tur,trtta *T* cum melie <y~ryon:a alha exfurgat,

Cr

Cr

jftocempereluat. Collyrtaex iffaad fifluUiCr euctent* rtm * fitn folent . Qut radtce fuasmantts ferfhcuerunt
*t *feriri negantur.
tr

iliita

ex

accto

utttltgtnes

emaculat
folta

XpG

DlOSCORIDIS
btu uulneribw linamentorum uice y

imvonuntur. DeCoEla
Cafepu foltjs muolutm

m umo ^erniombm
,

appojuiffe prodefl,

a putredme d mditur* Succm

rdm
I>

ddnsibecula>s,aibugines 7 r ocutorum caligines,

comemU Hd
recipitur.

dix cruda coBaue


Gymnefijs tnfuUs ,

ad fanorum

ufus pro olere

qua Baleares uocantur > coflam

radicen

tummeUe multojn conuiuijs placentarum loco offrunt.HAdix


traiem conciditurdigno lotaquejruftattm menfibw effoditur y

Jiccatur

m umbra,cr
DracuncttLi >cdulii
fbcvcs,~ptdn Matthtuhn.

&

ptritts

berbx

noU fi

Ymmutro

Bijlorta,Drac

*JJc

nonpottft,cum b&c ftgido jUa calidoconfl

Arum.

NOMENCLATVRA.
Ctg

C A

P-

LIX
^CrW
S

deChicn.Otfi.P
Vituli.

Xon

apudsjroj
uoatatih

Lupha
foiia emittit

Drdamcm

k,Jed lotigiord, mM* dijtmEU cionlHi

Cr^

hsccdulem futyurpure*

dodrantalem,^t
cie,e

quo croceumje^
,

exit

radtce Drtcuttc*

4Wa^uadecotlaeji^
pote
fit.

niia ad

ejum

con-

Arum.
jl-

diuntur,

CT

ariddptrJt

detoCm

'

LIBER
mtnt. Prmim radix

C V

NDV

S.

$?
utres

&>otti,mtndunti4r.l{dMx, femen CrfoltA,

DrAcuncuU

exfimo bubulo poddgrt* tUmitur , cy Lncunculimore repomtur. lntotum,obmiUoremettu *cnnnim>m cibum expetitur.

Arifarum.

NOMR NCLATVRA.
nonpertnde o/4.G.il.& Oftic.
fyftrum exigua

CAP. C L X.
cum radix olc* mAgntt**AronAcrtmom*:un<.
,

Gr-ktjifxfoti.Lat.^rifdrumJtAL^frifaro.HcrlfA

herbuU efi,

dmetmpiet, ,.\ge mAiorts maiorn qiutm lonie q ,

iannoniM

fifi,t.

Fiunt collyrut ex ca

AdfiftuLu tfficAciA.

mn&cit gemtale animaln M*fc**tL ,

m permciem Agitur

hronota plantamuhenbm
,

a<j>u

C hxmium m.fnitfiiVtnetv^Xrtnuf-

""""kiqueiserwratamC/tandtJam fatitm nJUtUt. Sujnulem * <747 \tuU Cerfat-ocant rmrum medutn carni jplendorem

QunioremcontiUat.
mV<ltl

AnfaronMatthiolo
.

ojlen.iu

pharmacopold

F.f

A/m>j

Komanm herbarim hoc m nego-

**/&, Uhkfapiut affrmauitfe m confmtbHt Koma topiojum


knfar

"

tper,ff t.

Haftularcgia.

NOMENCLATVRA.
^mphodtllo.Q al
.

CAP. CLXI.
A ph rodilcs.
,

Gr.Aoycfi\<&.LAt.HA(ruU regtA.ltAl.

Oftic.Aphrodili. ^JiuU regia uulgarti notwx efi ,foiiji mdioru Pom: Unle Uutferente tn cAcummejiorem juem anthertco
^^raditesfubtaceMobiongA,rotundA,gUndibtufimiH4*cres, qu * txcAljactunt.
i

tnai

j Pjtrtfouex
^
tltr

'* te doloribti4,ruptM,

conuuifts

cpoU drAihmz t <crtufiibm

CT

menjes

laucro umttioneiAdiuH&t, Crt tettmagnitudinc comm.wducAtA: .t jcrpcnte demorju


Htno y medentur.
"Ptifime ,uer

nm tiium drAchmarum pondei c, foi p


>

' r

ului

*9*
nb-M

DIOSCOMDI5/
,
,

O* radicc cx uino morfm iUimre oportet. Item ulceri JordicU Cr depdfcentia mammdrum ejuotjue Cr teftinm w*
jixmmxtiones y tuhercula^ furunculoscjue deco&u infatemU
Lullns
:

recentibws

mjlammatlombm ex

polentd

auxtliAtwt*

Vilici^fuccm adieflo uetere uino dulct,Myrrhd CT Crocode^


totjuitur y fitd

perauam uttle

oculu medicatnentum

AapHrti*

lentdA

aure perfccum rlmre,melle,

mno CrMyrrbdtriM
,

prod

m conirarnxm aurem tniujm


r radtce ilLitua
,

miti* dolorem denttum

gat. Cinu

alopectas adpilum reducit.


illitu

okm^

excauat radutbm iqm decoclum


Lpu
,

exulceratts ,perntont*
3

c^ amluflts tgnt>
iiuxilidtur.

conducit .Jurdttatt

infttUdtumtn^

Candidam uitdiatnem , Iwteoanteafrdjri* llam tn fole>illita radtx emendat. Semen foresjue tn utnofo' ttyfcolopendr& crfcorpionum uenems mirum mmodumrej^
Jlunt:aluum purgant.

rcm ,

VVl^drU
tatem habent

ltali* Afthodelut,

cum AfthodeltU niafit radictbus,& HemerocaUu Ultf,qu* nullam cm **#*!?*"


humfett Grteorum HemerocaUis non
eft ,

& numerofaradice, Vdlumio^ F

Bulbus efculcntus#

C AP. C

LXIL

NOMENCLATVRA.
\&c$ iMi^r.Ut.Bulhtis efculentm dul
"utho

cheJimanta.Qz\.}zichAottc*

ESeulenttts Bulltu mlgo

h fiomac cognitus,a nobis eftur,


:

C7- aiuo utilu,rufHt,fti

cr ex ^Afhnca defertur

#"*'
d'

rtu uero c?" Scilltnpts\Jiomacho af>ttoreJl,Crcococ1toner*


tuuat.Bulht

omnesacrimmtam hahentjxcalfactunt^uener fimuUntJinguam tonftlLa^ cxafter*nt,multu*hmtn tfr*bcntt

B E

E C

VNDV

$.

199

bent,carnes creant, inflaiio-

ncmpdriunt,luxdtisjrdclis 9 drttcnlorum dolonbus cjficd ater ubnuntn \fficuld cxtrd


1

bknt ,eangrxn>u
ra*

cr poddpct fife >

ex melle dut

yydropicomm tumorcs , CT Cdnum morfus cummcllcct


prpcrv polline illti cohibcnt^

fudorcs compejc unt , ftoma*


thi do\orcsmitigant,furfurcs

C7~ utccra, aud

m Cdptte

mandt,cum toi lo Nitro dbficrpuifuQiUiV.t HdrostL pcr

Jedut exoutluteo,
ftnci

Itnti>

cum melle

utl aceto

Bulbuscfcul -- entus. .
.

cmenddnt

tn

fiuElis aurtculss

Hs

/S*

ex polenta mcdentnr.Iidem cdltdv cmenbus torrci>

wmtjicustitem cum cmere c manarum cdpttibus,impo~ ^rcmanuerh &> C um ^clcyomo mish,uttia cutsstn facte,

aCdtnm
cffl
'

in ole

M"*, cmacuknt. Fdciunt ad ruptd,fi

Wococli cdantur.Scdcopiofiorc corum cibo dbftmcn>1w*tnneru stentdnt.

Bulb us vomitonus.

cap. clxiii.
N O m
*rd.

N C

I.

T V R
.

A.

li\fc ip{ ri x@.


jd uomitdre

Ldt. tulku

L
*

Bul


joo

DIOSCORIDIS
vlhm quem uomitorium uocat,folta hahet lentioramub
th

lon?iora,ciuam

Bulhm

efculentm : radicem ftnw

lem,corUce mgro.
ueficx malis

Ea radix manfa, aut

decoflum etwfotumr
Uk$ftm6

medetur.uomitwnes mouet.

Ql C

Vcmadmodum qm cdcnde cfl P>lbti4, <& yomitorius

CT vvtcnbu* fnerc cogwttjiirni, aque hodiereccnttbm mti& <juoi<jttot rem hcrbariam traflant,funt ignotifimt.

Scilla.

CAP. CLXIIIl
Vial.Oignonmarin*
Cilla

NoMF. NCLATVRA.
Gr*. X*/A\*. Ut.SctlU.Itd.-7 Off.SqutlU.

uim acrem <Af


uttlioremejfe

fertuntem hdbet , &f

tumad multa

crnslu ad Pollme consiat.

fubac1o,aut luto

obltuM

hanum donecobduobruttur, ntbm


cens crutfafufjtcienter
exemptdijt*? ftafuerit:qua
emollefcat, altero folhner

contjcttur,aut cttrfo'

W*

mili,aut luto

arcunltnMh
prntt*
p.

CT cadem qu*
teranets

tjfatur,

maxtme

noxtA tfi

Torretur item tn olU,


operculo ,qua

tiw

m furnumd^
*P

Scilla.
7

Sumt

od maxtme e(i mcdtum, direfte muotenm tumcwq

Jiattm confcHum coquitttr,mutataJipm aqua, donecifo

m0

LIB
ficcMur

SECVNDVS.
fru,

roi
.

tmdritudmcm,ncc acrimoruamhabeat, tratefl.ifyLni

mumhra

itaut

ne ulU quidempartefe conttn(

mimhm ad oleum^ utnum, aut acct*m f Mmur.^fdrmds pedum,tnterna pars crudd salU tn o:
*f*cl*>dut

im
r>

cum rcfina ltquefa}a,tmponttur. Pecoffa tn a


,

*orfn 4 mpera

catapUfma eft:adfinguht affd Pdrteis ad'c -

falu.cochlearunum aut altcru damm tet dtmo&cndam aluum.ln potuautcm Cr odoratis mcdtcam
woflonutoffi

^O*(juihu6urmaciereuolumH6. hydropi
<<fc

(yftoma
tue

htio

morboytormimh

tm

f"f}>iriofis,

orc retjcientibtu trcs o h

cum Mellc, CT cftur corundc $to&>mdxme ut concofhonem adtuuct.stngmctapcr lunm


te&fmpfijfc fdtK efl. Coquttttr

WthiLCofla O-fimiltfitmpta

m >do,eoficm pr*

fjcEltu

WMedtsolUtifHd lusrfut mtcsUnuJcnttunt ulcm.^td pcn wmrucM cr perntones Jofta cjftcacttcr lUtmtur. Tritumje
***>&*

m Cdrtca aut MelU deuoratum,aluum emolitt. Saiu


idnuajujhenja, mali

M* m ^tnme

meduamcnti noxam arceu

DePancratio.

CAP-CLXVSciUa mmor.

NOMEN CLATVRA.
Gra. 7utvHf>xTt0y. Lat. Fancratmm.Ita.
SjuilU miflorr.Cal.Squillc baftar Jc.
)ff.

^nndtium>aHodaltqui SalUm appc!Lit,radicc


l*i &ulli,fubrufo colore dut fulpurp y

ma< efi

loT 2"* "dttsodcmji


:

oli s mn> er fr*f*r*r f l tyJd longiortbmJtttis

fonderc

m morUs cfftcactter

fumttur:

m fam digeritur

tn pafttllos,qui hydroptcvfjtUuu

<L

cum

hydr*

joi

DIOSCORIDIS
dmtur.

hydromelite,commoeltj?iffte

t fme qua hona Scilla,nemp mtOtitm Vrilit

& vera ihemcacoejt,

defttum tempore hoc vtinoflro Pancratto fia nSpefit.

ff*

vbt t Appuba, potejlvtin entm adeo quidnam ftt antmaduerti, fiert

Scitlanafcatur.HuiHsplanunegleclumparitfi-e<juensthunlot.tiSif

U prouentw.vt potc qua candtdafit & medtci m ccrehri & Jlituunt.Uojlrx* vttreuntmjj vat toncifam, TtdU,SciU.arn crudam, m mmutafiuIU cumdm
plenum muuunt,ac tota
aftate vafe So'i expofito.tumfu'"'

mgra.quas fancratij locoj neruorum mfirmitattbiu p

\faaunt txccUwtiJ?*
fi

CapparisGrd.

CA

P-

C LXV

NOMENCLATVRA.
Ka7i7r*if. Lat.Capparis.lta.Cdppdro.

Gal.Cappres.
^tpparis acuUatmfrutex eft,qui in n tndg terraftrdtu* 7

m orbem eHagdtur:ftm<u,ut R^bm,habet,m hdmtmo


dum aduncatfoka ma.li Cotonc* rotunda:JrtiSlum
iffo

oledfi^
uo

lcm>ejmcum dehtfcens panditur,florem candidumpronttt:^

,nonnthdgtandts oblongdfigura muenitur^quod^er*

tumgranaacmis Pumcorum fimdta offendtt,parua,rdtcu^


da.radtces hgnofasjfargit^grandesnumerofoi^. TenutjoloA*

wj^

locis,m infults

er tuxta rudera mjcttur. Cauhs CFy*

ucibigratta condmntur: aluum turbat, ftomacho dduerjt'

fitimgigmt;coBa tamenftomacho
bfitmtt,

auam cruda utthoreju


entttttt^

Bm drachmu duabtu in uino potK6,juadracnntd diebttffl


r urmam cructtimci excrementum bitur utdifmein coxarum dolortbm^ Cr neruorum rej ne item ruptis Cr conuulfis:menfes act,caput purgat.UenM*
y

w*

doloremfedatfemen exaceto decoflum,collHto tnde ore.^f

00

B E

R.

SECVNDVS.
expurgat :
Itenojts

*o;

mrddicisccrtex
fordida
;

adeademprofctt : ulcera omnta uetera,

cr

o cp{&
:

occalluerunt ,

cum Jartna

horda illimtur

dente

demorfa , dolon etm auxtltatur : cum

MlotnttyMilimesalbas ahftergct. Radtxjoliayueintrita, pmusac dmtw dtJcuttunt.^Xurtum uermtculos tnfufujuc^


Mtnecat.

sAfhrtca,Cr prjfertim Marmartca Capparis, uc-

hwntermflat. ^fpula

uomttH* factt

fimro mari dejertur y


c

Cr qu& a Ltlyco <?mtrum tn modum acris eft.Jiautdem


, ,

^fujiuLtiexcitat ,gmgtuasaue ojje

tcnmcxeji : quarc

^nondredamnatur.
oculu adhlanAtuntur,

Ahxandrini Cappares , nojlratibw magn

^&fftugratioresfunt. Sale cond iti adnos adleruntur. Elotifc


^twfalufaftorabeatiCumfjauctfiirnofint nutrimento
t

tfunt cor-

Mubut o* medicina. Stqutdemmorantein

appetuum reuocant
objlrutitonibu*

^pgmalatertbusflomacbi

impafhm euctunt,

r C

Ucnis

profunt

modo pr&ponantur omm abo acetariorum

^cumoko & aceto,yelcum oxymehte.

Lepidiu m.

C A

P*

CLXVIL

NOMENCLATVRA.
Cr-AintJliop.Lat.Lepidtum.Ital.Leptdio.

Gal.&Off.Pip*ritJS,
j
*

tydtHto aliaui Gtngidium uocant^ herhula uulgo nota.

m *m cum
**~
tj

LaEleferuatur. Vtsjohorum acris

Cr cxulcc-

'4*

^fropter tfchiadtcis trtt4,prdfentifomum cft auxtlmm,


radice,
:

yuartaparte hord > tlltnatur : Uenojisf

odeji

leprat cxtmtt.

Radtx appcnf* col!o> dolon

**** hlerare
-HiHm

extft

*T?

* Le

H'm Ualtd V iota Vbmj


t
:

& i crw yna & ai tm pldntlX ftm tMatthiolo Diofc


l

cpidium

?*(<rttH

<]**

^crelU.

JtanHfl

J04-

OR

Ranunculum.

CA

LXVII I.

NOMENCLATVRA.
Cr.tar^xxtc^.Lnt.R^mtKultti.Ital.PieCoruino.

Ual.Bacincs.OfF.Pcscorui.

Primum gcnus Ranunculi.

Sccundum

genus.

und,dcr^ tdmeomntbm Omplurd Xanucult ^enerd, uts rr uehementer exulccrans, Nam unum Cortandrtjo ?
tnterdu0 luteo, conftat,Utiortb^f Jubalbtdi5,pingutbt46,fiore

r alba,extgud,dm purpureo:caule gracdi,cubttum aito.radtce

rdfuejm$lik captllamcntis^HeUebort modofibratd:ndJ(ti*

Lmiubm humtcLs.

cdule> f"' longiort UnugtnopH*, ^ilterum

m
I.

B F

E C

VN D V

S.

JOf

Priroafpcdes.
in

Sccunda fpccics.
Sardtma prouentcm,

Apmm appellant. Tcrttu r Ml mc ar:um l ore ureo fiwky * ^ fi 8ji ? faTn'^ e F


lueftre
% *
*

^foi 'orurn incfuris , plcrttnquc ]** *frrw w y quodfy


^

'

lia

Un
i

'

flora

* CA^tculi

rccentcs

, tllttu

cxulce-

'vcruJTunon fincdolorc vtonunt: nitarc unvues fca>J cal

feti

"rm extmunt y fngmata dclcnt^ormuan,

hcas

'

iZ

^4

O~penfilcsalopccusque, paulfherillit /o/Zwir. Loao prtQncsfouentur. StccaraiOx trtta^


,

fter-

at >***rtlH*

admota : denttum dolorcm appcnfa

Wtmcnfr4ngst.

ri^^f^^f^fh^

^rts

f*** ***

^***1 D*^*
^^/HiffVm

%QS

DIOSCORIDIS
AnemoneXAP* C L X I X. NOMENCLA-

T VR
Crdt.

A.
J

KvtpMn*Lat.O 'Im ^Anemone. Gal. CO'


quelordes. Offic*

Herbavenci*
I

D
Anemone
Jiores ut Papaueris
,

nj %era,Vmf)^4

<m tn culsn naJcens.Ofi


uluffectes^unafi
luri

fiorem proft

USm
tpurpureum : harttmfik
t>

husprope terram diuiftris : caules lanuginofi.

in

medio

capitula ntg

cotrtiled:

radtx ole& magmtudtne,aut amplw pauto grandefcitferme^


gentcubt qmbujdam cmgttur. Sylueftriamplitudoprorfam*'
tor^Uttoraj^ folia,Cr durtora.oblongimcaput :fore pufflM*

multis radtcum captlLmentis. ^fcrior

efl

gra habetfolta.
decotta mpaffo

v'u utnufque acris : ea de caufafuccm

-ih* nari**

tfuJM , purgat caput. Lommanducata radtx


,

p
i

cr tlhtt medetur oculortm wfiat* mu.ctcatrtccs corundem cr hebetudinesemendat ,fo


craabfiergtt.

FobaCrcaules ftcum ptifanadecohndant^

*optaUli5prdbem,mcf}rua ctunt,ucllerc appoftta. llltta ffr leprM extmunt.Sunt qut errore duflt, ^Argemonem notnW*

p*tQriumputent:quomam 4fjln*firt ^tnemone^tg***

LIBER SECVNDVS.
**n> (?*

JO <r
i~

Pupauer, cjuod

[{haada appeSant (de yuo tnter

ftmu genera refcremnd propter colorum cognattonem )


pribn, diilmguere non
**one colore

poffunt.

Verkm Papauer Cr *sCrgc


y

mnm faturato ftclantHr &:

utraquc tardtm

/wtf.

Qmetiam ^froemone croceum Juccum,guftu admo-

KhzatHero candtdtorem CT acrem. Injur P <Ancmone o- R^oeadtcapttula fyluesiru Papaucru fimtnmjmufedm ^Cnemone fuperne craftufculum, in nhctadt

kmtcremtrcddtt

JnWHsiw. ^Anemonei gencra necjuccum remittunt


l

nec

*tyun*hent,fedquafi ^iftaraot cacumcn. Inaruu sllafd-

f* Mfcuntur.
Nemo >* Ptpaueriifylucslrnformam cjuamptam rcfcrtfed nom ^ **^"* f>lant&funt.l)tuerfts cmm iapuibm dc hvt a 7

DWw*-

^atumcjl.

Argemone.
N O M
E

CAP. C LXX.
N C
L A

T V R

A.

Cr *<A(jyii4covn. Lat.^trqemone.It.non
aliter.^>a\.Sc

Off.non benenota*

A
i

Kgemone intotum fluefin Papaueri fimiU* cfl :foltd


et

^<nemoneudtuifa:florempumcettm:cat>Httn

cati

Ptpauerts

^(Eadps^oblongtWy^jumm^partwmU^
}

*wem rotundam fuccum croci colore,acrem> dtmitttt.


4 "

f0

n ^eculaf expurgat. Fohatlhtu mfUmmattones


ntftttur,

p^^ """ 1"**


**,!"
t

mnen ^ononlocoincaf>tT}r,bmlhHfcu
" * ttr'l""'
>

tum

hi*

Vto /cortdts

nBr* ntlae i ^ J 1 m hailtnttt fynj* {"'. tuod Agnmoniam Tmia/lt.

Q4 mtdnorum $*Kr'amnu Uto f.upatonum


.

$q9

Anag

DIOSCQRIDIS, is. C A P. C L X X h
.

NOMENCLATVRA.
Gra. Avaya>\ts- Lat. ^Cnagallis
Ita.

^^///^.Gal.MorgellincOff. Morfus gallinae.

*Anagallismas

Focmina

DVo

^<nagallidisgenera,quatantumflo,^ dfr T qu* eceruieoflore eftfomma dicitur.mas qud fr 01


9

<eo.Fruttcesfuntparut,in terra tacentes,folijs in quadraj* caule pufilttsJubrotZdts,ad&elxm<efo/ta accedentibmf^

rotundo. rtra^ mtttgandi utm habet, inflammationetn adaclos co rport acuteos extrabtt, nomas cohtbet cuffU

#ctU
k

gargart^ttu purgat, <&

mnbw mfufm, dalora

dentw

fiit>

LIBEK SECVNDVS.
4 1 _,

durfa jww, rr m vm >ium twj^iwi +mrrr rriCllc


.

^yfttlCO

eme

fmt>retkfA

ocriorum acm auxihatur. Contra uiperarum


uitt*,Jiex umol\\>atur,yr*dcft.

^Mwmomzrremm
r

mnteam y yu4 cceruleum azditflorcm^roculuamfedem rc-

fritore:ju
A

%&
fafjem

uerophcemccumjllitu euocare.

H Mor/tv Galiinx.ma* famina notafunt,fnh q i ttme aurkuU mr\s no iadunt>nu tum ta confundenda*

&

&

Hcdcra-

CAP. C LXXII*

NOMEHCLATVRA.

Hedcranigra.
Gal.Lierre.

Helix.

^ra.VLlffo^.ut.HcdcraJtidcm It.

Hcdcrd

&
ji

DIOSCORIDI5
E derd dtfferentiat multaa injjecte fortiturJummMM*
tem penere treis.

Ndm ejuddam candida ef, altera


uulgua Dtontjiam

nt*

gra,terttd heltx.

Cdndiddjruclum jei t candtdum, NtgtJ"'

grum, aut

Croct

dmulum,audm

uocat. Ht*

lixjrutlum nongtgmt, fcdalbxt habet utticuLs, CT folttfV


*d,dnguloJd, cr conctnntora. Hedera omnis dcrts efl,

CT **-

firmgens, neruos tentat. Flos trtum dtgttorum


JyJentertcos,in utno bts dtepotua.dmbuifa

carjttufdCitM

cum cerato trttm*

detri' cumpdne linttur. qecentiafoha ex aceto cotla.aut cruda tajtenes/anant. Fottorum cr corymborum fuccua, cum IrM

unguento, Melle aut Nitro,naribua tnfundttur:


res capitis dolores,caput eo
le e/f.purulentis

Cr

contri

cum aceto Cr B^ofaceo perfrndt

aurtbua^aut dolentibua ,cum oleo medetur.Xf

grd Hederdjuccua, aut epott corymbt, corpua mfrmanU ***'


temfy turbant largiuajumptt. ^fctnt ejutnque trttt,
calfacttif

in Punict malt corticecum]{oJaceo,JitnfttllenturacontrdrtA

dure: dolorem denttum mittgant: demgrant captllum,

* (0 ilbtt

rymbt.Folta tn utno deeocld,tl/tnuntur omntum ulccrumg*'


rt,ettdm ficdcoethe ftnt.uitid cutts tnfdcte
tttt

CT dmbusldj^

dnUd dtximuajecottd: mouent menjes trttt wJubAtU co*


ofh

rymbt./jdempott,poj}purgattonesfceminarum,drachmdp

trn* Melk dere,conctptendtJ}emadtmunt.Pedtculi4afoltorum

gdtua, dc uulud tndttua, menftrud

pdrtua extrdhtt.

'

Uttaa Juccua putrtdd tddtd ndrtum,grdueolentidmj, emcruUtt

Crfdnttdtt

rejtitutt.

Ldchrymd Hederd P/tiothrum

ejr:tw*

pediculos enecdt. Succm rddtcum tn dceto potua, contrd (**

UngtdprodeJ}.

Hedera nota efl,& eim yires abunde de/crtbtt Diofcorides.

Chelidonium.

CA
1 1 I.

P*
,

C LXX

LlBER.

NOMENCLATV
Gal.Efclcr*.

SECVNDVS.
RA.
offic.

jU

Cr.%i\ifciwp (xiy- Ldt.cheltdomum ma.tm.liAU

chetidoma. ld nomen etidm

Hcltdomum maim,
caule eft gractU > cu-

bttah aut altiore


foltofis
:

>

adnatis

foltjs

Ranuncult,

multu, molltortbm tamen,

CT colore Cd(ijs:flore
lia

Vtold\

dlbd,fecundumfinguldfo
prodcunte : tn eo fuccm

morddx , acru > O* altaudntulum fubamarm,


Croci

gramter olens.rddtxfuperne finqularts


,

mferne

multa crocea captllamentd


fibratur : filtana,ccu corniculati papaucris
,

tenuis, in
:

'U UTt SHCCH6


(L

tnctd fiinra longa


c*

m aua\
rt-

n * um

Jemen Pdpduere mdtm

m drco u*ft>cum Mcllcprums decotlm , ocutis


exfrimttur tneun-

4tem
.
tt

Ve >

W ^ nt:m
mJ

**f*rt. Folus, cdule,rddice,Juccm

ficcatm

tnumbra

dtverttur werttur tn pafltUos.

Radtx

nino albo pota t medetur regto

morbo,ulcertb^

Ttrl*Pj

kw*''
f*nt

lU cum Mno au * manducata, dentium dolot f Hocnomtn fibimdetur uendtcdjfe ,auod dducntu
* Xorutur
>

*<h

U^ irm ^ m m4tres cxcdcdtn

dtfccffu cmarcejcat.

Sunt

am nar-

pullts

ddmotd herba mjum

Chck

,ii

DIOSCORIDU
Chclidonium minus*

CAP

LXX
(

I I

II.

NOMENCLATVRA.
Grd.~Xt\iJlivio)i piK(9p.Ldt.chelidoMimmtim*

Itai Fauejcelo.

,al.

La

pctire fcickre.

Ofri.Scrofulana minor.

CHehdoMiim minws^uod Triticum fylueftre aHf^


hcrbuUfedicultsab radicefendensjtnec^ tt*&> le :foli)s Hedcrd, multo rotundwnbws Cr minortbm,
cufarunt
,

Cr lubfmguibm
fiUxt j

radices habet
Tritici

ex eodem calio comfwr^


'
:

mgranorum

modum aceruatim congeftas f

rum tres aut quatuor m longitudmcm exeunt. luxta aau^


Lch6 najatur. Fts et acris, cr

m *m modo,[urn ^xncmones
Succus r*
*

tem exulcerat, ffora* Crfcabros ungueseximiU V infunditttr. nartbtus cibtu exfrefftu adfurgandum cafut , tottum eii46 cum melle gargarizjttum , magmfice ta fr*y

Cr omnia pdlorts uitia extrahit.


j

CHelidonium quodfub aduentum hirundinum eruf*pdt,&1


eab-rundtnts amtjjum pulinytjum refhtuant ,ueme*
cc

u
*

Maiui Cbelidomum yiujuetutftitur, notum eft. M mtv ioch a<j tun prouaut M ira butut tnJanaiidnJcrofuUi ytrtus > Scrofulart*
.

&

men tmpofuit.

Othonna.

CAP- ClXXVNOMENCLATVRA.

Gr.o6ovv*.Lat.Crital. Othonna.Resnobis

ojficmts non comferta,

rhonnam aliejuimatom chelidonufuccumeffeAmnl


^uidam gUhcu. ^iiujuccum (ieribt* cornicuUu Pa

uerts

LIBEK SF.CVNDVS.
terkei

5'S

ffoi. ^Cli{ pernuflos cccrulcd

^Ana
nafcs/jue

CT Pdfaucnsjuccos,
totcmfdtm hcrbajuccum
wntneo ^Cralu traclu
tofolijt
,

effe

contcndunt. ^ilij Troglodj-

nua\

Othonna uocatur

,quiad*A

um Jpcflat.
,

Othon-

Eruca , ferforatss inlri


oljttts
,

modo

<U~ uclutt a tmea dt-

Jhfjualore

faucss :fore Croajattfolto, qttare <jui-

"MAnemonesJpcctem cffefutauerut.

EXtrd8mJ*Uo"'
tjl

J^medtcmcntis adlfatur

ult

furgare

ofm. Mor-

l*

mrn O*<tlftcrgtt
Tradunt

omncm caligmem , <ju*


,

oculss ojjun-

tM

'faotis

humorem tjitendam ex herba cmanare , /jta calculss m faflillos ad eadcm digcrttur. ^iUefje

Ftancn ajfrmant , laptdcm

^Cenpttum , m rhcbatde nafccntcm , extgua magnt,

tudme

arco colore , guflu

cum

fcruore cjuod.un C7*

adjlrttlione

mardaa.

Thonna non tninut antitiunfuit incogntta,quam

nunccftnobis

Auricula muris.

C A
NO M
rtutla

P-

L'

XXVI.
E

N C
A.

L A-

T V R
Cra, tovct

o>t<x.

dt**4k*

mwrk* Ital.Orcc-

Auriculan. ans

thta di topo.

Gal.

Mourrcn.
5

tura

IU

bcnttbn*

DIOXCORIDIS
r
ris

durtculd,

quam Myofottdd uocant, herhi tfi (***


ab una radice , aliouatenm ab
:fotijs

ttbudflurtbtps y
,

imo rw

c?~ concauh

anguflts

obiongvs

dorfo acuto,

mteruaUa afiidue gemtmtvs, ittjHrt mucronem definenttbn6,ey- tenuibm caulicults ex alarump


etato, nigrtcanttbits, fer

prodeuntibtts.fiore,ut anagaUidts,coeruieo:radix

digttdlt

crtj'

fitudme , muttts captUamcntifjibrata. Kadtx tUtta agty1*!**


nat.Sunt
ejut

^tifinen,murts aurtcutam uocitent,

Xemplariorumyarietaa
tatur

htc probl

a dotlisviru

dtftinclatji^

nuilthtnon najcttm Aurtcula

murn.Cr

ptrtnde a feriM <T*

Glaftum.

CAP*CLXXVH

NOMENCLATVRA.
Gr.lv&rtt.Ldt. Gldftum.ltdl.GuddQ. Gal#

Gucfdc.Offic.Indtcum*
^Attuum Gldfium , quo mfeclores Undrum utuntttr ,p* 1 Itum hdbet PUntdgmtJimtlewrkmpmgutuintgriitSf

'

cuttu cdults

duum

cubitorum altitudtnem excedtt.

itht*

]
ul

'

tumores omneis dtfcutiunt, cruenta uulner gtutinant ,f* a

Cr
proxima nues, multtfidos , cjudddntentM rubentes : in quorum cacumi^ foUtcult muitt drpendent , juartdam imgudrum effgtem r^\ 4 rentes,in quibnsfemenfiore tenuuiuteo.F.adem qud Crfif

LIBER SECVNDVS.

?f

SylucftrcGlaftum.
Jj^/atwa GaRucognita Karhoncnfr,

Glaftum.
GaUtarum trattialia <tijfcrt)vtuos m tmgtndH l*
alijt

&

^l^^ft^f mnts
i

01*

***** al>

fa^ ^Galcntutradunt.

7"^ w

mifcctur ajfcruat. t+utd

m mtdu.ina pojut
P-

Dtu

Telephi um.

C A

CLXXVIII.
^OMENCLATVKA.
r

**'h*ti0p.Ut. Telcfhmm.Itd. Fdudgrdfd.Gdl.

Lapeuce loubarbc.Ojflticccbrdmwor.
.

E hht4m
tni

htrbn PortnUcd fimdu


t

knt *" a

& emn * tu brcuL


Hi

a\fingHl

T folijt, hdrdduum gemcub* enx


et caule

l>mT4rmjemJcptemHejrHtiCdnt,d rddtce referU

iar*

3I<T

DIOSCORIDI

*Telephwm alburrz.
Majcitur, C7- loas cultis uere mter
dlbdniuitiluTinpni QtiJnt-fp/]
bt

Purpurafcens
Jido.

cceruleisfoli]s,crafiis, lentisy carnojts :fl<


uites.

Foltd fents horps


fdrtnd

tw

t)/\(ip/iVif\rA/trp/L

tUtMM

?
'Elcphium quidam

ijole utihgi

Muntfii

maruerunt,abs~lerguntur.
a inuerfamfu*f cffc putat,quam fabam
reprdjv

T. A

craffamjierbarij -vocant,cum tamenguslut nullam

qualttatem,qua ftccum

& abslerforium
eft.

iudtcari pofiit, auodin

phiorequirtt Galenu*,<& folta Vortulaca longe maiora P r !' rattontbus Pabartam non effe Telephtum contcndunt.il ocfi ita eJ.' m' mQT * bts ignotwn iliudertt TeUpbium. Aix.Qi Siftridem quodin ptte Ub. 4 .reccnfetydtttcrfum ab tslo

Fmts Libri Secundt.

PEDANII DIOSCORIDIS ANAZAR/


kei

de medicinali matcria, Li/

bcr tcrtius,
lio

Ioannc Ruel /

Sucfsioncnfi
intcrprctc.

Adpun&xannotationcsdo&a:
compciKliofx.
P

&

R AE F A T O. VP E RJOF^IB VS, chartfiime


1

<4ree,

[1

commcntarijs,tradidtmH5 de aromattbu*,
ungucntis, olcts,

arboribm^earumfudt-

bns

Cr lachrymis.ttemde ammaltbt46,ccrealibtu, olcracets, cr hcrbts acrimoniA


hocautcm
tertioradtces,fuc~

fraditts.In

^hm^hcrb**,Cr qu& ucrnacuh cy mterfe cognata cen*>}

j [lurib^Jcatcnt remedusjrofcquemur. I*

Agaricum. C A P* N O M R NCLATVRA.
Gr *-

^fi^.iat.cr

OjJ.^Cgartcum.Ita,

^gtr/t-o.Gal.Agaric.
ifcrmtij fimtlis.fedj

M torc,Jun<zofocL
&*:fi
</<

tota contextu.

Duo etwi
to nslat

'

!*

DIOSC ORIDIJ
consiat,mas rotunduscfitf
undicjuc comfaclior. Vtnft mitio dulcii , mox gusltts

m amantudinem

trttnfu. Gi-

gmtur m Sarmati* regom Suni dtcttur ^garia qud.


.

cjm radicemcjfeflanu4

r'

mcnt : altj ut arborum caudicibu4,f^


futredme: Gtgmturin

funw

tup *

GW

m ahad, er na ^tfu, fa* dmjedfiiabdc

&

&

^cMrmgendt
.

calfaaendii

naturam habet gfi** ? crudttW* , tormma contra

Agaricum.
y

tnfis

Crrupta.prodefitttdem^ deuolm , cy ab aito


datur duobn* obol*
tn

*
*

m >,m afa utrc mulfo febrim non fenticntibm: febnculofis


fa.^Crauatis quofyfufjmofts, locinoris renum^
Ubt46,d)fenterict6:itemfi urtna

~ r0 uttto w* r*n

dgre

reddatur'/t uulu*fi

latMd urgeat,ppallor membra

dartjo una decoloretjrachma

let.fi tabes mj'eflat t ex pajfo.fi tten

negoctum exhibeUeX^
*

miiljoft dijfotuttojiomachi efitta ut cibi tenax nonftt,**

tur,crfine uila humoru forbittonc deuoratur:

ftmtlitnodot
r

da

ruclanttbtis

propmatur. Sangunss

reteilionesfistit,

obolitexaauafumptum.Facitadcaxedicum,
dolora,

drticu o
.

&* comituitcs morbos,(icum aceto mulJo,p4rt f


ciet

*JJumatur:menJes
ttr dauati

ft mtm< juas

tnjlatio

uutua ueXAt,u

modo datur.horroresjotutt datum antejebrium

**

LIBFR TERTIVS.
Qponis: ilmimpurqai

51*

drachma una aut altera ,ficum aaua


Jerpcntcs

*Woib<ttur.

Vcnenorum antidotum efl denartj


:fi

*mifotione Jumptum
i

cum iflum utbrarunt , mort?ij!ar


,

m %lwjixerunt

tnbsu oboUs ex umo,potum mire auxibx-

^'^Jmma,tntcrnts ommbuvs mtijs conuemt,pro uirtbm


ttttd&tnm,

Qr

nuncex aaua , nunc ex utno ,

tjs

ex aceto mulJo p

J<x <uj M mulfa.


A Oarkum Fi genu* , non in I artce tantum prouetut ,f*A tynntbuietumgUnHifertiarboribut. t\ere* tj terrea/ubjlau-

^h^mcdidit^cxilemreddiderit.

Rhaponticum*

CAP. IINOMFNCLATV R A.
ojj

Cr.p* lat. Kjjaponttcum.Ital.KhapontiCQ.

^Gal.Ignotum.
ihaponttcum uocant , proue_

RHtAtau
nitm tjs auajupra
A

Bofihorumjunt Kgtowlws, ex aut-

Tt

n>1{adixntgra,Centaitrio magnojimilts,Jedmmor

^P^f^oJa.atiauamum Idkid fine odore.Optimum hawtefcat


,

^'Wodtcrcdtnes nonfenfiufi^latu cumnmtjja adfiri-

manducatumd colorcm reddat paliidum a ut


,

^'"'"^"Mtw-tdepotumjacit admfiationes, flormtcli

r
s

ni *tem, p-

omnegenws dolores,ad conuulja, heno-

^^^ormmayad rcnum,mfuA, Crp


""WeMafrAcordta,-?? uuiud
1

om

uttia

ad*

maU,coxenduum dolores,
,

ti*"

" excreutl0H ">JuJ}"ru Jui^xdtm, d)JcnteriA6,Gr ca-

ucmnatorun* Cf T? tn u ^ uaLtna.nilw eodem <juq ^anci fg fil*' >C7 tUm e tm 'f^ortbm:fiJebrt areant,iii mutjo.fm 'J^

^
*k

mti

M ^ Dmrm
U<t

contrafeiriuni \ncuitm

txtta

^ r cn
>

niuliA

m *cetomulJo,fi

f u ^ m ex H
l

Uemi : U cx 1**"* f* ' P A


temtx

,^ uo cfifioUiln,id<fuit\m Cibt

$to

DIOSCORIDM
tollit
,

tenax non cft, manditur, cyjinejorbiiione uLU deuoratur : h~


ucntia luhenasejue

cum

aceto tllitum
dtjiipat

inflammattones

omneis uetcres ex daua oblttum


flringens,cumaliquanto calore.

:Jumma

em

uu d-

Rllaponttcum,
fluuto iuttu

quod Khcuponticum
rtfU coptos

offlcina vocant, a

kba

Vontt

'[;ttur,nomefortiti<m

1'autisao
eft.

hwc amm captt uerum a[}>ortari,(uperioriftqutdcm


tuiloco,

tempore Khapon-

Centaurea maioruradix vfitrpataeft,quodctiamnumbcdte

ft,
tu
:t

t
.

medtcu O* fj>carus qu

nubnnven % haponttct notitiaft-

A hm

ittdem proba 1 1 fdci

&

doc \rtnx medicos errorhttept

ota
,

putarmt{t:emp\ obnon adhncvifnm fuo tempore Kbapctict:m)&M*' :t <lfw barbarum,Diofeoridii tffe ^hapor.tunm. Quo vifo a prifima (tntcntta.Y. quorum numeto extmtus tllc &fing#taru trmttionum'
dtcus

Wanardm cxttttt quemadmodumaus


,
-

epiftoU G-id\ fecua

CT f.vltimatefiantur.Vatihhli^ ipft
pontt.i.m toemit,nthtl'a Dtofcor

RMrarbverum non VeiUtijs

deliniationedifitdens.Atentmw

Galenus

veteres

Gnet nullam Khet-h.irbannoftri^tU mcogw)


-A

rationem hahuermt ,

CT vtnbtts cum
bcnda
fit

ipfononunt raies confufante ^hettbarharum , ad legend* kbapontico confundunt. tbfit vt ineis

non perpender.dum.qua dercO' *****.. r 1agnouit , perfpecld,fertbant. Rbenbarbarum nojhum V aulus


tautio.nullibique

'

An C? Agdptli % i.cap.intompofttiombitf, DiacoralUon, Snztdott


dott Ataflos :fedpernebt:i.im,(!ijutdc/n idfoiutiuttmfactt,necam

Khapontuo txtfimat.Nam primi Itbrt. 4 Taba warnttudme dormtturt< ex htbitam


pliu*
it.\

j.ca.cudicitTerebint ur>
,

corpusfoiuere , quodjt
e

.xndum eft

pauxtllum adtjttendum
wtelligcnt.

p* r radite Ponttca,

c
.

Atentmeorum opinu>' iern l contcndttnt > tdcmejje Khaponticum Vibeuiarbarum frafiaSa odorffl altb dtftare , qnam Vonttct cali rattone qttod Aqudonare, " Khaponttco aufert, qui m ?\heubarbaro gratus fcwpitur iW j

Kheubarbarum foluttuum

&

^
^
'

'

plant* uatura odortfera , ptrntrtone perxqut vt tn Ortente cj* Meridtc prouentunt *****
*tt Matlhtolus. Si ita res hab>;t
,

q* m

\
,

ptcvtrtonalibu* jftrarmt odorem.Ojtodfanifalfum eft.^am modiplanta , qua tn Septentrione nafeuntur , ob cltmaUs j '[V
l

etji f ' 1

tmbeaUim
dotibutaj.

& rcmtfhm aflnrent,^/ vi^eant.non tamen


1

t/iranltiVj"
'
,

ore

6 nottua&V* nudatur,vt tntotum arum CT

nefiant, ahoqut rcgionum fnTtdttai vntucrfam eart.m qualttate

Junuret, mimuiaret fpcttcsj

nu qua efjent agnofeerentur.

Spua Ce

^ i

1
yt
'-

F.

*
:

TF.RTIVJ.
Acorus

, i,

* u *tGtrmania
t

adftrtur

<juo ftodtt pro

^w,0'elttuama,lartaria, ttntfamcrmamfeftum odorem

c~
,

Calamo odcrato Vonto txportatur, yiuum autI

autm

igufttCM >tl \ftrna\ spicai


,

-Uiu,M Kcorta
/

Orttntatn non ajftrant

ab

tilo

tamtnauodam
fit
,

C naturalt odort non deptrtunt. Qutfit


Accdit*dk*cradicum

>r &haponticumnonob
odort prt-

^'owfynfjednuoda Khetibarbaro
**.
irum,

diuerfa pltnta

tflaru dtfpar facultat. Soluit

Khtubar-

denfum tjlfubjUnt i.i .colort eft admodum croctc , wft* amarm ytcantt fjonderojum. ht ^haponttcum nulio tft odort ,iorpm
,

lt
*t>

>tantumabtftyt foluat ,nttamarum. nec artdum,at mutila^i-

Hm [$raHrnoneJ} ,fed Itutjiimum. Khaponttcum ttmjrr.itur^ tft xt *tfn*id terrejln,cui tjuippiam caliditatn adtunilum efl.CT

^rtaej fubtthfubflaittta parttctpet.

Aftrtiiortum

ef]t

ojiendtt

^
1

mtn

Ucubarbari nota

^umJp H tofan^uin^,fluxibHtfiomaihalibu4
c\irei a
,

<j-

djfen-

M efut petenda nam hn ta pcrjc-

r * JwUi auclor non trailartt.m ammo non tft.

Gentiana.

C A

P.

III.

NOMRNCLATVRA.
Cr-TtfltxvH.UUtal.OJfiGentiund.

^al.Gcatianc,
tfigndtur Centio ittyrioritmrefoltjs

^ MgUndi
* f

Ac

l**cognomcntum\)Abuit.
<"> *
' /

parttm froxtme rd*

PLtUjrtntue fimtbbm, fubrubrss.pArttm *


/

mct

Wf

>y

prdjcrttm tuxtA CACumen.pAuium dijjeclss

rr

rl

cdule

*iio

4fo7

TW^dt0
nim
"

^&

ltl

cr ^pttudtneygentcuUtOyCr

ex tnterudlln

' l>

P ^tT n ^* ^^^^ajfdydmdrd.mfcttur infubltmt

Ai

^^
'

mi4mJ*f< cubttorum .Jemtne tn cdlyctbm Acce(iente: emen ll MiS "* s honJ f J


i
locis ,d<juofts<fr

hnl

f^
fijj
f

mHmiu u Hm l>rofii & ~


*

rtsrddntsexcdt,

*<ch*'

**$***&***
1

contrd morfmjerpentium

dudbm

mnopotd^uixdiAtur. ExtrdCr "f"*!* ""m*)Uterum doLortbm Cr exfubiimi deturbd* ,


PtV"e> RutA
tts.

Jl*

DIOSCORIDIS

Gentiana.
tis 3 ruftis

Gentiane
;

fpccies

ftomachtcPhf cr er cum aaua jubuentt. J^adix coUjrij modofuhdtta,fartui ^ chWCuW ulcerum Cr Lyctutn uulnerana ut tmfofita eft
conuulfis.frodeft
hefattcis
t

'

defafcenttum medeU. Succus frtctfue eodem

ejjettu fr

co J Mecorno omlps infiammattone laborantibpu iUimtur:fro

rtjs

acrtbiw tmmifcetur. R\adix uttilivmem abfterget.


ejl
:

Sttcc

trahendt ratio hdc

Contufa radtx

tjutnfy diehn*

*f

cxtcn dum ceratur : poftea tn eadem dices:CT uhi refrixit aqua,ltnteo excolatur : moX dijcof

tantijfer decoquttur ,

dum mellu craJitudoJiat,ficlili<L recondttur.


temperattorib** ^ Intiana planta vulgarii notitix. e montibm locit nafutnr, {? alttortbtu tuxta Xrtdentem ^y v> >alU Ananta adtaccnttbus radtces extrahuntur , hommu
'

HH

L
J&mw. Ex hk
l

IB

TZRTIH.

11

radtctb-.ts

pcr bahtcum Maria (tjuod vocant)

aqua
macu-

MHr,qite miro

cjuopum genic febres fanat,qua ab oppdattont prm.-um corportbus confiat^cuncla^q; faciet

Mw-mmes t>ipue.

^'''UcoRtatur.ablhryt.Cruuata nont^nota hcrba,v$, altera efft Ptf Gentitnt j-eaes.Valet tn peTiem crrenmaJemorfuiCj' punKVim

^nen,toruanimahum. tmplaflrt modo tfUta,pucrorum torpo*

^^occidn^fcrofulasfanatfuperpofita.

Ariftolochia.

C A

P.

I I I I.

NOMENCLATVRA.
&d> Ag.^A^ur.

Ldt. ^CrtflolochtdJtd.

Ojjut.^trisfologid.GA.

Ariftologie.

tyftolocma

nomeex eo ftbi ddoptdutt,quod exifttmetur

tl j;*P nefuerferssofttuLri. Tridetmgenerd trdduntur. T [{n^hftd fcemma uocdtur, fotijs hederdcetsjrdfrdnn odo-

Hm ^imonid,ynQlubm4ulrotundvSy mulusdbund
ine>

rddtce

JJjSm Longd, ordutter jttod rubrum f^bm yj j^ utt*lLtur ,nonnulhs D dtlylis ,longior e qukm rotunefl >

prtlongu^ falmiti bws,foribm cdndidts, ptUifu


olet.

'*

Jy

enu

dK4ramtdisJodrantdhbHt:ftorepurpureo,grd'
jimdi
* im 0) ^ em conglobdtd, I{dfi
}

H
t*ii

Xr 0tUnii
,

modo. Longd uero

?!o/ **

m f'-*m
li

^* cr4 P' Ut dfnem

er dodrdntss longitttdinem implet y paulo matorem ^Cmbd colore mtws buxeo,


.

i2
tni

mUr0(:

^& raUi

'

fl

etutmnttm terttdlongd^udCjerefertosfolu<fubrotudis
:

n
;

&j * 4 mm

^^
'

Cmr Sltmutoi k*b** tcnucs


f0rr;fC0 ^or

1Se

topettuHoftmilibt44:flores qutd.rddtces (ongtores, tc-

fr

^^^
.

ucfltt*s,prtuattm unguentorum

" 'onxcntentes

J{otunda cdtcris ucncnss rcftihu


J.on

*l*r

DIOSCORIDIS

Ariftolochialonga.

Ariftolochiarotundavcra.

honga uero aducrjiu angucs Cr uenena drachmd fondere x umo hthttur , O* tllimtur. Pota cum Ptfere CT Myrrhd, tnenfcs , fartw y r omma mluarum onera cjjcit : eddem ejpit fuhdita m fejfo. t^otunda adeadem fotlet :wjufer Jing^
,

ttht46,fuj}>irtfs^

horror/hw, Ucni,conuulfts, laterum doloriw*

fota cum atjua,JinguUriter auxihatur: aculcos


trahit : ofi/umjyuamas tUitu adimtt
:

Cr ftculd t&

Jordtda exfurgat

caua

cum

Irt

Cr

ulccra futnda excfr mAi melle exflct : gg


follcrc crediM'
.

Cr

dentes cxtergtt . clematitis


ejf.

ad cadcm

k/r/hm tamen mjertor

IIBER TERTIVS.

ixf

AfostolochUylonga, rotunda Matthtolo in ItalU notif?mu ouantumuU coptofior tn Gorttianocomttatu rotunda repertator-lbidtm
tut

&

longa

& rotunda a florefruflum emtttun


tmmatura
:

cault -rtrtdt tn-

i*otntem,nuciysridi

adfnntlem,f>ari tn

amhsbm forma
.

y^odlon^Aylongiorej}

& rotundx, magu orbuulat ut

Umatit

^olochufolusSemperuim minon*, <? t\uU floribu4,etdcmf>ud ^ntts medtcos non efl yfitata, quandoquidem nullm ejl qut eam

^woyaltdHm

^oVttndat.Wanctamen Valerius Cordtu fimphciterlon*am,**o~ Fibit,nemjie r ahce farmenti yttu more , longijuma. Mtrumft
l ,

<& tnfoltdum pent fententtam

w $rtnti, tres

^ermamcU nomtntArtslolochu fpectes pat uermt <y vn* (nemf>e Cite


,

^y^atthtolum perlbtcaccm

C fedulumhomtnem^prAtcrhacej

^Utuertt.

Dulcisradix.

C A

P-

NOMENCLATVRA.

Ldt. Duicis rddix.


Itd.

Xogoliu*.

Gal.Raygaliffc.

docid
eff,

D
lijs

rlci*
*

rddtx plurtmd

ftpnttur tn

Cdppd~

CT

Ponto : fruticofk

rdmis htnum cuhitorunt ienfn , pmgut*

dltttudtne dffurgentihus:fo~
lentifci,

Du lcis radix.

hm , tdclufygummofis:ftore
3

*V

1iG

DIOSCORIDIS.
modo habet rufas C^ faruas
t

Hyacinthi.fiucluplularum plaunt magnttudinis,dfherwf,


qui Jiliqua* Lentium
:

adtctm
<jt<f

longit,Ht Genttana,coloris buxetjubacerbu er dukibm,

denfantur mfuccum , Lyctj exemflo. Is tn arteria

jca britta ejji-

cax habetur:uerum ofortetut hngua fubdttm eli^itefcat.M'


jluantt fiomachojhoracrac tocmort conuvmt: fanat mfu&\cA'

iiem,C^ renum dolores,cum paffo fott+s. idem eiitjuam ftum


Jedat. Vubiertbta tlbtu*
[rode(i:rcccntis

accommodatur : commanducatM ort


conucnit. lirjdfl

radictsdecoctumadeadem

fartna pterygtjs commodtftme tnffargitur. V UU radtcis viuaplinta, qtut muli ii in locu bodieferittir,maniacukat* feH ,echinattf GlycirrlwK.am t error VUnij^ui ftitm ft folus proJicfii,falfus literaru morrupto riofcortdu codue mitdtb^*

D
,

uit

utato.(rinl,qih& erlt tx'w,Pro oxivoi,quoUntifumf%r*' Diofcorides9 mmfolijsfmiUafunt Glycirrhm* folta.

Centaurium magnum*

NOMENCLATVR.A.
Grd.
VLiv}ct\jpLoy nlycx. Lat.

cap.

yh

Centaurtum magnum.lt*

s g orr.Gal.erronec,Rheii ma^ Centaurta

pontic.GfF.perperairijRheu

poncicum.
\oblongh CF.ntaurium magnumfolia habet iuglandis ambttu : cauletn^* rtdi BrafZtcarum colore,ferrata

^ummsybtnum aut ternum cubttorum, rnultts ab radtce aw*^


tii,

tn qutbns captta, ceu

Papauerum,

rotundttate oblon^<jUjbftJ

Jlos coeruletts.femen Cntcofimile> ceu laneis ftoccn

Am

inuolutKradixcraffa.grauitJohdaJripedahsJuccopr

cum

adstricitone aliaua

Cr

dulcedme

acris,

CT

rubejc^'

^fmatfolum ptnguc cyaprtcttm, acjyluas cr


Jifima ejr m Ljcia

colks.

Cof

O*

Peloponncjojn ^{nhadta,

tfebde

&

B E

R.

R f

S.

?%?

&$**&, flunbiHiLlocu ctrcd pholoen,L)cta,

O' Smjrnam.
trittt
,

tydix conuemt ruftK^conuuifis,flcurittcU,j^irandt dtfjicultaihuttert

tufi

.Janfutncm exfucnttlm , drachmts duabtu

Mitr;fi'febris

fu ,tn aqua:c&tcrh,tn mno.lt em adtormtn.i

o~

m ^dolores.

J^amenta eim

m coU) rtjformam uuludjubdna,

^h&tcjuefartuscxtrahunt .Juccna cddemfrdfiat:uulneru


'* frode/t:nam

recem tuja,aut artda ante mddefatldsdgluCarnes coaifcunt >fi tufd fimuldecoqud-

tm &" comungit.
tHr,In

L)"*Juccum exprtmunt,quo fro Lycto utuntur.

ejhquam HUtflm $Ua radix, ^f^nantiquierroris feclartj Kheufontuum yccant. Ua/atut entau riitmmatusinmcnte Ajultt Gar*ano (S. Angeli yocitant) omn uu' *}** ei attnbntt Diofondes. Vrouemt tn montt rIT".*^ 0i J"pra l.acum qnem ytdgo Garda rtcant ytrum nontquc yt Pwamaturefctt. Caucndumtameneft ,m butut locoacuftatur, I ttojaukcubitm alto,e quo btnafer ordmem folia froitdunt ,fu~
flt <*urium maitis ,mhil flane .iliud
,
'

&

y ' rhtl
tot 'f

<t>fubtercandtcantia,faliciniifimtUa ,fiorc vtttido

mk *Mtntiui.ConfHndunt
J" irai

iiaDiofcoridisCentaurwmaiorealienum

eft

mattu

& mimu

& Lyftma-

& rubro,

Centaunum Mefuf
duUesfimulO9

Wtnna, ideoxum iwitcto legendt. Ef ferxqnc Serafton,qui mtno~


nUtesmaiori *ttribuit. Vltniui ytrafque flanta-s
f<tcit,cnm

amantudo /olitu fit Centauru

minoris.

^ntauriumminus.
itdl.BiondclU.Q2\.

CAP. VII. NOMENCLJVTVRA.


Fkl de tcrre.OrF.
Larinum nomcn fcruacur.

Gr*Kty]*xvgiep fxtH.($^.Ldt.Qentaurium mtnHd.

, Ltmncfton aliqm uocaucre, cjuontdm rigud f V-a loca : herld Ongant aut Hjfertctfimils<,caule an~

nt*t*rtuni

l0

fdlmum excedente :fiore Lichmdtl , e funtceo in fur:foltj S

J**m ttergente

J(utd
,

^imh
u

frdlongps

cr faruu :fiutlu
,

tn-

radtce fuftlU

lem

***rtiHdtncm ddfcrt.

er Jufcruacud , qud gu~ Herhd recens tttfd Juo imt


,

"*

f*

DlOSCOfclDI*.
uulnera congluttMtmltn
ulccrapurgat, O-cicatntt

obductt,bUem

crajfosjj

m-

mores per aluum

exigtt,f
lutdc-

decocla deuoretur.

coflt tfchradtcis comcmcri'

ttftme tnjunditur

: trahtt

emm fangumem, Cr dolorem leuat.Sucm oculortM


med/cametis pcrquamtit*
lis./iauidcm

cum mellc u*
exfw-

Itgmem oculorum
gat
:

m uellere

appofiv*

menfes crpartutextrahit:
'

epottu pcculta nter ncruo'

rum

Suta Mttjs fuccurnt.


ratio
:

Centaurium rninus.
ttcbui auinque mddefdEld
,

extrahendi

UgM

herbd femme prdgnds, <?


decoquttur donec fuperemtncti

daud.mox ubi rejrtxtt, linteolo exprimttur , Cr cicfld bcrbAt Uerum decoquttur , ufaue dnm melik crafttudinem h&htti* c' NonnuUi eam recentem grautddmd contundunt , atquefi
cumfifttlt nonptcato exprtmunt ,

Cr tnjole

Itgnea

rttdc

af'

due mouentes, mj^tfantrauhdfautdconcretumfductbtuuap


ddhxre/cdt , derddunt , rettaudaue humort permijcent : notl*
codlcprt Uauores namauerosnoclurnw , nonfmtt. Qsu dutem ftccu rddictbm dut herbts bauamcnt* expnmuntur, dicofla.ut tn Gentiand mettone rctultmutf^

dihgenter opertunt

mtdis,dut contufn
r/i ,

coguntur :fic

Mandrd
unH

F.

F.

S.

HsrHtlligoekcitHr.
l]

Lycittm tamen,

Cr ^xhfynthium, Hypodicitur

\Wconfmika,dccola,co quo dixtmiu modo,coguntur.


,

Clntaurium minui Mondella \tah*


tWitumfiripfit

quod

ctus decficlio

femmarum fautf.entes reddat captllos. De bac Vapix peculuxrrm


Galenui.hvccorpui laxat.non

matm ,

>*

Arabum

Wffommant.

Charrurlcon albus.

C A

P.

VIII.

NOMENCLATVRA.
^.XifieuXh^ \Aruct-.TM.Cr Offchdmalconalhuyt. Ital.Carlina.

Gal.Carline.
f

famdeon alhm ixta tdeo alujuihw uoeatur, tjuodquilocu uifcum ctrca radicem

\jbumm m
j*>
r

etm tnueniatur

fro

Mdffuhe utuntur muheres. Folta hahet Siljho aul

chamdeone uah~ *H " m *onpromtt i uerum ex mediofiinMy echint ma4w Cin*r<e modo p:trpureos,uelutt pappo rum rcs engit.flo jj WW emi "ttfemen Cniaftmitc : radtcem m Uus coRthus
r*' c
,

Ho

fim, ka, afytriora>acutiora>nigrocL

(r

Wjn montofis uero grauitorem


en
,

mprofundo alham aL*

"* rom*ticam,grautodorc,du(cem. Qu* VotaacetaU "KnfnrA Uus mtrraneorum tinea* pelltt , Bthitur autcm ^
H
itolp*

m mno ^ tur hlfi!*?'*^""*


tt ci*katem

m P >CHm 0rt
*

am crM a^ f HCC9 f g {
l
>

'

hydroptcis

com-

****** eos '-xtenuat. Con-

urmjc decotlum propmatur. Haujla

m utno,

Jp^^^reffliLocctdn canes wfucs.murcsttemmcttm polcnu aut acjua, cr oleo tn.utefatla.

a* [^^^'^^oum^arhnam
4

lta!i>ocant ,quod Carolom.t.

^tvwLJinjtjtLn-eMtJMmgpcnjafit^uacauJaejl.ytqui-

Lujdan*

?1o
b ufi

DTOSC ORIDIS
U m m id pernitie ifumm opere
v alere
creda tur*

Qu idain M arifc

autumant,fedfaho. Sttjmdem deflttuitur Chatntlco alhus , hicfua proceritate homtnem non raro fuperat ,pr&ttrta ndt Jcnjiti odorcqut m Chamxieone graun eft.

num Carduum

Chamxleon

nigcr,

C AP- IX.

NOMENCLATVRA.
GY.Xcmtuhto}) futXtxf. Ldt.chdmdleon niger.

JtdLchameleone nero Gal.Char.

donnette.Offic.Car-

dopatium.
mmdleonmg<r >fi'
lijs , rtifi

Scotymo

fm&
tcnM*

effet

mmoYd ,
:

Ydqne

dc rubro dipncti

uiderentur

cdulem

enutttt

dodrdntdkm , crafitd* digttdltjubrubrum:^^


umbelld {loresffmojos,^
nues es
,

HydcmtU #&>
erdff*'

rfcolores , radice HCY

mgrd
exe/d
Jcit
,

denjd

interd*

<jHd dejetld

f*+

commdnducdtd mor-

det. Prouentt tn cdmpefr' cbHofts tr+

Ih6

ficcps
,

CT

Ihbw Gr

mdriumv-

W
*

Chamxleon nfger.
^

dix tntd, dddito dttr*r<*


tt

futoYij extguo

cedrnfi
,

l<o,Craxun<rid,fcdicm diyt.EA<Um/imjihju T'?

&

Irtti0

B E

R,

TERTIV5.
dcntium dolorcm mtti rat

,jr

kmn dfauitjO- cocia m aceto tlhtutur.


gt.Dccoclum colluuone
Piprtzr ceraoblita radix,
tonctfaty' tn uccto
gt>[iJcr;ptorio

impetigincs abfltr-

Cum

pari

doleMt dtnU auxUiatur: radsct

decotla } dentesfouentur: eos

auoquc pan-

/ijlofcrucns

admoucatur. Vitia cutu injacie,


:

MtynsjjCumJiilphiuc cmendat
tawnijietur
:

crodentibto

mcdnamen*

fktgedxn.v, tctraj, ulccrailbtu\anat. Qjtare


:

m tma colorem
\JWiollil>M

^mdeo uocciur, a uariet.Jefouornm cut mt mntant cntM


:

hic

umdiajllic albicautia,aliubi carulea9

tomjaum rubrainucmuntur. f Hmaltoit ulger (er t< t tm taliam


}

rtftritur

&

montihm

fai j

yaUu Kn*nu> ctm notn emnthm aum eiajitgnat ^twdes.SiGaUno credtmut bamxleon btc ntger e ut,f>otutye ,n l0 flminon *M**> Itqutdemmortifkrum QUtfpUtmttm radt <

l***

ex ultmat.

\robi mtficttirmedicinu ijua itg runt

V emoU
C
(
I

ktn

f m ^amdea{]ui^\e^x,e

$&*& ordme,ficcu4 tcrtto,t\rabumfc1artj


t

mtma
baandia.

eone\l)c'ofi4ndunt.\>i^n'oin
iff

l^rl ^'riiplitrtmainytroquead artuumvfus toHigttur ,CAterun% ^T^tJuiyenenum.

ttantHmal

^'fid eiiam in m^rore^entur, quod

CrccodiliumN O M E N C
Crocodilio.

LATV

C A

P-

X-

R A

Cra. KpcjtcdlitXioy. i^at.Crocodihum.lta.

n**2 naretspcllit. Datur lienofis.tos cmdcter adtuuas.Scme


^ntimejl, dupl >x utifcutum, qttodf ~>>tpte ui urinam ciet.
I

P ^ ,y

Gal.Falib, Carline.
Uta:odurc y ut

\ocodilion
,n
r!

chamaleoms mgnfiguram habct.Nafcitur


radtxfangumc r*.

J)lofo } radicc longa, Uui,ali<juantum

lcuto.Ferucj;tclatn aqua ctpota

K COlitlu*m

met aiujm ctt Cbamtleone ionfundat,do:iorum tamtn ,lonunt>m mdtot plama ell noiu adbuc^nota.

Vipf4

II*

DlOSCORIDlS
Dipfacum,fiue

Labrum Veneris XI. C A P.

NOMENCLATVRA.
Grd.&l^cLX&.Ut.DiffacHt.Ita.ubro dt uenerc*

Gal.Lhardona

cardcr.
acuhtA-

Dlpfacum

rum generts ep^

lemhdetdttHmyjfmuhor'

ttdumJoltjsuSlucd,^
fis
,

btnts gentculd ftnff

comflctlenttbm, frdlongH
ccu

quajdam

bullas

tnM

CT

extrd aculcdtas,

m dor*

habentibHt,concf medto fi ho alarum finuftn fo

hcr aut ros affeructur :

f m*

DtfJdci^udfifitientt5,nom
trdxtt. in

fingula fircuUs

cdcumme cM*> cdfttuU t

funt, oblongd, tchndtdfr


n,udarefac1a,cadid*

Dipfacum

fiuc

labrum

tfantHridtjfecldj,

f mW
1
f

Vcncris.
fitufa Cr decoEtd

tcnH4,Hcrmtculos ofini*;

Sanat rtmdsjedts y

0^i

m uino raJix,*fy dumftt crafittudo cet&


Vf

jv* rccondcndummtttatur. Medtcamentum area fyxtdc


er1 rcmedto effc* formtcattomhm, uerrucH^ fenfilibm cafttulorum tnfoUtculo alligati,collo dut hrachto affcnfhf

duntur quartdniA fchnhm rcmcdto

effc.

LIBER TERTIVS.
NOtumtjll.abrum
Vener'u,feu fatiuum,tjuo tn yeUtcandn
.

panniifuhnum arsytitur.O" (ylueslre quod pdfstm prouemt At ^mcjuamuiffepld^syocetur.VtrgdpaTionf mator t Serapton tamtn (7 kwtmut pro Volyronio accipiunt ,0" ob id non ex Krabibtu.fed
'[tdnuiicupationiicommcntt funt> Viffactrddix defucdt fecundo r-

**>& alujuantum absierforta

efi.

Spinaalba.

C A P- XII. NOMF.N CLATVRA.


AkM* tevttti. Ut.spma alba. It.spma
/4W4.GaU:fpncblanchc. Off.Bedcguar.

Cra.

SPma

alha nafatur

montibsa Crjylnofts:
foliafert albt

chamaUonss,

er candidtora, altquatum htfytda, er actu


angufttora,

leata.cautemjupra

bma cuautam

bitaaltum^polhcart

pbore crafitudine, albtcan-

tcm,wtu4 cauum

m cacumi

ne capitulum mefi frmojum,

echmt marmt

Amulum y fed
femen

mmH4 9 cy oblongum,flores
purpurei
ceu
,

tn quibn*

Cmcumjed rotundsm. lium radtx fota cceltacss,


t

JiomathuK

CT tjsjut cru~
efl:
tlli-

enta extufuunt y ejjicax

s Pina alba.

itrtnam cit:
nitur
.

tumortbm

Vccoito tim

derstes

tnd*

3J4-

DIOSCORIDIS

m dolore collui prodcft.Zpotumfcmen conuu!JismftnUM,(?


a ferpenfe dcmorjis auxtltAtur:gc'slatum pro amttletoferfentts
abigerctradintr.

vtunturl uf.t,.dtj altam (ariuifjlutThuJpeuemputan^fO' cjjt qmtertna tanua.Sunt rtitn nndii* tfl t]ui tmpm^ens ntaheeret a rduum dlumfylueflrem,cjucm vufrus.Cardutim M^.C/ futnu
JtsittJyerbjdclUtteujuoJcrebr+macnUfupcrioriJoliorumpaTteaffer

nam alham ,juam


?ntdulum,al

Telegar ArabtsvocanCcjuidam Cardum


altj

hnam,

Carduum tUmn

<juo c.i

uaguw

Jadeudtn Utlu uotasfrAferant. Entmuoolm Cardum m eampeshtbns.vt aducrtenttvidere licet cjrftma alba, Viofcoridi mvittbtu &Jjhmfh nafutur. Adde hk ijuodjoltaprodmitiuptom^ Mattatt praefi Ch-.mdeone albo. Hukeenfrra hra fntdmn mmora
:

plan^"

iudtctum,

ijui in

n.im albam

alttotibm valLu A nantx tnontibus vtdtt \J l*g* f* ommlus tnjhmtam notht* cjuaabea bocex capite no

nton pitmufedtn non m runtur. Hnnc fepUporum tminerieerieUam bus Sptnam alb.tf:ndiofcper,ji:i.sre,ncmptpar'tfturojticc:)jU- k?

autem Sptna albaAtalorum C ... dutis tjucm


%oraJ)utufcjue capit nla

Vrefur.nn vecantJtmj?

hmcpatet: Vrcjurafcrttur tn htrttf,foha Ltbetalbo Chamakeat

Eihmo

*J' dbxrai. longe ampliora funt- Spina


h

dejiccat,& altjuantum afirmgtt. semenfubtth efi/ubfiantta,&j^ taie calidum. Votu conuulfis conucmt.

Spina Arabica.

C A P- X NOMENCUTVllA,
fiomine.^ja]. 8c

J*

Crx.AkavSa A*a{5txH.Lat.:pina ^Xrabica.Jt.eodem


Off. ignora.

jubicam JI fbinam naittra albaJf fbtna ftmdem effi &f* /, , n :m^' rctccliones fiamJem ^[J
,
,

\ffa

ftrtngit

fanguims

finm dlundantiam,cAterMij ftuxioncs radtx etiamnum^


Prnuentt trt
~~
'

afferts.
fiortdts

mort, h

vt retandem nonffitts

repetat,

**

___

----

ttfio

Krabkabatftmaattrmgt r dejh<at,<ueade,feiy^

tl rt

F.

St

TERTIVS.

m
noftr*

ftmulha faultate.

Ymmuero quando hanc ex OrtentfiUbm faUnM bdmmjnum vneftma albajubftttucnda.

Card uus.

CAP. X

I I I I.

NOMENCLATVR.A.
Gr.Xni\ Li@' .Lat.Carduns.Ital.CardQ.
l

Cjai.Arucliaulr.OrVkin.

Amcocalus.

C^Xrdum
ct

Gta-

Scoljmon uo-

cant

foiia
,

chamxlco-

nu habet ant aibaftinx , mgrtora , crajstora


:

cauiem lonqu
,

edit,

foltojum
fo
:
,

capite fjnno-

radtcc mvra et craf


nitx
tlltta
,

Ja

orauco*

lenti.tm

aUrum toltma. orfons em fnLit.ttem


:

fidecocla Di ntno bibatnr

coftojam autem

urinam fvtnLim.L expcliit.

Herba tum

re-

M tenere/at , tn olera , tAjfatatri modo,

Cardum

tranft.

Cardni

11

DIOSCORIDTS
&
Vlmaa

diutrftfunt ftecies ,<{t'.amuu Ardui fylucflrv plures ,qm bortenfium domejruorum duat tantum enumcret. At nommt, fttuhm Carduos ouos , txcoluntur dtltyntta tna-na hodie CTltaU Cardon'tvocant,primarium locum tenent. Htfm^ulartartt.

&

fcioalbtO-n^nftmt.Cma^naexparte

beUarij loto cum ?ipert&

Qriouem offeruntur.Cardum fale in boflremum catutrum ferculum Stctha dtportMKeapolt e tlmfcos ti Caflon vocant , hodte ad horumqauUn UaltCarcioffe Arttcocetvocamut ,(r Succtdimt quos Ungu^rtu rotnndh aculeatt, non : altj cculeati comprefit.Cr apertt

&

funt tnter hos quifineae nuces referant. BafcunturftVf Scolymi, fi fimmnm acumma priuf jttam tcrrtmandenturjaptd*
clauft,
trtttt

retunlvitur. idemfitt,
,

fi

deUbrataradtcelacluca >

mltl0tX terttj aut itet. Scolymi fub fictmdtim deftntntem ordtntm , nonpron fecundo defiuant. Khmentum prabent ealfactunt ,

obruan^ femmibw mdtta fartuidas dijfetla ftnpoL fminafv.i^ cjuoptamjuam ,autalto fuuo rofarum trtduum tur. Stmtne ptr w "?*? rtftret ?" planta adulta , odorem vlcntc madefaclo etmdrm #raduib a femtnt abforbtw. Ytwlnew *mt,fiU*mJkre*e, lana uo\uta,muresaradicumerofone,QUAifummopereappettint,t%t ^ '

m"

&

nempt melanchohcum.

Poterium.

CA

P-

XV.

OM ENCLnvRA.
Gal.& Off.Isnotum.
fiutuat

Cr. naJNf tcp. Lat. Potermm. ItaL Potcrio.

4
lis

longi*,

moUihwi ,

lentis ,

tenuibua ,

nagacanth* froxt**'

folusfarttis f rotundis:fiore cxiguo,candidi caloris :femin<

w^

n* 7H cubitorum > col/tbns. ^adices demittit btnum ternumue

.........

...

*.

m fuccum^ f<* O- firmas.^tufroxime terram rectfa,dant


ftmilem :tnfaz ,
frdcifis neruis

Cr

uulnertbu* glutinand*

'

nuntur,decoclum quoque * *

em ncruorum afjecltbmfrodc?
patertu*

tlBER TERTIVS.
POterium nuRui efi qui in me
dtum producat nem Italu quidem s necnift Aquoiure mter
,

t-rnotM plantat reponetur

cum

tnplana Diojcondu htfioria,nuU

Im

fttqui non mire implicatnt,

fettefeab hoc extritct.

Acathium.

C AP.
L A-

XV
NOM
E

I.

TVRA.

NC

Grd. Aa&r-Stcp. Ldt. ^Acdnthtum.ltal. ^icanthto.

Ual.

Chardon bcnit.Off.
Carduus bcnePotcri um.

dictus.
extre-

ACmhium albdftind fimile ,foltjs aculeati* per


Wtntfles

mutes^o lanugtne araneofa obduEtu,ex qua coRetld

Lomkyciws fimtles texunt. Fohd tui radtcesaJ


libuntur.

^opfihotom
4

fa

neta P um <*nt y Unugme collecla ^*' ^ Utm * tnt hvefl ^a *rum cjl , t? pertque ,rml > "x* >* f>IT e cl f Wft k "?* Carduum beneditlum non Uecfecut cum no rd hoc

&
\

eflc

piJP^ttfcrtilipitantum l,anu*icnullaobducatur .fatcri co~

m^nobu Kcanthtum.

Acanthus.

CA

P-

XVII. Nomf. nclatvra.


Gr -kK*v$.Ldt.*Acdnthtum.ltdL

^Acdntho.

*3

OSCORIDIS

* Acanthus hortenfis*
*

Sylueftris

^rf^o.GahBranchevrfine.Off, Brancha vriina.


hor

Canthnt, Hpnum Vdderotam uocant,nafatur "\ pctrofis,Cr riaukfoliahabetmulto LflucacetshW*' CttuW I , l.utA lt* WA lonqiora, ErucA diuijiira>nwric<itid,ymgMaM
ffl
I
' ,

bmum cubitorum, dtgitali crafiiudme, Unemyfr-ofeucr ex tnteruallu circundatum joltoln ceu nucamenta f*
>

**

oblonga referennbut,fi>mofis,

e qiubwflos froiit alW-

oblongum,lnteum:cafut thyrfifiecie.
mu<ofis,rubr'i6>0~ glutinofis.ciuA

^adicibwnMM

lon

h\

ufiis

igm Crlf*xa^^

fH

LIBER.
pit>conutilJis,

TERTIVS.

**9

wtifuhemunt. Pota urinam cmnt, fed

aluum cohilent. Ru-

tabemfentienttbua, mtre profunt. Nafcttur C7-

l)wft lAunthMyScoljmofimtlu, aculeatU6 y breuior yukm


jtiiutu,

cr is <jtu in hortis proucmt : cmna radsx ad

eadem ad

^fuferior effcax.

ACanthum effe Rrancam vrftnam cum ex alijs notU apparct, tum


uiUos luodjuAhumi procumbunt em\>Ufnmafolta,arcarum\ ^WMcjue adeo ci mfit facultas om?u< <ju.tm Acantbo attnbuit
Horidts.Vorrode Rrancayrftna mtelUzendum,<jUJC

Komana dnt-

hcrba^uamKicanJer O* Vlmttu Hupleuron, *toGr<r<i RupreUtm apptUanmt hgrtH* Acanthmnon pertnde W*w. Fo/,4 modKcdt-crimt,radtx dftccatorut Cr niujvrta eji,e te^MtJtymbclUrer.i
.

^mtbus ccmfofiia.

C AP-

XVIIINOM ENC T V R A.
*i
r

L A-

tXHO
nisMa.B0naga.G2X.

Bugraucs.Oft.
Acutclla.

AKonis,

ahi ejuam aitqui

Onontdaappellant y rd

mos habet Jrutuojos

do-

drantc maiorcs , fre<]ucntt


4.

Anonis.

I.lia

nrmruhs

CtntloS

COUIS

ifnU.

Rut*

J40

DIOSCORIDIS
foltd dccedeulti6,Juhhirfut'pi,oiQHtk

JRuu dut frdtenfis fyou

non imucunde olenubna. Murid

conditur ante ejuam Jfmoft

fat,cthis grattftma. J{amt acutionhm ftmit

>Cr

uelittijfl*

culu frmtoribtu horrent. ^adtcem mittit candidam, au


calfactt,

t$
att,

Cr extenuat. Huitu cortex ex utno potwurmam

calculos commmuit,

margmes ulcerum crodit. ^adix cum de-

coquttur

m pofca, dolorem
OnotU incultii

denimm

collutione mitigat. Dtco'

lum eim fotu hdmorrhoidaAfanarc credttur.

NAfcitur
bouit

&

incultiuaque ramts

& radicefeft tti


&

tro tmpltcanttbui, aculeatuq; fptnis, queit bouespungtt,

reum
*f*>

rcrrmrrn

ycr rrirtam iiuterncr aiirantt

atifttc

aacu lurrtnt""
remedtutn
tn

itlius

ytas obTiruant. Puluis

cum ytnoebotus par

f'

rtfijue confich. Hec defuit cjuiab

rntbernia carnofa magnitudintf non

du>crn , defperanttbtts medtcu ntft ferro boffe curari.butu* ope fan*' tus ftt. Onontdn radtx excalfactt tertto ordine, abTUrgtt, inctdit,v^

nam

f>roritat,renum ierem denttum fedat.

lapilios ejfringh. DecoclumcollutotndeoreJi'

Leucacantha.

CAP X I X*

NOMENCLATVRA.
Gr*. \tuka)t*v&a. Lat. Leucacantha.Ita. Btanchafbmd.

Gal.OffArn'' 0' Eucacantha pradttaefl radtce Cyperi, ualtdd ra : quaz manducata dolorem denttum fedat: ueteri Utc rum dolor^atcjue tJchiadtCH prodcji, decotlo cyathti trtw<*

umo poto. Eadem ruptts conuuijis medetur. Radicis cfottU p"

m eofdem prahet efjeclw.

LIB
Llntacantba

TERTIVS.
,

4<

& Sfnnaalbade quafupertm traftatu

non eadem

fatplanta.Nemplprttertdcfubdfeparatim ea* Vtofeortdes CT Gi/flw dtfmbitntfecretas etiam a b mutcem facultates afiignant. A f-

**mdduuatitneca Diofcoride nec a Vhnu>,folus,cduU,fiore, femi ^ncdcanthtJwd faalc fit tudtcare <ju* hodiepUnta fit UucacanWAatthjolmhxH bafitans, hanc Carduum Marta dtci poffe cxtslimtMcmtnft(ientes pragrandibus foltjs UcUamacuU 1 cucacanth* ^inderepotuerunt, *y quhd > Utda ftt Cr amara radtce. Uuca
ytrtdtxamaracjlcr-tnctfona. Indefntantiumeflordme tertio, 6 WlfMitnttumfccundo.

Tragacantha.

CAP. XX.
Gomma

NOMENCLATVRA.
w-7(>ccy H<x y g am LAL Tragacantha.Ita.
draganti.

Gal.&T Off.Dragan-

tumgummi<
i^gtcamhaz radtx Uta Cr ltfnoJa,fummo ceftte ntttl t"r,undefurculos humiles,robHilos,latifiime fundtt
,
I

*wnutafolia y multa,

nonnunqudm tenma exortuntur^

M"fi]l>ina*dli,4s,rel*4

^ mV
'

CT firmas occulunt.

Eftettamnu

Jim4 >'] t4 * uulnerata radice manans concrc-

^felluccns.gracilis^UuisJynccra cy^Jubdulcts.Cutii
>ut

^,

g ^J^^tdtHfimsxaJpcratas fattccs,rctufas uoccs,catciir W-Q-mpaJfo madefafla,drachm*ponderc btbitur con-

umfm>ol?(irMt.Huit44 mcrcbuitufUiadoculorum

^ tloncs >c* mcUeindclmclu.fuUita quocjue lingud


dolorem,

^m
$i

cr ucfica rofiones,mtxto cornu cerm utto


momento.
,
l

**tfcifii

alumints

p hr^
k <? u

HlrCt

U '* 0Q

^!" nafc,tl*r.Quam1>abcmui,e Candu adnos cxportatur ra acantI t>art modo de>*f'>dcm "ummt yim babet, W, IkJ Z

ten\U

^ tnx,<1""f*rro tci(aummi diT1tll.it, <juod Cumi lt * ,mt m ^ndia Achata,Morea,0 q^'fl* trn t
'

******* <wmmH

&

*yg

24*

DIOSCORIDM Eryngium CAP*

XXI
NOMENCLA
GU.

TV R

A-

T.ryngjum.lta. Ut. ttfiyy^. Gal.Panicault.

Tringo.

ERyngion
oenerit

tculetW**

C*fr t*** prmciptcfale l,a tn


efi.

mcibosreciptunturltt*^

temfunt,

Cr txtrtm*

*r 4tr*>gti bm ;f", ca.tryngio,cumaio^

F" rubent, m quorumf^


complures ramulornm

tibmglobofa

l i# capttula,

rum acuitpmarum^" rum ambitu fchttm


cumallantur f
,

**/*'

mterdum carule*

****

tur.radix oblongaMt

* Eryngium.

cani^ mterne ns mgra ,


pollicis

od** craptudtne,
\

habet rf/* v'm campeUnbm. U.NafaturmafferisGr 'J^ infiationes.% riam. Pota menfes er urmaspeUit,tormina
tit
:

niU O" contra tocmorum uitta,ferpentium morfUs,


Bibilur aduerfus plurima } cMJ
>ro

mna.:cum umoprodcj}.

LIBER.
froiitttr.

TERTIVS.
ofifthotonicis

4j

Pota

cum hydromelite rddtx ,

O* co~

mitidihm medetur.

fyngum Jpeclanda foltorum forma


Jtda, pallida,

& urulea conjpiciuntur


habet

C eapitulorum
,

fitu

ean-

curduorum omnium

wvfimum

,radtcet

qua Jtccata
,

faccbaro cottdtuntur. Adnafci,foltjs

t^natryngij

fyecies

marmh littortbuf

montano matortbut,

Ww

r "dices

teneriores

N- Huidem dico
**tumem fuciat
.

idoneA C? lon^iores ad condtcndum m.i quod marit mri iftittf r'-ryngij nullim Viojcortdei
,

fubmonoidi krabum Jeclaru ne Seraptonu " orH mueMauritanorum Sccacul(plantam Graett i.icognttam)KrynIl/c
l

nufquamenim Scrapioc tofiorideO Galcno mMur vbi non Ulorum pariter nomen apponat ncc partbus ytribui tooantur. Vromdenonprohc dgimt <juiV.rjnu radtces cum Sac* To m *tteconditus adveifcmcntius mcttandam rcncrem offerunt*
*fitputent.
>

j Urapio Secacul , fuo nobis ignoto

m ^hditate'a tcmper.it ura

attnbutt. 'Eryngium paulu*

fecedtt ,fubttlis

tamenetus [ubftantia

V*Tmf mtatemhabct.

Aloc\

C A

P.

XXII*

NOMENCLATVRA.
Gr.\*on.Ut.&ltAl.^lo'e.Ga\.AlocS4
Perrocjucc. Offic.

Alx he-

paciculum Succotrinum.

bh

fV
*
*

fohum Satld fmtlitudmem hdtei , crdffum, mwe , modicc- Utum , rotundum , rctrorfns pdfi*
>

foiia utrintjue

4 '*

J**"<*

breuia
:fios

Cr

Mm

ex obltnuo Jftnoft , rartufute curtd : cautis emittitur non difiimtlit cogndtm: : frutl* haftuld regtd
gcrtt

ff*

3*4

DIOSCOR
ce
J

IDIS
tota efi odore :
:

graui

O*

guliu amartfiima

rdi-

una

ceu palo

tn ter*

radepaEla.PlurimAprt-

pinguis^
tur
:

m India ggrn*

ex

qtta coatltufuc^

cwaffcrtur.NafciturM

^ifiaCr ^irabii^
quthujdam numfr

locis

mis :

Cf m tnfulu (ut m
,fi*

^Xndro^nonuaUcfuc^
extrahendo tdonca

adglutinadauulnertfi'

nequamuttltsjtdctrtti
illmatur. Duojuccignt-

ra : quoddam arenofum,

Aloe.
rum ad ioeinoris imagtnem
r

quod Jedtmentum fif"


fime
ejfe utdetur.

J*'
odortf,
rujt

uergit. Eltgt debet hont

Jyncera ,

qtta nihitdoUjenfit, ntttda , calculorum expers,

coloris ,fiiabtlis ac

tecinom modo

cotla,factle Itquefcens,

efr

mta amarttudmis : improbatur ntgra Crfiaclu contttmdX* Cummt eam adulterant : queddeprehenditurufu,am^it^

dme,Cr ualtdo odore : coci argumento,quoddigttisfitAUn

admmima

ufque frufia

rcjoluttur. Nec

defiuntqui

.Xcaa^
tcer

immtficant, Natura

em cfiJJ>tffare,cxtccare,JomnumM
morhum

Cr corpora denfarc , aluum rejoluere. Stomachum refur^ bmum cochlcartum menjura,in aquafitgtda aut egekdaf
Sangumis
obolts
retecltones ftjiit :

regtum

purgat,trt

ex aqua , aut drachm*. pondere inpotu. DeuoratAC

refina,aut

cum aq aqua uelmelle coclofumpta,al^J

frg

j*f hrgdtionisferfefl* caufa, tribiia dr achmis fumitur-,alus fur-

LTBER TERTIVS.
$
r

'# ^w

m J

Mtiricemftrduat, colnbetaue.eademfcculiariter exulceratis

gmtMus mtdttur : di/ruftd futrorum frdfutia mngit : con*


^mtasmtufyfidis ex faffo [anat : htmorrhotdum abun-

Iwim Crfangumis trumftwnes


"toduat: hnorts

fifiit

:fterygia
tolltt

ad

cicatn-

m
&

Cr infigmta, ex melle
frurigtnefqui

.friuatim fca-

hfpttudmes
*pt'ufcdat

rtmc

angutorum fermulcet : dolotemfonbm crfiontiillita exaceto Cr Ro-

WouapiIlHmfluentem contmet,cum umo:ton/illis,gingiuis 9 nmbui orts ulceribm, cum melle cr umo froflcit, oculo-

^wdicamtntis torretur,

Hf*fKhmde

m munda cr candentt tefia

fen-

uerfatur, utfofiit&qualitertorrcrt. Lauatur, ut


,

tanauam mutile fubfidat , CT lcttc ac ^fiwrnajfumatur.


KMoedthgenda adhtbendus
delec1us,fiquidem
,

V*lfn arenofiftmum

eft

magna ex parte
\taha nottfttma

wlterata repentur. Vlanta Aloes nomtne

tn

^'Motdefccantium eftordnmterttj jub definentem excalfadtgertt. P rimum > atttficundt tmtio. Kepercuttt ftmul <7 Um dfterfirta yulnmbus nthilum mo, Jed modict , yt

&

eft

Abfinthium.

C A

P*

XX IIINOMENCLATVRA.
Cr Miv6io^Ut.^bfmthiumMal^ffan^9.

^al.Aluync,Ablincc.Offic.

Lacino nominc.

^kjf*

A*

DIO SCORIDIS.
ABfinthtu,
go
alifi

U*

thypuro, htrba uhI>

cogmta. Prdsiantim k

Ponto

O*

CafpadociA,

monte Tauro nafcttnr. Vt

habetcalfaaUiG<4m

'

gendi.btlem expurgat, ft* m* uentn cr cr ftomacho

hd/ir.urmamctt,

CT^p

lam prdfimptum arcet.M infbtiones uentris , Cr ft'

M
'

cr
tum
:fajiid>a Jbjcutit^

arquatosJanatmadeJS^
lutZ,autJecoc1n>u>f
'

oU '

Abfinthium.

nfi"

menfes cit potu,aut cum melle dppoptum. CotrafangoruprW


ixt* btbitur.^xdnerjatur guLttones conuementer ex dceto

cum utno, iteCicuU, Cr muris aranei morftbu4,Cr penmgutur, 0~ Nitro melle com manno. ^Cngm* eo cum
nenis
eptnjcltdes

exdqud. ^idfugtllata

Cr

ocutorum cdttgn**'
tn pajjo
c
*

melle tlltmtur.item aurtbMfimanatfanies.DentmmMrtm^


*

dolores decotlum uaporis Jujfitu copefctt. Decotlu

lenttbm

oculss obltnitur.item pr&cordijs

cr

toctnort, trttn

cerdto Cyprtno.Jiomacho quoque longd

ualetudine labortf

cum Kofdceo

cumficss dutem ,

dceto

Cr loltaccdfartna, rff
yuodsA
l

tnter cutem, Itenofisd fubuentt.

Vtnum ex eofi,
\m

Cr Thracta quo

m dfiatepropi
^cbfi

eferunt. InJfcrj*

LIBER TERTIVS.
jbfinthnm y uefles ab erodcnttum tnturia umitcat
txoleo
:

$4*
cultces

permSltm

abiqtt,

C^

k corporc arcct : atramentum

ttwimddutoeins tcmperdtum 9 Iterd* k murtum crofione


tmw. Exislimatur Itjuamentum eofdcm frdtfare ejfcflu*.

Mmen potiontbm
Wrt,ocapitts

tmprobatur, ejuoniamjtomachum malc

ctetdolorem. Sunt qui cotta amurca, Itqua'

"Mtmadulterant.

Marinum Abfinthium.

C AP.

XXI

I I I.

NOMEN CLATVHA.
Gu. K^iyQtep
i<x\bafic\i. Lat.^fbfinibtum

mari-

num.ita.^cJJenTo

w4>vo.Gal.Bar-

botine. Ojj.Barbotina.Mors
uermtum.

C7~
Yj*jp ^regyptt gi<Tnitur,t]uo I/taci pro otiua r

.ytefttenutSy^rtrotont parui ftmtlitudine ,refe

aorauiter
(Hm

<jn<tdam

cdfaclione adjhtngif.perjejcaut

cum Oryxji co-

ammaliajeretes^ ttneas y adict1o mclle,enc~ ( f *Wtom lcmgu; cum ^//0 autem ue l unticula dccola,ca-

* }in er *neorum

^MUrepoteft. Pecora maxtme pmgucjcunt boc


miHm genu4
t

vabulo.

m*fatet

^ibfinthioafitgnatur, .juo Gallia alptbmfiru-

t4

pa tm

nommc

Santontcum uocant,rcgtomsm

1"

J4*
jua,

DIOSCORlDIS
najcitur
efi

cognometo^bjlnthionon difitmile, uerumfii'


,

amarum
fhium

non adto femmit facundum* Eadem aU

Seri*

potc/f.

TKta
,

Abftnthij encrafacit Diofcorides,Vulgare,Serif>him> Santomctim, quodin Galha Cifilpina nafcitur. Vrtcipuum

&
e#

V onticum fecundum Santonicum, tertium Seriphium. Abrotonutnalbum,ncnefl Vonticum Abfmthium: ficut nec Cy preflu* herba, marina
hbfmthmm.SertiyhtumfiuemarmumaSeripho tnfula nomenaccc ptt. Etusjemenajpettarui Alexandrinum femenvocatur< Semenja
tfl

semmx^ind, <? Semefanto,cju6dconditumcumZuuhiT9 fucru vtcndum datur ad conficpedos ycrmes,martni Abfmthij (nemf>e
Itaiif

tlum,

monte Gargano nafcitnr,Cr Itaha in Abfmthtum Abfwthto nosiro vulgari fimtlis eft. Marinum pluribui manttmu iocis prouenit. A bfwthium fimulamarum eji, a> tlortum,' acre,Cperaque excalfaat,abs~lergtt,roborat,C ep#
extltus)femennoneJ},fedherbxqux
in

Cahdum efiprimo ordme,ficcum tertioi&Juccus herba calidior.

Abrotonum,
%

XXV* NOMENCLATVRA.
C A
P.
tano.Gal.Auronnc.Ojf.Lattno nomine.

Gr& K^irovo^. La.^Abrotonum.lta.^Abro^

Srotonum duorum efi

ttrf Jamttrh cfuadam a-enerum. Fcemina

JLx. fk fi>eciefiuticas,canaicat,circum ramulosfolijsfertf


modo,mtnutim incijis .'fiortbns referta efi, comanttbfti wj
olet y cumgrauttate

urn "
1

moyfulgore auri,corymb'ts:quod fer aflatemfroiijufi^

'

ejuadam,Cr amaro guftu. idgcnut

Stcu *

ma4 uocaturJermetofum,gractltbus mulnuu^tbfinthmm. plunmumm CafpadoctagtgntM'


iffe consfat. ^flterum

rfr

Galatta ^cfiattca,atque

& Crudumfimen Sjrid Hierafoli.


orthofnotc^

tum er feruefatlum ex aqua, mfotu auxtltatur


i

onuulfis,ruftts,coxedtciim,urmx anrufiustmenfibutfipH'

LI

BE R

TERTIVS.

549
m*

Jis y aut rcmorantibtu. ln

nofotum exittaltum uencno

rum anttdotum efhorroribut ex oleo


tcs
tllinttur:jerr-cn*

cr Jubfiratu <Cr nidore Jugat.contra tclua eoru tum umo potum prodcfi , priuatim cjficax contra (corpto-

num CT phaUnqiorum

ue-

nma
3jLt

oadi.non wjlimm.i-

tionibm

commodc

tllinitur,

cum cotoneo cocto,autpane: tritum cum jarma hordeacea


>

decoflum/i , tubercv.U
:

difcutit

trtm compo/itiom-

Abrotonum.

bm admtfcetur, Abrotonum m&s


ejlnotttia,

vulgarit

O"

itidem

Aejl

Ml?

^ %T*'

$ ^fKCantlum
^
' '

<?

e.xcalfauen tium

ordmtulerrenx

mu h ca lore fubttlt* euafit.

Digerit

uv.td.tt

plus

l0,

turJ
*km
ty 4
'^

m amKum *&' '"btlnoceatflomaibo. Amarmetoum fafa[J^V


'

lnoremmrn,rtim acerbitatem, quaguTlu dcprebendi^ 0m ul omimKum flr^fSeripbium:cumldtuerfo Abjini ' )0

m*

mtotum tncommodat Contra amuijtimtn


:

Ueau^'

*m..

"*^ A **rittoriuA,

Vorro tn diuerfx qualttatu planta,ea ytn


*

^ttnttorfrertt.

HyfTopum.

XXVI^OMENCLATVRA.
C AP.
Hifopo.

Gu Xr<r<i7ros.Lat.Hjfopum.lta.

G al.
Hyfo

Hiilopc. Ojf.Latmo nomine.

350

DIOSCORIDIS
TJfopum 3 herha nS non cogntta, annm

ecnerum efl: montanum CT


bortenje. Optimumejl
Ctlt-

cium.
di

Vim habet extemffl'

Cr calfaciedt. Decoclum

cum fUij ayud , Mefa

%ut4ypotumfy peripnenmo'
niWydiutuYnfitrfi^fp"'

fis,dettiUatiombHa,V~
thopnoicpi auxtliatur:

tm*
cum

enecat.

idem

factt ,

melle dekngatur .

m Cf4

humorem pcraluumem*
hitjecollum exacetomuU

Jo epotum:

CT adfubductn*
:

dam

aluum cumfcis

utrh

Hyflop um.

u<mandttur: dtbtu deirtth addita Irh <***

hementim,

d. Jamomoydut Irioneydetjcit : colorem m corporefouet.uenbV e aqu* mter cutem,cum Fico Nitroi inHammAtiontbm ff
,

ex umo tUmitur.cumferuente aqua tmpojttum,Jugtum j


ttt.cum decoclo ficorum, opttmc angtms gargartzjtur.

ec0 '

Bum cttm aceto^dentmm dolorem m coUutwneJedat


nes aurtcularum uaporisjuffitit dijcutit.

:injut to~

,r noshrum dubitanium **fr lyflbpum Nf.quicquam ''*X, ducen lyjjbpum mont mm ea <*" l ljjfof>um,vt non in " fo notmrutt. quem hcrb.tru Gratta DehO UaU>ttanta cau 1 tn l *l latU aktor, paludofti pauxtllum nafcitur, <? palmo ^l' ejn J V 1 t > jlort alliQ aut purpurafientcqui mtcrfoUa pcr totump^
l

>

LIBER TERTIVS.
t

?"

quacum ftiptUum auitwfentitur. Vtanducataaitt poia choleram panfeniirur.yianciucataantp^ _. folutt ,_. v fegma ,_., mno__
,

mut, 'wt. Sttmmt in gttfiando amaritttdtn:<

ati '

te-

^'dda in puluercm , plagas (mfycr^a) brcut temporecoagmei:tyflopus tertio ordme excaltactt dejlccat , tenmum efk

&

Stocchas,

CAP

XXVII*
NOMENCLATVRA.
Gr. ?.tIx*S - **- Stoechds.
jtdl.Stechd.Ga.\.8c

Offic. Scicha-

dos.

Tccchds,iuxtd Gdlltdm

m mfults
ctqnitur
,

etufdem no-

mtnis e regtone Mdfiltd

unde copnomen-

tum

Herld tcnnibw furcuUs , comd 7'hynu, lonvtore folto, fubdmddcceptt.

rd gujtu

CT
,

alirjuantum

Stccd us.

acru.Cum decotlum, Hy\utlid Joft modo ddpcclons


ejficdx
efi.

^Cntidotis

mt-

fcctur

If*

DIOSCORIDIS

Spica,
cy*
nudt.

Laucndula.

Tacha* in Narhoneft

fiu\ncia,et

' uer &* Stttchadthtcf infttlU cjud t*

_ fo

Mafittia fitafunt,ey in

A rabia

nafcitur,

ynde maximatxpar-

tecum klexandrinU mercihtti Venetia* importatur. Nafiitur Gargano Apulta monte , Narhonenft tameney Arahtca inftriofSUchasguftu amara e(l,& modice aftrm*it. 7errenafuhftantnt,pg
aftritloriamialia terrena,fuhttln reddita,C denftor,amaram tffd*'
A*

&m

OnVanum.

CAP.XXVlH

NOMENCLATVRA.
Cr.Oftytxv^.OvHTit.hyficfiyav&Sdt.Ori^tinm'
niris.Origdnnmjylueftre.ltdLorigdno.

F.

E R

S.

i<*

Orute.

Ortgano faluattco. Gal.

Ori-

gan.Offjc.nomine Latino.

OHtganum
cleottcum
,

Hera-

quod

Cr Cumlam
difitmilc
,

uocant ,fo-

lium babct Hyffofo non

umbellamyuc

non

m rotd jjtectcm orbu


mul-

citlatam ,Jed ueluti

tifnUm yjemme

mjnm:

mis mrqps baudcjuatjuam


dcnfo. Excalfaat

unde

decoflum cum umo fotu,


demorjis
uentt.St

a Jerfente conCtcutamautMC"

comon baujerunt, exfafJo :Ji Gyffum aut Efbcmerum , cx aceto mulfb


Ori ganum.
frofmatur. Huftss
uutfis, bjdroftcts y
,

con-

cumfi-

HU*l
^ Umores
/ iT" "nllc

menjurafotummaquamulftrtktw cxtrabtt : mcnjes


tn balneti frodeft.
ctet ,

Cr tujst

unflum medetur : adfrurtgmem , fform,


de c oclt
tt44

regmm^

Hrn
u
o/
ri

Hm >
>

&*

Succm uirentss tonjil* uicerafamt:CrfcrrLtres,ex oleo Irmo m-

vt-durtum dolores cum Utle mulcet. Conftatur f *<o,0 '*?"*&* Kbots fiuttce , quo aa ovjoma mmm y
fn

fal ? es * mcenosmfoUtis

m t'(amentum, &hu ommbm m


,

cttfreouafc

dum cantcuUfydmfiagrat.
<,

V*
b*

m
llos

DI05CORID15
Qju Omtk affiMur,
Semen tkttcmah
corymbos habet. Vts
et

UaHtemfubfiratuferpentesfugantHr.

candidtore eftfolio.tr Hyfjopo fimdior.

Ortgani Heracht ,Jed multo mef

Herackn , Panaces aliqut Ortganum , ficactor. Sylueftre ^ Fdf Colophonw Nicander : quibtt* Cttnilam uocant, ex
eft

eft

Origam , ramts temtbtu , dodrantem


:

altit , in

quibm um-

hcll* ^inetht mfunt ,flores candtdt


ufi

radix temts , fufU-

Traooriganum,

CAP

NOMENCLATVRA.
Crd. Tqaycfirav*. Lat. Tragortganum.iul

rr^or/^o.Gal.Maiuc.OfF.

Hcrba Mafticina.

TKdgorigamm
Jum.

tenuis Jrutex efl, fylueftn

Sti

tllo

01

Ortganoftmtii6,folioC^ramulps. Qjttbujdan

Uupps uirentiwj. tnuenitur ,

CT

lattoribpps foltjsjdtts

'luttno-

^iiterumextlibppsfurcuips, actenuibppsjoLus,

fodwr

Praftum uocauere. Ofttmum ejl exU Omntd A^ Smyrneum, Cr tn chto Coofy proueniens.
,

Ctlicium

Cr

Cretenje ,

, decoflofoto accommodantur cient,aluo urmam ciunt ,

deuctuntjtenofsexaceto btberefrodeft,contrdfotdtxt
, :

fertfneumontc^ trahunt menfes libuntur uino m nena mitu ac Grata dantur. fientibpn, ex melle m eclegmate fW^
eo

acida Crfomacho fotto efl:quare ctbumfaflttitcttbtM

ti,tmbectllol tradttur. ltemfiamarmaialationendu\'>

LIBHR TERTTV5.
&w frAcordiornm cxcitetur : tumores uero cum polenta
fc Aijcntiunt.

1K
ilh*

Otevanum Ueracleotkum
tonnecinalijs
te>f)lnejtre
efl

&

Oiitte in Italia nonnafe'ttur,forfidtci-

Zurop* lotu.(.\uod autem yulgo Origanum

Ori^anum^ncm^e quod tnfylui<,nonfatum,prouentat. lCtndia ficcum Ortganum ajjertur,jlorealbo,acerrimi odcratig h>Ulragorianum duct poteft, qtiantumuu proyero Ortganoin

&

' l

rfo yenundetur.Siquidem Jcribit Diofcorides "Xragoriganum in ^wu Choo,cbio,Candta,O Smyrna nafci.Quodno pertnde de Het

Wwkodicit.Origani defucant,mcidunt,& excaljactunt tertto ordi^fittrea.

nmm**myictm\ Matthtolo yttpoffumut.

fragortganum adTlrUlortum

efl.ltaltco

Ortgano,m 4/10-

Pulegium.

C A

P.

XXX
A.

NOMENCLAT V K
Ita.

Gr.y\HX a r'' Ldt.Pulegium.

Gai. Pouliot.Off.
Pulegto.

Latinono>
minc.
vlcvium herba uularts notttta.

Extceij-

nudt,Yalfdcit,deco<fuit:men-

ftrua Jecttnda* acfdrtu*


ctt ,

pulmonu

uttta

ex mel-

le

Cr sAloc potum cxtraCr conuullis auxtltah*t


,

Pulc gium.

tur

naujeas fiomachtque

tntcr

%%6

DIOSCORIDIS
cxigt.

interci/iones,cxpofcdpermulcet : atram bilemperdluu

Dcfctlos morfm. ferpentium contra tnuino utiltfime Bibttur drefaat gmgiud* obietlum : ndnbm cum aceto recrcdt, animo

ctnere corrobordt: illitum cumpolentdtnfldmmdtioncsomm

fedat.-podagrisperfc fubucntt, impofttum ttfque

dum rukp

locm : cum

mtur.Decotium eim

utiMMj carato udros extinguitdienofis cumfdle ablutas prurigines mittgdt.conuerpunl'


duntiasj U*lud,m
3

uascorrtgit,contra tnflationes

dcfiftones

conuenienterddijcitur.Vocdntdliqui Blechond,auontdm
fioret

W*

pufldtum k pecortbm, bdldtum conutdt.

St

Vuleyum

A' *' tnUA rubeo.X.tfatur maiflorealbcfamina

j<J Gallusfcd pracifualaut r *J"F^ Anania, ,&p Jnyalle reperiatur. tantum 't.Eftylrimas uenit
_

qui

Prouincia

Kcm * n

uu GermanU
excalfacit

UU in hortu ferttur,cum ambns altjs k*****-*


:

bet Xef>et (imilia

acri

gulh efi

&

amariufiulo.

Ad

htt f* lJ

&

deficcat.

Di&amnum- CAP* X X X NOMENCLATVRA.


Gr<t.Jl!Hlccft@'.

I*

LdUDittdmnum.ltd.Ditdmo.G&

Gingembrede iardin.Oft. Diptamum.


Dlclamnum.aliquibmfluejlre
tcnfts

Pulegium uocdtur.W'
e

herba eft ,aa u,Luu,

bm folijs

J tomento quodam Jftffa^ Atlu qu<tj Floremnutlum dutfemenprofcrt. Prafiat omntd


,

ejua

Pi^^^^JfJ Unugne pw
cun
'

Pulegmmfed ejficaam multo,non potum


quoqhe dutj'

modb,Jedd[fJ

'

tum,defnnSlospdrtm ctjat. Produntm


excuttrt. exs paftu

hutm herba gandi utm kabetji.ccm, illttm, aut cum

cdpras ftgittis percutfas,

polcnta triw-

&"

LI E
tmfiBos

ER

R T

S.
illitu

$<7

feiibmrcli^juoue corfon aculeos y


efftcdx

refigit.^cd

faw dolorem
tHn

habetur.ftjutdem iffum imminuit.Me*

t*ft<tteO"autumno. ]{adixetmgHsIucalfacit y partH4 ac^

wtrat.Srtccwcum uino

potw, contraferpentium morfnsprd-

l^firanta herbdfocultM cft,ut olfafla abigat btttuu^uA


Hnenato

ittufmiant, appenjatj contath cxanimet.


}

Vulnen-

wj err oillatif,<&
mAlm
*

Henenatumor(ibH4,infufu4fuccM frxfen*
inHilUttone /latjmtnpotuatfu-

UmeJlremedio,fietiamab
(

8ld PfeudodtElamnum uocant, mulus tn territ naillud acrc.

^Wedicloftmdetfed mmu4 cjuam

Fofdem

W^frdetfed tnej}icaciu6multo.
uiclamm genws
7

Defertur a Crcta altc-

fohjs Stfymbrtj , ramis

maioribm : in

w Jtores Jyluettris
r Sl

Ortgam, mgrt, molles : odorfoho rum

m
j*

fMrium er

m \Hmtnu6
.

Salutam iucundifitmpu. Efltcax ad ea-

nares ferit. Mtfcetur cmflattrts

Cr

medtca-

^uocant.

mrfu<& aduerfu* ferpentium iniurias confin"untur rhc3 r

lanugmt ^ar^V^&wfolu medtcmamfacitjignofasradties quaru ra* * Udtyt4 ig in 7 ftplifip Viflamnu* habetur,fiaxineis %l V &rUjblis radicibus medtcatur. Qjtb apparet nosyera Di'Diclamnus Vnlegij folia,denfaytrinque
,

H
rjj
i

bety era

t!ii

Jn

Canre '

Krn?

yeram Diclamnum c Creta Yenelcen 'ti fummoperedebcnt pharmaccpoU,yt nonex alioconslet

Cum tamen

^ 'i"l
Hut
$Uuk'

g^^^tproprtjs mtx deprehenfum


mue )an

J rUm

& atmant,& m fuas t>t)ittamnHs ltalica,quam albamyoc.it & qutdam


,

P m,l, ^me,Vrafinello,fiores luhetflagranttftmi

vT*
L

** yaZ 0S:ra d ,cem


Ur ^ xcv

amaram,

&

ideb

inteslmomm yermes
tflore,

^nt

"yencnatU quorumut* ammalium mor


eo

'tn^V
tr

d)0

P rode

ft^ /"<< llrtclumejtpeclus. Aquaqux


'^fy
quododons
efl

UH

4tl4* * ntU UACa l


'

eoco,, c,tur

eximu,

nanbm at-

P lt '"fwditaU

&&T

Z ttimcftfb?lantia, cxter.: fimtln. VjeudodUlamnu-s, m S ln ^ amnt dtajjertmturjtcet fmtqui uon ^adnos ttntk an nc os ?f' P lnmam 3 yulgarcm noslrum cffe Ditlanmum.

Hle

Sabda,

57*

IOSCORIDIS

CAP. XXXIINOMENCLATVRA.
Saluia.
Gr*. EXiXiwaK-. Ldt.o* itd.Sdlwd.

Gal.baulge.Off.Lati-

no nomiuc.

Saluia maior.

Saluia minor.

S^cluta ftueEleltfihdconfiHtexefirdmoJm:lon^\ Coto


ga* haiens quadrangulaiy CT canas fohd mdU
*ff'gie,Jed longiora, afiertora, crafitora,

Cr

MV^
1

tnurum tjuafi uettiHmJcabruiem rejerantMjutdjM* j' C0 m Jummts graut.Jemen feryuamiucundo odore,fed


jy/ueftn OrminofimilegeriUndjjewndfatur. Mt*fi*^

LIBER T
rmjangtunem cohilet

RT

S.

3f*

mrus,iccoflumfoltorum ramorum^fotum.fartHS extrahit:


lAJliMu marina iflihm auxihatur. Cafillos demgrat^uulne,

tetra ulcerafurgat. Tcfiiumfruritn*

ft<kntramifoliaaue,fideco}o

eorumfoutantur.

SMmanota eft
"tjtris

planta

domefttca cjuam
,

framam vocant

& fyl-

qu* candidior

^iuisfattatur

,quam offcmaCentrum galliyocant. InCandta CT

eft

tamen tlla eft, Uec totum hiftfidiof. m C

^uot

&k

Neapohtam loci* > frutlum Saluia producit colore cafto, Umter furema fmditudme. Saluta mamfefte excalfactt,
regnl

dftrmpt.

C AP.

XXXIII-

H ntafatiua.

Mcntafatiuaaltcra.

NOMENCLATVRA.
Cr.Kdvocrfx'. Lat.Mentha. ltal.Menta.Q-A

Mcntc.Off.Latino nominc
z.

Mentha,

jtfo

DIOSCORID15
9

MEntha
dcetofucco
,

cogntta herba

eft.

Caljactcndt,
Stfttt

adftrmgA

atjuc extccandi itim halct.

jangutncm^oton
,

ttneas tn ncntrc terctes enecat

ucnercm ftmuk,

ftn^ultm , uomitioncs, cholcr^


j.

fcdant term ramuh cum


rlifrutit
.

.-

...

f.

-.:

fi

fl

cum

polentdil'

fronti

capitis
:

tendantur, aut lacle turgeant compejctt

cumfale canummor*
mulfa
Jubutnit:

aqua cum doloribm : aunum illmttur film

uhIua ante cottum admota , concepttont rcfjltt : Itngu&ftW'


ptf non ttcm confrtcla leutgat : cotre lac denjartj, tn cafeum fton^ laSlts tmmcrgantur. Injumma ,
turjtjoltapottontlptts
-'

rfti

hAbct. gratiam scfttCrtn condtmentts pccultarcm htrjuttore ejt * Menthd. LdtttttMcnthalirumuocant,


.

CrprorjH*
idf

MZntha &> Mentbaftrum noU

" *y ridt ad accendendam Yenerem valuU , Acres ordmc > quamun cultura bumuhorem domejlicam reddatparUbiu* amaratCraltquantumacerba^CrJuhtUfimt* conftat

Junt planta

Galeno

& D' >

&

Calamintha-

C A

P-

XXXIIIINOMENCLATVRA.
;a\*pb8n-L*t.0fcr ltal.Calami

Gal-Calament.
'fi

J eft, Jimil os , purpureum florem. ^Cltera Pulegto u0 appellarimt > mato r:cju tmjy lucjlre Pulcgmm tdco q
.

re tpjum amulctur,

Mepetam Latim uoatant. Tertia

M&

ilBER TERTIVS.
flro cogndtd eji
,

folus ol/-

longiortltts

cdule

Cr

rd-

mu

mdtortbna

qukm
folid

fufc~

riorii

,Jcd utribHA wefjicj-

aor.

Omntum

guftu

tmfcnjcjcrucntid

Cr dcrid:

rddtx Jufcrudcud. Ndfcitur

m camfeftnbus
dntiofis.

djferts ilhtu

CT
de-

Potu dut

morfis ujcrfcntc ofitulatur.

Dccoclum fotu menfes


urmds
uulfis,

O*
con-

cxfcllit

ruftts,

ortlwfWTd, tormmt,

Lus

cbolerts

horroribtuty

duxtlidtnryregtum morbunt

cxfurgdt : frxfumftd tn ut-

Calamintha.

no uenents rcfijiit.tmcxs cd.* tcrkauc mterdncorum dnt-

^cmfiU o- Mellefotd,cnccdt:nccfecH4 cotld crudduc


*.
j*'W.
Ekphanticos efitdtdddiuudt,ftfoftcdfcrum lalti
Folta

detntdftin uellcre Jubuctdntur , menjesextrd-

^&fmm enecant. ^iccenfd dnt jubfrdtd Jerfentcsfu*


"catnctbtu candorcm reddunt, tn utno cotld, CT *ip* j? k >faihta ut tmfomtur tjchiddtci* , tollunt. Calamtnthd |
;

*
tAt

" Hn*oreseuocct,fummdmcutcm cxurcns. Vcrmcsnc*

^**Hrtbu*inJ}iUdtH4.

jM Attfciofe, n gfapgfc yatii, A ttanix mottubus Hefetam montanam mmmt9 fi-fqucnter coUegit ,fil*S Ocymo ftmiUbus CJT fHn } " 4H mtpfavallcterttHmzenus Mw\

f tU herUemcaltariam magtuiuanum. ^&*ttm,Jkdatrim cr \


,

lo ,s >prei>Hrpur)o,r

'V* lt *k>lUrbaatta,fHndHmJfdMCtertmm. VltftUgt-

ntu
>

3*1

DIOSCORIDTS
,

nut -U4 nonejfecontendit cjnod berba cattariafoltjs conftet in totum VrXtU cy Meltjfopbyllt, <& non , Vukgtjjylueftris. latina yox eft N/eta, GracaCaUmmtha. Videant Hcrbarij f>harmacof>ok vt b#

NtpeU

*clCalamentbxft>ecics,probe
ficca

tafnbtil-.tfuLftantU,

& cahda

&

DtofcoridediJcemant.tif-

eft tertio

ordme,*uftu mi&

tjttantum amaro.

Montana rctiqui* yalentior.

Tliymum
Gr.Ov(*@ -Lat. Cr
,

CAP
rfymm.Ital. rhimo.

NoMENCLATVRA.
off.

xxxv.

Gal.Mariolaincd^Angkterre.Thym*

Tffjmum
fi$
tis

ttb
,

otmh*
$fitf>

cognofcttur

jhtttAxihhmfofy*

Cr angufa ctrumdtw:

pnrpureo refertis. GrW r


l

Ufftutis

m cacumine

firt

lo

er

ft proueniU pttrofo
1'

habethmcHtcumjdeV
acetopotumyfituitMW*

uum

detrahat.

Vccotli
>

prodeft

orthofnotctt
:

&
uen"

atthtUtorihttt

W*
:

tm txijrtt : menfet^ n# pellit Cr Jtcuntbs


ctet
:

cum melle

& ctltg^
excre^

te

factles factt

Thymum.

dip' tumores nes : recentes :(* tBttum Ut , cum aceto


J

trttumJaneumcmdiffoluit.-HerrHCM rhjmtcoloremred

LIBFR TERTIVS.
tts^nfilesj, tollit, ijchiadicit

%*%

cum umo

W folcnu imfojitum
fiore tfl

fe^mv.hebctibm ocul

utilepro cocibo frodefl.Percjuam

^intojuntaxat adnjm eorum qui retle ualent.

Ttymum
1

duarum

efifbecierum.

Sfk(h*h nuod
<fi

fmf^

,nechoc>mb*t mftrtt, <jod

album fiorem

andiAnumfttc.it ^tmant.C Wmfmmof,ere


twmalidum
cjr

ltaU capitultt.V odu


proftrt.

*f*pantijimo.llqmum arom.it tcumfeflafi* vocant.1


mctforium
efi.

hymumfu-

Saturcia.

C A

P-

XXXVl
NOMENCLATVRA.
reia.ItaConielld.

GaLSarriccc.

^Xtureia tnuialU

w
rit

ti&cft:gigniturma]lc-

locx,

tenutjoloy

Tny-

moftmilvsmnor tamen
tenenor. Dcfertjficamjlo-

rum flenam, colorh herbarhy<]u* Eadem fotefl cei. mum,fimodo confmtUjum ptitetur ^CftH* Janu ufm.
.

Eftetiamnum auadamfatiuaJ)lueHriprorft46 mtnor,


dcrimittorcm aud frofter

montam, commodim in

ct-

Saturcu,

gjum

3CT4

DIOSCORIDIS.
Cnmlamyocant.htc
domislici

QVamGr*ciTbymbram,Latini
efl,<j-fyluci~lm.

VcmeThca tantum, Satureta dicitur. Sylueflrii odoratior ejhgus it* acrtor, Tbymoyproprio ejfeclu- yalidior S*
:

tureia yero imbeciiitor , fed

cibtt

aptior.

Serpyllurru

CAP*

XXXVIINOMENCLATVRA.
Gr<. fyTJvtoL'.

tat.CT

Offic.Serp dlum,

ltd.Serpillo.

G al. Ser-

poullet.

duorum^ SErpyllum
rum eft.
"

Hortenfe odore

fcf Sdmpfucbum imtdtm <*f

mcoronasaMJolehcutafir
: mditum tf pendo nomen pdrtic* eim quomam (i qud

*s*K ^

Uterrtm

attingAUtwhiT*

dices demtttct. Foltd

&&
&*

mulos OrigdmhdbeuftdcAn

Miores

mdcertjs

frocerim dffurgiU Sjb'""' nonj*' , dfpelldtum Zygps

ptypdmaltitudmemtncrtfctt
,

rdmulos adens

***
bf

furcu!ofos,folijs refirtos

Serpyllurru

gionbm quam Rutd,<s

'

LIB

EH

TERTIH.

?6<

tionhttSjanguftu.-flores

tucunfe olent, guslantt acres : radtcis

touMufw.tfafatur tn petris.fitmo efficacmsyatejue magts ex-

wfMens,cr admedendt ttjum aptttts. Menfes trahit,


ptu

urmam

w duxiltatur

cieutormimbm ruvtis,uuljis, cr locinoris inflammattonty

waduerfusftrfentesfotu illttme* Capttts do-

mmfeiatjuccm drachmts quatuor ex aceto potw.


y

mximeuerofhrenittcis CT letharqicu conuentt.Cruentos uoTfonperientia docct [atiuum Serpitlum

wtsmulcet coclum.adteclo %oJaceo, CT

madejaclum tn aceto:

non fcrpercfid

Vlmio in

tdmialtitndimm fefefuhrigere. fe/? fylueftre Ser;

um nutii non no

^'rffcrpit.Kbfitytmuerftfi Diofcoridn ttXtWtfft r.katur. Calt-

****$& acreSerpyllum.Satiui inrcns


dtiutt

efi

apud xLufoi copta,eye*

J**rr<int,qmid

Vulegwm noUrum e)]e ftttanp.

Sampfuchum-

CAP
I<

XXXVII
Gr&.

NOM ENCLATVKA.
X&u^vxcp. Lat.samffitcum.lta.Cr
Off Maiorana.

G al. Ma:fi*

riolaine.

^mffuchum in Cyfro
tcnndum
fili

& Cyzjceno Uudattfimum


cr rotundts. Suautftmum
ettts
0.

8* S**U&

locumuendicauit ^egyftium. ^Cmardcun^ Cyzjcena affeUaUHerL eji ramofa, per terra

'TpHijscitu Calamtnth,<jua tcnutfoltoconftahLepto-

huos Afpcllatur,
ot

htrfutis

tiPUJdco coronk tnferttur. Vts


'f

excalfactens.Succtu

M,couenit

^l^^rmmaexcrucuxt.llhta ex melle mdtfoltafugUS

miHn t:mlfcsfubdiU
tx
*ceto

tn feffotrahunt:cotrafcorftomsiclum
.

^j

t
t

^mHm

excefta ccrato tumonbiuji foxatis

tmponun

6C

DIOSCORtDIS
illtni

tumoresytmi tmponutur.-aduerfm oculorum inflammationes,

falbne polentd

prodeft.

^CcopHmalagmaWJ,

idljaciemb

cratia>commifcetur.

SKmpfuchw

dr Amaracmtdemfunt. Sam
et

quoddediuerfis

u/*

bus a Galeno

Pdub

tratiatur,ea caufa

eji

<juodf>er Arnaracm,

^art'minte\\%^unt,fmdequidcmSam\fucho,mfu^odamanwt\i0

*faatim:&CiKJtctl\ar*m t SmdrdtHty*tdbatur.$amtf*t^ Porro ktn* excalfaut. ium cnpart,-uw,t,auLLIfedtzerit,de(ia*t,&'

MO*,G*JflM

P aulo ,non

ftela,(rtdol*rum luduium eft)m ybt Uiarum efjedehuerat.

abunde Harumejl,qnamecodicumcorr mjcrf^ queit alsqua fimaracus

Melilotos,fiue fcrtula Campana.

X X X I X. NOMENCLATVRA.
C A
P.
Grd. Mt\i\i*l&.ldMertuU campdna.Ita.SertoU
campana.

Gal.Coronnede Roy.
Ojj.

MeklotM.

ErtuU Campana
rss.Nafcttur

laudatiflima in ^ftticd,

CT CjUc0 >

^, chalcedonc nata : cmm odor

bont o Croco, uicmHt eft

crtn Cdpaniacirca Nolam>coloretnlutenrn guefcente,odore tnfiTmo. Vim hahet adfinftoriam. mflarnm a Uonem omnem emollityprdfcrtim ftd in oeulis,uulua,Jc&>
teftibw erumpatftexpaffo cotla iliinaturfmtcrdum to oui tuteo affato^aut Foenigract fanna, Unijcminc,ant]>
ne, capttulu Papauerts, Intjloue. J{ecentes mcltceridM
asste

f#J
'

cum ayua, c> uli tra manantia m c apite,iliita curn creta

umo aut
aliquo

Galla (anat. Stomachidolores

et

cruda

Cr cotta <

ex ante diclts

**** mittgandn ieuat: dolortbm aurium

LIBE R

TERTIVS.

367

Mdilo tus.
J(4
iriflillutur :

Melilotusltalica.

m aceto ant rojaceo madefafta, captit do-

foa Itmt.

Meh!otut,vera ejl(qu.tm cjuarto Itbro defcrtbit DioJ-tyoruta) UttK vrbana, Vrxccttens Mehlotus mregnt Hcapolitatytinarttm

^w m/f m lodi nafcttur


i6

ftT

y
i

mdea; fimen &flos tn alias reerunt ex prturt. M txta eflfacultat k ,cum altcjuanta adjlri,

ly *kntior

ltUmm

^ matHrat

t,l ^rnca l \f 'i

^^

tncoJubfiantia>fi-

efi.Hmtufemen ^eraoiont

m vfum medtctna ccdtt* P.

Marum.
Qu.

NOMENCLATVRA.
M*g{/. Lat.Marum.
Ital.

C A

X L*

Maro. Gal.

^roprium & ccrtum nomcu

non habct. Off Lat.


nomiuc.

Marum

3*3

dioscoridis
^(rum hcrba coffUU
3

1T

habet Sifymbno conftmtlcm. Subftrtngtt cmm CrtnodtceU'


facit : rjua de Cdufi illituferfcntia uhera ffttt ,
illittones additur.

M>
,

uulgo,furculofi,floreOrigt-

folijs

mukobngortbm

,flore odorattore.

CT

tn cehiM

iuxta Magneftam

Cr

Trallees coftojtpim

fffftttur.
n:

MArumGdleno&Vlinio
:

feregrm* herba,huic ^ffP^ Afiatua cr Cixjcmd hocfuldam makranam ?Unm ^^t^VT. ^. tilanfa mkmtamfueam yerwm ,]e^* ereiamm memm eeemfeae , ve banenon m v.uropa emf^ odorattusejtro Marum 1 iam dtxi, Amaraco amarin* men Mart yicem , hmaracum nojlrum mmutum > J* [> lere \
,

P"f*

am

&

m^

potcrit.

Acinos*

C AP-XlI' nomenclaCr. AM&'


Ldi'

CW0

'

jtal.^ino.G^^
iilicmcnu.On".

Jgnota.
Ctnos aut
Grtcis ^k x

^onos

&*
ber-

ramulo nut ftccocjue

Li,OamoftnttltsM^
tafedhtrfultor

f^'

obtortU

&.*+

Acinos.

rmkmt"Jr*P

LTBER TERTIVS.
ftoos ignmcjuefdcrumfdndt.

f6;>
Acincn

AOnosOijmum Caryopbtllatum effet, ni


nulliimflorem producere, at

Plinius dietret

tmriunitmm. Adde
tymemferiorefi.
t

ln<,

nofirum boc Ocymum floretfub auAcmos, ramultf eyfolus hirfuttor, ey odort

Manardta Matthtolus tn tUufiranda medtcma M*tesviri (sitjuidem Aanos tnltaha nafiatur} herbulam efle r*ntur.,i]ux magrorum Umitthui <&femttu nafeatur htrfutam, <juantum odoratam ,cm a .iuibufdam Bafiltci (ylueftris nomen l
,

&

^'tumefi.

Baccharis.

CAP.
I.

X LI
N O M
F

N C

I.

T V R

A.

Gr*'l&kXagfie:.Lat.Bdccharis.Ital.accbara.
Gal.Liancdc nofrre

Damc.
:

BOff.lgnora.
^ccharii hcrhdjruttcojd^uai
fou *afl>erdfunt,mcdtA

m coronat dddttur
Vcrhdjci
,

(Htm

yioU Cr

magmtudi-

tdulis

angulofm , cuhiti dltitudmem fetcns

altquantulum

r
>

m *Morato:radtctli44 rcratro nigro fimilihm, ejutlm odor

on fme

affcndiahm adnatu :florc fttrpurco Juhalhi-

vCinnaniomo froxtmm. ^fjjrcrum fqualidumquc Jolum


a MU ^ecoc tU rda *k s ex ^ a > 1 f Tfl"f*" ^^^fficultathJaUtaris. Item dtuturna tufit, Cr uric"l:m f wfesfellit:contraJcrfentiHm morjm uttlifimc
l

^m
x

m&
,

tkr

m bcoSum
j^

mumo.

p^cccns

radix affojita fartum cxtrahtt. Pucr-

defefiiomhm frodeft. In dtafajmata

uti*

ninImtur,

tucundi

odoru

Qratia. Folta utfotc ejua

adfirm-

\J**fki dolorthm iUitufrofunt : oculorum mfUmmattont-

Bifaru duxiliantur.
*h * r
i^

\T

mS tumentl tf*rtu, aqilofui tncificntihm , tgntodorjomnumgtgnit.


*fct

*ida

c pons,noe(t Afarum, cutm haclenut

B*f-

****/*< uicrebutt. Ruellms,

Dtua Harta cfnrQtlxcM^nam htrhacjl ^i

$70

DIOSCORIDIS
&

baefthocapudGaUosnomine)eJJeputatMntihioluieorumo'^cntm
herbam paOfc jmprobat, <]M Baabarcm Gafrfolmm cxiftimant, radinempi rocatur, 1 taUs ScarkjyrM domeftica cmu Matnh\lua,

dem radiubus conft*.


conua diffcde ejje
cere
,

~. ~w*
i

tV

..

Haccharcm m
dicat odore

tulia rcpcriri.

Q&dje

G4 Offff

ne berbamp* yergnnt,eam adfcptcntrionem randum^u-x magU


,

auam Qalenm

<

ihnamam* fimiU ,

monarm* u

acrtm 1 Conferant,quiUmatofunt ludicio^fentenliamjerant.

Ruta,

C A

P-

XLI
s

1 1*

NOMENCLATVRA.
\nHyavay.LdUta/.Cr0ffic.F uta.G2.lRuc.

ru tnontandfil**'
^Jfr^Jatiuaethor^
jl

tcn/I acrtor

ejl ,

cr * *

dJndta:fatiuduerof^J^

Fuudrboreenafatur,m^

mabosadmittmr.rtuft
unt 3 cd!faat,exulcerat:urh

naaet,mtfrd?StA^
^itpotuabiucddaliamc'
dtcdmentortidntidotumett,

,acclM* uino cx ft femen


me/urd,ebibatur. foliaf

fi
n\
ces

s
uenenoru
uires

red^

Cuta.

mere conuemt.^enituraa
t
,

torm:nafcdat.^' potuue extmguit.cu \/nethofii. co diCocld

ddpeflorv latemm^ doloresJtjfcidtdtemfprandht^ F

LI B E R

'

RT

S.

$7t

rf

iffi

nfebrm circmtu repctetts,pota ut ante diclu

eft.

Item ad mfla

^scoiimlH^recli^ntefimt^cuoleodiCoiLi cymfufa. Fce


totoMKiiluaftranjrulatn iibcrat,fi k gemtaiifedetenui cu

mcile

m\cmur. Fcruejafla ex oico crpota, uentns tmeas excutit: y


Mcwrtjs dolortbus cx
l r

elle>at]ua tntcr cute cuficii il/mitur.

fleinf>otuauxiliatur,decoflam tttno addtmtdiaspartcs,cr

wiu. Cruda coditad ctbo Mifus aaem excttaudolores oculo J / r ^. :n wcufoieta ienit ,doionbws capitvs cu Fjjacco ey~ aceto uiita

iL^j^..?i
*xik*tKr:profiitt?te

naribH^Jancntine fisiit,trtta

CT mdita.te-

Cr crup
^Urucu Myrto Cr cerato prodeft. Cupi^
Unro
,

*ffrtcla,aib*uitiliginimcder.

Cucijde tilita,formicatto

totolut^

uerrucas qua rhtmtflorc reprafentat: cotra tmpe

(p cu alumine ct

Melle

uttltfiime

tmponitur.Succm

m maii

*Wi caljce calfaElu6,aurm dolori


**

efficactter

tnfundtt:hebetu

mh yuifenferc, Ruta cu Fcentctdifiicco ac Melie peruncli


manat ettace
Cerufaperjanat. Maja allioru ccparu^ acrimonia

^M^gnefacriitulcera quaferput>autin captte


k
Ktficco ti

JM-Afotana ficopiofim e(iur,tnterfictt.Duflore promtt, et


4

miiri

^colltgitur,cuteinflat:a' ruborc quodainfictt,cupru

^ m

cu

^cmhiinfidmatione.Oportet itd% eaunftps antea

ma

O-facie coiligere. Tradimtfiiccugaltmaccispuiits tnfbar^


circa

ftjnvcere.^dmut eanua 1 Maccdonta

llahacmo

'Fodeai^omcdetes intcrimcrc.MontoJu* aute * locu4,ut

^htet.semeeim fotu,cotra tntcflma uitta efftcax efl.m an


fc

comode addilcoira incbtinetiaurma tojiujcmcfeptems

* *pof, datur.^adix

hwu* montanu Moiy uocatitr.

Sj ItM

^^iuafimiih eft. Prodejl tomitialibus Cr coxcnduii^


*

^^mcftrua mouct,partu6 enecat.^Ccrtor eft uirtbtts qtta

0rten JS J

>O uaitdior.Syiuefim,utpote noxia, ctbts abdicatur.


^C
z
Sylne

|7*

DIOSCORIDIS Silueftrisruta. C A

P.

X
Grd.
Jaluattca.

I I

I I.

NOMENCLATVRA.
Xivyccfxcu Syftcy. Ldt.Sjlueftrit

ruta.HA^.

Gal.Rue fauuage. OffHarmela.

v
1

Ocant etiamnumfjltteftrem I{utam,4Uodin CAflwcta Cr Galatta ^tfid fntttma Molydtcitur.mtexf


%na radice multos
r

emttttt caultculos :folijs

multo

M*
1

jiutd

longioribtu^tcnertoribittfaodore gram:^

candtdo : cafttulx

KuU,ejua

tribtu

maxtme

m cacumine fauio mdtoribw, auamjatt* #farttbtts consiat.tn

qutbm trtan^cutttt eji nfi-

htmjemen,jubrufum,guslu amarum

recludttur,

Semenautumno

maturejcit

quodcum

mctleutno, Croco

Feentculijucco, ac gailmaceo

ocih retufam fclie y terttur contra

lorum actem. Sunt qui eam

Harmalam uocent, Sjth

#**

cnm quandam Caffodoctam tncoltint, Moly , quontam co h candtdo.In Molyjeruet ftmibtudmem.radtce mgra,flore

Qm

bn4,w Utojolo frouentt.

Moli.

CAP. X L V* NOMENCLATVRA.
Gra. M\v. Ldt.MolyJtd.Mok.

Gal.OflF.& Ger. ignota

Olyfolia habct Gramtnis lattora, humiff^rfa

:flo
:

rern

albx rtoUftmdem,fcdmmorem,

lattct colort*

IB

TERTIVS.
m

7*

wcdndidum,eji4dternum cukitorum,

cuiH4 Cdcumine ine/l

^fudauod^Htjfieaemreferat. J(ddtx pdrud, hulbofd,c]u& wrum m modum udlet dd dpenenddt uiiludtji tritd cum Inno

^ntosnpefofutycidtur.

KVte & bortenfts <? fylucliris noU cuiuvtfunt plantd.Sylucshit


(nondt hacloquorcui 4,4..Cap.peculiare fa.it Dtofeortdes) in

fpesmm

nafcttur,

& montibm iuxta

Montem Veffulanum
efl ,

&

^MkorihtuGaUtarumlocU.\tali inmonttbus Dtui Valentmt, wgano, &> Gorttiano comitatu. DomeTitca fimtlit ntft quod
"toor&odow grauiorit. Kuta fylueslrn
1

in excalfactentiumeft

ordi-

mt0 >demestica tcrtto.Uerba non acres tantumfcdctiam amara. ?pvM,Q> potcnter deftccant. Kuta in yenena ytrtutem noucre M ^wfautdern fc praparant cum ferpenttbus dtmicatura. At Kuta

^^dequafiparathn
}

traftat Dtofcortdes ,cuiufque natales pe-

-R^facttAtfJcrta Kutafylueftrt,cutus pracedenti capite mctionem

^ ^^momntbm

GaU > r

*faeeflnigra,florclai}eo. Keperttur tn GalLta N^rfconotis,qua*

ab ea Diofeortdes exposiulat. Prater has $*""' eft ettar" &ut caprarta, quem ltali Galegdyocant, &rU *'"> r Lauanefi. Nafeitur in ipftsfoffarum fummuattbus, Forwo^r^-Uuicmirandamyim mpesiemattrtbuunt, inyenena,<? lm ^* f*rpentmm,cibofumpu,feu tU.it a morfui. Potafcmiunciapon* ^P uero ^natepilepttcos,Attamcnhac Kuta caprarta,non eft Pojjj"*;

h f? ^lio
4

Mo (j Homero,ad excuttendas fafetnattones yalentifltmum, Mramo tri buitur,radtce rotunda ntraq;>magnitudint CeScyUt.florc canduio ,Gracu altjs luteo.

Vlimw

M olyfibt allati

'*,*

Campaniatgrt

tnter dijpcultatesfaxeas effofuradtcc tri-

N longa,acnc\ flcquidem foltda, fedabrupta. Molynoslri


'

r <ne

&otm.neccfl,qui

e locts

ybt nafettur,profcrat.

PanacesCr**

cA

P-

X L V I-

NOMENCLATVRA.
Tlocvaats Hg&>t\etoy.Ldt. Pdndces herddeuiH*
It*.

Pandce heracleo. Gal. 8c

Off.ignotum.

574

DIOSCORIDIS
coli/giJoLt.Piurimutn Bczotid

P^inaces nonmdlts Heracleumdicttur, exquo Opofmx


O* in phocide ^iradtf
ex eo
iiquorc frctiU-

ndfatur-.ibtcL (omfcndij

&

(judsiu*, OMi

tur^rdtidjiudiose
hcrbacei colorts,

coiitur. Folijs efi dffcris.tn lcrra tAccntthm

multumad flculneaaccedentibus,

m amw
1

fuimfuepdrt.to

dtuip.s:cduie,ut

FeruU,aitiftmo, fii Unugnt

rjuadam tncanefatfolus ettam mtmtiortbu4 obfitus^mvJ^V


ceu IXnethiytn

cacummefore luteo, Crfcminc

odoratojeruen

tej radtceshabetmuin4 ab ortgineuna, candtdas,grAiwM~ r

byayCr Mdcedonia. r.xafiturfuccpumafd rddice,recenuw


l(jn mj hum fullulitu:e4 candidumfuccum emttttl^uiflccdtu6,

md cute croccum colorem contrdhtt.

Fjjiuentem autemj^um

tollunturSmt exctftuntyfolus excduatofolo ftrdtss,qu& (tccata

S&* extmunt. modo cauie Juccum li mefiibtta tncifo,frofluentc

horesex radicibH4,dlbd,rigentcs,dss~ientdfyJiccdt

audcdrtei

medtajer ex Fruclut nonfcnuant,aromaticdferucntesguflu.

U al?o idonesa sfl.fcdex Agmiufloionibus, ab


fjorret.

Ab> cibario ufu

Maxtmem hocjuca cenereprobdtur ftam 4m#W


mctt<

mn6,tnterne dibua,autJnbfuluH4,for;s ad Croct colorem

nam,Uiiis,fmgv.ihfiabiiis, tencr,fidtim in dftd cliftej^

-4 ^tdulterdtur grdut odorc. Ntger tmfrobatur,dc mollts.

momaco aut
nuat
:

ccra.

Sedfynccri expenmentum

efi,fl

dtg

a<juafriatU6 refoiuatur,

w horrortbu* fcbrtum circuitibus^, uuifls,ruftu>


aut uino btbitur:menfes trdhit,J(W

cr

iacicfat. Excaifactt,

moliih^
tr

ucjictj Contra conuentt. dolori,torminibu6,ftiliiadto urtna

btcm ex arjua muija


cat, tnjlationcs

icxme habentJuriUMfy qud uuiuam male


i

l*tm,itfcu:n. iff.

imtur, acofss

Gr

cafttu

medtc^'
uft

mbm ddmifcetur,carhiculos rumptt, fodAgnascum


tmfttbnemu
'

>loi c

dcn

-.

hbcrat,catus mdttut3

ow orU

^
AOtrfl

IB E R

RT

S.
,

*7*
c oiu

Km

illitn

exc;tut.

Ex eo CT ftce optimttmfit emplajiru


,

*n otftimtm morjtts

q u& m rabtem efferantur. J^adtx m raaduetera ulce-

wnu confcij[a,uulua admota,partm extrai


r* e

ww. Semen
1

ffic4xeJ},nudata eJJa,corfore

ofcnufi mta cum meUctUi-

cum ^fbfinthto fumftum , menfcs felltt : cum ^rfolochia prodeft aduerjm ammalta , tjiu uenenum etacw
uuhdzjiranguutM tn utno
btbttur.

wtur.Et contra

Panaccs Aiclcpij*

C A

P*

XI
^ivants

VII.
Off Ignouim.

NOMENCLATVRA.
aotCkvm&.lAt.Vanates ^ffclcfuMal.Pd'

nuect^cJciepio.Galdc
I

J^naces ^cfdcpij, caulem kfolo ermtttt tenuem , cubttd1 ^geniculatum , circa qtiem folta Fantcuitfunduntur^ '* I ___./._,/'. Umai^. -._/ ,.
.___.

Cr acruguftw : radixparud habmtfiores cr Jemma,conCr tubercula, /t trita cum pntptpx: umo btbuntur GT
,
l

/\

*Wur.^dicjtu vanaccijylucflre Onganttmuocant.alij km:de qua tn Ortgani mcntione dixtmtu.

Cw

Chironium Pahaccs,

C A
R.A.

P*

XLV
Gr.ztivcoag
ital.Panace

I 1 I.

NOMENCLATV
Ignotum.

xetp&vMp.Ut.chtrcntum ranaccs.
chtronto.Gz\.6c Otfio
.

^c

c/"r#

*<7<>

DIOSCORIDIS
Hiromum Panaces in Pelio monte maxime prouemt. Foltum eiit* ^maracofimde :flos aureua:radix f*rM,
non
alte demittitur , guflu acris. Potaradixferfentium

ejuaz

ueneno

re/ijiit. lllita

coma,eadem praflat.

,nemf>t frimum* fortitum anomen ah inucntortbui PAnaccs Hercule fecundum ab Aefeuhfto, tcrtmm a Chirone iffof*' Hcnntey mine morborum omntum rcmeiUum polltcctur. Vanaccs Apulia, in Aftnnmiig>V ftontctn Ualtaproucmt,maxime
,
,

montcc]uemfibifroximumSenenfes,ArenUoyocjnt.Serttur&f

nbm m horii*

JUniationh Cr nuUo I talia loco extrahitur i* Uquor , qucm Opopanacem yocant. re}*> adulteraW, exfarte Vcnetus cx Alexandria affcrtur,mana
,

pubtici ftecUcuh gratia.

Attmm

&

tHrtamcnquandoquefingularitwtidui&fmcerHi. Semen&rd
,

i*

Panacis ad nos hodtc non ajjertmtur quantumuis htcfant o})^ funt nudata carne Ideb dtligentcs Chtrurgict ad inducenda qua ' condenfatum gummtf radkum

necejjarvi'

fagmenta magna fedulttateinter

&&'*>' & fitradkcvcltaule Panacts Hermlei,excalfacit,emoUtt,


tioque excalfacientium
cortex caltda ejrficca
(ierforiafit. Vanacts
eft
eft
,

quirunt,queif fuluerem in id remedtum effciant.Ofofanax

qf*n

ordine,&

dcficcanttum fccundo.^
,

mimus tamenfucco

yt qua d

Afclcpium

C Chiromum nemoejtqus

Mnti

f^ cji^ u

aut

m Europam afjerat.

Ligufticum.

XL NOMENCLATVR*.
C A
P.
Gal.Liucfchc.OffLcuifticuiri.

X-

Gr.Aiyvcjixop.Ut.Ugufticum.Ital.Liguflico.

Igufluum , yuod
.

alsj

panaceam,
,

altj

Vanates

mU*
'

flunmum

tn Ligurta nafatur

m monte

sAf**
fferacuo
i

Ifibm conterminoy undc nomen


re affellant ,

tncola traxtt. Panaccs

ab

ejuomam

cr radice Cr caute ,

Panacifimdefit :

nttU Gt %sr mrtbm eifdem praditum, i [^

B E

TERTIVS.
alttfiimis Ajjcristi

377
montt-

Im

ac umhrofis ,

maxtme

tttxta fittenta.

Cauluulutn

Jirt ^Anetht, gentculatum y

tenuem, ey

m circuttufoha.

SertuU campana y molliora y


odorata,prope uerttcemgrx
aliora,
Utfa
:

cr ionge magis dicacumtne mujea-

tn

rmm , tn ^uo femen dependet


i

ntzrumfolidnm CT ob,

longum

janiculo proxi,

mum

guftann acre
olens
:

Cr

aroma
milps

radtx candi-

da, HeraUcotta Vanacisfi,

odorata. H\adicis fe-

Ligufticum.

mtnisque uis excaljaclorta,


concoauens. Prodefi

ad

tn-

^l^Hsftomachu* turgeat : CT contraferpenttumiBm:

^lores,tHmores,concoBionesMemadmjiatiom
CT menjes potu trahtt.

J Sc*>ien cum rtdtce oxyporis C7~ medtcamentts decom tdmtjcctur ort perauam uttle : auare pro Ptpere

Eofdem prafiat effeEim appofita

^
*'

*fw t o mdigena adobjonta. ^tduiteraturjemme


j

quodam

^odfaaleguftu dtfcemttur.amarum emm efi. **tyfinr **icultautsejelis admtfcentes Ugufitcum dolo wltanU
U<rurut

t^

vbiplunmumna/utur, Galeno Ithjfitcum, ne U: P "fi'cum yulgare. Sujmdem l.eutfitcum non mft in bornon craffum, ***' Caulmi acit UHptmum concauum

\ {ttficum.a

^'"ttdefuonarrat
"duntrtt yt

Dtofcorutes.

Afu

mctfa,

& & Vaha mhUadSertuLmcamp*crathora tamen & maiufcula. Semen


, ,

37S
Itcet

D
,

I
,

OR
,

Vccnktdo proximttm

tamenfolidum non eft, necaroma oUm,fei

fiabite

&f<p*amofum.
\m
,

Vorro

chmrertm Liguftkutn GemM&f*

totam Ligt

eop/ose nafcatur

&

iniht

femen

m ctborum

condt-

mentum veniat publice tam-n m alias Italtx partcs nonexpc-rttt*' Gl ' TLtus ettam fumma abundantta eftin allip'imisyalln Anam*(?
rtttant

comttatm montibm.

Pafti inaca

CAP

NOMENCLHVU.
iratpvXiv- ccygi&.Lat.PaftmacaJjfofi
Jtal.PaftmacaJaluatica.

Gal Carrotes fauuages.Off.Latino nomfne.


.

Paftinaca domeftica.

byiueftn

m6

LI B E

T!RTIVS.

379

P^slimcafylucfrrpsjoli.i Gingidij hdbetjatiorafnbamal

ra,mlm retlum jcdbrii:umbelta?njtmilcm ^Amtht,in


<jujlQ res

infunt canduli.ettn

mcdio pnrpureum qtuddamjer*


/

ricroceum.radtx diqtti crdfiit:idinc,dodratalk<>odorata, ft<t

^mnditttr.Semen fotum ucl i}npofitum,menslrud mouct.


teconuemt

mpotione,qttos unruz dijfcultas torquct,aut laterx

^lorexcrucidt,aHtftaq!taciitemJi^
wMdntifyprodeJl. Prtjumcntes idnullddfficttwuridafer-

tihi \

>meremJtimulat,parMappofitAetjcit. Foltatrttd,

Cr

lm

Md(eimpo/itd,pbagcLn.is ulcerum pnrgdnt.Sdtiuddd /

^npollettwejjicactor

tamen,CT

ctbo dpttor.

nimirum ^inuUs ynquamfcripfirtt, ?a7hnacam domefticam,radi(.e purpu7* 'f*nguinea.Eodem mcrrore ver,a:iur,quipro Vauco fyluesirt*
cjl,
t y

X fa*otaefi.Kectamc VasimacadcmsThcaCarota

JWhwm domesliea O" fyh

trts,rtra$ nofiro tempore in horten-

^'^femenaccipnttJetllaloquorqux in vmbett* medio paruum

Wto&pnroureum produat. Zt quamutt Vauci&VaTtmacafyl*?"

pro altero vfurpari queat , nonfi$mur i,itm cffe Dattcu Patlmacarn fjluestrem. Bac ^tmeniuvalmtior.prattuuefemm cr radix>& absterfi- c
fi<

vwes conuenuqtt, v:

vmna

&

****&am contmet.
Sefcli.

CAP L I.
Lat.SeJelt MafiltenJe.
:

Nomenclatvra.
Cr *-

Urih

ty*#rx\*&Ti*$p

ItaLcodcm nomine.
Ojf.Siler

G al

cr

mon tain.

montanum.

*$ MafiiUenJe foltd Fccmcult habet,crdfiord:edulcm ue

HP u ***m:wnbelLm ^l
tr^m.de
t

an oblongttm, quajemen thij*


iicre: uuiix
l

***5 et radtx excdlfauUt

p um

ngd eji.tucundt odo-

cr habehpomjlranguria. tttm ortho

So

DIOSCORIDIS
orthopnce^ medentur:Jujfo-

catwnibns muherum,

comi'

tialtbm^ profunumenfes

partw trahunt:adomnwnterna malapollent, tt|6w*

terem janant . Semen cm utno fotum , concojuit , O*


tormina
dtfcuttt : eputh ft*

g* bnbm
\

uttle,

Cr contuf
itinenb^cm
btbttur
tif
:

fiiEltones

Ptpere C7* utno

<U* fecudibui c*terisj frts, 3 faciiiusfw tur fotu,

qm

ffxtmemtatur.^ethofcv.m
Sefelt
,

ffeier^ folta habet

mmora,CradPencl)ment
modumoblonga.futexnt*

Mafsilienfe Sefeli.

^ricat.falmitibmtnbiU^
Lttaextenfts/amtifefff'

dalib^capitulo ^Oiethi,Jemmem tritictmoremdenfo,nigr> r amaro,Mafilien/iodoratiore,cr dcrtore^multumfuAUi.


r

fonncnfe folid habct Ctcut<,ldtiord,crcrdfiord:caulemjuf


Mdfitlienfis mdgmtudinem,feruldceum,

CT latam

1 cdcti tn

'

ne umbellamjn qudjemen ldtius,odordtum, CT carnojurnj

" ng# det.Etfdem uinbusfrdditum eft. Ndfctturm dfferis,


toUibut,inuemtur ctidmnum

m mfults.

Crcticum

fcfclu

C A

P-

1'

NOMF. NCLATVRA.
Grd.TofMxic-tJ.Lat.TordiliumJta.rordilto.Gd'

8c OtiF.non facis cosnitum.

Tor

^
LIBER TERTIVS.

3$t

TOrdyliu, tjuod ahqia


Creticu Sejelt uocaut,

mxu Ciltctam ^cmano mo


te najcttur,

herbulafurculo-

Jkjjtmme duphct,rotundo %
Jcutulorum cjfwtc^ odorato,
Jubacri. Contra urin,t dijjicultaieb'.bitiir,potn at
Jes.

mtn~

Succojcminis caidtsa ui-

rentis, ternis

obohs ex pafjo

decedicbius hauslo,renesJu-

nantur. Efjicax
cied.is petloris

cji

radix ad

excrcatiohcs y
mclle.

in dcltntlu

cum

SY.felli

Ma[?:!icn[c

cims Majiilix

tnm in vilocu , tum tn

Crcticum
&

fcfeli.
tneatt0Kt

ommbus T rulentnw montihut enafcitur, O" jpecianx qnamu


quandoque prubatum.habct ta Moftondu nonrefpondcat,inquo m-

hbrtj**

'

^ U0<*

t^/p^^^^^^O-ciwicwwor/o^myenf/^^r

Ufeh Acthtopi. l0 0n ? tfactim >O' Qrettcu?nad nos nonaffcuntur, ac proindc ento *>tma depertjt.Cerux a partu Sefclt fe purgant

Sifon.
*

,NOMENCLATVRA.
-

c A P-

I I I.

LaU, f n n*'Sifone.Gal.nomm noit h T*' nabct^Off.pcrpcram fcmen Amomi.


WgituJi men ejt,msyru ndtu,^Cptofemtle,irum,
lienss uitta bibttur ,urmd dtjficultate
citat.

0a

Sj c otra f<ni^j& ** ^"noraJos


kt
*

mefes

(Tuo in codimetts cu cucurqerit.


ojftctnx oJlcJ.tt, eadcm

QvSf^S"* * ftmc quod pra \momifcminc


illud
l

tituni.ln

cacumine granuU multa

V *?*trofeUm vulgariiforma,colorc puUu,cu tundnur odora-

wn

3$z
tum

DIOSCORIDIS.

tat.kt ignota mbUplantaiqui tandem de femine jtdtmre fojjumw fiec enim exbedttum bifde rebns titdtctum, <juetf\e futipfM jrartes $
>m t& depttl& no nftt n t

C A P. L I I NOMENCLATVRA.
fum.
Oflf.Latinonomine.
Nijitm

1 1-

wp.Ut.^iJitm.ltd.^niJo.Gal.Aidt
wjitrnfi

cdlfdut,exicut:cns

balttu iiicundiore ftcitjoio^


ris

leuamentu

frasiAt,urtni
1

Ciet.-dquiqtufubljtCUtU-f

fdt.

Potum fitim Met,0t


aduerfdffl,
*

mdliHusnenis
let

admflatwnes,dku &*h

bdfommdru proflmafsltt,
ldcddmdmdtetiat y uemrer
ftimuLt:dolorescapw*#>

fupr^arths.Curoficiotn

LMmedetur.MchMfcrnf
fi

CumMorefSdnsMttrf

Anifum.
dum ejt.air

md Uuddtum

ejl

C*#
a
'

pUnta Cr fimen yulgat* funt notitU. h*r&<** & AN//7


,c/ am.irufuium > ctuutura adesuwnia^
terttx caitdorum tZrjiccorum clafiU.

froximo loco Miffflft gm

Carum. C A P- IV NOMF.NCLATVRA.
Gr*. .Jf@*. Lat. Carum. Ita-Caro.
6*1

B E

R
cft

F.

S.

S3

Gal.&Offic.Carui.
sArnm ,fmen

uvAgaru hotitu. Excalfacit 5 ttrinam


os

Kjconuut , [iomacho utile ,


Fi.fydtxcol4 i Pajlmacd

commcndat , concociioncm

wmtjiiuhttr mifcetur antuiotu

pr oxjporti ,

^imjliuccm

modo nuuuutur.

* rejtpit nfoit .

hr*W prattnfn btrba cum fcvnncnotacft. ]d Gcrmani pawtotmmntimt , eoquc in c: rttm condtmentum vtuntur, vt nos 'jt-Tmtofcre ordmc excalfacit , dcficcai, modtcam ammoJ

&

&

Anetfi um.

CAP.
(

LV

I.

A. Qr ^nh.Lat.^nethum.ltal.^Cnctho.Qi\.

N O M

L A

T V R

Anct.Off.Latino norninc.

Xuli^Xnethtcomdfc*

[\ mtnhcL deco&um^otu tac euocaty inflationcs,

tormihaj

t,

a luum 3 ttomt-

tionestr /tftit,urina* cict,ftn-

qultns lenit, oculorum aciem

hc%eiat, cnitura reftuwut,


aftdue votum. Ftzmihk uuU

ux malo
feftt
tllittts

opporinnis

ad dc-

\utile.

ConJylomata
tolltt.

etw cmii

Atittbi tolanta faniculo adfhnilti


,
i

lattm tamtnft*
cji

mtn.
Jin

at

A nctbum (iib lirradm^tut mtun Xftumcalidnm 0'fiC"


jordtrjt.

tetertio.

Anetl ium.

iwncftt*.

cnmin

?S

DIOSCORIDIJ Cumimfm fariuum- CAP- LVIL NOMF.NCLATVRA.


4
SJtiff^.

Cr. Kvtaivc

Lat.CumiriumfdUuum.nal.Ciminodo-

^///co.Cal.^umin.Off.CuminumromanuiTi.
rt

***

f.A

'

ea>

* "^ w4<?

;;

^ ^f/

ficum quod Hiffocrdtes rcgtudffeHduit.Secunittmio^ CdldtUyin m Prouemt tenct ^Cegyfttum , rctiquafequuntur.


^f/id, Oltctd,cy
facit , adftnngit
,

ixcdltratlibtu. Terentta, CTflerisjj atys

comcnit, injiationes^ Mtormina exiccat.

cotlum

cr

lanrUi^ bordcaced cum mditum,aut cum olco


uino.

Orthofnoicisddturtnfofcd.demorfs dferfentc,m l0 #* uua fdffd , cotteflionibws duxiitdtur , tmfofitum cum

Ttp
7

fartna

Menfium autcm m aceto, er nartbm obtcBumJanguiriPsfrojiuuiA^


cerdtotte.

Contnturn tnhibeU abuttdanttam

Colorem bibcntium,autferunclorum,mutat tn paUorem.

SylueftreCuminum. CAP.LVIII*

NOMENCLATVRA.
.

Cra. Kvtuvcp aypcp. Lat Sj luejlre Cumtnum.ltd.Omm

/^//ro.Ual.Cornucce.OrF.Confolidarcgalis.

s
\ule,ac tenui,quai
>

rfficauutfytn

Lj/cia

ijfamagigmt :fr

nk dut qmmsfolu

ibnAi

M
>

Cr Gm cida dmilura. 1 cacumine u dut lena hdbet, moUia,roturida , in qmbm eftjentendceroji*


gi.

tjattuo dcrtore.
i ;

Nafuturtncollibm. BtbiturjenieeXtj

aJu

beftt#> uenenat.n ite cotra tormma inJhttonesj fm f

no.fi,

ulttu

httrttor*ex exacetofeddt :Jiomacljo utde ^que

in ^ fugillaca toliit ,ftmaducatum C% Mellc cr uuafafjd ^.

Teflm tnjLmmattcmbm , adtcchs etjdeilittu medetur.

Ef

F.

TERTIVS.
lisjloribus penjiliafromtt

tornicult

mcn
lc :

eft

quibm jcMeUnthto Jimty

yuod potum

ommum
tjt

Jerpenttum morftbmpra:Jtdio
efl.

Calculojis C7~
fliliictdio

qm

urtnx
,

uc-

xantur

aut concrctum
lotto

Jangutnem cum

red-

dunt, duxtbdtur.jed ^Aptj

Jcmen JcrucJaBum
btbendum eft.

po/ica

CVmmum fatiuum folus


ell

famcuh
plmres

ynuo

, t ijuo

prodeunt : jlorefat

cauU ramuli umbel,

Ammi,

lam, Crex ea lopiofifimtum ftmcn tmntit. Kadtce tjl c.idida fubrotunda, quaji bulbofa.

*3&** **
to*

mIx 7

&M
txui}

Kafatur tn putribus vtrunque CuKueUiu1 Yale riu* Cordus * tHM m ConfM* ng*b C/ Cornuta nofettant. A t ncutritm ln ^talta reperirtfcribit quode luta.Gahtia, ,

&

-*-

*y

mmntiHtnord

^ fumm *

">/"**

nakuntur nonaiJerantur.Cjmmum

} tnii e jit>.rtu\

A mmi. C A P. L I XN OMPNCLATVRA.
Cr A^t.Lat.Cr ltdl.*simmt.\JaL

&Offic.Ameos.
4
.

^hioptcumCuminumdppelldnt:plerique hoc M%m ktMrJum ab illo extfttmant. Vul^o notum eft fe-

mt

mcn

jSS

DIOSCORIDIS
,

/<rtfipiem. Onganum Cummo, men txile,multo mmiu ei excatfatloM,ferF mimmefurfurofum. dum eji purum diffculutem,Jerurm& adtormma Facit uens cr exiccans. dtromifcemr aet : pentwmitlm cum umofotum menftrua
, :

dentibut

canthandum medicamentu

<ju* ecdoria ucant,

tnde exort unn* cUfftcuhatiU iliitumutatmpallorem. colorempotuaut toUit,


refiftat.

Sug.Uata

cm

W
r

Sujpmcm

uua pajfa aut refma.uuluoi purgat.

AVLmi

Matlh.olo

aulhontate D.AW^ ^omani JJjJJ


m
UaUanon

SmfUcaru txcelUntifm,

\ua fjtnibu* trfi 1

Kmmt

nomine

hjW^JJ
jem quodvtrum Amnu
I

nafatur,e<j<*

firat.

d nat,ra
,

fucum

tjt

& m W*

p*f

fucum m tertu or>P.

Coriandrum.

L* AP C
NOMENCtAT VR
drum **
A-

;"' Ccr,an m

Cor

mdro.G&y

riandrc.

O^

Larinono-

Corundrum

tninc
Cort**

LIBER.

TERTIVS.

$$7

COmndmm aut Conanum, uulgaris c(i notitia,mm rejri


geratoriam habens. Qjtare tllttum

cum pane aut polen-

^mlpusfacrif,

cr

ulcenbws yuajerpunt, medetur : eptnj-

"idacum Melle uel uua pajfa,testium injlammationes, car*

wculosfyfanat
:

cum Faba Jrefa , ftrumts Cr tubercula dstmeaf mteraneomm expclltt femen , cum pajfo potum % C'gnituram adauget larqias tamcn fumptum , mentcm y
:
.

Mn fa fenculo mouet

quare continuo

CT

copiofiore uju
1

Mwnendum. Succut cum Ccruffa ftumdue


*ttmendat.

arf*"

**

iflam

VTOfttm eftCoriandrum, eius femen quod in condita cedit. ^ReTa.if>fdtff<!ntiA amara habet plurtmum,atjuet humtdtter n parum asiriflionit tanttllum ,-vt ab ea reftgeret , quemad

&
:

m tx marore
1

excaifactt

deter+et

dtrertt

V tenmum

eft

Hieraciuirw

CAP
I-

NOMENCLATVRA.
Gu. I(f ik/rp piy*. lat.Hicractum magnum.
Ita.Hicraao JtMfg/orf.tJal.l-icho-

reciaunc.OffXichorca lutca.
toacium

magnujaulem

cmtttitaj}ert4 y fuhrulrii,$t-

1 noJ^nt,cauu:jolta cx tnuruallts ranujculc diuija,jimilta


i
%
Soncho

|M

DIOSCORTDIS
Soncho fcr amlitum : hteos fiores in oblongis
pitu/is.
tt-

habet,

Vim

refrtgcudi

modicejnkfctfc

gendi: undc iUitumJonucho djluanth mfLtmmno'

mbm^frodefl.SuamrO'
fionem flomacht
ne mitigat.
flrkto-

Herba cum n-

due

illiu

wkm dJ

cor '

auxhtnr. fione itlibm

ex fa

Hteracium fdruum,foM habet , *


mteruallts
:

m ambitu
,

cadiculos

tt>

neros

mrcntes , tn

luiei fiores

orbcm arf^
d

f^

Hieracium.
tadem ad yudjupertor impendit.

tes,cmicant.VimJuM'

HUracium
tum

Vltnto tx accipitrihus

nomen

accefit

cjttod e,iii J

coyn^utUus elmto,
Soncho ftmtUs
,

Herod oculos acalt~tne expcdtant.


:

& ruUtcn noU


Uarum

maius Cichored

l^ cl

'

mt

lntubt fylueTfrn nomtne.

nuliam Galenutattt VauhuM

ttonem factunt.

Apium.

C A
I I.

P.

L
1

NOMENCLATVRA.
Itd.

Grd. crtKivy. Lat. sAptnm.

*Ap
caI

IB E R

tEHTIVS,
minc.

*gj

Gal. Perfil. Offic.

Latino no-

H^njis^fpuherbaadcadcmadqui, Cortanum
nentt:
ntil

con*

inflammationibus oculorum y

cum paneaut po+

mm ex ktle concreto contrAtlAm reprimit.urmam ctetyfiut


^mnoxa refhiit^auum uomittones excitct
tJemen
:

wnitnr:&f}HantcmftomA(hum mulcet: mammArum du-

^^JiuecoclumcdAtur. Vecoclumeint rA^cssa^potum^ue

Aluum cohi-

uehementm urmam pellit.contrAjerpentium uenc*

^efotAmargenttftumam auxiLatur.infUttones dtfcutit. mi Murmedtcamentts qutdolorum leuamentapraslant,


er

'Acu cjiioque ,
ltnr

ac

tuflis

remcdijs.

Fleofehnum
pcr

m humtdis
ambi-

J odwitem

>l*UuogrAndM^adeadem efficax. Oreofeiinum,caule


alto,

al radice

tenut exeunte

cmm

km nmi

c?- cApttula Ctcutd,


y

multo tAmen tenutorA :femme


.

H '^monnhiu.
f8

mnt ->otiongo

acri,

cr odorAto ,tenui

Nafctturtn petro-

/ trahit.

rrinam ctet,jtmmeac radtcetn utno potis: ^Cntidotis, nccnon mcdtcamenus urtnam ucn~

* exc
f

alfAclortjstnfcritur.

Nec halluctnan nosoportet,

'Mintes

Oreofclinum

effe,

<juod tn faxss prouentt : altud

.^Jt Petrofilmum.
J***"?*"

Petrofclmum

Maccdoma proucmt,
(lomacht

loctsyfcmtne ^Ammij,odoratiore,Japore acri,aro-

CT c <>li mfL J tioncS) cy tormmA prodeft : latctum, renum , CT ucnlninpotuJitl>Mcwt. Mmtjcetur antidotu urmam

Vrmam ut ac mcnslrua , contra

C ****>fkmmk

HlffJ^num , LAtmt olufitrum AppelLn: , ahqui


aliudftt quodpropric

Smymion dicttur,

%0O

DIOJCORIDIS
utpaulopofi refertmm.u

~'~-

autem maiw et Jatmo J'


pio

candiim

caule

d>

cauo, molliy habentcef


luti

ImcAi :fofysUtioriy
uergcntiw'
Horifmarmhflorttr

pumceum

coma

plend, depedentthwin t&

mme

corymhts,dn\tf^

deflorejcdt.

EdJcmmtW
ol>lono,U n >
.

gct mgro,
Jolido
y

aromatico

J(f*
'

dimtttttur tenui* >

candtda

qua

cs

o^ r0 comm^

dat. in umbrofis

CT f*'

Jfnhm enajatur: olerum^


ncr'h ,ut apmm.
qadixcrn-

Apium.
tur, CT perje aut

dacotlaueeftur.FoliAf

caultbm decotla

m*nW

cum

con* ntuna pijcibna prApdrdntur^rudd^

diuntur.

im hanc habet^ut potofemmc ex muifo utno, mcj


tliitu :

acat : al^entcs calfaat potu aut

unna ftiiitcidto an&

tur.t\adix cojdcmprdHat cJJccIm.

Jeimum

tdicorum bonapars rtj lapfam m barbariam nojlr tutre, A pium domeUicum antiquorum, > ulgjre
ejjecontendunt. 1'orro

mM^rnr^
Ap">

Apium quodoffciits

f>ro

oobtr$,dunt t
tebtt.

Apium

eftpalus{re,domc7iicom.nus.

Attamcnno

^
e1

*ft<]uod Italt Materonevocant, yt

Sammultummterfedtjjerunt Mactrcne, Apium *l llippoJelmum.MtntdnumApiMmnenJcmtl Matthiolo eYt"**

m fecjuenti de S my rmf'-ir &

'$,

LIB

R T

S.

i*i
Pliniui

tonnotuommbuscjUMeiafiignant iheophrafiuf
^ttfolijs.radtcegracilt.caule

C
,

,nempc

V ymbella hnethi. Qjtodad Vctrottcum


V ctrofcLm fc-

!<kum Uacedonicumatttnet ,eonOi CAremmt.

Mn,hmmiocandido
*"hd*randc
,

& mtntmo femmicomparetur

Offtcmarum }e-

& m^rumOreofelini (emen


,

effcnonpotcfi.

Atemm

yttfubhniuinomme fiittuum tn hortnvtlitur ,iulturamanfucfa^Uwjpecicmprsfcfert. lltppofelinum Katthtolo Uuifiuum efi


^fcre , ncc
cjl

Haccronc

qucd Wtppojelinum

radtceftt taiidida

&

Miteronemvra. (luvdr.utcni

m ht\\orid
,

Wi^jofelmt non ftbiconucI

^lhcojybrafitii

cr Diojcortde, vtdetur
tntcllcxijje

heophrafiu* de alio tjuam

Mondes llippofelmo

.ntmtrum de ^myrnto

nZaUntudtuti qutbufdam nthdum tnter fe di\\erre Vtyrntum. Valeri Cordu4 ftmen \uod pharmacopolid pro

maximc Wippojamum
,

l'-

^noMacedontcoyenditant^OlufatriefJecontendit.

Smyrnium.

CAP

LXIIL
NomenclatvrA.
Gr^ipvgpn^ Ldt.Smyrmon. Itdl.Mdccronc*

CJal.Lcucchc

non probe\

Off.Angclica.

tymto , ejuodtn Ciltcid Petrofehnum uoCdnt , fdfrm m ^^munomonte mnttur. Cdulem hdhct^fU, crjlolo-

^tosjoUUttordJuLpmgHtdtd rj ^re medicdto , cum audd&m dcrtmontd

tucundd t colorc

Y
lt

ut ^AncorbtcuLt, nUguefccnte:cdftnlti* cdulium Nmtne Brdfic* , rotundo , nifro , dcri , Mjrrhd jafore* ^dterum dltertu* quoquc odor.tu.gujt
loco cedut.rddtx

2 Jf*M*,C?-

^}tit?dlbidm. Adjcttur

m Jdxo/ts

ej~ collw*
.

Imuutm terrcmu V* rddic, lurbd Cr dluurn utuntur : p^re.Folusmurtd mdcerdtvddobjontd

W*** Kddicem contrdjcrfcntium ttlm biherc conucmt ,tufc

4-

39 z

DIOSCORIDI5
ortbopnaxi mitigat , urmd
diffcultati

Cr

medetur ,recentet

tumores y coOecltones duritusj^

dtfcutit. illita, uutnera

citi-

tncem perducit , parttu abortu uitiat ^fifcruefaclafufyciAtttr.

renum _r ueftcd uituifrodejr.menjes CrfewnSemenjia JLvifclitt, commode datur tjcbtadicis tn uino.inflationesfiomi*


.

chilcmtjudoreiciet.crruclm. reculiartterdaturhjdropc

m potu, Cr contrAfebnum circuitiu.


i

Myrnion Matthtolo

U herhaefi .quarn
,
,

jhufciMacerone^'

fubfnnvMia terram rnfatla ^uadantenm dcrta , p*W* Br^j" Anethr.femen remedicato:caputcauliumorbicuiitum,yt


,

_ fujuhlemcaulem

halet ApiofimiUm

(lolones multos,fol

W>
> 0(l0

'

rrhriua pn-taue nota


i

O*

ytres Diofcondii delineattom

reftonM*

%m Smyrnmm

n tamfinefcente
,

Trrantqm Wttfofdmum ,fyltteftre

[>lnno,hodse<]uein Italtap' ^ " t '" contendH Smyrmum effe


,

slUm yulrrarcm fedaua in VomeramaC Bnf^oia ^f"^f" for* radtct. Kamyu\gam,Myrrh%iQHibHJdamysdctHr,<l^


,

ymg qua plantam autumant mtnui haUucwantur tfui tdefft ^ peratorut yocatur. Valeriw Cardns Smyrnum, AngebcamfuU*^

nat Matthioltu.

Llaphobofcuirw

CAP

LX

I I I I*

NOMENCLATVRA.
ctfQ$ocrx$y. Ldt.F.ldphoboJck

llajthobojcbo.

Gal.& Off.

Gratiadci.

J^rimarinof^ aut cduUs Ldphobofcofctmculacem efr,


Us >gemculatH* :
foliji

duum dtfftorum

latitudiney ut

'

rebmthi,prxlnnrn^aUquantumaffen< <*$ multa babctjmiia umbcllxs ^Amtk /im/ks,Crfcmi^

ctrcunfraclts : *

B E

R.

F R.

T
,

S.

$9%
<

Mmforcmfihlutcttm.raJiceternum dtpttornm lonoitud


0* crafitttctmts v.tiim , candtda, dulci
ejui apta. Cautis

tcncr

^dercmandtturXontra fcrpentmmiflns , datur fcmcn tn f*ma Mcm cft , hocpaluto ceru.uferpentium morfibm

rtftjhre.

T^Uphobofcum hancnonejjc Uerh.im


X^yocant,

,jHtm hcrbjry Gr.ttLim


itur
,

ciet

Cequa

(uinomtmi vn*ue;itttmi
]]j]'of>o fit
,

hocconuci-

^ciuod^itt.i dei,fmtlu 1 m foyaRe AnaniACr

& nonfrniculo. V uUt M.*f,

tm Utphobofco
c,t

m lomttatn
ounm ouo
*

ftmtlem

>f

Gontuno plant.tm tntam non ma+n accoii: xcslfa


0* dtfk>

wphobofium vt potc fandoordme.

(ubtdtbut partibui compolitum

Foeniculum>

CAP.
NOMENCLAT V R
Gr*.M*g6f0r
culum.
Itat.
>.

L.XV*
y,

A.
Ldt.Fcrnt*

Fmochto.

Gal.FcnoiI.Off.

nominc Latino.

FOentcutum ftherba ecU


tur,aut/cmcncumpti/ana btbatur,mammas Ltle
rcptct.

Comd

decoclum

rcnum dotoribm Jubdttum


proftcit,quippe
excttct.

fjuodurtnam

Contraferpentmm

F <Kniculum.

tctm

m utno cbucmenter biB


5

bttur

'

<?4

D O
I
,

O R IDIS
Cr ftomachiferuorem,

bttur,mcnfes aet.Infebribmndufedm

ex ajua fit^tda potum

fedat. ContriU radices


cdtde

cummelie
<*'

illit,morfibm canum medentur. Succm

wfolf

pnmitur, cr m foteficcattu, m mcdicamenta adtjcmr, aud

exatandam oculorum actem commode

temperantur.

httur fuccm adeadem ualens , etiam femtne umdi ,

ExM umm^

radtabtHprtmdgermwattonetnafts. inlberidaudoi' Caulemm^ identemjfeclat,fuccum reddtt gummt ftmtlem.

Cr

dtumjum herbafioret, rufiicidemaunt^nia^ admottent^o


(m

faalitit ut caloris exudansgummt remittat:auode(ficaafflft

co efi,admedicamenta oculorum.

Foeniculum erraticum,(me HipP maraihrum- C A P* L X V h

'

NOMENCLAT V R
ge.Offlgnotum.

A-

Gr.lTJrtcpctfaSgou-Lat.Htppomarathrum.ltdlJinocchtofaluatico. Gal.F enoilfauua'

ESt Cachryifimde
commtnmt ,
C7"

Crflueflre Fcemculum ,
y

magnum :ficrt dutem fiW


potaatiel r
,
'

cmm radix tucunde olet

t*rtd medetur, menfies tmpofita ael y ucntremfifi*

rd
,

c
,

femtne poto contra ferpenttum morfi femtne morfw

auxilidtnr

f*

m^
f

Mmfactt. Decoelumfioltorum haufium,famma4ap^


dt. TradituraltudHtppomarathrtqenm,lonQp,

extu>v

e?~ Htrtbm fcemculo


nfi

rej}

fubre-

NVUinonnotumfamculumfatmum^ffi^ft^'^^^^
riitnmum apnco r modictfaxofo loco.men/efibruario.p^
non mmus
condtendt* cibt*
no Vaniculutn qultm mtdicin* ytdn.

^rtftrptnttsAum ab

tiu< guftu jentclam

txuunt,ac obtjam

Ll B E
finti.

T E

RT

S.

j<>?

Kmthufuctonficinut. Qjio perjpetlum caligincm in nominiltu di-

txudfaut anicttl*m>ncmf>e tertio ordme, Cr deficcat fttoQ.Hippomaratbrum valentins cjuhm domejlicum deficcat. E/l r

Potenter

W Hipffomaratbri
ntaliojimile, Jed

TtntU ,femme acri 7 rotundovt Cortandrt,

tUhilmn obera.

Daucuni.
Gra.

nomenclaTvra.
ojj. Prin cifij errorc, Caro -

CAP. LXVII.

&<xvk@: Lat.DaucM. rta.Dauc0.G2X>

perpcram,Carotcs fauuagcs*
tajylueftrif.

D^Cucum ahqui Daucutm uocant. Creticum folijs


citlojimilc, mmorihws

Ftrnio^

cr tenuiorihnsrcaule dodran ta- t\


CT

wmbdla Coriandwflore allofemme atri candido,hirfuto 9 y


famfimt odoris in mandendo: radtx digttalt craftttudtne

drmis longuudtne
uutmratu. yxhud

adolefcit. Infaxofts nafcttur,

cr locisfo-

eitugcmufilHeftri ^fpto fimile,acrc^odo-

Wm,aroma olenSifcruetisgusfus.Prohat/fimum Cretuum.


Tmtum afi^natur genus fohjs Coriandnfflorthus alhis,capiu Vfwwe
Cti

<Ancthi>muJcdrio Paftinacaffemine ohlongo,ceu

wm,acn.

Omnmmjemen cxcalfaat. Potum unnam, men3

J(s ^partusextrahu

tormimhus liherat,uetcrem tufitm mt-

&*' p h'dangtorummoi fihm fotumtn utno auxihatur.

Ta-

^dhtudifcutit. SermnU duntaxat tn alus ^enenhus mua ufus:w Creuco,euam radnis, qua maxtme contra uenena-

tom mmriam m
Jf J bauuimpro

utno hihitur.

?aTimaU fylue?tri,et veteres <? tffi Vtoftoridesi ^upiant, anjite adeoreneraipfum Daucum Pajhinaca fylueslrU ri****** ideo tamen Vfffa ejl ValtinacafylueftrUStqmdevt dmerfti
yy^pitibustraaauereDioforuLsetGalentii.CreticumaJ}ortatur

mult* ^^'iL^dvzrofmdeci} Vuftmac*>mScntfi terrttofto r W4 locis najcttur.lerim zenw folijs Qorudri etftmine Cumm*

***

DIOSC ORIDIJ
t.

innwltU Ualixloctsprtu ymtoftm ^uidmfe h.ibet,


ttts.
j

&
1

Vaucum cxc.ilfictto' deftccat. Kadiz vtmrtm proritans.Semtn ipfahcrbayi


\)auiijfeites,j'ub PimpinelU normat

Cordo,

rmania umnes
c.rtticum

ru.lucn.

R*f Uio,

Dawtmfaeji herba qtktmiCdrotamjjfk

UtShtm vocant. Sccundum O tertium Dauu 9tmf0 ApnmtW* ab herbarui nomtm inftgnmntur.

DclphJBiufii.

NOMENCLAtyif
Ita.
1

Cap- lxviiipclfhmio.

Cra. At\(p!yto^. lat.Delfhimum.

dal.nonprobate,
OjJ.

rompetiere.
/~
'

Buccmana.

fralonga.cjua Delfhimriejf.giem refra/entat: undetramm

F.lfhiniumfurculos cmittit

a radiceuna

feji[t<tfedales>

aut maioresya ejtubtu jolta exeunt farua>tenuui>aitafi>

nomen eft.flos VioLaib* non difimitis


Jiltftis

m im sf furfurc^:
r
refolnh

Miltofroxtmnm>auo

Ajcof* fotejt btbi altudutilint n'o

ftone fcrcufa. ^Ciunt

emm

obietla herba fcorfioncs

Ptoue* recoliigere. muos torfejcere.Jemota uero ea,ff h% HomA mt in aj]>erid ey afnctt.^clterum cji Deifhinmm^uod w* tanm CT Buccmum folus uocantjufcnon fimtlcjed m

* t(

graciliHi.P'iribH6 etjdem foliet Jednon ita e\{icacioUt. y

eium menttonemftciant,

OcJ* Delphmto capnt, MatthioloCr Cordo adkcltttum ' tur,ijuod Galenm Cr V.vdm nttliim hutus in rtanfonejmf
comp nullinon imitajfe <iuos Dtofcoridem

W<-

habenf.necv tumefl. Adde hiujuod td antiquatxemplarianon


\>iofcoridifuijfccauftm,cur filujtujeranhvmbeliiferit herbts

PtWF*

ret,m, titutojuo tompugnans.

Pimhrum.

CAP. L X NOMENCLATVRA.
Pfcd u Alcxandre.

X*

Cra, zigtOf^. lat.Cr OJf.Pyrethrum.Gd*

B F

R T

S.

197
caulcmj

Trethrum fdiuarem
tiocantyfolut

cmittit ut
et

Dducum fylucflre

Fcentculum : umbcllamci
,

^Ahdln arcmxtdrotunditdtis.
cts

Haclsx lon pd efl > pollt-

crdfhtudine->qu> Itt fcrut-

difiimo.Pituttam cluitjdco

m dolore dcntium decoBd m dccto,coliuto mde ore au


,
y

xdixtur.Manfapituttdm cx
trahit. Sudores ciet y

perun-

Elo

ex oleo corpore ; dtutur-

nis horrortbni efficdx, con-

tra pcrJYiBionci

membro-

rum y
Pyrcth rum
J

rejolultonesa eximie

conduat.

tantum pharmacpolijs cognitum quamun tn ffnuflam Itdlid montibta nafcatur, nonca tamt efl acrtmoma, 1^'dquod \cnettjs ex oricnte affertur.V idit Mattlnohu dum apud
retbrunt radice
,

trmano

*<teret,inhorto

D>Bu%y

shaijrer prACc!knti< mcdici, radt-

^&folia 9*1 ryrctlm dcfcnfniom reifondcrct, canle tamen mfum * hntht mufuno mnomato. Ntr alitcr dc Gailico Vyrethro Me(r' <"dtt,qninciiam

'wtrunqut flora canuimlL produiit r.xcalfa.

*Pwt

m tertio,0> ijtnbujdam in qnarto abfccflu.

Roimarinus-

CAP. L X XNOMENCLATVR.A.
cr
ojf.zpfi
>Jf-

rutn ujn carent.

Vuo

555

DIOSCOR.IDIS
Honfmdwv nnera. Vnumficcndum fiugifcrumf
rji uocdtur. Folid

DVo
fiora

cuimftmc Ca

FanuuL b&hetdnf

CT

olcnM, tucunde latiorajn rr>tdjfecicm,humt ffdrjd,

rffo concdimm mdiorem.multts tdulcm cubiti altttudincdut

Sphf candtdum, tdtumme umbclldm,in qudfmcn coftofum,

Lum^ confimilcfemcnferens ommno J. hfi O" dltcrum grum utiSfhondjlion.odordtum.mmime exurcns,rd\ct\^


mgrd,

djliofimtlc,rotundum,dn^ulofum, refmdceum,cjUod dendo bnguam exurit./(ddix /hm reAolct,can<kdd,ptgW'

m*&

mtmfifiangatur

alha.

Verumid

fiod fierile

dtciM,

cduicm.ne^' ncque illorumplanefimiljtudinem refcrt.Jcd


ertf 'W Cr rcm nejuefemen fromit. Ndjcitur m/dxofis *ff
t

ommum hcrbd commumtcrhamorrhoidum frofuuut fipf"


0$ tnfUmmationcs
abfctffm, cjui

&- condylomata mittgdt,cocoejuitftrum^

O conucnmnt.mcnjes morjm fotdt:r contrdjerfentium nas cient ueteres tumorcsillitu difcuttunt. Tdm rddicts f*
t

perducuntur.Siccd dgri maturdtionem ad CT medcnturcum^ diccs y cu Melle ulcerafurgant: tormimbm


e

Ujuccm,ddieclo Mclle tliitm,oculorum dciem

cXdCUtt.Tot*

fcmen dd

A'4 [entidtur, malum cadem follet: ficomitidlc

UW

fcElons utttum y auxilto efl:rcgio morbo

LbordntibuA cum
i

CT ftfere ddtur.fudorcs mouet, cum


tonuulfts frode(i:foddgris y cum

olco feruntlum:ruf

lolidccdjdnnd

CT Aceto
j

illtnttur: furgdt uitilt^incs,addito dceto

nc

tjuam dccrrtmofottombm utcndum>eim qutdem tjuod Cdnchrjn

rdt\qHtffcilludjuddcrimoniddrtcridmexdfferdt. K3)

cum

Irica ndjihfolus laclucdjjlucsfrtsamdrd

#' r/0f/

tdtdioribmpradict breui, rhcofhrdflm diithor

^ Vft*^'
t

eXCAJ hdbet um tfjum alterutrafartcfurgdre. Cdnchrys

me abjhrgentibm di,o~ uchcmcnter cxiccandt^uare


tk mfcrttur. Contrd oculorum jtuxiones cdfiU
tllinituh

UBER. TERTIVS.
ttrtiodiefolnatnr.

I9 p

Rofmarinum coronarium.

C A

P.

LXX
.

I.

NOMI-NCLATVRA.
Cr AiavcZl{tsipctvt(t*JiJti. Lat Fpfmarinum co~
ronanum.ltal. I{njm.irino coronario. Cial.

Rofmar n O ffio Ro mannus.


i
.

Ofrnarmum quo coronanj utuntur, ramos mittit tenues,

9" ftra f oj /0//4 minutd , denfa ,

/<><*

>

exilta yfultcr

mn*>fil>ernenircnti4yrdui odore.
tm
*$'

Fxcalfatlona utpradi,

^g lHrn

fanat

morbum

in acjua dccotlum fi

antc

txvciuttones
e

bibatur.Cr ubi laborans excrcttatiom [e credi-

%mbalnea defccndat,cr merumpotct.acopisMucmoaue

m^ntoadmifccrifolct.

Ofmarini primum cnus Venctijsyifttur inhorto D- h\aph*ia

M ^'wo m

Itf V* */ert Mattlnolm.

^cUr!f;imi,emncm
fcf

referens Vtofcortdt< efp<rtem,vt

pcnndefc ahiidgeni

tulta

non VtdtfI

^Wtolmidgmm rulgaru mcenjartaef. Kofm.trtnmfeu *cor>>M ru W^o Mmi ISwrtlM^ mangenio ( fw/>e topiaru) m *- KafatHrftotnc quibufd.tm Ualttloa* c/ K.trbonenfl Q$ 4
1,

*'&ofmartnt omites

vtm habent abjleijonam CS inujorum.

Spondylium.

C A

P.

LXX

1.

NOMF NCLATVRA.
Cu. IfcvdlvXtc^Ut. Spondj Uum.lt alsphon*

^o.vJaU-Aulmicc.Off. Oftrunum.
Sfon

400

DIOSCORIDfS
Pondyliumfolia yuadantemu platam

cr Panacis halct,

caulcsfcentculaccos, cub:talialtitudine y ant anifhm^r*

jrentcs,m ejnorum cacuminc fmen duflex,SefeltJimile,Jedk'


titts,

cjnd/d/#s,C?' mapisfjlfacium^grauH odoris,fiorestM

;';,Autpallentcs,

radfe f^apham, candida. Najatur mftkfemln fttuitamfer alimm


,

Jlribm
hit
:

Cr acjuofis. Potnm
,

extiAr'

medetur locmons

uitijs

rc9io

morbo , comitialim)

thofnoicts
cat.

uuluarum firAnguUtioni. Vetcrnojos Juffttureao-

Cum

olco

commodc
,

tnfundtlur cafttilus fhrenitnorM

Cr lcthargKorum
0~ tocmoris uitia
larum dcrodtt.
:

ttcm cafitis dolortln*.

Cum

J{uta

ikw>

ferfentiA tilcerA cohibct. Datur

radix contra rcgium morbm*

circumrafa eadcm

Cr intclla

callosjijtH'

R^cccntisflorisfuccw exulccratis aunbm> f*&


cxjri'

lentis^accommodatur : qui cdterorum fuccorummore


mi,dctn recondtfolct,

n ' faluAofs> nanU VonAyhum, M attlnotofiequens in pratU A h pUntMr yuam turO^tUmaximt ijuamonttbut prosimiora
'

Kuctlio Gall Vanata eftfylutftr. Acre

eft

Sfondylium

& mctfir^

Fcrula.

CAP.

LXX

I 1 1-

NOMENCLATVR.A.
Gr.N&f>9vlJ.at.FcruIaJtal.FeroL.Gdl*

&Off.ignota.

lur

E
,

Vindi FeruU medullafou


tmncs
caltacosd
:

uttlts

cftadcruentasexcre^'

uinoM' morjuatn contra uifcrArum , emt S erumpcntemquc naribin fAnguinem mditA ffttt.

fotum tormmofis Auxiliaturjudorcs ciet, uncio cx oleo corfo*

cahUs , ftedantur, CdfttM dolores faciunt : muriA coruit^ tur. FeruU itaque caulemfrojcrt ternumjafc cubttoruffl-l
re.
i

tftertora

IB

T
in

RT

S.
,

401

NAfcitur ferula copioftfitme


WMnelUnomtnant,
topntur,

Apulia campeflrtbm

& Komatf

patrimonio, regiones tnter,nuxs

vcrnaiula Itn^ua, Corneto

&
,

tn terrttorio Senenfi.

CT R ferulu cum primum


,

meduUam quamptam paftores eltciunt vttello oui perfimi* ^utcaru obuoluta ctnenbw tncocla ,gratt(?tmn4 profeclo cfk u>cum \'ipcre Cfale manducata, <y tn -penerem mtre aaendn. Ff^fvnmexcalfactt ^efiuat : yerum medulU aJlrUloria alujuan-

&

^trtutncjtparttccps.

Peucedanum.

CAP.
I

LXXI
NOMF.
I

I l.

NCLATV

A.

G r*miKifav@-.Ldt.r off.Peuccdanum.G*\.

natiuumnomennonhabec.
Eucedanum caulem emittit tenuem gracilentum, FoemJ y l ^lofimtUm : comam habet ftaum k tcrrafoliofam^ffifWfyflore luteo.radice nigra,crajfa,plenaygram odore,fucco-

]fPlt *rin mottbtu opacis. Tenera radtx cultello cocidttur,


yJ-

m%epUgafuccua umbra mandat.m


u?
,

[ole ftcjutdem

con-

^euanefctt. Colligttur captte pnt46 et nartbw rofaeeo pcr-

td*
fr
. l

ltl5

^olor premat

^J^ufit.

Cr uertgofenttatur. ^tffaUoni Tam iac cjuamJuccH6 radice <y caubbm ex*


,

wt
ltHr

ftcuti e

Mandragora : uerum

tnefficaciorfucco la-

*)m

*betur y cr udociua exptrat. Interdum etiam cocreta

^ryma
g**m

rhurisfimthtudme , cauhbws radtcibm^

CrSarn
yfcruensguftu. F.x oleo

Cr HoJ
y

tnli

W "
roi

m P roJeft tetharias,pbrenmct3
o*
c
ttis

uertieinojts,com^

*V

*t ^ornntlium untuerfum

Jol "!""* rejolutiu lfcbiadtcH, con*


uitus

neruoru y ex oIcq CT aceto tL


f

tf-

Eim olJaFiu rejj>trat uulua frraguLtH6 Cr ueter^furium


dolort-

rcttoc

**tur. Incenjum Jerpentes abtgtt.

^M

4o%

DIOSCORIDIS
Cr tnflaitonibuaJubuemt
, :

bw comenienter ex j\oJaceo injltllatury caucrnis dentmm init*


tum, miii?At dolorem : contra tuftm ejficactfime exotto ajfth
tHitur,fujftrtjs,tormtntbfa
uentrem

lemter cmoUit , lienem abjumit


Factt adueficA cructatpu ,

& renum

difficiles

parM mire adiHuat,

di/ientioncs potum>uitl*

uamapertt. Kadtxadeadem utdts

efl

,Je.dmeJficactor:eMde*
eyuetert

cottum btbttur. Fartna cwfordtda ulcera purgat,


ctcatrice

obducttftjuamas ofitum extrahtUn cerata <F cdj^

quAfr recens debet , /{adtxe/tgt cientiamalagmataadditur.

riem nonfienjcritjfirma, odoris plena.Sucm adpotiones mtris nuctbns,<tut l\uta

autpane calido aui anetho


montibus
,

rcjolmtur.

REperitMattbiolufmvdllit hnani&

qtiosi^mujn
VeuceJaMt

pulcficrrimorum fimplicinm theatrum pofn dicere, radice crajfa ,grauu odoru , &-f*ccoft. A t V euctdani pharmacofoW'

rum radices 3 prtter


dtbuerant grauem

odoretny id qubd riigr& ex timo cortict nonjnnt, non referunt. kdde hls quodradix iUaftcca,nop'
erun ddigentiores aueat. Qjti
^

tandt efe Veucedam rationem inire non e Sardmiaf>ctent,ybi copiofi:m>& Dwfcondi probatum nafcituh
lentior in V cuccdano fucctu , radice,

&

*&>>' excalf liquore, hicque


e(l

coqnn,'mcidit,eydeficcat>

Herba ipfaftcund*

excalfacientiumcUJ'

Jis,0J tneuntK

tertix,

Githfcu Mclanthiu. CAP. L*XV-

NOMENCLATVRA.
Cra. MtXxvStop. Ut.Melanthwm.ItaLxtgelta-Gd*

PoiurettcNiellc.OfF.NigclIaKoniana.
Ith exMwJurculisftuticatJape
exc dodrantes binos
'

^^
'

densjolusutsenetionismmutis,fedmu/totcnuiorw
,

capttnlo tn

cacumme tenw, paruo, l


i
t
.

ceu Papaueris, oblongo,* f w .t.Ji^ntorH* ' t

nftargit. Capttis doi


ites

oculorumjujfufii

exIrino t etmJufu
rttoreij,

LIBER TERTIVS.

4QJ

Mehnchiumfatiuu m
w ">c?& e/ f re

Sylueftre.

wrw ^ unpofitum.denUnm doloribm^ deco-

J*
k

* Cf r

CT Tedajrodeft.teretes uentrps iimtu exfellit,


olfaclum,

r* wlmteo

a UU "wkfoo.-deftiUatione lahorantes adtuuat.tri l

O
9

urtnam

Cr menftrua ctet,multis

tun*^ U U * t: drachm* aqua an ex orum morfibns fi^ cV hS T^ "*#!


e e

kcextrahit.dtjficuliatemfitrandi cunt

*m U
jy|

auxdiatur: mcenfo ferpentes fuqantur. Tra-

g* epotum enecare.
tnthiurn

*Wf
tytr*

m
j

domcflica

^
e

^onZlr m

rclme Caltdu

& hngofoliOtty purpureo proucnit.Melan & dcfucatonum tft>& efuhtthbm partifiore

C?

bortcnfts herba,ea

non efl qua tnfege-

ey *detvr,pottS4i ff

remediumyhi imtdereopus

e(l,

V-Wuwertxulfactri.

L*ftr

404

DIOSCORIDIS
Laferpitium,&: Lafer,

C A

P,

NOMENCLATVRA.
Pra.ffl\(pic^Lat.Laferpitium.Ita.Lafemtium.Gil

X XV

I.

& Off.Llcnioin.& Aflartctida.


f>/v//^ W SyridxArmenm, Medta,
'

& UtyW

Jif caule ferulaceo (jue Maffetum uocant) fobjs


j,rn lu ^Mtolemme.!{adixexcal}ac>tJncihi5^econcof' tukr< ,ac flrumis ~tHr ueftc&noxta,Jugdlat tllita cum oleo,&
3

cults

cum cerato,medetur:tfchtadtas conuemt cu

Irtno aut

Cy

pnno cerato: excrefcenttbws ctrcafedem tollendtstlhntW,cM aceto decoEla:uenenispota rtfipM putamtne mah Pnwa,

&

cmlt radiceatfe commendautbtsautfaltpermtfta. Lafer e f Jcanficaus colltgttttr. Prafertur autem rufum,tramlucens,M)

rba <emulum,no porraceum,odore ualens Juaut gujlu,fod


toto corpore aet, blandtfitmo odore : adeo ut ne
os qutdem

,humortt* deguttarit lutumfaale albefat. Cyrenatcumfi^uts

g?

mtnus W** Syrtacum Jlantt ntftpaululumfftret.Medtcum CT omne lafer odore. reddunt bs ualenl, er ma? ts utrofum
lometo, Fabx Sagapeno,aut adulteratur tecjukmficcefcat

malvftaum deprehenditur^u/lu,odore,ufu,(Crdduttone.C^

lem

altqui sdphton, radtcem

Magudarm, Crfolta

M
_

cai Lajer.moxfo/tafoftremo Hocauere.Efficaaftmum crem utmhabet:tnfiationesfactt:perunc~la4 cumaceto,< T

Cr utno alopectMjanat
jHffufwnes,illitum

oculoru aciem exacuit,

ejtnttpte
tn
'H

cum mellejtjlipat:cauermsdentmm dHt arcumltgatttr, lore mdnur, aut cum rhure tn linteo

^
.

Hj(fopo,fic coclts

pofca,os colluttur.ljs prodeft,

oS

tn rabte ejjerata momordertt,

uulncrtbm immtpm-

LIB
titrjM

R T

5.

4 of
eiaculari

ucnena tclorum y

ey animalta omnta cju* uirM

torfotumAHtiUitum.Scorpionumplagts oleo dilutum ctrcun-

mur. Gangrtnu prdtcoercitts immittitur.cr cum Ruta, iV>froO" Melle,uclpcrfc,carbunculi4: clauos callosfypntu ctrcutA

[osuelut:cerato

autaridorum ficuum carne prdmo/ttum, re-

ntes

lichenas

cx acctofanat, CT excrefcentta

carne y polytllt-

n>fi*ufaot diebtu
Mlir

cum atramentofutorto, aut arugtne

-extuberanttacumjorfice extrahit. Vetertbtti fauctuni


opitulaturygrauemfubitoj^ irraucefccntem uocem, di

Jwrittjs

mm a <]M forbitione cofcfttm cxpcdtt : uuam ilLitum cu melle


T

fitit:angmis

ex aqua mulfa utittfimegargari^atur: uefcc

commode mfirbili oudda^fleHYitic'tSyinjorbitionibH4:infelliffujfufionc, CT aquA mer ^icm,cum artdtsfcis.borrores difcuttt cum umo, Piperei

^Utiore colore mangontzjtt.tufii kr

W oboliffondere deuorandum:harentesguL htrudines gar


y

Thurepotum, ncruorum contraclionibits, opifthotonici*

&

iri

?jUum cum aceto decuttt:ad lac intns coagulatum btbttur:

^mialihtu ex accto mulfoprofictt:meJes


)rrha potum:

cum Pipere C7* coeltacos adiuaat, tn acmo utufumptum : cuni


ctet,

xjotutempQtw datum, repente


fottones refoluitur,nuctbn4

conuulfts ruptt*fy prodeft.

amarts,aut Ruta.aut calido p<t


tnefficactu*.

^'

Fliorumfucco

adeademprofictturjed multo

^nccto mulfo manditur^adexpedtendamarteriam,maxi-

cum Lattucts utuntur 9 exttj, tn ut'^Eruu.Ftrtur <& altera MAgudans in ubya nafct : radtx mnio ftmilKfid mtnti6 craffkyacrts et fungofa, ex qua non
retmditur. E o

ttf f

m uox

Mwfuccw.etufdem cum Lajere facultatts.

A
rtn^
kr
*

K * bt

"fitlarij Afj'am{qua eu
l

cft

Y.aferpttmm)

mfvetMm ,
t

&

*eram *
1

ttrnTcU^*'

tc

r *l<*kii

^ atur -Ludouta ^omam patruij

dunt*\d ipfi ttiam \ho(iortdesintUiat t*m Cyodo1 0lior u Medicumreroo' isyiatumvtrofom


'

Aethioptu, Acgyptt*.

& dejerUySytauAndtumtra
q

-rcl

extra

Gan^cm na*
utgationis

4o<r
ferem
efle

DIOSCORlDlS
U~ laferem- U

ttigationU biftoria abundc oftendit ftnccrmn ct yerum Eehttinum

odoriferum, itidem vt Affam fvctidam,fcctidum qu* fcxti libri capite nonoAndica vrbit (Tarnafari)mctionemfaciens, rattone defunclorum corporaeomburant,Beltyint hu verbu ntentiotf

facit:(,Hmcomburuntmortuorumcorf>ora,omnifariamodoresinro
tontjunni ,Aloen videlicet,C idgenui arbori<,cuiutgummie[e^anti, tnu illudvngucntu gig?iit,<]uod vulgo BelsLOf nucupatur, Laferptn
erudttiores

abarbon
dicit

iferis

'libricaP' dicunt \\& decimo quarto eiufde


r ciuitatis mcolaf,i'* e

mercatorcs

Chrislmnos SarnareJndtca

Bangella ref>enri,qui prtter ea qua vclut in emporium eb conuehunt, 1~aferemettam,e quo gummi quod Bclx^uinum vocant efluit,imfor*

tm.Jtt decimonono elujdcm libri cap:te,dum Sumatra infuU

m**
l*

Uj^ nemfacit. I Uic conjpiatur(tnquit) La/er,gummij?roducens quod


j>itiumaf>f>ellant,& vulgb Y>cl^uinum.tbftvtfelettiftimumte^

num Matthiololiquor fit Cyrenaici Laferit O' AffafotidaMqMr ferisMedici^Cyriac^Etqudeiifatt<fiatquiSill>hiumferulacei^


i

ru herbam O* nonarborem effe contendunt,Ferula ipfa rt adfcribitur,quoniam temritudo eiw proceflu tranftt in ltgnii>Q2 tr Sancltjj' veh idem m Silphio contingcrepoteft. Vulgarn Angchca,
tut radix,Ruellio,Laferj>itinm
eft

arborum gen

'

Gallicum.

Sagapenum. C

NOMENCLATVRA.
Gal.& Off.Serapinum.

P-

LXXVlI'
^^

Grt.trctyoc7twop.Ldt.SAgdpenum. Itd.Seraptno.

_ S

^CgdpemvmferuLced herba>fucct*s eft, f*<* * Me

^fcttur.

opttmum eft3 translucens,fuluoformfecw colort,(?

intm alhofiefuo quidmtcr Lafer er Gdlbdnum redolens,^' fiu dcrt. Prodejf Ltcru o~ peclorts dolortbw, tuftibm* *m*>
eonuulfts

er ruptts. Craffam pulmoms

D expurgat. piiuitam
*

'

tur comnidlibtiAyOpiHhotonicii, lienofis.ltem contrdt""'

ruorutft

m n circuittu>i refoluttonem ^perjricliones, er febrtum t


*nguentaprobeddmittitur:mcnfespclltt,fedfmm

cum
'

hydromeltte pottim. Prodeftex Htno


tcltbxs.

haustumj"?
<**"'

tntm

olfaclum ex aceto

uuluarumftwuldM

LlfeER
ttulorurn acatrices,
.

TERTIVS.
,

40*
Cr
amaris

offujam caltgmem^ hebetudmes ,fuffujtd-

Mjue detcrga ^efoluitur ut Lafer , Ruta , aqtta

*mbw,m Melle.attt calido pane.

P&oflatVenettjsSa+apenum felcfhfiimum ,cjuantumttis imhi vtneat ingens adultcratt copta. Qjt* Sagaptnnm produatferula, ndiquot Italia locis (y prxctpuc in Apulta proutmt yndt iam Salytnum cuepit exportari ,fed oncntali m honitatc tnfertut. Sagape, ,

&

tenmbus partibw conftam,aliquantum abfter* famejl.Jpfa tamenplanta in totum tft mutdis.


litjuor

calidus <r

Euphorbium*

NOMENCLATVRA.
Gal.& Off.Latino nomine*

CAP LXXVIII-

Cr.^o^i^.Lat.Euphorbtum.Itat.Euphorbio.

^m
intn).

Vphorhtum Ltbyca arbor efl, FeruUffeciem halens,quA


monte ^Atlante tttxta Maurttaniam , muenitur.
-...11

torrimofucco turaet

cutm extmtum feruorem expauefcentes / ._;;-_.


1

ifeftimfy e plaga

perm

ptofu* taclps

humor effli

P^humi^arfum^umm etaculatur. Duofucctgenera. Vnu


^imagnitudme , SarcocolU modo emicat. ^tteru
tafcfc concrejctt,

m uentranf

atquc tutreumffeblatur. Ettgendn

eji

w^o-acrc.

crgluttm leui cnm qutppe : expenmcntum ^oncjeddiffictie quidem


EuphorbiuadulteraturSarcocolla
obtjctatur,

l*Kos acJenjum diu dctmcat,adco ttt jutcquidort

fW Eufhorbtum refipiat. nm mHentiotempore


u h* cognita
extitit.
w
*

IuUregis

/0dtfcuttt.Potm Sttccm tllttu \uffuftonet


V W% W
w
^r

WW

w *

* ^

HtrtdeUt. Coxarumdotortbmprodefttn odortferapottone


h* u

JiM.s<juam*5 oBium eadedieeximtt,uerkm eo utentcs,nc<>

4.

<#.

4o9
tflh

DIOSCORIDIS
mcmott* yroutua'ru f* n">ii*".r'f
,

Mcjnuntur. ^yiunui

nthilmole(iipaffuros,fimaJa

ojje

tennt capitis cute^mtrtm

JuccHd mjundatur ,uulnti4^ poftea conjuatur. E\phorbiumfepUffjsnotum,faWq; pcrfpSa liquorit acrimom ab luphorbtolubarcgt* J.ybta medtco,^ Muja Augufiidfam

nomen acceptt \trtutem tlUus foluttuam ab Aetu & Acluarto didtcimui,quajlegma,V aquam maxime per tnfewra^tnedta ,fiatre
,
.

gat. choltcudatur

&

corportbm figcfach.

Cum

eo

tamen,jem

amplttujooo non tres apponendum. Vofis ( juodptam aromattcum melie coclum. QuartoM' mcatapotys cum hyUromelite. luuat

&

Jceffu caltdu

m & ficcum

eft.

Galbanum.

CAP

LXXIX. NOMENCLATUA.
GrS**0*vn.Lat. Galbanum.ltal. Gaibano.

GaJ.&OffGalbanum.

cartua^ laudatur Maxime nonmllt Metopium uocat. ' ltg> pmgue,mmme w ^j^,merum, ihurn effigtem prabes
,

^lbanum fuccm

eft najcentts

in Syrta

UruU,f\

FeruU>rauiodore, retmensnonnthiladieclijcmmts er Jum, neque uaide humtdum,neque mmis aridum. ^idulteritu

bafreJa,Kefina et ^Ammontaco. Gaibanu

excaifacit,

urit,eX'

trahit,dtjcutit:menfes acpartus trahtt appofitu ueljufftu:lcn^

gmesaceto

Cr Nttro perunclas tollit. Deuoratur adtufiim


cr Mjrrha
Impomtur
moaojum .ftmtii
laterts dolort
e>
>

tercm,difficuiutcm /Jtrandi,JuJ}iria,rupta, conuuija.

jatur toxuts , potum cum umo

^
J

ptum mortuos patiud


ijael

extrahtt.

Htr uuluajhanguLw,0" CrJurtmcuUi. Comtttales CT

perunftos Jertri non patttur : ferpcntes


dj/o circumpofttum,necat.

cum

oieo

CT

tf
*

Denuum

dolorcm obutum>

LTBER TERTIVS.
unernis

409

mditum y ymtigat , unna diffialiprodcffc exiftimatur.

tylolmturadfotiones

amans nucibm,atjua,aut Ruta,aut cah-

fof*ne,mulsaue .altasAfeconio, are ufio, autjclle Uqutdo. si


ptfire

Galbamim uolcs,inferuetcm aquam dcmittito .namc^

cm 'i<jkefaflumfuerit , ctmjordcsfiuitaiunt : quat hoc modo


fmjefarakii

mundo Itnteo raroyue alligatum mfittilt aut "Ufyxide UafendcatyUt imum uafis ne ungat : opcrto^ uafi
:

toferuiiam

aquam demittito.fic entm/jna rum,uclutipcr tolintco

^^uejcet,<cr lignofum m

vemanebit.
Seplaft*

Vtwifsytrum
""hrietbomtatt

& non adulteratum Galbanum


,

maU

tntnomU habent,

pharmacopoU aut Jincerum tmi>*r<tre , aut eo quo Diofeondes docet modo expurgarc. Mqutdem eo
oppUtum. Ddtgentu
erit
?

m xUombns

quam vt r*ncat. Quod vulgo vendttur par quam ex eo rtqutrtt Diojcondes nempe Jexcenm

ona CQrrupttonU pars eruetur.Excalfactentium tertis.

ejl

cUjsn

IwndAdefinentKtO' deftccanttum meuntis Jecunds..

Ammoniacurrw C

P*

NOMENCLATVRA.
Gr.Afifuplauoti.Itai.CrOff.^rmoniaco.

LXXX.
e/i

AMrnoniacnm JeruU fuccm


* c

quam tuxta Cyrenem ^fhrica gtgntt , cuimfiuticcm cum radicc sAgajyuim


,

**t.

K
n
lii

Probatur bene

coloratum , tigm
,

CT calculorum

cx-

rturufimditudine , minutu gletss

denfumjjncerum,

^hrdefJ H rcatum,cajloreum odore tmitas,guftu amarum.

^pniu 7hraujma , id eji ,fitaturam appcliant : quoduero


* Cr calculos colicgn phyrama. Gigmtur y
tn ^cphrtca

^^immoms oracutum Juccumjlillantcjcrulacea arbore.

WmJk calfacit 2JJ'


'nfoluit

tubcrcula duntiasj, dfiutit.

Potum

.fartm extrahit, lienem conjumit, drachmxponrec maceto haujium. ^irtuuloium coxcndicum^dolort-

b"

4*3
bns* ltem

DI O
ejl

C O &

I S

bua hberat : auxilto

anhelatorilm, orthopnoiw;

comitkli'

qmbw humor mpeclore coit ,ficum Melle delingi*

tur , aut cumptijandfuccojorbeatur : cruentam urinamfek


albugincs oculorum ahfterqct , gcnarum Jcalritimw^'

Tritum autem cum aceto,

cr tmpoftum, tocmoris Item^o-

ntt^fedat : dijcutit tofos , qui


eo perungi utile efl,cum Nitro

artubm

concalluerunt,cm

Melle aut cum Pice ilittumdafiitudines er coxendicum Aolortt

O^ Cyprmo oleo,uiceacofu
*

OuU AmmonU in Lybia delubrum


,

iuxta ftbd

ingens

Hetty

_/>m , yndeU colligitur liquor Ammomaco liquorinomendeditA hocitidem feltgendo iudtcium apponendum. Quod bakmttsnruV
laptllu

immtflum, Vby rama,non Traujma effe yidetur.


I*

Sarcocolla, CAP* L X X X NOMENCLUVRA.


Grd. XafKOKcfca. lat. Cr Ital.
Sarcocollt*

Gal.&Off.codemnomine.
najcent^ Perfide lachryma arbormn S^Crcocolla, efl Itm rhurisftmtlts , rufa,gu/lu amara. VnlneU
oculorumfluxionesinhibet : emvlajlris inferitur.
^Adulter

^J
ff^
#
i^

ddmtflopummt.

NOn
duatione

cum adulterata Sarcocolla nojlro tempore affertur >

Arabico

& alijsgummi. Atenim non prafente g


,

uP ut * m

adulteriumdeprebendetur. MefuefolutittamfacitSarcocoll<im>

yirtutem augeri

Gingiberi

c yifiofafubftantia
deftccat.

t pauxillo amarore compoJitas,Cob

C Cardamomo perwiftam* ^fJ^ p


P-

GUucium.

NOMENCLATVRA.
Gr, VhctvKio^.Lat. Glaucium.ltAU

c A

LXXX

**

ojf Memithe.

j^

LTBER TER.TIVS.
*^terram$arps,odoris teih^fim
"Hdet.

4"

Ltmm,ficcm cfi herba e/itd ad Hterapolim Syris. nd


taJatnrfilijsferecormcuLti papdueris,fmguioribu6 aman.tota croceojuc

FobainolU0ibfimfitgidudbdm^cdlf^ *exprtfuccum contufts dctnde ^ufftedumpcccfcant *tomm cfl ufm ad oculorum mcdicamenta, tttpote cum m,

teinin rejrigereh

QVodmmcm yfi$

ejl

C,laucium,ficcic hcct diuerfim f<t,

+"&*$

tamenejr mtisfatUreftteet.txpirientMficiMdem eSfertunh

^bstlfefalutare.Cttmyeroex tcrrca

& acncafubfiantia, ytraq;

P&fmttxceffu tamen*ompanatHr,aqu*f**tH eonferripottfi.

Glutinum.

NOMENCLATVRA.
Gal.Collc.Ojf.wow!? Latino.

CAP. LXXXIII*

Crt.Mfcet. LdUClutinumfiugluten. Ita.CoM.

nm

*# mitdum efl Cr transluces. Ntgrum uero mmiuprobd delet, ambncut# lepratj, ^Wittum m acet0) impettgmes
no erumpere dHtumLpuflulds ex auA rJM A.iutum

^r.rKkeribn4frodefi,Melle autaceto madefaUum.

Gfotmu pifdu.

CAP. LXXXIIIL
C L

N O

MEN

AT

V R

A.

G".I)S*!>*.Lat.O'Off.Ichthjocolla.Ita.ColU
dtfefce.

Gal.Colle debouche.
eft

ch 'hocolU,glutenf,fctum,ucter

ffm

ceractt.PrtSiat

I *liunsMtumc pbttcum,fubaj}erum,mmtme fcabrum, '1od celernme hauejct. Vtde tmflaftns ,cafitts 0- lefrar*

**&t*mmhmt
CT extendtmt.

&

tttanothns,

<ju<e

cutemfactei tru,

nt l'

Glute

4!

DIOSCORIDIS
l.aten notitm
efl
,

ittdem
t ,

C Uhthyocolla,quamcohm
f.ntm vero

Mor-

**,& collam bucc* yoc,

aurum

^lutinat fantem,

ferrumargilla,*ri< mtcas cadmta,V.amtnas alumen, tramenta ftap**

plumUuynrefma,flumbmni^rumH 0r+mtmmfl num,m.trmor quod aibum cji ,plumbumalbum fetpfum.

Vifcum.
Cra.

CA

P.

LXXXV.

NOMF. NCLATVKA.
\\cs. Lat.Vtfcum.lta. Vifchio.Gzl

du Guy.off.Vtlcm.
qHerctrwmd
ifcum oftimum

recensfmm^
f"j*f

ceum, extra fuluum, f*


aut afteri mhil,

(tceperit.FitacmumZol
te

nafcentihm,huxeo^-

(Kfolw.ContHfHmtc'

uant.Vfofiedintf^ coauunufunt qm comm^

ducUo iffum ejfcmt.


vmtnr quoque

0>

f'
<>"

bonbm: auinetitmm^tur

m uorundamf

radictb4.EmoflitMf
extrahit.ParoudatM
cula
,

11'

cateraij,

coMf

Vifcum.

,d maturattonem^f <" Refma iten>

LIBER TERTIVS.
u\Ari,efinyfltdMtn fylenio fanat. fetcraulcera

*i*
ahfefusj^

GagakjttsAfto Ufide coflum c? tmfoftum ahftmit.cum Sanda wUm ,Aurtpigmeto tllitum,ungues extrahit.Mtftum cum
poiUcoethesHocantyCX
ralce,
fo CT umifecefuam
l/cm

Tnure molltt.ltene cum

utm tntendit.

tcrranafccns, fimpcr inarbore prouenicns, pnfertm <lucrcu,\\obore,\Uce, Vyo Malotjuc fylueftribu* ,54-

nuncjuam

&tula,Cprylo,hbKte,Cal}unca,.it<iueadcovite. Fif vifcum pra-

^&icorticeradtw planu <]uhm W.v/i hgrifoli:& exarhufcu "WnfjdemLantanaCr Yntt Jevocant.qualbevpbraUi Ylutda 't-Vifturn t fubsiantia paucftmaterrea compomaquca , rea

&

Mr > il

&

fwit i mollu,extra1nt,tonco ,uit.


l

Ap annc*
L

CAP.
I

XXXV

NOMF.NCLAT V R
A.

Gra. Azrxgtv. Lat.^fparine.lta.Speronella.Gzl

>/

#
Partne ramss
L muJH

%j
aferis
,

paruis

y tittcat ,
,

tjuadranguUs

per

mterualla orhtcuUto folofhs Ruhta: ut amhttu t ru

alhvus.femen durum,rotun-

dum,concauum,alhum , um
hiltci

fqura :

aftcrttate *f-

fium
Aparine*
li

tenact.Ea faftores co-

uice

Htuntur,adextmcndos

4^4

DTOSC ORIDI5
Awm
cum ^txungta tnta ftrumas difcuttt.

dos i Uclepilos.Semims,caulium,acfoliorumJuccm,fotucotrA

uipcrarum phaUngtorum^ morjm auxdtatur : mfrfi


dolori mcdetur.Herba

AVarine dJpretndineyeUtbnt tenacifirnladhjirens,noUfl^


abjlcrjorta

r defccat or\a eJ},CT tenutumaliquatumfartw^

Alyfliim.

NOMENCLATVHA.
Rubeaminor.

CAP. LXXXVH'
Ofj.Materfjlua.
ef,unicaults,fitbaJ}erd,rcM*

Cr*.A\varc t>.Ut.^tlitfnmJtd.llubbtammorc.G&

ALyffonfrutuoft hcrbnU
dtsfoltjs.fr

uBu duplictumfcutorum tfftffc^n fo cftfiloctsemtdt. ajperts Cr monttbns quodantenns m Utum: men

Itw decoElumfingtdtM fine film, Potu


yuis eam

dtjcuttt.

ldem effcttjt

aut teneat,aut odorctur. Cii Melle trtta, mtkt

a in
n

cantstnc rah:ei eduho } facte, cr lenttgtnes emendaf.contufa tn

dertputatur. Domtbus appenfafalutaris eftfe creditur^

ntbws atque ammabbnsJafctm amuletum. Purpureo

Imteo cir-

tumltgata^ecorum morbos abtgtt.

ALiJJbn

* ]>linioKubideJlminor:Aetio,Sider>theracled,W*
t

ba Kobertiana tfi.Galtnw lAarrubtofimilmfuitf^^ ,\ ajpcnore infummocaule.kuellm* hcrbarwrum rnftkam CdJtd


tat. ln hacjenttntiarum diucrftatc

cjmdfro

certo Jtdtuetuturn

/'

video.mfi {quodcertim

ejl)

lcnojUndum ejje dicamus.


tesle ,f>er

!W

matioms hnim herba, Matiluolo

totam ttaliam V*l

abster^tAijJJbn modice deficcat CT concoquit,^ aU^nantum

Afdcpias.

NOMENCLATVRA.
Grd.AcTKXnzjtcis.Ut.^fclepiM.Ita.^

H XXXV CAP. L
Lierrc
rerreitre.

I#

non probate, Le

Off.Hirundinaria.

F.

R.

TERTIVS.

41*

AScleptds,rdmos emttttt longos :foiid Hederdy longd : radtces numeroJx4, tcnues, odordtds :floris

utrus qrdue

:femen JV-

TuruLcd. Ndfcttur in monttbws. R\ddtces

ex umo

t>ot&

tormmibns duxittdntur, C7contrdfirpenttum tElua. Fo*


lid

diuerfws uulu&

mdm' *

maruma ulcerd y aud cdcoe* Lult


tbe uocdnt,tllimmlur,

FAUuntur
piade,
acciptunt.

qul

f>ro

Kfde-

Hederam terrejlrem Nam prtter, td qubd

a-

AJdepiadem non dixit per terram ferpcre ifolus Hedera lon*Afci pias gioribus , non rotundtohbu* ruchfto Afdepias V incctoxicum ejl, at Matthiolu* coUatU notu
refrondere optnatur
IJet >fipeJ'umma
,

'J*tH

quemadmodum

Ha y '* l

& hauddummyaUc
P*

cura perqutfitum.

Atra&ylis-

C A

L XX XIXNOMP. NCLATVRA.
Gr '& r
(<x*lv\ts iTtfa.Ldt.iAtrdttylis dlter.ltdi

^trmtle .Gal.non probate\Char-

donbcnit.Off.Carduus
bcnedictus.
fttfylk ,Jj?ind efl

Cmco ftmtlis ,foltd mtdto

lonitorA

Jer Ms mftmmis uirqts ,

mdgndpArte nudd 3 djf>crdque> quA

4\C

DIOSCORIDU

AtraAylis.i

AtraAylis.2
utuntur : capituU
locts

jUdfemm* fro

fufts

cacurmne l}

rcnt :fos lutem.^utUjdam m

purpurem

mmmm^

mh ^

Umm
Juntrj

fuperuacua.

Coma,fcmcn Crfoud cum p f

nn kttmtmr tulifemi

os "J^, contra lcorptonumtclm:ptrc}l

md

eateneaturherU.nullumcxpcrirtdolorm,

ip/umtL depoftta (lattm recrudefccre.

TraOytut'*

icap.4.

M YUntarum ' tr*n,&/h>gdmmmjmmt**


hiflon* tUret
.

um t/ft Cartamiifytuejlrem e Tmfhr*J*


yhfiparat msj

^
J

Ktraihluli

r*

non Cartamn

uttrtbutt.

Poly

CAP. NOMENCLATVRA.

XC
Gt*

LTBER T

RT

S.

4i T

Cr.U.*\vKv>ific^.Ldt.pol)cnemon.Itdl.Poljcncmone.

GaL&Offlgnota.
Pol)cmmon
y

frutcx eflfurculofmyfolijs Origani.cduU, u

Pulegij ygemcuLs multis

mtercepto ,fine umielld

tenui

twtnmcacumine corym\>o,bom odoris <y~ dcrn. rulnenbm

^Unandu reccns
kT:

4ut artdum

cum 4qu4 , efficdciter iUtm-

Hjumto(Le folui dclet:4d urtnd flilliudi4 ruptaquc,


tcuemon
'40
1

tvnmnobivitur.

X npotutur , doiucex.i

qufyum plantarum cenjor huitptrftt-

^mojjeret.

Clmopodium. N O M N C
I

C A
L

P. A T V R

XC
A.

Cr

-K\iyo7rc</liop,Ldt.Clinopodjon.It4l.ClMopodio.Ga\*

Poulioc dc

montaigne.

O ff.Polhl montanum.
,

Cbnopodion frutex efl folus Scrpylio Jimilu


dnum dodr^ntum alutudme. N4Jcttur

lurculojm,

m petrofls .fiores,
lecli

^ijf modo , ex tnterudUu

diflintli

Jfectem
\tlum

pedum

{x

4ranguriM t ferpenUum ii\m : menfes

CT pdrtmpelltt,

ferfles

uerrucM y qud4 4crochordonds uocdnt y eijcttydlt<fUot

'wpotum.
]r

^luum ftjht decotlum dd tcrtids,potumfyfift-

*\mtunt,tx 4ji44y4lto<]um ex utno.


nof>odmm Vdik AnanU cofioft ndfttur ,fo!*S nons < r <e>,to montano.Tjubprtot.mtumf,m,lr..ttctiam<
lt

C
i(j

m mtU&m

*P*rul>uieompof,tmcxialfautCr*l<Jiccdt tertioabfctfju

Leohtopctalon.

NOMENCLATVRA/"/ow.tjai.^atc dc

CAP.XCll
Lyon.Oft.

Gr*>Atrf<37tiTa\0p.Ldt.I.fontopetdlon.Itdl.I(d-

Pata Lconis.

'

4 i8
rem ,

dioscoridis
Eontopetalon caulem emitttt dodrantalem ,
plurimis atts concauum
, ,

iut

ritio*

farua duo aut (ria

m filiejuis

CT m cacumme fenttm Ctcerts modo :fiores ^Anemo-

Tutftmiles , pimiceicolorts :folta Brajitca ,fed

mPapaueru
iBAus^

Jura

cimin /imtltbus,ftrumofis.N4 radicibitsntgris, J(apa

aruts crfegctilpu. R\adtx auxtltatur Jerpentmm

uino pota , nec alia res celerm dolarem jintt. Mijcetunpit*

um clyfieribm.

qmt,excalfacit,0' dcficcat tertia

Omeftkum Lcontof>oJinm
ueftre

Vtfttur in

multU Italid borWi&J)


"

Matthtolo mulin t Tufihia Ucu nafchur. Udt*


clajje

w*

Teucri

CAP. X

1 1

1*

NOMENCLATVR^

* Teucnum.i

TcucriuflM
Cr*

LIBER.

R T

H.

419

Cra. Tivxfiicy. Lat.Tcucnum.lta.Teucrio.

iHcrium, fiue ut atijsflacet,

Teucns,herba eji uirga re~

"trenseffigiem,Triffagmpsfimiittudme,tenui Jolio,

non

touhumaCicere

aheno.Hac

m Ciliciaiuxta Genttadem Cijfa


cum aceto
O-ficts ilii

b* % ubertim frouentt. F^ecens cum foJea>aut artdaferuefaC


**>fotit

lienem fotenter abJumtt:ltenofis

Mv.ltemfcrpentium morfibm ex acetofolo,JineficK.

C bamadrys Cordo Tcucrium rflip - tUHr.Tragw VeromcamTeucrium facit. Verttm Teucrmm m ^^naniadeprebendit Mattbtoltts.trrant tjut tdrfaha nmerjam,
tfcinarum Germanicartim
til

^nt.\midit,cr

tertto

ordme deficcat.Cr calfacit fecundo.

Trixago.

C A
I

P*

X
*>ra.

I I I.

NOMENCLATVRA.
X*n<uf V f.
Lat. TrtJJago.Jta.

Quercwota,

GaL Gcrmandrcc.
Chama^dreos.

Oft.

yHam4dry$GrCK,al>js chamadrofs: UitnU Trijfago


^ucttnr. sunt qttt eam Teucnon a^ellauere, froftcr eam P*ckm Teucnoferuat Nafcttur tn fetrofis
ftmtlitudtnem.

*h*rutexdodrantalti,folta habens extgua,amara,

^ ^ turf
netntne

ut

fHra Qjtercw.floreparuo,

fcnefurfureo.Carftr

fragnans. j^ecens

m aqua deco cla,fotu lufobw, m-

Cl

?* 11 '^duerfw jerpenttum uenena ex


\

hurmd ^fficultati, mcifiennbtus hydroptcts, auximen^5 rtH* extra,}tt u mcm ex aceto fota con*

umo

potu tllituqut

'#'

4*^

DlOSCORlDlS

* Trixago.
efficdcifotmd.

Trixago. *

Tntd

digerttur mpdstiUos dd fofrdditld.

P^
dp
iot
t!
'

ulcerdycum Mclle.cum oleo illitd, Cdl/gmem oculorW

Ndturd eiH6 eft cdlfdcere.

TKiffa^o

Jtato herbafebrium dkitur, cjubd contin**

tutmnepotadtcolho.a terttana Itberet.lhufc*


meTWapeTiefecurosreddtt.

f ^ acctar 1
!
s

Amara

<jualtt*4

tumastrmat)ymcit
pccanttum ordtttn.

Irtjfa^tne. \ertij eJtcxcalfaciettWV

(f

******,

\*^fr.

Leucas.

CAP. X C V& Off.ignoca.


U*

NOMFNCLATVRA.
Gr*. aiukxs. Ut. Leucas.ltd. Leucd.Gd*

LIBER TERTIVS.

4ii

LB
nfHe

ucm montana, Utionbm quam urband fohjs , femtnt

acriore,amariore,on ingrato,efficacior tdtnen ejuamfd-

^haletur.utrdqueexuinocontrd

ammalmm

uencna,prd-

mannorum ofritulatur.

Lltmittttr htrboAnoftrof&tuhiniOgmtAS rtpontnda* Siquidtm nihilhabnt commune cum Mercurtah ytnacea.

chnis.

CAP XC VI.' NOMENCLATVRA.


Off.herbaTunica<

Avxyh cjipwunxliKH. Idt.lychnUcoron


Ita.Lychmdecoronarid.Gal.Paforok.

Lychnis fatiua^.

Sylucftris.

'

*it

DlOSCORtDlS
Tc hnis corondrid,fiore efi dlbd

noU fimtlhjuo coroU


fo-

fdflttantur. Contrd fcorpwnumiclue Jemeninwno

tum duxilidtur. lychtm /; jtris,omntd urbdndfimilis:Bih per dluum detrdhtt, femme dudbux drdchmis poto.ttlisd fcorpione Jubuemt.

^Amnt huimherbddppofitufcorpwnestor^
'& reperircquamu' nattbultuft
\

fcerc y C7- snertes prorjn* rcddt.


Ifft

Um r fh ydmidm
l

quA etiamfilutfhtm vngencrem babtat. Calida e^ficcaeprdaa^


tundo defnente,aut meuntt
tertto.

D~~

ticn

bortn berbam eff-te

ychnidt perfmtlem

ytdtjfe

F**'

Lilium. N O M

C A
E

P-

XCV1
X-

1-

N C L A T V R

Cr.Kgtvtp.Ut.Lilium.Itdl.Gtglto.GzlLis.

Off.Latino nonune,

durtti^ uulud etprtudtim neruos .j oufinum dppcUant, hens. Fobdherbd ikhtd contr* ferpenttum tilm
Lntur. SuccH* adietlo Mclle dut dceto
eonucntenti
uulnerd. Indffdtd rddix
f/o

jlid

corondmentis fe dedunt , Lirtd d auibufkm^' Ltrmn^ dltaut tjuod fiibm unguentum temperdtur,
"

dux^
f
1

ofictunt.dcetocondstdulccnbvof^
,

in xreo

udfe co

10
-

uetuftdtt

ulcerum , CTtd
,

rece*

Cr ex Kojdceo tritd
,

ndt,uuludm cmoliit : menfes ciet, ulcerd Melle


detritd neruss prdcifts
'

[0 obdMtctcdtrice
:

luxdtifejue medetur

^ '*Q~

furfures

Cr lcpra* cmenddt, ulcerdejuctncdpitcm^An dceto tn ' fdacm 0* erugdt. Terttur *$* teftm tritichmulccndss n>T n;^ j fdmid r*jojcyamj[Oiifs,wjar Hjofcydms folus hr Crfi r^fatf
I

tt

matiombm. Scmen potum

a Jerpentium morftbuA

* ikhnuntur.Tr 0~ uino cum tgntbwjacrts femen folid JJ Pdtnph)^ rubra effe ulid. In rid dutem O" rfidtd

cifiima unguentis najcuntur.

rjfa

LIBER T

R T

S,

Artt

Lllia notafunt,& ytpurpitrea prodcant raiioncrti docuit VlinitiStJatif nojlro

tcm*
in-

pore pcrj^eclam. lloc t.tmett

mlocodc
tcllijrit.
I

albis Diofcoridcs

iliorumradix

pnm*
mo-

dtter^cnttum
dice emoU.it
,

*Jt clajiit ,

tonco<juit, flot

frbjlanltaconjlat mtjlaexie-

nut

O" aquea. Collsu cx olco mollit O" otra morfrm


,

tcrrca

digcrit.

Ballote*

C AP*
Liliurri

XC VIII*
k
a>

nomencLatv
rubium noir.
oten,
lit

teto.fln-Ut.Gr off.Mdrrultummgrum*

Itd.Mdrrobionero.GzAAc JMar-

nomme dlio nigrum Mdrrultum uocdnt : CdU*

quddrangulos, mgros,Jubhirfutos y comflnrcsc* htj}td,mterce:fohjs mdtoriU qukrn Mdrrubu,


,

itntc

J}*t'o,jHl>rotundts y qrducolcnttbtu

^Cftdfhro froxt-

^todedtqut ^ptdjfrumcdm uocduerunt. Cdndtdtfloret


cjficd* ^rfiumtctllato dmbttucdulem corondnt. cmen FerueMt tllitts. foltjs exfale

nsem

"ftjolu , M tondjlomata reprtmant. Turvanl Crfc


* kt
**

cum Mellc.

D +

sall

4*4-

DIOSC ORIDIS
,

BA

Uotc adcu Afiaflro ftmilem profert effgiem yt mfi odor ingrdtwi trrorcm proderct , attento etiam oculo imponertt. Ealloteaaif
rabidi.

ejl.O^abflerforta.CumJaU ralet ad morfutcanis

Apiaftrum.

X. I C X CAP.

NOMENCLATVRA.
Cr.Mt\tatr:'fv>^.ci,.Lat.Melifoph)lIon.Ital.Cedromk

Gal.Mclifle.OffMelifla.

MckiunaM4>
^aftrum.tdjtbimrmn
ujurpamt
ipja
,

fnomam af

herba delcc1itura0-

luuliCrfohaBabtt,it *ua paulo anti dtxm*,

fimtUa

ejfint,

$$##*>

tenmorad,nccttahrJnM
Jbcclarhttr.

Cttreummi-

lumolent.FoliacHmun*
pouauttllttaprojuntcon-

tra tclm

phalan^f' fcorptonumLntmt^'
cams morjum.

Jm
Apiaftrum.
dem m dolore cotluuntur.
J?rangHlat<ond

D^

M * >t clo eorunJem

*,proJeft:dcJe?>f

Jcemmaru ad ounio^
fcs conuemt. D<'J

Dyfcntcricu injunditur.

OMXtbanturMtrcpotu MJoli,add,io

^ ^

LIB
tl

R
,

TERTIVS.
.

41*

dm O* orthopnoicis

Jefmtlu iUita citmfile ftrumas Jifc*-

^t>ftlcerapurgant,articularios Jolores illitaJeJant.

A Viajirtm adpafitones cordu muhurn effcax r\.C ficcttmfecundo ordme. Mirum m modutn
**fafi<]UuUmgr4tm*hftipdns facultas,

AnicentiA caltdum

Utifcat

& difcregans
,
,

C roborat
deoftlatto,
cjui

^momniaetiamnum

vtfcerafaciunt. hac vi folutt

fed quatentu

fcfoadexoluendos ab hurnordms melancholtcn fpiritus


fmconfiut.

tnfan-

Hx MelifloplnUi dote$

Galeno

CAterts

tWM* fuertmt

Marrubium.
Gr

CAP. C NOMENCLATVRA.
eji

&(~i*p.Lat.Marrubium.Ital.Marrubio.G2\*&\l

Marrubin.Off.Marrubium album.
^frrttbiHm ,ptttex

ab radtce ramojm , candtcans,


:

fohum pollicem H >^brotundum,htJJ>tdum,ru^ofim,guftu amaro .Jemen * f4 *Ww, C7- ex mtcruallis.flores uerticillato ambitu, ajjert.

jMtrJutns, cjuadranguLribw ramis

tywkr propter adtfcta,ruin.cs,Crrudera. Hmuafolta ficca,


(tlm

fiminedecocla tna<jua,aut uirtdtum fuccH6 datur


'Jl}iriofis
,

cum

Mt v
Cr
P

tufienttbus
,

C~ ad tabitudtnem
Irt eucit :

redatlis.^

4*m e
'

peclore pttttitam
ttt

cum ficca

muberibw a

4r

nonpurgatts ditur ,
,

menftrua

cr Jecundas extrahat,

M, demorftjunt.reftcam renesfte Udtt.Folta cum MtU


'J^turjordidis ulccrtbvt* furgandts , ftcrygia nomasjj

**m dtfficu partu Cr ht< qut ucnena haufcrunt , aut afcrJt~

WtMerurn doiores mtttgant.Suu mjolus contufts exprejfnt,

^coaclH4 t adeadcm
Wrum clarttatem

polleU

Cumumo O* Mellc

illitHt,

adiuuat. Nartbtt* rcgtum

morbum ex-

?*&* aurium dolo rtbws conuemcnter inlhllatur , per fe aut

4%<S

DlOSCORIDIS
,

MArrubium notius

quhm yt manifeftius

quidpiamaViifcw*

JeA quo yirtutes cim f>atcntJicmJmftt. Calfacimimm hf\nentu efifccunda daftti,& deftaamium media,aut defnentis tertw

Stachy s

CAP. CL NOMENCLATVRA.

Crd.XTcexvS'L4t.Stachys.Ital.St4cbi.G2ihSaUgc

tcndrc.Ofl.norncnnonliabenc.

STdchysfutcx cfi Mdrrubiofmitis ,Jcd longior .-fiufi*


rensnumeroJa,hrJuta t rdrd,frddura,cdna>odQrHimn'

dh Cr

cm> Marrubio complures uirga* ab raduc cxeuntcs ,

diores. Ndfcttur

mmonttbw

Craffreris.

rim

habct

excAlj^

Ooriam Cr dcrem. Foliorum decoflum^otufcllitmenjM


Zjfecunddi,
.

r
tio

**% racbys hiden non

trouerfueft.BerbaMarr^
mih*, S

&<**>* *ftn*er*

ordme excalfaot.

Phyllitis.

CAPNOM
E

ClJ'
N
C
A. l A-

XVR

itaipbllittdi.G^

Offic Lingua
ccruina-

>''

, Cr mi&or*,f*"*
Phyllitis.
ptena, retla, l*?*'"?,'
rtore

L>M cernunW
ofi

"

LIBER TERTIVS.
Ufu (f opacis hortorum
locis
tm morfthus

4if

emicat, guftu acerbo:ne^ cau

kwefyflorerthnefyfcmenprofcrt. Foltatn uino pota fcrpcnaduerfantur: atuidrupedtbns pcr os inftfa auxilio

/*0"fi'dyfenterta aut rcfoluta alumexercet,potm datur.


Q^ifiduloDiofcortdunotUindclimanda
Vhyllitide

animum ad-

cam,<ju& m uerteritjhinc vt proculdulno


wnfetlarijsCeterach num trumattinv
>

-vul^bAm^uaceruinA

^'^eljeco^nofiet: tta haflcnus fiilso, f>ro Scolopcndrto, ijuod Ar.i-

nuncnpatur^vjurpatam. Kr ijuodad joliorum

multas ridereefiplant.tf,contra Viofcorid* fententumcum quintjuagintafoltjs,qucts illefex tantum afii*narit: ac extotloeterra UnUceruinfic<Jj>ite,joliorum
farttce prodtrc

multttudincme

numef

mamfclUm efi.

Phalanfjium*

C A

P*

I I I.
r

NOMENCLATVRA.
Gr<> iaXiyytty. Lat.phalangium.Ita.phahn-

gto.Htrba hodietgnota.
Halangium a cjutbufdam phalangites uocatur
ramult

Jmt ei duo , aut tres.plurefue, m


(

diuerfa tendentes : flot

U*

Ll (t0 ftmdps.mulus mcifurxs

habensjemme mgro,

^Adunhcul+AtmiA-At* ZcruYAmmulto temtwre : radicc


jlorisdumaterra eruitur. rroue,
(

Uu4 %l
'fcorp

lenjios cum utno pota,auxtltanti


igtoruma^ ittua
:

tr

tormma quoq

Swmnu
pH4/4^ wm ifi^tiUlw * m y>am a Diofcortde
tn \talia
rcperttur.

&

aliteraVlideftccantthus partihus.no

rcfcretu-r. plantM tgnotas defiriptum,mter

Trifo

^
4x3

dioscoridis
Trifol

NOMPNC LATVRA.
[
1

CAP. CIlH-

T/lfvtoiy. Ut.Trifohum.JU.Trifo^o rcflc.Off.inufitatum. 1.

'

Trifolium.

Trifolium

TJUfoLum,

CrMti Tribhjllon, aiif

n^nthe^lij tfilM

** *"*%*
1

M ^J"T'-,' fr

JertmuLrei enaJmniurappenJicuL.in^ '^ >J n0 ^wtJmU*-'!^ Loto exeunt fol,a termiMtionilm

,M doleuerunt en*tu Huu odor me/t. uti Autem


florem

^udmcnu* edit purpureumjemen

l*

^ tm "

LIBER
fJmgmns
:

TERTIVS.
f?
c

419

radix tenun, longa, uahda.


3

Semcn cj-foua
jj s

4 ^potaplcur/ti(i<

urmadjfficultatJ, commalilvu,

aui

*f*intercutcmt>rjncipjafentiunt yfa:mtnts

auoaue uuiuauitto

^'mts.auxiitaniurymenjes ciunt: terna dra.hms.


widebentycfolijs uero

femme
tri-

auaterns.Contra fcrpentium idu*

uf fo>0*cxacetomul/opota,pr*f;djo(unt

mn*mtertiani*,cMn
(rn

'Mtcjdcjnorfu&

Qjudam terna folia aut


difcuterent.

jc-

umo potut dedcre: Cr m tjuartams,aualudtx amidotk


Graci, alij

*> ut

auafelrium cjrcujtw

Hrnttir.

^ufuntTrifoltj

cncra.Vnnm Menyantbes yocant

'Macuto,Oxytr!i>b)lloncognomtne.Tcrtmm mmutif"ntx otnnibws. Trta bac gentra \taltca prata nouere, renera Galltca l rott * n ^ ii ma+ntufeciidum,lono!<:tertiHm,rotuiiiU< CT minut J ys, Hacmenfs \\ .uofiore ahas purpureo, ahas albo ysfuntur.
r
'*r

^jpbaltton, Arcbt^enes Ajpalttttm,maiorefoho,cjuo coronarij ur A ' ter


'

&

im

'

9u

^
f(
i

nt:

?
l

Tl

fty !P^ies,cjucm

I<f>laft* t

a lUluy.t.]
'

Tnfohum acctofum,tr f>amm cuculi rtfoltum odoratum,ijuem Komant Tribolo

4iTf ore,n
,n 'Cr

tll

antt ^ lo cori(U

&

(jiCyttfui.Arabum An'luoca,ecjuo oleum fit trcmore membrorumXotui cftfylucslrK ty Aegyptia,


mcminit Dtofcortdes.Y.rrant
l

Uent thbro

ijui c

Trtfoho yulga

lemco fictum.

erttoabfcejfuc*

faat

&

dcficcat.

Poli uim.
Grd
-

C A

P-

C V-

N O M INCLATVR A. Q^p. Lat.Polium.Ita.Pouo.GaLPoMot.


Ort. Larino nominc.
cui rhcutrjo
cfi,

vgcnera potij. Afnntanum,


&*
CMJ*s eji

nomcnefi,

ujw. Tenuisjiutex

candulw^ iodrantalts

45 o

DIOSCORIDIS
hommis capillisfimilhffAuiter
Potutnfernej*-

coymbcm qukdam cacumine m ulufeminc refertw:ca\ntulo


ffecte frdfeferete,farHo,canu
olente,

non fine quadam fuamtate. ^ltcrumfiuticofm^n

ufqueadeo ualens odore, er uinlw mfirmiw.

morborem, hydropicii, i ittibw fli iw auxiliaturjerpentium habet cafut dolodm

Cr henofu ex aceto .fiomachum male

afficit.aluum cr> menfes ciet :JuktratumJuffit!tmM

>P

dbiptt.uidnera conflutmat.

ya lettw.Nefe terttj defccantm ordm ,V excalfactentiu

v
V

rum Vohumlbujcua Gattu

Karboncnfis ' ri

tund fttfiu acre

& amarueft,atquemeo,mmas,I^p tnfW

^T
#)*

NOMENCLATVRA.
HcgAop. Lat.w Ojf.ScordiumMa.Scordio.

CAP.

C V

Gal.Chamaraz.

* Scordium,

AUiaria

LIBER TERTIVS.
CorJium in

4$

montibm

ey paluflnbm nafcitur ,foltjs Trtf,

H&gmis y maiortbm , nonficin ambitu diuifis

ahejuantum

A uulibus :fubrubrofiore. Herba tum excalfatloriam ha't:nrinam


cit.

Cofla recens^ anddue cum utno

aduerfws uc-

*ttosferpentmm morfiu bibitur : ad (iomachi quoque rofio-

% iyfentcriam r urina difficultatem


^melle

bmis drachmis cum

Faatan**f*rma aJ uetcrem tufiim : rupta , conuulfa ,Ji cum Naflurklromelite:craffamenpurulenttimpcc~lore expelltt.

e^ refinamifceatur mcclegmate. lnflammatamo-

k frxcordia , cerato excepta,recnat.


^hera congluUnat

Cum

aceto

acn aut

tya , fodagris conuenienter ilkmtur : menfct impofita mouet,


,

uetcra ulcera purgat ,

r ex

melle cica-

^mperJuat.
****

Sicca excrefcentias

m carne cohibet, Succhs ad


efficax

m Mta

bibitur. lnter

pnma

Ponttcum hatync,

Cr

eticHmjue.

Zwdinm non itapridemcocjfit agnofd


^Jywjlre iitis
loco vfnrpAri.

& perinde defat Attium

ScordiumChamxdry ftmilc , odore A/n r cret ! rf u>inf>alujlribus prouemt,V ta de caufa $j>mani$,1rij]'aga r*fir'u dicla eft. Galeno optimum ejl Scordium Creticum. Ama* * *fi *cordiHm,acerbum,ey acrimomafatu ad A tltum accedens.

Tufsilago.

CAP

C VII*

NOMENCLATVRA.
&*&Hxioy.Ldt. Tufitlago.ltal.Fnghta di

TV

"uwiZo.Gal.Pas d' Afne.Off.

ngula Caballina.

^Agmifoliafunt mamfcula qua Hedet&Jex autfipte * r *dice>fubalbida 4 terrdfipii uireti4,in plures angulos

4ii

DIOSCORIDIS
:

los excuntia.caults palmum a!m,fios lutews

m uere ,fion CT
mmtsws

caule confefiimcxmtur
runt. Kddsxtenuts
rtguss. Fotia
efl

indenonnullihis ucare exifimM-

eyfuperudcud. Ndfcitur

ex Melle trksh tgntftcro

Cr ommbm mfim^

ttontU illitit mcdentur. ^rsddfismmpcr tnfundibuium J*


cre

rapm

bos finat uificca

tur : peilorit uomicas rumpit.

ortUpmdW* Eundcm effetlum prM /#'


tufii

atftc

adix. Dccotla tn hjdromcute,

W pota.emortuos^rtmf^
ore

TVffiUtO
riZtU
t

vnbmm CT nota ejl planta,caulc &fi r.forejlonvfurn* mora.ft bulunm.

W* lUrn^

locZvnwrfumcaZlcVjlonbuif,^^
fronAe yJoUyircfi<re,v,M^*caufa A* mj}exerunt,ex^ment. atam cauh saclura no rtaui am

te*T V tamen,ymduUamnu ba.O- arjHCtfubftantta.mmu* 'aat r* M acr:orafunt,cjuam *l ta.Kuficca -XujitUginUfolM

ra4tceUn*extrJ>>tHr,qu*taraiaacctndendoinitdonta}>

Artemifia.

CAP*

C V I I INOMF, NCLATVRA.
Gr.AS Ttnmcc.Ut.Cr offlMtnonomtneGal.Armoife. j^ tlif in marwmss n *fr j r partc mavna ex AlUemtfta m
ftnthtjmodofrHticofa,matorib*
:

tcm^ folMtmroZjL Utwrtl>Ht:alhnUenum,fioreparuo,


dido,grducolcntc:dfidtefiorct. Suntaui
caulis

lus,ramisj

\mm

c,mdem generd duo:

& K f^L unum Usms


*

JJ

nomtne dppcllent ,

"f tenuem hcrbuUm

"**]^ <?

,fimpba

hdt colore : mmutOyfioriliM fcdtcnte tenuibm ,flauo

^^ ^
^
^
^

aUXte * xc Vtra^ *ll* auapracedcs effiat odore.


1* commcnter

m multebres dejeffnt

fji& u ^fo ddtjcmntur, ad

dos menfes.parmJecuntLs^ : item dprdtUfi**"* rcmor eiufdem infiammationes.calados commmuuU

LIBER

TUTIVJ.

4JI

Arcemjiiamaior.
^m n yient
nruier

Minor.
illitd.

,menfes pellunt pubt

Suceu* uulu* inditm

ex

')"*>eadem

qu irfefiio trahit.

Coma trtbm drachmis e o-

*ediicendorumgrati4 btbitur.
fi*

A
*fji/

* tcmi

^n

J
l

ta '

trUgemrafacit Diofcorides , inter qtta prima duo non. maiort < mmort* hrtemtfu nomme fapore O* colore

fa^vfitniliytantMniiijjtTuntfuTCuhTum

mfa

jpecitmejfe Arttmifu fecundam f * m, M * xrumeft Diofcondt* Vartlxmum.ntctertta, ectdem 1 <*n*i *'*"*['* feu Tanaceto ducen d.t nam vnicauh< .Dhfcortdt, Arte,f

n^MH^, N
Hacetl4m
'

C foltorum

florii ,

cen tn(ium

^nin

**&* tx vna radice ey valtdn conftat ftondihus.


,

W*
#*<*

*"* **"#*&* A rtemifu caput a doclortbu* exfunhum

tum

Ui1U

anteamtu ^ntm

ftcertt

,tum<jubdm anttquu

codtcibui

ttm^^iatur.
SoU.

Matthiolo tertia Artemtfta ftccies Itaha noftro

Ambrofia.

C A

P.

X.
NomencU

4J +

DIOSCORIDU
NOMF. NCLATVRA.
Utmo ^imbrofiaAtal Ut. *s'mCrx.Af*0
ftommt. Gal.

Ruc de

vigne.

Off.Rutavinacca.

AMbrofiatenussfiutex ex^cauku^ caulem tmum crca folus H.uu,


CJ rJt.odore Zmofi, fuau,:rad,ce tenm, jef M repellere,& ac rcpnmcrc tur ea Cappadoccs.

t^ramofiu,

trmmfm^mm

W em

M, r?

firmgerclmmorcs.funalsquamfartemmcumbunt.

AHbr.fta m <tr*u V **
0.oJcor,dci.K<?erct

&

?""" """ "'''^dZ^ r^r<m,,.H rft


Ztut
>],<ni,mt

* 4

A*

'brojla.Jcd

Volcmomo-

P> A C Botrys.

It

al.Botr,G^H men. Ofc-

, 4^
Botrys

M >

LIBFR TERTIVS.
totefnduem

4H

odoremfbirat:quare ueffimentis interpomtur. inripis,

Wr m torrentum
nfum.

Cr conuallilni. Pota orthopncea*


^imhrofiam uocant ,
alij

nwet. Hanc Cappadoces

^sCrte-

BOtrys Kuellioea eft,cjuam


l -tns[uo liquorepremeretur,
r

rustici in corbtbu* portantes

Vymen
ft pra-

magno damore dtnuntiant, probe adaptato

nomme, nam

mgummi lentefceret, ex Je ptmcntartj

Inadfimtlmm racemulorum horUnyhirba, quantumuit fummatim racemuh dependeant, non tamea tn ^mulorum omnium ambitu,yt in Botry.mnajcuntur.
efjiaens.

* yice yngucntum

Geranium.

CAP
I.

NOMENCLATVRA.

G ranium.

t.

Geranium.

Grd

M6
j^

DI O

OR ID

Grd.ytfctvujv. lat.Gerantum. Ita.Gerani0.G2i*

Aguillc dc bcrgier.Off.
Acuspaftoris.
F.ramonjoltjs ^AncmoneSydiuJuris longtorihut:'rakt m foniert drachma cllttrdtdci:Qud Jubrotundd,cttm

G~~
1>H6

mno fotd.uulud mfldttoncs dijculit. Gcranmm alterum,^

rmnut crjtlofisJcJjuifedahbu4:JoltjsMalua:inJ^m^ dlujurjumjfcdatiagruum cafttuta inJunt,cumJuuroJh^

tamnt dentcs.Nulktu mmedicinaufu*.


Vhfl^ Gucorum. Lttmorumjua Tflfi GtranuJ\>ccsts,Vna KoJbrutnGr^ orm,Gtra*um,cfl<]ua Utrbanorurul^uu
VnmamQricon nomtnant. Acum mufcatam Hoftrum Ckoma, r Gtran Jfeittm rtdtt mnjemei Muttbtolus,tnra!le Anama.qut^ nullamro^ radtcem cjux mtn ta non f,t,quam Acumpajlerh di:unt,vt tundamjaua!,nccfQltf>ftt Anemonts JtuifumUngwtfa* AJ* M tamen Uff atmorum Gcramo. tum frmdktjt, Vlmu, CJjW auartijt* yicefmi Ltbrt eji,ntmpt Imtmftparattm mtmmit VUntus
I

capitt.Secunda

t(l t

?es

columbtntu yulgarit,

Gnaphahum- C
[

P-

C X HIta. Cndfhalio.

NOMF. NCLATVRA.
Grd. ywatfaXtoy.
Ldt.

Gnafhalium.

(Jal.Lmdepr^Ott.Ccnrumculufli.
JMdfhdbj folus molhbna minuttsa\fro tomento
L

&*W

Bibnntur efpcaciterfoltd
tuUttrat faruebant

ent **^ ad hi m utno aufero


c

Hdfhdkmn pauptrum

oUmfutt bcrba,

qua ob moutierft

V^ nugtnan

Typha.

CAP
ord4 '

C X I I I NOMINCLATVRA.
Gra. rvfn. Lat.

7)fhd./td.Afa^f

Gal.L^licrbcanjaflc.Otl.non

pcnndcviuata.

A4

LIBER TERTIV5.
__
peridi flmile
:

41*
cdulem

Tpha folium edtt Cy+


albitm, leucm^quabile :flo*

remmacumme ambientem,
denfum, qui in pappos foiuitur,

quod Pamculam

aliqui

nominant.

Hutm herbtflos,

fudlo adipe eloto exceptm

ambutttsmedctur. Gtgmtur
in plauslrtbtu

Cr aquis fla-

gnanubtu.

TYpha ludtbm
innafcens
t^_
,

nota

eft

planta,

fa

yftagnn , lacubus Vtaxjxji forda Italkt

dtcitur,quodfurdos reddat quo-

Typha.
t<M '^Kia

rum aunbm indatur eit*s lan-^ go. Hx tim Lanugine pojhn


fortn

hommes apud Italos, MatCT mutftwnt-

(vtyoeant) conficiunt

yafayinaria,ntmptvul_arts flafea-

*# mulitbm

tatbttlra4,buiuifolus conttxunt

Circxa.

CAP.

XII II* NOMENCLATVRA.


C
Gr*.
lat

Gal.&Off.ignota.

C
,

lrc **>

juam Cr Pircaam

altqui uocanhfolijs efl

hor-

U F" Solam,agnahs crebru.flore mgro y puflllo,copiofo:

^Mifynafatc m quibnfdam Heluti iornmlisidodrantaU

4J*
ciente.Ndfcttur

DIOSCORIDIS
txedlfi

rddtce, triplici ferme dut quddruflta, cdndtdd,oJordtd t

m dpncts JdXM, CT tiento perfldtts. R^dicu W


/

pondo
1 ...

Wno<judtuor,mJextdrtjs tribH6umidulcps,ferdiem
...

Hem mdcerdtur,potuJ trtduo uuludtcxyurgdnt.Semcnmfoi'


^.1
/..
:/

mdmm

..^,.M.v.h/w

unijnadtnu

w.iltf!cyi injiruirtt-

Oenaruhc.

C AP
v.

NOM ENCLATVRA.
Grx.Oir&vSn. Lat.Oenanthe. ita.Enanthe. Gal.non probate
n pari.Filp

xifragc rouge.0"*
dula.

Oimnth fib j*
rem cUdum:
Hm f
,

caulem ct+

>** men Itmfhu rotm" muk* majrnam m

valmt alutudme :f-

c^tuUextuherantem.^

JcL m fttrk. C*f


'JtlL

Ocnaiuhc.

(onuentt.

Ocn

0tht

LIBER TERTIVS.
Otnanthe
f

41$
agnofatut.
:

nihtlum ampliut a nobU


in

quam Cirua

^ecVdipmdula

pratnnafcens
,

O" non inter Jaxa ? <juo&

fimen proferat Atriplict ftmile, ^tmOenantherecjuirunt Diofcortdes O" Vlmius>eadtm tum Qenan~
nec

*dicemma*nam non producat

^Untaejfenonpotejt.

Conysa*

CAP C X V

I.

NOMFNCLATVRA.
Gr.K*vu \*.Lat. Conizjt.ltdLcr off.PuhcarU.

Ual.Herbes aux pulces.

COnyzji duogenerd
tior efl :

tjudparud uocdtur , oJore prdftdrt**


alttor

mdtor uero fiutice

Cr folijs

Idtiortbua^

gwodore.rtrtuftiiefolid oliudfimilta, hirfuta,pinguU. In

more cauUs btntim cubttorum altttudinc attolhtur. ln

mmo-

Hpfitm&qntt. vlosfragilts, lutet autfulm coloris,qut tn pappu


wt.rndtcesfuperuacud'. Sufftu fubfiratuque fiutex
t

totwfcr^

m^fugdt,culicesabtgjt, Crpultccsnccat. Foha conuenien*


ttmunturferpcntiumplagis,

ltTl

CT tubcratUs , ac

uulneribtts.

florcs
tHr '

O~foua,cum uino ad menfes partus^ ajctcndos btbun-

Item contra urmdfttlltadia,

arquatum morbum,

Cr tor-

^comitiales pota cx accto adtuuant. DccoElum defefiom medetur uulud maUs. Impofttm fuccui abortum facit.

** oleo

efficacttcr

horrortbtu obhnttur. Cdpitis dolores tcnuis

yttfitndt.
lQY ore '
y

Efttertmm Cony^dgcnii6,canlc crafiorc, ac mol-

f tyquk^mparuamdiufcuUs,mintmepm^uis,armatort rn,nor nullo grautons odoris CT iniucundiorts ,fed mefficd>

ilor

^ottenitloasnonrtguis.

n 't*.aeiuf<i U c[)>eciesnon mco^nitd auM m


,

mtudo ,fohrbi

y^* n *fc-untur natura^ odorn rauitas


***** *****

nutlo neocio dtfcrimmai

m rem

& acnmontam pr*fe ferunt.

& mmor pan ,facultate &


1

tempcramcnto ,gu(l *-

n txcalfaciendo

dtftccanda

DIOSCOKIDM
fylueftre.

tUffem fibi ttrtiam a/afcunt. Tertia harum ft>eats,odorif grauimtf yirtutH ab alu.s mtucms eft.

Hcmerocallis,fiue Lilium

CAP.

XV

I I.

NOMFNC LATVRA.
GighoftU Lat.Hemerocallis.Ital. Cr.hftfgoKaMit-

hmuo. u al. Lis fauuage.Off.Falso

Afphodelus fiue Hiacinthus.

__

\abetuH\>f

r~acco colore , fiores


j>er

m um
,

fmgulos cxortm

<w*

aut quaternt erumfunt,^


lij

dimfira, futia

ctthijc"

re capcrunt, colorefcrf*

7 cnm Mcllc cr ** t duc" * aquam apnofiu

auc bullofa : <jM f


'

Jangmncm.foha tritamff

maru

mfiammationes <tf
oculorivnf

tu contratlai ,

toMiones mtt##-}ir*
Crfolsa
,

ambuf *+. m &

*Hcmerocallis.

uWt nuUi f" *vp*^,n** ZmtrootllHftu fylueftrt lilium pro HemtrocuUe UUum yoVtnm conuaUsum
,

t
M*
txijtimant

B E

R.

TERTIVS
,

34*
HemcrocaHu non

non confentiunt. Nec ftuius fentiunt


,

qui

verum Aftbodelum

cum buius radtx nec amara

Jit /mc acru.

K tantum,fed yirtute etiam Lilmm expnmit.

Leucoium,fiue Violaalba.

C AP-

CXVII

I.

NOMENCLATVRA.
Gr.\o%kcie^.Lat.Leucotum.Jtal. Vtola biancd.

Gal.Giroflccs.Off.Kcyri.

L cu coium
1

lutcum.

Lcucoium purpurcum.

Ecoion uulgaris dijferentid efl notttid Jed tnfioribm

r+ W^a.m.namtjue aut carulei,aut albhaut purpuret, aut


tUin

ncnmthr.

Lhtcumucrb vrdctputmmedicmdujm.

Huim
artdi

4 4*

DIOSCORIDIS

Leucoion Luteum.

Purpurafccns
,

artdtfloresftruefaclt m Jejeflonih*

ualent ContrsJ"*
> orts uiceri

flammaitones, Cr menftrua exfehnt:fanant drdchmdrumf duum Melie:cum cerato,rtma4 fedit.Semen H menfes>P iere ex utnopotum, aut cum Melletnditum , beneM \ tllttd aceto ,

^
_

Cr

parttts extrahtt. Xadtces

cum

munt, er podaqrtcos tuuant.

VVlgarts tam t[ft cotptrunt Uucoij


mcrau
abfttrforta,Cr
,
t

> prater carultas fiqutdtm hantc

M* omnt\^fZm^'
VioU
orn

"'V^y&rf

lutt* magit ad

mtdtcinalts tfits acctdunt.

ttnmbmt

partibmcomponuntur. Inhttpo

#$&&

ytrtdts ytrtuttpractllunt.

Cratxogonum. C

A PnomenclatvRA.

CX*
cr4i

B E

R.

fERf

IVJ.

445

Cu.

Kgx\ciieyovi\).
no.

Lat.Crat&ogonon.lta.Crateogo-

Gal.

non probate, Curaige.


Off. Perjicana.

CtaUogonum ftue ,ut altjs placet,


Umpyrojimtle
e(i3 multis

Cratxononfoltjs

Me-

calamii ex una radtce emican-

^multornm^gcmculoriim, femtne Milij.NaJcitur m opatoVfritticoJisJummrtere acre. Tradttum eji qutbufdam,hoc


finwtetimo ore,ter dtepojl menfes purgatos,tribns obolis,i* ^maqtu duobus multer, ante conceptum quadragtnta dte-

m:Q M r modo
n*t>turilts

confimtli, tottdem

dtebm antt cottum hau-

{exm partum futtmim.


VerftcarUJpecies eft,re-

Ct4tmgoni ignotaeft pUnta,nec fecunda


"'M^Hifoliamyocat.

f*tfb&m notx.tft etiam boc nomine arbor lbeopbrafto,quem

Phyllum-

CAP

CXX.

NOMENCLATVRA.
Grx. piM.#p. Lat.phyllum.Ita.Folio.Gal.

&Off.ignota.
l
**

tyHum,<juod EUophyllon uocatur, infaxojis nafcttwr % kmgcnernm ejl, quodautem rhelygonum appellanU

^^betfiortbwolexfimtlcsypallidiorestamenfolijsitidem

H $:uulz tenuhbreui.radtce cxilifloremalbumprofcrvfe


H\>*Heris

matujculum. Sed ^irrhenogonon c&tera, huiC ^folofytiElu dtsl.it: habet emm racemojum qmddam def

**n

mtbm
***

olcvs

non dtfimile. ^Crrhenogononpotu,mafcuk


ihelygonon frmtnei,proditur. Horum prodnmiht hiftonatenm huiujmodi Sed
Folium

JexH6

f*cerepartHs, ut

0<t

wthor eft.

444
le/lia

DIOSCORIDIS
itberat,jbeophra(}ideplantaru hisioria
librinontcab.19<pt)i

Olium,nulliH4 herb& peculiare efl nomen A tenim ingentinoimt*

Quoloct herbam pontt duarv.m ftecuzrum.V nam hrrhenogone,

maJculos,Alteram,Thclyoonun,e]uodepota{(rminx-scktptfwat.PoT'

rocum

Dtofcortdn Fhylionm ArrhenogononO-lbely+ononetfirtW


at

ntCrriribu.id,.{rtbnatur,co

demeffe

Vtofcoridi

Vh^on^ud

ibcopbrasto

nta^tum Arrha,oononO'\

hAygorondtuidatur.

AlenimcHm\'by\ionnu\Uimhabeat\rofrmmgemtuatmmkir^
nogonon ibtfaowm voo tur, necefje '' hm ab yires cfuodclarum tuad qm Mercnriahs l>:Jhriam Arrhenogonoetlhelygonocon^ llored>fcr,pta4,Lumlheophr.
t

tftytfubaitonomme

Utut-

&

Stqmdemvna O* cade plantafnnt Krrhenogonon,Thelygonon^'


lon,et

Mercurul

<,<.,*,*,

dutjtmtU

ectes,yt pofleafuo

patebttloco-U

ttuai herbarttu.eatcnus

nobts hxc friofcortdt (c cums fcrtpto

prodM)

tmpofutt.nectamen ob ui de tuntt homtnnfide dubitandurn.

Tefticulus.

CAP- CXXI*

NOMENCLATVRA.
[X* Gal.Couillon de chien.

di cWreslicolo fctf- refticufa cdnis. Itd.

ojf

Ldtwo nomme.

^..C*bhf*m

m Gtdci Cynoforchin HocdnUW


orl

cdulcmmolln olcnfimtlibMytn

tcrrdftrdtis,ig

^Hftiortb^Umb^cdulcdodrutdlt^^ dncu
Ct .

MbofdMgd, Obtu modo dngujld.duflui or^J^


.

rc,au* flcmor cft: tnfcnore, ftd mollior dc rugofior.


tddiccs coclj.ut Lulbt:cx ejUibKtfimdtonm

ni

gcncrart dtcutur :ftminoremfxmin 3 dltcrunif^^

^^
J^
*

m rhejjklta mo/lrm muhcrcs m Uclc cdfrmo

btbcrc, a

^
^

Undos coitiiS.driddmucrOyddinhihndos^Altcru^

1** TeftM foturcfolui.NdfciturtnfctrofisctfdbHleW.

LIBER.

TERTIVS

44*

Orchis.
* Serdphu,
ttunlt,

Cynoforchis,

^Cndred dutore,uocdtur,auoma rddix dd


eft

muU
ex

fcfify
r

Porriy Utioribwi, oblongis, fingubm,

J * fcfficafc

toftnu

mflexis:cdulefdlmeo:floribmfenefurfureis: raimj ih auA tUttt tumores difcutit, ulcerd furgdU f

fer?eree<tdem non fdUtur.^boletjisluU*,&illrtumfu>n


^ones lemt. ^cndd rddues noma* mhibent.fdndnt^ futredi
^jC^ oris ulcerdyCdcoethe-dluumftfiunt
e

umofoU.De hdc,

m 1"* de TeHiculo cdnis

,fr oduntur

SatyriumCr *.

C A P- CXXIL NOMENC LATVRA.


2>f'V
Ldt.SdtyiumAtd.Sdtyrio.G^.

duSatyrion. ojfut.nomme.
Sdtjf

44*

DI O

C O R

Satyriuro Trifolium.

Bafilicum

tmfer f quoniam uocat, altqut Tnfolmm S^ftyrium

adterrammfracla, ^umtciaut

L'*'/^4 '^,*

me,ac rubra.caulemcubttalem^nudum^orem

^IMJ^
'

Xdum.raduem bulbofam,Malt maqnttudtncfriu&m, m non g* ori Cr dulccm ouum candtdam.guftanu y oftjthoton contra tn umo nwroauftero btbere conuemt,

J
>

\.VM

Aum ea aum com Hmuenui // efil cuptdttdt/tquidc


ad ucneremfiert affirmant. *fi V rubrumjemtnc thromumfme Srjthraicon, td efi,
res

alterum Satyrm

^
^

re.durojeui^lendentc^odfirturndfc^atq^
btdintm excture. Corttcc radinsgracifoufvtntutM Inmontops mcltidtturjaporcdulct.noningrato ori.
nafatur. Vcncfcutpoduntji omnmo

t^

manu

tcneA

LIBER TERTIV5.
fmttlat.-eoyue

447

md?is,fi btbdtur

m urno.

Satyrioncs pro eodeducttt.NamdifEKrant qmleftiatlos canis fimtli cffigte, Ucet non admodnm imparibus fint virtbus. Satjnones vtx bodte reperiunturfed horu loco Tefiiculis cants ytimur, T

&

Vm

n\talia

no nafct Matthiolus tefiattir,id(]\cradicecognoJci,quA in

Te-

ftolucanti btf)da,uifut

nommis tffiTJ*,M Satyrtone vmca , maU m r* tot nda,fulua,intitf rt ouum candtda.Qjpnque Tefiiculus can:<fubfe uscotinct, prtter cas,au&, quud manuihots fimiles, ValmaChnfti
(
fl>

^odtcuntur,1 Aicemjx,I)i ';if atrtm. lltc plantaduarZejljptnm,maior mtnorivtraque Seplaftjs cognita.Mmoris flores dcftc^
(l

m \n\enuneum dyfenteru remedtum afierut


m ?v akmbicum
iu

&

idem

ejfiaet atjua

ex

extracla. r\adices Auitenna laltda&ficca Juntft,

Semen maioru , tnatittinif nottem continuts nranattm tr *um invino y &> epotum medetur morbo caduco.\dem effiaet radicn
<b>abfceflu.
,

fooclioff

m ea mi

ft mi {

vmo vtatur.S triuff, tefticuU tanis radtces

ytn

*tekabetcaiida& humtda,et guftu dulcore qtu)


et

prxferut.

Sa-

^ n teperameto eftcaltdo

hitmtdo,et ob id

mamfifU dulas

eftguftu.

HorminuitL

CAP- CXXIIL NOMENCLATVU.


,

Cr.o^uivt^.LdtMorminum.ltdl.Hormmo.

H
'***

Ormmum htrbd eftjoltjs Mdrrubtofmilts, cdttlcfemiwbitalt , tjuadrangulo circd quem emmentu fihquis
:

wtn recluduur ftqmdem mhlnefin ro tundum,fufc

mm melcum ?urgdt jlirnuLnddm,cum uolunt. umo bibi T


'rgmat dlbugtnesquc lllitum ex dqud tumores
txtrahuntur dculei
dtjcuttt

C^

:co

cx

corpore.
:

idem

effecln* efl illit*

p* Sylueftrc mdgis
jmi*n

umbm pollct

quare ungutnus ,J>rt-

Gleucmo>permtJcetur.

^^inurndomefthumyul^beaduciturtfftpUnta^quxddmo^ 5 odorata Sclarex accepit Sylueftre rer* 1 nomen Scarlcggtt aut ^ H butuf1 Salhtrtclw aut Cetru gallt nuncupant. At ci ridcrept

modt

44
modi piitasfdpe

D O
I

C O R

m duucubitoruaititudinemfubrigi folijs Mairuw


re fcrtlit )A*tihiolui>

fradtortbtis.filiqu^ incyma>Cf nBmradtceftetfatibiu^osproculiutoerrare.qmttacZfent noabs


ftica

maxtmt cu icmt

&
/

dcs,fylucf}rt<fit

fyluejtr Sclare.tfcmfroMlprofer.fc&novtyultViofio* rotimdu Atcrtm oblon-u. A dde h cjuod yerofmdt

fi feortAe

, Vtrfm^*miiUi9d^t*itf**rpMmM fnmTrttbUkakeratorr*

\ormtm,no agnofu* ~' -

--

fynat,
ILft

Vorrt,<? nortdcbuerat, Marrubufoifdehuutt. cttalbcopbrafto, Vhnto, et GaUno llormtn&interjhinuttg**


I

\ormmu

Securklaca.

CAP^CXXIlH'
E

MO M

N C L A T V R A.

Grd'Ilt\t*?p& iAucrafoy.Ut.Pelecwn* hedyfiron-

/w/.//^74ro.Gal.FcbuedcLoup.

H
fert,

SecuruUa* Edyfaron, unguentartj Pelecmum, idefl,


uocant.futicoja
eft,foltjs

Cicerisfemerufum m pbf*
<juod ancifite fecurtm
sm**

cormculorum modoaduncis,
:

Utur
fotu.

ti Stomachoun unde nomen acceptt , amarum guflu.

Mdttur manudota. CummeUeantecoim f**

10*

hordtu. Cr conaficndtftem ddimit.Nafaturmfegctibtt*

HVJyfaronfeuSccurtdacamruftict Gallt, GrauamyocAnUf Itjtajcomplesurno hordco cum yabus aUtur Juo trttico
IketO Vlmim putat : rt Secundaca, Aparine, non lenti mtmtca

\i

Aphau.qut

Victx/pcctcs cf},mortem mfcrat.

Onofma.

NOMENCLHVR^,
nomine.
^
,

C A

P.

CXXV*
^fmihudme^^
CT

Gr. ovocr^et.Lat. Onofma.Italeoiem

Gal.&Off.Ignota.

ONofma,

ohlonga folia habet,

fxAongitudtne quatuor dtgttorum

moIU,m terra tacentiajme caule,fmefemme,ftfcf

*f" ore u fc
-

LIBER T
nnitur

RT

S.

44$

\onqa, tenui

tnfirma , ruhefcente. Gignttur in afyeris.

hUmumo

fota partu* extrthunt.

Pragnans Jicamjuper-

pedtatur^ahortumfacere dicttur.
Ymphtapaluftrii &lacuftr't6herbayulgatifima y fub NfJ pharncmtne notttt*. Nymph**.femen& radtx deftuant fme
"<"/

Valenttor efi

cjujl

candtdam radtcem producit, yt

in abfterforta

faltatepotentior,qu& ntgra radtu conftat.

Nymphara.

CAP- C X X V NOMENCLATVRA.
&Gal.Nenuphar.

I.

Gra.Nvp<peuct'Lat.Nymphaa.Ital.offic.

Nymphaealutea.

Nympharaalba.

aqu'ts 9 fiagnantth* Tmfhaanafatur inpaludthm Cr ,ah)s longtonhm Cr mmorthm, ffy Faha 1 tnjum f

^enpM, ^

4?o
deunttbmftore

DIOSCORIDIS
rddice

tnfummd daud, dhjs demerfts flunbus ex


LtltoJimili,dlbo,

edJm fru

Cr m medio crocos klente,

Pdfduerucafut, Mdlum,dut cum defloruent,ut rotudum


tuberdt.m iofcmme,denfo ryUtodcntiffisius.CAulu^km^niger^mimmt iraJfu*,ciborto cogndtm.rditx ntg*,P'
brd,cUudfimtlts,<jud dutunofecdtur.Stccd

CHwnofoUcttfc

fimdch Pfdix dbfttmit. Itcnem iHydyfcntertcHfyduxtltdtur,


emcndat:m]o< *c ueficd doloribm tUtnur:tatilitnes ex dftd
fttd cttm ptcc,

ucneru tnJwM contrd mcdctur.cddem dlofectjs

lilitonfifwJecapror/hdJsmitirotddfiM

genitaiewfirmaudemjemenpotum
fibi uendtcdjfe utdetur,

efficit.Njmpbdd

noM*

auomam dauoJddmeLPknmdim^
foltjs

tur

^diarto. EfCr Baeottd m dmnc, CT Eltdcjn ^Cnygro


dntedit^

Nymphdd^cmmjlos Blefhdrddtcttur, mlUul luteo,mtente^f radtce dlldJcabrd,flore


dlterd

Cr radtx contrafcsmtnarum proflmaa

efficdcitcr

ex

^m m

gro libuntur.Nafciturin Thejfaha>amne Peneo.

Androfaccs.

CAP^ CXXVH'

NOMENCLATVR.A.
Grd. hvJlfocraKiS' I.at.^fndrofdces.Jta.^ndrO'

y^.Gal.&OiF.ignoca.

tmetur. (Jtgnitur

AM
roto,
t

fjdrgens iuncos,fa

Syrtd maritimu. d rac

'

}rft

^rri
ejjcc

M.
J

umopotdycofiofdm hydroficis urindm

ctet.ldem

CT

>"""" uiuitu 4ccotto:poaari5 herhx


c

fhp tcmporc AnArofaccs

Syria

nonafjertur,^*

ein in&$*
*fjlj

*rum bcrbarum claffcm rtponctur.

IIBER.

TERTIVS.

4a

Afplenum.

CAP

NOMENCLATVR.A.
Gra. hcntKwoy. Lat.^tffllcnttm. Ita.^Jflcno.

CXXVIIL

Gal.&Off.Citcrach.
ASplenum,altcjut scolopendrion uocant,altj Splenion,
altj

Hemiomum.foltjs eft multis,jcolopcndrx ammaliJimtU

*> r*dtce unaprodeunttbm.NaJcitur in panettl/m,Jaxid^


rp^y^opacis:neccatdem^necfiorcm,necfemcnhalet.FoiFl

MnUmododtuiduntur>fitl?ter flaucfcentia hirfutad,fk-

^utrtdia.Vimhanchabcntfolia tnacetoferuefatla 3 ut per


*l

fiadragintapota licnem abjumant: qutbuA etiam contntis


tllini

j*e ex utno
J
in

oportetftranquriA
uefica

CT regio morbe prodeft,

^mfedat,calculostn
"edtturjerfefcaut
>fiente

commmuit. Conceptumadt-

m *r*
H

cum muli liene appenfa. Tradunt no-

ln

luna,hutu4 ret gratta effodtendam. Y>tntz prifct fxcuh barbarie,iamiam agnofcicocpit, Kfplcnum, plantam quam SeplaftxCcterach nommat,et non Lmguam Ulnm U Vtofeoridu VhyllitU, vtfupra ofienfum efi. NafcUur 'l

r tri*>t>arietibufijue opacu,humidii.Laudat'tfsima
Hm
' ltrt*t*iui

efi

m Creta,ybi rcduasrrbes Gno-

affirmat circa Poterumamnc,

cjui

W
l

C, rt

Gftof Jo)le

ad Cortynam fpcc~\at,pccori* neinf *e>*t"><iuia hcrbam ham roderent,altera parte qua ad


illa

y nam ln t<rl*bitur,parte (jux

Tndna l4

fi>^nern habe;itibus,,,ui.' ibi llerba


'dlapillos

nonappareret. Sco-

l Hai *tumuiifubtilibni partibus consict caltda tamen non

comminuit,0' Itcnem abfumit

ttemionitis.

CA

P-

CXXIX^

NOMF. NCLATVRA.
*** HtttovtpZJif.Lat. Hemtonttis.lta.Hcmionite.

v^al.& Off.nou probate,Lin-

guaCcruina.

2,

Hemt*

^
4f*

DIO

C O RI D IS

nuncjuamflores,nequcJemcn y neque caulem gigmf.in

H
_ _

Emionitis,ejuam aliaui Splemon uocantfolium emttt\\

Dracuncuiiylunatu.radicibm cohdret multis, tenmbm:


fetrofes

nafcens,aufIcrofapore. Ea ex aceto fota lienem abfumit. patuit, Vhyllittde mcabitede lyUtttda lm'r<4*effe cemmamjam
ceruina. Bemionttu Linguam non iumiomttda crpermdc cflt Jl ur,fodpde n Womano afeit tcmtorto in Imgua ctrmna diucrfa.coftofa

di\m fmphciarij M atthiolo conflantcr affcuerartmt,qu* etUmfojM


indc tranftofitamjHH bortn buplantaruM.
miomttda,diucrf.ti planta4,confnndit.
Ptiniui

reucrum

J&

A T V R A. Grd. Aj>6vfo.ts. Lat..AnthyB.lta.^nihiMa&& dc Otf. prima ignora. Secunda,


L

Anthyllis. N o M E N C

CAP^ CXXX

non probatcjua non


mufcata.
fimilhmtfoty lenti enim ANthyllis duplex eft.Quddam moMit6,relis rdmulis,palmi altttudme : raahcef^

tenm. Nafalur

mfalfisterrH,WdfoleiUtM
eftfolijs

gustu. ^cltera

ramultsl ^Ltugd fimsbMJ^"


odor
ufl

tamen,breuionbm

Cr aflcrioribM.forcpurpureo,

modum^rauis.radice Ctchortj. Pota drachmx

quatnor,

t fitniM dtfficultatisembwfyplurimuprodejt: tntd uulud

Vulnenbmmcden Uunucum Xofaceo cr laftc tmpofitd. u AM,f Qud dutem ^iiugd pmibtudmcm refert,prdter
dcetomulfo.comitialesfanat.

NEutra

^fi or d ^" w V ficlnrd ^ AnthjUidvftecitsqud fe


' ,

hauddum m

Italta vidtjje.homo attentm,

&* Ua

dlcatyJi dtctna natusMatthiolH* testatur,nuaui< Kuetlita


}

Sa lfeU

/--fifr

-;.,

y^ ^ *.*Atntmu't.Cordo>M
ll -J .
fi

dk$

1 AutlyV** Ai\abtvocat. VarHmdefeccatvtra^;

L
Ai*j* /?mi/ efl

B E

TERTIVS.

4ff
morbum cactn-

tnays tenuium cfl partium> ideofa in

tmprofcit,' potentitts abftergit.

Atithcmis*

CAP C X X X I* NOMENCLATVRA.
chamdmelonJtd.
CamomtUa.

Cta, hyQfpls. Lat. ^fnthemis.

G al Camomille.

Z%

Je
v
r

wA mf

iaM^ m^w^
Chamomilla fatiua.

Chamomilla uulgaris*

:midisgenera trid,tantumflore dtstantta: ramt do

P^

Aranulesjruticofi^alK multis concaut.tenudwfoltolit,


?rofis:rot7tdps

cafttuh:forihu6

m medio aurcufoColltg

tculato
(ptodi,

ambitu candidps,melmit,autfurfHreis:md-

^orumRutd. mfciturmaj}eris,et iuxtdfemitd*.

4*4

DIOSCORIDM
tur uere.Vtm habent radicesjlores

extenuandt^. Pottt

&

er herld exalfi
rnenjlWjW
*

tnfe(Sione,pelIunt

tH6,unnam,calculosyaducrfm mflattones, Cr ilei tormut

buntur,btlemfuffufam expurgant,toctnorum uttiAfaunt.Dt


ctt m genenbm his omntbtu cofto edrum ue/icafouentur. Ex

culos efficdctftmd efi,qudflore purpureum hdlet,

tudo maiufculd e/f. Hdncproprie Herdnthemon

uocanU

cut

Leucdthemo nomen

efl,ttem cjua

chryfanthemon dicMt,

comm0medentur: hementm urtnam ciunt.^CegiloptjsiUiU ducdU ulcerum erupttones orefanantrnonmS tn cfyjM

ex oleo utuntur.TnunturmfartndmMabtgedosfebrmor^ cuttmMores zrfo/ta recondt debent,ty prtudttm,

f
ntpartes herbd ddrt,modoflorts dut
rddtctspars un^modo
f<>

tra,flow partcs dud, er he rb* und,permutdttm &r'*jf


dere,dlternis dtebm.hibere dutem oportet

utno

0jdl1
lt

IHter hmhemidtsgenera tria,adcalculoseficacijlimamfa fhArrn


rides t eam quji florem orbiculatapurpure* habef.at

^ J
j^^
Q%

idfoium noueregenut, cmnifiorts

m medio
1

aurei, P

er am

Sicjuidem idgcnwfvequens,alia rara,

O muenttt dtffcdta.

"1^* h"

deftuantmm

& excalfacientwmpnm* ejlclaf^s^tenmumf^

cenuit,cmollit,rarefactt.

Parthenium. CAPN O M E NCL AT

CXXX'
V R
A.

1'

Crd.na^ivto^.ldt.Pdrthenium.Itd.^ntdreUa^
JMacncaire.OfF.xVlacricaria.
^Arthenium.aliaui ^imdrdcon uocdntfoty tjf
(

dri,tenuibn.floreper dmbttum dtbo,tnm

*'^^
e

~t,faporeamdro.Siccatiiy cumacetomulfoAutft
<ZTpt

lt

nonfecmdt^ F.ptthymum^ btlcm

tuttarndetrd

<* * flore Herbaftne ffmofis prodefl cr melancholtcis. Cranhelatoribmniiondtitdttdtebilitur.ywtM'

^
r^

Ll B

TERTIVS.
hu6 iUtmtur,Jdcro tjrm ,
colleElionibws cumjiore.

Hi
O*

infldendum in duritid uul-

uarum , CT mfldmmationi-

PArthenium quod 0* Amaracttm


,

Matricaria

cft ,

&

fecuda Artemtfiaff>ecies, ingrati odoris. Errant pariter qut td

Cotulam effeputant.
folium famculi
,

Nam buie
Co-

Vartbenio

riandri trtbuitur.Sapor in Vartbenio amarusefi, in Cotula

no item. Varthenij nuncupationem


Vlinius, VartetarU attribUit.

Buphthalmum

CAXXXXIIINOM
Parthenium.
dibue.GiA.&C

NC
A.

L A-

T V R

Crd^iv <p9a\fit@: Ldt. Buphthdlmon.ItdL Occhio

Offnonfatisproba-

te.Cotula non foctida.

rphhdlmon^utddm Cdchlduocdnt,tenuesemittitcdu~
kculostmollesfyfolid Fosmculi.luteuflorem,

^Cnthemide

^orcm, ocuuflmilitudme, unde nomen trdxit. Circd oppidd

Hmr

o-in cdmpeftnbns.

Flores

cum cerdto triti , tumores

wnusJ difcutiunt. ^Amnt epotdm bdlneis > re* k exitum pofl


8*toorbb correftisycolorem trdilu temporis reddere*

T\ V* funtplantaquibus hupbtbalmt nomen Jed falfo tribmtur. *r* V*M cubttalU m prati< najcens, & ctrcaftta, modtcafoltoru tnr

*>f

*>flore tntrinfecus crocea,forinfccus

per ambttn tadtdo,longe

quam

^mtmeU maiore. A Itera Cotula efi,nonfatida. Harn vtraque hcet


t

**f'tjlore ambis per ctrcuttu habet vallu^elut cadtcas. Quofifipt ntHr Viojco. erat Zuphthalmo, aua prttermtffur** id efi dUtretht, no

Pdon

A$G

DIOSCORIDIS
Psconia.

CAP

CXXXIIIl-

NOMENCLUVRA.
Crd. TVeuovix. Ldt.Pdonid. Itdl.Peonid.GzX^

uoefne.Off.Latinonornine.
^Ceontd fiue Gl)0'
F

fidcGrdCPsdhfl*
Pentoboron
qut idtos
dtcitur
:

j^

ddSyUr^
*&*

Pdonidm uocdnt.Cdum^
tttudtne JeJjMiped*

fat>comititthmmm*'

lombm md4 yfoUdiugUnMM


<.

Humdmgtf*
>

fizmtnd uero

snt^t

mon
ardCM

dtutduntur. sum**
emttut,
:

*b

cdulefityudt
nuces

m fW*
" mH
r

auum debtfcut, luldrnbrd,dcmm'


rumftmtltd muemutuh

&

Pxonia.
dutfex, purpure*. Kddix mdris tenuis ,dsgttdl ****** djtrtngens , dlbd :f .gufiu
crdfitt*

/>

******'* rddtx gid. Faminis ifdrtM non furgdtis Jtccd

Jes nucss

Grdcd mdgnttudtnefotdftc no duxthdtur\ ra/et contrd re^tum morbum,

c doloribut uentns

&

^
,

Ht

nnH
btnteu

LI
?'gro
:

F.

R.

TERTIVS.
Granamgra

4*7

twmenfes/ij}unt,decem
/tomachicis

uelduodeam pota in umo auftero

Cr

r erojiombm ea cjje prodcft.a pucris potA


auxiliantur Juppref

toMdcalculoriimeximunt.

fiwihuinoclurms, mluajiranvulationibm,

Crmatncpsdo-

w&MyCjumdeamnumeropotaymaqua mulja,autt<ino. N&~


Ptonnaltifiimu

montibm

Cr prjruptis.

Kuentu antiquifiima
toninfiequens.
tyntnr.

Paonia ,retento AuthorU uomine.Vamina


tta perjpccltu ,ftqutdern pancts tn locis re~
,

Masnon

Multebrt<folta

Myrhham redolcnt O* denftorajunt. Kadix


Mas glandofam quoque ha-

[txtntoclo glandtbtis conftans vtdctur.

* tr*(bumperinterualla torofam ,palmi altitttdtne, dtgitum crafjam 6'tft&fa fftsmma numerofiorem. Vaomaradtx lcmter aftrtngit
iH

exa6lecommanduietur,acrem quampiam m*ritttdtnem proferet dtftccatoria ettam tft. Galeno pueri cormtiali *rl>Qcorrepti, hanftu ettis mtegrum conualefcunt , modo radicemgc'*<jHadam dulcedtne,at
:

fi

W4

collo

inpeclus propendentem.

Lithofpermum*

CAP.

cxxxv*
NOMENCLATVRA.
Gr.AtSccnrtfttott.Lat.LithoJpermumJta.

Gal.&r Off.Milium
l^hoJJermon

folis.

a feminis duritia

nomen

acceptt , foltjs ejt

Olea

longtoribm,Cr htioribm,mollioribm nacent huexiliunt


:

*> <j* ab radice


tH

ramultsJttrculoJis,reli*,tenuibm,

&**> crafitndme acuti lunct, m quoru cacumine btfdt exor*


c

^licuiorHmJJectem exhibent :Joltjs longisjnter qua par-

^h^rotundum.EruimagnitudmeJurttia lapidea NaWkrm ajjew C^ ddttis locis.yim hanc habet, utjcmme cum UM9 f $
.

4*8

DIOSCORIDIS

Li thofpcrmon maius.

Minus.

utno albo poto calculosjrangatjeffatejue urtnam.

Phalaris.

C A
lat.

P-

V X X CX

1<

NOMENCLATVR^
Crd.*\*{it.
phalaru.ual phaUride.

Gal.& Off.nonvulgonota.
tcmittit^edculmH/irniies,*''

^
^

ads ;/>**, jl hs cmclos,gractltorestamcn y acdu(ces:Jtmenc4didi*#>>

~T

multosjuumpalmorum^

longnm

A/7fy magrutudtne. Tunditur ,

Cr m df* ^ll^
u

rfflcax ejf

#t

B E

T E R

S.

419

minm.Kafii Sfylafuduo Lithofpermi ynera o7ic}ulHnt,mai:>.< turmacrofololoci< emtmn(ibm.\ lant inter onmes plattttts admira toeft flinim: Litbofpermo maim uattbiolo prouemt tn multis ihu /w kat,mmm per totam hojpermon minm Vbala1 atiant.Lh

&

baftm

ntfffpoumfi cauliQnloi culmis ^exfimiUi ewnteret.

Rubia.

CAP. CXXXVII.

NOME NC LATVRA.
Gr*.tyvfy}Jl<x V oy t Lat.ErjthrodanumJta.l<\ollid.

GzLGzrcncz.ofl.l{ubcatinElorum>

Rubiafatiua.

Rubiafylueftris.

U fy hrodanum radix rulraejl,<juatmgunturlan*. VnA


^fmc^roHcmt9 alurafmtHri utinlhcbana
Calb*,

Cr

fyiUCW

<*G

DIOSCORIDIS
crekuu

HdHenna Ualunn Cdridtnteroleas, uttndruitjolo


tum. ^iffrcrt cdulcs

Hanc nonjine cjudj}ujerunt:ndmcjue maxinmm ex edfentiM


fr<

Cr cjuadranguliylongh ^riuno

frorjm mdioresjoltjsfertntff' ualU certd circum drtuulosJieHdtim decuffdtis. SemeneMi*


dij>imilcs,robuftiores,et mnlto

tundumjntcr tnttia mride,mox rnbru.posled cum enutnrnity

nt^rumrddtx tcnutsjongd.rubrd. Vrtn~actet:cjua de cauja regto ?norbo opituldlur,potd cumayud mulfd:itenuJchidiwV


rejolutts.crafftm.coftofdmj^

urmdm

pctltt, nonnurujuatn

Jdngutnem: bibentcs tdmen yuottdte lauan


penttum morJs,rAmulos cumjohjs.utno

oportct,

Cr^

mentorum qua redduntur differenttamJjteclare.^Mrr


tn prodejt.Sffl btbere

exdcetopotum.kenemdbfumtt.ImfoJttarddixtuhitftrM* menjesjecunddtfy. ^lb* uttiltgim tlltta ex dccto medeM.

RV

tam Jomeshca ejuam fyluefirt; non ignota, m Gauv v Ibufaa najcitur,m tcrntorw maxtme Sen~efi,& fatrimonio
hia
et

y c?rudibv niano.ltaltctjemituijolys CT cauhbus nempedjferis

Jla^nea ferfur^ant

zxfoUnnt A mara ejl


.

acri

radice &*W*

Ity u*. etttt ytres e Dtofiortdefatent.

Lonchitis.

C A

CXXXVIII*
NOMF.NCLATVRA.
Crd. Ac?xP ,t. Ldt.Lonchttif.lta.Lonchite.G^
t

6c

OfF.non pertndc nota.

Onchttss folta hdbct


p ,

^>^^^f^i
Hm
Ct

radtcem ctrcumJrdZla.ueluti tn terrdfrocumbenU&J


rtCtudtbdm excrentesuelutlm^i
*

d ih CduUytn cjuoJlore^ceugdlcrtcukJjunttbHscomiM

nkjhmlts,nsgrt,c>

J *n>ic,trianguLt<m>undcJibi cognomctuArrogduit.ty* ^
tX

*d idbrum tn(ertH*j?ecJet.Jeme tnuotucrH <W

LIBER TERTin.
^Nifatnrin fitientihm

4Ji

&

dfferit.

^xdix ex u:no pota


dlicjin

uri-

Mmuet.^lteraeJ} Lonchttis, attdm


ft

afferam Lonchi-

duunt

foha fcolopendnj emitttt ,fed afferiora maioraa^

tomltomagisdiuifa.

Vidneribm mtrum

mmodum

prodeft,
lic-

meu

i fUmmationesexatan nonpatitur. Pota exaceto


tn

Wtowfimit.

P^maLoncbitnftecies KuelUo co*nita,ea effedttcitur,quam Gatli* upMrhNfrroscapetns yocant. kttameneoi monem infr*jWi Jeamdam

Lontbitii jpeciem,

burfam paTiortatn autumant,

rj
J} ,m
}

non Scolopendru yifatur. Stcunda bsc Jjactes noni not PolyfwS *>eff?;ic eft medta inter Scolopendrtum
foliis,0'

* rtlc *

&

-V(ruyn

emm

yero Viatthioltu nullam imre rationem pottnt,

V*

*ftif>erJ},eCU ejfent,

atque adeb ytranque inter incognitM htr-

Althxa.

XXX IXE

CAP
C L AA.

NOM

T V R

Gr. A\8*fx. Lat.^flthxd.


jta.

Maluamfco

Gal.

Guiinauuc.o//.

Maluaufcm.
Lthfd^uamaltj
ihi

fcumuocantyinfylue flruim Maluarum gcncre


eft,

cut folta

tit

Cydammo,

Alth aca.

rotunda, lanuotnecanefcut: cauflorc rofacco.bicubttalt J


lc.ra

[ 4<ri

DIOSCORIDIS
jnr

quoimtct le.rddtce lentdfmM aiba. ^lth^aappeliatur,

m*4 fit utdis,


710

&

plunbm policat remedtjs. Decofta emm

mw

eftctaut aqua mulfa, <sr ferfi ciampomtur tuft y effcax tra uulnerdJtcm ad jhumxj y paroud^,abfceffus,mdmm,irm

mjlammauoncsfiaEla fedk >mjIationes>neruoru

ngowftf

dem difcutn.Cr excofut,rumpit,


C

CT adacatruem ferM

adtpcautdnfertnojercoindiElum eflM^loJmllo tn

aduulus. tnfmm^ at f factt maLmatis ientor aucnt ti nes^raciufones^inpe^fuUtta. Dccoclum eodemft^

munerejnera uuU*:reltfHw a partu extrahtt.


esi6

DecoCi^

ex :uno potHtfuccurm urm4 diffictdtati,cdlculoforum


dolorem,cum aceto decoEla,
coliuto tnde
ore. Vir

&
.

fauikmJxf^
cet

EoJ tritum,utttligines in fole ftccumj 3 V fertuntur. cum oleo cr acctoperuncli, a uenendtss non
11

perunElas emeniat.

eotra dyfenteridm

Crfangumis reietliones, aiuijjproff

ftbrn, cr

mmnt \ olet cum Folia itli*. aculedtos apum, fimihum^ c( r trtti djuam Consldt lihnuntur. amhvSl* ignt
additdfub diuo addenfdri.

In pofca aut utno decoElum hibnur ,

uejpr conird omnes

^
>

Alcea,

CAP. NOMENCLATVRA
Herba Simeoms.

CX

&

jfik

AUH

dpg*W. gener, mdudrum fjlueflrmm

trt proxwu.ciufo btt jtmjd, rtrbout* u w; /"W"" twtttt (anaakno uefthosptem Kf<>

^
y*,

B E

TERTIVS.
latdt
y

4<T*

ejmnque aut fex,

cum plnrjmum cubttales: quA cum umo aut aqua


pot<, dyfentericis rufttsj^

medentur, Lthaa

A
btts,

eju

Latinis

V
fe

grxco nocffe

tnine

medicam herham

proftetur,

mtmrum

ob in-

*entcm

tn

mcdicina yfum.

Dfgerit partibus fuvs omni-

laxat

>

phUgmonem leCT"

uat,mitigat

excoquit ah,

fceffus coiiu dtjjictlcs

adipi-

bus incotla Crfubatla.


dice

Kaejl

& fetmne partium &


,

tenutum

his amjylitts

de-

ficcat

'

dcterget. Alcea bif-

* Alcea,
'^riherbariorumiAlcea, diuerfa.

malua efl fyluejlris. Manardus eam effe putat, qtta Italis,herba

Vnganca

vocatur,

Htc Mthaa locumJutfletM*

''faiendifacultasreqmntur.UuiHsfteciatim nonmemtntt GalenHf.

hlw Aegmeta pares et cum Diofcortde nres attributt*

Cannabis-

CAP.

CXLL

NOMENCLATVRA.
Cr*-K*vv*0is Lat.Cannabts.ltal.Canape. Gal.
.

Chanure.Off.Latino nomine.

C^nnabufaiiua plata magm in utta ufaadrobufttfimos f^esfaclitadosfolijs F raxinhgram odore.cavlibtHjfce"VHnlmfimmc rotudo,

larriore

cibogemturaextmguiu

SHCM

4*4

DIOSCORIDIS
Sucm ex ed
recente
,

comc-

nteter aurtu doloribtum^

laiur.SjlueftritCanduw. m^xlth/aftmiles } gasfert

nores

ntgriores

CT^

rcs.cubitialtiludmUf^
.

tcs.-foltofattua^rioree^
b'

ftertore:fioreL)chnM>S

rubro:l<mme&uhtf

th^Vecotlardx^
mfiammattones
rnulcd >^'

ntoresdtfcutthtofosaru*

rum

dtfrpat.

Hw*

<orteX

torjuend funtb*

#>
.

modatw.

Cannabis.
linU operatur.

e
1

ir. cxttn;u gemturam Nam rt hominum

Um< manducatum ,generandorumouorummtram]acu ann C mertes ftnt. penc cum aliaa byemcu* producendts
,

^^
lhll ,tt

ie compeUtt. exire foraf Lumbrtcorum cauerna* inteela U decoihonem Cannab , <jua femtn muUtrcuU t
.

r
J

^
jj

t.

runt

Uam ul en non parum incommodat -\n eltgendaj)

0^ yJJCa ^
<

luduo

&

tnlocis vtrap paucts deleclu opuxcftfnjuidim

Anagyris.

A Cr.Avwv ( is.Ldt.^*pMMa/.geloMV-

NOMF.

NCLATV

CAP. G*V*
R

Boyspuanc.Off.Malua

AaVdgyrx

ejl arlorU tnjt, jh**X 9

XgnijurgisjiJlQre Braptcxfa

B E

R.

R T

S.
,

4^
fimile

w ffffth ^Jubrotundum ,frmum , uerficolorifacte


ttnihfu.yuod dure/ctt
tooresillitu

uua maturefcente. Tenera folta trita tu-

reprimunt : fipdrtHi htreat , Crfectmdd menjes/J


:fic ey~fuJjnrto*

townturjrachm&fondere btbuntur in pajjo


fcd<totkr,cr contra capitU dalores

m umo.Difficulter partcnftattm aufcrantur. J{adtcis

w*

adalligantur

tta ut

a partu

tortex

concocjuendts dtfcuttendisdadhtbetur.Semen

comman-

wutim uomittones uehementer ciet.


ANtfgjfji inommbu* Iridcntin* wrijditltonisjyluit prouentt, iuft* proceritatU arbor. oc Ugnu tntrtnfectw prape medullam i-

ptnforinftctti

efi

luteum,in morem Quaiact ijuodex lndia affertur.


,

rttftici

vineaticos palos confimnt

nam fohdiortm materiam ob


Stcca inctdunt

n( roritm

robur non reperinnt.

A na+yris facultatu efi maturantU -7*

*nt

^ >M<* vtpote humtda minus acriafunt.

&

defic*

'^diwcorucespar\yirtuteprAdit&. Sementenuium efipartium.

Cepaa*

CAP. C X L 1 NOMENCLATVRA.
Off.non probe cognira.

1 I

Gr, KnTtMic. Lat. Cepta.Ital. Cepea,

G al. 8c

*f*A Portuldc&fimdis efiyjedmgrwra habetfolia 3 CT \jrddtcem tenuem. Foltain uinopota,urin*JltUicidio , O*


*fit*Jcabie

^ 'J^orrudam P ^ &
/><*

maxtme td praflat , /! ^coflo radtcum ^fraragt etna , quem Mjacamhon, hoc


Ubordntibti6 opttulantur
:

uocant,bibatur.

ab bortU nomine dffumpto , in httoribus tamen arenofit *#itrs bortenfs non eft,at potius littoraitt Portulaca.

Alifma.
Gr

CAP. CXLIIHNOMENCLATVRA.
rore, Fiftula paftoris,

-A\t<Tfta.Lat.cr ital.^ihfma.

Gal.non proba^Hantainderiuiere.Offcodenier-

"

+4ltfo4

16<S

DIOSCORIDIS
Damafonton apfellat:folia et plaumk^f
tftf terum : m conuexa^ angujitora efent, Lctniofa,

Altfma^J
'dtdo> fdllefcente

Impltctter tenut,cuhttoalttore:capttthu* thyrfifiore


;

tem^

amb* ntgn, Feratrt ut radtcthns tenuihtt*

KfdixJ traclut. amat t>dorat*,moMce pmguihtu : a^uofos leforem^ comemUaui his lur, htha dliera, drachma una dut

mtof pan cum ferunuormtnth* ata dyfenten*,perfe,aut


mims
defl

num deuorarut,aut a ruhetts rams demorftfuntA* Tj*'


DdHCtjotut datur. Conuulfts,

&

contra uttta

u^r
*

Dhmafomum quulim fiflulam paftoriam '*$^'J%, <w Vlantagmt cum


Hantagmem
aquaticam.

Atcmm

nota Damafomjnoncoutmunt.
Jii4,terr* mftratum,

Sitjuidemfoliuftrt Ar'S

cauUm vmcum

&
,

graakm: At-piant 6

ticafolus eft Arno^loffo grandianbus

<ju*

tiajurfum verfin a(beclant:cauUnon tradiceprodeuntibui. Y.bfitrt magnofitndo

conftat rntco, atft*

^"^J^ ^
)"'
[t

Df^^T^** homim ab quidfiam .donecccrti taulijhiriudiiiumfit mtrA Vam*M*^ txpenenti* & dotrrin* nobi< obutmat. Vtnra
o

V(

o(jeCord

Wfcribit,ftdfirib,t tatum,&remacuooi>
laptllos

titlionem

Vamafomj

rtnum commmttere
eft.

ifj*

Calenum docuit.O*

idto abfterforium

CXL^ CAP* Onobrychis. NOMENCLATVU.


Crx.Ovfy

^ ONohrychts,fobahahetLent, %"'^ ,"^


radiCem pttrpnreum : dqdrantaiem :fiorem tth {' Herhafiapte mcultts. ttltgtnofls Najcttur

k Gal.& Off.nonnota,
t

is.ut. Onohrtchts.ItaL

OnobrtcV.

&

J ^
t(l

natur, tuhercuia dtfrfat.cum umofota,firanfftrta^J

Utex oleojudoresmouet. ardoq^ Gnotarum plantarum dafti Ooobrkbu afiibinda,** tfj J-flltutt a Matthioio t>tr<iuifit*,t Ualia repcrt **H

'

R Hypericum.
L
I

B E

RT

S.

4CTt

NOMENCLATVRA.
Gal.Millepertuis.

CAP. C X L V I.

Grt.Y7rigM0y.Ldt. Hyfertcum.Itd. CT OjJ.Perforata.

^XndroJknton^hj Corton^dltj chdmx fityn affelUnt quontdm feme odore J^ejinam tmttdtur,
Tfencum^dlij

h ^UceoJ}utice,dodrdntdlt,rubente,folto
r

J{uU:f!orc alb&

VioUylnteo^ui digitu
txcAuftt
ttr

tritwsjdnguineumfuccum remitttt^qua.

^tndroj&mon cognommdtur :JubhtrJutd Jihqud, CT

%hordetmdgnitudtne: femine tntnsnigro, refinojiodorit.

topitur

cultts

Cr dJJerps.Vnndm ctt:menjirudfellit appocumjcmi-

PtHm :terttanis,quartdnisd cum utnofotum liberdt.Seme quddr

*gmt<tdiebH4 hduftum,tjchiddtcis medetur.Foltd


l

fa*>dmbuslaJdnAnt.

Afcyron.

CAP-

CXIVIL

NOMENCLATVRA.
Cr 'h<?M(ot/.Ldt.^fJcyron.Itd.iAfciro.Gal.E[pccc

demillepcrtuys.OrEHypericonis fpecics.

Atyrumfiue ^fcyroide$,HyfericigenM ejl, mdgnitudi


ne dtFtans,fiuticoJitt*,mdiorcs hdbens ramos,furculofio
r

^ Wrico non dbftmtlem:cu\m dttritu dtgittfere crtCetdtur,quA


ec

r"l

wtesyfoha tenutaflores lutcos,erftutum refinofum,

<uU ^cndrofemon uocduerc. jfusjemmead tfchtddtcos,


ra
j

^ybdromelitisjextdrw.-ndm btltojdrccremcntd dmflifi-

^'fed afidue ddre ofortct, doncc fdmtdti reffttudn-

^mnttur

o* ambuflis cffcdcttcr.

\xndr

4 *8

DIOSCORIDIS Androfomum. C A P

cxivni
NOMENCLATVR.A.
w.Ut.^ndrof*monAU.^ndro* kihic* CtA. >a..,ul.^utrcclpcccdcMilicpc*
tuis.

Orfic.Hypcriconis
fpCCKS.

ANdrofimond
c oencoAf

HV

rV\

firt,

^odfimcetn^

U, triflo aut q*W*"


co

manant :

com^

habet

m caammc^f

m
,um

com* trM

r<J<J.

odoremreddmt^"'

**+ drachm

Androfaemon.
dytum cxorbere oforteU Herbd.
ncribmjanpuincm cohibct.

tmbuifa &** m

'

$r

LIBER
CorisGra. Kcpif.

TERTIVS.
rta.Cori.

4<?$

NOMENC
tat.CoM>

CAP.XXLlt LATVRA.
Gal. Efpece de
conisfpecies.

Mille pertuis.OffHyperiHypencon uocantyfrutex eftfoho Eri^<J^ruhro } pinguiore,ac mmore^non alttor dodrante,fua+


Ow,c]Hoddliqut

^^doratus^acm.Potumfemen menfes trahit


ni>?otum

cr urma<s:con~

^halangiorum tnor((ujfchiad:cos <& opifthotontcos ex uiauxilto efi.horronbttsex Piperejed optilhotomcis

Radix umodecoEla potafy defeElis opwferre creditur:fed laborantem tnter potandum qukmopti
3

tx ko

4ptifimeillinitur.

toecooperin licet : ftquidem

corpm totumdefudabit,ex quart

Ffttmm agilitatem recuperabit.


HYpemumtKfcjrttrrtiCt Androfamum eiufdemgenerU funt,fobt amtncaule folijs eft differetia,quatenw,3ut caules &folia parui eamagnttudo vt <& <? yirore pdrtttipant, P"f't*rf*rd& ^hfcrtmmet. ht quodConvocatHr,mtnus ad Hyperuum accedit, V*m Afyrum An drofxmon. Cori id normmi baSutt, quododons ^'^ttodvresimitetur. B aaas profert iunipen Uccts non abfmiUs,

&

&

'^estamen^tta rnacumfolusdttrrtd, mediummter luntperunt, hnWCr Hypertc cimices odorem remtttunt ,ahoqut non moratum.
uSemiecumborJeomaturefc>t,fiquidemhutu4jub mertem lultum matumatemcontiptt.Hyperi r**f^Mmfi$i
n

**rliui

wy

m 'xcalfaat

&

dejfcsat,

O' tenntum

eft

parttum.

Aiuga,fiuc Chamxpitys.

NOMENCLATVRA.
*ra.

C A

P-

L-

X^

at Tjlrvs.Lat^iugd.Ita.chamepitto.

Gal.luc Archcciquc.Off.lua
Archeiica.

470

Dt O

SCO

R.I

DIS

3t

H>

Chamsepitys

Cham3epity s

'

fimtlis :fty ^rk Ml /w* pM, incurud A/jum

ferutut mtnoris, mtdtH, multo

fmmiQribHtyarcHm rdmosdenfisy odorePtnHS.j


teo > HelcaMdo:r<tduibH6 Cuhoru.

^f*^^

^UH/eftm^

foU

rcgio

morlo mcdentur: CT

quddrdgtnta dicbt*

^
?
ii0l
.

mehtc^/chtddtcos/dndnt.Ddnturfecultartter^
tibi46 y

leanorps

er renum uttus:tormtnofisfrofint.
dnttdoto contrd

rddcam Ponticdm.fcrtndedtqHC

m Cr'* td mre decoflt fubdcld. Trttd tn/drtnam, ^ ' um melle> excepta lulis fumptd. dluum emolltt : Tn0 ai J * iMdcxtr4*>tii
.
.

tlltnttur* ^iddntedttld utuntur, bibcntes decoclum.

0r^

-^

..

L.*. t

m
Iris

LTBER TERTIVS.
kelle
illita,

47*
cubttali-

cohibet.

^ilterum eftgenw ^fiugA

ow ramis , in anchor&jheaem incuruatps , prdtenuibtts , c o m&


fyrditt&:flore candtdo :feminentgro.H&c etiam
dolet.

Pinum re-

Tertia mas nominatur,


caule affero
,

paruula,folus exthbu4,albis,fcaluteisfloribm

candido

,femme wxta alas.

\fyitO*h&c Vinum.
n ntifjHeadeo

H&

diu uim fnpmoris obtment,JeJ

efficacem.

NOndifpari'merroreyerfantur,quiCbampUyn,quolimLatU ms omnibus kiuga , aut kbtga dicebatur , aut Chamapeucem, M tprimamfi<iiitisfl)eciem , aut Cham&irin effe contendunt kt re.

*"*

Chamtpytis

illa efl
t

b&rba,

quam \uam

cognomine Viufcatam
Vinus

ty*ft*nomMant non illa,qu itlts cfi,Chamapytis. Tria eius babentur

difcrimina.

Vnnm fifqmpedahbus furcults

flore

odorcz

Mterum hreuius incuruum : tertium folijsfcabris, digitali cauhs , ^ttudine. Uira fimihtudo mter luam , yerum Vohum *fibi ta^nnonfuccedanca.

&

&

Tmis Ltbri

Tertij.

Pedan

4*1

PEDANII
Jbti

DIO-

SCORIDIS ANAZAR'
Pc
nudicinali matcria,Li'

bcrqu ftusJoanncRucI/
lio Suefsiortenfi in/

tcrprctc.
Ac!punc"hTannotationcsdoftx& compcndiofx.

PRAEFATIO.
ftisrs
j

dnie hlrt<

amantifme Ut*
,

>

***

dtdmms odoramenta,
,

olea

artores , ungnentd,

J U femmaj
,

Unimalia ,fumenta
. ;

olera, radtces,fuccosM'

ln hoc autem Qudrto difirctn*

de radutlw, C7~ cv qiu

reftant herbn.

Bctonica.

CAP I* NOM! NCUTVRA.


c.al.Betouic.
. .

Cr*. K i s( oy. Ut* Ital. Cr Ojf.Betomca-

firon Pfychotrophon uocitatur

tjuonidmfngku?

mucniatur,IMim Bctontcdmdppellant.herbaeltcaue ir jirens Unucmuuliti ahitudme,dut mdiorcm,c]Ud^dratumjo^


raAct

1lHrcH4,moUJd,longd,mdmbitu diutfa.odordtd.prof
nsAiordin fummis cauhbwfcmcn ueluti SdtHreidJjic** *V*

DwrpurmiHsfohdficcantvlurtmosadufa^^

m ucrdtriitenuibm^nd cx h)dromchtc m potH,pttuito}^

F.

Q_V

UTVS

4-r*

Bctoni ca.i

etonica.x
ntutUru

^tionem euoeant. Folia dari debent ruftis,conuu!jts,

y
!

ma malo offortunss Cr ad laxados utcriftranguUm,


,
*j

Tresm uimjextarw drachma, ntr *ferpentium. morjm ebibuntur. Hcrba magna utUitate iL
fodere cu bydromehte.
U*

en * r

fafente

mlnenbm iliimtur : aduerfw etia

uenena dra-

** *X uino pota conuenit.prajumfta caji uenenum hauria^'hilnocebit.

Vrmam cictMuumJubduut, medetur CXOHU ** cr mjanu pota ex aejua : cr wctnom An* uitijs, Hi " m *fondcre m aceto muJn concoflwnem adiuuat,fi<]uts Am W< maqnitudinc jecundum ccena nm mclie coth deuo,
,
y I

r* rit

-modo confimdi acida ruclantibm propmatur. Stomacht-

manducarc C^Juccum deuorarefrodent ,fipoftea diturn toumJo;beatur.D*tur}anguinem cxcreantibmytnbm

'**

oboiy-

47+
ohol

DIOSCORIDIS
um dtluti uim egchdt cjatho,ifchiadicls,rcnum (?*<y

fic*dolori!>H*,ex4e]H4:aijHd tntcr cutem hims dmhmutx morh rcgto i mulfo , cx alitcr hydromcinc ffchrtcttant : fm Lborantcs rccreat , mcnfcs fctltt , drachmd fondcrccumum
fot.t
:

aluum furnant draclwut


v/

ejuattiorfota

m hjdromelM

Jeccm cjathu.

cum Mellcad tabcm Cr furulcntm^

ireationem.FoLafuca tritajuefulilt uafercconduntur.

AUtommMufa

cultau volumen.

A^^^^^^^^t ^^
rtrtutes o prtcellcntcs iffim

tont it yi mcjutt Vltmui.m

h^antacamtnumm-^mGam

tttca,A,:,tur,m Jta1jaScrral!a,antecunclatlaudat,fma.V.)j<

sbfmtli , jpeac d,uerjacft <],<am Vaulm


,

^Z

,Mta

Vultgij ramul,< tftd tenutortbm,gujtufatuo,mpetroj,s{erenaj

^ ^J,
H

Inojort* ytrtutn

cji

Ketonna,amara,Cr modiuactu.

Britannica.

C A

P-

H-

NOMF.

NCLATVH.
uth

^aviHH.UtMaiCroff.BritannU

Gal.Naciuumnonhabet.

R
tcnuem

ucaaut rctomca Johahalcthyflr*


rtora,

o~ denfiorA
fole cogttur. t'im

CT

breuem.cauicmfaruum cmittn.

rw
ulccri

jucctu,qut tgntdut

hct

frttiatimdcfafccnttlmorts

CT tonftllarum

f^^ *
'

motbtum.

> 'aJii

mm
,

4drelt **, 9 mh* 7

*#"***

Vrm.tntca, berbaejl Briiaun,

.crmamcm rtt *&* .oflcderetn malt

V^^V^^&^
deCU

J^

$<tl*' f,am potu contraclum f pftjuem embm JolutbrtnturAdmorbimedtitMoma ^ylM* ilcttuTt rbcn v C t. KucUto ltab< Vtttamana $**, oflcnf^;

dcntcs tntra

^f^f^^f ht^m y

hom,u,f. l? .ictcJcuriofopLntarumtmU:atort,<i extjitmanh htftortam effe Sonjccm trrant t banu


,

,^

LIBER

CLY

ARTH.
htJiorta, folia producat
nec nt<rra
,

47f
La-

patbo fylueslrt fnmha.attamen


nec ptlofa fed

Uuta,
iiri-

cy fuperiori parte purpurafcentui


,

tnfertori ufta.

Kadice

tannica conslat tenui


btslorta craffa
ferpenttt
in
eft
,

r breut:
rjr

rubem,

modum
,

contorDtofcortdt

ta. Writanntca

ewfque fucctu
c

asirmunt,cxtera
patint.

Lyfimachia*

C A

P.

III* Britannica.

NOMENCLATVRA.
Gr*. Avnn&xiov- lat.Cr itd.Ly/imdchia.

Gal.Lyfimachic.Offic.
Salicaria.
Lytron dpfclldnt, cdules emiU -^ tn cubitdles, dltiorefue .fruttcofos, tcnues ,frodeunttbtu g*"uldt!mfolijs tenuibH4,Sdlicisfigurd guslu ddsinngenttTfimachid,

qudm dltqui

*,flore rufo,dut dureo.

Gtgnttur tn dquofts

ct

fdlujiribm. Fo-

wufuccw ddjlrt^entefud m fimgmnis reieclione fupprimit:


tyenterictspotuiddtur,dutmfmditur:menfiudbuddnt^
ln

Q:

obturenherU u f imns f^gumHfroflHmoJnbHemt


f

4-xr

C O R

Lyfimachia.

Lyfimachia.

dctrrmi mdoremfiffi
&'mu[c*iinicrficit.
1

Iy/iMl i+1mm*mlrfm*dtV m
wUmntft,
I

>tnntur,C q* 4 i %$U *4*tt!>ialm, r tmk < mh cttAfantt mme.vt m


tlort.

^ m

*'

*^V"^mti^
>>

^ff^L*
Torel^oJ
1 '

" ** Utt p* uen '" r0


P
iimo
,

Jfa

','Jjtu>
Uiorti

m
m

>f*rfmM.
<

umnonf hthu
-\*<

ff fu,

mfta
lHtt

ttmf

~m**
""*'

G^9
'*'

mcri-w

tbre
&%

jmmtm^ vm&m&mf*m. 0*>]>t

wtU****r

LIBER CLVAKTVS.
U5ttmftt,ncc Lyfmathia. Planta
1 u *drangularcmcauUm

47 t

etiamnum ah

oftenditur, cju*

m
;

affur+U>foUj$ SaltWtfUr* rvfo A f m ^ducata,nullam^ujlin a\\rtc\ioncm expromat,\yf;mai>


ptefl-Hu
I

outdtem

dulus rattotuhus b\atthtolus yfim ichiaM veram, uoUro noctemporc, m ItaUa non repertri conduda MC Jaui duco> Gai ^o,?ell,b fa,yeracjt yftmathta.
,

Sanguinaria^Guc Polygonum.

NoMENCLATVRA.
Cu. noXvycvty. LAt.rolygoni(m.Ita.&' oJf.CorttgtoL\

CAP.

I I I I-

eial.Corrigiolc

Polygonum mas^ramos halct tcneros r mollcs, ficficn


uUugemculH cint1os:<jui perterra, ut Gramcn rqmnt: folut R^ujcd molliora longtoraj femmejnbfolijs turgef ctc:
f

^marcm appellart uolunt :flos ew candidm, aitt pumccnc.

^
tlo
[

ftiJuccteftJj>iJJare,ac rcjrigcrare: prodeft

trneta-exirca-

^cholera,aluijiuxiombt44,ct urtmt (lilluidto: urtnaapcrte

^cnm utno potu6,contraferpcntium morjn* auxtliatur. Pamfebribmperhoraantcftgmjicationcs, Ftrmmarum pro^ jflW impofitu ftflit.idem ftica* puruientU aunbm imliUatur: /* mmie ad genitaltttm ulccra; cnm utno, adictlo Melle, de

'^Stomaclnfertiorijanytinti reiec^iombm y ulcribm

<]ua\

^^,tgnibmfacri^co(lccliombm,tumortbm, CT rcrctibta ^nenknfolta illinittur mnarta foeminajruwat uno cau~ yrundini tcner* ftmtli,dcnftsgeniiuhs,et mjc tubarum mo*
d
*f* r tt.^{rtieiilostn

orbemcmgitapiccsfohoUs Picedfimi-

" l **iici5

nulltu

jftjjandi yuoftc rigun.Hutc ufw.NaJaturtn

^rancb^naturaMeadcmualnsJcdmefficacior.
yu\gar< pUta ?oly+ononfmina. h^onmx3,campeflru * tonAyri papmf-eautM t 4 p j* m *** coptoJa.Somcn ytn V n u lor um ,4HtJcmtm< multttudmcMas yul-oCt^i.nodia: Fumtn.t
t

& &

y
A7
9

DtOSCORlDlS

mttefrlia fmm Ju>uh rfftg<rarubji.$*d imbeciUior infamma


l

CaU^AauaikairnuuSacjueeainhumi^fuclica^ q*m modofarB*, ** A,n ntr* fnmii, denfs V*** fi m orbcm mtfurito nuUim yfi* Vnrm$ JMi>

N
f.

OMEN

<

CAPL AT V U.

V-

nXi7*'/*f Z*. Poljgondtnm.

HA.mjime^

La

Ui-nouillcc.Offlc.Siginum Salomoms

Poly<ronatum mas.

Farmina.
montibmfrtttice mhli [

Poh

qomtum nafcitur m
y

'^ folyUurt> Utionbw 0~ IdmnUJdporei nct.aut Punut CHm tjuadam ddftrii1ione:florespcrjoi^s Lorum exorttHpromtt,cdnJidos,foltjs numeroftores radue fuPMdtioncrddiccm hdbet albm>molLcr*H 9
f t

c0

j^
'

LIBER CLYARTVS.
MdcuLsinfactedelet.

4T 9

wo ^emculatam , denfam,graueolentem, digitum crafiitudie aauantem : cjud uulnerwtM ejfcaciter iliinilur : qutneiiam

POlygovatum

(ic

ditlum

quod radix fiequentibus genkulorum

nodis perinterualla
bxiiufs peculwem
,

tumeat.

Ex

eitts

radice mulieres

aquam

earH

\tenim Volygonatum , non eft Secatul. nmqut Serapio Stcacnl defcribens, nuUam Diofioridis mentionemfaWV mon< tfiyttm quippiam ex bocautbore mutnatur. AdUtc Seeffciunt.
r

non \.a\ir\ folia attnbuit. Vorro ipfs. vij nonconfinant Siauidcm polygonatum, grxcis, matuUi nifaciedc cw A rabum Secacul,J'cnien,0' venereas vtrcs adaugcat. 1'olygoWmfacukatii efl miJU,binc c modtca afcritlione acrimonia-.mdc
*l>iofuo

Secacul, pifcllorum,
.

"

&

Itfidiendoguftu ,

m*

& fccmma

tm Vttvnno ejr

quint exphcan cjutdem pofiit. V.fthac in planta \r akrij Cordi mduftna. Errant tamcnqut hans

lUlieboro albo confuudunt.

Clematis. C A P* VI* N O^M ENCLATVRA.


Grd.K\nfi<xli$ JIccqivcaMs. Lat. clematis Daphnoi-

des.itaLprouenca.Gal.Petit Liferon.

O
* r

tf.

Vinca Peruinca.

Lematis humtferpit.Uto, pingui^Jolo prouemt, utttcu-

LiftaroQns trafittuLne v.tnchextguus :folio Laurijigucotore 3 multo

mtnora. Ea cum caulibaa in utno pota,alui

f fittuu

o~ djjentcriasjcdant. Subdita inpejfo cum lath CT


Cypr:no,cruciatibm ttuliu mcdetur.DoLores den:

yj<iceo } ai(t

lm corn

*nanducutafinit

impojita Jerpentium

morfibm , iuclematu,

Hr*entum

pr&ftat .jcrtur etiam contra afyidum iBtu exaccto

t ot * opitulart. 1"*

m"nloJum cmtttit ramulum


hjdromehtepotum.

Gigmtur

tcrrems. EJi
,

Cr altera

rubejcentem , lentum :fo-

lkm

l uftu admodum acre, ac exulcerans : reptt per arbo* ^'WSmiUx. Semen tritum,pituitambilemquedeirahu, m

*l***ut

FoUemdhta

lepras purgant.

Cnm

4i*

DIOSCORIDIS
Cum
dbos.
Leptdio

con&M d

CJ<TruU<afki<}or'!4>& to frim de ctua ea


JcrtbitUofcondes.eaprotd

dubt.tji^ tncaptrwil
Wic/mr.NftM**

Ynmm*

Cfa^T
'

ItureoUueer.t,^*** chm CJmuitmU

Um

Lernatx S elund.u

M>
>

Galh

\'

lornam

*** *

ace.xuktraHtojVJ

Clonatis.

,nuclr

t?**!
.

m "* Ul* iHmdConmaluHh.iutusflosrudioru fig mbaUru. 4 tmbahrum tjfig* HbMmfti* f attm* <[*** ?-' ittmnt^ram, Stttmnt^am, V nrodtturtrror.qHi lumd-torum torum t>rodtturtrror.qui
.

[UT j.
'

^
u

ftri

jj^^ \mtm Itifi fintm Umm * Uah \**m mm adtCtm taput dfHtntrtmu f^mit. U fUrt.Jtmtnt CT ptracrt Japoru a C.ltmattdenona
:t
,

dtjcrthit

.Jtcundam Clcmattda
,

^,
^
r^
*'
ia
t

dtt.rtut %n
tuxa.

tlu

arbom tjr dum*ta no rrptrt.ftdcaultscuo' .ntoItrandtacnmonta.B^unitnbain^omj^


nom
fut

Imtptd

d>fcrrpantt

aertmoma hUtttool*

/wrtdrntm
Vlat
to
,

n*n

.ntprobdto fuatj]u.

*""*" ^tdt
,f tafflt'

uarto QrdinttxcaljacttO'
tattbu* t>r4ua*et

dtfiaatSta^^
.

IH
>fl

mordn

Qalm

htrb*

B E

QJV A R

T V
a

$.

48 i
quobiam,
iUi

nfltyteratab authore, collecatam, acprocejfu


tjfrKlom Clemattdt nullo tudtcio

curtofo

comunclam.

Polcmonia-

NOMENCLATVRA.

C A

P*

VII*

Crx.Uc\(f4avic^. Lat.Polemontd.ltal.eodem no-

w/c.Ga].Saugcfauuagc.Off. Bclicnalbum.
olemonumalij phtlatertam
,

Cappadoccs chikodyna-

mm appcllant
1 Ha,n

ramii exilibit*, utrmcL pinnatu.folus pauy

Huu matonbn4 ac longionbm, Calammthd SangutHn^proximiu^uibm mfummtt uelut corymbi dcpcndcnt ,nt'
6
ro e

J nme:radice cubitalt,albicante, radicuLjimili. Nafcitur


afyeris. Bibttur tn

mm ntofts o-

umo Radtx contra ferpentes Vvjenteriam.-cr cx aqua^aducrfw urmd difficultdicm C7*


9

wtndicum cructaiw.Datur ex aceto drat hmdpondere heno*

l:e

*demfiorptoniipLfd aliigatur. Tradunt, cumquiradte t}auerit


,

(em

i(

afcorpionc nonfenn : cumj^ fiicliu fit , mhil

lt l fAjfHru7n:denttumdolorem

manfa mttigat.

y V k Anania monttbm^rault & quadratosaule,florefcre Kepe0>na

ldn Volemoniam Mjtthiolm inalttortbtu


torymbacea > nigro refertam fimtne
,

&

afperioribui >al~

radtce longa

C candida.
i

J }a

am

^cjuaeflmodej}ta

^V**Mgr4t0m referat, nec

Qale u 5 frafri

nonafflrmat. Atemm Kutamcaprariam, on cfleconflanter per affeuerat , rt qus. omm,fua


-

corymbos tncyma producat,fedf0t. "7eM rubeficns femen tmluditur natales non conuemumt. VWiut, ijuam Kuellttu pro Yolcmom.iprofert, Cordoa*{tdextor.

J" l

<? radncocul.tta expertcntta

dtuerfis. Voletnonta tc-

^pJrttbtts conftat

,C

tnctjorta

virtntu

eft.

Symphytum,fiuc Al

Qu ^M^Tat\paifiu.Lat.S^mphjitumpetrdum.

V 11 ! NOMF. NCLATVRA.
H

ltsl

4t

DIOSCORIDIS
jul.Symphitofetreo.GalRuglt&Sznidt.

Ofhc.Prunclla.

byniphitonPctrxoa
:rJ0

_tenUut,pdruii,Ori dnofimiL^:cdpituluThjmJ^
atnt : 1*K dulctJMiuam Ufitm totttm,odordtum,guftu mifi m 4f* te.Jubrufd , digitdh crdfiitudmc pccottxm

&

fotum , pulmonit mtia furgdtifdn^umem I rubrty dddjfentemm, num mdtu, tX daud datur : r *r. ' cr d j j& uero :tiim:aJconiintfaiiero
i

"' ^ & ibm> bm, ucient re

^^

iia

Cr commanducatum

ioalefamt.

jl&dkerkmSjmphyton,qHoaau''>

tant ; dcdukm emttn

buuktatem^it maiorcm,

JJ
ftcrn

LI B E R

Q_y A

RT

S.

4 s*
tuterua-

nem } dnguloJum,ut Sonchi tnanem, circa

quem brem

unte jjxttio:folta exeunt anguJ}a,BupIoJfo proxima,oblonaa y


nirJHU:caulc fecudum

anfndos quofdam ftrtato: foltjs tenuibus

ex<tUrum/inu prodeuntibns,m quibuafloies lutei etctrca cauumuelut Verbafcifemina emtcat. Tam caulis

quamfoha, afte
eft ufu4.

u mugine horrent^a&u^pruritum conatant: radtces demit


tMturforunigrajntws candida,mfcofa:quarum
Tritttrfotdcrucntisexcrcatiombnsjruptisfy proflctunt. J{ecen-

tumdnera tUiu conrlutinant: carnes quoque fi concoquantur,


togmt addita.tnflammationibns prxjcrtimjedis,cum Senecton

folijsutilitertl!inuntur.

imphytum Petrtum
thtolus,ncfcio
ft

in Italianoftro
:

tempore non videriait Mat-

m Galltjs

quamuts

ttaejfe Kuellius affeucret.

At

Symphytum, nulli dubtum eft, cjuin ilia ftt ' ma >quamConfohdam maiorem yul^ui herbartorum yocat. In t H tunafcttur,ftoribns non croceU tantumjed rubcfccntibut etiam O* A ^,ynlformibus tamen. JLrrant quiConfoltdam minorem, Simrytum Vetrxum contendimt ,ftquidem dtucrfijttma funt effigic.
locoponitur

Vjod [ccurfdo

^
*

ejfe

^famori iuduto,erit Confoltda media, nua foha profert fupramo*

urulea,et Italis Laurentma.Sencnjibm,

Morandola

dicttur.

Vua

?lnu Gracis T krabibws ignoU,pr^iantiamodernM remedta


t quod prolixior,O pratereo,ne

tr ^ r f **nt,fcdquxfednl6

m manmo-

^nermt,qui bxc ad vn^uem prodidennt.Gcrmam tnter ConJ ^as Sanniculam etiam reponut ,<//*> duorum eft geiterum. f.ft ettam
regaluAtalu, Sperone di caualierc.Zmpiricu ha planu, eacon^HpcrJ^aaVtres.SymplrytonexcalfactentiuJeftccantium,
on ll f da

?"' Mm

&

^nttum ordtnts eft fccundu

Holoftium.
I

C A

P-

X.

OME NCLATVRA.
H
*
Grd,

484-

DIOSCOHIDIS
Crd.
o\teioy. LM.Holosiium.ltd.Holcsuo.

^al.&Oil.ignota.

gentsUm

Oloflion <]uddrdntdl hcriuUejlJjumirefens.jolijUiu

UcuIm^ Coronofodut Grdmintfroxmw:gufluddjlrin


:

rddsce dlbu .frdtcnui, ujaue

m cdfilUmcntijfecicm,
tencn**

Longttudmc <]Udiuordittorum. NdJaUtr mcolltbm


:

fjm eiuo ddruftdyin mnofotd ndm CT cvncs cogfflM*"'


cochontbmddditt
..

HOL
uaU

ttm

herbanon yulh co^utdMefudHS

t^JfdlisHdttWh

lm nonco-nont.l H t Kuellto Gdlltcorun, M*r..utdmenyu. nUofeUd n*n eft. Sdmq, cuvmm usftmdi* ysmwreptdmU hdbituconformi*,foki
<
I

Denliculuican^

ieCom '^
bdbttftt
'

ma. rendtytm.ytabetm p.tsfu prd nimid ._ r_ Tj^ ____ t... ndit


deftuat
i

mmoM r.tmtne tn qmt '^L n femimmm copulata,obtuftori ^s.mUcnlUloft^con^nitAUtlofeUmtmicdfecor^j


aUrtfitonecommortant,
___ r M ti4

idoneA.^

Krum

Stocbc.
rd.

NOMFNCUTVRA.
Ztoi0h. Ld4.St.rbe.Itd.Stebe.Gdl.l3-

C A

P*

X*

S,.iNieufc.Off.Scabiofa__/__, 4 ,,._

,,^ r<>m* rrfok* ft l


:

rin untt

S _
i

__f

<r decoili drfentencss tnfunditu

uefuruicnt
.(
i

h lUtuT. lllttd foltd oculss


irn t>i irwj
i

db tftu crHcnWf
.

durtbm f~ t WO"

i*>rti'\ iiir? crum

/<']' Hf/iri
i

w~---~

Mttit"

AM ru\Ao,U Jeytfolto.dcuUutHi.molu [emkmey

mbe,aua cr Vhiemn

mWdfa4k^>fr*?$<^U
m j^J
co nten

[tt*

grat
*>

xC md,nonalii>t<ju,tm tnayuaticK nafcens.l> itmdttaberrarteoui"* hosm, yuijrartm ^dbtoftmejje

&Aut>
.

eUm
'>orr

cdh

t.foboejl

riia, Imwmstt,

fiorejj.eaojQ.diuturiiotdrulcicolorK.ey c*

^ll# fi*ty^>" Cdjtod

^^

._

_W?
%eneratotahj<

mmfiinM.Kntrdubmptft{tru*'

lwtuT,

LIBER QJARTVS.
triltu

43*
y

horU ,hac lue defungitur corpus. StocbesfolU

<7 fullu4 a7lrtn+

imtiC nihtlum mordtcant .Dcftccat fub ttrttj ordmu imttum.

Clymcnum*
N O M
R

CAP. XI*
C L A T V R
A.

Gr&. K\vpiyep. Lat.clymcnum.Ita.8c

OfF.Sa-

il.duStcgo. Lymenum caulemfert Fab&, quadratum :folia plantaponaria.v


gmisfollicuLs fuprd caulem mfefe mflexis,utin polypo-

rum cirrlns.
ttiicefnccM

Probattflimum

efi e

montilws.

E fiuttce toto cum

expnmitur, qui adfanptums reiechoncs

m potu
Trtta

tfflcaxeji.Czliacossubrafyfxmmarumprofluutayrefiigeran

k nfrenat .fangutnem nartbsu crumpcntcm fupprimit.


f w>Mfiuqu*recennbn* uulnenbw impo/iu, ea ad
^ferducunt.

cicatri-

V^notarum plantarum claffem imbtt Clymenum. Voterat quidem yi deri,Saponaria,ft ea rtfoltjs VUntame,ttidem cau\e,^ut rotunj **<$ <7 nodofus-.Crflore^ut dtftar eft,Clymenum reftrret.

Periclymenum.

NOMENCLATVRA.
&* itt(iit\vntvp\i. Lat.Periclymenum.Ita. Vmcibofco.

CA

P-

XII*

Gal. Vincibofque.Off.

PCaprifolium.
I

ndymcnori, fimplcxfiuticat,ex mteruallis parua folia

habens tpfum ampleEientidtfubcandida, hederacea.mter


'

^w

m*fircultexetintftn quibm bacca.hcderdfimilcsfios Faba,


3

altquantum rotundus.Crquafimfollum procumbens: cueliatur.radice rotunda, femendurum,cr


quoddtfficile
!F*>Mafcttur tn aruts

CrA

acfepibm,couolucnsfe admtmculis pro

? ter *fidenttbi46.semen

colletlu, CT ematuruit etwpoftquam lnu ^braficcatum,fidrachmiCponderedeturm uino quadra-

&to dieb w,bcncm abfitmtt.Ufsitudmcm dtfcutit,fed urmam

<"'

d9<s

DIOSCORIDIS
0* finfuhm pc tfdcm

ctetflatlm afcxto dtc cruentam, orthofnx*

dcft.fartumaccclerat. Foltafunt

umlw f* df* 'fl


t'

uncln ex olcofclrtum algorcs abigunt*

<n, Caprtfoltum. a Matrtkylttafe^autt.SiquidemOfn txamt ChirmP <fcoriMi yrraefl lixyacattha. [anm a yk folwm,
I

Ql rum

\ emadmodum erudttorum
/

confenfuu ?erulymenon&

U^f"

tm.tn yn.tm

& tandtm plantamcoputauttMaemund^


inttbur
Galemts-

Calent Ubro dt fimpbciumftcultatcoclauo.MamjJjluam


ylccra commendat* A t td.ytcx hocloeofatet.nonfcripftt

Tnbulus.

C A

P-

XIII-

NOMENCLATYU.
Cra. Tf!/S*\'. Ldt.Tnbul^.Itd.Trtbolo.Gal

Macres.Saligotz.OffTri-

bulusmarinus.

T
ta
<jue

^bulsgenm unum umUnfy*J4&*"V' t


'<,tenmor,kuMticHlti,mtmaflrW :$">/<*.
,di*,pr*duns.IuxU amnet

rudera nafatur. 1}
n * tu

dltcrumgcnt^,aautsfamtliare, auod mflumnih*

fi

tma crafii rjuddamjftcea.femen durum,ab altcro n


rtftgtrd**

Cr

mftijfantts tfi

natttra : tito

^j^^ m?
^r^
'
'

tnorc rlcerd adiuuat. ttones omncss cataflafmate

tta^utredincs^tngtuds^tonftll^jjfcrfanat.Succ

dumrccens gttur adoculorummedscma6.Scmcn


culofts
tcrrcflrts

tuudmcntumdffcruDrdchma (ttduesclos* Htfera recreat: contraucncnacum^o

TrtW

jr^

TV*

,j,

fr

sty>

L
frymona

B E

R.

Q^V A R T V

4S*

amnem

hahitant y uirenti Trilulo eqtios faqinant$

CF i dulcifmine

r ejculento panem quo uefcunturfactunu


,

TKibulus

tcrrejiru T>iofcoridi

yntUi , Theopljraflo
,

&
:

Vlinia
hic

duumeflgtnerum. \ni CtcercuU folia

alteri aculeata

<?

fniiufioretma+uq; fepta obfidet villarum. Semen ei rotundtus ,nirum , inftliqua. foltum idem habet fecundumjpinam , alteri acana-

ctm,

& Sefama fgura.

Aculeatunt hoc tribuli genut

noftro facufo

tkntatflincognita. Atquifoltjs Vortulacamrefert, \enctijsvtfttur.

Fyterdiui Uicclai cathedram. Calcatreppa

qux

Italis

Cacatrepola,

Wtculos nullos ,fed nec fdiquam qua femcn tncludatur ,producens, m Tribulo fpinofo non admodum facit. Aquaticui tribulut In lacis

bdttuanoj <& Yerrartenft nafcttur

&

Venetijs

m lacunU ,maritimi*

kwadUctntibus.Edtturftuclus, caflanejiftmtlu,cimri caltdo incoflus.

^bkluscomponttur parttm ex ejfentta. humida , pauxiUum ftigida,

partim eftcca, nonmoduefttgida. \n terreflrt ejfentia , fttgidum terrefiri prAualet , in rf-

quatica,aqmum terrejbre.

Limoriium-CA*

XI IIINOMENCLAT V R
A.

Gr&. \ciftaricp* Lat.Lmonium. Itai Ltmonio.

Gal.

ReparecdepnLOffic.Pyrola.

Imonium folia habet

Limonium*

heu

tenuiora ?*

longtort

453
dejuaicm
f*nt.

DlOSCORlDfS
,

fcmimba*
,

rubris fcatentem

<jta

gufiaM

mdlhuv> efotum,

Scmen tritum

c^ ex mno

acetabult menfura

dyjentcruu cciUa,
jj

prodeft : rubra faminarHmjrojk*uip>

Jii/./.j/iitur

mprdtis

C paluftribw.
fjlutfrx 'ft
.

Llmonium

ftkoh

B*4

fjuam tfomoidem

AfH

Aam-ootart Jcribit

AtCaltnut

libro tU fatultatt altrruntom

fttunio, nutiam Y.tta ]j\ur\\r^^ttu\magnojcit .mfifortetxtUM-

mitem </wn tntrlU^at. (luifit.>tfuitntru htrbafit Umonium.m 1 anirruM paludibui mftijutnt ,i MatthioU yaU knanu fttnarum Pjrola, tudmtn^ \**,[>t nttnt Kutapratenfts, aut

ttlmeiuo.inrtmtd$a,LimontumatttabuU mtnfura ojftrtndum.

Lagopus.

CAP^XV
N OM
E

C
A-

l A-

X VR

cr.wn*t. la-ujfdclieure.Olfa'

non nota.

^tmm Jmm m * P* t t o*mfi*** t* f*-- t

hcrU #<

Lagopus.

fegttihm.

Mm*

LI B R R

CLY

A R

T V

5.

5,

NVttaml.ncopi ffji<*iem Diofcorides exbibet. Jd nobtseiufeognofccndicertmn toiltt ar+umcntum. b\atth*.mfyluaticm, CaryopyMtam effeputat. Sed eim opinto nullo pene recipitur tjuodea in
.1 ,

mont

>ousn:fc/.tur,noninfegctib:ts

&
,

aru:'.Ruellio,ca dt<cttur,fjuam

*ri*it4ttm,

vulpu

vocat.

kempe Imimlk Trifoltj re nw ,


,

infegetibus

(?*ru'uenatt.
tun

Gcrmam

pro Lacopo berbam oflendunt

cauhbm
mufcofts

ro-

w<7 hirfuti<,folifs
,

Lotipratenfts

femmc mpanicuUs

U-

nu &*ofisq;

pcdt lcporino

admodum ftmiltbut. lUc guflu

aftrmgit,

Vtxtccantttejtfacultatis.

Medium.

CAP. XVI. NOMRNCLATVRA.


Gal.& Off.ignota.

GraMUliop.Lat.Mcdnim.Ital.Mcdto.

MEdion m faxts ZT opacts nafatur. Folia habet IriMs: caulem trtcubitalem,Cr m eoflorcmgrandcm,furfu~
*Wj rotundum.femine

Cma,mmuto:radiccmdodrantalem,

ftfitkdme bacult,guftu accrbo.

M&decoc~la,

Qua trita mfarmam, C?~ ex

rubrosmenfcsfcemmarumfiftit, eclcgmatcfer

1 Hot <kesfumpto.Scmen

m umofotum,men/!ruafellit.
depingendu Medij folijs,cum htc
,

XtmpUrium
\

diuerfita*, in

Jrtdi

'fadia
il

alta Seridifaciunt

fatU cxtricarmon poteft.

Vlmimqui

hiUAfimtUadepm^it,Seridem mtellcxtflcvidetur. Kam Iris ^ uphrnflo culturam non deftderat. Sed b*t Delio natatoreindigent. ty ndix.auftcra efl, CT refenat fluxus, etiam muliebres. Contra
!mQl

>ncnfcseliut,nempe

tenummpartium

incijortafacultatu.

Epimedium.
N O M
R
ir

CAP XVIIC L A

T V R

A.

Gr <HntHt</licp.lM. 1

mcdtum. ital l fimcdie.

(ual.&Oil.ignota.

*F

4PO

DIOSCORIDIS
qtte duodcn*,ne,<iHcflorem,neficjrHttumfert!M
:

EPimcdiumyCMtlti eft non majrnw,HedcrxfolijsjMil<


tMt
tenut,*
1/4 cu

.t,graut odorc^ufiufatuo. Nafatur


leo trita
>

imfofito cataplajmate

m hum&fo' mamm^ mcrepf

nonfnunt. Radix concejitum adtmit .Folia umofoU, m dtchm qumque thm ofi mnfirud* purgatwncs
praflant

mufmw

mulicnbm ne conciptant.

Jium^anleO-florcdeJhtnttHr. Vrtcrbsc,Qt*aht,&*
fnfcntiunt.

THmrmfhcrU ptmcimm,f*m ^*#> r J r!t Qordu, hZ ItM****** & fi*" ff*

^VTl

Gladiolus.

CAP. XVIII#
XtvhtonJttlGm*Gal.Glayeul-

KOMENCLATVR-A

iplnon ,

Jj

H'

tontomm GlM^
q
uoi folmm

M rf
, tlt

purpurct

Q n ~ et Jiores

m OW*

Xiphion

L
toido

B E

OV

R T V

S.

431

fimmrradiabua vemints, una, bulborum modo,fupi


:

dtcummjtdente
tor,

ejuarum infenor graalit efl,fuperna ube-

Nafcitur in aruis.

Supenor atm rhure iDita, admtflo ut-

to>$iculao*aculeose corporeextrabit,panos

m O"
in

cumLohj fa-

hydromelite difcutit : ejua de re huiufmodi empiasiris

Jtrifolet.Menfes impoftta

trahit.Supenon radice ex

mno po-

toiUncTemJtimulariiCr tnferiore /umptaftcrilcfcere tradunt.

tofmorem quo^ utiluer infantium cnterocehs,

cum aqua po-

tndmpraapiimt.
""""

^heteres omncs herbas.cfueii "Luholi* ftmile effetfolwm, Gtadio ali*. E/fc tahsvocauere,vtlris,Si>ar?amum, hcortts, Xirie,

me

herba,GladioLs,q:!em Graei Spha^anon,Xiphion,0' ^''wnionappdLnt llicinlhufctainterfegetcs nafatur,nulla re.

... fcgcnem

f.

&

_________

_-_

faS*ntenota.*Lorcs ihufcisMonacHccicdicuTitur. Vlmu Gladtolustn htntdu nafcens,U Gladiohts cffc vidctur,quempro Acoro,vulgus yfur frt-KuraGallica verum Gladiolum, Spatham, aut Segetalem Gla}

m ppcllant.&adix GUdiolt maxime fuperior,attrahtt cencoquit,

Vtcfmat.

arganiumGra.

CAP XIX. NOMRNCLATVRA.


?7tce(>yctvio\j.
lis

Lat. sparganium. lta-

Sparqomo.
&w p w
_f

_r

7*

lomanodoco artem Jolpa.vocant,vbtrupettm Alumen confic*^radtces mor.<, V.oconncnuncupanh confntttnttbm notts omnt
*-befic:atomm efi Sparzanion. J r s

Xy YU

y
40*

DIOS

O R

D
P-

X X. NdMFNCLATVRA.
I

ls.

C A
*V/

*****

tf

Xrriufoii^""d,i,iatiora,

***

bmm

mucrorMi : 1^

crt^ nifa twl mtiio


fK buil*,ex

poflir"

bmvurvurm flos, *f fumccm: femcnmfok^


fimde FeJ,
rot*ni>

yrHm,scrc:rdixlonm<-

mMu,r*f*.Con*'f

cxtrM^ moleflu atr*


fa flor *r terM^l ** rLu, CetM *
anmta. rnmoribits
clmnilmsillita tUtta Cttontbus

medetur (um aceto meaeiur.

^w*

****!/*, r*ptd, coxcndtcum

doloret, fird*gtrtm

&

U
l
,

QM

uehcmenU pot*m,*rmdm fuuu. cmcn tnbio clot


Itt

Cr (um iUctoJienemalfomit'
>n

XYf*
V **t*
I

vdrui It^iA

loc. in 1 hwfud.

yocant-SH m/i Spat uUm fniJ.tm

O ^^wJ*

^.

^ftu***\mmr*im untum.ftdampUm ttidmfl***

mm f i<du

abfergtm u. % jr* *m Imbet

'

LIBER.
Anchufa.
N
' (
i \

QJARTV5.

49 j

CAP. XXI.
N C
L

T V K

A.

r< -

Ayxffv ?*

Lat.

C^ Ud.^imhujd. Off, Buglojfd


dppelld,

rul/ca.

Cjal.Orchanettc.

Nchufd, aux alto


tur,foba
r

nomme Calyw aut Onoclid

ha bet Uclucdjdcttmcftl

idid , htrfutd ajfe

f " Cl craptudo dtgttdLs, jud dsldte protu

n^ra y

multd^uomtouerJttm humiJJ:: fd JJtms horrula.rat.de

mamu tnjtctt
cum

ItogMneocolorc.LdtoJolondJcttur.^ddiXddjirmgttidddmbu

h O* uetcrd ulcetd, ex olco


fwnti medeturjepris

ct

cerd ejficdx

eft.

igntjdcro

cr uttihqtnilw tlltmtur ex aceto, pdrrcnum uitusjtent, CT

^txtrdhit ^uulud tndtta. F iu6 dccoclum


fjfiffrf*

ddtur.cr ftfcbnsfit,ex dqud mulfd.MJiunt dluum

r ttnutno potd.Qddtce ptqmcntarij utuntur ad ungttentorum

m md.Efia^^lterd,<]uamdlttjui ^clabiddion,dut Ono Wf


jwtppellarunt.HdC apnore di[tdt,ftodmmorahabeAtfo-

^Hfmtli modo affcra: ramulos extlcs : florcm purpureum


fwitcum unrrcntem.radues rubr.ts,oblon^M,cjUd mefiibtts

^neumfucciimfundunt.lnjabulvjtsnajcitur. l ris ctfohjs^ %<jUd contrd utrns ittm relinuorum fcrpcnttum,tum maxtle

^fQrdru, duxthctur,Jiue cilo, fiuepotu,fiue dlltgdtu.


l

xam

TJ

Mdm mandcns, tn fcrpcntts os tnfyuat, cum nccabit. F.ft


14

" Htc hduddijhmih<

en

todnducdtum ,

jcmme punueo,mtnore. Cuiwjeftinferpcnus fduccs tnjfudtur, edm mtcrfi,

V-fyitx dcetdbult

menjuxd cum HyJJopo T Ndflurtto pota,

*****&* tmedscxcuttt.

M r ^ihufx
1

f9drtugtnm 1 Ham pfiuddiKbi

f.tctt

,n

?U*im*frimigtMridimi* diftmt xoc.tt. A tnum hacrfrmui birftittor eji


f

Zli^

^'

'

W^ Htnet

^'^ Utll 'o fftmUmdmfc mtuu armofis

minuf /HJ*>/Wj4 conU.tt nruciliortlm


mnafeitur,

Ung?

mefibu* *mhnmoremexudat. Matthwlotffeuddiiclwfdnon *******

&

^tnchu

'

4*4
Anchufd

DIOSCORIDIS
gmmt trta a
Diofcondedefcri^ta,

m multn & tdrfi &*k

aftatem,rubenteextr^ t0uJ*fr**trit,f*Xm<l*<ex earum radtce,per prp t.etafo \>rodn caulem totum 9cmt. A ndmfd omnet ,jlores f>rr txfk&nt** nkentes fcneforma vul^arU Hn%loJ?i,fed rubent,

&

Knchufarumradtccl

r ttior

ufaculut* ,<? dMrsfint,iaff


ycopfis in aThtchone.

tamen&tdefucands mmm fopint, ant,Qr absier^unt^olia hcet

ftrm?end. ytrtite nonj>riuantur.


lentiot.

OnodeW

Akiliadton aut Onocbtle.fJu*

W re mcdica poteffifm
P.

ftataacnoreft.

Licopfis.

C A
I.

XXII'
A-

<

N C

L A

TV R

Grx. \vxe4<t.

Lat. Ljcof/ts. Itd. Licopfidc.

4
Dng ua carns.
Tcopfts^ttdanonnllts ^(nclmfduocdtucfolf^

longwrtU, dftcnorAus, LtUorAwL


tdfnt rectdcnliU
:

cattle

longo, retlojcdlro,

f^^ kf*"
^

mu[th,cubttdliU:fLorefdruo,fur^ureo:rddiccrubu,0^ rtdtxW oleo Cum firmgenle. Ndfttur tn campeJlrA*.

ncrXn medetur: CT cumUrma hordedcedSgmbwJW


dorcs perunil.t moitet,ddicc1o oleo

Ecfaium.
.

NOMENCLATVR*gloflcfauuagc. ojf.Bu^lof
fa\ uulgdris.

CAP- XXlH*

Crd. %x* ut. Echmm.lU. Echio.GzlB^

Chionfoud hdbct frdlon^


.

^Cnchufdfroxtma y

Mg^f*SS mmord ^hfubrubrd^f


b

ftmulii

tambm horrtduUcdultculos exdaff^t^


Utcrc folid,cxfdnfd,

tdji utro^uc

H % fmndtdfr

>

Q_V

ARTVS.

49f

VN l'f

Echiondomeftic um.
UH mmu(cula

Sylueftrc.

mn * ca
* ttlor

tn juibmfe^ floresfecundumfoliaparpureos, :
te-

ltl

Mperarumjimitia wfunt. Kadix mgricat,digito

>yu4non percufis modo k ferpenttbtu e x umo prodefi, M*os cjui antea bibmnt non patititr. Folia Crfemen
,

fertrt

tm

praflant

munm. Lumborum

dolores fetfat. In

umo

dut

jorblt

'onefumptd,lacextrabtt.
ftt

Wmm htdt nomine accepto <j bdfemine yiperarum capit tbus **n*bfmili>et pojht m eartim morJu4:fiqutdcm, Echis,rr*C* V*,

fjffi*** Alabit<s\dormtcns in pn*4 \ tpcra dcmorJUs Lwfto 1J" iC0 >t>f>ltcatA<juc morfui berba quamexprejJeratyCtim tx mfrcT
,

^""^fct^uodflantA
?tne
:

butmefftt remedium oJUmlti.

?imh

^^gcncrHm.\numVule>rio{tmde,coronatHmfolus.SlterumM' nu
utpcrx. llocproculdubio, capttulafunt $*%*^Jfl**f*** Wi 4 H,rtOM pabulo bircos C4> tjuamfi yocant,quodconJlet,etus A kU ***% Gallus etiam ^eclan.KaJdtur non l talta tantt<m,fid
-

Ocima

40

DIOSCORIDIS Odmaftrum. C A P. X X I
6
Gr^riKV^CiJltt.
uatico.
-^j-

II

I.

NOMF.NCLATVRA.
lat.

Oamoides. hal.Bdfilicofd_
P

Gal.Ijafilicfauuage.
_

r-

-*

--.-------

..

_ _

__.__.
,

fotiafe

Cr r^wo; dodrantales
,

hirfutos

flmtlcs,femmc,ut Cith,ntgofrxvnantes.nm haketfi'** morft* ferfentmm cdterarum^ umofotum fKrf uifcrarum

medcdtur, Ddtur

ijchiddias cum MeSc;uino^Mjrrm

W&

ferc.P^aduemtitur tcnut crjufcruacua.

0(

tmaftrumfeu baftbconJjlu*Jte,eaeJtlKrba,quam^ auAm f>octUorum , cjuodft^ua t uUnam nomtnant

Uutterper & vafcubfauctbus, *,,r*yf,-rfl

i- Jftm

,^
V

^*
^

re/era*.

Hamque Stliqua

J^** tm^
atnbt

ticuUtiu

w quibm

Githjemcnocculttur. \n Oitmajtnconjtm*

Matthtolo
tur verbU.

^eliio,

Cordm uotas dtjcrcfarccontemltt,at}

Erinus.

CAP. XXVNOMENCLHVKA.
GaLBafiUctfcstir.
Crfiuuiosjolijs 0cl

Cr.E(<r&'Ldt.Frwu4Jtdl.Bd/iLicodfanco.

jwJurcult<:ftorec*ndido :Jcmtnc n^ro,


caulcs latleofHCco

^ntundfaturdfudfontes

"j

*^

nortltu, fartefufernd dm//is^utntsjcnifucMrdn

GTdcerh^
cohbet.

tur^ent.Semendrachmtsduabw^f

Melits cjatlns ollitum, ocnlorum fluxiones

Nitro mfliUattt4 9 aurium doloresfeM cumjulfhure Rinum Zchmnrn vocat CaUnta frout etum i ^^eh
.

&

'>^

ViofioridncodicibuihabebaturAlerbaJuccomanatla

iore^umduLedme.yndel.aciari^nomenapudvu^mutua
<*nentenuiumfartium,deftctatfmtmorfu.

Gf0*

B E

QJV

ARTVS.

4*7

Gramen.

CAP XXVI* NOMENCLATVRA.


Gal.Dentdechien.

Grd.Aygcurif.Lat. Gramen.ltal. Gragmma.

GJ^amen geniculatis
ferpit ramulis
,

qmbn6 crebro radices jf>ar


gtt dulces
,

articults

pr&-

cmtlat :foha dura, <jr,ut

^ArundinU tiaru&yUta,

exilitatemjaftigiaturyea^

tumenta O** boues pajcut.


trita radix
cogluttnat.
tllitu

uulnera

DccoBum etns

mpotUy tormmtbHsmedetur y

Cr urtnd dijjicultati'
ettam ue(t-

bw : calculofa
ijl

ca excremeta comminmt.

Cr arundmaceu Gra-

men , prtore multo maiw,

Gramcn.

quod tumenta necare tradttur , prajerttm m Babylone : tdj tuxta utas najci
3

T'M
e

ocim Parnafo monte gtgnttur , denjim Jruttcat :jolus

"'fiorcodorato, candido .Jemmeparuo, nonmuttU; r ^cibus cjuims autfenujtgttali crafctudme, candidu, mollt-

J
*>

r * Cf

**.

M3irrh*dimidio

O" admodum dulubw. Succwfm utno cum Mclle pari,


decojuatur
,

adtjctanturque Ptperss
ertt
1

a*

^Hru

terttapornones,probatt^imum

oculorum medtca-

mentum*

49t
tnentum. id

DIOSCORIDH
m
vca
fyxide reconditur. Decoflum

ukh

urmtmim, uchementm Scmen prtpt. idem T iod btrki


fclltt
,

aluum

Homitionesjj fftit.

Natum m

cdicu

Gnmh

ijuodimoU

Cimmm dffclUnt, loucs

infl<tmmt,fnoMM

jdtfcfdjcdntitr.

NOtum
VUm** rrm
mclU
ics,
.

tfi trmum Cramh

>mua

Dioforide

ty>^

^cummeacuit.

MlCfwM.

lony0can l)M 'O acuUatt Grmnm^ct ['^. tun tUClhufi* vluumum amni. >t )"/^ kttcrmm Mxjm fimde , yto
.

gmum,

\ico\ itim meuatroexcreuit.ytuntur:


1

^ ^f.TL^
p
ion

iMuJ,~nmedc*t*r.

tnrmf,
Cjr fnta
.

mnu

&

tctt

mtmwgetm umfimt

^^'
*

jj

%l[nt

w,*
Syfr

/crpunt. Kadtx Cra,


tftcomn

ttnera mandendotfi.

farummorda ,tenutbm
mt.

&<", V* ^uam f fartibmconfiat


t

Sidcritis.

C AP

XXVIINOMENCLATVRA.
Crd XiAnfns. UUSidenUultul
.

Stdente.

M.fUUh** Qjccrcw Mt
^rajjc,*. "-'' *emi* mmor4tame, Crajj >> tiitnf, u0 mum j*pc ex ccdcntU , non num undi &Jtm > * * L U) tuLH*.*.-;. . .-./- *~ m**t IhttA arbunM**'*
t

R.

Q_V A R T V
in

S
y

499

Marrubto Jj>eclantur,Cr
tn ets

Jimen
fte ui

nigrum. Najci-

tur tnfetrofis. lUttafolsa,JuA


,

fine tnfiimmahoms

fertculo mngunt. ^fltera Si-

dcrttn

bmum cubitorum y raexiltbu*

muUs

fobo Ftbcts^ :

numerojo, utrmq^fer oras dt


tttfb: fedtculo

lonqo,frodeun

hbns

fummo alarumfinu
cacumtne orbtcula-

Jurculss, lonqts ,tenuibm: cafttttlo tn

to,afj>ero, tn

quojemcn conrotun-

hnttur

quam BeU

dttu altquanto ,ac durtHt.Hu


tsu uis t fo/torumq,ad uulne-

Sid eritis.
vttleam uocat,tn
4
cf

rafractftta
ejfe

eji.

stdertttnaba

tradunt,

quam CrateuM

macertjs

er usness najccntemjolus ab una

mnlttt, Cortandrofimibbm, ctrca caultculos dodratales,

ros

>kues,Jnbcandtdos atquejubrubtcundos: flore funtceo,

Uo
'

>

l u *t*ntt amaro, CT
Hu btert

tcnto.

IJuim ea un

efi, ut

quamuts

eCentl

tmfofita,fangutncmfuffrimat.

j4

wfWfn attmet .ifuam uunc Marrnbt;i,nttnc QMercat&MM


ita

mibt*dm$ Dtofeortdes reprtfentat, \^ j!

%1 Ut p*r ambttum
*

a^ s

^w '* 'jua/upernc
tnafa, ad

hir/uta

&

mtelh^endum Quj candtda, ad Marrubu


:

fimthtudmem aeieOuercmfohorum \uercMfohorum fimtht


1

dcrc.

fo*

DIOSCORIDIS
dtfficile erit,

dere.Toexpltcato.non

tna

h*cenerafCr<:timdgnit4<

t*eorumtrrorem<oirruit.qutU.im

l rre.e.tm.juenon m prtmumduwtdam *cnuf,<]** fpi^oijhn produut. Marrubtum rt cauh, nonm , cauUum cacumme, ipfi lnfclJWM smhmtm autptrUerban \udatcamXruuminteh^ Untimejfecontendunt. Qmi

&

fperllcrham Xuda
%

w.tjuam CJ Vaxanamrocant.eabUnumt^ **rt* * V && ^aaurr* nomen tmpcjHit.efl <ratur.cu t vul;u< \ fmblmmt^ rulxnti.h,* n cul.torum alto.C non mfeamnter
tmifa
-^

mnmp dluuU orUuUum MbCrimm&tfitmOtiHdinMunt,


.nfuperi.riparteUu,,
floret profert

tnfummocauUt

catot

jui cohi -ny **ni w unomilU) j mwrw tame* mmwmtum mptmnet m ,(ti tan

inp.1pf.01

cj rcntoi abeunt.
eji

httc,

pnmum

potejt.sule.ttv facultatu

ahfterforu .matort

^ imAtm m tm m Sul:rin ^ \^

f
rc

tamenex^rti

dm.V

modi

eJi,4Ct*l$quatUum apmgit.

Achillca.

CAP.

xxviii* NOM ENCLATVRA.


O*
jj.

MiUi-foltum

mam

UgrandcMiIlducillc.

hillca^uibufdam ^fthillea SidcrttisAo

m**resrerit )<
Itjs

afoufuforum tffigi, 1^"'""^

^^
f

circunJatos, crcbris

mUtmjokoriM}ethoniM>
non

drtjimilitudinc Jubfuluo colorcodore multo,

o~ ^luttnoJo.-ttmtelU WJ amuUntibHd.Prouentt didiupurpuras cr aurum


dtcato

00 J^' rotunda,] m cacumtnc


rJQtlH

^
^

Jutmst, CTdhnjLtm,

B E

CLy

AKTVJ,
culo tttetur.

fo j

Erumpetemjan*

quinem mhihet, CT cruentd


uuIua frojluuia. ,

m uellere*

Decotlojauoque mjidentfos

mmd, fiuxionc mlu Lboruntes* ^d dyfcntertam bu


litur.

AChillea
gabttur.

inplantarum in*
notas,quas hoc

cognitarum clafjem rele*

Nam
cum

ft

tncapite AchiUeaattributt
fcortdes
,

D/o

eiiquas Strdtiott

Mtllefolio(quod nojlrum eftvuL

gare

M iUeJohum") idem

duthor

huiufct hbricap.

SS.aftignat,

yel ojcttanter contuleris, mmtri

tandem plantam non ejji cogna fces. F.rrori anfam prabutt P/inins,qui x$.Ubri,cap.<i- latini*

Achillca.

MiUefolium yocari fcrtbit . Std ytyidetur, Achilltamto locina

Quoapparet, quanarera ejfet Mtit<idubttafje ?hntum,& tdeofoltdumtx coargumentum aujerri * n Pfc-Serapio Acbtlle* fuuum.qut rubens ab ea exprtmitur(<& coWeyulgari Millefolto ftmihm noneduct) Sagutnem dtaconis dpellat*
tfripfcat Viofcorid Myriophyllon.

** locum tn feplafus ommbtM adulteratus habttur,cu reftna,hyrci


^^SorbtsftccU^fexcentUalusmixturis.Cordo Acbtlleta Mi/^ognatapldnta GcrmamsXcldtgarbe dicttur.hacfttne<nt,Ofp* *m Mtllejohum maius,pla>ie ajfirmare non audeo.

Rub us.

CAP*
CrS,
~

XXIXNOMENCLATVU

J*2
.

DIOSCORIDI5
E*7-. Lat.off.Hulw.hA (Jal.Ronce.
ybmnotiUA mlgf

di eudslmgendixdpb

mgit. Ramornm decoclur

potualuumfthh&f
narum proflma: F&*
morjui accimocUtipmm:
rtf oinotuas firmat. Or

folia comanducatamcd^
tur.cohibent

ukerdf*F

puntyulcerUmc^

nanubm^iP^;
utm remediojunt:tori)> matts Cr hamorrhotd^
foha illmuntur
:

tfff*>.

Crjiomacht doU

Rubus.
tur.

cmenter

'*$*

c autes cumfolsjs tunduntur,exprtmtturjJuccua^oX dt *J modo qua cogttnr, fmPuLri remedio contra omnta

Mon m fculo nafcentts yuam opttme maturtfuccus,*


dicamenta conuemt. Silhtur alum pramaturt
flore
cibo
,

^ or^
n

utr, nopoto.

Rubus

IJxus.

CAP

NOMFNCLATVR^
Cra. txrcs
}J[ala.

XXX-

10. Kubu* ld*m.n*JP


\l0

mole.

Gal.Frainboif*

LIBER.

QJ/ARTVS-

joj

ID

au&

tybus dppefldtu* cft , cjuonidm pdfitm in idd proue-

niat.

Eft
,

dutem longe tenerior priore , dc minonbva Jpmis

horrens

quanqudm ryjine fyinit inuenidtttr : injuper eddem


fuprdditlm.

f^fiat

cjiid

^lleiliombm

Caterum Jlos cum melle oculorum commodiftme tllmitur. Ignem Jicrum extm-

guuflomdchiwd exdqud btbcndm datur


arboQjtidam feucletafepes maxime funtfpeties. RVbi res infeendit. A hus hnmtits tubttum ytpltmmum altus ,fptms
tres
, >

&

^rrentecanle

non rarofmguUrieft ,feuclua

Solftitio

maturo. Ter-

twperarua

& humi ramulufeuriticulis aculeatis repit, Vko% Gr*-

tottmmabms, > Theodoro Gax.*.* iheophrafto, Humirubus inter!>ret4tt*r. Nafeunturinommbuslridcnto adtatenttbus monttbus, Kobiqui morafme nutlets produtant , quos rufttct Ampomole rotant, * ra S iJimiha,guJlu,per*ftatem*dmodumgrato. Hos putonoftras Wftambofiias* ldtus Kubus patriam defignat ,quidam jrambofiiam yu &rm exiftimant , qu& hbere in dumetts eyjyluufetb ymbra en~ W>Gallico nomine mde mutuato, pquidem ld*Ui ertt htt Kubus,illa l<l*opuerointolon'tam deduclweft.Kubiomnesrim babentaftrtnl

gndi.

Fo/m tenera

&

retens

nata

& gemmuU
:

aqueum quiddam

J* *ftriclinu pofitdent.

fWa compoftto
erbus

terrea Temperamcnto funt hmt e feigtda matutnde ex ejfentia aqtiea tepida. Truclus tum

&

aftrtcltone mftJfcfcWi temperatus,nempe dultts boty ttquore, nempe tontinet, quipptam ""grattu terreftre <rttftui. \mmaturws

&

&

eft

defictatorius. Vlos

etufdem

eft

rirtutts.

Kadix aftringtt,<?

** l *>n

eft partiurn.

Helxinc-

CAP*

tJOMENCLATVUi
Crai.^Kllyn-Ldt.Helxme.ItdlElfme.
Off.Fotubtli*.

Hedcrd, mt~ foltjs eft Ctffampclos, cognomento HElxine nortbns , rdmulx extltbm , q*ihm dmpleSttur , quod* kn contwem admtmculum. Najcitur mjepibm,mnetts,
l*

/4

10 4

DIO

ORIDIS
ilmfilwrttmjM'

CH6 potu detjctt dmm.


'

-ElxmtCyffamfielosfi

ue

V itU
Jdtis

tiederacea,C>-

uolHuliautvolabibiejlftetto

fed qu*

non jlatut fh

teft,mficdfit,qu*4*

mr*;

didds capanulds produat.K*

florem Seruius

VitfjJ**
efle

Urulrrum
tauit. Ift

perperam

V&
, ,

f+

qud

Vdrietdrid

**** Mw*

& Vtfibwm imtm,**


rietibm, muris

&f*t*

dusndf.es. Alfmes,m**-

finitaudmfyluinafiM*

iudonprobeinfecu^l
brumaqmbufdamtranftt

tumducttur.Vlm^inii^

bri,Cdp.^6Xdrdur;

Helxinc minus.

ddmdefcnbens,maUhu*M
xines nomen
indidst
>

Theophrd^ I xinem reddere debuerdt hdbet. rm dtgerends elxtne pmeam snterfretatur. H

hdnck ^orm

C*
.

Elatine.

CAP.
u

XXXII-

nomenclatvM
rc tcrrcftrc.Off Hcdera.
>fi

fibofr

&

trtfanr in Jegttb

<T <" ,,

B E

R.

QJf A R T V

S.

SOf

polenta trttis

O* impofttis.

Eadecotlaforbitwnis ufa
dyfenteriamfiftit.

RVellius dum
fticU

tAatmtm

campeftre Kapiftrt*, runommari feribtt , non id

tamencum Rapofylueftricon* fundit , fed eo rura Vt Kapo


fylueftri in vernit acetarijs

vtu

Hlatine modice deftccat

**~

" m-

figidat.

Eupatorium-

C AP.
*Elarine.

NOMENCLATVRA.
Gr.Evnxlcgicy-Ldt. EupatoriumJtal. Eupdtorio.

Gal. Aigremoine.Off.

Agrimonia.
cdulem, cferens unicum , herba eft EVpatorium fiuticofa bgnofitm, mgncdntem, retlum, tenuem,hrfutum,cubi-

U, mterdum ampltorcm ,foltjs per mterualla Qmn^uefobl


ni

m Cannabv magps fimthbws, qumftepartito ampbrn dtmfts,


^icantib

,per ambitum ferratis

Ptylojumjeorfumfteaans,
Co tra
'Z
r

:femcn medta caule erumquodfucatum ucfttbm mharet.

humfolia, Cr

ulcertbm cumfuillo adipe tmpofita y


.

qu*

e"catricemtrahHt,mcdcntur

Herbddutfcmcnmuim
l

fotum

50C

dioscokidis
potum
uiup
,

dyjenteria

iocinorH

crjerfenttm

Miti*

liberat.NecdeJnntpitlxrrantes
>

^rgemonm ha

<

appeliarmhcuMtamenlong
aiiajihutiexfofuimut.
l *~

pator.um tn SgP" friorLt fim <W<*


.

ytm" fnt tanJtm

ol.m

ipf,lhm U

Z ** pri lt A* W, m
tfi

Arr.moma .

&

*""""" *L

notltm

Eupatorium
fura,

nt (*J ocaJenJos r*0

m umo albo mfi^ **


#""".1.

tibm hbenJam

4tbm J.miJiu* cum miranJotjftclu. oa m ,yt "1.: 'T Hfc fubmomnJ, Arabum ftilan, ^pf' m

M^ffKp

m C.ratorum
trmftea

(artmm ttnumm tfi AgrmvmU. tupatormm

n txcaifaiior,.,,mc,J,t,& tmunJat.

Quinqucfolium. III.

CA

XXXI
.

NOMINCLATVRACrt.

n f rf f M{/. Ut. Qum^uejoglio G al Qu


.

QtttntjuefoltWi

**

n tciueiJlc

Ott.Latinonominc

^,

Ll B E

OV

*37

CL mn
aJtx rata,florem

Vmquefoltum rafos fertjurcula-

ceos y tenues, dodrantales,

quthm femen : folia Men*


thd* quina Jingulis pedtcults> raro plura,

m am hituferluteo palle-

ex

fcentem, aun amulum.


fcttur

Na-

m riguis, 0" aquarus


.Jubruhram hahet

dufttbtts

radiccm, ohlongam , Veratro nigro crafitorem. pluri-

mispollet remedijs. Ins radt-

P\^T>i

decocla ad tertiat^fim
ore contmeatur, dentium do
loresftdat.

Putnda oris ulce


^ArtertA

ra,collutioneJiftit.

Qj

fcahrttia6,gargarizjttu leuioat. Contra alui profluuia,et

wwwm* rtA<WMUU.iCf(llt" l,W*.wvrr.--^


t
ot

m.Cotlam aceto,Cr illitajerpentia ulcera cohtbet: ftru-

abfcefw CT colletltones dtfcutit , tgnes ^hreduma4^codylomata,pfora6^fanat. Tenera radtasfucCH6 c ontraiocmowpulmonumq uittaprodeJ}. Item aduerfum
>

m<">tmores, durittas,

Me

^na.Cum hydromeltte autc uel dduto mno y CT Ptperis ext-

l Q > hihunturfoLa,

contrafehnum circuttm^ m quartana qui* ^qnaternttm ramttlorum: m terttana uero,ternum:m quoti dn*>umH4.Ea quoqucfolta,trtcenttpota dtcbiu jomtttaUbtu
r eOln

Mint.FolioruJucau^tnlrH* gathtsaliquotdtespotw, celem

mnrhn wioAot.iv

rllttA ritwi

Hfelle

fale,tam uulnert

tfttnt.

QU

eoS

DIOSCORIDIS

cXj>.4;ioncs,cdJ}imonw,

V mcantdmentu
i

mciditur.

VHdmnecampUui,V>it>fcoridet^ t^tTujucfoUfJpeciemfaciUumti " perjptcldcdepm^ talia mtn t uor t,H4lj ft m I tWw.J U, m mtx.ma.ipfumtft Viofeoridu ^lum^tfohumMc^ I* untkfr jum da.pnmx mml sbfnmw frttmj ** fuudfimji
$ia,fxnmUr*rvt flmriMcn^ a< ,u, JuuqHc\taUfuaUn^u.t U,apenfutO'^* ,m,, cacumm.w U> mtmsmtmt.Profti boc utnunefobu tum m caultu
i
)

Hnm n^ Qj^^

^^*

<

rmmufeuUi
<o

muUs.C?\

Im.aui e vndi

undejiunt , fa^naw

ntln

^mradHeccnftartjUbrubraiquodalujutbusn^
ytrum QmfrV minufiqmmjP lormentilla, rartjhmt
.

tpernwkfitmmmGertofeffa Lro mdmrth Hdttmohm docmt E t peraque


k

'

Jormcntiuam non effe. Kam

Umeu ynopuUulofolijr.iluimjuefoUHmmfequenter 1"'"*'*^ Belle or* craJstort,rtJert repentur. Qnmauefobum r.tdtcejtcet m Tormtn nodoja. Safeitur ma ejl, crafltufcula, menttlU hreu

locJhnUbHi.VedniJitmu monttbu*. luxtaa juaauctue.^ermam i.wrurgiu, jw""/rr~"


MpL>;adintrimfecas.fiftuld4,

Qj&rf^^J^tf
^*

yhnun^ueunJoUddteeJtop r^

pQt

mmijtrant. Verumid QumquefolMm,noniL\tcftSdnnunld*q^j


tb * rai nodum rando mUuradrt,fic,o,connexueft'm

'm.QumquefdlijrddiX fmc morjn tamcn,tenumm eft partium.uUdd

oUu.

tu *fyn yalenter deficcat,ncmf>eten ( ddfenfum rj l


.

Pliccnix.

C A

P-

XXXV.
NOM ENCLATVRACr/.

rh^ix.lU.Lo^ofilMM"90U4.W.

(Jal.Yurayefauuagc

u*mxfolu batet HordcfidlrcHiori, f?Sf*%


tficam Lolto fmiltm.calamoi
r l<> digttorW

L
n&fatur,

B E

R.

CLV

ARTVS.

505

Uoltttos:feptenas oElonafiiefyicat.Jn aruis teftisj^

recenter ittnis

harum uirium comfos, ut mumo auftero fota,alta frofiuwumjO" emanantem uulua fanguincmfi$tat>urm* imfitminfrenet.Sunt cjuiadalligatamfumceo uellere

Crfufpen-

S^fanguinemfuffnmere frodant.
Pttcenix <p* bcrbdrijs, Kuena flerdu, dicitur, cognttu non pcrtnde ^ffcili<,\ lmiQ,Murumliordeumyocatur.
J

idxaradixGra.
iJleciic (>\{a>

NOMF. NCLATVRA.

CAP XXXVI.

Lat.Jdca radix.Jta.J(adtce idca.

IDaa radtctfoltafunt ea cju& J[ufco:adhxrent his ueluti exig^famfiniyincjmhpLsfios.^adixf^iffandinaturam habet y wconuentcns quibu* adfintlione ofm efl.Pota cttam atttum,
y

ums-s

y^&aradtx incognitarii plantarnm ccturiam jubtbit .Vlhnas idtam lhetbam nommaf.ei folia funt oxymyrfm*. Adbarevt tis ycittti

^^nuinc^uibmfloi.

Rhodia radix,
Grx. goficc

NOMF. NCLATVR.A.

CAP- XXXVII.

fil*. lat. nhodia radtx.Ita. J\ad/ce I^jodia.

Igmtur J^hodia radix in Macedonia, Coftofimilis, td*


[

u iorjn*quabilts,e]UContritasof4,sredolet. Vtdtfttma

Ca[ttu

doloribnijjimadefaclafionti

cr

temforibm cum Rofa

Ul}

*mentoimfonatur.
Hodia radtx,(juantum cfobolu enafcentia.qud Goritix
to

U
l*<;

hor-

ftto r ro[ilut,c mijjo

Vctrt Saltcett mcdtct, dcprehendtt biatthto

" *<"" 7* yt Dtojcortdcsyha c&tert fdnitw prtterterc, nojutari

v*

^ddtx hs.bodtajCduUs ptoduat rotundos, qttddantenM cbcauos

fdlmtsm

Vo

DIOSCORIDIS
palmum
aut cubitum
altos>e

queisfoha prodeant lonpufw


la,acummata,craffavt Port* lacx ,minntmq; fcr ambitm
incifaien af.it ur mctulium

W*

mmt vmbella vmdit,vtTitlrf'


mahfidhxcafiorerubefiit.U

dix <jlindqtMk,*rolftrtO-

flhUu^C qiureccns^lcn^ daefforu,mtm candM^


yeroMui<:mtmrubes,V!lM
mofaforK.CommanducataJft
tr

^ofasodorufuamt&ttf
1

"' KbodtAM uocat.vndeet

omnium radicum vi*#>P ma^amlterraedutla,^' cum non admodum liccum rtf' natur,amultumen(tbus^
I-Uc
l>LwtatJ,re^ermiruttAnedUij'

fmk montibm

nafatur^"'
ffM'

Rhodiaradix.

fs,etf,rxrut>w:t>r*af>i'

f&ns
:

** S^!**
ftttfftt-

intantum per amhitum txigud, vt vtx affgtnds.

Cere

eX digerendo rohorat odori* rratia.tcnuiurn, tflpartium Utttdo fecundt ordwu tfrdefincntu, ant tertu tneuntu.^tm^

&

'

memtnit .quode nouo (quam vocant) orbe a/portatum, tritnm rhem dcrafum,rofarumfuaueolentiam exprtmit, queis cuntdcc

& tucunduatt

vtnat.llocprcc.trtj

orbauh fiunt-

EquifcturrK

C AP-

XXXVIIINO M
1

NCUTVR^
dt (*#<>>

Gr*. l7i7tou(it.Ut. Fcjmfctum.Itd.CocU

Gal.Queuedecheual.
CauaU eqttmd,

offi

L
Qmfetum

B E

QjT

ARTVJ.

yu

tnriquis O^fcrobtbmnafcitur. Cauhculi pro-

^datntinanes^gentcuUtt, tnfefarBi , rubcfcentes ,fcabri,


O-imceacirca eosfolta,crebra, extlia. Infubhmc

Eqmfctum

mliuur, mcmos arborum caudicesfcandem, obuoltttumfydcftnJetjomu multis mgris,ut ejuorum cauda. l(adix hgnofa,
y

Am. Vu herb&ff>tffare : ftare fangutnem nartbta crumpen*


tmfucctii tpje fijht.
ttt.

Prodcji djfcnteriwinuinofotws.Vrinam

Sangumolenta uulneraglutinantur , tnttsfotys ,

Cr tllitts.

adtuuat. ^iixcumfua herba tttftm , orthopncewi , ruptaj }


fcfip

m ..jttapotts

dtfjeEliones ucficA

r mteflinorum , ente-

^U^in tmam coalejcerccogici feruntur.^dterum Equifecomu fer tnter* m* bnuiorihm,cand,tdioribws, Cr molltoribpt*. id cum aceto
tucAuiis eft

recln4,cubttali5,aut ntator, tnanis,

tr

itum,uulnerthu4
<X}feti rrenera

remedto efiycademfyfungtturfacultate.
duo a
T)tofeoride

defenpta,non incogmta feunt. \-*$am primb qttod Itali Ajjrellanommant,etus r*gionis mulieres, hV 10 ftlendorem mtorcm coitahant t hatfe matenarij feabri li-

&

aliorum minulorum opcrum jcabritttm erttdernnt expoUunt. Ex aluro quod cauda equtna proprie dtatur, pene fam emeryt, gcrmen enajaturg rojfum tenerum,a Scncnfebu* ctbosvtuntoritkm Vatiufeattnuncupatum. HeC quadragtfima
,

&*<tm peclmum

&

tf*

&

tkr
>

t>rimutneUxo,pol}

l
1

u fcttimv

farwa mduclo ,ac demum patelU infeitlo. habet cum amarttudmc afertclortam bacy de caufet
:

^n^o-fmcmorfudcfmat.

Coccuminfc&orium,

CAP

NOMENCLATVR.A.
Gr*. Kik.*- gaviXH.La-t.CoccH* BafhiCA.ltaU

XXXIX.

Idr4/w.Gal.Vcrmiilon.Off.

Granarin&orum,
Occum quo
'[Mutt
,

tnfetlorcs utuntur ,frutcx efi Jurculofa, cui gran* ccu Lcntcs adhtrent , qud elecl*

congc

'

nxi
ton^cruntur.

DIOSCORIDIJ
1

demdc

^iftd

Oftmum Cr Cibctd ultmum


ggnitur
, ,

GdUttd CT

^rmtnid,

ex

omnAm Htfymm*
,

rk
ex

hm ftijjandt

uulncrthuA nerui^ frdafis

comementet

aceto trttum tujnttur.Xafatur quoqttc tn

Ctltctd,e

Quem

U.coihUdrum cxtltumfmtlttttdmc, quodtllmregiom^


licra orc lcgunt, C~ Coccum uocildnt.

QVtmu
wnJUmJk

nita tf '2 res ttnclonum !T* Coccum fiutex,atn tdproduot mnfiu prjW*. yatHutu. V * tntrtnjccm anum,C fipLlU .rotundum frofirt V j 4n nafcens Atnu trrtt Imm ttlud .md ?&m m A f,a * yamt.tmftiW ScoUoon modtdco muLnu
,

ftnon

^^
>

Imuui faru* fimtle. IU

larlonenft froumca

Vermtlmmnrocant. Falluntur^ tant , amd VimptnctU rnlgdm radtctbm ajjixa """*'"' GrtoCcccum .grasutcjna Serapto per Chermts
qut totum hutut cafutex hoc

ChpiJ^J ^^L^
,

fbt

FJ

<

r.tj Dtofcoridtf exccfjtrtt.

Jm

tempon Cftmfimm,
trouentt
,

ex eo etttmfitgrano,
,

yerum

td

non concludtt

V*^^ Chermes Coccum


ejje

tnju

Uf4cultatUefiafiruloria,(^amara

mutr^;mordtcan t

Tragium.

C A

P-

X t-

NOMF.NCLATVRA..
Trdgo. Trdfnum.ltdl. Grd.Tfiyt^ Ut.

(Jal.&rOff.ignotuni.

Stmtn.JoUU* di^milu. non tnmmi Ucltnt, ** ti


,

J
/

corfo ^uoijUt omnu tliilu fbiiuU tcortort tHciunt , cMculosueJ^F^ mtdcntur euocmt poujir^uru
,

<"> eftMcbm* menfa trJmtMtmm fumpnont

/y/:,elhe,

ctvrM fantk confojfu.tm

''"P^Jfi^
'-$-

Cralterum / ra^mm, '[>"


exnt,

J,0,

tjjW'

L
teifl&
,

B E

CL.V

HTVS.

f ,|

candidam ,

auam crudam uelcoElam effe dyfentericts

frodeftjo/id

autumno hirci utrna olent.extndejibi Tragtj,no-

m w*doptauit.Prouemtw montibw C?~ praapitijs.


VmTragium^uodbicprtmolocoa Diofioride pingitur , infola Qreta nafatur, nullacjueplanta, k Jecundt generts Iragio, ScoJtndru foltaproferat,ambx non
fantitr.

imuru iuterincopmtasplantas re-

Tragum.

CAP XLL NOMENCLATVRA.


JtilL

Gra.Tc ay@- . Lat Tragos. off yermuuldris.


Trdgo.

Stctiamherla Tragos, tjuamdliqui Scorpion aut Trd-

E m
'

martttmts

**K*mpltor 9 jruticoJd,hwntlx,oblongd,fo
osaanis,rufis mulits ,mdvmtudme triuct^acuto cacu-

rc<iram

me
n

>gHftumultumadf}rmgente. Rdcemorum actnt decem ex

? ot hC(Eliacis,

&r fceminis Jluxtone

uulttd

Uborantibn*

'"ukntur. Tundunturaplertsty Crtnpajlillosdigeftiaffer-

^r^uibw utuntur ciim opua eft.


y&agos ?Umo. quibujdam Scorptondtcitur,fimiptdtalta,jruti* (0f<** finefolysi pHpUts racemu, rubtntibud, grano tritut , acuf
,*

m "*' 0" lta


HnC

N maritmu nafttns.
,

nJ

mmno fi'lU

Rac indtdtm ab Iftrbari/s truir ob tdab eU non aliter quam luncu* man-

t%

*#*'-. c.ordo \taUs,Vegnoladuitur, quodobumgittutacmi, ]*" fol h*bet , VtntU nucleu ftmiUs jint.HuiusyocabuU no.i mn M *nbiolu* radtces, in mart, attamenfub Ar^enUt montis

ij^^fi^nafii firibu lumum puftllum,confinticnttbu4 cum ?U'V'ofiortde

omntbui noiu.

Iuncus,

CAP. XIII*
Gal.Ionc.
jc^

NOMF.NCLATVRA.
Grd.Zxfv-. Ut.lunctu.ltdLcmnco.
Itmti

fl4,

DIOSCORIDIS
ynct duogenera.

Vnum lauu nommati, alttrum tculhf


.

j.

m mucronem fajiigiatur
,

C uim tliam duo a$tgw*t ff


efi

ncra,unumf}cnU,rekquumfert(emenmgrum,romnfam,o'
traptore confiat calamo

carnofiorcL Tertm

lunmf

uocatur oloJchanos,pnor,bm camoftor,

af$crtora\, uftmilM

fipradiCtofuClum m cacummepant.SemenutmJfttoJ

tx dduto umopotum

fiftnaluum,

Cr rubrafammmr

Jiuma.urmam

c,t,capiti doloresfaat.
,

Qjtaproxtm^
rh*Un
alkctwfii

dscfolia tenera

conutmenter tllmuntur adtterjm

rum morfi*. ^fcthtopta lunct (em-nefomnm

im m potione feruandn* efi,nefoporfiat. moU, atumint lw mntn. Eft Tk,f,Ux Uan.iocant. A hm

hL Gud

<fi

/" .

*fo*

mucr.nc. aptat. y*h*ri fflgu,..& tnfi-sendo Vi > G froum,t . fiagnu Tert,* Trand,.r, m lacubu4 "1''? ttmpcrammto lunci latmi, Manficum nommant. M '* 8 "9" t* fart,m , ttrrcna m.d,ci

f^ff. *^*;
^.
A.

&

tfftntm
eatta

fi,g,da

&

Oxyfikan,ficnd*lb*,fitmtnf.m,,umprooc4t,

H t X CAPLkhen. NOMENC L AT V*
A.

Gra.Acixiy.Ut. Uchen. ital.Pulmonartd.

Gal.Hcpatique.OfcHepanca.
>U-

lchen jutfdXK

cft

fa

iftcrgmoftsfetnsddhdrct, utmft#-

^TgJ.

!P gutrw froflHHtdfijiit, tlHtm. o Melie tur.lHHdt rcgio morbo corrcftos, cum gHddeftuxioncsmhilct.

tnfldmmdttones drcct ,

eU &*

^ fr
4^'

Mti^^f mf* lchcntndenom^neacepto.qubd Lichenas& faprf** aftergmofts btretjax, vt mufim 'fr^H^Lvkr* ftmtitartttr tncumbente. Matthhlocdubculosejaxup t..yjt&
ftddful ftUacjuapiamacetabula exeunt , imUt tam Vulmona, *f admodum Aifumfc ^uam ,

&

nunje

^bf
fa

LIBER

CL.V

ARTVS

5*f

Lichcn.

Pulmonaria,
e

h f rf humano pulmonc,&
%
[

remedijs

qu* huius vlceribus,

& fanguiI 1 1-

^reieclwnibus affert,nominauere.hdC admodu

ficca et afiricloria efl.

Paronychia-

CAP- X L I NOMENCLATVRA.

Cr *- Xioc^vl^et.Ldt.Pdronychid.ltd.Pdronychtd.

Tj sAronychid extguHtfrutexjnfetrisndfcenSyPeploJimi1
4t

lu>mmor longitudine^mdioribtidfoltjs.lllitd fdronychtjs


Matthiolus,'mingeti illafylua,quaeLubiana

le durittjs 3 remedio efl.

Pbronychiam yidit

^* Ch

Goritiam tturjaxii

imminentem,C ficcu arborum trunttf, ?aroytrttts,tenuium eft parttumideftccaty fme morfu.

NOMENC

come.

C A P. XLV. LATVRA.
K
z

Grd.xgvffeHCftn-Ut.chrjfocome.Iu.chrificome.

Chry

1%4

DIOSCORIDIS
Hryfocome palmi altitudwe fiuticat,comaJ}ecie corjm?
bortiy Hyffopo fimili.radice hirfttta, Veratri nign

mok

tcnui,Cyperum tqudte: guftunonimucundo,exaus~lero duk


In petrofs opacxj, nafcitur. ^adix excaifaat, cr ddfhringt,h Con habet. mate CQUcntens <]iios iccur aut pulmoms mflamauo
y

racemcam Mentham, quam Gratt recetiores,Coftumherbamyo^ vt Chryfocome cognatam exprom\t,obaureos,quifummtscauhbus^ odorradtces,C nigrum ftdenCcorymbos^ auedentes ad vcratrum
tamcurnpLantaradiccm.^ueUtoadeamaccedtt
rtj

c ^J
)

Hryfocome in Katur* hortum releganda,neftnosopumjuam domtnos ^'ecerihm^l!bipecubarepofiuleatX.wdHStamm^

?uU%um,quoatxt

montanum yocant.Sed

pattt. chryfocome nobit e neutra,yera

Chry fogonum. C A

P-

A' r Gr. Kgujcyovcp. Ut.chryfogonumJta.Chrfo^ono.

NOMENC LATV

X
R

I* V t

OffioCaryophyllara.

foris nigra. Qudtritacumaccto.atqueimpofita^ruar

Vryfogonum denscfuucat, ruberrm^ H rcrbafa:radtx ut RapH extuberat,mW

fore foltjs fccrnis :

'Corotr

auxihatur. t?H4 aHXUlUlUT. morfil?H4

Aecetiamplantawfecrctifimo Katura
litefttt.nonfecus ac alia

horto.nojbrej

/W*<&y

lomplurima.

Elichryfum. N O M EN C

XtVH' CAP. R
L A

TV

idrriija. Off.Srichas chados citrin.

EL

ichryfon cjmdam chryfanthemo,ndnulii


c

&
d

..

^
^
ceJt*
>

ranton uocdt, yuo deorumftmulachra

lum habetcanMdum,uirentem,rec^um,frmH:fo^^
uhnsftatus anguftaArotanofimilta: comadure*

^^ ^

B E

R.

QJP A R T V

S.

*i?

ElichryftimV
l

Elichryfum. i

WyUmhcHd rotundd ueluti pccis corymbis dcpendcntibu*:rd-

^ttnui.Ndjaturin aftens,Cr torrentium dluets.ContrdJcr


t^umiclm.coxendicumdoloreSyUrtnAJlillicidid^^ ** e mno Sdnguinem concfetum
poid opttuldtur. Ciet menjes.

^isAcueJtcx dbfiimiUpotd cum mulfo,ieiunis 3 trium obolo'"nponderejtfit deftilldUones,dato

m uino dlbo dtluto.uejlilongumtem


ficc*

^feritur.ut eds db erodentium inittrus tuedtur.

LT Uichryfon Matthiolo inlhufcta nafcitur, notts omntbus quas ei


*
**ftignatUiofeorides,nihilumeuariantibtis.l?losin

r* afcruatur,
thrjfi

&

ideo yere

cum

flores defictunt, flore

Hehchryp

Italt-vocant, Porro He/J-

jffcinamm,^

Vatde

A maranthusyocd-

^ueUto rusl tcts Gallis,Chamefum maiusrocatur.

?hryfanthemum.

NOMENCLATVRA.

CAP- XLVIIL
Grd*

^
?1S
Crjt.

DIO SCORIDI5
XfucvwStpiy. Lat.chryfanthcmum.
JtkL chryfanthcmo.

HryfinthemoM d\
tha
(nonnullis

*$

thalmos)
fruttcofa,

herba,

eft

***

leuesproferensct*

les^multtfdafok.frts
fipra munttu ocult (orbem teos
nome Suphthalmt unde

modumpeJentts: It^

opptda naft*' propter ***)

Cutm

caules oleris

m **

duntur.Florescumcerttotn

thjteatomatddfcutereffi'

duntur^egiomorUt^
ptU,colorembrcutreMni>

bti* *fr longo fifequente


poftexitumebibinM* Akrim Cord* cbft

Chryfanthcmum.

4J

themon cum

B-gW
.

mo eonfrndit.Sed Matthhlo amhas candeeffepUntanopU^ tionihus.niofcorides diuerfts upitihus de Buphthalmo&^ Un traclaturus^mfidmerfMcenfriffetefje t mo nofrerat f\ffcJp capillactajun . Vaniculo.yu* huphthalmonfoliafrrtfimilia ^
thtmon.multifda.chryfanthtmi Zuphthalmotacuit.RuphthalmonfloreshaktAnthtmui^
chryfanthtmofimiUs. Chryfanthtmonhtrbatf ?*" tophtST m* " BupthalmidefcriptioneprAttrit.Quantuytr
caules,oltris

W^
^ ^
'

r"t mandutu

men

^fa,

tumoresu Buphthalmi, duit t<sCeffe{lu*attinet,flores a tumores cera fA^ptfti dijtutere(ingenua CT certu loques) cu re.de chryfanthemo rerb.cum cerato tritos,fteatomata J^ es tuUtim duhteperfiribens. idcaufrfrit yt v<**f %l eandepl*" tt B uphthalmon C hryfanthcmon vna

^
%

&

&

quscqutd de B uphthalmo

VsofioruUS tertio librofcripftt

^^ ^m^ ^^

LIBER.
Uanftortarlnt.
rko
:

QJ ARTVS.
efl

;t#
Hype-

Qjtodfaclueode

patto,in &.uta (ylueflri,&

necficus, in

Afaro

Baccbare. Etf de re id caput obelo dtfttnxi*


,

Chry/antbemon cofihfum idem yidit,m yioniu nigri temtorio,quoi 1 [luflriftma Senenpum efl ditionU,in t<ttumfimik fnfturx huiut emenltti capiti* > Hdt ah indigenis editur , vt *et&*Sf>in4cta,\irafitc*,cum Rupbthalmonin Jtaltanonytderit. AteMatthioU cenfuram [equens
nim ex eo patet errare eos,

qui cbryfanthemon eam Kanunculi ftecient

fa't,qu*ihf>ratisnafeens t f(>liaf>rofert

hpij,C

luteosflores-

Ageratum-

NOMENCLATVRA.

CA

P.

X L I X.

Gr,kyH$x[o$.Lat.^Cgeraton.ltal^Cgerato.

AGeratonfiuttcofa herba efl , falmart longitudine affuU gens,fimflex,humilis , Origano maxime fimdis :um* lellamgerit, m quaflos bulli* aurets emtcat, zkchryfo mmor.
Xomen a tnditum
focie conferuetur.
efi,

quoniam diutifome flos

in fua coloris

yU decotltferuens- Hmm ufl* nidor urinam


ihufciam naftitur,eaule
dtgerit*

**,&* hhIua duritias emollit.

AGcratumper totam
to*s leniter
concoquit

&flortbus Origa-

m,ymbeUa tamen minutU

&

C amei*floribuireferta.\nflamma*

Verbenaca-

NOMENCLATVRA.
Ital.Verminacola.

CAP

L*

GKHtgwp&p \r\t@-.Lat.Verbenaca retta.

Eri(tereon,fiue Verbenaca,nafcttur in aquofis.Nome


eo duxiffe
circa

eX

Uhancferauam mdetur^uodcolumba wer uerfanfoleant:dodrantps alittudine, O* mterdum am~ ea crfubalbtda : fi* adolefcu :foha e caule frodeunt mafa tu Foha inuemtur. fi%*Uri ramo,radice% foU conflarefafm

fmo adife recentt,aut Rofaceo tmfofita,uuluaru doloresfintre


tritur. ignefacru tlhta ex aceto
t i

refrmiUfutnda utcera cohi


9

h ^lneraglutinat ueteralexMelle adcicatru^

1%q

DIOSCORIDIS
Sacraherba*

CAP. L I. NOMfcNCLATVRA.
JicrdherbiytjuO'
Ptrtfiereo

Cr.Hp$i\av*. Ut.VcrbendcdJufmd. Ital.BerbcMfmM Gal.ConfolcOff.Confolidamcdia.


ncmimm

ramulos

emiltti c*kuks>

aut matujculos , an^lojoh


tn

qutbm ex wteruS

>
fr

lia

Querw

Jed

nunori

angujitora^

ctjdem

fa

Jur m ambitu ,
quatentK cafio
:

colort

radix

d,tenuis,fioresfHrWh

grdciUs. Folta

cum ukl

mumopota,tllMe,dducr<

[mJcrfcntesfottent.W*

drdchma

fondere cu

Tht^

rkobolutnbm ***;
Scris

hcmma , <pd*g*

J,ebm,iemnoore,contr*

Sacra hcrba.
Vctercs tumorcs

rcgtum morbum M**


h

Cr

Jordtda miugdnt infldmmditoncs


,

purgdnt. Totd

m umo decocla

tonftlldrum

^um^ crufias
r

cmnomo* qargartzjitu Cohibct.

&** ^i*rtfiq"Jr

V^turf fen. clintum , aua maducrit , latiorcs conutc1*4 cumj^ terrdgenttutum dum artummfi brtbt , tcruum a

uocant Sdcrdtn quartum. cireunddntibw.judrtdnis ,

cjuontdm multum dd amulctd,cxptdtioncs^ ndaliuddperenttAj^ ~ 9


Nter Verhtnacam rtclam &Jpinam <pU tUa raio tauicCr rarwAvfoluy.hacrtJ?
cfi
j

"""^rf

LlBER
>

<Xy A R T V
,

S.
,

5-21

* &foliofa : nec aliud foltorum autjl$rum efh difcrimen


$-*wufdam Verbenaca recla

quamuU

florem croceum producat , quod nec D/opndesdtcit nec Pltnius. Qjftngr hic tn commum ytrique pitlura,
tfwtifloris

tnmimt.

Aftragalus. o
i

CAP. L 1 1.

NOMENCLATVRA.
galo.

Cra.A^pctyctX^.Ldt.^XftragalHS.Ital.^cftra*

Gal. Ciccs fauuagcs.

Stragalus, paruns a terrafrutex, foltjs


ftmilis

Cr rdmis Ctceri

:florepurpureo,pdruo : radice rotundd, Rdphdni


,

'"vw, grdndi

quA adnata* appendicesftrmas habet , mgra*%


cornud tnterje tmplicatas.gufiu adftrmgentes.

frtdurjtjHeluti
Mtfcttur
(

m uentofis,opacis,C^ in mualibvts ,eo Memphis *Ar^xluum Jiftit radix tn uino potd , urmdm mouet,

w*fcdtet*

*toftis

ulceribm,ficca ejficdciter mjjjargitur Jangumemjup-

ri

mtt,egre,propter durltidm,tunditur.
ttafcitur
,

AStragatus in yallu Ananta monttbus


Gortttano,quo
loci

&

in comitatn

radtcibm ytuntur ad prouocandam yrinam.

Wagah rada.es aflringunt ,


*fiknm
efi

& yalenter

deficcant

Gallii c

KucBo

Ctcer:quil>Hfdam,fylueftris Ccrra.

Hyacinthus.

CA

P.

1 1 1-

NOMENCLATVHA.
Gr.yiKivSt&.Ut.HydcinthM.Itdl.Ctpollecdnine.

Gal.Vacict.Offic.ignotus.

lJ Tdcinthutfohd hdbet Bulbvdodrdntdlem, mminto Jt*-

1 gtto tenutorem , herbacei colorts : comdm


attd. ut

procnmw

tm ifiorumpurpureorumplenam,mcuruam : radtcem bulbace *tn>

creAnuY. hturL

cum umo albo ilitta, pubertatem


:Jiftit

pdtitur crnmpere

dluum pota

jZL

DIOSCOR.IDIS

Hyacinthus.

Hyadnthus.*

iwimqm morpH6 auxiHfrbm w^


*!&
dat,cnm hmo potum.

Se**

HYacinthmflore & radice hulbaeea,mcamptflrtb^^


tes,

CT

i nemortbm enafcttur

lem aut agreftem cepam nuncupandt. Vlortt cum TtotoJ


tij.tf Aprilmitium.LongiuJculeperdurantflores,a
tejcant.
,

ihuJtU , Ctpolle umn* Hyactmthm, non tUe t(t poetarum , qut Ifangumt ^"'c A hiiU)V tttamnu num huim nomen refert. Uamy ( tt eorumh jLnt>* hent
mrdtne,{jr mp-tgiaannumjcciirtattuciir**"**'

^ ^ ^>f^'^"^ifc*,b&
,

&

ea cauja

/*"

ndn

s\sr-

J 7

elm lemier abjleryt

& aflrtnpt

>

ra* ttXtVi deftccat^

J* JueinttT

tattm crfigiditatcmfert mtdw.

ftf*

B E

QS AHTVS.

Hyacinthus. *

Hyacinchus.

Papauer crraticum.

CAP
Gra.

1 1 1 1-

NOMENCLATVRA.
Mhxcu 5
(ci$. L4t.Papattererraticum.ltd.PA-

pauerofaluatico.

Gal.Coquclourdcs. Off.Papaucrrubrum.
nafcttur ,flore

\ ^fpauer errdticum , quod B^oeada uocdnt , uere qut-

ruis cum hordeo


nomen apud V '

protmm

deci-

Or$ aut Eruca, acceptt.Folia Gracos


'

**o,

'

ifr

n -$antur,Jedlongtoitbitalis>a$cr:flos
%

albm : ollongum

f*4

DIOSCORIDIS
caput , fed
ncs

quam Jxtn*

mimufemtn rufrmM-

dix longa,fiball>idi,mm-

digm crafitudmt,^ amara. Huim capiufi


rii

mejath umt Mt Jex , in

bua ad dimidia* dtcofap

tmdabpsquibusfomnmtrcendmtfi. Stmmtn^.

bultrnefutaexaaurmf
pota , aluum lemttrtf

Uunt.Midemr^,
meUiWflacentidu&^
aarus libu admift''*'

Papauer errancum.

lu cum caljcibm fUmmatwnes fi*#-f* J rundemfotua- i\4

tStt,

Jom

dlcm

Papaucr fatiuum. C

A P<

lv

NOMNCLATVRA.
Gu. M'f H/af lat.PapautrfatiuumM^
paucrc domeftuo. Gal.Pauot.

O
ESatini
Stfama

ff.

Papauer.

,
I

pabautrkgentre, quodhortenfe
<,u,fan

ntm denfatur,

m ufufit. U

'M**^ -,
1
'

<**<*

utunturjhylactm uocant : captutum

l^

K7jemtncAndtdm.SjlutJcrtmo,ca?utinfdM

LIBER

Q^V

AR T

S.

?i*

CT nivrumfemen,quod pithitis

nomtnatur, nonnttilis

tamen
citur,

Cr tpjum, Rhcea*
quomam

dt

etas fcapo

lafteutfuccM cmanat. Tcr-

tium magisfylueftrc,
medicirt.v>

r ad

ualentwf, muito

his longtm,producltore ea-

pttulo.

Ommum

in

com-

mune natura refitgeratrix. Qjure ficapita ipja &folia

decoquantur in aqua,
concthabunt.

fomnum fotu

Btbitur dccotlum contra ut


gtlta*. Caljces
tritp,

cum

polenta,

cy

cauplafmatts ad-

mtfti,ignibit4 facrts,ccr

m-

Papauerfatiuum.

fiamationibns projunt. Tttn

dtmtur quoque tarides ,

O*

^runturmpafitlios^quificcatiadujum reconduntur. Capita.

^ueperje m aqua coqttuntur addtmidia*, iterum^


Mclie,dumhumorcoeat

adtetlo

eclegmatis lentorem.ld medtca-

"xwum m tufit, artert<tfiuxionibns, cr caltacorum aJjeBu y


Worij leuamentum pr<zbet : efpcactw
to

tamen
r

reddttur, addi-

Hypoajitdtsjucco
_...__
'

er

sAcacta. Papaueris ntgrtfemen tri-

tuYi* trnn

Cr
_-.__

r
'

_-_-___-&

r"^, r* n V

****** *- f' r t'

vr w ** wt~

k3

'"

tyumemmagii rejrigerat^inJfitfat^ficcatfy.Sumptum Erui m gmtudme , dolorem concoqutt,W (omnum allicit,


fintt
,
Xu il

^quecccltacorumualetudimauxiliatur.
lethargicos

w* h*uriatur,nocet, cum

Verum fi copto^fd efficiens intenmat. doU

f i<y

DIOSCORIDIS
efficax
cft
,

lort

cum sAmyg
fi

ttrit

CT Croco. Sommm accerfit JiUtum denfum^uiiuamarmM^ Opt.mum haletur qraue,


ftit

fn

W*

cand,dum,ntf Uuc, ddmtur, fopor,ferum,auod'fiule aaua non coLnium aberum, nelue trumofum, auod mter

lucernu.mn"' aJmotum totat, Cr mjoledijfundatur: dem wjj* mm odoru demaue luceat flamma : extmtlum

LaQucafucco^, fjluejim Pum,,aut Opion cUucio,


yerum cUuco fucatum , m
ddutione Croct

*""".
.

NUf wmfirmumeji. umm, u,t,atum,flendefc,t, P J^


admijcerent. ei adipcm deuenermt,ut to dementix ttt molliw torretur ad ocnlorum medtcamenta,
'

LAtlucaceofucco ficlum, exiliterfiirat,

CT^trmff

im

<tfu

Cr aurmm mtus /
tjuomam u,fm acem hebetaret, wfoforem l'g cxucan,finon^ dit ^tndr^AUm tofrothm
,

ner

ttlf.

probamt, ? olfailandi Mntfidtmm ufum duntaxat ' noX ; , r A, n ui nobvrt fi , )jutcommcntitia ejje, exfciw" -i

>

QJL

$&*$,
exciftatur fuccvs.

uirium hutufce

meMctmnUpW^
mandare,fon
,

0l:

auarc nonalienum fuerit fcriftts

^thpi caftta tffa foh*

exfrtmuntjerentes^inmortarto^eruntmf^
conmmtiocatur.multum
ratio hjtc efi
:

^^J^ ^
t

porr tgnautu*. Ofio


,

(ielLu ,

m co cxaruent ^ J reB*mJ" m ohitfto ^ pcnitm aditatur cx


Cum
ros
,

J/A cultro

LIBER CLJVARTVS.
ttmmadcre oportct
tftergere ,
,

f*+

lachrymam exeuntemdigito
,

concha

nec multo fofi redire

ut concreta inuematur. Ete-

tim aua

tum y aut poftero dte etiam ofj?nditur,in uetere fnta te-

nielet^ infaftillos cogi. Cumtameninciditur,retrQceden-

hm eft ne ueflibMJuccw deradatur.


3

NOn
l

ignotum

eft

Vapauer erraticum

in

campu

& fegetibut in~

naficm. huiusfiores fua mpuluerem redacit, peShrts dolores fe+ kntqttos Vontia,\tah vocant. Vrobefttccedens expertent*ta,medicos medicos SuSytn nuncjucco,nunc nun borum nempe nuncfucco,nune ^txeoconfitiendi docuit,ex horum F *xeotonpaendi rationtm docutt,ex inCuC.^. \ a. .. n... 1. trfufione herba VapaTridentma rufticx , quod belltjstme &grts cefttt.
,

..

vfitatum fuit Theophrafti tmPre. Zmmuero hocincapitedeprauatus eft locus , qui de foliornm pclura agit. Nam Khaadtsfoha , perferam Origani CT Thymi confcr * nt *r. Uabet enim Khaas, trucxfiue Chtcorij modo tncija, a quibus
"VHtrratia

abum

abutuntur.

Quod

& Origamfolia. Zrroreorum,quitd Vapa^apauercornutum,0' Glaucionextftimant,fatu,non rejponden^notts,apertits Vapauerfatiuum,m hortenfe & Jylueftre,cmus
"^&fami abfunt T kymi
%vr
%x

efi.

tamen hafteacsjome^funt. Siqunlem <& olim Vlmij tcmporeferendo erant , <& nuncalbu m> quod ipfum tngentt copia in Tujcia nafatur: fatiuum apauer P cft Triden* f*f ntgrifteaes, quas ille Jylucftres vocat, m Lombardta t,n monttbus,ftaaofis aruis,fabts mferU Jemmantur: tx eorumfefaitfteciesfa Diofcoridediutduntur.Tres

* Ha6

&

plmentaria ab incolts fiunt ,qua Vaucretcjiommant. H*c cu ad fauntatem tderint ,mhdum fimnolentiores euadunt.Quod Matthto*
*! me

*' UU,quod ets mcifts manat , cum aqua

hordet in ardentifitmufe-

T^w quci< permoleJ}xvt>Tili*,vttretur,pauore defunttus ,qut era meWngerebatur. idlachquoreft Vapaueru,^ Opmmvocatur :fucyero, Meconmm. Opium quantumuts quarto ordmefigidumfta*atur, fitamen
/"*>
e f.tpore

temperamentum , O*

ejfeclns

agnofcuntur,

{qtiantum deprehendere potuit b\atthtolus)gufiu amarum tft, &'* retentum Amguam exulcerai. Quod mamfefte ofttndtt ,non pro^hocrem tUt cahditatem tnefie , id tpfum coargutt , qut tx eo

&

fuamattttnrequtjqueV Hactamen ^^uo-grautfiimusodor. ** m >tmcruditi9nem,tumtucbcMm conJuUt. Siqutdtm ta facultas

ftt ma%natx

DIOSCORIOIS
. ,

pottrit &* Opium partt adulteratur cum GUucio U^* croceumrefert. aaua m tum tjuoH i dtlutione nafctur, nam mnu refrigerandt naturam babent.

Corniculatum papauer.

CAP. L V I. NOMtNCLATVU.
GtMUf p\int>
Ital. Papauere

Lat.PapauercormcuUtm

cornuto.Off.Pzp*'

uercornutum.
^tyaucr

Ctrm

id eftycorntc^

fohahabtt
>

ani^M'
hti

fpv,<* uerhfco Juta

amUtufM

"F

r* mtveJerHU,**"

d,fmdt,M
tyculo Fni&

4Ua

Z
'#

4
\ruii

tur.femne psfdt^

d.wroft^P

mefi

ui

Cornicularum Papauer

cr
tujanet.

Ff"*

cum arenofa aut craffa tjuadamiaftera,


lentter

totto

rtM^

purgat femen ,

aquatnv) { tn atttabulo

^ ^

^
l

B E

QJV A R T V
cjhi

S.

S*9

^T^nantyillitA ex oleofolia.fiores^

^Crgema ac nnbecuLs

imentorum pcrunflas abfiergunt. Sunt


P*f>dHcru

Glaucmm , hoc

genere faflitari extfitmarunt ffalfiquadam folto-

ntncognanone.

umeum papauer CAP* LVII.

NOMENCLATVRA.
Ital.PapaueroJpumeo.

Grd.McKoyy poi#s.Lat.Papauerfiumeum 9

LmdpaftaueritgenHS ssfphrodes,ide/t,fiumeum uocatur,

ab ahjs Hcracleum , caule dodrantaii cfoltjs admo;

crfiumea tota ; radice mfnmmo cefyite. Len r g *l}atefemen, cam integre adolemt y deadity extccatum.
alba
eft,

y wmU

m f*rui6,!{adicuUfimih[?ti4

fiufluinter ea candido.

Nam

DAt macetabuh
t
r

menfura in aqua mulfa,uomitione expurgat:


frodefi.

mtim huiufmodifjurgatio comittaltbm

\^pauerCornutum magna copia in maritimo Scnarum tra\u na*


fcttur,tiempi in

temtorio Groffeti,Orbetelli,& Herculis portn,&


locis ,

rHipue inpluribus montis krgentan J * non admodum a littorc marts


tt

&fub Trteftinam vrbem,


magna abtmdanttafa-

dtftat, vere

^tnpUntata termtur. Seruntttr m altjs Jtal: locis adpubltcumfpcc #fom,>t in raris non admodum vulgartbitsftmplmbwfaftitA-

&

Co

H *Mt. Vapauer Cornutum , virtutis *T

eft inci/orta

& abjhrfort*.

xuo incompertum,mcognttarum plantarum m *n*adftribctur. Vlinins dum tn Vapauerc fbumeo Theophraftum "'W^hbrinonicap. 1$. perperam Vapamrtsjolta, ftecicm pafferum
*P r *fentaredefa*tbtt, ac
tirn

a auer f ]}umeum noftro

defuo addtdit , quo ampltoremfidcmfaceret. 'P roclintueari<:Nam Vapauertd, Struthu b*rb* folus comparanflimfque per *ftatemfpUrJorcmnonaddtt,quod$truthijyfcuLacjitod pro

iUkm fonat

^proprtum eft. r.rror bincfluxit*


t

Struthio

quod

Ikddi-

StrutIwn,quipajfereft,mteBexcrit.

ypccoum. C LV III.

A
Z

P*
KomencU

*,o

PIOSCORIDIS NOMFNCLATVRA.
Gr.X7tHxocu.Ut.Hypecoon.Ital.Htfecoo.
y

HTpecoon
HYptcoon

mfegtn Najatur uocant. alt*ut Hypopheon


,

bm aruuj,

folus

Ruu, exihbm

ramts.

Namui**

qud Japauertsjucco.
Hatthtolo ofltnfum ,fub

(am non >m pUu ui nonum< htrburijmitdtre)^/*W & Uut.cmtu ttnero t? tault ta pUnta,foltftrt Kuu. l'aj>autre bm.lnftgidanttHmordmHtftttrtujauxiUma
j

luttfyW <f*^

Hyofcyamus. Apollinaris,f.ue

CAP. LIX. NOMENCLATVRA


Crt.Yotncbaft&.Lat.Hyofcyamm.
Jta

autamc.Ga.]. Hanebanc.Ofr

Iufquiamum.
Tofcyamm.flutex
emtttens (rA caules efi

^\^
i

Jcutuhs fcf}' cytint runicorumcynm^^j Tumcorum deunutanauam ne prodeunt,t*n<juam

plenu.ut Papauer. Tres etm Jtfferetu : cyttmfradurssu IT rtbm pene purpuress , Smtlacvfolf,
fts.alterimfemenjubflauu,ut Irtomi,flores
iutet^r^

unafemme n%

^
>}

judfimpliuores.
/*

^unt ^J Ambo mfantam

communt ufu damnantur. Terttum

fo genm,ut

^^ ^y
^

j^
t

rffet,medicirecepere^tnuc,Unugmofum,molie,W

jemtms^tnmdrtttmnrHdertbm^naJcens.Cuiutoc

ternm h *]L ddfit, rufumufurpart oporfft. Ntger,ut

sujis,,^ tur. HeccntiJeminccauubmfolusL ^e,caulsbmf>luuL tuftsjuccm

tur.cr

*JM humore,uJm adannum "Jf^L^


.

fdabc corruptioncmjentit. ExtrMtur ettam **?

LI

B E

Q_y
parattm

53*

m aqua calida lujo,


Lttjuamentum

r exprefo.

autem,fucco lafleo prdtttan-

ttm efi, ?" magts dolores


nit
.

/?-

Contufa herba recens,

addtta trtmefirt fartna, dtgerttur tn pafitilos,c^ recon


/

CT quodaficcoji emptnm efi y coll


iloris fenfum aufe

vdfitme mjert Joi

ifl
xtones, dol

at
,

uuiux mala

projunt

fartna autem aut polent

oculorum , pedum

cdtet

Hyofc^^amus.
Mrt.
h ificax.

ruma parttum wfiamma placant Semen eadi


.

rupt

deiTtllattombm.oculorumfiuxtoni, Z?

Contra menfium abundanttam, CT erumpentem


obolt pondere

^ftngutnem,
'{fa,

cum Papaueris fmtn:,


.

btbttur. Vodxvris Jubuentt

Tefltbm

tnfia

H
i0

^e cataplajmattf, qu& dolorps leuamentum

wn JoUt. Folia omntbm mcdtCAmentis


i

p
i<

doio:

ftrfej e ,r ex polcnta,tittlifitme tmponuntur

*iiu

X
l*ternaue potd,jan<tnt aigtdus febres Cofta olerum modo folta,fi acetabult

fus

Eptalos uocant

menjura manduntur
col

^vocrem mjaniam gtgmmt. idem efficcre tradunt ,ft ,

ulcH4

<9

DIOSCORIDIS
Jt

ulcmfentiente 3 mfundantur. Radttt mactto


tn dolore tolluuntur.

R.
i,
tfl

Vtllmfic Wofvjamum m^umyoatur lufqutamum tflra*.,


t MT.

MimffHf.rffM m
i

Dhfc<rid<?rW

berbartf.

<&'&*

Imfyuuumm fiauum.
.CTcrca
opput.t

&

tertij,

tlbm-h

(*#

ruienbH*

.foflu

Hpff*

nafatur-

myjhmm&fl&m
foltrttr
.

mm m}nMwM
c

***

*******
U bm*

mUUu qm o?

H.ntmmtm

tnua.t.

fi

4hI

Pfylli um.

CA

P.

tX

nomenclatvu.
alt G cw. tyTtMv .ut.rj) Bimm W> ifl*

Hcrbc

a pulccs. Otf.

Pulicarisi

WV
m

Coronopo mn

JfimBmWf'
m
h^ftmtne

**
<

farmentojafctm

modo,m

herbuUtotwn

conuolut

cacummc cafttuk

^^J>
^

0i

pJkMmfimk
cjrigtrandum , mfiitfandum>
.

CT mo &
>

parotidibtH morlu , uemrns ^Artuulorum >* lmponitur mortlm uulfu, ilhtum auxdiatur. t? Knteroceb 1 cum fiojaceo, aqua, aut aceto
,

'

promtnenti mmmjtto, ,L:tumex aariomadsfaclu*, i>uh menfur^Cr dqua.

actto medctnr. /

^ ,^
[rf!l
,t

^
h

B E

QV ARTVJ.
hementcr refiigerat
feruentem
CAiorem re primtt l
t ignesfacros
,

jj|

aquafiUmttur :fiquidem ue-

CT

aquam deieElum
Contra
efi.

efficax

Fa-

fi uirens domum tmportetur y n onfincre eafu-

ma e ft
Ltces

s&

iqm.

Cum

adipe tu-

Jumjordida ulcera, CT qu
cacoethe uocantur, expurqat. Succhs uermiculofis

au-

ribws,aut fiuxione laboran-

tibm,ex melleprodefi.
X^^xSylltum feu ?ulkarU,-pbu^ prouenit, nota efl planindtio,e

& ta,nominea LatinU feminky & ma^nituda O


cuius color
,

pulici Jimilia ftrtt. Vfylliuni

ea

Pfyllium.
>

lege fumptum,

quam ei tnbuit
7

Mefue yproculdubio yenenum

*lt nmkum ftccum. Galeno fumme prom quarto ordine cahdum f ***eJtfmen,r gradu* , in humetlando t cMndi mfrifit ifigtdantium fi

&

&

temperattim

Hortenfe Solanum*

CAP* IXL NOMENCLATVRA.


Gr*.

SlgixMf KHnM&Xdt.Hortenfefolanum.Ita.SoUhortoUno.Gal. Morellc.ORSolztrum.


SoUnum,fiutexcibU tdonem y extl^,pufiUm,

tro

Ortenfe

multw concaum atis :foLo ntgro, maiore quam


&l*tiQte:jr H zi H rotundo,

Oamh

umdi,

mgnmatuntatem fd fofi CAh L 3

f?4-

DI O

$ ORIDIS
cat, autfuluefa

notctts guflut.

Jrtacrandt.^refolta
fiuJerfrhCrtg-

bmfa
tlanunw. polentx pollwe

trtu

CT

tmpofttafer Jcfi-

nant,dfluanttflomAch<>Ur

V> xilsanlur rfarotuluM

' 1

<%

detrtta

ralct

dt tfati* fucctu cm akff


,

tonemfacramatft^
cjiufcrpunucm certfv*
argenttp' & fueo
tgtlofd* cum fW 'f"
:

num
colijirij In Jin uotant,cum Xoftceo perfufm profictt.

tfy

ul

om utcem e xhtlet ,contr.


lort snsltlLtmprodeft.

m acutxijluxiones ihstm.^
U
*

Menftum abundanttm Q \m u((mJuluogaUinaTumcorUUumpmj"ecmjuluojrallinarum coruhumfmojub^fubdttm.


TftC remedto. ******* prdfenUneo efi Isntto a atJDofitm.dfftlotins ofttm,<gtlotusfr4entaneo eft

a *^

^^
p.

Un um, quod }>u{tart nomtne HaUacabon>tay> antedtclo ^"7* rtam .autl Itda uocant ,foltfs U 0.
caules,

poftea/uam aAolcutrunt, frona terram

T ^fr

tulti orhiculatiufulHo

tntm 4tino,uc/iculifJi>'>

^Ju
\k#>

coron4rijHtu>,tur,(

oLm hdbettUerum
morhnm pnr^dt, Jeminefoto, CT urinm f* ^erbaJHum cxtrahitur ^ut /iudM \n umwh dd cadcm ualcw.
'

un

h00 s*

B E

CLV

ARTVJ.

Solanum fomniferum.

LXII. NOMENCLATVRA.
C A
P.
Gr&.XTQvxycy vme\iUC^.Ldt.Cr Off.Soldnum
Jomntferum.Itdl.Soldtrofomntjero.

oUnum fomniferum,dli^ui ettdm Halicdcabon appelLnt*


ft4ticat multis

ramtSy denfis^ cdudicofis,frdflu contumdci*

wyingutkmfoborum, Cotonedj mdltfmilium plenis :fiore 3


"wndiyrHbro.-jruttu mfoUiculps crocdto
>ro

rddice longd^Juhru-

cortue ueftttd.Ndfcttur
,

tnftxis,nonproculd mdri.Sgduis

C0T tex

m mno drdchm* ponderepom ,fomntficdm uim

hd-

Semen uehementer urmdm cit. Corymhi uodectm hydroptcis ddnturft qutdnumero ddtjctdtur, dkend~
tl

hn > Opto mttiorem.

onem mentis fdctunt. ^emedto eji dtjud copwjd mulfd , potui


mjerttur,

** l *> Succu6 pdfitUps

*mentumpr&bcnt.

Cr medudmentis qu*. doloris DecoBum uino ,fi m ore contmedtur,


:

hmum dolortbtu duxtltdtur


^oTHmhebetudincstollit.

rddicisJuccws

cum Melle tUttmp

ManicumSolanum*C A

P*

LXIII. NOMENCLATVRA.
ifurtofu

iatofunofi

oUnum mdn'tcon,dltqui Perfton,altj Thryon dffeltduere,


> Huicfobumruc*ftmtU,matsdli<]uato,fatss

^icdntho,

* f dut duodeam.ulnx dltttudme ddoUjcentes : caput m cdl

TPdderotd uocat,dccedens. Cdules a

rddtce proceros emttttt

cumtnt

f*

DIOSCORIOU
ptluld
,

cumtne ohud ftgurd ,/cdut pldUm

hnfutm,

mtm

matm Uttm^ :fiorem mgrum.


extt rot
}

Pofttjuam co exuttmrdcem

im

idw nt?cr y derw dut duodcnt* dctnii conftm, fiw' Hedcrd cor)mhu>ut uud molhbH6.t\dMccjirmdmcdd'
tenttur

dd>crd(fd,cdHd,cubttdlt.

m monnbw,uentoprfaitu
unm
fondcrc foU txmh

CJ~ pUtdnet

Hddt

drailmt

ttfycnci

objcmrvjdfa iwucundud umMptmdtmiSJi non


4/dhcnauonem ufrjuc dtet mcntts

pLcdtm hu modm.dJtre*

jert ftudrupltcdtm , tntertmtt. KcmedjoeftdfdmuljACof^

fimpotd, O" uomtttone rctefla.

EX

tmatuor
,

ttnfe

&

UUnt
lai

*entr>l>m , dxo frtmd tdntumnemfe^

<i*oJ

cAbonJeuVlyyfuluiAycmt.notaj^
prajtttent
i

Somntficmm &furtofmm tnco^mta nec magnopere gno(JeJetrinunttma^ii cfmamrtiUtatt<a^turaMerba^ \^ obfohori4mfrmihtmdincm SoUtrtgenm, anti** tncognitt^ jj ,fr*W) tttJem ^tnu m terntorto TnJtntino rtfertt MatthioU* , t
t

lon*mm.fat1m contt,max,canJtdmm,fUxiU,quoJ Vertcljmem^ ttm proxi je <j m tbmfUbet mmotmtt /folus ejl SoUtrt ,

men contraclwrtbm Umtonbm


,

&

m jfz^
ff

fl** '

mucrontm

fo$ ep pmrfurtm,tx ralenter r*pg tueru : hormm f*<cm magmtmJtnc t*f**ft {ijmod f>ertmejl *Utthtolm)maU&nar\uTd><?\ defiua

rub longmfcuh, hii ractmtgenerantur*

#^^ f^
yfi#,

rnm tnfUmmatioms. kimd eji nt s mrrm.O-aJrmmapr tconmejlit.foh !*&&'$ 'P


l ,

laltcacabt gcnm

<}*d

^ j' **^
.

ytfrm HaUacabi

m fmmfimm

canJtJmm

& rotundumw ^^
1
'

ejmoJrnat
afltctm

parte corJnuffgttmtxprtmtt^coUrun^r
,

raUnttm efje htrbamcommonflrat rt men rtptrtm* <.i tbm frmtle. Vmlgata tttdem

myt '"' d *
hortn Si
ntu

^Jt
nU .
^

^'st 'm

U*mmrtftrt>fm(lmrtrtJt. rotmmU.ttr<amtJtumaUa** ** tyftemf: foU ^oUtrt . oJortOpu. fortbmcjmbdUrumj fuamt iiJore lilsmm referentthm.

1 X Dorycnium. CAP. L

>

N C

l.

ATVRA.

*|7 cnton Crateuxs Haltcacalon,aut Caleauocat. Fn olea prodennttfimili*. Nafatur m petris, noproa
**Wt>ram& atltto
minortbpt4,folijs

LIBER

Qjy A R T V

S.

oleaftmdtbmcolorcn

mfalts

firmiortb&Sjprtter modumfcabnsJlore candido.fth

ftiincdcumincy ceu Ctceris, denfis, rotundts, quimstntt&at

toftmmibH6>e> \tr

m Frinmagnttudtne,Luibt4<s,firmis,Hcr
cffe

fcolonlm. ]{adixaddiaiucrafittudtner cubttt iongttudin

dolefatyidjomnijcrum

cojht. Coptofitts bauftum mortcn

dftrt.Nec defucrc qut dtccrcnt,femcn tn amatorta cxpett.


'fthaUcacabifyeucs
ifigietn rcprtft
thl
,

cjuimfupenm

mfi

^>nonprxtcrttttrHsft ita putafiet.

Mandragoras.

NOMENCLATVRA.

CAP* LXV*
Gr&. M*vAg*yegxt. Ldt.

MandraoprM. off. ItaLMan dfoj70r4.Gal.Mandegloyre. ^Andragoram ai

uam uocat, quontam utdcacodw amatona ad radix tur


cere.Duo etm geriera:nt?cr, extjiimat Thrt-

^tnttmalitm : alij

autfemma

daajts appellatm^angujitori^ qua. , ac mmortbm

bm foltfs

* ,graueolenttbm , Latlucd

Sor~ tcrrafyarfis.MaUgcrtt
odoratd falluU, htsftmtlia ,

m
Mandrago

(jutbmjemenuelutt Pjro-

tnharc Kadtcibm rum.

* nu

fjt
nc ma rrnif
,

nrojcoRinu
hiitk , terntjuctntcr /e conuolulis.
:.igrit forts, tntnt

4 ll>M,(rMJfo corttcc ucjhtu : uerum u Mad'agora


rft.^t

memu
<>(&*

.tdidm, <jHima4d1c1tur.nonnKliuM0r.cn
ail>a,

tm. //uimfolia mayta,

Uta, Uuia ut tcta :mMf

aitmmdufio maiora.coioretn CrocHminclmnU,mHdem gAwiMt qu*<Lm oicntiA. Horumfom rum ubojltp***


itontijoforantnr.

Radix

ntAior , altcnmfimtin ,
>

V<W
ttj>

or

orLuu caule. Succmft


rju,

corttce rccentts radtat

frtiu fubicth

tnjoUtm uii concreuerit,fchi'

(**

Mnlm luoiucjiucm defromiturjedaltfuanto g**"^


/^*" ujum ad trAturradtx deJuM* CT cojuunt , tn +Au<jm radica utno ad terttM
,

&
r

r'

trateclm imo cortcx

Jcriunt : cjathoi uno uiuntur tn feruigtys 9 '', euttejccliones ujhonts^, nejentiantur. Succm JMob**

V dolorW'
cmde

mulfofotm^tt

atraft*nt bilem i cratrum,fcr uomttiones

Medtc&t adimitut : extrahtt,uerumfotu Urgiore,mta

Lnhm,
exfeiitt.

&

hts qu* doioresfnntnt, pejb

f*}

etdmijcetur.scmioboltfondere

menfes tndttm,ftrfe

fj CTf
(-

^'\ O decottaft: tmoiltre fertur, cjutjtnts horts cum co


Suiditmfedifro baUno,fomnifcmtft.

fttndam.^uam tjfngtrt oftauerts,formam, iffmj


Jiat. roiurecentia conuementcr oculorum
caiieflioniirm atut

ili

mP

jj^ mm4!!\
liwnM'
[ll

!,

CHmfotentat titarunt, uiccra


tuberc

Dwtttidi omnen,Juffurationcs,ftruma*

ycuk dff j O"


<

fewfie auinu ftignuuafmc cxulterdUone delent , fi

fimfcrfntctur. Foiia (eruantur

radix i^nibm (acris r v accto

f!^eX yk itllb Cr Jcrfenttum *^Lt:

murifs eo

em

aj
t.

cnm tuoercuU sut oUo,medetur:firum* attjue ,

ftjjp
'

rA(0 Fit(" atrtiiuiorumirucutm, cumfoientajedat.

num c corttce radtcu,ad hunc modum: Ti


(u mctreum contfcutntur Vantur ex
.

*"' min >*

cjat t>fj ternt eo

Jj

LIBER
UriMdmbun
tffktmttr dolore,

Q^V

ARTVS.

deboit^ut ante diEtttm eft:Jtjuidem nuUo tunc

fed uettrno

ffredffermi olfaflu,et

auodam prefihtorpeJcunt.MaU etiamjtmandantnr, tteexprefw ex

wfuccHt.mmjQ

tame odorc percufii,obmutefcunt.Semcn Malo ntof>otum,Hulu.upurgdt:af>poJttumfy cumfulphurejgncm na


KftrtQsubrafemmarum profuHiajijlit.Scarificata punclis^ twtifaria aperta radice, erumpens lachryma cauo uafe rccipi-

^LtfHmettm

autejucco lacleopraftantiM

efl

:fednon ubi-

UElcum fuccudekchrymant. ^hm tradnnt effe Mandragoram,nomme Mortonjn opacis


f*#\ expenentia docet,radtces

HxUfiecn cnatiiyfolijsaibi Madragpr*>minorihiH,albi6joktotakbwjadtccm ambientibtit: qua mollis eji Cr candtdd,

H^

nutior palmotpollicemji crafitudtne

tquat. Tradut eam

m t*n*>offa obfontouedrathm<*ponderedeuoratam> ufum rx


obdormtfcitemm homo,eoferc quo comede* wimlklk jenfm tmpos>term$ quaterntfue,ex quo data ejt,hobonumterapere.
r".

Hac medict utuntur^cumfundcndt, urcdtj^ necefita* adejl.


?ffe

soUnopotam. manico radtccm,cum uolunt

-"'""*" wjecHnaaijpvo* prtma Mnnaragtr* fPGar*ano 3 quod monte tmnajwniurt& maximitn Apttiia <7

u corttas corttcts -***g*Uy$ut,& tnie herbartj


ritSfrhn***^. t,:r.... *...

kjs

&

,m *^io iraitK wt+Li&s pomainah vvTTtt*

;.*:.

K'.*HlitAnrA^amanif*Veneti4,0'
frectes tn -vmbreft

mfigtda ordme a-noJat.Tertto t,noflrum fictdum non particeps^adiMtor humidttati* ?ra,C4Uuh$dtu tamen

&

tJ?tma t

non mfitda tantttm>fedetiam

deftccat.

conitum.

CAP. IXVI
quatuor, aut tna Cucumeru,

~.-.J v 1oy-Ldt.^fcoitum.OJ}.r*>*ei

AC

TbeCamoron,alif omtum,ab aiu Pardabanches,dij

wcant.Forheriophom bphonon,ahj Myotlono,dhj

"Uet CjcUmm,,aut
\
,

^ Mnjuta.cauU palmo altu, raduScorjfl cauda

mmors *mUt*r.

T4<>

O R ID

tur, C'

jcUSn imitf

/<Torfefcmt,ut jflcndtt.

admoti fcorpones rr.A eft,

tdkt , ftftnti * contd* fum Hellebor


'

* f
i

mkOculorum ciUMur.

Uam

ler.ddidolcrup

omncfs

rnth

**

'

clum.F.JrCralterMJ'

mlum ,

ttuod

dlif 0*

BononA

Ljcotloncnf

cntrtj" HuiHi pciUnt .

tri*r*mi**?
n4tores , tJm

* * **

* Aconitum.

fuum ttertere termm , fod

medtci-t f'

V
^

cum nomtnatxr

jrlurttn
,

1ulis,monti\tm lusitnk exiiit, a prttre


t

000 Asiw>f*
,

foitd fd(i4t

^ie

pUtant, (relrtorc
Ftitt
,

dtttifurd

Mg

01

'.

muito ntgrior4 (Aulem


ne,4ut ampLorem

icuemfiyUmjubtU

rctonty >\ oblongk fcmen infilttjuk

m modum Sriutti* mannd orrborum


im cr deuordtdjufos ene<4nt.
,

ntgrefcunt,

<f

"V

/ r J.~ urrutioncm iuporum utuntur. InjerU jHjtudem

irudiS

C0*

AComtum
;

oi I tep PmrdtL . "; / r 7


i

MKU+&SL w &
,JU.
(

" itnte Trl

')' i ciendM KttpoLco lf* EUM li r*m nsmit.a - kngtUpmU non mftqutnttrra frt ri y N '' n('r. TmU^miihitA hpotco "^ Mtt if nt '* r* fa ftmtMkk ttrtia \tomti tjl fttcui.ntmft f>

h*tj ytuntmr^u,

&

^j^

>

LIBER
kntmif,

CLV

ARTV5.
quam

r4 i
Vlatantts tnct -

herba dclla Volpe,

quod yulpcs, qut hanc carnibu* intritam


luteum florem, Kanuncult figura, radtccs

ptitrintyfjerimat.Hxc folta habct plunbtu


/wm diuifuy caulem Vdtci<,

Kpu. At (jua proTlant radtces,e candulo fiauefcunt,


"Krotertta
ni

Vcrum

etitm

Acomti

fbcctes,

non ea

cjl

lanta, cjuam ynlgh herba

ta-

>vouta;:t,c]uodt.\

hmus
eav

l)erbAnoti< liqttet ,?naxtmc


k

cum hac

radtct

torfetcapillariticandidofU^eLen^ttuHaij, uiud
*klm7lrij])le>idor tn

jcorpwnn forma,aut

*tur.
1

N.*m

td

m Acotntc requtrtt D/o/coi

^hdhxc
"[

Aconutfoltai

heophraTloXttcumcri {? Vai porcwo


htrha Vartsaictdit
fiti

fmkjnn tnmediocaule cna(cuntur,quod

-tjlattma radtce prodeunt- Semen trtttco adfnntlcnccjput^

n-

^\wi>p\ur\mum abhcrba Varu dtTlat. Auttennx tttdem Kapetlus, honttum non eft. Siautdem U author fccundo Itbro ii dnobn* A cotu-

^Mf#,0* horum ynum,ftra?iulato"cm

Adtp, alterum jlrarrru-

WonmnormnaJtt l.copardi,eodemilhftgmficato,quo

^O
l

,\

ycotlo-

s
l

arda!tanJ)cs,/ poftea proprtumcaput Kapelloattrtbutt, ao

apelluonfechoncm atttnet, tdadco co; r*mtRipotun,vtcxtra detrtmcntumftterit.Vel Napclltnovnnc mu> **inteliigt 9 quii radicc HdptBi refutwr, in alt An.viix monttbu* m jmel a Maitl)tolo pcrfbctlum, autque ycrum cjl anttdotnm non

wditKrftim. Yt

quod ad

*t

fctantum,fed totiu> ettam yencnt.

uta.

CAP. IX V
F.

T I.

N O M

N C

T V R

A.

ltA. Cicuta. TA, Ku>VCiO\?- Ldt. <CT Ojfi

GaI.CiUC.

ChnU
(
r

caulem

edit gemctdattim,ut fccntcult, grandemjn

acumrneramofttm:folia FtruU,angupora,graut odo-

^nmt,mox umielU.mfummo prodeunt.Jlorts quo^ albice

"'<,

O-fcmcn ^Cmfo canduhm t r* * leule uenenum efi,Juaj ui refrtgcratorta nccat. )(eme"


'"

non alta, com sua.

nwi meraculi potus.Succta exprtmttur contufts caciunmi

^Mquamfi .nut cr com*fuccfcant:<]MpledtnJaturtn


WMos. Mnltm ad medendt ratton? ujm tfl andt. Commodt

H< col/jrtjs^ux UuamU d-Aor ts

Ignti ttmptrati.r. attx


facroSy

f4*

DIOJCORIDU
Jacros ,

cr

tclccri

fufa

ftmt,iliitHrcf}ingut.HtM

(umconutrita.&tcshiii*

itrtumlilAkhiknw m*f
J<

Jctt.feJg

tjok

twrperarum mtani*
fiu cxtm^mt:

'?

W utrff^

** V mamm* cocrccl,
Jctrt

non fdtitur.

V**P

(tAi.Htcorumtcjltc^

non Jcntientes

mtM^
tt

m cho & ohcMf'


Cicu
tAut

Mei*n*fi**** "**?

mort.frroe^mth^
nottnti,r.rt At Partl
'<!>"
.<V'*'

&

ytnnm Lo< mtr hmCtmm.


rr

&

tom inttmtnm H/c aftm nuA*t*U**rmr* i Uiat iptttm ^tr.ihi.nonftntumtratmr^o

"*$** m
l

>,,& x^

mt
t*9ft$

m *r

t ,t

nmJctn ,P^/iMw Uuannbum affnmft*.

"*'

*******

Taxtis*
I

C A
1

P.

XVI
I

1.

NtlATVM.
x

>

B E

R 'CLV A R T V
k

S.

4J

MiUx a

Gracts^ Taxua

Lattnis dppelldtur,drbor ^cbtc-

vJ tis majrnitudmc,Cr foliorum eiufdemfiqurdjn Itabd

Cr

Xmonenfi Gdlltd Htfidntd contermmd nafiens. ^AuicuU f*. Itilux Taxt baccM deuordnt , demgrdntur : Cr qm cde-

Weajdcm homtncsjdiit
^tfrafcntis
eji

profiuuio corrtptuntnr.

Narbont,

uenent

m ^ajulfideantjddantur Cr fapcnumcro mortantttr. Qjut*


y

utfitjui

dormtdnt Jub ca , dut

m etus

n k Taxo hxc trdduntur,ut dl ed cduedmn*.


hjfert a SmiLtceajperdf

& l*-

*M quihtu Juperiw* di\jmu*J>anc<jueuUc> in vencnatas planmP*farides abtgamt quoqmd einfdem natur*,fuo mvre,ctum *ptrmifccret. Ex bacarbore materta fit m quottdtanos vftt* elei mi$Vna.$rQudinmfumut mu-cs metdt*
f

CAP. LXIX. NOMENCLATVRA.


ApocynonGr^k7icnvvc^Ldt.^{pocynon.Itdi^pocmo.
Poc})ion,fiue

Cynocrambe, Brafiicd canina , fiutex efi

Mtculis confians,maie olcnubm,lenUs,utttltumcL modo

^V
r

i10

fihfraflu fere inutflis : fotto Hedera,molltorc tamen,


,

F ere xttemum dcutiorc

lento ,orata odorc

tdluteojucco

&

et

'Suit]Hd y ccu

FabarumJoUtctdartJJcctc,diqtu Longttudi-

PVtndunturfiemtne mtm albo,duro,paruo.Folia cum ddsrtoftoescoafla, canes, .jpos crpa, uulpes y Crpanthera4cnccdnt, y uutpcs f lupos,
ln
,

Clb

diita,o~prottnHi corum coxcnduesrcjotutmt.


Vo ynon,

A
i

ynco+n

ittxtd Cy?u>e7*mh,dut I\rafitcacanina,yenenata, letiam t*p>& pi anUt Q i ctWi fioncanes tantum


x

&

Ntrmnh

f4 4

DIOJCORIDI5
NcriuniJcu Rhododr.idrum.

CAP. LXX.
N O M
Koi
F.

NCt

T VR

A.

Cr. N ifWy.IM. Ntrmm.ltd. oleandro.Gil


.;Miic.0ff.01candcr. ty

NFrto
dodmdron
C ,fl

dlifU

dtplmn ,

M' 4e
ft*

MotdHt >

lon^ noUM, uhIh

i
Rofam confomM '.f*

mcuLto

*** cuUxm Lnoftm


,#"fll

f>

H"

3*

Ifitndst

Ncnon
dum plurtmts

kommlm Htro rocnmrAirrpcmiHmmvij^fj tontr* ftrftnttwn morfMfrdfdi


/4
co mdfis

CT (4pr4
mortHntur

i\kU**dtU. kHUdUtU. fi Aqutm Uh*M

W /mbcnUAenam* !mh*nlUtt**<^
m
jhAJou

^u.

\^

tnsct

nafi.tur.Crmment, Kr

itoitrcan

*dm4mm

Jta.tnm

maxim

n" "f/S ,/ "V


>

^#

IBEH

QJf

ARTVS.

f4 ,

vim habet dtgermdi,per osfumpta, yenenum eft, tonbommi tantumfid etiarn brutis. idquod Dto/cortdt Vltnto non
S*leno,extra tUita,

&

toncinit,ntfi

dtcamus Ncrton,ferpentium morftbus medicarhhaudfecu*

**ntharides,cam< rabioft morftbus profunt, Y.upkorbtumfcorpionii woHs,qtwi cr pUraque vcnena, diuerft generu yenents medicandis in-

f**km,n itifexto

Itbropatebtt.

Fungi-

NOMENCLATVRA.
GaLChampignorn
:

C AP.

LXXL
cnim manduntur , aut
aut panm marcor ad-

Gr.MvkOlis.Lat.Cr off.FungM.ltaLFongho.

VngoYHtn differentia duplex

Mt

fcmaalesjunt. Multis de caujis uenenoji gignuntur > uli


hcet

clauisferretu,m quojit rubigo

f"trit:aut Jituxtdfcrpentu

cauernam,arl;oresue,<ju4f>riuatim

m mnoxiosj}'uElu4,erumpant.

Continentqui talesjtmt^ne^

wiuodftrtgmentum, concrctamquepttuitam y terraque eruu ><jtiam

^atquemarcore uiuantur. s turibtit grattam *fykiHeneno imbuti non funt ,Juauem


celerrtme computrejcunt

*dent

Ur?m tamenfumpti nocent,et dgrnu (oncottifi***ejt eft

&knt,aut choleram morbttm citant. Femedio Remedto

Nitnpotw, Nitnpi

Wbxmim cuacida muria, autferuefa&a Satureu, aut Ort&** iufculum:dt' bellantur ctiamgalltnacei fimi potu ex aceto,
"ttinjdem delmtlu
y

agre alunt ,fed Corpm cum H^mtur cum magna exparte mtegn ipfijHtn recrementis
Melle multo.
Vngorum non malus
:

efl

ctbus

fed

ft

m *nadducunt nam CT nocenttum,&

temeri mandantur, indtfcriprobatorummulu,& di-

TbuJaa.Siqutferax Italta efi tot* pr* *ftJfccies.Horumplui "***nis (mgtm a prtmo Aprtlts tmbre mcrgmnt, odorecxmto,gufi

Wos ^l u niuraau*,poi\fiiuntur.vlneM ** mbor apparct,ra \dm aftcclutjtutdt tntus eolor, rmto/ajtna, catlo , mtnusdtrubent qui ambttum Ubrstm. luttftm* 1
tnnotnt.

*gWipum

&

lrt*nolt

tncoUvoant.Sutlltprtmom-

Wdmpr

b**

11*

DIOSCORIDIS
1

Utotjuam holetUrubore.C ijmirubii &


tatt tlufiU.V.os Spmulos, Vrunulos, 6"

card uis vtrc ntti.rotitnji,

Ksrubi, ardeolos apftilant

Puftoi.CamftJhes

ifit

W Ufi- fun!

mnocentiorts arhorumra

ttrraahau^ Seafohlafides,quiJefofi,V mtutftuntur. \twmti


ptrti,tnmfufertt{Ua.,uatefida,,ntra(]u.itriduumfun-osoroiu

tam ob taufamjumma ttUftmtU /i?m/< bumtim tun :am habttfatuluumvtntnW*


rtnt.it

afftruantur.

ftmf* p

'

tram

tfmtjl

c
N OM
fC

AP
A.

LXXII
I

N C L A T V R
off
dadtyl

c\ vihcu . Ldt. ColcltCHtn.lulColtk

Colchicum.

CohMC uiii,%

'

LIBER

CLV A

RT

S.

547
Bulhum

olchicon 3 ali<jui Ephemeron,funt qut agrefiem

uocant,autumnt exitu ftorem edit Croct, candicantem:


noeotemporefolta Butbt,fedf>mgutora:caulem
ferentem

palmo altuyn,

rufumfemen.raduemforis e ntgra rufefcentem, qu& dehbrata , candida O* mollii ffeBatur , latleo fuccomadet,

ttfteguslatudulcismucnitur.Bulltvseiws

mcdiamhabet

rt-

r inMeffema, erumpit.plunmum fhs mmfffuramfytjua Colchts enafcnur. Ea comefa, Fungorum more , flt angulando
tnecAt.Hanc
fro

autem depinximw,nea quoftam tmpudenter


uoluptate modumfapons in emm mtrum

Bulbo dcuoretur:
.

tfentos allicit

j^emedioftnteadequa Fungts, bubuluetiam

kcpotkm auxiltatur. Uaque cum adfuerit,non aliud dejideraiHrauxiltum,

EpHcmerum. L X X I
ttco,

CAP.
I
I

NOMENCLATVRA.
Gal.Lisfauuagc.

Gra. ifu^i^cu. Lat.Efhemeron.lta. Indefalua-

hahet Irimappellantjolta Phcmeron,altjui fylueftrem

ama* candidum, ulu,fedtenuiora:caulemparem:florem


r

m>feme mo!le:radtcemunam,digitalt crafitudmejongam,

4slnngtntem , odoratam. Kafatur infyiuts


r*<l'x
c

Cr

opacts.

Huiim

tttno cotn Folta colluantur. denttbm pr*cipua,ftdecot1o

dfctttmnt

httmtnihiladhuc qu& tumores,& tubercula,

*'

contraxerunt.

v.omen fiminde .Tfhcmeri Erhemerum Colchicum.l Colchtde yntus dtet ffamfi fttytntno.-wt tftxjuodprxftntanto ttiti "u *n homintm , n,t. p rr P *lmerum Colchtcum, tbftim efi Ojpttfl

'trmodailylum. Offi iTylum: ituodquevt

lon

&

,*s

OSC O RIDIS
JammumpnbMtStraM
tphtmero tonfuu dt modacljlo todtm ufittff
nndit.lt tnulm tUtUcf<t Gw* &** Hermodadylo.

^txtucUl^ntn^
Inodt/ldtnommaJH"'"*
taiuihwtucUutre.

J-klxineJdcft,

Muralis
ba.

hcr/

CAP

MOMENCLAT VR
Epl
\ !vn.

A-

Lat.Hclxu

Jarftoirc.Off.

HElx.ne

nafatur

m faneunU, fepih &


**

^'
J

n MercunaUs f**l*^^
femma aftera, adharenua *<F

b "'*

tirca eos uclutt

gerandtftifiands^ naturam habcnt,

Jjrros t^nesMusta.condylomata^anos

^ mWJ ^ f^yji&
.

snfUmmationesj. Succm cim cum

Ccrufj*,

tpnt

J
.

cum hirano
utthtcr

adspe, aut cerato Cjfrtno.

""
,

inflamm* tmendat tnttar cyath, haujtm.Tonfdf


crgargarnjttur, CT o

^rmm Lfr.tur:

Hojateo tnjhlUtm leuat.

JP

LIBER. QJT A Alfi me. CAP.

R.

T V

S.

t*9

LXXV.

NOMENCLATVR.A.
Cra. AXeivv. Lat.Cr off.^clfine.lte.Ctn-

tone.G al.Mouron.

Alfine.
l finen
,

Alfinc minor'.
nonmlli Myofota uocant,

altqui ^Cnthyllton,

uoniam mafculorum auresfolta imitantur. Lucis opatK %gaudet, unde ^llfine dttla efi.Hac erateadem yutHelxt
nt

>nfi humltor effet,Zrfoltjs longtonbns ,nec htrfuta:cH tert-

'"''tdorem cucumis reddit.

Ftm

refitgerandi

aMnngcndify
.

w. Oculorum tnfUmmationibm cumpolenta illtnitur Suc ** **rim dolonhw Qwn emedat omnta
tnfmditur,

& M

Helxf

1,t>

O R

1$

irjjelitwnralii herba.

Varltiana & ftrt bat Htlxmt.-jna M*r&

nomrna Jiflcrtntum p nptlo.AtautipUnm ' Y 7


hfitr^mlt
,

afi

,f.

plurtsfitafp A toniuntli. Ifm rr.danti

i,

.umJaaatDtofiondes.E^mepcu

lnlxint Jdcnttutiu

Lcnspaluftris.

CAP-

NOMF.
GrJt.***hf

LXXVI. NCLATVRA.
ruy TiXfitlcett.Ut.cr Off.ltmf^

firts.M.Lenttcularta.
tille

Gal.Len'

de mer.

LFmfaluilris muenttur
ttcula

aqua nonfitente,mjo

fo* natura.Profter ftmtlts .rejrtgeratort*


tntera

tlkmW Crfodapts ntentercoUeatomhw,tgmfacro,


fuerorum proctdentta clutmat er Cr polenta.
;

fm,pftUU

a?lr^folut,ftmint Unttm

reftrtns ,0

F,

fecundiejtordtnit.

Scmperuiuum,
NOM
F

fcu
A

Sedum.

CAP. LXXVHV R
N
C
I.

off.Semferutuum L*t. Ailhc? (tfy*. Cr*.


Ita.Sempreutuo mdggtore.
I

^ mtm
.

G al.

o U barbe. ^. quont* nomtnatur, tdco jj magnum Fmferumum


.

yJfolautreantLu*
mterdum
haracta Ttthymalt modo

caulescubttt
,

excedunt , ftngues

crafttudtne folbt

tnficlv^fm^^
>

^f^ fm
>
.

co*

ftmh*** Imgua cacumtne gttudmefoUtcart.in

UBER

QJT A R

T V

fft

Paraum. 4 alu tn captte ftantta inutcem, ita ut am bttu efjipiem tmi~ Mur ocutt.iVctfatur tn montibns, O* teftacets. Supra domtciwnjeruitr. Eim uis rcjitoerarc, C^ aftnngere medentur
>

Scmp eruiuum.

6 faro,no>?w 7 ulccrtbu* quaferpunt, oculoritm


1

tnflamma-

>AnibuftKiom,podapnsper(e,rcumpoicntatllitA
ca

fajltHr

ltl

m doloribns, cum polenta aut Hp/aceo per-

*Datur in potu contra phalangtorum t6lt46, dyjentc-

mhi^ projluuia. Terctes tineas potrn m umo excuttt. Sub*

m u?lierc>multerum abundanttam ftfttt.Succtus oculorum


tfll *dintbt4t

Jdngutn is uttto ccncepUs , tnungitur. semperut-

r*ruum tn pctns, partcttms, Cr macerijs,necno fcrobtbta


vf;

"ufatur ^iultbm ab una radtce multts, tenutbu*, erebro


h:exi
etn

fc

^j

hltusfolijsyrotundis,

pmguibu*, mucronattt:caulek

'caate,palmum alto,umle liam herbidos^ fiores

Cr

tenuet

ffl

DIOSCORIDIS

Aizoon
mdcttir

Minus

prw * ~~~ cum priore Folu eijacm rcMc. roua temesgerente. etfdem cnrn
ahjM gcnH4,qMtn ScmfcrMHi

umbm ?"**!, r
,

^*

^ra^m^cfohjsMrfuM
f4x*. rueiexcdljaHorid,
acr, exulccrans.

tut Tclcvhton

uocdHcrunt,ltoMdmlltccekdm:fr

llkw*
tAm&

gMyfhumM dsfii
funt

fi
riufiuln

l*fl
,

m oremprafertluteumjoltaf^
rocatur mtnn*
:

nmwm

duriora: bacpromareLbetur. Ahera,folj'sconftatlon^

C crafimfiulU
nec
effe

.ftore

candtdo

hat

^ frmm['^^c*'
^^^yyyttt^
.

Semperumtjpeites non ommbtu cogntta.Hanc

Vjolam ex ommbm At^ot^enertb^caltdum


eramentum
talia

Xermtcularcm afjeuerat

demonflrata ,quamt

trujpeacs nntiwi non Pcrfb

ii

& Q_V A R T V S. Vmbilicus Vencris. CAP*


I
T

B E

551

LXXV
Otyledon ,ftue

I I-

NOMENCLATVRA.
GrX*[vXnJlc\[.Ut.<y off.Vmhtluti* Feneri*. Ital
Ombiltco dt ftotrf .Gal.la

Rondclctcc
eft

Vmhtlicm Venerts ,folio


radice oltud

m acetahuh
tn

formam tornato , tneuidenter concauo , hreut


wlicuio,m

medio

quofcmen

tnefl

modo rotttnda. Sucpcrntonthtss


tliitu

t*cm tiino ctrcunltmftnfliUattifueyConteElagenitalta nudat


^pmmationthtss, fitcm ignthua

^ftrumu

toxdutur.ftomachiardorcm refrtgerat.Foltd cum rddtce eo***[*,

calculos frangunt

urtnam

ctent

hydropicis

ex Mcll<

knt f*tor.

Herha utuntur ad amatorta.

Ejt

Cr

alterum gentsd
lattorthtss,

^fitmyCymhalton altqui uocantyfingmhwfoLjs,


fyvUrum modo denfis , circa radtcem

medtum ocub amhttum

kfahtnuhtu, ut tn matore Scmperutuo, adflrtngentis gufttss:

^tuio tenui ,

in tjuoflores

Crfemtna Hypcrta : radtcc md-

*M*.

Factt eadcm qu<e

Semperutuum.

VMhUcHt Y enerli copiose peromnem Thufiiam murUyctufli*


ftxis

&

mnafcitur , huimfoha > quod opercults yafculorum ftmihd fvincoUCupertiouole y ocant. II udoSli ijuiptam Cymbalariam pu-

^Jtdfdfi.Kamq; htccomamodol panttibm dependet,cauUtcnui 9


Pfohtdermo
fe*

,plunmumperambitum mucronato. CotyltdonU alte-

*W

^V

Cordtu Cr affulam maiorem putat . craftu CT carnofn eft Mkoo matonbm, ijua per hyemem ftmul cum cauUcxareJcunt.
,
y

^hlicns Vencns mfigidat,rcpcrcutit abftcrgit>& dtfcuttt.

Vrtka.

NOMF.NCLATVU.
Gr<t.AKx\'i<pti.Ldt. nticd.Ital. Orticd.

CAP.

LXX

X*

Gal.Orciegriefche.

I>* 9

114

OR D
I

^fec

V
^ra
ra, cr
,

Vrt<a

^^^m^^^f^ Dr.
mtnftJ /Jntne.

f&U , "* Folta utnufre


t

J>
r,

4U4 roU^/uppuranone^Janat.uenofr T tnta, co Facmnt adprofluuia nanum, cumj^


,

luxata,^nos, uocrtur,ttcm cacoethe

ta .

CT rrha, my Menjes ctunt eadem detrita cum


,

^"%%fc& r^ tj
.

mt '* 'g reftltre odcntcs ulua*,recentta contatlu


Hcnerem/iimulat,uuiuaorap^cjacst.U' ex Faf 0>

J^ ^
^

Utlum.orthopnax Uterk
,

frodcjhthoraccm expur^t.
Jcctur.

medtc Trodenttbu*

&t^

cnmt

T*l^M ^

CoiJacumconc^JvU^luumo^Lr^^

B E

QJV

fff

tpLmmationesdifcutiunt, decofta cnmptifana^ uitta


txtrahunt^

Mulierum mcnfcs euocant 7 cum Myrrha n Jtt. Inflammatione turgentcm uuam,gargarizjttw/u


mt

tzptmit

V*tiUpWHt490

fatit

bbfttriitip qntfiuk not

ta* ItaLa nafiitm cr tertium^iias, fol /> ***'Hic,tjuam alix dH*,vthancntnv .idunt. Bft etn

twtyuam Cardiacam vocant. VrtUafemtn excalfa


ft*tikm,conco jnit,0'
l

cxpurgat.

Galiopfis.

C AP
XN O M ENCLAT V R A.
Gr*. yahlo^it* Lat. Galic
pfis.lta. Oritcafcetida.

XX

Gal

Ortiesmortes. Ojf.n
tica

mortua.
.xliop/isfr

crfi
habet fJtica , leuiora
,

Cr

qua grauem odorem


nui.

trtta

reddant: flore purpureo, te-

Nafatur ctrcafepes,ddi
areas
,

fcwrum
JuccMfy
,

ac femttas

ubique. Foha,caules>femen>
durtttas

Cr
:

car-

cmomata dtfipant ftru panos , cr parott -

mas

Galiopfis,

das difcuuunt Oportet bis


die

DIOSCORIDH
tepidtm ex aceto
'..

foucre.

cmfUfm* ,1 * (,. n ,,A **tu,r*nM.C7nomM&mjMf j:itreJcentiA,^an^rdnai,V <d

tmfonere ,CT

AtcSi etmmm

cjitter luinuntnr.

Ln
W

^W'
/<

^autiunt.uaodorttji

*^

*;

tttamnon^ ScrofuUnatnttUtxtflt.tiatakt

ifepet.*difuor*mare**jtmit.Kutllio,GalpJ'>>\
fujjotattoiwji.

CAP' Gallion.

NOMENCLAT y R
A-

P
gucc

tuxth
traTendo

co* a od

'

^fi

It0

PTp Ubet Sf**


Gallion
retlHm.-jloremin^

L IB l

QV
Ga

U7

*w*itcnucm y <lenfiin$,copiofHtn 9 odordtum. Flosignidmh

w&nitur.SanguwK proftunidfistit. Cerdto Rofdceo

"MfuturymloUtum ufaue dum dlhejcAt Jafittudincs

refic

Ndfatur m ftKi
fi

m
: Pli >t

Itcrh*

tuutm Yrtfur
,

j/

yotant ,>i
,

qm ufeumdulte

conficmitt. Vir

habet HcftuAndt

tum ak

^W' itrimoma.

cnccio.

CAP.
I

LKXX

NOMENCLATVRA.
Ldt

lul.CardoKcero.i
tf-

al. 2>c-

SFnecu
!<

f
Frucdyfvdtm
:

tstij* hruhro.falijs con.diHifntd

hm

multo

luteis fiori-

hm
o

quuchrucrdi[s

cfcuntinpdpp
fihs uendicdutt
,

nue tjuonum
f

ores

cdptHorum

ritu

uere

cdnefidnt.rddice fuperudcud*

Ndfqtnr mdxtm<
rijs y
l

mnuut-

CT ctrcum oppuli. Vol/d ufionhm refiigerdnt. Qud re iliitd cum umt modno, uel

Scnccio.

per fcfejefiium Crjedi

5f S

DIOSCORIDIS
rhm t***
s

***** crex Qmn flammattonesfanant. Mft *cccferunt. nerut u Hulneribm,tum <um reh r y f

Jecumacetopapp^demmun^praU^rumr^f,
firan^uknt.ToL cau%,f o \m * f*fi 4oloresaUcontrAaosperj<t*t.
Imao.ybiq. tttam
fouu

W*
^^
9

ytttrtbm

nturtt najt

pt.f*arit*f

fi

tam;

.virrA.jHiijuad

tcntts

Jtprtnt*-

Thaliarum

NOMFNCLATVU.
Ar&ntinc. qficii*/**:

tXXXl^' C AP-

halet, Conandr, Hahtlronfoha F""*i fa

lem adcicatricemperducunt.K.tfcmirm*xtmemcaji
ululron Afgmti**mfit#Kaff*cr*rej*

^fmfr&^&jSfr
ma ** nt4 **** st.Hatrmjlicim ti ,
t

TlMatthhlmjicorimlmiamCemanadt^^
mtramtn pramm

W
m !(J

Z*k
,,

nnllo adiutore medico.Na

<

m'nt immt. Triumtiw


rfi

r-enerti

rlmiomfefiribmfr i d,fcrtt>i<r<W }

Marinus milfcus

C A

'

UXXIHI;
UtM*!'*""*
tnfcopu.
e > i

fi

^ M
W/

;. faa SaMartcp.
coralhn*.

Gal.CoralUi*
>.ur

(M^i

na,
,

... marupacu ,

<*\> l

cohibcndh ercolIcEliona

^ tl

?,*L *r^f , <T ,


i

^ ^
'

^cf
I

B E

QJV
Nam
quam

ARTVS.
O
* 1

5fjl

Oraf!ina,cjua adconficiendosin infanttbus vermes rttmtur, -ve^


rus efl Mufctcs marinm. tumplicitus corallo , haudaliter

ruptbus

tefiis

mufcus

cortici
*
-

mi nnexus,reperitur. E

terrca

& acjueafa

adlurens,& orey arborum ra-

" hfi

V^figida^uodgufium

in eo afiriclortum

ucusmarinus*

C A

P^

LXXXV*
N OM
E

N
{

C L A T V R

A.

GrAvzQr Gcx\ocmc j.Lat.rhucH4 marinns.Ital.


2kuconidr:no.G2\.Yuti\\zt&zrntr.

Phua marimgenertlrw, qttoddam latum,


i

longjHSy

o
y
,

Cr alterufub

rii bens.tertiitm

candtdum, nafcens in Creta,

fimdumtuildc
lm h^ent

cjuodnulU corruptionis lahe polluitur. Omnia

rtpiqeratoridmynon^QcligrA modo,fedetiam
tn cataplafmatts efficaciier utilem.
,

m-

f^ndtmmfm

m hutd:f comiHn

Verum tjs

prtufykam exarefc ant. lsrtcander y f ieum *ducrf:4tfierpentesdciht. Hocfuco qiudarnputantmuher Kfuum colorcm mentm ciim radicuu emfdem no*

mn^affefucant.
,

tamenft

IjHucusmarintis Afc* ncbis tKCognitx genus.Nempe non ittd efi * l ?>t>cju v enet : s,-vitrt> ,ncrumpantur/mterf>rttur. Vhucustt.%
<%

yt

>*ntidtts
4cCi" i;

efi,e

mart extraclus,kc:ndo ordtne dcftccat

& mfitgtdat

^J uantum mfe conimet.

Potamogeton. CAP. LXXXVIN O M E N C L A T V R A.


^^^o^^eyr^cc^Lai.Fontalis.ltal.Potamogeto.

Qtamogetonjoiwm ct ftmile,htrfutum, paululumfu^

ptremincns extra aquam. Refigcrat


,

tP*1 *** uttle


t0

r mftffat:prurtcontra ueterum ulcerum nomas. Nomen ex


Fotamo

todnum cjl^uodpaluftribM r. aquofn enajcatur.

ytfo

D O
I

ORIDIS
Otamt*ttonUc Yj+

hdtbttf

puuu* r"
-

ytfitur. iJ

A*

Stratiotcs.CA.

NOMENCIA'
<7r.

JifflJl***'

notes.mUtrM^Tratiotes

tndf*
"*
*

VM
Poramogcto
Jhut a nmbm ,
:

<ju* mfl*" uulnera ?ou ftjlunt


:

nuntur , mtttmcfccrc non fmunl

t$nibm}w u

^
t

rx 4ff /o tUmuntur,
Tratiotrm

ntum,*, Aeryf>totantumm*n

imtim

fHptruuLJntHmjiitrn.Atx.o0ftmdi^U

"'^Ztrn*'^ nta

StratiotcsmillcfoliuiTi.

C A
0*

LXXXVlH'
N OM
E

A ' V * T A C L

LIBER
x\ttorti$ o

CL.V A

R T V

S.

9 gt

xtXictpvfc*. Lat.Stratiotes MiUefo-

n.ItaLstratiote Millefoglio. Gal.Milie-

fueille.Off.MiliefoIium.
)tes

MiUefolium exigut^ fiutex , palmi altitudine,


y folsjs

nplins affurgtt
bu*>breHiadmodum

amcularum penna* imttanti-

h Cummum fimulant,pr/fertim hreuitate atque fcahritta,


br

dijfeElodfoliorum exortu* Folia fylue*

MorapauloJ,enfiore umhella,zr plemore.Surculos

m cacu-

mntgern exiguos,crcapitula

m modum .Xnethufiorespar-

^cmdidos. Nafcitur tn afycris agris , prAcipue circafemita4. Zumif ufm adulcera uetera,recentiaque, profluentemfanaui-

**>&-J$mUs.
\Tmiotes Millefohum , incultU innafcens , Jubtbprocul ea planta,

^^mnuU.ibinon
yt&turnota.Nam

Millefolium yocant

nimirum

nullaejl cjha re-

hfmmum Daucum, Verulacea


accedtt.

& vmbelltftra ber-

^thilumad Strattotem MiUefolium

Kquaticus Stratiotes,

rpdm eft0> bumtdus,terrejlrit leuiter aflringit.

Verbafcum-

NOMENCLATVRA.
Erbafcum
differentias

CAP. LXXXIX

Gra.iXcft*- Lat. Verhafcum. ItaL Tfiffo harhato.

Gal.Bouillon.Off.Taffusbarbatus,

fummxs hahet dtus , hoc ni grum,illud alhum : m quo mat Crfoemma mtejligitm
** igiturfohafunt
l

Brafic* , pilofior4 multo, Cr

lattora

j <l*:cauUs alhn6,cuhttaUs,aut ampltor,fuhhirfutPt* :fiore

Uutev 'uteopallefentesfemen mgrum.radtx longa,gufi


Ccrb

^ m^appelUtur,oHongiH6,alhfsfol/js,Crang
jfi
Co

*>crdfiitudme digiti. Nafatur in campcjlrihu*. Verbaji

* c**le.Scdnigrum prorfus alhofimde ejjet m/inigriore Uy


fiaretfoLo.Sylue(trefoliafertSaluu,alt^

mrgM cr*
auri

& f**>O* circa eas ramulos quales Marruhiu :jiores luteos y


isr

ftfi

DIOJCORIDU
^fc

Verbaf(

bafoim
K

pm

htrfuU, dud, Phlomsdts Sunt msulos. CT

humtUs.Ttrts*

^jl VyhmlA]PthtHr,*h*hi' *[ U
il
,

fiiyterm.mtfmttrm
fmcMilnnijut
,

iuternarum L 4fU
u.trt

H dtcjHtt.tn niut yr ojluuso

duarum viflrmgit

(onutmtntertx uno itfJ


'

KfV^ fHodmdgnitudif ^^
luiiin*

^*^^'^' j* tmm*
^
^

ruut ,canuu.f ./> 4&**Mtf* tufatuxtliaM'

UcmttsUuttontmtttCM.^rUhtutposdurt^J^
CT ^mtmme dljaatur , Uft* <J< 'fj^fl 'mtUmmasiono d^mfoiamiutrjm tumores, T^ tum slimuntur MtUt umo r*u ex CT tTM l,iJ uuintnlm medentur. Contr* Jcorfxonm ,0li

htt

Sjmefitujoiu msbufiu ins junt ntAflW***-

EK

QJT

ARTH

$*t

Verbafcum*

Vcrbafcum,

4.

i setH*>tj[Udmf<zmindm dicimtu, drulosjicM


Ktjurc.

omnino non pu-

Xj Zrbafci gtnera
V
foltjsconslat
f

ynum fylutslre, quoi duo domeslka , SaluU,floribtisaureU*mmbiMnotafunt>Vhlomi


tria
:

&

^iutUtZr

TifUif

\t.1h.1U1uAAnmd. Matthiolo perfpctla.ls


'

ifirmat,ccnfentu Vhlomtdes,duas tUasefl YrimuUveri* dicuntur. Kam ft uih

&

ua ?

*?****

+*hat$m

lonza fuut, Verbafi

shrinnutii, dcft

sAeih

Sa

O SC O RI

Acthioois.

CAP. X C nominclatvra.
habet

Grd. Ai6*9tt. Ut.^Cethiopis.ltaL^ethwfiilt.

Vabafcoftmth^ewm^ AMthtofnfoh* JcnuLmorbcmurr*J,tmmamreM*:cdm jM*r+ ^iroM IvJrMMmm./mlrum fimltm ^ttnmtm^ msn,:udtnc t* conctum Jk femtn rut
,

numtroJ,lon^ ttpt concevutulo tslt ab eodcm


ftnt mrt.

*^f j ftnUL^atxil*lpH>*UntextnattomW
Plurmu tujt ttur

m iJLt montc

'utH^nufttlnityMtfUTsJiXCrp"
(epndUfutccmprdbet.
.

F,Um^.
fi

nvrnofiitur.ntttx Ktthtof***
tfjtmd.tdc

JfM

&

Arction,

MINC) TV*A
.

CAP. X

I-

A,h\m

Ut.^tlton.!t4.^rc1to.^>

13ardanc.Offi.Lapp

Htln**h*mpoM*
f

^rtlttron

^cantJ^J
te

***" C htrfuttoU cjuod bofco folt, mft %


ie

lonco,molh: Jtmtnc

paruo.radtie Cumnt,

duUp. necotU om

fmm rodtx

muUetJconttneaturoredecotlum.
ucntur codcm. Bibttur oducrjm

"%^ p.

^
I*

f**mm
_

dolortW) coxtndttum
.

turtdm.i uiho.

Cinr

M 4 **

rdtjjtmtm iciimimm ejt f>

Qmofit vt ijj*" Mtttti modiU

B E

QJV A R T V

S.

56 f

Perfonata,Gitc
Cr<e.

Lappa- CAP^XCIL N O M E N C L AT V R A.

Af netfy. Ldt.Verfondtd.ltd.Ldppd mdggiore.Gzh

Gloteron.Off.Bardanamaior.
Erfondtd folid hdbei
Cucurbit&* tndiord et
hirfutiord,

Cr
uidud

cdulem dlbtcdm

aukm Cr interdum
cdule reperidtur
:

rddice

m-

tm cddiddyforls mgrd. HdC drdchma unnMponderepotd> cum ptneis nuctbm^ furt*


lentd
tibu6

Cr cruentd extufiiendux
rflombm
ytllitufedi

ht erd ntiq
li

bmtl \cerivm

Lappa
tflh,

ipfe Viofc

?Jl,(jua rufitci

ltalhcum fub ar

trttnratypdtos

quo tjlumfalla
)flmilem

W f4 *u kquet.Arciondtgerh & deficcat defu


9

-~.wmgo

\taltcoatcttur9

acwter

Petafi

CAP. XCIII NOMENCLATVRA.


Lat. Petajttes.

* nilcurhns-

ita.Petap

ir

PetA

fCC

OSC

MDH
t* ftdunlm l ufuts hiio

mwrtujdmodo

ne'polliw.afopirffik
folium , gtSm

flum,

cettfttttff

Jtfak

* phagtJwS Contrx w*& acoctht <jtu ttrx


ejfruater iSautttr.

Efitfm n*n

tfi<*

rumribU *{<* >F**i

<& m XutUtm diutfibi

UM,&

rnt, B srltttt*

itrtm ntmtnAri'

Pctafitcs.

Epipaftis

C AP
iiii-

xc

NOMENCLATVRA.
itd. i ptfitliAe.

PipM*, tm% Helleborme,f*rmt

^SL,
HC
'

0mfolV .Iocmon,HttyHul,Cr("'

gfc

f
L
I

B E

R.

QJ/

16

V
f< piosi nafc

fua effiri

Capnos , fcu Futnaria

CAP. X C
N
Off.Fumus

V,

Cdjmo. Gal.Fi

ymaria fruticofa her*

buU

eft ,

prttenerA*
:

Cortadrt ftmtln
didioril?H4>

foltjs

can-

undtque nume^

rojts, ctncrucei colori*:ftort

purpureo.

HutudJuccmcU,

rtutem

factt ocuUs
:

deU-

chrymttttonem^

ui
i

m^tr^Xtt.lUiMiUfi
IjMpAipehrA

&

e*a

Ja utd herU

prohibet.

Comt
htitoja

nam trahtt*

CApnos
accepit

Vumaru nomett
quod hutu* fuC-

taciat. oculi* cUrttatem eus \eropportu.ium legend* F**

Capnos,feuF
10.

d t am<nf, Vdtt infntt

temptrunur^ catidum Ad t xt<, dom,n<turl,t,n

trat.

f<?$ tratA axat xonfurtat*


4CTH

DJOSCORIDIS'
&
fraparai
l?alstatit ejl

anuti,& {&&

Lottis vrbana.
Cra.Au>T& fyi(&.

CAP.XCVL

NOMF. NCLATVRA.
Ldt.Lotmurl>dnd.ltdl.Lotoio-

mtfluo.QlL rretleodorifcranf.Off Trifoluimodoratum.

LOtum

urlanam, ahj Trtfoltum uount. tofi***

oculorum^ Mtlle, addito Fxtraiimjuccm , m,

nnlccuLhCtttrAi^ caligwei dijcuttt.

Sylucftris Lotus.

C A P.XCVHNOMF. NCLATVRA.
Itat. Lotojaluatico.

LotM. SjlutfirU Cr.Xuris fy.&.Ldt.

Tlutjim Lotm

tjuam Trifolum
,

mum m LyhiAggmtur
nore ,gujiu mcdudto.
oktntt.

mmm dflthnU^ cdult buubitdl, VJf*??

*Im mulm.foim Tnjotu frdttnfu.Jcmmt

Fim Cdifdatndi nttd cutu mfdocmdcuLify

~ Cr Itmttr am
jl
.

Fcrmgrdct,mto'

^M^t"*
mdlt bdbt

fmya

rrttd^rftf t dutcHmMdLdJmtm,tnwno^P

bibiiur dptijiimt

comra doiorts,aut utftcdm

iuxta "fjjj^ & Unfat luafloribut.praflantijimum mnilurarunt * '^ oltum praofui C Arabts -ntnti, quod A ndatoca htrbam, '^^ & Lm, gnw /m mm intoyutum ,/iquidrm txotaum g-< ^ LtUa iM/um. Lnmfatiua modtit & dtfuahtt*! ^
tn tottHi torporti

ioi

(d-

reca

ftcut

dtgtrtt,

B E

Q_V

ARTVJ.
&* fiigida. Lybic* femen,caisdum ejl fecundo gradu 3 O* aliquantum abjlcrforium.Htc Lotm> Ojfidnarum ejl MelUotu**

Cyticus.

CAP*
A.

XCVIII.

NOMENCLAT VR
Gr.KvTtctol&Ldt.Cjittfm.IuL Tnfoglio
cauallm o.

TiifHs > Jrutex eft

d-

*
ftris

bm in totum > ut nhdLotus


lonqiores
,

in

# qutlm

cub,

folta

i%r*ci

prommente, medio dorjo aut Loti trtfolt^minord, }

udigitts tntA
nfitgerant.

Erucdm olent ,gtt(tdtdque

Cicer Jdpmnt.

Tumores

tnter mitid dtfcuttmt ,ft cum

pdne

^tntur.Decotlumpotu urmdm ctet. Nonnullt,quoddp


hWiprope dlueariaferunt.
Ytifuitopioftfime inUalia
Viofcortdn

& Vlmij.ltalorum
wi

piSlurA nafcitur , tffigiem referens qutdam.l rtfoglto caualltno:alu

y&olo Hommant. Surculos profcrt fiutex cubttales aut maiores.quetf mtduspromtin dorfulo MHfuperemtnent, Irifolu fmtlttudtne, commandu**. I j color candtdm, fubolef.C odor trttis Eruca r propenmufioft incant apor flores

&

profdtt ctcerum rtccnttum. k "" raicmorumforma , autbufdam lutei.alijscandtcantes. Is

&

tnGal-

V m prouemt *nfegettbui pracpue

rel autumno .Satto hordeaceis

'

f?
,

C O

RTDIS
tn

ft,mm~rt fitri pot<jl.r<m,n,fha folo,V *jW n t u wnuntur ,ta rt auojuoutrfu* quatntr ptdum ftttu mttfjmt.ripndm 0*

** dt^tflo.Si

Itrramjhrnnttam JtftdtrM .Siflunta non

Lotus Ac^yptia. CAP.XCl^ N O M NCLATVRA.


\

ltal.Lotod Egytto.

Cr m ^egyfto l.oM, p* # undtdo aule FaU .jlorcfaruo, tufroucntt


St
,
i

WF**"? l
l)l
,

>k>

old mtl,,qutm traduntocadentejotecomfrimt,

^'
1

tmm autcm aperm : adduntfte

caput iffum uefftra

*f
'

<*"V Mdu,<ju* ceu Aifffl tmgreuu xtmum.Cr ij^^JhlhahetmaUCotcna^ habctmaUC hxt tn fanetcogunt. fadicem Lotm daocU* mandttur : cruda cottacjue
Ltudme , qu*
fuautatem exhihet
mtt .
' S'*

dttCrddexortumjol emenere. Cafut

cjualc /<***

WjM,4 ftrtgrina CT

nofiro

t<tlo
I

tncog*

om tum duobmjufra itjcnpt

etu

nd.
,

F x huimjtmtnt fimtnt tufo oltum > rtt imOmrmrmm ytuntur. I d tamtn tiw 7

rabum} ...* ,cjuo pnmttur rxpnmnur.y** e ( tflor

wmj

j,
j '

.^

rrbsna tlsatur, vtrtutm non txttnuat.probato

haCttn

Millcfolium.

CAP NOMENCLATVRA.

MTrtofhllumJtue

Millefohiim ,

Ur,um mxm radtce :

^&t^ fbtnmn^
dk

LIBER
ftmilihnt
:

Q_V

ARTVS.
Cdttlis fiduefcit

frt

unde nomen dcceptt.

uariw , ac

n ex indusirta dcbmattu. Ndfatur in pdluttrtbtts. Vulnera ntta ah tnflammdtione umdtcat,fiue uelutride, uel/iccum
'ceto

ohlmatur.Pracipitatis tnpotu.
hoc
,

cudftd Crfdle ddtur.


circa femita* nafi
l

\Mohttm

admoduma
.s

Stratiote Miilefi"

fberis

4gris*&

ilhusfolia

idfc

Myrxhis.
Cra.

CAP. C NOMENCLATVRA.
.

I.

Mvfos

Ldt.Myrrhx.Ita.cr offic.Ctcutdrid.

Gal.Perfild\Afne.
oh^ditxei TnhisfimillimdefiCicuUyCduleyfolijsjj.
>ngd,mollis,rotund.i,ctbo non infuduk.
"ho,

Qju

potd tn

PhAldngtomm

morfthus duxtlidtur. Ctt menftrud,

fMfufecnndos, purgdtj, a puerperio fsmtnas. Suhuemt

Cr Cr

Mficx

bis dte eandem quoquc ^ttunt coeld tnforbittone.


effe,

tirttef>otdm,exumo,mpesttlenttdfdlutdrem
tontaya fenttantur,ohftare.

vrntmorbi

MYrrbtsCtcutarixaftudberbarios nomen fumpfit,*uoifigra


proxtme ad cicutam accedat.Hafatur inter arbuTta,ideoq ; ft no t"recauendi,neeiM Uco,balufiris Cicuta,qa morttfera eft, acctpta

um

Myrrhtd* fro dtila,flanta yulgo ^hterumfallhtur qui knrehcam

'?'" .Stautde Anrehca foha fert Vafiinaca domeslkafimshaMyr ^Ctcuu. Diofiondi lAyrrhis Angetca futfau
KecvcriftmiUeJi,r<
tx "ntu

radtxtxhalat.odor* Angehca ,auem mi !lum& Kromattcum

fcntio f>r*teriturm.C*term

**** ejfe

demonitraCharepbyttonfupra cum liment. ext, Myrrbsdem Gmgtdson,fa\lntr aui iUud

Myaprum.

NOMENCLATVRA.
Sjal.Carmehnc,

CAP- C

1 1.

Cra. Mfatyg-- Ldt.Mjtdgrum.ltd.M4gr*.

h
*-

DIOSCORIOU
htrMftttvk McbmpronHocAnU gJtj*
oltojm tr^cdanca.Scmcn ud.foltjt J^tbu^dtlicL,

MTdgon,
r

nopxtoftmile.Quod contujum ignt torrtnt$m*&%*


lcM7dri,4l>/ur cxpolt

gMdkluterndrumiumiM Muntur. HotfmgaJtWtMt'


ffoi it

bd
rptrdt.ftttm <p

tamen
-

faraHu CamtlH H ludu itmtumprofrrrf. SftyM okm dhondJtmtiempcrtiu* ^mtd obucnut

Onajra. N O M F N C

CAP- ClH
L

A T V R

A-

O*ayz*.Ldt.CrItd.0ndg*.

OJVdgrd,

,frHtcX Omurit dut fmc Onotherd,

eji

torty

vk

<f*W tnmonttb*-^ ftccdtde^utnumolente. OCm & fttfgft d*td,fer* mdducrit,mt>otu rddix


dtf:

ntlt.ftore

ofdceo y rndgno:rdue

Xafcttur

Ltu

rjuofjue tetrd ulcet

Otidgrd

(jnantumti

rtilstdttmalldtur

fmn nuUm
t
,

*-&* tftmtnq*'
1'

**d*if**V?

Cirfium. N OM

ClH CAP. R T V
C

A.

Crd. x>?.

Ldt.Orfmm.ltd.Cirfo.L,*>

LaBugloflr.Oftic/

Clrfitm
noj;,,

,CdM& efi tcncrjuorum

^"^'"JUf
Qt00

nim dhtmo foLoU, ftofdjfcttem

f^Jr^' rinterudUdmoiles:fol,dBu0oftmtbA,^ t
m Unugina
.

tdnttuU.motttt. hirjutd.fdrtiLmeXtremtidtHU

cdutM orbt c*ldtum,h,fiJum,,nHO


Joluuntur

Hddittm hnm* ,

AJ f' W
toto

tU

0tl d$'

LIBER

Q_V

ARTVJ.
dare ^yindreasjcripfiu

17t

gdtam, dolores uartcum Jc-

_
'caulu

Yrfton, ftmplktarioru? bonapar$>yulg*trcm B


rotunAui,
<]ui
:

loflam exi$hmant>fed obTtai*

Cirfto

Skut nec auadran^ularu eji foliola ab imo , Kofarum fpeae


ffmofts anguli* productt yerum longaO* continua : ncc
,

flores tn

Unugmem filuuntur,
frllkuli* fe

deaduntjuctiintegrifere fed
ui

fi

cere

* Cirfium.

Aftcr Atticus, fcu Inguinalis

CAP.

C V

NOMF. NCLATVRA.
^ttticw.Ita.^efier btt.^cfler k<THf afjtxcs.
^itttco.

Cal.

La

pctite

Afpcrgouttc.

ASter
tntrnidii

m hgnofvjtorem ^Atium uidicnluA


fitulum :fed ea

cacumine ha

lem furfureumdutetimuCy

Cr tn ambitu diuiJum,^C

fU

caulem ambiunt

Jc

blonga,hirJnta.FerHrfiJl

rum

DIOSCORIDH
rum
mfLtn

M,fn-

cidujtfedt,*

htuauxili*

pnreum florem ,Ji

U
iomiUAit

mdmp^-

hm.opttHUn.lngmm
fum.

fi
rutmr

ASttrtm

AtticttmiAitr

lf
dl

pLtntam.

Afi

ir.qubdwipf**
tmbitu
folijsfn

Aftcr Atticuslng
fttBA

J
ih
Vj

t1f>Unt*.n4j1n*rj, mdfbtr
/

rtumfi
. .

t0&

fn.

M/

tmtft 9 >ti

>ttmwmftr B Cordntin iontext* ctpn


ai^tru
4:trfitatr

m"

cxicxm cxw
!tvit

/jw.M V purpurtum ^ .fiortm


J
,

nanpt 7 ihp^

- -

fruftrsnt

ntti*jtiu.im fi * Jimui tolortm ,ftA<j*oAytru<jut

j)t

4*
i

I(b| yrutvu

CAP.

CVI'

NOMI NCLATVM.

CLV A R T V

S.

17f

Sopyronaliaut phafiolon ob

JimUitudmem uocant,t

niam folium cjuod eft ^ArnJofimuempampinostorqut


Cd^ttuUjimt

fummo caule

ttnuia , plenajemmps
,

Me
j

% Sufinm imitantu. Contra tufiim


Jemenex acjua mulja bibitur :

cr cdtera peftoris hePattJs , Cr Jangumcm

vtmibiM utiie.
tyyrum
imo^nitum.naturafui hortifcpibus indufit, bicyu*
itefett.

horlie

mfic4prQdentL',adntumdc

Violapurpurca*

C A

P*

C VI

I-

NOMENCLATVRA,
Cr*. iop. Lat. viola. Ital

Mammola.Gzi.Violetes.

jola alba purpured

foltum habet Hedcra

mtnm ,

tenuins

ac

m-

qrim ,

mc

mutto

dtfiimile.

Caultculu* a radue

medim
Opa*

prodit, tn quojlojculwjua*
utter olens purpuren*.
cts

nafcttur. 4$* G?

Rc-

jrtgerandi naturam habet.

Foliaper Je

CT

tx polenta

iUmuntur aptifitme jioma~

Violapurpurea

c ho

djhanth

Cr
tnflam

D
>

C O R IDIS
<prv

mjUmmdlMmlm,ftii<jMf froadtnti.

E
fern
.

X fUrmm f*r uridTwm f*nt

yt

'miks

plmrtmmmsd V *L* tmrfmrtm Mul THtmiU LsV Lt t~*s$ t


,m
t

.nulloluetoionf

0t0*tr*

4 >dmhbwtri4~*Uribnt

r^h^fll
}*> fl*
tmtfit

^mmtum^mumm umUmU t>t*m, umrnulfHmftTtum ~t*t*<

'^ m Immd,***"*
* nWU n f
.

> 4*m.lM Imrmm U>


jZftmmt,* Umiuttfumm
.

*H uftttt^cm^ t.mfsfmt
.

fmfm

W +* mmwim

fhmt<;.cr*lm>ftRm**j*

!>m.<j*4tmrTtuu.

VIH' C CAP. Ca NOMENCLATVU.


jliJ.

Cr.Ks**, * Ut.CAcdU.Off.bltMmcoHMtutm.

Gal
*X(dltd

aud Uonttccuocdtur,

fo^^f^
%*
,

^ummm^dimcmhsemedUreclm.dlUf^J^ im
mdJrfdfld.dmt
t

monttbm. Sdfctturtn KpipndMt oUdftmtltm. TrdtdCdnth deUnclu,dUtmmndt4t>


.

CrMUatutfcjcCX mcdrlur. CMfUluM. L*Lr,tH,*rttr,d tyidrtrrid.mtar,mr.v7 _, Lm.ftdl tm &

fi

fm.nnAfcmtmtrttd.crtHmtcrdtotlkd^ctcm

<y cutem extendunt.


gf~> Attlutm.vt mppurtt .m,i,tnrmm
rftrum
irui

mtntmimtrt

Bunium. C N o M ENC

/
L

v Ci* A T V R *;

Ut.tnmum.lUNttuonefm(^
ixaucliarpcnncr.

liht.k
fttudine
,

oy
loi
y

trr

Vnion caulcm cdit cjtuidrangHlum yffrocerum>digjti craf-

<jtto

ramult mmutis fottjs ac JioribuA fcatcnt:

fa*f>roxime radtcem, ^Afno fimilta,

wuproxtma :fiores ^tnetht : femen odoratttm HyoJcyamo

mnm

rmam ciet, excalfacttjecundas euocat

hem , mftct,

nnibH6 utile.

Tam humtdi quamficct,expreftcj jucct cauhbut,

i^hradictbm^ , ujm tnualutt ex ayua mulja. rjeudobumon


fiwtaitttkdmcputicat
* cri

m Creta

y folta

ramulosj Nafnfcrens, ;

gujlu.

Torwwa

atrjuc (iranguriamyittcrumj^ doloresja-

m f^term ramt autpoti m ayua.illiti ejuoquc cumjalc Cr mo>tepcmes J}rum*> dijcutiunt.


n*
y

Vninm m mrtm imultu

nafcitur,pracipue<j; inUcitfigtdii.Vfeudocjl.

**nium CrxtcpcculiarispLinta,nthilmimmftnobt4 tgnota

Chamxciiliis.

CAP. CX NOMENCLATVRA.
Hedcra tcrreftris,

Grd.x<zft<u Ktar&.Lat. cham*offm.ltal.cha-

mcaffo.^zl.Licrretcvreftre.Off.

CHAmactJfosfoho e(i Hcdcrt, tenmorc ,


rt

longiufculo

ra-

mttUs a radice qmm$fenuuc,dodrahtaUbm yfoUofts :fiort U

albafimds , candtdiorc, ac tcnuiorc ,guffufuj>ra mo:

ur

* <*maro

rad/cc tenm

candida , tnutdi. Nafcttur


,

m cultu.

bount

conuementtf^mc

ifchtadtci folia

mbm obohs tn aqu

0*4; mbmjriccnk cjuadragcntfue dtcbm. Eodemfota moJtnts mfeftam dsebm rcgtum morlumfurgant.
y

Htmtoflis aut humilv


todtm nomtneMedcru

leAcra non ca ejl planta


,
t

<jua Seplafta

* '**

maxtmeaim dcft*ppellatur 9 tcrreftrt< Dio/camfci cr noU ftU tnuucm non rcftondeant.


,

Clumxlcuce.

CA
q

P*

C X

Nome ncU

f*i

DIOSCORIDU
NOMENCLATVR.A.
/UmApcuct lumlorum
htrk* frofttu 4, dolortbm

rfntMKrmsfohfhfnrailMfcflortRojiceo.

U^fmai^maa^d^
mmLi , fUrt T.jt. JHH ttnmtdm

rl,n,.U^nim)&^

,.,., t < t oX n

JuttCorif^

J/.bjimcndumfarumptrdtt^

r>ui>iofrumjt

i!

Lingua

bubula.

C AP. C X
N O M
.

I IA.

E N C L A *i?A uw-y Ut. Bu^lojfm

T V R

Borr% lUl. .

Borrach

cr

miuns Imff"-

&

Bugloflum.

uta 4*1*

L
tatheft.

B E

QJ/

R T V

S.

S79
effe

Vgloffumper Apuleium Lucanis, Corrago dtcebaturjB.in,Cme-

fttd rerum

eft>

B orra^tnem vu l^arem.tpftftmum

ibjfum.liMKs RorraginH Jpecies eft,cjuam Ojficw* Buglofllim vocat.

temporetn horti* }taUcis,BttgloJ?i genuiallatum cx ft>anu (juod ftugloflum domejlnum *ocat,magis ad Dioftoridis dePytionem accedens, nuam Rorrago bortulana. Buglojfum tempera* m *ntoeft ultdo ey ytno mteilum animo Utt&am G* yo~ humtdo,
y

tottur nojfro hoc

&

hptatem partt.

Cynogloflum.

CAP

X I I l NOMENCLATVRA.
C
Cu, KWcy^ooM^Ldt.CjnogloJfiim.Ita.CjnogloJfb*

Ual.Langue dc chicn.Offic.
Linguacanina.
Tnoglojfon foha latifolix

pLntdgmis habety

arfliord,

<nora,lanugtnofa:caHle uacat,cr humtftermtur. Pro-

**Mm fabuletis.
berL ex umo

Folia cnmjuillo adipe ueten,medentur mor-

fou c*num,alopeaj$, e& ambufas. Emollit alttum, decottum


p
0tunt9
cj}

lodumul *> * Seplafta dtfitdcntem.ramufeult* btcubttaUbu*,flore purpn


[oglojfam Yrdere
in macritper GaUias,
arenofts

&

"*>jmm m bppaceuymbtltcK

rufo.cr

trrant qui lycopftn

tyntgloflam, pro eadcm planta acapiant.

Phyteuma.

NOMF. NCLATVRA.
L

CAP- C X

1* 1 1 1

Crd. tvTivp*. Lat.cy Ita.rhjteuma.

tyteumxfoha habet ^tdtcuU.mmora : cofioftm feme,


terrd perfumma tenuem, t"foratum:radscem varttam,
tnnnlltfcrtpti
Tt(j<

]tterun(.

phy

,,*

DI OS

COMDfS
C AP

\pd* PTQ fno *rm *

Lcontopod

C X v

i;^--^ fiux^

kt*
r

Ad appenftm tradunt au4m : t

*mMom f

jnilJa^mmmvi

nptdma

noUntJW!)

Hippogloilum.

CAP'

c X v
No M
I

C L A

TVU

I.

o/y.fW^wAial.Languc

mj* CT comam, Crjpnofam


fHfttC$.Ld[>ltt<

Mf

AtaUfmat rdJixJmmi^mtJirt^

^
.

tffl

it*

{*

fUntmm
I

***** . raUnt.juma m U*n..U(ion^nuiUm*m mtur. ItppngUffon

'go^ i

LlBER

Q_y A

RT V

fS

fcntaneum

eft

remedium.

HdC

hem.tx tntesimo infcrotum de-

cidentt>eximtefubuenit, haufto

fub ortentem folem, huitu cum camium iurc puluere>yerum in


teTiinii prtmts dicbta
y

ex hernia

erupturum ytdetur fed poTiea tonfolidatur > CT in prtsltnum

ftatum redtt,

ideoq; bracci*

h*C

extertor eruptio coercenda^la*

ftsettamauxtliatur.

Antirrhinum*

CA-CXVII*
NOM
* HippogloiTon
E

NC
A.

L A-

T V R
tirrhtnum.
It.

sAntirrhino*

GaLL*Oeildechat.
Cdule uocant,herbam ^Cnarrhmon ANtirrhinon.alij purpureo: VioU, alba foltjs ^cnagalkdi Jimilem: flore nartum uttult nommata efi.Jemme ^ojjyUeslris ^ma^aUis

&

f"'d.Tradimt perunflos ea,ium oleo Ltlmo, uenufiioresfert,

LdtpoJfcftquisappenJumgesleU
llmt ejl

quam

Kna^ilhsflijs,c*terafn

Afteri Attt, TatuUate najutur. tftrnt


<ffi

Catanancc*

CAP
o
$

CXVIII

Nomtn

Cr*. Hi[a**yxn.

NOMFNC LATVRA. lu.Cr.inmt.


Ut.&

hMlon^ttm, X rooeHcremuJoudCoronoft

-,
f

lun

modo,r rdtememcdfituldfcnd,fcftcuiu^f <7** <refcm m ler, amfich, ru, fm n i >jt.

trdhit ddfrettcm

untmum mibu

exdnsmdti.^ltcrd

MW

u* mdrmtodsncm

eXfUt, rdd,ce

exigu

oku mff**

., mouivm, olore,C7-huU,moU colore, rpfuu, Olsux LuneOhu, ouomte folut folu,

M^ r

nrinqnentn 1'trxno ocrtufum. / -/,.< ( nr ^, n ,haA toru t mnku fordmuubm fertufnm. trmmnW. bu mtutortx cxfctt. Jtxjfduxd muucrcs

-Ttte,

ufik,

tomom. yomfojt
I

**** <*%y&
|

Cuput, tmroX,*

bnun

bdkutdmt mthunttefm

Tripolium.

C A
I

C
NOM
F

x.
B. A.

V T A L C N

Gal.&Off.Turbirh.

Tm&m

toVrf" <>/" Miii

tn d,m,tt,t^ne *'"> demj,

dtmco cdule,m mncrone


res 'colorcm ter dse

^IJ dm
ff
tM,

^^>
>
,
,

mittdnt.mdm
rdd,<e

c*ndsds ,mcrt

gprmt4'

Ugfim
' ,

fommctemA

mntur

dlb*Mf^
*r

.*&
set

Qmt drtuhom dudlm m mnofotd^.,,


mcdiumcntddir

\*rp*

*<ntn

'^>

LIBER
th

Q_V A R T V
:

S.

j*

<& Auicennxl urbtth

quodipfumeft Offctnarum.Hamltcet hoc candtdum fi jia*rantiam, necguftui acrimoniam reddtt Mefut


(
.

qut lurbtth, tpfum adeo atque Tmbab,tx AtluartoMypi eft radtx, bodie Quodvtrbex S- Angeltmonte lurbith afUplafiaytmtttmr.
ftur ,1 hapf, x ,

&

per atluarium

Vityufa

eft

Dnjundii Jripoltum
nbu erunt mcogntta.

temperamtnto radtx, Inpolu eft Attamen

&

pcrinde SerapionU

&

radtx. Vroindevernm Auhenn*. Irtbtth,


ter-

tniiordmeairiercalido.

Adiantum.
.

CAP. C XX.

NOMENCLATVRA.
Gr,sAiia\o)} Lat. ^Adiantum.ltai ^idtanto.

off.CapUtt* feneris.

Adiantum.

Poly trichon

*r

^dk*

r#4
d>

niojcoRinu
Ditmton ,Pol)t cho, fH0U oa tt foudfr

m fitmmo maJHT ditl*:cinlick<l

fUrt niitnt.frdtenHes^lmHmalttrdccJ^ tnd.neattmUm^uej^Hm^ejHtfUrtmprojtr'^


tgro ir, Ia
dtfftulttittj^rioju frodtfljtrdndi fotnm
,

frntimlmorfiimtmx^oefl.Contrdflomsilni^
*> Uitnr. SttnntLt
cict
,

mklet

Contraferpen

^ morfm crudd heM^


m*n*t P\

CT mtnfrnn.

SttnfHtnis

**"

ftciM dtnfjtjrum^ d>fcHtit,fHrfurt,,C~

DefUentest^huontmti^ ttr* t itximo emendtU. "%# HjfjofO SuJmcdHt tUno <jr Mjrtmo, Cr eim tnm Lxihio, cr umo mfuJim,,dmfrdftat.Omm

Jmuteo~ore, fdt.t m
,

rr A u

uti/tttuu fecornm

ctrtd ouilut.

f"'^^
Vmbro\ts,ty
j

mtd^rictHm^ngmei^fonUHmjftcmtMfrm.

Trichomanes. lilicula/cu

NOMrNCLATVRA.^
7r,thom4*esM/m C TfixCrtartt.Ur.

AP CXXI.

m^.oa.Folytnchon.
lot*, f"* m ajdem TFuhomdne, ndfatur

^^

FiuafimtUfedexihm :foltfi , dduerfumje m d.mm h:> .nque dijreflti ,


*,crl,M ,fHftocoUreJ}U*dt*liom.
frjtfijrepojje tonfl

^''^J^ ^n
t

Eddtmqu**

<fi rum ftfti ,j*od,< ?" kAioou, fr imt ^rtmdtfrtUniti.qm fep laf;4 1* rdmtUmfstidt, f-Jmm trnm. 1 r. ,mtutS.fm {JMtkf* l]trm.l, t n. \ttnm Adtd

Ql

v,

fc^yW^^P^'^^^^ j"rLLhr<<&
m,

L
fykfu p

F.

Q_S
Jblcnd

fS?
Hirr

m *w*& fiuuiorum caucrnuUi


tysm viridi obfiuru
,

& bumentibus tumulis


mcifis
,

innafittur, fo-

minutim

<? per

lutexs in infertori parte

cihan yirtdtcandicantefirmo O* fiexthAd tamm .iltj Saxifiagiam vocant. Ncc ob id


,

'rjaxaernmpit. Snjutdtw .[>uliymofimifo>caf>iPacc4 m totum efifionde nuodmultttma candido Adianto dicalidum temperamcnto,defttt.Adiantum mcdio ejt mtcrfii+idum
,

&

fa*t tamen difcutit


,

<& dt*erit^iUcuU ,g"ft* *ft>** **n * ^ulcs *m *ropermtxto>Ot mradueacerbo.

&

Xanthium,(TucLappa.

CAP^

NOMENCLATVRA.
Gr.^ctvQioy.Ldt.Xdnthion*

CXXIL

Lapp

Offuerfa.

^Anth tum

Uto er pmguifolt

cr
cubttalt
,

angulofo , fineut,

frodetmtibn* ex eo crebr* habet, ^Ctnpkcv Foba dlu.


tnjctta
,

Nafturtium odore

imttantta :fruElum frrandts


oltus.

modo,rotundum, C?*

ut

pUtantftluU , fttnojum,
contatt* tiefttbw

am
Xantl

adhd-

colleEtm ante ejat.ls t

quam
er

ttmt fcccfcat y perfefte

^
tte

C O

RIDI5

Cr fi&ih ua(c raondnur.

jdtfflcdfMos fUmoi 4uttmftdt

mtL mfidr Ufidd 4qtu dum Jm SS9 mm*otnmu,<L


dpcfumc tumc kmimpontti

antefctjr. xnro nudtfcAt,mox ufttt,

m'^

lm

..

wUmy

*e

mnerAm

>

/\ jut m
dt
i

lh*f*AMMm Gslmi

\^J*S
C
Af-

nbttit

Acgilopi ,fiuc Fcffuca.

CXKIH
N O M F N _ , A y M.Ut.^lofs.uJ.E^
l

R V T A L C

A.

ylof, hrrbMk foU

tntici

ImmW ,fd

herU, ftrtM cum rxemtt.lllit4 WJ1 mtufiuf&ut*


Admixt fu-itu mjcutit.succm <Utur.du,,tu< htrbA Bromm rundcm grttu refomtur.

J\

fummo Ufttf femm4

bitu ttrnkufr^

f ^
,k

FJjf

*xu<4torum mmh^oens dttoqmw


,

^, ^SJJ^ cum JuAr


\0O .

**/<** Met* *l trrum, cr mrt cobto f4r modm


rt

^mtur.dMm^mMAltu^^itiUopt.mtc^^
imLtum,

&

mditum,contr4gr4uco tunom

A &_= '&S&3&& ^^^Lmeto-^


.

+m4*4tfieeomiA>V
t

mJ.ltr.nf+tlutzrfmo,

toiontuUvt ,m*

^bsketJn

Ui.imi

'"** #** *fi*


R V T L A

^^Uit*'
'

Glaux. CAP. N OM L N C

CXXH
A.

11 '
^

B E

R.

Q_V

ARTVS.

f Br

Gr*. y\av\. Lat. GlauxJtd. gUuco. Galli-

cum nomen non habet.

Lmx Cyttfi CT LenticuU folijs /lmik, qu& fiipeput uirem.auerfa^ candtdtorajfettantnr.-ramuli aterra ext

hm (jumt femue, tenues ab radtce, dodrantcm


n.Cotjuttur

altt

:fcres

cet$

YioL albdjfurpnrei exeunUmtnores tame. Nafcitnr tuxta

md

cum hordeacea farma,fatc O" oleo tnjorbttione,

dreuocandam extinch latUs ubertatem.

GLaux

in non buicque cognita, Cordo RueIlio,yt apparet,C

ms

rltrmts

tamum nafihfedmjiais ttlam>& apncis mcntibw,

&
ns

druptit yijs

inu-emturStdcum nznter yernaculum nomtn proftrat,t ^uelUocamJfit M*1UaW aLif A U*rh* auam ImJj, Gateram, <T
bftant <? ramuli,qmi

*on raro
Jutur,

bkubitalesfuntiw nat.des dijfi

.J.nt-k- tti

maritimis

Qalega abunde ybuiutprouemt.

Polygala.

CAP. C X X VNOMENCLATVRA.
.

Gne. -atWyecKO)) Ldt.

Itdl.

PolygdU.

d<l lentuuU,gufu olygtL fdlmi dltituJmempetit.folijs


ftrtclo. Qjyepota,Uflis

abuncUntUm fdcit.

lafttoorb* nenurto,inco^mtain <^lygaU,mft altquo prodente


dchttfcet.

Uam
fi

Htofcondts

&

brtuttas, de/cnbenda ta in VUnii

QCyiris.

NOMENC

CXXVI CAP LATVRA.


v

itueig. ut.ofyrir.iu.er off.i


tenues,lcntos,frA niger,ram*Iosfere/u OSjrisf-Htex eft qutnd qudterna, ,fe tn Usfohd, tlu/r contumaces: rubejc muUto tolorc dcm

wrd m tmtto,

potum.
Jfi

'

I*

'

O R !D
t

IS

7 rmmjr.i,}]

1*dt.tuUc
nru miul
finit

fL

iMumtxprimat.UniruyouM.i
Dio/cortdtt^

mtm

tJmttMtm^

.CT Uxai

Alpcra Smilax.

C AP
T V R
A.

NOMENC
Crjc.

L A

T*xy*

it.smikxA^

M Ux$trA,^l
t
\k

acuIcauM^ Pdltm 4ut


fcuUit
, *!>

vm dp*

conuok^ rrcmmfc
fcrtrdccmoicxhf^

tm rubcjMt^V'
nttcr mordcnt.

*#*

an.CrantcO-pM
r/w ""ucncnorum HCrn

&
]

JBi

<dt* luccm pe r tn

f"

h*

Smil.ixafpc
h q Actmcnt* ,

xibh
ttntur.

LIBER. QJT
Lacuis S
I

ARTVS
C AP
h

jSp

NOMENCLATVRA.
\?giore.

CXXVIIL
mcrucillcs

(Jal.Pommcs dc
^Aeuts SmilacU foL

Hcderd

fimilttudin

hdbent^molitora>Uuiora,te
ijS

horrcntjl
borth
Luv,

Vrtor rff

^rum^extguum^forth
perpetu
ndi
uli 5

f
tfl

fattitatur.

Foltapcrautum-

num

dcctdua. Semtne

cum

Dorycntopoto, termsfingt*

C^
ofk tn

fomnti ol

Sumlaxlocuis.
fi
ex ea co^nommcimportata SMik* aftera,Uedera *enw e(l,<~ Hrra m Craaam. Abundi tn \hufaa nafittur,T m jylu frequem
iliua

^boribmciraimbltataccrnttur.tiecminoriabundantia Smtlax

Umt

mhujda prouemt. I \coffuarum ejl V olulnltf. 1 tc admonendt ledua* quod tnfimuknt, Boresme Dtofiortdcm errorn ext Gaknnm
acjuatemperamentt Uetek tmm vna fmt,flanta>futant. exiTtimtnt. Vf <"<< lontendant eouiHtufc , aut Galenum
** dtucrjas

&

'S

f
.

DtOSCORlDlS
rtmrrptUm.Vltaffli
I
tttrt
tt

tAtf.^

-_-..,

ra: ._

Ttm__mm_
r
nt,

lt?mmmmm mortpt
%mtttr inbtrtu
,mi

c__Ut.\ 4m^Jirunttr.Kim>

__,

Imt

'adjrmtlmm

Vf**

(4T,m*ltlmr0
./,

t.mtm*
i

wrp>co_nhCond-nt,aM Wr#. f.nt.Smd-x ttmr.n

4/.

*T# dtmtr/s Am

*k * J?n"'

'

<

1ZL

ttkn.m4*t_tt-m***rr~> oLUf^ Cahmm tdt ttmm mtimmt kmmt: h, C

mmt

2W

__td,t.^f^r i

_u.tm_l_

tffmm\._tm t t__
-

mt_mSm._ttc, .mMmitmomftrtaml r<w fr Ai <

b*F"
*

Rufcus.

CXXI^ CAP.

nomenclatvra.
toft._,_\.Hovx.Ojj.SruJcm.
tut M* Otymyrfmt, _h<jmhm Mjrtm, STluifiru

tlntOmm* Rujci AftftlUtur.Fohum m-tmritdtf " f-rmiUme* mmronatum. Bdcuftr mmnucUo. rotumb,* medto/oho depemtentes, o/feo
le,

^V*
J

r_mul

4. r_J_cc

lcnthjr* modo c.tmt, uilthum

mXHmttti

foltofi
J

rtdtcc

ACtrhd^J tsrtmmifirmh,
urttM citnt,menjesje

ioI/4

mUU M mnopotd
dngmt./li.

*a

M
j
iAni,

ounntmtl
ln Aj/ert-

t*'*

cr

re^ium morltnm.
tmr_dii
recento

rf
i<tn

^y,
^tttf'
i

etm/ctimr.V

tninofotu>n,eoj

dm.iUuhtu

.%rAgorummc:,mW
ammoittnt.

^yr: .J
uf
(m

m*_n

_tcm <nt,Jed

LIBER QJARTVS.
m fpinofiim plantam ,
dfibults carni falfa arcumpanfili<,foliorum aculeato
r<

fi5l

Italtab effeclu, Von*i topiyocant,

mucront

fi

fi

irus

Alcxandrina.

NOMENCLATVRAi
drind. ltdl.Lduro ^Alcxdndrtnd.
i

CAP.CXXX.
Gal.

Grd. Accfvv a\t\ctM$(>eta. Ldt.Ldurut ^tlexdn1

aurtcr

A lcxandric.
ejl

ufurws sAlexdndrindjoho

JLj cdndidiore :fcmtne mterfoltd rnbro>Cicert$ magnttUme : ramosjlarqtt m terra^ dodrantalcs, tnterdum longtorcs

J{ufa

matore , moUtore,

'radtceJ)lt{ejhi

Myrto fimilt ,mdtore ,

moliiorc y odorata.

fotteMur tn montojis. Dtffiales


Jex drachmdrum pondcre tn
Xi

fartm accelcrat ,rddice potd


~jttlht idio

umo dula, C

urtnx du-

uAtur:Jedjangumem extrahit.
^quidem Yaurns Alexadrinaey Jlippogloffum, rnam&eandem plantam duxtffet Diofiortdes , mhd ntctffc fuerat fecrett* adeb

&

t T *p*nqui$ tapitihtu traclaffe.

^fcontaioradeferibat

Adde hk quod juamtm ytrtufijtte foha Htppoglojfum tamcn fmgtt fptnofacoma, 0"
,

m lummo ceu bgttUs efolijs cwergvtes. Ktm lauro AltxandrmanuU

^UguUrum e folcs pfodeuntium mettonemfaat cum tam dicatfoTy/e Kufio


ttrram
r

mafonbw

moHiortL

V carultdionbuu {? mmosptr
l

Jpargerc dodrantales, interdum maiores. forro prhhttim


trtbtttt Kttfco
y

**-

MtxandrtnjCi radtct

m.norem,

ttneriorc, Cir

odorata,

fwuiauelerado ,ropttun: tjuoddtutri^ tfleplantas, Htppogloflum ^iurum Ai uinam.of dit iHdtthtolm qui Utppogloflumm
(cnu tatus
t03n

GorttixmontibHi-vtderit
f

aurum Mtxandrtnam ytram

**onjlrantc n

non inuenit.Uac calula^tijht acriucr atnara efi.

i3aphnoides. C A PN O M EN C L AT

CXXXL
V R A.
Ddfhrjol

Grd^axvK.Jlt^ut.l>dphnctd0MaLLdureoU.

99

D O
I

ORIDIS

o^utofis^tmltss, mdcjurjum uer^fik^


forru

modum

utfcoju* ramos ucjitt .folta

um,g**i*>

mo&ar*.fr4atoM*mjet4 t fMori*ilW"'<r}M*

ccndHniur:florcscmAdi:bcx,tumem*MM^
muttlx. Ndfcitur

extrahtt PttuttM montofts.

fobm n
'

ueUrtdumtnpotu y

uomm^ttnmU^ mcnfes ct, ZT


Bacu fiato?

numducatum

,Jlernut*mcnu mouet.

dluum rejobtunt.

A C Chamxdaphnc.
II* XXX C

NOMENCLATVRAmafchio.OjfUureoUntas.
cdttalcs cmttut imxdaphne uirgas

^jeomflemtes, reil, tenucs,lcue' :ff*


Uusors

^j^ U
r'

ro^dum^v, muUo ,ac utridtorajemcn


dfedaJdatormtna,cumutnob^

**

>*

folsfs.

'

Mnuntur uptt Jolort^trn* fol>*f2

Lfcs^urtn.mact.ldcmfMn^ )fuUH4,mcnfc
MtA***
urtoU
notifr

msakundant

mflipmtant.Sam nnjnrn****-'-'}'

Mm&W^
..^f <*
f*

^Mamrfpaunt.^at^J qmarotnndam
Ldepromat. Et oh ,d eam matulcm.pnmoLbro* lo/corultdtfinpta^
nonnuil, Yaurcoia

*4*

Troutmam

>eram $t Dtojcoruiu ChW

at

L
tf

B F.R

OV
reperiat,necfoltorum laur , fimtlit

19%
xx.tap.w.cumeis ioUaU,qu*s

Vmcaperuinca tribnit Pliniut hbri

fijfe

d,f

Veratrum album. C

AP

CXXXIII. NOMENCLATVU.
Efct&cg&.Ldt. Verdtrum dlbum.ItdlEUk
borobianco.

GaLVeracre.Offic. Elleborum album.

bum uocant,fertfolia Plan


tagtnis > aut Beujylueftris

Elleborum album,
Ldttnt

Jimtlta

fed breutora >

&*

nimora,

rubefcentta : cau*

lem cauum>quadratdtem,
tumcis couolutum cum arefcere
ccepit :

radtctbm mtt*

turmultts, tenuibw>abob~

er extguo capite excuntibm , Ceparum modo


longo
fibratis. Nafcttur

m monttOptimum
,

btuetaflens. Hadicesmef-

fibm

colltgendd.

habetur candidum

frta-

HelUborum

bde, carnofum,

m
tentum
*?

U
ic

P
/

u Zi*

f9
{

-J

n /

M
c

ut*

f,

DIO

OMDIS
,

mucronatum modo lunct Umtn nee tentum,

ftaif^
,$**+

puluertm emttut,

cr hmfctm^ aens fubtndt modum ftru tm**f* fahuam


,

tenucm habet meduUam


tcnct.

tem
ta

(IranruUt.

Prmutmn Cjrenaicum

^lucrc candtd^CT tem <?> Cappadoacum.


,

romttttmeatttmtt^ celersmfiran^uUtmmouent.
humores
. .

trahst

'<V*<

ds/.uUunt p.rtm smpofstum necat

^' ***** ^TZX


aut <juau

GmW*

MtUe crf* cum tnterfat , mtnu exaut : mures

iimn alfumtt ctrncs


:

Datur ma. jco^atur

^^J^, ^
pg
*J

, autpuitt , mulja **su cum c ^Jpant, O* sU tnUffatu,


,

MauUocor^

ttm

pottont ftrsftstarmt ,

a maxsme tum

Enntnft,cm nunc ajfentsmu,


kuprttfcrttm ttdtutme dt

QjWffi*** ^mafsmultnedu^

Uon<mt X?oner,Dantr>*nnun f
.

antea autpaucum jo HaUc* cremorc

u^ ^WLj
(

ojjermt^ralerum, Vtratrum fiattm

jHfhuwmmtne^ut ualetudo

%*.,* ^rpm^rmatJi

offcratur.

corporsbm mtditamentum prftsue

atantjubdsu ex eo

baUm,cum actto.

Veratrum

rtigrum.

C A?'
1*

cxxxm

NOMFNCLATVHA-

QJf

ARTVJ.

S9S

Vcratrum nigrum.

Album.

Ita.Elleboro nero. off.Eliebortu niger.

Elleborttm nigrum appellatur

Melampodton^uontam

caprarum pa]tor,nomtne Melampwsffurcntcs inje Prce


prtmmpitrgajfe,et fanaJfefertur.Eolta etutrtda, platani
lm ^ta,mmora, f fohjs Sphondjltj proxtma,JubaJJ>era,ntgrtora,

tknbus diufnns tnaja: caulisaJf>er:Jlorespurpurety candidi, ra oharentes:Jemen Cmci,<juodin ^fnticyra SeJamo$des


tn

mto deietlioncs molttintur.

^adtctbm coharet nigris,


efiujns. In

^bwJcapitulo Cepajimtltconfibratis^uarum eji Optimum enafatur. Cr ftticttbm locis


huiujniodi petit

*x

^Xnttcya.
bet corpulcntum

Ntg

Wifiimucwnitut

&

mwt t ro

pl

,CMuJmodt efx **mjk medulk, acre gurtu,ferucnsj } P x

cone,

d
<o<S

DIOSCORIDIS

Hthtmmf* ^etoltanatumMtamen fone y Partufo,C^ blt**l ucntrcmJetrMt eellst. feratrum ntpumpurgat ohhf* trtbm U^datumperjcautcumScammoma,
drathma fah:

V p DecocjuttHr cum Lentt & tufatk f* H


.

Mc, mfvuemlm
tcrtta dse

comiu^mm^ Prodcfimorbu ttoms- caufajumpuuntur trttcuLrusdolonbm^ reJokuM*


detraclum.ltcm

mrfmh fisluL nccacpuytt Jcs mdttum trahst.partu, auditminW tontragrautUiem


demttutu r Ma.

tfjtjt dtcm tertmm aherum aut etxm

Scabsemfanahtllttumcumjhure^tccra^p'^^
no
ito:

utuhgtmbsti, lepru, impetigmib


colluttone mstsgat,

drnuum dolorem

crodenttbmmtk^

Us commsJcetur.Hy drofncorum

uentrs

^fmomfom^
mttrjodttm

clum ex eo,farma hordeacea,

V mo, cataptftf
tmm^
f

proxsmeradscesusttum,umumpur^anMfacultattdom^

,m

refbarfu

domos exptart arbttranUir.^arc

Jiantes,

^poUtnem,

ac prccantur, ^cfcuLptumj,

pcrtculo nonftnc entm utLtmfaduoLre ftt}* confexertt,mortturum 4H effoRsontm Hcllebors

*<***

tuourtum

cjuorstm oportet, efjodtatur rtter CeL efi.

M ^t^eoCr^Llsn et onJmm^
cmcdulLtur. modo tunt redduntur. feratrs atbs
*ll VerJtr, >n,ca,c*m mtr,
trcs

pu aurauau QuaprttPter, ad

td

arccndm ,

o$mJ

d,ucrJt\,M n

<Vlbr>b,t \Mofcor,dts)JlortConUM
7

purpmto.

WtU

<n y,rul, lytto.

r.uione d.Htrf,
(*

U^f i^rtan \mgam ^, *ta > U mur. A purpmeo, Jympos praparat.onm,, med,o Vj ;' ""( m* f M
moJ ,pft
0T t

dturum pojlerwrum >nt. Uam JtprtbenJ.t Ma,th,oim,c*mif>y


pofl

m Ujptocs.vtjjorcttxt' n

^ ^T^^fff
t

^, &

iem

L,t.Stdnec>

l^^i/^eJir JZnf r,^f


^icrmrmm.j
t

P*rns(nemp<M*,fjio>st)iu*mm*

LIBEH QJ
fyidttcoth caufa
[pecies

AR T V

J.

<*y

fcmdaw fanaret. Necaliter in melancholici*, fer albi infuftonem fucnte incommodo. qUod Tridentini fortafiis vt
conii<nt,& quodprobi correttum, fiorent tres h& nimenfe HartiOypurpuretis maxtme, infylu

^ A
diores t alu's
)

ifh ^

qtu cxrtdex @' fubalbidtfunt. Veratrum nigrum quadru fdes confjut albo eis innocuo. Veratrum jiatim e terra erutum,pur* ne(tprimum,& cjuicquid tfh cauhum cradendum.tum inymtndum feponendum* Vuluis yalentior infuftone,fed non nift toohTIu offeredum.Dofts,kSluario>tres obolhplus aut minus, pro Agr*
t
..

&

totwm habitu. Veratrum alhum


Urn >albumamarorcm

& nigrum excalfacientium & de-

fountitm tertufuntordin^yCumni^rum.guJlucaliditatem amplto-

maiorem pr&ferat.

Sefamoides magriurrt*

CA

P#

NOMENCLATVRA.
CV*. ZnactpoiJltf. Lat.SeJkmoides magnum.ltd*
Sijamoide maggtore.
ifamoides magnum,m ^fnttcyra Helleborum uot

uamalbo reratrotnpurgationibtumijceatur.fimilc
stntooni aut

eji

^uta : longo folto:fiore candido : radice gracili, ^itua.Jemenguslu amaro,catera Sefama ftmile. Ventrem de irthitjatur trttum ad bilii pttuita^ deteBtones, quantu tnbtts
tytis capttur, addtto Veratrt aibt fefijutobolo,exlaquamuU
fc>

Seftmotdt paruo caultcult funt dodrantales:folta Coronopt,


capttula,fiocacumtne cauhculorum tn ) hirfutiora:C7-

n,lora

fmpene purpureorum^medio eorum albo.femen Sefama,fuU UHr amarum:radt.\: tcnuts.Detrahit btlempituitasjjemen ex


}
l

ii

aqua,tumores ex acetabulodUttum mulfapotum ditmdto


nihil nafcatur, Antydra Vm Sefamoid rtruque gtnus in fola ordma fimoliaum mirum at tdeo mtognitorum
f,

bercula difcuttt.Nafcttur in ajj>crtf.

boc careamus,

eenfi

o9

D
hitur. rj,am,<

C O

R.

DI

C*ri,Stfmoti*

minorif.yires
/>

UmtAUontm rtftrreptrt.<j*.im ftpUfts S&nht,


Trtn.Ui4ntAt nJtaUiob){jl.

Sylucft

CAP

KXVI NOMFNCIJTVU.
C X
jaltuuco.

Gal.Cocomorc

fauuage.Off,

A
rcumvfi^*'
tlufoloM^uIf nere^umleW?'

U
4 >.ucfirm^P""r

ro

llltu

cx fohti

r&

rcm omncm

tutnore

** tf*L mfofu t,t:

Cucuimrfyi acw *n ***' to, ?* decotlo dctc dccocio iliiu. }im cr itiJtd. h

0ttw oC

wnhgmcsdl>/ttrgtt>^ ndimpcttgmllrprdsct cXfurg^ mddiUs colorereddit, 'nfatu

B E
,

CLY

ARTVS.
:

9$
ht<*

fiiQholitfondcre

ZTitem cortex, dcetahuh qudrtd^drte ,


rddii.it

kmpituitdmjj detjCMnt>frdfertiminhydrQfiCH

(deieBionet
,

mm citrdltomdcht miuridm mouet )


frtjertm Ltbyct

Jelibrd

m uim

th triduo,
tufce

dantur^ ex eo term cyadum tumor abunde deprtmt cernatur. E fiuclu hu-

hcmina

conterttur ,

Cucumeris ,fit medicamentum quod lUtertum nocatur,

Adhunc modum : Decerptt Cucumeres , qut tatlt prottnns exu hnnt ,Jeruantur notle una : poftrtdie impofito Jupra craterem

rmore cribro,utrtJque manibwprehenfiJigiiUtimJupino cuU


trojnrfum nerjm aciehabentejiduntur:at^ per cribrum
*or mjnbietlum

hu-

uas cxprimiturjimuljj carnofum


:

quod hajit

'"bro, quofacilius exctdat,etiditur

quodttaprejjum eft,reju

krefmitur, atque

utctnapelum demittttur : coaceruata auHm tn cnbro ,Jegmma , dulct aqua perfunduntur , Gr denuo
abucmntur : humor mpelut agitatur,

fretfa

" hnteo opetM,

hucum aqua totdjupernatans , dumjj , ftetertt toore concreto,eJfundttur : hoc uero identtdemjicrt Joiet , dontc
expomtur
txtjies

aqua ItquefcaUquafttliattm cxhaufta ,Jedtmentu mor,

tviojujapitur

cr

contcrendo cogiturtnpafttilos.

Sunt qutad

n*uriendam protmmjucct abundantta, crtbratos ctneres humi


toftargdnt
,

cr medtum cauantes

trtplicatum

tmteum obten*

^Mj per quod elatenum cumjua humidttate dijjundut,Jiccamaaqua duLt ^cltqutpto toHfrin ptla ,ut dtilu eft,coterunt.
r>um

perfundentes,tta eruunt.^ittj

m nouijl

opttmum ejfe confiat EUtmum ffergunt.


n onponderojum,

cum

amdrtfit* humet~lu,guftu ientter cadore

,jactlejUgrct. obtetlum kmtmbm ***, quodj, lucerndrum

torraceum tamenfcabrum^ftturbidum^eitetur

atq, $

Erta

^nerii^pUnuftugrauc

CT crlerncandore tfjum Cucumtsfucco ^myltm tmmtfceat.ut


utttojum efejoiet.

Ncc dcjuntqut

uttte cft. deteatontbtu 'to mttcntttr. ^. btmatu ad decenntu lntcger 4. P

DIOSCORIDM
fauuUm
coMofim
t.

-<>' ~l lmt(t:mtmmmjtmtobol*:?>^ crmottm **"&


,

PtruHiumdfcrt. Btlm

* f*"

m ?4rtecxtr4
, c jm>d< olo,

Opnm^fujftrtofsefim^o.^

moiin , ddi deiftltonem fit


(ufftim
,

Emmtf^tp' exi*
jtt
d.lntnt

eUto.Poften cj4thmHm qtut ttftdtforkmr

t4rmmttom,t,onn 4u4

Elstmm.J^W
Quodf f**"
,

oblmtto. 4rttiPtmttStmctinn4 T

Lmlt

4uL*utto ot Porro lm rjm cxtmtc mummi*r*omtim**i*f Q*P"" rtfrtuuntur. nomtndo r, tonmmt etcmm
,

oito

trtno rtfolutto

Jtmmm^
,

T*

nuubtm dtnfmdo emoUovtt

***" <T n4r,lm 'mfr* m ' TdtTnZumZtTt m &n*w> * vgtm io r,U U\,4t. Effuapm
I .

rmm menjcs

V4rtm tntc4t ,

JubdtUtm tn pejjo
*
.

^^^
t
J.
******
,

^
,i ">c

AftIIe,4Ht ftUt t4urmo.

tmmtrmfylo*ftr,< tfttmm
txt u.

Vcmmtr Anrinm ApnsnofmfntUugnstm.airt *%**. mpptu


4<sU
it

v IdterimV,

i^

a'

.u %t U-

ttrrurmm lumtmbm obiefl*m t utt. 7hf,phrafl,4H,h*r .dqoti r.4i


|

m r <flL,.r* rlMcrmd^olcg^J^ jUgrtt


S'

Qf
-

m ym*

,'ad^^''
<<' n*<**
,

mrf
t

de/tr.1

,or*4t

"V " ""^rlter,** *>" r * ImoJ.f/mm&Pl,""!


,

aut t>td tg

<*UstMttftp4rUomr*UmAm*ror,<.c**r*m
rtft.r.mm. Ktsdu

,
,

& f^rmm

mtomtro aertt

,m

.fed

mmtlnim

mttft.

<l,rfotmJ*efiori4.0>m,o1lK*C*ri *Oj,rrj0r*,ti>xirw,%s $mf*

Staphisagria. C N M F O N

vVlI* V CXX* CAP.


>
I

"'^'^Lnijm ***
A T

VRj-

^
s

r4.^al.i'H<rbcaupouIx.Utt.m

jg

B E

QV
Taphis agrt*,Jiuc h

*oi
pecbculaw y foiia
rufca
cuios i re
j

ha.be

diuifa

C5~ cauh
x

<&

&

Fertjlorem gUJIi : Crfi

cr>

trtdng

fcdhrum : cx ntgrojuh
fuluejc\

guftu dcrem. Grdnd qtimdc-

ctm , Ji trttd
dentur
,

m aqua mulfk
humorcm
,

craffum

per uomttum purgant


hauferunt,

Jed
\e

amhuU

attcn>portct 9 ct aquam

mul

Staphisagria.

fam conttnuo potut quontar


pericuUftranguUtionps mft
olco iHita

W* Ofauccsadurunt. Trita^Crcx

phthiridfi
,

frodeft.itemprurtgtm crpforis. Cttplurtmam pttuttamcom-

Wnducata : coBa tn aceto , denttum doiori colluto orcjubuenn > rheumattfmum gtnqtuarum
(ifltt.

Vlcera oris mananM,

tm Mellefandt.Frcnuhu6 maUgmati* impowtur.


TaphU apia^us.
L
ni

&V
rfo

eAtculirx< ,(? Vituitaria, in


tfcitur.

Apuleia Cdld-

Hoc tn apophlegmatfmos CT
^t^hUt* An-rtj.*

:^entap

r**i~fi*

(ummddcri*

Thapfia.
?r*.

CAP. CXXXVIIInomenclatvra.
Qa^ta. UU
Ital.rhapji* Offc.
i>

ihdffu

*o%

Sr

ORIDIS
* ToU**>

THmfunomentleoMceftUamdtn^M^'
msnistnJuU.frm.
ntnucuft.

Fantcu^k^ UfmuUtft nmhmtmk h^s m cmnmnJftn^uUjur, um n^nW ,^or m,nm.

^*?**
,

F<rnU,Umn.J<dMm,nmo

smbtt* fcroU
/
i

fbtttem tnlt

cxcmuu coofvrtlut f

mtrvW*

tfUu
i

numji cm**j- ""SK \AUdior Lj,cmUJ>LmTkJmJu* #.


,

i^

cnQm&m qui

J.

f tousmtemextrMcimexutmW^ttrt^
rumjrnttt. ^Juccum

******** dtes tfrtcm eft,


#- dinmonum *,r,*. n mwm
.

^-^Z* Cr '**% *mS


^* CT
'

mtumtjttt , uchementer Utits

,,,

tertto bfmh vmmUntfufinU em ul feim mumn &> lU muLefmtetJbnmt


,

mtM.nnnmfuccm.fnreim mm

hahent. L

^^T^tf
f J,
em

tm^Ifotm,utrtnu e %bmcxtr^t. drtthmu ^nclh, moicum teihnjmmm

^^Jm '&%*
u
Jfi

HmnfmoMfmtnuotomttmtJnfmoJts^
dmur Leii.omU.j, , ioUrslm
.

mjfutUfitnom<r<.

^fmet tnm m
nlio

h ' usrcs4defujunt,usm
eji
>

m tJm j ><<"< T*m rndsx fmm \ fri*


** mm

JU
y&
Thrt

.ubscxtmo *U*u>deuondmn

nUo tenmfeetmU eftund* Jultm


1 1

im""'

exfUnt. frJtmdfe. :Jtdnot uJbsm fmnomL.Jnf.lUt* bmtts^

cnjm luMxjmcmj,

^ yt ^

LIBER QJARTVS.
tis

ffoj

Itmtuntur : locws deinde aqua marts cahdafoueatur. Vstia cumfacie emendat,cum melle tllitus fuccus , lepras tolht,tuber-

culxdtfcutit,

p;runclfMctimfulphure,indtuturnii

pulmonum,

uAletudimbui utiliter illimtur: kerum,pedum,Articulorumj J uilet adintegendam colis gLndcm, tjs qutnAturA, non circuntiftone,curttfunt:tumoreemm exatAt,quipinguium fotu emol
ktus, prapnttj

lAcluram refirctt.
tndidtt

Tllapfu herba nomen

T hapfut infuU .vbiprimum

reptr

tn Apulia ta ignota.non non ItalU ta efi. I Uc nofiro ttmpore tm,q H0 louferuUcea planU nafiutur.prouenit.fedinmarttimu ttti Qjft tonenfibus. Yadua Xcncttjs in hortit ytfttut, TcruU adfimiltt.

^otannuex kpuU.tveniunt herbarij .ihapfiaradices ehbrant.aa Turbttb qua adeadem poflea lurbithvtct hos corticeseuendunt- 1;
yalent.Thapfa acris

&

& pottnter

caltda,

&

humtda t(l,fiqt perindt

dtncitarnrruynhit-u*

Spartium

CAP
Ita.

CXXXIX.
NOMENCLATVRA.
Cra. eitttfay. Lat.Spartion.
Ceneilra.

Gal. Gencft.
Partionfrutex eft longus;fet ens uirgxs,finefoJijs,firma
l

fAclu cotumaces,quilui mtes umauntur:feme

Lenttcul

mfoUiatlis phAjiolorum modo ndfccns:fiorem, ut alba Viol


heum. Vurgantpcrfupernauehementer, Hellebort utce,atrd fenculum flores zrfemmA, ftmss obolism aqua mulfa pota.
Semen deiebltonem mouet. Kamis in aqua maceratU, mox ttf auxtlaborantibut angma fi^xtratluifuccH4,ifchtadicss CT
utur,fi

9 athi

marma Quidam modumieium btbant.

aqua.

alunt, tr tnfundere tfchtadicss clyfiere-flrigmenu


hti

Sparton

#04

D lO SC

OMOlS
_ ma
ijtjn* dttm fUnU,

rum.SamyntmfinKittr^
tr,vl>4CCorbtittxHtr,S

ttra valubmb*"onst4ty<r?
finult

>mw &
f>

Tir "

<fi

CAPSilybum.

CXlX V R
A.

'

nomenc^*
bon.M.Sihbo.

"^^;?.^
rwi/ cumJtleoUoj, cott4eftr.t*bfi"
fonJcrc potm,Homttiona ctct

Sparton

t&*m Hamprim, f
J

in

H*,*r< Urtum,

tmf*^

y& '

4blt*bu r ,t*m tlU yol*tnt.nofiuand*m.

Glans ungucntaria.

CA

P-

C X L

I.

NOMENC
itd.chidna

ATVRAentdrt*

HngucntA"*\

6*.

LIBER
L&m
itocnm more

Q_V

ARTVS.
eji

so$

unguentarta y Jrtdlf44

arboris Afyrictftmtlis,

magnttudtne ^Xuellan* nucis y cuim nuclepu qr&carum

tritm,humorem reddtty quo adprccto/a ttnguentA

poolcoutuntHr. Najcttur

m ^tethiopta, sAegyptq, ^Crabia,

fTPetra opptclo fectu Iudaam. Prafertur plena>recens, candt*

MifUdfaale dehbretur. Eadrachmapodere pota y ltenemab->


fanut.

Cum Lolij fartna er aqua

mulfa , podagrtcis lUinttur:

PJoras lepratii

decocla tn aceto: mtihgtnes

&' ntgrjt ctcatrices

tm Nttro>emedat:Cr cum lotio,


ln f<icie
y

lenttgmes, uaros crpapulas

ZF cutis uttia tolltt. Vomtttonesmouet y aluum cum hywomelite rejoluit.-jfomacho aduerfatur. oleum quod ea expri
mi ter><duum

potu ctet. Cortex etm magis adflringtt,uerum tu-

J*0*expreffzJnccH4 ab/iergenttbw medicamcntis adtjcttur^


Jfcc adtterfna prurtgtnes

Crfcabrttta* tdoneafunt,
Grtci Myrobalanon,& Balanen Myre

Vx vnguctarta, cjuam
pficon vocat,no(iro

tempore copiose

m Hijpania nafcitur,apudq;

yn ue $ ntariosirifitt4r, hen nomine. Fruclus intotum VtTtacijsfimilis r aplior tamcn,certicc candido , fartlo admodum nucleo,craJfo, oleo

&

quod Renvocitant extrahttur, nttUi fenio aut mucor'% Wiitum. ]d maxtme ducitur ab vnguentarijs,ad disiemperandos odo Us ;Ofitnduntur nofirofaculo radtces,Been rubentu,& candidi cognoJ**<Jt*ooUum,

mn*, c]uo4 fcplaft*


^ncjlradtx.

m medtcinas

cordiales vfurpant. Sed neutra,

vera

Nam

Serapioni Becnradtces,Pashnic* mtnortsftmtles,

Co

*toru, od>>rata,cr commanducatu vtfadx,ex krmcmaafferuntur.

ftr*0-ulo&vtdtslant.

Narcifliis.

CAP. C X
F.

N OM

N C

LATVRA.
Linum

I I.

Grt. vxfx.nro'. Lat.NaraJfn*.lta.NarciJjfb.

N^Orajfum funt
fe

<jut

ut Lilium,

appelUrmt,folia

cau angupora: minora,ZT Porrojtmikl,tenuia,multo

attolliM: fi< dodrantem CrJinefolifsJufirA

m<M

o* DIOS OPIDIS .mdi^ mtm crocem,m mmmjiLmfmfmmxsmx


dt Uhoftfemcn
,

uelut ,n
,

tumca^rHmJon^.Pro^f

odore.Cttert W"fJ monlibm ntUtimm fiuut mm herhvcum unm olenl. *Jx cofafr tnr

cnm tgufrodeft, htl*r,H<mitoTU eft.^imhuiln

#f*

'>

j m

tnuunmtfmm^m^mmV
*m* mucubrum dolortvm trtutx

Lxxmn

^'Z M^tJtmffxf
corfor
.

enucuUt.CHm InjixA refxgmleu frffm rumftt tonco&om


.

MelieAcerumfordctex^rJ rnoty

11/14

tum Lobi fitnna

& Melle.

^u

*M#Amr<Mmmmv^^^^&*

^? mttTdhlt.

Hipp
C
N OM
F

ap
A-

XL
N C

I I

R V T A

LmLmlm#*mM<^f^im*
Lt^o
fioret
foltjt

oleM,tongiorivm,molkonl>mj, [onj>iortl?m,moiuo> l vj,


}

fm
Hedcr*

'

"

'""

jJLMiX*

mh**> corjmvfmtlet,r4ccm4t>m
-

r rU <* *W"*'''l **' tmmm,Cr moUeuxnMdt, f' EX 1 * jdh u tmco m^<t,cr4A,moll,Am*rAg>ti*

B F

(VVARTVS.

^of

Thdffid, [uccn6extmttur,quiferfe,
ficcdtur y

Cr cutn Eruifdrind fuhd-

O~ *d ujum reconditur. Stncerutpituttdtyb


,

vuedetrdhit, obolifondere: Eruiuero


or obolit
t

fdrmdfuhd8tw3 cumdqud mulfd dimtdtd hemtnd tritm ddtur.

CT herbd liquamentum depromitur,utt

m rhapfid.

tn purgauombw

modm cft drdchmd.


Ham ipjnm nomen , equorum natur* ac~

Vtbeplant*
nefiam
,

ncbis into*ntt*,ad C.hironU centauri palinge-

rcmanebunt.

nmodcitasoftendtt.

Hippopharftum.

NOMENCLATVR

C AP- CXLIIII*
a.

Gr.\z7tctpcu^.Ut.Hippophdfton.ltdl.HtppopheJio.
Ippophdflon, id cjuoddltqut Hippophaes appeSant , ttd-

cjmbm Htppophacs , eftj^ fymdfullogenrn , humtlis herbd ,fme caultculo , fine fiore : tnantbm >tum capttuUs :foltjs paruis,jfmoJis: rddtcuUs hdbensmolJcitur etjdcm locis
.

(raJJM

Succm

radtce ,foltjs

er capttulo exprtmitur , C7*

tcatnr.Da!m,ctttuolcs,trtbm obolts,tn aqudmulja,acjudr


tttasJ detrdhtt.

Prmatim comittdlibm morbts ,neruorunf

C?~ orthopntzdconucmt htuujcemodtpurgdtio.

"

icinus.

NOMENCLATVRA.
Gal.& Off.Palma Chrifti.
dcceptt d

CAP. C X

L V.

loo\m^. Lat. r\utnm.ltai Fdgtuolo Turthefto.

fimtlttudntmdlts I^tmi ut Croton,nomen pld,folto dltttudme Ftcm pdrud

^Crbor prouemt

tduts, tdudtttbm^ tonhmatorcUutore, C^ wgrtore:rdmii, exua$erK,<juodtortuibm ^Crundmis uuts

morem./emme m

tom, Humum animal reprdjentat.ex yuo

oleum,nomme

Cttt-

duttle emplaftrts . *t,expnmitur ,ttbts ftcdum, lutcrntt

Grd*

* trtgnta numero purgdtd

pttMtdi>biUm,d<judm tntd fotu,

4<f9

nroscoRiDU
tjue

ftr

u\am

extrdknt,

*> moutnt ,JU uomitwnti


efl > & tdmodum tucunds

moleft* furffUo

ff^
>'U>
,

flomdthumHthtmtttrpO'

ut.

Tuf*

fdoe tn , tutn ustu **ft Fd* cum f

exwff*.

lorum, tumortsfeh^

rtienttsmwmvakM
tllM >>g* eto etdemex

fdcros rejtmff**'

A jmtk.
R
rum
finh*rtm
,

*>***'* U

tcrtrm 1

ntn

prt
j,

lum,n4.Upmr^t,mfndat.^S *Unmft*Jlmrrn*rmm ftdilmanumm Umtn*.\apmr^t,^j hum>U f UiUdm


elprnnunr cltnm
.

ummum

&

tdmft Vdltnttr itgtnt

Tithymali

CAP

C X
kom
f

LVI

* nciary*
rk

^.^ual.HcrbcaU^

LIBER.

CLV A R T V

C09

Tithymalus. t

Tithymalus.*
chdrdciasdp-

Ithymah qenerd fepte', quorumdfadns


pellatur,

dh dhfttbus ^cmjgddloides

alter, Myrtites.

'fatmma exifltmdtur , eumfy Myrfmttem aut Cdryttem ho<

"tertw, Parahns , ejuem Ttthymdhdddpfcllarunt :altu.$

'hfcoptnj : mttnttM, Cypdnfiia* :fextM,Dendroides:fepti'i


d,

fup
brijdtleo fucco dtfte dcrt

rddn lon^orthns : Anrrufiiortbns, ,.iguflioribnf,C>~long s. . tr *!fidtgnoft pendet cdcumtntht*s cduhum,comd tunct,fnh


.-

mddentes :fc

f< CAi-coU foholts hulnedrum ftmtles , in fohm femen conti


purgat dluttm Succut mfcitur dfferis cr monttbut. cun **it pituttam fumptts : bilem^ , btnis oholistnpofcd
"ttur.

*?<

mulfd >U omitiones mouct. ^lppctcnte utndt

QL,

portt

>

tfto

I? ID R C O
fore
,

WP

fuccm conpjt
,

muU

tnox

#&
,

Udfe conckfts

exa

^ltaui Jtjcmntja

Erm, CT i /W* %

f
ttksue

cum

jiM

njm reconhnl

"eumtufntMfbtf*

*+** \orro m
ncrjue
re Jj4

fo

ucnt

f>

auenf^f
fehnte<\

Tithy

g*t,cor^>f

ymf

&

'

\*mr*

Melleohhmfd.reii,Cr
'ficot
,

frnrgat
euclL.t afsllos C4p

,ren*

oleo

perunclos tnfote

*,,

eUHmM^dolons^fedceraentcsoVum^^^
J

yum oUHt
pt
r y 9ti
,

toiltt

t&m

"T^L'- *
M^tm

HCJTki.i

a * UmHlos, ft*g< ear

m
L
I

B E

QJT

ARTVS.
lacletfucct effeftum
(jut

tfii

ficcantur.
'imidta

Semen Cr folia

pr-

aceubulo pota. Sunt

tnueterant , admtfto

Lemdio,cafco cotufo.%adix drachm&pondcrem hyiromehte pota,per inferna trah


doloridurt/f^tur m/J//tn nrp. f/
Ctryiten uocarunt
,

Mjrfy
Daphnotdi : folijs

fimtlts fuapte natura

tyrtiyfed maiortbm^firmts^ tn-cacumme acutts^Cr


t!

pungen-

^:ramulosab radicc mittit dodrantales:fructumfcrtalter-

iwannis, Nuct fimtlem, mordact gusiu. Nafcttur tn afyeris.

SkcM) radix Jemen yfolia , conftmtlem antcdiBo fortiHntur


f*witate;fedad cttandas uomttiones tnuahdior hac eji. ^Ahud

i
ppeHauere. Nafciturtn marttimis y ramtsfub

palmum akis nutms femji


,

Hf Lim^angusits fdrms,oblongis m tterfns quofddm dtgrftis tafitt m cacumtne orbtculato, m quojemen ut Eruum,
3
3
:

"trio colore

emtcdt. Flos dlbtts. Frutcx tottu cttm rddtce Idttea

faco turget. Stmtles


folijs

ad ujm

recondttur. Heliofcofttts dtcttur,

Portulacdt, tenutortbtts ,

rotundionbmj^-ramults fro-

^nntibuda radtce, tjUdtuor aut qtimquc, rubenttbmjodrdn**&

nlntudme, tenuibtts,

latlis cofioji flenis

cdftte

^(nethh

bnme uelut m cafitults mclt>fQ.Heliofcoftjnomendcccfit,ftont

*m comas cum fole ctrcumagdt. Ctrca offtda nafcttur, fottffm rudtrihts. CoUt^iturfucctuJemm^utaliorum.E^ie *n fjux ad ujque tamen uires,non Jufenoribtii

drantalem , uel maiorem


k

ft

C^
tur
,

tcmiiora

>,ft>

tn totum najcentem

unde

nomcn

ctu tnadct, fucco traxtt: cundido


,

eadem

uts

H 1

*fufertGr;bti*. ln fetrts najcens

Dendrotdes cognommd'

comam, fondojamftdrcens ^amfhter ofdcat.m cacumme fucct z (f

0t%

DIOSCORIDU
llos,

40* Folf Uenithm. fntco UBeo f>rdgnZt,cMha*lts


rtefrnilu cImxacu. Ftufdem tfftc1ut,CHmfpcr,orcs,fm^

tmoJo reconditur

Utjfi) em$ CrfoUptr mfcrr. trahmt mfmu

VerUjcojmk tf.
Pijcts

^MuUpnV

fufftP' iMtorumgnerA AfM wJJ>4rfH*.J(chfU4 Tkb


hkniHi

dem effiamt.
LI< crdttu m TlAjmmm fcr.Ut T*tf*>> Qjjjg mmmAf emH Mefne <7 hmmmm tbtimmfmim,

rum unt romtrfyi e mtrXtrt,ejuam tmrtt aftc


mmmltrt.rcrroTttlo
repentmr. My,

**>&

mmCmmmm^Vmmm^f^' '' mtti itemfrmtna.pmn^enttbm & *V*


mmTfmmmJjm
r

nuatfauraaKauifamaaz Ut.frmcln 1

itit

tamtn

Us

lceftCjr^ ntur,,amh lu y

n%4

Tadutreunttisf

immiffa ad confc^s

t^f^kA
^fj^
bui
fc*

phySuta foltorum Ui.tndine, ,n

eundem vfrm a 1

vfmrpaturMnc^ut TortumagUo voeant.ufdcn <l'"


prodtnntem. lULo/tcptm.amodfolemfuorotat
nafatmr
.panfrtM.pUntaefi

conica

rfy*
_

amam

vZdrotdeitJtra Xerra tnam vtdtt .arborefcentt nu< tncumh Uttori fpeL, .mannc $lomMb9mmfatTeifmnt,Mltdi.CramaTi.lnti<plm*Pp

^fiT^Ci^ ^tmth^tntra^ J.
#^fe*W

.fecundofun bidttr.Qjtartttxta utentiumfrntordtnis.


i

tlm &flor<

loto,l>u,mfacultatatJtradtX,J<

Pimifiu 1

NO ME NCLATVM"
Uma
ort.

cxtvii' c ap.

thjfmtdorit j^enert afrtgneW. CAultsfrf

.faftp*

ttjfurgu

nce^ACttWtcXtU^f temcHUtmfolf

LIBER
^hfucco
referta.

Q^V A R T V

S.

ii

^lutpurpureo.femtne inftar LenticuUJato:radice crajfa y can~

Qutbufd7iin locisfrutex hicpr*

aluum radix^ drachmls dtu *f>x mulja : item femtnts drachma. Succi cum farmafubatli*
Kwitnr. Detrahit per

datur.Modutfoliorum drachmx tres* P^thyufamhdaliud ejl,quam Officinarum Efttla maior. Hutus ra\
tochlearium tn catapotto

monte Gargano prodeunt,pro Turbithyendi* t*nt,n- dner <juam de Thapfui fupertus dtxtmus.Ka caufafuit Atlua Tlo firtuendi,Turbith album, A lypr.mgrum vero ,radtcem effe Fityufd* #**Qj' mtelltgit intenorem ommm Jubftantiam ,C notenuem nonm illampelitcuUm,qH&rufa*nigroremftccandocontrabit. Vorr*
dtces

berbartj quie

&

Yityufam&fulameffemaio* fcm U dtcitur,yt quitnAmcennA Sebram Mefuc Alfebram q ug THm de Pityufa Dtojcoridts, in Sebram caput tranfpofuerit* Qjtare
Serapio

m *nfejlum prxbet argumcntum

&

&

Mjtbram maior ArabunuT ithymalus latijoltu* efje nonpoteft. Nafcifw telfafi* Vttyuja, EfuU mmoriQi&cCypartJtias eft Tithymalm) tn caulem, ramos,foha, maiorem profert longe quod mfi in hpulta, arborefcit* yt Multism low, radicem. n,& fi
;opia inpltnitie Vcroneft,in

qua tamen quod macrum

&*ridHmftt folum,non admodum excrefctt. Vityufayulgoyocatur, lurbnb demonte S. hn^elh a medtcti vfu repudtatur,nifi incorpofa tdrusttca yelrobu?Uza obfuccum cum Tithymaltsparem, eorum

&

P n*ru ducnur.Ztfane purgat,& ijfdemyirtuttbus eftpr&kta.

Lathvris-

CAP^ CXLVIII*
M
E

NC

L A

T V R

A.

Gra. A*0i//V. Lat.Lathyns.Ita.Cataputiamtnore.Gzh

Expurge.OftXatapucia minor.
Ttthjfithyma\uappelUnt,eam^ L^Cthyris.quaaltqut altitudtcubiti emttttt malorunumero adfmbunt,cauU

cacummeaU, Gignuturm ^^digitahcra^tudine.mane. latiora^ proxtma, amygdaltm ^folta incaule oblonga,


ktuora.Qu* auumfummk ramulis exterunt.mmora conp_^Crislolochui,<iutohlong*HederAJig

locukmeto 'fiHttHmfHmmiiJurcHlKWihtrylici
JL

wf&
rotnn

nt oscoridis
rotnndum,

mltraij* tm grana mo ****'

ubmmemlrm

fimclxconuntmlrwM

tiabm

*** txmnt*

it

tfu duh

UckofutcoM^V'
tbx!*.cr4fi*"r
ptem:ncaU?otmf*t
CH
4ilt

p4MM

m iutcm bdem, r? t
Latl
prAet.Cnm

a^.stucm Ttth^

$* l exceptmM
l&#*

tffetl. adeofdem dccoquMtur Uribwfobd

Penlus

C NOMF.NC

CXl^ AP ATVRAL

J comafere comafcn LoLtwUm.rorUt httonlm.rotmk Y paulo fff^ L^ mmeiolyrotMo,mmor<aMtAduhTq* Uft


habet,fHper4o<*> tct4Hxdm:Hmcaradue LA
e

ilal.KfUcillcmatindcvignc^^^ plosjrutcx c/r LdoJ*ccifUnm,W

f*^ dodr^l
mj

Mjatur mtcr uttcs, <T m t*J* frtOm Hcrjatur. m um bra, cotmue


hortv, coh^iHr

acctabu.o dctrahttur, i-oditHT.Btl acpttnita


t.

c^th.poto.olfonfinfierfau

^; ^ *****;
'

^ *T y^
Sll(t

*L

rfh

R
E

CLV

ARTVS.
T V R
A.

6tf

Peplis.

CAP. Ct.
N
C L A

N OM
PEplu,

Gr. Ui7s\is. Lat.Peplts. Itdl. Peplto.lgnota,^


uocat,ffippc Portuiacdm quam altftifyluefirem

lateopacd nafcttur , maxtme cratcs Pcplton, tn marittmU

frutuctandidtjixci pieno.foltjs fattua Portulaca,rotundts ,


ftrne rubenttbm.Jcminefubfolijs rotundo.utitn Peplo,fi
teguftn.-

m-

CollighCrreponi radtccfingidari,fupcrudcud,tenut.
utres. hdbet Peplos^fdle condirtfolet.Edfdem

uti

Chamzcfke,

NOMENCLATVRA*
,

CAP.

CLL

lctutusvKVi.Ldt.Chdmtftce.ltdlchdmeftce.Ignotd.
qua-> emttttt %amos Hdmaficem altqut Sycem nomrndt.

ternum dtgttorum , teretes,fuccofos

m terram deteclos:
a terrX

folia Lentts,parua,Peplumplane referentta,tentua,quA

cattPeplo:neque tn rotudo,ut non attollunturfeminefuy folijs

Juperuacatenui firmatur lem , neque fiorem tromtt , radice appofitt. pcffo fedant , dolores *tea. tamt ex utno trttt uulud

illiti.DecotlorH gentrum Tollunt tumoresdc uerrucas omntum

contrd effeBuprodefi.llitm bo aium refoluttur.Succutfimtli


Jcorpton tcium auxtltatur,aduerjm caltgtnes

ocuiorum utiUs

ctcatncr mbcculas , hebetudtnes t maptentesfuffufiones


,

tttm Melle tnunflHs.lnfjualtdts pctrofts^ nafcttur.

L C CAP. Scammoma. NCLATVRA. NOME


cr
ab

I I*
_

multosjtnzttes, Cr

Jolus ffeixtna%it

htrjta, uT tamen, hederace^moiltonbus


calatht , rotundo

praje ferat: crafttudtw **J nonnthil

modumcauo

***tk:fl*rc candtdo t

CiS
rrduj odore
Cdftte c

n TO
,J.
,

c
,

O RI DTS
crdfmdinccukdu,unUi,

frducolentc radtcc pralon^d

modmjucc*: hunc dd Leytur ^rdtadd.

cmpto

radiX

m Ufmhm ffeciem
,

cultro

tXt*#>

fuofit
tur
.

M m cauum tonfluatjuccm f* ^fiif ftroln m terra cocdmcrdtofinufodiHnt,inpf,p,fugofum,tcn*W gUum num tdurmo


regtone
deportatur.NeUttt*^ifu
albcfcdt (hoc cnm
euemt

conclm demum txtfr

utlu wiandmm folji , frofunduntfuccum,fiCdtum^tUrAtum^ lcncmtidum, hunt. Uudatur dutem Scdmmonmm


iolorc auamfin.
fifluL
-

iHdteexMyf

**

folum pa r efl.fi hngu/tdtlu


,

terdto

TithymaUU^fedlongcmm^ Ldddmifoft
'.

tcdtutrratiultemfinonuchemcnteriingumexurat,^

J" mifii m den[d, ludMCum dc/errmd habrntur.grauid,


Tnhjnuharsum um cfl
Kattone autem 5

^L
^

hytrulo uttuta. uccm dracbmd umm

dut quAternm
tnjern

uelmuifdfr dqiupurd pondert haujtm,ex lorum

tem
lo,

Crtntmum extrahtt.MrefoUcndamakumhn^
fatu ue femme ,fumfftffe

cum Sefama

ttoru purgdttonu cauj

^rcM,cum^
,

<ff""W

* purgatorum Fmnt ntert vgrt.Cr.ytloc* drachnu una.

tgmn

fucci

Scammonu

m /<" Jf**',^*
icm, trtd

gat,cum ui qiu

Coamtur m accto
mtte
.

&

cum hordedcedfarma

tcritu
'

,^i
j

dl utth. " i<M* oleo aut Melle ditm : tubenuU difcuttucum


t

'* tmbn Pdrtm cnccdtjuccm,

eueto .pcruniU icpra


to

do cdfiw dbiguntur.diutum
. _

Cr rofaceo ferjunduntur.
Cfmm
tgnnescxpo
//;?
.

g*f

>truLat*u V dtppTQMlA

tmrofiligmd**
tf***rkf

naadln

i yc 'J i>inmri4:ddlni*'*>

MBEK
&

QJT

ARTVS.
&

\7

umdorum onm. Necmirumxum hacqua k mercatorihw emitur, Sylitbymalo vitiata, mc4t ludaica frt,zraui< JenfuT.ru ifarina,
quam dcterrimam Diojcorides alfcrit. \dparu animadnertentes pharmtcopoUiScammoniam prohatamextftimxnt, qu* Jaliua tcmperata* tonfejlim laclefot Diofcondt non concordes ,quiid geims e TithymaB Uck adulteratum extflimat.eo deprehcnfnm^uodvehementer Imgu* txurat. Kapropter Medici ftproli &fa*$ fua funfiione vtirelmt,
,

fro

Vmbusfuum
i

&

tatf -

vtfelcchorem* perurgcbit, pharmacopolam quifcjue baapudfc quahficatam dicam planius Dtofcori du figura quo ) ( Nam cum Scammoma folutiuorum elecluariorum bafis ft etfun-

iamentum^m hancptrperam adulteratam immittunt multis exitijcaufafunt. VorroScammomam aduheratamey T tthymalo immixtam bmc patet.Deiem,aut admaiu* quwdecim^ranay aluumfoluut quinevnadracbmafufficeret. operiMx <lamlpifume,cufyncer*>eo
t

&

tiamfi,per

albi Veratri purgationem, Diofcoridem,advnkam

du*,&

pharmacopoU Ntapoli plantam Scammoma iv$iam,fibiex Apuh& Gargano aUatamMatthhlo commonftrauit. Hi5 nuUam mentionemfaut Qalenm. Mefuefolutiuam medicmam furiofam nominat , ac quinquteius nocumcnta recenjet, cuiuis mcdtaMoes vna adderentur.
n*candidato non ignota.V orro cum DioJcorides>Scammoniam, Helxi*"folus depinn-at,non ?arietaru>fed CyJfampeU, aut
<f*

Conuoluuhf*.

tollatam,exiftimandum.

Chamelxa, CAP. C L 1

1 1.

NOMENCLATVRA.
chameled. chameUa.ltdl. Gr*,x*fu\*ca.Lat.

Gal.Boysgcncil.Off.Oliuclla.
ToHa dodrantalthtu. ramU HameUafurculofafuticat ,
Olea (imilitudtnem hahent
,

tenutora

Cr amara, qu*

petrahttptderadunt. arteriam itfata Imguam mordent, cr

twam Idemtfue, foltjs praferttm tn catapotta deuoratis : namyf du*, ^rtfmthtj partes,adtela
te

chameltA una,hydromch-

exciptuntur

vr m

uentrt tn aittem ea catapotia coguntur :

e Itquefcuntftauidem auotauotfuere deuorata,regeruntuu fohjs cum MelLe trttk Jordtda ulcera et cruftofa repurgantur.

Thymc

tf.t

I)

O
.

O RI D
f

15

TiViiu
GrSmrtm+U
Hci

NONENI
u
rjt

CLIIH' C AP.
AT
V R
A.

McLu.iulrqcmonwo&W
Li
,

(j

jM4 CTAnum
'

%"- <

^"*S2 S
.

/f
,

mor< fr
.

,-yforr

r../,&
t

m*^ /*'* ^f

mttr imtu mret ,

y-unJcmrubcjcit.

,m lm durum ,Joru 4 hltm ,fitmt4m ,


:

alkmMocf mgrmmmtm
1
,

4^ue detrMt J"8*8~&


i

* Mf* rarsintcrna btl>4tur mrumf^Hces^durit. 4i dtbet, (Urt 4utpolcnu, 4itt m UM actno fcmtnc " Bum dcuorun. Qm axfft defudmUtnto

frr meffcs m X
,

vficuU m exmcrc neruos aUtc Ucat 4MC4 tundere , cr


,

4ict 0i m*nzutur.holi4 qu* peculsaritcr

dclent

^T*

S^ Cncornm^
.

jLUjuKtmfmg* *Mu c <* rUjuuo f rhymrU* i^.rumu 4 ?4rtm ujejt4. f^' ho dma HcrU flortui tur mmontiU cr sfrru. t/JUt**** f< imti umr4 ch*mU*exsjhm*nt,dc<V
,

fotioncAf* diluU um cum tum euUU modo ^tU^tcontrn lcnte

^
&,

W ^Lw

Lorurn /ii
ifrfi**

\mmgtmtm
K*
l

mmw ^>*?"*m^*Z
ftr4t*ttm*

*91 r

,mAJi

*Atom*m

^ti
tf

ris.ifA

mmt*

Hbti*mittt >''

d6i"

t> f

* (0ti >>rJ

B E

Q_V

RT V

6-5

magna attinct,vtvaque natales ad ortbtts.Quod iftrtifym yenarnm imrifdtcltonk monTrtdentinmfimt qm almndantla, A nania v, ttbusenafertur>ajnbxq;(idtKetm chameUa prtttrserit Dhfiorides)

s, alirhymelx* frtn fnamuh f-uclum Mjri ino fhntlcm producunt, hl pri~ it^ruHus *t quantum lonpor 7 magk ad OUnapguram \n mgrifunt. maturcfut,po(lrcmum mo txortu yindes,rbentcs dum medtcx Cr dum auo votant* famfto ix rufttch Vtper montamm nontilis, meduma futant^faetfftmUefaaftbu
<fi
,

ftedai

ntgotium (rt

tenm*t.Ebfat1umrtnodhsn>Mexm
^*
r r w - _ -

QJ

tjrtnata, qttafaptrfi

friridiomm mixttoneft dnMefae.

VC L CAP^ Sambucus* NOMENC LATVRA.


Gr&* Ak7k. Ldt.Sdm*
bucta.lia.Sambu-

ro.Gal.Sufcau.

*Amb
b

cnerd.
tff*

git,[urculosj}argens arunds
ndcccsjcretes,cdtios, candt-

cates,proceros,foU
i
#

mgUn.

tnex auaternaue, dv terna


\

_ _

___ _

q rauia odore
ambitufecla:

mmuum

cr m ramu

Sambucus

rum cacummibm caulta umbelU circmaU ki

*x->

DIOSCOMDIJ
Tct clmtUftmtlcm

flortm tand:dmnfdrtHnt,moxdCtnum
din./ulrtntrjTUTrnm
,

rdcemojum Ji

Aitctumju

nt

m
btut

Hocatur,

HomM

eUmmUm

*encriaftg

U ijuaAta' puIo
l$tt

bm t f
j

aml
Hjm

^Amjg uomm & ,nnmt /' datimt t h> :r* muJ<4rio,A fMa,jloreo~ac'oMjdM
pi

lUCkUlo.fdiji

rm morc
latcm

sluodctralcnsa f

tmtik * , ftomacbo

:W

coauuntur, adpitiutam biltmfy

dttrdhtnd*.

nwM wm iutoBi,tdJtmejfuiunuK^

^
6

^inctbutLufodropicos film,t*Umtou*m>Jo.ru!H*enull,tinf>denU^^
t

uifcrmm^' Prodef ddtuudt.

*tit earuiH

l}trdiuU,& Hitutorrtgtt.^ciminMOJ

dtm

fkttguntur munere:dentgrdnt capikos uutu

fiwW

ncrj acmol/id exfoUnu

nMtUinantur ,infldmmationcm
iu'ttuftroJunt.

dmiujh,

CT cdnu morftlm
moprofunttui.if

vltera f***l

fflmu,agvLundnt:y<imi>oddgAtcntaitmtm?n
nodut

notafimt.

Apafif.
oCJt

mbu
I

n utxmi tortmt
onua
.

l,cataM\ortcafi^ftiat,t

cal

raditt tUatu

ma~n* '
.

J yotnttutn f
h
'

A ^
.

pKorum^uam, purfat.Ucm
Immort, luntlurf tbaat-

l>r*(laira.ltc<
'

tr

bulijtmmt'

*g "'
,jftrat*r,f<

,,-

ituotAH buluH.draihm* piitrt.f, m ' CUUui m *rtt miuoat - *?"""?''!* mmi \mrsr,

h radn

fuuttt.au t ftaatm dtgtruur

m paji
a

>

r*$r

ikmm cr *rim cr hnba


u?n dr^fTmW

>

defia*^

&
0*

CtV* comum. CAP

NOMENCiATV^

LIB EH

QJV

ARTH.

CTii

Picnocomo. IgnoU

hnocomon conftat erucdtfoiijs^acrioribm.fcabrh et craffis:caule

quadranqulojiore Ocmujcmtne Marrubii: ra*

due mgra^ant pallida,rotunda,cxtjrui maltfigura, tcrram redoknte. Inuemtur injaxojis locis.Scmcn grauta fomnta

Cr

ttmmltuoja factt ,

drachmd

iristar

potum. Tumores

Umm
kit.

dtjcutit 3

cum

polenta Jjtcula y adactos^corpori aculeos, ext>a>

Foha ilhtu tubercula

pMosj 3

drfcuttunt.

Radtx etm tn
folutt

tfttdmulfa duum

drachmarum ponderc^ aluum

o" &-

hmextrahit.
lcnocomum i*nota planta&atura horto colenda, O* dignofcmda
ttlinquetur^quando O* iseas cohibet qu^spcrj^eci^s arbitramur.

Aipios.

C^P-

C LVII-

NOMENCLAT V R
A.

Azrt*. Lat. y^ip

u ^Apio. Gal.no-

mincisnoca.
Ptosiuncot dewsfue
tres fftrgtty

rubros^

ttmts y QMi a terra parum attoltuntur:folijs /{utx, ob-

* Apios#

lonrtoribHf tamen 7 cr an-

Ui

Gl%

DIOSCORIDI5
rcgum tamenjuca frcunda, m-

ffdsltiU p*rv.o,raduc oitftiorihm,hnUceis :femine

forwam Pyn turbmata:rotundiore Sufenorpars corttcesmgros, corpmcandtdum,extra habet tm almm. fer extrahtt : mfimr fitutt^ bilem ern* uomtitone
fa radtx

tutxmtrt, Succumfthbet moUei. mr&Umtt Tota utnnque

mficU Purgat extccatur. pinna CeMum,


tiuioboLo potiit.

ta, Hodftfcrnatai a agnata mergttur,^ f q

utraque farte isjuccmjcj.


.

/Uyk. m*m P Aftos, ttaBa l r AfiL m #f '<Z cambd-h vcro tcmpo as

, utM

primo vcre prodeunt^rocc^

Itnea

&
i

yommonefiom.uh^etpur^ttonealuum

tn.tntens^roju

Untcumetsageret^uitaproctbo vterentur.

CLVIXICAP. Colocynthis. MENCLATVU. N*0


.

Sk.Lat.Colocjnth
ucU.

Gal.Coloquinte. Off.
quintida
>

Olocynihisjarmentafoltajjfatiutcucumcriscmitttt,^

terram rej>entta,diHtfa,fuctum

mcdtocrtsftmftcciem
lccerc oporteb

amarum^uem Uc1n,lomeratum,uchementer
cumczpmttn
palltdumcolorcm
uatuor obolt

jncg McduU fermuur,

cum 4f* uvn habet,ft q purJonam Y exctftantur^ Nttro Myrrha CT coto,

*4*
tu^

M%

**
colt

cataPoUHm.^reJa^fiUterunti^
funtneruorum refoluttoni,
coxendtcum dolonk,ct
ettam mterdum firtamenta, bttem,pttuttam CT utatt*
aceio cum obhta luto Hraetur,Cr

una

P hoci txrtdecofh dcntes

re

mutja aqtut St colluantitr.

& miro ff"


autfj
r>>

Jummc,

itncoquatnrtWfubdtuorcftgeJca^
alut

humorcm -ftngmenta

detrahct.Stomac*offr*

LIBER

CLY

R T V
dum

S.

<Tl$

dduerfdtur. Suhditd

ex ea bdldn o 3 dlm excre*

mentd etfauntur.

Virenti*

Jucco utiltfitme tfchiddici


perfricdntur.

Olocynthis
notttta.

'vulgdris

planta quan-

tumuis tn dinerfos morbospol


leat, cordi

tamen, ioctnoriyO

fiomacho aduerfatur. "Et fane guftn amara efl , at epota,

amarorctlium
dert nonpote\\

maritfeflo
,

pro-

ob purgato,

ri& "virtutu robur

aua

cor~

porc ante humoresfecedtt, V iriixfitcctt* ifchiadkos tuuat.

Colocynthis

Epithymurru C

A P- CLIX. NOMENCLATVRA.
Gal.Tcigne dc 1 hy n.

Crd^n^vuc^-Ldt.EPithymumJtalE^nhimOf

thymon,fios c{l e
tuid

rhymo duriore Sdtureu fimtlhCdp


ft
hit Pttuitam

habet tennid.

rfernd.
hhli

Fnuattmprodefimcldnchonc: r, f&mfi

nenfurdydd attdtuor drdchmM>cum Meiie,faL

to.Flurimumm Cdfadocid jT

Pmfabdgig

w m

Epthy

6*4
thymbrum
vocatur.

DIOSC ORIDIS
error. detcclus iamprtdem ihymifosfniuidem is inmftmu Q* ihymbrx adrufuur, Ifi-

EPithymum,non

bdC*fcHU7hymo
clajje dcftccat

,ttrt* virtutu ihyno Eptthymum etujdemcum

&

excalfactt*

Alypurru

CLX. NOMENCLATVRACA
P.
%

Gr.k\V7tc\>.Lat.^tljpum.ltAl.^cl)po.

A
9

ej\,fubrubra,gracihbm herba Lypon furculofa


tenutbn4folijsfioremollijeuh

&

TJ

: r<tdi

Gtgmtur" ipithjmi, eferta,acrtjucco,femme


ahb Urqi^ima^uAnfiAm bu,auam

thymo pari cnmjaie


ter exulcerat.

btlemdetjcitJtmenjurA tyatram tlunmaprouemt. Semen, Ummterane* : uemm

&

acetofumatur

ALyfiex
fertur ,

r radKumcortKa.quAfroTurbtthyendnnmr.
6qnt

ftalb Ailuarioradtx, Turbtthejtaioum, ju ofjtctn^.lam ytuntur yulgo

T^^TT
.

/
.-

dcjcrt; enm f

Empetrum,feu

alcifraga,

cixi. NOMENCLATfH A. ,
CA
p.
Gr.*lAmTW.Lat.Empetron.ltal.CAlcifrdgl>
Najcttur uocant. phacotdes Mpttvm altqui

Gr BtUm'fttiut*m Tralnt t urixsfentiiur.


\r

: r manft^is >Sal f Vilf*

tn

montib

m ?"?""

bu f *!*>>'

tn ture ahauo,aut hjdromehte.

fihctt^ dcfcribens,Ocdtpt non Mf>etronherb* effgtem imfetro^ qut exoluunt, rtam prxbutt* Uacje mokflta :0 marmuni fxniculum herbarij tamarbitrantur,quam n C ' Dtofcoridts ejl dt S. rvrro nomtnant. ?orro htcverum f coptosec * qutdem prtter notx-s qux concmunt^uantumu^
<

^ j^
^^ ^
[g
,r^jg

tam tamtn

& a<auam non

educet.

Vi-bis

Sy Pv e. btti

(Zb.CL^U

(jitiatS

(V

cLxhi

viyid c u Ji>

g.b.

c L/ vi

ifaa&au (Sm'*. .(2p C/-X U


-ftdXo rttrbi wm (Zp C LX/T

O0^

-'

C LX A

J^armbVMj. CL,W

JL Jkf-

G.<p n

9c

t^

o
'-

-ftfJ
*'

Q^ W*. Y*

.,,,

MM&h&tf^

IIBER.
r

QJT
1

INTVS.
1

-41

Omnia tamen adftrtnvunt, er pulfa reuocant. Factunt aduer**

jusuenena cju* extdcerando necant y ex oleopota,

cr uomttto-

nihm reddttn. Contra cicntas, Mecomum, pharuon, Toxica,

Cr concretum ingrumos lacltem cotra renum , ac ueji*epruntutjroftones, ?xidcerauonestymflant tamc, Crjlomacho

ad-

uerfantur. P; luattm frodefi Melampfiihtii :fiuenter rhcuma-

tfmumfentiat ; album, magis ctcw emcllit aluu. Gypfo condiiujieruis oJfcit,cafut a^grauat, er incedtt, ac ueficd aduerf*tur;contra

uenena ciem aptiu*. ricata y aut rejinatd, excal-

JMunt^cocoquuntyfanguineraexcreanub^ tntmtca.
ro

Qua ue-

^iparachyta uocant,ut qu& admiftam Sapam rectpnmt, ca-

pttmplenty temulenttamgtgnunt,grtm

m halitum expirant>

ftomachummale habenu Inter Itabcatuna TaUrr.um prtncif*m locum obtmet,quodmueteratumperquamfaciU coquttur: plfm exujatat,aluu adJlnngit yJlomacho uttle ,Jed uejicd noc*t
3

ataue

ijs

qut m/iis hebelvMncmfenUunt :

Cr adpotm cre-

^osmtmme tdoneum.^Aibana craftoribm conftant parttbw,


AnLhi^ftumachumtnflant, uentrem emolltunt (fedconcoflto-

tque adiuuant) cr neruofa mtmu infefiant : uetufiddul* *e >eadem Cecubum/umfit conctpmnu aufierumfaporem
n *m non
ct

&~ ^clbano crafiw. *ft

Corp#s

Cr colorem alu : xgrc ta-

nen coquttur. Surrentmum , uaidc aujierum efi: quaremtefiu norum Crflomachtfluxtones cohibet, Cr cum ttnue fit .caput

wnut tetaUmueteratumfuaum redditury Crfomachouttk.

^dnanum Cr Mamertmumm
l

Stctha <eque crafips parttbm

l gnuntur. Modice adfirmgunt,


mnttofy

Cr

ocyjitme mueterantur,

qua~ tenrnu ac efi : odoratit ex defertur, ? ^idrtattco finu *e bberabter epotum falitt : dtuferuat ebrtetatem, Crfoporern
Ifert.

obfuam tenuttatem

neruos tentanu Tar&tyftanum,

Hlrtcum Par&typianoftmtle

e(i

Jedurinam uehcmen-

ttnpeliiu

clnumtamearttedtfamolltHtfCraptHmpotuttfi: Bcne S

r4

DIOJCORIDU

me* cohibet,ocuiorum inebriat,finxtones nnnm Bene akt,cr


dtcamentis uttle. Lesbtumfactie membrafubtt, chio ieutm,cr phygehtes quod habct utm eandem , aiuo tdoneum. fphefium Verum ^ifianum e Tmolo monte , Mejogitesap

nomtnatur.

fellatum, capttis dolores cttt ,

Cr neruos Udtt. Coum uero CT

aquauendicant, fibtmaris quomammuitam Clazjtmenwm ,


turbant,nerun mouent,aluum offcorrumpuntur .fiatm faciie
tiunt.

Vimm omne

{ut reltqua tn

commune dicantur) merum

ttcjyncerum, wfua

natura aufieru, excaifacit,jactte tn

mem-

mtat,mres

ctborumtnappetenttam adtuuat, Sra dtfirtbuitur.fiomachum commenconcii/at,Cr augetjomnum robur aiit,ac

dat coiorem. Potum

itberalim auxtiio eft cotra afumptam

O-

y fbumam, autfiomachum necat, refiigerando qua /m, Cr omntum tclm

Mecontam,^trgenti lxtam, phartcum, Utam,Cortandrum, morFung6fue:contraJcrpenttum Taxum,^Ccontta


adlonga* infiattones,
rofionescy

tnuomittones effundunt. Factt

refoiutione, Crfiuendiflenttonesfiomacht pracordiorttm,ac

ter

rheumatiJmumJenttant.ConucnwntJudatoauttnteranea

nbm , CT

maxtme dtgerttur fudore , qutbm corpm tmmodtco


duicejcunt uetufiate tamen odorata.Qua

aiba,uetera, CT

Vulnenbm,tnfiamredduntur. accomodattora eficx bm^tnfnccidalapaimponutur. Tetraukera

,CT Jiuxtcntbm obnoxta , commode perfi g alba,adjanorum cr , Qua martnam non recepertmt , auftera
S; ltaltca,Falemum, In hts,prafiant ittm ufurpantur. Campanu, permuita Stgnmum, er um, Cecubum,

^P^* "
"*""

ttyptanum ab

^fdrtatico ftnu ,

cr Sicuittm qttod M

crphjg chium,Lesbtum Gracis y umappeliatur.Ex


htb ex negottum phejo. Crajfa uero Cr ntgra ,fiomacho Craufier* tamen Tenuta ijiAttonemparmnt , corpmaugcnt.

ftomacho proju

cr

LIBER
uent,neruos^

CLV

INTH.

<T

4,

CT candtda uehementim urtnam ciunt, C^ dolores capitis

mo-

Urgnu pota tentant.In media dtate,ut a Jeptimo Annoypottujaluberrimafunt. Modmautempro atatey C^tem
fore

annt^ confuetudine, CT qualttatc uim


crmodiee
5

definiatur .

Non

fitire,

ctbos prolui,

optimum

eji

pr&ceptum. Nocet

wrietat omnis

&maxime
tame

afiidua, fiquidem objeffos neruos

quotidie remitttuUrqiorcL

potm, aattorum morborum adfert

wttia.Mediocris

uinolentta^altquot diebm,maxtme pofi

A fUpcitm jitibA:namque

^ s j^xpurgat excrettts,

modo quodam ex alto euocat,JenfiO^per c<cca corporis ducit fitracula:


remedium affert fitgida.
, ficcata

fcdaquam pofi uinolenttdm bibere oportet.fiqutdem ualetudtn u*hcuiH6grauafaft& temulentt*,

mphacttesnomine pecultartter Jit


Vu<t,paulo ante

m Lesbo

fole acri

maturttatem decerpta, triduo aut quatrtduo,

donec racemt in rugas contrahantur^exprejfumq^

Vmum cadis
Cr

nfoUtur. Vim adfinngendi habet. Prodejl dtjfoluti*,(iomacho y

&* tlei dolore Uborantibus. Item pr&gnanttum maUcta,


tffc&f.

Inpejiilentta quoq^ forptum auxdtart dicttur.Huiufmontfi poji multos

Vina non

annos bibt pojfunt. Lora,

quam

D mertam,alq Pottmonappeilant,fiertJolet,adieElis metretis tr &H6aqu,in uinacea y qmbm trtgtnta Vtnt metreta extraelx
fi-ermt
,

calcatis uinaceis,

exprejfo^ decoElo adterttas parteis,

modt eiwsqui remanfit, bmis falis fxtarijs: poji hyemem transfundttur in uaJa.Lora tntra an*dditis in fingutos congtos

n "m utendnm

etentm celenter exolefctt. Conuentt dgris qutVmt,coacitfiepedefidertjs

bwtimemusnoxam

eorumobtem-

t^are.Jtemaiongauaietudmeje recolitgentibu*. Fit Cr uinm quod ^cdynamon uocant, Lord uires habes hoc modo: Pa
Te* aqtidt

C7- mufit menjurd coquuntur moilt tgne, donec abfu-

**t aqua:quod,ubi refrtxertt,elutriatu$tcatouafc recoditur*

marin* **ty

&

cczlefits aqu*,mellts et

muppares mtjcetporS
z
Uones

DIOJCORIDIS
ttt ,

dtUftfUnt, CT tjUddrdptntd dtchm

nfoldnt ,<juo dddn*

Vudmgrum Vtnum efylueflrt ddomntdeddem. nmnutuntur fiuxiomlm : ~ cdttris ftomdcht dlo Cr nngt. irodtfl
7

ubm

conftrttltonc

cj conlrdtltone ofm eft

Vinumnulmtcs.
N OM
;.:tu>
I

N C

C A P VI. I.ATVU.
Vtno

Crd.fUXn (tm

tl.AUtititft. Itd.

il.Vinfauft

lumouft

dcgros vin,&dc Micl.

mdchum txfurgul
tmt>tii!lo cMfritCc
eft,

M
c
,

llittti dutur

m lonqitfelrilm, qu* (lomdchum mfi


mollt:
,

mdrmtt.Ndti^utdiu
,

urmdctttyft
uitijs.

Prodefl drttcuUrto^ morlo , rtnum

multerihm dhflemut. odorutumji^uidtm


uetere,duffeVtno e ruodfa Muljo Dtftdt k

corfnm dltt.
fefle

ro

VA
mt Uf

extgto. Mtlttttes dtttem ddtetlo dd 1


,

ciosduficn

MufthMcBm congio&fdltscj/dtho oportct, fieri nu, <juo mdg dd cfferuefcendum locm fdtcdt t

corttnts

md~

nftm d&crJofdle:tum% ejferuere deftent ,

m dltd udfd tnnj-

Mulfum.
N OM

CAP. VIIN C

L A T V R A. Grct.lir':pi\i- Ldt.Mulfum.Hd.Vtno Mulfo

VJal.Mixtiondcgrosvmviculx

&dcMicl.
Tl
_
.

,r

Flfumeutttrt Vmoduflem^cy
prd/crtur

yonoMcllefdciunt

fum uen
fc
flet
,

** tm,corfm dbt.medtd dtdtcdluo frodeft,


kjumftum
potum, imtid tnter nocet <jr
.

mmmemm

4jU

umm

rcuocdt dttn dfftttmm* mmmifMtcmrtmuif ndt dmdttdtcm

d*db# ,/// Mulfum

"

VPtt mttrctti^dmixtd uru McQa.^tU^ui.duoccUrimf rtff

B E

OJ N T
I

S.

fr

4j

ripoffit^Melcum rino coquunt,


litatts gratia,adfextartosfex

Cr ita transfunduttt.^ilij uti


unum Mellis adtj

mupfcruentis^

<Cr ubiferbuerit, uafe recondunt:dulce autempermanet.

Aq

VIII NOMENCLATVRA.
mulfaP*
Gra.tiiKiKgalop. Lat.^Cq

C A

Gal. Mixcion &'E au 6c dc Miel

Qua mulfa eafdem quat Muljum uirespopdet Cruda utimur, tum molm deseBionem. aut uomitionem tncttare

uolumw:ut ljs qui uenena hauferuntjx olco.Decotta da-

'twrimbealfa,

er honnmbm elanguefientispuljm, quostllidipenpneumonicis,^


tjsqui

xere microfphyclos:tufiiennbm,

immodico fudore digeruntur.lamparatum coditiuumtL > quod


T

ydromehproprte uocantjnedta atate </cdy


disuiribn* rcjftondet,

no

Crjimih

wpifatur. Quare inflammatiombw altctim mtmbnplm qu


lora prodejl. imeterau tamen ufm damnatur mflamatis,aut
tonftrittxfed laboranti ftomacho,aut abumfaJliMendifudatortbusue conuenit
.

Ftt duabm pluuu aqu ueteris

ad una Mel

wpdrtem additis, <zrtnfoiati4.*silqfontanam aquam adfjaut

&

tdtertias parteis decoquunt,

er iurecondunt.Necdcfuh
conuemt . ^iltq

fu Hjdromeh appellent,quod a Melle eiutis aquafauk tonjii


ac

fcruarifoleatf:d

meracm tonfieri

^rearotanttbw noxium ejt, quoniam plurtmum teragi


fib

Aqua*

CAP- IX.

NOMENCLATVRA.
Crt.vfyccp.Lat.iXqua.IUftAcquA

Gal.fcau.

i>9

G4G

DlOSCORlDrS
E *Aquis in untuerfum decernere,propter locorumproprietates,

Magna tamen exparte opttma efi duku,fyn* minimo nt qu& parttceps Cr quahtatis , omnino nulims cera ,
dtjfictle efi.

O" pecultares natura$,coelum,

crakaptera-

quidem temporeinpracordijs commoratur. ^idh^c, qua O"


faali uiafertur,

Cr citra moleftiam, nec tnfiattones creat , O*


Stoma-

mtntme

computrefcit. <yfqua maris caiida eft^acris.

emm conturbat.Pituttam expclhtfiueutNeruorum ro calida adfotm adhtbeatur>ekcit r dfcuttt. cataplafmarijs, Cr perntombw,ante ulceraprodefi. Mifcttur
ho aduerfatur,aluum

tk ex hordeaceafarma, er emplaftris , er
lagmatis.

dtfcuttenttbm

^idmouendu* deie&iones tepefafta


y

mamfundttur , ad
sAduencna-

mam* Cr torrmna:cahda,pforas pruritPt6,impettgines,lendeh


mas rigentes.foueriuttle eft.
Liuoresfotu dtfcuttt.
adferunt^falutaris nfrtgerattonem tostctH4,qui tremorem CT

inteUigitur,maxtmefcorpionum,phalangtorum,aJftdumque^ habtmalo : caltdam defcendat\mxtkatur CT Ettamfiquis

uttles: ea ex balnea tu confeBts lamdm corportbns, neruisque, uapor ,feruentis grauttates dolores, anrtum

hydropicos, capttts
leuat.

syncera , Crfinepotabtksaqu^mtftwnercpofii

JDatur zrttarecondant. deponiu Suntqusettampracoquant, *** Vmo, cum aut adpurganda corporaperfefe , aut expofia ,

MeUe : uerum pofl detetttonem,dantgalknd autptfctum W** la,ad domandam morfw acrimontam*
x

Thalaffomeli.

CA

P-

X*

NOMENCLATVRA.
Gr.9\*aru>fAt\i.Lat. ThalaJfomeliJtal. ThaUjfomele.

Gal.Mixrion d*eau de mer 6c dc Miel.


Vod

Q.

eon* purgare ThaLjfomeli uocatur, uehementer

Jiat.

Temperatur aute <eaui$portwm&w, maris>M"kf><?

LIBEK QJ I N
mJoLtis. ^dij ad bina*
**fe codut. Hmufmodi

TV

X.

tf

4#

lm Cr imbris ex alto^dcfdcatisy Crpicato uafeper canis aftus


marin& cofltfinguLs Mellis adtjatmt
efi

moderatwt

aqua marina, er mitiM*

Acetum- C

A P. XL NOMENCLATVRA.
Cr adftnngit. Stomacho utile>dppc-

Gra.O $@-.Lat. ^Ccetum. Ital. sAceto* Gal.Vinaigre.


Cetum refiigerat,
tentiam excitat. Erumpentem undecunque fangumemM
potu infefiuuefiftit. Prodefi aUifiuxionibn* coElum cum cibit.
Cruentis uulncnbm mditur. injlammationesarcet^ in fucadis

bxms autfj>ongia impofitu. Reprimit proadentiafedis,uulu&c^:


ttcm abfcedentes gingiua*
,

ZX fangume manantes* ^xd no+

mte y er ignemfacrum ulcera qu&ferpuM,tepras,tmpetigines% y peryg tjl, phageddna*

d fotu continuo cohibet. Podagruts calidofo\


Mjure auxiiiatur.sugillatwnei rapit,cum JMelli
tra capitts ardores cum

Rofaceo infuccidis mfteribu* , autfyon-

gi* imponttur.

^fdaquam mtcr cute.grauitatem aurium, er


3

fomtH5,fibilosd ,feruentis uaporprofiau Inftillatum quoc^ au-

nuuermes necat. Panos cocrcet tepidijotnt, autfiimbuta aceto J}ongia admoueatur. Pruritns permulcet. C ontr a uenena*
tosferpenttum iBhs^ui refiigerando nocent,cahdum commo-

Caeiacuiantur. exurensuiriu qud defwttur;rfiigidum,tjs kdum potum atque uomitiombu* redditum , aduerfns omntx
*enena efficax eft,praferttm contra Mecomum ,

CT hauftam

Cuutam, conglobatum tn uentrefa


Fungos, Ixiam, Taxumcfc cumjale hauft
fiforbeatur,eijcit, tufiim

ueierem mttigat ,

CT recentem lacefi

fiuin orthopncea calidum

commoti Jorbetur. GutturisfmxiQ& 4 i

S4.8

DIOSCORIDIS
r uudfroctdentt com
colluttur.

nes gdrgdrixjitumtnhibet.^Xngtnk

ntUContra denttum dolorem^cdltdum

Acetum mulfum* C A
^iceto melato

NOMENCLATVRA.

P.

X 1 1*

Gra.olvftt\i.Ldt.^cetum muljum.ltdl.

Cetum mulfum : quod Oxjmeluocdnt , hoc modo tet ferdiur : ^cett hemina^ quinque Jalts marim fond
mellisminas decem , aqtidjextarios qmnque fartter coqutt
dectes efferuejcente cortma.-ata^ ubi refftxertt,dijJundtto.

Sum-

ftum crajfos humoresextrahere,

cr

tjchuubtx, comttiaubw*

CT arttculorum morbo meconthn haufium morjum eins Viferd , quam Sefa uocanty
ixidmue>duxtlio

conjh&dti* frodejjh credttur.

Contrd

uuUtergargaruyttur. ^Angtnis efi,

Acida muria*
Crd.olccTifiti

CAP* XIIINOMENCLATVRA.
Lat.^cada murid.ltdLsd~

Idmoma dcetoja.

itlns duxiltatur.

A
UEle

cidd rr.urid^uam Grdci Oxdlmen uocdnt^ contrdtto~


matfotUy futrtda ulcerd
uenenatos morjtt*, CT Cdnum >

Sangumis Jluxtones foft exafos caiculosfiftty ex Ofortetautetn infundttur.

Ji(ldiim caltda

m ttuLnttsimjaatur.ProaduamJedem refrtmtU
>

Dyjentertcis 7Jincm^sJentiant

necat. garizjttu ga? aut mfitllare. Htrudznes Jorbitione

Furjures

cr mananita cafttis ulcerd exterget.

Thymoxalme. C

A P. X NOMENCLATVRA.
Italjhimoxalme.

1 1 1 !

jrd.QvpcfahfwLa:. Thymoxalme*

rh

LIBER CL.VINTVS.
mt
fi
d
Crajfos

64 9

bno morbis ,

Cr mfL

humores, atrosd trahtt. Hoc modofaBitatnr : Thjn triu acetabulum y falts tdem modns, Jtyt,pulegtj y polent&,fih
^torttmextgudporttonesin tus contjctuntur , aqu& terntfi
xtanj,

cr aceti termfunduntur T ctrcumpofito linteofub di


,

toadejcimt.

Scillinum acctum*

CAP^XV*

NOMENCLATVRA.
Gr. Zu.i>\ h tik ey c|*.!4/. ^AcetHmfctiltmm.
ltal.^CcetoSalltno.

SCilltnum acetum hoc modofit:Sctlla ,


Weruailx ne fe contmgant yficcantur in
gtmr, CT uafe dthgenter opertofeptenis
*oft

qti& candtda fueritl

expurgataconaditur , tratefldque itno fegmenta modtcis

umbra quadragintx ^btia.Mtnaeorumtnacett bom fextarios duodeom tmmerdiebm tnfole madcfeit.


** exprejfa abtj-

eumnumerum dterum^Salla extmttur,

Kur.DefAcatumacetumtransfunditur,
SeiU<e

Cr reponitur. ^xh^ui
^fltj cttra cxtc*

mtnam , quinque acettfextartjs mtfcent.

t^ionemrepurgantes yparem menfuram adtjcmnt,


tiM di&ent, nnqtua*

Cr fenis

nenfihHsmaceraripAttuniur. idmulto magts humorum lentt-

humore pr&qnantes coUuttoneflrtngttjirftttque ,crmotosdentesftabilit,putredtnes ons, Crgraues


wlthx toliu y duratfauiesfiorbtuone ,
*xpedtt
<li >
y

Cr c*Uefit*faat y uocem
Datur flomacht*

Cr lymptdamcanoramquereddtt.

agre

abum concoquentibm , melancholuis , comtuahbtu*

*erttgmo/is , mente captis : ttcm uuluarum flrangulattontbiM,


*tn

cremento laborantiltts, ijchiadfWff Imbecittosadmo-

**m rtc,\at,corpt^famm reddthC^ bommcolorcmprdflat

Qculortm

<r<o

DtoSCORlDU
tnfufio-

Oculorum daem exacuit , tardttatem quoaue aurnm

nepHrgatJnfumma,adomma efjicax. Cduendum lamenmttfhnps

exHlctraUombm,m Cdpttjd dolore , aut ncrttorum uitijs.

Datur qmtidie leiuntsfcrbmdum , mter miua exguttm, pauUtim adatt?endo,adcyathum ufiue. Nonnulit btnosdant nd*
thoSydut largittd.
r t

Scilhnum vinum. N O M N C LATVRA.


F.

CA^XVL
dttlum
efl,

Gr.ZKifanrM* oh@*.LdU Vm&n Scillinum.


ItaLvmo SaUtno.
,

CtUmum utnumft hoc modo : Diffeftdm , Uti

Sctliam,GrfoleJiccdtdmcontundtto,mwdm etw tenui vru


bro mcernito^et Imteo raro iUtgatdm,

m utcenosfextdrws mu-

Jhrecentisdcbom demergtto. vbi

trtmeftrt ffatio maduertt,

eUtrratum mnum , obftrutlo dtiigenter udfe , recondito. Ltcet modo dtffeRapt , humidd orbtculos SalU utt : ln juoquefic >

ftam duphcdtopondere

oportet, tnfolart diebus quddrdgintd

CT uaide mueterdfcere. ^itdpdrandtrdtio.SctUd diffeaA&


repurgdU tres mtna* , m Itditcam metretdm mufo
CTjenos menfes
demittito,

m uafe obftruflo macerari fintto :pofi tdtemm uentre


dutjiomdcho
cotertt.

pws defacatum T excoldtum utnum recondtto.Vtde cji contrd cireuomunt tjs qtn : item ciborum crudttdtes, er corruptiones

bum*

^rfipttuttd

Prodeft

ItC'

morbo, cutem,regto nofisymale habitu corportbw, aqudinter


dtffiab urtn&,torminofis, mfiationibm, refoluttont neruorum,

horronbu* iong^,u:rttgmofis,C7 uuifis,menfespeiiu : mtnimc neruos tnfeftat. Hoc utnum uetuftate fit meUw. CaHcndut t#
febre Hfu6:autft mttraned ulcwfentiant.

Marina-

NOMENCLATVRA.

CAP XVII-

LIB.ER
Grt. 6tc\xr\io

QJ' N T V
I
I

S.

tfji

teivot.

Lat. Vma ma.rim.ltd.rini

mtfturati con acqttd

manna.

dequu entm ftattm ^cltqut fatfnantur. ^Crind uarte

arex in ^cltj ddmtfcent. maris cerpufunt uuA,dqudm ^clu paffas^ adjcmnt. cakatis,mar;nam Jolefuxk:qutbm

expri cdlcatas macerant^mox frius uua-s tn doltjs marina aqua mimt.ld mdgts paftgeneribm adjcnbttur. Qju tame aufiertoux induta aduentantium registu temperantur.contrdfebrmm

tcntftmodo mehora non adftnt.^clitumfubducunuprojuntpu

ex sAQju exercedt. aluw rulentd extufiientibHe,dutJidurd


cre dduerjdnturfidtns mutk uaiifiunt ,cdpttt tentai,fiomdcho

m.rerhmquopleniorhdbcd!nrhifiorid,ijsquihuiHsjlttdiote
nerenturjion tnuttle exifitmdmm
udrias

utnorum compojittoneceffariws extftat

nes ddferre, non quodfrequens eorum dttt

tffusjedn: qtttd omtfiffe


tjsfatl,

m*Us,rjjmSiU Cotoneis ex qu& fendLqu* cddmt m ufiu:ntt

^ommtur

Cyd

AP

XVIII NOMENCLATVRA.
Ldt

Cotog

cottdfiert ,Cr appeUatur domtes,nomme alto Melites

%apt exempttsfemmtbm,fiufldtim ^Jueuif.Mdk Cotoned mepondo, mufit mmarum duodectm ntolo, fcmduntkr

CT umunt defecatum poilea tretam,tmmta dicbm macerantur ,


MeiitsJexU r*:io:Oportetadfin%ulos reponttur.^cliafaciends
ruu\denos fucct Cotoneorum tuforum prefforwnqM

adtjccre,

tf ?

DIOSCORIDIS
urmx dtfficultatt.Melome

Cr iid recondere. Vinum hoc ddftrin^it,prodeftftomdcho 7 dy


fvnteri<,bepatias,rermm mttjs, cr
lirfitod

Cr CydonomehnomtnantJicfitXotoned malafemt

ntbmfiis caftra!d,in quaplimmum Melipsy quo^enttm demer


no\ mtdfo mttefat, conte?antHr,contjatmtHr.ldpof}annHm fa

dtfimtle. Pr<jl2t

eadem qtufupertor

comjiofi

Hydromelurru

C AP

NOMENCLATVRA.
>Jjp

Hydromelo.

tm* cofld, 0*fol> dqu& It Hydromelon dndbw menfuris


cuUfydmmfoldU \ dddttts ad undm
^otoneps. Vit

Melomelttis Jattt

hmw eddem efl.

Omphacomelites,

NOM ENCLA

CA
T VR

P*
A.

XX*

Crx. omphacomeli. Lat. omphacomelites. Ita. Omph acomo

adutu ^Ccerb* hac Mphacomelitisfactendt ratio eft: xynmuntur infoUut dtebu* tnbm huc mmaturd,

er

pardeJfumattfinguU adternasfuccifartes^Meliis optimt

te% aduountur:

Cr mfolaturin uafe transjufum.

Vim refrtmen

dt ac refitgerandi habet.Stomachicis cceiiacnjj conuemt. Vf**


foji annum
eft.

Apijtes,

nomenclatvra.

CAP-

^CXI*

Grx.A?rirs.Lat.^{j>ijtes.lta.*4l>Hte.

LIBER
\J minefedita ut Fyra

Q_V

INTVS.

e^

ItCre Pyris^ermdeatque Cotoneis,uinum,^fpijtes nonon magnopere maturefcant. Ex si(^iuisetiam, Mefj?i\is, Sorbis^fmilt

modo temperatur.OnmiA

n&cgenera acerbajuntyC^' adjhmgunt.Stomacho utiliajnnt,


*t% tnteflmasfluxiones cohibent.

Oenanthinum.
Cra. oivewGtv-.
It

NOMENCLATVRA.
Lat.

CAP. XXII
Oenanthmum : sicci

OenanthinumJta.Enanthino.

eferaci tutejylueftrtrfuoduocatur

floresmints

duabm mujh cado macerathpofi tnginta dies

MHtantur^mox colatum umum recondttur. Facttaduerfm [io-

m*chiimbeciliitatemy cibifas{idia>c(e.liacos Cr dyjcntertcos.

Rhoftes-

^NOMENCLATVRA.
It

CAP. XXIII.
nominant fucco
abefl^

Gr. pmi*. Lat.qhoites.Ita. Vmo de Melagrani.


e Puniceis malis maturis^uod %hoiten

exprejfoabacints eorum, quibis

hgnofm nncieua
y

^pyrena uocant,ae decoclo ad tertus


e

Cr ita repofto. Efficax


'

O^febnm cum alm profiuuio ex* Mam.stomacho uttle.^ldfiringit aluum>0* urmam moueU
fi contrafluxiones internas,

Rhodites-

C A
I I I I-

P*

NOMENCLATVRA.
Gra. \9<Jlim$. Lat.^odttes.Ita.Vtno B^ojado.

XX

^pfarumjiccarum tujarumj^mmam hn teolo dciigatamjnfextarios oElo mu&tdemergito, c


Hoditcsficfit;
ffi tres

menjesydefecatum uinum transfundens recodito. Fttk

V qui febn carent, Cr adjlomacht cofltones, cr dolores a a-

6-^4

DIOSCORIDIS
Cr dyjemtridt. F/tfto.%
uocanhftod %hodomd: Rofarum,addito Mellcftod

bo potum,0" contra humtdas aluos,


exfitcco

arterUfcabritijs conucnit.

XXV. CAP. Myrtites, NOMENCLATVU. deUe


Gr&.

^riUs.

Lat.MyrUtcs. lia.Vmo

MTrtites <** ^or.anoexpre^.^utad tuL


jJpofieaexprtmunt^Jeruat.Afagno^
ulcerattones,CrFoJluuia.Dcn tejltn*

bacchedel Mirlo. excefermt, maturttatem &J*ut**igA>


.

y*

tonek ^ f^2S bctr^A ^i

at captkos.

Mvrfinitcs.
1

NOMENCL

CA

P-

XXVI.
Mtrteo.

ATVRA.
mj*

Gr*.

Lat.Myrfimtes.lta.rtno ^trirnt.

theratur: MTrftnttesftc

Bac cnm fitt %ami mgr* Myrtt

7%
-

fodo,mtrtb, tuidecemmtnamm
recondaur. Contra fiirfi^

o du Jeruefelldonec congtjs

&1

* fuperftnt, aut **^j~


ulcera

apttemanantu,ertfttonespaptdarum,gtngtuas,tonJM t
furulentat
ttt. ej}.Sudoresfis aureis efficax

Terebinthinum. Lentifcmum bC

Cr*.trx!p& Kat S

XXVII C AP. RA. V AT L NOMENC r*wiAtv<&.Ut.Lenttfamm &


ifch

k
Le

IIBER
Terebtnthtnum.
bent.stmiles

Qjy

NTV

S.

6f f

Entifctnumjimibter utMyrJinttes temperatur^ necfcctu

Nanque bacctfen eorum ramtfumi de~

mfunt utres. ^tdjirtngunt, ftomach

tur,cr defiuxiombpK tntefiinorii,ueJic,cr ftomacht,zrJa


gutnis projluuto.picera
'

oynniajluxwmbm obnoxta,futu ad
uuluaacJedi5,tnfefione cohtbe?

catrice pcrducunt.Fluxtones

Palmeum- C

A P. X XV III, NOMENCLATVRA^

Gr4.StwLKiTy1s.Lat.ralmeumJtal.rmo de i Dattoli.

P^dmuLsmaturas,qnas uocant chyddasjn urceolutt


pertufum, cr o bJiruElum ptcata arundtne ,demitttto:L
foramenfit obturatum 3

CT quadragenk Jextartjsternos aqi


ab aru

congtos infundtto. Quodjitpjum ita dulce ejfe non Ubeat.qut

fte congios tnfudtjjcfatis eft.Pof decem dies delra&o

&ne lmteo,affumtto tiinii crajfum cr dulce y CT rcpontto. Sua


illud

quidem,fedcaptti noxtu. Contraftuxtones.propter adfl:

tt^rtam utm,efficax.Stomachtcis,ccEUacx,fangtimcm expue

^ibqut tdcaddtta aqua tterum captunt, er te ^,quarto,qutnto,Jextoucfactunt, quodtadcm acore utttatv


t&us conuentt.

Catorchites*

NOMENCLAT\RA.

CAP* XXIX*
Cyprofiuita

Gr.Kcclcgxryis.Lat.Catorchites.Ital.nnode Ftcchtfecch

C^Atorchttes^ahqutbm Sycttes nocaturftn

Palmeum.SedhoctntereJ}, qnontampro aqua tantun


^umoris adijctitt ,tn quo recetcr prejfa mnaceamadu
pellantnr , pr jtjt
M

maceranturjiit dtximvus, er pofi ptur : atque tterum aut tertto , tdcm modu* aqua tn qua utna*** maduermt inftmditur. Simdi modo tntcrcedente $atio,

ra

qumo aut qutnto affuwtiur.Demaccratarum Itquor^onjcnii


acorem

616

DIOSCORIDIS'

acorem contrahit,cr acett ufumfrxbet.ldtenuecJr.FlaMg^ tamenfroaino pxnt , ,fxjitdium gnit ,fiomacho aduerfatur

fangumem
thon

ubertatemfacit,utUo]um trahttjacits ciet,menjes deft,urinam cjuem Xyutfotto adfert , eiephantiaftn creat er


,

adamphoru,dec7faipsfextanos appeiUmm.^utJex

uttutur, zjalamfhoram^uodnonfacde ijctunt.^citj murtd mo FantcuLm cenjent. ^chj rhymum

uo idoneum fore

f*htpmt9

&

expieuerint.

eorum w tumacredegemrat,fiomamno:itixfruaiet

atem utnum ,fed eodemodo Ftt Cr e Sjcomoris


ut 3

Cancxsfuferfonunt

cr tta ttiufiim, donec uat

retinere poftt. duicedtmm bquoris fiuentis

Refinatum-

NOMENCLATVRA.
L

CAP. XXX

Gr.VnTivWtts-Lat.ReJlnaium.ltaLrino reftnato.
Coftofumtn Joiet. fa&ttari popuUttm Efmatum uinum mxtunon uua Galatia : qnomam uinum tiltc coacefcat,

Rcfma temperetur. efcente, ob cccii algcrem, mft Picea reftna

dutem cum
altj

cort/ce tunditur y

cr amphorx

dtmtdtxta hemtna

permtfcetur. ^tltqut

uk

rejtnxm: efferbutt,excoUnt,Jeparates
ttetufiate duicefcunt.

rclmquunt.
,

Hac utna

omnta

caftttf

doiorem

Cr

adue tamen uerttgmes facmnt. ConcoBionem


conueucxaiis ac defltliattone

udnt.urtnam cient, tuftentibvs,


:

Jtem cxltacis , dyfentencis , CT hydroftcis , Grfam>* mjundimc uuiua Uboranttbu*. ^rftis exuicerarombut
9

conpm^' aibo ,magu mgncans hoc autem genere

Strobilitcs.

CAP. XXXI NOMENCLATVRA.


yino delie I-me.
...

Gra.Zrgcfii7ihnS.Lat.Strobiiites.Ital.
Sirobtu

F.

CLV

NT V

S.

* fr

bdites ftmaceratts in
,

mufto

nuubm pineis >recenticomemt tjs qui tabt-

frattx , prabetj^ refinati ejfcflm. St quis madefaBas

nucespmi mufto decoquat, potum ajfatim


tudine confctuntur.

Cedrinuni-

NOMENCLATVRA.
rmum y Iuniperinum CEclr
Ulity ^Abiegnum,ftmih
y

CAP.XXXIL
v

Gra.Kifytv&.Lat.Cedrmum.ltaLymo del Cedro*


Cuprefimum, Laurmum, Ptneu

rattone fiunt.Diutfos recenter ra*

toos>cumJ}'utum *dunt,aittJo{i,aut balneo,aut

tgm,admoue-

n oportctyUtt confudcnt y congtod uim mtnam unam permifcen, Crpoft dstos menjes transfundere, ZX antequkm recondantkr jnfoUre.Falitiorum

umorum uaja implert debent : namcL


rumpuntur. Medicata au-

nonpitms uafis y
ttm

umd

in acorem coi

uwa>reBe uaientibm mfaiubria. Omma excaifaciunt. Vrt-

*4m cient, Crfubftringunt. Laurinum tamen uehementim exwfaat.Ftt quoque efruElu Cedri matoris utnum 7 congio mufti
diefta

tufarum baccarumjelibrajtebm quadragmta mjoiari

dtbet,zr deftcatum in uaja transferrt. Fit etiam uinum e bac*


te

Imtpenjion aliter quam Cedntesy Cr ad eadcm uaies. Ce-

dntes hoc

modo fit. Cednam duia aqua

lauant ,

Cr finguiat

amphoras finguUs cyatlm dUuunt y Cr itamufto replent. Hoc gtnutuim excaifaat , extenuat. TufiianUqua uttlefine febre,
1

^clons iattrumd doioribm , tormimbm , uentri* Cr tnteran *orum uiceribm,puruientis excreattombm, mulienbm uulux
^tifarijsjoydropiipsch.

Facn aduerfm uentris ttneas

Cr horro~

*. Contra uenenatos iclm auxtitatur. Serpentes necat. sAtt~


rtum

doionbm mfhliatum medetur.

Picatum.

CAP. XXXIIL NOMENCLATVRA.


y
Grd*

ff

DIOJCORID1S
impectato Vtno lat.picatum.ltal. UiAfhtjs.

Plcatum

tx t^utda ptce

cr

dtt> Ptcem tcmperatur. mufto

duU moxaqua <a defiuat, a maru tnalbuertt.etjyncera 4um f adtj autaltcra ptcvs una mup.unaa otlo proluerula. Congip
tur.

muria aut martna pnmum tcm

oportet ehtere tantfyer

vU efferbutrtt

* ** C^ confliterit >m ua/a dtfuna,"*

m uim exid!facit,conco<]Hit,purgAt,abj{er<nt.V
pec1orx,alHt,tcanoru,lten* & mlua
tn
,

ftfinefebreftnt,

ueter*

rheumatijmo , exulcerationtbm
Jujftrf,

altum recedenttbm, tufr

iuxain^ Cr concocltonibmtard^tnfiationtbm,

tmpofitum. lana mjucada Jerttm

XXXIIII* CAPAbfinthites, NOMENCLATVR.A.


CrMM-nt-m.^ifmlUM.lMlyn-i^S'""^'' J J emm ratio tmmt. faaunJ, ABfmthtu ,udmamfhoraru LmtuJmU jexuru, Itahurum " ,"" * Jeeoejumt Uram Ihfilthutonua um

^%

'

am,hor.mJem^ m ^hfinth^mmam %Jnt.

& fJmi,

r-.ro

Imtto Jet>

n mi mujt, '"f '^ atam,m uJo

'*" J " cJnamom, , Cafia.floru ' l'^' < J <r'* rn^Jh metreu - ' " ,-* m > muaum muaunt y,;,j,lo,(exu,es ,, maru,mulos)<xL<te, ifo, ''"" S *"" " uafuj^raeulo > U, mm ?,U, olftruclo ZVudi

JelJt.foftea Jef.utJu.num ard> Jrathma, ?f addmt in muj} uu*j* Itnteo ^uadragtnta , drachmm cr Jftnthu mjeno ^HH , elutrtant ,

-W^ W^
v

poji

tHdragejmum dtem

L
rios

B E

R.

QV INTH.

1fi

hbram , Crficcd Pim refin^e fixtantem mmittunt, Cr poft dectm dies excolant, CT recodunt. Fule ejl fiomacho.Vrinam atjardam concofltonem accelerat, hepattusjregiomorbo>et renum uittjs auxthatur ,fafttdia dfcutit. ijs
mufth^Abfinthtf
frodeft

qmba^fiomachm negotium exhibet.Vaiet contra lon-

gdmpracordtorum dfientionem, r mfiatwnesjeretes^ uentmtmeas,zrremoratos menfes. Contra hausla Ixix uenena

^amplunmum potum, CT uomitwmb^s redditum,auxikatur.

HyffopitesGr&.

CAP XXXV. NOMENCLATVRA.

\wvtrm. Lat.Hyfopites.lta.VmofHtJfopo.

maximt laudaturfit^fimiUterffolwrum Hyjfopi tuforum hbra m amphoram mufii


Tffopites e Cilicw hyffopo

twiettaMnteolo raro,cumquibufdamlapilH*,foha muoluuntur^ut

degrauatm pondufculofafctculmfidat. Vinumpofi qua~

dragmta dies defacatum elutnatur. Contra pefloris, laterum,

O~pulmonis uitia y ueterem tufiim, ^fuj^maprodcfi. Vrinam fk TormimbmCr horroribm febnum circuttu repetennbm
tuxiliatur.MenJes mouet.

Exdiucrfis platis fa&a. Ca.


Cne.

XXXVlJ

NOMEN CLATVRA.
hm (| 7toiKi\*\) <pvToy Tjizoiti^voi. Lat.Vtnd
cx diuerfis plantisfafla.lt. Vmifattt
di diuerje piante.
uli

modo

chamddrjitesjieri folet. Excalfacit,

difcutit,

concoHulu^mjktwmbm^tarda morbo, wuulfis, regio


&ont,tnapienti aqu*. inter cutemfubuentt.InHeteraJcens
l*m redditur
.

me-

StmhaJutes non fectu temperatur

Congtjsfix
Stcech

^o

DIOSCORIDIS
C^
Sagapeno. FU adeadem
ante dtxtmm,accto macera
<jua

Umfidttoncm, oportet. Crafiitiem, adderc Stczchadii mindm Cemitta perjrtilionesdfcutu. cruaatm,^


terum,neruorum^
itbm comode daiur.cum Pyrethro acetum
e

Stcechade

hrba,utpado

Betomca, utnume effeclm.FU fo,auodeofdemtmplet


appeliant. pfychotrophon ftron

Ce-

Herbam

femine mdturo pra-

ma uwt duobm pondo,cong]s gnantem,tumfim ramuits mtna multawtetransfrndut.


eerant^poftfepttmumenfem
raneorum
uitta, utfrutextpfe,poUet.

Etut

M m

untuerfum dtcd-

non Qj^re miiiurarummresadfcifcunt. tur,fal>uaumaftbt comes normt,umorum naturai iUarum dtffictle fuent,us aut confeqHi.VerHntamenuworHmuJmftbncdnteflura etuadam

tibm abdtcandm.FU ettamnu e


tia mtle. Tragortgdnites fit

uatcrm

uiadeddem acetum Betonica Tragortgdm drachmts

CT conteths, Jextartos mufo auatemos UnteoiocolltaU*,m mdfts y rutormtntbm, tertmmmenfem tranfufts. Prodefl
poft

pteM

concotUo agns doionbm fitrttuum djcurjattom

tu{t duabm drachmts Bunttes, ntbm.E Napts fit utnu, nomme eodemmodo tatem addttts , cr

Napt tnjextanos duosmuttt eqHttatn longo aut dimtcattone, fatLprodeftfiomachtcu, er


auatemts macerato, fatt?aUs,Diclam drachmas q uatuory

mw

%f

i xtariis.Fdcitaduerfmflomachtfaflidia:menfes,^p^ga
i

aduiufoUatundito:<!rl^' uit.ManHbi mauapauHfuyd i

metretamdemittuo^reiiaHatonftmtUter rtosoiiom rmisb omntbm uttus, petior facuo. ConuenU hoc utnum cou Imteo centum unctas cnbrdti MarruUm. rlym tuficr

&

^m

tottio agrai contra Falet aductto. gatus,:n amphoram muflt dolore, prxcordtornm CT s,fajUu,dy:rUenam,neruorum

mor quornm hybernos aigores,r uenenata ammalta, Htn Sdturetd e modo Simih em tnje qmtttr ,aut putrejcit iocm. Qrt^mtes^ fit.auodeadeaux ThjmttesprxsU.SicauoaHe

^^

LIBER
eracleotico

CL_y

NTV

S.

sgi

Ortgano conficttur fimihtef cumfupradttto. Facit

dsqux rhymttes.E Calamtnihd,Pulegto,<zr ^ibrotonouu ftomdchtcis,cibit Frojunt modo. rhymttes eodem quo finnt
faftidientibmSy et regto
e

morboyf

#<
S

Aromatites.

CAP. XXXVII. NOMENCLATVRA.

Crd, k.a{iliTr)f. Lat.^fromatttes.rtd.^fromatite;

Gal Ndrdt Calami, ^alatt, Pdlmx, Komdtttes ttafit:


coquatuorjextariosfumttorfoftquani ha,Jingulorum tnjextartos CT ingenttbut offis, trtuemjajfojubigito: coatlis

duodeam dufien muflt


condtto.

dcietlis, oferculato uafe,

quadrdgtntx
fuertt, re-

iiehns quiefccrefimto.demde ubifiece

expurgdtum

Jeptem, drachmt Phu uncta, ratio:Calami etm ^flta Cojii drachma du&,Ndrdt Syrtdct drachmsfex, Ca/ia unaa,
Crou drachma qudtuor,

^Cmomt drdchmx qutnque, ^Ajart tn cacolhgata hnteo Cr drachma quatuor.ommafimul trtta dm muslt demerguntur ,r pofiqud utnum dejerbuent ,tr *nf
fondttur.Facitadpecloris,CrUterum
,

wpulmonttdoUret.

Di{ficihurin,horroriyu4,retardatismefibi*s,atqueHi qut fer

extemat, crafitttem fttuiu couemt ftigora iterfacmnt ,potum Colorem aht fomnum conctkat ,dolorem fintt.renum CT nefi*
,

facfta odoramentis x diirerfts

CAP. XXXVIII
a
x\o J*p . Lat.
rfii

Vtna ex di

rft odoramentu

&

Ctft

DiOSCORtDU
4

mfL addcfttlldtiones,cruditates, tufim, uinum Cr drachmd, rf* r/?* coijt. M) tnjlomdc ho nts,tt fthumor
drd^tntfi drachmdjcx, drachmduna,Irtdis Pivcris cdndidt umi in inuolutd fex imteolo chmx tres ommdflentHt tufd CT
y

cr truluMxycoldtur, ccntjauntur:tunumf>o(l fcxt.irtos

m Ugt-

nartconditur.Datur poji deambu/ationtm,mtracuium,cjatht radtherbd, Ihtcnio umui mtnjura. lit auoatie NeZUntcs ex

cothata, drachmaiuimteoio qutrn^ teficcapondo


poft tres

&tn con-

ddftom* Fdctt menfes effujd. gosjex mujrt dddtu, Cr CelNardo, syrtacd E Frtndmp.llit. utttd. Pecloris (ht CT

&

ttca,Malabathroa\
feltbrar< tn

umumfatlttdturM

rattone

:Smguiorum

bmos mujit con^tosmutiio,poftmenfesduoscolato. ejtconefftcax Datur cjtthus unm cu trtbm aaua.Hoc umum
urtnddtjjicu Cr hepaticot,regiummorbum,

trauttiarenum

Utem.rrodefrJiomachtci< i ataueijs

uospalUdecolorat.^Uf

auadrantem, Nardt unctam autjextantcm ^fcort^ Cefocd tnj auadrantcm tfttamphoram adijciunt.^Jan H)d\
Jrtf

labordntibmSepaUc^tfchtadtc^conmorbo fui*,Cr rtqto crtbratd^bejtrttd uemt. Zdduvjylucam Ndrdt rtctnt*

&

ftm tn connn muUt con,jcito y


eji

duosmtnJesauttfctrtJintto.rm

htpattc^dtjjiait urtnd.mfationtbmftomachicps.

Exdiuerds hcrbisfacfta-Ca.XXXlX
N O M
Crd.
etvot t\
uetjis

N C

I.

T V R
f>.

A.

ravixj\ap/k7<K

Lat.VindtxtU-

herbh.Ita.Vtntdi dtuerfi
fortt d*hei be.

>

^Cdicts Dauct contufddrdchmdifexfm

amfhord muftt

tho addolores ^. , impomto,etfimihtertransfundito.acit &" ruclmciet, pellit, Menfcs raciffprdcordtorum,

Crmiud.

UTn

B E

QV IMTVJ."

'vci

Hrmam.Prodeft tufZt,

ruptis, uuljisj^.

SaluUunriain muftiam-

phoram^quodidem cum ceramto eft.mitttto- Valet cotra renu,


uefic<e y

& laterum

dolores,rciettonesJanguini$, tuftim,rupta9

*nlfa,&'foppreJfos mefes. Panacts uncta

m mufh congiu mitttCr partm extra-

to,C?~ trasjundito.Prodeft rupt'i5,uul(is,cotufis,orthopnoe,lieni*

crafimemextenttat.Cotra tormina^coxendicudolores,efji^
efl.tard^ cocoEltones accelerat. Menfes

c<tx
htt.

Aquamtercute, CjXjerpenttuiBib

Cr duici radtce coftmilt modofut. Oportet enimjinguloru uncias oflo tnfenos cogios mittere:trtbu6 mtfilm macerare,

mox in uat trasjerre.


toent.

Factut adpefliM, r Utera,et urinamo-

Semtnis *Apu

recetis,

maturi CT cribrati uncta

mucm n

tmteo
t*t.

coHtgau tn mufti amphora demtttdntur.Appetttu exch

Stomachtcis,et dijficih urtna auxdiatur. Factlesjftritmfa^


t

CT PetroJelltno,utna eodemodoJiu CT adeade ejftcacta. Ftt Cr efiorejalis umu,mulfo adpurgan* dum efficaciM ,quam uinuaqua martna teperatii.Fauces ueftt
tit.Ex Foeniculo,^Anetho
renes

crftomachuinfeftat:quarc nec^ injecunda^ne^ aduerfa


etta

ualetudme prodeft. Ftt

tunu quod phthortu uocant, quom

pmu6 necat,etabortmfacit^

Veratro aut Scamorita,autfylue-

ftn Cucumere, iuxta radtces uittufatofquide uitesfibt tilorum


toresadfcijcunt.ldumupartpts enecat.Datur teiunis multeribns

qtiaante uomuerutjyathoru oElo mefura dilntu.^amoru

Thj

meU& cujuisjoltjs epfruttu trtginta drachmas


defacatiify recodito. Aquofa
*tt.

mttttto

m con~

fint% gtostres mufthZT leut tgne coqutto,donec congtj duofupcr

purgat excremeta, CT lieneabfu-

chameUadufloret,cujoltjstufazrcribr4tadeLedrach-

marupodere tn mufli cogm addif. Pofl duos mejes , utnu tn uas


trasfertur.

^fqua inter cute^ hepaticis, CT ktfi


Cha-

e rfficAx eft.Iterumulieribu6:quakpartu tgrepurgantur.

tpitymum ftmili modojit 3 ad cadem conuemens : urinam

T 4

?*o%

C<T4
Lino
tratjctto

D'OSCORlDIS
,

quoque ciet.Lthram radtcis MandragorA conctdtto ,fegmenfd


qttod felibram aquat tn mttfti

cadum

demtttito,

ibuLeffefimto admeps trets ,detnde

tramfundito. Medtapotio,

headdtto.^fiunt duplum m hemtnx dimidtnm. Bihttur,paffo

mtnam umt congio mi/ram.patufoporeadfcrre.


ctifextario umt potm,cnecat
:

Cytthm

untts

Mediocris ufm etm, dolorisjentndiejr cum potuj olfaclu, ,


3

jum aufert,luxattones incraffat.


m.ts duodectm nigrt Veratrt

drachdduti, martna aqua tur,tdem prafiat.In congium muflt


trtti

in Unteo

mundo, mtttttoJujj

quinde* aut qttatuordecim congios aqux manna tn efferhuerit }

ctm,uhi pleniufculefregeris,wtjcito. Poft


utttor.

altquot dies colato,

Cr

m halnet exaqtta unum cyathum Dato


Cr

poiu , ad aluum

foluedam tjs qut emmuerunt a

dt aVeratrt ratto : ccena. ^llt*

chmas utginti,lunci

unSyrtau odorati unctas duodecim,fftc&


Cot coHigatas,tnfeptemMint Itnteo
tndtto, pojlmodum

ctas tredecim } crthratas

Jextanos, dtchm quadraginta macerandas martnA potufcfqu,heminam.^cliter:DecoBa colato.Dahis

librat candtdt Vcratn , duodecim /extartos ex altofettU acjud

fex, inmufit amphora

quadragejtmo die
:

qudm madefecerts,

colato,cr utttor.^rfia ratio

Veratrt drachmas duodenas,CT

qutntfdents muflifexiarijs,dtehm aphromtn quaternas mfcnis exac7o,utttdr.lduintgenm ntacerato, mox cokto.cr fcmeflrt

infoleficcatas,impouuas necat.^tut partm ahortmfacit, Oduodeam) cogios metretam (implet autemetreta ntto

m muflt

utgintt,0* drachmarum Crgypfum,m umum mtttito, pondo

htduo refidere fimto

tr drachmas ntgrt contjcito Veratri

-""-

trtgtntaMC' drachmas tajunct odorati ,Calamt :fngulorum

carum luntpen fextanos auos

Cj~ O" Myrrha Cr tncntem,

quadradtehm fingulorum drachmam , tnuoluens tmteolo


colato.

ginta appendtto ,poflea


dtlutas.

Dahis kemtnas
-

treis

autdu

extrahtt. Fcetm Pur?at a partu Cr ahortu famtnas.

QQ n

LIBER
Scammonufer

Q_V

INTVS.

*<r f

ContrajirangulatHA uuIua efjicax.Scammomtes ftc fit, ^adicis


meffes effoffihtrtt^

C^ Unteo cotli^atd drach-

mas auinque in mnfit cogiam mitnto.addws trtgmta* ^Aluum


fur^atjbikm Crfituhxm exlrahtt.

rS

uerfk pro

ceeli

<*

Jmodum

&fiii rattone vitu dtfferentU. Has reunfere non iheofhraflo fotent ex Vlmto adremfecertt ,

&

&

turtoftu lefior

haurtre

quo

vel morofc cuptditatt Jatisfiat. Labrufca

abtlla hoc difiermculo colttur ,fulo quodnon ,mft w.teefl v-teresomnes,non puftllas hastaniifftdens. wuaspaffas, Galenus tum vuas trtettiTit*qu* ex Orknte Grxda venetijs afjeruntur,fed

\demctm

&

&

,farinx^fi\

fie?rum,Candiacum, Cyprium vu* faffk ffa,cum actno aftringtt \m priuata , kmt


:

$ numerum Jubibtt
,

wb

vuapajja,

qus, ntl pene prater

f
Quod ft lenitudo ex
fiue aci hts

tur. Hoc

tamen in negotto cauendu,ne vuapaffa acerba

aut aufterafit ,quod c*, cnm, *'h'v<rui}t,ftomachum roborant,


tondi Labruji& generts, jlos y

&

corpu* & Oenanthe,Ji~ nutrtunt. farum & a Dhfcoride fulchri &


fine acinis,f'tgtdtoresfunt,

abjolute

defcrtbi-

Aminex loco ,n uncv uls immaturisad Omfhduum ton~ incommocommodus,tum tum vttmur.\mi natnra,& vfus ficlendum ilus Multu defcrtbtus. Hoctantum dtxtffi dusfitisabhocauihore
tur.Thafi* aut

&

fuffia.it, Galenum

vmi per aftatem,arte prof-tgefi


fejl

amenpmef[u,Jtib ineuntem feneclutemje prodtt malum,acm~ nullatenus, aut [entiunt,qut Uftonem intenora iunclurx,^ Mtdfumrarbet faui admodumcuretur.vmum Melttttes,

&

3 ex temforeft ** Aqua mulf is paratur.Meltcraton,Jeu

melle

Hydromea.jua ftmplutter. meUe aqua mulfa,ex temporefit,ex U yltra aquam mel.adduntur <j*d dtuturnttattm coctltent. Aqua-

&

&

&

rum natura cum* patetfe ccelhjolt, finxm*


contextusje Acett

bonttate vel malttts conce-

fta. Idettamtndigenarttm vultns coarguit.

Qut

fuperfunt capttum

autfrtuatammftpararentur qu* pars noftro tcmpore nonfaratur fropceret. agru mmUum maxtmum ttstndomtbtisaut jeplafijs ,td W*rItgnojanciofitgtdts i eft,\inum
,

& vm

Jane Junt ,et clart conjethone, rarta

magnA

Qiuafrofter ea

MatthtoltMto

*&

DIOSCORIDIS
fimU

hr<ma<>;n4 facilitate tgros exolucre ,perpello inccmplnribfU

redditu fucceffm argumento.

Cadmia primilm Metaliica omnia,&:

CAP. XI. nomfnclatvra.


,

nccdffttua.iat, zr\cp fitTaMiH&yi&i Gr.n*S X tf Tutte U Ital. Cadmia. AUtaUica omma Z? pnmum

Pietre Metalin he

CTprimo delia Cadmta.


nomtnt >, otriW Cjfrta, B
ejf,

declmas^ mag denfa,moduigrdmt,Cr m k-uifatem


temofajacie,colore Spodtj,

optima efl Ugenertlm X Cadmu q

qutfraB* cmeruUnta

0~ ***

omofa. Vroxima halelurforu carulea,


tiatis

mtm

canaidtor, mtcr>

uenarum Ajcurjibm , Onychita Uptdi fiml

t*iuJmo<U

junt

^u* appellauereZ^onts cmfla,ob yuodeam zjtnitim

pertnde^ ^utbufda codessdefrsruftofa, duitur, fegmenth


r

Qu^m * e netenbm metati* effodiuntur.

~ rU etu,n

qua Sc tis nomtnatur, praalis , er magna expartenigra fiaceamfaciemhahet, terramamplexaefr.

da Ocnhrum mcdicametts Eotryia


.

^F^T^l nomme, 0~
0t
'

Us.relt^ua ad empiajfra ,
dis tnfparguntur.

^ideadcm Cypria

i cicatrtobm o~ farinas qui. ***** E*

' n "

prodeft.

uerh,lhxacia

&~ Hiftanta deUta,improbantur.Cadmia


extccare,
,

ejje^

&m afbringerc,caua cxplere,fordes expurgare^ ,cru} eoercere forts meatm mfarare excrcfceniia m came
rrd mharente. fiaflatu,Cr Lteribtt* cameri* jornacum i appeUat* autem det Jr acferreajunt rudes,ab offianis

rcare,c^ ulcera qua cacoeihe uocatur,adcuatnceper cg Gtgmtur Cadmia ex are mfomacibu6 candentcfuhgwe

.
tHU

ferjumma

fafiigia

connexA er concameraU ,

* cjua ut

K&antHrjurjHm cotpufcuU cohtreant , C^

mh detm^

B E

Q3 INTVJ.
r

es-r

Qju cimjftfiius injidentfm corpus concrefcunt,0*modo genus unuetusjnodo duo,modo omnta perfictttt.Extrahitur C7*

Cadmia tn Cypro c monte quisolts tncumbtt , crcmato Uptde oa Pyrita cognomen esl , in cjuo etiam monte quadam quaji
uena chalcit'u,Mifyos , Soreos,Melanteru, Carulet, chryjocoUx^tramentiJutoru.Diihrgu^ muemuntur . Nec defunt
qut

qnada tradantjalfi muenm Cadmtam tn lapidum fodmts

iapidum cognattone. QjtaUs tnuemtur


nuliamfut

<& apudCumas

iap

uim

oJlendens.Jt eo

depnhendutur.qucdjunt

Cad

mia leuiores,nullumfy altcnum madcntibw Japcrcm exhtbent


cun oJfendtt,Cadmia,utpote Jentes Comandu+tus item lapis
cedat, efum non reffuit. ^clto

autem difcerm poffunt a\

Cadmta infarma detrtta, C7- acetofubatla ,atque mjole Jiccata,coit;quodm laptde non acctdit.Jtem tntus

cr igmappofitus Upis ,profiitt , CT fumum igmfimtlem eiacuUtur: Cadmia uero)


quteta

manet , fuliginemjj

luteo colore aut areojflend.ntent

expuit,uario Zonaritmdtjcurfu.InJuperlaptsign.m expcrtus,

feJ multo leutor ac fiet mutabit colorem , : >ratus


_

feuar';at,nifiqi<iseammulti dtebus

cumauent

O* m
ttiribut

minusponderoja.fcd candtdtor,ac arrentifoniactbus

CadmtafupecomparandaArana.Vtttur nequaquam riorcarbontb*i obrutajonec transluctda fjetletur , crferret

Jtercoris

modo

bulict.Mox extingutur u:no

^mm*c,qua ad

pr*medtcamenta adpforamm qua empiajfra praparaturf d


faratur , aceto . ^tltj
utno, tn contertmt exuftam hoc modo
tteuideatur pumtcofa donec : rurjum^ fitlih crudo torrent, rccincrem tn prcrfus ,donec urunt rum% trttam ex utno,tet tio

dtgatur, mhilfcabritu retmens .


ttatur

Hac Spodtj uire utuntur.


effija Jubtnde aqua
,

U-

autcm tn mortarto
,

trtta

dunt

fordtdtmi mhti emergat


tur

Dem

(oacIa

m pafiiUos

repom-

ai

G6$

DIOS CORIDI
& ndtura fodmi*
.fc

S
innafc

fu,mmccru\\acca*,aliMltneare$,aut tefiace^.eocjuo Diojcorides per*s mdc hmcCadmia, veroy Qj*o

atur,

fummo,

in majjte

fnbit artificio
di
ufecretts

&

lapidejnfyiffatur*

coufiatt*r>mhi[ mtereft terram anlaptdem

matertarum

parttbtts.

CT ex A rgentifoHatiuafinefornace. ohm m Cypro


voces. Vtt

Galea lapidisgenus, d ) laph reperiebatttrjjxcq; impu.nl vocart potefi.


torrentibtts tnuc?itn>peritiorum no Cyprt tum agente,'tn montibas Cadmt* tultt.Cremau titempori* idtcio,prdUtemCadmij>palma.

&

vna

botrytk,<jHA tenmortbus,kltera

?lac'ttes,ponierofiortbus partt-

vocat) fufonum bus confiat. Trtdenttntfomaces tn ?tr%Jto (jk locum e tj W^cea C-r tn Shox.K.0 Germuna,vbi tngens xrU copia,excolatur. habtta> butia vera pro T cum Ihutta Alexandrina^uafalfo cumjlwdeperW* Viofcortdts efi Cadmta. Xec mtrumfi nomen illifui * e ma m J ^" ipf quod Spodij vtctmfuppleuent, fioridU frcuto

WP

perfecla,& praterea mhtU

IL X Pompholyx, CAPNOMENCLATVRA.
Gr&.

nwtoj. Lat.PomphohxMa.PomphoUge.

dtflauStq Spodio Ompholyx{feciefila,nongenere,a

ut

eft,ftb ponderoftor dem spodos mgrtcat, er plerunque drarl quodab jjflend cjuaft furgamentum qnoddam,
'

tffianarum fammentis

*>./Pomf &-fornaabn4 euerrttur :

teropmguis eft, er <?>


t
.

fofitt.

Cuim

'ji duo fittxeruntgenera :

candida,ufaueadeo leua.ut

m
t

aHraie"

Vnum aa.

^ lorem

uetgens.fubfmgue:

mperjum lemtatem naclum. Candidaft Pompholyx^uotm Cadmtam tam ,detr<


fabrtpraftaniioremfacere uoletes
ejfertur, ** ttm mffarfermf.naque tenutfiimafautU q
.

^therum

candtdum,Jmma% h magnofere

Pomph
-.
.

fabrtlt

emcoit.CaterumPompholyxnonexarismoCadmta *mduftrtafaclitatur-fedex

fue;adgtgnendam ipfam,eximiefolltbm froflata. ofertdyjorund& ratio hac efi:In domo,gemma conttgnatwne tabulatum ad nax extrmtur,iuxta quam medtocrts feneftra

Cumja

LIBER

Q^V

NTV

S.

cs 9

fupnisparttbtM pateat. Domtalij partes forndct proxtmWytenui

foramme ad fomacem ufquc perjoretur, adexctpiendam follis


narcm. ofttum mediocre habeatpro exttu tn^rejfuj^ arttfictsfa

bncatum. Domuncuia altera hmc contuncla


folles

fit

in

qua

cr

Crfiatorfuo munere fungantur. Deinde carbombns

cammo fuccenfis, apdensarttfex Cadmiam


l

particuiattm fra~

Bam infharaitjk locpsjupra tnfurmbulum extruftis.ldem nego aum obtt tnferne arttficis mtntfi er fimulj^ cdrbones adtjat itfy
y

dummdtta Cadmi* copia prorfus abfumatur.Itaque egejiajuf


ftHjenuispars

Cr leuis materiA, tnfummam domum


bulltt

ettolat,

partettbu>s,teltf,forntaque adh*refat:confiatum autetnde

corpm^inter tnitta erumpenttbws aquarum

/imtleprod/t,

poftea mtnm incrementum capeffens,glomufcuits uelierumfimi

iereddttur,ponderofim autem in ima locafe reaptt.Sedhocfor

nacibm ofJundttur,iiiuddommpautmcto cohcret.quodtenuto-

O-A
colore

extftimandum eft,tdeo quodmuitttm tertot cotiegerrtttA tn Arpru,t'mn/> reforctdttir. Stmt aUt r)0C mo\fiert

Spodium arbttrantur, de qua antedtftum eft Optima creditur Cjprta, qu^acceptoaceto haitu &rU pr*fi,

ahquantum ptceo,Japore ccem horrtdo^fifiaudcm no

expertafiagrantt carbone tnferuefat,aercum colorem centra-

htt.^ntedttlts autemnotts dthgenter attendendum eft,Stqut-

dem a nonnullps aduiteratjaurtnoghtttne.outilopuimone, aut


marino^aut cremattsgrofis^ qutbujdam coftmtitbm.Quod faafe cognttufnerit.qutppe nthtl tn ijs probandx tnuemetur eoSajunt. Pomphoiyg
rt

oportet:Ltgatam hnteomundo ?nodtce^raro,autf


fterf

CT huc atqtie tiiucjafacuium

deferens,

tmn

tooftpars etws ac uttiu cffiuet,**? omnejedi

rcmavebit.Poflea refdere /tnens,

aquam cn
ntto,

DI OSCO RIDIS *70 mto,& nouam infundens,agitato:(y effundtto : mutata


>

tan-

coUtaJum arcnofimhdfidat. Demttm dfiam exprimtlo,^ ficcatum ctnerem recondtto. ^Altj quanttm mattfyer

afia, cr

xtme fien
tjis

conterut?t,dum tnaqua manibu* er Mellu crajfamentum tmttetur. Demde linteo fauctbm exceptu
poteji ftccant,
obtetojditt

Uxihs tlltgato>colant

Cr fiofi

AfoX 'conturbant. cmere aqtta, Urgiore linieum feat,wfuftper ex+ concha ua/i, Cffipematat jfumofum^ttodtrateElum efi:
ctptunt: crfcltlt

nouo ad

ufi* recondunt.

Ouod

uero rejedity

Jenftm crtbratu, tn altuduas transfmdut,


feffumterat.

reitcio arenojo

quod

Rurfm

crtnuasaltud pattuntur, lapidojaftdere


factunt, donecctnismerus cr
tn

excoUnt.Hoctderttidtm

arenx

fxpers muematur.^ltj pauUtim wtcgram

aqua rejferguty

tre, peffum arbttratt arenas Uptlios^fuo podufcuio degrauatos,

ftlosautem Crpaleasleuttate fuatnjubltrneattolli.

Caterum

ctnerem mcdtumfeparant, cr inpiLm

cotelum,ut

Caamtam,

dduto.tnomartna chto umo aqua eluunt. utnetiam Uuatur ^uam adslrtngenitor, dis yuosfupra dtximws : er tta reddtur
ac/His elota.

vk

explere,pur Popholygt* aflringere,ref'tgerare y

nume mcduameta gare,objlruere, Cr aliquatu extccarennter


ratur^ujt lentter crufias obduciit. guodfispodto
torrere

hoeU

ddtgentertritam e^irrtgciumaqua cohtgesm pafttUoSyfittt-

h^nouo ^ fubteCns leutbwprunt*, orbiculos


to,plumboj fiert Spodton.ueriim po(l
}

contmuo uerfabis,

argen~ exanro, dumafitccatt fuluefcant.Nefte tgnorandum,

ma plumbeum C)prium

deftderatur: fxpenumero commendatur. Qjwntd Spodtos xtme


lo~ Spodtf tn tteceffe eft oftcndire, qu& fimtli utrtutepollcint, ut

tumfujfiapofimt, ^nttfyodta uocat,

debeat. modofumt quo%

Foha tutjne Myrtt cumjlortbw

jr bacat tmmaturis, tn fittt-

habencrudum k comccla, tndtto operculo conttnuafioramtna


U^uriintwrfornactbtM^ donccfigltnumpercoyuatur. Itcrumtn

B E

QJV

INTVJ.

* 7

fiflile altudcrudum

transferuntur:quodubi feraffatum fuerct,

exempta lauanturadujm. jdem quojuefit e termue Jyluefirif


Oltu&fihabeatur :finjecHtfatiu< cumjuisfiortbtes, aut malis
Cotoneis dtfjcElh^Z^- detrattu ofitbu6>aut Gallts^autUceratii
unteoliss/tem

ex Moris tmmaturvs^

tdeft candtdis,wJole pint

drcfaEtis>aut Terebintho y aut Lenttjco ^Oenanthe ,aut molltbu*

Buxicoma, uel Pjeudotjpero cumfiore. ^citj ficulneat fiondes m Jole antea Jiccatas , eodcm modo parant.
^ubtfoltjsy uele

^thj taurtnum qluten. ^dtjjucada* lana* ajfer^^ptce aui


Melle trrigatas^ gux omnta tn Spodij uicem ujurpantur.

THutta vulgarit, cjua eadem cum Cadmia


contrahtt
fuftoriibns
:

eft,

LaptdU duritiem

pompholyx

leutfttma fauillaeft. Porroinipfts


9

Aem

atque adeo Cadmia fornaci tniecla bull* emergentcs tenutftimarum ac leuifitmarum fauillarumejfgit, cjua fummisfornacum cacumtnii adh^rent 3 pomphoiygcmfactunt. Spodtum yerb , pompholygU extiniUfauilla eft^uA. pondere denu o decidtt ^O1 tircajornacem panimentumaut colltritur.C ttcrv.m -vera jhutia Quod anttjpo* y

dtum vocamus , vtmparem cum Spodto obtinet , neutrum tamen mtra, lorpus fumttur , pertque arabum Spodtum , hepatt non eft confortando.Elota pcmpholyx valcniifiimum, inttr ea cju^ftne morju deftc-

&

<4nt,rcmedtum eft, ey tdeo phaged^ um O*


Collyrtjs indttur> in

oculorumftuxus

&

mabgnu rlcertbu* conuentt. puftuLas* Sedts <? gemtahum

Trhenbus fumme prodeft.

Acs vftum.
k

NOMENCLATVRA.
ltal.E^me abbrufctato.

CAP* X L

1 1

Grx.Kut*v utv(& x*\K-.Lat.^Ces ufium.


Es ufiuprobatur rubru y Cr quodcotrttu colore Cinna* barumimttetur. Ntgruuero plufcjuadeceatexujii
Ftt

autee clauitfolutaru nautufiVidt crudo copofitn ^ubfferfQ

Jnlphure cumjalepari >


cunlito figulari crcta

omntbm uic/ftm

tnjfarfis :fiftile, ctr*

Jfiramento ^fornacibu* mditur , donec

figbnumperco^uatur. Qjudamprofdphure Z?Jale ^ilum^n

67%
rjrunt.

^Ahj fine fuiphure acJaie yficJiis multosdi +Xiu fuiphurefoio uiuntnr. Fuligiticm tamenexcutmnt. ^llif obiitosjcjitii ^iiumine clauos , cumjuiphure CT aceto ^fitliU
-teru Cr urunt, rejjerfos accto oiia m jtnea cntdo crcmdt. ^iaj

ac tertto idem effiaunt, pofied recondunt.

Prinapem locum te-

^Ad(irtnCypro. combuftum:proximum,tn net,in Memphtde

tt,exiccat,repnmtt,extenuat, attrahtt, uicerapurgat, P*


extrejccnua cmendat ocuiorum , mtia acatricemperductt ,

ad

carne conjumtt .nomas

cohibet.uomttvti ciet,
ili,

Cum htdromeltte
/ordes emergat.

potum,aut cum Meile deitntJu,


^Xeris r e crementum ,fi

donecnuiia prorjw

des

mmgr quod Mtm duct poterit Aes vjlum offcmarum Dwjc pojiulat rubens,yt ,flwnem repr*fentet,fnque non Diojcortduprtjcrtptto qu* ddtgentta, emendabit
,

utm,Jedimbeciihorem,habet eandem CT

Jeq
,fi

, cuprurnre Jujj Aes quodlibet confciendo , vetu* ,e ferro perdurent tonriui *un naulum daui.auo

<

fcmntur.Aes tatrices mductt.quod etiam operabitur. moUiprtJtantiiu fusf.elotum tamen m carne

elotum^ adJiriCtorii<m:at acre ejl,& vfium carn maxtme antelotionem

<f

Flos.
N
Gr AG\<&

C A
E

PL

OM

N C

AT

I 1 A.

V R

K*-Au<&.LatFlos,ari{.Ital.Fiored>

efipidbiAmjegmentum.nominarunt,opumm fiegmen
tps,in

,, ^ 1

q^fi ffegma, ueterum Muorum

brems,pcndenumero, ainiu fuiuefcens.Mtlij effigie, CT


d:iimatamd,rss

rofH4,modnef]>lendi'ns,att[ue confirmgens,qm

deprehenidjaaie Jcib>:m noreccptt, ^uajxpe aa.uiteralur.Sed

d.iuruitm dcnttum tiltju, diiatantur ramenta. Fttdutem,cum * bmfujum , receptacuia dtiaktur : per coiafifin*'

:Jormintpi pemnentm. Tum hmc negotio addttli

B E

dJT

NT V

S.

* 7t

des exfwrgantes ,

dquarn clarifiimam infundunt y refrigerandi

propofoo.Itaque rebentino concretu>ae addenjkttone^uelut ex-

fmtur

er erumpit antediftttefios.
offhfam
ocidis

^cdftringit,

Cr excrefcenhumo-

titcoercet.

cahginem emendat ,Jed magnopere


abjumiueruptio-

mordet. Qjutternum obolorumttondere datH6,crajfum

rem extrahit. Carnoja nartum Crjedt*


n es papularum
a
r

uttia

cum uino

cohibet.
,

Candidvu contra dmtumai

mum gramtates mtm

in easper Jijlulam fiatu tmpellitHr.

u&m 3 tonfiU<vscL remmtt,farina etm cum melie admota.


Loris Aerts afecoUcflhbanc rationcm tradtt Matthiolus.Statim

percolato Aere,in receptacula


wfecoalefcerety

tlli

excipiedo prAparata

prtufjuam

lympidx &gehdifiim&aqu*fituUmingentemfuperinijciebat,acmde confeftim tngentt cum ftagort ex Kert prodeunti


prtdenfofumo, tantijper
totam minutifttmU

dum hic yapor &fumus perdurant , palam


cum quodafpkn-

frper Aes,a<jua ajfufum,continebat-HccumdeftifJent,palamJuperne

rubenttbus gramsy Aescotore

forereferentibus faclum compertt* ideofaclumeft,

quodper vaporem

fmraCla mfubUme tenuiore metalliparte , cum ob aerU ftigidttatem * minutiftima grana congelafceret , in inferiora dectdens ,pal* ferreA fiperincumbebat. Hocfemper apudfe retinuit quhd feplaftp etus ykt btrugo , non flos Aertsyeneant. Atrts flos JubttUorts , <juam Aes
:

&

yftum,aut Aer'ufquamma,ejfenti*

eft.

Sq uammascris.

CAP*

NOMENCLATVRA.
Quamma &m; excujfd ex Cjprtjs

XLIIIL

Gr.Aints.Lat.Syuammd drts.ltal.Squama deljfame.


OJfictndrucUtw.crdJft

cjuidem tpft, prdfidnttor, tjux Helttts , tdeji clduaru, notoinatur.fed ex mlt promtfcuo^ *re,aut cdndtdo,mtioJd tntelltgtturv quam ,ut pote

tenuem CT tnudltdam, damnamu*,mdxt-

' dpprobdtes crdfldm,ruffdm,prfertimjidcett rejjerfu,dru~

gmm contrdbat. ytm hdhet adflrttforidm, cxtenuantem,re~ frmen y

tf?4-

DIOSCORIDIS
cteatrt-

co'ercet,ulceraad Nomai erodentem. frimentem , O"

^chautfantrahtt. mulfa,acjuam aqua cem ferductt. Pota ex

nafubatlamjant m

catapotto.Mdttur ad oculorum medica,

menta. Genarum fcabnttam abfumtt

&

fluxtones exiccat.

Lauatur hoc modo : Sicca


citm ntttda acjua

ansfquamm* mortarto manu tbligentcr

exfiurgau Jeltbra,
conturbatur,
effitfa

quodjubftdit, CT ^lbtjatur tertt. nufque fefjum


..

afta,

>mtna

catleftk

tmbru adtjcttur,

Cr diftenta manu, fftamma

dumj, confiicatur , uehementer yuafidejrrtngendafit , ufueftfei hemtnas adfex rem emtttere fent,aqua fenfim

cobg mortanj i,lV uA&Sauamma ad iatut infundtturjerendoualtde.Sftamma


humorfjxt tur, ibidatfrtmttur. QuofaBo , exfreffm jftamm*, fios uelut dre ruvro b facla , cxcmtur. Hoc eft entm
ua h

itm, Cradocularta medtcament


le
, tmbectUuml *uodfuperefi x

m frm* ef
/

lauatur donec null


j_ ._

/3

frorfit* lentttiam excernat,

.*.

linteo

opertum btd,
ertt,r

~*<*^ntg~

aqua.ubtficcatum cxtante fcercftmtur,effufa%


pyxtdtcula.

ditur

^luut Cadmtam
,

lauant,

CT reponunt.Sftamuocant ftomoma,

ma, cx acte aut mucrontbm decuft , f**m admolien* reconditurfed adem uis. Lauatur modoftmilt, Cr

dam alut deieftioxemjnefficauor efi.


Quama Aer,c,.< ex
eft. &ef>entur

tufo

&

&

rtti* Acrcprcflit.medubia detrito


,

ferri fquamma

Stomor.

defucat jcjuamun duterse profuo

qutquemodo.S

tentttu deficcat yCfttod effcniU fu tcnutor.it.acmjt


fi

f
jylfcf polleant

,auam Aerifjcpuirna.

Hac carmm ccnjumn o


,

&maximt
-

Heiitc SquammjiomneSymagnayebeminti^rn^dica^

t^nuemefjefedfotu^ non Quiliquct qua confituuntur effmtiam que Chalyue, fim.Stomomanonex Aere aut firro prodit fed ex
.

i-l

-!*--

fuHcrtncuAc tunditnr,conpCten<

bt&ti*,& ruft

StoW

B E

CLV

INTH.

<T

7?

loma nonftrrum,Jid Cbalybemfonare*

Aerugo rafilis.
Erugo raja
tnde
tjs

CAP* XLV* NOMENCLATVRA.


fit

Grd. l Ivqop. Lat.^rngo rafilis.Erugme raftle.


modts : ln cadum , aut altud
conjii

uas acetum cjuam acerrimum mfundttur. Superponttur

tnuerfum dneum uj4,ptdferttm concameratumfm mtnns,

fUnumftd ob(lruElum,nullumque habeatjj?tramentum, exempto,auo deliolum obturaueris operculo. Dectmumpofidiem


infidens

^Cerugo deradttur. ^4ut dris lamma tn cadtsjuper ace

tm itajuj^endttur,ne tpfum atttngat, CT tottdcmpofi dtes ra~


non umacets unapluresue, Lmina dns,aut ^ut majfula tuentibpusjediam accfcenttbm conduntur,crfmthmodo uer
ditur.

fcntur.
kcet

Qjanettam ex deiimata drisfcobe ^Cerugmem facere


e

y necnon

lammis ^utbus brafled aurt conclujd nutUeo durejfargat, Cr ter aut quater uerJet,do-

wnturfquis ea* aceto

n *c ^Cerugtnem contrahant. Tradunt


^tctallts

^Cerugmem in

Cyprtjs

gigm , laptdtbm qutbujdam nonmhtidrts habenttbm, ^uibns ^Cerugo ejfiorefctt: adduntj^ per camcuU dttm e auo-

damj^ecu manarc :feddlam paucam


fyeluncis effiuentem ,copioJam

cr opttmam effe : hanc

qutdem,^ boni coloris,Jed ui-

plunbmauie modis adnlterant altqut Pumtceadmiflo.alij Marmore,altj ^itramen toJutorw.SeddeprehendemH* Pumtcem aut Marmor,dumpol
*'oJam,quodUptdes muttoscollegent.
altero porttunculam ^Cerugims licefmiftr* manm madefafto, autem conjlat.Marmoris dtjjundi eam ^tenmwfqutdem p

partes

mumj}
CT

tra&attone creb

Cf humom complexu dealbefcunt,


fiqutdemjyncera cedtt.Uuis,

qmn CT denttum appreffu:


^Ltrametum

fine ajjerttate.

Krojutortum ifne coarjruttur.Kamaue (ijitt carb aut cmcre illiatur,0~feru?U ^Ceruotne

tncale

67 6

DIOSCORIDIS

incalejcdt akerutrttm, mutabttur, rubefcetque td cptod ^itra

tnentum Jutorium accepertt, quodiduiium ,fitdpte ndturd tdlemfortitur colorem. ^Cerugtnis qttdm uocant Scolecidm, duo
jitnt

genera. QjtddamfojMiseft,alterdfat~lttiaadhunc mo' dlbi adceit heminam dimtdiam aris Cyprij mortdrio dum.ln
criffopiftillo cupreo contertto,donec ftngmenti crafiitudinem

drachmdm unam ,c itmfaUs cer fohdtfyaut quam albtfitmt fojltttj,translucentis,aut martm


imttetur : deinde alumtnis rotundt

diebw,Jub Nttrtpdrtpodere,teritoinfole iecum y dftuofifiimis " con CT contrdhdt, ^Aerugmis colorem cantcuU,donec fydm

Kpouermtculorum tn autemje vbi eretuftrigmentofumfiat.


ualde CT diacisftmilmm (feciem coegerit, recondito. ijficax, unddce cum ueteris, urinx honi coloris redditur,fi duas parteis

^Aeruqui Sunt U ddtecerisy Gr alta qua dttlafitntjeregeris.

ffnemrafilem,quainappardtunonreJpddtt,gummtmisJodt,ut utttofum,tm genns Quod gerant tnformas,Cr ttd uenddnt.


probdtur. Ftt

er ptftillo

^Aerugodb durtfictbu6>mortdrio Cyprtj aris,cum urinapuert impubis, qttd aurumfer

r juaddm

ruminant. ^AntedtSla ^feruginum genera y uslo art

ommno

ScoleSctendum fofilem reff>ondent,fed magis effetlu ualent.

aam pr&ttanuftmam ejfe: derafamfetjuhpofbemo

locofatli-

adtfringens.iAU* magis h&c, tamen iiam,mordaafima er efi adfirin omnes ^Cerugtnes rtficum autem arugo raft reffondet.

gunt,extenuant, excalfactunt. Oculorum

ticatrtces

emendant*

tuen infiammatione lachrymas cient,nomasfiftunt,tiulnera ab


tur y ulcera ex
oleo cera<L ad acatrtcem perducunt,callos

crjor

duLulcerdpurgant. Cummellecotla,

dunt,cum <Ammoxiaco,collyrij modo,tneas adatld. *A<*g

erocallum fiftularum n'

giuarum autem excrefienttas, er extuberationem ittues. MA* cI tllita. gnopere e xtenuantge narum crajlitiem, cum Melle ritm pojltlhuonem fhonvta ex aqtta cdlidd locwfouendm eft.

";--*

lefina

LIBER QJ N
I

T V

S.

77

^sfma terebmtbmd except y cum *re er nilro lepras dbigunt.


Fritur ^yCeruqpyaudcunque uells mmutifiimefrdEtd 3 commmu

tAfymfiElihpMMayflAgrdnnbm
donecje mutet, CT colorem
rata reponiturad ufurri.

uerjaturj^

cmereum

conopiat. PoJIea refrige-

Sunt

qm cruda olia eam urant, uti

di-

&Hm e{l:fednonf>rorfiu eundem colorem cremdtd reddit.

RubiVo ferri. C A
.
m

NOMENCLATVRA.
llhtd

P-

XLVI
dd
ex dceto,igni

lc<^M^o}) Ld.I^bigofmiMA.^ffne delForro.

vbigoferri reftringit. Ssftit fcemmdrum profluuid

motd : potuLprdfdtne conapant.


btojacrh^
lii

7 adfcabritiu4genarum,reduutds, Cr fteryg
Vmum aquaue,m qud cdndensferrumfit refimtum,foti
er dijfolu

CT papularum e

tis.prodefl,gingMd$firmdty foddgras illitd lemt, alopeaas re


$let.

cotlidcps,dyfentenci6^Uenofis,cholerd Idbordntibm,

tisflomdcho auxdidtur. Stercm ferri,

qudm Scorutm uocdnt^

tddem

^Cconito, ex dceto ^ubigo,Jed qu& wcfficdcm. fotefl

nwlfof?otum,of?ituldtur.

'Emge.qua Aeris rubigo eft: vt inferroferrugcfeplaftjs


centibus medicis, viride Aeris
>

&

re-

abv.ndantia in omnibtts pharmacopolijs habetur, Ucet fyncer&ftt parum, adulteratx ingens a>-

magna

'fta.Kam cum Aerugo,aut fofrli* ftt, aut fattitia:fof!ilis quodfodmts Gracit* contrabat, fpeciem vermilorum i*nafcatur> qubd non raro non Italiam temparzin noTiro loyfcolex nommatur.hUcex Cypro art* ^ammis e modi.Nam multifunt

&

jfertur.fattitU prAparanda

&

dui xiton lon Grtcu, deraditur,& derafa in majjosformatur,acinde 'r. Uodie cum optimicopia nonftt, medtocrivtimur, qu+d cum aceto ft <& yinaceU. Kam Scollccia noftro auo hauddum in vjus receptaftcut

G erma nica fofitlts


Verrug
ferri rubtgo* Cftercmferrtjeufcoria res

tarnt caueant nottfttmtfunt,

^perttiores^efquammam^

m maffamynp

7 9
fbuma

DIOSCORIDIS
J
eft,eferro igritto exilkns.

conft4nd>tnt> recremento xiHjtrurfutindipotejl,cum{tercorefeii

XLVIICAP. Plumbum nomenclatvra.


elotum.
cloLat.plumbum Cra. Jireftfyw- fiA<j8A-.

tum. Ita.Plombo lauato.

aqua tfMfpLmbeum mortarium ft.In plumbt fc LO/rvt U^ua,Cr A mgrejcat plumbco tentojcncc
aens,ptfti!lo

tmmodo

detndccoLmtcolo rcddatur. crajfefcat.aut luttilenta

factlms f fio a^amJupermJundens, Uto } ucdumJatts tn cerntpoft.Hoctterumfactto,uJf

/<W eft rejobetu


ttbt habuiffe ut

deatur.vbt CadmtamlauatoJonecnuliaextctntgrtua.Pofteampasltllos hma plumbt *fu tnundt Qutdamfcobem


terunt, aut mantbmium tf* Uptdess tam,mortarto ptfttllo^ *> tdpejjum ubt mox mgrefat3

adtjcenstu nouam conjedent^rtore^ua effuft,

co?ens 3 reponito.

panlattm adtetlaftcant,donec rtt,effufaacrtta,colitgunttnpalitlIos.mmtrttumuehemente^

Plumba* modtcam eltmatafcobt ^ltj reddthr. Cerufit ftmtte

Stnem aductunt affrmantes


,

tta

elotum

plumbum

prastan-

adftrtngerctnducere, reftgcrare %H6 ejfe. Poteji 3 excrejcen. tdcerum Cr oculorumfuxtones, plerecaua,fj}ere condylocontrafedvulccr*, fufprtmtt,prodefl

molltre,ex-

Santmnem aca_ quatgre ea ad Item3 rofaceo htmorrhotda^x tnata, V>


tta.
.

trtcem ducunuv in totum Jcorpto* martnt plumbum^aftriclH, Syncerum obductt crufta*.


nis dracontitj. plagts auxtltatur.

mfiquodno spodu efficlnsprabet,

Plumbum vftum.
Ita.

NOMENCLATVRA.
plombo abbruaato.

CAP- XLVIII^
pritur

uit> Lat.plumbum l-KifiJl&u.iuctvniv:

B E

Q_V

TV

S.

79

tenutfitmasplumbi U<> plumhumfic:Superquam VHJtur

miMSjfiftui nouo indttas,fulphur mjfargtto : addttis^ alijs rurfim laminis * mteriettofemperfulphure, ufijue dum uas
expleueris ^fuccendtto. llagrante autem
uerfato
,

plumba^ferrea rude

Plumbo e nihdj^ ctnerem^ redtgaturm donecperfefle


objirutlis

non ujium hdferit : tum demum ,

nartbw , eximito:

alioquin haittmplumbtnoxmfientitur. ^Cut ehmatamplum-

bifiobem tn oUafulphure urito. ^xltj lamtnas mfifltlt crudo,ut


diclum eft,imponuntfornaa>autfoco,
culum, dato extltjfiramento
fitm aut
,

Cr arcunltnentes oper-

urunt. ^fltjprofulphure Ceru-

Hordeum tnJJ>argunt. ^iltj integras laminas mponenutttntur,Cr ruduulaferrea contmue mouent,dum

tes3 acrtgtne

m ctneremfioluantur. Seddtffialps hutufimodi ujito,CrJiuehementtm uratur , contrahuffum& argentt colorem , Magts


ta~

men nobisplacet prtma urendi ratto. plumbu ujium lauatur ut


Cadmia ,

C~

recondttur.

Eofdem effettw habet , quos Plum-

fid
wtimum efi y denfum y Jr
rufampiariereprafentans, mhtlplumbofthabens, quodadlu*

teumcoloremaccedti,

Cr uitn Jflendorem Cr

trmtatur.

Eadem
lu<

qu& plumbum extffiumpotefi,fid magis


ui mortartjs tnfiufia aqua,

adfiringit. Lauattn

refufafumma aqua, parte,qud

teum colorem duxjt:td^fkp^,dum recrerncntum abfitmatur

Detn ubicofederu crafamentum, aqua effufa, dtgerttur mfa*


fitilos.

Moljbdoitesldpisa plumbifimibtudwedilH4,rejf?Qn*

dentem recremento utm habet^

& eodem modo

lauatwr.

CAP. XIIX. NOMENCLATVRA.


Stibium.
btum

4.

Sttmmt

tfSo

DIOSCORIDIS
Ttmmi optimum ,
quodfjlendtdtfiimum
efi,

modo^ ntte

dularum emtcat

autjornthtlterra , crufiojum conftaBu

ophthalPlaty appellarunt,al^ dtdt habens,frtabtle,quodsttbt

ex refrigerare, meatm obfirucre , mon. Vis etua adftrtngere,


pcrduccreforde cicatnce ulceraad crefcetiatn carne cohtbere,

CT ulcera oculorum expurgare. membrana profiuentem. t ut tn untuerfum


Stfitt

&

fangumem
dtcatur

e cerebr
,

uts

ttfit

puftula* tgnt,tn priuatim,ambufta flumbojimtlii efl

erumpen

nonpatttur, cum adtpe recentt tllttum

tdctcatrtcemperduat

cum cera

cy

cruftoj exuUerattone. Torretur Cerujd. exigua


,

cardoncc obrutum, carhombtu et ctrcumhtum, pmfttajarina laBe,qu4. muberts bunculetur crufta,exemptum% reftmguttur Juccarbombm ettam Vrttur utno. uetere marem pepertt , aut Sienimpdttlo magt> concenfis efflatum,quoad tgnt deftagret.

( remetur y plttmbumft.Lauatur 3 ut

Cddmia CT

ds.Sunt aut ui

plumbtrecrementum eluant.

Molybdscnc

feu

Plumbago.
L-

NOMENCLATVR-A.
Cra.MoXSAcuvet.Lat.Plumbago.
Itai Ptombagtne.

CAP.

Molybdtnd

genereprobatur y qua Upidojd


tens C2~ /Uua.

tn Quo tnuenta. Corjcum O" ftudamfofiUs , adsebafttam nu nonftt,aut recrementofajed

dmuU, ft>umd argented opttmd eft fiaua , oleo cum Decotla modteefilendens : ckm ter,tur,ruja. colorem aut aerem qud trahtt. Vtttofaefi, colorem iounori< etutm ^Crgento.lft plumbeum refert. Gtgmtur ex ^Curo Cr

Vim

recrcmenta attt , ^irgentt habet fjuma

conMtfceua P btmbi fmuitrn. Vrttur lauaturq\ eodem modo. cntpt*~ ataue uocant, mmenttSimc mtdtcamentn *ua Lttara>

'

irti

LIBER.
rls

Q_V

INTVJ.

*$%

mimme mordentihm.
non conuenit.

Carnemrecrcat, cr ulcera ad cica-

tricem perdaat. Glutinantibu4 tanien medicamentis 3 aut abjtergentibpfis

Lumbum nigrum eft,& candnhtm. A t elotum Vlumbum


ftt

, e

nigT9

onod cum liqv.eftt plumbum , imo va[rs inftdtt cu nthil ahudflt quam Vlumbum, quod ( vt tta dicam ) calcinariincipit &facilc in plumbt naturam rediret, vt mifto Lithargyrtoftt :fedfpuma illa , qu&juperne extajitum. Vorrb Vlumbiretrimentttmfeu fcoria
,

non

ideft

puitur

tum cum in fornace

ingens fojiths Vlumbi maffa percolatur.

Htcdenfa cft,dura,rubefcens ,vitri tranft>arentia,viftturquee Triden*


tinisO' GermantcisfQrnactbusmagnisaceruisametallicUeieBa.
barius lapis f Marqueftta vulgaris ft

Vlum

non eft lapU,

eft

profetlb

vt bona

fnnpliciariorum parti vtdetur,

quo Vlumbum excoquttur. Hft etiam argenti ftmul plumbtferax vena. Stibium, quod hrabumfeclarijs GaUictsetia Antimonium in GermanicismaximefodmisJn ItaUcU teperitur. Stibium cum quo lubuertt nsetallo invafculo fuforio permixtum ,etiamft ferrvm ftt aut chahbs,celerins ehquandi materiamprabet. Laudaturfiinttlanstjragile^quodin lov.gasftffuras rumpitur, non in rotundas parttculas. idfoeminavocatur. Matverbj aridtus magi< arenoftus. fiintiUans , eft fcabrum , minufque ponderofum
e

&

&

&

&

&

NumbagofaflitiaeftjCr natiua. Vaclitia in fornacibtu procreatur, in Jueis A urum A rgentum eliquantur , ncmpe cum fodma non tan~

&

tuminfi Vlumbtcontineant, quantumeis percolandis fufftciat ,vbieis yena Vlumbi aut Vlumbumpurum adtjcitur,nunquam non inforndtitfundo Vlumbumcakinatum,ftmtle Lytbargyrioreperitur. NatiuaM
3

taplane

& plumbum rgcnti recremcntum. CAP


eft

vena,qua Argentttm ftmul

conttnet.

LI*

NOMENCLATVR*.
Gr.Kfyvpt imcfice.Ut.^Argenti recrementum.
ItaLscona

d argento.

Ecrementum ^Argenit^quodScortam uocant3 aut HeU cyfma , aut Encauma , Molj bdana mm habet. gudre tmpUftru <ju*s phaas aftellant ,addttur> ac medtcamentn auA
(Hatrtcem obducunt,ut pote cttm adftrtngat,extrahdtaue. ^trgenti $

e$t

DIOSCORlDtS
iicuO vitro (fic Tfmalto,e recrementu,fi8itio, Kgentifcoriafeu
fimtle,ac

dtuerforum

eft

colorum.Qjsod

eiientt

rbi argentifodma

tamccxparmetallorumfodi)ias,maxima ntes habeat aliorum atuiam quamtus dtjlm&a, Uneii yiridibus ra eft.taruleis

*m cwrule/cqutdam vmdcsftnt,vt

slfmaltum.ferluMx.

1* 1 L CAP. Spnma argenti, NOMENCLATVRA.


Gr*.Atfi*pvg@'.Ldt.Sjntm4 ^irgentu
ItAl.Lith.vgmo.

Puma
,

^frgeti quadam gigmtur ex arena, fudm

'

diUnuocant,infornacibm

?ignn ferfeclt confiatajcnec

ProUuJn plumbo. defcat.^iliera ex argeto, Tertta ex


H^Jeqtntur Htjjamenfis. ^ittua.Secunda efi en Siciluflurtma Puteoixs, Baijs,tn Cafania, chu,td
cjUdfit
efi

Dtc*

ggmtur flumbeit htjce locis efiagranttbm lamtnts

Qjudjt*
:

fum ofttma ommu colorefflendet, chryfttis affellatur, aute adfi" Calabritis. K ^Lrgyntis:quAex argento,
cicatricem ducere,refitgerare, Cr
occhtdere. Vntur argettjfu-

refrimtre,aa. carne m gere^molitre.exflere caua,excrefeentia

ma, confiaBis
fturcttu^Cr

frun* lugkndium, fartibm ad magmtudinem

abfiergtturinfidens cofiagret ut y fuferfofitts.tta accefafolitbm 3

reflmguenutno aut aceto ter reconditur.^xliqui

ut Lauatur tes, rurfm urunt, <r eadem frofequutt , refonunU can,alteri Cadmu. Vt ^CrgyrtttdinommaU,aut,fi deftderet

dor detur,ea mfartets magnttudmefabarum

cofiacla,

chctW

Trtcadtdt cis atitcA m?fura,fifltu nouojuferfufa aqtta.addtto

f*ro>raro, Hordet,linteolo ttci fan fondercfriuatmjjfugillo dtjibdt:

anjuUs uafisaUigato,coqmtur,donec Hordeufiatlum tramjunduntur. demde omma nouum craterem orts amfli djjnmdnibtts Tnticum abtjcttur ^ffiunu ^Crgett uehementer mortanotecando infufa a^ua iamtur^afiiccataytn rhebdtco

LIBER
criitota dte
'//*

Q_y

NTV

S.

493

tunajfufafertiete aqua,donccfolutafattfcat.

Excolata aqua,

teritnr,&

ttejfvri tnfuja

catidaaquafimt.

Manc

cxcermtur.altii mfHndttnr.at^ tcr die excolatur. idjcptc

cbmficrt fviet.Foflca additis

adfnguLs mtn^sffuma ^Arg


cahda wfufa,

^iumsjalisfofilps drachmisjnfujai^ calida aqua, ter die tcrt


r y ty addtta acjua excolaturicumc^tnalbuerit,
I

^facitoydum nulla prorfasjaljedtne reftpiat.Dcmu drdetif&+

oJoleftcCiXta^ieBopnm humore jeconditur.Sin

mtnw, mitrtto,

tjfuma ^rojriudv ddigeter tn itnr\additoJalefcf'tli


tpiicato pcndcrc >mfiElile ncuii conijatur,acjua
t,

mjunditur,tta
fit

Juperemtncat.Mcuetnr qi.oudtc mane r ncfferi.acjuaj^

pcrfundii\pricrc nequacjuacfjufa.Hocft tngtnta

dtebm

natfe

riifimoueatur^rafjtjcit.ujfie tn duriticm tefla.Fcft h&c effuja

lenitimwria,tn rhehaico mcrtariojfuma .Xrgcti tcutur^o^


tcttad in
fifltle

acjua ccttnes,manibm ddigeter agttatur,

muta

tafubtndc aaua,donec nultiifalfugtnis mdtau prabeat.Dewdc

quodex argetijfuma cadidu

apparct,

m uas altudiransjertury
^Ar

?dafiuinpaJitlIos, piiibeapyxtde coditur.^AlijfJuma

gnt

tnfabaru magmttuhnes cofsaElajn uentrejutllo crudo ex acjua cocjuut,dum wjcn* elicjuejces cotabejcat. Exemptam^ cu

terut,Cr utfipra ditiuefJauat.Suntquijatis iilram una, crjfumd ^Argett taniunde,inJolcterat,aqua cotinue mtt
fale pari

cador et detur.^Alta ratio:Sumito quaiuuis ^ArgetiJfts ma.ubi lana cadtda muoiueris,fiBih nouo tndtta aejua,cu pugtl
tata,dit
lo

fabaru recetturepurgatarittf decocjutto. Cuife fabadtjrupu


ia~ altera ^Argetiffuma,et exepta no dcn\grei y

'dehtjcet. lanac^

**tnuoiuta,tterucoquito, cjathu aqud

ZTparefabarumodu

*dijct?s.Fadetertio,cjuaJupra,JaatoJnjHmma^ na tam nd tnfaalur.lnjup transfundes m mcrtanu.adfii


faiufofiuj lilras,adiicno
*Attic*<>

cfiogemtsffuma .Argett dm ettertto:wicrmtttestj NitriquaalbifmitHacjHadk-

4
Inti

DIOSCORIDIS

drdchmM quddragintajeptetrt tndito : ttertm terttOydone Jktls candoris contraxijfe uideatur. Ita dHtem fnndens eam e:
alto inficuk oris ampli,adiela largiore aquajibi cofidere de

jierittCohito.Tum nouamfuperadtjcteni aquam,mambmprob e

uerfatamyjimto ut conJidat,acrurJUsper colum ddijctto.^tlter^


nit eadem projequere, dum pura aqua dulasj^ ejjiuatj

C? nuua

ftlfdmem pr&feferat. Pojlremo mfiftile nouum


Ujydn* expomto^C^fi
Uy rta prodcffe >

trans,

colatojen/im omnt humore,Jolt quadragtnta dtebwfub


fiat

ad

Cr ad i

tollen-

dasy ddrugo/Mjactes,Cr' ctcatricoJas>Ucerat*sfy

CT^cula
ybt

rumplenas.

A^gtnti^umaautUthargyiumftmfornaiibm
depratur,e plumbo

hrgetum

nigro,a co(hois dtuturnitate>

& metallo-

forma
anreus velarg

Auriyel Argentijpuma profiiit, ytfefla immitta Argento* Aerisjefuando fip Vifwm eftffed ytplm^mmufye
l

imouetuu Aesft,aureocohreLitbargyriu ^tur.Namfimaximapars Liuera re It inducetur. argenteo modicum,aut nihilum ftt Aeris,

fm

thargyrium,nihilaliudejl,

quam Vlumbum

Aeri, aut

al^uande Ar*

gentojepurantium indiUgentia permixtum*

Cerufa.

NOM

L ENCLA TVRA.

CAP.

1 1 1-

Gr<e. -littfttdt*?. Lat.

CT Ita. Cerufa.

lati, autfitttle om ttrceum m modo : Infitfo Erufafit hoc

Ubellum yttam acerrimo aceto, lammamflumbeamfittegete,{irmato: arundmea trafittiltsJjnraatlttmfubteElapuu


refok exptretacetum,ubt hahtum jHperutTufyueLtmtmbMjte delaadfumma purum tafueritjefittensfy dectderthhumorem

tum colatojcrajfamentumjj transfundtto.Debet quoqiteficcari tnfole ,mox trujatth mok tert, aut altas trttum crtbrart.Pofiea
cnbranditmfy redigendum partes tenues quodjuperefi dttrtjn

L
hrata

B E

Q_V

NT V

S.

<>3f
cri

yicifim eadem tertto quartodfactenda.Me/tor3 qu<eprimo


efi,

Cr medtcamentis ocuiorum affumenda.Secudum lotum tenetfeques, O" reltqudfuo ordme.Nec dejitnt qut Itgneas
afe

appendant, er derafo ceu fitu tmpojii

ut

acetum non contmgat,tndttocL operculo circumlmetes dimtt-

tunt.Pof dtes decem,laxato ohturamento utfunt. Cumj^ refolts


ta matertafuertt,reltqua,utfupra

dtxtmm,exequuntur. Si au-

tcm qnis tnpafttllos ueltt dtgerere y aceto acrtfubaEla, dtutdttur


mpafttllos, quttnfole/iccantur. ^Cefiate

tamen Jupradtclnm

opm obetmdum e(i : tta entm candtda atque efficax reddttur. Quinettam hyeme paratur,urceiffuprafttrnos3 l?alnea,autfornaces tmpofttis : afcendens

entm calor, tdem quodfol pr&Slat.

Laudattpmam fieri putant Rhodt, cr Cortntht,aut Laceddtnone ^proxtmam Futeolis. Torretur hocmodo : flagrantihu6 tgnt carhonibpto,fifltlt nouo, maxime ^Atttco trttam Cerujam imponito, cr aftdue uerfato^cumque anereum colorem
traxtt,

eximens reftgerato

Cr utttor. EJl CT

altud vrendt

genns

Trttapatmis nouisfupra prunas tmponttur, Crferula-

cea rude mouetur,donec colorefmtlis Sandarachazfiat ; extra-

ftaque

adufm mintflratur. Qua. uero ttaparata eft, Sandjx a qutbufdam dtcttur .Lauatur Ccruja Cadmu modo.Vu et refricrcfcentta

gerare,occludere,emolltre,explere, extenuareque:infuper ex-

lemterrcpnmere, C? adctcatnam perducere. Mi-

Jcetur ceratps,

er

emplafiris quxLtpara, uocantur ^pafiillisj^.

*ft autem letalis eita pottn.


tftacerrimi aceti halitu
tf*

m craffa
in pollincm rejolutu.
.

ifum colorcm imbuat, Scandiumfacit Offi

x 3 vna

& eadem resfunt*

Chryfocolla.

CAP. L I NOMENCLATVRA.

1 1 I.
<?r<*.

CSS

DI

OSCO RIDIS
Itd,

MvXM.o7b.cc. Lat.chnjocolla
Hryfocolla laudatifima ^i

Borrace.

Maccdouhhcat fimtHtme reddcns.Secundum locnmfibi dam_ pura prafertur : ingcnere Cypna,<juo Ptaxm* er hxc efi Ratio cotkgmt. aua terram,aut cakuhs

7^w m/i/> afia,mortarto


fjncerai
fhetletur.

conjedait.coiato. quam ter fricato y Vrflatim

W. cxpajjxmmuaipu ^
tnfoie,

vcfimprofefterejonecp *<*#* Jeis*a*mt.r*rf*m


Demficcato
ejje auodjaus terens u uolueru,ex ea

-.<

mm.

ekmg OuUftJrere f*jo f t* <r<U adpomto, carhones fupra m*gm

re^to. O" *duf*

Chryfocclla ad

mUm cuau.es

pm mordcndo exefi.
twnes

tmdhgt meduamenta Inter

^*

pojjunt. mfetre concitant, CT necem

reperttur. krn-enttcauerms, %n

^y

pertotum

veris

pLefacU.Ofpanarum

^X^te.non m.^u tW Quinettam obfcuro,ytparerat. U in %m*


Borrax.na

^C

lum.neru^nvns^arntenucof^
yocant. Pl* de vtrore coc^t,

ex

cau.rntr.albedtnem.an, ex Ar-evtjodn^

^"^Z^ ^denfa^ ^L^


CAP. IV*
A

luro irrumt

anJo^ea^aurtjodtn^r.tjU^^

Lapis Armcriiiis. N OM E N C L
xtf *

T V R
|

A.

^irmava.

^rmt

B E

Qjr

NT V
r

S.

e$ 7

A^memm
dquabtlis

lapis fr&fertur
y

Uuis, colore cobruleo^erquam


y

calculo carens

frtabilis.

Eadem

qtt&

chryfocollafirtftatijedinefficaaM.QuineUam ufum habetad


os mpalpebris alendos.

Rmenins Lapiscolort cbryfocollam refert. SeleSlifiimus efi qui prope ad c*.fium accedtt. Qui in plurtbus Gerfummi ytret
,

&

mania.

locts

reperitur lapts, conficiendo colort

quem proprte

c ytridi

c&-

fntm yocantMatthiolo yerus efieducttur,ArmeniuslapU. Necobftant


natales.

Stquidem manifepo yidere


:

eft ,Jeplafi]S

Cadmiam ihutu:
,

Spodijydiuerfa Antijpodi*

fioris ris,yiride

*rUyicemreferre:cnm

tamen h&c fmgula tn fodinis repertantur. Vorrbfiis lapis in officinis nem reperttur , non ftatimjequitur in metaUkisfodtms non reperiri. Lapis trrnenitt* perTralianum humores melancbolicos expurgat ,mipune,
necdijpartabElleboroalboyirtute. Ver hettttm pueris confert quibm
ftrtcttim efipettus,

prouocandoque yomituipeculiarts. In

eptlepftafine

noxa ad terttam
*.

yncix.

Galeno

lapis

partcm ojfertur y cum decofto C entaurij mino~ armenius yirtutis efi abfierfortxcum leui quadam
yiaftrtfloria.

4trimonia 3

& leuifiima

Cocruleus.

CAP. L V I. NOMENCLATVRA.
ex tranjs metallis
in

Gr. Kvojv<& .Lat. Cccrulews. Ital.Lapis Lazjdi.


Oerulci oriqp

Cjfro >

copiofior

ex

arcna htorali :fecundum quofdamfub cauatos ffecws


inuenitur
'

probatur. Eltgi y am maqis

debet tnebriatm.

ut chalatts. Lauatur ut Cadr.ua. Vtm habet refrtmcn-

tem, er modice erodcntem. Crufiasgtgnity r exulcerat


iquot qnifcintilltSA probatifiimus Lapis LaK.uli COeruleus, aureis emicct. Arabuftcl :rt: Cccftlleu , t*r armevni lapid quod
f!ue
,
f

y*adamtnm cognati fur.tMnhtx Cr ficcie cofundunt.Etfane in Gertoanidt fodinis intncem

**r,ab eaq;
*

colorts

& inyna fipenumero maffa adnatireperitmproptnquitate, cadem & yim <& pretium apttd plcisttantvm

^eobtinere.Attamen Lapts l^XJdsyentm&W noneft,jee perMa^i-diizdil^eter clotus,purgat innox:hhvmvreprscipuemelarJ?olku,

fftS

DIOSCORIDIJ
,

quantumuU jKukmyux putrefsMortum dicat. SiqniJem acrimonU futrefacityquam lotio commoda emendat.Vorrb Germa?iic*fodtn*, auro notatum nonprocreant namquejk diftmflum m aurtfodi/u* tantum,

V quam. Quocircabonitate &

&

quibus argentumfmul

&s extrahuntur,& ahbi nafciturnuf fretto prjicellenttfimus laph La^uli,

qui ex aurrfodinaeduotur,quoquc yltra mar$num(fii vocant)Ax.*injpijfauarenfinonabfimihs* Marttimunttoribusnmaftens, rurnft. yix,aut nuUatenm3 noftro duo reperitur-

Indicurn-

CAP LVII* NOMENCLATVRA.


r
corti* mnatans ejlflumapurpurea

Cr.Jydlik&XiS^LatJndtcumJtaLlndico.
Ndici dnogenera. Vnumfuafyonte nafcitur^umquam^ m* ^Alterum exuns. ma,germtnatwne lndicps arundxnibm
fettorid dant ojficin*
:

nu,<juamdetraftamartificesficcanL Ofltmum exifiimatur,

auodcceruleijJecicmpr^betyJuccumJuumforbeUCr
ter meduamenta
ulcera. refrimit rumpunUPurgat CT nes,tumore$que

leue.

M-

inflammattoC^ lemter adftnngunt, eft ^ud

VurpnrA e quodin infeflortjs offcmh fj>*** Unianum Indicum ph Quado conferifcribit > almd efi a nofho , quodex ifatide ,ft*
,

jue piclores vtuntur indu<endo(fic loquuntur)

caleftt objcuro,
>

hu*

tfilarihuA

*r auod ku-rmrmento permtxtum


:

colonm ***-

diJcrtfM lndito Diofiortdu ptrindek dem pukbemmum faat quodjpumamfaat,ex lndicarum aruudinum gtrmmAtiont.

&

Ochra. NO M

CAP.
E

LV

I 1 I.
A.

C L A T V R

Gnoxfa.IM.fP* Ital. Ochra.

fritur hxc, cr Ltuxt


dere,ccHecliones

chram leutfttma, Cr ommno

luteam eltgere

opertct.

faturatamjio Lpidofam^friabilem, natione

4ttt<***

Cddmt* modo. t '.: etm

Cr tubcrcnladfopare. ExcrcfcentUW

eroadftringcret c* rne
refrt

LIBER
reprimit
tntnutU
,

(LV

NTV

S.

<T3j>

caua cum cerato explet ,

Cr arttculorum tofos
tfa c&dens
> e

com-

caueniofo fo-

ijr
ifi.

Cinnabaris*

NOMENCLATVU.
Gr.Kivvxoc$i-Lat.cinnabarisoltaLcinabro.

C A

L I X*

^fHuctnantur aut Ctnnabarin Minio eandem effe


ftimant. Mtmum emm tn
Htfyanifs

ex

laptde

quodam

<tr<rentearenf>ermifto,teml?erartJolet>
Jcitur.

altoqumnon dtg

Fornactbw autem tn fiorentiftmumflagrantifitmumfy

colorem fermutatur. In metallis uero (irangulantem halttum


truclatyttaque faaes tncoU ueficis obuelant f ut per t!Usj]>etetf
nec rejfarando

noxium aerem attrahanU Eo pElores adjum-

^fphrtex uero utiitur.Cmnabans ornameta vartetum ftuoja ca defirttfr, r magno conftau Hatienu* tnuerittur>ut utx uerfitolortbmmBorumltnevsJatisJactat. Intento colore necdtluto

fraditum : quare qutdamjangmnem


runt.

effe

dracoms extfttmaue~

Con~ eandem. laptllo H&mattu Cmnabans Vtm habet

emt adoculorum medtcamenta^uerum ejjicaam,magi


aiftringit,

wjangumem cohibet. ^Cmbujiis tgnt, Cr p miombm cerato excep

nabarit auofeblafu

&

piclores ytutur, longc diftata T)>of>~

Ik Cinnabart. N.Z mfltr

t> txitiofin.

kt

Diofcoridit

&faUtitu eft, foftAs.venautu, modics afttrtur ex , Cinnabaris Aftka

&

tantappUcttM,ftd Hxmatitts,nofortt l*atitate,yieadtm qua lapu con*tiam intracorpusfumptM. Qjfod vulgari noftro Cinnabart non actntmorum oculorum venenato , tnit,mmft erodenti, exuluranti, elepbante intmico.

Plmiusfan^uinemputatejfedraconisin^nacum
eft.

ntufu Std idfalfum

?er

naijat,on affrtcana m Cadamoftum

tso
hiftoria Cdp.

DIOSCORIDIS
4. San&utt VraconU
difttllat
,
,

lachryma eftgummofa

qut

ex kfiicana arbore

colore purifstmt

& fummc

&
1

Jangumu.t&ic

hodte \talu dicitur,Sa

Itquore, *becoUetto tnctdunt , copta,corttcemferro quo maiorftt htt ex AfiLiquor vocat. Draconu nit ignt incoquunt.&fangutttem

&

vmbris inducendh inpiBorum , vfus ea allatw , pauca quantitate, ccgntexpcrientta (juod adde \m Mtntendo rubro claro, ivt vocttant) dubtamfdem non aflrtttortus, tus efi Hdmatitt vtrtute confmtlts, Cahquore. hoc Afitcauo cum factt, Diofcortdti Cmnabarin , idcm effe pendurttie.at lapu,nonextrema terum CmnabarV fofitlts .rubens eft exvtjfonte farBus intantum dtropftimuf.O-non raro argento viuo

&

&

tiUet,haud

altter,

auamarte

&

ex faclitiusfit educttur. vi ignu

ft

r-

tonts . at viam fubltm per vtuo fulphure 3-ento r

Mintum

tzpite fcribit Diofiondes, nofterefi


re,nthtl altud eft,quam Sandix.

CmnabarU fofitlu.

q-d ' Mtmum vulga-

Argentum viuum. C A
Ital.^rgento utuo.

L X

NOMENCLATVRAGrt.Yfytyvct&.Lat.^Crgentumutuum.
'

barm continente,

Ctnnaconcba J\<citur,pat,nfiMbt, tmfofttaferrea drgikafuferhta,carbonicaltce cooferta,

KientummuumfitexMmio^uodabufiueCtnnabdru

hm

<jux Siqutdemdeterfafuligo, fuccendunt.

cakimjtde> reinuenitut

irtgerata in

^rgentum muum

arienttfodtnarum tetlv ,fltllattm m1taUtsmuemntradunt.Seruaturmuitrei6,autfiumbct6,aHt


fiagnets, aut

m cott. Qumettam m ^ik concretum. fW

otnnem matenam argentcts uafisfyutdem altam


eji lac

exedtt

cr defiuere factt. Potum

^etjuj uim pernicialem


midtum

entm fondere tnterna exefi. Zcmedio ^CbJmWm cum utnum fotum.a- uomiiiombm reteaum y aut Origanum,uelX)J' Ormmt,aut aut ^cptj decotlum,antJemen tequam ramentum cum umatiJcobsMcfi, umo^urt Jopum
nuifitmum,epotum,mirabilt eji auxilto.

fi^e

LIBER
Kgenti viui

CLV

INTH.
&

6<?t

vena,& fola,et cum marmore reperitur.Montes aU


facilis

quotcjttia Goritiavmusdiei interuallo distant, caueas habent minerales,vbi abundatifima copia reperttur. Huius confciendi

Argentum viuum exudat. 1d phdofopbiaLhimij}* metallorum omnium feme origmemfecere camque caufam efje cur condenfarinon pofit. Attamen contraeorum cpinionem,argc?Jto aurcquamomnialio metallo cttimvnitur. Si<juidem metalla omnia qux Argento viuo immittuntur/mnatant,pr teraurum quodiUkofundumpetit3 quodeicj:teriscitius implicetur.
*ft
'

ratio.Cinnabaris foftilit, longeamphtu

&

Rubrica Sinopica*
vhrica Sinopis

CAP* L X I.
Cappadoaa yJJelunhahet exiccatona,

Grx. fttXT* jivczfiKH. Lat. CT Ita. ^uhrica Sinopica.

maxime prohaturgrauis,denfa,ad locinoris tmagmem uergens, calculorum expersj concolor,


tHmdiluiturimpendioJuJilps. Ejfoditurm

$H cjuihujdam^expurgatdcfe dejerturmsinopem urbem> in qua


uenditur:unde cognomcntum accepiu
quafi

Vim

mducendo ohfirucntem Cr adHrifloriam. uapropter

nulnerartjs emplafiris^

cr paftillis exiccatibw, er adJinSlor^s


mfu-

commtfcerifolet. ^fluumjiftitjn ouofumpta aut clyftere

fa.Datur iocmoris uitio lahorantibws.

Rubrica fabrilis,
Ita.

CAP* L X 1 1
exper$,friabilit

Cr. (xt\7(& Tifiovixfi. tat.ltybricajabrilis.


Xubrtca fabrile.

Vbrica fabrilis, ad omma sinopide mferiorejl. Optima

V s^egyptia Cr CarthagtnenJis,Upidum
m

Gignttur etiam in lberia y qux adocctietemJJeElat^ Oc hra exuft*, er dcgenerante fiubricam.


afferebatur,Nuncverb 3 eiu4 vfus perift.Kubrica fabrilts rufa Zleba t quam Bolum noftroxuo nuncupant.

V brica Smopica, vt ex

Diofconde apparet f oIim

Cappadocia
efi

emnia

tcrra,

CAP L X I
X
x

I !

Grd. \npvict pt* Lat, Cr lta. Terra Lemnia.

Lemn

69 %

DIOJCORIDIS

Emnia terra,cttniculofo infyecu nata,e Lemno infuia, pd percaprinofangumt defertur,mtbteiecla, ioco ^r ^_ lufiri
capraftgnant ertmagine tmfla:^uamcoUcoguntmpafiiUos,
appellauere. capra, StgtUum hoc agos, Sphragtda efl, unde cr Pota fingularem. uenena pernutofa Vim antidoti habet contra

mortfltts cogtt.Cotra uenena cum uino ,Z? pr *fum)j>ta,euomi


fuit*anima(ium,qus, extttale utrm
etaculantur^predefi. ^Cntt

utantur. ift hac qut adfacrtfiaa Stmt dotssfamtltaris.


fenteriatttilk.

CT dy1

mmit infula, yndeterra Lemnia

M' cxf>ortabatur,yul*o ottm


1

leStalimenedtcitur.Quxnoftrotemporefigtllo tmprejfa

T**-

yeranoncfl nosajfertur, ad f.gtllata Terra *, terra rttbens, b<cc fuframodumfit cum lemnia, dociorum t Vorro rubeat,quod cum alu terra mnitomm toarguit. tnjucau vocant OrientaUm armemum Bolum mmumcenfura,quem
,

& *f23KL

^HJT^C M

mena Lemntenfu nirubet.U tnmortballefctt, armenms Ochr* Bol*


fi

terra.Nonenimexarmcma,ybtyeruso e(t,Lemnta madulter.ta Stqutdm BoltttafferturJedexLenoinfula. Bolwreperttttr.i, Gncertt*

&

iflumfaciuttf.hacyeromijendtumfaciunt.
9

Atramcntum
N OM
Cra.
ejimole

futorium.
I.

CA
A.

P*

IXIII A T V R
E

N C

chalcanthum.Ita.retnolo. Lat. ,*<*Xx*'fy/.

iden CT unum qutdem, genere ATramentum futorium

concretum: fed tnfiecie differentm ^uojdan cuntculos bet. vnum namque humortbm JiiiUtim metaiiaperficmnhjt Cypria jut tjs coiatps concrcfat;<juare ab

tr ets^

Sta ahj uocat, Utttium appeiiatur. peteftut tpfum Ptnarton

^dterumftmpltct rattonefit mfi< t* fcrobes, concrementnm cis.pofteatransfufumm excauatos 1


ltcon,idejt, jitllatiuum.

lHi

pejii\

B E
'

QJV

INTVJ.
e(t,

6$ t

fefit,quod Peflon,id efl>cocrctitiH, frofnenominatur. TerttU diatur coflilcO* in Ht$amajierifolet:fedinutUe ac tnualidtf-

fimum effe conflat.


decoquunt,

I{atiofarandi h*c

^tqua madefailum

mox infijcinas

transfundunt,

CT rejidere patiUH^

tur.Hoc certisdiebns coa\efat y in complureis jorrnuUsdigeflu,


teffer<irumfyectemreddentes,<juraccmatim mterje cohtre*

fcunt.Opttmum

effc

crcdttur,ca?ruleUrrt,grdue>c'ocretum,tranP

lucensumufmodi fiHaittium

nomtnatu* Lonchoton ahjs ab eft,

JProxtmum^concretttutm. Coclile uero adtnfeBw


Uones,aptiH4 cdteris

crdemgrd

ujuni Sedadmedtcind compertum efl. effe

mualtdim ejfe,exf>ertmetd docent.yalet&dftrmgerejalfacere* er CtufUs mducere. Ldtas uentris ttneM necdt,drdchmdponde


re

deuoratum, aut cum melle linftum. Vomitite ctet : aduerfm haufafungorum uenena,ex aqud fotum auxtltatur.purgat cX

fHt,dyud dtlutum, Cr tn tteliere ndnbm tn&illdtum. Vntur ut


faulo foft in menttone chdlcttis oftendemw.

Alcathum 3 quod Atrametumfutoriumeft,&

vi

duum e(l in

Italtajpeaerum. Vnum

natiuum^uod Coppam rofi-

nati fam yocant,id yahdtus eft. Alterumfatlitium.lftud efadtms, ' loci natura,plus mtmijue robufttas eft- Komanum,quant*muis huidius,faclittorum validtftimum eft. Secundum ab eo locum obtinet Cj+

&

priacum.Nam Germantcum,colore hcet ftt pulcberrtmo,c*ruleo,ocuhq; *nagu adblandtatur,attamen cum ex eo,aut educenda a<juafort*,aut
ejjama \itriolum foftili proditur. tpfainuahdtus inficiendt panni, re asbrin<um alumtne conuenit. Mordet gu$lu,ajprtim eft, pungtt,

&
m

^n,operattone,aliimen:acrimoma.Salnttrum,ftccitateJa^

Huitv fodina non longc abftmta Uaffa , mantim* Senenftum^rbe. /*colorts refert, cdfto lapidan Kuius minera terram potnts, quam vtrirtrtdtbus, ahquando , ahauando\rnvnets uefcentis maudts aterrtmu, odor dts^mmorem.ExhacJubtenanelfattdtfttmzps breui ahoqut eftodnur, aperta cauea , ob idq; *xhalat,fnlpbun
,

&

&

ftmtlis

rattoaGalentKecemconfckndisttriolt ptriturumetaUtcUopcrarijs.
**

Gakno Zjprium Galem Qakanthum>materiameffecoahtam,equefubultondiffm. Ifta


c

patet, iUa quottdte yifttur.ld

umenfctendum,

Gs>4

DI OSCO RIDIS
rofa

husChakitUyMifi,Vfarki,& AerU partibas comf>ofitam,Qj}ody vt co uenit, intellefthm 9 Galennm fattffuperque ab maduertentta tuttur

Coppa

quamnatiuum Cbalcantum diximnt,fzpenHmerofuprt

tnonres fodina VitrioU congelata ref>eritur>corttcis iristaEtn* effgien


referens.

Acemmii,(juod per alembtcum, a vitriolcoUnmextralntur


rofata,colata

&]>ariterCoppa rofa,pr*parata autdiffolnta in aqua


UrquatQrueinfyiffamentorepetitQy-valentinmultQS

m medicinavjM

quos mysia

norunt^am amyTlUfacra prodere nefaa*

Chalcitis.

CAP. L X V. NOMENC latv Ra.


ttenis ,Jflendentt-

Gr&. xaXnTlig. Lat. chalcttis. Ital. chalati.


net laptdoft, nec HalcitUyr&fertur fimiUsdri,frtabdi<s,

^^imcterata^mtenurjanttbns oblongis
hus^.Hutc abfierfiria uh tnefi,

&

excafacient,

& cruflMuU

angults hdeorundem certbm obducens.Purgat yudoculis er cruljacrum, ignc ^cd rent.In genere leutter exedenimm ejr.

cerd qu&fequnt^ efficdx

ti4ulcerat ton0as^,eiu4farinacompefcit.ufla,
trita,

e sanguinem efi. depafic Gingmarumuttid, erumj>entem,ettmfucco Perrt /ifiit. melu tum O-

uuluaz? nartbu

oculorum medicamcntis

genarum Cr fiabntiam abfumit, amd medtcamentum, Ijru' modo tn eas adacla.Ftt ex chalctte addttts Cadmta una Pjonccn uocantyduabus cinsfartibus cum

CaUu. reddttur. longe utilior c l toUtt } abjtergetfyFtftulas

diebus obruerefimo, Cr ex aceto tritis. Oportet autem tn jiciilt yuod ide acnus. yuddraginta,per cantcuhe ardores: ftc enimfit
tertmt, utno m ChalcitK fotefi. ^clij frares utrtufijue forttones

CT eademprefijuuntur.rrttor

chalcttisfitltlinouoiuiuiscar-

lombtuJuperpofito.Afodus autem ujiionis

m humtdiortbw

efi,

dnmtpfa chalcttisbulLisexcitaredefierttyCrferfecle tnarucrit.m relitfuis uerojum mutata infiortdum color emfuertt , C7*^

ext dcmum Janguinem aut mmiatum colorem contraxertt,tum menda efiinfidcns autemjfurtiua,fiatu cxeUendd>mox refo"~
"

nenad*

ER QJ I N T V

S;

S$f

fienda. Torretur

etiamnum perfiatis carbontbu*, ujquedum lucandentibx*prunts,Jub~

teo colore paUeJcat:autfiBittJubditis

inde uerJata,donec tgnt confiagret, C^ colorem mutet.

Mify-

CAP. tXVI. NOMENCLATVUi


Gr. Mirv.Lat.MtJy.Ital.Mifi.

colorem tmitatur , CrfiellA ^Aun rum qitodfiiando , m tnodo JJflendet. Vim habet er u(iionem cum chalcitide ean~ dem^r&terquam quodpjortcum ex eo non conficttur,cxceffus

ijy

ajfumendum natione Cypnum > ^Curifimile , *//*-

defvBusque ratione tantum dtjferens.^Cegypttum autem c*te~


risprafiatjutpotk

quod ejficactpu habeaturjedadocularta mc~

dtcamcnta muttojupradttto inferins.

Melanteria*

CA

P*

X V 1 1.
concrefctt.^Ab*

NOMENCLATVRA.
Gr&. Mt\**f v{ j. lat. CT Ital.Melanteria.

MElanteriagemtna

efl ortgtnis.

Qjudam infauctbtu cu+


modo
qua terrens

ntculoru,qutbtos as eruitur,Jalts

uero tnjummafacte fupraditlorum locorum cott ,


efi.

Qutnettam tnuenitur tn Cthcta,

Cr altjs qutbujdam regto-

mbtss,fofiiltsquadam. Fr<tfiat y

quafulphuns coloremtrahi

Uuts^pura, aquabtlts,

cr qua contaftu aqua conjefttm ntgre-

fctt.yim caujiicam

eam obttnet^quam er Mtfy.

Sory-

CAP. LXVIIINOMENCLATVRA.
Gr.Xwgt-Lat.Sory.Ital.Sort.

si~ aberrantes. ejfe Melanteriam y ry extfiimarunt altqui Sorei uerum abftmtle. Htdemjutgeneris efi Sory , etnon
-

4-

WTirt

G$G
ttirpu ineftgrdue,

DIOJCORIDU

Cr naufedm moues.Inuwtut etiam 'sAtglptOyCr altjs qmbufdam regiombm^ut tn Ltbjtd, Htftdnta, Cr


Cypro.Prdfertnr ^Aegypium, cjuodquejriati nioriu* apparet,
in multafordmind dehtfcensJubptngue,tnfuferddftringes,Cr
olfdttu denordtioneque

in uomttiones

mdgnum utrm olens , ttd ut fomachui effundatur. Quod autem ftdtum fcmtillas Mt~

inudbdum generis alterm non emttttt^ Cr modo ejfe, CT fyos cenfendumeft. Ftm r ufttonem Jupradiflis fmilem habet.

Dolon denttum cauernis tnditum medetur > eos^ labantesfirmat.


ifchiadtcis

ex utno tnfufum auxtliatur.

lllttum cum dfua,

granu Htcautemfere

dentcaftllos qu& admtfcetur uaros extingutt. Medtcamentit s cxperte ufitonem qu* omnta Cr alta

nonfunt, feruftis ualtdtora

extflimantur,praterfalem effe
cojimtlta, <ju& cruda

CT

umifxcem, Nitrum calcem^

remtfio-

rajunt.combufta entm,umbw ejficaciora redduntur* non aEiam G affe* &proindtin Halcitis,M'tfy,Sory,inItaltam,


runtur.

Qutn M atthtolut afferit

fe in fodtnts

G ermanius rnde

opera, laboraffejedftuftrata Aes effodttur, hts repertundts plurmtum utyeftigio.Mtlanteriam tton/ucccdente ejftttuinulloqutfeftpromente

rb in cuniculorum faucibus G* cautrnisfept yidtfft


tallici

quam tamen mt-

optrarijnon animaduerttrtnt. Vorrb iam

dtttftus eorum trror,

qui Mify , vitrtolum Komanum gtureo non conjlat , nam friatum non
lat.

colort vitriolum Siqutdem putauere.

in aurum ,ftd in -vitrumfctntil-

Porrbi Galt>iittfttmonto,MtJy mmeraletft,c[uodaftJeftontittrMtfy rx yifceribus innafcttur , nec faflttium eft. ldemq; de Chalcttt tfft ex eiufdem Ubri noni, T)tfacultatefmplicium>capittdtChakanto>

&

Jubftntm,tnteUtgitur. Item ChalctttminMify tramformari*

mWfj*
tranftrt

in Chalcittm. vttriolumq;

Komanum yttuftattinChaktttm

eb tdqut Mify tfft nonpojfefedpotiu* adSory naturam accedtrt : quoi Cbalctin Sory ita , qutmadmodumChalciti* inMtfy transformatur Mify^f' tim conutrtitur. Tria luc medtcamentaSory* Chalcttts, aut ttnuioris dem ingtnere facultatU natur&funt , effentia tamtn

&

&

craftioris dtffertntiamforttta.

Sory omnium

crafiiori tft tffentia

Mify

tenuiori

has inttr medta ChalcitU.

Adh&c Mify

Chalctti

(ntmpi ob tcnuttate partium)

incorporibusduru plut mordet , cumqut ambs.ni


dccociio

LIBER

CLV

NT V

S.

<r*r

Jecoflionibus dtffoluantur , magit

tamen ChalcitU , quam Mify. Sory noneliquatur ,-vtquod compatliuf , phu ad faxi naturam accedat: Ytaud aliter quam Mifyj per naiiuum calorem extenuatum 3 ob idaue
Chakiti fncim nonfaule Uquefit.

CAP. LXIXNOMENCLATVRA.
Diphrygcs*
Gr. A lf$vyi$.Lat.Dtphryges.lta\.Dtphrige.

nanque extrahttur, ex
fole ficcatur ideo
,

phrygis tria genera


efi
,

ejfe

creduntur.

Qjtoddam enm

wetallicum

quodtn Cyprojola gignttur. Lutofun


luto cuiufdaminibiffecws
;

extraBum

mox

ctrcumpofitis farmeniis uritur.

Diphrjga

uocatum efl , qttod Cr kfolc er afarmentis uratur , are-

fiat, O-fermetorreatur. ^clterttmperfeEliarps, quafifubfi-

fex eft. siquidem poft fitgtdd aqua effufionem , utfupr


defiore aris dtffercremu*, fublato dre,fornaci

ima parte cohtrens td genns inuenitur y

Cr adfiriEiionem CT

guftum &ris habens. TerttttmficfiuLapidem Pyriten,ut calcem


multos diescremant in camtno.cum^ coUrem Hubricd contraxertt^eximentes recondunt.Qjtidam tradunt hoc, exfola mdareis dtSlk affain quando lapidem *ris qu& fiert gtgmt > ta, O- mfcrobes trafiataperuntur:tunc enim ambtentemfcroteria
bts

locum comprehendit ,

Cr

exemptis lapidibm
<eris

mhilomtnm
ad-

muenttur. Trafertur quodfaporem

reddtt, erugmisfy

ftringens,Cr uehemcnter extccans hnguam. Qjwdftbi exufitl Ochranonuendtcat,qu cremata Dtphrygis mce uantt.Vis

em adfirmoere ^ficcare excrefcentia : confumere ,ulceraferpentta,

er

Supadcicatrtcemperducere. qu* cacocthe uocant,


net affertempore noftro Cyprinum Viplxyges tnjt qucdperjeclt^ris tjccundumgenfts 3
,

purattones, Terebtnthtna aut cerato exceptum difcuttt.

itattuum O*

uunec ojiendnur. A

nact

bm

ffpS

DlOSCORIDIS
fi
Qj.'

/
#
jignltnx crct efpgte,!ent*
cef

plutmoficjubfl

paulatim expuatnr>eo tamen emcrgit impttn , vt etiam laptllos prodiemjurfum attollat , natura &facultate Mijy rejjtondens. Hani

natiuum

& Cyprium

tUe Dtphryges exijtimat.

AuripigmenturrL
.

LXX* NOMENCLATVRA.
C A
P*
Ital.

Gra. AfoipixciJ Ldt. ^uriptgm entum


OTflg mcnto.
(juibus Sdnddrdchd*

rnuans.nullt matendpermiftum, in fqudmmatjtfitle

Vripigmentum in eifdem metaUis >

colore dureo umHm exiftimdtur cruftofum, &&***** f


:

quale

Mitya HeUeJfontindJcitur.Hum duogenerafiuxerunt.rnum JupradiElum ej} : alterum glandts ejjigie , paUidum er colore

Sandaracham tmitans glebofum y ex Ponto Cr Cappadoctd , defertur : quodctiam fecundum locumtenet. Torretur m tefid noud mtm carbonibiAsfubieBis , aftduo^ uerfatur , donec igne
fldgret+cr nmtet colorcm.demde rejftgeratum, trttamque re-

conditur.Vim habet ddftrtflortam ,


ftt excrejcunt, Cr capillos euelltU

Cr

erodentem. Cruflas
excttat.

tum uehementt uredine , cr uiolento morju

^epnmtt

Sandaracha.

CAP LXXL NOMENCLATVRA.


Cmnabaris colore,fulphuris utru6 rc~

Gr&. *L*vJlag*X** tdU CT Itdl.Sdndarachd.

^Xnddrdchd probdtur ruffa, Crjdturdtior, CT dltend md~


tertd uaca$,ffiabttJ6,

dolens.Dos eadem

cr ttftto,qu ^Cunpigmento.Explet dlope*


Sc&bros ungues

ctas y reftna excepta.

cum

pice
m

**

B n

r.

clv
e/f.

INTVS.

CSP
difcutiU

phthiriafin exoleo effcax

Tu bercnk cum adipe

pap. L c&tcru Cr uicera, oris^ adnarium Prodeft purulenu mulfo, Datur ex nes cum rofaceo: ttem codylomata.

ueterem tufi aducrfm refina, cum extu^ientibm .Suffitur auo^


delinMelle expedit,cum fim,rapto perfifiulam mdore.Vocem
,

fufiiriofis

cum ^e/tna in catapotio

V riptrmentum
tjl,alterum

txattlum natur* (unt.nttaliodtfierunt^uaqttodynttm maffi

&

San.iar.uhamt

<?

mmt,p*tamn ytfacultatt terrs. rtt uripigmttum,quod A dt Sandaracha.mbil aliud ejl quam contraxerit.Qjtodeofautoretn coEltonem <? fimbm ampliorem

ynum altero fubtilms. Yrotn-

&

tet.

incocliim.fumme carbonts fuper Anribirmentu.nin ttfiaceoyafe ; mareueraeJlSandaracha,eoq O-fammeumapparet.qualu

, . gH,qtiomaioremartifit.~.~. y ruben^ Venettjs inter Aurt}>igmentiportiunculas,Sandarathafummt

no inuenitur.Quam Vernicemfiriptorumyocant,gummiejlluntptrt, tsiudeflgttm rabibm A Sandarax.qua Sandaracba.ZrrorefeatJtSlio JcrtptoVerntx legttur. Sandaratha mi.Eaprobterrbi abud Arabes

rum intellirenda.yt in Grxtisauthoribm, id.de


Sandarac* <n> Sandkts nomina, auidam pro

quo agimm.mmerak.

dum

rubida f;accipiunt ,C hac

Cemfa yfla, quodadmoMfSeraptoms nthihmtnm ,ipfum eft

nmm,& maxmeetmpars.qua

Arjz bodtefeplafuvttmtiir. Ctterum

hurtptgmtntofitjtrJ-Mtmatto album,nonex nkumcnlalltnum 0> Auriptgmertum ntm, vtal.qtit oUtnanttir, atttfdem ex fifi qut
Sandaratha cauw
tistx Arfinko

&

*<?* Jtt fubltmationtm , mnafiitur.Ktfagalltim ptr

<& Aunpigmsnio parttbm.

LXXII* CAP. AlumenNOMENCLATVRA.


Cr*. Tv7t[np
^xlumen.Ita.-AU
,..

o
4

^ihtrmmsgcnmferVrn

^egypto.crmei/Jcme

Bsinuemtur.FAemmfifitle^ddl .afifiosglebofi MeL locis,in & qmbufdd m ahjs Gtgmtur


Lwaw,Sardinta,Hierapoh Phrygi*,^tfr
Zubrica.Phunm* cim
usu,Jctfitle,rotudut ct

revwnibmfu bt*rt(a.Ahis ahjs rwombmMcutet maudytt pUnjq


ffecteu rmtJmedidt

Upid* expetunt.

7 oo

DIOSCORIDI
o o

Oftimti cflfctfiilc>pr<zferttm rccens y candidiftimu,guftuper qux

lose copalu,fidfigillattm

...m cap

pcrs y nec oiebuiose autajju

quod Trichttes, quaficapdiare nommatur iapi* htuc ^flumtm perfi) quo^ t0 nMHm.qeperitur *stc '&y?
htfcens, quale efi

guft^iudicto digno/cttur^ubd non adjirmg


tur

m rotundigenere^ quodmanu confitlum eft :Jedexfigur<

deprehenditur. ^/Cjfumendum autemjuaptcnatura rotundum prdter adftrmgens, ualidim propim.atque bulhs turgens^aWo

cum quadx pmguitudmefrajeferens.fim Melo.Uquv ex mfubt aut ^Ceppttum aremsfitabilcnatione y


ea nonnihilpallom

lymptdumjafleum, dquaie, zrfemperjucu expttgnicuium colom quendam madensfine kptdibm,atque


diprobatio.utfit
rans.

Vim habent excalfactendhftrmgendhCrexpurgadt.qtu

carnem,cateojfundunt.genarum caltginem pupilli* oculorum


mtellig rotundo efficactu* ratl cxcrefccnita* extenuat. Sctfitte

c^

chalcttidts

modo debent.

Putrefc

humore gingtuas mhtbent, ra compefcunt.Sanguintsfiuxtones


mellcfir aceto cum CT denttum pragnates comprtmunt, motm

mant.Profunt cum

oris,erupttontbmpapularu, ulcertbm mellc


coLefrts herbAJucco. cu Sangutnalts
acjua,

Crfiuxiontbm aunum,

pruntut,Item cotla. Melte uemuntcum Brafitc* folijsaut


cu dftcrja fermontbm, ungutumfcabrittjs,perygtjs,cr

cremata,ad pondere feaValentcum acetifece,cy Galla,?an

gedtnas ulcerum,
fafcunt. Furfures

r cumjalts duabm
tllita

f>artibm,dduitia
abjiergunt.

qua
len-

cum Eruo QT

ftce illita

^cd

des,pedtculos,ambuJia,cum aqua

auxilio junt.Contra tu-

mores, zrgraue alarum tngumum^ uirm,tllinuntur.


lo

Ex Mecottu

autem adueflum^muttertbmprajidt ne conctpat , ante

ort uuluaindttum.Partm quoc^ extrahtt. Gtngtuis 3 ficaro

ex-

trewti

M& ac tonfilUs accommodantur. ori aurtbm .J* ueren3

dis

LIBER QV N T
I

S.

-701

I
f
|
1

JLiatantum AluminU gencra recenfet Diofcorides, noTiro vera temf>ore complunbm ytimur, Nempe alumine rupeo , alumint
Diofeoridts dejcriptionem attingit,

plirm,d!uminefacU,aluminecatiuo>aluminefquamofe,aluminex.uc-

cherino.Horum omnium nullum ad


pr&te;

alumenpluma,quod

ipfttm eJlDiofcoridU,omnibux conjcntknti

buntoti<,alumenfctfide,Maltirncnrupeum,idnoneJl,qtiodalumcrupeum vulgo dicitur.jdenim non e terrafit ltqutda,fedpr*dt>ro ex lajn


de,qtun
alijs

quo magis rubefcat,eo durior (it. Quod cx cof.t alumcn .pliti canrubet,maiort acrtmonia pr&dttum. Tit etiam e lapide exim fi-tabdtort O* tcneriore.quoqtte alumenfit candidum, cry;

ftallt

m morem tranjb
lif

menrupeumfnuo Hali ?umaimbutum,nigroremnoncontrahit:al


fbarentior euadtt,magi<q; cryflallum refe

h*

*
fytcuum vitrum
Seit&

herba,qu& Tbujcis, SoaaMatur, maritima nafcitur,ct loco qv.t extra vcncttas, Lto vocatur.tx hac
epceat.e cincre
*

fi-

f*cefi

fit

fauamofum,e f lapide,(Specchto \? aftnol hufci nuncupant)ambufo igrihautfu-

*aigmta*frri lamina*.

ulphur. NO M

CAP. LXXIII.
F.

C L A

T V R

A.

Gr&. Oiiip. Lat.Sulphur.lta.SolJo.


uocant, \Apyron utuum,quod optimuex/stimatur Iphur

teduU modo /Jlendtdumferiucens, mtmmt lapidojttm. Trohaiur mgenere Sulphurii ignem experti,<fUodturct} acprx
pingue jfettatur.

plunmum in Melo CT Liparagignttur. Sucelertter

pr&dtblum Sulphur caljacit,dt(cutit,et

concoqmt.proj

defl tupbmJujftrtoJis,purulenta extuficttbns,

m ouojumptu,
CUM

liche Lepras extrahtt. ntdore y autjujjitum.prxterea partm,ujtt

nas } Jcabros ungues cum refina Terebtnthina miftum, t 3

voz

DIOSCORIDIS
Cudceto uero,draconis ma-

Cum aute^itum^adlcprds efficax efi> Fiulmncs tollit:Jcorptc


ni* iBtbu6,ddditd refina.medetur.

rim fcorptonisdplagdsjanat. Prurttmtoto corpore erumpetes,

cum Nitro deter[umfeddt.I{egium morbum emendat, injj?arJumfrontt cochlearis menfura,aut mjorbdi ouojumptum. Fdcit

adgrauedmem F desiillattones. Sudores quoque confyerjum inhibet.Fodagricis^cum dqud CT Nitro tllitum,conducit. Grdy

uitdtem duditm,fuffiti nidore rdptimperjifiuldm hdufiojdnat.


Lcihargtcosjufjitu excttdt.Erumpentem undecunque Jdngume
Jtslii.ContuJts durtbm,cum uino aut melle tllitum,medetur.
>hur,foJ?tle
efl

7%otiJ?imttm,ex ejfentia procreatum terrejl

,vn-

&

calidajrniadprime conftmtlt. Naturtji ei Jtt ml humulttate aha in miThone rt tamen prspotentt, ftccitate
)fa t vaUde

opus.Sulphurvim babet attrafloriam.Temperamento ejlcaltdo, nuium partium ejjentia.

&

te

Pumex.
Crd.

CAP* IXXIIIL NOMENCLATV R A.


HtaniQiLf.

Lat.Pumex. Ita.Pumtce.

Vmtcisprobaito^ ut magnopere [euis,fi>ongioJi#,/cifitM

nec arenofipsyitem tertjdcilts, O* candidm. Cremdtur fld

grdntifiimis

Cdrbombm obrutns: Cr ubt cdnduerit, extra&m,


refrigeratm, ddufiu condttur.

uino refttnguitur odoratonterumj^ inecnjxs extinguitur:ct tertid ufftone

exemptw^rperje

Vis eim ddflnn^cre gingtuM abftergere. Purgat

cum calfaclto

ne,qtix caltgmem pupttlis offundunt: explet tucerd,

Cr ddaca-

tricem perducit. ExcreJcenUd cohibct.

Ftt exfitrina
cdpiilis

em denvjri
dptm. Theo

aum.Corportcruffam obducit.^Cuellendts

fhraflm antor efi Ji cjutf^uatn bullientemurccumutnij Pumi-

cem miecent feruorem fiatimjedari. PVmex,nulli non nottc^ambujlus eJlLtf)U,evaporeflamm a mon


y

tehthm*,Gt Vefnuio Campanix proftliens.Htcmons ncJlro,non


dliter

LIBER
'

CL.V
t

<70$

ikterattam Vlinij tempore totus arfi< modo. Yumex man propter fubftant ternaui?anttbu*,fedfalsb,ft>uma mar

Sal

CAP. LXXV NOMENCLATVRA.


Gr. A Xf.Lat.SaLtal.Sale.
Pecultartter

candidtt6,calculii Comumter eft ^dfofiim efficacior efi. ,fi

uacans, C? perjftcum, denjm,quah copage.

Cr modofindifacile pofitt, laudatur,/i natwne ^Cmmomacm candtdm, ehgendm Sale efi manno diduct. In m reflafegmcta
*quaUs,dejm.Probattfimm
C?~ Megaris,tn Sicilta
in

Cyprofit,& Saiamtne Cyprt,

Saitsgenera dtfta ^fphrtca.Sedtnter et

phrygtm, uaitdtfimm multo eft lacufirts prafertur :fed


fie

nomu

Tapem,aut TnUm,aut GanUW.Saitsnaturamcommune


crufiat mducit.Sedhocintereft,quodalttu

feryuam utilts eft.^cdfiringit,abjierget,expurgatjififat,re'


pnrmt,extenuat f Cr
alio fit prafiantior.

Qum

umdicat.Mmfcetur aputredine C7
toiltt.

ocults reprim medicamcttspforasabftergenttbm,excrefcentia

exiuberatwnes carnts cofumit,caterasjj tmt,%r pterygia

hydropicoru tumores

CotfA oleoiiiitm. ex iajiitudmes Clyfienbm infimdit. Dtfcutit auxthat.Doiores mfacctsfctu miiigat,e\


Jti

adigne.donecfudet. mfhtlm aceto et pruntmfedat,ex oleo


h:nat, leprxsrfforxaL <s*ng
leu

LfH Meiie loftm.uUenb.

cupoUtajre etphagedanisuUeru y gmctuis auas humoruexat, tlm,(tm limfemine.cotra

mam lUimt. Muerfmfcorponu

Cerajte, Hy$opo:aduerfm Jerpe(iumorfm,cuOrigano,MeUe, cupice.autCedria^utmeiieauxili^cotrafcolopedrxmoifm,

teredtncs,aibid^ uefparuit1m,ct cuMeiie er aceto:adnerjm


capttts pufiuU<,thymos

0* tubercuia^nfi
res

Tefi chjcutiU mcllc af>*p,MtJmllo adtj>e,ar,i

*o*
rescum Origdno

DTOSC ORIDIS
,

Cr fermento maturiut concoquit. Crocoddorum morftbm auxdiatur, tritm, tn linteo Cr intinBm aceto y
mor-

ttd ut uwcults locd conflringantur. Prodefi ad befliarum

fM,Jugdlationes infdcie y ex Melle.Contrahaufium Opium

Cr

Tungos, cum dceto muifo btbitur. Luxatk impomtur cumfarmd

C^ Mclle. <smbujlu igni cum eleo


lonbn* cum dceto. Ignesjkcros ,

impofitus pufluUs erum,

tere nonpatitur. Podagricis ittdem impomtur

r ulcerd
,

doaurium er , tju&ferpunt , cum


ddigenter opertu4

aceto aut-Hyffopo tllimfijlit. Vnturficldi

ne exiltdt,conditw<!Lprunk>uJquedum efferuejcat.^chquifojJilcmjubdfio polline oblmiunt y

Cr cdrbombm fubqaunt , uf

mohoc commums quedum etm crufld exuratur. Solet er Sal coopertam ollam m do un : ^Cqua femei ablmtur , er ficcatm
tntttiturfiubdito igne^moueturtLdonec iam

non exdtat.Spumd

Sdlis,JJ?umojimaris lanugo (iue rdmentum efi ,

m exilbmpe-

tr'nmuentum,cuiuh eadem qu<z Salh

Muriat

CAP. LXXVI. NOMENCLATVRA.

Cr e.A\f*n.ut.Muria.ltal.Salmuota.

uetenbm.^idfotm} aqu& marm* ujmfraflat.

Vria effeElm salis prtbet, abflergitfr Dyfentericis m-

funditur,ettamJinome inteflma corrifnu&tfchtadscu

Flos Salis.

CAP. NOMEN CLATVRA.


Fior delsale*
defluit.

LXXV

I I*

Gr*.A\@- avQ&.Ldt. Flos Salu.ltal


Los Salisflunune isrilo

Ldcubm tamen quibufdam

mnatat. ^fjfumendm aut crocet coloris efl, odore mgrato,


teugart. Interdum ionge magis mrm olet,guflujj mordactory

LIBER QJINTVS.
uiia

^oy

Zrpinguiter lentm. Fucatm autem /{ubrtcd 7 dutfcrupulofm >


tmprobatur.prdtereafyncerm non ntjioleo refoiuttur : adulte*
exparte > ettam dqua > dtiuente fah>
C7~ phageddn
e

^cd uicera qua cacoethe uocantur >


ibugtnes/L
coloris cauja>ut
tollit.

um nomat> Cr purulentdsaurcis, ejfi

EmplafirU unguentts^

F oJaceo^mtjcctur.Sudorem cit.^luum turbat, tn umo aut aqua jumptw.Stomachum male habet. ^Xdditur
crjmegmatity quddlbandtcaptlitgratiacomponuntur. t tn umuerjum acns efi> Grferuentts natur&jit SaL

acopts

Nitrum,

CAP- LXXVIII.

NOMENCLATVRA.
Gra. N (rg cp.Lat.Nitrum.ltai.Nttro.
H&fertur Nttrum leue>rofeo colore, aut candtdo>infora-

mina dchtjces>per'tnde quaftffongtrfum qutdda, quale ex unts ajfertur. Humores euocat>qut in aito cocreuerunt.Spuma
Nttri optima effeputatur leut@ima,glebofa>jrtabtlis>colorepc~

nepurpureo yautffumoJa,Crmoraens>qualis ex phtladelphtd


Lydid dcfertur :Jecunda eji ^Xegyptta.

Qum Cr m Mdgnejid
habet y tam Nttrum^
cu,

Cartd gignttur.

yim Cr uflionem Sahs

trttum tormtnafedat^fi Nttrum etm:pr&terea quamffuma

Cumino bibatur, m hydromelite y autjapa y aut altqutbm qud


tnfiattones dtJcuterepoffunt,uti Egta>uei ^Cnetho.

Febnbm ctr

cuitu

redemtibm ilitmtur 3 antefuffeBaacceftonem. Mtfcetur Upras CT zrdiJcutiunt,extenu<tnt, *mpUftris,qudextrahunty

tbjiergunt.

Cum aqua autem caitda>aut utno mfufum,tnflatto~

*es,purulentds aurets y Grfonitm earundefanat.Sordes expur-

gat,cum aceto tnfitliatu > canum morftbm ex aftnino adtpe aut


apeadmtfttmfurunculos Jutito medetur. ^eftnd Terebtnthtna
rtt.

^Cqud tnter cutem ?

octdis cumJ ftco tiitnttur :

ad clantate ut-

f"

<joS

DIOJCORIDIJ
Tungorum ex pofcdfomomorderit> ex Aqua. : tjs uero qui uuriuenenis
,

jMcumMelle fuccumt : Cr

tum : autjt Buprcflts numfknjrumem Ubcrint>cx LaJcrpitio:ifs cjm cihum nonJen~


ttunt, uhliter obducitur
:

opiftbotomsj^

um rtmtjltoribm

>

C?"

iuxaris,

cum certto.

mifcetur.

kngu* , pant commodcfcr^fhquijupradifla urbombm urunt Jubtettu prim


In refolutione

tefta noUit>donec

mcandcjcant
,

TjpumaSitri

quorumapudrctcrcs ampltfimus fuit

ffmynecj+nofiuntur^nccafferunturhod.c.Sal,

confomiatm pulucrts,>tuntur bombardarum n, quo in non -rum cfx argcntum, auro ab dttyegandum n fortcm ad rt >i ei dcfc fbrim Galcnuu CT beophrajlus Vhjcortde*, ^utbujddm uidfuu tenmi A darefcct. ntcr lcrertt ,/tfofi )S dtlt prHidemtum non , >t ra audacU tamen \u$* NttrofitftimieM
, ,
,

&

m medtctnafuccedaneumfactamm.
Fscx.

CAP. L X X NOMF NCLATV R

X.

A.

Gra.7fv\.Ldt.Fax.ltAl.Fe(cid.

db mtnm, uctere,ltabco:fn umo LigctuLt Fax maxtme a


taribm longe acrtor efi. Crema* l^clcyontum,dnicdiiigentcrficutd suntauinouatefl*
atio conftmth. Fdx dcett

iqm Urgo urdnt ,ufauedum pemtua tnccndatur. frofeauuntur. tdcm ofm obruunt Cr , tombtu Facii glebam tndlbejcdt, mtore dcrto ufttonts,ut jExpertmentnm efi leghma
tto.

^bj um< car-

dcett rdFacu urendd Iddem inguam^ tatlu urere utdeatur.

ftset/upramodumureWiCrabjlergens. jicaaddctcd-

reexeft.fccataue.Sed trtcem f>crductt:ddfrringtt,uchementer

no mfi exawmatur.Protnde eentt utendtim eft.quomacelertter PomLauatur.ut debet. nditorto, Cr uaje abauo rcpom
0"~ perfeje, tumores non fholyx. j^ua ufitoneexperta eft, cumMjrto cohtbct. ycntrts fiomdchujx fiuxtoncs tllttA fifi

Multebre profiuumm, tmo uentrt autgcmtakbm tmfofi


ti

z*t.

L
tes

B E

CL>

INTVS.
cum

-707

tigat. Panos difcutit

nondum exulceratos, Cr tuhercula. ^igen


%ejina aufert, addito

mammas fuiJ laElts tmpat/entesycum aceto peruntfa exttnoleoMita nocic tota,rufat captllum.FJota oculi
Spodos,adijcttur.
bji

gutt.Crematauero,unguesfcabros
Leniifcino

Cuatriceseorum er caltg

fupra commonflrauimns>Alumen V*iit. Porro reftna bdc <jux va~ Itali GrcppoU yocant.Jolmt aluum. qttam adglutinatur, inarijs f Sacdia~ \npuluerem redala,cum modica quanptate MaJlUbes, thsuri raUw* infumpta leuem fubdutltonem moVLitur^V otentim opera

&

fttftofi

CalxviuaGr.

CAP^ LXXXNOMENCLATVRA.
t

A0&7*. LaLCalx utua.lta.Calanautua. .Xlx uiua hoc modofit: Marmorum Buccmorum tesla
lem condito, autferuenti chbano,noEle dtmstttto:pofter
tndtdtpm^fuertnt, extrahito :fin
altter,

iterum urtto

ufyuedum uehementer tnalbuertnt.Detn ubi in atjuam frtgidi mmerf&fuerintyinfittilenouuconijcitOy Cr exaclepanms opV


nensjioEie una conquiefcereftmto^
pcrfeflo

maneeam extrahens. vbi


mar-

omm opere elaboratafuerit Calx y recodito. Ftt CT * ht omm Calcim comune tgnea,mor
Ombujda altjs tmmifta^t adtpt,

twalibws caicuiu tgne crematis,nec non e utlt Crfufaneo


*nore:yu caterisprafert.Vts
dts,adures 7 et cruft>t* tnduces.

deo,concoquedi tHm affumit,moilit

cr dtftpat. vlcera ad cica

trtcem perductt. Effcaaor extsiimatur reces,nec afyerfa aquU.

CKlx

yulgo agnita. Vrtuatimfit e Purpurarum, bucctnorum,Cocblearum,Oftraceorum,& Ouorumteslu, yariante operattomt

mdo.Vultua

&

pnuatatdificta,

idgemu

Calce finnt ,in tota

Germa

nUmaritima. Qvtyero ex albo

laptdefit,feu

marmore quoptam vi-

W, primum extincla, poft


*m a%ua
Kofacea,

fdfitis aqua figtda elota,

& pojhcmum
rum

mirum in modum

prodtjl tmmiffa yngumtt* yice-

w
-yoS

DIOJCORIDU
ftne morfoJeficcatorijs*

Proinde

Vngu

renuabkm, C? maximi Gallka&lijfo

dummahgnu.

Gypf um.

NOMFNC.LATVRA.

CAP.

IXXXL

Gr&. rw4-. Ut. Gypfttm. Hd. Gejfo.


Sdngutnis obfiruendt. dds\rtngendt y Tfftrn uim hdbet cohibet.SedpotumJrdnjruldttonif eruyuonesfudoresjj

C? l
C>
J

tnodo tujrulat.

Vnum generu. nottftmu,trtum CrdU^s eft Itaba Vpfum iniammasfoptle^-iodnonaltudfUtteJt.quam AfhoJeUnus.

&

&

0*t tpfeefrSpecuUrt* Ufu.


moftu,confictendi<i;J'.tt

Alterum, tn ptclinas oblongosJafttU.

J er-

mtntraUfueftalbus,JqudHutut ,t um,mmgentescoalefcensgUbas.
nota eft ratto.

Sarmentitiuscinis.

nomenclatvra.
Itd.

CAP- LXXXII*

Gr*.ri?e<tK\nptf!v>f.Ut.CmisSdrmerittttH*.

Cmere dejdrmentt.
urendi

^Ctmentorum

cinis

wm

hdbet.CttmdXMgiddute

collt/i*onibtu>0* um ueloieo ilUMi/rdtl neruis ,drttculot ""'9". dteto * Cr Nttro tnodefr.CHm nodts m
,

tUitm morftbu* cttnum^ ~~- " 9*****w>rwmm m j Serpenttum * w 9 f reprtmtt. l /11/ y+ y fcroto fj ddmi medtcdmentts ohducenttbm

ditur.

CruiU

Jcetur. Fit ex eo

lixtumm

cantrd prdctpttdttones,

CT Fung

uenend

urn a.cctoJdle

cr Melk.

^JUtmajnm

vfmU inm ccontrarus auaUtatums

& Jubttant^
e

utdm ctntre aqua madefaito funt efjcntut (tttdunt,& resiat W anercttrrelirtstjfentia.tmfacubdsomnutaltaa^ naturdmjeq inutumftmdu, Crfubtilndefcrut.i nm ommuuttra
/'..

ftat.Hamq*dametM fartes terr*Ajunt,qu*dafuUgtoJ*-l* aq posiea coUto, tum

tur matert+e qua prodijt.

B E

Qjy

INTVJ.

7Q f

Alcyoniurru
Gr<&.

CAP- LXXXIII. NOMENCLAT V^R A.


qutnque effe oenera compertum

AXkvcncp. Lat.^ilcyomum.Ita.^Alcionto.
ij

J^tffum^acerbtJaportsy ^ongtofafacte. Item tctrt odowM

ponderofum^Z^ ptce oiem y quodplurtmum tn Itttortbtts tmeni


tHr.^dterumpinnuU oculovum autjfongufimtle>fiftulojum,

CT leue, odorem al?<z referens. Tertium uermtcult forma , CT colore maqpipurpureum^quod Mtltfium qutda uocant. Quar~
ifucadtt uellertbtts non difitmtle>multi5 manttattbm btans,
L

\Qj4intumfgtira> Ftm^tfine odore>afterum: parte tnterna

quodam modo pumtcoJum,forts Uue,acre, quod plurtmum

Proponttde tuxta infuUm Besbtcon appelUtamgtgnttur ,patrto

nomme Halos achnen

uocant-

Duo prtora mfamtnarumjme-

gmata affumuntur. Contra lenttgtnes% bchenas3 leprat, utttltgtnes^mgnttM, CT macuLs mfatie reltquo^ corpore- Terttum qs
qut dtffialt urtna uexantur, aut arenuUi

m uefica colltgunt,

tdoneum eft* Item rentbw afje&ts >aqn& mter cutem,henuvftt dutem> Gr ex utno tlittum alopectas replet. Poftremudcalban*
dit dentibvus

aptum efi. In altafmeqmata, pfilotra^

affumttur^

umfale miflum.St qutfquam ^tlcjontum cremare ueltt, cun


faletn crudumfiSitle mtttat, Cr obltnens uafisJJtraculum UtOj

er cHmfiglinum ptrco&umjuertt, hens adufus recondat.Lauatur ut Cadmta


ttafornact mandet,

extra-

ALcyoniut
ttt.

\Jpumx martn*gtnu4> multipltx vtex Dtoft

Tirtmum tantumztnu* tftortantur. Aicyonij omnes tmundantCT digtrunUCahdtjunt

Hui

&

*crcs,plus mtnujue,quatenut ttnuioribus consiantpartwu**

Adarces.

C A P. NOME NCLaTVRA.

1* 1 1 1 X X LX

Itat.^td*rce. Ut.^idmes. AAie^fJt. Crd.

7io
// in

DlOSCORlDlS
Cawadocia quod ^darces appeliatur.Eft autem tat quam concrektfaljilago^humidis er paluffnbw lociijic
emerge.ns:0* arundmil?H4 ac herbis agglutinata, colon

cttate

jlori Uftdtt ^cfij (imilUj

Cr omm forma molh


lefjras, lentigines,

^dcyonio
^cl

Cr

ahquantum cauo proxima , ut

uidcri fojiit lacuflre

cyonium. ^ycd eueilenda*


tta cutis

er m mfacie, CT Jimiha, accommodatur. Et infumma umorem euocat qui m alto concreuit, O* ifchia
luhenas,
r

di cis prodejl.

ADarces
Itati

thioltu,

&

?aw

IfilavinU concretst

+enus,Cordo

ideffe
j

>~,:~ ltalHS> nullum qui

ltalia hdarccs

n commonstra-

rct,repererit.

Spongix.
-

NOMENCLATUA.

XXV. IX CAP:

Crd. Z-ucrr-. Lat spongia.lta.Spugna.


*
-

Spongtfs aHas mares a^ellauere,tenuififiula,j}ijf^

1 qUA autem Fcemin** nommarunt. Tragos rum dimores


J{ecentes ^cjomum. Vruntur e* ut

tontrariM dotes habcnt.

fnepmguitudmcuulnerariafunt,

Cr

tumoresrefrimunt.

%-

ex VeteresfinM cenua mlnera ex aqua pfcaue congiuimant. hgaU ^(ridd muules . decofto Melle iungunt. \ etufu autem
iino , fi

laxanU ulcera,cafos^ 'pemcS modo adiganturt occkfa

Uborant, StccA recentes er uacua Jemlsa ulcera, <ju*fluxionc

profluSanguinis aut cunicuLtim exedunt , impofitu ficcant. autipf/ttudmt uiumfiftunt. Crematarum cmis ex aceto, and*.
fttofns efi. xiisatur er ubi <jmd abfi erger e,aut adfiringere cmis Um, in oculorum medicamentis iauarc ctnerem.

Ommum

Cadtd* cum Pice cnmatarum, Proflucntem fangumemfifiit


-'

"

curA

LIBER
turdfiunt
,

QJ/

INTVJ.

molbfimk recentes > per djim tinEld falit$umA %


St uero &fliux

qu& petris coharet : infoLntur inuerfa, hoc efl, parte cauafurJumfieftante, Cr qua abfaflk,fucrunt,deorfum.
fercmtate
aut mark , perfufxfalitfluma fiernantur , lunam ad

aqua^maxtmum candorem referenu


compatla , aut qu& yccdntur VottgU aut rartfunt , aut denfa Upillos commireperitur,renales inSpongijs Acbile*. Lapisqut
t.ls

&

diffolHtH-sJafiifimikmjHCCHTn emittit.

Quopateteumfme w-

manifejlb cxtcnuare.

Corallium.

NOMENCLATVRA.
quoddfu
confiat ,

CAP. LXXXVI.
Ltthodendron dffeHdrunt,mdriqui dlto extrablm , duratur

Cordlio. Cordlltum.ltdl. Gr.Ko(Jtfo.iet>.Lat.

OrdlLum ,

num ej]e fruttcem


fiattm

concrefcdU dereprotmtu dtque emergtt,tan^udm offufi


,

plunmum muenttur dd Sjrdcufas

mpomontorio cm Pdchy-

*y

^ntherictaut colore rubens , no nomen efi. iAuddttfitmum , tqudbtU ufcedens , terenttfdctle fdturdU necftcm

, Sdndyc odore martnt , autfuct alg& auequaqueconcremento,rurfm

quam ramofiftmum , forma ftuttcis


la7unofum,utttofum extjrtmatur.

Ctnnamomt dmulum.
refitgerat

.matu.QT cotufcrufulofum ouodautem tn Umdts durtttam


Mfinngtt, Cr
ctcdtrtces dbjter-

oculorum coercet , Excrefcentta medtocrtter.

m, ulcerum cdud, Cr
atones mdgnovere

ctcrtrtces explet.
cfi.

Contrdfdngmmretedtjficultdtt duxthdttcr,

efficdx

Vrtn*

.utn^Potumexdqudhenemdbfumtt.QuoddnttfdthesHocant,Cordlltum efe
ans . EjUudtft tantum drbttrdntur,fiecte

tem colore ntgr 0) arbrfigra 3


di&ih&bet.
Orallsum marinus &

fuprd^tres magts ramefum


'

la^fcens futiX

maw tbjrr** trriAm. n rtffi

% m&j* ***** &


,

tfar

^AufiLm

?i%
fum
,

DT O

C O R ID

candidifiimi colorU,verutamtn

quod tale ejl, rubro minus

&

intas confttfjatum,j}>ongiofum magt*


,

& Uue, qutnetiam.


efl
,

& pondere\i

caufk rt eo potius vtantur medtci

cum infrigidandt fefe

offert ocufio.

Corallium cumex acjua extralutur mufiofum


cernttur, at

totum nec rubrum

arnfcum induflrta

perpolitur

O* nttorem acquntt. Fnx-

nigrt Corallij Heapolt rtfuntur.Occult* gmcnta innumtr&ctndtdi tngen(iqutdcm cordiaht medicina medetur vi , quapiam epilepfu , tft

tem in animis letitiam parit.

Phrygius

lapis-

CAP- LXXXVII*

NOMFNCLATVRA.
lapit, gtm .Lat.vhry fovyi Crd.AiG'

Ital.Ptetra pbrigid.

Hrygtm laftt^ $uo tnfetlores m hahetur Opttmm nomen acceytt, najatur tn Capfkdoaa.

phrygia utuntur, aaua

mtercecompage, fallidm, modtcegrauis , nonfohda corforU utno ofttVrtturautem Cadmta. dentthm alhUje^nentU,uttn
*

ohrutm carhomhm ntoperfufm,uwrj 3


tto refrtnguitttr.

: ferfiatur

afitduc folli-

uteodem extraBm hm , donec mutato tolore rufefcat. ^urjm

^(tfaacndum. Hoc tterum er trmis utahm


tnjuligtnem CT

tendendum tamen, ne mmutim confitngatur ,

adfinclorta^xpurgans.rlcertbm crudo tuaneicat.Vts u(l6fte cum cerato medetur.


crttftos

juadantenm mduat. ^mhufte

Lauatur ut Cadmia.
Vrtmnt Unproftant. duoUpidts YtnU Ubidtt nomintftfUfis ttmgltbam Alttr, tffgtt tttefiC ttrtsjn mucrcntm dtfmtns.

colort*. pallido tn ttrram tffenttafrfa refeu, media inttr Uftdtm lafthrygtum Hunc-V dijitnft**. I* acft frtum contraxtffet , candtdt, tmognttum. ttfttfcatur n CordmextfiimatMatthiolufreroAtaUa.

&

Afiuslapis.

NOMENCLATVRA.
Jtal.Ptetra ^ifut.

CAP- LXXXVIII*
^fm

Grd.Kfi@- Xtf*- Lat.^ifim Lafiif*

B E

Q_V

NTV

S.

71

tdpit

ajfumi debet

Pumiat colore , leuts , fungojm


colorisadtmumaEta

ijrtabilis ,ftifitlesuena4 lutei

habens. Eimflos .faljugofubflaua efi y fummo lapide tnfidens

compage tenut , colore m ahquibm albo 7 in altjs PumictfinuU 'Qente. ^xdmom hngua ahauantum

Vim habet uterque adflrifloriam, ZT modice erodentem. ^fdLonge djcutiu tubercuU terebmthtna, aut mflm hqutdaftct, ueteraulcer* , Dec&tero ftccatm flos uahdiorfiosexifttmatur.
*/tetra cohibet, ixcrejcentta Cr ctcatrtct repugnanttafanat.
cera

ex~ caua rlcerum expurgat. Melle Cr fungtsfimtha,cum

plet ,

Cr

exvurgat cum Melle : depafcentia^ cum cerato fiflit.

Ftt cataplafma

ex eopodagw,mt(tofab* lomento:Cr henofts,

hn8*. vrodefiflosexMellephthificis exaceto cruiuacalce. m~ excauato laptde eo mjolio ex pedtbns Podagnci tuuantur
,

ditis.

Fiunt quoquepuluere$,qut corpora erodunt, CT luxurian-

Nttri utce cum abfumut, tem carnem, Cr corporum crafittem lauatur. modo Cadmt<e hbet, kuare balneoftarguntur.St Apis AfiMinXatur* mmeram amandabitur ,non priusagw-

uam

Pyrites-

NOMENCLATVRA.

C AP- LXXXIX.

GrA.nv%ht>$.LAt.Pjritis.ltdl.PictraPhhe.
Trites

Lpda

dehet Eugi conjUtHr. ,a<]Uo*s genuA eft

^riifimtlttudmejdctlefcmullds ddens.

mturfic : MeUe

rufefcat. donec Joihhm , contmuo fiatur igdtta molltpruna

^A % m multos carhones tgnt candentes , csfent, uergere colorem ferpjttm deuaimhCr uhi adfuluum donec cremanU extrdhHnt.rffiatoa cinere,rurfu4 madefaclum
^udbiuter afiuatm ,fiidll

laptdem cofiojo MeOc

facies, Ssqutdem fape redddtur.

elocremaimficcatui^reconditur.Si untur.lta Jummajolum

^uamujtt Tamcruds too^fitjauandehet ut Cadmuu

"~

------

714
re
y

DIOSCORIDIS
,

ej},exc<tlfiicere y tiyflergere,

dmtm concoquere

offijkm Cr concoB.u dtfcutere. Rejina exce

oculis

caliginem exft&gd

ftmexcrefcentiam cArne cohthet ,fed calorem qttendx adliriflionempartt.Ita Hftumnonrmlli Difhryges appellant.
metallo* ln vulgaris. Marihejita Yrites Upisnonahtts eftquam

rumfodmis

diuerjaeffgte

&

colore rejteritur.

Karo tamen>qtU
i cauevs

metalh magnam partem tontineat,eaque eaufa eft , yt

rumin

fodina* Ua bacarisj quantHtnm Germania,res yclutinuultseifiiatur,

turhifta argenti quippiam infe contineat.

Haematites.
Gr&.kipWrns.

CAP. X C NOMENCLATVRA.
lat.Hamatites. itaLPte*
tra Hematitc.

H^ematttes opumu*

colon Jaturdto habetur fitabiUs

adnulUjorde ^ualts, mgemo fmpte ntger3 dur O" etex adfirmgente , ytmbabet mtfia,nuUo^onarudtfcurfu. cicatuce. Oculorum <al\aclonxm altauantum,extenuantemfy muUeta iacleautem : cum purgat Melle cum Jcabrtttam

^pttudmhfia&ts,^ocultscruorefiiffufiscouenH.B^tur Eta muherummutno. crfiuxtones


tradtjficultatemurtnx,
is

amfmwnem retecerunt.cumfitcco

e* ex Ftunt malt. puntct

JtcuU

leutsjutt,cr modtce Jineutno duntaxat. Modm ufitontsefi,ut

coUyrta , oculorum utttjs

Vbrygm, ut n*# apta.

buUts autbufda mtumefcaUSunt

aduLterant. tta qut Hamattten

cutujmodt funt laptdts, Denfamgicbam rotUam^ Schfit

qux

ctyutferuetem ein* radtces uocantur, tn urceumfigltm opem,

eximunt,exmora nerem eommeauclduntjauca^ mtertetla


pertunturjj fitrttaadcotem H&mattU

colorem reddat.

Quo*

crfubtnobruunt, fitta resje babet,reponunt:fin minns,item

de conftmentestpmcuUmfaQwntJttiuidhn

(tnere dm dtmf-

B F.H

CLV

NT

S.

-71?

y*, coloremuuto dtjftmdttur. Coarautturmale confitltis,pri-

mum (ctfaiibtts Henis:qutppe in reclos ttenarum difcurfns refrin


At Hxmdtnes longe fecmfein colore hxbet.nxmcjHe hic fiondum reddit: hfdtmMUes uerofaturatiorem atque Cmnaba
gitur*
7

Smopica /{ubrica. Fit er


[pideyuehementer ambufio.In ^Aegyp
tfcitur

Hkemautes

LipU ht Italia

maxime

& Germania

tfc,

ngnitui. s,tqiudem H&matitufyecies omnes a ?h

prtter yna(ber Cordum) in Herctina Saxoms. montibus reperiuntur

Schiftus lapis.
Grx.

CAP. X C NOMENCLATVRA.
Zxk * Lat.Schtfios. Ita. rietra sfeffa.
HiftaniAgigmtur,Tro\
,

I-

Schiftos
me qui

lapts in iberia

Croci colorem amulatur

frtabilii ,fu

dijc, uenarum coharenttum allerno fifiilu, concremento Cr

Ju,petlmum modo.^fmmcntacofalijimtiis.

Vim exkbet Ht-

reptetmucaua urn er mfrmtorem. matiu,fedad omnia


liebn latle perfufpn.Mprocidentta,rupta,ttemgenarH crafitiem. <cr unas oculorum,magnopere effcax eft. Hematite cum fit v*> patifpe habeatur: non Vm ScluTiw hod/e Hematites poteft. noxa loco fme ui em tut'n:fubjlit

Gagatcs.

CAP. XCIL NOMENCLATVRA.


Lat. Gagates. Ital.Pie-

Crx. Tyctrw

tra Gagate.
ceteriter yui praferendttt genere , Gagatarum lapidum plerm^ Niger reddtt. cfi accendttur,cr odorem Bttumims u" dift moiUendi.a* " ^Jftaiid^crufiof^perqtialeuts.yis
'

'

Deprehendit fonticum morbumfujftm,

recreatj, uul-

?\<S

DIOSCORIDIS

ua firangulattones. Fugatjerpentes mdore. PodagricU medtca* tmmbua, z? acopU additur . In Cilictanajci folet, qua tnfiuem

amnis in mare ejjundttur, pro xtme opptdum quod piaqtopoiU


dtctiur.Vocatur autem

CT iocns CT amnn Gaeatjn cumfau~

ctbfn tj laptdesmuentuntur.

Alij plures lapides*


Gr&. no7^0i *Moj
Tiiffoi.

NOMENCLATVRA.
Ita.Moite aitreptetre*

CAP^

XCIII*

Lat.plures alij Lapides*

quodam Scy~ tht*,cut Pontonomen efl.Vps ei GagaU. Traditur aquS dtyCroleo rejimgut:quodin Bttumine acctdtt . Magnes
^Apvs ThraaatdtcippSynafatur tnfiumme
vpttmtu efi y qutferrum factle trahtt ^coioreadc&ruU

gente> denjws, nec admodum graux. Datur cit aqua mu

boiorum pondtre* ut craffo* h

Magnetem crematum
JZih* cmis denttfricio

pro Hamatite uendant. ^frabtcm


Is

lapit

macuiofo ebortfimtii*.

trttm

tttttu

hamorrhotdas

extccat.

opttmm. Gaiailncs appeliatur, quod


eji coloris,acgufiu duicis.

la~

leUfuccHreJudet:cmerei tamen

sXd

ocuiorumjiuxiones t aduicera conuementer tUtnitur. Oportet au

tem tn aqua trttum,ptxtdepiumbea recondere.propter wmgiu tmt, quodet obhant. Melitrtes omnia GaiaBtU fimdts. Hot
taninmtntereftj quod duictorem fuccum remttttL Etujdemut
Galaclites effeBm
.

Morochthm Japis quem altqut Galaxtam*


.

^Atgypto najcttur : quo, utpote molti, crfaaie itquefcente* imeones dealbandt uefitbm
aut Leucographtda uocauerunt,

Utuntur.SptracuU corpons objiruere utdetur .conuentens tjs qui

fanqtunem expHunt,caekachyCr ue/icx doionbm cum aqua po


,

tm. Ittdem fiuxiombtto uuiudy Crtmuofitm ueiieri.MoiUbm pcuiorum colijrtjs miJcetur.Explet emm caua,atque deiat hry-

mAtt*

1
mationesjifttt.
ris parttbm

B E

QJV

INTVJ.

? tf
fiunt in tene-

idem cerato exceptna, ulcera cju&

corpori*,ad ctcatricemperduttt. ^ilabastrttes uo-

catm 0nyx,crematH6>rc[tna autpice ajjumpta durtttas dijcuttt,


Jiomachi dolores cum cerato leuat,gtngtuas fcmprtmtt. Lapis

nomine Thytes>m^/Cethioptagigniturjubumdtcolorelajfid
tmttatm. Cumdmtdtturtamen y lacleumfuccum reddtt. Vehe-

tnentermordet: tenebras, yudpuptlli* obuerjantur, expurgat.


ludatcns Upt* tn ludaa najutur,glandis efJtqie,candtdH6,Jcita

admoducbjigurattoneylmetsdqualitertnterje

dtjiattbtts

quaji

tnduftrta dctomatis>SolutHS nullam qualttate mantfejfam gu*

Jiut reprafentat. Poteji Ctceris magnttudtne trttHtadcatem* ut

collyrtum} cum cattda aqud cyathts trtbns,potu dtjfcuttati urt~

n& auxiharhZ^
teLvs

calculos tn uejica

commmuere. ^miantu*

la~

ptsin Cjpronajctturjjcttfo ^tlumtnt fimtlis: quo,utpotefitxtliy

Cr uela tantumjfeflacultgratta texunt> qu& tgntbns mqutdem, fedjlammts tnutfta (flendtdtora


exeurit.

leEla ardent

Sapphtrm

lapisypercuftf a/corptone,potu prodejfe extfttmatur.

Contra tnteftinaA exutcerattones btbttur. Excrejcenuatn oculis

Cr puJluUs inhtbety ?~ ruptat mcmbrana* cogtt. Mem phttes m ^iegypto tuxta Mempfom inuenttur,calculorum maHitMfy

gnttudme^pmguis,uer(icolor. Tradunttrtto Crtlltto,quduren

daautjecundatuntyjine pertculo obflupeJcere,tta utnonjen*

lap^quem atiqut ^Aphrofelenon appellarunt , quontam noBu tnuenttur turtd tmagtnem reddere, ua cum ea qutdem augetur Qr decrejctt. Najcttur tn ^Arattant cructatum.Seienttes

ta,candtdud,translucens y leuis. Huihs ramenta comtttahbm tn

potu dart tubent.

EoceugeHammeadamuleta

multeres utun-

tur.^frbores adalltgato eodemjrugtferd redduntur. lajjndum

qu&dam Smaragdum tmttatur,atia Cryslallum,coloreJimtlis


pttuiu : atta non dt(stmtlis drt, ob id uocatur ^CertzjtJa : aitd

uekufumo tnfefla9 qu* Capnm ex argumento Hocatur.Qji*-

dam

-713

DIOSCORIDIS
^Ajfyrios dp<*
dict-

dam lineisalbis O" re/^lendcntibm practngitur 7


fellata. ^Alia Terebtnthtn* (imtlts

qu& Terebinthizjja

tur,aba colore Callaida gemmam dmulatur. Omnes amuleta

fje

tr aduntur

accderare partu foomortbm appenfa. ^cti-

cum quatitur y aho in uterojonante:Grauidts continetvartm tum lubrtc&fimtuuluA &*parum


tes iapis eft

ueiuttpragnans,

tenacesjimftro brachto alltgatm.Sedparturtentibme brachio

amoucatur y O* fcemtntbm aihgetur,utjine dolorxbm parianu


JFurem deprxhendit,fi quis in pane conditum offeratfur

emm

manfum

deuorare non

potertt.

Qmnettam concocim ,furem

coarguit ; quippe decoBa

cum

Trttvts, potenu non deuorare eo,

Cr

cerato exceptm. Cyprtno, aut Gleuano, aut excaifaacnte,

comittales magntfice tuuat.

Ophiugemra

multa. Qjtidampon

derofiu

er mger.^lter

punftts difttn colorejfettatur, cinereo


cfl.

Elm. Tertim itneis qutbitjdam candtdts tnteranflu*

Omnes
anxt-

alltgatt contra capitts dolores^ ferpenttum iflmproJunt.Fc-

runtur qut itnea* habent^ lethargo,


liari.

CT

capttts dolortbx*

Laptdes tnjfongtjstnueniuntur, qntuefiatcalculos

rum-

funtytnuinopott.Lithocollagluttnum, quolaptdes coniunguntur.Conjlaturauteexmarmore,laptde Pano,Cr taurtnogluttne. Poteji

candenteJfectllo admotum: tncommodos oculn

pt-

<2* habet, cruftojus, los repltcare. ofiracttes teftd/imilttudwem


in lamtnatfifitUhquo multeres ce utuntur.

ad detrahendos ptlos 7pro pumtMenjes drachmd pondere potm ex umo , fisitt. St

quatuor dtebttt k purgattone btbitur ficdtct pondere>f<mtnti

pr&lat ne conctptant: cum Melle autem tmpofum, mamma-

rum infiammattones lentt, cr nom>u cohtbet. Smyrtt


urendumutiUs. Gtngiu'tsy
Jrtcto

tapis eft y

quo annuUrtjfculptores laptdes expurgant, aderodendum

Cf

quM humor

uexat,prodefi. Dentt-

comedatur.^Orenae itttortbmjolefernefacla, hydropico

th tumores exugnfi capttc tenm

ea obruant. Torrertfolet ad

artd

B E

Q_V

TV

$.

7t9

Miho autJale.E cote Araxid, cjuodexdcuendo ferro dcteritur , illitum alopeaas ad ptlutn reducit. Virgjnutn niammas cohibct ncc mcrefcere patttur. Potum ex aceto , Ite*
*ridosfotH5,])ro
,

nem ahfumit , O" comitialtbmprodcfi.


ficcat
y

Geodes lapis aftrinqit^

cahgmes oculorum

difcuttt. lllttpus

autem ex aaua > te~

Jiium mammarumque mfiammatwnesfedat.


Agates

& Thracius

lapis vi

&

ejfentia

admodumcofimiles, hoc

quaquauerfumftbi &qualis eft.Germani* montes Gagatis Jpecic produtiit, quo


fabri&rarij &ferrarif'pro carbonevtuntur.

interfe dtfcrimen habent.Gagates,cruftaceus:Thracius

V ires,odor,forma,eJfen-

tta,Gagatem rcprtfentant.lhracius lapis,:pfum eft Sucanum mgrum.

^agnesvt attrahendiferri praditus,vulgo notus in Germania eft, naftitur/m Mifnia monttbus, Uercmia Saxonia,prope HarK.iburgttm,arccm mdiare Germanicum a Goftaria diftantem. A rabtcus Ga~

&

&

kclites^MelititeSiMarochtusiignotinoftroxuofunt laptdes. GalaCtites

tamen,Cordo,HtldenI}emiJnaJcitur,fubftantta,forma,0' virtbus nt-> hila Diofeoridc difcrepans.Jn ewfdcm territorij montibtts Arabicus inuenitur,maculis

& candore

ebort perftmilu. Alabaftrites,htjsnctus efl

cmnibus qui magmficu fignis tdificijs infucuere. Thyites noftroau* eft incognttus. ludaicus /eplafipommbus fumme eft famtliaris falicet ad commuendos tn renibus lapilios,amtanius e Gyproafjertur,alumini
demoftrauimus ipfum ejje alumenplum&)cadort tameinfertor.ab igne,quantumuis eoperfiftat, integer extlit. Venofus eft ad:antus,ad ttgni forma accedes. Nf c deftmt qutflexilem prcduJcifiilifimilis{fupertus

&

catytnpe e quofila
dicere.

&

tela cotexi

queat.Jmpeftoru

Na mctanus ejl lapis.?rofertur

&m

eft

pilos

Salamadra

laminasfifitUs amiantus,

fida Diofcortde prdterttus. Sapphirus nofter,notagemma, notisaureis non fjlende /cit yt vult Vliniuf, nttUumq; ahud difcernuuluhahet, qua
*X.urrim{yt ftc loquar)coloris rcfylendentta. Porro cu vfitatufit in medictnis

cordtahlus, inftauratrutbus prettofsq; eieCtuarijs,

ej.ua

inpefie,

*cnena,0' ad vtgore cordi excitadum componutur, non Saf hiros tantum^fedctiam Smeraldos &uhmos,GranatoSir Hiacinthos iwnntte-

vera.apudfegtwarumfagmeta habeantMedicoru hac m re ncgottu erit fua artisperitos , G" probatafideigcmartos tofulere , ac dem tn mmuttfitmupuluerefuper Torphjrto laptdereducepauc&fcplafis.

r Cy

&

eorum non toleranda ignorantia>fu potiusftcliditas,qui Ccralltum in aris mortarus molttum m vfus medicos transferunt, '
,

re.Siqttidcm

ncfcj

?uy
nefitf

DIOSCORIDIS
brtttum hominum genus nihd effe quod aru

&

ferri naturam

&

miferandn quod Corallium quam , contrahat, fubftanttam magti infe h\emamplioreimportat. molefiiam rrit aut maturam,mortem,aut Memtn Arabiam.ille Solenttesjapidesnobisabfirufi.hicin

fhites,&
I

phtm

fenttt .

ordm C Uptdem.vt SpecuUrem hunc effe relegabitur ,nifi dtcamut notu rubeu candtdt Quidam dtuerfum coloratifunt.
afbtdtt

vmdefiuiit, fangutmis macuYts tn altj , rubent yaricn-ati, quidam toti

du diuerforum funtcolorum,vtapudgemmartos
t

vtdtre

efi.

Aetttesdt-

erforumbodtecoloruminuemtur,magnitudtne,modofitguUri,modo

iXirua.IAquiUquidemnidorepmtur,mnibttu/cens,fedinpr*celfis

montibws

mgrtcannequkquam modo,tolore Juriptmus efi Upvs. Vorphjrtj pene vtridt tn totus at Vhmut requint , Ophite quod Jtto candtdo , te nopatet Qj<o vtrtdt perfttcuis. dtfcrimmatus , mafiults cbfcurus

&

rupium tdittptmarum commifjttrU

Ophttes nofier,

&

Uptdts, teftacet Spongurum ftrum,abanttqt,orum Ophtte dtfirepare.


.

renaltbus Uptllvs ejfrmgendi< idonei cahditate. fme mantfefia inctdunt Quoctrca tnr.

in colorts Utlct colorem re\oluun-

Clarum qutdftt U~ Uternmf. ,tefiarum hemium htldem apud thocolUMafittur Ofiracites


fubfianttam,& ajpretudmem referens. coagmentattcne habet , Uteres ceu Adtt,bUn* , qua ftbi ipft interfertos
coahtttt. Smyrts

fonttum non dtfiimikm Vulfm

DrefoU, haudprocula Mifniagignttur, In Kaxia. nunceft tcotium Hildenshemma.

& remm* &

mtrtcum arma poltuntur: V ttrttm etiam Smyrts findit.

vtroque proxtmttatis.fiquidem Adamante


Ocutt*
tn

&

Sa-

Terra.

NOMENCLATVRA.
Cr. Th. Lat. Cr Ital Terra.
obducendi,ocmeatm^ mammmhabetrefitgerandiy ** efutbujdam, hj :fedj}ecte dtflat.cum alta, adtunclu aiba efi uehementer , Fna duajunt. aha fit utilis. Erstrtadcs
uergts, colorem altera Cmertaa. Optmia habetur ad cmereum

C A

P-

XC

I I I !

et ,fummam recefta ttfum admedendt Mnu terra

fu

ferquam moilts ,

Itneam ducatur, tratltm tjuxftfer sramenta

moiacca refert.Uuatur ut Cerufa, adhuc modii :

Teriturfeof

excoUM* Uuiter humor Jum, cr tUaquA, er ubi feffum iertt3


J

CLV

NTV

S.

* XI

ficcAtafohhm, tterum teritur tnterdtu , adsefla aqud ut uefhere


confidat antelucanis colo exccrnuur,
ficrtpctefl^ chgeriturtnpaftillos.
falii

cr demum mfole trtta,fi


ored

Quod fi tofia defideretur, pay

magmtucLne

Ctccris

mjtclde peiforatuconijciuntur m fatullas fe

uafis

hligenter olturato fupra carhones candentes contmenter


t

foUihud perfi \niHr\ vli ttcro cints

conuertit

aut

Acrcumcolorem contraxtt , exemptt recondnntur. Vtm hahct


tdjlrwgcntem
>

er

rtfit$cratortam, leutter moUientem, caax

txplet,crpn<?!t>nolent.i congluttnat. Samtaprafcrtur candt-

hngujtglutims
Juccofa,fi'tabiU>> cuiujmodi

modo adhxrefccns , moUps^

eft.quam aliqttt Collyrton uocant.

Dux entmfyectcs ctm.ynam ante diximM:^cltera ^After ap* pcllatur,crufiacca y Cr cotu modo prddenft. Krttur ac lauatur
ut

Eretria>uimq confimtlem hahet.Sangutnis retecttonts (iftit.


}

Fxmtnis fluxione tmlud Uhorantthm , cumflorejyluefirx Puftica

dxtur. Tefitum

C^ mammarum mflammattones, ilbta ex


arcct.

^ofaceo

er aqua,rcfrigerat.Sudores

Contraferpentium

niorfw et uenena,pota cx aqua auxihatur. Samttus lapts tn saynta terra

inucmtur,quo anrificcs utuntur policndo auro ut re,

jflendeat. Pro hatur candore, CT duritia . F ci adfirtttorta y


r cfitgerans.

Gr

Prodefifiomachtcis potm. Senfu* hehetat. Vcriim

dfiuxtones oculorum
ut tradunt ^adhgatns

Cr ulcera,cum UUe efficax efi


coceptMfamtnarum cufto-

accelcrat, c^'

^t.chta
h*.

cltgi

dehet candtda,uergens adttnereum,Sami*fimi,

ifiautemcrtiflo/a

alhaj
}

fcdfiflilijsformtsdijfercns. Vis

**demqua c^Samta. Extendttfactcm, 0*crugat,atfyfplendtdam rcddit,colorem tnfacte Cr corpore toto commcndat. In


halneispro Kitro detcrgct.Fadempraftat Sthnufia
:

Maxtme
et

^datur,quuehememerrel}lendet^candtda,ftiahths y
"tore dilut celerrtma.

hu-

Ctmofta duogcnera,candtda, cr adpur-

^reum tnchnans. Opttma cxtfttmatur, qux tnnatam hahct pm* gutm Z

'

yV

pioscoridis
aceto dtluta,fd*

cuitudinemMSI^uefigidafentitur.rtra^ue

tgnt,ffdtim ^Cmlufia dfcuttt. tubercuta rottdMyW alta


dtmttas , Tefiium moltaoblwantur,pufiulx<nonfenttent.

O &
m

tmfonmr. Jgntjacro cohibet. totim corporis colletltones

fumma ,

,fitncorcommendatur medtctna utraque multum in

^ptAongtnis^ecfburida^umatitr.Qjufwguhdicitur^^ manumft HntumgkUs : ef,grandtortbm


*< Eretrt&fimtlss
mtis admoueat ,
ufqueadeoglutino^ Itngua refitgerabit. Taciu
faulo tacjui Ctmolu : tdem Cut hxreat. effetlm

ja,ut penfllts

tefi* uehementer tofi<e,cruflas

Forndee* uendunt. tnen tnfirmtor. Hanc altqut pro Eretrtade quarefruobducunt : ulcertbm
Poddgrtcts fro-

rigmt crpapularumeruptionibmmedentur. au terrd Fornacum cerato excefU. Junt Jrumus dijcutiunt , Mebacolorecu effetlm.
retorrtdafuluejctt, etufdem

cum

tefia

neream

Eretnam tmttatur, ajfera taclu.

Ea digitisfitata ,

raJtPumicis

medo crepttat. Vtm


,

Jcdrealuminofam hahet
Itngttdm

deprehenditur.Modice uod td mtfiufculam guflu f ptloseX' commendat, colorem reddit er , ficcat,purum corpm
tenuat,utttltgtnes chlora mrtdtbm, fU ut colores diuttm perennet. Emplafins

Cr leprasabflergit.Ptclortbmufumfr*^ Ex omni Melta


terra

cuntur,efficactter mfentur.

&

of7tn1

*^
'

Upidofa,fiia non recens,moliis, tn uniuerfum, eltgi debet

**

jufi

ckm httmorem

attigertt , faci le

rcfoluatur.

EX

^m

*
,

anreferem carbones , Ludatur in pnmis ntgra , Ptcea longos

de terra, ^ua pharmacttis nomtne ,

ndfcttu Syrta tn Scleucta

due affutofx,aquabiUpendorc^ua

otee,P accefto detrtta,

'

?<* cwered, tim elfHeJiif, nttofa cenfetur candida, r ha reftgerandt Cr quorem non refoluitur. Vtm dtfipandt ' Vfr tdonea. captBs iftd caUlephura additur , ttngendts

UmencLs
fc

utpotc uiteifubgerrnimtionU tempt#>

LIBJER CU I N T V S. Fuligo pi&oria, CAP.

-rzj

HOMENCLATVRA.

X C V*

Cra. Ao^oXy. Lat.Fuitgo. lta.Fultgine.


Fligo qtia ptflores utuntur y ex uitrarijs officinis colligijo-

v>

let:fymdemeif>*lma trtbiutar.fiseiad adjiringendum erodendum efficax. Fratta cum Qofaceo cerato adcicatri-

tm perducit.

Atramentumlibrarium.

C A P*

NOMENCLATVRA.
Cu. Mi\xjj a ^cfOfitjj. Lat.^itramentum librartum.lta.^itramento librario.

C V

I*

Tramentum tjuofcrtbimtts. Fuligine e Tedis coatla colli


gttur. Inftngula* ltbr tsgummts, terna- Fuligmis unctx
t

dijciuntur. Fn

ettam e rejinarum

cr pt&orta

Fultgtne,de aua.

faulo ante dtximus.^ijfumttur autem Fultgmis

mina,gummis
fe-

Jejmltbra,gluttnts taurmi y ^ttramenti ftttoru\ jingulorum


ta. ^iddttur

comenienttr erodenttbm medtcametis am-

,ex

aqua commode crapw tllmttur.Jednon antefoluaulcenbnsfua

t*r,qukm cuatricem wduxertt.sanatisjiqutdem


jfonte dectdtt. Caterttm habes,amictfime

^ireefere qua tra*

enda duxtmwpro operis modo

quem deftmaueramttt, er m*

wxtltorumj^ mcdtcinaltum copia.


*nes ba terrarumft>ccies,-t -vetertbw cogniu, in medicamea vjurfat,tta barum,a patrum nosirorum memoria,ey vfits,

&

v notitiadef>crijt.Cordotamen,t*\elia
*
">

& Tirtbw tum Diofcortde contteniens.lttdem Ampetitis, ZutcanU,

Htldensbemij inuenitur, for-

^tfnis.fmbns,ex montibtts eruitur,et in tnferiori Germanta

&
DiofttrtdKfi

Aqutf

Qmntt Ltbri,

Feda

7*4

PEDANII DIO
SCORIDIS
bei,

ANAZAR/

De

Venenis, Qiiocj modo

arceantur,vitenturcp,Liber

Sextus, loanne Ruel/ lio S u e fs io n e n fi i n'


terprete,

Adpunhe annotationcs doftx &


compendiofa% P

PRAEFATIO.
VPEHJORJBVS, dmiciftme
^frrt*.
olttf*

Ubm, tradidtmm de ^lromatibm, edrundemfn ^irbonbm,& Vncuentts,


Melle; Ldtlt
',

^immtbb** : itcm Ldchrjmujj Elihw ,

S*m>

Frumentis,

olertbttt,

Berbti,Kddicilw,ltqudmet'ts, Vtm,M*
Utijj. In

hoc uero

meduamen^ totim operts ultimo,facultatcs


V* pojfunt. ofjicere

torum recenjebtmm,ftdprodejfenobis,aut

frofeftamtiroratfontsprolixitate,opminslitutum tdtdtgttur

Hmujmodt auiem

trdtlatm,

ckm lifanam dtttrtbuM fi

'

partem n>nendpr<ccduentem,itdut ne ftllantJumentes.\X


tnnox quoque yuando per tmprudentiam dentur, ut tum
fiant

\tmtay

Et tn rattonem

u,

noxw tam fuccurrendh qut

finttum.Vrtmum dtfferam dep acauedtmodo,Q,uemcffeiiJ'

jUilUmum^kriii matorum

cl dantes arbttrantur, <juod

nena.

L
ttena y tta inftduts

B E

XT V

S.

7t <

temperanty ut perittfimum queque decipiant*

Stquidem Venenafuaamarttudine y permtjits dulctbmffoltdt:

C^graue odoris utrvus y mtfura odoramcntorum extmunt.^d


tnedicamentaimmijcent, qu<& tuendctfanttatis gratia

dan pu-

tentur:zrprfertimwualetudine, ui <slb(intbtum> Tragori*

ganum y Saturetam y aut Hyffepum quinettam rhymum y Irim> ortganum, ^cbrotonum, Caftortumy ^tutftqmd medicamen^
y

tis

purgatorijs cognatam

habcre quahtatem mdcatur: aut potio

nibus tnferunt: ut mnts afferii y turtbu6 y paffo y mulf&


fto y fuccis

aqud,

mu~

uttn cremore

lentis y polentis.

^Aut medicamintbm>

*nt ali/s y qu& ajfumuntur y edulijjfectemrefcrettbt44.

Quare qui ln t< tfH$icionefunt conditos ctbosmtare debent> omnic* mteny


Jf^pore y dulctumy autfalforumy autacidorum y abJitnere:n^
ttbundt affatim bibere aut efurtetes uoractter y comejfc fcmperii

tdfaporem horum dtltgenter attendere, prtferttmfy potu y frigidamaquaprdfumere.Sattato enim appetitu y quaiitates agernmepojiea concoquantur.In agris qutdem yfactle cauemu* potl

nes y auxtlij prdtextu darifoUtM, quat offerunt

tmprobiuene

fictorum arttfices : Itaque ob tdjaborantes morbo,

non pertnde

tudentium inumjs patent. Et hac qutdem> nefacile mcauti fewfttfy homtnes, captantur dolis uenefictorum> ratto efi Crfa~
Wtte.Sedaltafupereft expedtttory utfuf]?iciofialiqua pr&fumat

qu* Venenoru mres hebetent> CT tnejfcaces trntascL reddant: cmufmodt Caric^funt cmn tuglandtum nuctbm mdducata, et
?** Cedromela uocant y ideJi y Cttrta>feminisj^ Ndpt drachma
Cfi

*utno y ttefolta Calamtnth* y aut Creta quaLema Sphragis y

*Pfttatury ponderepart

cum uino:^ut Ruufolia er nucit iu-

^fadps nucleu y aut Cartcas du<vs> C^falts caliH ieiuntfumat y


^Hllo

Q^

Veneni genere Udetur. ^Anttdota ex uinofumpta y eunde

tffectum pr&bent:mter qu& intelltqttur maznu Mtthridat

co>r quodfangume temperatur.

Qum zrfepc
3

Vene

^iff

DtOSCORlDlS
c orporu affetim ,tcrto cjM*
tant ytahtateM cibtpott^ consiitutoru,ciim quada

Venenii obfislunt peculiares quida

damodo

copia tta teperatorum,ut cu ycnenisdifentiant.SttjUtdemgesit prxfarBu Venent enent mresjrangunt.atque tam priore altmento

nemftmetur. dt^ef mcbratimper , lufisl meattbw,obfiat nc


tnurduftmtbadifcn necefittM Vertt emmitero,quomafortuna

tninaperegre agetibni affert,abjque

ttliis

mfidtjs

homtnu,non-

tgtlamprimu nthtl dtferendZmthiJe hac renecejfanu duco.

tur,culmdappararelacofubdtait conuemt, abosty

erpoMt
tumdtU

humjcemodt loco (Iruere .


ertt condttio

,feturuU neqwt commode Siidfert


teclo-Sed^

hacapparandt apponendi^Jub

afopertoenim genter layuearia ammaduertenda.Freftenter

autdejedtju* decidunt,exigua rtbtta contabu/ametis animaita a* CT stelhones, n6 modtca permcte mohatur, ul phalangia,

quadam

oportet: tntuert reptilta. Porrb urnarta ttafa d/Itgenter

J^anquereptiltaodoreuimt/ktuntur,quamterdujorbedo,n<t

xtumrtu erHclarutjnterdituerb de/apfa tmmerfa% haBenm 'hac Sed attuleriit. Cr cxtttj caufMyhattrtettbm
aui quorunda injidtjs fumpjerunhauxiliart pnmo

exptrarut

&

JJott' quifua Jint,ne cautt Crprouidtinfidqspateant. Quod'ft

pioquejettt*

fore nportebtt.Siqutdem dum comttesfinguloruuenenorunot* negUctoih expcBdtur,tmmedicabtIefituenenu, CrpauliJJer


utrut p compertofe medtcametis agre cedtt. Qjtarefiquipro
ffiffe sntei/igant,

O-

tepmottt fateantur.aut eorttqui aderah

conitet,prottntt6

adtdonea remedia

pecw* tranjeuntesfactle
tjs

natiuajj conslituttom refittuemw. Ne^ enim

ajfenttmurrf

cotendut.^ adhtbert orfus auxtlta,tn huiufcemodhjrujlra

emm modo morbhquorum caufa cxcajatetes^


Jidet,medtctna admittut,

Cr

incurrut quaforinfecm

^'^ ^ffe
1

ne

'

m.

bhpr mor di rattone ajfernatur?^4.eque uerb omnes


^
*

Jarii tngrucitu magmtudmcpro^ antecedeubw adfewont

qualttattbm^ ,gbm fit opportunft corpta, HelmedttabiM

tlBER SEXTVS.
helnullis cedut

i%f

medicametis.

Quod fi quiforfan ohtumefceteip

*ut temulenti, attt nolentes ahoqui

Venenum afe egeri^nullam toobi* eim cognitione pr&heant tuprottnm accedendum adea% y
JH& comumter epoiis ^hufcuque Vencnis, opitulan cofueuerut*

^oquinuUumagis tn omnia uales auxiltudaripote(i,<juam,


Mproximo loco>Virmforas exhaurtatur, priufjua imalefcat*
Qwrejine mora,caudu olcuex aqtia,autfcorfum , utuomitar * cogatur y dari connentt. ^Cutfi oleu

natura loci negat, hutyris

CH*f<acalida
c*>

autMalua,autLinifeminc,aut JYazo, Vrti-

Fcenogrtco, aut Halica decoBo, uicem

eim exhihehtUHac

tnimnon modo uomitionihm extgent, uitllafna laxatrice,aut

T corporuinanttio *e,ita <tduerjahunt,ut acrimonias Venenoruhehetent. idquod tmdenter huiufemodi argumento demhendere hcct : Efto,ut
luifqua uiua calce,uelface, aut Cantharidihm^ aut alio qkoUis

n<tnjeam ctente , d aiuu quocjue Juhducet fe

*cn , corpm exulcerarefiatuerit : isfiipfum oleo

leniter tllinat^

txulceratione' non acaptet ^Atqtuneque uehemeter . adfiringi cor

p^,necjuerefiigeraripoteritfianteaperungatur.Qjm

uomitm,no ohidmodo qi\oduacuel,0* noxmhumore cxcer~


n ^yiuuamentuadfert:jedquodaJfumptum
e dore,coagulatisgrumis,aut
*t

Virm nonunquam
:

colotcprodat

Quippe cuodorc*

&maritudme,Meconiu:colore, Ccrufam, Gjpjumue.grumis,

**c,autjangume,antmalis reces mgulati^oficndat.Namgrauis dor regeJioru,Leporis marmi,aut Ruheta deprchen*


ueneficia
,

ad idoneafingulorurnauxilia tranjeutihm* oleo etiam, Malua decottuadmi* fctur,aut Glauctum,aut adeps anfermm, autpingum carmum
nonnulla ah ijs remedia peti pojsint
lura> liximu

it,ita ut

lignornm cinerefaflu. vhi uero uomitm diligeter


coierit,

Matmjuerit , ne qutdin uentre


rc

qu& hdferunt mtefimis

<]ri*>clyfiereacndeuocentur. Facit

Cr Nitrum tritum^

* h'dromelitefumptu,uwa uetera liherahm opota,gaHtnaced

i*r*

7 i9

DIOSCORI

DIS

prtpingues pifces , ue tnftd carnes pinguesj^ , CT f * ^dtfe a\ uti Jubducut, naj^ parantur.aluum butyro aut recentt reMut, aduomtttone tpjum proniorem Etfiomachu refolentia
t obfiruenttd meatm hebetaU^it^ acnmonias CT Venenorum mediatQuinettam tnhtbent. celerem uirtum penetrationem

tncnta dantttr , qu&

commumdote

projunt

:ttt

Lcmtttd terrd,

vaftiMC* Ertngtj,fmen ^fgancum,^brotonum,Jno,radtx umntts FeruU GaUtcum, Caftonum ,

CT cakminth&,Nardu

Lajerp aut Lafer Marrubtj, meduUa,ftos nhododendn fuccm

tium,Sagapenuw,Peucedanifuccm:autpandcis,zrrddtx,q

na

Magudanm appcUarunt , femen, Cr Betonic* , quam


cum dccoBum , er Sefeli ,
e>-

Kut* ,Jylueftru ^Cnftoiochia tonga nominant,foba. Stngula


Cefiron

Polij Ejjetfumprabet utno, drachms pondofumt debent.

hqmdaptx

Imtla. Magntfice Jerunt

opem anttdota, centjs^ua ms rattoprtftadi auxtlij ttafe habet. Caterum ab Fere fueuerunt euenire, communia remedtafumptttaripojfunt. conjtajjeilm entm , uircs Venenorum qukm plurimorum , tn
caufimpiertftjuecorn^ Quamob redtgunt. tadem mdescorpm eVenenorumg' muma conducunt auxdia. Vartacienimfunt onuntur.M^ multi,ijdem affetlm nera:communes tamen,nec

Commurebftmm. qux tn calcejcnpta opem

fienpote(l,ut omnes concurrentes^ cafrn,


,

quafymplomatd uo-

unum Venenumfequatnur, aiioquinjuperuacaneajuijjt

remedtjsabautbori tradttto,cum Juii Venenorumjingulorum efttnuemrj eodem^proptum hvus defcnpta.Neque uero in uno

Cruej^ renum, ut quU fiomach ,alui, intcfttnorum, iecom,


dolore uehementer cruciett:r,utfingultiat, erodatur,contrtrra,pufmelanguefc*L fcat,refiigeretttr, oimutejtat, cotmeUatur

obuerJtturM fimtua dtffuilufiat,ueternoprematur,uertigo

<

conpf gentfenfw,firanguletur, fittat,fangu'ps erumpatjcbre uomttt crebro


cletur,

tvre lottu, reddat,tormimbm uexetur ,

LIBER SEXTVS.
s

?%$

naufed prematur\rubefcdt,huorefugtfletur, pallefcat, defipiat,


fl?rtdt,mribus deficidt:^ pleraque aliafiiciat,patiaturj .Sin-

fpk enm tngenerules affeflus deduBa.pduca numero,ct com~


tnwia^ed demonf}rat,qu euentre cofieuerut. Qjure inji jmgufe

quafupra dixtmtP5 y non fdcife fuent deuoratu ytru* co^


oris

fiere.Nam

cr lingtu erofio, ftomacht,uetri*,uefic4 ac rc-

num infiammatio uehemetis urinx difficultas,et tnterdu cruoris


cum eo exitus Unctndtto, er inplurtmis parttbm qmdam aduponiijenfws^non in Canthandibus moiibpotU repertuntur yfed MErucis quoque Pmoru,Cr Buprefie,& Sdlamandra.Porrb
*on modo eos qui

Meconium hauferut,

ueterno autfopore pre~

tohftertere^ Imorefugillari^ torpere^ refiigerari, ftupefcere,toto

torporepruritumfentirefenfupriuan conftatfedeos etiam qui

man dr*gora aut Cicutadeuorarunt. Deliriumno Hyofctamus tdntu mfert uerumetiam > qud Toxtca appellantur. Itide^Aconttum,&r

Melquodm Heraclea Poniicagignitur.stranguUtto non rnmm in Fugis,quam infangmne taurtnoja&e, ^sicoInfumma, difficileunuuni femuentrefignum^quodhauftumguftatum^ ri-

*ito,Cerufa,gypfo conftnatur. *eno proprmm


r"* prodere

pofiit ;

maxime > quodhdc uteroru etiam mtioru3

9#<e
his

m corpore exoriuntur,commumafequifolent.C*terum m
fumus diBuru Sed
in ijsqutad longai

qux ulenter enecant,noxamfignuforfitan mdtcarepofiis 3


Tl

(ttdearejpexeris qu&

tudmesjfettant,nihtlddmedendi rationem difficile^ dun-

**xat quodperimedt ddind/cianoxd,ut pote


tlr

cum Venena,fia-

n 3 dtquepr&fentaneam uim lUamperdtderunt , tranfmutatd

ln

wngos adfeElm,comttnta reliqucrum umoru remedta, comcu Venefica proprietd* non ampiim infiu

PfttioriesJ ftagitent y 3

lUero lon^d
Te ndet^a

fit

affiElto,m

altquoddiuturnorumorborugenm
Confequeter qu prt~

qtubm facife fuerti medendi ratione affumere. Seddc

$ fi&gmeraltter auxtUaturJfta&enut.

natim

^
*?

DIOSCORIDIS

uatim fingulU^funt,Jcnpis madabimi&Ji priusfgiilattm ex* fofuerimus:qu& exfnguiii ordimbm exitralem aut malefuam
tumfortiutur,ut medtctnafudtoft ea caute obferuet,auaaarit*
ttone falutis fcnpta inuemunt,quodnonulla eoru autlus uttatt
C7* noxat, adjert magna-s utnenvsfint commtfla. lncuna enim

ammaua Protnde agtt. mj/ernicte J*pe continuo ufu eor^hcmo


*jux exttiojam

mm habet, hacfmt.-Canthandes, Buprcfcja-

lamadra, Ptnorit Eruca, Ltfm martnm, Tubera, Cr %aAf*' UiftfK muta , deuorau Hirudmcs. Semmajunt : Hyofcyarr.m,
OpoMeconiu, Coriandru, Cicuta, Gtth } Pfjliion. Lttjuameta :

Radices,f>v Madragoras. tarpafon, Thaf>fi<zJuccHS,Elateriu,


mittit chamdeoy ^conitH,Thaffia, yeratru>lxia,

^CgarM
auodm

wgrum, Ephemerttm, Tttby ahaut quam Colchide nafatur. Herb* olerafcSmilax, ynodO* malum appeMat 3 Romam Taxumjolanumanicum,
tjuodaliqui Colchtcum uocant,
Vorycniitdicttur.-Sardina herba,ju* RAnunculigenm-eft:cor*

Ftmg* mculatum PaPauer,pharicum,Toxicu,RutaJyluefiris, W* lacmet coagulatu *sfb animattbns taurmwjanguis reces,


raclex

m Pontogenttu. Metaiia, Gypftm, CeruJa,Calx,^t


cr q
uiuu

ri*

p/gmentum,
Plitbu,

^Cdarct^ ^Crgeti, duo Sadarach&genera,Jj>uma domejticu.ui* i/yuoribtts ^frgetit diat. E


ajttajiuuuttr-

abtu&fojl balneas potii,aut pafum^Crfigida

Vlnen
Qjp

omne atttper osfumttur ,autvt

extrinfeca noxtaadfert-

citTATW altmetari osfumitur,omnifua operatione cibo ' T qu<c f> Nacibus.in fanguinecoutrtttur : partesfuas oes, mebrit

V M
'

nutrit irit.ftmtles effcit.Ucufubit eflentia,

J qua iugiterin noh* Tt

Cotra venenn-.corpm et mebra amnia in quafubintrat:in}tbtp


Jupplet effentia:fed eaqut reftat
Sicfuidi

^j
e-

"

venenata nat ura trafmutat,ejuouiflocofefeindidertt,deper<ijt

"Pj%^ ce G mltterejuaignii, mometo, omnepalea cjjt-ntiainfeconuertit


integra, re/oluit
corT

&

totim corporh coahtio.C cofiftentiaveneno deflruutur. anttn ur eX venent* omne trium eft^eneru. Kut enim e planttuaut bit ' a "* ut tx mmraUbtu. V numtjuoda; toru ab ta,c\*am ( vh

f^g

LIBER SEXTH.
Ttntiadifcemitur- ld

*JJ
Atonitd, Napello*

m plantis yidemus,TLlleboro,

Cicuta,Sardaniaberba,HerioAn antmahbus:^ tperis, Afi uhbHs,Rafi-

h]wAeporemarinoScorpiorie:?baUnio:TarentoU:rabidisanimalibus:pifcibus <? carne toftu:& flattm in efcario vafie: pr&ckfit exbalatione:fufiocatis:mortianis:afulgure:aut


hbusoccifis.ln

a yenenatts

&

rabtdts

antm*

figmento
tilus:

mmeraltbus Argento vtuo, ArfieritcoSandaracha: AuritAagntte ftmdtbus. Vencnatorum ammalium morfus:


:

&

ftbthtsuontatlvs: v:fus:morttfcra. \Aorfiu

Afi>tdes:rabtdicanes:$co,piones: Vhalangij-.T

*&:&> confimilia. V tfu

&

ftbtlo

B afiltfius. Etf

& transfxu man arentoU: & quod contattn


occtdttnt,
Vafitnac*.

ptri-

ma^-.vtcx kuizennA (crtptis app tret aui milttem dicat.cn lancea jlre~ nui bejha.n tramsfi 'jfet, proferpentc per baTiile yeneno,congciata pri~

mtiinmanudewde c?
fttifiuuliexp

toto perfitclo torpcre:mortuum.ld pertqueno-

.cntiatUruitm Jridentinocint.
icli

V enenaetiam odjra-

tu pertmunt.V entnornm et

yenenatorumyariar.t efjcclus,pro c*li

&

fih ratione:

& quemadmodum fumentes


:

aut

percufii

in fe totuz

O" inparticuUrtbus fiuts cr affeclibas T qualttatibtcs coaluerinttytq; aut caltda:^tit fiigtda autftica: aut humida fuerint. Cahda duobu*
toodiscoficnt.

Autenim (umpta per os:excalfiadunt <& torrodunt ad

tpfumccr.quodex iLuphorbio : Veratro continvit : aut extrinfecui apphcata:exduntcarne:adoffa yfique:quodm Lepore martnofit.Trigtdadiylici itidfm ratione necant.

&

Kam uut ex ritmiafiua figtditate:

ftupidum ad eu

modum corpus reddunt,yt cor etiam ab eu con^cUfcat


t

g* Opijoptratio efi:aut anbehtum comprtmuntfiufiocant: &ftragt* Unt.quod i"hmbmnyftum,O Vungtmaleficiconfiaunt.Shca duphciter morttfera.

hut cmm qun tn tordt e(l,bumidam fianguinU qualttatc

*bfu7nunt:quodcalx yiitaconfnif.aut partescorporisab inuuemfegrc gant O* difpeniuntur:adinte*ram omntum membroru fieparationem*

6^ infcCtilem dtuifiontm:adcor yfque:quod Ktfiagalli proprium e \d pwfiubhmattonem fit tquuparttbusex Arfienko O* Auripigmenio)
:

^midcquauis perfiuafum fit temperamentum nullum ejfe quarttm


:

tamenextmplo: cui (refierente Gtlberto Anglico) brachio afamiliari quopia{quoplus infib dormicntem excttarcfjyaliexceffu,s:eius
ti f

hnmtto

*sptruulfio:caro

m terraputnfiatla iectdit:ofiibus
norfurnus fuiv.qui mifierqndu

inttrim.m totum
ibfeat.Diofcori-

***** 'idatir.extremx humidttatts

yenenu tjfedocebtmurujua natura


illu

P r *dttt:$ftrp<:n

tlle

i^potm SaUmadra pultiir.tdem operatur. bXorfu* itcm Ceucr* fi<rpen~ te-Quwetiam Argentum yiuum:fiummafiua humtdttate: naturalem ^nrarocordh humiitutem abfumitivt Uquido confitatur, qui

mm

7?*

OR

$ ant ktenim huius vnSlnvttmturmmorbnm Gallicum percurandum.

/?#
>fi
r

r>
f/i.

f*

funt,& non omma priuaft


(beciatim confo

vt Crocum

& Hyacinthtts
m

:alia cercbrnm,

& caput, vt Smaragdus,

GtnCoralltum.Cinnamomum, Stchas,Setonica:aliafiomachum,vt Hyactnthus, Smaragdus, membra. giber,& alia ittdem, aliacorpom qutmorte a mohti , Gagates, Sapplnms tenuifiimnm puluerem fubuemant, cordi natura quod dem, qui venena haufetuntUuentur, vahre invenena Arabes fcdfi <reiUntttrtantum,eademv'ts nmtft. AueUaKaphanum , finbunt,CaJlamas, Mefvila, Ptsiaaa, Alium, funtvenena, exccffus calidi qux nas, optimam ihertacen.Ctterum iJutm breui membra omnia intertora infiammtnuferuentifitmam conttnuum perpetuam,& maniam
ducunt,flammeosoculos reddunt,
fi

fudorem exatant - Quod


etiam

vltra

illum calorts

excefjnm

corrodant
B./-

putrefaciant ,vte(l \rfentcum , intolerandos dolores punftones farallum,

&

Auriptgmentum,
,

&

& m ftomacho C mtecaltdt,

fltnts,

modo modo fitgtdt, fudores tur fzpenumerb vomitvts , naufet,

cum

tottws corporU

murmnre

procreant.

Hxc accidentta Jequun

profundtj^ Quxfi-tgtdafunt, formx. &varia fubinde colorum

cerebrum Altas extccentnr: vix inducunt , vt fomnttm J ___.-

adeum
fi

}t
_
l

_U__

Ami+Allt

facmnt modnm, vt *rifi


tnjamre, aut eortj viaeanrur. n.u

w/-

'fi

ritur,fudorefofi-wdt,faciei color liuidus

&

horrificus

nU flupor. E ftccU venents,


tnommbus membrU,
quuntur

ingensin lingua

ftccitas

prouentt , fmjque,

corpus,flcctta* fliptkum anaextingui nonqtteat, %utturoccupat,flt excitantur.Humtda,JelongifiimxvigHt*

&

mujcultsvr oculorum tiura, laxantur nerut, vt dtduBU aliquaudo mebrA necrarbextremacorpons nerttU.forasextliantafeipfispenfiles, atttrattonem mgenerc medendi, futrefiunt.Quodverbad vtclas Hatthtoli, in omnta venena

tandem profundtfitmi fomni ,corporU fluxus,

luxantunun-

&

net,i Diofcoride patet. ^irrmm

Antidotum tatum

O* i&Xta nobilij^

Qjtintam ejji in vtwnntmaximeft


turm

'

Ll B E R
tocftw

XT V

S.

*fchl*titeubarbari,Ciperi,<^in<iutfoly,lormnti1U t Arinorotu a d*,Pttou,Kut>otici


-veri,

Kadicts valeriana, A coriCCa-

Coft V' ttUP*"d*b,Doronki,ZedoarUi2mpiKrit.Smgulorum.z.x.A* a J0.5.


J

llefc

Semw Ce//r/, V /./,,

Iunij>eri,Cramfini,Praxim,Acettfa,

'^'"^e/r/sNrf^N^
WhAmmi Smgulorum.yi .Baccaru laurt, Uedera, Smthus aihera, *kbaru,S$ngulorum.3 fXrondmm Scordij,C hamadryos.cbam*
'

f3t's,Centaurea minorts,Stacbadit,Spica Celtica,<


ft

J
(

*>Befo/c,Ver.e/M,SM./<>/^
J

alimmthx,Kuta,

J:corum,NucKcommums:Pisiatwrum Stngulorum. Z.^.Myra1 *" beUkarum.^.florum cordialium: Kofarum-.Lauand iTJ alma : Konfmarmi. Smgulorum. 3.4. Croci.x. } Cafia odorata

l um

arrub :K "tcapraru:Sabm A :Ptm/>meaa:Sm ^

ulorum. S

.i.Vi5

W L!H!_"
~>fiU

'e

""') 3" l o 'Caryopbylloru: Nucis mofcbata:


'?
1 .y?.

uAloes-.Smgulorum.^.
cordis

Moru
/

-
::'

Cerumr.Scrobis E
3.1.J?.

,4 - Terr<* Lew/jw.j.j.O/^f

w ff "* -_/-/ ^._*/*^ _> M*rj4WMTftm Or/e.-

npagmentorum Smaragdi, byacmtbi: CoraUirubri,y\.fi. Cam0r tJ -5-i.Maflichit:Tbiiris:Styracis:Gummi Arabici: refin* Terebm n * :Sa a e 'l,:O a "^ts:LaJerp,t ij .Smgulorum.5 1 <,__M f / P P .fi. Ut A f
i

^
l

^
""
**?

^S
*"

r 'fia.Singulorum.^.x.Olei Vitrtoli.5.

\.Specterm cor-

~)uiW(tr2;ariti:i~)iamufcbi:Dumbr*:Elecluaifc

../?

fit

M eM
rkm -$' 6
lll

mpontmtur modo. Anttdotum hoc> diutna quapiam opeetnyenena confert qua per os fumuntur in mortiferos ammar J us '& in e em m r *nde operatur>& pwupue ad praferuan p ft io- r t( 1CHl m ammofuerit ytpr^Jlntanee operetur :ftc a^^f 1 tAr JHmpta tibra ynafupertorts Anttdoti s yna Syrupi corttcum C/c
r4 *
:
'*

th}T^ ^ W

m f

'Vtntreteruodorfa^ toelLM.o{h dtmtdia. Omnibu* Imper^utfitU


ntl

^^

&

&

dektits

Tberiaca

& Mi

itftmo

ymo confeft&

_.

&
ala

T54-

DIOSCORIDI

4ilamhi;at.yt Qj}intaeffenti.c(j>ecieminducat,omnia I treum tndantur , capacitafs a rtbttt tnieclts dupU , obt*


"
>fi

fed

nma dcxterttate aaua ctt ckciuarto tandiu in


fi

vafe

va*

feb
rji.Quifietvt eietHuarium ptrfatHefi
r*

ba*UttmeJfu* jua a limptd: td vasa tontrafta.Tumaperto vafe,m kv.oqui obturabttur. detur.ctttmoscmnceraO' membrana accurate mUt~ htc J*a euanefcet.Habct Atifbaoo apertumsmiM inftimum quanttpanvint tttm vtrtttm,vt quatuor drachmarumjondcrecu-n aut em.it cc nc*ocio bnk tate,aut cumfitUttcta qtiahbet aqua.q ammalt{q^tumto venen ajhr.me per (efumpta,a demorjo aut tilo ?nttjfevel.tfomno longo a ioquatur^rum ms nthiifLtat aut ImeCtorum m rentem s aanmmadmtrattomjufatabn, acvom.tu t .^ j ~^*+ >tnrnn?<cort)ornven4Sptr-

>

>fi4bttli*,effi

,ts > w mtfcendo VonbOleo idoilrmaccnfebtt. tAaimmJi menfcm tneuntem bJeruabttur.Sub vett JktmH minus fui enturn annorum, autft

ffl'
<

*
tnfubtiltfi medium vas opertum fum,tum t dtem totum mfoUto,acmibifmet iprico

&

ifa
tfi

facl
>fi

t(lea,colhur,
leinjl
fiin

0"rt

mfufio.qnoufqueoUum grafubiatifqueacyma Itofematttrex Hyperuoqtwd tam dejioruit, manicbtinet, * ms iSk vmd*bus>qu*t Hordeigram*fim>. fagffflM vmo albo altquatumfujpaliex e* trestbfertieffciendt^quetitufts tnjolanda, raje ajjueto cum f'*fts,tn oleum pr*dt:tum mfunduntur,

extrahantur. rcponan: rtfSh acmtdcmbainenmtrtduocontt:uo jtorum quaterpet teraut xprtmanu<r>vtprimum,adeUq<i: modum jaitfangui*. euadat, rubtdmn repettta

H*

&

&

/tf

fepeUuntnr

LTBER SEXTVS. m arena diebm continuU & ab hU


ofio
,

? i9
tridui fbatio in

balneum immittuntur,poft colantur,& exprimuntur, vtpnmum dittum eft , terttum yel quartum reiterata ftmiii cnm diflojemine tnfufione, ad integre imbutttm colorem quifanguineus eft obfwrm* A b hoc fomenda, Scordii recentis* CalaminthdL CentauriiminarU. c.nrAut /:*f>

f, wntmuum Aetn colmtnr,<? exprimantur vtfupra* Voftfumenda doarU, radicU di&amni albi, Gcnttan*, TormcntilU,

Ze-

Ariftolochit ro-

^ndx^Singulorum.^^.ScordijrecentU Manipulum vnum. lundantur , infundantur tmmittantur balncum per triduum continuum,
,

tolentur,

& exprimantur. Infundantur denub StyracU CaUmitx,

^
n

*dgoini(Laferpitium Gracivocanf) [mgnlorum.^.G\ Baccarum lueri

'5-4-N/e//rf,5^^

5.4. Squi,

*nLbi,Cyper'hSingtilorum.5.\.ft.Tu7idantur, infundantur, per tri* duum contmuum in balneum immittantur colentur ,exprimantur9 5*o diclum eft modo. Ah hUfnmanttir trecentt ftorpiona yiui , dtebus tamcularibuA colkfli , caltdo cineri in vafeyitreo

fuperponantur , Kjnecalortfndarmt contraxerintfefefuperintjceomne iam dtclum e kum,calidum,prs.cauendum tamen ne mmto calore yas dijrumpatur,

&

&

balneum per tnduum contmuum m "t*tur,coUtur,cxprimatur,pro^^ coclt, ac tteratom oleum infundantur,


,

Cconfeftim obturatoyaftsore

in

MeubarbartfelecUfiimt, Myrrhd

commumu
.

Abeshepatkd,Sin ulorum.5.3.spiu Kardi.3. z . Crfd.5, i TfcerwS **Ucld , Mnbrtdati perfelh .Stnguiorum.^fiK T undantur , tnfvn**ntur,m balneum immittantur percontinuum triduum, demum non
'

tolando deinceps, ajferueturac

Balfarnum , nirnirum mirandi ^nena remedtj. A nttdota Mtthr,datium,i St$nco,& e Sa


ft

eflit

^ n *ftr)lfnntts,tumq,iodeGaleno
* torumfeleclifnmorum

pateant

,tumquod

ww

,/ympathian O^naturakm ****** attemptrare poterit. Caterum nofcttandiyemniin <renere,pr*~ ferendujue auxtltj rationem , fatijj foto tndicat. Vroinde ad partuuUria prod
>
,

w ad noftrifaculi

fimpltuum penuria , exacie conpctmdorum prd^nfcrit , doElorumqueinmedicUia hominufn ddigens inducautionem

modum

Canth

13 S

DlOSCORlDIS Cantharydes. C A P*

NOMENCLATVRA.
Canihartdes. Kav$fyiftf.Lat. Gr<.

Jtui Cantarelle.

ayiVm

euemunt grautfi figna Cantharides, daufitnt erodtfcn cttncla ufjue ftma.^tl ore emm adueficam
prarefiptunt.pextra cedru

tmntur. Pice 3 autfimt/e qutddam

cordtatnfiammantur. Vrtnamdgrereddunt,

&

ful::ide

cum

ci*,atuo deferutur.Fafitdta

dyjenter^ at% Jcctts non lottofangutnem emtttunt .Strtgmenta aborta% Itnqutmm y urgent,ammo

abahenantur.Ergoantea menle ucrtiwe conctdunt.Pofiremo

JupradtHoruaU^ aut ukm tate nonthilacadat, dato oleo rcteceruuHalsplurtma uomere cogantur.Mox uht uomtUone
,

ttaut

Mak*. addecoBum Ori^TragiantPttfandcremor,

Latu ^flthxa, raduu aut f* Famwr&ct, Ltni,aut autfemtnis PrxtereaNttrt* nutfermo ibtfcHappeUtfcl^eretnfimdxtur.
aut adhuc flomacho

u ut , hydromehte etfdem dandum , ex f defcendant. Qjf* ac excernantur, mteftmu adh*r ent,ehendo uamulja, aqua Nttro ex aluum tn dfcHttdntur,ingefla
ntfific

cudrtdebent. Deturdetndeutnuautpdjfum,

inquoptneolt nu-

ileUut

mulja, latle,aid ex Cucumerisfemma contnta ftnt,aut

autefartes, Inflamata aut anfertnm ddeps tnfajfo Isquefdttus. intito aa^Lb decoaaperungantur. cum mulfa Hordetfarma ustUdpJum calor, eis cttdtmdb mota catapldfmdta nocet,quod

rus tta remoratur, ut

Tpja tamen tnfmuet. prtnctpesfeparteu

tempore, molefitfitmts tnfiammdttombus


utpote qud dolores

opttuMtir,

T permulceant T

lenidnt.

Tum ub

pus calfaaentc oleo

opor defcendere tnunclumfuerttjnfoltum

corporinoxidmhdj^ qud tet,acUuare, ut per cutcm fumma ,


runt,ettam exccrnatur,

cr

op" moiin detefttones mulufam


r

tit,

LIBER SEXTVS.
tet.ne dffeSlm

*$7
Gdllindceis

mfigdtur ,

Cr (idbthtdtemcdpeffdt.

Cdrntbm CT h&dtnts ,
tenerrtmis, dc

dttt fuiliis Cdtulis

mdxtme pingmbm CT

cum Ltntfemine coEHsuefct debent:fiqutdem dlunm cient,dtque uenennrnm dcrimonid* hebetdnt. Vtnum dulte liberdliws ehbdtur.

CT Sdmid terrd, qu& ^tfler dppelldtur y fiqudtern& fingulorum drdchmx cum


Prodefi Thuris cortex,

pafofurnantur.Item Pulegtumexdqitdtritum.Irmumdut ra-

ftccum,cum I\uU decofto.J{eeentes uitis rdmult, cum pdjfo detriti.

Longe ommum potcnttftme dnttdotd duxihdntur ^ cum

dqud muljd,drdchmis qudtuorpotd*

PinorumErucae*
n7[

C A

P. 11

NOMENCiATVHA.
hodi
Is qut

Eructs pinorum hduferunt, tlltco dolor in ore O* p4~


dlui

Uto exoritur. Fehemens


runtio torquet.lntefttnd
iire

lingtudc ftomdcht infUm-

dolor eXcructdUjttd ut frungtnemfen-

uidedntur.

Corpm totum exdfludt ,fd(lidtum tirqct. Quttdmen profimpltci oleo

bus

Cdnthdrtdtbm deuordtis remedqs qu& fuccurrendum eft ,

dantur. Pectduxnter

r Jrtno , Melu

nnm,quodc Cotoneis pomis r

oleo temperdtur,dcciptemm*

Bupreftis.

CAP^ I ;i.JU NOMENCLATVRA.


Ldt. BupreJlts.ltdL Buprcfi
r

Q.

dVt Bupreftm btberunt , non dtfimtle Mttro utrw f* ptunt. Stomdcht uentris^ uehemens dolor mfequttur. tndqud tn ut modum mtrum \er qukmftomdchm y

Ur cutem diffldtm inturgefctt. ymuerfd corporisfdcies contuny

^tur^urimfupprtmttur.Qmbm eddem qudpotis Cdnthdrtdtv/<*

bm

^,t

DIOSCORIDIS
et

b*s duxilidnt. Priudttm pofl nomttw

udcudtwnes ,juas cly~

Mno, X PribmmoUmur,drtddficwprofunt.needrudecof{ue

ybiucro lamferefericuUmclmant, Ufcspotu,iuuatur.promulfcdnt abo.dut edrudetritdru,m

Mdtcaru fahnnUmm

rum ettamnu omnegenw efle,

couentt. bibere humdnu Cr Uc

fecudi funl defccantiu IfacetiHquarthG'

tatum Nec meattbm. cwvnn* nocet,&vnarus

-, oratn, rt^-^-.Vratr**,

&

odetfuntatur*. J#e-

per

/>*%

ia)rt infcyaticafapphcau. Er

H ^tf^Xw
gjgjrjjf
Cedru oaor.e

Utricefnt JuuntqnacunquepermeLt, eroftont?feitdt,


venU vrla

vcnenat*,qua vimahgnante,

P^^^^t

redL *****

. acexto coUoJubnafiuntur vtfica,

** JjggJS^

reddxtur,tormtto& doloreno tolerado.

g*gff & ioanorenhmacahhtateUmonbus^ouont, Dextra hfdk odoratu faporZimum, de,ngujlum <7 t^f* &*
macho

W^^J^Jfc J

,Ls

mfiamatio.nde ontnr quoJ m *****

J^SS

quaf' inflammatio, iateterada /or,

vrtahfpmt mfeBo luto$Hnt,& v if


r<&*

/im#/ diffohtis mft

Jrtsoquephofenfa,
tione

intelleclu

Luimm

ehaenJu (vcnenatoru

& rauonemmfraunt remeJto vom,tum,


m S*
}

Ume prafa

acn clyftere

doloresjt' ,V refimgunt rifcofa.O- vntduofa.Yrmda tnfiamm.ttiones ,fcofa,quodmttrantis V obtuJunt. Jant.Vncluoft.ventni acrtmomam ' colnUcnr M /" v,rtuii tantum remeJtaru u-srlutinttur, non j.^n venempenetramt. autn tuentur membra , ,n qua nondum vU

membns Porrotxttnonbm ttartmacctdenttZmtdicadtvim proferat. f ,C erof,s,profuntp^a. vef,ca,ex,tUeratu,tnfiammat,

eltcttu, eXf**r corport e venenU Jeitciione mohenJa, qutU

& maximi
&

lW

mntSoholaclmmanuexwf,sm.imkfuaumprobatur,b,rtyrumrebu
deglutttum. i\ueilaginu'femmU VfyMj.mah PortuUu,C*c Sucd, Vapautrintu. ruphVtolatm, Henupbariiuu,
Cotonei,

& h\alu*. .J--

LIBER SEXTVS.
bertint, Utiucs, extracli

*j

l*te 1aclu r A,C'ttrijStacles ?apauerimfeminis,Heloni]\Citrini,Cucur

cum aqua Violaru radtcmte A lth&*,aut Ha Ikacabi. Huius ittdcmfemtna numcro decem aut duodecim, deuorata, prafentaneum remedium afferuntur,tantum fi prtmum in aqu* Portv laca,aut Sordei macerentur.Oleum Amygdalarum dulctum potumdi miiia hbrx pondcre.tio potentws Oleum e Strobilis recentibus:potttffimumfi duobtts
hts

permi7iu,conficiatur*Nam hoc pofterius pr&ter tn-

\fitttem,fpetiatim

mflamatioms O*
,

fl

*
flammationes tollunt. DyfentericisafjeBib
ti*f*
!]

oleimOmpbattnum>elotumcumaqua Vlatagini*,aut PortuUcx.At-

& Tberiacales medicinalper osfumpts,fumo cerebrum infcendenttmedicantur,fiquid*mfua vi humorum putrefautonem ,ad euque modum & emplaflrafiigida,tommilfuracapitis:
tmm Cordtales
bihent
fucci

co-

quem coronalem vocant, &fi-onti appltcata* Extrinfectts verb, pcilen imtngercoportet, teTiteulos, vtrgam,fiqua inflammationevexentur 9 ^empe Kofitceo Nenuphartnojtlloque Ompbacino OleU,\iolato quief-utfibus conficitur, quos Itali, Balfamirit, Caran^i vocant. Vredeft etiam cumfy rm?d per vir<r<sL canalem immittere ouorum albugtncs multum ante rudicula agitatas cum fupradtHis oleti* aut cum eo quiifemtne fapaueris exprtmitur, aut cum fucco ?ortulaca,aut Seper

&

&

uiui,aut lattucx.luuat etiaa+ru immtttere in balneu decofltonis radicu Althaafoliorii

Maluxfioru V

tolaru femirits mali Cotonei, P/yllif*

Tocnigrci,Hordei,fi-o?tdiu lufjuiami,huicquepertres horas infideat.


Cditaru

quopemtus malu id eradicetur,L(?Jque mebris pnTitnn robur


fubtnfinuentfeft
*

______

___

iflacioru,Z.fi j
_

loniSyCucuYbiu,CitruyCuotmerts,?apaueris,Malu6.StngulorH, 5*4torttcU

Thuris,^.^.Margaritaru,Coraltf y Sa?italtalbt.Stn^uloru, 5.1.

fi'Suctiliquirttia,z.z.\$accaru
**

lumperi^.i .Gnmt

Arabict,X.(i. Ter~

PortuUcA.Singulornm, g. 6 . tnfufioni* V'ioUru^z.s .Muctlagini* femtnU Cotonet cuaqua V totaru confeih,** 4-Strupi \ ioUtJ,Nenupbarini,\ 3 apauerint.Stngulorum,Z.io.JLx ht*
haltcacabi,
3 J

LeW>j. <S".Sco

ornntbusfiatele!}uariiiartificiodtlt'reti&

probato.Eocu Uclemultelaprino dtffoluto, tn longnm tempta ager vtetur.

fimwUremvfum

pondere, Vinorum CT Suprefl

^L*

l _M

1
ff

DIOSCORIDIS 4 SalamandraC A Pi

1 1

1?

mmmr-

NOMENCLATVRA.
Gra. ffxXapccvJlqa. Ldt.GT Itd.SaUmandra.
confef ImguAtnfidmmatio ISalamandramhatferunt,

lur.MensCrfermofr^edtiur.Tremorcum

torfore,a

corf nonmdU Paries exoktioneaccedit. horrore quodam ac


r'u

huortbns

tmmor* ctrcm^uaquefugilUniur:fafe^dttiUw

cunSia,f Qmbmfr&ftdkmm uenenojutrefientes defiuunt.


4 Pinu6,a remedta, rcfina uero Peculiarta potis Cathandtbm. <juo, decoclum,' Meile Itntlum,

Cdlbanum ex

clet

Ptnei conterantur:

Ltltjs zroico cum rrttca. ftoftefolta,

V jfr%4

decoaa.Proftmt ettdm oua Tefiudim

co terreftr, aut martn*

^tbm tws, cum Kanamm fla:ttem


i

Fryngtj fadix mcoclajtt.


quodeie toiocorpore
<l>

ilamandracibo,morfu,fd,ua,ftuma,muco

dem&totsemortu.,f.,m,lu,qu^ancm l t fudat,co,,fctt.S,qu
conc,hijjet. ea infttT ItgnU tarint fttruo mcoP.um.au,

A ctio

Sdaman

dra,praterT>)ofcond, i tiTna,canJ t

Jumacuh

totumcorpus mftcrgU,

demum auabreut rubent. o p-,gtdtf,ma {qua Qj,od vero Dtofcorides eadem faut Salamandra Junt) ?}KU taliJ,J?tmt hum,d,(sima ep cum CanthartJibm, (f * thttendo^ Zempede meJtJtdtremedi.tJcgenerahbwmtelltgendum dysterem,-r"">">acrem Ijtomacbo O" intesinuf, per vomitum, tuentur. coraluctU* qu* Jhcriaca, Mithrtdatto.aljfque amtJot , ie eadem ftnt, tradenda <lum O-generalU methoJus tn caftte primo ,n>*ia,,>~uuenna A pareret. tradttmfmgulaum traJuafaJtuitum
:

&

bomman&egiabranU integrum nigra,

tem?erament,funi)prsterjuprad,ita, Opium{nam eiufJcm dram Vrtic* lauJat refmam Terebmtb,nam,Stjracem,Cupref,jiondes, paiudojat, perfyluas femen. Incedunt SaLimandra in Qermama,

&

&

w,

nigra,mjenortrubrx,quepubUca,fupertort parte in Okfertctformim

admodum in qmbufdam ab hu admodum dtuerft, qut ex Ale.xandna

ctmgru vtfuntur,paru, Italia lacubnt Stinc, lacerU a eruntur,

&

Arabta cubitum longa,0' tn InJtx monte yuattuor pedum longitudme. Etin Vortumttarum t,,[ulif,ea,quam topia vifuntur. Caprartam mazmtkdtne vocat,mzcnti r r

K,Ja,Jiuerjko!ores, vigmtt

Eoheme
s

LIBER SEXTVS. Eph Lmerum C A P

i+i

NOMENCLATV
epTjptpcjj.

A.

Gr*.

Lat.Ephemcrum.Ita.Ephemero.

Vmpto Ephemero,quod aliqui Colchicon, autjyluefirem


BulbumappelLtnt, pruritmin toto corpore excitatur, non
JtcH* 4tque
ijs

qiu Vrticd aut Salla laceffmtur* Interna rofionc

fentnmt .Stomachm

ctm ingentigrauitate ex&sluat. Caterkm mualefcente morbo,cruorfirigmentis admifiws,per aluum ext~


c

gnur. Qjabus,ut tjs qui SaUmandram haujeriit, uomttione aut


bfteriLi*$auxiliari conueniet.Sed antea

quam uenenuminua-

hjcat,

dandtim eji decoEtum frondmm Qjurcm, aut glandt

*M Maiiconj. lac bibereprodejl, in quo Serpyllumfit decoft


Itcm fuccum Sangumalis herb^autramorum uths,aut J(ubi

autmedulLrecentis FeruL,autMyrti cumumo:accx auten Myrti tufie tritaj^,^ dqua maccrau, ut hquor mdejumatur

opemferunt.Mcdid Cafianearum tumcula, fimilem effeElun prabetficruda altquofupra dtttorumfucco fumptitetur\ Or

ganum quoque cum lixtuio ebotum.Eximie tunantiir afii


lult calidipotu,etiamfiin ore coniineant: ita ut

qui-

bu6 copta ia&is

huim adfity non ahuddefideretur.


Voflyomitus itaque

&

Vhemm remedia plane defcrtbtt Diofcorides.


clysleres, defcrtptis particularihus

vtendttm

maximt aftmni

accino lacle,generalibu/que

qua tam traditafunt antidotis,

Dorycmurm

CAP. VI NOMENCLATVRA.

Cra. fcgvKvicij. Lat.Dorjtcnwm.Ita.Dar!cnio


Oryanion, quod aliqut manicon Solanuni appellarunf9
epotum,LicltsJapcremingui1u refert: contmentes fin~

'

'*4*

DIOSCORIDIS

reucttur* confertm uexat,fanguis hnguam ciet,humor gultm dyfentencis , aluo egeruntun pertnde quaft Mucofa fudam

anteditld, auxihofunt ettentdt, us ex Itaque antccjuam dltqwd

cxpellere pof uenenum potum qu&cunque uomitU4,clyjter,W


a[tdut caprillnm, mulfdjdc funu Prmatim us opttulatur aqua ^imy btbatur ^Cntfo , cu mnumjulce utnttm,quod teptdum CochyU quinettam gdaU amarA>qallmace a petlora decocla,

omma tam

cruda qttam tofla ejfefalutare

efl.

Conuentunt

GammarhZrpotaeorundemiujcuU.
itaqu, Pofivom,tus EVbemeriremeditplanedefcribitDiofcorides. a\m maxime vtendum , clysreres, defcnpu, parttcuUribus anttdotu. tradttajunt iam vacctno Ucie^emraltbuf^ue <jh*

&

&

Aconitum.

NOMF. NCLATVRA.
in Itngua inter

CAP. VIIbtbendum, cuaftntli

Lat.^ccomtum.Itd.^Ccontto. nevTley. Crd.

ciet. Grauttatt .Lachrymts gere conantur ,uerttgines offcndtt

Conttum ftatm

m quadam

,potifimtim fubmde du!ceftt,Cr

cum ex

deflan" crehri fftrttm ftmul^ petlort, er prdcordtjs adfert,


er% dh per ' Qjtare Venenum uomittone dbtgt ,dut c/yfiere %utd,Marru Origdno, cpmeft.Vtimurintcrpropmadum, SempertH V uei ^thflnthtte, uet ^bfnthtj decoSlo, cum utno ef.amnut Prodeji ^Ctugd. uel ^fbrotono, uel chameUa, aut

Opobalfamt drachma,cum Melle aut Ltle,cum

CaflortOy Ptp
hcedt, lep

re,&- Rgtdytquis ponderibm exuino. Coagutu

juo tn uinum ttem aut htnnuhycum aceto. Ferrt quoqueflercm,


Ltretttnguatur,potum. aurum, ferrum^argentumue candens
xtutaj^ cumgttlhna

Cr

fr&pmvumni tura, cum umofumpta.


ttm ipfsfuhuemre.

bubuUrw carntum aut utno decotla, tud^Atugapr. Fertur

C~

^icont

tjBER SEXTVS;
AConiti,
Vardalianches, Licoftonos
,

~f{
Jpectc

fioftde infi

& Cinoionos diuerfa, idcm tamen ingenere remedium expoflulant. Aetio pr&ter Dio^ gntt Votum kconttu a dulcore & afpretudine, amaror pa* nterin hnguafmfus oboritur,aftringutur poflea maxiU,fulfequun tur morfm & flomachi,hi*(y non confeftimfuccurratur ca~ kginoffjiunt & fungui7iei,tremores,inflattonesq;,hydropicis
>

eroftones

fi

oculi

firni~

les>toto cerpore excitantur.

Medtcandtratioin Diofcortde perbetletra-

dita.

Prxterhanc Vetrm kbanusremedium proponit, Terram frgiHa^

tamjrachmarum duarum pondere>aqua caltds, impotam,dein curandum yt Ager vomat. A yomitu Thertacum drachmaru duarumpon^
,

dere bibendum invino,cui

QentianA radix imoxcrit. Atqueadeb Aco* n*ti pracipuum ejje antidotum,long& AriflolochU radtcem.

Mel Hcraclisc* CAP.


Gr.M&i rc
Jp

NOMENCLATVRA.
Itai.Mele Herachotico.

VIIL

hfctKX&x.Lat.Mel Heracli*

MElm

Heracha ponii ubi ^Cconitum gignifolet , inue*>

nttur,

quodqui edunt)bibuntue,nonfecn* affii&antur,


poto ^Cconito

quam qm ^icomtum ebiberunt. ijs eadem qu&


^utAfoliafmt adtetta*

conuemunt. ^cdiuuantur in primi* continuo mni mulfi potu,cui


E/ HeraclU ad nos hodie non affertur,& eo proinde medicand*
curA minimum impcndendum , maximeq; quod Aconito yenenatam naturam fortiatur.

eandem cun*

Coriandrurru

NOMENCLATVRA.

C A

P*

IX*

Gra. Kcfiop.Lat. Coriandrum.Ital. Coriandro.


b odorem laterenon potef. Epotum autem

uocem exafeerat. Injamam adfert, a temulenttjs non ab


norrentcm. Qjttfumpjerunt, pudenda dtttu blateranty tottwj^
corporis odore

Qjnbw uenenum fatentur. y

pofi

uomitionem

Inno

oleo conatatam,uti retulimtt*>merum Crperfefe,

er ex

^bjinthiopotum?auxihatur, tteoUum. Necfecm ouain eode


^sCa

*xm4

*44

DIOSCORIDIS

txindnitd yjt liejuefaEtamtnurix forbeantur. Et epotdmun


hxt* cum quoque exgdllmd Pajfum er anfere* CT mfdlfum

tttdfumptum.

AKabumfeclarij* magno errore

&a

Diofcoridi* opinione diuerfe

yaporumt inhtbendum conditum,ad Cortandrtfemen Saccbaro


nnferando dele-

cerebrum mfcenjumJdqmroborandumMudtwpiili*, quod , yindkytresdepereunt &*obtrudtmt. Siquidem necfccofemini, ttidem :nec ytdereltcet Ctcutx Jemint in Vapauerino , lufquiamo , acn Coriandttfemtnityittutemcnttuat, fraparandt modus cumaceto tpjocumfuam mahgnitati*deponunt, tnonia amdem altquantum

& &

rumimmutare natttram non queant. Theriaca cum >#* opftmo epota prodeft,efo

prtjcttpta. Dtofcoridts Vrtter

hutrn anttdetum, togn^

"' v _ ^r rv tum&yttlrare, Vtncetaxtcum: l Dtamh D>amufcb peacrtproficua. A d cerebri Ufomm^eaes prtf',

&

bra,alia(]\ capttalta, cordtq; conuenienva.

X CAP Pfyll uim N OMENCLATVRA.


Gr*.ivto.to.Lat.rJ)U'um.Ital.rfilIio.

Sjtttum epotum , corpori toti frig

CT

torporem cum

antmum ut tta , affert auodam luttone Cr mcerore auxtlia conano qut ex haufio deJpondeant} cui omnta

PMter utojcormif m

cor ,ndic'ta,]itanhelitmcomf>reJ?ior,C i-jyuio

rarofudorej non anxtetas^t pus intmejctt,ab hU tanta cordis meduandiratto. Coriandro in $ido *gricommonantur.Lad>m

<p*

Cicuta.

NOMENCLATVU.
Lat.

C A

P*

XI.

Cr Jtal.
oculisjj caitgtnem offun~

Icuta pota

uerttgmem excitat ,

dtty tta ut ne

mtmmum cernatur. Stngultm cteUMentem

turhat. Extremt artusgeUntur.Dentque conuulJt,fupprejfo ar-

teriAJfirttUyjlrangHUntur,

utimrelttjuis, mttta, mter Quare Ctcutam uomitH excutiemw. Po/imodum detefttonem moue-

wiur

* 4f nHrutquodadinteftinaprolapfumfit ^excernamtu. Tnmdctnum m meracam potionem,<ju< maximo eft auxdio^deueme* mw. j{epetendumper interualla :m qmbmproderit lacafinitwm, aut buhdumpotmdatum aut ^fbfinthium cum Pipere 3
~

LIBER SFXTVS.

Mentha cum umo,aut ^Amomi, Carddmomhaut Stjracps uncia, aut Piperis cumfemme Vrtica C7*
ZFuinotcaftortOj J{uta y
uino
,

aut Launfolia. Item Lafer ex oleo Grpdjfo ,

grpajfum

ferfefe

largimpotumprofat.

Abanus laudat m Cicutamlheriacam fumptam *zddrach~ marum duarum pondut, epotamq; m Diflamni decotlione 9 aut
TLtrtps

ymojin decottione paris penderis Gentiana*

Taxus.

CAP.XII
Ital. Taffo.

NOMENCLATVRA.
Gr.j.{il\x\.Lat,Smikx.

Milax >a quibufdam Tithjmalum,a Latinis TaxwsappeU


latur:frigu* umuerfo corpori,ftrangulati*s,Cr celercm

m*

D
toffw.
*ftiuos

fert Cui
fi

eadem
w?

ifdem remedijs curetur, at obpatfionditi cort perpetuo virorefiondefiit,pinorum abietum

&

&

imaccedit.Tumbaccarum ingufiuU dulcor&


tfu nigrefcant,

proculdubio oftendity

Taxum cahdi ejji

Uqucconfpicuum eft qui Taxifi-uflus ederint , ob ftintuum anXm'h mfiammatione,infebres {? ventris profiuuia decidtre.Qjioi f

&

f*ne ex putrefaflione prodire non poteft,quemadmodum hii accidtt <ju*

V^'<\uod proculdubio,nt(i mortificatU mcmbrU


v

aut autumnaksfiuElus autdius efitarint. ?orrb autumiUainx nigrorem tranjmutatio 3 aduftionem , yt in athiopibu* , defignat y non\
>

mgrore no parcret*

*l*ccum Matthioloyacademtca dijiutatwne alus excutimdnrelinaua-

Carpafiifuccus.

NOMENCLATVR.A.
ItaLsucchio dd Carpajo.

CAP. XIII.
^d
$
ZPotHi

Gta. Q7ic$ tt&$7ta<rif. Lat. Carfajifacctt*.

74?
Pottts

DI

OJCORIDIJ
,

Carpafifttccm foporem

citdmfte ftrangulatw-

nem adducit . ^cdtuuantur autem


Cuuta reme
tfm Galeno , mortife
le

mi

hauferunt , epotx

"

'*>

hicagit Vwfioride.

c
l* 1 1 X 1 Sardoniahcrba. C A NOMENCLATVRA.

P-

Gra.I-tffovi'

herba. Itai-sardoma aox.Lat.er


uejc ,qu* gencrt aftgnatur

^rdoma Zanuncult herb* Ih* mentem adimtt , er futdm

neruorum dijtenn

LkamritlumtontrahttSitnJwfieacmprabeant tnfaujh uulgu* m adagtum , rtfu temaffetltoncdesardmto


cmtnemanautt. Poft

^t^uam^ uomttumpecuhanter
rmgauo

faCrlac,

Itberalt* epota ,

perun^ aptngu**
InuUdam

excalfactenttb*. corpm iedtcamentts , totum multum {?'"".% tum Sed Le defcendant.

mun%gere expedtt.Et

<ju* conuulf*omnem, 1} Ft tnjumma m fumma,curam

oportet adhibetur,exeqm eruorum

hjfi

:eto

epota*

Qnod aa neruui

*ppe!lant)d,fientionem attimt ,bameum

2. paratumprodefi, cumfimpUuum
&d*fiuantiumfuntcla{s<,&

q*pn*f*f

O- refocdlmt.
vieg

, ,Staxhas Hc ifitufmodifunt

^ \^^ ^
recens,
l,

*Z aentlum f M
tat

fnate-

& nfor-

^WP

nhum

Jm

a,

Ca
'

* ~jCamem,ua, ,,Diclamnum,Candtacum, Valenana, Ctf" AJarum, . <? Syrtaca, nucha (Latm

m
<

tameftpojleriorpars capit tx Cofio, lumbrtcu.e oleo.i Cafioreo,l

&

Hjf/*"^

fimntbtts. Agrippio,C~ Arragonio, znto

LIBER

S E

Hy ofcyamus. NOMENCLATVRA.
Hiojaamo.

XT V S. C A P* XV*

747

Cya. teoHU<xit@-. Lat. Hjofcjamud.ltaL

Tofcydmumpotum dut comefum 3 fimikm ebrijs abal

ie

natione mouet, fedfactle medicdmentis cedit.^AuxilMT

turaqua mulfd copiosc ddtdjdca^pr^fcrtim dfnimm.Si idde~


fidcratur, capr:IIum }

uclbubulum, uelaridarum ficuumdeco-

ftum. Factunt adtdetiam nuclei pineu aut Cucumis femen


fdjjofttmptum,

ex

c^ urnum falfum cum adipe futllo recenthpdfNitrum exdqud,&* Intubm er-

focyitidem Vrticdfemen^aut

tdUcMy^r Smapis,Cr Nafturtium,%adix,Cepd>Z? ^Allwm*, Ethdc fmgula cum uino fumantur : pofled fmendi ynejcere*

quemddmodum qui umum biberunt,ut excoquant.


ViofioridU fi<rna

,fefe

lanctnant &gr

fatos

arhtrantur, ftquidem cmollefiunt iunftur&y

hngua

in ab/ceJfM

*r<tnftt,fpumat osfcomprimitur anhelitus yhacc^

ab Hyofcyamoalbo no
deperity occlt*-

xtt-Amgrojextrema perfi-tgefiunt>caltgant oculiyratio

duntur anhehttu mea'tui,fpafma,& fuffocatio. In huncypoft-vomitus <? dyfttres ,prodeftfpiuA fneracum btbereAac VaccttThnsy V'tper,Ca~
ft

?eumy&vtayMentha,Eel7Lui7wm,l.aurifolta

& bacc*fapa,V rth*


nd(

femenyLaferpitij radtXyCardamomHm:Styrax,figillatim pr&bttatutn

ymo.Vrodefl

&

decofiio cortkts radicis

M ort

B alfamum cum UBe cpo-

fartna trtttciyino informataft


ofcyamt Anttdotum.Vtslacia copiose

efu

ManoWora* o

C AP.

XV I.
Mdm

NOMENCLATVRA.

peutyaycgas. Ldt.Cr ltd.Mdndrdgord

?43

thdrgo.C
mu(jki>roderit.PofteA

M
ctt
.l

DIOSCORIDIS
^Cndraqorafi bibatttr,confefiimjofor infecj
h
tjs

accjdat,nomitt*s

cy

Nltrum

&

<./Ch

paffofumantur.Caput rofaceo
exatatto, cr niotm
pcrv,Sinapis,Cdftortj, Cr
ficis,

cy acetoferfundatur. Profi
olfaclu* Eufator:j,cr

corforvs^

P*

KttU.tritorum

m aceto

crjtfuri

& odor

lucemarum exu/Ttone

et extinflu.

Qjtpdpdm
auxiitj

~..* r0 v,tY

a.rvtutAnrntArnnuere.altisaAomunibM

H uu conuentet.

M
ro

Andra %oraVtxfaUereedentemautbtbcnumpoteJl,fqu^em
h.ccoar^turodorcgratttfttpramodtl

*>*?""*'

O
ffiaat.

I cam Lindaturfe
x ci

&
dft

Orig* tnpotm dum tur, offeren


llirjtur*

intm
>US

doi

\bn*

fnefemtne.innocue poma,mat,ra. adurit omnemcorportsjuperpc ne,morti a.Ardortrtolerand^ deftdit ore. tdapc *ff ob obtimt:^ os,& h.trnamftcctta-sm^ens
i

&

eduntur:tmmatu-t

t cifi

if*

ftGimum remedi moUfita omnt momcntoab aquacpota,ftqutdem

ff
t

"

*- btbatJeUtuptmum dtemft:uc:bot>erftnat,ac(ttbtndebtbatJeU^ ftftat.ac fubmde ~,.r ,r*rr hnrant veril anttdotttitt


mtm domesnumiprtuattm
ixaatx

vown j^. .-

aneO"
.

rn

r^

faUmandncatum.SedadtdquodprfrtbttDiofcor.destaputJo^
aut Cxforeo agctur aceto perungendum,idnon mnoxte 1*?^-^^ Gaienitsqut talido non addtto, maxime cum

medicammto

m Utltartp tnfsftonem Ulerat.ita ttnjet,


J

modoft tttm

bumotepg

Mctd

LIBER SEXTVS.
Meccmiurru

74.9

CAP. XVIINOMENCL A T V R
A.

Gr&. (^mcivwjj. LM. Mecomum.lt A.Mecomo.


Poto Papauensjucco,

quem Meconion uoatnu


CT
prurttu ueh

confeqtu-

pcrjriEiiQrte

utfepe tnualefccnte ueneno, tanta ertimpatprurigo y ut

homi
uon

txcitet.Corptmdmedtcamentum

olet.Pojl

atatam

oleo

tionem^ acres clyfteres auxthantur,

acetumj mtdjum cumji

potum,aut Melcum E^faceo cahdo,

meru cum ^xhfinthio a

Onnamomo coptofum
d

aut cahdumperfefe acetum^Nttrum

Oriqanum cum hxtutaaut paJfo,<*r Mgtd Jyluesl fmen cum Piperejitno^ Panacc : Piper^
aceto

mu!fo,uelcum Saturetd aut Qrivani decoElo cum umo,


\

oh cnatam prurtpincm in halne&s jcendat, Crfotteantur. Poft lauacmm prodejl turtttm pirsgui *fa,cum tttno autpajfo.Medulla euam ex oleo pota.

ojxclthbua exatandi.

Corniculatum Papauen

CAP- XVI
NOMENCL

IIATVR.A.

Gr. fiHKCoy Mgctrins. Lat.CormcuLium Papauer.


lta.Papauere cornuto.

rod

C>

corntculatum Papauer appellanty


tnferre cortjueutty

CT potu Cr*

cihoeadem

gu& PApaueris fuccws:

n *c ultjs expugnatur auxtltjs.


Dor ingrdtuA

O\num ^zrzatii

vt Mandragoraprodit,ideo<i; ra-

f
or**d.ducuntnr inftriores n:Jx:lU,perpetuns pnruhm redditur, intor
*}'*ctur

nafu6>pondui

m hngua fenttturMuent Librj,prAiordia contraumtHf

**X$Mr,frtt0 oborituViComprmitut anhitUf4i,ytJHs impeditur >ccuol-

?fo

DIOSCORIDIS
<J?

Aicenn*,Ca?toreum

Del^msim prodeft,

Theriacafingulare

dtiimMithriiittiumcum Vmoicrrhmorum yfttof-eqHensiexctiandi *** Brfpertra{tts:pemttendtq;:1Ai*Jci:Ca(lorij: captftU barba dern arn cuoke mungzndnm AmbrxodoratwtotumfceornmcorpH* ^uim:&

&

TheriacaUsHattbiolifufra \.ilino:Coftino. PrxtereaQjthitaefoitia


defcnj>ta:huicnegociofumme O* Aefiulapii profcit.

PharicumCrx.
f<x:*oi>.

XIX NOMENCLATVRA.
C A
PLat.pharicum.lta.phanco.
imita

finu Cr

x^_

Vod phancon Hocant, faporeJyltteJircNardum conuui cum ajfert, potum nerwrum tur. tefohaionem
dehno.OPortetautempoftuacuationesumum
^CbJtn

Narao aut Myrrha> aut Onnamomo, cum thiten paw dare, NXrdi etuas
Ga&co,<,uedsenncnahquiuocauerunt:autJ}*
cttm ** *# oboUcumpafo, Myrrha totidem
ilimire

drachm^et

Crocoex mnojerajum^caput
aceto,0' trita %uta.
tum:fit neplanta

cum fanna hordacea


tyfi

Vharimm:an venemm

diuerftsl rehtis

Quidam td nomim,

\rcad<t Laconup ftlu*m non eft in re imerta dintttts immorari.

Verm haridcal^aphtralUfjah*.

a pharico fiehjltjhmo

*"*** *

XX P. A Toxicum- C NOMENCLATVRA.
Cra.
Tc\i*.c\i.

Lat. Toxicum. Ital. Tofiteo.

tjs tmagnes uanas fammatione torquentur. Incocrattti furor

Jagttuidetur,auodbarbaroru :icum ex eo nommari mungua labtorum CT klennt, eo iUmebantur.

Qm

oUcrJxt.

haujerunt, uxre uix medtcm* locnseft: rarojrfui %oji cum dttlce lii eroo cohtbendt, ut utmm

hbe

IIBER SEXTVS.
hhtrty
^^

nt

&* reuomere cogantur. I^apifemen btbendum cum uU


modofumptM
.

no.Priuatim i]scQnuenit,QjuncjUefolijradix^& hircinmfan^


guistaut caprilIv6,eodem
cis

l{oboris,Fagt,aut lli~
,

cum Pulegio CT aqua bibcre, conumieu ^Amomum cr Balfami femen ex


cortex

cum lafle tritm. Mala^

trita ejfe

aut

tuno.

Sedquiperuuli* defunElifunt^ diu leBuis decumbunty ZT

tibijurrexere>Jlupidi

reliquum tempm degunt.


y

Taxicu primtgenia origine.pofi Toxicum dtclumfit. Scdcum anttquoru Grtcorum aut Lattnorum nnUus author idpriuathefi^quafi

T
r
'

'OxicumaTaxo aliqutdeduclu putant Uterarum a>ino>meta~

tm proferat:nthil caufa efi:cur huic optniotu afibttiamtt4 poMs :quam


Kfagemur^nimuero mitltafunt qua eorum Jententiam infirmcf.qui T>iofioridisT oxicum cum hrabn ^lapello idem ejjh contedunt. Sed hcet fer Anuenna Napellu veneno fagitt&s inficiat tmguam labra inflammatione diJirticUt-.huicq; medtcado Kapi femtcum yh:o:fucciq; ra:

&

dicis

ILobori*:!

ri.lltcuq;

conuentant :funt tamenalia indicia:&* not&:

qtiA

Toxicum a Na-cllo vehementer difcriminent*


in hts

Nam id experientitt

compert

qui Napellum fumpferinf.no incoercttas cnyartjs ima-

Xmibus tnejfefurtas:qtt Toxici propriafttnt. A d hxc Napellii: A uicennji:oculo$

a proprijsjedtbus abj\rah%t:prctpttem
imbectllttate

virwm lapfum : yer-

tigmem:& pedum
X)toJcoridis

inducitujuorujymptomatn nullum Toxico reperitur.Depule A utcenna qui cx Napello reuale:

fcmn.in hecltca:pl>t1nfin:aut epilcpfram definereprxjcnbit.Vioforides

fapidos reliquii yita tempus degere.T)t\Jerut


*ro

etiaToxkum O* NapcU
:

mmeduddt rationc. Kam T oxi:'n:Diofioridi:utratur epoto cu ymQ dulct &ofiicea:Qutnquefoltj radice-.hyrcino caprtno fangmnt malo Cotoneo: AmomQ:& CarpobalUmo At Auicenna: ^apeUo medkatur cu yino:butyro:mu[cho:Capparts radue: cum eo Mure.qut cx tpfius Napelli radtce yejcttur. H&c propalam eutncunt dtuerja efje Napellum Cr T oxtcu:fummaria hac ettam prttcrjupradtcia rattone quodtn yc~

&

Kenorvt remtdtjs Autcena-.Diofioride

pcne ad yerbu reddtdertt. Et ebfit

y ttlleToxUu Diojcoridw.notn Napello,fcdineo quodTuJam nominat txpTejjerit:nepe in quo medicadi rationhnihilu ab eis qu& notas

&

&

de

Toxuo
:

tradtt Diofi.orides:dtftdttes:inmedium produc^t.


:

InToxt:

tkm Napellum quodutfque ahud yenenttm modo erodens nonfit i3u4:ej> auimalium qtiantituis ytnenatorumorftis fummh efficax ejl. Qkumdefiorpionibus MatthioU m prxfattoms anmtaUQnedeJcriptuz

J1C9

***

DIOSCORIDIS
m
venenM boris fmguliu in minas acuti*>femel terni* regtone tantum cordU*fubtusfimjlram mamnnllam wga-

10 in amtl(?itnU

&

h*rU,non

tur &ger>fed

m temforum etiam,ynaiiuum & pedum puifwtM.

NOMENCLATVRA.
ia5.Ldt.lXtd.ltdl.jfld.

lxia.

GAP. XXI

ahtjutd potandum qtta rlophonon hng rchementem ftmite gufiu CT odoreredolet. excreme omnes mouet, mentem mJUmmationcm excitat, ctet.lj dehquto ntm exitwJupprimit.Strepttum cumantmt al uomttionem Pojl
appellatur ,'mter
tefiina latrant , nec

egentur qrncfi**.

mmj

reJolutam,auxil:umprftat aqua,m

<jua ^ch/tntb

maduertt, ex umo

ta . po mulfo aceto Urgtore, aut

*&*%$

\li~

4 Tragongant firtsfemc.aut Lafens radtx.Item


dttt Terehmthna , .<jttafuprddttomm, attt Uclc , attt refma

Nardo,aut CdJiorw 3 aut


ucmunt. Qutn CT
rio

conoboU Ldferpttio^uorumfnguh

nuces tuglandes ex

mno,cum

reftna

Cajto,

tta utf.nguU Zutdtrtu, CT , ctm ftcihcm Juca ^hfmthu dttt Thapfta dem CbamcUtaut

drachmapondm tftent.

ltt-

aqua mftlftyZr dcetttm eahdnmpotum.


.

A ,, rfiofm eft

potto Mithndatt, vtl Diofioride deferibnntvr ,Tberiac* apptu regon urdt tordtalia , ttonici desoOieue , cataplafmata gtmmargaruwrall, Bgloji.,tm Zonferu* BorrarinU

mrri rad,ce adghtinatm

Cbam^onu pernitiof*,* bumonaui morufer ea** remedia.prater reper.tur. Hm*

&

*"?*?

&

fiazmentU .(bectebut cordtaltbus

&

mujcho tonfeZl* , prtmjq;

#
wto

O* acctoftmul

Ccrufa.

CAP.XXI!
Ctrufd

nomenclatvra.
GrA.ttputhcu.Ldt.Cr Itdl.CeruJa.

LIBFR SEXTVS.
Erufajuo colore proditur.

7fi Sumpta entm , moxpalatum,


exci-

gmgtux^lmguay er commtffurA denttum* candore auo-

dxm mfictmtur. Smgultw , tufitm, ac (tng


fat.

memlahat > membra torpejcunt. QjubM dare conuemt aquam mulfam, autficuum^aut Malu& decotium , aut lac cahdum , aut Sefamam ex utno tritam uel 3 kximam ex farmentls factam. ^Xmaracmum oleum aut Iriijsextremajrtgefcunt
,

*um. Perftcorumoffacum Hordei decotto. Columb

autgummi quod yl nwplorauit, aut humor quem rlmeafoha reddtdmmt , cum


y

Tnure, aut Hordet decoElo

aut Prunis

quoque uomant. Conuenu etiam rhapfia JuccH4>aut ScammonidtyCum aqua muifa potnt

ttpida aqua.Sedtum

Vtofcondv figna ifnbitum ymum lapfum

j}retudmem ,jlom*cbi
'fitoncm^fi

&

corporis

morfm
1

inji

dmem, v ru >am modo mgram, modo fangutneam n id venem prodejl Scammonea tum Hydromele pota , vrmam prouocantta tgrum a.
,

J *rcere,vomttumelicerecmaqHaMeUitncocla,CHm%Uarii{?in<>

oleo ,fme fale confecli. Brafrc* lnv.no btbenda o.jerre, Mnbridattum jhertacam. Vrodefi ytni *iot mera&hberalior batm.

rm dxoclwne dKitut,clyfteres

O* lihno o!en,alu's magvt probatur , vomttus tum atriphw er Kapae ture

&

&

&

CAP. XXIII NOMENCLATVRA.


O
Gr&. Mvkffltf.Lat.Fungt.ltal. Fonght.

F'
*t

rngorum ahjgenere,altj copta UduU Omnes tameft


oieo

gutatutfufpendtofimties concttant. Qutbuaconfefl

wrrendum. Commumter ex

uomere coaendt. Mtrtfice

Uxwa exfarmentii aut Pyraftrt jurculu , epota cumj fojca cr mtro. Frulns autfolia Pyrafirt cu FungU decofla, y
JtranguUntem tliam utm aujerunt efitata%etfdem auxtltany
l

***^iduerjH4 Fungosgaiitnacea oua cumpojcaprofictunt, ad-

By

tefl*

y <+

DIOSCORIDIS
Nttro. Paex ^cpia/irum ex aqua fotum.

mel mno cum abfmthtum Item drachma. ariftolochu ietia


leausJumptum>Cr

T*x umo. m Crfemen mciiradix najtur aut uelfmapu, fydtx, accto. ex Jutonum atramewm
fit

mm

cremata cum aqua

projimt.
inteft
>

Junt m.ihficu^yencnati, u>r totum , morjtu {vi-ultm excitant , <7

nutant ,

*****

cohbcnt.

A b bhfia^f^m
pofiremum mors.

tremttr,
.

--

ZZSm

perfi&dvfudor ,

&

IO romn^potuJuca UrJanco^cied f

^T^SSSmt

*%%*

Gypfum.

III. XXI CAP-

Clt,

g mmttL

mcttji o!a,m ex f

">>fJfio,u,

a
ftoluendl Mttltu decoSlo aut f^o.Htque
.fumpto Gypfi

J^Yro,umprouetan<ls,a<r,

~;

^ ^^
sang

perLinpuluercepetum.cum vmoJrachm*
laudat,ih

pcndere.

*"".*

B E

R.

XT V

S.

7U

Sanguis taurinus* CAP^ N O M E N C L A T V R AGr&. AAficc


rccvftitp. Lat.Sanguis

XXV,

taurwMJta.

Sanguc del Toro.


Ksturi recens lugidan fanguis y epotm, Jfiradi dtjfcultai

firanguUtumj^ concitat. Fauctu tonftUarnci meatu* cum


"u

difientionc prddudu.Lmguii rubejctt. Dentes inficiun-*

&dam concretiJangumU ueffigia^tnter eorum commtf foras reflant. Qjtare uomitum uitabimm.Sanguinis emmglob i attraElu tllo mfubitme reUthma^UguU incuLcatur. Dari ergc opm efl qu& concr etit fxngmnem djcutiunualuu vjubducunt
Groft Ucleojucco turgentes expojca, r Nitru perfife,auxi< bantur.Necfecm coaguium omne cum aceto r Lajerpitu rad
ce,ant Lajere. Itidem

Zf Braftcd Jemen, Cr e cmere fculnec


cr flutda perjc

Conyzj&foha cum Ptpere,ZT ^ubift

^Ctum rtfoluenda.ljs qutferuantur^fiercorofa

m ex aqua mulfaperungere oportet.


TAt*rinusfanui; mfi recens

geri conJueuerunt.Stomachumaluumj^ hordeaceafi

antccoagulationem hihatur, n fupramQdvmtjl nocmt4 >nec nift a dcfpen:tx hihetur ftquidet craf:>iorKejfentU> quam vt nonperceptm baunriyel offerri fotitt. Rc wtdt* ex authore patent.

Lac coagulatum*

CAP. XXVI NOMENCLaTVRA.


vjiad)ipy<x\a. Lat.Cotg
fchiato col
'

E
r

gulatum Lac hauferuntfrequensillicojirang


,

^globulos qitojda Lac coaiejt^.


y

tuuxndis pro antidoto

"zreJ&piiH cogimm.

f<*

coagulum ex aceto damm y

Damm er CaUmtnthafotia arid


b
z

J^cu^aut Lajerpitj radtcey aut Lajer cu pofd, rhimii

no

j<r

DIOJCORIDIS
lulo

no, Gr cum

okp nullx Sed lixmUm. falfildgo fuo qnonmm mdgps Uc cotret, er m cafeum denfaretur.tfecj
w

:ftamdem concretnm Ucfefe mguU nngufi


cu intelli*it,quod Lac tfioridestffolummode ntifperdumtemperetur.CrantequxmpLnc

yijimetns,jiran

,_,_._

fiomacho moram muerfa concotliom homtmmfu-focat ta

nce confeThm: fepxratur coa^ulatumeditur, 7alefcat.porr6 quodtam coaluit,cumaliqu.tntum jmperfecTe va-o Qjod deinceps coumtur. tmpedtrattone ex cox$latur,tm ixent,inMem

ftne coa^ulo aut, L*ccoa*L(cens,cm, auter operatur accidtt.vb, Lac^roJnoraro (ruod conjptfxns.

fhanguLt,non jecut ae nepant noxtam nullam taurifanruls.Siciuidem hk,mn coagulxtus, : baud infiomichoelp.it coxittione.quam efeon%cnmatt*s,fiex pe cbtbttum , aut

&

&

alta

qua

M rationefefe

ucurojfenJtttsaturafupramoiumcaU^ > f*rJb!ianti*,(bomxchm

%W tltorum &f>*- ^TV^ ZJmembmm 0>7Z repererit,qoicraffa efifuhsi


&
tGiomeffentiaconyLfcttMuific-Mquamiezixue

humtiitxte.quxm in Lacle tdorum mmta /r, mtmhrorum mftJlxt.idetixmx tfat parttum.q tenutum cfl ocreaturJtmrumcompreffo quoi _- t

,nnnlafc (iomxJu notn dum mn mmilfo priusfxle aut Hede.quo mec fal, necfxlfe Latle a pr*cipit,vt fiuJlra Dtofcoriies <ta in coa^mmtatur, XxmqnemaimoiumcoaguioLxc primum antc pattojai Zo tntht. rattonem coajruLtum Lac tmmtffum-.ituerfam confcJa tam hac ab impedtet, coxUttonem tninum: eoxtuLuomm fxlttur. cum rtiemus recente cafeo cn Quod copuerttt. in iunttcm Lxc

um

tpf

acetum

Argenti fpuma.
made

CAP. XXVII NOMENCLATVR.A.


t ^Crqento.

Crd. AiMpi>-- LAt.^Crgenti#um*.lU.Sp^

Pumx ^rgenupotdfromacho, uetrt, foderej normqiu Utecu mazms tormtmbtti adfert, A

&

&

mterjtnea grd*

tnteji

tlBER SEXTVS.
fatcftwdMtherat,
tionc^otumfylueftris

'

9 tf

urwdm fupprmut. Corpu* intumet^flum^


Hormmtjemei Myrrh* drachm* oElo>

veamj^ deformttate concipt. Qmhutfuhuenit^JecundHM uomi

<A hjimhium,Hyffofumy ^Afijfemenyditt Pifer>aut Ltguttn


fos ex umo,dridumfdlumhp5fimum>cum Ndrdo CT uino*

gentiimviuum,

NOMENCLATVRA.

CAP- XXVIII^

<zx>Jl<x^yvc$.Ldt.*Argcntiim uiuum.lt. ^frgento uiut

Hgentum muumfotum eddem qu& Spumd ^Argenti


ftrheijdem^ utendum duxilijs.Ldc copiose potum du,
*

nfldt .Sedfofted

euomanU qut hauferunt*


tfi

<gentifyum&>pr&terfupra defcrtptas.not^funt: Arder 3 iunl

fuffc

tfcoride pr&fe

non excedtt. A yomitu, *fieTendtdyfieres 3 cti hydromel'tte,& GaUinaaut anatis adipe. Vrodeft etiam oleum amygdahrum dulctum epotum,ficus recentes in ctbofum pti> ftomachum cumfucco Apij,&> yentrem cum butyro perungere3 pro priumc^ hutus mali antidotum Cherua femen, qus. Kicinus eft 3 poium drathmarum duarumpodere.Vorro Krgentumyiuum^exceffufummt fttgidb humido cordis naturale humiditati ptftrefacit,eoq;fanguinem vitalesfi>ecies 3 ipfamq tordii effentiacongelat&mmuerb td in A rutn'tt>quoruhtc drachmas tres 3
't!le

tresoholos

&

gtnto yiuoammaducrtendum , Sitne ?urum:V.xtintumcHmfaliua, aut quouU alto liquore:Cutn aquaforti,& Sublimatum ci krfefme:
nico,yt moris

fme Arfentco.Kam ynum alio pernitiofiuf, fingth* mrt quodbbet remedtum expoftulant^ethaltus3 Subhmatum, abhoc
eft y yel

?r*apttatutertiumhcumobt'tnet falma, aut altoltquore exttnflum


fttfero excefjuinnocentim
fi

fubTiantia
iorpcrc per clyTleres eruitur:

fit

fiuidum

& graue
J*

non dtffii

quodin alijs renenis nonauidtt^qutero^


fi

tfntntoUraudoanhtlitusfutort^quemad
fiquidcmfi-igtditatU excejjuftcmachum

? ytcina

jsb

mcm

?1S

DIOSCORIDIS
t

extrcmaaftretuih &fauces membra pntrcfacit, A Subhmato tmgua auferturq; lenttur ne toramtuuaant acab immaturt forbt cfu.ldmah m,aut remedw prcmpto ex non Quod /7 rargarXatu. abfiJortorum

JrU,inftomachumdmder,m^a?ght amJe^^ anguJtia.Affeaueturhngua intokraU detq;,cii m<xtm Z u,btl, fa&


tumor^trtum
lapf*,yrm retentio .cofrefuo
ntacho et yifceribm dolores,

tam

anhehtus S'*"f per mrtyuadoq, yehementi erofanc

{adeoflutprofthens ntftmagttaauantitatenoncoafctt,per inferiora mjlomacbo moram duxertt.

yt Curatur Uslma yiam ftbt ad exttum confciat.

Aftf &f*f?

dum Zrgraue eft) anteauam longam

Calx,Sandaracha,Auripigmentum,
C L A Tfrccwscwfyax-*!^
E

NOM

XXIX. CAPTV R
N
1

A.

Gr*.

!'-

"t- CalX,sa

daracha,^'urtpigmentum.lta.Calctna,

Sandaraca, Orpimento.

^lx,

sandaracha,

^mtefrtna cum ^etant,acacrmomam admrftujlorum amtla^fuo lb,J


uuntjfaalem Mrtcamj, r,cd er utnnatte emm Natura f e(l. Maluafuccm CT uelOrtzjt herh*, Tragi Jemen dum decoBumJemtnU Ltnt.uel bomjuca.
cutujmodt reddunt , aluum

Prabenda excruaant. uehementt eroftone

&

aluumCr fota ^unftgmentu,

'^ ^

pnguut, copofum,tura laci cum aaua mulfa

-\*tcr
t*

&

fumttk.fi*

Sandaracha, Calce, Dtofcorti, notas,* tngens proucnit ,afpretudo

yrJreUrttntuUuxu* oboriuntur

malo yncluofameitcantur
annotato.

& Ununtia,

epr.fcrtfto

S^'^.^ ^^SSfiK m
m
CanthartdtO

& ^J^

Lepus marinus.

NOMENCLATVRA.

CA

P*

XXX*
#

Lat.Le^mart^ Gra. AccyceGrfa**!-"-nu4.lta.Upre manna.

LIBER SEXTVS.

70

Vi Leporem marinnm Ubernnt, pijctum hiths olenti


, ttlutu dolore affiatur. Vrmafi^ procedente temforc ^^s* ftttur. Ftjiquando eam reddere contingai, purpureum colorcm

referet.

Omnc pfcts genu* aduerjantttr Cr odio hahent.F&ttdo at gram fudore manant. BiliqfUs uornitu* > interdum fangmni
promifcuM,fHl?JeqwHir. His dandttm lacafinimm, uelpajfum
coniinue 9 aut radicis Malu& fohorlimsjue dccoBum : aut trttx

Cyclamini radix cum uino , aut Veratri nigri y aut Scammowj


Jucci

drachma , cum aqua mulfa


fjficaxej}.

Punicij^ mah acinit. Cedrtd

^nferinn$fanguk,uttepebitj)

Sed cum
cancris

percoquHM:cum dppetere
lutU

Cr comejfepifccs caperint-Jn&fk
hahitum

mdicium h

tpw marinus izlerum hiducit fumptw totiwq; cerporU


in

luteum aut aureumcommutat ,vultum tumore dtftendit >pe-

pulmo , &jlatw obftdentur oculis interim tbentibw. H*c affcflatur tuGUarida *f\>utum fanguinti 3 renum faltis ab his inphthifr tia Lcpw marmw pulmoni nocct. Ifi id mali a quibufda laudatur humanwfanguU talidt epotw.Lac muliebre ex ippsfuflum yberibw,to** P* yulpU caroy& iheriaca Diatejfcron pcr tridmimfumpta.
bafisincendit^ pettw,
i

Rubeta

& paluftris rarta

CAP. XXXI* N omencLat v r a.


tfrd.tgvy&.Lat.Huheta.ltal. Botta*

vheta aut Kana palufiris ajfumjttajumcres ciet. PaUor


corpns uehementer decolorat, utplane hucceum JfeEle.Sptrandidtjficultas torejuet.Crgrauis halitm oris, fingul-

jj.lnMtamterdttmgentturafirofufio cofcqmtur. ^Adtuuan-

'Jecundum Homitione multo meri potu, er arundtnis radtcit hmit ih

?6o

DIOSCORIDIS
ut cogendifunt tottdem. Bremter ,
tpiuntur. Qmnettam auottdie lauandijt

bmis drachmis , aut Cjpen

au torporem ob uehementt ambulationi cr curjui/e credant,

fi-igsdtoribus

&

inter ed : C? nocentiores funt ftnbus morft E<c vtfiitcnt. locis opaci* plut

fc

lorem

ad non remedtum ftearum pulut* tnciboautpotufumptut, dy hngua.ftafmum, excitant tn

a m ab ei< attatla pfharint ,

,protmU interimunt mifire

nempe

& fccitatem

fcnteriam,naufeam,vomitum:fy

fuaufaueabeUmfeaapotufqueearHmJangu^tdtcamentumayo mytnofumemur m pertrduu mtttbui,lheriaca&mthrtdathqu , CT > Cumtno,capr*coa%ulo telludtnum marmorum fanguU cum modum >W'' m mirum HatthtoU Qumta effentta Theriacahs

f-od.fl.Smara^tfcrupul^ cadauert, ad defdeat intbt ac \eratum mulum,

in vmo epott.

*?222iES *fiT*^a%%
'7*//
**"'

rt Bahuumarttfciale, dtdtftmo.
puereptritur

Rubctarum maxtmhlapuauttn m aD,alacca:0>

Hirudo.
Crx

NOMENCLATVRA.
cum aaua
,Jt Ji y

XXXII CAP-

DEuoraU

Lat.Htrudo.Ital.Magnate bJliK*. ddh uentruuh ucm,-~>~ on udines Hirudtncs

cmm areumento haufla

tmagmcfrat nonuUjuBtorm renuratltortepartm murn H*> deprchcndttur.


Htrudo
aut Lajcrfttu foUa

, Cyrcnaicmjuccm fc -butonctxcuut , er *utBeU,cumaccto,aut?otamuglebuU,cupoJca.Nttrume>

aut atramcntumjutormm aauajrtgtda Stjauctbm haredt, mieSIa Luftnorumjarma,

aauazarsartzjttur ,

accto dilutum

Cr adeam
tfs^ua tftfercndi auxtlij gratta
catais
tnet.
ti

ttta Frouidendum exthcnt.

m ruuUjafm tdfa

adantur ,non mtnon Quakafunt alb


.'

tALTHtn

LIBER SEXT

V*$.

<?si

rdtrum, zhapjjdy Elatmum, ^Agartcum nigrum : fiquidcm ea ftrangidatw concttant,dut tmmodtca* deiefltones mouet. Qui-

om ea medcntur qu<z m Fungorum menitone ^Crfimtltbns retidimm.Kimtos autem deteSltonum tmpetws, medtcdmetis qu&

cxcnmentdfupprimuntjoercebtmut.Nequenegltgendd , qu&

farum qmdem noccre utdentur^ tnterim uero mtdm in difcrtmi


mtm Qj^9

m nuntwo funt fylueStris rutd, nou gldctes

Gtth,pappt recetts:ftorcs dtttem funt


fumpftrtnt,fol

ehujpma qu& CaElos dt-

tf
ffafatida lexiuuim cumfale
\folu$e&$tonfi
occidunt.

&

aceto.

Kapbanifo

Qjfod ftguttur medtum ab Hirudine obfideatur^proderitle*

xiuio fortirrarn-aruLarcaqua aluminU:aceto,modica VitrioViportiom

aquafalfaiZ? fmapi.affxxaHirudo gutturii radici: ficrt os attingat: inJirumento Jmurgico: quod Rosirum gruisyocanf.extrahi

frobatm modo

& expertmfitarttfex.

foterit:

Domefticanobfs.

NOMENCLATVRA.
Crd. Otkinx
iffi&p.

XXXIII
Jono

CA

P#

Lat.Domefitca nobit .Itd.C'ofe qud

m ujo cottdiano.

AQj4afitgtdaabundef>ota,autmer<tcum uinum hber*~ Itw epotum, autpaffum, prajerttm k baineo, aut curfuy
dkt uehcmentt exercttatwne. (irangulatH*
l*t

Cr

dolores tnferU

quibns jangumu mtfijoprottnH*, C^ uatuatto, immtnmttd Joiuunt pericuia.Scd dt notn uenefiaorum,acremedtjs, C?~ ca~

anndo~ ta ncctPurta, qu& pracUrc auxtitantur, qutbtu uttmur qua~ y *e Mnhrtdatium cjt Prajerttm ? C^ quod fangmne, C^ quod

uendt modo,haclenti6 dttlafint.SubtunqeremuA ettam

Bb

Jctnco

?Gx
Sctnco temperatur
fcriptafunt,htc al

DiOSCORIDU
:

ncrnm quoniam

ahjs in locis dihgenttftme

eornm defcriptionefttperfedemM.
m

etiam arnes panunt fei cidentia mortifera ipfaqna F*# hnmiin affemau ^fiipdn

&

&

^""T

tm

iffem fubeunt, fi

w<
fi

W
ttro+mzrant* ventrhdcfl

'Oulutumvnanda oua nm*tMtfr*"*B*^" lue. trU a rdu lous pifces *^ morttfra.ln admodum tiTti , funt d t Jhmatnntmma.lnfnfmtmirtdumm^^^ yomtt A

&

JJ

opumum

&

* cum ytnum , odoratum Cj J-f

.,_--

f
1 1
1
*

XXX PA Venenata. C NOMENCLATVRA:.

1$*.

ItalVencnofi Venenata. Ldt.

animalt

orumaue

D
nes

exiM CT hejitjs qu* Virw eUcuUntur , ""~


r

tdeofcribere dggredtmur perducatur. umhthcum aa ratto

"~*~

hac pars St^tdem

non mtL auam catcr* ah* , "' Mt tntht ux eoru admimculo cam excrcet, utpote cum hommaus plunmvaaty
neceffarta eji tjs

^f ^ *f
emM
in

dolorthm,pertcuhs,

abimttorelatuefi,dtfirtbuttur.

m *>P tnfummafafttgta autem hberart conuemat. Hac '" r Jt" de Na


et

cruaattbt*,

qut

ferts

amoUena de uero tthmfermo dtjfcrtt, rhertacH* dtct/olet:aut q**),ftmul tradito : auo renefctjs a akxtpharmacM

pnm

L IB E

SEXTVJ.

*tfj

tum qu& nonnthtl auxthjferut. Omma auietn m promptu, Zr adnuxnum habere


qutfigna eonftieueruntipramcwflrahinniA :

arufxem oportct propter urqenttmfdpcnumero


:

neccfiitatem.

Siquidtm pauca e Vtneni* CF Viridentu ammanttbm^ tarda C^grafjanuajenfimpertcula acnt,ita ut ddattone admtttant:
flerdj ueroyjyrAJen:aneam perniaem 3
tta
ajjcrttnt.

Homwum

au~

tempartnn male ahjs cogttantes.tngenita prauitdte malefiaum


temperantjitjfaaum curantt Itberum non rehnquant:partrtfis

ttmjceleris admijlt confctentia,aut

aityao euentu opprejity

hauftoffonte ueneno y morte fibt confafcere conatur y qut pojiea


dcprehen(i:aut rejipientes, cr utia cupidi^ prafentaneam

opem

pofait.Kon defant

qm hojrtlesfagtttas tllmentesyjontes aquasj^ puteanas hac labe polluentes>certam Cr tneuttabtlem aduerfamohuntur:m qutbm tpfis etft malefictti nonjubitOyfcdaltquanto pofl graffart naturafua comparatum efi, ta*
rijsperntciem

men nifl primo quoque tempore

coerceatur y

cr

remedtjs fub-

inde exapiaturyfitistra tandem fuccurrttur y cccupatistam cor~

fortbm exittah ui Veneni.Vrctnde non uulgart tndustrta dtligentta^inea re utendumeji y utquod tnalifs mcommodis ars
conjuemt^tn his quoquefaiutem

mortahbm

prabeat.

Qutn er

apudprtfcosgenm hoc unum extfitmabatur effe etm partis,qu


medtcamentts pugnat :fed recenttcresad tpfum dtjcreuerunt,
tiomtnantes yprjicauttcnemy

mcdurn pracauentcm ,falubris fanantpscj, medtum Jiatuentes y parua Cr leui fupramodum pcrfiiafione deceptt. siquidem tret* m humams corponbm
conslilutiones effe

O*

coniendunt.Vnam>quafam de<nmm:^<dte*

ram

quafin?Jtra ualetudme corpora laborant:Ttrtta,qu&Me~


u? Ucufibi uendtcat.tn quapofittfanttaU

m morbos crpericuut coctdut, ob uim corrw utdcrc ptrtce^qud c^rponbm noftrss tncubtt. Qjfeadmodu m
memntturfa, ilefi
tjs

+.t,quos cxcandejcens rabte cams

momordcnt, nccdu tamen

aqaam

7ff4

DIOSCORIDIS
tjs

ctiam horrcnt.in

qucque,

qm Canthartdas
rcfi

hauferunt.fed

nondu
gen,triplicia

Tnparttto tgttur

ccrpom confiitnticni,mcnto
cfje

Sakibrem partcm

uolunt,cjuafa

UttueadentA. Prohtbente,qua olfia


tta Quibu* dtfcutiuntur. tiitia Sanatcm>qua udant:z?

rcfiot

deripoteft.

Q ucdprimum,ex

tfta ratiocmattone,non

trets cot
ejfe

fo rii

fatendt.m conftitntiones habcri cjuatuor tantum,fed

tr.axm:e ob tmpedete caujamfitmt

tame morbo laborat bo necdumot Quippe ut altqui,Junt,qut obnoxtj.itajuntquuampno


cernere recolhgunt, morboproxime feje
li

refittuttju, ualetudmt tamefecudd re morbo defurShnondu


i

d qucdin tjs, qm a

cet,qm

mnum recreattoncm &

robur deftderant.

Sedquem-

partemedtcamentanampettmet. admodum Curandtratioad uaemm Mdrcendas ita Prtcautionem eidemfubtjci p*r eji.

mb^amputationejerodettbw
desnonnulLut ne
arceant
.

letudinesuehemetibu6Uttmurauxiltjs,alttorefcarificatu,uHii pernt potiombw eptthematis,

ufq" erpleriffyahjs.rerumenimuerofunt Ihs,

remedia qutdcm appellent,

qud morbot
eft

Cuiw fententid inire

rationem haudpromptum

agedimodM,omni etemm cum uerbum tpfum,Prdcauere,ttm ueto ntfi prdfiJerunt.Mtrum uim no auxtuareremedtariamj,
etiamfua illa
tn qut completlttntur , difinbutione parttum, eos

pefidenu cceliftatu morbo

nondum

correptijunt , peflt tamen,


,

fropter obuerfantts deris occafionem, opporiunt

Cr tn morbu
ratio*

from

mjhtuttopofetfdlubrit reddtmtur. Dicereforfitan quk


mtntts utttjs obno

ttis pracepta non altud ejje, quam arcendorum morboru

mm.Qutppe cumfirma redderc ccrpora, Cr

xia nttamur, ut mojjenfa uaietudtne degant,nec morbu confttBetur. Neq. idfiientioprdtereundnm,quodmaximeprdcipuu,


Z?tanf,iacaputreieft3 nonoporteremedicind vartium
dtftrt*

----

yH uon-

LIBER SEXTVS.
locis

^cTf

pttttonemjottdem corporis confittuttonthm reJJ?ondere,Jed na-

tur^jingulorumjuis notisfieorjumficrutart ac explorare,utfiuis

oftendimm. Cttm

tjs

tfttur

non plurthm agendujiiud mx-

gtsadnotare conuemt, afifie&m qut a utruientps antmaithm ue~ P^nis^contrahuntur^nocart ccos y tdeJi, quorum ratio minimcimripotefl.

Qjan

r ea qu eifdem auxtitxntur y

nuili

pa~

Titerfunt addictx caufk.Q^uapropter

qu&fttomhm ohjeruxtonx
c&os effe. :txm

*rtts,%retm qu4 rationefulctatur, annumcrartfoient. Meqtte


prorfus ueru deprehcnditur,ajfeclm humfimodt

quodfemperfe profrahtt, C7" nuliu tn quihnfiixneceffxrf njkm

haud facilt comettura colligipottsl:Etfitnatur&pro*pnetate prorfim cmos eos ejfeftm c6cedimm,qutahexnniuhm


^ enems ,er
r

cxhibct,

xmmxntthm qud

Vtruiento morfiifikuiunt >condxtq^

trahuntur.Mamquodadopm nonmtilum ufitmprahet,


tpfi

ntedendt occafiortemyneq^tmperceptthiie^ neqtte Ccum> nuluuz cxufx ohnoxium reputatur:Scdmigis ah quzs

tmpidjm, dc

mmjtrattonefie hahere, CT nt',cofirmxre

opintonemM ahdttorum cogmtto,

potertt.Nxm etfijkpe minorxjunt

qukm utfcn*

fihmperciptantur,euid:nter txmeex tpjis mterfie collatps depre-

henduntur.Dtodes autemtn eo commcntxrto^quem pltjlarcho


dicauttjausmodosperjirtnxit,

ad uerhu ttafcrthes : ATojp yms


reputans

hot poteji cnmtn aiijsnon paucis,tumtn Vtperis Cr.Scorp

bm, o- reltqups tdgcnmjecum antmo


guo (int corpore,uix% conjfeclutfuhtj
dfc crtmtnum ac doiorum
caufits

mJerunt:quorum nthtiprxt
cdteris ammxntth

quandam corpom extguttxtem,:um^ pr


-pij

dxtxm tilis,fxci[efiuerttJJ?eLtxre. Ouxnta entm ea moles corp


iflH>

Cr altoru tdg

fuconfiiciunt,xttingtiur? quorttm aitqux ueh


ciat

Mt9 CT putredines ctent, nec defiunt qih


iang

prtfwanea perntcte moitant^r.^Aut quodk ph itanUr.^ut quxntuiu .>/ e& qu

7<ss

DIOSCOR.IDIS
Nequt excrttaatj corpnt 'uniuerfum morfu ingentur^
ctt

Lnpf

emm

qttis magmtudtne ipforum dcprehedcre poffet,

prorfut

extgua mole confient.

ErgoquodhdcadajfeclM

rejera<dur,

fn,um deprehcnjum ftodexacle con<ittit mter omnes.rerum corpenbua,mo mfmuata ipjis ineff:,mortiferam,qu
q>.txnd,im

itfiiamm quAexonuntur,nojtscauJafit,tn

confeffo efl ,

O*

emnut

contentiom

ttjfteade qttfftxmuenteiur Nec tjenfu perjuxfum. mifesUsap exorin aitundc qm fhdtopgrans,

corponsattingente, partem uerct,q;iama mxteria mortfera,

porro id erat. qnodinter nttlta artts opera Umhdprorjmnos oportutt,Qji^umresop^hoceffaat,ut r* qu* catfe, commums daum comvrehenfa

duere opere omm m

QuxndonMdcm tttm eutdenter mdtcart pof,


efildeo Eraftfram

p^f f> deprehenja


'

cwn

EmpmcoruperunaaamgratucautiUttO'
caJxs

ne mceffens

munem

&

/^ ajfecM*

tftgnxutt-jujteut

m ,hts, coapttjejje

cau\am,tncomprch:nJtbuem fupremd morborum


laptllo.

caufnfcrtpfn,commcntarto, &< de eo,qucm hancm rffe:

ftgnatam prodtdtt^ndtdo ?me f


cenfutt,qittfe dtcant tn

tfit ferendoseos

q.ubufdxm, ttt eje. coientos rattone medendi trtta teltbu*, er c&terx idgenw,

Venenvs , Serpentttm

NeftefansfaEiurampbtobferuAUonem comprehcn entmgenere comprehenfionefeparata efi. Prtmum tm,corporaj permuuxgan per fteuem non qn*p:rqenus tjs utpenmat,ex tans,tta exjptg^ prorJ-M <y tur.curxtionem mdicat^u h*c hebetare, tdo^ fotui dtdce
re liceat. citm uerojubnmgtt.

cattjartm eam,ftx,n

dtfaalc pofftmt. Qjfodautemfit letfera

Maquam

&

neam ttenit quts, cr ante obferuxtionem,aduomutm,


nerts dtUiione,ad demorfe

ac jff*''

adfiXtt, cucurbttulxs partisfuBum,

cxm uim qtu ea partem tnctdtt ,urentia mcdicamentx, aut rep* :fectm adipfcuntitr admou;t,pojtremo partem amputxuit
uust medtcamma^uaperfummacutemferre

appucanjoCT

LIBER SEXTVS.
ktdjmmiJfaddinUmdperntciei repugndret.

<?g<7

H&c itdd qu& dif

Jermt ErafifirdtH6} ueritdti coJentdnedJunt>nec artt re/ragatur.

Sedmethodicos demtran licet^qui mortiferam uim y corporibii>s


illapjam^negQtiorUyCju* ipjdfdcefiit^ejje cdufam dtffiteant. Fe-

rum

rudiujcule

nommi attedunt.

A^a apud ipjos pdlam tmmijjk


;

uis <p6o(JC7i0ic$,

ideJi>mortJcrd nommdtur

<pQoQ07toicy,dutem

nuiliHs oJfkijalfM eJfepote[l y

quam cduja, sXtunt hdc nomind,


reliqtus

ftocgjizjz'

ei ccvecK.ct\v7i;\<\u, ejje

omnibnsfimiha>

qtuhite partes

quddadtcltonu>nopro iurtute>Jednuda enunua-

Uonc copieLenduntur.
Hcc(ji7i7>$r et

Emmuero quemadmodu in his uocibm

avaXuzil&frpartes neqae certosneque principes

retimifi<mificaimjic

m hoc uerbo^ q&ogOTDOietyparteSjpduEtiQ


quddumad'

nisgrattay noprowrtutecoaluerut. Htncadcaufarudifferetids

tranfeut>ajp mai^caujtru altquas Euidetesejje,

uerJamuautiuunecreartltfiparant.CuiuJmod^

borydjhis^ fim:lta:quajda Cotmetes quapmanetpojlquani


3

hoc eJt>qutbHSpr&fenubu6>

et

dffeilibm eoru
3

lecrejceubni
lii

mmuutur:

dcperfemanenubws,

efjettua

quoque ipfimanet. Talta qutde rceepufimajunt cdujd'

rum dijcrimtnd>qtwru nulii phihcroptfoJubtjcipotefi.Euidcns


tnwi cauja no efi>quontamorbm ipjepermanet nec ipja a cory
perejrparatttr.

Nec continens cauj.i dicipoteJ}>

cttm

mdgna ex

parte bic adftt. Qjiemadmodtiacctdit tjs>qut a rabiofo canefunt

dcmorfi.

Qjwdjineque Euides caufa>neque Cotmesfuertt,ne*

quegje y neqttealterms cojonto caija erit qtffi a nuUa caujarn


djjaetid EtJihoropCcodeclucnepoJj:innps cofequttur> utneque 3 c&tj&m efjifatcdrr>;:r.QjicddulL : aJferMt, ttocabula qtudainf
120

haberc p.trtex rerufignificatrices>fdnuda crjimpiiciprocfi.

nunciationefi&a ejfe>faiert necejfe

Verum ncn omma>Jed

ferpauca taicm nancjci cond.iiontm cxifimandum efi.Neque

cmm

?62

DIOSCORIDIS
i

emm wieip,whocnomi/ic, <p$


profertur, fed lonie prmc
:

ie 4X<L

>>e

obtinet Jigntficattone, Qjt

dum emm ffogsC, tdefi,corrupttonis , nomen , muu uerbum nctetufumi debet, m hoc figntjicat,jic peim n
hilampliut ex eo^quodhancd^citonem, ffofx, [ecum hab omnes paia prorjm tdfignificat,quod declaret.neque
Jll-^Qr- Si dant, a corrureddttur, tsfJi iy&u hutcjimtle CT morbum,concedunt tuique,uim hutufmodt

pttone,fitnis,fieri

aLquidejr,q noieiyfubejfcjiquide uerbo

am effutt
tfas

ofienditur perfinguLi

qua corporwM fubvf Krumnonmhil tngeruntur. 'uammus qiu corportbus

aberrarunt, ^nettam Jubtacere caufarudijferentusprodunt.

non exaElam dtutftonem affumentes.

Qut ueio

fe
,

Dogmattcos

ConitPraparantcm fdrt trofitentur , caufam ejfe parttm febnm, ingumarixm 0~ ulc*, nentem aferunt : ut mguimtm

Cr qiu ajjeclut tum


apttatto. injumma

ajStfiat, tit

ttfajeparetur , ut afia fltspra^

quottes quipptamfuapte natura caufafuent

adrdufa neque uttio/um tfi, nec ulla dtutfione compreheditur,

PbthoSedquod tdemgenmforttuntur. Jcnbitur , eorum qua cor^ qua qs tn ropceon,caufafit ,nomen tpfum argumeto efi, CT
durejfe, Qjitdaiiudcaufdarbaru tmgunt apertius ojknditur.

clum,quamexantmanteuim, poft tmpreffum aferpenttbus dfium^ emmjrtgus,^ Neque uims corpora m CT tUapfum f
{
'

neq Jetltonem corpons, ne^ cruditatem, neque auudfticf** }

ftmde caujart pojfunt. appeliant, Emdmtes alus , gaudent y Craitquat Conttnentes,

ferum quomam

caujarum dijjerentut

qmdem Euidentem modorum tpfis dicendum, utro que tfiorum corportsjubfian* qucd CT quodaffeclupracedtt, -Jfe ,
occupaf.Contmenumuero , quodmorbtsprafenttt;**

de tft euenerant.Sed cum tpja Jeparau 3 reudunt 3 qud hatJen

L
fejitftmam
tct.

B E

SEXTVS.

7G9

haElenus. Statuendum ttacL mortiferam utm tntrinfecw maniejfe

caufam,tpJamj princtpemJacerefcopum opor3

Et antequam adima dccumbat morbt ^uartjs modis eji cer-

tadum donec uis tota corpcribns excuttatur. Modo tnim reuo*


cari debet eaparte,qttape{iis intrauertt,modb aliqua

dha ypr<-

Jertimprinctpatumnon obttnente,ante cocrceatur,quam aliim


trrepcns ufcera tangat.^Aul eimpemicies eiuatur,retudaturd,

cum iam membratim peruagatura cfi.Itaque Venenafihaujia


Juntycrebris UQmitionibwfimorfuimpreJfa^fcanficdtione, af-

fxis cucurbituHs,exulu>carnis circumjcripttone, nontmquam


dmputatione cxtremdpartis euocantur. R^ettnentur ueromfufione: C^ impofitu

medicamentorum acrtum y cohtbentur. H&t fimulutique arcere utrw , Cr eluerepojfunt. ^efitnguntur c^


tuincuntur mcraciorepotu,autpaJfo nulla aqua dtluto>ucUon-

trariorum

efi

qu&acrimoniafintpradtta. Poflremb deieEito

ifudor,

Cr aha
le

bratim demonflrabimus^auxtltantur.Verumenimuerbnon
ttferam modo matertam, fed

T magnttudtnem > Crtempw

profcopo confiderare oportet.Etentm ab ijsremedia

fumplu

rtmum dijcrtmen capejfunt. ^t majrnitudtne quide,Cum non Cr Vtrofis ammaUb<M p


^clta putredines dltas,aut extenores exatant. ^lta,uehementifitmos dolores,aut Cdcos ctent
:

^yilta

utx medtcametis cedunt,

CT magis minlifue molefius excttat.


Jejia
,

Oportet autem ea,qu&pe-

rtcuUjerunttpefktcactortbns auxtlijs expugnart.Cr mtnu* tn-

mitiortbw. Quippe abfurdum Juertt tngrauioribt^ fe,

gnionbm medtcamentis hommes in dtfcrtmen adducereftn minonbtt* uero, uehemenitum auxiltorumtniuria corptu lacejfere. Ftnato a teporibH* promptu eji. Hoc enim ,Jubtto tn pert-

cula Crprajentes molcfitas adducit

llluduero,fenfim,

CT ditU

Utas

m dtem

longam aut brcutorem, productU Itaque tn acu-

Cc

77 o

DIOSCORIDIS

oportet. reprafentdri confefim.multdftmuldUxtUo risquulem

breuiter defimariU formuk quadam Hm reltauk, fduktim.

projeyuamur. rem membrdttm tdfint.Idm

Signa abeo-

rabfofi ca.nis,bC

dcmorforum

C AP.

XXXV.

NOMENCLATVU.
Grt.ZwCt*
WarcJinur^.laUStgnarabtofi
coloro,che di rabtofo^
Ital.Segnt eo. ab cants, Cr demorforum

delcane

quello. morftdd fonofidtt

DErdbtoft
CT
tn

fermonem morfu CdnU


,

dlus

fUfofitm

auodtddntmdldomefitcumacfieauens

ef

conJueu,t
\e.

rLmJapm agttur

acfertt ,

ab eoaue

mft manet, homtnem inde pertculum tneuttabde


tncefferunt. aLesfitgora ratur: tnterdum ,

"^f" mnlw

utatur

K*'?

homme^um ^eauefira* trrmt. ktratu omnes va&mfine mjejum^ Necfrotmm merdet. tgnotos auam famtbares
auam md,t,ntfi,ut
Ib aauJmetu,
,Ue,am morbm uuins,dolorem. Extnde
con~ apfelkt, uoce grata efl Hydrophobtc*,
cortotm^ neruorum, djienttone cum
trahitur. Euemt autem

Ldrgdmfjummtepueftm^ fotum cr efcamalerjdtur. tntueturin Crjottto mfim Torue lar,b* Cr ore frotpt.

fom rubore ?

uodA kg" i fraJerttmfdcieh cumJudore CT

LIBER SEXTVj;
iXuqui Ahtaj]>lendQremfuiunt>a.li] fine uUa

771
doloris interca*

fedme uexantur.Sunt etiam qui canum more


labefaElant. Proinde

latratua <zdant,

CT ebuiamfaElos,morfu adoriuntur, acmordendo Jimili mtio


ex ip,qui hoc uiiiumJenfermt , nemmem
feruatumuidimusjnfiforfitanex hiftoria^unumaut alterum,
euafijfe

audiamm.Siquidem Eudemns Juperajfe quendem affi\

mat. Themifonem aliqut,demorfum


Cfeuafijfe fatentttr. ^clij
fcentt

m huncfurorem mcidijfe>

$pfum^cumamuoaquam expaue-

moremgereret,& officiumexhiberet,quadamnaturacontraxtjfe ajfeclum :fedpofi multos

rum concordia, fitmlcm

tandem cructatnsferuatum extitiJfe.MoleftiJfimum itaquegenu* morbtjk quo multos^antequamipfam experirentur, umditauimm, er complures, ab ahjs medicpsJeruatos,nouimw.

Remcdia dcrnorforum a cane rabio/


fo*

CAP.XXXVI.

NOMEN C LATVRA.
Sra. dtgtcmta 7cop \va?cf**[&#. Lat.F^emedia

demorjorum a cane rabioJo.lta.Rjmedi con cuificurano


1

morfidel

cane rabbwfo.
^Atio medendi duplex. Vna communis,qua utendum in

omnes morJUs,quos VirulenU ammantcs imprejferunt. ^lia pecuharis pnuataq^eorum duntaxat ,quos rabiofi Canes

momordermt.qux nonnulUs qmdemjummam opem ferre co~ fuemt:ahjs uero tnuttlis,maxinie ,qui ex multo u tepore,tclu ac
teperut.Qua. adhacpertinet.primucxponcmut.demde curfim

}ftnngemu4 } quaad comunemedcdt rattoneperttnet. Cancros


*t<*qJltMatdes,mfermeti* alba uttts,cremare

Cc

oportet^ ctnere torum *

r,i

DIOSCORIDI

Ittdem recondttum. habere forum,auamminutifimetritum y

Qwtiesautem reponere. cnbratam^ Gentiana raduem tujam


meract cyathos auaternos m Cants rabtofm morfum intulertt,
tonGentiana unum^ mni bma cineri* cancrorum cochleana, auatrtduo fubacla, modum ijaantur. hfdc mpotenU ddutioris

detur.^Ctmodo hoc i,tbantur.Inierprtnapia,meduamentum curattonem terniuediesfiuxertnt y btm tlUtomorfu, auiftab


tnitto retu. tdatwdab lufhtcabtmur a trtplicato ponderejtpra

auxihum, morfm rabtoforum aduerfm hoc Opttmum hmm. utt hcct. fduaa auodO" pUnfque,umm fatisfcctt^ofcum

Sed ut altjs ettamnum auxtlus Juertt, prohtbet.Satimautemmulto mamur,nihii ctterisutt tolerare medicametorummhumanos unum rectdat, ettam
fitn

m peruulum ,contra tneuitabde

defidtamm ac merttam cructatm, aukm per ueren uulnera matora afumalt rabtofo Nec tta tn demorfis a matort Quippj cutts fimtha.
oportet,uttmtnora,wultufcults
uulnere confertim cofiofmJanguh
utrtt nonthii emanansfotejt

dtfcrimen adduct.

Untthauortsexhaurire-.quodtnmmoribmnonacadit.-qutna aaejca^ Ubta cames htnc auferre , CT

mtnoribm
amputare

abfcedentes

hantulo,aut prehenfam pelh arcunfmbere, Cr

uuijelia,

carne

ftulisfacnficanda,ut coptoftor

uta* loca,alttortbm oportet. in utrtfque ctrcunflantta ucarceat,ne fangutm uacuatto


flarn-

multa cum IhuU nenummembrattmmfinuetur. Cuau

ma ajrjrlHttnaU,tdiuuamenttpr*tfant>utuenemu
eji

extraha*

expedtt&mum uftto Cbtramrulentositlm, tm. t utpote ch igntscaterautrtbmprafiet,fimulquoduirmdomet

auxtlium,

&

ferrt pentttm

experta, tgnem nonpatiatur.fimuiquodpars

no uulgarefundamentnm eo temfoex ^intmaduertendum nente dtuttws exukerattone.


pofiea

prabeat,macurattontfutura

re cltm crusla dectdent, ne uiceris ora coaUfcant,

Cr acatrtce

mduamurjedfifiert po tefi

tepm, praslitutum ad multumMjj

LIBER SEXTVS.
mcetdtiones CrJordid.it adhuc

* rj
pr<z+

Cr
ijs

tnflammatione mtnantesi

prorogari couemt. Qjiod tnditum


ftahit,

falfamentum opttme

crjylueftre ^ilim

detntumjtem Ctpefuccmfy prafer

tim Cyrenaicusydut qut Medtcm7 aut ParthtcM appellatur. Tri


ttctgrana

tam manfa,quam non manfa tmponantur.Stqmdem

JnhaEia ptsiaue aperfujione uulnera ddatant. Sunt

qm a man-

dentmm
natura
J acctatt,
-

teiumo, fik aliqmd afctfcere arhitrentur, quodfuapte

reftsiat.

Vcram td certum non eft:c*terkm tempefituiu


St uero,

eorum ufa, mimme eft contemnendus:


p
.

quod
1
.

r j ante aiesprdpnttos ctcatrices cotrentjCommitterenturq^


.

per J fape
L

manumpoftulahunt : namque eat dtducere, carnem^ fcdlpelio


ctrcinare
,

aut tterum inurere, expedtet. vhi uero propojitum

tempwpraterijtyulcu* ddctcdtrtcem

quod

e fdkhtu confiatur ,

ducendum,Cr empldftro, iocm comprehcndendm ,nec multo

pofi Stnapifmo utendum.

Ratio vi&us in morfu rabiofi canis*

CAP- XXXVII. NOMENCLATVRA.


Cra.
JliciiTti

Tcip

\wvhktuij.

Lat. ^atto utEim

iri

morfu rahioft

canis. ltal.%eggimento del

uiueredicoioro,chefonoj}attmorJi
delcanerahhtojb.

c>

V& adpartem iftampertinentpraftdia^ itaje hahcnt*


__

Caternm utEim rattonem ex* tjs qua Veneno dduer-

fantHr y conieciura

quadam coiltgere oportetfmulnl Vcnent ui


arccat,quo mtnw ad tntima

res hchetct reiiinguatj fimul ut ,

pemiciesdldhatur.

Etemm affumpta,permciojarum utrium penetrattom refjlunt. Quorum utrunque praftare poteft utnt meMoris,pa(it et lattis potm. Qmppe qut hac omnid cdpiunt dd * curam Cc 3
}

774

DIO SCORIDIS
**

dcnmo, etm omnem obijciunt,quod curam,nonnthtlueneno


ctbm, modo^itioru^Porrorum^C^arumjj obtundat.simth
aboleantur. attodea dtfftculicr confaantur,ui;cj 3

Ndm multos

eumcun,nec tempore quo dtes huim ctbi quahtatcs rcmancnt,


utscxpuitta contrarqs utfcd tur,nec permutantur k mortifera

Thenaey accomodatur, onatur. Cui rei anttdotorum ufm demque tcmperatur, ces Mtthrtdattj, Cr eim quod Eupatorto
3

ommum

uendtcant.Qjitp qua magnam aromatum partemfibi

pcrmutantur: agre pe^romataomniauirtbmcrfubflantijs


habct: hocmodo Quaremcorporibmeumcunt. ritlmratto exo tempore defmtol nonfiato aqux conuemt,pauorem Nojfe neglettts uhuedtem rmjlurtmum tamen ad quadrageftmum
differrt confucutt. Pojl femefire

muddit.QuennUullos ettam
qtunobtsutfu tom-

pertafuere.

dampofiannumaquamhorrutfeconflat, feptenmum ahquos Narrant Cr fofi

<"

ra cane a prictptd,demorforum tentatos.Inter futffe

randt ratco talis efi. ita,primtsdtcbmprxtcrmifafuermt,nccJcalprocarncmcirci-

auxtretuumm qua Verumemmuerofi ea

quod entm nare,necu(lionemexpertrtopcr*pre<imeft.Kon ret ocutique tftm NuIU poffent. euocare tampertranfutjatts

dolonbmfiernctur.^ corpora cafto aut uttlius fedtncajfum magnumprabet Deietlto ter uero curatwnts modm dtcedaU

uammtum,utpotc cum mouendo ,


tet.

corports

habttum tranjmuidc

Et qua C olocynthtdem

reciptt Htera, tkm

Scbislum,

fuod/tmuldetecljonem moueat,
ctbt

domare pcfi Vencmm Cr


r* uchemcntcr Venent

acrcs,crmeracu!i potm,qutbm ut>

tundttur,quotidtefumt debent,

ctbos, ante Caterimfudores

alternatmfcrcorfofi ettam ctendt .Dropactfmt Stnaptfmi^

pm totum adtjctendt.Sed longe omntum ejficaafiimum


Hellebortjmm cognojcitur ,quo cumfducta
rumfedfiequenutt! ante quadt agefin

auxtln*

t" atque nonfemei

te hoc diem, uelpofi

LIBER.
fertur y ut

SEXTVJ.

v7$

pMuti licel. TanUrn enim uehementUm hoc mxdium hahere

quidam qniiAm aqux mstumfentirentyfitmpto

HeU

leborofimulac prtmum morbi impetum experirentu r ,fuermt

fenutu

er tam uitio tentatos, nemo unqttamferuare pote(l. IUqucyrimum , curam contra rabioficanis morfm breul

Kxm

fermone expofuimM.Iam adalia,qu Venenatis morfibHtfermre confueuermt , tranfeundum : notas uno contextu , demde

omnihn* conuenire Pofi *>f>licabimu4,curftfn deincepsfubiiigemH* ea, qu&paa proprie


di

modum y aui

nempt quodtum teporis jftusautf-igus intenfum,/upramodum txujto quo abundant,melancboliio humore, eum ctiam obiter condcn3

C.
&
o*
tiana infpijfatam,

nonmJlts auxthum prJftare pojfunt. PoftrtmofubneBen r etiam uenenata^ua nullis cedunt remed/js.
te

nts calidifiima &(late y autfi'igidifiimo rere in rahiem >tgimtur 9

Jat

mftiflat, quifityt meUnJ?oltct

& rabtoft euadant. Kabidtcam

nes dcmifit* aurtbus

lento paffu inccndunt,ea capitUforma ytflupi-

diVtderipofsint,obuios quofque nuKo deleclu,non bomtnes tantum,fed

etiam antmalia demordent. Atentm non ob eam tantum caufam ra~ btem aguntur,fed etiam a putridarum efu carnium,a yenenatn beliuis *xtfulgureccfeflarum,qutn ey iufiulorum exforbilatione, queUacri*

nromata YiperGingiberincotta f\nt. Porro in canis rabtoft demorfm efjcrt Galenw, Cancrorum fiuuiatdium cmerem cum ihurc, vel Gen-

&

tllitam,

quamms Gentiana cfficacior ftt.


,

Yrodefl

<?

Alifl$pului<,contirtuis

quadraginta dtebuscum hydromcUtc epotns.


illita

Vrodejl

cr iapatbi acutt decoclo plagam etuere

pofiea herba hu>-

lufque puluere infparfo.Juuat

C Yotarmgcton cumfale morfut imp*inaquaepotus. Xtentmbactnrt


,

ftum.

Ftcifylucfbriscortex trttn*,'

laxart vena folutiuitue mciUcinu rti nobonum. Frofictet plagam di~

ambitumcarncm aufcrrcfcalpettojubtndeprofundiu* tmmtffo , ynde pofea fanguis humorque cucurbttulis yalidis mrudinibus detrahantur. Qjtinetiam fummc faluttferum reme~ dium fl,cauteriumacluale,irtutum,ferreum,argcntum,yel aureum, eaefjtclaplaga,qua breutcdmtttinon queat. Quodfi iimidm qutfyia *4 *.;;tal; ^a.tertu retufct, caufhce mortuo ytendum:quo tn ncgocto no
neere, laniatami\; per

Cc

tknd

1 7 <S

DIOSCORIDIS
m

ttlmi prafianttm Sublimato,cttmynguento quopiam frigido, mfpiflabumodb afitdue decidit buluum , to.ftquidem ab bocprodtens crufta

Quodfi ahudcauterium effidat. nulium .Quad tyrum fupra teneatur proutpoptMigenttr non operari cum atluali aut potentiali cauterio
emplaftru fpr* applkttu perduret, dtdutla plara dendum , tt
rotis valtdi attratlorjs , e

pofnU.

&fmi tem ne crufiacito obducatur, quo&i


ref.nagumi,
crufia detidet

m matmatAm comfat tdutemf rcnen*


.

& a-

&ne chduOt pl*T* eru<ta,


tautertj

aBuJis

I orro proJuat detrmtntum no medktn cumout hqutda , iUita cu m Vtm .e

tc!lo,C- lutyroraut ftgUmus mtegrum


-.faluttfe

dtm

t bntyro

bamfU to temfi

j[ofacea

pofiremum ad lentum

igitem deficcat t .

Stqutdemc
'***,

m*m
lutr

f
t

U ndoadfuperfictempotcnterattrahit.Qj}df, aut emplafiro pZefiJnguentoindatur exercer


praep,

pta-am coitineafur.

profutdt de mUaqm Siqutdem

- f'f ,extra h,

oro

& quam

quadra efim*m{ ,n lempus S dtducenda plaga

auo ccnfummatl quixquid tnefi Cancrt fiuutattles Ltod ad yXlm rittonem atttnet

mahgnitattstdomne /"*

M """"""
>'"""

ccenasintdyeneniparabuntGammartV viprandt* rinircbqutqu*carnUtc,Krtuf,uUp,fics.*xtrmitatcsa a" qut montam. ! KutcuU

&

Hert^

numaromatiteex Melievet Saccbaro

Zeruntur h tempm %quoferrumautchal,bs cxttntiafnt. Trxfixum Jeptmoaltquanaq quxtimor. Oritur auandoque pnmoaltas ante f*?"" no qutbufdam Ja Xefnno tn oIm, etlm ab almo m contagtofum 'ft'""^ morfn tantum cam< Idmalinona fiptodtdtt.

&

corpori laudabik ahmentumfubmtntfirant.

&

***" fpumamdam homtms etiam rabidi confuetudme :ftut cants gnum efifua infpecuto effigtes "f"'*!* tinxerit. Jn sgru faluiu f,
c# adjormattone. in -vrma reddttx carnu poruuncuU catulorum a tnrabtem Sangutnca mantbu, donec incaUfcant attretlata

&

Quodfuperejl

remedij e praclicifpatet.

Na m p

^feduUtatemexacuem ingemum tfita O-

Notx corum. ciui fifunc. CAP. XXXVIII

dcmor/ venenatis a
NomencU

nqmencutvra.
corum qut k uenenatis dtmorfijunt.ltaisegnt
de i morfi, Cr de
le

LIBFH

X T V

S.

77?

punture degh

antmah nenenofi.

hdm efifed mediocriter humefat : Vvi uero contrariorn


fu
refiixit, confequitur corpore toto

D
tum

Emorfis a phalantrys locm qutdem ipfe,quafiab impa^


flo aculeo rubet,non intumefens, necper

ambitum caoccur-

tremor , diftentionespoph-

C^ ingmnum

conuulfiombm non dfimtles. In lumbis

colleElto cxoritur.

Perpetua

urm& hbido lacefiit, multdj^ redSco-

dendis excrementis colluftatio. Fniuerfa cute fiigidm Judor

cmanat. Collachrymant
turn huore fuggillatur,

ocuhfojfufisj^ nebuhs cahgant. Si

lopendra aut ditta OphioElene,morfum intuhtjocm per ambi-

" computrcfat.mterdumj^, licet raro^

feculentm dttL ruber cernit.


cipit. rlctt*

^X morfu ipfo exulceran locm m-

idnegotiumexhibet ,fireremed:jsin:aflum. Prd-

tereatoto corpore prurigofentitur. Scorpionis mcrfn tpfiamari

fiatim tnctpit locm y cr mdurejat, ac intentm rubet 3


dolore premttur.

mafim^

MoXofiqmdem exdfiuat

modojri^ oreoccu-

patur. patur. Labor repentefatigat.^thquando repente fatiqat.^thauando mehujcufehabct,ahmehufcufe

quando recrudejat. ConJequiturJudorJoorrorUJenJm CT trcmor. Extremd corporis partesrefiigejcunt. Ingmna extolluntur,perjedemj

tm exeunt.

Capilii ertguntur. Pallor membrd

decoiorat.Dolor,tan^uam ex pungcntc acurfer uniuerfam cu~

tem

fcntxtur. Si
y

marma Pafiinacapercufit , protmm acadunt


ulfioneSjlaf:tudo,C^ imbealhtas.

mdefii dolcres afidu& cor

Mcnspercufiis labat , poffea obtumejcunt. Ocuh caugant. Per~


cujfiu

antem locm m ambitu cum tucmis parttbm demgratur,


fctt ,

0~ tta o lj

ut

tangentem nonfentiat. Huncfiquis pre~

rnat, atrajamcs, crajja

Cr malc olens ccrnitur.


Cc

^ mureara*
s

ncv

y7 j

DIOJCORIDU
*

exontur,ntinjlammatto orhem m ne o percufik,arcd morfum

gra^puftulajtlutafante turgens ,e xurgit .

Proxmupartes it

cuodjerpit etdifimilc uicm,no uent. i\uptapuftula,de^tfcens urtfU, crpidtfficuluvs tormtna, quoque occupat.lntefitnoru confeqtmttur.St rtpera momordtt,cor-

?id*al}ewnH offufio

pmtntumet^ehemeterarejcitjubaibtdum^doloremconctptt.
Santes a
crueta. mox uulnere profund;tur,prt,umJubpmguts,

PuJluL adufttsftmttcs erumput.Cr qnocorports,Jedtnttma modo repcns,nonfumma broxtma tn

antea depafces uicu,

quod

Je corrtptt. Gtnguu
tecur erumptt.

tnor,

Tormtna CT

ctrcd Inftammatto tjs cruoreftffundutur. uomitmJequutur.Soportre^ btltofi

, etfitgtdmfudor accedtt urtn* dtfficuius

ojjundttur.

Jubeji.

hocuenenu Quare auxtltantur. tc na LmorfiJuntsadtmX dtgnum, utjum eft ne non eft, prtuau dejcrtpttonemjortttum % pu(t n Ualto,enerecZprehedatur.^Drytnomor[ts uo 7 emtfartum dtluufantet qua prajerttm tnctdunt , ftti doltres Hamor^Cb cofequuntur.

Conftmtlia ettentunt

m qut k

.Ampntstuaut Cactita nomtne,

Qmnetu erofto,tormmaque

thoo tclts

uehementes cruciam acctdunt ,

qut angujia contra-

,coptoJu4 ExpLaga reddut. dolore contmuo ex tldque corpora

craor effintt, cr

frnwne emanat. Excremeta per aluum


fiutnsquefan uistnlobos

ctcatrixuLa]uertt,eA corports quacuque parte pro* eqctuntur, crueta


cott.

extujJangume ^C pulmone

ftunt,

lr m uomtttones effuft,ftne

Qjtps comortuntur remedto

ntpfispercufittJoLtt^acnociflri^tumorpremit^tttsq^
ufque eoperunax,utfattartnopoftnt,
rte

acftne ulla

mtercapeat-

excructetccrftpotupleno

trahant,tUico ore affattm

m ean^
,

demftttm

qs fimtlesfunt relabuntur. Protnde toto habttu

q"

antea potm nthtl haufertnt. Qjureproptercotmuamfittm, demorKairtce Prefter, <& Caufon, aut Dtffu Ppelui. ^fb eo cx Samcs fts ukm dtUtatur tdm ac meens euadtt.
,

LIBER SEXTVS.
ulceribM,expmtur.Cnchrimorfum,qui Ftpermo
fi,putr:du ulcwfiqmtur. Carnes antca,ut

779
iZliufimtlis

mu!td> C^ atra, cr malc olens, nonfecm aUjue tjs qu& ferpunt

m aquamter cutc>
Cr ueterno prefii

prdtnmtdjcdcfiuunt.Lctharjro cornpiuntur,

fomnos captat.Era/ijhatns eos ?ocmore y intefimo^ icutno coloj^


cohfaftart antor
cfi.

OjuPpe dijfetlis ipfis y ocsfere partes corru-

pt repertuntur.^CCeralie percufiis locus attolhtur,cum durittapufiulofips.E plagafantcs profiuitjnodo atra,

modo paliidt-

oryfcdtoto concretu uaricojH* tntumcfctt. Gemtale intendttur,


ntens labatyoculoram calioo exoritur,dentque rigore difienti

tommortuntur.^b ^Afiidctclis,uulnu4 exiguumprorfm^qud


fiah adatla acu
citra

tumorem confftcitur.Sanguis extgupu illc

jutdcmfedater deftillat. Caliqo uelox ocuUs olmubit, labor in totum corpHs multtplex,cmntno leuis cr nonfifte uoluptate co
fequitur.ldeo Ntcander perpulchre cectntt.\Xt uirpertt ahfijuc

lahore,mrens atque dtfcolor. Medwcris ftomacht dolor dffictt.

Genx cotremtfcunt, quafifine fenfu tnfomno uauLet:hos mors tollit,addia tnente ncn dilata. Erd
[rfratH* in libro,quede Medtcamtmbn* et Venenis codtdtt,dc

Fronsperpetuo reuellttur.

mcato

Bafilfco fcite ita refert:

Cu

hafihfcM momordertt,uul-

nH6 adaurt colore effUutfcitAtacL in plurtmis 2 q Vtr&s eiaculan

tur^comitesnoU ttafe habet. Tranfeuntes *&g admcdendi rdUonem,prtmii,utficripoteritM communtbm differemnt.

Communis curatio in omnes i&us


mrulcntos.

XXXIX. NOMENCLATVRA.
Itd. Cura generalt de/.cputure

CAP.

Crd. T/j KCMH 7toy lc0cX<^t fcfctztfa Lat. Commums curatto m omnes ittm urrukntos.
deglt animalt uclenoj

^tducr

7 8o

DTO SCORI
Duerfm

DIS
mu

mnc\ ejuod tclum, animalts quidenfomne


uino os ablutfj.

_
gimm

oportette uero conuemt.fugentem uibrat,onsfuttio

Tffejcd

er ctbuntfumpftffe, Cr

"ojha e.
on

olei in ore contmens,plagam exugat.

Locm tfife

fouendtps, detndefcartf.candm. Sedidcufatla

ahtmtmprime

;pedtt,quo utrofa matertesprofunao ettocetm


potentt lcnge ...rms,Cr feclto Jcarificattone

Namqab us duopecuhartaprafidta fiunt


e ioco

Vnum

dnrm

tolhtur.-^hcrum^odetm

dinterto renen,pars,qu*

ragraffatur} cttm multo

Quod J% excermtur. copsofoj/angutne

loimfec1tonemnonadmtttat,CucurbituUcnmlargior,Jiamu/honejupra de adhendlunt.Sed,am ma

rabtoJv rn

mor-

fu dtferutmm. S, uero '*" uat,pr*rerttmtnomamSerpcnttum commode noftref f proculdubto fcMW ^fiMsfcerajlx, fumkmnfr , bxmojtjctnts,autficulnm,cum farmettttus cant.Imponatur Cepx, et ^cum
eff.

fetttonem cxtrcma,eam ,clapars,utpote

CouententtorafuoraMcltsauxthajunt,

uo Fpitbcmata qu*

Utittofubaclm,ar ,<?< acrtfaifamcto.Porrt, uuinertbm crcmata tllmuntur,moo

modo minuttfitme cotrtta


mijctuntur.

pu galhnarum Omnetum d,ffeB,

cum max,mt
tan<nm
brnrn^

defunt apphccntur.Nec loco tepent,percuffo


d,fcordta

fu

hifcey

rerum uadamnaturahpugnat,bm,uuntm

rattonem tmrc faciRtmumfucrtt.

Galhnxemm cahda
Ite

utru mfignc pr*Mtdfunt,argttmcnto,quaddctioratum

ciHM,o>artJjfi,ma

t*q<iefcmtnaeonfumant.
t

nonunqua

arenas Upillosj, mgiumej

Itaqmamdcuoraiosjtfhunt.
tmpctueaparte ab tcla

mantk admott calore,adtmmJfmtm,


^fcgjptofier,foieat.Cuf}uas

pejfens,exthen^fecumuenenumextgtt.

ecme

nfudm

metnnt,o!lapicpara ^egjpU}

tam hjkbent,

&

appe I

ferper, maxune vnfafctamctunc emm

tnmrus expauefcunt, tumproptcr fitcilegtj

tempm, tum j

IIB ER
fipdcisfimHiabditdjfteluncis
jf>tte

XT V

$.

7$i

&

caucrnis> denfoj^

armrum ce-

dehtefctint.Moie(iiGtma

emm animalia,Cr
Vbiergoaut tnp

tia,^eg^pii^s

m camp^ jerre cojueutt.

dktpartem aham,morJum inuderunt,qtii adjuntfafctam


lamptcis conijaut>

&

femel aut tterum brachtum aut crmp


laqueuSjpkem

lumfupra uidnm obhgant, CT artitfime duo e prdjenttbm difiringuntjocumcijecantes^qua circumaBtvs


eji

?njhiidnt,cumque uuinwjatis exceptjje u:detur,iaqueum reJoU

Capisahjs^ fupra memoratis dhmunt. Pratcreaptx


hqutda cnmfaie trito,?ftruente tihta,prsfentaneo
eji

auxi-

bofmgiter innouctur.Conuemt
tto,mansaqua,autactda

C~

Ccdrta,

e^fmumcapra
io~
cfi.

rum tx uiko decotlum. Locum aceto cahdo, CaUmintha in

muna decoBa >foueri ftlutare

Qjtmcuam non dejunt empidjira uehcmenttfitma, cr cahdifu r ma.quA P enenumehcere,e\pugnarc,CrdiJcutere poffunt Cu


7

nfmcdtfunt,qua exfale,aut NttrOyStnapt, C^ Caihrye coponuntur.

De qutbus confeauenti r ent traciandum.

Erafijiratm

autc no tniufta rcvrchen/ione eos inceftt, qut tncoqnitas ad huc


xfumfacuhatesccnjcripjeruntjut Elephattfel, CrocodiUueJi

gtancouaj^ Teftudtms^cr confimtha.Naiutuuatia qtiddahtern tradidiffe utdentur3 piane in hxcJoLinctdenttbti* tmpojue


runt. Qjiarc taha deuttandajnnt 3 cum dijfoie,
tate>

mftregtafacuU

perueftgari pcfmt:

nc^ quo nojira fides tjs ob/irtngatur,


prasltterint.
:

Jrequenu objcruattone >fkjficiens experimentum


.

Qud aut ad communem omnium ujum perttnent


Juppcditari,

& ommbuta Serpente percufts>auxthum ferre

qudtf factie

queunt,Jub:\ingcnda utdentur. Intuhw ttaque>

O* Ertca, CT ~*JiragaUs,cu m accto pota,contra oesjerpcnttu morjm auxthantur. Itcm Eitumen,~s utrentes pLuamp

tocc

s,ct

Pahurtdc(o8um t raa

^Ar:

olochrje y et Erjngij,

decccldettamLautibaccx,^ dcnor.

> PtperJ

largiwe/natum,

ySt

DIOSCORIDIS
i

tum, %(tU^<&tethutn 3 cr CycUmtmts comd Porrorum priudttm ex pxne,dUt ^cihum, aut Capejdijdment.t^ (juxm dcerrt-

ma. Origdni decotlum cum umo potum, Famcuu,Ptticgij,


tninthdyPorrornmtrjiicctiSjCum meiie deforptm.

tU

pUntis conjutruntm: ^fb animantibtu uerd codguLeportnum cibo, m eerebclL GaUinaceorum fetifoient.

Hdc futde a quadxm uttuter

Ittmcumumo^tidemCafiorijjextans. Tefiesmxrtna Tefiudi' mueterx MujieUJdle nkjumpti muhum prodejfe traduntur


.

mpnnm eft.Commenddtur medicamenta ta tnter auxtltaria -rabtn qua ex exentcrdtd, qu& Jaieficcefcem inueteratur :
chmas cttm utno
btbtfejatis

darijoefi.Seddefimphctbm^ua

lent hdBenm.Percufits a

detccitcdiffuut ahti Serpente prodeft

fudor3 urmd copiosc reddita.Smt

<jiudxmpotiocr compofiu
cxciptuntur,

nes,<jUmiraremcdtdpolltceritrdduntur,ut

^ttdjeuinoMidemJyUefiris Jldr ^iegyptufdbdddnturcum


^frfioiochu,Gdibdni,Jtngit Gith, ^eihtoput mtntst Cumint t Jubdtld,digeErucajucco cum lorttm pdres portiones trtu,

rhtftnguh oboih Piperisfntitcum.

& OfijCrMy&m Meiie Ea

CT Ddnturcxtjs dquent. runtur m pdfltllos,<jiu drdchmd pondm <\** a.txtif communtbm it hdbttt term cydthi cum mno.Hdc
hrdntiConJe^ucnter efi dicendum.

ut itenend dicerem.Dc pecuhdrtbm rcmedijs contra bcftus^u*

Peculiaria remedia virulentorum

ictuum.

NOME
r.

N CLATVR.A.
ray va UfbXu-j

CAP- X L
M%H

tJUct Stoersnia

Idt.Pecuuxt.x remedid mruientorum iduum.


Ita.

Curaftectdie de i morfi

de f*/ antmdit uelenofi.

fnter

LIBER
hiit

XT

$.

?S$

Nter fcricntium VenenaiorunotM mhdde Vefjis W^Apt*


articuUtim congefiimtu> quodcoff>tcu& omntht*
ohferuarctur:mter
t

CT mhdexceUensaut notatu dtgnum m )m


uerfiu utrarumj^ ittw prodefi tUtta Malua
,

remedtu tamen y earum memmtffe nonfuttaltenum Igttur ad-

cr Hordeaceafa-

rma cum aceto,Ftculneum Uc m uulnws tnfiiUatu : k murta,aut


rnaris aquafotm. phalangtoru tElihm Ficulneu ctnere^adteSlo

fxle trito et utno,tmponere oportet, aut raAicef) luefiris Vunicx

quam tcnutfime trtta,aut artftolochta, cum Hordetfartna ?* acetojnhaEiam. vkera aqua maru prohieda,aut ^iptafirt de<*
ewjdem tUinenda. Lauacrtt pcrpetim utedum, C?~ proptnandum ^throtontJemen y ^Anifum y ^frtftolochtam, Ctcoclojoltaj.

ierfylucfire,Cumtnum ^Xethtoptcum^Cedrtdes trttas, platani

corttcem.c^ Trtfolta herhafemen. Prtuattm autem,finoulorum ex tjs hinat drachmas dare , cum umt hemina conuemU
JtcmAfjricdfruflws,

cr chamapttyos, C^ umdium

Cuprcfii

fiUuUrum decoflum , admtfio utno. Sunt qutfluutattlts Cancri rxprefitfuccum, cum Ufle , afumpto ^fptjjemtne , conjefiim
molejfys Lherareprodant. SiScolopcrulra

morfum tnfixtt Jal

qu7xieutfttmetritmexacetouulncrt wffergedua aut P\Utajyluej}r;<fi4perponcnda. Loch6 actda murta efifouedua,

Danda tn

fotu ^Crtfiolochta cm utno.aut SerptUum y aut CaUmtntha, aut


I{utafj lucftris. Percufii* afcorptone , pjentt eji auxilio Ftculn

Uc m uulnua infttUatu. ScorptH* ipfe qut tclii uthramt, \rttm, CT


pcrcuffo loco

impofitU6,fupUga remeduefi,h cacaquadam

naturaru (ut coftat) dtfcordia.qu*. ^Anttpaihia appeUai. Pr*~


tcrea tritm

CT tmpofttu* cufale^ Umfemtne et ^ilth*a,Scor~

fuu couentt.Sulphur tgneno expertu, reftna Terehtnthtna ex* ccptum, QT empUftrt modo adicclti auxthat : tttde Galhanum *dsplenqformadulu,&* CaUmmth.x qua trttatUin fartna hordet tn utno parata , m deccflo RhU. Semen Trtfoltd
herh*

^S+

DIOSCORIDIS

cpttuLtur.HdCdddffeclu mtetlum herfa tfitmhCr fOtlnerj ute fottombm qukm ejjicaafim Pofth*c ertmenU lorum p

^n^lockd^djertimcorumbmdm &Cmufmodtfm
Ldun

**decfum^ Pulegmm Cettana,^ chmd cu m,w,t*fd **qua w cu pofca CdLmmtha Cr trtU, muco mmcro
umo,V cum Cuprejf cnoplre dfcoaui Jekt.

P^U^cm
u^ .***

Oam.femenMTYifoIy.cr eftpotm utcndum.Efjicax fucco Luacn penjat idg* , utcem ium dutem ommum tatur, paftmaca manna m Et utmpottones.
fuior , CT diluu
f

nftruntur, q

temSedrdronomaiexatd/u.yuiw

'

CZ; m>-/'" Jeflpaum fSX


., J*,' hd*fi,m.s,d ^'M
"'"

"um

*** W" d-lumo er cm Tyrlthrim Cr <"!"''', tMrun,, Mfmt am burmmm monumenm "* n h U,. 02" commod, ,Sm Janjm mm
'

>*' d,,nux., do, mmnumMnt.-

*fi

np" MmVMtmfim,, ttmfiai mu&mfiN*.


S,

mfifr^ txuhmu, ahm ^tln .flimr*, tmmfimmm

f"

*""''

HALC OGRAPHVS
Lcctori.
S.

plantarum quaf^l da Iconcs numcro tnginta quas


Lcctor
,

N tibi

%vltra priorcs

omncs,ad natmam

cffigicm proximcacccdctcs^fum-

ma

fidcac diligcntia,nuncprimum c.Tlaui-

mus.Earumcxcmplarna&ifumusopcrala-. cobi Dalcchampi) Lugduncnfis mcdici doftifsimi, qui non fcgncm m ca rc opcram duy

dum
mus

nauauit. Ha^c tc idco monitum volu, vt fi quid cx his commodi

quc
cognofcas.

tui ftudiofos

cti<

X
Ee

ICONES, NVMERO TRIGIN * T A STIRPIVM NONUVM DE,

liniitai

um,quarum vircs kn hoc


bris

Diofco-t
li-

jidis

Ubro cxprcfTac funt,vt cx

&

capitibu*
tis

annou-

patcoit.

MEVM.

TEREBINTHVS.

lib ropnmo
Cap. III.

Libroprimo.

Cap.

LXXV.

CISTVS

HYPOCAM
PVS.

Libroprimo.

Librofccundo.

Cap.

CIX.

C ap. I L
Et
z

ASTACVS MAIUNV5.

ORNITHOGALON.

JLibrofccundo

Librofccundo.

Cap. IX.

Cap.C XXX VIII

PTARMIC
A.

CYCLAMINOM
vnuofolio.

Librofccundo.

Librofccundo.

Cap. CLIIII,

Cap.

CLVII.
Ee
*

TRAGACAN
THA,

RVTA SYL

VESTRIS.

Librotcrtio.

Librotcrtio.

Cap.

XX.

Cap.XLIlH

PVLEGIVM*

SESELl Athi iop lcum*

Lib ro tcrtio.

Life ro tertia

Cap.XXX.

Cap.

LL
Ee
4.

AMBROSIA.

HEMEROCALLES.

Libro
Cap.

tertio.

Librotertio.

C IX.

Cap.

CXVII

PHYLLON
Thclygonon.

HEMIONITIS.

Lib ro

tcrtio.

Libro

tcrtio.

C *P- C X X.

C ap. C

X X I X.
c
$

IIBANOTIS
STERILIS.

LONCHITIS
PRIOR.

Libro tcrtio. Cap.

Lib ro tcrtio.

L X X.

Ca P

cxxxvm.

CHRYSOCO-

ME

ARCTION'*

Libro quarto.

Libroquarto
Cap.

Cap.

XLV.

X C I.

HELLBO
RINE.

CACALIA-

Libroquarto.

Libroquarto-

Cap.XCIIII

Cap.

CVIII

N ARCISSI
duogencra*

NARCISSVS
Lutcus.

Librocjuarto.

Libro quarto.

Cap.

CXLII

Cap.

CXLII.

CKAMESICE.

CHAMELEA

Libroquarto Cap.

Libroquarto.

C LL

Cap.

C LIIL

THYME
LEA.

ARVNDO SAC
CHARATA.

Libroquarto*

Cap.

CLIIII.

GRAMINIS
i.gcnus

GRAMINIS
2.eciuis.
r

Libro quarto-

Libroquarto.

Cap.

XXVI
!

Cap.

XXVI

L fum
nij

B E

SEXTVS.

78f

imprc(Sit,fimttm caprinumcumutno,ftudiose impofitum

opitutatur.ltem

LaurM,<Cr ^Ahrotonum,

Cr GalbahumSplc
Pullt gatli-

locofuperiettum^ ZT

Ortganum uiridc inditum.

narum

difccrptt,^ cofefiim admoti.Eruifanna uinofubafta.

Kadtcis cortex ufque eo tufu6,utmpuluerem folutw abeat y

CT

SalLt tofta, detrnum

cham&melum^ Hordeacedfartn cata*

plafma in aceto mulfo pr&paratmn :fedlocti6 ante co calidofoucatur.Hxc loco imponuntur.Contra ViperinostEltts I{ubu6 ch
umoprodeft, ^cliqut^Anchufamtenmfottoconftantem auxi*
hariprodunt. Leponni coaguh

m utno terni oboli btbuntur, Cr


Cr

Porraceifuca hemirutin mero, Crfohoru ^Aptafirifuccm


Jylueftris

%uta,Hac in umopotari deberit. Vinum frequeter bt-

bendum,^cdta mandenda,<y CdpdyC? Porrtrccentes,fatfamentaacerrtma.o^opipara.Stmpliciah^cfunt. Percufaa Vi pera praclare auxiliatur medicamentum,quod Myrrh&, Pipcr'u,Cafiorif,fions
fiat.

V ortulac ji femims a y dimtdio acetabulo con-

Hc omnia in Crctico paffo teruntur, auttn alio probato. Eraftftratu4 in co Iibro, mt Jlvvafil&y, ideft^de utnbm.infcri
btturjplcraque alia tradidit y
pojfunt.

qux

tctis

a Vipcra auxihumferre

De ^sCmphisb&na mentioncm hoc tocofecimit4,quonia


ad Viperaifcriptis, percufstab ea admuanfeleat.

fere remcdtjs

^fDrjtno tctis, conucntt ^friftolochia cum umopota> trtfoliu


hcrba, radix HaftuU regu fimditer affumpta,

Cr fructut ex

omm

Qjtercns genere. Tufdtlhcisradtces^Crilhupartt itt&

auxihantnr. H&morrhoi Dtpfadisd^ morftu^uelutimmedicabi-

U$,4 plcnfque matorum dcplorati rehnquebantur. Ouarefi pecuhanbm conira Dipfadcm remedtjs egeamxs, comunta expersrt

operaprettum erti,protinx* autemfcarificatione

uii, ufiio

ncmfiicere, o~fi tocm pauatur, extremoruamputatione


crit
:

opm

confequenter quam acerrtma cataplafmata admouere, de

qutbttsfepcnumcro dixtmus.Ncc mcfugtt,acres abos? maxime

Dd

afalfa

?%6

DIOSCORIDIS
ejfe,

kfdifdmentis,utties

Meraca

pottones

c* lauacrd profunt,

(jhfubtnde tnterieBo breuijfdctodffumendafunt, pnujejukm

morbtgenm emerfertt,quofemei trrumpente, opem ferre non


poteft uild

medm

opera. In ttlu

Hamorrhoi eddem projunt. Indefniutmm.

Jitper cju& in

commune

opitulantur, tttfcdrtficdUones, ufftones,

acres ctbt,

merdct pottts,

Cr qua nunc tn Diffdde

Qumetiam decotld uttisfoltd,


itxiutd

CT cum Metle trttd. St morfum

fubdtlum, dqud trttum, Cr Ortgdnum Ndtrtx adegtt,prodeft Querna dut cortex, ^AnftolochiA cum oleo tndita, dut

Melaqud er fdrma,cum rddtx mtnuttm contrttd, CT Hordet


btna^Crts~iolochiadrdchma,tn ettdm Btbuntur le colhqudtd.

Mdrrifyfuccm,ueideduobmjetnceps fotione pofca,cydthis

coSium dlterim cum utno. tllttk CenchridtoduxiltdturLdtlucafriSmcumLtnifemine cum crSerpylium tyttd, tm,CrSdtureiatrttd,eyJylueffris
dut cydthts, utm tnbm duabm HdttuL regta drdchmts, Cr CeGenttdnd.St et Cdrdamomum ^frtftoiochta rddtx. Item Qjtare ftne dmputatiofttffrdgdtur. pdrtis cttd rdftes percufrtt,

Faum

recens ddtur tn aceto. Morfts

orcunadeconfefttm amputdre,autJcatpro mord tcldmpdrtem reitquusddtnfuper Vrentid oportet. confequi

re.cr usftmilta

mouenddftcjuidem Ftrm hocueneno

Bdftitjctftmile eft.Its <jut

ab ^cjftde fertuntur, quade


debent.

Cerafiefcrtptafunt, auxtltd ddrt

Ndm uenenum
cogtt.

hoc ,

quemadmodum

Baftlifct,

aut Sanguis bubulm celerrtme tn artenjsfan-

gutnem

^cd

Bdftitfd

morfum, ut

Erdftfiratm author eft,duxtltdtur ortj drdchmd tn utnopo,ttem Pdpdueritjuccm,

$Buum
fe habent.
TrtA

tiBER SETtT
flare videantttr. ?orrb

i.

***

venenum omne 3 aut eflfumme acuttftimumi defperati prolnde remedu' ,quodq; induas yeltres horas hominem conftctat,quale eft Aff>tdisfurd 3 Ceraft* venenu. Secundu ah hocgradum obtinet, quod mortem , ad fummum , in btduum protelat. Tertium,quode fui v elfumeniis natura 3 perniticm productt.Jdaute multas ob caufas obmmt eis qui naturas rerum noucre, non ignotas. Et in genus 3 vt venenata 3 vel homines 3 ab anni tempore 3 cali teperie, cbrporn habitudtnem fumpferint ,mortem 3 iUafubttam veltardam inferetz tstt.patientur.Siquideminter Aft>ides 3 famin maribus nocetioresi

T
&

Kta h&ccapita nihtlumfeparanda duximus 3 quodnot&> commii nifque curaito demorfuumfeu vtrulentorum iluum 3 in ide ff>e-

&

&

&

tuuenes 3 quam fenes:grofti 3 quam graciles Qjtiin


.

ficcis,

monttbus > jbi-

netis 3 &faxofts babttant>velocius occident, ijs

bus 3

&

qui in humidts, palutiri


,fe-

littoraltbus degunt. Qjti etientem

& meridiem incolunt


m
hommem
3

ptentrionibuspernicioftores:fameltci 3 quamfaturi:irritati y quaquteti:

*ftate 3 quamvere.Nonfectis

venenum non pertnde


3

trauerit 3 qut ftrtClts f\t meatibus

beat

& apertas* Entmuero

& vents^atquein eum

pene-

quilargas ha

id

ferpentium figtdttatem non coargutt,

quod vere tn catternis reperiantur 3 Cfubter faxa, vt viperx 3 ad mmobilttatem &fenfu* priuationemcongelaU.Uam vtftguuquod in
demorfts corportbus prouentt 3 ab alio non exisxtt*
re naturahjqui a veneno vtclus eft
:

quam ex

amiffo calo^

part ratione 3 ferpentes fttgtdi na-

tura nonfunt,quantumu\s vere tmmobtles cernanturipqmdem id non aliam ob caufam cont ingit 3 quam quodft-'tgus 3 eorum natura, qus. calidtfttma
eft 3 aduerfetur.

Nec dtftimtlt occaftone

ptfces

naturafttgtdiy ex3

tratti abaqua congelafcunt 3 nempe

quodfut contrariam

aer'ts

natura

tolerarenon queant. Jdeoyfitvt \efp& y qutcaltd* *y ftcctfunt, yere mortantur.Enmiuero cum ortsfuf\io ad venenati iclum mor-

&

&

fumproftt,ea tamen cautio adhtbenda 3 ne qutfugent 3 quoquo paclo os exulceratum babeant 3 Modernue[t Gallin^ podtcem morfut infutlum
apponere,
defecla locum recentem fubftnuere. Qjtinta effcntiaThertacalts Matthtoli, oleumq; inucntionis eiufde, prxcelletiter,

& fubindi m

veladntElum oculi,venemnatura potenttaexigut. Vr&tareafumtnopere arcendus afomno ger,mq; omnesvenenatorumorfus, dempta Ajpide, prodeft calx vtuaMeo melli indtta 3 ad emplaslri formam.

&

&

Kecettores ElLeboritmgriradictbHs ftuftulatim tnctfts,ftusia in morfutn

inftgunt.Serpentarta cochlearts menfuraepota,


bufuis

& inctbufumpta,qui~ venenatorum morftbus auxtliabttur. qx Malta rajO* Lemma,tnvencna profciunt.C&tcrum prudens & erudttm me+
e

ajfcrtur ter~

Dd

dicm

m
7 SS
fmplktum
tia

DTOSCORIDIS
qus.

hanc rem

qumque

ftipertortuus ae
,

ignorabtt non deletlum pr&fcnptafunt, libris,


<fi

mtamna quay arte

&

ifitt,

&

<ft

confundi,

CT

poj

:dtzredior.Ad\(f:*>um
n

fterms fuperpofu

:to,0"

aquafmut
.

fca trita,a

*<'"

tUtU,aoiorcm ioui.<u,w

?lalangiormremc P Syfmbrtttm. UflbpiUum, perqutr medici,eafgtUttm U8*** mUn ... mtelltgtt, qu* vencno adeo ktbabfi

rvt

&

&

ra-s

Oph,oclenes,tas

coptat pcpulos^tanta mlerpentes confaant. E* totos Ibt conttgijjeftrtbtt rUt* A futs ledtbus exegerunt,qod
i

fttti.Vifjctl

Jrtorem partem tmedtmt


t0

tl<,Sad?lcgtnmepotm,

radtas am Scorptonem i*t,pttm ; boflquodetiamtprumncens&crudumQnpot)^ J ?


Serpylli dtc

^~2 ^f f^^&
hutus

morlum

prodeft

un cumact-

m prafentanei leuat ,
jfii

Cocblea hortenfts trtta cum tefta

<fi

Xtt!cttdraii?mxpo,iaere

m .

Oleumfc Vaftnactjernen. * j .

Iol,aLart,n*Lepataaddrachm*pondt.,nV,per*,a ^ngemoUm h Ut.oris merac, co ab copiose Mtum aftm q; cada<? Vtpera momordtt , Zamtt q* h,ber*. meracum efttart . tx,mttjbagrm modum,tfttata iapttepr,ctfts,coc\aqut angtU m ; ,parsy caput praafum iLt.Venenum Jperapartter attrahet f, dtglabrathaunt apphuntr.Uetiam adglttnatr,plag* qua collo
,

X ttiatr

&

t^

tpjay Echtffuccus indere,endemque tgropotandum ojjtrrt,ltem

ritper ambitum inafa fcalptUo plaga

Yrodeefifuferpoftta. **\hnartmfedes,adjaioncmqutvtdiam eafoUorum Vraxmt fce*


,

**

t^us Ampht*b*na,m bamorfuifupcrpofta.

txje exprtmtt nomtne : acadentim proporttone. Htmorrhois , qod ,.-.. .,_.. 1 *-. .,.,.,, i,.., e m.UnrttiBtm Jangtanem txtrudtt.

rum iBtbm tardt ,ncejjus , (m Quercuum auoL,btcbttaUsfnt,farClt remedut *" quaViperts ipn 'J quai Zadem ajperrimistotocorporearmati.t.adtm tjperrimts toto corpore armati.

hadmltma\ tjpara<ttytcndum.Vpmt dtftat,ideoq;partbm tneas remedtjs

Jg^

LIBER SEXTVS.

7S9

Buic malo medicantur ante fangutnolentam vrinam yCOpiofus Attjj efus->vu& pajja cum panejargior lympbati vini potio , quamfubdltta fubfequaturvomittts. Morfura locmfrigtdaelHitur.veficaquefpongta,
caltdamttnclafouetur.

A Dtpfade emorfisyeadem quaa Viperaconuentunt. Cberfydra inde ncmen acceptt, quod primum inaquaviuens: Hydr& Natrtcii nomen habeat cum m terram prodit , iam Cberfy-

&

drayocatur. lnfalfis veneni natura inficnatur, eoque amplius crefctt, quo magts td animantU tn terra degerit.rffigies Cbcrfydra haudaha,

quampufllo Ajpiditerreftrt,nift quod^racilius babet collumAn Cherfydram commumbm vtendum remedus : tbertacalibtifqne antidotis* fpecicm Cuprefi: Myrti baccarum ytriufquc drachma vna,fiatpotio cum Mulfb,aut Melle Rofaceo. Oleum calce viua fimilibm infpifi fetur 9 pldg* immittatur.Cencbridium/tta nuncupatum,quod luteis

&

&

&

maculis.nranorum Milueffigie^idCenchron Gracivocani) acfiminuta ejjent puncltuncuU


,

diftmclum habeat

corpiis. Ceraftes

Afiicanum

virulentum:& prafcntanea mortis morfn , duobus infionte (Cochlea~ rum figura^) cornibm armatur vnim duorttm aliquando cubito:

&

rum
tat

ventre fquamis compaclilibm infarclo


:

quets ferpendo perfirept-

morem tranfuerfum graditur. JKeger innonum diem m torment'u:& expetita morte.quam tandem affequitur,perdurat. Eadem m nondum confirmato malo, qua in Vipera remedia: Ajpidis tria
,folli< tn

funtgcnera. Vtyas,a fputo qttod tn homtmmfpiris conuoluens fefe eia~ culatur. Cberjxus quod terrx adglutineturmon altbi viuens : Cheltdo-

quod htrimdinum m morem :fupra nigricansfitanferne albefcat. lnajpidefalutt<fignum ,fi Centaurea epota non euomatur. Siquidem yomitu reddita 9 mort'u indicium eft. V eneno iam totum occupante corpm conueniet AlUum tritum cum xjtho ,ad naufeam yomitum cpotum> aut Opopanacum cum vtno lymphatofumptum. A vomitu , anttdota Tbertacalta,& nihtl non agendum>quo ager afomno arceatur.

nm

&

bommem,atomne antmantt< genusyViutis ,folo vifu &fibUa conficif.mortuus^attaclu interimtt. Sibdoferpenttum omnegenus exigit nonferpit > at fubreclus medta vtagradttur. Quocunque loco dcBafiLfim
:

gat.pUnta.s

& herbxs omnes


:

deficcat,
.

Laptdes vt nuttua commtnuit

Cum

nonfolo tat}u:fedettam afflatu. hoc tamen tam pefttfico animali

MufttUa
vifumeft.
fctat

confiigit

hofteque conficlo foetom tabe yipja commoritur.

Hatf<.nus pejhmximus quodccmpendtoin Dioftoridem perfcribendum

me

ftyllum deprefiijfe videor rudwrtbus nonconfHmmatt< doflrin* vtris , bxcjcrtpfiffe. Nec


rlo

m negotto fi argutulo
:

leilori

pudutt quj

m< tUtf aptarcm

& ad legendum atque adeb memorta diVd


3

fcendum

*$o

DlOSC.
:

I B-

SEXTVS.
:
y

fcendum Viofcoridem accenderem crafiiufcule yinum meUatum Aquam mellatam quopiam loci pr^mbere: cum Latinis Viu\jum

& &

Aquam mulfam potuifiemdtjcemere: fimde


uttlata
<td

quiJpiam nutriubu,sfaclt
procacius obgar

&

c defafla h la

mterra

&

vocabi alumnorum^ocabuU alumnorum fohda prohyuenda confi


,fi

tfultto >
>fi

maiora aujuro

tantula b^c

fmis Lihrifexti Dwfcondis*

Excudebat Vicnnae Balthazar Arnoullct.

/*.*Aj a4*
t

J n&v-t

'V*

4-s

j -cts-tv-c

y C

u>

an*/v :t<}>

0&S
)

f>

at\)<A

e<*l

oukal+ <*r>v

XA

M ?

//!*/,

***&*& 4

Potrebbero piacerti anche