Sei sulla pagina 1di 212

1986, de John Stott Ttulo do original The Cross of Christ EDITORA VIDA Rua Jlio de a!tilho!

, "8# E$ #%#&9'### S(o $aulo, S$ Tel)*#++ 11 6618 ,### -a+* #++ 11 6618 ,#&# ...)editora/ida)0o1)2r ...)/idaa0ade1i0a)net a3a* Dougla! 4u0a! Dado! Interna0ionai! de ataloga5(o na $u2li0a5(o 6 I$7 6 81ara 9ra!ileira do 4i/ro, S$, 9ra!il7 Stott, John A 0ru: de ri!to ; John Stott* tradu5(o Jo(o 9ati!ta < S(o $aulo * Editora Vida, "##6) Ttulo original* The Cross of Christ. 9i2liogra=ia IS9> 8&',%6,'1?6', 1) Je!u! ri!to ' ru0i=i0a5(o ") Reden5(o I) Ttulo) ndices para catlogo sistemtico ri!to * ru0i=i0a5(o * Teologia 0ri!t( "%")96%

1) Je!u!

Digitali:a5(o, re/i!(o e =or1ata5(o de* -a2r0io Valad(o 9ati!toni ...)3ortaldetonando)0o1)2r;=oru1no/o;

"

ndice
Prefcio......................................................................................................................................................4 Primeira Parte Aproximando-se da Cruz...........................................................................................................................6 1 A Centralidade da Cruz..........................................................................................................................6 2 Por que Cristo morreu?........................................................................................................................24 3 l!ando A"aixo da #uperf$cie.............................................................................................................33 #e%unda Parte Cora&'o da Cruz...................................................................................................................................4( 4 Pro"lema do Perd'o.........................................................................................................................4( ( #atisfa&'o pelo Pecado.........................................................................................................................6) 6 A Auto-#u"stitui&'o de *eus...............................................................................................................+2 ,erceira Parte A -ealiza&'o da Cruz................................................................................................................................) + A #al/a&'o dos Pecadores.....................................................................................................................) 0 A -e/ela&'o de *eus.........................................................................................................................111 . A Conquista do 1al...........................................................................................................................12( 2uarta Parte 3i/endo so" a Cruz................................................................................................................................14) 1) A Comunidade de Cele"ra&'o............................................................................................................14) 11 Autocompreens'o e Autodoa&'o........................................................................................................1(1 12 Amando a 4ossos 5nimi%os...............................................................................................................164 13 #ofrimento e 6l7ria............................................................................................................................1+4 Conclus'o A Penetrante 5nflu8ncia da Cruz............................................................................................................1.) 4otas .....................................................................................................................................................2))

Prefcio
Tenho 0o1o u1 enor1e 3ri/il@gio o ter !ido 0on/idado 3ara e!0re/er u1 li/ro !o2re o 1aior e 1ai! glorio!o de todo! o! te1a!, a 0ru: de ri!to) Do! /Ario! ano! de tra2alho de!3endido! ne!te tare=a, e1ergi e!3iritual1ente enriBue0ido, 0o1 1inha! 0on/i05Ce! a0larada! e =ortale0ida!, e 0o1 u1a =ir1e re!olu5(o de ga!tar o re!tante do! 1eu! dia! na terra 6a!!i1 0o1o !ei Bue toda a 0ongrega5(o do! redi1ido! 3a!!arA a eternidade no 0@u7 no !er/i5o li2erador do ri!to 0ru0i=i0ado) D o3ortuno Bue u1 li/ro !o2re a 0ru: =a5a 3arte da! 0ele2ra5Ce! do Ju2ileu de Ouro da Inter'Var!itE $re!!, a Bue1 o 32li0o leitor 1uito de/e) $oi! a 0ru: @ o 0entro da =@ e/ang@li0a) De/era!, 0o1o argu1ento ne!te li/ro, ela Fa: no 0entro da =@ hi!tGri0a, 22li0a, e o =ato de Bue e!ta /erdade n(o @ !e13re re0onhe0ida e1 toda a 3arte e1 !i 1e!1o @ Fu!ti=i0ati/a !u=i0iente 3ara 3re!er/ar u1 te!te1unho di!tinta1ente e/ang@li0o) O! 0ri!t(o! e/ang@li0o! 0rHe1 Bue e1 ri!to e atra/@! do ri!to 0ru0i=i0ado Deu! !u2!tituiu a !i 1e!1o 3or nG! e le/ou o! no!!o! 3e0ado!, 1orrendo e1 no!!o lugar a 1orte Bue 1ere0a1o! 1orrer, a =i1 de Bue 3ud@!!e1o! !er re!taurado! e1 !eu =a/or e adotado! na !ua =a1lia) O Dr) J) I) $a0Ier 0o1 a0erto e!0re/eu Bue e!ta 0ren5a J@ o 1ar0o di!tinti/o da =raternidade e/ang@li0a 1undialJ 6e12ora K1uita! /e:e! !eFa 1al 0o13reendida e 0ari0aturada 3or !eu! 0rti0o!K7L ela Jno! le/a ao 3rG3rio 0ora5(o do e/angelho 0ri!t(oJ)1 D ne0e!!Ario Bue !e e!0lare5a a di!tin5(o entre u1a 0o13reen!(o Jo2Feti/aJ e J!u2Feti/aJ da e+3ia5(o e1 0ada gera5(o) Segundo o Dr) Dougla! John!on, e!ta de!0o2erta =oi u1 1o1ento de0i!i/o no 1ini!t@rio do Dr) MartEn 4loEd'Jone!, Bue o0u3ou u1a 3o!i5(o !ingular de lideran5a e/ang@li0a na! d@0ada! Bue !e !eguira1 N Segunda Ouerra Mundial) Ele 0on=iden0iou a /Ario! a1igo! Bue Ju1a 1udan5a =unda1ental o0orreu e1 !ua 3er!3e0ti/a e 3rega5(o no ano de 19"9J) Ele tinha, @ 0laro, dado Hn=a!e, de!de o 3rin03io do !eu 1ini!t@rio N ne0e!!idade indi!3en!A/el do no/o na!0i1ento) Ma!, 0erta noite, de3oi! de 3regar e1 9ridgend, South Pale!, o 1ini!tro lo0al de!a=iou'o di:endo Bue J3are0ia Bue a 0ru: e a o2ra de ri!toJ o0u3a/a1 u1 3eBueno lugar e1 !ua 3rega5(o) I1ediata1ente ele =oi a u1a li/raria Bue /ende li/ro! u!ado! e 3ediu ao 3ro3rietArio o! doi! li/ro! 3adr(o !o2re a E+3ia5(o) O li/reiro) ) ) a3re!entou a Expiao de R) P) Dale 618,&7 e A Morte de Cristo de Ja1e! DenneE 619#%7) Tendo /oltado 3ara 0a!a, ele !e entregou total1ente ao e!tudo, re0u!ando o al1o5o e o 0hA, e 0au!ando tal an!iedade N e!3o!a Bue e!ta tele=onou a !eu ir1(o 3erguntando !e de/ia 0ha1ar u1 1@di0o) $or@1, ao e1ergir da re0lu!(o, 4loEd'Jone! di:ia ter en0ontrado Jo /erdadeiro 0ora5(o do e/angelho e o !egredo do !igni=i0ado interior da =@ 0ri!t(J) De !orte Bue o 0ontedo de !ua 3rega5(o 1udou, e 0o1 e!ta 1udan5a o !eu i13a0to) >a! 3rG3ria! 3ala/ra! dele, a Bue!t(o 2A!i0a n(o era a 3ergunta de An!el1o J3or Bue Deu! !e tornou ho1e1QJ 1a! J3or Bue ri!to 1orreuQJ" $or 0au!a da i13ort8n0ia /ital da e+3ia5(o, e de u1a 0o13reen!(o dela Bue retire toda =al!a in=or1a5(o do! grande! 0on0eito! 22li0o! de J!u2!titui5(oJ, J!ati!=a5(oJ e J3ro3i0ia5(oJ, dua! 0oi!a! tH1'1e grande1ente !ur3reendido) A 3ri1eira @ a tre1enda i13o3ularidade e1 Bue a doutrina 3er1ane0e) Algun! teGlogo! de1on!tra1 relut8n0ia e!tranha e1 a0eitA'la, 1e!1o Buando 0o13reende1 0lara1ente !ua 2a!e 22li0a) $en!o, 3or e+e13lo, naBuele notA/el erudito 1etodi!ta, Vin0ent TaElor) Sua erudi5(o a3ri1orada e a2rangente en0ontra'!e e+e13li=i0ada e1 !eu! trH! li/ro! !o2re a 0ru: < Jesus e Seu Sacrifcio 619%,7, A Expiao no Ensino do Novo Testamento 619?#7 e Perdo e econci!iao 619?67) Ele, ao de!0re/er a 1orte de ri!to, e13rega 1uito! adFeti/o! 0o1o J/i0AriaJ, JredentoraJ, Jre0on0iliadoraJ, Je+3iatGriaJ, J!a0ri=i0ialJ e e!3e0ial1ente Jre3re!entati/aJ) Ma! n(o 0on!egue 0ha1A'la de J!u2!tituti/aJ) De3oi! de u1 e+a1e rigoro!o do 3ri1iti/o en!ino e 0ren5a 0ri!t( de $aulo, de Re2reu! e de Jo(o,
?

e!0re/e ele o !eguinte a0er0a da o2ra de ri!to* J>enhu1a da! 3a!!agen! Bue e+a1ina1o! de!0re/e'a 0o1o a de u1 !u2!tituto) ) ) E1 lugar algu1 en0ontra1o! a3oio 3ara tai! 0on0eito!)J% >(o, a o2ra de ri!to =oi u1 J1ini!t@rio reali:ado e1 no!!o =a/or, 1a! n(o e1 no!!o lugarJ) ontudo, e12ora Vin0ent TaElor tenha =eito e!ta! e!3anto!a! a=ir1ati/a!, =H'la! 0o1 grande de!0on=orto) Sua /ee1Hn0ia no! dei+a de!3re3arado! 3ara a! 0on0e!!Ce! Bue 1ai! tarde ele !e !ente o2rigado a =a:er) JTal/e: o a!3e0to 1ai! ad1irA/el do en!ino do >o/o Te!ta1ento re=erente N o2ra re3re!entati/a de ri!toJ, e!0re/e ele, J!eFa o =ato de 0hegar 2e1 3erto do! li1ite! da doutrina !u2!tituti/a !e1, na realidade, atra/e!!A'lo!) O 3aulini!1o, e1 3arti0ular, en0ontra'!e a u1a di!t8n0ia 1ni1a da !u2!titui5(oJ) Ele at@ 1e!1o 0on=e!!a a re!3eito de teGlogo! do >o/o Te!ta1ento Bue J0o1 de1a!iada =reBSHn0ia no! 0ontenta1o! e1 negar a !u2!titui5(o !e1 !u2!titu'laJ, e Bue @ u1a no5(o Bue Jtal/e: e!teFa1o! 1ai! an!io!o! a reFeitar do Bue a e+a1inarJ) Entretanto, o Bue 3ro0urarei 1o!trar ne!te li/ro @ Bue a doutrina 22li0a da e+3ia5(o @ !u2!tituti/a do 3rin03io ao =i1) O Bue Vin0ent TaElor n(o Bui! a0eitar n(o =oi a doutrina e1 !i, 1a! a! 0rue:a! de 3en!a1ento e e+3re!!(o da! Buai! o! ad/ogado! da !u2!titui5(o tH1, 0o1 2a!tante =reBSHn0ia, !ido 0ul3ado!) Minha !egunda !ur3re!a, e1 /i!ta da 0entralidade da 0ru: de ri!to, @ Bue nenhu1 li/ro !o2re e!te tG3i0o =oi e!0rito 3or u1 e!0ritor e/ang@li0o 3ara leitore! !@rio! 6at@ doi! ou trH! ano! atrA!7 3or Bua!e 1eio !@0ulo) D /erdade, !urgira1 /Ario! li/ro! 3eBueno!, e a3are0era1 algu1a! o2ra! de 3e!o) Oo!taria de 3re!tar tri2uto e!3e0ial ao! notA/ei! la2ore! ne!te 0a13o do Dr) 4eon Morri!, de Mel2ourne, Au!trAlia) O !eu li/ro Pre"ao Apost#!ica da Cru$ 619&&7 dei+ou'no! todo! e1 d/ida, e alegro'1e de Bue ele tenha tra:ido o 0ontedo da o2ra ao al0an0e do! leigo! e1 A Expiao 6198%7) Ele !e to1ou 1e!tre da /a!ta literatura de toda! a! @3o0a! !o2re e!te te1a, e !eu li/ro A Cru$ no Novo Testamento 6196&7 3er1ane0e, 3ro/a/el1ente, o e+a1e 1ai! 0o13leto hoFe di!3on/el) De!!a o2ra 0ito 0o1 0aloro!o endo!!o !ua a=ir1ati/a de Bue Ja 0ru: do1ina o >o/o Te!ta1entoJ) Toda/ia, at@ N re0ente 3u2li0a5(o do li/ro de Ronald Palla0e intitulado A Morte Expiat#ria de Cristo 619817 e do de Mi0hael Oreen A Cru$ %a$ia de Jesus 6198?7, n(o 0onhe5o outro li/ro e/ang@li0o 3ara o! leitore! Bue tenho e1 1ente, de!de a o2ra de R) E) Ouille2aud Por &ue a Cru$' 619%,7, Bue =oi u1 do! 3ri1eiro! li/ro! editado! 3ela IV-) -oi u1 li/ro 0oraFo!o, Bue en=rentou direta1ente o! 0rti0o! da e+3ia5(o !u2!tituti/a 0o1 trH! 3ergunta!* 617 J@ 0ri!t(QJL 6i!to @, 0o13at/el 0o1 o! en!ino! de Je!u! e !eu! a3G!tolo!7L 6"7 J@ i1oralQJ 6i!to @, 0o13at/el ou in0o13at/el 0o1 a Fu!ti5a7L e 6%7 J@ in0r/elQJ 6i!to @, 0o13at/el ou in0o13at/el 0o1 3ro2le1a! 0o1o o te13o e a tran!=erHn0ia da 0ul3a) Meu intere!!e @ u1 3ou0o 1ai! a2rangente, 3oi! e!te n(o @ u1 li/ro a3ena! !o2re a e+3ia5(o, 1a! ta12@1 !o2re a 0ru:) De3oi! do! trH! 0a3tulo! introdutGrio! Bue =or1a1 a $ri1eira $arte, 0hego, na Segunda $arte, ao Bue 0ha1ei de Jo 0ora5(o da 0ru:J, na Bual argu1ento e1 =a/or de u1a 0o13reen!(o /erdadeira1ente 22li0a da! no5Ce! de J!ati!=a5(oJ e J!u2!titui5(oJ) >a Ter0eira $arte 3a!!o a trH! grande! reali:a5Ce! da 0ru:, a !a2er, !al/ar o! 3e0adore!, re/elar a Deu! e /en0er o 1al) A Tuarta $arte, 3or@1, trata de Area! Bue 1uita! /e:e! !(o o1itida! no! li/ro! !o2re a 0ru:, i!to @, o Bue !igni=i0a a 0o1unidade 0ri!t( J/i/er !o2 a 0ru:J) $ro0uro 1o!trar Bue a 0ru: a tudo tran!=or1a) Ela dA u1 rela0iona1ento no/o de adora5(o a Deu!, u1a 0o13reen!(o no/a e eBuili2rada de nG! 1e!1o!, u1 in0enti/o no/o 3ara no!!a 1i!!(o, u1 no/o a1or 3ara 0o1 no!!o! ini1igo! e u1a no/a 0orage1 3ara en0arar a! 3er3le+idade! do !o=ri1ento) Ao de!en/ol/er o 1eu te1a, 0on!er/ei e1 1ente o tri8ngulo E!0ritura, tradi5(o e 1undo 1oderno) Meu 3ri1eiro de!eFo =oi !er =iel N $ala/ra de Deu!, 3er1itindo Bue ela diga o Bue te1 3ara di:er e n(o 3edindo Bue ela diga o Bue eu go!taria Bue ela di!!e!!e) >(o hA alternati/a N e+ege!e te+tual 0uidado!a) E1 !egundo lugar, 3ro0urei 3artilhar algun! do! =ruto! da! 1inha! leitura!) Ao 3ro0urar 0o13reender a 0ru:, n(o 3ode1o! ignorar a! grande! o2ra! do 3a!!ado) De!re!3eitar a tradi5(o e a teologia hi!tGri0a @
&

de!re!3eitar o E!3rito Santo Bue te1 ati/a1ente ilu1inado a igreFa e1 todo! o! !@0ulo!) Ent(o, e1 ter0eiro lugar, tentei 0o13reender a E!0ritura, n(o a3ena! N !ua 3rG3ria lu: e N lu: da tradi5(o, 1a! ta12@1 0o1 rela5(o ao 1undo 0onte13or8neo) $erguntei o Bue a 0ru: de ri!to di: 3ara nG! Bue /i/e1o! no =inal do !@0ulo /inte) Ao ou!ar e!0re/er 6e ler7 u1 li/ro a re!3eito da 0ru:, hA, @ 0laro, u1 grande 3erigo de 3re!un5(o) I!to, e1 3arte, ad/@1 do =ato de Bue o Bue real1ente a0onte0eu Buando JDeu! e!ta/a re0on0iliando 0on!igo 1e!1o o 1undo e1 ri!toJ @ u1 1i!t@rio 0uFa! 3ro=unde:a! 3a!!are1o! a eternidade e+a1inandoL e, e1 3arte, 3orBue !eria 1uit!!i1o i13rG3rio =ingir u1 =rio de!3rendi1ento N 1edida Bue 0onte13la1o! a 0ru: de ri!to) Tuer Bueira1o!, Buer n(o, e!ta1o! en/ol/ido!) >o!!o! 3e0ado! o 0olo0ou a) De !orte Bue, longe de no! elogiar, a 0ru: 1ina no!!a Fu!ti5a 3rG3ria) SG 3ode1o! no! a3ro+i1ar dela 0o1 a 0a2e5a 0ur/ada e e1 e!3rito de 0ontri5(o) E a 3er1ane0e1o! at@ Bue o Senhor Je!u! no! 0on0eda ao 0ora5(o !ua 3ala/ra de 3erd(o e a0eita5(o, e nG!, 3re!o! 3or !eu a1or, e tran!2ordante! de a5(o de gra5a!, !aa1o! 3ara o 1undo a =i1 de /i/er a! no!!a! /ida! no !er/i5o dele) Sou grato a Roger 9e0I.ith e a Da/id Turner 3or tere1 lido 3or5Ce! do 1anu!0rito e 3or tere1 =eito tei! 0o1entArio!) Agrade5o a 3arti0i3a5(o de 1eu! Buatro a!!i!tente! 1ai! re0ente! < MarI 4a22erton, Ste/e Ingraha1, 9o2 Pi!1er e Ste/e Andre.!) Ste/e Andre.!, 0o1o @ !ua 0ara0ter!ti0a, =oi 1eti0ulo!o na leitura do 1anu!0rito, na 0o1' 3ila5(o da 2i2liogra=ia e do! ndi0e!, e na leitura e 0orre5(o da! 3ro/a!) Re!er/o, 3or@1, 3ara o =inal, 1eu! agrade0i1ento! !in0ero! a -ran0e! Phitehead, Bue e1 1986 0o13letou trinta ano! 0o1o 1inha !e0retAria) E!te li/ro @ u1 do! 1uito! Bue ela datilogra=ou) Ja1ai! 3oderei elogiar e1 de1a!ia !ua e=i0iHn0ia, aFuda, lealdade e entu!ia!1o 0on!tante 3ela o2ra do Senhor) o1 grande gratid(o dedi0o'lhe e!te li/ro)

Primeira Parte Aproximando-se da Cruz


>atal de 198& John Stott

1 A Centralidade da Cruz
onhe0e o leitor o Buadro de Rol1an Runt, lder da Ir1andade Ra=aelita, intitulado JA So12ra da MorteJQ Ele re3re!enta o interior da 0ar3intaria de >a:ar@) Je!u!, nu at@ a 0intura, e!tA e1 3@ ao lado de u1 0a/alete de 1adeira !o2re o Bual 0olo0ou a !erra) Seu! olho! e!t(o erguido! ao 0@u, e !eu olhar @ de dor ou de H+ta!e, ou de a12a! a! 0oi!a!) Seu! 2ra5o! ta12@1 e!t(o e!tendido! a0i1a da 0a2e5a) O !ol da tarde, entrando 3ela 3orta a2erta, lan5a, na 3arede atrA! dele, u1a !o12ra negra e1 =or1a de 0ru:) A 3rateleira de =erra1enta! te1 a a3arHn0ia de u1a tra/e hori:ontal !o2re a Bual !ua! 1(o! =ora1 0ru0i=i0ada!) A! 3rG3ria! =erra1enta! le12ra1 o! =atdi0o! 3rego e 1artelo) E1 3ri1eiro 3lano, no lado e!Buerdo, u1a 1ulher e!tA aFoelhada entre a! a!3a! de 1adeira) Sua! 1(o! de!0an!a1 no 2a e1 Bue e!t(o guardada! a! ri0a! dAdi/a! do! 1ago!) >(o 3ode1o! /er a =a0e da 1ulher, 3oi! ela !e en0ontra /irada) Ma! !a2e1o! Bue @ Maria) Ela 3are0e !o2re!!altar'!e 0o1 a !o12ra e1 =or1a de 0ru: Bue !eu =ilho lan5a na 3arede) O! 3r@'ra=aelita! tH1 =a1a de !ere1 !enti1entai!) ontudo, era1 arti!ta! !@rio! e !in0ero!, e o 3rG3rio Rol1an Runt e!ta/a de0idido, 0on=or1e ele 1e!1o di!!e, a J2atalhar 0ontra a arte =r/ola da @3o0aJ < o trata1ento !u3er=i0ial de te1a! 2anai!) Ele 3a!!ou o! ano! de 18,# a 18,% na Terra Santa, onde 3intou JA So12ra da MorteJ e1
6

Jeru!al@1, no telhado da !ua 0a!a) E12ora a id@ia hi!tori0a1ente !eFa =i0t0ia, @, 0ontudo, teologi0a1ente /erdadeira) De!de a in=8n0ia de Je!u!, de/era! de!de o !eu na!0i1ento, a 0ru: lan5a u1a !o12ra no !eu =uturo) Sua 1orte !e en0ontra/a no 0entro da !ua 1i!!(o) E a igreFa !e13re re0onhe0eu e!!a realidade) I1agine u1 e!tranho =a:endo u1a /i!ita N atedral de S(o $aulo e1 4ondre!) Tendo !ido 0riado nu1a 0ultura n(o 0ri!t(, o /i!itante Bua!e nada !a2e a re!3eito do ri!tiani!1o) Toda/ia, ele @ 1ai! Bue u1 !i13le! turi!taL te1 intere!!e 3or o2ra! de arte e de!eFa a3render) De!0endo a Rua -leet, ele !e i13re!!iona 0o1 a grande:a da! 3ro3or5Ce! do edi=0io, e !e ad1ira de Bue Sir hri!to3her Pren 3ude!!e ter 0on0e2ido u1 3r@dio de!!e! de3oi! do Orande In0Hndio de 4ondre! e1 1666) A 3ro3or5(o Bue !eu! olho! tenta1 a2ar0ar a tudo, ele n(o 0on!egue dei+ar de 3er0e2er a enor1e 0ru: dourada Bue do1ina a 03ula) Ele entra na 0atedral e /ai at@ !eu 3onto 0entral, e 3Ara !o2 a 03ula) Tentando 0o13reender o ta1anho e a =or1a do edi=0io, ele !e 0on!0ienti:a de Bue a 3lanta 2ai+a, Bue 0on!i!te de na/e e tran!e3to!, @ 0ru0i=or1e) Andando ao redor, ele o2!er/a Bue 0ada 0a3ela lateral 0ont@1 o Bue lhe 3are0e u1a 1e!a, !o2re a Bual, 3roe1inente1ente e+3o!ta, e!tA u1a 0ru:) Ele de!0e N 0ri3ta a =i1 de /er o! !e3ul0ro! de ho1en! =a1o!o! 0o1o o 3rG3rio Sir hri!to3her Pren, 4ord >el!on e o duBue de Pellington* e1 0ada u1 dele! en0ontra'!e gra/ada ou e!ta13ada e1 rele/o u1a 0ru:) Voltando 3ara 0i1a, ele re!ol/e a!!i!tir ao 0ulto Bue e!tA 3re!te! a 0o1e5ar) O ho1e1 ao !eu lado u!a u1a 3eBuena 0ru: na la3ela, e a !enhora do !eu outro lado le/a u1a 0ru: no 0olar) Seu! olho! agora o2!er/a1 o /itral 0olorido da Fanela ao le!te) E12ora de onde e!tA ele n(o 3o!!a /er o! detalhe!, 3er0e2e, 3or@1, Bue o /itral 0ont@1 u1a 0ru:) De re3ente, a 0ongrega5(o !e 3Ce de 3@) Entra1 o 0oro e o! 0l@rigo!, 3re0edido! 3or algu@1 Bue 0arrega u1a 0ru: 3ro0e!!ional) Entra1 0antando u1 hino) O /i!itante olha 3ara o 2oleti1 de 0ulto e lH a! 3ala/ra! de a2ertura* >o 0al/Ario !e ergueu u1a 0ru: 0ontra o 0@u, o1o e12le1a de a=ronta e de dor) Ma! eu a1o e!!a 0ru:* =oi ali Bue Je!u! Deu a /ida 3or 1i1, 3e0ador) Do Bue /e1 a !eguir, ele 0hega a 0o13reender Bue e!tA te!te1unhando u1 0ulto de Santa o1unh(o, e Bue e!te en=o0a a 1orte de Je!u!) $oi! Buando a! 3e!!oa! Bue !e en0ontra1 ao !eu redor /(o ao altar 3ara re0e2er o 3(o e o /inho, o 1ini!tro lhe! =ala do 0or3o e do !angue de ri!to) O 0ulto ter1ina 0o1 o 08nti0o de outro hino* Ao 0onte13lar a tua 0ru: E o Bue !o=re!te ali, Senhor, Sei Bue n(o hA, G 1eu Je!u!, U1 2e1 1aior Bue o teu a1or) >(o 1e de!eFo gloriar E1 nada 1ai! !en(o e1 tiL $oi! Bue 1orre!te e1 1eu lugar, Teu, !e13re teu, !erei aBui) E12ora a 0ongrega5(o !e e!teFa di!3er!ando, u1a =a1lia =i0a 3ara trA!) Trou+era1 o =ilho 3ara !er 2ati:ado) Juntando'!e a ele! na =rente, o /i!itante /H o 1ini!tro 3ri1eiro derra1ar Agua !o2re a 0rian5a e ent(o =a:er o !inal da 0ru: na !ua te!ta, di:endo* JEu te 1ar0o 0o1 o !inal da 0ru: a =i1 de 1o!trar Bue n(o te de/e! en/ergonhar de 0on=e!!ar a =@ do ri!to 0ru0i=i0ado) ) )J O e!tranho dei+a a 0atedral i13re!!ionado, 1a! intrigado) A in!i!tHn0ia, re3etida 3or 3ala/ra e !12olo, N 0entralidade da 0ru: =oi ad1irA/el) ontudo, le/antara1'!e Bue!tCe! e1 !ua 1ente) U1 3ou0o da linguage1 u!ada 3are0eu e+agerada) SerA Bue o! 0ri!t(o!, 3or 0au!a da 0ru:, real1ente relega1 o 1undo 0o1o 3erda, e !e gloria1 !o1ente nela, !a0ri=i0ando tudo 3or elaQ $ode a =@ 0ri!t( !er re!u1ida 0orreta1ente 0o1o a J=@ do ri!to 0ru0i=i0adoJQ Tuai! a! 2a!e!, 3ergunta'!e ele, de!!a 0on0entra5(o na 0ru: de ri!toQ O sinal e o smbolo da cruz
,

Toda! a! religiCe! e ideologia! tH1 !eu !12olo /i!ual, Bue e+e13li=i0a u1 a!3e0to i13ortante de !ua hi!tGria ou 0ren5a!) A =lor de loto, 3or e+e13lo, e12ora tenha !ido u!ada 3elo! 0hine!e!, eg30io! e hindu! antigo! 0o1 outro! !igni=i0ado!, hoFe e!tA 3arti0ular1ente a!!o0iada ao 2udi!1o) $or 0au!a de !ua =or1a de roda, 3en!a'!e Bue re3re!ente o 0r0ulo do na!0i1ento e da 1orte ou a e1ergHn0ia da 2ele:a e da har1onia da! Agua! tur/a! a 3artir do 0ao!) V! /e:e! re3re!enta'!e 9uda entroni:ado na =lor de loto total1ente a2erta) O Fuda!1o antigo, 0o1 1edo de Bue2rar o !egundo 1anda1ento, Bue 3ro2e a =a2ri0a5(o de i1agen!, e/ita/a !inai! e !12olo! /i!uai!) O Fuda!1o 1oderno, 3or@1, e13rega o a!!i1 0ha1ado E!0udo ou E!trela de Da/i, u1 he+agra1a =or1ado 3ela 0o12ina5(o de doi! tri8ngulo! eBSilAtero!) O E!0udo =ala da alian5a de Deu! 0o1 Da/i de Bue o trono de!te !eria e!ta2ele0ido 3ara !e13re e Bue o Me!!ia! /iria da !ua de!0endHn0ia) O i!l(, a outra =@ 1onote!ta Bue !e le/antou no Oriente M@dio, @ !i12oli:ado 3elo 0re!0ente ou 1eia'lua, 3elo 1eno! na W!ia O0idental) Original1ente o 0re!0ente re3re!enta/a u1a =a!e da lua e era o !12olo de !o2erania e1 9i:8n0io ante! da 0onBui!ta 1u5ul1ana) A! ideologia! !e0ulare! de!te !@0ulo ta12@1 3o!!ue1 !eu! !inai! Bue !(o uni/er!al1ente re0onhe0/ei!) O 1artelo e a =oi0e do 1ar+i!1o, adotado! e1 191, 3elo go/erno !o/i@ti0o e retirado! de u1 Buadro 2elga do !@0ulo de:eno/e, re3re!enta1 a ind!tria e a agri0ultura) O =ato de !ere1 0ru:ado! !igni=i0a a uni(o de o3erArio! e 0a13one!e!, da =A2ri0a e do 0a13o) Da !uA!ti0a, 3or outro lado, hA /e!tgio! de 6)### ano! atrA!) A! 3onta! !e do2ra1 3ara a direita, !i12oli:ando ou o 1o/i1ento do !ol no 0@u, ou o 0i0lo da! Buatro e!ta5Ce!, ou o 3ro0e!!o de 0riati/idade e 3ro!3eridade 6J!/a!tiJ e1 !8n!0rito !igni=i0a J2e1'e!tarJ7) >o in0io de!te !@0ulo, 3or@1, algun! ale1(e! adotara1 a !uA!ti0a 0o1o !12olo da ra5a ariana) Ent(o Ritler !e a3o!!ou dela e ela 3a!!ou a re3re!entar a !ini!tra intoler8n0ia ra0ial na:i!ta) O ri!tiani!1o, 3ortanto, n(o @ e+0e5(o Buanto a 3o!!uir u1 !12olo /i!ual) Toda/ia, a 0ru: n(o =oi o 3ri1eiro) $or 0au!a da! !el/agen! a0u!a5Ce! dirigida! 0ontra o! 0ri!t(o!, e da 3er!egui5(o a Bue e!te! =ora1 !u21etido!, ele! ti/era1 de J!er 1uito 0ir0un!3e0to! e e/itar o!tentar !ua religi(o) A!!i1 a 0ru:, agora !12olo uni/er!al do ri!tiani!1o, a 3rin03io =oi e/itada, n(o !o1ente 3or 0au!a da !ua a!!o0ia5(o direta 0o1 ri!to, 1a! ta12@1 e1 /irtude de !ua a!!o0ia5(o /ergonho!a 0o1 a e+e0u5(o de u1 0ri1ino!o 0o1u1)J1 De 1odo Bue na! 3arede! e teto! da! 0ata0u12a! 6!e3ul0ro! !u2terr8neo! na 3eri=eria de Ro1a, onde o! 0ri!t(o! 3er!eguido! 3ro/a/el1ente !e e!0ondera17, o! 3ri1eiro! 1oti/o! 0ri!t(o! 3are0e1 ter !ido ou 3intura! e/a!i/a! de u1 3a/(o 6Bue !e di:ia !i12oli:ar a i1ortalidade7, u1a 3o12a, o louro do! atleta! ou, e1 3arti0ular, de u1 3ei+e) So1ente o! ini0iado! !a2eria1, e ningu@1 1ai! 3oderia adi/inhar Bue ichth(s 6J3ei+eJ7 era o a0rXni1o de )esus Christos Theou *uios Soter 6JJe!u! ri!to -ilho de Deu! Sal/adorJ7) Ma! o 3ei+e n(o 3er1ane0eu 0o1o !12olo 0ri!t(o, !e1 d/ida 3orBue a a!!o0ia5(o entre Je!u! e o 3ei+e era 1era1ente a0ron1i0a 6u1a di!3o!i5(o =ortuita de letra!7 e n(o 3o!!ua nenhu1a i13ort8n0ia /i!ual) U1 3ou0o 1ai! tarde, 3ro/a/el1ente durante o !egundo !@0ulo, o! 0ri!t(o! 3er!eguido! 3are0e1 ter 3re=erido 3intar te1a! 22li0o! 0o1o a ar0a de >o@, A2ra(o 1atando o 0ordeiro no lugar de I!aBue, Daniel na 0o/a do! leCe!, !eu! trH! a1igo! na =ornalha de =ogo, Jona! !endo /o1itado 3elo 3ei+e, algun! 2ati!1o!, u1 3a!tor 0arregando u1a o/elha, a 0ura do 3aralti0o e a re!!urrei5(o de 4A:aro) Tudo i!!o !i12oli:a/a a reden5(o de ri!to e n(o era in0ri1inador, u1a /e: Bue !o1ente o! entendido! teria1 !ido 0a3a:e! de inter3retar o !eu !igni=i0ado) Al@1 di!!o, o 1onogra1a hi'Rho 6a! dua! 3ri1eira! letra! da 3ala/ra grega Christos+ era u1 0ri3togra1a 3o3ular, 1uita! /e:e! re3re!entado e1 =or1a de 0ru:) E!!e 0ri3togra1a N! /e:e! 0ontinha u1a o/elha e1 3@ na !ua =rente, ou u1a 3o12a) U1 e12le1a 0ri!t(o uni/er!al1ente a0eito teria, o2/ia1ente, de =alar a re!3eito de Je!u! ri!to, 1a! a! 3o!!i2ilidade! era1 enor1e!) O! 0ri!t(o! 3odia1 ter e!0olhido a
8

1anFedoura e1 Bue o 1enino Je!u! =oi 0olo0ado, ou o 2an0o de 0ar3inteiro e1 Bue ele tra2alhou durante !ua Fu/entude e1 >a:ar@, digni=i0ando o tra2alho 1anual, ou o 2ar0o do Bual ele en!ina/a a! 1ultidCe! na Oalil@ia, ou a toalha Bue ele u!ou ao la/ar o! 3@! do! a3G!tolo!, a Bual teria =alado de !eu e!3rito de hu1ilde !er/i5o) Ta12@1 ha/ia a 3edra Bue, tendo !ido re1o/ida da entrada do t1ulo de Jo!@, teria 3ro0la1ado a re!!ur ' rei5(o) Outra! 3o!!i2ilidade! era1 o trono, !12olo de !o2erania di/ina, o Bual Jo(o, e1 !ua /i!(o, /iu Bue Je!u! 3artilha/a, ou a 3o12a, !12olo do E!3rito Santo en/iado do 0@u no dia do $ente0o!te) TualBuer de!te! !ete !12olo! teria !ido a3ro3riado 3ara indi0ar u1 a!3e0to do 1ini!t@rio do Senhor) Ma!, 3elo 0ontrArio, o !12olo e!0olhido =oi u1a !i13le! 0ru:) Seu! doi! 2ra5o! FA !i12oli:a/a1, de!de a re1ota antigSidade, o! ei+o! entre o 0@u e a terra) Ma! a e!0olha do! 0ri!t(o! 3o!!ua u1a e+3li0a5(o 1ai! e!3e0=i0a) De!eFa/a1 0o1e1orar, 0o1o 0entro da 0o13reen!(o Bue tinha1 de Je!u!, n(o o !eu na!0i1ento ne1 a !ua Fu/entude, ne1 o !eu en!ino ne1 o !eu !er/i5o, ne1 a !ua re!!urrei5(o ne1 o !eu reino, ne1 a !ua dAdi/a do E!3rito, 1a! a !ua 1orte e a !ua 0ru0i=i0a5(o) $are0e Bue o 0ru0i=i+o 6i!to @, u1a 0ru: 0ontendo u1a =igura de ri!to7 n(o =oi u!ado at@ o !e+to !@0ulo) $are0e 0erto Bue, 3elo 1eno! a 3artir do !egundo !@0ulo, o! 3er!eguido! 0ri!t(o! n(o a3ena! de!enha/a1, 3inta/a1 e gra/a/a1 a 0ru: 0o1o !12olo /i!ual de !ua =@, 1a! ta12@1 =a:ia1 o !inal da 0ru: e1 !i 1e!1o! ou no! outro!) U1a da! 3ri1eira! te!te1unha! de!!a 3rAti0a =oi Tertuliano, o ad/ogado'teGlogo do >orte da W=ri0a, e1 0er0a de "## A)D) E!0re/eu ele* A 0ada 3a!!o e a 0ada 1o/i1ento dado! 3ara =rente, e1 0ada entrada e e1 0ada !ada, Buando no! /e!ti1o! e no! 0al5a1o!, Buando to1a1o! 2anho, Buando no! a!!enta1o! N 1e!a, Buando a0ende1o! a! l813ada!L no !o=A, na 0adeira, na! a5Ce! 0orriBueira! da /ida diAria, tra5a1o! na te!ta o !inal Yda 0ru:Z ") Ri3Glito, 0ulto 3re!2tero de Ro1a, @ te!te1unha e!3e0ial1ente intere!!ante) Sa2e'!e Bue ele =oi u1 Jrea0ionArio de0larado Bue, e1 !ua 3rG3ria gera5(o, era a =a/or do 3a!!ado e1 /e: do =uturoJ) Seu =a1o!o tratado A Tradio Apost#!ica 60er0a de "1& A)D)7 Ja=ir1a e+3li0ita1ente e!tar regi!trando !o1ente =or1a! e 1odelo! de rituai! ,tradi0ionai!, e 0o!tu1e! ,- hA 1uito e!ta2ele0ido!, e ter !ido e!0rito e1 3rote!to deli2erado 0ontra ino/a5Ce!J)% Tuando, 3oi!, ele de!0re/e 0erta! Jo2!er/8n0ia! da igreFaJ, 3ode1o! ter 0erte:a de Bue e!!a! FA e!ta/a1 !endo 3rati0ada! u1a gera5(o ou 1ai! ante! dele) Ele 1en0iona Bue o !inal da 0ru: era u!ado 3elo 2i!3o ao ungir a te!ta do 0andidato durante a on=ir1a5(o, e o re0o1enda na ora5(o 3arti0ular* JI1ite1 !e13re a ele 6 ri!to7, =a:endo, 0o1 !in0eridade, u1 !inal na te!ta* 3oi! e!te @ o !inal da !ua 3ai+(oJ) O !inal da 0ru:, a0re!0enta ele, ta12@1 @ 3rote5(o 0ontra o 1al* JTuando tentado, !e13re re/erente1ente !ela a tua te!ta do1 o !inal da 0ru:) $oi! e!te !inal da 3ai+(o, Buando o =i:ere! 0o1 =@, @ 1o!trado e 1ani=e!tado 0ontra o dia2o, n(o a =i1 de Bue 3o!!a! !er /i!to 3elo! ho1en!, 1a!, 3or teu 0onhe0i1ento, a3re!enta'o 0o1o u1 e!0udo)J? >(o @ ne0e!!Ario Bue ta0he1o! e!te hA2ito de !u3er!ti5(o) $elo 1eno! na !ua orige1, o !inal da 0ru: te/e a =inalidade de identi=i0ar e, de/era!, !anti=i0ar 0ada ato 0o1o !e 3erten0e!!e a ri!to) >a 1etade do ter0eiro !@0ulo, Buando i3riano, outro a=ri0ano do norte, era 2i!3o de artago, o i13erador De0iano 6"&#'"&1 A)D)7 de!en0adeou u1a terr/el 3er!egui5(o, durante a Bual 1ilhare! de 0ri!t(o! 1orrera1 3elo =ato de !e tere1 re0u!ado a o=ere0er !a0ri=0io ao no1e dele) >a 8n!ia de =ortale0er o 1oral do 3o/o, e in0enti/A'lo! a a0eitar o 1artrio e1 /e: de 0o13ro1eter a =@ 0ri!t(, i3riano le12ra/a'o! da 0eri1Xnia da 0ru:* Jto1e1o! ta12@1 0o1o 3rote5(o da no!!a 0a2e5a o 0a3a0ete da !al/a5(o) ) ) 3ara Bue no!!a =ronte 3o!!a !er =orti=i0ada, de 1odo Bue 0on!er/e1o! !eguro o !inal de Deu!)J& Tuanto ao! =i@i! Bue !u3ortara1 3ri!Ce! e arri!0ara1 a /ida, i3riano o! lou/a/a, di:endo* Ja! /o!!a! =ronte!, !anti=i0ada! 3elo !elo de Deu!) ) ) =ora1 re!er/ada! 3ara a 0oroa do SenhorJ)6
9

Ri0hard RooIer, teGlogo angli0ano e Me!tre do Te13lo de 4ondre! do !@0ulo de:e!!ei!, a3laudiu o =ato de Bue o! 3ri1iti/o! $ai! da IgreFa, a3e!ar do e!0Arnio do! 3ag(o! 3ara 0o1 o! !o=ri1ento! de ri!to, Je!0olhera1 o !inal da 0ru: 6no 2ati!1o7 ante! Bue BualBuer outro !inal e+terno, 3elo Bual o 1undo 3ude!!e =a0il1ente !e13re di!0ernir o Bue era1J), Ele e!ta/a 0Xn!0io da! o2Fe5Ce! do! 3uritano!) JO !inal da 0ru: e Bue tai! i1ita5Ce! do 3a3adoJ, di:ia1 ele!, Ja! Buai! a igreFa de Deu! na @3o0a do! a3G!tolo! Fa1ai! re0onhe0euJ, n(o de/ia1 !er u!ado!, 3oi! n(o !e de/e1 a0re!0entar in/en5Ce! hu1ana! N! in!titui5Ce! di/ina!, e !e13re hou/e o 3erigo do !eu 1au u!o 0o1o !u3er!ti5(o) A!!i1 0o1o o rei E:eBuia! de!truiu a !er3ente de 2ron:e, da 1e!1a =or1a o !inal da 0ru: de/e !er a2andonado) Ma! RooIer 3er1ane0eu =ir1e na !ua 3o!i5(o) E1 JBue!tCe! indi=erente!J, Bue n(o era1 in0o13at/ei! 0o1 a E!0ritura, o! 0ri!t(o! e!ta/a1 li/re!) Al@1 di!!o, o !inal da 0ru: 3o!!ua u1a utilidade 3o!iti/a* @ J3ara nG! u1a ad/ertHn0ia) ) ) 3ara Bue no! glorie1o! no !er/i5o de Je!u! ri!to, e n(o 2ai+e1o! a 0a2e5a 0o1o ho1en! Bue dele tH1 /ergonha, e12ora o !inal da 0ru: no! traga o3rG2rio e igno1nia na! 1(o! de!te 1undo /il)J8 -oi on!tantino, o 3ri1eiro i13erador a 3ro=e!!ar a =@ 0ri!t(, Bue1 a0re!0entou 13eto ao u!o do !12olo da 0ru:) $oi! 6!egundo Eu!@2io7 na! /@!3era! da 9atalha da $onte Mil/iana, a Bual lhe deu !u3re1a0ia no O0idente 6%"1'%1% A)D)7, ele /iu u1a 0ru: ilu1inada no 0@u, a0o13anhada da! 3ala/ra! in hoc si"no vinces 6J/en0e 3or e!te !inalJ7) I1ediata1ente ele a adotou 0o1o !eu e12le1a e 1andou 2ra!onA'la no! e!tandarte! de !eu e+@r0ito) TualBuer Bue !eFa a id@ia Bue =a5a1o! de on!tantino e do de!en/ol/i1ento da J0ri!tandadeJ de3oi! dele, 3elo 1eno! a igreFa te1 =iel1ente 3re!er/ado a 0ru: 0o1o !eu !12olo 0entral) E1 algu1a! tradi5Ce! e0le!iA!ti0a! o 0andidato a 2ati!1o ainda @ 1ar0ado 0o1 e!!e !inal, e o! 3arente! do 0ri!t(o Bue, de3oi! de 1orrer @ enterrado e n(o 0re1ado, 1uito 3ro/a/el1ente 1andar(o erigir u1a 0ru: !o2re a !ua !e3ultura) A!!i1, de!de o na!0i1ento do 0ri!t(o at@ a !ua 1orte, 0o1o 3oda1o! di:er, a igreFa 3ro0ura no! identi=i0ar e 3roteger 0o1 u1a 0ru:) A e!0olha Bue o! 0ri!t(o! =i:era1 da 0ru: 0o1o !12olo da !ua =@ @ tanto 1ai! !ur3reendente Buando no! le12ra1o! do horror 0o1 Bue era tida a 0ru0i=i0a5(o no 1undo antigo) $ode1o! 0o13reender 3or Bue a 1en!age1 da 0ru: Bue $aulo 3rega/a era Jlou0uraJ 3ara 1uito! 61 orntio! 1*18, "%7) o1o 3oderia u1a 3e!!oa de 1ente !adia adorar 0o1o deu! u1 ho1e1 1orto, Fu!ta1ente 0ondenado 0o1o 0ri1ino!o e !u21etido N =or1a 1ai! hu1ilhante de e+e0u5(oQ E!!a 0o12ina5(o de 1orte, 0ri1e e /ergonha 0olo0a/a'o 1uito al@1 do re!3eito, !e1 =alar da adora5(o) 9 O! grego! e o! ro1ano! !e a3o!!ara1 da 0ru0i=i0a5(o Bue, a3arente1ente, =ora in/entada 3elo! J2Ar2aro!J Bue /i/ia1 N 1arge1 do 1undo 0onhe0ido) E ela, 0o1 toda a 3ro2a2ilidade, o 1@todo 1ai! 0ruel de e+e0u5(o Fa1ai! 3rati0ado, 3oi! deli2erada1ente atra!a a 1orte at@ Bue a 1A+i1a tortura !eFa in=ligida) Ante! de 1orrer, a /ti1a 3odia !o=rer durante dia!) Ao adotare1 a 0ru0i=i0a5(o, o! ro1ano! a re!er/ara1 3ara a!!a!!ino!, re2elde!, ladrCe!, 0ontanto Bue ta12@1 =o!!e1 e!0ra/o!, e!trangeiro! ou 3e!!oa! !e1 3o!i5(o legal ou !o0ial) O! Fudeu!, 3ortanto, !e enrai/e0era1 Buando o general ro1ano Varu! 0ru0i=i0ou ")### do! !eu! 0o13atriota! e1 ? a) , e Buando, durante o 0er0o de Jeru!al@1, o general Tito 0ru0i=i0ou tanto! =ugiti/o! da 0idade Bue n(o !e 3odia en0ontrar Je!3a5o) ) ) 3ara a! 0ru:e!, ne1 0ru:e! 3ara o! 0or3o!J) 1# O! 0idad(o! ro1ano!, a n(o !er e1 0a!o! e+tre1o! de trai5(o, e!ta/a1 i!ento! de 0ru0i=i0a5(o) 0ero, nu1 de !eu! di!0ur!o!, 0ondenou'a 0o1o crude!issimum taeterrimum&ue supp!icium. Ju1 0a!tigo 1uit!!i1o 0ruel e re3ugnanteJ)11 U1 3ou0o 1ai! tarde ele de0larou* JAtar u1 0idad(o ro1ano @ 0ri1e, 0hi0oteA'lo @ a2o1ina5(o, 1atA'lo @ Bua!e u1 ato de a!!a!!nio* 0ru0i=i0A'lo @ < o BuHQ >(o hA 3ala/ra! Bue 3o!!a1 de!0re/er ato t(o horr/elJ)1" 0ero =oi ainda 1ai! e+3l0ito e1 6% a) ) e1 !ua de=e!a 2e1'!u0edida do ido!o !enador Oaio Ra2rio, Bue ha/ia !ido a0u!ado de ho1i0dio* Ja 3rG3ria 3ala/ra cru$ de/e !er re1o/ida 3ara longe n(o a3ena! da 3e!!oa
1#

do 0idad(o ro1ano, 1a! ta12@1 de !eu! 3en!a1ento!, olho! e ou/ido!) $oi! n(o @ !o1ente a o0orrHn0ia de!ta! 0oi!a! 6o! 3ro0edi1ento! da 0ru0i=i0a5(o7 ou a 0a3a0idade de !u3ortA'la!, 1a! a 3o!!i2ilidade dela!, a e+3e0tati/a, de/era!, a 1era 1en5(o dela!, Bue @ indigna de u1 0idad(o ro1ano e de u1 ho1e1 li/reJ) 1% Se o! ro1ano! /ia1 0o1 horror a 0ru0i=i0a5(o, da 1e!1a =or1a /ia1'na o! Fudeu!, e12ora 3or 1oti/o! di=erente!) O! Fudeu! n(o =a:ia1 di!tin5(o entre o J1adeiroJ e a J0ru:J, entre o en=or0a1ento e a 0ru0i=i0a5(o) Ele!, 3ortanto, auto1ati0a1ente a3li0a/a1 ao! 0ri1ino!o! 0ru0i=i0ado! a terr/el de0lara5(o da lei de Bue Jo Bue =or 3endurado no 1adeiro @ 1aldito de Deu!J 6DeuteronX1io "1*"%7) Ele! n(o 3odia1 0rer Bue o Me!!ia! de Deu! 1orreria !o2 a 1aldi5(o di/ina, 3endurado nu1 1adeiro) >o di:er de Tri=o, u1 Fudeu, a Ju!tino, a3ologi!ta 0ri!t(o* JTuanto a e!te 3onto !ou e+0e!!i/a1ente in0r@duloJ)1? De =or1a Bue, Buer de 0ria5(o ro1ana, Buer Fudai0a, ou a12a!, o! 3ri1iti/o! ini1igo! do ri!tiani!1o n(o 3erdia1 a o3ortunidade de ridi0ulari:ar a rei/indi0a5(o de Bue a /ida do ungido de Deu! e Sal/ador do! ho1en! tinha a0a2ado nu1a 0ru:) Tal id@ia era lou0ura) E!!e !enti1ento @ 2e1 e+e13li=i0ado 3or u1 gra=ito do !egundo !@0ulo, de!0o2erto no 1onte $alatino e1 Ro1a, na 3arede de u1a 0a!a Bue, !egundo algun! erudito!, =oi u!ada 0o1o e!0ola 3ara o! 3aFen! i13eriai!) E o Buadro 1ai! antigo da 0ru0i=i0a5(o, e @ u1a 0ari0atura) U1 de!enho gro!!eiro re3re!enta, e!ti0ado nu1a 0ru:, u1 ho1e1 0o1 a 0a2e5a de u1 2urro) E12ai+o, ra2i!0ado 0o1 letra! de!iguai!, e!t(o a! 3ala/ra! A4E[AME>OS E9ETE TREO>, JAle'+a1eno! adora a Deu!J) O de!enho en0ontra'!e hoFe no Mu!eu \ir0herian de Ro1a) TualBuer Bue tenha !ido a orige1 da a0u!a5(o do 0ulto ao 2urro 6atri2uda tanto a Fudeu! Buanto a 0ri!t(o!7, era o 0on0eito da adora5(o a u1 ho1e1 Bue e!ta/a !endo e+3o!to ao 1oteFo) Dete0ta1o! a 1e!1a nota de e!0Arnio e1 4u0iano de Sa1o!ata, !atiri!ta 3ag(o do !egundo !@0ulo) E1 / Passamento de Pere"rino 6u1 0on/ertido 0ri!t(o =i0t0io a Bue1 ele a3re!enta 0o1o 0harlat(o7, Sa1o!ata di=a1a o! 0ri!t(o!, di:endo Bue Jadora/a1 o 3rG3rio !o=i!ta 0ru0i=i0ado e /i/ia1 !o2 !ua! lei!J) A perspectiva de Jesus O =ato de a 0ru: !e tornar u1 !12olo 0ri!t(o, e Bue o! 0ri!t(o!, tei1o!a1ente, !e re0u!ara1, a3e!ar do rid0ulo, a de!0artA'lo e1 =a/or de algu1a 0oi!a 1eno! o=en!i/a, !G 3ode ter u1a e+3li0a5(o) Signi=i0a Bue a 0entralidade da 0ru: te/e orige1 na 1ente do 3rG3rio Je!u!) -oi 3or lealdade a ele Bue !eu! !eguidore! !e a3egara1 0o1 tanta tena0idade a e!!e !inal) Tue e/idHn0ia hA, 3oi!, de Bue a 0ru: !e en0ontra/a no 0entro da 3er!3e0ti/a do 3rG3rio Je!u!Q >o!!o ni0o /i!lu12re da 1ente e1 de!en/ol/i1ento do 1enino Je!u! no! @ dado na hi!tGria de 0o1o, 0o1 a idade de 1" ano!, ele =oi le/ado a Jeru!al@1 na @3o0a da $A!0oa e ent(o, 3or engano, dei+ado 3ara trA!) Tuando !eu! 3ai! o en0ontrara1 no te13lo, Ja!!entado no 1eio do! 1e!tre!, ou/indo'o! e interrogando'o!J, ele! o re3reendera1) Di!!era1 Bue o 3ro0ura/a1 a=lito!) J$or Bue 1e 3ro'0urA/ei!QJ re!3ondeu ele 0o1 ino0ente e!3anto) J>(o !a2ei! Bue 1e 0u13ria e!tar na 0a!a de 1eu $aiQJ 64u0a! "*?1' &#7) 4u0a! 0onta a hi!tGria 0o1 u1a agoni:ante e0ono1ia de detalhe!) $ortanto, de/e' 1o! ter 0uidado e1 n(o 0olo0ar nela 1ai! do Bue a 3rG3ria narrati/a Fu!ti=i0a) I!to, 3or@1, 3ode1o! a=ir1ar, Bue FA 0o1 a idade de 1" ano! Je!u! !e re=eria a Deu! 0o1o !eu J$aiJ e ta12@1 !entia u1a 0o13ul!(o interior de !e o0u3ar 0o1 o! a!!unto! dele) Ele !a2ia 3o!!uir u1a 1i!!(o) Seu $ai o tinha en/iado ao 1undo 0o1 u1 3ro3G!ito) E!!a 1i!!(o ele de/ia reali:arL e!!e 3ro3G!ito ele de/ia 0u13rir) E e!te! e1erge1 gradati/a1ente na narrati/a do! E/angelho!) O! e/angeli!ta! !ugere1 Bue o 2ati!1o e a tenta5(o de Je!u! =ora1 o0a!iCe! e1 Bue ele !e 0o13ro1eteu e1 !eguir o 0a1inho de Deu! e1 /e: do 0a1inho do dia2o, o 0a1inho do !o=ri1ento e da 1orte e1 /e: do 0a1inho da 3o3ularidade e da =a1a) ontudo, Mar0o! 6a0o13anhado 3or Mateu! e 4u0a!7 a3onta u1 e/ento 3o!terior no Bual
11

Je!u! 0o1e5ou a en!inar 0lara1ente !ua 1i!!(o) -oi o 3onto 1ai! i13ortante de !eu 1ini!t@rio 32li0o) Tento'!e retirado 0o1 o! a3G!tolo! 3ara o di!trito norte, no! arredore! de e!ar@ia de -ili3e, ao! 3@! do 1onte Rer1o1, ele lhe! =e: a 3ergunta direta !o2re Bue1 ele! 3en!a/a1 Bue ele era) Tuando $edro re!3ondeu Bue ele era o Me!!ia! de Deu!, i1ediata1ente Je!u! Jad/ertiu'o! de Bue a ningu@1 di!!e!!e1 tal 0oi!a a !eu re!3eitoJ 6Mar0o! 8*"9'%#7) E!ta orde1 e!ta/a de a0ordo 0o1 !ua! in!tru5Ce! 3r@/ia! a0er0a de guardare1 o a!!i1 0ha1ado J!egredo 1e!!i8ni0oJ) ontudo, agora algo no/o a0onte0eu* Je!u! ent(o 0o1e5ou a en!inar'lhe! Bue era ne0e!!Ario Bue o -ilho do ho1e1 !o=re!!e 1uita! 0oi!a!, =o!!e reFeitado 3elo! an0i(o!, 3elo! 3rin0i3ai! !a0erdote! e 3elo! e!0ri2a!, =o!!e 1orto e Bue de3oi! de trH! dia! re!!u!0ita!!e) E i!to ele e+3unha 0lara1ente 6Mar0o! 8*%1'%"7) J lara1enteJ @ tradu5(o de parresia. 0uFo !igni=i0ado @ J0o1 li2erdade de di!0ur!oJ, ou Ja2erta1enteJ) >(o de/ia ha/er !egredo a0er0a do a!!unto) O =ato de !ua 1e!!ianidade ha/ia !ido 1antido e1 !egredo 3orBue o 3o/o tinha entendido 1al o !eu 0arAter) A e+3e0tati/a 1e!!i8ni0a 3o3ular era de u1 lder 3olti0o re/olu0ionArio) Jo(o no! di: Bue no auge da 3o3ularidade galil@ia de Je!u!, de3oi! de ali1entar o! 0in0o 1il, a! 1ultidCe! tinha1 Buerido Jarre2atA'lo 3ara o 3ro0la1are1 reiJ 6Jo(o 6*1&7) Agora Bue o! a3G!tolo! ha/ia1 0lara1ente re0onhe0ido e 0on=e!!ado a !ua identidade, 0ontudo, ele 3odia e+' 3li0ar a nature:a de !ua 1e!!ianidade, e =a:H'lo a2erta1ente) $edro 0en!urou'o, horrori:ado 3elo de!tino Bue ele ha/ia 3redito 3ara !i 1e!1o) Ma! Je!u! re3reendeu a $edro 0o1 3ala/ra! =orte!) O 1e!1o a3G!tolo Bue, ao 0on=e!!ar a 1e!!ianidade di/ina de Je!u!, tinha re0e2ido u1a re/ela5(o do $ai 6Mateu! 16*1,7, ha/ia !ido enganado 3elo dia2o, 0o1 o intuito de negar a ne0e!!idade da 0ru:) JArreda] SatanA!J, di!!e Je!u!, 0o1 u1a /ee1Hn0ia Bue de/e ter a!!u!tado o! !eu! ou/inte!) J$orBue n(o 0ogita! da! 0oi!a! de Deu!, e, !i1, da! do! ho1en!J 6Mar0o! 8*%1'%%7) 1& E1 geral e!!e in0idente @ tido 0o1o a 3ri1eira J3redi5(o da 3ai+(oJ) JA tinha ha/ido alu!Ce! 3a!!ageira! 6e+e13lo* Mar0o! "*19'"#7L 1a! e!!a =oi 2e1 direta) A !egunda alu!(o =oi =eita u1 3ou0o 1ai! tarde, enBuanto Je!u! 3a!!a/a, in0Ggnito, 3ela Oalil@ia) Di!!e ele ao! Do:e* O -ilho do ho1e1 !erA entregue na! 1(o! do! ho1en!, e o 1atar(oL 1a!, trH! dia! de3oi! da !ua 1orte, re!!u!0itarA 6Mar0o! 9*%17) Mar0o! a=ir1a Bue o! di!03ulo! n(o 0o13reendera1 o Bue ele Bueria di:er, e ti/era1 1edo de lhe 3erguntar) Mateu! a0re!0enta Bue J!e entri!te0era1 grande1enteJ 6Mateu! 1,*""'"%7) -oi e!te, 3ro/a/el1ente, o te13o e1 Bue, !egundo 4u0a!, Je!u! J1ani=e!tou no !e12lante a intr@3ida re!olu5(o de ir 3ara Jeru!al@1J 69*&17) Ele e!ta/a de0idido a 0u13rir o Bue =ora e!0rito a !eu re!3eito) Je!u! =e: a ter0eira J3redi5(o da 3ai+(oJ Buando !e dirigia1 N idade Santa) Mar0o! a introdu: 0o1 u1a grA=i0a de!0ri5(o do e!3anto Bue a re!olu5(o do Senhor in!3irou no! di!03ulo!* E!ta/a1 de 0a1inho, !u2indo 3ara Jeru!al@1, e Je!u! ia adiante do! !eu! di!03ulo!) E!!e! !e ad1ira/a1 e o !eguia1 to1ado! de a3reen!Ce!) E Je!u!, tornando a le/ar N 3arte o! do:e, 3a!!ou a re/elar'lhe! a! 0oi!a! Bue !e lhe de/ia1 !o2re/ir, di:endo* Ei! Bue !u2i1o! 3ara Jeru!al@1 e o -ilho do ho1e1 !erA entregue ao! 3rin0i3ai! !a0erdote! e ao! e!0ri2a!L 0ondenA'lo'(o N 1orte e o entregar(o ao! gentio!L h(o de e!0arne0H'lo, 0u!3ir nele, a5oitA'lo e 1atA'loL 1a! de3oi! de trH! dia! re!!u!0itarA) 4u0a! a0re!0enta o !eu 0o1entArio de Bue J/ai 0u13rir'!e ali tudo Buanto e!tA e!0rito 3or inter1@dio do! 3ro=eta!, no to0ante ao -ilho do ho1e1J 64u0a! 18*%1'%?7) 16 E!ta re3eti5(o tri3la da 3redi5(o da 3ai+(o a0re!0enta u1a nota de !olenidade N narrati/a de Mar0o!) D de!ta =or1a Bue ele, deli2era'da1ente, 3re3ara !eu! leitore!, 0o1o Je!u!, deli2erada1ente, 3re3arou o! Do:e 3ara o! terr/ei! e/ento! Bue e!ta/a1 3ela =rente) AFuntando a! trH! 3redi5Ce!, a Hn=a!e 1ai! i13re!!ionante n(o @ Bue Je!u! !eria trado, reFeitado e 0ondenado 3or !eu 3rG3rio 3o/o e !eu! ldere!, ne1 Bue ele! o
1"

entregaria1 ao! gentio! Bue dele e!0arne0eria1 e o 1ataria1, ne1 Bue de3oi! de trH! dia! ele re!!urgiria dentre o! 1orto!) >e1 @ ta13ou0o Bue Je!u! !e de!igna/a de J-ilho do ho1e1J 6a =igura 0ele!tial a Bue1 Daniel /iu e1 !ua /i!(o, /indo na! nu/en! do 0@u, re0e2endo autoridade, glGria e 3oder !o2erano, e re0e2endo adora5(o da! na5Ce!7 e, 0ontudo, 3arado+al1ente, a=ir1a/a Bue, 0o1o -ilho do ho1e1, ele !o=reria e 1orreria, 0o12inando a!!i1, 0o1 ou!ada originalidade, a! dua! =igura! 1e!!i8ni0a! do Antigo Te!ta1ento, a do Ser/o So=redor de I!aa! &%, e a do -ilho do ho1e1 reinante de Daniel ,) Mai! i13re!!ionante ainda @ a deter1ina5(o Bue ele tanto e+3re!!ou 0o1o e+e13li=i0ou) Ele devia !o=rer, !er reFeitado e 1orrer, di!!e ele) Tudo o Bue =ora e!0rito a !eu re!3eito na E!0ritura devia !er 0u13rido) A!!i1, ele !e dirige 3ara Jeru!al@1 e /ai adiante do! Do:e) Ele in!tantanea1ente re0onhe0eu Bue o 0o1entArio negati/o de $edro era de 3ro0edHn0ia !at8ni0a e, 3ortanto, in!tantanea1ente o re3udiou) E12ora e!!a! trH! 3redi5Ce! =or1e1 u1 trio G2/io 3or 0au!a da !ua e!trutura e 3ala/reado !e1elhante, o! E/angelho! regi!tra1 3elo 1eno! 1ai! oito o0a!iCe! e1 Bue Je!u! !e re=eriu N !ua 1orte) De!0endo do 1onte onde ha/ia !ido tran!=igurado, ele ad/ertiu de Bue !o=reria na! 1(o! do! !eu! ini1igo! a!!i1 0o1o Jo(o 9ati!ta ha/ia !o=rido,1, e e1 re!3o!ta ao 3edido inFurio!a1ente ego!ta de Tiago e Jo(o, Bue de!eFa/a1 o! 1elhore! lugare! no reino, di!!e Bue ele 3rG3rio tinha /indo 3ara !er/ir, n(o 3ara !er !er/ido, e J3ara dar a !ua /ida e1 re!gate de 1uito!J) 18 A! re!tante! !ei! alu!Ce! =ora1 toda! =eita! durante a lti1a !e1ana da !ua /ida, N 3ro3or5(o Bue a 0ri!e !e a3ro+i1a/a) Ele /ia a !ua 1orte 0o1o a 0ul1in8n0ia de !@0ulo! de reFei5(o Fudai0a da 1en!age1 de Deu! e 3redi!!e Bue o Fu:o di/ino traria u1 =i1 ao 3ri/il@gio na0ional Fudai0o)19 Ent(o na ter5a'=eira, 1en0ionando a 3A!0oa, ele di!!e Bue ia !er Jentregue 3ara !er 0ru0i=i0adoJL na 0a!a e1 9et8nia ele de!0re/eu o 3er=u1e derra1ado na !ua 0a2e5a 0o1o e1 3re3ara5(o 3ara o !eu !e3ulta1entoL no 0enA0ulo ele in!i!tiu e1 Bue o -ilho do ho1e1 iria a!!i1 0o1o dele e!ta/a e!0rito, e deu'lhe! 3(o e /inho 0o1o e12le1a do !eu 0or3o e !angue, a!!i1 3re=igurando !ua 1orte e reBui!itando !ua 0o1e1ora5(o) -inal1ente, no Fardi1 do Oet!H1ani ele re0u!ou !er de=endido 3or ho1en! ou anFo!, 3oi! J0o1o, 3oi!, !e 0u13riria1 a! E!0ritura!, !egundo a! Buai! a!!i1 de/e !u0ederQJ"# De!ta =or1a, o! e/angeli!ta! !inGti0o! d(o te!te1unho 0o1u1 ao =ato de Bue Je!u! tanto 3re/iu 0lara1ente Buanto re3etida1ente 3redi!!e a a3ro+i1a5(o da !ua 1orte) Jo(o o1ite e!ta! 3redi5Ce! 3re0i!a!) ontudo, ele dA te!te1unho do 1e!1o =enX1eno 1ediante !ua! !ete re=erHn0ia! N JhoraJ de Je!u! 6geral1ente hora. 1a! u1a /e: 0airos. Jte13oJ7) Era a hora do !eu de!tino, na Bual ele dei+aria o 1undo e /oltaria ao $ai) Al@1 di!!o, !ua hora e!ta/a !o2 o 0ontrole do $ai, de 1odo Bue a 3rin03io ainda n(o ha/ia 0hegado, e12ora no =inal ele diria 0on=iante1ente Bue ela ha/ia 0hegado) Tuando Je!u! di!!e a !ua 1(e na! 2oda! de anA, de3oi! Bue o /inho a0a2ara, e a !eu! ir1(o!, Buando Bueria1 Bue ele !u2i!!e 3ara Jeru!al@1 e !e 1ani=e!ta!!e 3u2li0a1ente* JA 1inha hora ainda n(o 0hegouJ, o !igni=i0ado era 0laro) Ma! Jo(o Bueria Bue !eu! leitore! dete0ta!!e1 o !igni=i0ado 1ai! 3ro=undo, e12ora a 1(e e o! ir1(o! de Je!u! n(o o ti/e!!e1 3er0e2ido)"1 Jo(o 0ontinua a 3artilhar e!te !egredo 0o1 !eu! leitore!, e o u!a a =i1 de e+3li0ar 3or Bue a! a=ir1ati/a! a3arente1ente 2la!=e1a! de Je!u! n(o le/ara1 N !ua 3ri!(o) JEnt(o 3ro0ura/a1 3rendH'loJ, 0o1enta ele, J1a! ningu@1 lhe 3X! a 1(o, 3orBue ainda n(o era 0hegada a !ua horaJ) "" So1ente Buando Je!u! 0hega a Jeru!al@1 3ela lti1a /e: @ Bue Jo(o torna e+3l0ita a re=erHn0ia) Tuando algun! grego! 3edira1 3ara /H'lo, a 3rin03io ele di!!e* JE 0hegada a hora de !er glori=i0ado o -ilho do ho1e1J, e ent(o, de3oi! de =alar 0lara1ente da !ua 1orte, ele 3ro!!egue* JAgora e!tA angu!tiada a 1inha al1a, Bue direi euQ $ai, !al/a'1e de!ta horaQ Ma! 3re0i!a1ente 0o1 e!te 3ro3G!ito /i1 3ara e!ta hora) $ai, glori=i0a o teu no1e)J "% Ent(o, dua! /e:e! no 0enA0ulo, ele =e: re=erHn0ia! =inai! a Bue o te13o ha/ia 0hegado 3ara Bue ele dei+a!!e o 1undo e =o!!e glori=i0ado) "?
1%

$or 1ai! in0erto! Bue 3o!!a1o! no! !entir a0er0a da! 3ri1eira! alu!Ce! N !ua JhoraJ ou Jte13oJ, n(o 3ode1o! ter d/ida! a re!3eito da! lti1a! trH!) $oi! Je!u! e!3e0i=i0a1ente 0ha1ou a !ua JhoraJ de o te13o de !ua Jglori=i0a5(oJ, o Bual 60o1o /ere1o! 1ai! tarde7, 0o1e5ou 0o1 !ua 1orte, e a0re!0entou Bue n(o 3odia 3edir Bue =o!!e li/rado dela 3orBue era e!te o 1oti/o de ele ter /indo ao 1undo) De/era!, n(o @ 3ro/A/el Bue o 3arado+o regi!trado 3or Jo(o tenha !ido a0idental, Bue a hora 3ela Bual ele tinha /indo era a hora e1 Bue o dei+a/a) Mar0o! torna a Bue!t(o ainda 1ai! e+3l0ita ao identi=i0ar a !ua JhoraJ 0o1 o !eu J0Ali0eJ) "& Tendo e!ta e/idHn0ia, !u3rida 3elo! e!0ritore! do! E/angelho!, o Bue 3ode1o! di:er !o2re a 3er!3e0ti/a de Je!u! a0er0a da !ua 3rG3ria 1orteQ Al@1 de BualBuer d/ida, ele !a2ia Bue ela ia a0onte0er < n(o no !entido e1 Bue todo! nG! !a2e1o! Bue 1orrere1o! u1 dia, 1a! no !entido e1 Bue ele teria u1a 1orte /iolenta, 3re1atura e, 0ontudo, inten0ional) Mai! do Bue i!!o, ele a3re!enta trH! 1oti/o! interligado! 3ara !ua ine/ita2ilidade) $ri1eiro, ele !a2ia Bue ia 1orrer 3or 0au!a da ho!tilidade do! ldere! na0ionai! Fudai0o!) $are0e Bue e!ta ho!tilidade =ora de!3ertada 2e1 0edo durante o !eu 1ini!t@rio 32li0o) A !ua atitude 3ara 0o1 a lei e1 geral, e 3ara 0o1 o SA2ado e1 3arti0ular, o! enrai/e0ia) Tuando ele in!i!tiu e1 0urar nu1a !inagoga, no dia de SA2ado, u1 ho1e1 Bue tinha a 1(o re!!eBuida, Mar0o! no! di: Bue Jretirando'!e o! =ari!eu!, 0on!3ira/a1 logo 0o1 o! herodiano!, 0ontra ele, e1 0o1o lhe tiraria1 a /idaJ 6%*67) Je!u! de/e ter 3er0e2ido a inten5(o dele!) Ele ta12@1 0onhe0ia o regi!tro da 3er!egui5(o do! 3ro=eta! =i@i! no Antigo Te!ta1ento) "6 E12ora !ou2e!!e Bue era 1ai! do Bue 3ro=eta, ele ta12@1 !a2ia Bue n(o era 1eno!, e Bue, 3ortanto, 3odia e!3erar trata1ento !e1elhante) Ele era u1a a1ea5a N 3o!i5(o e 3re0on0eito do! ldere!) Segundo 4u0a!, de3oi! Bue Je!u! leu e e+3li0ou I!aa! 61 na !inagoga de >a:ar@, e1 0uFa e+3o!i5(o ele 3are0ia en!inar u1a 3re=erHn0ia di/ina 3elo! gentio!, Jtodo! na !inagoga, ou/indo e!ta! 0oi!a!, !e en0hera1 de ira) E e/antando'!e, e+3ul!ara1'no da 0idade e o le/ara1 at@ ao 0u1e do 1onte !o2re o Bual e!ta/a edi=i0ada, 3ara de lA o 3re0i3itara1 a2ai+oJ) A0re!0enta 4u0a! Bue JJe!u!, 3or@1, 3a!!ando 3or entre ele!, retirou'!eJ 6?*16'%#7) Ma! ele e!0a3ou 3or 3ou0o) Je!u! !a2ia Bue 1ai! 0edo ou 1ai! tarde ele! o a3anharia1) Segundo, ele !a2ia Bue ia 1orrer 3orBue era i!to o Bue e!ta/a e!0rito na! E!0ritura! a0er0a do Me!!ia!) J$oi! o -ilho do ho1e1 /ai, 0o1o e!tA e!0rito a !eu re!3eitoJ 6Mar0o! 1?*"17) De/era!, re=erindo'!e ao te!te1unho 3ro=@ti0o do Antigo Te!ta1ento, ele tinha a tendHn0ia de ligar a 1orte e a re!!urrei5(o, o! !o=ri1ento! e a glGria do Me!!ia!) $oi! a! E!0ritura! en!ina/a1 a a12o!) E o Senhor ainda in!i!tia !o2re e!te a!!unto 1e!1o de3oi! de ha/er re!!urgido) Ele di!!e ao! di!03ulo! na e!trada de E1a!* J$or/entura n(o 0on/inha Bue o ri!to 3ade0e!!e e entra!!e na !ua glGriaQ E, 0o1e5ando 3or Moi!@!, di!0orrendo 3or todo! o! 3ro=eta!, e+3unha'lhe! o Bue a !eu re!3eito 0on!ta/a e1 toda! a! E!0ritura!J 64u0a! "?*"&'"6L 0=) /er!0ulo! ??'?,7) Oo!tara1o! 1uit!!i1o de e!tar 3re!ente! a e!!a e+3o!i5(o de J ri!to 3or toda! a! E!0ritura!J) $oi! o n1ero real de !ua! 0ita5Ce! re0onhe0/ei! e+trada! do Antigo Te!ta1ento e1 rela5(o N 0ru: e N re!!urrei5(o n(o @ grande) Ele 3redi!!e o a=a!ta1ento do! a3G!tolo!, 0itando ^a0aria!, Bue Buando o 3a!tor =o!!e =erido a! o/elha! !e e!' 3alharia1)", Ele 0on0luiu !ua 3arA2ola do! /iti0ultore! 0o1 u1a re=erHn0ia i13re!!ionante N 3edra Bue, e12ora reFeitada 3elo! 0on!trutore!, !u2!eBSente1ente =oi =eita a 3edra angular)"8 E enBuanto ele 3endia da 0ru:, trH! da! a!!i1 0ha1ada! J!ete 3ala/ra!J, =ora1 0ita5Ce! direta! da! E!0ritura!* JDeu! 1eu, Deu! 1eu, 3or Bue 1e de!a13ara!teQJ @ o Sal1o ""*1L JTenho !edeJ, /e1 do Sal1o 69*"1, e J$ai, na! tua! 1(o! entrego o 1eu e!3ritoJ do Sal1o %1*&) E!te! trH! !al1o! de!0re/e1 a 3ro=unda ang!tia de u1a /ti1a ino0ente, Bue e!tA !o=rendo tanto =!i0a Buanto 1ental1ente na! 1(o! do! !eu! ini1igo!, 1a! Bue, ao 1e!1o te13o, 1ant@1 !ua 0on=ian5a e1 Deu!) E12ora, @ 0laro, tenha1 !ido e!0rito! 3ara e+3re!!ar a ang!tia do 3rG3rio !al1i!ta,
1?

0ontudo, Je!u! tinha, e/idente1ente, 0hegado a /er'!e a !i 1e!1o e !eu! 3rG3rio! !o=ri1ento! 0o1o o 0u13ri1ento =inal dele!) E, 0ontudo, de I!aa! &% Bue Je!u! 3are0e ter e+trado a 3redi5(o 1ai! 0lara n(o !o1ente do! !eu! !o=ri1ento!, 1a! ta12@1 de !ua glGria !u2!eBSente) $oi! a o !er/o de _a/@ @ 3ri1eira1ente a3re!entado 0o1o Jde!3re:ado, e o 1ai! reFeitado entre o! ho1en!L ho1e1 de dore! e Bue !a2e o Bue @ 3ade0erJ 6/) %7, !o2re Bue1 o Senhor 0olo0ou o! no!!o! 3e0ado! 3ara Bue ele =o!!e Jtre!3a!!ado 3ela! no!!a! tran!gre!!Ce!, e 1odo 3ela! no!!a! iniBSidade!J 6//) &'67, e ent(o, no =inal do! 0a3tulo! &" e &%, ele J!erA e+altado e ele/ado, e !erA 1ui !u2li1eJ 6&"*1%7 e re0e2e J0o1o a !ua 3arte e 0o1 o! 3odero!o! re3artirA ele o de!3oFoJ 6&%*1"7, 0o1o re!ultado do Bual ele J0au!arA ad1ira5(o N! na5Ce!J 6&"*1&7 e JFu!ti=i0arA a 1uito!J 6&%*117) A ni0a 0ita5(o direta, regi!trada do! lA2io! de Je!u!, @ o /er!0ulo 1"* J-oi 0ontado 0o1 o! tran!gre!!ore!J) J$oi! /o! digo Bue i13orta Bue !e 0u13ra e1 1i1 o Bue e!tA e!0ritoJ, di!!e ele 64u0a! ""*%,7) Ao de0larar ele Bue Jde/ia !o=rer 1uita! 0oi!a!J e Bue n(o tinha /indo J3ara !er !er/ido, 1a! 3ara !er/ir e dar a !ua /ida e1 re!gate 3or 1uito!J 6Mar0o! 8*%1L 1#*?&7, e12ora n(o !eFa1 0ita5Ce! direta! de I!aa! &%, a !ua 0o12ina5(o de !o=ri1ento, !er/i5o e 1orte 3ela !al/a5(o de outro! a3onta1 0lara1ente ne!!a dire5(o) Al@1 do 1ai!, $aulo, $edro, Mateu!, 4u0a! e Jo(o < o! 1aiore! 0ontri2uinte! 3ara o >o/o Te!ta1ento < Funto! alude1 3elo 1eno! a oito do! do:e /er!0ulo! do 0a3tulo) Tual era a orige1 de !ua a3li0a5(o 0on=iante e detalhada de I!aa! &% a Je!u!Q Ele! de/e1 tH'la e+trado do! 3rG3rio! lA2io! do Me!tre) -oi de!!e 0a3tulo, 1ai! do Bue de BualBuer outro, Bue Je!u! a3rendeu Bue a /o0a5(o do Me!!ia! era !o=rer e 1orrer 3elo 3e0ado do! ho1en!, e, a!!i1, !er glori=i0ado) A o3o!i5(o da hierarBuia e a! 3redi5Ce! da E!0ritura, 0ontudo, e1 !i 1e!1a! n(o e+3li0a1 a ine/ita2ilidade da 1orte de Je!u!) O ter0eiro e 1ai! i13ortante 1oti/o 3elo Bual ele !a2ia Bue ia 1orrer era !ua 3rG3ria e!0olha deli2erada) Ele de0idiu 0u13rir o Bue e!ta/a e!0rito a0er0a do Me!!ia!, 3or 1ai! doloro!o Bue =o!!e) E!!a atitude n(o era ne1 =atali!1o ne1 0o13le+o de 1Artir) Si13le!1ente ele 0ria Bue a E!0ritura do Antigo Te!ta1ento era a re/ela5(o do $ai e Bue e!ta/a total1ente de0idido a reali:ar a /ontade do $ai e ter1inar a o2ra do $ai) Al@1 di!!o, !eu !o=ri1ento e 1orte n(o !eria1 !e1 3ro3G!ito) Ele tinha /indo J2u!0ar e !al/ar o 3erdidoJ 64u0a! 19*1#7) Era 3ela !al/a5(o do! 3e0adore! Bue ele 1orreria, dando a !ua /ida e1 re!gate 3or ele! 6Mar0o! 1#*?&7) A!!i1, ele to1ou a =ir1e de0i!(o de ir 3ara Jeru!al@1) >ada o deteria ne1 o de!/iaria do !eu o2Feti/o) Da o re3etido Jde/eJ Buando ele =ala da !ua 1orte) O -ilho do ho1e1 deve !o=rer 1uita! 0oi!a! e !er reFeitado) Tudo o Bue =oi e!0rito a re!3eito dele deve !er 0u13rido) Ele !e re0u!ou a a3elar 3ara o! anFo! a =i1 de Bue o !al/a!!e1 3orBue ent(o a! E!0ritura! n(o !eria1 0u13rida! da 1aneira 0o1o di:ia1 Bue deveriam 0u13rir'!e) >(o era necess-rio Bue o ri!to !o=re!!e ante! de entrar na !ua glGriaQ "9 Ele !e !entiu 0on!trangido, at@ 1e!1o !o2 0o13ul!(o* JTenho, 3or@1, u1 2ati!1o 0o1 o Bual hei de !er 2ati:adoL e Buanto 1e angu!tio at@ Bue o 1e!1o !e reali:eJ 64u0a! 1"*&#7) De =or1a Bue, e12ora ele !ou2e!!e Bue de/ia 1orrer, n(o 1orreria 3or !er u1a /ti1a inde=e!a da! =or5a! do 1al di!3o!ta! 0ontra ele, ne1 de u1 de!tino in=le+/el 0ontra ele de0retado, 1a! 3orBue de li/re /ontade a2ra5ou o 3ro3G!ito do $ai 0o1 o =i1 de !al/ar o! 3e0adore!, 0o1o a E!0ritura ha/ia re/elado) -oi e!!a a 3er!3e0ti/a de Je!u! !o2re a !ua 1orte) A3e!ar da grande i13ort8n0ia do !eu en!ino, e+e13lo e o2ra! de 0o13ai+(o e 3oder, nenhu1a de!ta! 0oi!a! o0u3a/a o 0entro de !ua 1i!!(o) O Bue lhe do1ina/a a 1ente n(o era /i/er, 1a! dar a !ua /ida) E!te auto'!a0ri=0io =inal era a !ua JhoraJ, 3ara a Bual tinha /indo ao 1undo) E o! Buatro e/angeli!ta!, Bue d(o te!te1unho dele, 1o!tra1 Bue 0o13reende1 i!to dando u1a Buantidade de!3ro3or0ional de e!3a5o N hi!tGria de !eu! lti1o! dia! na terra, !ua 1orte e re!!urrei5(o) Ela o0u3a entre u1 ter5o e u1 Buarto do! E/angelho! SinGti0o!, e o E/angelho de Jo(o FA =oi a3ro3riada1ente de!0rito 0o1o 3o!!uindo dua! 3arte!* o J4i/ro
1&

do! Sinai!J, e o J4i/ro da $ai+(oJ, u1a /e: Bue Jo(o ga!ta u1a Buantidade Bua!e igual de te13o e1 0ada u1a) A nfase dos ap stolos A=ir1a'!e 0o1 =reBSHn0ia Bue, no li/ro do! Ato!, a Hn=a!e do! a3G!tolo! =oi !o2re a re!!urrei5(o e1 /e: de a 1orte de Je!u!, e Bue, de BualBuer 1odo, n(o dera1 e+3li0a5(o doutrinAria da !ua 1orte) A e/idHn0ia n(o !u!tenta nenhu1 de!te! argu1ento!) >(o e!tou di:endo, @ 0laro, Bue o! !er1Ce! do! a3G!tolo! e+3re!!a1 u1a doutrina 0o13leta da e+3ia5(o, 0o1o 1ai! tarde en0ontra1o! e1 !ua! 0arta!) O !en!o hi!tGri0o de 4u0a! 0a3a0ita'o a regi!trar o Bue di!!era1 na @3o0a, n(o o Bue 3oderia1 ter dito !e e!ti/e!!e1 3regando /Ario! ano! 1ai! tarde) ontudo, a !e1ente da doutrina !e en0ontra a) 4u0a! te0e a !ua hi!tGria e1 torno do! doi! a3G!tolo! $edro e $aulo, e !u3re 0in0o a1o!tra! de !er1Ce! e/angel!ti0o! de 0ada u1 dele!, u1a! 1ai! 0urta! e outra! 1ai! longa!) A!!i1, te1o! o! !er1Ce! Bue $edro 3regou no dia do $ente0o!te e o Bue entregou no re0into do te13lo, re!u1o! 2re/e! do Bue ele di!!e durante !eu! doi! Fulga1ento! 3elo Sin@drio, e o relato 2a!tante 0o13leto de !ua 1en!age1 ao 0enturi(o gentio orn@lio e N !ua 0a!a)%# Ent(o, Buando 4u0a! e!tA relatando a! 3roe:a! 1i!!ionArio! de !eu herGi $aulo, ele 0ontra!ta o !er1(o do a3G!tolo ao! Fudeu! na !inagoga de AntioBuia da $i!dia 0o1 o entregue ao! 3ag(o! ao ar'li/re e1 4i!tra) Ele 0ontra!ta doi! 1ai! na !egunda /iage1 1i!!ionAria, a !a2er, ao! Fudeu! de Te!!alXni0a e ao! =ilG!o=o! de Atena!, e re!u1e !eu en!ino ao! dirigente! Fudai0o! de Ro1a) %1 E1 0ada !er1(o o trata1ento @ di=erente) $ara o! Fudeu!, $aulo =alou do Deu! da alian5a, o Deu! de A2ra(o, I!aBue e Ja0G, 1ai! ao! gentio! ele a3re!enta o Deu! da 0ria5(o, Bue =e: o! 0@u!, a terra e o 1ar e tudo o Bue nele! hA) Entretanto, a 3ro0la1a5(o de a12o! o! a3G!tolo! 3o!!ua u1 0entro Bue 3odia !er re0on!trudo 0o1o !egue* JJe!u! =oi u1 ho1e1 a3ro/ado 3or Deu! atra/@! de 1ilagre! e ungido 3elo E!3rito a =i1 de =a:er o 2e1 e 3ara 0urar) A3e!ar di!to, ele =oi 0ru0i=i0ado atra/@! da in!tru' 1entalidade de ho1en! 3er/er!o!, e12ora ta12@1 3elo 3ro3G!ito de Deu!, !egundo a! E!0ritura!, de Bue o Me!!ia! de/e !o=rer) Ent(o Deu! in/erteu o /eredi0to hu1ano !o2re Je!u!, le/antando'o dentre o! 1orto!, ta12@1 !egundo a! E!0ritura!, 0o1o ate!tado 3ela! te!te1unha! o0ulare! a3o!tGli0a!) A !eguir o e+altou ao lugar de !u3re1a honra 0o1o Senhor e Sal/ador) Agora ele 3o!!ui autoridade 0o13leta tanto 3ara !al/ar o! Bue !e arre3ende1, 0rHe1 e !(o 2ati:ado! e1 !eu no1e, 0on0edendo'lhe! o 3erd(o do! 3e0ado! e o do1 do E!3rito, 0o1o 3ara Fulgar o! Bue o reFeita1)J E1erge1 /Ario! 3onto! de!te 81ago do e/angelho) $ri1eiro, e12ora o! a3G!tolo! tenha1 atri2udo a 1orte de Je!u! N 1aldade hu1ana, de0larara1 Bue =oi ta12@1 de/ida a u1 3ro3G!ito di/ino) %" Al@1 do 1ai!, o Bue Deu! ha/ia 3r@'0onhe0ido, ta12@1 ha/ia 3redito) De =or1a Bue o! a3G!tolo! re3etida1ente en=ati:a/a1 Bue a 1orte e a re!!urrei5(o de Je!u! a0onte0era1 J!egundo a! E!0ritura!J) O 3rG3rio re!u1o 3o!terior Bue $aulo =e: do e/angelho ta12@1 re!!alta/a tal /erdade* JBue ri!to 1orreu 3elo! no!!o! 3e0ado!, !egundo a! E!0ritura!, e Bue =oi !e3ultado, e re!!u!0itou ao ter0eiro dia, !egundo a! E!0ritura!) ) )J 61 orntio! 1&*%'?7) So1ente N! /e:e! regi!tra1'!e 0ita5Ce! 22li0a! reai!) Muita! outra! de/e1 ter !ido u!ada!, 0o1o na o0a!i(o e1 Bue $aulo e!te/e na !inagoga de Te!!alXni0a e Jarra:oou 0o1 ele!, a0er0a da! E!0ritura!, e+3ondo e de1on!trando ter !ido ne0e!!Ario Bue o ri!to 3ade0e!!e e re!!urgi!!e dentre o! 1orto!J 6Ato! 1,*"'%7) $are0e 3ro/A/el Bue e!ta! =ora1 a! E!0ritura! Bue Je!u! u!ou, ou 3elo 1eno! e!t(o in0luda! nela!, e, 3ortanto, era1 a doutrina Bue e+3unha1) Segundo, e12ora n(o e!teFa 3re!ente u1a doutrina 0o13leta da e+3ia5(o, a 3rega5(o a3o!tGli0a da 0ru: era doutrinAria) O! a3G!tolo! n(o a3ena! 3ro0la1a/a1 Bue ri!to 1orreu !egundo a! E!0ritura!, e, a!!i1, !egundo o 3rG3rio 3ro3G!ito !al/ador de Deu!, 1a! ta12@1 0ha1a/a1 a 0ru: !o2re a Bual ele 1orreu de J1adeiroJ) 4u0a! te/e o tra2alho de regi!trar e!!e =ato a0er0a de a12o! o! 3rin0i3ai! a3G!tolo!, $edro e $aulo)
16

$edro u!ou dua! /e:e! a e+3re!!(o de Bue o 3o/o 1atou a Je!u! 3endurando'o nu1 J1adeiroJ, ao !e dirigir ao Sin@drio Fudai0o e ao gentio orn@lio) Da 1e!1a =or1a, $aulo di!!e N 0ongrega5(o da !inagoga de AntioBuia da $i!dia Bue Buando o 3o/o e !eu! dirigente! e1 Jeru!al@1 Jde3oi! de 0u13rire1 tudo o Bue a re!3eito dele e!ta/a e!0rito, tirando'o do 1adeiro, 3u!era1'no e1 u1 t1uloJ)%% Ora, n(o tinha1 ne0e!!idade algu1a de u!ar e!!e ti3o de linguage1) $edro ta12@1 =alou da J0ru0i=i0a5(oJ de Je!u!, e $aulo, de !eu! J!o=ri1ento!J e Je+e0u5(oJ) %? A!!i1, 3or Bue =i:era1 re=erHn0ia ao J1adeiroJ, e ao =ato de ele ter !ido J3enduradoJ neleQ A ni0a e+3li0a5(o 3o!!/el e!tA e1 DeuteronX1io "1*""'"%, onde !e en0ontra1 in!tru5Ce! Buanto ao 0or3o da 3e!!oa Bue =oi en=or0ada 3or 0au!a de u1a o=en!a 0a3ital) E!!a 3e!!oa de/ia !er !e3ultada ante! do anoite0er, J3orBuanto o Bue =or 3endurado no 1adeiro @ 1aldito de Deu!J) O! a3G!tolo! 0onhe0ia1 1uito 2e1 e!!a lei, e a !ua i13li0a5(o de Bue Je!u! 1orrera !o2 a 1aldi5(o di/ina) ontudo, e1 /e: de 0alar e!!e =ato, ele!, deli2erada1ente, 0ha1a/a1 a aten5(o do 3o/o 3ara ele) A!!i1, e/idente1ente, n(o !e en/ergonha/a1 de 3ro0la1A'lo) >(o 3en!a/a1 Bue Je!u!, e1 !entido algu1, 1ere0ia !er a1aldi5oado 3or Deu!) $ortanto, de/e1 3elo 1eno! ter 0o1e5ado a 0o13reender Bue =oi a no!!a 1aldi5(o Bue ele le/ou) D 0erto Bue a12o! o! a3G!tolo! a=ir1ara1 e!!a doutrina 0lara1ente e1 !ua! 0arta! 3o!teriore!) $aulo na 0arta ao! OAlata!, 3ro/a/el1ente e!0rita 3ou0o ante! de !ua /i!ita a AntioBuia da $i!dia, di!!e Bue J ri!to no! re!gatou da 1aldi5(o da lei, =a:endo'!e ele 3rG3rio 1aldi5(o e1 no!!o lugar, 3orBue e!tA e!0rito* Maldito aBuele Bue =or 3endurado e1 1adeiroJ 6%*1%7) E $edro e!0re/eu* J arregando ele 1e!1o e1 !eu 0or3o, !o2re o 1adeiro, o! no!!o! 3e0ado!J 61 $edro "*"?7) Se, ent(o, $edro e $aulo e1 !ua! 0arta! /ira1 0lara1ente Bue o 3ro3G!ito da 0ru: de ri!to era le/ar o 3e0ado ou a 1aldi5(o, e a12o! ligara1 e!!e =ato ao! /er!0ulo! de DeuteronX1io Bue trata1 da e+e0u5(o !o2re o 1adeiro, n(o @ ra:oA/el !u3or Bue FA no! !eu! di!0ur!o! do li/ro de Ato!, no! Buai! 0ha1ara1 a 0ru: de 1adeiro, tinha1 /i!lu12re! da 1e!1a /erdadeQ Se i!to =or a!!i1, hA 1ai! en!ino doutrinArio a0er0a da 0ru: no! 3ri1eiro! !er1Ce! do! a3G!tolo! do Bue geral1ente !e re0onhe0e) Ter0eiro, 3re0i!a1o! 0on!iderar 0o1o o! a3G!tolo! a3re!entara1 a re!!urrei5(o) E12ora ti/e!!e1 dado Hn=a!e a ela, !eria e+agero 0ha' 1ar1o! N !ua 1en!age1 de e/angelho e+0lu!i/a1ente da re!!urrei5(o) $oi!, na realidade, a re!!urrei5(o n(o 3ode =ir1ar'!e 3or !i 1e!1a) Vi!to Bue @ u1a re!!urrei5(o da 1orte, !eu !igni=i0ado @ deter1inado 3ela nature:a de!!a 1orte) De =ato, o 1oti/o da Hn=a!e na re!!urrei5(o 3ode !er ante! o de re!!altar algo a0er0a da 1orte Bue ela 0an0ela e /en0e) D e!te o 0a!o) E a !ua 1en!age1 1ai! !i13le! =oi* J/G! o 1ata!te, Deu! o re!!u!0itou, e nG! !o1o! te!te1unha!J) %& $or outra! 3ala/ra!, a re!!urrei5(o =oi a in/er!(o di/ina do /eredi0to hu1ano) -oi, 3or@1, 1ai! do Bue i!!o) Mediante a re!!urrei5(o Deu! Jglori=i0ouJ e Je+altouJ a Je!u! Bue ha/ia 1orrido) %6 $ro1o/endo'o ao lugar de !u3re1a honra N !ua direita, e1 0u13ri1ento ao Sal1o 11#*1 e 3or 0au!a da reali:a5(o da !ua 1orte, Deu! tran!=or1ou ao Je!u! 0ru0i=i0ado e re!!urreto e1 JSenhor e ri!toJ e e1 J$rn0i3e e Sal/adorJ, dando'lhe autoridade 3ara !al/ar o! 3e0adore! 0on0edendo'lhe! arre3endi1ento, 3erd(o e o do1 do E!3rito) %, Al@1 do 1ai!, di:'!e Bue e!!a !al/a5(o 0o13leta @ de/ida ao Jno1eJ 3odero!o 6a !o1a total da !ua 3e!!oa, 1orte e re!!urrei5(o7, no Bual a! 3e!!oa! de/e1 0rer e no Bual de/e1 !er 2ati:ada!, J3orBue a2ai+o do 0@u n(o e+i!te nenhu1 outro no1e, dado entre o! ho1en!, 3elo Bual i13orta Bue !eFa1o! !al/o!J)%8 Tuando no! /olta1o! do! 3ri1eiro! !er1Ce! do! a3G!tolo!, regi!trado! no li/ro de Ato!, 3ara a! a=ir1ati/a! 1ai! 1adura! de !ua! 0arta!, a 3roe1inHn0ia Bue d(o N 0ru: !e torna ainda 1ai! 1ar0ante) D /erdade Bue algu1a! da! 0arta! 1ai! 0urta! n(o a 1en0iona1 60o1o a 0arta de $aulo a -ile1o1, a 0arta de Juda!, e a !egunda e a ter0eira 0arta! de Jo(o7, e, n(o @ de !ur3reender Bue a ho1ilia 3rin0i3al1ente @ti0a de Tiago n(o !e re=ira a ela) ontudo, o! trH! 1aiore! e!0ritore! de 0arta! do >o/o Te!ta1ento <
1,

$aulo, $edro e Jo(o < !(o un8ni1e! e1 te!te1unhar da !ua 0entralidade, 0o1o ta12@1 o =a: a 0arta ao! Re2reu! e o A3o0ali3!e) o1e0e1o! 0o1 $aulo) Ele n(o a0hou !er ano1alia algu1a de=inir o !eu e/angelho 0o1o Ja 1en!age1 da 0ru:J, !eu 1ini!t@rio 0o1o Ja 3rega5(o de ri!to 0ru0i=i0adoJ, o 2ati!1o 0o1o a ini0ia5(o Jda !ua 1orteJ, e a eia do Senhor 0o1o u1a 3ro0la1a5(o da 1orte do Senhor) Ele ou!ada1ente de0larou Bue, e12ora a 0ru: 3are0e!!e lou0ura ou J3edra de tro3e5oJ ao! Bue 0on=ia1 e1 !i 1e!1o!, era de =ato a 3rG3ria e!!Hn0ia da !a2edoria e do 3oder de Deu!) %9 T(o 0on/i0to e!ta/a de!!e =ato Bue ha/ia deli2erada1ente de0idido, 0o1o di!!e ao! 0orntio!, renun0iar N !a2edoria do 1undo e, e1 /e: dela, a nada 0onhe0er entre ele! !en(o Ja Je!u! ri!to e e!te 0ru0i=i0adoJ 61 orntio! "*1'"7) Tuando, 1ai! tarde na 1e!1a 0arta, ele de!eFou le12rA'lo! do !eu e/angelho, Bue ele 3rG3rio ha/ia re0e2ido e entregado a ele!, o Bual !e tornara o =unda1ento !o2re o Bual !e =ir1a/a1, e a! 2oa! no/a! 1ediante a! Buai! e!ta/a1 !endo !al/o!, o Jde 3ri1eira i13ort8n0iaJ 6di!!e ele7 era Bue J ri!to 1orreu 3elo! no!!o! 3e0ado!, !egundo a! E!0ritura!, e Bue =oi !e3ultado, e re!!u!0itou ao ter0eiro dia, !egundo a! E!0ritura!) E a3are0eu) ) )J 61 orntio! 1&*1'&7) E Buando, algun! ano! 1ai! tarde, ele de!en/ol/eu e!!e e!2o5o, tran!=or1ando'o e1 1ani=e!to 0o13leto do e/angelho, Bue @ a !ua 0arta ao! Ro1ano!, a Hn=a!e Bue deu N 0ru: =oi ainda 1aior) $oi! ha/endo 3ro/ado Bue toda a hu1anidade @ 3e0adora e 0ul3ada 3erante Deu!, ele e+3li0a Bue o 1odo Fu!to de Deu! de tornar o! inFu!to! 0orreto! 0on!igo 1e!1o o3era J1ediante a reden5(o Bue hA e1 ri!to Je!u!L a Bue1 Deu! 3ro3X!, no !eu !angue, 0o1o 3ro3i0ia5(o, 1ediante a =@J 6Ro1ano! %*"1'"&7) on!eBSente1ente, !o1o! JFu!ti=i' 0ado! 3elo !eu !angueJ, e Jre0on0iliado! 0o1 Deu! 1ediante a 1orte do !eu -ilhoJ 6Ro1ano! &*9'1#7) Se1 a 1orte !a0ri=i0ial de ri!to 3or nG! a !al/a5(o teria !ido i13o!!/el) >(o @ de ad1irar Bue $aulo !e /angloria!!e e1 nada 1ai! !en(o na 0ru: 6OAlata! 6*1?7) O te!te1unho do a3G!tolo $edro @ igual1ente 0laro) Ele ini0ia !ua 3ri1eira 0arta 0o1 a a=ir1ati/a ad1irA/el de Bue !eu! leitore! =ora1 a!3ergido! 0o1 o !angue de Je!u! ri!to) E, algun! /er!0ulo! 1ai! tarde, ele o! le12ra de Bue o 3re5o da reden5(o do !eu antigo 1odo /a:io de /ida n(o =oi J0oi!a! 0orru3t/ei!, 0o1o 3rata ou ouroJ, 1a! ante!, o J3re0io!o !angue, 0o1o de 0ordeiro !e1 de=eito e !e1 1A0ula, o !angue de ri!toJ 61 $edro 1*18'197) E12ora a! re=erHn0ia! re!tante! de !ua 0arta N 1orte de Je!u! a rela0ione1 0o1 o! !o=ri1ento! inFu!to! do! 0ri!t(o! 6JglGria atra/@! do !o=ri1entoJ, !endo o 3rin03io Bue ele a3re!enta 3ara o! 0rente!7, $edro, entretanto, a3ro/eita a o3ortunidade 3ara dar 3ro=unda! in!tru5Ce! a0er0a da 1orte do Sal/ador) J arregando ele 1e!1o e1 !eu 0or3o, !o2re o 1adeiro, o! no!!o! 3e0ado!J e J ri!to 1orreu, u1a ni0a /e:, 3elo! 3e0ado!, o Fu!to 3elo! inFu!to!, 3ara 0ondu:ir'/o! a Deu!J 6"*"?L %*187, e1 0u13ri1ento N 3ro=e0ia de I!aa! &%) Vi!to Bue, no 0onte+to, $edro e!tA dando Hn=a!e N 0ru: 0o1o no!!o e+e13lo, @ ainda 1ai! notA/el Bue ele ti/e!!e e!0rito a re!3eito de ri!to 0o1o no!!o !u2!tituto e 3ortador de no!!o 3e0ado) A Hn=a!e da! 0arta! de Jo(o @ !o2re a en0arna5(o) $or e!tar o a3G!tolo 0o12atendo u1a here!ia 3ri1iti/a Bue tenta/a !e3arar a ri!to de Je!u!, o -ilho di/ino do !er hu1ano, ele in!i!tiu e1 Bue J ri!to /eio e1 0arneJ e Bue1 nega!!e e!!e =ato era o anti0ri!to)?# Entretanto, ele /iu a en0arna5(o 0o1o 3o!!uindo u1a /i!ta 3ara a e+3ia5(o) $oi! o !ingular a1or de Deu! n(o =oi /i!to tanto na /inda 0o1o na 1orte do !eu -ilho, a Bue1 ele Jen/iou) ) ) 0o1o 3ro3i0ia5(o 3elo! no!!o! 3e0ado!J e 0uFo J!angue) ) ) no! 3uri=i0a de todo o 3e0adoJ)?1 A e3!tola ao! Re2reu!, 1ai! u1 tratado teolGgi0o do Bue u1a 0arta, =oi e!0rita 3ara o! 0ri!t(o! Fudeu! Bue, !o2 a 3re!!(o da 3er!egui5(o, e!ta/a1 !endo tentado! a renun0iar a ri!to e /oltar ao Fuda!1o) A tAti0a do autor =oi de1on!trar a !u3re1a0ia de Je!u! ri!to, n(o !o1ente 0o1o -ilho !o2re o! anFo!, e 0o1o $ro=eta !o2re Moi!@!, 1a! ta12@1 e1 3arti0ular 0o1o Sa0erdote !o2re o agora o2!oleto !a0erdG0io le/ti0o) $oi! o 1ini!t@rio !a0ri=i0ial de Je!u!, no!!o Jgrande !u1o !a0erdoteJ 6?*1?7, @
18

in0o13ara/el1ente !u3erior ao dele!) Ele n(o tinha 3e0ado! 3elo! Buai! =a:er !a0ri=0ioL o !angue Bue ele derra1ou n(o =oi de 2ode!, ne1 de 2e:erro!, 1a! o !eu 3rG3rioL ele n(o tinha ne0e!!idade algu1a de o=ere0er o! 1e!1o! !a0ri=0io! re3etida1ente, o! Buai! Fa1ai! 3oderia1 tirar o! 3e0ado!, 3orBue ele =e: Ju1 !a0ri=0io eterno 3elo! 3e0ado!J, e a!!i1 o2te/e u1a Jreden5(o eternaJ e e!ta2ele0eu u1a Jalian5a eternaJ Bue 0ont@1 a 3ro1e!!a* J$erdoarei a !ua 1aldade e do! !eu! 3e0ado! Fa1ai! 1e le12rareiJ) ?" Ainda 1ai! notA/el, 3or@1, @ a 1aneira 3ela Bual o lti1o li/ro da 92lia, o A3o0ali3!e, retrata a Je!u!) O 3ri1eiro 0a3tulo no! a3re!enta o Me!tre 0o1o Jo 3ri1ogHnito do! 1orto!J 6/) &7 e JaBuele Bue /i/eJ, Bue =oi 1orto 1a! agora /i/e 3ara !e13re, e Bue te1 a! 0ha/e! da 1orte e do in=erno 6/) 187) A0re!0enta'!e u1a do+ologia a3ro3riada* JABuele Bue no! a1a, e 3elo !angue no! li2ertou do! no!!o! 3e0ado!, e no! 0on!tituiu reino, !a0erdote! 3ara o !eu Deu! e $ai, a ele a glGria e o do1nio 3elo! !@0ulo! do! !@0ulo!]J 6//)&'67) A de!igna5(o 1ai! 0o1u1 Bue Jo(o dA a Je!u!, 0on!oante 0o1 !ua i1age1 !i12Gli0a do A3o0ali3!e, @ !i13le!1ente Jo ordeiroJ) O 1oti/o de!te ttulo, Bue lhe @ a3li0ado /inte e oito /e:e! atra/@! do li/ro, 3ou0o te1 Bue /er 0o1 a 1an!id(o do !eu 0arAter 6e12ora u1a /e: !ua! Bualidade! tanto de Jle(oJ 0o1o de J0ordeiroJ !(o deli2e' rada1ente 0ontra!tada! 6&*&'67L @ ante! 3orBue ele =oi 1orto 0o1o u1a /ti1a !a0ri=i0ial e, 1ediante o !eu !angue, li2ertou o !eu 3o/o) A =i1 de 0o13reender a 3er!3e0ti/a 1ai! a13la da Bual Jo(o /H a in=luHn0ia do ordeiro, 3ode !er til di/idi'la e1 Buatro e!=era! < !al/a5(o, hi!tGria, adora5(o e eternidade) O redi1ido 3o/o de Deu! 6aBuela Jgrande 1ultid(o Bue ningu@1 3oderia 0ontarJ7, tirado de 0ada na5(o e lngua, e Bue 3er1ane0e de 3@ na 3re!en5a do trono de Deu!, atri2ui a !ua !al/a5(o e!3e0i=i0a1ente a Deu! e ao ordeiro) la1a1 e1 grande /o:* Ao no!!o Deu! Bue !e a!!enta no trono, e ao ordeiro, 3erten0e a !al/a5(o) Mediante u1a =igura de 3en!a1ento 1uito dra1Ati0a, di:'!e Bue ele! Jla/ara1 a! !ua! /e!tidura!, e a! al/eFara1 no !angue do ordeiroJ) $or outra! 3ala/ra!, de/e1 !ua 3er1anHn0ia Fu!ta 3erante Deu! inteira1ente N 0ru: de ri!to, atra/@! da Bual !eu! 3e0ado! =ora1 3erdoado! e !ua i13ure:a 3uri=i0ada) A !ua !al/a5(o 3or 1eio de ri!to ta12@1 @ !egura, 3oi! n(o a3ena! o! !eu! no1e! e!t(o e!0rito! no li/ro da /ida do ordeiro, 1a! ta12@1 o no1e do ordeiro e!tA e!0rito na! !ua! te!ta!) ?% >a /i!(o de Jo(o, 3or@1, o ordeiro @ 1ai! do Bue o Sal/ador de u1a 1ultid(o in0ontA/elL ele ta12@1 @ retratado 0o1o o !enhor de toda a hi!tGria) $ara 0o1e5ar, ele @ /i!to e1 3@ no 0entro do trono, i!to @, 3artilhando o go/erno !o2erano do Deu! Todo' 3odero!o) Mai! do Bue i!!o, o o0u3ante do trono tra: na 1(o direita u1 rolo !elado 0o1 !ete !elo!, o Bual geral1ente @ identi=i0ado 0o1o o li/ro da hi!tGria) A 3rin03io Jo(o 0hora 1uito 3orBue ningu@1 no Uni/er!o 3odia a2rir o rolo, ne1 1e!1o olhar dentro dele) Ma!, ent(o, =inal1ente di:'!e Bue o ordeiro @ digno) Ele 3ega o rolo, Bue2ra o! !elo! u1 a u1, e a!!i1 63are0e7, de!enrola a hi!tGria 0a3tulo 3or 0a3tulo) E !igni=i0ati/o Bue aBuilo Bue o Buali=i0a 3ara a!!u1ir e!!e 3a3el @ a !ua 0ru:L 3oi! e!ta @ a 0ha/e da hi!tGria e do 3ro0e!!o redentor Bue ela inaugura) A3e!ar do! !eu! !o=ri1ento! 3or 0au!a da! guerra!, =o1e!, 3raga!, 3er!egui5Ce! e outra! 0atA!tro=e!, o 3o/o de Deu! ainda 3ode /en0er o dia2o J3elo !angue do ordeiroJ, e re0e2e a !eguran5a de Bue a /itGria =inal !erA dele e dele!, /i!to Bue o ordeiro 3ro/a !er JSenhor do! !enhore! e Rei do! rei!J)?? >(o @ de !ur3reender de!0o2rir1o! Bue o Autor da !al/a5(o e Senhor da hi!tGria @ ta12@1 o o2Feto da adora5(o no 0@u) >o 0a3tulo & ou/i1o! 0o1o u1 0oro a3G! o outro entra 3ara au1entar o lou/or do ordeiro) $ri1eiro, Buando ele to1ou o rolo, Jo! Buatro !ere! /i/ente! e o! /inte e Buatro an0i(o!J 63ro/a/el1ente re3re!entando toda a 0ria5(o 3or u1 lado, e toda a igreFa de a12o! o! Te!ta1ento!, 3or outro7, 0ara1 3erante o ordeiro) ) L e 0antara1 u1 08nti0o no/o* Digno @! de to1ar o li/ro e de a2rir o! !elo!, 3orBue =o!te 1orto e 0o1 o teu !angue 0o13ra!te 3ara Deu! o! Bue 3ro0ede1 de toda tri2o, lngua, 3o/o e na5(o) ) )
19

A !eguir, Jo(o ou/iu a /o: de 1ilhCe! de 1ilhCe! e 1ilhare! de 1ilhare! de anFo!, ou 1ai!, o! Buai! 0on!titua1 o 0r0ulo e+terno do! Bue 0er0a/a1 o trono) Ele! ta12@1 0anta/a1 0o1 grande /o:* Digno @ o ordeiro, Bue =oi 1orto, de re0e2er o 3oder, e riBue:a, e !a2edoria, e =or5a, e honra, e glGria, e lou/or) Ent(o, =inal1ente, ele Jou/iu Bue toda 0riatura Bue hA no 0@u e na terra, de2ai+o da terra e no 1ar, e tudo o Bue nele! hAJ < a 0ria5(o uni/er!al < e!ta/a 0antando* VBuele Bue e!tA !entado no trono, e ao ordeiro, !eFa o lou/or, e a honra, e a glGria, e o do1nio 3elo! !@0ulo! do! !@0ulo!) A e!te 08nti0o, o! Buatro !ere! /i/ente! re!3ondera1 0o1 o !eu Ja1@1J, e o! an0i(o! !e 3ro!trara1 e o adorara1)?& Je!u!, o ordeiro, hoFe @ 1ai! do Bue o 0entro do 3al0o na !al/a5(o, na hi!tGria e na adora5(o) Ele terA u1 lugar 0entral Buando a hi!tGria ter1inar e a 0ortina !e a2rir 3ara a eternidade) >o dia do Fu:o aBuele! Bue o reFeitara1 tentar(o =ugir dele) la1ar(o N! 1ontanha! e ro0ha! Bue o! !oterre1* J a !o2re nG!, e!0ondei'no! da =a0e daBuele Bue !e a!!enta no trono, e da ira do ordeiro, 3orBue 0hegou o grande dia da ira dele!L e Bue1 @ Bue 3ode !u!ter'!eQJ $ara aBuele! Bue 0on=iara1 nele e o !eguira1, 3or@1, aBuele dia !erA 0o1o u1 dia de =e!ta de 0a!a1ento) $oi! a uni(o =inal de ri!to 0o1 o !eu 3o/o @ retratada e1 ter1o! do 0a!a1ento do ordeiro 0o1 a !ua noi/a) Mudando a 1etA=ora, a >o/a Jeru!al@1 de!0erA do 0@u) >ela n(o ha/erA te13lo, J3orBue o !eu !antuArio @ o Senhor, o Deu! Todo'3odero!o e o ordeiroJL ne1 3re0i!arA do Sol ne1 da 4ua, J3oi! a glGria de Deu! a ilu1ina, e o ordeiro @ a !ua l813adaJ) ?6 >(o 3ode1o! dei+ar de 3er0e2er, ne1 de no! i13re!!ionar 0o1 a liga5(o ini2ida e re3etida Bue o /idente =a: de JDeu! e o ordeiroJ) A 3e!!oa a Bue1 ele 0olo0a e1 igualdade 0o1 Deu! @ o Sal/ador Bue 1orreu 3elo! 3e0adore!) Ele o retrata 0o1o !endo o 1ediador da !al/a5(o de Deu!, 3artilhando o trono de Deu!, re0e2endo a adora5(o de Deu! 6adora5(o Bue lhe @ de/ida7 e di=undindo a lu: de Deu!) E a !ua dignidade, Bue o Buali=i0a a e!te! 3ri/il@gio! !ingulare!, de/e'!e ao =ato de Bue =oi 1orto, e Bue 3ela !ua 1orte no! trou+e a !al/a5(o) Se 60o1o 3ode !er7 o li/ro da /ida 3erten0e Jao ordeiro Bue =oi 1orto de!de a =unda5(o do 1undoJ, 0o1o a=ir1a 1%*8, ent(o o Bue Jo(o no! e!tA di:endo @ Bue de!de a eternidade 3a!!ada N eternidade =utura o 0entro do 3al0o @ o0u3ado 3elo ordeiro de Deu! Bue =oi 1orto) Persistncia apesar da oposi!"o E!te e+a1e n(o no! dei+a d/ida de Bue o! 0ontri2uinte! 3rin0i3ai! do >o/o Te!ta1ento 0ria1 na 0entralidade da 0ru: de ri!to, e 0ria1 Bue !ua 0on/i05(o !e deri/a/a da 1ente do 3rG3rio Me!tre) A igreFa 3ri1iti/a do 3erodo 3G!'a3o!tGli0o, 3ortanto, tinha u1a 2a!e du3la e =ir1e < no en!ino de ri!to e de !eu! a3G!tolo! < 3ara tran!=or1ar a 0ru: e1 !inal e !12olo do ri!tiani!1o) A tradi5(o e0le!iA!ti0a 3ro/ou, ne!te 0a!o, !er u1 re=le+o =iel da E!0ritura) Al@1 do 1ai!, n(o de/e1o! 3erder de /i!ta a !ua ad1irA/el tena0idade) Ele! !a2ia1 Bue aBuele! Bue ha/ia1 0ru0i=i0ado o -ilho de Deu! o ha/ia1 !uFeito N /ergonha 32li0a e Bue, a =i1 de !u3ortar a 0ru:, Je!u! te/e de !e hu1ilhar e e+3or'!e N !ua igno1nia) ?, Entretanto, o Bue era odio!o, at@ 1e!1o /ergonho!o ao! 0rti0o! de ri!to, ao! olho! do! !eu! !eguidore! era 1uit!!i1o glorio!o) Ra/ia1 a3rendido Bue o !er/o n(o @ 1aior do Bue !eu 1e!tre, e Bue 3ara ele!, 0o1o o =oi 3ara ele, o !o=ri1ento era o 1eio da glGria) Mai! do Bue i!!o, o !o=ri1ento era a glGria, e !e13re Bue era1 in!ultado! 3or 0au!a do no1e de ri!to, ent(o, o E!3rito da glGria de!0an!a/a !o2re ele!) ?8 ontudo, o! ini1igo! do e/angelho n(o 3artilha/a1 ne1 3artilha1 de!!a 3er!3e0ti/a) >(o hA ru3tura 1aior entre a =@ e a de!0ren5a do Bue a! atitude! re!3e0ti/a! dele! 3ara 0o1 a 0ru:) Onde a =@ /H a glGria, a de!0ren5a /H a3ena! de!gra5a) O Bue era lou0ura 3ara o! grego!, e 0ontinua !endo 3ara o! intele0tuai! 1oderno! Bue 0on=ia1 e1 !ua 3rG3ria !a2edoria, @, 0ontudo, a !a2edoria de Deu!) E o Bue 3er1ane0e 0o1o 3edra de
"#

tro3e5o 3ara o! Bue 0on=ia1 e1 !ua 3rG3ria Fu!ti5a, 0o1o o! Fudeu! do 3ri1eiro !@0ulo, 3ro/a !er o 3oder !al/ador de Deu! 61 orntio! 1*18'"&7) U1 do! a!3e0to! 1ai! tri!te! do i!la1i!1o @ reFeitar a 0ru:, de0larando ina3ro3riado Bue u1 grande 3ro=eta de Deu! 0hega!!e a u1 =i1 t(o igno1inio!o) O Al0or(o n(o /H ne0e!!idade nenhu1a da 1orte de u1 Sal/ador Bue tira!!e o! 3e0ado!) $elo 1eno! 0in0o /e:e! de0lara 0ategori0a1ente Bue Jal1a nenhu1a le/arA o =ardo de outraJ) De/era!, J!e u1a al1a !o2re0arregada 0la1ar 3or aFuda, ne1 1e!1o u1 3arente 3rG+i1o 3artilharA do !eu =ardoJ) $or Bue i!toQ D 3orBue J0ada ho1e1 0olherA o! =ruto! de !ua! 3rG3ria! a5Ce!J, e12ora AlA !eFa 1i!eri0ordio!o e 3erdoe o! Bue !e arre3ende1 e 3rati0a1 o 2e1) >egando a ne0e!!idade da 0ru:, o Al0or(o 3ro!!egue 3ara a nega5(o do =ato) O! Fudeu! J3ro=erira1 u1a =al!idade 1on!truo!aJ, ao de0larare1* J1ata1o! o Me!!ia! Je!u!, =ilho de Maria, a3G!tolo de AlAJ, 3oi! Jn(o o 1atara1, ne1 o 0ru0i=i0ara1, 1a! 3en!ara1 tH'lo =eitoJ) ?9 E12ora o! teGlogo! 1u5ul1ano! inter3rete1 e!!a a=ir1ati/a de 1odo! di=erente!, a 0ren5a 1ai! 0o1u1ente a0eita @ Bue Deu! lan5ou u1 en0anto !o2re o! ini1igo! de Je!u! a =i1 de !al/A'lo, e Bue ou Juda! I!0ariote! &# ou Si1(o, de irene, tenha to1ado o !eu lugar no lti1o in!tante) >o !@0ulo de:eno/e a !eita Ah1adiEa do i!la1i!1o e13re!tou, de di=erente! e!0ritore! 0ri!t(o! li2erai!, a no5(o de Bue Je!u! a3ena! de!1aiou na 0ru:, e re/i/eu no t1ulo, a0re!0entando Bue, !u2!eBSente1ente ele /iaFou 3ara a `ndia a =i1 de en!inar, onde 1orreuL di:e1 !er o! guardi(e! do !eu t1ulo Bue e!tA e1 a!h1ir) Ma! o! 1en!ageiro! 0ri!t(o! da! 2oa!' no/a! n(o 3ode1 3er1ane0er 0alado! a re!3eito da 0ru:) Ei! o te!te1unho do 1i!!ionArio norte'a1eri0ano Sa1uel M) ^.e1er 6186,'19&"7, Bue tra2alhou na ArA2ia, e =oi redator do Mundo Muu!mano durante Buarenta ano!, e Bue N! /e:e! @ 0ha1ado de Jo a3G!tolo do i!la1i!1oJ* O 1i!!ionArio entre o! 1u5ul1ano! 63ara o! Buai! a 0ru: de ri!to @ 3edra de tro3e5o e a e+3ia5(o, lou0ura7 @ le/ado diaria1ente a u1a 1edita5(o 1ai! 3ro=unda !o2re e!!e 1i!t@rio da reden5(o, e a u1a 0on/i05(o 1ai! =orte de Bue aBui e!tA o 3rG3rio 0ora5(o de no!!a 1en!age1 e 1i!!(o) ) ) Se a 0ru: de ri!to =or algu1a 0oi!a 3ara a 1ente, 0erta1ente !erA tudo <a realidade 1ai! 3ro=unda e o 1i!t@rio 1ai! !u2li1e) A 3e!!oa 0hega a 3er0e2er Bue literal1ente toda a riBue:a e glGria do e/angelho te1 a o !eu 0entro) A 0ru: @ o 3i/X, 0o1o ta12@1 o 0entro do 3en!a1ento do >o/o Te!ta1ento) D o 1ar0o e+0lu!i/o da =@ 0ri!t(, o !12olo do ri!tiani!1o e !ua e!trela 3olar) Tuanto 1ai! o! in0r@dulo! negare1 o !eu 0arAter 0ru0ial, tanto 1ai! o! 0rente! en0ontrar(o nele a 0ha/e 3ara o! 1i!t@rio! do 3e0ado e !o=ri1ento) Tuando le1o! o e/angelho 0o1 o! 1u5ul1ano!, rede!0o2ri1o! a Hn=a!e a3o!tGli0a !o2re a 0ru:) De!0o2ri1o! Bue, e12ora a o=en!a da 0ru: 3er1ane5a, !eu 3oder 1agn@ti0o @ irre!i!t/el)&1 JIrre!i!t/elJ @ a 3rG3ria 3ala/ra Bue u1 e!tudante iraniano u!ou ao re=erir'1e !ua 0on/er!(o a ri!to) riado lendo o Al0or(o, =a:endo !ua! ora5Ce! e le/ando u1a 2oa /ida, ele, 0ontudo, !a2ia e!tar !e3arado de Deu!, 3elo! !eu! 3e0ado!) Tuando a1igo! 0ri!t(o! o le/ara1 N igreFa e o in0enti/ara1 a ler a 92lia, ele a3rendeu Bue Je!u! ri!to ha/ia 1orrido 3elo !eu 3erd(o) J$ara 1i1 a o=erta era irre!i!t/el e en/iada 3elo 0@uJ, di!!e ele, e 0la1ou 3edindo Bue Deu! ti/e!!e 1i!eri0Grdia dele atra/@! de ri!to) Tua!e i1ediata1ente Jo =ardo da 1inha /ida 3a!!ada !e ergueu) Senti'1e 0o1o !e u1 3e!o enor1e) ) ) hou/e!!e de!a3are0ido) o1 o al/io e a i13re!!(o de le/e:a /eio u1a in0r/el alegria) -inal1ente ha/ia a0onte0ido) Eu e!ta/a li/re do 1eu 3a!!ado) Eu sa1ia Bue Deu! 1e ha/ia 3erdoado, e 1e !entia li13o) Eu Bueria gritar, e 0ontar a 1inha e+3eriHn0ia ao 1undo todo)J -oi atra/@! da 0ru: Bue e!!e ra3a: de!0o2riu o 0arAter de Deu! e a di1en!(o Bue =alta ao i!la1i!1o, Ja 3aternidade nti1a de Deu! e a !eguran5a 3ro=unda do 3erd(o do! 3e0ado!J) $or@1 o! 1u5ul1ano! n(o !(o, de 1aneira nenhu1a, o ni0o 3o/o Bue re3udia o e/angelho da 0ru:) O! hindu! ta12@1, e12ora 3o!!a1 a0eitar a !ua hi!tori0idade,
"1

reFeita1 o !eu !igni=i0ado !al/ador) Oandhi, 3or e+e13lo, =undador da `ndia 1oderna, Bue, enBuanto tra2alha/a na W=ri0a do Sul 0o1o Fo/e1 ad/ogado, =oi atrado ao ri!tiani!1o, e!0re/eu a0er0a de !i 1e!1o enBuanto ne!!e 3a! e1 189?* Eu 3oderia a0eitar a Je!u! 0o1o 1Artir, u1a in0or3ora5(o do !a0ri=0io, e u1 1e!tre di/ino, 1a! n(o 0o1o o ho1e1 1ai! 3er=eito Bue Fa1ai! e+i!tiu) Sua 1orte na 0ru: =oi u1 grande e+e13lo 3ara o 1undo, 1a! Bue ela 0onti/e!!e algo 3are0ido 0o1o u1a /irtude 1i!terio!a ou 1ira0ulo!a, 1eu 0ora5(o n(o 3oderia a0eitar) &" Voltando'no! 3ara o O0idente, tal/e: a reFei5(o 1ai! de!denho!a da 0ru: tenha /indo da 3ena do =ilG!o=o e =ilGlogo ale1(o -riederi0h >iet:!0he 61orto e1 19##7) >o in0io do !eu li/ro / Anticristo 6189&7 ele de=iniu o 2e1 0o1o Ja /ontade do 3oderJ, o 1al 0o1o Jtudo o Bue 3ro0ede da =raBue:aJ e a =eli0idade 0o1o Jo !enti1ento de Bue o 3oder aumenta. . .2 enBuanto Jo Bue @ 1ai! 3reFudi0ial do Bue BualBuer /0ioJ @ a J!i13atia ati/a 3elo 1al 0on!titudo e =ra0o < o ri!tiani!1oJ) Tendo ad1ira5(o 3ela Hn=a!e de Dar.in !o2re a !o2re/i/Hn0ia do 1ai! a3to, ele de!3re:a/a toda! a! =or1a! de =raBue:a, e e1 !eu lugar !onha/a 0o1 a e1ergHn0ia de u1 J!u3erho1e1J e Ju1a ra5a go/ernante auda:J) $ara ele Jde3ra/a5(oJ !igni=i0a/a Jde0adHn0iaJ, e nada era 1ai! de0adente do Bue o ri!tiani!1o Bue Jte1 to1ado o 3artido de tudo o Bue @ =ra0o, 2ai+o, 1al 0on!titudoJ) Sendo Ja religi(o da miseric#rdia2, ele J3re!er/a o Bue e!tA 1aduro 3ara a de!trui5(oJ, e, de!ta =or1a, Jdi!tor0e a lei da e/olu5(oJ) >iet:!0he re!er/ou !ua in/e0ti/a 1ai! a1arga ao J0on0eito 0ri!t(o de Deu!J 0o1o JDeu! do! en=er1o!, Deu! 0o1o aranha, Deu! 0o1o e!3ritoJ, e ao Me!!ia! 0ri!t(o a Bue1 reFeitou 0o1 de!3re:o, 0o1o JDeu! !o2re a 0ru:J) Se >iet:!0he reFeitou o ri!tiani!1o 3or 0au!a de !ua J=raBue:aJ, outro!, 3or@1, tH1' no reFeitado 3or 0au!a de !eu! a!!i1 0ha1ado! en!ino! J2Ar2aro!J) O 3ro=e!!or Sir Al=red AEer, o =ilG!o=o de O+=ord, 2e1 0onhe0ido 3or !ua anti3atia ao ri!tiani!1o, 3or e+e13lo, re0ente1ente e!0re/eu u1 artigo de Fornal Bue di:ia Bue, entre a! religiCe! de i13ort8n0ia hi!tGri0a, ha/ia u1 0a!o 1uito =orte 3ara 0on!iderar o ri!tiani!1o 0o1o a 3ior) $or BuHQ $orBue ele re3ou!a Jna! doutrina! aliada! do 3e0ado original e da e+3ia5(o /i0Aria, a! Buai! !(o intele0tual e 1oral1ente ultraFante!J) &% o1o @ Bue o! 0ri!t(o! 3ode1 en0arar tal rid0ulo !e1 1udar de 3o!i5(oQ $or Bue no! a3ega1o! N /elha e rude 0ru:, e in!i!ti1o! e1 !ua 0entralidade, re0u!ando'no! a dei+ar Bue ela !eFa e13urrada 3ara a 3eri=eria de no!!a 1en!age1Q $or Bue de/e1o! 3ro0la1ar o Bue @ e!0andalo!o, e gloriar1o'no! no Bue @ /ergonho!oQ A re!3o!ta Fa: na !i13le! 3ala/ra JintegridadeJ) A integridade 0ri!t( 0on!i!te 3ar0ial1ente nu1a re!olu5(o de de!1a!0arar a! 0ari0atura!, 1a! 3rin0i3al1ente na lealdade 3e!!oal a Je!u!, e1 0uFa 1ente a 0ru: !al/adora o0u3a/a o 0entro) De/era!, todo! o! leitore! Bue !e a3ro' +i1ara1, !e1 3re0on0eito, da! E!0ritura!, 3are0e1 ter 0hegado N 1e!1a 0on0lu!(o) Ei! u1 e+e13lo e+trado de!te !@0ulo) $) T) -or!Eth, 0ongrega0ionali!ta inglH!, e!0re/eu e1 A Crucia!idade da Cru$ 619#97* ri!to @ 3ara nG! o Bue o @ a 0ru:) Tudo o Bue ri!to =oi no 0@u ou na terra =oi 0olo0ado no Bue ele =e: a) ) ) ri!to, re3ito, @ 3ara nG! Fu!ta1ente o Bue a 0ru: o @) A 3e!!oa n(o 3ode 0o13reender a ri!to at@ Bue 0o13reenda a !ua 0ru:) E, no ano !eguinte 6191#7, no li/ro A /1ra de Cristo. ele e!0re/e1 So2re e!ta inter3reta5(o da o2ra de ri!to 6a doutrina 3aulina da re0on0ilia5(o7 de!0an!a toda a IgreFa, Se tirar1o! a =@ de!!e 0entro, e!tare1o! 1alhando o 3rego no 0ai+(o da IgreFa) A IgreFa ent(o e!tarA 0ondenada N 1orte, e !eu 3a!!a1ento !erA a3ena! u1a Bue!t(o de te13o) A !eguir, E1il 9runner, teGlogo !u5o, 0uFo li/ro / Mediador =oi 3u2li0ado 3ri1eira1ente e1 ale1(o e1 19",, tendo 0o1o !u2ttulo JU1 e!tudo da doutrina 0entral da =@ 0ri!t(J, de=endeu !ua 0on/i05(o 0o1 a! !eguinte! 3ala/ra!* >o ri!tiani!1o a =@ no Mediador n(o @ algo o30ional, n(o @ algo !o2re o Bual, e1 lti1o re0ur!o, @ 3o!!/el tere1'!e di/er!a! o3iniCe!, !e t(o'!o1ente e!ti/er1o!
""

unido! no J3onto 3rin0i3alJ) $oi! a =@ no Mediador < no e/ento Bue a0onte0eu de u1a /e: 3or toda!, u1a e+3ia5(o re/elada < @ a 3rG3ria religi(o 0ri!t(L @ o J3onto 3rin0i3alJL n(o @ algo 3o!to Funto ao 0entroL @ a !u2!t8n0ia e o gr(o, n(o a 0a!0a) I!to @ t(o /erdade Bue 3ode1o! at@ 1e!1o di:er* di=erente1ente de toda! a! outra! =or1a! de religi(o, a 0ri!t( @ a =@ e1 u1 Mediador) ) ) E n(o hA outra 3o!!i2i lidade de e+i!tir u1 0ri!t(o a n(o !er atra/@! da =@ naBuilo Bue a0onte0eu de u1a /e: 3or toda!, re/ela5(o e e+3ia5(o atra/@! do Mediador) Mai! tarde, 9runner a3laude a de!0ri5(o Bue 4utero =a: da teologia 0ri!t( 0o1o !endo u1a theo!o"ia crucis. e 3ro!!egue* A 0ru: @ o !12olo da =@ 0ri!t(, da igreFa 0ri!t(, da re/ela5(o de Deu! e1 Je!u! ri!to) ) ) Toda a luta da Re=or1a 3ela so!a fide. o so!i deo "!oria. n(o 3a!!ou de u1a luta 3ela inter3reta5(o 0orreta da 0ru:) ABuele Bue 0o13reende 0orreta1ente a 0ru: < e e!ta @ a o3ini(o do! re=or1adore! < 0o13reende a 92lia, 0o13reende a Je!u! ri!to) >o/a1ente, re0onhe0er, 0o1 =@, e!ta !ingularidade, =@ no Mediador, @ !inal da =@ 0ri!t() Todo aBuele Bue 0on!iderar e!ta a=ir1ati/a 0o1o u1 !inal de e+agero, intoler8n0ia, dure:a, 3en!a1ento n(o hi!tGri0o, e Bue tai!, ainda n(o ou/iu a 1en!age1 do ri!tiani!1o) Minha 0ita5(o =inal @ e+trada do erudito angli0ano, 2i!3o Ste3hen >eill* >a teologia hi!tGri0a 0ri!t( a 1orte de ri!to @ o 3onto 0entral da hi!tGriaL 3ara a toda! a! e!trada! do 3a!!ado 0on/erge1L e da !ae1 toda! a! e!trada! do =uturo) &? O /eredi0to do! erudito! te1 3a!!ado 3ara a de/o5(o 0ri!t( 3o3ular) De/e1'!e =a:er 0on0e!!Ce! ao! 0ri!t(o! Bue, u!ando u1a ino=en!i/a hi3@r2ole, di:e1 Bue Funto N 0ru: de ri!to de!0o2rira1 Bue !eu orgulho =oi Bue2rado, !ua 0ul3a retirada, !eu a1or a0endido, !ua e!3eran5a re!taurada e !eu 0arAter tran!=or1ado) Vendo a 0ru: 0o1o 0entro da hi!tGria e da teologia, ele! natural1ente 3er0e2e1'na ta12@1 0o1o o 0entro de toda a realidade, A!!i1, /He1'na e1 todo! o! lugare!) E !e13re a /ira1) ito doi! e+e13lo!, u1 antigo e u1 1oderno) Ju!tino MArtir, a3ologi!ta 0ri!t(o do !egundo !@0ulo, 0on=e!!a/a Bue 3ara onde Buer Bue olha/a, /ia a 0ru:) >(o !e atra/e!!a o 1ar ne1 !e ara a terra !e1 ela, e!0re/e ele, re=erindo'!e ao 1a!tro e N /erga do na/io, N l81ina e ao Fugo do arado) E!0a/adore! e 1e08ni0o! n(o tra2alha1 !e1 =erra1enta! e1 =or1a de 0ru:, u1a 3o!!/el alu!(o N 3A e !eu 0a2o, al@1 di!!o Ja =or1a hu1ana di=ere da do! ani1ai! irra0ionai! !o1ente no =ato de !er ereta e ter o! 2ra5o! e!tendido!J) E, !e o tron0o e o! 2ra5o! da =or1a hu1ana 3ro0la1a1 a 0ru:, a!!i1 o =a:e1 o nari: e a! !o2ran0elha!) && I1agino!oQ Si1, 0o13leta1ente, e, 0ontudo, e!tou di!3o!to a 3erdoar a e!!a! =anta!ia! Bue glori=i0a1 a 0ru:) Meu e+e13lo 1oderno @ a de!0ri5(o 1ai! eloBSente Bue 0onhe5o da uni/er!alidade da 0ru:) Tue1 e!0re/e @ Mal0ol1 Muggeridge, in0on!0iente1ente atuali:ando o 3en!a1ento de Ju!tino MArtir) riado nu1 lar !o0iali!ta, e 0onhe0endo e!0ola! do1ini0ai! !o0iali!ta! e !eu Jti3o de agno!ti0i!1o ado0i0ado 3or hino!J, ele !e 3ertur2ou 0o1 Je!te 0on0eito todo de u1 Je!u! de 2oa! 0au!a!J) Ent(o* Eu tinha u1 /i!lu12re de u1a 0ru: < n(o ne0e!!aria1ente de u1 0ru0i=i+oL tal/e: doi! 3eda5o! de 1adeira a0idental1ente unido!, nu1 3o!te tele=Xni0o, 3or e+e13lo < e de !2ito 1eu 0ora5(o 3ara/a) De u1 1odo in!tinti/o e intuiti/o eu 0o13reendia Bue !e trata/a de algo 1ai! i13ortante, 1ai! tu1ultuo!o e 1ai! a3ai+onado do Bue no!!a! 2oa! 0au!a!, 3or ad1irA/ei! Bue =o!!e1) ) ) Era, eu !ei, u1 intere!!e o2!e!!i/o) ) ) V! /e:e! eu 1e!1o Funta/a 3eBueno! 3eda5o! de 1adeira) E!!e !12olo, 0on!iderado irri!Grio e1 1eu lar, era, 0ontudo, o =o0o de e!3eran5a! e de!eFo! in0on0e2/ei!) ) ) Ao le12rar'1e di!!o, u1a !en!a5(o do 1eu 3rG3rio =ra0a!!o 3e!a 3ro=unda1ente !o2re 1i1) Eu de/ia tH'la u!ado !o2re o 0ora5(oL de/ia tH'la 0arregado 0o1o u1
"%

3re0io!o e!tandarte, Bue Fa1ai! de/eria !air de 1inha! 1(o!L e12ora eu 0a!!e, de/ia !er !egurada no alto) Ela de/ia ter !ido o 1eu 0ulto, o 1eu uni=or1e, a 1inha linguage1, a 1inha /ida) >(o terei de!0ul3a!L n(o 3o!!o di:er Bue n(o !a2ia) Eu !a2ia de!de o 3rin03io, e 1e a=a!tei) &6 Mai! tarde, 3or@1, ele /oltou, 0o1o 0ada u1 de nG! Bue FA te/e u1 /i!lu12re da realidade do ri!to 0ru0i=i0ado de/e =a:er) $oi! o ni0o Je!u! autHnti0o @ o Bue 1orreu na 0ru:) Ma! 3or Bue ele 1orreuQ Tue1 =oi re!3on!A/el 3or !ua 1orteQ E!!a @ a 3ergunta a Bue no! /olta1o! no 3rG+i1o 0a3tulo)

2 Por que Cristo morreu?


$or Bue ri!to 1orreuQ Tue1 =oi re!3on!A/el 3or !ua 1orteQ Muito! n(o /He1 3ro2le1a algu1 ne!ta! 3ergunta! e, 3ortanto, n(o tH1 di=i0uldade algu1a e1 re!3onder a ela!) $ara e!!e!, o! =ato! 3are0e1 t(o 0laro! 0o1o o dia) Je!u! n(o J1orreuJ, di:e1L ele =oi 1orto, e+e0utado 3u2li0a1ente 0o1o u1 0ri1ino!o) A0ha/a1 Bue a! doutrina! Bue ele en!ina/a era1 3erigo!a!, at@ 1e!1o !u2/er!i/a!) O! dirigente! Fudai0o! =i0ara1 =urio!o! 0o1 !ua atitude de!re!3eito!a 3ara 0o1 a lei e 0o1 !ua! rei/indi0a5Ce! 3ro/o0adora!, enBuanto o! ro1ano! ou/ira1 di:er Bue ele !e e!ta/a 3ro0la1ando rei do! Fudeu!, e, a!!i1, de!a=ia/a a autoridade de @!ar) $ara a12o! o! gru3o!, Je!u! 3are0ia !er u1 3en!ador e 3regador re/olu0ionArio, e algun! o 0on!idera/a1 ta12@1 0o1o ati/i!ta re/olu0ionArio) Ele 3ertur2ou o status &uo t(o 3ro=unda1ente Bue de0idira1 a0a2ar 0o1 ele) De =ato, entrara1 e1 u1a alian5a 1aligna a =i1 de =a:H'lo) >o tri2unal a3re!entou'!e u1a a0u!a5(o teolGgi0a 0ontra ele, 2la!=H1ia) >o tri2unal ro1ano a a0u!a5(o era 3olti0a, !edi5(o) Ma! Buer !eu delito tenha !ido /i!to 0o1o 3ri1aria1ente 0ontra Deu!, Buer 0ontra @!ar, o re!ultado =oi o 1e!1o) $er0e2ia1'no 0o1o u1a a1ea5a N lei e N orde1, a Bual n(o 3odia1 tolerar) De 1odo Bue o liBuidara1) $or Bue ele 1orreuQ O!ten!i/a1ente, ele 1orreu 0o1o u1 0ri1ino!o, 1a! na realidade, 0o1o a /ti1a de 1ente! 1edo0re!, e 0o1o u1 1Artir de !ua 3rG3ria grande:a) U1 do! a!3e0to! =a!0inante! Bue o! e!0rito! do! relato! do! E/angelho! =a:e1 do Fulga1ento de Je!u! @ e!!a 1e!0la de =atore! legai! e 1orai!) Todo! ele! indi0a1 Bue tanto no tri2unal Fudai0o 0o1o no ro1ano !eguiu'!e 0erto 3ro0edi1ento legal) A /iti1a =oi 3re!a, a0u!ada e e+a1inada, e 0ha1ara1'!e te!te1unha!) Ent(o o Fui: deu o !eu /eredi0to e 3ronun0iou a !ua !enten5a) ontudo, o! e/angeli!ta! ta12@1 e!0lare0e1 Bue o 3re!o n(o era 0ul3ado da! a0u!a5Ce!, Bue a! te!te1unha! era1 =al!a!, e Bue a !enten5a de 1orte =oi u1 horrendo erro Fudi0ial) Al@1 do 1ai!, o 1oti/o de!!e erro =oi a 3re!en5a de =atore! 3e!!oai! e 1orai! Bue in=luen0iara1 a e+e0u5(o da lei) ai=A!, !u1o !a0erdote Fudai0o, e $ilato!, 3ro0urador ro1ano, n(o era1 a3ena! o=i0iai! da igreFa e do e!tado, no 0u13ri1ento e e+e0u5(o de !eu! de/ere! o=i0iai!L era1 !ere! hu1ano! de0ado! e =al/ei!, le/ado! 3ela! 3ai+Ce! !o12ria! Bue go/erna1 a todo! nG!) $oi! no!!o! 1oti/o! !(o 0on=u!o!) $ode1o! ter H+ito e1 3re!er/ar u1 3ou0o de retid(o no de!e13enho do de/er 32li0o, 1a! 3or trA! de!!a =a0hada e!3reita1 e1o5Ce! /iolenta! e 3e0a1ino!a!, a! Buai! e!t(o a1ea5ando e+3lodir) O! e/angeli!ta! e+3Ce1 e!!e! 3e0ado! !e0reto!, enBuanto 0onta1 a hi!tGria da 3ri!(o, Fulga1ento, !enten5a e e+e0u5(o de Je!u!) D u1 do! 3ro3G!ito! da !ua narrati/a, 3oi! o 1aterial do! E/angelho! era u!ado na in!tru5(o oral do! 0on/ertido!) Os soldados romanos e Pilatos

"?

O! re!3on!A/ei! i1ediato! 3ela 1orte de Je!u! =ora1, @ 0laro, o! !oldado! ro1ano! Bue e+e0utara1 a !enten5a) Toda/ia, nenhu1 do! Buatro e/angeli!ta! de!0re/eu o 3ro0e!!o de 0ru0i=i0a5(o) Se ti/@!!e1o! de de3ender e+0lu!i/a1ente do! E/angelho!, n(o !a2era1o! o Bue a0onte0eu, Outro! do0u1ento! 0onte13or8neo!, 3or@1, no! di:e1 0o1o era =eita a 0ru0i=i0a5(o) $ri1eiro, o 3ri!ioneiro era de!3ido e hu1ilhado 3u2li0a1ente) A !eguir era =or5ado a deitar'!e de 0o!ta! no 0h(o, !ua! 1(o! era1 3regada! ou atada! ao 2ra5o hori:ontal da 0ru: 6o pati1u!um+. e !eu! 3@! ao 3o!te /erti0al) Ent(o a 0ru: era erguida e Fogada nu1 2ura0o e!0a/ado 3ara ela no 0h(o) E1 geral, 3ro/iden0ia/a'!e u1 3ino ou a!!ento rudi1entar a =i1 de re0e2er u1 3ou0o do 3e!o do 0or3o da /ti1a 3ara Bue n(o !e ra!ga!!e e 0a!!e) A =i0a/a o 0ru0i=i0ado 3endurado, e+3o!to N inten!a dor =!i0a, ao rid0ulo do 3o/o, ao 0alor do dia e ao =rio da noite) A tortura dura/a /Ario! dia!) O! e!0ritore! do! E/angelho! n(o de!0re/e1 o 3ro0e!!o de 0ru0i=i0a5(o) Unindo o Bue ele! no! di:e1, 3are0e Bue, !egundo u1 0o!tu1e ro1ano 0onhe0ido, Je!u! 0o1e5ou 0arregando !ua 3rG3ria 0ru: ao lugar da e+e0u5(o) Su3Ce'!e, 0ontudo, Bue ele 0aiu !o2 o 3e!o dela, 3oi! u1 ho1e1 0ha1ado Si1(o, natural de irene, no >orte da W=ri0a, Bue naBuele 1o1ento entra/a na 0idade, /indo do 0a13o, =oi detido e =or5ado a le/ar a 0ru: de Je!u!) Tuando 0hegara1 ao Jlugar 0ha1ado OGlgota 6Bue !igni=i0a o lugar da a/eira7J, o=ere0era1 a Je!u! /inho 1i!turado 0o1 1irra, u1 ge!to de 1i!eri0Grdia 0uFa =inalidade era atenuar a dor) Ma!, e12ora o ti/e!!e 3ro/ado, !egundo Mateu!, Je!u! !e re0u!ou a 2e2H'lo) A !eguir, o! Buatro e/angeli!ta! !i13le!1ente e!0re/e1* JE o 0ru0i=i0ara1J)1 E @ !G) Ra/ia1 de!0rito, 0o1 algun! detalhe!, 0o1o o! !oldado! :o12ara1 dele no $retGrio 6re!idHn0ia do go/ernador7* Ve!tira1'no 0o1 u1 1anto de 3r3ura, 0olo0ara1 u1a 0oroa de e!3inho! na !ua 0a2e5a e u1 0etro de 0ani5o na !ua 1(o direita, /endara1'lhe o! olho!, 0u!3ira1 nele e 2atera1'lhe na =a0e e dera1'lhe na 0a2e5a, ao 1e!1o te13o Bue o de!a=ia/a1 a identi=i0ar Bue1 o =eria) Ta12@1 aFoelhara1'!e na !ua =rente e1 :o12aria) O! e/angeli!ta!, 3or@1, n(o o=ere0e1 detalhe! da 0ru0i=i0a5(oL n(o =a:e1 re=erHn0ia algu1a ao 1artelo, ao! 3rego!, N dor, ne1 1e!1o ao !angue) Tudo o Bue no! di:e1 @* JE o 0ru0i=i0ara1J) I!to @, o! !oldado! ha/ia1 e+e0utado o !eu horrendo de/er) >(o hA e/idHn0ia de Bue tenha1 tido 3ra:er nele, ne1 !uge!t(o de tere1 !ido 0ru@i! ou !Adi0o!) E!ta/a1 a3ena! o2ede0endo a u1a orde1) Era o !eu de/er) -i:era1 o Bue tinha1 de =a:er) E o te13o todo, di:'no! 4u0a!, Je!u! 0ontinua/a a orar e1 /o: alta* J$ai, 3erdoa'lhe! 3orBue n(o !a2e1 o Bue =a:e1J 6"%*%?7) E12ora o! e!0ritore! do! E/angelho! 3are5a1 !ugerir Bue nenhu1a 0ul3a tinha1 o! !oldado! ro1ano! 3or 0ru0i=i0are1 a Je!u! 6e a0re!0enta1 Bue 1ai! tarde o 0enturi(o re!3on!A/el 3or ele! 0reu, ou 3elo 1eno! Bua!e 0reu7, Buanto ao 3ro0urador ro1ano Bue ordenou a 0ru0i=i0a5(o, o 0a!o @ 2e1 di=erente) JEnt(o $ilato! o entregou 3ara !er 0ru0i=i0ado) To1ara1 ele!, 3oi!, a Je!u!) ) ) Onde o 0ru0i=i0ara1J 6Jo(o 19*16'187) $ilato! era 0ul3ado) De =ato, a !ua 0ul3a en0ontra'!e e1 no!!o 0redo 0ri!t(o o Bual de0lara Bue Je!u! =oi J0ru0i=i0ado !o2 $Xn0io $ilato!J) Sa2e'!e Bue $ilato! =oi no1eado 3ro0urador 6i!to @, go/ernador ro1ano7 da 3ro/n0ia =ronteiri5a da Jud@ia 3elo i13erador Ti2@rio e !er/iu durante de: ano!, de 0er0a de "6 a %6 A)D) Ele adBuiriu a =a1a de hA2il ad1ini!trador, tendo u1 !en!o de Fu!ti5a ti3i0a1ente ro1ano) O! Fudeu!, 3or@1, o odia/a1 3orBue ele o! de!3re:a/a) Ele! n(o !e e!Bue0ia1 de !eu ato de 3ro/o0a5(o do in0io do !eu go/erno Buando e+i2iu o! e!tandarte! ro1ano! na 3rG3ria 0idade de Jeru!al@1) Jo!e=o de!0re/e outra de !ua! lou0ura!, a !a2er, Bue de!a3ro3riou dinheiro do te13lo a =i1 de 0on!truir u1 aBueduto) " Muito! a0ha1 Bue =oi no 1oti1 Bue !e !eguiu Bue ele 1i!turou !angue de 0erto! galileu! 0o1 o! !eu! !a0ri=0io! 64u0a! 1%*17) E!ta! !(o a3ena! algu1a! a1o!tra! do !eu te13era1ento e!Buentado, de !ua /iolHn0ia e 0rueldade) De a0ordo 0o1 -il(o, o rei Agri3a I, nu1a 0arta ao i13erador algula, de!0re/eu $ilato! 0o1o* JU1 ho1e1 de di!3o!i5(o in=le+/el, e 1uito 0ruel 0o1o ta12@1 o2!tinadoJ, % Seu o2Feti/o 3rin0i3al era
"&

1anter a lei e a orde1, 0on!er/ar o! Fudeu! 3ertur2adore! =ir1e1ente !o2 0ontrole, e, !e ne0e!!Ario 3ara e!!e! =in!, !er i13la0A/el na !u3re!!(o de BualBuer tu1ulto ou a1ea5a de 1oti1) O retrato de $Xn0io $ilato! no! E/angelho! !e en0ai+a ne!!a e/idHn0ia e+terna) Tuando o! dirigente! Fudai0o! le/ara1 Je!u! a ele, di:endo* JEn0ontra1o! e!te ho1e1 3er/ertendo a no!!a na5(o, /edando 3agar tri2uto a @!ar e a=ir1ando !er ele o ri!to, ReiJ 64u0a! "%*"7, $ilato! n(o 3Xde dei+ar de lhe! dar aten5(o) V 1edida Bue a !ua in/e!tiga5(o 3ro!!egue, o! e/angeli!ta! re!!alta1 doi! 3onto! i13ortante!) $ri1eiro, $ilato! e!ta/a 0on/i0to da ino0Hn0ia de Je!u!) Ele o2/ia1ente =i0ou i13re!!ionado 0o1 a no2re 0onduta, 0o1 o do1nio 3rG3rio e a ino0Hn0ia 3olti0a do 3ri!ioneiro) De =or1a Bue ele de0larou 3u2li0a1ente trH! /e:e! n(o a0har nele 0ul3a algu1a) A 3ri1eira de0lara5(o ele a =e: logo de3oi! do a1anhe0er de !e+ta'=eira Buando o Sin@drio lhe le/ou o 0a!o) $ilato! o! ou/iu, =e: algu1a! 3ergunta! a Je!u!, e de3oi! de u1a audiHn0ia 3reli1inar anun0iou* J>(o /eFo ne!te ho1e1 0ri1e algu1J) ? A !egunda o0a!i(o =oi Buando Je!u! /oltou, de3oi! de ter !ido e+a1inado 3or Rerode!) $ilato! di!!e ao! !a0erdote! e ao 3o/o* JA3re!enta!te!'1e e!te ho1e1 0o1o agitador do 3o/oL 1a!, tendo'o interrogado na /o!!a 3re!en5a, nada /eri=iBuei 0ontra ele do! 0ri1e! Bue o a0u!ai!) >e1 ta13ou0o Rerode!, 3oi! no'lo tornou a en/iar) E, 3oi!, 0laro Bue nada 0ontra ele !e /eri=i0ou digno de 1orte)J & A e!ta altura a 1ultid(o gritou* J ru0i=i0a'o] ru0i=i0a'o]J Ma! $ilato! re!3ondeu, 3ela ter0eira /e:* JTue 1al =e: e!teQ De =ato nada a0hei 0ontra ele 3ara 0ondenA'lo N 1orteJ) 6 Al@1 di!!o, a 0on/i05(o 3e!!oal do $ro0urador a0er0a da ino0Hn0ia de Je!u! =oi 0on=ir1ada 3ela 1en!age1 en/iada 3or !ua 1ulher* J>(o te en/ol/a! 0o1 e!!e Fu!toL 3orBue hoFe, e1 !onho!, 1uito !o=ri 3or !eu re!3eitoJ 6Mateu! ",*197) A in!i!tHn0ia re3etida de $ilato! !o2re a ino0Hn0ia de Je!u! @ o 3ano de =undo e!!en0ial ao !egundo 3onto a !eu re!3eito ao Bual o! e/an geli!ta! d(o Hn=a!e, a !a2er, !ua! engenho!a! tentati/a! de e/itar ter de to1ar u1 3artido) Ele Bueria e/itar !enten0iar a Je!u! 6/i!to a0reditar !er ele ino0ente7 e ao 1e!1o te13o e/itar e+onerA'lo 6/i!to a0reditare1 o! dirigente! Fudai0o! !er ele 0ul3ado7) o1o 3oderia $ilato! 0on!eguir 0on0iliar e!!e! =atore! irre0on0iliA/ei!Q Ve1o'lo 0ontor0er'!e N 1edida Bue tenta !oltar a Je!u! e 3a0i=i0ar o! Fudeu!, i!to @, !er Fu!to e inFu!to !i1ultanea1ente) Ele tentou Buatro e/a!Ce!) $ri1eira, ao ou/ir Bue Je!u! era da Oalil@ia, e, 3ortanto, e!tar !o2 a Furi!di5(o de Rerode!, en/iou'o ao rei 3ara Fulga1ento, e!3erando tran!=erir a ele a re!3on!a2ilidade da de0i!(o) Rerode!, 3or@1, de/ol/eu Je!u! !e1 !enten5a 64u0a! "%*&'1"7) Segunda, ele tentou 1eia!'1edida!* J$ortanto, de3oi! de o 0a!tigar, !oltA'lo'eiJ 64u0a! "%*16, ""7) Ele e!3era/a Bue a 1ultid(o !e !ati!=i:e!!e 0o1 algo 1eno! Bue a 3enalidade 1A+i1a, e Bue o de!eFo de !angue do 3o/o =o!!e !a0iado ao /ere1 a! 0o!ta! de Je!u! la0erada!) -oi u1a a5(o 1e!Buinha) $oi! !e Je!u! era ino0ente, de/ia ter !ido i1ediata1ente !olto, n(o 3ri1eira1ente a5oitado) Ter0eira, ele tentou =a:er a 0oi!a 0erta 6!oltar a Je!u!7 0o1 o 1oti/o errado 63ela e!0olha da 1ultid(o7) 4e12rando'!e do 0o!tu1e Bue o $ro0urador tinha de dar ani!tia de 3A!0oa a u1 3ri!ioneiro, ele e!3era/a Bue o 3o/o e!0olhe!!e a Je!u! 3ara e!!e =a/or) Ent(o ele 3odia !oltA'lo 0o1o u1 ato de 0le1Hn0ia e1 /e: de u1 ato de Fu!ti5a) Era u1a id@ia a!tuta, 1a! inerente1ente /ergonho!a, e o 3o/o a =ru!trou e+igindo Bue o 3erd(o =o!!e dado a u1 notGrio 0ri1ino!o e a!!a!!ino, 9arra2A!) Tuarta, ele tentou 3rote!tar !ua ino0Hn0ia) To1ando Agua, la/ou a! 1(o! na 3re!en5a do 3o/o, di:endo* JE!tou ino0ente do !angue de!te Fu!toJ aMateu! ",*"?7) E ent(o, ante! Bue !ua! 1(o! !e !e0a!!e1, entregou'o 3ara !er 0ru0i=i0ado) o1o 3Xde ele in0orrer ne!!a grande 0ul3a i1ediata1ente de3oi! de ter 3ro0la1ado a ino0Hn0ia de Je!u!Q E =A0il 0ondenar a $ilato! e 3a!!ar 3or alto no!!o 3rG3rio 0o13orta1ento igual1ente tortuo!o) An!io!o! 3or e/itar a dor de u1a entrega 0o13leta a ri!to, nG! ta12@1 3ro0ura1o! !u2ter=gio!) Dei+a1o! a de0i!(o 3ara algu@1 1ai!, ou o3ta1o! 3or u1
"6

0o13ro1i!!o 1orno, ou 3ro0ura1o! honrar a Je!u! 3elo 1oti/o errado 60o1o 1e!tre e1 /e: de Senhor7, ou at@ 1e!1o =a:e1o! u1a a=ir1a5(o 32li0a de lealdade a ele, 1a! ao 1e!1o te13o o nega1o! e1 no!!o! 0ora5Ce!) TrH! e+3re!!Ce! na narrati/a de 4u0a! ilu1ina1 o Bue, =inal1ente, $ilato! =e:* Jo !eu 0la1or 3re/ale0euJ, J$ilato! de0idiu atender'lhe! o 3edidoJ, e JBuanto a Je!u!, entregou N /ontade dele!J 64u0a! "%*"%'"&7) O 0la1or de!es. 3edido de!es. /ontade de!es3 a e!te! $ilato!, e1 !ua =raBue:a, 0a3itulou) Ele de!eFa/a !oltar a Je!u! 64u0a! "%*"#7, 1a! ta12@1 de!eFa/a J0ontentar a 1ultid(oJ 6Mar0o! 1&*1&7) A 1ultid(o /en0eu) $or BuHQ $orBue lhe di!!era1* JSe !olta! a e!te, n(o @! a1igo de @!arL todo aBuele Bue !e =a: rei @ 0ontra @!arJ 6Jo(o 19*1"7) A e!0olha era entre a honra e a a12i5(o, entre o 3rin03io e a 0on/eniHn0ia) Ele FA e!ti/era e1 di=i0uldade! 0o1 Ti2@rio @!ar e1 dua! ou trH! o0a!iCe! 3r@/ia!) Ele n(o 3odia ar0ar 0o1 1ai! u1a) laro, Je!u! era ino0ente) laro, a Fu!ti5a e+igia a !ua li2erdade) Ma! 0o1o 3odia ele 3atro0inar a ino0Hn0ia e a Fu!ti5a !e, =a:endo'o, e!taria negando a /ontade do 3o/o, de!=eiteando o! dirigente! da na5(o e, a0i1a de tudo, 3ro/o0ando u1 le/ante, o Bue o le/aria a 3erder o =a/or i13erialQ Sua 0on!0iHn0ia a=ogou'!e na! alta! /o:e! da ra0ionali:a5(o) Ele =e: 0on0e!!Ce! 3or !er 0o/arde) O povo #udaico e seus sacerdotes E12ora n(o 3o!!a1o! e+onerar a $ilato!, 0erta1ente 3ode1o! re0onhe0er Bue ele !e en0ontra/a e1 u1 dile1a di=0il, e Bue =ora1 o! ldere! Fudai0o! Bue a o 0olo0ara1) -ora1 ele! Bue1 entregara1 Je!u! a $ilato! 3ara !er Fulgado, Bue1 o a0u!ara1 de rei/indi0a5Ce! e en!ino !u2/er!i/o!, e Bue1 ati5ara1 a 1ultid(o le/ando'a a e+igir a 0ru0i=i0a5(o) $ortanto, 0o1o o 3rG3rio Je!u! di!!e a $ilato!* JTue1 1e entregou a ti, 1aior 3e0ado te1J 6Jo(o 19*117) $ode !er Bue, /i!to ter ele e13regado o !ingular, !e re=eri!!e ao !u1o !a0erdote ai=A!, 1a! o Sin@drio todo e!ta/a i13li0ado) De/era!, o 3o/o ta12@1, 0o1o $edro auda:1ente lhe! di!!e logo de3oi! do $ente0o!te* JI!raeli' ta!) ) ) Je!u!, a Bue1 /G! tra!te! e nega!te! 3erante $ilato!, Buando e!te ha/ia de0idido !oltA'lo) VG!, 3or@1, nega!te! o Santo e o Ju!to e 3edi!te! Bue /o! 0on0ede!!e1 u1 ho1i0ida) De!!arte 1ata!te! o Autor da /ida) ) )J 6Ato! %*1"'1&7) $are0e Bue a! 1e!1a! 1ultidCe! Bue ha/ia1 re0e2ido a Je!u! e1 Jeru!al@1 no Do1ingo de Ra1o! 0o1 grande alegria, dentro de 0in0o dia! e!ta/a1 e1 alta! /o:e! 3edindo o !eu !angue) ontudo, a 0ul3a do! dirigente!, 3or tH'la! in0itado, era 1uito 1aior) Je!u!, de!de o in0io, ha/ia 3ertur2ado o e!ta2ele0i1ento Fudai0o) $ara 0o1e5ar, ele era irregular) E12ora !e di!!e!!e Ra2i, n(o ha/ia entrado 3ela 3orta 0erta, ne1 !u2ido a e!0ada 0erta) Ele n(o tinha 0reden0iai!, ne1 autori:a5(o a3ro3riada) Al@1 di!!o, ele ha/ia 0ha1ado !o2re !i 1e!1o a 0ontro/@r!ia 3or 0au!a do !eu 0o13orta1ento 3ro/o0ante, 0on=raterni:ando 0o1 gente de 1A =a1a, =e!teFando e1 /e: de FeFuar, e 3ro=anando o !A2ado 3or 1eio de 0ura!) >(o e!tando 0ontente 0o1 o de!re!3eito 3ela! tradi5Ce! do! an0i(o!, ele o! ha/ia, na realidade, reFeitado 0o1o u1 gru3o, e tinha ta12@1 0riti0ado ao! =ari!eu! 3or e+altare1 a tradi5(o, 0olo0ando'a a0i1a da E!0ritura) Ele! !e i13orta/a1 1ai! 0o1 o! regula1ento! do Bue 0o1 a! 3e!!oa!, di!!era ele, 1ai! 0o1 a 3uri=i0a5(o 0eri1onial do Bue 0o1 a 3ure:a 1oral, 1ai! 0o1 a! lei! do Bue 0o1 o a1or) Ele at@ 1e!1o o! ha/ia denun0iado 0o1o Jhi3G0rita!J, 0ha1ando'o! de Jguia! de 0ego!J e 0o13arando'o! a J!e3ul0ro! 0aiado!, Bue 3or =ora !e 1o!tra1 2elo!, 1a! interior1ente e!t(o 0heio! de o!!o! de 1orto! e de toda i1und0iaJ 6Mateu! "%*",7) E!ta! =ora1 a0u!a5Ce! intolerA/ei!) $ior ainda, ele e!ta/a 1inando a autoridade dele!) Ao 1e!1o te13o ele =a:ia a=ir1a5Ce! ultraFante! a0er0a de !er !enhor do !A2ado, 0onhe0er a Deu! 0o1o !eu $ai, at@ 1e!1o !er igual a Deu!) Era 2la!=H1ia) Si1, era i!!o 1e!1o, 2la!=H1ia) De 1odo Bue e!ta/a1 0heio! de indigna5(o autoFu!ti=i0ada 3ara 0o1 Je!u!) Sua doutrina era her@ti0a) Seu 0o13orta1ento era u1a o=en!a N lei !agrada) Ele de!/ia/a o 3o/o) E 0orria1 ru1ore! de Bue ele e!ta/a in0enti/ando a de!lealdade a @!ar) A!!i1, o
",

!eu 1ini!t@rio de/ia !er detido ante! Bue 0au!a!!e 1aior dano) Ele! tinha1 2on! 1oti/o! 3olti0o!, teolGgi0o! e @ti0o! 3ara e+igir Bue ele =o!!e 3re!o, Fulgado e 0ondenado) Al@1 di!!o, Buando o le/ara1 ao tri2unal e o 0olo0ara1 !o2 Fura1ento, 1e!1o ent(o ele =i:era rei/indi0a5Ce! 2la!=e1a! a0er0a de !i 1e!1o) Ou/ira1'no 0o1 !eu! 3rG3rio! ou/ido!) JA n(o era ne0e!!Ario 0ha1ar te!te1unha!) Ele era 2la!=e1ador 0on=e!!o) Ele 1ere0ia 1orrer) E!ta/a a2!oluta1ente 0laro) Ele era 0ul3ado) A! 1(o! dele! e!ta/a1 li13a!) E 0ontudo, e+i!tia1 =alha! no 0a!o do! dirigente! Fudai0o!) Dei+ando de lado a Bue!t(o =unda1ental da /era0idade da! a=ir1a5Ce! de Je!u!, ha/ia a Bue!t(o do 1oti/o) Tual era o 1oti/o =unda1ental da ho!tilidade Bue o! !a0erdote! !entia1 3ara 0o1 Je!u!Q Era o intere!!e dele! a e!ta2ilidade 3olti0a, a /erdade doutrinAria e a 3ure:a 1oralQ $ilato! n(o a0hou Bue =o!!e) Ele n(o !e dei+ou enganar 3ela! ra0ionali:a5Ce! do! ldere! do 3o/o, e!3e0ial1ente 3or !ua =ingida lealdade ao i13erador) o1o di!!e R) 9) S.ete* JEle dete0tou, !o2 o di!=ar0e dele!, o /0io /ulgar da in/eFaJ, , >a! 3ala/ra! de Mateu!* J$orBue !a2ia Bue 3or in/eFa o tinha1 entregadoJ) 8 >(o hA 1oti/o! 3ara Bue!tionar1o! a a/alia5(o de $ilato!) Ele era u1 Fui: a!tuto do 0arAter hu1ano) Al@1 di!!o, 3are0e Bue o! e/angeli!ta!, ao regi!trare1 o !eu Fu:o, o endo!!a1) In/eFa] In/eFa @ o lado in/er!o da 1oeda 0ha1ada /aidade) >ingu@1 Bue n(o tenha orgulho de !i 1e!1o Fa1ai! terA in/eFa de outro!) E o! dirigente! Fudai0o! era1 orgulho!o!L ra0ial, na0ional, religio!a e 1oral1ente orgulho!o!) Tinha1 orgulho da longa hi!tGria do rela0iona1ento e!3e0ial da !ua na5(o 0o1 Deu!, tinha1 orgulho de !eu 3rG3rio 3a3el de ldere! da na5(o, e, a0i1a de tudo, tinha1 orgulho da !ua autoridade) A 0o13eti5(o dele! 0o1 Je!u! =oi, e!!en0ial1ente, u1a luta 3ela autoridade) Je!u! ha/ia de!a=iado a autoridade dele!, 3oi! 3o!!ua u1 ti3o de autoridade Bue 1ani=e!ta1ente lhe! =alta/a) Tuando o! ldere! Fudai0o! =ora1 a Je!u! 0o1 !ua! 3ergunta! 0a30io!a!* J o1 Bue autoridade =a:e! e!ta! 0oi!a!Q ou Bue1 te deu tal autoridade 3ara a! =a:ere!QJ 6Mar0o! 11*"87, 3en!a/a1 Bue o tinha1 a3anhado) Ma!, e1 /e: di!!o, en0ontrara1'!e a1arrado! 3ela 0ontra3ergunta do Senhor* JO 2ati!1o de Jo(o era do 0@u ou do! ho1en!Q Re!3ondei'1eJ 6/)%#7) E!ta/a1 en0urralado!) >(o tinha1 0o1o re!3onder, 3orBue !e di!!e!!e1 Jdo 0@uJ, ele Buereria !a2er 3or Bue n(o 0rera1 nele, e !e di!!e!!e1 Jdo! ho1en!J, te1ia1 o 3o/o Bue a0redita/a Bue Jo(o era u1 3ro=eta /erdadeiro) De 1odo Bue n(o dera1 re!3o!ta) A tergi/er!a5(o dele! era u1 !into1a da !ua in!in0eridade) Se n(o 0on!eguia1 en=rentar o de!a=io da autoridade de Jo(o, 0erta1ente n(o 3oderia1 en=rentar o de!a=io da autoridade de ri!to) Ele di:ia ter autoridade 3ara en!inar a re!3eito de Deu!, 3ara e+3elir de1Xnio!, 3ara 3erdoar 3e0ado!, 3ara Fulgar o 1undo) E1 tudo i!to ele era 0o13leta1ente di=erente dele!, 3oi! a ni0a autoridade Bue ele! 0onhe0ia1 era o a3elo a outra! autoridade!) Al@1 di!!o, ha/ia u1a genuinidade auto'e/idente a0er0a da autoridade de Je!u!) Era real, !in0era, tran!3arente, di/ina) De 1odo Bue !e !entia1 a1ea5ado! 3or Je!u!) Ele 1ina/a o 3re!tgio dele!, o do1nio Bue e+er0ia1 !o2re a! 3e!!oa!, a !ua 3rG3ria auto0on=ian5a e !eu auto're!3eito, enBuanto o! dele 3er1ane0ia1 inta0to!) Tinha1 in/eFa dele, e, 3ortanto, de0idira1 eli1inA'lo) D intere!!ante Bue Mateu! relate dua! tra1a! in/eFo!a! 3ara eli1inar a Je!u!) A 3ri1eira, de Rerode!, no in0io da /ida de Je!u!, e a outra, do! !a0erdote!, no =inal) A12o! !entira1 u1a a1ea5a N !ua autoridade) De 1odo Bue a12o! 3ro0urara1 de!truir a Je!u!)9 $or 1ai! re!3eitA/ei! Bue o! argu1ento! 3olti0o! e teolGgi0o! do! !a0erdote! 3o!!a1 ter !ido, =oi a in/eFa Bue o! le/ou a entregar Je!u! a $ilato! 3ara !er de!trudo) A 1e!1a 3ai+(o 1aligna in=luen0ia no!!a! atitude! 0onte13or8nea! 3ara 0o1 Je!u!) Ele ainda @, 0o1o o deno1inou ) S) 4e.i!, Ju1 inter=eridor tran!0endentalJ) 1# Re!!enti1o'no! de !ua! intru!Ce! N no!!a /ida 3ri/ada, !ua e+igHn0ia de no!!a ho1enage1, !ua e+3e0tati/a de no!!a o2ediHn0ia) $or Bue @ Bue ele n(o 0uida de !eu! 3rG3rio! negG0io!, 3ergunta1o! 3etulante1ente, e no! dei+a e1 3a:Q A e!!a 3ergunta ele in!tantanea1ente re!3onde di:endo Bue nG! !o1o! o !eu negG0io e Bue Fa1ai! no!
"8

dei+arA !o:inho!) De 1odo Bue nG!, ta12@1, /e1o'lo 0o1o u1 ri/al a1ea5ador, Bue 3ertur2a no!!a 3a:, 1ina no!!a autoridade e di1inui no!!o auto're!3eito) >G! ta12@1 Buere1o! eli1inA'lo) Juda! I!0ariote!, o traidor Tendo /i!to 0o1o o! !a0erdote! entregara1 Je!u! a $ilato!, e 0o1o $ilato! o entregou ao! !oldado!, agora 3re0i!a1o! e+a1inar 0o1o, 3ara 0o1e5ar, Juda! o entregou ao! !a0erdote!) E!!a entrega @ e!3e0i=i0a1ente 0ha1ada de Jtrai5(oJ) De/era!, a Buinta' =eira !anta !erA !e13re le12rada 0o1o a noite e1 Bue ele =oi trado 61 orntio! 11*"%7, e Juda! 0o1o aBuele Bue o traiu) E!!e e3itA=io a0u!ador FA e!tA 3re!o ao !eu no1e Buando ele @ 1en0ionado 3ela 3ri1eira /e: no! E/angelho! entre o! Do:e) O! trH! e/angeli!ta! !inGti0o! 0olo0a1'no e1 lti1o lugar na li!ta do! a3G!tolo!) 11 >(o @ in0o1u1 algun! e+3re!!are1 !i13atia 3ara 0o1 Juda!) JA=inalJ, di:e1, J!e Je!u! ha/ia de 1orrer, algu@1 tinha de tra'lo) A!!i1, 3or Bue 0ul3ar a Juda!Q Ele n(o 3a!!ou de in!tru1ento da 3ro/idHn0ia, u1a /ti1a da 3rede!tina5(oJ) 9e1, a narrati/a 22li0a 0erta1ente indi0a Bue Je!u! 0onhe0ia de ante1(o a identidade do !eu traidor 1" e re=eriu' !e a ele 0o1o de!tinado N de!trui5(o 3ara Bue a E!0ritura !e 0u13ri!!e) 1% E ta12@1 /erdade Bue Juda! =e: o Bue =e: !o1ente de3oi! Bue SatanA! o in!tigou e entrou nele) 1? Entretanto, nada di!!o e+onera a Juda!) Ele de/e ar0ar 0o1 a re!3on!a2ilidade do Bue =e:, tendo, !e1 d/ida, deli2erada1ente tra1ado !ua! a5Ce!) O =ato de !ua trai5(o ter !ido 3redita na! E!0ritura! n(o !igni=i0a Bue ele n(o =o!!e u1 agente li/re, a!!i1 0o1o a! 3redi5Ce! do Antigo Te!ta1ento a0er0a da 1orte de Je!u! n(o !igni=i0a Bue ele n(o ti/e!!e 1orrido /oluntaria1ente) De =or1a Bue 4u0a! 1ai! tarde re=eriu'!e N !ua 1aldade 6Ato! 1*187) $or 1ai! =orte! ti/e!!e1 !ido a! in=luHn0ia! !at8ni0a! !o2re ele, de/e ter e+i!tido u1a @3o0a na Bual ele !e e+3X! a ela!) $are0e Bue Je!u! 0lara1ente o 0on!iderou 0o1o re!3on!A/el 3or !ua! a5Ce!, 3oi! at@ 1e!1o no lti1o in!tante, no 0enA0ulo, =e:'lhe u1 a3elo =inal, 1ergulhando u1 3eda5o de 3(o e dando'o a ele 6Jo(o 1%*"&'%#7) Juda!, 3or@1, reFeitou o a3elo de Je!u!, e !ua trai5(o 3are0e ainda 1ai! odio!a 3orBue =oi u1a Bue2ra =lagrante da ho!3italidade) >e!!e a!3e0to ela 0u13re outra E!0ritura Bue di:* JAt@ o 1eu a1igo nti1o, e1 Bue1 eu 0on=ia/a, Bue 0o1ia do 1eu 3(o, le/antou 0ontra 1i1 o 0al0anharJ 6Sal1o ?1*97) O 0ini!1o lti1o de Juda! =oi e!0olher trair o !eu Me!tre 0o1 u1 2eiFo, u!ando e!!e !12olo da a1i:ade a =i1 de de!tru'la) De 1odo Bue Je!u! a=ir1ou a 0ul3a de Juda!, di:endo* JAi daBuele 3or inter1@dio de Bue1 o -ilho do ho1e1 e!tA !endo trado] Melhor lhe =ora n(o ha/er na!0ido]J 6Mar0o! 1?*"17) A!!i1, Je!u! n(o a3ena! o 0ondenou, 1a! o 3rG3rio Juda!, no =inal, 0ondenou'!e a !i 1e!1o) Ele re0onhe0eu o !eu 0ri1e, trair o !angue ino0ente, de/ol/eu o dinheiro 3elo Bual tinha /endido a Je!u!, e !e !ui0idou) Se1 d/ida, ele e!ta/a 1ai! 3re!o 3elo re1or!o do Bue 3elo arre3endi1ento, 1a!, =inal1ente, 0on=e!!ou !ua 0ul3a) O 1oti/o do 0ri1e de Juda! hA 1uito Bue o0u3a a 0urio!idade e a engenho!idade do! e!tudio!o!) Algun! e!t(o 0on/i0to! de Bue ele era u1 :elote 1& Bue !e tinha unido a Je!u! e a !eu! !eguidore! na 0ren5a de Bue o 1o/i1ento dele! era de li2erta5(o na0ional, 1a! Bue, =inal1ente, o traiu 3or 0au!a de de!ilu!(o 3olti0a ou 0o1o u1 truBue a =i1 de Bue Je!u! =o!!e o2rigado a lutar) O! Bue tenta1 =a:er u1a re0on!tru5(o de!!e ti3o 3en!a1 Bue en0ontra1 e/idHn0ia 0on=ir1atGria no no1e JI!0ariote!J, e12ora todo! ad1ita1 Bue @ u1 no1e o2!0uro) E1 geral a0ha1 Bue o no1e indi0a a orige1 de Juda! 0o1o Ju1 ho1e1 de TuerioteJ, u1a 0idade do Sul da Jud@ia, a Bual @ 1en0ionada e1 Jo!u@ 1&*"&) Ma! o! Bue 3en!a1 Bue Juda! =oi u1 :elote !ugere1 Bue JI!0ariote!J !e rela0iona 0o1 a 3ala/ra J!i0ArioJ, u1 a!!a!!ino 6do lati1 sica e do grego si0arion. JadagaJ7) Jo!e=o 1en' 0iona o! sic-rios. In=la1ado! 3or u1 na0ionali!1o Fudai0o =anAti0o, o! !i0Ario! e!ta/a1 de0idido! a re0u3erar a inde3endHn0ia do !eu 3a! do do1nio 0olonial ro1ano, e 3ara e!!e =i1 lan5a/a1 1(o at@ 1e!1o do a!!a!!nio de !eu! ini1igo! 3olti0o!, a Bue1 de!3re:a/a1 0o1o in=or1ante!) O >o/o Te!ta1ento re=ere'!e a ele! a3ena! u1a /e:, a !a2er, Buando
"9

o 0o1andante ro1ano Bue ha/ia !al/o a $aulo de !er lin0hado e1 Jeru!al@1 3erguntou' lhe* J>(o @! tu, 3or/entura, o eg30io Bue hA te13o! !u2le/ou e 0ondu:iu ao de!erto Buatro 1il !i0Ario!QJ 6Ato! "1*%87) Outro! 0o1entari!ta! 0on!idera1 a 2a!e de!!a re0on!tru5(o de1a!iada1ente =ra0a, e atri2ue1 a de!er5(o de Juda! a =alha 1oral e1 /e: de 1oti/a5(o 3olti0a, i!to @, a gan8n0ia 1en0ionada 3elo Buarto e/angeli!ta) Ele no! di: Bue Juda! era o te!oureiro do gru3o a3o!tGli0o, tendo re0e2ido o 0uidado da 2ol!a 0o1u1) A o0a!i(o do 0o1entArio de Jo(o =oi a un5(o de Je!u! 3or Maria de 9et8nia) Ela trou+e u1 /a!o de ala2a!tro 0ontendo u1 3er=u1e 1uito 0aro 6nardo 3uro, !egundo Mar0o! e Jo(o7, o Bual derra1ou !o2re ele) Je!u! e!ta/a re0linado N 1e!a, e a 0a!a !e en0heu de u1 =ragrante 3er=u1e) -oi u1 grande ge!to de de/o5(o Bua!e e+agerada, ao Bual Je!u! 1ai! tarde 0ha1a de 2oa a5(o) Ma!, algun! do! 3re!ente! 6do! Buai! Fuda! =oi o 3orta'/o:7, reagira1 de 1odo total1ente di=erente) O2!er/ando'a 0o1 in0redulidade, ele! =ungara1 de indigna5(o autoFu!ti=i0ada) JTue de!3erd0io]J di!!era1) JTue e+tra/ag8n0ia 1aligna] O 3er=u1e 3odia !er /endido 3or u1 3re5o eBui/alente a 1ai! de u1 ano de !alArio!, e o dinheiro dado ao! 3o2re!)J O 0o1entArio dele!, 3or@1, era in!in0ero, 0o1o Jo(o 3ro!!egue a di:er) Juda! n(o di!!e i!!o 3orBue !e i13orta/a 0o1 o! 3o2re! 1a! 3orBue era ladr(oL 0o1o guardador da 2ol!a, ele !e !er/ia do dinheiro Bue nela era 0olo0ado) De/era!, tendo te!te1unhado e denun0iado o Bue /iu 0o1o o de!3erd0io irre!3on!A/el de Maria, ele 3are0e ter ido direta1ente ao! !a0erdote! a =i1 de re0u3erar u1 3ou0o da 3erda) O Bue e!t(o di!3o!to! a 1e dar !e eu o entregar a /o0H!Q 3erguntou ele) Se1 d/ida algu1a, ent(o 0o1e5ara1 a 3e0hin0har, e no =i1 0on0ordara1 e1 dar'lhe %# 1oeda! de 3rata, o 3re5o de re!gate de u1 e!0ra/o 0o1u1) O! e/angeli!ta!, 0o1 o !eu !en!o de alto dra1a, deli2erada1ente 0ontra!ta1 Maria 0o1 Juda!, a genero!idade de!3rendida daBuela e a 3e0hin0ha =ria1ente 0al0ulada de!te) A0er0a da! outra! 3ai+Ce! !o12ria! Bue e!taria1 Buei1ando o 0ora5(o de Juda! !G 3ode1o! 0onFeturar, 1a! Jo(o in!i!te e1 Bue =oi a gan8n0ia Bue =inal1ente o /en0eu) In=la1ado 3elo de!3erd0io do! !alArio! de u1 ano, ele =oi e /endeu a Je!u! 3or 1eno! de u1 ter5o de!!a Buantia) 16 >(o @ 3or a0a!o Bue Je!u! no! di: Bue no! a0autele1o! de toda a 0o2i5a, ou Bue $aulo de0lara Bue o a1or do dinheiro @ rai: de todo! o! ti3o! de 1ale!) 1, >a 2u!0a do ganho 1aterial o! !ere! hu1ano! tH1 de!0ido N! 3ro=unde:a! da de3ra/a5(o) O! 1agi!trado! tH1 3er/ertido a Fu!ti5a 3or !u2orno!, 0o1o o! Fui:e! de I!rael de Bue1 A1G! e!0re/eu* JVende1 o Fu!to 3or dinheiro, e 0ondena1 o ne0e!!itado 3or 0au!a de u1 3ar de !andAlia!J 6"*67) O! 3olti0o! tH1 u!ado o !eu 3oder 3ara a 0on0e!!(o de 0ontrato! ao Bue =a: u1a 3ro3o!ta 1elhor, e o! e!3iCe! tH1 de!0ido ao 3onto de /ender ao ini1igo o! !egredo! de !eu 3a!) O! nego0iante! tH1 =eito tran!a5Ce! de!one!ta!, 3ondo e1 3erigo a 3ro!3eridade de outro! a =i1 de ganhar 1ai!) At@ 1e!1o 3ro=e!!ore! !u3o!ta1ente e!3irituai! tH1 tran!=or1ado a religi(o e1 u1a e13re!a 0o1er0ial, e algun! ainda hoFe o =a:e1, de 1odo Bue o 0andidato ao 3a!torado re0e2e a ad/ertHn0ia* n(o !eFa a1ante do dinheiro)18 O linguaFar de toda! e!!a! 3e!!oa! @ o 1e!1o Bue o de Juda!* de3endendo do Bue 1e dere1, eu o entregarei a /o0H!) $oi! todo 1undo te1 o !eu 3re5o, a!!e/era O 0ni0o, de!de o a!!a!!ino 0ontratado, di!3o!to a 3e0hin0har a /ida de algu@1, ao 1ai! 2ai+o o=i0ial Bue atra!a a e1i!!(o de u1 do0u1ento ou u1 3a!!a3orte enBuanto n(o re0e2er o !eu !u2orno) Juda! n(o =oi e+0e5(o) Je!u! di!!era Bue @ i13o!!/el !er/ir a Deu! e ao dinheiro) Juda! e!0olheu o dinheiro) Muito! outro! tH1 =eito o 1e!1o) Os pecados deles e os nossos E+a1ina1o! o! trH! indi/duo! < $ilato!, ai=A! e Juda! < a Bue1 o! e/angeli!ta! a3Ce1 0ul3a 1aior 3ela 0ru0i=i0a5(o de Je!u!, e !eu! a!!o0iado!* o! !a0erdote!, o 3o/o e o! !oldado!) A0er0a de 0ada 3e!!oa ou gru3o u!a'!e o 1e!1o /er2o* paradidomi. tradu:ido 3or JentregarJ ou JtrairJ) Je!u! ha/ia 3redito Bue !eria entregue na! 1(o! do! ho1en!, ou Jentregue 3ara !er 0ru0i=i0adoJ)19 E o! e/angeli!ta!, ao 0ontare1 !ua
%#

hi!tGria, de1on!tra1 Bue a 3redi5(o de Je!u! =oi /erdadeira) $ri1eiro, Juda! o entregou ao! !a0erdote! 63or 0au!a da gan8n0ia7) A !eguir, o! !a0erdote! o entregara1 a $ilato! 63or 0au!a da in/eFa7) Ent(o $ilato! o entregou ao! !oldado! 63or 0au!a da 0o/ardia7, e ele! o 0ru0i=i0ara1)"# >o!!a rea5(o in!tinti/a a e!!e 1al a0u1ulado @ dar e0o N 3ergunta e!3antada de $ilato!, Buando a 1ultid(o gritou 3edindo o !angue de Je!u!* JTue 1al =e: eleQJ 6Mateu! ",*"%7) $ilato!, 3or@1, n(o re0e2eu u1a re!3o!ta lGgi0a) A 1ultid(o hi!t@ri0a 0la1a/a 0ada /e: 1ai! alto* J ru0i=i0a'o] ru0i=i0a'o]J Ma! 3or BuHQ D natural en0ontrar1o! de!0ul3a! 3ara ele!, 3oi! /e1o! a nG! 1e!1o! nele! e go!tara1o! de !er 0a3a:e! de no! de!0ul3ar1o!) De/era!, ha/ia algu1a! 0ir0un!t8n0ia! 1itigante!) o1o o 3rG3rio Je!u! di!!e ao orar 3elo 3erd(o do! !oldado! Bue o e!ta/a1 0ru0i=i0ando* J3oi! n(o !a2e1 o Bue =a:e1J) Da 1e!1a =or1a, $edro di!!e a u1a 1ultid(o de Fudeu! e1 Jeru!al@1* JEu !ei Bue o =i:e!te! 3or ignor8n0ia, 0o1o ta12@1 a! /o!!a! autoridade!)J $aulo a0re!0entou Bue, !e Jo! 3odero!o! de!te !@0uloJ ti/e!!e1 0o13reendido, JFa1ai! teria1 0ru0i=i0ado o Senhor da glGria)J "1 ontudo, !a2ia1 o !u=i0iente 3ara !er 0ul3ado!, a0eitar o =ato de !ua 0ul3a e !er 0ondenado! 3or !ua! a5Ce!) >(o e!ta/a1 ele! rei/indi0ando re!3on!a2ilidade total Buando 0la1ara1* J aia !o2re nG! o !eu !angue, e !o2re no!!o! =ilho!JQ "" $edro =alou 0o1 toda a =ranBue:a no dia de $ente0o!te* JE!teFa a2!oluta1ente 0erta, 3oi!, toda a 0a!a de I!rael de Bue a e!te Je!u! Bue v#s crucificastes. Deu! o =e: Senhor e ri!to)J Al@1 do 1ai!, longe de di!0ordar do !eu /eredi0to, o 0ora5(o do! ou/inte! de $edro !e 0o13ungiu e 3erguntara1 o Bue de/ia1 =a:er 6Ato! "*%6,%,7) E!tH/(o =oi ainda 1ai! direto e1 !eu di!0ur!o ao Sin@drio, o Bual o le/ou ao 1artrio) ha1ou o on0ilio de Jho1en! de dura 0er/i: e in0ir 0un0i!o! de 0ora5(o e de ou/ido!, /G! !e13re re!i!ti! ao E!3rito Santo, a!!i1 0o1o o =i:era1 /o!!o! 3ai! ta12@1 /G! o =a:ei!)J $oi! !eu! 3ai! ha/ia1 3er!eguido o! 3ro=eta! e 1atado aBuele! Bue 3redi!!era1 a /inda do Me!!ia!, e agora tinha1 trado e a!!a!!inado o 3rG3rio Me!!ia! 6Ato! ,*&1'&"7) $aulo, 1ai! tarde, u!ou linguage1 3are0ida ao e!0re/er ao! te!!aloni0en!e! a0er0a da o3o!i5(o Fudai0a do !eu te13o ao e/angelho* ele! J1atara1 o Senhor Je!u! e o! 3ro=eta!, 0o1o ta12@1 no! 3er!eguira1J) $or e!tare1 tentando 0on!er/ar o! gentio! a=a!tado! da !al/a5(o, o Fu:o /iria !o2re ele! 61 Te!!aloni0en!e! "*1?'167) ul3ar o 3o/o Fudeu 3ela 0ru0i=i0a5(o de Je!u! hoFe @ e+tre1a1ente =ora de 1oda) De/era!, !e a 0ru0i=i0a5(o =or u!ada 0o1o u1a de!0ul3a 3ara 1atA'lo! e 3er!egui'lo! 60o1o a0onte0eu no 3a!!ado7, ou 3ara 3ro3agar o anti'!e1iti!1o, @ a2!oluta1ente inde=en!A/el) O 1odo de e/itar o 3re0on0eito anti'!e1ti0o, 0ontudo, n(o @ =ingir Bue o! Fudeu! !(o ino0ente!, 1a!, tendo ad1itido a !ua 0ul3a, a0re!0entar Bue outro! 3artilhara1 dela) D a!!i1 Bue o! a3G!tolo! /ira1 a !itua5(o) Rerode! e $ilato!, gentio! e Fudeu!, di!!era1 ele!, tinha1 Funto! J0on!3iradoJ 0ontra Je!u! 6Ato! ?*",7) Mai! i13ortante ainda, nG! 1e!1o! ta12@1 !o1o! 0ul3ado!) Se e!ti/@!!e1o! no lugar dele!, tera1o! =eito e+ata1ente o Bue =i:era1) De/era!, nG! o fi$emos. $oi! !e13re Bue no! de!/ia1o! de ri!to, e!ta1o! J0ru0i=i0andoJ 3ara nG! 1e!1o! o -ilho de Deu!, e o Je+3ondo N igno1niaJ 6Re2reu! 6*67) >G! ta12@1 !a0ri=i0a1o! Je!u! N no!!a gan8n0ia 0o1o Juda!, N no!!a in/eFa 0o1o o! !a0erdote!, N no!!a a12i5(o 0o1o $ilato!) JE!ta/a! lA Buando 0ru0i=i0ara1 o 1eu SenhorQJ 3ergunta o 08nti0o e!3iritual) E de/e1o! re!3onder* JSi1, eu e!ta/a lA)J >(o a3ena! 0o1o e!3e0tadore!, 1a! ta12@1 0o1o 3arti0i3ante!, 3arti0i3ante! 0ul3ado!, tra1ando, traindo, 3e0hin0hando e entregando'o 3ara !er 0ru0i=i0ado) o1o $ilato!, 3ode1o! tentar tirar de no!!a! 1(o! a re!3on!a2ilidade 3or 1eio da Agua) Ma! no!!a tentati/a !erA t(o =til Buanto =oi a dele) $oi! hA !angue e1 no!!a! 1(o!) Ante! Bue 3o!!a1o! 0o1e5ar a /er a 0ru: 0o1o algo =eito para nG! 6Bue no! le/a N =@ e N adora5(o7, te1o! de /H'la 0o1o algo =eito por nG! 6Bue no! le/a ao arre3endi1ento7) De/era!, J!o1ente o ho1e1 Bue e!tA 3re3arado 3ara a0eitar !ua 3ar0ela de 0ul3a da 0ru:J, e!0re/e anon $eter Oreen, J3ode rei/indi0ar 3arte na !ua gra5aJ)"%
%1

A re!3o!ta Bue at@ agora de1o! N 3ergunta* J$or Bue ri!to 1or reuJQ 3ro0urou re=letir o 1odo 3elo Bual o! e!0ritore! do e/angelho 0onta1 a !ua hi!tGria) Ele! indi0a1 a 0orrente de re!3on!a2ilidade 6de Juda! ao! !a0erdote!, do! !a0erdote! a $ilato!, de $ilato! ao! !oldado!7, e, 3elo 1eno!, !ugere1 Bue a gan8n0ia, a in/eFa e o te1or, o! Buai! in!tigara1 o 0o13orta1ento do! en/ol/ido!, ta12@1 in!tiga1 o no!!o) ontudo, e!!e n(o @ o relato =inal do! e/angeli!ta!) O1iti u1a e/idHn0ia /ital Bue ele! a3re!enta1) D e!ta* e12ora Je!u! ti/e!!e !ido le/ado N 1orte 3elo! 3e0ado! hu1ano!, ele n(o 1orreu 0o1o 1Artir) $elo 0ontrArio, ele =oi N 0ru: e!3ontanea1ente, at@ 1e!1o deli2erada1ente) De!de o 0o1e5o do !eu 1ini!t@rio 32li0o, ele !e 0on!agrou a e!!e de!tino) >o !eu 2ati!1o, ele !e identi=i0ou 0o1 o! 3e0adore! 60o1o 1ai! tarde o =aria 3or 0o13leto !o2re a 0ru:7, e e1 !ua tenta5(o ele !e re0u!ou a de!/iar'!e do 0a1inho da 0ru:) Ele 3redi!!e 1uita! /e:e! o! !eu! !o=ri1ento! e 1orte, 0o1o /i1o! no 0a3tulo anterior, e, de0idida1ente, 3artiu 3ara Jeru!al@1 a =i1 de 1orrer a) O u!o 0on!tante Bue ele =a: da 3ala/ra Jde/eJ e1 rela5(o N !ua 1orte e+3re!!a n(o u1a 0o13ul!(o e+terior, 1a! !ua re!olu5(o interior de 0u13rir o Bue a !eu re!3eito ha/ia !ido e!0rito) JO 9o1 $a!tor dA a !ua /ida 3ela! o/elha!J, di!!e ele) Ent(o, dei+ando de lado a 1etA=ora, Jeu dou a 1inha /ida) ) ) >ingu@1 a tira de 1i1L 3elo 0ontrArio, eu e!3ontanea1ente a douJ 6Jo(o 1#*11, 1,,187) Al@1 di!!o, Buando o! a3G!tolo! re!ol/era1 e!0re/er a0er0a da nature:a /oluntAria da 1orte de Je!u!, u!ara1 /Aria! /e:e! o 1e!1o /er2o 4paradidomi+ o Bual o! e/angeli!ta! e13regara1 0o1 rela5(o ao !er ele entre"ue N 1orte 3or outro!) A!!i1, $aulo 3Xde e!0re/er Bue o J-ilho de Deu!, Bue 1e a1ou e a !i 1e!1o !e entregou 4paradontos+ 3or 1i1J)"? A a=ir1a5(o do a3G!tolo tal/e: tenha !ido u1 e0o de I!aa! &%*1", Bue di: Bue ele Jderra1ou 4pare-othe+ a !ua al1a na 1orteJ) $aulo ta12@1 u!ou o 1e!1o /er2o ao olhar 3ara a auto'entrega /oluntAria do -ilho N entrega do $ai) $or e+e13lo, JaBuele Bue n(o 3ou3ou ao !eu 3rG3rio -ilho, ante!, 3or todo! nG! o entregou 4paredo0en+. 3or/entura n(o no! darA gra0io!a1ente 0o1 ele toda! a! 0oi!a!QJ "& O0ta/iu! Pin!lo. re!u1iu o a!!unto 0o1 u1a 2ela a=ir1ati/a* JTue1 entregou Je!u! 3ara 1orrerQ >(o =oi Juda!, 3or dinheiroL n(o =oi $ilato!, 3or te1orL n(o =ora1 o! Fudeu!, 3or in/eFa < 1a! o $ai, 3or a1or]J"6 D e!!en0ial Bue 0on!er/e1o! Funto! e!te! doi! 1odo! 0o13le1entare! de olhar 3ara a 0ru:) >o n/el hu1ano, Juda! o entregou ao! !a0erdote!, o! Buai! o entregara1 a $ilato!, Bue o entregou ao! !oldado!, o! Buai! o 0ru0i=i0ara1) Ma!, no n/el di/ino, o $ai o entregou, e ele !e entregou a !i 1e!1o 3ara 1orrer 3or nG!) A 1edida Bue en0ara1o! a 0ru:, 3oi!, 3ode1o! di:er a nG! 1e!1o!* 2Eu o 1atei, 1eu! 3e0ado! o en/iara1 N 0ru:JL e* 2e!e !e 1atou, !eu a1or o le/ou N 0ru:J) O a3G!tolo $edro uniu a! dua! /erdade! e1 !ua ad1irA/el a=ir1ati/a do dia de $ente0o!te* JSendo e!te entregue 3elo deter1inado de!gnio e 3re!0iHn0ia de Deu!, /G! o 1ata!te!, 0ru0i=i0ando'o 3or 1(o de inBuo!)J ", A!!i1, $edro atri2uiu a 1orte de Je!u! !i1ultanea1ente ao 3lano de Deu! e N 1aldade do! ho1en!) $oi! a 0ru:, Bue @ u1a e+3o!i5(o da 1aldade hu1ana, 0o1o te1o! 0on!i ' derado e1 3arti0ular ne!te 0a3tulo, @ ao 1e!1o te13o a re/ela5(o do 3ro3G!ito di/ino de /en0er a 1aldade hu1ana a!!i1 e+3o!ta) Volto, ao ter1inar e!te 0a3tulo, N 3ergunta 0o1 a Bual o 0o1e0ei* 3or Bue Je!u! ri!to 1orreuQ Minha 3ri1eira re!3o!ta =oi Bue ele n(o 1orreuL ele =oi 1orto) Agora, 3or@1, de/o eBuili2rar e!!a re!3o!ta 0o1 o !eu o3o!to) Ele n(o =oi 1orto, ele 1orreu, entregando'!e /oluntaria1ente 3ara =a:er a /ontade do $ai) A =i1 de di!0ernir o Bue era a /ontade do $ai, te1o! de e+a1inar no/a1ente o! 1e!1o! e/ento!, de!ta /e: olhando a2ai+o da !u3er=0ie)

%"

3 Olhando Abaixo da Superfcie


>o! 0a3tulo! anteriore! 3ro0urei e!ta2ele0er doi! =ato! a0er0a da 0ru:) $ri1eiro, !ua i13ort8n0ia 0entral 63ara ri!to, 3ara !eu! a3G!tolo! e 3ara a igreFa 1undial de!de ent(o7, e, !egundo, !eu 0arAter deli2erado 63oi! e12ora tenha !ido de/ida N 1aldade hu1ana, =oi ta12@1 3or 0au!a de u1 3ro3G!ito deter1inado de Deu!, /oluntaria1ente a0eito 3or ri!to, Bue !e entregou a !i 1e!1o N 1orte7) Ma! 3or BuHQ Volta1o! a e!!e enig1a 2A!i0o) O Bue hA a0er0a da 0ru0i=i0a5(o de Je!u! Bue, a3e!ar de !eu horror, /ergonha e dor, a =a: t(o i13ortante ao 3onto de Deu! a 3laneFar de ante1(o e de ri!to /ir 3ara !u3ortA'laQ $ma constru!"o inicial $ode !er til re!3onder a e!!a 3ergunta e1 Buatro e!tAgio!, 0o1e5ando 0o1 o 0laro e n(o 0ontro/er!o, e, 3a!!o a 3a!!o, ir 3enetrando 1ai! 3ro=unda1ente no 1i!t@rio) $ri1eiro, Cristo morreu por n#s. Al@1 de !er ne0e!!Aria e /oluntAria, !ua 1orte =oi altru!ta e 2en@=i0a) Ele a e13reendeu 3or no!!a 0au!a, n(o 3ela !ua, e 0ria Bue atra/@! dela no! garantia u1 2e1 Bue n(o 3oderia !er garantido de nenhu1 outro 1odo) O 9o1 $a!tor, di!!e ele, ia dar a !ua /ida 3ela! o/elha!, e1 2ene=0io dela!) Si1ilar1ente, a! 3ala/ra! Bue ele 3ro=eriu no 0enA0ulo, ao dar o 3(o ao! !eu! di!03ulo!, =ora1* JI!to @ o 1eu 0or3o o=ere0ido 3or /G!J) O! a3G!tolo! 3egara1 e!!e !i13le! 0on0eito e o re3etira1, N! /e:e! tornando'o 1ai! 3e!!oal, tro0ando a !egunda 3e!!oa 3ela 3ri1eira* J ri!to 1orreu 3or nG!J)1 Ainda n(o hA nenhu1a e+3li0a5(o e nenhu1a identi=i0a5(o da 2Hn5(o Bue ele no! a!!egurou 1ediante a !ua 1orte, 1a! 3elo 1eno! 0on0orda1o! Buanto N! e+3re!!Ce! J3or /G!J e J3or nG!J) Segundo, Cristo morreu para condu$ir5nos a 6eus 61 $edro %*187) O =o0o do 3ro3G!ito 2en@=i0o da !ua 1orte @ a no!!a re0on0ilia5(o) o1o di: o redo >i0eno* J3or nG! 6geral7 e 3or no!!a !al/a5(o 63arti0ular7 ele de!0eu do 0@u) ) )J A !al/a5(o Bue ele 0on!eguiu 3ara nG! 1ediante !ua 1orte @ retratada de /Ario! 1odo!) V! /e:e! @ 0on0e2ida negati/a1ente 0o1o reden5(o, 3erd(o ou li2erta5(o) Outra! /e:e! @ 3o!iti/a < /ida no/a ou eterna, ou 3a: 0o1 Deu! no go:o de !eu =a/or e 0o1unh(o) " >o 3re!ente, o /o0a2ulArio 3re0i!o n(o i13orta) O 3onto i13ortante @ Bue, e1 0on!eBSHn0ia da !ua 1orte, Je!u! @ 0a3a: de 0on=erir'no! a grande 2Hn5(o da !al/a5(o) Ter0eiro, Cristo morreu por nossos pecados. >o!!o! 3e0ado! era1 o o2!tA0ulo Bue no! i13edia de re0e2er o do1 Bue ele de!eFa/a darno!) De 1odo Bue ele! tinha1 de !er re1o/ido! ante! Bue a !al/a5(o no! =o!!e outorgada) E ele o0u3ou'!e do! no!!o! 3e0ado!, ou o! le/ou, na !ua 1orte) A e+3re!!(o* J3or no!!o! 3e0ado!J 6ou =ra!eado 1uito !i1ilar7 @ u!ada 3ela 1aioria do! e!0ritore! do >o/o Te!ta1entoL 3are0e Bue ele! tinha1 0erte:a de Bue < de u1 1odo ainda n(o deter1inado < a 1orte de ri!to e no!!o! 3e0ado! !e rela0iona/a1) Ei! u1a a1o!tra de 0ita5Ce!* J ri!to 1orreu 3elo! no!!o! 3e0ado!, !egundo a! E!0ritura!J 6$aulo7L J ri!to 1orreu 3elo! 3e0ado! u1a /e: 3or toda!J 6$edro7L Jele a3are0eu de u1a /e: 3or toda!) ) ) 3ara de!=a:er o 3e0ado 1ediante o !a0ri=0io de !i 1e!1oJ, e ele Jo=ere0eu de u1a /e: 3or toda! u1 !a0ri=0io 3elo! 3e0ado!J 6Re2reu!7L Jo !angue de Je!u!, !eu -ilho, no! 3uri=i0a de todo o 3e0adoJ 6Jo(o7L JNBuele Bue no! a1a e no! li2ertou de no!!o! 3e0ado! atra/@! do !eu !angue) ) ) !eFa a glGriaJ 6A3o0ali3!e7)% Todo! e!te! /er!0ulo! 6e 1uito! 1ai!7 liga1 a 1orte de Je!u! ao! no!!o! 3e0ado!) Tue elo @ e!!eQ Tuarto, ri!to !o=reu a no!!a 1orte, ao 1orrer 3or no!!o! 3e0ado!) I!!o Buer di:er Bue !e a !ua 1orte e o! no!!o! 3e0ado! e!t(o ligado!, e!!e elo n(o @ e=eito de 1era 0on!eBSHn0ia 6ele =oi /ti1a de no!!a 2rutalidade hu1ana7, 1a! de 3enalidade 6ele !u3ortou e1 !ua 3e!!oa ino0ente a 3ena Bue no!!o! 3e0ado! 1ere0ia17) $oi! !egundo a E!0ritura, a 1orte !e rela0iona 0o1 o 3e0ado 0o1o !ua Fu!ta re0o13en!a* Jo !alArio do
%%

3e0ado @ a 1orteJ 6Ro1ano! 6*"%7) A 92lia toda /H a 1orte hu1ana n(o 0o1o u1 e/ento natura!. 1a! pena!. E u1a in/a!(o aliengena do 2o1 1undo de Deu!, e n(o =a: 3arte de !ua inten5(o original 3ara a hu1anidade) D 0erto Bue o regi!tro =G!!il indi0a Bue a 3ilhage1 e a 1orte e+i!tia1 no reino ani1al ante! da 0ria5(o do ho1e1) $or@1 3are0e Bue Deu! tinha e1 1ente u1 =i1 1ai! no2re 3ara o! !ere! hu1ano! 3ortadore! de !ua i1age1, =i1 tal/e: !e1elhante ao tra!lado Bue EnoBue e Elia! e+3eri1entara1, e N Jtran!=or1a5(oJ Bue o0orrerA 0o1 aBuele! Bue e!ti/ere1 /i/o! na /olta de Je!u!) ? Atra/@! de toda a E!0ritura, 3oi!, a 1orte 6tanto =!i0a 0o1o e!3iritual7 @ /i!ta 0o1o Fu:o di/ino !o2re a de!o2ediHn0ia hu1ana) & Da a! e+3re!!Ce! de horror 0o1 rela5(o N 1orte, a !en!a5(o de ano1alia de Bue o ho1e1 !e ti/e!!e tornado 0o1o a! 2e!ta! Bue 3ere0e1, u1a /e: Bue o 1e!1o de!tino aguarda a todo!) 6 Da ta12@1 a /iolenta indigna5(o de Bue Je!u! =oi al/o e1 !eu 0on=ronto 0o1 a 1orte ao lado do t1ulo de 4A:aro), A 1orte era u1 0or3o e!tranho) Je!u! re!i!tiu'lheL ele n(o 3Xde a0eitA'la) Se, 3oi!, a 1orte @ a 3ena do 3e0ado, e !e Je!u! n(o tinha 3e0ado 3rG3rio e1 !ua nature:a, 0arAter e 0onduta, n(o de/e1o! di:er Bue ele n(o 3re0i!a/a ter 1orridoQ >(o 3oderia ele, e1 /e: de 1orrer, ter !ido tra!ladadoQ Tuando o !eu 0or3o !e tornou tran!l0ido durante a tran!=igura5(o no 1onte, n(o ti/era1 o! a3G!tolo! u1a 3re/i!(o do !eu 0or3o da re!!urrei5(o 6da a in!tru5(o de a ningu@1 0ontare1 a0er0a de!!e a0onte0i1ento at@ Bue ele re!!urgi!!e dentre o! 1orto!, Mar0o! 9*97Q >(o 3odia ele naBuele 1o1ento ter entrado no 0@u e e!0a3ado N 1orteQ Ma! ele /oltou ao no!!o 1undo a =i1 de ir vo!untariamente N 0ru:) >ingu@1 lhe tiraria a /ida, in!i!tia eleL ele ia dA'la de !ua 3rG3ria /ontade) De 1odo Bue Buando o 1o1ento da 1orte 0hegou, 4u0a! a re3re!entou 0o1o u1 ato autodeter1inado do Senhor) J$aiJ, di!!e ele, Jna! tua! 1(o! entrego o 1eu e!3ritoJ)8 Tudo i!!o !igni=i0a Bue a !i13le! a=ir1ati/a do >o/o Te!ta1ento* Jele 1orreu 3or no!!o! 3e0ado!J di: 1uito 1ai! do Bue a3arenta na !u3er=0ie) A=ir1a Bue Je!u! ri!to, !endo !e1 3e0ado e n(o tendo ne0e!!idade de 1orrer, !o=reu a no!!a 1orte, a 1orte Bue no!!o! 3e0ado! 1ere0ia1) >e0e!!itare1o!, e1 0a3tulo! 3o!teriore!, 3enetrar 1ai! 3ro=unda1ente na ra:(o, 1oralidade e e=i0A0ia de!!a! a=ir1ati/a!) $or enBuanto de/e1o! 0ontentar'no! 0o1 e!ta 0on!tru5(o BuAdru3la 3reli1inar, Bue ri!to 1orreu 3or nG!, 3ara o no!!o 2e1L Bue e!!e J2e1J 3elo Bual ele 1orreu era a no!!a !al/a5(oL Bue a =i1 de no'la a!!egurar, ele te/e de en=rentar o! no!!o! 3e0ado!L e Bue, ao 1orrer 3or no!!o! 3e0ado!, =oi a no!!a 1orte Bue ele !o=reu) A 3ergunta Bue de!eFo =a:er agora, e N Bual 3ro0urarei re!3onder no re!tante de!te 0a3tulo, @ !e o! =ato! !e en0ai+a1 ne!ta 0on!tru5(o teolGgi0a 3reli1inar) SerA ela u1a teoria u1 tanto 0o13le+a i13o!ta !o2re a hi!tGria da 0ru:, ou !erA Bue a narrati/a do! e/angeli!ta! lhe !u3re e/idHn0ia e at@ 1e!1o 3er1ane0e inintelig/el !e1 elaQ Ar' gu1entarei e1 =a/or do lti1o 0a!o) Al@1 do 1ai!, 3ro0urarei de1on!trar Bue o Bue o! e/angeli!ta! retrata1, e12ora !eFa te!te1unho dele!, n(o @ de !ua in/en5(o) O Bue e!t(o =a:endo @ 3er1itir Bue entre1o! u1 3ou0o na 1ente do 3rG3rio ri!to) De 1odo Bue olhare1o! 3ara trH! da! 0ena! 3rin0i3ai! da! lti1a! /inte e Buatro hora! de Je!u! na terra < o 0enA0ulo, o Fardi1 do Oet!H1ani, e o lugar 0ha1ado OGlgota) Ao =a:er1o! e!!e e+a1e, !ere1o! in0a3a:e! de no! li1itar ao 1ero relato de u1a hi!tGria 3ungente, /i!to Bue 0ada 0ena 0ont@1 dito! de Je!u!, o! Buai! e+ige1 e+3li0a5(o e n(o 3ode1 !er dei+ado! de lado) Algo 1ai! 3ro=undo do Bue 1era! 3ala/ra! e a5Ce! e!ta/a a0onte0endo a2ai+o da !u3er=0ie) A /erdade teolGgi0a 0ontinua a a3are0er, 1e!1o Buando de!eFa1o! Bue ela no! dei+e e1 3a:) E1 3arti0ular, !enti1o'no! o2rigado! a =a:er 3ergunta! a0er0a da in!titui5(o da eia do Senhor no 0enA0ulo, !o2re a JagoniaJ no Fardi1 do Oet!H1ani, e a0er0a do Jgrito de de!e!3eroJ na 0ru:) ontudo, ante! Bue 3o!!a1o! =a:er e!!a! 3ergunta!, hA u1 =ato digno Bue no! di1inuirA o 3a!!o, e Bue te1 de /er 0o1 a 3er!3e0ti/a de Je!u! atra/@! de todo! e!!e! e/ento!) >o!!a hi!tGria te1 in0io na noite de Tuinta'-eira Santa) Je!u! tinha /i!to o !ol !e 3Xr 3ela lti1a /e:) Dentro de 1ai! ou 1eno! Buin:e hora! !eu! 1e12ro! !eria1
%?

e!tendido! na 0ru:) Dentro de /inte e Buatro hora! ele e!taria 1orto e enterrado) E ele !a2ia di!!o) ontudo, o e+traordinArio @ Bue ele e!ta/a 3en!ando a re!3eito de !ua 1i!!(o 0o1o ainda no =uturo, n(o no 3a!!ado) o13arati/a1ente, ele era Fo/e1, 3or 0erto entre o! trinta e trinta e 0in0o ano! de idade) Ele ne1 2e1 tinha /i/ido 1etade da /ida hu1ana) Ele ainda e!ta/a no auge de !eu! 3odere!) >a idade dele a 1aioria da! 3e!!oa! te1 !eu! 1elhore! ano! 3ela =rente) Mao1@ /i/eu at@ o! !e!!enta, SG0rate! at@ o! !etenta, e $lat(o e 9uda tinha1 1ai! de oitenta ano! Buando 1orrera1) Se a 1orte a1ea5a en0urtar a /ida de u1a 3e!!oa, o !enti1ento de =ru!tra5(o lan5a'a na tri!te:a) Ma! n(o a Je!u!, 3or e!te !i13le! 1oti/o* ele n(o 0on!idera a 1orte Bue e!ta/a 3re!te! a !o=rer 0o1o o =i1 lti1o de !ua 1i!!(o, 1a! 0o1o ne0e!!Aria N !ua reali:a5(o) So1ente algun! !egundo! ante! de ele 1orrer 6e n(o ante!7 ele =oi 0a3a: de gritar* JE!tA ter1inado]J De 1odo Bue, ent(o, e12ora =o!!e a !ua lti1a noite, e e12ora ti/e!!e 3ou0a! hora! de /ida, Je!u! n(o olha/a para tr-s. 3ara u1a 1i!!(o Bue ha/ia 0o13letado, 1uito 1eno! 3en!ando ter =alhadoL olha/a para frente. 3ara u1a 1i!!(o Bue e!ta/a 3re!te! a 0u13rir) A 1i!!(o de u1a /ida de trinta ou trinta e 0in0o ano! ha/eria de !er reali:ada e1 !ua! lti1a! /inte e Buatro hora!, de/era!, !ua! lti1a! !ei!) A %ltima Ceia no cenculo Je!u! e!ta/a 3a!!ando !ua lti1a noite na terra e1 re0lu!(o tranBSila 0o1 o! a3G!tolo!) Era o 3ri1eiro dia da =e!ta do! $(e! A!1o!, e ha/ia1'!e reunido 3ara to1ar a re=ei5(o 3a!0al Funto! na 0a!a de u1 a1igo) O lugar @ de!0rito 0o1o Ju1 0enA0ulo grande, 1o2iliado e 3re3aradoJ, e 3ode1o! i1aginA'lo! ao redor de u1a 1e!a 2ai+a, re0linado! !o2re al1o=ada! no 0h(o) E/idente1ente n(o ha/ia 0riado! Bue o! !er/i!!e1, de 1odo Bue ningu@1 lhe! la/ou o! 3@! ante! da re=ei5(o) >e1 u1 do! a3G!tolo!, ta13ou0o, =oi hu1ilde !u=i0iente 3ara !e de!in0u12ir de t(o /il tare=a) -oi 3ara inten!a 0on!terna5(o dele!, 3ortanto, Bue durante a 0eia Je!u! /e!tiu u1 a/ental de e!0ra/o, de!3eFou Agua nu1a 2a0ia e la/ou o! 3@! ao! a3G!tolo!, reali:ando a!!i1 o Bue nenhu1 dele! e!ti/era di!3o!to a =a:er) A !eguir ele lhe! di!!e 0o1o o a1or autHnti0o !e13re !e e+3re!!a 1ediante o !er/i5o hu1ilde e 0o1o o 1undo o! identi=i0aria 0o1o di!03ulo! !o1ente !e a1a!!e1 un! ao! outro!) E1 0ontra!te 0o1 a 3rioridade do a1or !a0ri=0ial e !er/i5al, ele o! ad/ertiu de Bue u1 1e12ro do gru3o iria tra'lo) Ele ta12@1 =alou 1uito da !ua i1inente 3artida, da /inda do on!olador Bue to1aria o !eu lugar, e do /ariado 1ini!t@rio de en!ino e te!te1unho de!!e E!3rito da /erdade) Ent(o, 0ontinuando a re=ei5(o, ele! o2!er/ara1 en0antado! Buando ele 3egou u1 3(o, a2en5oou'o 6i!to @, deu gra5a!7, Bue2rou'o e1 3eda5o! e 3a!!ou'o! ao! di!03ulo!, di:endo* JE!te @ o 1eu 0or3o, Bue @ dado 3or /G!L =a:ei i!to e1 1e1Gria de 1i1J) Da 1e!1a =or1a, ter1inada a 0eia, ele to1ou u1 0Ali0e de /inho, deu gra5a!, entregou'o ao! di!03ulo! e di!!e* JE!te @ o 0Ali0e da no/a alian5a e1 1eu !angueJL ou* JE!te @ o 1eu !angue da no/a alian5a, Bue @ derra1ado 3or 1uito! 3ara o 3erd(o de 3e0ado!L =a:ei i!to, !e13re Bue o 2e2erde!, e1 1e1Gria de 1i1J)9 E!!a! !(o a5Ce! e 3ala/ra! tre1enda1ente !igni=i0ati/a!) E 3ena Bue, 3or e!tar1o! t(o =a1iliari:ado! 0o1 ela!, tenda1 a 3erder o !eu i13a0to) $oi! lan5a1 inunda5Ce! de lu: !o2re a /i!(o Bue o 3rG3rio Je!u! tinha a re!3eito da !ua 1orte) Atra/@! do Bue =e: 0o1 o 3(o e 0o1 o /inho, e 1ediante o Bue di!!e a re!3eito de!!e! ele1ento!, ele e!ta/a dra1ati:ando /i!i/el1ente !ua 1orte ante! Bue a0onte0e!!e e dando a !ua 3rG3ria autori:ada e+3li0a5(o a0er0a do !eu !igni=i0ado e 3ro3G!ito) Ele en!ina/a 3elo! 1eno! trH! li5Ce!) A 3ri1eira li5(o !e re=eria 7 centra!idade de sua morte. Solene e deli2erada1ente, durante !ua lti1a noite 0o1 o! di!03ulo!, ele da/a in!tru5Ce! 0on0ernente! ao !eu 3rG3rio 0ulto 1e1orial) ontudo, n(o de/ia !er u1a ni0a o0a!i(o, 0o1o no!!o! 0ulto! 1e1orai! 1oderno!, o tri2uto =inal 3ago 3or a1igo! e 3arente!) $elo 0ontrArio, de/ia !er u1a re=ei5(o regular ou 0ulto, ou a12o!) Ele lhe! di!!e e!3e0i=i0a1ente Bue o re3eti!!e1* J=a:ei i!to e1 1e1Gria de 1i1J) O Bue de/ia1 =a:erQ De/ia1 0o3iar o Bue
%&

ele tinha =eito, tanto o! !eu! ato! 0o1o !ua! 3ala/ra!, i!to @, to1ar, Bue2rar, a2en5oar, identi=i0ar e 3artilhar o 3(o e o /inho) O Bue !igni=i0a/a1 o 3(o e o /inhoQ A! 3ala/ra! Bue ele 3ro=erira tinha1 a e+3li0a5(o) A0er0a do 3(o ele di!!era* JE!te @ o 1eu 0or3o Bue @ dado 3or /G!J, e do /inho* JE!te @ o 1eu !angue Bue @ derra1ado 3or /G!J) De 1odo Bue !ua 1orte =ala/a ao! di!03ulo! de a12o! o! ele1ento!) O 3(o n(o re3re!enta/a !eu 0or3o /i/o, enBuanto ele !e re0lina/a 0o1 ele! N 1e!a, 1a! !eu 0or3o Bue e1 2re/e !eria dado 3or ele! na 1orte) Da 1e!1a =or1a, o /inho n(o re3re!enta/a o !eu !angue Bue lhe 0orria na! /eia! enBuanto lhe! =ala/a, 1a! !eu !angue Bue e1 2re/e !eria derra1ado 3or ele! na 1orte) A e/idHn0ia @ 0lara e irre=utA/el) A eia do Senhor, Bue =oi in!tituda 3or Je!u!, e Bue @ o ni0o ato 0o1e1orati/o au tori:ado 3or ele, n(o dra1ati:a ne1 !eu na!0i1ento ne1 !ua /ida, ne1 !ua! 3ala/ra! ne1 !ua! o2ra!, 1a! !o1ente a !ua 1orte) >ada 3oderia indi0ar 1ai! 0lara1ente a !igni=i0a5(o 0entral Bue Je!u! atri2ua N !ua 1orte) Era 3or !ua 1orte Bue ele de!eFa/a, a0i1a de tudo, !er le12rado) $ortanto, @ !eguro di:er Bue n(o hA ri!tiani!1o !e1 a 0ru:) Se a 0ru: n(o =or o 0entro da no!!a religi(o, a no!!a religi(o n(o @ a de Je!u!) Segunda, Je!u! e!ta/a en!inando a re!3eito do prop#sito da sua morte. De a0ordo 0o1 $aulo e Mateu!, a! 3ala/ra! de Je!u! a0er0a do 0Ali0e re=eria1'!e n(o !o1ente ao !eu !angue 1a! ta12@1 N no/a alian5a a!!o0iada 0o1 o !eu !angue, e Mateu! a0re!0enta Bue o !angue de ri!to de/ia !er derra1ado 3elo 3erd(o do! 3e0ado!) ABui te1o! a a=ir1a5(o /erdadeira1ente =antA!ti0a de Bue 3or inter1@dio do derra1a1ento do !angue de Je!u!, na 1orte, Deu! e!ta/a to1ando a ini0iati/a de e!ta2ele0er u1 no/o 3a0to ou Jalian5aJ 0o1 o !eu 3o/o, na Bual u1a da! 1aiore! 3ro1e!!a! !eria o 3erd(o do! 3e0adore!) Tue Bui! ele di:erQ Muito! !@0ulo! ante! Deu! tinha =eito u1a alian5a 0o1 A2ra(o, 3ro1etendo a2en5oA'lo 0o1 u1a 2oa terra e u1a 3o!teridade a2undante) Deu! reno/ou e!!a alian5a no 1onte Sinai, de3oi! de tirar a I!rael 6de!0endente! de A2ra(o7 do Egito) Ele 3ro1eteu !er o !eu Deu! e =a:H'lo! o !eu 3o/o) Al@1 di!!o, e!!a alian5a =oi rati=i0ada 0o1 o !angue do !a0ri=0io* JEnt(o to1ou Moi!@! aBuele !angue e o a!3ergiu !o2re o 3o/o, e di!!e* Ei! aBui o !angue da alian5a Bue o Senhor =e: 0on/o!0o a re!3eito de toda! e!ta! 3ala/ra!)J1# $a!!ara1'!e 0entena! de ano!, durante o! Buai! o 3o/o !e e!Bue0eu de Deu!, Bue2rou a !ua alian5a e 3ro/o0ou o !eu Fu:o, at@ Bue u1 dia no !@ti1o !@0ulo a) ) a 3ala/ra do Senhor /eio a Jere1ia!, di:endo* Ei! a /H1 dia!, di: o Senhor, e =ir1arei no/a alian5a 0o1 a 0a!a de I!rael e 0o1 a 0a!a de JudA) >(o 0on=or1e a alian5a Bue =i: 0o1 !eu! 3ai!, no dia e1 Bue o! to1ei 3ela 1(o, 3ara o! tirar da terra do EgitoL 3orBuanto ele! anulara1 a 1inha alian5a, n(o o2!tante eu o! ha/er de!3o!ado, di: o Senhor) $orBue e!ta @ alian5a Bue =ir1arei 0o1 a 0a!a de I!rael, de3oi! daBuele! dia, di: o Senhor) >a 1ente lhe! i13ri1irei a! 1inha! lei!, ta12@1 no 0ora5(o lha! in!0re/ereiL eu !erei o !eu Deu!, e ele! !er(o o 1eu 3o/o) >(o en!inarA Fa1ai! 0ada u1 ao !eu 3rG+i1o, ne1 0ada u1 ao !eu ir1(o, di:endo* onhe0e ao Senhor, 3orBue todo! 1e 0onhe0er(o, de!de o 1enor at@ ao 1aior dele!, di: o Senhor) $oi!, 3erdoarei a! !ua! iniBSidade!, e do! !eu! 3e0ado! Fa1ai! 1e le12rarei) 6Jere1ia! %1*%1'%?7 $a!!ara1'!e 1ai! !ei! !@0ulo!, ano! de e!3era 3a0iente e e+3e0tati/a 0re!0ente, at@ u1a noite nu1 0enA0ulo de Jeru!al@1, e1 Bue u1 0a13onH! galileu, 0ar3inteiro de 3ro=i!!(o e 3regador 3or /o0a5(o, ou!ou di:er, 0o1 e=eito* JE!ta no/a alian5a, 3ro=eti:ada 3or Jere1ia!, e!tA 3re!te! a !er e!ta2ele0idaL o 3erd(o de 3e0ado! 3ro1etido 0o1o u1a da! 2Hn5(o! di!tinti/a! e!tA 3re!te! a =i0ar di!3on/elL e o !a0ri=0io 3ara !elar e!ta alian5a e a!!egurar e!te 3erd(o !erA o derra1a1ento do 1eu !angue na 1orte)J SerA 3o!!/el e+agerar a nature:a e!3anto!a de!!a rei/indi0a5(oQ ABui e!tA a /i!(o Bue Je!u! tinha da !ua 1orte) D o !a0ri=0io di/ina1ente ordenado 3elo Bual a no/a alian5a 0o1 a !ua 3ro1e!!a de 3erd(o !erA rati=i0ada) Ele /ai 1orrer a =i1 de le/ar o !eu 3o/o a u1 no/o rela0iona1ento de alian5a 0o1 Deu!)
%6

A ter0eira li5(o Bue Je!u! e!ta/a en!inando re=eria'!e 7 necessidade de apropriarmo5 nos pessoa!mente da sua morte. Se ti/er1o! ra:(o e1 di:er Bue, no 0enA0ulo, Je!u! e!ta/a a3re!entando u1a dra1ati:a5(o de !ua 1orte, @ i13ortante Bue o2!er/e1o! a =or1a Bue ela to1ou) >(o 0on!i!tia e1 u1 ator nu1 3al0o, e do:e 3e!!oa! no auditGrio) >(oL en/ol/eu a todo! 0o1o ta12@1 a ele, de 1odo Bue tanto ele! 0o1o ele 3arti0i3ara1 do dra1a) D /erdade Bue Je!u! to1ou o 3(o, a2en5oou'o e o Bue2rou, 1a! ent(o, enBuanto 0o1ia1, ele e+3li0ou a !igni=i0a5(o do !eu ge!to) >o/a1ente, ele to1ou o 0Ali0e e o a2en5oou, 1a! ent(o, enBuanto 2e2ia1, e+3li0ou a !igni=i0a5(o do !eu ge!to) A!!i1, n(o era1 1ero! e!3e0tadore! de!te dra1a da 0ru:L era1 3arti0i3ante! dele) >(o 3oderia1 ter dei+ado de entender a 1en!age1) A!!i1 0o1o n(o era !u=i0iente Bue o 3(o =o!!e Bue2rado e o /inho derra1ado, 1a! Bue tinha1 de 0o1er e 2e2er, da 1e!1a =or1a n(o era !u=i0iente Bue ele 1orre!!e, 1a! ele! tinha1 de !e a3ro3riar 3e!!oal1ente do! 2ene=0io! da !ua 1orte) O 0o1er e o 2e2er era1, 0o1o ainda o !(o, u1a 3arA2ola /i/a de re0e2er1o! a ri!to 0o1o no!!o Sal/ador 0ru0i=i0ado, e no! ali1entar1o! dele, 3ela =@, e1 no!!o! 0ora5Ce!) Je!u! FA ha/ia en!inado e!!a 1en!age1 e1 !eu grande di!0ur!o !o2re o $(o da Vida, o Bual /eio logo de3oi! da ali1enta5(o do! 0in0o 1il* E1 /erdade, e1 /erdade /o! digo* Se n(o 0o1erde! a 0arne do -ilho do ho1e1 e n(o 2e2erde! o !eu !angue, n(o tende! /ida e1 /G! 1e!1o!) Tue1 0o1er a 1inha 0arne e 2e2er o 1eu !angue te1 a /ida eterna, e eu o re!!u!0itarei no lti1o dia) $oi! a 1inha 0arne @ /erdadeira 0o1ida, e o 1eu !angue @ /erdadeira 2e2ida 6Jo(o 6*&%'&&7) A! 3ala/ra! de Je!u! naBuela o0a!i(o, e !ua! a5Ce! no 0enA0ulo te!te1unha1 a 1e!1a realidade) Dar ele o !eu 0or3o e o !eu !angue na 1orte era u1a 0oi!aL a3ro3riar1o'no! nG! da! 2Hn5(o! da !ua 1orte @ outra 1uito di=erente) ontudo, 1uito! ainda n(o a3rendera1 e!!a di!tin5(o) $o!!o ainda le12rar'1e da grande re/ela5(o Bue =oi 3ara 1i1, na Fu/entude, Buando 1e di!!era1 Bue era ne0e!!Ario u1a a5(o de 1inha 3arte) Eu 0o!tu1a/a i1aginar Bue, 3or ha/er ri!to 1orrido, o 1undo tinha !ido 0orrigido auto1ati0a1ente) Tuando algu@1 1e e+3li0ou Bue ri!to ha/ia 1orrido 3or mim. re!3ondi u1 tanto alti/a1ente* JTodo 1undo !a2e di!!oJ, 0o1o !e o =ato e1 !i ou o 1eu 0onhe0i1ento do =ato 1e hou/e!!e tra:ido a !al/a5(o) Ma! Deu! n(o =or5a a! !ua! dAdi/a! !o2re nG!L te1o! de re0e2H'la! 1ediante a =@) A eia do Senhor 3er1ane0e 0o1o o !inal e+terno 3er3@tuo tanto da dAdi/a di/ina 0o1o da re0e35(o hu1ana) Te1 o 3ro3G!ito de !er a 0o1unh(o do 0or3o e do !angue de ri!to 61 orntio! 1#*167) $ortanto, ei! a! li5Ce! do 0enA0lo a0er0a da 1orte de ri!to) $ri1eira, o0u3a/a o 0entro do 3en!a1ento Bue ele tinha a0er0a de !i 1e!1o e de !ua 1i!!(o, e ele de!eFa/a Bue =o!!e o 0entro do no!!o) Segunda, a0onte0eu a =i1 de e!ta2ele0er a no/a alian5a e a!!egurar o !eu 3erd(o 3ro1etido) Ter0eira, 3re0i!a !er a3ro3riada indi/idual1ente, !e Bui!er1o! de!=rutar o! !eu! 2ene=0io! 6a alian5a e o 3erd(o7) A eia do Senhor in!tituda 3or Je!u! n(o tinha o 3ro3G!ito de !er u1 Jn(o'1e'e!Bue5aJ 3iega!, 1a!, ante!, u1 0ulto ri0o de !igni=i0a5(o e!3iritual) O Bue torna o! e/ento! do 0enA0lo e a !igni=i0a5(o da eia do Senhor ainda 1ai! i13re!!ionante! @ 3erten0ere1 ao 0onte+to da $A!0oa) JA /i1o! Bue Je!u! 3en!a/a e1 !ua 1orte 0o1o !endo u1 !a0ri=0io do Antigo Te!ta1ento) Ma! Bual do! !a0ri=0io! tinha ele e1 1enteQ $are0e Bue ele 3en!a/a no !a0ri=0io do 1onte Sinai, de b+odo "?, 1ediante o Bual a alian5a =oi reno/ada, 1a! ta12@1 no da $A!0oa, de b+odo 1", o Bual !e tran!=or1ou e1 0ele2ra5(o anual da li2erta5(o de I!rael e u1a alian5a da 3arte de Deu! 0o1 ele!) Segundo o! e/angeli!ta! !inGti0o!, a lti1a 0eia =oi a re=ei5(o 3a!0al Bue !e reali:a/a de3oi! Bue o! 0ordeiro! era1 !a0ri=i0ado!) E!!a id@ia e!tA 0lara na 3ergunta Bue o! di!03ulo! =i:era1 a Je!u!* JOnde Buere! Bue a 3re3are1o!QJ E o 3rG3rio Je!u! !e re=eriu N re=ei5(o 0o1o Je!ta 3A!0oaJ) 11 Segundo Jo(o, 3or@1, a re=ei5(o da 3A!0oa n(o !eria reali:ada at@ a noite de !e+ta'=eira, o Bue !igni=i0a Bue Je!u! 1orria na 0ru: no 1e!1o
%,

in!tante e1 Bue o! 0ordeiro! 3a!0ai! e!ta/a1 !endo 1orto!) %" E1 !eu i13ortante li/ro As Pa!avras Eucarsticas de Jesus. Joa0hi1 Jere1ia! ela2orou a! trH! 3rin0i3ai! tentati/a! Bue !e tH1 =eito 3ara har1oni:ar e!!a! dua! 0ronologia!) O 1elhor 3are0e !er de0larar Bue a12a! e!t(o 0orreta!, 3oi! a12a! =ora1 !eguida! 3or u1 gru3o di=erente) Ou o! =ari!eu! e o! !adu0eu! u!a/a1 0alendArio! alternati/o!, 0o1 a di=eren5a de u1 dia, ou ha/ia tanto! 3eregrino! e1 Jeru!al@1 3or o0a!i(o do =e!ti/al 6tal/e: at@ 1##)###7 Bue o! galileu! 1ata/a1 o! !eu! 0ordeiro! na Buinta'=eira e o! 0o1ia1 ne!!a noite, ao 3a!!o Bue o! Fudeu! o2!er/a/a1 a 0ele2ra5(o u1 dia de3oi!) TualBuer Bue !eFa o 1odo de re0on0iliar a! dua! 0ronologia!, o 0onte+to da 3A!0oa re=or5a ainda 1ai! a! trH! li5Ce! Bue FA 0on!idera1o!) A i13ort8n0ia 0entral Bue Je!u! atri2ua N !ua 1orte @ a0entuada 3elo =ato de Bue ele, na realidade, e!ta/a dando in!tru5Ce! no !entido de Bue !ua 3rG3ria 0eia !u2!titu!!e a 0ele2ra5(o anual da 3A!0oa) $oi! 3ro=eriu 3ala/ra! de e+3li0a5(o !o2re o 3(o e o /inho 6JI!to @ o 1eu 0or3o) ) ) I!to @ o 1eu !angue) ) )J7, a!!i1 0o1o o 0he=e da =a1lia ara1eu'Fudai0a =a:ia !o2re o ali1ento 3a!0al 6JE!te @ o 3(o de a=li5(o Bue no!!o! 3ai! 0o1era1 Buando !ara1 do EgitoJ) 1% A!!i1, JJe!u! 1odelou !eu! dito! no ritual de inter3reta5(o da 3A!0oa)J A! 3ala/ra! de Je!u! e!0lare0e1 ainda 1ai! a 0o13reen!(o Bue ele tinha do 3ro3G!ito da !ua 1orte) Ele J3re!!u3CeJ, e!0re/eu Jere1ia! Ju1a 1orte Bue !e3arou a 0arne e o !angue) $or outra! 3ala/ra!, Je!u! =alou de !i 1e!1o 0o1o u1 sacrifcio.2 De/era!, @ 2e1 3ro/A/el Bue ele Je!ti/e!!e =alando de !i 1e!1o 0o1o o 0ordeiro 3a!0alJ, de 1odo Bue o !igni=i0ado de !ua lti1a 3arA2ola =oi* JEu /ou N 1orte 0o1o o /erdadeiro !a0ri=0io da 3A!0oa)J A! i13li0a5Ce! de!te ra0io0nio !(o 1uito a2rangente!, 3oi! na 3A!0oa original no Egito 0ada 0ordeiro 1orreu e1 lugar do 3ri1ogHnito, e o 3ri1ogHnito !G !eria 3ou3ado !e u1 0ordeiro 1orre!!e e1 !eu lugar) O 0ordeiro n(o a3ena! tinha de !er 1orto, 1a! ta12@1 o !eu !angue tinha de !er a!3ergido na 3orta da =rente, e a !ua 0arne 0o1ida nu1a re=ei5(o de 0o1unh(o) A!!i1, o ritual da 3A!0oa ta12@1 en!ina a ter0eira li5(o* era ne0e!!Ario Bue o! 2ene=0io! da 1orte !a0ri=i0ial =o!!e1 a3ro3riado! 3e!!oal1ente) A agonia no #ardim do &etsmani A 0eia ter1inou e Je!u! a0a2ou de dar !ua! in!tru5Ce! ao! a3G!tolo!) Ele in!tou 0o1 ele! a Bue 3er1ane0e!!e1 nele a!!i1 0o1o o! ra1o! 3er1ane0e1 na /ideira) Ele o! ad/ertiu da o3o!i5(o do 1undo, 0ontudo, en0oraFou'o! a te!te1unhar dele, le12rando' lhe! de Bue o E!3rito da /erdade !eria a te!te1unha 3rin0i3al) Ele ta12@1 orou < 3ri1eiro 3or !i 1e!1o, 3ara Bue glori=i0a!!e o !eu $ai no !u3l0io Bue !e !eguiria, ent(o 3elo! di!03ulo!, 3ara Bue !e 1anti/e!!e1 na /erdade, !antidade, 1i!!(o e unidade, e, 3or lti1o, orou 3or aBuele! Bue =aria1 3arte de gera5Ce! !u2!eBSente! e Bue 0reria1 nele atra/@! da 1en!age1 do! a3G!tolo!) D 3ro/A/el Bue de3oi! di!!o tenha1 0antado u1 hino, e, Funto! tenha1 dei+ado o 0enA0ulo) Anda1 3ela! rua! da 0idade no !ilHn0io da noiteL N !ua/e lu: da lua 3a!0al atra/e!!a1 o /ale de edro1, 0o1e5a1 a !u2ir o 1onte da! Oli/eira!, e entra1 nu1 Fardi1 de oli/eira!, 0o1o o no1e JOet!H1aniJ 6J3ren!a de a:eiteJ7 !ugere) E!te @, e/idente1ente, u1 do! retiro! =a/orito! de Je!u!, 3oi! Jo(o 0o1enta Bue Jali e!ti/era 1uita! /e:e! 0o1 !eu! di!03ulo!J 618*"7) ABui a0onte0e algo Bue, a3e!ar da 1aneira !o12ria 0o1o o! e/angeli!ta! o de!0re/e1, !i13le!1ente 0la1a 3or u1a e+3li0a5(o, e 0o1e5a a re/elar o enor1e 3re5o da 0ru: de ri!to) >G! o 0ha1a1o!, de 1odo 0orreto, de Ja agonia do Fardi1J) Dei+ando a 1aioria do! a3G!tolo! 3ara trA!, e in!tando 0o1 ele! a Bue /igie1 e ore1, Je!u! le/a a $edro, Tiago e Jo(o < o! trH! nti1o! < a 0erta di!t8n0ia, di:'lhe! Bue !e !ente J3ro=unda1ente tri!te at@ N 1orteJ, e 3ede'lhe! Bue /igie1 0o1 ele) Ent(o !e adianta u1 3ou0o, 3ro!tra'!e 0o1 o ro!to e1 terra e ora, di:endo* JMeu $ai* !e 3o!!/el, 3a!!a de 1i1 e!te 0Ali0e] Toda/ia, n(o !eFa 0o1o eu Buero, e, !i1, 0o1o tu Buere!J) Voltando ao! a3G!tolo!, en0ontra'o! dor1indo e o! re3reende) Saindo 3ela !egunda /e:, ele ora* JMeu $ai, !e n(o @ 3o!!/el 3a!!ar de 1i1 e!te 0Ali0e !e1 Bue eu o 2e2a, =a5a'
%8

!e a tua /ontade)J >o/a1ente en0ontra o! di!03ulo! dor1indo) De 1odo Bue o! dei+a u1a /e: 1ai! e ora, 3ela ter0eira /e:, di:endo a! 1e!1a! 3ala/ra!) De3oi! de!!e ter0eiro 3erodo de ora5(o, ele /olta e o! en0ontra dor1indo no/a1ente, 3oi! n(o 0on!egue1 3enetrar o in0on0e2/el 1i!t@rio do !eu !o=ri1ento) E!!e @ u1 0a1inho Bue ele te1 de 3al1ilhar !o:inho) A 0erta altura 4u0a! di: Bue ele e!ta/a Je1 agoniaJ, e ora/a 1ai! inten!a1ente de 1odo Bue Jo !eu !uor !e tornou 0o1o gota! de !angue 0aindo !o2re a terraJ)1? Ao no! a3ro+i1ar1o! de!!a 0ena !agrada, de/e1o! 3ri1eiro 0on!iderar a! 3ala/ra! /igoro!a! Bue Je!u! e o! e/angeli!ta! u!ara1 3ara e+3re!!ar a! !ua! =orte! e1o5Ce!) -o1o! 3re3arado! 3ara ela! 3or dua! a=ir1ati/a! anteriore! do Me!tre) A 3ri1eira, regi!trada 3or 4u0a!, =oi Bue ele tinha u1 J2ati!1o 0o1 o Bual hei de !er 2ati:adoJ e J!e angu!tia/aJ 6no grego s(necho+ at@ Bue !e reali:a!!e) A !egunda @ u1 dito regi!trado 3or Jo(o de Bue a al1a de ri!to e!ta/a angu!tiada 6no grego tarasso+ de tal 1odo Bue ele n(o !a2ia !e de/ia 3edir Bue o !eu $ai o li/ra!!e de!!a hora) D u1a ante0i3a5(o do Oet!H1ani)1& 9) 9) Par=ield e!0re/eu u1 e+0elente e!tudo intitulado JA0er0a da Vida E1o0ional de >o!!o SenhorJ, no Bual !e re=eriu ao! ter1o! e13regado! 3elo! e/angeli!ta! !inGti0o! 0o1 rela5(o ao Oet!H1ani) A 3ala/ra a"onia. regi!trada 3or 4u0a!, ele a de=ine 0o1o J0on!terna5(o, relut8n0ia 3a/oro!aJ) Mateu! e Mar0o! 3o!!ue1 dua! e+3re!!Ce! e1 0o1u1) A id@ia 3ri1Aria de J3ertur2arJ 8ademoneo+. !ugere ele, @ Ja/er!(o re3ugnante, tal/e: 1i!turada 0o1 tri!te:aJ, enBuanto a autode!0ri5(o de Je!u! 0o1o J3ro=unda1ente tri!teJ 4pe5ri!(pos+ Je+3re!!a u1a tri!te:a, ou tal/e: 1elhor di!!@!!e1o!, u1a dor 1ental, ou u1a 3ertur2a5(o Bue o 3re!!iona de todo! o! lado!, da Bual, 3oi!, n(o hA e!0a3eJ) Mar0o! u!a outra 3ala/ra, J3ro=unda1ente 3ertur2adaJ 4e0tham1eomai+. Bue 3ode !er tradu:ida 3or Jto1ado de horrorJL e, a0re!0enta Par=ield* J@ u1 ter1o Bue de=ine 1ai! e!treita1ente a a=li5(o 0o1o 0on!terna5(o < !e n(o e+ata1ente 3a/or, 0ontudo, u1 a!!o12ro alar1adoJ)16 Reunida!, e!!a! 3ala/ra! e+3re!!i/a! indi0a1 Bue Je!u! e!ta/a !entindo u1a dor e1o0ional aguda, Bue 0au!a/a 3ro=u!o !uor, N 1edida Bue ele olha/a 0o1 a3reen!(o e Bua!e terror 3ara o !eu !u3l0io /indouro) Ele !e re=ere a e!!e !u3l0io 0o1o u1 J0Ali0eJ a1argo 3elo Bual ardente1ente ora Bue, !e 3o!!/el, 3a!!e dele, 3ara Bue n(o tenha de 2e2H'lo) Tue 0Ali0e @ e!!eQ SerA u1 !o=ri1ento =!i0o do Bual de!eFa de!/iar'!e, a tortura do a5oite e da 0ru: Funta1ente, tal/e:, 0o1 a ang!tia 1ental da trai5(o, nega5(o e de!er5(o da 3arte do! !eu! a1igo!, e a :o12aria e o a2u!o do! !eu! ini1igo!Q >ada 3oderia =a:er'1e 0rer Bue o 0Ali0e Bue Je!u! te1ia era BualBuer u1a de!ta! 0oi!a! 63or 1ai! terr/ei! =o!!e17 ou toda! Funta!) Sua 0orage1 =!i0a e 1oral durante todo o !eu 1ini!t@rio 32li0o ha/ia !ido indo1A/el) $ara 1i1, @ rid0ulo !u3or Bue agora ele e!ta/a 0o1 1edo da dor, do in!ulto e da 1orte) SG0rate!, na 0ela de u1 0Ar0ere e1 Atena!, !egundo relato de $lat(o, to1ou o 0Ali0e de 0i0uta J!e1 tre1er ne1 1udar de 0or ou de e+3re!!(oJ) Ent(o ele Jle/ou o 0Ali0e ao! lA2io!, e alegre e tranBSila1ente o !or/euJ) Tuando !eu! a1igo! 0o1e5ara1 a 0horar, ele o! re3reendeu 3or !eu 0o13orta1ento Ja2!urdoJ e in!tou 0o1 ele! a Bue J!e aBuieta!!e1 e =o!!e1 =orte!J)1, Ele 1orreu !e1 te1or, 3e!ar ou 3rote!to) Seria SG0rate! 1ai! 0oraFo!o do Bue Je!u!Q Ou 0ontinha1 o! !eu! 0Ali0e! /eneno! di=erente!Q Ent(o /H1 o! 1Artire! 0ri!t(o!) O 3rG3rio Je!u! di!!era ao! !eu! !eguidore! Bue Buando =o!!e1 in!ultado!, 3er!eguido! e inFuriado!, de/ia1 Jrego:iFar'!e e alegrar'!eJ) SerA Bue Je!u! n(o 3rati0a/a o Bue 3rega/aQ Seu! a3G!tolo! o =i:era1) Dei+ando o Sin@drio 0o1 a! 0o!ta! !angrando de u1 a5oite !e1 1i!eri0Grdia, ele!, na realidade, rego:iFa/a1'!e 3or tere1 !ido a0hado! digno! de !o=rer /ergonha 3elo J>o1eJ) A dor e a reFei5(o 3ara ele! era1 alegria e 3ri/il@gio, n(o u1 !u3l0io do Bual de/ia1 =ugir e1 a!!o12ro)18 >o 3erodo 3G!'a3o!tGli0o at@ 1e!1o !urgiu o an!eio de !e unir a ri!to no 1artrio) InA0io, 2i!3o de AntioBuia da Sria, no 0o1e5o do !egundo !@0ulo, a 0a1inho de Ro1a, i13lorou N igreFa a Bue n"o tenta!!e 3ro0urar !ua li2erdade a =i1 de n(o 3ri/A'lo de!!a
%9

honra] JTue o =ogo e a 0ru:J, e!0re/eu ele, JBue a 0o13anhia da! =era! !el/agen!, Bue o Bue2rar de o!!o! e o de!3eda5ar de 1e12ro!, Bue o 1oer de todo o 0or3o, e toda a 1al0ia do dia2o /enha1 !o2re 1i1L Bue a!!i1 !eFa, !e t(o'!o1ente eu 3uder ganhar a ri!to Je!u!]J19 Algun! ano! 1ai! tarde, no! 1eado! do !egundo !@0ulo, $oli0ar3o, 2i!3o de E!1irna, de oitenta ano! de idade, tendo'!e re0u!ado a e!0a3ar da 1orte 3ela =uga ou 3ela nega5(o de ri!to, =oi Buei1ado na =ogueira) 4ogo ante! de a0ender'!e o =ogo, ele orou, di:endo* Jc $ai, 2endigo'te 3or tere!'1e a0hado digno de re0e2er a 1inha 3or5(o entre o n1ero do! 1Artire!J)"# Tuanto a Al2ano, o 3ri1eiro 1Artir 0ri!t(o inglH! de Bue !e te1 0onhe0i1ento, durante u1a da! !e/era! 3er!egui5Ce! do ter0eiro !@0ulo, 3ri1eiro ele =oi J!urrado 0ruel1ente, 0ontudo, !o=reu'o 3a0iente1ente, aliA!, 0o1 alegria, 3or a1or do SenhorJ, e ent(o =oi de0a3itado)"1 E a!!i1 0ontinuou e1 toda! a! gera5Ce!) JOh, a! alegria! Bue o! 1Artire! e1 ri!to !entira1J, e+0la1ou Ri0hard 9a+ter, Jno 1eio da! 0ha1a! ardente!]J E12ora =eito de 0arne e !angue 0o1o nG!, 0ontinuou ele, a! !ua! al1a! 3odia1 rego:iFar'!e at@ 1e!1o enBuanto !eu! 0or3o! !e Buei1a/a1) "" Do! 1uito! e+e13lo! Bue 3odera1o! tirar do 3re!ente !@0ulo, e!0olho !G aBuele! 1en0ionado! 3or Sadhu Sundar Singh, 1!ti0o e e/angeli!ta 0ri!t(o hindu) Ele 0ontou, 3or e+e13lo, de u1 e/angeli!ta ti2etano, a5oitado 3or ator1entadore! Bue ent(o e!=regara1 !al na! !ua! =erida!) Di: ele Bue a =a0e de!!e e/angeli!ta J2rilha/a 0o1 3a: e alegriaJ) Ele 0onta Bue outro =oi 0o!turado dentro da 3ele 1ida de u1 iaBue e dei+ado ao !ol durante trH! dia!) E!te, 3or@1, Je!te/e alegre o te13o todoJ, agrade0endo a Deu! o 3ri/il@gio de !o=rer 3or ele) D /erdade Bue N! /e:e! Sadhu e12ele:a/a ou ro1anti:a/a a! !ua! hi!tGria!, 0ontudo, n(o 3are0e ha/er 1oti/o 3ara du/idar1o! do !eu te!te1unho, de !ua 3rG3ria e+3eriHn0ia e da de outro!, Bue, 1e!1o no 1eio da tortura Deu! dA ao !eu 3o/o u1a alegria e u1a 3a: !o2renaturai!) "% Volta1o! N =igura !olitAria no Fardi1 do Oet!H1ani < 3ro!trado, !uando, /en0ido 3ela dor e 3elo 3a/or, i13lorando, !e 3o!!/el, =o!!e 3ou3ado de 2e2er o 0Ali0e) O! 1Artire! =ora1 alegre!, 1a! ele e!ta/a tri!teL ele! !e 1o!trara1 di!3o!to!, 1a! ele e!ta/a relutante) o1o 3ode1o! 0o13arA'lo!Q o1o 3odia1 ele! ter e+trado !ua in!3ira5(o dele, !e ele titu2eou Buando ele! n(o o =i:era1Q Al@1 di!!o, at@ agora ele ha/ia tido u1a 3er!3e0ti/a 0lara da ne0e!!idade do! !eu! !o=ri1ento! e da !ua 1orte, e e!ta/a de0idido a 0u13rir o !eu de!tino, e era /ee1ente na o3o!i5(o a todo aBuele Bue 3ro0ura!!e de!/iA'lo) Tinha tudo i!!o de re3ente 1udadoQ Era ele agora, a=inal de 0onta!, 0hegado o 1o1ento da 3ro/a, u1 0o/ardeQ >(o, n(o] Toda a e/idHn0ia do !eu en!ino, 0arAter e 0o13orta1ento /ai 0ontra tal 0on0lu!(o) >aBuele 0a!o o 0Ali0e do Bual ele !e a=a!tou =oi algo di=erente) >(o !i12oli:a/a ne1 a dor =!i0a de !er a5oitado e 0ru0i=i0ado, ne1 a a=li5(o 1ental de !er de!3re:ado e reFeitado at@ 1e!1o 3or !eu 3rG3rio 3o/oL ante!, a agonia e!3iritual de le/ar o! 3e0ado! do 1undo) $or outra! 3ala/ra!, de !u3ortar o Fu:o di/ino Bue e!!e! 3e0ado! 1ere0ia1) O Antigo Te!ta1ento 0on=ir1a de 1odo /igoro!o Bue e!!a @ a 0o13reen!(o 0orreta, 3oi! tanto na literatura de Sa2edoria 0o1o no! $ro=eta!, o c-!ice do Senhor era u1 !12olo regular da ira de Deu!) Di:ia'!e Bue o 13io 2e2ia Jdo =uror do Todo'3odero!oJ 6JG "1*"#7) Mediante E:eBuiel, _a/@ ad/ertiu a Jeru!al@1 de Bue ela e1 2re/e teria o 1e!1o de!tino Bue Sa1aria, Bue =ora de!truda* 9e2erA! o 0o3o de tua ir1(, =undo e largoL !er/irA! de ri!o e e!0ArnioL 3oi! nele 0a2e 1uito) En0her'te'A! de e12riague: e de dorL o 0o3o de tua ir1( Sa1aria @ 0o3o de e!3anto e de de!ola5(o) Tu o 2e2erA!, e!gotA'lo'A!) ) )6E:eBuiel "%*%"'%?7) >(o 1uito de3oi! e!!a 3ro=e0ia de Fu:o a0onte0eu, e ent(o o! 3ro=eta! 0o1e5ara1 a in0enti/ar o 3o/o 0o1 3ro1e!!a! de re!taura5(o) De!0re/endo a Jeru!al@1 0o1o tendo 2e2ido da 1(o do Senhor Jo 0Ali0e da !ua ira, o 0Ali0e de atordoa1ento, e o e!gota!teJ, I!aa! a 0on/o0ou a de!3ertar e le/antar'!e, 3oi! _a/@ agora ha/ia tirado o 0Ali0e da 1(o
?#

dela e ela Fa1ai! teria de 2e2er dele de no/o) >e1 ta13ou0o =oi o 0Ali0e da ira do Senhor dado !o1ente a !eu de!o2ediente 3o/o) O Sal1o 9: @ u1a 1edita5(o !o2re o Fu:o uni/er!al de Deu!* J>a 1(o do Senhor hA u1 0Ali0e, 0uFo /inho e!3u1a, 0heio de 1i!turaL dele dA a 2e2erL !or/e1'no at@ N! e!0Gria!, todo! o! 13io! da terraJ) Si1ilar1ente, =oi dito a Jere1ia! Bue 3ega!!e u1 0Ali0e da 1(o do Senhor, u1 0Ali0e 0heio do /inho da !ua ira e =i:e!!e Bue toda! a! na5Ce! N! Buai! era en/iado 2e2e!!e1 dele) A 1e!1a =igura de 3en!a1ento o0orre no li/ro do A3o0ali3!e, onde o 13io J2e2erA do /inho da 0Glera de Deu!, 3re3arado, !e1 1i!tura, do 0Ali0e da !ua iraJ, e o Fu:o =inal @ retratado 0o1o o derra1a1ento da! !ete ta5a! da 0Glera de Deu! !o2re a terra) "? Je!u! teria 0onhe0i1ento de!!a! i1agen! do Antigo Te!ta1ento) Ele de/e ter re0onhe0ido o 0Ali0e Bue lhe era o=ere0ido 0o1o aBuele Bue 0ontinha a ira de Deu!, 3re3arado 3ara o! 13io!, e Bue 0au!a/a u1a de!orienta5(o =!i0a 0o13leta 6atordoa1ento7 e 1ental 60on=u!(o7 0o1o a e12riague:) De/ia ele !e identi=i0ar tanto 0o1 o! 3e0adore! Bue le/a!!e o Fu:o dele!Q De!!e 0ontato 0o1 o 3e0ado hu1ano, !ua al1a !e1 3e0ado re0ua/a) Da e+3eriHn0ia de aliena5(o do !eu $ai Bue o Fu:o !o2re o 3e0ado traria, ele !e a=a!tou horrori:ado) >(o Bue ele !e ti/e!!e re2elado 3or u1 ni0o in!tante) Sua /i!(o e/idente1ente ha/ia'!e e!0ure0ido, N 1edida Bue u1a terr/el e!0urid(o en/ol/ia o !eu e!3rito, 1a! !ua /ontade 3er1ane0eu !u21i!!a) ada ora5(o 0o1e5ou 0o1 a e+3re!!(o* JMeu $ai* !e 3o!!/el, 3a!!e de 1i1 e!te 0Ali0e]J e 0ada ora5(o ter1inou 0o1* JToda/ia, n(o !eFa 0o1o eu Buero, e, !i1, 0o1o tu Buere!)J E12ora, e1 teoria, tudo =o!!e 3o!!/el 3ara Deu!, 0o1o o 3rG3rio Je!u! a=ir1ou no Oet!H1ani 6Mar0o! 1?*%67, 0ontudo, i!!o n(o =oi 3o!!/el) O 3ro3G!ito do a1or de Deu! era !al/ar o! 3e0adore!, e !al/A'lo! Fu!ta1enteL 1a! i!!o !eria i13o!!/el !e1 a 1orte do Sal/ador Bue tira!!e o! 3e0ado!) De 1odo Bue, 0o1o 3oderia ele orar 3edindo Bue =o!!e !al/o de!!a hora de 1orteQ >(o, ele ha/ia dito, ele n(o 3ediria i!!o, /i!to Bue J3re0i!a1ente 0o1 e!te 3ro3G!ito /i1 3ara e!ta horaJ 6Jo(o 1"*",7) De !ua agonia de 3a/or, enBuanto 0onte13la/a a! i13li0a5Ce! da !ua 1orte, Je!u! e1ergiu 0o1 0on=ian5a !erena e re!oluta) A!!i1, Buando $edro !a0ou da e!3ada nu1a tentati/a =ren@ti0a de i13edir a 3ri!(o, Je!u! 3Xde di:er* J>(o 2e2erei, 3or/entura, o 0Ali0e Bue o $ai 1e deuQJ 6Jo(o 18*117) Vi!to Bue Jo(o n(o regi!trou a! ora5Ce! agoni:ante! de Je!u! 3edindo a re1o5(o do 0Ali0e, e!ta re=erHn0ia a ele @ ainda 1ai! i13ortante) Je!u! agora !a2e Bue o 0Ali0e n(o lhe !erA tirado) O $ai lho deu) Ele o 2e2erA) Al@1 di!!o, 3or 1ai! a1argo e doloro!o !eFa o 0Ali0e, ele ainda de!0o2rirA Bue =a:er a /ontade do $ai, Bue o en/iou, e ter1inar a !ua o2ra @ !ua 0o1ida e !ua 2e2ida, 3or a!!i1 di:er, a Bual 3ro=unda e 0o13leta1ente lhe !ati!=a: a !ede) A agonia do Fardi1 a2re u1a Fanela 3ara u1a agonia 1aior na 0ru:) Se a ante0i3a5(o do le/ar o 3e0ado do ho1e1 e a ira de Deu! era t(o terr/el, 0o1o n(o de/e ter !ido a realidadeQ O grito de desamparo na cruz Agora de/e1o! 3a!!ar al@1 do! detalhe! da trai5(o e da 3ri!(o de Je!u!, !eu! Fulga1ento! 3erante AnA! e ai=A!, Rerode! e $ilato!, a! nega5Ce! de $edro, a :o12aria 0ruel do! !a0erdote! e !oldado!, a 1ale/olHn0ia e o a5oite, e a hi!teria da 1ultid(o Bue e+igiu a !ua 1orte) Va1o! ao =i1 da hi!tGria) ondenado N 1orte 3or 0ru0i=i0a5(o, J0o1o 0ordeiro =oi le/ado ao 1atadouroL e, 0o1o o/elha, 1uda 3erante o! !eu! to!Buiadore!, ele n(o a2riu a !ua 2o0aJ 6I!aa! &%*,7) arregando !ua 3rG3ria 0ru:, at@ Bue Si1(o, u1 0ireneu, =o!!e =or5ado a le/A'la, ele terA andado 3ela via do!orosa. !ado da 0idade, e1 dire5(o do OGlgota, Jo lugar da 0a/eiraJ) JAli o 0ru0i=i0ara1J, e!0re/e 4u0a!, re0u!ando' !e a de!0re/er o de!nuda1ento, a 3rega5(o do! 0ra/o!, ou a di!ten!(o /iolenta do! !eu! 1e12ro! enBuanto a 0ru: era erguida e atirada no !eu lugar) At@ 1e!1o a dor 0ru0iante n(o 3Xde !ilen0iar !eu! re3etido! a3elo!* J$ai, 3erdoa'lhe!, 3orBue n(o !a2e1 o Bue =a:e1J) O! !oldado! lan5ara1 !orte! !o2re a! !ua! /e!te!) Algu1a! 1ulhere! e!ta/a1 3arada! N di!t8n0ia) A 1ultid(o 3er1ane0eu u1 3ou0o, 3ara olhar) Je!u! entregou !ua
?1

1(e ao! 0uidado! de Jo(o e Jo(o ao! dela) Ele 3ro=eriu 3ala/ra! reai! de !eguran5a ao 0ri1ino!o arre3endido, 0ru0i=i0ado ao !eu lado) O! dirigente!, 3or@1, :o12a/a1 dele, gritando* JSal/ou o! outro!L a !i 1e!1o !e !al/e, !e @ de =ato o ri!to de Deu!, o e!0olhidoJ) A! 3ala/ra! dele!, 3ro=erida! 0o1o u1 in!ulto, era1 a /erdade literal) Ele n(o 3odia !al/ar a !i 1e!1o e ao! outro! !i1ultanea1ente) Ele e!0olheu !a0ri=i0ar'!e a =i1 de !al/ar o 1undo) $ou0o a 3ou0o a 1ultid(o, !ua 0urio!idade !a0iada, =oi'!e raleando) -inal1ente, 0aiu o !ilHn0io e 0hegou a e!0urid(o < tre/a!, tal/e: 3orBue olho algu1 de/ia /er, e !ilHn0io, 3orBue lngua algu1a 3oderia 0ontar a ang!tia de al1a Bue o Sal/ador !e1 3e0ado! agora !o=ria) J>o na!0i1ento do -ilho de Deu!J, e!0re/eu Dougla! Pe2!ter, Jhou/e lu: N 1eia'noiteL na 1orte do -ilho de Deu!, hou/e tre/a! ao 1eio'diaJ) "& O! e!0ritore! !agrado! e+3re!!a1 o Bue a0onte0eu na! tre/a! de /Ario! 1odo!* ) ) )ele =oi tre!3a!!ado 3ela! no!!a! tran!gre!!Ce!, e 1odo 3ela! no!!a! iniBSidade!L o 0a!tigo Bue no! tra: a 3a: e!ta/a !o2re ele, e 3ela! !ua! 3i!adura! =o1o! !arado!) Todo! nG! andA/a1o! de!garrado! 0o1o o/elha!L 0ada u1 !e de!/ia/a 3elo 0a1inho, 1a! o Senhor =e: 0air !o2re ele a iniBSidade de nG! todo!) Ei! o ordeiro de Deu!, Bue tira o 3e0ado do 1undo] O 3rG3rio -ilho do ho1e1 n(o /eio 3ara !er !er/ido, 1a! 3ara !er/ir e dar a !ua /ida e1 re!gate 3or 1uito!) ri!to, tendo'!e o=ere0ido u1a /e: 3ara !e13re 3ara tirar o! 3e0ado! de 1uito!) arregando ele 1e!1o e1 !eu 0or3o, !o2re o 1adeiro, o! no!!o! 3e0ado!) ri!to 1orreu, u1a ni0a /e:, 3elo! 3e0ado!, o Fu!to 3elo! inFu!to!, 3ara 0ondu:ir'/o! a Deu!) VBuele Bue n(o 0onhe0eu 3e0ado, ele o =e: 3e0ado 3or nG!L3ara Bue nele =X!!e1o! =eito! Fu!ti5a de Deu!) ri!to no! re!gatou da 1aldi5(o da lei, =a:endo'!e ele 3rG3rio 1aldi5(o e1 no!!o lugar)"6 O 3a/oro!o 0on0eito de Je!u! Jle/arJ, na realidade Jtornar'!eJ no!!o 3e0ado e 1aldi5(o, 0o1o 3odia !er i!!o e o Bue 3odia !igni=i0ar, dei+are1o! 3ara o! 3rG+i1o! 0a3tulo!) $or enBuanto, 3are0e Bue a e!0urid(o do 0@u =oi u1 !12olo e+terno da! tre/a! e!3irituai! Bue o en/ol/era1) $oi! Bue !(o a! tre/a! no !i12oli!1o 22li0o !en(o a !e3ara5(o de Deu! Bue J@ lu:, e n(o hA nele tre/a nenhu1aJ 61 Jo(o 1*&7Q JTre/a! e+teriore!J =oi u1a da! e+3re!!Ce! Bue Je!u! u!ou 3ara de!0re/er o in=erno, /i!to Bue @ u1a e+0lu!(o total da lu: da 3re!en5a de Deu!) >e!!a! tre/a! e+teriore! o -ilho de Deu! !e atirou 3or nG!) >o!!o! 3e0ado! a3agara1 o 2rilho do ro!to do !eu $ai) $ode1o! at@ ou!ar di:er Bue o! no!!o! 3e0ado! en/iou ri!to ao in=erno < n(o ao Jin=ernoJ 4hades. a ha2ita5(o do! 1orto!7 a Bue !e re=ere o redo ao di:er Bue ele Jde!0eu ao in=ernoJ de3oi! da 1orte, 1a! ao Jin=ernoJ 8"ehenna. o lugar de 0a!tigo7 a Bue no!!o! 3e0ado! o 0ondenara1 ante! Bue !eu 0or3o 1orre!!e) $are0e Bue a e!0urid(o durou trH! hora!) $oi! =oi N hora ter0eira 69*## da 1anh(7 Bue ele =oi 0ru0i=i0ado, e N hora !e+ta 61eio'dia7 Bue a e!0urid(o 0o2riu toda a terra, e N hora nona 6%*## da tarde7 Bue, e1ergindo da! tre/a!, Je!u! 0la1ou e1 alta /o: e1 ara1ai0o* 2E!o. E!o. !ama sa1act;ni'2 Bue !igni=i0a* JDeu! 1eu, Deu! 1eu, 3or Bue 1e de!a13ara!teQJ", O! 0ir0un!tante! de =ala grega entendera1 1al a! !ua! 3ala/ra! e 3en!ara1 Bue ele 0ha1a/a 3or Elia!) Ainda hoFe 1uito! entende1 1al o Bue ele di!!e) Tuatro e+3li0a5Ce! 3rin0i3ai! 3ara e!!e terr/el grito de Ja2andonoJ 6de!er5(o7, tH1 !ido o=ere0ida!) Todo! o! 0o1entari!ta! 0on0orda1 e1 Bue ele e!ta/a 0itando o Sal1o ""*1) Ma! n(o 0on0orda1 !o2re o 1oti/o de tH'lo =eito) Tual era a i13ort8n0ia de!!a 0ita5(o no! !eu! lA2io!Q $ri1eira, !ugere1 algun! Bue =oi u1 "rito de raiva. descrena ou desespero. Tal/e: ele !e ti/e!!e a3egado N e!3eran5a de Bue at@ no lti1o in!tante o $ai en/iaria anFo! 3ara !al/A'lo, ou, 3elo 1eno!, Bue e1 1eio N !ua o2ediHn0ia total N /ontade do $ai ele 0ontinuaria a e+3eri1entar o 0on=orto da 3re!en5a 3aterna) Ma! n(o, agora e!ta/a 0laro
?"

Bue ele ha/ia !ido a2andonado, e 0la1ou 0o1 u1 J3or BuHJ de 3artir o 0ora5(o 0heio de 0on!terna5(o e de!a=io) Sua =@ =alhou) Ma!, @ 0laro, a0re!0enta1 e!!e! int@r3rete!, ele e!ta/a enganado) Ele !e i1agina/a a2andonado, Buando na realidade n(o e!ta/a) ABuele! Bue de!!e 1odo e+3li0a1 o grito de a2andono 1al 0on!egue1 0o13reender o Bue =a:e1) E!t(o negando a 3er=ei5(o 1oral do 0arAter de Je!u!) E!t(o di:endo Bue ele =oi 0ul3ado de de!0ren5a na 0ru:, de 0o/ardia no Fardi1) Ele! o e!t(o a0u!ando de =ra0a!!o, e =ra0a!!o no 1o1ento de !eu 1aior e !u3re1o auto'!a0ri=0io) A =@ 0ri!t( 3rote!ta 0ontra e!!a e+3li0a5(o) U1a !egunda inter3reta5(o, u1a 1odi=i0a5(o da 3ri1eira, /H o grito de a2andono 0o1o u1 "rito de so!ido. Je!u!, !u!tenta'!e agora, 0onhe0ia a! 3ro1e!!a! Bue Deu! ha/ia =eito de Fa1ai! dei+ar ne1 a2andonar a !eu 3o/o) "8 Ele 0onhe0ia a =idelidade da alian5a de a1or de Deu!) De 1odo Bue o !eu J3or BuHQJ n(o era u1a re0la1a5(o de Bue Deu! o hou/e!!e real1ente a2andonadoL ante!, Bue lhe hou/e!!e 3er1itido sentir5se a2andonado) JV! /e:e! 3en!oJ, e!0re/eu T) R) Olo/er, JBue Fa1ai! hou/e u1a 3ala/ra Bue re/ela de 1odo 1ai! e!3anto!o a di!t8n0ia entre o !enti1ento e o =atoJ) "9 E1 /e: de dirigir'!e a Deu! 0o1o J$aiJ, ele 3odia agora 0ha1A'lo a3ena! de J1eu Deu!J, o Bue @, de/era!, u1a a=ir1a5(o de =@ e1 !ua =idelidade da alian5a, 1a! =i0a aBu@1 de de0larar !ua 2ondade a1oro!a de 3ai) >e!!e 0a!o, Je!u! n(o e!ta/a ne1 enganado ne1 de!0rente, 1a! e+3eri1enta/a o Bue o! !anto! tH1 0ha1ado de a Je!0ura noite da al1aJ, e, de =ato, =a:endo'o deli2erada1ente e1 !olidariedade 0ono!0o) >e!!a 0ondi5(o, 0o1o di: Tho1a! J) ra.=ord, o 3o/o de Deu! Jn(o e+trai !ati!=a5(o 0on!0iente da! alegria! do !eu =a/or e do! 0on=orto! da !ua 0o1unh(oJ) >(o !e lhe! garante Ju1 !orri!o de a3ro/a5(o, u1a /o: de re0onhe0i1ento, u1a 1ani=e!ta5(o do =a/or di/inoJ) %# E!!a e+3li0a5(o @ 3o!!/el, 3oi! n(o de!doura o 0arAter de Je!u!, 0o1o a 3ri1eira) ontudo, 3are0e ha/er u1a di=i0uldade in!u3erA/el no 1odo 3elo Bual @ adotada, a !a2er, Bue a! 3ala/ra! do Sal1o ""*1 e+3re!!e1 u1a e+3eriHn0ia de ser. e n(o a3ena! de sentir5se a2andonado 3or Deu!) U1a ter0eira e 2e1 3o3ular inter3reta5(o di: Bue o grito de Je!u! era u1 "rito de vit#ria. e+ata1ente o o3o!to da 3ri1eira, Bue di: !er u1 grito de de!e!3ero) Agora o argu1ento @ Bue, e12ora Je!u! 0ita!!e !o1ente o 3ri1eiro /er!0ulo do Sal1o "", ele o =e: 0o1 a inten5(o de re3re!entar o !al1o todo Bue 0o1e5a e 0ontinua 0o1 u1 relato do! aterroradore! !o=ri1ento!, 1a! ter1ina 0o1 grande 0on=ian5a, e at@ 1e!1o triun=o* 2A 1eu! ir1(o! de0lararei o teu no1eL 0antar'te'ei lou/ore! no 1eio da 0ongrega5(oL /G! Bue te1ei! o Senhor, lou/ai'o) ) ) $oi! n(o de!3re:ou ne1 a2o1inou a dor do a=lito, ne1 o0ultou dele o ro!to, 1a! o ou/iu, Buando lhe gritou 3or !o0orroJ 6//) ""'"?7) E!!a @ u1a inter3reta5(o engenho!a 1a! 6a 1i1 1e 3are0e7 i13ro/A/el) $or Bue 0itaria Je!u! o 0o1e5o do Sal1o !e na realidade indireta1ente !e re=eria ao !eu =inalQ $are0eria u1 tanto 3er/er!o) Teria algu@1 0o13reendido a !ua inten5(oQ A Buarta e+3li0a5(o @ !i13le! e direta) Ela a0eita o /alor real da! 3ala/ra! e a! inter3reta 0o1o u1 "rito "enuno de a1andono. on0ordo 0o1 Dale, Bue e!0re/eu* JRe0u!o'1e a a0eitar BualBuer e+3li0a5(o de!ta! 3ala/ra! Bue diga Bue n(o re3re!enta1 a /erdade real da di!3o!i5(o do no!!o SenhorJ) %1 Je!u! n(o tinha ne0e!!idade algu1a de !e arre3ender de ter 3ro=erido u1 grito =al!o) At@ e!!e 1o1ento, e12ora a2andonado 3elo! ho1en!, ele 3odia a0re!0entar* J ontudo n(o e!tou !G, 3orBue o $ai e!tA 0o1igoJ 6Jo(o 16*%"7) >a e!0urid(o, 3or@1, ele e!ta/a 0o13leta1ente !o:inho, !endo agora ta12@1 a2andonado 3or Deu!) >o di:er de al/ino* JSe ri!to ti/e!!e 1orrido a3ena! u1a 1orte =!i0a, teria !ido ine=i0a:) ) ) A 1eno! Bue a !ua al1a 3artilha!!e do 0a!tigo, ele teria !ido u1 Redentor de 0or3o! !o1enteJ) E1 0on!eBSHn0ia, Jele 3agou u1 3re5o 1aior e 1uito 1ai! e+0elente ao !o=rer e1 !ua al1a o! terr/ei! tor1ento! de u1 ho1e1 0ondenado e a2andonadoJ) %" $ortanto, u1a !e3ara5(o real e 3a/oro!a a0onte0eu entre o $ai e o -ilhoL ela =oi a0eita, /oluntaria1ente, tanto 3elo $ai 0o1o 3elo -ilhoL =oi de/ida ao! no!!o! 3e0ado! e !ua Fu!ta re0o13en!aL Je!u! e+3re!!ou e!!e horror de grande! tre/a!, e!te a2andono de Deu!, 0itando o ni0o /er!0ulo da E!0ritura Bue
?%

0orreta1ente o de!0re/ia, e ao Bual ele tinha 0u13rido 3er=eita1ente, a !a2er* JDeu! 1eu, Deu! 1eu, 3or Bue 1e de!a13ara!teQJ Da! o2Fe5Ce! e do! 3ro2le1a! teolGgi0o! tratare1o! 1ai! tarde, e12ora FA in!i!ti1o! e1 Bue o de!a13aro de Je!u! na 0ru: de/e !er eBuili2rado 0o1 u1a a=ir1a5(o igual1ente 22li0a 0o1o* JDeu! e!ta/a re0on0iliando 0on!igo 1e!1o o 1undo e1 ri!toJ) ) E) 9) ran=ield te1 ra:(o ao en=ati:ar tanto a /erdade de Bue Je!u! e+3eri1entou Jn(o a3ena! u1 a2andono !entido, 1a! real,, de !eu $aiJ e Jo 3arado+o Bue, e12ora e!!e a2andono de Deu! =o!!e total1ente real, a unidade da 2endita Trindade 3er1ane0eu ainda a!!i1 0o13letaJ)%% A e!ta altura, 3or@1, @ !u=i0iente !ugerir Bue Je!u! e!ti/era 1editando no Sal1o "", Bue de!0re/e o 0ruel 0a!tigo de u1 ho1e1 ino0ente e Fu!to, a!!i1 0o1o ele e!ta/a 1editando e1 outro! !al1o! o! Buai! 0itou da 0ru:L %? Bue ele 0itou o /er!0ulo 1 3elo 1e!1o 1oti/o Bue 0itou toda! a! outra! 3a!!agen! 22li0a!, a !a2er, Bue 0ria a! e!tar 0u13rindoL Bue o !eu grito te/e a =or1a de u1a 3ergunta, n(o 3orBue n(o 0onhe0e!!e a re!3o!ta, 1a! !o1ente 3orBue o 3rG3rio te+to do Antigo Te!ta1ento 6o Bual ele e!ta/a 0itando7 3o!!ua e!!a =or1a) Tua!e i1ediata1ente de3oi! do grito de a2andono, Je!u! 3ro=eriu, e1 rA3ida !u0e!!(o, 1ai! trH! 3ala/ra! ou =ra!e!) $ri1eira* JTenho !edeJ) Seu! grande! !o=ri1ento! e!3irituai! tinha1'lhe 0o2rado o 3re5o =i!i0a1ente) Segunda, ele 0la1ou, no/a1ente 6!egundo Mateu! e Mar0o!7 0o1 grande /o:* JE!tA 0on!u1adoJ) E a ter0eira, tranBSila, /oluntAria e 0on=iante auto're0o1enda5(o* J$ai, na! tua! 1(o! entrego o 1eu e!3rito]J, enBuanto to1a/a o lti1o =Xlego) %& O grito do 1eio, o alto grito de /itGria @, no! E/angelho!, a 3ala/ra tete!estai. E!tando no te13o 3er=eito, !igni=i0a* J=oi e 3ara !e13re !erA 0on!u1adoJ) $er0e2e1o! a reali:a5(o Bue Je!u! rei/indi0ou logo ante! de 1orrer) >(o =ora1 o! ho1en! Bue 0on!u1ara1 !ua a5(o 2rutalL =oi ele Bue reali:ou o Bue /eio ao 1undo reali:ar) Ele le/ou o! 3e0ado! do 1undo) Deli2erada, li/re e 3er=eita1ente e1 a1or ele !u3ortou o Fu:o e1 no!!o lugar) Ele no! 0on!eguiu a !al/a5(o, e!ta2ele0eu u1a no/a alian5a entre Deu! e a hu1anidade, e tornou di!3on/el a 3rin0i3al 2Hn5(o da alian5a, o 3erd(o do! 3e0ado!) I1ediata1ente, a 0ortina do te13lo, Bue durante !@0ulo! tinha !i12oli:ado a aliena5(o do! 3e0adore! de Deu!, ra!gou'!e de alto a 2ai+o, a =i1 de de1on!trar Bue Deu! ha/ia de!trudo a 2arreira do 3e0ado, e a2erto o 0a1inho N !ua 3re!en5a) Trinta e !ei! hora! 1ai! tarde, Deu! re!!u!0itou a Je!u! dentre o! 1orto!) ABuele Bue ha/ia !ido 0ondenado ( 1orte e1 no!!o lugar, =oi 3u2li0a1ente /indi0ado e1 !ua re!!urrei5(o) -oi a de1on!tra5(o de0i!i/a de Deu! de Bue Je!u! n(o ha/ia 1orrido e1 /(o) Tudo i!!o a3re!enta u1 Buadro 0oerente e lGgi0o) DA u1a e+3li0a5(o da 1orte de Je!u!, to1ando e1 relato 0ient=i0o a3ro3riado o! dado! di!3on/ei!, !e1 dei+ar nenhu1 de =ora) E+3li0a a i13ort8n0ia 0entral Bue Je!u! atri2ua N !ua 1orte, 3or Bue ele in!tituiu a 0eia a =i1 de 0o1e1orA'la, e 0o1o, 1ediante a !ua 1orte, rati=i0ou a no/a alian5a, 0o1 !ua 3ro1e!!a de 3erd(o) E+3li0a a !ua agonia de ante0i3a5(o no Fardi1, !ua agonia de a2andono na 0ru:, e !ua rei/indi0a5(o de ter de0i!i/a1ente reali:ado a no!!a !al/a5(o) Todo! e!!e! =enX1eno! torna1'!e intelig/ei! !e a0eitar1o! a e+3li0a5(o Bue Je!u! deu ao! !eu! a3G!tolo! de Bue ele 1e!1o le/ou o! no!!o! 3e0ado! e1 !eu 0or3o no 1adeiro) E1 0on0lu!(o, a 0ru: re=or5a trH! /erdade!* a0er0a de nG! 1e!1o!, a0er0a de Deu! e a0er0a de Je!u! ri!to) $ri1eira, no!!o 3e0ado de/e !er e+tre1a1ente horr/el) >ada re/ela a gra/idade do 3e0ado 0o1o a 0ru:) $oi!, e1 lti1a in!t8n0ia, o Bue en/iou ri!to ali n(o =oi ne1 a a12i5(o de Juda!, ne1 a in/eFa do! !a0erdote!, ne1 a 0o/ardia /a0ilante de $ilato!, 1a! a no!!a 3rG3ria gan8n0ia, in/eFa, 0o/ardia e outro! 3e0ado!, e a re!olu5(o de ri!to e1 a1or e 1i!eri0Grdia de le/ar o Fu:o de!!e! 3e0ado! e de!=a:H'lo!) D i13o!!/el Bue en0are1o! a 0ru: de ri!to 0o1 integridade e n(o !inta1o! /ergonha de nG! 1e!1o!) A3atia, ego!1o e 0o13la0Hn0ia /i0eFa1 e1 todo! o! lugare! do 1undo, e+0eto Funto N
??

0ru:) A, e!!a! er/a! no0i/a! !e0a1'!e e 1orre1) S(o /i!ta! 0o1o a! 0oi!a! horr/ei! e /eneno!a! Bue real1ente !(o) $oi! !e n(o ha/ia outro 1odo 3elo Bual o Deu! Fu!to 3ude!!e Fu!ta1ente 3erdoar a no!!a inFu!ti5a, a n(o !er Bue a le/a!!e !o2re !i 1e!1o e1 ri!to, de/e ela, de/era!, !er !@ria) SG Buando /e1o! e!!a !eriedade @ Bue, de!nudado! de no!!a autoFu!ti5a e auto'!ati!=a5(o, e!ta1o! 3ronto! 3ara 0olo0ar no!!a 0on=ian5a e1 Je!u! ri!to 0o1o o Sal/ador de Bue1 urgente1ente ne0e!!ita1o!) Segunda, a 1ara/ilha do a1or de Deu! de/e ir al@1 da 0o13reen!(o) Deu! 3odia, 0o1 Fu!ti5a, ter'no! a2andonado ao no!!o 3rG3rio de!tino) Ele 3odia ter'no! dei+ado !o:inho! 3ara 0olher1o! o =ruto de no!!o! erro! e 3ere0er1o! e1 no!!o! 3e0ado!) D i!!o o Bue 1ere0a1o!) Ma! ele n(o no! a2andonou) $or 0au!a do !eu a1or 3or nG!, ele /eio 3ro0urar'no! e1 ri!to) Ele no! =oi ao en0al5o at@ 1e!1o na de!olada ang!tia da 0ru:, onde le/ou o no!!o 3e0ado, a no!!a 0ul3a, o no!!o Fu:o e a no!!a 1orte) D 3re0i!o Bue o 0ora5(o !eFa duro e de 3edra 3ara n(o !e 0o1o/er =a0e a u1 a1or 0o1o e!!e) E 1ai! do Bue a1or) Seu no1e 0orreto @ Jgra5aJ, Bue @ o a1or ao! Bue n(o o 1ere0e1) Ter0eira, a !al/a5(o de ri!to de/e !er u1 do1 gratuito) Ele a J0o13rouJ 3ara nG! 0o1 o alto 3re5o de !eu 3rG3rio !angue) De 1odo Bue o Bue no! re!ta 3agarQ >ada] Vi!to Bue ele rei/indi0ou Bue tudo e!ta/a J0on!u1adoJ, nada hA 0o1 Bue 3o!!a1o! 0ontri2uir) >(o, @ 0laro, Bue agora te1o! a 3er1i!!(o de 3e0ar e 3ode1o! !e13re 0ontar 0o1 o 3erd(o de Deu!) $elo 0ontrArio, a 1e!1a 0ru: de ri!to, Bue @ o =unda1ento de u1a !al/a5(o gratuita, @ ta12@1 o in0enti/o 1ai! 3odero!o a u1a /ida !anta) Ma! e!!a no/a /ida /e1 de3oi!) $ri1eiro, te1o! de no! hu1ilhar ao! 3@! da 0ru:, 0on=e!!ar Bue 3e ' 0a1o! e nada 1ere0e1o! de !ua! 1(o! a n(o !er o Fu:o, agrade0er'lhe o no! ter a1ado e 1orrido 3or nG!, e re0e2er dele u1 3erd(o 0o13leto e gratuito) ontra e!!a hu1ilha5(o 3rG3ria o no!!o orgulho !e re2ela) Re!!enti1o! a id@ia de Bue n(o 3ode1o! ganhar < ne1 1e!1o 0ontri2uir < 3ara a no!!a 3rG3ria !al/a5(o) De 1odo Bue tro3e5a1o!, 0o1o di!!e $aulo, na 3edra de tro3e5o da 0ru:) %6

'egunda Parte

O Cora!"o da Cruz
O Problema do Perd!o

O Jolhar a2ai+o da !u3er=0ieJ do 0a3tulo anterior 3ode ter 3ro/o0ado e1 algun! leitore! u1a rea5(o de i13a0iHn0ia) JA !i13le! 0eia no 0enA0uloJ, /o0H 3ode e!tar di:endo, Je at@ 1e!1o a ora5(o de agonia no Fardi1 e o grito da 0ru:, tudo i!!o de/e ter e+3li0a5(o 1ai! direta) $or Bue /o0H 0o13li0a tudo 0o1 o !eu teologi:ar tortuo!oQJ D u1a rea5(o 0o13reen!/el) E1 3arti0ular, a no!!a in!i!tHn0ia de Bue !egundo o e/angelho a 0ru: de ri!to @ o ni0o =unda1ento !o2re o Bual Deu! 3erdoa 3e0ado! 0on=unde a 1uita gente) J$or Bue o no!!o 3erd(o de3ende da 1orte de ri!toQJ 3ergunta1) J$or Bue Deu! n(o no! 3erdoa !i13le!1ente, !e1 a ne0e!!idade da 0ru:QJ o1o di!!e 0erto 0ni0o =ran0H!* Jle 2on Dieu 1e 3ardonneraL 0Ke!t !on 1@tierJ) 1 JA=inal de 0onta!J, 3ode 0ontinuar o di!0ordante, J!e 3e0a1o! un! 0ontra o! outro!, reBuer'!e Bue 3erdoe1o'no! un! ao! outro!) So1o! at@ 1e!1o ad/ertido! da! terr/ei! 0on!eBSHn0ia! da =alta de 3erd(o) $or Bue Deu! n(o 3rati0a o Bue 3rega e @ igual1ente genero!oQ >(o @ 3re0i!o Bue ningu@1 1orra 3ara Bue no! 3erdoe1o! un! ao! outro!) Ent(o 3or Bue Deu! 0ria tanta 0on=u!(o a0er0a de 3erdoar'no! e at@ de0lara Bue !e1 o !a0ri=0io do !eu -ilho 3elo 3e0ado o 3erd(o @ i13o!!/elQ $are0e u1a !u3er!ti5(o 3ri1iti/a a Bual a! 3e!!oa! 1oderna! hA 1uito de/ia1 ter atirado =ora)J
?&

D e!!en0ial =a:er e!!a! 3ergunta! e re!3onder a ela!) $ode1o! dar'lhe!, de i1ediato, dua! re!3o!ta!, e12ora ne0e!!ite1o! do re!tante do 0a3tulo a =i1 de ela2orA'la!) A 3ri1eira re!3o!ta /e1 do ar0e2i!3o An!el1o e1 !eu grande li/ro Cur 6eus *omo'. e!0rito no =inal do !@0ulo on:e) E!0re/eu ele Bue !e algu@1 i1agina Bue Deu! 3ode !i13le!1ente no! 3erdoar 0o1o nG! 3erdoa1o! un! ao! outro!, e!!a 3e!!oa Jainda n(o 3en!ou na !eriedade do 3e0adoJ, ou literal1ente JBue 3e!o t(o grande o 3e0ado @J 6I)[[I7) $odera1o! e+3re!!ar a !egunda re!3o!ta de 1odo !i1ilar* JVo0H ainda n(o 0on!iderou a 1aFe!tade de Deu!J) Tuando a 3er0e35(o Bue te1o! de Deu! e do ho1e1, da !antidade e do 3e0ado, @ tortuo!a, ent(o no!!a 0o13reen!(o da e+3ia5(o 3ro/a/el1ente ta12@1 !erA tortuo!a) O =ato @ Bue a analogia entre o no!!o 3erd(o e o de Deu! e!tA 1uito longe de !er e+ata) D /erdade, Je!u! no! en!inou a orar, di:endo* J$erdoa'no! a! no!!a! d/ida! a!!i1 0o1o nG! te1o! 3erdoado ao! no!!o! de/edore!J) Ma! ele e!ta/a en!inando a i13o!!i2ilidade de 3erd(o da 3arte da 3e!!oa Bue n(o 3erdoa, e, a!!i1, a o2riga5(o Bue o 3erdoado te1 de 3erdoar, 0o1o dei+a 0laro a 3arA2ola do !er/o in0o13a!!i/oL ele n(o e!ta/a =a:endo u1 3aralelo entre Deu! e nG! 0o1 rela5(o N 1ase do 3erd(o)" Argu1entar1o! Bue J3erdoa1o'no! un! ao! outro! in0ondi0ional1ente, Bue Deu! =a5a o 1e!1o 3or nG!J, trai n(o !o=i!ti0a5(o 1a! !u3er=i0ialidade, /i!to Bue dei+a de lado o =ato ele1entar de Bue n(o !o1o! Deu!) So1o! indi/duo! 3arti0ulare!, e o! 3eBueno! delito! da! outra! 3e!!oa! !(o dano! 3e!!oai!) Deu! n(o @ u1 indi/duo 3arti0ular, 0ontudo, e o 3e0ado ta13ou0o @ 1ero dano 3e!!oal) $elo 0ontrArio, o 3rG3rio Deu! @ o 0riador da! lei! Bue Bue2ra1o! e o 3e0ado @ re2eldia 0ontra ele) A 3ergunta 0ru0ial Bue de/e1o! =a:er, 3ortanto, @ di=erente) >(o @ 3or Bue JDeu! a0ha difci! 3erdoar, 1a! 0o1o @ Bue ele a0ha possve!. de algu1 1odo, =a:H'loJ) o1o di!!e E1il 9runner* JO 3erd(o @ o o3o!to de tudo aBuilo Bue 3ode1o! ter 0o1o 0erto) >ada @ 1eno! G2/io do Bue o 3erd(oJ) % Ou, na! 3ala/ra! de arnegie Si13!on* JO 3erd(o, 3ara o ho1e1, @ o 1ai! 0laro do! de/ere!L 3ara Deu! @ o 1ai! 3ro=undo do! 3ro2le1a!J) ? O 3ro2le1a do 3erd(o @ 0on!titudo 3ela 0oli!(o ine/itA/el entre a 3er=ei5(o di/ina e a re2eldia hu1ana, entre Deu! 0o1o ele @ e nG! 0o1o !o1o!) O o2!tA0ulo ao 3erd(o n(o @ !o1ente o no!!o 3e0ado ne1 !o1ente a no!!a 0ul3a, 1a! ta12@1 a rea5(o di/ina e1 a1or e ira 3ara 0o1 o! 3e0adore! 0ul3ado!) $oi! e12ora, de/era!, JDeu! !eFa a1orJ, 0ontudo, te1o! de le12rar'no! de Bue o !eu a1or @ Ju1 a1or !antoJ, & a1or Bue an!eia 3elo! 3e0adore! enBuanto ao 1e!1o te13o !e re0u!a a tolerar o 3e0ado) o1o, 3oi!, 3oderia Deu! e+3re!!ar o !eu !anto a1orQ < !eu a1or e1 3erdoar 3e0adore! !e1 0o13ro1eter a !ua !antidade, e a !ua !antidade ao Fulgar o! 3e0adore! !e1 =ru!trar o !eu a1orQ on=rontado 3ela 1aldade hu1ana, 0o1o 3oderia Deu! !er /erdadeiro a !i 1e!1o, 0o1o a1or !antoQ >a! 3ala/ra! de I!aa!, 0o1o 3oderia ele !er !i1ultanea1ente JDeu! Fu!to e Sal/adorJ 6?&*"17Q $orBue, a3e!ar da /erdade de Bue Deu! tenha de1on!trado a !ua Fu!ti5a to1ando a ini0iati/a de !al/ar o !eu 3o/o, a! 3ala/ra! JFu!ti5aJ e J!al/a5(oJ n(o 3ode1 !er to1ada! 0o1o !inXni1o!) $elo 0ontrArio, a ini0iati/a di/ina !al/adora era 0o13at/el 0o1 a !ua Fu!ti5a e a e+3re!!a/a) >a 0ru:, e1 !anto a1or, o 3rG3rio Deu!, atra/@! de ri!to, 3agou a 3enalidade 0o13leta de no!!a de' !o2ediHn0ia) Ele le/ou o Fu:o Bue 1ere0e1o! a =i1 de tra:er'no! o 3erd(o Bue n(o 1ere0e1o!) >a 0ru:, a 1i!eri0Grdia e a Fu!ti5a di/ina =ora1 igual1ente e+3re!!a! e eterna1ente re0on0iliada!) O !anto a1or de Deu! =oi J!ati!=eitoJ) Toda/ia, e!tou 0orrendo rA3ido de1ai!) O 1oti/o 3elo Bual 1uito! d(o re!3o!ta! errada! N! 3ergunta! a0er0a da 0ru:, e at@ 1e!1o =a:e1 3ergunta! errada!, @ Bue n(o 3en!ara1 0uidado!a1ente na !eriedade do 3e0ado ne1 na 1aFe!tade de Deu!) $ara Bue 3o!!a1o! =a:H'lo agora, re/i!are1o! Buatro 0on0eito! 22li0o! 2A!i0o!, a !a2er, a gra' /idade do 3e0ado, a re!3on!a2ilidade 1oral do ho1e1, a 0ul3a /erdadeira e a =al!a, e a ira de Deu!) Vere1o! a nG! 1e!1o!, a!!i1, !u0e!!i/a1ente 0o1o 3e0adore!, re!3on!A/ei!, 0ul3ado! e 3erdido!) >(o !erA u1 e+er00io agradA/el, e, no !eu de0ur!o, no!!a integridade !erA te!tada)
?6

A gravidade do pecado A 3rG3ria 3ala/ra J3e0adoJ, e1 ano! re0ente!, de!a3are0eu do /o0a2ulArio da 1aioria da! 3e!!oa!) $erten0e N =ra!eologia religio!a tradi0ional Bue, 3elo 1eno! no O0idente 0ada /e: 1ai! !e0ulari:ado, 1uito! agora de0lara1 !e1 !entido) Al@1 do 1ai!, !e algu@1 1en0iona o J3e0adoJ, na 1aioria da! /e:e! @ 0o13reendido 1al) O Bue @, 3oi!Q O >o/o Te!ta1ento e13rega 0in0o 3ala/ra! grega! 3rin0i3ai! 3ara o 3e0ado, a! Buai! Funta! retrata1 o! !eu! a!3e0to! /ariado!, tanto 3a!!i/o! 0o1o ati/o!) A 1ai! 0o1u1 de!!a! 3ala/ra! @ hamartia. Bue de!0re/e o 3e0ado 0o1o u1 n(o atingi1ento do al/o, ou =ra0a!!o e1 al0an5ar u1 o2Feti/o) Adi0ia @ JiniBSidadeJ, e poneria < o 1al de u1 ti3o /i0io!o ou degenerado) A12o! o! ter1o! 3are0e1 =alar de u1a 0orru35(o ou 3er/er!(o de 0arAter) A! 3ala/ra! 1ai! ati/a! !(o para1asis 60o1 a Bual 3ode1o! a!!o0iar paraptoma+. u1a Jtran!gre!!(oJ, o ir al@1 de u1 li1ite 0onhe0ido, e anomia. J=alta de leiJ, o de!re!3eito ou /iola5(o de u1a lei 0onhe0ida) ada 0a!o !u2entende u1 0rit@rio o2Feti/o, u1 3adr(o a Bue =alha1o! e1 atingir ou u1a linha Bue deli2erada1ente 0ru:a1o!) $re!u1e'!e, 3or toda a E!0ritura, Bue e!te 0rit@rio ou ideal =oi e!ta2ele0ido 3or Deu!) D, de =ato, !ua lei 1oral, Bue e+3re!!a !eu 0arAter Fu!to) >(o @, 0ontudo, a lei do !eu 3rG3rio !er !o1enteL @ ta12@1 a lei do no!!o, /i!to Bue ele no! 0riou N !ua i1age1, e ao =a:H'lo, e!0re/eu o! reBui!ito! da !ua lei e1 no!!o! 0ora5Ce! 6Ro1ano! "*1&7) RA, 3ortanto, u1a 0orre!3ondHn0ia /ital entre a lei de Deu! e nG!, e 3e0ar @ tran!gredir a lei 61 Jo(o %*?7, o=ender no!!o 2e1'e!tar 1ai! ele/ado, 0o1o ta12@1 o=ender a autoridade e o a1or de Deu!) A Hn=a!e da E!0ritura, 3or@1, @ !o2re a auto0entralidade 13ia do 3e0ado) ada 3e0ado @ u1a Bue2ra do Bue Je!u! 0ha1ou de o 3ri1eiro e grande 1anda1ento, n(o a3ena! o =ra0a!!o de a1ar a Deu! 0o1 todo o no!!o !er, 1a! ta12@1 a re0u!a ati/a de re0onhe0H'lo e o2ede0er'lhe 0o1o o no!!o riador e Senhor) ReFeita1o! a 3o!i5(o de de3endHn0ia Bue o =ato de !er1o! 0riado! en/ol/e, e 3ro0ura1o! !er inde3endente!) $ior ainda, ou!a1o! 3ro0la1ar no!!a auto'inde'3endHn0ia, no!!a autono1ia, o 1e!1o Bue rei/indi0ar a 3o!i5(o Bue !o1ente Deu! 3ode o0u3ar) O 3e0ado n(o @ u1 la3!o la1entA/el de 3adrCe! 0on/en0ionai!L a !ua e!!Hn0ia @ a ho!tilidade 3ara 0o1 Deu! 6Ro1ano! 8*,7, 1ani=e!ta e1 re2eldia ati/a 0ontra ele) Ele te1 !ido de!0rito e1 ter1o! de Jli/rar'!e do Senhor Deu!J a =i1 de 0olo0ar1o! a nG! 1e!1o! no !eu lugar, nu1 e!3rito alti/o de J3odero!idade di/inaJ) E1il 9runner re!u1e e!!e 3en!a1ento 1uito 2e1, ao di:er* J$e0ado @ de!a=io, arrog8n0ia, de!eFo de !er igual a Deu!) ) ) A!!er5(o da inde3endHn0ia hu1ana 0ontra Deu!) ) ) on!titui5(o da ra:(o autXno1a, 1oralidade e 0ulturaJ) D 0o1 1uita ra:(o Bue ele intitulou o li/ro do Bual tira1o! e!!a 0ita5(o JRo1e1 e1 Re/oltaJ) U1a /e: Bue tenha1o! /i!to Bue 0ada 3e0ado Bue 0o1ete1o! @ u1a e+3re!!(o 6e1 di=erente! grau! de auto0on!0iHn0ia7 de!!e e!3rito de re/olta 0ontra Deu!, !ere1o! 0a3a:e! de a0eitar a 0on=i!!(o de Da/i* J$eBuei 0ontra ti, 0ontra ti !o1ente, e =i: o Bue @ 1au 3erante o! teu! olho!J 6Sal1o &1*?7) Ao 0o1eter o adult@rio 0o1 9ate'Se2a, e ao arranFar 3ara Bue Uria!, o 1arido dela, =o!!e 1orto na 2atalha, Da/i ha/ia 0o1etido o=en!a! e+tre1a1ente !@ria! 0ontra ele! e 0ontra a na5(o) ontudo, era1 a! lei! de Deu! Bue ele tinha Bue2rado e, 3or i!!o, era 0ontra Deu! Bue, e1 lti1a anAli!e, ha/ia 3e0ado) Tal/e: !eFa a 3ro=unda relut8n0ia de en0arar a gra/idade do 3e0ado Bue te1 le/ado N !ua o1i!!(o do /o0a2ulArio de 1uito! de no!!o! 0onte13or8neo!) U1 o2!er/ador arguto da 0ondi5(o hu1ana, Bue notou o de!a3are0i1ento da 3ala/ra, @ o 3!iBuiatra a1eri0ano \arl Menninger) Ele e!0re/eu a e!!e re!3eito e1 !eu li/ro JO Bue -oi -eito do $e0adoQJ De!0re/endo a indi!3o!i5(o da !o0iedade o0idental, o !eu hu1or geral de tri!te:a e 0ondena5(o, ele a0re!0enta Bue J!ente'!e a =alta de BualBuer 1en5(o de K3e0adoK J) JE!!a 3ala/ra FA e!te/e na 1ente de todo!, 1a! agora 3ou0a! /e:e! !e ou/e) SerA Bue
?,

i!!o !igni=i0aJ, 3ergunta ele, JBue o 3e0ado n(o =a: 3arte de todo! o! no!!o! 3ro2le1a!) ) )Q SerA Bue ningu@1 0o1ete 3e0ado!Q $ara onde, de/era!, =oi o 3e0adoQ O Bue a0onte0eu a eleQJ In/e!tigando a! 0au!a! do de!a3are0i1ento do 3e0ado, o Dr) Menninger nota 3ri1eiro Bue J1uito! 3e0ado! antigo! tH1'!e tran!=or1ado e1 0ri1e!J, de 1odo Bue a re!3on!a2ilidade 3ela !ua !olu5(o 3a!!ou da igreFa 3ara o E!tado, do !a0erdote 3ara o 3oli0ial, ao 3a!!o Bue outro! !e di!!i3ara1 e1 doen5a!, ou 3elo 1eno! no! !into1a! de doen5a!, de =or1a Bue ne!!e! 0a!o! o trata1ento !u2!tituiu o 0a!tigo) U1 ter0eiro e 0on/eniente arti=0io 0ha1ado Jirre!3on!a2ilidade 0oleti/aJ 0a3a0itou'no! a tran!=erir a 0ul3a de no!!o 0o13orta1ento de!/iado de n s 1e!1o! 0o1o indi/duo! 3ara a !o0iedade 0o1o u1 todo ou 3ara u1 do! !eu! 1uito! agru3a1ento!) O Dr) Menninger 3ro!!egue =a:endo u1 a3elo n(o !o1ente 3ela /olta da 3ala/ra J3e0adoJ ao no!!o /o0a2ulArio, 1a! ta12@1 3or u1 re0onhe0i1ento da realidade Bue ela e+3re!!a) >(o 3ode1o! de!3edir o 3e0ado 0o1o 1ero ta2u 0ultural ou erro !o0ial) De/e1o! le/A'lo a !@rio) A0re!0enta ele* JO 0l@rigo n(o 3ode 1ini1i:ar o 3e0ado e 1anter o !eu 3a3el 0orreto e1 no!!a 0ulturaJ) $oi! o 3e0ado @ Ju1a Bualidade i13li0ita1ente agre!!i/a < u1a 0rueldade, u1 =eri1ento, u1 a=a!ta1ento de Deu! e do re!tante da hu1anidade, u1a aliena5(o 3ar0ial, ou u1 ato de re2eli(o) ) ) O 3e0ado 3o!!ui u1a Bualidade /oluntario!a, de!a=iadora ou de!leal* a!"u<m @ de!a=iado ou o=endido ou 1agoadoJ) Ignorar i!to !eria de!one!to) on=e!!A'lo 0a3a0itar'no!'ia a =a:er algo a !eu re!3eito) Al@1 do 1ai!, a /olta do 3e0ado ine/ita/el1ente le/aria ao Jrea/i/a1ento ou rea=ir1a5(o da re!3on!a2ilidade 3e!!oalJ) De =ato, a JutilidadeJ de re/i/er o 3e0ado @ Bue a re!3on!a2ilidade !eria re/i/ida 0o1 ele) A responsabilidade moral (umana Ma! !erA Fu!to 0ul3ar o! !ere! hu1ano! 3or !ua 1A 0ondutaQ So1o! real1ente re!3on!A/ei! 3ela! no!!a! a5Ce!Q Ou !erA Bue, e1 /e: de agente! li/re!, n(o 3a!!a1o! de /ti1a! de outra! agHn0ia!, e, a!!i1, !o=re1o! 1ai! 3e0ado 0ontra nG! 1e!1o! do Bue nG! 1e!1o! 3e0a1o!Q Te1o! ao no!!o al0an0e toda u1a ga1a de 2ode! e+3iatGrio! < o! gene!, a Bu1i0a 0or3oral 6u1 de!eBuil2rio hor1onal te13orArio7, o te13era1ento herdado, o =ra0a!!o de no!!o! 3ai! durante a 3ri1eira in=8n0ia, a 0ria5(o, o a12iente edu0a0ional e !o0ial) Junto!, e!te! 3are0e1 0on!tituir u1 Ali2i in=al/el) Tal/e: Fa1ai! tenha ha/ido tentati/a 1aior de 1inar o 0on0eito tradi0ional de re!3on!a2ilidade do Bue o li/ro do $ro=e!!or 9) -) SIinner, intitulado A!<m da =i1erdade e 6i"nidade. A te!e dele @ Bue Jo! terr/ei! 3ro2le1a! Bue no! en0ara1 no 1undo hoFeJ 6e!3e0ial1ente a! a1ea5a! da e+3lo!(o 3o3ula0ional, a guerra nu0lear, a =o1e, a! doen5a! e a 3olui5(o7 3oderia1 todo! !er re!ol/ido! 3or Ju1a te0nologia do 0o13orta1ento hu1anoJ) I!to @, J3oderia1 !er =eita! /a!ta! 1udan5a! no 0o13orta1ento hu1anoJ atra/@! de 1udan5a! no a12iente) O ho1e1 3oderia !er 3rogra1ado 3ara 0o13ortar'!e 0orreta1ente) O Bue o i13ede, 3oi!Q Re!3o!ta* o 0on0eito do Jho1e1 autXno1oJ, !ua !u3o!ta Jli2erdadeJ ano Bue ele @ tido 0o1o re!' 3on!A/el 3or !ua! a5Ce!7 e a !ua !u3o!ta JdignidadeJ 6e1 Bue lhe @ dado 0r@dito 3or !ua! reali:a5Ce!7) E!ta! 0oi!a!, 3or@1, !(o u1a ilu!(o, 3oi! Ju1a anAli!e 0ient=i0a tran!=ere 3ara o a12iente tanto a re!3on!a2ilidade 0o1o a reali:a5(oJ) O ho1e1 de/e ter a 0orage1 de 0riar u1 a12iente ou 0ultura !o0ial Bue JadeBuada1ente 1olda e 1ant@1 o 0o13orta1ento daBuele! Bue /i/e1 nele)J I!to @ e!!en0ial N !o2re/i/Hn0ia da hu1anidade, o Bue @ 1ai! i13ortante do Bue o 0on0eito tradi0ional Jelogio!oJ de no!!a Jli2erdade e dignidadeJ) D 0erto Bue ) S) 4e.i! 0ha1ou e!!a tran!=erHn0ia da li2erdade e dignidade da 3e!!oa 3ara o a12iente de Ja a2oli5(o do ho1e1J) O Bue !eria a2olido, 3or@1, @ a3ena! o Jho1e1 autXno1o) ) ) o ho1e1 de=endido 3ela literatura da li2erdade e dignidadeJ) De =ato, JhA 1uito Bue !e !ente a ne0e!!idade da !ua a2oli5(oJ) Olhando 3ara o =uturo, no Bual o ho1e1 0ria o a12iente Bue o 0ontrola, e a!!i1 reali:a u1 Jgigante!0o e+er00io no 0ontrole 3rG3rioJ, 9) -) SIinner ter1ina o !eu li/ro 0o1 a!
?8

3ala/ra!* JAinda n(o /i1o! o Bue o ho1e1 3ode =a:er do ho1e1)J D u1 3ro!3e0to enregelante do deter1ini!1o autodeter1inado) ontudo, o e!3rito hu1ano !e re2ela 0ontra ele) erta1ente 3ode1o! a0eitar o 0on0eito da Jre!3on!a2ilidade di1inudaJ, 1a! n(o a di!!olu5(o total de toda a re!3on!a2ilidade, e+0eto e1 0ir0un!t8n0ia! 1ai! e+tre1a!) U1 3aralelo entre re!3on!a2ilidade 1oral e re!3on!a2ilidade legal a e!ta altura @ in!truti/o) Oeral1ente =alando, a lei 0ri1inal a!!u1e Bue a! 3e!!oa! tH1 o 3oder de e!0olher o2ede0er N lei ou Bue2rA'la, e trata'a! de a0ordo) Entretanto, a re!3on!a2ilidade do 0ri1e 3ode !er atenuada, e at@ 1e!1o e+0luda 3or 0erta! 0ondi5Ce! JFu!ti=i0ati/a!J) E1 !eu! en!aio! !o2re a =ilo!o=ia da lei intitulado! Casti"o e esponsa1i!idade. R) 4) A) Rart de=ine o 3rin03io 0o1o !egue* JE1 todo! o! !i!te1a! legai! a/an5ado!, a re!3on!a2ilidade da 0ondena5(o 3or 0ri1e! !@rio! torna'!e de3endente, n(o a3ena! do o=en!or, 3elo =ato de ter 0o1etido e!!e! ato! e+terno! 3roi2ido! 3ela lei, 1a! ta12@1 3elo =ato de tH'lo! 3rati0ado e1 0erta e!trutura 1ental, ou !o2 deter1inada /ontadeJ) 6 E!!e e!tado de 1ente e de /ontade @ 0onhe0ido te0ni0a1ente 0o1o mens rea Bue, e12ora 3o!!a !er tradu:ido literal1ente 3or mente cu!pada. na realidade re=ere'!e N Jinten5(oJ da 3e!!oa) $or e+e13lo, a di!tin5(o entre o ho1i0dio inten0ional e o n(o inten0ional, i!to @, entre o a!!a!!nio e o ho1i0dio n(o 3re1editado /olta direta1ente N lei 1o!ai0a) O 3rin03io ta12@1 3o!!ui u1a a3li0a5(o 1ai! a13la) Se a 3e!!oa 0o1ete u1 delito enBuanto e!tA =ora de !i, !o2 3re!!(o ou 0o1o u1 autX1ato, n(o !e 3ode e!ta2ele0er a re!3on!a2ilidade 0ri1inal) A 3ro/o0a5(o 3ode redu:ir o a!!a!!nio a ho1i0dio n(o 3re1editado) A 0onte!ta5(o 3or in!anidade te1 !ido a0eita durante ano!, e te1 !ido inter3retada de!de a! Regra! de M0>aghten de 18?% 0o1o Jdoen5a da 1enteJ, le/ando a 0oi!a! 0o1o Ju1 de=eito da ra:(oJ, e Bue o o=en!or ou n(o 0onhe0ia a Jnature:a e a Bualidade do ato Bue e!ta/a 3rati0andoJ, ou, !e o 0onhe0ia, Jn(o !a2ia Bue o Bue e!ta/a =a:endo era erradoJ) Toda/ia, a! Regra! =ora1 0riti0ada! 3or !e 0on0entrare1 na igno' r8n0ia do o=en!or, e1 /e: de na =alta de 0a3a0idade de 0ontrole 3rG 3rio) De =or1a Bue o Ato de In=anti0dio de 19%8 =a: 3ro/i!(o 3ara ato! 0o1etido! 3or u1a 1ulher Buando Jo eBuil2rio de !ua 1ente =oi 3ertur2ado 3or 1oti/o de ela n(o !e ter re0u3erado total1ente do e=eito do 3arto) ) )J, e o Ato de Ro1i0dio de 19&, 3ro/H Bue u1a 3e!!oa Jn(o !erA 0ondenada 3or a!!a!!nio !e e!ti/er !o=rendo de u1a ano1alia 1ental) ) ) a Bual 3reFudi0ou !u2!tan0ial1ente a re!3on!a2ilidade 1ental de !eu! ato!) ) )J A!!i1, ta12@1, o $arla1ento InglH! de0idiu Bue 0rian5a algu1a a2ai+o de de: ano! de idade 3ode !er 0on!iderada 0ul3ada de u1 delito, ao 3a!!o Bue entre a! idade! de de: a Buator:e ano! @ ne0e!!Ario Bue !e 3ro/e e!3e0i=i0a1ente Bue a 0rian5a !a2ia Bue o Bue e!ta/a =a:endo era !eria1ente errado) A!!i1, a re!3on!a2ilidade legal de3ende da re!3on!a2ilidade 1ental e 1oral, i!to @, da mens rea. a inten5(o da 1ente e da /ontade) A! o2Fe5Ce! 2a!eada! na =alta de 0on!0ienti:a5(o ou de 0ontrole, 3or@1, !e13re ne0e!!itar(o de !er de=inida! 0o1 3re0i!(o, e 0on!titue1'!e e+0e5Ce!) O a0u!ado 0erta1ente n(o 3ode a3elar 3ara !ua heran5a gen@ti0a ou 0ria5(o !o0ial 0o1o de!0ul3a de u1 0o13orta1ento 0ri 1inal, 1uito 1eno! 3ara a negligHn0ia 3e!!oal 6JSi13le!1ente n(o 3en!a/a no Bue =a:iaJ7) >(o, e1 geral, o 3ro0edi1ento de Fulgar, 0ondenar e !enten0iar e1 no!!o! tri2unai! de!0an!a !o2re o 0on0eito de Bue o! !ere! hu1ano! !(o li/re! 3ara =a:er e!0olha! e re!3on!A/ei! 3ela! e!0olha! Bue =a:e1) A 1e!1a 0oi!a a0onte0e na! !itua5Ce! do dia'a'dia) Ad1iti1o! Bue !o1o! 0ondi0ionado! 3or no!!o! gene! e 3or no!!a edu0a5(o, 1a! o e!3rito hu1ano 63ara n(o 1en0ionar a 1ente 0ri!t(7 3rote!ta 0ontra o redu0ioni!1o !egundo o Bual o !er hu1ano n(o 3a!!a de u1 0o13utador 63rogra1ado 3ara reali:ar e re!3onder7 ou u1 ani1al 6N 1er0H de !eu! in!tinto!7) ontra e!!e! 0on0eito! a3ela1o! ao !entido inerradi0A/el do ho1e1 de Bue, dentro de li1ite! ra:oA/ei!, !o1o! agente! li/re!, 0a3a:e! de to1ar no!!a! de0i!Ce! e de0idir no!!a! 3rG3ria! a5Ce!) Tuando u1a alternati/a !e no! a3re!enta, !a2e1o! Bue !o1o! 0a3a:e! de e!0olher) E Buando =a:e1o! u1a e!0olha er'
?9

rada, re3ro/a1o! a nG! 1e!1o!, 3orBue !a2e1o! Bue 3oda1o! ter'no! 0o13ortado de 1odo di=erente) Ta12@1 agi1o! na a!!un5(o de Bue a! outra! 3e!!oa! !(o li/re! e re!3on!A/ei!, 3oi! tenta1o! 3er!uadi'la! a a0eitar no!!a 3er!3e0ti/a, e Jtodo! nG! lou/a1o! ou 0ul3a1o! a! 3e!!oa! de /e: e1 BuandoJ) , A0ho Bue Sir >or1an Ander!on te1 ra:(o e1 0ha1ar a aten5(o 3ara e!!e !en!o hu1ano de re!3on!a2ilidade) $or u1 lado, e!0re/e ele, 3ode1o! e!3e0ular a0er0a da e+ten!(o a Bue a! 3e!!oa! !(o J3re'0ondi0ionada! 3ela 0on!titui5(o e 0ondi5(o de !eu! 0@re2ro!, 3ela e!trutura 3!i0olGgi0a Bue herdara1 ou adBuirira1, 3elo 0ur!o 0ego e ine/itA/el da Knature:aK ou 3ela !o2erania de u1 Deu! riador, 3ara !e 0o13ortare1 do 1odo 0o1o o =a:e1J) Ma!, 3or outro lado, @ 3o!!/el Ja=ir1ar ineBui/o0a1ente Bue n(o hA 1oti/o nenhu1 3ara !u3or Bue o! ho1en! 0o1un! e!t(o enganado! e1 !ua =ir1e 0on/i05(o de Bue tH1, dentro de li1ite!, u1a li2erdade de e!0olha e a5(o genuna, e Bue e!ta tra:, ne0e!!aria1ente, u1a 1edida 0orre!3ondente de re!3on!a2ilidade 1oralJ)8 O! trH! 0ontri2uinte! N! $rele5Ce! !o2re o ri!tiani!1o onte13or8neo de 4ondre!, e1 198", intitulada! =ivres para Ser 6iferentes. 0hegara1 N 1e!1a 0on0lu!(o) O $ro=e!!or Mal0ol1 Jee/e! =alou e e!0re/eu 0o1o 3!i0Glogo, o $ro=e!!or Sa1 9erre 0o1o geneti0i!ta, e o Dr) Da/id AtIin!on 0o1o teGlogo) Junto!, in/e!tigara1 a! in=luHn0ia! da Jnature:aJ 6no!!a heran5a gen@ti0a7, da Jnutri5(oJ 6no!!o 0ondi0iona1ento !o0ial7 e da Jgra5aJ 6a ini0iati/a a1oro!a e tran!=or1adora de Deu!7 !o2re o 0o13orta1ento hu1ano) on0ordara1 e1 Bue e!ta! 0oi!a!, e/idente1ente, tanto a1olda1 0o1o re!tringe1 o no!!o 0o13orta1ento) Entretanto, !ua! 3rele5Ce! =ora1 u1a reFei5(o /igoro!a e interdi!0i3linar do deter1ini!1o e u1a a!!er5(o da re!3on!a2ilidade hu1ana) E12ora o a!!unto todo !eFa, 0o13reen!i/el1ente, 0o13le+o, e n(o no! !eFa 3o!!/el de!e12ara5ar todo! o! =io!, 0ontudo o! trH! 0ontri2uinte! =ora1 0a3a:e! de e+3re!!ar e!ta 0on0lu!(o 0o1u1* >(o !o1o! autX1ato!, in0a3a:e! de =a:er BualBuer 0oi!a a n(o !er reagir 1e0ani0a1ente ao! gene!, a12iente ou at@ 1e!1o N gra5a de Deu!) So1o! !ere! 3e!!oai! 0riado! 3or Deu! 3ara !i 1e!1o) ) ) Al@1 do 1ai!, o Bue Deu! no! deu n(o de/e !er /i!to 0o1o u1 do1 e!tAti0o) >o!!o 0arAter 3ode !er re=inado) >o!!o 0o13orta1ento 3ode 1udar) >o!!a! 0on/i05Ce! 3ode1 a1adure0er) >o!!a! dAdi/a! 3ode1 !er 0ulti/ada!) ) ) >G!, de =ato, !o1o! li/re! 3ara !er di=erente!) ) .> Tuando no! /olta1o! 3ara a 92lia, de!0o2ri1o! a 1e!1a ten!(o, da Bual te1o! 0on!0iHn0ia e1 no!!a e+3eriHn0ia 3e!!oal, entre a! 3re!!Ce! Bue no! 0ondi0iona1 e no! 0ontrola1, e no!!a re!3on!a2ilidade 1oral 3er1anente) A 92lia dA Hn=a!e N in=luHn0ia de no!!a heran5a, o Bue !o1o! Je1 Ad(oJ) A doutrina do 3e0ado original !igni=i0a Bue a 3rG3ria nature:a Bue herda1o! e!tA 1an0hada e di!tor0ida 3ela 0entralidade do ego) D, 3ortanto, de dentro do 0ora5(o do! ho1en!, en!inou Je!u!, Bue 3ro0ede1 o! 3en!a1ento! 1au! e a! 1A! a5Ce! 6Mar0o! ,*"1'"%7) >(o @ de !ur3reender Bue ele ta12@1 de!0re/eu o 3e0ador 0o1o e!0ra/o do 3e0ado 6Jo(o 8*%?7) De =ato, !o1o! e!0ra/i:ado! ao 1undo 61oda e o3ini(o 32li0a7, N 0arne 6no!!a nature:a 0ada7, e ao dia2o 6=or5a! de1ona0a!7) Me!1o de3oi! Bue ri!to no! li2erta e no! torna !eu! e!0ra/o!, n(o no! li/ra1o! inteira1ente do 3oder in!idio!o de no!!a Bueda, de 1odo Bue $aulo 3ode 0on0luir !eu argu1ento no 0a3tulo , de Ro1ano! 0o1 o !eguinte re!u1o* JDe 1aneira Bue eu, de 1i1 1e!1o, 0o1 a 1ente ) !ou e!0ra/o da lei de Deu!, 1a!, !egundo a 0arne, da lei do 3e0adoJ 6/) "&27) A E!0ritura re0onhe0e a !utile:a e o 3oder de!!a! =or5a!, a! Buai!, /erdadeira1ente, di1inue1 no!!a re!3on!a2ilidade) E 3orBue Deu! !a2e 0o1o =o1o! =or1ado! e !e le12ra de Bue !o1o! 3G Bue ele @ 3a0iente 0ono!0o, lento 3ara irar e n(o no! trata 0o1o o! no!!o! 3e0ado! 1ere0e1 6Sal1o 1#%*1#, 1?7) Da 1e!1a =or1a, o Me!!ia! de Deu! @ gentil 0o1 o! =ra0o!, re0u!ando'!e a Bue2rar a 0ana 1a0hu0ada ou a3agar o 3a/io Bue =u1ega)1#
&#

Ao 1e!1o te13o, o re0onhe0i1ento 22li0o de Bue no!!a re!3on!a2ilidade @ di1inuda n(o !igni=i0a Bue ela tenha !ido de!truda) $elo 0ontrArio, a E!0ritura, in/aria/el1ente, trata'no! 0o1o agente! 1oral1ente re!3on!A/ei!) olo0a !o2re nG! a ne0e!!idade de e!0olher entre a /ida e o 2e1, a 1orte e o 1al, entre o Deu! /i/o e o! dolo!) 11 E+orta' no! N o2ediHn0ia e ad/erte'no! Buando de!o2ede0e1o!) O 3rG3rio Je!u! 3leiteou 0o1 a Jeru!al@1 re0al0itrante a Bue o re0onhe0e!!e e lhe de!!e a! 2oa!'/inda!) Muita! /e:e!, di!!e ele, dirigindo'!e N 0idade, e1 !eu di!0ur!o* JTui! eu reunir o! teu! =ilho!, 0o1o a galinha aFunta o! !eu! 3intinho! de2ai+o da! a!a!, e /G! n(o o Bui!e!te!]J 6Mateu! "%*%,7) A!!i1, ele atri2uiu a 0egueira e!3iritual de Jeru!al@1, !ua a3o!ta!ia e Fu:o /indouro N o2!tina5(o) D /erdade Bue ele ta12@1 di!!e Bue ningu@1 ia a ele a n(o !er Bue o $ai o le/a!!e, 1a! !o1ente de3oi! de ha/er dito Bue ele! !e re0u!a/a1 a ir a ele)1" $or Bue @ Bue a! 3e!!oa! n(o /(o a ri!toQ SerA Bue n(o 3ode1, ou !erA Bue n(o o de!eFa1Q Je!u! en!inou a12a! a! 0oi!a!) E ne!te Jn(o 3ode1J e Jn(o de!eFa1J e!tA o antinX1io lti1o entre a !o2erania di/ina e a re!3on!a2ilidade hu1ana) Ma!, n(o i13orta a 1aneira 3ela Bual a e+3re!!e1o!, n(o de/e1o! eli1inar nenhu1a da! 3arte!) >o!!a re!3on!a2ilidade 3erante Deu! @ u1 a!3e0to inalienA/el de no!!a dignidade hu1ana) Sua e+3re!!(o =inal !erA no dia do Fu:o) Toda! a! 3e!!oa!, grande! e 3eBuena!, !e1 !e le/ar e1 0onta !ua 0la!!e !o0ial, 0o13are0er(o 3erante o trono de Deu!, n(o 1oda! ou =or5ada!, a =i1 de re0e2er e!!e derradeiro !inal de re!3eito 3ela re!3on!a2ilidade hu1ana, N 1edida Bue 0ada u1 a3re!enta u1 relato do Bue =e:) E1il 9runner 0erta1ente te1 ra:(o e1 dar Hn=a!e N no!!a re!3on!a2ilidade 0o1o u1 a!3e0to indi!3en!A/el de no!!a 0ondi5(o de !er hu1ano) JRoFe no!!o !logan de/e !er* =ora 0o1 o deter1ini!1o 3or todo! o! 1eio!] $oi! torna i13o!!/el toda a 0o13reen!(o do ho1e1 0o1o ho1e1)J1% O ho1e1 te1 de !er /i!to 0o1o Ju1 !er Bue 3en!a e Bue te1 /ontadeJ re!3on!i/o e re!3on!A/el 3ara 0o1 o !eu riador, Ja 0ontra3arte 0riada de !ua auto'e+i!tdn0ia di/inaJ) Al@1 do 1ai!, e!!a re!3on!a2ilidade hu1ana @, e1 3ri1eiro lugar, Jn(o) ) ) u1 de/er, 1a! u1 do1,) ) ) n(o lei, 1a! gra5aJ) E+3re!!a'!e e1 Ja1or Bue 0rH e @ re!3on!i/oJ) De 1odo Bue, Ja 3e!!oa Bue 0o13reendeu a nature:a da re!3on!a2ilidade entende a nature:a do ho1e1) A re!3on!a2ilidade n(o @ u1 atri2uto, @ a K!u2!t8n0iaK da e+i!tHn0ia hu1ana) ont@1 tudo) ) ) @ ela Bue di!tingue o ho1e1 da! outra! 0riatura!) ) )J) $ortanto, J!e a re!3on!a2ilidade =or eli1inada, todo o !entido da e+i!tHn0ia hu1ana de!a3are0e)J Ma!, a Tueda n(o en=raBue0eu !eria1ente a re!3on!a2ilidade do !er hu1anoQ JA n(o @ ele re!3on!A/el 3or !ua! a5Ce!Q Si1, ele @) JO ho1e1 Fa1ai! 3e0a total1ente 3or 0au!a da =raBue:a, 1a! !e13re ta12@1 3elo =ato de Bue !e entrega e1 =raBue:a) Me!1o no 1ai! o2tu!o 3e0ador hA u1a =agulha de de0i!(oJ, de/era! u1a re2eli(o de!a=iadora 3ara 0o1 Deu!) De 1odo Bue o !er hu1ano n(o 3ode atri2uir a !ua re!3on!a2ilidade N !ua 3rG3ria 1aldade) JDe!tino algu1, 0on!titui5(o 1eta=!i0a algu1a, =raBue:a algu1a de !ua nature:a, 1a! ele 1e!1o, o !er hu1ano, no 0entro de !ua 3er!onalidade @ =eito re!3on!A/el 3elo !eu 3e0ado)J A culpa falsa e a verdadeira Se o! !ere! hu1ano! 3e0ara1 6o Bue a0onte0eu7, e !e !(o re!3on!A/ei! 3or !eu! 3e0ado! 6o Bue !(o7, ent(o !(o 0ul3ado! 3erante Deu!) A 0ul3a @ dedu5(o lGgi0a da! 3re1i!!a! do 3e0ado e re!3on!a2ilidade) Erra1o! 3or no!!a 3rG3ria =alta, e, 3ortanto, de/e1o! ar0ar 0o1 a Fu!ta 3enalidade de no!!o erro) D e!te o argu1ento do! 3ri1eiro! 0a3tulo! da 0arta ao! Ro1ano!) $aulo di/ide a ra5a hu1ana e1 trH! !e05Ce! 1aiore!, e 1o!tra 0o1o 0ada u1a 0onhe0e algo do !eu de/er 1oral, 1a! deli2erada1ente !u3ri1e !eu 0onhe0i1ento a =i1 de !eguir o !eu 3rG3rio 0a1inho 3e0a1ino!o) >o! di:ere! de Jo(o* JO Fulga1ento @ e!te* Tue a lu: /eio ao 1undo, e o! ho1en! a1ara1 1ai! a! tre/a! do Bue a lu:L 3orBue a! !ua! o2ra! era1 1A!J 6Jo(o %*197) >ada @ 1ai! !@rio do Bue a reFei5(o deli2erada da lu: da /erdade e 2ondade) $aulo ini0ia =alando da !o0iedade de0adente ro1ana) O 3o/o 0onhe0eu o 3oder
&1

e a glGria de Deu! atra/@! da 0ria5(o, e !ua !antidade 3or 1eio da !ua 0on!0iHn0ia, 1a! !e re0u!ara1 a /i/er de a0ordo 0o1 o !eu 0onhe0i1ento) $elo 0ontrArio, dei+ara1 a adora5(o e !e entregara1 N idolatria) De 1odo Bue Deu! o! entregou N i1oralidade e outra! =or1a! de 0o13orta1ento anti'!o0ial 6Ro1ano! 1*18'%"7) A !egunda !e05(o da hu1anidade a Bue $aulo !e dirige @ o 1undo autoFu!ti=i0ado, 0uFo 0onhe0i1ento da lei de Deu! 3ode e!tar na! E!0ritura! 6o! Fudeu!7 ou e1 !eu! 0ora5Ce! 6o! gentio!7) A ter0eira !e05(o @ o 1undo e!3e0i=i0a1ente Fudai0o, 0uFo! 1e12ro! tH1 orgulho do 0onhe0i1ento Bue 3o!!ue1 e da in!tru5(o 1oral Bue d(o a outro!) ontudo, N 1e!1a lei Bue en!ina1, ta12@1 de!o2ede0e1) Sendo e!!e o e!tado dele!, !ua 0ondi5(o 3ri/ilegiada de 3o/o da alian5a n(o o! 3rotegerA do Fu:o di/ino 6"*1,'%*"#7) D e!!e 3onto de /i!ta u1 tanto 1Gr2idoQ >G!, o! 0ri!t(o!, 0o1 =reBSHn0ia te1o! !ido 0riti0ado! 6n(o 1eno! o! 0ri!t(o! e/ang@li0o!7 3or =alar1o! 0ontinua1ente do 3e0ado, 3or no! tornar1o! o20e0ado! 0o1 ele e1 no!!a! 3rG3ria! /ida! e e!3e0ial1ente e1 no!!a e/angeli:a5(o, 3or tentar1o! indu:ir no! outro! u1 !enti1ento de 0ul3a) >iet:!0he, 3or e+e13lo, re0la1a/a a1arga1ente de Bue o J ri!tiani!1o necessita de doen5a) ) ) Tornar doente @ o o2Feti/o /erdadeiro e o0ulto de todo o !i!te1a de 3ro0edi1ento! de !al/a5(o 3regado 3ela IgreFa) ) ) A 3e!!oa n(o !e K0on/erteK ao ri!tiani!1o < ela de/e e!tar !u=i0iente1ente en=er1a 3ara eleJ) 1? >iet:!0he e1 3arte e!ta/a 0erto, a !a2er, Bue o ri!tiani!1o @ re1@dio 3ara o! doente! do 3e0ado) A=inal de 0onta!, o 3rG3rio Je!u! de=endeu !ua 0on0entra5(o no! 3u2li0ano! e 3e0adore!, di:endo* JO! !(o! n(o 3re0i!a1 de 1@di0o, e, !i1, o! doente!L n(o /i1 0ha1ar Fu!to!, e, !i1, 3e0adore!J 6Mar0o! "*1,7) Entretanto, /igoro!a1ente nega1o! Bue o 3a3el da igreFa @ JtornarJ a! 3e!!oa! doente! a =i1 de 0on/ertH'la!) $elo 0ontrArio, te1o! de =a:H'la! 0on!0iente! de !ua en=er1idade, a =i1 de Bue !e /olte1 3ara o grande M@di0o) ontudo, 3er!i!te a 0rti0a de Bue o! 0ri!t(o! 3o!!ue1 u1a 3reo0u3a5(o doentia 3elo 3e0ado) U1 3orta'/o: de!!e 1odo de 3en!ar, 0onte13or8neo e eloBSente, @ o e+' 0orre!3ondente 3ara A!!unto! Religio!o! da 99 , Oerald $rie!tland) E1 u1a de !ua! 3ale!tra! da !@rie Pro"resso de Priest!and. tran!1itida 3elo rAdio, ele 0ontou Bue ao! de: ano! de idade 3en!a/a Bue o ri!tiani!1o !e o0u3a/a do 3e0ado, e ao 0hegar ao! Buin:e e!ta/a tendo J/i!lu12re! do a2i!1o da de3re!!(oJ, a0o13anhado! de te1ore! da /ingan5a di/ina 3or !eu! Jino1inA/ei! 0ri1e! !e0reto!J, te1ore! Bue 0ontinuara1 a 0re!0er no! 3rG+i1o! trinta ano!) O !eu ri!tiani!1o n(o lhe aFudou e1 nada) JTuando eu olha/a 3ara a 0ru:, e !ua /ti1a !o=redora, a ni0a 1en!age1 Bue re0e2ia era* Vo0H =e: i!to < e n(o hA !ade e1 /o0H]J Sua 0on/er!(o, eBui/alente N e+3eriHn0ia na e!trada de Da1a!0o, a0onte0eu =inal1ente no Jdi/( do 3!iBuiatraJ, 3oi! =oi a Bue ele a3rendeu Jo ele1ento Bue =alta/a do 3erd(oJ) De!de ent(o ele 0on=e!!a 3o!!uir Ju1 n/el relati/a1ente 2ai+o de 0ul3a 3e!!oal e 3ou0o intere!!e 3elo a!!unto do 3e0adoJ) A hi!tGria de Oerald $rie!tland n(o 3Ara a, 1a! e!!e tre0ho @ ilu!tra5(o !u=i0iente do gra/e dano Bue 1eia!'/erdade! 3ode1 0au!ar) o1o 3oderia algu@1 i1aginar Bue o ri!tiani!1o !e o0u3a do 3e0ado e1 /e: do 3erd(o de 3e0ado!Q o1o 3ode algu@1 olhar 3ara a 0ru: e /er !o1ente a /ergonha do Bue =i:e1o! a ri!to, e1 /e: da glGria do Bue ele =e: 3or nG!Q O =ilho 3rGdigo te/e de J0air e1 !iJ 6re0onhe0er a 0entralidade do !eu ego7 ante! Bue 3ude!!e J/ir a !eu 3aiJ) -oi ne0e!!Aria a hu1ilha5(o da 3enitHn0ia, ante! da alegria da re0on0ilia5(o) >(o teria ha/ido anel, /e!te, 2eiFo, =e!ta !e ele ti/e!!e 3er1ane0ido no 3a! di!tante, ou retornado i13enitente) U1a 0on!0iHn0ia 0ul3ada !erA u1a grande 2Hn5(o !o1ente !e no! =or5ar a /oltar 3ara 0a!a) >(o Buero di:er 0o1 i!to Bue a no!!a 0on!0iHn0ia !eFa u1 guia de 0on=ian5a) RA a 0on!0iHn0ia 1Gr2ida, e+agerada1ente e!0ru3ulo!a, e 3ro0urar deli2erada1ente 0riar u1a de!!e ti3o !eria daninho) Entretanto, ne1 todo! o! !enti1ento! de 0ul3a !(o 3atolGgi0o!) $elo 0ontrArio, o! Bue !e de0lara1 !e1 3e0ado e !e1 0ul3a !o=re1 de u1a doen5a ainda 3ior) $oi! 1ani3ular, !u=o0ar e at@ 1e!1o J0auteri:arJ a 0on!0iHn0ia 61 Ti1Gteo ?*"7 a =i1 de e!0a3ar N dor da! !ua! a0u!a5Ce!, no! dei+a i13@r/io! N no!!a ne0e!!idade de !al/a5(o)
&"

SerA, 3oi!, !audA/el ou doentio in!i!tir na gra/idade do 3e0ado e na ne0e!!idade da e+3ia5(oQ 0on!iderar a! 3e!!oa! re!3on!A/ei! 3or !ua! a5Ce!Q ad/erti'la! do 3erigo do Fu:o di/inoQ e in!tar 0o1 ela! a Bue 0on=e!!e1 o! !eu! 3e0ado!, !e arre3enda1 e !e /olte1 3ara ri!toQ D !adio) $oi! !e hA u1a J0ul3a =al!aJ 6o !enti1ento 1au a0er0a da 1aldade Bue no 0o1ete1o!7, hA ta12@1 u1a Jino0Hn0ia =al!aJ 6o !enti1ento 2o1 a0er0a do 1al Bue 0o1ete1o!7) Se a 0ontri5(o =al!a @ doentia 6u1 0horar in=undado 3or 0au!a da 0ul3a7, ta12@1 o @ a !eguran5a =al!a 6u1 alegrar'!e in=undado 3or 0au!a do 3erd(o7) $ortanto, 3ode !er Bue n(o !o1o! nG! Bue1 e!tA e+agerando Buando a0entua1o! a !eriedade do 3e0ado) S(o no!!o! 0rti0o! Bue a !u2e!ti1a1) Deu! di!!e a re!3eito do! =al!o! 3ro=eta! no! dia! do Antigo Te!ta1ento* J ura1 !u3er=i0ial1ente a =erida do 1eu 3o/o, di:endo* $a:, 3a:L Buando n(o hA 3a:J 6Jere1ia! 6*1?L 8*117) Re1@dio! !u3er=i0iai! !(o !e13re o re!ultado de u1 diagnG!ti0o =alho) ABuele! Bue o! 3re!0re/e1 !(o /ti1a! do e!3rito engano!o do 1oderni!1o, o Bual nega a gra/idade do 3e0ado) ontudo, =a:er u1 diagnG!ti0o 0orreto de no!!a 0ondi5(o, 3or 1ai! gra/e Bue ela !eFa, Fa1ai! !eria doentioL 0ontanto Bue /a1o! i1ediata1ente ao re1@dio) 1& De 1odo Bue a lei Bue no! 0ondena @, entretanto, a 2oa dAdi/a de Deu!, 3orBue ela no! re1ete a ri!to a =i1 de !er1o! Fu!ti=i0ado!) E o E!3rito Santo /eio 0on/en0er Jo 1undo do 3e0adoJ, 1a! !o1ente 3ara Bue 3ude!!e, 0o1 1ai! e=i0A0ia, dar te!te1unho de ri!to 0o1o o Sal/ador da 0ul3a 6Jo(o 16*8L 1&*"6'",7) >(o hA alegria Bue !e 0o13are 0o1 o go:o do! 3erdoado!) D aBui Bue erra1 algun! 3!i0Glogo! e 3!iBuiatra! norte'a1eri0ano! de no!!o! dia!, 3oi! anda1 a3ena! 1etade do 0a1inho) o1e5a1 de 1aneira 0orreta, 0ontudo, 1e!1o algun! Bue n(o 3ro=e!!a1 a =@ 0ri!t(, 3oi! in!i!te1 e1 Bue de/e1o! le/ar a !@rio o 3e0ado, a re!3on!a2ilidade e a 0ul3a) E!!e @, 0erta1ente, u1 grande ganho, 1a! diagno!ti0ar 0orreta1ente !e1 a 0a3a0idade de 3re!0re/er 0orreta1ente @ a2ra5ar u1a 1eia'1edida de0e30ionante e 3erigo!a) O Dr) Ro2art Mo.rer, Bue =oi $ro=e!!or de $e!Bui!a da $!i0ologia na Uni/er!idade de Illinoi!, ao 3u2li0ar a !ua 0rti0a da 3!i0anAli!e =reudiana, reFeitou a no5(o de Bue a J3!i0oneuro!e n(o i13li0a re!3on!a2ilidade 1oralJ) $oi! JenBuanto nega1o! a realidade do 3e0ado, !e3ara1o! a nG! 1e!1o!) ) ) da 3o!!i2ilidade de u1a reden5(o 6Jre0u3era5(oJ7 radi0alJ) O Dr Mo.rer, u!ando a 3ala/ra J3e0adoJ, 0riou grande re2uli5o no !eu 0a13o 3ro=i!!ional) Ma! ele 3er!i!tiu a en!inar o =ato do 3e0ado e a ne0e!!idade do !eu re0onhe0i1ento) EnBuanto a 3e!!oa /i/er N !o12ra da 0ul3a real, irre0onhe0ida e ine+3iada, ela no 3ode) ) ) Ja0eitar a !i 1e!1aJ) ) ) Ela 0ontinuarA a odiar a !i 1e!1a e a !o=rer a! 0on!eBSHn0ia! ine/itA/ei! do Gdio 3rG3rio) Ma!, no 1o1ento e1 Bue ela) ) ) 0o1e5a a a0eitar a !ua 0ul3a e a !ua 3e0a1ino!idade, a2re'!e N 3o!!i2ilidade de re=or1a radi0al, e 0o1 ela) ) ) u1a no/a li2erdade de auto're!3eito e 3a:) Algun! ano! 1ai! tarde, re2elando'!e ta12@1 0ontra a in!i!tHn0ia =reudiana de Bue a 0ul3a @ 3atolGgi0a, o Dr) Pillia1 Ola!!er 0o1e5ou, e1 4o! Angele!, a de!en/ol/er u1a a3ro+i1a5(o di=erente no trata1ento de delinBSente! Fu/eni!, a Bual ele 0ha1ou de JTera3ia da RealidadeJ) Sua te!e era Bue a 3e!!oa Jin0a3a: de 0u13rir !ua! ne ' 0e!!idade! e!!en0iai!J, e!3e0ial1ente a! de a1or e /alor 3rG3rio, nega a realidade do 1undo Bue a 0er0a e age de 1aneira irre!3on!A/el) De =or1a Bue o tera3euta 3ro0ura J=a:er Bue ela en0are u1a /erdade Bue 3a!!ou a /ida tentando e/itar* e!a ? respons-ve! por seu comportamento. @A O Dr) Mo.rer, no 3re=A0io do !eu li/ro, re!u1e a e!!Hn0ia do 1@todo tera3Huti0o do Dr) Ola!!er 0o1o Ju1a /er!(o 3!iBuiAtri0a Bue trata da realidade, re!3on!a2ilidade e do 0erto e erradoJ) Si1ilar1ente, Jo 3e0ado de/e !er re!ol/ido no! tri2unai! 3ri/ado! do 0ora5(o hu1anoJ, e!0re/e \arl Menninger) 1, >(o di!0orda1o!) Ma! 0o1oQ E!3e0ial1ente, 3ro!!egue ele, 3or 1eio do Jarre3endi1ento, da re3ara5(o, da re!titui5(o e da e+3ia5(oJ) >e!te 3onto \arl Menninger trai !ua 0o13reen!(o 1uito 3ar0ial do e/angelho) $oi! e!!a! Buatro 3ala/ra! n(o 3ode1 !er unida! de!te 1odo) A! trH!
&%

3ri1eira!, de =ato, 3ode1 ir Funta!) Tanto a re3ara5(o 6u1a 3ala/ra geral Bue !igni=i0a 0on!ertar algu1a 0oi!a7 0o1o a re!titui5(o 6a re!taura5(o 1ai! 3arti0ular do Bue =oi rou2ado7 !(o ne0e!!Aria! na re3re!enta5(o da genuinidade do arre3endi1ento) Ma! Je+3ia5(oJ n(o @ algo Bue 3o!!a1o! =a:erL !o1ente Deu! 3ode e+3iar no!!o! 3e0ado!, e, e1 realidade, ele o =e: 3or 1eio de ri!to) D /erdade Bue o Dr) Menninger 1en0iona o 3erd(o de Deu! u1a ou dua! /e:e! 6e12ora !e1 nenhu1a 2a!e na 0ru: de ri!to7) O Dr) Ro2art Mo.rer, entretanto, e/ita 0uidado!a1ente tanto a 3ala/ra Buanto o 0on0eito) A !e1elhan5a de \arl Menninger, ele 0on0entra !eu! e!=or5o! no re0onhe0i1ento da! =alta! e na re!titui5(o) Ele 0ha1a o! !eu! gru3o! tera3Huti0o! de Jgru3o! de integridadeJ, 3orBue o !eu =unda1ento @ a integridade 3e!!oal no re0onhe0i1ento do erro) A ini0ia5(o a u1 gru3o @ =eita 3or 1eio de u1a Jauto're/ela5(o 0o13leta e n(o Buali=i0adaJ a Bue ele 0ha1a de exomo!o"esis. Tuando, durante u1a 0on/er!a 3e!!oal 0o1 o Dr) Mo.rer na Uni/er!idade de Illinoi! e1 19,#, 1en0ionei Bue exomo!o"esis @ a 3ala/ra grega 3ara J0on=i!!(oJ, e Bue na tradi5(o 0ri!t( o 3ro3G!ito da 0on=i!!(o @ re0e2er o 3erd(o da 3e!!oa o=endida, ele i1ediata1ente re!3ondeu* JOh, Fa1ai! =ala1o! a0er0a do 3erd(o)J O 0on0eito Bue ele te1 do 3e0ado @ Bue e1 0ada 0a!o @ a Bue2ra de u1a o2riga5(o 0ontratual 3ela Bual a 3e!!oa 0ul3ada de/e =a:er re!titui5(o) O 3erd(o @, 3oi!, de!ne0e!!Ario, tanto da 3arte da 3e!!oa o=endida 0o1o at@ 1e!1o da 3arte de Deu!) E12ora, 0o1o te1 !ido re!!altado, o Dr) Menninger n(o 3artilhe a ini2i5(o do Dr) Mo.rer a0er0a da 1en5(o do 3e0ado, 0ontudo nenhu1 dele! Fa1ai! !e re=ere N 0ru:, 1uito 1eno! a /H 0o1o o ni0o e !u=i0iente =unda1ento !o2re o Bual Deu! 3erdoa 3e0ado!) Re0o2rar o! 0on0eito! do 3e0ado hu1ano, re!3on!a2ilidade, 0ul3a e re!titui5(o, !e1 !i1ultanea1ente readBuirir a 0on=ian5a na o2ra di/ina da e+3ia5(o, @ u1 de!eBuil2rio trAgi0o) D u1 diagnG!ti0o !e1 a re0eita, a =utilidade da auto'!al/a5(o e1 lugar da !al/a5(o de Deu!, e o de!3ertar da e!3eran5a a3ena! 3ara de no/o e!1agA'la no 0h(o) U1 re0onhe0i1ento 0o13leto da re!3on!a2ilidade hu1ana e, 3ortanto, da 0ul3a, longe de di1inuir a dignidade do! !ere! hu1ano!, na realidade a au1enta) $re!!u3Ce Bue o! ho1en!, di=erente! do! ani1ai!, !(o !ere! 1oral1ente re!3on!A/ei!, Bue !a2e1 o Bue !(o, 3odia1 !er e de/ia1 !er, e n(o !e de!0ul3a1 3or !ua 1edo0re 3er=or1an0e) E!!a @ a te!e de Rar/eE o+ e1 u1 do! !eu! li/ro!) O 3e0ado de E/a no Fardi1 do Dden, in!i!te ele, n(o =oi tanto a !ua de!o2ediHn0ia ao 0o1er do =ruto 3roi2ido, 1a! !ua =ra0a entrega da re!3on!a2ilidade Bue o 3re0edeu, n(o o !eu orgulho 1a! a !ua 3regui5a) E12ora o Dr) o+ 0erta1ente e!teFa enganado e1 !ua re0u!a de a0eitar a /i!(o 22li0a do 3e0ado 0o1o !endo e1 e!!Hn0ia o orgulho, e e!teFa 1an0hado 0o1 o =al!o 0on0eito do Jho1e1 e1an0i3adoJ, 0ontudo, =a: u1a o2!er/a5(o i13ortante Buando di: Bue a Ja3atia @ a =orrna'0ha/e do 3e0ado no 1undo de hoFe) ) ) $oi!, Buanto a Ad(o e E/a a a3atia !igni=i0a/a 3er1itir Bue a !er3ente lhe! di!!e!!e o Bue =a:er) Signi=i0a/a a2di0ar) ) ) o e+er00io do do1nio e 0ontrole do 1undoJ) O to1ar de0i!Ce!, 3or@1, en0ontra'!e na e!!Hn0ia de no!!a hu1anidade) $e0ado n(o !o1ente @ a tentati/a de !er1o! Deu!, 1a! ta12@1 a re0u!a de !er1o! ho1e1, a=a!tando, a!!i1, a re!3on!a2ilidade de no!!a! a5Ce!) J>(o /a1o! dei+ar Bue nenhu1a !er3ente no! diga o Bue =a:erJ) A de=e!a 1ai! 0o1u1 do! 0ri1ino!o! de guerra na:i!ta! =oi Bue e!ta/a1 1era1ente 0u13rindo orden!) A3e!ar di!!o, o tri2unal o! de0larou 0ul3ado!) A 92lia le/a o pecado a !@rio 3orBue le/a o homem a !@rio) o1o /i1o!, o! 0ri!t(o! n(o nega1 o =ato < e1 algu1a! 0ir0un!t8n0ia! < da re!3on!a2ilidade di1inuda, 1a! a=ir1a1o! Bue a re!3on!a2ilidade di1inuda !e13re re!ulta e1 hu1anidade di1inuda) Di:er Bue algu@1 Jn(o @ re!3on!A/el 3or !ua! a5Ce!J @ re2ai+A'lo 0o1o !er hu1ano) -a: 3arte da glGria de !er hu1ano o =ato de !er1o! re!3on!A/ei! 3or no!!a! a5Ce!) Ent(o, Buando re0onhe0e1o! no!!o 3e0ado e 0ul3a, re0e2e1o! o 3erd(o de Deu!, entra1o! na alegria da !ua !al/a5(o, e, a!!i1, no! torna1o! ainda 1ai! 0o13leta1ente hu1ano! e
&?

!audA/ei!) Doentio @ o e!3oFar'!e na 0ul3a Bue n(o le/a N 0on=i!!(o, ao arre3endi1ento, N =@ e1 Je!u! ri!to e ao 3erd(o) E1 !eu =a1o!o en!aio intitulado JA Teoria Ru1anitAria do a!tigoJ ) S) 4e.i! la1enta a tendHn0ia 1oderna de a2andonar a no5(o da Fu!ta retri2ui5(o e !u2!titu'la 3or intere!!e! hu1anitArio! tanto 3elo 0ri1ino!o 6re=or1a7 0o1o 3ela !o0iedade 0o1o u1 todo 6=reio7) $oi! i!!o !igni=i0a, argu1enta ele, Bue 0ada in=rator da lei J=i0a 3ri/ado de !eu! direito! 0o1o !er hu1ano) E!ta @ a ra:(o) A teoria hu1anitAria re1o/e do 0a!tigo o 0on0eito do 1ere0i1ento) Ma! o 0on0eito do 1ere0i1ento @ o ni0o elo de liga5(o entre o 0a!tigo e a Fu!ti5a) D !o1ente na 2a!e do 1ere0i1ento ou da =alta dele Bue u1a !enten5a 3ode !er Fu!ta ou inFu!taJ) >o/a1ente, JBuando 3ara1o! de 0on!iderar o Bue o 0ri1ino!o 1ere0e e 0on!idera1o! !o1ente o Bue o 3ode 0urar ou deter a outro!, ta0ita1ente o retira1o! 3or 0o13leto da e!=era da Fu!ti5aL e1 /e: de u1a 3e!!oa, u1 indi/duo 0o1 direito!, agora te1o! u1 1ero o2Feto, u1 3a0iente, u1 K0a!oK)J o1 Bue direito 3ode1o! u!ar a =or5a a =i1 de i13or o trata1ento a u1 0ri1ino!o, ou a =i1 de 0urA'lo ou de 3roteger a !o0iedade, a 1eno! Bue ele o merea' Ser1o! J0urado!J 0ontra a no!!a /ontade, e 0urado! de e!tado! ao! Buai! 3ode1o! n(o 3er0e2er 0o1o en=er1idade, @ !er1o! 0olo0ado! no 1e!1o n/el do! Bue ainda n(o atingira1 a idade da ra:(o e do! Bue Fa1ai! a atingir(oL @ !er1o! 0la!!i=i0ado! 0o1o in=ante!, i12e0i! e ani1ai! do1@!ti0o!) Ma! !er1o! 0a!tigado!, ainda Bue !e/era1ente, 3orBue o 1ere0e1o!, 3orBue Jn(o de/a1o! ter erradoJ, @ !er1o! tratado! 0o1o u1a 3e!!oa hu1ana 0riada N i1age1 de Deu!) 18 A santidade e a ira de )eus E+a1ina1o! a !eriedade do 3e0ado 0o1o re2eldia 0ontra Deu!, a re!3on!a2ilidade 0ontnua do! ho1en! 3or !ua! a5Ce!, e !ua 0ul3a !u2!eBSente N /i!ta de Deu! e a re!3on!a2ilidade do 0a!tigo) Ma! 3ode1o! 3en!ar Bue Deu! J3uneJ ou JFulgaJ o 1alQ Si1, 3ode1o! e de/e1o!) De/era!, o 3ano de =undo e!!en0ial da 0ru: n(o @ !o1ente o 3e0ado, a re!3on!a2ilidade e a 0ul3a do! !ere! hu1ano!, 1a! ta12@1 a Fu!ta rea5(o de Deu! a e!!a! 0oi!a!, e1 outra! 3ala/ra!, !ua !antidade e ira) A !antidade de Deu! @ o =unda1ento da religi(o 22li0a) Ta12@1 o @ o 0orolArio de Bue o 3e0ado @ in0o13at/el 0o1 a !ua !antidade) O! olho! dele !(o 3uro! de1ai! 3ara 0onte13lar o 1al e ele n(o 3ode tolerar o erro) $ortanto, o! no!!o! 3e0ado! e=i0a:1ente no! !e3ara1 dele, de 1odo Bue o !eu ro!to e!tA e!0ondido de nG! e ele !e re0u!a a ou/ir a! no!!a! ora5Ce!)19 E1 0on!eBSHn0ia, o! autore! 22li0o! entendia1 0lara1ente Bue !er hu1ano algu1 Fa1ai! 3oderia /er a Deu! e !o2re/i/er) $ode !er Bue lhe! =o!!e 3er1itido /er a! !ua! J0o!ta!J 1a! n(o o !eu Jro!toJ, o 2rilho do !ol, 1a! n(o o Sol) "# E todo! aBuele! Bue re0e2era1 at@ 1e!1o u1 /i!lu12re da glGria di/ina n(o 0on!eguira1 !u3ortar a /i!(o) Moi!@! e!0ondeu o ro!to 3orBue e!ta/a 0o1 1edo de olhar 3ara Deu!) Tuando I!aa! te/e a !ua /i!(o de _a/@ entroni:ado e e+altado, =oi /en0ido 3elo !en!o de !ua i13ure:a) Tuando Deu! !e re/elou 3e!!oal1ente a JG, a rea5(o de!te =oi de!3re:ar a !i 1e!1o e arre3ender'!e na 0in:a e no 3G) E:eBuiel /iu !o1ente a a3arHn0ia da !e1elhan5a da glGria do Senhor, e1 0ha1a ardente e lu: 2rilhante, 1a! =oi !u=i0iente 3ara Bue ele 0a!!e 3ro!trado ao 0h(o) E1 u1a /i!(o !i1ilar, Daniel ta12@1 0aiu 0o1 o ro!to ao 0h(o e de!1aiou) Tuanto NBuele! Bue =ora1 0on=rontado! 3elo Senhor Je!u! ri!to, at@ 1e!1o durante a !ua /ida terrena, Buando a !ua glGria e!ta/a /elada, !entira1 u1 3ro=undo in0X1odo) $or e+e13lo, e1 $edro ele 3ro/o0ou u1 !en!o de !ua 3e0a1ino!idade e indignidade de e!tar na 3re!en5a do Senhor) E Buando Jo(o /iu a ele/ada 1agni=i0Hn0ia do Senhor, 0aiu a !eu! 3@! 0o1o 1orto) "1 Inti1a1ente rela0ionada 0o1 a !antidade de Deu! e!tA a !ua ira, a Bual @, de =ato, !ua rea5(o !anta ao 1al) erta1ente n(o 3ode1o! de!0artA'la di:endo Bue o Deu! de ira 3erten0e ao Antigo Te!ta1ento, ao 3a!!o Bue o Deu! do >o/o @ a1or) $oi! o a1or de Deu! 0lara1ente !e 1ani=e!ta no Antigo Te!ta1ento, 0o1o ta12@1 a !ua ira no >o/o)
&&

R) V) O) Ta!Ier e!0re/eu, 0o1 a0erto* JD u1 a+io1a 22li0o n(o ha/er in0o13ati2ilidade entre e!te! doi! atri2uto! da di/ina nature:aL e, e1 !ua 1aioria, o! grande! teGlogo! e 3regadore! 0ri!t(o! do 3a!!ado e!=or5ara1'!e 3ara !er leai! a a12o! o! lado! da auto' re/ela5(o di/ina)J"" ontudo, o 0on0eito de u1 Deu! irado 0ontinua a le/antar 3ro2le1a! na 1ente do! 0ri!t(o!) o1o 3ode u1a e1o5(o, 3ergunta1, a Bual Je!u! eBui3arou ao a!!a!!nio, e a Bual $aulo de0larou !er u1 do! Jato! da nature:a 3e0a1ino!aJ, e da Bual de/e1o! no! li/rar, !er atri2uda ao Deu! todo'!antoQ "% U1a tentati/a de e+3li0a5(o a!!o0ia'!e e!3e0ial1ente 0o1 o no1e de ) R) Dodd, e 0o1 o !eu 0o1entArio !o2re a Epsto!a de Pau!o aos omanos. Ele re!!alta Bue, e12ora ao lado da! re=erHn0ia! Bue $aulo =a: ao a1or de Deu! ele ta12@1 tenha e!0rito Bue Deu! no! a1ou, 0ontudo, ao lado da! re=erHn0ia! N ira di/ina ele Fa1ai! e!0re/e Bue Deu! e!tA irado 0ontra nG!) Al@1 da au!Hn0ia do /er2o JirarJ, $aulo 0on!tante1ente u!a o !u2!tanti/o or"e 6ira ou rai/a7 Jde u1 1odo 0urio!a1ente i13e!!oalJ) Ele !e re=ere N JiraJ !e1 e!3e0i=i0ar de Bue1 ela @, e a!!i1, Bua!e a torna a2!oluta) $or e+e13lo, ele e!0re/e do dia da ira de Deu!, ou 0o1o a lei tra: a ira, e de 0o1o a ira de!0eu !o2re o! Fudeu! in0r@dulo!, ao 3a!!o Bue o! 0rente! =ora1 !al/o! da ira /indoura atra/@! de Je!u! ri!to)"? A dedu5(o Bue Dodd =a: de!!a e/idHn0ia @ Bue $aulo rete/e o 0on0eito da ira Jn(o 0o1 a =inalidade de de!0re/er a atitude de Deu! 3ara 0o1 o ho1e1, 1a! a =i1 de de!0re/er u1 3ro0e!!o ine/itA/el de 0au!a'e=eito !o2re u1 Uni/er!o 1oralJ) O $ro=e!!or A) T) Ran!on ela2orou a te!e de ) R) Dodd e1 u1a de !ua! 3e!Bui!a! 22li0a!) ha1ando a aten5(o 3ara u1a J1ar0ante tendHn0iaJ entre o! autore! 22li0o! 3G!'e+li0o! de J=alar da ira di/ina de 1aneira 1uito i13e!!oalJ, ele a de=ine 0o1o o J3ro0e!!o ine/itA/el de o 3e0ado !olu0ionar'!e 3or !i 1e!1o na hi!tGriaJ) Indo ao >o/o Te!ta1ento, e!0re/e ele* Jn(o 3ode ha/er d/ida de Bue 3ara $aulo o 0arAter i13e!!oal da ira era i13ortanteL li2era/a'o da ne0e!!idade de atri2uir ira direta1ente a Deu!, tran!=or1a/a a ira de atri2uto di/ino e1 no1e de u1 3ro0e!!o, o Bual o! 3e0adore! tra:e1 !o2re !i 1e!1o!J) $orBue a ira @ Jtotal1ente i13e!!oalJ e Jn(o de!0re/e u1a atitude de Deu!, 1a! u1a 0ondi5(o do! ho1en!J) A e+3re!!(o Jli2era/a'o da ne0e!!idadeJ @ re/eladora) Sugere Bue $aulo !entia'!e in0o1odado 0o1 a no5(o da ira 3e!!oal de Deu!, 3ro0ura/a e!0a3ar de ter de 0rer nela e en!inA'la, e =oi li2erto do !eu =ardo ao de!0o2rir Bue a ira n(o era u1a e1o5(o di/ina, atri2uto ou atitude, 1a! u1 3ro0e!!o hi!tGri0o i13e!!oal Bue a=eta/a o! 3e0a dore!) >e!!a Bue!t(o, 3are0e Bue o $ro=e!!or Ran!on e!tA 3roFetando !o2re $aulo o !eu 3rG3rio dile1a, 3oi! @ =ran0o o !u=i0iente ao 3onto de 0on=e!!ar Bue ta12@1 te1 u1 3ro2le1a de!!e!) $ara o =inal do !eu argu1ento, ele e!0re/e* JU1a /e: Bue no! 3er1ita1o! !er le/ado! a 3en!ar Bue a re=erHn0ia N ira de Deu! no >o/o Te!ta1ento !igni=i0a Bue a !ua 0on0e35(o @ a de u1 Deu! irado) ) ) n(o 3ode1o! dei+ar de 1anter Bue e1 algu1 !entido o -ilho !u3ortou a ira do $ai, n(o 3ode1o! dei+ar de 3en!ar e1 ter1o! =oren!e!, 0o1 toda a ten!(o e /iolHn0ia ao no!!o !en!o de Fu!ti5a 1oral dado 3or Deu! Bue tal teoria en/ol/eJ) Ele 3are0e e!tar di:endo Bue @ a =i1 de /en0er e!!a! Ja3a/orante! di=i0uldade!J Bue reinter3retou a ira de Deu!) Di:er Bue ri!to le/ou a JiraJ !o2re a 0ru:, 1ant@1 Ran!on, !igni=i0a Bue ele J!u3ortou a! 0on!eBSHn0ia! do! 3e0ado! do! ho1en!J, n(o a !ua 3enalidade) $ortanto, de/e1o! to1ar 0uidado 0o1 no!!a! 3re!!u3o!i5Ce!) D 3erigo!o 0o1e5ar 0o1 BualBuer 0ondi5(o a priori. at@ 1e!1o 0o1 u1 J!en!o de Fu!ti5a 1oral dado 3or Deu!J, o Bual ent(o 1olda no!!a 0o13reen!(o da 0ru:) D 1ai! 3rudente e !eguro 0o1e5ar induti/a1ente 0o1 u1a doutrina da 0ru: dada 3or Deu!, a Bual ent(o 1olda no!!a 0o13reen!(o da Fu!ti5a 1oral) Mai! tarde e!3ero de1on!trar Bue @ 3o!!/el 1anter u1 0on0eito 22li0o e 0ri!t(o da JiraJ e da J3ro3i0ia5(oJ Bue, longe de 0ontradi:er a Fu!ti5a 1oral, e+3re!!a'a e a 3rotege) A! tentati/a! Bue ) R) Dodd, A) T) Ran!on e outro! =i:era1 de re0on!truir a JiraJ 0o1o u1 3ro0e!!o i13e!!oal de/e1 !er 0on!iderada!, no 1ni1o, n(o 3ro/ada!) D 0erto Bue N! /e:e! a 3ala/ra @ u!ada !e1 re=erHn0ia e+3l0ita a Deu!, e 0o1 ou !e1 o artigo
&6

de=inido, 1a! a =ra!e 0o13leta Ja ira de Deu!J ta12@1 @ u!ada, a3arente1ente !e1 e12ara5o algu1, tanto 3or $aulo 0o1o 3or Jo(o) Se1 d/ida, $aulo ta12@1 en!inou Bue a ira de Deu! e!ta/a !endo re/elada no 3re!ente atra/@! da deteriora5(o 1oral da !o0iedade 3ag( e 3or 1eio da ad1ini!tra5(o da Fu!ti5a e!tatal) "& Toda/ia, e!te! 3ro0e!!o! n(o !(o identi=i0ado! 0o1 a ira de Deu!, 1a! tido! 0o1o 1ani=e!ta5Ce! dela) A /erdade de Bue a ira de Deu! 6i!to @, !eu antagoni!1o ao 1al7 e!tA ati/a atra/@! do! 3ro0e!!o! !o0iai! e legai! n(o le/a N 0on0lu!(o de Bue ela @, e1 !i 1e!1a, u1 0ontnuo 3ura1ente i13e!!oal de 0au!a'e'e=eito) Tal/e: o 1oti/o de $aulo ter adotado e+3re!!Ce! i13e!!oai! n(o !eFa a =i1 de a=ir1ar Bue Deu! Fa1ai! !e enrai/e0e, 1a! en=ati:ar Bue !ua ira n(o 3o!!ui nenhu1 1ati: de 1al0ia 3e!!oal) A=inal, $aulo N! /e:e! 1en0iona charis 6gra5a7 !e1 !e re=erir a Deu!) Ele 3ode e!0re/er, 3or e+e13lo, do au1ento da gra5a e do reino da gra5a 6Ro1ano! &*"#, "17) ontudo, 3or e!!e 1oti/o n(o de!3er!onali:a1o! a gra5a ne1 a 0on/erte1o! nu1a in=luHn0ia ou 3ro0e!!o) $elo 0ontrArio, gra5a @ a 3ala/ra 1ai! 3odero!a de toda!L gra5a @ o 3rG3rio Deu! agindo gra0io!a1ente 3ara 0ono!0o) E a!!i1 0o1o charis re3re!enta a ati/idade 3e!!oal gra0io!a do 3rG3rio Deu!, da 1e!1a =or1a or"e re3re!enta !ua ho!tilidade N i13iedade, igual1ente 3e!!oal) o1o, 3oi!, de=inire1o! a iraQ E!0re/endo a re!3eito da ira hu1ana, Ja1e! DenneE 0ha1ou'a de Jo re!!enti1ento ou a rea5(o in!tinti/a da al1a a tudo o Bue 3er0e2e 0o1o errado ou 3reFudi0ialJ, e Ja re3ul!(o /ee1ente daBuilo Bue =ereJ) "6 De 1aneira !i1ilar, a ira de Deu!, na! 3ala/ra! de 4eon Morri!, @ !ua Jre/ul!(o 3e!!oal e di/ina ao 1alJ e !ua Jo3o!i5(o 3e!!oal e /igoro!aJ a ele) ", Re=erir'!e de!ta =or1a N ira de Deu!, @ =a:er u!o de u1 antro3or1o=i!1o legti1o, de!de Bue o 0on!idere1o! a3ena! 0o1o u1 to!0o e =A0il 3aralelo, /i!to Bue a ira de Deu! @ a2!oluta1ente 3ura e n(o 0onta1inada 3elo! ele1ento! Bue torna1 3e0a1ino!a a ira hu1ana) A ira hu1ana e1 geral @ ar2itrAria e de!ini2idaL a ira di/ina @ !e13re ntegra e 0ontrolada) >o!!a ira tende a !er u1a e+3lo!(o e!3a!1Gdi0a, de!3ertada 3or 1elindre! e de!eFo! de /ingan5aL a de Deu! @ u1 antagoni!1o 0ontnuo e 0on!tante, de!3ertado !o1ente 3elo 1al, e e+3re!!o na 0ondena5(o dele) Deu! @ total1ente li/re de ani1o!idade ou !enti1ento! de /ingan5a 3e!!oalL de =ato, ele @ ali1entado !i1ultanea1ente 3elo a1or 0on!tante ao o=en!or) O re!u1o de harle! ran=aeld @ Bue a or"e de Deu! n(o @ nenhu1 J3e!adelo de u1a =ria indi!0ri1inada, de!0ontrolada e irra0ional, 1a! a ira de u1 Deu! !anto e 1i!eri0ordio!o tra:ida 3ara =ora 3ela ase1eia 6i13ure:a7 e adi0ia 6inFu!ti5a7 do! ho1en! e 0ontra ela! dirigidaJ)"8 O =ator 0o1u1 ao! 0on0eito! 22li0o! da !antidade e da ira de Deu! @ a /erdade de Bue n(o 3ode1 0oe+i!tir 0o1 o 3e0ado) A !antidade de Deu! e+3Ce o 3e0ado, e a !ua ira !e o3Ce a ele) De =or1a Bue o 3e0ado n(o 3ode 0hegar'!e a Deu!, e Deu! n(o 3ode tolerar o 3e0ado) A E!0ritura u!a di/er!a! 1etA=ora! /i/ida! 0o1o ilu!tra5(o de!!e =ato /oluntario!o) A 3ri1eira @ a a!tura. -reBSente1ente, na 92lia, o Deu! da 0ria5(o e da alian5a @ 0ha1ado de o JDeu! Alt!!i1oJ, e /Ario! !al1o! o a3re!enta1 0o1o o JSenhor Alt!!i1oJ)"9 Sua ele/ada e+alta5(o e+3re!!a tanto a !ua !o2erania !o2re a! na5Ce!, a terra e todo! o! deu!e!,%# 0o1o !ua irta0e!!i2ilidade ao! 3e0adore!) D /erdade Bue o !eu trono @ 0ha1ado de Jtrono da gra5aJ, e @ rodeado 3elo ar0o'ri! da 3ro1e!!a da alian5a) Entretanto, @ o JAlto, o Su2li1eJ e ele 3rG3rio @ o Jalto e e+altadoJ, Bue n(o ha2ita e1 0a!a! =eita! 3or 1(o! hu1ana!, /i!to Bue o 0@u @ o !eu trono e a terra o e!trado do! !eu! 3@!L de 1odo Bue o! 3e0adore! n(o to1e1 a li2erdade de 0hegar'!e a ele) %1 D /erdade, re3ito, Bue ele de!0e at@ o 0ontrito e hu1ilde, Bue en0ontra !eguran5a e1 !ua !o12ra) O! 3e0adore! orgulho!o!, 3or@1, ele o! 0onhe0e a3ena! de longe, e n(o 3ode !u3ortar o orgulho e a alti/e: do! olho! do! arrogante!) %" A JaltaJ e+alta5(o de Deu! n(o @ literal, @ 0laro, e Fa1ai! de/e !er to1ada 0o1o tal) O re0ente 0la1or a0er0a de a2andonar u1 Deu! JlA e1 0i1aJ =oi e1 grande 3arte !u3@r=luo) O! e!0ritore! 22li0o! u!ara1 a altura 0o1o u1 !12olo da tran!0endHn0ia,
&,

a!!i1 0o1o nG! o =a:e1o!) D 1ai! e+3re!!i/a do Bue 3ro=unde:a) JO -unda1ento do SerJ 3ode =alar da realidade lti1a a algu1a! 3e!!oa!, 1a! Jo Alto e Su2li1eJ tran!1ite 1ai! e+3li0ita1ente a !ingularidade di/ina) Tuando 3en!ar1o! no Deu! grande e /i/ente, @ 1elhor olhar1o! 3ara 0i1a do Bue 3ara 2ai+o, e 3ara =ora do Bue 3ara dentro de nG! 1e!1o!) O !egundo Buadro @ de dist;ncia. Deu! n(o a3ena! e!tA alto a0i1a de nG!, 1a! ta12@1 Jlonge de nG!J) >(o ou!a1o! 0hegar 3erto de1ai!) De =ato, 1uito! !(o o! 1anda1ento! 22li0o! a Bue 1antenha1o! no!!a di!t8n0ia) J>(o te 0hegue! 3ara 0AJ, di!!e Deu! a Moi!@!, da !ar5a ardente) De 1odo Bue a! 3re3ara5Ce! 3ara o 0ulto de I!rael e+3re!!a/a1 a! /erdade! 0onte13or8nea! da 3ro+i1idade de Deu! ao 3o/o 3or 0au!a da !ua alian5a e da !e3ara5(o Bue 1antinha 3ara 0o1 ele! e1 /irtude de !ua !antidade) Me!1o Buando de!0eu at@ o 3o/o no 1onte Sinai a =i1 de re/elar'!e, Deu! di!!e a Moi!@! Bue 0olo0a!!e li1ite! 3ara o 3o/o ao redor da 2a!e da 1ontanha e in!ta!!e 0o1 ele! a Bue n(o 0hega!!e1 3erto) Da 1e!1a =or1a, Buando Deu! deu in!tru5Ce! 3ara a 0on!tru5(o do ta2ernA0ulo 61ai! tarde do te13lo7, 3ro1eteu /i/er entre o !eu 3o/o e ao 1e!1o te13o ad1oe!tou'o! a erigir u1a 0ortina no Santo do! Santo! 0o1o u1 !inal 3er1anente de Bue ele e!ta/a =ora de al0an0e do! 3e0adore!) >ingu@1 tinha 3er1i!!(o de 3enetrar no /@u, !o2 3ena de 1orte, e+0eto o !u1o !a0erdote, e ainda e!te, a3ena! u1a /e: 3or ano no dia da E+3ia5(o, e ent(o !G !e le/a!!e 0on!igo o !angue do !a0ri=0io) %% E Buando o! i!raelita! e!ta/a1 3ara 0ru:ar o Jord(o e entrar na Terra $ro1etida, re0e2era1 e!te 1anda1ento 3re0i!o* JRaFa a di!t8n0ia de 0er0a de doi! 1il 0X/ado! entre /G! e ela 6a ar0a7) >(o /o! 0heguei! a elaJ 6Jo!u@ %*?7) D 0ontra o 3ano de =undo de!!e en!ino 0laro a0er0a da !antidade de Deu! e a0er0a do! 3erigo! da 3re!un5(o Bue !e de/e 0o13reender a hi!tGria da 1orte de U:A) Tuando o! 2oi! Bue le/a/a1 a ar0a tro3e5ara1, ele e!tendeu a 1(o e a !egurou) JEnt(o a ira do Senhor !e a0endeu 0ontra U:A, e Deu! o =eriu ali 3or e!ta irre/erHn 0iaJ,%? e ele 1orreu) Algun! 0o1entari!ta! tH1 a tendHn0ia de 3rote!tar Bue e!!a J3ri1iti/aJ 0o13reen!(o do Antigo Te!ta1ento da ira de Deu! @ J=unda1ental1ente u1a 0oi!a irra0ional e, e1 lti1a anAli!e, ine+3li0A/el, Bue irro13eu 0o1 =or5a enig1Ati0a, 1i!terio!a e 3ri1e/aJ e Bue 0hegou 2e1 3erto do J0a3ri0hoJ) %& Ma! n(o, nada hA de ine+3li0A/el a0er0a da ira de Deu!* !ua e+3li0a5(o @ !e13re a 3re!en5a do 1al de u1a =or1a ou de outra) O! 3e0adore! n(o 3ode1 0hegar'!e ao todo'!anto Deu! !e1 i13unidade) >o lti1o dia, o! Bue n(o en0ontrara1 re=gio e 3uri=i0a5(o e1 ri!to ou/ir(o a! 3ala/ra! 1ai! terr/ei! de toda!* JA3artai'/o! de 1i1J) %6 O ter0eiro e Buarto Buadro! da ina0e!!i2ilidade do Deu! !anto ao! 3e0adore! !(o o! de !u$ e fo"o3 JDeu! @ lu:J, e Jno!!o Deu! @ =ogo 0on!u1idorJ) A12o! de!ani1a1, de =ato ini2e1, u1a a3ro+i1a5(o) A lu: 2rilhante 0egaL no!!o! olho! n(o 3ode1 !u3ortar o !eu 2rilho, e no 0alor do =ogo tudo 1ur0ha e 1orre) De 1odo Bue Deu! Jha2ita e1 lu: ina0e!!/elJL Jho1e1 algu1 Fa1ai! /iu, ne1 @ 0a3a: de /erJ) E aBuele! Bue deli2erada1ente reFeita1 a /erdade tH1 J0erta e+3e0ta5(o horr/el de Fu:o e =ogo /ingador 3re!te! a 0on!u1ir o! ad/er!Ario!) ) ) Rorr/el 0oi!a @ 0air na! 1(o! do Deu! /i/o)J%, A Buinta 1etA=ora @ a 1ai! dra1Ati0a de toda!) Indi0a Bue o !anto Deu! reFeita o 1al t(o de0i!i/a1ente Buanto o 0or3o hu1ano reFeita o /eneno 1ediante o vBmito. O /X1ito @, 3ro/a/el1ente, a rea5(o 1ai! /iolenta do 0or3o hu1ano) A! 3rAti0a! i1orai! e idolatra! do! 0ananeu! era1 t(o re3ul!i/a!, 0o1o e!tA e!0rito, Bue a terra J/o1itou o! !eu! 1oradore!J, e o! i!raelita! =ora1 3re/enido! de Bue !e 0o1ete!!e1 a! 1e!1a! o=en!a!, a terra o! /o1itaria ta12@1) Al@1 do 1ai!, o Bue !e a=ir1a !er o re3dio do 1al da 3arte da terra na realidade o @ da 3arte do Senhor) $oi! no 1e!1o 0onte+to de0lara'!e Bue ele J!e a2orre0euJ do! 0ananeu! 3or 0au!a de !ua! ati/idade! 13ia!) U!a'!e a 1e!1a 3ala/ra he2rai0a 0o1 rela5(o N de!o2ediHn0ia /oluntario!a de I!rael no de!erto* JDurante Buarenta ano! e!ti/e de!go!tado 0o1 e!!a gera5(oJ) ABui ta12@1 @ 3ro/A/el Bue o /er2o !e re=ira ao ali1ento nau!eante, 0o1o na a=ir1ati/a* J>o!!a al1a
&8

te1 =a!tio de!te 3(o /ilJ) >o!!a 0ria5(o deli0ada 3ode a0har Bue e!ta 1etA=ora natural !eFa e12ara5o!a) ontudo, ela 0ontinua no >o/o Te!ta1ento) Tuando Je!u! a1ea5a J/o1itarJ o! 1e12ro! da igreFa de 4aodi0@ia 3or !ere1 1orno!, @ Fu!ta1ente i!!o Bue o /er2o grego !igni=i0a 4emeo+. O Buadro 3ode !er 0ho0ante, 1a! !eu !igni=i0ado @ 0laro) Deu! n(o 3ode tolerar ou JdigerirJ 3e0ado e hi3o0ri!ia) >(o lhe 0au!a1 1era1ente di!!a2or, 1a! ta12@1 de!go!to, S(o'Ihe t(o re3ugnante! Bue de/e li/rar'!e dele!) De/e 0u!3i'lo! ou /o1itA'lo!)%8 A! 0in0o 1etA=ora! e+e13li=i0a1 a in0o13ati2ilidade total da !antidade di/ina 0o1 o 3e0ado hu1ano) Altura e di!t8n0ia, lu:, =ogo e /X1ito, tudo di: Bue Deu! n(o 3ode e!tar na 3re!en5a do 3e0ado, e Bue !e e!te 0hegar'!e a ele @ re3udiado e 0on!u1ido) ontudo, e!!a! no5Ce! !(o e!tranha! ao ho1e1 1oderno) O ti3o de Deu! Bue agrada N 1aioria da! 3e!!oa! hoFe teria u1a di!3o!i5(o =A0il Buanto N toler8n0ia de no!!a! o=en!a!) Ele !eria a1A/el, gentil, a0o1odat0io, e n(o 3o!!uiria nenhu1a rea5(o /iolenta) In=eli:1ente, at@ 1e!1o na igreFa 3are0e Bue 3erde1o! a /i!(o da 1aFe!tade de Deu!) RA tanta !u3er=i0ialidade e =ri/olidade entre nG!) O! 3ro=eta! e o! !al1i!ta! 3ro/a/el1ente diria1 de nG! Bue n(o te1o! o te1or de Deu! 3erante no!!o! olho!) >a adora5(o 32li0a no!!o hA2ito @ no! !entar1o! de BualBuer 1odoL n(o aFoelha1o! hoFe e1 dia, 1uito 1eno! no! 3ro!tra1o! e1 hu1ildade na 3re!en5a de Deu!) D 1ai! 3ro/A/el Bue 2ata1o! 3al1a! de alegria do Bue no! enru2e!5a1o! de /ergonha ou lAgri1a!) Va1o! ( 3re!en5a de Deu! a =i1 de rei/indi0ar !eu 3atro0nio e a1i:adeL n(o no! o0orre Bue ele 3ode no! 1andar e12ora) $re0i!a1o! ou/ir no/a1ente a! 3ala/ra! aFui:ada! do a3G!tolo $edro* JSe in/o0ai! 0o1o $ai aBuele Bue, !e1 a0e35(o de 3e!!oa!, Fulga !egundo a! o2ra! de 0ada u1, 3ortai'/o! 0o1 te1or durante o te13o da /o!!a 3eregrina5(oJ%9) E1 outra! 3ala/ra!, !e ou!a1o! 0ha1ar no!!o Jui: de $ai, de/e1o! li/rar'no! da 3re!un5(o) D 3re0i!o di:er Bue no!!a Hn=a!e e/ang@li0a na e+3ia5(o @ 3erigo!a !e 0hega1o! a ela rA3ido de1ai!) SG a3rende1o! a a3re0iar o a0e!!o a Deu! Bue ri!to ganhou 3ara nG! de3oi! de 3ri1eiro ter1o! /i!to a ina0e!!2ilidade de Deu! ao! 3e0adore!) SG 3ode1o! gritar JAleluiaJ 0o1 autenti0idade de3oi! Bue 3ri1eiro ti/er1o! 0la1ado* JAi de 1i1, e!tou 3erdidoJ) >a! 3ala/ra! de Dale* J@ e1 3arte 3orBue o 3e0ado n(o 3ro/o0a no!!a 3rG3ria ira, Bue n(o 0re1o! Bue ele 3ro/oBue a ira de Deu!J)?# De/e1o!, 3ortanto, a3egar'no! N re/ela5(o 22li0a do Deu! /i/ente Bue odeia o 1al, de!go!ta'!e e !e ira 0o1 ele, e re0u!a'!e a a0eitA'lo) E1 0on!eBSHn0ia, de/e1o! e!tar !eguro! de Bue, Buando ele 3ro0urou e1 !ua 1i!eri0Grdia u1a 1aneira de 3erdoar, 3uri=i0ar e a0eitar o! 1al=eitore!, n(o =oi ao longo do 0a1inho do 0o13ro1eti1ento 1oral) Tinha de !er u1 1odo Bue e+3re!!a!!e igual1ente !eu a1or e !ua ira) o1o o di!!e 9runner* Jonde !e ignora a id@ia da ira de Deu!, a ta12@1 n(o ha/erA 0o13reen!(o do 0on0eito 0entral do e/angelho* a !ingularidade da re/ela5(o no Mediador)J?1 De igual =or1a, J!o1ente aBuele Bue 0onhe0e a grande:a da ira !erA do1inado 3ela grande:a da 1i!eri0GrdiaJ)?" Toda! a! doutrina! inadeBuada! a0er0a da e+3ia5(o ad/H1 da! doutrina! inadeBuada! de Deu! e do ho1e1) Se trou+er1o! Deu! 3ara o no!!o n/el e no! ele/ar1o! ao dele, ent(o, @ 0laro, n(o /ere1o! ne0e!!idade de u1a !al/a5(o radi0al, 1uito 1eno! de u1a e+3ia5(o radi0al Bue a garanta) Tuando, 3or outro lado, ti/er1o! u1 /i!lu12re da de!lu12rante glGria da !antidade di/ina, e =or1o! 0on/en0ido! de no!!o 3e0ado 3elo E!3rito Santo de tal 1odo Bue tre1a1o! na 3re!en5a de Deu! e re0onhe5a1o! o Bue !o1o!, a !a2er, 3e0adore! Bue 1ere0e1 ir 3ara o in=erno, ent(o, e !o1ente ent(o a ne0e!!idade da 0ru: =i0arA t(o G2/ia Bue no! e!3antare1o! de Fa1ai! tH'la /i!to ante!) O 3ano de =undo e!!en0ial da 0ru:, 3ortanto, @ u1a 0o13reen!(o eBuili2rada da gra/idade do 3e0ado e da 1aFe!tade de Deu!) Se di1inuir1o! u1a dela!, di1inu1o! a 0ru:) Se reinter3retar1o! o 3e0ado 0o1o la3!o e1 /e: de re2eldia, e Deu! 0o1o indulgente e1 /e: de indignado, ent(o natural1ente a 0ru: 3are0erA !u3@r=lua) Ma! de!tronar a Deu! e entroni:ar a nG! 1e!1o! n(o !o1ente de!=a: a ne0e!!idade da 0ru:,
&9

ta12@1 degrada a Deu! e ao ho1e1) U1a 3er!3e0ti/a 22li0a de Deu! e de nG! 1e!1o!, entretanto, i!to @, de no!!o 3e0ado e da ira di/ina, honra a a12o!) Ronra ao! !ere! hu1ano! a=ir1ando Bue !(o re!3on!A/ei! 3or !ua! a5Ce!) Ronra a Deu! a=ir1ando Bue ele 3o!!ui 0arAter 1oral) De 1odo Bue /olta1o! ao 3onto e1 Bue 0o1e5a1o! e!te 0a3tulo, a !a2er, Bue o 3erd(o @ o 3ro2le1a 1ai! 3ro=undo de Deu!) o1o o e+3re!!ou 9) -) Pe!t0ott* J!u3er=i0ial1ente nada 3are0e 1ai! !i13le! do Bue o 3e0adoJ, ao 3a!!o Bue J!e e+a1inar1o! 1ai! 3ro=unda1ente nada @ 1ai! 1i!terio!o e 1ai! di=0ilJ) ?% O 3e0ado e a ira e!t(o no 0a1inho) Deu! n(o !o1ente de/e re!3eitar'no! 0o1o o! !ere! re!3on!A/ei! Bue !o1o!, 1a! ta12@1 de/e re!3eitar'!e a !i 1e!1o 0o1o o Deu! !anto Bue ele @) Ante! Bue o Deu! !anto no! 3o!!a 3erdoar, @ 3re0i!o algu1a e!3@0ie de J!ati!=a5(oJ) E!!e @ o a!!unto do 3rG+i1o 0a3tulo)

" Satisfa#!o pelo Pecado


$ala/ra algu1a, no /o0a2ulArio da 0ru:, de!3erta 1ai! 0rti0a do Bue J!u2!titui5(oJ e J!ati!=a5(oJ) ontudo, @ e1 de=e!a de!!a! 3ala/ra! Bue e!0re/i e!te e o 3rG+i1o 0a3tulo) o12inada! 6J!ati!=a5(o 1ediante a !u2!titui5(oJ7 3ode1 !er at@ intolerA/ei!) o1o, 3ergunta1, 3ode1o! 0rer Bue Deu! 3re0i!a/a de algu1a e!3@0ie de J!ati!=a5(oJ a =i1 de !e 3re3arar 3ara 3erdoar, e Bue Je!u! ri!to a 3ro/iden0iou le/ando, 0o1o no!!o !u2!tituto, o 0a!tigo Bue nG!, 3e0adore!, 1ere0a1o!Q >(o !(o e!!a! no5Ce! indigna! do Deu! da re/ela5(o 22li0a, u1 re!Bu0io de 3ri1iti/a! !u3er!ti5Ce!, de =ato, =ran0a1ente i1orai!Q Sir Ali!ter RardE, 3or e+e13lo, e+'3ro=e!!or de ^oologia e1 O+=ord, a1igo de todo! o! ti3o! de e+3eriHn0ia! religio!a!, 3oi! ga!tou a /ida in/e!tigando'a!, e+3re!!ou, 0ontudo, !ua ina2ilidade de a0eitar a! rude! 0ren5a! Bue, 3en!a/a ele, Jtanto! 0l@rigo! ortodo+o! 1antH1J) E1 !ua! $rele5Ce! Oi==ord de 196&, 3u2li0ada! !o2 o ttulo de A Chama 6ivina. ele 3ergunta !e o 3rG3rio Je!u!, !e /i/e!!e hoFe, !eria 0ri!t(o) JDu/ido 1uitoJ, re!3ondeu Sir Ali!ter) JSinto'1e !eguro de Bue ele n(o teria 3regado u1 Deu! Bue !eria a3a:iguado 3elo 0ruel !a0ri=0io de u1 0or3o torturado) ) ) >(o 3o!!o a0eitar ne1 a hi3Gte!e de Bue a 3ertur2adora 1orte de Je!u! =oi u1 !a0ri=0io ao! olho! de Deu! 3elo! 3e0ado! do 1undo, ne1 Bue Deu!, na =or1a de !eu =ilho, torturou a !i 1e!1o 3or no!!a reden5(o) So1ente 3o!!o 0on=e!!ar Bue, no nti1o do 1eu 0ora5(o, a0ho Bue tai! id@ia! religio!a! e!t(o entre a! 1eno! atraente! de toda a antro3ologia) E1 1eu entender, 3erten0e1 a u1a =ilo!o=ia 1uito di=erente < di=erente 3!i0ologia < daBuela da religi(o en!inada 3or Je!u!)J Sir Ali!ter RardE tinha ra:(o e1 di:er Bue Je!u! n(o e+3li0aria 63orBue n(o o =e:7 a !ua 1orte ne!!e! ter1o! rude!, 1a! e!ta/a errado e1 !u3or Bue J1uito! 0l@rigo! ortodo+o!J o =a:e1) Ele =e: u1a 0ari0atura da 0o13reen!(o Bue o 0ri!t(o te1 da 0ru: a =i1 de 1ai! 3ronta1ente 0ondenA'la) A /erdadeira Bue!t(o @ !e 3ode1o! no! a3egar N e=i0A0ia !al/adora da 1orte de Je!u!, e a !eu /o0a2ulArio tradi0ional 6in0luindo'!e J!ati!=a5(oJ e J!u2!titui5(oJ7, !e1 denegrir a Deu!) reio Bue 3ode1o! e de/e1o!) D 0erto Bue ne1 a J!ati!=a5(oJ ne1 a J!u2!titui5(oJ !(o 3ala/ra! 22li0a!, e, 3or i!!o, te1o! de 3ro!!eguir 0o1 grande 0autela) Ma! 0ada u1a dela! re3re!enta u1 0on0eito 22li0o) RA, de =ato, u1a re/ela5(o 22li0a da J!ati!=a5(o atra/@! da !u2!titui5(oJ, a Bual @ !ingular1ente honro!a 3ara Deu!, e Bue, 3ortanto, 3oderia e!tar no 3rG3rio 0ora5(o da adora5(o e te!' te1unho da igreFa) D 3or i!!o Bue ran1er in0luiu u1a a=ir1ati/a a e!!e re!3eito no in0io de !ua S3li0a de on!agra5(o 61&?97) o1o 0on!eBSHn0ia, durante ?## ano! o! angli0ano! tH1 de!0rito a Je!u! ri!to 0o1o tendo =eito na 0ru:, 3ela Jo2la5(o de !i 1e!1o u1a /e: o=ere0idaJ, Ju1 !a0ri=0io 0o13leto, 3er=eito e !u=i0iente, o2la5(o e !ati!=a5(o 3elo! 3e0ado! do 1undo todoJ)
6#

Ma! o 1odo 3elo Bual di=erente! teGlogo! de!en/ol/era1 o 0on0eito da !ati!=a5(o de3ende da !ua 0o13reen!(o do! o2!tA0ulo! ao 3erd(o, o! Buai! 3ri1eiro ne0e!!ita1 !er re1o/ido!) Tue e+igHn0ia! e!t(o !endo =eita!, a! Buai! !e 0on!titue1 o2!tA0ulo! at@ Bue !eFa1 0u13rida!Q E Bue1 a! e!tA =a:endoQ D o dia2oQ Ou @ a lei, ou a honra ou a Fu!ti5a de Deu!, ou Ja orde1 1oralJQ Toda! e!!a! 0oi!a! tH1 !ido 3ro3o!ta!) Argu1entarei, 0ontudo, Bue o Jo2!tA0uloJ 3ri1Ario en0ontra'!e no 3rG3rio Deu!) Ele de/e J!ati!=a:er'!e a !i 1e!1oJ 3elo 1odo de !al/a5(o Bue 0riaL ele n(o 3ode no! !al/ar 0ontradi:endo'!e a !i 1e!1o) 'atisfazendo ao diabo A no5(o de Bue =oi o dia2o Bue tornou a 0ru: ne0e!!Aria era geral na igreFa 3ri1iti/a) 1 E 0erto Bue Je!u! e !eu! a3G!tolo! =alara1 a0er0a da 0ru: 0o1o u1 1eio da derrota do dia2o 60o1o e+a1inare1o! e1 0a3tulo 3o!terior7) Ma! algun! do! $ai! 3ri1iti/o! =ora1 e+tre1a1ente i13rudente! e1 !eu! 1odo! de re3re!entar tanto o 3oder do dia2o 0o1o a 1aneira 3ela Bual a 0ru: o 3ri/ou de!!e 3oder) Todo! ele! re0onhe0ia1 Bue de!de a Tueda, e 3or 0au!a dela, a hu1anidade e!te/e 0ati/a n(o !o1ente ao 3e0ado e N 0ul3a, 1a! ta12@1 ao dia2o) $en!a/a1 nele 0o1o o !enhor do 3e0ado e da 1orte, e 0o1o o 1aior tirano de Bue1 Je!u! no! /eio li2ertar) Ma!, tendo o 2ene=0io do 3a!!ado, 3ode1o! di:er Bue 0o1etera1 trH! erro!) $ri1eiro, 0on0edera1 ao dia2o 1ai! 3oder do Bue ele 3o!!ui) E12ora o tenha1 retratado 0o1o re2elde, ladr(o e u!ur3ador, ti/era1 a tendHn0ia de =alar 0o1o !e ele ti/e!!e adBuirido 0erto! Jdireito!J !o2re o ho1e1, o! Buai! at@ o 3rG3rio Deu! era o2rigado a !ati!=a:er de 1odo honrA/el) OregGrio de >a:ian:u!, no Buarto !@0ulo, =oi u1 do! 3ou0o! teGlogo! 3ri1iti/o! Bue /igoro!a1ente re3udiara1 e!!a id@ia) Ele a 0ha1ou de JultraFeJ) " Segundo, 3or 0au!a de!!a id@ia tendia1 a 3en!ar na 0ru: 0o1o u1a tran!a5(o di/ina 0o1 o dia2oL ela era o 3re5o do re!gate e+igido 3elo dia2o) E!te, 1ediante o Bue lhe !eria 3ago de a0ordo 0o1 !eu! direito!, li2ertaria o! !eu! 0ati/o!) E!!a =oi u1a 0ren5a 1uito 3o3ular no! 3ri1eiro! !@0ulo! da igreFa) Ter0eiro, algun! =ora1 al@1 e re3re!entara1 a tran!a5(o e1 ter1o! de u1 e12u!te) Teologi0a1ente, =a:ia1 u1 Buadro do dia2o 0o1o tendo ido longe de1ai!) E12ora e1 no!!o 0a!o, 3e0adore!, ele tenha Jo 3oder da 1orteJ 6Re2reu! "*1?7, ele n(o 1antinha autoridade nenhu1a !o2re Je!u!, Bue era !e1 3e0ado, e ao le/A'lo N 1orte, derra1ou !angue ino0ente) $ortanto, tendo a!!i1 a2u!ado do !eu 3oder, e!te lhe =oi tirado) Algun! $ai! a0re!0enta1 a e!ta altura Bue o dia2o n(o !a2ia 2e1 o Bue e!ta/a =a:endo, ou 3or n(o ter re0onhe0ido Bue1 Je!u! era ou, ao /er a Di/indade e1 =or1a hu1ana, 3en!a!!e Bue tinha u1a o3ortunidade !ingular de !o2re3uFA'la) Ma! ele =oi enganado) Orgene! =oi o 3ri1eiro a en!inar ineBui/o0a1ente Bue a 1orte de Je!u! =oi tanto o 3re5o do re!gate 3ago ao dia2o 0o1o o 1eio de !eu engano e derrota) OregGrio de >i!!a, t1ido erudito 0a3adG0io do Buarto !@0ulo, le/ou e!!a! id@ia! u1 3ou0o 1ai! longe e1 !eu Crande Catecismo. ou /rao Cate&u<tica. u!ando i1agen! /i/ida!* Deu!) ) ) a =i1 de garantir Bue o re!gate e1 no!!o =a/or 3ude!!e !er =a0il1ente a0eito 3or ele 6i!to @, o dia2o7 Bue o e+igia) ) ) e!ta/a o0ulto !o2 o /@u de no!!a nature:a, 3ara Bue, a!!i1 0o1o a0onte0e 0o1 o! 3ei+e! =a1into!, o an:ol da Di/indade 3ude!!e !er engolido 0o1 a i!0a de 0arne, e a!!i1, introdu:ir a /ida na 0a!a da 1orte) ) ) 6o dia2o7 =o!!e 2anido) % $ara nG!, a analogia do an:ol @ grote!0a, 0o1o ta12@1 o u!o !er1Xni0o da i1age1 da ratoeira de Ago!tinho) $edro 4o12ardo u!aria a 1e!1a i1age1 !@0ulo! 1ai! tarde, a=ir1ando Bue a J0ru: =oi u1a ratoeira Bue 0ontinha a i!0a do !angue de ri!toJ) ? D 0erto Bue e!!e! teGlogo! 3ode1 1uito 2e1 ter de!en/ol/ido tai! Buadro! 0o1o u1a 0on0e!!(o N 1ente 3o3ular, e o! $ai! 3ri1iti/o! /ira1 0erta Fu!ti5a na id@ia de Bue aBuele Bue ha/ia enganado a ra5a hu1ana, le/ando'a N de!o2ediHn0ia, =o!!e enganado e le/ado N derrota) $or@1 atri2uir a5(o =raudulenta a Deu! @ indigno dele)
61

O /alor 3er1anente de!!a! teoria! @ Bue, 3ri1eiro, le/ara1 a !@rio a realidade, a 1ale/olHn0ia e o 3oder do dia2o 6o J/alente, 2e1 ar1adoJ de 4u0a! 11*"17, e, !egundo, Bue 3ro0la1ara1 a !ua derrota de0i!i/a e o2Feti/a na 0ru: 3ara no!!a li2erta5(o 63or aBuele J1ai! /alenteJ Bue o ata0ou e o !o2re3uFou 64u0a! 11*""7) & Entretanto, R) P) Dale n(o e!ta/a e+agerando Buando a! 0ha1ou de JintolerA/ei!, 1on!truo!a! e 3ro=ana!J) 6 >ega1o! Bue o dia2o tenha !o2re nG! Buai!Buer direito! Bue Deu! !eFa o2rigado a !ati!=a:er) on!eBSente1ente, toda no5(o da 1orte de ri!to Bue a rela0ione a u1a ne' 0e!!Aria tran!a5(o 0o1 o dia2o, ou 0o1 o !eu engano, e!tA =ora de 0ogita5(o) 'atisfazendo * lei Outra 1aneira de e+3li0ar a ne0e!!idade 1oral da J!ati!=a5(oJ di/ina na 0ru: te1 !ido e+altar a lei) $e0ado @ Jtran!gre!!(o da leiJ 61 Jo(o %*?7, de!re!3eito e de!o2ediHn0ia N lei de Deu!) A lei, 3or@1, n(o 3ode !er Bue2rada !e1 a 3uni5(o do in=rator) O! 3e0adore!, 3ortanto, in0orre1 na 3enalidade da !ua tran!gre!!(o) >(o 3ode1 !i13le!1ente !air ile!o!) A lei de/e !er !u!tentada, !ua dignidade de=endida e !ua! Fu!ta! 3enalidade! 3aga!) A lei, a!!i1, @ J!ati!=eitaJ) U1a ilu!tra5(o 3o3ular de!!a /erdade @ a hi!tGria do rei Dario no li/ro de Daniel 60a3tulo 67) Ele no1eou 1"# !Atra3a! 3ara go/ernar 9a2ilXnia, e 0olo0ou trH! ad1ini!tradore! a0i1a dele!, entre o! Buai! e!ta/a Daniel) Al@1 di!!o, tai! era1 a! Bualidade! e+0e30ionai! de Daniel e o !eu !er/i5o Bue o rei 3laneFou 3ro1o/H'lo, 0olo0ando'o a0i1a de todo! o! !eu! 0olega!) I!!o de!3ertou'lhe! a in/eFa, e 0o1e5ara1 i1ediata1ente a tra1ar a !ua Bueda) Vigiando'o 0o1o ga/iCe!, tentara1 de!0o2rir algu1a in0oerHn0ia ou ine=i0iHn0ia e1 !ua 0onduta 32li0a 3ara Bue 3ude!!e1 le/antar a0u!a5Ce! 0ontra ele) Ma! =alhara1, J3orBue ele era =iel, e n(o !e a0ha/a nele nenhu1 erro ne1 0ul3aJ 6/) ?7) De =or1a Bue /oltara1 !eu e+a1e N /ida 3ri/ada de DanielL !ua ni0a e!3eran5a, 3en!a/a1, era 0ul3A'lo 3or algu1a =alta t@0ni0a e1 rela5(o 0o1 !ua de/o5(o religio!a regular) on!eguira1 =a:er 0o1 Bue o rei e!ta2ele0e!!e u1 de0reto e =i:e!!e J=ir1e o interdito Bue todo o ho1e1 Bue, 3or e!3a5o de trinta dia! =i:er 3eti5(o a BualBuer outro deu!, ou a BualBuer ho1e1, e n(o a ti, G rei, !eFa lan5ado na 0o/a do! leCe!J 6/) ,7) o1 in0r/el ingenuidade, o rei 0aiu na ar1adilha dele!) Mandando e!0re/er o de0reto, tornou'o inalterA/el, J!egundo a lei do! 1edo! e do! 3er!a!, Bue !e n(o 3ode re/ogarJ 6//) 8 e 97) A 3u2li0a5(o do de0reto 0hegou ao! ou/ido! de Daniel, 1a! n(o =e: Bue ele 1uda!!e !ua rotina) $elo 0ontrArio, 0ontinuou a orar ao !eu Deu! trH! /e:e! 3or dia) O !eu 0o!tu1e era orar e1 !eu Buarto no andar !u3erior, 0uFa! Fanela! da/a1 3ara Jeru!al@1, A ele era /i!/el ao! tran!eunte!, e a o! !eu! ini1igo! o /ira1) Voltara1 i1e' diata1ente ao rei e relatara1 a Bue2ra =lagrante 3or Daniel do de0reto real) JTendo o rei ou/ido e!ta! 0oi!a!, =i0ou 1uito 3enali:ado, e deter1inou 0on!igo 1e!1o li/rar a DanielL e at@ ao 3Xr'do'!ol !e e13enhou 3or !al/A'loJ 6/) 1?7) Ma! n(o 0on!eguiu en0ontrar !olu5(o ao 3ro2le1a legal Bue ha/ia 0riado 3ara !i 1e!1o) Seu! ad1ini!tra' dore! e !Atra3a! le12rara1'no de Bue J@ lei do! 1edo! e do! 3er!a! Bue nenhu1 interdito ou de0reto, Bue o rei !an0ione, !e 3ode 1udarJ 6/) 1&7) A!!i1, Dario, relutante1ente, 0ur/ou'!e ao ine/itA/el e deu orde1 3ara Bue Daniel =o!!e atirado na 0o/a do! leCe!) A lei ha/ia triun=ado) Muito! !(o o! 3regadore! 6e eu e!tou in0ludo ne!!e gru3o7 Bue tH1 u!ado e!!a hi!tGria 0o1 a =inalidade de re!!altar o dile1a di/ino) Dario re!3eita/a a Daniel e !e e13enhou 3or en0ontrar u1 1eio de !al/A'lo, 1a! a lei de/e 3er0orrer !eu 3er0ur!o e n(o de/e !er 1ole!tada) A!!i1, Deu! no! a1a a nG!, 3e0adore!, e an!eia !al/ar'no!, 1a! n(o 3ode =a:H'lo 1ediante a /iola5(o da lei Bue Fu!ta1ente no! 0ondenou) Da a ne0e!!idade da 0ru:, !o2re a Bual a 3enalidade da lei =oi 3aga e a !ua !antidade /indi0ada) o1o u1 re0ente e+3o!itor de!!a 3er!3e0ti/a 1en0iono RenrE Pa0e, De(o de antuAria de 19#% a 19"?*
6"

U1a lei Bue n(o 3o!!ui !an5(o, no !entido t@0ni0o de!!a e+3re!!(o < e1 outra! 3ala/ra!, u1a lei Bue 3ode !er Bue2rada !e1 3enalidade adeBuada, n(o @ lei de 1odo nenhu1L @ in0on0e2/el Bue a lei 1oral de Deu! 3o!!a !er /iolada !e1 tra:er 0on!eBSHn0ia! do ti3o 1ai! terr/el) A 1era Bue2ra de u1a da! !ua! lei! =!i0a! 3ode tra:er, Buer o! ho1en! tenha1 3retendido /iolA'la Buer n(o, a 1i!@ria 1ai! duradoura e geralL !erA Bue 3ode1o! !u3or, 0o1 ra:(o, Bue a Bue2ra 1ai! =lagrante e /oluntario!a da! 1ai! alta! de toda! a! lei! < a! da /erdade e da Fu!ti5a < n(o traria1 tai! re!ultado!Q, Re3eti1o!, JDeu! n(o 3ode a2olir a 0on!titui5(o 1oral da! 0oi!a! Bue e!ta2ele0euJ) D /erdade Bue o De(o Pa0e 3ro!!eguiu a Buali=i0ar e!!a! a=ir1ati/a!, Ie12rando'no! de Bue o 1undo 1oral n(o @ Ju1a e!3@0ie de 1ABuina 1oral na Bual a! lei! o3era1, a!!i1 0o1o o =a:e1 na nature:a =!i0aJ, e Bue Jte1o! de tratar n(o !i13le!1ente 0o1 u1a orde1 e!ta2ele0ida, 1a! ta12@1 0o1 u1a 3er!onalidade /i/a, 0o1 u1 Deu! /i/oJ) Entretanto, ele !e re=ere no/a1ente N J3enalidade ne0e!!aria1ente en/ol/ida na /iola5(o da lei di/inaJ)8 >(o tenho o 3ro3G!ito de di!0ordar de!!a linguage1, e, de/era!, eu 1e!1o 0ontinuo a u!A'la) Ela 3o!!ui, de =ato, 2oa Fu!ti=i0ati/a e!0ritur!ti0a) $aulo 0ita DeuteronX1io 0o1 a3ro/a5(o, no !entido de Bue 0ada in=rator da lei @ Ja1aldi5oadoJ, e a !eguir a=ir1a Bue J ri!to no! re!gatou da 1aldi5(o da lei, =a:endo'!e ele 3rG3rio 1aldi5(o e1 no!!o lugarJ 6OAlata! %*1#, 1%7) Se, 3ortanto, $aulo n(o te/e re0eio de u!ar u1a e+3re!!(o i13e!!oal 0o1o J1aldi5(o da leiJ, nG! ta12@1 n(o de/e1o! tH'lo) O! $ai! latino! do Buarto !@0ulo, 0o1o A12rG!io e RilArio, regular1ente e+3unha1 a 0ru: ne!!e! ter1o!) Indo 1ai! longe Bue Tertuliano, o 3ri1eiro a u!ar o! ter1o! legai! J1@ritoJ e J!ati!=a5(oJ a0er0a da rela5(o do 0ri!t(o 0o1 Deu!, inter3retara1 te+to! 0o1o Oalata! %*1% N lu: do 2satisfactio da lei 32li0a ro1ana, Bue !igni=i0a a 3erdura5(o da !enten5a da leiJ)9 O! Re=or1adore! do !@0ulo de:e!!ei! de!en/ol/era1 e!!a id@ia u1 3ou0o 1ai!) En=ati:ara1 0orreta1ente Bue a !u21i!!(o 3e!!oal de Je!u! ri!to N lei era indi!3en!A/el N no!!a reden5(o da !ua 0ondena5(o) Ta12@1 en!inara1 Bue a !u21i!!(o dele to1ou dua! =or1a!, !ua 3er=eita o2ediHn0ia N lei durante a /ida e o !eu 0arregar a 3enalidade e1 !ua 1orte) ha1ara1 a 3ri1eira de o2ediHn0ia Jati/aJ e a !egunda de J3a!!i/aJ) ontudo, e!!e! adFeti/o! !(o ine+ato!, u1a /e: Bue a o2ediHn0ia de Je!u! at@ N 1orte na 0ru: =oi t(o Jati/aJ 6i!to @, /oluntAria e deter1inada7 0o1o a !ua !u21i!!(o o2ediente N lei 1oral) Sua o2ediHn0ia N /ontade do $ai @ a 1e!1a, Buer e1 !ua 0onduta Buer e1 !ua 1i!!(o, e1 !ua /ida ou e1 !ua 1orte) O /alor de 0onti nuar1o! a =alar da o2ediHn0ia Jdu3laJ de ri!to @ Bue ent(o di!tingui1o! entre o 0u13ri1ento da! e+igHn0ia! da lei e o !o=ri1ento da 0ondena5(o da lei) A12o! o! ti3o! de !u21i!!(o era1 e!!en0iai! N e=i0A0ia da 0ru:) Entretanto, 3re0i!a1o! e!tar alerta! ao! 3erigo! da linguage1 legal e da inadeBua5(o de 0o13arar1o! a lei 1oral de Deu! N! lei! 0i/i! do 3a! ou N! lei! =!i0a! do Uni/er!o) D /erdade Bue 3arte da glGria de u1a 1onarBuia 0on!titu0ional @ Bue at@ 1e!1o o 1onar0a n(o e!tA a0i1a da lei, 1a! !o2 ela, !endo ne0e!!Ario Bue o2ede5a N! !ua! 3ro/i!Ce! e 6!e a! Bue2rar7 !o=ra !ua! 3enalidade!) Dario 3ro/H u1 2o1 e+e13lo de!!a !itua5(o) Entretanto, o de0reto Bue ele 3ro1ulgou =oi tolo e a3re!!ado, u1a /e: Bue n(o 0ontinha u1a 0lAu!ula a0er0a da 0on!0iHn0ia religio!a e, a!!i1, le/ou ao 0a!tigo de u1 ho1e1 Fu!to 3or u1a a5(o Fu!ta) O rei Fa1ai! ha/ia 3retendido Bue !eu de0reto torna!!e tal a5(o u1a o=en!a 3un/el, >(o 3ode1o! 3en!ar Bue Deu! !e dei+a!!e a3anhar nu1a 0on=u!(o t@0ni0a e legal de!!e ti3o) >e1 @ 3rudente 0o13arar a! lei! 1orai! di/ina! N! !ua! lei! =!i0a! e ent(o de0larA'la! igual1ente in=le+/ei!) $or e+e13lo, J!e a 3e!!oa 3u!er a 1(o no =ogo ela !e Buei1arA, e !e Bue2rar o! De: Manda1ento!, !erA 3unidaJ) RA /erdade na analogia, 1a! o 0on0eito de 3enalidade! 1e08ni0a! @ engano!o) $ode !er /erdade Buanto N! lei! naturai!, e12ora e!trita1ente n(o !eFa1 Jlei!J Bue 0o13ro1eta1 a! a5Ce! di/ina!, 1a! u1a de!0ri5(o da uni=or1idade nor1al de !ua a5(o a Bual o !ere! hu1ano! o2!er/ara1) O 1oti/o real 3elo Bual a de!o2ediHn0ia N! lei!
6%

1orai! de Deu! tra: 0ondena5(o n(o @ Bue Deu! !eFa 3ri!ioneiro dela!, 1a! Bue ele @ o !eu 0riador) o1o R) P) Dale di!!e, a 0one+(o de Deu! 0o1 a lei n(o J@ u1a rela5(o de !uFei5(o, 1a! de identidade) ) ) E1 Deu! a lei < vivaD ela reina no !eu trono, 2rande o !eu 0etro,)@ 0oroada 0o1 a !ua glGriaJ)1# $oi! a lei @ a e+3re!!(o do !eu 3rG3rio !er 1oral, e o !eu !er 1oral @ !e13re auto0oerente) >athaniel Di1o0I 0a3ta 1uito 2e1 e!!a /erdade na! !eguinte! 3ala/ra!L >(o 3ode ha/er nada) ) ) na! e+igHn0ia! da lei, na !ua !e/eridade, e na !ua 0ondena5(o, na !ua 1orte, e na !ua 1aldi5(o, Bue n(o !eFa u1 re=le+o 63ar0ial7 da! 3er=ei5Ce! de Deu!) Tudo o Bue =or de/ido N lei @ de/ido a ela 3or !er a lei de Deu!, e, 3ortanto, @ de/ido ao 3rG3rio Deu!)11 'atisfazendo * (onra e * #usti!a de )eus Se o! $ai! grego! 3ri1iti/o! re3re!enta/a1 a 0ru: 3ri1aria1ente 0o1o u1a J!ati!=a5(oJ ao dia2o, no !entido de !er o 3re5o do re!gate Bue ele e+igiu e Bue lhe =oi 3ago, e o! $a! latino! /ia1'na 0o1o u1a !ati!=a5(o da lei de Deu!, An!el1o de antuAria, no d@0i1o 3ri1eiro !@0ulo, deu'lhe u1 trata1ento no/o e1 !eu Cur 6eus *omo' =a:endo u1a e+3o!i5(o !i!te1Ati0a da 0ru: 0o1o u1a !ati!=a5(o da honra o=endida de Deu!) O li/ro dele J1ar0ou @3o0a e1 toda a hi!tGria de no!!a doutrinaJ, e!0re/eu R) S) -ranI!, J3oi! 3ela 3ri1eira /e:, de u1a 1aneira 0o13leta e 0oerente, a3li0a N elu0ida5(o do a!!unto a! 0on0e35Ce! da !ati!=a5(o e do 1@ritoJ) 1" Ja1e! DenneE =oi al@1 e 0ha1ou'o de Jo li/ro 1ai! /erdadeiro e 1ai! e+0elente !o2re a e+' 3ia5(o Bue Fa1ai! =oi e!0rito)J1% An!el1o, u1 italiano 3iedo!o, 3ri1eiro /i/eu na >or1andia, e de3oi!, e1 1#9%, a3G! a 0onBui!ta nor1anda =oi no1eado ar0e2i!3o de antuAria) Ele te1 !ido de!0rito 0o1o o 3ri1eiro re3re!entante do Jeruditi!1oJ 1edie/al, u1a tentati/a de re0on0iliar a =ilo!o=ia 0o1 a teologia, a lGgi0a ari!tot@l0a 0o1 a re/ela5(o 22li0a) E12ora ele ti/e!!e in0ludo e1 !eu! e!0rito! grande n1ero de 0ita5Ce! 22li0a!, e ti/e!!e =eito re=erHn0ia! N Sagrada E!0ritura 0o1o u1 J=ir1e =unda1entoJ, !eu intere!!e 1aior era !er JagradA/el N ra:(oJ) >a! 3ala/ra! de 9o!o, !eu interlo0utor i1aginArio* Jo 0a1inho 3elo Bual 1e 0ondu:e! @ t(o =e0hado 3elo ra0io0nio e1 a12o! o! lado! Bue 3are0e Bue eu n(o 0on!igo /irar'1e ne1 3ara a direita ne1 3ara a e!BuerdaJ) E1 Cur 6eus *omo'. o 1aior tratado de An!el1o !o2re o rela0iona1ento da en0arna5(o 0o1 a e+3ia5(o, ele 0on0orda e1 Bue o dia2o 3re0i!a/a !er derrotado, 1a! reFeita a! teoria! 3atr!ti0a! de re!gate 3elo 1oti/o de Bue JDeu! nada de/ia ao dia2o a n(o !er 0a!tigoJ) De/era!, o ho1e1 de/ia algo a Deu!, e e!!a @ a d/ida Bue ne0e!!ita/a !er 3aga) $oi! An!el1o de=ine o 3e0ado 0o1o Jn(o dar a Deu! o Bue lhe @ de/idoJ, a !a2er, a !u21i!!(o de toda a no!!a /ontade a ele) $e0ar, 3ortanto, @ Jto1ar de Deu! o Bue @ deleJ, o Bue !igni=i0a rou2ar dele e, a!!i1, de!onrA'lo) Se algu@1 i1agina Bue Deu! 3ode !i13le!1ente 3erdoar'no! do 1e!1o 1odo Bue de/e1o! 3erdoar un! ao! outro!, ainda n(o 0on!iderou a !eriedade do 3e0ado) Sendo u1a de!o2ediHn0ia ine!0u!A/el da /ontade 0onhe0ida de Deu!, o 3e0ado o de!onra e o in!ulta, e Jnada @ 1eno! tolerA/el) ) ) do Bue to1ar a 0riatura do riador a honra Bue lhe @ de/ida, e n(o de/ol/er o Bue retiraJ) Deu! n(o 3ode tolerar tal 0oi!a) J>(o @ 0orreto Deu! 3a!!ar 3or alto o! 3e0ado! a!!i1 n(o 3unido!J) D 1ai! do Bue ina' 3ro3riado, @ i13o!!/el) J>(o 0ondi: 0o1 Deu! =a:er BualBuer 0oi!a inFu!ta ou irregular1ente, n(o e!tA dentro do al0an0e de !ua li2erdade ou 2ondade ou /ontade dei+ar !e1 3uni5(o o 3e0ador Bue n(o de/ol/e a Deu! o Bue to1ouJ) JDeu! a nada te1 0o1o 1ai! Fu!to do Bue a honra de !ua 3rG3ria dignidadeJ) $ortanto, o Bue !e 3ode =a:erQ Se de!eFa1o! !er 3erdoado!, de/e1o! 3agar o Bue de/e1o!) ontudo, !o1o! in0a3a:e! de =a:H'lo, 3or nG! 1e!1o! ou 3or outra! 3e!!oa!) >o!!a o2ediHn0ia 3re!ente e 2oa! o2ra! n(o 3ode1 !ati!=a:er a no!!o! 3e0ado!, 3oi! ela! !(o reBuerida! de nG! de BualBuer 1odo) De =or1a Bue n(o 3ode1o! !al/ar a nG! 1e!1o!) >e1 3ode BualBuer outro !er hu1ano !al/ar'no!, /i!to Bue Ju1 3e0ador n(o 3ode Fu!ti=i0ar outro 3e0adorJ) Da o dile1a 0o1 o Bual ter1ina o 4i/ro I* JO ho1e1
6?

3e0ador de/e a Deu!, 3or 0au!a do 3e0ado, o Bue n(o 3ode 3agar, e a 1eno! Bue 3ague n(o 3ode !er !al/oJ) >o in0io do 4i/ro II, re/ela'!e a ni0a !ada do dile1a hu1ano* Jn(o hA ningu@1) ) ) Bue pode tra:er !ati!=a5(o a n(o !er o 3rG3rio Deu!) ) ) Ma! ningu@1 deve =a:H'la a n(o !er o ho1e1L de outra =or1a o ho1e1 n(o o=ere0e !ati!=a5(oJ) $ortanto, J@ ne0e!!Ario Bue algu@1 Bue !eFa Deu!'ho1e1 a =a5aJ) U1 !er Bue @ Deu! e n(o ho1e1, ou ho1e1 e n(o Deu!, ou u1a 1i!tura de a12o! e, 3ortanto, ne1 ho1e1 ne1 Deu!, n(o !e Buali=i0aria) JD 3re0i!o Bue a 1e!1a $e!!oa Bue =arA a !ati!=a5(o !eFa 3er=eita1ente Deu! e 3er=eita1ente ho1e1, u1a /e: Bue ningu@1 pode =a:H'la a n(o !er Bue !eFa 3er=eita1ente ho1e1J) E!!a a=ir1ati/a le/a An!el1o a a3re!entar a ri!to) Ele =oi 6e @7 u1a $e!!oa !ingular, /i!to Bue nele JDeu! o Ver2o e o ho1e1 !e en0ontrara1J) Ele ta12@1 reali:ou u1a o2ra !ingular, 3oi! entregou'!e N 1orte < n(o 0o1o u1a d/ida a/i!to Bue era !e1 3e0ado e, 3ortanto, !e1 nenhu1a o2riga5(o de 1orrer7, 1a! e!3ontanea1ente 3ela honra de Deu!) Era ta12@1 ra:oA/el Bue o ho1e1, JBue, ao 3e0ar, =urtou'!e de Deu! t(o 0o13leta1ente Buanto 3Xde, de/ia, ao dar a !ati!=a5(o, !e entregar a Deu! t(o 0o13leta1ente Buanto 3ude!!eJ, a !a2er, 1ediante a o=erta /oluntAria de !i 1e!1o 3ara a 1orte) $or 1ai! !@rio Bue =o!!e o 3e0ado hu1ano, 0ontudo, a /ida do Deu!'ho1e1 era t(o 2oa, t(o e+altada e t(o 3re0io!a Bue o !eu o=ere0i1ento na 1orte J3e!a 1ai! do Bue o n1ero e a grande:a de todo! o! 3e0ado!J, e a re3ara5(o de/ida =oi =eita N honra o=endida de Deu!) O! 1aiore! 1@rito! da e+3o!i5(o de An!el1o !(o Bue ele 3er0e2eu 0lara1ente a e+tre1a gra/idade do 3e0ado 60o1o u1a re2eli(o /oluntario!a 0ontra Deu!, na Bual a 0riatura a=ronta a 1aFe!tade do !eu riador7, a !antidade i1utA/el de Deu! 60o1o in0a3a: de tolerar BualBuer /iola5(o da !ua honra7, e a! 3er=ei5Ce! !ingulare! de ri!to 60o1o o Deu!'ho1e1 Bue /oluntaria1ente !e entregou N 1orte 3or nG!7) E1 algun! lugare!, 0ontudo, !eu ra0io0nio e!0olA!ti0o le/ou'o al@1 do! li1ite! da re/ela5(o 22li0a, 0o1o Buando ele e!3e0ulou !e o 3aga1ento de ri!to =oi e+ata1ente o Bue o! 3e0adore! de/ia1 ou 1ai!, e !e o n1ero do! !ere! hu1ano! redi1ido! e+0ederia o n1ero do! anFo! 0ado!) Al@1 di!!o, toda a !ua a3re!enta5(o re=lete a 0ultura =eudal da @3o0a, na Bual a !o0iedade era rigida1ente e!trati=i0ada, 0ada 3e!!oa 3er1ane0ia na dignidade Bue lhe =ora 0on=erida, a 0onduta Ja3ro3riadaJ ou JdignaJ do! in=eriore! ao! !u3eriore! 6e e!3e0ial1ente ao rei7 era deter1inada, Bue2ra! de!!e 0Gdigo era1 3unida!, e toda! a! d/ida! de/ia1 !er honro!a1ente !aldada!) Toda/ia, Buando Deu! @ retratado e1 ter1o! re1ini!0ente! de u1 !enhor =eudal Bue e+ige honra, e 0a!tiga a de!onra, 3ode'!e Bue!tionar !e o Buadro e+3re!!a 0orreta1ente a JhonraJ Bue, de =ato, @ de/ida a Deu! !o1ente) erta1ente de/e1o! 3er1ane0er in!ati!=eito! !e13re Bue a e+3ia5(o =or a3re!entada 0o1o u1a !ati!=a5(o ne0e!!Aria N JleiJ ou N JhonraJ de Deu!, e !e di!!ere1 Bue e!!a! 0oi!a! !(o 0on0reta!, de algu1 1odo tendo e+i!tHn0ia N 3arte dele) -oi durante o !@0ulo do:e Bue !e e!0lare0era1 trH! inter3reta5Ce! di!tinta! da 1orte de ri!to) An!el1o 6=ale0ido e1 11#97, 0o1o FA /i1o!, en=ati:a/a a !ati!=a5(o o2Feti/a N honra de Deu!, a Bual ha/ia !ido 3aga 3elo Deu!'ho1e1 Je!u!, ao 3a!!o Bue $edro A2elardo de $ari!, u1 0onte13or8neo Fo/e1 de An!el1o a=ale0ido e1 11?"7, a0entua/a a in=luHn0ia 1oral !u2Feti/a Bue a 0ru: e+er0e !o2re o! 0rente! 6e+a1inare1o! o en!ino de A2elardo 0o1 1ai! detalhe! no 0a3tulo oito7) >e!!e nteri1, 9ernardo de lair/au+ 6=ale0ido e1 11&%7, teGlogo 1!ti0o, 0ontinua/a a en!inar Bue o dia2o ha/ia re0e2ido o 3re5o do re!gate) $or@1, =oi a 3er!3e0ti/a de An!el1o Bue 3re/ale0eu, 3oi! o! e!tudio!o! da E!0ritura era1 in0a3a:e! de eli1inar dela o 0on0eito de !ati!=a5(o) De 1odo Bue o! Je!0olA!ti0o!J 6a!!i1 0ha1ado! 3orBue en!ina/a1 e1 Je!0ola!J euro3@ia! 1edie/ai! re0@1'=undada!, i!to @, uni/er!idade!7 de!en/ol/era1 ainda 1ai! a 3o!i5(o de An!el1o < tanto o! Jto1i!ta!J, Bue era1 do1ini0ano!, 0uFo no1e /e1 de To1A! de ABuino 6=ale0ido e1 1",?7, 0o1o o! Je!0oti!ta!J, Bue era1 =ran0i!0ano!, e 0uFo no1e /e1 de Dun! S0otu! 6=ale0ido e1 1%#87) E12ora e!!e! doi! gru3o! de J1e!tre!J
6&

di=eri!!e1 Buanto a detalhe!, a12o! en!ina/a1 Bue a 0ru: de ri!to ha/ia !ati!=eito a! e+igHn0ia! da Fu!ti5a di/ina) o1 a Re=or1a, e a Hn=a!e do! re=or1adore! !o2re a Fu!ti=i0a5(o, @ 0o13reen!/el Bue a0entua!!e1 a Fu!ti5a de Deu! e a i13o!!i2ilidade de u1 1odo de !al/a5(o Bue n(o !ati!=i:e!!e a e!!a Fu!ti5a) $oi! 0o1o e!0re/eu al/ino no! )nstitutos. JhA u1 de!a0ordo 3er3@tuo e irre0on0iliA/el entre Fu!ti5a e inFu!ti5aJ) Era ne0e!!Ario, 3ortanto, Bue ri!to J!o=re!!e a !e/eridade da /ingan5a de Deu!, 3a0i=i0a!!e a !ua ira e !ati!=i:e!!e ao !eu Fu:oJ)1? Tho1a! ran1er, e1 !ua JRo1lia da Sal/a5(oJ, e+3li0ou Bue e!!a! trH! 0oi!a! tinha1 de entrar Funta! e1 no!!a Fu!ti=i0a5(o* da 3arte de Deu!, J!ua grande 1i!eri0Grdia e gra5aJL da 3arte de ri!to, Ja !ati!=a5(o da Fu!ti5a de Deu!J, e da 3arte do ho1e1, J=@ /erdadeira e /i/aJ) Ele 0on0luiu a 3ri1eira !e5(o da ho1ilia, di:endo* JAgradou ao no!!o 3ai 0ele!tial, 3or !ua 1i!eri0Grdia in=inita, !e1 no!!o 1ere0i1ento, 3re3arar 3ara nG! a! FGia! 1ai! 3re0io!a! do 0or3o e !angue de ri!to, 3ela! Buai! no!!o re!gate 3ude!!e !er total1ente 3ago, a lei 0u13rida e a !ua Fu!ti5a 0o13leta1ente !ati!=eitaJ)1& $ode1o! en0ontrar e!!e 1e!1o en!ino na! o2ra! de 4utero) A3G! a !ua 1orte, 0ontudo, o! Je!0olA!ti0o!J 3rote!tante! !i!te1ati:ara1 a doutrina da 1orte de ri!to nu1a !ati!=a5(o du3la, a !a2er, a da lei e a da Fu!ti5a de Deu!) A lei de Deu! =oi !ati!=eita 3ela o2ediHn0ia 3er=eita de ri!to durante a /ida, e a Fu!ti5a de Deu! 3or 1eio do !eu 3er=eito !a0ri=0io 3elo 3e0ado, le/ando a !ua 3enalidade na 1orte) E!!a =or1ula5(o, 0ontudo, @ 3or de1ai! 0on/eniente) Vi!to Bue a lei de Deu! @ u1a e+3re!!(o da !ua Fu!ti5a, a! dua! n(o 3ode1 !er !e3arada! 0o1 3re0i!(o) Ent(o, era o intere!!e de Deu! !ati!=a:er N Jorde1 1oralJQ E!!e 0on0eito, 0o1o o da JleiJ, @ u1a e+3re!!(o da Fu!ti5a ou do 0arAter 1oral de Deu!) D, tal/e:, ao 1e!1o te13o, 1ai! geral e 1ai! a13lo do Bue a JleiJ, u1a /e: Bue a2range n(o !o1ente 3adrCe! 1orai! 1a! ta12@1 u1 !i!te1a de !an5Ce! a ele inerente) De!0an!a !o2re a 0ren5a de Bue o Deu! !anto Bue go/erna o 1undo, go/erna'o 1oral1ente) Ele e!ta2ele0eu u1a orde1 na Bual o 2e1 de/e !er a3ro/ado e re0o13en!ado, ao 3a!!o Bue o 1al de/e !er 0ondenado e 3unido) A a3ro/a5(o do 1al ou a 0ondena5(o do 2e1 !u2/erteria e!!a orde1 1oral) >u1 1undo de!!e! o 3erd(o de 3e0ado! Bue n(o de3ende!!e de 3rin03io! !eria igual1ente !u2/er!i/o) $ode1o! /er, e1 Rugo Orotiu! 6=ale0ido e1 16?&7, o! 3rin03io! de!!e 0on0eito 0on0ernente N 1orte de ri!to) Orotiu! =oi u1 ad/ogado e e!tadi!ta holandH! Bue de3lora/a a! 0ontro/@r!ia! e a! di/i!Ce! entre o! 0ri!t(o!, e !onha/a 0o1 u1 ri!tiani!1o unido e re=or1ado) Sua 0o13reen!(o da e+3ia5(o =oi 1ai! u1 1eio'ter1o entre An!el1o e A2elardo) V! /e:e! ele en!ina/a u1a/i!(o Bua!e a2elardiana da in=luHn0ia !u2Feti/a da 0ru:, Bue le/a o! 3e0adore! a arre3ender'!e e, a!!i1, 0a3a0ita Deu! a 3erdoA'lo!) E1 geral, 0ontudo, ele 3re!er/a/a a o2Feti/idade da 0ru:, e a /ia 0o1o u1a !ati!=a5(o da Fu!ti5a de Deu!) Al@1 do 1ai!, ele tinha o intere!!e do Furi!ta 3ela 1oralidade 32li0a, tanto na 3re/en5(o do 0ri1e 0o1o na 1anuten5(o da lei) Ele n(o /ia a Deu! 0o1o a 3arte intere!!ada o=endida, ne1 0o1o 0redor, ne1 1e!1o 0o1o Fui:, 1a! 0o1o o Oo/ernador Moral e Su3re1o do 1undo) A!!i1, a Fu!ti5a 32li0a 3ara ele era 1ai! i13ortante do Bue a Fu!ti5a eBSitati/a, e, 0ria ele, era e!ta Bue tinha !ido !ati!=eita na 0ru:) D 0erto Bue ri!to 1orreu 3or no!!o! 3e0ado! e1 no!!o lugar) Ma! Bue 3arte ou o=0io o0u3ou Deu! ne!!a 1orteQ 3ergunta/a ele) JO direito de in=ligir 0a!tigo n(o 3erten0e N 3arte o=endida 0o1o o=endidaJ ante!, Jao go/ernador 0o1o go/ernadorJ)16 >o/a1ente, Jin=ligir 0a!tigo) ) ) @ 3rerrogati/a !o1ente do go/ernador 0o1o tal) ) ) 3or e+e13lo, de u1 3ai nu1a =a1lia, de u1 rei nu1 e!tado, de Deu! no Uni/er!oJ) De 1odo Bue Orotiu! de!en/ol/eu !ua inter3reta5(o JreitoralJ ou Jgo/erna1entalJ da 0ru:) Ele en!inou Bue Deu! a ordenou J3ela orde1 da! 0oi!a! e 3ela autoridade de !ua 3rG3ria leiJ) Ele !e 3reo0u3ou 0o1 a /indi0a5(o 32li0a da Fu!ti5a di/ina) JDeu! n(o e!ta/a di!3o!to a tolerar tanto! 3e0ado!, e t(o grande! 3e0ado!, !e1
66

u1 e+e13lo di!tinti/oJ, i!to @, de !eu !@rio de!3ra:er 3ara 0o1 o 3e0ado) JDeu! te1) ) ) ra:Ce! 1uito 3e!ada! 3ara 3unir o 3e0adoJ, 1a! u1a da! 3rin0i3ai! entre ela!, na 1ente de Orotiu!, era a re!olu5(o de 1anter a lei e!ta2ele0ida da orde1, de 1odo Bue 3ud@!!e1o! J3er0e2er a 1agnitude e a 1ultid(o do! 3e0ado!J) Di/er!o! teGlogo! do !@0ulo /inte tH1 to1ado a /i!(o de Deu! 0o1o Jo go/ernador 1oral do 1undoJ e a tH1 le/ado al@1 no Bue di: re!3eito N e+3ia5(o) $) T) -or!Eth, 3or e+e13lo, e!0re/eu a0er0a de!!a Jorde1 0G!1i0a de !antidadeJ, e a0re!0entou* JA orde1 1oral de Deu! e+ige e+3ia5(o onde Buer Bue id@ia! 1orai! !eFa1 to1ada! 0o1 !eriedade =inal, e a 0on!0iHn0ia do ho1e1 =a: e0o a e!!a e+igHn0iaJ) 1, Outro e+e13lo @ 9) 9) Par=ield, Bue 0ha1ou a aten5(o 3ara o !enti1ento uni/er!al de 0ul3a entre o! !ere! hu1ano!) D u1a Jau'to0ondena5(o 1oral 3ro=unda, Bue e!tA 3re!ente 0o1o =ator 3ri1Ario e1 toda e+3eriHn0ia /erdadeira1ente religio!a) la1a 3or !ati!=a5(o) >enhu1a dedu5(o 1oral 3ode 3er!uadi'la de Bue o 3erd(o de 3e0ado! @ u1 ele1ento ne0e!!Ario na orde1 1oral do 1undo) Ela !a2e, 3elo 0ontrArio, Bue o 3erd(o indi!0ri1inado de 3e0ado !eria 3re0i!a1ente a !u2/er!(o da orde1 1oral do 1undo) ) ) la1a 3or e+3ia5(oJ)18 Toda/ia, =oi E1il 9runner Bue, no !eu =a1o!o li/ro / Mediador. =e: a a=ir1ati/a 1ai! notA/el da in/iola2ilidade da orde1 1oral) $e0ado @ 1ai! Bue u1 JataBue N honra de Deu!J, e!0re/eu eleL @ u1 a!!alto a orde1 1oral do 1undo, a Bual @ u1a e+3re!!(o da /ontade 1oral de Deu!) A lei do !eu Ser di/ino, !o2re a Bual !e 2a!eia1 toda a lei e a orde1 no 1undo) ) ) o 0arAter lGgi0o e 0on=iA/el de tudo o Bue a0onte0e, a /alide: de todo! o! 3adrCe!, de toda a orde1 intele0tual, legal e 1oral, da 3rG3ria lei e1 !eu !igni=i0ado 1ai! 3ro=undo, e+ige a rea5(o di/ina, o intere!!e di/ino a0er0a do 3e0ado, a re!i!tHn0ia di/ina 3ara 0o1 e!!a re2eli(o e e!!a Bue2ra da orde1) ) ) Se i!!o n(o =o!!e /erdade, ent(o n(o ha/eria !eriedade algu1a no 1undoL n(o ha/eria !igni=i0ado e1 nada, nenhu1a orde1, nenhu1a e!ta2ilidadeL a orde1 do 1undo 0airia e1 runa!L o 0ao! e a de!ola5(o reinaria1 !u3re1o!) Toda a orde1 do 1undo de3ende da in/iola2ilidade da !ua 6de Deu!7 honra, !o2re a 0erte:a de Bue o! Bue !e re2ela1 0ontra ele !er(o 3unido!) Mai! tarde 9runner =e: u1a analogia entre a lei natural e a 1oral, a=ir1ando Bue n(o !e 3ode in=ringir nenhu1a dela! !e1 i13unidade) O 3erd(o !e1 a e+3ia5(o !eria u1a 0ontra/en5(o da lGgi0a, da lei e da orde1 1ai! !@ria e /a!ta Jdo Bue a !u!3en!(o da! lei! naturai!J) o1o, 3oi!, @ 3o!!/el o 3erd(o, !e Jo 0a!tigo @ a e+3re!!(o da lei e orde1 di/ina!, da in/iola2ilidade da orde1 di/ina do 1undoJQ Vi!to Bue a lei J@ a e+3re!!(o da /ontade do Doador da lei, do Deu! 3e!!oalJ, ent(o, !e =or Bue2rada, n(o 3ode 0urar'!e a !i 1e!1a, ne1 o =a:) O 3e0ado a0arretou u1a JBue2ra na orde1 do 1undoJ, u1a de!orde1 t(o 3ro=unda Bue @ ne0e!!Aria u1a re3ara5(o ou re!titui5(o, i!to @, a Je+3ia5(oJ) )eus satisfazendo-se a si mesmo ABui, 3oi!, e!t(o 0in0o 1odo! 3elo! Buai! o! teGlogo! tH1 e+3re!!ado !eu !entido do Bue @ ne0e!!Ario ante! Bue Deu! 3o!!a 3erdoar o! 3e0adore!) U1 =ala da !u2/er!(o do dia2o atra/@! da J!ati!=a5(oJ de !ua! e+igHn0ia!, outro! da J!ati!=a5(oJ da lei, da honra ou da Fu!ti5a, e o lti1o da J!ati!=a5(o da orde1 1oral do 1undoJ) E1 grau! di/er!o! toda! e!!a! =or1ula5Ce! !(o /erdadeira!) A li1ita5(o Bue 3artilha1 @ Bue, a 1eno! Bue !eFa1 3ro=erida! 0o1 1uito 0uidado, re3re!enta1 Deu! 0o1o !endo !u2ordinado a algo =ora e a0i1a de !i 1e!1o, algo e!!e Bue 0ontrola a! a5Ce! di/ina!, ao Bual ele e!tA !uFeito e do Bual n(o !e 3ode li/rar) JSati!=a5(oJ @ u1a 3ala/ra a3ro3riada, de!de Bue 0o13reenda1o! Bue @ o 3rG3rio Deu!, e1 !eu !er interior Bue ne0e!!ita !er !ati!=eito, e n(o algo e+terno a !i 1e!1o) A 1en5(o N lei, honra, Fu!ti5a e orde1 1oral !G @
6,

/erdadeira !e toda! =ore1 to1ada! 0o1o e+3re!!Ce! do 3rG3rio 0arAter de Deu!) A e+' 3ia5(o @ u1a Jne0e!!idadeJ 3orBue Je1erge de dentro do 3rG3rio Deu!J) 19 D 0erto Bue a Jauto'!ati!=a5(oJ no! !ere! hu1ano! de0ado! @ u1 =enX1eno e!3e0ial1ente de!agradA/el, Buer !e re=ira N !ati!=a5(o de no!!o! in!tinto! e 3ai+Ce!, Buer N no!!a 0o13la0Hn0ia) Vi!to Bue !o1o! 1an0hado! e di!tor0ido! 3elo ego!1o, a e+3re!!(o* Jde/o !ati!=a:er a 1i1 1e!1oJ e+3ri1e =alta de do1nio 3rG3rio, ao 3a!!o Bue di:er* JE!tou !ati!=eito 0o1igo 1e!1oJ de1on!tra =alta de hu1ildade) Ma! n(o hA nenhu1a au!Hn0ia de do1nio 3rG3rio ou hu1ildade e1 Deu!, FA Bue ele @ 3er=eito e1 todo! o! !eu! 3en!a1ento! e de!eFo!) Di:er Bue ele de/e J!ati!=a:er a !i 1e!1oJ !igni=i0a Bue ele de/e !er ele 1e!1o e agir !egundo a 3er=ei5(o de !ua nature:a ou Jno1eJ) A ne0e!!idade de J!ati!=a5(oJ 3ara Deu!, 3ortanto, n(o !e en0ontra e1 nada =ora de !i, 1a! dentro de !i 1e!1o, e1 !eu 3rG3rio 0arAter i1utA/el) D u1a ne0e!!idade inerente ou intrn!e0a) A lei N Bual ele de/e !e 0on=or1ar, a Bual ele de/e !ati!=a:er, < a de !eu 3rG3rio !er) >o !entido negati/o, ele Jn(o 3ode negar'!e a !i 1e!1oJ 6" Ti1Gteo "*1%7L ele n(o 3ode 0ontradi:er'!e a !i 1e!1oL ele Jn(o 3ode 1entirJ 6Tito 1*"7, 3elo !i13le! 1oti/o de Bue J@ i13o!!/el Bue Deu! 1intaJ 6Re2reu! 6*187L ele Fa1ai! @ ar2itrArio, i13re/i!/el ou 0a3ri0ho!oL ele di:* JFa1ai!) ) ) de!1entirei a 1inha =idelidadeJ 6Sal1o 89*%%7) >o !entido 3o!iti/o, JDeu! @ =idelidade, e n(o hA nele inFu!ti5a* @ Fu!to e retoJ 6DeuteronX1io %"*?7) I!to @, @ /erdadeiro a !i 1e!1oL @ !e13re e in/aria/el1ente ele 1e!1o) A E!0ritura te1 /Ario! 1odo! de 0ha1ar a aten5(o 3ara a auto0oerHn0ia di/ina, e e1 e!3e0ial de a0entuar Bue Buando Deu! @ o2rigado a Fulgar o! 3e0adore!, ele o =a: 3orBue de/e, !e de!eFa 3er1ane0er /erdadeiro a !i 1e!1o) O 3ri1eiro e+e13lo @ a !in"ua"em da provocao. _a/@ @ de!0rito 6de =ato, de!0re/e' !e a !i 1e!1o7 0o1o J3ro/o0adoJ N ira ou 0i1e ou a a12o! 3or 0au!a da idolatria de I!rael) $or e+e13lo, J0o1 deu!e! e!tranho! o 3ro/o0ara1 a :elo!, 0o1 a2o1ina5Ce! o irritara1J)"# O! 3ro=eta! e+li0o!, 0o1o Jere1ia! e E:eBuiel, 0on!tante1ente e13re' ga/a1 e!!e /o0a2ulArio)"1 >(o Bueria1 di:er Bue _a/@ e!ti/e!!e irritado ou e+a!3erado, ou Bue o 3ro0edi1ento de I!rael ti/e!!e !ido t(o J3ro/o0anteJ Bue de!=i:era a 3a0iHn0ia di/ina) >(o, a linguage1 da 3ro/o0a5(o e+3ri1e a rea5(o ine/itA/el da nature:a 3er=eita de Deu! ao 1al) Indi0a Bue hA dentro de Deu! u1a intoler8n0ia !anta 3ara 0o1 a idolatria, a i1oralidade e a inFu!ti5a) Onde Buer Bue e!!a! o0orrere1, age1 0o1o e!t1ulo! ao de!en0adea1ento de !ua re!3o!ta de ira ou indigna5(o) Ele Fa1ai! @ 3ro/o0ado !e1 1oti/o) O 1al, e !o1ente o 1al o 3ro/o0a, e de/e !er a!!i1 ne0e!!aria1ente, /i!to Bue Deu! de/e !er Deu! 6e 3ro0eder 0o1o Deu!7) Se o 1al no o 3ro/o0a!!e N ira ele 3erderia no!!o re!3eito, 3oi! FA n(o !eria Deu!) Segundo, hA a !in"ua"em do ardor. ABui 3ode1o! 1en0ionar o! /er2o! Bue de!0re/e1 a ira de Deu! 0o1o =ogo) D /erdade Bue ta12@1 !e di: Bue a ira do! !ere! hu1ano! !e a0ende)"" Ma! e!!e /o0a2ulArio no Antigo Te!ta1ento @ a3li0ado 1ai! =reBSente1ente a _a/@, 0uFa ira !e a0ende !e13re Bue /H !eu 3o/o de!o2ede0endo N !ua lei e Bue2rando a !ua alian5a)"% De =ato, @ 3re0i!a1ente Buando @ J3ro/o0adoJ N ira Bue !e di: Bue ele !e Buei1a 0o1 ela,"? ou Bue !e di: Bue !ua ira e+3lode e 0on!o1e 0o1o o =ogo) "& E1 0on!eBSHn0ia di!!o, le1o! do =ogo da !ua ira ou do =ogo do !eu 0i1eL de/era!, o 3rG3rio Deu! o! une, =a:endo re=erHn0ia ao J=ogo do 1eu :eloJ) "6 o1o a0onte0e 0o1 a 3ro/o0a5(o de _a/@ N ira, ta12@1 0o1 o =ogo da !ua ira !u2entende'!e 0erta ine/ita2ilidade) >o 0alor !e0o de u1 /er(o na $ale!tina o =ogo a0ende'!e =a0il1ente) O 1e!1o a0onte0ia 0o1 a ira de _a/@) ontudo, Fa1ai! era ati/ada 3elo 0a3ri0ho, 1a! !e13re e1 re!3o!ta ao 1al) >e1 !ua ira Fa1ai! era de!0ontrolada) $elo 0ontrArio, no! 3ri1eiro! ano! da /ida na0ional de I!rael ele J1uita! /e:e! de!/ia a !ua ira, e n(o dA larga! a toda a !ua indigna5(oJ) ", $or@1, Buando n(o 1ai! 3Xde !u3ortar a o2!tinada re2eldia do !eu 3o/o, di!!e* J>(o tornarei atrA!, n(o 3ou3arei ne1 1e arre3endereiL !egundo o! teu! 0a1inho! e !egundo o! teu! =eito! !erA! Fulgada, di: o Senhor Deu!J) "8
68

Se era =A0il a0ender u1 =ogo durante a e!ta5(o !e0a na $ale!tina, era igual1ente di=0il a3agA'lo) O 1e!1o a0onte0ia 0o1 a ira di/ina) U1a /e: Bue =o!!e Fu!ta1ente de!3ertada, ele n(o de!i!tia Jdo =uror da !ua grande ira, ira 0o1 Bue ardia 0ontra JudAJ) U1a /e: a0endida, ela n(o era =a0il1ente Ja3agadaJ) "9 $elo 0ontrArio, Buando a ira de _a/@ JardiaJ 0ontra o 3o/o, ela o! J0on!u1iaJ) I!to @, 0o1o o =ogo le/a N de!trui5(o, da 1e!1a =or1a a ira de _a/@ le/a/a ao Fu:o) $oi! _a/@ @ u1 =ogo 0on!u1idor) %# O =ogo da !ua ira era Ja3agadoJ !o1ente Buando o Fu:o e!ta/a 0o13leto, %1 ou Buando o0orria u1a regenera5(o radi0al, re!ultando e1 Fu!ti5a !o0ial) %" A i1age1 do =ogo endo!!a o en!ino do /o0a2ulArio da 3ro/o0a5(o) Algo no !er e!!en0ial 1oral de Deu! @ J3ro/o0adoJ 3elo 1al, @ 3or ele Ja0endidoJ, e a !eguir JardeJ at@ Bue o 1al !eFa J0on!u1idoJ) Ter0eiro, hA a !in"ua"em da pr#pria satisfao. U1 gru3o de 3ala/ra! 3are0e a=ir1ar a /erdade de Bue Deu! de/e !er ele 1e!1o, Bue o Bue e!tA dentro dele de/e !air, e Bue a! e+igHn0ia! de !ua 3rG3ria nature:a e 0arAter de/e1 !er 3reen0hida! 1ediante a5(o a3ro3riada da !ua 3arte) A 3ala/ra 3rin0i3al @ 0a!-. Bue @ e13regada e!3e0ial1ente 3or E:eBuiel e1 rela5(o N ira de Deu!) Signi=i0a J!er 0o13leto, ter1inado, reali:ado, ga!toJ) O0orre e1 /Ario! 0onte+to! no Antigo Te!ta1ento, Bua!e !e13re 0o1 a indi0a5(o do J=i1J de algu1a 0oi!a, ou 3orBue =oi de!truda ou 3orBue =oi ter1inada de algu1 outro 1odo) O te13o, o tra2alho e a /ida, todo! tH1 =i1) A! lAgri1a! !e a0a2a1 3or 1eio do 0horo, a Agua @ u!ada, e a gra1a !e0a na e!ta5(o do e!tio, e no!!a =or5a =!i0a !e de!ga!ta) De 1odo Bue, 3or 1eio de E:eBuiel, _a/@ ad/erte a JudA de Bue e!tA 3re!te! a Jreali:arJ, J!ati!=a:erJ ou Jga!tarJ !ua ira J!o2reJ ou J0ontraJ ele!) %% Re0u!ara1'!e a dar'lhe ou/ido! e 3er!i!tira1 e1 !ua idolatria) De 1odo Bue agora, =inal1ente J/e1 o te13oL @ 0hegado o dia) ) ) e1 2re/e derra1arei o 1eu =uror !o2re ti, 0u13rirei a 1inha ira 0ontra tiJ 6E:eBuiel ,*,'87) D i13ortante Bue o Jderra1arJ e o J0u13rirJ /(o Funto!, 3oi! o Bue @ derra1ado n(o 3ode !er de no/o aFuntado, e o Bue e!tA 0u13rido e!tA ter1inado) A! 1e!1a! i1agen! !(o a0o3lada! e1 4a1enta5Ce! ?*11* JDeu o Senhor 0u13ri1ento N !ua indigna5(o, derra1ou o ardor da !ua iraJ) De/era!, a ira de _a/@ !G J0e!!aJ Buando @ J0u13ridaJ) E!!e! /er2o! i13li0a1 o 1e!1o 0on0eito de ne0e!!idade interior) O Bue e+i!te dentro de _a/@ de/e !er e+3re!!oL e o Bue @ e+3re!!o de/e !er 0o13leta1ente J0u13ridoJ ou J!ati!=eitoJ) Re!u1indo, Deu! @ J3ro/o0adoJ N ira :elo!a 3or !eu 3o/o e1 /irtude do! 3e0ado! dele!) U1a /e: a0e!a, a !ua ira JardeJ e n(o 3ode !er =a0il1ente a3agada) Ele a J!oltaJ, Jderra1aJ, e Jga!taJ) E!!e /o0a2ulArio tr3li0e /i/ida1ente retrata o Fu:o de Deu! 0o1o 3ro0edendo de dentro de !i 1e!1o, de !eu 0arAter !anto, total1ente 0on!oante 0o1 ele, e, 3ortanto, ine/itA/el) At@ aBui, 0ontudo, o Buadro te1 !ido unilateral) $or 0au!a da hi!tGria da a3o!ta!ia de I!rael, o! 3ro=eta! 0on0entrara1'!e na ira de _a/@ e !eu 0on!eBSente Fu:o) Ma! a ra:(o 3ela Bual e!!a a1ea5a de de!trui5(o na0ional @ t(o tri!te @ Bue =oi 3ro=erida 0ontra o 3ano de =undo do a1or de Deu! 3or I!rael, !ua e!0olha e !ua alian5a 0o1 ele!) E!!e rela0iona1ento e!3e0ial 0o1 I!rael, o Bual Deu! ini0iou e !u!tentou, e o Bual 3ro1eteu reno/ar, e1ergira ta12@1 do !eu 0arAter) Ele tinha agido 3or a1or do !eu no1e) Ele n(o ha/ia dado o !eu a1or a I!rael ne1 o! tinha e!0olhido 3orBue =o!!e1 1ai! nu1ero!o! do Bue outro! 3o/o!, 3oi! era1 o 1enor dele!) >(o, ele ha/ia dado o !eu a1or a ele! !o1ente 3orBue o! a1a/a 6DeuteronX1io 939. 87) >(o !e 3odia dar e+3li0a5(o algu1a de !eu a1or 3elo 3o/o, !en(o o a1or di/ino) De 1odo Bue a E!0ritura a0entua a auto0oerHn0ia de Deu! de outra 1aneira, a !a2er, u!ando a !in"ua"em do Nome. Deu! !e13re age J!egundo o !eu no1eJ) D 0erto Bue e!!e n(o @ o ni0o 0rit@rio de !ua ati/idade) Ele ta12@1 trata 0ono!0o J!egundo no!!a! o2ra!J) ontudo, de 1odo nenhu1 de 1aneira in/ariA/el) De =ato, !e o =i:e!!e, !era1o! de!trudo!) De =or1a Bue ele Jn(o no! trata !egundo o! no!!o! 3e0ado!, ne1 no! retri2ui 0on!oante a! no!!a! iniBSidade!J) %? $oi! ele @ u1 Deu! J0o13a!!i/o, 0le1ente e Iong8ni1o, e grande e1 1i!eri0Grdia e =idelidadeJ 6b+odo %?*67) E12ora ne1 !e13re
69

no! trate J!egundo no!!a! o2ra!J, entretanto, ele !e13re o =a: J!egundo o !eu no1eJ, i!to @, de 1aneira 0oerente 0o1 !ua nature:a re/elada) %& E1 E:eBuiel "#*?? o 0ontra!te @ deli2erado* JSa2erei! Bue eu !ou o Senhor, Buando eu 3ro0eder 3ara 0on/o!0o 3or a1or do 1eu no1e, n(o !egundo o! /o!!o! 1au! 0a1inho!, ne1 !egundo o! /o!!o! =eito! 0orru3to!, G 0a!a de I!rael, di: o Senhor Deu!J) Jere1ia! 1? e+3ri1e 0o1 inteire:a en=Ati0a o re0onhe0i1ento de Bue _a/@ @ e !e13re !erA =iel a !eu no1e, i!to, a !i 1e!1o) A !itua5(o era de !e0a de/a!tadora* a! 0i!terna! e!ta/a1 /a:ia!, o 0h(o ra0hado, o! agri0ultore! 3a!1ado! e o! ani1ai! de!orientado! 6//) 1'67) E1 !eu e+tre1o de a=li5(o, I!rael 0la1ou a Deu!* J$o!to Bue a! no!!a! 1aldade! te!ti=i0a1 0ontra nG!, G Senhor, age 3or a1or do teu no1eJ 6/) ,7) E1 outra! 3ala/ra!, Je12ora n(o 3o!!a1o! a3elar a ti 3ara Bue aFa! na 2a!e no Bue n#s !o1o!, 3ode1o! e o =a:e1o! na 2a!e de Bue1 tu @!J) I!rael !e le12rou de Bue era o 3o/o e!0olhido de Deu!, e !u3li0ou Bue ele agi!!e de 1odo 0ondi:ente 0o1 !ua gra0io!a alian5a e 0on!tante 0arAter, 3oi!, a0re!0entara1* J!o1o! 0ha1ado! 3elo teu no1eJ 6//) 8,97) E1 0ontra!te 0o1 o! 3!eudo'3ro=eta!, Bue 3regara1 u1a 1en!age1 de!eBuili2rada de 3a: !e1 Fu:o 6//) 1%'167, Jere1ia! 3ro=eti:a/a Je!3ada, =o1e e 3e!teJ 6/) 1"7) Ma! ta12@1 olha/a al@1 do Fu:o e /ia a re!taura5(o) on/i0to de Bue _a/@ agiria, di!!e'lhe* J3or a1or do teu no1eJ 6/) "17) E:eBuiel %6 de!en/ol/e u1 3ou0o 1ai! o 1e!1o te1a) ABui _a/@ 3ro1eteu a !eu 3o/o Bue de3oi! do Fu:o /iria a re!taura5(o, 1a! a3re!entou !ua! ra:Ce! 0o1 grande =ranBue:a* J>(o @ 3or a1or de /G! Bue eu =a5o i!to, G 0a!a de I!rael, 1a! 3elo 1eu !anto no1eJ 6/) ""7) Ele! o tinha1 3ro=anado, =a:endo Bue =o!!e de!3re:ado e at@ 1e!1o 2la!=e1ado 3ela! na5Ce!) Ma! _a/@ teria 3ena do !eu grande no1e e u1a /e: 1ai! de1on!traria a !ua !antidade, !ua !ingularidade 3erante o 1undo) Ent(o a! na5Ce! !a2eria1 Bue ele era o Senhor 6//) "1, "%7) Tuando Deu! a!!i1 age, J3or a1or do !eu no1eJ, n(o a3ena! o 3rotege 0ontra u1a re3re!enta5(o erradaL e!tA de0idido a !er'lhe =iel) O intere!!e do Senhor 3or !ua re3uta5(o @ 1enor do Bue o 3or !ua 0oerHn0ia) A lu: de todo e!!e 1aterial 22li0o a0er0a da auto0oerHn0ia di/ina, 3ode1o! 0o13reender 3or Bue @ i13o!!/el Bue 6eus =a5a o Bue ri!to no! ordenou =a:er) Ele 1andou Bue negA!!e1o! a nG! 1e!1o!, 1a! Deu! n(o 3ode negar'!e a !i 1e!1o) %6 $or BuHQ $or Bue Deu! n(o =a:, na /erdade n(o 3ode =a:er o Bue no! ordenaQ D 3orBue Deu! @ Deu! e n(o ho1e1, 1uito 1eno! ho1e1 0ado) Te1o! de negar ou reFeitar tudo o Bue dentro de nG! =or =al!o N no!!a /erdadeira hu1anidade) Ma! nada hA e1 Deu! Bue !eFa in0o13at/el 0o1 !ua di/indade /erdadeira, e, 3ortanto, nada 3ara negar) D 0o1 a =inali' dade de !er1o! no!!o! /erdadeiro! !ere! Bue te1o! de negar a nG! 1e!1o!L @ 3orBue Deu! Fa1ai! @ outro !en(o o !eu /erdadeiro !er Bue ele n(o 3ode negar ne1 negarA a !i 1e!1o) Ele 3ode e!/a:iar'!e da glGria a Bue te1 direito e hu1ilhar'!e ao 3onto de !e tornar !er/o) >a /erdade, =oi 3re0i!a1ente i!!o o Bue ele =e: e1 ri!to 6-ili3en!e! "*,, 87) Ma! ele n(o 3ode re3udiar nenhu1a 3arte de !i 1e!1o, 3orBue @ 3er=eito) Ele n(o 3ode 0ontradi:er'!e) E!!a @ a !ua integridade) Tuanto a nG!, e!ta1o! 0on!tante1ente 0Xn!0io! de no!!a! in0oerHn0ia! hu1ana!, a! Buai! geral1ente d(o orige1 a 0o1en' tArio!) JE!!a n(o @ u1a 0ara0ter!ti0a !uaJ, di:e1o!, ou J/o0H n(o @ /o0H 1e!1o hoFeJ, ou Je!3era/a algo 1elhor de /o0HJ) Ma! FA lhe 3a!!ou 3ela i1agina5(o di:er tai! 0oi!a! a Deu! ou a re!3eito deleQ Ele @ !e13re ele 1e!1o e Fa1ai! in0oerente) Se ele !e 0o13orta!!e de u1 1odo Jn(o 0ara0ter!ti0oJ, de u1 1odo n(o 0ondi:ente 0o1 o !eu 0arAter, ele 0e!!aria de !er Deu!, e o 1undo !eria lan5ado e1 0on=u!(o 1oral) >(o, Deu! @ Deu!L Fa1ai! !e de!/ia u1 nada de !er 0o13leta1ente o Bue ele @) O santo amor de )eus Tue te1 i!!o a /er 0o1 a e+3ia5(oQ A3ena! Bue o 1odo 3elo Bual Deu! e!0olhe 3erdoar o! 3e0adore! e re0on0iliA'lo! 0on!igo 1e!1o de/e, a0i1a de tudo, !er total1ente 0oerente 0o1 !eu 3rG3rio 0arAter) >(o @ !o1ente Bue ele de/e !u2/erter e de!ar1ar o dia2o a =i1 de re!gatar o! !eu! 0ati/o!) >e1 @ !o1ente Bue ele de/e
,#

!ati!=a:er N !ua lei, !ua honra, !ua Fu!ti5a ou a orde1 1oral* @ Bue de/e !ati!=a:er a !i 1e!1o) E!!a! outra! =or1ula5Ce! 0orreta1ente in!i!te1 e1 Bue 3elo 1eno! u1a e+3re!!(o di/ina de/e !er !ati!=eita, !ua lei ou honra ou Fu!ti5a 1oral ou orde1L o 1@rito de!!a =or1ula5(o Bue /ai 1ai! al@1 @ Bue a0entua a !ati!=a5(o do 3rG3rio Deu! e1 todos o! a!3e0to! do !eu !er, in0luindo'!e !ua Fu!ti5a e !eu a1or) Tuando, 3or@1, =a:e1o! e!!a di!tin5(o entre o! atri2uto! de Deu!, e 0olo0a1o! u1 0ontra o outro, e at@ 1e!1o no! re=eri1o! a u1 J3ro2le1aJ ou Jdile1aJ di/ino 3or 0au!a de!!e 0on=lito, n(o e!tare1o! e1 3erigo de ir al@1 da E!0rituraQ Tinha $) T) -or!Eth ra:(o e1 e!0re/er Bue Jnada hA na 92lia a0er0a da luta do! atri2uto!JQ %, A0ho Bue n(o) D 0erto Bue =alar a0er0a de JlutaJ ou J0on=litoJ e1 Deu! @ u!ar u1a linguage1 1uito antro3o1Gr=i0a) A 92lia, 3or@1, n(o te1e o! antro3o1or=i!1o!) Todo! o! 3ai! 0onhe0e1 o grande 3re5o do a1or, e o Bue !igni=i0a !er Jde!3eda5ado!J 3or e1o5Ce! 0on=litante!, e!3e0ial1ente Buando !urge a ne0e!!idade de 3unir o! =ilho!) Tal/e: o 1odelo hu1ano de Deu! 1ai! auda: de todo! na E!0ritura !eFa a dor da 3aternidade Bue lhe @ atri2uda no 0a3tulo 11 de O!@ia!) Ele !e re=ere a I!rael 0o1o !eu J=ilhoJ 6/) 17, a Bue1 en!inou a andar, to1ando'o no! 2ra5o! 6/) %7 e in0linando'!e 3ara ali1entA'lo 6/) ?7) ontudo, !eu =ilho 3ro/ou !er u1 de!garrado e n(o re0onhe0eu !eu terno a1or de 3ai) I!rael e!ta/a de0idido a a3artar'!e dele e1 re2eldia 6//) &',7) $ortanto, 1ere0ia !er 3unido) Ma!, 3ode o !eu 3rG3rio 3ai =or5ar'!e a 3uni'lo!Q De 1odo Bue _a/@ =ala 0on!igo 1e!1o* o1o te dei+aria, G E=rai1Q o1o te entregaria, G I!raelQ o1o te =aria 0o1o a Ad1AQ o1o =a:er'te u1 ^e2oi1Q Meu 0ora5(o e!tA 0o1o/ido dentro de 1i1, a! 1inha! 0o13ai+Ce! N u1a !e a0ende1) >(o e+e0utarei o =uror da 1inha iraL n(o tornarei 3ara de!truir a E=rai1, 3orBue eu !ou Deu! e n(o ho1e1, o Santo no 1eio de tiL n(o /oltarei e1 ira 6O!@ia! 11*8, 97) ABui 0erta1ente e+i!te u1 0on=lito de e1o5Ce!, u1a luta de atri2uto!, dentro de Deu!) A! Buatro 3ergunta! Bue ini0ia1 0o1 a 3ala/ra J0o1oJ d(o te!te1unho de u1a luta entre o Bue _a/@ devia =a:er 3or 0au!a da !ua Fu!ti5a e o Bue no pode =a:er 3or 0au!a do !eu a1or) E Bual @ a mudana dentro dele !en(o u1a ten!(o interior entre !ua J0o13ai+(oJ e o J=urorJ da !ua iraQ A 92lia 0ont@1 1uita! outra! e+3re!!Ce! Bue, de 1odo! di=erente!, e+3re!!a1 e!!a JdualidadeJ de Deu!) Ele @ JDeu! 0o13a!!i/o, 0le1ente e long8ni1o) ) )ainda Bue n(o ino0enta o 0ul3adoJ, nele Jen0ontrara1'!e a gra5a e a /erdade, a Fu!ti5a e a 3a: !e 2eiFara1JL ele !e anun0ia 0o1o JDeu! Fu!to e Sal/adorJ, al@1 do Bual n(o hA outroL e e1 ira, le12ra'!e da 1i!eri0Grdia) Jo(o de!0re/e o Ver2o Bue !e =e: 0arne, o unigHnito do $ai, 0o1o J0heio de gra5a e de /erdadeJL e $aulo, 0onte13lando a! lide! de Deu! 0o1 o! Fudeu! e 0o1 o! gentio!, 0on/ida'no! a 0on!iderar Ja 2ondade e a !e/eridade de Deu!J) Tuanto N 0ru: e N !al/a5(o, $aulo ta12@1 e!0re/e Bue Deu! de1on!trou a !ua Fu!ti5a J3ara ele 1e!1o !er Fu!to e o Fu!ti=i0ador daBuele Bue te1 =@ e1 Je!u!J, e nada de!0o2re de anX1alo a0er0a da Fu!ta3o!i5(o de re=erHn0ia! N JiraJ e ao Ja1orJ de Deu!, enBuanto Jo(o no! a!!egura Bue, !e 0on=e!!ar1o! o! no!!o! 3e0ado!, Deu! !erA J=iel e Fu!toJ 3ara no! 3erdoar) %8 S(o e+e13lo! de dua! /erdade! 0o13le1entare! a0er0a de Deu!, 0o1o !e a le12rar'no! de Bue de/e1o! ter 0uidado e1 =alar de u1 a!3e0to do 0arAter de Deu! !e1 1en0ionar1o! a !ua eBui/alHn0ia) E1il 9runner, no li/ro / Mediador. n(o he!itou e1 =alar da Jnature:a dualJ de Deu! 0o1o !endo Jo 1i!t@rio 0entral da re/ela5(o 0ri!t(J) $oi! JDeu! n(o @ !i13le!1ente a1or) A nature:a de Deu! n(o 3ode !er e!gotada 0o1 u1a ni0a 3ala/raJ) De/era!, a o3o!i5(o 1oderna N linguage1 =oren!e 0o1 rela5(o N 0ru: @, 3rin0i3al1ente, Jde/ida ao =ato de Bue a id@ia da !antidade di/ina =oi tragada na do a1or di/inoL i!!o !igni=i0a Bue a id@ia 22li0a de Deu!, na Bual o ele1ento de0i!i/o @ e!!a nature:a du3la de !antidade e a1or, e!tA !endo !u2!tituda 3ela id@ia 1oderna, unilateral, 1on!ti0a de Deu!J) ontudo, Ja dualidade de !antidade e a1or) ) ) de 1i!eri0Grdia e ira n(o 3ode !er di!!ol/ida, 1udada 3ara u1 ni0o 0on0eito !int@ti0o, !e1 Bue ao 1e!1o te13o !e de!trua a !eriedade do 0onhe0i1ento 22li0o de Deu!, a realidade e o 1i!t@rio da
,1

re/ela5(o e e+3ia5(o) ) ) ABui !urge a Kdial@ti0aK de toda a teologia 0ri!t( genuna, 0uFo o2Feti/o @ !i13le!1ente e+3re!!ar e1 ter1o! de 3en!a1ento a indi!!ol/el nature:a de!!a dualidadeJ) A!!i1, 3oi!, a 0ru: de ri!to 2< o e/ento no Bual Deu! !i1ultanea1ente torna 0onhe0ida !ua !antidade e !eu a1or, e1 u1 ni0o e/ento, de u1 1odo a2!olutoJ) JA 0ru: @ o ni0o lugar e1 Bue o Deu! a1oro!o, 3erdoador e 1i!eri0ordio!o @ re/elado de tal 1odo Bue 3er0e2e1o! Bue a !ua !antidade e o !eu a1or !(o igual1ente in=inito!J) De =ato, Jo a!3e0to o2Feti/o da e+3ia5(o) ) ) 3ode !er re!u1ido 0o1o !egue* 0on!i!te na 0o12ina5(o da Fu!ti5a in=le+/el, Funta1ente 0o1 a! !ua! 3enalidade!, e o a1or tran!0endenteJ) Ao 1e!1o te13o, Fa1ai! de/e1o! 3en!ar Bue e!!a dualidade do !er di/ino !eFa irre0on0iliA/el) $oi! Deu! n(o e!tA di/idido, 3or 1ai! Bue !e no! 3are5a Bue !i1) Ele @ JDeu! de 3a:J, de tranBSilidade interior, n(o de agita5(o) D /erdade Bue a0ha1o! di=0il 0onter e1 no!!a 1ente, !i1ultanea1ente, a! i1agen! de Deu! 0o1o Jui: Bue de/e 3unir o! 1al=eitore! e 0o1o A1ante Bue de/e en0ontrar u1 1odo de 3erdoA'lo!) ontudo, ele @ a12o!, ao 1e!1o te13o) >a! 3ala/ra! de O) ) 9erIou.er* Jna 0ru: de ri!to a Fu!ti5a e o a1or de Deu! !(o re/elado! simu!taneamente2,%9 enBuanto al/ino, =a:endo e0o a Ago!tinho, =oi u1 3ou0o 1ai! auda:, Ele e!0re/eu Bue Deu! Jde u1 1odo di/ino e 1ara/ilho!o no! a1ou 1e!1o Buando no! odia/aJ) ?# E1 /erdade, a! dua! 0oi!a! !(o 1ai! Bue !i1ult8nea!, !(o idHnti0a!, ou 3elo 1eno! e+3re!!Ce! alternati/a! da 1e!1a realidade) $oi! Ja ira de Deu! @ o a1or de Deu!J, e!0re/eu 9runner nu1a !enten5a auda:, Jna =or1a 3ela Bual o ho1e1 Bue !e de!/iou de Deu! e !e tornou 0ontra ele a e+3eri1entaJ)?1 U1 do! teGlogo! Bue te1 lutado 0o1 e!!a ten!(o @ $) T) -or!Eth, Bue 0unhou < ou 3elo 1eno! 3o3ulari:ou < a e+3re!!(o* Jo a1or !anto de Deu!J) O 0ri!tiani!1o !e intere!!a 3ela !antidade de Deu! ante! de tudo, a Bual e1erge 3ara o ho1e1 0o1o a1or) ) ) E!te 3onto de 3artida da !u3re1a !antidade do a1or de Deu!, e1 /e: de !ua 3iedade, !i13atia ou a=ei5(o, @ a linha di/i!Gria entre o e/angelho e) ) ) o li2erali!1o teolGgi0o) ) ) Meu 3onto de 3artida @ Bue o 3ri1eiro 0uidado de ri!to e !ua re/ela5(o n(o =ora1 !i13le!1ente o a1or 3erdoador de Deu!, 1a! a !antidade de!!e a1or) >o/a1ente, Se =alA!!e1o! 1eno! a0er0a do a1or de Deu! e 1ai! !o2re a !ua !antidade, 1ai! a0er0a do !eu Fu:o, de/era1o! di:er 1uito 1ai! Buando ent(o =alA!!e1o! do !eu a1or)?" E no/a1ente, Se1 u1 Deu! !anto a e+3ia5(o n(o a3re!entaria 3ro2le1a algu1) D a !antidade do a1or de Deu! Bue torna ne0e!!Aria a 0ru: e+3iadora) ) ) ?% E!!a /i!(o do !anto a1or de Deu! no! li/rarA da! !ua! 0ari0atura!) >(o de/e1o! retratA'lo ne1 0o1o u1 Deu! indulgente Bue 0o13ro1ete !ua !antidade a =i1 de no! 3ou3ar, ne1 0o1o u1 Deu! duro e /ingati/o Bue !u3ri1e o !eu a1or a =i1 de no! de!truir) o1o, 3oi!, 3ode Deu! e+3re!!ar !ua !antidade !e1 no! 0on!u1ir, e o !eu a1or !e1 tolerar o! no!!o! 3e0ado!Q o1o 3ode Deu! !ati!=a:er ao !eu !anto a1orQ o1o 3ode ele no! !al/ar e !ati!=a:er a !i 1e!1o !i1ultanea1enteQ Re!3onde1o! a e!ta altura Bue, a =i1 de !ati!=a:er a !i 1e!1o, ele !a0ri=i0ou < de/era! !u2!tituiu'a !i 1e!1o 3or nG!) O !igni=i0ado de!!e !a0ri=0io e !u2!titui5(o @ o a!!unto do 3rG+i1o 0a3tulo)

$ A Auto%Substitui#!o de &eus

,"

-o0ali:a1o! o 3ro2le1a do 3erd(o na gra/idade do 3e0ado e na 1aFe!tade de Deu!, i!to @, na! realidade! de Bue1 !o1o! e de Bue1 ele @) o1o 3ode o !anto a1or de Deu! 0on=rontar'!e 0o1 a 3e0a1ino!a =alta de !antidade do ho1e1Q O Bue a0onte0eria !e hou/e!!e u1a 0oli!(o entre ele!Q O 3ro2le1a n(o e!tA =ora de Deu!L e!tA dentro de !eu 3rG3rio !er) Vi!to Bue Deu! Fa1ai! !e 0ontradi:, ele de/e !er ele 1e!1o e de/e J!ati!=a:er'!eJ a !i 1e!1o, agindo e1 0oerHn0ia a2!oluta 0o1 a 3er=ei5(o do !eu 0arAter) JD o re0onhe0i1ento de!ta ne0e!!idade di/ina, ou o =ra0a!!o e1 re0onhe0H'laJ, e!0re/eu Ja1e! DenneE, JBue e1 lti1a in!t8n0ia di/ide o! int@r3rete! do ri!tiani!1o e1 e/ang@li0o! e n(o e/ang@li0o!, aBuele! Bue !(o =i@i! ao >o/o Te!ta1ento e aBuele! Bue n(o o 3ode1 digerir)J1 Al@1 do 1ai!, 0o1o FA /i1o!, e!!a ne0e!!idade interior n(o !igni=i0a Bue Deu! de/e !er =iel a a3ena! u1a 3arte de !i 1e!1o 6Buer N !ua lei de honra, Buer N lei da Fu!ti5a7, ne1 Bue de/e e+3ri1ir u1 de !eu! atri2uto! 6Buer o a1or, Buer a !antidade7 a e+3en!a! de outroL ante!, Bue de/e !er 0o13leta e in/aria/el1ente ele 1e!1o na 3lenitude de !eu !er 1oral) T) J) ra.=ord a0entuou e!!e 3onto* JD erro total) ) ) !u3or Bue Deu! age e1 0erta @3o0a de a0ordo 0o1 u1 de !eu! atri2uto!, e e1 outra de a0ordo 0o1 outro) Ele age e1 0on=or1idade 0o1 todo! ele! e1 todo! o! te13o!) ) ) Tuanto N Fu!ti5a di/ina e N 1i!eri0Grdia di/ina e1 3arti0ular, o =i1 de !ua 6de ri!to7 o2ra n(o =oi har1oni:A'la!, 0o1o !e e!ti/e!!e1 e1 o3o!i5(o u1a N outra, 1a! e1 0onFunto 1ani=e!tA'la! e glori=i0A'la! na reden5(o do! 3e0adore!) D u1 0a!o de ao com1inada. e n(o contra5 ao. da 3arte de!!e! atri2uto!, Bue =oi de1on!trada na 0ru:)J " o1o, 3oi!, 3odia Deu! e+3re!!ar !i1ultanea1ente !ua !antidade no Fu:o e !eu a1or no 3erd(oQ So1ente 3ro/iden0iando u1 !u2!tituto di/ino 3elo 3e0ador, de 1odo Bue o !u2!tituto re0e2e!!e o Fu:o, e o 3e0ador o 3erd(o) D 0laro Bue nG!, 3e0adore!, ainda te1o! de !o=rer algu1a! da! 0on!eBSHn0ia! 3e!!oai!, 3!i0olGgi0a! e !o0iai! de no!!o! 3e0ado!, 1a! a 0on!eBSHn0ia 3enal, a 3enalidade 1ere0ida da aliena5(o de Deu! =oi le/ada 3or Outro e1 no!!o lugar, de 1odo Bue n(o ne0e!!itA!!e1o! !u3ortA'la) >(o en0ontrei u1a a=ir1a5(o 1ai! 0uidado!a da nature:a !u2!tituti/a da e+3ia5(o do Bue a =eita 3or harle! E) 9) ran=ield e1 !eu 0o1entArio !o2re omanos. E12ora ela re!u1a a 0on0lu!(o e1 0uFa dire5(o !e en0a1inha e!te 0a3tulo, 3ode !er til 0itA'la 3erto do 0o1e5o 3ara Bue 0onhe5a1o! o ru1o Bue e!ta1o! to1ando) A 0ita5(o =a: 3arte do 0o1entArio do Dr) ran=ield !o2re Ro1ano! %*"&) E!0re/e ele* Deu!, 3orBue e1 !ua 1i!eri0Grdia de!eFou 3erdoar ao! ho1en! 3e0adore!, e, !endo /erdadeira1ente 1i!eri0ordio!o, de!eFou 3erdoA'lo! Fu!ta1ente, i!to @, !e1 a0oitar o 3e0ado, te/e o 3ro3G!ito de dirigir 0ontra !eu 3rG3rio !er, na 3e!!oa de !eu -ilho, o 3e!o total de!!a ira Fu!ta a Bual ele! 1ere0ia1) A! Bue!tCe! /itai! Bue agora no! de/e to1ar a aten5(o !(o a! !eguinte!* Bue1 @ e!!e J!u2!titutoJQ E 0o1o 3ode1o! entender e Fu!ti=i0ar a no5(o de ter ele !u2!titudo a !i 1e!1o 3or nG!Q A 1elhor 1aneira de tratar1o! de!ta! 3ergunta! @ atra/@! de u1 e+a1e do! !a0ri=0io! do Antigo Te!ta1ento, /i!to Bue era1 a 3re3ara5(o 3la neFada 3or Deu! 3ara o !a0ri=0io de ri!to) O sacrifcio no Antigo +estamento JA inter3reta5(o da 1orte de ri!to 0o1o u1 !a0ri=0io e!tA i13lantada e1 todo! o! en!ino! i13ortante! do >o/o Te!ta1ento)J % -a:'!e 1en5(o a ele e1 1uito! lugare!) V! /e:e! a re=erHn0ia @ direta, 0o1o na a=ir1a5(o de $aulo de Bue ri!to J!e entregou a !i 1e!1o 3or nG!, 0o1o o=erta 4prosphora+ e !a0ri=0io 4th(sia+ a Deu!J 6E=@!io! &*"7) E1 outra! 3a!!agen! a alu!(o @ 1eno! direta, !i13le!1ente Bue ri!to J!e entregou a !i 1e!1oJ 4e.". OAlata! 1*?7 ou Ja !i 1e!1o !e o=ere0euJ 4e.". Re2reu! 9*1?7 3or nG!, 1a! o 0onte+to ainda @ o do !i!te1a !a0ri=i0ial do Antigo Te!ta1ento) E1 3arti0ular, a o2!er/a5(o de Bue ele 1orreu Jno to0ante ao 3e0adoJ ou J3elo! 3e0ado!J 4e.". Ro1ano! 8*%, e 1 $edro %*187 to1a e13re!tada a tradu5(o grega de Jo=erta 3elo 3e0adoJ 4peri hamartias+. De/era!, a 0arta ao! Re2reu! retrata o !a0ri=0io de Je!u!
,%

ri!to 0o1o tendo 0u13rido 3er=eita1ente a! J!o12ra!J do Antigo Te!ta1ento) $oi! ele !e !a0ri=i0ou a !i 1e!1o 6n(o a ani1ai!7, de u1a /e: 3or toda! 6n(o re3etida1ente7, e a!!i1 a!!egurou'no! n(o a3ena! a 3uri=i0a5(o 0eri1onial e a re!taura5(o N 0o1unidade da alian5a, 1a! ta12@1 a 3uri=i0a5(o de no!!a 0on!0iHn0ia e a re!taura5(o N 0o1unh(o 0o1 o Deu! /i/o) Entretanto, o Bue !igni=i0a/a1 o! !a0ri=0io! do Antigo Te!ta1entoQ $o!!ua1 ele! !igni=i0ado !u2!tituti/oQ >a re!3o!ta a e!!a! 3ergunta! n(o de/e1o! 0o1eter o erro de /oltar'no! 3ri1eiro ao! e!tudo! antro3olGgi0o!) D 0erto Bue !a0erdote!, altare! e !a0ri=0io! 3are0e1 ter !ido u1 =enX1eno uni/er!al no 1undo antigo, 1a! n(o te1o! o direito de !u3or a priori Bue o! !a0ri=0io! do! he2reu! e o! do! 3ag(o! 3o!!ua1 !igni=i0ado idHnti0o) $ode1 ter ti3o u1a orige1 0o1u1 na re/ela5(o de Deu! a no!!o! an0e!trai! 1ai! 3ri1iti/o!) Ma! !eria 1ai! 0oerente 0o1 u1 re0onhe0i1ento do !tatu! e!3e0ial da E!0ritura di:er Bue o! i!raelita! 6a3e!ar de !eu! de!li:e!7 3re!er/ara1 a !u2!t8n0ia do 3ro3G!ito original de Deu!, ao 3a!!o Bue o! !a0ri=0io! 3ag(o! era1 0orru35Ce! degenerada! dele) >o Antigo Te!ta1ento o! !a0ri=0io! era1 o=ere0ido! e1 di/er!a! e /ariada! 0ir0un!t8n0ia!) $or e+e13lo, era1 a!!o0iado! N 3enitHn0ia e N 0ele2ra5(o, N ne0e!!idade na0ional, N reno/a5(o da alian5a, N =e!ti/idade =a1iliar e N 0on!agra5(o 3e!!oal) E!!a di/er!idade ad/erte'no! 0ontra a i13o!i5(o !o2re ele! de u1a !igni=i0a5(o !i13le! ou ni0a) Entretanto, 3are0e real1ente ter ha/ido dua! no5Ce! 2A!i0a! e 0o13le1entare! do !a0ri=0io na re/ela5(o di/ina no Antigo Te!ta1ento, !endo 0ada u1a a!!o0iada 0o1 o=erta! 3arti0ulare!) A 3ri1eira e+3re!!a/a o !entido e1 Bue o! !ere! hu1ano! 3erten0e1 a Deu! 3or direito, e a !egunda !eu !entido de aliena5(o de Deu! 3or 0au!a do !eu 3e0ado e 0ul3a) ara0ter!ti0a! da 3ri1eira era1 a o=erta J3a0=i0aJ ou de J0o1unh(oJ =reBSente1ente a!!o0iada 0o1 a! a5Ce! de gra5a 64e/ti0o ,*1"7, a o=erta Buei1ada 6na Bual tudo era 0on!u1ido7 e o ritual da! trH! =e!ta! anuai! da 0olheita 6b+odo "%*1?'1,7) ara0ter!ti0a! da !egunda era1 a o=erta 3elo 3e0ado e a 3ela 0ul3a, na Bual !e re0onhe0ia 0lara1ente a ne0e!!idade de e+3ia5(o) Seria in0orreto =a:er di!tin5(o entre e!!e! doi! ti3o! de !a0ri=0io! 0o1o !e re3re!enta!!e1 re!3e0ti/a1ente a a3ro+i1a5(o do ho1e1 a Deu! 6o=ere0endo dAdi/a!, 1uito 1eno! !u2orno! 0o1 o =i1 de a!!egurar o !eu =a/or7 e a a3ro+i1a5(o de Deu! ao ho1e1 6o=ere0endo 3erd(o e re0on0ilia5(o7) $oi! a12o! o! ti3o! de !a0ri=0io era1 e!!en0ial1ente re0onhe0i1ento! da gra5a de Deu! e e+3re!!Ce! de de3endHn0ia dela) Seria 1elhor di!tingui'lo!, 0o1o o =e: 9) 9) Par=ield, /endo no 3ri1eiro o Jho1e1 0on0e2ido 1era1ente 0o1o 0riaturaJ e no lti1o Ja! ne0e!!idade! do ho1e1 0o1o 3e0adorJ) Ou, a =i1 de ela2orar a 1e!1a di!tin5(o, no 3ri1eiro o !er hu1ano @ Ju1a 0riatura Bue 3ede 3rote5(oJ, e no !egundo Ju1 3e0ador Bue an!eia 3elo 3erd(oJ) ? A!!i1, 3oi!, 3or u1 lado o! !a0ri=0io! re/ela1 Deu! 0o1o o riador, de Bue1 de3ende a /ida =!i0a do ho1e1, e 3or outro 0o1o !i1ultanea1ente o Jui: Bue e+ige a e+3ia5(o 3elo 3e0ado e o Sal/ador Bue a 3ro/e) De!te! doi! ti3o! de !a0ri=0io re0onhe0ia'!e ainda Bue o lti1o @ o =unda1ento do 3ri1eiro, 3oi! a re0on0ilia5(o 0o1 no!!o Jui: @ ne0e!!Aria 1e!1o ante! da adora5(o do no!!o riador) E, 3ortanto, !igni=i0ati/o Bue, 3or o0a!i(o da 3uri=i0a5(o do te13lo reali:ada 3or E:eBuia!, a o=erta 3elo 3e0ado Jde todo o I!raelJ tenha !ido =eita ante! da o=erta Buei1ada 6" rXni0a! "9*"#'"?7) Al@1 di!!o, @ 3o!!/el Bue 3o!!a1o! di!0ernir o! doi! ti3o! de o=erta no! !a0ri=0io! de ai1 e A2el, e12ora a12o! !eFa1 deno1inado! minha. u1a o=erta /oluntAria) O 1oti/o 3or Bue o de ai1 =oi reFeitado, !o1o! in=or1ado!, =oi Bue ele n(o re!3ondeu 0o1 =@, 0o1o A2el, N re/ela5(o de Deu! 6Re2reu! 11*?7) E1 0ontra!te 0o1 a /ontade re/elada de Deu!, ou ele 0olo0ou a adora5(o ante! da e+3ia5(o ou, na !ua a3re!enta5(o do! =ruto! do !olo, di!tor0eu o re0onhe0i1ento da! dAdi/a! do riador e1 o=erta 3rG3ria) A no5(o de !u2!titui5(o @ Bue u1a 3e!!oa to1a o lugar de outra, e!3e0ial1ente a =i1 de le/ar !ua dor e li/rA'la dela) Tal a5(o @ uni/er!al1ente /i!ta 0o1o no2re) D 2o1 3ou3ar dor N! 3e!!oa!L @ du3la1ente 2o1 =a:H'lo ao 0u!to de le/A'la !o2re !i 1e!1a)
,?

Ad1ira1o! o altru!1o de Moi!@! e1 e!tar di!3o!to a ter o no1e a3agado do li/ro de _a/@ !e t(o'!o1ente 0o1 e!!e ge!to I!rael =o!!e 3erdoado 6b+odo %"*%"7) Re!3eita1o! ta12@1 u1 de!eFo Bua!e idHnti0o e+3re!!ado 3or $aulo 6Ro1ano! 9*1'?7, e !ua 3ro1e!!a de 3agar a! d/ida! de On@!i1o 6-ile1o1 18'197) Da 1e!1a =or1a, e1 no!!o !@0ulo, n(o 3ode1o! dei+ar de no! 0o1o/er 0o1 o hero!1o de Ma'+i1ilian \ol2e, u1 =ran0i!0ano 3olonH!, no a0a13a1ento de 0on0entra5(o de Au!0h.it:) Tuando /Ario! 3ri!ioneiro! =ora1 !ele0ionado! 3ara e+e0u5(o, e u1 dele! gritou Bue era 0a!ado e tinha =ilho!, J\ol2e deu u1 3a!!o N =rente e 3erguntou !e 3odia to1ar o lugar do 0ondenado) A! autoridade! a0eitara1 a !ua o=erta, e ele =oi a2andonado nu1a 0ela !u2terr8nea 3ara 1orrer de =o1eJ)& De 1odo Bue n(o @ de !ur3reender Bue e!!e 3rin03io 0o1u1ente 0o13reendido da !u2!titui5(o ti/e!!e !ido a3li0ado 3elo 3rG3rio Deu! ao! !a0ri=0io!) A2ra(o Jo=ere0eu e1 holo0au!to, e1 lugar de !eu =ilhoJ, o 0arneiro Bue Deu! ha/ia 3ro/iden0iado 6OHne!i! ""*1%7) Moi!@! deter1inou Bue, no 0a!o de u1 a!!a!!nio n(o !olu0ionado, o! an0i(o! da 0idade de/ia1 3ri1eiro de0larar !ua 3rG3ria ino0Hn0ia e a !eguir o=ere0er u1a no/ilha e1 lugar do a!!a!!ino de!0onhe0ido 6DeuteronX1io "1*1'97) MiBu@ia! e/idente1ente 0o13reendia 2e1 o 3rin03io !u2!tituti/o, 3oi! =alou de 0o1o de/ia a3re!entar'!e 3erante _a/@, e 3erguntou a !i 1e!1o !e de/ia le/ar o=erta! Buei1ada!, ani1ai!, ri2eiro! de a:eite ou at@ 1e!1o Jo 1eu 3ri1ogHnito 3ela 1inha tran!gre!!(oQ o =ruto do 1eu 0or3o 3elo 3e0ado da 1inha al1aQJ O =ato de ele ter dado a !i 1e!1o u1a re!3o!ta 1oral e1 /e: de ritual, e e!3e0ial1ente o =ato de ele ter reFeitado a horroro!a id@ia de !a0ri=i0ar !eu 3rG3rio =ilho e1 lugar de !i 1e!1o, n(o !igni=i0a Bue ele tenha reFeitado o 3rin03io !u2!tituti/o do Antigo Te!ta1ento, e12utido no !i!te1a !a0ri=i0ial 6MiBu@ia! 6*6'87) E!!e ela2orado !i!te1a 3ro/ia a !u2!i!tHn0ia da! o=erta! diAria!, !e1anai!, 1en!ai!, anuai! e o0a!ionai!) In0lua ta12@1 0in0o ti3o! 3rin0i3ai! de o=erta!, Bue !(o a3re!entada! 0o1 detalhe! no! 3ri1eiro! 0a3tulo! de 4e/ti0o, a !a2er, a Buei1ada, a de 0ereal, a de 3a:, a 3elo 3e0ado e a 3ela 0ul3a) Vi!to Bue a o=erta de 0ereal 0on!i!tia e1 trigo e a:eite, e1 /e: de 0arne e !angue, era at3i0a e, 3ortanto, =eita e1 a!!o0ia5(o 0o1 u1a da! outra!) A! Buatro re!tante! era1 !a0ri=0io! de !angue e, e12ora hou/e!!e algu1a! di=eren5a! entre ela! 60o1 rela5(o a !ua o0a!i(o 3rG3ria e ao u!o 3re0i!o da 0arne e do !angue7, toda! 3artilha/a1 o 1e!1o ritual 2A!i0o Bue reBueria o adorador e o !a0erdote) Era 1uito /i/ido) O adorador tra:ia a o=erta, 0olo0a/a a 1(o ou a! 1(o! !o2re a o=erta e a 1ata/a) Ent(o o !a0erdote a3li0a/a o !angue, Buei1a/a 3arte da 0arne, e di!3unha 3ara o 0on!u1o do Bue !o2ra/a) E!te era u1 i13ortante !i12oli!1o, n(o u1a 1agia !e1 !entido) Ao 0olo0ar a! 1(o! !o2re o ani1al, o o=ertante 0erta1ente !e e!ta/a identi=i0ando 0o1 ele e J!olene1enteJ de!ignando Ja /ti1a 0o1o e!tando e1 !eu lugarJ)6 Algun! erudito! /(o 1ai! longe e /He1 a i13o!i5(o da! 1(o! 0o1o Ju1a tran!=erHn0ia !i12Gli0a do! 3e0ado! do adorador ao ani1alJ, , o Bue era e+3li0ita1ente /erdi0o no 0a!o do 2ode e+3iatGrio, de Bue tratare1o! 1ai! adiante) E1 BualBuer do! 0a!o!, o ani1al !u2!tituto, tendo to1ado o lugar do o=ertante, era 1orto e1 re0onhe0i1ento de Bue a 3enalidade do 3e0ado era a 1orte, !eu !angue 6!i12oli:ando Bue a 1orte ha/ia !ido reali:ada7 era a!3ergido, e a /ida do o=ertante era 3ou3ada) A o2!er/a5(o 1ai! 0lara de Bue o! !a0ri=0io! de !angue do ritual do Antigo Te!ta1ento 3o!!ua1 !igni=i0ado !u2!tituti/o, entretanto, e Bue 3or 0au!a de!!e !igni=i0ado o derra1a1ento e a a!3er!(o do !angue era1 indi!3en!A/ei! N e+3ia5(o, en0ontra'!e ne!ta a=ir1ati/a, =eita 3or Deu!, ao e+3li0ar a 3roi2i5(o de 0o1er o !angue* $orBue a /ida da 0arne e!tA no !angue) Eu /o'lo tenho dado !o2re o altar, 3ara =a:er e+3ia5(o 3ela! /o!!a! al1a!* 3orBuanto < o !angue Bue =arA e+3ia5(o e1 /irtude da /ida 64e/ti0o 1,*117) E!!e te+to =a: trH! i13ortante! a=ir1a5Ce! a0er0a do !angue) $ri1eira, o !angue @ o !12olo da /ida) A 0o13reen!(o de Bue J!angue @ /idaJ 3are0e !er 1uito antiga) Volta 3elo 1eno! at@ a @3o0a de >o@, a Bue1 Deu! 3roi2iu 0o1er 0arne J0o1 !eu !angueJ
,&

6OHne!i! 9*?7, e e!!a 3roi2i5(o 1ai! tarde =oi re3etida na =Gr1ula Jo !angue @ a /idaJ 6DeuteronX1io 1"*"%7) A Hn=a!e, 0ontudo, n(o era !o2re o !angue Bue 0orre na! /eia!, o !12olo da /ida !endo /i/ida, 1a! !o2re o !angue derra1ado, o !12olo da /ida ter1inada, geral1ente 3or 1eio! /iolento!) Segunda, o !angue =a: e+3ia5(o, e o 1oti/o de !eu !igni=i0ado e+3iador @ dado na re3eti5(o da 3ala/ra J/idaJ) D !o1ente 3orBue Ja /ida da 0arne e!tA no !angueJ Bue J@ o !angue Bue =arA e+3ia5(o e1 /irtude da /idaJ) U1a /ida @ 3ou3adaL outra /ida @ !a0ri=i0ada no !eu lugar) O Bue torna a e+3ia5(o J!o2re o altarJ @ o derra1a1ento do !angue !u2!tituti/o) T) J) ra.=ord e+3re!!ou'o 2e1* JO te+to, 3ortanto, !egundo !ua i13ort8n0ia 0lara e G2/ia, en!ina a nature:a viaria do ritual do !a0ri=0io) 6ava5se vida por vida. a /ida da /ti1a 3ela /ida do o=ertanteJ, de/era!, Ja /ida da /ti1a ino0ente 3ela /ida do o=ertante 3e0adorJ)8 Ter0eira, Deu! deu o !angue 0o1 e!!e 3ro3G!ito e+3iador) JEu /o'lo tenho dadoJ, di: ele, J!o2re o altar 3ara =a:er e+3ia5(o 3ela! /o!!a! al1a!J) A!!i1, de/e1o! 3en!ar no !i!te1a !a0ri=i0ial 0o1o dado 3or Deu!, e n(o =eito 3elo ho1e1, e no! !a0ri=0io! indi/iduai! n(o 0o1o u1 re0ur!o hu1ano 3ara a3la0ar a Deu!, 1a! 0o1o u1 1eio de e+3ia5(o 3ro/iden0iado 3elo 3rG3rio Deu!) E!!a 3er!3e0ti/a do Antigo Te!ta1ento aFuda'no! a 0o13reender doi! te+to! 0ru0iai! da 0arta ao! Re2reu!) O 3ri1eiro @ Bue J!e1 derra1a1ento de !angue n(o hA re1i!!(oJ 69*""7, e o !egundo Bue J@ i13o!!/el Bue !angue de touro! e de 2ode! re1o/a 3e0ado!J 61#*?7) >(o ha/er 3erd(o !e1 !angue !igni=i0a n(o ha/er e+3ia5(o !e1 !u2!titui5(o) Tinha de ha/er /ida 3or /ida ou !angue 3or !angue) Ma! o! !a0ri=0io! de !angue do Antigo Te!ta1ento n(o 3a!!a/a1 de !o12ra!L a !u2!t8n0ia era ri!to) $ara Bue u1 !u2!tituto !eFa e=i0a:, de/e !er u1 eBui/alente adeBuado) O !a0ri=0io de ani1ai! n(o 3odia e+3iar o! !ere! hu1ano! 3orBue J1ai! /ale u1 ho1e1 do Bue u1a o/elhaJ 6Mateu! 1"*1"7) So1ente o J3re0io!o) ) ) !angue de ri!toJ tinha /alor !u=i0iente 61 $edro 1*197) A Pscoa e o ,tirar o pecado, Volta1o'no! agora do 3rin03io da !u2!titui5(o, 0o1o /i!to no Bue o Antigo Te!ta1ento di: a0er0a do !a0ri=0io de !angue e1 geral, a doi! e+e13lo! 3arti0ulare! de!!e !a0ri=0io, a !a2er, a $A!0oa e o 0on0eito do Jtirar o 3e0adoJ) o1e5ar 0o1 a $A!0oa @ a3ro3riado 3or dua! ra:Ce!) A 3ri1eira @ Bue a $A!0oa original 1ar0ou o 3rin03io da /ida na0ional de I!rael) JE!te 1H! /o! !erA o 3rin0i3al do! 1e!e!J, Deu! lhe! ha/ia dito, J!erA o 3ri1eiro 1H! do anoJ 6b+odo 1"*"7) De/ia inaugurar o 0alendArio anual dele! 3orBue ne!!e 1H! Deu! o! redi1ira do longo e o3re!!i/o 0ati/eiro eg30io, e 3orBue o H+odo o! le/ara N reno/a5(o da alian5a de Deu! 0o1 ele! no 1onte Sinai) Ma! ante! do H+odo e da alian5a /inha a $A!0oa) De/ia1 0ele2rar e!!e dia J0o1o !olenidade ao Senhor* na! /o!!a! gera5Ce! o 0ele2rarei! 3or e!tatuto 3er3@tuoJ 61"*1?, 1,7) A !egunda ra:(o 3ara ini0iar aBui @ Bue o >o/o Te!ta1ento 0lara1ente identi=i0a a 1orte de ri!to 0o1 o 0u13ri1ento da $A!0oa, e a e1ergHn0ia de !ua 0o1unidade no/a e redi1ida 0o1 o no/o H+odo) >(o @ !o1ente 3or ter Jo(o 9ati!ta a3re!entado a Je!u! 0o1o Jo ordeiro de Deu!, Bue tira o 3e0ado do 1undo]J 6Jo(o 1*"9, %67, 9 ne1 a3ena! 3elo =ato de Bue, !egundo a 0ronologia do =i1, Je!u! e!ta/a 3endurado na 0ru: no 1o1ento 3re0i!o e1 Bue o 0ordeiro da $A!0oa era 1orto, 1# ne1 ta12@1 3orBue no li/ro do A3o0ali3!e ele @ adorado 0o1o o ordeiro Bue =oi 1orto e Bue, 3or 1eio do !eu !angue, 0o13rou o! ho1en! 3ara Deu!) 11 D, de 1odo e!3e0ial, 3elo Bue $aulo 0ategori0a1ente de0lara* J ri!to, no!!o ordeiro 3a!0al, =oi i1olado) $or i!!o 0ele2ra1o! a =e!ta) ) )J 61 orntio! &*,, 87) O Bue, 3oi!, a0onte0eu na 3ri1eira $A!0oaQ E o Bue i!!o no! di: a0er0a de ri!to, no!!o 0ordeiro 3a!0alQ
,6

A hi!tGria da $A!0oa 6b+odo 11<1%7 @ u1a auto're/ela5(o do Deu! de I!rael e1 trH! 3a3@i!) $ri1eiro, _a/@ re/elou'!e 0o1o Jui:) O 0enArio =oi a a1ea5a da 3raga =inal) Moi!@! de/ia ad/ertir a -araG no! ter1o! 1ai! !olene! de Bue N 1eia'noite o 3rG3rio _a/@ 3a!!aria atra/@! do Egito e =eriria todo 3ri1ogHnito) >(o ha/eria di!0ri1ina5(o entre o! !ere! hu1ano! e o! ani1ai!, ne1 entre a! di=erente! 0la!!e! !o0iai!) Todo 3ri1ogHnito 1a!0ulino 1orreria) Ra/eria a3ena! u1 1eio de e!0a3e, deter1inado e 3ro/ido 3elo 3rG3rio Deu!) Segundo, _a/@ re/elou'!e 0o1o o Redentor) >o dia de: do 1H! 0ada 0a!a i!raelita de/ia e!0olher u1 0ordeiro 61a0ho de u1 ano de idade, !e1 de=eito7, e no 0re3!0ulo da tarde do dia Buator:e 1atA'lo) Ent(o de/ia1 to1ar do !angue do 0ordeiro, 1olhar nele u1 ra1o de hi!!o3o e a!3ergi'lo na /erga e e1 a12a! a! o12reira! da 3orta da =rente) >(o de/ia1 !air de 0a!a toda aBuela noite) Tendo derra1ado e a!3ergido o !angue, de/ia1 re=ugiar'!e !o2 ele) $oi! _a/@, Bue FA ha/ia anun0iado a inten5(o de J3a!!ar 3eloJ Egito e1 Fu:o, agora a0re!0enta/a !ua 3ro1e!!a de J3a!!ar 3or 0i1aJ de 0ada 0a!a 1ar0ada 0o1 o !angue, a =i1 de 3rotegH'la da de!trui5(o 3or ele a1ea5ada) Ter0eiro, _a/@ re/elou'!e 0o1o o Deu! da alian5a de I!rael) Ele o! ha/ia redi1ido a =i1 de tornA'lo! !eu 3rG3rio 3o/o) De 1odo Bue Buando ele o! !al/ou de !eu 3rG3rio Fu:o, de/ia1 0o1e1orar e 0ele2rar a 2ondade di/ina) >a noite da 3A!0oa de/ia1 2anBuetear' !e 0o1 o 0ordeiro a!!ado, 0o1 er/a! a1arga! e 3(o n(o le/edado, e de/ia1 =a:H'lo 0o1 o! lo12o! 0ingido!, a! !andAlia! no! 3@! e o 0aFado na 1(o, 3ronto! a BualBuer 1o1ento 3ara a !ua !al/a5(o) Algun! a!3e0to! da re=ei5(o =ala/a'lhe! da !ua o3re!!(o 4e.". er/a! a1arga!7, e outro!, da !ua li2erta5(o 4e.". !ua /e!ti1enta7) Ent(o e1 0ada ani/er!Ario o =e!ti/al de/ia durar !ete dia!, e de/ia1 e+3li0ar ao! !eu! =ilho! o Bue !igni=i0a/a toda a 0eri1Xnia* JD o !a0ri=0io da 3A!0oa ao Senhor Bue 3a!!ou 3or 0i1a da! 0a!a! do! =ilho! de I!rael no Egito, Buando =eriu o! eg30io! e li/rou a! no!!a! 0a!a!)J Al@1 da 0ele2ra5(o da Bual 3arti0i3aria toda a =a1lia, de/ia ha/er ta12@1 u1 rito e! ' 3e0ial 3ara o! =ilho! 3ri1ogHnito!) Era1 ele! Bue ha/ia1 !ido 3e!!oal1ente !al/o! da 1orte 3ela 1orte do 0ordeiro da 3A!0oa) A!!i1 redi1ido!, 3erten0ia1 de u1 1odo e!3e0ial a _a/@ Bue o! ha/ia 0o13rado 0o1 o !angue, e 3ortanto de/ia1 !er 0on!agrado! ao !eu !er/i5o) A 1en!age1 de/e ter !ido a2!oluta1ente 0lara ao! i!raelita!L @ igual1ente 0lara a nG! Bue /e1o! o 0u13ri1ento da 3A!0oa no !a0ri=0io de ri!to) $ri1eiro, o Jui: e Sal/ador !(o a 1e!1a 3e!!oa) -oi o Deu! Bue J3a!!ou atra/@!J do Egito a =i1 de Fulgar o! 3ri1o ' gHnito!, Bue J3a!!ou 3or 0i1aJ da! 0a!a! do! i!raelita! a =i1 de 3rotegH'lo!) Ja1ai! de/e1o! 0ara0teri:ar o $ai 0o1o Jui: e o -ilho 0o1o Sal/ador) D o 1e!1o Deu! Bue 3or inter1@dio de ri!to no! !al/a de !i 1e!1o) Segundo, a !al/a5(o =oi 6e o @7 3or 1eio da !u2!titui5(o) O! ni0o! 3ri1ogHnito! 3ou3ado! =ora1 aBuele! e1 0uFa! =a1lia! u1 0ordeiro tinha 1orrido e1 !eu lugar) Ter0eiro, o !angue do 0ordeiro, de3oi! de derra1ado, de/ia !er a!3ergido) De/ia ha/er u1a a3ro3ria5(o indi/idual da 3ro/i!(o di/ina) Deu! tinha de J/er o !angueJ ante! de !al/ar a =a1lia) Tuarto, 0ada =a1lia !al/a 3or Deu! era, 3oi!, 0o13rada 3ara Deu!) A /ida toda dele! agora 3er ten0ia a ele) A 1e!1a 0oi!a a0onte0e 0o1 a no!!a) E a 0on!agra5(o 0ondu: N 0ele2ra5(o) A /ida do! redi1ido! @ u1 2anBuete, ritual1ente e+3re!!o na Eu0ari!tia, o =e!ti/al 0ri!t(o de a5Ce! de gra5a, 0o1o e+a1inare1o! 0o1 1aiore! detalhe! no 0a3tulo 1#) O !egundo e+e13lo 1aior do 3rin03io da !u2!titui5(o @ a no5(o de Jle/ar o 3e0adoJ) >o >o/o Te!ta1ento le1o! a re!3eito de ri!to Bue ele 1e!1o 0arregou Je1 !eu 0or3o, !o2re o 1adeiro, o! no!!o! 3e0ado!J 61 $edro "*"?7, e de igual =or1a Bue =oi Jo=ere0ido u1a /e: 3ara !e13re 3ara tirar o! 3e0ado! de 1uito!J 6Re2reu! 9*"87) Ma! o Bue !igni=i0a Jle/ar o 3e0adoJQ De/e !er a e+3re!!(o 0o13reendida e1 ter1o! de le/ar a 3enalidade do 3e0ado, ou 3ode !er inter3retada de outra! 1aneira!Q E e!tA a J!u2!titui5(oJ ne0e!!aria1ente rela0ionada 0o1 o Jle/ar o 3e0adoJQ Se a!!i1 =or, Bue ti3o de !u2!titui5(o te1'!e e1 1enteQ $ode ela re=erir'!e !o1ente ao !u2!tituto
,,

ino0ente, 3ro/ido 3or Deu! e Bue to1a o lugar do 3artido 0ul3ado e !o=re a 3enalidade no !eu lugarQ Ou hA ti3o! alternati/o! de !u2!titui5(oQ >o! lti1o! 0e1 ano! =i:era1'!e 1uita! tentati/a! engenho!a! 3ara reter'!e o /o0a2ulArio da J!u2!titui5(oJ, enBuanto !e reFeita/a a J!u2!titui5(o 3enalJ 6J3enalJ /e1 de poena. 3enalidade ou 0a!tigo7) A orige1 de!!a! tentati/a! 3ode !er tra5ada ao 3rote!to de A2elardo 0ontra An!el1o no !@0ulo do:e, e ainda 1ai! N reFei5(o e!0arne0edora da 3arte de So0inu! da doutrina do! re=or1adore!, no !@0ulo de:e!!ei!) E1 !eu li/ro 6e Jesu Christo Servatore 61&,87 -au!tu! So0inu! negou n(o !o1ente a di/indade de Je!u! 1a! ta12@1 toda a id@ia de J!ati!=a5(oJ na !ua 1orte) A no5(o de Bue a 0ul3a 3ode !er tran!=erida de u1a 3e!!oa 3ara outra, 1" di:ia ele, era in0o13at/el tanto 0o1 a ra:(o Buanto 0o1 a Fu!ti5a) >(o !o1ente era i13o!!/el, 1a! ta12@1 de!ne0e!!Aria) $oi! Deu! @ 3er=eita1ente 0a3a: de 3erdoar o! 3e0adore! !e1 ela) Ele o! 0ondu: ao arre3endi1ento, e a!!i1, o! torna 3erdoA/ei!) A o2ra de John M04eod a132ell intitulada A Nature$a da Expiao 618&67 !egue a 1e!1a tradi5(o geral) ri!to /eio a =i1 de =a:er a /ontade de Deu!, e!0re/eu ele, e e1 3arti0ular le/ar o! 3e0ado! do! ho1en!) Entretanto, n(o no !entido tradi0ional, 1a! de dua! outra! 1aneira!) $ri1eiro, ao la2utar 0o1 o! ho1en! e1 =a/or de Deu!, o! !o=ri1ento! de ri!to n(o =ora1 J!o=ri1ento! 3enai! !u3ortado! a =i1 de 0u13rir u1a e+igHn0ia da Fu!ti5a di/inaJ, 1a! Jo! !o=ri1ento! do a1or di/ino !o=rendo 3or no!!o! 3e0ado! !egundo !ua 3rG3ria nature:aJ) 1% Segundo, ao lidar 0o1 Deu! e1 =a/or do! ho1en!, a J!ati!=a5(oJ de/ida N Fu!ti5a di/ina to1ou a =or1a de Ju1a 0on=i!!(o 3er=eita de no!!o! 3e0ado!J) De!!e 1odo ri!to re0onhe0eu a Fu!ti5a da ira di/ina 0ontra o 3e0ado, Je ne!!a re!3o!ta 3er=eita ele a a2!or/eJ) Ele era de tal 1aneira u1 0o1 Deu! Bue =oi J0heio do !entido da 0ondena5(o Fu!ta de no!!o 3e0ado 3or 3arte do $aiJ, e de tal 1odo a 3onto de Jre!3onder 0o1 u1 3er=eito A1@1 a e!!a 0ondena5(oJ) De!!e 1odo o Jle/ar o 3e0adoJ di!!ol/eu'!e e1 !i13atia, a !ati!=a5(oJ e1 3e!ar 3elo 3e0ado, e a J!u2!titui5(oJ e1 3enitHn0ia /i0Aria, e1 /e: de 0a!tigo /i0Ario) De: ano! 1ai! tarde, 3u2li0ou'!e / Sacrifcio %ic-rio. de Rora0e 9u!hnell) Ele, N !e1elhan5a de M04eod a132ell, reFeitou a !u2!titui5(o J3enalJ) ontudo, a 1orte de Je!u! =oi J/i0AriaJ ou J!u2!tituti/aJ no !entido e1 Bue ele le/ou a no!!a dor e1 /e: de no!!a 3enalidade) $oi! Jo 3rG3rio a1or @ e1 e!!Hn0ia u1 3rin03io /i0ArioJ, di: 9u!nell) on!eBSente1ente, o a1or de Deu! entrou atra/@! da en0ena5(o e 1ini!t@rio 32li0o de Je!u! 6n(o a3ena! 3ela !ua 1orte7 e1 no!!o! 3e!are! e !o=ri1ento!, e o! Jle/ouJ no !entido de ter'!e identi=i0ado 0o1 ele! e !entido u1 =ardo 3or ele!) Di: 9u!hnell* JRA u1a 0ru: e1 Deu! ante! de o 1adeiro !er /i!to no al/Ario)J E!!e !a0ri=0io a1oro!o de Deu! e1 ri!to < e+3re!!o e1 !eu na!0i1ento, /ida e 1orte < @ Jo 3oder de Deu! 3ara a !al/a5(oJ 3or 0au!a da !ua in=luHn0ia in!3iradora !o2re nG!) Agora ri!to 3ode Jtirar' no! do! no!!o! 3e0ado!) ) ) e a!!i1, de no!!a! 3enalidade!J) D de!!a =or1a Bue o ordeiro de Deu! tira o! no!!o! 3e0ado!) JE+3ia5(o) ) ) @ u1a 1udan5a o3erada e1 nG!, u1a 1udan5a 3ela Bual !o1o! re0on0iliado! 0o1 Deu!J) Ma! a Je+3ia5(o !u2Feti/aJ 6i!to @, a 1udan5a e1 nG!7 /e1 3ri1eiro, e !o1ente ent(o JDeu! @ o2Feti/a1ente 3ro3i0iadoJ) R) ) Mo2erlE de!en/ol/eu id@ia! 3are0ida! e1 !eu li/ro Expiao e Persona!idade 619#17) Ele reFeitou toda! a! 0ategoria! =oren!e! 0o1 rela5(o N 0ru:, e e1 3arti0ular toda id@ia de 0a!tigo retri2uti/o) Ele en!inou Bue a 3enitHn0ia 6o3erada e1 nG! 3elo E!3rito do ru0i=i0ado7 3ri1eiro no! torna J3erdoA/ei!J e a !eguir, !anto!) $ode'!e di:er Bue ri!to to1ou o no!!o lugar !o1ente e1 ter1o! de 3enitHn0ia /i0Aria, n(o de 3enalidade /i0Aria) A tentati/a de!!e! teGlogo! de reter a linguage1 da !u2!titui5(o e do le/ar o 3e0ado, enBuanto 1uda1 o !eu !igni=i0ado, de/e !er 0on!iderada 0o1o u1 =ra0a!!o) Oera 1ai! 0on=u!(o do Bue 0lare:a) O0ulta ao! in0auto! Bue hA u1a di=eren5a =unda1ental entre J!u2!titui5(o 3enitenteJ 6na Bual o !u2!tituto o=ere0e o Bue n(o 3odera1o!7 e
,8

J!u2!titui5(o 3enalJ 6na Bual ele le/a o Bue n(o 3oda1o! le/ar7) Ei! a de=ini5(o Bue o Dr) J) I) $arIer dA de!ta lti1a) D a no5(o de Bue Je!u! ri!to no!!o 3enhor, 1o/ido 3or u1 a1or Bue e!ta/a de0idido a =a:er tudo o Bue =o!!e 3ara no! !al/ar, !u3ortou e e!gotou o Fu:o di/ino de!truti/o 3ara o Bual de outra =or1a e!tA/a1o! ine!0a3a/el1ente de!tinado!, e a!!i1 ganhou 3ara nG! o 3erd(o, a ado5(o e a glGria) A=ir1ar a !u2!titui5(o 3enal @ di:er Bue o! 0rente! e!t(o e1 d/ida 3ara 0o1 ri!to e!3e0ial1ente 3or i!to, e Bue @ e!ta a =onte 3rin0i3al de toda a !ua alegria, 3a: e lou/or, tanto agora Buanto na eternidade) 1? A Bue!t(o e!!en0ial, 0ontudo, re=ere'!e ao 1odo 0o1o o! 3rG3rio! autore! 22li0o! e13regara1 a linguage1 do Jle/ar o 3e0adoJ) O u!o Bue !e =a: de!!a e+3re!!(o no Antigo Te!ta1ento dei+a 0laro Bue Jle/ar o 3e0adoJ n(o !igni=i0a ne1 !i13ati:ar'!e 0o1 o! 3e0adore!, ne1 !e identi=i0ar 0o1 a !ua dor, ne1 e+3re!!ar !ua 3enitHn0ia, ne1 !er 3er!eguido 3or 0au!a da 3e0a1ino!idade hu1ana 60o1o outro! tH1 argu1entado7, ne1 1e!1o !o=rer a! 0on!eBSHn0ia! do 3e0ado e1 ter1o! 3e!!oai! ou !o0iai!, 1a! e!3e0i=i0a1ente !u3ortar !ua! 0on!eBSHn0ia! 3enai!, !o=rer a !ua 3enalidade) A e+3re!!(o a3are0e 0o1 1ai! =reBSHn0ia no! li/ro! de 4e/ti0o e de >1ero! e re=ere'!e NBuele Bue 3e0a, Bue2rando a! lei! de Deu!, Bue Jle/arA a !ua iniBSidadeJ) I!to @, !erA tido 0o1o re!3on!A/el ou !o=rerA 3elo! !eu! 3e0ado!) V! /e:e! o te+to n(o dA lugar a d/ida!, e!3e0i=i0ando a 3enalidade* o o=en!or de/e !er Jeli1inado do !eu 3o/oJ ai!to @, e+0o1ungado7 e at@, 3or e+e13lo no 0a!o de 2la!=H1ia, !er 1orto) 1& D ne!!e 0onte+to de le/ar o 3e0ado Bue !e 3er0e2e a 3o!!i2ilidade de algu@1 1ai! !o=rer a 3enalidade do erro do 3e0ador) $or e+e13lo, Moi!@! di!!e ao! i!raelita! Bue o! !eu! =ilho! teria1 de /agar 3elo de!erto, le/ando !o2re !i a! J/o!!a! iniBSidade!J 6>1ero! 1?*%?7L !e u1 ho1e1 0a!ado =alha!!e e1 anular u1 /oto in!en!ato ou u1 /oto =eito 3ela e!3o!a, ent(o 6e!ta/a e!0rito7 Jre!3onderA 3ela o2riga5(o delaJ 6>1ero! %#*1&7, ou di:endo de 1odo 1ai! !i13le!* Jle/arA a iniBSidade delaJL re3ito, de3oi! da de!trui5(o de Jeru!al@1 e1 &86 a) , o re!tante Bue 3er1ane0eu na! runa! di!!e* J>o!!o! 3ai! 3e0ara1, e FA n(o e+i!te1L nG! @ Bue le/a1o! o! 0a!tigo da! !ua! iniBSidade!J 64a1enta5Ce! &*,7) E!!e! !(o e+e13lo! de le/ar o 3e0ado in/oluntArio e /i0Ario) E1 todo! o! 0a!o! 3e!!oa! ino0ente! !e en0ontrara1 !o=rendo a! 0on!eBSHn0ia! da 0ul3a de outro!) ontudo, u!a/a'!e a 1e!1a =ra!eologia Buando !e re=eria ao /i0Ario ato de le/ar o 3e0ado) Ent(o introdu:iu'!e a no5(o de !u2!titui5(o deli2erada, e di:ia'!e Bue o 3rG3rio Deu! 3ro/ia o !u2!tituto, 0o1o na @3o0a e1 Bue in!truiu E:eBuiel a deitar'!e, e e1 dra1Ati0o !i12oli!1o le/ar J!o2re ti a iniBSidade da 0a!a de I!raelJ 6E:eBuiel ?*?, &7) A o=erta 3elo 3e0ado ta12@1 era a3re!entada e1 ter1o! de le/ar o 3e0ado) A re!3eito de!!a o=erta, di!!e Moi!@! ao! =ilho! de Ar(o* Jo Senhor a deu a /G! outro!, 3ara le/arde! a iniBSidade da 0ongrega5(o, 3ara =a:erde! e+3ia5(o 3or ele! diante do SenhorJ 64e/ti0o 1#*1,7) Mai! 0laro ainda era o ritual anual do Dia da E+3ia5(o) O !u1o !a0erdote de/ia to1ar Jdoi! 2ode! 3ara a o=erta 3elo 3e0adoJ a =i1 de e+3iar o! 3e0ado! da 0o1unidade i!raelita 0o1o u1 todo 64e/ti0o 16*&7) U1 2ode de/ia !er !a0ri=i0ado e !eu !angue a!3ergido da 1aneira u!ual, ao 3a!!o Bue !o2re a 0a2e5a do 2ode /i/o o !u1o !a0er' dote de/ia 3Xr a12a! a! 1(o! e 0on=e!!ar Jtoda! a! iniBSidade! do! =ilho! de I!rael, toda! a! !ua! tran!gre!!Ce! e todo! o! !eu! 3e0ado!* e o! 3orA !o2re a 0a2e5a do 2odeJ 6/) "17) Ent(o ele de/ia en/iar o 2ode ao de!erto, e o 2ode le/aria J!o2re !i toda! a! iniBSidade! dele! 3ara terra !olitAriaJ 6/) ""7) Algun! 0o1entari!ta! 0o1ete1 o erro de 0olo0ar u1a 0unha entre o! doi! 2ode!, o !a0ri=i0ado e o de e!0a3e, 1eno!3re:ando o =ato de Bue o! doi! Funto! !(o de!0rito! 0o1o Jo=erta 3elo 3e0adoJ no !ingular 6/) &7) Tal/e: T) J) ra.=ord ti/e!!e ra:(o e1 !ugerir Bue 0ada u1 dele! in0or3ora/a u1 a!3e0to di=erente do 1e!1o !a0ri=0io, Ju1 e+i2ia o! 1eio!, e o outro o! re!ultado!, da e+3ia5(oJ)16 >e!!e 0a!o a 3ro0la1a5(o 32li0a do Dia da E+3ia5(o era 0lara, a !a2er,
,9

Bue a re0on0ilia5(o era 3o!!/el !o1ente atra/@! do le/ar o 3e0ado !u2!tituti/o) O autor da 0arta ao! Re2reu! n(o he!ita e1 /er Je!u! tanto 0o1o J1i!eri0ordio!o e =iel !u1o !a0erdoteJ 6"*1,7 Buanto 0o1o a! dua! /ti1a!, o 2ode !a0ri=i0ado 0uFo !angue era le/ado 3ara o Santo do! Santo! 69*,,1"7 e o 2ode e+3iatGrio Bue tira/a o! 3e0ado! do 3o/o 69*"87) E12ora a o=erta 3elo 3e0ado e o 2ode e+3iatGrio ti/e!!e1, de 1odo! di=erente!, u1 3a3el ni0o de tirar o 3e0ado, 3elo 1eno! o! i!raelita! 1ai! in0linado! N! 0oi!a! e!3irituai! de/e1 ter 3er0e2ido Bue u1 ani1al n(o 3ode !er u1 !u2!tituto !ati!=atGrio 3ara o !er hu1ano) A!!i1, no! =a1o!o! J08nti0o! do !er/oJ na !egunda 3arte de I!aa!, o 3ro=eta 0o1e5ou a delinear algu@1 0uFa 1i!!(o a2ar0aria a! na5Ce!, e Bue, a =i1 de 0u13ri'la, ne0e!!itaria !o=rer, le/ar o 3e0ado e 1orrer) Mateu! a3li0a a Je!u! o 3ri1eiro 08nti0o a0er0a da 1an!id(o e gentile:a do 1ini!t@rio do !er/o,1, e $edro, e1 !eu! 3ri1eiro! di!0ur!o!, Buatro /e:e! 0ha1a a Je!u! de J!er/oJ de Deu! ou J!anto !er/oJ) 18 Ma! @ o 0a3tulo &% de I!aa!, Bue de!0re/e e1 3arti0ular o !o=ri1ento e a 1orte do !er/o, Bue @ a3li0ado !i!te1ati0a1ente a Je!u! ri!to) J>enhu1a outra 3a!!age1 do Antigo Te!ta1entoJ, e!0re/eu Joa0hi1 Jere1ia!, Jera t(o i13ortante 3ara a IgreFa Buanto I!aa! &%)2@> O! e!0ritore! do >o/o Te!ta1ento 0ita1 oito /er!0ulo! e!3e0=i0o! 0o1o tendo 0u13ri1ento e1 Je!u!) O /er!0ulo 1 6JTue1 0reu e1 no!!a 3rega5(oQJ7 @ a3li0ado a Je!u! 3or Jo(o 61"*%87) Mateu! /H a a=ir1a5(o do /er!0ulo ? 6Jele to1ou !o2re !i a! no!!a! en=er1idade!, e a! no!!a! dore! le/ou !o2re !iJ7 0o1o 0u13rida no 1ini!t@rio de 0ura! de Je!u! 68*1,7) Tue no! de!garra1o! 0o1o o/elha! 6/) 67, 1a! Bue 3ela! !ua! 3i!adura! =o1o! !arado! 6/) &7 tH1 e0o e1 $edro 61 $edro "*""'"&7, e ta12@1 o tH1 o! /er!0ulo! 9 6Jne1 dolo algu1 !e a0hou e1 !ua 2o0aJ7 e 11 6Ja! iniBSidade! dele! le/arA !o2re !iJ7) Ent(o o! /er!0ulo! , e 8, a0er0a de Je!u! !er le/ado 0o1o o/elha 3ara o 1atadouro e !er 3ri/ado de Fu!ti5a e /ida, era1 o! /er!0ulo! Bue o eunu0o eto3e lia e1 !ua 0arruage1, o! Buai! le/ara1 -ili3e a 0ontar'lhe a! 2oa!'no/a! a0er0a de Je!u! 6Ato! 8*%#'%&7) A!!i1 o! /er!0ulo! 1, ?, &, 6, ,, 8, 9 e 11 < ao todo oito /er!0ulo! do! 1" Bue 3er=a:e1 o 0a3tulo < re=ere1'!e e!3e0i=i0a1ente a Je!u!) E!tudio!o! do! E/angelho! tH1 dete0tado nu1ero!a! re=erHn0ia! Bue o 3rG3rio Je!u! =a:, N! /e:e! u!ando a3ena! u1a ni0a 3ala/ra, a I!aa! &%) $or e+e13lo, ele di!!e Bue !eria JreFeitadoJ,"# JtiradoJ"1 e J0ontado 0o1 o! 1al=eitore!J) "" Ele ta12@1 !eria JenterradoJ 0o1o u1 0ri1ino!o !e1 a un5(o 3re3aratGria, de 1odo Bue 6e+3li0ou ele7 Maria de 9et8nia lhe deu u1a un5(o ante0i3ada, a =i1 de 3re3arA'lo 3ara o !e3ul0ro) "% Outra! alu!Ce! 3ode1 1uito 2e1 ter !ido a !ua de!0ri5(o do /alente Bue Jdi/ide o! de!3oFo!J,"? !eu !ilHn0io deli2erado diante do! Fui:e!,"& !ua inter0e!!(o 3elo! tran!gre!!ore!"6 e o entregar a /ida 3elo! outro!) ", Se a! 3a!!agen! a0i1a =ore1 a0eita!, ent(o todo o 0a3tulo 1", 0o1 e+0e5(o do /er!0ulo " 6Jnenhu1a 2ele:a ha/ia Bue no! agrada!!eJ7 @ a3li0ado a Je!u! no >o/o Te!ta1ento, algun! /Aria! /e:e!) De/era!, hA 2oa e/idHn0ia de Bue toda a !ua 0arreira 32li0a, a 0o1e5ar no !eu 2ati!1o, 3a!!ando 3elo! !eu! !o=ri1ento! e 1orte, a !ua re!!urrei5(o e a!0en!(o, @ /i!ta 0o1o 0u13ri1ento do 3adr(o 3redito e1 I!aa! &%) O!0ar ull1ann te1 argu1entado Bue no 2ati!1o Je!u! deli2erada1ente =e:'!e u1 0o1 aBuele! 0uFo! 3e0ado! ele /iera le/ar, Bue !ua re!olu5(o de J0u13rir toda a Fu!ti5aJ 6Mateu! %*1&7 era u1a deter1ina5(o de !er o J!er/o Fu!toJ de Deu!, Bue, 1ediante !ua 1orte 3ara le/ar o 3e0ado, Fu!ti=i0aria a 1uito! 6I!aa! &%*117, e Bue a /o: do $ai ou/ida do 0@u, de0larando 0o13ra:er'!e no -ilho, ta12@1 o identi=i0ou 0o1 o !er/o 6I!aa! ?"*17) "8 Da 1e!1a =or1a, Vin0ent TaElor re!!altou Bue FA no 3ri1eiro !er1(o a3o!tGli0o do 0a3tulo " de Ato! o J0on0eito do1i' nante @ o do !er/o, hu1ilhado na 1orte e e+altado) ) )J "9 Mai! re0ente1ente, o 3ro=e!!or Martin Rengel, de TS2ingen, 0hegou N 1e!1a 0on0lu!(o, argu1entando Bue e!!e u!o de I!aa! &% de/e /oltar N 1ente do 3rG3rio Je!u!) %# At@ aBui o 1eu 3ro3G!ito Buanto a I!aa! te1 !ido 1o!trar Bu(o =unda1ental @ o 0a3tulo N 0o13reen!(o Bue o >o/o Te!ta1ento te1 de Je!u!) Dei+ei 3ara o =inal !ua! dua! a=ir1a5Ce! 1ai! i13ortante!, a! Buai! =o0ali:a1 a nature:a e+3iatGria de !ua
8#

1orte) A 3ri1eira @ a Ja=ir1a5(o de re!gateJ* J$oi! o 3rG3rio -ilho do ho1e1 n(o /eio 3ara !er !er/ido, 1a! 3ara !er/ir e dar a !ua /ida e1 re!gate 3or 1uito!J 6Mar0o! 1#*?&7) ABui Je!u! une a! 3ro=e0ia! di/ergente! do J-ilho do ho1e1J e do J!er/oJ) O -ilho do ho1e1 /iria J0o1 a! nu/en! do 0@uJ e toda! a! na5Ce! o !er/iria1 6Daniel ,*1%' 1?7, ao 3a!!o Bue o Ser/o n(o !eria !er/ido, 1a! !er/iria, e 0o13letaria o !eu !er/i5o atra/@! do !o=ri1ento, e!3e0ial1ente dando a !ua /ida 0o1o re!gate e1 lugar de 1uito!) Era !o1ente 3or 1eio do !er/i5o Bue ele !eria !er/ido, !o1ente 3elo !o=ri1ento Bue ele entraria na !ua glGria) O !egundo te+to 3erten0e N in!titui5(o da eia do Senhor, Buando Je!u! de0larou Bue !eu !angue !eria Jderra1ado e1 =a/or de 1uito!J,%1 u1 e0o de I!aa! &%*1"* Jderra1ou a !ua al1a na 1orteJ) %" Al@1 do 1ai!, a12o! o! te+to! di:e1 Bue ele ou daria a !ua /ida ou derra1aria o !eu !angue Je1 =a/or de 1uito!J, o Bue de no/o =a: e0o a I!aa! &%*1"* Jle/ou !o2re !i o 3e0ado de 1uito!J) Algun! tH1'!e e12ara5ado 3or 0au!a da nature:a a3arente1ente re!triti/a de!!a e+3re!!(o) Ma! Joa0hi1 Jere1ia! argu1entou Bue, !egundo a inter3reta5(o Fudai0a 3r@'0ri!t(, Jo! 1uito!J era1 o! J!e1 Deu! tanto entre o! Fudeu! Buanto o! gentio!J) A e+3re!!(o, 3ortanto, n(o J@ e+0lu!i/a 6K1uito!, 1a! n(o todo!K7 1a!, no 1odo de =alar !e1ti0o, in0lu!i/a 6Ka totalidade, 0on!i!tindo de 1uito!K7, Bue era Ju1 0on0eito 61e!!i8ni0o7 de!0onhe0ido no 3en!a1ento ra2ni0o 0onte13or8neo)J%% $are0e a!!i1 de=inido, al@1 de toda d/ida, Bue Je!u! a3li0ou I!aa! :E a !i 1e!1o e Bue 0o13reendia a !ua 1orte N lu: de!!a 3a!!age1 0o1o u1a 1orte e+3iatGria) o1o o J!er/o Fu!toJ de Deu!, ele !eria 0a3a: de JFu!ti=i0ar a 1uito!J, 3orBue ia Jle/ar o 3e0ado de 1uito!J) D e!te o 0erne de todo o 0a3tulo, n(o a3ena! Bue !eria de!3re:ado e reFeitado, o3ri1ido e a=lito, le/ado 0o1o u1a o/elha 3ara o 1atadouro e 0ortado da terra do! /i/ente!, 1a!, e1 3arti0ular, Bue !eria tre!3a!!ado 3ela! no!!a! tran!gre!!Ce!, Bue o Senhor 3oria !o2re ele a! iniBSidade! de nG! todo!, Bue a!!i1 !eria 0ontado 0o1 o! tran!gre!!ore!, e Bue ele 3rG3rio le/aria a! iniBSidade! dele!) JO 08nti0o =a: do:e a=ir1ati/a! di!tinta! e e+3l0ita!J, e!0re/eu J) S) Phale, JBue o !er/o !o=re a pena!idade do! 3e0ado! de outro! ho1en!* n(o !o1ente !o=ri1ento /i0Ario, 1a! !u2!titui5(o 3enal @ o !igni=i0ado 0laro do! /er!0ulo! Buatro, 0in0o e !ei!)J %? A lu: de!!a e/idHn0ia a0er0a da nature:a e+3iatGria da 1orte de Je!u!, agora !a2e1o! 0o1o inter3retar a !i13le! a=ir1ati/a de Bue ele J1orreu 3or nG!J) A 3re3o!i5(o J3orJ @ tradu5(o de h(per 6Je1 =a/or deJ7 ou anti 6Je1 lugar deJ7) A 1aioria da! re=erHn0ia! 0ont@1 h(per. $or e+e13lo* JDeu! 3ro/a o !eu 3rG3rio a1or 3ara 0ono!0o, 3elo =ato de ter ri!to 1orrido 3or nG!, !endo nG! ainda 3e0adore!J 6Ro1ano! &*87, e de no/o* Ju1 1orreu 3or todo!J 6" orntio! &*1?7) Anti a3are0e !o1ente no! /er!0ulo! de re!gate, a !a2er, e1 Mar0o! 1#*?& 6literal1ente* J3ara dar a !ua /ida 0o1o u1 re!gate e1 lugar de 1uito!J7 e e1 1 Ti1Gteo "*6 6JO Bual a !i 1e!1o !e deu e1 re!gate 3or todo!J, onde J3orJ @ no/a1ente h(per. 1a! a 3re3o!i5(o anti en0ontra'!e no !u2!tanti/o, anti!(tron. A! dua! 3re3o!i5Ce!, 0ontudo, ne1 !e13re 3er1ane0e1 =i@i! ao !entido Bue lhe! dA o di0ionArio) At@ 1e!1o a 3ala/ra 1ai! a2rangente h(per 6Je1 =a/or deJ7 1uita! /e:e! @, 0o1o de1on!tra o 0onte+to, u!ada no !entido de anti 6Je1 lugar deJ7, 0o1o, 3or e+e13lo, Buando !e di: Bue !o1o! Je12ai+adore! e1 no1e de ri!toJ 6" orntio! &*"#7, ou Buando $aulo Bueria 0on!er/ar a On@!i1o e1 Ro1a a =i1 de Bue e!te o !er/i!!e Je1 lugar deJ -ile1o1, !eu a1o 6-ile1o1 1%7) O 1e!1o !entido e!tA 0laro na! dua! a=ir1a5Ce! 1ai! direta! do !igni=i0ado da 1orte de ri!to na! 0arta! de $aulo) U1a @ Bue Deu! JABuele Bue n(o 0onhe0eu 3e0ado, ele o =e: 3e0ado 3or nG!J 6" orntio! &*"17, e a outra Bue J ri!to no! re!gatou da 1aldi5(o da lei, =a:endo'!e ele 3rG3rio 1aldi5(o e1 no!!o lugarJ 6OAlata! %*1%7) Algun! 0o1entari!ta! tH1 a0hado di=0il a0eitar e!!a! a=ir1ati/a!) \arl 9arth re=eriu'!e N 3ri1eira 0o1o JBua!e in!u3orta/el1ente !e/eraJ%& e A) P) -) 9lunt de!0re/eu a linguage1 da !egunda 0o1o JBua!e 0ho0anteJ) %6 De/e'!e o2!er/ar Bue e1 a12o! o! 0a!o! $aulo di: Bue o Bue a0onte0eu a ri!to na 0ru: 6J=e: 3e0adoJ, J=a:endo'!e 1aldi5(oJ7 =oi J3or nG!J, ou e1 no!!o =a/or ou 3ara o no!!o 2ene=0io) Ma! e+ata1ente o Bue =oi Bue a0onte0euQ ABuele Bue n(o tinha 3e0ado =oi
81

J=eito 3e0ado 3or nG!J, o Bue de/e !igni=i0ar Bue le/ou a 3enalidade de no!!o 3e0ado e1 no!!o lugar, e Bue no! re!gatou da 1aldi5(o da lei J=a:endo'!e ele 3rG3rio 1aldi5(o e1 no!!o lugarJ, o Bue de/e !igni=i0ar Bue a 1aldi5(o da lei Bue Fa:ia !o2re nG! 3or 0au!a da no!!a de!o2ediHn0ia =oi tran!=erida a ele, de 1odo Bue =oi ele e n(o nG! Bue1 a le/ou) A12o! o! /er!0ulo! /(o al@1 de!!a! /erdade! negati/a! 6Bue ele le/ou o no!!o 3e0ado e 1aldi5(o a =i1 de redi1ir'no! dele!7 a /erdade! 3o!iti/a!) $or u1 lado ele le/ou a 1aldi5(o a =i1 de Bue 3ud@!!e1o! herdar a 2Hn5(o 3ro1etida a A2ra(o 6OAlata! %*1?7, e 3or outro, Deu! =e: Bue o ri!to, Bue n(o tinha 3e0ado, =o!!e =eito 3e0ado 3or nG! a =i1 de Bue Jnele =X!!e1o! =eito! Fu!ti5a de Deu!J 6" orntio! &*"17) A!!i1, a12o! o! /er!0ulo! indi0a1 Bue Buando !o1o! unido! a ri!to a0onte0e u1a 1i!terio!a tro0a* ele le/ou a no!!a 1aldi5(o 3ara Bue 3o!!a1o! re0e2er a !ua 2Hn5(oL ele tornou'!e 3e ' 0ado 0o1 o no!!o 3e0ado 3ara Bue 3o!!a1o! tornar'no! Fu!ti5a 0o1 a !ua Fu!ti5a) E1 outro lugar $aulo e!0re/e a0er0a de!!a tran!=erHn0ia e1 ter1o! de Ji13uta5(oJ) $or u1 lado, Deu! re0u!ou'!e a Ji13utarJ a nG! o! no!!o! 3e0ado!, ou J0ontA'lo!J 0ontra nG! 6" orntio! &*197, 0o1 a i13li0a5(o de Bue, e1 /e: di!!o, ele o! i13utou a ri!to) $or outro lado, Deu! i13utou a Fu!ti5a de ri!to a nG!)%, Muito! !e o=ende1 0o1 e!!e 0on0eito e di:e1 Bue @ arti=i0ial e inFu!to da 3arte de Deu! o arranFar tal tran!=erHn0ia) ontudo, a o2Fe5(o 3ro/@1 de u1 1al'entendido, Bue Tho1a! ra.=ord e!0lare0e) I13uta5(o, e!' 0re/e ele, Jde 1aneira algu1a !ugere a tran!=erHn0ia da! Bualidade! 1orai! de u1a 3e!!oa a outraJ) Tal 0oi!a !eria i13o!!/el, e 3ro!!egue 0itando John O.en Bue JnG! 1e!1o! n(o =i:e1o! nada daBuilo Bue no! @ i13utado, ne1 ri!to =e: nada do Bue lhe @ i13utadoJ) Seria a2!urdo e in0r/el i1aginar, 0ontinua ra.=ord, JBue a tor3e:a 1oral de no!!o! 3e0ado! ti/e!!e !ido tran!=erida a ri!to, de 1odo Bue o torna!!e 3e!!oal1ente 3e0a1ino!o e 1ere0edor do 1alL e Bue a e+0elHn0ia 1oral da !ua Fu!ti5a no! @ tran!=erida, de 1odo Bue no! torne 3e!!oal1ente Fu!to! e lou/A/ei!)J >(o, o Bue =oi tran!=erido a ri!to n(o =oi Bualidade! 1orai!, 1a! 0on!eBSHn0ia! legai!* ele /oluntaria' 1ente a0eitou a re!3on!a2ilidade de no!!o! 3e0ado!) D i!!o o Bue !igni=i0a1 a! e+3re!!Ce! J=eito 3e0adoJ e J=eito 1aldi5(oJ) Da 1e!1a =or1a, Ja Fu!ti5a de Deu!J na Bual no! tran!=or1a1o! Buando e!ta1o! Je1 ri!toJ n(o @ Fu!ti5a de 0arAter e 0onduta 6e12ora e!!a 0re!5a dentro de nG! 1ediante a o3era5(o do E!3rito Santo7, ante!, @ u1a 3o!i5(o Fu!ta diante de Deu!)%8 Tuando re/i!a1o! todo e!!e 1aterial do Antigo Te!ta1ento 6o derra1a1ento e a a!3er!(o de !angue, a o=erta 3elo 3e0ado, a 3A!0oa, a !igni=i0a5(o do Jle/ar o 3e0adoJ, o 2ode e+3iatGrio e I!aa! &%7, e 0on!idera1o! a !ua a3li0a5(o neote!ta1entAria N 1orte de ri!to, !o1o! o2rigado! a 0on0luir Bue a 0ru: =oi u1 !a0ri=0io !u2!tituti/o) ri!to 1orreu 3or nG!) ri!to 1orreu e1 no!!o lugar) De/era!, 0o1o di: J) Jere1ia!, e!!e u!o de i1agen! !a0ri=i0iai! Jte1 a inten5(o de e+3re!!ar o =ato de Bue Je!u! 1orreu !e1 3e0ado e1 !u2!titui5(o 3or no!!o! 3e0ado!)J %9 -uem @ o substituto. A Bue!t(o'0ha/e da Bual agora te1o! de tratar @ e!ta* e+ata1ente Bue1 =oi o no!!o !u2!titutoQ Tue1 to1ou o no!!o lugar, le/ou o no!!o 3e0ado, tornou'!e a no!!a 1aldi5(o, !o=reu a no!!a 3enalidade, 1orreu a no!!a 1orteQ D 0erto Bue JDeu! 3ro/a o !eu 3rG3rio a1or 3ara 0ono!0o, 3elo =ato de ter ri!to 1orrido 3or nG!, !endo nG! ainda 3e0adore!J 6Ro1ano! &*87) E!!a !eria a re!3o!ta !i13le!, !u3er=i0ial) Ma! Bue1 =oi e!!e ri!toQ o1o de/e1o! 3en!ar a re!3eito deleQ -oi ele a3ena! ho1e1Q Se a!!i1 =or, 0o1o 3oderia u1 !er hu1ano !u2!tituir a outro! !ere! hu1ano!Q Ent(o, =oi ele a3ena! Deu!, 0o1 a a3arHn0ia de ho1e1, 1a! na realidade n(o !endo o ho1e1 Bue a3arenta/aQ Se a!!i1 =or, 0o1o 3oderia ele re3re!entar a hu1anidadeQ Al@1 do 1ai!, 0o1o 3oderia ele ter 1orridoQ >e!!e 0a!o, de/e1o! 3en!ar e1 ri!to n(o 0o1o a3ena! ho1e1 ne1 0o1o a3ena! Deu!, 1a! ante!, 0o1o o ni0o Deu!'ho1e1 Bue, 3or 0au!a da !ua 3e!!oa !ingular1ente 0on!tituda, =oi !ingular1ente Buali=i0ado 3ara 1ediar entre Deu! e o ho1e1Q >o!!a!
8"

re!3o!ta! a e!ta! Bue!tCe! deter1inar(o !e o 0on0eito de e+3ia5(o !u2!tituti/a @ ra0ional, 1oral, 3lau!/el, a0eitA/el, e a0i1a de tudo, 22li0o) A 3o!!i2ilidade de !u2! ' titui5(o re3ou!a na identidade do !u2!tituto) $ortanto, ne0e!!ita1o! e+a1inar 0o1 1aior 3ro=unde:a a! trH! e+3li0a5Ce! Bue e!2o0ei a0i1a) A 3ri1eira 3ro3o!ta @ Bue o !u2!tituto =oi o homem Cristo Jesus. /i!to 0o1o !er hu1ano, e 0on0e2ido 0o1o indi/duo !e3arado de Deu! e de nG!, 0o1o u1 ter0eiro 3artido inde3endente) ABuele! Bue 0o1e5a1 0o1 e!!e a priori e+3Ce1'!e a 0o13reen!Ce! gra/e1ente di!tor0ida! da e+3ia5(o e a!!i1 di=a1a1 a /erdade da !u2!titui5(o) TH1 a tendHn0ia de re3re!entar a 0ru: de doi! 1odo!, de3endendo de a ini0iati/a ter !ido de ri!to ou de Deu!) >o 3ri1eiro 0a!o re3re!enta1 a ri!to 0o1o inter/indo a =i1 de 3a0i=i0ar u1 Deu! irado e arran0ar dele u1a relutante !al/a5(o) >o outro, atri2ui'!e a Deu! a inter/en5(o, o Bual ent(o 0o1e5a a 3unir ao Je!u! ino0ente e1 no!!o lugar, 3e0adore! 0ul3ado!, 1ere0edore! do 0a!tigo) E1 a12o! o! 0a!o! Deu! e ri!to e!t(o !e3arado!* ou ri!to 3er!uade a Deu! ou Deu! 3une a ri!to) O Bue a! dua! re3re!enta5Ce! tH1 e1 0o1u1 @ o =ato de denegrire1 o $ai) Relutando e1 So=rer, Deu! /iti1a a ri!to) Relutando ele e1 3erdoar, ri!to o 0on/en0e a =a:H'lo) Ele @ /i!to 0o1o u1 2i0ho'3a3(o i13iedo!o 0uFa ira te1 de !er a3a:iguada, 0uFa 1A /ontade e1 agir te1 de !er /en0ida 3elo auto'!a0r=0io a1oro!o de Je!u!) Inter3reta5Ce! rude! da 0ru: 0o1o e!!a! ainda e1erge1 e1 algun! de no!!o! e+e13lo! e/ang@li0o!, 0o1o a0onte0e Buando de!0re/e1o! a /inda de ri!to 3ara li/rar' no! do Fu:o de Deu!, ou Buando o retrata1o! no 2ode e+3iatGrio Bue @ 3unido e1 lugar do /erdadeiro 0ul3ado, ou 0o1o o 0ondutor de eletri0idade ao Bual a 0arga letal de energia @ de!/iada) RA, @ 0laro, algu1a Fu!ti=i0a5(o na E!0ritura 3ara a12o! o! ti3o! de =or1ula5Ce!, ou Fa1ai! teria1 !ido de!en/ol/ida! 3or 0ri!t(o! 0uFo de!eFo e rei/indi0a5(o @ !ere1 22li0o!) A!!i1, di:'!e Bue Je!u! ri!to @ a J3ro3i0ia5(oJ de no!!o! 3e0ado! e no!!o Jad/ogadoJ 0o1 o $ai 61 Jo(o "*"7, o Bue N 3ri1eira /i!ta !ugere Bue ele 1orreu a =i1 de a3la0ar a ira de Deu! e agora inter0ede a =i1 de 3er!uadi'lo a 3erdoar'no!) Ma! outra! 3arte! da E!0ritura 3ro2e1'no! de inter3retar a linguage1 da 3ro3i0ia5(o e ad/o0a0ia de!!a 1aneira, 0o1o /ere1o! no 3rG+i1o 0a3tulo) A no5(o inteira de u1 ri!to 0o13a!!i/o indu:indo u1 Deu! relutante a agir e1 no!!o =a/or !o5o2ra no =ato do a1or di/ino) >(o hou/e Fmstimmun" e1 Deu!, ri!to n(o a!!egurou u1a 1udan5a de 1ente ou de 0o' ra5(o) $elo 0ontrArio, a ini0iati/a !al/adora te/e orige1 nele) -oi 3or 0au!a da Jentra+ihA/el 1i!eri0Grdia de no!!o Deu!J 64u0a! 1*,87 Bue ri!to /eio, J3or 0au!a do grande a1or 0o1 Bue no! a1ouJ,?# J3orBuanto a gra5a de Deu! !e 1ani=e!tou !al/adoraJ 6Tito "*117) Tuanto N outra =or1ula5(o 6de Bue Deu! 0a!tigou a Je!u! 3elo! no!!o! 3e0ado!7, @ /erdade Bue o! 3e0ado! de I!rael era1 tran!=erido! ao 2ode e+3iatGrio, Bue Jo Senhor =e: 0airJ !o2re ele, o !eu !er/o !o=redor, a iniBSidade de todo! nG! 6I!aa! &%*67, Bue Jao Senhor agradou 1oH'loJ 6I!aa! &%*1#7, e Bue Je!u! a3li0ou a !i 1e!1o a 3ro=e0ia de ^a0aria! de Bue Deu! =eriria Jo 3a!torJ) ?1 D ta12@1 /erdade Bue o >o/o Te!ta1ento di: Bue Deu! Jen/iou o !eu -ilho 0o1o 3ro3i0ia5(o 3elo! no!!o! 3e0ado!J 61 Jo(o ?*9'1#7, entregou'o 3or nG!,?" Ja Bue1 Deu! 3ro3X!, no !eu !angue, 0o1o 3ro3i0ia5(oJ 6Ro1ano! %*"&7, J0ondenou Deu!, na 0arne, o 3e0adoJ 6Ro1ano! 8*%7, e Jo =e: 3e0ado 3or nG!J 6" orntio! &*"17) E!!a! a=ir1ati/a! !(o ad1irA/ei!) $or@1, n(o te1o! a li2erdade de inter3retA'la! de 1odo Bue !ugira1 Bue ou Deu! i13eliu a Je!u! a =a:er o Bue ele 3rG3rio n(o e!ta/a di!3o!to a =a:er, ou Bue Je!u! =oi u1a /ti1a relutante da dura Fu!ti5a de Deu!) Je!u! ri!to de/era! le/ou a 3enalidade de no!!o! 3e0ado!, 1a! Deu! e!ta/a agindo na o2ra de ri!to e atra/@! dela, e ri!to de!in0u12ia'!e de !ua 3arte li/re e e!3ontanea1ente 4e.". Re2reu! 1#*&'1#7) $ortanto n(o de/e1o! di:er Bue Deu! e!ta/a 0a!tigando a Je!u! ou Bue Je!u! e!ta/a !endo 3er!uadido 3or Deu!, 3oi! =a:H'lo @ lan5ar u1 0ontra o outro 0o1o !e agi!!e1
8%

inde3endente1ente u1 do outro ou e!ti/e!!e1 e1 0on=lito u1 0o1 o outro) Ja1ai! de/e1o! =a:er de ri!to o o2Feto do 0a!tigo de Deu!, ne1 de Deu! o o2Feto da 3er!ua!(o de ri!to, 3oi! tanto Deu! Buanto ri!to era1 !uFeito! e n(o o2Feto!, to1ando a ini0iati/a Funto! de !al/ar o! 3e0adore!) O Bue a0onte0eu na 0ru: e1 ter1o! de Ja2andono da 3arte de Deu!J =oi /oluntaria1ente a0eito 3or a12o! no 1e!1o !anto a1or Bue tornou ne0e!!Aria a e+3ia5(o) -oi JDeu! e1 no!!a nature:a a2andonado de Deu!J) ?% Se o $ai Jdeu o -ilhoJ, o -ilho Jdeu a !i 1e!1oJ) E12ora o J0Ali0e J do Oet!H1ani !i12oli:a!!e a ira de Deu!, ele =oi JdadoJ 3elo $ai 6Jo(o 18*117 e /oluntaria1ente Jto1adoJ 3elo -ilho) E12ora o $ai tenha Jen/iadoJ o -ilho, o 1e!1o -ilho J/eioJ) O $ai n(o 0olo0ou !o2re o -ilho u1a 0arga Bue e!te n(o e!ta/a di!3o!to a 0arregar, ne1 o -ilho e+traiu do $ai u1a !al/a5(o Bue e!te e!ta/a relutante a 0on0eder) >(o hA e1 lugar algu1 do >o/o Te!ta1ento disc#rdia entre o $ai e o -ilho, JBuer 3elo -ilho arre2atando 3erd(o de u1 $ai indi!3o!to Buer 3elo $ai e+igindo u1 !a0ri=0io de u1 -ilho indi!3o!toJ) ?? >(o hou/e relut8n0ia de nenhu1a 3arte) $elo 0ontrArio, a! /ontade! dele! 0oin0idira1 no 3er=eito !a0ri=0io de a1or) Se ent(o o no!!o !u2!tituto n(o =oi ri!to !o1ente 0o1o u1 ter0eiro 3artido inde3endente de Deu!, @ a /erdade Bue 6eus somente to1ou o no!!o lugar, le/ou o no!!o 3e0ado e 1orreu a no!!a 1orteQ Se n(o 3ode1o! e+altar a ini0iati/a de ri!to ao 3onto de 3rati0a1ente eli1inar a 0ontri2ui5(o do $ai, 3ode1o! in/erter o! 3a3@i!, e atri2uir a ini0iati/a e a reali:a5(o toda ao $ai, a!!i1 3rati0a1ente eli1inando a ri!toQ $oi! !e o 3rG3rio Deu! =e: tudo o Bue era ne0e!!Ario 3ara a no!!a !al/a5(o, !erA Bue i!!o n(o tornaria a ri!to redundanteQ E!!a !olu5(o 3ro3o!ta ao 3ro2le1a @, N 3ri1eira /i!ta, teologi0a'1ente atraente, 3oi! e/ita toda! a! di!tor5Ce! Bue !e le/anta1 Buando !e 0on0e2e a Je!u! 0o1o u1 ter0eiro 3artido) o1o /i1o! no 0a3tulo anterior, @ Deu! Bue, 0o1o !anto a1or, de/e !ati!=a:er a !i 1e!1o) Ele n(o e!ta/a di!3o!to a agir e1 a1or a e+3en!a! da !ua !antidade ou e1 !antidade a e+3en!a! do !eu a1or) De 1odo Bue 3ode1o! di:er Bue ele !ati!=e: ao !eu !anto a1or ao 1orrer ele 1e!1o a 1orte e a!!i1 le/ar o Fu:o Bue o! 3e0adore! 1ere0ia1) Ele e+igiu e ao 1e!1o te13o a0eitou a 3enalidade do 3e0ado hu1ano, E o =e: J3ara ele 1e!1o !er Fu!to e o Fu!ti=i0ador daBuele Bue te1 =@ e1 Je!u!J 6Ro1ano! %*"67) Agora n(o hA d/ida Buanto ao $ai in=ligir 0a!tigo ao -ilho ou de o -ilho inter/ir e1 no!!o =a/or 0o1 o $ai, 3oi! @ o 3rG3rio $ai Bue, e1 !eu a1or to1a a ini0iati/a, le/a a 3enalidade do 3e0ado e1 !i 1e!1o, e 1orre) A!!i1 a 3rioridade n(o @ a Je+igHn0ia do ho1e1 !o2re Deu!J, ne1 a Je+igHn0ia de Deu! !o2re o! ho1en!J, 1a! !u3re1a1ente a Je+igHn0ia de Deu! !o2re Deu!, Deu! 0u13rindo !ua 3rG3ria e+igHn0iaJ) ?& Muito! teGlogo!, antigo! e atuai!, re3re!entando di=erente! tradi5Ce!, tH1 /i!to a ne0e!!idade de a0entuar Bue o 3rG3rio Deu! e!ta/a na 0ru:, e tH1, 3ortanto, e+3re!!ado a !ua 0o13reen!(o da e+3ia5(o ne!!e! ter1o!) JDeu! 1orrendo 3elo ho1e1J, e!0re/eu $) T) -or!Ethe) J>(o tenho 1edo de!!a =ra!eL n(o 3o!!o dei+A'la de lado) Deu! 1orrendo 3elo! ho1en!, e 3or ho1en! tai! < ho1en! ho!ti!, 1aligna1ente ho!ti!J)?6 Re3ito, 3orBue Ja !antidade de Deu!) ) ) n(o te1 !entido !e1 o Fu:oJ, a ni0a 0oi!a Bue Deu! n(o 3odia =a:er e1 =a0e da re2eldia hu1ana era nada) JEle de/e ou in=ligir o 0a!tigo ou a!!u1i'lo) E ele e!0olheu o lti1o 0a1inho, honrando a lei ao 1e!1o te13o Bue !al/ando o r@u) Ele le/ou o !eu 3rG3rio Fu:o) ?, -oi o J3rG3rio Deu!J dando'!e a !i 1e!1o 3or nG!) \arl 9arth n(o he!itou e1 u!ar e!!a! 3ala/ra!) JO 3rG3rio 0ora5(o de Deu! !o=reu na 0ru:J, a0re!0entou ele) J>ingu@1 1ai!, 1a! o 3rG3rio -ilho de Deu!, e da o 3rG3rio Deu! eterno) ) J ?8 Da 1e!1a =or1a, Ste3hen >eill e!0re/eu* JSe a 0ru0i=i0a5(o de Je!u!) ) ) @ de algu1 1odo, 0o1o o! 0ri!t(o! tH1 0rido, o 1orrer do 3rG3rio Deu!, ent(o) ) ) 3ode1o! 0o13reender 0o1 Bue Deu! !e 3are0e)J?9 E hino! de de/o5(o 3o3ular tH1 e0oado e!!a o2!er/a5(o, 0o1o e!ta =ra!e de arlo! Pe!leE* E!3anto!o a1or] o1o 3ode !er Tue tu, 1eu Deu!, 1orre!!e 3or 1i1Q
8?

O 1oti/o 3elo Bual tanto o! 0ri!t(o! erudito! Buanto os 1ai! !i13le! tH1 3odido u!ar e!!e ti3o de linguage1 @, 0laro, Bue a E!0ritura o 3er1ite) Tuando o! a3G!tolo! e!0re/era1 a0er0a da 0ru:, 0o1 =reBSHn0ia indi0ara1 1ediante u1a e+3re!!(o 0onhe0ida Bue1 =oi Bue 1orreu ali e lhe deu a !ua e=i0A0ia) A!!i1, aBuele Bue !e hu1ilhou at@ N 1orte nu1a 0ru: n(o =oi outro !en(o aBuele Bue J!u2!i!tindo e1 =or1a de Deu!J =e:'!e nada a =i1 de tornar'!e hu1ano e 1orrer 6-ili3en!e! "*6'87) -oi o JSenhor da glGriaJ a Bue1 o! 3odero!o! de!te !@0ulo 0ru0i=i0ara1 61 orntio! "*87) E o !angue e1 Bue a! /e!te! do! redi1ido! =ora1 3uri=i0ada! @ o do ordeiro Bue 3artilha o 0entro do trono de Deu! 6A3o0ali3!e &*6, 9L ,*97) Al@1 do 1ai!, a lGgi0a da 0arta ao! Re2reu! reBuer Bue diga1o! Bue =oi Deu! Bue1 1orreu) Ela Foga 0o1 a !i1ilaridade entre Jalian5aJ e Jte!ta1entoJ) O! ter1o! de u1 te!ta1ento entra1 e1 /igor !o1ente de3oi! da 1orte do te!tador) De 1odo Bue aBuele Bue =a: a! 3ro1e!!a! e1 !eu te!ta1ento 3ri1eiro te1 de 1orrer 3ara Bue o! legado! !eFa1 re0e2ido!) Vi!to, 3oi!, Bue a! 3ro1e!!a! e1 Bue!t(o !(o 3ro1e!!a! de Deu!, a 1orte de/e !er a 1orte de Deu! 6Re2reu! 9*1&'1,7) RA outro /er!0ulo Bue n(o de/e1o! 3a!!ar 3or alto) O0orre no di!0ur!o de de!3edida Bue $aulo =e: e1 Mileto ao! an0i(o! da igreFa e=@!ia) O re2anho !o2re o Bual o E!3rito Santo o! ha/ia =eito !u3erintendente! e 3a!tore!, di: ele, nada 1ai! @ Bue a JigreFa de Deu!, a Bual ele 0o13rou 0o1 o !eu 3rG3rio !angueJ 6Ato! "#*"87) D /erdade Bue o te+to @ in0erto 6algun! 1anu!0rito! tra:e1 Ja igreFa do SenhorJ, re=erindo'!e a ri!to, e1 /e: de a JigreFa de Deu!J7, e ta12@1 o @ a tradu5(o 63ode !igni=i0ar a JigreFa de Deu! a Bual ele 0o13rou 0o1 o !angue do !eu 3rG3rioJ, re=erindo'!e, de no/o, a ri!to7) Entretanto, o te+to 3are0e e+igir Bue !e leia Ja igreFa de Deu!J e J!eu 3rG3rio !angueJ) $oi! o 3ro3G!ito de $aulo @ le12rar ao! 3re!2tero! o 3re0io!o /alor da igreFa a Bue ha/ia1 !ido 0ha1ado! 3ara !er/ir) E a igreFa de Deu!) O E!3rito de Deu! no1eou'o! ldere! dela, e o 3re5o 3ago 3or !ua 0o13ra na realidade @ o J!angue de Deu!J < u1a =ra!e Bua!e 0ho0ante u!ada 3or algun! do! $ai! da igreFa 0o1o InA0io e Tertuliano, &# e Bue o! 0l@rigo! 1edie/ai! 0ontinuara1 a u!ar, e12ora =reBSente1ente 0o1o u1 Fura1ento) A3e!ar de!!a Fu!ti=i0a5(o 22li0a, 0ontudo, /er!0ulo algu1 de0lara e!3e0i=i0a1ente Bue o J3rG3rio Deu!J 1orreu na 0ru:) A E!0ritura dA te!te1unho da di/indade da 3e!!oa Bue !e entregou 3or nG!, 1a! n(o 0hega N a=ir1a5(o ineBu/o0a de JDeu! ter 1orridoJ) >(o 3re0i!a1o! ir longe e1 2u!0a da! ra:Ce! de!!a o1i!!(o) $ri1eiro, a i1ortalidade 3erten0e ao !er e!!en0ial de Deu! 6JDeu!) ) ) o ni0o Bue 3o!!ui i1ortalidadeJ, 1 Ti1Gteo 6*167, e, 3ortanto, n(o 3ode 1orrer) De 1odo Bue ele !e tornou ho1e1, a =i1 de 3oder =a:H'lo* JVi!to, 3oi!, Bue o! =ilho! tH1 3arti0i3a5(o 0o1u1 de 0arne e !angue, de!te! ta12@1 ele, igual1ente, 3arti0i3ou, 3ara Bue, 3or !ua 1orte, de!tru!!e aBuele Bue te1 o 3oder da 1orte, a !a2er, o dia2oJ 6Re2reu! "*1?7) Da 1e!1a =or1a, ele !e tornou ho1e1 a =i1 de !er o JMediador entre Deu! e o! ho1en!J 61 Ti1Gteo "*&7) O !egundo 1oti/o 3elo Bual @ errado di:er Bue JDeu! 1orreuJ @ Bue JDeu!J no >o/o Te!ta1ento =reBSente1ente !igni=i0a Jo $aiJ 6 e.". JDeu! en/iou !eu -ilhoJ7, e a 3e!!oa Bue 1orreu na 0ru: n(o =oi o $ai 1a! o -ilho) >o in0io do ter0eiro !@0ulo A)D) algun! negara1 e!!a 3o!i5(o, Tinha1 di=i0uldade e1 entender a doutrina da Trindade e a0ha/a1 Bue n(o 3odia1 0rer no $ai, no -ilho e no E!3rito !e1 !e tornar trite!ta!) De 1odo Bue 0o1e5ara1 a en=ati:ar a unidade de Deu!, e ent(o =alara1 do $ai, do -ilho e do E!3rito n(o 0o1o trH! J3e!!oa!J di!tinta! e eterna! dentro da Di/indade, 1a!, ante!, 0o1o o! trH! 1odo! Jte13orai!J 1ediante o! Buai! Deu! !u0e!!i/a1ente !e re/elou) Da tere1 re0e2ido o no1e de J1odali!ta!J) O $ai tornou'!e o -ilho, en!ina/a1 ele!, e ent(o o -ilho tornou'!e o E!3rito) Re0e2ia1 ta12@1 a re=erHn0ia de J!a2eliano!J 3or 0au!a de Sa2@lio, u1 do! !eu! dirigente!) Outro =oi $ra+ea!, 0uFo en!ino no! 0hegou atra/@! da 3odero!a re=uta5(o de Tertuliano) $ra+ea! en!ina/a 6ou, !egundo Tertuliano, o dia2o en!ina/a atra/@! dele7 JBue o 3rG3rio $ai de!0eu N /irge1, na!0eu dela, !o=reu, de/era! =oi o 3rG3rio Je!u! ri!toJ) Vi!to Bue $ra+ea! ta12@1 !e o3unha ao! 1ontani!ta!, Bue tH1 !ido /aga1ente de!0rito! 0o1o o! 0ari!1Ati0o! da @3o0a, Tertuliano 0ontinuou*
8&

J$ra+ea! 3re!tou u1 !er/i5o du3lo ao dia2o e1 Ro1aL ele e+3ul!ou a 3ro=e0ia e trou+e a here!iaL ele =e: =ugir o $ara0leto, e 0ru0i=i0ou o $aiJ)&% A a2!urda no5(o de Bue o $ai =ora 0ru0i=i0ado le/ou o! 0rti0o! do! !eguidore! de $ra+ea! a dar'lhe! o a3elido de J3atri3a!!iano!J 6o! Bue en!ina/a1 Bue o $ai ha/ia !o=rido7) ontra e!!e en!ino Tertuliano in!ta/a* JE!teFa1o! 0ontente! 0o1 di:er Bue Cristo 1orreu, o -ilho do $aiL e &ue isto se,a suficiente. 3orBue a! E!0ritura! no! di!!era1 tanto)J &" U1 de!/io 1ai! ou 1eno! !i1ilar le/antou'!e no !e+to !@0ulo e1 on!tantino3la, o Bual /eio a !er 0onhe0ido 0o1o Jteo3a!iti!1oJ 6a 0ren5a de Bue Deu! !o=reu7) Seu! ade3to! reFeitara1 a de=ini5(o do on0ilio de al0edXnia 6A)D) ?&17 de Bue Je!u!, e12ora u1a ni0a 3e!!oa, 3o!!ua dua! nature:a!, !endo /erdadeira1ente Deu! e /er' dadeira1ente ho1e1) E1 /e: di!!o, ele! era1 J1ono=i!ita!J, en!inando Bue ri!to 3o!!ua u1a ni0a nature:a 0o13o!ta 4fisis. Jnature:aJ7, Bue era e!!en0ial1ente di/ina) A!!i1 de!/alori:ando a hu1anidade de Je!u!, natural1ente a0entua/a1 Bue Deu! !o=reu nele e atra/@! dele) E12ora e!!a! 0ontro/@r!ia! no! 3are5a1 1uito re1ota! no !@0ulo /inte, 3re0i!a1o! to1A'la! 0o1o ad/ertHn0ia!) U1a Hn=a!e e+agerada ao! !o=ri1ento! de Deu! na 0ru: 3ode le/ar'no! a 0on=undir a! 3e!!oa! da Trindade e negar a di!tin5(o eterna do -ilho, N !e1elhan5a do! 1odali!ta! ou 3atri3a!!iano!, ou e1 0on=undir a! nature:a! de ri!to, e negar Bue ele =oi u1a ni0a 3e!!oa e1 dua! nature:a!, 0o1o o! 1ono=i!ita! ou teo3a!0ita!) D /erdade Bue, /i!to Je!u! ter !ido Deu! e ho1e1, o on0ilio de D=e!o 6A)D) ?%17 de0larou !er 0orreto re=erir'!e N /irge1 Maria como t0eoto0os 6J1(e de Deu!KK7, Si1ilar1ente, e 3ela 1e!1a ra:(o, 3are0e'no! 3er1i!!/el re=erir'!e ao !o=ri1ento de Deu! na 0ru:) $oi! !e Deu! 3Xde na!0er, 3or Bue @ Bue ta12@1 n(o 3odia 1orrerQ O /alor de!!a! e+3re!!Ce! @ Bue eli1ina1 a 3o!!i2ilidade de 3en!ar'!e e1 Je!u! 0o1o u1 ter0eiro 3artido inde3endente) >(o o2!tante, a! 3ala/ra! JtheotoIo!J e Jteo3a!0itaJ, ainda Bue te0ni0a1ente legti1a!, indu:e1 ao erro 3orBue a0entua1 a deidade da 3e!!oa Bue na!0eu e 1orreu, !e1 =a:er re=erHn0ia 0o13arA/el N !ua hu1anidade) Seria 1ai! 3rudente di:er'!e, e1 /e: di!!o, o Bue o! autore! do >o/o Te!ta1ento di!!era1, =iel1ente e0oado 3elo redo do! A3G!tolo!, a !a2er, Bue aBuele Bue J=oi 0on0e2ido 3elo E!3rito Santo, na!0eu da /irge1 Maria, !o=reu !o2 $Xn0io $ilato!, =oi 0ru0i=i0ado, 1orreu e =oi !e3ultadoJ n(o era JDeu!J, 1uito 1eno! o $ai, 1a! JJe!u! ri!to, !eu ni0o -ilho, no!!o SenhorJ) O! a3G!tolo! e!0lare0ia1 e!!a a=ir1ati/a ainda 1ai!, en=ati:ando a o2e' diHn0ia /oluntAria do -ilho ao $ai) &% )eus em Cristo $ortanto no!!o !u2!tituto, Bue to1ou o no!!o lugar e 1orreu a no!!a 1orte na 0ru:, n(o =oi ri!to !o1ente 6/i!to Bue tal 0oi!a =aria dele u1 ter0eiro 3artido atirado entre Deu! e nG!7, ne1 Deu! !o1ente 6/i!to Bue tal 0oi!a 1inaria a en0arna5(o hi!tGri0a7, 1a! 6eus em Cristo. Bue =oi /erdadeira1ente e 0o13leta1ente Deu! e ho1e1, e Bue, 3or 0au!a di!!o, =oi !ingular1ente Buali=i0ado 3ara re3re!entar tanto a Deu! Buanto o ho1e1 e 1ediar entre ele!) Se =alar1o! !o1ente do !o=ri1ento e 1orte de ri!to, 1eno!3re:a1o! a ini0iati/a do $ai) Se =alar1o! !o1ente do !o=ri1ento e 1orte de Deu!, 3a!!a1o! 3or alto a 1edia5(o do -ilho) O! autore! do >o/o Te!ta1ento Fa1ai! atri2ue1 a e+3ia5(o ne1 a ri!to de 1odo Bue o !e3are do $ai, ne1 a Deu! de tal 1aneira Bue ri!to !eFa di!3en!ado, 1a!, ante!, a Deu! e a ri!to, ou a Deu! agindo e1 ri!to e atra/@! dele 0o1 !ua 0on0orrHn0ia total) A e/idHn0ia do >o/o Te!ta1ento a0er0a do Bue a0a2a1o! de di:er @ 0lara) Ao e+a1inA'la, 3are0e lGgi0o ini0iar 0o1 o ann0io do na!0i1ento do Me!!ia!) O! no1e! Bue ele re0e2eu =ora1 Je!u! 6JSal/ador di/inoJ ou JDeu! !al/aJ7 e E1anuel 6JDeu! 0ono!0oJ7) $oi! no !eu na!0i1ento e 3or 1eio dele o 3rG3rio Deu! tinha /indo re!gatar o !eu 3o/o, !al/A'lo! do! !eu! 3e0ado! 6Mateu! 1*"1'"%7) De 1odo igual, !egundo 4u0a!, o Sal/ador Bue ha/ia na!0ido n(o era a3ena!, de a0ordo 0o1 a e+3re!!(o =a1iliar, o ri!to
86

do Senhor, o ungido do Senhor, 1a!, na realidade, J ri!to o SenhorJ, ele 1e!1o tanto Me!!ia! Buanto Senhor 64u0a! "*117) Tuando o 1ini!t@rio 32li0o de Je!u! te/e in0io, !ua auto0on!'0ienti:a5(o 0on=ir1ou Bue Deu! e!ta/a o3erando nele e atra/@! dele, $oi! e12ora ele ti/e!!e =alado e1 Jagradar ao $aiJ 6Joo 8*"97 e Jo2ede0erJ a ele 6Jo(o 1&*1#7, e1 =a:er a !ua /ontade e ter1inar o !eu tra2alho,&? 0ontudo, e!!a entrega era inteira1ente /oluntAria, de 1odo Bue a !ua /ontade e a do $ai !e13re e!ta/a1 e1 3er=eita har1onia) && Mai! Bue i!!o, !egundo Jo(o ele =alou de u1a Jha2ita5(oJ 1tua, ele no $ai e o $ai nele, at@ 1e!1o u1a Juni(oJ entre ele!)&6 E!!a 0on/i05(o de Bue o $ai e o -ilho n(o 3ode1 !er !e3arado!, e!3e0ial1ente Buando e!ta1o! 3en!ando ha e+3ia5(o, /i!to Bue o $ai e!ta/a agindo 3or 1eio do -ilho, /e1 N !ua e+3re!!(o 1ai! 3lena e1 algu1a! da! grande! o2!er/a5Ce! de $aulo a0er0a da re0on0ilia5(o) $or e+e13lo, Jtudo 3ro/@1 de Deu!J 6re=erindo'!e N o2ra da no/a 0riatura, " orntio! &*1,, 187, Bue Jno! re0on0iliou 0on!igo 1e!1o 3or 1eio de ri!toJ e Je!ta/a e1 ri!to re0on0iliando 0on!igo o 1undoJ 6//) 18 e 197) >(o 3are0e ter 1uita i13ort8n0ia onde, ao tradu:ir'!e o grego, 0olo0a1o! a! e+3re!!Ce! J3or 1eio de ri!toJ e Je1 ri!toJ) O i13ortante @ Bue Deu! e ri!to e!ta/a1 Funto! ati/o! na o2ra da re0on0ilia5(o, de/era! Bue =oi e1 ri!to e atra/@! dele Bue Deu! e!ta/a e=etuando a re0on0ilia5(o) Doi! outro! i13ortante! /er!0ulo! 3aulino! =orFa1 u1 elo indi!!ol/el entre a 3e!!oa e a o2ra de ri!to, indi0ando a!!i1 Bue ele !G =oi 0a3a: de =a:er o Bue =e: 3orBue era Bue1 era) A12o! =ala1 Bue a J3lenitudeJ de Deu! ha2ita/a nele e o3era/a atra/@! dele 6 olo!'!en!e! 1*19, "#L "*97) E!!a o2ra @ retratada de /Ario! 1odo!, 1a! atri2ui'!e tudo N 3lenitude de Deu! Bue re!idia e1 ri!to < re0on0iliando 0on!igo toda! a! 0oi!a!, =a:endo a 3a: 3elo !angue da 0ru:, re!!u!0itando'no! 0o1 ri!to, 3erdoando todo! o! no!!o! 3e0ado!, 0an0elando a d/ida Bue e+i!tia 0ontra nG!, le/ando'a, 3regando'a na 0ru:, e de!ar1ando o! 3rin0i3ado! e 3ote!tade!, triun=ando !o2re ele! ou J3elaJ 0ru: ou JneleJ 6 ri!to7) An!el1o tinha ra:(o ao di:er Bue !o1ente o homem devia =a:er re3ara5(o 3elo! !eu! 3e0ado!, /i!to Bue =oi ele Bue 3e0ou) E ta12@1 tinha igual ra:(o e1 di:er Bue !o1ente 6eus podia =a:er a re3ara5(o ne0e!!Aria, /i!to Bue =oi ele Bue1 a e+igiu) Je!u! ri!to @, 3oi!, o ni0o Sal/ador, /i!to Bue @ a ni0a 3e!!oa e1 Bue1 Jde/e1o!J e J3ode1o!J !er unido!, !endo ele 1e!1o tanto Deu! Buanto ho1e1) A =raBue:a da =or1ula5(o de An!el1o, 3ro/a/el1ente e1 /irtude de !ua =or1a5(o 0ultural no =eudali!1o 1edie/al, @ ter ele dado Hn=a!e e+agerada N hu1anidade de ri!to, /i!to Bue o ho1e1 3e0ador de/e 3agar a d/ida e1 Bue in0orreu e re3arar o dano Bue =e:) Ma! a Hn=a!e do >o/o Te!ta1ento re0ai 1ai! !o2re a ini0iati/a de Deu!, Bue Jen/iouJ ou JdeuJ ou JentregouJ !eu -ilho 3or nG!,&, e Bue, 3ortanto, 3arti0i3ou do! !o=ri1ento! do !eu -ilho) Oeorge 9uttri0I e!0re/eu a0er0a de u1 Buadro Bue !e en0ontra nu1a igreFa italiana, e12ora n(o o tenha identi=i0ado) A 3ri1eira /i!ta @ 0o1o BualBuer outra 3intura da 0ru0i=i0a5(o) Tuando a 3e!!oa o e+a1ina 1ai! atenta1ente, 0ontudo, 3er0e2e a di=eren5a 3oi! JhA u1a grande e en!o12reada -igura atrA! da =igura de Je!u!) O 0ra/o 3regado na 1(o de Je!u! atra/e!!a at@ a 1(o de Deu!) A lan5a Bue lhe tre!3a!!a o lado 0hega at@ Deu!)J&8 o1e5a1o! 1o!trando Bue Deu! de/e J!ati!=a:er a !i 1e!1oJ, re!3ondendo N! realidade! da re2eldia hu1ana de u1 1odo Bue !eFa 3er=eita1ente 0on!oante 0o1 o !eu 0arAter) E!!a ne0e!!idade interna @ o no!!o 3onto de 3artida =i+o) E1 0on!eBSHn0ia, !eria i13o!!/el 3ara nG! 3e0adore! 3er1ane0er eterna1ente o! ni0o! o2Feto! de !eu !anto a1or, /i!to Bue ele n(o 3ode ao 1e!1o te13o 3unir'no! e 3erdoar'no!) Da a !egunda ne0e!!idade, a !a2er, a !u2!titui5(o) A ni0a 1aneira de o !anto a1or de Deu! !er !ati!=eito @ a !ua !antidade !er dirigida e1 Fu:o !o2re o !u2!tituto 3or ele de!ignado, a =i1 de Bue o !eu a1or 3o!!a !er dirigido a nG! e1 3erd(o) O !u2!tituto !o=re a 3enalidade 3ara Bue nG! 3e0adore! 3o!!a1o! re0e2er o 3erd(o) Tue1, 3oi!, @ o !u2!titutoQ erta1ente n(o @ ri!to, !e ele =or /i!to 0o1o u1 ter0eiro 3artido) Toda
8,

no5(o de !u2!titui5(o 3enal e1 Bue trH! atore! inde3endente! de!e13enha1 u1 3a3el < o 3artido 0ul3ado, o Fui: 3uniti/o e a /ti1a ino0ente < de/e !er re3udiada 0o1 e+tre1a /ee1Hn0ia) >(o a3ena! !eria inFu!ta e1 !i 1e!1a 1a! ta12@1 re=letiria u1a 0ri!tologia de=i0iente) $oi! ri!to n(o @ u1a ter0eira 3e!!oa inde3endente, 1a! o eterno -ilho do $ai, Bue @ u1 0o1 o $ai e1 !eu !er e!!en0ial) O Bue /e1o!, 3ortanto, no dra1a da 0ru: n(o !(o trH! atore!, 1a! doi!, nG! 1e!1o! de u1 lado e Deu!, do outro) >(o Deu! 0o1o ele @ e1 !i 1e!1o 6o $ai7, 1a! Deu!, entretanto, Deu!'=eito'ho1e1'e1' ri!to 6o -ilho7) Da a i13ort8n0ia da! 3a!!agen! do >o/o Te!ta1ento Bue =ala1 da 1orte de ri!to 0o1o a 1orte do -ilho de Deu!L 3or e+e13lo* JDeu! a1ou o 1undo de tal 1aneira Bue deu !eu -ilho unigHnitoJ, JABuele Bue n(o 3ou3ou a !eu 3rG3rio -ilhoJ, e J=o1o! re0on0iliado! 0o1 Deu! 1ediante a 1orte do !eu -ilhoJ)&9 $oi! ao dar o !eu -ilho ele e!ta/a dando a !i 1e!1o) Sendo i!!o /erdade, @ o 3rG3rio Jui: Bue e1 !anto a1or a!!u1iu o 3a3el da /ti1a ino0ente, 3oi! na 3e!!oa do !eu -ilho, e 3or 1eio dela, ele 1e!1o le/ou a 3enalidade Bue ele 3rG3rio in=ligiu) o1o di!!e Dale* Ja 1i!terio!a unidade do $ai e do -ilho tornou 3o!!/el Bue Deu! ao 1e!1o te13o !o=re!!e e in=ligi!!e !o=ri1ento 3enalJ)6# >(o hA inFu!ti5a !e/era ne1 a1or !e1 3rin03io! ne1 here!ia 0ri!tolGgi0a ni!!oL hA !o1ente in!ondA/el 1i!eri0Grdia) $oi! a =i1 de no! !al/ar de tal 1odo Bue !ati!=i:e!!e a !i 1e!1o, Deu! 3or 1eio de ri!to !u2!tituiu'!e a !i 1e!1o 3or nG!) O a1or di/ino triun=ou !o2re a ira di/ina 1ediante o di/ino auto'!a0ri=0io) A 0ru: =oi u1 ato !i1ult8neo de 0a!tigo e ani!tia, !e/eridade e gra5a, Fu!ti5a e 1i!eri0Grdia) Vi!ta! de!!e 1odo, a! o2Fe5Ce! a u1a e+3ia5(o !u2!tituti/a !e e/a3ora1) >ada hA ne1 1e!1o re1ota1ente i1oral aBui, /i!to Bue o !u2!tituto do! in=ratore! da lei n(o @ outro !en(o o 3rG3rio 4egi!lador) Ta12@1 n(o hA tran!a5(o 1e08ni0a, /i!to Bue o auto' !a0ri=0io do a1or @ a 1ai! 3e!!oal de toda! a! a5Ce!) E o Bue @ al0an5ado 3or 1eio da 0ru: n(o @ u1a 1era tro0a e+terna de 3o!i5(o, 3oi! o! Bue /He1 nela o a1or de Deu!, e !(o unido! a ri!to atra/@! do !eu E!3rito, tran!=or1a1'!e radi0al1ente e1 a3arHn0ia e 0arAter) ReFeita1o! =orte1ente, 3ortanto, toda e+3li0a5(o da 1orte de ri!to Bue n(o 3o!!ui no 0entro o 3rin03io da J!ati!=a5(o atra/@! da !u2!titui5(oJ, e1 /erdade, a auto'!ati!=a5(o di/ina atra/@! da auto'!u2!'titui5(o di/ina) A 0ru: n(o =oi u1a tro0a 0o1er0ial =eita 0o1 o dia2o, 1uito 1eno! u1a tran!a5(o Bue o tenha ta3eado e a3anhado nu1a ar1adilhaL ne1 u1 eBui/alente e+ato, u1 &uid pro &uo Bue !ati!=i:e!!e u1 0Gdigo de honra ou u1 3onto t@0ni0o da leiL ne1 u1a !u21i!!(o 0o13ul!Gria da 3arte de Deu! a u1a autoridade 1oral a0i1a dele da Bual ele, de outra =or1a, n(o 3oderia e!0a3arL ne1 u1 0a!tigo de u1 1an!o ri!to 3or u1 $ai !e/ero e 3uniti/oL ne1 u1a 3ro0ura5(o de !al/a5(o 3or u1 ri!to a1oro!o de u1 $ai 1i1 e relutanteL ne1 u1a a5(o do $ai Bue dei+a!!e de lado a ri!to 0o1o Mediador) E1 /e: di!!o, o $ai Fu!to e a1oro!o hu1ilhou' !e, tornando'!e e1 !eu -ilho unigHnito e atra/@! dele 0arne, 3e0ado e 1aldi5(o 3or nG!, a =i1 de re1ir'no! !e1 0o13ro1eter o !eu 3rG3rio 0arAter) >e0e!!ita1o! 0uidado!a1ente de=inir e !al/aguardar o! ter1o! teolGgi0o! J!ati!=a5(oJ e J!u2!titui5(oJ, 1a! n(o 3ode1o!, e1 0ir0un!t8n0ia algu1a, a2rir 1(o dele!) O e/angelho 22li0o da e+3ia5(o @ Deu! !ati!=a:endo'!e a !i 1e!1o e !u2!tituindo'!e a !i 1e!1o 3or nG!) $ode'!e di:er, 3ortanto, Bue o 0on0eito da !u2!titui5(o e!tA no 0ora5(o tanto do 3e0ado Buanto da !al/a5(o) $oi! a e!!Hn0ia do 3e0ado @ o ho1e1 !u2!tituindo'!e a !i 1e!1o 3or Deu!, ao 3a!!o Bue a e!!Hn0ia da !al/a5(o @ Deu! !u2!tituindo'!e a !i 1e!1o 3elo ho1e1) O ho1e1 de0lara'!e 0ontra Deu! e 0olo0a'!e onde Deu! 1ere0e e!tarL Deu! !a0ri=i0a'!e a !i 1e!1o 3elo ho1e1 e 0olo0a'!e onde o ho1e1 1ere0e e!tar) O ho1e1 rei/indi0a 3rerrogati/a! Bue 3erten0e1 !o1ente a Deu!L Deu! a0eita 3enalidade! Bue 3erten0e1 ao ho1e1 !o1ente) Se a e!!Hn0ia da e+3ia5(o @ a !u2!titui5(o, !egue1'!e 3elo 1eno! dua! i13ortante! in=erHn0ia!, a 3ri1eira teolGgi0a e a !egunda 3e!!oal) A in=erHn0ia teolGgi0a @ Bue @ i13o!!/el 1anter'!e a doutrina hi!tGri0a da 0ru: !e1 !e 1anter a doutrina hi!tGri0a de
88

Je!u! ri!to 0o1o ni0o Deu!'ho1e1 e Mediador) o1o FA /i1o!, ne1 ri!to !o1ente 0o1o ho1e1 ne1 o $ai !o1ente 0o1o Deu! 3odia !er no!!o !u2!tituto) So1ente Deu! e1 ri!to, o unigHnito -ilho do 3rG3rio Deu! $ai =eito ho1e1, 3odia to1ar o no!!o lugar) >a rai: de 0ada 0ari0atura da 0ru: Fa: u1a 0ri!tologia di!tor0ida) A 3e!!oa e a o2ra de ri!to /(o Funta!) Se ele n(o @ Bue1 o! a3G!tolo! di:e1 Bue @, ent(o n(o 3odia ter =eito o Bue di:e1 Bue =e:) A en0arna5(o @ indi!3en!A/el N e+3ia5(o) E1 3arti0ular, @ e!!en0ial N a=ir1a5(o de Bue o a1or, a !antidade e a /ontade do $ai !(o idHnti0o! ao a1or, !antidade e /ontade do -ilho) Deu! e!ta/a e1 ri!to re0on0iliando 0on!igo o 1undo) Tal/e: nenhu1 outro teGlogo do !@0ulo /inte tenha /i!to e!!a /erdade 1ai! 0lara1ente, ou a tenha e+3re!!ado 1ai! /igoro!a1ente, do Bue \arl 9arth) 61 A 0ri!tologia, in!i!tia ele, @ a 0ha/e da doutrina da re0on0ilia5(o) E 0ri!tologia !igni=i0a 0on=e!!ar Bue Je!u! ri!to, o Mediador, re3etiu ele /Aria! /e:e!, @ Jo 3rG3rio Deu!, o 3rG3rio ho1e1, e o 3rG3rio Deu!'ho1e1J) RA, 3oi!, JtrH! a!3e0to! 0ri!tolGgi0o!J ou JtrH! 3er!3e0ti/a!J 3ara a 0o13reen!(o da e+3ia5(o) O 3ri1eiro @ Bue Je1 Je!u! ri!to te1o! de /er 0o1 o 3rG3rio Deu!) A re0on0ilia5(o do ho1e1 0o1 Deu! a0onte0e Buando o 3rG3rio Deu! ati/a1ente inter/@1J) O !egundo @ Bue Je1 Je!u! ri!to te1o! de /er 0o1 o /erdadeiro ho1e1) ) ) D a!!i1 Bue ele !e torna o re0on0iliador entre Deu! e o ho1e1J) O ter0eiro @ Bue, e12ora !endo o 3rG3rio Deu! e o 3rG3rio ho1e1, JJe!u! ri!to @ u1) Ele @ o Deu!'ho1e1J) So1ente Buando !e a=ir1a e!!e relato 22li0o de Je!u! ri!to, 3ode'!e 0o13reender a !ingularidade de !eu !a0ri=0io e+3ia'dor) A ini0iati/a e!tA J0o1 o 3rG3rio Deu! eterno, Bue deu'!e a !i 1e!1o e1 !eu -ilho 3ara !er ho1e1, e, 0o1o ho1e1, to1ar !o2re !i 1e!1o e!ta 3ai+(o hu1ana) ) ) D o Jui: Bue ne!ta 3ai+(o to1a o lugar daBuele! Bue de/ia1 !er Fulgado!, Bue ne!ta 3ai+(o 3er1ite !er Fulgado e1 lugar dele!J) JA 3ai+(o de Je!u! ri!to @ o Fu:o de Deu!, na Bual o 3rG3rio Jui: =oi FulgadoJ) A !egunda in=erHn0ia @ 3e!!oal) A doutrina da !u2!titui5(o a=ir1a n(o a3ena! u1 =ato 6Deu! e1 ri!to !u2!tituiu'!e 3or nG!7, 1a! ta12@1 a !ua ne0e!!idade 6n(o ha/ia outro 1eio 3elo Bual o !anto a1or de Deu! 3ude!!e !er !ati!=eito e o! !ere! hu1ano! re2elde! 3ude!!e1 !er !al/o!7) $ortanto, enBuanto 3er1ane0e1o! 3erante a 0ru:, 0o1e5a1o! a ganhar u1a /i!(o 0lara tanto de Deu! Buanto de nG! 1e!1o!, e!3e0ial1ente e1 rela5(o u1 ao outro) E1 /e: de in=ligir !o2re nG! o Fu:o Bue 1ere0a1o!, Deu! e1 ri!to o !u3ortou e1 no!!o lugar) A ni0a alternati/a @ o in=erno) D e!te o Je!08ndaloJ, a 3edra de tro3e5o, da 0ru:) $oi! no!!o 0ora5(o orgulho!o !e re2ela 0ontra ela) >(o 3ode1o! !u3ortar o 0onhe0i1ento ou a !eriedade do no!!o 3e0ado ou 0ul3a da no!!a d/ida total 3ara 0o1 a 0ru:) erta1ente, di:e1o!, de/e ha/er algo 1ai! Bue 3o!!a1o! =a:er, ou 3elo 1eno! algo 0o1 Bue 3o!!a1o! 0ontri2uir, a =i1 de =a:er re3ara5(oQ Ainda Bue n(o o diga1o!, 0o1 =reBSHn0ia da1o! a i13re!!(o de Bue 3re=erira1o! !o=rer o no!!o 3rG3rio 0a!tigo a ter a hu1ilha5(o de /er a Deu! atra/@! de ri!to !u3ortA'lo e1 no!!o lugar) In!i!ti1o! e1 3agar 3elo Bue =i:e1o!) >(o 3ode1o! !u3ortar a hu1ilha5(o de re0onhe0er a no!!a 2an0arrota e 3er1itir Bue algu@1 1ai! 3ague 3or nG!) A no5(o de Bue e!!e algu@1 1ai! 3o!!a !er o 3rG3rio Deu! @ de1ai! 3ara nG!) $re=erira1o! 3ere0er a arre3ender'no!, 3re=erira1o! 3erder'no! a hu1ilhar'no!) Al@1 do 1ai!, !o1ente o e/angelho e+ige u1a auto'hu1ilha5(o t(o a2Feta da no!!a 3arte, 3oi! !o1ente ele en!ina a !u2!titui5(o di/ina 0o1o o ni0o 1eio de !al/a5(o) Outra! religiCe! en!ina1 di=erente! =or1a! de auto'!al/a5(o) O hindu!1o, 3or e+e13lo, =a: da re0u!a e1 ad1itir a 3e0a1ino!idade u1a /irtude) >u1a 3rele5(o 3erante o $arla1ento de ReligiCe! e1 hi0ago e1 189%, o S.a1i Vi/eIananda di!!e* JO hindu re0u!a'!e a 0ha1ar'/o! 3e0adore!) VG! !oi! o! =ilho! de Deu!L o! 3arti0i3ante! de 2Hn5(o i1ortal, !ere! !anto! e 3er=eito!) VG!, di/indade! !o2re a terra, 3e0adore!Q E 3e0ado 0ha1ar o ho1e1 de 3e0ador) D u1 li2elo !o2re a nature:a hu1ana)J Al@1 do 1ai!, !e =or 3re0i!o ad1itir Bue o! !ere! hu1ano! 3e0a1, ent(o o hindu!1o in!i!te e1 Bue 3ode1 !al/ar'!e a !i 1e!1o!)6"
89

o1o di!!e 9runner* JToda! a! outra! =or1a! de religi(o < !e1 1en0ionar a =ilo!o=ia < tenta1 re!ol/er o 3ro2le1a da 0ul3a N 3arte da inter/en5(o di/inal, e, 3ortanto, 0hega1 a u1a 0on0lu!(o 1arata. >ela! o ho1e1 @ 3ou3ado da hu1ilha5(o =inal de !a2er Bue, e1 /e: dele, o Mediador @ Bue1 de/e le/ar o 0a!tigo) A e!!e Fugo ele n(o 3re0i!a !u21eter'!e) Ele n(o @ dei+ado total1ente nu)J 6% Ma! n(o 3ode1o! =ugir N /ergonha de no! a3re!entar1o! nu! na 3re!en5a de Deu!) >(o adianta tentar1o! 0o2rir'no! 0o1o Ad(o e E/a no Fardi1) >o!!a! tentati/a! de autoFu!ti=i0a5(o !(o t(o intei! Buanto a! =olha! de =igueira do 3ri1eiro 0a!al) Te1o! de re0onhe0er a no!!a nude:, /er o !u2!tituto di/ino u!ando o! no!!o! tra3o! i1undo! e1 no!!o lugar, e 3er1itir Bue ele no! /i!ta 0o1 a !ua 3rG3ria Fu!ti5a) 6? >ingu@1 Fa1ai! o di!!e 1elhor do Bue Augu!tu! To3ladE e1 !eu hino i1ortal JRo0ha EternaJ* >ada 3o!!o, 1eu Senhor] >ada eu tenho a te o=ertar] Sou t(o !G u1 3e0ador Teu a13aro a !u3li0ar) Ro0ha eterna, 1o!tra, a!!i1, Tua gra5a e a1or 3or 1i1]

+erceira Parte
A /ealiza!"o da Cruz
' A Sal(a#!o dos Pecadores
Mo/ido 3ela 3er=ei5(o do !eu !anto a1or, Deu! e1 ri!to !u2!tituiu'!e 3or nG!, 3e0adore!) D e!!e o 0ora5(o da 0ru: de ri!to) Ele no! le/a agora a no! /oltar1o! do a0onte0i1ento 3ara a! !ua! 0on!eBSHn0ia!, do Bue a0onte0eu na 0ru: 3ara o Bue ela al0an5ou) $or Bue to1ou Deu! o no!!o lugar e le/ou o no!!o 3e0adoQ O Bue reali:ou ele 0o1 !eu auto'!a0ri=0io e !ua auto'!u2!titui5(oQ O >o/o Te!ta1ento dA trH! re!3o!ta! 3rin0i3ai! a e!!a! 3ergunta!, a! Buai! 3ode1o! re!u1ir 0o1 a! 3ala/ra! J!al/a5(oJ, Jre/ela5(oJ e J0onBui!taJ) O Bue Deu! =e: e1 ri!to 3or 1eio da 0ru: @ !al/ar'no!, re/elar'!e a !i 1e!1o e /en0er o 1al) >e!te 0a3tulo en=o0are1o! a !al/a5(o 1ediante a 0ru:) Seria di=0il e+agerar a 1agnitude da! 1udan5a! o0orrida! 0o1o re!ultado da 0ru:, tanto e1 Deu! Buanto e1 nG!, e!3e0ial1ente no! trato! de Deu! 0ono!0o e e1 no!!o rela0iona1ento 0o1 ele) Verdadeira1ente, Buando ri!to 1orreu e re!!urgiu dentre o! 1orto!, raiou u1 no/o dia, te/e in0io u1a no/a era) E!!e no/o dia @ o Jdia da !al/a5(oJ 6" orntio! 6*1"7, e a! 2Hn5(o! Jde t(o grande !al/a5(oJ 6Re2reu! "*%7 !(o t(o ri0a1ente di/er!a! Bue n(o 3ode1o! de=ini'la! adeBuada1ente) Seria1 ne0e!!Ario! 1uito! Buadro! 3ara retratA'la!) A!!i1 0o1o a igreFa de ri!to @ a3re!entada na E!0ritura 0o1o a !ua noi/a e o !eu 0or3o, 0o1o a! o/elha! do !eu re2anho e o! ra1o! da !ua /ideira, 0o1o a !ua no/a hu1anidade, !ua 0a!a ou =a1lia, 0o1o te13lo do E!3rito Santo e 3ilar e =ortale:a da /erdade, da 1e!1a =or1a a !al/a5(o de ri!to @ ilu!trada atra/@! da /i/ida i1age1 de ter1o! 0o1o J3ro3i0ia5(oJ, Jreden5(oJ, JFu!ti=i0a5(oJ e Jre0on0ilia5(oJ, o! Buai! !e 0on!titue1 o te1a de!te 0a3tulo) Al@1 do 1ai!, a3e!ar de a! i1agen! da igreFa !ere1 /i!ual1ente in0o13at/ei! 6n(o 3ode1o! 3er0e2er o 0or3o e a noi/a de ri!to ao 1e!1o te13o7, 0ontudo, 3or trA! de toda! en0ontra'!e a /erdade de Bue Deu! e!tA 0ha1ando u1 3o/o 3ara !i 1e!1o, a!!i1 ta12@1 a3e!ar de a! i1agen! da !al/a5(o !ere1 in0o13at/ei! 6Fu!ti=i0a5(o e reden5(o 0onFura1 re!3e0ti/a1ente 1undo! di/er!o! da lei e do 0o1@r0io7, 0ontudo, 3or trA! de toda! en0ontra'!e a /erdade de Bue Deu! e1 ri!to le/ou o no!!o 3e0ado e 1orreu a no!!a 1orte a =i1 de no! li2ertar do 3e0ado e da 1orte) Tai! i1agen! !(o au+lio! in' di!3en!A/ei! N 0o13reen!(o hu1ana de!!a doutrina) E o Bue tran!1ite1, 3or !ere1
9#

dada! 3or Deu!, @ /erdadeiro) Entretanto, n(o de/e1o! dedu:ir de!!a a=ir1ati/a Bue 0o13reender a! i1agen! @ e!gotar o !igni=i0ado da doutrina) $oi! al@1 da! i1agen! da e+3ia5(o Fa: o !eu 1i!t@rio, a! 3ro=unda! 1ara/ilha! Bue, 3en!o eu, ha/ere1o! de e+3lorar 3or toda a eternidade) A0ho Bue o ter1o Ji1agen!J da !al/a5(o 6ou da e+3ia5(o7 @ 1elhor Bue Jteoria!J da !al/a5(o) $oi! teoria! e1 geral !(o 0on0eito! a2!trato! e e!3e0ulati/o!, ao 3a!!o Bue a! i1agen! 22li0a! da o2ra da e+3ia5(o de ri!to !(o Buadro! 0on0reto!, e 3erten0e1 ao! dado! da re/ela5(o) >(o !(o e+3li0a5Ce! alternati/a! da 0ru:, Bue no! 3ro/He1 u1a /a' ria5(o da Bual e!0olher1o!, 1a! 0o13le1entare!, 0ada u1a 0ontri2uindo 0o1 u1a 3arte /ital ao todo) Tuanto N! i1agen!, a J3ro3i0ia5(oJ no! introdu: ao! rituai! de u1 !a0rArio, a Jreden5(oJ N! tran!a5Ce! do 1er0ado, a JFu!ti=i0a5(oJ ao! 3ro0edi1ento! de u1 tri2unal de lei, e a Jre0on0ilia5(oJ N! e+3eriHn0ia! de 0a!a ou =a1iliare!) Meu argu1ento @ Bue a J!u2!titui5(oJ n(o @ u1a JteoriaJ ou Ji1age1J Bue de/a !er 0olo0ada ao lado da! outra!, 1a!, 3elo 0ontrArio, o =unda1ento de toda! ela!, !e1 o Bual 3erde1 a =or5a de 0on/en0er) Se Deu! e1 ri!to n(o ti/e!!e 1orrido e1 no!!o lugar, n(o 3oderia ha/er 3ro3i0ia5(o, ne1 reden5(o, ne1 Fu!ti=i0a5(o, ne1 re0on0ilia5(o) Al@1 do 1ai!, toda! a! i1agen! tH1 in0io no Antigo Te!ta1ento, 1a! !(o ela2orada! e enriBue0ida! no >o/o, 3arti0ular1ente ao !ere1 direta1ente rela0ionada! a ri!to e N !ua 0ru:) Propicia!"o O! 0ri!t(o! o0identai! de gera5Ce! 3a!!ada! tinha1 2a!tante =a1iliaridade 0o1 a linguage1 da J3ro3i0ia5(oJ e1 rela5(o N 1orte de ri!to) $oi! a 92lia 0ont@1 trH! a=ir1a5Ce! e+3l0ita!, =eita! a ela 3or $aulo e Jo(o* $aulo* J) ) ) ri!to Je!u!L a Bue1 Deu! 3ro3X!, no !eu !angue, 0o1o 3ro3i0ia5(o, 1ediante a =@J 6Ro1ano! %*"?'"&7) Jo(o* JTe1o! Ad/ogado Funto ao $ai, Je!u! ri!to, o Fu!toL e ele @ a 3ro3i0ia5(o 3elo! no!!o! 3e0ado!))) >i!to 0on!i!te o a1or, n(o e1 Bue nG! tenha1o! a1ado a Deu!, 1a! Bue ele no! a1ou, e en/iou o !eu -ilho 0o1o 3ro3i0ia5(o 3elo! no!!o! 3e0ado!J 61 Jo(o "*1'"L ?*1#7) E12ora no!!o! ante3a!!ado! 0onhe0e!!e1 2e1 e!!e ti3o de linguage1, n(o Buer di:er Bue !e !entia1 N /ontade e1 u!A'la) J$ro3i0iarJ algu@1 !igni=i0a a3a:iguar ou 3a0i=i0ar a !ua ira) SerA, 3oi!, Bue Deu! !e enrai/e0eQ Se a!!i1 =or, 3ode1 o=erta! ou rituai! 3a0i=i0ar a !ua iraQ Ele a0eita !u2orno!Q Tai! 0on0eito! 3are0e1 1ai! 3ag(o! do Bue 0ri!t(o!) D 0o13reen!/el Bue ani1i!ta! 3ri1iti/o! 0on!idera!!e1 e!!en0ial a3la0ar a ira do! deu!e!, e!3rito! ou an0e!trai!, 1a! !(o no5Ce! 0o1o e!!a! digna! do Deu! do! 0ri!t(o!Q SerA Bue n(o de/a1o! 0re!0er e ultra3a!!A'la!Q E1 3arti0ular, de/e1o! real1ente 0rer Bue Je!u!, 1ediante a !ua 1orte, 3ro3i0iou a ira do $ai, indu':indo'o a a2rir 1(o dela, e olhar 3ara nG! 0o1 =a/or e1 /e: de iraQ on0eito! rude! de ira, !a0ri=0io e 3ro3i0ia5(o de/e1, de/era!, !er reFeitado!) >(o tH1 lugar na religi(o do Antigo Te!ta1ento, 1uito 1eno! na do >o/o) I!!o n(o Buer di:er, 3or@1, Bue n(o hA 0on0eito 22li0o de!!a! 0oi!a!) O Bue a E!0ritura no! re/ela @ u1a doutrina 3ura 6da Bual =ora1 e+3urgada! toda! a! /ulgaridade! 3ag(!7 da !anta ira de Deu!, !eu auto'!a0ri=0io a1oro!o e1 ri!to e a !ua ini0iati/a de de!/iar a !ua 3rG3ria ira) D G2/io Bue JiraJ e J3ro3i0ia5(oJ 6o a3la0ar a ira7 anda1 Funto!) Tuando a ira @ e+3urgada de id@ia! indigna!, a 3ro3i0ia5(o @ ta12@1 3urgada) O o3o!to ta12@1 @ /er ' dadeiro) S(o aBuele! Bue n(o 3ode1 a0eitar nenhu1 0on0eito da ira de Deu! Bue re3udia1 todo o 0on0eito de 3ro3i0ia5(o) $or e+e13lo, ei! o Bue di: o 3ro=e!!or A) T) Ran!on* JSe /o0H 3en!ar na ira 0o1o u1a atitude de Deu!, n(o 3oderA e/itar u1a teoria de 3ro3i0ia5(o) Ma! o >o/o Te!ta1ento Fa1ai! =ala da 3ro3i0ia5(o da ira, 3orBue n(o a 0on0e2e 0o1o u1a atitude de Deu!)J1 E e!!e 1al'e!tar 3ara 0o1 a! doutrina! da ira e da 3ro3i0ia5(o Bue te1 le/ado algun! teGlogo! a ree+a1inar o /o0a2ulArio 22li0o) TH1'!e 0on0entrado nu1 gru3o 3arti0ular
91

de 3ala/ra! o Bual te1 !ido tradu:ido 3or ter1o! J3ro3i0iatGrio!J, a !a2er o !u2!tanti/o hi!asmos 61 Jo(o "*"L ?*1#7, o adFeti/o hi!asterios 6Ro1ano! %*"&, onde 3ode ter !ido u!ado 0o1o !u2!tanti/o7 e o /er2o hi!as0omai 6Re2reu! "*1,L ta12@1 4u0a! 18*1% na 3a!!i/a, Bue, tal/e: de/e!!e !er tradu:ido 3or J!er 3ro3i0iado < ou 3ro30io < a 1i1, 3e0adorJ7) A 3ergunta 0ru0ial @ !e o o2Feto da a5(o e+3iatGria < Deu! ou o ho1e1) Se =or o 3ri1eiro, ent(o a 3ala/ra 0orreta @ J3ro3i0ia5(oJ 63a0i=i0a5(o de Deu!7L !e o lti1o, a 3ala/ra 0orreta @ Je+3ia5(oJ 6o0u3ando'!e 0o1 o 3e0ado e 0o1 a 0ul3a7) O teGlogo 2rit8ni0o Bue liderou e!!a tentati/a de reinter3reta5(o =oi ) R) Dodd) " Ei! o !eu 0o1entArio de Ro1ano! %*"&* JO !igni=i0ado tran!1itido) ) ) @ o da e+3ia5(o, n(o o da 3ro3i0ia5(o) A 1aioria do! tradutore! e do! 0o1entari!ta! e!tA erradaJ) % Ele e+3re!!a o3ini(o !i1ilar 0o1 rela5(o a 1 Jo(o "*", a !a2er, Bue a e+3re!!(o tradu:ida 3or Je+3ia5(o 3or no!!o! 3e0ado!J @ Jilegti1a, aBui 0o1o e1 outro! lugare!J) ? O argu1ento de ) R) Dodd, de!en/ol/ido 0o1 !ua 0o!tu1eira erudi5(o, era lingS!ti0o) Ele re0onhe0ia Bue no grego 3ag(o 6tanto o 0lA!!i0o 0o1o o 3o3ular7 o !entido nor1al do /er2o hi!as0onai era J3ro3i0iarJ ou Ja3la0arJ u1a 3e!!oa o=endida, e!3e0ial1ente u1a di/indade) Ma! negou Bue era e!!e o !eu !igni=i0ado no Fuda!1o helen!ti0o, 0o1o e/iden0iado 3ela Se3tuaginta, ou no >o/o Te!ta1ento) Ele argu1entou Bue na Se3tuaginta 0ipper 6o /er2o he2rai0o 3ara Je+3iarJ7 N! /e:e! era tradu:ido 3or outra! 3ala/ra! grega! Bue n(o hGas0omai. Bue !igni=i0a J3uri=i0arJ ou J3erdoarJL Bue Buando hi!as0omai 3ode !er tradu:ido 3or 0ipper o !igni=i0ado @ e+3ia5(o ou re1o5(o da i13ure:a) Ei! 0o1o ele re!u1e o a!!unto* KKo Fuda!1o helen!ti0o, 0o1o re3re!entado 3ela Se3tuaginta, n(o /H o K0ultu!K 0o1o u1 1eio de 3a0i=i0ar o de!3ra:er da Di/indade, 1a! 0o1o u1 1eio de li/rar o ho1e1 do 3e0ado)J & De/era!, na antigSidade, e1 geral 0ria'!e Bue Ja reali:a5(o de rituai! 3re!0rito!) ) ) tinha o /alor, 3or a!!i1 di:er, de u1 3odero!o de!in=etanteJ)6 $ortanto, 0on0lui ele, a! o0orrHn0ia! de hi!as0omai no gru3o de 3ala/ra! do >o/o Te!ta1ento de/ia1 !er inter3retada! da 1e!1a 1aneira) $or 1eio da !ua 0ru: Je!u! ri!to e+3iou o 3e0adoL ele n(o 3ro3i0iou a Deu!) A re0on!tru5(o do 3ro=e!!or Dodd, e12ora a0eita 3or 1uito! de !eu! 0onte13or8neo! e !u0e!!ore!, =oi !u21etida a rigoro!a 0rti0a 3or outro!, e1 3arti0ular 3elo Dr) 4eon Morri!, e 3elo Dr) Roger >i0ole) 8 A12o! 1o!trara1 Bue a! 0on0lu!Ce! de Dodd Re3ou!a/a1 ou e1 e/idHn0ia in0o13leta ou e1 dedu5Ce! Bue!tionA/ei!) $or e+e13lo, a !ua a/alia5(o do gru3o hi!as0omai no Fuda!1o helen!ti0o n(o =a: re=erHn0ia 617 ao! li/ro! do! 1a0a2eu!, e12ora 3erten5a1 N Se3tuaginta e 0ontenha1 /Aria! 3a!!agen! Bue trata1 da Jira do Todo'3odero!oJ !endo de!/iada ou 6"7 ao! e!0rito! de Jo!e=o, e de -il(o, e12ora nele!, 0o1o de1on!tra -riedri0h 9S0h!el, 3re/ale5a o !igni=i0ado de Ja3la0arJ)9 Tuanto N 0o13reen!(o do >o/o Te!ta1ento de!!a! 3ala/ra!, -) 9S0h!el re!!alta o Bue ) R) Dodd 3a!!a 3or 0i1a, Bue tanto na 3ri1eira 0arta de le1ente 6=inal do 3ri1eiro !@0ulo7 0o1o no J$a!tor de Rer1a!J 60o1e5o do !egundo + hi!as0omai @ 0la' ra1ente u!ada 0o1 re=erHn0ia N 3ro3i0ia5(o de Deu!) $ortanto, 3ara Bue a teoria de Dodd !eFa 0orreta a0er0a da Se3tuaginta e do u!o do >o/o Te!ta1ento, ele teria de 1anter Bue J=or1a1 u1 ti3o de ilha lingS!ti0a 0o1 3ou0o! 3re0edente! e1 te13o! anteriore!, 3ou0a 0on=ir1a5(o do! 0onte13or8neo!, e nenhu1 !eguidor e1 ano! 3o!te' riore!]J1# Ma! te1o! de de0larar Bue a te!e dele @ in0orreta) At@ no 3rG3rio 08non do Antigo Te!ta1ento hA /Ario! e+e13lo! e1 Bue 0ipper e hi!as0omai !(o u!ada! 0o1 re=erHn0ia N 3ro3i0ia5(o da ira do! ho1en! 60o1o Ja0G 3a0i=i0ando a E!a 0o1 3re!ente! e o !A2io a3a:iguando a ira do rei117 ou de Deu! 60o1o Ar(o e -in@ia! Bue de!/iara1 do! i!raelita! a ira di/ina1"7) Me!1o na! 3a!!agen! e1 Bue a tradu5(o natural @ J=a:er e+3ia5(o 3elo 3e0adoJ, o 0onte+to 1uita! /e:e! 0ont@1 1en5(o e+3l0ita N ira de Deu!, o Bue i13li0a Bue o 3e0ado hu1ano 3ode !er e+3iado !o1ente 3elo de!/io de!!a ira) 1% E!!e! e+e13lo!, re!!alta Roger >i0ole, !(o 0oerente! 0o1 o Ju!o 3redo1inante no grego 0lA!!i0o e no 0oin@, e1 Jo!e=o e -il(o, no! e!0ritore! 3atr!ti0o! e no! 1a0a2eu!J) 1? A 0on0lu!(o de 4eon Morri! 0o1 rela5(o ao Antigo Te!ta1ento @ Bue, e12ora hi!as0omai
9"

!eFa Ju1a 3ala/ra 0o13le+aJ, 0ontudo, Jo de!/io da ira de Deu! 3are0e re3re!entar u1 !u2!trato tei1o!o de !igni=i0ado do Bual todo! o! u!o! 3ode1 !er natural1ente e+3li0ado!J)1& O 1e!1o @ /erdade Buanto N! o0orrHn0ia! no >o/o Te!ta1ento) A de!0ri5(o de Je!u! 0o1o o hi!asmos e1 rela5(o ao! no!!o! 3e0ado! 61 Jo(o "*"L ?*1#7 3odia !er 0o13reendida 0o1o !igni=i0ando !i13le!1ente Bue ele o! tenha le/ado ou o! tenha 0an0elado) Ma! ta12@1 a=ir1a'!e Bue ele @ no!!o JAd/ogado Funto ao $aiJ 6"*17, o Bue i13li0a o de!3ra:er daBuele 3erante Bue1 ele a3ela a ne!!a 0au!a) Tuanto N 3a!!age1 de Ro1ano! %, o 0onte+to @ deter1inati/o) Tuer tradu':a1o! hi!asterion no /er!0ulo "& 3or Jo lugar da 3ro3i0ia5(oJ 6i!to @, 3ro3i0iatGrio, 0o1o e1 Re2reu! 9*&7, Buer 3or Jo 1eio da 3ro3i0ia5(o 6i!to @, u1 !a0ri=0io 3ro3i0iatGrio7, o Je!u! Bue @ a!!i1 de!0rito @ de!ignado 3or Deu! 0o1o o re1@dio 3ara a 0ul3a uni/er!al hu1ana !o2 a !ua ira, ira Bue, 3ara de1on!trar, $aulo ne0e!!itou de doi! 0a3tulo! e 1eio) o1o 4eon Morri! Fu!ta1ente 0o1enta* JA ira te1 o0u3ado u1 lugar t(o i13ortante no 3rin0i3al argu1ento le/antado ne!ta !e5(o Bue !o1o! Fu!ti=i0ado! e1 3ro0urar algu1a e+3re!!(o indi0ati/a de !eu 0an0ela1ento no 3ro0e!!o Bue tra: a !al/a5(oJ) 16 D /erdade Bue e1 Re2reu! "*1, hi!as0omai @ u1 /er2o tran!iti/o, tendo 3or o2Feto Jo! 3e0ado! do 3o/oJ) $oderia, 3ortanto, !er tradu:ido 3or Je+3iarJ ou J=a:er e+3ia5(oJ) ontudo, e!!e !igni=i0ado n(o @ indu2itA/el) Se 0on0eder1o! Bue ) R) Dodd tenha 3erdido o !eu argu1ento lingS!ti0o, ou Bue, 3elo 1eno!, n(o J3ro/ouJ o !eu 0a!o, e Bue o gru3o de 3ala/ra! hi!as0omai !igni=i0a J3ro3i0ia5(oJ e n(o Je+3ia5(oJ, re!ta'no! ainda 0o1o retratar a ira de Deu! e o !eu de!/io) D =A0il 0ari0aturA'la! de tal 1odo Bue a! de!3e5a1o! 0o1o rid0ula!) -oi i!!o o Bue =e: Pillia1 >eil na !eguinte 3a!!age1* D digno de nota Bue a e!0ola teolGgi0a de J=ogo e en+o=reJ Bue !e deleita e1 id@ia! 0o1o a! Bue di:e1 Bue ri!to =oi =eito u1 !a0ri=0io a =i1 de a3a:iguar u1 Deu! irado, ou Bue a 0ru: =oi u1a tran!a5(o legal na Bual u1a /ti1a ino0ente @ =or5ada a 3agar a 3ena do! 0ri1e! de outro, u1a 3ro3i0ia5(o de u1 Deu! !e/ero n(o en0ontra a3oio e1 $aulo) E!ta! no5Ce! entrara1 na teologia 0ri!t( 3or 1eio da 1ente legali!ta do! 0l@rigo! 1edie/ai!L n(o !(o o 0ri!tiani!1o 22li0o)1, Ma! @ 0laro Bue i!!o n(o @ ne1 o ri!tiani!1o da 92lia e1 geral, ne1 o de $aulo e1 3arti0ular) E de du/idar Bue algu@1 Fa1ai! tenha 0rido e1 0on!tru5(o t(o gro!!eira 0o1o e!!a) $oi! !(o no5Ce! 3ag(! da 3ro3i0ia5(o, re0o2erta! !o1ente 3or u1a 0a3a 0ri!t( 1uito =ina) Se Bui!er1o! de!en/ol/er u1a doutrina da 3ro3i0ia5(o /erdadeira' 1ente 22li0a, ne0e!!itare1o! di!tingui'la da! id@ia! 3ag(! e1 trH! 3onto! 0ru0iai!, rela0ionado! ao 1oti/o da ne0e!!idade da 3ro3i0ia5(o, Bue1 a =e: e o Bue ela @) $ri1eiro, o 1oti/o 3elo Bual a 3ro3i0ia5(o @ ne0e!!Aria @ Bue o 3e0ado !u!0ita a ira de Deu!) I!!o n(o Buer di:er 60o1o te1e1 o! ani1i!ta!7 Bue ele @ 0a3a: de e+3lodir N 1ai! tri/ial 3ro/o0a5(o, 1uito 1eno! Bue ele 3erde a! e!tri2eira! 3or nenhu1 1oti/o a3arente) $oi! nada hA de 0a3ri0ho!o ou ar2itrArio no !anto Deu!) >e1 Fa1ai! ele @ ira!0/el, 1ali0io!o, ran0oro!o ou /ingati/o) A ira dele n(o @ 1i!terio!a ne1 irra0ional) Ja1ai! @ i13re/i!/el, 1a! !e13re 3re/i!/el 3or !er 3ro/o0ada 3elo 1al e 3elo 1al !o1ente) A ira de Deu!, 0o1o e+a1ina1o! 0o1 1ai! detalhe! no 0a3tulo ?, @ o !eu antagoni!1o =ir1e, 0on!tante, 0ontnuo e de!0o13ro1etido 3ara 0o1 o 3e0ado e1 toda! a! !ua! =or1a! e 1ani=e!ta5Ce!) E1 re!u1o, a ira de Deu! e!tA 1undo! N 3arte da no!!a) O Bue 3ro/o0a a no!!a ira 6a /aidade =erida7 Fa1ai! 3ro/o0a a deleL o Bue 3ro/o0a a ira dele 6o 1al7 rara1ente 3ro/o0a a no!!a) Segundo, Bue1 =a: a 3ro3i0ia5(oQ >u1 0onte+to 3ag(o @ !e13re !ere! hu1ano! Bue 3ro0ura1 de!/iar a ira di/ina 1ediante a reali:a5(o 1eti0ulo!a de rituai!, ou atra/@! da re0ita5(o de =Gr1ula! 1Agi0a!, ou 3or 1eio de o=ere0i1ento de !a0ri=0io! 6/egetai!, ani1ai! e at@ 1e!1o hu1ano!7) $en!a1 Bue tai! 3rAti0a! a3laBue1 a di/indade o=endida) Ma! o e/angelho 0o1e5a 0o1 a a=ir1a5(o ou!ada de Bue nada do Bue 3o!!a1o! =a:er, di:er, o=ere0er ou at@ 1e!1o dar 3ode 0o13en!ar o! no!!o! 3e0ado!
9%

ne1 a=a!tar a ira di/ina) >(o hA 3o!!i2ilidade algu1a de 2aFular1o!, !u2ornar1o! ou 3er!uadir1o! Deu! a no! 3erdoar, 3oi! nada 1ere0e1o! da! !ua! 1(o! a n(o !er o Fulga1ento) >e1, 0o1o FA /i1o!, te1 ri!to, 3or 1eio do !eu !a0ri=0io, 3re/ale0ido !o2re Deu! a =i1 de Bue ele no! 3erdoe) >(o, =oi o 3rG3rio Deu! Bue, e1 !ua 1i!eri0Grdia e gra5a, to1ou a ini0iati/a) E!!e =ato FA e!ta/a 0laro no Antigo Te!ta1ento, 3oi! nele o! !a0ri=0io! era1 re0onhe0ido! n(o 0o1o o2ra! hu1ana!, 1a! 0o1o dAdi/a! di/ina!) Ele! n(o torna/a1 a Deu! gra0io!oL era1 3ro/ido! 3or u1 gra0io!o Deu! a =i1 de Bue 3ude!!e agir gra0io!a1ente 3ara 0o1 o !eu 3o/o 3e0a1ino!o) JEu /o'lo tenho dado !o2re o altarJ, di!!e Deu! a re!3eito do !angue do !a0ri=0io, J3ara =a:er e+3ia5(o 3ela! /o!!a! al1a!J 64e/ti0o 1,*117) E o >o/o Te!ta1ento re0onhe0e e!!a /erdade 0o1 1ai! 0lare:a, e n(o 1eno! o! te+to! 3rin0i3ai! a0er0a da 3ro3i0ia5(o) O 3rG3rio Deu! Ja3re!entouJ ou J3ro3X!J a Je!u! ri!to 0o1o !a0ri=0io 3ro3i0iatGrio 6Ro1ano! %*"&7) >(o @ Bue tenha1o! a1ado a Deu!, 1a! Bue ele no! a1ou e en/iou o !eu -ilho 0o1o 3ro3i0ia5(o 3elo! no!!o! 3e0ado! 61 Jo(o ?*1#7) >(o 3ode1o! en=ati:ar de1ai! Bue o a1or de Deu! @ a =onte, e n(o a 0on!eBSHn0ia da e+3ia5(o) o1o o e+3re!!ou $) T) -or!Eth* JA e+3ia5(o n(o a!!egurou a gra5a, 1a! =luiu delaJ)18 Deu! n(o no! a1a 3orBue ri!to 1orreu 3or nG!L ri!to 1orreu 3or nG! 3orBue Deu! no! a1ou) D a ira de Deu! Bue ne0e!!ita/a !er 3ro3i0iada, @ o a1or de Deu! Bue =e: a 3ro3i0ia5(o) Se 3uder1o! di:er Bue a 3ro3i0ia5(o J1udou a Deu!J ou Bue 3or 1eio dela ele 1udou a !i 1e!1o, e!0lare5a1o! Bue a !ua 1udan5a n(o =oi da ira 3ara o a1or, da ini1i:ade 3ara a gra5a, /i!to Bue o !eu 0arAter @ i1utA/el) O Bue a 3ro3i0ia5(o 1udou =oi o! !eu! trato! 3ara 0ono!0o) JA di!tin5(o Bue eu 3e5o Bue /o0H! o2!er/e1J, e!0re/eu $) T) -or!Eth, @ Jentre u1a 1udan5a de !enti1ento e u1a 1udan5a de trata1ento) ) ) o !enti1ento de Deu! 3ara 0ono!0o Fa1ai! ne0e!!itou 1udar) Ma! o trata1ento de Deu! 0o1 re=erHn0ia a nG!, o rela0iona1ento 3rAti0o de Deu! 3ara 0ono!0o < e!!e te/e de 1udarJ)19 Ele no! 3erdoou e no! re0e2eu no lar) Ter0eiro, Bual =oi o !a0ri=0io 3ro3i0iatGrioQ >(o =oi ani1al, /egetal ne1 1ineral) >(o =oi u1a 0oi!a, 1a! u1a 3e!!oa) E a 3e!!oa Bue Deu! o=ere0eu n(o =oi algu@1 1ai!, u1a 3e!!oa hu1ana ou u1 anFo, ne1 1e!1o o !eu -ilho 0on!iderado 0o1o algu@1 di!tinto dele ou e+terior a !i 1e!1o) >(o, ele o=ere0eu'!e a !i 1e!1o) Ao dar o !eu -ilho, ele e!ta/a dando a !i 1e!1o) o1o e!0re/eu re3etida1ente \arl 9arth* J-oi o -ilho de Deu!, i!to @, o 3rG3rio Deu!J) $or e+e13lo, Jo =ato de Bue =oi o -ilho de Deu!, de Bue =oi o 3rG3rio Deu!, Bue1 to1ou o no!!o lugar no OGlgota e, atra/@! de!!e ato, no! li2ertou da ira e do Fu:o di/ino, re/ela 3ri1eiro a i13li0a5(o total da ira de Deu! e a !ua Fu!ti5a 0ondenadora e 3uniti/aJ) Re3eti1o!, J3orBue =oi o -ilho de Deu!, i!to @, o 3rG3rio Deu!, Bue to1ou o no!!o lugar na Se+ta'-eira da $ai+(o, 3ara Bue a !u2!titui5(o =o!!e e=i0a: e 3ude!!e a!!egurar'no! a re0on0ilia5(o 0o1 o Deu! Fu!to) ) ) So1ente Deu!, no!!o Senhor e riador, 3oderia 0olo0ar'!e 0o1o no!!a !eguran5a, 3oderia to1ar o no!!o lugar, 3oderia !o=rer a 1orte eterna e1 no!!o lugar 0o1o 0on!eBSHn0ia de no!!o! 3e0ado! de tal 1odo Bue ela =o!!e =inal1ente !o=rida e /en0ida)J "# E tudo i!!o, e!0lare0e 9arth, =oi e+3re!!(o n(o !o1ente da !antidade da Fu!ti5a di/ina, 1a! ta12@1 da! J3er=ei5Ce! do a1or di/inoJL de/era!, do J!anto a1or di/inoJ) $ortanto, o 3rG3rio Deu! e!tA no 0ora5(o de no!!a re!3o!ta N! trH! 3ergunta! a0er0a da 3ro3i0ia5(o di/ina) D o 3rG3rio Deu! Bue, e1 ira !anta, ne0e!!ita !er 3ro3i0iado, o 3rG3rio Deu! Bue, e1 !anto a1or, re!ol/eu =a:er a 3ro3i0ia5(o, e o 3rG3rio Deu! Bue, na 3e!!oa do !eu -ilho, 1orreu 3ela 3ro3i0ia5(o do! no!!o! 3e0ado!) A!!i1, Deu! to1ou a !ua 3rG3ria ini0iati/a a1oro!a de a3a:iguar !ua 3rG3ria ira Fu!ta le/ando'a e1 !eu 3rG3rio !er no !eu 3rG3rio -ilho ao to1ar o no!!o lugar e 1orrer 3or nG!) >(o hA nenhu1a gro!!eria aBui Bue e/oBue o no!!o rid0ulo, a3ena! a 3ro=unde:a do !anto a1or Bue e/o0a a no!!a adora5(o) Ao 3ro0urar, a!!i1, de=ender e rein!tituir a doutrina 22li0a da 3ro3i0ia5(o, n(o te1o! inten5(o algu1a de negar a doutrina 22li0a da e+3ia5(o) E12ora de/a1o! re!i!tir a toda
9?

tentati/a de !u2!tituir a 3ro3i0ia5(o 3ela e+3ia5(o, da1o! 2oa!'/inda! a toda! a! tentati/a! Bue 3ro0ura1 /H'la! unida! na !al/a5(o) A!!i1 -) 9S0h!el e!0re/eu Bue 2hi!asmos. ) ) @ a a5(o na Bual Deu! @ 3ro3i0iado e o 3e0ado e+3iadoJ) "1 O Dr) Da/id Pell! ela2orou !u0inta1ente !o2re e!!a id@ia* >o 3en!a1ento 3aulino o ho1e1 @ alienado de Deu! 3elo 3e0ado e Deu! @ alienado do ho1e1 3ela ira) D na 1orte !u2!tituti/a de ri!to Bue o 3e0ado @ /en0ido e a ira de!/iada, de 1odo Bue Deu! 3o!!a olhar 3ara o ho1e1 !e1 de!3ra:er, e o ho1e1 olhar 3ara Deu! !e1 te1or) O 3e0ado @ e+3iado, e Deu! 3ro3i0iado) "" /eden!"o $a!!are1o! agora da J3ro3i0ia5(oJ 3ara a Jreden5(oJ) Ao 3ro0urar1o! 0o13reender a reali:a5(o da 0ru:, a! i1agen! 1uda1 do !antuArio 3ara o 1er0ado, do reino 0eri1onial 3ara o 1er0antil, do! rituai! religio!o! 3ara a! tran!a5Ce! 0o1er0iai!) $oi!, no Bue te1 de 1ai! 2A!i0o, Jredi1irJ @ 0o13rar ou 0o13rar de /olta, Buer 0o1o u1a tran!a5(o 0o1er0ial Buer 0o1o u1 re!gate) Ine/ita/el1ente, 3oi!, a Hn=a!e da i1age1 redentora !e en0ontra e1 no!!o e!tado de3lorA/el < de/era!, no!!o 0ati/eiro < no 3e0ado Bue tornou ne0e!!Ario u1 ato de !al/a5(o di/ina) A J3ro3i0ia5(oJ en=o0a a ira de Deu! a Bual =oi a3la0ada 3ela 0ru:L a Jreden5(oJ 0entrali:a'!e na 1A !itua5(o do! 3e0adore! da Bual =ora1 re!gatado! 3ela 0ru:) E Jre!gateJ @ a 3ala/ra 0orreta a !er u!ada) A! 3ala/ra! grega! !(troo 6geral1ente tradu:ida 3or Jredi1irKK7 e apo!(trosis 6Jreden5(oJ7 deri/a1'!e de !(tron 6Ju1 re!gateJ ou Jo 3re5o da !olturaJ7, Bue era u1 ter1o Bua!e t@0ni0o no 1undo antigo 3ara a 0o13ra ou a 1a'nu1i!!(o de u1 e!0ra/o) E1 /i!ta do Ju!o in/ariA/el de autore! !e0ulare!J, a !a2er, Bue e!!e gru3o de 3ala/ra! !e re=ere a Ju1 3ro0e!!o Bue en/ol/e a li2era5(o atra/@! do 3aga1ento de u1 3re5o de re!gateJ, "% 1uita! /e:e! 2e1 0u!to!o, e!0re/eu 4eon Morri!, n(o te1o! li2erdade algu1a de diluir o !eu !igni=i0ado nu1a li2era5(o /aga e at@ 1e!1o 2arata) -o1o! Jre!gatado!J 3or ri!to, n(o 1era1ente Jredi1ido!J ou Jli2erto!J 3or ele) 9) 9) Par=ield tinha ra:(o e1 re!!altar Bue e!ta1o! Ja!!i!tindo Funto ao leito de 1orte de u1a 3ala/ra) D tri!te te!te1unhar a 1orte de BualBuer 0oi!a digna < at@ 1e!1o de u1a 3ala/ra) E 3ala/ra! digna! real1ente 1orre1, 0o1o BualBuer outra 0oi!a digna < !e n(o 0uidar1o! 2e1 dela!)J Mai! tri!te ainda @ Ja 1orte no 0ora5(o do! ho1en! daBuilo Bue a! 3ala/ra! re3re!enta1J) "? Ele !e re=eria N 3erda da !ua gera5(o de u1 !en!o de gratid(o NBuele Bue 3agou o no!!o re!gate) >o Antigo Te!ta1ento, a 3ro3riedade, o! ani1ai!, a! 3e!!oa! e a na5(o era1 todo! Jredi1ido!J 3elo 3aga1ento de 0erta Buantia) O direito 6e 1e!1o o de/er7 de =a:er o 3a3el do J3arente re!gatadorJ e 0o13rar de /olta a 3ro3riedade Bue =ora alienada, a =i1 de 0on!er/A'la na =a1lia ou tri2o, @ ilu!trado no 0a!o de 9oa: e no de Jere1ia!) "& Tuanto ao! ani1ai!, o! 1a0ho! 3ri1ogHnito! de todo o gado 3erten0ia1 3or direito a _a/@L o! 2urro! e o! ani1ai! i13uro!, 0ontudo, 3odia1 !er redi1ido! 6i!to @, 0o13rado! de /olta7 3elo dono)"6 >o 0a!o do! i!raelita!, 0ada u1 tinha de 3agar u1 Jre!gate 3ela !ua /idaJ na @3o0a do 0en!o na0ionalL o! =ilho! 3ri1ogHnito! 6o! Buai! de!de a $A!0oa 3erten0ia1 a Deu!7, e e!3e0ial1ente aBuele! Bue e+0edia1 o n1ero do! Ie/ita! Bue o! !u2!titua1, tinha1 de !er redi1ido!L o dono de u1 touro notoria1ente 3erigo!o Bue 1ata!!e u1 ho1e1 a 0hi=rada!, de/ia !er 1orto, a 1eno! Bue re1i!!e a !ua /ida 1ediante o 3aga1ento de 0erta 1ultaL o i!raelita 3o2re Bue =oi =or5ado a !e /ender N e!0ra/id(o 3odia 1ai! tarde redi1ir a !i 1e!1o ou !er redi1ido 3or u1 3arente) ", E1 todo! e!!e! 0a!o! de Jreden5(oJ ha/ia u1a inter/en5(o 0u!to!a e de0i!i/a) Algu@1 3aga/a o 3re5o ne0e!!Ario 3ara li2ertar a 3ro3riedade da hi3ote0a, o! ani1ai! do 1ata' douro, e a! 3e!!oa! da e!0ra/id(o, at@ 1e!1o da 1orte) E Buanto N na5(oQ erta1ente o /o0a2ulArio da reden5(o =oi u!ado 3ara de!0re/er a li2erta5(o de I!rael tanto da e!0ra/id(o no Egito "8 Buanto do e+lio na 9a2ilXnia)"9 Ma! ne!!e 0a!o, /i!to Bue o re1ador n(o era u1 !er hu1ano, 1a! o 3rG3rio Deu!, 3ode1o! ainda a=ir1ar Bue Jredi1irJ @ Jre!gatarJQ Tue 3re5o te/e _a/@ de 3agar a =i1 de re1ir o
9&

!eu 3o/oQ 9) -) Pe!0ott 3are0e ter !ido o 3ri1eiro a !ugerir a re!3o!ta* Ja id@ia do e+er00io de u1a 3odero!a =or5a, a id@ia de Bue a Kreden5(oK 0u!ta 1uito, e!tA 3re!ente e1 todo! o! lugare!J)%# Par=ield a13liou e!!e 3en!a1ento* Ja id@ia de Bue a reden5(o do Egito =oi o e=eito de u1 grande ga!to de 3oder di/ino e no !entido de Bue 0u!tou 1uito, te1 3roe1inHn0ia na! alu!Ce! Bue a ela !e =a:e1, e 3are0e 0on!tituir a id@ia 0entral Bue !e 3ro0ura tran!1itirJ)%1 $oi! Deu! re1iu a I!rael J0o1 u1 2ra5o e!tendidoJ e J0o1 1(o 3odero!aJ)%" on0lu1o! Bue a reden5(o sempre e+igiu o 3aga1ento de u1 3re5o, e Bue a reden5(o de I!rael 3or _a/@ n(o =oi e+0e5(o) At@ aBui, re!u1e Par=ield, Jo 0on0eito do 3aga1ento de u1 3re5o, intrn!e0o no !utrousthai @ 3re!er/ado) ) ) U1a reden5(o !e1 u1 3re5o 3ago @ t(o anX1ala Buanto a tran!a5(o de /enda !e1 a tro0a de dinheiroJ) %% Ao entrar1o! no >o/o Te!ta1ento e e+a1inar1o! !eu en!ino a re!3eito da reden5(o, de i1ediato atinge1'no! dua! 1udan5a!) E12ora ainda !eFa inerente o 0on0eito de Bue aBuele! Bue ne0e!!ita1 de reden5(o !e en0ontra1 e1 1A !itua5(o e Bue !G 3ode1 !er redi1ido! 1ediante o 3aga1ento de u1 3re5o, 0ontudo agora a 1A !itua5(o @ 1oral e1 /e: de 1aterial, e o 3re5o @ a 1orte e+3iatGria do -ilho de Deu!) E!!a 3arte FA !e e/iden0ia no =a1o!o dito de re!gate de Je!u!, o Bual, no >o/o Te!ta1ento, @ =unda1ental N doutrina da reden5(o* JO 3rG3rio -ilho do ho1e1, n(o /eio 3ara !er !er/ido, 1a! 3ara !er/ir e dar a !ua /ida e1 re!gate 3or 1uito!J 6Mar0o! 1#*?&7) A linguage1 =igurada !u2entende Bue !o1o! 0on!er/ado! e1 0ati/eiro do Bual !o1ente o 3aga1ento de u1 re!gate no! 3ode li2ertar, e Bue o re!gate @ nada 1eno! Bue a 3rG3ria /ida do Me!!ia!) A no!!a /ida @ 0on=i!0adaL a dele !erA !a0ri=i0ada) -) 9S0h!el 0erta1ente te1 ra:(o e1 di:er Bue a a=ir1a5(o J!e1 d/ida algu1a i13li0a !u2!titui5(oJ) A 0o12ina5(o do! doi! adFeti/o! na e+3re!!(o grega anti!(tron h(per po!!on 6literal1ente* Ju1 re!gate no lugar de e 3or 0au!a de 1uito!J7 dei+a e!!a id@ia 2e1 0lara) JA 1orte de Je!u! !igni=i0a Bue lhe a0onte0e o Bue teria a0onte0ido a 1uito!) Da to1ar ele o no!!o lugarJ) %? U1a e+3re!!(o 3aralela 6tal/e: u1 e0o da anterior7 o0orre e1 1 Ti1Gteo "*&'6* J ri!to Je!u!) ) ) O Bual a !i 1e!1o !e deu e1 re!gate 3or todo!J) D in!truti/o Bue Jo!e=o, hi!toriador Fudai0o, ao de!0re/er a /i!ita do general ro1ano ra!!u! ao te13lo de Jeru!al@1 e1 &?'&% a) , 0o1 a inten5(o de !aBuear o !antuArio, tenha u!ado linguage1 !e1elhante) U1 !a0erdote 0ha1ado Elea:ar, Bue era guardi(o do! te!ouro! !agrado!, deu'lhe u1a grande 2arra de ouro 6no /alor de 1#)### !ido!7 0o1o !(tron anii panton. 0uFa tradu5(o @* Ju1 re!gate e1 lugar de tudoJ) I!to @, a 2arra de ouro era o=ere0ida 0o1o u1 !u2!tituto 3elo! te!ouro! do Te13lo) %& Tual @, 3oi!, a di=0il !itua5(o hu1ana da Bual n(o 3ode1o! no! li2ertar e Bue torna ne0e!!Aria a no!!a reden5(oQ Vi1o! Bue no Antigo Te!ta1ento o 3o/o era redi1ido de /ariada! e !@ria! !itua5Ce! !o0iai! 0o1o d/ida, 0ati/eiro, e!0ra/id(o, e+lio e e+e0u5(o) Ma! o 0ati/eiro de Bue ri!to no! li2ertou @ 1oral) E!!a e!0ra/id(o agora @ de!0rita 0o1o no!!a! Jtran!gre!!Ce!J ou J3e0ado!J 6/i!to Bue e1 doi! /er'!0ulo!'0ha/e Jreden5(oJ @ !inXni1o de J3erd(o do! 3e0ado!J %67, 0o1o Ja 1aldi5(o da leiJ 6a !a2er, o Fu:o di/ino Bue ela 3ronun0ia !o2re o! in=ratore! da lei7, %, e 0o1o Jo /o!!o =til 3ro0edi1ento Bue /o!!o! 3ai! /o! legara1J)%8 Entretanto, ne1 1e!1o a no!!a li2erta5(o de!te! 0ati/eiro! 0o13leta a no!!a reden5(o) RA 1ai! 3ela =rente) $oi! ri!to Ja !i 1e!1o !e deu 3or nG!, a =i1 de re1ir'no! de toda iniBSidadeJ,%9 a =i1 deli2ertar'no! de todos o! dano! da Tueda) Ainda n(o e+3eri1enta1o! e!!a li2erta5(o) A!!i1 0o1o o 3o/o de Deu! do Antigo Te!ta1ento, e12ora FA re1ido! do e+lio do Egito e da 9a2ilXnia, ainda aguarda/a1 a 3ro1e!!a de u1a reden5(o 1ai! 3lena, Je!3era/a1 a reden5(o de Jeru!al@1J,?# da 1e!1a =or1a o 3o/o de Deu! do >o/o Te!ta1ento, e12ora FA re1ido! da 0ul3a e do Fu:o, ainda aguarda1 Jo dia da reden5(oJ no Bual !ere1o! tornado! 3er ' =eito!) >e!!a e!3eran5a e!tA in0luda a Jreden5(o do! no!!o! 0or3o!J) >e!!a altura toda a 0ria5(o Bue ge1e !erA li2ertada de !eu 0ati/eiro N 0orru35(o e le/ada a 3artilhar da li2erdade da glGria do! =ilho! de Deu!) >e!!e nteri1, o E!3rito Santo Bue e1 nG! ha2ita
96

@ o !elo, a garantia e a! 3ri10ia! de no!!a reden5(o =inal) ?1 So1ente ent(o ri!to no! terA redi1ido 6e ao Uni/er!o7 de todo 3e0ado, dor, =utilidade e 0orru35(o) Segundo, tendo 0on!iderado a di=0il !itua5(o da &ua! =o1o! re1ido!, ne0e!!ita1o! 0on!iderar o 3re5o pe!o &ua!. =o1o! re1ido!) O >o/o Te!ta1ento Fa1ai! le/a a i1age1 ao 3onto de indi0ar a Bue1 =oi 3ago o re!gate, 1a! n(o dei+a d/ida nenhu1a a0er0a do 3re5o* =oi o 3rG3rio ri!to) $ara 0o1e5ar, hou/e o 0u!to da en0arna5(o, da entrada e1 no!!a 0ondi5(o a =i1 de al0an5ar'no!) Di:'!e'no! Bue JDeu! en/iou !eu -ilho, na!0ido de 1ulher, na!0ido !o2 a lei, 3ara re!gatar o! Bue e!ta/a1 !o2 a leiJ 6OAlata! ?*?'&7) Joa0hi1 Jere1ia! indaga !e $aulo e!ta/a =a:endo re=erHn0ia ao Jdra1Ati0o ato de entrar na e!0ra/id(o a =i1 de re!gatar u1 e!0ra/oJ, a!!i1 0o1o dar o 0or3o 3ara !er Buei1ado 61 orntio! 1%*%7 3ode re=erir'!e a !er J1ar0ado 0o1 a 1ar0a do e!0ra/oJ) ?" Al@1 da en0arna5(o, 0ontudo, e!ta/a a e+3ia5(o) A =i1 de reali:A'la ele deu'!e Ja !i 1e!1oJ 61 Ti1Gteo "*6L =ito "*1?7 ou a !ua J/idaJ 6!ua ps(che. Mar0o! 1#*?&7, 1orrendo !o2 a 1aldi5(o da lei 3ara re!gatar'no! dela 6OAlata! %*1%7) Toda/ia, ao indi0ar o grande 3re5o 3ago 3or ri!to a =i1 de no! re!gatar, a 3ala/ra 1ai! 0o1u1 Bue o! autore! do >o/o Te!ta1ento u!ara1 n(o =oi ne1 Jele 1e!1oJ ne1 !ua J/idaJ, 1a! !eu J!angueJ) >(o =oi J1ediante 0oi!a! 0orru3t/ei!, 0o1o 3rata ou ouroJ; e!0re/eu $edro, JBue =o!te! re!gatado!) ) ) 1a! 3elo 3re0io!o !angue, 0o1o de 0ordeiro !e1 de=eito e !e1 1A0ula, o !angue de ri!toJ 61 $edro 1*18'197) O e!0ritor da 0arta ao! Re2reu!, i1er!o 0o1o e!ta/a na! =igura! !a0ri=i0iai!, re!!altou Bue ri!to =oi /ti1a e ta12@1 !a0erdote, /i!to Bue J3elo !eu 3rG3rio !angue, entrou no Santo do! Santo!J, ?% Ma! o Bue !e Buer di:er 0o1 J!angueJ de ri!toQ Todo! 0on0orda1 e1 Bue !angue !e re=ere N !ua 1orte, 1a! e1 Bue !entidoQ o1 2a!e na tr3li0e a=ir1ati/a de 4e/ti0o 1,*11'1? de Bue Ja /ida da 0arne e!tA no !angueJ, ou Bue Ja /ida de toda 0arne @ o !eu !angueJ, e na a=ir1ati/a ainda 1ai! e+3l0ita de DeuteronX1io 1"*"% de Bue Jo !angue @ a /idaJ, 0erto! teGlogo! 2rit8ni0o!, no =inal do !@0ulo 3a!!ado, de!en/ol/era1 u1a teoria e!tranha1ente 3o3ular de Bue o !angue de ri!to re3re!enta n(o a !ua 1orte 1a! a !ua /ida, Bue @ li2erada atra/@! da 1orte e a!!i1 3o!to N no!!a di!3o!i5(o) Vin0ent TaElor, ) R) Dodd e at@ 1e!1o $) T) -or!Eth e!ta/a1 entre o! Bue de!en/ol/era1 e!!a id@ia) Entretanto, a orige1 de!!a teoria re1onta ao Coment-rio das Epsto!as de Joo 6188%7 de 9) -) Pe!0ott, no Bual ele e!0re/eu* Mediante o tran!2ordar do Sangue a /ida Bue nele e!ta/a n(o =oi de!truda, e12ora ti/e!!e !ido !e3arada do organi!1o a Bue ante! ha/ia /i/i=i0ado) ) ) A!!i1, dua! id@ia! di!tinta! =ora1 in0luda! no !a0ri=0io da /ti1a, a 1orte 3elo derra1a1ento do !eu !angue, e a li2era5(o, 3or a!!i1 di:er, do 3rin03io da /ida 3elo Bual ela =oi ani1ada, de 1odo Bue e!ta /ida =oi 3o!ta N di!3o!i5(o 3ara outro =i1) ?? O !angue de ri!to =oi a !ua /ida 3ri1eira1ente dada por nG! e ent(o dada a nG!) E1 !eu 0o1entArio 3o!terior !o2re a 0arta ao! Re2reu!, Pe!0ott ainda en!ina/a o 1e!1o 0on0eito) Sangue @ /ida J/i!to 0o1o ainda /i/oJ, e Jo !angue derra1ado @ energia) ) ) 3o!ta N di!3o!i5(o de outro!J ) ?& Ja1e! DenneE =oi =ran0o e1 reFeitar e!!a te!e) >o !eu li/ro A Morte de Cristo 619#"7 ele in!tou 0o1 !eu! leitore! a n(o adotare1 Jo e!tranho 0a3ri0ho Bue =a!0inou a Pe!t0ottJ, Bue, no !angue de ri!to, =a:ia di!tin5(o entre !ua 1orte e a !ua /ida, entre !eu !angue derra1ado e o=ere0ido e !ua /ida entregue e li2erada 3elo! ho1en!) JOu!o di:erJ, 0ontinuou ele, JBue =anta!ia 1ai! in=undada Fa1ai! a!!o12rou e 3ertur2ou a inter3reta5(o de BualBuer 3arte da E!0rituraJ) Ent(o, e1 19?8 Alan Sti22 3u2li0ou !eu e+0elente 1onGgra=o TEn'dale, o Bual de/ia ter 3o!to a de!0an!ar 3ara !e13re e!!e =anta!1a) Ele =a: u1 e+a1e 0o13leto da! o0orrHn0ia! de J!angueJ tanto no Antigo Buanto no >o/o Te!ta1ento, e n(o en0ontra di=i0uldade algu1a e1 de1on!trar Bue @ Ju1a 3ala/ra'!12olo da 1orteJ) E /erdade Bue o J!angue @ a /ida da 0arneJ) Ma!, Ji!to !igni=i0a Bue !e !e3arar o !angue da 0arne, Buer !eFa hu1ano, Buer ani1al, a /ida =!i0a 3re!ente na 0arne a0a2arA) O !angue derra1ado re3re!enta, 3ortanto, n(o a li2era5(o da /ida do =ardo da 0arne, 1a! o
9,

t@r1ino da /ida =!i0a) D u1a te!te1unha da 1orte =!i0a, n(o u1a e/idHn0ia da !o2re/i/Hn0ia e!3iritualJ) J9e2er o !angue de ri!toJ, 3ortanto, de!0re/e Jn(o a 3arti0i3a5(o de !ua /ida, 1a! a a3ro3ria5(o do! 2ene=0io! da !ua /ida Bue =oi entregueJ)?6 O 1A+i1o Bue 3ode1o! =a:er @ 0on0luir 0o1 Sti22, 0itando o artigo de Johanne! 9eh1 !o2re o J!angueJ no di0ionArio de \ittel* KO !angue de ri!toK @ 60o1o a K ru:K7 a3ena! outra e+3re!!(o 1ai! 0lara 3ara a 1orte de ri!to no !eu !entido da !al/a5(oJ ou J!igni=i0a5(o redentoraJ)?, A i1age1 da Jreden5(oJ te1 u1a ter0eira Hn=a!e) Al@1 da di=0il !itua5(o da Bual !o1o! re!gatado!, e do !eu 3re5o, 0ha1a a aten5(o 3ara a 3e!!oa do redentor Bue 3o!!ui direito! de 3o!!e !o2re !ua 0o13ra) A!!i1, atri2ui'!e o !enhorio de Je!u! !o2re a igreFa e o 0ri!t(o ao =ato de ele no! ter 0o13rado 0o1 o !eu 3rG3rio !angue) O! 3re!2tero!, 3or e+e13lo, !(o 0ha1ado! a !u3er/i!ar 0on!0ien0io!a1ente a igreFa !o2 o =unda1ento de Bue Deu! e1 ri!to a 0o13rou 0o1 o !eu 3rG3rio !angue 6Ato! "#*"87) Se a igreFa /aleu o !eu !angue, n(o /alerA o no!!o tra2alhoQ O 3ri/il@gio de !er/i'la !e e!ta2ele0e 3ela 3re0io!idade do 3re5o 3ago 3or !ua 0o13ra) $are0e !er e!!e o ar ' gu1ento) Re3eti1o!, a 0o1unidade redi1ida no 0@u e!tA entoando u1 no/o 08nti0o Bue 0ele2ra a dignidade do ordeiro* Digno @! de to1ar o li/ro e de a2rir'lhe o! !elo!, 3orBue =o!te 1orto e 0o1 o teu !angue 0o13ra!te 3ara Deu! o! Bue 3ro0ede1 de toda tri2o, lngua, 3o/o e na5(o) ?8 A le12ran5a de Bue Je!u! no! 0o13rou 0o1 !eu !angue, e Bue, e1 0on!eBSHn0ia, 3erten0e1o! a ele, de/ia 1oti/ar'no! 0o1o 0ri!t(o! N !antidade, a!!i1 0o1o 1oti/a o! 3re!2tero! ao 1ini!t@rio =iel e a ho!te 0ele!tial N adora5(o) Dete0ta1o! u1a nota de ultraFe na /o: de $edro ao =alar de =al!o! 1e!tre! Bue, 3or !eu 3ro0edi1ento /ergo' nho!o, renega1 Jo So2erano Senhor Bue o! re!gatouJ 6" $edro "*17) Vi!to Bue ele o! re!gatou, 3erten0e1 a ele) $ortanto, de/eria1 re0onhe0H'lo e n(o negA'lo) A 0on/o0a5(o urgente de $aulo a Bue J=uFa1o! da i1oralidadeJ 2a!eia'!e na doutrina do 0or3o hu1ano e de Bue1 o 3o!!ui) $or u1 lado, Ja0a!o n(o !a2ei!J, 3ergunta ele in0redula1ente, JBue o /o!!o 0or3o @ !antuArio do E!3rito Santo Bue e!tA e1 /o:, o Bual tende! da 3arte de Deu!JQ $or outro lado, Jn(o !oi! de /G! 1e!1o!) $orBue =o!te! 0o13rado! 3or 3re5o) Agora, 3oi!, glori=i0ai a Deu! no /o!!o 0or3oJ) ?9 O no!!o 0or3o n(o !G =oi 0riado 3or Deu! e u1 dia !erA 3or ele re!!urreto, 1a! ta12@1 =oi 0o13rado 3elo !angue de ri!to e @ ha2itado 3elo !eu E!3rito) A!!i1, 3erten0e a Deu! trH! /e:e!* 3ela 0ria5(o, 3ela reden5(o e 3ela ha2ita5(o) o1o, 3oi!, /i!to Bue ele n(o no! 3erten0e, 3ode1o! u!A'lo 1alQ E1 /e: di!!o, de/e1o! honrar 0o1 ele a Deu! 1ediante a o2ediHn0ia e o do1nio 3rG3rio) o13rado! 3or ri!to, n(o te1o! o direito de no! tornar1o! e!0ra/o! de 1ai! ningu@1 ou de nada 1ai!) Outrora =o1o! e!0ra/o! do 3e0adoL agora !o1o! e!0ra/o! de ri!to, e o !eu !er/i5o @ a /erdadeira li2erdade) Justifica!"o O! doi! Buadro! Bue at@ agora 0on!idera1o! le/ara1'no! ao re0into do te13lo 63ro3i0ia5(o7 e do 1er0ado 6reden5(o7) A ter0eira i1age1 6Fu!ti=i0a5(o7 no! le/arA ao tri2unal) $oi! Fu!ti=i0a5(o @ o o3o!to de 0ondena5(o 4e.". Ro1ano! &*18L 8*%?7, e a12o! !(o /eredi0to! de u1 Fui: Bue 3ronun0ia o a0u!ado 0ul3ado ou ino0ente) RA lGgi0a na orde1 e1 Bue e!ta1o! re/i!ando e!ta! grande! 3ala/ra! Bue de!0re/e1 a reali:a5(o da 0ru:) A 3ro3i0ia5(o ine/ita/el1ente /e1 e1 3ri1eiro lugar, 3orBue enBuanto a ira de Deu! n(o =or a3a:iguada 6i!to @, enBuanto !eu a1or n(o en0ontrar u1 1odo de de!/iar a !ua ira7, n(o 3ode ha/er !al/a5(o algu1a 3ara o! !ere! hu1ano!) A !eguir, Buando e!ta1o! 3ronto! 3ara 0o13reender o !igni=i0ado da !al/a5(o, 0o1e5a1o! negati/a1ente 0o1 a reden5(o, !igni=i0ando no!!o re!gate do !o12rio 0ati/eiro do 3e0ado e da 0ul3a, 0o1 o alto 3re5o do !angue de ri!to) Ju!ti=i0a5(o @ a !ua 0ontra3arte 3o!iti/a) E /erdade, algun! erudito! tH1 negado e!!e =ato) SandaE e Readla1 e!0re/era1 Bue a Fu!ti=i0a5(o J@ !i13le!1ente o 3erd(o, 3erd(o de gra5aJ, &# e 1ai! re0ente1ente J) Jere1ia! a!!e/erou Bue JFu!ti=i0a5(o @ 3erd(o, nada 1ai! Bue 3erd(oJ) &1
98

O! doi! 0on0eito! 0erta1ente !(o 0o13le1entare!, 0ontudo, n(o idHnti0o!) O 3erd(o redi1e no!!a! d/ida! e 0an0ela no!!a re!3on!a2ilidade 3elo 0a!tigoL a Fu!ti=i0a5(o no! 0on0ede u1a 3o!i5(o Fu!ta 3erante Deu!) O! re=or1adore! do !@0ulo de:e!!ei!, a Bue1 Deu! ilu1inou a =i1 de de!0o2rir o e/angelho 22li0o da JFu!ti=i0a5(o 3ela =@J, e!ta/a1 0on/i0to! de !ua i13ort8n0ia 0entral) 4utero a 0ha1ou de Jartigo 3rin0i3al de toda a doutrina 0ri!t(, Bue de =ato =a: 0ri!t(o!J) &" E ran1er e!0re/eu* E!ta =@ a E!0ritura Sagrada en!ina* e!ta @ a ro0ha =ir1e e o =unda1ento da religi(o 0ri!t(* e!ta doutrina todo! o! autore! /elho! e antigo! da igreFa de ri!to a3ro/a1* e!ta doutrina a/an5a e re!!alta a /erdadeira glGria de ri!to, e derrota a /anglGria do ho1e1* todo aBuele Bue nega i!to n(o de/e !er 0ontado 0o1o /erdadeiro 0ri!t(o) ) ) 1a! 0o1o ad/er!Ario de ri!to) ) ) &% $er1ita'1e a0re!0entar a a=ir1ati/a de algun! e/ang@li0o! angli0ano! 0onte13or8neo!* A Fu!ti=i0a5(o 3ela =@ 3are0e'no!, 0o1o a todo! o! e/ang@li0o!, !er o 0ora5(o e 0entro, 3aradig1a e e!!Hn0ia, de toda a e0ono1ia da gra5a !al/adora de Deu!) o1o Atla!, 0arrega o 1undo ao! o12ro!, todo o 0onhe0i1ento e/ang@li0o do a1or de Deu! e1 ri!to 3ara 0o1 o! 3e0adore!) &? A3e!ar da tre1enda i13ort8n0ia de!!a /erdade, tH1 !urgido 1uita! o2Fe5Ce! a ela) $ri1eiro, hA o! Bue guarda1 =orte anti3atia 3ara 0o1 0ategoria! legai! e1 toda a 0on/er!a a0er0a da !al/a5(o, !o2 o =unda1ento de Bue re3re!enta1 a Deu! 0o1o Jui: e Rei, n(o 0o1o $ai, e, 3ortanto, n(o 3ode1 retratar adeBuada1ente !eu! trato! 3e!!oai! 0ono!0o ou no!!o rela0iona1ento 3e!!oal 0o1 ele) E!!a o2Fe5(o !eria !u!tentA/el !e a Fu!ti=i0a5(o =o!!e a ni0a i1age1 da !al/a5(o) Ma! !eu !a2or Furdi0o @ eBuili2rado 3ela! i1agen! 1ai! 3e!!oai! da Jre0on0ilia5(oJ e Jado5(oJ 6na! Buai! Deu! @ $ai, n(o Jui:7, a! Buai! e+a1inare1o! a !eguir) Segundo, outro! 0rti0o! tenta1 reFeitar a doutrina 0o1o idio!!in0ra!ia 3aulina, a Bual !e originou e1 !ua 1ente 3e0uliar1ente =oren!e) >(o de/a1o! he!itar e1 a2rir 1(o de!!a reFei5(o, 0ontudo, /i!to Bue o Bue @ 3aulino @ a3o!tGli0o, e, 3ortanto, 3o!!ui autoridade) De BualBuer 1odo, a a=ir1ati/a @ =al!a) $aulo n(o in/entou o 0on0eito da Fu!ti=i0a5(o) E!!e 0on0eito re1onta a Je!u!, Bue di!!e Bue o 3u2li0ano e n(o o =ari!eu da 3arA2ola Jde!0eu Fu!ti=i0ado 3ara !ua 0a!aJ 64u0a! 18*1?7) De =ato, re1onta ao Antigo Te!ta1ento, no Bual o !er/o de Deu!, Fu!to e !o=redor JFu!ti=i0arA a 1uito!J, 3orBue Jle/arA a! !ua! iniBSidade!J 6I!aa! &%*117) Ter0eiro, ne0e!!ita1o! dar u1a olhada na! ra:Ce! 3ela! Buai! o! 0atGli0o! ro1ano! reFeita1 o en!ino do! re=or1adore! a re!3eito da Fu!ti=i0a5(o 3ela =@) $odera1o! re!u1ir, n(o inFu!ta1ente, a doutrina do on0ilio de Trento e1 trH! 0a2e5alho! Bue !e re=ere1 N nature:a da Fu!ti=i0a5(o, o Bue a 3re0ede e a o0a!iona, e o Bue a !egue) $ri1eiro, o on0ilio en!inou Bue a Fu!ti=i0a5(o a0onte0e no 2ati!1o , e in0lui tanto o 3erd(o 0o1o a reno/a5(o) A 3e!!oa 2ati:ada @ 3uri=i0ada de todo! o! 3e0ado! originai! e atuai! e @ !i1ultanea1ente in=undida 0o1 u1a Fu!ti5a no/a e !o2renatural) Segundo, ante! do 2ati!1o a gra5a 3re/eniente de Deu! 3redi!3Ce a! 3e!!oa! a !e J0on/ertere1 N !ua 3rG3ria Fu!ti=i0a5(o li/re1ente, 0on0ordando e 0oo3erando 0o1 e!!a gra5aJ) Ter0eiro, o! 3e0ado! 3G!'2ati!1ai! 6!e J1ortai!J, Bue 0au!a1 a 3erda da gra5a7 n(o !(o in0ludo! no 812ito da Fu!ti=i0a5(o) TH1 de !er 3urgado! atra/@! de 0ontri5(o, 0on=i!!(o e 3enitHn0ia 6ta12@1, !e re!tare1 algun! na hora da 1orte, 3elo 3urgatGrio7, de 1odo Bue !e 3ode di:er Bue e!!a! e outra! 2oa! o2ra! 3G!'2ati!1ai! J1ere0e1J a /ida eterna)&& A! igreFa! 3rote!tante! tinha1 2oa ra:(o 3ara !er 3ro=unda1ente 3ertur2ada! 3or e!!e en!ino) Ao 1e!1o te13o, nenhu1 do! lado! ou/ia 0uidado!a1ente ao outro, e a12o! era1 1ar0ado! 3elo e!3rito a0ri1onio!o e 3olH1i0o de !ua @3o0a) RoFe a Bue!t(o 2A!i0a, o 0a1inho da !al/a5(o, 3er1ane0e 0ru0ial) Muito !e en0ontra e1 Fogo)
99

Entretanto, o a12iente 1udou) Ta12@1 o e!3anto!o 1onGgra=o de Ran! \Sng !o2re a doutrina da Fu!ti=i0a5(o de \arl 9arth &6 a2riu no/a! 3o!!i2ilidade! de diAlogo) Da 1e!1a =or1a o =e: o Segundo on0ilio Vati0ano no in0io do! ano! !e!!enta!) &, O li/ro de Ran! \Sng di/ide'!e e1 dua! 3arte!) o1 rela5(o N 3ri1eira, Bue e+3Ce Ja teologia da Fu!ti=i0a5(o de \arl 9arthJ, o 3rG3rio 9arth e!0re/eu a Ran! \Sng* JVo0H re3rodu:iu total e a0urada1ente a! 1inha! /i!Ce! 0o1o eu 3rG3rio a! 0o13reendo) ) ) Vo0H 1e =e: di:er o Bue real1ente =a5o e digo e) ) ) o !igni=i0ado do Bue digo @ o Bue voc? apresentou2. Com refer?ncia N !egunda 3arte, Bue o=ere0e Ju1a tentati/a de re!3o!ta 0atGli0aJ, e Bue e1 !ua 0on0lu!(o rei/indi0a Ju1 a0ordo =unda1ental entre a teologia 0atGli0a e a 3rote!tante, 3re0i!a1ente na teologia da Fu!ti=i0a5(oJ, 9arth e!0re/eu* JSe =or e!!e o en!ino da igreFa 0atGli0a ro1ana, ent(o de/o 0erta1ente ad1itir Bue 1inha 3er!3e0ti/a da Fu!ti=i0a5(o 0on0orda 0o1 o 3onto de /i!ta 0atGli0o ro1ano, !e t(o !o1ente 3elo 1oti/o de Bue o en!ino 0atGli0o e!taria ent(o, de 1odo ad1irA/el, de a0ordo 0o1 o 1eu]J A !eguir ele 3ergunta 0o1o e!!e a0ordo J3Xde 3er1ane0er o0ulto 3or tanto te13o e de tanto!J, e inBuire !e Ran! \Sng o de!0o2riu ante!, durante ou de3oi! de ler a 6o"m-tica da )"re,aH Ran! \Sng 0erta1ente =a: a=ir1ati/a! ad1irA/ei!, e12ora tal/e: !eFa u1a 3ena Bue a !ua te!e 3ro0ure de1on!trar 0on0ord8n0ia entre Trento e 9arth, e1 /e: de 4utero, 3or Bue1 ele 3are0e ter 1eno! !i13atia) >o 0a3tulo ", ele de=ine a gra5a !egundo a E!0ritura 0o1o Jgra0io!idadeJ, J=a/orJ de Deu! ou Ja1a2ilidade genero!aJ) JA Bue!t(o n(o @ eu ter gra5a, 1a! e!e ser gra0io!oJ) >o 0a3tulo "8 ele e!0re/e Bue a Fu!ti=i0a5(o Jde/e !er de=inida 0o1o u1a dec!arao de ,ustia por ordem do tri1una!. e Bue no >o/o Te!ta1ento JFa1ai! !e en0ontra au!ente a a!!o0ia5(o 0o1 u1a !itua5(o Furdi0aJ) Outra /e:, @ u1 Je/ento Fudi0ialJ, Ju1a Fu!ti5a 1ara/ilho!a1ente gra0io!a e !al/adoraJ) Ent(o, no 0a3tulo %1 Ran! \Sng /igoro!a1ente a=ir1a a /erdade da so!a fides 6!o1ente 3ela =@7, e di: Bue 4utero e!ta/a total1ente 0orreto e ortodo+o e1 a0re!0entar a 3ala/ra J!o1enteJ ao te+to de Ro1ano! %*"8, /i!to n(o ter !ido Jin/en5(o de 4uteroJ, FA Bue tinha a3are0ido e1 /Aria! outra! tradu5Ce! e Trento n(o 3retendia 0ontradi:H'lo) De 1odo Bue Jde/e1o! re0onhe0er u1 a0ordo =unda1entalJ, e!0re/e ele, Je1 rela5(o N =Gr1ula so!a fides. . . / ho1e1 @ Fu!ti=i0ado 3or Deu! !o1ente N 2a!e da =@J) Al@1 do 1ai!, Ja Fu!ti=i0a5(o atra/@! da K=@ !o1enteK =ala da 0o13leta in0a3a0idade e in0o13etHn0ia do ho1e1 3ara BualBuer ti3o de autoFu!ti=i0a5(oJ) JA!!i1, o ho1e1 @ Fu!ti=i0ado !o1ente 3or 1eio da gra5a de Deu!L o ho1e1 nada reali:aL n(o hA nenhu1a ati/idade hu1ana) Ante!, o ho1e1 !i13le!1ente !e !u21ete N Fu!ti=i0a5(o de Deu!L ele n(o reali:a o2ra!L ele 0rHJ) Toda/ia, o 3ro=e!!or \Sng n(o !e det@1 a) A3e!ar da !ua Hn=a!e na nature:a Fudi0ial da Fu!ti=i0a5(o 0o1o de0lara5(o di/ina, ele in!i!te e1 Bue a $ala/ra de Deu! @ !e13re e=i0a:, de 1odo Bue tudo o Bue Deu! 3ronun0ia /e1 a e+i!tir) $ortanto, Buando Deu! di: J/o0H @ Fu!toJ, Jo 3e0ador < Fu!to, real e /erdadeira1ente, e+terna e interna1ente, total e 0o13leta1ente) Seu! 3e0ado! so 3erdoado!, e o ho1e1 @ Fu!to e1 !eu 0ora5(o) ) ) E1 re!u1o, a dec!arao di/ina de Fu!ti5a @) ) )ao 1e!1o te13o o no 1e!1o ato u1 tornar ,usto2. Ju!ti=i0a5(o @ 2o ato Inico Bue !i1ultanea1ente de0lara Fu!to e torna Fu!toJ) $or@1 hA aBui u1a 3erigo!a a12igSidade, e!3e0ial1ente na !enten5a retGri0a a0er0a do 3e0ador Fu!ti=i0ado !er Jtotal e 0o13leta1ente Fu!toJ) O Bue i13li0a e!!a a=ir1ati/aQ Se JFu!toJ aBui !igni=i0a J3erdoado, a0eito, 0erto 0o1 Deu!J, ent(o de/era! no! torna1o! de i1ediata, total e 0o13leta1ente o Bue Deu! de0lara Bue !o1o!L de!=ruta1o! a !itua5(o Fu!ta a Bual ele no! 0on=eriu) E!!e @ o !igni=i0ado /erdadeiro de JFu!ti=i0a5(oJ) Se JFu!toJ @ u!ado 0o1 a !igni=i0a5(o de Jtornado no/o, =eito /i/oJ, ent(o, re3eti1o!, a 3ala/ra 0riadora de Deu! i1ediata1ente no! torna o Bue ele de0lara) ontudo, e!!e !eria u1 1au u!o da 3ala/ra JFu!toJ, 3orBue o Bue agora !e de!0re/e n(o @ Fu!ti=i0a5(o, 1a! regenera5(o)
1##

Se JFu!toJ !igni=i0a Jter 0arAter Fu!toJ ou J!er 0on=or1ado N i1age1 de ri!toJ, ent(o a de0lara5(o de Deu! n(o a garante de i1ediato, 1a! a3ena! a ini0ia) $oi! i!!o n(o @ Fu!ti=i0a5(o 1a! !anti=i0a5(o, u1 3ro0e!!o 0ontnuo e /ital0io) At@ 1e!1o o E+0ur!u! II e+3lanatGrio de Ran! \Sng, JJu!ti=i0a5(o e Santi=i0a5(o no >o/o Te!ta1entoJ, n(o e+3Ce de 1odo 0laro o Bue ele Buer di:er 0o1 Deu! JtornarJ o 3e0ador JFu!toJ) Ele re0onhe0e o 3ro2le1a de Bue o >o/o Te!ta1ento u!a a linguage1 da J!anti=i0a5(oJ e1 doi! !entido! di!tinto!) V! /e:e! @ Bua!e !inXni1o de Fu!ti=i0a5(o, 3oi! denota a !antidade de no!!o status. n(o no!!o 0arAter) >e!!e !entido, no 1e!1o 1o1ento de no!!a Fu!ti=i0a5(o !o1o! =eito! J!anto!J, 3oi! =o1o! J!anti=i0ado! e1 ri!to Je!u!J, !e3arado! 3ara 3erten0er ao 3o/o !anto de Deu!) &8 Outra! /e:e! J!anti=i0a5(oJ de!0re/e o 3ro0e!!o de !e 0re!0er na !antidade e !e tornar N !e1elhan5a de ri!to)&9 $are0e Bue a 0on=u!(o !urge 3orBue Ran! \Sng n(o 1ant@1 0oerente1ente e!!a di!tin5(o) Ele !e re=ere N Fu!ti=i0a5(o e N !anti=i0a5(o 0o1o a0onte0endo Funta e !i1ultanea1ente 6JDeu! !i1ultanea1ente Fu!ti=i0a e !anti=i0aJ7 e 0o1o !endo Funta! 0a3a:e! de 0re!0i1ento 6Trento =alou da Jne0e!!idade de) ) ) 0re!0i1ento na Fu!ti=i0a5(oJ7) E!!a a=ir1ati/a, 0ontudo, @ engano!a) >o de2ate a0er0a da Fu!ti=i0a5(o !eria 3rudente 1anter a 3ala/ra J!anti=i0a5(oJ no !eu !entido di!tinti/o de J0re!0i1ento e1 !antidadeJ) $oi! ent(o 3ode1o! a=ir1ar Bue a Fu!ti=i0a5(o 6Deu! no! tornar Fu!to! atra/@! da 1orte do !eu -ilho7 @ in!tant8nea e 0o13leta, n(o ad1itindo grau!, ao 3a!!o Bue a !anti=i0a5(o 6Deu! no! tornando Fu!to! atra/@! da ha2ita5(o do !eu E!3rito7, e12ora ini0iada no 1o1ento e1 Bue !o1o! Fu!ti=i0ado!, @ gradual e in0o13leta 3or toda /ida, N 1edida Bue !o1o! tran!=or1ado! N !e1elhan5a de ri!to Jde glGria e1 glGriaJ 6" orntio! %*187) Ao de!eFar u1 e!0lare0i1ento 1aior ne!!e 3onto, 1inha inten5(o n(o @ di1inuir a tour de force de Ran! \Sng) Ao 1e!1o te13o, FA !e 3a!!ou 1ai! de u1 Buarto de !@0ulo de!de a 3u2li0a5(o do !eu li/ro, e n(o !e te1 0on!0iHn0ia de nenhu1a 3ro0la1a5(o geral na igreFa 0atGli0a ro1ana do e/angelho da Fu!ti=i0a5(o !o1ente 3ela gra5a atra /@! da =@ !o1ente) orrendo o ri!0o de e+0e!!i/a !i13li=i0a5(o, 3ode'!e di:er Bue o! e/ang@li0o! e o! 0atGli0o! ro1ano! Funto! en!ina1 Bue Deu! 3ela !ua gra5a @ o ni0o Sal/ador do! 3e0adore!, Bue a auto'!al/a5(o @ i13o!!/el, e Bue a 1orte de Je!u! ri!to 0o1o !a0ri=0io 3ro3i0iatGrio @ o =unda1ento lti1o da Fu!ti=i0a5(o) Ma! 3re0i!a1ente o Bue @ a Fu!ti=i0a5(o, 0o1o !e rela0iona a outro! a!3e0to! da !al/a5(o, 0o1o a0onte0e < !(o e!ta! a! Area! de 0ontnuo! e A/ido! de2ate!) O! e/ang@li0o! !ente1 a ne0e!!idade de 3re!!ionar o! 0atGli0o! ro1ano! a0er0a do 3e0ado, da gra5a, da =@ e da! o2ra!) O! 0atGli0o! ro1ano! !ente1'!e in0o1odado! Buando =ala1o! a0er0a da Jtotal de3ra/a5(oJ 6Bue 0ada a!3e0to de no!!a hu1anidade =oi di!tor0ido 3ela Tueda7, Bue e!tA 3or trA! de no!!a in!i!tHn0ia !o2re a ne0e!!idade de u1a !al/a5(o radi0al e de gra5a n(o 0ontri2uti/a) A0ha1 Bue e!!a @ u1a 3er!3e0ti/a 3e!!i1i!ta da 0ondi5(o hu1ana, en/ol/endo u1a doutrina inadeBuada da 0ria5(o) A0re!0enta1 Bue o! !ere! hu1ano! n(o 3erdera1 o !eu li/re'ar2trio, e !(o, 3ortanto, 0a3a:e! de 0oo3erar 0o1 a gra5a e 0ontri2uir 3ara a !al/a5(o) >G!, 0ontudo, /e1o! a ne0e!!idade de !u2linhar a! antte!e! do >o/o Te!ta1ento re=erente! N !al/a5(o) J$orBue 3ela gra5a !oi! !al/o!, 1ediante a =@L e i!to n(o /e1 de /G!, @ do1 de Deu!L n(o de o2ra!, 3ara Bue ningu@1 !e glorie)J JSa2endo) ) ) Bue o ho1e1 n(o @ Fu!ti=i0ado 3or o2ra! da lei, e, !i1, 1ediante a =@ e1 ri!to Je!u!J) De no/o, Jn(o 3or o2ra! de Fu!ti5a 3rati0ada! 3or nG!, 1a! !egundo !ua 1i!eri0Grdia, ele no! !al/ouJ) 6# >(o 3ode1o! e/itar a alternati/a in=le+/el Bue tai! te+to! 0olo0a1 diante de nG!) >(o 3or o2ra!, 1a! 3or gra5a) >(o 3or lei, 1a! 3or =@) >(o 3or a5Ce! de no!!a Fu!ti5a, 1a! 3ela 1i!eri0Grdia dele) >(o hA aBui nenhu1a 0oo3era5(o entre Deu! e o! ho1en!, !o1ente u1a e!0olha entre doi! 1odo! 1utua1ente e+0lu!i/o!, o dele e o no!!o) Al@1 do 1ai!, a =@ Bue Fu!ti=i0a @ en=ati0a1ente n(o outra o2ra) >(o, di:er JFu!ti=i0a5(o 3ela =@J n(o 3a!!a de outro 1odo de di:er JFu!ti=i0a5(o 3or ri!toJ) A =@, e1 !i 1e!1a, n(o
1#1

te1 a2!oluta1ente nenhu1 /alorL !eu /alor e!tA !o1ente e1 !eu o2Feto) A =@ @ o olho Bue olha 3ara ri!to, a 1(o Bue o !egura, a 2o0a Bue 2e2e a Agua da /ida) E Buanto 1ai! 0lara1ente /e1o! a adeBua5(o a2!oluta da 3e!!oa di/ina e hu1ana de Je!u! ri!to e !ua 1orte Bue tira o 3e0ado, tanto 1ai! in0ongruente 3are0e Bue algu@1 3ude!!e !u3or Bue te1o! algo a o=ere0er) D 3or i!!o Bue a Fu!ti=i0a5(o 3ela =@ !o1ente < e 0ita1o! de no/o a ran1er < Ja/an5a a /erdadeira glGria de ri!to e de!=a: a /angloria do ho1e1J) Se de!eFar1o! 3re!!ionar o! 0atGli0o! ro1ano! ne!!e! 3onto!, 0ontudo, ta12@1 ne0e!!ita1o! re!3onder N! 3re!!Ce! Bue =a:e1 a nG!) A 3rin0i3al dela! 3oderia !er u1a !@rie de 3ergunta! 0o1o a! !eguinte!* JVo0H! ainda in!i!te1 Bue Buando Deu! Fu!ti=i0a o! 3e0adore! ele o! pronuncia 1a! n(o o! torna Fu!to!Q Bue a Fu!ti=i0a5(o @ u1a de0lara5(o legal, n(o u1a tran!=or1a5(o 1oralQ Bue a Fu!ti5a @ Ki13utadaK a nG!, 1a! n(o Kin=undidaK e1 nG!, ne1 1e!1o Ktran!1itidaK a nG!Q Bue /e!ti1o! a Fu!ti5a de ri!to 0o1o u1 0a!a0o, o Bue o0ulta no!!a 3e0a1ino!idade 0ontnuaQ Bue a Fu!ti=i0a5(o, e12ora 1ude no!!a !itua5(o, dei+a no!!o 0arAter e 0onduta inta0to!Q Bue 0ada 0ri!t(o Fu!ti=i0ado, 0o1o en!inara1 o! re=or1adore!, @ simu! ,ustus et peccator 6ao 1e!1o te13o u1a 3e!!oa Fu!ta e 3e0adora7Q Se a!!i1 =or, n(o @ a Fu!ti=i0a5(o u1a =i05(o legal, at@ 1e!1o u1 gigante!0o engano, u1a tran!a5(o =al!a e+terna a nG! 1e!1o!, a Bual no! dei+a !e1 reno/a5(o internaQ >(o e!t(o /o0H! rei/indi0ando !er 1udado! Buando, de =ato, n(o o !(oQ >(o @ a !ua doutrina da KFu!ti=i0a5(o 3ela =@ !o1enteK u1a li0en5a =ina1ente di!=ar5ada 3ara 0ontinuare1 3e0andoQJ E!!a! !(o 3ergunta! 3enetrante!) De u1 1odo ou de outro, FA ou/i a toda!) E n(o hA d/ida de Bue nG!, e/ang@li0o!, e1 no!!o :elo 3or en=ati:ar a li2erdade total da !al/a5(o, N! /e:e! te1o! !ido in0auto! e1 no!!a =ra!eologia, e dado a i13re!!(o de Bue 2oa! o2ra! n(o !(o i13ortante!) Ma! ent(o, o a3G!tolo $aulo ta12@1 3odia, e/idente' 1ente, ter !ido in0auto, /i!to Bue !eu! 0rti0o! lhe atirara1 a 1e!1a a0u!a5(o, o Bue o le/ou a 0la1ar* JTue dire1o!, 3oi!Q 3er1ane0ere1o! no 3e0ado, 3ara Bue !eFa a gra5a 1ai! a2undanteQKJK 6Ro1ano! 6*17) Sua re!3o!ta indignada N !ua 3rG3ria 3ergunta retGri0a =oi le12rar a !eu! leitore! o 2ati!1o dele!) >(o !a2ia1 Bue, Buando =ora1 2ati:ado! e1 ri!to Je!u!, =ora1 2ati:ado! na !ua 1orteQ Tendo, a!!i1, 1orrido 0o1 ele 3ara o 3e0ado, 0o1o 3oderia1 /i/er neleQ 6//) "'%7) O Bue $aulo e!ta/a =a:endo 0o1 e!!a re!3o!ta era 1o!trar Bue a Fu!ti=i0a5(o n(o @ a ni0a i1age1 da !al/a5(o) Seria inteira1ente errXneo =a:er a eBua5(o J!al/a5(o @ igual a Fu!ti=i0a5(oJ) JSal/a5(oJ @ u1a 3ala/ra a2rangente Bue 3o!!ui 1uita! =a0eta! e+e13li=i0ada! 3or Buadro! di=erente!, do! Buai! a Fu!ti=i0a5(o @ a3ena! u1) Reden5(o, 0o1o /i1o!, @ outra =a0eta e dA te!te1unho de no!!a li2erdade radi0al do 3e0ado e ta12@1 da 0ul3a) Outra @ a re0ria5(o, de 1odo Bue J!e algu@1 e!tA e1 ri!to, @ no/a 0riaturaJ 6" orntio! &*1,7) Ainda outra @ a regenera5(o ou o no/o na!0i1ento, Bue @ o2ra interior do E!3rito Santo, Bue ent(o 3er1ane0e 0o1o u1a 3re!en5a gra0io!a, tran!=or1ando o 0rente N i1age1 de ri!to, Bue @ o 3ro0e!!o da !anti=i0a5(o) Todo! o! Buadro! /(o Funto!) A regenera5(o n(o @ u1 a!3e0to da Fu!ti=i0a5(o, 1a! a12a! !(o a!3e0to! da !al/a5(o, ne1 u1a dela! 3ode o0orrer !e1 a outra) De =ato, a grande a=ir1a5(o Jele no! !al/ouJ @ di/idida e1 !eu! 0o13onente!, Bue !(o Jo la/ar regenerador e reno/ador do E!3rito SantoJ 3or u1 lado e !er JFu!ti=i0ado! 3or gra5aJ 3or outro 6Tito %*&',7) A o2ra Fu!ti=i0adora do -ilho e a o2ra regene'radora do E!3rito n(o 3ode1 !er !e3arada!) D 3or i!!o Bue a! 2oa! o2ra! do a1or !egue1 a Fu!ti=i0a5(o e o no/o na!0i1ento, 0o1o e/idHn0ia ne0e!!Aria dele!) $oi! a !al/a5(o, Bue Fa1ai! @ J3or o2ra!J, @ !e13re J3ara o2ra!J) 4utero 0o!tu1a/a e+e13li=i0ar a orde1 0orreta do! e/ento! 0o1 u1a re=erHn0ia N Ar/ore e ao !eu =ruto* JA Ar/ore de/e /ir 3ri1eiro, ent(o o =ruto) $oi! n(o @ a 1a5( Bue =a: a Ar/ore, 1a! a Ar/ore Bue =a: a 1a5() De 1odo Bue 3ri1eiro a =@ =a: a 3e!!oa, Bue, de3oi!, 3rodu: a! o2ra!)J 61 U1a /e: Bue 1antenha1o! Bue a o2ra do -ilho 3or nG! e a o2ra do E!3rito e1 nG!, i!to @, a Fu!ti=i0a5(o e a regenera5(o, !(o gH1ea! in!e3arA/ei!, @ !eguro 3ro!!eguir1o!
1#"

in!i!tindo e1 Bue a Fu!ti=i0a5(o @ u1a de0lara5(o e+terna e legal de Bue o 3e0ador =oi tornado Fu!to 0o1 Deu!, 3erdoado e rein!titudo) O u!o 3o3ular da 3ala/ra torna 0laro e!!e 3onto) o1o re!!altou 4eon Morri!* JBuando =ala1o! de Fu!ti=i0ar u1a o3ini(o ou u1a a5(o, n(o Buere1o! di:er Bue a 1uda1o! ou a a3ro/a1o!) Ante!, Buere1o! di:er Bue lhe garanti1o! u1 /eredi0to, Bue a /indi0a1o!J) 6" Si1ilar1ente, Buando 4u0a! di!!e Bue todo 1undo, ao ou/ir o en!ino de Je!u!, Fu!ti=i0a/a a Deu!, o Bue ele Bueria di:er era Bue re0onhe0ia1 Bue Deu! e!ta/a 0erto 64u0a! ,*"97) O /o0a2ulArio da Fu!ti=i0a5(o e 0ondena5(o o0orre regular1ente no Antigo Te!ta1ento) Moi!@! in!truiu o! Fui:e! i!raelita! de Bue de/ia1 de0idir o! 0a!o! Bue lhe =o!!e1 le/ado!, JFu!ti=i0ando ao Fu!to e 0ondenando ao 0ul3adoJ 6DeuteronX1io "&*17) Todo 1undo !a2ia Bue _a/@ Fa1ai! Fu!ti=i0aria o 13io 6b+odo "%*,7, e Bue Jo Bue Fu!ti=i0a o 3er/er!o e Bue 0ondena o Fu!to, a2o1inA/ei! !(o 3ara o Senhor, tanto u1 0o1o o outroJ 6$ro/@r2io! 1,*1&7) O 3ro=eta I!aa! 3ronun0iou u1 terr/el ai 0ontra o! 1agi!trado! Bue J3or !u2orno Fu!ti=i0a1 o 3er/er!o, e ao Fu!to nega1 Fu!ti5a]J 6&*"%7) ondenar o Fu!to e Fu!ti=i0ar o 13io !eria 0olo0ar a ad1ini!tra5(o da Fu!ti5a de 0a2e5a 3ara 2ai+o) D 0ontra e!!e a12iente de 3rAti0a Fudi0ial a0eita Bue $aulo de/e ter 0ho0ado !eu! leitore! ro1ano!, ao e!0re/er Bue JDeu!) ) ) Fu!ti=i0a o 13ioJ 6Ro1ano! ?*&7) o1o 3odia Deu! =a:er u1a 0oi!a de!!a!Q Era u1 ultraFe o di/ino Jui: 3rati0ar o Bue < na! 1e!1a! 3ala/ra! grega! < ele ha/ia 3roi2ido ao! Fui:e! hu1ano!) Al@1 di!!o, 0o1o 3oderia o Ju!to de0larar Fu!to o 13ioQ O 3rG3rio 3en!a1ento era 0ontrArio ao !en!o 0o1u1) A =i1 de re!u1ir a de=e!a de $aulo da Fu!ti=i0a5(o di/ina do! 3e0adore!, !ele0ionarei Buatro de !ua! =ra!e!'0ha/e, a! Buai! !e rela0iona1 !u0e!!i/a1ente N =onte, ao =unda1ento, ao 1eio e ao! e=eito! da Fu!ti=i0a5(o) $ri1eiro, a fonte de no!!a Fu!ti=i0a5(o @ indi0ada na e+3re!!(o ,ustificado por sua "raa 6Ro1ano! %*"?7, i!to @, 3or !eu =a/or total1ente i1ere0ido) Vi!to Bue @ 0erto n(o ha/er nenhu1 Fu!to, nenhu1 !eBuer 6Ro1ano! %*1#7, @ igual1ente 0erto Bue ningu@1 3ode de0larar'!e Fu!to N /i!ta de Deu!) 6% A autoFu!ti=i0a5(o @ u1a total i13o!!i2ilidade 6Ro1ano! %*"#7) $ortanto, @ Deu! Bue1 Fu!ti=i0a 6Ro1ano! 8*%%7L !o1ente ele 3ode =a:H' lo) E ele o =a: li/re1ente 6Ro1ano! %*"?, dorean. J0o1o u1 3re!ente grAti!J7, n(o 3or 0au!a de Buai!Buer o2ra! no!!a!, 1a! 3or 0au!a da !ua 3rG3ria gra5a) o1o di: To1 Pright no !eu lindo e3igra1a* Jnenhu1 3e0ado, nenhu1a ne0e!!idade de Fu!ti=i0a5(o* nenhu1a gra5a, nenhu1a 3o!!i2ilidade delaJ) 6? Entretanto, gra5a @ u1a 0oi!a, Fu!ti5a @ outra) E a Fu!ti=i0a5(o te1 Bue /er 0o1 a Fu!ti5a) Di:er Bue !o1o! JFu!ti=i0ado! 3ela gra5aJ =ala da =onte da no!!a Fu!ti=i0a5(o, 1a! nada di: a0er0a do Fu!to =unda1ento 3ara ela, !e1 o Bual Deu! 0ontradiria N !ua 3rG3ria Fu!ti5a) De 1odo Bue outra e+3re!!(o'0ha/e de $aulo, a Bual no! introdu: ao fundamento da no!!a Fu!ti=i0a5(o @ ,ustificados por seu san"ue 6Ro1ano! &*97) Ju!ti=i0a5(o n(o @ !inXni1o de ani!tia, Bue, e!trita1ente =alando, @ 3erd(o !e1 3rin03io, 3erd(o Bue dei+a de /er < at@ 1e!1o !e e!Bue0e 6amnestia < Je!Bue0i1entoJ7 < o erro e !e re0u!a a le/A'lo N Fu!ti5a) >(o, Fu!ti=i0a5(o @ u1 ato de Fu!ti5a, de Fu!ti5a gra0io!a) Seu !inXni1o @ a Fu!ti5a de Deu! 6Ro1ano! 1*1,L %*"17, a Bual, no 1o1ento, !e 3oderia e+3li0ar 0o1o o !eu J1odo Fu!to de Fu!ti=i0ar o inFu!toJ) O Dr) J) I) $a0Ier a de=ine 0o1o Ja o2ra gra0io!a de Deu! de 0on0eder ao! 3e0adore! 0ul3ado! u1a Fu!ti=i0a5(o Fu!ti=i0ada, ino0entando' o! no tri2unal do 0@u !e1 3reFu:o N !ua Fu!ti5a 0o1o o Jui: dele!)J 6& Tuando Deu! Fu!ti=i0a o! 3e0adore!, ele n(o e!tA de0larando Bue 3e!!oa! ruin! !(o 2oa!, ne1 di:endo Bue n(o !(o 3e0adora!, a=inal de 0onta!L ele a! 3ronun0ia legal1ente Fu!ta!, li/re! de BualBuer re!3on!a2ilidade N lei Bue2rada, 3orBue ele 3rG3rio e1 !eu -ilho le/ou a 3enalidade da in=ra5(o dela! da lei) D 3or i!!o Bue $aulo 3ode unir nu1a ni0a !enten5a o! 0on0eito! de Fu!=i0a5(o, reden5(o e 3ro3i0ia5(o 6Ro1ano! %*"?'"&7) O! 1oti/o! 3elo! Buai! !o1o! Fu!ti=i0ado! li/re1ente 3ela gra5a de Deu! !(o Bue ri!to Je!u! 3agou o 3re5o de re!gate e Bue Deu! o a3re!entou 0o1o u1 3a0ri=0io 3ro3i0iatGrio) E1 outra!
1#%

3ala/ra!, !o1o! Fu!ti=i0ado! 3elo !eu !angue) >(o 3oderia ha/er Fu!ti=i0a5(o !e1 e+3ia5(o) Ter0eiro, o meio de no!!a Fu!ti=i0a5(o @ indi0ado na e+3re!!(o =a/orita de $aulo ,ustificados pe!a f<.AA A gra5a e a =@ 3erten0e1 indi!!olu/el1ente u1a N outra, u1a /e: Bue a ni0a =un5(o da =@ < re0e2er o Bue a gra5a li/re1ente o=ere0e) >(o !o1o!, 3oi!, Fu!ti=i0ada! J3orJ no!!a =@, 1a! J3elaJ gra5a de Deu! e J3eloJ !angue de ri!to) A gra5a de Deu! @ a =onte e o !angue de ri!to o =unda1ento de no!!a Fu!ti=i0a5(oL a =@ n(o 3a!!a do 1eio 3elo Bual !o1o! unido! a ri!to) o1o Ri0hard RooIer di!!e, 0o1 !ua 0o!tu1eira 3re0i!(o JDeu! real1ente Fu!ti=i0a o ho1e1 Bue 0rH, 0ontudo, n(o 3or 0au!a da dignidade da !ua 0ren5a, 1a! 3ela dignidade daBuele e1 Bue 0rHJ) 6, Ainda 1ai!, !e a =@ @ !o1ente o 1eio, @, 0ontudo, o ni0o 1eio) E12ora a 3ala/ra J!o1enteJ n(o o0orra no te+to grego de Ro1ano! %*"8, =oi o in!tinto 0orreto de 4utero, 0o1o FA /i1o!, e, de =ato, @ u1a tradu5(o 0orreta re3re!entar a e+3re!!(o de $aulo* J on0lu1o!, 3oi!, Bue o ho1e1 @ Fu!ti=i0ado 3ela =@ !o1ente, inde3endente1ente da! o2ra! da leiJ) O 1oti/o de ele ter e!0rito J3ela =@, inde3endente1ente da! o2ra! da leiJ era e+0luir total1ente a! o2ra! da lei, dei+ando a =@ 0o1o o ni0o 1eio de Fu!ti=i0a5(o) E $aulo FA a3re!entou !eu 1oti/o no /er!0ulo anterior, a !a2er, a =i1 de e+0luir a Fa0t8n0ia) $oi! a 1eno! Bue toda! a! o2ra!, 1@rito!, 0oo3era5(o e 0ontri2ui5Ce! hu1ano! !eFa1 dura1ente e+0ludo!, e a 1orte de ri!to, Bue le/a o 3e0ado, !eFa /i!ta e1 !ua glGria !olitAria 0o1o o ni0o =unda1ento de no!!a Fu!ti=i0a5(o, a Fa0t8n0ia n(o 3ode !er e+0luda) raruner /iu i!!o 0lara1ente* JE!te dito, de Bue !o1o! Fu!ti=i0ado! 3ela =@ !o1ente, li/re1ente e !e1 a! o2ra!, @ 3ronun0iado a =i1 de de!=a:er todo o 1@rito de no!!a! o2ra!, 0o1o !endo in0a3a:e! de 1ere0er a no!!a Fu!ti=i0a5(o na! 1(o! de Deu!) ) ) e 0o1 i!!o, atri2uir total1ente o 1@rito e o 1ere0i1ento de no!!a Fu!ti=i0a5(o a ri!to !o1ente e ao derra1a1ento 3re0io!!!i1o do !eu !angue) ) ) E e!ta =or1a de =alar u!a1o! na hu1ilha5(o de nG! 1e!1o! a Deu!, e 3ara dar toda a glGria ao no!!o Sal/ador ri!to, Bue @ 1uito 1ai! digno de re0e2H'laJ) 68 Tuarto, Buai! !(o o! efeitos de no!!a Fu!ti=i0a5(oQ A0ho Bue 3ode1o! dedu:i'lo! de outra e+3re!!(o 3aulina Bue N! /e:e! @ negligen0iada, a !a2er, Bue !o1o! ,ustificados em Cristo.A> Di:er Bue !o1o! Fu!ti=i0ado! J1ediante ri!toJ a3onta 3ara a !ua 1orte hi!tGri0aL di:er Bue !o1o! Fu!ti=i0ado! Je1 ri!toJ a3onta 3ara o rela0iona1ento 3e!!oal 0o1 ele, o Bual 3ela =@ agora de!=ruta1o!) E!!e !i13le! =ato torna i13o!!/el Bue 3en!e1o! na Fu!ti=i0a5(o 0o1o u1a tran!a5(o 3ura1ente e+ternaL ela n(o 3ode !er i!olada de no!!a uni(o 0o1 ri!to e de todo! o! 2ene=0io! Bue e!ta no! tra:) O 3ri1eiro @ !er1o! 1e12ro! da 0o1unidade 1e!!i8ni0a de Je!u!) Se e!ta1o! e1 ri!to e, 3ortanto, dente! 6e!3irituai!7 de A2ra(o) Al@1 do 1ai!, nenhu1a 2arreira ra0ial, !o0ial ou !e+ual 3ode !e3arar'no!) D e!!e o te1a de OAlata! %*"6'"9) To1 Pright 0erta1ente te1 ra:(o ao dar Hn=a!e N id@ia de Bue Ja Fu!ti=i0a5(o n(o @ 3ri/il@gio do indi/iduali!ta, 1a! a de0lara5(o di/ina de Bue 3erten0e1o! N 0o1unidade da alian5aJ) ,# Segundo, e!!a no/a 0o1unidade, Bue, a =i1 de 0riar, ri!to !e deu a !i 1e!1o na 0ru:, de/e !er JA/ida e1 =a:er o 2e1J, e o! !eu! 1e12ro! de/e1'!e de/otar N! 2oa! o2ra!) ,1 De 1odo Bue, e1 lti1a in!t8n0ia, n(o hA 0on=lito entre $aulo e Tiago) $ode !er Bue e!ti/e!!e1 u!ando o /er2o JFu!ti=i0arJ e1 !entido! di=erente!) erta1ente e!ta/a1 e!0re/endo 0ontra here!ia! di/er!a!) $aulo 0ontra o legali!1o autoFu!ti=i'0ador do! Fudai:ante!, e Tiago 0ontra a ortodo+ia 1orta do! inte'le0tuali!ta!) ontudo, a12o! en!ina1 Bue u1a =@ autHnti0a =un0iona) $aulo da/a Hn=a!e N =@ Bue !e 1ani=e!ta e1 o2ra!, e Tiago N! o2ra! Bue 3ro0ede1 da =@)," A no/a 0o1unidade de Je!u! @ u1a 0o1unidade e!0atolGgi0a Bue FA /i/e na no/a era Bue ele inaugurou) $oi! a Fu!ti=i0a5(o @ u1 e/ento e!0atolGgi0o) Ela tra: ao 3re!ente o /eredi0to do Fu:o =inal) D 3or i!!o Bue a igreFa @ u1a 0o1unidade de e!3eran5a, Bue aguarda 0o1 0on=ian5a hu1ilde o =uturo) D 0erto Bue 3ode1o! di:er 0o1 $aulo Bue a lei no! 0ondenou) Ma! agora n(o hA 0ondena5(o 3ara aBuele! Bue e!t(o e1 ri!to Je!u!)
1#?

$or Bue n(oQ $orBue Deu! =e: 3or nG! o Bue a lei n(o 3odia =a:er) Ao en/iar o !eu 3rG3rio -ilho N !e1elhan5a de no!!a nature:a 3e0a1ino!a 3ara !er a o=erta 3elo 3e0ado, ele, na realidade, 0ondenou o no!!o 3e0ado no Je!u! hu1ano) So1ente 3or ter !ido ele 0ondenado 3ode1o! !er Fu!ti=i0ado!) O Bue, 3oi!, te1o! de te1erQ JTue1 intentarA a0u!a5(o 0ontra o! eleito! de Deu!Q D Deu! Bue1 o! Fu!ti=i0a) Tue1 o! 0ondenarAQ D ri!to Je!u! Bue1 1orreu, ou ante!, Bue1 re!!u!0itou, o Bual e!tA N direita de Deu!, e ta12@1 inter0ede 3or nG!)J D 3or i!!o Bue, no 1o1ento e1 Bue !o1o! Fu!ti=i0ado!, nada no! 3ode !e3arar do a1or de Deu! Bue e!tA e1 ri!to Je!u! no!!o Senhor) ,% /econcilia!"o A Buarta i1age1 da !al/a5(o, Bue e+e13li=i0a a reali:a5(o da 0ru:, @ a Jre0on0ilia5(oJ) D 3ro/A/el Bue, 3or !er a 1ai! 3e!!oal da! Buatro, !eFa ta12@1 a 1ai! 3o3ular) Dei+a1o! 3ara trA! o re0into do te13lo, o 1er0ado e o! tri2unai!) Agora e!ta1o! e1 no!!a 3rG3ria 0a!a 0o1 no!!a =a1lia e a1igo!) D /erdade Bue hA u1a luta, a Bue at@ 3ode1o! 0ha1ar de Jini1i:adeJ, 1a! re0on0iliar !igni=i0a re!taurar u1 rela0iona1ento, reno/ar u1a a1i:ade) De 1odo Bue !e 3re!!u3Ce u1 rela0iona1ento original Bue, tendo !ido Bue2rado, =oi re0u3erado 3or ri!to) U1 !egundo 1oti/o 3elo Bual a! 3e!!oa! !e !ente1 N /ontade 0o1 e!!a i1age1 @ Bue re0on0ilia5(o @ o o3o!to de aliena5(o, e 1uito! hoFe e1 dia !e di:e1 Jalienado!J) O! 1ar+i!ta! 0ontinua1 a =alar da aliena5(o e0onX1i0a do! o3erArio! do 3roduto de !eu la2or) Outro! =ala1 de aliena5(o 3olti0a, u1a !en!a5(o de i13otHn0ia e1 1udar a !o0iedade) Ma! 3ara 1uito! Jaliena5(oJ englo2a o e!tado de e!3rito 1oderno) >(o !e !ente1 N /ontade no 1ateriali!1o, na nulidade e na !u3er=i0ialidade do 1undo o0idental) $elo 0ontrArio, !ente1'!e in0o13leto! e de!orientado!, in0a3a:e! de en0ontrar'!e a !i 1e!1o!, a !ua identidade ou a !ua li2erdade) $ara ele!, o =alar da re0on0ilia5(o !oa 0o1o a! 2oa! no/a! Bue real1ente @) Toda/ia, a 3ri1eira 0oi!a Bue !e de/e di:er a0er0a do e/angelho 22li0o da re0on0ilia5(o @ Bue ele te1 in0io na re0on0ilia5(o 0o1 Deu!, e 0ontinua 0o1 u1a 0o1unidade re0on0iliada e1 ri!to) Re0on0ilia5(o n(o @ u1 ter1o u!ado 3ela 92lia no !entido de Jen0ontrar 3a: 0on!igo 1e!1oJ, e12ora ela in!i!ta e1 Bue !o1ente atra/@! da 3erda de nG! 1e!1o! e1 a1or a Deu! e ao 3rG+i1o @ Bue /erdadeira1ente no! en0ontra1o!) O 0o1e5o, 3ortanto, @ a re0on0ilia5(o 0o1 Deu!) D e!!e o !igni=i0ado de Je+3ia5(oJ) Alude ta12@1 ao e/ento 1ediante o Bual Deu! e o! !ere! hu1ano!, anterior1ente alienado! u1 do outro, !(o tornado! Ju1J de no/o) D !igni=i0ati/o Bue e1 Ro1ano! &*9' 11, u1a da! Buatro grande! 3a!!agen! !o2re a re0on0ilia5(o no >o/o Te!ta1ento, !er re0on0iliado e !er Fu!ti=i0ado !(o ter1o! 3aralelo!) JSendo Fu!ti=i0ado! 3elo !eu !angueJ @ 2alan0eado 3or JBuando ini1igo!, =o1o! re0on0iliado! 0o1 Deu! 1ediante a 1orte do !eu -ilhoJ) A! dua! 0ondi5Ce!, e12ora e=etuada! 3ela 0ru:, n(o !(o idHnti0a!) Ju!ti=i0a5(o @ no!!a 3o!i5(o legal na 3re!en5a do Jui: no tri2unalL re0on0ilia5(o @ no!!o rela0iona1ento 3e!!oal 0o1 no!!o $ai no lar) De =ato, o lti1o @ !eBSela e =ruto do 3ri1eiro) D !o1ente Buando !o1o! Fu!ti=i0ado! 3ela =@ Bue te1o! 3a: 0o1 Deu! 6Ro1ano! &*17, a Bual @ a re0on0ilia5(o) Doi! outro! ter1o! do >o/o Te!ta1ento 0on=ir1a1 a Hn=a!e de Bue re0on0ilia5(o !igni=i0a 3a: 0o1 Deu!, a !a2er Jado5(oJ e Ja0e!!oJ) o1 re=erHn0ia ao 3ri1eiro, =oi o 3rG3rio Je!u!, Bue !e13re !e dirigiu inti1a1ente a Deu! 0o1o JA2a, $aiJ, Bue1 no! deu a 3er1i!!(o de =a:er o 1e!1o, a3ro+i1ando'no! dele 0o1o Jno!!o $ai Bue e!tA no 0@uJ) O! a3G!tolo! o a13liara1) Jo(o, Bue atri2ui o =ato de !er1o! =ilho! de Deu! ao no!!o na!0i1ento de Deu!, e+3re!!a !eu !entido de 1ara/ilha de Bue o $ai no! ti/e!!e a1ado tanto ao 3onto de no! 0ha1ar, e de/era! =a:er'no! !eu! =ilho!) ,? $aulo, 3or outro lado, 3re=ere tra5ar a no!!a 0ondi5(o de =ilho! de Deu! N ado5(o e1 /e: de ao no/o na!0i1ento, e en=ati:a o! 3ri/il@gio! Bue te1o! e1 !er =ilho! e1 /e: de e!0ra/o!, e, 3ortanto, herdeiro! de Deu! ta12@1),&
1#&

JA0e!!oJ a Deu! 6prosa"o"e+ @ outra 2Hn5(o da re0on0ilia5(o) $are0e denotar a 0o1unh(o ati/a 0o1 Deu!, e!3e0ial1ente e1 ora5(o, a Bual !eu! =ilho! re0on0iliado! de!=ruta1) Dua! /e:e! $aulo eBui3ara Ja0e!!o a Deu!J a J3a: 0o1 Deu!J, a 3ri1eira /e: atri2uindo'o! N no!!a Fu!ti=i0a5(o e1 /e: de N no!!a re0on0ilia5(o 6Ro1ano! &*1'"7, e a !egunda /e: e+3li0ando o Ja0e!!oJ 0o1o u1a e+3eriHn0ia trinitariana, na Bual te1o! a0e!!o ao $ai atra/@! do -ilho 1ediante o E!3rito 6E=@!io! "*1,'187, e J3elo Bual te1o! ou!adia e a0e!!o 0o1 0on=ian5aJ 6E=@!io! %*1"7) $edro u!a o /er2o 0ognato, de0larando Bue =oi a =i1 de J0ondu:ir'no!J a Deu! 4prosa"o+ Bue ri!to 1orreu 3or nG! de u1a /e: 3or toda!, o Fu!to 3elo! inFu!to! 61 $edro %*187) E o e!0ritor da 0arta ao! Re2reu! to1a e13re!tado do ritual do Dia da E+3ia5(o a =i1 de tran!1itir a 3ro+i1idade de Deu! a Bual ri!to tornou 3o!!/el 3elo !eu !a0ri=0io e !a0erdG0io) JTendo, 3oi!, ir1(o!, intre3ide: 3ara entrar no Santo do! Santo!, 3elo !angue de Je!u!J, e!0re/e ele, Ja3ro+i1e1o'no!, 0o1 !in0ero 0ora5(o, e1 3lena 0erte:a de =@) ) )J 6Re2reu! 1#*19'""7) A!!i1, re0on0ilia5(o, 3a: 0o1 Deu!, ado5(o e1 !ua =a1lia e a0e!!o N !ua 3re!en5a < todo! d(o te!te1unho do 1e!1o rela0iona1ento no/o a Bue Deu! no! trou+e) Toda/ia, a re0on0ilia5(o 3o!!ui u1 3lano hori:ontal 0o1o ta12@1 u1 /erti0al) $oi! Deu! no! re0on0iliou un! 0o1 o! outro! e1 !ua no/a 0o1unidade, 0o1o ta12@1 a !i 1e!1o) U1a !egunda grande 3a!!age1 do >o/o Te!ta1ento 6E=@!io! "*11'""7 en=o0a e!!e =ato, e, e1 3arti0ular, a 0ura da !e3ara5(o entre Fudeu! e gentio!, de 1odo Bue N! /e:e! n(o e!tA 0laro a Bue re0on0ilia5(o $aulo e!tA'!e re=erindo) Ele le12ra a !eu! leitore! 0ri!t(o! gentio! Bue outrora e!ta/a1, 3or u1 lado, J!e3arado! da 0o1unidade de I!rael, e e!tranho! N! alian5a! da 3ro1e!!aJ, e 3or outro, J!e1 ri!to) ) ) e !e1 Deu! no 1undoJ 6/) 1"7) Si1, e!ta/a1 Jdi!tante!J tanto de Deu! Buanto de I!rael, du3la1ente alienado!L J1a! agora e1 ri!to Je!u!J, 3ro!!egue ele, J/G!, Bue ante! e!tA/ei! longe, =o!te! a3ro+i1ado! 3elo !angue de ri!toJ < a3ro+i1ado! de Deu! e de I!rael 6/) 1%7) De =ato, ri!to, Bue 2< a no!!a 3a:J, Bue2rou a 2arreira Bue e+i!tia entre e!!a! dua! 1etade! da ra5a hu1ana, e Jde a12o! =e: u1J 6/) 1?7) Ele Ja2oliuJ o! regula1ento! da lei Bue o! !e3ara/a e J0riouJ e1 !i 1e!1o Ju1 no/o ho1e1, =a:endo a 3a:J do! doi! 6/) 1&7) onhe0endo a a1argura e o de!3re:o 1tuo! Bue Fudeu! e gentio! !entia1 un! 3elo! outro!, e!!a re0on0ilia5(o =oi u1 1ilagre da gra5a e do 3oder de Deu!) O !eu re!ultado =oi o !urgi1ento de u1a hu1anidade ni0a, no/a e uni=i0ada, 0uFo! 1e12ro! atra/@! da 0ru: =ora1 re0on0iliado! 0o1 Deu! e un! 0o1 o! outro!) Anterior1ente ini1igo!, ti/era1 1orta a !ua ho!tilidade re03ro0a) Agora !(o 0o'0idad(o! do reino de Deu!, ir1(o! e ir1(! na =a1lia de Deu! 6/) 197, 1e12ro! do 0or3o de ri!to e 0o' 3arti0i3ante! da 3ro1e!!a 1e!!i8ni0a 6%*67) E!!a igualdade 0o13leta entre o! Fudeu! e o! gentio! na no/a 0o1unidade @ o J1i!t@rioJ Bue 3or !@0ulo! e!ti/era o0ulto, 1a! Bue agora Deu! re/ela/a ao! a3G!tolo!, e!3e0ial1ente a $aulo, o a3G!tolo do! gentio! 6%*?' 67) Me!1o e!!a igualdade n(o 0o13leta a re0on0ilia5(o Bue Deu! reali:ou atra/@! de ri!to) E1 Co!ossenses. Bue @ a e3!tola ir1( de Ef<sios 3or 0au!a do! 1uito! 3aralelo! Bue a12a! 0ontH1, $aulo a0re!0enta u1a di1en!(o 0G!1i0a N o2ra de ri!to) Tuer a grande 3a!!age1 0ri!tolGgi0a 6 olo!!en!e! 1*1&'"#7 !eFa u1 hino 0ri!t(o 3ri1iti/o, 0o1o a0redita1 1uito! erudito!, Buer !eFa u1a 0o13o!i5(o original 3aulina, @ u1a a=ir1ati/a !u2li1e da !u3re1a0ia a2!oluta de Je!u! ri!to na 0ria5(o e na reden5(o, do Uni/er!o e da igreFa) Ao 1e!1o te13o, @ a3ta1ente dirigida ao! herege! 0olo!!en!e! Bue 3are0e tere1 en!inado a e+i!tHn0ia de !ere! angeli0ai! inter1ediArio! 6Jtrono!, !o2erania!, 3rin0i3ado!, 3ote!tade!J7 entre o riador e a 0ria5(o 1aterial, e 3ode1 ter !ugerido Bue Je!u! era u1 dele!) $aulo n(o 0on0ordou 0o1 tal id@ia ne1 3or u1 in!tante) Sua Hn=a!e @ e1 JtudoJ, e+3re!!(o Bue ele u!a 0in0o /e:e! e Bue e1 geral !igni=i0a J0o!1oJ, 1a! aBui, e/idente1ente, in0lui 3rin0i3ado! e 3ote!tade!) Toda! a! 0oi!a! =ora1 0riada! 3or Deu! e1 ri!to, atra/@! de ri!to e 3ara ri!to 6/) 167) Ele @ Jante!J de toda! a! 0oi!a! no te13o e na hierarBuia, e JneleJ toda! a! 0oi!a! !(o !u!tentada! e integrada! 6/) 1,7) Vi!to Bue toda! a! 0oi!a! e+i!te1 e1 ri!to, atra/@! dele e 3ara ele, ele @, 3or direito, o
1#6

!enhor !u3re1o) Al@1 di!!o, ele @ a 0a2e5a do 0or3o, a igreFa, !endo o 3ri1ogHnito dentre o! 1orto!, 3ara Bue ti/e!!e 3ri1a:ia e1 toda! a! 0oi!a! 6/) 187) E e!!a !egunda e!=era da !ua !u3re1a0ia de/e'!e ao =ato de Bue a3rou/e a Deu! Bue e1 ri!to re!idi!!e toda a 3lenitude 6/) 197 e reali:a!!e a !ua o2ra de re0on0ilia5(o atra/@! dele =a:endo 3a: 1ediante o !angue derra1ado na 0ru:) De!!a /e: tudo o Bue @ re0on0iliado @ no/a1ente 0ha1ado de Jtoda! a! 0oi!a!J, de!0rita! ainda 1ai! 0o1o J0oi!a!, Buer !o2re a terra, Buer no! 0@u!J 6/) "#7) >(o 3ode1o! ter 0erte:a daBuilo a Bue $aulo e!ta/a'!e re=erindo) $re!u1i1o! Bue a e+3re!!(o Jtoda! a! 0oi!a!J re0on0iliada! 6/) "#7 tenha a 1e!1a identidade de Jtoda! a! 0oi!a!J 0riada! 6//) 16'1,7) Ma! !e o Bue =oi 0riado 3or 1eio de ri!to 1ai! tarde ne0e!!ita/a !er re0on0iliado 3or inter1@dio dele, algo de/e ter !ado errado no en' tre1eio) o1o di!!e $eter OK9rien* JA 3re!!u3o!i5(o @ Bue a unidade e har1onia do 0o!1o !o=rera1 u1 de!lo0a1ento 0on!iderA/el, at@ 1e!1o u1a ru3tura, reBuerendo a!!i1 a re0on0ilia5(oJ) ,6 Se a re=erHn0ia =or N orde1 natural, ent(o tal/e: !ua Jre0on0ilia5(oJ !eFa a 1e!1a Bue a li2erdade do J0ati/eiro da 0orru35(oJ 6Ro1ano! 8*"17, e12ora e!!e !eFa u1 e/ento =uturo) Se, 3or outro lado, a re=erHn0ia =or a !ere! 0G!1i0o! inteligente! 13io! ou anFo! 0ado!, n(o hA garantia no >o/o Te!ta1ento Bue no! le/e a e!3erar Bue tai! =ora1 6ou !er(o7 re0on0iliado! 0o1 Deu!) $are0e 1ai! 3ro/A/el, 3ortanto, Bue 3rin0i3ado! e 3ote!tade! =ora1 Jre0on0iliado!J no !entido do 0a3tulo !eguinte, a !a2er, Bue =ora1 Jde!ar1ado!J 3or ri!to, Bue J3u2li0a1ente o! e+3X! ao de!3re:o, triun=ando dele! na 0ru:J 6 olo!!en!e! "*1&7) Ad1iti1o! Bue @ u1 u!o e!tranho da 3ala/ra Jre0on0iliado!J, 1a!, u1a /e: Bue $aulo ta12@1 de!0re/e e!!a re0on0ilia5(o 0o1o J=a:endo a 3a:J 61*"#7, tal/e: -) -) 9ru0e tenha ra:(o ao di:er Bue o a3G!tolo e!tA =alando de u1a J3a0i=i0a5(oJ de !ere! 0G!1i0o! J!u21etendo'!e 0ontra !ua! /ontade! a u1 3oder Bue n(o 3ode1 re!i!tirJ),, >e!!e 0a!o, 3ode'!e ter e1 1ente a 1e!1a !itua5(o Bue e1 outro lugar @ de!0rita 0o1o 0ada Foelho do2rando'!e a Je!u! e 0ada lngua 0on=e!!ando o !eu !enhorio 6-ili3en!e! "*9'117, e toda! a! 0oi!a! !endo 0olo0ada! 3or Deu! de2ai+o do! 3@! de ri!to at@ o dia e1 Bue !er(o unida! !o2 u1a ni0a 0a2e5a, a 0a2e5a de ri!to 6E=@!io! 1*1#, ""7) At@ aBui in/e!tiga1o! o! o2Feto! da o2ra re0on0iliadora de Deu! atra/@! de ri!to) Ele re0on0iliou o! 3e0adore! a !i 1e!1o, Fudeu! e gentio! un! 0o1 o! outro!, e at@ 1e!1o o! 3odere! 0G!1i0o! no !entido de de!ar1A'lo! e 3a0i=i0A'lo!) Agora ne0e!!ita1o! 0on!iderar 0o1o !e reali:ou a re0on0ilia5(o, e Buai! !(o, no grande dra1a da re0on0ilia5(o, o! 3a3@i! re!3e0ti/o! de!e13enhado! 3or Deu!, ri!to e nG!) A =i1 de 0on!eguir lu: 3ara e!!a! Bue!tCe!, /olta1o'no! 3ara a Buarta 3a!!age1 da re0on0ilia5(o, " orntio! &*18'"1) Tudo 3ro/@1 de Deu! Bue no! re0on0iliou 0on!igo 1e!1o 3or 1eio de ri!to, e no! deu o 1ini!t@rio da re0on0ilia5(o, a !a2er, Bue Deu! e!ta/a e1 ri!to, re0on0iliando 0on!igo o 1undo, n(o i13utando ao! ho1en! a! !ua! tran!gre!!Ce!, e no! 0on=iou a 3ala/ra da re0on0ilia5(o) De !orte Bue !o1o! e12ai+adore! e1 no1e de ri!to, 0o1o !e Deu! e+orta!!e 3or no!!o inter1@dio) E1 no1e de ri!to, 3oi!, roga1o! Bue /o! re0on0iliei! 0o1 Deu!) VBuele Bue n(o 0onhe0eu 3e0ado, ele o =e: 3e0ado por nG!L 3ara Bue nele =X!!e1o! =eito! Fu!ti5a de Deu!) A 3ri1eira /erdade de!!a 3a!!age1 dei+a 0laro Bue 6eus < o autor da reconci!iao. De =ato, @ e!!a a Hn=a!e 3rin0i3al da 3a!!age1 toda) JTudo 4ta panta. toda! a! 0oi!a!J7 3ro/@1 de Deu!J) Tal/e: a re=erHn0ia a Jtoda! a! 0oi!a!J no! re1eta N! J0oi!a! no/a!J da no/a 0ria5(o 0o1 a Bual o /er!0ulo anterior ter1ina) Deu! @ o riadorL a no/a 0ria5(o 3ro/@1 dele) Segue1'!e oito /er2o! ne!!e! 3arAgra=o! o! Buai! tH1 a Deu! 0o1o !uFeito) De!0re/e1 a gra0io!a ini0iati/a di/ina < Deu! re0on0iliando, Deu! 0on0edendo, Deu! a3elando, Deu! =a:endo ri!to 3e0ado 3or nG!) $ortanto, n(o @ 22li0a a e+3li0a5(o da e+3ia5(o Bue tira a ini0iati/a de Deu! e a dA a nG! ou a ri!to) A ini0iati/a 0erta1ente n(o @ no!!a) >ada te1o! 3ara o=ere0er, 0ontri2uir, a3elar) >a =ra!e 1e1orA/el de
1#,

Pillia1 Te13le, Jtudo @ de Deu!L a ni0a 0oi!a 1inha 0o1 a Bual 0ontri2uo 3ara a 1inha reden5(o @ o 3e0ado do Bual 3re0i!o !er redi1idoJ) A ini0iati/a 3ri1Aria ta13ou0o =oi de ri!to) TualBuer inter3reta5(o da e+3ia5(o Bue atri2ua a ini0iati/a a ri!to, de ta! modo &ue a retire do Pai. n(o !er/e) ri!to de/era! to1ou a ini0iati/a de /ir, 1a! a3ena! no !entido e1 Bue 3odia di:er* JEi! aBui e!tou) ) ) $ara =a:er, G Deu!, a tua /ontadeJ 6Re2reu! 1#*,7) A ini0iati/a do -ilho =oi e1 !u21i!!(o N ini0iati/a do $ai) >(o hou/e relut8n0ia da 3arte do $ai) >(o hou/e inter/en5(o da 3arte de ri!to, 0o1o u1 ter0eiro 3artido) >(o, a re0on0ilia5(o =oi 0on0e2ida e dada N lu: no a1or de Deu!) JDeu! tanto a1ou o 1undo Bue deu !eu -ilho unigHnitoJ) >ota1o! aBui Bue !e13re Bue o /er2o Jre0on0iliarJ o0orre no >o/o Te!ta1ento, Deu! @ o !eu !uFeito 6ele no! re0on0iliou 0on!igo7 ou, !e o /er2o e!ti/er na 3a!!i/a, nG! o !o1o! 6=o1o! re0on0iliado! 0o1 ele7) Deu! Fa1ai! @ o o2Feto do /er2o) Ja1ai! !e di: Bue J ri!to re0on0iliou o $ai 0ono!0oJ) -or1al e lingSi!ti0a1ente @ e!!e o =ato) Ma! de/e1o! ter 0uidado e1 n(o 0on!truir teologi0a1ente 1uito !o2re ele) $oi! !e e!ti/@!!e1o! 0erto! e1 di:er Bue Deu! 3ro3i0iou a !ua 3rG3ria ira 3or inter1@dio de ri!to, 0erta1ente 3odera1o! di:er Bue ele !e re0on0iliou 0ono!0o 3or 1eio de ri!to) Se ele ne0e!!ita/a !er 3ro3i0iado, ele igual1ente ne0e!!ita/a !er re0on0iliado) E1 outra! 3ala/ra!, @ erro 3en!ar Bue a 2arreira entre Deu! e nG!, a Bual e+igiu a o2ra da re0on0ilia5(o, e!ta/a inteira1ente do no!!o lado, de 1odo Bue 0are0e1o! !er re0on0iliado! e Deu! n(o) D /erdade Bue @ra1o! ini1igo! de Deu!, ho!ti! a ele e1 no!!o! 0ora5Ce!),8 Ma! a Jini1i:adeJ era de a12o! o! lado!) A 3arede ou 2arreira entre Deu! e nG! era 0on!tituda tanto 3or no!!a re2eldia a ele Buanto 3or !ua ira !o2re nG! 3or 0au!a de no!!a re2eldia) TrH! argu1ento! a3Gia1 e!!a 0onten5(o) $ri1eiro, a !in"ua"em. A! 3rG3ria! 3ala/ra! Jini1igoJ, Jini1i:adeJ e Jho!tilidadeJ i13li0a1 re0i3ro0idade) $or e+e13lo, e1 Ro1ano! 11*"8 a 3ala/ra Jini1igo!J, /i!to e!tar e1 0ontra!te 0o1 o te13o 3a!!i/o Ja1ado!J, de/e !er 3a!!i/a) Ta12@1 a Jho!tilidadeJ entre Je!u! e o! gentio! de E=@!io! "*1? =oi re03ro0a, o Bue !ugere Bue a outra Jho!tilidadeJ 6entre Deu! e o! 3e0adore!7 ta12@1 o =oi) De 1odo Bue -) 9S0h!el e!0re/e Bue n(o de/e1o! inter3retar a ini1i:ade Junilateral1enteJ, 0o1o ho!tilidade a3ena! J3ara 0o1J Deu!, 1a! Bue ela in0lui o J3er1ane0er !o2 a ira de Deu!J) ,9 O !egundo argu1ento rela0iona'!e 0o1 o contexto. tanto de 0ada 3a!!age1 indi/idual Buanto da 92lia toda) E1 toda! a! grande! 3a!!agen! !o2re a re0on0ilia5(o, ou na! !ua! 3ro+i1idade!, =a:'!e re=erHn0ia N ira de Deu!) A 1ai! ad1irA/el @ Ro1ano! &, onde J!al/o! da iraJ 6/) 97 @ i1ediata1ente !eguida de JBuando ini1igo!J 6/) 1#7) Ent(o hA o 0onte+to 22li0o 1ai! a13lo) 4eon Morri!, e1 3arti0ular, o !u2linha* JRA, na 3er!3e0ti/a 22li0a, u1a ho!tilidade de=inida da 3arte de Deu! 3ara 0o1 tudo o Bue @ 13io) ) ) A!!i1, 1uito !e3arado do! detalhe! de inter3reta5(o de deter1inada! 3a!!agen!, hA en!ino =orte e 0oerente no !entido de Bue Deu! @ ati/o e1 !ua o3o!i5(o a tudo o Bue @ 13io)J 8# Ter0eiro, hA a teo!o"ia. A lGgi0a de Pau!o era de Bue Deu! tinha agido o2Feti/a1ente na re0on0ilia5(o antes Bue a 1en!age1 de re0on0ilia5(o =o!!e 3ro0la1ada) De 1odo Bue a J3a:J Bue o! e/angeli!ta! 3rega1 6E=@!io! "*1,7 n(o 3ode !er Bue no!!o ini1i:ade =oi /en0ida 6ante! 3rega1 3ara Bue ela !eFa7, 1a! Bue Deu! !e de!/iou da sua ini1i:ade 3or 0au!a da 0ru: de ri!to) Ele !e re0on0iliou a !i 1e!1o 0ono!0oL agora de/e1o! !er re0on0iliado! 0o1 ele) E1il 9runner e+3re!!ou'!e 0o1 3re0i!(o !o2re e!!e a!!unto* A re0on0ilia5(o 3re!!u3Ce ini1i:ade entre doi! 3artido!) Di:endo'o 1ai! a0urada1ente* a re0on0ilia5(o, a re0on0ilia5(o genuna, u1 ato o2Feti/o de re0on0ilia5(o, 3re!!u3Ce ini1i:ade de a12o! o! lado!L i!to @, Bue o ho1e1 @ o ini1igo de Deu! e Bue Deu! @ o ini1igo do ho1e1) 81 9runner 3ro!!egue e+3li0ando Bue a no!!a ini1i:ade 3ara 0o1 Deu! @ /i!ta e1 no!!a inBuieta5(o, Bue /ai da =ri/olidade N renn0ia a2erta e ao Gdio de Deu!, ao 3a!!o Bue a ini1i:ade dele 3ara 0ono!0o @ a !ua ira) Al@1 do 1ai!, JDeu! e!tA 3re!ente ne!!a ira, Bue @, na realidade, a ira de!e2.
1#8

Segundo, !e Deu! @ o autor, Cristo < o a"ente da reconci!iao. O! /er!0ulo! 18 e 19 do 0a3tulo & de " orntio! torna1 e!!a /erdade 0lara 0o1o o 0ri!tal) JDeu!) ) ) no! re0on0iliou 0on!igo 1e!1o 3or 1eio de ri!toJ e JDeu! e!ta/a e1 ri!to, re0on0iliando 0on!igo o 1undoJ) A12a! a! a=ir1ati/a! no! di:e1 Bue Deu! to1ou a ini0iati/a da re0on0ilia5(o, e Bue ele o =e: e1 ri!to e 3or 1eio dele) >e!!e a!3e0to a! !enten5a! !(o idHnti0a!) Ma! o! 2ene=i0iArio! 1uda1 de JnG!J 3ara Jo 1undoJ, a =i1 de 1o!trar o al0an0e uni/er!al da re0on0ilia5(o, e a 3re3o!i5(o 1uda de J3or 1eio deJ 3ara Je1J, 0o1 o 3ro3G!ito de 1o!trar Bue Deu! n(o e!ta/a o3erando 3or 1eio de ri!to 0o1o o !eu agente N di!t8n0ia, 1a! e!ta/a, na realidade, 3re!ente nele enBuanto e!te reali:a/a a o2ra) Te1o! agora de notar o! te13o! 3a!!ado!, e!3e0ial1ente o aori!to 6Jre0on0iliouJ, /) 187) A12o! o! /er2o! indi0a1 Bue Deu! e!ta/a =a:endo, de/era! =e:, algo e1 ri!to) Dei+e1o! Bue Ja1e! DenneE a3re!ente a i13ort8n0ia de!!e =ato* A o2ra da re0on0ilia5(o, no !entido do >o/o Te!ta1ento, @ u1a o2ra Bue e!tA terminada. e Bue de/e1o! 0on0e2er 0o1o ter1inada, antes de o evan"e!ho ser pre"ado. . . Re0on0ilia5(o) ) ) n(o @ algo Bue e!tA !endo =eitoL @ algo Bue e!tA =eito) >(o re!ta d/ida de Bue hA u1a o2ra de ri!to e1 3ro0e!!o, 1a! te1 a !ua 2a!e nu1a o2ra ter1inada de ri!to) D e1 /irtude de algo FA 0on!u1ado na 0ru: Bue ri!to @ 0a3a: de =a:er a nG! o a3elo, o Bue ele =a:, e 0on!eguir a re!3o!ta na Bual rece1emos a re0on0ilia5(o)8" Algun! ano! 1ai! tarde $) T) -or!Eth e+3re!!ou, 0o1 grande 3enetra5(o, a 1e!1a /erdade* JDeu! e!ta/a e1 ri!to, re0on0iliandoJ, na realidade, re0on0iliando, ter1inando a o2ra) >(o =oi u1 0a!o tentati/o, 3reli1inar) ) ) A re0on0ilia5(o e!ta/a ter1inada na 1orte de ri!to) $aulo n(o 3rega/a u1a re0on0ilia5(o gradual) Ele 3rega/a o Bue o! antigo! teGlogo! 0o!tu1a/a1 0ha1ar de o2ra ter1inada) ) ) Ele 3rega/a algo =eito u1a /e: 3or toda! < u1a re0on0ilia5(o Bue e!tA na 2a!e da 3rG3ria 0o13o!i5(o da al1a, n(o u1 0on/ite a3ena!)8% O Bue, 3oi!, =oi Bue Deu! =e: ou reali:ou e1 ri!to e 3or 1eio deleQ $aulo dA a e!!a 3ergunta dua! re!3o!ta! 0o13le1entare!, u1a negati/a e u1a 3o!iti/a) De 1odo negati/o, Deu! re0u!ou'!e a i13utar a nG! a! no!!a! tran!gre!!Ce! 6/) 1927) D 0laro Bue 1ere0a1o! Bue =o!!e1 0ontada! 0ontra nG!) Ma! !e ele no! le/a!!e a Fu:o, 1or' rera1o!) JSe o2!er/are!, Senhor, iniBSidade!, Bue1, Senhor, !u2!i!tirAQJ 6Sal1o 1%#*%7) De 1odo Bue e1 !ua 1i!eri0Grdia Deu! re0u!ou'!e a le/ar e1 0onta 0ontra nG! o! no!!o! 3e0ado! ou e+igir Bue !o=rH!!e1o! a 3enalidade dele!) O Bue, 3oi!, Deu! =e: 0o1 ele!Q $oi! ele n(o o! 3ode tolerar) >(o, a re!3o!ta 3o!iti/a @ dada no /er!0ulo "1* JVBuele Bue n(o 0onhe0eu 3e0ado, ele o =e: 3e0ado 3or nG!L 3ara Bue nele =X!!e1o! =eito! Fu!ti5a de Deu!)J E!!a @, 0erta1ente, u1a da! a=ir1ati/a! 1ai! ad1irA/ei! da 92lia, da Bual, 0ontudo, n(o de/e1o! =ugir) Ja1e! DenneE n(o e!ta/a e+agerando ao e!0re/er a e!!e re!3eito* J$or 1ai! 1i!terio!o e horr/el Bue !eFa e!!e 3en!a1ento, @ a 0ha/e de todo o >o/o Te!ta1entoJ)8? $or 0au!a de nG! Deu!, de =ato, =e: Bue o ri!to !e1 3e0ado =o!!e 3e0ado 0o1 o! no!!o! 3e0ado!) O Deu! Bue !e re0u!ou a i13utar a nG! o! no!!o! 3e0ado!, i13utou'o! a ri!to e1 no!!o lugar) De/era!, a !ua 3ure:a 3e!!oal Buali=i0ou'o de 1aneira !ingular a le/ar o! no!!o! 3e0ado! e1 no!!o lugar) Al@1 do 1ai!, ri!to tornou'!e 3e0ado 3or nG!, a =i1 de Bue Jnele =X!!e1o! =eito! Fu!ti5a de Deu!J) E1 outra! 3ala/ra!, no!!o! 3e0ado! =ora1 i13utado! ao ri!to !e1 3e0ado, 3ara Bue nG!, 3e0adore!, atra/@! da uni(o 0o1 ele, 3ud@!!e1o! re0e2er 0o1o 3re!ente u1a 3o!i5(o de Fu!ti5a na 3re!en5a de Deu!) O! di!03ulo! 0ri!t(o! 3or todo! o! !@0ulo! tH1 1editado ne!!a tro0a entre o ri!to !e1 3e0ado e o! 3e0adore!, e tH1'!e 1ara/ilhado dela) O 3ri1eiro e+e13lo 3ro/a/el1ente @ a Epsto!a a 6io"netus. do !egundo !@0ulo, Bue di:, no 0a3tulo 9* Jc do0e tro0a] c o3era5(o ine!0rutA/el] O 2ene=0io! Bue ultra3a!!a1 toda! a! e+3e0tati/a!] Bue a i13iedade de 1uito! =o!!e o0ulta e1 a3ena! U1 Fu!to, e Bue a Fu!ti5a de U1 Fu!ti=i0a!!e a 1uito! tran!gre!!ore!)J
1#9

De3oi!, ei! o Bue 4utero e!0re/eu a u1 1onge Bue !e en0ontra/a de!e!3erado 3or 0au!a do! 3e0ado!* JA3renda a 0onhe0er a ri!to, e ele 0ru0i=i0ado) A3renda a 0antar a ele e di:er* KSenhor Je!u!, tu @! a 1inha Fu!ti5a, e eu o teu 3e0ado) 4e/a!te !o2re ti o Bue era 1euL 1a! de3u!e!te !o2re 1i1 o Bue era teu) Tu te torna!te o Bue n(o era!, 3ara Bue eu 3ude!!e 1e tornar o Bue eu n(o era)K J) 8& Mai! ou 1eno! u1 !@0ulo 1ai! tarde 6e1 1&8&7 Ri0hard RooIer, e1 u1 !er1(o !o2re Ra2a0uBue 1*?, di!!e* Tai! !o1o! nG! N /i!ta de Deu! $ai, 0o1o o 3rG3rio -ilho do 3rG3rio Deu!) SeFa tal =ato lou0ura ou =rene!i ou =ria / ou o Bue Buer Bue !eFa) D a no!!a !a2edoria e o no!!o 0on!oloL n(o 3re0i!a1o! de nenhu1 0onhe0i1ento no 1undo a n(o !er e!te, de Bue o ho1e1 3e0ou e de Bue Deu! !o=reuL Bue Deu! !e =e: a !i 1e!1o o 3e0ado do! ho1en!, e Bue o! ho1en! !(o =eito! a Fu!ti5a de Deu!) 86 o1o e+e13lo tirado de!te !@0ulo 3er1ita1'1e e!0olher o e3i'gra1a de E1il 9runner* JA Fu!ti=i0a5(o !igni=i0a e!te 1ilagre* Bue ri!to to1a o no!!o lugar e nG! to1a1o! o !eu)J8, Ao ree+a1inar1o! o 3arAgra=o Bue e!ta1o! e!tudando, @ i13ortante notar1o! o 3arado+o 0on!titudo 3ela 3ri1eira e 3ela lti1a a=ir1ati/a!) $or u1 lado, Deu! e!ta/a e1 ri!to re0on0iliando) $or outro, Deu! =e: ri!to 3e0ado 3or nG!) o1o 3odia Deu! e!tar e1 ri!to Buando ele o =e: 3e0ado @ o 1i!t@rio lti1o da e+3ia5(o) Ma! de/e1o! 1anter tena:1ente a! dua! a=ir1a5Ce!, e Fa1ai! e+3X'la! de 1odo Bue u1a 0ontradiga a outra) Ter0eiro, !e Deu! @ o autor e ri!to o agente, n#s somos os em1aixadores da reconci!iao. >o e+a1e do! /er!0ulo! 18 e 19 at@ aBui te1o! /i!to !o1ente a 3ri1eira 3arte de 0ada !enten5a) Ma! 0ada u1a !e a3re!enta e1 dua! !e5Ce!, a 3ri1eira a=ir1ando a reali:a5(o da re0on0ilia5(o 6Deu! e!ta/a e1 ri!to re0on0iliando 0on!igo o 1undo7 e a !egunda o !eu ann0io 6ele no! entregou o 1ini!t@rio e a 1en!age1 da re0on0ilia5(o7) Al@1 di!!o, o 3rG3rio 1ini!t@rio da re0on0ilia5(o a3re!enta'!e e1 doi! e!tAdio!) Te1 in0io 0o1o u1a 3ro0la1a5(o de Bue Deu! e!ta/a e1 ri!to re0on0iliando e Bue ele =e: Bue ri!to =o!!e =eito 3e0ado 3or nG!) ontinua 0o1 u1 a3elo a Bue no! re0on0ilie1o! J0o1 Deu!J, i!to @, lan0e1o! 1(o do! ter1o! o=ere0ido! da re0on0ilia5(o 0o1 Deu! 4cf. Mateu! &*"?7, ou !i13le!1ente a Jre0e2a1o!J 4cf. Ro1ano! &*117)88 De/e1o! 1anter e!!a! 0oi!a! !e3arada!) Deu! ter1inou a o2ra da re0on0ilia5(o na 0ru:L 0ontudo ainda @ ne0e!!Ario Bue o! 3e0adore! !e arre3enda1 e 0reia1 e a!!i1 !eFa1 Jre0on0iliado! 0o1 Deu!J) Re3ito, o! 3e0adore! ne0e!!ita1 !er Jre0on0iliado! 0o1 Deu!JL n(o o2!tante n(o de/e1o! no! e!Bue0er de Bue do lado de Deu! a o2ra da re0on0ilia5(o FA =oi =eita) Se e!!a! dua! 0oi!a! de/e1 !er 1antida! !e3arada!, ela! ta12@1 de/e1 !er 0on!er/ada! Funta! e1 toda 3rega5(o do e/angelho autHnti0o) >(o @ !u=i0iente e+3or1o! u1a doutrina inteira1ente ortodo+a da re0on0ilia5(o !e1 Fa1ai! a3elar1o! N! 3e!!oa! a Bue /enha1 a ri!to) >e1 ta13ou0o @ 0erto u1 !er1(o 0on!i!tir e1 u1 a3elo inter1inA/el, o Bual n(o tenha !ido 3re0edido de u1a e+3o!i5(o do e/angelho) A regra de/e !er Jn(o =a:er a3elo !e1 u1a 3ro0la1a5(o, e n(o 3ro0la1ar !e1 u1 a3eloJ) Ao =a:er1o! e!!e a3elo, J!o1o! e12ai+adore! e1 no1e de ri!toJ 6/) "#7) E!!a a=ir1ati/a =oi e!3e0ial1ente /erdadeira a0er0a de $aulo e do! !eu! 0o13anheiro! a3G!tolo!) Era1 o! en/iado! e re3re!entante! 3e!!oai! de Je!u! ri!to) Toda/ia, e1 u1 !entido !e0undArio @ /erdadeira 3ara toda! a! te!te1unha! 0ri!t(! e todo! o! 3regadore!, Bue !(o o! arauto! do e/angelho* =ala1o! e1 no1e de ri!to e e1 !eu lugar) Ent(o, ao e1itir1o! o no!!o a3elo, 1uita! /e:e! ou/e'!e outra /o:, 3oi! @ J0o1o !e Deu! e+orta!!e 3or no!!o inter1@dioJ) D u1a /erdade ad1irA/el Bue o 1e!1o Deu! Bue o3erou J3or 1eio de ri!toJ a =i1 de al0an5ar a re0on0ilia5(o, agora o3era J3or no!!o inter1@dioJ a =i1 de anun0iA'la) E+a1ina1o! Buatro da! 3rin0i3ai! i1agen! neote!ta1entAria! a0er0a da !al/a5(o, tirada! do !a0rArio, do 1er0ado, do tri2unal e do lar) Sua nature:a 3i0tGri0a torna
11#

i13o!!/el integrA'la! =a0il1ente u1a! na! outra!) O! !a0ri=0io! no te13lo e o! /eredi0to! legai!, o e!0ra/o no 1er0ado e a 0rian5a no lar, todo! 0lara1ente 3erten0e1 a 1undo! di=erente!) >(o o2!tante, 0erto! te1a! e1erge1 da! Buatro i1agen!) $ri1eiro, 0ada u1a a0entua u1 a!3e0to di=erente de no!!a ne0e!!idade hu1ana) A 3ro3i0ia5(o re!!alta a ira de Deu! !o2re nG!, a reden5(o o no!!o 0ati/eiro ao 3e0ado, a Fu!ti=i0a5(o a no!!a 0ul3a, e a re0on0ilia5(o a no!!a ini1i:ade 0ontra Deu! e a no!!a aliena5(o dele) E!!a! 1etA=ora! n(o !(o nada elogio!a!) E+3Ce1 a 1agnitude de no!!a ne0e!!idade) Segundo, a! Buatro i1agen! en=ati:a1 Bue =oi Deu! Bue, e1 !eu a1or, to1ou a ini0iati/a !al/adora) -oi ele Bue 3ro3i0iou a !ua 3rG3ria ira, redi1iu'no! de no!!a 1i!erA/el e!0ra/id(o, de0larou'no! Fu!to! e1 !ua 3re!en5a e re0on0iliou'no! 0on!igo) I13ortante! te+to! n(o dei+a1 d/ida a e!!e re!3eito* JDeu!) ) ) no! a1ou, e en/iou o !eu -ilho 0o1o 3ro3i0ia5(o 3elo! no!!o! 3e0ado!)J JDeu!) ) ) /i!itou e redi1iu o !eu 3o/oJ) JD Deu! Bue1 o! Fu!ti=i0a)J JDeu!) ) ) no! re0on0iliou 0on!igo 1e!1o 3or 1eio de ri!toJ)89 Ter0eiro, a! Buatro i1agen! 0lara1ente en!ina1 Bue a o2ra !al/adora de Deu! =oi reali:ada 3or 1eio do derra1a1ento de !angue, i!to @, o !a0ri=0io !u2!tituti/o de ri!to) o1 rela5(o ao !angue de ri!to o! te+to! !agrado! !(o, no/a1ente, ineBu/o0o!) JDeu! 3ro3X!, no !eu !angue, 0o1o 3ro3i0ia5(o, 1ediante a =@J) J>o Bual te1o! a reden5(o, 3elo !eu !angueJ) J4ogo, 1uito 1ai! agora, !endo Fu!ti=i0ado! 3elo !eu !angueJ) JVG!, Bue ante! e!tA/ei! longe, =o!te! a3ro+i1ado! 4isto <. re0on0iliado!7 3elo !angue de ri!to)J9# Vi!to Bue o !angue de ri!to @ u1 !12olo da !ua /ida entregue e1 1orte /iolenta, e!tA ta12@1 0laro e1 0ada u1a da! Buatro i1agen! Bue ele 1orreu e1 no!!o lugar 0o1o no!!o !u2!tituto) A 1orte de Je!u! =oi o !a0ri=0io e+3iador 3or 0au!a do Bual Deu! de!/iou de nG! a !ua ira, o 3re5o de re!gate 3elo Bual =o1o! redi1ido!, a 0ondena5(o do ino0ente 3ara Bue o 0ul3ado =o!!e Fu!ti=i0ado, e o !e1 3e0ado =o!!e =eito 3e0ado 3or nG!)91 De 1odo Bue a !u2!titui5(o n(o @ u1a Jteoria da e+3ia5(oJ) >e1 ta13ou0o @ u1a i1age1 adi0ional Bue tenha lugar 0o1o u1a o35(o ao lado da! outra!) E, ante!, a e!!Hn0ia de 0ada i1age1 e o 0ora5(o da 3rG3ria e+3ia5(o) >enhu1a da! Buatro i1agen! 3ode 3er1ane0er !e1 ela) >(o e!tou di:endo, @ 0laro, Bue a 3e!!oa ante! de !er !al/a 3re0i!a 0o13reender, 1uito 1eno! arti0ular, u1a e+3ia5(o !u2!tituti/a) Entretanto, a re!3on!a2ilidade de 1e!tre!, 3regadore! e outra! te!te1unha! 0ri!t(! @ 3ro0urar gra5a a =i1 de e+3or a !u2!titui5(o 0o1 0lare:a e 0on/i05(o) $oi! Buanto 1ai! a! 3e!!oa! entendere1 a glGria da !u2!titui5(o di/ina, tanto 1ai! =A0il !erA 3ara ela! 0on=iare1 no Su2!tituto)

) A *e(ela#!o de &eus
De/e1o! /er a reali:a5(o da 0ru: de ri!to tanto e1 ter1o! de re/ela5(o 0o1o de !al/a5(o) E13re!tando ter1o! 0orrente!, 3ode1o! di:er Bue =oi u1 e/ento Jre/elatGrioJ e ta12@1 J!al/=i0oJ) $oi! atra/@! do Bue Deu! reali:ou ali 3elo 1undo, ele ta12@1 =alou ao 1undo) A!!i1 0o1o o! !ere! hu1ano! re/ela1 !eu 0arAter 3or 1eio de !ua! a5Ce!, da 1e!1a =or1a Deu! !e 1o!trou a !i 1e!1o a nG! 3or 1eio da 1orte do !eu -ilho) O 3ro3G!ito de!te 0a3tulo @ in/e!tigar de Bue 1odo a 0ru: =oi u1a 3ala/ra 0o1o ta12@1 u1a o2ra, e ou/ir a ela 0o1 aten5(o) A gl ria de )eus Segundo o E/angelho de Jo(o, Je!u! re=eriu'!e N !ua 1orte 0o1o u1a Jglori=i0a5(oJ* o e/ento 3or 1eio do Bual ele e o $ai !eria1 !u3re1a1ente Jglorin0ado!J ou 1ani=e!tado!) E!!a id@ia 3ode !ur3reender a 1uita! 3e!!oa!) >o Antigo Te!ta1ento a
111

glGria ou o e!3lendor de Deu! era re/elada na nature:a e na hi!tGria, i!to @, no Uni/er!o 0riado e na na5(o redi1ida) $or outro lado, o! 0@u! e a terra e!ta/a1 0heio! da !ua glGria, in0luindo'!e aa0re!0entou Je!u!7 a! =lore! 3ri1a/eri! da Oalil@ia, 0uFa glGria e+0edia at@ 1e!1o a de Salo1(o) 1 $or outro lado, Deu! 1o!trou a !ua glGria li2ertando a I!rael do 0ati/eiro eg30io e do 2a2ilXni0o, e re/elando ao 3o/o o !eu 0arAter 1i!eri0ordio!o e Fu!to)" A!!i1 Deu! de1on!trou a !ua 1aFe!tade no !eu 1undo e no !eu 3o/o) >(o @ de !ur3reender Bue Buando !e ini0ia o >o/o Te!ta1ento, a glGria !eFa a!!o0iada a Je!u! ri!to) o1o e!0re/eu 4ord Ra1!eE, de antuAria* Jat@ onde /ai a id@ia de Bue doxa !eFa a doutrina do e!3lendor, Je!u! ri!to < e!!e e!3lendorJ)% Segundo o! E/angelho! SinGti0o!, 0ontudo, e12ora a glGria de Je!u! =o!!e /i!lu12rada na Tran!=igura5(o, a !ua 1ani=e!ta5(o 0o13leta n(o !e daria at@ a J3arou!iaJ e reino, @3o0a e1 Bue ent(o !e 0on!u1aria) ? Seria u1a re/ela5(o de J3oder e glGriaJ) O notA/el a0er0a da a3re!enta5(o de Jo(o @ Bue, e12ora a glGria de ri!to ti/e!!e !ido 1ani=e!tada 3odero!a1ente e1 !eu! 1ilagre! ou J!inai!J&, a0i1a de tudo de/ia !er /i!ta e1 !ua =raBue:a 3re!ente, na auto' hu1ilha5(o da en0arna5(o) JE o Ver2o !e =e: 0arne, e ha2itou entre nG!, 0heio de gra5a e de /erdade, e /i1o! a !ua glGria, glGria 0o1o do unigHnito do $aiJ 6Jo(o 1*1?7) >(o de/e1o! 3erder a! alu!Ce! do Antigo Te!ta1ento) A glGria de Deu! Bue !o2re3ara/a e en0hia o ta2ernA0ulo no de!erto agora e!tA !endo de1on!trada naBuele Bue 3or u1 3ou0o ha2itou 4es0e5nosen. Jta2erna0ulouJ7 entre nG!) E a!!i1 0o1o _a/@ 1o!trou a Moi!@! a !ua glGria, de0larando Bue o !eu no1e era tanto 1i!eri0ordio!o Buanto Fu!to, da 1e!1a =or1a a glGria Bue /i1o! e1 Je!u! ri!to =oi J0heia de gra5a e de /erdadeJ) Mai! i13ortante ainda @ a antte!e deli2erada entre J0arneJ e JglGriaJ e, 3ortanto, o 2paradoxo =unda1ental da glGria da hu1ilha5(o di/inaJ)6 A auto'hu1ilha5(o do -ilho de Deu!, a Bual 0o1e5ou na en0arna5(o, 0ul1inou na !ua 1orte) ontudo, ne!!a 1e!1a hu1ilha5(o ele =oi Jle/antadoJ, n(o a3ena! =i!i0a1ente ele/ado N 0ru:, 1a! ta12@1 e!3iritual1ente e+altado 3erante o! olho! do 1undo) , De/era!, ele =oi Jglori=i0adoJ) A 0ru: Bue 3are0ia J/ergonhaJ era, de =ato, JglGriaJ) Ao 3a!!o Bue no! E/angelho! SinGti0o! o !o=ri1ento @ o 0a1inho da glGria =utura, 8 3ara Jo(o @ ta12@1 a arena e1 Bue na realidade o0orre a glori=i0a5(o) 9 E1 trH! o0a!iCe! di!tinta! Je!u! !e re=eriu N !ua 1orte /indoura 0o1o a hora da !ua glori=i0a5(o) $ri1eira, e1 re!3o!ta ao 3edido de algun! grego! Bue 3ro0ura/a1 /H'lo, Je!u! di!!e* JD 0hegada a hora de !er glori=i0ado o -ilho do ho1e1J, e 3ro!!eguiu i1ediata1ente a =alar da !ua 1orte e1 ter1o! tanto do gr(o de trigo Bue 0ai ao 0h(o 0o1o da glGria Bue o $ai ha/ia de tra:er ao !eu 3rG3rio no1e) Segunda, a!!i1 Bue Juda! dei+ou o 0enA0ulo e entrou na noite, Je!u! di!!e* JAgora =oi glori=i0ado o -ilho do ho1e1, e Deu! =oi glori=i0ado neleJ) Ter0eira, ele ini0iou a !ua grande ora5(o no =inal da re=ei5(o no 0enA0ulo, 0o1 a! 3ala/ra!* J$ai, @ 0hegada a horaL glori=i0a a teu -ilho, 3ara Bue o teu -ilho te glori=iBue a tiJ)%# O notA/el a0er0a da! trH! 3a!!agen! @ Bue, 3ri1eiro, 0ada u1a @ introdu:ida 3or JagoraJ ou J@ 0hegada a horaJ, e1 re=erHn0ia indi!3utA/el N 0ru:L e, !egundo, Bue a glori=i0a5(o !erA do $ai e do -ilho Funto!) De 1odo Bue o $ai e o -ilho !(o re/elado! 3ela 0ru:) Ma! o Bue @ Bue re/ela1 de !i 1e!1o!Q erta1ente a auto'hu1ilha5(o e a au'todoa5(o do a1or e!t(o i13l0ita! aBui) Ma! e a !antidade de!!e a1or, Bue tornou ne0e!!Ario Bue o ordeiro de Deu! tira!!e o 3e0ado do 1undo e Bue o 9o1 $a!tor de!!e a !ua /ida 3ela! o/elha!, e Bue =e: 1ai! e+3ediente 60o1o ai=A! 0orreta1ente 3ro=eti:ou7 Bue u1 ho1e1 1orre!!e 3elo 3o/o e1 /e: de 3ere0er toda a na5(oQ 11 E!!a! a=ir1ati/a! era1 3arte integral da 0o13reen!(o Bue Jo(o tinha da 1orte 1ediante a Bual $ai e -ilho !eria1 glori=i0ado!) A glGria Bue !e irradia da 0ru: @ a 1e!1a 0o12ina5(o de Bualidade! di/ina! Bue Deu!
11"

re/elou a Moi!@! 0o1o 1i!eri0Grdia e Fu!ti5a, e a Bual /i1o! no Ver2o =eito 0arne 0o1o Jgra5a e /erdadeJ)1" E!!a @ a J2ondadeJ de Deu!, a Bual al/ino /iu de1on!trada no JteatroJ da 0ru:* $oi! na 0ru: de ri!to, 0o1o nu1 e!3lHndido teatro, a in0o13arA/el 2ondade de Deu! @ a3re!entada diante do 1undo todo) A glGria de Deu! 2rilha de/era! e1 toda! a! 0riatura! de 0i1a e de 2ai+o, 1a! Fa1ai! t(o /i/a Buanto na 0ru:) ) ) Se algu@1 a3re!entar a o2Fe5(o de Bue nada 3oderia !er 1eno! glorio!a do Bue a 1orte de ri!to) ) ) re!3ondo Bue ne!!a 1orte /e1o! a glGria i1en!urA/el Bue e!tA o0ulta ao! 13io!e1% Tuando 3a!!a1o! de Jo(o a $aulo, o 0on0eito de Bue Deu! !e re/elou na 0ru: e 3or 1eio dela, torna'!e ainda 1ai! e+3l0ito) O Bue 3ara Jo(o @ 1ani=e!ta5(o da glGria de Deu!, 3ara $aulo @ a de1on!tra5(o, de/era!, a /indi0a5(o, do !eu 0arAter de Fu!ti5a e a1or) $ode !er til, ante! de e!tudar1o! o! doi! te+to!'0ha/e !e3arada1ente, e+a1inA' lo! lado a lado) A12o! o0orre1 na 0arta ao! Ro1ano!* A Bue1 Deu! 3ro3X!, no !eu !angue, 0o1o 3ro3i0ia5(o, 1ediante a =@, 3ara 1ani=e!tar a !ua Fu!ti5a, 3or ter Deu!, na !ua toler8n0ia, dei+ado i13une! o! 3e0ado! anterior1ente 0o1etido!L tendo e1 /i!ta a 1ani=e!ta5(o da !ua Fu!ti5a no 3re!ente, 3ara ele 1e!1o !er Fu!to e Fu!ti=i0ador daBuele Bue te1 =@ e1 Je!u! 6%*"&' "67) Ma! Deu! 3ro/a o !eu 3rG3rio a1or 3ara 0ono!0o, 3elo =ato de ter ri!to 1orrido 3or nG!, !endo nG! ainda 3e0adore! 6&*87) O! /er2o! grego! tradu:ido! 3or Jde1on!trarJ no 0a3tulo trH! e J3ro/arJ no 0in0o, a3e!ar de !ere1 di=erente!, !igni=i0a1 a 1e!1a 0oi!a, e $aulo e!tA de0larando Bue na 1orte de ri!to, Deu! no! deu u1a de1on!tra5(o 0lara e 32li0a da !ua Fu!ti5a e do !eu a1or) JA /i1o! 0o1o Deu! J!ati!=e:J a !ua ira e a1or, Fu!ti5a e 1i!eri0Grdia, dando'!e a !i 1e!1o e1 ri!to 3ara le/ar o no!!o 3e0ado e 0ondena5(o) Agora /a1o! /er 0o1o, ao !ati!=a:er a e!!e! atri2uto! di/ino! na 0ru:, ele o! de1on!trou e e+3X!) A Fu!ti5a de Deu! Ro1en! e 1ulhere! de !en!i2ilidade 1oral tH1 !e13re =i0ado 3er3le+o! 3ela a3arente inFu!ti5a da 3ro/idHn0ia di/ina) E!!e 3ro2le1a e!tA longe de !er 1oderno) De!de o te13o de A2ra(o, Bue !e indignou 3orBue Deu! 3retendia de!truir a Sodo1a e Oo1orra e no 3ro0e!!o 1atar o! Fu!to! 0o1 o! 13io!, e 3ro=eriu o grito de ang!tia* J>(o =arA Fu!ti5a o Jui: de toda a terraQJ 6OHne!i! 18*"&7, o! 3er!onagen! e o! autore! da 92lia tH1 lutado 0o1 e!!a Bue!t(o) Ela @ u1 do! te1a! re0orrente! da 4iteratura de Sa2edoria e do1ina o li/ro de JG) $or Bue o! 13io! =lore!0e1 e o! ino0ente! !o=re1Q Di:' !e Bue J3e0ado e 1orteJ, tran!gre!!(o hu1ana e Fu:o di/ino en0ontra1'!e eBuili2rado!, at@ 1e!1o unido! in!e3ara/el1ente) $or Bue, ent(o, n(o /e1o! 0o1 1ai! =reBSHn0ia 3e0adore! 0a!tigado!Q $elo 0ontrArio, 0o1 grande =reBSHn0ia, 3are0e1 e!0a3ar i13une!) O! Fu!to!, 3or outro lado, 1uita! /e:e! !(o a0o1etido! 3or de!a!tre!) >(o !o1ente Deu! n(o o! 3rotege, 1a! ta12@1 n(o re!3onde N! !ua! ora5Ce! e at@ 1e!1o 3are0e n(o !e i13ortar 0o1 o de!tino dele!) De 1odo Bue, e/idente1ente, hA u1a ne0e!!idade de u1a Jteodi0iaJ, u1a /indi0a5(o da Fu!ti5a de Deu!, u1a Fu!ti=i0a5(o N hu1anidade do! 1odo! a3arente1ente inFu!to! de Deu!) A 92lia re!3onde a e!!a ne0e!!idade de doi! 1odo! 0o13le1en'tare!) $ri1eiro, olhando 3ara o Fu:o =inal e, !egundo 6da 3er!3e0ti/a do! 0rente! do >o/o Te!ta1ento7, olhando de /olta 3ara o Fu:o de0i!i/o reali:ado na 0ru:) Tuanto N 3ri1eira 3er!3e0ti/a, era ela a re!3o!ta'3adr(o ao 3ro2le1a no Antigo Te!ta1ento, re!3o!ta da Bual o Sal1o ,% @ u1 e+e13lo) O! 3er/er!o! 3ro!3era1) S(o !audA/ei! e ri0o!) A3e!ar de !ua /iolHn0ia, arrog8n0ia e !o2er2o de!a=io a Deu!, !ae1 ile!o!) >enhu1 raio do 0@u o! a2ate) O !al1i!ta ad1ite Bue, ao in/eFar a li2erdade dele! de 3e0ar e a !ua i1unidade ao !o=ri1ento, Bua!e !e de!/iou de Deu!, 3oi! !eu! 3en!a1ento! era1 1ai! !e1elhante! ao! do! ani1ai! !el/agen! do Bue ao! de u1 i!raelita 3iedo!o) At@ entrar Jno !antuArio de Deu!J ele n(o 0on!eguiu 0hegar a nenhu1a 0o13reen!(o !ati!=atGria) Ent(o ele
11%

atinou J0o1 o =i1 dele!J) >(o tH1 0on!0iHn0ia de Bue o lugar e1 Bue !e =ir1a1 0o1 tanta 0on=ian5a @ 3or de1ai! e!0orregadio, e Bue u1 dia 0air(o, a!!olado! 3elo Fu!to Fu:o de Deu!) O >o/o Te!ta1ento re3ete /Aria! /e:e! e!!a 1e!1a 0erte:a de Fu:o lti1o, no Bual o! de!eBuil2rio! da Fu!ti5a !er(o 0orrigido!) $aulo di: ao! =ilG!o=o! atenien!e! Bue Deu! !G n(o le/ou e1 0onta a idolatria no 3a!!ado 3orBue Je!ta2ele0eu u1 dia e1 Bue hA de Fulgar o 1undo 0o1 Fu!ti5a, 3or 1eio de u1 /ar(o Bue de!tinou e a0reditouJ, e ad/erte !eu! leitore! de Ro1a a n(o 3re!u1ire1 da! riBue:a! da J2ondade, toler8n0ia e longani1idadeJ de Deu!, a! Buai! lhe! e!t(o dando e!3a5o 3ara o arre3endi1ento) $edro dirige a 1e!1a 1en!age1 ao! Je!0arne0edore!J, Bue ridi0ulari:a1 a no5(o de u1 Fu:o =uturo) A ra:(o de e!!e dia ainda n(o ha/er 0hegado @ Bue Deu!, e1 !ua toler8n0ia, e!tA 1antendo a2erta a 3orta da o3ortunidade u1 3ou0o 1ai!, Jn(o Buerendo Bue nenhu1 3ere5a, !en(o Bue todo! 0hegue1 ao arre3endi1entoJ)1? Se o 3ro3G!ito da 3ri1eira 3arte da Jteodi0iaJ 22li0a @ ad/ertir a0er0a do Fu:o =inal /indouro, a !egunda @ de0larar Bue e!!e Fu:o FA !e reali:ou na 0ru:) D 3or i!!o Bue Deu! 3er1itiu, 3or a!!i1 di:er, Bue o! 3e0ado! !e a0u1ula!!e1 no te13o do Antigo Te!ta1ento !e1 !er 3unido! 60o1o 1ere0ia17 ou 3erdoado! 6/i!to !er Ji13o!!/el Bue !angue de touro! e de 2ode! re1o/a 3e0ado!J7) Ma! agora, di: o e!0ritor da 0arta ao! Re2reu!, ri!to @ o JMediador de no/a alian5a a =i1 de Bue, inter/indo a 1orte 3ara re1i!!(o da! tran!gre!!Ce! Bue ha/ia !o2 a 3ri1eira alian5aJ) 1& E1 outra! 3ala/ra!, o 1oti/o da ina5(o anterior de Deu! e1 =a0e do 3e0ado n(o era indi=eren5a 1oral 1a! toler8n0ia 3e!!oal at@ Bue ri!to /ie!!e e o re1o/e!!e na 0ru:) A 3a!!age1 0lA!!i0a !o2re e!!e te1a @ Ro1ano! %*"1'"6) Va1o! a ela) Ma! agora, !e1 lei, !e 1ani=e!tou a Fu!ti5a de Deu! te!te1unhada 3ela lei e 3elo! 3ro=eta!L Fu!ti5a de Deu! 1ediante a =@ e1 Je!u! ri!to, 3ara todo! Ye !o2re todo!Z o! Bue 0rHe1L 3orBue n(o hA di!tin5(o, 3oi! todo! 3e0ara1 e 0are0e1 da glGria de Deu!, !endo Fu!ti=i0ado! gratuita1ente, 3or !ua gra5a, 1ediante a reden5(o Bue hA e1 ri!to Je!u!L a Bue1 Deu! 3ro3X!, no !eu !angue, 0o1o 3ro3i0ia5(o, 1ediante a =@, 3ara 1ani=e!tar a !ua Fu!ti5a, 3or ter Deu!, na !ua toler8n0ia, dei+ado i13une! o! 3e0ado! anterior1ente 0o1etido!L tendo e1 /i!ta a 1ani=e!ta5(o da !ua Fu!ti5a no te13o 3re!ente, 3ara ele 1e!1o !er Fu!to e Fu!ti=i0ador daBuele Bue te1 =@ e1 Je!u!) harle! ranheld de!0re/eu e!!e! !ei! /er!0ulo! 0o1o J0entro e 0ora5(oJ da 0arta ao! Ro1ano!) A =i1 de 0o13reendH'lo!, tere1o! de 0o1e5ar 3elo 1eno! u1 2re/e e+a1e da enig1Ati0a =ra!e do /er!0ulo "1* JMa! agora, !e1 lei, !e 1ani=e!tou a Fu!ti5a de Deu!J) A 0on!tru5(o =ra!eolGgi0a @ Bua!e idHnti0a N de 1*1,* 6JVi!to Bue a Fu!ti5a de Deu! !e re/ela no e/angelhoJ7, 0o1 e+0e5(o de e!tare1 o! /er2o! re!3e0ti/a1ente no 3a!!ado e no 3re!ente) TualBuer Bue !eFa a JFu!ti5a de Deu!J, @ 0laro Bue !ua re/ela5(o !e en0ontra no e/angelho) -oi re/elada no e/angelho Buando e!te, 3ela 3ri1eira /e:, =oi =or1ulado, e 0ontinua a !er re/elada no e/angelho !e13re Bue e!te @ 3regado) D 0erto n(o !er e!!a a ni0a re/ela5(o Bue $aulo 1en0iona) Ele FA a=ir1ou Bue o 3oder e a di/indade de Deu! !(o re/elado! na 0ria5(o 61*19'"#7, e Bue a ira di/ina @ re/elada do! 0@u! 61*187 ao! 13io! Bue !u3ri1e1 a /erdade, e!3e0ial1ente na de!integra5(o 1oral da !o0iedade) Ma! o 1e!1o Deu! Bue re/elou o !eu 3oder na 0ria5(o e a !ua ira na !o0iedade ta12@1 re/elou a !ua Fu!ti5a no e/angelho) Te1'!e de2atido inter1ina/el1ente o artigo JaJ Bue 3re0ede a 3ala/ra JFu!ti5aJ) S(o trH! a! 3rin0i3ai! e+3li0a5Ce! a3re!entada!) $ri1eira, !egundo a tradi5(o 1edie/al, di:' !e Bue era o atri2uto di/ino da Fu!ti5a, 0o1o no! /er!0ulo! "& e "6 onde a=ir1a'!e Bue Deu! a 1ani=e!tou) O 3ro2le1a de!!a inter3reta5(o @ Bue a Fu!ti5a di/ina nor1al1ente !e 1ani=e!ta e1 Fu:o 6e+e13lo, A3o0ali3!e 19*117, o Bue di=i0il1ente !eria1 a! 2oa! no/a! re/elada! no e/angelho) 4utero !u!tenta/a e!!a 3ri1eira 3er!3e0ti/a e ela Bua!e
11?

o le/ou ao de!e!3ero) D 0laro, !e a Fu!ti5a de Deu! 3ude!!e !er /i!ta e1 0erta! 0ir0un!t8n0ia!, 1ani=e!tando'!e e1 Fu!ti=i0a5(o e1 /e: de Fu:o, a Bue!t(o !eria 2e1 di=erente) Ma! e!tou'1e adiantando) Segundo, de a0ordo 0o1 o! re=or1adore!, a =ra!e !igni=i0a/a u1a !itua5(o Fu!ta Bue @ Jde Deu!J 60a!o geniti/o7 no !entido de Bue @ Jde Deu!J, 0on0edida 3or ele) A Fu!ti5a @ J!e1 leiJ 6/) "17 3orBue a =un5(o da lei @ 0ondenar, e n(o Fu!ti=i0ar, e12ora Jte!te1unhada 3ela lei e 3elo! 3ro=eta!J, 3orBue @ u1a doutrina do Antigo Te!ta1ento) Vi!to Bue todo! nG! !o1o! inFu!to! 6%*1#7 e n(o 3ode1o! e!ta2ele0er no!!a 3rG3ria Fu!ti5a 6%*"#L 1#*%7, a Fu!ti5a de Deu! @ u1 do1 gratuito 6&*1,7, ao Bual no! de/e1o! !u21eter 61#*%7, re0e2er 69*%#7, ter 6-ili'3en!e! %*97 e, a!!i1, at@ 1e!1o no! tornar 6" orntio! &*"17) JA Fu!ti5a de Deu!J, !endo u1 do1 3ara o! inFu!to!, re0e2ida 3ela =@ e1 ri!to !o1ente 6/) ""7, de =ato, nada 1ai! @ Bue a Fu!ti=i0a5(o) Ter0eiro, algun! erudito! re0ente! tH1 0ha1ado a aten5(o 3ara a! 3a!!agen! do Antigo Te!ta1ento, e!3e0ial1ente no! !al1o! e e1 I!aa!, na! Buai! Ja Fu!ti5a de Deu!J e Ja !al/a5(o de Deu!J !(o !inXni1o!, e re=ere1'!e N ini0iati/a di/ina e1 /ir a =i1 de re!gatar o !eu 3o/o e /indi0A'lo Buando o3ri1ido) 16 >e!!e 0a!o, a JFu!ti5a de Deu!J n(o @ ne1 !eu atri2uto de Fu!ti5a, ne1 !eu do1 da Fu!ti=i0a5(o, 1a! !ua ati/idade din81i0a e !al/adora) A 3rin0i3al o2Fe5(o Bue !e =a: a e!!a inter3reta5(o @ Bue $aulo, e12ora ti/e!!e de0larado Bue a lei e o! 3ro=eta! te!ti=i0a/a1 da Fu!ti5a di/ina, n(o 0ita nenhu1 do! /er!0ulo! a3ro3riado!) A !egunda da! trH! inter3reta5Ce! !e en0ai+a 1elhor e1 0ada 0onte+to e1 Bue a e+3re!!(o o0orre, e 3are0e Bua!e 0erta1ente 0orreta) $or outro lado, 3ode n(o !er ne0e!!Ario reFeitar a! outra! dua!) $oi! !e a Fu!ti5a de Deu! @ a 3o!i5(o Fu!ta Bue ele 0on0ede NBuele! Bue 0rHe1 e1 ri!to, @ 3or 1eio de !ua ati/idade din81i0a e !al/adora Bue tal dAdi/a e!tA di!3on/el e < 0on0edida, e a o3era5(o @ total1ente de a0ordo 0o1 a !ua Fu!ti5a) JA Fu!ti5a de Deu!J, ent(o, 3ode !er de=inida 0o1o Jo 1odo Fu!to de Deu! de Fu!ti=i0ar o! inFu!to!JL @ a !itua5(o Fu!ta Bue ele 0on0ede ao! 3e0adore! a Bue1 Fu!ti=i0a) Al@1 do 1ai!, 0o1o /i1o! no 0a3tulo anterior, o !eu ato li/re e gra0io!o de Fu!ti=i0ar @ J1ediante a reden5(o Bue hA e1 ri!to Je!u!J 6/) "?7, a Bue1 JDeu! 3ro3X!, no !eu !angue, 0o1o 3ro3i0ia5(oJ 6/) "&7) Se Deu! e1 ri!to n(o ti/e!!e 3ago o 3re5o de no!!o re!gate e 3ro3i0iado !ua 3rG3ria ira 0ontra o 3e0ado, na 0ru:, ele n(o no! 3oderia ter Fu!ti=i0ado) Agora, o 1oti/o 3elo Bual ele =e: i!!o, a !a2er, a3re!entou a ri!to 0o1o !a0ri=0io de e+3ia5(o, =oi Jde1on!trar a !ua Fu!ti5aJ) T(o i13ortante @ e!!e o2Feti/o di/ino Bue o a3G!tolo o a=ir1a dua! /e:e! 0o1 3ala/ra! /irtual1ente idHnti0a!, e12ora e1 0ada /e: ele a0re!0ente u1a e+3li0a5(o di=erente) >a 3ri1eira /e: ele olha 3ara o 3a!!ado e di: Bue Deu! de1on!trou !ua Fu!ti5a na 0ru: 3or ter Deu! Jna !ua toler8n0ia, dei+ado i13une! o! 3e0ado! anterior1ente 0o1etido!J 6/) "&7) A !egunda /e: ele olha da 0ru: 3ara o 3re!ente e 3ara o =uturo, e di: Bue Deu! de1on!trou 6de =ato, 0ontinua a de1on!trar7 a !ua Fu!ti5a Jno te13o 3re!ente, 3ara ele 1e!1o !er Fu!to e Fu!ti=i0ador daBuele Bue te1 =@ e1 Je!u!J 6/) "67) $or 0au!a da !ua toler8n0ia 3a!!ada 3ara 0o1 o! 3e0adore!, Deu! ha/ia 0riado u1 3ro2le1a 3ara !i 1e!1o) $e0ado, 0ul3a e Fu:o de/ia1 e!tar ine+ora/el1ente ligado! e1 !eu 1undo 1oral) $or Bue, ent(o, ele n(o ha/ia Fulgado o! 3e0adore!, !egundo a! !ua! o2ra!Q Era 3re0i!o u1a Jteodi0iaJ 3ara /indi0ar a !ua Fu!ti5a) E12ora e1 re!tri5(o 3rG3ria ele 3ude!!e ter adiado !eu Fu:o, n(o 3oderia 3er1itir Bue o a01ulo de 3e0ado! hu1ano! 0ontinua!!e inde=inida1ente, 1uito 1eno! 0an0elar de todo o Fu:o) Se Deu! n(o 3uni!!e o 3e0ado Fu!ta1ente, !eria JinFu!to a !i 1e!1oJ, 0o1o o di!!e An!el1o, ou, na! 3ala/ra! de Ja1e! DenneE, Jn(o =aria Fu!ti5a a !i 1e!1oJ, ante!, J=aria a !i 1e!1o u1a inFu!ti5aJ)1, De =ato, ele de!truiria tanto a !i 1e!1o Buanto a nG!) Ele dei+aria de !er Deu! e nG! 0e!!ara1o! de !er total1ente hu1ano!) Ele !e de!truiria 0ontradi:endo !eu 0arAter di/ino de Fu!to 4egi!lador e Jui:, e no! de!truiria 0ontradi:endo a no!!a dignidade hu1ana de 3e!!oa! 1oral1ente re!3on!A/ei!, 0riada! N !ua i1age1) D
11&

in0on0e2/el Bue ele =i:e!!e BualBuer de!!a! 0oi!a!) A!!i1, e12ora e1 !ua toler8n0ia ele, te13oraria1ente, tenha dei+ado i13une! o! 3e0ado!, agora, e1 Fu!ti5a, ele o! 3uniu, 0ondenando'o! e1 ri!to) Ele a!!i1 de1on!trou !ua Fu!ti5a, e+e0utando'a) E o =e: 3u2li0a1ente 6o Bue algun! 3en!a1 !er a Hn=a!e do /er2o J3ro3X!J7, a =i1 de n(o !er a3ena! Fu!to 1a! ta12@1 !er /i!to 0o1o Fu!to) $or 0au!a da !ua a3arHn0ia 3a!!ada de inFu!ti5a e1 n(o 3unir o! 3e0ado!, ele deu u1a 3ro/a 3re!ente e /i!/el de Fu!ti5a, le/ando ele 1e!1o o 0a!tigo e1 ri!to) Agora ningu@1 3ode a0u!ar a Deu! de a3oiar o 1al, e a!!i1, de a3re!entar indi=eren5a ou inFu!ti5a 1oral) A 0ru: de1on!tra 0o1 igual /i/e:a tanto a Fu!ti5a de Deu! e1 Fulgar o 3e0ado 0o1o a !ua 1i!eri0Grdia e1 Fu!ti=i0ar o 3e0ador) $oi! agora, 0o1o re!ultado da 1orte 3ro3i0iatGria do !eu -ilho, Deu! 3ode !er JFu!to e Fu!ti=i0adorJ daBuele! Bue 0rHe1 nele) Ele @ 0a3a: de 0on0eder a 3o!i5(o Fu!ta ao! inFu!to! !e1 0o13ro1eter !ua 3rG3ria Fu!ti5a) De/a1o! /er agora 1ai! 0lara1ente a rela5(o entre a reali:a5(o da 0ru: 6e+e13li=i0ada na! Buatro i1agen! e+a1inada! no 0a3tulo anterior7 e a re/ela5(o di/ina) Ao le/ar ele 1e!1o e1 ri!to a terr/el 3enalidade de no!!o! 3e0ado!, Deu! n(o a3ena! 3ro3i0iou a !ua ira, re!gatou'no! da e!0ra/id(o, Fu!ti=i0ou'no! a !eu! olho! e re0on0iliou'no! 0on!igo 1e!1o, 1a! ta12@1 de=endeu e de1on!trou a !ua 3rG3ria Fu!ti5a) $elo 1odo 0o1o no! Fu!ti=i0ou, ta12@1 Fu!ti=i0ou a !i 1e!1o) D e!!e o te1a do li/ro A Justificao de 6eus de $) T) -or!Eth, 3u2li0ado e1 1916 e !u2titulado J3rele5Ce! 3ara te13o! de guerra !o2re u1a teodi0ia 0ri!t(J) J>(o hA teodi0ia 3ara o 1undoJ, e!0re/eu ele, Je+0eto nu1a teologia da 0ru:) A ni0a teodi0ia =inal @ Bue a autoFu!ti=i0a5(o de Deu! era =unda1ental N !ua Fu!ti=i0a5(o do! ho1en!) Ra:(o algu1a do ho1e1 3ode Fu!ti=i0ar a Deu! nu1 1undo 0o1o e!te) Ele de/e Fu!ti=i0ar'!e a !i 1e!1o, e o =e: na 0ru: do !eu -ilho)J 18 O a1or de Deu! >(o @ !o1ente a Fu!ti5a de Deu! Bue 3are0e in0o13at/el 0o1 a! inFu!ti5a! 3re/ale0ente! no 1undo, 1a! ta12@1 o !eu a1or) Trag@dia! 3e!!oai!, inunda5Ce! e terre1oto!, a0idente! Bue tira1 0entena! de /ida!, =o1e e 3o2re:a e1 e!0ala glo2al, a =ria /a!tid(o do Uni/er!o, a 0rueldade da nature:a, a tirania e a tortura, a doen5a e a 1orte, e o 0X13uto geral da 1i!@ria do! !@0ulo! < 0o1o 3ode1 re0on0iliar e!!e! horrore! 0o1 u1 Deu! de a1orQ $or Bue Deu! o! 3er1iteQ O ri!tiani!1o n(o o=ere0e re!3o!ta! =A0ei! a e!!a! agoni:ante! Bue!tCe!) Ma! o=ere0e, de =ato, e/idHn0ia do a1or de Deu!, t(o hi!tGri0a e o2Feti/a 0o1o a e/idHn0ia Bue 3are0e negA'lo, N lu: da Bual @ 3re0i!o Bue /eFa1o! a! 0ala1idade! do 1undo) E!!a e/idHn0ia @ a 0ru:) $er1ita'1e 0o1e5ar 0o1 doi! /er!0ulo! tirado! da 3ri1eira 0arta de Jo(o) $ri1eiro, Jni!to 0onhe0e1o! o a1or, e1 Bue ri!to deu a !ua /ida 3or nG!J 6%*167) A 1aioria da! 3e!!oa! n(o teria di=i0uldade algu1a e1 no! di:er o Bue 3en!a !er o a1or) $ode1 !a2er Bue FA !e e!0re/era1 li/ro! 0o1 o 3ro3G!ito de di!tinguir entre di=erente! ti3o! de a1or, 0o1o o A"ape e Eros de Ander! >Egren, e /s Juatro Amores de ) S) 4e.i!) Entretanto, diria1 Bue o !igni=i0ado do a1or !e e/iden0ia 3or !i 1e!1o) Jo(o, 3or@1, di!0ordaria de!!a! 3e!!oa!) Ele ou!a di:er Bue, !e1 ri!to e !ua 0ru:, o 1undo Fa1ai! teria 0onhe0ido o /erdadeiro a1or) D 0laro Bue todo! o! !ere! hu1ano! e+3eri1enta1 0erto grau ou Bualidade de a1or) Ma! Jo(o e!tA di:endo Bue a3ena! u1 ato de a1or 3uro, n(o 1an0hado 3or algu1a nuan5a de !egundo! 1oti/o!, =oi 3rati0ado na hi!tGria do 1undo, a !a2er, o a1or de Deu! Bue !e deu a !i 1e!1o e1 ri!to na 0ru: 3or 3e0adore! Bue n(o o 1ere0ia1) D 3or i!!o Bue, !e e!ta1o! 3ro0urando u1a de=ini5(o de a1or, n(o de/e1o! ir ao di0ionArio, 1a! ao al/Ario) O !egundo /er!0ulo de Jo(o @ ainda 1ai! 3re0i!o) J>i!to 0on!i!te o a1or, n(o e1 Bue nG! tenha1o! a1ado a Deu!, 1a! e1 Bue ele no! a1ou, e en/iou o !eu -ilho 0o1o 3ro3i0i(o 8*i!asmos+ 3elo! no!!o! 3e0ado!J 6?*1#7) >a 3a!!age1 do 0a3tulo % de Ro1ano! Bue e!ta1o! e!tudando, $aulo to1a a nature:a 3ro3i0iatGria da 0ru:
116

4hi!asterion+ 0o1o de1on!tra5(o da Fu!ti5a di/inaL aBui Jo(o a /H 0o1o a 1ani=e!ta5(o do a1or dele) E a12o!) O /erdadeiro a1or @ de Deu!, n(o no!!o, e ele o 1ani=e!tou entre nG! 6/) 97 en/iando !eu -ilho unigHnito ao 1undo 3ara Bue 1orre!!e 3or nG! e 3ud@!!e1o! /i/er 3or 1eio dele) A! dua! 3ala/ra! J/i/erJ 6/) 97 e J3ro3i0ia5(oJ 6/) 1#7 trae1 a e+tre1idade de no!!a ne0e!!idade) $or !er1o! 3e0adore!, 1ere0e1o! 1orrer !o2 a Fu!ta ira de Deu!) Ma! Deu! en/iou o !eu ni0o -ilho, e ao en/iA'lo, ele 1e!1o /eio a =i1 de 1orrer a 1orte e le/ar a ira e1 no!!o lugar) -oi u1 ato de 3uro e i1ere0ido a1or) A3rende1o! 0o1 Jo(o, 3ortanto, Bue e12ora ne!te 1undo no!!a aten5(o !eFa 0on!tante1ente le/ada 3ara o! 3ro2le1a! do 1al e da dor, o! Buai! 3are0e1 0ontradi:er o a1or de Deu!, !eria 3rudente n(o dei+ar1o! Bue tai! 0oi!a! no! de!/ie1 da 0ru:, onde o a1or de Deu! !e 1ani=e!tou 32li0a e /i!i/el1ente) Se a 0ru: 3ode !er 0ha1ada de Jtrag@diaJ, =oi u1a trag@dia Bue ilu1ina toda! a! outra!) $aulo ta12@1 e!0re/e a0er0a do a1or de Deu! na 3ri1eira 1etade do 0a3tulo & de Ro1ano!) O a3G!tolo !e re=ere a ele dua! /e:e!, 3ro/endo'no!, a!!i1, doi! 1odo! 0o13le1entare! de adBuirir1o! a 0erte:a da !ua realidade) O 3ri1eiro @ Bue Jo a1or de Deu! @ derra1ado e1 no!!o! 0ora5Ce! 3elo E!3rito Santo, Bue no! =oi outorgadoJ 6/) &7) O !egundo @ Bue JDeu! 3ro/a o !eu 3rG3rio a1or 3ara 0ono!0o, 3elo =ato de ter ri!to 1orrido 3or nG!, !endo nG! ainda 3e0adore!J 6/) 87) U1 do! a!3e0to! 1ai! !ati!=atGrio! do e/angelho @ o 1odo 3elo Bual une o o2Feti/o ao !u2Feti/o, o hi!tGri0o ao e+3eri1ental, a o2ra do -ilho de Deu! N o2ra do E!3rito de Deu!) $ode1o! !a2er Bue Deu! no! a1a, di: $aulo, tanto 3orBue ele 3ro/ou o !eu a1or na hi!tGria atra/@! da 1orte do !eu -ilho, 0o1o 3orBue 0ontinua1ente o derra1a e1 no!!o! 0ora5Ce! 3or 1eio da ha2ita5(o do E!3rito e1 nG!) E e12ora no! 0on0entre1o!, 0o1o =a: $aulo, na de1on!tra5(o o2Feti/a do a1or de Deu! na 0ru:, n(o no! e!Bue0ere1o! de Bue o E!3rito Santo 0on=ir1a e!!e te!te1unho hi!tGri0o 3or inter1@dio de !eu 3rG3rio te!te1unho interior e 3e!!oal, N 1edida Bue inunda o! no!!o! 0ora5Ce! 0o1 o 0onhe0i1ento de Bue !o1o! a1ado!) D algo !i1ilar N no!!a e+3eriHn0ia de o E!3rito Santo te!ti=i0ar 0o1 o no!!o e!3rito Bue !o1o! =ilho! de Deu! < u1 te!te1unho Bue ele dA Buando, ao orar1o!, no! 0a3a0ita a 0la1ar* 2A11a. $aiJ, 3orBue ent(o !a2e1o! Bue !o1o! o! =ilho! Fu!ti=i0ado!, re0on0iliado!, redi1ido! e a1ado! de Deu! aRo1ano! 8*1&'167) $or 0au!a da 0ru:, 3or@1, JDeu! 3ro/a o !eu 3rG3rio a1or 3ara 0ono!0oJ 6Ro1ano! &*87) D o !eu 3rG3rio a1or, sui "eneris. 3oi! n(o hA outro a1or 0o1o o dele) E1 Bue 0on!i!te e!!a de1on!tra5(oQ $o!!ui trH! 3arte!, Bue, Funta!, 0on!trGe1 u1 0a!o 0on/in0ente) $ri1eiro, Deu! deu o seu Ki!ho 3or nG!) E /erdade Bue no /er!0ulo 8 $aulo a=ir1a !i13le!1ente Bue J ri!toJ 1orreu 3or nG!) O 0onte+to, 3or@1, no! di: Bue1 =oi e!!e Ungido, e!!e Me!!ia!) $oi! !egundo o /er!0ulo 1#, a 1orte de ri!to =oi Ja 1orte do !eu -ilhoJ) Se Deu! no! ti/e!!e en/iado u1 ho1e1, 0o1o en/iou o! 3ro=eta! a I!rael, tera1o! =i0ado agrade0ido!) Se ele ti/e!!e en/iado u1 anFo, 0o1o o =e: 0o1 Maria na anun0ia5(o, tH'lo'a1o! to1ado 0o1o u1 grande 3ri/il@gio) ontudo, e1 a12o! o! 0a!o! ele no! teria en/iado u1 ter0eiro 3artido, /i!to Bue ho1en! e anFo! !(o 0riatura! dele) Ma!, ao en/iar o !eu 3rG3rio -ilho, eterna1ente gerado e1 !eu 3rG3rio Ser, ele n(o e!ta/a en/iando u1a 0riatura, u1 ter0eiro 3artido, 1a! dando a !i 1e!1o) A lGgi0a de!!e ra0io0nio @ ine!0a3A/el) o1o 3oderia o a1or do $ai ter !ido de1on!trado !e ti/e!!e en/iado algu@1 1ai! a nG!Q >(o, u1a /e: Bue o a1or, e1 !ua e!!Hn0ia, @ autodoa5(o, ent(o !e o a1or de Deu! =oi /i!to no =ato de ter ele doado o !eu -ilho, ele de/e, 0o1 i!!o, ter doado a !i 1e!1o) JDeu! a1ou ao 1undo de tal 1aneira Bue deu o !eu -ilho unigHnitoJ 6Jo(o %*167) Outra /e:, Deu! Jn(o 3ou3ou a !eu 3rG3rio -ilho, ante!, 3or todo! nG! o entregouJ 6Ro1ano! 8*%"7) $) T) -or!Eth, 0o1 grande 0orre5(o, a0re!' 0entou o 2rilho* Jele n(o 3ou3ou a !eu 3rG3rio -ilho, i!to @, o !eu 3rG3rio SerJ) 19 D 3or 0au!a da urgHn0ia de!!e a1or autodoador Bue $aulo a0re!0entou !ua 0on/i05(o de Bue
11,

Funta1ente 0o1 ri!to Deu! no! darA Jgra0io!a1ente toda! a! 0oi!a!J) Toda! a! dAdi/a! 1enore! e!t(o 0o13reendida! dentro de!!e Jdo1 ine=A/elJ 6" orntio! 9*1&7) Segundo, Deu! deu o !eu -ilho a =i1 de morrer 3or nG!) Ainda teria !ido 1ara/ilho!o !e Deu! ti/e!!e dado o !eu -ilho, e, a!!i1, a !i 1e!1o, !o1ente 3ara !e tornar 0arne, /i/er e dar e !er/ir a nG! na terra) A en0arna5(o, 3or@1, n(o 3a!!ou do in0io de!!a autodoa5(o) Tendo'!e e!/a:iado a !i 1e!1o de !ua glGria e a!!u1ido a nature:a de !er/o, ele ent(o Ja !i 1e!1o !e hu1ilhou, tornando'!e o2ediente at@ N 1orte, e 1orte de 0ru:J 6-ili3en!e! "*,'87) I!!o =oi dar'!e a !i 1e!1o ao e+tre1o lti1o, N tortura da 0ru0in0a5(o e ao horror da re1o5(o do 3e0ado e do a2andono de Deu!) J ri!to 1orreu 3or nG!J) Seu 0or3o 1orreu, e, 0o1o /i1o!, !ua al1a 1orreu, 1orreu a 1orte da !e3ara5(o de Deu!) $e0ado e 1orte !(o in!e3arA/ei!, 1a!, ao 3a!!o Bue geral1ente aBuele Bue 3e0a e o Bue 1orre !(o a 1e!1a 3e!!oa, ne!!a o0a!i(o n(o o =ora1, /i!to Bue =o1o! n#s Bue1 3e0a1o!, 1a! e!e Bue1 1orreu 3elo! no!!o! 3e0ado!) I!!o @ a1or, !anto a1or, in=ligindo a 3enalidade 3elo 3e0ado e le/ando'a) -a:er'!e 3e0ado o I1a0ulado, 1orrer o I1ortal < n(o te1o! 1eio! de i1aginar o terror da dor en/ol/ida e1 tal e+3eriHn0ia) Ter0eiro, Deu! deu o !eu -ilho a =i1 de 1orrer por n#s. i!to @, 3or 3e0adore! indigno! 0o1o nG!) J$e0adore!J @ a 3ri1eira 3ala/ra Bue $aulo u!a 3ara de!0re/er'no!, =ra0a!!o! Bue n(o atingira1 o al/o e Bue, in/aria/el1ente, J0are0e1 da glGria de Deu!J 6Ro1ano! %*"%7) A !eguir, @ra1o! J13io!J 6Ro1ano! &*67, 3oi! n(o ha/a1o! dado a Deu! a glGria de/ida a !eu no1e, e n(o ha/ia te1or de Deu! diante de no!!o! olho! 6%*187) O ter0eiro e3teto de!0riti/o de $aulo @ Jini1igo!J 6&*1#7) I!to @, @ra1o! Jini1igo! de Deu!J, 3oi! no! ha/a1o! re2elado 0ontra a !ua autoridade, re0u!ado o !eu a1or e de!a=iado a !ua lei 68*,7) A Buarta e lti1a 3ala/ra @ J=ra0oJ 6&*67* =oi JBuando nG! ainda @ra1o! =ra0o!J Bue ri!to 1orreu 3or nG!) $oi! n(o tnha1o! 3oder 3ara !al/ar'no!L @ra1o! i13otente!) Muito rara1ente, argu1enta $aulo no /er!0ulo ,, algu@1 e!taria di!3o!to a 1orrer 3or Ju1 Fu!toJ 60uFa Fu!ti5a @ =ria, au!tera, 3roi2iti/a7, e12ora 3elo J2o1J 60uFa 2ondade @ 0aloro!a, a1igA/el e atraente7 3oderA !er Bue algu@1 !e ani1e a 1orrer) JMa! Deu! 3ro/a o !eu 3rG3rio a1or 3ara 0ono!0oJ < !eu a1or !ingular < ni!to, Bue ele 1orreu 3or 3e!!oa! 3e0adora!, 13ia!, re2elde! e =ra0a! 0o1o nG!) O /alor de u1 do1 de a1or @ 1edido tanto 3elo Bue 0u!ta a Bue1 dA 0o1o 3elo grau de 1ere0i1ento de Bue1 re0e2e) U1 Fo/e1 a3ai+onado, 3or e+e13lo, darA N !ua a1ada 3re!ente! caros. 1uita! /e:e! al@1 de !ua! 3o!!e!, 0o1o !12olo! do !eu a1or, 3oi! a0ha Bue ela o! 1ere0e, e 1ai! ainda) Ja0G !er/iu !ete ano! 3or RaBuel 3elo a1or Bue lhe tinha) Ma! Deu!, ao dar o !eu -ilho, deu'!e a !i 1e!1o 3ara 1orrer 3or !eu! ini1igo!) Ele deu tudo 3or aBuele! Bue nada dele 1ere0ia1) JE e!!a @ a 3ro/a de Deu! de !eu a1or 3ara 0ono!0oJ) E1 u1 de !eu! li/ro!, anon Pilia1 Van!tone te1 u1 0a3tulo intitulado JA -eno1enologia do A1orJ) A te!e de Van!tone @ Bue todo! o! !ere! hu1ano!, at@ 1e!1o o! Bue =ora1 3ri/ado! do a1or de!de a in=8n0ia, !(o 0a3a:e! de in!tinti/a1ente di!0ernir o a1or autHnti0o) Ent(o ele !ugere Bue, J!e 3ode1o! de!0re/er a =or1a do a1or autHnti0o, di=i0il1ente ne0e!!itare1o! 3ro0urar e1 outro lugar u1a de!0ri5(o do a1or de Deu!J) E12ora e!!a a=ir1ati/a entre e1 0on=lito 0o1 o Bue e!0re/i ante! a0er0a de o a1or de Deu! de=inir o no!!o, e1 /e: de /i0e'/er!a, !ei o Bue ele Buer di:er e n(o de!eFo =a:er'lhe o2Fe5(o) Ele a3re!enta u1a rela5(o de !ei! 1ar0a! do a1or =al!o, 1ediante a! Buai! e+3Ce'!e a !ua =al!idade) S(o ela!* a 1ar0a da li1ita5(o 6algo @ retirado7, a do 0ontrole 61ani3ula5(o da! 3e!!oa!7, e a da di!t8n0ia 63er1ane0e1o! auto'!u=i0iente!, ile!o!, in!o=rido!7) E1 0ontra!te, a! 0ara0ter!ti0a! do a1or autHnti0o !(o* dar de !i 1e!1o !e1 li1ite!, 0orrer ri!0o! !e1 0erte:a de H+ito, !er /ulnerA/el ao 3onto de 1Agoa) A0onte0eu de eu e!tar lendo o li/ro de Van!tone enBuanto e!0re/ia e!te 0a3tulo, e n(o 3ude dei+ar de o2!er/ar o 3aralelo 6e12ora n(o !eFa e+ato7 entre a! !ua! trH! 1ar0a! do a1or autHnti0o e as trH! 1ar0a! do a1or de Deu! re/elado 3or $aulo e1 Ro1ano! &*8)
118

Ei! o re!u1o =inal de anon Van!tone) O a1or de Deu! @ Jde!3endido e1 auto'doa5(o, total1ente de!3endido, !e1 re!duo ne1 re!er/a, e!gotado, ga!toJ) I!to @, ao dar o !eu -ilho, ele deu'!e a !i 1e!1o) A !eguir, o a1or de Deu! @ Jde!3endido e1 e!=or5o 3re0Ario, at@ 1e!1o 3o!i0ionado N 2eira do =ra0a!!o) ) )J $oi! ele deu o !eu -ilho 3ara 1orrer, 0orrendo o ri!0o de entregar o 0ontrole de !i 1e!1o) Ter0eiro, o a1or de Deu! @ /i!to Jinde=e!o ante o Bue ele a1a, aguardando no =i1 a re!3o!ta Bue !erA !ua trag@dia ou !eu triun=oJ) $oi! ao dar o !eu -ilho 3ara 1orrer 3elo! 3e0adore!, Deu! !e =e: /ulnerA/el N 3o!!i2ilidade de Bue ele! o de!3re:a!!e1 e lhe /olta!!e1 a! 0o!ta!) O 3ro=e!!or JSrgen Molt1ann /ai u1 3ou0o 1ai! longe e1 !ua tentati/a de e+3li0ar 0o1o Deu! re/elou o !eu a1or na 0ru:) Ele a3anha a notA/el e+3re!!(o de 4utero Jo Deu! 0ru0i=i0adoJ 6a Bual o 3rG3rio 4utero to1ou e13re!tado da teologia 1edie/al7, e, 0o1o o re=or1ador, a=ir1a Bue Deu! de=ine'!e a !i 1e!1o e Bue 0hega1o! a 0onhe0H'lo na 0ru:) A teo!o"ia crucis de 4utero, 3ortanto, Jn(o @ a3ena! u1 0a3tulo da teologia, 1a! a a!!inatura'0ha/e de toda a teologia 0ri!t(J "# Teologia algu1a @ genuina1ente 0ri!t( !e n(o !urgir da 0ru: e n(o !e =o0ali:ar nela) E1 3arti0ular, 3or J0ru:J o 3ro=e!!or Molt1ann Buer di:er, 1ai! do Bue tudo, o grito de a2andono) E!0re/e Molt1ann Bue e!!e grito 1o!tra Bue Je!u! n(o a3ena! =oi reFeitado 3elo! Fudeu! 0o1o 2la!=e1o, e e+e0utado 3elo! ro1ano! 0o1o re2elde, 1a!, na realidade, ta12@1 =oi 0ondenado e a2andonado 3or !eu $ai) $ortanto, !urge a 3ergunta* JTue1 @ o Deu! Bue e!tA na 0ru: de ri!to e Bue =oi a2andonado 3or Deu!QJ JToda a teologia 0ri!t( e toda a /ida 0ri!t( !(o, 2a!i0a1ente, u1a re!3o!ta N 3ergunta Bue Je!u! =e: Buando 1orriaJ) D 3or i!!o Bue a teologia de/e !er de!en/ol/ida Ja u1a di!t8n0ia Bue no! 3er1ita ou/ir o 0la1or de 1orte de Je!u!J) O Bue, 3oi!, 0o13reende1o! de Deu! Buando /i1o! a Je!u! 0ru0i=i0ado e ou/i1o! o !eu grito de a2andonoQ erta1ente /e1o! !ua a1oro!a di!3o!i5(o de !e identi=i0ar 0o1 o! reFeitado! hu1ano!) $oi! Jo !12olo da 0ru: na igreFa a3onta 3ara Deu! Bue =oi 0ru0i=i0ado n(o entre dua! /ela! !o2re o altar, 1a! entre doi! ladrCe! no lugar da 0a/eira, lo0al do! reFeitado!, =ora da! 3orta! da 0idadeJ) E ne!!a terr/el e+3eriHn0ia, Bue Jdi/ide Deu! de Deu! ao 1A+i1o grau de ini1i:ade e di!tin5(oJ, te1o! de re0onhe0er Bue, e12ora de 1odo! di=erente!, tanto o $ai Buanto o -ilho !o=rera1 o 3re5o de !ua entrega) JO -ilho !o=re 1orrendo, o $ai !o=re a 1orte do -ilho) O !o=ri1ento do $ai @ t(o i13ortante Buanto a 1orte do -ilho) A or=andade do -ilho @ igualada N de!=ilha5(o do $aiJ) E!!a @ u1a =ra!e en0antadora) on=e!!o Bue o 1eu 3rG3rio de!eFo @ Bue o 3ro=e!!or Molt1ann ti/e!!e dado Hn=a!e 1ai! =orte ao =ato de Bue =oi 0o1 o! espiritua!mente reFeitado!, n(o a3ena! 0o1 o! socia!mente reFeitado!, i!to @, 0o1 o! 3e0adore!, n(o a3ena! 0o1 o! 0ri1ino!o!, Bue Je!u! !e identi=i0ou na 0ru:) Ent(o Van!tone 3oderia ter e!0lare0ido a nature:a e a 0au!a do terr/el a2andono de Deu!) Entretanto, !ua a0eita5(o !in0era de Bue o a2andono =oi real e !e 0on!titui a 1aior e/idHn0ia do a1or de Deu!, @ 0o1o/edora) A teoria da Jin=luHn0ia 1oralJ A 0ru: 3er1ane0e 0o1o u1a de1on!tra5(o t(o e/idente do a1or Bue /Ario! teGlogo!, e1 era! di=erente! da hi!tGria da igreFa, tH1 tentado en0ontrar a o !eu /alor e+3iador) $ara ele! o 3oder da 0ru: Fa: n(o e1 u1 o2Feti/o BualBuer, nu1a tran!a5(o Bue tira o 3e0ado, 1a! na !ua in!3ira5(o !u2Feti/a, n(o e1 !ua e=i0A0ia legal 61udar a no!!a 3o!i5(o 3erante Deu!7 1a! e1 !ua in=luHn0ia 1oral 61udar a! no!!a! atitude! e a5Ce!7) O e+3oente 1ai! =a1o!o de!!a 3er!3e0ti/a, ao Bue !e di:, =oi o =ilG!o=o e teGlogo =ran0H! $edro A2elardo 61#,9<11?"7) Ele @ 1ai! 0onhe0ido 3or !eu a3ai+onado a3ego a Reloi!e 60o1 Bue1 !e 0a!ou !e0reta1ente de3oi! do na!0i1ento do =ilho dele!7, o Bual te/e 0on!eBSHn0ia! t(o trAgi0a! 3ara a12o!) E1 !ua /ida a0adH1i0a 32li0a, 0ontudo, !ua! 0intilante! 3rele5Ce! e de2ate! atrara1 grande! auditGrio!) onte13or8neo 1ai! Fo/e1 de An!el1o, A2elardo 0on0ordou 0o1 e!te e1 re3udiar a no5(o de Bue a 1orte de ri!to =oi o 3re5o do re!gate 3ago ao dia2o) Ma! ele di!0ordou /iolenta1ente do en!ino de An!el1o de Bue a 1orte de ri!to =oi u1a !ati!=a5(o 3elo 3e0ado) JTu(o 0ruel e 13io
119

3are0eJ, e!0re/eu ele, JBue algu@1 e+igi!!e o !angue de u1a 3e!!oa ino0ente 0o1o 3re5o de algo, ou Bue, de algu1 1odo, agrada!!e a Deu! Bue u1 ho1e1 ino0ente =o!!e 1orto < 1uito 1eno! Bue Deu! 3en!a!!e Bue a 1orte de !eu -ilho era t(o agradA/el Bue, 3or 1eio dela, ele de/ia !er re0on0iliado 0o1 o 1undo todo]J "% $elo 0ontrArio, A2elardo retratou a Je!u! 0o1o !endo 3ri1aria1ente no!!o Me!tre e E+e13lo) E12ora 0ontinua!!e a u!ar =ra!e! tradi0ionai! 0o1o Jredi1ido! 3or ri!toJ, JFu!ti=i0ado! e1 !eu !angueJ, e Jre0on0iliado! 0o1 Deu!J, ele inter3reta/a a e=i0A0ia da 1orte do Senhor e1 ter1o! e+0lu!i/a1ente !u2Feti/o!) O auto'!a0ri=0io /oluntArio do -ilho de Deu! 1o/e'no! a re!3onder e1 a1or gra0io!o e, a!!i1, le/a'no! N 0ontri5(o e ao arre3endi1ento) Reden5(o @ e!!e 1aior a1or a0endido e1 nG! 3ela 3ai+(o de ri!to, u1 a1or Bue n(o a3ena! no! li/ra do 0ati/eiro do 3e0ado, 1a! ta12@1 no! adBuire a /erdadeira li2erdade de =ilho!, onde o a1or e1 /e: do te1or torna'!e a a=ei5(o do1inante) "" E1 a3oio N !ua te!e, A2elardo 0itou a! 3ala/ra! de Je!u!* J3erdoado! lhe !(o o! !eu! 1uito! 3e0ado!, 3orBue ela 1uito a1ouJ 64u0a! ,*?,7) Ma! ele 0o13reendeu 1al o te+to, tran!=or1ando o a1or no =unda1ento 3ara o 3erd(o e1 /e: do re!ultado de!te) $erd(o 3ara ele era, de =ato, o re!ultado da 1orte de ri!to, 1a! indireta1ente, a !a2er, Bue a 0ru: e/o0a o no!!o a1or 3or ri!to, e Buando o a1a1o!, !o1o! 3erdoado!) JJu!ti=i0a5(oJ !e tornou 3ara A2elardo u1a di/ina in=u!(o de a1or) o1o di!!e Ro2ert -ranI!, Jele redu:iu todo o 3ro0e!!o da reden5(o a u1 ni0o 3rin03io 0laro, i!to @, a 1ani=e!ta5(o do a1or de Deu! a nG! e1 ri!to, a Bual de!3erta u1 a1or re!3on!i/o e1 nG!J)"% $edro 4o12ardo, Bue !e tornou 2i!3o de $ari! e1 11&9 e 3odia !er de!0rito 0o1o u1 do! di!03ulo! de A2elardo, e!0re/eu e1 !eu =a1o!o =ivro das Sentenas3 U1 3enhor t(o grande de a1or no! tendo !ido dado, !o1o! 0o1o/ido! e a0endido! 3ara a1ar a Deu!, Bue =e: 0oi!a! t(o grande! 3or nG!L e 1ediante i!!o !o1o! Fu!ti=i ' 0ado!, i!to @, !endo de!3egado! de no!!o! 3e0ado!, !o1o! =eito! Fu!to!) A 1orte de ri!to, 3ortanto, no! Fu!ti=i0a, ao 3onto de atra/@! dela o a1or !er e!ti1ulado e1 no!!o! 0ora5Ce!)"? >o! 3rin03io! do !@0ulo do:e, ent(o, tinha'!e 1ani=e!tado u1 de2ate teolGgi0o de i1en!a i13ort8n0ia, de2ate 0uFo! 3rotagoni!ta! 3rin0i3ai! =ora1 An!el1o e A2elardo) An!el1o en!ina/a Bue a 1orte de Je!u! =oi u1a !ati!=a5(o o2Feti/a 3elo 3e0ado) A2elardo en!ina/a Bue a e=i0A0ia da 1orte de ri!to era grande1ente !u2Feti/a na in' =luHn0ia 1oral Bue e+er0e e1 nG!) O =unda1ento 1ediante o Bual Deu! 3erdoa o! no!!o! 3e0ado! era, 3ara An!el1o, a 1orte 3ro3i0iatGria de ri!toL 1a! 3ara A2elardo, era o no!!o 3rG3rio a1or, 3enitHn0ia e o2ediHn0ia Bue !(o e1 nG! de!3ertado! ao 0onte13lar' 1o! a 1orte de ri!to) D 3ro/A/el Bue o de=en!or 1ai! =ran0o da teoria da Jin=luHn0ia 1oralJ de!te !@0ulo tenha !ido o Dr) Ra!ting! Ra!hdall, 0uFa! $rele5Ce! 9a13ton de 191& =ora1 3u2li0ada! 0o1 o ttulo A )d<ia da Expiao na Teo!o"ia Crist. Ele in!i!tia e1 Bue era 3re0i!o =a:er' !e u1a e!0olha entre a 0o13reen!(o da e+3ia5(o o2Feti/a de An!el1o e a !u2Feti/a de A2elardo, e Bue n(o tinha d/ida algu1a de Bue A2elardo e!ta/a 0o1 a ra:(o) $oi!, !egundo Je!u!, di:ia Ra!hdall, a ni0a 0ondi5(o 3ara a !al/a5(o era o arre3endi1ento* JO ho1e1 /erdadeira1ente 3enitente Bue 0on=e!!a o! !eu! 3e0ado! a Deu! re0e2e o 3erd(o in!tant8neoJ) JDeu! @ u1 $ai a1oro!o Bue 3erdoarA o 3e0ado !o2 a ni0a 0ondi5(o do /erdadeiro arre3endi1entoJ, e a 1orte de Je!u! ri!to Jo3era, e1 realidade, aFudando a 3rodu:ir e!!e arre3endi1entoJ) Mai! do Bue i!!o, J!u3Ce'!e Bue Deu! !o1ente 3o!!a 3erdoar tornando o 3e0ador 1elhor, e, a!!i1, re1o/endo BualBuer e+igHn0ia de 0a!tigoJ) E1 outra! 3ala/ra!, @ o nosso arre3endi1ento e a nossa 0on/er!(o, 3rodu:ido! e1 nG! ao 0onte13lar1o! a 0ru:, Bue 0a3a0ita1 Deu! a 3erdoar' no!) A i13ort8n0ia da 0ru: n(o @ ela e+3re!!ar o a1or de Deu! no trato 0o1 o! no!!o! 3e0ado!, 1a! e/o0ar o no!!o a1or e, a!!i1, tornar de!ne0e!!Ario BualBuer trato di/ino
1"#

0o1 3e0ado!) 9oa! o2ra! de a1or, e1 /e: de !ere1 e/idHn0ia! da !al/a5(o, torna1'!e o =unda1ento !o2re o Bual ela @ 0on0edida) RA trH! 1oti/o! 3elo! Buai! de/e1o! 0on=iante1ente de0larar inating/el a Jin=luHn0ia 1oralJ ou teoria Je+e13lari!taJ, 3elo 1eno! 3or aBuele! Bue le/a1 a E!0ritura a !@rio) A 3ri1eira @ Bue o! Bue !u!tenta1 e!!e 3onto de /i!ta tende1 ele! 1e!1o! a n(o le/A'la a !@rio) Ra!hdall reFeitou todo te+to in0o13at/el 0o1 a !ua teoria) Ele de0larou Bue a a=ir1ati/a de re!gate de Je!u! 6Mar0o! 1#*?&7 era u1 Ja0r@!0i1o doutrinaria1ente 0oloridoJ, e !ua! 3ala/ra! eu0ar!ti0a! a0er0a do !angue da no/a alian5a e do 3erd(o do! 3e0ado! !i1ilar1ente !e0undAria!) E1 Bue 2a!eQ Si13le!1ente Bue Jno!!o Senhor Fa1ai! en!inou Bue a !ua 1orte era ne0e!!Aria 3ara o 3erd(o do! 3e0ado!J, o Bue @ u1 notA/el e+e13lo do ra0io0nio 0ir0ular, a!!u1indo o Bue de!eFa 3ro/ar) Ele @ 1ai! !in0ero Buando di: Bue no!!a 0ren5a na in!3ira5(o 22li0a n(o no! de/e i13edir de Jauda:1ente reFeitar Buai!Buer =Gr1ula! Bue) ) ) 3are0e1 di:er Bue o 3e0ado n(o 3ode !er 3erdoado !e1 u1 !a0ri=0io /i0ArioJ) E1 outra! 3ala/ra!, 3ri1eiro 0on!trua !ua teoria da e+3ia5(o, ent(o de=enda'a 0ontra toda! a! o2Fe5Ce!, e n(o 3er1ita Bue u1 a!!unto in!igni=i0ante 0o1o a in!3ira5(o i13e5a o !eu 0a1inho) $elo 0ontrArio, !i13le!1ente a=ir1e &ue a mensa"em pura de Jesus foi corrompida pe!o cristianismo pr<5 3aulino, 2a!eado e1 I!aa! &%, e Bue $aulo 0o13letou o 3ro0e!!o) Segundo, ne0e!!ita1o! 0itar 0ontra A2elardo e Ra!hdal a! 3ala/ra! de An!el1o* JVG! ainda n(o 0on!idera!te! a !eriedade do 3e0adoJ) A teoria da Jin=luHn0ia 1oralJ o=ere0e u1 re1@dio !u3er=i0ial 3orBue =a: u1 diagnG!ti0o !u3er=i0ial) A3ela ao ho1e1 ilu1inado 3orBue 3o!!ui 0on=ian5a ili1itada na ra:(o e ha2ilidade hu1ana!) E total1ente de!3ida da 3ro=unda 0o13reen!(o 22li0a da re2eldia radi0al do ho1e1 0ontra Deu!, da ira de Deu! 0o1o !eu /iolento antagoni!1o ao 3e0ado hu1ano, e da ne0e!!idade indi!3en!A/el de u1a !ati!=a5(o 3elo 3e0ado Bue !ati!=a5a ao 3rG3rio 0arAter de Fu!ti5a e a1or de Deu!) Ja1e! Orr di!!e 0o1 ra:(o Bue a 3er!3e0ti/a de A2elardo !o2re a e+3ia5(o era Jde=eituo!a 3re0i!a1ente no lado e1 Bue a de An!el1o era erradaJ, "& a !a2er, e1 !ua anAli!e do 3e0ado, da ira e da !ati!=a5(o) Ter0eiro, a teoria da in=luHn0ia mora! 3o!!ui uma fa!ha fata! em !ua 3rG3ria Hn=a!e 0entral) O !eu =o0o @ o a1or de ri!to, Bue ao 1e!1o te13o 2rilha da 0ru: e e/o0a o no!!o a1or e1 re!3o!ta) So2re e!!a! dua! /erdade! de!eFa1o! dar Hn=a!e igual) >G! ta12@1 !a2e1o! Bue =oi 3orBue ri!to no! a1ou Bue ele !e deu a !i 1e!1o 3or nG!) "6 >G! ta12@1 de!0o2ri1o! Bue o !eu a1or de!3erta o no!!o) >a! 3ala/ra! de Jo(o* J>G! a1a1o! 3orBue ele no! a1ou 3ri1eiroJ 61 Jo(o ?*197) on0orda1o! 0o1 o Bue DenneE e!0re/eu* J>(o he!ito e1 di:er Bue o !en!o da d/ida a ri!to @ a 1ai! 3ro=unda e 3enetrante de toda! a! e1o5Ce! no >o/o Te!ta1ento)J ", At@ aBui, 3oi!, e!ta1o! de a0ordo) A 0ru: @ o e3to1e do a1or de ri!to e a in!3ira5(o do no!!o) Ma! a 3ergunta Bue de!eFa1o! =a:er @* como < Bue a 0ru: e+3Ce e de1on!tra o a1or de ri!toQ O Bue e+i!te na 0ru: Bue re/ela a1orQ O /erdadeiro a1or te1 3ro3G!ito e1 !ua autodoa5(oL n(o =a: ge!to! irre!3on!A/ei! e aleatGrio!) Se a 3e!!oa !e atira!!e do Bue2ra'1ar e se afo"asse. ou entrasse num edifcio em chamas e morresse &ueimada. e !e o !eu auto'!a0ri=0io n(o ti/e!!e u1 3ro3G!ito !al/ador, ela 1e 0on/en0eria da !ua toli0e, n(o do !eu a1or) Ma! !e eu 1e e!ti/e!!e a=ogando no 1ar, ou 1e en0ontra!!e 3re!o nu1 edi=0io e1 0ha1a!, e =oi na tentati/a de 1e !al/ar Bue a 3e!!oa 3erdeu a /ida, ent(o eu de/era! /eria a1or e n(o toli0e e1 !ua a5(o) A!!i1 ta12@1 a 1orte de Je!u! na 0ru: n(o 3ode !er /i!ta 0o1o u1a de1on!tra5(o do 3rG3rio a1or, 1a! !o1ente !e ele deu a !ua /ida a =i1 de !al/ar a no!!a) A 1orte dele de/e !er /i!ta 0o1o 3o!!uindo u1 o2Feti/o, ante! Bue 3o!!a ter u1 a3elo) $aulo e Jo(o /ira1 a1or na 0ru: 3orBue entendera1'na re!3e0ti/a1ente 0o1o u1a 1orte 3elo! 3e0adore! 6Ro1ano! &*87 e 0o1o u1a 3ro3i0ia5(o 3elo! 3e0ado! 61 Jo(o ?*1#7) I!to @, a 0ru: 3ode !er vista como prova do amor de 6eus somente &uando <. ao mesmo te13o, /i!ta 0o1o 3ro/a da !ua Fu!ti5a) Da a ne0e!!idade de 0on!er/ar e!!a!
1"1

dua! de1on!tra5Ce! Funta! e1 no!!a 1ente, 0o1o @ a in!i!tHn0ia de 9erIou.er* J>a 0ru: de ri!to o a1or e a Fu!ti5a de Deu! !(o simu!taneamente re/elado!, de 1odo Bue 3ode1o! =alar do !eu a1or !o1ente e1 0one+(o 0o1 a realidade da 0ru:)J "8 Re3ete ele* JA gra5a e a Fu!ti5a de Deu! !(o re/elada! !o1ente na !u2!titui5(o real, no !a0ri=0io radi0al, na in/er!(o de 3a3@i!J) Da 1e!1a =or1a, $aulo e!0re/eu e1 " orntio! &*1?'1&* $oi! o a1or de ri!to no! 0on!trange 6literal1ente Jagarra'no!J e a!!i1 n(o no! dA o3ortunidade de e!0olher7, Fulgando nG! i!to* u1 1orreu 3or todo!, logo todo! 1orrera1) E ele 1orreu 3or todo!, 3ara Bue o! Bue /i/e1 n(o /i/a1 1ai! 3ara !i 1e!1o!, 1a! 3ara aBuele Bue 3or ele! 1orreu e re!!u!0itou) O 0on!trangi1ento do a1or de ri!to, di: $aulo, de!0an!a nu1a 0on/i05(o) D 3orBue e!ta1o! 0on/en0ido! do 3ro3G!ito e 0u!to da 0ru:, a !a2er, Bue de/e1o! a no!!a /ida N !ua 1orte, Bue !enti1o! o a3erto 0on!trangedor do a1or !o2re nG!, o Bual n(o no! dei+a alternati/a a n(o !er /i/er 3ara ele) R) P) Dale e!0re/eu u1 do! !eu! e+0elente! li/ro! 3ara 3ro/ar Bue a 1orte de ri!to na 0ru: =oi o2Feti/a ante! Bue 3ude!!e !er !u2Feti/a, e Bue Ja 1eno! Bue o grande !a0ri=0io !eFa 0on0e2ido !o2 =or1a! o2Feti/a!, 3erder'!e'A o 3oder !u2Feti/oJ) A 0ru: @ a re/ela5(o !u3re1a na hi!tGria do a1or de Deu!) Ma! Ja re/ela5(o e!!en0ial1ente 0on!i!te e1 u1a reden5(o e1 /e: de a reden5(o 0on!i!tir e1 u1a re/ela5(oJ) "9 $ortanto, n(o de/e1o! 3er1itir Bue An!el1o e A2elardo o0u3e1 3Glo! o3o!to!) E1 ter1o! gerai!, An!el1o tinha ra:(o e1 entender a cru$ como uma satisfao pe!o pecado. mas devia ter dado mais Hn=a!e ao a1or de Deu!) A2elardo tinha ra:(o e1 /er a 0ru: 0o1o u1a 1ani=e!ta5(o de a1or, 1a! e!ta/a errado e1 negar o Bue An !el1o a=ir1a/a) An!el1o e A2elardo 3re0i!a1 do te!te1unho 3o!iti/o u1 do outro, o 3ri1eiro N Fu!ti5a de Deu! e o !egado ao !eu a1or) $oi! =oi 3re0i!a1ente ao dar u1a !ati!=a5(o Fu!ta ao 3e0ado Bue a0onte0eu a 1ani=e!ta5(o de a1or) Entretanto, 1e!1o de3oi! de a3re!entado! e!!e! argu1ento!, o! Bue ad/oga1 a teoria da Jin=luHn0ia 1oralJ a0ha1 Bue ainda tH1 u1 trun=o) D Bue o 3rG3rio Je!u!, e1 3elo 1eno! trH! de !ua! 3arA2ola!, en!inou o 3erd(o !e1 a e+3ia5(oL na 2a!e do arre3endi1ento !o1ente) >a 3arA2ola do =ari!eu e do 3u2li0ano, o lti1o 0la1ou* Jc Deu!, !H 3ro30io a 1i1, 3e0ador]J, e i1ediata1ente =oi JFu!ti=i0adoJ 64u0a! 18*9'1?7) >a 3arA2ola do !er/o in0o13a!!i/o, o rei 3erdoou'lhe li/re1ente, 0an0elando a !ua d/ida !e1 in!i!tir no 3aga1ento 6Mateu! 18*"%'%&7) E na 3arA2ola do =ilho 3rGdigo o 3ai re0e2eu o Fo/e1 no lar e o rein!tituiu, ao /oltar ele e1 3enitHn0iaL n(o !e e+igiu nenhu1 0a!tigo 64u0a! 1&*11'"?7) A! trH! 3arA2ola! e+e13li=i0a1 a 1i!eri0Grdia 3erdoadora de Deu!, di:'!e, e n(o 0ontH1 ind0io! algun! da ne0e!!idade de u1 !a0ri=0io e+3iador) $o' de1o!, 0ontudo, a3re!entar trH! 3onto! e1 re!3o!ta) $ri1eiro, a! 3arA2ola! e1 3auta ta12@1 n(o =a:e1 alu!(o algu1a a ri!to) De/e1o! ent(o dedu:ir de!!e =ato Bue n(o a3ena! a !ua 0ru:, 1a! ta12@1 ele 3rG3rio @ de!ne0e!!Ario ao no!!o 3erd(oQ >(o) $arA2ola! n(o !(o alegoria!L n(o te1o! direito algu1 de e!3erar u1a 0orre!3ondHn0ia e+ata, 3onto 3or 3onto, entre a hi!tGria e a !ua 1en!age1) Segundo, 0ada u1a da! trH! 3arA2ola! 0ont@1 doi! atore! Bue !(o te13lo 6o =ari!eu autoFu!ti=i0ado e o 3u2li0ano auto'hu1ilhado7, doi! !er/o! na =a1lia real 6u1 Bue =oi li/re1ente 3erdoado 3elo !eu rei e o outro Bue re0u!ou 3erd(o ao !eu 0o13anheiro7, e o! doi! =ilho! no lar 6u1 inFu!to 1a! 3enitente, o outro Fu!to 1a! arrogante7) A! 3arA2ola! a0entua1, 1ediante e!!e 0ontra!te, a 0ondi5(o do 3erd(o, n(o a !ua 2a!e) Di:e1'no! o Bue de/e1o! =a:er, 1a! nada di:e1 direta1ente a re!3eito do Bue Deu! =e:, 3or no!!o 3erd(o) Entretanto, e1 ter0eiro lugar, o! 0ri!t(o! /He1 a 0ru: na! trH! 3arA2ola!, 3orBue a 1i!eri0Grdia 3erdoadora de1on!trada ao 3u2li0ano hu1ilde, ao !er/o =alido e ao =ilho 3rGdigo re0e2eu !ua de1on!tra5(o hi!tGri0a !u3re1a no a1or autodoador de Deu! e1 ri!to, Bue 1orreu 3ara Bue o! 3e0adore! =o!!e1 3erdoado!)
1""

De!!a! trH! 3arA2ola! @ a do =ilho 3rGdigo Bue, ao Bue 3are0e, 1ai! 0lara1ente te1 en!inado a 1uito! u1 Je/angelhoJ de 3erd(o !e1 a e+3ia5(o) -oi e!!e o argu1ento de Ra!ting! Ra!hdall e1 !ua! 3rele5Ce! 9a13ton de 191&, FA 1en0ionada!) Je!u! en!inou, di!!e ele, Bue Deu! @ u1 $ai a1oro!o Bue 3erdoa a todo! o! 3e0adore! Bue !e arre3ende1) D e!!e o Jen!ino !i13le! a0er0a do 3erd(o de Deu! a3re!entado na 3arA2ola do =ilho 3rGdigoJ, a Bue a igreFa 3ri1iti/a 3a!!ou a 0orro13er) Algun! ano! 1ai! tarde Dougla! Phite a=ir1ou a 1e!1a te!e* JJe!u! en!inou) ) ) Bue Deu! no! a1a e an!eia a Bue !eFa1o! re0on0iliado! 0o1 ele) Se ele Fa1ai! en!inou algu1a 0oi!a, =oi a li2erdade do 3erd(o) ) ) >(o hou/e !uge!t(o de 3enitHn0ia ou de 0a!tigoL !o1ente a1or e 3erd(o) Seu grande e+e13lo =oi o =ilho 3rGdigo) ) ) Segundo e!!e en!ino n(o hA 3r@' reBui!ito ao 3erd(o de Deu!, a n(o !er o e!3rito de arre3endi1ento)J -oi $aulo Bue1 3er/erteu e!!a 1en!age1 !i13le!, tornando a 0ru: ne0e!!Aria N !al/a5(o, u!ando =ra!eologia Jre3ugnanteJ, e, a!!i1, Jo2!0ure0endo a doutrina de Je!u! Buanto N li2erdade in0ondi0ional do 3erd(o de Deu!J) %# O Dr) \enneth 9aileE e+3li0ou 0o1o e!!a inter3reta5(o da 3arA2ola @ 0o1u1 no 1undo 1u5ul1ano* O i!l( a=ir1a Bue ne!!a hi!tGria o ra3a: @ !al/o !e1 u1 !al/ador) O 3rGdigo /olta) O 3ai o 3erdoa) >(o hA 0ru:, ne1 !o=ri1ento, ne1 !al/ador) Se o ho1e1 2u!0a o 3er ' d(o, di: o i!l(, Deu! @ 1i!eri0ordio!o e 3erdoarA) A en0arna5(o, a 0ru:, e a re!!urrei5(o !(o toda! 2e1 de!ne0e!!Aria!) Se Deu! @ real1ente grande, ele 3ode 3erdoar !e1 e!!a! 0oi!a!) A hi!tGria do =ilho 3rGdigo @ 3ara ele! tri!te 3ro/a de Bue o! 0ri!t(o! 3er/ertera1 a 1en!age1 do 3rG3rio ri!to) %1 De 1odo Bue e1 !eu li/ro A Cru$ e o Pr#di"o o Dr) 9aileE, Bue hA Oriente M@dio e1 9eirute, =a: no/o e+a1e do 0a3tulo 1& de 4u0a! Jatra/@! do! olho! do! 0a13one!e! da regi(oJ) Ele e+3li0a Bue toda a /ila !a2eria Bue o 3rGdigo Bue /olta/a !e en0ontra/a e1 de!gra5a, e Bue o 0a!tigo de algu1a e!3@0ie era ine/itA/el, ainda Bue a3ena! 3ara 3re!er/ar a honra do 3ai) Ma! o 3ai le/a o !o=ri1ento e1 /e: de in=ligi'lo) E12ora u1 Jho1e1 da !ua idade e 3o!i5(o sempre ande de 1odo lento e dignoJ, e e12ora Jele n(o tenha 0orrido 3ara !u"ar a!"um 3or 1oti/o algu1 durante ?# ano!J, 0ontudo ele J0orreJ 3ela e!trada 0o1o u1 adole!0ente a =i1 de dar a! 2oa!'/inda! ao =ilho Bue /olta ao lar) A!!i1, arri!0ando a 0air no rid0ulo do! 1oleBue! de rua, Jele to1a !o2re !i 1e!1o a /ergonha e hu1ilha5(o de/ida! ao 3rGdigoJ) J>e!!a 3arA2olaJ, 3ro!!egue \enneth 9aileE, Jte1o! u1 3ai Bue dei+a o 0on=orto e a !eguran5a do lar e !e e+3Ce de u1 1odo hu1ilhante na rua da /ila) O de!0er e o !air ao !eu =ilho dA ind0io! da en0arna5(o) O e!3etA0ulo hu1ilhante na rua da /ila !ugere o !igni=i0ado da 0ru:J) A!!i1 Ja 0ru: e a en0arna5(o e!t(o i13l0ita!, ainda Bue dra1ati0a1ente 3re!ente! na hi!tGriaJ, 3oi! Jo !o=ri1ento da 0ru: n(o =oi 3ri1aria1ente a tortura =!i0a, 1a! ante! a agonia do a1or reFeitadoJ) O e!!en0ial N re0on0ilia5(o do 3rGdigo era u1a Jde1on!tra5(o =!i0a do a1or auto'e!/a:iador no !o=ri1ento) ) ) >(o @ e!!a a hi!tGria do 1odo de Deu! agir 3ara 0o1 o ho1e1 no OGlgotaQJ on0lu1o!, 3ortanto, Bue a 0ru: =oi u1a 1ani=e!ta5(o !e1 3a' ralelo! do a1or de Deu!L Bue ele 1o!trou o !eu a1or ao le/ar a no!!a 3enalidade e, 3ortanto, a no!!a dor, a =i1 de !er 0a3a: de 3erdoar'no! e re!taurar'no!, e Bue a 3arA2ola do =ilho 3rGdigo, longe de 0ontradi:er e!!a /erdade, i13li0ita1ente a e+3re!!a) A0ho Bue T) f) ra.=ord tinha ra:(o e1 di:er Bue ante! Bue 3o!!a1o! /er no! !o ' =ri1ento! de ri!to BualBuer 3ro/a do a1or do $ai 3or nG!, Jalgu1 2e1 de/e ad/ir a nG! dele!, 2e1 Bue de outra =or1a n(o 3oderia !er 0on!eguido, ou algu1 1al de/e !er de!/iado de nG! 3or ele!, 1al Bue de outra =or1a n(o 3oderia !er re1o/ido ou re1ediadoJ)%" E!!e J1al Bue de outra =or1a n(o 3oderia !er e/itadoJ @ o horrendo Ful' ga1ento de Deu!, e e!!e J2e1 Bue de outra =or1a n(o 3oderia !er 0on!eguidoJ @ a no!!a ado5(o na !ua =a1lia) Ao a!!egurar'no! t(o grande! 2Hn5(o! a e+3en!a! de t(o grande! !o=ri1ento!, Deu! no! deu u1a de1on!tra5(o !e1 3aralelo! do !eu a1or, A sabedoria e o poder de )eus
1"%

Ter1inando $aulo !ua 1agi!tral e+3o!i5(o do e/angelho no! 3ri1eiro! on:e 0a3tulo! de Ro1ano!, o 1odo 3elo Bual Deu! a3re!entou a ri!to 0o1o o !a0ri=0io 3ro3i0iatGrio, Fu!ti=i0a o! 3e0adore! atra/@! da =@ e1 ri!to, tran!=or1a'o! 1ediante a o2ra interior do E!3rito e e!tA 0riando a !ua no/a 0o1unidade N Bual o! gentio! !(o ad1itido! na! 1e!1a! 0ondi5Ce! Bue o! Fudeu!, ele e+0la1a e1 e+ta!iada do+ologia* Jc 3ro=undidade da riBue:a, tanto da !a2edoria, 0o1o do 0onhe0i1ento de Deu!] Tu(o in!ondA/ei! !(o o! !eu! Fu:o! e Bu(o ine!0rutA/ei! o! !eu! 0a1inho!]) ) ) $orBue dele e 3or 1eio dele e 3ara ele !(o toda! a! 0oi!a!) A ele, 3oi!, a glGria eterna1ente) A1@1J 611*%%'%67) Ante! o a3G!tolo /H a 1orte e+3iatGria de ri!to 0o1o u1a de1on!tra5(o da Fu!ti5a e do a1or de Deu!L agora @ /en0ido 3or u1 !enti1ento da !a2edoria de Deu! < a !a2edoria de 3roFetar u1 3lano de !al/a5(o t(o 0u!to!o Bue ao 1e!1o te13o 3reen0he a! no!!a! ne0e!!idade! e !ati!=a: ao !eu 3rG3rio 0arAter) A 0ru: 0o1o a !a2edoria e 3oder de Deu! @ o te1a 3rin0i3al de 1 orntio! 1*1,<"*&, e!3e0ial1ente e1 0ontra!te 0o1 a !a2edoria e o 3oder do 1undo) D a 1en5(o Bue $aulo =a: do Je/angelhoJ Bue dA 3artida N !ua 1edita5(o, 3oi! ele i1ediata1ente !a2e Bue 3re0i!a to1ar u1a de0i!(o Buanto ao !eu 0ontedo) A e!0olha @ entre J3ala/ra! de !a2edoria hu1anaJ e Ja 0ru: de ri!toJ) Se ele o3ta!!e 3ela !a2edoria hu1ana, a 0ru: !eria Je!/a:iadaJ, de!nudada, de/era! de!truda 61*1,7) De 1odo Bue e!0olhe a J1en!age1 da 0ru:J, a Bual ele !a2e !er lou0ura 3ara o! Bue e!t(o 3ere0endo, 1a! ao 1e!1o te13o @ o 3oder de Deu! ao! Bue e!t(o !endo !al/o! 61*187) Sa2edoria i13otente ou 3oder lou0o* =oi 6e ainda @7 u1a e!0olha de0i!i/a) A 0o12ina5(o Bue n(o @ o35(o @ a !a2edoria do 1undo 1ai! o 3oder de Deu!) O 1oti/o 3elo Bual $aulo o3ta 3elo 3oder 0ontra a !a2edoria, o 3oder de Deu! 0ontra a !a2edoria do 1undo, @ Bue Deu! no Antigo Te!ta1ento FA de0larou a !ua inten5(o de de!truir a !a2edoria do !A2io e =ru!trar a inteligHn0ia do! entendido! 61*197) De 1odo Bue, !e Deu! FA !e 3X! 0ontra ele!, onde !e en0ontra1 o! !A2io!, o! entendido! e o! =ilG!o=o! de!te !@0uloQ Deu! FA n(o de0idiu 0ontra ele! tornando a !ua !a2edoria e1 lou0ura 61*"#7Q Ei! 0o1o ele o =e:) E1 !ua !a2edoria Deu! 3ri1eiro de0retou Bue o 1undo, atra/@! de !ua 3rG3ria !a2edoria, n(o o 0onhe0eria, e ent(o !e agradou e1 !al/ar o! Bue 0rHe1 3or 1eio da lou0ura do e/angelho re/elado e 3regado 61*"17) De =or1a Bue !e torna 0laro no/a1ente Bue o 3oder 6o 3oder !al/ador7 n(o e!tA na !a2edoria do 1undo 1a! na lou0ura de Deu!, a !a2er, o e/angelho do ri!to 0ru0i=i0ado) $ode'!e /er e!!e 3rin03io e1 o3era5(o na e/angeli:a5(o do! Fudeu! e grego!, 3oi! a12o! o! gru3o! deter1ina1 0ondi5Ce! !o2re a! Buai! o e/angelho lhe! !eria a0eitA/el) JTanto o! Fudeu! 3ede1 !inai!, 0o1o o! grego! 2u!0a1 !a2edoriaJ 61*""7) E1 outra! 3ala/ra!, in!i!te1 e1 Bue a 1en!age1 de/e autenti0ar'!e 3ara ele! re!3e0ti/a1ente 1ediante o 3oder e a !a2edoria) E1 0ontra!te total 0o1 !ua! e+igHn0ia!, 0ontudo, J3rega1o! a ri!to 0ru0i=i0adoJ 61*"%7, Bue ne1 1e!1o 0hega 3erto de 0on=or1ar'!e 0o1 o! 0rit@rio! dele!) $elo 0ontrArio, o! Fudeu! a0ha1 a 0ru: u1 Je!08ndaloJ e o! gentio! Jlou0uraJ, 3oi! ela o! o=ende e1 /e: de i13re!!ionA'lo!, ao 3a!!o Bue 3ara o! Bue !(o 0ha1ado! 3or Deu!, Buer Fudeu!, Buer grego!, @ o o3o!to e+ato) E12ora 0ru0i=i0ado e1 =raBue:a, ri!to @ o 3oder de Deu!, e e12ora a3arente1ente tolo, @ a !a2edoria de Deu! 61*"?7) $oi! o Bue o! ho1en! /He1 0o1o lou0ura de Deu! @ 1ai! !A2io do Bue a !a2edoria dele!, e o Bue /He1 0o1o a =raBue:a de Deu! @ 1ai! =orte do Bue a =or5a dele! 61*"&7) E1 re!u1o, o! /alore! di/ino! e o! hu1ano! di!0orda1 0o13leta1ente u1 do outro) E a 0ru:, Bue 0o1o 1eio de !al/a5(o 3are0e o auge da i13otHn0ia e e!tult0ia, na realidade @ a 1aior 1ani=e!ta5(o da !a2edoria e do 3oder de Deu!) $aulo 0oroa o !eu argu1ento 0o1 dua! ilu!tra5Ce!, a 3ri1eira tirada da e+3eriHn0ia da 0ha1ada e 0on/er!(o do! 0orntio! 61*"6'%17, e a !egunda de !ua 3rG3ria e+3eriHn0ia de e/angeli:a5(o) Tuanto a ele!, !egundo o! 3adrCe! hu1ano!, n(o 1uito! era1 !A2io! ou 3odero!o!) De =ato, Deu! deli2erada1ente e!0olheu o Bue o 1undo 0on!idera 0o1o 3e!!oa! tola! e =ra0a!, a =i1 de en/ergonhar a! !A2ia! e =orte!L e!0olheu at@ a!
1"?

hu1ilde!, a! de!3re:ada! e a! Bue n(o !(o, 3ara anular a! Bue !(o) O !eu o2Feti/o ni!!o era e+0luir a /anglGria hu1ana) A /angloria e!ta/a total1ente =ora de lugar, 3orBue =ora Deu! Bue1 o! tinha unido a ri!to, e ri!to Bue !e ha/ia tornado a !a2edoria dele! 6re/elando'lhe! Deu!7 e o 3oder dele! 6tra:endo'lhe! Fu!ti=i0a5(o, !antidade e a 3ro1e!!a da reden5(o =inal7) $ortanto, 0o1o di:e1 a! E!0ritura!, !e algu@1 !e gloriar, glorie'!e h(o e1 !i 1e!1o, ne1 no! outro!, 1a! no Senhor !o1ente) Tuanto a $aulo, o e/angeli!ta, ao 0hegar a orinto, n(o =ora 0o1 1en!age1 de !a2edoria hu1ana) >e1 tinha e!e ido e1 !ua 3rG3ria =or5a) $elo 0ontrArio, ha/ia le/ado a 1en!age1 lou0a e re/elada da 0ru:, 0on=iando !o1ente no 3oder do E!3rito Santo 3ara 0on=ir1ar a 3ala/ra) Todo o !eu 3ro3G!ito e1 ir a ele! e1 tal lou0ura e =raBue:a era Bue a !ua =@ de!0an!a!!e =ir1e1ente no 3oder de Deu!, n(o na !a2edoria do! ho1en!) O Bue te1o! ou/ido atra/@! de toda e!!a 3a!!age1 !(o /aria5Ce! do te1a da !a2edoria e do 3oder de Deu!, !ua !a2edoria atra/@! da lou0ura hu1ana e o !eu 3oder atra/@! da =raBue:a hu1ana) O e/angelho da 0ru: Fa1ai! !erA u1a 1en!age1 3o3ular 3orBue hu1ilha o orgulho de no!!o intele0to e 0arAter) ontudo, ri!to 0ru0i=i0ado @ tanto a !a2edoria de Deu! 61*"?7 0o1o a no!!a 61*%#7) $oi! a 0ru: @ o 1odo 3elo Bual Deu! !ati!=a: ao !eu a1or e Fu!ti5a na !al/a5(o do! 3e0adore!) $ortanto, ela ta12@1 1ani=e!ta o !eu 3oder, Jo 3oder de Deu! 3ara a !al/a5(o de todo aBuele Bue 0rHJ 6Ro1ano! 1*167) De !orte Bue Buando olha1o! 3ara a 0ru:, /e1o! a Fu!ti5a, o a1or, a !a2edoria e o 3oder de Deu!) >(o @ =A0il deter1inar Bual de!!e! a!3e0to! @ 1ai! 2rilhante1ente re/elado, !e a Fu!ti5a de Deu! ao Fulgar o 3e0ado, !e o a1or de Deu! ao le/ar o 0a!tigo e1 no!!o lugar, !e a !a2edoria de Deu! e1 0o12inar 0o1 3er=ei5(o a! dua! 0oi!a!, ou !e o 3oder de Deu! e1 !al/ar aBuele! Bue 0rHe1) $oi! a 0ru: @, de igual =or1a, u1 ato, e 3ortanto u1a de1on!tra5(o da Fu!ti5a, do a1or e da !a2edoria de Deu!) A 0ru: no! a!!egura Bue e!!e Deu! @ a realidade dentro, 3or trA! e al@1 do Uni/er!o)

+ A Conquista do ,al
I13o!!/el Bue algu@1 leia o >o/o Te!ta1ento !e1 !e i13re!!ionar 0o1 o a12iente de 0on=ian5a alegre Bue o 3enetra, o Bual !e de!ta0a 0ontra a religi(o u1 tanto in!3ida Bue 1uita! /e:e! 3a!!a 3or ri!tiani!1o hoFe) >(o ha/ia derroti!1o no! 0ri!t(o! 3ri1iti/o!L ante!, =ala/a1 de /itGria) $or e+e13lo* JOra5a! a Deu! Bue no! dA a /itGria) , )J >o/a1ente* JE1 toda! e!ta! 0oi!a!, 3or@1, !o1o! 1ai! Bue /en0edore!) ) )J U1a /e: 1ai!* JDeu!) ) ) no! 0ondu: e1 triun=o) ) )J E 0ada u1a da! 0arta! de ri!to N! !ete igreFa! da W!ia ter1ina 0o1 u1a 3ro1e!!a e!3e0ial Jao /en0edorJ) 1 VitGria, 0onBui!ta triun=o < era e!!e o /o0a2ulArio do! 3ri1eiro! !eguidore! do Senhor re!!urreto) $oi! !e =ala/a1 de /itGria, !a2ia1 Bue a de/ia1 ao Je!u! /itorio!o) A=ir1ara1 tal =ato no! te+to! Bue eu de =or1a trun0ada 0itei at@ agora) O Bue $aulo, na realidade, e!0re/eu =oi* JDeu! no! dA a /itGria por interm<dio de nosso Senhor Jesus Cristo2. J!o1o! 1ai! Bue /en0edore!, por meio da&ue!e &ue nos amou2. e* JDeu! Bue em Cristo no! 0ondu: e1 triun=oJ) D ele Bue1 J/en0euJ, Jtriun=ouJ, e al@1 do 1ai! o =e: J3ela 0ru:J) " D 0laro, BualBuer o2!er/ador 0onte13or8neo de ri!to Bue o /iu 1orrer, teria ou/ido 0o1 in0redulidade e e!3anto a rei/indi0a5(o de Bue o ru0i=i0ado !aiu Ven0edor) >(o ha/ia ele !ido reFeitado 3ela !ua 3rG3ria na5(o, trado, negado e a2andonado 3or !eu! 3rG3rio! di!03ulo!, e e+e0utado 3or autoridade do 3ro0urador ro1anoQ Olhe 3ara ele, 3regado na 0ru:, de!3ido de toda li2erdade e 1o/i1ento, 3regado 0o1 3rego! ou a1arrado 0o1 0orda!, ou a12o!, 3re!o e i13otente) $are0e derrota total) Se hou/er /itGria, @ a do orgulho, 3reFu:o, in/eFa, Gdio, 0o/ardia e 2rutalidade) ontudo, o 0ri!t(o a=ir1a Bue a realidade @ o o3o!to da! a3arHn0ia!) O Bue 3are0e 6e de/era! =oi7 a derrota do 2e1 3elo 1al, ta12@1 @, e 1ai! 0erta1ente, a derrota do 1al 3elo 2e1) Ven0ido, ele
1"&

e!ta/a /en0endo) E!1agado 3elo 3oder in=le+/el de Ro1a, ele 1e!1o e!ta/a e!1agando a 0a2e5a da !er3ente 6OHne!i! %*1&7) A /ti1a era o /en0edor, e a 0ru: ainda @ o trono do Bual ele go/erna o 1undo) Ei! 1ai! u1 1oti/o na reali:a5(o da 0ru: de ri!to) Al@1 da !al/a5(o do! 3e0adore! 60o1o indi0ado 3ela! Buatro i1agen! Bue e+a1ina1o! no 0a3tulo ,7 e a re/ela5(o de Deu! 6e!3e0ial1ente de !eu !anto a1or, 0o1o /i!to no 0a3tulo anterior7, a 0ru: garantiu a 0onBui!ta do 1al) &ustav Aulen e Christus -ictor -oi Ou!ta/ Aulen, u1 teGlogo !ue0o Bue, atra/@! do !eu in=luente li/ro Christus %ictor. trou+e N le12ran5a da igreFa e!!a /erdade negligen0iada) O ttulo original do li/ro e1 !ue0o !igni=i0a algo 0o1o JO on0eito ri!t(o da E+3ia5(oJ, 1a! Christus %ictor 0a3ta 1elhor a !ua Hn=a!e) A te!e dele, nu1 e!tudo 1ai! hi!tGri0o Bue a3olog@ti0o, @ Bue a re0on!tru5(o tradi0ional de dua! teoria! 3rin0i3ai! @ errXnea, a !a2er, a /i!(o Jo2Feti/aJ ou JlegalJ 6a 1orte de ri!to re0on0iliando o $ai7, rela0ionada 0o1 An!el1o, e a 3er!3e0ti/a J!u2Feti/aJ ou J1oralJ 6a 1orte de ri!to in!3irando'no! e tran!=or1ando' no!7, a!!o0iada 0o1 A2elardo) $oi! hA u1 ter0eiro 3onto de /i!ta ao dual Aulen deno1ina Jdra1Ati0oJ e J0lA!!i0oJ ao 1e!1o te13o) D Jgra1Ati0oJ 3orBue 0on0e2e a e+3ia5(o 0o1o u1 dra1a 0G!1i0o no Bual Deu! e1 ri!to luta 0o1 o! 3odere! do 1al e ganha a /itGria) D J0lA!!i0oJ 3orBue, di: ele, =oi a Jid@ia do1inante da E+3ia5(o no! 3ri1eiro! 1il ano! da hi!tGria 0ri!t(J) De 1odo Bue Aulen !e e!=or5ou 3or de1on!trar Bue e!!e 0on0eito da e+3ia5(o 0o1o u1a /itGria !o2re o 3e0ado, a 1orte e o dia2o era a /i!(o do1inante do >o/o Te!ta1entoL Bue era 1antido 3elo! 3ai! grego!, de!de Irineu, no =inal do !egundo !@0ulo, a Jo(o de Da1a!0o, no in0io do oita/o, e @, 3ortanto, !u!tentado 3ela! igreFa! ortodo+a! orientai! hoFeL Bue a 1aioria do! 3ai! o0identai! ta12@1 0ria nele 6e12ora 0o1 =reBSHn0ia lado a lado 0o1 o 3onto de /i!ta Jo2Feti/oJ7, in0luindo'!e A12rG!io e Ago!tinho, e o! 3a3a! 4e(o, o Orande, e OregGrio, o OrandeL Bue !e 3erdeu no e!0ola!ti0i!1o 1edie/alL Bue =oi re0u3erado 3or 4uteroL 1a! Bue !u2!eBSente1ente o e!0ola!ti0i!1o 3rote!tante o 3erdeu de no/o e /oltou N no5(o an!el1iana da !ati!=a5(o) Aulen, 3ortanto, @ 1uito 0rti0o da doutrina da J!ati!=a5(oJ de!3o!ada 3or An!el1o, a Bual ele 0ha1a de JlatinaJ e JFurdi0aJ) Ele !e de!=a: dela, 0o1 u1 3ou0o de de!3re:o, di:endo Bue @ Jna realidade u1 de!/io na hi!toria do dog1a 0ri!t(oJ) $or@1, a 0rti0a Bue ele =a: de An!el1o n(o @ total1ente Fu!ta) Ele !u2linha 0orreta1ente a /erdade de Bue no 0on0eito J0lA!!i0oJ a Jo2ra da e+3ia5(o @ /i!ta 0o1o reali:ada 3elo 3rG3rio Deu!J, Bue Jele 1e!1o @ o agente e=eti/o na o2ra redentora, do 0o1e5o at@ o =i1J, e Bue, de =ato, Ja e+3ia5(o @, a0i1a de tudo, u1 1o/i1ento de Deu! 3ara o ho1e1, n(o 3ri1aria1ente u1 1o/i1ento do ho1e1 3ara Deu!J) Ma! ele 0o1ete inFu!ti5a ao di:er Bue o 0on0eito de An!el1o da 1orte de ri!to 0ontradi: i!!o, a !a2er, 0o1o Ju1a o=erta =eita a Deu! 3or ri!to 0o1o ho1e1J, J0o1o !e =o!!e de 2ai+oJ, ou Ju1a o2ra hu1ana de !ati!=a5(o reali:ada 3or ri!toJ) $oi!, 0o1o /i1o! no 0a3tulo &, An!el1o en=ati:ou 0lara1ente Bue, e12ora o ho1e1 deva =a:er !ati!=a5(o 3elo 3e0ado, ele no pode =a:H' la, 3oi! !(o !eu! o! 3e0ado! 3elo! Buai! !e de/e =a:er a !ati!=a5(o) De/era!, !o1ente o 3rG3rio Deu! 3ode, e 3ortanto, a =a:, atra/@! de ri!to) A de!3eito do Bue Aulen e!0re/eu, o en!ino de An!el1o @ Bue, atra/@! da o2ra do !ingular Deu!'ho1e1 ri!to Je!u!, n(o @ !o1ente o ho1e1 Bue1 =e: a !ati!=a5(oL =oi o 3rG3rio Deu! Bue tanto !ati!=e: 0o1o =oi !ati!=eito) Entretanto, Ou!ta/ Aulen tinha ra:(o ao 0ha1ar a aten5(o da igreFa 3ara a 0ru: 0o1o /itGria, e 1o!trar Bue 3or !ua 1orte Je!u! no! !al/ou n(o !o1ente do 3e0ado e da 0ul3a, 1a! ta12@1 da 1orte e do dia2o, de =ato, ta12@1 de todo! o! 3odere! 1au!) A te!e dele ta12@1 =oi i13ortante nu1 !@0ulo de!3eda5ado 3or dua! guerra! 1undiai! e u1a 0ultura euro3@ia 0on!0iente de =or5a! de1ona0a!) Ele ta12@1 tinha ra:(o e1 re!!altar
1"6

Bue Ja nota de triun=oJ, Bue J!oa 0o1o o toBue da tro12eta atra/@! do en!ino da igreFa 3ri1iti/aJ, e1 grande 3arte e!ta/a au!ente da lGgi0a =ria do Cur 6eus *omo' de An!el1o) 4utero, 3or outro lado, to0ou e!!a nota no/a1ente) Seu! hino! e Buele J1on!troJ ou JtiranoJ, o dia2o, Bue ante! no! 1antinha no 0ati/eiro do 3e0ado, da lei, da 1aldi5(o e da 1orte) Outra 0rti0a Fu!ta da te!e de Aulen @ Bue ele =e: u1 0ontra!te 3or de1ai! 3ronun0iado entre o! 1oti/o! da J!ati!=a5(oJ e da J/itGriaJ, 0o1o !e =o!!e1 alternati/a! 1utua1ente in0o13at/ei!) Ma! o >o/o Te!ta1ento n(o no! o2riga a e!0olher entre ele!, 3oi! in0lui a a12o!) A!!i1, Deu! to1ou a ini0iati/a e ganhou a /itGria 3or 1eio de ri!to, 1a! u1 do! tirano! do! Buai! ele no! li2ertou =oi a 3rG3ria 0ul3a, a Bual, !egundo An!el1o, ele 1orreu a =i1 de e+3iar) John Eadie, u1 0o1entari!ta e!0o0H! do !@0ulo de:eno/e, =e: u1a tentati/a ad1irA/el 3ara 0o12inar o! doi! 0on0eito!* >o!!a reden5(o @ u1a o2ra ao 1e!1o te13o de 3re5o e de 3oder < de e+3ia5(o e de 0onBui!ta) >a 0ru: =e:'!e a 0o13ra, e na 0ru: ganhou'!e a /itGria) O !angue Bue a3aga a !enten5a Bue ha/ia 0ontra nG! =oi a derra1ado, e a 1orte Bue era o gol3e de 1orte do reino de SatanA! =oi a !u3ortada)% De =ato, a! trH! 1aiore! e+3li0a5Ce! da 1orte de ri!to 0ontH1 /erdade 22li0a e 3ode1, e1 0erto grau, !er har1oni:ada!, e!3e0ial1ente !e o2!er/ar1o! Bue a di=eren5a 3rin0i3al entre ela! @ Bue dirige1 a o2ra de Deu! e1 ri!to a u1a 3e!!oa di=erente) >o 0on0eito Jo2Feti/oJ Deu! !ati!=a:'!e a !i 1e!1o, no J!u2Feti/oJ ele no! in!3ira, e no J0lA!!i0oJ ele /en0e o dia2o) A!!i1, Je!u! ri!to @, !u0e!!i/a1ente, o Sal/ador, o Me!tre e o Ven0edor, 3orBue nG! 1e!1o! !o1o! 0ul3ado!, a3Ati0o! e 0ati/o!) $) T) -or!Eth 0ha1ou a aten5(o 3ara e!!e =ato no lti1o 0a3tulo do !eu li/ro A /1ra de Cristo. ao Bual ele intitulou JO ord(o Tr3li0eJ) Ele !e re=ere ao! a!3e0to! J!ati!=a0ionArioJ, JregeneradorJ e Jtriun=anteJ da o2ra de ri!to, e !ugere Bue e!t(o entrela5ado! e1 1 orntio! 1*%#, onde ri!to @ =eito JFu!ti=i0a5(o, !anti=i0a5(o e reden5(oJ 3or nG!) E e12ora Jalgu1a! al1a!, gra/ite1 3ara a grande 4i2erta5(o, algu1a! 3ara a grande E+3ia5(o, e algu1a! 3ara a grande Regenera5(oJ, 0ontudo, toda! !(o 3arte! da reali:a5(o total do Sal/ador, Ja de!trui5(o do 1al, a Sati!=a5(o de Deu!, e a !anti=i0a5(o do! ho1en!J) EnBuanto no! 0on0entra1o! agora no te1a da J0onBui!taJ, 3ode !er til olhar1o! 3ri1eiro 3ara a /itGria hi!tGri0a de ri!to na 0ru:, e ent(o 3ara a /itGria do !eu 3o/o, a Bual a /itGria dele torrou 3o!!/el) A vit ria de Cristo O Bue o >o/o Te!ta1ento a=ir1a, de 1odo =ran0o, @ Bue na 0ru: Je!u! de!ar1ou o dia2o e triun=ou !o2re ele, e !o2re todo! o! J3rin0i3ado! e 3odere!J Bue e!t(o ao !eu 0o1ando) O! ou/inte! do e/angelho do 3ri1eiro !@0ulo n(o teria1 tido nenhu1a di=i0uldade e1 a0eitar e!!a /erdade, 3oi! Jtal/e: !eFa di=0il 3ara o ho1e1 1oderno 0on0e2er Bu(o 0heio de =eiti5aria era o 1undo a Bue ri!to /eioJ) ? Ainda hoFe e1 1uito! 3a!e! o 3o/o /i/e 0o1 3a/or de e!3rito! 1au!) E no O0idente !u3o!ta1ente !o=i!ti0ado te1'!e de!en/ol/ido u1a =a!0ina5(o no/a e alar1ante 3elo o0ulti!1o, a Bual @ du3la1ente do0u1entada 3or Mi0hael Oreen e1 !eu li/ro Creio na Jueda de Sat. E, 0ontudo, ao 1e!1o te13o 1uito! ridi0ulari:a1 0o1o u1 ana0roni!1o a 0ren5a 0ontnua nu1 dia2o 3e!!oal, Bue 3o!!ua e!3rito! 1au! !o2 !eu 0ontrole) A a=ir1ati/a dog1Ati0a de Rudol= 9ult1ann @ 2e1 0onhe0ida* 2< i13o!!/el u!ar1o! a lu: el@tri0a e o rAdio, e !er/ir'no! da! 1oderna! de!0o2erta! 1@di0a! e 0irrgi0a!, e, ao 1e!1o te13o, 0rer1o! no 1undo de de1Xnio! e e!3rito! do >o/o Te!ta1entoJ) & Mi0hael Oreen re!u1e a ano1alia da 0oe+i!tHn0ia da 0urio!idade 0o1 a in0redulidade !ugerindo Bue dua! atitude! o3o!ta! !eria1 igual1ente agradA/ei! ao dia2o* JA 3ri1eira @ de 3reo0u3a5(o e+0e!!i/a 0o1 o 3rn0i3e do 1al) A !egunda @ de e+0e!!i/o 0eti0i!1o a0er0a da !ua 3rG3ria e+i!tHn0iaJ) Mi0hael Oreen 3ro!!egue a dar !ete ra:Ce! 3ela! Buai! ele 0rH na e+i!tHn0ia de!!e !er i1en!a1ente 3odero!o, 1au e a!tu0io!o 0ha1ado SatanA! ou
1",

dia2o) Rela0iona1'!e 0o1 a =ilo!o=ia, 0o1 a teologia, 0o1 o a12iente, 0o1 a e+3eriHn0ia, 0o1 o o0ulti!1o, 0o1 a E!0ritura e, a0i1a de tudo, 0o1 Je!u!) E u1 0a!o /AlidoL nada tenho Bue lhe a0re!0entar) Ma! 0o1o @ Bue Deu!, 3or 1eio de ri!to, ganhou a /itGria !o2re o MalignoQ E12ora a derrota de0i!i/a de SatanA! !e tenha dado na 0ru:, a E!0ritura re3re!enta o de!en/ol/i1ento da 0onBui!ta e1 !ei! eta3a!) A 3ri1eira @ a predio da con&uista. A 3ri1eira 3redi5(o =oi dada 3elo 3rG3rio Deu! no Jardi1 do Dden 0o1o 3arte de !eu Fu:o !o2re a !er3ente* J$orei ini1i:ade entre ti e a 1ulher, entre a tua de!0endHn0ia e o !eu de!0endente) E!te te =erirA a 0a2e5a, e tu lhe =erirA! o 0al0anharJ 6OHne!i! %*1&7) Identi=i0a1o! o de!0endente da 1ulher 0o1o o Me!!ia!, 3or 1eio de Bue1 o reino Fu!to de Deu! !erA e!ta2ele0ido e o reino do 1al erradi0ado) Sendo a!!i1, todo! o! te+to! do Antigo Te!ta1ento Bue de0lara1 o reino atual de Deu! 6e+e13lo* JTua, Senhor, @ a grande:a, o 3oder) ) ) teu, Senhor, @ o reino) ) )J7 ou o !eu reino =uturo !o2re a! na5Ce! 1ediante o Me!!ia! 6e+e13lo* JMara/ilho!o, on!elheiro, Deu! -orte, $ai da Eternidade, $rn0i3e da $a:J7 3ode1 !er 0o13reendido! 0o1o 3ro=e0ia! do e!1aga1ento =inal de SatanA!) 6 A !egunda eta3a =oi o incio da con&uista no 1ini!t@rio de Je!u!) Re0onhe0endo'o 0o1o !eu =uturo 0onBui!tador, SatanA! =e: 1uita! tentati/a! di=erente! 3ara !e li/rar dele) $or e+e13lo, atra/@! do a!!a!!nio da! 0rian5a! de 9el@1, ordenado 3or Rerode!, 3or 1eio da! tenta5Ce! no de!erto 0o1 o o2Feti/o de e/itar o 0a1inho da 0ru:, 3or inter1@dio da re!olu5(o do 3o3ula0ho e1 =or5A'lo a u1 reinado 3olti0o'1ilitar, atra/@! da 0ontradi5(o de $edro a0er0a da ne0e!!idade da 0ru: 6J$ara trA! de 1i1, SatanA!]J7, e 1ediante a trai5(o de Juda! e1 Bue1 SatanA! na realidade ha/ia JentradoJ) , $or@1 Je!u! e!ta/a de0idido a 0u13rir o Bue dele e!ta/a e!0rito) Ele anun0iou Bue 3or !eu inter1@dio o reino de Deu! tinha 0hegado NBuela gera5(o, e Bue a! !ua! o2ra! de 3oder era1 e/idHn0ia /i!/el de!!e reino) Ve1o! o reino dele a/an5ando e o de SatanA! retro0edendo, N 1edida Bue de1Xnio! !(o e+3ul!o!, en=er1idade! !(o 0urada! e a 3rG3ria nature:a de!organi:ada re0onhe0e o !eu Senhor) 8 Al@1 do 1ai!, Je!u! en/iou o! !eu! di!03ulo!, 0o1o !eu! re3re!entante!, a 3regar e a 0urar, e Buando /oltara1, e1o0ionado! 3orBue o! de1Xnio! !e lhe! ha/ia1 !u21etido e1 no1e do Me!tre, ele re!3ondeu Bue tinha /i!to a JSatanA! 0aindo do 0@u 0o1o u1 rel813agoJ) ABui, 0ontudo, e!tA !ua a=ir1ati/a 1ai! ad1irA/el a0er0a de!!e te1a* JTuando o /alente, 2e1 ar1ado, guarda a !ua 3rG3ria 0a!a, =i0a1 e1 !eguran5a todo! o! !eu! 2en!) So2re/indo, 3or@1, u1 1ai! /alente do Bue ele, /en0e'o, tira'lhe a ar1adura e1 Bue 0on=ia/a e lhe di/ide o! de!3oFo!J) >(o @ di=0il re0onhe0er o /alente 0o1o u1 Buadro do dia2o, o J1ai! /alente do Bue eleJ 0o1o Je!u! ri!to, e o di/idir do! de!3oFo! 6ou, e1 Mar0o!, o !aBue da !ua 0a!a7 0o1o a li2erta5(o do! !eu! e!0ra/o!) 9 ontudo, o J/en0erJ e o Ja1arrarJ ao /alente n(o a0onte0era1 at@ a ter0eira e de0i!i/a eta3a, a rea!i$ao da con&uista. na 0ru:) TrH! /e:e!, !egundo Jo(o, Je!u! re=eriu'!e ao dia2o 0o1o Jo 3rn0i3e de!te 1undoJ, a0re!0entando Bue ele e!ta/a 3re!te! a J/irJ 6i!to @, lan5ar !ua lti1a o=en!i/a7, 1a! Bue !eria Je+3ul!oJ e JFulgadoJ) 1# E/idente1ente ele e!ta/a ante0i3ando Bue 3or o0a!i(o da !ua 1orte reali:ar'!e'ia o 0on0ur!o =inal no Bual o! 3odere! da! tre/a! !eria1 de!2aratado!) Seria atra/@! da !ua 1orte Bue ele de!truiria JaBuele Bue te1 o 3oder da 1orte, a !a2er, o dia2oJ, e, a!!i1, li2ertaria o! 0ati/o! 6Re2reu! "*1?'1&7) Tal/e: a 3a!!age1 1ai! i13ortante do >o/o Te!ta1ento Bue a3re!enta a /itGria de ri!to !eFa olo!!en!e! "*1%'1&) E a /G! outro!, Bue e!tA/ei! 1orto! 3ela! /o!!a! tran!gre!!Ce!, e 3ela in0ir0un0i!(o da /o!!a 0arne, /o! deu /ida Funta1ente 0o1 ele, 3erdoando todo! o! no!!o! delito!L tendo 0an0elado o e!0rito de d/ida, Bue era 0ontra nG! e Bue 0on!ta/a de ordenan5a!, o Bual no! era 3reFudi0ial, re1o/eu'o inteira1ente, en0ra/ando'o na 0ru:L e, de!3oFando o! 3rin0i3ado! e a! 3ote!tade!, 3u2li0a1ente o! e+3X! ao de!3re:o, triun=ando dele! na 0ru:)
1"8

ABui $aulo une doi! a!3e0to! di=erente! da o2ra !al/adora da 0ru: de ri!to, a !a2er, o 3erd(o do! no!!o! 3e0ado! e a !u2/er!(o 0G!1i0a do! 3rin0i3ado! e 3ote!tade!) 11 Ele e+e13li=i0a a li2erta5(o e a gra0io!idade do 3erd(o di/ino 4chari$omai+ u!ando o antigo 0o!tu1e do 0an0ela1ento de d/ida!) JO e!0rito de d/ida, Bue era 0ontra nG! e Bue 0on!ta/a de ordenan5a!J di=i0il1ente 3oderia !er u1a re=erHn0ia N 3rG3ria lei, 3oi! $aulo a /ia 0o1o !anta, Fu!ta e 2oa 6Ro1ano! ,*1"7) $elo 0ontrArio, de/e re=erir'!e N lei Bue2rada Bue, 3or i!!o 1e!1o, Jera 0ontra nG!J 0o1 o !eu Fu:o) A 3ala/ra Bue $aulo u!a 0o1o Je!0rito de d/idaJ, cheiro"raphon. era Ju1 do0u1ento e!0rito N 1(o, e!3e0i=i0a1ente u1 0erti=i0ado de d/idaJ, ou Ju1a 0on=i!!(o a!!inada de d/ida, a Bual 3er1ane0ia 0o1o te!te1unha 3er3@tua 0ontra nG!)J1" O a3G!tolo, ent(o, 0o1 a =inalidade de de!0re/er 0o1o Deu! de!=e: a no!!a d/ida, e13rega trH! /er2o!) Ele J0an0elouJ o e!0rito de d/ida, Jre1o/endo'o inteira1enteJ, e, a !eguir, Jen0ra/ando'o na 0ru:J) J) Jere1ia! a0ha Bue a alu!(o @ ao titu!us. o ta2lete a=i+ado a0i1a da 0a2e5a da 3e!!oa 0ru0i=i0ada no Bual !e e!0re/ia1 o! !eu! 0ri1e!, e Bue no titu!us de Je!u! era1 o! no!!o! 3e0ado! Bue e!ta/a1 in!0rito!, n(o o! dele) 1% De BualBuer 1odo, Deu! no! li/ra da =alHn0ia !o1ente 3or 1eio do 3aga1ento de no!!a! d/ida! na 0ru: de ri!to) Mai! do Bue i!!o) Ele Jn(o a3ena! 0an0elou a d/ida, 1a! ta12@1 de!truiu o do0u1ento no Bual ela e!ta/a regi!tradaJ)1? $aulo agora 3a!!a do 3erd(o de no!!o! 3e0ado! N 0onBui!ta do! 3odere! 1aligno!, e u!a trH! /er2o! grA=i0o! 3ara retratar a derrota dele!) O 3ri1eiro 3odia !igni=i0ar Bue Deu! e1 ri!to o! Jde!nudouJ de !i 1e!1o 0o1o rou3a i1unda, 3orBue o e!ta/a1 a3ertando, e, 3ortanto, de!=e:'!e dele!) Ou, 1elhor, 3ode !igni=i0ar Bue ele o! Jde!nudouJ ou da! !ua! ar1a! ou da !ua Jdignidade e 3oderJ, 1& de!!a =or1a degradando' o!) Segundo, ele J3u2li0a1ente o! e+3X! ao de!3re:oJ, e+i2indo'o! 0o1o o! J3odere! i13otente!J16 Bue !(o, e a!!i1, ter0eiro, Jtriun=ando dele! na 0ru:J, o Bue 3ro/a/el1ente !eFa re=erHn0ia N 3ro0i!!(o de 0ati/o! Bue 0ele2ra/a a /itGria) A!!i1, a 0ru:, 0o1enta RandleE Moule, =oi Jde u1 3onto de /i!ta o !eu 0ada=al!o, e de outro, a !ua 0arruage1 i13erialJ)1, Ale+andre Ma0laren !ugere u1 Buadro uni=i0ado de ri!to 0o1o Jo /en0edor de!3indo o! !eu! ini1igo! de ar1a!, orna1ento! e /e!te!, ent(o e+i2indo'o! 0o1o !eu! 0ati/o!, e a !eguir arra!tando'o! na! roda! de !eu 0arro triun=alJ) 18 Tudo i!!o !(o i1agen! /i/ida!, 1a! o Bue real1ente !igni=i0aQ De/e1o! /i!uali:ar u1a 2atalha 0G!1i0a real, na Bual o! 3odere! da! tre/a! 0er0ara1 e ata0ara1 a ri!to na 0ru:, e na Bual ele o! de!ar1ou, de!a0reditou e derrotouQ Se ti/e!!e !ido in/i!/el, 0o1o 0erta1ente teria de !er, 0o1o =oi Bue ri!to o! e+3X! 3u2li0a1enteQ $are0e Bue de/e1o! 3en!ar na /itGria dele, e12ora real e o2Feti/a, e1 outro! ter1o!) $ri1eiro, 0erta1ente @ !igni=i0ati/o Bue $aulo 0o13are o Bue ri!to =e: ao cheiro"raphon 60an0ela1ento e re1o5(o7 0o1 o Bue ele =e: ao! 3rin0i3ado! e 3ote!tade! 6de!ar1ando'o! e o! /en0endo7) O ttulo ele 3regou na 0ru:L o! 3odere! ele derrotou 3or 1eio da 0ru:) >(o 3are0e ne0e!!Ario in!i!tir e1 Bue e!te lti1o !eFa 1ai! literal do Bue o 3ri1eiro) O 3onto i13ortante @ Bue a12o! a0onte0era1 Funto!) >(o =oi o 3aga1ento da! no!!a! d/ida! o 1odo 3elo Bual ri!to !u2/erteu o! 3odere!Q 4i2erando' no! de!ta!, ele no! li2ertou daBuele!) Segundo, ele /en0eu o dia2o 1ediante a re!i!tHn0ia total a !ua! tenta5Ce!) Tentado a e/itar a 0ru:, Je!u! 3er!e/erou no 0a1inho da o2ediHn0ia, e tornou'!e Jo2ediente at@ N 1orte, e 1orte de 0ru:J 6-ili3en!e! "*87) A !ua o2ediHn0ia =oi indi!3en!A/el N !ua o2ra !al/adora) J$orBue, 0o1o 3ela de!o2ediHn0ia de u1 !G ho1e1 1uito! !e tornara1 3e0adore!, a!!i1 ta12@1 3or 1eio da o2ediHn0ia de u1 !G 1uito! !e tornar(o Fu!to!J 6Ro1ano! &*197) Se ele ti/e!!e de!o2ede0ido, de!/iando'!e u1 3ouBuinho Bue =o!!e do 0a1inho da /ontade de Deu!, o dia2o teria ganho u1 3onto e =ru!trado o 3lano da !al/a5(o) Ma! Je!u! o2ede0eu, e o dia2o =oi derrotado) $ro/o0ado 3elo! in!ulto! e 3ela! tortura! a Bue =oi !u21etido, Je!u! a2!oluta1ente !e re0u!ou a retaliar) Mediante o !eu a1or autodoador, ele /en0eu 2o 1al 0o1 o 2e1J 6Ro1ano! 1"*"17) >o/a1ente, Buando o! 3odere! 0o12inado! de Ro1a e de Jeru!al@1 !e di!3u!era1 0ontra ele, ele 3oderia
1"9

ter en=rentado 3oder 0o1 3oder) $oi! $ilato! n(o tinha autoridade lti1a !o2re eleL 1ai! de do:e legiCe! de anFo! ter'!e'ia1 a3re!!ado ao !eu re!gate, 0a!o ele a! ti/e!!e 0on/o0adoL ele 3oderia ter de!0ido da 0ru:, 0o1o, e!0arne0endo, de!a=iara1'no a =a:er)19 Ma! ele !e re0u!ou re0orrer ao 3oder 1undano) Ele =oi 0ru0i=i0ado e1 =raBue:a, e12ora a =raBue:a de Deu! =o!!e 1ai! =orte do Bue a =or5a do ho1e1) A!!i1, ele !e re0u!ou a de!o2ede0er a Deu!, ou a odiar o! !eu! ini1igo!, ou a i1itar o u!o Bue o 1undo =a: do 3oder) Mediante !ua o2ediHn0ia, a1or e 1an!id(o, ele ganhou u1a grande /itGria 1oral !o2re o! 3odere! do 1al) Ele 3er1ane0eu li/re, in0onta1inado, de!0o13ro1etido) O dia2o n(o 3Xde 3rendH'lo, e te/e de ad1itir derrota) "# o1o di!!e -) -) 9ru0e* EnBuanto ele e!ta/a ali !u!3en!o, a1arrado de 3@! e 1(o! ao 1adeiro e1 a3arente =raBue:a, ele! i1aginara1 Bue o tinha1 N !ua 1er0H, e lan5ara1'!e !o2re ele 0o1 inten5(o ho!til) ) ) Ma! ele lutou 0o1 ele! e o! /en0eu) "1 De 1odo Bue a /itGria de ri!to, 3redita i1ediata1ente de3oi! da Tueda e ini0iada durante o !eu 1ini!t@rio 32li0o, =oi de0i!i/a1ente ganha na 0ru:) Tuarto, a re!!urrei5(o =oi a confirmao e o anIncio da con&uista. >(o de/e1o! /er a 0ru: 0o1o derrota, e a re!!urrei5(o 0o1o /itGria) Ante!, a 0ru: =oi a /itGria ganha, e a re!!urrei5(o a /itGria endo!!ada, 3ro0la1ada e de1on!trada) J>(o era 3o!!/el =o!!e ele retidoJ 3ela 1orte, 3oi! ela FA ha/ia !ido derrotada) O! 3rin0i3ado! e o! 3odere! do 1al, Bue ha/ia1 !ido 3ri/ado! de !ua! ar1a! e !ua dignidade na 0ru:, agora, 0o1o 0on!eBSHn0ia da derrota, =ora1 0olo0ado! !o2 o! 3@! de ri!to e =eito! !uFeito! a ele) "" Tuinto, a extenso da con&uista N 1edida Bue a igreFa !ai 3ara e+e0utar a !ua 1i!!(o no 3oder do E!3rito, 3regar a ri!to 0ru0i=i0ado 0o1o Senhor, e 0on/o0ar o 3o/o a !e arre3ender e 0rer nele) E1 toda 0on/er!(o genuna hA u1 /oltar'!e n(o a3ena! do 3e0ado 3ara ri!to, 1a! ta12@1 Jda! tre/a! 3ara a lu:J, Jdo 3oder de SatanA! 3ara Deu!J, e do! dolo! 3ara !er/ir o JDeu! /i/o e /erdadeiroJL hA ta12@1 u1 re!gate do do1nio da! tre/a! 3ara o reino do -ilho a Bue1 Deu! a1a) "% De 1odo Bue a 0on/er!(o de 0ada 0rente en/ol/e u1 en0ontro 0o1 o 3oder Bue o2riga o dia2o a de!0ontrair o 0ontrole da /ida de algu@1 e de1on!tra o 3oder !u3erior de ri!to) Sendo a!!i1, 3ode 2e1 !er correto inter3retar o Ja1arrarJ do drag(o 3or 1il ano! 0o1o 0oin0idente 0o1 o Ja1arrarJ do /alente reali:ado na 0ru:) $oi! o re!ultado da a1arra5(o de SatanA! @ Bue ele @ i13edido de enganar Ja! na5Ce! at@J, a=ir1a5(o Bue 3are0e re=erir'!e N e/angeli:a5(o da! na5Ce! a Bual 0o1e5ou de3oi! da grande /itGria da 0ru: e !ua !eBSela imediata da P-scoa e $ente0o!te)"? Se+to, e!ta1o! olhando 0o1 e+3e0tati/a a consumao da con&uista na $arou!ia, O inter/alo entre o! doi! ad/ento! de/e !er 3reen0hido 0o1 a 1i!!(o da igreFa) O Ungido do Senhor FA e!tA reinando, 1a! ta12@1 e!tA aguardando at@ Bue !eu! ini1igo! !eFa1 3o!to! 0o1o e!trado do! !eu! 3@!) >e!!e dia todo Foelho !e do2rarA e1 !ua 3re!en5a e toda lngua 0on=e!!arA Bue ele @ Senhor) O dia2o !erA Fogado no lago do =ogo, onde a 1orte e o in=erno o !eguir(o) $oi! a 1orte @ o lti1o ini1igo a !er de!trudo) Ent(o, Buando todo o do1nio, autoridade e 3oder do 1al ti/er !ido de!trudo, o -ilho entregarA o reino ao $ai, e ele !erA tudo e1 todo!) "& ontudo, !erA 0orreto atri2uir a /itGria de ri!to N !ua 1orteQ >(o =oi ela al0an5ada 3or 1eio de !ua re!!urrei5(oQ >(o =oi re!!urgindo dentre o! 1orto! Bue ele /en0eu a 1orteQ De =ato, n(o de!0an!a toda a Hn=a!e de!te li/ro de1a!iada1ente na 0ru:, e in!u=i0iente1ente na re!!urrei5(oQ >(o /(o Funto! o! doi! e/ento!, 0o1o Mi0hael Oreen argu1entou 3odero!a1ente no !eu li/ro re0ente intitulado A Cru$ %a$ia de Jesus' E e!!en0ial Bue trate1o! de!!a! Bue!tCe!) $ara 0o1e5ar, e!tA =ora de BualBuer d/ida Bue a 1orte e a re!!urrei5(o de Je!u! /(o Funta! no >o/o Te!ta1ento e Bue rara1ente !e 1en0iona u1a !e1 a outra) O 3rG3rio Je!u!, e1 trH! 3redi5Ce! !u0e!!i/a! da !ua 3ai+(o, regi!trada! 3or Mar0o!, 0ada /e: a0re!0entou Bue re!!urgiria de3oi! de trH! dia!) "6 Segundo Jo(o, ele ta12@1 di!!e Bue daria a !ua /ida e Bue a tornaria a to1ar) ", Al@1 do 1ai!, a0onte0eu 0o1o ele di!!e Bue
1%#

a0onte0eria* Eu !ou JaBuele Bue /i/eL e!ti/e 1orto, 1a! ei! Bue e!tou /i/o 3elo! !@0ulo! do! !@0ulo!J 6A3o0ali3!e 1*187) A !eguir, @ igual1ente 0laro Bue o! a3G!tolo! =alara1 da! dua! Funta!) O 0er("ma a3o!tGli0o 1ai! 3ri1iti/o !egundo $edro era Bue Je!u! =ora entregue J3elo deter1inado de!gnio e 3re!0iHn0ia de Deu!, /G! o 1ata!te!) ) ) 3or@1, Deu! re!!u!0itouJ, enBuanto $aulo a=ir1a 0o1o o e/angelho original e uni/er!al Bue J ri!to 1orreu 3elo! no!!o! 3e0ado!) ) ) =oi !e3ultado, e re!!u!0itou) ) ) a3are0euJ)"8 E a! 0arta! de $aulo e!t(o 0heia! de =ra!e! 0o1o J0re1o! Bue Je!u! 1orreu e re!!urgiuJ e Jo! Bue /i/e1 de/e1) ) ) /i/er) ) ) 3ara aBuele Bue 3or ele! 1orreu e Bue re!!urgiuJ) "9 Al@1 do 1ai!, re0onhe0eu'!e de!de o in0io Bue o! doi! !a0ra1ento! do e/angelho da/a1 te!te1unho a a12a!, /i!to Bue no 2ati!1o o 0andidato 1orre !i12oli0a1ente e re!!urge 0o1 ri!to, enBuanto na eia do Senhor @ o Senhor re!!urreto Bue !e torna conhecido a nG! atra/@! do! 1e!1o! e12le1a! Bue =ala1 da !ua 1orte) %# De 1odo Bue e!!e =ato n(o e!tA e1 di!0u!!(o < ou n(o de/ia e!tar) Seria u1a 3rega5(o !o2re1aneira de!eBuili2rada a Bue 3ro0la1a!!e a 0ru: !e1 a re!!urrei5(o 60o1o a0ho Bue An!el1o o =e:7 ou a re!!urrei5(o !e1 a 0ru: 60o1o o =a:e1 o! Bue a3re!enta1 a Je!u! 0o1o Senhor /i/o e1 /e: de u1 Sal/ador e+3iador7) $ortanto, @ !audA/el 1anter u1 elo indi!!ol/el entre ela!) Entretanto, 3re0i!a1o! ter 0erte:a da nature:a do rela0iona1ento da 1orte e da re!!urrei5(o de Je!u!, e 0uidado e1 n(o atri2uir e=i0A0ia !al/adora igual1ente a a12a!) Mi0hael Oreen e/ita e!!a ar1adilha, 3oi! =orte1ente a=ir1a Bue Ja 0ru: de Je!u! @ o 3rG3rio 0entro do e/angelhoJ)%1 De =ato o @) Tuando e+a1ina1o! a! Buatro i1agen! da !al/a5(o no 0a3tulo ,, tornou'!e a3arente Bue @ J3elo !angue de Je!u!J Bue a ira de Deu! 0ontra o 3e0ado =oi 3ro3i0iada, e Bue 3elo 1e!1o !angue de Je!u! =o1o! re!gatado!, Fu!ti=i0ado! e re0on0iliado!) $oi! =oi 3or 1eio da 1orte dele, e n(o 1ediante a !ua re!!urrei5(o, Bue no!!o! 3e0ado! =ora1 de!=eito!) At@ 1e!1o no 0er("ma a3o!tGli0o 1ai! 3ri1iti/o FA 0itado $aulo e!0re/e Bue ri!to 1orreu 3elo! no!!o! 3e0ado!) E1 lugar algu1 do >o/o Te!ta1ento e!tA e!0rito Bue ri!to re!!urgiu 3elo! no!!o! 3e0ado!) Ma! n(o =oi 3or 1eio de !ua re!!urrei5(o Bue ri!to /en0eu a 1orteQ >(o, =oi 3or 1eio da !ua 1orte Bue ele de!truiu aBuele Bue te1 o 3oder da 1orte 6Re2reu! "*1?7) D 0laro Bue a re!!urrei5(o =oi e!!en0ial N 0on=ir1a5(o da e=i0A0ia da 1orte de ri!to, 0o1o a !ua en0arna5(o o =ora N 3re3ara5(o 3ara a 3o!!i2ilidade dela) $or@1 de/e1o! in!i!tir e1 Bue a o2ra de le/ar o! 3e0ado! ter1inou na 0ru:, Bue a /itGria !o2re o dia2o, o 3e0ado e a 1orte =oi ganha a, e Bue o Bue a re!!urrei5(o =e: =oi /indi0ar a Je!u! a Bue1 o! ho1en! reFeitara1, de0larar 0o1 3oder Bue ele @ o -ilho de Deu!, e 3u2li0a1ente 0on=ir1ar Bue !ua 1orte e+3iatGria =ora e=i0a: 3ara o 3erd(o do! 3e0ado!) Se ele n(o !e ti/e!!e le/antado dentre o! 1orto!, no!!a =@ e no!!a 3rega5(o !eria1 =tei!, /i!to Bue a 3e!!oa e o2ra de ri!to n(o teria1 re0e2ido o endo!!o di/ino) %" D e!!a a i13li0a5(o de Ro1ano! ?*"&, Bue, N 3ri1eira /i!ta, 3are0e en!inar Bue a re!!urrei5(o de ri!to @ o 1eio de no!!a Fu!ti=i0a5(o* JO Bual =oi entregue 3or 0au!a da! no!!a! tran!gre!!Ce!, e re!!u!0itou 3or 0au!a da no!!a Fu!ti=i0a5(o)J harle! ran=ield e+3li0a* JO Bue no!!o! 3e0ado! e+igia1 era, e1 3ri1eiro lugar, a 1orte e+3iatGria de ri!to, e, 0ontudo, !e a 1orte dele n(o ti/e!!e !ido a0o13anhada da re!!urrei5(o, n(o teria !ido o ato 3odero!o de Deu! 3ara a no!!a Fu!ti=i0a5(o)J %% Al@1 di!!o, 3or 0au!a da re!!urrei5(o @ u1 ri!to /i/o Bue no! 0on0ede a !al/a5(o Bue ele ganhou 3ara nG! na 0ru:, Bue no! 0a3a0ita 1ediante o !eu E!3rito n(o !o1ente a 3artilhar do 1@rito da !ua 1orte 1a! ta12@1 a /i/er no 3oder da !ua re!!urrei5(o, e Bue no! 3ro1ete Bue no lti1o dia no!!o! 0or3o! ta12@1 re!!urgir(o) Ja1e! DenneE e+3re!!a a rela5(o entre a 1orte de Je!u! e a re!!urrei5(o da !eguinte 1aneira* >(o 3ode ha/er !al/a5(o do 3e0ado a 1eno! Bue haFa u1 Sal/ador /i/o* i!to e+3li0a a Hn=a!e dada 3elo a3G!tolo 6i!to @, $aulo7 N re!!urrei5(o) Ma! ABuele Bue /i/e 3ode !er Sal/ador !o1ente 3orBue 1orreu* i!to e+3li0a a Hn=a!e dada na 0ru:) O 0ri!t(o 0rH nu1 Senhor /i/o, ou n(o 3oderia 0rer de 1odo nenhu1L 1a! 0rH nu1 Senhor
1%1

/i/o Bue 1orreu u1a 1orte e+3iatGria, 3oi! nenhu1 outro 3ode !egurar a =@ Bue u1a al1a te1 !o2 a 0ondena5(o do 3e0ado) %? Re!u1indo, dire1o! Bue o e/angelho 0ont@1 tanto a 1orte Buanto a re!!urrei5(o de Je!u!, /i!to Bue !ua 1orte nada teria reali:ado !e ele n(o ti/e!!e re!!urgido dentre o! 1orto!) ontudo, o e/angelho en=ati:a a 0ru:, /i!to Bue =oi a Bue !e reali:ou a /itGria) A re!!urrei5(o n(o al0an5ou no!!a li2erta5(o do 3e0ado e da 1orte, 1a! no! deu 0erte:a de a12o!) D 3or 0au!a da re!!urrei5(o Bue Jno!!a =@ e e!3eran5aJ e!t(o Je1 Deu!J 61 $edro 1*"17) 0ntrando na vit ria de Cristo $ara o! 0ri!t(o!, 0o1o ta12@1 3ara ri!to, A/ida !igni=i0a 0on=lito) $ara o! 0ri!t(o!, a!!i1 0o1o 3ara ri!to ela ta12@1 de/ia !igni=i0ar /itGria) De/e1o! !er /itorio!o! 0o1o ri!to =oi /itorio!o) >(o e!0re/eu Jo(o ao! Fo/en! da! igreFa! Bue ele !u3er/i!iona/a 3orBue tinha1 /en0ido o 1alignoQ Je!u! n(o =e: u1 3aralelo deli2erado entre ele 1e!1o e nG! ne!!e a!3e0to, 3ro1etendo ao /en0edor o direito de 3artilhar o !eu trono, a!!i1 0o1o ele tinha /en0ido e 3artilha/a o trono do $aiQ %& ontudo, o 3aralelo o @ a3ena! 3ar0ial1ente) Seria inteira1ente i13o!!/el Bue nG!, 3or nG! 1e!1o!, lutA!!e1o! e derrotA!!e1o! o dia2o* =alta1'no! tanto a ha2ilidade 0o1o a =or5a 3ara =a:H'lo) Ta12@1 !eria de!ne0e!!Ario =a:er1o! a tentati/a, 3orBue ri!to FA a =e:) A /itGria do! 0ri!t(o!, 3ortanto, 0on!i!te e1 entrare1 na /itGria de ri!to e de!=rutare1 o! !eu! 2ene=0io!) $ode1o! agrade0er a Deu! Bue ele no! dA a /itGria 3or 1eio de Je!u! ri!to, no!!o Senhor) Sa2e1o! Bue Je!u!, tendo !ido re!!u!0itado dentre o! 1orto!, agora e!tA a!!entado N direita do $ai no! reino! 0ele!tiai!) Ma! Deu! no! Jdeu /ida Funta1ente 0o1 ri!to) ) ) e Funta1ente 0o1 ele no! re!!u!0itou e no! =e: a!!entar no! lugare! 0ele!tiai!J) $or outra! 3ala/ra!, 1ediante o 3oder gra0io!o de Deu! nG!, o! Bue 3artilha1o! da re!!urrei5(o de ri!to, 3artilha1o! ta12@1 de !eu trono) Se Deu! 0olo0ou toda! a! 0oi!a! !o2 o! 3@! de ri!to, ela! de/e1 e!tar !o2 o! no!!o! ta12@1, !e e!ti/er1o! nele) To1ando e13re!tada a 3rG3ria 1etA=ora u!ada 3or Je!u!, agora Bue o /alente =oi de!ar1ado e a1arrado, o te13o e!tA 1aduro 3ara Bue in/ada1o! o !eu 3alA0io e !aBuee1o! !eu! 2en!)%6 Entretanto, n(o @ t(o !i13le! Buanto 3are0e) $orBue e12ora o dia2o tenha !ido derrotado, ele ainda n(o ad1itiu a derrota) E12ora FA tenha !ido derru2ado, ele ainda n(o =oi eli1inado) >a realidade, ele 0ontinua a e+er0er grande 3oder) D e!!e o 1oti/o da ten!(o Bue !enti1o! tanto e1 no!!a teologia Buanto e1 no!!a e+3eriHn0ia) $or u1 lado e!ta1o! /i/o!, a!!entado! e reinando 0o1 ri!to, 0o1o a0a2a1o! de /er, e!tando at@ 1e!1o o! 3rin0i3ado! e o! 3odere! do 1al 0olo0ado! 3or Deu! !o2 o! !eu! 6e, 3ortanto, no!!o!7 3@!L 3or outro lado, !o1o! 3re/enido! 6ta12@1 e1 E=@!io!7 Bue e!!e! 1e!1o! 3odere! e!3irituai! !e 0olo0ara1 e1 o3o!i5(o a nG!, de 1odo Bue n(o te1o! e!3eran5a algu1a de en=rentA'lo! a 1eno! Bue !eFa1o! =orte! na =or5a do Senhor e e!teFa1o! /e!tido! 0o1 a !ua ar1adura) %, Ei! o 1e!1o 3arado+o e1 linguage1 di=erente) $or u1 lado, re0e2e1o! a 0erte:a de Bue, tendo na!0ido! de Deu!, ri!to no! 1ant@1 a !al/o e o J1aligno n(o lhe to0aJL 3or outro, re0e2e1o! a ad1oe!ta5(o de /igiar 3orBue o 1e!1o dia2o Janda e1 derredor, 0o1o le(o Bue ruge 3ro0urando algu@1 3ara de/orarJ)%8 Muito! 0ri!t(o! e!0olhe1 u1a de!!a! 3o!i5Ce!, ou o!0ila1 3re0aria1ente entre ela!) Algun! !(o triun=ali!ta!, Bue /He1 !o1ente a /itGria de0i!i/a de Je!u! ri!to e n(o 3er0e2e1 a! ad1oe!ta5Ce! a3o!tGli0a! 0ontra o! 3odere! da! tre/a!) Outro! !(o derroti!ta!, Bue /He1 !o1ente a te1/el 1al0ia do dia2o e n(o 3er0e2e1 a /itGria Bue ri!to FA ganhou !o2re ele) A ten!(o =a: 3arte do dile1a 0ri!t(o do JFAJ e do Jainda n(oJ) O reino de Deu! FA =oi inaugurado e e!tA a/an5andoL 1a! ainda n(o =oi 0on!u1ado) A no/a era 6o 1undo /indouro7 FA 0hegou, de 1odo Bue te1o! 3ro/ado Jo! 3odere! do 1undo /indouroJL 1a! a era antiga ainda n(o 3a!!ou 0o13leta1ente) JA !o1o! =ilho! de Deu!, e n(o 1ai! e!0ra/o!L 1a! ainda n(o entra1o! na Jli2erdade da glGria do! =ilho! de
1%"

Deu!J)%9 A Hn=a!e e+agerada no JFAJ 0ondu: ao triun=ali!1o, N rei/indi0a5(o de 3er=ei5(o < 1oral 6=alta de 3e0ado7 ou =!i0a 6!ade 0o13leta7 < Bue 3erten0e !o1ente ao reino 0on!u1ado, o Jainda n(oJ) A Hn=a!e e+agerada no Jainda n(oJ le/a ao derroti!1o, u1a aBuie!0Hn0ia N 0ontinua5(o do 1al, in0o13at/el 0o1 o JFAJ da /itGria de ri!to) Outro 1odo de /er e!!a ten!(o @ 0on!iderar a! i13li0a5Ce! do /er2o 0atar"eo. Bue, e12ora 1uita! /e:e! tradu:ido 0o1o Jde!truirJ, na realidade =i0a aBu@1 de!!a a0e35(o) Ante!, !igni=i0a Jtornar ine=i0a: ou inati/oJ, e @ u!ado 0o1 re=erHn0ia ao !olo e!t@ril e N! Ar/ore! i13roduti/a!) Tuando e!!e /er2o @ a3li0ado ao dia2o, N no!!a nature:a 0ada e N !ade,?# 3ortanto, !a2e1o! Bue n(o =ora1 0o13leta1ente Jde!truda!J) $oi! o dia2o ainda e!tA 1uito ati/o, no!!a nature:a 0ada 0ontinua a a=ir1ar'!e, e a 1orte 0ontinuarA a le/ar'no! at@ a /olta de ri!to) >(o <. 3oi!, Bue tenha1 0e!!ado de e+i!tir, 1a! Bue !eu 3oder =oi Bue2rado) >(o =ora1 a2olido!, 1a! =ora1 derru2ado!) Jo(o =a: a i13ortante a=ir1a5(o de Bue Jo 1oti/o 3elo Bual o -ilho de Deu! !e 1ani=e!tou =oi 3ara Kde!=a:erK a! o2ra! do dia2oJ 61 Jo(o %*8, literal1ente7) Ele /eio 3ara 0on=rontar e derrotar o dia2o, e a!!i1 de!=a:er o dano Bue e!te ha/ia 0au!ado) Tuai! !(o a! Jo2ra! do dia2oJ, o! e=eito! da !ua ati/idade ne=a!taQ $or e+e13lo, 4utero tinha 3ra:er e1 a3re!entar u1a !eBSHn0ia dela! e1 !eu 0o1entArio da 0arta ao! C-!atas. E1 0erto lugar ele e!0re/e Bue Ja lei, o 3e0ado, a 1orte, o dia2o e o in=ernoJ 0on!titue1 Jtodo! o! 1ale! e a! 1i!@ria! da hu1anidadeJ, e e1 outro Bue Jo 3e0ado, a 1orte e a 1aldi5(oJ !(o Jo! tirano! in/i!/ei! 3odero!o!J do! Buai! !o1ente ri!to 3ode li2ertar' no!) Ander! >Egren, e1 !eu =a1o!o 0o1entArio de omanos. !ugere Bue o! 0a3tulo! & a 8 de!0re/e1 a /ida da 3e!!oa Bue =oi Fu!ti=i0ada 3ela =@* JO 0a3tulo & di: Bue !igni=i0a !er li/re da ira. O 0a3tulo 6 di: Bue @ !er li/re do pecado. O 0a3tulo , di: li/re da !ei. E o 0a3tulo 8 di: Bue !o1o! li/re! da morte2. Minha 3reo0u3a5(o @ Bue e!!a! li!ta! o1ite1 BualBuer re=erHn0ia N J0arneJ 6no!!a nature:a 0ada7 e ao J1undoJ 6a !o0iedade !e1 Deu!7, Bue !(o =a1iliare! 3elo 1eno! ao 3o/o da igreFa no trio Jo 1undo, a 0arne e o dia2oJ) De 1odo Bue a! JBuatro o2ra! do dia2oJ da! Buai! ri!to no! li2erta, na! Buai!, no 1eu entender, o! e!0ritore! do >o/o Te!ta1ento 3are0e1 0on0entrar'!e, !(o a lei, a 0arne, o 1undo e a 1orte) $ri1eiro, atra/@! de ri!to FA n(o e!ta1o! !o2 a tirania da !ei. Muito! !e !ur3reende1 Bue a lei, dAdi/a de Deu! a !eu 3o/o, e1 !i 1e!1a J!anta, Fu!ta e 2oaJ, Fa1ai! 3ude!!e tornar'!e u1 tirano Bue no! e!0ra/i:a) Ma! @ e+ata1ente e!!e o en!ino de $aulo) JMa! ante! Bue /ie!!e a =@, e!tA/a1o! !o2 a tutela da lei, e nela en0errado!, 3ara e!!a =@ Bue de =uturo ha/eria de re/elar'!e)J O 1oti/o @ Bue a lei 0ondena a no!!a de!o2ediHn0ia, le/ando'no!, a!!i1, N !ua J1aldi5(oJ ou Fu:o) Ma! ri!to FA no! re!gatou da 1aldi5(o da lei =a:endo'!e ele 3rG3rio 1aldi5(o 3or nG!) E ne!!e !entido Bue J ri!to @ o =i1 da leiJ e FA n(o e!ta1o! J!o2J ela) ?1 >(o Buer di:er, de 1odo nenhu1, Bue agora FA n(o e+i!te1 a2!oluto! 1orai! a n(o !er o a1or, 0o1o en!ina/a1 o! ad/ogado! da Jno/a 1oralidadeJ no! ano! 6#, ou Bue agora FA n(o te1o! o2riga5(o de o2ede0er N lei de Deu!, 0o1o en!ina1 outro! antino1iano!) >(o, de!de Bue a tirania da lei @ a !ua 1aldi5(o, @ de!ta Bue !o1o! li2ertado! 3or ri!to, de 1odo Bue FA n(o e!ta1o! J!o2J ela) A lei FA n(o no! e!0ra/i:a 3or 1eio da !ua 0ondena5(o) O! cheiro"raphon de Bue trata1o! anterior1ente =ora1 e+3urgado!) O! 3ri1eiro! Buatro /er!0ulo! do 0a3tulo 8 de Ro1ano! !e entrela5a1) Di:e1 Bue 3ara aBuele! Bue e!t(o e1 ri!to JFA nenhu1a ondena5(o hAJ 6/) 17, 3oi! Deu! FA 0ondenou o! no!!o! 3e0ado! e1 Je!u! ri!to 6/) %7, e o =e: a =i1 de Bue Jo 3re0eito da lei !e 0u13ri!!e e1 nG!J 6/) ?7) De 1odo Bue a 1e!1a 0ru: de ri!to, Bue no! li/ra da 0ondena5(o da lei, o2riga'no! N o2ediHn0ia da lei) Segundo, atra/@! de ri!to FA n(o e!ta1o! !o2 a tirania da carne. / Bue $aulo Buer di:er 0o1 J0arneJ 4sarx+ @ no!!a nature:a 0ada ou hu1anidade n(o redi1ida, tudo o Bue !o1o! 3or na!0i1ento, heran5a e 0ria5(o ante! de ri!to no! reno/ar) Vi!to Bue no!!a J0arneJ @ o no!!o JeuJ e1 Ad(o, !ua 0ara0ter!ti0a @ o ego0entri!1o) $aulo a3re!enta u1 0atAlogo de algu1a! da! o2ra! 1ai! horroro!a! da 0arne, entre ela! a i1oralidade !e+ual, a idolatria, o o0ulti!1o, o Gdio, o 0i1e e a ira, a a12i5(o ego!ta e a!
1%%

di!!en!Ce!, e a 2e2edi0e) 4e/ando e!!e ti3o de /ida, @ra1o! Je!0ra/o! de toda !orte de 3ai+Ce! e 3ra:ere!J) o1o di!!e o 3rG3rio Je!u!* JTodo o Bue 0o1ete 3e0ado @ e!0ra/o do 3e0adoJ) I1ediata1ente, 3or@1, ele a0re!0entou* JSe, 3oi!, o -ilho /o! li2ertar, /erdadeira1ente !erei! li/re!) JE a li2erdade da no!!a nature:a 0ada e de !eu ego!1o /e1 atra/@! da) 0ru:* JSa2endo i!to, Bue =oi 0ru0i=i0ado 0o1 ele o no!!o /elho ho1e1, 3ara Bue o 0or3o do 3e0ado !eFa de!trudo, e n(o !ir/a1o! o 3e0ado 0o1o e!0ra/o!J) ?" ri!to, 3or 1eio da !ua 0ru:, ganhou a /itGria !o2re a 0arne e ta12@1 !o2re a lei) Ter0eiro, 3or 1eio de ri!to FA n(o e!ta1o! !o2 a tirania do mundo. Se a 0arne @ o 3onto de a3oio Bue o dia2o te1 dentro de nG!, o 1undo @ o 1eio 3elo Bual ele e+er0e 3re!!(o de =ora !o2re nG!) $oi! o J1undoJ ne!!e 0onte+to !igni=i0a a !o0iedade hu1ana !e1 Deu!, 0uFa ho!tilidade 3ara 0o1 a igreFa @ e+3re!!a ora 1ediante rid0ulo e 3er!egui5(o de0larado!, ora 3or 1eio de !u2/er!(o !util, a in=iltra5(o de !eu! /alore! e 3adrCe!) Jo(o de0lara !e1 rodeio! Bue o a1or do 1undo e o a1or do $ai !(o 1utua1ente in0o13at/ei!) $oi! 0o1 1undani!1o ele Buer di:er Ja 0on0u3i!0Hn0ia da 0arne, a 0on0u3i!0Hn0ia do! olho! e a !o2er2a da /idaJ) Na 3ri1eira e+3re!!(o, Ja 0on0u3i!0Hn0ia da 0arneJ @ tradu5(o de sarx. J arneJ e J1undoJ e!t(o ine/ita/el1ente ligado! 3oi! o J1undoJ @ a 0o1unidade do! n(o redi1ido!, 0uFa 3er!3e0ti/a @ ditada 3or !ua nature:a n(o redi1ida) Juntando'!e a! trH! e+3re!!Ce!, 3are0e Bue a! 0ara0ter!ti0a! do 1undo a! Buai! Jo(o en=ati:a !(o !eu! de!eFo! ego!ta!, !eu! Fu:o! !u3er=i0iai! ao! olho! /endo !o1ente a a3arHn0ia !u3er=i0ial da! 0oi!a!7 e !eu arrogante 1ateriali!1o) Je!u!, 3or@1, =e: a !eguinte rei/indi0a5(o* JEu /en0i o mundo.2 Ele reFeitou 3or comp!eto seus /alore! di!tor0ido! e 1ante/e i1a0ulada !ua 3rG3ria 3er!3e0ti/a di/ina) Jo(o, a !eguir, a0re!0enta Bue atra/@! de ri!to nG! ta12@1 3ode1o! !er /en0edore!* 3orBue tudo o Bue @ na!0ido de Deu! /en0e o 1undoL e e!ta @ a /itGria Bue /en0e o 1undo, a no!!a =@) Tue1 @ o Bue /en0e o 1undo !en(o aBuele Bue 0rH !er Je!u! o -ilho de Deu!Q?% D Buando 0re1o! e1 Je!u! ri!to Bue no!!o! /alore! 1uda1) JA n(o no! 0on=or1a1o! ao! /alore! do 1undo, 1a!, 3elo 0ontrArio, de!0o2ri1o! Bue e!ta1o! !endo tran!=or1ado! 3ela reno/a5(o de no!!a 1ente Bue 0o13reende e a3ro/a a /ontade de Deu!) E nada te1 1ai! 3oder 3ara no! a=a!tar do 1undani!1o do Bue a 0ru: de ri!to) D 1ediante a 0ru: Bue o 1undo =oi 0ru0i=i0ado 3ara nG! e nG! 3ara o 1undo, ?? de 1odo Bue e!ta1o! li2erto! da !ua tirania) Tuarto, 3or 1eio de ri!to FA n(o e!ta1o! !o2 a tirania da morte. Di:'!e N! /e:e! Bue, ao 3a!!o Bue no!!o! ante3a!!ado! da era /itoriana ti/e!!e1 u1 =a!0nio 1Gr2ido 3ela 1orte, e Fa1ai! =ala!!e1 de !e+o, a gera5(o atual e!tA o20e0ada 0o1 o !e+o, enBuanto a 1orte @ a coisa &ue no se pode mencionar. / medo da morte < praticamente uni/er!al) Atri2ui'!e ao duBue de Pellington a !eguinte e+3re!!(o* Jo ho1e1 Bue !e ga2a de n(o ter 1edo da 1orte de/e !er 0o/arde ou 1entiro!oJ) E o Dr) Sa1uel John!on a0re!0entou Bue Jho1e1 ra0ional algu1 3ode 1orrer !e1 u1a in0X1oda a3reen!(oJ) ?& Ma! Je!u! ri!to @ 0a3a: de li2ertar at@ 1e!1o aBuele! Bue J3elo 3a/or da 1orte, e!ta/a1 !uFeito! N e!0ra/id(o 3or toda a /idaJ) I!to 3orBue 3or 1eio da !ua 1orte ele Jde!truiuJ 6ou 3ri/ou do 3oder7 JaBuele Bue te1 o 3oder da 1orte, a !a2er, o dia2oJ 6Re2reu! "*1?7) Je!u! ri!to n(o a3ena! de!tronou o dia2o 1a! ta12@1 de!truiu o 3e0ado) De =ato, =oi ao de!truir o 3e0ado Bue ele de!truiu a 1orte) $oi! o 3e0ado @ o Jaguilh(oJ da 1orte, a ra:(o 3rin0i3al 3ela Bual a 1orte @ doloro!a e /eneno!a) D o 3e0ado Bue a0arreta a 1orte, e Bue, de3oi! da 1orte, tra: o Fu:o) Da 3ro0ede o 3a/or Bue te1o! dela) Ma! ri!to 1orreu 3elo! no!!o! 3e0ado! e o! de!=e:) o1 grande de!d@1, 3ortanto, $aulo 0o13ara a 1orte a u1 e!0or3i(o 0uFo aguilh(o =oi retirado, e a u1 0onBui!tador 1ilitar 0uFo 3oder =oi Bue2rado) Agora Bue =o1o! 3erdoado!, a 1orte FA n(o no! 3ode 0au!ar dano!) De 1odo Bue o a3G!tolo 0la1a de!a=iadora1ente* JOnde e!tA, G 1orte, a tua /itGriaQ onde e!tA, G 1orte, o teu aguilh(oQJ D 0laro Bue n(o hA re!3o!ta) De 1odo Bue
1%?

ele 0la1a no/a1ente, de!ta /e: e1 triun=o* JOra5a! a Deu! Bue no! dA a /itGria 3or inter1@dio de no!!o Senhor Je!u! ri!toJ 61 orntio! 1&*&&'&,7) $ortanto, Bual de/e !er a atitude do 0ri!t(o 3ara 0o1 a 1orteQ Ela ainda @ u1 ini1igo, de!naturado, de!agradA/el e indigno < de =ato Jo lti1o ini1igo a !er de!trudoJ) ontudo, @ u1 ini1igo derrotado) Vi!to Bue ri!to tirou o! no!!o! 3e0ado!, a 1orte 3erdeu o !eu 3oder de 0au!ar'no! dano e, 3ortanto, de no! a3a/orar) Je!u! re!u1iu e!!a id@ia e1 u1a de !ua! 1aiore! a=ir1a5Ce!* JEu !ou a re!!urrei5(o e a /ida) Tue1 0rH e1 1i1, ainda Bue 1orra, /i/erAL e todo o Bue /i/e e 0rH e1 1i1, n(o 1orrerA, eterna1enteJ)?6 I!to @, Je!u! @ a re!!urrei5(o do! 0rente! Bue 1orre1, e a /ida do! 0rente! Bue /i/e1) Sua 3ro1e!!a ao! 3ri1eiro! @* J/o0H! /i/er(oJ, !igni=i0ando Bue n(o a3ena! !o2re/i/er(o, 1a! Bue ta12@1 !er(o re!!u!0itado!) Sua 3ro1e!!a ao! lti1o! @* J/o0H! Fa1ai! 1orrer(oJ, !igni=i0ando Bue n(o a3ena! e!0a3ar(o da 1orte, 1a! ta12@1 Bue a 1orte 3ro/arA !er u1 e3i!Gdio tri/ial, u1a tran!i5(o N 3lenitude de /ida) A 0on/i05(o do 0ri!t(o de Bue ri!to Jde!truiu a 1orteJ 6" Ti1Gteo 1*1#7 te1 le/ado algun! 0rente! a dedu:ire1 Bue ele ta12@1 de!truiu a! doen5a!, e Bue da 0ru: de/e1o! rei/indi0ar tanto a 0ura 0o1o o 3erd(o) U1a e+3o!i5(o 3o3ular de!!e tG3i0o @ o li/ro do e!0ritor 0anaden!e T) J) M0Oro!!an, intitulado A Cura Ksica e a Expiao. e!0rito e1 19%#, e Bue re0ente1ente =oi reeditado 3or \enneth E) Ragin, da igreFa 3ente0o!tal Rhe1a) M0Oro!!an a3re!enta o !eu 0a!o no! !eguinte! ter1o!* JTodo! o! 0ri!t(o! de/ia1 e!3erar Bue Deu! 0ura!!e o! !eu! 0or3o! hoFe, 3orBue ri!to 1orreu 3ara e+3iar a! no!!a! doen5a! e ta12@1 o! no!!o! 3e0ado!J) Ele 2a!eia o !eu argu1ento no /er!0ulo ? de I!aa! &%, /er!0ulo Bue ele tradu: da !eguinte 1aneira* J0erta1ente ele le/ou a! no!!a! en=er1idade! e 0arregou a! no!!a! dore!J) Ele en=ati:a, e1 3arti0ular, Bue o 3ri1eiro /er2o he2rai0o 4nasaL+ !igni=i0a J!u3ortarJ no !entido de J!o=rer o 0a!tigo 3or algu1a 0oi!aJ) Vi!to Bue e!!e /er2o ta12@1 a3are0e e1 I!aa! &%*1" 6Jele le/ou o 3e0ado de 1uito!J7, Jo en!ino 0laro) ) ) @ Bue ri!to le/ou a! no!!a! en=er1idade! do 1e!1o 1odo Bue le/ou o! no!!o! 3e0ado!J) E!!a inter3reta5(o, 3or@1, a3re!enta trH! di=i0uldade!) $ri1eira, nasaL @ u!ado e1 /Ario! 0onte+to! do Antigo Te!ta1ento, in0luindo'!e o le/ar a ar0a e outro! 1G/ei! do ta2ernA0ulo, o le/ar a ar1adura, ar1a! e 0rian5a!) O0orre e1 I!aa! &"*11 0o1 re=erHn0ia ao! Bue Jle/ai! o! uten!lio! do SenhorJ) De 1odo Bue o /er2o, e1 !i 1e!1o, n(o !igni=i0a Jle/ar o 0a!tigoJ) So1o! o2rigado! a tradu:i'lo de!!a =or1a !o1ente Buando te1 o 3e0ado 0o1o o2Feto) Tue ri!to tenha Jle/adoJ a! no!!a! en=er1idade! 3ode !igni=i0ar algo total1ente di=erente 6e de =ato !igni=i0a7) Segundo, o 0on0eito a3re!entado 3or M0Oro!!an n(o =a: !entido) J4e/ando a 3enalidade do 3e0adoJ @ =a0il1ente intelig/el, /i!to Bue a 3enalidade do 3e0ado hu1ano @ a 1orte e ri!to 1orreu a no!!a 1orte e1 no!!o lugar) Ma! Bual @ a 3enalidade da en=er1idadeQ Ela n(o te1 3enalidade) A doen5a 3ode ser e1 !i 1e!1a u1a 3enalidade do 3e0ado, 1a! n(o @ e1 !i 1e!1a u1 delito Bue atraia 3enalidade) A!!i1, =alar Bue ri!to Je+3iouJ a! no!!a! en=er1idade! @ 1i!turar 0ategoria!L n(o @ u1a no5(o inteligente) Ter0eiro, Mateu! 6o e/angeli!ta Bue 1ai! !e 3reo0u3ou 0o1 o 0u13ri1ento da E!0ritura do Antigo Te!ta1ento7 a3li0a I!aa! &%*? n(o N 1orte e+3iatGria 1a! ao 1ini!t@rio de 0ura de Je!u!) -oi 0o1 o =i1 de 0u13rir o Bue =ora dito 1ediante o 3ro=eta I!aa!, e!0re/e ele, Bue Je!u! J0urou todo! o! en=er1o!J) De 1odo Bue n(o te1o! li2erdade de rea3li0ar o te+to N 0ru:) D /erdade Bue $edro 0ita o /er!0ulo !eguinte J3ela! !ua! 3i!adura! =o1o! !arado!J, 1a! o! 0onte+to! tanto de I!aa! Buanto de $edro torna1 0laro Bue a J0uraJ Bue tinha1 e1 1ente @ a !al/a5(o do 3e0ado) ?, $ortanto, n(o de/e1o! a=ir1ar Bue ri!to 1orreu 3ela! no!!a! en=er1idade! e 3elo! no!!o! 3e0ado!, Bue JhA 0ura na e+3ia5(oJ, ou Bue a !ade e!tA t(o 3ronta1ente di!3on/el a todo! Buanto o 3erd(o)

1%&

Entretanto, i!!o n(o !igni=i0a Bue no!!o! 0or3o! n(o !eFa1 a=etado! 3ela 1orte e re!!urrei5(o de Je!u!) erta1ente de/e1o! le/ar a !@rio e!ta! a=ir1ati/a! de $aulo a0er0a do 0or3o* 4e/ando !e13re no 0or3o o 1orrer de Je!u! 3ara Bue ta12@1 a !ua /ida !e 1ani=e!te e1 no!!o 0or3o) $orBue nG!, Bue /i/e1o!, !o1o! !e13re entregue! N 1orte 3or 0au!a de Je!u!, 3ara Bue ta12@1 a /ida de Je!u! !e 1ani=e!te e1 no!!a 0arne 1ortal 6" orntio! ?*1#'117) O a3G!tolo re=ere'!e N en=er1idade e N 1ortalidade de no!!o! 0or3o! hu1ano!, e!3e0ial1ente 6no 0a!o dele7 0o1 rela5(o N 3er!egui5(o =!i0a) D, di: ele, 0o1o e+3eri1entar e1 no!!o! 0or3o! o 1orrer de Je!u!, e o 3ro3G!ito de!!e e+3eri1entar @ Bue a /ida de Je!u! 3o!!a !er re/elada e1 no!!o! 0or3o!) >(o 3are0e Bue ele !e e!teFa re=erindo N re!!urrei5(o do !eu 0or3o, 3oi! trata di!!o 1ai! tarde) >e1 ta13ou0o !ua! 3ala/ra! !(o e!gotada! na !o2re/i/Hn0ia do! a!!alto! =!i0o! Bue ele !o=reu, no! Buai! =oi a2atido, 1a! n(o de!trudo 6/) 97) >(o, ele 3are0e e!tar di:endo Bue agora e1 no!!o! 0or3o! 1ortai! 60uFo =i1 @ a 1orte7 e!tA !endo re/elada 6re3etida dua! /e:e!7 a 3rG3ria J/idaJ de Je!u! 6ta12@1 re3etida dua! /e:e!7) Ainda Buando no! !enti1o! 0an!ado!, doente! e e!1agado!, e+3eri1enta1o! u1 /igor e u1a /italidade Bue !(o a /ida do Je!u! re!!urreto dentro de nG!) $aulo e+3ri1e o 1e!1o 3en!a1ento no /er!0ulo 16* JMe!1o Bue o no!!o ho1e1 e+terior !e 0orro13a, 0ontudo o no!!o ho1e1 interior !e reno/a de dia e1 dia)J Tue a vida de Jesus deve !er re/elada 0on!tante1ente e1 no!!o! 0or3o!L Bue Deu! 0olo0ou 3ro0e!!o! tera3Huti0o! 1ara/ilho!o! no 0or3o hu1ano o! Buai! luta1 0o1 a doen5a e re!taura1 a !adeL Bue toda 0ura @ 0ura di/inaL Bue Deu! 3ode 0urar e N! /e:e! 0ura 1ira0ulo!a1ente 6!e1 1eio!, in!tant8nea e 3er1anente1ente7 < e!!a! 0oi!a! de/e1o! alegre e 0on=iante1ente a=ir1ar) Ma! e!3erar Bue o! doente! !eFa1 0urado! e o! 1orto! re!!u!0itado! t(o regular1ente Buanto e!3era1o! Bue o! 3e0adore! !eFa1 3erdoado!, @ re!!altar o JFAJ a e+3en!a! do Jainda n(oJ, 3oi! @ ante0i3ar a re!!urrei5(o) SG ent(o no!!o! 0or3o! !er(o inteira1ente li/re! da doen5a e da 1orte) Agora de/e1o! /oltar ao! Buatro tirano! !o2re o! Buai! ri!to ganhou a /itGria e do! Buai!, e1 0on!eBSHn0ia, ele no! li2erta) A! Buatro tirania! 0ara0teri:a1 a antiga JeraJ inaugurada 3or Ad(o) >ela, a lei e!0ra/i:a, a 0arne do1ina, o 1undo engana e a 1orte reina) A no/a JeraJ, 3or@1, inaugurada 3or ri!to, @ 0ara0teri:ada 3ela gra5a e n(o 3ela lei, 3elo E!3rito e n(o 3ela 0arne, 3ela /ontade de Deu! e n(o 3ela! 1oda! do 1undo, 3ela /ida a2undante e n(o 3ela 1orte) D e!!a a /itGria de ri!to na Bual ele 3er1ite Bue entre1o!) O livro do Apocalipse 4i/ro algu1 do >o/o Te!ta1ento tra: te!te1unho 1ai! 0laro ou 1ai! =orte da /itGria de ri!to do Bue o do A3o0ali3!e de Jo(o) Mai! da 1etade da! o0orrHn0ia! do gru3o de 3ala/ra! de J/itGriaJ 4ni0ao. /en0er e ni0e. /itGria7 !(o en0ontrada! ne!te li/ro) R) 9) S.ete e!0re/eu Bue de!de o 0o1e5o at@ o =i1 o A3o0ali3!e @ u1 sursum corda. 3orBue 0on0la1a !eu! leitore! a le/antar o! 0ora5Ce! a2atido!, a to1ar 8ni1o e 3er!e/erar at@ o =inal) Mi0hael Oreen !ugeriu Bue o 08nti0o da li2erdade intitulado J>G! Ven0ere1o!J 3oderia ter !ido e!0rito 0o1o a J1elodia titular do >o/o Te!ta1entoJ) ?8 Seu! a0orde! triun=ai! 0erta1ente e0oa1 3or todo o li/ro da! re/ela5Ce!) >o 1undo antigo a0redita/a'!e Bue toda /itGria no 0a13o de 2atalha era ganha 3or deu!e! e1 /e: de 3or 1ero! 1ortai!* J!o1ente o deu! /en0e, @ /en0ido e /en0/elJ) ?9 Da a 3o3ularidade da deu!a Ni0e. Bue 0o1 =reBSHn0ia era retratada e1 1onu1ento!, e e1 0uFa honra =oi 0on!trudo o gra0io!o e 3eBueno te13lo da entrada do $artenon) V! /e:e! =i0o a 3en!ar !e =oi e1 0ontra!te 0on!0iente 0o1 Ni0e Bue o A3o0ali3!e 0ha1a a Je!u! de ho Ni0on. Jo Ven0edorJ, e Bue !eu ttulo ta12@1 @ tran!=erido 3ara o! 0ri!t(o! Bue /en0e1)&#
1%6

E!0rito 0o1 toda a 0erte:a durante o reinado do i13erador Do1i0iano 681'96 A)D)7, o 3ano de =undo do A3o0ali3!e @ o 0re!0i1ento da 3er!egui5(o da igreFa 6agora !i!te1Ati0o e1 /e: de e!3a!1Gdi0o7 e a 3rAti0a da adora5(o ao i13erador, 0uFa re0u!a 3or 3arte do! 0ri!t(o! 1uita! /e:e! da/a in0io a no/o! e!touro! de 3er!egui5(o) O Bue o A3o0ali3!e =a:, de a0ordo 0o1 o !eu gHnero literArio, @ erguer a 0ortina Bue o0ulta o 1undo in/i!/el da realidade e!3iritual e 1o!trar o Bue !e e!tA 3a!!ando no! 2a!tidore!) O 0on=lito entre a igreFa e o 1undo @ /i!to 0o1o n(o 1ai! Bue u1a e+3re!!(o no 3al0o 32li0o do 0on0ur!o in/i!/el entre ri!to e SatanA!, o ordeiro e o drag(o) E!!a !e0ular 2atalha @ a3re!entada e1 u1a !@rie de /i!Ce! dra1Ati0a! Bue tH1 !ido di/er!a1ente inter3retada! 0o1o re3re!enta5Ce! do de!en/ol/i1ento hi!tGri0o da @3o0a 6a e!0ola J3reteri!taJ7, atra/@! do! !@0ulo! !eguinte! 6a Jhi!tori0i!taJ7 ou 0o1o u1 3reldio ao -i1 6a J=uturi!taJ7) Entretanto, nenhu1a dela! !ati!=a: 3or 0o13leto) Vi!to Bue o Fu:o =inal e a /itGria !(o dra1ati:ado! /Aria! /e:e!, a! /i!Ce! n(o 3ode1 re3re!entar e/ento! !u0e!!i/o! nu1a !eBSHn0ia 0ontnua) $are0e 1ai! 3ro/A/el, 3ortanto, Bue a! 0ena! !e !o2re3Ce1L Bue a /i!(o re0a3itula /Aria! /e:e! toda a hi!tGria do 1undo entre a 3ri1eira /inda de ri!to 6a /itGria ganha7 e a !egunda 6a /itGria 0on0edida7L e Bue a Hn=a!e @ !o2re o 0on=lito entre o ordeiro e o drag(o Bue FA te/e /Aria! 1ani=e!ta5Ce! hi!tGri0a!, e terA 1ai! ante! do -i1) O li/ro te1 in0io 0o1 re=erHn0ia! a Je!u! ri!to 0o1o o J3ri1ogHnito do! 1orto!J, o J!o2erano do! rei! da terraJ 61*&7, Jo 3ri1eiro e o lti1oJ, JaBuele Bue /i/eJ 61*1,'187, e 0o1 u1a 1agn=i0a /i!(o dele 0o1 o =i1 de Fu!ti=i0ar e!!e! ttulo! 0o1o o Senhor re!!urreto, a!!unto, glori=i0ado e reinante) A !eguir /H1 a! 0arta! N! !ete igreFa! da 3ro/n0ia ro1ana da W!ia, 0ada u1a da! Buai! ter1ina 0o1 u1a 3ro1e!!a a3ro3riada ao J/en0edorJ) O =o0o ent(o 1uda do ri!to Bue 3atrulha a! !ua! igreFa! !o2re a terra 3ara o ri!to Bue 3artilha o trono de Deu! no 0@u) Durante Buatro 0a3tulo! 6?<,7 o trono o0u3a o 0entro, e tudo o 1ai! @ de!0rito e1 rela5(o a ele) Je!u! ri!to @ retratado 0o1o 4e(o e 0o1o ordeiro 6u1a 0o12ina5(o de i1agen! Bue 3ode indi0ar Bue o !eu 3oder 3ro/@1 do !eu auto'!a0ri=0io7) Ele @ /i!to Jno 1eio do trono e do! Buatro !ere! /i/ente! e entre o! an0i(o!, de 3@J) O 1oti/o 3elo Bual !o1ente ele @ digno de a2rir o li/ro e!0rito 3or dentro e 3or =orra 6o li/ro da hi!tGria e de!tino7 @ Bue ele J/en0euJ 4:3:+. E a nature:a da !ua /itGria @ Bue =oi 1orto e 0o1 o !eu !angue 0o13rou 3ara Deu! gente de toda! a! na5Ce! 6&*97) So1o! le/ado! a 0o13reender Bue o! !o12rio! e/ento! Bue !egue1 a Bue2ra do! !elo! e o toBue da! tro12eta! 6guerra, =o1e, 3raga, 1artrio, terre1oto e de!a!tre! e0olGgi0o!7 e!t(o, 0ontudo, !o2 o 0ontrole do ordeiro, Bue FA e!tA reinando e 0uFo reino 3er=eito logo !erA 0on!u1ado 611*1&'187) Meu o2Feti/o, entretanto, @ 0hegar N /i!(o do captu!o 1", a Bual, de algun! 1odo!, 3are0e !er o 0entro do li/ro) Jo(o /iu u1a 1ulher grA/ida, /e!tida 0o1 o !ol, tendo a lua de2ai+o do! 3@!, u1a 0oroa de do:e e!trela! na 0a2e5a e Bue e!ta/a 3re!te! a dar N lu: u1 -ilho 0uFo de!tino era Jreger toda! a! na5Ce!J 6/) &7) Ele @, e/idente1ente, o Me!!ia!, e ela a igreFa do Antigo Te!ta1ento de Bue1 o Me!!ia! 3ro0edeu) U1 drag(o /er1elho, enor1e e grote!0o, identi=i0ado no /er!0ulo 9 0o1o Ja antiga !er3ente, Bue !e 0ha1a dia2o e SatanA!J, e!ta/a na =rente da 1ulher, 3ronto 3ara Jlhe de/orar o =ilho Buando na!0e!!eJ) Ma! o =ilho J=oi arre2atado 3ara Deu! at< ao !eu tronoJ, e a 1ulher =ugiu 3ara o de!erto, onde Deu! lhe ha/ia 3re3arado lugar 6//) &'67) Seguiu'!e a guerra no 0@u, na Bual Jo drag(o e !eu! anFo!J =ora1 derrotado!) A!!i1 0o1o ri!to ha/ia !ido arre2atado da terra 3ara o 0@u, o drag(o agora =oi atirado do 0@u N terra) A /itGria 0erta1ente de/e re=erir'!e N 0ru:, /i!to Bue =oi J3or 0au!a do !angue do ordeiroJ 6/) 117 Bue o 3o/o de ri!to /en0eu o drag(o) >enhu1a outra ar1a 3oderia !er adeBuada, 3oi! o drag(o e!tA J0heio de grande 0Glera, !a2endo Bue 3ou0o te13o lhe re!taJ 6/) 1"7) D e!!a, 3ortanto, a !itua5(o) O dia2o =oi derrotado e de!tronado) Toda/ia, longe de e!!e! a0onte0i1ento! dare1 3aradeiro N! ati/idade! dele, a =ria Bue ele !ente no 0onhe0i1ento de !ua de!trui5(o Bue !e a3ro+i1a, le/a'o a redo2rA'la!) A /itGria !o2re
1%,

ele FA =oi ganha, 1a! o 0on=lito doloro!o 0o1 ele 0ontinua) E ne!!e 0on=lito ele 0on=ia e1 tr?s a!iados &ue a"ora aparecem 4na viso de Joo+ disfarados em doi! 1on!tro! horroro!o! e u1a 3ro!tituta la!0i/a e 3o13o!a) Torna'!e e/idente Bue o! trH! !(o !12olo! do i13@rio ro1ano, e12ora e1 a!3e0to! di=erente!, a !a2er, Ro1a, a 3er!eguidora, Ro1a, a enganadora, e Ro1a, a !edutora) O 3ri1eiro 1on!tro, Bue Jo(o /H e1ergindo do 1ar, 3o!!ui !ete 0a2e5a! e de: 0hi=re!, 0o1o o drag(o, e o drag(o dA'lhe o !eu 3oder, trono e !o2erania 3ara Bue toda a terra o !iga) >(o @ ne0e!!Ario entrar e1 detalhe! de inter3reta5(o 63or e+e13lo, Bue 0a2e5a! e Bue 0hi=re! re3re!enta1 Buai! i13eradore!7) O Bue @ de 3ri1eira i13ort8n0ia @ Bue a 2e!ta 3ro=ere arrog8n0ia! e 2la!=H1ia! 0ontra Deu! 61%*&7, re0e2e 3oder 3ara 3eleFar J0ontra o! !anto!J e at@ 1e!1o 6te13oraria1ente7 o! /en0er, e @ adorada por todos. 1eno! 3elo! !eguidore! do ordeiro 6/) 87) E e!!e o 3oder a2!oluto do e!tado ro1ano) Ma! o 0u13ri1ento da 3ro=e0ia n(o !e 0o13letou no i13@rio ro1ano) E1 todo e!tado /iolento, Bue !e o3Ce a ri!to, oprime a i"re,a e e+ige a ho1enage1 inBue!tionA/el do! 0idad(o!, a horr/el 2e!ta Bue e1erge do 1ar de no/o le/anta !ua! 0a2e5a! horroro!a! e !eu! 0hi=re! agre!!i/o!) O !egundo 1on!tro e1erge Jda terraJ 6/) 117) Ele @, e/idente1ente, 0a3anga do 3ri1eiro, /i!to Bue e+er0e a !ua autoridade e 3ro1o/e a !ua adora5(o, e, a =i1 de =a:H' lo, reali:a !inai! 1ira0ulo!o!) Se @ a 0ara0ter!ti0a da 3ri1eira 2e!ta 3er!eguir, @ a 0ara0ter!ti0a da !egunda enganar 6/) 1?7) A! 3e!!oa! !(o =or5ada! a adorar a i1age1 da 3ri1eira 2e!ta 6u1a re=erHn0ia G2/ia ao 0ulto do i13erador7 e a u!ar a 1ar0a da 2e!ta, !e1 a Bual !er(o in0a3a:e! de 0o1er0iar) E!!a !egunda 2e!ta 1ai! tarde @ 0ha1ada de J=al!o 3ro=etaJ 619*"#7) E12ora ne!!a gera5(o ele tenha !i12oli:ado o! 3ro1otore! do 0ulto do i13erador, e1 no!!o! dia! ele re3re!enta toda religi(o e ideologia =al!a!, a! Buai! de!/ia1 a adora5(o 3ara BualBuer o2Feto Bue n(o !eFa o Deu! /i/o e /erdadeiro) O ter0eiro aliado do drag(o !G @ a3re!entado de3oi! de algun! 0a3tulo!, durante o! Buai! a /itGria =nal do ordeiro @ 0on=iante1ente 3redita e 0ele2rada /Aria! /e:e!) &1 E!!e aliado re0e2e o no1e de Jgrande 1eretri:J 61,*17) U1a /e: 1ai! !e1 d/ida ela re3re!enta Ro1a, 3oi! re=ere'!e a ela 0o1o J9a2ilXnia, a grandeJ 61?*8 e 1,*&7, Ja grande 0idade Bue do1ina !o2re o! rei! da terraJ 61,*187, e u1a 0idade !ituada !o2re J!ete 1onte!J 6/) 97) De!ta /e:, 3or@1, ela !i12oli:a a 0orru35(o 1oral de Ro1a) Ela e!tA a!!entada nu1a 2e!ta e!0arlate 6u1 do! rei! !o2re o! Buai! re3ou!a !ua autoridade7, e!tA adornada de 3r3ura e e!0arlate, ouro, 3edra! 3re0io!a! e 3@rola!, e !egura na 1(o u1 0Ali0e de ouro Jtran!2ordante de a2o1ina5Ce! e 0o1 a! i1und0ia! da !ua 3ro!titui5(oJ 6/) ?7) O !eu 3oder !edutor @ tal Bue !e di: Bue o! ha2itante! da terra !e e12e2edara1 0o1 o J/inho da sua devassido2 4v. M+. Juer essa devassido se,a a i1oralidade !e+ual, Buer a idolatria e!3iritual, n(o =oi !ua ni0a o=en!a) 4e1o! 1ai! tarde de !ua Jlu+riaJ 618*%7 Bue re!ultou de !eu 0o1@r0io interna0ional, in0luindo' !e o trA=i0o de e!0ra/o! 6//) 11'1%7, J3e0ado!J e J0ri1e!J n(o e!3e0i=i0ado! 6/) &7, e !ua e+altada arrog8n0ia 6/) ,7) Seu! rei! =ar(o guerra 0ontra o ordeiro, Je o ordeiro o! /en0erAJ, 3orBue J@ o Senhor do! !enhore! e o Rei do! rei!J 61,*1?7) E no! 0a3tulo! 18 e 19 a Bueda de J9a2ilXnia, a grandeJ n(o !o1ente @ de!0rita 0o1 detalhe! grA=i0o!, 1a! ta12@1 /indi0ada 0o1o ine/itA/el e Fu!ta) Vi!lu12ra'!e a Je!u!, o Ven0edor, nu1 0a/alo 2ran0o, N 1edida Bue JFulga e 3eleFa 0o1 Fu!ti5aJ 619*11'167) Ent(o, no! lti1o! trH! 0a3tulo! de!0re/e1'!e a de!trui5(o =inal e a 1orte de SatanA!, o no/o 0@u e a no/a terra, e a >o/a Jeru!al@1, onde n(o ha/erA lAgri1a!, 1orte, dor ou noite, Buando Deu! e!ta2ele0er o !eu reino 3er=eito) O dia2o n(o 1udou a! !ua! e!trat@gia!) E12ora o i13@rio ro1ano tenha 3a!!ado hA 1uito, outra! e!trutura! de 3er!egui5(o, engano e 0orru35(o tH1'!e erguido no !eu lugar) E1 algun! 3a!e! hindu! e 1u5ul1ano! hoFe, e1 de!a=io N De0lara5(o de Direito! Ru1ano! da! >a5Ce! Unida!, 3ro3agar o e/angelho e 3ro=e!!ar a 0on/er!(o !(o o=en!a! 3un/ei! 0o1 a 3ri!(o e at@ 1e!1o a 1orte) >a 1aioria do! 3a!e! 1ar+i!ta! 0olo0a1'!e
1%8

!e/era! re!tri5Ce! no en!ino do! Fo/en! e e1 toda! a! ati/idade! religio!a! reali:ada! =ora de edi=0io! e!3e0ial1ente regi!trado!) Onde Buer Bue 3redo1ine u1a 0ultura n(o 0ri!t(, a! o3ortunidade! de edu0a5(o 1ai! ele/ada e 3ro!3e0to! de 3ro1o5(o tende1 a !er li1itado!, e o! direito! de 0idadania !(o negado!) Tuanto N J2e!ta Bue e1erge da terraJ ou J=al!o 3ro=etaJ, ela e!tA ati/a 3or 1eio de outra! religiCe!, no/a! !eita! e ideologia! !e0ulare!) Mi0hael Oreen a3re!enta e1 doi! 0a3tulo! do !eu li/ro Creio na Jueda de Satan-s in=or1a5Ce! 2e1 do0u1entada! a0er0a da J=a!0ina5(o do o0ulti!1oJ e da Jreligi(o =al!aJ) on0ordo 0o1 ele e1 Bue e!!a! ainda !(o dua! da! Jar1a! 1ai! 3odero!a! da ar1adura de SatanA!J) Tuanto N Jgrande 1eretri:J, o a!!alto !o2re a 1oralidade 0ri!t( 6i!to @, 22li0a7 tradi0ional te1 3enetrado a! de=e!a! da 3rG3ria igreFa) >a Bue!t(o da !antidade da /ida hu1ana 6a !a2er, 0o1 re=erHn0ia ao a2orto e e+3eri1ento! 0o1 e12riCe!7 a igreFa tende a to1ar u1a 3o!i5(o a12gua) >(o hA te!te1unho unido 0ontra a i1oralidade de ar1a! indi!0ri1inada!) O di/Gr0io @ 0ada /e: 1ai! tolerado, at@ entre ldere! 0ri!t(o!) E!tilo! !e+uai! de /ida Bue n(o a 1onoga1ia hetero!!e+ual e!trita ne1 !e13re !(o 0ondenado!) E 0ontinua1o! a de!=rutar, no O0idente, u1 n/el de a=luHn0ia Bue @ in!en!/el N luta de 1ilhCe! de de!titudo!) A 1en!age1 do A3o0ali3!e @ Bue Je!u! ri!to derrotou a SatanA! e u1 dia o de!truirA 3or 0o13leto) D N lu: de!!a! 0erte:a! Bue de/e1o! 0on=rontar !ua 0ontnua ati/idade 1ali0io!a, Buer !eFa =!i0a 63or 1eio da 3er!egui5(o7, Buer !eFa intele0tual 6atra/@! do engano7 ou 1oral 61ediante a 0orru35(o7) o1o, 3oi!, 3ode1o! entrar na /itGria de ri!to e 3re/ale0er 0ontra o 3oder do dia2oQ o1o 3ode1o! !er 0ontado! entre o! J/en0edore!JQ o1o 3ode1o! e!3erar derru2ar o ini1igo, n(o a3ena! e1 no!!a! 3rG3ria! /ida! 1a! ta12@1 no 1undo Bue ele u!ur3ouQ $ri1eiro, re0e2e1o! a orde1 de resistir ao dia1o. JRe!i!ti'lhe =ir1e! na =@J) >o/a1ente, Jre!i!ti ao dia2o, e ele =ugirA de /G!J) &" >(o de/e1o! ter 1edo dele) Orande 3arte da !ua de1on!tra5(o de 3oder @ 2le=e, /i!to Bue =oi derrotado na 0ru:, e ne0e!!ita1o! da 0orage1 de en=rentA'lo) Ve!tido! 0o1 a ar1adura de Deu!, 3ode1o! =i0ar =ir1e! 0ontra ele 6E=@!io! 6*1#'1,7) >(o de/e1o! =ugir dele, 1a!, 3elo 0ontrArio, re!i!tir'lhe de 1odo Bue ele =uFa de nG!) ontudo, no!!a /o: =ra0a n(o 3o!!ui autoridade !u=i0iente 3ara a=ugentA'lo) >(o 3ode1o! di:er, e1 no!!o 3rG3rio no1e, 0o1o Je!u! 3odia* JVai'te SatanA!J) Ma! 3ode1o! =a:H'lo no no1e de Je!u!) Te1o! de rei/indi0ar a /itGria da 0ru:) J>o no1e de Je!u! ri!to, do Christus %ictor. Bue te derrotou na 0ru:, /ai' te, SatanA!J) -un0iona) Ele 0onhe0e o !eu /en0edor) Ele =oge da !ua 3re!en5a) Segundo, te1o! a orde1 de proc!amar a Jesus Cristo. A 3rega5(o da 0ru: ainda @ o 3oder de Deu!) D atra/@! da 3ro0la1a5(o do ri!to 0ru0i=i0ado e re!!urreto Bue 0on/ertere1o! a! 3e!!oa! Jda! tre/a! 3ara a lu: e da 3ote!tade de SatanA! 3ara Deu!J 6Ato! "6*187, e, a!!i1, o reino de SatanA! 2aterA e1 retirada ante a a3ro+i1a5(o do reino de Deu!) >enhu1a outra 1en!age1 @ de=endida e honrada 3elo E!3rito Santo da 1e!1a 1aneira) $ortanto, tanto e1 no!!a /ida 0o1o na 1i!!(o da igreFa, @ !o1ente a 0ru: de ri!to, 3ela Bual SatanA! =oi derrotado, Bue 3ode 3re/ale0er 0ontra ele) D ainda /erdade hoFe Bue ele! o J/en0era1 3or 0au!a do !angue do ordeiro e 3or 0au!a da 3ala/ra do te!te1unho Bue dera1, e, 1e!1o e1 =a0e da 1orte, n(o a1ara1 a 3rG3ria /idaJ 6A3o0ali3!e 1"*117) O te!te1unho de!0o13ro1etido de ri!to @ e!!en0ial) Ta12@1 o @ a di!3o!i5(o de dar1o! no!!a! 3rG3ria! /ida! 3or 0au!a dele, !e ne0e!!Ario) Ma! indi!3en!A/el a a12o! @ o 0ontedo de no!!a =@ e 1en!age1, a !a2er, a /itGria o2Feti/a e de0i!i/a do ordeiro !o2re todo! o! 3odere! da! tre/a!, a Bual ele ganhou ao derra1ar o !eu !angue na 0ru:)

1%9

-uarta Parte
1ivendo sob a Cruz
1. A Comunidade de Celebra#!o
Tal/e: o leitor at@ aBui tenha a0hado e!ta a3re!enta5(o da 0ru: de ri!to 3or de1ai! indi/iduali!ta) Se i!!o a0onte0eu, e!ta !e5(o de/e re0u3erar o eBuil2rio) $oi! o 1e!1o >o/o Te!ta1ento, Bue 0ont@1 o ra!go de indi/iduali!1o de $aulo Bue di:* JE!tou 0ru0i=i0ado 0o1 ri!to) ) ) /i/o 3ela =@ no -ilho de Deu!, Bue 1e a1ou e a !i 1e!1o !e entregou 3or 1i1J, ta12@1 in!i!te e1 Bue Je!u! ri!to Ja !i 1e!1o !e deu 3or nG!, a =i1 de re1ir'no! de toda a iniBSidade, e 3uri=i0ar 3ara !i 1e!1o u1 3o/o e+0lu!i/a1ente !eu, :elo!o de 2oa! o2ra!J) 1 A!!i1, o 1e!1o 3ro3G!ito da !ua autodoa5(o na 0ru: n(o =oi !G !al/ar indi/duo! i!olada1ente, 3er3etuando a !ua !olid(o, 1a! ta12@1 0riar u1a no/a 0o1unidade 0uFo! 1e12ro! 3erten0e!!e1 a ele, a1a!!e1 un! ao! outro! e :elo!a1ente !er/i!!e1 ao 1undo) E!!a 0o1unidade de ri!to n(o !eria nada 1ai! do Bue u1a unidade reno/ada e reunida, da Bual ele, 0o1o !egundo Ad(o, !eria o 0a2e5a) Ela in0luiria Fudeu! e gentio! e1 ter1o! iguai!) De =ato, englo2aria re3re!entante! de toda! a! na5Ce!) ri!to 1orreu e1 !olid(o a2Feta, reFeitado 3or !ua 3rG3ria na5(o e de!ertado 3or !eu! di!03ulo!L 1a!, le/antado na 0ru: ele atrairia a todo! o! ho1en! a !i 1e!1o) E do dia de $ente0o!te e1 diante te1 !ido 0laro Bue a 0on/er!(o a ri!to !igni=i0a ta12@1 0on/er!(o N 0o1unidade de ri!to, N 1edida Bue a! 3e!!oa! !e /olta1 de !i 1e!1a! 3ara ele, e de!ta Jgera5(o 0orru3taJ N !o0iedade alternati/a Bue ele e!tA unindo e1 torno de !i) E!!a! dua! tran!=erHn0ia! < de =idelidade 3e!!oal e 3arti0i3a5(o !o0ial < n(o 3ode1 !er !e3arada!) " O >o/o Te!ta1ento de/ota 2a!tante e!3a5o N retrata5(o de!!a no/a !o0iedade redi1ida < !ua! 0ren5a! e /alore!, !eu! 3adrCe!, de/ere! e de!tino) O te1a de!ta !e5(o @ a 0o1unidade de ri!to 0o1o a 0o1unidade da 0ru:) Tendo !ido tra:ida N e+i!tHn0ia 1ediante a 0ru:, ela 0ontinua a /i/er 3ela 0ru: e de2ai+o dela) >o!!a 3er!3e0ti/a e no!!o 0o13orta1ento agora !(o go/ernado! 3ela 0ru:) Todo! o! no!!o! rela0iona1ento! =ora1 radi0al1ente tran!=or1ado! 3or ela) A 0ru: n(o @ a3ena! u1 di!tinti/o Bue no! identi=i0a, e u1 3end(o !o2 o Bual 1ar0ha1o!L @ ta12@1 a 2!!ola Bue no! dA dire5(o nu1 1undo de!orientado) E1 3arti0ular, a 0ru: re/olu0iona no!!a atitude 3ara 0o1 Deu!, 3ara 0ono!0o 1e!1o, 3ara 0o1 a! 3e!!oa! tanto dentro Buanto =ora da 0o1unidade 0ri!t(, e 3ara 0o1 o! gra/e! 3ro2le1a! da /iolHn0ia e do !o=ri1ento) Dedi0are1o! u1 0a3tulo a 0ada u1 de!!e! Buatro rela0iona1ento!) $m relacionamento novo com )eus A! Buatro i1agen! da !al/a5(o, Bue in/e!tiga1o! no 0a3tulo , d(o te!te1unho de no!!o no/o rela0iona1ento 0o1 Deu!) Agora Bue ele agiu e1 !eu a1or de!/iando a !ua ira, =o1o! Fu!ti=i0ado! 3or ele, redi1ido! 3or ele e re0on0iliado! nele) E a no!!a re0on0ilia5(o in0lui o! 0on0eito! de Ja0e!!oJ e J3ro+i1idadeJ, o! Buai! !(o a!3e0to! do no!!o 0onhe0i1ento din81i0o de Deu! ou J/ida eternaJ 6Jo(o 1,*%7) E!!e rela0iona1ento nti1o 0o1 Deu!, Bue !u2!tituiu a aliena5(o antiga e doloro!a, 3o!!ui /Aria! 0ara0ter!ti0a!) $ri1eiro, @ 1ar0ado 3ela ousadia. A 3ala/ra Bue o! a3G!tolo! go!ta/a1 de u!ar 0o1 re=erHn0ia N ou!adia @ parresia. Bue !igni=i0a Ja2ertura, =ranBue:a, !i13li0idade de di!0ur!oJ, tanto e1 no!!o te!te1unho ao 1undo Buanto e1 no!!a! ora5Ce! a Deu!) Atra/@! de ri!to agora !o1o! 0a3a:e! de Jno! a3ro+i1ar1o! de Deu! 0o1 li2erdade 4parresia+ e 0on=ian5aJ) $or 0au!a do !u1o !a0erdG0io de ri!to te1o! parresia de 0hegar
1?#

ao trono da gra5a de Deu!, e te1o! parresia 3elo !angue de ri!to 3ara entrar no Santo do! Santo! da 3rG3ria 3re!en5a de Deu!) % E!!a li2erdade de a0e!!o e e!!a =ranBue:a de a3ro+i1a5(o a Deu! e1 ora5(o n(o entra1 e1 0hoBue 0o1 a hu1ildade, 3oi! !(o de/ida! inteira1ente ao 1@rito de ri!to, e n(o ao no!!o) O !eu !angue 3uri=i0ou no!!a 0on!0iHn0ia 6de u1 1odo i13o!!/el no! dia! do Antigo Te!ta1ento7, e Deu! 3ro1eteu Fa1ai! !e le12rar do! no!!o! 3e0ado!) De 1odo Bue agora olha1o! 3ara o =uturo 0o1 !eguran5a, n(o 0o1 te1or) Senti1o! o 3oder da lGgi0a de $aulo) Vi!to Bue Buando @ra1o! ini1igo! de Deu! =o1o! tanto Fu!ti=i0ado! Buanto re0on0iliado! atra/@! da 1orte de ri!to, tanto 1ai! tendo !ido Fu!ti=i0ado! e re0on0iliado!, !ere1o! !al/o! da ira de Deu! no lti1o dia, Agora Bue e!ta1o! Je1 ri!toJ, te1o! 0on=ian5a Je1 toda! a! 0oi!a!J de Bue Deu! e!tA o3erando o no!!o 2e1, e Bue nada no! 3ode !e3arar do !eu a1or)? A !egunda 0ara0ter!ti0a de no!!o no/o rela0iona1ento 0o1 Deu! @ o amor. De/era!, a1a1o! 3orBue ele no! a1ou 3ri1eiro) Ante! tnha1o! 1edo dele) Ma! agora o a1or e+3ul!ou o te1or) A1or gera a1or) O a1or de Deu! e1 ri!to, o Bual, e1 0erto !entido no! li2ertou, e1 outro no! a3ri!iona, 3orBue n(o no! dei+a alternati/a a n(o !er /i/er1o! o re!tante de no!!a /ida 3ara ele, e1 0ulto de adora5(o e gratid(o) & A a!e"ria @ a ter0eira 1ar0a do! Bue =ora1 redi1ido! 3ela 0ru:) Tuando o! e+ilado! de 9a2ilXnia retornara1 a Jeru!al@1, a !ua J2o0a !e en0heu de ri!oJ e a !ua Jlngua de F2iloJ) A antiga aliena5(o e hu1ilha5(o !e ha/ia1 a0a2adoL Deu! o! ha/ia re!gatado e re!taurado) o13arara1 o !eu F2ilo ao! =olguedo! da 0ei=a* JO! Bue 0o1 lAgri1a! !e1eia1, 0o1 F2ilo 0ei=ar(o) Tue1 !ai andando e 0horando enBuanto !e1eia, /oltarA 0o1 F2ilo, tra:endo o! !eu! =ei+e!J) Tuanto 1ai! de/a1o! nG! no! rego:iFar1o! no Senhor, Bue no! redi1iu de u1a e!0ra/id(o 1uito 1ai! o3re!!i/a] O! 0ri!t(o! 3ri1iti/o! 1al !e 3odia1 0onter* to1a/a1 a! re=ei5Ce! Funto! J0o1 alegria e !ingele:a de 0ora5(oJ)6 Toda/ia, n(o de/e1o! 3en!ar Bue a ou!adia, o a1or e a alegria !eFa1 e+3eriHn0ia! inteira1ente 3ri/ada!L de/e1 di!tinguir o no!!o 0ulto 32li0o) O 2re/e te13o Bue 3a!!a1o! Funto! no dia do Senhor, longe de !er di/or0iado do re!tante de no!!a /ida, de/e dar'lhe 3er!3e0ti/a) Ru1ilde1ente 60o1o 3e0adore!7, 0ontudo auda:1ente 60o1o 3e0adore! 3erdoado!7, entra1o! na 3re!en5a de Deu!, re!3ondendo N !ua ini0iati/a a1oro!a 0o1 u1 a1or no!!o, e n(o !o1ente adorando'o 0o1 in!tru1ento! 1u!i0ai! 1a! ta12@1 arti0ulando no!!a alegria 1ediante 08nti0o! de lou/or) P) M) lo. tinha ra:(o e1 0ha1ar a aten5(o 3ara o 08nti0o 0o1o u1 a!3e0to !ingular do 0ulto 0ri!t(o, e ao 1oti/o dele* >(o hA 3erd(o ne!te 1undo, ou no /indouro, a n(o !er atra/@! da 0ru: de ri!to) JAtra/@! de!te ho1e1 /o! @ 3regado o 3erd(o do! 3e0ado!J) A! religiCe! do 3agani!1o rara1ente 0onhe0ia1 a 3ala/ra) ) ) A! grande! 0ren5a! do! 2udi!ta! e do! 1ao1etano! n(o d(o lugar ne1 N ne0e!!idade ne1 N gra5a da re0on0ilia5(o) $ro/ar e!!e =ato @ a 0oi!a 1ai! !i13le!) O F2ilo Fa: no! hino! do 0ulto 0ri!t(o) O te13lo 2udi!ta Fa1ai! re!!oa 0o1 o 0la1or do lou/or) O! adoradore! 1ao1etano! Fa1ai! 0anta1) Sua! ora5Ce! !(o, no Bue ti/ere1 de 1ai! ele/ado, ora5Ce! de !u21i!!(o e 3edido) Rara1ente atinge1 a nota 1ai! alegre da a5(o de gra5a!) Ja1ai! !e Fu2ila1 0o1 o! 08nti0o! do! 3erdoado!), E1 0ontra!te, !e13re Bue o 3o/o 0ri!t(o !e rene @ i13o!!/el =a:er Bue 3are1 de 0antar) A 0o1unidade 0ri!t( @ u1a 0o1unidade de 0ele2ra5(o) $aulo e+3ri1e no!!o !en!o 0o1u1 de Fu2ilo!a alegria 1en0ionando a 1ai! 2e1 0onhe0ida =e!ta Fudai0a* J ri!to, no!!o ordeiro 3a!0al, =oi i1olado) $or i!!o 0ele2re1o! a =e!ta) ) )J 61 ornttio! &*,'87) E!trita1ente =alando, a J3A!0oaJ era a re=ei5(o 0o1unal =eita na noite do d@0i1o Buinto dia de ni!(, i1ediata1ente de3oi! de 1atar o! 0ordeiro! 3a!0ai! naBuela tarde 61? de ni!(7, e12ora ti/e!!e /indo a !er a3li0ada ta12@1 a toda a !e1ana de =e!ta do! 3(e! a!1o! Bue a !eguia) O =unda1ento do rego:iFo do 3o/o era !ua reden5(o 0u!to!a do Egito) Mai! 0u!to!o ainda =oi o !a0ri=0io redentor de Je!u! ri!to
1?1

na 0ru:) -oi 3orBue ele, no!!o ordeiro $a!0al, =oi 1orto, e 3orBue 3elo derra1a1ento do 3re0io!o !angue da !ua /ida =o1o! li2erto!, Bue !e no! e+orta a 0ele2rar a =e!ta) De =ato, toda a /ida da 0o1unidade 0ri!t( de/ia !er 0on0e2ida 0o1o u1 =e!ti/al e1 Bue 0o1 a1or, alegria e ou!adia 0ele2re1o! o Bue Deu! =e: 3or nG! atra/@! de ri!to) >e!!a 0ele2ra5(o de!0o2ri1o! Bue e!ta1o! 3arti0i3ando da adora5(o do 0@u, de 1odo Bue no! uni1o! Jao! anFo! e ar0anFo!, e a toda a 0o13anhia do 0@uJ ao dar glGria a Deu!) E, !endo a adora5(o a Deu!, e1 e!!Hn0ia, o re0onhe0i1ento de !ua dignidade, uni1o'no! ao 0oro 0ele!tial entoando a dignidade di/ina tanto 0o1o riador 0o1o Redentor* Tu @! digno, Senhor e Deu! no!!o, de re0e2er a glGria, a honra e o 3oder, 3orBue toda! a! 0oi!a! tu 0ria!te, !i1, 3or 0au!a da tua /ontade /iera1 a e+i!tir e =ora1 0riada! 6A3o0ali3!e ?*117) Digno @ o ordeiro, Bue =oi 1orto, de re0e2er o 3oder, e riBue:a, e !a2edoria, e =or5a, e honra, e glGria, e lou/or 6A3o0ali3!e &*1"7) D !ur3reendente Bue a! re=erHn0ia! de $aulo ao ordeiro $a!0al e N =e!ta da 3A!0oa /enha1 no 1eio de u1 0a3tulo e+tre1a1ente !olene, no Bual =oi 3re0i!o Bue ele re3reende!!e o! 0orntio! 3or 0au!a da !ua la!!id(o 1oral) U1 do! 1e12ro! da igreFa de orinto e!tA en/ol/ido nu1 rela0iona1ento in0e!tuo!o) ontudo, ele! n(o d(o 1o!tra de 3e!ar hu1ilde ou arre3endi1ento) Ele o! in!trui a e+0o1ungar o o=en!or, e ad/erte'o! do 3erigo de Bue o 3e0ado !e e!3alhe na 0o1unidade !e n(o to1are1 1edida! de0i!i/a! 0o1 o =i1 de erradi0A'lo) J>(o !a2ei! Bue u1 3ou0o de =er1ento le/eda a 1a!!a todaQJ 3ergunta ele 61 orntio! &*67) D e!!a alu!(o ao =er1ento Bue lhe tra: N 1e1Gria a 3A!0oa e a =e!ta do! 3(e! a!1o!) o1o 0ri!t(o! ele! de/ia1 J0ele2rar a =e!taJ, 1a! de/ia1 =a:H'lo Jn(o 0o1 o /elho =er1ento, ne1 0o1 o =er1ento da 1aldade e da 1al0iaL e !i1 0o1 o! a!1o! da !in0eridade e da /erdadeJ 6/) 87) $oi! a =e!ta 0ri!t( @ radi0al1ente di=erente do! =e!ti/ai! 3ag(o!, o! Buai! geral1ente era1 a0o13anhado! de =rene!i e 1uita! /e:e! !e degenera/a1 e1 orgia! de 2e2edi0e! e i1oralidade!) O di!tinti/o da 0ele2ra5(o 0ri!t( de/e !er a !antidade, 3oi! o 3ro3G!ito lti1o de ri!to 1ediante a 0ru: @ Ja3re!entar'no! 3erante ele !anto!, in0ul3A/ei! e irre3reen!/ei!J 6 olo!!en!e! 1*""7) O sacrifcio de Cristo e o nosso E12ora a /ida 0ri!t( !eFa u1a =e!ta 0ontnua, a eia do Senhor @, e1 3arti0ular, o eBui/alente 0ri!t(o da 3A!0oa) $ortanto, ela !e en0ontra no 0entro da /ida de 0ele2ra5(o da igreFa) -oi in!tituda 3or Je!u! na @3o0a da 3A!0oa, de/era!, durante a 3rG3ria re=ei5(o 3a!0al, e ele deli2erada1ente !u2!tituiu a re0ita5(o 0eri1onial Bue di:ia* JE!te @ o 3(o da a=li5(o Bue no!!o! 3ai! 0o1era1J 3or* JE!te @ o 1eu 0or3o dado 3or /G!) ) ) E!te @ o 1eu !angue derra1ado 3or /G!) ) )J O 3(o e o /inho da =e!ta 0ri!t( no! o2riga1 a olhar de /olta 3ara a 0ru: de ri!to, e le12ra1o'no! 0o1 gratid(o do Bue ali ele !o=reu e reali:ou) A! igreFa! 3rote!tante! tradi0ional1ente tH1'!e re=erido ao 2ati!1o e N 0eia do Senhor 0o1o J!a0ra1ento! do e/angelhoJ 63oi! dra1ati:a1 a! /erdade! 0entrai! da! 2oa! no/a!7 ou J!a0ra1ento! da gra5aJ 63oi! a3re!enta1 de 1odo /i!/el a gra0io!a ini0iati/a !al/adora7) A12a! a! e+3re!!Ce! !(o 0orreta!) O 1o/i1ento 3ri1Ario Bue o! !a0ra1ento! do e/angelho en/ol/e1 @ de Deu! 3ara o ho1e1, n(o do ho1e1 3ara Deu!) A a3li0a5(o da Agua no 2ati!1o re3re!enta a 3uri=i0a5(o do 3e0ado e o derra1a1ento do E!3irito !e 1ini!trado 3or a!3er!(o7 ou a 3artilha5(o da 1orte e re!!urrei5(o de ri!to 6!e =eito 3or i1er!(o7 ou a12o!) >(o no! 2ati:a1o! a nG! 1e!1o!) Su21ete1o'no! ao 2ati!1o, e a a5(o Bue no! @ =eita !i12oli:a a o2ra !al/adora de ri!to) >a 0eia do Senhor, de igual 1odo, a e!!Hn0ia do dra1a 0on!i!te e1 to1ar, a2en5oar, Bue2rar e di!tri2uir o 3(o, e o to1ar, a2en5oar, !er/ir e di!tri2uir o /inho) >(o ad1ini!tra1o! 6ou n(o de/a1o! ad1ini!trar7 o! ele1ento! a nG! 1e!1o!) Ele! no! !(o dado!L nG! o! re0e2e1o!) E, a!!i1 0o1o 0o1e1o! o 3(o e 2e2e1o! o /inho =i!i0a1ente, da 1e!1a =or1a e!3iritual1ente 3ela =@ no! ali1enta1o! do ri!to
1?"

0ru0i=i0ado e1 no!!o! 0ora5Ce!) A!!i1, e1 a12o! o! !a0ra1ento! !o1o! 1ai! ou 1eno! 3a!!i/o!, re0i3iente! e n(o doadore!, 2ene=i0iArio! e n(o 2en=eitore!) Ao 1e!1o te13o, o 2ati!1o @ tido 0o1o u1a o0a!i(o a3ro3riada 3ara a 0on=i!!(o da =@, e a 0eia do Senhor 3ara o o=ere0i1ento de a5Ce! de gra5a) Da, o u!o 0ada /e: 1ai! 3o3ular do ter1o Jeu0ari!tiaJ 4eucharistia. Ja5(o de gra5a!J7 3ara a 0eia do Senhor) E, u1a /e: Bue J!a0ri=0ioJ @ !inXni1o de Jo=ertaJ, n(o @ de !ur3reender Bue !e tenha in/entado a e+3re!!(o J!a0ri=0io eu0ar!ti0oJ) Ma! !erA ela legti1aQ Tuai! !(o a! !ua! i13li0a5Ce!Q $ara 0o1e5ar, todo! nG! de/a1o! 3oder 0on0ordar 0o1 0in0o 1odo! 3elo! Buai! o Bue =a:e1o! na 0eia do Senhor e!tA rela0ionado 0o1 o auto'!a0ri=0io de ri!to na 0ru:) $ri1eiro, !em1ramo5nos do !eu !a0ri=0io J=a:ei i!to e1 1e1Gria de 1i1J, di!!e ele 61 orntio! 11*"?'"&7) De/era!, a! a5Ce! 3re!0rita! 0o1 o 3(o e 0o1 o /inho torna1 a 1e1Gria /i/ida e dra1Ati0a) Segundo, participamos do! !eu! 2ene=0io!) O 3ro3G!ito do 0ulto ultra3a!!a a J0o1e1ora5(oJ e 0hega N J0o1unh(oJ 40oinonia+3 J$or/entura o 0Ali0e da 2Hn5(o Bue a2en5oa1o!, n(o @ a 0o1unh(o do !angue de ri!toQ O 3(o Bue 3arti1o!, n(o @ a 0o1unh(o do 0or3o de ri!toQJ 61 orntio! 1#*167) $or e!!e 1oti/o a eu0ari!tia @ 0orre ' ta1ente 0ha1ada de JSanta o1unh(oJ 6/i!to Bue atra/@! dela 3ode1o! 3arti0i3ar de ri!to7 e J0eia do SenhorJ 6/i!to Bue atra/@! dela 3ode1o! ali1entar'no! de ri!to7) Ter0eiro, proc!amamos !eu !a0ri=0io* J$orBue toda! a! /e:e! Bue 0o1erde! e!te 3(o e 2e2erde! o 0Ali0e, anun0iai! a 1orte do Senhor, at@ Bue ele /enhaJ 61 orntio! 11*"67) E12ora a 1orte de Je!u! tenha'!e reali:ado 1uito! !@0ulo! atrA!, a 3ro0la1a5(o dela 0ontinua hoFe) ontudo, a eia @ u1a 3ro/i!(o te13orAria) Olha 3ara a /inda do Senhor 0o1o ta12@1 3ara a !ua 1orte) >(o @ a3ena! u1a =e!ta do ri!to 0ru0i=i0ado, 1a! ta12@1 u1 antego:o de !eu 2anBuete 0ele!tial) A!!i1, ela 0o2re todo o 3erodo entre !ua! dua! /inda!) Tuarto, atri1umos nossa unidade ao !eu !a0ri=0io) $oi! Fa1ai! 3arti0i3a1o! da 0eia do Senhor !o:inho!, na 3ri/ati/idade de no!!o 3rG3rio lar) >(o, nG! no! Jreuni1o!J 61 orntio! 11*"#7 a =i1 de 0ele2rA'la) E re0onhe0e1o! Bue @ a no!!a 3or5(o 0o1u1 no! 2ene=0io! do !a0ri=0io de ri!to Bue no! uniu* J$orBue nG!, e12ora 1uito!, !o1o! uni0a1ente u1 3(o, u1 !G 0or3oL 3orBue todo! 3arti0i3a1o! do ni0o 3(oJ a1 orntio! 1#*1,7) Tuinto, damos "raas 3or !eu !a0ri=0io, e, 0o1o 3ro/a de no!!a a5(o de gra5a! o=ere0e1o'no! a nG! 1e!1o!, no!!a al1a e 0or3o 0o1o J!a0ri=0io /i/oJ ao !eu !er/i5o 6Ro1ano! 1"*17) De 1odo Bue !e13re Bue 0ele2ra1o! a 0eia do Senhor, le12ra1o! e 3arti0i3a1o! do !eu !a0ri=0io 0o1o o =unda1ento de no!!a unidade, 3ro0la1a1o! e re0onhe0e1o! e!!e !a0ri=0io, e re!3onde1o! a ele e1 grata adora5(o) A 3ergunta Bue 3er1ane0e, entretanto, @ !e hA u1 rela0iona1ento ainda 1ai! nti1o entre o !a0ri=0io Bue ri!to o=ere0eu na 0ru: e o !a0ri=0io de a5(o de gra5a! Bue o=ere0e1o! na eu0ari!tia, entre o !eu !a0ri=0io de J1orteJ e o! no!!o! !a0ri=0io! de J/idaJ) D e!!e 3onto Bue te1 di/idido a 0ri!tandade de!de o !@0ulo de:e!!ei!, e @ u1 tG3i0o de an!io!o de2ate e0u1Hni0o hoFe) >(o 3ode1o! =alar da igreFa 0o1o u1a J0o1unidade de 0ele2ra5(oJ !e1 no! a3ro=undar 1ai! na nature:a da 0ele2ra5(o eu0ar!ti0a) JA no i1ediato 3erodo 3G!'a3o!tGli0o o! $ai! da igreFa 3ri1iti/a 0o1e5ara1 a u!ar a linguage1 !a0ri=i0ial 0o1 rela5(o N 0eia do Senhor) Via1 nela o 0u13ri1ento de MalaBuia! 1*11* JE1 todo lugar lhe @ Buei1ado in0en!o e tra:ida! o=erta! 3ura!L 3orBue o 1eu no1e @ grande entre a! na5Ce!, di: o Senhor do! E+@r0ito!J) 8 Ma! o 3(o e o /inho n(o 0on!agrado! 0o1o Jo=erta! 3ura!J era1 !12olo! da 0ria5(o, 3elo! Buai! o 3o/o agrade0ia) O! autore! antigo! ta12@1 /ia1 a! ora5Ce! e o! lou/ore! do 3o/o, e!1ola! ao! 3o2re!, 0o1o u1a o=erta a Deu!) -oi !G de3oi! de i3riano, 2i!3o de artago, no! 1eado! do !@0ulo ter0eiro, Bue a 3rG3ria 0eia do Senhor =oi 0ha1ada de u1 /erdadeiro !a0ri=0io, no Bual !a0erdote!, 0uFo 3a3el !a0ri=i0ial di:ia'!e eBui3arar'!e ao! do!
1?%

!a0erdote! do Antigo Te!ta1ento, o=ere0ia1 a Deu! a 3ai+(o do Senhor) De!de e!!e 0o1e5o a doutrina da eu0ari!tia do 0atoli0i!1o 1edie/al de!en/ol/eu'!e, a !a2er, Bue o !a0erdote 0ri!t(o o=ere0ia ri!to, real1ente 3re!ente !o2 a! =or1a! de 3(o e /inho, 0o1o !a0ri=0io 3ro3i0iatGrio a Deu! 3elo! 3e0ado! do! /i/o! e do! 1orto!) E =oi 0ontra e!!a id@ia Bue o! Re=or1adore! /igoro!a1ente 3rote!tara1) E12ora o en!ino eu0ar!ti0o de 4utero e de al/ino !e di/ergi!!e, todo! o! Re=or1adore! e!ta/a1 unido! e1 reFeitar o !a0ri=0io da 1i!!a, e !e 3reo0u3a/a1 e1 =a:er u1a di!tin5(o 0lara entre a 0ru: e o !a0ra1ento, entre o !a0ri=0io de ri!to o=ere0ido 3or nG! e no!!o! !a0ri=0io! o=ere0ido! atra/@! dele) ran1er e+3re!!ou a! di=eren5a! 0o1 grande 0lare:a* U1 ti3o de !a0ri=0io hA, Bue @ 0ha1ado de !a0ri=0io 3ro3i0iatGrio ou 1i!eri0ordio!o, i!to @, u1 !a0ri=0io tal Bue 3a0i=i0a a ira e a indigna5(o de Deu!, e o2t@1 1i!eri0Grdia e 3erd(o 3ara o! no!!o! 3e0ado!) ) ) E e12ora no Antigo Te!ta1ento hou/e!!e 0erto! !a0ri=0io! 0o1 e!!e no1e, 0ontudo hA a3ena! u1 de!!e! !a0ri=0io! 3elo! Buai! no!!o! 3e0ado! !(o 3erdoado!, e a 1i!eri0Grdia e o =a/or de Deu! o2tido!, o Bual @ a 1orte do -ilho de Deu!, no!!o Senhor Je!u! ri!toL ne1 Fa1ai! hou/e outro !a0ri=0io 3ro3i0iatGrio e1 BualBuer te13o, ne1 Fa1ai! ha/erA) D e!ta a honra e a glGria de!!e no!!o Su1o Sa0erdote, no Bual ele n(o ad1ite ne1 3ar0eiro ne1 !u0e!!or) ) ) Outro ti3o de !a0ri=0io hA Bue, e12ora n(o no! re0on0ilie 0o1 Deu!, @ =eito 3or aBuele! Bue !(o re0on0iliado! 3or ri!to, a =i1 de te!ti=i0ar de no!!o! de/ere! 3ara 0o1 Deu! e 1o!trar'no! agrade0ido! a ele) E!!e!, 3ortanto, !(o 0ha1ado! !a0ri=0io! de lou/or, adora5(o e a5(o de gra5a!) O 3ri1eiro ti3o de !a0ri=0io ri!to o=ere0eu a Deu! 3or nG!L o !egundo ti3o nG! 1e!1o! o=ere0e1o! a Deu! 3or ri!to) 9 Tendo =eito e!!a /ital di!tin5(o, ran1er e!ta/a de0idido a !er 0oerente e1 !ua a3li0a5(o) O 1ini!tro ordenado ainda 3odia !er 0ha1ado de J!a0erdoteJ, 1a! toda re=erHn0ia ao JaltarJ =oi eli1inada do 4i/ro da Ora5(o o1u1 e !u2!tituda 3or J1e!aJ, J!anta 1e!aJ, J1e!a do SenhorJ ou J1e!a da 0o1unh(oJ) $oi! ran1er /iu 0lara1ente Bue o 0ulto de 0o1unh(o @ u1a 0eia !er/ida 3or u1 1ini!tro de u1a 1e!a, n(o u1 !a0ri=0io o=ere0ido 3or u1 !a0erdote !o2re u1 altar) A =or1a =inal do !eu 0ulto de 0o1unh(o e+i2e a 1e!1a deter1ina5(o, 3oi! a o=erta de gratid(o do 3o/o =oi tirada da Ora5(o de on!agra5(o 6onde !e en0ontra/a e1 !eu 3ri1eiro 0ulto de 0o1unh(o, !u2!tituindo a o=erta do 3rG3rio ri!to na 1i!!a 1edie/al7 e Fudi0io!a1ente 0olo0ada de3oi! do re0e2i1ento do 3(o e do /inho 0o1o u1a Jora5(o de o2la5(oJ) De!!a =or1a, al@1 de BualBuer 3o!!i2ilidade de 0o13reen!(o errXnea, o !a0ri=0io do 3o/o era /i!to 0o1o !ua o=erta de lou/or e1 gratid(o re!3on!i/a 3elo !a0ri=0io de ri!to, 0uFo! 2ene ' =0io! ha/ia1 re0e2ido 3ela =@) A E!0ritura a3oia a doutrina de ran1er, tanto e1 !al/aguardar a !ingularidade do !a0ri=0io de ri!to 0o1o e1 de=inir o no!!o !a0ri=0io 0o1o e+3re!!(o de a5Ce! de gra5a, n(o 0o1o o2ten5(o do =a/or de Deu!) A =inalidade !ingular do !a0ri=0io de ri!to na 0ru: @ indi0ada 3elo ad/@r2io hapax ou ephapax 6Bue !igni=i0a1 Jde u1a /e: 3or toda!J7, a3li0ado a ela 0in0o /e:e! na 0arta ao! Re2reu!) $or e+e13lo, Jn(o te1 ne0e!!idade, 0o1o o! !u1o! !a0erdote!, de o=ere0er todo! o! dia! !a0ri=0io!, 3ri1eiro 3or !eu! 3rG3rio! 3e0ado!, de3oi! 3elo! do 3o/o* 3orBue =e: i!to u1a /e: 3or toda!, Buando a !i 1e!1o !e o=ere0euJ) >o/a1ente, Jagora, 3or@1, ao !e 0u13rire1 o! te13o!, !e 1ani=e!tou u1a /e: 3or toda!, 3ara aniBuilar 3elo !a0ri=0io de !i 1e!1o o 3e0adoJ) 1# D 3or i!!o Bue, di=erente do! !a0erdote! do Antigo Te!ta1ento Bue !e 3unha1 de 3@ 3ara reali:ar o! !eu! de/ere!, re3etida1ente o=ere0endo o! 1e!1o! !a0ri=0io!, Je!u! ri!to, tendo =eito J3ara !e13re, u1 ni0o !a0ri=0io 3elo! 3e0ado!J, !entou'!e N de!tra de Deu!, de!0an!ando da !ua o2ra ter1inada 6Re2reu! 1#*11'1"7) E12ora a !ua o2ra de e+3ia5(o tenha !ido reali:ada, o !eu 1ini!t@rio no 0@u ainda 3ro!!egue) E!te n(o @ Jo=ere0erJ !eu !a0ri=0io a Deu!, /i!to Bue a o=erta =oi =eita de u1a /e: 3or toda! na 0ru:L ne1 Ja3re!entA'loJ ao $ai, 3leiteando a !ua a0eita5(o, /i!to Bue
1??

e!ta =oi 3u2li0a1ente de1on!trada 3ela re!!urrei5(oL ante!, Jinter0ederJ 3elo! 3e0adore! tendo'a 3or 2a!e, 0o1o no!!o ad/ogado) D ni!!o Bue 0on!i!te o !eu J!a0erdG0io 3er1anenteJ, 3oi! a inter0e!!(o tanto Buanto o !a0ri=0io, =oi u1 1ini!t@rio !a0erdotal* /i/endo 3ara !e13re inter0eder 3or nG!)11 A !ingularidade do !a0ri=0io de ri!to n(o !igni=i0a, 3oi!, Bue n(o te1o! !a0ri=0io! a o=ere0er, 1a! !o1ente Bue a nature:a dele! e o !eu 3ro3G!ito !(o di=erente!) >(o !(o 1ateriai!, 1a! e!3irituai!, e !eu o2Feti/o n(o @ 3ro3i0iatGrio, 1a! eu0ar!ti0o, a e+3re!!(o de u1a gratid(o re!3on!i/a) E e!!e o !egundo a3oio 22li0o da 3o!i5(o de ran1er) O >o/o Te!ta1ento de!0re/e a igreFa 0o1o u1a 0o1unidade !a0erdotal, u1 J!a0erdG0io !antoJ e u1 J!a0erdG0io realJ, do Bual todo! o! =ilho! de Deu! 3artilha1 igual1ente 0o1o !a0erdote!)1" E e!!e o =a1o!o J!a0erdG0io do! 0rente!J, ao Bual o! Re=or1adore! dera1 grande Hn=a!e) E1 0on!eBSHn0ia de!!e !a0erdG0io uni/er!al, o >o/o Te!ta1ento Fa1ai! a3li0a a 3ala/ra J!a0erdoteJ 4hiereus+ ao 1ini!tro ordenado, /i!to Bue ele 3artilha do o=ere0i1ento da o=erta do 3o/o, 1a! n(o 3o!!ui o=erta di!tinti/a Bue !eFa di=erente da dele!) Tue !a0ri=0io! e!3irituai!, 3ortanto, o 3o/o de Deu! 0o1o J!a0erdG0io !antoJ o=ere0e a eleQ A E!0ritura 1en0iona oito) $ri1eiro, de/e1o! a3re!entar'lhe o! no!!o! 0or3o! 0o1o !a0ri=0io, 0o1o !a0ri=0io /i/o) I!!o 3are0e u1a o=erta 1aterial, 1a! @ 0ha1ado de no!!o 0ulto e!3iritual 6Ro1ano! 1"*17, 3re!u1i/el1ente 3orBue agrada a Deu! !o1ente !e e+3re!!ar a adora5(o Bue 3ro0ede do 0ora5(o) Segundo, o=ere0e1o! a Deu! o no!!o lou/or, adora5(o e a5Ce! de gra5a, J=ruto de lA2io! Bue 0on=e!!a1 o !eu no1eJ) 1% >o!!o ter0eiro !a0ri=0io @ a ora5(o, a Bual !e di: Bue !o2e a Deu! 0o1o =ragrante in0en!o, e no!!o Buarto !a0ri=0io u1 J0ora5(o 0o13ungido e 0ontritoJ, o Bual Deu! a0eita e Fa1ai! de!3re:a)1? Tuinto, a =@ @ 0ha1ada de J!a0ri=0io e 0ultoJ) Ta12@1 o !(o, e1 !e+to lugar, a! no!!a! dAdi/a! e 2oa! o2ra!, !a0ri=0io! do! Buai! Deu! !e agrada) 1& O !@ti1o !a0ri=0io @ no!!a /ida derra1ada 0o1o u1a li2a5(o no 0ulto de Deu!, at@ N 1orte, enBuanto o oita/o @ a o=erta e!3e0ial do e/angeli!ta 0uFa 3rega5(o do e/angelho @ 0ha1ada de Jde/er !a0erdotalJ 3orBue ele @ 0a3a: de a3re!entar o! !eu! 0on/ertido! 0o1o Ju1a o=erta agradA/el a Deu!J)16 E!!e! oito !(o, na! 3ala/ra! de Daniel Paterland, J!a0ri=0io! /erdadeiro! e e/ang@li0o!J, 3orBue 3erten0e1 ao e/angelho e n(o N lei, e !(o re!3o!ta! agrade0ida! N gra5a de Deu! e1 ri!to)1, S(o e!3irituai! e ta12@1 Jintrn!e0o!J, !endo J3en!a1ento! 2on!, 3ala/ra! 2oa! ou 1odo! 2on!, todo! ele! 3ro0ede1 do 0ora5(oJ) 18 E, 0ontinua ele, a eu0ari!tia 3Xde !er 0ha1ada de J!a0ri=0ioJ !o1ente 3orBue @ u1a o0a!i(o tanto 3ara !e le12rar do !a0ri=0io de ri!to 0o1o 3ara =a:er u1a o=erta re!3on!i/a e a2rangente do no!!o) A contra-reforma cat lica A Re=or1a $rote!tante, in0luindo'!e !ua! di!tin5Ce! entre o !a0ri=0io de ri!to e o no!!o, =oi 0ondenada 3ela IgreFa atGli0a Ro1ana no on0ilio de Trento 61&?&'1&6?7) A Se!!(o [[II 61&6"7 te/e 0o1o a!!unto 0entral o !a0ri=0io da 1i!!a* Vi!to Bue ne!te di/ino !a0ri=0io Bue @ 0ele2rado na 1i!!a e!tA 0ontido e i1olado de 1odo n(o !angrento o 1e!1o ri!to Bue u1a /e: o=ere0eu'!e a !i 1e!1o de 1odo !angrento no altar da 0ru:, o !anto 0on0ilio en!ina Bue e!te @ /erdadeira1ente 3ro3i0iatGrio) ) ) $oi!, a3a:iguado 3or e!te !a0ri=0io, o Senhor 0on0ede a gra5a e o do1 da 3enitHn0ia, e 3erdoa at@ 1e!1o o 1ai! gra/e do! 0ri1e! e 3e0ado!) $oi! a /ti1a @ a 1e!1a, a 1e!1a agora o=ere0ida 3elo 1ini!t@rio do! !a0erdote!, a Bual ent(o !e o=ere0eu na 0ru:, !endo di=erente a3ena! o 1odo da o=erta)19 Se algu@1 di!!er Bue na 1i!!a o !a0ri=0io real e /erdadeiro n(o @ o=ere0ido a Deu!) ) ) !eFa anAte1a) 6 8non 17

1?&

Se algu@1 di!!er Bue 1ediante a! 3ala/ra! Ka$ei isto em mem#ria de mim ri!to n(o in!tituiu o! a3G!tolo! 0o1o !a0erdote!, ou n(o ordenou Bue ele! e outro! !a0erdote! o=ere5a1 o 3rG3rio 0or3o e !angue dele, !eFa anAte1a) 6 8non "7 Se algu@1 di!!er Bue o !a0ri=0io da 1i!!a @ !o1ente de lou/or e a5(o de gra5a!L ou Bue @ 1era 0o1e1ora5(o do !a0ri=0io 0on!u1ado na 0ru:, 1a! n(o 3ro3i0iatGrio, !eFa anAte1a) 6 8non %7 O! 8none! do on0ilio de Trento 3er1ane0e1 e1 /igor 0o1o 3arte do en!ino o=i0ial da IgreFa atGli0a Ro1ana) A !ua !u2!t8n0ia =oi 0on=ir1ada na 3ri1eira 1etade de!te !@0ulo, 3or e+e13lo, e1 dua! en00li0a! 3a3ai!) $io [I e1 Ad Catho!ici Sacerdotii 619%&7 de!0re/eu a 1i!!a 0o1o !endo e1 !i 1e!1a Ju1 !a0ri=0io genuno) ) ) Bue 3o!!ui e=i0A0ia genunaJ) Al@1 do 1ai!, Ja grande:a ine=A/el do !a0erdote hu1ano !e a3re!enta e1 todo o !eu e!3lendorJ, 3orBue ele Jte1 3oder !o2re o 3rG3rio 0or3o de Je!u! ri!toJ) $ri1eiro ele Jo torna 3re!ente no! altare!J e a !eguir Jno no1e do 3rG3rio ri!to ele o o=ere0e 0o1o u1a /ti1a in=inita1ente agradA/el N MaFe!tade Di/inaJ 633) 8' 97) E1 Mediator 6ei 619?,7 $io [II a=ir1ou Bue o !a0ri=0io da eu0ari!tia Jre3re!entaJ, Jre!ta2ele0eJ, Jreno/aJ e Jde1on!traJ o !a0ri=0io da 0ru:) Ao 1e!1o te13o ele o de!0re/eu 0o1o !endo e1 !i 1e!1o J/erdadeira e adeBuada1ente a o=erta de u1 !a0ri=0ioJ 63arAgra=o ,"7, e di!!e Bue Je1 no!!o! altare! ele 6 ri!to7 !e o=ere0e diaria1ente 3ara a no!!a reden5(oJ 63arAgra=o 99+. A0re!0entou Bue a 1i!!a Jde 1odo nenhu1 derroga a dignidade do !a0ri=0io da 0ru:J, /i!to Bue @ Ju1 le12rete 3ara nG! de Bue n(o hA !al/a5(o a n(o !er na 0ru: de no!!o Senhor Je!u! ri!toJ 63arAgra=o 8%7) Ma!, a de!3eito de!!a rei/indi0a5(o, 0ha1ar a eu0ari!tia no 1e!1o 3arAgra=o de Ji1ola5(o diAriaJ de ri!to ine/ita/el1ente denigre a =inalidade hi!tGri0a e a !u=i0iHn0ia eterna da 0ru:) RA trH! ele1ento! e!3e0ial1ente o=en!i/o! ne!!a! a=ir1ati/a! do on0ilio de Trento e !u2!eBSente! en00li0a! 3a3ai!, o! Buai! de/e1 !er e!0lare0ido!) A! i13li0a5Ce! !(o de Bue o !a0ri=0io da 1i!!a, !endo u1a i1ola5(o diAria n(o !angrenta de ri!to, 617 @ di!tinto do !a0ri=0io J!angrentoJ na 0ru:, e !u3le1entar a ele, 6"7 @ =eito 3or !a0erdote! hu1ano! e 6%7 @ J/erdadeira1ente 3ro3i0iatGrioJ) E1 0ontra!te, o! Re=or1adore! in!i!tia1, 0o1o de/e1o! nG! =a:er, e1 Bue o !a0ri=0io de ri!to 617 =oi =eito de u1a /e: 3or toda! na 0ru: 6de 1odo Bue n(o 3ode !er re!ta2ele0ido ne1 !u3le1entado de nenhu1 1odo7, 6"7 =oi =eito 3or ele 1e!1o 6de 1odo Bue !er hu1ano algu1 3ode =a:H'lo ne1 3artilhar da !ua e+e0u5(o7, e 6%7 =oi u1a !ati!=a5(o 3er=eita 3elo 3e0ado 6de 1odo Bue toda 1en5(o de !a0ri=0io! 3ro3i0iatGrio! adi0ionai! lhe @ gra/e1ente derrogatGria7) Entretanto, e1 te13o! 1ai! re0ente!, teGlogo! da tradi5(o 0atGli0a, Funta1ente 0o1 algun! erudito! de outra! tradi5Ce!, tH1 3ro3o!to u1a /ariedade de 3o!i5Ce! 1ai! 1oderada!) Ao 1e!1o te13o Bue de!eFa1 reter u1 0on0eito de !a0ri=0io eu0ar!ti0o Bue ligue o no!!o !a0ri=0io ao de ri!to, ele! tH1 !i1ultanea1ente negado Bue o !a' 0ri=0io !ingular dele 3ude!!e de BualBuer 1odo !er re3etido ou !u3le1entado, ou Bue 3o!!a1o! o=ere0er ri!to, ou Bue a eu0ari!tia !eFa 3ro3i0iatGria) Algun! 0on0orda1 0o1 a! trH! nega5Ce!) E12ora u1 3ou0o =ora da !eBSHn0ia 0ronolGgi0a, 3are0e a3ro3riado 0o1e5ar 0o1 o Segundo on0lio Vati0ano 6196"'196&7) $or u1 lado, o! 2i!3o! 0itara1 e endo!!ara1 a! de!0o2erta! do on0ilio de Trento =eita! ?## ano! ante!, 3or e+e13lo de Bue ri!to Je!tA 3re!ente no !a0ri=0io da 1i!!a) ) ) o 1e!1o agora o=ere0endo, atra/@! do 1ini!t@rio do! !a0erdote!, aBuele Bue anterior1ente !e o=ere0eu na 0ru:J) "# A3are0e1 ta12@1 a=ir1ati/a! gro!!eira!, 0o1o Buando !e di: ao! !a0erdote! Bue in!trua1 o! =i@i! a Jo=ere0ere1 a Deu! $ai a /ti1a di/ina no !a0ri=0io da 1i!!aJ) "1 $or outro lado, hA dua! Hn=a!e! no/a!, 3ri1eiro Bue a eu0ari!tia n(o @ u1a re3eti5(o 1a! u1a 3er3etua5(o da 0ru:, e !egundo, Bue a o=erta eu0ar!ti0a @ =eita n(o 3or !a0erdote! 1a! 3or ri!to e todo o !eu 3o/o Funto!) $or e+e13lo, di:'!e Bue ri!to Jin!tituiu o !a0ri=0io eu0ar!ti0o) ) ) a =i1 de 3er3etuar o !a0ri=0io da 0ru: 3or todo! o! !@0ulo! at@ Bue ele /olte no/a1enteJ) ""
1?6

Ent(o a=ir1a'!e Bue o 3a3el do! !a0erdote!, de!ta =or1a Jagindo na 3e!!oa de ri!to une1 a o=erta do! =i@i! ao !a0ri=0io do !eu a2e5a) At@ a /inda do Senhor) ) ) re3re!enta1 no/a1ente e no/a1ente a3li0a1 no !a0ri=0io da 1i!!a o !a0ri=0io ni0o do >o/o Te!ta1ento, a !a2er, o !a0ri=0io de ri!to o=ere0endo'!e a !i 1e!1o u1a /e: 3or toda! a !eu $ai 0o1o u1a /ti1a !e1 de=eito!J) "% $er0e2e'!e ne!!a! a=ir1ati/a!, tanto no Bue di:e1 0o1o no Bue dei+a1 de di:er, a luta 3ara !e a=a!tar da! gro!!eria! de Trento) ontudo, a! dua! Hn=a!e! no/a! ainda !(o ina0eitA/ei!, 3oi! a o=erta da 0ru: n(o 3ode !er J3er3etuadaJ, ne1 3ode a no!!a o=erta !er JunidaJ N de ri!to) A JA=ir1ati/a'A0ordo So2re a Eu0ari!tiaJ, 3rodu:ida 3elo o1itH Interna0ional Angli0ano' atGli0o Ro1ano, 3are0e !e a=a!tar ainda 1ai! de Trento) O! 1e12ro! do 0o1itH n(o a3ena! reFeita1 0ha1ar a eu0ari!tia de J3ro3i0iatGriaJ, 1a! ta12@1 =orte1ente in!i!te1 na =inalidade a2!oluta da 0ru:) JA 1orte de ri!to na 0ru:) ) ) =oi o ni0o !a0ri=0io 3er=eito e !u=i0iente 3ara o! 3e0ado! do 1undo) >(o 3ode ha/er re3eti5(o ne1 a0r@!0i1o ao Bue ent(o =oi reali:ado de u1a /e: 3or toda! 3or ri!to) Toda tentati/a de e+3re!!ar u1 ne+o entre o !a0ri=0io de ri!to e a eu0ari!tia n(o de/e o2!0ure0er e!!e =ato =unda1ental da =@ 0ri!t(J) "? A cruz e a eucaristia Tue ne+o, hA, 3oi!, entre a 0ru: e a eu0ari!tiaQ Suge!tCe! re0ente! tH1 en=ati:ado dua! id@ia! 3rin0i3ai!, a !a2er, o 1ini!t@rio eterno e 0ele!tial de Je!u! e a uni(o da igreFa 0o1 ele 0o1o o !eu 0or3o) De a0ordo 0o1 a 3ri1eira, o !a0ri=0io de ri!to @ J3rolongadoJ 6ou J3er3etuadoJ, 0on=or1e no Vati0ano II7, de 1odo Bue ele @ 0on0e2ido 0o1o o=ere0endo'!e a !i 1e!1o 0ontinua1ente ao $ai) Do1 OregGrio De:, 3or e+e13lo, de!en/ol/eu e!!e 0on0eito e1 A Korma da =itur"ia. Ele reFeitou a no5(o de Bue a 1orte de Je!u! =oi Jo 1o1ento do !eu !a0ri=0ioJ) $elo 0ontrArio, argu1entou ele* Jo !eu !a0ri=0io =oi algo Bue 0o1e5ou 0o1 a !ua hu1anidade e Bue te1 !ua 0ontinua5(o eterna no 0@uJ) R) J) oate! e+3li0ou a i13ort8n0ia Bue e!!a id@ia te1 3ara o! Bue a ad/oga1, a !a2er, Bue a igreFa, de algu1 1odo, 3artilha da auto'o=erta 0ontnua de ri!to, ao 3a!!o Bue, @ 0laro, Ja igreFa n(o 3ode o=ere0er a ri!to nu1 altar terreno, !e ele n(o !e o=ere0er a !i 1e!1o nu1 altar 0ele!tialJ)"& O >o/o Te!ta1ento, 3or@1, n(o re3re!enta a ri!to 0o1o o=ere0endo'!e eterna1ente ao $ai) D 0erto Bue $ai, -ilho e E!3rito Santo d(o'!e a !i 1e!1o! un! ao! outro! eterna1ente e1 a1or, 1a! e!!a doa5(o @ re03ro0a, e, de BualBuer 1odo, 1uito di=erente do !a0ri=0io e!3e0=i0o e hi!tGri0o de ri!to 3elo 3e0ado) D ta12@1 /erdade Bue a en0arna5(o en/ol/eu !a0ri=0io, /i!to Bue ao !e tornar 0arne, o -ilho Je!/a:iou'!eJ a !i 1e!1o e J!e hu1ilhouJ 6-ili3en!e! "*,'87, e 3or todo o !eu 1ini!t@rio 32li0o Je!u! de1on!trou Bue tinha /indo n(o 3ara !er !er/ido 1a! 3ara !er/ir) Toda/ia, !egundo o en!ino de Je!u! e o do! !eu! a3G!tolo!, o 0l1a+ da !ua en0arna5(o e 1ini!t@rio =oi !ua autodoa5(o na 0ru: e1 re!gate 3or 1uito! 6Mar0o! 1#*?&7) D a e!!e ato hi!tGri0o, Bue en/ol/e a 1orte de ri!to 3or no!!o! 3e0ado!, Bue a E!0ritura 0ha1a de !a0ri=0io 3ara tirar o! 3e0ado! e Bue =oi ter1inado de u1a /e: 3or toda!) Ele n(o a3ena! n(o 3ode !er re3etido, 0o1o ta12@1 n(o 3ode !er e!tendido ne1 3rolongado) JE!tA ter1inadoJ, 0la1ou ele) D 3or i!!o Bue ri!to n(o te1 !eu altar no 0@u, 1a! !o1ente o !eu trono) >ele ele !e a!!enta, reinando, ter1inada !ua o2ra e+3iatGria, e inter0ede 3or nG! na 2a!e do Bue =oi =eito e a0a2ado) Ri0hard oate! tinha ra:(o e1 in!tar Bue 1antenha1o! Ja e1inHn0ia !olitAria do !a0ri=0io do al/ArioJ) "6 D e!!e o te1a do negligen0iado 1onGgra=o de Alan Sti22! A /1ra Aca1ada de Cristo 619&?7) Ele 0ita o argu1ento de Mi0hael Ra1!eE de Bue, /i!to Bue ri!to @ 3ara !e13re !a0erdote, e J!a0erdG0io !igni=i0a o=ertaJ, 3ortanto e1 ri!to JhA 3ara !e13re o e!3rito de autodoa5(o Bue o !a0ri=0io do 0al/Ario re/elou de 1odo !ingular e1 no!!o 1undo de 3e0ado e 1orteJ) Si1ilar1ente, Donald 9aillie a=ir1ou Bue a a5(o di/ina de tirar o! 3e0ado! n(o !e 0on=inou a u1 1o1ento no te13o, 1a! Bue hA Ju1a e+3ia5(o eterna no
1?,

3rG3rio !er e /ida de Deu!J, da Bual a 0ru: =oi a 3arte en0arnada) ontra tai! 0on0eito! Alan Sti22! 1o!tra Bue a auto'o=erta de ri!to 3ara a no!!a !al/a5(o J@ inega/el1ente re3re!entada na E!0ritura 0o1o e+0lu!i/a1ente terrena e hi!tGri0a, o 3ro3G!ito da en0arna5(o, o3erado na 0arne e !angue, no te13o e no e!3a5o, !o2 $Xn0io $ilato!J, e Bue J1ediante e!!e a0onte0i1ento de u1a /e: 3or toda! a o2ra e+3iadora 3retendida =oi 0o13leta1ente reali:adaJ) Toda/ia, n(o 3oderia ri!to e!tar 0ontinua1ente o=ere0endo no 0@u o !a0ri=0io Bue ele =e: de u1a /er 3or toda! na terraQ De/era!, n(o !eria ne0e!!Ario a=ir1ar i!!o, /i!to Bue ele @ 0ha1ado e1 Re2reu! de J!a0erdote 3ara !e13reJQ >(o) Sa0erdG0io eterno n(o !igni=i0a !a0ri=0io eterno) Sti22! 3ro!!egue =a' :endo u1a til analogia entre o !a0erdG0io e a 1aternidade* Ad1iti1o! Bue o ato de !o=ri1ento =oi ne0e!!Ario 3ara 0on!tituir a ri!to !a0erdote) ) ) a!!i1 0o1o o ato de dar N lu: @ ne0e!!Ario 3ara =a:er Bue a 1ulher !eFa 1(e) Ma! e!!a /erdade n(o !igni=i0a, no 0a!o da 1aternidade, Bue, da 3ara =rente, ao! Bue a 3ro0ura1 0o1o J1(eJ, Bue ela e!teFa !e13re dando N lu:) Seu ato de dar N lu: =ilho! @ 3ara ele! n(o a3ena! u1a o2ra indi!3en!A/el, 1a! ta12@1 ter1inada) O Bue agora de!=ruta1 !(o o! 1ini!t@rio! 0o13le1entare! da 1aternidade, Bue e!t(o al@1 do ato de dar N lu:) Si1ilar1ente 0o1 o !a0erdG0io de ri!to, !ua o=erta 3ro3i0iatGria n(o !o1ente @ u1a o2ra indi!3en!A/el 1a! @ ta12@1 u1a o2ra ter1inada) ) ) 6Agora, entretanto7 0o1o a0onte0e na 1aternidade, al@1 de tai! de!0arga! da =un5(o =unda1ental do !a0erdG0io Fa:e1 outro! 1ini!t@rio! 0o13le1entare! do trono da gra5a, o! Buai! o !a0erdote 0u13re 3ara o 2ene=0io de !eu 3o/o FA re0on0iliado 6e1 3arti0ular, !ua inter0e!!(o 0ele!tial7) A !egunda Hn=a!e do Bue tenho deno1inado 3o!i5Ce! 1ai! J1oderada!J rela0iona'!e 0o1 o en!ino total1ente 22li0o de Bue a igreFa @ o 0or3o de ri!to, /i/endo e1 uni(o 0o1 a !ua 0a2e5a) Ma! e!!a doutrina 22li0a 0hegou a !er de!en/ol/ida de u1 1odo n(o 22li0o, a !a2er, Bue o 0or3o de ri!to !e o=ere0e a ri!to na !ua 0a2e5a e atra/@! dela) E!!a no5(o te1 tido a0eita5(o geral) Oa2riel Re2ert deu, e1 19&1, u1a 3o3ular e+3o!i5(o dela, a Bual in=luen0iou o! 2i!3o! angli0ano! Bue !e reunira1 e1 19&8 na on=erHn0ia de 4a12eth* O !a0ri=0io eu0ar!ti0o, e!!a 0ontro/@r!ia no 0entro da te13e!tade, e1 no!!o! dia! e!tA en0ontrando u1a e+3re!!(o /erdadeira1ente e/ang@li0a do lado J0atGli0oJ, Buando !e in!i!te Bue a5(o !a0ri=i0ial n(o @ u1 ti3o de re'i1ola5(o de ri!to, ne1 u1 !a0ri=0io adi0ional ao !eu !a0ri=0io ni0o, 1a! u1a 3arti0i3a5(o dele) O /erdadeiro 0ele2rador @ ri!to, o Su1o Sa0erdote, e o 3o/o 0ri!t(o e!tA reunido 0o1o 1e12ro! do !eu 0or3o a =i1 de a3re!entar diante de Deu! o !eu !a0ri=0io, e !ere1 ele! 1e!1o! o=ere0ido! e1 !a0ri=0io atra/@! da uni(o 0o1 ele) ", Ao endo!!ar e!!a no5(o, o! 2i!3o! de 4a12eth a0re!0entara1 !ua 3rG3ria a=ir1ati/a, de Bue JnG! 1e!1o!, reunido! no 0or3o 1!ti0o de ri!to, !o1o! o !a0ri=0io Bue o=ere0e1o!) ri!to 0ono!0o no! o=ere0e e1 !i 1e!1o a Deu!J)"8 Pilia1 Te13le ante! ha/ia e!0rito algo Bua!e idHnti0o* J ri!to e1 nG! no! a3re!enta 0o1 ele ao $aiL nG! nele no! entrega1o! 3ara !er1o! a3re!entado! de!!a 1aneiraJ) "9 O i13ortante a0er0a de!!a! lti1a! a=ir1ati/a! @ n(o ad1itire1 Bue o !a0ri=0io de ri!to @ re3etido ou Bue nG! o o=ere5a1o!) $elo 0ontrArio, @ ri!to, a 0a2e5a, Bue o=ere0e o !eu 0or3o 0on!igo 1e!1o ao $ai) A JA=ir1ati/a'A0ordo So2re a Eu0ari!tiaJ do o1itH Angli0ano' atGli0o Ro1ano di: algo 3are0ido, a !a2er, Bue na eu0ari!tia Jentra1o! no 1o/i1ento da autodoa5(o de ri!toJ, ou !o1o! a3anhado! nele 3elo 3rG3rio ri!to) O 3ro=e!!or Ro.an Pillia1!, teGlogo anglo'0atGli0o 0onte13or8neo larga1ente re!3eitado, e+3re!!ou !ua 3er!3e0ti/a de Bue i!!o, a !a2er, Jo !er1o! o=ere0ido! e1 ri!to e atra/@! deleJ, @ Jo =ato 2A!i0o da eu0ari!tiaJ) %# Outra! re0on!tru5Ce! !ugerida! tenta1 1i!turar n(o o no!!o !a0ri=0io, 1a! a no!!a o2ediHn0ia ou a no!!a inter0e!!(o 0o1 a! de ri!to) O 3ro=e!!or ) -) D) Moule, 3or e+e13lo, ao re!!altar a 0oinonia 3ela Bual e!ta1o! Je1 ri!toJ, unido! 0o1 ele, e!0re/eu Bue Ja! dua! o2ediHn0ia! < a de ri!to e a no!!a, a de ri!to na no!!a e a
1?8

no!!a na de ri!to<!(o o=ere0ida! Funta! a Deu!J ) %1 Natismo. eucaristia e minist<rio. 3or outro lado, o a!!i1 0ha1ado JTe+to de 4i1aJ 6198"7, Bue @ =ruto de 0inBSenta ano! de di!0u!!(o e0u1Hni0a e rei/indi0a J!igni=i0ante 0on/ergHn0ia teolGgi0aJ, =o0ali:a a inter0e!!(o e1 /e: da o2ediHn0ia) E12ora de0lare Bue o! e/ento! de ri!to 6e+e13lo* na!0i1ento, 1orte e re!!urrei5(o7 J!(o !ingulare! e n(o 3ode1 !er re3etido! ne1 3rolongado!J, 0ontudo, a=ir1a Bue Jna a5(o de gra5a! e na inter0e!!(o a igreFa @ unida 0o1 o -ilho, !eu grande !u1o !a0erdote inter0e!!orJ,%" e Bue J ri!to une o! =i@i! 0on!igo 1e!1o e in0lui a! ora5Ce! dele! dentro da !ua 3rG3ria inter0e!!(o, 3ara Bue o! =i@i! !eFa1 tran!=igurado! e a! !ua! ora5Ce! a0eita!J) $ode'!e 3erguntar a Bue o2Feta1o! e1 tai! a=ir1ati/a!Q Ela! deli2erada1ente e/ita1 o! trH! Jele1ento! no0i/o!J do! do0u1ento! 0atGli0o! ro1ano! tradi0ionai! Bue 1en0ionei ante!) U1a /e: Bue !e e!ta2ele5a =ir1e1ente Bue o auto'!a0ri=0io de ri!to n(o @ re3et/el, Bue a eu0ari!tia n(o @ 3ro3i0iatGria, e Bue no!!a! o=erta! n(o !(o 1eritGria!, de/e1o! ainda 0on!er/ar !e3arado! o al/Ario e a eu0ari!tiaQ A=inal, o >o/o Te!ta1ento no! 0ha1a de !a0erdote! e no! 0on/o0a a o=ere0er a Deu! no!!o! oito J!a0ri=0io! e!3irituai!J) Ele ta12@1 0olo0a o a1or autodoador de ri!to e a o2ediHn0ia 3erante nG! 0o1o 1odelo ao Bual de/e1o! a!3irar) A!!i1, o Bue 3odia !er 1elhor ou 1ai! !audA/el do Bue 3er1itir Bue a no!!a auto'o=erta !eFa in0luda na deleQ SerA Bue a 3er=ei5(o dele n(o 0o13en!aria a no!!a i13er=ei5(oQ Mai! do Bue i!!o, 0o1o di!!e o on0ilio Vati0ano II, n(o !eria Jo !a0ri=0io e!3iritual do! =i@i!J ent(o Jtornado 3er=eito e1 uni(o 0o1 o de ri!toQJ%% >(o @ i!!o a3ro3riado e ra:oA/elQ >(o !eria 3ertinA0ia 3er/ertida o2FetarQ Entretanto, 3en!o ha/er o2Fe5Ce! reai! e gra/e!) A 3ri1eira @ Bue, de =ato, o! autore! do >o/o Te!ta1ento Fa1ai! e+3re!!ara1 o 0on0eito de Bue a no!!a o=erta =o!!e unida N de ri!to) O Bue real1ente =a:e1 @ e+ortar'no! a dar'no! a nG! 1e!1o! 60o1o !a0ri=0io7 e1 o2ediHn0ia a1oro!a a Deu! de trH! 1odo!) $ri1eiro, J0o1oJ ri!to* Jandai e1 a1or 0o1o ta12@1 ri!to /o! a1ou, e !e entregou a !i 1e!1o 3or nG!, 0o1o o=erta e !a0ri=0io a Deu! e1 aro1a !ua/eJ 6E=@!io! &*"7) A auto'o=erta de ri!tode/e !er o 1odelo da no!!a) Segundo, o! !a0ri=0io! e!3irituai! Bue o=ere0e1o! a Deu! de/e1 !er o=ere0ido! Jatra/@!J de ri!to 61 $edro "*&7, no!!o Sal/ador e Mediador) Vi!to Bue todo! e!t(o 1an0hado! 0o1 a 0entrali:a5(o do ego, @ !o1ente atra/@! dele Bue !e torna1 a0eitA/ei!) Ter0eiro, de/e1o! dar a nG! 1e!1o! e1 !a0ri=0io J3orJ ou J3araJ ri!to, 0on!trangido! 3or !eu a1or a /i/er !o1ente 3ara ele a no/a /ida e+trada da 1orte Bue ele no! deu 6" orntio! &*1?'1&7) A!!i1, de/e1o! o=ere0er'no! a nG! 1e!1o! J0o1oJ ri!to, Jatra/@!J dele e J3araJ ele) S(o e!!a! a! 3re3o!i5Ce! Bue o >o/o Te!ta1ento u!aL ele Fa1ai! !ugere Bue no!!a! o=erta! 3o!!a1 !er =eita! Je1J ri!to ou J0o1J ele) E !e =o!!e i13ortante /er no!!a auto'o=erta identi=i0ada 0o1 a de ri!to, @ e!tranho Bue o >o/o Te!ta1ento Fa1ai! o 1en0ione) D 0erto Bue Je1 ri!toJ !o1o! Fu!ti=i0ado!, 3erdoado!, adotado! e =eito! no/a 0riatura, 1a! Fa1ai! !e di: Bue adora1o! a Deu! Je1J ri!to, e1 uni(o 0o1 ele, unindo o! no!!o! lou/ore! ao! dele) Me!1o Buando no! unir1o! ao e+@r0ito 0ele!tial e1 adora5(o, e no!!a auto'o=erta =or, =inal1ente, i!enta de toda i13er=ei5(o < ainda a!!i1 n(o !e di: Bue o no!!o lou/or e!tarA unido ao de ri!to) >(o, ele 3er1ane0erA o o2Feto de no!!a adora5(oL ele n(o !e tran!=or1arA e1 no!!o 0o13anheiro de 0ulto, ne1 o !ere1o! dele 6/eFa A3o0ali3!e ?< ,7) Minha !egunda o2Fe5(o @, 0erta1ente, o 1oti/o 3elo Bual o >o/o Te!ta1ento e/ita de!0re/er no!!a adora5(o 0o1o !endo o=ere0ida Je1 ri!toJ e J0o1J ele) D Bue a! auto' o=erta! do Redentor e do! redi1ido! !(o Bualitati/a1ente di=erente! u1a! da! outra! e Bue !eria ano1alia gritante tentar 1i!turA'la!) >e0e!!ita1o! /oltar N di!tin5(o Bue ran1er =a: entre o! doi! ti3o! de !a0ri=0io, J3ro3i0iatGrioJ 6Bue e+3ia o 3e0ado7 e < e12ora ele n(o tenha u!ado a 3ala/ra < Jeu0ar!ti0oJ 6Bue e+3re!!a lou/or e
1?9

ho1enage17) D /ital le12rar1o! Bue o !a0ri=0io de ri!to =oi a12a! a! 0oi!a!, ao 3a!!o Bue o! no!!o! !(o a3ena! Jeu0ar!ti0o!J) A 1orte de Je!u! =oi n(o !o1ente u1 e+e13lo 3er=eito do a1or autodoador, 0o1o re!!altou A2elardo, na Bual ele !e deu ao $ai e1 o2ediHn0ia N !ua /ontade, 1a! ta12@1 !e deu a !i 1e!1o 0o1o re!gate 3or nG!, 1orrendo a no!!a 1orte e1 no!!o lugar) $ortanto, ele 1orreu tanto 0o1o no!!o !u2!tituto, li/rando'no! a!!i1 do Bue de outra =or1a tera1o! de e+3eri1entar, Buanto 0o1o no!!o re3re!entante ou e+e13lo, 1o!trando'no! a!!i1 o Bue nG! 1e!1o! ta12@1 de/a1o! =a:er) Se a 0ru: =o!!e a3ena! a lti1a 0oi!a, 3oderia ter !ido 3o!!/el a!!o0iar a no!!a auto'o=erta 1ai! inti1a1ente 0o1 a dele, a3e!ar da di=eren5a, da 1e!1a =or1a Bue ele 0ha1ou a Deu! de J$aiJ e no! 3er1itiu Bue =i:@!!e1o! o 1e!1o) A 0ru:, 3or@1, =oi 3ri1eiro e a0i1a de tudo u1 !a0ri=0io 3ro3i0iatGrio, e ne!!e !entido a2!oluta1ente !ingular) $re0i!a1o! de 1aior 0lare:a 3ara de!e12ara5ar o! doi! !igni=i0ado! da 0ru:, de 1odo Bue 3o!!a1o! /er a !ingularidade do Bue Daniel Paterland 0o1 =reBSHn0ia 0ha1ou de Jo grande !a0ri=0io da 0ru:J %? e Jo tre1endo e alto !a0ri=0io do ri!to Deu!' Ro1e1J) Ent(o 0on0luire1o! Bue n(o a3ena! @ anX1alo, 1a! ta12@1 real1ente i13o!!/el, a!!o0iar o! no!!o! !a0ri=0io! 0o1 o dele, ou at@ 1e!1o 3en!ar e1 3edir Bue ele una o! no!!o! ao !eu) O ni0o rela0iona1ento 0orreto entre o! doi! !erA Bue o no!!o e+3re!!e no!!a gratid(o hu1ilde e re/erente 3elo dele) E+a1inare1o! agora u1a i13ortante 0rti0a a e!!a Hn=a!e e/ang@li0a) Tuando 3en!a1o! e1 no!!a 0on/er!(o, di:'!e, o! no!!o! !a0ri=0io! na realidade tH1 a a3arHn0ia de re!3o!ta! 3enitente! e indigna! N 0ru:) Ma! a !itua5(o n(o 1uda Buando /a1o! a ri!to e re0e2e1o! a! 2oa!'/inda! ao larQ >(o te1o! ent(o algo a o=ere0er, o Bual 3ode !er a3anhado na o=erta de ri!toQ E!!a @ u1a 1en!age1 Bue o 3ro=e!!or Ro.an Pillia1! te1) a3re!entado) Ele de!eFa re0u3erar a Jid@ia de Bue o e=eito do !a0ri=0io de ri!to @ 3re0i!a1ente tornar'no! !ere! Klitrgi0o!K, 0a3a:e! de o=ere0er a nG! 1e!1o!, no!!o! lou/ore! e no!!a! dAdi/a! !i12Gli0a! a u1 Deu! Bue !a2e1o! no! re0e2erA e1 ri!toJ)%& >o/a1ente, Jo e=eito da o=erta de ri!to @ tornar'no! 0a3a:e! de o=ere0er, de =a:er'no! digno! de =i0ar1o! de 3@ e !er/ir1o! 0o1o !a0erdote!J) D ent(o ne0e!!Ario Bue a liturgia !eFa de tal 1odo 0on!truda Bue no! lan0e no 3a3el de in0r@dulo! n(o 0on/ertido!, e re0a3itule a no!!a !al/a5(oQ SerA Bue ela n(o 3odia ante! /er'no! 0o1o FA e!tando e1 ri!to, FA =ilho! de Deu!, e ent(o unir a no!!a a5(o de gra5a! ao no!!o $ai 0o1 a auto'o=erta de ri!to na 0ru:Q E!!a! Bue!tCe! 3o!!ue1 o !eu a3elo) A3re!enta1 u1a 1en!age1 !u2!tanti/a) Entretanto, 3en!o Bue de/e1 !er re!3ondida! negati/a1ente) $oi! a! no!!a! o=erta! ainda e!t(o 1an0hada! 0o1 o 3e0ado e de/e1 !er a3re!entada! Jatra/@! deJ ri!to, e1 /e: de nele e 0o1 ele) Al@1 do 1ai!, o !eu !a0ri=0io n(o a3ena! 3o!!ui u1a Bualidade 1uito 1ai! ele/ada do Bue o no!!oL ele di=ere ta12@1 do no!!o e1 0arAter) >(o @ 0orreto, 3ortanto, 1i!turar o! doi!) >e1 ta13ou0o @ !eguro) O orgulho de no!!o! 0ora5Ce! e!tA t(o 3ro=unda1ente arraigado e @ t(o !util1ente in!idio!o Bue !eria =A0il nutrir1o! a id@ia de Bue te1o! algo Bue o=ere0er a Deu!) >(o Bue Ro.an Pillia1! 3en!e de!!a =or1a) Ele di: 0lara1ente Bue nada te1o! a o=ere0er ante! Bue o tenha1o! re0e2ido) Sendo a!!i1, e le/ando e1 0on!idera5(o no!!a =a1inta /aidade hu1ana, n(o de/ia e!!a /erdade !er de0larada e+3li0ita1ente na eia do SenhorQ on0ordo 0o1 Roger 9e0I.ith e 0orri olin 9u0hanan, a12o! 0itado! 3or Ro.an Pillia1!, Buando di:e1 Bue Jtodo 3rogre!!o na /ida 0ri!t( de3ende de u1a re0a3itula5(o do! ter1o! originai! da no!!a a0eita5(o 0o1 Deu!J) A liturgia de/e le12rar'no! de!te!, e n(o 3er1itir Bue no! e!Bue5a1o! daBuele!) Mi0hael Oreen, e1 3re3ara5(o 3ara o ongre!!o Angli0ano E/ang@li0o >a0ional e1 \eele, e!0re/eu* Ja1ai! dei+a1o! 3ara trA! o =ato de Bue ainda !o1o! 3e0adore!, total1ente de3endente! a 0ada dia da gra5a de Deu! ao! Bue n(o a 1ere0e1) >(o /i1o! 3ara o=ere0erL e1 3ri1eiro lugar /i1o! 3ara re0e2er) A 3rG3ria nature:a da 0eia de0lara
1&#

i!!o) So1o! =a1into!, e /i1o! 3ara no! ali1entar) So1o! o! Bue n(o 1ere0e1, re0e2ido! li/re1ente N Me!a do Senhor)%6 O Bue !e 3ode di:er 0o1o 0on0lu!(o de!!a di!0u!!(o do J!a0ri=0io eu0ar!ti0oJ, a0er0a do rela0iona1ento entre o !a0ri=0io de ri!to e o no!!oQ $en!o Bue de/e1o! in!i!tir e1 Bue !ua! di=eren5a! !(o 3or de1ai! a13la! 3ara Bue ele! !eFa1 a!!o0iado!) ri!to 1orreu 3or nG! enBuanto ainda @ra1o! 3e0adore! e ini1igo!) O !eu a1or autodoador e/o0a e in!3ira o no!!o) De 1odo Bue o no!!o !e13re @ !e0undArio e e1 re!3o!ta ao dele) Tentar uni'lo! @ 0on=undir o 3ri1Ario 0o1 o !e0undArio, a =onte 0o1 o regato, a ini0iati/a 0o1 a re!3o!ta, a gra5a 0o1 a =@) U1 :elo adeBuado 3ela !ingularidade do !a0ri=0io de ri!to 3elo 3e0ado =arA Bue e/ite1o! BualBuer =or1ula5(o Bue 3o!!a di ' 1inu'lo) Volto ao 3onto e1 Bue ini0iei o 0a3tulo) A 0o1unidade 0ri!t( @ u1a 0o1unidade da 0ru:, 3oi! =oi tra:ida N e+i!tHn0ia 3ela 0ru:, e o =o0o da !ua adora5(o @ o ordeiro Bue =oi 1orto, e Bue agora @ glori=i0ado) De 1odo Bue a 0o1unidade da 0ru: @ u1a 0o1unidade de 0ele2ra5(o, u1a 0o1unidade eu0ar!ti0a, in0e!!ante1ente o=ere0endo a Deu! atra/@! de ri!to o !a0ri=0io de lou/or e a5Ce! de gra5a) A /ida 0ri!t( @ u1 int@r1ino =e!ti/al) E o =e!ti/al Bue on!er/a1o!, agora Bue o no!!o ordeiro $a!0al =oi !a0ri=i0ado 3or nG!, @ u1a 0ele2ra5(o alegre do !eu !a0ri=0io, Funto 0o1 u1 2anBuete e!3iritual dele) >e!!a =e!ta de 0ele2ra5(o !o1o! todo! 3arti0i3ante!) Ma! do Bue 3arti0i3a1o!Q >(o da o=erta do !a0ri=0io de ri!to, ne1 1e!1o do 1o/i1ento dela, 1a! a3ena! do! 2ene=0io! Bue ela al0an5ou) $or 0au!a de!!e 0u!to!o !a0ri=0io, e 3or 0au!a da! 3re0io!a! 2Hn5(o! Bue ele adBuiriu 3ara nG!, Fa1ai! 0e!!are1o!, at@ 1e!1o na eternidade, de honrar e adorar ao ordeiro)

11 Autocompreens!o e Autodoa#!o
A 0ru: re/olu0iona a no!!a atitude 3ara 0o1 nG! 1e!1o! e ta12@1 3ara 0o1 Deu!) De 1odo Bue a 0o1unidade da 0ru:, al@1 de !er u1a 0o1unidade de 0ele2ra5(o, @ ta12@1 u1a 0o1unidade de auto0o13reen!(o) E12ora i!!o 3o!!a 3are0er u1a re/er!(o ao indi/iduali!1o, n(o de/e !er a!!i1, /i!to Bue a auto0o13reen!(o te1 o 3ro3G!ito de autodoa5(o) o1o 3ode algu@1 dar o Bue n(o !a2e Bue 3o!!uiQ Da !er e!!en0ial a 2u!0a da identidade 3rG3ria) Tue1 !o1o!, 3oi!Q o1o de/e1o! 3en!ar de nG! 1e!1o!Q Tue atitude de/e1o! adotar 3ara 0o1 nG! 1e!1o!Q E!!a! !(o Bue!tCe! Bue n(o 3ode1 re0e2er re!3o!ta! !ati!=atGria! !e1 re=erHn0ia N 0ru:) U1a auto'e!ti1a 2ai+a @ 0o13arati/a1ente 0o1u1 hoFe) Muito! 3o!!ue1 !enti1ento! de in=erioridade aleiFante!) V! /e:e! a orige1 de!!e! !enti1ento! en0ontra'!e nu1a in=8n0ia de!tituda, N! /e:e! nu1a trag@dia 1ai! re0ente de !er inde!eFado ou de!a1ado) A! 3re!!Ce! de u1a !o0iedade 0o13etiti/a 3iora1 a! 0oi!a!) E outra! in=luHn0ia! 1oderna! torna1'na! ainda 3iore!) Onde Buer Bue a! 3e!!oa! !eFa1 3olti0a ou e0ono1i0a1ente o3ri1ida!, !ente1'!e di1inuda!) O 3re0on0eito ra0ial e !e+ual, e o trau1a de !er de0larado JredundanteJ, 3ode1 deter1inar a auto0on=ian5a de BualBuer 3e!!oa) A te0nologia re2ai+a a! 3e!!oa!, 0o1o di!!e 0erta /e: Arnold ToEn2ee, a Jn1ero! de !@rie 1ar0ado! nu1 0art(o, 0o1 o o2Feti/o de /iaFar 3ela! /!0era! de u1 0o13utadorJ) >e!!e nteri1, etGlogo!, 0o1o De!1ond Morri!, di:e1'no! Bue n(o 3a!!a1o! de ani1ai!, e 2eha/iori!ta!, 0o1o 9) -) SIinner, Bue n(o 3a!!a1o! de 1ABuina!, 3rogra1ada! 3ara 3rodu:ir re!3o!ta! auto1Ati0a! a e!t1ulo! e+terno!) >(o @ de ad1irar Bue 1uito! hoFe !ente1'!e 0o1o !e =o!!e1 nulidade! !e1 /alor) E1 rea5(o e+agerada a e!!e 0onFunto de in=luHn0ia!, e 0a1inhando na dire5(o o3o!ta en0ontra'!e o 1o/i1ento 3o3ular do J3oten0ial hu1anoJ) JSeFa1 /o0H! 1e!1o!, e+3re!!e1'!e, 0u13ra1'!e a !i 1e!1o!]J, grita o 1o/i1ento, e en=ati:a Jo 3oder do
1&1

3en!a1ento 3o!iti/oJ, Funta1ente 0o1 a ne0e!!idade do J3en!a1ento da 3o!!i2ilidadeJ e Jatitude! 1entai! 3o!iti/a!J) o1 o lou/A/el de!eFo de 0on!truir a auto'e!ti1a, o 1o/i1ento dA a i13re!!(o de Bue no!!o 3oten0ial de de!en/ol/i1ento @ 3rati0a1ente ili1itado) Surgiu toda u1a literatura e1 torno de!!e 0on0eito, a Bual =oi de!0rita e do0u ' 1entada 3elo Dr) $aul Vit: e1 !eu li/ro A Psico!o"ia Como e!i"io3 A Seita da Auto5 adorao. E!0re/e ele* JA 3!i0ologia tran!=or1ou'!e e1 religi(o, e1 3arti0ular u1a =or1a de hu1ani!1o !e0ular 2a!eado na adora5(o do euJ) Ele 0o1e5a anali!ando Jo! Buatro teori!ta! do eu 1ai! i13ortante!J, a !a2er, Eri0h -ro11, arl Roger!, A2raha1 Ma!lo. e Rollo MaE, todo! o! Buai!, 0o1 di=erente! /olta! e torneio!, en!ina1 a 2ondade intrn!e0a da nature:a hu1ana, e a 0on!eBSente ne0e!!idade de auto're!3eito in0ondi0ional, auto0on!0ienti:a5(o e auto'atuali:a5(o) E!!a! teoria! do eu tH1 !ido 3o3ulari:ada! 3or 1eio da JanAli!e tran!a0ionalJ 6JEu E!tou OIL Vo0H E!tA OIJ7 e do! Se1inArio! de Treina1ento de Erhard, ao! Buai! o Dr) Vit: 0orreta1ente 0ha1a de Jautodei=i0a5(o e!3anto!a1ente literalJ) Ele ta12@1 0ita u1 ann0io na re/i!ta Ps(cho!o"( Toda( 0o1o e+e13lo do JFarg(o auti!taJ* JEu a1o a 1i1) Eu n(o !ou 0on/en0ido) Eu !ou a3ena! u1 2o1 a1igo de 1i1 1e!1o) E eu go!to de =a:er tudo aBuilo Bue 1e =a: !entir 2e1) In=eli:1ente, 1uito! 0ri!t(o! 3are0e1 ter'!e 3er1itido !ere1 !ugado! 3ara e!!e 1o/i1ento, !o2 a =al!a i13re!!(o de Bue o 1anda1ento de Moi!@!, endo!!ado 3or Je!u!, de Bue a1e1o! a no!!o 3rG+i1o 0o1o a nG! 1e!1o! @ u1 1anda1ento tanto 3ara Bue a1e1o! a nG! 1e!1o! 0o1o ao no!!o 3rG+i1o) Ma! na realidade n(o o @) $ode1o! dedu:ir trH! argu1ento!) $ri1eiro, e gra1ati0al1ente, Je!u! n(o di!!e* Jo 3ri1eiro 1anda1ento @ a1ar o Senhor teu Deu!, o !egundo @ a1ar o teu 3rG+i1o, e o ter0eiro @ a1ar a ti 1e!1oJ) Ele =alou a3ena! do 3ri1eiro grande 1anda1ento e do !egundo Bue era !e1elhante a e!!e) O a0r@!0i1o de J0o1o a ti 1e!1oJ 3ro/H u1 guia to!0o, =A0il e 3rAti0o do a1or ao 3rG+i1o, 3orBue Jningu@1 Fa1ai! odiou a !ua 3rG3ria 0arneJ 6E=@!io! &*"97) >e!!e a!3e0to @ 0o1o a Regra de Ouro* JTudo Buanto, 3oi!, Buerei! Bue o! ho1en! /o! =a5a1, a!!i1 =a:ei'o /G! ta12@1 a ele!J aMateu! ,*1"7) A 1aioria de nG! a1a a !i 1e!1o!) De 1odo Bue !a2e1o! 0o1o go!tara1o! de !er tratado!, e i!!o no! dirA 0o1o tratar o! outro!) O a1or 3rG3rio @ u1 =ato Bue de/e !er re0onhe0ido e u1a regra Bue de/e !er u!ada, n(o u1a /irtude a !er elogiada) Segundo, e lingSi!ti0a1ente, o /er2o @ a"apao. e o a1or a"ape !igni=i0a auto'!a0ri=0io no !er/i5o de outro!) $ortanto, n(o 3ode !er autodirigido) O 0on0eito de !a0ri=i0ar'no! a nG! 1e!1o! a =i1 de !er/ir a nG! 1e!1o! @ toli0e) Ter0eiro, e teologi0a1ente, o auto'a1or @ a 0o13reen!(o 22li0a do 3e0ado) $e0ador @ o !er 0ur/ado e1 dire5(o de !i 1e!1o 6no di:er de 4utero7) U1 do! !inai! do! lti1o! dia! @ Bue o! ho1en! !er(o ante! a1igo! Jdo! 3ra:ere! Bue a1igo! de Deu!J 6" Ti1Gteo %*1'&7) O !eu a1or !erA de!/iado de Deu! e do 3rG+i1o 3ara !i 1e!1o!) o1o, 3oi!, de/e1o! /er a nG! 1e!1o!Q o1o 3ode1o! renun0iar ao! doi! e+tre1o! do auto'Gdio e do auto'a1or, e n(o de!3re:ar ne1 deleitar'no! e1 nG! 1e!1o!Q o1o 3ode1o! e/itar u1a auto'a/alia5(o 2ai+a de1ai! ou alta de1ai!, e e1 /e: di!!o o2ede0er N ad'1oe!ta5(o de $aulo* Jdigo a 0ada u1 dentre /G! Bue n(o 3en!e de !i 1e!1o, al@1 do Bue 0on/@1, ante!, 3en!e 0o1 1odera5(oJ 6Ro1ano! 1"*%7Q A 0ru: de ri!to !u3re a re!3o!ta, 3oi! ela no! 0on/o0a tanto 3ara a autonega5(o 0o1o 3ara a auto'a=ir1a5(o) Ma!, ante! Bue e!teFa1o! na 3o!i5(o de e+a1inar e!!a! e+orta5Ce! 0o13le1entare!, ela no! di: Bue FA !o1o! no/a! 0riatura! 3orBue 1orre1o! e re!!ur' gi1o! 0o1 ri!to) D ne!!e a!3e0to Bue a 1orte de Je!u! de/e !er 0orreta1ente 0ha1ada de Jre3re!entati/aJ 0o1o ta12@1 J!u2!tituti/aJ) O J!u2!titutoJ @ aBuele Bue age no lugar de outro de tal 1odo Bue torne de!ne0e!!Aria a a5(o de!!e outro) O Jre3re!entanteJ @ aBuele Bue age e1 =a/or de outro, de tal 1odo Bue en/ol/a e!!e outro e1 !ua a5(o)
1&"

A!!i1, a 3e!!oa Bue, e1 te13o! 3a!!ado! !er/ia ao e+@r0ito 63or dinheiro7 e1 /e: da Bue =ora 0on/o0ada era u1 J!u2!titutoJ) Ta12@1 o @ o Fogador de =ute2ol Bue Foga no lugar de outro Bue !o=reu u1 =eri1ento) O re0ruta 0on/o0ado e o Fogador =erido agora e!t(o inati/o!L =ora1 !u2!titudo!) O agente, 3or@1, Bue !er/e 0o1o Jre3re!entanteJ de !ua =ir1a, re0e2e a autoridade 3ara agir e1 no1e da =ir1a) Ele n(o =ala e1 lugar da =ir1a, 1a! 3or ela) A =ir1a !e re!3on!a2ili:a 3elo Bue ele di: e =a:) Da 1e!1a =or1a, 0o1o no!!o !u2!tituto, ri!to =e: 3or nG! o Bue n(o 3oda1o! =a:er 3or nG! 1e!1o!* le/ou o no!!o 3e0ado e o no!!o Fu:o) Ma!, 0o1o no!!o re3re!entante ele =e: o Bue nG!, e!tando unido! a ele, ta12@1 =i:e1o!* nG! 1orre1o! e re!!urgi1o! 0o1 ele) A 1ai! e+ten!a e+3o!i5(o de $aulo de!!e e+traordinArio 1a! 1ara/ilho!o te1a a3are0e no 0o1e5o do 0a3tulo 6 de Ro1ano!) 1 Veio 0o1o re!ultado da !uge!t(o 1aligna de Bue, tendo e1 /i!ta Bue Buando o 3e0ado au1entou, a gra5a au1entou ainda 1ai!, 3oderia1o! 1uito 2e1 0ontinuar 3e0ando 3ara Bue a gra5a au1enta!!e ainda 1ai! 6&*"#<6*17) $aulo, indignada1ente re3udia a id@ia 3ela !i13le! ra:(o de Bue 1orre1o! 3ara o 3e0ado e, 3ortanto, FA n(o 3ode1o! /i/er nele 66*"7) Tuando =oi Bue o0orreu e!!a 1orteQ E1 no!!o 2ati!1o* JIgnorai! Bue todo! o! Bue =o1o! 2ati:ado! e1 ri!to Je!u!, =o1o! 2ati:ado! na !ua 1orteQ -o1o!, 3oi!, !e3ultado! 0o1 ele na 1orte 3elo 2ati!1oL 3ara Bue, 0o1o ri!to =oi re!!u!0itado dentre o! 1orto! 3ela glGria do $ai, a!!i1 ta12@1 ande1o! nG! e1 no/idade de /idaJ 66*%'?7) De 1odo Bue o 2ati!1o dra1ati:a /i!i/el1ente a no!!a 3arti0i3a5(o na 1orte e re!!urrei5(o de Je!u!) D 3or i!!o Bue !e 3ode di:er Bue 1orre1o! 3ara o 3e0ado, 3ara Bue n(o 1ai! andA!!e1o! nele) A 3e5a Bue =alta no Bue2ra'0a2e5a @ Bue a 1orte de ri!to 6da Bual 3artilha1o! 3ela =@ interior1ente e 3elo 2ati!1o e+terna1ente7 =oi u1a 1orte 3ara o 3e0ado* J$oi!, Buanto a ter 1orrido, de u1a /e: 3ara !e13re 1orreu 3ara o 3e0adoL 1a!, Buanto a /i/er, /i/e 3ara Deu!J 6/) 1#7) RA a3ena! u1 !entido no Bual 3ode'!e di:er Bue Je!u! J1orreu 3ara o 3e0adoJ, e e!!e @ Bue ele le/ou a !ua 3enalidade, /i!to Bue o J!alArio do 3e0ado @ a 1orteJ 6/) "%7) Tendo 3ago o !alArio do 3e0ado 6ou le/ado a !ua 3enalidade7 ao 1orrer, ele re!!urgiu 3ara u1a no/a /ida) A!!i1 ta12@1 nG!, e1 uni(o 0o1 ele) >G! ta12@1 1orre1o! 3ara o 3e0ado, n(o no !entido de Bue 3aga1o! 3e!!oal1ente a !ua 3enalidade 6 ri!to =e: i!!o e1 no!!o lugar, e1 /e: de nG!7, 1a! no !entido de Bue 3artilha1o! do 2ene=0io da !ua 1orte) Vi!to Bue a 3enalidade do 3e0ado FA =oi le/ada, e a !ua d/ida, 3aga, e!ta1o! li/re! do horr/el =ardo da 0ul3a e 0ondena5(o) E re!!urgi1o! 0o1 ri!to 3ara u1a no/a /ida, tendo dei+ado 3ara trA! de nG! !olu0ionada a Bue!t(o do 3e0ado) o1o, 3oi!, 3odera1o! 0ontinuar /i/endo no 3e0ado 3ara o Bual 1orre1o!Q >(o @ i13o!!/el, 3oi! ainda te1o! de to1ar 3re0au5Ce! a =i1 de n(o 3er1itir Bue o 3e0ado reine e1 nG! 6//) 1"'1?7) Ma! @ in0on0e2/el, 3or !er in0o13at/el 0o1 o =ato de no!!a 1orte e re!!urrei5(o 0o1 Je!u!) -ora1 a 1orte e a re!!urrei5(o Bue no! !e3arara1 de no!!a /elha /idaL 0o1o Fa1ai! 3odera1o! 3en!ar e1 /oltar a elaQ D 3or i!!o Bue te1o! de 0on!iderar'no! J1orto! 3ara o 3e0ado, 1a! /i/o! 3ara Deu!J 6/) 117) Morrer 3ara o 3e0ado n(o !igni=i0a =ingir Bue 1orre1o! 3ara o 3e0ado e re!!urgi1o! 3ara Deu!, Buando !a2e1o! 1uito 2e1 Bue n(o o =i:e1o!) $elo 0ontrArio, !a2e1o! Bue, e1 uni(o 0o1 ri!to, 3artilha1o! a !ua 1orte e re!!urrei5(o, e a!!i1 nG! 1e!1o! 1orre1o! 3ara o 3e0ado e re!!urgi1o! 3ara Deu!L de/e1o!, 3ortanto, le12rar'no! 0on!tante1ente de!!e =ato e le/ar u1a /ida 0oerente 0o1 ele) Pillia1 TEndale e+3re!!ou'o 0o1 ter1o! 0ara0teri!ti0a1ente /i/ido! no =inal do !eu 3rGlogo ao li/ro !o2re Ro1ano!* Agora, leitor, /A, e de a0ordo 0o1 a orde1 do e!0rito de $aulo, =a5a o 1e!1o) ) ) 4e12re'!e de Bue ri!to =e: e!!a e+3ia5(o 3ara Bue /o0H n(o ira!!e a Deu! no/a1enteL ne1 ele 1orreu 3ara o! !eu! 3e0ado! 3ara Bue /o0H ainda /i/e!!e nele!L ne1 o 3uri=i0ou 3ara Bue /o0H retorna!!e, 0o1o o 3or0o, ao !eu antigo
1&%

la1a5alL 1a! 3ara Bue /o0H 3ude!!e !er u1a no/a 0riatura, e /i/e!!e u1a no/a /ida !egundo a /ontade de Deu!, e n(o da 0arne) " 9arth 0o13reendeu a nature:a radi0al de!!e en!ino e aludiu a ele e1 !ua !e5(o !o2re a Fu!ti=i0a5(o) JA !enten5a Bue =oi e+e0utada 0o1o o Fulga1ento di/ino na 1orte de Je!u! @ Bue) ) ) Eu !ou o ho1e1 de 3e0ado, e Bue e!te ho1e1 de 3e0ado e, 3ortanto, eu 1e!1o, e!tou 3regado na 0ru: e 0ru0i=i0ado 6no 3oder do !a0ri=0io e o2ediHn0ia de Je!u! ri!to e1 1eu lugar7, Bue eu, 3ortanto, e!tou de!trudo e !u2!titudo) ) )J E!te @ o lado negati/o da Fu!ti=i0a5(o) Ma! Jno 1e!1o Fulga1ento e1 Bue Deu! no! a0u!a e no! 0ondena 0o1o 3e0adore!, e no! entrega ( 1orte, ele no! 3erdoa e no! 0olo0a nu1a no/a /ida na 3re!en5a dele e 0o1 eleJ) E!!a! dua! 0oi!a! /(o Funta!, Jno!!a 1orte real e no!!a /ida real al@1 da 1orteJ, a de!trui5(o 3ela 1orte e a !u2!titui5(o 3ela re!!urrei5(o, o J>(oJ e o JSi1J de Deu! N 1e!1a 3e!!oa) % Se a0eitar1o! e!!e =ato =unda1ental a0er0a de todo! o! Bue e!t(o e1 ri!to, a !a2er, Bue 1orre1o! e re!!urgi1o! 0o1 ele, de 1odo Bue no!!a /ida antiga de 3e0ado, 0ul3a e /ergonha =oi ter1inada e te/e in0io u1a /ida inteira1ente no/a de !antidade, 3erd(o e li2erdade, Bual de/e !er no!!a atitude 3ara 0o1 no!!o no/o euQ Vi!to Bue o no!!o no/o eu, e12ora redi1ido, ainda e!tA 0ado, !erA ne0e!!Aria u1a atitude du3la, a !a2er, de autonega5(o e de auto'a=ir1a5(o, a12a! ilu1inada! 3ela 0ru:) A autonega!"o $ri1eiro, o 0ha1ado N autonega5(o) O 0on/ite de Je!u! @ 0laro* JSe algu@1 Buer /ir a3G! 1i1, a !i 1e!1o !e negue, to1e a !ua 0ru: e !iga'1eJ 6Mar0o! 8*%?7) Je!u! a0a2a de 3redi:er o! !eu! !o=ri1ento! e 1orte 3ela 3ri1eira /e:) JEra ne0e!!ArioJ Bue lhe a0onte0e!!e, di: ele 6/) %17) Ma! agora ele e+3re!!a i13li0ita1ente u1 Jde/eJ ao! !eu! !eguidore! ta12@1) Ele de/e ir N 0ru:L ele! de/e1 to1ar a !ua 0ru: e !egui'lo) De/era!, de/e1 =a:H'lo Jdiaria1enteJ) E, 0o1o a 0ontra'3arte negati/a, !e algu@1 n(o to1a a !ua 0ru: e n(o o !egue, n(o @ digno dele e n(o 3ode !er !eu di!03ulo) ? De!!a 1aneira, 3ode' !e di:er, todo 0ri!t(o @ tanto u1 Si1(o de irene Buanto u1 9arra2A!) o1o 9arra2A!, e!0a3a1o! da 0ru:, 3oi! ri!to 1orreu e1 no!!o lugar) o1o Si1(o de irene, 0arrega1o! a 0ru:, 3oi! ele no! 0ha1a a to1A'la e !egui'lo 6Mar0o! 1&*"17) O! ro1ano! ha/ia1 =eito da 0ru: u1a /i!ta 0o1u1 e1 toda! a! !ua! 3ro/n0ia! 0oloni:ada!, e a $ale!tina n(o era e+0e5(o) Todo re2elde 0ondenado N 0ru0i=i0a5(o era =or5ado a le/ar a !ua 0ru:, ou 3elo 1eno! o pati1u!um 6o 2ra5o da 0ru:7, 3ara o lo0al da e+e0u5(o) $lutar0o e!0re/eu Bue KKtodo 0ri1ino!o 0ondenado N 1orte 0arrega na! 0o!ta! a sua 3rG3ria cru$2:. De modo &ue Joo e!0re/eu a0er0a de Je!u! J0arregando a !ua 0ru:, !aiu 3ara o lugar 0ha1ado al/ArioJ 6Jo(o 19*1,7) To1ar a 0ru:, 3ortanto, e !eguir a Je!u!, @ J0olo0ar'!e na 3o!i5(o de u1 0ondenado a 0a1inho da e+e0u5(oJ) 6 $oi! !e e!ta1o! !eguindo a Je!u! 0o1 u1a 0ru: no! o12ro!, hA !o1ente u1 lugar 3ara o Bual no! dirigir1o!* o lo0al da 0ru0i=i0a5(o) o1o di!!e 9onhoe==er* JTuando ri!to 0ha1a u1a 3e!!oa, ele a 0ha1a 3ara /ir e 1orrerJ) , >o!!a J0ru:J, 3ortanto, n(o @ u1 1arido irritadi5o ou u1a 1ulher ran0oro!a) D, ante!, o !12olo da 1orte do eu) E12ora Je!u! 3o!!a ter tido a 3o!!i2ilidade de 1artrio e1 1ente, a nature:a uni/er!al de !eu 0ha1ado 6J!e algu@1) ) )J7 !ugere u1a a3li0a5(o 1ai! a13la) erta1ente @ a autonega5(o Bue, 1ediante e!!a i1age1 /i/ida, Je!u! e!tA de!0re/endo) >egar a nG! 1e!1o! @ 0o13ortar'no! 3ara 0o1 nG! 1e!1o! 0o1o $edro o =e: 3ara 0o1 Je!u! Buando o negou trH! /e:e!) O /er2o @ o 1e!1o 4aparneomai+. Ele o de!erdou, re3udiou, /oltou'lhe a! 0o!ta!, A autonega5(o n(o @ negar a nG! 1e!1o! 0erto! lu+o! 0o1o 2o12on!, 2olo!, 0igarro e 0oBuet@i! 6e12ora 3o!!a in0luir e!!a! 0oi!a!7L @, e1 /erdade, negar ou de!erdar o! no!!o! 3rG3rio! !ere!, renun0iando a no!!o !u3o!to direito de !eguir o no!!o 3rG3rio 0a1inho) J>egar'!e a !i 1e!1o @) ) ) /oltar'!e da idolatria da 0entralidade do euJ)8

1&?

$aulo de/e e!tar'!e re=erindo N 1e!1a 0oi!a Buando e!0re/eu Bue o! Bue 3erten0e1 a ri!to J0ru0i=i0ara1 a 0arne, 0o1 a! !ua! 3ai+Ce! e 0on0u3i!0Hn0ia!J 6OAlata! &*"?7) Tuadro algu1 3oderia !er 1ai! grA=i0o do Bue e!!e* 3egar u1 1artelo e 3rego! a =i1 de 3regar no!!a nature:a 0ada, e e!0orregadia na 0ru:, 1atando'a a!!i1) A 3ala/ra tradi0ional 3ara e!!e ato @ J1orti=i0a5(oJL @ a deter1ina5(o 0ontnua 1ediante o 3oder do E!3rito Santo de 1orti=i0ar Jo! =eito! da 0arneJ, 3ara Bue atra/@! de!!a 1orte 3o!!a1o! /i/er e1 0o1unh(o 0o1 Deu!) 9 De =ato, $aulo e!0re/e e1 !ua! 0arta! a0er0a de trH! di=erente! ti3o! de 1orte e re!!urrei5(o, a! Buai! !(o 3arte integrante de no!!a e+3eriHn0ia 0ri!t() 4e/anta'!e 1uita 0on=u!(o Buando =alha1o! e1 di=eren5A'la!) A 3ri1eira 6Bue FA e+a1ina1o!7 @ a 1orte 3ara o 3e0ado e a !u2!eBSente /ida 3ara Deu!, a Bual a0onte0e a todo! o! 0ri!t(o! 1ediante a /irtude de no!!a uni(o 0o1 ri!to e1 !ua 1orte e re!!urrei5(o) Atra/@! dela 3artilha1o! do! 2ene=0io! tanto da 1orte de ri!to 6!eu 3erd(o7 Buanto da !ua re!!urrei5(o 6!eu 3oder7) E!!e ti3o de 1orte @ inerente N no!!a 0on/er!(o;2ati!1o) A !egunda @ a 1orte 3ara o eu, a Bual re0e2e /Ario! no1e!, 0o1o to1ar a 0ru:, ou negar, 0ru0i=i0ar ou 1orti=i0ar a nG! 1e!1o!) o1o re!ultado, /i/e1o! u1a /ida de 0o1unh(o 0o1 Deu!) E!!a 1orte n(o @ algo Bue a0onte0eu a nG!, e Bue agora !e no! ordena Bue J0on!idere1o!J ou Bue re0a3itule1o! dele, 1a! algo Bue nG! 1e!1o! deli2erada1ente de/e1o! =a:er, e12ora 1ediante o 3oder do E!3rito, 1orti=i5ando no!!a antiga nature:a) De/era!, todo! o! 0ri!t(o! o =i:era1, no !entido de Bue @ u1 a!3e0to e!!en0ial de no!!o arre3endi1ento original e 0ontnuo, e n(o 3ode1o! !er di!03ulo! de ri!to !e1 ela) Ma! te1o! de 1anter e!!a atitude, i!to @, to1ar a no!!a 0ru: diaria1ente) O ter0eiro ti3o de 1orte e re!!urrei5(o @ o Bue 1en0ionei no 0a3tulo 9) E o 0arregar e1 no!!o 0or3o o 1orrer de Je!u!, 3ara Bue a /ida dele !eFa re/elada e1 no!!o 0or3o 6" orntio! ?*9'1#7) lara1ente, a arena de!!a 1orte !(o o! no!!o! 0or3o!) Re=ere'!e N en=er1idade, N 3er!egui5(o e N 1ortalidade dele!) D ne!!e a!3e0to Bue $aulo 3odia di:er tanto J1orro diaria1enteJ 61 orntio! 1&*%#'%17 Buanto Jen=renta1o! a 1orte todo o diaJ 6Ro1ano! 8*%67) $oi! @ u1a =ragilidade =!i0a 0ontnua) Ma! ent(o a Jre!!urrei5(oJ, a /italidade interior ou a reno/a5(o da /ida de Je!u! dentro de nG!, ta12@1 @ 0ontnua 6" orntio! ?*167) $ara re!u1ir, a 3ri1eira 1orte @ !e"a!D @ u1a 1orte ao 3e0ado 1ediante a uni(o 0o1 ri!to e1 !ua 1orte ao 3e0ado 6le/ando a !ua 3enalidade7, e a re!!urrei5(o re!ultante 0o1 ele le/a N no/a /ida de li2erdade a Bual o! 3e0adore! Fu!ti=i0ado! de!=ruta1) A !egunda 1orte @ mora!D @ u1a 1orte 3ara o ego N 1edida Bue 1orti=i0a1o! a antiga nature:a e o! !eu! 13io! de!eFo!, e a re!!urrei5(o Bue !e !egue le/a a u1a no/a /ida de Fu!ti5a e1 0o1unh(o 0o1 Deu!) A ter0eira 1orte @ fsicaD < u1a 1orte 3ara a !eguran5a, u1 J!er entregue N 1orte 3or a1or de Je!u!J, e a re!!urrei5(o 0orre!3ondente @ o 3oder de ri!to o Bual ele a3er=ei5oa e1 no!!a =raBue:a) A 1orte legal =oi u1a J1orte 3ara o 3e0ado de u1a /e: 3or toda!J, 1a! a! 1orte! 1oral e =!i0a !(o e+3eriHn0ia! diAria! < at@ 1e!1o 0ontnua! < 3ara o di!03ulo 0ri!t(o) -i0o a i1aginar a rea5(o do! leitore! at@ aBui, e!3e0ial1ente Buanto N Hn=a!e Bue dou ao 1orrer 3ara o ego, ou, ante!, 1orti=i0A'lo, 0ru0i=i0ando'o] E!3ero Bue /o0H !e tenha !entido in0o1odado) E+3re!!ei u1a atitude 3ara 0o1 o ego t(o negati/a Bue 3ode 3are0er Bue 1e 3u! ao lado do! 2uro0rata! e te0no0rata!, do! etGlogo! e do! 2eha/iori!ta!, e1 di1inuir o /alor do! !ere! hu1ano!) >(o @ Bue o Bue e!0re/i !eFa errado 63oi! =oi Je!u! Bue1 ordenou Bue to1A!!e1o! a no!!a 0ru: e o !egu!!e1o! at@ N 1orte7, 1a! e!!e @ a3ena! u1 lado da /erdade) I13li0a Bue no!!o !er @ total1ente 1au, e Bue, 3or 0au!a de!!a 1aldade, de/e !er 0o13leta1ente re3udiado, de =ato, J0ru0i ' =i0adoJ) Afirma!"o pr pria
1&&

Ma! n(o de/e1o! dei+ar de lado outra 3o!i5(o 22li0a) Ao lado do 0ha1ado e+3l0ito de Je!u! N autonega5(o en0ontra'!e o !eu 0ha1ado i13l0ito N auto'a=ir1a5(o 6o Bue n(o @, de 1odo nenhu1, a 1e!1a 0oi!a Bue a1or 3rG3rio7) >ingu@1 Bue lH o! E/angelho! 0o1o u1 todo 3ode ter a i13re!!(o de Bue Je!u! 3o!!ui u1a atitude negati/a 3ara 0o1 o! !ere! hu1ano!, ne1 Bue a ti/e!!e e!ti1ulado no! outro!) A0onte0e Fu!ta1ente o o3o!to) on!idere, 3ri1eiro, o ensino de Je!u! a0er0a da! 3e!!oa!) D /erdade Bue ele 0ha1ou a aten5(o 3ara o 1al e 3ara a! 0oi!a! =eia! Bue 3ro0ede1 do 0ora5(o hu1ano 6Mar0o! ,*"1'"%7) Entretanto, ele ta12@1 =alou do J/alorJ do! !ere! hu1ano! ao! olho! de Deu!) S(o 1uito 1ai! /alio!o! do Bue 3A!!aro! ou ani1ai!, di!!e ele) 1# Tual era o =unda1ento de!!e Fu:o de /alore!Q De/e ter !ido a doutrina da 0ria5(o, a Bual Je!u! tirou do Antigo Te!ta1ento, a !a2er, Bue o! !ere! hu1ano! !(o a 0oroa da ati/idade 0riadora de Deu!, e Bue ele 0riou o ho1e1 N !ua 3rG3ria i1age1) D a i1age1 di/ina e1 nG! Bue no! dA o no!!o /alor di!tinti/o) E1 !eu e+0elente li/ro Fm Cristo /!ha Para Si Mesmo o Dr) AnthonE RoeIe1a 0ita u1 Fo/e1 negro norte'a1eri0ano Bue, re2elando'!e 0ontra o! !enti1ento! de in=erioridade nele in0ul0ado! 3elo! 2ran0o!, 3regou u1a =ai+a na 3arede do !eu Buarto, a Bual di:ia* JEu !ou eu e !ou 2o1, 3orBue Deu! n(o 3rodu: li+oJ) Segundo, te1o! de 0on!iderar a atitude de Je!u! 3ara 0o1 a! 3e!!oa!) Ele n(o de!3re:ou a ningu@1 e a ningu@1 reFeitou) $elo 0ontrArio, =e: tudo o Bue 3odia 3ara honrar NBuele! a Bue1 o 1undo de!onra/a, e a0eitar NBuele! a Bue1 o 1undo a2andona/a) Ele =oi 0ortH! 0o1 a! 1ulhere! e1 32li0o) on/idou o! 3eBueno! Bue =o! ' !e1 a ele) Ele 3ro=eriu 3ala/ra! de e!3eran5a ao! !a1aritano! e ao! gentio!) Ele 3er1itiu Bue le3ro!o! !e a3ro+i1a!!e1 e Bue u1a 1eretri: o ungi!!e e lhe 2eiFa!!e o! 3@!) Ele =e: a1i:ade 0o1 o! reFeitado! da !o0iedade, e 1ini!trou ao! 3o2re! e ao! =a1into!) E1 todo e!!e di/er!i=i0ado 1ini!t@rio 2rilha o re!3eito 0o13a!!i/o Bue ele tinha 3ara 0o1 o! !ere! hu1ano!) Ele re0onhe0eu o /alor do! ho1en! e o! a1ou, e, a1ando'o!, au1entou' lhe! ainda 1ai! o /alor) Ter0eiro, e e1 3arti0ular, de/e1o! le12rar'no! da misso e morte de Je!u! 3elo! !ere! hu1ano!) Ele tinha /indo 3ara !er/ir, n(o 3ara !er !er/ido, di!!era ele, e 3ara dar a !ua /ida e1 re!gate 3or 1uito!) >ada indi0a 1ai! 0lara1ente o grande /alor Bue Je!u! atri2ua N! 3e!!oa! do Bue a !ua deter1ina5(o de !o=rer e 1orrer 3or ela!) Ele era o 9o1 $a!tor Bue =oi ao de!erto, en=rentando a dure:a e arri!0ando'!e ao 3erigo, a =i1 de 3ro0urar e !al/ar u1a ni0a o/elha 3erdida) De =ato, ele deu a !ua /ida 3ela! o/elha!) So1ente Buando olha1o! 3ara a 0ru: @ Bue /e1o! o /erdadeiro /alor do! !ere! hu' 1ano!) o1o !e e+3re!!ou Pillia1 Te13le* JO 1eu /alor @ o Bue /alho 3ara Deu!L e e!!e @ grande e 1ara/ilho!o, 3oi! ri!to 1orreu 3or 1i1J) 11 At@ aBui te1o! /i!to Bue a 0ru: de ri!to @ tanto u1a 3ro/a do /alor do !er hu1ano Buanto u1 Buadro de 0o1o negA'lo ou 0ru0i=i0A'lo) o1o 3ode1o! re!ol/er e!!e 3arado+o 22li0oQ o1o @ 3o!!/el /alori:ar a nG! 1e!1o! e negar a nG! 1e!1o! ao 1e!1o te13oQ E!!a Bue!t(o !urge 3orBue di!0uti1o! e de!en/ol/e1o! atitude! alternati/a! 3ara 0o1 nG! 1e!1o! ante! de ter1o! de=inido o JegoJ !o2re o Bual e!ta1o! =alando) >o!!o JegoJ n(o @ u1a entidade !i13le! total1ente 2oa ne1 total1ente 1A, e, 3ortanto, 3ara !er total1ente a/aliada ou total1ente negada) $elo 0ontrArio, no!!o JegoJ @ u1a entidade 0o13le+a 0on!tituda de 2e1 e 1al, glGria e /ergonha, Bue 3or 0au!a di!!o reBuer Bue de!en/ol/a1o! atitude! 1ai! !uti! 3ara 0o1 nG! 1e!1o!) O Bue !o1o! 6no!!o ego ou identidade 3e!!oal7 @, e1 3arte, re!ultado da 0ria5(o 6a i1age1 de Deu!7 e, e1 3arte, re!ultado da Tueda 6a i1age1 e!tragada7) O ego Bue de/e1o! negar, reFeitar e 0ru0i=i0ar @ o 0ado, tudo o Bue dentro de nG! =or in0o13at/el 0o1 Je!u! ri!to ada o! !eu! 1anda1ento!* Jnegue'!e a !i 1e!1oJ e ent(o J!iga'1eJ7) O ego Bue de/e1o! a=ir1ar e /alori:ar @ o 0riado, tudo o Bue e1 nG! =or 0o13at/el 0o1 Je!u! ri!to 6da a !ua a=ir1ati/a de Bue !e 3erder1o! a no!!a /ida 1ediante a nega5(o
1&6

3rG3ria a en0ontrare1o!7) A /erdadeira autonega5(o 6a nega5(o de no!!o ego =al!o e 0ado7 n(o @ a e!trada 3ara a autode!trui5(o, 1a! o 0a1inho da autode!0o2erta) A!!i1, 3oi!, de/e1o! a=ir1ar tudo o Bue !o1o! 1ediante a 0ria5(o* no!!a ra0ionalidade, no!!o !en!o de o2riga5(o 1oral, no!!a !e+ualidade 6Buer 1a!0ulina Buer =e1inina7, no!!a /ida =a1iliar, no!!o! don! de a3re0ia5(o e!t@ti0a e 0riati/idade art!ti0a, no!!a 1ordo1ia do! =ruto! da terra, no!!a =o1e de a1or e e+3eriHn0ia de 0o1unidade, no!!a 0on!0iHn0ia da 1aFe!tade tran!0endental di/ina, e no!!o i13ul!o inato de no! 3ro!trar e adorar a Deu!) Tudo i!!o 6e 1uito 1ai!7 =a: 3arte de no!!a hu1anidade 0riada) E /erdade Bue e!!a nature:a =oi 1an0hada e di!tor0ida 3elo 3e0ado) ontudo, ri!to /eio 3ara redi1i'la, n(o 3ara de!tru'la) De 1odo Bue de/e1o!, grata e 3o!i' ti/a1ente, a=ir1A'la) Entretanto, de/e1o! negar ou re3udiar tudo o Bue !o1o! 1ediante a Tueda* no!!a irra0ionalidade, no!!a 3er/er!idade 1oral, no!!o o2!'0ure0i1ento da! di!tin5Ce! !e+uai! e no!!a =alta de do1nio 3rG3rio !e+ual, no!!o ego!1o Bue detur3a a /ida =a1iliar, no!!a =a!0ina5(o 3elo =eio, no!!a re0u!a indolente e1 de!en/ol/er o! don! de Deu!, no!!a 3olui5(o e o dano Bue 0au!a1o! ao a12iente, no!!a! tendHn0ia! anti'!o0iai! Bue ini2e1 a /erdadeira 0o1unidade, no!!a autono1ia orgulho!a, e no!!a re0u!a idolatra e1 adorar ao Deu! /i/o e /erdadeiro) Tudo i!!o 6e 1uito 1ai!7 =a: 3arte de no!!a hu1anidade de0ada) ri!to /eio n(o a =i1 de redi1i'la, 1a! 3ara de!tru'la) De 1odo Bue de/e1o! negA'la ou re3udiA'la) At@ aBui tenho deli2erada1ente !i13li=i0ado o 0ontra!te entre a no!!a 0ria5(o e a no!!a de0adHn0ia) Agora @ ne0e!!Ario Bue 1odi=iBue1o! o Buadro, de/era! o enriBue5a1o!, de dua! 1aneira!) A12o! o! enriBue0i1ento! !(o de/ido! N introdu5(o da reden5(o de ri!to no 0enArio hu1ano) O! 0ri!t(o! FA n(o 3ode1 3en!ar e1 !i 1e!1o! !o1ente 0o1o J0riado! e 0ado!J, 1a!, 3elo 0ontrArio, 0o1o J0riado!, 0ado! e redi1ido!J) E a inFe5(o de!!e no/o ele1ento no! dA 1ai! o Bue a=ir1ar e 1ai! o Bue negar) $ri1eiro, te1o! 1ai! o Bue a=ir1ar) $oi! n(o !o1ente =o1o! 0riado! N i1age1 de Deu!, 1a! ta12@1 re0riado! nela) A gra0io!a o2ra de Deu! e1 nG!, a Bual @ de /Ario! 1odo! retratada no >o/o Te!ta1ento 0o1o Jregenera5(oJ, Jre!!urrei5(oJ, Jreden5(oJ, et0, @, e1 !ua e!!Hn0ia, u1a re0ria5(o) O no!!o no/o !er =oi J0riado 3ara !er 0o1o Deu! e1 /erdadeira Fu!ti5a e !antidadeJ, e Je!tA !endo reno/ado e1 0onhe0i1ento N i1age1 do !eu riadorJ) De =ato, 0ada 3e!!oa Bue e!tA e1 ri!to Jagora @ u1a no/a 0riaturaJ ) 1" I!!o !igni=i0a Bue no!!a 1ente, no!!o 0arAter e no!!o! rela0iona1ento! e!t(o !endo reno/ado!) So1o! =ilho! de Deu!, di!03ulo! de ri!to e !antuArio do E!3rito Santo) $erten0e1o! N no/a 0o1unidade Bue @ a =a1lia de Deu!) O E!3rito Santo no! enriBue0e 0o1 o! !eu! =ruto! e don!) E !o1o! herdeiro! de Deu!, ante0i3ando 0o1 0on=ian5a a glGria Bue u1 dia !erA re/elada) Tornar'!e 0ri!t(o @ u1a e+3eriHn0ia tran!=or1adora, a Bual, ao no! tran!=or1ar, tran!=or1a ta12@1 no!!a auto'i1age1) Agora te1o! 1uito 1ai! a a=ir1ar, n(o 3or /anglGria 1a! 3or gratid(o) $ergunta o Dt) RoeIe1a 0o1o 3ode1o! de0larai J!e1 /alorJ o Bue Je!u! di!!e 3o!!uir grande /alorQ >(o 3o!!ui /alor !er =ilho de Deu!, 1e12ro de ri!to e herdeiro do reino do 0@uQ A!!i1, 3oi!, u1a 3arte /ital de no!!a a=ir1a5(o 3rG3ria, a Bual, na realidade, @ u1a a=ir1a5(o da gra5a de Deu! no!!o riador e Redentor, @ o Bue no! torna1o! e1 ri!to) JA 2a!e lti1a da no!!a i1age1 3rG3ria 3o!iti/a de/e !er a a0eita5(o de Deu! de nG! e1 ri!toJ) Segundo, o! 0ri!t(o! tH1 1ai! a negar 0o1o ta12@1 1ai! a a=ir1ar) At@ aBui in0lu !o1ente no!!a de0adHn0ia no Bue ela 3re0i!a !er negada) V! /e:e!, 0ontudo, Deu! no! 0ha1a 3ara Bue negue1o! a nG! 1e!1o! e1 0oi!a! Bue, e12ora e1 !i 1e!1a! n(o !eFa1 errada!, ne1 3o!!a1 !er atri2uda! N Bueda, entretanto i13ede1 Bue =a5a1o! a !ua /ontade 3arti0ular) E 3or i!!o Bue Je!u!, 0uFa hu1anidade =oi 3er=eita e n(o 0ada, ainda te/e de negar'!e a !i 1e!1o) Di:'no! a E!0ritura Bue Jn(o Fulgou 0o1o u!ur3a5(o o !er igual a Deu!J, i!to @, de!=rutar egoi!ti0a1ente de!!a igualdade 6-ili3en!e! "*67) A
1&,

igualdade FA lhe 3erten0ia) Ele n(o !e tornou igual a Deu! 0o1o re0la1ara1 !eu! 0rti0o! 6Jo(o &*187L ele era eterna1ente igual N Deu!, de 1odo Bue ele e !eu $ai era1 Ju1J 6Jo(o 1#*%#7) ontudo, ele n(o !e a3egou ao! 3ri/il@gio! de !ua !itua5(o, 3elo 0ontrArio, ele !e e!/a:iou da !ua glGria) Ma! o 1oti/o 3elo Bual ele a 0olo0ou de lado n(o @ Bue lhe 3erten0e!!e 3or direito, 1a! Bue n(o a 3odia reter e ao 1e!1o te13o 0u13rir o !eu de!tino de !er o Me!!ia! de Deu! e o Mediador) Ele =oi N 0ru: e1 nega5(o 3rG3ria, @ 0laro, n(o 3or Bue ti/e!!e =eito algu1a 0oi!a Bue 1ere0e!!e a 1orte, 1a! 3orBue era e!!a a /ontade do $ai 3ara ele !egundo a E!0ritura, e !e tinha entregue /oluntaria1ente 3ara =a:er e!!a /ontade) Durante toda a !ua /ida ele re!i!tiu N tenta5(o de e/itar a 0ru:) >a! 3ala/ra! !u0inta! de Ma+ Parren* JTodo o /i/er de ri!to =oi u1 1orrerJ) 1% Ele negou'!e a !i 1e!1o a =i1 de !e dar a !i 1e!1o 3or nG!) O 1e!1o 3rin03io @ a3li0A/el ao! !eguidore! de ri!to) JTende a 1e!1a 1enteJ, e!0re/eu $aulo) $oi! ele 0onhe0ia o 0ha1ado N autonega5(o e1 !ua 3rG3ria e+3eriHn0ia a3o!tGli0a) Ele 3o!!ua direito! legti1o!, 3or e+e13lo, de !e 0a!ar e re0e2er aFuda =inan0eira, o! Buai! deli2erada1ente reFeitou 3orBue 0ria !er e!!a a /ontade de Deu! 3ara ele) Ele ta12@1 e!0re/eu Bue 0ri!t(o! 1aduro! de/e1 e!tar di!3o!to! a renun0iar ao! !eu! direito! e li1itar a! !ua! li2erdade! a =i1 de n(o =a:er Bue ir1(o! i1aturo! 3eBue1) Ainda hoFe algun! 0ri!t(o! !(o 0ha1ado! a a2rir 1(o da /ida de 0a!ado!, da !eguran5a de u1 2o1 e13rego, de u1a 3ro1o5(o 3ro=i!!ional ou de u1 lar 0on=ortA/el, n(o 3orBue e!!a! 0oi!a! e1 !i 1e!1a! !eFa1 errada!, 1a! 3or !ere1 in0o13at/ei! 0o1 u1 0ha1ado 3arti0ular de Deu! 3ara ire1 ao al@1'1ar ou /i/ere1 na! Area! 1ai! 3o2re! da 0idade ou !e identi=i0are1 1ai! inti1a1ente 0o1 o! de!titudo! e o! =a1into! do 1undo) RA, 3ortanto, u1a grande ne0e!!idade de di!0erni1ento e1 no!!a auto0o13reen!(o) Tue1 !ou euQ O Bue @ o 1eu JegoJQ A re!3o!ta @ Bue eu !ou JeIEll e REde, u1 !er 0on=u!o, 3o!!uindo tanto dignidade 3orBue !ou 0riado e =ui re0riado N i1age1 di/ina, Buanto de3ra/a5(o 3orBue ainda 3o!!uo u1a nature:a de0ada e re2elde) Sou ao 1e!1o te13o no2re e ignG2il, lindo e =eio, 2o1 e 1au, direito e retor0ido, i1age1 e =ilho de Deu!, e, 0ontudo, N! /e:e! 0on0edo ho1enage1 ao dia2o de 0uFa! garra! ri!to 1e re!gatou) O 1eu !er /erdadeiro @ o Bue !ou 1ediante a 0ria5(o, o Bue ri!to /eio a =i1 de redi1ir, e 3elo 0ha1ado) Meu !er =al!o @ o Bue !ou 1ediante a Tueda, o Bue ri!to /eio a =i1 de de!truir) So1ente Buando di!0ernir1o! a nG! 1e!1o!, !a2ere1o! Bue atitude adotar 3ara 0o1 o! no!!o! ego!) De/e1o! !er /erdadeiro! 3ara 0o1 no!!o !er /erdadeiro e =al!o! 3ara 0o1 no!!o !er =al!o) De/e1o! !er 0oraFo!o! e1 a=ir1ar o Bue !o1o! 1ediante a 0ria5(o, reden5(o e 0ha1ado, e i13iedo!o! e1 reFeitar tudo o Bue !o1o! 3ela Tueda) Al@1 do 1ai!, a 0ru: de ri!to no! en!ina a! dua! atitude!) $or u1 lado, a 0ru: @ a 1edida dada 3or Deu! do /alor de no!!o !er /erdadeiro, /i!to ri!to ter'no! a1ado e 1orrido 3or nG!) $or outro lado, @ o 1odelo dado 3or Deu! 3ara a nega5(o de no!!o ego =al!o, /i!to Bue de/e1o! 3regA'lo na 0ru:, 1orti=i0ando'o) Ou, de 1odo 1ai! !i13le!, diante da cru$ vemos !i1ultanea1ente o no!!o /alor e a no!!a indignidade, FA Bue 3er0e2e1o! tanto a grande:a do a1or e da 1orte de ri!to Buanto a grande:a de no!!o 3e0ado Bue lhe 0au!ou a 1orte) Amor auto-sacrificial >e1 a nega5(o 3rG3ria 6o re3dio de no!!o! 3e0ado!7 ne1 a a=ir1a5(o 3rG3ria 6a a3re0ia5(o do! don! de Deu!7 @ u1 2e0o !e1 !ada de a2!or5(o 3rG3ria) $elo 0ontrArio, a! dua! 0oi!a! !(o 1eio! de auto'!a0ri=0io) A 0o13reen!(o 3rG3ria de/ia le/ar N doa5(o 3rG3ria) A 0o1unidade da 0ru: @, e1 e!!Hn0ia, u1a 0o1unidade do a1or autodoador, e+3re!!o na adora5(o a Deu! 6o Bual =oi o no!!o te1a do 0a3tulo anterior7 e no !er/i5o ao! outro! aBue @ o no!!o te1a do =inal de!te 0a3tulo7) E 3ara i!!o Bue a 0ru: 0oerente e in!i!tente1ente no! 0ha1a)
1&8

O 0ontra!te entre o! 3adrCe! da 0ru: e o! do 1undo, e1 lugar algu1 @ a3re!entado 1ai! dra1ati0a1ente do Bue no 3edido de Tiago e Jo(o e da re!3o!ta Bue Je!u! lhe! deu) JEnt(o !e a3ro+i1ara1 dele Tiago e Jo(o, =ilho! de ^e2edeu, di:endo'lhe* Me!tre, Buere1o! Bue no! 0on0eda o Bue te /a1o! 3edir) E ele lhe! 3erguntou* Tue Buerei! Bue /o! =a5aQ Re!3ondera1'lhe* $er1ita'no! Bue na tua glGria no! a!!ente1o! u1 N tua direita e o outro N tua e!Buerda) Ma! Je!u! lhe! di!!e* >(o !a2ei! o Bue 3edi!) $odei! /G! 2e2er o 0Ali0e Bue eu 2e2o, ou re0e2er o 2ati!1o 0o1 Bue eu !ou 2ati:adoQ Di!!era1'lhe* $ode1o!) Tornou'lhe! Je!u!* 9e2erei! o 0Ali0e Bue eu 2e2o e re0e2erei! o 2ati!1o 0o1 Bue eu !ou 2ati:adoL Buanto, 3or@1, a a!!entar'!e N 1inha direita ou N 1inha e!Buerda, n(o 1e 0o13ete 0on0edH'loL 3orBue @ 3ara aBuele! a Bue1 e!tA 3re3arado) Ou/indo i!to, indigna/a1'!e o! de: 0ontra Tiago e Jo(o) Ma! Je!u!, 0ha1ando'o! 3ara Funto de !i, di!!e'lhe!* Sa2ei! Bue o! Bue !(o 0on!iderado! go/ernadore! do! 3o/o! tH1'no! !o2 o !eu do1nio, e !o2re o! !eu! 1aiorai! e+er0e1 autoridade) Ma! entre /G! n(o @ a!!i1L 3elo 0ontrArio, Bue1 Bui!er tornar'!e grande entre /G!, !erA e!!e o Bue /o! !ir/aL e Bue1 Bui!er !er o 3ri1eiro entre /G!, !erA !er/o de todo!) $oi! o 3rG3rio -ilho do ho1e1 n(o /eio 3ara !er !er/ido, 1a! 3ara !er/ir e dar a !ua /ida e1 re!gate 3or 1uito!J 6Mar0o! 1#*%&'?&7) O /er!0ulo %& 6JTuere1o! Bue no! 0on0eda o Bue te /a1o! 3edirJ7 e o /er!0ulo ?& 6Jo 3rG3rio -ilho do ho1e1 n(o /eio 3ara !er !er/ido, 1a! 3ara !er/ir) ) ) e darJ7, u1 introdu:indo e o outro 0on0luindo e!!a hi!tGria, retrata1 o! =ilho! de ^e2edeu e o -ilho do ho1e1 e1 irre0on0iliA/el de!a0ordo) -ala1 lngua! di=erente!, re!3ira1 e!3rito! di=erente! e e+3ri1e1 a12i5Ce! di=erente!) Tiago e Jo(o de!eFa1 !entar'!e e1 trono! de 3oder e glGriaL Je!u! !a2e Bue de/e !er 3endurado nu1a 0ru: e1 =raBue:a e /ergonha) A antte!e @ total) Rou/e, 3ri1eiro, a e!0olha entre a am1io e"osta e o sacrifcio. A a=ir1ati/a do! ir1(o!* JBuere1o! Bue no! 0on0eda! o Bue te /a1o! 3edirJ 0erta1ente !e Buali=i0a 0o1o a 3ior e 1ai! o2/ia1ente 0entrada ora5(o no ego Bue Fa1ai! =oi =eita) $are0e Bue ele! tinha1 3en!ado Bue ha/eria u1a 0orrida 13ia 3elo! lugare! 1ai! honro!o! do reinoL de 1odo Bue a0hara1 3rudente =a:er u1a re!er/a adiantada) O !eu 3edido de a!!entar'!e 0o1 Je!u! n(o 3a!!a/a de u1 J2rilhante e!3elho da /aidade hu1anaJ)1? -oi o o3o!to e+ato da /erdadeira ora5(o, 0uFo 3ro3G!ito Fa1ai! @ do2rar a /ontade de Deu! N no!!a, 1a! !e13re do2rar a no!!a /ontade N dele) ontudo, o 1undo 6e at@ 1e!1o a igreFa7 e!tA 0heio de Tiago! e JoCe!, 3ro0urando 3o!i5(o, =a1into! de honra e 3re!tgio, 1edindo a /ida 3ela reali:a5(o, eterna1ente !onhando 0o1 o H+ito) A12i0iona1 agre!!i/a1ente o !u0e!!o 3ara !i 1e!1o!) E!!a 1entalidade @ in0o13at/el 0o1 o 0a1inho da 0ru:) JO 3rG3rio -ilho do ho1e1 n(o /eio 3ara !er !er/ido, 1a! 3ara !er/ir, e dar) ) )J Ele renun0iou ao 3oder e glGria do 0@u e !e hu1ilhou, tornando'!e u1 e!0ra/o) Ele deu a !i 1e!1o !e1 re!er/a! e !e1 te1or N! !e5Ce! de!3re:ada! e negligen0iada! da 0o1unidade) A o2!e!!(o dele era a glGria de Deu! e o 2e1 do! !ere! hu1ano! Bue le/a1 a !ua i1age1) A =i1 de 3ro/er e!!a! 0oi!a!, ele e!ta/a di!3o!to a !u3ortar at@ 1e!1o a /ergonha da 0ru:) Agora ele no! 0ha1a 3ara !egui'lo, n(o a =i1 de 3ro0urar grande! 0oi!a! 3ara nG! 1e!1o! 1a! 3elo 0ontrArio, 2u!0ar 3ri1eiro o reino de Deu! e a !ua Fu!ti5a) 1& A !egunda e!0olha =oi entre o poder e o servio. $are0e 0laro Bue Tiago e Jo(o Bueria1 tanto 3oder 0o1o honra) Ao 3edir 3ara !e a!!entar 0ada u1 ao lado de Je!u! e1 !ua glGria, 3ode1o! e!tar 0erto! de Bue n(o e!ta/a1 !onhando 0o1 a!!ento! no 0h(o, 0o1 al1o=ada! ne1 0o1 0adeira!, 1a! 0o1 trono!) ada u1 dele! !e /ia a!!entado nu1 trono) Sa2e1o! Bue 3ro0edia1 de u1a =a1lia ri0a, 3orBue ^e2edeu, 3ai dele!, tinha e13regado! no !eu negG0io de 3e!0a no lago) Tal/e: !enti!!e1 =alta do! !eu! !er/o!, 1a! e!ta/a1 di!3o!to! a 3erder 3or algu1 te13o e!!e lu+o, !e, no =inal, =o!!e1
1&9

0o13en!ado! 0o1 trono!) O 1undo a1a o 3oder) JSa2ei! Bue o! Bue !(o 0on!iderado! go/ernadore! do! 3o/o!, tH1'no! !o2 !eu do1nioJ 6/) ?"7, E!ta/a ele 3en!ando e1 Ro1a, 0uFo! i13eradore! 1anda/a1 0unhar 1oeda! re3re!entando !ua 0a2e5a e 0o1 u1a in!0ri5(o Bue di:ia* JABuele Bue 1ere0e a adora5(oJQ Ou e!ta/a 3en!ando no! Rerode! Bue, e12ora n(o 3a!!a!!e1 de rei! ttere!, reina/a1 0o1o tirano!Q O de!eFo de 3oder @ endH1i0o N no!!a Bueda) D ta12@1 total1ente in0o13at/el 0o1 o 0a1inho da 0ru:, Bue !igni=i0a !er/i5o) A a=ir1ati/a de Je!u! de Bue Jo 3rG3rio -ilho do ho1e1 n(o /eio 3ara !er !er/ido, 1a! 3ara !er/irJ =oi ad1ira/el1ente original) $oi! o -ilho do ho1e1 na /i!(o de Daniel re0e2eu o 3oder de 1odo Bue toda! a! na5Ce! o !er/i!!e1 6,*1%'1?7) Je!u! rei/indi0ou o ttulo, 1a! 1udou o 3a3el) Ele n(o tinha /indo 3ara !er !er/ido, ante!, 3ara !er Jo !er/o do SenhorJ do! 8nti0o! do Ser/o) Ele =undiu o! doi! retrato!) Ele =oi tanto o glorio!o -ilho do ho1e1 Buanto o !er/o !o=redorL entraria na glGria a3ena! atra/@! do !o=ri' 1ento) >o/a1ente, ele no! 0ha1a 3ara !egui'lo) >o 1undo !e0ular, o! Bue go/erna1 0ontinua1 a =or5ar !ua /ontade, a 1ani3ular, a e+3lorar e a tirani:ar) JMa! entre /G! n(o @ a!!i1J 6/) ?%7,di!!e Je!u! en=ati0a1ente) A !ua no/a 0o1unidade de/e !er organi:ada !o2 u1 3rin03io di=erente e de a0ordo 0o1 u1 1odelo di=erente g !er/i5o hu1ilde e n(o 3oder o3re!!i/o) 4ideran5a e !enhorio !(o 0on0eito! di!tinto!) O !12olo de u1a lideran5a autenti0a1ente 0ri!t( n(o @ a /e!te de 3r3ura de u1 i13erador, 1a! o a/ental 2atido de u1 e!0ra/oL n(o u1 trono de 1ar=i1 e ouro, 1a! u1a 2a0ia de Agua 3ara a la/age1 do! 3@!) A ter0eira e!0olha =oi, e ainda @, entre o conforto e o sofrimento. Ao 3edire1 trono! na glGria, Tiago e Jo(o de!eFa/a1 !eguran5a 0on=ortA/el al@1 de honra e 3oder) Seguindo a Je!u!, ha/ia1'!e tornado /iaFante!, at@ 1e!1o /aga2undo!) SerA Bue !entia1 =alta de !eu agradA/el larQ Tuando Je!u! re!3ondeu N !ua 3ergunta 0o1 outra, !e ele! 3odia1 3artilhar do !eu 0Ali0e e do !eu 2ati!1o 0o1o ta12@1 do !eu trono, a rea5(o =A0il dele! =oi di:er* J$ode1o!J 6//) %8'%97) Ma! 0erta1ente n(o 0o13reendia1) E!ta/a1 !onhando a0ordado 0o1 o 0Ali0e de /inho do 2anBuete 1e!!i8ni0o, o Bual era 3re0edido de 2anho! lu+uo!o! do! Buai! Rerode! tanto go!ta/a) Je!u!, 3or@1, !e re=eria ao! !eu! !o=ri1ento!) De =ato, ele! 3artilharia1 do !eu 0Ali0e e 2ati!1o, di!!e ele, !e1 1ai! e+3li0a5(o) Tiago de/eria 3erder a 0a2e5a na! 1(o! de Rerode! Anti3a! e Jo(o ha/eria de !o=rer u1 !olitArio e+lio) O e!3rito de Tiago e de Jo(o 3er1ane0e, e!3e0ial1ente naBuele! Bue na!0era1 e1 lare! ri0o!) D /erdade Bue 1uito!, 3or 0au!a da in=la5(o e do de!e13rego, tH1 e+3eri1entado u1a no/a in!eguran5a) ontudo, ainda 0on!idera1o! a !eguran5a 0o1o no!!o direito de na!0en5a e te1o! 0o1o le1a 3rudente Ja !eguran5a e1 3ri1eiro lugarJ) Onde e!tA o e!3rito de a/entura, o !en!o de de!intere!!eira !olidariedade 0o1 o! 1eno! 3ri/ilegiado!Q Onde e!t(o o! 0ri!t(o! di!3o!to! a 0olo0ar o !er/i5o a0i1a da !eguran5a, a 0o13ai+(o a0i1a do 0on=orto, a dure:a a0i1a da /ida =A0ilQ Milhare! de tare=a! 0ri!t(! 3ioneira!, Bue de!a=ia1 a no!!a 0o13la0Hn0ia e de1anda1 ri!0o, aguarda1 3ara !ere1 =eita!) A in!i!tHn0ia na !eguran5a @ in0o13at/el 0o1 o 0a1inho da 0ru:) Tue a/entura! ou!ada! =ora1 a en0arna5(o e a e+3ia5(o] Tue Bue2ra de 0on/en5Ce! e de0oro ter o Deu! Todo'3odero!o renun0iado a !eu! 3ri/il@gio! a =i1 de !e /e!tir de 0arne e le/ar o 3e0ado do ho1e1] Je!u! n(o tinha !eguran5a nenhu1a a n(o !er e1 !eu $ai) De 1odo Bue !eguir a Je!u! @ !e13re a0eitar 3elo 1eno! 0erta 1edida de in0erte:a, 3erigo e reFei5(o 3or a1or a ele) A!!i1 Tiago e Jo(o 0o2i5ara1 honra, 3oder e !eguran5a 0on=ortA/el, ao 3a!!o Bue toda a 0arreira de Je!u! =oi 1ar0ada 3elo !a0ri=0io, 3elo !er/i5o e 3elo !o=ri1ento) Mar0o!, Bue 0ada /e: 1ai! @ re0onhe0ido 0o1o u1 e/angeli!ta teGlogo e ta12@1 hi!toriador, e!3re1e o 3edido de Tiago e Jo(o entre dua! re=erHn0ia! e+3l0ita! N 0ru:) D a glGria de ri!to Bue 1o!tra a a12i5(o ego!ta dele! 0o1o a 0oi!a andraFo!a e i1unda Bue era) Ela
16#

ta12@1 re!!alta a e!0olha, e 0on=ronta a 0o1unidade 0ri!t( e1 0ada gera5(o, entre o 0a1inho da 1ultid(o e o da 0ru:) 0sferas de servi!o o13reendendo'!e Bue a 0o1unidade de ri!to @ u1a 0o1unidade da 0ru:, e, 3ortanto, !erA 1ar0ada 3elo !a0ri=0io, !er/i5o e !o=ri1ento, 0o1o i!!o !e re!ol/erA na! trH! e!=era! do lar, da igreFa e do 1undoQ A /ida e1 u1 lar 0ri!t(o, a Bual de/e, e1 todo o 0a!o, !er 0ara0teri:ada 3elo a1or hu1ano natural, de/e !er ainda enriBue0ida 0o1 o a1or di/ino !o2renatural, i!to @, o a1or da 0ru:) Ele de/e 1ar0ar todo! o! rela0iona1ento! =a1iliare! 0ri!t(o!, entre 1arido e 1ulher, 3ai! e =ilho!, ir1(o! e ir1(!) $oi! de/e1o! no! !uFeitar Jun! ao! outro! no te1or de ri!toJ 6E=@!io! &*"17, o ri!to 0uFo a1or hu1ilde e !u21i!!o o le/ou at@ N 0ru:) ontudo, o! 1arido! @ Bue !(o e!3e0ial1ente re!!altado!) JMarido!, a1ai /o!!a! 1ulhere!, 0o1o ta12@1 ri!to a1ou a igreFa, e a !i 1e!1o !e entregou 3or ela, 3ara Bue a !anti=i0a!!e) ) ) 3ara a a3re!entar a !i 1e!1o igreFa glorio!a) ) )J 6//) "&'",7) E!!a 3a!!age1 de E=@!io! @ 0o1u1ente /i!ta 0o1o di=0il 3ara a! e!3o!a!, 3orBue de/e1 re0onhe0er a J0he=iaJ Bue Deu! deu ao! 1arido! e !u21eter'!e a ele!) Ma!, argu1enta'!e Bue a Bualidade de a1or autodoador e+igido do! 1arido! @ ainda 1ai! di=0il) $oi! de/e1 a1ar !ua! 1ulhere! 0o1 o 1e!1o a1or Bue ri!to te1 3or !ua noi/a, a igreFa) E!!e @ o a1or do 0al/Ario) E ao 1e!1o te13o auto'!a0ri=i0ial 6ele Ja !i 1e!1o !e entregou 3or elaJ, /) "&7 e 0on!truti/o 6J3ara Bue a !anti=i0a!!eJ e =i:e!!e glorio!a, atingindo todo o !eu 3oten0ial, .) "6'",7) D ta12@1 3rotetor e 0uidadorL Jo! 1arido! de/e1 a1ar a! !ua! 1ulhere! 0o1o a !eu! 3rG3rio! 0or3o!J, 3oi! Jningu@1 Fa1ai! odiou a !ua 3rG3ria 0arne, ante! a ali1enta e dela 0uida, 0o1o ta12@1 ri!to o =a: 0o1 a igreFaJ 6//) "8'"97) O! lare! 0ri!t(o! e1 geral, e o! 0a!a1ento! 0ri!t(o!, e1 3arti0ular, !eria1 1ai! e!tA/ei! e 1ai! !ati!=atGrio! !e =o!!e1 1ar0ado! 3ela 0ru:) Volta1o'no! agora do lar 3ara a igreFa,, e 0o1e5a1o! 0o1 o! 3a!tore!) Vi1o!, nu1 0a3tulo anterior, Bue hA lugar 3ara autoridade e di!0i3lina na 0o1unidade de Je!u!) Entretanto, o a3G!tolo n(o deu Hn=a!e a e!!a! 0oi!a!, 1a! ao no/o e!tilo de lideran5a Bue ele introdu:iu, 0uFa di!tin5(o !(o a hu1ildade e o !er/i5o) O 3rG3rio $aulo !entia a ten!(o) o1o a3G!tolo, ele re0e2era de ri!to u1 grau e!3e0ial de autoridade) Ele 3oderia ter ido N igreFa 0orntia re0al0itrante 0o1 u1 0hi0ote, e e!ta/a 3ronto a 3unir todo ato de de!o2ediHn0ia, !e o ti/e!!e de =a:er) $or@1 ele n(o Bueria !er duro no u!o da !ua autoridade, a Bual o Senhor Je!u! lhe dera a =i1 de edi=i0ar o! 0rente!, n(o de!tru' lo!) Ele 3re=eria 1uito 1ai! ir 0o1o u1 3ai e1 /i!ita a !eu! =ilho! Buerido!) Era a ten!(o entre a 1orte e a re!!urrei5(o de Je!u!, entre a =raBue:a e o 3oder) Ele 3oderia e+er0er o 3oder, /i!to Bue ri!to /i/e 3elo 3oder de Deu!) Ma!, u1a /e: Bue ele =oi 0ru0i=i0ado e1 =raBue:a, @ a 1an!id(o e a gentile:a de ri!to Bue $aulo de!eFa de1on!trar) 16 Se o! 3a!tore! 0ri!t(o! !e a3ega!!e1 1ai! inti1a1ente ao ri!to 0ru0i=i0ado e1 =raBue:a, e e!ti/e!!e1 3re3arado! 3ara a0eitar a! hu1ilha5Ce! Bue e!!a =raBue:a a0arreta, e1 /e: de in!i!tire1 na e+e0u5(o do 3oder, ha/eria 1uito 1eno! di!0Grdia e 1uito 1ai! har1onia na igreFa) Entretanto a 0ru: de/e 0ara0teri:ar todo! o! no!!o! rela0iona1ento! na 0o1unidade de ri!to, e n(o a3ena! o rela0iona1ento entre o! 3a!tore! e o 3o/o) De/e1o! a1ar un! ao! outro!, in!i!te Jo(o e1 !ua 3ri1eira e3!tola, tanto 3orBue Deu! @ a1or, 0o1o 3orBue ele de1on!trou !eu a1or en/iando o !eu -ilho 3ara 1orrer 3or nG!) E e!!e a1or !e13re !e e+3re!!a e1 altru!1o) >(o de/e1o! =a:er nada 3or a12i5(o ego!ta ou 0on/en0i1ento /(o, 1a! de/e1o!, e1 hu1ildade, 0on!iderar o! outro! 0o1o 1elhore! do Bue nG! 1e!1o!) $o!iti/a1ente, 0ada u1 de nG! de/e olhar n(o 3ara o! !eu! 3rG3rio! intere!!e!, 1a! 3ara o! intere!!e! do! outro!) $or BuHQ $or Bue e!!a renn0ia N a12i5(o ego!ta e e!!e 0ulti/o do intere!!e altru!ta 3elo! outro!Q $orBue =oi e!!a a atitude de ri!to, Bue, tanto renun0iou a !eu! 3rG3rio! direito! 0o1o !e hu1ilhou a =i1 de !er/ir ao! outro!) De =ato, a 0ru: ado5a todo! o! no!!o! rela0iona1ento! na igreFa)
161

So1ente te1o! de le12rar'no! de Bue o no!!o 0o13anheiro 0ri!t(o @ u1 Jir1(oJ 3or Bue1 ri!to 1orreu, e Fa1ai! de!3re:are1o! o !eu /erdadeiro 2e1'e!tar, e !e13re 3ro0urare1o! !er/i'lo) $e0ar 0ontra ele !eria 3e0ar 0ontra ri!to) 1, Se a 0ru: de/e 1ar0ar a no!!a /ida 0ri!t( no lar e na igreFa, e!!a /erdade de/ia !er ainda 1ai! real no 1undo) A igreFa te1 a tendHn0ia de !e 3reo0u3ar de1ai! 0o1 !eu! 3rG3rio! a!!unto!, o20e0ando'!e 0o1 0oi!a! tri/iai!, enBuanto o 1undo ne0e!!itado e!3era lA =ora) A!!i1, o -ilho no! en/ia ao 1undo, 0o1o o $ai o en/iara ao 1undo) A 1i!!(o ergue'!e do na!0i1ento, 1orte e re!!urrei5(o de Je!u!) O !eu na!0i1ento, 1ediante o Bual ele !e identi=i0ou a !i 1e!1o 0o1 a no!!a hu1anidade, no! 0ha1a 3ara u1a identi=i0a5(o !i1ilar e 0u!to!a 0o1 o! outro!) Sua 1orte no! le12ra Bue o !o=ri1ento @ a 0ha/e do 0re!0i1ento da igreFa, /i!to !er a !e1ente Bue 1orre a Bue 1ulti3li0a) E a !ua re!!urrei5(o lhe deu o !enhorio uni/er!al Bue o 0a3a0itou tanto 3ara rei/indi0ar Bue toda a autoridade agora @ !ua 0o1o 3ara en/iar a !ua igreFa a =i1 de =a:er di!03ulo! da! na5Ce!)18 E1 teoria 0onhe0e1o! 1uito 2e1 o 3rin03io 3arado+al de Bue o !o=ri1ento @ o 0a1inho da glGria, a 1orte o 0a1inho da /ida e a =raBue:a o !egredo do 3oder) -oi a!!i1 3ara Je!u! e ainda o @ 3ara o! !eu! !eguidore! hoFe) Reluta1o! e1 a3li0ar o 3rin03io N 1i!!(o, 0o1o a 92lia o =a:) >a i1age1 o2!0ura do !er/o !o=redor de I!aa!, o !o=ri1ento de/ia !er a 0ondi5(o do !eu H+ito e1 le/ar lu: e Fu!ti5a N! na5Ce!) o1o e!0re/eu Dougla! Pe2!ter* J1i!!(o, 0edo ou tarde, le/a N 3ai+(o) >a! 0ategoria! 22li0a!) ) ) o !er/o de/e !o=rer) ) ) ada =or1a de 1i!!(o le/a N 1e!1a =or1a de 0ru:) A 3rG3ria 1i!!(o @ 0ru0i=or1e) SG 3ode1o! entender a 1i!!(o e1 ter1o! da 0ru:) ) )J 19 E!!a /i!(o 22li0a do !er/i5o !o=redor te1 !ido grande1ente e0li3!ada e1 no!!o! dia! 3elo Je/angelho da 3ro!3eridadeJ n(o 22li0o 6o Bual garante H+ito 3e!!oal7 e 3ela! no5Ce! triun=ali!ta! de 1i!!(o 6a! Buai! e13rega1 1etA=ora! 1ilitare! Bue n(o !e en0ai+a1 2e1 na i1age1 hu1ilde do !er/o !o=redor7) E1 0ontra!te, $aulo ou!ou e!' 0re/er ao! 0orntio!* Jde 1odo Bue e1 nG! o3era a 1orteL 1a! e1 /G!, a /idaJ 6" orntio! ?*1"7) A 0ru: Fa: no 3rG3rio 0ora5(o da 1i!!(o) $ara o 1i!!ionArio tran!0ultural ela 3ode !igni=i0ar !a0ri=0io! indi/iduai! e =a1iliare! 0u!to!o!, renn0ia da !eguran5a =inan0eira e 3ro1o5(o 3ro=i!!ional, !olidariedade 0o1 o! 3o2re! e ne0e!!itado!, arre3endi1ento do orgulho e 3re0on0eito de !u3o!ta !u3erioridade 0ultural, e 1od@!tia 6e N! /e:e! =ru!tra5(o7 de !er/ir de2ai+o da lideran5a na0ional) ada u1a de!!a! 0oi!a! 3ode !er u1 ti3o de 1orte, 1a! @ u1a 1orte Bue tra: /ida a outro!) E1 toda e/angeli:a5(o hA ta12@1 u1a 3onte 0ultural a !er atra/e!!ada) E!ta !e torna G2/ia Buando o 3o/o 0ri!t(o /ai 0o1o 1en!ageiro do e/angelho de u1 3a! ou de u1 0ontinente a outro) Ma! 1e!1o 3er1ane0endo e1 !ua 3rG3ria terra, o! 0ri!t(o! e o! n(o 0ri!t(o! 1uita! /e:e! e!t(o larga1ente !e3arado! un! do! outro! 3or 0au!a de !u20ultura! !o0iai!, e!tilo! de /ida, /alore! di=erente!, 0ren5a! e 3adrCe! 1orai!) So1ente a en0arna5(o 3ode 0o2rir e!!a! di/i!Ce!, 3oi! en0arnar !igni=i0a entrar no 1undo da! outra! 3e!!oa!, no 1undo do !eu 3en!a1ento e no 1undo de !ua aliena5(o, !olid(o e dor) Al@1 do 1ai!, a en0arna5(o le/a N 0ru:) Je!u! 3ri1eiro to1ou a no!!a 0arne, e a !eguir le/ou o no!!o 3e0ado) E1 0o13ara5(o 0o1 e!!a 3ro=unde:a de 3enetra5(o e1 no!!o 1undo a =i1 de no! al0an5ar, no!!a! 3eBuena! tentati/a! de atingir a! 3e!!oa! 3are0e1 a1adora! e !u3er=i0iai!) A 0ru: no! 0ha1a 3ara u1 ti3o de e/angeli:a5(o 1uito 1ai! radi0al e 0u!to!o do Bue a 1aioria da! igreFa! te1 0o1e5ado a e+a1inar, 1uito 1eno! a e+3eri1entar) A 0ru: ta12@1 no! 0ha1a 3ara a a5(o !o0ial, 3orBue no! 0on/o0a a i1itar1o! a ri!to* >i!to 0onhe0e1o! o a1or, e1 Bue ri!to deu a !ua /ida 3or nG!L e de/e1o! dar a no!!a /ida 3elo! ir1(o!) Ora, aBuele Bue 3o!!ui re0ur!o! de!te 1undo e /ir a !eu ir1(o 3ade0er ne0e!!idade e =e0har'lhe o !eu 0ora5(o, 0o1o 3ode 3er1ane0er nele o a1or de Deu!Q -ilhinho!, n(o a1e1o! de 3ala/ra, ne1 de lngua, 1a! de =ato e de /erdade 61 Jo(o %*16'187)
16"

De a0ordo 0o1 o en!ino de Jo(o na 3a!!age1 a0i1a, o a1or @, e1 e!!Hn0ia, autodoa5(o) E u1a /e: Bue no!!o 2e1 1ai! /alio!o @ no!!a /ida, o 1aior a1or @ /i!to e1 dA'la 3elo! outro!) A!!i1 0o1o a e!!Hn0ia do Gdio @ o a!!a!!nio 60o1o a0onte0eu 0o1 ai17, da 1e!1a =or1a a e!!Hn0ia do a1or @ o auto'!a0ri=0io 60o1o a0onte0eu 0o1 ri!to7) A!!a!!nio @ a retirada da /ida de outra 3e!!oaL auto'!a0ri=0io @ dar a !ua 3rG3ria /ida) Deu! =a: 1ai!, 0ontudo, Bue no! a3re!entar u1 e+0elente e!3etA0ulo do !eu a1or na 0ru:L ele 0olo0a o !eu a1or e1 no!!o nti1o) o1 o a1or de Deu!, tanto re/elado e1 nG!, Buanto ha2itando e1 nG!, te1o! o in0enti/o du3lo e ine!0a3A/el de dar'no! a nG! 1e!1o! ao! outro! e1 a1or) Al@1 do 1ai!, Jo(o torna 0laro Bue dar a no!!a /ida 3elo! outro!, e12ora !eFa a =or1a de autodoa5(o !u3re1a, n(o @ a !ua ni0a e+3re!!(o) Se algu1 de nG! te1 algo e /H outra 3e!!oa Bue dele ne0e!!ita e =alha e1 rela0ionar o Bue te1 ao Bue /H e1 ter1o! de a5(o 3rAti0a, e!!a 3e!!oa n(o 3ode di:er Bue 3o!!ui o a1or de Deu!) A!!i1, o a1or ali1enta o! =a1into!, a2riga o! de!a13arado!, aFuda o! de!titudo!, o=ere0e 0o13anhia ao! !olitArio!, 0on=orta o! tri!te!, 0ontanto !e13re Bue e!!a! dAdi/a! !eFa1 3ro/a da doa5(o do !er) $oi! @ 3o!!/el doar ali1ento, dinheiro, te13o e energia e, 0ontudo, de algu1 1odo, reter'!e a !i 1e!1o) Ma! ri!to deu'!e a !i 1e!1o) E12ora ri0o, ele !e tornou 3o2re, a =i1 de no! =a:er ri0o!) onhe0e1o! a gra5a de ri!to, e!0re/e $aulo, e de/e1o! i1itA'la) A genero!idade @ indi!3en!A/el ao! !eguidore! de ri!to) Rou/e u1a Bua!e Bue e+tra/ag8n0ia a0er0a do a1or de ri!to na 0ru:L ela de!a=ia a =rialdade 0al0uli!ta do no!!o a1or) ontudo, 0o1o te1o! re3etida1ente notado 3or todo e!te li/ro, a 0ru: @ u1a re/ela5(o da Fu!ti5a di/ina 0o1o ta12@1 do !eu a1or) D 3or i!!o Bue a 0o1unidade da 0ru: de/ia !e intere!!ar 3ela Fu!ti5a !o0ial 0o1o ta12@1 3ela =ilantro3ia a1oro!a) Ja1ai! @ !u=i0iente ter 3ena da! /ti1a! da inFu!ti5a, !e nada =i:er1o! a =i1 de 1udar a !itua5(o inFu!ta) O! 2on! !a1aritano! !er(o ne0e!!Ario! 3ara !o0orrer o! Bue !(o a!!altado! e ata0ado!L 0ontudo, !eria ainda 1uito 1elhor Bue li13A!!e1o! de a!!altante! a e!trada Bue de!0e de Jeru!al@1 3ara Jeri0o) A =ilantro3ia 0ri!t( e1 ter1o! de al/io e aFuda @ ne0e!!Aria, 1a! o de!en/ol/i1ento a longo 3ra:o @ 1elhor, e n(o 3ode1o! =ugir de no!!a re!3on!a2ilidade 3olti0a de 3artilhar da 1udan5a de e!tru tura! Bue ini2e1 o de!en/ol/i1ento) O! 0ri!t(o! n(o 3ode1 /er 0o1 eBuani1idade a! inFu!ti5a! Bue e!traga1 o 1undo de Deu! e re2ai+a1 a! !ua! 0riatura!) A inFu!ti5a de/e =erir o Deu! 0uFa Fu!ti5a !e e+3X! de 1odo t(o 2rilhante na 0ru:L de/e =erir ta12@1 o 3o/o de Deu!) A! inFu!ti5a! 0onte13or8nea! !e a3re!enta1 !o2 1uita! =or1a!) S(o interna0ionai! 6in/a!(o e ane+a5(o de territGrio! e!trangeiro!7, 3olti0a! 6!u2Fuga5(o de 1inoria!7, legai! 60a!tigo de 0idad(o! n(o Fulgado! e n(o !enten0iado!7, ra0iai! 6di!0ri1ina5(o hu1ilhante N 2a!e de ra5a ou de 0or7, e0onX1i0a! 6toler8n0ia de de!igualdade a2Feta norte'!ul e o! trau1a! do de!e13rego e da 3o2re:a7, !e+uai! 6o3re!!(o da! 1ulhere!7, edu0a0ionai! 6nega5(o de o3ortunidade igual 3ara todo!7 ou religio!a! 6=ra0a!!o e1 le/ar o e/angelho a toda! a! na5Ce!7) O a1or e a Fu!ti5a une1'!e 3ara !e o3ore1 a toda! e!!a! !itua5Ce!) Se a1ar1o! a! 3e!!oa!, tere1o! intere!!e 3or 0on!eguir o! !eu! direito! 2A!i0o! de !ere! hu1ano!, o Bue ta12@1 @ a 3reo0u3a5(o da Fu!ti5a) A 0o1unidade da 0ru: Bue /erdadeira1ente a2!or/eu a !ua 1en!age1, !e13re !erA 1oti/ada a agir 1ediante a! e+igHn0ia! da Fu!ti5a e do a1or) o1o e+e13lo da 1aneira 3ela Bual a 0o1unidade 0ri!t( 3ode !er grande1ente in0enti/ada 3ela 0ru:, go!taria de 1en0ionar o! Ir1(o! MorA/io!, !o0iedade =undada 3elo 0onde >iIolau! /on ^in:endor= 61,##'1,6#7) E1 1,"" ele a0olheu algun! re=ugiado! 0ri!t(o! 3ieti!ta! oriundo! da MorA/ia e da 9oH1ia e1 !ua 3ro3riedade na Sa+Xnia, onde o! aFudou a =or1ar u1a 0o1unidade 0ri!t( 0o1 o no1e de JRerrnhutJ) A Hn=a!e do! 1orA/io! era !o2re o ri!tiani!1o 0o1o religi(o da 0ru: e do 0ora5(o) De=inia1 o 0ri!t(o 0o1o algu@1 Bue te1 Ju1a a1i:ade in!e3arA/el 0o1 o ordeiro, o ordeiro Bue =oi 1ortoJL"# o 2ra!(o dele! tra: a in!0ri5(o e1 lati1 Bue d:* J>o!!o
16%

ordeiro /en0euL !iga1o'loJ, e o e12le1a do! !eu! 2ar0o! era de u1 0ordeiro 0o1 u1a 2andeira nu1 0a13o 0or de !angue) Ele! !e intere!!a/a1 3ro=unda1ente 3ela unidade 0ri!t( e 0ria1 Bue o ordeiro !eria o !eu =unda1ento, /i!to Bue todo! o! Bue J!e a3ega1 a Je!u! 0o1o o ordeiro de Deu!J !(o u1) De =ato, o 3rG3rio ^in:endor= de0larou Bue Jo ordeiro Bue =oi 1ortoJ era de!de o 3rin03io o =unda1ento !o2re o Bual a !ua igreFa =ora 0on!truda) $ri1eiro, 0erta1ente era1 u1a 0o1unidade de 0ele2ra5(o) Era1 grande! 0antore!, e o en=oBue de !ua adora5(o e1 Rerrnhut era o ri!to 0ru0i=i0ado) >(o re!ta d/ida de Bue !e 3reo0u3a/a1 de1ai! 0o1 a! 0haga! e 0o1 o !angue de Je!u!) Ao 1e!1o te13o, Fa1ai! !e e!Bue0ia1 da re!!urrei5(o) V! /e:e! era1 0ha1ado! de Jo 3o/o da 3A!0oaJ, 3orBue era o ordeiro re!!urreto a Bue1 ele! adora/a1) Tuanto N auto0o13reen!(o, !eu ti3o e!3e0ial de 3ieti!1o 3are0e tH'lo! 0a3a0itado a en=rentar a !i 1e!1o!) A Hn=a!e Bue da/a1 N 0ru: le/ou'o! N hu1ildade e 3enitHn0ia genuna!) Ma! ta12@1 lhe! deu u1a =orte !eguran5a da !al/a5(o e u1a tranBSila 0on=ian5a e1 Deu!) JSo1o! o 3o/o =eli: do Sal/adorJ, di!!e ^in:endor=) -oi, de/era!, o !eu F2ilo e 0orage1, Buando !e en0ontrara1 =a0e a =a0e 0o1 a 1orte enBuanto !eu na/io !o5o2ra/a e1 1eio a u1a te13e!tade no o0eano Atl8nti0o, o =ator Bue le/ou Jo(o Pe!leE N 0on/i05(o do 3e0ado e !e tornou u1 i13ortante elo na 0adeia Bue o 0ondu:iu N 0on/er!(o) Ma! o! 1orA/io! !(o 1ai! 2e1 0onhe0ido! 0o1o u1 1o/i1ento 1i!!ionArio) Tuando ainda e1 idade e!0olar, ^in:endor= =undou a JOrde1 do Or(o da Mo!tardaJ, e Fa1ai! 3erdeu o !eu :elo 1i!!ionArio) Re3ito, =oi a 0ru: Bue o e!ti1ulou e a !eu! !eguidore! a e!!a e+3re!!(o de a1or autodoador) Entre o! ano! de 1,%" e 1,%6 =undara1'!e 1i!!Ce! 1orA/ia! no ari2e, na Oroenl8ndia, e1 4a3l8ndia, na A1@ri0a do >orte e na A1@ri0a do Sul, e na W=ri0a do Sul, enBuanto Bue 1ai! tarde dera1 in0io ao tra2alho 1i!!ionArio e1 4a2rador, entre o! a2orgine! au!traliano! e na =ronteira do Ti2ete) O! 3ag(o! !a2e1 Bue hA u1 Deu!, en!ina/a ^in:endor=, 1a! ne0e!!ita1 0onhe0er o Sal/ador Bue 1orreu 3or ele!) J onte'lhe! a0er0a do ordeiro de Deu!J, in!ta/a ele, Jat@ Bue /o0H FA n(o lhe! 3o!!a 0ontar nada 1ai!J) E!!a Hn=a!e !audA/el N 0ru: !urgiu grande1ente de !ua 3rG3ria e+3eriHn0ia de 0on/er!(o) En/iado 0o1 a idade de 19 ano! 3ara /i!itar a! 0a3itai! da Euro3a, a =i1 de 0o13letar !ua edu0a5(o =or1al, 0erto dia ele !e a0hou na galeria de arte de DS!!eldor=) De 3@, e1 =rente do Buadro Ecce *omo de Do1eni0o, o Bual retrata a ri!to u!ando a 0oroa de e!3inho!, e 0uFa in!0ri5(o lH'!e* JTudo i!to =i: 3or tiL Bue =a:e tu 3or 1i1QJ ^in:endor= re0e2eu 3ro=unda 0on/i05(o e de!a=io) J>e!!a 1e!1a horaJ, e!0re/e A) J) 4e.i!, Jo Fo/e1 onde 3ediu Bue o ri!to 0ru0i=i0ado o le/a!!e N K0o1unh(o do! !eu! !o=ri1ento!K e a2ri!!e u1a /ida de !er/i5o 3ara eleJ) Ele Fa1ai! renegou e!!e 0o13ro1i!!o) Ele e a !ua 0o1unidade tinha1 intere!!e a3ai+onado 3ela Jentroni:a5(o do ordeiro de Deu!J)

12 Amando a /ossos 0nimi1os


Vi/er !o2 a 0ru:J !igni=i0a Bue todo! o! a!3e0to! da /ida da 0o1unidade 0ri!t( !(o 1oldado! e 0olorido! 3or ela) A 0ru: n(o !o1ente in/o0a a no!!a adora5(o 6de 1odo Bue de!=ruta1o! u1a 0ele2ra5(o 0ontnua e eu0ar!ti0a7, e no! 0a3a0ita a de!en/ol/er u1a auto'e!ti1a eBuili2rada 6de 1odo Bue a3rende1o! tanto a 0o13reender a nG! 1e!1o! 0o1o a dar de nG! 1e!1o!7, 1a! ela ta12@1 dirige a no!!a 0onduta e1 rela5(o 0o1 o! outro!, in0luindo'!e o! no!!o! ini1igo!) De/e1o! !er Ji1itadore! de Deu!, 0o1o =ilho! a1ado!J, e andar Je1 a1or, 0o1o ta12@1 ri!toJ no! a1ou Je !e entregou a !i 1e!1o 3or nG!J 6E=@!io! &*1'"7) Mai! do Bue i!!o, de/e1o! e+i2ir e1 no!!o! rela0iona1ento! a 0o12ina5(o de a1or e Fu!ti5a Bue 0ara0teri:ou a !a2edoria de Deu! na 0ru:)
16?

A reconcilia!"o e a disciplina Ma!, 0o1o, na 3rAti0a, de/e1o! 0o12inar a1or e Fu!ti5a, 1i!eri0Grdia e !e/eridade, e a!!i1 andar1o! no 0a1inho da 0ru:, 0o1 =reBSHn0ia @ di=0il !a2er e 1ai! di=0il ainda =a:er) To1e1o! a Jre0on0ilia5(oJ ou o J=a:er a 3a:J 0o1o e+e13lo) O! 0ri!t(o! !(o 0ha' 1ado! 3ara !er J3a0i=i0adore!J 6Mateu! &*97 e 2u!0ar a 3a: e e13enhar'!e 3or al0an5A'la 61 $edro %*117) Ao 1e!1o te13o, re0onhe0e'!e Bue o =a:er a 3a: Fa1ai! 3ode !er u1a ati/idade uni0a1ente unilateral) A in!tru5(o* JTende 3a: 0o1 todo! o! ho1en!J @ Buali' =i0ada 0o1 dua! 0ondi5Ce! J!e 3o!!/elJ, e JBuanto de3ender de /G!J 6Ro1ano! 1"*187) O Bue de/e1o! =a:er, 3oi!, Buando @ i13o!!/el /i/er e1 3a: 0o1 algu@1 3orBue e!!a 3e!!oa n(o e!tA di!3o!ta a /i/er e1 3a: 0ono!0oQ O lugar onde de/e1o! 0o1e5ar a no!!a re!3o!ta @ na 2e1'a/enturan5a FA 0itada) $oi! a, ao di:er Bue o! 3a0i=i0adore! !(o J2e1'a/enturado!J, Je!u! a0re!0entou Bue J!er(o 0ha1ado! =ilho! de Deu!J) 1 Ele de/e ter Buerido di:er Bue o =a:er a 3a: @ u1a ati/idade t(o 0ara0teri!ti0a1ente di/ina Bue, aBuele! Bue nela !e e13enha1, atra/@! dela re/ela1 !ua identidade e de1on!tra1 !ua autenti0idade 0o1o =ilho! de Deu!) $or@1, !e Bui!er1o! Bue o no!!o =a:er a 3a: !eFa 1odelado !egundo o de no!!o $ai 0ele!tial, 0on0luire1o! i1ediata1ente Bue @ algo 2e1 di=erente de a3a:igua1ento) $oi! a 3a: Bue Deu! 0on0ede, Fa1ai! @ u1a 3a: 2arata, 1a! !e13re 0u!to!a) Ele @, de =ato, o 3a0i=i0ador 3ree1inente do 1undo, 1a! Buando de0idiu re0on0iliar'!e 0ono!0o, !eu! Jini1igo!J, Bue ha/a1o! re2elado 0ontra ele, J=e: a 3a:J atra/@! do !angue da 0ru: de ri!to 6 olo!!en!e! 1*"#7) A re0on0ilia5(o dele 0ono!0o, de nG! 0o1 ele 1e!1o, e de Fudeu!, gentio! e outro! gru3o! ho!ti! un! 0o1 o! outro!, 0u!tou'lhe nada 1eno! do Bue a doloro!a /ergonha da 0ru:) >(o te1o! o direito de e!3erar, 3ortanto, Bue no!!o e13enho na o2ra da re0on0ilia5(o n(o no! 0u!te nada, Buer no!!a 3arti0i3a5(o na di!3uta !eFa 0o1o o 3artido o=en!or ou 0o1o o o=endido, Buer 0o1o u1 ter0eiro 3artido an!io!o a Bue ini1igo! /olte1 a !er a1igo! no/a1ente) Tue =or1a 3ode to1ar e!!e 0u!toQ o1 =reBSHn0ia, 0o1e5arA 0o1 o ou/ir 3a0iente e doloro!o a a12o! o! lado!, a ten!(o do te!te1unhar a1argura! e re0ri1ina5Ce!, a luta 3or 0o13reender 0ada 3o!i5(o, e o e!=or5o de entender a! in0o13reen!Ce! Bue 0au!ara1 a ru3tura da 0o1uni0a5(o) O ou/ir hone!to 3ode re/elar =alta! n(o !u!3eitada!, a! Buai!, 3or !ua /e:, 3re0i!ar(o !er ad1itida!, !e1 lan5ar 1(o de !u2ter=gio! 3ara 3re!er/ar a! a3arHn0ia!) Se a 0ul3a =or no!!a, ha/erA a hu1ilha5(o do 3edido de de!0ul3a!, a hu1ilha5(o 1ai! 3ro=unda de =a:er re!titui5(o onde =or 3o!!/el, e a hu1ilha5(o 1ai! 3ro=unda de toda! Bue @ 0on=e!!ar Bue a! =erida! Bue 0au!a1o! le/ar(o te13o 3ara !arar e n(o 3ode1 !er =a0il1ente e!Bue0ida!) Se, 3or outro lado, n(o =o1o! nG! Bue1 0au!a1o! o 1al, ent(o tal/e: tenha1o! de !u3ortar o e12ara5o de re3ro/ar ou re3reender a outra 3e!!oa, arri!0ando, a!!i1, 3erder a !ua a1i:ade) E12ora o! !eguidore! de Je!u! Fa1ai! tenha1 o direito de re0u!ar 3erd(o, 1uito 1eno! =a:er /ingan5a, n(o no! @ 3er1itido 2aratear o 3erd(o, o=ere0endo'o 3re1atura1ente onde n(o hou/er arre3endi1ento) JSe teu ir1(o 3e0ar 0ontra tiJ, di!!e Je!u!, Jre3reende'oJ, e !G ent(o J!e ele !e arre3ender, 3erdoa'lheJ 64u0a! 1,*%7) O in0enti/o N 3a0i=i0a5(o @ o a1or, 1a! ele !e degenera e1 a3a:igua1ento !e13re Bue a Fu!ti5a @ ignorada) $erdoar e 3edir 3erd(o !(o doi! e+er00io! 0u!to!o!) Toda 3a0i=i0a5(o 0ri!t( autHnti0a e+i2e o a1or e a Fu!ti5a < e, 3ortanto, a dor < da 0ru:) Voltando'no! do! rela0iona1ento! !o0iai! e1 geral 3ara a /ida =a1iliar e1 3arti0ular, o! 3ai! 0ri!t(o! h(o de Buerer Bue !ua atitude 3ara 0o1 o! =ilho! !eFa 1ar0ada 3ela 0ru:) O a1or @ a at1o!=era indi!3en!A/el na Bual o! =ilho! 0re!0e1 3ara a 1aturidade e1o0ional ontudo, e!!e n(o @ o a1or 1ole e !e1 3rin03io!, Bue e!traga a! 0rian5a!, 1a! o Ja1or !antoJ Bue 3ro0ura o !eu 2e1'e!tar 1aior, n(o i13ortando o 0u!to) De/era!, /i!to Bue o 3rG3rio 0on0eito de 3aternidade hu1ana 3ro/@1 da eterna 3aternidade di/ina 6E=@!io! %*1?'1&7, o! 3ai! 0ri!t(o! h(o de natural1ente 1odelar o !eu a1or no de
16&

Deu!) on!eBSente1ente, o /erdadeiro a1or 3aterno n(o eli1ina a di!0i3lina, /i!to Bue Jo Senhor 0orrige a Bue1 a1aJ) De =ato, @ Buando Deu! no! 0orrige Bue ele no! trata 0o1o =ilho!) A =alta de 0orre5(o da 3arte de Deu! 3oderia 1o!trar Bue !o1o! !eu! =ilho! ilegti1o! e n(o !eu! =ilho! autHnti0o! 6Re2reu! 1"*&'87) O a1or genuno ta12@1 !e enrai/e0e, !endo ho!til a tudo o Bue, no! =ilho!, !e o3Ce ao !eu 2e1 1aior) A Fu!ti5a !e1 a 1i!eri0Grdia @ 3or de1ai! !e/era, e a 1i!eri0Grdia !e1 a Fu!ti5a @ 3or de1ai! leniente) Al@1 do 1ai!, o! =ilho! !a2e1 di!!o auto1ati0a1ente) $o!' !ue1 u1 !entido inato de a12a! a! 0oi!a!) Se =i:era1 algo Bue !a2e1 !er errado, ta12@1 !a2e1 Bue 1ere0e1 a 3uni5(o, e tanto de!eFa1 Buanto e!3era1 re0e2H'la) Sa2e1 ta12@1 de i1ediato !e o 0a!tigo e!tA !endo o=ere0ido !e1 a1or ou 0ontraria1ente N Fu!ti5a) O! doi! 0la1ore! 1ai! 3ungente! de u1 =ilho !(o* J>ingu@1 1e a1aJ e* J>(o @ Fu!toJ) O !entido de a1or e Fu!ti5a do! =ilho! /e1 de Deu!, Bue o! =e: N !ua i1age1, e Bue !e re/elou 0o1o a1or !anto na 0ru:) O 3rin03io Bue !e a3li0a N =a1lia, a3li0a'!e ta12@1 N =a1lia da igreFa) A12o! o! ti3o! de =a1lia 3re0i!a1 de di!0i3lina, e 3ela 1e!1a ra:(o) Entretanto, hoFe @ rara a di!0i3lina na igreFa, e onde ela @ e+er0ida, 1uita! /e:e! @ ina2il1ente ad1ini!trada) A! igreFa! tH1 a tendHn0ia de o!0ilar entre a !e/eridade e+tre1a, Bue e+0o1unga o! 1e12ro! 3ela! o=en!a! 1ai! tri/iai!, e a =rou+id(o e+tre1a, Bue Fa1ai! ne1 1e!1o ad1oe!ta o! o=en!ore!) O >o/o Te!ta1ento, 3or@1, o=ere0e in!tru5Ce! 0lara! a0er0a da di!0i3lina, 3or u1 lado !ua ne0e!!idade 3or 0au!a da !antidade da igreFa, e 3or outro, !eu 3ro3G!ito 0on!truti/o, a !a2er, !e 3o!!/el, ganhar e re!taurar o 1e12ro o=en!or) O 3rG3rio Je!u! tornou 2e1 0laro Bue o o2Feti/o da di!0i3lina n(o era hu1ilhar, 1uito 1eno! alienar a 3e!!oa en/ol/idaL ante!, ganhA'la de no/o) Ele deter1inou u1 3ro0edi1ento Bue !e de!en/ol/eria atra/@! de =a!e!) A 3ri1eira =a!e @ u1a 0on=ronta5(o 3e!!oal 0o1 o o=en!or, Jentre ti e ele !GJ, durante a Bual, !e ele o ou/ir, !erA ganho) Se ele !e re0u!ar a ou/ir, na !egunda =a!e de/e1'!e le/ar /Aria! outra! 3e!!oa! a =i1 de e!ta2ele0er a re3reen!(o) Se ele ainda !e re0u!ar a ou/ir, de/e'!e le/ar o 0a!o N igreFa, 3ara Bue ele 3o!!a ter u1a ter0eira o3ortunidade de !e arre3ender) Se ele ainda o2!tinada1ente !e re0u!ar a ou/ir, !o1ente ent(o de/e !er e+0o1ungado 6Mateu! 18*1&'1,7) O en!ino de $aulo era 3are0ido 0o1 o de Je!u!) O 1e12ro da igreFa a3anhado e1 3e0ado de/e !er re!taurado e1 e!3rito de 2randura e hu1ildadeL i!!o !eria u1 e+e13lo de le/ar o! =ardo! un! do! outro! e a!!i1 0u13rir a lei do a1or de ri!to 6OAlata! 6*1'"7) Me!1o a entrega a SatanA!, 1ediante a Bual 3re!u1i/el1ente $aulo !e re=eria N e+0o1unh(o de u1 =lagrante o=en!or, tinha u1 3ro3G!ito 3o!iti/o, a =i1 de Jn(o 1ai! 2la!=e1are1J 61 Ti1Gteo 1*"#7, ou 3elo 1eno! a =i1 de Bue Jo e!3rito !eFa !al/o no dia do SenhorJ 61 orntio! &*&7) A!!i1 toda a5(o di!0i3linar de/e e+i2ir o a1or e a Fu!ti5a da 0ru:) Mai! de!0on0ertante do Bue e!!e! e+e13lo! e+trado! da /ida de indi/duo!, da =a1lia e da igreFa @ a ad1ini!tra5(o da Fu!ti5a 3elo e!tado) $ode a re/ela5(o de Deu! na 0ru: !er a3li0ada ta12@1 a e!ta AreaQ Mai! 3arti0ular1ente, 3ode o e!tado u!ar =or5a, ou !eria ela in0o13at/el 0o1 a 0ru:Q E 0laro Bue a 0ru: e1 !i =oi u1 ato 0on!30uo de /iolHn0ia 3ela! autoridade!, en/ol/endo u1a /iola5(o =lagrante da Fu!ti5a e u1a e+e0u5(o 2rutal) ontudo, =oi igual1ente u1 ato 0on!30uo de n(o /iolHn0ia da 3arte de Je!u!, Bue !e 3er1itiu !er inFu!ta1ente 0ondenado, torturado e e+e0utado !e1 re!i!tir, 1uito 1eno! retaliar) Al@1 do 1ai!, o >o/o Te!ta1ento a3re!enta o 0o13orta1ento dele 0o1o o 1odelo do no!!o* JSe, entretanto, Buando 3rati0ai! o 2e1, !oi! igual1ente a=ligido! e o !u3ortai! 0o1 3a0iHn0ia, i!to @ grato a Deu!) $orBuanto 3ara i!to 1e!1o =o!te! 0ha1ado!, 3oi! Bue ta12@1 ri!to !o=reu e1 /o!!o lugar, dei+ando'/o! e+e13lo 3ara !eguirde! o! !eu! 3a!!o!J 61 $edro "*"#'"17) Entretanto, e!!e te+to 3ro/o0a 1uita! Bue!tCe!) SerA Bue a 0ru: no! !u21ete a u1a a0eita5(o n(o /iolenta de toda /iolHn0iaQ In/alida ela o 3ro0e!!o de Fu!ti5a 0ri1inal e a a!!i1 0ha1ada Jguerra =riaJQ $ro2e a 0ru:
166

o u!o de todo ti3o de =or5a, de 1odo Bue o! 3o!to! de !oldado, 3oli0ial, 1agi!trado ou 0ar0ereiro !eria1 in0o13at/ei! 0o1 o 0ri!t(oQ Atitudes crist"s para com o mal A 1elhor 1aneira de 3ro0urar re!3o!ta! a e!!a! 3ergunta! @ e+a1inar 0o1 todo o 0uidado o! 0a3tulo! do:e e tre:e da 0arta de $aulo ao! Ro1ano!) S(o 3arte do a3elo Bue o a3G!tolo =a: 3ara Bue !eu! leitore! 0ri!t(o! reaFa1 0orreta1ente N! J1i!eri0Grdia! de Deu!J) Durante on:e 0a3tulo! ele re/elou a 1i!eri0Grdia de Deu! tanto e1 entregar o !eu -ilho 3ara 1orrer 3or nG! 0o1o e1 no! 0on0eder a 3lena !al/a5(o Bue ele, de!!e 1odo, o2te/e 3ara nG!) Tual de/e !er a no!!a re!3o!ta N 1i!eri0Grdia di/inaQ De/e1o! 617 a3re!entar o! no!!o! 0or3o! a 6eus 3or !a0ri=0io /i/o, e 0o1 1ente! reno/ada! di!0ernir e =a:er a !ua /ontade 61"*1'"7L 6"7 3en!ar de n#s mesmos 0o1 Fu:o !G2rio, ne1 /angloriando'no! de nG! 1e!1o!, ne1 de!3re':ando'no! a nG! 1e!1o! 6/) %7L 6%7 a1ar uns aos outros. u!ando no!!o! don! a =i1 de !er/ir un! ao! outro!, e /i/er e1 har1onia e hu1ildade 6//) ?'1%, 1&'167L e 6?7 de/e1o! a2en5oar o! Bue no! 3er!egue1 e =a:er o 2e1 a no!!o! inimi"os 6//) 1?, 1,'"17) $or outra! 3ala/ra!, Buando a! 1i!eri0Grdia! de Deu! no! a3anha1, todo! o! no!!o! rela0iona1ento! !(o radi0al1ente tran!=or1ado!* o2ede0e1o! a Deu!, 0o13reende1o! a nG! 1e!1o!, a1a1o! un! ao! outro! e !er/i1o! a no!!o! ini1igo!) D 3elo Buarto rela0iona1ento a3re!entado a0i1a Bue no! intere!!a1o! agora) A o3o!i5(o do! in0r@dulo! e!tA !u2entendida) A 3edra de tro3e5o da 0ru: 6Bue o=ere0e !al/a5(o 0o1o u1 do1 li/re e n(o 1ere0ido7, o a1or e a 3ure:a de Je!u! 6Bue en/ergonha1 o ego!1o hu1ano7, o! 1anda1ento! 3rioritArio! de a1ar a Deu! e ao 3rG+i1o 6Bue n(o dei+a1 lugar 3ara o a1or 3rG3rio7 e o 0ha1ado a to1ar a no!!a 0ru: 6Bue @ 3or de1ai! a1ea5ador7 < e!!a! 0oi!a! de!3erta1 o3o!i5(o a nG! 3orBue de!3erta1 o3o!i5(o ao Senhor e ao !eu e/angelho) D e!!e, 3oi!, o 3ano de =undo de no!!o e!tudo do 0a3tulo 1" de Ro1ano!) RA 3e!!oa! Bue no! J3er!egue1J 6/) 1?7, Bue no! =a:e1 J1alJ 6/) 1,7, Bue at@ 3ode1 !er de!0rita! 0o1o no!!o! Jini1igo!J 6/) "#7) Tual de/e !er no!!a rea5(o 3ara 0o1 no!!o! 3er!eguidore! e no!!o! ini1igo!Q O Bue reBuere1 de nG! a! 1i!eri0Grdia! de Deu!Q o1o de/e a 0ru:, e1 Bue a 1i!eri0Grdia de Deu! 2rilha no !eu a3ogeu, in=luen0iar a no!!a 0ondutaQ De e!3e0ial in!tru5(o, no !e' guinte tre0ho de Ro1ano! 1" e 1%, !(o a! Buatro re=erHn0ia! Bue $aulo =a: ao 2e1 e ao 1al* O a1or !eFa !e1 hi3o0ri!ia) Dete!tai o 1al, a3egando'/o! ao 2e1) ) ) A2en5oai ao! Bue /o! 3er!egue1, a2en5oai, e n(o a1aldi5oei!) Alegrai'/o! 0o1 o! Bue !e alegra1, e 0horai 0o1 o! Bue 0hora1) Tende o 1e!1o !enti1ento un! 3ara 0o1 o! outro!L e1 lugar de !erde! orgulho!o!, 0onde!0endei 0o1 o Bue @ hu1ildeL n(o !eFai! !A2io! ao! /o!!o! 3rG3rio! olho!) >(o tornei! a ningu@1 1al 3or 1alL e!=or5ai' /o! 3or =a:er o 2e1 3erante todo! o! ho1en!L !e 3o!!/el, Buanto de3ender de /G!, tende 3a: 0o1 todo! o! ho1en!L n(o /o! /inguei! a /G! 1e!1o!, a1ado!, 1a! dai lugar N iraL 3orBue e!tA e!0rito* A 1i1 1e 3erten0e a /ingan5aL eu retri2uirei, di: o Senhor) $elo 0ontrArio, !e o teu ini1igo ti/er =o1e, dA'lhe de 0o1erL !e ti/er !ede, dA'lhe de 2e2erL 3orBue, =a:endo i!to, a1ontoarA! 2ra!a! /i/a! !o2re a !ua 0a2e5a) >(o te dei+e! /en0er do 1al, 1a! /en0e o 1al 0o1 o 2e1) Todo ho1e1 e!teFa !uFeito N! autoridade! !u3eriore!L 3orBue n(o hA autoridade Bue n(o 3ro0eda de Deu!L e a! autoridade! Bue e+i!te1 =ora1 3or ele in!tituda!) De 1odo Bue aBuele Bue !e o3Ce N autoridade, re!i!te N ordena5(o de Deu!L e o! Bue re!i!te1 trar(o !o2re !i 1e!1o! 0ondena5(o) $orBue o! 1agi!trado! n(o !(o 3ara te1or Buando !e =a: o 2e1, e, !i1, Buando !e =a: o 1al) Tuere! tu n(o te1er a autoridadeQ -a:e o 2e1, e terA! lou/or delaL /i!to Bue a autoridade @ 1ini!tro de Deu! 3ara teu 2e1) Entretanto, !e =i:ere! o 1al, te1eL 3orBue n(o @ !e1 1oti/o Bue ela tra: a e!3adaL 3oi! @ 1ini!tro de Deu!, /ingador, 3ara 0a!tigar o Bue 3rati0a o 1al) D ne0e!!Ario Bue lhe e!teFai! !uFeito!, n(o !o1ente 3or 0au!a do te1or da 3u'
16,

ni5(o, 1a! ta12@1 3or de/er de 0on!0iHn0ia) $or e!!e 1oti/o ta12@1 3agai! tri2uto!* 3orBue !(o 1ini!tro! de Deu!, atendendo 0on!tante1ente a e!te !er/i5o) $agai a todo! o Bue lhe! @ de/ido* a Bue1 tri2uto, tri2utoL a Bue1 i13o!to, i13o!toL a Bue1 re!3eito, re!3eitoL a Bue1 honra, honra 6Ro1ano! 1"*9, 1?<1%*,7) E!!a 3a!!age1 te1 a a3arHn0ia de u1a 1edita5(o auto0on!0iente !o2re o te1a do 2e1 e do 1al) Ei! a! Buatro alu!Ce! do a3G!tolo a ele!* Dete!tai o 1al, a3egando'/o! ao 2e1 61"*97) >(o tornei! a ningu@1 1al 3or 1alL e!=or5ai'/o! 3or =a:er o 2e1 3erante todo! o! ho1en! 61"*1,7) >(o te dei+e! /en0er do 1al, 1a! /en0e o 1al 0o1 o 2e1 61"*"17) A autoridade @ 1ini!tro de Deu! 3ara teu 2e1) ) ) D 1ini!tro de Deu!, /ingador, 3ara 0a!tigar o Bue 3rati0a o 1al 61%*?7) E!!e! /er!0ulo! e1 3arti0ular de=ine1 Bual de/e !er no!!a atitude 3ara 0o1 o 1al) $ri1eiro, devemos odiar o ma!. JO a1or !eFa !e1 hi3o0ri!ia) Dete!tai o 1al, a3egando' /o! ao 2e1J 61"*97) E!!a Fu!ta3o!i5(o do a1or e do Gdio 3are0e i13rG3ria) >or1al1ente /e1o! e!!a! dua! 0oi!a! 0o1o 1utua1ente e+0lu!i/a!) O a1or e+3ul!a o Gdio, e o Gdio e+3ul!a o a1or) A /erdade, 3or@1, n(o @ a!!i1 t(o !i13le!) Se13re Bue o a1or @ J!e1 hi3o0ri!iaJ, @ 1oral1ente di!0ernidor) Ja1ai! =inge Bue o 1al !eFa BualBuer outra 0oi!a, ne1 o Fu!ti=i0a) O 0o13ro1eti1ento 0o1 o 1al @ in0o13at/el 0o1 o a1or) O a1or 2u!0a o 2e1 1aior do! outro! e, 3ortanto, odeia o 1al Bue o e!traga) Deu! odeia o 1al 3orBue !eu a1or @ !antoL nG! ta12@1 de/e1o! odiA'lo) Segundo, no devemos tornar a nin"u<m ma! por ma!. J>(o tornei! a ningu@1 1al 3or 1al) ) ) n(o /o! /inguei! a /G! 1e!1o!, a1ado!J 61"*1,,197) O 3o/o de Deu! e!tA total1ente 3roi2ido de =a:er /ingan5a e retalia5(o) $oi! tornar o 1al 3or 1al @ a0re!0entar u1 1al a outro) E !e odiA1o! o 1al, 0o1o 3ode1o! a0re!0entar a eleQ Ou/i1o! aBui u1 e0o 0laro do Ser1(o do Monte* J>(o re!i!tai! ao 3er/er!oJ, Je!u! di!!era) I!to @, 0o1o e!0lare0e o 0onte+to, Jn(o /o! /inguei! a /G! 1e!1o!J) E, na 0ru:, Je!u! e+e13li=i0ou 0o1 3er=ei5(o o !eu 3rG3rio en!ino, 3oi! JBuando ultraFado, n(o re/ida/a 0o1 ultraFe, Buando 1altratado n(o =a:ia a1ea5a!J 61 $edro "*"%7) $elo 0ontrArio, de/e1o! J=a:er o 2e1J 61"*1,7 e J/i/er e1 3a: 0o1 todo! o! ho1en!J 61"*187) I!to @, o 2e1, n(o 1al, e a 3a:, n(o a /iolHn0ia, de/e1 0ara0teri:ar a no!!a /ida) Ter0eiro, devemos vencer o ma!. U1a 0oi!a @ odiar o 1al e outra re0u!ar'!e a re/idA'loL 1elhor ainda @ /en0H'lo ou derrotA'lo) J>(o te dei+e! /en0er do 1al, 1a! /en0e o 1al 0o1 o 2e1J 61"*"17) $aulo indi0ou no! /er!0ulo! anteriore! o 1odo de !e =a:er i!!o, dando e0o a 1ai! 3ala/ra! do Ser1(o do Monte) Je!u! ha/ia dito* JA1ai o! /o!!o! ini1igo!, =a:ei o 2e1 ao! Bue /o! odeia1L 2endi:ei ao! Bue /o! 1aldi:e1, orai 3elo! Bue /o! 0alunia1)J" Agora $aulo e!0re/e* JA2en5oai ao! Bue /o! 3er!egue1J 61"*1?7, e J!e o teu ini1igo ti/er =o1e, dA'lhe de 0o1erJ 61"*"#7) De/e1o! de!eFar o 2e1 N! 3e!!oa!, a2en5oando'a!, e =a:er o 2e1 N! 3e!!oa!, !er/indo'a!) >a no/a 0o1unidade de Je!u! a! 1aldi5Ce! de/e1 !er !u2!tituda! 3ela! 2Hn5(o!, a 1al0ia 3ela ora5(o, e a /ingan5a 3elo !er/i5o) De =ato, a ora5(o e+tir3a a 1al0ia do 0ora5(oL o! lA2io! Bue a2en5oa1 n(o 3ode1, ao 1e!1o te13o, a1aldi5oarL a 1(o Bue e!tA o0u3ada no !er/i5o =i0a re!tringida de =a:er /ingan5a) JA1ontoar 2ra!a! /i/a! !o2re a 0a2e5aJ do ini1igo 3are0e u1 ato ina1i!to!o, in0o13at/el 0o1 o a1or 3or ele) Ma! @ u1a =igura de linguage1 Bue !igni=i0a 0au!ar u1 3ro=undo !enti1ento de /ergonha < n(o a =i1 de =erir ou hu1ilhar, 1a! a =i1 de le/A'lo ao arre3endi1ento, e a!!i1, J/en0er o 1al 0o1 o 2e1J) A trag@dia do 3agar o 1al 0o1 o 1al @ Bue, ao =a:H'lo, a0re!0enta1o! 1al ao 1al e a!!i1, aumentamos a Buantidade de 1al no 1undo) I!!o o0a!iona o Bue Martinho 4utero 0ha1ou de Ja rea5(o e1 0adeia do 1alJ, N 1edida Bue o Gdio 1ulti3li0a o Gdio e a /iolHn0ia 1ulti3li0a a /iolHn0ia Jnu1a e!3iral de!0endente de de!trui5(oJ) % A glGria de a1ar e !er/ir a no!!o! ini1igo!, entretanto, @ Bue, ao =a:H'lo, diminumos a Buantidade de 1al no 1undo) O e+e13lo !u3re1o di!!o @ a 0ru:) A di!3o!i5(o de ri!to de le/ar o
168

e!0Arnio do! ho1en! e a ira de Deu! trou+e !al/a5(o a 1ilhCe!) A 0ru: @ a ni0a alBui1ia Bue tran!=or1a o 1al e1 2e1) Tuarto, o ma! deve ser punido. Se 0on!iderA!!e1o! a3ena! a! trH! 3ri1eira! atitude! 3ara 0o1 o 1al, !era1o! 0ul3ado! de gra/e !eleti/idade 22li0a e, 3ortanto, de de!eBuil2rio) $oi! $aulo 3ro!!egue a e!0re/er a0er0a do 0a!tigo do 1al 3elo e!tado) Todo! aBuele! Bue lHe1 0o1 0uidado e!!e! 0a3tulo! 3er0e2e1 o 0ontra!te < at@ 1e!1o u1a a3arente 0ontradi5(o < Bue 0ontH1) O a3G!tolo di:'no! Bue n(o de/e1o! /ingar'no! a nG! 1e!1o! e Bue a /ingan5a 3erten0e a Deu! 61"*197) >o/a1ente, di:'!e' no! Bue n(o de/e1o! tornar a ningu@1 1al 3or 1al e Bue Deu! retri2uirA 61"*1,, 197) A!!i1, 3ri1eiro !e no! 3ro2e1 a /ingan5a e a retri2ui5(o, e a !eguir !(o atri2uda! a Deu!) >(o @ i!!o intolerA/elQ >(o) O 1oti/o 3or Bue e!!a! 0oi!a! no! !(o 3roi2ida! n(o @ Bue o 1al n(o 1ere5a !er 0a!tigado 6ele 1ere0e, e de/e !er 3unido7, 1a! Bue a 3rerrogati/a de 0a!tigo @ de Deu! e n(o no!!a) A!!i1, 0o1o Deu! 0a!tiga o 1alQ De Bue 1odo ele e+3re!!a a !ua ira 0ontra o! 1al=eitore!Q A re!3o!ta Bue de i1ediato 1e /e1 N 1ente @ Jno Fu:o =inalJ, e i!!o @ /erdade) O! i13enitente! e!t(o a0u1ulando ira 0ontra !i 1e!1o! J3ara o dia da ira e da re/ela5(o do Fu!to Fu:o de Deu!J 6Ro1ano! "*&7) Ma! te1o! de e!3erar at@ e!!e diaQ >(o hA outro 1odo 3elo Bual a ira de Deu! !e re/ela agoraQ RA, de a0ordo 0o1 $aulo) O 3ri1eiro 1odo en0ontra'!e na deteriora5(o 3rogre!!i/a de u1a !o0iedade 13ia, 1ediante o Bual Deu! JentregaJ N de3ra/a5(o de!0ontrolada de 1ente e 0onduta aBuele! Bue deli2erada1ente !u=o0a1 o 0onhe0i1ento Bue tH1 de Deu! e da 2ondade 6Ro1ano! 1*18'%"7) E!!e @ u1 re!ultado da ira di/ina) O !egundo @ 1ediante o! 3ro0e!!o! Fudi0iai! do e!tado, /i!to Bue a autoridade @ J1ini!tro de Deu!, /ingador, 3ara 0a!tigar o Bue 3rati0a o 1alJ 6Ro1ano! 1%*?7) >e!!e !entido, e!0re/e o Dr) ran=ield, o e!tado @ Ju1a 1ani=e!ta5(o 3ar0ial, ante0i3ada e 3ro/i!ional da ira de Deu! 0ontra o 3e0adoJ)? D i13ortante o2!er/ar Bue $aulo u!a o! 1e!1o! ter1o! no =inal do 0a3tulo 1" de Ro1ano! e no in0io do 1%) A! 3ala/ra! JiraJ 4or"<+ e J/ingan5a;0a!tigoJ 4e0di0esis e e0di0os+ o0orre1 e1 a12a! a! 3a!!agen!) E12ora !eFa1 3roi2ida! ao 3o/o de Deu! e1 geral, !(o de!ignada! ao! J1ini!tro!J de Deu! e1 3arti0ular, a !a2er, o! o=i0iai! do e!tado) Muito! 0ri!t(o! en0ontra1 grande di=i0uldade no Bue 3er0e2e1 aBui !er u1a JdualidadeJ @ti0a)& Oo!taria de tentar e!0lare0er e!!a Bue!t(o) $ri1eiro, $aulo n(o e!tA 0o13arando duas entidades. a igreFa e o e!tado, 0o1o na doutrina 2e1 0onhe0ida de 4utero a0er0a do! doi! reino!, o reino da de!tra de Deu! 6a igreFa7, Bue 3o!!ui u1a re!3on!a2ilidade e!3iritual e+er0ida 1ediante o 3oder do e/angelho, e o reino da !ua e!Buerda 6o e!tado7 Bue 3o!!ui u1a re!3on!a2ilidade 3olti0a ou te13oral e+er0ida 1ediante o 3oder da e!3ada) Jean 4a!!erre deno1ina e!!e 3onto de Jdoutrina tradi0ionalJ 63oi! al/ino ta12@1 a !u!tenta/a, e12ora a tenha e+3re!!ado 0o1 ter1o! di=erente!7, e o re!u1e da !eguinte 1aneira* Deu! en0arregou a igreFa 0o1 o de/er de 3regar o e/angelho, e o e!tado 0o1 o de/er de a!!egurar a orde1 3olti0aL o 0ri!t(o @ tanto 1e12ro da igreFa 0o1o 0idad(o do 3a!L na 3ri1eira 0ondi5(o, ele de/e o2ede0er a Deu!, 0on=or1ando'!e N @ti0a do e/angelho) ) ) na lti1a 0ondi5(o, ele de/e o2ede0er a Deu!, 0on=or1ando' !e N @ti0a 3olti0a da Bual o Fui: < o e!tado) ) )6 D /erdade Bue Deu! 0on0ede N igreFa e ao e!tado re!3on!a2ilidade! di=erente!, ainda Bue !eFa ne0e!!Ario a0entuar Bue ela! !e !o2re3Ce1, n(o !(o dirigida! 3or @ti0a! di/er!a! e a12a! e!t(o !o2 o !enhorio de ri!to) Ma! na realidade n(o @ e!!a a Bue!t(o do! 0a3tulo! 1" e 1% de Ro1ano!) Segundo, $aulo n(o e!tA =a:endo di=eren5a entre duas esferas de ati/idade 0ri!t(, a 3ri/ada e a 32li0a, de 1odo Bue 63ara di:H'lo de u1a 1aneira u1 3ou0o rude7 de/e1o! a1ar no!!o! ini1igo! e1 3arti0ular e odiA'lo! e1 32li0o) O 0on0eito de u1 3adr(o du3lo de 1oralidade, 3ri/ado e 32li0o, de/e !er reFeitado 0o1 =ir1e:aL hA a3ena! u1a 1oralidade 0ri!t()
169

Ter0eiro, o Bue $aulo =a: @ di!tinguir entre dois pap<is. o 3e!!oal e o o=i0ial) O! 0ri!t(o! !(o !e13re 0ri!t(o! 6na igreFa e no e!tado, e1 32li0o e e1 3arti0ular7, !o2 a 1e!1a autoridade 1oral de ri!to, 1a! re0e2e1 3a3@i! di=erente! 6no lar, no tra2alho e na 0o1unidade7 o! Buai! torna1 a3ro3riada! di=erente! a5Ce!) $or e+e13lo, o 0ri!t(o no 3a3el de 3oli0ial 3ode u!ar a =or5a 3ara 3render u1 0ri1ino!o, o Bue, no 3a3el de u1 !i13le! 0idad(o ele n(o 3ode =a:erL ele 3ode, 0o1o Fui:, 0ondenar u1 3re!o Bue =oi a0hado 0ul3ado, ao 3a!!o Bue Je!u! di!!e a !eu! di!03ulo!* J>(o Fulguei!, 3ara Bue n(o !eFai! Fulgado!JL ele 3ode, 0o1o 0arra!0o 6a!!u1indo Bue a 3ena 0a3ital 3o!!a !er Fu!ti=i0ada e1 algu1a! 0ir0un!t8n0ia!7 1atar u1 0ondenado, e12ora lhe !eFa 3roi2ido a!!a!!inar) 6A 3ena 0a3ital e a 3roi2i5(o do a!!a!!nio /(o Funta! na lei 1o!ai0a)7 I!!o n(o Buer di:er Bue 3render, Fulgar e e+e0utar !eFa1 intrin!e0a1ente errado! 6o Bue e!ta2ele0eria 1oralidade! di=erente! 3ara a /ida 32li0a e a /ida 3ri/ada7, 1a! Bue !(o rea5Ce! 0erta! ao 0o13orta1ento 0ri1ino!o, a! Buai!, 0ontudo, Deu! 0on=iou a o=i0iai! 3arti0ulare! do e!tado) E!!a @, 3oi!, a di!tin5(o Bue $aulo =a: no! 0a3tulo 1" e 1% de Ro1ano! entre a n(o retri2ui5(o do 1al e o !eu 0a!tigo) A! 3roi2i5Ce! do =inal do 0a3tulo 1" n(o !igni=i0a1 Bue o 1al de/e !er dei+ado !e1 3uni5(o at@ o dia do Fu:o, 1a! Bue o 0a!tigo de/e !er ad1ini!trado 3elo e!tado 60o1o o agente da ira de Deu!7 e Bue n(o @ a3ro3riado Bue o! 0idad(o! 0o1un! to1e1 a lei e1 !ua! 3rG3ria! 1(o!) D e!!a di!tin5(o Bue o! 3a0i=i!ta! 0ri!t(o! a0ha1 di=0il a0eitar) TH1 a tendHn0ia de de!0an!ar o !eu 0a!o no en!ino e e+e13lo de Je!u! da n(o retalia5(o, 3re!u1indo Bue a retalia5(o @ errada e1 !i 1e!1a) Ma! a retalia5(o n(o @ errada, /i!to Bue o 1al 1ere0e !er 3unido, de/e !er 3unido e, de =ato, !erA 3unido) O 3rG3rio Je!u! di!!e Bue Jo -ilho do ho1e1) ) ) retri2uirA a 0ada u1 0on=or1e a! !ua! o2ra!J 6Mateu! 16*",7, onde o /er2o @ !e1elhante ao de Ro1ano! 1"*19) E!!a /erdade a3are0e at@ 1e!1o no relato Bue $edro =a: da 3rG3ria n(o retalia5(o de Je!u!) JTuando ultraFado, n(o re/ida/a 0o1 ultraFe, Buando 1altratado n(o =a:ia a1ea5a!, 1a! entrega/a'!e NBuele Bue Fulga reta1enteJ 61 $edro "*"%7) >a linguage1 de $aulo, ele dei+ou o re/ide 3ara a ira de Deu!) De 1odo Bue, 1e!1o Buando Je!u! e!ta/a orando 3elo 3erd(o do! !eu! e+e0utore!, e at@ 1e!1o Buando !e entrega/a e1 !anto a1or 3ela no!!a !al/a5(o, a ne0e!!idade de Fulga1ento di/ino !o2re o 1al n(o !e en0ontra/a au!ente da !ua 1ente) De/era!, ele 3rG3rio e!ta/a /en0endo o 1al ne!!e 3re0i!o 1o1ento, 3oi! le/a/a o !eu Fu!to 0a!tigo !o2re !i 1e!1o) A autoridade do e!tado hega1o! agora a outra Bue!t(o 3ertur2adora na 3ro0ura e1 rela0ionar a 0ru: ao 3ro2le1a do 1al, a !a2er, 0o1o o! 0ri!t(o! de/ia1 /er o e!tado e a !ua autoridade) U1 e!tudo 0uidado!o do 0a3tulo 1% de Ro1ano! de/ia aFudar'no! e/itar o! e+tre1o! de di/ini:A'lo 60on!iderA'lo !e13re 0erto7 ou de1oni:A'lo 60on!iderA'lo !e13re errado7) A atitude 0ri!t( 3ara 0o1 o e!tado de/e !er, 3elo 0ontrArio, a de re!3eito 0rti0o) $er1ita' 1e tentar re!u1ir o en!ino de $aulo aBui a0er0a da autoridade do e!tado !o2 Buatro 3onto!, rela0ionando'o! N !ua ori"em. prop#sito 3elo Bual =oi dada, meio 3elo Bual de/e !er e+er0ida e reconhecimento Bue de/e re0e2er) E1 0ada u1 de!!e! 0a!o!, a autoridade do e!tado te1 li1ite!) $ri1eiro, a ori"em de !ua autoridade @ Deu!) JTodo ho1e1 e!teFa !uFeito N! autoridade! !u3eriore!L 3orBue n(o hA autoridade Bue n(o 3ro0eda de Deu!J 6/) Ia7) JA! autoridade! Bue e+i!te1 =ora1 3or ele in!tituda!J 6/) 127) JDe 1odo Bue aBuele Bue !e o3Ce N autoridade, re!i!te N ordena5(o de Deu!J 6/) "7, E!!a 3er!3e0ti/a FA era 0lara no Antigo Te!ta1ento), ontudo, n(o de/e1o! 3en!ar na! =un5Ce! do e!tado !o1ente e1 ter1o! de JautoridadeJ, 1a! ta12@1 de J1ini!t@rioJ) $oi! Ja autoridadeJ 6Bue 3are0e !er u1a re=erHn0ia gen@ri0a Bue 3ode in0luir BualBuer o=i0ial, de!de o 3oli0ial ao Fui:7 J@ 1ini!tro de Deu! 3ara teu 2e1J 6/) ?a7) Ele o re3ete, J3oi! @ 1ini!tro de Deu!, /ingador, 3ara 0a!tigar o Bue 3rati0a o 1alJ 6/) ?27) Ele re3ete ainda u1a /e: Bue o 1oti/o 3elo
1,#

Bual de/e1o! 3agar i13o!to! @ Bue a! autoridade! !(o J1ini!tro! de Deu!, atentando 0on!tante1ente a e!te !er/i5oJ 6/) 67) on=e!!o Bue a0ho e+tre1a1ente i13re!!ionante $aulo e!0re/er a0er0a da JautoridadeJ e do J1ini!t@rioJ do e!tadoL Bue trH! /e:e! ele a=ir1a Bue a autoridade do e!tado @ a autoridade de Deu!L Bue trH! /e:e! ele de!0re/e o e!tado e !eu! 1ini!tro! 0o1o 1ini!tro! de Deu!, u!ando dua! 3ala/ra! 4dia0onos e !eitour"os+ Bue e1 outro lugar ap!icou a !eu 3rG3rio 1ini!t@rio de a3G!tolo e e/angeli!ta, e at@ 1e!1o ao 1ini!t@rio de ri!to)8 >(o a0ho Bue hA u1a 1aneira de e!0a3ar1o! a e!!a /erdade, 3or e+e13lo 1ediante a inter3reta5(o do 3arAgra=o 0o1o u1a aBuie!0Hn0ia de 1A /ontade N! realidade! do 3oder 3olti0o) >(o) A de!3eito do! de=eito! do go/erno ro1ano, do! Buai! ele tinha 0onhe0i1ento 3e!!oal, $aulo en=ati0a1ente de0larou Bue a autoridade e o 1ini!t@rio de!!e go/erno 3erten0ia a Deu!) D a orige1 di/ina da autoridade do e!tado Bue torna a !u21i!!(o 0ri!t( u1a Bue!t(o de J0on!0iHn0iaJ a/) &7) Entretanto, o =ato de Bue a autoridade do e!tado =oi delegada 3or Deu!, e 3ortanto, n(o !er intrn!e0a, 1a! deri/ada, !igni=i0a Bue Fa1ai! de/e !er a2!oluti!ta) A adora5(o 3erten0e a Deu! !o1ente, e a !eu ri!to, Bue @ o Senhor de todo 3oder e autoridade 6E=@!io! 1*"1'""7 e o J!o2erano do! rei! da terraJ 6A3o0ali3!e 1*&L 0=) 19*167) O e!tado de/e !er re!3eitado 0o1o in!titui5(o di/ina, 1a! 3re!tar'lhe =idelidade irre!trita e a2!oluta !eria idolatria) O! 0ri!t(o! 3ri1iti/o! re0u!ara1'!e a 0ha1ar @!ar de J!enhorJL e!!e ttulo 3erten0ia a Je!u! !o1ente) Segundo, o prop#sito 3elo Bual Deu! deu autoridade ao e!tado @ re0o13en!ar 6e a!!i1 3ro1o/er7 o 2e1 e 3unir 6e a!!i1 re!tringir7 o 1al) $or outro lado, 3oi!, o e!tado Jlou/aJ 6dA !ua a3ro/a5(o7 NBuele! Bue =a:e1 o 2e1 6/) %7 < 1ediante a! honraria! Bue 0on0ede a !eu! 0idad(o! 3ree1inente! < e e+i!te 3ara Jteu 2e1J 6/) ?7) E!!a =ra!e n(o @ e+3li0ada, 1a! 0erta1ente 0o2re todo! o! 2ene=0io! !o0iai! do 2o1 go/erno, na 3re!er/a5(o da 3a:, na 1anuten5(o da lei e da orde1, na 3rote5(o do! direito! hu1ano!, na 3ro1o5(o da Fu!ti5a e no 0uidado do! ne0e!!itado!) $or outro lado, o e!tado, 0o1o 1ini!tro de Deu! e agente da !ua ira, 3une o! 1al=eitore! 6/) ?7, le/ando'o! N Fu!ti5a) O! e!tado! 1oderno! tH1 a tendHn0ia de !ere1 1elhore! no 3ri1eiro 0a!o Bue no lti1o . Sua! e!trutura! para o cumprimento das lei! !(o 1ai! !o=i!ti0ada! do Bue a! Bue !e de!tina1 ao e!t1ulo 3o!iti/o da 2oa 0idadania 1ediante re0o13en!a! 3elo !er/i5o 32li0o e =ilantro3ia) Entretanto, o! 0a!tigo! e a! re0o13en!a! /(o Funto!) O a3G!tolo $edro ta12@1 o! rela0iona Buando, tal/e: =a:endo e0o ao 0a3tulo 1% de Ro1ano!, e 0erta1ente e!0re/endo de3oi! Bue o! 0ri!t(o! tinha1 0o1e5ado a !o=rer 3er!egui5(o e1 Ro1a, a=ir1a a 1e!1a orige1 di/ina, e 3ro3G!ito 0on!truti/o do e!tado 0o1o JYautoridade!Z en/iada! 3or ele, tanto 3ara 0a!tigo do! 1al=eitore!, 0o1o 3ara lou/or do! Bue 3rati0a1 o 2e1J 61 $edro "*1?7) Entretanto, a =un5(o du3la do e!tado reBuer u1 alto grau de di!0erni1ento) So1ente o 2e1 de/e !er re0o13en!ado, !o1ente o 1al 3unido) >(o hA aBui 3er1i!!(o 3ara u1a di!tri2ui5(o ar2itrAria de =a/ore! nem 3enalidade!) $arti0ular1ente 0o1 re=erHn0ia ao 0u13ri1ento da lei) E1 te13o de 3a: o! ino0ente! de/e1 !er 3rotegido!, e e1 te13o de guerra o! n(o 0o12atente! de/e1 ter a garantia da i1unidade) A a5(o da 3ol0ia @ a5(o di!0ri1inada, e a 92lia 0oerente1ente e+3re!!a !eu horror 3ara 0o1 o derra1a1ento do !angue ino0ente) O 1e!1o 3rin03io de di!0ri1ina5(o @ u1 a!3e0to e!!en0ial da teoria da Jguerra Fu!taJ) D 3or i!!o Bue e!!e te+to torna ilegal todo u!o de ar1a! indi!0ri1inada! 6atX1i0a!, 2iolGgi0a! e Bu1i0a!7 e todo u!o indi!0ri1inado de ar1a! 0on/en0ionai! 63or e+e13lo, o 2o12ardeio at@ o 3onto de !atura5(o de 0idade! 0i/i!7 u!o! 3ro=unda1ente o=en!i/o! N 0on!0iHn0ia 0ri!t() Ter0eiro, o meio 3elo Bual a autoridade do e!tado @ e+er0ida de/e !er t(o 0ontrolado Buanto o! !eu! 3ro3G!ito! !(o di!0ri1inado!) A =i1 de 3roteger o ino0ente e 3unir o 0ul3ado, @ 0lara1ente ne0e!!Ario Bue N! /e:e! de/e'!e u!ar a 0oer5(o) Autoridade !u2entende 3oder, e12ora tenha1o! de =a:er di!tin5(o entre /iolHn0ia 6o u!o de 3oder !e1 0ontrole e !e1 3rin03io!7 e =or5a 6!eu u!o 0o1 0ontrole e 3rin03io! 3ara 3render
1,1

1al=eitore!, 1antH'lo! !o2 0u!tGdia, le/A'lo! N Fu!ti5a e, !e 0ondenado! e !enten0iado!, o2rigA'lo! a le/ar o 0a!tigo7) A autoridade do e!tado 3ode e!tender'!e at@ N to1ada Fudi0ial da /ida) $oi! a 1aioria do! 0o1entari!ta! inter3reta1 a Je!3adaJ Bue o e!tado tra: 6/) ?7 0o1o !12olo n(o a3ena! da autoridade geral Bue te1 de 3unir, 1a! ta12@1 0o1o !ua autoridade e!3e0=i0a de ou in=ligir a 3enalidade 0a3ital ou de0larar guerra, ou =a:er a12a! a! 0oi!a!)9 4utero e al/ino argu1entara1 Bue era legti1o e+tra3olar ne!!e 3arAgra=o a =i1 de in0luir a Jguerra Fu!taJ, /i!to Bue o! J1al=eitore!J a Bue o e!tado te1 autoridade de 3unir 3ode1 !er agre!!ore! Bue o a1ea5a1 de =ora, 0o1o ta12@1 0ri1ino!o! Bue o a1ea5a1 de dentro) RA, 0lara1ente, di=eren5a! G2/ia! entre !enten0iar e 3unir u1 0ri1ino!o, 3or u1 lado, e de0larar e tra/ar guerra 0ontra u1 agre!!or, 3or outro) E1 3arti0ular, no 0o12ate n(o hA ne1 Fui: ne1 tri2unal) Ao de0larar guerra, o e!tado e!tA agindo 0o1o Fui: e1 !ua 3rG3ria 0au!a, /i!to Bue ainda n(o e+i!te nenhu1 0or3o inde3endente Bue ar2itre a! di!3uta! interna0ionai!) E o! 3ro0edi1ento! =i+o! e a at1o!=era =ria e i13a!!/el do tri2unal n(o 3o!!ue1 3aralelo! no 0a13o de 2atalha) Entretanto, 0o1o de1on!trou o 3ro=e!!or Oli/er #KDo'no/an, o de!en/ol/i1ento da teoria da guerra Fu!ta Jre3re!entou u1a tentati/a !i!te1Ati0a 3ara inter3retar o! ato! de guerra 3or analogia ao! ato! do go/erno 0i/ilJ,1# e a!!i1, 3ro0ura /H'lo! 0o1o 3erten0ente! ao J0onte+to da ad1ini!tra5(o da Fu!ti5aJ e 0o1o !uFeito! ao! J3adrCe! re!triti/o! da Fu!ti5a e+e0uti/a)J 11 De =ato, Buanto 1ai! u1 0on=lito 3ode !er re3re!entado e1 ter1o! da 3ro0ura da Fu!ti5a, tanto 1ai! =orte !erA o 0a!o =eito 3or !ua legiti1idade) O u!o Bue o e!tado =a: da =or5a, !endo e!trita1ente li1itado ao 3ro3G!ito 3arti0ular 3ara o Bual =oi dada, de/e, 0o1 igual !e/eridade, !er li1itado a indi/duo! 3arti0ulare!, i!to @, le/ar 0ri1ino!o! N Fu!ti5a) >(o !e 3ode en0ontrar de!0ul3a algu1a no 0a3tulo 1% de Ro1ano! 3ara a! 1edida! re3re!!i/a! do e!tado 3oli0ial) E1 toda! a! na5Ce! 0i/ili:ada!, tanto a 3ol0ia 0o1o o e+@r0ito 3o!!ue1 in!tru5Ce! 3ara u!ar Ja 1ni1a =or5a ne0e!!AriaJ < !u=i0iente a3ena! 3ara reali:ar a !ua tare=a) Durante a guerra a =or5a te1 de !er 0ontrolada 0o1o ta12@1 di!0ri1inada) A 0on!0iHn0ia 0ri!t( @ 3rote5(o 0ontra a e!3anto!a 0a3a0idade de 1orti0nio do! ar!enai! nu0leare! atuai!) Tuarto, e!ta2ele0e'!e o de/ido reconhecimento N autoridade do e!tado) O! 0idad(o! de/e1 e!tar J!uFeito!J N! autoridade! go/erna1entai! 3orBue =oi Deu! Bue1 a! in!tituiu 6/) 17) E1 0on!eBSHn0ia, o! Bue !e Jo3Ce1J a ela! e!t(o re!i!tindo a Deu!, e tra:e1 o 0a!tigo !o2re !i 1e!1o! 6/)"7) ontudo, @ ne0e!!Ario Bue o 0ri!t(o !e !u21eta n(o !o1ente a =i1 de e/itar o 0a!tigo 1a! ta12@1 3ara 1anter u1a 2oa 0on!0iHn0ia 6/) &7) O Bue, 3oi!, e!tA in0ludo e1 no!!a !u21i!!(oQ erta1ente de/e1o! 0u13rir a! lei! 61 $edro "*1%7 e 3agar o! i13o!to! 6/) 67) Ta12@1 de/e1o! orar 3elo! go/ernante! 61 Ti1Gteo "*1'"7) E+e13lo, i13o!to! e ora5(o !(o trH! 1odo! de e!ti1ular o e!tado a 0u13rir !ua! re!3on!a2ilidade! dada! 3or Deu!) O ir1o! 1ai! longe e !ugerir1o! Bue a J!u21i!!(oJ de/ida in0luirA a 0oo3era5(o, e at@ 1e!1o a 3arti0i3a5(o no tra2alho do e!tado, 3o!!i/el1ente de3enderA de !er no!!a e0le!iologia luterana, re=or1ada ou ana2ati!ta) -alando 3or 1i1 1e!1o, /i!to Bue a autoridade e o 1ini!t@rio do e!tado 3erten0e a Deu!, n(o /eFo 1oti/o 3ara e/itar, e toda ra:(o 3ara 3artilhar do !eu !er/i5o deter1inado 3or Deu!) Entretanto, de/e ha/er li1ite! N no!!a !u21i!!(o) E12ora 6e1 teoria, !egundo o 3ro3G!ito de Deu!7, 2os 1agi!trado! n(o !(o 3ara te1or Buando !e =a: o 2e1J 6/) %7, $aulo !a2ia Bue u1 3ro0urador ro1ano ha/ia 0ondenado Je!u! N 1orte, e ele 3rG3rio de /e: e1 Buando tinha !ido /ti1a da inFu!ti5a ro1ana) $ortanto, o Bue de/e1 =a:er o! 0ri!t(o! !e o e!tado u!ar 1al !ua autoridade dada 3or Deu!, 3er/erter !eu 1ini!t@rio dado 3or Deu! e 0o1e5ar a 3ro1o/er o 1al e 3unir o 2e1Q O Bue !e de/e =a:er !e o e!tado 0e!!ar de !er 1ini!tro de Deu! e tornar'!e 1ini!tro de SatanA!, 3er!eguir a igreFa
1,"

e1 /e: de 3rotegH'la, e e+er0er u1a autoridade 1al@/ola deri/ada n(o de Deu!, 1a! do drag(o 6A3o0ali3!e 1%7Q Ent(o o BuHQ Re!3onde1o! Bue ainda ne!!e 0a!o o! 0ri!t(o! de/e1 re!3eitar u1 e!tado 13io, a!!i1 0o1o o! =ilho! de/e1 re!3eitar a 3ai! 1au!, 1a! n(o !e reBuer dele! u1a !u21i!!(o 1an!a) O a3G!tolo n(o e!ti1ula o regi1e totalitArio) D no!!o de/er 0riti0ar e 3rote!tar, agitar e de1on!trar, e at@ 1e!1o 6e1 !itua5Ce! e+tre1a!7 re!i!tir ao 3onto de Bue2rar a lei 3or 1eio da de!o2ediHn0ia) A de!o2ediHn0ia 0i/il @, de =ato, u1 0on0eito 22li0o honrado 3arti0ular1ente 3or Daniel e !eu! a1igo! no Antigo Te!ta1ento e 3elo! a3G!tolo! $edro e Jo(o no >o/o) 1" O 3rin03io @ 0laro) Vi!to Bue a autoridade do e!tado lhe =oi dada 3or Deu!, de/e1o! !uFeitar'no! at@ o 3onto e1 Bue o2ede0er ao e!tado !eria de!o2ede0er a Deu!) >e!!e 3onto, !e o e!tado ordenar o Bue Deu! 3ro2e, ou 3roi2ir o Bue Deu! ordena, de!o2ede0e1o! ao e!tado a =i1 de o2ede0er a Deu!) o1o o! a3G!tolo! di!!era1 ao Sin@drio* JAnte! i13orta o2ede0er a Deu! do Bue ao! ho1en!)J1% Se, e1 0ir0un!t8n0ia! e+tre1a!, a de!o2ediHn0ia @ 3er1i!!/el, !erA a re2eldia ta12@1 3er1i!!/elQ D 0erto Bue a tradi5(o 0ri!t( da Jguerra Fu!taJ N! /e:e! !e te1 e!tendido ao 3onto de in0luir a Jre/olu5(o Fu!taJ) Ma! a! 1e!1a! rigoro!a! 0ondi5Ce! de!tinada! N guerra a3li0a1'!e N re/olta ar1ada) E!ta! !e rela0iona1 0o1 Fu!ti5a 6a ne0e!!idade de derru2ar u1a tirania 1ani=e!tada1ente 13ia7, re!tri5(o 6lti1o re0ur!o a3ena!, tendo !ido e!gotada! toda! a! outra! o35Ce!7, di!0ri1ina5(o e 0ontrole 6no u!o da =or5a7, 3ro3or5(o 6o !o=ri1ento 0au!ado de/e !er 1enor do Bue o Bue e!tA !endo !u3ortado7, e 0on=ian5a 6u1a e+3e0tati/a ra:oA/el de H+ito7) U1a a3li0a5(o 0on!0ien0io!a de!!e! 3rin03io! =arA Bue o drA!ti0o 3a!!o da re2eli(o !eFa 1uito raro) $er1ita'1e re!u1ir o! a!3e0to! e li1ita5Ce! 0orre!3ondente! da autoridade do e!tado) Vi!to ter !ido a !ua autoridade delegada 3or Deu!, de/e1o! re!3eitA'lo 1a! n(o adorA'lo) Vi!to Bue o 3ro3G!ito de !ua autoridade @ 3unir o 1al e 3ro1o/er o 2e1, n(o te1 de!0ul3a algu1a 3ara e+er0er o go/erno ar2itrArio) A =i1 de 0u13rir e!!e 3ro3G!ito, ele 3ode u!ar a 0oer5(o, 1a! !o1ente a 1ni1a =or5a ne0e!!Aria, n(o a /iolHn0ia indi!0ri1inada) De/e1o! re!3eitar o e!tado e !eu! o=i0iai!, dando'lhe! u1a !u21i!!(o di!0ernidora, n(o u1a !u2!er/iHn0ia inBue!tionada) 1encendo o mal com o bem Tendo 3a!!ado, e1 no!!o e!tudo do! 0a3tulo! 1" e 1% de Ro1ano!, do Gdio ao 1al, atra/@! da n(o retalia5(o e da 0onBui!ta do 1al, ao !eu 0a!tigo, re!ta'no! o 3ro2le1a de har1oni:a5(o) Vi1o! Bue o 1al de/e e n(o de/e !er re0o13en!ado, de3endendo de Bue1 =or o agente) Ma! 0o1o 3ode o 1al !er ao 1e!1o te13o J/en0idoJ 61"*"17 e J3unidoJ 61%*?7Q E!!a @ u1a Bue!t(o 1ai! di=0il e /ai ao 0ora5(o do de2ate entre o! 3a0i=i!ta! 0ri!t(o! e o! teori!ta! da guerra Fu!ta) A 1ente 0ri!t( /ai de u1a /e: N 0ru: de ri!to, 3orBue lA e!!a! dua! 0oi!a! =ora1 re0on0iliada!) Deu! /en0eu o no!!o 1al Fu!ti=i0ando'no! !o1ente 3orBue ele 3ri1eiro o 0ondenou e1 ri!to, e re1indo'no! !o1ente 3orBue ele 3ri1eiro 3agou o 3re5o do re!gate) Ele n(o /en0eu o 1al 1ediante a re0u!a de 3uni'lo, 1a! a0eitando ele 1e!1o o 0a!tigo) >a 0ru: o 1al hu1ano =oi 3unido e /en0ido, e tanto a 1i!eri0Grdia 0o1o a Fu!ti5a de Deu! =ora1 !ati!=eita!) o1o, 3oi!, 3ode1 e!!a! dua! 0oi!a! !er re0on0iliada! e1 no!!a! atitude! 3ara 0o1 o 1al hoFeQ A lu: da 0ru: de ri!to, o! 0ri!t(o! n(o 3ode1 a0eitar nenhu1a atitude 3ara 0o1 o 1al Bue !e de!/ie do !eu 0a!tigo nu1a tentati/a de /en0H'lo, ou o 3une !e1 3ro0urar /en0H'lo) erta1ente o e!tado, 0o1o agente da ira de Deu!, de/e dar te!te1unho da !ua Fu!ti5a, 0a!tigando o! 1al=eitore!) Ma! o 3o/o 0ri!t(o ta12@1 de!eFa dar te!te1unho da !ua 1i!eri0Grdia) Di:er Bue o! indi/duo! !(o dirigido! 3elo a1or e o! e!tado! 3ela Fu!ti5a, @ u1a !i13li=i0a5(o e+agerada) $oi! o a1or indi/idual n(o de/e !er indi=erente N Fu!ti5a, ne1 de/e a ad1ini!tra5(o da Fu!ti5a 3elo e!tado de!3re:ar e!!e a1or 3elo 3rG+i1o Bue @ o 0u13ri1ento da lei) Al@1 do 1ai!, o e!tado, e1 !ua 2u!0a da
1,%

Fu!ti5a, n(o e!tA !o2 a o2riga5(o de e+igir a 3enalidade 1A+i1a 3er1itida 3or lei) O 3rG3rio Deu! Bue e!ta2ele0eu o 3rin03io de J/ida 3or /idaJ 3rotegeu a /ida do 3ri1eiro a!!a!!ino 6OHne!i! ?*1&7) ir0un!t8n0ia! e+tenuante! aFudar(o a te13erar a Fu!ti5a 0o1 a 1i!eri0Grdia) O retri2uti/o 63unir o 1al=eitor7 e o re=or1ati/o 6rea2ilitA'lo7 /(o lado a lado, 3oi! ent(o o 1al @ !i1ultanea1ente 3unido e /en0ido) D 0on!idera/el1ente 1ai! di=0il i1aginar tal re0on0ilia5(o no te13o de guerra, Buando !(o na5Ce! e n(o indi/duo! Bue e!t(o en/ol/ida!) Ma! 3elo 1eno! o! 0ri!t(o! de/e1 lutar 0o1 o dile1a e tentar n(o 3olari:A'lo) O! teori!ta! da Jguerra Fu!taJ tende1 a !e 0on0entrar na ne0e!!idade de re!i!tir ao 1al e 3uni'lo, e de!3re:ar o outro 1anda1ento 22li0o de /en0H'lo) O! 3a0i=i!ta!, 3or outro lado, tende1 a !e 0on0entrar na ne0e!!idade de /en0er o 1al 0o1 o 2e1, e !e e!Bue0e1 de Bue !egundo a E!0ritura o 1al 1ere0e !er 3unido) $ode1 e!!a! dua! Hn=a!e! 22li0a! !er re0on0iliada!Q O! 0ri!t(o! 3elo 1eno! a0entuar(o a ne0e!!idade de olhar al@1 da derrota e da rendi5(o do ini1igo na0ional ao !eu arre3endi1ento e rea2ilita5(o) A a!!i1 0ha1ada J3olti0a do 3erd(oJ, re0ente1ente de!en/ol/ida 3or Raddon Pill1er,1? @ rele/ante ne!te 3onto) Da/id AtIin!on re!u1e e!!a Hn=a!e 1uito 2e1* O 3erd(o @ u1 0on0eito din81i0o de 1udan5a) Re0u!a'!e a !er a3anhado nu1 deter1ini!1o =atal!ti0o) Re0onhe0e a realidade do 1al, do erro e da inFu!ti5a, 1a! 3ro0ura reagir ao erro de 1odo Bue !eFa 0riador de no/a! 3o!!i2ilidade!) O 3erd(o a!!inala u1a a3ro+i1a5(o ao erro e1 ter1o!, n(o de 3a: a BualBuer 3re5o, ne1 de u1a inten5(o de!truti/a de de!=a:er'!e do 1al=eitor, 1a! de u1a di!3o!i5(o e1 3ro0urar re1odelar o =uturo N lu: do erro, do 1odo 1ai! 0riati/o 3o!!/el) 1& >a 0ru:, ao 1e!1o te13o e+igindo e le/ando a 3enalidade do 3e0ado, e a!!i1, !i1ultanea1ente 3unindo e /en0endo o 1al, Deu! de1on!trou o !eu !anto a1orL o !anto a1or da 0ru: de/e 0ara0teri:ar no!!a re!3o!ta ao! 1al=eitore! hoFe)

13 Sofrimento e 2l3ria
O =ato do !o=ri1ento indu2ita/el1ente te1 !ido o 1aior de!a=io N =@ 0ri!t( e1 toda! a! gera5Ce!) Sua di!tri2ui5(o e grau 3are0e1 !er inteira1ente ao a0a!o e, 3ortanto, inFu!to!) O! e!3rito! !en!/ei! 3ergunta1 !e o !o=ri1ento 3ode, de algu1 1odo, re0on0iliar'!e 0o1 a Fu!ti5a e o a1or de Deu!) >o dia 3ri1eiro de no/e12ro de 1,&& 4i!2oa =oi de/a!tada 3or u1 terre1oto) Sendo o Dia de Todo! o! Santo!, a! igreFa! e!ta/a1 0heia!, e trinta =ora1 de!truda!) Dentro de !ei! 1inuto! 1&)### 3e!!oa! tinha1 1orrido e outra! 1&)### e!ta/a1 1orrendo) U1 do! 1uito! Bue =ora1 atordoado! 3ela! not0ia! =oi o =ilG!o=o =ran0H! Voltaire) Durante 1e!e! ele aludiu ao terre1oto e1 !ua! 0arta! e1 ter1o! de a3ai+onado horror) o1o 3odia algu@1 agora a0reditar na 2ondade e oni3otHn0ia de Deu!Q Ele ridi0ulari:ou a! linha! de Ale+andre $o3e e1 !eu Ensaio Acerca do *omem. Bue ha/ia !ido e!0rito nu1a /ila !egura e 0on=ortA/el de T.i0Ienha1* E, a de!3eito do orgulho, a de!3eito da ra:(o errante, U1a /erdade @ 0lara* O Bue Buer Bue =or, @ 0erto) Voltaire !e13re !e tinha re2elado 0ontra e!!a =ilo!o=ia do Oti1i!1o) $oderia $o3e re3etir o! !eu! /er!o!, !e !e ti/e!!e en0ontrado e1 4i!2oaQ A Voltaire 3are0ia1 ilGgi0a! 6inter3retando o 1al 0o1o 2e17, irre/erente! 6atri2uindo o 1al N $ro/idHn0ia7 e inFurio!a! 6in0ul0ando re!igna5(o e1 /e: de a5(o 0on!truti/a7) Ele e+3re!!ou o !eu 3rote!to 3ela 3ri1eira /e: e1 Poema Acerca do 6esastre de =is1oa. Bue 3ergunta 3or Bue, !e Deu! @ li/re, Fu!to e 2o1, !o=re1o! !o2 o !eu go/erno) D o antigo enig1a de Bue Deu! ou n(o @ 2o1 ou n(o @ todo'3odero!o) Ou ele de!eFa dar =i1 ao !o=ri1ento 1a! n(o 3ode =a:H'lo, ou ele 3oderia 1a! n(o Buer) TualBuer Bue !eFa o 0a!o, 0o1o 3ode1o! adorA'lo 0o1o Deu!Q O !egundo 3rote!to de Voltaire =oi e!0re/er !eu ro1an0e !atri0o
1,?

Candide. a hi!tGria de u1 Fo/e1 engenho!o, 0uFo 1e!tre, o Dr) $anglo!!, u1 3ro=e!!or de Oti1i!1o, 0ontinua a a!!egurA'lo de Bue Jtudo a0onte0e 3ara o 1elhor no 1elhor de todo! o! 1undo! 3o!!/ei!J, e1 de!a=io N! !ua! !u0e!!i/a! 0ala1idade!) Tuando nau=raga1 3erto de 4i!2oa, andide Bua!e 1orre no terre1oto, e $anglo!! @ en=or0ado 3ela InBui!i5(o) E!0re/e Voltaire* J andide, aterrori:ado, !e1 =ala, !angrando, 3al3itando, di!!e a !i 1e!1o* Se e!te @ o 1elhor de todo! o! 1undo! 3o!!/ei!, 0o1o !erA o re!toQJ1 Toda/ia, o 3ro2le1a do !o=ri1ento e!tA longe de !er de intere!!e !o1ente do! =ilG!o=o!) Ele /e1 de en0ontro a Bua!e todo! nG! na Area 3e!!oalL 3ou0o! 3a!!a1 3ela /ida inteira1ente ile!o!) $ode !er u1a 3ri/a5(o de in=8n0ia Bue re!ultou nu1a de!orde1 e1o0ional 3ara a /ida toda, ou u1a de=i0iHn0ia 0ongHnita da 1ente ou do 0or3o) Ou, de !2ito e !e1 a/i!o, !o1o! ata0ado! 3or u1a en=er1idade doloro!a, !o1o! de!3edido! do e13rego, 0a1o! na 3o2re:a ou !o=re1o! a 1orte de u1a 3e!!oa Buerida) Ou ent(o, !e1 Buerer, =i0a1o! !o:inho! no/a1ente, u1 rela0iona1ento de a1or !e de!=a:, o 0a!a1ento !e Bue2ra e 0hega1 o di/Gr0io, a de3re!!(o e a !olid(o) O !o=ri1ento /e1 de 1uita! =or1a! de!agradA/ei!, e N! /e:e! n(o !G =a:e1o! a Deu! a! no!!a! 3ergunta! agoni:ante!* J$or BuHQJ e 2Por Bue euQJ 1a! at< mesmo. como JG, nos en0oleri:a1o! 0ontra ele, a0u!ando'o de inFu!ti5a e indi=eren5a) >(o 0onhe5o u1 lder 0ri!t(o 1ai! !in0ero e1 0on=e!!ar !ua ira do Bue Jo!e3h 9arIer, Bue =oi 1ini!tro do Te13lo da idade de 18,? at@ !ua 1orte e1 19#") Ele di: e1 !ua auto2iogra=ia Bue at@ N idade de 68 ano! Fa1ai! te/e u1a d/ida a0er0a da religi(o) Ent(o !ua e!3o!a =ale0eu, e !ua =@ entrou e1 0ola3!o) J>aBuela hora negraJ, e!0re/eu ele, JBua!e 1e tornei u1 ateu) $oi! Deu! ha/ia 0olo0ado o! 3@! !o2re a! 1inha! ora5Ce! e tratado a! 1inha! 3eti5Ce! 0o1 de!3re:o) Se eu ti/e!!e /i!to u1 0(o e1 agonia! 0o1o a! 1inha!, eu teria tido 3ena e aFudado a 2e!taL 0ontudo, Deu! 0u!3iu !o2re 1i1 e lan5ou'1e fora como uma o=en!a < =ora na de!ola5(o do de!erto e na noite negra e !e1 e!trela!)J " D 3re0i!o di:er i1ediata1ente Bue a 92lia n(o !u3re !olu5(o 0o13leta ao 3ro2le1a do 1al, Buer !eFa 1al JnaturalJ, Buer J1oralJ, i!to @, Buer na =or1a de !o=ri1ento Buer de 3e0ado) on!eBSente1ente, e12ora =a5a re=erHn0ia ao 3e0ado e ao !o=ri1ento 3rati0a1ente e1 toda! a! !ua! 3Agina!, !eu intere!!e n(o @ e+3li0ar a orige1 de!te!, 1a! aFudar'no! a /en0H'lo!) Meu o2Feti/o ne!te 0a3tulo @ e+3lorar a rela5(o Bue 3o!!a e+i!tir entre a 0ru: de ri!to e o! no!!o! !o=ri1ento!) De 1odo Bue n(o a3re!entarei outro! argu1ento! 3adrCe! a0er0a do !o=ri1ento, in0ludo! no! li/ro! te+to!, 1a! o! 1en0ionarei a3ena! 0o1o introdu5(o) $ri1eiro, !egundo a 92lia, o !o=ri1ento @ u1a intro1i!!(o alheia ao 2o1 1undo de Deu!, e n(o terA 3arte e1 !eu no/o Uni/er!o) D u1a in/e!tida /iolenta e de!truti/a de SatanA! 0ontra o riador) O li/ro de JG e!0lare0e e!!e 3onto) Ta12@1 o =a:e1 a de!0ri5(o de Je!u! de u1a 1ulher en=er1a 0o1o e!tando J3re!aJ 3or SatanA!, o !eu re3reender a! doen5a! 0o1o re3reendia o! de1Xnio!, a re=erHn0ia de $aulo a !eu Je!3inho na 0arneJ 0o1o J1en!ageiro de SatanA!J, e o retrato Bue $edro =e: do 1ini!t@rio de Je!u! 0o1o J0urando a todo! o! o3ri1ido! do dia2oJ) % A!!i1, n(o i13orta o Bue !e 3o!!a di:er 1ai! tarde a0er0a do J2e1J Bue Deu! 3ode tirar do !o=ri1ento, n(o de/e1o! no! e!Bue0er de Bue @ 2e1 e+trado do 1al) Segundo, 0o1 =reBSHn0ia o !o=ri1ento @ de/ido ao 3e0ado) D 0laro Bue original1ente a doen5a e a 1orte entrara1 no 1undo atra/@! do 3e0ado) Ma! agora e!tou 3en!ando no 3e0ado atual) V! /e:e! o !o=ri1ento /e1 3or 0au!a do 3e0ado de outro!, 0o1o a0onte0e Buando a! 0rian5a! !o=re1 na! 1(o! de 3ai! de!a1oro!o! ou irre!3on!A/ei!, o! 3o2re! e o! =a1into! !o=re1 3ela inFu!ti5a e0onX1i0a, o! re=ugiado! !o=re1 3or 0au!a da! 0rueldade! da guerra, e o! Bue 1orre1 na! e!trada! 3or 0au!a de 1otori!ta! e12riagado!) Outra! /e:e! o !o=ri1ento 3ode !er a 0on!eBSHn0ia de no!!o 3rG3rio 3e0ado 6o u!o inde/ido de no!!a li2erdade7 e at@ 1e!1o !ua 3enalidade) >(o de/e1o! =a:er /i!ta
1,&

gro!!a N! 3a!!agen! 22li0a! Bue atri2ue1 a en=er1idade ao 0a!tigo de Deu!) ? Ao 1e!1o te13o de/e1o! re3udiar =ir1e1ente a horr/el doutrina hindu do carma. Bue atri2ui todo !o=ri1ento a a5Ce! errada! ne!ta ou nu1a e+i!tHn0ia anterior, e a doutrina do! a!!i1 0ha1ado! 0on!oladore! de JG, Bua!e t(o horr/el Buanto aBuela) A3re!entara1 !ua ortodo+ia 0on/en0ional de Bue todo !o=ri1ento 3e!!oal @ de/ido ao 3e0ado 3e!!oal, e u1 do! 3rin0i3ai! 3ro3G!ito! do li/ro de JG @ 0ontradi:er e!!a no5(o 3o3ular 1a! errXnea) Je!u! ta12@1 reFeitou'a 0ategori0a1ente) & Ter0eiro, o !o=ri1ento @ de/ido N no!!a !en!i2ilidade hu1ana N dor) O in=ortnio @ agra/ado 3ela dor 6=!i0a ou e1o0ional7 Bue !enti1o!) Ma! o! !en!ore! da dor do !i!te1a ner/o!o 0entral e1ite1 /alio!o! !inai! de a/i!o, ne0e!!Ario! N !o2re/i/Hn0ia 3e!!oal e !o0ial) Tal/e: a 1elhor ilu!tra5(o de!!a /erdade !eFa a de!0o2erta do Dr) $aul 9rand no Ro!3ital E/ang@li0o Velore, no Sul da `ndia, de Bue o 1al de Ran!en 6le3ra7 entor3e0e a! e+tre1idade! do 0or3o, de 1odo Bue a! l0era! e in=e05Ce! Bue !e de!en/ol/e1 !eFa1 3ro2le1a! !e0undArio!, de/ido! N 3erda de !en!i2ilidade) Se /a1o! 3roteger'no! a nG! 1e!1o!, @ ne0e!!Ario Bue a! rea5Ce! ner/o!a! doam. JOra5a! a Deu! 3or in/entar a dor]J, e!0re/eu $hili3 _an0eE) J>(o a0ho Bue ele 3oderia ter =eito u1 tra2alho 1elhor) E linda)J6 Tuarto, o !o=ri1ento @ de/ido ao ti3o de a12iente e1 Bue Deu! no! 0olo0ou) E12ora a 1aior 3arte do !o=ri1ento hu1ano !eFa 0au!ada 3elo 3e0ado hu1ano 6 ) S) 4e.i! 0al0ulou Bue 0hega a Buatro Buinto!, e Rugh Sil/e!ter de:eno/e /inte a/G!, i!to @, 9&h ,7, o! de!a!tre! naturai! 0o1o inunda5Ce!, tu=Ce!, terre1oto! e !e0a! n(o o !(o) D /erdade Bue !e 3ode argu1entar Bue Deu! n(o 3retendia Bue a! JArea! inG!3ita!J da Terra =o!!e1 ha2itada!, 1uito 1eno! a13liada! 3ela irre!3on!a2ilidade e0olGgi0a) 8 Entretanto, grande Buantidade de gente 0ontinua /i/endo onde na!0era1 e n(o tH1 3o!!i2ilidade de 1udar) O Bue !e 3ode di:er, ent(o, a0er0a da! a!!i1 0ha1ada! Jlei!J naturai! Bue na te13e!tade e no /enda/al i13la0a/el1ente e!1aga1 3e!!oa! ino0ente!Q ) S) 4e.i! =oi ao 3onto de di:er Bue Jne1 1e!1o a Oni3otHn0ia 3oderia 0riar u1a !o0iedade de al1a! li/re! !e1 ao 1e!1o te13o 0riar u1a >ature:a relati/a1ente inde3endente e Kine+orA/elK J)9 JO de Bue 3re0i!a1o! 3ara a !o0iedade hu1anaJ, 3ro!!eguiu 4e.i!, J@ e+ata1ente o Bue te1o! < algo neutroJ, e!tA/el e 3o!!uindo Ju1a nature:a 3rG3ria =i+aJ, 0o1o a arena na Bual 3ode1o! agir li/re1ente un! 3ara 0o1 o! outro! e 3ara 0o1 ele)1# Se /i/H!!e1o! e1 u1 1undo no Bual Deu! i13edi!!e Bue o 1al a0onte0e!!e, 0o1o o Su3er'ho1e1 do! =il1e! de Ale+ander SalIind, a ati/idade li/re e re!3on!A/el !eria i13o!!/el) Se13re te1 ha/ido aBuele! Bue in!i!te1 e1 Bue o !o=ri1ento @ !e1 !entido, e Bue n(o 3ode1o! dete0tar a2!oluta1ente nenhu1 3ro3G!ito nele) >o 1undo antigo en0ontra/a1'!e ne!!e gru3o o! e!tGi0o! 6Bue en!ina/a1 a ne0e!!idade de !u21i!!(o 0oraFo!a N! lei! ine+orA/ei! da nature:a7 e o! e3i0ureu! 6Bue en!ina/a1 Bue o 1elhor e!0a3e do 1undo i13re/i!/el era a indulgHn0ia no 3ra:er7) E no 1undo 1oderno, o! e+i!ten0iali!ta! !e0ulare! a0redita1 Bue tudo, in0lu!i/e a /ida, o !o=ri1ento e a 1orte, @ !e1 !entido e, 3ortanto, a2!urdo) Ma! o! 0ri!t(o! n(o 3ode1 !eguir 3or e!!e 2e0o !e1 !ada) $oi! Je!u! 1en0ionou o !o=ri1ento 0o1o !endo tanto 3ara a JglGria de Deu!J, 3ara Bue o -ilho =o!!e glori=i0ado atra/@! dele, 0o1o J3ara Bue !e 1ani=e!te1 nele a! o2ra! de Deu!J)J E!!a a=ir1a5(o de algu1a 1aneira 6ainda a !er e+3lorada7 3are0e !igni=i0ar Bue Deu! e!tA o3erando a re/ela5(o da !ua glGria no !o=ri1ento e atra/@! dele, 0o1o =e: 6e12ora de 1odo di=erente7 3or 1eio do de ri!to) Tual @, 3oi!, o rela0iona1ento entre o !o=ri1ento de ri!to e o no!!oQ o1o @ Bue a 0ru: no! =ala e1 no!!a dorQ De!eFo !ugerir, 0o1 2a!e na! E!0ritura!, !ei! 3o!!/ei! re!3o!ta! a e!!a! Bue!tCe!, a! Buai! 3are0e1 3a!!ar gradati/a1ente do 1ai! !i13le! ao 1ai! !u2li1e) Perseveran!a paciente
1,6

$ri1eiro, a 0ru: de ri!to @ u1 estmu!o 7 perseverana paciente. E12ora tenha1o! de re0onhe0er o !o=ri1ento 0o1o 1al e, 3ortanto, re!i!tir a ele, 0ontudo 0hega a @3o0a e1 Bue ele te1 de !er a0eito reali!ti0a1ente) D ent(o Bue o e+e13lo de Je!u!, o Bual o >o/o Te!ta1ento 0olo0a diante de nG! 3ara Bue o i1ite1o!, traan!=or1a'!e e1 in!3ira5(o) $edro 0ondu:iu a 1ente do! !eu! leitore! ao !o=ri1ento, e!3e0ial1ente !e =o!!e1 e!0ra/o! 0ri!t(o! 0o1 dono! !e/ero! durante a 3er!egui5(o de >ero) >(o lhe! !eria de nenhu1 0r@dito e1 3arti0ular o !ere1 0hi0oteado! 3or 0au!a de algu1 1ale=0io e o agSentare1 0o1 3a0iHn0ia) Ma! !e, 3or =a:ere1 o 2e1, !u3orta!!e1 o !o=ri1ento, e!!a atitude !eria agradA/el a Deu!) $or BueQ $orBue o !o=ri1ento n(o 1ere0ido =a: 3arte do 0ha1ado 0ri!t(o, /i!to Bue o 3rG3rio ri!to ha/ia !o=rido 3or ele!, dei+ando'lhe! o e+e13lo 3ara Bue !egui!!e1 e1 !eu! 3a!!o!) E12ora !e1 3e0ado, ele =oi in!ultado, 1a! Fa1ai! retaliou 61 $edro "*18'"%7) Je!u! deu o e+e13lo de 3er!e/eran5a 2e1 0o1o de n(o retalia5(o, o Bual no! de/ia in0enti/ar a 3er!e/erar na 0arreira 0ri!t() >e0e!!ita1o! olhar =ir1e1ente 3ara Je!u!, 3oi! ele J!u3ortou na 0ru:, n(o =a:endo 0a!o da igno1niaJ) $ortanto* J on!iderai, 3oi!, atenta1ente, aBuele Bue !u3ortou ta1anha o3o!i5(o do! 3e0adore! 0ontra !i 1e!1o, 3ara Bue n(o /o! =atiguei!, de!1aiando e1 /o!!a! al1a!J 6Re2reu! 1"*1'%7) E12ora e!!e! doi! e+e13lo! !e rela0ione1 e!3e0i=i0a1ente N o3o!i5(o ou 3er!egui5(o, 3are0e legti1o dar'lhe! u1a a3li0a5(o 1ai! a13la) ri!t(o! de toda! a! gera5Ce!, ao 0onte13lare1 o! !o=ri1ento! de ri!to, o! Buai! 0ul1inara1 na 0ru:, tH1 o2tido a in!3ira5(o 3ara !u3ortar 0o1 3a0iHn0ia a dor n(o 1ere0ida, !e1 re0la1ar ne1 re/idar) D /erdade Bue ele n(o te/e de !u3ortar 1uito! ti3o! de !o=ri1ento) ontudo, !eu! !o=ri1ento! =ora1 nota/el1ente re3re!entati/o!) To1e1o! Joni Eare0I!on 0o1o e+e13lo) E1 196,, u1a adole!0ente linda e atl@ti0a, !o=reu terr/el a0idente de 1ergulho na 2aa de he!a3eaIe, o Bual a dei+ou Buadri3l@gi0a) Ela 0onta a !ua hi!tGria 0o1 to0ante hone!tidade, in0lu!i/e !ua! @3o0a! de a1argura, ira, re2eldia e de!e!3ero, e 0o1o, gradati/a1ente, atra/@! do a1or de =a1iliare! e a1igo!, ela 0hegou a 0on=iar na !o2erania de Deu! e 0on!truir u1a no/a /ida de 3intura 0o1 a 2o0a e 0on=erHn0ia! 32li0a! !o2 a 2Hn5(o de Deu!) erta noite, 1ai! ou 1eno! trH! ano! de3oi! do a0idente de Joni, indE, u1a de !ua! a1iga! 1ai! 0hegada!, a!!entada ao lado da 0a1a de Joni, =alou'lhe de Je!u!, di:endo* JOra, ele ta12@1 =i0ou 3arali!adoJ) >(o lhe ha/ia o0orrido ante! Bue na 0ru: Je!u! !o=reu dor 3are0ida 0o1 a dela, =i0ando in0a3a: de !e 1o/er, 3rati0a1ente 3arali!ado) Ela a0hou e!!e 3en!a1ento 3ro=unda1ente 0on=ortador) 1" 'antidade madura Segundo, a 0ru: de ri!to @ o caminho da santidade madura. $or 1ai! e+traordinArio Bue 3o!!a 3are0er, 3ode1o! a0re!0entar* J=oi 3ara ele e o @ 3ara nG!J) D ne0e!!Ario Bue 0on!idere1o! a! i13li0a5Ce! de doi! /er!0ulo! u1 tanto negligen0iado! da 0arta ao! Re2reu!* $orBue 0on/inha Bue aBuele, 3or 0uFa 0au!a e 3or Bue1 toda! a! 0oi!a! e+i!te1, 0ondu:indo 1uito! =ilho! N glGria, a3er=ei5oa!!e 3or 1eio de !o=ri1ento! o Autor da !al/a5(o dele! 6"*1#7) E12ora !endo -ilho, a3rendeu a o2ediHn0ia 3ela! 0oi!a! Bue !o=reu e, tendo !ido a3er=ei5oado, tornou'!e o Autor da !al/a5(o eterna 3ara todo! o! Bue lhe o2ede0e1 6&*8'9L cf. ,*"87) O! doi! /er!0ulo! =ala1 de u1 3ro0e!!o no Bual Je!u! =oi Ja3er=ei5oadoJ, e o! doi! atri2ue1 o 3ro0e!!o de a3er=ei5oa1ento ao !eu J!o=ri1entoJ) >(o, @ 0laro, Bue ele Fa1ai! ti/e!!e !ido i13er=eito no !entido de ha/er 0o1etido erro!, 3oi! Re2reu! !u2linha a !ua 3ure:a)1% Ante!, =oi Bue ele ne0e!!ita/a de 1ai! e+3eriHn0ia e o3ortunidade! a =i1 de !e tornar te!eios. J1aduroJ) E1 3arti0ular, ele Ja3rendeu a o2ediHn0ia 3ela! 0oi!a! Bue !o=reuJ) Ele Fa1ai! =oi de!o2ediente) Ma! !eu! !o=ri1ento! =ora1 o 0a13o de te!te no Bual a !ua o2ediHn0ia !e tornou adulta)
1,,

Se o !o=ri1ento =oi o 1eio 3elo Bual o ri!to !e1 3e0ado !e tornou 1aduro, tanto 1ai! nG! ne0e!!ita1o! dele e1 no!!a 3e0a1ino!idade) D intere!!ante Bue Tiago u!a a 1e!1a linguage1 de J3er=ei5(oJ ou J1aturidadeJ 0o1 rela5(o ao! 0ri!t(o!) A!!i1 0o1o o !o=ri1ento 0ondu:iu ri!to N 1aturidade atra/@! da o2ediHn0ia, da 1e!1a =or1a ele no! le/a N 1aturidade 3or 1eio da 3er!e/eran5a) Meu! ir1(o!, tendo 3or 1oti/o de toda a alegria o 3a!!arde! 3or /Aria! 3ro/a5Ce!, !a2endo Bue a 3ro/a5(o da /o!!a =@, u1a /e: 0on=ir1ada, 3rodu: 3er!e/eran5a) Ora, a 3er!e/eran5a de/e ter a5(o 0o13leta, 3ara Bue !eFai! 3er=eito! e ntegro!, e1 nada de=i0iente! aTiago 1*"'?L cf. Ro1ano! &*%'&7) A! E!0ritura! de!en/ol/e1 trH! i1agen! grA=i0a! a =i1 de e+e13li=i0ar 0o1o Deu! u!a o !o=ri1ento 0o1 rela5(o ao !eu 3ro3G!ito de no! tornar !anto!, e1 outra! 3ala/ra!, !e1elhante! a ri!to) S(o a do 3ai Bue 0orrige o! =ilho!, do tra2alhador e1 1etal Bue re=ina a 3rata e o ouro, e do la/rador Bue 3oda a !ua /inha) $ode1o! /er o Buadro do 3ai e do! =ilho! FA e1 DeuteronX1io, onde Moi!@! di:* JSa2e, 3oi!, no teu 0ora5(o Bue, 0o1o u1 ho1e1 di!0i3lina a !eu =ilho, a!!i1 te di!0i3lina o Senhor teu Deu!)J A 1etA=ora a3are0e no/a1ente no li/ro de $ro/@r2io!, onde a0entua'!e Bue a di!0i3lina do 3ai @ u1a e+3re!!(o do !eu a1or 3elo! =ilho!, e o! /er!0ulo! de $ro/@r2io! !(o 0itado! na 0arta ao! Re2reu! e e0oado! na 1en!age1 de Je!u! N igreFa laodi0en!e) 1? A 3a!!age1 de Re2reu! @ a 1ai! longa) En!ina Bue a di!0i3lina 3aterna di!tingue o! =ilho! /erdadeiro! do! ilegti1o!L Bue Deu! no! di!0i3lina a3ena! 3ara o no!!o 2e1, a !a2er, Ja =i1 de !er1o! 3arti0i3ante! da !ua !antidadeJL Bue no 1o1ento a di!0i3lina @ doloro!a, de!agradA/el, 1a! Bue 1ai! tarde ela J3rodu: =ruto 3a0=i0o ao! Bue tH1 !ido 3or ela e+er0itado!, =ruto de Fu!ti5aJ, de/era!, n(o 3ara todo! 63oi! algun! !e re2ela1 0ontra a di!0i3lina7, 1a! 3ara aBuele! Bue !e !u21ete1 a ela e, a!!i1, !(o J3or ela e+er0itado!J) O !egundo Buadro de Deu! 0o1o o de re=inador de 3rata e ouro o0orre trH! /e:e! no Antigo Te!ta1ento, onde !e torna 0laro Bue o lugar do re=ina1ento de I!rael =oi na J=ornalha da a=li5(oJ, e $edro o a3li0a N 3ro/a5(o de no!!a =@ 0ri!t( e1 J/Aria! 3ro/a5Ce!J) O 3ro0e!!o @ doloro!o, 1a! 3or 1eio dele no!!a =@ 60uFo /alor @ J1uito 1ai! 3re0io!o do Bue o ouroJ7 terA a 3ro/a de Bue @ genuna e re!ultarA na glGria de Je!u! ri!to)1& O ter0eiro Buadro o 3rG3rio Je!u! de!en/ol/eu e1 !ua alegoria da /ideira, na Bual a =ruti=i0a5(o do! ra1o! 6Bua!e 0erta1ente u1 !12olo do 0arAter 0ri!t(o7 de3enderA n(o !o1ente de e!tare1 na /ideira, 1a! ta12@1 e1 !ere1 3odado! 3elo /iti0ultor) A 3oda @ 3ro0e!!o drA!ti0o, Bue 1uita! /e:e! 3are0e 0ruel, N 1edida Bue a /ideira @ re0ortada e dei+ada Bua!e de!nuda) Ma! Buando /olta1 a 3ri1a/era e o /er(o, hA 1uito =ruto) 16 A! trH! 1etA=ora! de!0re/e1 u1 3ro0e!!o negati/o, a di!0i3lina da 0rian5a, a re=ina5(o do 1etal e a 3oda da /ideira) Ma! a! trH! ta12@1 !u2linha1 o re!ultado 3o!iti/o < o 2e1'e!tar da 0rian5a, a 3ure:a do 1etal e a =ruti=i0a5(o da /ideira) >(o de/e1o! he!itar e1 di:er, 3ortanto, Bue Deu! 3retende Bue o !o=ri1ento !eFa u1 J1eio da gra5aJ) Muito! do! !eu! =ilho! 3ode1 re3etir a a=ir1a5(o do Sal1i!ta* JAnte! de !er a=ligido anda/a errado, 1a! agora guardo a tua 3ala/raJ 6Sal1o 119*6,7) $oi! !e o a1or de Deu! @ a1or !anto, 0o1o o @, ent(o !e intere!!a n(o a3ena! e1 agir e1 !antidade 60o1o na 0ru: de ri!to7, 1a! ta12@1 e1 3ro1o/er a !antidade 6no 3o/o de Deu!7) o1o FA /i1o!, o !o=ri1ento =a/ore0e a 3er!e/eran5a e 3uri=i0a a =@) Ele ta12@1 de!en/ol/e a hu1ildade, 0o1o na o0a!i(o e1 Bue o e!3inho na 0arne de $aulo te/e o 3ro3G!ito de i13edir Bue ele !e torna!!e orgulho!o) E a3ro=unda a /i!(o, 0o1o atra/@! do a1or n(o 0orre!3ondido de O!@ia! 3or OX1er =ora1'lhe re/elada! a =idelidade e a 3a0iHn0ia do a1or de _a/@ 3or I!rael)1, Ta13ou0o de/a1o! dei+ar de 3er0e2er o! 2ene=0io! Bue 3ode1 ad/ir N /ida de outra! 3e!!oa!, 0o1o o altru!1o herGi0o do! Bue 0uida1 do! en=er1o!, do! !eni! e do! de=i0iente!, e o !urgi1ento e!3ont8neo da genero!idade 3ara 0o1 o! 3o/o! =a1into! da W=ri0a)
1,8

A igreFa atGli0a Ro1ana tradi0ional1ente te1 =alado de J!o=ri1ento redentorJ) Seu en!ino o=i0ial @ Bue, 1e!1o de3oi! Bue a 0ul3a de no!!o! 1ale=0io! @ 3erdoada, !eu 0a!tigo ainda de/e !er 0o13letado aBui ne!ta /ida ou no 3urgatGrio 6Bue @ Ja igreFa !o=rendoJ7) A!!i1, o 3erd(o n(o 0an0ela a 3enitHn0ia, 3oi! o 0a!tigo de/e !er a0re!0entado ao 3erd(o) A! 1elhore! 3enitHn0ia!, al@1 do 1ai!, n(o !(o a! de!ignada! 3ela igreFa 1a! a! en/iada! 3elo 3rG3rio Deu! < a !a2er, J0ru:e!, en=er1idade!, dore!J < a! Buai! 3ro3i0ia1 o no!!o 3e0ado) RA, na /erdade, Jdoi! 1oti/o! 3ara o !o=ri1ento 3elo 3e0ado* 3ri1eiro, e+3ia5(o a Deu!, e !egundo, re=or1ula5(o de no!!a al1a)J $oi! o !o=ri1ento !u2Fuga no!!o! a3etite! 0or3orai!, 3uri=i0a'no! e re!taura'no!) 18 E!!e ti3o de en!ino, Bue 3are0e tanto !u2e!ti1ar a 3er=ei5(o 0o1 a Bual Deu!, 1ediante ri!to, no! redi1iu e no! 3erdoou, 0o1o atri2uir e=i0A0ia e+3iadora a no!!o! !o=ri1ento!, @ 1uito o=en!i/o N 1ente e 0on!0iHn0ia 3rote!tante) Algun! 0atGli0o! ro1ano!, 3or@1, u!a1 a e+3re!!(o J!o=ri1ento redentorJ, !i13le!1ente 3ara indi0ar Bue a a=li5(o, e12ora a algun! torne a1argo!, a outro! tran!=or1a) D ne!!e !entido Bue MarE raig e!0re/e do J3oder redentor do !o=ri1entoJ) Ela de!0re/e 0o1o doi! de !eu! Buatro =ilho! na!0era1 0o1 !e/era! de=i0iHn0ia!, $aulo, !eu !egundo =ilho, 0o1 a !ndro1e in0a3a0itadora e de!=iguradora de Rohler, e >i0hola!, !eu Buarto =ilho, 0o1 a !ndro1e de Do.n) Ela 0onta a hi!tGria de !ua luta e!3iritual !e1 auto3iedade ou 1elodra1a) >o 0a3tulo =inal do !eu li/ro, a3ro3riada1ente intitulado N?nos. ela 1edita no !igni=i0ado do !o=ri1ento, e @ ent(o Bue introdu: a 3ala/ra JredentorJ) JE1 =a0e da e/idHn0iaJ, e!0re/e ela, Jn(o 0reio Bue o !o=ri1ento !eFa, e1 lti1a anAli!e, a2!urdo ou !e1 !entidoJ, e12ora J!eFa =reBSente1ente di=0il 0ontinuar a 0on/en0er a nG! 1e!1o!J de!!e =ato) A 3rin03io reagi1o! 0o1 in0redulidade, ira e de!e!3ero) ontudo, Jo /alor do !o=ri1ento n(o e!tA na dor Bue a0arreta,) ) ) 1a! no Bue o !o=redor =a: 0o1 ele) ) ) D no 3e!ar Bue de!0o2ri1o! a! 0oi!a! Bue !(o real1ente i13ortante!L @ no 3e!ar Bue de!0o2ri1o! a nG! 1e!1o!J) Vi!to Bue Je!u! @ o ni0o Redentor, e o >o/o Te!ta1ento Fa1ai! u!a a linguage1 da reden5(o a0er0a de nada Bue =a:e1o!, !ere1o! !A2io! e1 n(o =alar de J!o=ri1ento redentorJ) JSo=ri1ento 0riati/oJ, u1a e+3re!!(o 3o3ulari:ada 3elo Dr) $aul Tournier e1 !eu li/ro 1ai! re0ente, !eria 1elhor, de!de Bue no se i1agine Bue o !o=ri1ento na realidade 0rie algu1a 0oi!a) Ma! ele 0erta1ente e!ti1ula a J0riati/idadeJ, e @ e!!a a 1en!age1) Tournier 0o1e5a re=erindo'!e a u1 artigo e!0rito 3elo Dr) $ierre Rent0hni0I, de Oene/a, e1 19,&, intitulado Jcr=(o! Dirige1 o MundoJ) Tendo 0o1o 2a!e a /ida do! 3olti0o! 1ai! in=luente! do 1undo, ele =e: a e!3anto!a de!0o2erta de Bue Bua!e %## dele! =ora1 Gr=(o!, de Ale+andre, o Orande, e Jlio @!ar a arlo! V, e de 4u! [IV a Oeorge Pa!hington, >a3ole(o e 61eno! =eli:1ente7 4enin, Ritler, Stalin e a!tro) E!!a o0orrHn0ia natural1ente 0ha1ou a aten5(o do Dr) Tournier, /i!to Bue ha/ia 1uito e!ti/era 3ro1o/endo a i13ort8n0ia Bue te1 no de!en/ol/i1ento da 0rian5a o 3a3el har1onio!o do 3ai e da 1(e < e+ata1ente o Bue o! 3olti0o! 1ai! in=luente! n(o ti/era1] O Dr) Rent0hni0I de!en/ol/eu a teoria de Bue a Jin!eguran5a 0riada 3ela 3ri/a5(o e1o0ional de/e ter de!3ertado ne!!a! 0rian5a! u1a e+0e30ional =or5a de 3oder)J O 1e!1o era e/idente1ente /erdadeiro Buanto a dirigente! religio!o!, /i!to Bue, 3or e+e13lo, Moi!@!, 9uda, on=0io e Mao1@ ta12@1 =ora1 Gr=(o!) 19 O 3ro=e!!or e 3!i0Glogo Andr@ RaEnal, Bue te1 e!tudado e!!a teoria, !ugere Bue a J3ri/a5(oJ de BualBuer e!3@0ie 6n(o a3ena! o !er Gr=(o7 Fa: 3or trA! da J0riati/idadeJ 6ter1o Bue ele 3re=ere a J=or5a de 3oderJ7) -inal1ente, o Dr) Tournier 0on=ir1a a teoria 0o1 !ua e+3eriHn0ia 0lni0a) Durante 0inBSenta ano! !eu! 3a0iente! 0on=iara1 a ele !ua! dore! e 0on=lito!) JTenho'o! /i!to 1udar 3or inter1@dio do !o=ri1entoJ, di: ele) >(o Bue o !o=ri1ento 6Bue @ u1 1al7 !eFa a causa do 0re!0i1entoL 1a! @ !ua oportunidade+.2 $or Bue, 3oi!, algun! 0re!0e1 atra/@! da de=i0iHn0ia, enBuanto outro! n(oQ Sua rea5(o de' 3ende, a0redita ele, J1ai! da aFuda Bue re0e2e1 de outro! do Bue da !ua di!3o!i5(o hereditAriaJ, e, e1 3arti0ular, de3ende do a1or) J$ri/a5Ce! !e1 o au+lio do a1or
1,9

!igni=i0a1 0atA!tro=eJ, ao 3a!!o Bue Jo =ator de0i!i/o e1 le/ar a 3ri/a5(o a 3rodu:ir =ruto @ o a1orJ) $ortanto, n(o @ tanto o !o=ri1ento Bue a1adure0e a! 3e!!oa!, 1a! a 1aneira 3ela Bual ela! reage1 a ele) JE12ora o !o=ri1ento e1 !i 1e!1o 3o!!a n(o !er 0riati/o, 1uito rara1ente !o1o! 0riati/o! !e1 o !o=ri1ento) ) ) $ode'!e di:er ta12@1 Bue n(o @ o !o=ri1ento Bue =a: a 3e!!oa 0re!0er, 1a! Bue a 3e!!oa n(o 0re!0e !e1 o !o=ri1ento)J o12ina1'!e a!!i1 o en!ino 22li0o e a e+3eriHn0ia 3e!!oal, 0o1 o 3ro3G!ito de en!inar Bue o !o=ri1ento @ o 0a1inho 3ara a !antidade ou 1aturidade) Se13re hA u1 algo inde=inido a0er0a da! 3e!!oa! Bue !o=rera1) $o!!ue1 0erta =ragr8n0ia Bue =alta na! outra!) E+i2e1 a 1an!id(o e a ternura de ri!to) U1a da! a=ir1ati/a! 1ai! ad1irA/ei! Bue $edro =a: e1 !ua 3ri1eira 0arta @ Bue JaBuele Bue !o=reu na 0arne dei+ou o 3e0adoJ 6?*17) A a=li5(o =!i0a, ele 3are0e e!tar di:endo, na realidade te1 o e=eito de =a:er Bue 3are1o! de 3e0ar) Sendo a!!i1, N! /e:e! indago !e o te!te real de no!!a =o1e 3or !antidade n(o @ a di!3o!i5(o e1 e+3eri1entar o !o=ri1ento, e1 BualBuer grau, !e t(o' !o1ente atra/@! dele Deu! no! tornar !anto!) O servi!o sofredor Ter0eiro, a 0ru: de ri!to @ o sm1o!o do servio sofredor. onhe0e1o! o! Buatro ou 0in0o J 8nti0o! do Ser/oJ de I!aa!, o! Buai!, e1 0onFunto, =or1a1 o retrato do J!er/o !o=redor do SenhorJ,"# e 0o1e5a1o! no 0a3tulo anterior a e+a1inar o elo entre !o=ri1ento e !er/i5o) De 0arAter 1an!o e 0onduta gentil 6n(o 0la1arA ne1 gritarA7, e a1A/el e1 !ua! lide! 0o1 o! outro! 6n(o e!1agarA a 0ana Bue2rada ne1 a3agarA a tor0ida Bue =u1ega7, 0ontudo ele =oi 0ha1ado 3or _a/@ de!de ante! de na!0er, 0heio 0o1 o E!3rito e re0e3ti/o N !ua $ala/ra, 0o1 a =inalidade de tra:er I!rael de /olta 3ara ele e !er u1a l813ada 3ara a! na5Ce!) >e!!a tare=a ele 3er!e/era, 1o!trando intre3ide: no ro!to, e12ora !ua! 0o!ta! !eFa1 0hi0oteada!, !ua 2ar2a arran0ada, !eu ro!to 0u!3ido, ele 3rG3rio !eFa le/ado 0o1o u1 0ordeiro 3ara o 1atadouro e 1orre, le/ando o! 3e0ado! de 1uito!) Entretanto, 0o1o re!ultado de !ua 1orte, 1uito! !er(o Fu!ti=i0ado! e o! gentio!, e!3argido! 0o1 !ua 2Hn5(o) O a!3e0to 3arti0ular1ente ad1irA/el de!!e Buadro @ Bue !o=ri1ento e !er/i5o, 3ai+(o e 1i!!(o 0a1inha1 Funto!) Ve1o'lo 0lara1ente e1 Je!u!, Bue @ o !er/o !o=redor 3or e+0elHn0ia, 1a! ne0e!!ita1o! le12rar'no! de Bue a 1i!!(o do !er/o de le/ar lu: ao! gentio! ta12@1 @ 0u13rida 3ela igreFa 6Ato! 1%*?,7) $ara a igreFa, 3ortanto, 0o1o 3ara o Sal/ador, !o=ri1ento e !er/i5o /(o lado a lado) Mai! do Bue i!!o) >(o @ a3ena! Bue !o=ri1ento e !er/i5o 0a1inha1 Funto!, 1a! Bue o !o=ri1ento @ indi!3en!A/el ao !er/i5o =rut=ero ou e=i0a:) D e!!a a 1en!age1 ine!0a3A/el da! 3ala/ra! de Je!u!* JD 0hegada a hora de !er glori=i0ado o -ilho do ho1e1) ))) E1 /erdade, e1 /erdade /o! digo* Se o gr(o de trigo, 0aindo na terra, n(o 1orrer, =i0a ele !GL 1a! !e 1orrer, 3rodu: 1uito =ruto) Tue1 a1a a !ua /ida, 3erde'aL 1a! aBuele Bue odeia a !ua /ida ne!te 1undo, 3re!er/A'la'A 3ara a /ida eterna) Se algu@1 1e !er/e, !iga'1e, e onde eu e!tou, ali e!tarA ta12@1 o 1eu !er/o) E !e algu@1 1e !er/ir, o $ai o honrarA) ) )J JE eu, Buando =or le/antado da terra, atrairei todo! a 1i1 1e!1o) I!to di:ia, !igni=i0ando de Bue gHnero de 1orte e!ta/a 3ara 1orrerJ 6Jo(o 1"*"%'"6L %"'%%7) D di=0il a0eitar a li5(o da 0ei=a) A 1orte @ 1ai! do Bue u1 0a1inho 3ara a /idaL @ o !egredo da =ruti=i0a5(o) A 1eno! Bue 0aia no !olo e 1orra, o gr(o de trigo 3er1ane0e 0o1o u1a ni0a !e1ente) $er1ane0e /i/o, 1a! !o:inhoL 1a! !e 1orrer, 1ulti3li0arA) Ante! de tudo Je!u! e!ta/a'!e re=erindo a !i 1e!1o) Algun! grego! de!eFa/a1 /H'loQ Ele e!ta/a 3re!te! a !er Jglori=i0adoJ na 1orte) 4ogo ele !eria le/antado na !ua 0ru: a =i1 de atrair a !i 1e!1o toda! a! 3e!!oa!) Durante !eu 1ini!t@rio terreno ele !e re!tringiu grande1ente N! o/elha! 3erdida! da 0a!a de I!rael, 1a! de3oi! da !ua 1orte e re!!ur' rei5(o, ele teria u1a autoridade uni/er!al e u1 a3elo uni/er!al)
18#

Ma! Je!u! n(o e!ta/a =alando !o1ente de !i 1e!1o) Ele e!ta/a 3ro=erindo u1 3rin03io geral, e 3ro!!eguiu a a3li0A'lo ao! di!03ulo! Bue de/e1 !egui'lo e, 0o1o ele, 3erder !ua! /ida! 6//) "&'"67 < n(o ne0e!!aria1ente atra/@! do 1artrio, 1a! 3elo 1eno! no !er/i5o autodoador e !o=redor) $ara nG!, 0o1o 3ara ele, a !e1ente de/e 1orrer a =i1 de 1ulti3li0ar'!e) $aulo @ o e+e13lo 1ai! notA/el de!!e 3rin03io) E+a1ine1o! e!te! te+to! tirado! de trH! 0arta! di=erente!* $or e!ta 0au!a eu, $aulo, o 3ri!ioneiro de ri!to Je!u!, 3or a1or de /G!, gentio!) ) ) /o! 3e5o Bue n(o de!=ale5ai! na! 1inha! tri2ula5Ce! 3or /G!, 3oi! ni!!o e!tA a /o!!a glGria 6E=@!io! %*1, 1%7) Agora 1e rego:iFo no! 1eu! !o=ri1ento! 3or /G!L e 3reen0ho o Bue re!ta da! a=li5Ce! de ri!to, na 1inha 0arne, a =a/or do !eu 0or3o, Bue @ a igreFa 6 olo!!en!e! 1*"?7) Segundo o 1eu e/angelhoL 3elo Bual e!tou !o=rendo) ) ) $or e!ta ra:(o, tudo !u3orto 3or 0au!a do! eleito!, 3ara Bue ta12@1 ele! o2tenha1 a !al/a5(o Bue e!tA e1 ri!to Je!u! 0o1 eterna glGria 6" Ti1Gteo "*8'1#7) $aulo a=ir1a na! trH! 3a!!agen! Bue !u3orta o! !eu! !o=ri1ento! J3or a1or de /G!, gentio!J, Ja =a/or do !eu 0or3o, Bue @ a igreFaJ ou J3or 0au!a do! eleito!J) Vi!to Bue o =a: 3or ele!, 0rH Bue o2ter(o algu1 2ene=0io do! !o=ri1ento! dele) Tue 2ene=i0io !erA e!!eQ >a 3a!!age1 ao! 0olo!!en!e! ele di: Bue !eu! !o=ri1ento! 3reen0he1 o Bue re!ta da! a=li5Ce! de ri!to) $ode1o! ter 0erte:a de Bue $aulo n(o e!tA atri2uindo e=i0A0ia e+3iadora a !eu! !o=ri1ento!, e1 3arte 3orBue !a2ia Bue a o2ra e+3iadora de ri!to =ora 0on0luda na 0ru:, e e1 3arte 3orBue u!a a 3ala/ra e!3e0ial Ja=li5Ce!J 4th!ipseis+ Bue denota !ua! 3er!egui5Ce!) S(o e!ta! Bue n(o e!ta/a1 ter1inada!, 3oi! ele 0ontinuou a !er 3er!eguido na !ua igreFa) Tue 2ene=0io, 3oi!, $aulo 3en!a/a Bue o! !eu! !o=ri1ento! traria1 ao 3o/oQ Doi! do! trH! te+to! liga1 a! 3ala/ra! J!o=ri1ento!J e JglGriaJ) JMeu! !o=ri1ento!) ) ) e!tA a /o!!a glGriaJ, di: ele ao! e=@!io!) De no/o, J!al/a5(o) ) ) 0o1 eterna glGriaJ, !er(o o2tida! 3elo! eleito! 3or 0au!a do! !o=ri1ento! Bue $aulo e!tA !u3ortando 6" Ti1Gteo "*8'1#7) $are0e u1 a2!urdo) SerA Bue $aulo real1ente 3en!a Bue !eu! !o=ri1ento! o2ter(o a !al/a5(o e a glGria dele!Q Si1, ele 3en!a) >(o direta1ente, 0ontudo, 0o1o !e !eu! !o=ri1ento! 3o!!u!!e1 e=i0A0ia !al/adora 0o1o o! de ri!to, 1a! indireta1ente 3orBue e!ta/a !o=rendo 3elo e/angelho Bue ele! de/ia1 ou/ir e a0eitar a =i1 de !ere1 !al/o!) U1a /e: 1ai!, o !o=ri1ento e o !er/i5o ia1 Funto!, e o! !o=ri1ento! do a3G!tolo era1 u1 elo indi!3en!A/el na 0adeia da !al/a5(o dele!) Rara1ente !e en!ina hoFe o lugar do !o=ri1ento no !er/i5o e o da 3ai+(o na 1i!!(o) Ma! o 1aior !egredo da e=i0A0ia e/angel!ti0a ou 1i!!ionAria @ a di!3o!i5(o de !o=rer e 1orrer) $ode !er u1a 1orte N 3o3ularidade 61ediante a 3rega5(o =iel de u1 e/angelho 22li0o n(o 3o3ular7, ou ao orgulho 63or 1eio de 1@todo! 1ode!to! de a0ordo 0o1 o E!3rito Santo7, ou ao 3re0on0eito ra0ial ou na0ional 61ediante a identi=i0a5(o 0o1 outra 0ultura7, ou ao 0on=orto 1aterial 6adotando u1 1odo de /ida 1ai! !i13le!7) Ma! o !er/o, !e Bui!er le/ar lu: N! na5Ce!, de/e !o=rer, e a !e1ente, a =i1 de !e 1ulti3li0ar, de/e 1orrer) A esperan!a da gl ria Tuarto, a 0ru: de ri!to @ a esperana da "!#ria fina!. Je!u! olha/a =ir1e1ente al@1 da !ua 1orte 3ara a !ua re!!urrei5(o, al@1 do! !eu! !o=ri1ento! 3ara a !ua glGria e, de/era!, =oi !u!tentado e1 !ua! tri2ula5Ce! 3ela Jalegria Bue lhe e!ta/a 3ro3o!taJ aRe2reu! 1"*"7) D igual1ente 0laro Bue ele e!3era/a Bue !eu! !eguidore! 3artilha!!e1 e!!a 3er!3e0ti/a) A ine/ita2ilidade do !o=ri1ento @ te1a regular e1 !eu en!ino e no do! a3G!tolo!) Se o 1undo o odiou e 3er!eguiu, odiaria e 3er!eguiria ta12@1 o! !eu! di!03ulo!) O !o=ri1ento era, de =ato, u1a JdAdi/aJ de Deu! a todo o !eu 3o/o, e u1a 3arte do !eu 0ha1ado) $ortanto, n(o de/ia1 !ur3reender'!e 0o1 ele, 0o1o !e algu1a
181

0oi!a e!tranha lhe! e!ti/e!!e a0onte0endo) Era algo Bue 3odia1 e!3erar) >ada @ 1ai! direto do Bue a a=ir1a5(o de $aulo de Bue Jtodo! Buanto! Buere1 /i/er 3iedo!a1ente e1 ri!to Je!u! !er(o 3er!eguido!)J "1 Al@1 do 1ai!, ao !o=rer como e!ta/a1 !o=rendo com ri!to, era1 1ai! do Bue e!3e0tadore! do! !eu! !o=ri1ento! agora, 1ai! do Bue te!te1unha!, 1ai! at@ 1e!1o do Bue i1itadore!L era1, na realidade, 3arti0i3ante! do! !eu! !o=ri1ento!, 3artilhando o !eu J0Ali0eJ e o !eu J2ati!1oJ) "" A!!i1, 0o1o 3artilha1 do! !eu! !o=ri1ento!, ta12@1 3artilharia1 da !ua glGria) A ine/ita2ilidade do !o=ri1ento de/ia !er /i!ta n(o !o1ente 0o1o de/ida ao antagoni!1o do 1undo, 1a! ta12@1 0o1o u1a 3re3ara5(o ne0e!!Aria) JAtra/@! de 1uita! tri2ula5Ce!, no! i13orta entrar no reino de Deu!J, ad/ertia1 o! a3G!tolo! ao! no/o! 0on/ertido! na OalA0ia) D 0o13reen!/el, 3oi!, Bue a 1ultid(o in0ontA/el do! redi1ido! a Bue Jo(o /iu 3erante o trono de Deu! =oi de!0rita tanto 0o1o tendo !ado Jda grande tri2ula5(oJ 6no 0onte+to, 0erta1ente u1 !inXni1o da /ida 0ri!t(7 e 0o1o tendo al/eFado a! !ua! /e!tidura! Jno !angue do ordeiroJ) "% D, 3oi!, a e!3eran5a da glGria Bue torna o !o=ri1ento !u3ortA/el) A 3er!3e0ti/a e!!en0ial a de!en/ol/er @ a do 3ro3G!ito eterno de Deu!, a Bual @ tornar'no! !anto! ou !e1elhante! a ri!to) De/e1o! 1editar 0o1 =reBSHn0ia no! grande! te+to! do >o/o Te!ta1ento Bue une1 a eternidade 3a!!ada e a =utura dentro de u1 ni0o hori:onte) $orBue Deu! Jno! e!0olheu nele ante! da =unda5(o do 1undo, 3ara !er1o! !anto! e irre3reen!/ei! 3erante eleJ) Seu 3ro3G!ito @ a3re!entar'no! J0o1 e+ulta5(o, i1a0ulado! diante da !ua glGriaJ) D Buando e!!e! hori:onte! !e en0ontra1 dentro de no!!a /i!(o Bue te1o! 3or 0erto Bue Jo! !o=ri1ento! do te13o 3re!ente n(o !(o 3ara 0o13arar 0o1 a glGria 3or /ir a !er re/elada e1 nG!J, 3orBue a Jno!!a le/e e 1o1ent8nea tri2ula5(o 3rodu: 3ara nG! eterno 3e!o de glGria, a0i1a de toda 0o13ara5(oJ) E o Bue @ a JglGriaJ, e!!e de!tino =inal, ao Bual Deu! e!tA =a:endo Bue tudo 0oo3ere 3ara o 2e1, in0lu!i/e o! no!!o! !o=ri1ento!Q D Bue !eFa1o! J0on=or1e! N i1age1 de !eu -ilhoJ) O 3ro!3e0to =uturo Bue torna o !o=ri1ento !u3ortA/el, 3ortanto, n(o @ a re0o13en!a e1 =or1a de J3rH1ioJ, a Bual 3oderia le/ar'no! a di:er Bue J!e1 dor n(o hA /itGriaJ ou J!e1 0ru: n(o hA 0oroaJ, 1a! a ni0a re0o13en!a de /alor ine!ti1A/el, a !a2er, a glGria de ri!to, !ua 3rG3ria i1age1 3er=eita1ente re0riada e1 nG!) JSere1o! !e1elhante! a ele, 3orBue ha/e1o! de /H'lo 0o1o ele @)J "? D e!!e o te1a do1inante do li/ro 6estinado Para a C!#ria. de Margaret larI!on, 0anaden!e, autora e e!0ritora de hino!) >a!0ida nu1 lar Jde!a1oro!o e in=eli:J, e a=ligida de!de a in=8n0ia 0o1 horr/ei! dore! de 0a2e5a e artrite aleiFante, o !o=ri1ento te1 !ido !eu 0o13anheiro de toda a /ida) >o! 3ri1eiro! dia! ela e+3eri1entou o e!3e0tro total da! rea5Ce! hu1ana! N dor, in0lu!i/e Jrai/a, =ru!tra5(o, de!e!3eroJ e at@ 1e!1o a tenta5(o ao !ui0dio) Ma!, gradati/a1ente, 0hegou a 0rer na !o2erania de Deu!, a !a2er, Bue Deu! J1o!tra !ua !o2erania !o2re o 1al u!ando o 3rG3rio !o=ri1ento Bue @ inerente ao 1al a =i1 de aFudar na e+e0u5(o de !eu 3ro3G!ito eternoJ) >e!!e 3ro0e!!o ele de!en/ol/eu u1a alBui1ia 1aior do Bue a do! antigo! alBui1i!ta!, Bue 3ro0ura/a1 tran!=or1ar 1etai! 1ai! 2ai+o! e1 ouro) $oi! o Jni0o alBui1i!ta /erdadeiroJ @ Deu!) Ele te1 H+ito at@ 1e!1o e1 Jtran!1utar o 1al e1 2e1J) So1o! Jde!tinado! 3ara a glGriaJ, a JglGria 3ara a Bual ele no! 0riou < a =i1 de no! =a:er !e1elhante! ao !eu -ilhoJ) $ode1o! re!3onder, @ 0laro, Bue n(o de!eFa1o! Bue Deu! no! 1ude, 3arti0ular1ente !e o 1eio ne0e!!Ario u!ado =or a dor) J$ode1o! de/era! de!eFarJ, e!0re/eu ) S) 4e.i!, JBue ti/@!!e1o! t(o 3ou0a i13ort8n0ia 3ara Deu! Bue ele no! dei+a!!e e1 3a: a =i1 de !eguir1o! no!!o! i13ul!o! naturai! < Bue ele de!i!ti!!e de tentar treinar'no! e1 algo t(o di=erente de no!!o! !ere! naturai!* 1a!, u1a /e: 1ai!, n(o e!ta1o! 3edindo 1ai! a1or, 1a! 1eno!) ) ) $edir Bue o a1or de Deu! !e 0ontente 0ono!0o 0o1o !o1o! @ o 1e!1o Bue 3edir Bue Deu! 0e!!e de !er Deu!) ) )J "& E!!a /i!(o do !o=ri1ento 0o1o o 0a1inho da glGria 3ara o 3o/o de Deu! @, indu2ita/el1ente, 22li0a) >(o !e 3ode di:er o 1e!1o, 0ontudo, da! tentati/a! de uni/er!ali:ar o 3rin03io e a3li0A'lo a todo o !o=ri1ento, !e1 e+0e5(o) on!idere, 3or
18"

e+e13lo, u1 do! li/ro! o=i0iai! 3u2li0ado! e1 3re3ara5(o 3ara a !e+ta a!!e12l@ia do on0ilio Mundial de IgreFa! e1 Van0ou/er 6198%7, 0uFo ttulo anun0iado era JJe!u! ri!to, a Vida do MundoJ) E!!e li/ro, e12ora e!0rito 3or John $outon, !urgiu de u1a reuni(o de /inte e 0in0o teGlogo! re3re!entante!, 0uFa! 3er!3e0ti/a! ele, 3ortanto, in0or3ora) U1 do! !eu! te1a! 3rin0i3ai! @ o 3aralelo Bue e+i!te entre a 1orte e re!!urrei5(o de Je!u! 3or u1 lado, e o !o=ri1ento e o! triun=o! do 1undo atual 3or outro) De!!a =or1a, a totalidade da /ida hu1ana @ re3re!entada 0o1o u1a 0ele2ra5(o eu0ar!ti0a) J>(o 3odera1o! di:erJ, 3ergunta John $outon, JBue onde hA a 0onFun5(o do !o=ri1ento e da alegria, da 1orte e da /ida, h- eucaristia'2MA A 2a!e de!!a inter3reta5(o @ o =ato de Bue Jo 3adr(o do auto'!a0ri=0io e de no/o! 0o1e5o! n(o @ u1 3adr(o Bue !o1ente 1e12ro! da igreFa 0ri!t( e+3eri1enta1 e 3or ele /i/e1) -ora do !eu 0r0ulo, outro! ta12@1 3are0e1 re=leti'lo, N! /e:e! de 1aneira ad1irA/elJ) De/era!, 0ontinua John $oulton, o entre0ru:a1ento da dor e da alegria, do !o=ri1ento e da !eguran5a, da trai5(o e do a1or @ di!0ern/el na /ida 0otidiana e1 todo! o! lugare!) Re=lete o in/erno e a 3ri1a/era, a Se+ta'=eira da $ai+(o e a $A!0oa) $ortanto, FA n(o hA ne0e!!idade da e/angeli:a5(o =ora de 1oda) A no/a e/angeli:a5(o !erA a o2ra do E!3rito Santo e1 J=o0ali:ar e1 Je!u! ri!to u1a =or1a FA /i!lu12rada na e+3eriHn0ia hu1anaJ) E!!e, 3or@1, n(o @ o e/angelho do >o/o Te!ta1ento) A 92lia n(o no! dA li2erdade de a=ir1ar Bue todo o !o=ri1ento hu1ano le/a N glGria) D /erdade Bue Je!u! !e re=eriu a guerra!, terre1oto! e =o1e! 0o1o o J3rin03io da! dore! de 3artoJ, anun0iando a e1ergHn0ia do no/o 1undo, 0o1o $aulo, !i1ilar1ente 0o13arou a =ru!tra5(o, o 0ati/eiro da 0orru35(o da nature:a e !eu! ge1ido! N ang!tia do 3arto) ", Ma! e!!a! !(o re=erHn0ia! N 3ro1e!!a da reno/a5(o 0G!1i0a tanto da !o0iedade Buanto da nature:aL a 92lia n(o a! a3li0a N !al/a5(o de indi/duo! ne1 de 3o/o!) Outro e+e13lo @ a tentati/a 0o1o/ente =eita 3elo Dr) Ulri0h Si1on, u1 0ri!t(o Fudeu ale1(o Bue =ugiu 3ara a Inglaterra e1 19%%, e 0uFo 3ai, ir1(o e outro! 3arente! 3ere0era1 no! a0a13a1ento! de 0on0entra5(o na:i!ta!, e1 a3li0ar o 3rin03io de 1orte're!!urrei5(o, !o=ri1ento!'glGria ao holo0au!to) E1 !eu li/ro Fma Teo!o"ia de Ausch$vit$ 6196,7 ele tentou J1o!trar o 3adr(o do !a0ri=0io de ri!to, Bue re!u1e toda! a! agonia!, 0o1o a realidade 3or trA! de Au!0h.it:J) $oi! o holo0au!to 6Bue natural1ente !igni=i0a Jo=erta Buei1adaJ7 Jn(o @ 1eno! !a0ri=0io do Bue aBuele 3re=igurado na! E!0ritura!J, i!to @, no !er/o !o=redor do Senhor) De!!a 1aneira, Jo 1e0ani!1o do a!!a!!nio =oi tran!=or1ado nu1a o2la5(o 3ara Deu!J, e aBuele! Bue dera1 a !ua /ida na! 081ara! de gA! identi=i0ara1'!e 0o1 o J!u3re1o !a0ri=0io 3or inter1@dio de u1a analogia 3artilhadaJL =ora1 2ode! e+3iatGrio!, le/ando o! 3e0ado! do 3o/o ale1(o) Ma! agora o! J1orto! de Au!0h.it: !e le/antara1 do 3GJ, e !ua re!!urrei5(o @ /i!ta na /olta de I!rael N 3Atria, na 0onBui!ta do anti' !e1iti!1o Bue Jle/ou a Au!0h.it: e a =oi redi1idoJ, e no te!te1unho Fudai0o atual ao 1undo 0on0ernente N !a0ralidade da /ida hu1ana e da ir1andade a1oro!a de todo! o! ho1en!) O gr(o de trigo, tendo 0ado no !olo, 3rodu:iu e!!e =ruto) A!!i1, o! !o=ri1ento! de Au!0h.it: di: Ulri0h Si1on, e!t(o Jdentro do 3adr(o da criao e reden5(oJ) E1 3arti0ular, inter3retando o holo0au!to JN lu: do !o=ri1ento de ri!toJ e /endo !eu re!ultado 0o1o Jre=letido no triun=o do ru0i=i0adoJ, te1 !ido 3o!!/el atri2uir J!igni=i0ado e!3iritual ao Bue n(o te1 !entidoJ) JA/entura1o'no! a atri2uir a glGria do ri!to a!!unto ao! 1ilhCe! Bue 1orrera1 na! 081ara! de gA!J) >(o 3oder1o! dei+ar de no! 0o1o/er 0o1 e!!a tentati/a de re0on!tru5(o, e 0o13reende1o! o! 1oti/o! 3elo! Buai! o Dr) Si1on de!eFa de!en/ol/er u1 J0on0eito inter1inA/el, uni/er!al e 0G!1i0o da o2ra de ri!toJ) Ma! re0eio Bue e!!e ti3o de Jteologia de Au!0h.it:J !eFa e!3e0ulati/a em ve$ de 22li0a) reio ha/er u1 1odo 1e' lhor e 1ai! 22li0o de rela0ionar a 0ru: 0o1 Au!0h.it:, e tratarei dele 1ai! na =rente) >e!!e nteri1, dentro da 0o1unidade do! Bue Deu!, e1 !ua 1i!eri0Grdia, redi1iu, de/ia
18%

!er 3o!!/el 3ara nG! e0oar a! a=ir1a5Ce! de $aulo de Bue Jno! glorie1o! na! 3rG3ria! tri2ula5Ce!J 3orBue Jgloria1o'no! na e!3eran5a da glGria de Deu!J 6Ro1ano! &*"'%7) At@ aBui, 3ro0urando di!0ernir o! rela0iona1ento! entre o! !o=ri1ento! de ri!to e o! no!!o!, N 3arte da in!3ira5(o do e+e13lo dele, /i1o! Bue o !o=ri1ento 63ara nG! 0o1o 3ara Je!u!7 @ o 0a1inho de!ignado 3or Deu! da !anti=i0a5(o 6!antidade 1adura7, da 1ulti3li0a5(o 6!er/i5o, =rut=ero7 e da glori=i0a5(o 6no!!o de!tino =inal7) E!3ero Bue tudo i!!o, n(o 3are5a !u3er=i0ial) D =A0il a3re!entar teoria!, 2e1 !ei) Ma! a! 0oi!a! to1a1 a3arHn0ia di=erente Buando o hori:onte !e =e0ha !o2re nG!, u1 horror de grande! tre/a! no! engol=a, e n(o 0intila u1 /i!lu12re de lu: Bue no! a!!egure Bue o !o=ri1ento ainda 3ode !er 3roduti/o) >e!!a! hora! !G 3ode1o! a3egar'no! N 0ru:, onde o 3rG3rio ri!to de1on!trou Bue a 2Hn5(o /e1 atra/@! do !o=ri1ento) A f2 e o livro de J Tuinto, a 0ru: de ri!to @ o fundamento de uma f< raciona!. Todo !o=ri1ento, =!i0o e e1o0ional, dura1ente 3ro/a a no!!a =@) o1o 3ode !er ra0ional, Buando a 0ala1idade no! a/a!!ala, 0ontinuar1o! a 0on=iar e1 Deu!Q A 1elhor re!3o!ta a e!!a Bue!t(o @ a3ro/iden0iada 3elo li/ro de JG) ValerA a 3ena e!0lare0er1o! a !ua te!e) JG @ a3re!entado 0o1o u1 ho1e1 Jntegro e reto, te1ente a Deu!, e Bue !e de!/ia/a do 1alJ) Ma! ent(o 6de3oi! Bue nG!, 0o1o leitore!, re0e2e1o! u1 /i!lu12re da! deli2era5Ce! do 0on0ilio 0ele!tial7, JG @ ata0ado 3or u1a !@rie de trag@dia! 3e!!oai!* ele @ 3ri/ado !u0e!!i/a1ente de !eu gado, !eu! !er/o!, !eu! =ilho! e =ilha!, e !ua riBue:a) Seria di=0il e+agerar a 1agnitude do! de!a!tre! Bue lhe !o2re/iera1) >o re!tante do li/ro o e!3e0tro total de re!3o!ta! 3o!!/ei! ao !o=ri1ento @ en!aiado no diAlogo Bue !e de!en/ol/e entre JG, !eu! trH! a!!i1 0ha1ado! J0on!oladore!J, o Fo/e1 Eli e =inal1ente o 3rG3rio Deu!) ada u1 do! Buatro 3ro3Ce u1a atitude di=erente, e 3arti0u lar1ente notA/el e1 0ada u1a @ o lugar re!er/ado ao ego) A atitude do 3rG3rio JG @ u1a 1e!0la de autocomiserao e auto5afirmao. Re0u!ando'!e a !eguir o 0on!elho da e!3o!a de Bue a1aldi5oa!!e a Deu! e 1orre!!e, 0ontudo ele 0o1e5a a a1aldi5oar o dia e1 Bue na!0eu e ent(o angu!tiada1ente an!eia 3elo dia da !ua 1orte) Ele reFeita total1ente a! a0u!a5Ce! de !eu! trH! a1igo!) $elo 0ontrArio, 1olda a! !ua! 3rG3ria! a0u!a5Ce! 0ontra Deu!) Deu! e!tA 2rutal1ente 0ruel 3ara 0o1 ele, at@ 1e!1o !e1 3iedade) $ior ainda, Deu! negou'lhe a Fu!ti5a 6",*"7) A 0o13eti5(o entre ele! @ alta1ente inFu!ta, /i!to Bue o! 0o13etidore! !(o t(o de!iguai!) Se t(o'!o1ente hou/e!!e u1 1ediador Bue ar2itra!!e entre ele!] Se t(o'!o1ente ele 3rG3rio 3ude!!e en0ontrar a Deu!, a =i1 de 3e!!oal1ente a0u!A'lo] >e!!e nteri1, ele /ee1ente1ente 1ant@1 !ua ino0Hn0ia e e!tA 0on=iante de Bue u1 dia !erA /indi0ado) E1 0ontra!te, 3ode1o! 1elhor de!0re/er a atitude re0o1endada 3elo! a1igo! de JG 0o1o auto5acusao. JG e!tA !o=rendo 3orBue @ 3e0ador) Sua! a=li5Ce! !(o a 3enalidade di/ina 3or !eu! 1ale=0io!) D e!!a a ortodo+ia 0on/en0ional a0er0a do! 3er/er!o!, a Bual re3ete1 ad nauseam) JTodo! o! dia! o 3er/er!o @ ator1entadoJ, di: Eli=a: 61&*"#7) JA lu: do! 3er/er!o! !e a3agarAJ, a0re!0enta 9ildade 618*&7, enBuanto a 0ontri2ui5(o de ^o=ar @ Bue 2o F2ilo do! 3er/er!o! @ 2re/eJ 6"#*&7) De!!a 3re1i!!a 2A!i0a tira1 a ine/itA/el 0on0lu!(o de Bue JG e!tA !o=rendo 3or 0au!a da !ua 1aldade* J$or/entura n(o @ grande a tua 1al0ia, e !e1 ter1o a! tua! iniBSidade!QJ 6""*&7) Ma! JG n(o a0eita nada di!!o) Seu! a1igo! !(o J1@di0o! Bue n(o /ale1 nadaJ 61%*?7 e J0on!oladore! 1ole!to!J 616*"7, Bue !G =ala1 Je!tul't=0iaJ e at@ 1e!1o J=al!idadeJ 6"1*%?7) E Deu! 1ai! tarde 0on=ir1a o /eredi0to de JG) Ele !e re=ere N Je!tultdaJ, dele! e di: Bue n(o =alara1 Jo Bue era reto, 0o1o o 1eu !er/o JGJ 6?"*,'87) A !eguir entra Eli) E12ora ele e!teFa irado 3elo =ato de JG e!tar 3retendendo J!er 1ai! Fu!to do Bue Deu!J 6%"*"7, e!3era 3ara =alar 3oi! te1 1eno! idade do Bue o! outro!) Tuando =ala n(o @ =A0il di!tinguir !ua 3o!i5(o da a3re!entada 3elo! trH! 0on!oladore!) $oi! N! /e:e! ele ta12@1 re3ete a antiga ortodo+ia) Ele ta12@1 ante0i3a o di!0ur!o de _a/@ a0er0a da 0ria5(o) ontudo, 3are0e 0erto 0ha1ar a atitude re0o1endada 3or ele de
18?

autodiscip!ina. 3oi! !ua Hn=a!e di!tinti/a @ Bue =ala de 1uita! 1aneira! 6in0lu!i/e o !o=ri1ento7 a =i1 de Ja3artar o ho1e1 do !eu de!gnio e li/rA'lo da !o2er2aJ 6%%*1?'1,7) A!!i1, Deu! a2re o! ou/ido! da! 3e!!oa! J3ara a in!tru5(oJ e Jao a=lito li/ra 3or 1eio da !ua a=li5(oJ 6%6*1#, 1&7) De =ato, JBue1 @ 1e!tre 0o1o eleQJ 6/) ""7) >o !eu en!ino ele a3ela N! 3e!!oa! a Bue !e arre3enda1, e 3ro0ura li/rA'la! de !eu! a3erto!) -inal1ente, Buando !e e!gotara1 o! argu1ento! de JG, do! 0on!oladore! e de Eli, _a/@ re/ela'!e e =ala) A Fulgar da re!3o!ta de JG, a atitude re0o1endada agora 3ode !er 0ha1ada de auto5entre"a. Deu! e!tA longe de Funtar'!e N! a0u!a5Ce! do! trH! a1igo! de JG, e n(o o 0ul3a 3elo =ato de a=ir1ar !ua ino0Hn0ia 6?"*87) O Senhor le/a a !@rio a! re0la1a5Ce! de JG, 3ortanto, re!3onde'lhe) ontudo, JG 3ro=eriu J3ala/ra! !e1 entendi1entoJ, /i!to Bue Fa1ai! @ 0orreto 0ul3ar, a0u!ar, e 1uito 1eno! JargSirJ a Deu! 6?#*"7) JA0a!o anularA! tu, de =ato, o 1eu Fu:oJ 3ergunta Deu! 6?#*87) E JG re!3onde* JEu te 0onhe0ia !G de ou/ir, 1a! agora o! 1eu! olho! te /He1) $or i!!o 1e a2o1ino, e 1e arre3endo no 3G e na 0in:aJ 6?"*&'67) Ante! ele !e de=endeu, te/e 3ena de !i 1e!1o e a=ir1ou'!e a !i 1e!1o, e a0u!ou a Deu!) Agora, de!3re:a a !i 1e!1o e adora a Deu!) O Bue =oi Bue ele J/iuJ Bue o 0on/erteu da auto'a=ir1a5(o N auto'entregaQ JG =oi 0on/idado a e+a1inar de no/o a 0ria5(o, e /i!lu12rou a glGria do riador) Deu! 2o12ardeia'o 0o1 3ergunta!) Onde e!ta/a Buando a terra e o 1ar =ora1 =or1ado!Q $ode ele 0ontrolar a ne/e, a te13e!tade e a! e!trela!Q $o!!ui ele a 3er0ia de !u3er/i!ionar e !u!tentar o 1undo ani1al < o! leCe! e a! 0a2ra! 1ontanhe!a!, o Fu1ento !el/age1 e o 2oi !el/age1, a a/e!tru: e o 0a/alo, o! =al0Ce! e a! Aguia!Q A0i1a de tudo, 0on!egue JG 0o13reender o! 1i!t@rio! e !u2Fugar a =or5a do hi3o3Gta1o e do 0ro0odiloQ O Bue Deu! deu a JG =oi u1a e+ten!a introdu5(o N! 1ara/ilha! da nature:a, e, 3or 1eio dela, u1a re/ela5(o de !eu gHnio 0riador, a Bual !ilen0iou a! !ua! a0u!a5Ce! e o le/ou < 1e!1o e1 1eio ao 3e!ar, !o=ri1ento e dor < a hu1ilhar'!e a !i 1e!1o, arre3ender'!e da !ua re2eldia, e 0on=iar no/a1ente e1 Deu!) Se 3ara JG =oi ra0ional 0on=iar no Deu! 0uFa !a2edoria e 3oder =ora1 re/elado! na 0ria5(o, Buanto 1ai! ra0ional @ Bue 0on=ie1o! no Deu! 0uFo a1or e Fu!ti5a =ora1 re/elado! na 0ru:Q A ra0ionalidade da 0on=ian5a Fa: na 0onhe0ida 0on=ia2ilidade de !eu o2Feto) E ningu@1 @ 1ai! digno de 0on=ian5a do Bue o Deu! da 0ru:) A 0ru: no! a!!egura Bue n(o hA 3o!!i2ilidade de erro da Fu!ti5a ou de derrota do a1or agora ou no lti1o dia) JABuele Bue n(o 3ou3ou a !eu 3rG3rio -ilho, ante!, 3or todo! nG! o entregou, 3or/entura n(o no! darA gra0io!a1ente 0o1 ele toda! a! 0oi!a!QJ 6Ro1ano! 8*%"7) D a atitude auto'doadora de Deu! na dAdi/a de !eu -ilho Bue no! 0on/en0e de Bue ele n(o reterA nada de nG! daBuilo de Bue 3re0i!a1o!, e n(o 3er1itirA Bue nada no! !e3are do !eu a1or 6//) %&'%97) A!!i1, entre a 0ru:, onde o a1or e a Fu!ti5a de Deu! 0o1e5ara1 a !er 0lara1ente re/elado!, e o dia do Fu:o, Buando !er(o 0o13leta1ente re/elado!, @ ra0ional Bue 0on=ie1o! nele) Te1o! de a3render a !u2ir o 1onte 0ha1ado al/Ario, e de!!a 3o!i5(o /antaFo!a 0onte13lar toda! a! trag@dia! da /ida) A 0ru: n(o !olu0iona o 3ro2le1a do !o=ri1ento, 1a! !u3re a 3er!3e0ti/a e!!en0ial da Bual 3ode1o! e+a1inA'lo) Vi!to Bue Deu! de1on!trou !eu !anto a1or e Fu!ti5a a1oro!a nu1 e/ento hi!tGri0o 6a 0ru:7, nenhu1 outro e/ento hi!tGri0o 6Buer !eFa 3e!!oal, Buer glo2al7 3ode !u3erA'lo ou de!3ro/A'lo) erta1ente de/e !er 3or i!!o Bue o rolo 6o li/ro da hi!tGria e de!tino7 en0ontra'!e agora na! 1(o! do ordeiro Bue =oi 1orto, e @ 3or i!!o Bue !o1ente ele @ digno de Bue2rar o! !eu! !elo!, re/elar o !eu 0ontedo e 0ontrolar o =lu+o do =uturo) A dor de )eus O !e+to 1odo 3elo Bual o! !o=ri1ento! de ri!to !e rela0iona1 0o1 o! no!!o! @ o 1ai! i13ortante da !@rie) D Bue a 0ru: de ri!to @ a prova do amor so!id-rio de 6eus. i!to @, de !ua !olidariedade 3e!!oal e a1oro!a 3ara 0ono!0o e1 no!!a dor) $oi! o /erdadeiro aguilh(o do !o=ri1ento n(o @ o in=ortnio e1 !i, ne1 1e!1o a !ua dor ou a !ua inFu!ti5a, 1a! !eu a3arente a2andono 3or Deu!) A dor @ !u3ortA/el, 1a! a a3arente indi=eren5a de
18&

Deu! n(o o @) V! /e:e! o /e1o! 0o1o e!tando de!0an!ando, ou at@ 1e!1o tirando u1a !one0a e1 algu1a 0adeira de 2alan5o 0ele!tial, enBuanto 1ilhCe! de 3e!!oa! 1orre1 de =o1e) $en!a1o! nele 0o1o u1 e!3e0tador, Bua!e tendo 3ra:er no !o=ri1ento do 1undo, e de!=rutando !eu 3rG3rio i!ola1ento) $hili3 _an0eE a/an5ou u1 3ou0o 1ai! e 3ro=eriu o indi:/el Bue 3ode1o! ter 3en!ado 1a! Bue Fa1ai! ou!a1o! 0olo0ar e1 3ala/ra!* JSe Deu! real1ente e!tA no 0o1ando, de algu1 1odo ligado a todo o !o=ri1ento do 1undo, 3or Bue ele @ t(o 0a3ri0ho!o, inFu!toQ D ele u1 !adi!ta 0G!1i0o Bue !e deleita e1 /er'no! retor0erQJ"8 JG ha/ia dito algo 3are0ido* Deu! !e ri Jdo de!e!3ero do ino0enteJ 69*"%7) D e!!a terr/el 0ari0atura de Deu! Bue a 0ru: de!=a: e1 3eda5o!) >(o de/e1o! /H'lo nu1a 0adeira de 2alan5o, 1a! nu1a 0ru:) O Deu! Bue no! 3er1ite !o=rer, ele 3rG3rio u1a /e: !o=reu e1 ri!to, e 0ontinua a !o=rer 0ono!0o e 3ara nG! hoFe) Vi!to Bue a 0ru: @ u1 e/ento hi!tGri0o de u1a /e: 3or toda!, no Bual Deu! e1 ri!to le/ou o! no!!o! 3e0ado! e 1orreu a no!!a 1orte 3or 0au!a do !eu a1or e Fu!ti5a, n(o de/e1o! 3en!ar nela 0o1o a e+3re!!(o de u1 eterno le/ar o 3e0ado no 0ora5(o de Deu!) O Bue a 92lia no! 3er1ite di:er, entretanto, @ Bue o eterno e !anto a1or de Deu!, Bue =oi !ingular' 1ente de1on!trado no !a0ri=0io da 0ru:, 0ontinua a !o=rer 0ono!0o e1 0ada !itua5(o a Bue @ 0ha1ado) Ma! @ legti1o =alar1o! de u1 Deu! !o=redorQ >(o no! i13ede de a!!i1 =a:er a doutrina tradi0ional da i13a!!i2ilidade di/inaQ O adFeti/o latino impassi1i!is !igni=i0a Jin0a3a: de !o=rerJ e, 3ortanto, J/a:io de e1o5(oJ) Seu eBui/alente grego apathes era a3li0ado 3elo! =ilG!o=o! a Deu!, a Bue1 de0lara/a1 e!tar a0i1a do 3ra:er e da dor, /i!to Bue e!te! interro13eria1 a !ua tranBSilidade) O! 3ri1iti/o! 3ai! grego! da igreFa a0eitara1 e!!a no5(o !e1 1uita! re!er/a!) E1 0on!eBSHn0ia, !eu en!ino a0er0a de Deu! N! /e:e! 3are0e 1ai! grego do Bue he2rai0o) Era ta12@1 a12i/alente) D /erdade Bue !a2ia1 Bue Je!u! ri!to, o -ilho En0arnado, !o=reu, 1a! n(o o 3rG3rio Deu!) $or e+e13lo, InA0io e!0re/eu a $oli0ar3o do Deu! Bue Jn(o 3ode !o=rer, Bue 3or a1or a nG! a0eitou o !o=ri1entoJ, i!to @, e1 ri!to) "9 De 1odo !e1elhante, rineu a=ir1a/a Bue 3or 0au!a da en0arna5(o Jo in/i!/el !e =e: /i!/el, o in0o13reen!/el, 0o13reen!/el, e o i13a!!/el, 3a!!/elJ) %# D /erdade, no/a1ente, ele! !a2ia1 Bue o! autore! do Antigo Te!ta1ento e!0re/era1 li/re1ente do a1or, 3iedade, ira, 3e!ar e 0i1e de Deu!) Ma! a0re!0enta/a1 Bue e!!a! 0oi!a! era1 antro3or1o=i!1o! Bue n(o de/ia1 !er to1ado! literal1ente, /i!to Bue a nature:a di/ina n(o @ 1o/ida 3or toda! a! e1o5Ce!)%1 OregGrio Tau1aturgu!, no ter0eiro !@0ulo, 0hegou a e!0re/er Bue Je1 !eu !o=ri1ento Deu! 1o!tra a !ua i13a!!i2ilidadeJ) E!!e! e outro! antigo! 3ai! da igreFa 1ere0e1 a no!!a 0o13reen!(o) De!eFa1 a0i1a de tudo !al/aguardar a! /erdade! de Bue Deu! @ 3er=eito 6de 1odo Bue nada 3ode a0re!0entar a ele ne1 dele !u2trair7 e Bue Deu! @ i1utA/el ade 1odo Bue nada 3ode 3ertur2A'lo7)%" RoFe ainda de/e1o! de!eFar 1anter e!!a! /erdade!) Deu! n(o 3ode !er in=luen0iado 0ontra a !ua /ontade ne1 de =ora ne1 de dentro) Ele Fa1ai! @ /ti1a de a5Ce! Bue o in=luen0ie1 de =ora, ou de e1o5Ce! Bue o 3ertur2e1 3or dentro) o1o di!!e Pillia1 Te13le* JRA u1 !entido alta1ente t@0ni0o no Bual Deu!, 0o1o ri!to o re/elou, @ K!e1 3ai+Ce!KL 3oi! ele @ riador e !u3re1o, e Fa1ai! @ K3a!!i/oK no !entido de Bue a! 0oi!a! lhe a0onte5a1 !e1 o !eu 0on!enti1entoL ele ta12@1 @ 0on!tante, e li/re de raFada! de !enti1ento Bue o le/e de u1 lado 3ara outroJ) Toda/ia, Te13le 3ro!!eguiu a di:er, 0o1 ra:(o, Bue o /o0A2ulo Ji13a!!/elJ 0o1o u!ado 3ela 1aioria do! teGlogo! na realidade !igni=i0a/a Jin0a3a: de !o=rerJ, e Bue Jne!!e !entido !ua 3redi0a5(o de Deu! @ Bua!e total1ente =al!aJ)%% D /erdade Bue a linguage1 do Antigo Te!ta1ento @ u1a a0o1oda5(o N 0o13reen!(o hu1ana, e Bue Deu! @ re3re!entado 0o1o e+3eri1entando e1o5Ce! hu1ana!) ontudo, a0eitar Bue !eu! !enti1ento! n(o !eFa1 humanos n(o @ negar Bue !eFa1 reais. Se =ore1 a3ena! 1eta=Gri0o!, Jent(o o ni0o Deu! Bue no! re!ta !erA o i0e2erg in=inito da 1eta=!i0aJ)%? E1 0ontra!te 0o1 e!!e 0on0eito, 3ode1o! agrade0er ao erudito Fudai0o A2raha1 Re!0hel, Bue, e1 !eu li/ro /s Profetas re=ere'!e N !ua Jteologia 3at@ti0aJ, 3orBue
186

retrata1 a u1 Deu! de !enti1ento) O! Jantro3o1or=i!1o!J =reBSente! do Antigo Te!ta1ento 6o! Buai! atri2ue1 o !o=ri1ento hu1ano a Deu!7 n(o de/e1 !er reFeitado! 0o1o rude! ou 3ri1iti/o!, e!0re/e ele, ante!, de/e1 !er re0e2ido! 0o1 3ra:er 0o1o 0ru0iai! N no!!a 0o13reen!(o dele* Ja id@ia 1ai! e+altada a3li0ada a Deu! n(o @ a !a2edoria in=inita, o 3oder in=inito, 1a! o intere!!e in=initoJ) A!!i1, ante! do dil/io _a/@ J!e arre3endeuJ de ha/er 0riado o! !ere! hu1ano!, e Ji!!o lhe 3e!ou no 0ora5(oJ, e Buando o !eu 3o/o =oi o3ri1ido 3or e!trangeiro!, na @3o0a do! Fui:e!, o Senhor Jn(o 3Xde reter a !ua 0o13ai+(o 3or 0au!a da de!gra5a de I!raelJ) %& Mai! ad1irA/el ainda !(o a! o0a!iCe! e1 Bue, 3or inter1@dio do! 3ro=eta!, Deu! e+3re!!a o !eu anelo e 0o13ai+(o 3ara 0o1 !eu 3o/o e dirige'!e direta1ente a I!rael* J o1 a1or eterno eu te a1ei) ) ) 3ode u1a 1ulher e!Bue0er'!e do =ilho Bue ainda 1a1a) ) ) Ma! ainda Bue e!ta /ie!!e a !e e!Bue0er dele, eu, toda/ia, n(o 1e e!Bue0erei de ti) ) ) o1o te dei+aria, G E=rai1Q o1o te entregaria, G I!raelQ) ) ) Meu 0ora5(o e!tA 0o1o/ido dentro e1 1i1, a! 1inha! 0o13ai+Ce! N u1a !e a0ende1)J %6 Al@1 do 1ai!, !e a re/ela5(o di/ina =inal e 0o13leta =oi dada e1 Je!u!, ent(o !eu! !enti1ento! e !o=ri1ento! !(o u1 re=le+o autHnti0o do! !enti1ento! e !o=ri1ento! do 3rG3rio Deu!) O! e!0ritore! do e/angelho atri2ue1'lhe o e!3e0tro total da! e1o5Ce! hu1ana!, 3a!!ando do a1or e 0o13ai+(o atra/@! da ira e indigna5(o ao 3e!ar e alegria) A tei1o!ia do 0ora5(o hu1ano 0au!ou'lhe ang!tia e ira) >a entrada do t1ulo de 4A:aro, e1 =a0e da 1orte, ele 0horou de 3e!ar e agitou'!e de indigna5(o) Ele 0horou no/a1ente !o2re Jeru!al@1, e 3ro=eriu u1 la1ento !o2re !ua 0egueira e o2!tina5(o) E ainda hoFe ele 3ode J0o13ade0er'!e da! no!!a! =raBue:a!J, !entindo 0ono!0o nela!) %, A 1elhor 1aneira de 0on=rontar a 3er!3e0ti/a tradi0ional da i13a!!i2ilidade di/ina, 3or@1, @ 3erguntar JBue !igni=i0ado 3ode ha/er nu1 a1or Bue n(o @ 0u!to!o ao Bue a1aJ)%8 Se o a1or @ autodoador, ent(o ine/ita/el1ente @ /ulnerA/el N dor, /i!to Bue !e e+3Ce a !i 1e!1o N 3o!!i2ilidade de reFei5(o e in!ulto) -oi a Ja=ir1a5(o 0ri!t( =unda1ental de Bue Deu! @ a1orJ, e!0re/e JSrgen Molt1ann, JBue e1 3rin03io Bue2rou o en0anto da doutrina ari!tot@li0a de Deu!J 6i!to @, 0o1o Ji13a!!/elJ7) J-o!!e Deu! in0a3a: de !o=rer) ) ), ent(o ele ta12@1 !eria in0a3a: de a1arJ, ao 3a!!o Bue JaBuele Bue @ 0a3a: de a1ar ta12@1 @ 0a3a: de !o=rer, 3orBue ele ta12@1 !e a2re ao !o=ri1ento Bue o a1or a0arreta)J %9 erta1ente Bue =oi 3or i!!o Bue 9onhoe==er, do 0Ar0ere, no/e 1e!e! ante! da !ua e+e0u5(o, e!0re/eu ao !eu a1igo E2erhard 9ethge* J!o1ente o Deu! !o=redor 3ode aFudarJ)?# Digno de 1en5(o e!3e0ial, 0o1o u1 =orte o3onente de 3er!3e0ti/a! =al!a! da i13a!!i2ilidade di/ina, e!tA o erudito luterano Fa3onH! \a:oh \ita1ori) Ele e!0re/eu o !eu ad1irA/el li/ro Teo!o"ia da 6or de 6eus e1 19?&, n(o 1uito de3oi! de a! 3ri1eira! 2o12a! atX1i0a! tere1 de!trudo Riro!hi1a e >aga!ABui) -oi in!3irado, di:'no! ele, 3or Jere1ia! %1*"#, onde Deu! de!0re/e !eu 0ora5(o 0o1o 0o1o/ido ou 0o13ade0ido 3or E=rai1) JO 0ora5(o do e/angelho 1e =oi re/elado 0o1o a Kdor de Deu!K J, e!0re/e ele) $ara 0o1e5ar, a ira di/ina 0ontra o 3e0ado lhe 0au!a dor) JE!!a ira de Deu! @ a2!oluta e =ir1e) $ode1o! di:er Bue o re0onhe0i1ento da ira de Deu! @ o 3rin03io da !a2edoria)J Ma! Deu! a1a a! 3rG3ria! 3e!!oa! 0o1 a! Buai! e!tA irado) De 1odo Bue a Jdor de Deu! re=lete a !ua /ontade de a1ar o o2Feto de !ua iraJ) D o !eu a1or e a !ua ira Bue, Funto!, 3rodu:e1 a dor) $orBue aBui, na arre2atadora =ra!e de 4utero, @ JDeu! lutando 0o1 Deu!J) JO =ato de Bue e!!e Deu! Bue luta n(o @ doi! deu!e! di=erente! 1a! o 1e!1o Deu!, 0au!a'lhe dorJ) A dor de Deu! @ Ju1a !nte!e de !ua ira e a1orJ e @ J!ua e!!Hn0iaJ) Ela =oi re/elada de 1odo !u3re1o na 0ru:) $oi! Ja dor de Deu! re!ulta do a1or daBuele Bue inter0e3ta e 2loBueia !ua ira 3ara 0ono!0o, aBuele Bue =oi ele 3rG3rio atingido 3or !ua iraJ) E!ta =ra!eologia @ ad1ira/el1ente ou!ada) AFuda'no! a 0o1' 3reender 0o1o a dor de Deu! 0ontinua onde Buer Bue !ua ira e a1or, !ua Fu!ti5a e 1i!eri0Grdia, en0ontra1'!e e1 ten!(o hoFe) Durante a !egunda 1etade de!te !@0ulo, @ 3ro/A/el Bue tenha ha/ido doi! e+e13lo! alta1ente 0on!30uo! do !o=ri1ento hu1ano) O 3ri1eiro @ a =o1e e a 3o2re:a nu1a
18,

e!0ala glo2al) O !egundo @ o holo0au!to na:i!ta no Bual =ora1 1orto! !ei! 1ilhCe! de Fudeu!) De Bue 1aneira a 0ru: =ala a 1ale! 0o1o e!!e!Q E!ti1a'!e Bue u1 1ilh(o de 3e!!oa! hoFe, 3or tere1 =alta do !u3ri1ento da! ne0e!!idade! 2A!i0a! da /ida, 3ode1 !er 0orreta1ente de!0rita! 0o1o Jde!tituda!J) Muita! le/a1 u1a e+i!tHn0ia la1entA/el na! =a/ela! da W!ia, da A1@ri0a e!3anhola e do 9ra!il) A 3enria do 3o/o, a lota5(o de !eu! 1i!erA/ei! a2rigo!, a =alta de !anea1ento ele1entar, a nude: da! 0rian5a!, a =o1e, a doen5a, o de!e13rego e a au!Hn0ia de edu0a5(o < tudo i!!o /e1 a !er u1 relato horroro!o da ne0e!!idade hu1ana) >(o @ de !ur3reender Bue tai! =a/ela! !eFa1 =o0o! de a1argura e re!!enti1entoL o Bue !ur3reende @ Bue a de!u1anidade e inFu!ti5a da !itua5(o n(o gera u1a ira ainda 1ai! /irulenta) Rol= Italiaander i1agina u1 ho1e1 3o2re de u1a da! =a/ela! do Rio de Janeiro, o Bual !o2e at@ a 0olo!!al e!tAtua de ri!to, a ,#? 1etro! de altura, Bue !o2re!!ai !o2re o Rio, Jo ri!to do or0o/adoJ) O ho1e1 3o2re di: N e!tAtua* Su2i a ti, G ri!to, do! aloFa1ento! i1undo! e 0on=inado! lA de 2ai+o) ) ) 3ara 0olo0ar na tua 3re!en5a, 0o1 o 1aior re!3eito, e!ta! 0on!idera5Ce!* hA 9##)### 3e!!oa! 0o1o eu na! =a/ela! de!ta e!3lHndida 0idade) ) ) E tu, G ri!to) ) ) 3er1ane0e! aBui no or0o/ado 0er0ado 3ela glGria di/inaQ De!0e lA 3ara a! =a/ela!) Ve1 0o1igo 3ara a! =a/ela! e 1ora 0ono!0o lA e12ai+o) >(o =iBue! longe de nG!L /i/e entre nG! e reno/a a no!!a =@ e1 ti e no $ai) A1@1) ?1 O Bue diria ri!to e1 re!3o!ta a tal a3eloQ >(o diria ele* JEu real1ente de!0i 3ara /i/er entre /o0H!, e ainda /i/o entre /o0H!JQ E!!e @, de =ato, o 1odo 3elo Bual algun! teGlogo! latino'a1eri0ano! e!t(o a3re!entando a 0ru: hoFe) E1 !eu li/ro Cristo!o"ia nas Encru$i!hadas. 3or e+e13lo, o 3ro=e!!or Jon So2rino, de El Sal/ador, de!en/ol/e u1 3rote!to tanto 0ontra u1a teologia 3ura1ente a0adH1i0a Bue =alha e1 to1ar a5Ce! a3ro3riada!, 0o1o 0ontra o J1i!ti0i!1oJ tradi0ional e 0horo!o da 0ru: Bue @ 3a!!i/o e indi/iduali!ta de1ai!) E1 lugar di!!o, ele 3ro0ura rela0ionar a 0ru: ao 1undo 1oderno e N inFu!ti5a !o0ial) -oi o 3rG3rio Deu!, 3ergunta ele, Jinto0ado 3ela 0ru: hi!tGri0a 3or !er ele e!!en0ial1ente into0A/elQJ >(o, n(o) JO 3rG3rio Deu!, o $ai, e!ta/a na 0ru: de Je!u!J) Al@1 di!!o, JDeu! @ en0ontrado na! 0ru:e! do! o3ri1ido!J) De!de Bue o 3ro=e!!or So2rino n(o e!teFa negando o 3ro3G!ito e+3iador =unda1ental da 0ru:, a0ho Bue n(o de/era1o! reFeitar o Bue ele a=ir1a) Ei! !eu re!u1o* J>a 0ru: de Je!u! o 3rG3rio Deu! e!tA 0ru0i=i0ado) O $ai !o=re a 1orte do -ilho e to1a !o2re !i 1e!1o a dor e o !o=ri1ento da hi!tGriaJ) E, ne!!a !olidariedade lti1a 0o1 o! !ere! hu1ano!, Deu! KJre/ela'!e a !i 1e!1o 0o1o o Deu! do a1orJ) $ortanto, o Bue di:er do holo0au!toQ JDe3oi! de Au!0h.it:J, di!!e Ri0hard Ru2in!tein, J@ i13o!!/el 0rer e1 Deu!J) erta tarde de do1ingo, nu1 !u2a0a13a1ento de 9u0hen.ald, u1 gru3o de erudito! Fudeu! de0idiu le/ar Deu! a Fulga1ento 3or ha/er ele negligen0iado o !eu 3o/o e!0olhido) A3re!entara1'!e te!te1unha! 3ara a 3ro1otoria e 3ara a de=e!a, 1a! o 0a!o da 3ro1otoria era e!1agador) O! Fui:e! era1 ra2i!) $ronun0iara1 o r@u 0ul3ado e !olene1ente o 0ondenara1) ?" D 0o13reen!/el) A 3ura 2e!tialidade do! a0a13a1ento! e da! 081ara! de gA!, e o =ra0a!!o de Deu! e1 inter/ir e1 =a/or do !eu antigo 3o/o, a3e!ar de !ua! ora5Ce! =reBSente! e =er/oro!a!, tH1 !a0udido a =@ de 1uita gente) Eu FA di!!e Bue n(o a0redito Bue o 1odo de inter3retar Au!0h.it: e !eu re!ultado !eFa e1 ter1o! de 1orte e re!!urrei5(o) Ra/erA, ent(o, outra 1aneiraQ A0ho Bue Elie 6Elie:er7 Pie!el 3ode aFudar'no!) >a!0ido Fudeu hngaro, e agora autor de reno1e interna0ional, ele no! deu e1 !eu li/ro Noite u1 relato 3ro=unda1ente 0o1o/edor de !ua! e+3eriHn0ia! de in=8n0ia no! a0a13a1ento! de 1orte de Au!0h.it:, 9una e 9u0hen.ald) Ele n(o tinha ainda 0o13letado Buin:e ano! Buando a Oe!ta3o 0hegou e de3ortou todo! o! Fudeu! de Sighet, na 3ri1a/era de 19??) ViaFara1 de tre1 durante trH! dia!, oitenta 3e!!oa! e1 0ada /ag(o de gado) Ao 0hegare1 a Au!0h.it:, o! ho1en! e a! 1ulhere! =ora1 !e3arado!, e Elie Fa1ai! /iu !ua 1(e ou ir1(o no/a1ente, JJa1ai!
188

1e e!Bue0erei daBuela noite, a 3ri1eira no a0a13a1ento, Bue tran!=or1ou a 1inha /ida nu1a longa noite, !ete /e:e! a1aldi5oada e !ete /e:e! !elada) Ja1ai! 1e e!Bue0erei daBuela =u1a5a 6do 0re1atGrio7) ) ) Ja1ai! 1e e!Bue0erei daBuela! 0ha1a! Bue 0on!u1ira1 a 1inha =@ 3ara !e13re) ) ) Ja1ai! 1e e!Bue0erei daBuele! 1o1ento! Bue a!!a!!inara1 1eu Deu! e 1inha al1a, e tran!=or1ara1 o! 1eu! !onho! e1 3G) ) )J $ou0o 1ai! tarde ele e!0re/eu* JAlgun! =ala/a1 a0er0a de Deu!, de !eu! 0a1inho! 1i!terio!o!, do! 3e0ado! do 3o/o Fudeu, e de !ua li2erta5(o =utura) Ma! eu tinha 0e!!ado de orar) o1o eu 1e identi=i0a/a 0o1 JG] Eu n(o nega/a a e+i!tHn0ia de Deu!, 1a! du/ida/a de !ua Fu!ti5a a2!olutaJ) Tal/e: a e+3eriHn0ia 1ai! horroro!a de toda! =oi Buando o! guarda! 3ri1eiro torturara1 e de3oi! en=or0ara1 u1 1enino, Ju1a 0rian5a 0o1 u1 ro!to re=inado e lindoJ, u1 JanFo de olho! tri!te!J) 4ogo ante! do en=or0a1ento Elie ou/iu algu@1 detrA! dele 1ur1urar* JOnde e!tA Deu!Q Onde e!tA eleQJ Milhare! de 3ri!ioneiro! =ora1 =or5ado! a a!!i!tir ao en=or0a1ento 6o 1enino le/ou 1eia hora 3ara 1orrer7 e ent(o ti/era1 de 3a!!ar 3or ele 1ar0hando, olhando'o de 0heio no ro!to) AtrA! de !i Elie ou/iu a 1e!1a /o: 3erguntar* JOnde e!tA Deu! a"ora'2 JE ou/i dentro e1 1i1 u1a /o: re!3onder* Onde e!tA eleQ Ei'lo aBui < ele e!tA 3endurado aBui ne!ta =or0a) ) )J Sua! 3ala/ra! era1 1ai! /erdadeira! do Bue ele !a2ia, 3oi! ele n(o era 0ri!t(o) De/era!, 0o1 0ada =i2ra do !eu !er ele !e re2elou 0ontra Deu! ter 3er1itido Bue o !eu 3o/o =o!!e torturado, 1orto, e Buei1ado) JEu e!ta/a !o:inho < terri/el1ente !o:inho nu1 1undo !e1 Deu! e !e1 o ho1e1) Se1 a1or ne1 1i!eri0Grdia)J Teria ele dito i!!o !e, e1 Je!u!, ti/e!!e /i!to Deu! no 0ada=al!oQ RA 2oa e/idHn0ia 22li0a de Bue Deu! n(o a3ena! !o=reu e1 ri!to, 1a! Bue ta12@1 ele e1 ri!to ainda !o=re 0o1 o !eu 3o/o) >(o e!tA e!0rito a re!3eito de Deu!, Bue durante o! 3ri1eiro! dia! do a1argo 0ati/eiro de I!rael no Egito, ele n(o a3ena! /iu a !ua 1i!@ria, e ou/iu o !eu ge1ido, mas ta12@1 Je1 toda a ang!tia dele! =oi ele angu!' tiadoJQ >(o 3erguntou Je!u! a Saulo de Tar!o 3or Bue o 3er!eguia, re/elando a!!i1 !olidariedade 0o1 a !ua igreFaQ D 1ara/ilho!o Bue 3o!!a1o! 3artilhar do! !o=ri1ento! de ri!toL @ 1ai! 1ara/ilho!o ainda Bue ele 3artilhe do! no!!o!) Verdadeira1ente !eu no1e @ JE1anuelJ, JDeu! 0ono!0oJ) Ma! !ua J0o13ai+(oJ n(o !e li1ita ao !o=ri1ento 0o1 o 3o/o da alian5a) >(o di!!e Je!u! Bue, ao 1ini!trar1o! ao! =a1into! e ao! !edento!, ao! e!trangeiro!, ao! nu!, ao! en=er1o! e ao! 3re!o!, e!tara1o! 1ini!trando a ele, indi0ando Bue ele !e identi=i0a/a 0o1 toda! a! 3e!!oa! ne0e!!itada! e !o=redora!Q ?% Eu 1e!1o Fa1ai! 3oderia 0rer e1 Deu!, !e n(o =o!!e 3ela 0ru:) O ni0o Deu! e1 Bue 0reio @ o Bue >iet:!0he ridi0ulari:ou 0o1o o JDeu! da cru$2. No mundo rea! da dor. como se pode adorar um 6eus Bue !eFa i1une a elaQ JA entrei e1 1uito! te13lo! 2udi!ta! e1 di=erente! 3a!e! da W!ia e 3arei re!3eito!a1ente ante a e!tAtua de 9uda, a! 3erna! e o! 2ra5o! 0ru:ado!, o! olho! =e0hado!, o =anta!1a de u1 !orri!o a 2rin0ar e1 torno do! lA2io!, u1 olhar di!tante, i!olado da! agonia! do 1undo) Ma! 0ada /e:, de3oi! de algu1 te13o, ti/e de 1e /irar) E, na i1agina5(o, /oltei'1e 3ara aBuela =igura !olitAria, retor0ida e torturada na 0ru:, o! 0ra/o! atra/e!!ando a! 1(o! e o! 3@!, a! 0o!ta! la0erada!, o! 1e12ro! de!lo0ado!, a =ronte !angrando 3or 0au!a do! e!3inho!, a 2o0a intolera/el1ente !edenta, lan5ada na! tre/a! do a2andono de Deu!) D e!!e o Deu! 3ara 1i1] Ele dei+ou de lado a !ua i1unidade N dor) Ele entrou e1 no!!o 1undo de 0arne e !angue, lAgri1a! e 1orte) Ele !o=reu 3or nG!) >o!!o! !o=ri1ento! torna1'!e 1ai! 1aneFA/ei! N lu: do! !eu!) Ainda hA u1 3onto de interroga5(o 0ontra o !o=ri1ento hu1ano, 1a! e1 0i1a dele 3ode1o! e!ta13ar outra 1ar0a, a cru$. &ue !i12oli:a o !o=ri1ento di/ino) JA 0ru: de ri!to) ) ) @ a ni0a autoFu!ti=i0a5(o de Deu! e1 u1 1undo 0o1o o no!!o)J?? A 3eBuena 3e5a de teatro intitulada JO 4ongo SilHn0ioJ, di: tudo* >o =i1 do! te13o!, 2ilhCe! de 3e!!oa! e!ta/a1 e!3alhada! nu1a grande 3lan0ie 3erante o trono de Deu!)
189

A 1aioria =ugia da lu: 2rilhante Bue !e lhe! a3re!enta/a 3ela =rente) Ma! algun! gru3o! =ala/a1 ani1ada1ente < n(o 0o1 /ergonha a2Feta, 1a! 0o1 2eliger8n0ia) J$ode Deu! Fulgar'no!Q o1o 3ode ele !a2er a0er0a do !o=ri1entoQJ 3erguntou u1a i13ertinente Fo/e1 de 0a2elo! negro!) Ela ra!gou a 1anga da 2lu!a e 1o!trou u1 n1ero Bue lhe =ora tatuado nu1 a0a13a1ento de 0on0entra5(o na:i!ta) J>G! !u3orta1o! terror) ) ) e!3an0a1ento!) ) ) tortura) ) ) 1orte]J E1 outro gru3o u1 ra3a: negro a2ai+ou o 0olarinho) JE Bue di:er di!toQJ e+igiu ele, 1o!trando u1a horr/el Buei1adura de 0orda) J4in0hado) ) ) 3elo ni0o 0ri1e de !er 3reto]J E1 outra 1ultid(o, u1a 0olegial grA/ida, de olho! 1al0riado!) J$or Bue de/o !o=rerQJ, 1ur1urou ela) J>(o =oi 0ul3a 1inha)J $or toda a 3lan0ie ha/ia 0entena! de gru3o! 0o1o e!!e!) ada u1 dele! tinha u1a re0la1a5(o 0ontra Deu! 3or 0au!a do 1al e do !o=ri1ento Bue ele ha/ia 3er1itido no !eu 1undo) Tu(o =eli: era Deu! 3or /i/er no 0@u onde tudo era do5ura e lu:, onde n(o ha/ia 0horo ne1 1edo, ne1 =o1e ne1 Gdio) O Bue !a2ia Deu! a0er0a de tudo o Bue o ho1e1 =ora =or5ado a !u3ortar ne!te 1undoQ $oi! Deu! le/a u1a /ida 1uito 3rotegida, di:ia1) De 1odo Bue 0ada u1 de!!e! gru3o! en/iou o !eu lder, e!0olhido 3or ter !ido o Bue 1ai! !o=reu) U1 Fudeu, u1 negro, u1a 3e!!oa de Riro!hirna, u1 artrti0o horri/el1ente de=or1ado, u1a 0rian5a talido1di0a) >o 0entro da 3lan0ie to1ara1 0on!elho un! 0o1 o! outro!) -inal1ente e!ta/a1 3ronto! 3ara a3re!entar o !eu 0a!o) Ante! Bue 3ude!!e Buali=i0ar'!e 3ara !er Fui: dele!, Deu! de/e !u3ortar o Bue !u3ortara1) A de0i!(o dele! =oi Bue Deu! de/ia !er !enten0iado a /i/er na terra < 0o1o ho1e1] JTue ele na!5a Fudeu) Tue haFa d/ida a0er0a da legiti1idade de !eu na!0i1ento) DH' !e'lhe u1 tra2alho t(o di=0il Bue, ao tentar reali:A'lo, at@ 1e!1o a !ua =a1lia 3en!arA Bue ele e!tA lou0o) Tue ele !eFa trado 3or !eu! a1igo! 1ai! nti1o!) Tue ele en=rente a0u!a5Ce! =al!a!, !eFa Fulgado 3or u1 Fri 3re0on0eituo!o, e 0ondenado 3or u1 Fui: 0o/arde) Tue ele !eFa torturado) J-inal1ente, Bue ele 0onhe5a o terr/el !enti1ento de e!tar !o:inho) Ent(o Bue ele 1orra) Tue ele 1orra de tal =or1a Bue n(o haFa d/ida de Bue 1orreu) Tue haFa u1a grande 1ultid(o de te!te1unha! Bue o 0o13ro/e)J E Buando o lti1o a0a2ou de 3ronun0iar a !enten5a, hou/e u1 longo !ilHn0io) >ingu@1 3ro=eriu 3ala/ra!) >ingu@1 !e 1o/eu) $oi!, de !2ito, todo! !a2ia1 Bue Deu! FA ha/ia 0u13rido a !ua !enten5a)

Conclus"o A Penetrante 3nfluncia da Cruz


>o 3ri1eiro 0a3tulo 3ro0urei e!ta2ele0er a 0entralidade da 0ru: na 1ente de ri!to, na E!0ritura e na hi!tGriaL no lti1o e+a1inarei 0o1o, a 3artir de!!e 0entro, a in=luHn0ia da 0ru: !e e!tende 3ara =ora at@ 3enetrar toda a /ida e =@ 0ri!t() Ante!, 3or@1, de de!en/ol/er e!!e te1a, 3ode'no! !er til 3e!Bui!ar o territGrio Bue atra/e!!a1o!) E1 re!3o!ta N 3ergunta J$or Bue ri!to 1orreuQJ re=leti1o! Bue, e12ora Juda! o ti/e!!e entregado ao! !a0erdote!, o! !a0erdote! a $ilato!, e $ilato! ao! !oldado!, o >o/o Te!ta1ento indi0a Bue o $ai o JentregouJ e Bue Je!u! Jdeu'!e a !i 1e!1oJ 3or nG!) E!!a /erdade no! le/ou a olhar a2ai+o da !u3er=0ie ao Bue e!ta/a a0onte0endo, e in/e!tigar a! i13li0a5Ce! da! pa!avra de Je!u! no 0enA0ulo, no Fardi1 do Oet!H1ani e e+a1inar o grito de a2andono) JA !e tornara e/idente Bue !ua 1orte rela0iona/a'!e 0o1 no!!o! 3e0ado!, e, a!!i1, na Segunda $arte 0hega1o! ao 3rG3rio 0ora5(o da 0ru:) o1e5a1o! tratando do 3ro2le1a do 3erd(o 0o1o o 0on=lito entre a 1aFe!tade de Deu! e a gra/idade do 3e0ado) E e12ora tenha1o! reFeitado a! teoria! da J!ati!=a5(oJ, 0on0lu1o! no 0a3tulo & Bue Deu! de/e
19#

J!ati!=a:er'!e a !i 1e!1oJ) I!to @, ele n(o 3ode 0ontradi:er a !i 1e!1o, 1a! de/e agir de 1odo Bue e+3re!!e !eu 3er=eito 0arAter de !anto a1or) Ma! 0o1o 3odia ele =a:er i!!oQ >o!!a re!3o!ta 60a3tulo 67 =oi Bue a =i1 de !ati!=a:er a !i 1e!1o ele !u2!tituiu'!e a !i 1e!1o e1 ri!to 3or nG!) Ou!a1o! a3re!entar a Jauto'!ati!=a5(o 3ela auto'!u2!titui5(oJ 0o1o a e!!Hn0ia da 0ru:) >a Ter0eira $arte olha1o! al@1 da 0ru: 3ara !ua! 0on!eBSHn0ia!, de/era!, !ua reali:a5(o, e1 trH! e!=era!* a !al/a5(o do! 3e0adore!, a re/ela5(o de Deu! e a 0onBui!ta do 1al) Tuanto N !al/a5(o, e!tuda1o! a! Buatro 3ala/ra! J3ro3i0ia5(oJ, Jreden5(oJ, JFu!ti=i0a5(oJ e Jre0on0ilia5(oJ) E!!a! !(o Ji1agen!J do >o/o Te!ta1ento, 1etA=ora! do Bue Deu! =e: na 1orte de ri!to e 3or 1eio dela) ontudo, a J!u2!titui5(oJ n(o @ outra i1age1L @ a realidade Bue Fa: 3or trA! de toda! ela!) Vi1o!, ent(o 60a3tulo 87, Bue Deu! re/elou 0o13leta e =inal1ente o !eu a1or e Fu!ti5a e+er0endo'o! na 0ru:) Tuando !e nega a !u2!titui5(o, o2!0ure0e'!e a auto're/ela5(o de Deu!, 1a! Buando !e a=ir1a a !u2!titui5(o, o 2rilho da !ua glGria au1enta) A!!i1, tendo'no! 0on0entrado at@ aBui na 0ru: tanto 0o1o reali:a5(o o2Feti/a 6!al/a5(o do 3e0ado7 Buanto in=luHn0ia !u2Feti/a 61ediante a re/ela5(o do !anto a1or7, 0on0orda1o! e1 Bue Christus %ictor @ u1 ter0eiro te1a 22li0o, o Bual retrata a /itGria de ri!to !o2re o dia2o, a lei, a 0arne, o 1undo e a 1orte, e a no!!a /itGria atra/@! dele 60a3tulo 97) Dei o ttulo de JVi/endo So2 a ru:J N Tuarta $arte 3orBue a 0o1unidade 0ri!t( @ e!!en0ial1ente u1a 0o1unidade da 0ru:) De =ato, a 0ru: radi0al1ente alterou todo! o! no!!o! rela0iona1ento!) Agora adora1o! a Deu! e1 0ele2ra5(o 0ontnua 60a3tulo 1#7, 0o13reende1o! a nG! 1e!1o! e da1o! a nG! 1e!1o! no !er/i5o a outro! 60a3tulo 117, a1a1o! o! no!!o! ini1igo!, 3ro0ura1o! /en0er o 1al 0o1 o 2e1 60a3tulo 1"7, en0arando o de!0on0ertante 3ro2le1a do !o=ri1ento N lu: da 0ru: 60a3tulo 1%7) 'ete afirma!4es na carta aos &latas A =i1 de en=ati:ar, e1 0on0lu!(o, a in=luHn0ia 3enetrante da 0ru:, a !a2er, Bue n(o 3ode1o! eli1inA'la de nenhu1a Area de no!!o 3en!a1ento e /ida, e+a1inare1o! a 0arta de $aulo ao! OAlata!) S(o doi! o! 1oti/o! 3rin0i3ai! de!!a e!0olha) $ri1eiro, indi!0uti/el1ente @ a 3ri1eira 0arta do a3G!tolo) No < e!te o lugar 3ara deter1inar o! 3rG! e o! 0ontra! da! teoria! gAlata'!ul ou gAlata'norte) A !e1elhan5a 0o1 a 0arta ao! Ro1ano! 3ode !ugerir a lti1a data, 1a! a !itua5(o 3re!!u3o!ta e1 OAlata! !e enBuadra 1elhor na 0ronologia de Ato! e =orte1ente =a/ore0e u1a data anterior) >e!!e 0a!o a 0arta =oi e!0rita 3or /olta de ?8 A)D), Buin:e ano! de3oi! da 1orte e re!!urrei5(o de Je!u!) Segundo, o e/angelho de $aulo e1 OAlata! 6o Bual ele de=ende, Funta1ente 0o1 !ua autoridade a3o!tGli0a, 0o1o /indo de Deu!, n(o do ho1e17 =o0ali:a'!e na 0ru:) De/era!, a 0arta 0ont@1 !ete ad1irA/ei! a=ir1a5Ce! a0er0a da 1orte de Je!u!, e 0ada u1a dela! ilu1ina u1a =a0eta di=erente) olo0ando'a! Funta!, o2te1o! u1a 0o13reen' !(o e!3anto!a1ente 0o13leta da in=luHn0ia 3enetrante da 0ru:) 1) A cru$ e a sa!vao 4@3E5:+ Ora5a a /G! outro! e 3a: da 3arte de Deu! no!!o $ai, e do no!!o Senhor Je!u! ri!to, o Bual !e entregou a !i 1e!1o 3elo! no!!o! 3e0ado!, 3ara no! de!arraigar de!te 1undo 3er/er!o, !egundo a /ontade de no!!o Deu! e $ai, a Bue1 !eFa a glGria 3elo! !@0ulo! do! !@0ulo!) A1@1) E!!a! 3ala/ra! =a:e1 3arte da !auda5(o introdutGria de $aulo) E1 geral u1a !auda5(o e3i!tolar 0o1o e!!a !eria 0a!ual ou 0on/en0ional) Ma! $aulo a u!a 0o1o u1a de0lara5(o teolGgi0a 0uidado!a1ente eBuili2rada a0er0a da 0ru:, a Bual indi0a o intere!!e do a3G!tolo na 0arta) $ri1eiro, a morte de Jesus foi tanto vo!unt-ria &uanto determinada. $or u1 lado, ele J!e entregou a !i 1e!1o 3elo! no!!o! 3e0ado!J, li/re e /oluntaria1ente) $or outro, !ua autodoa5(o =oi J!egundo a /ontade de no!!o Deu! e $aiJ) Deu! $ai 3ro3X! e de!eFou a 1orte de !eu -ilho e a 3redi!!e na! E!0ritura! do Antigo Te!ta1ento) ontudo, Je!u!
191

a2ra5ou e!!e 3ro3G!ito de li/re e e!3ont8nea /ontade) Ele di!3X! !ua /ontade a =i1 de =a:er a /ontade do $ai) Segundo, a morte de Jesus foi pe!os nossos pecados. O 3e0ado e a 1orte !(o integral1ente rela0ionado! atra/@! da E!0ritura 0o1o 0au!a e e=eito, 0o1o FA /i1o!) Oeral1ente o Bue 3e0a e o Bue 1orre !(o a 1e!1a 3e!!oa) ABui, entretanto, e12ora o! 3e0ado! !eFa1 no!!o!, a 1orte @ de ri!to* e!e 1orreu 3elo! nossos 3e0ado!, le/ando a 3enalidade dele! e1 no!!o lugar) Ter0eiro, o prop#sito da morte de Jesus foi res"atar5nos. A !al/a5(o @ u1a o3era5(o de re!gate, e13reendida 3ela! 3e!!oa! 0uFa !itua5(o @ t(o de!e!3eradora Bue n(o 3ode1 !al/ar'!e a !i 1e!1a!) E1 e!3e0ial, ele 1orreu a =i1 de no! !al/ar Jde!te 1undo 3er/er!oJ) Tendo ri!to inaugurado u1a no/a era, a! dua! era! !e !o2re3Ce1 no 3re!ente) Ma! ele 1orreu a =i1 de no! re!gatar da antiga era e a!!egurar no!!a tran!=erHn0ia N no/a, de 1odo Bue FA /i/H!!e1o! a /ida da era /indoura) Tuarto, o resu!tado presente da morte de Jesus < "raa e pa$. JOra5aJ @ o !eu =a/or li/re e i1ere0ido, e J3a:J @ a re0on0ilia5(o 0o1 ele e un! 0o1 o! outro!, =ruto da o3era5(o da gra5a) A /ida da era /indoura @ u1a /ida de gra5a e 3a:) $aulo 0ontinua a re=erir'!e a ela no! /er!0ulo! !eguinte!, no! Buai! ele e+3ri1e !eu e!3anto de Bue o! OAlata! t(o ra3ida1ente ti/e!!e1 de!ertado aBuele Bue o! tinha 0ha1ado Jna gra5a de ri!toJ 6/) 67) $oi! o 0ha1ado de Deu! @ u1 0ha1ado da gra5a, e o e/angelho de Deu! @ u1 e/angelho da gra5a) Tuinto, o resu!tado eterno da morte de Jesus < &ue 6eus ser- "!orificado para sempre. A! re=erHn0ia! do! /er!0ulo! %'& N gra5a e N glGria, 0o1o 3arte da 1e!1a !enten5a, !(o !ur3reendente!) A gra5a 3ro/@1 de Deu!L a glGria @ de/ida a ele) E!!e e3igra1a 0ont@1 toda a teologia 0ri!t() ABui, 3oi!, e1 u1a !enten5a grA/ida, 0arregada, en0ontra'!e a 3ri1eira de0lara5(o de $aulo e1 OAlata! a0er0a da 0ru:) E12ora ela ti/e!!e !ido deter1inada eterna1ente 3ela /ontade do $ai, Je!u! !e entregou /oluntaria1ente 3or nG!) A nature:a da !ua 1orte =oi !o=rer a 3enalidade 3elo! no!!o! 3e0ado!, e o !eu 3ro3G!ito re!gatar'no! da antiga era e tran!=erir'no! N no/a, na Bual re0e2e1o! gra5a e 3a: no 3re!ente e Deu! re0e2e glGria 3ara !e13re) ") A cru$ e a experi?ncia 4M3@>5M@+ $orBue eu, 1ediante a 3rG3ria lei, 1orri 3ara a lei, a =i1 de /i/er 3ara Deu!) E!tou 0ru0i=i0ado 0o1 ri!toL logo, FA n(o !ou eu Bue1 /i/e, 1a! ri!to /i/e e1 1i1L e e!!e /i/er Bue agora tenho na 0arne, /i/o 3ela =@ no -ilho de Deu!, Bue 1e a1ou e a !i 1e!1o !e entregou 3or 1i1) >(o anulo a gra5a de Deu!L 3oi!, !e a Fu!ti5a @ 1ediante a lei, !egue'!e Bue 1orreu ri!to e1 /(o) Se FA n(o 0onhe0H!!e1o! o /er!0ulo "#, ele no! 3are0eria e+traordinArio) Tue Je!u! ri!to =oi 0ru0i=i0ado !o2 $Xn0io $ilato! @ =ato hi!tGri0o e!ta2ele0ido, 1a! o Bue e!taria $aulo Buerendo di:er ao a=ir1ar Bue e!e =oi 0ru0i=i0ado 0o1 ri!toQ o1o =ato =!i0o era, 1ani=e!ta1ente, in/erdade, e 0o1o =ato e!3iritual era di=0il de 0o13reender) >e0e!!ita1o! e+a1inar o 0onte+to) O! /er!0ulo! 1&'"1 e1 geral trata1 da Fu!ti=i0a5(o, 0o1o u1 Deu! Fu!to 3ode de0larar Fu!to! o! inFu!to!) Ma!, e1 e!3e0ial, a=ir1a1 Bue o! 3e0adore! !(o Fu!ti=i0ado! n(o 3ela lei 6Bue re0e2e !ete re=erHn0ia!7 1a! 3ela gra5a de Deu! 1ediante a =@) TrH! /e:e! no /er!0ulo "& o a3G!tolo in!i!te e1 Bue ningu@1 3ode !er Fu!ti=i0ado 3ela lei) Teria !ido 1uito di=0il a=ir1ar 0o1 1ai! =or5a do Bue ele o =a: a i13o!!i2ilidade da autoFu!ti=i0a5(o, i!to @, de ganhar1o! a a0eita5(o 3ela o2ediHn0ia da lei) $or Bue a0onte0e i!!oQ $orBue a lei 0ondena o 3e0ado e 3re!0re/e a 1orte 0o1o !ua 3enalidade) A!!i1, a =un5(o da lei @ 0ondenar, n(o Fu!ti=i0ar) Vi!to Bue a lei 0la1a 3or 1inha 1orte 0o1o in=rator da lei, 0o1o 3o!!o !er Fu!ti=i0adoQ So1ente 0u13rindo o reBui!ito e 1orrendo a 1orte e+igida 3or ela) Se eu 1e!1o ti/e!!e de =a:er tudo i!!o, 0ontudo, !eria 1eu =i1) De 1odo Bue Deu! 3ro/iden0iou outra 1aneira) ri!to le/ou a 3enalidade da 1inha Bue2ra da lei, e a 2Hn5(o do Bue ele =e: !e tornou 1inha 3orBue e!tou unido 0o1 ele) Sendo u1 0o1 ri!to, 3o!!o di:er* J1orri 3ara
19"

a leiJ 6/) 197, 0u13rindo a! !ua! e+igHn0ia!, 3orBue Je!tou 0ru0i=i0ado 0o1 ri!toJ e agora ele /i/e e1 1i1 6/) "#7) o1o a0onte0e e1 Ro1ano! 6 e e1 OAlata! ", a de0lara5(o de no!!a 1orte e re!!urrei5(o 0o1 ri!to @ a re!3o!ta de $aulo N a0u!a5(o de antino1iani!1o) E G2/io Bue ningu@1 3ode !er Fu!ti=i0ado 1ediante a o2!er/8n0ia da lei) Ma! i!!o n(o !igni=i0a Bue e!tou li/re 3ara Bue2rA'la) $elo 0ontrArio, @ in0on0e2/el Bue eu 0ontinue a 3e0ar) $or BuHQ $orBue 1orriL =ui 0ru0i=i0ado 0o1 ri!toL 1inha /ida de 3e0ado! re0e2eu a 0ondena5(o Bue 1ere0ia) E1 0on!eBSHn0ia eu 6o eu /elho e 3e0a1ino!o7 FA n(o /i/o) Ma! ri!to /i/e e1 1i1) Ou, 0o1o @ e/idente Bue e!tou /i/o, 3o!!o di:er Bue a /ida Bue agora /i/o @ 0o13leta1ente di=erente) E o /elho JeuJ 63e0a1ino!o, re2elde e 0ul3ado7 Bue FA n(o /i/e) D o no/o JeuJ 6Fu!ti=i0ado e li/re de 0onde na5(o7 Bue /i/e 3ela =@ no -ilho de Deu! Bue 1e a1ou e a !i 1e!1o !e entregou 3or 1i1) E i13ortante 0o13reender1o! Bue $aulo !e re=ere N 1orte e N re!!urrei5(o de ri!to, e N no!!a 1orte e re!!urrei5(o 1ediante a uni(o 0o1 ele) O a3G!tolo a3re!enta a 1e!1a /erdade de dua! 1aneira!) o1 re=erHn0ia N morte de no!!a /elha /ida, ele 3ode di:er* J1e a1ou e a !i 1e!1o !e entregou 3or 1i1J e* J1orri) ) ) E!tou 0ru0i=i0ado 0o1 ri!toJ) o1 re=erHn0ia N ressurreio a u1a no/a /ida, ele 3ode di:er* J ri!to /i/e e1 1i1J e J/i/o 3ara Deu!J 6/) 197 ou* JVi/o 3ela =@ no -ilho de Deu!J 6/) "#7) Re!u1indo, ri!to 1orreu 3or 1i1, e eu 1orri 0o1 ele, 0u13rindo a! e+igHn0ia! da lei e 3agando a Fu!ta 3enalidade do 3e0ado) Ent(o ri!to re!!urgiu e /i/e) E eu /i/o 3or 1eio dele, 3artilhando !ua /ida de re!!urrei5(o) A Fu!ti=i0a5(o 3ela =@, 3oi!, n(o eli1ina a gra5a de Deu! 6/) "17) >e1 60o1o e1 Ro1ano! 67 a to1a 3or a!!entado, di:endo* Jonde o 3e0ado a2undou, !u3era2undou a gra5aJ) >(o, a Fu!ti=i0a5(o 1ediante a =@ 1agni=i0a a gra5a de Deu!, de0larando Bue a Fu!ti=i0a5(o @ 3ela gra5a !o1ente) D o 0on0eito de Fu!ti=i0a5(o 3ela lei Bue eli1ina a gra5a de Deu!, 3oi! !e u1a !itua5(o Fu!ta diante de Deu! =o!!e 3o!!/el 3ela o2ediHn0ia N lei, ent(o a 1orte de ri!to !eria !u3@r=lua) %) A cru$ e a pre"ao 4E3@5E+ c OAlata! in!en!ato!] Tue1 /o! =a!0inou a /G! outro!, ante 0uFo! olho! =oi Je!u! ri!to e+3o!to 0o1o 0ru0i=i0adoQ Tuero a3ena! !a2er i!to de /G!* re0e2e!te! o E!3rito 3ela! o2ra! da lei, ou 3ela 3rega5(o da =@Q Soi! a!!i1 in!en!ato! Bue, tendo 0o1e5ado no E!3rito, e!teFai! agora /o! a3er=ei5oando na 0arneQ $aulo a0a2ou de de!0re/er 6e1 "*11'1?7 !eu en0ontro 32li0o 0o1 $edro e1 AntioBuia, 3orBue $edro ha/ia'!e a=a!tado da 0o1unh(o da 1e!a 0o1 o! gentio! 0ri!t(o!, e, a!!i1, de =ato ha/ia 0ontraditado a li/re a0eita5(o de Deu! dele! 3ela gra5a) $aulo 3ro!!eguiu a en!aiar o! argu1ento! Bue tinha u!ado 0o1 $edro a =i1 de 3ro/ar a doutrina da Fu!ti=i0a5(o 3ela =@) Agora ele !e lan5a nu1a e+3re!!(o de e!3antada indigna5(o) Ele a0u!a o! OAlata! de in!en!ate:) Ele u!a a 3ala/ra Jin!en!atoJ 4anoetos+ dua! /e:e!, Bue !igni=i0a ter =alta de nous. inteligHn0ia) A in!en!ate: dele! @ t(o in0ara0ter!ti0a e t(o ina0eitA/el Bue o a3G!tolo 3ergunta Bue1 o! J=a!0inouJ) Ele i13li0a Bue de/e1 ter !ido en=eiti5ado!, tal/e: 3elo ArBuienganador, e12ora !e1 d/ida 3or 1eio de =al!o! 1e!tre! hu1ano!) $oi! a !ua di!tor5(o 3re!ente do e/angelho @ total1ente in0o13at/el 0o1 o Bue ou/ira1 de $aulo e de 9arna2@) Ele, 3ortanto, le12ra'o! de !ua 3rega5(o de Buando e!te/e 0o1 ele!) Ele retratou a Je!u! ri!to 3u2li0a1ente 3erante o! !eu! olho! 0o1o tendo !ido 0ru0i=i0ado 3or 0au!a dele!) o1o, 3oi!, 3odia1 i1aginar Bue, tendo 0o1e5ado a /ida 0ri!t( 1ediante a =@ no ri!to 0ru0i=i0ado, 3re0i!a/a1 0ontinuA'la 3or 1eio da !ua 3rG3ria reali:a5(oQ Te1o! 1uito Bue a3render 0o1 e!!e te+to a0er0a da 3rega5(o do e/angelho) $ri1eiro, pre"ar o evan"e!ho < proc!amar a cru$. D /erdade Bue de/e1o! a0re!0entar a ela a re!!urrei5(o 61*1L "*19'"#7) Da 1e!1a =or1a de/e1o! a0re!0entar Bue Je!u! na!0eu de u1a 1ulher !o2 a lei 6?*?7) Ma! o e/angelho e1 e!!Hn0ia @ a! 2oa! no/a! do ri!to 0ru0i=i0ado) Segundo, pre"ar o evan"e!ho < proc!amar visua!mente a cru$. $aulo u!a u1 /er2o ad1irA/el, pro"rapho. Oeral1ente e!!e /er2o !igni=i0a Je!0re/er anterior1enteJ, 3or
19%

e+e13lo, Je!0re/i hA 3ou0oJ 6E=@!io! %*%7) Ma! "rapho 3ode N! /e:e! !igni=i0ar Jde!enharJ ou J3intarJ e1 /e: de Je!0re/erJ, e pro 3ode !igni=i0ar JanteJ e1 lugar de 6ante no!!o! olho!7 e1 /e: de e1 te13o 63re/ia1ente7) De 1odo Bue $aulo aBui 0o13ara !ua 3rega5(o do e/angelho a u1a enor1e tela de 3intura ou a u1 0arta: Bue 3u2li0a1ente e+i2e u1 ann0io) O a!!unto de!!a 3intura ou de!!e 0arta: =oi Je!u! ri!to na 0ru:) E 0laro Bue n(o era literal1ente u1a 3intura, 3oi! =oi 0riada 0o1 3ala/ra!) ontudo, era t(o /i!ual e t(o /i/ida e1 !eu a3elo N i1agina5(o do! OAlata! Bue o 0arta: =oi a3re!entado Jante o! /o!!o! olho!J) U1a da! 1aiore! arte! ou don! da 3rega5(o do e/angelho @ tran!=or1ar o! ou/ido! da! 3e!!oa! e1 olho!, e =a:H'la! ver o Bue e!ta1o! =alando) Ter0eiro, pre"ar o evan"e!ho < proc!amar a cru$ visua!mente como uma rea!idade presente. Je!u! ri!to ha/ia !ido 0ru0i=i0ado 3elo 1eno! Buin:e ano! ante! da data e1 Bue $aulo e!0re/ia, e, e1 no!!o 0a!o, Bua!e doi! 1ilHnio! atrA!) O Bue $aulo =e: atra/@! da !ua 3rega5(o 6e de/e1o! =a:er 3or 1eio da no!!a7 =oi tra:er aBuele e/ento 3a!!ado 3ara o 3re!ente) O 1ini!t@rio tanto da 3ala/ra Buanto do !a0ra1ento 3ode =a:er i!!o) Ele 3ode /en0er a 2arreira do te13o e tornar o! e/ento! 3a!!ado! e1 realidade! 3re!ente! de tal 1odo Bue a! 3e!!oa! tenha1 de reagir a ele!) D Bua!e 0erto Bue nenhu1 do! leitore! de $aulo e!te/e 3re!ente na 0ru0i=i0a5(o de Je!u!L 0ontudo, a 3rega5(o do a3G!tolo a trou+e 3erante !eu! olho! de 1odo Bue 3odia1 /H'la, e 3ara a !ua e+3eriHn0ia e+i!ten0ial de 1odo Bue ou de/ia1 a0eitA'la ou reFeitA'la) Tuarto, pre"ar o evan"e!ho < proc!amar a cru$ como uma rea!idade visua!. presente e permanente. $oi! o Bue nG! 60o1o $aulo7 de/e1o! 0olo0ar 3erante o! olho! da! 3e!!oa! n(o @ a3ena! Christos staurotheis 6aori!to7 1a! Christo estauromenos 63er=eito7) O te13o /er2al en=ati:a n(o tanto Bue a 0ru: =oi u1 e/ento hi!tGri0o do 3a!!ado, 1a! Bue !ua /alidade, 3oder e 2ene=0io! !(o 3er1anente!) A 0ru: Fa1ai! dei+arA de !er o 3oder da !al/a5(o de Deu! 3ara o! Bue 0rHe1) Tuinto, pre"ar o evan"e!ho < proc!amar a cru$ tam1<m como o1,eto de f< pessoa!. $aulo n(o a3re!entou o ri!to 0ru0i=i0ado ante o! olho! dele! 3ara Bue 3ude!!e1 a3ena! olhar 3ara ele e !e ad1irar) O 3ro3G!ito do a3G!tolo era 3er!uadi'lo! a /ire1 e 0olo0are1 !ua 0on=ian5a e1 ri!to 0o1o !eu Sal/ador 0ru0i=i0ado) E era i!!o Bue tinha1 =eito) O 1oti/o do e!3anto de $aulo era Bue, tendo re0e2ido a Fu!ti=i0a5(o e o E!3rito 3ela =@, ele! i1agina/a1 3oder 0ontinuar na /ida 0ri!t( 3or 1eio de !ua! 3rG3ria! reali:a5Ce!) Era u1a 0ontradi5(o do Bue $aulo tinha a3re!entado ante o! !eu! olho!) ?) A cru$ e a su1stituio 4E3@O5@P+ Todo! Buanto!, 3oi!, !(o da! o2ra! da lei, e!t(o de2ai+o de 1aldi5(oL 3orBue e!tA e!0rito* Maldito todo aBuele Bue n(o 3er1ane0e e1 toda! a! 0oi!a! e!0rita! no li/ro da lei, 3ara 3rati0A'la!) E @ e/idente Bue 3ela lei ningu@1 @ Fu!ti=i0ado diante de Deu!, 3orBue o Fu!to /i/erA 3ela =@) Ora, a lei n(o 3ro0ede de =@, 1a!* ABuele Bue o2!er/ar o! !eu! 3re0eito!, 3or ele! /i/erA) ri!to no! re!gatou da 1aldi5(o da lei, =a:endo'!e ele 3rG3rio 1aldi5(o e1 no!!o lugar, 3orBue e!tA e!0rito* Maldito todo aBuele Bue =or 3endurado e1 1adeiroL 3ara Bue a 2Hn5(o de A2ra(o 0hega!!e ao! gentio!, e1 Je!u! ri!to, a =i1 de Bue re0e2H!!e1o! 3ela =@ o E!3rito 3ro1etido) E!!e! /er!0ulo! 0on!titue1 u1a da! e+3o!i5Ce! 1ai! 0lara! da ne0e!!idade, !igni=i0ado e 0on!eBSHn0ia da 0ru:) $aulo !e e+3ri1e e1 ter1o! t(o =orte! Bue algun! 0o1entari!ta! n(o 3udera1 a0eitar o Bue ele e!0re/eu a0er0a da 1aldi5(o Bue ri!to !e tornou 3or nG!) A) P) -) 9lunt, 3or e+e13lo, e!0re/eu e1 !eu 0o1entArio* JA lin guage1 de!!e te+to @ ad1irA/el, Bua!e 0ho0ante) >(o ou!ara1o! u!A'la)J 1 Joa0hi1 Jere1ia! ta12@1 a 0ha1ou de u1a J=ra!e 0ho0anteJ e =alou de !ua Jo=en!a originalJ) " Entretanto, o a3G!tolo $aulo real1ente u!ou e!!e ti3o de linguage1, e 9lunt 0erta1ente tinha ra:(o e1 a0re!0entar Bue J$aulo Buer di:er 0ada 3ala/ra Bue 3ro=eriuJ) De 1odo Bue te1o! de a0eitA'la) TH1'!e =eito di/er!a! tentati/a! 3ara !ua/i:A'la) $ri1eiro, !ugeriu'!e Bue $aulo deli2erada1ente de!3er!onali:ou a J1aldi5(oJ 0ha1ando'a de J1aldi5(o da leiJ) Ma! a
19?

e+3re!!(o e1 DeuteronX1io "1*"% @ J1aldito de Deu!JL n(o 3ode1o! 3en!ar !eria1ente Bue $aulo e!teFa 0ontradi:endo a E!0ritura) Segundo, 3ro3X!'!e Bue o J=a:er'!e 1aldi5(oJ e+3re!!a a !i13atia de ri!to 3elo! in=ratore! da lei, n(o u1a a0eita5(o o2Feti/a do !eu Fu:o) Ei! a inter3reta5(o de 9lunt* J>(o =oi 3or 1eio de u1a =i05(o =oren!e Bue ri!to le/ou o! no!!o! 3e0ado!, 1a! 3or u1 ato de genuno !enti1ento de 0o13anheiri!1oJ, Bual u1a 1(e Bue te1 u1 =ilho Bue erra 1a! Bue J!ente Bue a 0ul3a dele @ ta12@1 delaJ)% E!!a, 3or@1 @ u1a e/a!(oL n(o =a: Fu!ti5a N! 3ala/ra! de $aulo) o1o di!!e Jere1ia!, J=e:'!eJ @ Ju1a 0ir0unlo0u5(o 3ara a a5(o de Deu!J) Ter0eiro, di:'!e Bue a de0lara5(o de $aulo de Bue ri!to !e tornou J1aldi5(oJ 3or nG! =i0a aBu@1 de a=ir1ar Bue ele na realidade =oi J1alditoJ) Ma! !egundo Jere1ia! J1aldi5(oJ @ u1a J1eton1ia do a1aldi5oadoJ, e de/a1o! tradu:ir e!!a =ra!e 0o1o JDeu! =e: ri!to u1 a1aldi5oado 3or 0au!a de nG!J) E!!e /er!0ulo @, ent(o, 3aralelo ao de " orntio! &*"1 Bue di:* JABuele Bue n(o 0onhe0eu 3e0ado, ele o =e: 3e0ado 3or nG!J) E !ere1o! 0a3a:e! de a0eitar a! dua! =ra!e!, de/era!, adorar a Deu! 3ela /erdade dela!, 3orBue JDeu! e!ta/a e1 ri!to, re0on0iliando 0on!igo o 1undoJ 6" orntio! &*197 1e!1o Buando ele =e: ri!to tanto 3e0ado Buanto 1aldi5(o) 4utero 0o13reendeu 2e1 0lara1ente o Bue $aulo Bueria di:er e e+3re!!ou !ua! i13li0a5Ce! 0o1 0ara0ter!ti0a !ingele:a* >o!!o $ai 1i!eri0ordio!o, /endo'no! o3ri1ido! e /en0ido! 3ela 1aldi5(o da lei, de 1odo Bue Fa1ai! 3odera1o! li/rar'no! dela 3or 1eio de no!!o 3rG3rio 3oder, en/iou !eu ni0o -ilho ao 1undo e 3X! !o2re ele todo! o! 3e0ado! de todo! o! ho1en!, di:endo* SH tu $edro, o negadorL $aulo, 3er!eguidor, 2la!=e1ador e 0ruel o3re!!orL Da/i, o adlteroL o 3e0ador Bue 0o1eu do =ruto no $ara!oL o ladr(o Bue =oi 3endurado na 0ru:L e 2re/e1ente, !H tu a 3e!!oa Bue 0o1eteu o! 3e0ado! de todo! o! ho1en!L /H Bue, 3ortanto, 3ague'o! e o! !ati!=a5a) ? >e0e!!ita1o! !entir a lGgi0a do en!ino de $aulo) $ri1eiro, todos os &ue confiam na !ei esto so1 ma!dio. >o 0o1e5o do /er!0ulo 1# $aulo no/a1ente e13rega a e+3re!!(o Bue u!ou trH! /e:e! e1 "*16, a !a2er, Jtodo! Buanto!, 3oi!, !(o da! o2ra! da leiJ 6literal1ente7) O 1oti/o 3elo Bual $aulo 3ode de0larar Bue tai! e!t(o Jde2ai+o de 1aldi5(oJ @ Bue a! E!0ritura! di:e1 Bue e!t(o) JMaldito todo aBuele Bue n(o 3er1ane0e e1 toda! a! 0oi!a! Bue e!t(o no li/ro da lei, 3ara 3rati0A'la!J 60=) DeuteronX1io ",*"67) Ser hu1ano algu1 Fa1ai! J3er1ane0euJ e1 J3rati0arJ o Bue a lei reBuer) >ingu@1, a n(o !er Je!u!, 0on!eguiu 3re!tar tal o2ediHn0ia 0ontnua e total, de 1odo Bue 2? e/identeJ 6/) 117 Bue J3ela lei ningu@1 @ Fu!ti=i0ado diante de Deu!J, 3orBue ningu@1 a guardou) Al@1 di!!o, a E!0ritura ta12@1 di: Bue Jo Fu!to /i/erA 3ela =@J 6Ra2a0uBue "*?7, e /i/er J3ela =@J e /i/er J3ela leiJ !(o doi! e!tado! 0o13leta1ente di=erente! 6/) 1"7) A 0on0lu!(o @ ine/itA/el) E12ora teori0a1ente o! Bue o2ede0e1 N lei /i/er(o, na 3rAti0a ningu@1 /i/erA, 3orBue ningu@1 ainda lhe o2ede0eu) $ortanto, n(o 3ode1o! o2ter a !al/a5(o de!!a 1aneira) $elo 0ontrArio, longe de !er1o! !al/o! 3ela lei, !o1o! a1aldi5oado! 3or ela) A 1aldi5(o ou Fu:o de Deu!, Bue !ua lei 3ronun0ia !o2re o! in=ratore!, de!0an!a !o2re nG!) D e!!a a a!!o12ro!a !itua5(o da hu1anidade 3erdida) Segundo, Cristo nos redimiu da ma!dio da !ei fa$endo5se ma!dio por n#s. Tal/e: e!!a !eFa a de0lara5(o 1ai! 0lara do >o/o Te!ta1ento a0er0a da !u2!titui5(o) A 1aldi5(o da Bue2ra da lei re3ou!a/a !o2re nG!L ri!to no! redi1iu, tornando'!e 1aldi5(o e1 no!!o lugar) A 1aldi5(o Bue 3aira/a !o2re nG! =oi tran!=erida a ele) Ele a a!!u1iu 3ara Bue 3ud@!!e1o! e!0a3ar) E a e/idHn0ia de Bue ele le/ou no!!a 1aldi5(o @ ter !ido 3endurado no 1adeiro, /i!to Bue DeuteronX1io "1*"% de0lara Bue tal 3e!!oa @ 1aldita 6/) 1%7) Ter0eiro, ri!to =e: i!!o a fim de &ue ne!e a 1?no de A1rao pudesse ir para os "entios. . . pe!a f< 6/) 1?7) O a3G!tolo deli2erada1ente 3a!!a da linguage1 da 1aldi5(o 3ara a da 2Hn5(o) ri!to 1orreu 3or nG! n(o a3ena! 3ara re1ir'no! da 1aldi5(o di/ina, 1a! ta12@1 3ara a!!egurar'no! a 2Hn5(o di/ina) Ele, no! !@0ulo! 3a!!ado!, tinha 3ro '
19&

1etido a2en5oar a A2ra(o e atra/@! da de!0endHn0ia de!te N! na5Ce! gentia!) E e!!a 2Hn5(o $aulo aBui inter3reta 0o1o JFu!ti=i0a5(oJ 6/) 87 e JE!3ritoJ 6/) 1?7L todo! o! Bue e!t(o e1 ri!to !(o, a!!i1, ri0a1ente a2en5oado!) Re!u1indo, 3or 0au!a da no!!a de!o2ediHn0ia e!tA/a1o! de2ai+o da 1aldi5(o da lei) ri!to no! redi1iu, le/ando'a e1 no!!o lugar) o1o re!ultado, re0e2e1o! 3ela =@ e1 ri!to a 2Hn5(o 3ro1etida da !al/a5(o) A !eBSHn0ia @ irre!i!t/el) 4e/a'no! N adora5(o hu1ilde de Bue Deu! e1 ri!to, e1 !eu !anto a1or 3or nG!, e!ta/a di!3o!to a ir a tai! e+tre1o!, e Bue a! 2Hn5(o! Bue hoFe de!=ruta1o! !(o de/ida! N 1aldi5(o Bue ele le/ou 3or nG! na 0ru:) &) A cru$ e a perse"uio 4:3@@D A3@M+ Eu, 3or@1, ir1(o!, !e ainda 3rego a 0ir0un0i!(o, 3or Bue 0ontinuo !endo 3er!eguidoQ 4ogo e!tA de!=eito o e!08ndalo da 0ru:) Todo! o! Bue Buere1 o!tentar'!e na 0arne, e!!e! /o! 0on!trange1 a /o! 0ir0unridarde!, !o1ente 3ara n(o !ere1 3er!eguido! 3or 0au!a da 0ru: de ri!to) A12o! o! /er!0ulo! 1en0iona1 a 0ru: de ri!to, e e1 &*11 ela @ 0ha1ada de Je!08ndaloJ ou J3edra de tro3e5oJ) A12o! o! /er!0ulo! =a:e1 re=erHn0ia N 3er!egui5(o) Segundo &*11, $aulo e!tA !endo 3er!eguido 3or 3regar a 0ru:L !egundo 6*1", o! =al!o! 1e!tre! e/ita1 a 3er!egui5(o 3regando a 0ir0un0i!(o e1 lugar da 0ru:) De 1odo Bue a alternati/a 3ara o! e/angeli!ta!, 3a!tore! e 1e!tre! 0ri!t(o! @ 3regar ou a 0ir0un0i!(o ou a 0ru:) J$regar a 0ir0un0i!(oJ @ 3regar a !al/a5(o 3ela lei, i!to @, 3or 1eio da reali:a5(o hu1ana) Tal 1en!age1 re1o/e o e!08ndalo da 0ru:, e!08ndalo 3elo =ato de n(o 3oder1o! ganhar no!!a !al/a5(oL e!!e ti3o de 1en!age1, 3ortanto, no! e+i1e da 3er!egui5(o) J$regar a 0ru:J 60o1o e1 %*17 @ 3regar a !al/a5(o 3ela gra5a de Deu! !o1ente) Tal 1en!age1 @ 3edra de tro3e5o 61 orntio! 1*"%7 3orBue @ gra/e1ente e!0andalo!a 3ara o orgulho hu1anoL ela, 3ortanto, no! e+3Ce N 3er!egui5(o) D 0laro Bue n(o hA Fudai:ante! no 1undo hoFe, 3regando a ne0e!!idade da 0ir0un0i!(o) Ma! hA u1a a2und8n0ia de 1e!tre! =al!o!, tanto dentro 0o1o =ora da igreFa, Bue 3rega1 u1 =al!o e/angelho 6Bue n(o @ e/angelho, 1*,7, a !al/a5(o 3or 1eio da! 2oa! o2ra!) $regar a !al/a5(o 3or 1eio da! 2oa! o2ra! @ elogiar a! 3e!!oa!, e/itando, a!!i1, a o3o!i5(o) $regar a !al/a5(o 3ela gra5a @ e!0andali:ar a! 3e!!oa!, !u!0itando, a!!i1, a o3o!i5(o) $ara algun! i!!o 3ode 3are0er alternati/a de1a!iada1ente !e/era) Ma! n(o 3en!o a!!i1) Todo! o! 3regadore! 0ri!t(o! tH1 de en=rentar e!!a Bue!t(o) Ou 3rega1o! Bue o! !ere! hu1ano! !(o re2elde! 0ontra Deu!, e!t(o de2ai+o do !eu Fu:o e 6!e dei+ado! e1 3a:7 3erdido!, e Bue o ri!to 0ru0i=i0ado Bue le/ou o no!!o 3e0ado e 1aldi5(o @ o ni0o Sal/ador di!3on/el, ou en=ati:a1o! o 3oten0ial e a ha2ilidade hu1ano!, u!ando a ri!to a3ena! 0o1o u1 au1ento de!!a! Bualidade!, n(o tendo nenhu1a ne0e!!idade da 0ru: a n(o !er e+i2ir o a1or de Deu! e, a!!i1, in!3irar'no! a 1aior e!=or5o) O 3ri1eiro @ o 0a1inho da =idelidade, o lti1o o 0a1inho da 3o 3ularidade) >(o @ 3o!!/el !er =iel e 3o3ular ao 1e!1o te13o) >e0e!!ita1o! ou/ir no/a1ente o a/i!o de Je!u!* JAi de /G!, Buando todo! /o! lou/ar] 3orBue a!!i1 3ro0edera1 o! !eu! 3ai! 0o1 o! =al!o! 3ro=eta!J 64u0a! 6*"67) E1 0ontra!te, !e 3rega1o! a 0ru:, 3ode1o! de!0o2rir Bue nG! 3rG3rio! !o1o! 3er!eguido! 3ara ela) o1o e!0re/eu Era!1o e1 !eu tratado So1re a Pre"ao3 JTue ele 6o 3regador7 !e le12re de Bue a 0ru: Fa1ai! !erA =alto!a ao! Bue !in0era1ente 3rega1 o e/angelho) Se13re ha/erA Rerode!, Anania!, ai=a!e!, E!0ri2a! e -ari!eu!)J& 6) A cru$ e a santidade 4:3MP+ E o! Bue !(o de ri!to Je!u! 0ru0i=i0ara1 a 0arne, 0o1 a! !ua! 3ai+Ce! e 0on0u3i!0Hn0ia!) D e!!en0ial Bue e+a1ine1o! e!!e te+to 60o1o de =ato todo! o! te+to!7 no !eu 0onte+to) >o 0a3tulo & de OAlata! $aulo trata do !igni=i0ado da li2erdade 1oral) Ele
196

de0lara Bue n(o @ auto'indulgHn0ia, 1a! 0ontrole 3rG3rio, n(o !er/ir a nG! 1e!1o! 1a! !er/ir un! ao! outro! e1 a1or 6/) 1%7) $or trA! de!!a alternati/a e!tA o 0on=lito interior do Bual todo! o! 0ri!t(o! tH1 0on!0iHn0ia) O a3G!tolo 0ha1a o! 3rotagoni!ta! de J0arneJ 6no!!a nature:a 0ada e 0o1 a Bual na!0e1o!7 e de JE!3ritoJ 6o 3rG3rio E!3rito Santo Bue ha2ita e1 nG! Buando na!0e1o! de no/o7) >o! /er!0ulo! 16'18 ele de!0re/e o 0on' 0ur!o entre o! doi!, 3orBue o! de!eFo! da 0arne e o! do E!3rito !(o 0ontrArio! un! ao! outro!) O! ato! da 0arne 6//) 19'"17 in0lue1 i1oralidade !e+ual, a3o!ta!ia religio!a 6idolatria e =eiti5aria7, Bue2ra !o0ial 6Gdio, di!0Grdia, in/eFa, a12i5(o ego!ta e =a05Ce!7 e a3etite! =!i0o! de!0ontrolado! 62e2edi0e e orgia!7) O =ruto do E!3rito 6//) ""'"%7, 0ontudo < a! gra5a! Bue ele =a: a1adure0er na! 3e!!oa! a Bue1 ele en0he < in0lui a1or, alegria e 3a: 6e!3e0ial1ente 0o1 rela5(o a Deu!7, 3a0iHn0ia, 2ondade e 1an!id(o 6e1 rela5(o un! 0o1 o! outro!7, e =idelidade, gentile:a e do1nio 3rG3rio 6e1 rela5(o a nG!7) o1o, 3oi!, 3ode1o! =a:er Bue o! de!eFo! do E!3rito 3redo1ine1 !o2re o! da 0arneQ $aulo re!3onde Bue de3ende da atitude Bue adotar1o! 3ara 0o1 0ada um dele!) Segundo o /er!0ulo "?, de/e1o! J0ru0i=i0arJ a 0arne, 0o1 a! !ua! 3ai+Ce! e 0on0u3i!0Hn0ia!) Segundo o /er!0ulo "&, de/e1o! J/i/erJ e JandarJ no E!3rito) Meu intere!!e ne!te 0a3tulo e!tA no /er!0ulo "?, 3or 0au!a da de0lara5(o de Bue o! Bue 3erten0e1 a ri!to J0ru0i=i0ara1J !ua 0arne, ou nature:a 3e0a1ino!a) D e!!a u1a 1etA=ora e!3anto!a) $oi! a 0ru0i=i0a5(o era u1a =or1a horr/el e 2rutal de e+e0u5(o) ontudo, gra=i0a1ente ilu!tra Bual de/e !er no!!a atitude 3ara 0o1 a nature:a 0ada) >(o de/e1o! a0ari0iA'la, ne1 e!tragA'la, dando'lhe e!t1ulo ou at@ 1e!1o 3a0iHn0ia) $elo 0ontrArio, de/e1o! reFeitA'la de 1odo 0ruel, Funta1ente 0o1 !eu! de!eFo!) $aulo e!tA ela2orando o en!ino de Je!u! a0er0a do Jto1ar a 0ru:J e !egui'lo) Ele no! e!tA di:endo o Bue a0onte0e Buando 0hega1o! ao lugar da e+e0u5(o* a 0ru0i=i0a5(o real !e reali:a) 4utero e!0re/e Bue o 3o/o de ri!to 3rega a !ua 0arne N 0ru:, Jde 1odo Bue e12ora a 0arne ainda /i/a, 0ontudo n(o 3ode reali:ar o Bue =aria, 3oi! !e en0ontra atada de 3@! e 1(o!, e =ir1e1ente 3regada na 0ru:)J 6 E !e n(o e!ti/er1o! 3ronto! 3ara 0ru0i=i0ar a nG! 1e!1o! de!!a 1aneira de0i!i/a, logo de!0o2rire1o! Bue e1 !eu lugar e!ta1o! 0ru0i=i0ando no/a1ente o -ilho de Deu!) A e!!Hn0ia da a3o!ta!ia @ J3a!!ar do lado do ru0i=i0ado 3ara o do! 0ru0i=i0adore!J) , A! 0ru0i=i0a5Ce! de OAlata! "*"# e &*"? re=ere1'!e a dua! 0oi!a! 2e1 di=erente!, 0o1o 1en0iona1o! nu1 0a3tulo anterior) A 3ri1eira di: Bue =o1o! 0ru0i=i0ado! 0o1 ri!to 6a0onte0eu a nG! 0o1o re!ultado de no!!a uni(o 0o1 ele7, e a !egunda a=ir1a Bue o 3rG3rio 3o/o de ri!to te1 3rati0ado a a5(o de 0ru0i=i0ar !ua /elha nature:a) A 3ri1eira =ala de no!!a li2erdade da 0ondena5(o da lei 1ediante a 3artilha5(o da 0ru0i=i0a5(o de ri!to, a !egunda de no!!a li2erdade do 3oder da 0arne, a!!egurando a sua 0ru0i=i0a5(o) >(o de/e1o! 0on=undir e!ta! dua! 0oi!a!, a !a2er, ter1o! !ido 0ru0i=i0ado! 0o1 ri!to 63a!!i/o7 e ter1o! 0ru0i=i0ado a 0arne 6ati/o7) ,) A cru$ e a van"!#ria 4A3@P+ Ma! longe e!teFa de 1i1 gloriar'1e, !en(o na 0ru: de no!!o Senhor Je!u! ri!to, 3ela Bual o 1undo e!tA 0ru0i=i0ado 3ara 1i1, e eu 3ara o 1undo) E di=0il en0ontrar'!e u1 eBui/alente da 3ala/ra 0auchaomai. Signi=i0a gloriar'!e, 0on=iar e1, rego:iFar'!e e1, ter 3ra:er e1, /i/er 3ara algu1a 0oi!a) O o2Feto de no!!a /angloria en0he o! no!!o! hori:onte!, do1ina no!!a aten5(o, e a2!or/e o no!!o te13o e energia) >u1a 3ala/ra, no!!a J/angloriaJ @ a no!!a o2!e!!(o) Algun! e!t(o o20e0ado! 0on!igo 1e!1o! e 0o1 o !eu dinheiro, =a1a ou 3oderL o! 1e!tre! =al!o! da OalA0ia era1 triun=ali!ta!, o20e0ado! com o nImero do! 0on/ertido! 6/) 1%7L 1a! a o2!e!!(o de $aulo era 0o1 ri!to e a !ua 0ru:) ABuilo Bue o 0idad(o ro1ano /ia 0o1o o2Feto de /ergonha, de!gra5a e at@ 1e!1o de!go!to era 3ara $aulo o !eu orgulho, /angloria e glGria) Al@1 do 1ai!, n(o 3ode1o! 0olo0ar i!!o de lado 0o1o
19,

idio!!in0ra!ia 3aulina) $oi!, 0o1o /i1o!, a 0ru: o0u3a/a o 0entro da 1ente de ri!to, e !e13re te1 o0u3ado o 0entro da =@ da igreFa) $ri1eiro, gloriar'!e na 0ru: @ /H'la 0o1o o caminho da aceitao com 6eus. A Bue!t(o 1ai! i13ortante de toda! @ 0o1o nG!, 3e0adore! 3erdido! e 0ul3ado!, 3ode1o! 0o13are0er 3erante u1 Deu! !anto e Fu!to) -oi com o fim de re!3onder a e!!a Bue!t(o alto e 2o1 !o1 Bue $aulo, no 0alor a3ai+onado da !ua 0ontro/@r!ia 0o1 o! Fudai:ante!, e!0re/eu a 0arta ao! OAlata!) o1o ele!, algun! hoFe ainda 0on=ia1 e1 !eu! 3rG3rio! 1@rito!) Ma! Deu! no! li/re de Bue no! glorie1o! a n(o !er na 0ru:) A 0ru: e+0lui a todo! o! outro! ti3o! de /angloria 6Ro1ano! %*",7) Segundo, gloriar'!e na 0ru: @ /H'la 0o1o o padro de nossa ne"ao pr#pria. E12ora $aulo e!0re/a de a3ena! u1a 0ru: 6Ja 0ru: de no!!o Senhor Je!u! ri!toJ7 ele !e re=ere a dua! 0ru0i=i0a5Ce!, ou 1e!1o a trH!) >a 1e!1a 0ru: e1 Bue no!!o Senhor Je!u! ri!to =oi 0ru0i=i0ado, Jo 1undo e!tA 0ru0i=i0ado 3ara 1i1, e eu 3ara o 1undoJ) O J1undoJ a!!i1 0ru0i=i0ado 6re3udiado7 n(o !igni=i0a, @ 0laro, a! 3e!!oa! do 1undo 63oi! !o1o! 0ha1ado! a a1A'la! e !er/i'la!7, 1a! o! /alore! do 1undo, !eu 1ateriali!1o 13io, /aidade e hi3o0ri!ia 63oi! n(o !e no! ordena Bue a1e1o! a e!te!, 1a! Bue o! reFeite1o!7) JA 0arneJ FA =oi 0ru0i=i0ada 6&*"?7L agora Jo 1undoJ Funta'!e a ela na 0ru:) De/e1o! 1anter a! dua! 0ru0i=i0a5Ce! 3rin0i3ai! de 6*1? e1 nti1a rela5(o u1a 0o1 a outra < a de ri!to e a no!!a) $oi! n(o !(o dua!, 1a! u1a) D !o1ente a /i!(o da 0ru: de ri!to Bue no! =arA di!3o!to!, e at@ 1e!1o an!io!o! 3or to1ar a no!!a) D !o1ente ent(o Bue 3odere1o!, 0o1 integridade, re3etir a! 3ala/ra! de $aulo 0o1 ele, de Bue n(o no! gloria1o! e1 nada a n(o !er na 0ru:) on!idera1o! a! !ete grande! de0lara5Ce! de $aulo na 0arta ao! OAlata! a0er0a da 0ru:, e a! e+a1ina1o! na orde1 e1 Bue o0orre1) $ode !er til, e1 0on0lu!(o, reordenA'la! e reagru3A'la! e1 orde1 teolGgi0a e1 /e: de 0ronolGgi0a, a =i1 de 0o13reender1o! ainda 1ai! =ir1e1ente a 0entralidade e 3enetra5(o da 0ru: e1 toda! a! e!=era! da /ida 0ri!t() $ri1eiro, a 0ru: @ o fundamento de nossa ,ustificao. ri!to no! re!gatou do 3re!ente 1undo 3er/er!o 61*?7 e no! redi1iu da 1aldi5(o da lei 6%*1%7) E o 1oti/o 3elo Bual ele no! li/rou de!!e 0ati/eiro du3lo @ Bue 3o!!a1o! no! a3re!entar auda:1ente na 3re!en5a de Deu! 0o1o =ilho! e =ilha!, !er1o! de0larado! Fu!to! e re0e2er1o! a ha2i' ta5(o do !eu E!3rito) Segundo, a 0ru: @ o meio de nossa santificao. D aBui Bue entra1 a! outra! trH! 0ru0i=i0a5Ce!) -o1o! 0ru0i=i0ado! 0o1 ri!to 6"*"#7) ru0i=i0a1o! a no!!a nature:a 0ada 6&*"?7) E o 1undo e!tA 0ru0i=i0ado 3ara nG!, 0o1o o e!ta1o! 3ara o 1undo 66*1?7) De 1odo Bue a 0ru: @ 1ai! Bue a 0ru0i=i0a5(o de Je!u!L in0lui a no!!a 0ru0i=i0a5(o, a 0ru0i=i0a5(o da no!!a 0arne e a 0ru0i=i0a5(o do 1undo) Ter0eiro, a 0ru: @ o assunto de nosso testemunho. De/e1o! a3re!entar u1 0arta: do ri!to 0ru0i=i0ado ante o! olho! do 3o/o, de 1odo Bue /eFa1 e 0reia1 6%*17) Ao =a:er1o! i!!o, n(o de/e1o! e+3urgar o e/angelho, e+traindo dele !eu e!08ndalo ao orgulho hu1ano) >(o, BualBuer Bue !eFa o 3re5o, 3regue1o! a 0ru: 6o 1@rito de ri!to7, n(o a 0ir0un0i!(o 6o 1@rito do ho1e17L @ o ni0o 1odo de !al/a5(o 6&*11L 6*1"7) Tuarto, a 0ru: @ o o1,eto de nossa "!#ria. Tue Deu! no! li/re de gloriar1o! e1 algo 1ai! 66*1?7) Todo o 1undo de $aulo gira/a e1 torno da 0ru:) Ela en0hia a !ua /i!(o, ilu1ina/a a !ua /ida, aBue0ia o !eu e!3rito) Ele !e Jgloria/aJ nela) Signi=i0a/a 1ai! 3ara ele do Bue BualBuer outra 0oi!a) De/a1o! ter a 1e!1a 3er!3e0ti/a) Se a 0ru: n(o !e en0ontra no 0entro de!!a! Buatro e!=era!, ent(o 1ere0e1o! Bue !e no! a3liBue a 1ai! terr/el de toda! a! de!0ri5Ce!* Jini1igo! da 0ru: de ri!toJ 6-ili3en!e! %*187) Ser1o! ini1igo! da 0ru: @ no! o3or1o! ao! !eu! 3ro3G!ito!) A Fu!ti=i0a5(o 3rG3ria 6e1 /e: de ir N 0ru: e1 2u!0a de Fu!ti=i0a5(o7, a auto'indulgHn0ia 6e1 /e: de to1ar a 0ru: e !eguir a ri!to7, o ann0io 3rG3rio 6e1 /e: de 3regar a ri!to 0ru0i=i0ado7 e a glori=i0a5(o 3rG3ria 6e1 /e: de no! gloriar1o! na 0ru:7 < !(o e!!a! a! di!tor5Ce! Bue no! torna1 Jini1igo!J da 0ru: de ri!to)
198

$aulo, 3or outro lado, =oi u1 a1igo de/otado da 0ru:) Ele !e identi=i0ou 0o1 ela de 1odo t(o nti1o Bue !o=reu 3er!egui5(o =!i0a 3or ela) JTrago no 0or3o a! 1ar0a! de Je!u!J 6OAlata! 6*1,7, e!0re/eu ele, a! 0haga! e a! 0i0atri:e! Bue ele re0e2era ao 3ro0la1ar o ri!to 0ru0i=i0ado, o! sti"mata Bue o 1ar0ara1 0o1o autHnti0o e!0ra/o de ri!to) O! sti"mata de Je!u!, no e!3rito !e n(o no 0or3o, 3er1ane0e1 0o1o 1ar0a! da autenti0a5(o 3ara 0ada di!03ulo 0ri!t(o, e e1 e!3e0ial 3ara 0ada te!te1unha 0ri!t() a132el Morgan o e+3re!!ou 1uito 2e1* SG o ho1e1 0ru0i=i0ado 3ode 3regar a 0ru:) Di!!e To1e* JA 1eno! Bue eu /eFa e1 !ua! 1(o! o !inal do! 0ra/o!) ) ) n(o 0rereiJ) O Dr) $arIer, de 4ondre!, di!!e Bue o Bue To1e di!!e a0er0a de ri!to, o 1undo hoFe e!tA di:endo a re!3eito da igreFa) E o 1undo ta12@1 e!tA di:endo a 0ada 3regador* A 1eno! Bue eu /eFa e1 tua! 1(o! a! 1ar0a! do! 0ra/o!, n(o 0rerei) D /erdade) SG o ho1e1, Bue 1orreu 0o1 ri!to,) ) ) 3ode 3regar a 0ru: de ri!to) 8

199

5otas
Prefcio J) I) $a0Ier, JPhat Did the ro!! A0hie/eQJ, 3) %) Sou grato ao Dr) Dougla! John!on 3or dar'1e e!ta in=or1a5(o, Bue 0o13le1enta o relato de Ian R) MurraE e1 6avid Mart(n =!o(d5Jones. 33) 19#'191) % Vin0ent TaElor, Atonement. 3) "&8)
1 "

Captulo 6 Mi0hael Oough, /ri"ins of Christian Ari. 3) 18) VeFa ta12@1 J) R) Miller, J ro!!J e J ru0i=i+JL hri!tian Porld, ed) Oeo==reE 9arra0loughL Cross and Crucifix 3or Eril E) $o0Inee) " Tertuliano, 6e Corona. a3) III, 3) 9?) % OregorE Di+ 6ed)7, Aposto!ic Tradition of St. *ippo!(tus. 3) [I) ? )1id 33) 68'69) & i3riano, Ad Thi1aritanos I[) 6 i3riano, 6e =apsis M. , Ri0hard RooIer, Ecc!esiastica! Po!it(. 4i/ro V, a3) 4[V "#, JDa ru: e do 9ati!1oJ) 8 )1id.. 4i/ro V, 0a3) 4[V 6) 9 VeFa e!3e0ial1ente a! 33) 1'1# !o2re a Crucificao 3or Martin Rengel, 0uFo ttulo original =oi Mors turpissima cruas. Ja 1orte total1ente /il da 0ru:J, u1a e+3re!!(o 3ri1eira1ente u!ada 3or Orgene!) 1# VeFa o! relato! dado! 3or Jo!e=o e1 Anti"Gidades [VII 1#*1# e Cuerra Judaica V) [I*1) 11 0ero, A"ainst %erres II) V) 6?, 3arAgra=o 16&) @M )1id.. II) V) 66, 3arAgra=o 1,#) 1% O0ero, )n 6efence of a1irius V) 16, 3) ?6,) 1? Ju!tino MArtir, 6ia!o"ue Qith Tr(pho a JeQ. 0a3) 4[[[I[) 1& =) Mateu! 16*"1!!L 4u0a! 9*""!!) 16 Mar0o! 1#*%"'%?L cf. Mateu! "#*1,'19) 1, Mateu! 1,*9'1%L Mar0o! 9*9'1%L cf. 4u0a! 9*??) 18 Mar0o! 1#*%&'?&L Mateu! "#*"#'"8) 19 Mar0o! 1"*1'1"L cf. Mateu! "1*%%'?6L 4u0a! "#*9'19) "# $ara o! dito! da $A!0oa /eFa Mateu! "6*"L 3ara a! re=erHn0ia! ao enterro Mar0o! 1?*%'9 e cf. Mateu! "6*6'1%L 3ara o ai !o2re Juda! Mar0o! 1?*1#!! e cf. Mateu! "6*1?!! e 4u0a! ""*""L 3ara a in!titui5(o da 0eia Mar0o! 1?*""'"& e cf. Mateu! "6*"6'"9, 4u0a! ""*1?'"# e 1 orntio! 11*"%'"6L 3ara a 3ri!(o Mateu! "6*?,'&6 e cf. Mar0o! 1?*?%'&#, 4u0a! ""*?,'&% e Jo(o 18*1'11) "1Jo(o "*?L ,*8)
1

Jo(o ,*"&!! e!3e0ial1ente /) %#, e 8*1"!! e!3e0ial1ente /) "#) "%Jo(o 1"*"#'"8) Jo(o 1%*1L @93@. "& Jo(o 1"*",L 1%*1L Mar0o! 1?*%&, ?1) Cf. "6*18) "6 Joa0hi1 Jere1ia! de!en/ol/e e!te argu1ento e1 Centra! Messa"e. VeFa e!3e0ial1ente 3) ?1) ",^a0aria! 1%*,L Mateu! "6*%1L Mar0o! 1?*",) "8 Sal1o 118*""L Mateu! "1*?"L Mar0o! 1"*1#'11L 4u0a! "#*1,) Cf. Ato! ?*11L 1 $edro "*,) "9 Mar0o! 8*%1L 4u0a! "?*??L Mateu! "6*&?L 4u0a! "?*"6) %#Ato! "*1?'%9L %*1"'"6L ?*8'1"L &*"9'%" e 1#*%?'?%) %1 Ato! 1%*16'?1L 1?*1&'1,L 1,*"'%, ""'%1L "8*"%'%1) %" Exemp!o Ato! "*"%L %*18L ?*"8) %%Ato! &*%#L 1#*%9L 1%*"9) %?Ato! "*"%, %6L ?*1#L 1,*%L 1%*"8) %& Cf. Ato! "*"%'"?L %*1&L ?*1#L &*%#L 1#*%9'?#L 1%*"8'%# %6Ato! %*1%L "*%%) %, =) Ato! "*%%'%6L %*"6L &*%1'%"L 1#*?%L 1%*%8'%9) %8 Ato! "*%8L %*16L ?*1#, 1"L cf. 4u0a! "?*?6'?,) %91 orntio! 1*18'"&L Ro1ano! 6*%L 1 orntio! 11*"6) ?#Exemp!o 1 Jo(o "*""L ?*1'%L " Jo(o ,) ?1 1 Jo(o %*16L ?*9, 1?L ?*1# e cf. "*1'"L 1*,) ?" VeFa e!3e0ial1ente Re2reu! 8<1#) ?%A3o0ali3!e ,*9'1?, 16'1,L 1%*8L "1*",L 1?*l!!) ??A3o0ali3!e &*1'6L ""*1, %L 1"*11L 1,*1?) ?& A3o0ali3!e &*8'9, 11'1?)
"" "?

"##

A3o0ali3!e 6*1&'1,L 19*6',L "1*9'1#, ""'"%) ?,Re2reu! 6*6L -ili3en!e! "*8L Re2reu! 1"*1") ?84u0a! "?*"6L Jo(o 1"*"%'"?L 1 $edro 1*11L ?*1%L &*1, 1#L ?*1?) ?9 ita5Ce! de O A!coro. A! 0in0o reFei5Ce! da 3o!!i2lidade da J!u2!titui5(oJ en0ontra1'!e na! 3Agina! 11? 641 %87, 1,6 6[[V 187, "%# 6[VII 1&7, ",? 6[[[I[ ,7 e ?"9 6VI16?7) :O / e/angeho e!3rio de J9arna2@J, e!0rito e1 italiano no !@0ulo 1? ou 1& 3or u1 0ri!t(o 0on/ertido ao i!l(, 0ont@1 3arte! do Al0or(o 0o1o do! Buatro E/angelho! 0anXni0o!) onta a =antA!ti0a hi!tGria de Bue, Buando Juda! 0hegou 0o1 o! !oldado! 3ara 3render a Je!u!, e!te !e retirou 3ara u1a 0a!a) TrH! anFo! o re!gatara1 3or u1a Fanela, ao 3a!!o Bue Juda! =i0ou t(o 1udado e1 Jdi!0ur!o e a3arHn0iaJ Bue =oi 0on=undido 0o1 Je!u!, e e1 lugar de!te =oi 0ru0i=i0ado) &1 Sa1uel M) ^.e1er, C!or( of the Cross. 3) 6) :M Candhi3 An Auto1io"raph(. 3) 11%) &% The Cuardian. %# de ago!to de 19,9) &? Do 0a3tulo intitulado JJe!u! e a Ri!tGriaJ e1 Truth of Cod )ncarnaie. ed) E) M) 9) Oreen, 3) 8#) && Ju!tino MArtir, Kirst Apo!o"(. 0a3) 4V, JS12olo! da ru:J) &6 Mal0ol1 Muggeridge, Jesus ediscovered. 33) "?'"&)
?6

Captulo 7 Mateu! ",*%"'%&L Mar0o! 1&*"1'"&L 4u0a! "%*"6'%%L Jo(o 19*1,'18) "Anti"Gidades [VIII %*") EAd Caium %8, 3) 16& ?4u0a! "%*?L Jo(o 18*%8) &4u0a! "%*1%'1&L cf. Jo(o 19*?'&) 64u0a! "%*""L Jo(o 19*6) , R) 9) S.ete, The Cospe! Accordin" to St Mar0. 3) %&#) 8Mateu! ",*18L cf. Mar0o! 1&*1#) 9 Mateu! "*1%L ",*"#) 1# ) S) 4e.i!, Surprised 1( ,o(. 3) 16%) 11 Mateu! 1#*?L Mar0o! %*19L 4u0a! 6*16) 1" Jo(o6*6?, ,1L 1%*11) 1% Jo(o 1,*1") Cf. Ato! @3@:5@9. M:. 1?Jo(o 1%*", ",) Cf. 4u0a! ""*% 1& O =undador do 3artido do! :elote! tinha o 1e!1o no1e Bue Juda!, i!to @, JJuda!, o galileuJ, Bue, e1 6 A)D) liderou u1a re/olta ar1ada 0ontra Ro1a 61en0ionada e1 Ato! &*%,7) A re2eli(o =oi e!1agada e Juda! 1orto, 1a! !eu! =ilho! 0ontinuara1 a luta) Ma!ada =oi a =ortale:a =inal da re!i!tHn0ia :elote e1 Ro1aL 0aiu e1 ,? A)D) Pilia1 9ar0laE @ u1 do! Bue a0ha1 J1ai! do Bue 3o!!/elJ Bue Juda! tenha !ido u1 :elote, e Bue o 2eiFo no Fardi1 do Oet!H1ani n(o =oi trai5(o, ante!, u1 !inal 0uFo 3ro3G!ito era 3ro/o0ar Je!u! a a2andonar !ua he!ita5(o e lan5ar !ua 0a13anha hA 1uito e!3erada 4Crucified and CroQned. 33) %6'%87) 16 Mateu! "6*6'16L Mar0o! 1?*%'11L Jo(o 1"*%'8 e 1%*"9 1,4u0a! 1"*1&L 1 Ti1Gteo 6*1#) 18 1 Ti1Gteo %*%, 8L Tito 1*,L Cf. Ato! 8*18'"% e "#*%%'%?) 19 Mateu! 1,*""L "6*") "# Mateu! "6*1?'16 6Juda!7L ",*18 6o! !a0erdote!7L ",*"6 6$ilato!7) "14u0a! "%*%?L Ato! %*1,L 1 orntio! "*8) ""Mateu! ",*"&) Cf. Ato! &*"8) "% $eter Oreen, Ratchers 1( the Cross. 3) 1,) "? OAlata! "*"#) Cf. E=@!io! &*", "& e ta12@1 4u0a! "%*?6) "& Ro1ano! 8*%"L cf. ?*"&) "6John MurraE, otnans. Vol) 1, 3) %"?) ", Ato! "*"%L cf. ?*"8) Mai! tarde, e1 !ua 3ri1eira 0arta, $edro de!0re/eria ao ordeiro 0o1o tendo !ido e!0olhido Jante! da =unda5(o do 1undoJ 61 $edro 1*19'"#7)
1

Captulo % Jo(o 1#*11, 1&L 4u0a! ""*19L Ro1ano! &*8, E=@!io! &*"L 1 Te!!aloni0en!e! &*1#L Tito "*1?) O 3ro=e!!or Martin Rengel de ' 1on!trou, 0o1 grande erudi5(o, Bue o 0on0eito de u1a 3e!!oa /oluntaria1ente 1orrer 3or !ua 0idade, =a1lia e a1igo!, 3ela /erdade ou 3ara a3a:iguar o! deu!e!, era larga1ente di=undido no 1undo gre0o'ro1ano) Ra/ia'!e 0riado u1a 3ala/ra e!3e0ial h(perapothnes0ein 6J1orrer 3orJ7 a =i1 de e+3re!!A'lo) A! 2oa! no/a! de Bue ri!to ha/ia 1orrido 3or nG!, 3ortanto, era1 3ronta1ente intelig/ei! N! audiHn0ia! 3aga! do 3ri1eiro !@0ulo) 6Martin Rengel, Atonement. 33) 1' %"7) " $ara o negati/o /eFa, 3or e+e13lo, OAlata! 1*?L E=@!io! 1*,L Re2reu! 9*"8) $ara o 3o!iti/o, Jo(o %*1?'16L E=@!io! "*16L olo!!en!e! 1*"#L 1 Te!!aloni0en!e! &*1#L 1 $edro %*18) % 1 orntio! 1&*%L 1 $edro %*18L Re2reu! 9*"6L 1#*1"L 1 Jo(o 1*,L A3o0ali3!e 1*&'6) ? VeFa OHne!i! &*"?L " eis M3@5@@D @ orntio! 1&*&#'&?) :Exemp!o3 OHne!i! "*1,L %*%,19, "%L Ro1ano! &*1"'1?L A3o0ali3!e "#*1?L "1*8) 6 Sal1o ?9*1", "#L E0le!ia!te! %*19'"1) , VeFa a o0orrHn0ia do /er2o em1rimaomai e1 Jo(o 11*%%, %8) Indi0ando original1ente o re!=Xlego do! 0a/alo!, e!!e /er2o =oi a3li0ado N! =orte! e1o5Ce! hu1ana! de de!go!to e indigna5(o) 8Jo(o 1#*18L 4u0a! "%*?6) 9 $aulo e o! e/angeli!ta! !inGti0o! regi!tra1 a! 3ala/ra! de ad1ini!tra5(o de u1 1odo u1 3ou0o di=erente) VeFa 1 orntio! 11*"%'"&L Mateu! "6*"6'"8L Mar0o! 1?*""'"?L 4u0a! ""*1,'19) 1#b+odo "?*8) VeFa ta12@1 a! re=erHn0ia! N
1

"#1

alian5a e1 I!aa! ?"*6L ?9*8L ^a0aria! 9*11 e Re2reu! 9*18'"#) 11Mar0o! 1?*1"'16L 4u0a! ""*1&) 1"Jo(o 18*"8) Cf. Jo(o 19*%6 e b+odo 1"*?6) SECf. b+odo 1"*"6'",L 1%*8L DeuteronX1io 16*%) 1? Mateu! 6"6*%6'?67, Mar0o! 61?*%"'?"7 e 4u0a! 6""*%9'?67 de!0re/e1 a agonia de Je!u! no Fardi1 do Oet!H1ani) Jo(o n(o !e re=ere a ela, e12ora =ale da 0a1inhada ao horto da! oli/eira! ao 3@ do 1onte da! Oli/eira! onde Je!u! =oi trado e 3re!o 618*1'117) 1& 4u0a! 1"*&#L Jo(o 1"*",) 16 E!ta! 3ala/ra! grega! o0orre1 e1 Mateu! "6*%,L Mar0oQ 1?*%% e 4u0a! ""*??) O en!aio de 9) 9) Par=ield @ 3u2li0ado e1 !ua Pessoa e /1ra. 33) 9%'1?&) Sua! tradu5Ce! de!ta! 3ala/ra! o0orre1 naQ 3Agina! 1%#' 1%1) 1, Phaedo. 11,?18) 18 Mateu! &*11'1"L Ato! &*?1L -ili3en!e! 1*"9'%#) 19 itado e1 Noo0 of Mart(rs. de -o+e, 3) 19) "# )1id.. 33) "#'"&) M@ )1id.. 33) %1'%%) "" De SaintsL Ever!astin" est. 3) %9%) "% -riedri0h Reiler, Cospe! of Sadhu Sundar Sin"h. 33) 1,%'1,8) "? I!aa! &1*1,'""L Sal1o ,&*8L Jere1ia! "&*1&'"9 65=) Rat=a0uBue "*167L ?9*1"L A3o0ali3!e 1?*1#L 16*l!!) e 18*6) "& Dougla! Pe2!ter, )n 6e1t to Christ. 3) ?6) "6 I!aa! &%*&'6L Jo(o 1*"9L Mar0o! 1#*?&L Re2reu! 9*"8L 1 $edro "*"?L %*18L " orntio! &*"1L OAlata! %*1%) ", Mar0o! 1&*"&, %%'%?) "8 Exemp!o3 Jo!u@ 1*&, 9 e I!aa! ?1*1#) "9 T) R) Olo/er, Jesus of *istor(. 3) 19") %# Tho1a! J) ra.=ord, 6octrine of *o!( Scripture. 33) 1%,'1%8 %1 R) P) Dale, Atonement. 3) 61) %" )nstitutos. de al/ino, II) [VI1# e 1") D /erdade, e u1 .nto e!tranho, Bue al/ino 6!eguindo o e+e13loi de 4utero7 0ria e!ta era a e+3li0a5(o da de!0ida de Je!u! ao in=erno, de3oi! da !ua 1orte) O Bue i13orta @ o =ato de Bue ele e+3eri1entou o a2andoneQ de Deu! 3or nG!, e n(o 3re0i!a1ente &uando i!to a0onte0eu) %% ) E) 9) ran=eld, Mar0. 33) ?&8'?&9) %? Exemp!o3 JTenho !edeJ 6Jo(o 19*"87 @ u1a alu!(o ao Sal1o 69*"1 60=) Sal1o ""*1&7, e J>a! tua! 1(o! entrego o 1eu e!3ritoJ 64u0a! "%*?67, u1a 0ita5(o do Sal1o %1*&) %& Jo(o 19*"8, %#L 4u0a! "%*?6) %6 1 orntio! 1*"%L OAlata! &*11L cf. Mateu! 11*6L Ro1anoQ 9*%"L 1 $edro "*8) Captulo 8 JO 2o1 Deu! 1e 3erdoarAL @ e!!e o !eu 1i!ter 6ou a !ua e!3e0ialidade7)J itado 3or S) ) >eill e1 Christian Kaith Toda(. $' 1?&) Ja1e! DenneE atri2uiu a 0ita5(o a Reine e1 !eu li/ro 6eath of Christ. 3) 186) "Mateu! 6*1"'1&L 18*"1'%&) %E1il 9runner, Mediator. 3) ??8) ?$) arnegie Si13!on, Kact of Christ. 3) 1#9) & $ara u1 e+a1e da Hn=a!e ao Ja1or !antoJ /eFa $) T) -or!Eth e1 Crucia!it( of the Cross e Ror0 of Christ. Pillia1 Te13le e1 Christus %eritas. exemp!o3 33) "&,, "69, e E1il 9runner e1 Mediator. 6A=ir1a5Ce! !i1ilare! a3are0e1 na! 3Agina! "8 e 11?) , Ale0 R) Vidler, Essa(s in =i1era!it(. 3) ?&) 8 J) >) D) Ander!on, Mora!it(. =aQ and Crace. 3) %8) 9Ma]0ol1 Jee/e!, R) J) 9errE e Da/id AtIin!on, Kree to Ne 6ifferent. 3) 1&&) 1# I!aa! ?"*1'%L Mateu! 1"*1&'"1) Deu! ta12@1 =a: di!tin5(o entre o! 3e0ado! 0o1etido! e1 ignor8n0ia e o! 0o1etido! 0o1 0onhe0i1ento e deli2era5(o) 11 DeuteronX1io %#*1&'"#L Jo!u@ "?*1&) 1" Jo(o 6*??L &*?#) 1% E1il 9runner, Man in evo!t. 3) "&,) 1? -riedri0h >iet:!0he, The Anti5Christ. 33) 16,'168) 1&Jere1ia! 6*1?L 8*11) 16 Pillia1 Ola!!er, ea!it( Therap(. 33) &'?1)
1

"#"

\arl Menninger, Rhatever Necame of Sin'. 3) 18#) l8O en!aio de ) S) 4e.i! intitulado JA Teoria Ru1anitAria do a!tigoJ =oi 3u2li0ado e1 /Aria! 0ole5Ce! do! !eu! e!0rito!) U!ei o te+to 0o1o !e en0ontra e1 Churchmen Spea0. editor $hili3 E) Rughe!, 33) %9'??) VeFa ta12@1 a 0arta de ) S) 4e.i! a T) S) Eliot no dia "& de 1aio de 196" e1 =etters of C. S. =eQis. editor P) R) 4e.i!, 3) %#?) Ele e!0re/e* JD tirania /il !u21eter o ho1e1 a u1a K0ura , 0o13ul'
1,

Ra2a0uBue 1*1%L I!aa! &9*l!!) "#Exemp!o3 b+odo %%*"#'"%L Jui:e! 1%*"") b+odo %*6L I!aa! 6*1'&L JG ?"*&'6L E:eBuiel 1*"8L Daniel 1#*9L 4u0a! &*8L A3o0ali3!e 1*1,) "" R) V) O) Ta!Ier, Ni1!icat 6octrine of the Rrath of Cod. 3) VII) Atri2ui'!e JiraJ a Je!u! e1 Mar0o! %*& e 6tal/e:, !egundo algun! 1anu!0rito!7 Mar0o! 1*?1) "% Mateu! &*"1'"6L OAlata! &*"#L E=@!io! ?*%1L olo!!en!e! %*8) "?Ro1ano! "*&L ?*1&L 1 Te!!aloni0en!e! "*16L 1*1#L Ro1ano! &*9) "&Ro1ano! 1*18'%" e 1%*1',) ) R) Dodd re=ere'!e a e!te! na! 3Agina! "6 e "#? do !eu 0o1entArio) "6Ja1e! DenneE, artigo JRai/aJ, 33) 6#'6") ", 4eon Morri!, ro!! in the NeQ Testament. 33) 19#'191) VeFa ta12@1 !eu li/ro Aposto!ic Preachin". 33) 161'166) "8 ) E) 9) ran=ield, omans. Vol) I, 3) 111) M> Exemp!o3 OHne!i! 1?*18'""L Sal1o! ,*1,L 9*"L "1*,L ?6*?L ?,*"L &,*"L 8%*18L 9"*8L 9%*?L 11%*?L Daniel %*"6L ?*", 1,, "?' "&, %?L &*18'"1L ,*18'",L O!@ia! ,*16L 11*,L MiBu@ia! 6*6) EOExemp!o3 Sal1o! 9,*9 e 99*") 5m %1 Re2reu! ?*16L A3o0ali3!e ?*%L I!aa! 6*1L &,*1&L Ato! ,*?8'?9) %"I!aa! &,*1&L Sal1o! 91*1, 9L 1%8*6L $ro/@r2io! "1*?L I!aa! 1#*1") ib+odo %*&L 19*%'"& 8cf. Re2reu! 1"*18'"17L "#*"?L "&'i#, 3arti0ular1ente "9*?&'?6L 4e/ti0o 16 8cf. Re2reu! 9*,'87) M" Sa1uel 6*6',) Cf. 1 Sa1uel 6*19) O! le/ita!, 0uFa re!3on!a2ilidade era de!1ontar, 0arregar e 1ontar o ta2ernA0ulo, ha/ia1 re0e2ido ad/ertHn0ia! 0lara!) VeFa >1ero! 1*&1, &%) iJohanne! -i0htner e1 !eu artigo !o2re or"e. 33) ?#1'?#") TExemp!o3 Mateu! ,*"%L "&*?1) %, 1 Jo(o 1*&L Re2reu! 1"*"9 8cf. DeuteronX1io ?*"?7L 1 Ti1Gteo 6*16L Re2reu! 1#*",, %1)
19 "1

i4e/ti0o 18*"&'"8L "#*""'"%L Sal1o 9&*1#L >1ero! "1*&L A3o0ali3!e %*16) %9 1 $edro 1*1,) jR) P) Dale, Atonement. 33) %%8'%%9) ?*E1il 9runner, Mediator. 3) 1&") iOu!ta/ Stahlin e1 !eu artigo !o2re a or"e. 3) ?"&) j9) -) Pe!t0ott, *istorie Kaith. 3) 1%#) Captulo & Tara 3e!Bui!a! hi!tGri0a! !o2re a! di=erente! teoria! da e+3ia5(o, /eFa o! li/ro! Patristic 6octrine. de R) E) P) Turner, 6octrine of the Atonement. de J) \) Mo:leE, *istorie Theories. de Ro2ert Ma0Iinto!h, e *is5tor( of the 6octrine of the Ror0 of Christ. de Ro2ert S) -ranI!) M/rat. [4V) "") Catechetica! /ration ""<"6) VeFa Atonement in Cre"or( ofN(ssa. de A) S) Dun!tone, 3) 1&, nota de roda3@ nQ ,) Sentences. 4i2er III, Di!tin0tio [I[) 1) & E12ora n(o a0eite Ja linguage1 de!3rotegida ou a! a=ir1a5Ce! =al!a! de a!"uns 3ai!J, /i!to Bue Deu! n(o =a: tro0a! 0o1 o dia2o, >athaniel Di1o0I 0rH, 0ontudo, Bue na rea5(o e+agerada Jdeu'!e 0ondena5(o inde/ida N 3er!3e0ti/a 3atr!ti0a de!te a!!untoJ) $ortanto, ele !al/a algu1a! /erdade! 22li0a! e1 !ua >ota 9, Adi0ional, J!o2re a reden 5(o de ri!to /i!ta 0o1 rela5(o ao do1nio e o2ra! do dia2oJ) VeFa !eu li/ro 6octrine of the 6eath of Christ. 33) 1"1'1%6) 6 R) P) Dale, Atonement. 3) ",,) ienrE Pa0e, Sacrifice of Christ. 3) 16) U)1id.. 33) "", "8'"9, %6) KRo2ert S) -ranI!, Ror0 of Christ. 3) 1%&) 1#R) P) Dale, Atonement. 3) %,") J>athaniel Di1o0I, 6octrine of the 6eath of Christ. 3) %", nota de roda3@ nQ 1)
E P

Ro2ert S) -ranI!, Ror0 of Christ. 3) 1"6) Ja1e! DenneE, Atonement. 3) 116) !i nstitutes. II) [VI) 1#) Cf. II) [II) %) 1& Tho1a! ran1er, Kirst Noo0 of *omi!ies. 3) 1%#) A on=i!!(o de -@ de Pe!t1in!ter 616?,7 ta12@1 de0lara Bue o Senhor Je!u!, 1ediante !ua 3er=eita o2ediHn0ia e auto'!a0ri=0io, J!ati!=e: 3lena1ente N Fu!ti5a do !eu $aiJ 6VIII) &7) De/era!, =oi Ju1a !ati!=a5(o adeBuada, real e 0o13leta N Fu!ti5a do $aiJ e1 =a/or do! Fu!ti=i0ado! 6[I) %7) 16 Rugo Orotiu!, 6efense of the Catho!ic Kaith. 3) &,) I, $) T) -or!Eth, Crucia!it( of the Cross. 33) 1%,'1%8) VeFa ta12@1 !eu li/ro Ror0 of Christ. 33) 1""'1"9) 18 9) 9) Parheld, Person and Ror0. 3) "9") 19 Ronald S) Palla0e, Atonin" 6eath. 3) 11%) *o "# DeuteronX1io %"*16, "1) Cf. Jui:e! "*1"L 1 Rei! 1&*%#L "1*""L " Rei! 1,*1,L ""*1,L Sal1o ,8*&8) M@ Exemp!o3 Jere1ai! %"*%#'%"L E:eBuiel 8*1,L O!@ia! 1"*1?) TExemp!o3 OHne!i! %9*19L b+odo %"*19L 1 Sa1uel 11*6L " Sa1uel 1"*&L E!ter ,*1#)
1" 1%

"#%

TExemp!o3 Jo!u@ ,*1L "%*16L Jui:e! %*8L " Sa1uel "?*1L " Rei! 1%*%L ""*1%L O!@ia! 8*&) Exemp!o3 DeuteronX1io "9*",'"8L " Rei! ""*1,L Sal1o ,9*&) TExemp!o3 Jere1ia! ?*?L "1*1") TExemp!o3 E:eBuiel %6*&'6L %8*19L So=onia! 1*18L %*8) ",Sal1o ,8*%8) Cf. I!aa! ?8*9L 4a1enta5Ce! %*""L e no >o/o Te!ta1ento, Ro1ano! "*? e " $edro %*9) iJere1ai! ??*""L E:eBuiel "?*1%'1?L cf. b+odo %"*1#) "9" Rei! "%*"6L ""*1,L " rXni0a! %?*"&L Jere1ia! "1*1") iDeuteronX1io ?*"?, 0itado e1 Re2reu! 1"*"9) Algun! e+e13lo! do retrato do Fu:o di/ino 0o1o =ogo 0on!u1idor* >1ero! 11*1L DeuteronX1io 6*1&L Sal1o &9*1%L I!aa! 1#*1,L %#*",L 4a1enta5Ce! "*%L E:eBuiel ""*%1L So=onia! 1*18) TExemp!o3 Jo!u@ ,*"6L E:eBuiel &*1%L 16*?"L "1*1,) EMExemp!o3 Jere1ia! ?*?L "1*1") iE:eBuiel &*1%L 6*1"L ,*8L 1%*1&L "#*8, "1) iSal1o 1#%*1#) $ara a 3a0iHn0ia de Deu!, a re!tri5(o de !ua ira e a de1ora de !eu Fu:o, /eFa ta12@1 >ee1ia! 9*%1L 4a1enta5Ce! %*""L Ro1ano! "*?'16L %*"&L " $edro %*9) ontra!te, 3or e+e13lo, E:eBuiel ,*8'9, ",) TExemp!o3 Sal1o! "%*%L 1?%*11) iMar0o! 8*%?L " Ti1Gteo "*1%) %, $) T) -or!Eth, The Ror0 of Christ. 3) 118) ib+odo %?*6',L Sal1o 8&*1#L I!aa! ?&*"1L Ra2a0uBue %*"L MiBu@iA! ,*18L Jo(o 1*1?L Ro1ano! 11*""L %*"6L E=@!io! "*%'?L 1 Jo(o 1*9) %9 O) ) 9erIou.er, Ror0 ofChrist. 3) ",, 2)nstitutes. II)[VI)?) ;) II)[VII)") ?1 E1il 9runner, Man n evo!t. 3) 18,) j$) T) -or!Eth, Crucia!it( of the Cross. 33) &'6 e ,%) i$) T) -or!Eth, PorJ0 of Christ. 3) 8#) Ele ta12@1 u!a a e+3re!!(o Ja1or !antoJ no li/ro The Justification ofCod. 3arti0ular1ente na! 33) 1"?'1%1 e 19#'19&) Pillia1 Te13le deu'lhe 0ontinuidade e1 Christus %eritas. 3arti0ular1ente na! 3Agina! "&,'"6#)
MP

Captulo 9 arne! DanneE, Atonement. 3) 8" Tho1a! J) ra.=ord, 6octrine of *o!( Scripture. 33) ?&%'?&?) %E+trado do artigo JSa0ri=0ioJ, de P) $) $ater!on, 3) %?%) ? E+trado do en!aio J hri!t our Sa0ri=0eJ, de 9) 9) Par=ield, 3u2li0ado e1 Ni1!ica! 6octrines. 33) ?#1'?%&L 3arti0ular1ente a 3Agina ?11) &A hi!tGria @ 0ontada 3or Tre/or 9ee!on e1 6iscretion and %a!our. 3) 1%9) 6 -) D) \idner, Sacrifice in the /!d Testament. 3) 1?) VeFa ta12@1 o artigo JSa0ri=i0e and O==eringJ de R) J) Tho13!on e R) T) 9e0I.ith, e a nota adi0ional !o2re o J!a0ri=0io no Antigo Te!ta1entoJ de O) J) Penha1 e1 !eu Commentar( on Num1ers. 33) "#"'"#&) Rieon Morri!, Atonement. 3) ?,) T) J) ra.=ord, 6octrine of *o!( Scripturer 33) "%,, "?1) 9# de2ate erudito 0ontinua Buanto a !e a o2!er/a5(o de Jo(o 9ati!ta a0er0a do J ordeiro de Deu!J =oi u1a re=erHn0ia ao 0ordeiro da $A!0oa, o tamid 6o 0ordeiro do !a0ri=0io diArio7, a liga5(o de I!aBue aOHne!i! ""7, o 0ordeiro 0o1 3onta! do a3o0ali3!e Fudai0o, ou ao !er/o !o=redor de I!aa! &%) $ara u1 re!u1o 0o13etente do! argu1ento!, N lu: do u!o Bue o Buarto e/angeli!ta =a: do Antigo Te!ta1ento, /eFa o J ordeiro de Deu!J de Oeorge 4) areE, 33) 9,'1"") 2Exemp!o3 Jo(o 1%*1L 18*"8L 19*1?, %1) JA3o0ali3!e &*6, 9, 1"L 1"*11) Je!u! @ identi=i0ado 0o1o Jo ordeiroJ /inte e oito /e:e! no li/ro do A3o0ali3!e) 1" al/ino ha/ia e!0rito* JD e!te o no!!o li/ra1ento* a 0ul3a Bue no! 1antinha re!3on!A/el 3elo 0a!tigo ha/ia !ido tran!=erida 3ara a 0a2e5a do -ilho de Deu! 6I!aa! &%*1"7) De/e1o!, a0i1a de tudo, Ie12rar'no! de!ta !u2!titui5(o, 3ara Bue n(o tre1a1o! e 3er1ane5a1o! an!io!o! 3or toda a /ida, i!to @, e1 te1or do Fu:o de Deu!J 4)nstitutes. II)[VI)&7)
"

Rora0e 9u!hnell 1odi=i0ou u1 3ou0o !ua! 3er!3e0ti/a! e1 !ua 3u2li0a5(o 3o!terior, Kor"iveness and =a$v. E12ora ainda re3udia!!e a doutrina tradi0ional, ele entretanto a=ir1a/a Bue ha/ia na 0ru: u1a 3ro3i0ia5(o de Deu!, e Bue !e ha/ia Jen0arnado na 1aldi5(oJ, a =i1 de !al/ar'no! dela) A0re!0enta/a, 0ontudo, Bue ri!to !o=reu 0on!0iente1ente a 1aldi5(o ou /ergonha de no!!o 3e0ado 3or toda a !ua /ida)
1% ,?

J) I) $a0Ier, JPhat Did the T) J)

ro!! A0hie/eQJ, 3) "&) K'KAlgun! e+e13lo! de e+3re!!Ce! a0er0a do Jle/ar o 3e0adoJ !(o b+odo

"8*?%L 4e/ti0o &*1,L 19*8L ""*9L "?*1& e >1ero! 9*1%L 1?*%? e 18*"")
16

ra.=ord, 6octrine of *o!( Scripture. 3) ""&) VeFa ta12@1 o 0a3tulo %, JThe DaE o= Atone1entJ e1 Atonement. de

4eon Morri!, 33) 68'8,)


,, l9

I!aa! ?"*1'?L cf. Mateu! 1"*1,'"1) KjAto! %*1%, "6L ?*",, %#) o13are 0o1 o 0a3tulo %, JJe!u! the Su==ering Ser/ant o= OodJ, e1 Christo!o"( of

J) Jere1ia!, Eucharistic Rords. 3) ""8) VeFa ta12@1 o !eu Servant of Cod e o artigo !o2re pais theou 6J!er/o de Deu!J7 ull'1ann)
"?

3or Jere1ia! e ^i1'1erli, 33) ,1" e !!) the NeQ Testament. de O!0ar

iMar0o! 9*1"L cf. I!aa! &%*%) "IMar0o! "*"#L cf. I!aa! &%*8) i4u0a! ""*%,L cf. I!aa! &%*1") iMar0o! 1?*8L cf. I!aa! &%*9) 4u0a! 11*""L cf. I!aa! &%*1") iMar0o! 1?*61L 1&*&L 4u0a! "%*9 e Jo"o 6:;:< cf. 3saas =>;?@ i4u0a! "%*%?L cf. I!aa! &%*1") "#?

",

Jo(o 1#*11, 1&, 1,L cf. I!aa! &%*1#)


%I

LKk*K0J
* "9

iO!0ar
%"

ull1ann, Naptism in the NeQ Testament. 3* 18QJ

Vin0ent TaElor, Atonement. 3) 18) iMartin Rengel,

Atonement. 33) %%',&) Mar0o! 1?*"?L cf. Mateu! "6*"8) E1 !eu e!tudo 0o13leto, Atonement. o 3ro=e!!or Martin Rengel argu1enta 0on/in0ente1ente Bue 3or trA! da! ri!to J1orreu 3or no!!o! 3e0ado!J 61 orntio! 1&*%7, e J=oi entregue 3or no!!o! 3e0ado!J o2!er/a5Ce! de $aulo de Bue

6Ro1ano! ?*"&7 hA o dito do re!gate e o! dito! da 0eia de Je!u!, regi!trado! 3or Mar0o! 61#*?&L 1?*""'"&7, e Bue 3or trA! de!te! e!tA I!aa! &% e a 0o13reen!(o Bue o 3rG3rio Je!u! tinha de!!e 0a3tulo 633) %%',&7) iJoa0hi1 Jere1ia!, Eucharistic Rords. 33) ""8'""9) E1 outro lugar Jere1ai! inter3reta o! doi! dito! de Je!u! 0o1o !e re=eri!!e1 a u1 J1orrer /i0Ario 3ela 1ultid(o in0ontA/el) ) ) daBuele! Bue Fa:e1 !o2 o Fu:o de Deu!)J VeFa ta12@1 Centra! Messa"e. 33) ?&'?6, de sua autoria) MJ) S) Phale, %ictor and %ictim. 33) 69',#) \arl 9arth, Church 6o"matics. /ol) IV, JThe Do0trin@ o= Re0on0Sia'tionJ, 3) 16&) A) P) -) 9lunt, Ca!atians. 3) 96) VeFa o lti1o 0a3tulo 3ara u1a 0ita5(o 1ai! 0o13leta) %, Ro1ano! ?*6L 1 orntio! 1*%#L -ili3en!e! %*9) jVeFa 6octrine of*o!( Scripture. de T) J) ra.=ord, 33' ???'??&) %9Joa0hi1 Jere1ia!, Centra! Messa"e. 3i %6) jE=@!io! "*?L cf. Jo(o %*16L 1 Jo(o ?*9'1#) j^a0aria! 1%*,L Mar0o! 1?*",) iAto! "*"%L Ro1ano! 8*%") ?%John MurraE, edemption Accomp!ished. 3) 99. JI) R) Mar!hall, Ror0 of Christ. 3) ,?) ?&$) T) -or!Eth, Justification of Cod. 3) %&) j$) T) -or!Eth, Ror0 of Christ. 3) "&) ?,$) T) -or!Eth, Crucia!it( of the Cross. 33) "#&'"#6) j\arl 9arth, Church 6o"matics. II)l, 33) ??6!!) VeFa ta12@1 33) %96'?#%) ?9 S) ) >eill, Christ0n Kaith Toda(. 3) 1&9) iInA0io re=ere'!e ao J!angue de Deu!J e ao J!o=ri1ento do 1eu Deu!J na! /er!Ce! 1ai! 0urta! de !ua! 0arta! ao! E=@!io! 60a$' I7 e ao! Ro1ano! 60a3) VI7 re!3e0ti/a1ente) E1 !eu 6e Carne ;i;IS``K Tertuliano @ ainda 1ai! e+3l0ito) J>(o =oi Deu! real1ente 0ru0i=i0adoQJ 3ergunta ele) De =ato, =oi ele Bue1 3ri1eiro u!ou a e!3an to!a e+3re!!(o Ju1 Deu! 0ru0i=i0adoJ 60a3) V7) Outro e+e13lo @ O=egGrio de >a':ian:u!, Bue e!0re/eu No J3TeAo!o e TioV0e !angue i tara!l S=t'nhor) ) )J 4/rat. [IV) ""7) &1Tertuliano, Adversus Praxean. 0a3) I) :M)1id.. 0a3) [[IV) TExemp!o3 Ro1ano! &*1"'19L OAlata! ?*?L -ili3en!e! "*,'8L Re2reu! &*8) TExemp!o3 Jo(o ?*%?L 6*%8'%9L 1,*?L 19*%#) TExemp!o3 Jo(o 1#*18L Mar0o! 1?*%6L Re2reu! 1#*, 6Salm ?#*,'87) TExemp!o3 Jo(o 1?*11L 1,*"1'"%L 1#*%#) :9 Exemp!o3 OAlata! ?*?L 1 Jo(o ?*1?L Jo(o %*16L Ro1anoi 8*%") iOeorge A) 9uttri0I, Jesus Carne Preachin". 3) "#,) iJo(o %*16L Ro1ano! 8*%" e &*1#) jR) P) Dale, Atonement. 3) %9%) 6,\arl 9arth, Church 6o"matics. IV) 1 JE+trado de Speeches and Rritin"s. de S.a1i Vi/eIananda, 33) %8'%9) Cf. 3) 1"&) VeFa ta12@1 Crises of Ne!ief. de S) ) 3Jeill, 3) 1##) iE1il 9runner, Mediator. 3) ?,?) M ;) A3o0ali3!e %*1,'18) Captulo ,
%& M

A. T) Ran!on, Rrath of the =am1. 3) 19") ) R) Dodd 0ontri2uiu 0o1 u1 artigo !o2re hi!as0esthai ao Journa! of Theo!o"ica! Studies. Bue !u2!eBSente1ente =oi 3u2li0ado e1 !eu li/ro Ni1!e and the Cree0s. A 1e!1a tentati/a de reinter3retar J3ro3i0ia5(oJ 0o1o Je+3ia5(oJ ta12@1 @ e+3re!!a e1 !eu! doi! 0o1entArio! do >o/o Te!ta1ento Mo==att !o2re omanos e a! Epsto!as Joaninas. % ) R) Dodd, Ni1!e and the Cree0s. 3) 9?) VeFa ta12@1 !eu 0o1entArio da 0arta ao! omanos. pp. :P5::. ? ) R) Dodd, Johannine Epist!es. 3) "&) V!. R) Dodd, Ni1!e and the Cree0s. 3) 9%) 6 ) R) Dodd, Johannine Epist!es. 33) "&'"6) Ui Tieon Morri! e!0re/eu u1 artigo !o2re hi!as0esthai no The Expositor( Times. e ent(o e+3andiu !ua te!e no li/ro Aposto!ic Preachin". Ele ta12@1 de!en/ol/eu e !i13li=i0ou e!te li/ro e1 Atonement. 8# artigo do Dr) Roger >i0ole, intitulado J ) R) Dodd e a Doutrina da $ro3i0ia5(oJ a3are0eu no Restminster Theo!o"ica! Journa!. [VII) " 619&&7, 33) 11,'1&,) E12ora !eFa u1 e!tudo inde3endente, ele re0onhe0e algu1a d/ida a 4eon Morri!) 9 VeFa o artigo !o2re o gru3o de 3ala/ra! hi!as0omai de -) 9S0h!el e J) Rer1ann no Theo!o"ica! 6ictionar( of the NeQ Testament de \ittle, /ol) 333< 33) %##'%"%) 1# Roger >i0ole, J ) R) DoddJ, 3) 1%") JOHne!i! %"*"#L $ro/@r2io! 16*1?) 1" >1ero! 16*?1'&# e "?*11'1%) Cf. ta12@1 ^a0aria! ,*"L 8*""L Mala'O=Sa!) 1*9') TExemp!o3 b+odo %"*%# 4cf. /) 1#7L DeuteronX1io "1*19L 1 Sa1uel %*1?L "6*19) I? R) >i0ole, J ) R) DoddJ, 3) 1%?) 1&4) Morri!, Aposto!ic Preachin". 3) 1&&) @A )1id.. 3) 169) E1 !ua grande 3e!Bui!a, Cross in the NeQ Testament. 4eon Morri! e!0re/e* J$or toda a literatura grega, tanto 22li0a Buanto !e0ular, hi!asmos !igni=i0a K3ro3i0ia5(oK) Agora n(o 3ode1o! re!ol/er Bue go!ta1o! 1ai! de outro !igni=i0adoJ 63) %?97) 1,Pillia1 >eil, Apost!e Extraordinar(. 33) 89'9#) 18$) T) -or!Eth, Crucia!it( ofthe Cross. 3) ,8) o13are 0o1 a o2!er/a5(o de al/ino* JA o2ra da e+3ia5(o te1 orige1 no a1or de Deu!L 3ortanto ela n(o o e!ta2ele0euJ 4)nstitutes. II)[VI)?7) 19$) T) -or!Eth, The Ror0 of Christ. 3) 1#&) M \arl 9arth, Church 6o"matics. Vol) II, 3ri1eira 3arte, 33) %98 e ?#%) "*-) 9S0h!el, 2hi!as0omai2. 3) %1,) iDa/id -) Pell!, Search for Sa!vation. 3) "9)
! "

"#&

i4eon Morri!, Aposto!ic Preachin". 3) 1#) VeFa ta12@1 o 0a3tulo &, JReden5(oJ, e1 !eu li/ro Atonement. 33) 1#6'1%1) E+trado de u1 artigo de 9) 9) Par=ield, !o2re a reden5(o 3ri1eira1ente 3u2li0ado e1 The Princeton Theo!o"ica! evieQ. 6Vol) A31< 19167, e rei13re!!o e1 !eu li/ro Person and Ror0. 33) %?& e %?,) i4e/ti0o "&*"&'"8L Rute % e ?L Jere1ia! %"*6' 8) Cf. 4e/ti0o ", 3ara re1ir a terra Bue ha/ia !ido dedi0ada ao Senhor 1ediante u1 /oto e!3e0ial) iE+odo 1%*1%L %?*"#L >1ero! 18*1?'1,) ", b+odo %#*1"'16L 1%*1%L %?*"# e >1ero! %*?#'&1L b+odo "1*"8'%"L 4e/ti0o "&*?,'&&) TExemp!o3 b+odo 6*6* DeuteronX1io ,*8L 1&*1&L " Sa1uel ,*"%) 2Exemp!o3 I!aa! ?%*1'?L ?8*"#L &1*11L Jere1ia! %1*11) WN. -) Pe!t0ott, Epist!e to the *e1reQs. 3) "98) %1 9) 9) Par=ield, Person and Ror0. 3) ??8) 4eon Morri! a3re!enta o 1e!1o 3onto e1 !eu Aposto!ic Preachin". 33) 1?'1, e 19"#) TExemp!o3 b+odo 6*6L DeuteronX1io 9*"6L >ee1ia! 1*1#L Sal1o ,,*1&) i9) 9) Par=ield, Person and Ror0. 33) ?&%' ?&?) M-) 9S0h!el, 2hi!as0omai2. 3) %?%) io!e3hu!, Anti&uities. [IV) 1#,) iE=@!io! 1*, e olo!!en!e! 1*1?L Cf. Re2reu! 9*1&) %, OAlata! %*%%L ?*&) il $edro 1*18) iito "*1?) O !u2!tanti/o anomia. JilegalidadeJ) j4u0a! "*%8) Cf. 1*68L "?*"1) ?14u0a! "1*"8L E=@!io! 1*1?L ?*%#L Ro1ano! 8*18'"%) iJere1ia!, Centra! Messa"e. pp. %,'%8) Cf. I ie1) IV) iRe2reu! 9*1") VeFa ta12@1 a! re=erHn0ia! ao !angue de ri!to e1 rela5(o 0o1 no!!a reden5(o e1 Ro1ano! %*"?'"& e E=@!io! 1*,) i9) -) Pe!t0ott, Epist!es of John. >ota adi0ional !o2re 1 Jo(o 1*,* JA id@ia do !angue de ri!to no >o/o Te!ta1entoJ, 33) %?!!) i9) -) Pe!t0ott, Epist!e to the *e1reQs. >ota adi0ional !o2re Re2reu! 9*9, 33) "8% e !!) ?6 Alan M) Sti22!, Meanin" of the Rord 2N!ood2 in Scripture. 33) 1#, 1", 16 e %#) 4eon Morri! te1 u1 0a3tulo intitulado JO SangueJ e1 !eu Aposto!ic Preachin" 633) 1#8'1"?7, e e1 !eu Cross in the NeQ Testament e!0re/e* Jo! he2reu! entendia1 san"ue geral1ente no !entido de morte vio!enta2 63) "197) -) D) \idner ta12@1 0riti0a a te!e de Pe!t0ott e1 !eu Sacrifice in the /!d Testament. e a=ir1a Bue a 3roi2i5(o do u!o do !angue na 0o1ida J@ 0oerente 0o1 a id@ia de !ua 3re0io!idade, 1a! n(o da !ua 3otHn0iaJ 63) "?7) ?, Johanne! 9eh1, 2haima2. 3) 1,%) jA3o0ali3!e &*9L cf. 1*&'6 e 1?*%'?) ?9 1 orntio! 6*18'"#L cf. 93ME. iSandaE e Readla1, omans. 3) %6)
"? &1

Jere1ia!, Centra! Messa"e. 3) 66) L,i Martin 4uther, Ca!atians. 3) 1?% 6!o2re OAlata! "*167) Cf. 3) 1#1 6!o2re OAlata! "*?'&7) iDo JSer1on on Sal/ationJ de ran1er, e1 Kirst Noo0 of *omi!ies. 33) "&'"6) M R) T) 9e0I.ith, O) E) Du==ield e J) I) $a0Ier, Across the 6ivide. 3) &8) &&VeFa on0ilio de Trento, Se!!(o VI, e !eu De0reto !o2re o $e0ado Original, !o2re Ju!ti=i0a5(o e !o2re $enitHn0ia) iRan! \Sng, Justification. 619&,7) &, $ara u1a anAli!e 3rote!tante 0o13a!!i/a 1a! 0rti0a do 3en!a1ento 0atGli0o re0ente /eFa evo!ution in ome. de Da/id -) Pell!L Across the 6ivide. de R) T) 9e0I.ith, O) E) Du==ield e J) I) $a0IerL Justification Toda(3 The oman Catho!ic and An"!ican 6e1ate. de R) O) EnglandL a 0ontri2ui5(o de Oeorge areE intitulada JJu!ti=i0a5(o 3ela -@ na Teologia atGli0a Re0enteJ ao Creat Ac&uitta!D e ome and eformation Toda(. de Ja1e! AtIin!on) TExemp!o3 Ato! "#*%"L 1 orntio! 1*"L 6*11L Re2reu! 1#*"9L 1%*1") TExemp!o3 Ro1ano! 6*19L " orntio! ,*1L 1 Te!!aloni0en!e! ?*%, ,L &*"%L Re2reu! 1"*1?) jKE=@!io! "*8'9L OAlata! "*16L Tito %*&) J 61 Martin 4uther, Epist!e to the Ca!atians. 3) "?,, !o2re OAlata! %*1#) iK 6"4) Morri!, ro!! in the NeQ Testament. 3) "?") jSal1o 1?%*") Cf. Sal1o! &1*?L 1%#*%L JG "&*?) iDe !eu en!aio* JJu!ti=i0ation* The 9i2li0al 9a!i! and it! Rele/an0e for onte13orarE E/angeli0ali!1J, e1 Creat Ac&uitta!. p. 16) iDe !eu artigo JJu!ti=i0ationJ no NeQ Ni1!e 6ictionar(. 3) 6?,) TExemp!o3 Ro1ano! %*"8L &*1L OAlata! "*16L -ili3en!e! %*9) 6,E+trado de JDe=inition o= Ju!ti=i0ationJ de RooIer, !endo o a3tulo [[[III do !eu Ecc!esiastica! Po!it(. Bue 0o1e5ou a !er 3u2li0ado e1 1&9%) iDo JSer1on on Sal/ationJ de ran1er, no Kirst Noo0 of *omi!ies. 33) "& e "9) jKOAlata! "*1,) Cf. Ro1ano! 8*1L " orntio! &*"1L E=@!io! 1*6) ,#To1 Pright, JJu!ti=i0ation* The 9i2li0al 9a!i!J, de Creat Ac&uitta!. 3) %6) ,1 Tito "*1?L %*8) TExemp!o3 OAlata! &*6L 1 Te!!aloni0en!e! 1*%L Tiago "*1?'"6) iRo1ano! ,*,'"&L 8*1, %, %%'%?, %9) ,?Jo(o 1*1"' 1%L 1 Jo(o %*1'1#) TExemp!o3 Ro1ano! 8*1?'1,L OAlata! %*"6'"9L ?*1',) ,6$eter T) #K9rien, Co!ossians. 3) &%) ,, E) \) Si13!on e -) -) 9ru0e, Ephesians and Co!ossians. 3) "1#) $eter #K9rien !egue -) -) 9ru0e ne!ta inter3reta5(o 4Co!ossians. 3) &67) i$ara re=erHn0ia! !o2re a ho!tilidade hu1ana 3ara 0o1 Deu!, /eFa Ro1ano! &*1#L 8*,L E=@!io! "*1?, 16L olo!!en!e! 1*"1L Tiago ?*?) JDo artigo !o2re a!!asso e 0ata!!asso de -) 9S0h!el, 3) "&,) en4) Morri!, Aposto!ic Preachin". 3) 196) VeFa o! 0a3tulo! do Dr) Morri!
&"

"#6

!o2re a re0on0ilia5(o e1 !eu Aposto!ic Preachin". 33) 186'""% e Ato5 nement. 33) 1%"'1&#) 81 E) 9runner, Mediator. 3) &16) iJa1e! DenneE, 6eath of Christ. 33) 8&'86) Cf. ta12@1 3) 1"8) j$) T) -or!Eth, Ror0 of Christ. 3) 86) arne! DenneE, 6eath of Christ. 3) 88) i4uther, =etters of Spiritua! Counse!. 3) 11#) JO JSer1(o !o2re Ra2a0uBue 1*?J, de RooIer, 33) ?9# e !!) 8, E) 9runner, Mediator. 3) &"?) 88 T) J) ra.=ord, 6octrine of *o!( Scripture. 3) ,&) M l Jo(o ?*1#L 4u0a! 1*68L Ro1ano! 8*%%L " orntio! &*18) iRo1ano! %*"&L E=@!io! 1*,L Ro1ano! &*9L E=@!io! "*1% 65=) olo!!en!e! 1*"#7) jRo1ano! %*"&L 1 $edro 1*18'19L Ro1ano! 8*%, %%L " Captulo B al1o! 19*1L "9*9L I!aa! 6*%L Mateu! 6*"9) >1ero! 1?*""L Sal1o 9,*"'6L I!aa! %&*"L ?#*&L b+odo %%*18<%?*,) % A) M) Ra1!eE, C!or( of Cod. 3) "8) ? $ara a glGria da tran!=igura5(o /eFa 4u0a! 9*%" e " $edro 1*16L 3ara a glGria da $arou!ia /eFa Mar0o! 1%*"6, e 3ara a glGria do reino =inal /eFa Mar0o! 1#*%, e Mateu! "&*%1) !=o(o "*11L 11*?, ?#) 6 -) Donald oggan, C!or( of Cod. 3) &") io(o n(o u!a o /er2o J0ru0i=i0adoJ at@ o 0a3tulo 19, onde o0orre de: /e:e!) Ante! di!to, ele u!a trH! /e:e! o ter1o Jle/antadoJ, 0o1 !eu
"

orntio! &*"1)

dou1!e entendre deli2erado)


8 9

4u0a! "?*"6L Cf. 1 $edro ?*1%L &*1, 1# e Ro1ano! 8*1,'18) ri!to !er glo'

E!0re/o Jta12@1J 3orBue 0lara1ente Jo(o 3en!a e1

ri=i0ado de outra! 1aneira! ta12@1, exemp!o3 1ediante a o2ra do E!3rito 616*1?7, na igreFa 61,*1#7 e no 0@u 61,*&, "?7) JJo(o 1"*"#'"8L 1%*%#'%"L 1,*1) JJo(o 1*"9L 1#*11L 11*?9'&" e 18*1 1" b+odo %?*6L Jo(o 1*1?, 1,)
1%

S John. de al/ino, 3) 68 6!o2re Jo(o 1%*%17 e p@ 6>= Csobre Jo"o 1,*17) JAto! 1,*%#'%1L Ro1ano! "*?L " $edro %*%'9) JRe2reu! 1#*? e 9*1&)
@A

Exemp!o3 Sal1o! ,1*1&L 98*"L I!aa! 8=;76 C,um )eus #usto e 'alva dorJ7L ?6*1%L &1*&'6L &6*1) VeFa, 3or e+e13lo, omanos. de ) R) )odd< 33) 1#'1%) 1, An!el1o, Cur 6eus *omo'. I) [III, e 6eath of Christ. de Ja1e! DenneE, 3) 188) 18 $) T) -or!Eth, Justification ofCod. 33) 1"?'1"&) 9arth ta12@1 e!0re/eu Bue a Fu!ti=i0a5(o do ho1e1 @ a autoFu!ti=i0a5Ao de Deu! 4Church 6o"matics. V) 1, 33) &&9'&6?7) 19$) T) -or!Eth, Justification. 3) 1&?) "#JSrgen Molt1ann, Crucified Cod. 3) ,") "1 o1entArio de A2elardo !o2re Ro1ano! %*19'"6, e1 A Scho!astic MisceGan(. ed) Eugene -air.eather, 3) "8%) T)1id.. 3) "8?) Cf. Ja1e! Orr, Pro"ress of 6o"ma. 33) ""9'"%#) iRo2ert S) -ranFe!, Ror0 of Christ. 3) 1?6) De3oi! de ter e!0rito e!te! 3arAgra=o!, u1 3enetrante artigo do Dr) Ali!ter M0Orath, intitulado JThe Moral TheorE o= the Atone1ent* An Ri!tori0al and Theologi0al ritiBueJ, 0ha1ou'1e a aten5(o) Ele a=ir1a Bue @ erro 0ha1ar a teoria da Jin=luHn0ia 1oralJ de Ja2elardianaJL Bue o erro !urgiu da anAli!e de u1a J3or5(o 3eBuena do Expositio in Episto!um ad omanos 0o1o re3re!entati/a do !eu en!ino 0o1o u1 todoJ 63) "#87L Bue a i1ita5(o de ri!to a Bue ele da/a Hn=a!e n(o era o 1eio, ante! o re!ultado, de no!!a reden5(o) Entretanto, a 3a!!age1 e1 !eu 0o1entArio N 0arta ao! Ro1ano! @ 2a!tante e+3l0ita, de 1odo Bue n(o /eFo 0o1o 3o!!a1o!, 0o1 Fu!ti5a, eli1inar e!!e ele1ento da 3er!3e0ti/a de A2elardo) De BualBuer 1odo, o! dirigente! do Ilu1ini!1o ale1(o 0erta1ente en!inara1 a teoria da Jin=luHn0ia 1oralJ, 0o1o de1on!tra o Dr) M0Orath) E o 1e!1o =e: Ra!ting! Ra!hdall, a Bue1 logo e+a1inarei) "? # li/ro de $eter 4o12ard Noo0 of Sentences. III, Di!t) [I[) 1 60itado 3or Ra!hdall, 33) %,1, ?%87) iJa1e! Orr, Pro"ress of 6o"ma. 3) ""9) MA Exemp!o3 OAlata! "*"#L E=@!io! &*", "&L 1 Jo(o %*16) "#,

Ja1e! DenneE, 6eath of Christ. p. 1&8) O) ) 9erIou.er, Ror0 of Christ. 33) ",,'",8) P R) P) Ro2in!on, Sufferin" *uman and 6ivine. iDougla! Phite, J>ature o= $uni!h1entJ, 33) 6'9) %1 \enneth E) 9aileE, Cross and the Prodi"a!. 3) &6) %" T) J) ra.=ord, 6octrine of *o!( Scripture. 3) %%&)
", "8

Captulo : e1 orntio! 1&*&,L Ro1ano! 8*%,L " orntio! "*1?L A3o0ali3!e " e %) "A3o0ali3!e %*"1L &*&L 1"*11L olo!!en!e! "*1&) % itado 3or T) J) ra.=ord e1 6octrine of *o!( Scripture. 3) 1", e e+trado do 0o1entArio !o2re olo!!en!e!, de John Eadie 63) 1,?7)
? & ,

R) E) P) Turner, Patristic 6octrine. 3) ?,) L

) rXni0a! "9*11L I!aa! 9*6',)

Rudol= 9olt1ann, Ver("ma and M(th. 33) ?'&) 61

A3o0ali3!e 1"*l!!)L Mateu! "*1'18L ?*1'11L Jo(o 6*1&L Mateu! 16*"%L Jo(o 1%*",)

TExemp!o3 Mar0o! 1*"? 6de1Xnio!7L Mateu! ?*"% 6doen5a!7 e Mar0o! ?*%9 6nature:a7) K4u0a! 1#*18L 11*"1'""L Mar0o! %*",) 1#Jo(o 1"*%1L 1?*%#L 16*11) JDe!de a @3o0a da Segunda Ouerra Mundial, e e1 3arti0ular de!de a 3u2li0a5(o do li/ro de RendriI 9erIho= intitulado Christ and the PoQers e do Principa!ities and PoQers. de O) 9) aird, tH1 ha/ido de2ate! 0aloro!o! a0er0a da identidade do! J3odere! e 3ote!tade!J de $aulo) Ante! 3are0e Bue todo! 0on0orda/a1 e1 Bue ele !e re=eria a agHn0ia! e!3irituai! 3e!!oai!, tanto ang@li0a! Buanto de1ona0a!) Ma!, n(o a3ena! 3orBue archai 6regente!7 e exousiai 6autoridade!7 !(o u!ado! 3or ele 0o1 rela5(o ao! 3odere! 3olti0o!, te1'!e !ugerido Bue o 3rG3rio $aulo ha/ia 0o1e5ado a Jde!1itologi:arJ o 0on0eito de anFo! e de1Xnio!, e Bue ele o! /H ante! 0o1o e!trutura! da e+i! tHn0ia e 3oder terreno, e!3e0ial1ente o e!tado, 1a! ta12@1 a tradi5(o, 0on/en5(o, lei, e0ono1ia e at@ 1e!1o a religi(o) E12ora e!ta tentati/a de re0on!tru5(o !eFa 3o3ular entre algun! gru3o! e/ang@li0o! 60o1o ta12@1 entre algun! gru3o! li2erai!7, 3er1ane0e n(o 0on/in0ente) O a0r@!0i1o de Jno! reino! 0ele!tiai!J na! 3a!!agen! de E=@!io!, e a antte!e a J0arne e !angueJ e1 E=@!io! 6*1#, 3ara n(o 1en0ionar a e+ten!(o 1undial da in=luHn0ia do! 3odere!, 3are0e'1e en0ai+ar'!e no 0on0eito de !ere! !o2renaturai! 0o1 1aior =a0ilidade, e12ora, @ 0laro, tai! !ere! 3o!!a1 u!ar e real1ente u!a1 a! e!trutura! e ta12@1 o! indi/duo! 0o1o 1eio! do !eu 1ini!t@rio) $ara e!tudo 1ai! 3ro=undo /eFa 1inha di!0u!!(o e1 Ef<sios. 33) "6,'",&L E) M) 9) Oreen e1 Satars 6oQnfa!!. 33) 8? e !!), e e!3e0ial1ente a di!0u!!(o 0o13leta intitulada J$rin0i3alitie! and $o.er!J, de $) T) #K9rien, 33) 11#'1&#) 1" -) -) 9ru0e, Co!ossians. 3) "%8) 1% J) Jere1ia!, Centra! Messa"e. 3) %,) 1? $eter #K9rien, Co!ossians. 3) 1%%) Cf. 3) 1"?) !: )1id.. 3) 1",) @A )1id.. 3) 1"9) 1, R) ) O) Moule, Co!ossians Studies. 3) 1&9) -oi 0o1o J!e a 0ru:J, e!0re/eu al/ino, JBue era 0heia de /ergonha, hou/e!!e !ido tran!=or1ada nu1a 0arruage1 triun=al]J 4)nstitutes. II)[VI)6) 18Ale+ander Ma0laren, Co!ossians and Phi!emon. 3) """) JJo(o 19*11L Mateu! "6*&%L Mar0o! 1&*%#) m M orntio! 1%*?L 1 orntio! 1*"&L Jo(o 1?*%#e o "I -) -) 9ru0e, Co!ossians. 3) "%9) iAto! "*"?L E=@!io! 1*"#'"%L 1 $edro %*"") :1 Ato! "6*18L 1 Te!!aloni0en!e! 1*9L olo!!en!e! 1*1%) Entre o! ani1i!ta!, hoFe geral1ente 0ha1ado! de Jreligioni!ta! tradi0ionai!J, Bue /i/e1 0o1 1edo do! e!3rito!, o 0on0eito de u1 Jen0ontro de 3oderJ 0o1 Je!u! ri!to @ 3arti0ular1ente i13ortante) JO /oltar'!e de u1 3o/o a =i1 de !er/ir ao Deu! /erdadeiro e /i/o @ nor1al1ente u1a re!3o!ta a algu1a de1on!tra5(o e/idente e 0on/in0ente do 3oder de ri!to !o2re o! 3odere! e!3irituai! 6e+3eri1ental7, e1 /e: de u1 a!!enti1ento 1ental N! /erdade! a0er0a de Je!u! ri!to 60ogniti/o7J 8Christian Ritness to Traditiona! e!i"ionists of Xsia and /ceania. 4au!anne O00a!ional $a3er nQ 16, 3) 1#7) VeFa ta12@1 o! 4au!anne O00a!ional $a3er! Bue !e rela0iona1 0o1 o te!te1unho 0ri!t(o entre 3o/o! !i1ilare! na A1@ri0a 4atina e no ari2e 6nQ 1,7 e na W=ri0a 6nQ 187) "? A3o0ali3!e "#*1'%L Mateu! 18*18'"#) iSal1o 11#*1L -ili3en!e! "*9'11L A3o0ali3!e "#*1#, 1?L 1 orntio! 1&*"?'"8) "6 Mar0o! 8*%1L 9*%1L 1#*%?) ", Jo(o 1#*1,'18L cf. "*19) iAto! "*"%'"?L 1 orntio! 1&*1'8) M l Te!!aloni0en!e! ?*1?L " orntio! &*1&) iRo1ano! 6*1'?L 4u0a! "?*%#'%&) %1 E) M) 9) Oreen, Empt( Cross. 3) 11) "#8

EM

Exemp!o3 Ato! "*"?L &*%1L Ro1ano! 1*?L 1 orntio!K1&*1" e !!) ) E) 9) ran=ield, omans. Vol I, 3) "&") iJa1e! DenneE, 6eath of Christ. 3) ,%) il Jo(o "*1%L A3o0ali3!e %*"1) \ l orntio! 1&*&,L E=@!io! 1*"#'"%L "*?'6L Mar0o! %*",)
%%

E=@!io! 1*"#'"%L 6*1#'1,) l1 Jo(o &*18L 1 $edro &*8) iRe2reu! 6*&L 1 Jo(o "*8L Ro1ano! 8*"1) iRe2reu! "*1? 6o dia2o7L Ro1ano! 6*6 6a J0arneJ ou nature:a de0ada7L " Ti1Gteo 1*1# 61orte7) jOAlata! %*"% e 1%L Ro1ano! 6*1?L 1#*?L OAlata! &*18) jOAlata! &*19'"1L Tito %*%L Jo(o 8*%?'%6L Ro1ano! 6*6) j1 Jo(o "*1&'16L Jo(o 16*%%L 1 Jo(o &*?'&) jRo1ano! 1"*1'"L OAlata! 6*1?) U=ife of Johnson. de 9o!.ell, Vol II, 3) "1") en orntio! 1&*"6L Jo(o 11*"&'"6) ?, Mateu! 8*16'1,L I!aa! &%*&L 1 $edro "*"?) * jE) M) 9) Oreen, SatanLs 6oQnfa!!. 3) ""#) jArtigo de O) 9auern=eind !o2re o gru3o de 3ala/ra! ni0ao. iTuanto a ho ni0on /eFa A3o0ali3!e "*,, 11, 1,, "6L %*&, 1", "1 6dua! /e:e!7L 6*"L "1*,) :@ Exemp!o3 A3o0ali3!e 1?*1'&L 1&*1'?L 16*?',) &" 1 $edro &*8'9L Tiago ?*,)
%,

Captulo 1# OAlata! "*"#L Tito "*1?L Ato! "*?#'?1) E=@!io! "*1&L Ro1ano! &*1"'19L E=@!io! %*6L A3o0ali3!e ,'9' Jo(o 1"e%" 8cf. 11*&"7L Ato! "*?#'?,) %E=@!io! %*1"L Re2reu! ?*16L 1#*19)
"

Re2reu! 9*1?L 8*1" e 1#*1, 4cf. Jere1ia! %1*%?7L Ro1ano! &'9'1#' 8e"8 %8'%9) 1 Jo(o ?*18'19L " orntio! &*1?'1&) KSal1o 1"6L Ato! "*?6 4a"a!!iasis !igni=i0a Je+ulta5(oJ7) ,P) M) lo., Cross in Christian Experience. 3) ",8) Se no! o2Feta!!e1, di:endo Bue no Al0or(o AlA @ regular1ente a3re!entado 0o1o o JJ o13a!!i/o, o Mi!eri0ordio!oJ e N! /e:e! Jo $erdoadorJ 4exemp!o3 Sura ?#7, re!3ondera1o! Bue, entretanto, !eu 3erd(o de/e !er ganhado e Fa1ai! @ 0on0edido 0o1o u1a dAdi/a ao! Bue ni# o 1ere0e1) Da, a au!Hn0ia no 0ulto 1u5ul1ano da nota de 0ele2ra5(o Fu2ilo!a) 8MalaBuia! 1*11 @ 0itado no 6idache [IV) 1L =oi ta12@1 u!ado 3or Ireneu, Tertuliano, JerXni1o e Eu!@2io) VeFa a anAli!e de re=erHn0ia! 3atr!ti0a! ao J!a0ri=0ioJ e1 evieQ of the 6octrine of th Eucharist. de Daniel Paterland, pp. %?,'%88) VeFa ta12@1 o en!aio de Michae+ Oreen JEu0hari!ti0 Sa0ri=i0eJ, e!3e0ial1ente a! 33) ,1',8) 9 ran1er, /n the =ordLs Supper. 3) "%&) JRe2reu! ,*",L 9*"6L Cf. Re2reu! 9*1", "8L 1#*1#L e ta12@1 Ro1ano! 6*1# e 1 $edro %*18) JRe2reu! ,*"%'"&L 1 Jo(o "*1'") I" 1 $edro "*&, 9L A3o0ali3!e 1*6) jRe2reu! 1%*1&L Cf. Sal1o! &#*1?, "%L 69*%#'%1L 116*1,)
? &

JA3o0ali3!e &*8L 8*%?L cf. MalaBuia! 1*11L Sal1o &1*1,L cf O!@ia! 1?'1' ")
1& 16 1, @Y

-ili3en!e! "*1,L ?*18L Re2reu! 1%*16L cf. Ato! 1#*?) -ili3en!e! "*1,L " Ti1Gteo ?*6L Ro1ano! 1&*16)

Daniel Paterland, evieQ of the 6octrine of the Eucharist. 33 %??'%?& )1id.. 3) 6#1) 19 R) J) S0hroeder 6ed)7, Canons and 6ecrees. Se!!(o [[II, 0a3tulo ") Q Constitution on the Sacred =itur"(. I) 1),) Mi 6ecree on the Ministr( and =ife of Priests. II) &) Tonstitution on the Sacred =itur"(. II) ?,) T6o"matic Constitution on the Church. III) "8) Kina! eport do o1itH Interna0ional Angli0ano' atGli0o Ro1ano, 3) 1%) VeFa ta12@1 o e+a1e e a 0rti0a e/ang@li0a intitulada Evan"e!ica! An"Fcans and the A C)C Kina! eport. e1itido e1 =a/or do on0ilio E/ang@li0o da IgreFa da Inglaterra) a R) J) oate!, JDo0trine o= Eu0hari!ti0 Sa0ri=i0eJ, 3) 1%&) MA!1id.. 3) 1?%)
MA

"#9

O) Rer2ert, e1 Ra(s ofRorship. ed) $) Ed.all, E) RaE1an e P) D) Ma+.ell) itado no! =am1eth Conference Papers. e1 19&8, Segunda $arte, 33) 8?'8&) "8 4a12eth 19&8, Segunda $arte, 3) 8?) "9Pillia1 Te13le, Christus %eritas. 3) "?") piRo.an Pillia1!, em Essa(s on Eucharistic Sacrifice. ed) olin 9u0ha'nan, 3) %?) %1 ) -) D) Moule, Sacrifice ofChrist. 3) &") EM Naptism. Eucharist and Ministr(. II) 8) VeFa ta12@1 Evan"e!ica! An"Fcans and the =ima Text. u1a anAli!e e 0rti0a, e!2o5ada 3or TonE $ri0e a 3edido do on0ilio E/ang@li0o da IgreFa da Inglaterra) T6ecree on the Ministr( and =ife of Priests. I) ") iDaniel Paterland, evieQ of the 6octrine of the Eucharist. 3) %?%) iRo.an Pillia1!, Eucharistic Sacrifice. 3) ",) iE) M) 9) Oreen, e+trado do 0a3tulo intitulado JO Sa0ri=0io de ri!to e o >o!!oJ, o Bual rela0iona a Santa o1unh(o 0o1 a ru:, e1 Cuide!ines. 3) 116)
",

Captulo 66 Ro1ano! 6*1'1?L cf. OAlata! "*"#L olo!!en!e! "*"# e %*1'1?L " orntio! &*1?'1&) " Pillia1 TEndale, 6octrina! Treatises. 3) &1#) % \) 9arth, Church 6o"matics. IV) 1, 33) &1&'&16, &?%) ? 4u0a! 9*"%L Mateu! 1#*%8L 4u0a! 1?*",) & itado 3or Martin Regel e1 Crucifixion. p.99. 6 R) 9) S.ete, St Mar0. 3) 1,") TDietri0h 9onhoe==er, o!i of 6iscip!eship. 3) ,9) 8 ) E) 9) ran=ield e1 Mar0. 3) "81) 9 Ro1ano! 8*1%L Cf. olo!!en!e! %*&L 1 $edro "*"?) 1# Mateu! 6*"6L 1"*1") n Pillia1 Te13le, Citi$en and Churchman. 3) ,?) 1" E=@!io! ?*"?L olo!!en!e! %*1#L " orntio! &*1,) 1% M) A) ) Parren, )nterpretin" the Cross. 3) 81) J al/ino, Commentar( on a *armon( of the Evan"e!ists. Vol) II, 3) ?1,) 1& Jere1ia! ?&*&L Mateu! 6*%%) 16 1 orntio! ?*"1L " orntio! 1#*6'18L 1%*1#L 1 orntio! ?*1%'1?L "
1,

orntioi! 1%*1# e 1#*1)

1 Jo(o ?*,'1"L -ili3en!e! "*%'?L 1 orntio! 8*11'1%`k 18 Jo(o 1,*18L "#*"1L 1"*"?L Mateu! "8*18'"#) 19 Dougla! Pe2!ter, Zes to a Mission. 33) 1#1'1#") iA) J) 4e.i!, [in$endorf. 3) 1#,) Captulo 67 Mateu! &*9L cf. &*?8 e 4u0a! 6*%6) q 4u0a! 6*",'"8L cf. Mateu! &*??) % Martin 4uther \ing, Stren"th to =ove. 3) &1) ? ) E) 9) ran=ield, o1entArio, omans. /ol) II, 3) 666) & E!ta JdualidadeJ 3ode'!e en0ontrar, 3or e+e13lo, e1 Rar and the Cospe!. de Jean 4a!!erre, 33) "%!!), 1"8!!) e 18#!!)L e1 Peace in /ur Times'. de Da/id AtIin!on, 33) 1#"'1#, e 1&?'1&,L no de2ate entre Ronald Sider e Oli/er #KDono/an, 3u2li0ado 0o1o Peace and Rar. 33) ,'11 e 1&L e no 1eu li/ro Messa"e of the Sermon on the Mount. pp@ 1#%' 1"?)
" 6

Jean 4a!!erre, Rar and the Cospe!. 3) 1%", Exemp!o3 Jere1ia! ",*&'6L Daniel "*"1L ?*1,, "&, %"L &*"1L ,*",) ri!to* Ro1ano! 1&*8L a $aulo* ri!to e1 Re2reu! 8*" e a $aulo E+e13lo! de dia0onos a3li0ado a

9 8

" orntio! 6*?) =eitour"os @ a3li0ado a e1 Ro1ano! 1&*16)


>

Machaira. a Je!3adaJ do e!tado ne!ta 3a!!age1, 3ode ta12@1 !er tradu:ida 3or JadagaJ ou J=a0aJ, 1a! o >o/o Te!ta1ento e13rega' 'a /Aria! /e:e! 0o1o !12olo da 1orte 3or e+e0u5(o ou na guerra 4e.". Mateu! 1#*%?L 4u0a! "1*"?L Ato! 1"*"L Ro1ano! 8*%&L Re2reu! 11*%,) 1# Oli/er #KDono/an, Pursuit of a Christian %ieQ ofRar. 3) 1%) n Gnd.. 3) 1?)
1" o1o e+e13lo! de de!o2ediHn0ia 0i/il /eFa b+odo 1*1&'"1L Daniel %*118 e 6*1'1?L Ato! ?*1%'"#) JAto! &*"9L cf. ?*19) JRaddon Pill1er, e1 Third Ra(. 6Maio, 19,97)

"1#

1&

Da/id AtIin!on, Peace in /ur Time'. 3) 16,)

Captulo 6> eVeFa =ife of %o!taire. de S) O) TallentEre, Vol) II, 33) "&", e %o!tam. de
%

olonel Ra1leE, 33) 168'1,,) orntio! 1"*,L Ato! 1#*%8)

ditado 3or 4e!lie J) Ti:ard e1 Preachin". 3) "8) 4u0a! 1%*16 e ?*%&, %9L " UExemp!o3 DeuteronX1io "8*1&!!)L " Rei! &*",L Sal1o! %"*%'&L %8*1'8L 4u0a! 1*"#L Jo(o &*1?L 1 orntio! 11*%#) : Exemp!o3 4u0a! 1%*1'1&L Jo(o 9*1'%) 9 P(ilip _an0eE, Rhere is Cod Qhen it hurts'. 3) "%) T ) S) 4e.i!, Pro1!em ofPain. 3) 99D Rugh Sil/e!ter, Ar"uin" Qith Cod. $' %") JRugh Sil/e!ter, Ar"uin" Qith Cod. 3) 8#) V) S) 4e.i!, Pro1!em of Pain. 3) 1,) Q !1id..p. @> Jro(o 11*? e 9*%) IJ roni Eare0I!on 0o1 Joe Mu!!er, Joni. 3) 96) VeFa ta12@1 !eu !e0undo li/ro Fm Passo Mais. no Bual ela e!0re/e 1ai! a0er0a da !o2erania de Deu! e de !eu 3ro3G!ito eterno) 1 LExemp!o3 Re2reu! ?*1&L ,*"6) JpDeuteronX1io 8*&L $ro/@r2io! %*11'1"L Re2reu! 1"*&'11L A3o0ali3!e %*19) JSal1o 66*1#L I!aa! ?8*1#L ^a0aria! 1%*9 1 $edro 1*6',) JoJo(o 1&*1'8) Cf. I!aa! &*1',, e!3e0ial1ente o /) ,, e OAlata! &*""'"%; 0o1o e/idHn0ia de Bue o J=rutoJ !igni=i0a retid(o e 0arAter !e1elhantee ao de ri!to) v LM orntio! 1"*,'1# e O!@ia! 1<%) I9 Oeorge D) S1ith 6ed)7, Teachin" ofthe Catho!ic Church. 33) 11?1'11?6) KJ$aul Tournier, Creative Sufferin". 33) 1'&) JKI!aa! ?"*1'?L tal/e: ??*1'&L ?9*1'6L &#*?'9L &"*1"<&%*1") 2Exemp!o3 Mateu! &*1#'1"L Jo(o 1&*18'"1L -ili3en!e! 1*%#L 1 $edro "*"1L ?*1"L " Ti1Gteo %*1") @M Exemp!o3 Mar0o! 1#*%8L " orntio! 1*&L -ili3en!e! %*1#L 1 $edro ?*1%L &*1) !i Exemp!o3 Ato! 1?*""L Ro1ano! 8*1,L " Ti1Gteo "*11'1"L 1 $edro ?*1%, &*1, 9?#L A3o0ali3!e ,*9, 1?) JE=@!io! 1*?L Juda! "?L Ro1ano! 8*18L " orntio! ?*1,L Ro1ano! 8*"8"9L 1 Jo(o %*") J S) 4e.i!, Pro1!em of Pain. 33) %", %6) "6John $oulton, Keast of =ife. 3) &") ",Mar0o! 1%*8L Ro1ano! 8*"") "R$) _an0eE, Rhere is Cod Qhen it hurts'. 3) 6%) iIgnatiu!, Ad Po!(carp E. Cf. !eu Ad Eph. 13D ") iIrenaeu!, Adversus *aereses. III) 16)6) %1 VeFa, 3or e+e13lo, Stromateis. de le1ente de Ale+andria, /) 11 e E$e0. *om.. de Orgene!, VI) 6) J) \) Mo:leE a3re!enta u1a 3e!Bui!a til da! 0ita5Ce! e re=erHn0ia! 3atr!ti0a! e1 )mpassi1GG( of Cod. VeFa ta12@1 Sufferin" of the )mpassi1!e Cod. de 9) R) 9ra!nett) %"A! a=ir1a5Ce! de Bue Deu! n(o 1uda !eu 1odo de 3en!ar, !ua Fu!ti5a ou !ua 0o13ai+(o 3ode1 !er en0ontrada! e1 >1ero! "%*19L 1 Sa1uel 1&*"9L E:eBuiel 18*"& e MalaBuia! %*6) iPillia1 Te13le, Christus %eritas. 3) "69) MVin0ent TE11!, 0itado 3or J) \) Mo:leE, !mpassi1i!it( of Cod. 3) 1?6) OHne!i! 6*6',L Jui:e! 1#*16) Jere1ia! %1*"#L %1*%L I!aa! ?9*1&L O!@ia! 11*8) %, Mar0o! %*&L Jo(o 11*%&, %8L 4u0a! 1%*%?'%&L 19*?1'??L Re2reu! ?*1&) VeFa ta12@1 o en!aio de 9) 9) Par=ield JThe E1otional 4i=e o= Our 4ordJ, rei13re!!o de Ni1!ica! and Theo!o"ica! Studies 6S0ri2ner!, 191"7 e1 The %ersou and Ror0 ofChrist. ed. Sa1uel O) raig, 33) 9%'1?&) %8 R) Pheeler Ro2in!on, Sufferin" *uman and 6ivine. 3) 1,6) %9 JSrgen Molt1ann, Crucified Cod. VeFa a !e5(o na! 33) """'"%#) ?# Dietri0h 9onhoe==er, =etters and Papers. 3) %61) ?1 E+trado de Cornin" of the Third Church. de Pal2ert 9Shl1ann, 3) 1"&) ?" O ra2i Rugo OrEn ou/iu e!ta hi!tGria 3ela 3ri1eira /e: atra/@! de u1 tio !eu Bue !o2re/i/eu a 9u0hen.ald) Ela te1 !ido 0ontada 3or /Ario! autore! Fudeu!, e ta12@1 3or Oerald $rie!tiand e1 Case A"ainst Cod. 3) 1%) ?% b+odo "*"?L I!aa! 6%*9L Ato! 9*?L Mateu! 1*"%L "&*%?'?#) ?? $) T) -or!Eth, Justification of Cod. 3) %")
%& %6

Conclus"o
!

A. P) -) 9lunt, Ca!atians. 3) 96) "11

Joa0hi1 Jere1ia!, Centra! Messa"e. 3) %&) A) P) -) 9lunt, Ca!atians. 3) 9,) ? Martinho 4utero, Evist!e to the Ca!atians. 3) ",") & itado 3or Roland R) 9ainton, e1 Erasmus of Christendom. 3) %"%) 6 Martinho =utero. Epist!e to the Ca!atians. 3) :M9. ,Re2reu! 6*?'6L 1#*"6'",) Cf. ) -) D) Moule, Sacrifice of Christ. 3) %#) 8O) a132ell Morgan, Evan"e!ism. 33) &9'6#)
" %

"1"

Potrebbero piacerti anche