i

m'
wa'M^?n^ii;

'^m

'm}^rAn:,

t^i>iarti%r>Vwiifjtiv>.

Digitized by the Internet /^rchive

in

2011 with funding

fr

om
i

University of Toronti

http://www.archive.org/details/nalusmahabharatiOObopp

:AP

NALUS
MAHA-BHARATI EPISODIUM.
TEXTUS SANSCRITUS CUM INTERPRETATIONE LATINA ET ANNOTATIONIBUS CRITICIS
CURANTE

FRANCISCO BOPP.

TERTIA EMENDATA EDITIO.

P.\EIS1IS MAISONNEUVE & COMP. 15 Quai Voltaire.

BEPvOLINI

PROSTAT IN LIBRARIA
(A.

EFFEHT &

L.

FR. NICOLAI. LINDTNER.)

MDCCCLXVIII.

1"

PRAEFATIO.
X
ulcherriamm, niaximum,
et

apud Indos celeberin terti^

rimum hoc Maha-Bharati episodium

parte invenitur. V^anaparvan inscripta.

im-

mensi. centum miHia slocorum continentis, poematis

Ibi T^riha-

dasms
tione,

sapiens Yudhischthiro

cui e hidi condi-

quo Sacunis, pro Duryodhano

vicerat.

talos jaciens,

eum
eum

duodecim anni cum

fratribus in silva

erant peragendi

NaH
oHm

regis historiam narrat.

qua

consoletur,

ostendatque, item iHum talorum

ludo spoHatum regno,

majorem laborem majoremdenique tamen regnum

grata indigenis haec

que aerumnam
et

subiise,

uxorem

recuperasse.

Quam

sit fabula,

recentiorum carminum. quibus idem trac-

tatur

argumentum, multitudo aperte demonstrat. Im-

primis ISalodayi mentio est facienda. Caliddso adscripti poematis, cujus

novam editionem cum prima

a*

IV

PRAEFATIO.
caiminis interpietatione nuper cuAliud huc pertinens caretsi illud

istius artificiosi

ravit

Ferdinandus Benary.
est

men

NaischacJha dictum,
IVali

non ad finem
viginti

perducit

et

Damayantiae historiam, sed

duobus

suis libris nonnisi ea amplectitur,

cecinit.

quae quin-

que prioribus poeta noster

lingua
hibet,
stili

Tamulica etiam

episodii

nostri

labulam tractans poema exvertit. (*)

quod doctus Kindersley Anglice

Ut
eli-

differentiae breve

demus specimen, locum

gimus, quo anseres Damayantiae de ISalo nuntium

afferunt.

Quod

in

Maha - Bhclrato
id ita

quattuor slocis

enarratur (L.I. sL27etsq.)

(ed.

exprimit Cdlidasus

Ben.

p. 8. 9).

5Brf^Frl"^TSrTT^?T^?T

^i^
es,

^&T

PTT:

jqTf^^T!^TF?Tf^

ii

,,Sriae similis

iUius tu,

Bhaimial NaH, lunae-

similem-faciem hahentis,

inimicorum-hominum-spei-exstinctoris.
es,

si

uxor

a puellis-desiderandi. vertit Kindersleyus:

Ex TamuHco

(*)

In libro Specimen of Hindoo Literature inscripto.

PRAEFATIO.
0h, daughter of Beem-Rajah! who
,love; dazzling as a hright

art thyself the very ecstasy of

daggersuddenly unsheathed, mark our words:

Is

,As no

woman

can compare to you, so he assured no mortal

worthy

,to possess

such a treasure, except the matchless Nella-Rajah; each of

,you

is

alone worthy of the other.

is

,the earth, there

no country
are

that

Know, lovely maid, that through all we have not frequented; no prince

,with

whose character we

not intimately acquainled, and yet

we

,repeat, that Nella-Rajah

alone deserves to be the happy possessor of

,your heauty.
,yours.

But why should we enlarge on the subject; he must be

RecoIIect

we

are birds of Daiver-Iand,

we
you

are of course inca-

,pable of suffering ourselves to be seduced

,deceitfully.

by any consideration to speak

solely occasions our

disinterested regard for both of

,interference;

why

should you

fall

into the possession of any other Rajah, In such hands

,who could not

,be

sufficiently prize the blessing?

like a fragrant

you would
In

thrown away,
earthly

nosegay

in the

paws of

monkey.

,this

world do not

women

seek a desirable husband, with long

,prayers, fastings and pilgrimages?

But yet these would never procure

,one so lovely, so powerful as Nella-Rajah.

He

is

beautiful as the
is, that the

god

,of love, the only difference indeed between them

,a

one has
a

substantial body, the other

none: nay, Munmoden, to possess such

,person, would undergo

a pilgrimage of ages.

The

blessings

ofVeeshnoo

,and Shivven are

,full;

upon him.

His mien
as

is

majestic as the

moon

at

its

he

is

bright and powerful

Shivven;

he
is

is

the

favourite

of

,Ltchmy;

but the goddess of eloquence herself

how
Is

unequal to do justice
All

,to his perfections;

then shall

attempt to delineate them?

,nations

acknowledge bim only worthy to be soverelgn of the world;

equal to the great keepers of the eight corners
in his

,blm,

whose power
King was

,of the eartb.

,that

The very gods glory

certalnly Introduced
a

prowess.

Oh Tummaiuntee!
when he
heard

Into

the

world for sonie pecullar

His strength,
justice,
is

,purposes.
,of

Hitherto he had been

stranger to love, but

your charms, he then became indeed enamoured.

is

when

,roused,

terrlble as a lempest;
llon

famous for truth and

hls

he proves
dellghtful
is

,himself a

against

oppresslve kings:

worth

the

,theme of the most abstracted recshees and pilgrims.

,with
spotless
purlty.

He
has

adorned
ihe

Throughoiit

hls

kingdom he

levelled

\I

PRAEFATIO.
and rendered
it

inequalit!e$ of the earth,

a flat

and smooth

circle;

he

governs the whole with the unerring and

irresistible justice of the divine

Shuckrum.

Not

a prince

exists

on earth,
the

that does not

acknowledge

himself his tributary.

Unhappy

woman who

aspiring to such a

partner should

fail

of success: you, however, cannot fear; you are

worthy such
perceiving

bridegroom.

Nay, Munmoden and

his

spouse Ruttee,

how
he

adapted your charms are to the perfections of Nella-

,,Rajah, will be jealous of

your future mutual

his

bliss; yes,

Munmoden
it

will

,,envy him;

who

with

sugar-cane boiv subdues the world, and

all

with his raagic

power enchants

mankind.

Indeed,

may be now
satisfaction,

said, that there are

but of the precise

two gods of love. period, when you

Thus much

for your

will be united to him,

we must

confess ourselves ignorant."

Srtharschi carminis

liber tertius,

centum

et tri-

ginta quinque slocos continens,

quorum

interpretatio

aptum

heic

locum habere nequit, totus de Damaagit,

yantiae et
illius

anserum colloquio

ubi ad
Nali

amorem
virtutes

excitandum

magn^

eloquenti^

collaudant anseres.

Quod ad metrum
ceptis, lotius

episodii nostri.
attinet,

et,

paucis exliceat.

Mah^-Bh^rati
dividentia

observari

slocos, vel

carmen

membra, quattuor octo

(*)

syllabarum versus ab auctoribus Indicis haberi.

Ita

legitur

in
I

Ram^yano

Crf^5T

^FTfH"'

ff^^^T

T^
est

Sri^

FfR"T^.'

E versibus quattuor compositus

(*)

Vide Asiat. Res.

vol. XI.

On

Sanscrii and Pracril poetry.

PRAEFATIO.
hic

VII

sermo parem syllabarum numerum habenlibus."

conjuncti scribuntur,
in

Horum versuum duo semper

neque unquam absolvitur oratio

fme prioris Pddi\

cujus finaHs iittera etiam euphonica necessitudine ad

sequentis

Pddi

initialem

litteram trahitur,
in

ita

ut

pausa nonnisi in fme semisl6ci\ tum

in

hoc,

tum

majoribus metris, incidat.

Quam

ob rem non sine

causa forsan semisldcum, vel quod una editionis nostrae amplectitur linea,

non pro

disticho sed pro

uno

sedecim
est in

syllabis constante versu habeas, qni caesurii

medio

divisus.

Notetur tamen omnia Indorum

carmina

in slocos, e

duabus aequalibus compositos

partibus. esse sejuncta,

quorum

singulae in quibus-

dam

nimis sunt longae.

quam

ut sine haesitatione pro

uno versu eas habueris.

Exemplnm demus primum

utrnmque semislocorum
pedibns:(*)

Me^hadiUi slocnm.
dimidinm aeqnalibus

cujus

conflcitur

^f^rT

^rTnf^J-^JT^IJTT f orTf?T^T{^qfr: STTq"^T 'fFT^r^FTirf^fTT

cTq"H7^5T ^h>

'T^5T

sr^^FT^qfTJ^T^T^Cl^lTf-~

\^q- T^^T^^PTTFT^CT
()

cTeTFT fT^TJT^rT^JTq" H

.Qnidam

Vocalis brevis positione ante cJuas consonantes, y///M,ttaro, Fisargo

et seniivocalibus

non

exceptis, prodiictam reddit syllabam.

VIII

PRAEFATIO.
aiicloiitate ebrius. doinini sui gra\i exse-

Yacschus

cralione ab aniata sepaiatus, per

vatus, puras aquas, in (\n\h\is
se lavit, dilectam

annum,

dignitate prifilia

Dschanaci

(Sila)

umbram

praebentesque arbores hasolitariis."

bentibus habitabat in Jldma^iris sedibus

In carminibus honioeoteleuticis non semishVus

cum

semisloco sed prius semisloci dirnidium vel hemistichium,

Ita in
si

ita

\^\\s.

cum ahero

constituit

rimum.
"^H

Ghataharparo primus

est slocus: fJ^riTrT^

<sT:

MFft 7f%^-5:T^

^m RT
.

TFrfiTF^

II

..Tectum est

coehmi aggressis nubibus

cordis

amato privatae feminae

Aquis sedatus
est pul-

hmdum

lacerantibus.

vis in terra,

sol et

hma

etiam non conspiciuntur.

Maxima vero
cus.

libertate h^uitur semislocus noster epi-

quem

apte in quattuor tetrasyllabos

fere
in

diviseris
si

pcdes,

quorum uUimus
syllaba brevis,

semper

est

dijambus.

quidem
exit.

quam
et

saepissime versus

hoc loco propter pausam

longa aestimatur.

consuetum rhythconsue-

mum

Jn pede secundo

tissimi sunt antispastus vel primiis epitrilus, praeter

quos tamen admittitur

fere quivis

aHus pes quattuor

PRAEFATIO.
syllabarum;
evitantur

IX

tantummodo,
et

id

quod

recte

monuit Schlegelius, dijambus

scilicet

paeon secundus,
'

ne similes evadant clausulae.

h.
1.

Konnulla

ta-

men

dijambi

exempla ostenderunt Ewaldus

(*) et

Stenzlerus (**).

Pedes primus

et

secundus remoti
ibi

sunt ab

omni

certitudine, ita ut

nuUus

praevaleat

rhythmus; evitatum tamen

in pede

tertio esse di-

jambum

recte observavit

Ewaldus, sciHcet ne cum

ille.

sequente uhimo pede plane conveniat

Sed ex-

empla etiam hujus pedis ex

lerus
satis

Rdmdyano

affert Stenz-

multa.
et

In primo pede rarissimi sunt

choriambus

paeon quartus.
majoribus carminibus
epicis

Quum
accidat,

in

non raro
exhi-

ut

imparem semislocorum numerum

beat cantus, codices mss. in numerandis slocis con-

jungendisque eorum membris valde variant,

aUis
illo

aliis

hoc

loco slocum vel trium

versuum

vel unius

exhibentibus aut in cantus fine simpHci posito scmisloco,

plerumque

sine ullo sententiae respcctu,

qua

in slocis gcnuinis

alterum

cum

altero sloci dimidio

(*)

tjber einige dltere Sanscril-Metra.

p. 9.

Gotting. 1827.

p. 11.

(**) Specimen f^aivarta-Purdni

X
cohaerere
ptis
solet.

PRAEFATIO.
In codicibiis bengalicis
litteris scri-

quos consului, non numerati sunt

semisloci signo
I

sl6ci\

sed

finis

tantummodo
ob rem
in

est indicatus.

Hanc

hac aUera editione, sicut in episodiis, quae

inscripta ,,Dilui>ium etc. (Berolini

edidi, id ita constitui, ut

apud Diimmlerum)
loco,

semper eo

quem

ap-

tissimum putarem,

vel

un^

vel tribus lineis

composi-

tum slocum reciperem, interdum etiam semislocum

suspectum ejicerem, de quibus
tionem reddidi.
in annotationibus ra-

Codices, unus Parisiensis, reHqui

collatis

Londinenses, quibus

textum edidi, sunt

hi:

l)Duo

schoHis carentes super palmae

alter

foliis distincte

bcngalicis litteris scripti,

Par.

in bibliotheca

regia Parisiensi, alter J. ex Jonesii libris.

2) Tres

Nilacanthi scholiis instructi,

scripti:
ci)

devand^aricis Htteris

C. n. ex H. T. Colebrookii libris, in bi-

bliotheca Societatis Indicae servatis; b) Vf^. ejusdem

bibliothecae;
c) H.,

quem primo

Alex. Hamiltonus,

deinde hodiernus ejus possessor Gr. Ch. Haughtonius

benevole mihi concesserunt.

garicis scripti codices, qui ad

3) Tres

alii

devana-

emendandam priorem
utilitati:

editionem maximae mihi fuerunt

a) C. a..

PRAKFATIO.

XI

in bibliotheca Societatis Indicae, ex H. T. Colebrookii

libris,

Tschaturbhudschi schoHis instructus;

b)

Pu.

iisdeni

cum

schoHis,

quem

Gr. Ch. Haughtonius ex

usui

Puna acceptum humanissime

c)

mihi

tradidit.

Ud.

in

bibliotheca

Societatis

regiae

Asiaticae,
in

dono Jacobi Tod, qui ex Udayapuro eum

Euro-

pam
thi

attulit.

Caret

iste

schoHis, et

modo

Nilacan-

modo Tschaturbhudschi
in

lectiones coniirmat, in-

terdum etiam meliores

instructi sunt codices.
fere

exhibet.

Qui iisdem

scholiis

lectionibus notatu dignis

l>engalici

semper

inter

se

consentiunt.

sine

commentario codices saepius cum TscnAT. quam

cum

ISiL.

conveniunt.

Ex

utrisque scholiis in an-

notationibus dedi

excerpta,

quae, ubi magni non

,

sunt momenti

tamen lectionem confirment

quam

scholiastae ante oculos habuerunt.

In verbis,

quae

in

codd. mss. omnia in

unum
latina

sunt scripta,

omnino separandis,
in

rationes secutus

sum, quas
(Berol.
sui,
ita

Grammaticae meae editione

/'.

apud Ferdinandum Diimmler)

tamen.
ut

30

h.

expotan-

Amisvdriim linalem
proprium habet sonum
b*

ibi

ttim posuerim. ubi

et certis

XII

PRAEFATIO.
Pro AnuSi>dro im-

euphoniae regulis praescribitur.

proprio vel vicario aut
scripsi
^T

litteram servavi, aut illam

in

nasalem litteram,

quam

^, ut organo seIn

quentis Htterae se accomodet,

transire debuit.

prioris editionis hujus episodii (Londini 1819) scri-

ptur^ id praecipue reprehendo,

quod voces Anu-

svdro terminatas, vel genuino vel improprio,

sequente voce non
conjunxi.

cum

Intendi

enim tunc

tempore vocabula, quae euphonicam

rationem, in

inter se habent
fuerit igitur

unum

trahere.

Scribendum
,

^F^5Tr%^:

non ^\^7\\

^"g-;

qj^-^

non g^

gj^,

quia Anuspdrus genuinus his locis jubetur sequente

sibilante vel semivocaK.

Porro scribendum
haec verba
valent
et

fuerit

^^'trff^^^Tr^^^^,
?TTTF^^~^rTf ^^^R"^
;

quia

^R"-

continent enim ?T

3T Htteras

Anuspdro

vicario expressas et ex euphoniae legibus

R"

positas pro

hnah.
in versione
iis.

Textum originalem
verbo tenus reddidi, ut

quantum potui

qui in discenda Hngua

Sanscrita ante aHa scripta hoc adierint episodium,

majori

et

faciHori sit

usui.

Doctas observationes

de prioribus tredecim Hbris benigne mihi tradide-

PRAEFATIO.
runt A.
alter

XITI

W. Schlegelius
me

et Fr.

Rosenius

prior

ante,

post priorem fasciculum in lucem editum

quas, ubi

convicerunt, in annotationibus laudavi.

e

Yocabula hujus aliorumque

Maha-Bh^rato

edito-

rum episodiorum
sario

et

fragmentorum

explicavi in Glos-

meo

(Berol.

apud Ferdinandum Dlimmler).

praeintro-

Praeterea non superflua apparebit tironibus,

sertim
iis

qui praeceptoris auxilio caruerint,

ductio in
libri

grammaticam

heic

apposita,

qua primi

voces adjectis numeris, qui ad grammaticae

regulas mittunt, illustrantur.

meae

^^ ^T^ 76
Sloc. 1.

et

411.

j\^\ 191.

^ffT^ 329,

56. ).

j::^;^^

76.

^^T
Sloc. 2.

198.

goT^ 75.

a).

91, 75. ).

3^f^g^295,
36, 94. a).

58. ^gfrT^rq^,
jjp;f 191.
76.

RgsT

+ ^??;
^'Gfrq^

;jqjj^37.

243.
Sloc. 3. Sloc. 4.

35rrT\r?T

). it^L*^7.
?TrH- :^f^^: 69.

^^f5j:q^^61.
^srm^J^^TT:'

^+

33^fa2T: 75.

^^[sw

120, 174.
Sloc. 5.

^).

-^n '^T
^rOsT:,

"^T^
3^

= frm ^cT 3^T^ 35, 36. - ^ 77.

596.

+ ^T 595,

XIV
Sloc. 6.

PRAEFATIO.

3^^^ 344.
ff

g^TRTferT 543.

d^rvjryrs^ 297.

SIoc. 7.

69.

diqiimn 419,
67.

421.

f^rL''^^' ")-

Sloc. 8. ^TvnzfRT 600. 5[^l68. 5^ 390. m^J^^ 68. fiTTT^ra" 65. R^jrr: 613, 201. SIoc. 10. f^jfj 153. q^q- 421.
fm^

^^+ ^^

SJoc. 11. qgg[^rSL ^^

^^TT^L

^""^

^^

p. 196.

+^

61, v. annotat.

Sloc. 12. ^i^TTT^g^ vT^o 38.

Sloc. 13. rTT^7L74.

Sloc. 14. TTT^tj^37.

Sloc. 15.
Sloc. 16. Sloc. 17.

75. a). -^^ 153. 35ivr^7T.295. rT^r: 243. - g^: 72. (pro ^) dblk^ct)Mr >^iirL76, 372. sjti^m: a
jqcfTSr
sej

342,
Sloc. 18.

185.528.

$n^f^^^342,

^T^r'??^

306, 561.

^^ 3^0
SIoc. 19.

38.

392, 400.
35rT)

z^ 396. - srnr^
(^
c- r'^

gi%iTTrL94. a).

Sloc. 20. cilisi^i^

397.

^rTo^ 554.

^T^T^TW 440.
Sloc. 22. g-gfCTrST 565.
SIoc. 23.
Sloc. 24.
yrprr

a).

Sloc. 21. Tf^frT (Ril) 92.

^5, 562.

98, 562.

iyj|if*l378, 65. f^TQ^^^OO. - JT^tg^ 561, 562. - ^^m\

'^'

94. a), 36.

PRAEFATIO.
Sloc. 25. ^g-y 78-

XV

78.

Sloc. 26. 35rM^tri317. -Sloc. 28.

hS^ 283,
^rg^
553,

Sloc. 29.

- ^^ 185. -

191.

Sloc. 32. -^^j 562.

TTJf^^fL'^^^'

Tertia
differt,

hujus episodii

editio

eo

tantum a secunda
et
tertia

quod emendationes ex annotationibus

Sanscriti

Glossarii
ipsius

editione (Berolini

1867),

necnon ex

Boppii exemplari repetitae in textum receptae sunt.

Praeterea pro Grammatica linguae Sanscritae" (Berolini

1832)

cum

in fine praefationis

tum

in

annotationibus ger-

manici operis Kritische Grammatik der Sanskrita-Sprache

in kiirzerer

Fassung" quartam editionem (Berolini 1868)

est.

laudare visum

(I

^T^^TJR- ^dl^lC^HH^
(A/WW\/VV%

(I

NALUS
MAHABHARATI EPISODIUM.

^mti

jm

^rft

^^

^t^JTgfrt

^
n
i

3Cr'7

3gf^ HSrqFT ^^F?T

^^ "^sTFTT
iT^crfFr:

t^li

^^mt

ar^f%^ ^^ f^^^Tj

^f^rft ^{^^irrPT 3^{:

HqHfen
Tg:

^FH

#^ W: FTT^ ^^
Vrihadasvus

^E^^

ii

li

LIBER PRIMUS.

dixit:

1.

J. uit rex,

Nalus nomine, Viraseni-filius validus,

II

praeditus virtutibus

2.

optatis, forraosus, equorum-peritus.

Stabat

hominum-regum

in

fronte,
3.

Deorum-dominus
II

veluti,

super super omnibus, sol veluti

splendore;

rellgiosus,

fedorMw-gnarus, heros, in Nischadhis terraeII

dominus,
4.

talorum-amicus, veridicus, magnus exercitu^-dominus;

I

exoptatus egregiarum-feminarum, eximius, frenatis-sensibus,

servator,

1*

57FrTqrTT5im

\\\\\

5J:

^%^ 3^'
5^^3T^^5

STsTT^:

^T

STsT:

ii

M,

ii

CTsrff cr(

?T^ ^^rfTFi; g^^TT^r:

rTR[
rf

^^^l

\^ ^T^

>TT{FT

il

K H

H ^^:
^FT^

ST^^T^TH rTt^nTFTT^ ^f%FT

'Tf^T fT^

jm^

^r^tTT g^^^fT

il

ii

rm

^:

H>TT^?T

^^ ^

^iPTT{^

fJTT^f^ ^r; ^^HT^ ^^^'

^'^
^ft^T^ ^ftJTTfT^^FTT^
i

H ^ H

^gg^T^T im:

II

li

^TTt g
5.

^m '^mj m^ fw
Manus
Ipse.
II

sagittarJorum optlmus, plane ut

bhis

Ita

quoque

fuit in

Vidar-

Bhimus

timendii-vi,

heros, omnibus-virtutibus junctus, progenieiII

6.

cupidus, isque privatus-progenie.

fecit perintentus.
1

Iste progeniei-causa

eximium nisum

Eum

adiit &ra///7{oni6'{/j-sapiens,

Damanus nomine,

7.

Bharate!
gnarus,
I

II

Hunc

ille

Bhimus progeniei-cupidus

exhilaravit officiorum-

cum conjuge, regum-princeps!

II

hospitio pulchrum splendo-

S.

rem habentem.
impertiit,
I

Ei propitius Damanus cum-conjuge (ei) gratiam

puellarum-margaritam, puerosque tres eximios, magnamII

9.

gIoriam/ia6e/7j:

Damayantiam, Damum,Dantum, Damanumque pulcbI

rum splendorem habentem^

praeditos virtutibus omnibus, timendos,

ti-

J^FrTqTt5?IWT

II

"i.

II

rf^r

FT ^"fT

Hjft

^^T^nTHRFTT

Wit^
^BTFtI^

^^TSPITT^ fsr^FT

#t^Tmt

^ETT

il

^^

ii

^^H^^ct^

^J
**

?;^T '>TFTrfT^5TT

^"^3 ^ ^^3
"N

FTT55T

OT^Fft inf%FT
STcTT ^iTFTT

II

\^

II

^fqp^ '^^ RT^g" O O

^'^^'^T <\

f^riyHINHl cTTFTT\sTT^
^^rcFT^

^fq"

^^
i

ii

\^

ii

^{^ferl" cTr%^

mw\^i gf^
^>t^ft

^q-

^ ^uT ^Fft^
Damayantia autem
in

^^^ nn
II
I

10. menda-vi.ll

form.T, splendore, gloria, venustate,

est

for-

tunaque
11.

mundisfamam adepta

pulchro-medio corpore;9reJ/V.ll
I

At eam, juventute contacta, servae ornatae

que circumsedebant, Satschiam
bus-ornamentis-decorata,
veluti.
II

centum, centum amicaeBhaimia omni-

12.

Ihi splendehat

Hn amicarum-medio, pulchra-membra habens,

veluti longostalis

13. fuigur veluti;

II

maxime pulchritudine-praedita, Sria

ocuios haberis.
14. uspiam,
15.
II

Non

inter

Deos, non inter Yacschos

alios conspecta-antea,
II

formosa
I

inter

homines etiamquc

vel audita;

animos-quatiens puella,

Deorum

etiam, pulchra.
in terra,
I

Nahisque virorumveluti forma,

princeps inter homines incomparabllis

Candarpus

5q"^T^T^T5TR"

ll\li

-s

O O
*\

CxS

s,

^ ^

5EFfF?TR^ gfrT

#%^
^tt^

fT STSr^-fFT

^^'T:

ii^^sii

53!^f^^

^ft:

ft^t

^T^frg ^^t

^TT:3{fT^'Tf'^ ^JT ^TFT

^^t

^TFT:

ii

\t:

ii

^^

FTFTt

^fTTR; ^TFT^qrq-f^fFTT^

^^
rlTfl

fir^^FTTR^^nrq^TfT

^TToT sT?TT^

qf^R[
FT^T
I

II

\^

II

^TTft^jfr 5TT^ 5TTsT^T{

R"

^FT^

^TTcfr ^ffT
^R"q"Tft^Tn"?r

^TsT^T

^f^^TPT r\^
i

f&^

II

t^o n

^r^

^^rfT^TfR" ^cr^

16.

corporeus erat
luptate;
I

ipse.

II

In lllius proplnquitate

Nalum celebrabant cum voDamayantiara iterum

ite-

in Naischadhi propinquitate vero

17.

rum.

II

Eorum non-conspecti-amor

ortus est, audientium semper vir-

18. tutes,

alterius-alterum adversus, Caunteye! hic crescebatamor.il Im-

potens Nalus
19. sedet, 20.

amorem tunc
II

sustinendi corde,
vidit

gynaeceo-vicina in silva
I

clam profectus;

is

deinde anseres auro-ornatos;

II

in silva

ambulantium horum unam cepit avem.

dixit

Deinde volucris sermonem

te, rex!

Nalo tunc:

occidenda sum non a

te

faciam

tibi
i

carum;ll

21. in

Damayantiae-praesentia

memorabo, Naischadhe!

ut

quam

te

HHNI^afH^ \

n 1

1I

^^ 3mq;
ar

FTFfr

^^R[

m\m g^qr^:
r\^J

^^

^FFTJ

^gr^rq" f^^^T^ ^TTFTq^ ^ni

llt^t^ll

^^^^JTfts; JT^T ^q?TT?TTq

FT^q^gq; R" JT^fTTT:
FTT

J^

HT ^^^T^ FTT^ JTnTT^

il

^^

il

FTT^ ^^FT^CTT^

??T

F[^JTtTTT^FTT
II

^^T

^^5^ I^Wq^

pT^nft 'g^5F^

^,^

II

^%^!^q[ FT^ ^-CTT^ FTT^

^fTTR"

^^5:^
i

H ^^ll

^ttI g
FT

^^

frgcTT^TTST^

3?rt%

TTgft3 FyT{3 fpTT ^ttT^r;

mj
II

'5t^1ft u t^\ n

22. aliuni

vJrum non

illa

cogitatura situnquam.
I

Sic compellatus deinde

anserem dimisit terrae-dominus.

23. laverant, in

Illi

vero anseres, postquam evoII

Vidarbhos iverunt deinde.

I

Vidarbha-nagarim profecti,
alites; illa

Damayantia tunc coram

24. bas.
II

devolaverunt hae

viditque has tur-

Ea

has miranda-forma praeditas postquam conspexerat, amiI

carum-turba-circumdata,
25.

laeta captare volucres festinans

incepit.
I

II

Tum

anseres dispersi sunt quoquoversus in voluptaria-silva.

Sin-

26. gulatim

tunc puellae istos anseres accurrerunt.

accurrit coram,
I

Damayantia vero
Damayantiae

quem anserem

is,

humana voce

facta,

^Ffrqri^RJT

II

II

FTf T

^
"X

TT^ >TpfT ^R; >T%2TT ^^cTKffFT

\
X

O
I

^?T

f^ "^oTJT^^JTTgTr^yT^

MH H
^

?:^^t ^
^^T
fg

'F^tPt:^

?^^?^^ FT^TTm:

li

t^^

il

^^^

5TT;[^tITT^

^3
O

^T^t
*v

sr^:

^'

"v

^SPT

3fTTT FT

^HJ^ ^^rft i%2TT^ QH

m
27.
28. 29.

'FT

3^T

'HJsT:

^^f

fe^^FT

f^^
in

cfFT

tum

dixit:
I

II

Damayantia!

Nalus

nomine

Nischadhis

terraeII

dominus,

Asvinorum
si

similis forma,
I

non

similes ejus homines.

Hujus certe

uxor tu esses, venusta!

cum-fruclu tua esset nativitas,

II

formaque haec, pulchro-medio corpore praedita!

Gandharvos-homines-serpentes-Racschasos
I

Nos enim Deosneque

a

tuiti,

nobis

30. visus-ante talis.

II

Tuque etiam margarita feminarum,

inter virosque
II

Nalus decus;
31. Sic

egregiae

cum egregio congressus

excellens esset.
I

compellata vero ab ansere Damayantia, Vlsorum domine!

illi

dixit

32. ibi

anseri

Tu

etiam

sic

Nalo

dic.

II

Ita; sic fatus ovo-natus ad

!^FftqTi$?IRR'

II

t?

II

5^^ ^l^^^ f^mi^

^^

H^^T ^^tT^^FT

II

^t^

II

/^

^wt/wwv*

rTFT:

CTHfrT

^^fSfT

^T

STTFT

^H^

HT
I

II

11

rTFT5T f^rTTqr^T

^^T

fq-^rfrST^T

37TT

snj^ ^qcTTft
3:if^f^:j

f^:irT^cr;pTT ft^t

11:^11

yjT^Tf T STHcfr

'^fT^irrJTT

filiam Viclarbhi,

Vlsorum-domine!
II

rursus aggressus In Nischadhos,

Nalo omnia denuntiavit.

fVWt fVW^'WV ^/Wl

LIBER SECUNDUS.
Vrlhadasvus
1.

dixlt:
anseris,
II

Damayantia vero, hoc audito sermone

posterum non apud
se,

Bharate!

abhinc in

2.

Nalum

versus erat ea.

I

Deinde cogitationl-

addicta, misera, pallido-ore,

3.

macera

erat Damayantia, suspirationl-

addicta tum.

II

Sursum-adspectum hadens, meditabunda, erat demens-

10
CTTqj^rrrT

^Fftqri^r^

iit?ii

^m^
f^^T

^T

^^^?TTf5T^"%FT^T

II

^ u
i

5T !^?:'7TfT^*fJt3
5T R"ffl^ R"
rTTJT

iTn
"^"Fr

f^^ ^f^^f%n[
^T

fn

^^^
FTT

JR":

ll

ll

^F^F^TT^ FT^^T^f

^^^^

^sTJ ^1^^'.
ii

FTrft fsr^Tfq^FT^ ^JT^TTqr:

fT#sT^:

ii

::q%^?TFT FTTg

5^F^^T^

^^RTTtT^T ^l;ift

r{%

f ^T

^qrfrT^

^^1
^^

^Tqf^t^JTtJTTFT
^^f HFTTJT

II

^
I

II

f^TT^TTTFT

HH ^\^

fT^T^FT

^R

f%JT&R[ 3"f%FTT "^

FT

^T frT^I^

^T^
visu,
I

T^lcTTrT: f^f HFTTfT

^ r{^H ^frft^^

II

II

mW^l
4. 5.

^TFT^T

^PT^

^q^r^T:

?5T?T^{Rr^ httii

pallido-colore confestim tum, desiderio-affectam-mentera Ao-

6enj;

II

non

in somno-sessione-cibo

voluptatem invenit unquam,

II

non

nocte, non die dormit, heu! heu! sic (exclamans) flens rursus.

Eam
I

non-sul-compotem, tali-aspectu, amlcae

6.

Illae

cognqverunt

e gestibus.
II

Deinde Vldarbhorum-domlno Damayantlae amlcarum-turba

ravlt

declaI

eam non-sui-compotem Damayantlam ob hominum-dominum.

audlerat rex

Hoc postquam
7.

Bhimus

e Damayantlae-amlcarum-turba,
I

II

consideravit id negotlum pergrave suam filiam circa:

Quamobrem
II

8. filla

mea hodie non valde-sui-compos

veluti consplcitur?

Is tuitus
I

terrae-custos suam fillam contacta-adolescentla praeditam^

vldlt a

^m

qrTPrVT:
rT?ft

fr^

^jt^t^it: f^'T^^r;

^jTXgq^

HT^ ^T^T^t HmTFT^TFT

i

II

\o

ii

^Fiir{Er^"^nT jj^Tfi ^^^^{tr^

f^f^^RTF?n>T<tj ST^J

^:

f^FTf^:

imn
I

^^T^T ^ftTT 7^srT^: gTfsf^T^TfT q^TFRTR^

ETSTTJ^fT

^^fTri; ^jTT^Ft ^^FTR FT^ JRTFTT:

II

\^

ii

^FTft^

^ ^T^ 5
^

5{TCn"TfT ilfq-FTfrqt

^ffSTTT^ JT^TFnsqrg^^ ^-^Trft^R; ^Fft

5TT{^:

XT^

li

\^

li

fT^FTt

^T^T^Tm ^^^rfT

9.

se faciendam

Damayantiae liberam-/narjVj electionem.

II

Is

invitavlt

lerrae-custodes
10.

Visorum dominus:
II

adeatur haec, heroiis! mariti

electio ; sic,

domine!

Postquara audlerant vero reges omnes DaI

mayantiae mariti eleclionem,

11.

acherunt deinde Bhimuni reges, BhimiI

jussu;

II

elephantorum-equorum-curruum-strepitu implentes terram,

variorum-sertorum-arnamenta habeniibus cum exercitibus

12.

spectan(h's,

perornatis.

II

Ilorum Bhimus niagna-brachia

fecit

Iiabetts

regum magnaibi

nimorum,
13.
lll.

sicut-dignum,

honorcm.

Illi

habitabant
I

hono-

rati.

II

IIoc
iii

lempore vcro Deorum sapientes-optimi

vadentes

niagnanimi,

Indri-mundum hinc

profecli;

II

Naradus Parvatusque

2*

12

^FftcTTi^aR^

iit^li

CTST^^T

^TT^^^T

'fcr

rTTT: FT^JTFT fsT^T:

ii

rfT%^ q^^?T *N

^F^ O

JTqfT:
ti

^I^fFT^t f^Ht O
SSTT^
l

ii

^^^
5TT{^?T

^^: g^T

TO^ ^FT^^T

^%T:
l^lrilT

q-fET^^TFTTFT Fil^sftfsrFTcrm^:

ii

\^
i

li

^^^

W"q"

JT^^Tq; 5^q"{T^i^T:

nempe,
15. gis

magnl-sapientes, magna-devotione praediti

II

Deorum-re-

palatlum Intrarunt perhonoratl.

Eos, post honoratlonem, MaI

ghavan delnde fellcltatem exltll-expertem

Interrogavlt, salutemque
II

etlam eorum quoquoversus-profectam, domlnus.

Naradus
16.

dlxlt:
I

In nobis salus, Deus! quoquoversus-profecta, domine!

que, Maghavan! toto reges salvl, domlne!
11

in

mundo-

Vrlhadasvus dixlt:
17. 18.

Naradi sermone audlto, interrogavit Balificiorum-gnarl terrae-custodes,

in

et

Vritrl-occisor:
II

Oftelo

postposita-vlta-pugnantes,
I

occasum

in

tempore qui eunt non-averso-ore;

hic

mundus,

^BrTJT^fff T^lcrTFTT?T ^f^FTTR; ^gfFT^ft^

^
^o
ii

\^

^crq;
5TnT

3^q[ g ^^OT

^T^^: CTPT^TTCTrT

R"

iT^^R;"^R- q- ?!^g%
^JT?TtT1

^^f^rT:
fsT^FTT
II
I

II

R^>f^lTt jf^FTT
^q-nr H^fFT^TrTT
FTF^TT:

frT

^^oUj

^^EfTfcTrT:

t^\

II

^^^^J;'

^Wi

>Tf%FTT ^Tf^^T^

\^
II

FT^
FTf

JT^i%

^TsTTTf ^TsTJ^T^ FT^2^:

^^11
I

^^FTT FTt^f^

^T&qf^Tt ^T^lf^FT:

^Tff^ P^

T^mm

STFT^^f^q^^

n t<^ n

19.

exitii-expers, est eoriim sicut mei

triyi,

Camadhuc;
I

II

ublne suni Csha-

heroes? non enim video eos ego

II

advenientes terrae-custodes,

20.
21.

dilectos hospltes meos.

dit:
I

Sic compellatus a Sacro, Naradus respon!

Audi a me, Maghavan

filla,

cur-non conspiclantur reges:

slc celebrata,
I

II

Vldar-

bhorum-regls
22.
2.3.

Damayantla,
;

forma superans

est

In terra
I

omnes-feminas
Illuc eunt

II

hujus libera -ma/jV/ electio, Sacre!

II

erit brevi.

reges regum-fililque omnino.

I

Illam, guae

margarlta-est mundl, appetentes terrae-domlni

24
Bali- et Vritri-occlsor!
II

deslderant praeclpue,

Dum

hoc narrabatur vero, mundi-custo-

14

^FTtcni^iTRfT

ii;?ii

^^l \^TJ^^^
gt
FTrT:

FT^tcTfT ^^frfT^^T:

ll

^^

li

'^^T '^srq

^^T

XT^^T^"! ST?T^

m ^JJsl mmv

W
l

3rT

llt^H.ll

FT^^T^^T:

57cTr ^fqr ^TsTT

^>:trJT=S^^

^m ^m imt n^TSHq
^g^:
II

^^J7TrTT ^iT^TTftR;
crfsT

\^
l

II

^q-^^^T:

FTT^T|

4;5r

FT^ ?^T

^^^ ^^^ij; ^FT^ f^FT^T ff^TFTR; ^F^-T ^^^ ICTO^^ n Fft^crrFTTFT ^mm^ ^^J 7^
"rT
conyw/ic//
I

t^^ n

des,

cum-Agni

adierunt Deorum-regls propinquitatem, imII

25. mortalium-excellentissimi.
I

Tum

ii

audiebant cuncti Naradi

dixerunt
laetl:

sermonem

magnum. Postquam audierant etiamque,

26. que. 27.
II

Imus nos quoI

Deinde omnes, magne-rex! cum-comitatu, cum-vehiculls

11,

Vi-

darbhos adlerunt

ubi cunctl terrae-domini.

I

II

Nalus quoque rex,

Caunteye! audito regum congressu,

28. addlctus.
II

adiit

laeto-animo, Damayantiae
In terrae-superficle stan-

At DII

In

vla

Nalum vlderunt

tem,

perinde ut stantem
II

cum corpore Manmathum, formae-praeistl

29. stantla.

Eum

tulti

mundi-custodes

fulgentem slcut solem,

^^?ft^n^?iRT

ii^ii

15
t^^

H^Wl f^fTOfF^T
FTrft

f^f^rTrTT

l^cm^^T

II

II

^Trf{%

m^^

f^JTTRTf^

f^^^^J

il^clH
;ft

^^^ ^sT^ 5R^FtV

^^FTrTTrT ll^o
^TSTT^T
l

ii

^ ^m Jjll^ ^FT ^^TfTt

f^
^T^T?:?TR; ?;Frt

^BTFTT^TJ

^ ^ftWJ

II

^^

II

^frT ^tTtCTTi^^Tf^ ferft?T: FTrT:

1^11

/vwvwwm

"^-^T:

57fFT^T^ ^raf:
'FTT^T

^f^

^iH ^T^rT

crf^gtT^

fFTT^TfrTJ

Scrf^:

n ^ n

30. steterunt

expertes-consilii, stupefacti

formae-praestantia.
I

II

Deinde

in aere

postquam inhibuerant currus coellcolae,

dixerunt NaischaII

31. dho, o rex! postquara descenderant ex aeris-spatio:

Heus! heus! NaiI

schadhe! regum-princeps! Nale! veritati-addictus e^ tu;

auxih'um, nuntius esto, virorum-excellentissime

nobis fac

W^fc%^^^^^\^^^

LIBER TERTIUS.
Vrihadasvus
1.

dixit:
Bharate!
I

lis

pollicitus

Nalus, faciam,

sic,

tum eos

interrogavit.

,.,=--r:^,?

16

^cTfq^T^R^
^^tT:
FT?;

ii

ii

%t
f%^
^^^^

^T

'#r

tr^'7T

^t

'^^ ?^

^fcfTrT:

^Tfe ^?T^

cr^TTFTST^

ii

t? ii

3^ ^m^ ^^TR[ ^^^m^FT

f^T^t^ FTT^ ^^r^rrfjT
^crrT

^^T^%
5^fT

^TJTrTT^T

li^

II

^rt

^Rt^ f#

'^T '?T^

WWl
I

qrfrT:

I7T;^^TrT^ff ^UTT ^tI" ^q^^T ^fq" crrf^f^

li^li

^%
p-TgJT

fT^TJTFTTR; 5^ffTT^

^q^Tr^ '{^^^^

rTt^fTTFTT ^^-^TT^ITT:

WTTfrT f^^^:
^f 2n"^ ^f&J

ii

ii

^^f^ X^TH
"Sm

5T^tTTt CPT:

"^f^H ^"ETrT^ "^^T

ll^R^

gfFTlr q[f?TF5r

ii

^ii

^^ITT

J^FT: 5TTfTfrT^

^^T^FT
ille,

2. implicltis

manibus adstans:

II

Qui vos?
I

et quls

cujus (ad

quem

mittendus) ego nuntius optatus?

3.

et

quld id vobls a

me

faciendum?

Diclte
I

slcut-veritas.

II

Sic dicto
,

Nalschadho,

Maghavan locutus
II

4. est:

Immortales nosce nos

ita

Damayantlae-causa aggressos;
hic

ego

Indrus, hlc Agnisque,

5.

quoque

aquarum domlnus;
rex!
II

corporum-

finem

faciens

homlnum Yamus
:

hlc
I

quoque,

Tu
,

vero aggres-

sos nos Damayantlae denuntla

6. et ceterl,

Mundi-custodes
II

magnus-IndrusSa-

adveniunt videndi cupidi;

adlpisci cupiunt Dli te,

in

crus, Agnls, Varunus,

7.

Yamus
is

horum unum Deum

Sacro
Nalus,

conjuglum

ellge.

II

SIc

compellatus

implicitis-manibus,

^cTfq"Ti3?im

ii^ii

17
II

^sf^^^rF TT^ 5T '^'^f^g^ ^^

^er^ g
cr{T2f=R[

II

sTTrTfrfFcri

\^q^^ 3FfT^^
rTrT

3^
ii
I

^?5t ^gJJ^

^Tg

R^IT^T:

t: ii

^^T

3:^1

^^

^TFT

HgRT 5^^
^FITFT

^^TTg ^^r^

^ ^f^lTT
g^rTTFT
n""^?THt
sTJTTfT

^ ^^ ^W
5T^Y<

^Tf^{^

ll

II

"^J^JTTFT

^^^ ^^^
l^^T
'>?T>TTq[rT

"

^^
I

"

fFT rf

mi' 5^7

^
9.

H ?#
rT^

'PT

3^T

c^j^^^J FT%I^^fT
I

II

nn

^^

FT^sftJTTITHfTT^rTTR"

8. dixit:

uno-consillo-aggressum

me ne

mittere
I

velitis.

II

Quomodo

sanam-mentem habens feminae

Ideo indulgento magni domini.
II

potest vir

alius-causa tale dicere?

Dii dixerunt:
Faciam,
sic pollicitus

ante nobis
II

Naischadhe!

non
is

facies

cur

10. tu?

Vade, Naischadhe, sine-mora!

dixit:
I

SIc compellatus

a Diis istis,

Naischadhus rursus
11.

Bene-custoditae sunt domus; intrare quosic ei

modo possum?

II

Intrabis,

Sacrus rursus etiam

II

dixit.

Ivit

12. iste, Ita, sic fatus,

Damayantiac domum.
I

Vldlt ibi Vaidarbhiam

amicarum-lurba-circumdalam,

valde-fulgentem corpore venustate-

18
"^^^jfTT^f

STrTfqTi^R"^"

II

II

m^j

^?TT

^^^fofjfifT lat^ii

^Tfer^TT\ 7^^
fT^ET

5T>Tf

J^RtJT: ^^R" FTsTfTT

II

\%
i

II

'^

^^lf

qfTT^e; ftt:^

^T^^rm^H
^^'^JT
l

FTF3roT

r^^^iTTnT^

^T^^TTJTTFT

II

\^

II

FTFTH FTT

^^^R; ^^T
O O
*\

FT^^^^FTT:

ct^W^T:

^m^^W.

Fr^TFcrFTfT FTsT^TT

r\^

^T^FTT: i\\\n
l

mmm o o
5T

erftFTT

^FT^ -v

FTT

fq-R^TTF^FTT:

JTR^ 5Er>q">TT^TT

^T^Pre"

pT 5?^fTgsT?TJT

II

Uh
i

^^t

^qr^

^^t ^TFT^

^^ '^'T^ ^T^TF^^:
^J^^m

^
13.

.TEr^^^cfT ^ET^T ET^t rRTSrT q:T

Il\i3ll

que, *exlmiam*,
oculis,
I

II

maxime teneris-membris, tenul-medio,

pulchrisII

contemnentem quasi lucem lunae ob suum splendorem.

14.

Illius,

postquam conspexerat nempe, crescebat amor, hanc pulchreI

subridentem;
15.

veritatem perficiendi cupidus

illae,

vero

cohibebat amo-

rem.

II

Deinde

Naischadhum
I

tuitae,

commotae, *praestantibus; II

membris praeditae*^ sedibus

16. 17.

exsiluerunt, splendore ejus perculsae

celebrabantque perlaetae

Nalum

eae, admiratione-affectae,
II

neque
ah

eum

alloquebantur, mentibus vero honorabant:

I

Ah formam!

splendorem! ah firmitatem magnanimi!

Quis iste?Deus? an Yacschus?

T\^

^Fftqr^RR"

II

II

19

HmJ
5^% '^

^rq^FTTq^ FTFO- FT^sTTSTRfr

FT Rqr^T^^ \ o

^^J^TT: la^n
I

f^JTFT^^T 'PTHTFqoft c\
il

^^?TTft

^c^ ^;[^

^^^THTCTFT f^RjTFTT

\^

II

^q[

pT fT^T^TST^^IT

TT ^gcT^-fR-

STT^t ^Fq:

^'T^cT^

^{

^FTR; ?;^TffT "^

^^^
l

II

^o

ii

^STJT ^TXTiT^l" '^

W^^^J

R" FTf^FT:

g^f^FT f% "^

"^l^rr ;[TsTT% 'cft

'WFT^:

II

t^\

II

^^JT

3^^ H t^^T
^tjr;

^f^TfT FTTR" CTF^T^T^

^^q^
X^jq^
18.

^f f^f^ ^F^TfTTT
FTTJT

X^?^\ ?;^T "JTFTR; ^^f^ ju^ mj ^^wt

II

II

t^t^

II

?tit:

Gandharvusve

erlt?

Non

eae

ei

poterant dicere vero quidpiam,

splendore perculsae ejus, pudibundac, *praestantibus-membris prae19. 20.

ditae*.

II

Tum eum

subridentem quae subriserat- prius alloquens,

dixit

Damayantia Nalo heroi

chris-membris praedite^
immorlalis-instar, heros
!

stupefacta:

||

Quis tu, omnino-pulI

mei amoris-amplificator?

aggressus
!

es
II

noscere cupio te, expers-peccatorum

21.

Quomodo

adltusque

huc?

Quomodoque

es

non conspectus?
II

22.

bene-custodila etiim

mca domus, rexque etiam severo- jussu.

ei dixit:
II
I

Sic

compellatus vero a Vaidarbhi.i, Nalus

23.

Nalum me

nosce, exi-

mia!

Deorum-nunlium huc aggre^sum.

Dii te adipi^ci cupiunt:

3*

20

STFnqT^^IRiT

ii

ii

"^CTH SET^grTT^^^sr^ ^JH

^l^ OT>R

II

t^^

II

^^q[^

5^^rT

H^ '&fq-rr: g^^fR:

/W^^W^fl/V

^^^^ 3^T^
HT :T^r?T X^^?T: ^^^
5Tt!TEr?5r

^R; 5^5T^

^rrn^

^tstr;

f%3 ^{^fnr
I

"^ n \ n

Sacrus, Agnis, Varimus, Yamus;

24. elige,

horum unum Deum conjugem

pulchra!
I

II

Horum quoque

praepotentia ingressus ego

non

conspectus;
25. divit.
II

ingredientem non

me

quispiam

vidit,

non etiam impeI

Hujus-causa ego, beata! missus a Deorum-optimis;

!

hoc

audito , pulchra

consilium fac sicut optas.

AfVl^fW^^^/VM^M/M^fW^

LIBER QUARTUS.
Vrihadasvus
1. llla,

dixit:
I

adoratione facta Diis, postquam subriserat, Nalo dixit:

Uxorem

JTtftcTTi^RR"

II

II

21

^^
HH^

?T^T '^?T^

W % ^g f^^
j^ m^^^ ^^<;
FTJ^qTTFrTFTT:
n
t^

m^^ rm
fT?TT

f%^o^-T3
CTFT

^fTT^ ^^R"
pTrf^ f^
ET^
pTR;^

FT^ ^TR; ^frT qfTm^

ll^H
I

^^{ ^sTT^:

HsT^^TfT iTT^
sTE^

(^F^TTi^tlT^qff^

fTT^^

^q^JT
^srrr

^oT

^^R[

^T^^TTf^ FT^

^imJH^

II

ll

3^q; g %^&t

r"fth ftt^

^^^^t^

TFT^g
^crrrT

rTmT^3

^^r; ^t^r;^ 4;^t% hhh

^^{TtTTTJT JT^TF^^TTR^
5TFTFTTR;
ll
I

rff^f FTTR[

5T CTT^^sTHT

R^t

JT^TR^rT^^J

^ll

f^T^^

^ m^^j^^ ^fm
alia
II

"^STT^TTR^

^f^r;

^t^

2.

duc, sicut-fiducla; rex! quld faciam tibi?

II

Ego

profecto enim, et

quae
3. 4.

mea

est res ulla,

ea omnis tua; %peratas fac nuptias^, dois

h'~

'

'<

mine!
heros
!

Anserum sermo

qui,

me
II

urit, rex!

tui causa

enim

me,

reges sunt congregati.

I

Si tu colentem

me

repudiabis, hotui causa.

I

noris-dator!
5. 6.

venenum, ignem, aquam, funem adibo

II

Sic compellatus vero a Vaidarbhla, Nalus el respondit:

tibus mundi-custodibus,

Praesen-

quomodo hominem

pelis?
I

II

Quorum ego

mundi-creatorum, dominorum magnanimorum,

7.

non pedum-pulveri

similis,

mens

tua in his

verselur.

II

Ingratum enim agens mortalis

22

^FftCTTi^eim
s.

ii^ii

f^X^fTFT^^ ^TFTffFT f^5arT5T f^^T:

^^H

FT^TT

^tnTf^=^ ^Ti^^T^ '^^T^

?T

STTCq-

^3^^^
3^:

%
l

II

t:

ii

4;TTR[

^T^^\\

fF^f Hff^
^T
rTR[

?T^'^

^TFTT^T^ ^ST?T 1;5TT^:|^

?Tf?T

5T;[^FT

gfFT^

li

II

^H JWFT H%^ ^^\^J'

H^TJTFTT:

^^n[ ^^T
^T^TffTT^^

g^^f^ ^T

FT^

5T ST^pTR crfFT^ n

^o

ii

JT^TFTT^^^^F^^^^^^^fT

q%^
^TTfT

H^arT^T3 ^T ^^^
fT^TfTT

^ ^^FT
?T^ T^'^

gfrTfT

imil

m^m\ ^f^:^^
FftWFTT^f
mortem
adit.
I

g^^^R; ^^

5TtJT

II

\t^ll

Diis
8.

Serva me, pulcliris-membris praedita! ellge

II

Deorum-excellentissimos.
variis
sertis
II

Puris-a pulvereque vestibus, coelestibus

ita,

ornamentisque praecipuis, Deos adepta, fruere

contraxit, devorat rursus,
ellgat
I

9.

sane.

Qul hanc terram totam, postquam

Hutasum, dominum Deorum, quae bunc non

10.

conjugem?
I

II

Cujus sceptri-tlmore omnes anlmantlum-turbae congregatae

tiam certe colunt, quae bunc non eb'gat conjugem?
dicto
II

justi-

11.

Justltlae-arf-

inimo praeditum^ magnanimum, Daityorum-Danavorum-conI

trltorem,
12.

magnum- prlnclpem omnium-Deorum;

quae bunc non

si

eligat

conjugem?ll Fiat dubltattonis experte mente,

putas,

electio

HJ^TgFTT^^TR ^5TT^^f

lUim^J

ST

^TT^HTT

ii

\^

II

FTT^T

SSfT^

FTFTt

TT^T "^ctittR-T^ ^FTT^fFTT

^F^^T

'5TFCT

^F'7TiTIT

Wi^ f^T^R^ 4;^^ rFT%

I

HUH

m W ^^
^ir^
^'T

^TFT^F^T "^STFTT^f ^^tCTFT:

^Wl

^Jl^^ ^er ^T&fT ^^"t rfT% llU

II

^TR^T

^J^

^^mj q^T

fcT

Hf^T

FTFT:

^^
rTFT^T

foTTfe ^f^f^^TTpT
^Tf^^T^FTf

^m ^ ^^TFTTiT ^T^ \^^^ ^^^^^HJ

amici-sermonem hunc
audi.
I

II

\^\\

13.

e mundi-custodibiis;

II

A Naischadho
facta

sic

compellata ea Damayantia
14.

sermonem
II

dixit,

humectatis oculis

moe-

stitia-nato

tum humore:
I

Diis,

ego, adoralione

omnibus,
tibi.
II

terrae-domine!
15.

eligo te sane

conjugem; veritatem hanc dico

I

Ei

dixit

deinde rcx, trementi, implicitas manus habenti:

surn^ eximia!

Nunlii-

munere postquam aggressus

16.

quomodo propriam-causam
praesertim,!

hic

urgeam ?

II

Quomodo enim ego pollicitus, Diis

postquam

aliorum-causa operam Incepi,

17. 18.

quomodo propriam-cansam
mea quoque
II

hicurgeam?ll
I

Hoc

est officium.

SI propria-causa
sic,

erit postea,

ita

propriam-causam agam;

bcata! consideretiir.

Deinde lacrymis-

24
5TPTT^{rft

JTFTtcni^^TT *\

ll^li

!^?T% RFT
T?TT

^sTm m^H^

II

\t:

II

jcrm
"qr^

^?T^
5T

^^r T^i^j^^

^^^

^cft

^^FTT FT^ {TsT^

^^^
I

II

\^

II

ptI '^

% ^{%^1;^T% '^^J^W:
FTsf R"^

^RTqrg ^T^rTT:
rTFft

^^

F^^TST^:

ii

^o

\\

^^

Fft WFTT^f

Hf^ft ^T^ ^^W^

cr^fcTE'^ 5T{S6rT5T '^

oTRr

^^

>Tra"^'7fFT

li

t^\

II

^^r;

3^h g

t^^TT ^FTt {T^T

^im^ qn
iit^t^li

^ErTsTTTTR
FTfT

3^q[FT^ cr^^^T:

HRTrTFTT:

mwi^^ FTSTT
'5T^ FTFTt

'W

rftWFTT

JT%W(T:

^%
19.
20. 21.

^fp^^ ^tTT^ H^iT

^5T FTR;

llt^^ll

conturbatum sermonem Damayantla sereno-rlsu

emlttens lente,

Nalo regl

dlxlt:

II

Remedlum hoc

me

vlsum non-devlum, homlnum-

domlne!

quo vltlum non

erlt tlbl, rex! ullo

modo.

II

Tuque nempe
I

enlm, vlrorum-optlme! Dllque Indrum-antecedentem habentes,

adltote conjunctl omnes,

mea

ubl proprla-electlo.
te,

II

Delnde ego,
ellgam, vlro-

raundl-custodum In praesentia,
22.

homlnum domlne!
II

rum-prlnceps

non

Ita

vltlum

erlt.

SIc compellatus vero a VaiI

darbhla Nalus rex, Vlsorum domlne!

23.

adilt

rursus

illuc,

ubi Dii

congressl.

II

Eum

vlderunt

ita

adeuntem mundi-custodes, magni doillam:ll

mlni^l tultlque,

eum tum Interrogarunt rem omnem nempe

^fef
f^T

^'^T

mj

{TsTR;

^q?T#T gf^ff TFTT

HT^qrT

m^m ^:

^^T^ ^^
R"FT

^^^

11

^,^

II

3^T^
I

Horflj ^^CT ^Tf^'?! ^^^^UJ fC^VJ^^^

^fsT^:

g^T^T^^^

^fOTRT:

^^F^
^5T
c*T

^FT^
^^:

ii

^H

ctFoti^tt^ jttr; FT^ r-

^T%^ ^^^T^T

TIFt FTTT CTTF^T^FTrTTJT >TcTFTTR-

"FTsTFTT

ll^^Jl

H^^^T

f^T

fT'TT

^"Zm

nm^J

^qrcFTT^Fr:
II

f^f^iTFTT^T "HSTR; fT^T ^J^T TT

f^^"^^^:
I

^^o

^TFtVt^^J^
JTTR;

^T^T

H^FH

^f%^5TR"T

^sr JTFTfTfr^TT ^mfrt HT

g^^TfTiTT:

II

^^t:

ii

24.

An

visa a te,

rex!

Damayantia sereno-risu?

Qiiid dixitque nobis

II

omnibus? Fare, terrae-domine expers-peccatorum!

Nalus dixit:
25.
26.

vobis ego missus Damayantiae

domum,
II

ingressus

permagnam-por-

tam

a custodibus senibus septam.

Ingredientemque
regis- fiiiam,

me

ibi

non

ul-

lus tuitus

homo,

praeter illam
ejus a

vestra

nempe poconspectus
II

27.

tentla.

II

Amicaeque

me

visae,
,

ab

iisque

etiam

sum;
2S.

stupefactaeque erant omnes

tuitae

me, Deorum-domini!
I

Descriptisque a

me

vobis

pulcbro-ore praedila

me
4

sane expers-

26
^5T^T"%

^TRlcrTl^T^

\\V\

R"TR[

^TFTT ^T^TT^ FTT^rTT: g{T:

^]

fT^ ^{S?TT^ JT^

^^ F^^^{:

II

^J

II

FT^TfT 53-^ ^M^-Fr pTT ^{f^fStlTFT

^m
TFT
i

^^R; FT^ ^^T^T^t

^FTToTI
irqfT

^m

^]^t\

11^0

II

^^

f^^^-TT

^^^m

3^T^FTfT

-m
n

^^THT^T
4;fFT

H^rTq; R^^T^^T:
fTjf:

11

^^11
II

^FTWTI^t'^ ^5^:
/Wt^VV\/WTk

M ^

^2T
29'

^T^
puella:

5TH

^m

H^ ^n3r
Dil,
I

^m"

ft^tt

mentis

ellgit

illa,

Deorum-exceUentissInil!

II

Dlxitque

nempe mihi
mea
ubl
I

Adeunto conjunctl
II

tecum, virorum-princeps!

30.
31.

propria-electio.

Eorum ego

in praesentla te ellgam, Nalschadhe!

Ita tlbl, magnls-brachlls praedite! vltium

non
a

erlt.

SIc (dlxit).

II

Hoc

sane, Dli! sicut-factum,

relatum est
II

me

plane; auctorltas autem

vos

estisy

Deorum-dominl!

tvw\f%/\/\/\fW%/\iv%/K%

LIBER QUINTUS.
Vrihadasvus
1.

dixit:

At tempore

fausto aggresso, die lunari puro,

momento

ita,

advo-

^rrg^ToT JT^lqTFTTR"

^fjjfr (TsTT

F\%

f^T

^T^TsftgTrTT:

^^^^l

II

\
l

II

^^^'TftTJrTT:

^F{ftt:

FTgTOyg^ ^qTrftR;

w^h^:
I

iit?ii

^^^fFT=^>T^r^(^
feF^ge;?t
FTSTT

pfT^Ot^ f^^TfsTFTnr

^fTT

<^^^?tt1t^t ^^t

fr"^

J M^^^q^ ^Tm^T:

^^^ ^mWFT:
l

ii^n

g{PT^J^4{T: ^sf ^rq^^J^TlrTWFTT:

ii

ii

FT^ fT

cft^^T

5!7fT% GTT^cr: q-F^TTCTJTT:

^T^T(^tT: gET^UTT:
-o

CfW^T ^^t
o

"JJTT:

ii^ii

H%5TTtTtFr" ^T^fnT erTT^TF^^^^TFTTT^ o

2.

cavit

terrae- custodes

Lliimus

rex

atl

marit!
I

elcctionem.

II

Hoc

audlto, terrae-custodes
3.

omnes, amore-vexati,
II

festinantes adierunt,

Damayantiam
nitidam
I

petentes.
illi

Aureis-columnis-splendidam, per portam,

II

intrarunt

reges scenam, magni-Ieones velutl montem.

sedentes terrae domini,
I

4.
5.

Ibi

in

sedibus

variis

bene-odora-sertaII

gerentes cuncti, e claris-gemmis-Inaures habentes\

Ibl
I

plnguia con-

spiciebantur bracbia clavarum-simiiitudinem habeniia,

6.

formosa, per-

delicata, quinque-capitibus veluti serpentes;

II

pulchris-comls praeI

dita^ venusta, pulchris-nasls-oculls-superciliisque

ora regum splen.

4*

28
FTf

^TFFTcrT^trHT iiHn
^sTfTFTFFJT jncfT^

^T%

^'trTSrm^

Z^
"

fT^IJTTfT

J^^SETT^J otnmi f^itS^T^

\^

'^

^q^T^
H^^ttI

FTPfT ( JR[
CT>T'7T

PrmiTT

^TH^T^^TT

JT^ToT

^^t'^^

JT^TfTH^

ii

FTP7T JTT^^CT crfFTFTT ?T^T5T

5^7

q^TFiTSTT^

H^

FT^T

mm
m>

'hr;

'^'^j^'^ mjjinj^ n x n
I

^H' ^ftF&^T^J {T^TR; ^TTg ^T{FT

^^?r '^R^ 3^^^^;
FTT^ ft^tI^^

TO

FTF^Tf Fft^T

^^

II

^o

II

n"^TST Hf^"$Tcrrf ftI^

R"T 'J-ilsTT^T^
FTnr^

^^

fT^^T^
tf cf

^^

%^f

^TFT^ ^TCT^ ilUn

n ^;^i

i% ^^m mj^^ FT^

11

R^^ ^tft^ ^q"^

7.

debant astra veluti in coelo.

pentibus Bhogavatlam veluti,
I

Hunc regum-conventura purum,

ser-

impletum virorum-principibus, tigribus

8.

montis-speluncam

velutl,
I

II

Damayantia tum scenam

intravit pul-

chrum-vultum habens,
9.

rapiens splendore

regum oculosque mentesI

que.

II

In ejus membris lapsus illorum visus magnanimorum,

ibi ibi

10.

defixus erat,

non

se

movebatque videntium.
I

II

Deinde,

dum

celebraslmili-

bantur regum nomina, Bharate!

11.

vidit

Bhaimia vlros quinque

forma
bentes

ibi.

II

Eos

tulta

tum cunctos expertes-discrlminis-formas haNalum

Ibi,
II

prae dubitatlone tum Valdarbhla non cognoscebat

spectabat

12.

regem.

Quem quem enlm

illorum,

eum eum putabat

^^

n"f%rr'7Trt FTT

%^

^J^Jif^FTT
>TT<;FT
li

gFTTf^ I^STT^TfR'

rT^?TTW

\^

ll

"^qfT^f ^TT^ f^T^Tf^

m^i^U:

^FTTFT
fqT

R"

FTT^ '^
FTT

fFT^FTTfT

W^ ^^f^T

FT^^" 11^"
I

f^f^fllF^r ST^^T fsT^T'7^

^^' ^^'

2(T{TTTR; ilfFT

"^^TRTTR^ (^TrT^TFT^

^^^^
I

II

V^"

^T^T^ T^HT%
1^^(I' ^T^fFTJ

'^

^T^^T^fT (TJj^T^

^^T ^^TT^ ^R; ^5T^1fT

fT^TT

II

\^\\

^^T^f cT^^ ^FTT

"^

%^"t

^FT:

13.

Nalum regem.llEa

cogitans

mente tum conslderavit praeclara: lQuoII

14.

modoDeos noscam? quomodo noscam Nalum regem?

ea Vaidarbhia valde-afilicta,
I

Sic cogitans

audita

Deorum

insignia exploravit,

15. 16.

o Bharate:

11

Deorum quae

insignia e senihus

audita a

me,

ea

hic stantium in terra unius

quoque non

video.ll Ea,

postquam perI

penderat multum,
17.

consideraveratque iterum
putavit.
II

iterum,

refiigii

ad

Deos aggressum-tempus
ratione
exhibita
I

Voceque menteque etiam ado-

Diis,

impbVitis-manibus
audito,
sicut
a

dum

erat,

tremens hoc
electiis

18.

dixit:

II

Anserum sermone

me

Naischadhus

30

iTTrt^r^a^RT

^H% H^ ^^^ X^TH rTfT ^^JJJ^ '^ \z ^T fFT^{TJ^'7 ^^R" ^^r ^^m^ sr H^ FTFO"^ T^^^-TT^ FTR[ ^of rrf^ITTTT "^ \^
li

ii

?T5TT

II

ll

?T?TT

'^'

fT

"^ ^FTT T^T^FTt

FTR;

Rq^-TTm:
PTl^^g
"^

TTR"

HFO-^ "^ "^SfH

^^

II

t^o

ii

?T^ '^
'fT5T

^n^^

^T^o^TJ^ 5T^f'7T "^^4"^

FT^^
q-

"^ "^STTq-

m^

^cT g^ITTg "^

II

t\

II

f^t
^T^TT

^qr?

f^g
FTFT

Fft^CTTFTT ^T^^^T:

"^f? ^RTsIT^I^TR;

5TJ?im^?T

^{TmfT
I

II

t,t^

II

FT27T^7

^^^rcTTH

^^tn^

crf^^T^^FTq^

FT^'T^ g^TResl
19.

FTs^rq;

^st^jt^

^m
II

n t^^ n

in

conjiigium, per hanc veritatem Dii

sicut

eum ostendunto
I

mihi.

II

Voce menteque etiam

tatem Dii
destinatus

non transgredior ego,

per hanc veriis

20.

eum

sane ostendunto mihi.

I

Sicut a Diis

mihi conjux

Nischadhorum-rex,
mihi.
II

per hanc veritatem mihi Dil eura

21.

sane ostendunto

Sicut hoc

votum Inceptum ad Nalum co-

lendum
22.

me,

per hanc veritatem mihi Dii eum sane ostendunto

faclunto mundl-custodes,

mihi.

II

Suamque etiam formam

I

magnl-

domlnl,
23. 24.

ut ego

noscam Punyaslocum homlnum-regnatorem.

II

Postquam perceperant Damayantiae hunc miserandum questum,

consilium altum, veritatem,

amoremque

In

Naischadhum,

II

mentis-

JTJTTT^^rCJT cTT^^ HTffT TTJTir ^TT^

^^TT

fnoT
^^JJ^

^%1; \m>

fTTJT^'! Tl?TF-TT<5t

il

^,^

ii

]^mJ^ mJ^ ^F%^5T

fFT^S^TFft^^T^
il

^MFT^JTsfr^rt^T^ Ff^rTT^ "^^im' T^TFTR^PTtF?:FtVt ^TR"^5T ^sTi^^^^H^FSTFT:

I

t^H H

HFT^^T

^^^1 ^
5

R^^^irr^ RT^FT:

\\^\\\

HT ^^t^^

FTT^^^STTR; 5lT'THfT^ ^T(FT

^r^i

oT^CTFTTfT

^^ ^W ^mm
sTJTT^T
FT^'T

ii

t'^

il

i%FTs^JTT5TT

^^T%

>TFTFnW

^^^^T^5t

^mn

5^sT^ T^JTOTH^TTfT

II

t^T:

ii

^^^TTJTTfrt "t jtr;

^wm

sr^^FnfjTl

puritatem, intellectumque, cultum studiumque in Naischadhum

25.

si-

cut dictum, fecerunt Dii satisfactlonem in inslgninm-geslione.

vidit

II

Illa

Deos cunctos, expertes-sudorls, rlgldos-oculos habenies,

slantes

ar-

rectls-sertis /*raed//oj-e/ pulveris -expertes,

26.

non-tangentes

terram.

11

Umbra-geminatus, flaccidum-sertum habens, pulvere-e^

I

sudore-praedltus,
27. 28.
affectus.
II

in terra-stans

Nalschadhus vero, nutationeque

I

Illa tulta

vero hos Deos Punyaslocumque, Bharate!

II

Nal-

schadhum

eleglt

Bhaimla ex jure, Pandave!

I

Pudlhunda vestis-exei

tremo prehendlt longis-oculls praedila^

29.

in

humeris deposuit
in

serI

tum maxlme-pulchrum,

II

elegitque sic

eum

conjuglum egregla.

32
FTFfT

R-Fft^T^RR"

IIHII

^T

% H^^T
^^^

gfTl:

m^t

^l^im'
i

II

t^^

ll

^lr^ R-^fq^RTH rT^

fsTTFTFT^ ^T^FT:
^^'TTfTR'

FTTJ FTPJ

\Tn ^Jl^

mm^ ^rT^
i

^CTfT li^oii

^T<;5a" cfT^HJTgFft ^q":

"^mm^
?TFT

ST^TfT^TR-

!7^%^T

'tT{TFJT^T ii^^ii

m
%

>TsTf^ ^FTTfTFT q"q[ffT=T >5TfTr^^lT

FTRTR- ^t f^fe ^FTT^;^ l^^^^n ST^"^ ^FT^

'7TcTW

li^t^li

^f^^^f^

5TTnTT "^"^ gf^f^JT^FT

^J^^^ ^fq-

;^f%f^JJTf^

Urm^

"^ 11^^ 11^^ ^T^tffT

II

^JTqrft^

FT^TT cTTfx^T^

^f>T^-'U

fFTTfTf^T:
i

fFt cr{fq-{FT: rfTFft ?:^T

^ ^^STjfTyTJTT^T

Deinde, ah! ah!

30.

sic sublto

emissus est sonus ab hominum-regnatoI

ribus;

II

a Diis et magnis-sapientibus ibi, bene! bene! sic, Bharate!

II

31.

mirabundis emissus esf sonus, celebrantibus Nalum regem.

Dama-

yantiam vero,
32.

Cauravye! Viraseni-filius rex

laeta
I

solatus

est

insigni-

medio-corpore praeditam, cum

anima:

II

Quia

tu colis, egregia!
ita

virum
33.

in

Deorum-praesentia,
II

eo

me

scito

conjugem,

tuo ser-

moni deditum.

Quam
I

diuque mei constabunt spiritus in corpore,

sereno-risu praedital
34.
tibi.

tam diu tecum ero; veritatem hanc dico

sic

II

Damayantiam

vocibus postquam exhilaraverat, factamI

manuum-conjunctionem habens,

ii

alter-per-alterum laeti, tuitique

JTFftqrri^RJT \

iiHii

33

rTR ^^ !^{n#5[^gR sTJ^gj

^^J

H^J

II

^^

II

!7^^JT^Fr:

m^

^FTPTT '#t ^{T^ ^j:

'gfTJTf

ll

^H

ii

^r>T^^5f4 ?T% JTfFT^T

g^T^T

^mi

^tf^^t^r; 5tt^| ?t^ stt^^tft '^^^:

fTT^T^

W^Wft ^
^ET^tHR; !TT^|

^fr

FT^'^

^FTT!^^:

11*^^11

^^^ ^

^'%'^=^

cr^qf

K^Tm^

W^
m^t

crfFTT

WR

^T^^

T^

STT^^TFT ^T^T: ii^tth

l

rTW^^T^UT:

m'^

FTST^T^T ^j:

Agnem-ianguam antecedentem
35.

hahentes^

ad hos

nempe

in

refuglum

Deos iverunt mente

tunc.

II

Electo vero
I

Nalschadho a Bhalmia,

mundl-custodes magno-splendore,
36.

laetam-mentem habentes cuncti

sacrificio,

Nalo octo

gratias impertlerunt:

II

Vlslbllium-visum in
I

gres-

sumque excellentlsslmum, faustum

37.

Nalschadho dedlt Sacrus, laetus

dedlt, ubi optaret Naischadhus,
I

Satschlae-conjux.

II

Agnis sui-ortum

mundos proprlum-splendorem hahentesque etlam

3S.

dedlt ei Ilutasa-

nus.

II

Yamus vero cibl-guslum

I

dedlt, in

vlrtuteque exlmlum staubi

tum.
39.

Aquarum domlnus aquarum

II

exlstentlam,

optaret Nal-

schadhus,

sertaque,

exceIlentIssimum-odorem-/a9Mam prlmam
I

virtutem habentia; cunctlque par liberorum dederunt.

Gratlas sic

3i

^rTTcrTTcyTRiT

\\V\

^(T^

^oTiT 57^^T

'Fq"X^Tq?r f^^srj

JTFTT:

ii^^ii

q-TMSTT^T '5JJ5T F^

f^^T^

i%FT^TF5rFTT:

^R"'7rtrT^ gf^FTT: t^rFTsTXgj ?T?TTrTFT^ iigoii

JTFTJ

gTnf^-^^j ^^' ^tni fT^rq^T:

^T(?TT2TT^

f^^T^I

^^^UJ
^^^>

^FTf'T^

ii^^ii

3Gq- FT3r ^TSTT^TJT^

fecf^f of^:

^^^
^^T^^T

fT^^TFTt

sTJTT^T

^JT^ ^^^R^

li^^Ji

^fT^^JT

Jtl^JHft^T ^f^ CTTR^:

"f^

n^

FI^T (TrT^

I^%

'sr

^FT^^^T

11

^^
1

li

^fFToT grl^FTt ^sTT ^TsTiTT^t igJTT^T ^oT

^im^^

^sTT cftfr

^TO

crF^grFT'"TJT n

S^

II

40.

impertlti

el,

DH

illi

In

coelum profecti suni.

I

II

Regesque, postquam
Damayantiaeque,
laeti

viderant ejus conjugium, admiratione-affecti,

41.

redierunt sicut-adventum.
laetus,

II

Profectis regum-principibus,

Bhimus

magnanimus,

nuptias faciendas-curavit DaniayantiaeNalique.il

ibl

42.
43.

Postquam habltaverat
lentlsslmus
I

ad-llbidinem Naischadhus

hominum
II

excelfe-

Bhimo

dlmissus ivlt in

urbem suam.

Adeptus

minarum-margaritam vero Punyaslocus etiam rex,

fruebatur
44.

voluptatlbus
II

cum

illa,

rex!

cum

Satschia veluti Bali- et Vrltrl-occlsor.

I

Maxime

laetus rex, splendens sclls instar,

dedltos slbi feclt subdltos

^^^

^^J^l ^HT^^FTT^^T^T ^'^^mt'

\\^V\

sT^TTTJ^TFT^

^rfl ^^Tt^TR^
'fqr

JT^TJTR"T:

^^^^ m^^J
^of

^^%R"T ^"T^T^
^{Ti?T^:
I

II

^'^11

^TsTJ^T^^

fsT^t^

77^

^RFT^rfrf
1 1

^FT^

cTHMTT^^g:

ll

^z
:

ii

4;fFT

^TFfTCTTi^af^ g^R^: FTjf

1 1

^Wt/W*/W%

45.

heros, ex jure conservans;

veluti Nahuschus,
I

II

sacrlficabatque etiam

Asvamedho, Yajatis

aliisque multis sapiens sacrificiis apto-sacrificaliin

46. 47.

dono

inslructis.

II

Iterumque

amoenis

silvis
II

hortisque

cum Da-

mayantla Nalus gaudebat immortali-similis.

Genuitque Nalus c

Damayantia magna-mente pracdiius

4S.

Indrasenum filiumque nempc

Indrasenamque
regnator
I

filiam.

II

Sic

is

sacrificansque gaudensque

hominumII

regebat opibus-plenam terram terrae-dominus.

WV^ VK/t^^^f^^^WV^

5*

36

JTFTWT^R^ *\

ii

ii

^?r

^m ^^m FfT^^TFTT ^^m'

^^l
^PTTtT^
^Tq"<;| ^frTR"T
FT^^&^qJTT^:

?TTrft
?T2TT

fT^

I1

1I

^^^^l ^f^

STFT^^^T

^Tq^nT

H^R^ ^^
FTTfT

gr^

^j^^j^ m^ji
foTtf^^R;
I

rTFfr ^^TsFtFT

T^m ^^^ ^T'TraTi

^^f^ -^>
f^^fT:

rr^T

f^ ^lf^^
^TT^T^TFT

'T^t f% ^3T FTT3 JTFTR;

II

II

FT^

^^'7^^:
II

^fm mJ
^STq
"^cTTR^

^FTT ^sTT gfFT^ ^fJTFfT^qTFT:

Ii

3f?Tq;

J^^TTT ^t:^: ffjqr^qf^^FT:

FT^T=T 3cTT% '^

^Ti^W FTT^

^^e^

FTaJ ll^ii

LIBER SEXTUS.
Vrihadasvus dixit:
1. 2.

Electo vero Nalschadho a Bhalmla, mundl custodes magno-splendore

euntes vlderunt adeuntem
crus, tultus, Balieif

Dvaparum cum
I

Cale.

II

Tum

dlxlt Cali

Sa-

Vritrl-occlsor:

Cum

Dvaparo comite,

Cah's! dic,

3.

quo

ibis?

II

Delnde
I

dlxlt

Cahs Sacro: Ad Damayantlae proprlam-TTianV/

electlonem;
A.
5.

aggressus enlm eh'gam eam, cor enlm

meum eam
I

ingreselectus

sum

esi.

II

Ei dlxlt

cum

rlsu Indrus:

finita esi illa electlo;

II

ab ea Nalus rex conjux, nobls-coram.

Calls, ira-affectus,
I

SIc compellatus vero a Sacro

dixlt

Deos postquam salutaverat eos cunctos,

hunc

^NTt^RT
HtJT

II

II

37

rT^

Frf'7T

-q"T?>T

f^JFTJT ^OJ^T^TTTiT
f^^^p^^:
ii

II

^ll

^arrr

3?!

g ^t^t ^ft^^;^

?TRTRT:

H^^TR"
O
x

^^^rtlJ R-fTt ^fT:

^
x

li

^]^
?T"t

FT^JTtJTmFTR"

^T "^FT ^cTR"

N.

^^^ O

"^^ ^JTTR;
^^lrt

^f^FTT^ ^^]^\

^f{rT5TFT:

II

t;

ii

?T"t

^g^t %^ST FT^T^ ^Ti^TT^qr^iTT^

JT%
?T^q[

f^PT^

FT^T

"^cTT

tT%5

^^T^^FT:

\^

ii

^f^FTTFT^FfT

^^

FTFfT^T^T"

^^H'

^m^^ ^^TST

^{fFTJ

^^FT^:

3^"^^; ^q:

r^T^T:

iiloii

g^Tf&T 5^fT5Tt^ rTV^^T^FTR"

sermonem tunc:
invenit,
I

^
Jn

6.
7.

II

Deorum hominem
sit
illi

medlo quia
II

illa

conjugem

ideo ejus

justum

magnum
I

supplicium.

Eo

dicto vero a

Cale, responderunt
8.

coelicolae:

nobis permisso, a Damayantia

Nalus

est electus. in

II

Quae vero omnibus-virtutibus-praeditum non

I

propenderet
9.

Nalum regem?
II

qui noscit officia omnia, convenien-

ter agendi sludiosus;

qui leglt quatuor f^edos totos,

^
I

Akbyanumcujus Dii in

tanquam quintum habentes

10.
sacrificiis juste;
II

semper

saliati

in

domo

clementiae-deditus qui etiam, veridicus, firma-vota

puritas,

habens^
11.

in

quo probitas, constantia, munificentia, devotio,

II

temperantla, patlentia,

perpetua (sunt), bominum-princlpe, mundi-

38

qrfrcTTi^iTR^

\\\\\

5Bn?JTT^ FT

m^ ^^i ^^? ^TFfTT^^ ^TFfT^T

f FT J^{% ^^% wj\^^ Tm^ ^^^ 3^T ^TFTJT ^STT ?:Tg{^ j{^ ^g: l^ FTFTT JTFTJ \%5 ^frT J ^T^-^n^ ^^T^TFT H^g\ 5fT rn% ^Tq-J^ ?T^ oTrfq-TH ^Tg^ \^ '^fTT^^^Tf^ ^ {T?<TT^ ^ ^i='7T fT^ ^fqH m^ ^% ^^T^T wf%I?iT ^FT FTT^T?:5rrT ^^ffT \M.ll
I

li

il

ll

\\

li

(I

^fFT ^Fft^Ti5'7T^

qr'?:

FTrf:

II

kW

/Wt^W\A/V\

custodibus-simiii rege;
12.

tali-indole
iste

praeditum Nalum qui sane

velit

exsecrari, Calis!

II

se

ipsum

exsecretur stultus, occidat se ipsum

per se ipsum;
13.

talibus-virtutibus praeditum
II

Nalum

qui sane velit

exsecrari, Calis!

in
I

tormentuoso
fati

iste tartaro

mergatur, in profunda

ingente palude.
14.
15.

Sic

ad Calem Dii Dvaparumque, in coelum

dixit:
I

iverunt.

II

Deinde, profectis Diis, Calis Dvaparo

in

Cohibere

non possum iram;

Nalo habitabo, Dvapare!

11

praecipitabo

eum

regno, non cum Bhaimia voluptatibus fruetur.

gressus, facere auxilium velis.
II

Tu

vero, talos in-

WWMWVt^^M/WVX

^sf

ff

Fr^'73

^^T ^J^im
rT^

qTFT:

^^
ii

^qfTsTJTTJT rTFTg[

^^

{TsTT FT

^m''

ii

RrtTJT ^rT^^^^RJ FTCtIt^

'f'"T

^^^^ f^^R-

m\
TiUJ

^T^^t srq^

\^m ^w\j ^^i^^

n t n

^^^ ^^^mU

H-^TR" ^ofTfFT ^T'^:

ft'^ '^t^

5Erf ^T cTTvfr'
FT HJTTTSTIJ^r^

jfr^R;

^tft^

^^tt^ittft n ^ n

^FT H^TCTRr gc^{f?I^

JT^T g^^^^T

^T%

X?. ^f^ C^^^

^^^ ^
TCTT

"^"
l

^^?5rT ^TFroT

"sTfTT

^^T^

T^^

m^^t

LIBER SEPTIMUS.

Vrlhadasvus
1.

dixit:

Sic

is

conventum postquam
ubl rex
ille

fecerat
II

cum Dvaparo

Calis,

adiil

tuni In

2.

illuc,

Naischadhus.
I

Is

seinper occasionem-captans

Nischadhis
3.

habitabat dlu.
II

At

ejus,
ef

duodecimo anno,

vidlt

Calis

occasionem.
fecit

Qul

fecerat
I

urlnam,

eam

calcaverat,

precatlonem

Naischadhus,

non-facta
II

pedum

purificatione;

hac occasinne
I

4.
5.

eum

Calis Ingressus est.

Is

ingressusque Nalum, ad Pushcarumqiie

profectus, Pushcaro dlxlt hoc;

Venl, lude

cum Nalo;

II

in

taloriim-

40

^TFfTCTT^^RfT

ll^ll

m^-rr^T ^FFrqr^ir^^

imj mu^ ^ft^

^q"T n^ui

^f^l ^
^^T^TT

orqr

^^T JT^T^ q^^rT

^1"{R"

^^?T?TTFT n ^ n
I

H ^FT

5C^{: ct^^^^T
tft

^m^
^
^^"^
^^^lfT:
f^^tjiTf?!

rq; ^^toTti '^tftt ^'^nt

5?:^
I

gr:

no

FTFTT ^sTT FTJTT^T^iT iT^TJTJTT:

PT^JTTinT^TT: crnT^TFTR; ^JT-?TFT

ii

t:

ii

mmti

^TT^gy^fcT

^thht^

^TT^'?: ^TFT^T

^IT^T

sn^T^T ^^T

^FT^ FT^
i

ii

5 n

m
6.

^^^^H^JTff g^^R;

^ g ^^^

f^cTTint

^^^^

^^"t ^todrTT^R^ 5^f{^JTfT

ll

\o

ii

liido

Nalum

vinces tu enim, adjutus a me.

II

Niscliadhos adlpiscere,
Cale,

vincendo regnuni, Nalum regem.

Pushcarus Nalum
adiit;
I

Sic compellatus vero a

Cah"sque etiam, taurus factus boum, Push-

7-

carum

adiit.

II

Aggressus vero Nalum heroem, Pushcarus hostiumI

heroum-occisor,
S.

Ludamus,
sustinuit

slc dixit frater,

lalo eximio; sic

iterum iterum.
praeditus^
I

II

Non

tum

rex provocationem

magna-mente
II

9.

Vaidarbhia spectante ludendi-tempus putavit

I

de opibus,

auro, curriis-jugo, vestibus.

10.

Intratus a Cale in ludo vincebatur

Nalus tunc.
quispiam
I

II

um, talorum-furore-dementem, amicorum non vero

II

avertendi erat potens ludentem hostium-domitorem.

5TFrTq'T^-^R^

II

II

41

rTrT:

^^J^^J'
5:f
fT

m ^mW H^
^^?Tt^

>TT{rT

{TsTRJT
FTrTJ

^TJT^^^ FTcTT{fFR;
"tT^^CTfT
I

^TfT^JT

llU

HFT

3CTTJTi=^

^cr fft^n^t

"^^

^Tf{ TrT^FT ^T^^T^T

II

^t^

II

FT%?rrrTT^ ^cr^PT ^^J\ g^FT^: R^TFTT:

ilH^HTHTT
rTrT:

GtlFTJT

^^"t

^^T%f?R:

li

l^

II

FTT ^T^T^T^c^T^TT

m^J jm^

^f^^FTT

ScTTiT

^cr^-T^^4t OTTJ^^FT^FT^
?:Tf{ FTTR-

li\^ll

^sT^ fr^^sfr
rf^^: FT^FT:
r\^^

^?^^

^^f^^TFT:
i

Ft5P

^^T^TI^nj^^f FT:

^^ ^^^
clves

rq;

^cT 5^:

J^J W^FT
Bliarate!

li

\H

11.
12.

Deinde

omnes cum

consiliariis,
II

regem vlsum adve-

nerunt, ad arcendum aegrotum.

yantiae denuntiavit:
I

Tum

auriga, aggressus,

DamaII

haec civitas, reglna! ad portam stat officlosa.

13. 14.

Nuntietur Naiscliadho:

Cunctl subditi adstantes,

II

non sustinentes
illa,

calamitalem regls, jurls-rem-cernentis.

Deinde

lacrimls-

oppressa-voce, dolore
15.

tracta,

dixit

Naischadho Bliaimia maestitiaI

perculso-animo:

II

Rex,

civltas

ad portam te vldendl-cuplda stans,

I

cum
16.

conslliariis

conjuncta omnibus, regis-cultu-ducta;

dixit.
II

eam vldere

vells; sic

nempe iterum iterum

Ei tam pulchrls-oculorum
6

42

JTrffcn^R^ \
fT?TT

iit:ii

rTR

^f^^TCTTlt i%FTcr^R; FT^TTf^^^

^jTT
5TT '^^TTCTFT
II

^J^T'
FTrT^
a[

^f^J
T^TJT:

f^^ U
i

^^ "^t ^
^JFTfT

J^SfTfH^T:

^T ^^

mni

frT JJtsTTFTT

^fjFTT

W^J ^J^^J^ \\\m

I

rl^ FT^ ^>Tar^

J^ifFr

=TFTf?T^

g^f^^

^^
n
^frT

ttfttr;

jtRi^^q^ (^

^sft?TFT n

\^

JT^tcrr^^ ^R^:
rw*^w%rw*

^k

11^(1

^rft

FTFft

?^T gijtr^^R;

^{Tfirq'^

angulis praediiae, lamentant! tall-modo,

17. dlxlt

intratus a Cale rex

non

quidpiam.
I

II

Deinde

illi

consiliarii cuncti, illique

etiam urbis-

habitatores,
18.

non

iste est; slc (dlcentes), dolore-affllcti,

II

pudibundi
I

iverunt in domlcllla.

Tum

IUe erat ludus Pushcarl Nallque,

II

Yu-

dhlshthlre! multos menses; Punyaslocus vero vlncebatur.

%<W WMWMI M/V#

LIBER OCTAVUS.
Vrihadasvus dixit:
1.

Damayantla tum,

tuita

Punyaslocum homlnum-regem

dementem-

J^FTTcrTi^R^
3-Ht1c|^

iit:ii

43
II

^g^^T ^oR

JTFT^FT^
rTFT:

\
l

II

>T'7ITr^fT^Tf^^ ^sT^ >ft^grTT

f^rTfTT^^
FTT

FTFT

^T^^ FT^T^FT

^m^^ ^^
FTfFCT^JR[

II

t^

II

!^T?TT

FTFCTT^oT

m^^rTlrf

^TFT^ ^FT^fcrrr

S^^^ \^
FTT?T

^T^IfT

II

II

^^F%5TT^ ^IH^I^T^
^FTT FTT%!^FTT^

^T^JT crf^f^^TfT
RmfqTFTT^
n

^^^m

ii

^^F^"^

5TsTT '^F?TT?T

^J^J^tl

^Vjm^^
I

FTFTH FT
5?fqr 5fr

^mm'
^TJN^

m fsr^
f^t;?:

HHi^llHHR"

rF?r

3^

^tftt ^t^sT^t

u \ n

2.

quasi, non-deinens, In
affecta, rex! Bhimi-filia

ludo expertem-mentis,

II

timore-niaerore-

tum

consideravit hoc negotium

permagnum

3.

regem
carum,

circa.
I

II

Ea timens

illius-vitium, facere cupiensque illiusvidit,

Nalumque privatum-omni-proprio cum

pergloriosa,
dedltae,
I

hoc

dixit

II

4.
5.

Vrihatsenae

illi

nutrici
II

servae,
<<

bonae,
i,

omniumconslliarils
gar.a.
II

rerum-peritae,

facundae:

Vrihatscna!

adductis Nali-jussu
6.
7.

dlc,

quae capta res, rellctaque quae

cognito Nali-jussu,
adierunt.
II
I

Deinde
fatum

illi

consiliarli cuncti,

etiam nostrum
subditi

sit," sic locuti,

Nalum

Illi

quoque omnes

6*

^^^q-^

^ftfrgFTT

FT FT^T

^RT^^FT

il

li

^T^f^R; 5^^FfT^^^R[

^cr^T"

mJl\ ^f>T^^'7 ^^l ^l^ ^f^fjFTT ^fsr^!^ ^

3^T^

FTT

II

t:

II

T^W^

FTFTFT^T

'^T^ JH^m^^^^l^TTR;

^TFT^ ^FTFT^STR; ^r^l^ 5^:^

ii

II

^^F?t^ crqj JT^^ oTT^cr^

^TFTZ^TfT^TFT

m^ m^^ ^F^TfnT ^^h

q^FH^T g FT^

wm^

sg^^TFT^
I

\o

m
^^

^^rUV

!7>TTf^FTfT

^^^ ^TJTT'7?TT^TfT ^^J

^J^^^^ g n^l

^T^^TT^fH:

li

fTTr^cr^ ^OT?TT

ffT^T

iterum aggressi (sunt).

8.

Nuntiavit Bhimi-filia;

non
tuita

ille

hoc atI

tendit.

II

Sermonem non attendentem conjugem

ea,

Dama-

9.

yantia rursus
talos
a

domum

pudibunda
I

intravit.

II

Cum

percepit semperque

Punyasloco-aversos,
II

Nalumque privatum-omni-proprio,
i

10.

nutrici iterum dixlt:

Vrlhatsena!

iterum, ad Varshneyum, Naliest

jussu;
11.
12.

aurigam adduc, eximia!

magnum negotium
I

aggressum.

II

Vrihat3ena vero, hoc audlto Damayantlae dlcto,

aurigam adducen-

dum

curavit a viris apte-agentlbus.

I

II

Varshneyo vero tum Bhaimia

blandlens leni voce,

fata est

loci-temporls-gnara ad aggressum-

SSfT^ '^i^^TFT^T ^Trr^FTR;

^jTffq
FT^q?T?TT

^mP^FTT
^f^

II

\t^

II

ET^TT {TsTT

ni=?TXqfT: fT<T

f^^^^^^^ ^T^T^'13 ^g^T

f^ ^gf^: J^^m-

^rr^fFT n

^^

II

ETSTT

'^ ^crTt

mJ
rT^TT

rTeTT '^^

% T^ mt
'=^T:

{TJTt

^f^^^TrT
l

II

\^

II

ETETTrT

Jc^pTT

ctftJtT

^Z^^fFT^:
?!^?TFT

f^fTTCT^

fq-

^FTF^T '%q-

Iinil
I

g^rF^sT^T^T^TFT
ppT^T
fq*

^^TT^r!; R" ^TtjfTiTT^

FT^T
R-

^rr
ET^ *^

q^^

^TT^ ^T 'f^^"^fFT mf^: ^Tt- ^iTFT ^m^^ T^TFR^:

^T
'fH5T"^frT ^tf^rT:
II

ll

V^

il

^^4

fTsTT

\^

li

13. 14.

tempore(convenIente)non-spreta:ll Noscis tu,slcut rex omnlno fretus

semper

te;

huic tu in dlfficultate-stanti auxillum facere velis.

II

Ut

ut

enlm rex
15.
16.

a Puslicaro
II

nempe

vincitur,

ita Ita illlus

sane In ludo plus

cupldo accrescit.
tes,
I

Slcutque Pushcarl

tall

cadunt ad arbltrlum-versanII

ita

contrarlumque etiam Nall

In tah's cernltur.

Amlcorum-

et

cognatorum-sermones convenientcr non auscultatque,lmcumque etiam

17.
ita

sermonem non

attendlt
I

mente

captus.

II

Certe, credo,

non vitium
attendlt

est Naischadhi

magnanlmi,

quod meum sermonem rex non

46

^cTfCTT^RT

IIt;ii

^^q[ ^T^t^O- PT5R"3

jfe^

qfTRR^

^^%
I

II

\^

II

^^

^tIhj

Pt%^ ^{t

^'7-^^^ FT^n

^^f%

'^TR; q"2TT^T^ STfT

^T "?T^ JT^

SfT

ii

t^o

ii

^JTq"TarTH

g ^^

^m ^t^Vt

^FTFTT^fe:
ll

^%^'T^
H:

^?rq"TTT JTFTT^TFO'^ ^t^tTITT:

t^\

II

mrU f^J^TWtl m ^5^TFft q-^ft m^JT ^T^t^sr f^^HTe;rt5T

^fTTFT FT^

fT^cf^

^T^5TT
l

llt^t^li

f^f^flT^
II

FTFft

l^^J^ ^^

1
18.

niente captus.

In refugium ad te profecta sum, aurlga! fac

meumpossit

sermonem;
19.

non enim meus serenatur animus, aliquando perire

I

etiam.

II

Nali caris equis junctis sicut mens-velocibus,

velis.
II

hoc postquam

20.

imposueris par puerorum, Cundinum ire

Meos apud propinI

quos postquam tradideris liberos, vebiculum

21.

ita

equosque

eos,

ad-libidinem babitave, ah'orsum vadeve.

II

Damayantlae vero hunc

sermonem Varshn^yus Nali-auriga

22.

denuntiavit plane Nali-consih'ariis

is,

praecipuls.

II

Cum
illo

ils

congressus postquam perpenderat,

I

assensum

adeptus, terrae-domlne!
23.

ivit,
II

^ar puerorum postquam Imposuerat,

ibl

in Yidarbhos

curru.

Equos

postquam tradlderat auriga,

^Fft^Tte^TRT

li^ll

47
II

^^%J^m
5RTTW

FTTI ^-^TR;

^-^HH^ ^TFr^n[

^^

II

>ft^ (TsTT^JT

^TTTrT:

OT^^

^FTR;

^^riT
II

5ETS"TT^q[ rTfTt

^?T>?n3T

^m^

^JT(i^ r{^
I

t^^

II

Tigq^tif

^sTT^iT Sq-PTF^ gjjferTi

rT^?T

^H^ Sqgfr
II

FTT{&^ ^^lqH:

n t^H

ll

^frT ^rftcTTi^T'^

W^:

W\' W ^ W

/wvwa/w*

FTrTFT

ErfrT

STTvF"^

q-n^T^^F^

^saTFT:

g^^{tn ^r^

jm ^m '^ ^g f^^
illud,
I

n \ n

curruum-decusque
24.

Indrasenamque puellam, Indrasenumque

rege, maestus, miserans
ivit

puerculum;

II

salutato
illinc,

Bhimo

Nalum regnaRituparnum
is

25.

torem,

vadens

Ayodhyam
I

urbera tum.
iniit

II

regem aggressus
terrae-domini.
II

est perafflictus,

mercedem

hujus, aurigatione,

^/VM 1/^% VM '^^^ 'VW%

LIBER NONUS.
Vrlhadasvus
1.

dixit:
I

Deinde vero, profecto Varshneyo, Punyasloci ludentis

Pushcaro

48

^FfrqrTi^aRJT
JTFT {TsFT
>T?T:

\\h\

^rT^Ts^

^^^^^

5^^^"t ^5T^FT
^T^rl

m^
f^^T

^srFTrTTJT

(^fFTcrTtjfT

m
li

FT^

II

t^

II

R" c^^^^tl^
crirr:

^^T

m\ ^^sl Tm\ ^^T

^
l

^?TTiTT:

^T^

^rTFTT ^T\ ^-?TH

CTTJFJFTT^ffT

li

fTC^# '^T 3^f?T

^T^^T

oU^kn ^ ^^^^^ ^%
rTrT:

'^3 f%f%^ ^T^T^tH^

l

II

II

J^^^ ^TFfT^
\

^FT: g^fT^-JiTT^
it;^t?t:^t:

3res6r ^^JTT^^^t ^TcrnTTf^

f^^^TJT
^Errq;
2.

rTPTT {TsTT

rfl^T gf^TJFTf

WTR;

II

^
i

II

^^^^t
esi

'^t

xt^^tT^ ^^rft ^-^^tr;

quae
alla res ulla.

captum

regnum,

et

II

Privatum-regno ad Na-

lum, rex! rJdens Pushcarus fatus

3.

est:

ludus versetur ultra! Contra-

positum

est quid
I

tuum?

II

Relicta tibl Damayantia una,

omne
si

aliud
II

victum a me;
4.
5.

de Damayantia ludus, agedum! versetur,

putas.

Pushcaro

slc conipellati
illl

Punyasloci maerore
II

laceratum est quasi

intultus Nalus,

cor, neque

quldplam
I

dlxlt.

Deinde Pushcarum

maxime-maestus,
6.

postquam exuerat toto-corpore ornamenta magnaII

gloria praedi/us,

una-veste indutus^ non-tectus, amicorum-maeI

roris-ampllficator,
7.

egressus est

tum

rcx, qui rellqult perlngentem

a tergo

fellcitatem.

II

Damayantia una-veste induta autem euntem

^iFfNTi^iTHT
FT FT^rr

II

II

49
^^fTFT
i

^T^FT: FTT^^ r^<r^^

jc^^q;

^^T{r?T

^mi ^"t^^tt^th' t g<;

^ jt^^
i

II

'5

II

^^

?t:

fT^^yr ^rFFr^^Fr

cr^irFrrJT jt*t

^^^j^^

g srr^^ ^^^ mim^'^

^F^r-^

ffT^r JT Frf'7
FT FTSrr

fFT^rfl JPW^
^
iFTFf FT:

II

V^

II

^JrpcTTFr
sf^FTT
iT^-Tr

HF^^T^J

R{T^^

;[TsTr

sTrTR^TSrUT

oTFT^^ m.on
I

qtSTiTT^:
i^rfFr^FT

H^

qT^TFTTFr ^'T^T^

Hni ^^r
ft

^^^^ ^\ ^^^jttft
STFrt sr^fFT^

\\\\\\

w^^j

ttstittr-^

^"^R

^gi^g^

^f ^TJT
est.
I

^fra^

F-r^fTtrH^sir^^R;

\^

secuta
S.

Is

cum

ea

foris

simul trcs-noctes Naiscliadhus liabiII

tavlt.

II

Puslicarus vero, magne-rex! divulgavit in urbe:

is

Cum Nalo
II

.9.

qul

simul adstet,

eat

In

occlsionem

niel.

(I. e.

/ler inc.)
Illlus

Ob

Pushcarl vero sermonem, ejus odiumque,

10.

cives

non

hospitluni

fecerunt, Yudhlslithire!

II

Ille ita In urbls-vicinitate,

I

hospltlo-dignus,
rex, aqua-sola
I

non
11.

hospltio
II

acceptus,

tres-noctes moratus est

ihi,

vlvens,

affllctus

fame

fructus-radlces avellens.
sequebatur.
II

Processlt

12.

delnde

re.\,

Damayantia
I

eum
vldit

Fame

afflictus

vero
II

Nalus post multos dics

aves aliquas auro-similibus-alls.

50

^FTTCTT^T^
f%^^TJ7T^ FT^

\\\\\

FTcr^-TTRCrfFTJ STfFt

5^f^FT
FTFTq"
FTF^T

^ii

^^T

tjj '^

^m X^

^Tf^^fTTFT

II

\^

ii

FTT^ crf^^f^JT ^TfTFTT FT FrJ^T^mtFT

r\%

^^R;

^T hW
FTcT

sTXJJ f^i^T^m
FTFfT

II

\^
i

-SFjn"^' t^JTT

^TSf^ ^FT^ ^T^H

^FT^

^T
^'TfT

f^r^TfTFTR^

^ mn^^ ^^
mfFT: ^STTFTfFT

^ET^RI^R"
I

inAn

WT:
^

gil:
R":

^Tffr f^^tq-cr:
JTFT

^TJTFTT

f^

^f^

ii

Uu
l

FTT^ fT^ft^q" JTFTT^T

^^T^

^TFTT^T^

fsT^TFTfTJT
ii

JtJ^.^^^

U^ ^

{TsT^ ^JTq^TfTfT ^?TT ^T^TFT

\o
I

ii

^^TR; ^Tjqrf Iw^TFT ^^FTT ^^JT ^^f^f^FT

CTTriT^TT^T^
13.
Is

fsr-X^ pf^FT: f^T'TT

F^H'
I

\\\r:\\

cogitavit

tum Naischadhorum-regnator
erit.
II

vah*dus:

Est cibus
is

mllii

li.

hodie hic, gazaque haec

vit;
I

Deinde

illas

interula veste
in

invol-

15.

ejus hac veste

capta,

omnes iverunt
I

aiirem.

II

Evolantes
in

aves
16.

sermonem hunc dixerunt tum Nalo,

II

tuitae

nudum

terra

stantem, miserum, demisso-ore:

Nos

tali

su/nus, perinsane,

tuam

vestem capiendi cupidi

17.

aggressi;

non enim nobis gaudium, cumse

veste profecto

te.

II

Hos

tuitus profectos talos,

ipsumque experdixit:
II

tem-vestis,
18.

Punyaslocus tunc, rex! Damayantiae deinde

Quorum

ira e

dominio lapsus ego, non-spreta!

vitae-victum non

^^"TTrt^RiT
r

II

II

51
^'^^^*

'T^T3
F\

f rT ^

FTr^T{^

^f^^ '^^^

^^

ITTf ^T ^pTT ^Tffr

cr<iTfT ^TfTT

^^ ^Cf^^RT "^
l

m.^

II

^GfJ^rT
>TrTT "fT

J:f%FfT JT?T%FT^:

^"J^^ FTsfT"^

\ ^^4

f^FTR[ ^Tr^^:
i

II

^o

ii

^"^

JT^RT ST^^:

^"STT^fr ^T^tJTTCTSTfT

^^tTtR- ^I^^rT^

FTRH^^ ^S[m

II

^^.

ll

^^

^-ttTT ^^T^FT: fTTT^^t^

^g^rm

^^Tr^T

JT^qrrrTT^ sTjrqFTqr^TF^FTT:

ii^,t?ii

i^

CF?TT ^^^friTrrfT

^#t

JT^^FT

^fl^^Tf

^FT: cr^^^^Z^t

^?TR;^f^5T
(TsTT

^f^nTTCT?T:

iit^^ii

^FT^

g[T^^ qtTT
affllctus,

^?T^
II

FTRTf^FT:

19.

invenioque,

fame affeclus;
I

quorum causa non hospituim

facti,

fecerunt mihi
20.

Naischadhi,
II

ii

hi,

aves

vestem etiam abri-

piunt meam.

In difficultatem exlmiam profectus, afilictus, experstuus

menlis
21.
tibi:
II

conjux

ego;

coguosce hunc

sermonem salutarem
I

liae eunt multae vlae ad

meridlonaiem-plagam,
II

Avantiam

22.

Ricschavantemque transgredientes montem.

HIc Vindhyus magnus-

mons, Payoschniaque ad mare-fluens,

23.

sedes solltariaeque
II

magnovia

rum-sapientum
Vidarbhorum,

multls-radlcibus-fructibus-instructae;
illa
it

haec
illa,

in

Cosalos;

illinc
II

ulterlusque regio

ad

24.

meridlem,

csi

mcrldionalis-plaga.

Ilunc

scrmonem Nalus rex

7*

52

^FTrcTTi^R^

II

II

^SfT^
FTFT:

Hf ^

^TFTT

f%

H^^TtfT

^KPJI ^J^r^
^fq^rTT
i

II

\^

II

HT oTTsg^FT^T SfT^T
FTR^

J:%^

S^JrK ^Fr?T#f

R"^^| ^i^uf

cT^: ii^Hii
i

3|"qH
FT^

R" ^^'"t

HT^^q"

^^TFT ^SH":
^^'

CTTm

HIFCT3T

f^rT'7TfTT:

q"^:

11^,^11

^FT(T?J ^FT5?3?T

f^^^J

gfTf^TT^-STFTR^

^TrT^^

rt iT^-TT^PT

^I^JT f^TT^TT^Fq" FTFT *v

rr^ HT'7T^q3 f^f%^ fsT^*^

f^TCTsTTT
ft

^m

mm mj'^^
25.

FTFarq;

^ft| ^^lf^

u ^,^ u

Damayaiitiae studiosus

dixit
II

non-semel, maestus, Bhaimiae, inter

illa,

monstrandum, Bharate!
lore-tracta,
I

Deinde
el

lacrimis-oppressa voce, doII

dixitDamayantia

Naischadho miserandum sermonem:

I

26.
27.

Tremit mei cor, tabescunt membra omnlno,

cogitantis Iterum Iterum.
II

tuum,

rex!

consillum

Prlvatum-regno, prlvatum-opibus, orbumI

veste,
2S.

fame-slti-affectum,
II

quomodo

rellnquens abeam ego te in

vacua-homlnibus sllva?
voluptatem,
I

Defessl tui, fame-affllcti, cogitantis Illam

in sllva terribili,

magne-rex! delebo ego Iassltudlnem.il

exlstit a

29.

Non enim
camentum

uxorl-aequale ullum
in

medicls aestlmatum
tlbi.
II

medl-

omnlbus-dolorlbus; verltatem hanc dico

^T^TTTT^RR"
'Tr^

II

II

53

3^T^
gJT^^IR'
I

^cTf? ^FTf

^m y^

pT^ ^'7FtT
^{tCTT

^T

KH yi\^Jm%
'^^

m^

FTF^T

H^^^T

ll^oii

^rTT

FCTJJ^T^q^

^T3 T^JT&R; ^t^ I^f%

r^^^\

^i^R; ^TFqTR"^;

^^

'^

mfT ^FTF^^FT

11*^^11

^JT^rq" 3cTT^

^T^ ^j^^
rTH[

m^ R^T^TsT
fsT^HTlTTTR-

5T

f^^Tgq;

^% ^Rt
II

Wm

^-^V Hg^T^!7^FT
FT

^t. n

^%FT^T '^^
%FTfTT q^

^qfFT

^TT^ F'T^^

^^Rt
li

mTi^^

JTT^ PTsT^ JT^cfFT

^*^

II

CT^T^ f^

T^

HT^TTT^ ^Ti5'JTf^^ ^{TfT^

Na
30.
31.

us

diX

Ita hoc, slcut dixisti tu,

Damayantia pulchro-niedio-corpore!

non

est uxorl-aequaiis aniicus, virl afflictl

medlcamentum.
I

II

Neque ego

deserendl-cupidus

te.

Ouamobrem,
te,

pavlda! tlmes?
11

Desererem ego

me

Ipsum, non vero

non-spreta!

Damayantla
32. 33.

dixlt:
hlc
vis,
I

SI

me

lu,

magne-rex! non deserere

II

ideo

quainobreni

Vidarbliorum via monstratur?

deserere vells!
I

Intelligo

enim ego,

rex! ne vero

me

Cum

mente sane detracta me desereres, terraeIndlcas,

3i.

domlne!

II

Vlam enim meam Iterum Ilerumquc

viroruni-

54
5?FfT

^FrTCrTT3'im
FTFfff JTfr^R;'^
>TiT ^PTCTTcrq;

II

\o

II

^''m^ mji^^ u^^n

?;f?T
l

^f^J

FT^ ^TrIr; ^sT|'

?Tf?;

HT^FTTq

^^

ST^^ToTt fiT^^TTR;

T^q% iiVUi
i

f^^>T{T^H 7\^

pTTq[ q^jTf^^^rlfFr ^TT^^

H^T ^R; 5%FfT {TsT^ git ^Ff'TFT

n
^fFT

^ JT%
\\

ii

'?^

li

^T^NTT^t"^ ^^iT:
r\.'\j\'\,'y.'\/\/\/\

FT^fr:

Er^TT

(TsCT^ FTSr

f^gn

rT5TT

^^ ^ m^II

R" FT

FT^

JTfWTf^
I

f^^^f^T: ^^T^^T

ii

excellentissime!
35.
36. talibus-similis
ita,
I !

Hujus causa maerorem

meum

amplificas,

immor-

II

Si vero hoc consilium tuum: ad propinquos eat,

si

conjuncti sane imus in Vidarbhos,

putas.

II

Vidarbhorum-rex

ibi

te

honorabit, honoris-dator!

ab eo tu honoratus, rex! laete

habitabis in nostri

domo.

II

nn/\/%^/w%^/v%/%^v%/%

LIBER DECIMUS.
Nalus dixit:
1.

Sicut

regnum tuo

patri, ita mihi,

non dubium;

non vero

illuc

ibo

^rfT^T^R^T

II

\o

II

55

crf^^Fft

JTR^TFT

Fm

I^t^f^T':^.'

11

1?

II

^Pr^^TTTFT ^^'TTtlfT ^TFTFfT ^"^V

FTT^

ffcTFTTiT

II

ll

^^^^H^IfTT^

^^JTT^TT^

l^m

H^'
n

gfFfrqTFTTcrf^^Tm

mJ^
FT^

^Tf%|
FT

Sg^Tg:
l

II

^ W^J\
^^^T

iqrFT^^^T^fl

f^Cf^^TT^:

FTf^Ffl JJ^J FT^T^T^

fsT^J?:!

^^1ft%

ii

H % m^^T
^T^TrtTT

qR^JT:

gfJTJTfTI^Fr:

fT^ ^TtT: ^^Tq- ^{tlfTFT^

ii

ii

^'"TTa"

^fg Wi^n\m\ j^^^j

ct^ftt

ftft:

2.

in

(llfficultate-stans

iillo

modo.

II

Quomodo,
I

dives
tui

postqiiam

ivi

(illuc)
3.
'l.

ego, tui gaudii-amplificator,

II

miser ibo,

niaeroris-ampliI

ficator?
est
tes

Sic dicens Nalus rex Damayantiae iterum iterum,

veslls
I

solatus

eximiam,
huc
illuc,

dimldio tectam.

II

11

una-veste-induti, vaden-

fame-siti-fessi ad
profecti

casani

quampiam pcrvenerunt.
tum
is

II

.5.

Ad hanc casam postquam

nator
1

sunt,
rex

Nischadhorum-regII

cum Vaidarhhla conjunclus

consedlt in terrae-solo.

6.
7.

Is expers-vestls, expers-torl

gramlnei, iutulentus, pulvere-ohductus,

in

cum Damayantia,

fessus

obdormlvlt

terrae-solo.

II

Damayantia

56

^JrTTCrT^RJT
j:i^^
^TFTT^il
ft

mo

ii

ff^m

5f^Tft

FT^f^^jft

ii^ii

g^Tq"T^ ^jt^t^ttr;

jtftt (Tstt

T^^]\ qn
^(T
I

ITfTTrT^&Frr^fTTFiTT

5tFt cr^TT

ii

t: ii

FT^ ^??TTCT^{Trf
F[JT

g^f^TJT"^

m^'
5T
"ft

^^^
i%JT

q-f^^iFT^^&^'! T^rTTR^ OTRcTTJ^

F'7T<"

li

li

"^

Z^:^

^^T i%^
^f{r?TTJfT

F?TT<"

^^^FT:
\o
I

f^^ 3 ^
ITT3T

vi"

^W ^^' W ^^7^ '^

^ ^q"3

sTiT"F'7

cTT

li

ii

J:^T

5^T37fFT

^r^
l

JTfl:^t5TT

JT^IfT

^^f^FT ^^sT^JT

SrfFT

ii

Uii

^f^ R:H3(T'T^ j:^^ ^'T^ ^T^TFT

^et^^FTT

ZrWJ

m^'

^TTFT FT
*\

\ O f^^FTT

fcT

RtcTJ Eflf^FT m.^Jl ^ S O *x

I

quoque eximia
S,

sonino capta (est) deinde

clto,
rex,

dolorem aggressa,

tenera, pia.

II

Dormiente Damayantia vero, Nalus

Visorum domine
II

9.

maestitia-quasso-animo-et-mente, non dormiebat sicut antea.

Is

illum

regni-raptum, amicorum-relictionemque omnino,

10.

in silvaque lianc
II

circumcursionem
sit

intuitus, cogitationem aggressus esl:

sit

Quidne mihi

hoc faciendo? quidne mihi

non

facientis?

utrumne mihi mors

11.

nieh'or, relictio

hominumve?
I

II

Mihi haec enim devota certe dolorem

//eri poiesl ut eat ali-

adipiscitur
12.

mei causa,

me-privata vero haec

11

quando familiam
aclipiscetur

versus.
I

Apud me expertem-dubii dolorem

dubium
sit

ea

mihi devota,

in relictione

vero; fieri potest

^FftcTTt^RH'

II

\o

II

57
I

^^^ ^FFT^R; ^qn ^TT

f^RfllFT

f%^'7^
^JT'"Tt(TT

cr^:

cr?r:

^{Tf^g:

X^

II

R%

'Tr ?TsTFTT

!^^T ^fli^

mm^m

gfer
II

?T!^fe=fT J^^T^TTrTT

^m^

^^^ ^Wl^rlJ

\^
I

II

^^^ FTP7
^frT^
HT

FT^

ff^J

^fT?TT'7T^

-^^Hrl
ii

J^^^rf^^T ^'7r?TT

J^m^

XH

li

^"^^FTTrr

m7^^^

FTf^T^T

'^ ^^^^TfT
II

f^rTT^^^T ^^rTT^ {T?TT ^J^T^-TfCTT '^^FT^TR;

V*.

II

^ ^^t
13.

^^Ff^T^T

^^ ^FT "^

f&?TT

f^f^# ^^

^cTT ^^T FTHT^ g^^^JT FT^

\\\^\\

M/

Inveniat etiam

gaudium

alicubi.

II

Ille
I

postquam

perpenderat

multum consideraveratque iterum

14.

iteruni,

relictionem putat
II

meob
per-

liorem

Damayantiae
a

hominum

regnator.
violari
in

Non enim
I

ea

splendorem potest
li.

quibuslibet

vi:i,

gloriosa,
illius

fortunata, mihi-devota liaec conjugi-dedita.

circa

II

Sic

tunc mens

Damayantiam versabatur,
II

per Calem prava-indole, in

suique,
illius

Dama-

16.

vantiae relictione.

Iste vestis-defectuni
I

vero unius-

vestis-possessionem
17.

postquam cogitaverat,

adiit rex vestis-dimidii

abscissionem.

II

Quomodo

vestem abscindam, neque expergiscatur

sic

mea amata?

postquam cogitaverat

Nalus rex, casam circumiit

o8
qrf^^T^^

^^tcrTi^TR-iT

ll\oii

m^

?;ft%

h^

^tt^ft

mmj\ mfl^ jk^mi

TT^T '^ ^TFT^sq- j^wj

i^r;

smR"
\

\z

Fr^P7^ ^im'
rTFT^^FT^:

m\\

^^

%^>fft ^T^:^^

ii

\V
i

li

FTFTt Fra[fT^v"^:

^^J

^TTJF'7 FTf

FT^TTR;^

^JT^TrftR;

FT^ l^T

^^^ m^T%r:

ll

^o

ii

?TT^

%
^rT

>TR"

W
cT

^m

5T^T 1^tr: 3{T

CTITfTfFT

"^ T&TTrT
li

^HT^T^

?tn" >TTT^ ^^^T^T^FT

^^.

II

cT^T^^FTJT ^sftFTT ^T^^TffT^

oT(T{t^T
^FtI

3^
^?TR[
18.
tiinc.

m^^ ffT
fT?TT

^Tf^^-^fFT

iit?t>ii

^^T
II

H^T

f%{f^FTT

WT
iilicque,

Circumcurrens autem Nalus hlcque

Bharate!

acII

cessit Jn

casae-reglone ad vacuum-vagina gladium excellentissimum.

vestis

19.

Eo dlmldium

postquam sciderat indueratque hostlum-vexator,

II

20.

dormlentem relinquens Vaidarbhlam aufugit expers-mentis.

reverso-corde rursus aggressus ad illam casam,
I

Delnde

Damayantlam tunc
ventus neque sol

21.

tuitus,

flevit

Nischadhorum-rex.

II

Quam non

ante videbat
22.

meam amatam,

ea haec nunc in casae-medlo

II

dormit

humi, tutore-carentls-instar.
chre-ridens,
I

Ea, vestis-abscissione

affecta, pul-

amens quasl, venusta, quomodo experrecta

erlt?

II

23.

Quomodo

sola versans Bhalmla, a

me

rellcta, pulchra,

ambulablt in

^FftqT^RH'

II

\o

II

59

l^^ ^H
^f? ^mj
^fFT^TT

^WT m mJ^rW ^^ mj^^ mj ^mj (^frr^T^ gf%

fT^Wlt
II

II

g^rT^jfr ^TFTH
^fTt
(TsTT

^ ^TFT^

3??rT:
I

ilt^Hll

JTpTT JTpTT

5^7^ ^FT

H^n^ g^:

5ETTf^xIiTTT[T:

^TFT^T

Ht^^T
j:T%rTf?TT

^f^
^

ii^^r^li

felt

oT

^V^R" FT^

H^ FT^

^^

ST

g^^

^TCTTFT ^TTFlt

HHTR^ 5T^
i

11^,^11

^^f ^q[ g

^TFTJTT JTt^Ff: !7T5:^^ ^FT:

g^
2i.

3rH??T

rH^

>TpfT

^FT^T

SF^tnrT

II

t^T:

ii

silva terribill, a feris-

</

serpentibus-culta?
I

II

Adityi, Vasues, Rudri,

duo Asvini cum- Marutorum- turba

2.).

custodiunto le, perforlunata!

virtute es lecta.

II

Sic fatus ad

amatam uxorem forma incompara-

biiem in terra,
26.
27.
sit

Cale abreptum-intellectum habens Nalus procesre\ rursus

it

feslinans.

II

Profectus, profectus Nalus

I

ad
II

casam
Uipar-

iterum iterumque;

protraclus a Cale, amicitia retrahitur.

afflicti,

titum veluti cor ejus,

2S.

eral tunc;

oscillum
II

veluti

ilerum

iterumque procedit, ceditque etiam casam versus.

a Cale,

Abstractus vero
illam

amens aufugit Nalus,

dormientem relinquens

uxorem,

8*

60
^T^TFTT ^TFT^T
sTSTT^ '^f
II

^TFftCTTT^R^

II

^R

?\H

FTi^

T^T!T'7^

^rr:

^R"

5^%

>TT&TT 3r^??T ?:feFT: \\^h\

?;!7TT:
fT^T:

rfFT ^TFTtCTTi^f^

IM.o M

/W^^W^rVA/^

^^5^
^ct^TtT ^T^ (T^^

ScTT^
STFT^^TT
i

^^cr^

^BT^rT ^{Tfr^T fT^FFTT

fsTsT^

^*^
l

il

ii

^qif^^^T

^TFTT^

!^^j:l^FTTf^5rFTT

CTT^I^T^ 3%: H^fFTT JT^T^"^

JH ^^-T^

II

ii

^T ^T^ ^T

T^T^

^T

^oTTf^R"

f%3T ^^TffT 'TPT

29.

lamentans miserabiliter multum.

tactus,
illud illud

II

Perditum-animum habens,
I

a Cale

considerans rex
afflictus.
II

ivit,

solam in

silva

deserta

uxorem relinqnens,

WM /V/ '/Vk ^^w%

LIBER UNDECIMUS.
Yrihadasvus
1.

dixit:
I

Profecto Nalo, rex! Damayantia expers-Iassitudinis

experrecla esl
silva.ll

insigne-medium corpus habens, perterrita,

2. 3.

in

experte-homlnum
I

Non-videns conjugem, maerore-dolore-affecta,

voce perterrita, magne-rex!
sic

acclamavit clara

Naischadho:

II

heus tutorl

heus

s.

^T ^FTT

m f^^^T
FT2TT

TFT HTFTT

m fk^ ^^
i

ii

"^

ii

5T5 ^TT^ R-^^T^ ^^^: FTF^T^TJT 5?i%

^ZTfT

3^T

^ H^^
CT^CTTT

3rFT?tI

^H

JTFT:

ii

^m

3FR?^

JTtTTRt ^^TTR" >TT^TT

^^FTT^
nHii
l

f^^tTFTT
ITT^FT

^^q^n-

^^'fI

FTH

FTT frT{:

HF'TT:

^gq;

^TfcT

^<^{

ETT^FT^t FTT^CTT^^Tf
JTT

^f^^

^f^TFTT:

q{T

ii^ii

'^T^

fsrf^FTT

^J^J

^F^TTJTT^T

J^^^
sftcTfFT
i

?T^ ^T-TTT pTqt rq^^T

CT'7T^:

5^%

^f^"

ir^ll

crf^^T^

vTgJT

^TcTT^ ^'^^T^

iiiagne
h,

rex!

heus

domine!

quid deserls

me?
II

heu

occisa

sum!

perdita suni! timida

sum

in deserta silva!
I

Nonne nempe, magne

dixisti,

rex! officiorum-gnarus, veridicus es?

5.

Quomodo, postquam
II

ita

verum, dormientem relinquens me profectus es?

ibis

Quomodo

relicta
6.

recta

conjuge,

dedita,

praesertim
II

non-offensione
illas

ejcistcnte,

per alium

offensione

existente?
I

Potes

loqueias

veras facere in me,

7.

hominum-domine!

quae iilorum mundi-custoin

I

dum
est

in praesentia dictae olim.

II

Non

non-tempore

conslitnla
te

mors mortalium, hominum-princeps!

quia amata, a
esi

reiste,

S.

licta,

momentum soium
I

vivit.

II

Sufficiens

jocus

hic

bominum-princeps!

timens

ego,

perdifficilis-oppressu!

ostenrie

62
^TFTT
^:7cr%

^FTTCfTi^RPr
r r

II

\\

II

^RT 5^FTJ^-T^ ^?TT

FTT^fT

1^1
1

ii

t:

ii

^q%

{TsT^

^^

^:'?^ vrfFT

^m
^m^
'"T^

W^P7 JT#7 ^TFTT^ T^^

^TT^ ^T STFT^TT^"^

ii

li

^m ^rT jm^
rr i7fr^TJ=q-

?T^ ^tr; ^q* jtftt^

^^
ii

FoTFTfT^t fnTTJTJ^

^T WH'7f?T
'

'Jo

ii

^g-^g

WJTT^ ^=^T
^^
^FT
pTTR;

^f^

%^^

^^TR;

>T^Tf'"T

^^

J^M^
l

\\\\\\

m^
FTFT:

FT TTsTFT FTfcTFT:

^f^:

^^^f^FT:

fTt^I^^T^T^T

CT^%

^^ W^TT
ii

\ FT% FT^

^^[FTI crg^ToTFT

J:T%FTT

\^

ii

y.

tf,

(iomiiie!

II

Conspiceris!

Conspiceris, rex!
fruticibus
te,

Is

conspectus
mihi

es,

Naischadhe!
10.
11.

Cum
Scelus!

circumdedisti

quid

non

respondes?
huc,
I

II

heu! regum-princeps! quod

solaris, rex.
I

me

sic

profectam

lamentantem, congressus non

aliud etlam
II

II

Non

miseror ego
soius? sic

me, neque
12.

quidquam;

quomodo vero
sltlens,

eris

te, rex!

mlseror.
I

Quomodo,

rex!

fameh*cus, Iassltudlne>
eris?
II

captus,
13.
l/i.

vespere ad

arboruni-radlces,

me non-videns,

Deinde
dine,
I

illa,

aspero-maerore-afflicta, flagrans velutique soUicituII

hicque illicque flens circumcurrebat maesta.

Modo

exsilit

5^ ^TFT>T?T
./v.

>ftFTT

g^:

^ITTTFT ^it^FT
1

II

\^

li

^rft^ !^TO^?TT

g^ FT:^fcr J:MFTT
^^rq^m

S^T^^H^
^f?TT

Wl'^mtl

CTFT^FTT ilVUi
i

feTTCTTf l:l^T?fT J:T^

>TFT^?T

^^^ ^m''
^^^^
\

FT^T

TT

J^m^

J:t^^ ^^T ^T^^fT >T%FT

II

Un

5BrcTTq%FT^fT

gTTT T ^Sf^ fFT^T^

rTFTT| J'^FT^?^

5^^ ^ST^

^gt^sTtf^^TR;

Ii

V^ii

^^?T

g ^grft
H^Tt

m
sr"^

(T^

>TT^T

^^F^T^:
n \t:
ii

5BF3rTTTnTT

irTg^r^FT

SPTfT'^

>ftiTHFTT T^FTCTtTI FTFTH FTFT:

puella, mo(io cadlt perturbata,

15.
flet.
11

modo

tabesclt tlmida,

modo

clamal,
suspira-

Maxime maerore-usta, postquam iterum iterumque

affllcta,
II
I

verat
16.

dixit

Bhaimia

cum gemitu

flens

tum

conjugl-

dedita:

Per cujus exsecrationem dolore-affllctus dolorem invenil

I

Naischadhus,
17.
sit.
II

huic animanti nostro

dolore doior quoque supcrlor

qui sic reddidit Nalum,
II
I

Non-prav;i-mente

/>raeditutn pravus

18.

quam hoc dolorosius

vero lamentans
llla

nactus, vlvllo carentem-gaudio vltam.

Sic
iii

regls conjux
II

magnanlmi,

quaerens conjugcm

19.

silva a feris-culta,

amentis-instar Bhimi-filla,

lamentans iterum

64

^FfrcTTl^RT

II

"

^T ^T
FTT^

^^ ^wi g?r^
FfT^^
'J-fJTSTFTT^^^iftR"

?;ft%

^^^ ^t^ft

\^ u
I

^^ttjttr^

wuki f tftR- 1^
i%FTTTfrR"

oTTSOrfm

^^rjTR; sTfT

g^^

5^:
I

^o

H^T
srm^T

^^^SrTFT^^^fFf^tfT

sTyTft ?TT^t iT^T^T'7:

g^FoTFT:
l

li

^^,

II

FTT 3Tf'7J7T5TT JTT^^UT

OT%5T^ ^Rg^T
ITT^FfT

^
^T

fJTT^ irr^fFT

FT^TT ?T^T

m^^
II

lit^t?ii

^TET iTTR;

^^ oR
fsT^T'^

q-fq-JTT^TTR;^
^TT

^^T^T^FT

qT^UTT '^5T

f^^&5T

g^TSrfFT
^Cf^T

t^

ii

^^T^

i^Tf^f^rFT

nr^7 TTJT

^T^RF^

!?TTCrT^

^Wi'

^^7

FT^JT ^F^oT %Ffr ^^Tf^^

11

1^^ n

iterumque,
20.

lieu! heu! rex! slc

currit.
II

exclamans iterum iterumque, huc-

que illucque
ululantem,
I

Eam

flentem

supra-modum, hallaeetum

veluti

miserabiliter

mullum querenlem, lamentantem iterum

in

21. 22.

iterum,

II

subito

aggressam Bhaimiam,

proplnquilate-circumII

euntem,

ceplt serpens

magno-corpore, fame-affectus.
I

Ea dum

capltur a serpente, maeroreque circumfusa,

23.
ita,

non

se ipsam miseratur

sicut mlseratur

Naischadhum:
I

II

tutor! ad

me

hic in silva

captam, tutore-carentem-veluti,
2k.

a serpente
eris,

hoc in deserta, quam-

obrem non accurris?

datus
fuerls,

II

Quomodo
I

rursus

me postquam
rursus

recor-

Naischadhe?

exsecralione

solutus,

adeptus

^rfWTi^fTRR" \

li

^^

II

65
l

^mf?T H g^TFTPT
Wr>

^T^XFTTJTFCr

^m
^^^

WJ

{TsT?TT?nT ^TTITTfSr^fFT FT
^JTo<IT^'t fcT^^JT

II

t^H n

FTFT:

^fe^

^^ SR
^
li

mjF^JTTJTT
FTT^
7\

^^RI

sT^^JTT

RTfTHT^;

t^q

II

T^^T FTSTT ^^FTT^T 373FTT "cfFT^TJTTT

pT<;qTTlfT ^JTStlT^:

fTTRJF^

^JTFT:

ii

^^

il

^-^H'

crT^'TT^TfT

WTTT

fcTTl^fFTST^

FTf%^''%'?R' iTsT3T^

^ J^m^

JTXTsfTcT^:

il

^z
l

ii

m"^f^7pTT fT ^J ^TF^: !7^Tr?I HfFTrTJT^

H^T^T^O^FSr

fFTT^TTTfT

^^T fTCT^^
q^^T^T

^TT^FT n t^^

II

FT3T ^JTrTTcTTfer

"^fJTJTFTT

^^^

25.

intellectum,

mentem, dlvltlasque?
I

II

Fesso

tibl,

fame-affllcto, languore

confecto, Nalschadhe!
26. tlbl,

quls lassltudlnem,
II

regum-prlnceps! deleblt
In
II

expers-peccatorum?
i

Delnde qulsplam venator, ambulans

densa sllva,
27.

flentem postquam audlverat,

Ita

cum

velocltate advenlt.

Eamque
festlnans
sagltta

tultus

captam

serpente
veloclter,

longls-ocuhs praediiam,
II

28.

venator,
I

aggressus

in

conspectu

perforavlt

acuta.
II

Non -renitentem serpentem

iilum

occldendo ferlsI

2y. 30.

vlvens

post(|uam solverat hlc Hlam venator, ahluerat aquaque,

II

consolatus instructam-ciho, tum inlerrogavlt, o Bharate:

tu, dorcadls- vltull-oculis praedital

Cujus es
I

quomodoque aggressa siivam?

9

66

JTFfTfTTlstrRR;

II

\^.

II

^2T%

X\ R"^?T f^^q[ ^mpq; ^i% ^tf^r

l

ii^^o m

^iTcr^ FT^T ?T^ ^^^^T^T J^^UJ^^ qTT

FT%^FT|

^^T^fTR^ ^T^=^^ ^P7

^TT^FT ll^\li

rTTJT 5ErfT5T^ffoftFTT^

q^;T^"TmTq"?fT^(TR[

gfiTT^R^^JTT^^tn;
rT^r^^T
FTTfT

qTfr^^5:FTHT^5TTR[
I

11*^^11

^^FTCT^JT^TJTT^T FT^T JTJ^HTMnTlJT

TrTctTTfT:

^m fpToTT^ ^^ ^^nrfTT ^T^T ^^^ ^J^^^

^TJT^^T

11*^^11

fTT-pT?TT^TfT ^T^TTFTq^ n^^ ^^^'JFT ^TTT^jft

II

^^

ii

^JTq^TT

^f^ FT^

J^^^T 3gFT^?T CTTFT^TFTT

FT^^TfTTO^Tf^^T 5T?Ts^T^ '^ =^'7^T

ll^Hll

quomodoque ad hanc magnam miseriam

31. 32.

profecta

es,
I

egregia?

II

Damayantia

sic

ab

illo

interrogata, Visorum domine!

II

omne

illud

sicut-factum enarravit ei, Bharate!

turgidis-femoribus-e/

Eam
I

dimidia-veste-indutam,

mammis praediiam,
II

teneris-pulchris-membris,
oculos habentem^

33.

plenae-lunae-siraili-vultu,

curvis-ciIiis-/?roec?/Voj

tam dulce-loquentem
34. 35.

tuitus
leni

venator, in amoris-potestatem pro-

fectus

est.

II

Eam

itaque

voce venator suaviter-incipiente

intellexit

solatus

est

amore-afflictus;

hoc

egregia.

II

Damayantia
I

vero, huuc

improbum postquam comprehendcrat, conjugi-devota,

^cTrgTic^^IR^

II

67

OV
II

JffrfR FTWJTTfT ^T^TR; ^T^%I^TJT ?;^

^^tTI 5

l:l^TFTT crfFT^^^fsr^Tf FTT

^ETFftFTcTT^q^
^err

^^^ '4 ^q"TF^FTT '^^ ^mr^ w^^ t^ftt ^r t^tt^ ^

^T^T
i^

li^toil

V.

s^

fq"

FTSTT >TR; fTFTFTT3"

^^' ^Jl^J ^JTsft^^:

FT^TT

ii^t:ii

S^tIt

FT

^^"^

^JTjfT^R":

5(ig: g^TFT

"^^'^tr; ^fa^y^ ^sr

gir:

n^^n
M

^TFT ^FTTCTTi^elTJT ^^T^ITT:

^:

II

/VV%/Wli/W*

36.

acrl-Ira-capta flagrabat qiiasi Indlgnatione.

II

Ille

vero pravam-men-

tem habens^
37.

vllis,

opprimendl Impotens,

dlfficllem-oppressu con-

slderavlt, fulgentem ignis-flammae Instar.

afflicta,

II

Damayantla vero dolore-

conjuge-regno-orbata,
est

praeterito-Ioquelae-convenlente
II

3S.

tempore, exsecrata
alluiii

Illum Ira-affecta:
I

Sicut ego Naischadbo

cadlto
I

mente quoque non cogito,

>'

Ita

blc

vllis

Inanimls

3y.

venator.
in terra

II

Dicto soloque sermone,

ita ille
II

venalor

inanimis cecidlt

Igne-combusta velutl arbor.

'VW* 'VW* '^^r^^ v^/ A

9*

68

^FftCTTt^fTRR'

II

\t?

II

fTT

FT^Fq" ^JTog-T^JT

CTFTF'^

^^T^^UTT

^^R; ^TFim

5qF?T3T RnfeT^TrTQT^Ti^FTR;
I

II

II

fH^^F^^^5?TT^JTf^cr^JT5f^ gFT^T

JTT^Tq-RTrrOTTT^lfTfT gr^FTF^<%f^FTR;

ii

ii

^TFT^^OT^^T^FETfFrf^f^f^g%:

^^Tf^^fT3^^ P7-5;^^ ei^TFR%:

sTJ^T^rfT^Jl^f^^HTFT^^fTTTJFrn[
I

il

li

fT^^TJTFT^T^^^sft Ji^^^FTiT
^^(tf^F^FTo:^^^^

II

II

-?Tm^

eTTJFTR;^

LIBER DUODECIMUS.
Vrlhadasvus dixit:
1.

IUa, postquam occiderat ferarum-venatorem, processit loto (simiiibus)-oculis praedita

I

in silvam terribilem, desertam, a

gryllorum-

2.

turbis-personitam,

II

leonum-pardorum-rMr7-tigrium-bubaIoI

rum-ursorum-turbis instructam,
3.

variarum-aviuni-turbis-plenam,
salis

a Mletschis-e/

furibus-cultam,
I

II

-venibus -dhavis - asvatthis

tingudis -ingudis - cinsucis^

k.

ardschunis -arischtis-itciAXn^ syandanis-

que

CVim-salmacis ^
I

II

dschambibus-dmris-lodhris-khadiris-sdlis -

ve/ri j-pl enam,

5.

padmacis - amalacis -placschis - cadambis - udumbaris I

instructam,

II

fodanV^- i;//i;/j-tectam, njagrodhisque plenam,

pri-

JTcTrqri^trRn"

m.^ii

69

rar^TT^fTTFr^^^^TFr^TmTFr-^:
^T^T^-TTgirfrr

iih.ii

J ^^T^

f%f%^-TT^

^fg^T

'=^FrT^
ii\ii

T^ffTT^ rrf^fT^f ^T^ ^(t^T tfT^jS^r:

5T^: FT^fRT

^TT^^

f^rf^^-Tm ^xrrl^srT^

HT !?^^
cTFcrFrrf^

^J^T^m
ft jtjttft

f^JTTr^^JTfTiTFTT^

il

li

Rrftfjtft

ft^^t:
ii

Hf^fTT

f^T^fi

sr ^^JTTT

tFT^^rR-T^
I

ii

25^

^?5t^T '^ T^^mf^fTJTf^Rt

qf^q-f^ oT^^f^ Tl^f^

TrsTFTT ^IJTFTT

oT^Tq^^JTTR"

ii

ni
l

FT^^T

iT!^F^T=5r

^l^J

JFTT

"l^Hf

fsr^^Fq;

^^r ^ftr; "^-mFrt

^^

\o

6.

jdlis-tdlis-khardschuris-haritacibus-vibhtlacis.

II

Varloruni-metalI

lorum-centenis instructos varios etiamque montes,

7.

virgulta circum-

sonita, specusque miros-visu,

II

amnes, stagna, lacusquc, variasque

feras-tV aves,
8.

illa,

mullos terribili-formaque Pisatsclios-serpentes-

Racschasos,

II

paludes, piscinas,

montium-cacumina omnino,
II

fluibi

9.

mina, catarractasque videbat, miras-visu;

Vidarbliorum-regnatoris-Clia
I

gregatim videbatque

bubalosque, aprosque, ursosque

felicitati,

et

10.

silvae-serpentes.

II

Splendori, gloriae,

constantiacque exitunc,
II

miae juncta

Vaidarbhia, ambulans sola,

Nalum quaerens

70
5TT

^TFrNTi^srRR"

II

^tp

II

%^?TFT ^T ^gRFTT

^RT

FTiTT

^f^f^FT

f^r^JTFT^^T {TsTR; ^FTrTTcr gj:T%FTT

^OT^cr(tFTT#r mFTTFTFTR"

"BTFTT
I

II

^t^

II

mfll^^

^T^TcTT^t
JTFfT

^W^ToT
'^

sT^TTfrq"

{TsT^

^^

F^^T ^t

fsTsTR"

^^

II

\^

II

^#T'^TTl;T>:f sft^ Wi^T^l

^?;f^^:

Wi^^ ^j^T JT^ojT^

?TFT

^TT

'f!T3T

TR T^m ^^m \^ ^T^^^ ^TFH^T^R^ ^^J^

II
I

II

FTgR;
?Tq-

^^Rt ^f^tut ^^^?

W\

qrTfsf^w
FT5T

vin
i

^t

T^^l ^' ^^m

ea
regis-filia

^FTqr

11. 12.

non timebat
silvam
rex!

Bhaimia

ibi a

quoquam.
II

In horribilem

profecta,

conjugis-calamitate-vexata,
I

Vidarbhorum-fiiia,

lamentabatur perafflicta,

de conjuge-maerore-affectis-memaggressa:
I

13.

bris, ad rupis-superficiem

tum

II

Lato-pectore, magnises,

brachiis,
14.

Nischadhorum regnator!
in deserta silva?
sacrificalia
II

quone, rex! profectus

aliis,

hic

relicta

me

Asvamedho-et
I

heros!

sacrificils

multa-dona
15.

habentibus ^

quomodo, postquam
II

sacrificasti,

virorum-princeps! in

me

fallaciter agis?

Qui

a te dictus,
I

virorumrecordari
a

optime, in meo conspectu, magno-splendore praedite^

16.

velis,

eximie!

sermonem, regum-princeps!

II

Et quod dictum

=^^T^

^-T^FTT

^^:

^TJ^T^T^^T: FTT^^^FFT^T:

fcfffFTT q^T^orTT^ FTFTT

^^73

F^^

'T^F\'.

il

^.^

il

FTRTf ^^fFT I(T5^ ^rU^ ^Sr; ^^^t

SfnoTT^
;5T oFt{
^rFfT

^ ^lj
5TTJTT '^Ri

^FfT^T?T 3{T cf^:

il

"i.T:

ii

R-g

^^T i%Fr
TT5T

FT^T 'JT^

^f^TT ^ZoUJ^
>T^'7Fq;
(^cr

^imj^ F^T

q^FFTm^"^
i

II

\^

II

^i ftrr

5fiTfTTF^'T ^r^rrTTf tft:

5TTFTJT

^^pi^ij;

g^-TTTST'?:

f%R; JTT^ R"

fif^TT

^^JTT

II

^,o

ii

^ "^

i^^

?T^?TT

^Ti%? Ft

fFT^t

rtl ^T^sft:

FT^

FTTiT TJFTT3

J^

^F^TnT j(T
i*n

fTiT^

HT^FTX ^^
torrae-regnator!
vells.
II
I

"^'^"

volucribus anscrlbus
17.

propinqultatc

lu;'(,

In

nieo

conspectu quod dlctumqiie, boc rcsplcere

f^edi

Qiiatuor

unice

cum-Angis-et Updngis

extensi,

bene-perlectl,
II

homlnum-

IS.

princeps! verltas est una profecto unlce.

sor!

Ideo
fatus

vells,

hostium-occiin

verum

facere,

homlnum dominc,
II

es

quem, heros!

19-

mea-praesentla oiim sermoncm.

profecto tua, pure-a peccatis?
I

heros!

nonne nempe cgo amata

In hac sllva terrlblli quld mihi non

nie

20.

respondes

II

Dcvorat

hic

atrox,

dlducto-ore,

horrendaII

21.

forma
mihi te

sllvae-rex famc-captus; quid

alla

me non

servare vis?

Non
fac,

quacquam cara

est;>> sic dlxlsti

semper;l hanc veram

72

^rfr^rJ^^R^
i%FrcrTft^

II

^t^

II

3:^1

JTH HPTH
R-T^T

r^R ^rim

^TOFTTrr ^FfTFfT

f^^

^^T^ ^T (^TFTmq^

ii

t^t^

f 5[TTR; ^^t
55^^TR" ?;%

mtfrT^
^^f

JTTl^^f

^HWW

cr^r^^!:iT^FTTR;

FsrFTqr^TfT ^et^tt^t^ft n

t^^ n

'^TR- JTf ^F^tjfTq;

^jFfT^^TR;
^^

JT ^TR-^rfFT r^tr;

^pt

^^ftI^t ^F^^^TTT m

^^T{TsT ^^T^nor

^^q

^^Tf%^t

Hrft

^qcTTq; ^PT^Tq" pTT3 i%R;

TT^

JT

i^frTHTqH

ii

t^H n

f FT^fT^^TTO^^^
^T
'TT

^T^^^T^^lftjT

pTTR^ CTTrTCrZ^iTTFT fsT^T^

^^TFT^

^^fTT
I

II

t^^

II

^"^^T
22.

m^ ^^jifi

fff^S^TETfjT'^f^'^

eximie! olim dictam loquelam, rex!

II

Dementi, lamentanti mihi, uxorl

amatae, hominum-regnator!
23.

desideratae desideratus, tutor! quid mihi

non respondes?ll Macram, miseram, pallidamque, lutulentam, terraeregnator!

I

vestis-dimidio-indutam
II

solam,

lamentantem tutore-

24.

carenlis-instar,

grege-separatam veluti solam, me, cervam magnisII

oculis,
25.
26.

non honoras me, venerande! flentem, hostium-vexator!

in

Magne-rex,
te;

magna-silva ego unica versans

II

Damayantia alloquor

quid mihi non respondes?

Genere no^//j-bona indole-praedite,

I

cum pulchro-omnium-membrorum-aspectu,
27.

nonne hodie

te video

in

monte hoc, virorum-excellentissime?

II

in silvaque hac perterri-

^Ffrqri^ilT^

II

\t^

II

73

^5 ^;^m
^
q^T
=T R"

ji^^TFfr

^^ OT^^f^^Frr
J^ ^
R"FfT
5TCT:

iit^T;ii

^f^^ 5^^^ ^^T

'{(&

FT

Wm"^

^^ ^^

^ffT^T fsrf^TPT ^cpT

I

II

:^^

ll

5g"F>T^q"fT

R-^TFTTJTR; q-{Qa5f5r^TI^^JT
(TsTT^JT ^TFT^T

^^^m
FT ?;t?t

q^f^^^tlTrT

ll^oii

t^^j ^^

^imF\

m^ Pt^^
1^1

^{iH^j
ITTTi^ffT

m #Tf5T ^gf^ ^^T^3*

^i^O-fFT

^PTgirr

^T^

^R-fT ^^TffFTT

^T^TR"

WnTTfT ^f^^^

m
I

^ETfFTJT

^T^T^

PRT: ll^t^ll

ribili, a

leoniLus-tigribus-ciilta,
II

jacentem, sedentemve, stantemve,

28.

Nischadhorum-regnator!
maeroris-ampliricator?
I

procedentcmve,

virorum-oplime!

niei

Ouemne interrogem
II

doIore-afHicta tuiin
in
silva silva

29.

causa

maerore-altenuata:

An

visus

te

fortuito

hic

Nalus rex?
30. 31.

II

Quisne mihi indicabit hodie

hac versan-

tem regcm

formosum, magnanimum, hostium-turbae-dcstrucloquaeris

rem?lQuem
sic

regem Nalum

loto-similibus-oculis,

II

hic iste;

cujus

hodie audiam dulcem

vocem?
II

Silvae-rex

hic,

felix,

32.

quatuor-dentibus,
acceilo ad

magnis-maxillis,
I

tigris

arlverso-ore

advenit,
silva

eum non-pavens.

Tu

cs

ferarum rex, tu in hac

10

74

^TFft^Ti^FriT

II

\t^

II

FTfT^-TTf^qHJ >TT&T^ ^FTf?TT H^^TfPT^:

crfrTT 5F%CTFftiT

ii

^^
1

li

7^T3

TmJ
^^H

vft^^m^V^

^ETT^TFT^
5ET2T5TT

^Jl^

'^ ?Tf^

pT?TT ^TFT:

ii^^ii

'{CT?T^qH

^FT

?Tf^

^TFTftT

JTTf l^T^T

^3T%^

j:i^T|

5^Tf
'CT

F5T^*t^?T

II

^H

g^T
^TTFq;

'^IW

^fcTFTR[

^^

^yT^5; ^^T^T

^FTTR; fT^mFTFTTfT ^TgJTT FTTJT^^^TR;

II

"

^JT f^FTtW^R;

^m

sqjj ^^PT^

3f^:
II

f^^sTflj ^f^^^Mij;

^^^^'^

^^'
I

^^11

^TT^T^TFTW^ltif fsrfq-^gFT^f^FTiT

33.
34.

dominus;

II

Vidarbhorum-regis-filiam, DamayantJa,

sic scito
II

me,

Nischadhorum-regis uxorem, Nali, inimicorum-occisoris,

conju-

gem quaerentem, solam, miserandam, maerore-tractam.

35.

Consolare

me, ferarum-rex!

hic si
I

visus

te Nalus;

II

aut,

silvae-domine!

Nalum
36.
37.

si

non

indicas,

me

devora, ferarum-optime! maerore hoc

I

solve.

II

Audito in

silva

lamento meo, hic ferarum-rex ipse

II

it

ad

hunc clara-Iympha amnem ad mare-fluentem.

cacuminibus
multis
erectis,
I

Hunc montem purum

coeium-tangentibus,

splendentibus,
||

3S.

multicoloribus,

cor-rapientibus,

variorum-metallorum-plenum,

JTFTWT^^RR;
^f?TT

II

\t^

II

75

\nm

T^R": %g=JrTfT ^gfT

l

tr^rrTfT II^ttii

fH^^T|;FT^TFT J^^T^^JTTgFTR;
CTFTra"RTJ

ST^m:

HfT^T^

^^Tf^R[
l

il^^ll

f^5T^T!^qFr^^^^T% SqrJ^FTT
^feT^^oT^^:

53^?
FTTq-FT

3CT^f>TFTfT

II

^o
l

ii

HT^fl:: fTT"sT^Tf>T:

f^^^^ HTTfFT^T
!7^Tf^

PTf{{TsTR;

4;^

^^^, ^fH"
1

II

^^H

>T3T^

^^FTW

f^^J^T^ ^gFT

^JTltl cT^FtTTIJT

^^h"^ ^fg ^>T{

TTsTq^

ii^t^li

^m m
^5T:

fHJT^T '^
(TsTHT^T^

f^^

iTPT
11

W(i

^rft
I

fFT

fspgFTTR;

^^

11

varils-gemmis-ornatum,
39. 40.

liujus

silvae

magnae vexillum-existens

quasi erectum,

II

leonibus-tigribus-elcphantis-apris-ursis-dorcadiLusII

instructum,

ab avibus multigenis undique personitum,

I

rinsucis-

asocis -vaculis-punnugis exornatum,

41.

carnicuris-dhavis-placschis
II

puichros-Hores habentibus exornatum,

fluviorum cum-volucribus,

cacuminumquc plcnum:
42.

montium-regem hunc nunc interrogabo de

hominum-domino:
I

II

Excellens, montium-optime, coelestem-aspectum

tibi

habens^ ceiebrate, refugium praebens, multum-praeclare, salutatio

43.
4'i.

esto,

mons!

II

saluto te aggressa ego; regis-filiam nosce

sic

me,

regis

nurum, regis-uxorem, Damayantia,

celcbratam.

II

Rcx Vidarblio-

10*

76

R"^"tcrT^m
f^^>fTF^q-^:
fq"rTT

lat^ii

^^T
>ftfft

^^

^^T^ET:

^TJT f^fFTCTFT^T ^g^nS-far ^T^FTT ^fJfTTR; ^f^UnoTFTTJT

l

^9

II

{TjTRJT^^^TT^
^T^FTT

^m^^^d'

^g^T^f%Ft^T!T:

il^^li

^^6T: ^T^^fT^
^FT^TR"
^^IJI

^FtT^TJI ^fTR-gcT^:

^lTO^^q"^: cr?T^"T7

^^]^^

^f^: ii^Mi

Jftn-T

fsT^^TUTT^

f^FsTFTTf^JTlJT:

^^:

^PJ ^t

f^fi: FT^'TTT ^TJT^H pTTIT SgT^STFTTT

II

^is

il

^m^

^T^T^FT irgfi'

R"

STftm:
^fFT

JT^FTJTTiTT
FTfq" ^fT:

^^TFTt ^t^FT^
^^:

F^

ii^t;ii

gFTt

^ftqTRT fTFETCT^T^:

rum-regnator pater
45.

raeus,

magnus-heros,
II

Bhimus nomine, terrae-

dominus, quatuor-trlbuum servator,

Radschasuyorum-AsvameI

dhorum
46.

sacrificiorum

donis sacrificalibus praeditorum

II

apparator,

regum-optimus, magnis-pulchris-oculis,
que, veridicus, non-maledlcus,
I

reb'giosus,

bona-vlta-

bona indole, fortltudlne-praedltus,

II

47.

magna-felicltate, officlorum-gnarus, purus,

omnino
I

custos Vidar-

bhorum, vlctam-hostlum-turbam habens domlnus;

48.
fillam,

hujus

me

sclto

axcellens!

te

aggressam.

II

In

Nlschadhls,
I

magne-mons!
habens^
heros,

socer
49.

nieus

vlrorura-excellentisslmus,
slc

captum-noraen
hujus regis
fillus,

celebratus, Virasenus,

nominatus;

II

^TFfrcTTi^flRfT

II

^t^

II

77

^T^TfTR; f^g: F^ TT
^TrTT ^TiTT f{^T

{T??f FT^ITTTT^^fFT

II^^II

!<?TTT:

JU^Jm^

^frT ^FT:

^T^fft
?T^T
FT^?T

"^r^f^f ^Tyift JfJflfFT

HHTT

^ilT^^llHoil
I

^rTT^ TTCT^ FT^^t^ '^

iTTT

CTJTTTiTTFTT

5^^FT^^ f%T%

>TT^TiT

T^T

rTFTTPT

II

H\

II

F?Tfnf^fT ^fT^t^TJT ^RTJTf ^'IfT^TF^TFTT^

^^JTTniTR; >TFTT7^ ^
isTR 3T%ti^t1:j

^r;^

% ^^T^frfTJTR f^ mj ^^^mj ^j^'

5T"^

llHt^ll

^m^ Wt ^^FTW

^fFT^ ?T^5t

sTFT:

llH^li

jfst^d^^RT ^rtr; ^$^T?r|- ^Rqnr:

fellx, vere-fortis,

siiccesslone-impetratum patrls suum qui regnum

slc

50.

regit,

II

Nalus nomine, hostlum-occlsor, nlger, Punyaslocus,

I

auditus,
51.

rellglosus, /^<s<iori/m-gnarus, facundus,

II

pura-agens, ascle-

pladls acldae succuTn-hihens, Ignls studlosus;

sacrlficator, datorque,

pugnatorque, omninoque etlam regnator;

52.

hujus

me, montlumconjuge-

optime! scito uxorera, huc aggressam,

II

relicta-fellcitate,
I

privatam, carcntem-tutore, calamitate-affectam,

53.

quaerentem conII

jugem,

illum

nempe virorum-egreglorum-excellentlsslmum.
hls

In

atirem se erlgentibus
54.

a te cacumlnum-centenls rex

an visus,

montlum-optlme!

in

sllva

hac

terrlblll

Nalus?

II

ElephantorumI

prlnclpls-fortitudlne praediius, saplens, longis-bracliils, vchemens,

78

^FTrcTTl^SrRiT

II

\t^

li

f^cr^T^TT^ ^f^qr^:

^F^f

^"zq^

mj
\^

^FT:

T^R; ^f fsTFT^^l^ ^^TR;

fsT^
5TT

g^rTW
grTT^

St^^^TR;

ilHHll

'^T^??T

W
'^

^^^f

JiferTTR;

^{
?T^

^% FTPJFT-^ m^ ^^^ ^"^

T^^TrT

T^fT*^ I1M.M1

TT^T:^

^'TT "riTT^ ^TF^T^T

Wi^ gf^y^^T^ToT ^^RrTf^^^f^mR; llH^M

mcSTTfR"

^m^^\

^T^
g^f

FTTT

%Hf 'FT
^tFTT^T

^cT f^^CT'?^

^FTmFT
q^TFT^T:
ii

\t:

ii

5?T^TCTFTTf7nTlJT

^H^ ^^ ^t^jk^m^ ^T^TFT^^ m^ ^^H m^r^^ M.^

\
ll

II

55.

fortis, veridicus, lieros,

conjux meus magna-gloria,

I

II

Nischadhorum

regnator an visus a te Nalus?

56.

Quid me querentem, solam, montiumfiliam veluti

optime! conturbatam
afflictam?

II

voce non consolaris nunc, tuam

fortis, officiorum-gnare,

Heros (Nale),
II

vera-promissa
I

57.
58.

habens, terrae-domine!

si es

in hac silva, rex! ostende te per te!

II

Quando persuaviter-profundam, nubis-sono-simiiem

schadhi ego

audiam Naisic

vocem

illam o/wnVo -parem,

II

Vaidarbhia!

nempe

59.

manifestan, faustam, regis magnanimi,

^eJorum-essentia praeditam,

suavem, mei maeroris-deletricem

60.

Timidam consolare me,

fata

rex!

virtutis-amice!

II

Sic

illa

ad illum

montlum-optlmum

regls-

R"cTrcrTi^R^

n ^t^

II

79

^jn

FTT

rT|

T>F{WR[
551

3^

CTTmrrF^^ft
II

^J^CfrTl FTrfT

sTJTTR"

T\in\ 3fT^R[

^o
i

11

^T

mi

^J^ ^^t{T^T^

^^

cri;prT^
n

FTTcrm^fT^ ^gFTR; F^?i^t?t^^?t^it

srf^^^TX^F^fr'^^ FTTq-HJ 3CT!^"tPTrTn[

^l

m^J

Hq"rTT^T'f

J ^qJjft^^F^'^:

II

^
I

II

5^S>Tt^

^3>Ti^

CT^T^^fT rfl '^^

RfFtRT^^J ^T>TT^: f^^JTTJT^?gPT:

ii

k^
I

11

^F^rTTHR^fforlHJ gf^RT: ff^fFTf^:

FTTCrm^fq^Ff

i^^^
JT'?

^mJ

"^TfTTUrT^
I

II

k^

II

5TRT^JT7T^7
filia,

im^TJTyTyTtlTT^FT^

Damayantia tum plus

Jvit

plagam scptentrionalem versus.

eximia-femina
I

II

61.

Ea, postquam iverat

tres dies-e^ noctes, vidit

ana-

choretarum-silvam incomparabileni coelestis-luci-aspectu praeditam.W

62.

Vasischtlio-Bhrigui- Atri-paribus anachoretis ornatum,

cohibito-victu, tcmperantia-puritate-praeditis,
II

cohibitis,

63.

aqua-vescentibus,
ita

vento-vescentibusque,
que,
64.
I

Mii- tanquarn cibum

habentibus^
e
I

habentibus

etiam-

oppressos-sensus
cupidis,
II

perfortunalis,

coeli-viam-

videndi

vestibus

libro

confectis-f^

pellibus-indutis

anachoretis cohibitis-sensibus;
65.
vidit

ab anachoretis-habitatum
II

amoenum

sedium solitariarum-orbem,

variarum-ferarum-turbis cultum,

80
fTTqt:

STrTrq^Ti^RR^

ii

^t^

ii

B^^^

fTT

FT^T^FTFT \\kV\
i

m' O C\

ft-^tt^t FTfe^T^JTT e%!^l H^tnft o o oo o

SRT^ST^ H^fPT^T

ForffTrTTcrFTFfmT
I

ll

kkw

HT f5T^2^T "^iTCr^ ^{^5q-gFTf^?TT

?fTfcr?;?TR!/r^T>TTJTT ^T?Ttt1 FTqft^oT^

Il'<^i3ll

^T

f^m^
H

FTTtsr^T^

fsr^^TTGrsTFTT ffSTFTT

f^TJTFT^T
q-sTTT

IJH

^MT ^:
"5^

m^ FTTTO^ W
FTCTN^T:
i

II

^^

'^?TT

?T2rF?TT^3

^^T H^
ft

^TfCTFTT^

?;Fq;

^ert

^[^ f%| ^^srTq^

4;^
1

^^ n

FTT^

3^T^ 5T^{t^T ^f%| HJT^FTT^

simiarum-turbis-instructum,
66.

ab anachoretis
II

visitatumque.

Illa,

postquam viderat nempe,

respiravit.

Pulchris-superciliis praedita^

pulchris-comis, pulchris-femoribus, pulchris-mammis, pulchros-dentes

habente ore,
67.

splendens, percelebris, pulchris-nigris-longis-oculis

intravit

praedita^

II

illa

sedium solitariarum-locum Viraseni-filiiperfortunata,

amata,
68.

feminarum-margarita,

Damayantia

pia.

II

Ea, inclinato corpore postquam salutaverat devotionis-divites, modestia-inclinata stabat.

I

Salutatio tibi! sic

compellata est ab

illis

69.

cunctis anachoretis ea;

II

honorationemque ejus sicut-convenientia

I

postquam fecerant
70.

ibi

devotionis-divites:
II

Sedeatur,

sic

tum

dixerunt

illi,

dic, quid faciamus?

IUis dixit

pnlchrum-medium

m^^

^gfnq-

^^t: c o yr^g o qjTgf^^^T

^^T^TTJTT: foTfTJT^^^TITJ^^
I

^o

f 2^FT

^T

3ffiT

^
^f?TT

^ST^T H^ H^"^

'T37TffcTFT

II

^:^^

II

^^TST^^ITTfl^

^T pT3 T% T^^^^ffT

m^^t
^^^m

R":

egFT^:

FT^TirfFTf^ ^T

g^:

^Wtr"^^
^T^r.

^R[ ^FTT^t ^F?T T^^FT:

II

o^

li

^^um

^^

^^\ ^ftt^ft
'F?T

FTT '^cftF][ fttr;

m\^^ ^J

'^^T ^{na-F^TT

"^^^FTT ll^^n

^tTT

'c?t

^?t

fjf^^ f^gr

'cT

5T?ITT^ "^STFTT
li

fTT^cftq

fTt f^sTT^fiFT

TT FtW FTTmT: c\
I

i^H

ii

corpus habens:
71.

An

fCrtunatis hlc

In
II

devotione, ignibus,
salus
I

officiis,

feris-avibus^we, o purl-a peccatls,

vobls, perfortunati! in
illls

vestrorum-officlorum-effectionlbusque?
72.
lus, beata!

Ab

dlctum

est ei:

Sa-

ubique, sic, <'gIoriosa!

II

dlc, oninibus-pulchrls-niembris

praedita^ quae es tu? quldque facere cupls?! videndo sane tuam exi73.

miam formam, splendoremque

cst\ rcspira,

exinjlum hic,

II

admiratio nobis orta

II

ne maere!

An

hujus sllvac dea lu? an hujus montls,

I

74.
75.

hujusve amnls, fortunata? Dic veritatem, non-spreta!

sapientlbus:

Illa dixit his

Non ego

silvae

hujus suui dea,

II

ncque ctiam hujus

montis, Rrahmani! non

etlam amnlsque dea;

humanam me
li

scite

82

^FfrcTTi^arHJT n

\t? n

F^fFf^UTT 'T%TfqrTFT

FT^^

5TIJTFT

^^W
i

FTfeT

^^

FTJ^CTT

^T^IfT fesTHrTJTT:
^TTiT

^G[?TTmfFTJ

WT^ 5TFTT
f^^^ ^T

^^J^W
f^I^T^
ii

^^

^1{: fT3?TTJTfsT^

HFTT

^fFT:

"^crFTT^tr^^qrfT fe^TfFT^^^FFTFT:

^z
i

m^T

f^^^cf^f^ q^T^^^T

fT^TSTFT:

FTFCToTTR;

^^f%F][ :TT^: ePTFP^^T ^f^^^^:

n is^

ii

^T^fft ^^^^l'
RFTt ^T^T
JTR" >TFTT

^^T^

^{3i[5T?T:

^q-%^ ^{TsTfT^^fFT:

\\r:o\\

f^I^FTT^:

jSf^^^m
II

^f^^T

76.

vos cuncti, o devotionis-divites!

plane:
I

Fuse referam,

id

me

audite

In Vidarbhis terrae-custos est Bhimus nomine, terraeII

77.

dominus;

hujus

me

fdiam cuncti scite, Brahmanorum-optimi!

Nischadhorum-regnator, sapiens, Nalus nomine, magna-gloria,

78.

II

heros, in pugna-victor, gnarus,

meus conjux

est

Visorum dominus,
II

79.

Deorum-cultui-addictus, Brahmanorum-genti-amicus,

custos Nischa-

dhorum-generis, magno-splendore, magna-vi,

80.

verldicus, officiorumII

gnarus, intelh'gens, vera-promlssa habens, hostlum-contrltor,

glosus, Dlis addlctus, fellx, hostiura-oppidorum-expugnator,
I

rell-

Nalus

81.

nomine, regnatorum-optlmus, Deorum-regl-similis-splendore,

II

meus

qrftfTTic^TRH

II

^^^^

II

83
II

^BTT^FTT

^ggi^TJq-f

%^^gT<;rT:

II

t:\

^ct^TJTTR; ^J[ ^tTT ^feFfrJTfTJ^JIiT:

%m^ f^f

FFTPtij;

^jtt?^

^ffttftt^:
l

z^

^T^^T rrfgfglq-T^: ^Fdl^^cr^fTlIT:

\^^fI^J %#J
FT^'7

f^TFfT (Tsft

^HFT^

II

^^

II

^gorST^UR;

m^f {TrTq^^

^^^^
fTT

'TFT

fsTt^flTFTTR;

Hg J ^I^^FTTFT^^
^f^FT^
FT?TT
l

iit:^ii

^^Tf^

fJT-ffi

cT fT{fT%

CTF^FTTFT^ H^TfTTT 7\m '^CHTf^

5?^CFTTTTTT ^FTT<;^

m^'
l

n r:\

\\

^^

y^tJTfsTJ^T^^rT

^F^TT^? fFTT^ fsf^^t

'^

pf^T

ii^^ll

conjux niagnis-oculis, plenae-Iunae simi/ern-vuhum habens, hostiumoccisor,

82.
I

apparator sacrlficiorum-praecipuorum, Vedos-VedangosII

perlegens,

hostium
I

in

pugna

occisor, soli-c/ lunae-similem-splendo-

rem habens^
S3.

is

quibusdam improLilatis-mentem habentibus nonII

venerandis, scclestis,
virtutis-studiosus,
I

post provocationem, terrae-custos, veritatis-e^

ludi-peritis, pravis, victus est et

regnum

dlvltiaesic

84. 85.

que;

II

hujus

me

scite

uxorem regum-prlnclpls,
II

Damayantia,
(i. e.

nominatam, conjugis vlsum-deslderantem.

montesquc ctiam, stagna, flumlna
ita,
I

Ilaec

ego)
ita

sllvas,

paludesquc omnes,
I

lucos

86.

omnino,

II

qnaerens conjugem Nalum, pugnae-perllum,

magna-

11*

84

^Fftcni^srRR;

\^

^raf m^rlt
>T^FT

l^^^^

r\^m^\

^^J^

^q":

!^m

^rfT

{TsTT

FTW^ToT

sTJTTm:
I

\\z^\\

?TrfFT

^^^T 4;^^

1% (^g^T ^I^^^IJTR;
J^T?;^3TJT?Ti%FTR[
II

^5T5T !lfFT^?T3
?Tf^

^T^

t:t;

11

%flTf ^^"t{Tt j

5:?7Tf^ ^ftr; ^criT

^l" f^^^T^^TTR;

3grTFJTT?t

%TOT Tr^l;^f'7T
-N

II

t:^

ii

^rt R" "^ sftf^FT^T

m m Wl ^h^^m OV
-V

m^ ^r^^^J^ WT
FT5TT

'^^

HFTI7ft^Tf>TcftfjFTT llhli

f^^crrftR^ ^^TR"

^(IH ^^T^F^^l^

^iT^TTTtfT

^^fT "^q^FT FTTCTm:

^^T^m^: llhn
I

3^-^H
87.

m ^FUm
amoenam

^F^TTtjft Hf^TFTT gH"

nimum, gnarum-armorumque,
sorura

peragro hic

affllcta.

II

An

excel-

in devotionis-silvam
11

hanc princeps

sit

profectus,

88.

Nalus rex, Nischadhorum-regnator,

profecta

cujus-causa ego hanc Inviam

sum valde-horrendam
II

sllvam,

timendam, terribilem,

89.

tlgribus-c^ dorcadibus-cultam?

SI Intra aliquos dles-e^ noctes

non

videbo Nalum
90.

regem, me

fellcitatl

jungam,

corpore hoc per

liberatlonem.

II

Quaene mlhi cum

vita res IIIo sine

hominum-prinII

cipe?
91.
92.

Quomodo

existam nunc ego ob conjugem-maerore-affllcta?

I

SIc querentl, soll in sllva Bhiml-filiae

illi

Damayantiae, tum dlxerunt

tibi,

anachoretae veritatem-cernentes:

II

Tempus futurum

exlmla!

J^cTTCTTi^arRJT

II

\^

II

85
n

^?TJT giJq-TTO FTTOT

FTq-^TR-TRi
N

M^T^

^^TTfT

^m^
l

h'

^TmTFTST %

^^

mF\^JWl^^ VO
II

*s

^T^

^^^FTT

^^R;

5:^'7% fsTJTFT?5r<^
i

^^

II

T^gfiT H^q-T>^: FT^^^fTJTT^^FTR^

^^ ^^ ^^l\ W:
fecTFTTR; >T'7^FTT^

qiO-TFTFTR;

^T^^JTfT
i

ii

\^

ii

g^^f

ITTt^^^TITT^TR^

^\^^
^cfq

^f^
3^T

^F^TfOT ^F?ITtJTTRT^5T^

^^^

ilHll
I

JTFTF"^ ''?TfT JT^^ftfT qrTmoTTFJTsTTR;

FTFTfTT ^TTT^rFTT:
FTT

FtW

mm^t^T^TTq"
f^fRFTT

FT^

li^'<^ll

5^T

^^^

^m^

5rT;{^H[
^(5

FT^

^T^T^T ^^oT^TTTJ^ cfi{?rR"!^cr^^T

eximium
93.
erit, pulchra!
II

II

II

Nos videmus per dcvotionem;

clto

videbis

Nalscliadhum,

Nlschadhorum rcgnatorem, Nalum, hostlum-occiso-

rem,
94. 95.

Bhalmia! jus-sustinentium optimum videbis, expertem-diffiII

cultatls,

solutum omnibus-peccatls, omnibus-gemmis-praedltum,

II

illam

quoque urbem porro regenteni, hostis-domitorem,

I

inimlco-

rum tlmoris-creatorem, amicorum macroris-exstinctorem,

96.

conjugem

videbis, exlmia!

eximia-famllla
I

rcgcm.

II

SIc

fati

ad Nali
cuncti

amatam

uxorem,
97-

regi.s-filiam,

anachorclae
tunc.
II

evanuerunt
tuita

cum-igni
mlraculum,

sacro-f^-sedlbus

solltarlis
I

Illa,

magnum

stupefacta erat tunc

Damayantla pulciiris-membris, Virasuni-regls-

86

^TFTtcrTi^iTRfT

II

^t^

II

m m ^

^'^
^T

FTTcrW H"W

FT^

^g-TMHHUidH iihli
i

jn^T^TFTT

pTT

^^

fesTR^l^rTT

5T "rT

^ ^

=TrTT ^?5JT: ^

qTFT^^tcri^tpTFTT:

ii

^bi

^T^T f^7T V
>TfT^t^q7T

s,

^iTfTFTT ^fT'T^ srf^f^TFTT ^

^^T

f^^tfrsT^^T

'>T5rFT

ii

'^oo

ii

^T

JTpTT

^J 'cT{T^ ^FT ^T^fTf^^I^TT

flT^T

f^FTFTTcrT '^TlfrT^ ^'ST 'sft^fT?^^

n^>
i

\\\o\\\

^q-JT^

FT^%^

5^OT^R;

jffeTFT

^"^

CT^STTcftfjFf

^ ^^l
5ETJTIT:

5Brg?rTf^FTH;

ii

^o:^

ii

5?^t ^fTT
98.

'?T^

^lfTT^T

^ff^^

^^Trr^t

nurus.

II

An somnium

me visum? Quae
ille

haec fors hic fuit?

Ubine
99-

illi

anachoretae cuncti? Ubi

sedium solitariarum-orbis?
I

II

Ubl

ille

pura-lympha amoenus amnis ab avibus-cultus?

II

Ubine

illae

100.

arbores jucundae, fructibus-floribus^Me-ornatae?

Bhimi-filia Damayantia sereno-risu,
I

Meditata diu

de conjuge-maerori-dedita,

101.

misera, pallido-vultu erat.

lacrimis-obruta voce
I

II

Ea

profecta

tum

in aliam regionem,

questa est
II

cum lacrimarum-plenis-oculis, Asocum

102.

tuita

^jDcwm-arborem tum,
I

aggressa arborum-optimam,

florentem in silva,
103.
nitani:
II

gemmis-ornatara, jucundam, ab avibus persohaec arbor

fellx

Eheu!

proh!

in

hoc silvae-medlo

JTFfNT^iTTJTJT

II

\t^

II

87

W^\^l

ST^RTJ ^JW\ tftqr^ ^^F\^J

\^
I

II

\o^

II

fsTi^fT^T^

f ^ ^n

M^R"

^gjTfjq^

f&^^5T^

srtFTI^^ H^T^T^J ^i%FT

^'^STT^

^^
l

II

\o^

Ii

5TrT^ ^TTT f^^^^R;

^^'TTtlT: f&'TR; crfFT^;^

FT^^^TT

^ETf^q-IH^

^'^^T^ ^f^ "^

I

m^

[\\oV\

^^fST^TTOsftFf
o^FT^STT "f^FT

gf^T^FTg^^

^^1% "^jnu^ \^^^

5P[TJTFTR;

II

lo^ii

q^j \^:^^]
FTFtT^T^T >T^T

J\^n\ WT^^JT

FT?T

J^^

'OT^ ^^Wr< !^"t^^T5T^:

ftr; ^TFTT

ii

^o^
I

ii

^^

fTT

'!7fT^^^^

ctF^jtj^
ii

^
ii

^STTiT ^TTTFT^^T "^I^fT^^rft

^T^T^T

\oz

104.

sertis multis

splendet, felix montis-rex veluti.

II

Expertem-maeroris

fac

me

clto,

Asoce jucundo-aspectu!

Vitasoce, timore-non-vexa-

105.

tum an

tu tuilus

regem,

II

Nalum nomlne, hostlum-contrltorem,

I

Damayantlae amatum conjugem?

106.
tultus es,

Nlschadliorum regnatorem an

meum amatum,
I

II

unius-vestis-dlmldlo-Indutum, tenera-

tenul-cute,
107.
108.

calamltate affllctum herocm, sllvam lianc aggressum?ll

fac!
I

Ut expers-maerorls abeam, y^jotf-arbor, hoc

esto
,

Vero-nomine

II

Asoce !

Asocus

tanifuarn

maerorls-exstlnctor.
I

SIc

ea

y/jocwTO -arborem illam afHicta sane circumgressa,

Ivil In terribi-

88

^TFfTqrTis^m

ti

^t^

II

w ^m
R-s^m

^3TR '^^R ^^T^ minq^

mi
II

cr^FTTR;

pTT^^^ra

^rrcrflTtiT:

"^o^

II

\\^ FTT^Hl^gFTT
3TpTT

qrfFTR[^

^-%q"rft FT^ 11^0

l

^Wi^Z^

W^J^^

^JTCTTft ^TT^^rTFTT

^^{\J

q^TfTT^ ^fFtr^^^HfFr^ iiniii

^fT^TTR;

^^

l^m^

PTFT^^FTFTf

^^J\

g^TTTFTt^Tf

fsTfFTltfrf

^j{^1 %FT%J

^FTTR; \\\\\\\
I

m^^T^ ^^^f75T

^^FI^T^tcr^f^FTT^

f^JTT^^^T^itfrf mFT^lcr^tfjTFTTR; iin^n

^T
109.

'5r

^^TFTT&^q-

^^q^i ^lljm^
II

llorem regionem Bhaimia eximia-femina.

Ea

vidit arbores multas,

multosque amnes
110.
111.
ei aves,
II

ita,

multosque montes amoenos, multasque ferasI

specusque, collesque, fluminaque mira-visu;

videbat ea

Bhimi-filia

conjugem quaerens tunc.llPostquam

I

iverat per protractam

viam Damayantia sereno-risu,

112.

vidit

tum magnum-comitatum mercaII

torium, elephantorum-equorum-curruum-plenum,

transgredientem

amnem amoenum,
113.

clara-lympha, faustum,

perplacida-aqua praeditujn
II

extensuni fluvium, vetasis circumdatum,

haliaeetis,

personitum a cuculis-e^

ab

anatibus-circumsonitum,

testudinum-serpentumII

114.

piscium-plenum, magnis-insulls-ornatum.

Illa tuita ita

magnum-

3^m
f5TT

^{Tfr^T sT^TW
rT^TT

m^ ^ nW^
cT^^-fff^rTT
I

ii

3^3^rrr^gT !^"T^T^T

miirT ^fer^T qfguFFTT%fr^T lanii

rTT^ ^N^e(

^T

FT^

^^V> o

%f^
V

HTFTT: 5TJ?:ar: ~^00

%f%TT f^TTT^TTFT \ -v V

FTf^r:

o %f^FT rT^ CT^T^: OO O

s.

\\\\\[\ ^ N ^

ST^HT^^

rTTJ

%f^
-

^(ig^RT^T

'g{

^f^^ ^^FT X V"^ \ O

-

^
r

*N

-v

crg^:^T fg HT^FT

nn^H

^T

% ^f^T

ffT

^arTftT f% ^T

fTJTqrr

^r^T

^J oaTErFTl:
fTF?f cT^feTT

f^

^TOFT
cr^FT^'TT

pTiT

^
I

iTT^crt \\\\z\\

^m

f^!^:

^FTT ^ f^

^FTF^ITfnT pTT

spt

I7T^3

ITFTT:

ii

n^ u
corpore

comitatum Nali-uxor gloriosa,

115. praedita

aggressa pulcliro-medio
II

liomiiiuni-medium intravit,
ita

cuin demente- forma,

I

mae-

rore-afflicta,
116.

vestis-dimidio-induta,
habens.
II

macra, pallida, lutulenta,

tuiti

pulvere-obrutos-capillos
timidi aufuglebant,
I

Eam

ibi

homines,

alii

alii

cogitationi-dediti stabant,
alii,

alii ibi

exclama-

117. IIS.

bant,

II

irridentque
alii,

eam

maledicuntque

alii,

exercebant misees, cujus es,

ricordiam

interrogabantque etiam, Bharate:

I

II

Quae

eximia? Quidve quaeris in silva?

liy.
120.

Te

tuiti

perturbati sumus hic.

Iiujus,

An

tu es
i

humana?

II

Dic vcritateni! Silvae

an montis, an
II

plagac

doa lu, o cximia?

Ad

te

nos

in

refugium profecli.

Aii

13

90

R-FftcrTi^T5TT

II

\^,

II

?T^

cTT

{T^fft ^T

m^

3FTT^

^m

H^^^T
ii

^^?TT
?Tg-T >T

f^

^' FSrfFPT
5FTT&:

^^^T

RT^ ^ETFTF^^T
rFfl ^"^FT
i

\^o

ii

FT^STT

^m" I^Tm

FTerT

fsT^f^ ^tTTfnT

^m

%'fT f%

Jft >T%R^ li\^^ll

l

FTsfr

Ft^

m'^^:^-

^^^

JTqrTF^sTT

CTFar^T^ ^'> FTTlft ^FTctT^^TftfjFTT lUt^^ll

fTT^STT^ir

HT&^

^5TT "^ FT^

%^^

5^f?Tf%{^TFrT^ m&^cr^ ^ftmV'

TTi^^fT

n ^:^^

II

HFTT^ T^^T^IfT ^sTTf^q-Ft: "N O O

il

^cr^^

{TsTHPTTfT ^T^in^^^TFrFTTfT

\\^
i

li

f%^>T{TtlT ^T^ fqrFTT >TFTT

^sTT^

^m
II

Yacshia an Racshasia tu es^ an es divlna-femina?

121.

Omnimodo

fac

nobis salutem, tuereque nos, non-spreta!

Ut

hic plane comitatus

incolumis cito hinc eat,

122.
123.

sic

effice,
illo

eximia!

ut

feiicftas

nempe

nobis
filia
I

sit.

II

Sic compellata ab

comitatu,

Damayantia regisII

respondit tum, bona, conjugis-calamitate-afillcta,

ulli,
I

comitatus-

duclque, comltatuique, homlnes qul Ibl

juvenes-senes-puerlII

124 que, comitatusque praecessores,

sclte,
125.

(IIs

respondit):

Humanam me

hominura-regnatoris fillam,
II

regls-nurum, regls-uxorem,
e^/.

conjugis- visum-deslderantem.

Vidarbhorum-rex meus pater

trf^ sTTJTtsT =tctFft3

f^ mm "^

Rt^tr;

^TFT^T j^JTTri^rTR;

^H^JTnrgj^fT

n \^\\\

FTT^ 3^T^T ;TST?rrT^T FfT&F^ ^^FT:

5Tg:

HT&^T^: gf^J ^T^ 5T^

^F^TTfTFT T^^:
I

li

^.t^^

II

^^ fTT&^'T ^FTT % FTT&oTT^: gf^ff^ ^^U^ ^^^HTR-i^' ^ CTijq-TFT ?T!^ftcTFT

ii

^t^T;

ii

ffTl^SriT^fTI^Tf^T^ WJ^ m^
gi^qrF^ ^TffFT^ gt'^

^F^

^ ^JTg^TfR^^"^
q^%
II
i

ii

\t^^

ii

W\

f^R" ^TTgqlfT ^TF^-^ ^r g!7fTTf^

FT2TT sfT

CT^fTT

W
II

^mm^'.
I

^Wt^

^^o

ii

conjux rexque Nalschadhus,

126.

Nalus nomine, perfortunatus; eum

cito indicatc
-

quaero invictum.

Si scitis

regem,
,

meum amatum,
-

Nalum
127.

hominum - principem

inimicorum

turbae

occisorem.

II

Ei

dixlt

pulchris-niembris praeditae comitatus magnl dominus,

<'Audi, eximia!

mercator, Sutschis nomine:

128. 129.

meum-sermonem!
I

II

Ego

surn comitatus dux mercator, sereno-risu praedita!

II

hominem

Nali-nomen habentem non video, gloriosa!

bubalos-tigres-ursos-dorcades quoque
I

Elephantos-pardos-

video in hac silva tota,

130.

non-ab
in

liominibus-cult.i.
I

II

Praetcr tc humanam,

hominem non video

ningna-silva.

Ita

nobis

Yacschoruni-rex nunc Mauibhadrus

12*

92

^TFfrcTTt^fTRR-

II

^!?

ii

m
m

m\^
g

srfnr^:

fi^M
^^rfr

Frmr^

ft^

rFFr:

^Tr^^frT

^m

^rrf ^Tt^trTgR^^J^Rni^^^n

fTT^cTT^ ScTT^

em

^^3T%^JT?Tf^

g^T^^y: FTrel^mV:

f^573T

^^cr^

JTtTT

FTT^n^ fTgsTTr#

ll\^t^ll

/VV%(W%/W%

^T rT^
?rJnT

pTT

'JT^^JJT^ FTT&^T^oTrTq^ FT^

FT^

H^
II

'^

FTT^erV crfFTFTTFTfTT

II

ll

131.

faveto.

Illa

dixit
ibit

mercatoribus cunctis, comitatus-ducique

velis.
II

illi

tum:

Quone

comitatus hic? id indicare

Comitatus-dux
132.

dixit:
I

Comitatus hic Tschedis-regis, Subahuis veritatem-cernentis,

in

cito

terram

ibit, lucri causa, hominis-filia!

II

'W^^ ^'W^ ^'%'V^ 'WM

LIBER DECIMUS TERTIUS.

Vrlhadasvus
1.

dixit:

Illa

hunc postquam audierat pulchris-membris praedila comitatusI

ducis-sermonem tuoc,

ivit

cum hoc nempe

comitatu, conjugem-

?TFfrcrTi$?IR>T

II

X^

II

93

K^^

srmTsft

pTR; ^hft^cth^^r^^

^rffzrq^^t^Pf^T JTHTgf^R^fsTFTJT

^
I

II

R^Fr^TjfTfFTFT^ Rjfr^Tft hj^ftftr;

gcrf^rToTT^TqFT

f^%2^T?T

^^

^V

II

^
i

II

^pre

^TJT^Ti^f?T fef^g:^ ^^R[^ 3fTfTR^

W
2.

^m

^jk'

FT

R^T^

"^FTPT ^^TFTT^ qrflTRT^

ii

ii

>T^FT^^

f^JJ^^^ffFTf^"^

n^

p- mif crf^W ^FT55R[ ^^TJPT^

qrT=ftq"T&^

^ "

fxTf^^T^ ^^^^TrTTf^FTT^
II

desiderans.

At post tempus multum

in silva

magna,
II

terribili

lacum

3.

undlque-faustum, lotis-bene odorum,

magnum

vlderunt mercatores,

amoenum, multo-gramine-e^ 'igio,

4.

muItis-floribus-e/-fructibus-prae-

ditum, a variis-avibus-cullum,
frigidum.
I

clara-dulci-aqua, cor-rapientem, perilli

Perdefessos-equos habentes

ingressu!

animum

adbiI

5.

buerunt.

II

Assensu comitatus-ducis intrarunt silvam excellentissimam.

ille

Pernoctavit comitatus
6.
7.

magnus, ripam aggressus occidentalem.

tacito-e/

II

At mediae-noctis-tempore,

bumido tunc,
II

dormiente co-

mitatu defesso, elepbantorum-grex acccssit,

aquae-causa, ad
I

monvidit

tanum-amnem teniporum

suorurn succi-iluxu- turbidum.

'lum

94

^Ffrq^T^m

II

\^

II

"rT

FTT^ ?TTi=?TyT^T^ ? JT

^W ^^?TT^ FT^
ii

efTT?:^^ WjI^ RT^ffTrfT iT^r^ST:

t;

ii

"^qTTT ^TfTFTFTf %rT: ^f^CFTT^ J^FT^"!" vr>T^a[

^TJTT^ l^ ^im^t
f?T^FTTR[

^TJTUTTfT ^FTFTT^ f|T?fT

^T^S^T

II

ii

^fg

^TSTT^TJT ^J7\J

a[^'T?:%:
u

^j^

H^^fT egn"q^ crf^-?TT: ftt&r; sfTfT^

\o

FTR;

qj^

FT^fTT

'%^^T^

^^irl^

^T^T^fT (^g^^:

FTTPT^T: ^mTfsTR":

li

\\
I

li

^^JTFTf^ '^T^^t FT^TT^T

^^ ^^^^
g^f

%f^| ^^:
8.

aF^:

%f^n[ %f^FT
et

^FTT im: lat^li

comitalum illum,
Jstos

comitatus-natos permultos elephantos.

tuiti

II

Isti

mansuetos-elephantos

cuncti silvae-elephanti tunc,

II

accurac-

9,

rerunt

cum

velocitate, occidendi cupidi, ebrietate-ebrii.

Horum
I

currentium impetus elephantorum difficilis-sustentu

10. vertice veluti

fuit,

e montisII

eruptorum cacuminum labentium

in terram.
I

Curren-

tibus

autem elephantis, viae dirutae sunt arboribus.

Via obstructa,
II

11.

dormientem lotorum-lacus comitatum excellentissimum

illum contrivit cito,

ille

grex

non- renitentem,

in

terrae-solo.
II

Heu-heu-

12.

sonum

edentes mercatores, refugium-petentes,

I

ad silvae-fruticesdentibus, probos-

que currentes, somno-caeci multi erant.

Alii

^cTfqri^RT *\
FT^Ffr^T^
>T'7T^

I1

1*^

II

95

ST^FTT: fT^^sTSTHIFTT:

^T^T^TT^TT^ g^fg;i;^FTTH FT^

ii

"i.^

il

TT^T^

^T^^

fsrg^rTt ft"^5^ ^-T^nftFT^

^<;s^-TT:

q^gr^ 5FTT^^

fTTFTFTT fsTcrqq^ST

ii

\^

II

^^^

^^q-j

st^tPtj '^%^t

"^^

^t^ftPt:
n

{T?r^ f^FT^FT

^^

^rrt eT&frnjFTR;

w\
l

5gT{T^: giTi^raT iftFT

tFTm>T7^T^^:

^TT

^mj

STF^TFT:

^'^H 5TP7IT^
v;tr3

^cTFTT '^^T
^^TT^^T
i

ilU"

^{rf^
FTPTT^ctr;

fsTIjfffifT

3T^^J3 f%R^
JT

^FT| ^fsTUT^

fWT

cTrT^TfT

^T^
l

ii

^^ii

^iT
13.

^oTT

TWTCTTfT fsT^T^f^

^crTiT

r{^

cidibus

alii, alii

pedibus occlsl sunt ab clephantis.

II

Occisos-camelos
I

haben(es([ue
i^.

multl,

pedestribus- homlnlbus-admlxti,
II

timore cur-

rentesque, alter-per alterum-occlsl suni tunc.

edentes ceclderunt In terrae-solum,
I

Terrlblles clamores

In

arbores enisi perturbati,

15.

lapsi

sunt In Iniquisquc
I

iocis.

II

SIc modis multls, fato aggressls ab

II

16.

elcphantis,

rex! occlsus est totus opulentus comltatus-orbis.

Tu"hic

multus perniagnusque erat, trlum mundorum-tlmorem-faciens:

17.

Ignls

ortus

aerumnosus, servate vos , currlte nunc!

hic; sumite!

II

Gemmarumest

cumulus contrltus
18.

Quid
II

aufugitis?

Communls

haec

gaza; non

falsus

sermo meus!

SIc

nempe acclamantes

dlfriigliint

96

RFTtCTTt^^TR^
^grr

il

X^

ii

^l

'mTF^TTH

T^m^

H^TFr^T:
I

II

X-c

II

rTft%

rTSTT

^H^^ ^T^

sT^FTf^
ii

g-q^T^^
5Rcr^fTf

^m >T^H^rT^J=TFTT
FT^

\^

ii

%FT^ FT^

^^FfT^H"'7f

5g^q;^^
^FT^^V^T
"^
HT

^fJ ^FTT cr^H^OTT

l

ii

t^o

ii

WW 3fTffr HET^T^T

FT^ fsr^g^T:

v^^^r; ht^ftt:
5T

m ^ X^ ^m' ^^^
^mr^Td"

^m^^ %f^ ^f^^T:

^T^^T:
CT>T:
l

II

t^\

II

^^

nj&FTt

^FTT^
^T

li

t^t^

li

FT2TT ETiTTp^cr:

5T fT^T

% ^^5TtJT: O ^^SnTT^ ^^STT ^mi ^T

^TT^ *N
I

li

t^^

li

19.

tiraore tunc.

Iterum sane memorabo; cogitate,

stulti!

II

Hac

ita

versante
20.

terribili

hominum-clade,
II

Damayantia
ibi

experrecta

est,

timore-perterrita-mente;
facientem.
I

vidlt

caedem

totius-mundi-timorem-

Non-conspectum-antea hoc

tuita puella loto-similibusI

21.

oculis

II

compresso-ore expers-balitus surrexit timore-commota.

ibi

22.

Qul vero
juncti

servati e comitatu, aliqui illaesi,

II

hi

dixerunt concultus a nobis

cuncti:

Cujus hic

facti
II

fructus?
ita

certe

non

23.

Manibhadrus magna-gloria,
sane, Vaisravanus

Yacshorum-rex
veneratio
est

felix

non

cultus

dominus.

Non

interruptionem-

^TFJTnm^flRJT

II

^.^

II

97

27Tf

JTT^

qTFf

^T ^ Wmfjr\\ Z^^^
r\

^^^

JT^T 5T T^TftFTTH

%rT W*!"^

T^ ^FT?
l

II

t^

ii

5?qt

^ ^^^ ^^T

?rTfFr5:o?lf5r?TTfFTT:

^T 'FTT^
JJ^^^T
FTT
'"T

fT^Tflf^

^ft

^ 3^7T^!T5TT
l

llt^Hn

f%fFTT^T^

fpTT

^ctr ^BTiTTgqH
cr^JT^UTT

fef^T q;^^
oTT

^TT^T

\\\\\\

{T^fft
FT^^T: frf^

p ^Wt JIW'^ m
ST

>T'Tfft

H% ^^^ ^TCT^ ^T ^T^T f^^T^HTT g^iT FTH m&^ ^^Jil^fT

CTTgf
I

llt^^sil

FTT?TH: cttstT^T^

ST FTtJT:

^^

II

^T^TH:

ii

t^r:

ii

^5(!7TH ^cT ^ETTfT

HT^fT f%FT ^F^^T^

facta.

2h.

faclentlum,

aut

prlmum

Avlum

fructus aut adversus

allud
est
lioc

lilc

25. 26.

tum?"
certe.

Planetae non adversl forte?

II

Quod

evenI

Alii

vero dlxerunt mlseri,

famllla-oplbus- orbnti:
II

Ouae

llla

hodie

magnum-comltatum femlna demente-vlsu

non-humana,
II
I

In-

gressa, deforml-aspectu, facta forma

27.

ab ea hae constiRacshasiave ccrte,

tutae sunt antea praestlgiae maxime-terriblles;

Yacshiaicr, Plsatschlave timorem-faclens,
t

hulc

omne hoc peccatum,

Improbam, comi-

23.

non

In

eo facienda dubitatio.

II

Si videremus hanc
I

tatus-necatrlcem, multos-dolores-dantem,
29.

glebls, pulveribnsque

etiam,

arundinibiis,

lignisque,

piignis,

II

cerle

sanc occlderemiis,

13

98

^TFnqTTi^RiT

ii

X^

ii

^FTT

^ftFTT^

^mT
Tm'

^T^TcT^ ?T^ ^T^T^^T

^TJ^fJTT^T

FTFT

^J^R^

WF^^^^ ^h\^mi
^nft
jt^t^

II

^o

ii

^^t
?TT

TJTt 'qrft

^T^

^T^^TfFT ^ITTFT^
R7TJ='7

^f^ '^

^JTHT: qFTR" ii^^ll

V*\0*\

m^

f%f%FT ^aof ^f^ ^FTS" ^F?T^? ^ vC.-N x

^^niT q^fTT ^T^T

^^

'^

mm'

^^Wl

ll^t^li

5T^

sT-qT^7^FT^

qrTgJT ^crfFTFTJT JT^FT

mr^^j^^ ^^jj ^"^T^ ^Tg^rj gmF'7 ^^q[

^S{T??TT7^{nf ^^sT^T^ CT^sT7:
l

11^^

^^T fT^

fsTTTJT^ FT^crT^^TTir ^^jfFT: ll^^ii

comitatus profecto vexatrlcem.

30.

Damayantia vero, hoc audito ser-

mone

illorum perterribili,
I

II

pudibunda, timidaque, perterrita, aufugit

est:
II

31.

ubi silva.

Timens

illud

peccatum, se lamentata

Eheu! me

super
32.

fati ira es( terribilis,

II

magna.

Non

durat fortuna.

II

Cujus

hlc facti fructus?

Non

recordor iniquum ullum factum

alicui exl-

33.

guum quoque,
In

facto,

mente, voce.

Cujus hlc

facti fructus?
I

Certe

vlta-alia-commissum peccatum allapsum magnum!

II

ad infinltum

34.

hoc aerumnosum Infortunium profecta sum ego:

raptus, a cognatisque separatio,
I

conjugis-regnla liberisque

conjuge disjunctioque,

Fr^i?TFrT

W q^:
"^r^TFT

5R ^mi

cT^^grTFrR^fsrFT

fr^^f^ ^FTftr^sTJTTq^ FT^

ii

^H

ii

HF\^ fsrf^^^T

I^^ t^^fr^ fFT^

^f^rqr
"^
n

'^Fr<R; fcTFT^fT

3^ fT^PT^
5T

H
i

WT^FT
ETT

FT^r

t?^ f^^

JC^FT^ ^FT^

^fcr"^ f^^^^ vT^nq- Fn^TRT ^^3T sT^TTfr^:

li^^oii

fT

^FfT ^f^FT^^^ T^Ty?TT^

^^

'^
fcr

FTFT

aTRoft

gf^{^

j:i^J^

^FT^ ^Jin

t
i

fpTT

ii^t:ii

^T

(TTfT^TrfT

q-^ ^T
5T

fWT ^FT STCTJTI^TfT^q'^ Wn fjf^T ^ffFT^^T j:f^FTT

ii

^?

II

^
e

^ET^^oT^

fFT^

fef%?T ^(TnTT^

^^

fsr^sf^

35.

separatio,

II

tulorls-privatio, in silva habitatio a multis-serpentibusII

culta.>lAt postero die aggresso, occisorum-reliqui-homines tunc,

36.

regione hac egressi, lugent caedcm factam,

fralrem, palroni,
ibi

37.

filium,

amicumque, hominum-regnator!
ci

II

Querebatur
I

Vai-

darbhia:
38.
in

Quodne

me peccatum commissum?

quod nempe mihi

II

deserta siiva congressum hoc

hominum-mare,

id
II

occisum ab

elephanlorum-grege; adversa fortuna mea certe hoc.

39.

Adipiscendus

perlongus dolor certe nunc quoque

me.

II

<<

Non non-?ggressumI

lem\ms habens mortlur; auditum senum-dictum;

4().

quam ob rem non

II

ego

liodie conlrita

sum ab clephantorum-grfge,

afllicla.

Non

eniin

13*

100

^^tcTTic^T^
^TFT^f^
^fcT

ll\^li

5T^>

RlfFT qTTg^FT^ ^rTT

^\^,

il^oii

^^trrT ^^fTT cTT^T

^i

T'^\

m^m
Ii^\ll
I

q^

fcPT^^f^ FT"tWc?TT:

FT^TJTrTT:

57?JTl3tITFTT

mj

FT^ ^rTF?TT &P7 "^^FTT:

575T^ rf^TT^

S^^TT^^JT fsT'7tJTfT (TT^^^rRI

WT
l

II

^\

II

^^RT^f^
CTFTTqrTFT

J:i^tSt HT

f^FT^ ^{T^^T
II

H^

FTTf^ ^fTETrTl crfFT^T

^^11

^FTf^%: FT^ FT^ 5TT^mj ^^^T^'^:

5^XT^^

{TsTI^T^FT

^^^

'5r

^JJ^

II

^^

jt^ttI ht

T^^^

^tftt 5{fT ^BrT^T^ETR;

^r^

m?TT^ %f^(TsT^^ g^T^"t: FTF^^:^:

expers-fati factum ulliim
41.

li^^lli

homlnum
peccatum
I

hic

existit.

Non tamen
II

me

in

infantia

quoque ullum

commissum,
Puto
,

facto,

mente,

voce, quod hic dolor aggressus.

42.

mariti

electionis - causa
I

mundi-custodes aggressi

II

repudiati a

me

ibi

Nali causa Dii;

II

certe

43.

horum praepotentia disjunctionem aggressa ego.

Sic-incipientibus
I

dolore-afBicta ea lamentata excellentissima femina

44.
iilis,

lamentis tunc

Damayantia conjugi-devota
/^^rfoj -

II

cum occisorum-reliquis tunc

regum princeps! lunae-virga
femina
ad

Brahmanis
4i.

perlegentibus
II

ivit,

veluti

autumnalis.
I

lens

ea

brevi

urbem

accessit
II

magnam,

vespere, Tschedis-regis, Subahuis veritatem-cernentis.

JTFTNT^RT

la^il

101

FTf

f^^FTTJ f^TT^^^TfJ gffI%!mg^fTTmrTTiT

llS^ll

3-^fTTfT

^^ JT^Ir;
rTT5T

^?g: J^^TT^:

PfmTfT^ g
^^sTXTFT FT^

?^T ^f^^T^Tjft^

rT?T ll^oii

STTFTT

^FTT^TT: ^FT^FTTFT

^ ^:
FTTfT

gn;^FTT JT^FT

mH

^sT%3FT^:

^^
1

ii

5TT^T^FTT

gSTtr^ ^snTTFTT sT^ J ^FTTR[

^-TT^>T

3cTT^

3T^

^TfT ^BTR^ '^

RT^R^II^^II
I

jT^^ f^'7^
FTT?3T

STTrTT l:feTFTT

J^UTTFf^
"^

ffT^ cn^TFT

fer^IJTFr^TfFT
'

JT^

Ii

\o
l

ii

3-PTfT"^!7TT ^FarTTrfT ^ftj ^cTT

?TFTFfT^T

''i6.

Deinde

vestls-dimidio-induta

intravit

urLiura-excelientissimam.

Kam
47.
4s.

perturbatam, macram, miseram, solutis-comis, non-purificaII

tara,

dementem

veluti
tuiti

euntem, viderunt urbis-habitatores;

Tschedis-regis-urbem tunc,
I

in-

trantem vero eam

ibi

II

sequebantur
circumdata
superficiem I,

pueri, vicaiiorum-fdii, cuni voluptate.

in

Illa

ab

his

49*

>vit

propinquitatem regis-domus.

II

Eam

in palatii
I

profecta vidit regis-mater ab hominibus septam.

50.

Nutrici dixit:

illam adduc

huc in meara propinquitatem,

I

II

ab hominibus vexatur

femina, afHicta, refugio-egena;

51.

talis

forma auteni, video, splenden-

tem reddit meam domum;

II

insan.i- vcsle induta eximia, Sria veluti

102

5T??fTCTTt5iIR^

ii

^^

ii

^Tfr^
^oTR;
>TTfFT

fsrfFTFTT {TsT^

W
FT

^^^^\^^ m^^^rl

5^gi^TfoT^T

f^HFT ^l^ ^j: iiH^n

f^^^ ^^\
^Tg^

'"^5 ^tfT^^

^T

^f'7

cTT

f^

i:cr^

55^1"

wr

crfsfFTR; n

x^

5?fT^T?TT

^"^^ir

^fr 'fesTPT

^TJ^^W

FT^ ^pTT

cT^^^ FTRT

Hft oTrT^T^ ^tt^t^tFT

1

liM.^11

^i^^i^^ ^t f^^TTTrf^ H^T^ fTfrg^TR;

%{^t3T

sTTfFTFT^fT^TfT

^JW^H

^T^^TffTRTR;
\

ii

HH

"

qTFTR[fTTI7T^TfT

^^f ^^^J^^WimVi^

longis-oculls praedita.
52.

Illa,

homlnes postquam arcuerat

illos, palatii-

superficiem pulcherrimam
rex!

II

postquam ascendere
I

fecerat, stupefacta,

Damayanliam interrogavit:
11

Sic

quoque dolore-capta

geris
es,

53.

eximium corpus,
cujusve?
I

nites fulgur veluti in nubibus; dic mihi,

tibi

quae

non enim

humana forma, ornamentis quanquam

orbata.ll

54.

Expers-comitum ab bominibus non times, immortalium-spiendore

praedital
I

Hoc

audito sermone

illius,

Bhaimia sermonem
I

dixit:

55. 56.

Humanam

nie nosce,

conjugi devotam,

opificem genere nobiUII

praeditam, famulam ad arbitrium-habitantem,

fructibus-radicibusI

vescentem, solam, ubi- vesper-domum habentem.

Innumerabilibus-

^5^'tqrTi^RT
>Tff)T

II

'i,'^

II

103

'^iT

5FTfq-

FT

^foT

^T^q-

"5TT

^JTFTT

q^"

^H
FTR"

FTfsTFrl '^ oT^TR"

oft^R"

^^

^gf^^TR;

^^^fT^

3^=rTR[

^^ f^FTn;

llH^ll

^^T^TFT^tTTFT

>TFTTn

^^ ^^, ^^^ ^^^

^ffirflrFT

^^f^^ SR
FT

cft^:

^TtTTP^

II

H^
I

11

^FCrftFTFT
FTR"

T^^^m

^ETqr

7*

o?JFTsT?TFT

^#7 SflH^ RTjrr S^fToT^ ^FTR^^T

GTjrirTT R"

II

^?^o

ii

^g^sTrft
FTFTt

f^gTH

^T^
^^T

cr^FT"^

^^ H^

3FHs?I iTT3 ^f^FT

il

\\
l

ll

oTTFffT ^y^iT q-f{f^2^

Tmm^

^^WT
II

57.

virtutlbus praeditus est conjux, mihique

semper devotus;
secuta in
is
vi.i.

colensque

ego quoque illum heroem umbra

58.

veluti
II

Huic

fato

amor

fuit

supra-modum erga ludum,

I

in ludo

victus

autem silvam
qiiasl,
I

soius aggressus.
59-

Kum

unA-veste indutum, heroiim, dementem

ivi in
II

perturbatum,
aliquando in

II

consolans conjugeni ego quoque

silvam.

Iste

60.

silva

heros, qaapiam causae-occasione,

I

fame-affectus

nempe, expers-mentis,illam quoque unam deposuit.

61.

Kum
II

solum

in ca-

lamilatem submersum demens-veluti expertem-mentis

scquens,muUas

non dormio noctes

62.
in

tunc.

II

Deinde post multum tenipus dormientem

II

rcliquondo

mc

alicubi,

vestis

diniididm

postquam absciderat.

104
rTfT

^FTrcTTJ^fTRiT

II

X*^

II

fTTWmT

^flJi^^ ^^TT^TT T^^TFTITTR;

II

k':^

II

FTT

'^3 ^JTf^rwT^TR"

mm"^

^f^

m^

R-

fsr^J^

5jq{^i^?iiT F^criT cttSt^^r^

irg^
l

\^

ii

FTT^ 5^gcTf^q-drT^

f^rr^^^ Tim

^
pTfq"
II

^sTiTTFrT '^sft^ ^BTTFrTR^^HJftiT ^BrTFTFT^T ^Sf^T^

ii

^9ii

^^f^

Tfcr

^FSTTfnT ^lfrT J

^r

g^JTT

rpTfq^f^f^ "^

^
^

^T^T^R; J^^ctT

^^

^M.

II

5^
^%

STT fcTfTf];
'sr

^TJT^

crf^^oT^ ^FTH ^H'

II

5THFt1

^HJjq^ 3gFT^TO

'<^^ii

{TH^TTgj gr^:

q^ ^rn
m^

sr^

^^FT
II

FPf^^t
deseruJt
63.

rH% ^fJR"

sft^g^TTf^^
Eum

\^

II

me expertem-peccatorum.
II

quaerens conjugem, uror

die-et nocte.
Jn

Ipsa ego sicut loli-calyx-splendentem non-vJdens

I

corde dilectum,

non JnvenJo JmmortalJbus-sJmJIem, dilectum

II

64.

vitae-dominum excelsum.
lamentanti
ita

Ei lacrimis-impletos-oculos haben/i,
tristi

multum,

regis-mater dixit,

Bhaimiae,

tristlor
Jn
te.
I

65.
66.

Jpsa:

II

Habita apud me, eximia! gaudium mihJ

II

summum

Quaerent tuum, beata! conjugem homlnes meJ,

veniat, circumcurrens hlc et
illic.
I

etlamve ipse ad-

HIc sane habltans, beata! con-

67.

jugem

adlplscerls.
dlxlt:
I

II

Regls-matris sermone audito, Damayantia sercondilione possum habltare apud te, heroum-

monem

Siib

J^?TrcrTt??TRR'

II

X^

II

105

^T^

'^JT

5^^R
^^f^

^^H

wfq"T3; W^^^^

ii

\t: n

cryi^

FT

^
g

^fFT "^

^r;

^tt^ftr;

'<^^

^ki
ET?^
5SrFT>

^F^crnTT^^T

g^T?TR^ ^^i^uit^t

^^
i

^^f?

?;^ ^rToSr ^r^TTi^

^^rr

^^^TT

^^

^THT ^StT

^^^T^
^f^FT
li

II

^o

II

FTT^

5T^JT ^FTT JjmW\

'^ ^I^IcJIh
^FTR;

(3\

ii

H^fT

^FT ^f^^TFT f^^ "^

^J^H;
fTFT
II

^5T^
3^1*^

3^
X^

7\rn

Hff

{T^^TFTT f^I^T^
^TTfT

^^

II

jf^FT^

g=T^

>TT^

6S.

genitrix!

II

reliclum ne

nempe edam, ne faciam pedum-Iavationem,

modo.
II

69.

ncque ego viros

puniendus

alios alloquar ullo

I

Petat

si

me

quispiam,
sic

a te iste vir sit,

occidendusque a te saepius stultus;

II

70.

me votum

est

positum.
I

Conjugis investigationis-causa vero

habitabo ego, sine-

videam Brahmanos ego.

71.
72.

Si ita hic faciendum,

dubio;
cubi.
I

II

quam

ita aliter

non mihi

habilatio

versatur in corde aliII

Ki laeto animo regis-mater hoc dixit:

Omne

hoc faciam;

proh
73.

felicitatem, tibi est

votum

tale!
II

Sic fata, deinde, ad

Bhaimiam

regis-mater, Visorum dumine!

dixit

hoc

filiac,

Sunandae nomine,
14

106

^rTrcTT^tlHn'
X

II

\^

II

oT^HT FTF^IFrT^
^rT^T fT^
^F^'

!7TfTT

^Wt

FT^

^^^ T^^

^i\^^ H^fejT^T^T:

H^

^8
I

ii

^l^^^J
^fFT

g^ 5T^^
H^PT:

^TJTfTFT
ii

^^TTTtfT 3crT^q[
II

q^f^^TT^FTT

^H
II

ii

^^cni^a-T^ ^^1\W' H^:

/w\/wirwi,

X^

3rqs?T ^fTq^TTt^

r{

^rTT ^^T ^SfTTR; qTT

Bharate:
74.
75.

Opificem

nosce, Sunanda! dlvlna-forma praediiaml

II

Aetate ad aequalitatem profecta, amica tua esto ea;lcum hac laetare, expers-perterriti-animi

semper.

II

Deinde maxirae-laeta Sunanda

II

domum

adiit,

Damayantiam toUens ab amicis circumdata.

%/%^Af\/v^^%/\/%/\f\/\/%Ai

LIBER DECIMUS QUARTUS.

Vrihadasvus dixit:
1.

Relicta Damayantia vero, Nalus rex,

Visorum-domine!
II

vldit

Ignem

2.

Aagrantem

magnum

in

densa

silva.

Ibi

audivit

clamorem, in

^FTtqrn^TT^fT
==!.

i\\^\\

107

PF^ 5T^T^ VJ^\

W
5=^

^^^^

^FETT^FT
TrT^T

Wmm
FTT

JTFT

r^

SW ^mWl^

fT^

II

t^

II

^FfT

^TFT^ '^T ^^^^

5gf&;

!7^J^
ii

FTRT^

\\m

JTFJT^TmJT 5[T'TTR-J

WFTlfFT^
JTFT^T

ll

fT ^T5T:

Qm^ ^ '^^m^l
^rfj
^{^:

FT^

SoTT^ ^f i%fe (TsR ^TJTf ^TJ^r^JT ^^T

iT?TT CTrfS^Tr

ii

T^FTTT:

o
TFT^ ri

^
3.
<<

mmj

Z^ ^T^

^
I

^FT:

enf^

"^FTT

% FT^ ^ ITTTT^ jfT^ffT ^TFf

^ IT^

FTTFT

II

K
i

il

FTF?T ITTTTT^

^^

CT^ mfFTgR[
Accurre, Nale
iterumquc.
iliud,
I
!

T^
ciara
sic

niedio,

animantis cujuspiam:

sic

voce,

Punyasioce!
fatus,

sicque iterum

II

<<

Ne llme!

Naius-

que
4.

medium

ignis ingressus
II

vidit

serpentum- regem,
manibus duni

jacentem, annulum-factum.
erat, tremens Nalo

Hic serpens,

impiicitis

tum

dixit:

Me

nosce, rex! serpentem Carcoiile

.5.

tacum, regnator!

II

A me
I

deceptus es/ magnus-snpiens Naradus,

magnus-anaclioreta;
6.

ab eo, Ira-affecto, exsecratione affectus sum,

II

homlnum-

regriator:
I

Sta

tu,

immobilis
tu

veiuti,

doner nempe

Naius aiiquantlo
7.

hinc ducet;

tum

ab

exsecratlone evades a

mc
I

farta.

II

IlJiii)

fxsecratione non potens siim pcdc uiovendi pedem.

14*

108

^rftcm^IFrR"
"^

II

\^

II

Sqt^TFT

m^ ^m
jrft^R"

5^^fFr

^FT ^TSfH

ii

li

FT^^

"fT

>Tf%^TFT

^T^?T

TT^

JTT^
l

il

t;

ii

^RT

3^

JTTIt^ snj^T
!7T?TT| "^I^R;

f^JTT^:

FT3 JT^pTT ^FT:

^T^TJ[f^Srrq[

^crfsTGr^FTH;
l

II

II

^TFTT^

f%5^3 f^ofFqRT
^^:

3FW^TJTJT FT^
CT^f^ JTtJT^^
FT^
FTFT:
"fT

^TTJT:

^TJ?:^

^^J^
l

II

\o

ii

JT^

f STTFT

^m ^T^f^fT
?TFT

^^R[ ^^T^T^t %TT ^Tf^TFT

^l^
i

II

FT^tstTT^JT

^l^^^ ^^^^

^m
me
tu;

^\
II

FTF^

^f^
similis
i,

FT?:CT3

f^!T^ ^tT{^?TFT
servare velis

^^

II

S.

Ostendam
mei

tibi felicitatem,

II

amicusque

tibi

ero,

non
II

est serpens;! levisque tibi ero, cito

postquam sustu-

9.

leris,

me!

Sic fatus hic serpentum-princeps, factus est pollicisI

mensuram habens.
10.

Eum

postquam sumserat Nalus,

aggresso

Ivit in

regionem
flamma,
I

igne

- liberatam.

II

Aeris-regionem
ei

solutam
II

11.

deponendi cupido
numerans,
i,

serpens iterum "Carcotacus dixit:

I

Passuum

tuorum, Naischadhe! aliquos;

in

hoc

tibi
II

ego, magnis-

12.

brachiis praedite! fellcitatem

tribuam, quae eximia.

Deinde nuI

merare exorsum momordit decimo (numerato) passu.

13.

Ei morso

ipslus-forma cito

interilt.

II

Is, tultus, stupefactus fult, se

deforma-

^FfrgFe^m

II

\^

II

109

^ ^\ ]kK^m rmV^
f^^g^^rft^^T ^TJT^
FTFT:

^rrTFTT^

f^^FT^
ii

^:
ii
I

^?r^

^^q-fFf:

\^

^^^T^T^t ^JT: HTr!^'!^ ^TFT^ 5^^1fT

iT'7T

sTJFTf^Ff i:cT^ J^ pTT

f^^H^ sT^T
l

^fFT

ll

\^

II

^f^^
f^^^TTT
fsTqrUT

Rt f^f fTT J:%R" 5^^FTT R^FT

^^"^R" pTR J:i^JT f^ofFFTfFT
TTT^ J 7TcTR[ cETT^

ii

n
il

^^^

^ mT^fFT

FTT^FT pTfq-

q^T^
FT

?:t^
(EirT

FT

f^^Ff^rfFT
i

U
li

5^TJTT
^^-TT^

^^ f^fFTq[

5rr^"r sT^rf^CT
>T^FT:
JTT^FfT

^^f^m

^T "^
^f^ar:

fFTT
^fg

ii

\^
l

Ft

mq^ fT^T^{

cTT

tum
14.

Nalus;

propriam ejus-formam-habentem serpentem viditque

II

terrae-dominus.

Deinde Carcotacus serpens consolans Nalo

forma,

dixit:

Per me tua
15.
16.

interiit

ne

te noscant

homines,

sic
I

(cogitan-

tem).

11

Cujus-causaque

es afflictus
II

dolore magno, Nale!

veneno

is

meo

in te dolorose habitabit.

Veneno circumdatis membris, quam

magne-rex! dolorose sane
is

diu te
17.
bitabit.
ira

non
II

solvet,

tam diu

in tc,

haI

Innocens a quo offensus tu indignus, hominum-regnator!

18.

exsecrando

eum

servatio

me

tibi

facla.

II

Non

tibi

metus,

magnc-heros! ab

apris, ab hoslibus cliamve,

a brahnianicis sapien-

110

STFfTCTTl^RJT in^ii \

^^W^^m
(T?T^

^r^FTT 'TrS^FFT^^T

^Jim

II

\z
i

II

mRFTfTT^ ^ ^

TTJT >Tfe[^fFT

HW^^^
JT^
H^q"

m^ ^m
m\
F^

^'T^T

WWFT
'^^JHTR"
n

ii^^li

{TsT^ ^FT:

^TJT^J ^^R[

^tIt ^cTR;

^JrTq^Tfr^q" FT

%^

^o
1

5BrqT^?IT^

^rrfr ^^^TiT ^?^ 1{TsTT

FTW^<;

H ?F ^^^'7^ ^rTT

^T^^^^JT

%
II

ii

t^^.

il

^m^T r^T^^rT^: \ oo

mt

5T ^Tf^carfFT

^mm ^^

'^^:

%?Tm

'fT^a% FT^

^,^,

II

HWfH^ ?r7fT pT^ JTT R OT% 'T^: W: ^5T FT^^T^^TT^ HF^fT 7^^^ ^^tf^
"fT
li

t^^

II

19.

tibusque erit,

mea

gratia,

hominum-regnator!
tibi

II

Rex! venenumerit;
II
I

tanquam causam habens(\uG non

20.

tormentum

in

pugnis-

que, regum-princeps, semper victoriam adipisceris.

I,

rex! hinc,

auriga Vahucus ego,

21.

sic

dicens

coram Rituparno,

is

enim noscit

talorum-scientiam

II

in

Ayodhyam urbem amoenam nunc, Nischatalorum-scientiam dabit rex pro cquorumfelix,

dhorum-domine!
22. 23.

Is tibi

scientia,

II

ex Icschvacuis-stirpe-natus,
fellcitati

amicusque etiam
II

erit.

Eris

quum talorum-gnarus,
tu,

jungeris tum,

congredierisque

cum uxore
24.

ne maerori

animum
tibi.
11

adhibeas,

cum regno,

liberisque: veritatem hanc dico

Tuam

formaniqiie

quum

videre

F^ITT^ cr^

^TJRFt

^2TTq[

pT?!

^T^
i

HFTFTorlH FT^

^^

STTH^

^^ H5TTFR:
FT?T

ii

t^S

II

5^*^^ ^TFTFTT ^^: f^l^CTJT 5T^gF^?T%

4T'"T

3^T !^^^ r{^ ^pT ^HTJJR

llt^M.11

(^^ R"^^
^FT

HF^ STTm
n^

^wrsT

^l^
Hft:
II

J^JT^TsTn; FTFTt {TsTR;

II

'^T

rT^^-ft^FT

11:^^1

^"lcni^R ^3^*
/wwv%/w

l^

II

FTTFT^ ^BTrTf^Tt

^Tfyt

CT^ ^^TT
I

^FT:

cupias tu,
25.
26.

hominum-regnator!
II

recordandus tum

tibi

ego, vestemrecuperabis.
I

que hanc induas.

Sic
fatus,

Ilac

veste indutus

tuam-formam
II

dedit

ei
,

coeleste

vestlum-par tum.

Sic
I

Nalumque

postquam edocueral
tum, rex!
ibl

vestem dederatque, Caurave!

evanuit.

serpentum-rex

nempe

LIBER DFXIMUS OUINTUS.

Vrihadasvus dlxit:
1.

Hic poslquam evanucral serpens, profeclus

cst

Naischadhus Nalus,

5Br^5Tf

^T^"^ 3^:

^fsrofTT^T

^T

TfFT

^r^^'

ii

t^

li

5^^FfF^T{^
^TTT^

^f^^

sTT^TJ^'-!

^^^

^5tCTrT:

ll

ii

f^^^TT^
FTFT
n

FT^t^ ^ff^JT ?T% '^T -gFT

gi^^T^
^
II

^fFT^

^gq^ o \

^mm ^J^ O
V

^TR; \

?IFTCTlfT
r

^STTtT

^^ ^T^^
vxtmi^

H?:^

FT

H^R[
f^qn
FT

^FrH[

^T^^T^
u

^^ ffq;

"^

H ^T

^ETTfFT^

TtJT^

"^^

^
II

f^m^'

^^T

^T^

2.

Rituparni urbem intravit decimo

sic dicens,
I

die.

Is

regem

adiit:

Vahucus ego,
II

equorum

rectioni aptus in terra

non

est mihi-similis;

3.

in rerum-difficultatibusque etiam

ego interrogandus,

in

disciph*nisII

que;
4.

ciborum-paratum etiamque
artes in

intelligo prae aliis praecipue.

Quae

mundo hoc, quodque

facere, Rituparne!

etiam aliud perdifficile-factu,

omne studebo hoc

conduc me!

Rituparnus
5. 6.

dixit:
facles.
Is tu
I

Habita, Vahuce! salus

tibi!

omne hoc
II

In veloce-cursu sem-

per animus tenetur meus praecipue.

exerce negotium hoc, ut

^^^J
pTTR-

^W^W^
t^q%

^RT '^FTST^'^ ^FT

SiTFTT:

ii

3gf2TTf?TFTt

FTF'T grT^VsTt^rfr

^FTT^fTt

FTnf ^fT

^ SfT^
il

li

(3

ii

^T 3^ ^FTH
3FigfTlfrF'T

"^JT -'T^FTFT

^^ ^m^'
t:
ii

^JT{ fTi^^T^TsftsTnT:

H%
HFT

FT^T
fTPT

^^
fT^

JJ^ %>fT\ ^gf^rTTi^

'^

m^R;

^^
FTT

sTJTT^

ii

II

^FTTTFTT^T

^^T
^T

5f^ FTTfer^
'OT
crfFT^g-fFT

FT{^1 H^^

^^

#:

ii

\o

ii

^fT
^T^T

g^ ^^^^ f^J^^ToT
^^f

jft^Fft

^^tfT
i

linil

m^H
I

f^T ^giT

4;^Tf^ ^Tj:^

veloces equi mei

7.

sint;

equonim-praefectus es; merces tua centies

centura.

II

Tibi
iis

aderuntque etiam semper Varschn<*yus-<?/ Dschiludes;

habita

S.

valus,

cum
illo,

apud

me Vahuce!
I

II

Sic compellatus

Nalus ab
9.

habitavit ibi

honoratus,

in

Rituparni urbe,

cum-

Varschn^yotans;
I

f/

Dschivalo.

II

Is ibi habitavit rex,

Vaidarbhiam cogi-

et

vespere, vespere seniper hunc slucum

illa

unum
I

pronuntiarecordans

10. 11.
12.

vit:

II

Ubinc

fame-siti-afHicta, defessa, jacet pia?

II

hujus stulli?
valus dixit:
II

Cuive ea nunc adcst?"

Sic dicenli regi noctu Dschi-

Quam

iliam miseraris

semper? Audire cupio, Vahucell

15

114

5TFffcrri$?TRJT

II

nn
II

^BTig^^ ^^?T ^T ^lft ^J\ ^^n; 5rig!^^m

FTR^

\^

11

SgfT^ ^Fft ^^T iT^^CT^f ?T ^F^TT^FT

FT^?TT

5g"Tm^ ST^^FTT ^Tff

'^rlX ^^'
otJ^^U^

\\

\^

li

H ^ %^f^^
mjffT:
FT FT

^"^V

rT^T

^-^

^^FTT

^JTF'7 ^gi^qtfjFT:

ii

\^

ii

^^^T^:

J^t^R" f^5rT{T^R"
FTF^TT:

W{F^H'
^#r fJT

FT^T^^
fT

f^^q;
=^Ct

m^fT

rTT^rfFT

11

\H

II

f%^^^

H^T3

Eflf^^ ^THT^IT

f%^^
II

5THF'"T

^^%J

^J"'^^
^Tft

3^J ^^T

'5^FT{R;

U
I

II

FT FTR" qrfTCT^

^^

vTCfx ^BTR-JTFTT

^^
\(3
li

PTfflT F[^T

Fcrjn^^ J^^^

m\

sft^frT

II

Longam
13.
14.

vitam promittens! culve esi femina, quam

/>raerf//o

sic

miseraris?

II

Ei dixit Nalus rex: Stulta-mente

cuipiam
11

fuit multi-aesti-

mata femina;
ab
illa

illius

non valde-stabile dictum.

I

Is aliqua

de causa

stultus disjunctus est.

Disjunctus
is

is

stulto-animo praedilus
I

15.

errat

dolore-afflictus.

II

Ustus

maerore die-nocte perpetuo,

distichon

16.

noctis-tempore, recordans
agrans terram totam,

illius,

unum
I

canit.

II

Is

per-

alicubi

aggressus

uspiam
II

habitat

indignus,

17.

illius-dolorem rursus quoque recordans.

lila

vero illum

vimm

femina in miseria quoque secuta, in silva

18.

deserta ab eo parva-vlr-

tute praediiOy

o grave-facinus!

si

vivit.

II

Sola femina, ignaraque

^^

STTFrr

STFHm^

JTTJTTtJTTfT

^FTMINHI
sft^TFT
ii

gF7CTTFTTCr(tFTTjt

J^^
SR

^J^

\t:

II

^TCT^f^Tr J^Pi

q^fFT

^T^

r^^ "^^T
^r'7

t^WT^R" T^ST&R' ^f^CT

II

X^
I

II

^^ ^CT^ {T^ ^JTCFfk ^^FTpT WTFTcTTH^ ^^FTf ^^ ^^

f^"%3^"^
FT^:
II

II

^o

ii

4;FT

^TFTNTW^

fT^J^:

II

II

/WVWWV%

^drl^l^M

RH

>fh": FT^rf^

^rTT3

JTrt

viarum, non-ita-merlta,
19.
vivit.
II

fame-siti-affecta, o grave-facinus!

si

bestiis

rapacibus-adita semper in silva magna, terribili,

deserta ab illo, parva-fortuna, stulta-mente praedito^ venerande!

20.

II

Sic

nempe

Naischadlius rex,

Damayantiam recordans,
domo.

ignota-habi-

tatione habitabat in regis

illius

^^^^^nn^k^^^^^^^^^

LIBKR DECIMUS SEXTUS.

Vr
1.

hada

V us

<I i

Abrcplum-rcgnum habente Nalo, Hhimus, cum-conjuge

io servitu-

15*

116

^TrftcTTi^m llUii
?TT
ii

K^^ !T^erTqr?THTFT Rr^^^Tf \ FTF^^^ fttr; Htjft m \m^ ^^^\

ii

fTJT^^R'
^SrfFT^
JTcrf

^^T^T S^JT^Trft^ "^ FTFTT^

II

^
i

^r^

H^^qW ^^TFT f^^^TT^f^

fT^^^ ^?TTFT

TT

^^

FTT^ ^T^f^^ilfFT
I

ii

^lT^T^t^ ^f^TTFT
5T

^TTJTT JTyT^fTf^FTiT

%^ ^^T^ 4;^T
RT

'^g^

^^^Trft

^Fft

^fcr oTT li^

I

II

fTTFrTT5r ^fcT

^fCTTf^

WR^ ^ST

^FT^ ^^^^

^q; 3^TH
3{(T^TfTrr

qrgj

^T

^T^UTT: H^Fftf^^fT
I

ii

II

f^rft

^m ^^ m^J
^FT
STT

^ ^

5Tcri^?TFT

^ftTcrfir^FT

II

II

dinem profecto,
2.

Brahmanos
divitias

mlsit,

Nalum- videndi-cupiditate.
I

II

Mandavitque
rite

ils

Bhimus,

postquam dederat eximias:

fih'am!
II

Quae-

3.

Nalum

vos,

Damayantiamque meam
I

Hoc

negotio facto,
ei,

cognito Nischadhorum-regnatore,
4.

vaccarum mille dabo

qui
I

vestrum eos adducet,

II

possessionesque dabo, vicum oppido-parem.

5.

Nisi possunt huc adduci Damayantia Nalus

etiamve,

II

cognito tanSic compellati

tum, etiam dabo vaccas decies centum, opulentiam.

6.

ilH iverunt laeti

Brahmani, omnes-plagas versus,

II

in

oppida-regna,

quaerentes Naischadhum

cum uxorejl non vero

alicubi vident

Nalum

gij'7T^^T^

^:

^^^FTT^FTf

^^TFTTR-

JF^ ^t^fTT^JTT^^

J^mj
q-mT

^fFTRR' FTTR^
rsr fsT^^HtJ

f^^^ ^W^^
FTT

II

t; II

^^VT

FsTI^TFTT^tR

^f^^T RfFT^T3 ^^TT

SfTCTT^qfR^
ii

FT^^TRTFT

HrI

fFT

^T^^J

ii

^^
^t'^

3^T^
?TR

>T^

J{T ?:^T

FT^TlCq'

^^^T

fFTTZTT

^f^

W^
II

^t FfT^^TTTTR

^^
i

f^T^TR

il

\o

ii

5^'^T^^>Tt
7.

I7?TTRToT TTT^^fTCTTr^T^TR

Bhimi-filiam.
I

Deinde Tschedl-purim amoenam Sudevus nomine

II

Brahmanus
8.

perscrutans tunc, Vaidarbhiam vidit in regis-domo,

in puri-diei-nuntiatione regis,

cum Sunanda-simul
eam
,
I

versantem,

parum

laudata forma, incomparabili,

'9.

involutam nebulae-reti lucem

veluti solis.

II

Eam

tuitus
I

magnis-oculis praeditam^ supra

modum

lutulentam, macram,

cogitavit, (Bhaimia, sic, rationibus colligens.

Sudevus
10.

(lixit:
est

Sicut ea a

me

antea visa,

sic-formam habens
tuitus hanc, a

haec femina.

Factam rem habens sum nunc,

11.

mundo-dilectam

veluti

Sriam^

II

plenae-Iunae-siniilem, nigram,

cum

pulchris -c/- rotundis-

118

^FftqrTi^R"^ n^^ii

^T^qr^fsriTTT^T^rT q::qgTfg J;F[\\ 1^^

^'St FT>7fFTFft^f?T

qrfT^^^m^ ^^

ii

^:^

ii

f^V^fT^q; FTF^f ^^C"^^^^ \^t

'^rTT^

iTFTqrfTgfFTm^

^inTFftR;

^^=^

'^ftft n x^ n
l

^iTT^^

^5r f^I^f ^T^rTf^!<TT^{T^

crfFTm^f FTT^

^t

g^WTFTT^

^^ ^^
I

II

\9

ii

f^U^FT^tfrq^TFTt f^^TffTFTf^i? J^TR^

^f^FT^fFT^^'?^ 5?ITf FTTRT

^^

gf^R^JT
l

II

\H

efTT{t

g^TFTTjt {^W^JT^^tf^TTT

mammis,
12.

facientem splendore reginam omnes expertes-obscuritatis

plagas,
thi

II

pulchris-loto (jim///6M^-)magnis-ocuHs praediiam^

I

Manma-

maritam veluti,
veluti;
II

amatam universi-mundi, plenae-Iunae-splendore

e Vidarbhorum-lacu
illo

13.

praeditam
sam,
I

fati-culpa veluti avulloti

luto-coeno-obducta membra habentem^

II

fibram velutique
I

14.

avulsam;

plenilunii veluti noctem,

aRahue-vorata-Iuna,

de conveluti;
I

juge-maerore-turbatam, miseram, siccato-iluctu amnem

15.

II

lapsis-foliis-lotos

habentem^ perterritis-avibus praeditum^

,

ab eleII

phanti-proboscide-agitatum
16.

perturbatum veluti lotorum-lacum;

teneram, pulchris-membris praeditam^ gemmarum-sedis-domum-

^^JTTRTn; \^J

'^fnT

WFftfT 4;^^ '^FTH

l

11

U"
II

^rfRT^nffq^FTR JTIJJRT^TR" ^T^ft JFTTq^

^^t^TR" r^ ^^f
^nFTHTJf
:

o?ftfe ^ffFrT^H^FTFT

II

\^

mj

^TfJTf ^l^TTJT

cT^JsRST^
II

"^^^T ^[{'TFff^ ^JTR[ H"FT^?r^^Tf CfT

HFTT ^TfT cr^^ ^T^^T
^CTT

\t:

II

WJTiT

HJCT^ J

i%^T
11

f^ ^f^FTT R-^
f^^Ft ^F^tT

ITmT^TTR^T

vf^

\^
l

II

^TT ?T| 5r[^gT ^{^Fq[ ^TFT^ "^^R; ^ !7fT%JTT tqr

^T^

^TFT:

^\\r{
1

II

t^o

ii

^JTTJT ?TfFrFT%I^rFTf !7TFT^^T^"^^nTTR;

5^T^T5T pf^FTTJT l^T RqT

merentem
17.
,
I

'fq* ctTeTFT

TJT:

11

t^^l

11

ustam velutl sole,

loti

fibram velutique avulsam,

II

formae-e/ liberalitalis-virtute-praeditam, ornatu-dlgnam, Inornatam,

I

lunae-virgam veluti novam

in coelo, nigris-nublbus-tectam,

II

18.

amorls-voluptatibus caris orbatam, orbatam proplnquorum-tiirbaque,

I

corpus sustlnentem miserum, conjugem-videndi-cupldltate.

est

II

19.

Conjux nempe eximlum

haec enim relicta ab
facit

feminae ornamentum sine ornamentls;

II

20.

IIIo

splendens non splendet.

DifficIIe-factu

ultramodum

prlvatus
tabesclt.
I

quod hac Nalus

II

sustlnet

suum corpus,
loto

21.

non maerore vero

Hanc nigris-comls praedi/arn^

jimj7i'6uj-IongIs- oculis,

gaudio-dlgnam, afHIctam videndo nicus

120

^FftCTTlsarRT iiUii

Hg: fT^TJT^TR; fTTUt ^f^HTl ^ftT^ft

^ETfq-T

?T2IT

il

t^t^

II

^^T

cr^c^T^TT^ W^r^: iftfFT^

VmH
ii
l

{T?TT

{T^ETfTf^^:

J^q

FTSgT=^

'^f^JjftfT

^^

ii

FTFq^tFTSrTf^fTiT^ FTFmf^TsT^THSTFTTq"

^f^^

vT^fFT

%^Hf^

FT%

>TR; ^fFT^^TJTT
I

II

^^

II

'7^
^^^T

FTfCTT 'Qf^?Tf?T

cft^FT^STFft ^T^T

H^^TFTf^gfT HT^TR^
5g[T?TTFT?TT=Pq;

crfFT^?rR"FrTFTHTR[

li

t^H n

^^TJT q;^=^f^>TT^J^TR;
ll

5^?^crTR; j:l^f?T j:i^T^T^ OT^FTFCT^^T^

\K

ii

22.

quoque laborat animus.

ripam
ibit

II

Quandone tandem

doloris ad ulteriorem

pulchra,
II

conjugis congressu, bona, Rohinia lunae sicut

23. 24.

(conffressu)?
ibit
I

Hujus certe recuperatione Naischadhus ad gaudium

II

rex e regno lapsus, rursus adeptusque terram.

Pari-virtuti-

e/-aetati-junctam,
25.

pari-familia-instructam
illa

Naischadhus
iHius

meretur

Vaidarbhiam, eumque

nigris - ocuh*s.

II

Conveniens
I

incom-

parabilis, fortitudine-e/
26.

mente

praediti esi mihi

II

consolari uxorem,

conjugis-visum-desiderantem.
simili-vultu praediiaTn^
afflictam,
I

Ego

consolor eam, plenae-lunae-

quae non vidit antea dolorem, doloreII

meditationi-addictam.

7^

f^fTJsr

j^fm' ^Jimj ft^^^

ftt^

SgTJFT

FTFTT

H^ft g^^"t ^TT^nfT ^5T^?T

li

^,^

II

^^ g^^ t^pf
>ftiTf'7

"^TJR

Ft ^i^TFT:

FT^^
3"^T
FT

^^T;^

3T5TFT

^T^T

^-%^^

"yTFT:

il

t?T:

ii

fJ^FTe^^^FT

RFTT

^^

sT^^l

^TFT^

^g^#r
^FfFT

J^TfFT^ FT^ffr
JTFTfTm

^^^Tim

^l^^ ^^T ^^

^
l

n t^^

II

^"^1
777^
27. 28.

5TT^tITT^

mVH ^H^ ^i^

^T!T

II

^o

II

^'7^?^ ^RTfTT^ FT?5T^ "^ ^ O O N "N FT^

FTT^ FT^T^T

^m^T FT^^: FcT^

N
I

ii^^lii

Vrihadasvus

dixJt:

Sic postquam consideraverat variis rationibus notisque eam,laggressus, deinde Bhaimiae

Sudevus Brahmanus
tui
II

dixit:
I

II

Ego sum Sudete

vus, Vaidarbhia!
29.

fratris

dilectus

amicus,

Bhimi dicto regis

quaesitum huc aggressus.

fratresque
illi;
I

Salvus esi luus pater, regina genitrix,

saivi

et
II

longam vitam promittentes

sunt ibi-nioran-

30.

tes parvuii

illi.

Tua-causa propinquorum-turhae vero oxpertesI

mentis veluti sunt;

31. 32.

quaerentes
ilio,

Brahmanique peragrant centeni

I

terram.

II

Cognlto Sudevo
illis

Damayantia, Yudhishthire!

inter-

rogavit de

omnibus

ex ordine amicis suis;li flevitque vaide, rex!

16

122

^FftcTTi^RiT {\\k\\

^F 9^^
FTrft

^^^^ ^^3T ^"^^

FTTR;

fesftfTJTR;

II

^t^

II

^^rft^

?:^

g^^

^"t^^f?fFTTR[
li

W^^
^fR-5fiT:

FT% '^T% ^ST'7tt1

H"T^FT

^^
I

ii

wmj^m

%^
FTT

^f^"^

^^7

^^5t^
^ETET

FT^T ^-^^^

^^

qrf^

iT-TO
l

II

^^

II

^f^CTFTJ ^TFTT ^IT^T TTg^Fj; FT^

^m^ ^^
7\H'

^T

STTFTT

5TT^5t5T

^T

H^FT^
\

ii

Vl

g^^^T
HT^T

5?TJTT?:7 (TsTiTTFTT

^T^ ^H

TO^

^Pt

>t gFTT

^T ^fq- >TTf%^

ii

^^
33.

^'^T mfFT^TT

^^l

m ^TJTrfTW
Sudevum
II

VaidarbhJa dolore-vexata,

tuJta

subito, fratris

dilectuni
tuita

Brahmanorum-excellentissimum.

Deinde flentem eam

Su-

nanda, maerore-attenuatam
34.

cum Sudevo

secreto loquentemque,
I

Bharate!
gressa;

II

genitrici dixit: Opifex flet valde,

si

cum Brahmano con-

35.

eam nosces,
I

putas.

II

Deinde Tschedis-domini mater e

illa

regis gynaeceo tunc

36.

ivit eo,

ubi

femina cum Brahmano

erat.

II

Deinde, Sudevum adducendum postquam curaverat regis-mater, Vi-

sorum domine, interrogavit: Uxor

I

cujus ista, filiave cujus, egregia?

II

37.

Quomodoque

separata a propinquis, a

conjugeve, pulchris-oculis

^Fncrnc^RJT

\^

123

FTir^

f%

"=^^ ^^T?JT "^^^fcrtjftfT

II

^t:

II

^fFT

^NTi3?IT^

cfTJ^:

FT3T:

11

II

/W^A/VX^W^

f^^4(TsfT

^TFTT HffT ^T^ ^TgFT:

^?TTft
fFT

^
38. 39.

>TR; FTF?T ^F^Ttrft

i^^FTT

li

li

praedita?

teque cognita est, Brahmane! quomodo, cupio ego audire a te

sic profecta,

bona?

II

Hoc

omne

plane.
II

Accurate mihi

memora
illa,

interroganti divina-forma praeditam.

Sic compellatus ab

rex!

Sudevus Bruhmanorum-optimus,

cum voluptate-sedens

memoravit, Oamayantiae sicut-verum.

nn/wwx^n^Ari^v^/v^iw^n

LIBER DECIMUS SEPTIMUS.

Sud^vus
1.

dixit:

Vidarbhorum-rex justo-animo
praeditus.,\
{iWdi

est

Bhimus nomiuc, magno-splendore

haec est

istius,

cximia, Damayantia, sic celebrata.il

16*

124

^^tcTTi^^im

\\\^i\

^jq grr fTPT

FT

^F^TTtjfl

fTWm^fq" ^TFT:
l

ll

ii

fiTFfT ^T^TT ^FTjTT^jfT JT^lcTFT:

^fTETTtTT JTrT:
Ft

FTT^^

PTT^T^TFT

^f^i%FT
i

II

li

^^r;

^JTCTTafef

^^: ^mtq^ ^^ttr^

FTST

'^^ ^FTTT^FTT ^FTT

J^FT^^
f^ j^w\
\

ll

II

5BT^T

mm ^ ^^ 5^tj W ^fT:
m^J^J' CT^FTfTOT

j^m ^^t

JTTgcft ?r

fgg^ 3fT^:
I

II

^^^

m^ ^ wm^ ^ ^m

FTT^FfT ^TTT^FfT ^T^T

^ ^^j>
i

w \ n

fsr^F^&T T^^HFfT c\ r\

m^ ^J^ f^FTFTFT:
Viraseni-filius
II

2. 3.

Rex vero Naischadhus nomine,

es( istius,

Nalus,

uxor haec

eximla, Punyasloci sapientis.

I

Is

vero in ludo victus a

profectus

fratre,
4.

prlvatus-regno terrae-dominus,
cognoscebatur unquam.
I

cum Damayantia

simul non

II

Ipsi

nos Damayantlae-causa
In
tui
fiiii-

peragramus terram hanc;

5. 6.

ea haec

a me

adita femlna
existit.
I

domo.
in

II

i forma slmllls humana non enlm

Ejus autem hlc

II

superclllorum medio ingenitus naevus pulcherrlmus,

nlgrae,

loto-simllis conspectus est, qul Interilt, a

7.

me;lsorde obductus enim

iliius,

tecta

nube

velutl luna.

II

Macula-exlstens excellentlae-causa

CrfprcTr^g^F^
?r^T
'f?TT

'^J
Ti

^^ ^T

fFTrar(T?TH[

II

II

^m^

^crqFT^qrf^FTR-

5?H^FT^
li

5grRro?IfT?T \

^frT ^T^^^f^^FT V
'^R- hF^FTT
i

li

t: ii

5g^q ^g^r ^FTT FTJ^T

FTT%?T >TR; T?TtX^1 fR-^rft

^mj

\^1 '^^T

ll^ii

^^^^ 3^T^
FT^ fpTT sr^^R[
FTf?T

^f^
FTf?TT

f^J^TfT qrt

HR^
fT

J^t^^TqTFT f^gCT^^T^^fT ^FTR"

'CTf

lao
i

^^5TT

^^

J^m^

StT^^
f^Z^T^^:
i

^crT?TTq[ rl^

od^

^^
I

II

II

f^g^

?:^T

gsT^
II

{TsTiTTFTT^ HT^FT

haec a Bralimane formata,

S.

interlunio- turbidae
illius

lunae virga non

valde-splendet.

Non tamen
I

{Damajaniiae) perit forma corII

poris-sorde-obducta,
9.

inornata manifesto splendet auro-similis.

isto praedlta,
I

Isto

corpore femina, naevo

animadversa

est ea a

me

regina, occultus ignis veluti calore.

Vrihadasvus dixit:
10.
11.

Hoc
luit

audito sermone

illius

Sudevi, Visorum domine!

II

Sunanda abillius

naevum
I

tegentem sordem.

Is,

sorde detracta, naevus

splendebat
12.

Damayantiae tunc, expertc-nubium

conspectum

in coelo veluti luna.

lih.iralel

II

Post

naevi

Sunandaquc

regis-materque,

126

^rTrq"Ti56rTJ^^

ii

\^

ii

^^?ft

FTTR"

^JJ^tJ

5^R[

^cT FT^Fr:

ii

^t^

ii

^frr^ETT

jf^FTT"^
TTFTT^

^m m^qr

"^?? FTT^FTT
l

la^n

5?^ir

^^

^5TH H^^ ^TFRJT:

eFT ^^TlfrTRqH:
^cTfcr

H^^T "^J^^m

ii

^^

ii

^^: HT
sTTFTT

pT^

g
'^

^T ^{^T^^t^ ^^\ 5^: fT^T ^^ ^^Jm T^HJ 5T%

ftI
'sr

li

II

n[

^Hj "Jt^??
q^

jtr"

m&f^
11

?T^ srTT
FTTR;

"g%
T5TfTT

^Frqrf^ FT^T rJ^

Un
1

5T^=T

^^^

^^J\ qH

13.

flentes,

illam

amplexae,

momentum

quasi
I

stabant.

II

EfTundens

lacrimas,
14.

paulatim regis-mater hoc dixit:

II

Sororis

filia

meae

es,
I

naevo hoc praedita.

filiae

Egoque

tua materque regis

illius

magnanimi

sumus, Dasarnorum-regnatoris Sudamanis, pulchro-aspectu

II

15. 16.

praediial

Bhimo

regi

illa

data esi^

Virabahui ego vero.

II

Tu

vero nata a
sane

me

conspecta es in Dasarnis, in patris domo.

Sicut

tibi patris esi

domus,

ita

quoque mea, eximia!

ita
tibi,
II

sicut

etiamque

17.

mlhi est hoc dominium, Damayantia!

Daraayantla, Visorum-domine!
I

Ei laeta menle

postquam

se

inclinaverat, matris

5T^WTI5?IRJT

II

\^

127

WmRT
mT^W
gi^TFT

V^ HFft

^W{ ^^1
(^^JTTCfTT

sfcTFTT

^T^
il

gf^f^FTT

fT^ ^^TT

\t:

ii

g^FTfr

cTTFrt

Hf^^^frT

Ff2^?T:

i^^f^^^Tf^FTT^ ^TFT^ ^TiT ^g^Tg^T ^BT^m

^^

^{^^ ^ "^ JTtFTT SffTFTq; FT^ m^{ frr^T f%^^ J^t^TFpT ^^T% '^ ^snr 5
^f^^T
"fg

FTT n t^o

11

f^^ F^f%^
^^tjh
FTT^T

rfcT

^g^T

^%

"^
WT^^
^TqI

t^^^ttr; ETTgR;
cTT^fT
yT^T^T

^^q^ m^^

n t^^ n

^r^

3^T

^"^T iTTFT^fTT
II

"X

CT^^gT JTR-FT ^H' ST^^ q^FTT ^ o o

^t^
^ ^

li

CTT^ZTFT^^ (T^JTTFTT ^lfTFTtJT ^{^Tf^^TT

18.

sorori hunc

sermonem
apuri
II

dixit:
I

II

Incognita quoque

dum eram

laete

sum morata
19.
20.

te,

omnibus-optatis bene instructa, custodita

erit,

semper

te.

Jucunda jucundior habitatio

non dubium;

diu-exsulem, matcr!
habitant ibi parvuh',
I

mc

dimitlere veiis.

II

Liberi enim mei tra<lucti

patre orbati,
II

maerore-afilicti,

meque etiam

21.

quomodone
hic
vis,
I

ii

(sinl orbati)?

Si vero

carum quidpiani mihi facere

II

in

Vidarbhos ire cupio, cito mihi vehiculum manda!

fata laeta

22.
23.

Ita;

sic

nempe ad eam

matris-soror, rex!

custoditani

ab exercitu magno,

cum

fdii

assensu,

tum

II

niisit

regls-mater felicein,

128
?TR5T >T{Frw
rTfT:

^F^TTfTTl^RiT

II

\^

ii

^ ^CTTJTTiT^^^
H^:

^^

HT

^f^f ^^

f^^H^T^ ^^^TFT jq:

ST^?: HiT^sT'7FT
ii

FTT5T Jl ^-^-TsT^T:

t^9

ii

H^T^ fj^fttt
^TFT;[^ fcrFT{t
"^STFTT:

^j

^t^^^t^

^i^
i

ifr

'^ FT^%

'^ H^sT^TR^
^T^ffST^ft

ii

t^H n

^|T?TTiTTFT

^T^lTTm

q^HT f^f^^T
5^Ft5"TFT

\^\

^^?TtT1 fsT^TT^ ^r\

gTfer^:
I

ii

^/^

ii

g^oT^ mH^%tJT

mFTt
fTT

?f

'^ FTJTCTTI ITf^nT ^rf^nt^T^

ii

^^

II

sj^T

{^R-

FT^

fqrg:^

^f^

>nf%^l
ii

f^^TrTT JTTFT^ ^sT^

^{ ^^^T^

^^T^lPT

i^T:

ii

viris-vecto
II

vehiculo, Bharatorum-optime! cibo-potu-instrucilla

24.
25.

tam.

Deinde

brevi

quoque

in

Vidarbhos

ivit
II

rursus;

eam

vero propinquorum-turba omnis laeta honoravit.

tuita

Omnes

salvos

proquinquos, parvulosque

illos,
II

matrem patremque, ambos,

Deos
coluit

26.

totamque etiam amicarum-turbam,

gloriosa,
I

Brahmanosque
II

eximio

modo, regina Damayantia, Visorum domine!

vaccarum-mille
II

27.
28.

Exhilaravlt

Sudevumque
vico,
I

rex

iaetus,

tuitus

nempe
domo,

filiam,

opibusque.
requieta

llla,

morata noctem

ibi in patris

egregia,

matri,

rex!

hunc sermonem

dixit:

11

STFft^TT^FT^T
TT3T

II

\^

II

129

%^

^^%
rTsfr

steTftR[

JTTFT:

HF^fT

^lft

RT

^^T'"TT

^Gq-UTT fcrf^FTT

m g ^j\^\ ^ tT^3 f%f%^

{TsTJT

>TI^'ferTT

^Er^T^ll^oii
I

FT^^FSHH

FTT^ ?^T ^^^T ^gTrTiJ^^ FT^

^T^^rTiT

^rTFTlofT

"Htf

>T!7T^

^^^^ ^

II

^
I

FTFTT HtJTR" iT^TyTsT^

^T^T cTtT^iT

W^r\
li

^^^ n^
^g^T^TT

gFTT HFTT{^

^gOT^FT

^:^

II

FTssTT FTT ^ST^fT

^^^Ki ^^
li

^q^FTrT FT^^&^TT: CTljar^^?T JTT3t5t

^^
l

II

FT?TT

!^%FT"t

{TsTT

^TT^TR" ^r^^fFT^:

29.

Me

sl

cnpis

vJventem, mater! verllatem dlco

tibl,
11

in

vlrorum-

30.

herois etiam illlus, Nall, adductione

slc

operam

loca.
I

Damayantla
obducla,

compellata vero
!

illa

regina, valde-afflicta,
dixit.
I

lacrlmis

31.

rex

non responsum quodquam

II

Tali-statu affectam vero

eam videns omne gynaeceum tunc,

32.
33.
fult,

heu!-heu!-clamans maxime

valdequc
I

flevll.

II

Deinde Bhimo magno-regi uxor sermonem

filia

dixil:

Damayantia tua
^

conjugem

dolet,

II

exutoque pudore, ea
In

ipsa fata cst

3'i.

rex:

'Operam locanto
Incltatus

tui servi

Punvasloci quaeI

stione.

>>

II

Ab

Itla

rex

Brahmanos voluntatem-agenles
17

130

5Trftq"F5?im V

m^ii

gTferm^
FTFfr

j{W' e"^T CTFTU^ JTFT^ftm" ll^^ll

I

f^^HTnrqH^ FTTTJn^ ^T^tlTTR- r\^

^ff^TFTT:

^^^^ ^m mJ

FJ
?;^

mj W^^
^^:
11
I

11^11

m
^

FTTJq;

^^^t^ H^l ^^{t"|^

^CTTFFT jT^FTFTFH FT^ FT^ qf^: q"^:

ii

pt^ f%FTor

f^m

sr^^-f^r

^fmTft

^^

3Fqs?i T^f^"^ 5?ttr;

^^^t^t
FT^TT "fRf

f^crTR; f&?T u

^b

^%

?T?TT

H^Tf^^T

^FCTFTlf^trft
fqr

^^^T

^S[TfT

^TFTT ^^t"^>T

Ff^FTT ii^T;n
l

FTfq"T ^v^etT:

HFTFT^^^^T
sft^

^^R"

CTTnfsT

TOT^ J^ %
mJsit plagas
35.

5T^^T^

^T^fsr^ 11^^

II

omnes

versus:

Operam

locate in Nali quaestione!

I

II

Deinde Vidarbhorum-regnatoris jussu Brahmani tunc

tiam

DamayanII

etiam aggressi,
illis

proficiscentes

sumus,

sic

tunc dixerunt.
I

36.
37.

Tum
in

dixit

Bhaimia: In omnibus-regnis hunc sermonem

II

dicatis

hominum-coetibus ubique iterum iterum:

Quone

tu,

lusor!

abscisso vestis-dimidio profectus es

38. 39.

meo,

relicta in silva
ita

dormiente,

dedita, amata, o araate?

tans,
I

II

Illa

sane sicut jussa

sedet te-exspecII

usta valde femina, vestis-dimidio

I

quoque

induta.

Illi

Aenti

semper ob hunc maerorem, rex!

benevolentiam praesta, heros!

^rftqri^RT

iiX^ii
r

131

^TJ^r ^JTTirr
HFToelT

^ ^^^ ^^FT ctt^^:

I

^o

II

{^UTleTT^ qf^l f^ gfFT^T H?T

FTJT ^"^^^

3W ^RT^"
5T{ofTTET ^tfTfT

^^fTf?T FTFTH FTSf

II

^\

II

i^FT:

^FTtR"^ ^m' O

FTT^^"TSnT >T5TT^ FT?T ^ *x

e^fTT R<g^>2^: int ^ry^FTfETTFT

FTrT

II

S^

li

J^ST

^R ^^T^
^^
f^

^Ti^?tf'7R" q-^t

m^

pTfT

fTfTT sjFTR"

ii

^^
l

li

^^ ^cTTTlTT^ g^
^
40.

^:

^Hf^T^

^^
li

5TFT:

^^STT ^qf:

^T m
II

SH^ ^FT rt

^^

ll

responsum dicque.

Hoc

aliudque est dicendum, misericordiam

impertiatur ut mihi,
41. A2.

venlo agitatus enim silvam comburit ignis.

a

II

Suslentanda

est

tuendaque conjux enim

conjuge semper;
es, tibi?ll
I

hoc

perditum utrumque cur, officiorum-gnarus qui

sapiens

Appellatus
es
II

nobilisque

ei

misericors

tu

semper,

factus

expersideo

43.

misericordiae;
pertire,

suspicor,

ob

meae-fortunae-occasum;

imI

hominum-princeps! misericordiam mihi, hominnm-domine!

officiuni

Benignitas est sumnium

44.
45.

e te sic a

me
I

esi
is

auditum.

II

Sic

dicentibus

si

vobis respondeat

quispiam,
II

Nalus, omnino

cogno^cendus,

et quis iste, el

ubi versetur.

()uique, hoc sermone

17*

132

JTFftcTTi^RT
cf

li

\^

ii

gl

^^^ ^^T

^?TTFT SrfFT^^t

^T.

r^l ^T^q" oT^q^ FT^?T

"^^IT^

fesftfTiTT:

II

^H

ll

^STT^ sft

?T

^T^?TT^

5T5Trft T^ ^TfTJTTFT

fT^

5GrTTTR"^l '^ FTSTT

^T&^

^BTFTRT^: ii^Mi

?Ti^5TT

Wt ^^^5

f^T^ ?Tf^5TT

\ m^
FTF?T
FT^TT

^T^^FT

?TR^T

'^^ ^bt&^TJT:

^?TTsT%q"^

f^^tf^FTiT

il

^is

II

7^\
JTrTn;
H"

SfflTq;

^ ^JT^^

HT ^TT^rjTT:

FT^Fft f^^:
Ii

^TTi^g {TsTR FT^ 5?T^FT5T^

^t:

ii

j^rfnT fT{T^TfnT ^titt^

wt^m^

mj

"^tt^
ii^^

^lr^ ^^

(TsT^

R"T

R^yjJ

f^sTTFT^:

ii

audito, dicat responsum vlr,

46.

iste,

postquam perceptus
II

erit,

sermo

ejus mihl annuntiandus, Brahmanorum-excellentlssiml!

Utque vos

non cognoscat
47.
slc

dicentes
a
I

meo

jussu,

rursus adltioque etiam (ui jjV),

II

faciendum
slt,
II

non-cunctantibus.

Utrum
slt,

ille

opulentus

slt,

an pauper
48.

an dlvitlarum-cupldus
Sic
I

cognoscendum
Brahmanl

esi ejus

propositum.

compellatl

vero

Iverunt
rex! tunc

quoquoIta.
II

versus In plagas,
49.
II

Nalum quaesltum,
vlcos,

aerumnosum,
ita

opplda
sedes

cum-regnls,
I

pastorales

sedes,

anachoretaII

rum

perqulrentes, Nalum, rex!

non adierunt Brahmani.

^FfnTTi3?ITRH

II

\z

II

133

FTlf

STT^^ r\m

FT^

^^ \^^V^ i^

^^'7T^f5^{ f^^T

^JT^T'TT

m ^^^\

II

Ho

ll

t\r%/\/\rv\r\r\/\

5^ ^^f^

^FT^qr

crcfrT^ qTiT

i%?T:

^F^pq- ^;T{R[

H^

?;^

^=^J^^

^g^TSrlFT

II

II

^^^

rrwot^ ^mi^
JTpTT

^m

^ft^

Wf^T^ ^^J
^TTfsTFT^ JT^T

^Tgf^J
FT

3gfF2TFr:
l

li

II

^T^^ ^^^
ita

^^T^

50.

Illumque sermonem

cuncti ublque,

Vlsorum domlne!
II

audien-

dum

curarunt Brahmani, a Damayantia sicut emissus.

ivx/vw/x/x/y^/^/^f^/x/X/^/^

LIBER DUODEVICESIMUS.
Vrihadasvus
1.

dixit:
I

At post longum tempus Parnadus nomine Brahmanus,

redierat in

postquam

2.

urbem, Bhaimiae hunc sermonem

I

dixit:

II

Naisrhadhum

quaerente, Damayantia! a me, Nalum,

3.

in

Ayodhyam urbem pro-

fecto, Bhangasuris aditus,

II

audiens factusque a

me sermonem tuum

134

STFfTCTTTstlRiT

li

\z

ii

^crtJTT ^^TmSTT

^m m
F^^^

r^r f

^^^TIJTTJT

II

FT^

^m

R"T '5Tortn;

m^mi
JT'TT

^^m''
FTf FT
Ii

7\^ gif^qr^:

^fe^

^T^JTT^TT

^
i

li

^g^TFT^ g ^f
iigcTTfrFcr

(T^T f^sT^ ^flr^

m^\Fi
n

J^tT ^T^^t ^TT

^TJTFT:

H
i

II

gH^ FT^?T
ITf^Sr^T^^fT

^l-^^^ fsT^TT ^f cTSTT^^:

>ft?T'^
II

^^Fft f^^^FTT=^ o o

^
I

II

fsrf^^f^T

^^^1

^T^m'^

JR-:

3^:

5iJn"rT% sr ^T^T fT^T cr^T^ ^^jt ^H^T^FT n

tqfrErrr
5ETfcr

'^

fT^^T^ jftqrPTf^

f FT%'T:
^T

^BTTPTT^ ^F^T^T
is,

W^l
I

F^FT^^m

^m''

magna-mente

praedita!
II

Rituparnus magna-fortuna praeditus^

audito,
e

h.

sicut dictus,

eximia!
I

Hoc
neque

non

dixit

quidquam Rituparnus

hominum-regnator,
5.

coetu quisquam, compellatus a rae

a

non

semel.

II

Dimissum vero me
est,
I

rege, in experte-hominum loco

quidam allocutus
6.
7.

Rituparni homo, Yahucus

-regnatoris,

nempe nomine,

U
I

auriga

iliius

hominum

deformis, brevibus-brachiis,
in cibo.
II

velocium-cursuum peritus, suave-paran^que

Iste,
I

post-

quam
S.

suspiraverat

multum, Heveratque iterum iterum,

interrogaverat, deinde hoc dixit:
I

salutemque
In miseriam

etiam

me postquam

II

quoque profectae custodiunt generosae-feminae

se per se,

bonae,

qFfnri^RT

iiuii

135

CTTinm ^^TT^-T^^TST ^T^fTFT 5r<;%7:

il

il

CTR;

HT

"^R- crf^FfTffTT FT^ R" ^"t|iT

^^FT
1

II

\o

li

^THTfTTSTTR^ crf^^Sr^t:

^^J
fcT

^srrH^:

^ETTRT^

^^^T^f^
^T

mJ^ ^ 5RT^ ^^fFT

qrfFT^

lin
i

^^FTT

'^F^FTT

W^
FTfqr

FTSTTJTFT^

f^^T

^^

gf^FT StTH^TgFTn^

n \t^ H

^l

oT^JT gi^T pir^Fft ^ ^R"

^^T
ii

"3TFT:

gjarT STPTTtJTJT >T^Ft1

^i"

'^

^%^q"

^^

ii

^FT^
.4.

f^

'gq[TiTT^l grfTT^f q- f%!^TiT qfFT

victiim-coelum habentes^ non dubium

II

desertae a conjugibusque
virtutis-lorica

etiam non irascuntur

10.
11.

unquam,
II

vitam

instructam

agunt eximiae-feminae.
ien^cque,
I

Acrumnoso,

stulto,

lapsum-gaudium hairasci velit.

I

quod

illa

ab

illo relicta,

idcirco

ne

II

Vitae-

victum desideranti, ab avibus captam-vestem habenti,

12.

sollicitudinibus

usto

nigra

ne

irasci

velit,

II

benc-tractata, non-bene- tractatave,

I

conjugem videns sic-aggressum,

13.

lapsum-regnum habentem^

felicitate

orbatum, famelicum, calamitate-affectum.

audito,
festinans

II

IIujus hoc

sermone

ego huc aggressus.

Audita re arbitrium tu ,

14.

regi vero

memora.

II

Iloc postquam audierat, lacrimarum-plenis-

136

5TFftqrTi^?TRiT

II

\t:

ii

^^^^J

l^

^^r^

iTTFr^R^

:ir^^J^H

II

\^

II

pTFHmfT Wfr^'^
Ererr

^^ g^^^
RH %R[

fejTFTTTfrfT

li

n
U
w

li

^j^Thi

^H'

^TFrq^^rT "^
fPT^TR;

^Tm^

rT^T pTETT ^?TfT5trR[

qfSTT^T '^ fT^T^TFTT

4;^%

II

"

^^^J

"sq"

^T^cTTRn

R"^

'T^^R-T

'

g^^^T ?TTg ^Tf^^fr

\^

^irf^g^ ^FTfT
f^^TPFT^
5?^?TT^TfT

JTTFTJ

^TT^?TT^ ^Jjfl^
crtlfT^^

^FT:

FTFT:

^^TFT

^sT^fTT^
i

II

\z

11

t^HT ^R"T

FTt^ >TtF^^1

oculls, e
15.

Parnado, Visoruni domine!

II

Damayantia clam aggressa

matrem
ullo

allocuta est:
I

Haec

res

non memoranda Bhimo, mater!

ego Sudevum, Brahmano-

modo;

in tua praesentia instruam

II

16.

rum-optimum;
silium,
I

ut

non regnator Bhimus comperiat meum consi

17.

sic tibi

nitendum, mihi

gratum
I

cupis.

II

Sicutque ego
cito

adducta a Sudevo cito ad propinquos,

IS.

eadem sane fortuna

in

Sudevus

ito

sine
I

mora,

II

adductum Nalum, mater!

Ayodhyam

urbem
19.

binc.
II

Requietum vero postea Parnadum, Brahmanorumegregia:

I

optimum,

coluit Vaidarbhia divitiis valde,

Nalo vero

JT^^fTqT^tTR^ *\

II

\z

II

137

mj
^^iT

i%

"^

cT^

f FT

?T2TT

5TT

-'7:

^f^^fFT
fesTTTTJT
II

?T^ >T^T '^ fFr^fTTFT IjfTOT

3fr?r

^^

^,o

ii

^^^]^m
fq"

FTTJT

^T^fT^l'^: FT^T^^:

JT^T^

3cr?T?ft=^T

f FTT^:

HT^TJT^T:

ii

t\

ii

Hn- g\5TR; W^J^U ^T^rft

5ET5T^tFJ

Wmi

^Tmi

JTTFf^

T^T^TOT^FT^F^FTT

li

:^:^

li

JT^T FT^cT ^TJTftJT ^'TT^^^TTSrTffTJT^

^^^
II

W\^m ^^> ^f^

5?Tf?TTFq[fFT

FT^q^FT^ ^sr ^TJTJT:

^,*^

II

3^J '^jft

^^^TrTt FcT?TST|JT
fT^J^T:

H^

JT^^T% {TsTT^ {TsTJ^T^

JTfcFTFT:

n ^,^ n

FT^TT^

^TFFT:

^'TH^FT FT ^TfsT^fFT

20.

huc aggresso, Bralimane! plus dabo ego divitiarum.

II

ie

enlm

miiii

multum factum,
21.

sicut

non

alius faciet,

quod cum conjuge ego con-

grediar cito nempe, Br;ihmanorum-excellentissime!>'ll Sic compeliatus,

postquam coluerat eam benedictionibus

22.

felicibus,

domicilia adiil,

facta-re,

permagna -mente
Yudliishtiilre!
II

/>raeJiVMj.
I

II

Deinde Sudevum alioquens

matris, dolore-c/

Damayantia,
23.

dixlt

in

praesentia

niaerore affecla:

Profectus, Sudeve! in urbcm, Ayodhyam-habitanti

dic,

regnatori
24.
25.

Rituparno sermonem

congrcdiens veluti ad arbilriumI

iens:
iiluc

II

Parabit iterum Bhaimia Damayantia conjugis eiectionem;

eunl reges

regum-

fiiiique

omnino.

II

Sicque computatum

es/

18

138

R-rftcTTT^R^

II

\^

II

mJ^
5T

feFfl^

HT ^FTTf

^(T^^^fTTFT

f^

^ ^J^H
ErETT

^lfr ^rfr
fffr

^'t^fFT cTT

^T

II

^k

11

^^^ FT^TT
II

:UH4uirT R"^T{TsT
4;fFT

% JTpTT {T?TT^R[ ^^t 5TT^tTTH FT^

/W\/W%/W%

5Er5T5ft?T

II

t^^

li

^FTtCTTi^f^

mj\^' mi

\\\t:

g^T

cTrT:

g^^fcr ?igg5fT
oTTiTT

^{rf^cr:

^Tt^^JT ^HTCTT

^TgT^JT

5TF?T>TTfTFT

ii

ii

tempus: crastino die- (nclo, ea

26.
21.

erit.

Si adeunda tibi,

cito, hostisI

domitor!
ille

II

Solis-ortu secundum
heros
Nalus,
I

illa

conjugem
necne.
II

eliget;

non enim
illa

noscitur

vivatne,

Sic,

ab

sicut

jussus, profectus regi dixit

Rituparno, magne-rex! Sudevus Brah-

manus

tunc.

II

tV\/\nf*^n/\t^\f^\^^f\^'*^

LIBER UNDEVICESIMUS.
Vrihadasvus dixit:
1.

Postquam audierat sermonem Sudevi Rituparnus hominum-regnator,

blandiens suavi voce

2.

Vahuco

dixit:

II

Vidarbham

ire

cupio, ad Da-

^^"TqTi^fTH^ i\\\\\

139

m^J
^^R;

^TrTiT

l^J^
^%?T

^q^TtTT:

f^^^fT
II

^^T^ ^^Fim ^^^

3^F'"T

^i^ ^TfT^

t^

II

R5T

{T^

^TFTF^T

56T(t&FT R^^T Jil^TFT a-^^--JT^ iT^TfT^:

ii

^
I

li

^^^^^

^^

l^FlFi

J^Tf j:%5T

R>f^FTT

^FT^ H%f ^T

cr^ SgPTST r^RTFTT

FTCTTf5T^T
l

R^T^

ii

ii

7im ^^
iT?TT iT^^tFT

^^HT ^g^TJTT
H^FTT ^^IHT
TTrfT

CTTCT^fe^T

ii

^t^^TT^jj

FfT% ^T^
FTT

^^^

^^UT:

F^T^ ^STR; ^fcT

TR"

f '7TFT

^^T^T^ JTFTm^
l

ii

k n

OT%JT

m^UJ

^(TI^tTTFT FT^TJT^iPTT

mayantiae conjugis electionem,

3.
h.
si

uno-die, equorum-scienliae-gnare!
I

putas,

Vahuce!

II

Sic compellati, Caunteye! ab iiio rege Nali

II

laceratum est cor maerore, cogilavitque magnanimus:

dicat hoc, faciat dolore conturbata?
I

Uamayantia

Mea-causa

sitve hic dolus ex-

5.
6.

cogitatus
pia,
I

magnus?
vili

ll.Scelus,

proh! Vaidarbhia faciendi-cupida est

me

offensa, miseranda,
mobili.s est in

prava-mente praedito:

II

FemiI

narum-indoies
7.

mundo, meum vitiumque horrendum.

exsiiio expers-amicitiae,
II

Sit, ita

quoque

ut faciat

iiia

meo maerore
I

pcrturbata,

desperalionc,

lenui-medio praediia.

Non

sic

ea

18*

140

^cTrcTT^R^
FTT

II

\^

II

^ ^

^T^T^FT

J^^TTFT
ofT

^TCTF^T^

T5r?TCTFT:

li

^
l

II

FTF'7 'T^

^^T HF^

JT^T %FP7TFT

J^m^
?T^^
i

^igcrtfrf^

^tjtr^

Wr^m^

^fT^n;

^:

cTFT FTfeFq-

iT^HT crTjr^rT

^TW^FT:

fFTT^ferj
^TFTsTT^TFT

35rT%
7\

X^

^ig^ifrRJTFTC?TTFT

^{TmR"

n V n

ofT^I

^^m
ii

^^T^T
FTFT:

5^cro3"T5T fsr^^^JTfTR^ nq"

\o

ii

q"ft^TfT

^^T^ToT

^^

^?TR;

FT

^TfT^:
li

^W^TrTTR"

3crTJTJ='"T

^TT^Tgf^^q-T^T^T

\X

ii

m^ml ^uj
fsTsTTfTJTT^^T

ijgqrffrV

m^^i

^^T^
8.

% mT'7^

^^T: ^R":

mt^ll

unquam
quod

faciat,

cum-prole quae

esi etiam

praesertim!

II

Verum
I

in hoc,

non-verumve, profectus cognoscam dljudicatlonem;

II

9.

Rltuparni optatum mea-causaque facio ego.

stituerat

Sic postquam con-

mente Valiucus misera-mente,

II

implicltls

manibus

dixit

hoc

10.

Rituparno homlnum-regnatorl:

Satisfaclo tuo sermonl; ibo, ho-

mlnum-regnator
It.
12.

uno-dle, homlnum-prlnceps! Vidarbha-nagarlm,

feclt,

rex!

II

Deinde inspectlonem equorum

rex!

ille

Vahucus,

equorum-stabulum aggressus, Bhangasurls-regls-jussu.

II

Ille incltatus

multum
13.

Rltuparno Vahucus,

equos cognoscere cuplens postquam

II

perpenderatque iterum iterum,

adilt

macros equos, idoneos,

In

^Ffr^Ti^iRR"

miii
^^TT^
II
I

141

Wm"^^
r-s^
...

T^U\J^ TJIW^

m^J^ mjJ^
^mmi^^

FtsfT^^eJ^pTFfTTjqr
5^

^Frrrr^H^F^FTT^
r-

cTT^rFTT?^

FT^nT^I ^T^:

m^ ^^T^^

>

g^TR[ \^T^l ^ToR:

T^^T FTT^

FfT-JsTT^ STTFTt^^' n \^

t\

^^^

?TsTT

f%i%FT r/tCTFTJTF^FT:
a"FTS'.T^'IT R" FT

i^^

^5

^\T^^? ^^^^

^^\
I

II

VI

"

^q-JT ^Fq^^rTCTTtTTT oT^rrrTl '^

^^J

m
ii

JT^^m^JT ^f^^

JTTT5a"3 ^!?TfT
^T^T-TT

^#:

^>,li

SoTT^
I

^^

ftftt'^^

^ RW
I

rt ft qrTiimT^Tr:
:T^T$r%

i\ it

^W^ mft
II

^oT

FT

II

\^

II

via- [jotentes,
1''l.

vi-ei poteslate-conjunclos, genere

a

et

virtute-praeI

(iitos,

liberos

notis malis,

amplis-nasis,
In

magnis-maxillis,

egregios,
1.5.

ciim

decem cincinnis,
lios,

Sindhu-natos, sicui
ir;'i-affectus:
II
I

ventus-

veloces.

II

Tuitus

dlxit

rex

paululum
tlbi

Quid hoc

iG,

petitum esi facere? Declpiendi non

roboris-e/ halitus hubenles

nos.

Quomodo parvumI

vehent

hi

equi

mci?

magnam-viam

etiamque eundum

est

quomodo

a talibus?

Vahucus
17.

dixit:

Unus
latere,

In
I

fronte, duo

In
In

capite,

duo

</

duo

in
In

latere-f/ opposito

duo

et

duo

pectore cognoscendl,

tergoque unus

slc

142
^Ft ^?TT
?TTR;

^TFJTqT^RR'

ii

^^

ii

JTrwm

for^^TR"
{TsTR;

^T '^

m^'

^-?TT^ ^T-TO

f^

FTT^ TTsT'TTFT?T

ii\t:ii

TjFTgifr

3^T^

pPT ^gr ^^FTir^: JITTFft

ETTR-

^ ^TfT SfT^^

q-q-H H^5TTq[

^3

RTP[R; FTT^ ^oT

?TTs{cr

II

\^

II

FTFT:

FT^m

^g<:

fcFrrrtFTfTTF^FTT^
7^ ^FT:

qT^T^TiTT^ TiUJ^t sT^'T^T^

FTFTT 3fTi ^5T
FTFT:

n t^o

ii

{T^T FnTT^t^FT pT^F^FT:

"^ ^'frfTJTT:

ct^TCTFT^T ^T^ft sTTR-RTFT

ii

t?\

ii

r\m ^l^l' ^t^T^

IS.

R"FfT {T^T

mTR^ cfFT
In

eliam,

II

hi equi Ibunt In
dic;

Vldarbhos, non
tlbl.
II

hoc dublum.

Quos

allos putas, rex!

eos jungam

Kituparnus
19.

dlxit:
I

Tu

Ipse equorum-scientiae-gnarus, perltus es, Vahuce!

tu, clto

Quos

putas

Idoneos

eos ipsos junge.

II

Vrlhadasvus
20.
21.

dixlt:
I

Delnde bonos-equos quatuor, genere-e^ virtute-praeditos,

perltus

junxlt

velocltatl-junctos

currul Nalus.
I

II

Delnde junctum currum

hural genlbus Kll
felix

rex ascendlt festlnatlone-affectus,

22.

tum ceclderunt

equorum-excellentlsslmi.

II

Deinde viroruni-optlmus,

Nalus rex,

JTFTTqrTi^TJT^ \\\h\
HTtST^TiTTFT FTT^ ^T^ffT

1^3
t^^

FT^T^FTHJTF^FTT^
^TTFT^

ii

ii

7fiFTRT?r

n^^^^ ^^1

f^^

W'

^^, mjV^

^T^^^oT sT^^T

^^T^^TTq-

q"{q[
i

ii

t^^

ii

"^ JTr^JTTJTT ferr^ST^

5rTf:%T

^cfTfTJTT:

m?^^l m\
H^J

>rT?t

im^^^

fT^^Tq ^sr

^^
l

\\

^^J
7\

FTTJT

^^TR- cT^FfT ^TFTt^FT:

'T?ft
ii

5ff'fT^TmfFT:

^t^T^ feR'TJT ^l^

^STT

t^H

ll

imtq^

Ff

^Te^^UT^

HF\

q-T^fT5T f^rT^TJTTFT srTfrqPTf^ ^'T5TFTTR[

li

t^J^

fe?T
FT^TT

f^TT^ 'TTFTTFTJ ^'T^^^oT^T^PT

^JJW
ii

FT^^ljf cfr^ STT^% ^fJ^qH

blanditus est

^T^

t^^

ii

Vlsorum domine!
23.

illis

equis vi el poteslate-praeditis.
is,
I

II

Ilabenisque postquam cohibuerat Nalus, ire cupivit

aurigam
exI

poslquam ascendere fecerat Varscbn^yum, velocitatem

2''(.

efficiens

imiam.

11

Illi

incitati

ad

normam

Vabuco equorum-excellentissimi
quasi.
II

2.5.

exsiluerunt

tum

in

aerem, aurigam conturbantcs

Sic vero

tultus illos equos vebentes, ut

26.

ventum-veloces,
adiit.
II

Ayodhyae-regna-

tor fellx admirationcm

sumniam

Currus-strepitumque illum
illam,
sit
I

postquam perceperat, equorum rectionemque

27.

Vjrscbni-vus

reputavit Vabuci equorum-scientiam:

II

Anne

Matalls bic,

DeoII

rum-regis auriga?lsic illlus-nota

in

beroc Valiuco rernitur magna.

144
Z^TFrr^T^T ^sr

^Frrqrri^RfT

mhi
i

T^^ ^
cTq-:

?^T| ^^T^T3 JFTFTWTSrR^

g?;iTOT>T5TJT
ii

iTTg^

fTJ^gSTTTT

\z
i

ii

SFTT^tff^^
fTT ^?TJT

H""^^ ;^sTT ^TFT:

^T3<^'T:

^^FfTJ

^TqrTFT ^Fq; ^of fTR"i%rT'7F];

r^^JTTR- FTTfT

ii

^^
l

ii

^?T^T

cttr;

^cTT "^^

^^

cTT^^:

RFO' i%

^^ ^T^

cTTf:^f?T ^rT^^T^ 11*^011

5Brfq-% '^ ^?TfT FTFaf

^T^^f^ ^^^^'^

7\j

tTR^ STrTT

'T^T^Kq" FTfeu^

^fsTC^lFFT ii^\

11

ST^^^T F^ JT^TFiTT^5T

^{F^

rrfgjqtR^ T-i^yq-

1-%;T f^f^R"T ^^T: ^'^^^T^T 'J^ T^H'

11*^^11

m^, ^ ^\m^l

"^ 3TT^%^^'7FTTiT ^fFT

2S. 29.

Saliliotrus

anne

sit

equonim generis-ei naturae-gnarus,

II

humanum

nactus corpus eximie-pulchrum?

An

sit

rex Nalus hostium-urbisSIc

expugnator,
30. 31.
gitavit.
II

is

ille

hominum-dominus aggressus?
scit

nempe

coI

An, quam Nalus

scientiam,

eam etiam Vahucus;

II

aequalem enim consplcio notltlam V^ahucl Nallque;

aetas aequalis

etiamque haec

Vahucl Nallque.

Si non
erit;
II

hlc Nalus

magna-fortl-

32.

tudlne, ejus-sclentiam hahens

tamen

occultl

enim niagnanlmi

peragrant terram hanc,

33.

dlvinae sorti juncti, occultique etlam forma.ll

Sit

non oplnlonis-discrimen mihi?

Corporis deformitatem circa

^Fftqr^RR"
(TqTUTTF]; qri^rttTT^

II

145

H H%^

I^Wl fTTFT^

T^

li

^^

li

^FT

^^^mj

5^r;

q^

orT^r^fT ^ttft: u
i

^^

^q- f5r^T'T ST^OT STT^"^: ggi%TT'7FT

^^g^
O

q^T^sT 5n?T^>^f^
*x

^JJW

II

VUi
I

^IFTqrTfr^ FT

7m^^
N

^Tgr^^T ^'T^FTTT ^ "X

f^^'7^ 35^ Jjm FT?STT^W(T%: iiV^n

\^FyI^

'72fTFHT^

^TfTf

^^

FTFT

^X ^^^ ^^W^ ^JJ\

n
4;fFT

g^ ^^J^
^^\^'

5TFfTcrTT33-T'^

^ m'

II

^ 13

II

\U\

/WkX/V^/W^

3'1.

(locumento esl privatus vero;

sit

ita

opinio mea.
I

II

Aetas esi docu-

mentum;
35.

ea

aequalis;

forma vero repugnantia.

II

Nalum omnibusconsiderando

virtutibus

junctum puto Vahucum tlenique.

cogitavit
I

Sic,

multum, Varschneyus
36.

corde,

magne-rex! Punyasloci

auriga.

II

Rituparnus
I

quoque regum-princeps, Vahuci equorumest

scientiam
37.

reputans, gavisus

rex,
in

cum Varschneyo-auriga.

II

Attentionemque secundum-poteslatem
illam,
I

equorum-rectione nempe
adeptus
est.
II

summum

studiumque

tuitus,

summum-gaudium

'VW^ 'WM 'Wt/ ^^-v^ ^'t/M

1<J

146

^TFTTcrn^RR'

^o

ii

^f< IJTT frr^^T^ %^(J

FT^T g^TT^r
r[

&

=T^

^sr

II

II

3frfr?T^
H?^'

f^

FT;^

^T^^git^ ^^:

^CT!7'T^
FT

^^q- ^(J{^'"T:
FTq-JHFt FT^
i

II

ii

^{qTtJTe;

q^

q-^TfvJTqT

%^

(TsTT R-FTJT

^T^

JT^TfT^T:
I

ii

li

FTJT^^

^^J^

^^T^

^FTT^T

'T^sT^T^

^T%Vt TT^^ ^^R"

^FTFF

"^ g^^T ^TJTTFTTR^

\^
FT^
il
I

ll

II

^^

!TFT5rT=^T

^ ^^:

^Z^

TT^R^ FT^t1t^T^7[T ^T "^F[ Ujm^l ^^:

LIBER VICESIMUS.
Vrihadasvus
1.

dixit:
I

Ille

amnes montesque etiam, silvasque lacusque

II

brevi

praeteriit,

2.

avis in aere vadens veluti.

Sic progressoque curru tunc,

vidit lapsam,

Bhanga-

suris rex
3. 4.

vestem superiorem deorsum

II

hostium-urbis1

expognator.
sic
ilii

Deinde

ille

festinans vero, veste delapsa tunc,

II

tollam,
I

rex Nalo dixit

magnanimus;
I

retine,

magna-mente ^raed//e

equos hos magna-velocitate,

5.

Varschn^yus dum hanc

meam

vestem
I

apportat huc.

II

Nalus

illi

respondit tum: Procul lapsa vestis tua,

^FTWTi^arT^T

iitpoii

147

^^R"

3fTTr

^^^J ^
{TsT^

FT^ ^T^^git^

^J^'
II

'

mm^
^^
J^JTT

^^

qTFT^

f^HTFT^^

\
I

II

^J^T
fq"

^T^^
grT

^sTT

^J^Jmi ^^W^FT

^2^'T

FT3l$fJT'^ ^(iTfT srPTR;

TfFT

li

'^

li

FT^:
R"

m^ ^

sTT^TtIt FT^^TT 5TT

TFFT

^^
II

T>^ ^ftftTT^T

^R"f^

q^^nr

^RFT

t:

cT^ ^FrJT

'TTTR" q^ifrTf^ qTFTT^'7

^fq^ cfT^^

crfFTFTTFT^ ^T-q-

"^^

H^

Ti^

^p4*

m^
^T^^

II

^ H

^^R- ^5TT f^^fT

gSTfT q^FT^T l^W^^

q" ^>^"t ^eT q^TTHTTJT ^'TT^

^fq^

I^Tt^^T:

ii

\o
i

ii

^f^^^
6.

^f'7 UJ]^

mw
afferri
I

'^T

^ctt: giTTTfi^^T:

YodscUano

iransita

non

potest rursus.
accessit
in

II

Sic compellatus a
rex!

Nalo tunc Bhangasuris regnator

7.

siiva,

fructibus

praedilum ad vibhitacum.
cutus est:
I

II

Kuni

tuitus, Valiucuni rex feslinans allovi(ie tu in

Meam

quo(]ue, auriga!
inteliigit,

numeratione eximiam
I

8.

vim.

II

Oninis

omne non
est

omnia-sciens non est quisquam;

II

9.

non
quae

in

uno sedcs

scientiac

homine unquam.
I

In arbore hac
ibi

folia, fructus

etiamque, Vahuce!

lapsaquc qiiac hic,

fructus

ununi

10.

super
huce!
I

centum.

II

Unum
coies

ibi

super

folium,

unusque, VaII

Quinque
ejus

vero
et

foliorum in duobus etiamque ramis.

qui

11.

(volligc

ramos duos,

etiam

alii

raniuli,

in

iis

duu-

19*

148
^graTRT
FTFTt

^Frr^TT5?TR^

lltoii

q?rT^^%l

q"T5T I^TFT^

^ST^

il

\\
i

ii

im^

^ST^T^^T ^sTT^ ^TT^^^T

^^cT^TFT^
\t?

^ll^^ \^

^^=T ^FSr^

!7Tf ^^TIT

II

II

W
^^

^F'T^R; ^FTFT

^FlJm

I^TTFTPT^T foTjftFT^R;

'^ JTmTFT {TsT^

fsT^ITFT

q-^T^FTT

ii

^^

ii

STF?T^R[ FT

T^T^sT

!7TTFTPT%

mtFTTTJT

f^

R-T

'RT^T^TTFT

H^f ^^^ ^
gi^TFTFT FT

frT^

li

\^

ii

H3"l^'TTf TTFT qTFTT"'T

^F^

?[JTTm

g^fT^
FT^T

^fq"

^t^Vt ^i^qt^ ^^^5

^Tfir^TR; n vi n
i

m^^ ^^'

^^^

JTT '?T3

^TrTT f^FTf^FTRT
FT^Tff^FT:
li

q[T^^e;

^ ^5T^\

^^^T

g^ g^

V^

bus fructuuni-millla duo,

12. 13.

quinque-minus

centum etiamque.
dixit:
I

II

Deinde, postquam currum retinuerat, regi Vahucus

quasi

Invisibile

mihi,

rex!

dicis,
I

hostium-vexator!
deinde,

II

Visibile

hoc

faciam

caedendo vibhUacum;
1-4.

eo

numerato, rex!

exsistit

non
I

Invisibilitas.

II

In conspectu tuo, magne-rex! caedam vibhitacum\

sit Ita,

15.

ego enim non sclo, utrum

fructus ejus, spectante te,

an non

ita

quoque.
I

I!

Numerabo

hominum-regnator!
equorum.
cunctandi.

Momentum modo
Illi

16.

Varshneyus
aurigae:

habenas
id

cohibeto
est

11

dixit

regnator
dixit
ei,

Non

tempus

Vahucus vero

^FfTg[l5?JHiT
i^TFrt^f^

II

^o

II

149

^^Fl^

pT^T

^T ^TFT >T^T^
n

^T

^TIH Tm'' ^~^T ETTf^ orT^RFrr^fEr:

TIJTq"Tfrfr FT

\o

II

^5TofTT
prrr

frTr^'7^ ^f^^^R"
frrlTSTTJT

^cr

?tttt

^t -tt ^itft

^ft orTjr^nun
I

^FfFT ^TgR[ ^=^TFT FcT^HT^ ^'T^^f^^

iTT^nT^

mR- cTcrm
FT

^fffT J^

^^ ^^n; ^^f^
^vtFr ^Tf:^
il
I

l^ u

^rq^

^n;^TTf^ 'T^ ^f
'?Zr

f^T^HT^ Tf^ TT^T

^ET^rT

HT^ ^irFTFTTf^ "^

^-^

\o
l

ii

'^'^T^

^J^Wiq ^ FT3I5^TT^ f^mFT^R^

^TTPTTf^
cf cTifT ^^T
il

H^l f^^^TT^
^T^TR
17.
18.

^,^

ii

^^

FT

{T^T JTinT?% PT

3^T^

summum
tu,
I

studium aggressus:
i

II

Exspecta

momentum

tu; aut, festinas

II

liacc It recta via,

Varshn^yum-aurigam habens.
I

Dixit Ritu-

parnus vcro Llandiens, o Curuis- proles:

19.

Tu

slcut auriga
In

non

alius

est In terra

quidem, Valiuce!
I

II

Tua-causa

ire cupio

Vidarbhos,

equorum-gnare!
20.

in

refugium ad

te profectus

sum, ne interruptiomilil

nem

facere velis.
I

II

Libenterque
sl,

tibl

faclam,

quod

dices,

Va-

hucc!
2t.

in

Vidarhhos,
II

postquam venerimus hodie, solcm ostenilll:

des

mihi.

At
I

dixit

Vahucus

Poslquani
Ita

numeravero nempe

vibhitacurn.,

luni in
ei

Vidarhhos iho; perfice

sermonem meum.

II

22.

Invltus quasl

rcx:

numera,

sic dixit,

unum-Iocum nempe rami

150

RHTcrn^R^

iit?oii

^^"^!?T^ !7TMr?TT: fT^Tf^^^JT

^m

^^^

ii

t<t^

ii

ffr
F\f{'

^^Kth
fT

72TrFT

^m

irrTFr^TqTe

^^

r.^^
l

u t?^ n

f^R^TTra"^^ ^^T^TfT r^iT ^^T^^tFT

JTUrfcr^T

^m

fflTFT

FTT^tT

^^
^rrffiT

qTFTTFT
Ft

g
i

II

i,^

II

5^q[|FrJT

^{ {T^^

^'^^tr;

stftr;

sfTgJT
FTR;

^^TFT

Fff fsr^Uf

7\^ ^TTqH

^g
i

li

t^M.

ii

3q-T^

FTFfr (TsTT pff^FfT JTR""^ ^q":

f^ ^^^^'T^rr ^t ^Jm'^'^
^T^^^ m^
3^T^T
'2r

f^I^T^^qr

11

^\
i

II

\f%

fcr^jJTfT

rqr^
ll

jt^
II

qffT ^fg^T '^^^'73 JT^TUT J^^^T^T

t^^

23.

monstratum

me, expers-peccatorum!

II

numera hujus
Ille,

(vibhitaci),

verltatls-gnare! Inde tu gaudium adduc.

24.

postquam descenderat
is,

de curru clto,

cecldlt
I

Illam

arborem.

II

Delnde

admlratloncdlctl, tot
I

captus, regl hoc dlxlt,

25.
26.

postquam numeraverat: Slcut

rex! tultus

sane

fructus etiam.

II

Permiram hanc,

sum tuam vlm.

Audire

cuplo illam sclentiam, qua hoc noscitur, regnatorlll EI dlxit tum rex
festinans in itlnere regnator:
I

Scito talorum-sclentlae-gnarum me,

el dlxit

27.

numerationlsque perltum.
nilhl,
I

II

Vahucus

tum: Da scientiam hanc

II

me etlamque equorum-sclentlam

cape, homlnum-prlnceps!

JTrfTCTT^RR'

ii

^o

ii

151

^rrqfmg
^'T^TSTfn"

mi

{TsTT

STTJT^J ^T^JTT^cTTF]^

Frt^TW

Tm

FT ^cfT

^Toft^ 5T^:
C[|iT

ii

\z
I

ii

^^TTFff^ pT3 5T^T$r

X\

^^TUTf ^'TR"

R^qr R
im^ 3^T

^-^^^^^

^T^qr fFT^fFT

^T^^

ii

t^^

ii

i%?irTR TiggJrT

^ftt^

^
i

FTf^T '^^^'7^F'T !?TfT(TR' FTiRFT.'

^FT:

^W^m^
^^fT
FT "FtRi

FfT^tJTR
"Fffq-

WTFT

^m^

3?:R^
i

11*^0

11

FTF^ FT^

I^T^tSt: fT fsTT^^HFT:

^mFfr

^sTT

^T^^TFTR ^R^TFRorTR-

ii

^ ^i
'

m-\ \m\mm\rH\ f^ im, ^^ftFj^ ^f^*

FT

I^TgRj^^FT ffcTFrT f^T^rT%fFr:f

JTFT:

n"^^!!

28.
29.

Rituparnus tum rex Vahuco, propter negotii-gravltatem,

scientiae cupidltatemque: Ita," slc

equorumII

nempe

(lixlt

sermonem,
I

sicut-

(lictum, tu cape hanc talorum sclentlam

30.

exlmiam,
II

compensatlo niea

equorum-sclentla
Rltuparnus Nalo.
est Calls,
I

In
I

te

cst,

Vahuce!

SIc fatus, dedit scientiam

IIujus taloram-sclentlae-gnari c corpore egressus

II

Carcotaci- venenum acre ex ore perpetuo evomens.

31.
32.

Calis hujus

tum

aflllcti

exsecratlonis-Ignis

ille

egressus est\
II

ille

hoc

attcnuatus est rex longum-tempus non-sui compos.

solutus

Deinde venenovoluit

proprlam suam formam

fecit Calis;

euni exsecrari

152
FT^ 3^T^

^^TrfTTi^arRR;

^o

II

^Wq
i^qTT

^i^l

m^J^' fFTTfrfFT:
FT

^^
?T^

m^^^

TjfFTV ^PTTFT

q"^R"
i

li

^^

II

^-5:%^f '7 nJTT^ jfcTFTT

prqfT q-f^F^TfTIT FTFfT

m^^ 5(T
5^T^fiTFT

^^R^

^JTTTrrJFr:

ii^^

ii

^orfT^T

m^

^^^^ gj'^^

jmm

5TTJT{TsT^T

^^TTTT

f^^TFTJTTfT iiVlH
I

^([JT^ prrg

^Tm

^f^JT 5TI1T% '^ '^r^ rrq-

T=^ ^TJT JT^sTT FfT% ^rt^fT^TrT ^Frf^^rFTT:

JTFJT^FTJT

II

^^

m^ mJ^

R"

^^1%?
^T

HJ^c^ifFT

HTTFT 2T{^ ^TFT ?Tf^

^srrr 3fTTr R"Fft {TsTT

^T^ ^R^
-TT^JT

I^^fTH

ii

^^

II

T/fcrfT

^TFT^:

33.

iratus

Nischadhorum-regnator Nalus.
I

II

Isti dixit Calis,

timidus, tre-

mens, implicitis manlbus:

34.

Iram cohlbe, homlnum-domlne! gloriam

dabo

tibl

eximlam.

II

Indraseni genltrix irata

me

exsecrata est antea,

II

35.

quando
te,

a te deserta; ex

hoc tempore ego valde-affllctus

invicte!
I

habitavi in

hominum-princeps! perdolorose,
II

veneno serpentum-

36.

regis ustus d\c-et nocte.

In refugium ad te profectus sum, audi

hunc sermonem meum:

37.

qulcunque te homines in mundo celebrabunt

his

non-negllgentes,

II

me-progenitus timor
si

non unquam
non

erit,

timore-afflictum, in refugium profectum

me

tu

exsecraberis.il

^Hl ^H'

^fFT: RT^JT

^]^^^

fspftFT^T

ii'i$t:ii

FTffr

rTFTsSr^ {T^T ^cn^T: fT^oft^^

ii

^^

ii

FT^R"^

^^T

(TsT^ FTJ^^TfT^ qTc^T-^T 3FT

FTsTfTT
'^T

g^

g^JTfTT

2ffT^

^HT^

ii

^o
i

ii

72TR[

^T;^^

?t?TF^l ^TfTTT sTcT^J

CTI^fFT:

#:

f^mFT^^T

mW'

^FTR^^TFT

ii

^^
i

ii

^cfTfTiTT^ SFcrFTFTT f^sTT^

Z^

^r^:

T^:
ii

^FT: frm^^T^TFT ^^"^^T tT^FitR"T

^^
i

ii

f^^^TTPrgim-

{TsTt

:t^^
W^T^J

ft

t^pw:

^rr g
38.
39.

^JtFfT?^!?]-

W\ ^JT^Tf
II

Jr^q

^^

Sic

compellatus Nalus rex, oppressit iram suam;

Calis vero
aiiis

deinde timidus
invisibilis erat

Calis cilo intravit vibhltacum.

tunc

loquens
40.

cum Naischadho.

Deinde remotam-difficultatem Uahens rex

II

Naischadhus hostium-heroum-occisor,
rex! numeratisque fructibtis,
I

postquam evanuerat

Calis,

gaudio eximio junctus, splendore ex-

h\.

imioque,

11

currum postquam ascenderat splendidus, processit veloI

cibus equis.
h2.
/(3.

Vlbhltacus vero infamis factus

evolanles
II

ob Calis-accessuni.
itcrum

II

Equorum-excellenlissimos,
Nalus impulit laelo aninio.
ille

aves

veluti

iterum,

Ad Vidarbhos-converso-ore
Calis

rex processil

magnri-glori;)

Naloqnc progresso,

quoque

ivit

domum.

II

20

154
rTFfr JTFT^^fT

^FftqrTi^RR"
^sTT ^TFn ^^FT

II

t)^^

II

iTmi^W
II

f^g^J ^f^^J ^sTR^ i:gqT^mTRTFr:

II

^^
II

II

rfFT R^FfrcTTi^T^ T^I^fFTFT^:

/W%/'W%(X'V%

^k

tpo

||

H^r J^^^J^^ E^J^ mmW'

FTFq-fcT^fT
ii

^gcrcfroT sT^TT fT% >ft^T?T J^Fq-^^^qfR-

ii

hIjT^^^TT^

{TsTT

jf&J^fT

gTf^37TFT

^l^^
ii

^TT^T^ {^m^^tlT

fT^T: ^f^Tf^ITfT f^ST:

t^

ii

HFJ^
44.

7i

^erf^fT^JT ^FTTiTTH FT^

^mj
II

Deinde remotam-difficultatem-habens Nalus erat terrae-dominus,

solutus Cale, rex, a forma solum-dlsjunctus.
*!///* /Vl/V^

'%/*/VWV^

LIBER VICESIMUS PRIMUS.

Vrihadasvusdixit:
1.

Deinde

in

Vidarbhos profectum, vespere, vera-vi

II

Rltuparnum

2.

homines regi Bhimo annuntiarunt.

intravit

Is

Bhimi-dicto rex Cundinum

urbem,

sonantes faciens currus-sonitu omnes cum-interII

3.

mediis regionlbus plagas.

Delnde hunc currus-strepltum Nall-equi

^FTt^TiSIRR^

II

t^\

II

155
^
I

^m

^ ^^w^ri ^T ^ ^frfk^T
FT

II

II

^^^T ^

o o

^W^

^^f?T T^W\^^ -x
^^

FT^

^l f^Rcrrr
^TFrJT
FT?:?t

^ETig^T

g^T

^^^

JT^Tfsr^r^
ii

qr fT^^TTT V O ^ O O

^FTSTTm^ o

^l

ii

^fTFTfTfTRr /r"^ ^^t

FT^TT ^'7T:

STTfTT^F^TT^

m^'

JTTTFTTfETTi

cT cTT^nTT:

^?TT^
FT^

5^5^ FTFcr ^m ^^f^^

^eT^^TiT iT^TCR:
f^TfUTT:

il

ii

flTf^^H

FTETT

^ntj^ S^tcTT

(T?T^ ^T^^T^

^^T FJ^T:

il

li

ibi auiiierunt,
4.
.5.

audienfio

verum

gavisi

sunt, antea veluti in Nali-

praesentla.
Iiunc,
I

II

Damayantia

quoqiie

audivit

currus-strepitum
II

Nali

sicut nubis tonantis

profundum
audiendo
II

in nubis-aditu.

Sumniam
I

admirationem
6.

aggressa

esi

strepituni

niagno-sono,

Nalo

rectis

antea veluti Nali-equis.

ita

Simileni equorum-strepitum

putabat Bbaimia,

equi;

in

palatio- versantesque
I

pavones,

in

stabuio-versantesque
7.

etiam

elephanti,
II

equique

audiebant

illius

currus-strepitum terrae-domini.
plianli,

IIoc audito currus-strepitu, ele-

pavones

ita,

rlamarunt erectis-oribus, rex! intcr niibisII

sonitum veluti gaudentes.

20*

156

^rTrcTTi^srm nt-Vi

cr?IT

W
^PTT

et {5TFTm: 5J?T^ ^^
'^^?TFr ^fTT R"FT ^q"

"^f^sfTfT
n

R^^rtgfFr:

II

^-5:T>T^^ ^^^
cftr

^ ^W^m

^TFT ^f^
II

W3#^?TIlt
?tF^%
FTF^T

f^R-3^TFT

^ m^'
'^ITT

II

ofl-pT STT^t

^TT

'^R;

^^^R[
M

^fsriTTTffT

H^TfgifT^

Hf^^^TJ^^T
CTJT^^fFT

mm^
^q^:
i

^o

"

q"f^ TTH;

q^f^^^WT ^T

W
^T

^TJTtsFT^^^a-fT q-"%^=q"Tf^ ^FTT!TT=TH[

II

n
I1

"

^j{ ^t

m^f^^TTfT

q-fTcTT^mfsT^JT:
f%R"3^'7TffT

'm^fFT (T'^^

^ m^'

1^

Damayantia
8.

dixit:
I

()uam hic currus-strepitus, implens quasi terram,

nientem! Nalus e^/ hic terrae-dominus.
illum
si
II

meam

oblectat

9.

Hodie lunae-simili-ore

non video Nalum,

II

innumerabilibus-virtutibus heroem, perillius

10.

ibo,

non dubium.
I

Sique

herois brachiorum

non hodie ego

li

medium
11. 12.

ineo jucundum-contactum habens, non vivam sine-dubio. nubis-strepitu praeditus non accedit Naischadhus
II
I

Si ad

me

hodie,
ebrii-

auro-similem intrabo ignem.

elephanti-vi praeditus
I

Si ad

me

sicut leo-validus,

non

accedit regum-princeps,

peribo, non

^TFfrcrT^JTT
5T

II

^,\

II

157

R{T^7 ^^JT^ f%f%R;

R" R(TJ='T

^T^T^FFH

gg: ^JTT^TR;
ji^j

^l^ ^T^T
I

'^^f^T^t ^q^:

^Tfi^j^^^i^ ^oroT^T TT

m^'

II

'J.^

II

JTUTf^ FTfT

H |Td

q[

FTF^^TT f^cTTRI^R;
ii

^^^

^TFT \{ ^WiJH f&?Tf%JTTf FTR^

\H

^of f^FTq"^T5TT

m ^'?H3l[

HT{FT
II

5^"t^
FTfTt

q^

%!7fT

jnarm^f^^^TT

V^
I

^^aFT^iTPTTRi

^^^ J^\

^Tf^^TFTfT

^igqTfrfT JT^tqrTnT

H^crT^ToTT^^

ii

\^
i

ii

r^^t ^oTFftT cTT^Vt

^W^^^

^JTTtT^TFT

13.

duLium.

II

Non

recordor mendaclum llum, non recordor offensioin

libcris

nem,
iA.
15.

neque vanum sermonem

quoque rebus unquam.

I

II

Excelsus, patiens, herosque, datorque superior regibus,

secreto nonvirtutes ejus

id

humile-sequens, eunuchi-instar, meus Naischadhus,

recordantis mei, ei-addictae die-nocte,
I

II

cor Jaceratur

maerore,
I

16.
17.

amato-privatum.
ascendit altum

II

Sic lamcntans

illa

perdita-mente quasi, Bharale!

cupiditate.
II

domum Punyaslocum-videndi
qui currum ascenderat,
II
I

Ilinc in

medio-septo
18.

vidit,

Rituparnum terrae-domi-

num cum Varschneyo-c^ Vahuco.

Deinde, postquam descenderant

158
^'77^1

^?Trcr[i5?IRT

II

t)^.

II

FTT^ ^^g^?IT

'ST

FS^TTrT^TqTfTR^ ^sr^T

ii

\z

ii

HT

^^m^

T^t^r^^TTf iig^SfT ^^fircr:

>ft^fT >ftJT^{T?fJfTfT

Z^^m

^^T{T^R^

la^
I

II

FT^T >ftJT:

O-fFT^Tq^T^ q^T^T

^J^]

rlF^'

^g-^F^TTFT

FT^^T ^T^ ^JTtTR;

f ^TJTFT^
"fT

R" f^T
^T'?:

i%-^FFT

II

^,o

ii

fe

^pf

^^n JJ^J

FT >TT^FT

R"T 'PTsT%

^I^fFT^

jf^^^

FT^TJTFTR[

ii

^^.

li

^mmJ
{TsTT^T

^"TT {T^T
STT

H ^^T^

fTF?TCT^^:

Jjm^

FT

CT^^TfFT

^^
i

li

t^t

ii

^ ^

^g^-T^^^ETT^

^^

ra"^FT^TJT^>T

Varschnevws Vahucusque de curruum-excellentisslmo,

19.

equis

illis

abjunctis

tum, collocaverunt currum.

II

Ille

postquam descenderat
I

de currus-sede Rituparnus
20.

hominum-regnator,
II

adiit

magnumhonore

regem Bhimum timenda-vi.

Eum

Rhimus excepit cum

esse

summo tum;
21.

sine-causa celeriter aggressum

est
iile,

fortunatum non
a

putavit.

II

Quid

faciendum? Prosper
Bharate!
I

tibi

adventus esto!
iste

rege

interrogatus est
22.
filiae

Non
II

cognovit

hominum-dominus
ille

causa i//uTn esse aggressum.

I

Rituparnus vero rex

sapiens,
II

vera-vi praeditus^
23.

regem regis-filiumve non videbat quemquam;

non etiam

mariti electionis- indictionem, neque

Brahmanorum- con-

FTFfr F^JTITTCrR- (TsTT

5SrTJTFfT

^^W ^m^m^'
'?T^

II

^,^

II

^Rt

r^

3^T%

H^tTT ^RT^T^^:
li

(TsTT 'rT=^

R^R"

>ftffT iTR"fTT FTJTT^rTq^FT

t>^^

II

WT*

?fT?TR"!^FTR; FTPTT "JTJTR^^T^ITTJT

^TT

^T^TT^ cT^JT ^TFT^J^^"

'^JT^^

?T5TTFT5T^

li

^,^1

ii

^^g^R
CT^T^

f^FTr^'?^

FTF^TT "JT^i^^T^TITiT

3^ mmF{
^^
fT

^T(Uf ?T^ Hf^^arfFT

FT

n ^^\

\\

^
FT

FT?

^^m^

^F-TF'7 5'IHsTETFT

fsr^Ti^crFTTR"

TFJ 3^T^ ^TrTT

otFT:

vTet fFT TR": 0"^: 11^,^11

cttF^T^:

FTFf FT: ^^'?TFTT

dlTT^

^^mj
gressum.
24.
25. 26.

^gJTFfT F^t

^^^

fT^TT^ITTFT^

ii

^t:

ii

DeiiiHe
sic

considerans rex mente, Cosalorum-dominus:

dlxit
illi,

II

aggressus sum,

te

salulaturus.

l\ex

vero subridens

Bhimus mente consideravit

causam
:
I

II

super yodschana centum ejus accessusII

Vicos mullos transgressus non advenit idcirco;

indlcata
ejus

parvl-

momentl
27.

accessus-causa.
erlt,
II

Postea,

futuro

tempore,

cognoscam, causa quae

illum,

non nunc.
dimisit.
I

SIc (cogitans) hic rex,

postquam refecerat eurn^

II

Requiescatur,

slc

dixlt,

28.

defessus es, sic iterum iterum.

exhllaratus ab exhilarato rex,
I

Ille refectus

laetam-mentem

fiabens,

regis-faraulis

comitatus, monstralam

160

^NTI^rTT^JT

II

^^
l

II

JlrTCrUT JTFT {T^R"

cTT^^T^T^Fr ^q"
^srsnrTFrTfT

STT^TrT
FT

im^

^T^cr

S^TrPTRJ^T^FT:

n t^^

II

R^T^R^T FTT^ ^^T^^ 3q[^'7^

'FTT^

^m^

mmm \m^m "s^m^Ti

^^m{\ ^qrR;
FTSTTfsr^Rli
I

^o

\H^^ g
grT3^
RTf^TTiTTfT

OT^TFTT \^\

oTT^^^t

cTT?:^

^^
I

II

^^f W^^
T^T^

l^\^^^^''

^^^ ^
srT%""^TR"
FrR"T
'2ir

^T#^ ^^ ^wim ^m^^

II

^t^

II

^%5T

r[?t fsr^^T

'^"T

crmf^FTT

^^T^^T

^TFTF^T

R^TR^

^HH

II

^^
i

li

^^TTf^^

m^m

II

^fcT ^5TT (TsTT

^r^TH

FTETT

29-

domum
rege,
I

intravit.

Rituparno profecto, rex! Varschneyo-coniitato

adiit.
I

Vahucus, curru capto, curruum-receptaculum

illos

II

Is,

30. 31.

postquam disjunxerat
que
iis

equos, curaveratque e scientia,

II

ipse-

blanditus,

in
tuita

currus-sede consedit.

Damayantia

vero

maerore-afflicta,
32.

Bhangasurem
II

regem,

aurigae-filiumque
:

Varschneyum, Vahucumque talem,

currus-sonitus?
I

cogitavit Vaidarbhia
fuit,

Cujus

ille

Nali veluti
sit

magnus

non tamen video Naischailla

33.
34.

dhum.

II

Varschneyo

certe scientia

quoque cognita,
fuit.
II

ideo

hodie currus-slrepitus Nali veluti niagnus

An

Rttuparnus

^FftcTT^HT

iltptii

161

^sf

FTT

FT^R^T 5

^^'TtTT" f^JTTTJT gFT

^HtT
II

!Tf2iTcrcrTqTFr

^cr^T^^crnt jthtjt
^-T^f^I^fFTFT^:
/\/\/\r\/\/\r%f%/\

^h

^TFT

^FTNT^^t"^

^k

\\

^\

[\

TT^

%%f^

sTT^f^

^cr :(5TcrT^^:

3q'f%'?T

;(5fTcrflT

fcTf fTt
^T

^^m^^:
i

ii

ii

5T!^TF?T JI^rFrfT

>f^

jq^^ ^TTf^FTT

CT^ETT: 5^ft

^ ^^ q^TFT^fT ^f^f^FT
rex Nalus
II

ii

t^

il

quoque
35.

est sicut

ita;
Illa

itaque

lilc

currus-strepitus Nal-

schadhl velutl videtur.

Sic

postquam consideraveratDamayantla,
mlsit

Visorum domine!
pulchram.
II

nunllam

ad

Nalschadhum inqulrendum

'VW 'WV^ iVWA ^/X^V^ 'VW

LIBER VICESIMUS SECUNDUS.

Damayantia
1.

dixit:
I

I,

C^sinla! cognosce, quls hlc auriga

II

sedens Jn currus-sede, defor-

2.

mls, brevibus-brachlls.
dlosa,
I

Aggressa saUitem, beata! niitls-exordii stuII

intcrroges vlrum hunc, secundum-verltatem, non-spreta!

21

162

^Fffcrn^trT^iT n tt^ n

"^ fT^Fft JOfT

^^
pTfT

^q" ^TFTt ^q-:

ii

?T^T^ JTR*^^ FTfej ^'7f?T^ FT^FfT:

^
I

ii

^1%

;T3

W%

fTiirT^^^^
pTRr

crSTT

JTfFTSTT^^

H^fnT

^^m
^^^

^ETf^F?^

li

II

SoTT^

FTFT:

wf^FTT
5BTfqr

JT^T ?rft oTTgT^fT

^^^lfT

^fTr'-!

^FtTTirft STTfTT^^TT

^ 37^FT
^^\^
ii

II

fcTTJTFT^ "^

T^^ ^n^^

R"

^^

^rtTT

oT^: FTTJ

f^^

J^^^T^T

ii

3.

Heic mihi magna

est dubitatio:
laetitia.
I

sit iste
II

Nalus rex,
ei in

sicut est animl

4.

mei voluptas cordisque

Dicasque

conversationis-ne
/^ra^-

tu, Parnadi-sermo sicut,

di/a\ noscas tu,

responsumque, pulchris -femoribus

11

non-spreta!

Vrihadasvus
5.

dixit:
dixit;
I

Deinde studiosa profecta, nuntia Vahuco

Damayantia vero
II

eximia, in palatii-suprema parte-stans, spectabat.

Cesinia
6.

dixit:
tibi

Felix adventus tibi esto,

hominum-regnator! salutem
age!

dico ego.

Damayantiae

sermonem,

cognosce,

hominum-princeps:

II

STFfrqrT^tlRT

II

t^t^

II

163
JTrTT:

^^ ^ ^m^J 551 J^m^^

FTFT

^^^T

5Tfe WF?TT'"t

%Hf ^FT^T T^^

it^tfw
i

II

is

II

^ft:

m^^t

jjm

^soTFarR-

fefm ^TtTT % ^rfsTFTT ^ ?;fFT fesTTR gt FTR; l^fkFfT (T^ ^TFT?fT?T^^TfETPT:

II

t: ii

#J ^s^ g#:^ ^BT^ 5^ ^^

%f^-?T 35TT^

^ir^:

II

II

Wt

TT ^#r

FTFftTT ^:

^
7.

^FT:

^^

STT

CR:
li

^FT ^e|%

X^

pTm"

FnTTT^FTR;

\o

II

Quando

profectJ estis vos,

quamobrem hucque

aggressi?
II

hoc tu

dic, sicut-convenientia;

Vaidarbhia audire cupit.

Vahucus
S.

dixit:
i

Audita esi conjugis electio a rege Causalyo magnanimo

altera

9.

Damayantiae;
est

erit

cras;

sic,

e Brahmano.
I

II

Audito hoc, profectus

rex centum-/o(/.rr/iar}a-euntibus

equis, u( ventus-velocibus,
II

praecipuis; ego vero ejus

sum
i

auriga.

Cs
10.

nia
is

dixi

At

qui

ille

tertius

vestrum,
tibi

unde, cujusve etiami'

II

tuque cujus,

quoniodoque hoc

negotium inipositum?

21*

164

R"FftcrT^RR"

II

t^t^

II

CTOSrm^eT

HFfT ^T^^^ rfFT i%^FT:

^^5^Tgf{R;
5:gT^sTFT:

^ ^^ ^5^ H^

n
I

5^^R- ^c?T ^^^ITTFT: fTFT"^^ CTTFTf^FT:

^^m^
5ET2T

^Jim Ht^"^^

^r^'.

foTfTPT

II

^t^

II

%f^-'T HoTT^
sTT^TfFT

^T^T:

Efl

^sTT R-FTt

3TFT:

^gr^

iETfq-% 'FTJT

^mn

fTTFT

cfT^^

11

^^ n

^T?:^ 35TT^

r% ^
\

oT

gft f^F^^T o

^t^T^TT 'JTH^^UT:

Vahucus
11. 12.

diXit
sic

Punyasltki auriga, Varschneyus,

celebratus;

hic,
esi.

Nalus postII

quam aufugerat,

eximia!

Bhangasurem aggressus
peritus,
I

Ego vero

equorum-gnarus, aurigationisque

Rituparno ad auri-

gationem cibumque parandum electus sum

ipse.

Cesinia dixit:
13.

At

scit

Varschneyus, quone rex Nahis profectus?

illo

Quomodoque

tibi

etiam ab

narratum

est,

Vahuce?

II

Va hucus
\h.

dixit;

Heic nempe puerls

traditls Nali

infaustum-factum habentis

pro-

R^^Nri^^rRR"
JTFrfT FFFfT

II

^,^

II

165
V^
I

Er?TT^m

>T sTRTfFT ^T^-TT

^lTrfforfR-

il

li

^tTT

-?Ti

j^q: ^flrq 5TFf ^ffT

^5T
^TF^
^r

^(fFT FfT% ^ff^T^ ^'^^TT q^Tq-fFT:

'^

il

nn

^^ 'tffT

?TT^T

'f'"T

FT^^rT^T

f^

^cTTf^ frFJTf^ R-FT: Jrf^fFT

^f^f^FT ia\ll

%f&T-'7
rfi ^FTTcT

i^T^
JTFT^T^ 5TT^UT^ FT^
i

^cfT^rTT^

CT5?tjT3

^JTTFT JTTftofT^Tf^
ElT

TmJ^'

1^>

J^:

II

\'o

II

JT

^3

f^FT^^

T^^^T
"N

^W^^

^ff^FTf

^^
il

3FfTsfT fsrfq"^ HrrTJT

C

^^7FfTTT f&7PT \ OV -N

f^q"

U
II

ii

er
15.

%
alius

?T^T fT^rf^^^T FT^TT

fF\ pTF^FftT^rrft

fectus est liinc ad-libidinem

non
scit,

istc scit

de Nalschadho,
I

neque

homo quisquam

de Nalo

glorlosa!

Occultus peregrlnatur
II

16.

In

mundo hoc perdltam-formani hahcns terrae-domlnus.

sclt,
et
II

Ipse

tantum de Nalo

quae ipslus-proxlma;

non enlm sua signa

Nalus Indlcat unquam.

Ceslnla dlxit:
17.
IS.

Qul

ille

Ayudhyam primum

profeclus
:

Rrahmanus tunc,

haec

feminae-dicla dlcens Iterum Iterum

vestis-dimidio, profectus, meo,
I

II

Quone

lu,

lusor!

ahscisso
dedlt;1,
I

rellcta in sllva
Ita

dormienle,

19>

amata, amale?

II

Illa

sane slcut jussa

sedet te exspectans,

usta

166

^FfTcrTi3?IHfT

II

t^t^

II

^^^HT

^cTT^^ ^^"^Vt 'PT^^FTT

[\\\
l

[\

FT^T ^^r^V. ^FTFT^ FT^

5TfTT^

J:^^

mvm

f^ ^
oTT^

^fFTSTTqt

ST^^rT

n t^o

ii

HPJm
FT^ ^gT

rlH f&^^T ^To?jT^JT

CT^^^

JT^TfTFT

%>ff mg^T ^'^Pl

FTf^T

^FTF^FTT
f^rT
i

li

:^\

li

^FT^
?TFT

f^T

CrfrTcT^

^^

pTCrT

3^

r\^^ J^TR;

^ffT W^^Tf

^g^ ^=^frT
i

li

t^t^

li

^^^^ 3^T^
^oPT

3^P7

%f5T^?TT ^TrTf^ JT^^T^^T

^^
H

otTfETFT^T "ff^^

^5?5f^

FTT^'^

ii

^'^

li

f^5T^T "FT^

I:T^JT

^^TT^t

JT^TctFfT:

20.

die-e/ nocte, vestis-dimidio induta.

II

Illi

ilenti

semper, ob hunc
II

dolorem, rex!
21.
22.
Illi

benignitatem impertire, heros! responsum dicque.

dic,

illam

caram loquelam

magnanime,
II

illum ipsum

sermonem
dicto)^

Vaidarbhia audire cupit non-spreta.

Illo audito

{Brdhmani
a te

responsum

ilH

datum
II

a te sane

quod olim, hoc iterum

Vaidar-

bhia audire cupit.

Vrihadasvus
23.
24.

dixit:
I

Sic

compellati a Cesinia Nali,

11

Curuis-proles!
Iste, cohibito

cor afflictumque

erat, lacrimis-plenique oculi.

suo dolore, ustus ter-

5TFfT^Tt$?]WT
cTT^frF^r^-T^TT

II

^t^

II

167
\^

^Vm

JJTJ

^ ^^ m^i^^
i

II

II

^^J^qj^

^jq

FT^TJTT

mTT?Ti% JFTf^^:
f^TFTfsrfTT R"

^gTFiTT^ ^TF^T^T ^PfT

^f%FTT >T^f>TW
gTTJTtq
fcT

^ jyJFT
^-TT^^f^

m^' ^^T^
l

^H

^Tf^^^^^TJT

ST^f^g:
i

ii

^k

ii

fsrrriT^^
ETrT

^^

crf^^^g^qiT
FT^
R"

^ FT^

qff{F'"T^T

^^T

5?^fFT
i

II

^^

II

^TUT^TT^TR^ crf^^&c^:
^Tf^Tf>T^

^^J
!7'7PTT

^FTSTTHFT:

^^iTT^FT
cfT

^^^ ^^
^T
FT^TT
il

ii

^^
I

"

HF^FTT HF^FTT
^^{Ts'7
RT'"TT

\1 gfFT^

JTFT^
t?^
ii

^t^
I

gf^FT ciTfT^FTR;

25.

rae-dominus,

lacrimls-obruta voce iterum quidem hoc dixit:

I

II

In

miseriam quoque profectae custodiunt generosae-feminae

26.

se per se,

bonae, victum-coelum habenies^ non dublum.

II

Desertae a conjuglbus-

que etiam non irascuntur unquam,

27. 28.

vltam vlrtutis-Iorica instructam

stulto,

agunt exlmlae-femlnae.
habente
I

II

Aerumnoso,

lapsum-gaudlumque
irasc!
I

quod

illa

ab

IIIo rellcta,

idcirco

ne

velll.

II

Vitae-

victum desiderantl, ab avibus captam vestem habenti^

29.

solllcltudlnlbus

usto

nigra ne irascl vellt,

slc

II

bene-tractata, non-bene-traclatave,
I

conjugem vldens

aggressum,

lapsum-regnum habentem^

fellcltate

168

^^rTNTi^flRR;

II

i^^

li

^ ^m^^ ^JTT^FT
FTFT:

FTTf g^

^^^^

er >TT{Fr

II

^o

II

HT

%%^t

JT^T ^JT^tO" -q-^^?TFT

sr

FTFT

m^ ^^Frt

Far^T^l

sr ftf?t Fffr

^\

li

4;fFT ^TrTTCTTi^JIT'^

^TmTFTFTJT: ^5T:

lU^

II

/WViWA/W

^qqfTft

Z^f^T^TT

f^T >T5t !7Tm(T?TnTT ^FT^ FT % ^f^^T^T ?;^ ^^T^IfT

FT^
i

ll

li

30.

orbatuni, famelicum, calamitate-siibmersum.

II

Sic dicens

hunc

sermonem Nalus maxime-afflictus,

31.

non

lacrimas poterat sustinere,

flebat

tum, Bharate!
I

II

Deinde

illa

Cesinia,

profecta, Damayantiae

memoravit
illius

illud
II

omne dictumque nempe, commotionemque nempe

/vv%^ /V^i^V^ ^^vi fw^

illam.

LIBER VICESIMUS TERTIUS.

Vrihadasvus dixit:
1.

Damayantia vero,

hoc audito, valde maerori-addicta,

opinans

2.

Nalum

esse ilhim

quidem, Cesiniae hoc

dixit:

II

I,

Cesinia! iterum

^rTNTi^R^
3T^^

II

t?^

II

169
orT?r%
n

%%R ^^
F^mFT

pTfT

crfT^r3

j^

5^^TirTT FT^l^fSTT =^ffFTFqr

fT^iT
FT3r

m^

FT^^

ii

J'7TFj;

^T{tIT5T FT^ HTfsTHr

^^'^^T^f'? FT^^TTt
'^'T

mT^FTRT
^f^

li

II

^^
^FTFT

^tftst-Itr"

\m ^ mj
fTW

%mf^
ii

^TT^^Ft J^

sTFr^"^^
fTJTl^'7

pT^JTTTIT^TT

II

Ft

^oT

^T^FT^T "^ f^'^^?^

f^f^ff

'7FT FT?TT

517?:%

% ^ Wg^T^
^T^ %f^T^l
i

II

11

^cffTT^ '^fT 3ffTT

f^!(T^fTT
FTT FTH;^
ST

fTT ?T5TT^T

^TgPT

FfTJ^TFT J^TJ

^T^^FT
I

ll

k n

'T^T^^fTR;

^TTt^ -q%^TFT

tu, cxplorationem fac in Valiuco,

3. 4.

non-loquens

in

propinquitatcis

stans,

facta ejus
I

observa;

II

quandoque quodpiam

faciat
II

factuni,
ei, ira-

ibi, egregia!

ibi

operantis observans sis operam.

Cesinia,
I

Neqne

peditionis causa, dandus ignis vero,

5.

poscenti non aqua

danda
veris,

esi

omnino
factum

a festinante (e.

II

Hoc omne, postquam

signum quod
a te
sic

observa-

tu

mibi

memora,

conspectum in
compellata
illa

6.

Vahuco quidem non-bumanum.

ivit

II

Damayantia

tum etiam Cesinia;

adiit

perceptis
II

tum equorum-gnari

signis, rur-

7.

siis

Dainn/antiam.

Ea

iilud

omne

sicut-factum Damayantiae

22

170
FTFrrf
ETFT

^^TfCTTt^T^
FT?TT

II

t^^

II

^ ^T^% t ^ W^^fT
fcT

II

II

^'^q^: ^FTt

oTT

^fTTfrT FT^TT^^T:

ii

t:

ii

^FSrqr ^FTT^IT

^T{^ ^T Wt T^^Fi^ ^FTR

^^TTFTI^R;

3FH^fFT FT^ ^^TfTJ^ JT -^ ^c( O ?:^T N g

TIFTqTrTf^T^T '&Tq-

ii

II

HTsT^TT 5^^r[T:

l^T^TFT^
FTF^T

^^

{T5TT

fTTFTfT

^^^

CTTIfT^n;

li

\o
l

g^TFT^TT&T^T

Ti^J^ F{^
CTTfTT

'^^TF^TFTT:

FT

FT^T '^T^FTT: ^^^T:

^T

'^^^ HH'
i

II

"

FTFT:

^i^T fPT^f^FET cTT^^: I^T^TrT^ \ c

I

niemoravit,

sJgnum quod ab ea conspectum

II

in

Vahuco quidem

non-humanum.

Cesinla
S.

dixit:

Valde pura-facta habens est

ille;

non

a
!

me homo unquam
talis.
II

con-

9.

spectus-antea auditusve etiam, Damayantia

Humiiem aggressus

introitum non
10.
11.

ille

se inclinat

unquam,

eo autem viso, sicut-desideII

rium extendit
varius
I

(se introitus) ad-libidinem,

Rituparnique causa cibus

II

missus est iiluc a rege nempe, caro multaque pecuina;

I

hujus

lavationis-causa vasa iliuc apportata sunt^

12.

haec ab

illo

adspecta

vasa plena sane fiebant tum.

II

Deinde, postquam lavationem fecerat.

^FTWTi^R^
FTHTgr?

iit^^li

171
u \t^ n

mj^^

^f^gq^

ft

ft^t^^ft

m
rl^

!^?cTFrFT^ F\^ FT^fTT ^orT^T^q:

^FrFTfT^ ?^T

M^^^J ^R; ^^T

JTFTT

II

X^

II

53-g^ FrfRR; gj^^i

^^

WR[ ^fcr
-CTFT

m^^ ^\w\^^ ^^j HFq[!7?T ^ STT Wt ^^FT g>t

\

\^

^^TiJT
^BTFfToT^T

X^^ FTF^

^?r'"T ^TcrrsTFTR;^
^'?5TF'"T

^m^
^^^t

giT^^ ^^^R"
3gT^?T

u ^m.

II

nn^

jf^^Tuq;

^FFTT^-^TTfT

irg^ !#:

T2^fTT5TTFT crTRrT^'7T^

FT^

crtsgTnJT

FTT^
1

m
11

11

U
II

^ W^
^FTT"7
13. 14.

gJF^^TFT ^fcTFTTFT H^T^tT f^

^FTFTJTFT ?^T '^^

I

^^

WTFTT

\^

aggressus Vahucus,
versus

graminis-manipulum postquam ceperat, solem

II

eum

tenuit;

tum

flagrans /wi/ in eo cito ignis.

Hoc miin

rissimum

tuita,

obstupefacta

ego aggressa
est a

surn.
I

II

Aliudque

eo

permagnum miraculum conspectum

1.5.

me,
II

quod ignem ipsum

arbitriumque aqua
aliud

tangendo non certe

ei

ille

uritur,

pulchra!
I

Ad

fluit,

quae evanuit, celeriter.

tuita

Maximeque

permagnum

16.

miraculum

ego,
I

II

quod

is

flores,

postquam ceperat, manibus

iili

17.

contrivit lente,

conlriti
et

manibus ab eo flores
fiunt.
I

tiim

II

magis

nempe bene-odori
celeriter aggressa

arrecti
II

Ilaec

mira-signa

tuita,

ego

sum.

172

^rTtcn^RT

II

^,^

II

WF^H
fFT

^FT^ CTT^
>TFTT<;JT

tA

^^^TPTfri^FTJT
i

II

\z

ii

2^f^TT^T

^TFr grT^^^fqTUTR;

%%Tf

^tJT?TT

srT^TT

^^Fft g?TJ ^g^TsftFT

I

II

'i.^

II

j?r:[ JT^^ gqfTF^T

^T^^^ffT >TFfff FT^

FT^T^'^

q^TR"FTT=^
fTT 3TpTT

W^^ ^W

f^ >TT^f^

II

^o

ii

^T^^^^TT

H^

^TfTJT

m^^"^
l

^FJ^fT ^oT

pTf^FTT FTFiTnTTFT f&^T^Tf^UTl

^iT^^
Wt

FTFT:

CTT^FT

^f^^ft

f^=T^^

^l
i

f%FTT 5T??rffT^eT

^m^

ST^^: q(T

Vrihadasvus dixit:
18. 19.

Damayantia vero, hac audita Punyasloci opera,

putavit

Nalum aggres-

sum
esse

esse,

rem

actionibus patefactam.
I

II

Ea, opinans conjugem Nalum

Vahuci-forma praeditum^
II

Cesiniae suavi voce flens rursus

I

20.

dixit:

Rursus

i,

socordis Vahuci paratam

II

e culina

coctam carnem

21.

postquam sumseris, veni, egregia!

Illa,

postquam

ierat ad

Vahucum

prope, illam carnem detraxeratque,

percalidam quidem festinans

eodem-momento, gratum-faciens,
22.

Damayantiae tum dedit Cesinia,

I

Curuis-proles!

II

Illa,

experta a Nalo-paratam carnem saepe antea,

^rftqr^trR^
^TS-T

II

i>^

II

173
t^t^

^^J

5TFf FTFTiT

(^T^!^?

^l^r J:T%FTT
FTFT:

II

li

^^^^TTT q"{fT3 JT^ fT^TF?!^ 5^R"

FTfJ^RT^^^ErTiTTfT

%m-'TT fT^

^T{FT

il

t^*^

^^H^f H^

^T^T FT^f^^Tq- ^T^^:

gf{g?^T ffT

^ETfHJFq- FTfTt {TsTT

^ETTJT^TFT^

ii

\^

q"T^^^ g

mm\^

gFH

g^gFfTCTTt

^^^ j:l^fT(tFTTFTT
^qr^/T
iFF[?tr

gfST^rr !T^{T^

^
FT?T

il

^H

li

^f^T^T g f^^T^iT

^Hf FT
4^^^

H^T 5^
st ft^ftt

%fsT^^

^^^FT^
i

II

ip^

II

^^

gFT^i^R;

^ f^5^^ ^
Nalum

3^'Tt:

^fTt ^I"

cfT'^^ sfh^sttr;

^^r;

n t^^ n

postquain ederat, putans

23.

esse aurigam, clamavit valde-afflicta.

I

II

Commotionem magnam
misit

aggressa, ablutoque ore tum,

II

par liberorujn

2k.

cum

Ccsinia, Bharate!
I

Indrasenam cum fratre, postquam

rex, amplexus,

cognoverat Vahucus,
25. 26.

postquam accurrerat tum

gremio

admovit.

II

Vahucus autem, postquam accesserat ad liberos DeorumI

liberis-similes,

valde dolore-affecto-animo perclare

flevit.

II

NaischaI

dhus, postquam ostenderat vero commotionem frequenter tunc,

27.
relictis cito liberis,

Ccsiniae hoc dixit:

I

II

Hoc

persimile /, eximia!
subito, lacrimas emisJ

par meis duobus liberis,

ideo, tuitus

nempe

174

^^NTi^R^

II

^8

II

II

^TFT

^^WTi3^

^^TTmfPTrTT:
/VW/W^^W*

FT^:

lU^

II

fT^ fe^T{^ ?^T

SBTTJTr^

5lJTm^f?T

^tPTFT:

%m^ f^OT^ ^frqr'^

FTFft

-q%^?TR[
I

ll

ll

^m^^
JTTg:

55: '&CT?TTTTH %%5ftrT

Jit^TRiT

FT^T!^

^FT^I^JT^Tf^T

11

1^

li

g^tf^FTt "^
ego.

g-^

^T^^^T ^cFT^pT
te

28.

II

Saepe congredientem
i,

homines suspiciant
ad-libidinem.
II

vitii,

nos vero

terrae-hospites sumus;

eximia!

W^i^ VW%

WWW^V

LIBER VICESIMUS QUARTUS.

Vrihadasvus dixit:
1.

Totam commotionem

tuita

vero Punyasloci sapientis,

II

aggressa

2.

Cesinia cito Damayantiae memoravit.

Damayantia tum rursus misit

Cesiniam,
3.

in

matris propinquitatem, dolore-afflicta, Nalum-viII

dendi-cupiditate:

Exploratus esi a

me multum

Valiucus Nali-

^rff^TT??TRT

II

^,^

II

175

Ti >

^m^

J^

^^:

fSfTfT ^=s^TFT

%^g^

^ n
I

oTT :T%37'TFTTq' ^TFTif iTf

^T '^^TgR; ^^ffT

^f^FT ^T
^^R"
3FTiT

ETorT '^TFTR^ fcTFf^ R"

^^^TFTTR-

il

II

5 W^TT

FTT "^sft

HTJT^

5^5T^

jf^Fjq FT^
^T

^f>T!TT'7R'^'Tg^TTFTT

^^i^sTT^FT

FT CTTf^'^:

II

%
FT

fg^T

^TT^T^ ^{FT^T^

^FTT
FTf

^^ITTTTJ^T^ q"^ FTRT: !TiH^'7:

ii

II

^
^T

sr

H^m

^qTrrl^

^TFTt

^^:
li

5ETTi%'?:

ITT^j:l5rT>^TTR" STiJorT 'Jjgf^WT:

^
I

II

FT^

FT^T

"jfFT ^Trft ^FTi^

FT^T

rft^^fT^FnTTf^^ZT

m^ ST^^frrf^
mater! aut

II

II

susplcione,
4.
.5.

in

forma mihl dubium vero unum; ipsa cupio noscere.

II

Ille aut nt intret curetur,

me
II

dimittere velis;

aut

notum

aut ignotum patris mei decernatur.

bhia
illa

Sic compeliata vero a Vaidar-

regina

nhimo

dixit

filiae illud

consiiium; permisit hic

rex.ll
I

6.
7.

IUa vero a patre veniam adepta a matreque, Bharatorum-princeps!

Nalum

intrare

fecit

ubi sui
I

habitatio.

II

Eam

tuitus

autem subito

Damayantiam Nalus rex,

8.

captus maerore-e/ dolore, erat lacrimissic

circumfusus.

II

Eum

vero tuita

adjunctum Damayantia Nalum

II

9.

tunc,

acri-maerore-capta

erat

egregia.

Deinde

rubra-veste

176

5TFfMi^?TTR-T

t^

ii

FTFT:

^T^T^T^^^T

sTf^rTT JTFT^fl^fT

^frq^rft iT^T(T?T ^Tjr^T

^T^^T ^m^^l

ii

ii

q;5?^q; ^^T
gfTTR" 3Fe??T

^m^
^fqR

^^^^'t ^ttjt
JTFtI"

m^^

^:

J^^: f^?TR;
l

li

\o

ii

^ET^TSTH^T f&?TT^ >TTq^T

5ETCr^T?T

fT#T ^JT^^f^FTTR;

H ^l

yr^^FT ^lJ<Tm^iT

W\

^FTiT

II

U
ii

RTR"
EfT

FTf?T iT?TT

STTF^T^ ^q^^T^^ iT^cfFT:

JTFTcTTR" f^5:?TT

^fT 3Fes?T f^fqr^

^FTT^
l

\^

ii

fTT^T^ \srT?T

m^\^

^fTt

qr:

?T^5TFTf ^TRT^TiTTJT q-F^uftJT

J^ FtTffl^TRf Wim
^z\F\q

^?TT

ii

\^

li

^i\ i\mj 7\4w\^ \^\^\^

m\

induta, impllcitis-comis, \uio-ei piilvere obducta

10.

Damayantia, magne-

rex!

Vahuco sermonem

dixit:

II

Num

conspectus est antea a te quisI

piam, officiorum-gnarus nempe, Vjhuce,

11.
silva profectus est qui vir

dormientem relinquens

in

feminam?

II

Expertem-peccatorum, caram
I

uxorem,
12.

in deserto lassitudine-conturbatam
II

relinquens vero quis eat

Punyaslocum praeter Nalum?

fensio est terrae-domino,
I

Quaene

huic per

me

ab infantia of-

quod me relinquens

in silva profectus est^

13.

somno captam?

II

Palam, Diis

relictis, electus est qui ille a

me
II

olim,

14.

deditam, amantem, liberos

igne

habentem deseruit quomodo?

Super

manu prehensaque,

Diis

coram

ita,

ero,

sic

veritatem

?TFftcrTi3(TRT

II

t^

II

177
\^

>Ti%^^Tfft

fFT

FTF^^

!7fFr^r?T

Fl^ JTFTT
I

II

II

^mr^J 5^T^TH g

H% ^FTf ^f^^
^g^R;
sTFT^

wt^^ mTi
^ETFtI^

R"^T5-^TJT

(^t^^^ st^

vi
l

WHT7T^?Tf

7ffiTrrT^?TT3T

FT FTFT

CTT^^^R;

^^1

^\
^^

^t^T^TR; ^^JT
^T '^^
FTFT

m^\H

II

U
II

II

T^ ns'7iT ^R"'^

^FT^T^ f^^^T

^^^T
?TFT

FTFT

^n^ Ht? N.t-\\

?T^ ^T^T

^^fT ^bii n'--*\ ^F^TsT^ x^

l

^'TT

^^Wi^ g

I^f^R-T

f^^FT: q{T
^TTR"

or^^2T'7T

Jif^FT^T vft^^^^J

f^^TRJJTfT

II

\t:

ii

^ R^^l^"
pT^^ct^X^-T:

pT^TCTTf ^^R"TTr ^oTHFT ^frT:

m^ m ^m\ ^rUJ
quo hoc
I

^^T

f^FT:

ii

^^

ii

15.

etiam pollicitus,

abiit?

II

Damayantiae dicentis vero

omne
16.

hoc, hostis-rlomitor!
II

maerore-natus humor ex ocuh's dolorosus

nigris, rubros-angulos habentibus

fluebat multus.

E maxime

humo11

remque hunc
17. 18.

fluentem Nalus tuitus, maerore-afflictae hoc dixit:

Meum regnum

perdltum quod, non ego hoc

II

feci ipse;

Cale hoc

factum, timida! quodque te ego deserui;

cultate

quia a te, in officii-diffiin silva-versante, afflicta,

nempe, exsecratione

ictus anlea,
II

19.

dolente de

me

die-c^ nocte,
I

ille

in

meo-corpore, tua exsecratione

ille,

ustus, habitavit Calis,

tua-exsecratione-ustus semper

igni ignis

23

178

^tT^crTi3?TRR"

II

t^^

II

qqir

5?Torfrfqr5T

rTcrm%

^ RmFr:

m^

ITT3 3TFn CTTTO FTFft sT^iT

I^^

"XTFT:

pT^^f fsrjFr^tirrT

f^

"^

vr-qrFT

gcrt^^
i

u t^\ n

m^^ g
?:FTT5T

=TT^ H^T^fT
5Br^ft

5^{^r;

^g^R;

3Fe??T ^^"^1

q^J

m^ ^^

^F^f^FT

II

t^t^

11

^{i%

^f&^ fr^TR; ^^fFrSTTFT^TFT

^^TT^
f^FTl'"t

'hR^ f^FT F^

^^F^EtrfFT

ii

^^

ii

f^l^^fTT ?t2tt^tr-r; ^gi^cTR; ^srr "ft^:

gl- q-l
^iT^TTTt

FTfT

^f^Fft >TTJTgf{:f SCrfeTFT:

II

^^

li

FT^ |;^T

^f

?T

crff^^FTR;

20.

veluti adhibitus;
ris

II

meaque opera devotioneque etiam

esi nobis,

victus.
II

Dolo-

2t.

ob finemque hunc existendum

pulchra!
I

Soluto me,

profectus esf scelestus; deinde ego huc aggressus,

22.

tua causa, turgiII

dis-femoribus praediial

non enim mihi

ah'ud negotium.
I

Quomodo

vero femina conjugem dedltum, devotum

23. 24.

relinquens eh'gat alium,

sicut tu, timida!

unquam?

II

Nuntii peragrant terram totam, regiseliget,

sibi.
I

jussu:

uBhaimia sane conjugem alterum

II

libero-facto

praedita^ ad-libidinem, convenientem sicut

25.

Audito autem

hoc, festinans Bhangasuris aggressus est.

II

Damayantia vero, hoc

jttr;

^^f^

^FsrTiTT

^m ^R;^ffgq[
3TFTT:

m\
FT^T

f^ "^TR" 3FHs?T ^fth; ^r;

f^cr^TTf^r^ u t^^ n

mJT^T^^T

FT

H^FTT ^TT^UTT

oTT^f^ ^^ Timmj
FTFTq[ pTTfT

JTTfT^T^T f^!(ft \^J

CflfrT^

II

^^

II

^n^nfT fsT^^

^fT
II

fTTfifsT

^J-^TJT^
Rrr

^^"tlTTFTT^TT TIFTfTlfrf^^!^'^

\t:

ii

^T^ w^
^^^T

fp^=T7

gHSTT^ rJ^

"^
II

3CTT'fT

JTCTT

^'^t

%^
vT-q-

"^Tq^

FToT

t^^

il

pTPT

TH ^

f% rfT%

^^T^

gjiTortqH
II

^mj flsT^^^
audito Nali questu,
26.
27.
dixit:
II

JTgR[

^Sj

^Jljk^ 11^0

implicitis roanibus,

tremensque timidaque Nalo

I

Ne me

velis tu,

eximie!

vitil

suspicere;
II

me enim,

Dlis

relictis, electus tu,

Nischadhorum-regnator!
I

Tui aditus-causa vero

quoquoversus Brahmani profecti sunf,

28.

dicta

mea ad modulos canensapiens, Parnadus

II

tes, plagas

decem
I

versus.

II

Deinde

le

Brahmanus

29.

nomine,
facta

rex!

adiit

Cosalae, in Rituparni-domo.
1

Ab

illo

loquela

omnino, responso etiam accepto,

te.
II

dolus hic a

me

conspectus,

30.

Naischadhe! ad adducendum
alius

Te

praeter non enim in

mundo

uno-die, terrae-domine!

pol\s

jodschana centum

ire equis,

23*

180

^rft^Ti^RiT

II

t>^

II

?T2TT

^T ^^r^H'^ i%f%R; ^^HT f^

"^lT^

"^JJ^q^

^^iT
i

ll^\ll

m^
^^
"^
FT2TT

?Tr% jRiT^ ^FTfTT^l

q-ttjttr;

fT^JTTrT:

g^g

^j^

mioi

^(tj^?t

^^r;

n ^t^ u

^{fFT FrTyJTfg: q^OT

H^^

FT^

girg

^ ^mj^^

^rf^ cfTqoT ^{ti='"t ^bt^r; n

^^

^^^TJTT:
fT

H^^TFTT^T^ 5gr^5T

rrrfFT

^TRToTFT

5^5 ^^

s^thttr; ?Tf^ gTcroT ^{T^^q;

^\
I

^^

^"^ "^cttb; ^?t:

f fp^r; tFfr^R; ^t^ctt^ 1

^T
JIT

f%5TcTTT ?T2TTHr?T^ ^*^

^orrr

PTsT^

iTT^T

ll^Hil

3^R

FT?TT

^J^J ^^^f^^T^

mJ^H

31.

hominum-regnator!
domine!
I

II

Tangam per hanc

veritatem pedes hos, terrae11

sicut

non malum quidquam mente adeo committo ego.

animantium-testis Ventus,
II
I

32.

Hic vadit
vitam,
si
Js

in

mundo hoc

iste

meam

solvito

33.
34.

peccatum committo ego.

solvito

Ita vadit

Sol super

mundo semII

per,

meam
in

vitam,

si

peccatum committo ego.

testis-instar,
II
I

Luna

omnium -creatorum
35.

medio vadit

ea solvito

meam

vitam,

si

peccatum committo ego.

I

Hi Dii

tres totos tres

mundos

sustinent vere;
36.

edicunto sicut-verum,

istive

hodie

relinquunto
I

me.

II

Sic compellatus

ab ea Ventus, ex aere dixit:

Non

haec

JTrTtCTTt^tlHJT

II

^^

II

181

{TsTR;

^tFTFrRT: fqfrrfl ^q^TrETT: ^{RTFT:

FTTf^nfT ^T^tJT^T ^TT

SCTTCTT

m^^

^tR[ CfTl^^FH^T^ n^^li

5^FTFT"t

i%f^FT^T ET^ ^^&JT

^^?TT

^ ^^^T^T 2^FT|
3q-cr^T ^?TT

JTrTT pTTR^TIrf

vJ"-?T:

J^TR^^^II^t:!!

H^

pTIT

H^T ^^^F\
^^^^
FT^

^T

'^ I^fT ^'TT ^Tq-T

^TTq-qfT

li^^

li

FT2TT

^T^TFT srT^t FT ^^goffe: qrgTFT

^
II

^^I^^TTT ^JJ
FT^

^^^

crsr^T:

m^:
^

^o
i

II

^IFTFR^ ?^T

JTFfT {TsTT

>TT{FT

^T^r^TT f5T!7T|TR; HJ ^'TfTT^^^ ^f^-^^

ii

^\

li

37.

fecit

peccatuin, Nale! veritatem dico

tibi.

II

Rex! virtutis-thesaurus
custodesque ejus nos
I

tuniidus
38.

Damayantiae bene-custoditus;
II

testes

tres annos.

Dolus constitutusque hic tua causa expers-paris ab ea;

ibit te

non enim uno-die centum (yodschana)

39.
40.

praeter alius vir heic.

I

II

Adita a

te a

Bhaimia, tuque
te

a Bhainiia,

terrae-domine!

Non

in

hoc

dubium

faciendum, congredere cum uxore.

I

II

Sic loquente

Vento autem, florum-pluvia cadebat,

hi.

deorum tvmpana sonabant,

luitus,

flabatque zephyrus

secundus.

II

Hoc mirissimum
illani

Nalus rex
hostis-

tum, liharate!

de Damayantia suspicionem

detraxit,

182
fTFrq^ FT|

^"tcTTi^ilRfT

^^

ii

Sf^q

^^sl: (^T^nfT^

^g^TRq-:
^^^T
oTj:

m^J^

R"TJT{TsT^ FTR; FTFfT

^H

II

^^

li

^5Tf fcrt!T5T

>TR"T;[^ ^|"T >ftfTgFTT FT?T

n-T^t^f

sl^

5^TiFr^?T

jn^im^fT ^FTF^FTT
^ETT 5(T
ii
i

P^

II

wlfT

^gfcr

^TtTT {TsTT

^^TT^"t

FT^It ^srgFTt^T
FTFT:

fq" ErETTcTFT CTF?T^-^FT

^^
I

li

F^t;;;^

^^^^

^^

FTF?T

g>TT^?TT
II

cr(JFTT

"^^ j:%5T

R^^m
^Tl^^

^T^T^TITT

9^i

ii

FT^ q- qFrf^^T^tq;

gf^ff^FTTR[
n

gf%{R;

5^cr5?iTSTe;

ft^^ OT^crf^gFT:

^\

\\

^^\ FT^ crSTT^fT^ ^^^rUJ

42.

^FT^^

domitor!
regnator,

II

Deinde illam vestem expertem-pulveris induit terraerecordatus serpentum-regem iilum, deinde nactus est
II

43.

suam speciem.
filia

Ipslus-forma praeditumque conjugem

tuita

BhimiII

tunc,

clamavit clare, amplectens Punyaslocum, non-spreta.

rex,

44.
45.

Bhaimiam quoque Nalus

suos-Iiberosque
etiam

splendens sicut antea,

salutavit.
II

amplexus

est,

congrue
illius

Deinde, suo-pectori
I

postquam admoverat os
46.

pulchro-vultu praedita,
II

affecta

illo

dolore suspiravit longis-oculis praedita.

Ita

quoque luto-oblitumI

corpus habentem amplectens, sereno-risu praeditam^

47.

perdiu homi-

num-princeps

stabat maerore-afFectus.

II

Deinde totum sicut-factum

;^tTrq"n$?rm

n t^^ n

183
n

^\^jm ^^m^i

iftPTT

^^hj

si^^t ^cr

d^

^R"'7tJT

H^

'q"rT3

^F?IR; 5:^T gi^"TMFTR;

II

^t:

II

FTFTe; ?ft

fTT^^ fTfe ^ST^^T

^{TFT^T^

gR miTFf fT% OTRJ

JT% ^JTFET
^HFTf
^jirl'

g^m
5Tr?r^

^q"
I

II

^^

II

^l^^imtN^

^FTfFq^
ftfTt

%^f^

II

1(0

II

H ^g^

srf ft^^^t

^
dixit

>tt^?tt
cr^tTTJT

fT^^T^: gfH^TETT FTS^TSTT^

g^g

II

H\

Damayanliae Nalique
48.

Bhimo

narravit

cuni

gaudio Vaidarbhiae-

genitrix, regnator!

II

Deinde
I

magnus-rex: Facta-purificatione
cras

praedilum ego Nalum

cum Damayantia aggressum

II

visurus

jum, postquam jucunde noctem degerit.

Vrihadasvus
49.
50.

dixit:
narrantes
rex!
II

Deinde duo

illi

conjuncti noctem,
laeti,

pristinam

in

silva

errationem totam, traduxerunt

In

domo Bhimi
I

ho-

minum-domini, alter-alterius-voluptatem-cupientcs,
51.

habitabant

laeta-mente Vaidarbhiaque Nalusque.

congressus

II

Is

quarto

dcinde

anno,

cum uxore,
gaudium.
II

omnibus-optatis bene-instructus, nactus

52.

es(

snmmum

Damayantia quoque, conjugem aggressa,

184

^FfrqrTi5?IRR; n

^M.

II

^mr^ m^
^^W^TFT^Fq"

>tSt^R[ ^TFTT^ITT "cq-Tfq-rn >T^rT

rfT?TfT

^J^

^W^^

ii

H^

&

ST ^"^F^T

S^rg^tT

rT^

I^T^?^(T

#f^q[^HWT

{^?t'^^ fTR^Trr^TJTT ^FTfg^T (TT^J ^sTt

n
^fFT ^FffcTTl^^TT'^ =^gr^2^fFTFTT: FT^:

f^^ iiH^
lU^
11

ll

(VV%iX/V%/VV%

^^^
^Br^T

3^T^
f^FTf FT:
II
i

FTf

SjfqFft
FTf^FT:

^f^^

qrff ^sTT

^^J

^T^

^^sfr

^g^Tf^gq^

II

corroborata valde,
,53.

semi-natJs-fructibus vehiti aquam nacta terra.

II

Ea

sic

congressa (cum conjuge), deposita lassitudine, sedata-difficulI

tate,

gaudio-aniplificata-mente praedita,

splendebat Bhaimia impe-

tratis-optatis, luna

nox

veluti orta.

II

i\rk/^/\f\f\r%/\f%f\/\/%r%f%/\^

LIBER VICESIMUS QUINTUS.

Vrihadasvus dixit:
1.

Tum,

iliam

postquam degerat noctem, Nalus rex bene-ornatus,

tempore
vidif

cum Vaidarbhia conjunctus,

terrae-regnatorem.

II

^rfNTi^RR"
FTFfr
FTf^TT

iitMii

185

^mr^CTHTfr

^?TFT:

^^^^ ^FT:
fcTFTt

^JT^TtTI^

^oT^

^HT

ii

t^

li

FTfT >ft^:

^TFT^JTT^ JST^FT

fT{?TT

g^
,

ErgTT^qr q^jTRpTT^ ^rri-^TFT^PT

gg:

JT^R" fTT^FTT^ FT^ ^fT^TftR^

crfFT5TFTTfT

il

^
i

il

H\\

^T^tTTT^ ^TFfT

{T?TT

CrfFTJT^ ^TeTTfsTT^
II

crf^^^f fcT^T^
FTFfr ST^oT 5T5f<"

Fl^

fT^TT^FT CTrq"%V"^FT
FST^T:

II

g^T^T^ ^'T^:
STFT^ ^'^T

sT^f^

FrJ=!7^'?f?T

FT^TT

XTFTT
i

II

11

^ITTmrT
FfTfTiT:

^JT^R" CTFTT^TlJsTJTTFTJTfT

Hff?q^T^T

^mjm fFTTq[ FT^

I

ii

?^ ll

2.

Deinde

salutavJt

demJssus socerum Nalus,

salutavit

post
II

eum Damayantia

3.

quoque reverenter
filii-inslar

patrem pulchra.
;
I

Illum Bbimus excepit

summo cum

gaudio

sicut
I

dignum postquam honoraveratNalo conjunctam

rex
ibi

que eurn^ consolatus

4.
5.

est praecellens

Damayan-

tiam, conjugi-devotam. Illllum

honorem Nalus
illi

postquam acceperat
II

secundum-legeni,
fuit

obedientiam suam

congrue declaravit.
I

Deinde

in

urbc permagnus gaudio-natus sonitus

sic

hominuni lactorum,
vexillis-e/ sertis inItnii

6.

Nalo conspecto
structatu;
I

aggresso.

II

Ornarunt urbcm

irrigatae, perpuris-floribus

instructae regiae-viae

24

186
^jTi

STrfNT^m
^Tl^

II

t^H

II

Tt^TtJTH jr^^Tj: g^FfTrT:

5ETmFTTFT^

mm
5TFft

^^FTTTFT^TTFT^

ii

ii

^qr^TT

^fq"

W^ ^Tjr^^f^^R;
^JJm'
J\m ^W^TFT

^TFTn;
II

^?Tt?TT FT^Tg^oT sT^"^^

rTq;

II

^ETRM

q^Tf^fcPT ^

H^

FTf ^^?TTiTT^

%5f^I

^flfTF^FTJ
F^TFTFTT^^:

li

li

e ^Ff Fft
f^^T
^fWFT

JT^lcTTFft

^m
H

^"^Fft ^'^:

f^J >T^T^

^^ ^^q^R-^FT
^ETff ^T

li

^o

ii

^T

^m^

^FTSTT^

^^T^
H

5^^TFT^Tff ^FTFfT
?Tf^

^'^
?T^

^T^^Tf^
5ETST3TT

ii

^T

sri%rT^TftrT

\^

^TFTf^

7. 8.

factae
facta,
I

sunt;

II

ad

portam ad portamque civium florum-contritio

II

honorataque omnia Deorum-altaria etiam.

I

Rltuparnus quo-

que audivit de Vahuci-forma-induto Nalo

9.

Damayantiae adjuncto,

gavisusque est hominum-regnator.

II

Huic, postquam adducendum

I

curaverat, Nalus rex excusavit se^ principi;

10.

hicque

ei

excusavit se

rationibus, intellectu-praeditus.

II

Hic, hospitio exceptus terrae-custos,

I

Naischadho, obstupefactum-vultum habens:

11.

Proh
II

feh'citatem!

con-

gressus
tibl

cum uxore

tua tu; sic gratulatus est.

I

Nonne offensionem
habitanti
in
si

feci,

Naischadhe!

incognita-habltatione
II

measine-

12.

domo, terrae- regnator?

Si consilio-praecedente praedita,

^FfrcTTt^RJT
r
f^

II

t^H.

II

187
n ^t^ n

q?TT

FTT-n^

^^T^TTnr

FTTTJ^

pT3

"^W^ ^^TFT

^ ^

sqri^^ ^FTSTTH
^FT=^
R"

pT

f^g^

^gfcf

TTf^V
n

f Ft
CT^^

"^

^'rqr:

^TTofl f^

W H^
^^

^^ n
i

W ^fqr
^rf^ 7\ o
^N

FT^T
<r\

R-

^ffT FT^^SF^t^ ^^Tf^qf

(ftfFTR ^ETT^FTiT
"v

^H
^

m^ m ^x

^^\^ ^o^N^
^\^
i!
\

ll

^^

II

m^>
FTSTT

efsrf^R: ^ O

^m m^^ O
n,

sfqFTFT \

^5TJT% {T?TR;

?TSTT

FTST

3T%

VI

^;?^

cT

^?T5TT^^ pT^mfT Tf^ fFT^fFT

FT^ SCTT^gJT
^cTiT

^'^m ^-#

^f^

CTTfifcT

li

3^T

^^T

fsT^rTTT ^FTgilTPT

^q^:

consilio

etiain

quaepiam
II

me

facta

sunt non-facienda, haec tu

condonare

velis.

Nalus dixit:
13.

Non

mihi offensionem

fecisti tu,

perparvam etiam, rex!

enira a

Facta etiam-

ih.

que, non mihi essei ira;

condonandum

me

tibi.

II

Antea enim
hoctetnpnre

amicus meus eras propinquusque, hominum-regnator!

15.

Ab

in

posterum etiam rursus tu gaudium afferre

velis.
te.
I

II

Omnibus-optatis
sic in

bene-constitutis jucunde
16.
17.

sum moratus apud

Non

propria

mea-domo,
scientia tua

rex!

sicut in tua
est,
I

domo

semper.
volo,
si

II

Haec vero equorumputas, rex!

II

apud mc

eam tradere

Sic fatus,

24*

188

JT^MJ^iTRR"

iii?Ui

grTR; ^-?tr; sctt^^t ^tCt ^srj^fr ^sr

TigcrSf
^TJT"^ jfFT

^
^H

n \t: n

{T?T^ ^cTT
^TT

{T?TT fsT^TTiT

jfnj^ ^TFTR;

fFT^t^^ \^J

srfTFT

II

^^
11

II

II

^fFT JTFftCTTl^a-T'^ cr^f^ITTfFrFTiT:

/W%A/V\/W1L

m' lUH

U ^Jm 3^

t%q" mfTT ^T^TW ^^^:

dedlt scientiam Rituparno Naischadhus,

18.

illeque

eam

accepit

cum

normam-conspectam habente

facto.

II

Postquam acceperatque equoI

rum-scientiam, rex! Bhangasuris regnator,

19.
ivit in

auriga alio assumpto,

suam-urbem nempe.
I

II

Rituparno profecto, rex! Nalus rex,

Visorum-domine!
habitavit.
II

in

urbe Cundino tempus non valde-longum

twvxfvwsfsfwxiwv^

LIBER VICESIMUS SEXTUS.

Vrihadasvus dixit:
1.

Ille

raensem moratus, Caunteye! Bhimo sahitato, Naischadhus

ex

^rTTCTTr^^IRT w^ikn

189

{^R-

%5T g&nr ^mpr: gf^TTJ^:

CT^TSTTlrj
fT

#i

'^

^?r#^

cr^fFTT^:

ii

^,

ii

^J^^T^ ^^ JT^l^
gff^^^-re"

FI{JTTnfT iT^tcrfFT:
'Sf

g^g-27T
rTFT:

FT<%

q^TT^T:

II

^
i

II

J^^^^

^TfTT'lI

sTTf^^gFfT

^TFT:

35TT^ ^loJlT^ J^TJ cT^ f^fTR- ^T^T

fsfFTH;

ll

II

^qgrTl^

fTWT -fT5T

^ f%^
FTSr

fsT^TrFT

^^
qr^T:

^^ ^tl\m

{T??T^

g 3^^^

II

^
l

II

CT^FTFTT^ ^TTFTT rfFT

R' f^feTFTT TfFT:

got'^

%^

^^^

Ft

i^TIJT^t^

^nTT^%

II

II

2.

urbe, paucos-famulos liabens^ ivit Nischadhos versus,

II

cum curru uno

splendido,
3.

cum

elephantis

sedecim,
II

cum quinquaginta equisque

tremere faciens quasi ter-

etiam, sexies centumque peditibus.

Iste,

ram, feslinans terrae-dominus,

k.

intravit valde-iratus,

cum

celeritate

nempe, magnanimus.
Nalus
I

II

Deinde, Puschcarum aggressus, Viraseni-filius

divitiae
I

dixit:

Ludamus iterum; multac

et

a
id

me

acquisilae.

II

.5.

Damayanliaque,

quod

aliud mihi ullum est,

sil

quidem

meum

in
II

ludo positum, tuum in ludo positutn

6.

regnum vero, Puschcare!

I

Iterum versetur ludus,

sic

meum

rcrtun consiliiim,

ludo uno, salus

190
flr^T

^rfrgTl^HfT

li^^^ll

^l^^^ ^T^r?T
^^FTSaT.'

^sff

STT

Cff^^T
ii

^g
^s
ii

l^rfFTqrTtlT:

q"^*T
^ZTFf

^^

3^q7T

JT

%T

STTo^ffT ^JT

^^?ITFTR" J^cTFTFTFT

i^^J fg

I^Tf^H

FTsr

m ^^ ^r ^g

z n

'cr?r

%^T '^

scrfq-^ st^r-tjt rfFT itttft^r- n ^ u

^^"t^ ^^fT^

ff^:

f^fTFTT^
oTT

^^

3^^^

^FT^^JTT '^^F?Tf

^T O ^l:

^T^^FTT^ \

^: o
i

11

\o

%fw'^

FT gc^r: g^fT^ r^ ^^ 3^^ '^\\ V NOO

\

^^R" \ O-V ^TFJT^^iT

^m

5TF?TT^

gj^q^gfFT^ \\ ^C. N^
;i

^^J ^m
de

f^Ff

^7TR[

SrfFTCTTnTTET

^m
summum
I

7.

tibl!

vitis

etiam ludimus.
I

II

Vlncendo alius-proprio capto,

vel

regno vel opulentia,

S.

contra-Iusus dandus

officium appella-

tur.

II

Nisi cupis tu ludum, pugnae-ludus versetur.

Singulari certamine

9.

esto

nempe

placatio tuave

meave, rex!
I

II

Hereditarium hoc regnum

sic est
I

petendum
10. 11.

esi

quoquo modo, quocunque etiam remedio; senum

praeceptum.il

Duarum rerm

in altera consilium fiat hodie, Puschcare!

per lusum in talario ludove, in pugnave tendatur arcus.

II

Nai-

schadho
12.

sic

compellatus vero Puschcarus, ridens quasi,

II

certam suam-

victoriam putans, respondit terrae-domino:

Proh

fellcitatem! a te

5TFfTcrTl?aRJT \\\ku

191

f^^^

pjq% ^sT^ FT^fl

^^

JT^Tg?T
ii

^7\^] if^

% '^qt

FsT^Ft^

H^rTfFTT

\^

ii

iTTR^ iCTF^TTf'TTFT SjTfTI^T

f^f% 27T^R; ^^T '^{T:

f^'TOT i% FT^f^ m^^ ^Fft% ifg^

%T^
I

II

\^

II

^q-^^

qjT ^lfFTj ^^t^r;

5^?:tt:

TmJ

^
FT

W
FT^

^^fT^T^
fTT

^JT^TfTfJ

^f^f^^FTT^
i

II

^M.

11

f FTfF'fT
^pTT

^rf^^^Tf^
FTT

f%

RF^STT ^f^
ii

^T^

cT^cT^^FrTfcT^:
JTT^CTFfT ^TFT:

\\\\
i

^>cr

fT

f^^ST

Igj

t^J^

FT^^ 5

{T^FTT^rT^H FT^

3^T^

FTFTT

^FT:

ii

\^

ll

acquisitae suni divitiae ad contra-Iusum, Naischadhe;

proh

felicitaII

temque!
13.
l/(.

difficile-factu

opus Damayantiae ad finem

rex!

esi

profectum.

Proh

felicitatcmque! vivis,
I

cum-uxore hodie, magnis-brachils

II

praedilel

Divitiis his sane lihaimia lucrifactis ornata

mihi adstate,

bit certe, in coelo

15.

Sacro veluti Apsarasis.

II

Semper enim recordor

exspecto etiamque, Naischadhe;

in

ludo enim mihi gaudium non erat

cum amicorum-turbis.
16.

Lucrifacta vero hodie pulchra-femora habente

II

Damayantia, non-spret;'i,
corde.

contentus ero; ea enim mihi semper in

Audilis vero ejus his loquelis multum-*'/ insanum-garrienille

17.

tis,

II

voluit

caput scindere ense iratus Nalus;

subridens vero.

192
crnTT^: f#r
FTFT:

^FrWTt^^TTR-iT \\\k\\

otjj^f^

flTFfT R"

sgfT^f^flRT
\\

^J^m

^\ 5^^7f?T ^FT^^T^
^^T^ ^
^Tnt^
q^^Tf^TFT:
i

\z

ii

^^^Tnt^T

^"t^TJT

H ^^^WH^*^:
fsT^T^

CffnTFfT srfcriT

ii

\^
1

ii

3^^^

^sTT

g^H^ ^Jl ^miH^

^rT^TTTr^iT
i

T^ fT% ^^

{T?'7R" ^ojjst

li

^,o

ii

%Hf ^
^
^T
18.

^CTT jjjmj

j\^m^\ ^lf^g^T

FTf'7TH pf FTCrft^TfT
pr'7T FTFT

gf ^^R:
'^

^TrTFT:

li

:^1

li

T^H^

^^ "^JTT

f^fsTFT:

^{T

^f?^^T
'^iT

FTFT

^Fr3

^^

pT^

FT ^T^-

ST^jt'^

t^t^

^(fFT3
non
II

^JCT^

^q

s^t^TF^"

^^^^
II

ira-rubros-oculos habens^
bularis? victus

illi

dixlt tuni

Nalus:

Ludimus; quid

fa-

fabuiaberis.

Deinde versabatur ludus Puscbille

ly.

cari Nalique;

uno-Iudo ab heroe Nalo

victus est;

ille

cum

20.

gemmarum-e/

auri-acervis ludo lucrifactus est etiamque.

dixit:
I

II

Victoque

Puschcaro, rex ridens hoc

21.

Meum

est
II

totum boc regnum,

Vaidarbhia non a te
stulte!

imperturbatum, occisis- hostibus praeditum.

potest, regum-abjecte! spectari;
I

ejus tu

cum-famulis,

ad

22.

servitudinem es aggressus.

II

Non

a te illud

perfectum factum, quo

ego victus antea,

23.

Cale illud perfectum factum, tu vero, stulte!

non

intelligis.

I!

Non

ego ab alio-excitatam iram

in

te

convertam

^m^^ %
rrl-

sftsr

f^T

^m^ ^^mm
^R
^
sft^ 5T HS[T^:

n t^^ n

^^ ^^
'5r

^lfFTH
R"

ii

t^^

II

HT^^i
gc^^
^oT^
pf

^fft
'^FTT

^^i%FT

^^Tf^rfFT
5[TFTR[
II

f%

^^
Jf^^^:

!^{?T

^H

^FT: FTTr^f^pTT ^TFT^ ^F^Tf^T^:

f^3{R[^ltfT'7TJTTfT crf^^sET

J^: J^:

li

t^^

ii

HTf^cTFfT

^m^
FT^T

'^^

^FJ^rT

JU^Tm^^

FT^ (T?T^ 5^^^T?;T fFTT^f^r:

'^?:arT

li

t^^s

ii

^^l

^fj

sft^ sr^TTJFt

gi^
il

m
24. 25.

n
ullo
ita

^FT^ITT PTTtTTT^ ^f?r2"T5T CTTfsrV

modo.

\z

ii

Ad-libldinem quldem vive tu, vitam remitto

facultates,

libl;
libl.

II

quoque omnes

proprlam tuam partem, condono

Sic

nempe mea

voluptas in te, heros!

non dubium,
I

II

amicitiaque

etiam mea a te non

26.

unquam

discedet;
II

Puschcare! tu enim es meus

frater, vlve
vl

annos centum.
I

SIc Nalus consolatus fratrem veraII

praeditus

In

Ipslus-urbem misit, amplexus Iterum iterum.

a

27.

Consolatione

affectus

Naischadlio

slc,

Puschcarus

respondlt

Punyasloco
28.

tunc,

rex!
II

postquam
Glorla
slt

se

incllnaverat

factam-manuum

ImpIIcationem habens:
cles mllle

tibl

perennls, vlve annos-de-

laetus,

qul mlhl condonas vltam urbemque, rex!

II

25

194
fT

^Fftcrn^^TT^

II

^s

II

m\

^Ff Fft

{T5TT ^TFTR^ 3^?T FTFfT ^q":

g?Tq^ ^oTJ^ ^^?: J^^^: ^ST^r^TTFq-Fr:

iT^F'7T

ii

^^

ii

%^crT

fTT^f

f^^t^: Cfft^r^^:
H^FT^T^T
il

^TsTJTT^

\m

l^ril ^JTT

^o
I

ii

g^ETM 5^^t
gfsrgfJTT q"^

{T^T fsrfTcr^fT 5^^rq'7iT

^^T^

^F'tS"^ ^gSTtf^FT^ ii^^ii

srf^^^ ^T^^T^TFT

ft(T^^

f^^^rrfqrq":

ii^Hii

gT^sIT^CT^ fq FFJT^^^Frg^^T:

W
29.

^' o

CTT^FT^: ^"^ FTT^TFTPTiTi^T sT^T:

ii

^^
i

li

FT

fR"iFTT {TsT^

J^ sT^q^

vrfcTiT

SqTTfFTgR; JR": CTTfTT^^qfT ^Sf

^FT^grT li^^
habitaverat

ii

Ille sic

hospitlo affectus,

mensem postquam

tum rex,
II

30.

ivit in

suam-urbem

laetus Puschcarus, cognatis-comitatus,

magno

cum
31.

exercitu,

cum

submissis servis,

splendens sicut sol corpore,

Bharatorum -princeps!

II

Postquam dimiserat Puschcarum rex

opulentum, incolumem,
32.
33.

intravit

urbem

felix

supra-modum ornaNischadhorumI

tam.

II

Postquam intraverat, consolatus

II

est cives ille

regnator.

Cives-rusticique vero, arrectos-pilos habtntes (gaudio),

dixcrunt implicitis manibus omnes, cum-consiiiariorum-praecipuis

34.

versantes

homines:
I

11

Hodie sumus

felices,

rex!

in

urbe,

ruri

etiamque,

te

cultum rursus profecti, Dii veluti Satacratum.

II

fT^FTT HR^^TT ^sTT ^T'7^TJT 3CrT^7R[

II

^H

^CfrTlR; ^fcr

fq-FTT

HFf Pq"

g^^^lT^T

^TF^TT^'!^ ^"^^TFR-T ^ftjfr ^ftJ^q-^T^^:

^TJTFTT^TJT FT

ii

H
l

^^^^t

m^J^J^
^^

^^ ^^'
\l^^\\
i

^^TTRTFT gi^FTT^^^^TJ
FTFT:

^^

!7^T!^FTf ^TfTt

W^it^ R

{T?Tg

3^:

I^^TTfT FT^ (T^^R"

^FJJ^r^ fT^TW*

^tT
11

^mj ?Ttj F^f^^^T

^T^
M ^FT
^rTTCTTts^TT^

^flr^:

ii^t:h
II

^FTTCTTt^fTT'^ qJjI^FFTFTT: FT^:

*^Ul

H^^
II

II

/wwww%
35.
36.

Sedato Puscbcaro laeto, praeterita magna-festivitatc,

exercitu
beneficiis

inagiio

cum

rex

Damayantiam adduxiL
affecerat

Damayantiam nempc
I

pater,

postquam

hostium-heroum-occisor,
II

dimisit im-

37.

menso-animo praediius Hhimus timenda-vi.

darbhia

Aggressa vero Vaiveluti in

is

cum
II

liberis,

Nalus rex

erat laetus,

Deorum-rex
in

38.

Nandano.

Deinde, ad claritatem profectus

I

Dschambudvipo

inter reges,

rursus regebat illud

I

regnum, postquam recuperaverat,

magna-gloria praediius,
etiam, apto

sacrificabatque variis sacrificiis ad

II

normam

dono

sacrificali instructis.

25*

ANNOTATIONES.
LIBER PRIMUS.
S1.3.

Oanscrite

Nischadhdh,

pluralis

Nischadha.

Regio haec eadem esse videtur ac Nischadhardschtra et Nischadha-desa

,

de quibus vide:

of mountains rivers, countries, frovfi theTurdncL s and other boohs. Asiat.Res.t.8.

Wilford, List
,

S1.4. h.
Sl. 5. a.

TSCHAT.

li%lTTrJ^'

Hujus regionis urbs a poeta nostro Cundina, Vidarbhanagari

(i. e.

Vidarbhorum urbs)

et

Vidarbha

nominatur,

et

eadem ac Vaidarbha (Burra-Nag-

poor, secundum Wilford) esse videtur.

Sl. 11. b.

Radix

35rT<El^cl.

2.

Atm. praeteritum augment.

classis

pri-

mum

nonnunquam ad primae
ita

normam

Parasmaipadi format;
qjfqj^. Invenitur etiam,
sgptTrL pluribus
in

heic

crgCTFrrL P^o

teste Schlegelio, simplex

locis

Ramajani

ubi

omnes

comparati codices inter se consentiunt.

Sl.

12.a. Patronymicum Damayantiae a patris Bhimi no-

mine derivatum.

ANNOTATIONES.
Sl. 12. b. f^,>jy^ et

197

c^

y^;;^

secxmAum Amara-coshum ambo

Teste Nilacantbo adjectivum

fulgur significant.

^T^Tf^*Tt ^ ^I^^TR^ derivatur, nomine collectivo,

quod ipsum

a ^^IM^i. (annui
ita

pluviosi

temporis

nubes) venit. Tales nubes

valde verba:
ITHT

appellari dicit, quia

mundo

vitam dant".

Sunt nempe ejus

^T^f^^T gi^qUi|i^y^i-<s<k^
uic^^^im: drMi-s^ky^T
HcTrTt
'T^tT

^cTiT^^frT ^ ^<^mMI TOT^

ii

MKmn:
QldMMI
procedit.
Sl. l^i. a.
Sl. 14. b.

^ % "^m^

II

sT"

^'^*

fulgur est,

RfeTH." f^^JrL^Kn^T ergo quod de annui pluviosi temporis nube

TscHAT. jq^

5TrTT'

TscHAT. i^^TWITOT^^;

et ^5f

pro

3^fq.

Sl. 16. b. Nali Sl. 19. a.

cognomen, ab

ejus regni
i

nomine formatum.
Sic scbol. Nil. ex-

^TTrTl^f^WrTTSl gcTnfqWTH,
plicat.

Sl. 19. b.

TscHAT.

5M
j^pq-

fsToT^^rTTfL-

S1.21. b. TscHAT.
cus,

^^f^^TrfrT'

Sequitur hicce slo-

apud

Nil. et in cod. sine scholiis omissus:

rTcT% '^

ST?TT

HT^7 HTSTOTfH

rTSTT

cTJTH.
II

'

TcT^^rTHTTHT

JT^T^ ^
S1.24.a.

HTH,

^r^^H. 3^flT
i

Omnes

codices exhibent

^fig^i u il cjd l

>

i^^

"*?

^*

lectio genuina est,

sit g[fl5f

primum compositi membrum

feminis dicitur, vel

am/cw.s,

quod etiam de

198

ANNOTATiONES.

gi^
et

correpto

-^

ad analogiam comparativorum

superlativorum veluti ^JrrrrTTj

^rHdMI

pj^o

^TrTfTj ^mrTRT (v. Gramm. r. 224). Pluribus tamen aliis locis (ut III. 12. a) codices de lectione
gT^TypOPf inter se consentiunt,
6. b.

quod insuper L.

II.

metro defenditur.

Hanc ob rem non

dubito,

h,

1.

corruptam esse codicum scripturam.

S1.27. b. Inter hunc et sequentem slocum omnes codices

addunt semislocum ex

sl.

15. repetitum

^j^srf

Kxrm ^JWTT^35TV[^^5f?TH. q^^ Schlegelii consilio omisi, quia ejus sensus utroque loco non

4^

idem

esse posset;
,

nam

35[H5TrL)

quod

sl.

15. erat

significat

heic factus est significaret.

esset,

Si

tamen

retinendus

sequenlium slocorum ordine

non turbato, antecedenti sloco eum adscriberem,

cum
Sl. 29. a.

sloci

ex tribus compositi lineis non raro

occurrant.

Serpentes apud Indos magna veneratione fruuntur,

urbemque
Sl. 31
.

in tartaro

Bhogavati dictam habent.

b. TsCFiAT.

^^

5[^.

LIBER SECUNDUS.
Sl. 6. a. Sl. 9. b.

TscHAT.

?2j^5;?jr{ v\

^^r*=L-

3g[J^^T2IrTTH-' ^^^

Tschat., apud Nil. et in cod. sine

scholiis,

violato metro, legitur j^fgwsf^iin^.

ANNOTATIONES.
Sl. 11. h. TSCHA.T. t:c|i|^<^d:Sl. 18. b. I. e.

199

Hic mundus (Indri coelum) perennis eorum

est
eis

abundantiae vacca (quippe qui omnia optata

praebeat) sicuti
hic

mea

est.

Potest etiam signiest,

ficare

mundus perennis eorum

sicut

abundantiae vacca mea est".

Sl. 19. b.

Cschatriyorum animas

in

pugna occisorum Indri

Brahmanica docet

coelum
religio;

(Indra-loca)

adire

quam ob rem

eos hospites suos Indrus

appellat.

S1.25.a. TscHAT. (T^

Sl. 25. h.
Sl. 31.
Ji-cJ^ii^i
,

^^^'
omnes

P^^

^ ^^**

sic

codices.

Genitivus pro dativo in Sanscrito frequentissime

ponitur.

Plura de vario genitivi usu dixi in anI.

notatione ad Iwdraloc.

27. a.

LIBER TERTIUS.
Sl.2. b.

TscHAT. rtT^^
?nT]t,
sic

qiT^^m ^?Ty
reliqui,

?7HTmsrfL

S1.4.i.

W.,

violato metro, aTJTt (vid.

gramm.
Sl. 5. 5.

r. 174*').
,

Ad verbum
Voces
jyif^

quorum raagnus Indrus primus".

primus, nominibus subjun-

et 5^172^,

guntur, ubi e variis rebus unius et primae solum-

modo

exempli gratia mentio

a

fit,

et

hac in con,

structioue

sensu latinae

locutioni

ct

ceUra.

200

ANNOTATIONES.
respondent.

Locus noster itaque

verti
aut,

potest,

mundi custodes, ut magnus Indrus",

Indrus et ceteri."
Sl. 12. a.

magnus

Vide Gramm.

r.

598.

Cognomen Damajantiae,
vatum.

a patriae

nomine

deri-

Sl. 15. b. yfcffTT* S^fH^JrTn

Sl. 16. b.

Sic Tschat. schol.

TscHAT. S^VJTT^^SFL pro J^V^^WX^'

Sl. 19. a.

Nimis festinanter fortasse scripturam primae editionis

KH d ^cfTfHVrTT^CTint

dissolvi
si

in

f^fT^^T

'fHHTf^niTj

quod praetulerim,

adjectiva suff.
r.

kridantico tj^ formata (v.

gramm.

575) accutalis

sativum regere possent; sed certa exempla

constructionis

nondum
j:^^

inveni.

Nostro loco
potest,
ita

j^

^^TXTW^V^ ad
^^vSTVTTCTfT

^T^ referri

ut ab

regatur: ei ridenti, risu antecedente

alloquens (eum), Damayantia Nalo heroi dixit."

Schlegelio

non

assentire

possum,

qui

vocem

f^^rT^^TWTTfqTnt perpetuam Damayantiae qualitatem designare putat.

Non

raro enim hujus-

modi
cf.

verbalia ad actionem praesentem referuntur;

Lib. XI. 21.

S1.20. b.

Ad verbum,
verbi casum

noscere cupio tui."

alias regit, hic

Infinitivus, qui

substantivorum

modo

constructus videtur, quasi,

tui."

cognitionem cupio

Plura de

infinitivi

constructionibus dixi in

ANNOTATIONES.

201

ann. ad Ijndral.I. 16, ubi lamen, in loco e Ra-

majano
irTrcfS"

citato

pro

TTc^TZnfl

^T^

^T^

^?f

o^ZTrTrH. i^^G^ius

cum

Schlegelii

editione

2T[g ^Tsf 1%
Sl. 21. b.

R^

^fTH. legendum.

TscHAT. ^\^]-^

c?n%rT:

LIBER QUARTUS.
Sl. 7. a.

TscHAT. ^^frT
lectione codex

pro

^"E^f^,

in

qua recepta
ita

Ud. cum

reliquis convenit,

ut

haec forma generalem euphoniae regulam 36 sequatur, contra id

Sl. 8. b.

quod

r.

44 praescribitur.

Codices particulam
post onrzf exhibent.

tam post

wwjTM quam
cum Indro
ce-

Sl. 10.

Yamus
(aere)

justitiae et

mortis deus, quia

Agne (igne) et Varuno (aqua) tanquam mundi

custos

(%^qr^)

et

mundi creator

(^|cfjcji(-j^)

lebratur, hoc

munere terram

significare videtur.

Quam ob rem maximi

tor, cui

mihi est momenti, Dschemest terrae regna-

schidum, qui apud Persas primus

Ormuzd legem suam primo

jussit, re

tradidit

eum-

que terram colere

vera

eundem

esse atque

Indorum Yamum. IIoc non solumZendico nomine

Yimo (Nom.

themate Yima)

cum

jfq-

conve-

niente demonstraverim, sed potissimum eo,

in

quod

Zendavesta Yimi

i.

e.

Dschemschidis (y^imahe
26

202

ANNOTATIONES.
csaetahe) pater idem
est ac

Yami

pater, etsi id
quaesiveris.

vix in Anquetilii scriptura

Vivengham

Indici

Yami

pater est foT^^^rUi-c* Sol, ex

duxit

quo

Yamus nomen

f^^^^rRL
^oij^

^
I

^oT^rT'

Ita Sav.

V. 40

rFT^-

!^Tq^H 7m
filius

T%

&^^rT
Cum

^:

Vivasvatis tu es

excelsus, inde

enim Vaivasvatus appellaris

f^oT-FoTrL)
si

a sapientibus.

legitimas et constantes respicis soin

norum primitivorum
ubique
et

Zendica lingua mutatio-

nes, accuratissime convenit

transit in h, cui,
si

vivanghuat\ ^enim
a
vocalis ei antecedit,
gutturalis

quaepiam vocalis sequitur, saepissime

quam per ng scribimus, anteponitur. A themate vivanghuat descendit genitivus vivanghuatOy quod Sanscrito iof^^olH'^? ^^^^ ^onasalis,

noras

litteras foTcj*rcJdI

respondet.

Gum

autem

litterae

el

h consuetissima transpositione locum

ita

suum commutent,
saepissime

ut e.c. pro

vanghui pura
et

scribatur

vanguhi^

kharegeni-

nanghuat splendore praeditus formetur tivus kharenanguhato: non miraberis,

pro

etiam
Ita

vivanghuato
in

scribi

vivanguhato.
:

legimus

Vend. Sade

(ed. Burnoufii p. 40)

i.e.

Yimo
g^:

Vivanguhato puthro

s^qr TcJd^clrT:

In nominativo Zendicum

vivanghuat,

abjecta

ANNOTATIONES.
vocali M, format

20

>

vivanghdo^ quod ceterum ad

sanscritumf^oi^cirH,^^"^^'^ habet rationem quam,

e.c,

vidvdo

sciens ad Sanscritumf^f^j^ Sanscrita

nominativi forma fsf^^oTTH. (^ fortiori themate

foT ojtrolrt,

abjecto -^ ex gramm. lege r. 57) non

interiit in lingua

tamen plane
ab ea
,

Zendica; descendit

ut mihi videtur, patronjmicum r/rang'-

hana

(nom. -6) eodem suffixo quo

f5fc[^5frL..

cjc|<rclH ^^"

ducitur a

Vriddhis incrementum, quo

afficiiis

saepe prima in Sanscritis derivatis vocibus

tur syllaba, in lingua Zendica hucusque in

tan-

tummodo

observavi vocibus, quae in prima sylIta,

laba a vocalem habent.

ut aliquot exemplis

hoc illustrem, ab ahura (deus vulgo Ormuzd

dictus) suffixo j"a venit

dhuirya^ cujus genitivum

invenies Vend. Sad.
p. 20.

dhuiryehe {dhuiryehel)
p. 29, et

accusativumoAw/rz/n {dhuirijnl)

A mazdayasna
dayasnya
^

(Ormuzdis

assecla) venit

cujus accusativum

mdzmdzdayasnim
cum
7

exhibet p. 22, qui tamen, sicut dhuir/m, etiam

a themate suffixo
i

formato deduci possit,

ante

finalem legitime producatur.

vel

vere-

thraghna
ghnya,
in

vdre.

(scr. d::|y Vritri occisor

,

cognonjen Indri) victoriosus

vdrelhranomin. vdrethraghnyo, unde devenit

26*

204

ANNOTATIONES.
scendit superlativus

vdrethraghnyotema^ quod
videtur esse adverbia-

saepius invenitur V. S. p. 327 et 328, ubi accus.

vdrcthraghnjotemeni
liter positus

imann vaco drengayois yoi anghen vdrethraghnyotememca baesazyotememca Haec verba dicas, quae sunt victoriosissimaque saluberrimaque welche sind am siegreichsten und am heilsamsten, Superlativi
,

suffixum

tcma

heic, et, nisi fallor,

ubique

in
est

codd. mscr. a voce ad

quam

pertinet,

puncto

separatum; praeterea nota accusat. plur.

imann

pro Scr.

TTTT^^t:

Plura de linguae Zendicae gram-

maticis legibus disserui in Annal. Berol. a. 1831.

m. Jan.
Sl. 15. h.

et.

Dec.
'f-^T^
I

^^
ac

^r^FLT^T

^^^ TscHAT. iisdem verbis

^gj vj^ fefyWrTrH; Aptam Schlegelius emendationem nobis offert, pro ^fgf
sl.

16. 6; reliqui:

conjiciens ^Trf)

quod meliorem praebet sensum

et

contra codicum auctoritatem in textum erit reci-

piendum,

si

locus noster unicus et solus manet, ubi

tractare, urgere

verbum ;57g% exprimat

aliquam

rem, quam significationem

in glossario admittere

cunctatus sum. Praeterea Schlegelius conjecturam

suam eo confirmat, quod etiam

^f^TJTf

sl.

17.6. verbum

cum ^[EJTLGSt

constructum.

ANNOTATIONES.
S1.25.
6.

205

NiL.rr^cfr^rLper

tt^

TTsT^^TT^^Iir^ ^'^plicat.

Sl.31.6. Pronomen ^rTroTrU

(q- v. in gloss.)

nonnunquam
:

cum quadam emphasi

g?^^^
perit
rTTrT

ponitur,

ita

Br. 1. 8
l

W
qui

^ttTcTI^^L

JTf^^H.
in

(nominandus), care!
(i.

^^T>T quo data

^^
ipsi

^sl

horao

opera non

e.

eam non

obliviscitur,

qui non in-

gratus est).

Schol. h.l. ^ToTT^^-^^plicat per ^fTT"

'

"^^ tantummodo est '^ pL^*^^Tii,^^ homo, non vero alius". In Devimahatmyo I. 74
(ed. Berol.) legitur:
^'cJTTol,

W^

H^rTT^L(*)

^ ^ ^T ^^
^IHT
'^

^HTcL
"'^'^T

^^T^CT

T%fL

^^^

^^^

T^ pTrTH-

II

'Si estis

nunc

mecum

contenti, a

me
tia

occidendi

ambo

estis (i.e. sit

mihi gratia vestra

facultas vos

ambos
est'i

occidendi), quid mihi alia gra-

heic opus

hoc enim

(nihil aliud) a

me

est
'Tq

electum".

Hitop. (ed. Lond.) p.20:

HH k

'rTTcTTJ^

Hl^'?:

m\

^ ^TT^^L
Bonn.
p.

^^\

35T^3??T^

cfnTTTtSTH

^RT l^ihilominus mihi hoc

(ed.Lond.

est consilium
ita.

,,tecum amicitia necessario cst facienda"

In

eodem

libro

p. 8.

H)

legitur:

T^ %
ea

'rTTcTTtfL

^THf^f^T

7\7\

FcTlTFrT^STH,

^Q"

g^uf^r^ 7jm ^^f^s:

5jg^L

v^^

Mihiquc

est aviditatis-relictio ,(jud in

med-manu-i'ersan-

{*)

Supplealur oratio VTop^T voce.

206

ANNOTATIONES.
tcm auream armillam cuipiam dare cupio. Non
deo, quamLassenius affirmat, peculiarem
vi-

quandam

vim, qua pron.

rel.

heic

sit

positum, quippe quod

consueta ratione antecedenti respondeat demonstrativo, et

quidem

cum

indicativo verbi,
'^ 575?7f?T-

sicut

supra ^rfTcTril.

J[f^?L

Nulla igitur
:

heic est analogia

te
te

cum

Ciceronis sententia

talem

esse oportet, qui ab

impiorum civium

societate

sejungas; nulla etiam est similitudo

cum

alio

Hitopadesi a Lass. laudato loco, ubi

excipitur a conjunctione
a Lassenio
7J(f\^,

^rfT^sjr: tales
etsi

quo gravissima

non considerata constructionis

diffe-

rentia
altera

efficitur.

Gum

in

sententiis correlativis

vox correlativa

alterius quasi exhibeat ima-

ginem, ex qua respondentis vocis natura et indoles

intelligi

potest:

notatu est dignum,

relativo ^f^excipi,
^*

pronomen
sicut rTTcTrt
i||<.i^|.

^TorrL^ mero

tantus, tot a ?n^fL'

in sententia simplici

rTT^

^^^* ^

Ubi

positum

est

OHldrL' nonnun-

quam

sine sensus detrimento reddi potest per talis,

si

vel etiam,

eo monstrata res vel persona eximia

est quantitate vel

magnitudine, per tantus,

tot.

Ita latinum qualis saepe

eodem

jure ponitur ac

qui, et sanscritum f^f^interdum etiam valet tale,

Schlegelius naturam hujus pronominis

parum

in-

ANNOTATIONES.
telligit,

207

quippe qui neutralem accusativum , ad-

jective positum,
in annotatione

cum

adverbio Qf^idf^confundens,

ad Buag. XVI. 24 verba poetae

sicut

nostri

reddatper Hactenus quidem, o Divil

evenit, a

me

plene narratum est".

Persistit vir

doctissimus pertinaciter in absurda hac opinione,

quam

in annot.

ad Hitop. (ed. Bonn. Vol.

2. p.

21)

defendere periclitatur, affirmans

^(^^oi^f^in

^HIol^

3^,

aliisque

ejusmodi locutionibus,
sit

indicare

terminum, ad quem progressus

debere per hactenus.
l.c.

sermo, ac reddi
esset, in

Quod

si ita

Devim.

^(^ioTr^terminum indicaret, quo Vischnus vel

electio ipsius, in gratia ab

sit

ambobus Asuris

eligenda,

profectus.

Potius Lassenio assenserim,

qui

^rflcJrUin

hujusmodi locutionibus sensu adjectivo

recte accipiens, sibi persuadet,

ibi valere
:

vocabulum hoc
,

tantum dictum esse

quantum praequod,

cedente

sermone contineatur,

quantum

differat a ffr^,
si

mirum
hoc

esse dicere.

Quid miri?
aliquem

quidem

latine

dixit" id valet,

tantum

et tale

dictum habere, quantum qualeque

dixit.

antecedente sermone
rius dicitur

Sanscrite tamen ra^fjs" -zj^, vel ^TTTcT^

-^ 3^, quam
quod

^^

quia,

prinuis Rueckertus ingeniose

sicut

observavit,

^fLproprie ad rem narratam,

208
j^^j^r^ad

ANNOTATIONES.
rem narrandam
suo
et

refertur,

qua

in re c^rlT^fl

cum

primitivo

Urirl. convenit.

Ceterum
qui

miror Schlegelii

Lassenii etjmologiam,

ambo,

et

spero

soli,

positum esse dicunt.

sicuti ^fTrUa rTfL)

^[^(^ex ^ et ffj^f^comA ff[5fp[^formatur D"rfT^f^

ratione,

eadem plane

eodemque
tamen
istinc,

sensus discrimine".
alte scilicet

Sic confidenter Schlegelius

a

sonantibus verbis,
nisi forte

veritate
istic,

valde alienis,
isto, istoc

Romanorum

formantur

a tic, iinc, to, toc, sicuti iste

revera duobus ex pronominibus est compositum,

ex

is

et /e,

quorum
,

posterius, etsi simplex usu

origine

non

est

conservatum
70 (0) et

tamen idem
(g-),

est ac

graecum
reliquit

sanscritum
et

adverbiaque
talis,
tot,
istic,

tum, tunc, tam,

toties.
si

derivata

totus , tantus ,
istinc etc. et,

Ab

iste

deducuntur

velis,
-qj^

omnes obliqui

casus.
5

In

Sanscrito autem ab

descendit ^fTTcTfl

sicut

moffL^ fr et srTorfL^ sr- Etiam adverbium ^rTr^rL meras demonstrativas habet significationes, mensurae notione, quae adverbio ^[5[f[^inhaeret, nun-

quam

adjecta: 1)

tam

e.c. ^firof^ iTTH^tam longe

(HiT. ed. Bonn. p.27),

quod

^^^c^f^per se solum

indicare potest, sicut 5[j^fL.in Sav. V. 19

quam
non

longe

significat;

2) tamen (malgre cela);

ANNOTATIONES.
satis

209
quia
reddi
igitur

conilrmata vero haec est significatio,

D^rlTcffL '^P^^ P^*' Jiunc

L. XI. 8 adverbium

potest, et insuper iectiones variant.

sibi consuluit Schlegelius,

Male

cum

ex eo,

quemAmanunquam
anno-

rasinhus adverbio f{\^-^{lam diu etc.

simpliciter tam) praebet

sensum, vocis 0(i[clrL

Conatur,
in fine

quaesivit illustrationem.
tationis suae,

sanscritis, nisi

pracrita sunt, verbis

contumeliam dicere

vir eloquentissimus,iracundior

quam

doctior;

non melius enim

declinat

vocem

^^|oj^ [^quam ejus originem vim et

usum

intelligit.

Primam

et tritissimam

declinationem ante oculos

habuisse videtur,

cujus

formam J^]^^{ciy-6s)

contra linguae naturam in 5^-sf[^dissolverit clar.

vir,
ita

ut sn^sit terminatio, quae,

cum

^TTIcfrl^

conjuncta, formaret ^dldr^T^rTT^rL("0'^ ^ToTfL) ^HT?Tt

IJ^T -f^ STTH^

i

^^T%rT:
HTQ?T
II

rTTcfW

5TTHH

JJpTT JTTcTfL

T%T%^L

LIBER QUINTUS.
Sl. l.i.

Casus locativus non ubique commorationem

loco, sed
primit.

in

motionem versus locum non raro

ex-

Cf. L.

XIIL

9,

25

etc.

S1.6.

6.

5nH%

*^""i

praecedenle verbo
f-q-

^1% sensum
27

prae-

terituni a particula

accipit.

210
S1.7. a.

ANNOTATIONES.
Urbs serpenlum
in tartaro.

S1.24. a.

Apud TscHAT.
TscHAT.

deest.

51.24.

6.

^^^

pro g-mz2f.
'

51.25. b. ^f^ d^ iJ^T^J^TTH.

Sl. 32. b.

^'

gramm.

r.

594.
scholiis

^cff^^i Sic Par. et ambo Tscbaturbudschi

instructi codices,

quam
Par.

in

pro Nilacanthi lectione (^HrL^j prima editione secutus sum. Sequitur in

RSTrfH-'

^^^

^P"^ ^^^-

5T^ ^rTH,-

^^ "'^^"

que lectione orta esse videtur

clTT^lTfrH., manifesto falsa.
set ex ^^jqf et Tfr^,
significare posset,

tertia, codicis

C.a.
es-

Composita enim

quod,

si

sermone declaratum

non malum praeberet sensum.

valet mitto et

Sed verbum TTif^ proprie

plex

tam sim-

quam cum
est,

^^^[^compositum, id quod omnibus

notum

saepe construitur

cum, quae sermonem-,

sic

cum accusativo vovocem, sonum significant;

:i\o<^:
;

supra sl.30 legitur ^f^:

vix

tamen

in-

venies 'tfTH ^^^ ^f7rf 51s^/T emittere vel

voce; cf^ET^flffHJgitur tatpuruschicum
(v. r.

emissum

compositum

604) cognoscere nequeo.

yflTL.

Lectione Odri,^

o[:q^

servata
:

^fffL.sensu

nunc optime

esset

accipiendum

Ideo

me

scito

conjugem nunc, tuo

aliter posilo

sermoni addictum", vel commate

conjungem tuum, sermoni (tuo) addictum".

Pu. legilur ^^^if^arj quoc^ ^d

In

^^;^

^cT tendit.

ANNOTATIONES.
Sl. 36.

211

Faustum, nulla re impeditum gressum aliasque a

Diis sibi datas gratias nonnullas Nalus experitur

L. XXIII.

sl.

9 sq.
sui

S1.37.i. dyirHyHTc^l, ^l^l?^

(mundorum)
nisi,

ipsius splenin

dorem habentes mundos,

editionis versione feci
,

quod

primae

vocem

^ |rM~L^^ Agnem

referre malueris, ita ut

mundos per deum Agnem

Explicat tamen Tschat.

splendentes intelligas.

hoc adjectivum per ^cj?7tqvn7L(v. Gloss.).

in alio

Etiam

Maha-Bharati episodio (Indr.I. 37)

per

^^TJ^

55r[(TTOVrT^a NiL. illustratur

w^^ ^^W^UL

CTHTm rTR, ^Tr^qviTJl per se ipsos sicut sol et cetera lumina splendent, hos sui ipsius splendorem-habentes animantes".
.^jc^i:

Nostro loco autem

sicut in

non sunt animantes sed mundi,

episodio Sund. IV. 22, ubi Apsarasis Tilottama

mundos

splendidos, pulchros exposcit a Brahmane,

qui ipsi (sl.24) satisfacit, concedens potestatem

mundos

a sole

permeatos

(5^1 |^(-^|xj

l^dR^L c<il^ i*^L)

sl.3l^ legitur:

peragrandi.

Apud Manuein L.VI.

W^ ^WJir #{RiT H^m ^^II^:

didi

huic splenPlura de

mundi sunt Vedos-enuntianti".

in aunot.

hoc

ad Indr.

I.

37.
est.

81.45. a. Asvamtldha equi sacrificium

trou^niicuni e Nahuscho,

Nahuschus pa-

Ya^alis regis patre.

27*

212

ANNOTATIONES.
LIBER SEXTUS.

Sl. 1. b.

Dvdpara
mundi

et

Cali sunt nomina tertiae et qiiartae

aetatis et
c?T?fTrr:
l

daemones harum aetatum.

Sic Tschat. schol.
libro

S1.4. a.

f?T^%r
Ita

S1.9. a.

in

Mahabharati

%f3T^sry:

inscripto

quinque Pandavi,

cum

quibus mater Guntia,

TTTtTTWT: appellantur.

Vid.

gramm.

r.

598.

LIBER SEPTIMUS.
S1.2. a.
Sl. 3. a.
d5[TT^^j3i[^

f^^3^lfT

Sic Tschat. schol.

33?^r^ ^qTf^rT^Til %T JvT^ ^STTT^ 5FR 'f?L ^"* ^T^: ^rf^:

i

^%
I

^T^

Sic NiL.

S1.5. a.
S1.5. 5.

Pro f^ TscHAT. male

Rosenius
mihi

legit g".

proponit interpretationem

Ni-

schadhos adipiscere (tanquam) regnum, vincendo

Nalum regem", quod maxime mihi

tamen etiam
in

arridet; puto

textu levem
f|{p[T

emendationem ne-

cessariam, qua

et JTsJT^L

lo^^m suum comtITpTT

mutent:

f^^ril

!TT>T^2J^

W^

^^
tropice

Sl. 6. b.

^qi^l Secundum Nil. vocibus

quoque

JTcTTfL ^^

rT^

poeta utitur, priori talos, altera eximium talum

designante.
Ita
in

sequente sloco Hqui

per

95TTdi^l5^^JT

explicat.

Voces ^f^r% '^ Schlein

gelius apte

proponit mutare

^T^7?T>

c^idi

in

ANNOTATIONES.
antecedente libro,
sl.

213
Dvaparo

15. b Calis dixit

Tu vero
Sl.

talos ingressus facere auxilium velis".

17.^. 7^ 'ZfH.^^flrT

^%] ^f^

Sic Nil.;

i^%\ jsfq^i

Sic TscHAT. explicat.

LIBER OCTAVUS.
51.3. .

f{^ qiqi^ ^M'?^!^

55rfrT?T51T^J Sic

Sic Tschat. schol.

^^ff^ililll^i.

51.4. a.

Tschat.; reliqui omnes

{-^J exhibent, posito ^frmST

L. XVI. 14 gri^irr pro
Sl. 5. a.
35lT?qi7zr

pi'0 35ffr{2T3^L ^^^"^

^WTrFLaliis

proprie postquam adducere feceris".

Par. hic secuti sumus; in
legitur:
in-

Sl. 11. b.

Codicem

cn^ofjTH, ^rMJTTlTT^)

quod cum sequente casu

strumentali minus congruit.

Sl. 12. a.

Nominativus mascul.

participii

praesentis
ita

non-

nunquam
habeatur.

adverbialiter ponitur,

ut generis et
ratio

numeri substantivi, ad quod pertinet,

Sic

non
^'

heic

giT^^pj^ pro

4Hk(Mi|'dT

L.

XIX.

24. b Hl^ilH,

V^^

^W^ ^-

^l^-

quid simile habet haec locutio

structione participii praesentis

cum gallica concum praepositione

en conjuncti (en consolant, en confondant). Respiciatur etiam

germanicorum adjcctivorum adsie

verbialis usus {cr ist grofs:

sprach schmci-

chcbid)

21i
S1.17. a.
n^

ANNOTATIONES.

^^[

jfl^ ^sr^T^ T%?[

^^^

Sic Tschat.

schol.
Sl. 1. 6. 81. 19. b.

NiL. explicat:

MH
"

i[l

rU foR3^rL

^^

^lrT

St^ST:

Urbs Vidarbhorum.

S1.21.

6. iiticj^st:

RI?^^

^^^ ^*^* scholiastes.

T. e.

adver>

bium q^IcjfjT:

heic ad substantivum ^rrfriTTriiy

i^on

ad verbum est referendum.

S1.-22. b. ^T1%?TT

Vid. gramm.

r.
\

584.
Sic

f^

Sic Tschat. schol.;

"ij^j^

NiL. schol.
S1.2;].. TscHAT. j^ fefS^T^ pro f5[f?7T%C2T-

LIBER NONUS.
S1.2. 6.
Sl. 6. a.
gfhcTTCrr:

QUTi^TJr^
'-^^wfT^r:
I

^cJT^

Sic Nil. schol.

3^^ftT
TscHAT.

Sic Tschat. schol.

S1.8. a.
Sl. 15. a.

iq^THTlT'

Contra consuetum usum prouomen

HTTrLlieic

pro

^^^TT^ad verba dicenda refertur, cf. p. 207. 208.

Sh

15. b. i^iollMMH- ^olTH^TR.

Sic Tschat. schol.

i

Sl. 18. b. yiUjilMTH. ^fJiyT^ntTCTRTll

Sic Tschat. schol.

S1.19. A. Sic TscHAT.; reliqui: cTT^T '^t^ ^ffrT

Sl. 2)
.

i.

Miror similitudinem, qua Romanorum Aventinum

et

mons

noster Avanti. inter se conveniunt; no4*

tetur etiam analogia

inter

jam

alibi

me

exposita,

montem

et

sanscritum i^VTc|rm,i nam, ab-

jecta syllaba f%,

montem vox ad

jTcp^fq^

eandem

ANNOTATIONES.
oflert rationem, ac

215

malo, nolo, ainasti ad tnavolo,

nevolo, amavistl; vel tantum ad sanscritum accu-

sativum

fTi^flT]^*

Sanscritum suflixum 5[^

(^^)

in latino tantus,

quantus adjecta vocali secundae

declinationis est auctum, ita ut tantus aut

tantum

pro

tajis,

tantem, quantus

quantum pro quans,

H^rf tempus
unddico

quantem dicatur,
praesens
,

sicut in sanscrito
a

quod

csse

suffixo

j^

descendere dicitur, proprie venit a HcTr^ (forma

forti et primitiva partic. praes.)

adjecto ^.

Altera

forma, qua suffixum

lent

^^Romani

conservarunt, est
/

(nom. lens ut opulens), semivocalibus

et v

commutatis.
(opulentus)

Ex
eadem

lent

autem ortum

est

lentus

ratione

qua tantus ex tant.

cJfL^^^^^
'"
*'^^'

Quartam denique formam

si,

suffixi

quod equidem puto,

na

dives, divit-is

cum

sau-

scrito \\^}^f[jiivitiis praeditus cohaeret, ita ut sjl-

laba

heic

sit

absorpta

sicut

va

in ta{va)ntus.

Apud Graecos
evT,

suffixum, de

quo heic

agitur, sonat

ex
i

FVT,

ut ^axDvoeig, Say,ovcsvr-og.

S1.26.a. ^^qj^

Sic Tschat. et Par. pro ;5^sT^,

quo

lex

sextae classis, ad
SI. 31. .

quam

j^fj^^pertinet,

violatur.

Proprie

deserendi-cu{)iditatcm

/^crAt/i*".

Cum
ca-

nominum compositorum
suum

membra

initialia

terminationes abjiciant,

infinitivi

quoque

216
j^^finale,

ANNOTATIONES.
quod accusativum
designat,
abjiciatur

necesse
Sl.

est.

31

b.

TscHAT. gsT^TH.
NiL. explicat
:

(^*

gifsmm-

'"

332) pro

rJfiRTtL.*

Sl. 36.

^z;^ ^gfcT tjsnzr^frr

Tm 'fq ^ ^l^
tamen tu
laete

dlcj^pirrL" "^^ etiam honorabit,

non habitabis (non habitationem

domo-habitantis
propter

facies), in soceri-

humilitatis

adductiohabi-

nem;"
tandi.

i.

e.

propter dedecus in soceri

domo

Haec

interpretatio absurda mihi videtur,

quia conjugi, id quod sensus clare indicat, Da-

mayantia persuadere vult, ut

petat ibique in Bhimi regis

cum ipsa Cundinum domo habitet.

LIBER DECIMUS.
Sl. 3. b.

Veste privato conjugi propriae vestis dimidium

Damayantiam
Sl. 6. a.

dedisse poeta heic supponit.

TscHAT. pro f^^CT exhibet f^^f^T quod per

Rrti^i^j.' explicat.

^f^, quo compositum nostrum

fTiJTr^r^J^L*

terminatur, a Nil. explicatur per

Sl. li.fl.

Quia

infinitivus

sanscritus passivum

non habet,
sensus

adjuncto
passivus

verbo

auxihari

vel

parlicipio

indicatur.

Saepissime

infinitivus

cum
(v.

verbo vel participio passivo radicis jj^ posse

gloss.) invenitur.

Notetur etiam constructio

cum

ANNOTATIONES.
adjectivo
regit,
35^^

217

dignus, merens, quod accusativum

infinitivus

quam ob rem

eodem

jure ei
Ita

apponitur, quo supinum in u latino dignus.

Sav. V. 15

jqr

'^

i^ry^^4 ^?[H, ""^on merens

qui a meis famulis abducatur".

Sl. 17.
cr.

Scriptura
lex,

icichr[M H^>

^"^ grammaticae offenditur

mihi ex duabus diversis lectionibus orta esse

videtur, ex f^^-HJf?^et far^f^^TH., ita ut ex priori

fLlittera,

ex altera guna

sit

conservata.

Varianinvenire

tem tamen lectionem non memini.

Sl. 17. b.

in codicibus

me

TscHAT. vocem

^jvff

per jr^ explicat.

S1.21. a. Sensus praeteriti praecedente

q^

indicatur,

quod

saepe tempus praesens post se habet.

Sl.

24.a. Adityi, Vasues, Rudri

dines sunt,
amplectitur.

et

Maruti geniorum orquivis

quorum definitum

numerum

Vide Moor, Hindu Pajitheon.

LIBER UNDECIMUS.
S1.4. b,

Contra eam, quam

in

prima editione dedi

dixisti, ita

inter-

pretationem (quomodo, quod

verum,

dormientem cum

reliquisti in silva"), (^gj ^Tr?T ^sse

Nali verba a Damayantia in meraoriam revocata

nunc mihi persuadeo, quia 3^77 absolute positum

28

218

ANNOTATIONES.
esse nequit, sine ulia dicti
tendit, ut

commemoratione.

In-

mihi videtur, Damayantia ad Nali verba

srar

^J^^rT^
frsrT

"M

^n^"' q"^^ Idem valent ac

^fSni,-

Aliter sentit Nil., qui

^^fF^pro

-^^

legisse videtur; sunt

nempe

ejus verba:
'frT
I

?TfL^?J^7 3milPrT

^ fJTW^"

f^ ^Tf^T LectioC.
a.

nem

^-^^^^^^tamen in nullo inveni codice; sed

exhibet ;3^, omnes reliqui ^j^|.

semisloci C. a. exhibet
(^g;^ 57^:

In fine hujus
3777:,

pro ^7:^

in

quo

reliqui consentiunt codices, praeter eos, qui

Nilacanthi instructi sunt scholiis,

quorum

lectio-

nem ^^;^
Sl. 5. a.

in

prima secutus sum editione.

scholiis instructi codices exhibent

Ambo

Tschat.

ilrllkM pro ilTJIW, et ^52TTH.pi'0 ^^^^H^Sl. 5. b,

Versus idem in libro

etiam in multis
cutio occurrit.
aliis

f^T^^i-sjGJ^

inscripto legitur;
locis

Mahabharati

haec lo-

Sl. 6. a.

grJTT.*)

sic

Tschat.; reliqui g-RT^^tstt

Sl. 6. b.

TscHAT. pro

exhibet ^gj.
reliqui ^fTT^TLj

S1.8. a.

OfllcjkL' ^^^ TscHAT.;

retines,
qfjjT^,

<Juod

si

una cum
illi

significatione sufjiciens vocis

adverbio etiam h.l. sensus nunc vindi:

cari possit

sufficiens est jocus hic

nunc

nun

ists

gcnug mit diescm

Sl. 10. a.

Scherz.''

(Cf. adv. ^fTfL.)

TscHAT.

^cjv^

pro ^5f.

ANNOTATIONES.
Sl. 10. b. Sl.
1 1
.

219

TscHAT. HMIH^iif pro ^TTTRT|

b. g[ f^

\i\

str^mf^- Sic NiL. explicat,

in

Tschat. exhibet
incidit;

'^[j^fll,

quod etiam Schlegelius

dubito

tamen de

transitivo usu verbi^^ff^jjq'.

SI.20. a. Radix ^T^fL'

scripta,

quartae

classi

grammaticis
est

ad-

heic

ad

normam primae

formata.

Schlegelius ^fy^Tj^ff^legere proponit.

Sl. 24.

Schlegelii secutus

sum emendationem
c|i

in ejiciendo
^tc. et

versu,

quem

codices inter

y i-L Hf^CJrfrT

i^lNkLgm:
'2J

inserunt, huncce: ^r?TH,

'

HcTRL ^TTTTRT
apta slo-

RTH^^^r^^ ^^ ^^ 4" sensus et corum dispositio pariter perlurbantur.

Sl. 24. b.

gf^HT^
sTiioitiira"
II

^Sryq. Ht

fST^ ^STH. Hf^^ra" ^SToT.

Sic NiL.

Sl. 34. b. HTfcTrfT)

"bi ad femiuam celebrandam usurpatur,

a radice

non venit

^csscy tanquam fem. vocis

VTT

V[\\^i^xisicns^ sed a
in fem.

splendor, suffLxo fcI?L'

significat

f^^TJ ^^^^ proprie

splcndidam.
participium

Ita

etiam HoTrL ^xccllcns

non

est

praesentis, sed manifesto est pro -i^w^S^splcndorc

pracdiius, correpta vocali ^j.

Wilsonus
sicut

VTrfcTrJt

perperam deducit
kius,

a u- cssc et,

ColebrooMelius

reddit per a

wanton woman\
cui

vocem

vTcTtL explicat vir clarissimus,

in

tamen
a

non assenserim

deducendo hoc vocabulo

28*

220

AISNOTATIONES.
radice ipsa
(v.
VTT

splendere auxilio suffixi unadici

gramm.

r.

576).

LIBER DUODECIMUS.
SI.2. .

^x^T f^T^5?IT^:

Sic Tschat. schol.

r.

Sl. 11. 6. 35n^v?TrL.i V. Sl. 20. a.

gramm.
cti

335 annot.

TscHAT.

et Par.

qTl fSL P''^ H^^RTf^l!

o2TTW ^^

f^

et

$nW' quod a radice

^^ descendere

male su-

spicatus

sum

in glossario.

Genuinam etjmologiam

mihi proponit Rueckertus, qui a radice ^j praefixo 3^ (^[RJ tollere, abripere) recte hanc formapti deducit.

Radix

simplex in partic. pass. format

^^, quam anomaliam explicavi in gramm. r. 544. Ubi tamen cum 33T componitur, syllaba reduplicativa,

quam ^;^ (^"W)

3^-=^ pro 33T-5JrT>

continet,

abjicitur;
radicali,

inde

fit

abjecto

jtT

sicut in
(v.

omnibus hujus
r.

radicis formis

non

auctis

gramm.

544).

^j^

nonnisi in initio

com-

positorum invenitur et per taken recte vertitur a

Wilsono
nisi

etsi ille

originem vocis non exhibet,

sub

^^

(r-w) datus.

S1.20. h. Scilicet
Sl. 25.

tigris.

Par.

tttpL^ '^%^ ^mtH.' '^^rq^^^^rfvTHTWt^

Sic Tschat. schol.

pro 35^j^etc.
S1.29.a. ^T^JTT "fX^^y^m
1

ANNOTATIONES.
Sl. 35. b. T[r^
i5l|d^i|,

221

sic

NiL.; reliqui TTTfL^^^^^'

Sl. 36. b.

Codicem

Par., cui

codex J.bengalicis

litteris

con-

sentit, hic secuti

sumus. In reliquis pro fnr^^rTTH-

legitur jnfR^rTR,

quod

sententia caret.

Codex
C.

H.

jfjTft 'q^jTL

exhibet ,

quod etiam

in codice

fuisse et in jfyjviVl|i-[^mutatum videtur.

S1.38. b. %g^JrT5iysiUMi-Ui ^^^ Tschat.

S1.44. a. jx^ f^5>frfWrf:

f^rqf^:

sic

Par.; Nil. legit f^^TfTTsTT-

verbum male compositum; non apte vero

dissolvi potest in

fsRrf^ 'f^TT^fT:

c["ia

P^o yTsT^

rex in
Sl. 48. b,

fine

compositorum semper jjjt ^^1 ^TsL^**^^*^^^'

jT^trT coptus et 9^\\\r\riomen\

compositum hoc

bah. celebrcm significare videtur.

S1.56. 6. ^Tr^T^T^ ^ Tschat. explicatur per ^FTr^ ^T^^

mrT^TTfWrT^
Sl. 58. b.

JTeT-

foT^q^,

sic

Nil.; reliqui ^rfrT^'

S1.59.a. CT^frL,
Sl. 59. b.

sic

Par.; reliqui ^^ftH.*

Codices, qui Nil. scholiis instructi sunt, pluralem

^I^IM^d

exhibent. Falsam istam lectionem schol.

perridicule

excusat verbis hisce:

Jb<

-^IMM

'frT

Sl. 65.

Nilacanthum secutus sum; apud Tschat.

legitur:

tur

^^
'cf

'oTT

"5TRq^ =^T?rr[JnJTqf^TrTTl
II

iilll:-Tl^iUI^ett^

dlMM^ J^f^rTH,

1 Par. pro

legi-

r\\r\\f

ceterum convenit cum Tschat.

222
Sl. 66. i.

ANNOTATIONES.
4,c|fMdlMH^NHb
sic

Nil.; reliqui

^rotf^dl^J d-

Sl. 101. b.

Asoca

expertem maeroris

significat,

quam ob
cui

rem arbor Laec Vitasoca quoque,

significatio est,
Sl.

eadem

appellatur.
sicNiL.; apudTsciiAx.legitur:

107.

h.

db|i[j|ch"*

5rT<=hHlii,IHI

iTfT 5tT^rfcrs^I[RTrL'

quocum
it)i

Par. consentit, ex-

cepto fclHli^MlrL' quo^

Sl.
Sl.

corruptum in fsrs^WJT*

108. a.
115.
^.

q|^i|i-i|

^rf^int^r^T

Sic Tschat. schol.

Nilacantho non assentio, qui

plicat

QM^^Hi^[)l^^ ^xfsffl^:

per qtggmT: y^rTT

9^^?^^

%STT
Sl.

n^\

II

Vid. Gloss.

y^.
accusativum

120.a. TscHAT. qf^3jf pro ^t^^T.

secutus sum,
reliqui codd.

Sl. 123. 5. NiL.

exhibent:

g^^f^^^slMi^ gTsfel^ 37^^^^^'

si

quod praetulerim,
legeris

in antecedente versu sT^qTH.

pro

jfFiT)

de qua lectione tamen omnes

consentiunt codices,
g-

Tschat.

scribit:

f?[7Tr

cn"

^^

Par. pro sj^ separatum gTT: offert.

LIBER DECIMUS TERTIUS.

Sl.2.6. q-^HUlf^^il^TH.^' gTHTWTH." ^lilk^^T^ra grf
Sic Tschat.
Sl. 5. h.

^^t g^^t ^T^TTH^ qf^^r ^WI^^^UI &cfrt ^JTJL'

qf^irf

SicNiL.schol

^^^ Tschat. schol.

ANNOTATIONES.
Sl. 7.

223
sloci

Apud TscHAT.
dimidium cum

et in cod. Par. prius hujus

sl.

10. b. est

conjunctum; versus,
inserit,

quos NiL., quem secutus sum,

Sl.

desunt.

ll.a. g-

f\T\j

In hac lectione cod. Par.

,

cum

Nil. con-

venit,

quanquam CTSf ad quod

In Pu. legitur

g- referlur, generis

neutr. est.
est,

^f^^T]^,

quae tautologia

tur.

quum jam antecedente linea HHVl H^conlineaDubium est utrum ^^^rrr^l^an '-^^i-jHi-^^sit
i.

scribendum,

e.

utrum non renitentem an

reniele-

tentem vel luctantem comitatum contriverit

phantorum
legit sine

grex. Cf. XI. 28.

T7T]Mx]^i- [.

Tschat.

negatione ^<^i-lMH^?

quod per

^[^rlTt*^

volventem explicat.
Sl. 15.

Nilacanthum secutus sum, apud Tschat.,

utroque bengalicis
hujus sloci
sl.35.5. est
sus.
litteris scripto

et in

codice,
posterius

prius

dimidium

deest

et

cum

conjunctum, desuntque intermedii verl

SI. 23. a.

Pro ^TsH,f^M^r( ibi legitur -^ r^^J^^ Vaisravana patronymicum est Guveri, divitiarum
cujus ministri Yacschi sunt.

dei,
Sl.

23. 6.

I. e.

Cultus eorum,

qui constanter

Deos non
non

colunt, et primus Diis oblatus cultus, cultus

appellandi sunt.

S1.2H.

h. ^T^fvf:

a ^i^rj^,
:

quod

in lexicis

non

invenitur.

NiL. explicat

^rSTTH:^

g^rJTT^

T^

^\^A\^\

224
S1.31.d.

ANNOTATIONES.

Cum
putat

signilicatio

durare verbi JiHHsj^^^aliis

locis

non confirmetur,

libenter Rosenio assentio, qui

vocem

S^rg^yTfrT ^^ antecedens
et ^^lcfTF

^^\

^EtfS^

referendum
JblKsiyTfrr

tanquam accusativum, ab

profectum, esse accipiendum. Vertimus

est

igitur;

Eheul quae

super

me

fati ira, terribilis,

magna, non conservat fortunam.

L.
Sl. 34. b.
I.

Cf.

Devimah.

22, 23 (edit. Poleyi).

editionis

Primae

versionem correxi, adjutus

II.

simili
i.

constructione Brahma-Vaivarta-Purani,

106.

apud Stenzlerum, qui

per

ibi f^-ci^^

^f^\ gf^

recte

sejunctio ab

Hare

vertit.

Saepius voces

sejunctionem exprimentes
construuntur
,

cum

solo instrumentali

qui per se ipsum etiam notionem

cum
S1.51. J.
Sl. 55. b.
Sl. 56. a.

exprimit.

Sl.45.5. TscHAT. et Par. 4clri|clli\H:

yMKrlHH.yMKIcrf^
TscHAT.

ii

Sic Nil.
^ti^^
^l.

S1.57. &.
Sl.

M l^^ytHj Tx^ Hlil^M^rT^ RfrTST^ ^i TJmHJm^^ ^^^ Nil. ^^^ Sic TscHAT.; Nil. g^^; Par.^ ^;^.
73.

et Par. gfTS^^Jt^L'

60.5. rfH.^^ oiJMH ^rn^)

sic

TscHAT.; Nil. et Par.

S1.61.a. ^^qnTT)

sic

omnes

codices.

ANNOTATIONES.

225

LIBER DECIMUS QUARTUS.

Sl. 2. a.

SicNiL.; reliqui

^^ l^W^

W^ zm ils<\M^^rF2T

Sl. 6. b.

^77i| fi;'{ proprie liberaheris^ futur. pass. e^t a qrl^,

cum terminatione
V.

parasmaipadi pro eadem atman.

gramm.

r.

446.

Etiam praesens

pass. radicis

^j^esse
Sl. 12. a.

potest, item pro ^i^sf^.

Simulatque
mordit.

dasa

Nalus
et

dixit,

serpens
et

eum mosignificat.

Dasa

enim

decem
cfT-

morde

Sl. 18. c. Par. ^T^vitr

^f^ctr

vTfqf

S1.2l.a. Urbs Ayodhya, hodie

Oude nominata,

L.

XXIV.

sl.28, Cosala appellatur.

LIBER DECIMUS OUINTUS.

Sl. 6. a.
Sl. 6. b.

^ufT^-^qfiii-Li Sic TsciiAT. schol.

Scilicet suvarni^

secundum Nil.
est.

Suvarnus quae-

dum
tarii

auri

mensura
:

(Vide Amar.)
i

Commen-

verba sunt

^ tT^
S1.7. b.
Sl. 12.
T\f7j

sj^

jf <^r:

sXrWf^
\\

RTIW drT^

gsrnfr
I

i^ ^n:

i-ir*rliTl^l

Sic TsciiAT. schol.

Aut prior

aut alter semislocus spurius videlur;

ejicias,
5fr ita

optime, ut equidem puto, priorem

ut in sequente linea

rum

cod. Par. pro

le-

gatur

fTT.

Igitur:

^i^ ^^

fTsIIi^
29

T^J^STTJTT^t

226

ANNOTATIONES.

Sl. 18. b.

Ad verbum:

fame-siti-affecta-membra habens.

LIBER DECIMUS SEXTUS.

Sl. 4. .
SSrJT^irtsfL.
I

^i'^'

originem hujus vocis explicat:

rTS-sf

3a5R.^TWJTHT?f5^i
21%

t'^^

^lsiyHlrL

^m^Brahe.

vTJT^T^:

%WT5:^:

I- e. ^^jfTLsignificat

manorum cibum,
campi vel

hujus (cibi) causa sumuntur ex

illi

regis opibus et distribuuntur

aliae

Agrahdri
Tschat.

i.

hujusmodi

res.

legit

dyi4^l^oL(sic etiam Par.)

quod

explicat per sjyg-^PL.*

Hoc vocabulum,

praeter jussum, praeceptum, se,^A royal grant

etc.

cundumWilsonum etiam siguificat:

of land
inscrihed
Sl. 9. b.

or

of privileges a
,

charter

usuallj

on stone or copper".
l

mimj 55rfvrfTT^:
schol.

^CT^T^RJ^sCqJTSl' ^^^ Tschat.

reliqui q^|(^| pro f^J^n^.

Sl. 12. . NiL. secutus

Sl. 14. a.

sum;

Lunam

deficientem a

Rahu daemone,

serpenti pofingit.

stremo corpore

simili,
'

voratam mythologia
^^^* ^^ Tschat.

Sl. 14. b. gc^fi^TrTTH. '^^tH-

^^^

Cf. ann.

ad
Sl. 16. a.

Vm.

4.

Par.

giS^T^TJ^TH,
finis,

(^T pro

^T^).

Tschat. jjj^iiq^ii^.

S1.21.a. ^sjItT proprie

comarum

in fine

composito-

rum

bah. saepissime pro simplici %5f invenitur.

ANNOTATIONES.
S1.26.a. TscHAT.
et Par.

227

pro ^^L.exhibent ^^T]^, qiiod

TscHAT. per
S1.27. a. TscHAT. et

dy^i-i^explicat.

Ud.

fcTJTOT-

Sl. 34. 6. ^fsf, sic TsciiAT. Par. et

Ud.; Nil. ^^, quod ex-

plicat

per

Tcf^lTJT.

LIBER DECIMUS SEPTIMUS.

Sl. 6. b.

^^ j^gy
C.
a.

'cf,

sic

NiL.; Par.

ffg^

'^; Tschat.

rTg^ut '^, male pro rT^yrnTj Tschat. Pu.

rTpf^nt 'cT (rLP^'o !,)

Etiam

in utriusque codicis

commentario male

scribitur rT^^nT)

quod medium
'>

habeatur inter lectiones fT^y^T et rT^^TH

catur per ^q^:^?^.
S1.9. &.

expli-

T^^VJ^

sic

NiL.; reliqui fgf^HI'^cTH,' ^^^ Tschat. et Par.;

S1.35.

b.

qfmr^V.
NlL.

^ 'r?\^^\

gf^^^^ ^^ '^^Gur neque

sustentas

S1.41. b.
Sl. 49. b.

I. e.

neque

tueris

uxorem.

Verba t^ 'fyWR^ in primae ed. versione reddidi per non praeterierunt i. e. urbes etc, Nalum
quaercntes.

Cum

tamen haec signiHcatio uno tan-

tum
si

nititur loco, Hid.I. 30, ubi 7^\ 'fyj{7[r[^[^J7^Yi\^,

lectio est genuina,

sonuimn non praetcrire

:

i.e.

sonini pariicipeni esse significat

nunc loco nostro

^Erf^sliM^ sensu adierunt i.e. invenerunt accipere

maio (sed videas Gloss.

tert. ed. rad.

3rfTL+

j^ff^r)-

29*

228

ANNOTATIONES.
LIBER DUODEVICESIMUS.

51.2. .
Sl. 2. b.

TT?7r 57c<TH.'

sicNiL.; reliqui f^cdTOTl^L*

Rituparni.

Gognomen
jq^jiq-^,
sic

51.3. a.
Sl. 6. b.

Tschat.; Nil.

et Par. tt^TsT^* et Par. ct^.

VTarfrT'

\t\^, sic NiL. et

sic

Ud.; Tschat.
et Par.;
sic

Sl. 13. b. VTo[fTtj

Tschat.

Nil. et Ud.

S1.16.. qfhq^JrT
Sl. 21. b. JT^?T.,

sTT^T^TTrU

Tschat. schol.

sic

omnes

codices.

S1.23. b.

ch|i-ji|:

fortasse heic

avem
est

significet, sicut

^IT^"
redden-

fjFUsecundum Wils.

passer et
P^"^

nomen Garudi*
sit

Quod dum
:

si

ita est,

grqrT^

volans

volans veluti avis

sic

51.25.

b.

^T^r^ft?T^'
T^^JTT^T^L ^^1

legendum

esse censeo progTvrT-

^TPVTTf^TSr^L'

^^^lcJrUaJlj

quod

exhibent codices, priraum Nil. et Par., alterum

TsCHAT., postremum Ud.

T^^^Tt

Nil. explicat:

^T^TcIrTT ^7J(^

'^mi
5TT

^TJ^vrT-

Wi'.

51.26. b. TscHAT.

^T^^^^m

^rq

V^o fn^T^T

oTT

^ ^h

quod

reliqui codd. exhibeut.

LIBER UNDEVICESIMUS.
Sl. 8. a.
;FTr2t

JT^

3^

'g"fjf

^j
et

sic

Tschat.; Nil.

^^ 53^

^jf
Sl. 12. b. Sic

cTT '^TtJT:^;

Par- 2T^

3^ 'rT^^T^rTrWnisi fallor,

TsCHAT., Par.

Ud.; apud Nil.,

deest.

ANNOTATIONES.
Sl. 16. b. J7r[o?TH-^^f^) ^^ic impersonaliter

229

cum accusativo,
qua

quem verbum activmn

in

poslulat, est positum,

fut. passiv.

constructione hoc partic.

cum

graecis

verbalibus in riog
et origine
latinis in

quod suffixum etiam forma

cum

Sanscrito j\d^ ^st cognatum

sic

et

ndus convenit.
yT?TH, ^ontra
(ed.

Nota etiam compor.

situm

vi^c.

gramm.

613,

in

Ramayano
Sl. 17.

Bonn.) XXII. 11.

i-|^<4,lcl|^'

SicNiL.;

in reliquis
:

codd. hic slocus deest.

7^

Nil.

etiam observat
S1.24. b.

2^%^: irf^FL
^^-

^5?TH'

qT^^pro
g^y^ ^i
i

^[T^zirrj

annot. ad VIII. 12. a.

Sic Tschat. schol.
et

S1.26. a. ^ZTMT
Sl. 32. b.

M^inut MilHHH^i
'frf

=g;QrT:,

sic

TsCHAT. Par.
T^^Tlxr^:-

Ud.; apud

NiL. legitur:

^nwim^

S1.33.. TscHAT. H^rl^g

item

et yirsT^q^JTrnH.'

^^-

^* ^^^'

H^rL^'

^^^ cuin Nil.,

quem

secutus sum,

:TT^&lX?TfnH.^^o-

LIDER VICESIMUS.
Sl. 11. b.

q^MH. ^^
euph.
r,

Cj^c^L ^^ ^ivH

"vi^*

gramm.

r.

235

et

67.

Sl.

12.a. NiL. secutus sum; reliqui codd. exhibent TETT^

^cTTr-T'
C^-'^- ^^-i

"^^*

lectiones

non
i

variant.

Sl.

31

NiL. ^nmfrj:^ STRT^Tfs^'?:

fcTqi[a: JbiHirMciiH.

^W^T H^

^TJL^^sf:

230
S1.32.a.

ANNOTATIONES.

Ad verbum: veneno-solutam-animam

hahens.

S1.39.a. In Par. legitur: ^fcf^L ^L ^^f^*^ ^T '^52TrL cum parasmaipadi in passivo terminatione (v. gramm.
r.

446).

Codicum Tschat.

et

Ud.

lectiones h.

1.

mihi desunt.
S1.42.
h. k\^\<!^^\i\\k\,
sic

NiL., reliqui:

4H^Ki||HW-

LIBER VICESIMUS PRIMUS.

S1.3. a.

Nali equi, quos per Varschneyum aurigam

yantia

Dama-

Gundinum

miserat.
in Par. legitur:

S1.7. h.

Pro ^^^[5;

^r 'fg^:

OTT^H,
apud

Sl. 14. h.

^cTcl^TO ^'7^0
TscHAT.
plicat:

sic

Nil. Par. et Ud.;

legitur:

^^l^LiqTT
I

W^:

Nil. ex-

m^f^^TTpTfL^r "^

fi; ^'rTl

^^ ^rfcH
"

337sr:

Sl. 18. h.

^n^ ^r^L '^^: Par.^?Tyqi||HIM;jJS|TLlectio ad W^RTTRT^ ^HTH.

1

3g;^rqTg^rTT

^wm

intendit; Nil.

OTCRTTm^

&

{STTL-

Reliquonim

codd. lectiones mihi desunt.

Sl. 20.

Sic TscHAT. Par. et Ud.;

apud Nil. quem

in

prima

secutus
etc. et

sum

editione inter semislocum ^tt^ hTR:

g-

55r^^TrLetc. leguntur versus hice:

+lriquil
I

^tj

^m ^T
^^RT^

^tqfrT:

^ f^im

^'^q:

^
rT^T

rTW ^IUviH

J^

'qWLR^

ANNOTATIONES.

231

C.n. exhibet ^[iq^fFj^pro sfp^TWH.' ^^ ^.^^ lectione

reliqui codd. inter se consentiunt.

S1.27.a.

'rT^

j^Ti

^rT^

m^^Ti

^M

foT^

o2JW2TfL.

LIBER VICESIMUS SECUNDUS.

Sl. 3. 6.

TscHAT. q- q7T^gf%^ pro TTR^T^

Par. et Ud.

^f^ codd. Nil.

%. quum prae-

Pro

ffgpq"

Pu. exhibet -f^^

syllabae,

Sl. 7. i.

Ambiguae sunt duae priores

ter

^^pf^Aoc

tu,

etiam ^f=^T^vcrHatem signi-

ficare possint.

S1.8. a.
Sl. 16. b.
SI. 29. a.

Cognomen
TscHAT.

Rituparni.

et Par.

'rTTf^

p^o

^^lf^*
^t alibi

W.

rTEnr^TUH,-

Fortasse

rTiillild

^^rT
:

pro compositis sunt habenda, quae signilicent

constitutum, vel:
tali

sic

conditione affectum.

LIBER VICESIMUS TERTIUS.

S1.3. 5.
Sl. 5.

Par. ff^ff^jpF^ ^.

Sequitur

in

codd. slocus hicce

*TR)

mAvj^m^r^ "isJrJTH.^T
bat, et,
tur.
si

jf^ Vil^ii^ 3^[f^ quem spurium arbi:

tratus ejeci, quia aptiorem

slocorum ordinem tur-

sensum spectas, omnino superlluus videinter sl.9 et lO.a. a codicibus inter-

Alterum

232

ANNOTATIONES.
jectum semislocum omisi huncce
:

^'SJJ ^Ul ^F?T

g^^^fclci^
51.5. b.

sTT^^

w^m^o quippe quem,

J.

ad ante-

cedentia verba explicanda, insertum esse censuerim.

In codicibus Par. et

pro

5f p^33i^jgqi::^legitur

51.6. 6.
Sl. 12. 5.

Par.

^ET

^MTJ^JTTSr^LP^^o '^

^fT^vocem
:

Codices pro g-q^^^^cTTf^contra grammaticam exhibent ^ITT^yrL*

Nil.

g^f^R^FL tanquam
s^f^rT'

ablativum

accipiens explicat

H^TTSTTrL

^T5:yrL ^^TTqrT^TSlper
5JTT5:r5T^?T,

Tschat. ^T^^q^ explicat

et

^jn^^yfL P^^

^H^^L ^^iTTrL-

Cod. Par. pro

gTTT^sTfL" ^^^

^f^g^^ 3^fiTT3;:yrL^x^i^^t ^f^^

nempe
transscripsi et fortasse legi,

pro
Sl. 15. . Sl. 18. 6.

g-^7^^F[fL.
'^JTT

^?-^

3^T^flfrTH.^'WfTJ^L-

TscHAT. %%fT^|MrTfL'

LIBER VICESIMUS QUARTUS.

Sl. 14. b.

IntenditDamajantia adNali verba:

^TfSTHtiu-

^fT^

^m
fluxit,

pffg Hf5fC?TTfR

f\,

L. V. 33.
et Par.

b.

Scripsi igi-

HT^^STTTR

cum Pu. H.
quod

pro HT^Wf^

quod C.

n. et C. a. exhibent.

Varietas lectio-

num

ex eo

lilterae of et ^ bengalica

scriptura raro distinguuntur.

Pro

in

nonnuUis

codd. legitur ^.

ANNOTATIONES.
Sl. 16. a.

233
^aildl^l^^ZTT^j

TsCHAT. ^LUIMI^I^JTFU^xplicat per

quod Par.
Sl. 19. h, Par.

in textu habet.
i

jiHcL ^cf ^i^ftrT:

super
,

Sl. 33. a Significationem

aliis locis

quam

voci mTJT tribui,

vidi.

nondum conlirmatum

Ceterum

aliter

eam Tschat.
verbo

explicat, cujus verba sunt; qTTJT

IJcl^lJcTJ^^T
VT5r?T ^

'?7 HcTJqTrTq-

^iqTffT

Accus. ^,5^2f:pcramhulat profectus, et q70T

adverbialiter positum esse potest.

Sl. 35. h.

j^

of[ 'zj, sic

TscHAT.; Par. j;^^

fo[p[^r[j

'^a

Nil.

^7^
me-

^cTT^-

Pro

quod
et Par.

e Nil. retinui,

lius legas

cum TscHAT.
'frT

^ ^^g

Sl. 38. h.
Sl. 48.

5pf

q"|5|H|5Tr

WX-

^ic

Tschat. schol.

Partim Nilacanthi partim Tschaturbhudschi et

codicum
tus sum.

sine scholiis lectiones in

hoc sloco secu>

Cum

Nil. lego

iq^TTTsT:

quod Tschat.
(i-|^|^|si),

Par. et Ud. in vocativo exhibent

scriptura ^^f^^jf^ad

qua

Damayantiam
diceret:

esset referen-

dum,

ita

ut

illa

Bhimo

Magne

rex! puri-

ficatuniNahim cras videbis. Explicat eniniTsCHAT.

vocem

^Tjf per

(^T?i|

quod tamen grammaticae

fut. in

repugnat, quia, ubi nomin. part.

ad aliam

quam

tertiam refertur personam,

hoc per adest (vid.

junctum prononien indicetur necesse

granmi.
/.

422).

Melius igitur ^^T,

si

ad secun-

30

234

ANNOTATIONES.
dara pers. est referendum, explicaveris per
VfclT^}
sicut in
^^

^^
205)

Dev. loco supra laudato

positum

(p.

H^rTrH.

lectio est genuina,

est

pro

vr^rflTLHor^r*

^^ antiquionbus tamen libris hu-

jusmodi
denique,

ellipsin
si

me

invenire

non memini.
HoflH,

Quid
de

^Tgj est pro

5^

feceris

^ff^[xji-|^i-L?

Composilum

esset satis

ineptum,

elementa continens ^-^factus., ^tj^ purijicatto et

jq^,

quod

inter alia

lumen vel sacrificium significare

esset igituryc/ purifcatione

dicitur;
et

vertendum

lumine, yelfactae purifcationis lumine praedialiter, si

tum, vel

aliam

quampiam voci ^f^ adscripOmnis vero

^^[^ir^^ab

tam notionem

praetuleris.

difficultas

removetur, ubi, separato

sjllabis, istoque

antecedentibus

pronomine
et

relato ad

^^,

proba-

veris,

pro Tschat.

reliquorum codd. lectione

^^TTsT illamNiL. :q^T^:-

Pro

^^ Nil. exhibet

^f, ita ut, qui ejus sequeretur auctoritatem, non minus quam Tschaturbhudscho confidens, verba
c^(j2j|^^^q^tanquam compositum accipere deberet.

Male praeterea sequenti narrationi respondet

^

interpretatio

splendidujn (vel purifcatum)

Na-

lum mane

tuitus.

Pro ctiH'^Mi-|^^Lin

W. legitur

=iri3NM^i-L-

Adverbium

^fcf^R.^ Tschat. expli^it

catur per qTrT^' ^ "NiL. per q^HrrTH^;

id heic significat vel cras

equidem puto,
cras.

mane

vel

solum

ANNOTATIONES.
S1.51. a. Scil. a tempore, quo regnum perdidit.

235

Sl.ol.

h.

Ad verbum:

bene-perfectas-res habens.

LIBER VICESIMUS QUINTUS.

Sl. 1. b.

Par.

Sl. 2. h.

NiL.

^f^^pro ^^. -^ ^g pro ^^\

sic
1.

'g.

S1.6. 6.

^TTRLrT^J)
lectio h.

Par., NiL. Fcf^ff^^TTT^

Tschat.

mihi deest.

Sl. 7. a.

I. e.

ad omnes portas.
a

qrqvf^

^ Nll.

per

^m-

k^i-i\\,

TscHAT. per
sic

^^^M^J^

explicatur.

S1.9. 6.
Sl. 10.

g-fin^^:,

Nll., reliqui ^nii^ff:.

in-

Omisi sequentem semislocum, qui apud NiL.

ter g-

^^^y
:

^tc. et f^t^i est inlerjectus, in

Par.

aulem deest ^jcTT^ cTT^JlrTT^r

Sl. 11. b.

^cp-^ cmrTT oT^:-

Accus.

35f5lTfr5lTtf

beic sicut

XV.
r.

20.

h.

adverbia-

liter est

positus (v.
sic

gramm.

615. 2).

Sl. 12.

cr.

55T^:srT 'f^>

NlL., reliqui
"

^^^f^.

S1.16. h.
Sl. 18.

^T^T^gq

S^T^H.

^*^ ^^^"

Superfluus mihi videtur et aptam slocorum dispositionem turbans semislocus,

quem codd.

inter
'fq

JJ^mr
57fcTT

etc. et j^jTTl^i^etc. inserunt:

f^^cTTT^^^HgT

'^r^2T^LT^est,

narratum

i^ enim in L. XX. 30. Nalo RituparDum talorum scienI

tiam tradidisse.

30*

236

ANNOTATIONES.
LIBER VICESIMUS SEXTUS.

Sl. 2. a.

q^i^ld^L
ann. ad

'

^^^^ adjectivum vocis jj^ usum;

25. b.

cf.

sl.

Sl. 6. 5.

mni^^j

sic

omnes codd.,

fortasse vitiose pro

Sl.

13.a. J2J 15..

3q[^TlJsT>

sic

NiL.; reliqui jf^j^of^HT'

Sl.

^^^
et

TTJT

RtmT 35rvr^^
et

g^^o
i^ raale

sic

Par.,

TscHAT. Pu., excepto ^ol^

pro ^pRxl.

NiL.

^^^

HcfrSL^^rg^?^:.

Reliquorum

codd. lectiones mihi desunt.

S1.25.
b, ^jj^j STrfH.'
^^^

^#^Ror
S1.37.a.

5rrt
sic

Tschat., Nil. sjT^:, Par. et Ud. Cf. annot. ad sl. 2. a. ^nTT:-

{\^M

Nil. et Ud.; Tschat. et Par. exhi-

bent

pro

g-. sic in

S1.38. a. Dschambudvipa^

Pwdnis

Tndia nominatur.

Corrigenda.
Pag. 4.
sl.

5. a.

pro "^rC ^^^ "^l^

Berolini.

P^ormis academicis.

','

'.

^:KM"':

:>>':

;;

'f'

::.::'%':

\'

'

^-^

'.(',

':-h

*;'
{

'

';
;

;;-

',

.'T.'^',';

,';''

':''

.',
.

<
'

.;

.'/'-.

"1.'

i',

'.''.

'i

;
'^
,
.

:i':.i
'

'':'':,'
.
'

'

I
.

'

''.^^.v

''''.

i,:.,''

.'..y

"'),'

'

'i''''

.X
,

'

;'V

I,'

*.:.N',v

..-,:"

-!'

,.''

;'-:,

iV--V.

;.',

:^-;^^:'.V'