Sei sulla pagina 1di 53

Curso de Latn

I Leccin: el latn y su historia


El latn y su historia El latn es una lengua indoeuropea del grupo de las lenguas itlicas, hablada en Roma (Roma, tambin en latn), ciudad, todava hasta hoy capital de Italia y en Lazio (regin en la que se encuentra la ciudad) al menos desde los inicios del primer milenio a.C. Esto quiere decir que el latn pertenece al amplio grupo de las lenguas hermanas (snscrito, iran, eslava, griega, itlica, etc.) que derivan de la familia lingstica conocida con el nombre de indoeuropeas. Con el termino indoeuropeo se entiende el conjunto de lenguas que presentan unos rasgos bsicos comunes en los distintos niveles o sistemas de lenguaje: fonolgico, lxico, morfolgico, sintctico. Estas coincidencias atestiguan un origen comn para la mayor parte de las lenguas antiguas y modernas difusas en la mayor parte de Europa, del Irn, de la India y en algunas regiones de Asia central, hasta los confines de Cina occidental. La nocin indoeuropeo deriva precisamente de la fusin de los nombres de las dos regiones extremas del rea considerada, Europa e India. El protolatn llega al norte de la pennsula Itlica y velozmente llega a establecerse en el Lazio (Latium), donde en el siglo VIII a.C. (por tradicin en el 753) fue fundada la ciudad de Roma, que rpidamente expande su poder en las regiones limtrofes y sucesivamente (con el paso de los siglos) en Europa y en el rea mediterrnea. En la historia de la lengua latina se pueden individuar varias fases, que van de la ms antigua (latn pre-literario y arcaico, hasta el 240 a. C., cuando inicia la literatura latina) hasta la ms madura (latn literario y clsico, del siglo III a.C. al siglo I d.C.) y aquella ya declinante (latn imperial, del siglo I d.C. a la cada del imperio Romano de occidente en el siglo V d. C.), para terminar con la poca de la transformacin de la lengua, en forma progresivamente modificada, que pasa a travs del latn post-clsico, al latn cristiano y al medieval. Incluso en el periodo clsico el latn conoce dos variantes de registros expresivos, que pueden individuarse en una lengua de uso, llamada latn vulgar, utilizado en el hablar cotidiano, para nosotros prcticamente desconocido, se cuanta con uno que otro testimonio escrito; y el latn literario usado por los escritores latinos, considerablemente documentado por la amplia produccin literaria de numerosos escritores de grande valor artstico y cultural. La expansin poltica de los romanos incluy la difusin de la lengua de uso cotidiano, aquella hablada normalmente, ya sea por los legionarios, es decir los soldados, y por la enorme estructura burocrtica que segua a las conquistas y por aquellos que se introducan en estas zonas por actividades mercantiles. Iniciaba por tanto a difundirse en el imperio una lengua romana hablada, lengua que los conquistados tenan que aprender para tener contacto con los conquistadores, y que poco a poco penetraba ms o menos a fondo en las diversas reas geogrficas, teniendo consecuencias lingsticas y culturales importantes en los siglos sucesivos. El latn llega a ser, por lo tanto, importante como lengua oficial del imperio romano, usado como lengua franca en particular en la parte occidental del imperio. En la parte oriental, tal idioma se

difunde entre el siglo I y IV en la pennsula balcnica (particularmente en Dacia, al sur del ro Danubio y en Macedonia del norte) y en algunas zonas de Asia. Todava no logra desbancar la koin dilektos, es decir la lengua griega usada fuera de la pennsula Helnica, como lengua de cultura y de uso en el mediterrneo oriental, ni siquiera en la Constantinopla, ciudad en la cual el latn se difunde ms bien en la clase alta hasta el 450 aproximadamente y que se fue quedando siempre atrs respecto al griego que se vuelve, en el tercer decenio del siglo VII, en la lengua oficial del imperio Romano de Oriente, o Imperio Bizantino, que durar hasta el 1453, cuando caer bajo la dominacin Otomana. Despus de la cada del Imperio Romano de Occidente (476 d.C.) y las constantes invasiones brbaras (francos, godos, vndalos, etc.) aquellos que fueron el terror del imperio romano, en particular en el siglo VII y VIII, el latn sufre una progresiva degradacin, pero permanece como la nica lengua culta usada en toda Europa, que sucesivamente viene restablecida durante la restauracin del imperio carolingio, deseada por Carlo Magno (entre el siglo VIII y el IX d.C.), que llam a las mejores mentes de su tiempo para resanar una cultura que pareca precipitarse en el barbarismo. En este periodo el latn de la literatura fue salvaguardado por la Iglesia, que de un lado salv literalmente, particularmente en los monasterios, una gran parte del patrimonio literario antiguo, y por otro lado, adecu la lengua latina a los propios fines litrgicos y sacros, haciendo una lengua particular, universal y sacra al mismo tiempo, gracias tambin al enriquecimiento que provena del griego y del hebreo. Pero el latn viene usado por muchos siglos como nica lengua escrita en el mundo que haba sido Romano. En las canceleras del rey, en la curia romana, en la liturgia de la Iglesia Catlica, en la produccin de libros, la nica lengua era el latn; pero era un latn siempre ms corrupto y siempre ms influenciado por el idioma hablado. De hecho es un periodo difcil de establecer con precisin, entre el bajo imperio y el alto medieval, el latn vulgar comenzaba a diferenciarse dando origen primero al proto-romance y despus a las primeras fases de las que son actualmente las lenguas romnicas o neolatinas. De hecho entre el ao mil, mientras la lengua latina escrita, sigue un camino de recuperacin de las formas regulares y de un renovado inters por los mejores escritos antiguos; el latn considerado vulgar, es decir hablado por el pueblo, se transformaba ya en las varias formas de lenguas nacionales habladas, de esto tenemos el primer testimonio en Francia e Italia, entre el siglo IX y el X d. C. Son estas precisamente las llamadas lenguas romances, tambin denominadas romnicas o neolatinas (italiano, francs, espaol, portugus y rumano, ms otras lenguas locales como el ladino y el sardo) que derivan directamente del latn vulgar. Despus del ao mil nacieron las universidades (la primera fue la de Boloa), y la enseanza para las personas que llegaban de toda Europa, era rigurosamente en latn: un latn que ciertamente ya no poda decirse ms, de los antiguos Romanos. Los doctos de la universidad elaboraron un latn particular, llamado escolstico, adapto para expresar conceptos abstractos y ricos en matices creados de la filosofa de la poca, llamada precisamente escolstica. El latn conoce un nuevo y feliz periodo, humanista-renaciente, esto es, a partir del Quattrocento en Italia para despus difundirse durante el Cinquecento en otros pases sobre todo de Europa Occidental, con un regreso al clasicismo, muy ideal y limitado al mbito literario.

Por todas estas razones, palabras de origen latino se encuentran frecuentemente en muchos idiomas modernos de otras races sobretodo en el ingls, por el hecho que, despus de la cada del Imperio romano de Occidente, por ms de un milenio, el latn fue, en el mundo occidental, la lengua franca de la cultura, de la ciencia y de las relaciones internacionales y como tal influye en las lenguas locales. Despus de la revolucin francesa, a finales del Settecento, el latn viene desplazado de los idiomas vivos de la Europa de la poca y del mbito literario, de la diplomacia por el francs. sta por ser una lengua romance, continu a promover palabras de origen latino en los otros idiomas hasta la mitad del Novecento, cuando se fue imponiendo gradualmente, en Europa y en el mundo, como lengua franca, el ingls, che a pesar de tener races germnicas presenta, como ya hemos dicho, sobre todo en el lxico, un gran nmero de trminos de origen latino. La Iglesia Catlica mantiene siempre el latn en todas las practicas y celebraciones religiosas (excepto para la predicacin y confesin personal), hasta el Concilio Vaticano II (1962-1965). Despus del descubrimiento de Amrica (1492) y sobre todo en las polticas coloniales de los estados europeos, algunas lenguas romances (francs, espaol y portugus) junto a los otros idiomas de Europa occidental, en los que la impronta latina era fuerte, entre ellos el ingls, se difundieron en gran parte del mundo. La lengua latina se desarrollo gracias a la contribucin de todas las lenguas de los pueblos en los cuales entr en contacto durante la poca romana, en particular con los idiomas itlicos y con aquellos hablados en el Mediterrneo oriental (griego sobre todo). Actualmente los idiomas con mayor semejanza al latn son el sardo por la pronunciacin, el italiano por el lxico. El rumano por la estructura gramatical. El latn escolstico formalmente permanece la lengua de la Iglesia Catlica romana, todava hoy es el idioma oficial de la Santa Sede, aunque el estado de la ciudad del Vaticano usa como idioma comn el italiano. El latn es usado para designar los nombres de las clasificaciones cientficas de los seres vivos. La historia del latn es por lo tanto larga y variante con el tiempo. Por esto existen en todo el mundo una gran cantidad de textos escrito en latn de diferentes pocas y de argumentos muy diversos entre s, son textos literarios, religiosos, histricos, Filosficos, teolgicos, jurdicos, cientficos, etc. Se calcula que la mayor parte de los documentos (libros, manuscritos, epgrafes, etc.) escritos en lengua latina no se remontan al periodo clsico, cuyo patrimonio de textos suman cerca de 600 unidades, dado que muchos se perdieron ya sea en los periodos sucesivos entre el Medioevo y la edad moderna. Estudios recientes han revelado la existencia de un patrimonio literario que cuenta con ms de 18000 textos verificados, la mayor parte de ellos, todava hoy, inditos. El latn es hoy materia de estudio obligatoria en Italia en los liceos clsicos, cientficos, lingsticos y psicopedaggicos, mientras que en muchos otros pases es un idioma facultativo. El latn es todava idioma oficial de la Santa Sede, aunque el estado Vaticano utiliza como idioma comn el italiano reservando el latn para documentos oficiales.

Tarea: Preguntas de comprensin Responde a estas preguntas. Tus respuestas deben ser publicarlas en los foros del curso antes de recibir la segunda leccin. En el prximo tema encontrars las respuestas exactas (menos que las dos ltimas que son respuestas abiertas); de esta manera podrs confrontarlas con las tuyas y hacer la autocorreccin. Este mtodo se usar durante todo el curso. 1) A dems del latn cules son las otras lenguas indoeuropeas? 2) Cules son las varias fases de la historia de la lengua latina? 3) Despus de la cada del Imperio Romano dnde sobrevive el uso de la lengua latina? 4) Cules son las lenguas romances o neolatinas? 5) A dems de ser el idioma oficial de la Santa Sede, el latn es estudiado en los liceos italianos, t que otras ocasiones de estudio o uso de esta lengua conoces? 6) Sugerencias o comentarios a esta sesin del curso. Respuestas a las preguntas de la primera leccin 1) Snscrito, iran, eslavo, griego, lengua itlica, lengua germnica. 2) En la historia de la lengua latina se pueden individuar varias etapas, que van de la ms antigua (latn pre-literario y arcaico, hasta el 240 a. C., cuando inicia la literatura latina) hasta la ms madura (latn literario y clsico, del siglo III a.C. al siglo I d.C.) y aquella ya declinante (latn imperial, del siglo I d.C. a la cada del imperio Romano de occidente en el siglo V d. C.), para terminar con la poca de la transformacin de la lengua, en forma progresivamente modificada, que pasa a travs del latn post-clsico, al latn cristiano y al medieval. 3) En este periodo el latn de la literatura fue salvaguardado por la Iglesia, que de un lado salv literalmente, particularmente en los monasterios, una gran parte del patrimonio literario antiguo, y por otro lado, adecu la lengua latina a los propios fines litrgicos y sacros, haciendo una lengua particular, universal y sacra al mismo tiempo, gracias tambin al enriquecimiento que provena del griego y del hebreo. Pero el latn viene usado por muchos siglos como nica lengua escrita en el mundo que haba sido Romano. En las canceleras del rey, en la curia romana, en la liturgia de la Iglesia Catlica, en la produccin de libros, la nica lengua era el latn; pero era un latn siempre ms corrupto y siempre ms influenciado por el idioma hablado. 4) Italiano, francs, espaol, portugus y romeno, otras lenguas de difusin local, como el ladino hablado en la zona oriental de los Alpes y el sardo, hablado en la isla de Sardegna.

Leccin II. La grafa y pronunciacin del latn


La grafa y pronunciacin del latn El latn usaba una grafa derivada del alfabeto griego occidental que a su vez derivaba del fenicio, el ms antiguo alfabeto elaborado por el hombre. Los romanos toman su alfabeto de los griegos, adaptndolo a las propias exigencias, de hecho eliminan por ejemplo, algunas letras griegas no esenciales como , , e insertaron otras no

presentes en el griego como f y u. En su historia milenaria la lengua latina sufre notable influencia del griego, ya sea por razones estrictamente prcticas legadas a los cambios comerciales o ya sea por razones culturales.
Estas eran las letras del alfabeto latino, inicialmente solo capitales es decir, maysculas. A B C

D E F (G) H I (K) L M N O P Q R S T V (Y) (Z)


La letra G inicialmente no exista en latn: una pequea consecuencia de esa ausencia permaneci tambin en el periodo clsico en la abreviacin C. por Gaius y Cn. Por

Gnaeus. La G latina viene creada a mitad del siglo III a.C. modificando el signo C. Las ltimas dos letras son aadidas al final de la edad republicana por trascribir el helenismo que contenan los fonemas /y/ y /z/, inexistentes en el latn clsico. El alfabeto latino en este periodo no contaba con las minsculas, estas aparecen ms tarde, ni tena J e U que se remontan al Medioevo.
Actualmente para la pronunciacin del latn estn en uso dos mtodos, uno sigue la pronunciacin eclesistica tradicional y el la otra la restituta. En los pases neolatinos catlicos, sobre todo en Italia, prevalece la pronunciacin eclesistica, consolidada por la Iglesia Catlica en el uso eclesistico romano (y recomendada por el Papa Pio X a todo el mundo catlico) que refleja en larga medida aquella que fue efectivamente la pronunciacin del latn en una fase precisa (aunque tarda) de la historia y que se ha mantenido por una tradicin ininterrumpida. En los pases germnicos, por el contrario, prevalece la considerada pronuntiatio restituta, es decir, una pronunciacin que se considera muy

similar a aquella del latn clsico. La discusin sobre estas dos formas de pronunciacin contina abierta, indudablemente la restituta debera ser ms cercana a la pronunciacin de la edad clsica, che podemos reconstruir con suficiente seguridad a travs de testimonios diversos, como las indicaciones sobre la pronunciacin que encontramos en los escritos latinos, en particular en los gramticos, las inscripciones del griego al latn y viceversa
Es verdad que la Iglesia ha adquirido el latn hablado por el pueblo, y no ha inventado una nueva pronunciacin: en efecto la pronunciacin eclesistica es ms cercana al italiano moderno, porque las modificaciones de la fontica latina, si bien, no reflejadas en la escritura, fueron conservadas en la lengua oralmente hasta los primeros escritos en italiano. Adems, como

sucede tambin hoy con los idiomas hablados en grandes territorios, la pronunciacin de ciertos sonidos puede ser diversa de localidad a localidad. Por lo tanto no se puede excluir del todo que la pronunciacin eclesistica y la pronuntiatio restituta, estuvieron vivas, ante todo, en

pocas diversas y tambin que hayan convivido en el mismo periodo en regiones diversas, o tambin en los mismos lugares, pero en diversas clases sociales.

Este es el sistema fonolgico del latn Clsico: Vocales Las vocales son a, e, i, o, u, y. Se distinguen por vocales largas y vocales breves. Las

vocales largas son marcadas de una lnea en sobre posicin, en tanto que las breves de un signo semicircular: / .
En latn las vocales breves deben ser pronunciadas ms abiertas que las vocales largas. La letra y se pronuncia como la u francs o la alemana, sonido que se puede reproducir

fcilmente cerrando las labios en forma de o y pronunciando u o si se prefiere pronunciando i. Esta pronunciacin est en uso en la restituta, mientras que en la pronunciacin eclesistica se lee como i
Diptongos Un diptongo se compone de dos vocales unidas en una misma slaba. En latn clsico los dos sonidos permanecan distintos (como hoy se usa en la restituta) y el acento caa siempre en

la primera vocal.
Los diptongos que encontramos en las palabras latinas son: ae que en la pronunciacin eclesistica se lee e abierta, mientras que en la restituta

mantiene los sonidos distintos.


oe que en la pronunciacin eclesistica se lee e abierta, mientras que en la restituta

mantiene los sonidos distintos.


au que se lee siempre con los dos sonidos distintos. ui que se lee siempre con los dos sonidos diferentes. eu y, yi, que se encuentran solo en las palabras de derivacin griega y se leen con dos

sonidos
Consonantes

distintos.

Para las consonantes la pronunciacin eclesistica tradicional, bastan pocas advertencias:

La h es muda, es decir no se pronuncia de hecho, ya sea al inicio que en el cuerpo de la

palabra (herba, nihil);


Los grupos ch, ph y th se leen respectivamente como k, f y t (Christus, philosophia,

theatrum);
La s intervoclica se pronuncia normalmente sonora ( rosa, asinus), mientras que es sorda

al inicio del segundo elemento de la palabra compuesta (de-siderium, prae-sum); El grupo ti seguido de vocal se lee zi (gratia, tertius); pero se lee ti despus de t, s, x, en las palabras de origen griego y cuando sobre la i cae el acento (bestia, Miltiades, totus):
La x suena k+s pero se lee g+s sonora en el grupo inicial ex +vocal (exercitus, exire) y en

la palabra auxilium;
La z se pronuncia siempre sonora (zephyrus) En este curso usaremos siempre y solamente la pronunciacin eclesistica tradicional. Resumamos de todas formas las principales caractersticas de la pronunciacin restituta (non existe el sonido [v] fricativo,) el signo grafico V es pronunciado como [u] o [w]

(u semivocalica): por ejemplo VVA (uva) que se pronuncia [uwa]; idem VINVM (vino), pronunciado [winum] y as en adelante
la T seguida de I se pronuncia [t]: por ejemplo GRATIA se pronuncia [gratia]. Los diptongos AE e OE se pronuncian [ae] e [oe]: por ejemplo CAESAR (Cesare) se

pronuncia [kaesar].
la letra H exige aspiracin al inicio de la palabra (no en el cuerpo) y PH, TH y CH,

transliteracin de las letras griegas , e , se deben pronunciar como [p], [t] o [k] seguida de aspiracin. (la pronunciacin de PH sonar [f], y anlogamente PPH, transliteracin del grupo griego , no se pronunciar [pp ], sino [f:].)
la Y es la transcripcin del homnimo signo griego; por tal motivo va pronunciado [y], es decir, como una u francs o una alemana o bien como u lombarda. el grupo VV (UU) seguida de consonante se pronuncia [wo] o bien como una sola [u]

en el grupo QVV (o GVV), donde la primera V no hace slaba, o tambin [uo] donde las dos vocales son intensas como dos intensas vocales: por ejemplo EQVVS (caballo) si pronuncia [ekwos] oppure [ekus]. Anque la grafa, como dicen varias fuentes, justifican esta situacin: el grupo VV tambin se escriba como VO hasta la poca agustiniana; el grupo QVV (y por consecuencia GVV) en el siglo I d.C. tena la doble grafa QVO, que se pronuncia [kwo], y QVV, que se pronuncia [ku]..
la letra S se pronuncia siempre [s], es decir sorda, como en la palabra italiana semplice y

como hoy se pronuncia en espaol: por ejemplo ROSA que se pronuncia [rsa]. Las consonantes C y G presentan solamente un sonido velar, es decir se pronuncian siempre [k] y [g], y nunca [t] y [d], un ejemplo de esto es ACCIPIO que se pronunciar [akkipio] e non [attipio].
El acento En latn el acento tnico de las palabras cae siempre en la penltima o antepenltima slaba. Existen pocas excepciones en las cuales cae en la ltima (illc, illc, adhc). Por

consecuencia las palabras que tienen dos slabas, son siempre acentuadas en la primera (rsa, mo, ro, lgo, prvus), mientras aquellas que tienen ms de dos slabas son acentuadas en la penltima, si esta termina con vocal larga o diptongo o en consonante (Latna, agenda), en cambio son acentuadas en la antepenltima si la penltima termina con vocal breve (lgre, dicre).
Para colocar el acento de las palabras latinas es necesario observar la cantidad de la penltima slaba, que es larga o breve por naturaleza, caracterstica que se puede saber consultando el diccionario, si el texto que estamos leyendo no indica la cantidad. Divisin en slabas Una consonante singular hace siempre slaba con la vocal siguiente ( ro-sa; Ro-ma, La-ti-nus). Si una vocal es seguida de dos o ms consonantes, la ltima consonante pertenece a la slaba siguiente (sep-tem, Oc-to-ver); esta regla en latn vale tambin para el grupo de

consonantes que inician con s (pis-cis, fe-nes-tra).


Los grupos ch, ph e th son tratados como consonantes singulares (phi-lo-so-phia). Las consonantes p, b, t, d, c, g, f no se separan de l y r que le siguen (la-cri-ma, pu-bli-

cus)
Dos vocales consecutivas vienen asignadas a silabas diversas, a menos que formen uno de los diptongos (ae, oe, au, eu, yi), por lo tanto dividiremos (lae-tus, au-rum- ma, I-ta-li-a,

Sul-pi-ci-us).

Ejercicio y tarea 1) lectura Leamos segn la pronunciacin eclesistica el Pater noster Pater Noster qui es in coelis: sanctificetur Nomen Tuum; adveniat Regnum Tuum; fiat voluntas Tua, sicut in coelo, et in terra. Panem nostrum quotidianum da nobis hodie;

et dimitte nobis debita nostra, sicut et nos dimittimus debitoribus nostris; et ne nos inducas in tentationem; sed libera nos a malo. Leamos segn la pronunciacin restituta el prlogo de la Declaracin universal de los

derechos del hombre.


Praefatio della Universalis de iure hominum declaratio (Quae, decreto a Communi Conventu probata et edicata est, Anno Domini MCMIIL, a.D. IV Idus Dercembres) Praefatio Cum dignitatis infixae omnibus humanae familiae partibus et eorum iurum aequalium, quae abalienari non possunt, agnitio constituat et in orbe terrarum libertatis et iustitiae et pacis fundamentum, Cum hominis iurum mala cognitio contemptioque barbariae facta, quae humanitatis conscientiam ad rebellionem incitant, adduxerint, cumque mundi initium in quo homines, liberati a terrore et miseria, loquendi credendique libertatem habebunt, renuntiatum sit ut hominis altissima affectatio, Cum praecipuum sit hominum jura civitatis forma quae iusta est tegi, ne homo cogatur, ultimo perfugio, ut rebellionem faciat in tyranniam oppressionemque, Cum praecipuum sit progressionem amicitiarum inter nationes incitari, Cum in Carta gentes Coniunctarum Nationum rursus pronuntiaverint suam fidem in iuribus praecipuis hominum, in dignitate et virtute hominis, in aequabilitate iurum virorum et feminarum, et se dixerint prompti ad favendum progressui civili et ad gignendum meliores conditiones vitae in maiore libertate, Cum sociae civitates pollicitae sint se affirmaturas esse verecundiam universam veramque iurum hominis et libertatum praecipuarum, temperatione Nationum Coniunctarum adiuvante, Cum quaedam communis conceptio horum iurum et libertatum gravissima sit, ut obligatio haec plane expleatur, Communis Conventus iurum hominis praesentem universalem Declarationem pronuntiat ut communis perfectus qui petatur ab omnibus populis et omnibus nationibus, ut societatis singuli homines et omnes partes, habentes hanc declarationem constanter in mente, institutione et educatione conantur ut horum iurum libertatumque respectus evolvatur, et firmentur ordinis nationalis et internationalis consiliorum incessu gratia et universalis veraque admotio tam in ipsarum sociarum civitatum populationibus quam in finium populationibus quae eorum iurisdictioni subactae sunt. 2) Divisin en slabas (Tarea para publicar en los foros del curso) 1. Divide en slabas los dos textos ledos

2. Elige uno para publicar en los foros del curso 3. Algn comentario o sugerencia Respuestas a las preguntas de la primera leccin Revisin del ejercicio divide en slabas de la segunda leccin. Pa-ter Nos-ter qui es in coe-lis: sanc-ti-fi-ce-tur No-men Tu-um; ad-ve-ni-at Reg-num Tu-um; fi-at vo-lun-tas Tu-a, si-cut in coe-lo, et in ter-ra. Pa-nem nos-trum quo-ti-di-a-num da no-bis ho-di-e; et di-mit-te no-bis de-bi-ta nos-tra, si-cut et nos di-mit-ti-mus de-bi-to-ri-bus nos-tris; et ne nos in-du-cas in ten-ta-ti-o-nem; sed li-be-ra nos a ma-lo. U-ni-ver-sa-lis de i-u-re ho-mi-num de-cla-ra-ti-o quae, de-cre-to a Com-mu-ni Con-ven-tu pro-ba-ta et e-dic-ta est, An-no Do-mi-ni MCMIIL, a. D. IV I-dus De-cem-bres Prae-fa-ti-o Cum di-gni-ta-tis in-fi-xae om-ni-bus hu-ma-nae fa-mi-li-ae par-ti-bus et e-o-rum i-u-rum ae-quali-um, quae a-ba-li-ena-ri non pos-sunt, a-gni-ti-o con-sti-tu-at et in or-be ter-ra-rum li-ber-ta-tis et i-u-sti-ti-ae et pa-cis fun-da-men-tum, Cum ho-mi-nis ju-rum ma-la co-gni-ti-o con-temp-ti-o-que bar-ba-ri-ae fac-ta, quae hu-ma-ni-tatis cons-ci-en-ti-am ad re-bel-li-o-nem in-ci-tant, ad-du-xe-rint, cum-que mun-di i-ni-ti-um in quo ho-mi-nes, li-be-ra-ti a ter-ro-re et mi-se-ri-a, lo-quen-di cre-den-di-que li-ber-ta-tem habe-bunt, re-nun-ti-a-tum sit ut ho-mi-nis al-tis-si-ma af-fec-ta-ti-o, Cum prae-ci-pu-um sit ho-mi-num i-u-ra ci-vi-ta-tis for-ma quae jus-ta est te-gi, ne ho-mo co-gatur, ul-ti-mo per-fu-gi-o, ut re-bel-li-o-nem fa-ci-at in ty-ran-ni-am op-pres-si-o-nem-que, Cum prae-ci-pu-um sit pro-gres-si-o-nem a-mi-ci-ti-a-rum in-ter na-ti-o-nes in-ci-ta-ri, Cum in Car-ta gen-tes Con-junc-ta-rum Na-ti-o-num rur-sus pro-nun-ti-a-ve-rint su-am fi-dem in i-u-ri-bus prae-ci-pu-is ho-mi-num, in dig-ni-ta-te et vir-tu-te ho-mi-nis, in ae-qua-bi-li-ta-te i-urum vi-ro-rum et fe-mi-na-rum, et se di-xe-rint promp-ti ad fa-ven-dum pro-gres-su-i ci-vi-li et ad gig-nen-dum me-li-o-res con-di-ti-o-nes vi-tae in ma-i-o-re li-ber-ta-te, Cum so-ci-ae ci-vi-ta-tes pol-li-ci-tae sint se af-fir-ma-tu-ras es-se ve-re-cun-di-am u-ni-ver-sam ve-ram-que i-u-rum ho-mi-nis et li-ber-ta-tum prae-ci-pu-a-rum, tem-pe-ra-ti-o-ne Na-ti-o-num Con-i-unc-ta-rum a-di-u-van-te, Cum quae-dam com-mu-nis con-cep-ti-o ho-rum i-u-rum et li-ber-ta-tum gra-vis-si-ma sit, ut o-bliga-ti-o haec pla-ne ex-ple-a-tur,

Com-mu-nis Con-ven-tus i-u-rum ho-mi-nis prae-sen-tem u-ni-ver-sa-lem De-cla-ra-ti-o-nem pronun-ti-at ut com-mu-nis per-fec-tus qui pe-ta-tur ab om-ni-bus po-pu-lis et om-ni-bus na-ti-o-nibus, ut so-ci-e-ta-tis sin-gu-li ho-mi-nes et om-nes par-tes, ha-ben-tes hanc de-cla-ra-ti-o-nem cons-tan-ter in men-te, ins-ti-tu-ti-o-ne et e-du-ca-ti-o-ne co-nan-tur ut ho-rum i-u-rum li-berta-tum-que res-pec-tus e-vol-va-tur, et fir-men-tur or-di-nis na-ti-o-na-lis et in-ter-na-ti-o-na-lis con-si-li-o-rum in-ces-su gra-ti-a et u-ni-ver-sa-lis ve-ra-que ad-mo-ti-o tam in ip-sa-rum so-ci-arum ci-vi-ta-tum po-pu-la-ti-o-ni-bus quam in fi-ni-um po-pu-la-ti-o-ni-bus quae e-o-rum i-u-risdic-ti-o-ni su-bac-tae sunt.

Leccin III. Lecturas segn la pronunciacin eclesistica


En esta tercera leccin consolidemos la capacidad de lectura segn la pronunciacin eclesistica. Te invitamos a realizar los ejercicios propuestos y la tarea. Nota: siempre antes del desarrollo de un nuevo tema se presentarn las respuestas exactas a la tarea del tema anterior, de esta manera podrs auto evaluar tus trabajos. Lecturas segn la pronunciacin eclesistica Consolidemos la capacidad de lectura segn la pronunciacin eclesistica, leyendo algunos textos, sin preocuparse de la comprensin, pero prestanto mucha atencin a la acentuacin en las palabras. El signo de la cruz In nmine Ptris et Flii et Spritus Sncti. Amen

GLORIA Glria Patri et Flio et Spirtui Sancto. Sicut erat in princpio, et nunc et semper et in sacula saeculrum. Amen

AVE, MARIA Ave, Mara, grtia plena, Dminus tecum. Benedcta tu in muliribus, et benedctus fructus ventris tui, Isus. Sancta Mara, Mater Dei,

ora pro nobis peccatribus, nunc et in hora mortis nostrae. Amen ANGELE DEI ngele Dei, qui custos es mei, me, tibi commssum piette suprna, illmina, custdi, rege et gubrna. Amen. REQUIEM AETERNAM Rquiem aetrnam dona eis, Dmine, et lux perptua lceat eis. Requiscant in pace. Amen. SALVE, REGINA Salve, Regna, Mater misericrdiae, vita, dulcdo et spes nostra, salve. Ad te clammus, xsules flii Evae. Ad te suspirmus gemntes et flentes in hac lacrimrum valle. Eia ergo, advocta nostra, illos tuos misericrdes culos ad nos convrte. Et Isum benedctum fructum ventris tui, nobis, posi hoc exslium, ostnde. O clemens, o pia, o dulcis Virgo Mara! MAGNIFICAT Magnficat nima mea Dminum, et exsultvit spritus meus in Deo salvatre meo, quia respxit humilittem ancllae suae. Ecce enim ex hoc betam me dicent omnes generatines, quia fecit mihi magna, qui potens est, et sanctum nomen eius, et misericrdia eius in prognies et prognies timntibus eum. Fecit potntiam in brchio suo, disprsit suprbos mente cordis sui; depsuit potntes de sede et exaltvit hmiles. Esurintes implvit bonis

et divites dimisit inanes. Suscpit srael perum suum, recordtus misericrdiae, sicut loctus est ad patres nostros, braham et smini eius in sacula. VENI CREATOR SPIRITUS Veni, cretor Spritus, mentes turum vsita, imple suprna grtia, quae tu cresti pctora. Qui dceris Parclitus, altssimi donum Dei, fons vivus, ignis, critas, et spiritlis nctio. Tu septifrmis mnere, dgitus patrnae dxterae, tu rite promssum Patris, sermne ditans gttura. Accnde lumen snsibus, infnde amrem crdibus, infrma nostri crporis virtte firmans prpeti. Hostem repllas lngius pacmque dones prtinus; ductre sic te praevio vitmus omne nxium. Per Te scimus da Patrem noscmus atque Flium, teque utrisque Spritum credmus omni tmpore. Deo Patri sit glria, et Flio, qui a mrtuis surrxit, ac Parclito, in saeculrum sacula. Amen. VENI SANCTE SPIRITUS Veni, Sancte Spritus, et emtte calitus lucis tuae rdium. Veni, pater puperum,

veni, dator mnerum, veni, lumen crdium. Consoltor ptime, dulcis hospes nimae, dulce refrigrium. In labre rquies, in aestu tempries, in fletu solcium. O lux beatssima, reple cordis ntima turum fidlium. Sine tuo nmine, nihil est in hmine nihil est innxium. Lava quod est srdidum, riga quod est ridum, sana quod est sveium. Flecte quod est rgidum, fove quod est frgidum, rege quod est dvium. Da tuis fidlibus, in te confidntibus, sacrum septenrium. Da virttis mritum, da saltis xitum, da pernne gudium.Amen. SYMBOLUM APOSTOLICUM Credo in Deum Patrem omnipotntem, Creatrem caeli et terrae, et in Isum

Et in Spritum Sanctum, sanctam Ecclsiam cathlicam, sanctrum communinem, remissinem peccatrum, carnis resurrectinem, vitam aetrnam. Amen. CREDO Credo in unum Deum, Patrem omnipotntem, Factrem caeli et terrae, visiblium mnium et invisiblium Et in unum Dminum Iesum Christum, Filium Dei unignitum et ex Patre natum ante mnia sacula: Deum de Deo, Lumen de Lmine, Deum verum de Deo vero, gnitum, non factum, consubstantilem Patri: per quem mnia facta sunt; qui propter nos hmines et propter nostram saltem, descndit de caelis, et incarntus est de Spritu Sancto ex Maria Vrgine et homo factus est, crucifxus tiam pro nobis sub Pntio Pilto, passus et sepltus est, et resurrxit trtia die secndum Scriptras, et ascndit in caelum, sedet ad dxteram Patris, et terum ventrus est cum glria, iudicre vivos et mrtuos, cuius regni non erit finis. Credo in Spritum Sanctum, Dminum et vivificntem, qui ex Patre Filique procdit, qui cum Patre et Flio simul adortur et conglorifictur, qui loctus est per prophtas. Et unam sanctam cathlicam et apostlicam Ecclsiam. Confteor unum Baptsma in remissinem peccatrum. Et exspcto resurrectinem morturum, et vitam ventri saculi. Amen.

Christum,

Filium Eius nicum, Dminum nostrum, qui concptus est de Spritu Sancto, natus ex Mara Vrgine, passus sub Pntio Pilto crucifxus, mrtuus, et sepltus, descndit ad nferos, trtia die resurrxit a mrtuis, ascndit ad caelos, sedet ad dxteram Dei Patris omnipotntis, inde ventrus est iudicre vivos et mrtuos.

TE DEUM Te Deum laudmus: te Dminum confitmur. Te aetrnum Patrem, omnis terra venertur. tibi omnes ngeli, tibi caeli et univrsae potesttes: tibi chrubim et sraphim incessbili voce proclmant: Sanctus, Sanctus, Sanctus, Dminus Deus Sbaoth. Pleni sunt caeli et terra maiesttis glriae tuae. Te glorisus apostolrum chorus, te prophetrum laudbilis nmerus, te mrtyrum candidtus laudat exrcitus. Te per orbem terrarum sancta confittur Ecclsia, Patrem immnsae maiesttis; venerndum tuum verum et nicum Filium; Sanctum quoque Parclitum Spritum. Tu rex glriae, Christe. Tu Patris sempitrnus es Filius. Tu, ad liberndum susceptrus hminem, non horristi Vrginis terum. Tu, devcto mortis acleo, aperusti credntibus regna caelrum. Tu ad dxteram Dei sedes, in glria Patris. Idex crderis esse ventrus. Te ergo quasumus, tuis fmulis sbveni, quos pretiso snguine redemsti. Aetrna fac curo sanctis tuis in glria numerri. Salvum fac ppulum tuum, Dmine, et bnedic hereditti tuae. Et rege eos, et extlle illos usque in aetrnum. Per sngulos dies benedcimus te; et laudmus nomen tuum in saculum, et in saculum saculi.

Dignre, Dmine, die isto sine peccto nos custodre. Miserre nostri, Dmine, miserre nostri. Fiat misericrdia tua, Dmine, super nos, quemdmodum spervimus in te. In te, Dmine, spervi: non confndar in aetrnum. ACTUS FIDEI Dmine Deus, firma fide credo et confteor mnia et sngula quae sancta Ecclsia Cathlica propnit, quia tu, Deus, ea mnia revelsti, qui es aetrna vritas et sapintia quae nec fllere nec falli potest. In hac fde vvere et mori sttuo. Amen. ACTUS SPEI Dmine Deus, spero per grtiam tuam remissinem mnium peccatrum, et post hanc vitam aetrnam felicittem me esse consecutrum: quia tu promissti, qui es infinte potens, fidlis, bengnus, et misricors. In hac spe vvere et mori sttuo. Amen. ACTUS CARITATIS Dmine Deus, amo te super mnia et prximum meum propter te, quia tu es summum, infintum, et perfectssimum bonum, omni dilectine dignum. In hac caritte vvere et mori sttuo. Amen. ACTUS CONTRITIONIS Deus meus, ex toto corde panitet me mnium merum peccatrum, aque detstor, quia peccndo non solum paenas a te iuste stattas promritus sum, sed praesrtim quia offndi te, summum bonum, ac dignum qui super mnia diligris. Ideo frmiter propno, adiuvnte grtia tua,

de ctero me non peccatrum peccandque occasines prximas fugitrum. Amen.

Leccin IV. Algunos caracteres morfo-sintcticos del latn.


La lengua latina (lingua latina, en latn) es bastante compleja en cuanto se refiere a las

caractersticas morfo-sintcticas, por ello las aprenderemos, poco a poco, gradualmente. Establecemos por ahora algunas cuestiones fundamentales.
La lengua latina es una lengua de tipo SOV, es decir, la estructura fundamental de la frase es dada por el sujeto que cumple la accin, del objeto sobre el cual cae la accin y del verbo que expresa la accin concreta (la mam come carne*), cuando el verbo es transitivo; por el contrario cuando el verbo es intransitivo la estructura base est compuesta del sujeto que cumple la accin, de un complemento indirecto y del verbo (la mam habla al nio); a esta estructura de base se puede agregar muchas otras indicaciones, que pueden reguardar al lugar y al tiempo en el que la accin viene efectuada, el modo y la razn por la cual se realiza y otras ms. La lengua latina es, adems, una lengua flexiva, por lo cual para indicar las funciones lgicogramaticales de sustantivos, adjetivos y pronombres se sirve de cinco declinaciones (los

cambios de desinencia que experimenta una palabra en una frase, es decir: segn el contexto que ocupe una palabra, tendr una terminacin o tendr otra), cuestin que aprenderemos poco a poco con gradualidad. Mientras en italiano, en espaol, en francs, en portugus, para expresar la funcin lgico-gramatical usamos las preposiciones (a, de,

con, contra, etc.), en latn se modifica la parte final de los sustantivos, de los adjetivos y de los pronombres con la desinencia segn cada caso. La flexin o flexibilidad, en el mbito de las lenguas romances o neolatinas permanece solo en el rumano, pero es una caracterstica presente en lenguas del grupo germnico como el alemn y en las lenguas eslavas como el ruso, blgaro, checo, etc.
Cada palabra latina es un vocabulum (al plural vocabula). El sustantivo en latn es nomen (al plural nomina) El adjetivo es nomen adiectivum (al plural nomina adiectiva) y al cual van agregados

tambin el nmero (numeri o nomina numeralia)


El pronombre es pronomen (al plural pronomina) El gnero (genus) de los nomina puede ser masculino (masculinum), femenino

(femininum) y neutro (neutrum), por lo cual podemos decir que en latn los gneros (genera) de los nombres son tres.
El nmero (numerus) puede ser singular (singularis) o plural (pluralis), por lo cual

podemos decir que en latn tenemos dos nmeros (numeri)


Adems de el nomen, el nomen adictivum y el pronomen en latn tienen otras partes del

discurso que son el verbo (verbum), el adverbio (adverbium) y el participio (participium), la conjuncin(coniunctio), la preposicin (praepositio) y la interjeccin (interiectio).

Vocabula para memorizar Singularis (Pluralis) lingua Latina vocabulum (vocabula) nomen (nomina) nomen adiectivum (nomina adiectiva) numerus (numeri) nomen numerale (nomina numeralia) pronomen (pronomina) genus (genera) masculinum femininum neutrum verbum adverbium participium coniunctio

praepositio interiectio Tarea (Pensum) Debes publicar tus respuestas en el foro del curso. Realiza la siguiente tarea (pensum), respondiendo a las preguntas. Recuerda que en la

prxima leccin encontrars el pensum con las respuestas correctas, as podrs autoevaluarte.
1) cul es el plural de nomen? 2) cul es el plural de nomen adiectivum? 3) cul es el plural de pronomen? 4) Cules son en latn los genera? 5) Cules son en latn los numeri? 6) cules son en latn las otras partes del discurso a dems de nomina adiectiva y los

pronomina?
7) tienes algn comentario o sugerencia? has encontrado alguna dificultad con respecto al mtodo? Revisin del cuestionario de la IV leccin 1) Nomina 2) nomina adiectiva 3) Pronomina 4) Masculinum, femininum, neutrum 5) Singularis, plurales 6) Verbum, adverbium, coniunctio, praepositio, interiectio

V Lezione Vocabula.
Leamos a alta voz estas simples y breves frases que debern ser de comprensin inmediata.

(Recuerda la estructura de cada leccin explicada en la IV que siempre se aplicar en esta y en las lecciones siguientes)
Litterae et numeri ( litter-ae = a,b, c... numer-i = 1,2,3...) A una (I) littera est. ( un-, litter- , est) Aprima (I) latina littera est. ( prim- , latin- ) B secunda (II) latina littera est. (secund- ) A et B duae (II) litterae sunt. (duae, /ae , sunt )

A, B et C tres (III) litterae sunt. (tres) C tertia (III) latina littera est. ( terti- ) D quarta latina littera est. ( quart- ) E quinta latina littera est. ( quint-) Et una syllaba est. (syllab-) Quin-que duo syllabae sunt. (quinque (5 = V)) Quat-tu-or tres syllabae sunt. (quattuor (4 =IV) ) In vocabulo prima quinque litterae sunt. ( in) In vocabulo secunda septem litterae sunt. (septem (7 = VII)) Etiam in vocabulo littera septem litterae sunt. (etiam) In vocabulo tertia sex litterae sunt. (sex (6 = VI)) Etiam in vocabulo quarta sex litterae sunt. In vocabulo quinta quoque sex litterae sunt. (quoque=etiam) littera longa est, sed littera longa non est. Littera vocabulum est. Etiam prima vocabulum est, sed littera nomen est et prima nomen adiectivum est. (sed) Etiam latina nomen adiectivum est. Latina et prima vocabula sunt. Prima et latina nomina adiectiva sunt. Sunt verbum est. Est quoque verbum est. Etiam secunda, tertia, quarta et quinta nomina adiectiva sunt. Unus (I) primus numerus Romanus est. (numer-us , prim-<US< i> , Roman-us -a-um< Roma) Duo (II) secundus numerus Romanus est. (secund-us) Tres (III) tertius numerus Romanus est. ( terti-us)

Unus, duo et tres numeri Romani sunt. (Roman-i) Qu cosa hemos aprendido? Ante todo nuevo vocabulario. Relemoslo y tratemos de aprenderlo bien, recordando el significado comprendido en esta y en las lecciones pasadas. Vocabula littera et numerus una prima latina secunda duo tres tertia quarta quinta syllaba in quinque quattuor septem etiam sex quoque longa sed non primus numerus Roma Romanus unus Por cuanto corresponde a la gramtica latina: De algunos vocabula hemos aprendido la forma singular y la plural Singularis et (Pluralis) Litter-a singularis est ( Litter-ae pluralis est ) Numer-us singularis est ( Numer-i pluralis est)

Vocabul-um singularis est (Vocabul-a pluralis est) Est singularis est ( Sunt pluralis est ) Adems podemos notar que algunos vocabula son femeninos (vocabula feminina), otros son masculinos (vocabula masculina), y neutros (vocabula neutra) Litter-a vocabulum femininum est. Numer-us vocabulum masculinum est. Vocabul-um vocabulum neutrum est. En latn para escribir los nmeros se usan algunas letras maysculas del alfabeto. Por ahora hemos aprendido: I (unus, 1), II (duo, 2), III (tres, 3), IV (quattuor , 4), V (quinque, 5), VI (sex, 6), VII (septem, 7). Tratemos de comprender bien el significado de in, sed, etiam. quoque e non, que debera resultar claro en el contexto. Pensum. Debes publicar tus respuestas en el foro del curso. Realiza ahora la tarea (pensum), completando las frases siguientes. Pensum I In vocabul...latina sex litterae sunt. A est prim... littera latina. Vocabulum est neutr... In vocabulo sex tres litter..... sunt. In vocabulo latina sex litterae..... In vocabulo sed una syllab... est. In vocabulo la-ti-na tres syllab..... sunt. littera long..... est. litter.... non longa est I numer... Roman.... est. I et II numer... Roman....... sunt. Littera vocabul.... est. Sed et non vocabul..... sunt. II In vocabulo quinque ...............litterae sunt. In vocabulo sex................ litterae sunt. In vocabulo septem sex...................sunt ......................longa quinque litterae sunt. I littera et II

litterae.......................litterae sunt. II litterae et III litterae.................litterae sunt. In et ..............syllaba est. In non quoque..........syllaba est. Etiam in sed...........syllaba est. In se-cun-da ........syllabae sunt. Etiam in se-cun-dus ...............syllabae sunt. In vo-ca-bu-lum quattuor ..............sunt. Numerus ........................est. Primus............................................. ........est. Vocabulum........................................ ....est. Sunt............................est.

Sunt et primus.......................................sunt . Primus et secundus........................................s unt. Unus, duo et tre...........................................sunt.

VI Lezione Capitulum primum (I) Italia et Graecia


Respuestas al pensum de la leccin 5

Pensum In vocabulo latina sex litterae sunt. I

A est prima littera latina. Vocabulum est neutrum In vocabulo sex tres litterae sunt. In vocabulo latina sex litterae sunt In vocabulo sed una syllaba est. In vocabulo la-ti-na tres syllabae sunt. littera longa est. littera non longa est I numerus Romanus est. I et II numeri Romani sunt. Littera vocabulum est. Sed et non vocabula sunt. II

In vocabulo longa quinque litterae sunt. I littera et II litterae tres litterae sunt. II litterae et III litterae quinque litterae sunt. In et una syllaba est. In non quoque una syllaba est. Etiam in sed una syllaba est. In se-cun-da tres syllabae sunt. Etiam in se-cun-dus tres syllabae sunt. In vo-ca-bu-lum quattuor syllabae sunt. Numerus nomen est. Primus nomen adiectivum est. Vocabulum nomen est. Sunt verbum est. Sunt et primus vocabula sunt.

In vocabulo quinque septem litterae sunt. In vocabulo sex tres litterae sunt. In vocabulo septem sex litterae sunt Primus et secundusnomina adiectiva sunt. Unus, duo et tres nomina numeralia sunt.

Es bueno escuchar y leer en voz alta varias veces los ejercicios corregidos Despus de estas lecciones introductorias, iniciamos ahora nuestro verdadero curso, que consistir en leer la historia de una joven que inicialmente vive en Sicilia en el siglo III de la era cristiana, es decir cuando el cristianismo comienza a difundirse en las diversas zonas del imperio romano. Leyendo con atencin esta historia, tratando de comprender lo que viene narrado, con la ayuda de subsidios didcticos, memorizando el vocabulario y detenindose a aprender las formas gramaticales y las estructuras sintcticas; poco a poco se aprender naturalmente a leer, comprender textos en latn, siempre ms ricos y complejos y a expresarse en esta lengua. Leccin 7 Capitulum secundum (II) Lcia Revisin del pensum de la leccin 6

Pensum I Italia insul non est. Sicilia et Sardini insulae sunt. Corsic non paeninsul sed insul est. Roma non in Graeci sed in Itali est. Euboe insula Graec est. Padus non in Graeci sed in Itali est. Brundisium in Italia est. Brundisium et Sparta oppida sunt. Roma et Sparta magna oppida sunt.

II Italia et Graecia insulae non sunt. Italia et Graecia in Europa sunt. Padus in Graecia non est, sed in Italia est. Genua oppidum est. Padus fluvius est. Creta in Italia non est. Melita in Graecia non est. In vocabulo Roma quattuor litterae sunt. In vocabulo Roma duae syllabae sunt. In vocabulo Italia sex litterae sunt. In vocabulo Italiaquattuor syllabae sunt. Sed coniunctio est.

III Ubi est Roma? Roma in Italia est. Esne Roma in Graecia? Ita non est. Roma in Graecia non est. Ubi est Padus? Padus in Italia est. Estne Padus in Europa? Ita est. Padus in Europa est. Estne Padus fluvius? Ita est. Padus fluvius est. Estne Brundisium fluvius? Ita non est. Brundisium non fluvius sed oppidum est. Estne Brundisium insula? Ita non est. Brundisium non insula sed oppidum est. Estne Corsica paeninsula? Ita non est. Corsica non paeninsula sed insula est. Ubi est Brundisium? Brundisium in Italia est. Estne Euboea insula? Ita est. Euboea insula est. Estne Melita paeninsula? Ita non est. Melita non paeninsula sed insula est. Estne Creta insula Italica? Ita non est. Creta non insula Italica sed Graeca est. Corsicane insula Graeca est? Ita non est. Corsica insula non Graeca sed Italica est. Insulane Italica Sardinia est? Ita est. Sardinia insula Italica est. Capitulum secundum (II) Testo della lezione in lingua italiana:

Observar atentamente esta imagen y los nombres que se se refieren a los varios objetos indicados.

Leamos ahora el texto, prestando mucha atencin a los vocaboli que se presentan dentro del parntesis (Recordar las indicaciones de la leccin 4). Lcia (Luci- -ae f) Lcia est puella Romana. Lcia in Sicilia est. Sicilia magna insula est. (puell- f ) Sicilia in Italia est et Italia in Europa est, igitur etiam Sicilia in Europa est. ( igitur) Lucius est Lciae pater. Fortunata Luciae mater est. Lucia Lucii Fortunataeque filia est. (Luci-us m + Fortunat- f, pater l mater, Lucia fili- f)) Ubi est Lucia? Ubi est Sicilia? Quae est Sicilia? ( -que = et) Quis est Lucius? Lucius Luciae pater est. (quis?) Quae est Fortunata? Fortunata Luciae mater est. (quae?) Quae est Lucia? Pupa Luciae parva est. (pup- -ae f )

Coma Luciae nigra est. (com- -ae f , niger -gr -grum ) Tunica Luciae alba est; etiam stola est alba. ( albus - -um, tunic- -ae f , stol- -ae f ) Lucius quoque in Sicilia est. Etiam Fortunata in Sicilia est. Lucius, Fortunata Luciaque familia sunt. (familia = pater + mater + filia) Lucius vir Romanus est, Fortunata femina Romana est, igitur Lucius, Fortunata et Lucia familia Romana sunt. (Lucius Fortunata Lucia, vir femina puella) Estne Lucius vir Romanus? Estne Fortunata femina Graeca? Marius quoque Lucii Fortunataeque filius est, igitur Marius et Lucia filii Lucii Fortunataeque sunt. Igitur in familia duo filii sunt (Mari-us m fili- us m) Marius et Lucia Lucii et Fortunatae liberi sunt. ( liberi = filii) Quis est Marius? Filiusne Lucii Marius est? Fortunataene Marius filius est? Lucius et Marius viri sunt. Fortunata et Lucia feminae sunt. Qu cosa hemos aprendido? Vocabula nova Lucia puella igitur Luc ius Fortunata filia -que quis? quae? pupa coma niger -gra -grum En lo que se refiere a la gramtica latina - est nominativus femininus singularis Luci in Sicilia est. -ae est nominativus femininus pluralis Sardinia et Sicilia insulae sunt. albus -a -um tunica stola familia pater mater vir femina Marius Filius liberi

-us est nominativus masculinus singularis Lucius in Sicilia est. -i est nominativus masculinus pluralis Marius et Lucius viri sunt. Nominativus Indica el sujeto, es decir el que hace la accin. -ae est genetivus femininus singularis Fortunatae filia -i est genetivus masculinus singularis Lucii filia Genetivus Indica de quien es un apersona o una cosa Pensum (para publicar en los foros del curso) I Lucia filia Fortunat.... est. Sicilia insula Itali.... est. Sicilia et Sardinia insul.... Italiae sunt. Fortunata femin.... Romana est. Lucius vir Roman... est. Lucia puell.... Roman... est. Marius Luci... filius est. Marcus et Lucia fili.... Luci.... sunt. In familia Luci... duae femin... et duo vir... sunt. Fortunata et Lucia femin... sunt. Luci.... et Mari.... viri sunt. Tunica et stola Luci.... alb..... sunt. II In vocabulo Lucia..........litterae sunt. In vocabulo Fortunata.............syllabae sunt.

Lucia ..............Romana est. Fortunata.................Romana est. Lucius.......................Romanus est. Lucia est ....................Lucii et Fortunatae. Lucius, Fortunata, Lucia et Marius.......................Romana sunt. Tunica et stola Luciae...................sunt. Pupa Luciae.................est. In familia Lucii............ liberi sunt. Lucii familia in ...................... est. III Quae est Lucia? Quis est Lucius? Quae est Fortunata? Quis est Marius? Ubi sunt Lucia et Marius? Graecane femina Fortunata est? Albane Luciae coma est? Nigrane Luciae stola est? Tunicane Luciae alba est? Luciane pupa magna est? Estne Marius Romanus? Luciusne vir Graecus est?

Leccin VIII Capitulum tertium (III) Fortunata


Revisin del Pensum de la leccin VII Pensum

I Lucia filia Fortunatae est. Sicilia insula Italiae est. Sicilia et Sardinia insulae Italiae sunt. Fortunata femina Romana est. Lucius vir Romanus est. Lucia puella Romana est. Marius Lucii filius est. Marcus et Lucia filii Lucii sunt. In familia Lucii duae feminae et duo viri sunt. Fortunata et Lucia feminae sunt. Lucius et Marius viri sunt. Tunica et stola Luciae albae sunt. II In vocabulo Lucia quinque litterae sunt. In vocabulo Fortunata quattuor syllabae sunt. Lucia puella Romana est. Fortunata femina Romana est. Lucius vir Romanus est. Lucia est filia Lucii et Fortunatae. Lucius, Fortunata, Lucia et Marius familia Romana sunt. Tunica et stola Luciae albae sunt. Pupa Luciae parva est. In familia Lucii duo liberi sunt.

Lucii familia in Sicilia est. III Quae est Lucia? Lucia puella Romana est. Quis est Lucius? Lucius vir Romanus est. Quae est Fortunata? Fortunata femina Romana est. Quis est Marius? Marius Lucii et Fortunatae filius est. Ubi sunt Lucia et Marius? Lucia et Marius in Sicilia sunt. Graecane femina Fortunata est? Non Graeca sed Romana femina Fortunata est. Albane Luciae coma est? Non alba sed nigra Luciae coma est. Nigrane Luciae stola est? Non nigra sed alba Luciae stola est. Tunicane Luciae alba est? Ita est, Luciae tunica alba est. Luciaene pupa magna est? Luciae pupa non magna sed parva est. Estne Marius Romanus? Ita est, Marius Romanus est. Luciusne vir Graecus est? Lucius Romanus non Graecus vir est. Se aconseja escuchar y pronunciar a alta voz, ms de una vez estos ejercicios correctos. Capitulum tertium (III) Testo della lezione in lingua italiana: Fortunata Observa atentamente esta imagen y los nombres que se refieren a los varios objetos indicados.

Leamos ahora el texto, prestando mucha atencin a los vocaboli que se presentan dentro del parntesis (Recordar las

indicaciones de la leccin 4).

Fortunata femina Romana Luciae mater est. Quoque Marius Fortunatae filius est. Fortunat in peristylio est. In peristylio duae columnae sunt. ( peristyli-um n column- f) Columnae albae sunt. In peristylio duae tabulae pictae et un ianua cum pall nigr sunt. (tabula -ae f pict-us -a -um ianu- f, cum pall pall- f) In peristylio est quoque mensul rotunda. Etiam mensul alb est. In mensul est capsul. (mensul- f, O rotund-us -a -um capsul- f) Fortunat in sell est et se in speculo spectat. Com Fortunatae castane est. Vitt Fortunatae tunicam ligat, quoque fasci viol Fortunatae tunicam ligat. Vitta aurea est. (sell- f se specul- um n se spect-at, castane-us -a -um vitt- f fasci- f , viol- f lig-at aure-us - -um) In horto rhoeae rubrae et albae sunt et multa folia. ( hort-us m rhoe- f rub-er -bra -brum ) In horto sunt quoque palmae magnae Palmae procrae sunt, contra rhoeae demissae sunt. (folium n palm- f procr-us -a -um, demiss-us -a -um) Quid spectat Fortunata in speculo? Se spectat. (quis? quae? quid?) Fortunata sola est; Lucius, Lucia et Marius non sunt in perystilio. Ubi est Fortunata? Fortunata in perystilio est. (sol-us -a - um, ubi? ) Luciane quoque in perystilio est? Ita non est, Lucia in perystilio non est. Ubi est capsula? Capsula in mensula est. Ubi est mensula? Mensula in perystilio est. Estne Fortunata in horto? Ita non est, Fortunata non in horto, sed in perystilio est. Quot tabulae pictae sunt in perystilio? In perystilio sunt duae tabulae pictae. (quot?) Qu cosa hemos aprendido? Vocabula nova peristylium columna tabula pictus -a -um ianua cum palla mensula rotundus -a -um capsula sella speculum se spectat castaneus -a -um vitta fascia viola ligat hortus

rhoea ruber-bra -brum folium palma procerus -a -um demissus -a -um quid? solus -a -um quot?

Lucius et Marius cum .................... non sunt. En lo que se refiere a la gramtica latina in + ablativus in peristyli-o Ubi est Fortunata? Fortunata in peristylio est. - o ablativus masculinus singularis est. in mesul- Capsula in mensul est. - ablativus femininus singularis est. Accusativus Fortunatae fascia ...................... est. Se et tunic-am accusativi sunt. Fortunatae ....... aurea est. - am accusativus femininus singularis est. Fortunata se spectat. Vitta tunic-am ligat. Pensum (para publicar en los foros del curso) I Fortunata mater Mari..... est. Marius Fortunat..... filius est. Ubi sunt tabulae pictae? Lucia et Marius liber.... Fortunat..... et Luci... sunt. In peristylio columnae alb.... sunt. In peristylio pall... nigr.... est. In peristylio duae tabulae pictae sunt. Mensula rotund.... est. In mensul.... est capsula. Fortunata in sell.... se in speculo spectat. Fortunata in hort.... non est. Lucia cum Fortunat.... non est. Lucius, Fortunat...., Luci.... et Marius in horto non sunt. Palmae non in peristylio, se in hort...., sunt. II Lucius in peristylio non ....... Lucia in ................... non est. Marius et Lucia cum Fortunata non ...... Ubi est palla? Estne columnae in horto? Quot sunt in peristylio columnae? Quid ligat fascia? Quid ligat vitta? Ubi sunt palmae? Ubi sunt rhoeae? III Estne Lucius in peristylio? Estne Marius in horto? Luciane est in peristylio? Fortunatane est in horto? Ubi est ianua? Columnae non in horto, sed in.................................... sunt. Tabulae pictae in..................................... sunt, non in horto. Palla non in horto, sed in ............................... est. Fortunatae coma ............................ est. In peristylio rhoeae non sunt, sed in .............. sunt.

Leccin 9 Capitulum quartum (IV) Feminae et puer


Revisin del Pensum de la octava leccin Pensum I Fortunata mater Marii est. Marius Fortunatae filius est. Lucia et Marius liberi Fortunatae et Lucii sunt. In peristylio columnae albae sunt. In peristylio palla nigra est. In peristylio duae tabulae pictae sunt. Mensula rotunda est. In mensula est capsula. Fortunata in sella se in speculo spectat. Fortunata in horto non est. Lucia cum Fortunata non est. Lucius, Lucia et Marius in horto cum Fortunata non sunt. Palmae non in peristylio, sed in horto, sunt. II Lucius in peristylio non est. Lucia in peristylio non est. Marius et Lucia cum Fortunata non sunt. Lucius et Marius cum Fortunata non sunt. In peristylio rhoeae non sunt, sed in horto sunt. Columnae non in horto, sed in peristylio sunt. Tabulae pictae in peristylio sunt, non in horto. Palla non in horto, sed in peristylio est. Fortunatae coma castanea est. Fortunatae fascia viola est. Fortunatae vitta aurea est.

III Estne Lucius in peristylio? Ita non est, Lucius in peristylio non est. Estne Marius in horto? Ita non est, Marius horto non est. Luciane est in peristylio? Ita non est, Lucia in peristylio non est. Fortunatane est in horto? Ita non est, Fortunata non in horto, sed in peristylio est. Ubi est ianua? Ianua in peristylio est. Ubi sunt tabulae pictae? Tabulae pictae quoque in peristylio sunt. Ubi est palla? Palla quoque in peristylio est. Estne columnae in horto? Ita non est, columnae in peristylio, non in horto, sunt. Quot sunt in peristylio columnae? Duae sunt in peristylio columnae. Quid ligat fascia? Fascia Fortunatae tunicam ligat. Quid ligat vitta? Vitta quoque Fortunatae tunicam ligat. Ubi sunt palmae? Palmae in horto sunt. Ubi sunt rhoeae? Rhoeae quoque in horto sunt.

Capitulum quartum (IV) Feminae et puer Nota importante: para ver con mayor claridad la imagen se recomienda descargar el documento de la leccin en texto italiano Testo della lezione in lingua italiana: Observa atentamente esta imagen y

Cubiculi murus ruber est. In muro rubro ornamentum est. ( murus -i m ornamentum -i n) Prim femin sinistr Fortunat Luciae et Marii mater est. (Sinistr)

los nombres que se refieren a los objetos indicados. (Nota cultural: la pintura se encuentra en la Villa dei Misteri - Pompei Italia) In tabula picta tres feminae et unus puer sunt. Feminae et puer in cubiculo sunt. (puer -i m, cubiculum -i n)

Puer Marius est. Marius nudus est, feminae contra vestitae sunt. (nudus -a -um vestitus -a -um) Fortunata stat, etiam Marius stat. Secunda femina sedet, tertia femina

dextr ambulat. ( stat , sedet = in sella est , dextr ambulat) Secundae feminae coma castanea est, etiam tertiae feminae coma castanea est. Oculi nigri sunt. Marius papyrum legit, Fortunata Marium spectat. (oculus -i m, papyrus -i m, legit) Secunda femina quoque Marium spectat et audit, tertia patinam regit, ambulat et spectat. In patin placentae sunt. Fortunata pallam tenet. Secunda femina papyrum tenet. (audit patina -ae f regit placenta -ae f tenet=regit) In digito anulus aureus est. Etiam corona aurea est. (digitus -i m anulus -i m, corona -ae f ) Ubi est Marius? Marius in cubiculo est. Quis est puer qui legit? Puer qui legit Marius est. qui Quid facit Fortunata? Fortunata Marium filium suum spectat

Verbum Fortunata stat. Femina sedet. Marius legit. Stat verbum est. Stat, sedet, legit tria verba sunt. Exempla: Fortunata (Nominativus) se (Accusativus) spectat (Verbum) Fortunata (Nominativus) Marium (Accusativus) spectat (Verbum) Marius (Nominativus) stat (Verbum) Marius (Nominativus) papyrum (Accusativus) legit (Verbum) Femina (Nominativus) patinam (Accusativus) regit (Verbum) Fortunata( Nominativus) pallam (Accusativus) tenet (Verbum) Femina ( Nominativus) ambulat (Verbum)

Pensum (para publicar en los foros del curso) A

Qu cosa hemos aprendido? Feminae et puer in cubicul... sunt. Vocabula nova Murus rub...... est. puer cubiculum murus ornamentum sinistra nudus -a -um vestitus -a -um stat sedet dextra ambulat oculus papyrus audit patina regit placenta tenet digitus anulus corona quis Grammatica Latina Accusativus Exempla: papyrum - um est accusativus masculinus singularis In muro ornament...... est. Femina sinistr... Marii mater est. Femina dextra ambul...... Femina patin..... regit. Marius papyr...... legit. In patina placent...... sunt. Femin...... anulus aure...... est. Feminae coron... aure... est. B Femina ....................Marii mater est. Femina .................. patinam regit. Tres feminae in .................. sunt. Marius ...................... legit. Fortunata .................. tenet. Anulus aureus in ................... feminae est.

Corona ...................... est. Placentae in..................sunt. Femina......................regit.

C Ubi sunt feminae? ......................................................... Murusne albus est? ....................................................... Sedetne Fortunata? ..................................................... Quis est puer qui papyrum legit? ................................................................... ......... Quot sunt feminae in cubiculo? ................................................................... ........ Ubi est anulus aureus? ................................................................... .. Ubi sedet femina? ................................................................... ... Quid tenet Fortunata? ................................................................... ........... Quid facit Marius? ................................................................... ... Quid facit tertia femin dextr?

Revisin del pensum de la IX leccin

Leccin 10 Capitulum quintum (V) Lucia et Virginia


Pensum I Feminae et puer in cubiculo sunt. Murus ruber est. In muro ornamentum est. Femina sinistr Marii mater est. Femina dextr ambulat. Femina patinam regit. Marius papyrum legit. In patina placentae sunt. Feminae anulus aureus est. Feminae corona aurea est. II Femina sinistr Marii mater est. Femina dextr patinam regit. Tres feminae in cubiculo sunt. Marius papyrum legit. Fortunata pallam tenet. Anulus aureus in digito feminae est. Corona aurea est. Placentae in patina sunt. Femina patinam regit. Se recomienda escuchar y leer en voz alta ms de una vez estos ejercicios corregidos. Quid facit tertia femin dextr? Tertia femina dextra patinam regit et ambulat. Quid facit Marius? Marius papyrum legit. Quid tenet Fortunata? Fortunata pallam suam tenet. Ubi sedet femina? Femina in sella sedet. Ubi est anulus aureus? Anulus aureus in digito feminae est. Quot sunt feminae in cubiculo? In cubiculo tres feminae sunt. Sedetne Fortunata? Fortunata non sedet sed stat. Quis est puer qui papyrum legit? Puer qui papyrum legit Marius est. Murusne albus est? Murus non albus sed ruber est. III Ubi sunt feminae? Feminae in cubiculo sunt.

Capitulum quintum (V) Lucia et Virginia Nota importante: para ver con mayor claridad la imagen se recomienda descargar el documento de la leccin en texto italiano Testo della lezione in lingua italiana: Observa atentamente estas imgenes, los dos ttulos y los nombres que se refieren a los varios objetos indicados. Nota cultural: Fresco pompeyano se encuentra en el Museo de Arqueologa Nacional de Npoles (figura 1), da L. Barr, Ercolano e Pompei. Coleccin general de pinturas bronces y mosaicos...,vol. III, Venezia 1842, tav. 138 (figura 2).

Lucia et Virginia verba legunt et scribunt. Lucia in tabellis numeros quoque scribit. (Legunt, scribunt, tabella -ae f) Lucia tabellas suas digitis regit. In tabellis Lucia litteras et numeros stilo suo scribit. Litterae sunt A,B,C. Numeri sunt I (unus), II (duo), III (tres). A una littera est, puella vocabulum est; in puella sex (VI) litterae sunt. (stilus -i m) Lucia multa vocabula in suis tabellis cum stilo suo scribit. Etiam Virginia multa vocabula scribit.

1. Lucia legit 2. Lucia scribit Etiam Lucia papyrum legit. Papyrus longus et albus est. Lucia non solum legit, sed etiam scribit. (scribit) Lucia in Sicilia, Italiae insula, cum amic su Virginia est. (amica -ae f, Virginia -ae f ) Luciae capilli cincinni sunt, igitur Lucia et Virginia puellae cincinnatae sunt. (capillus -i m, cincinnus -a -um, cincinnatus -a -um) Lucia et Virginia, non solum litteras, sed etiam numeros scribunt. Numeros quoque numerant: unus, duo, tres, quattuor, quinque, sex, septem, octo (VIII), novem (IX), decem (X). (numerant, octo novem decem) Computant quoque: si puellae V et VI summant, summa XI (undecim) est, si V et VII summant, summa XII (duodecim) est, si VI et VII summant, nova summa XIII (tredecim) est. Computant, si summant, summa -ae f, undecim, duodecim, novus -a -um, tredecim) Lucia numeros numerat, Virginia II et III

summat, Lucia computat. ( numerat, summat, computat) Lucia et Virginia doctae puellae sunt, quod in schola legunt, scribunt, numerant et computant. (doctus -a -um, quod) Qu cosa hemos aprendido Vocabula nova scribit amica Virginia capillus cincinnus -a -um cincinnatus -a -um legunt scribunt tabella stilus octo novem decem numerant si summant summa undecim nova tredecim numerat summat computat doctus -a -um quod NOTA: puedes consultar el vocabulario en latn y en espaol que se encuentra en los foros del curso o dando click en el siguiente enlace: (el vocabulario de este tema se publicar hasta la siguiente leccin) Grammatica Latina Verbum Singularis ( Pluralis) legit (legunt) scribit (scribunt) numerat (numerant) computat (computant) summat (summant) Exempla: Lucia legit ( Lucia et Marius legunt) Marius scribit. (Lucia et Virginia scribunt) Fortunata numerat. (Fortunata et Lucius numerant) Lucius computat. (Lucius et Marius computant) Virginia summat. (Virginia et Fortunata

summant) Ablativus cum amic- -> cum + ablativo expresa la idea de compaa, de estar junto a alguien. Marius cum Lucio est. Fortunata cum Virginia est. Digit-is -is est ablativus masculinus pluralis Stil-o - o est ablativus masculinus singularis El ablativo indica el modo, el medio o el instrumento con el que se hace una cosa. Lucia stilo scribit. Virginia digitis tenet.

Pensum (para publicar en los foros del curso) A Lucia cum amic... sua in Sicilia est. Lucia et Virginia puell..... doct...... sunt. Lucia in tabell..... scribit. Virginia stil... vocabul... et numer..... scribit. Lucia et Virginia numeros numer...... . Si Virginia summ... III et IV, summ... VII est. Luciae capill... cincinn... sunt. Lucia et Virginia puell.... cincinnat.... sunt. Marius et Lucia vocabula in tabellis scrib...... . Fortunata et Lucius numer...... numer...... .

B Lucius, Fortunata, Lucia et Marius ................ Romana sunt. Lucii familia in Sicilia.................... insula est. Luciae capilli....................... sunt.

Lucia et Verginia .................... sunt. Lucia ..............................numerat.

............. Cur Lucia et Virginia docate puellae sunt?

Virginia ......................... scribit. Lucia et Virginia numeros ................. Si Lucia summat .......... et.................. summa XI est. Si Virginia summat V et III summa ............ est. Si Fortunata summat .............. et ............... summa VIII est. Si Marius summat ................ et ................... summa IX est. ................................................................... ................

Leccin 11 Capitulum sextum (VI) Pueri et puellae in horto


Revisione del pensum de la leccin X Pensum I

C Ubi sunt Lucia et Virginia? ...................................................... Quid legit Lucia?

Lucia cum amica sua in Sicilia est. Lucia et Virginia puellae doctae sunt. Lucia in tabellis scribit. Virginia stilo vocabula et numeros scribit. Lucia et Virginia numeros numerant .

....................................................... Ruberne est Luciae papyrus? ................................................................... Quot sunt III et IV? ................................................................. Solumne numeros Lucia scribit? Fortunata et Lucius numeros numerant . ................................................................ II Litterasne solum Virginia scribit? ................................................................. Ubi Lucia scribit? Luciae capilli cincinnati sunt. ................................................................... .... Quot sunt IV et V? Virginia litteras scribit. ................................................................... .. Quot litterae in vocabulo Virginia sunt? ................................................................... Si Virginia summat V et III summa VIII est. Lucia et Virginia numeros numerant. Si Lucia summat V et VII summa XI est. Lucia et Verginia cincinnatae sunt. Lucia numeros numerat. Lucius, Fortunata, Lucia et Marius familia Romana sunt. Lucii familia in Sicilia Italiae insula est. Si Virginia summat III et IV, summa VII est. Luciae capilli cincinni sunt. Lucia et Virginia puellae cincinnatae sunt. Marius et Lucia vocabula in tabellis scribunt .

Si Fortunata summat III et V summa VIII est. Si Marius summat IV et V summa IX est.

Capitulum sextum (VI) Pueri et puellae in horto Nota importante: para ver con mayor claridad la imagen se recomienda descargar el documento de la leccin en texto italiano Testo della lezione in lingua italiana:

III Ubi sunt Lucia et Virginia? Lucia et Virginia in Sicilia, Italiae insula, sunt. Quid legit Lucia? Lucia papyrum legit. Ruberne est Luciae papyrus? Non ruber sed albus Luciae papyrus est. Quot sunt IV et VI? Summa IV et VI est X. Solumne numeros Lucia scribit? Non solum numeros sed etiam litteras Lucia scribit. Litterasne solum Virginia scribit? Non solum litteras sed etiam numeros Virginia scribit. Ubi Lucia scribit? Lucia in tabellis scribit. Quot sunt IV et V? Summa IV et V est XI. Quot litterae in vocabulo Virginia sunt? In vocabulo Virginia VIII litterae sunt. Cur Lucia et Virginia doctae puellae sunt? Quod legunt, scribunt, numerant et computant. Se recomienda escuchar y leer en voz alta ms de una vez estos ejercicios corregidos.

XI lezione Observa atentamente la imagen, y los nombres que se refieren al objeto y a las personas Nota cultural: Fresco de una tumba sobre la Via Prenestina (Roma, Museo Nacional Romano). Tres pueri pil ludunt. ( pila -ae f ludunt) Scaena prima (scaena -ae f ) Personae: Fortunata, Marius, Valerius, Rufus, Lucia, Virginia (persona -ae f Valerius -i m Rufus -i m) Tres pueri pil in horto ludunt. Primus puer est Marius, Lucii et Fortunatae filius, secundus est Valerius et tertius Rufus. Marius, Valerius et Rufus amici sunt. Marius pilam Valerio iacit, Valerius pilam prehendit et Rufo iacit. Denuo Rufus Mario pilam iacit. Marius Valerio pilam iacit et dicit: Ego tibi pilam iacio, tu prehende et ei, Rufo, pilam iace!- Marius Rufum vocat: Rufe! Marius pilam amicis

iacit. (amicus -i m, iacit, prehendit = tenet, denuo, dicit, ego=Marius, tibi=Valerio, iacio, tu=Valerius, prehende, ei=Rufo iace vocat) In horto sunt quoque Lucia et Virginia quae Luciae pup ludunt. Virginia Luciam interrogat: Ubi est mater tua? Lucia respondet: - Mater mea in peristylio est.Fortunata in peristylio papyrum legit et puellas puerosque qui ludunt aspicit. (interrogat <-> respondet tua=Luciae, mea=Luciae, aspicit=spectat) Fortunata Luciam vocat: Luci! Lucia non audit. Fortunata rursus vocat Lu-ci-! Veni! Lucia nunc audit et respondet: - Venio Lucia et Virginia apud Fortunatam veniunt et ea puellis dicit: - Doctae puellae non semper pup ludunt, sed etiam legunt et scribunt! Lucia respondet : - Numerantne quoque et summant? Fortunata respondet: - Ita est! lege, scribe, numera et summa! Lucia respondet: Mariusne quoque legit, scribit, numerat et summat? Fortunata respondet: - Ita est!(audit, rursus, nunc, venio apud+acc, veniunt , ea = Fortunata, lege, scribe, numera, summa) Lucia vocat: Marii! Ma-ri-i! Marius quoque apud Fortunatam venit. In peristylio Lucia et Marius papyros legunt, litteras et vocabula scribunt. ( Marii ) Qu cosa hemos aprendido Vocabula nova pila scaena persona Valerius Rufus amicus iacit prehendit denuo dicit ego tibi tu ei vocat interrogat

respondet aspicit audit rursus nunc venio apud ea NOTA: puedes consultar el vocabulario en latn y en espaol que se encuentra en los foros del curso o dando click en el siguiente enlace: (el vocabulario de este tema se publicar hasta la siguiente leccin) Grammatica Latina Accusativus Exempla: Puellas, litteras, pilas, amicos, papyros, vocabula - as accusativus femininus pluralis - os accusativus masculinus pluralis - accusativus neuter pluralis Dativus Exempla ; Valerio, Rufo, Luciae, filiae, amicis, puellis - o dativus singularis masculinus - ae dativus singularis femininus - is dativus pluralis masculinus - is dativus pluralis femininus Marius amicis pilam iacit. Lucia amicis verba dicit. Dativus indica la persona o la cosa hacia la cual se dirige la accin que el sujeto realiza. Vocativus Exempla: Fortunat, Luci, Virgini, puell, Lucii, Marii, Valerii, Rufe Fortunata Lucia vocat. Luci! - vocativus femininus singularis Fortunata Marium et Rufum vocat: Marii! Rufe! - i -e vocativus masculinus singularis Vocativus si usa per chiamare una persona Indicativus et imperativus Exempla: scribit indicativus est

Scribe imperativus est Indicativus: legit, scribit, numerat, summat Imperativus: lege, scribe, numera, summa Pensum (para publicar en los foros del curso) A In horto tres puer... ludunt. In horto ludunt quoque duae puell...... . Valerius pil...... Rufo iacit.

Quot puellae in horto sunt? .................................................................. Estne quoque Fortunata in horto? ................................................................... .... Pilane puellae ludunt? ............................................................... Pupane pueri ludunt? ................................................................... .. Puellaene doctae legunt et scribunt?

Rufus pilam Mari... iacit. Marius et Valerius pil...... lud......... Fortunata filiam suam appellat: Luci....! Puerine numerant et summant? Lucia non aud...... Lucia et Virginia pup... ludunt. Lucia vocat: Mari...! Marius vocat: Ruf...! ................................................................... ..... Quid legunt pueri? ................................................................ Leccin 12 Capitulum septimum (VII) In tabula Revisione del pensum della lezione XI Pueri pila .................. Valerius Rufo .................... iacit. Pensum Rufus ......................... pilam iacit. I Fortunata in .......................... est. In horto tres pueri ludunt. Marius Valerio dicit: ............... iace! In horto ludunt quoque duae puellae . Valerius Rufo dicit: Pilam ..................! Valerius pil Rufo iacit. Fortunata Luciae dicit: Litteras .......... ! Rufus pilam Mario iacit. Lucia Virginiae dicit: Numeros ........................ ! Marius et amici sui litteras et vocabula.................... C Quot pueri in horto sunt? ......................................................... Marius et Valerius pil ludunt. Fortunata filiam suam appellat: Luci! Lucia non audit. Lucia et Virginia pup ludunt. Lucia vocat: Marii! Marius vocat: Rufe! ................................................................... ....

B Puellae docatae ................... numerant.

II Puellae doctae numeros numerant. Pueri pila ludunt. Valerius Rufo pilam iacit. Rufus Valerio pilam iacit. Fortunata in peristylio est. Marius Valerio dicit: Pilam iace! Valerius Rufo dicit: Pilam iace! Fortunata Luciae dicit: Litteras scribe ! Lucia Virginiae dicit: Numeros numera ! Marius et amici sui litteras et vocabula scribunt. III Quot pueri in horto sunt? In horto tres pueri sunt. Quot puellae in horto sunt? In horto duae puellae sunt. Estne quoque Fortunata in horto? Ita non est. Fortunata non in horto sed in peristylio est. Pilane puellae ludunt? Ita non est. Puellae pupa non pila ludunt. Pupane pueri ludunt? Ita non est. Pueri pila non pupa ludunt. Puellaene doctae legunt et scribunt? Ita est. Puellae doctae legunt et scribunt. Puerine numerant et summant? Ita est. Pueri numerant et summant. Quid legunt pueri? Pueri papyros legunt.

Se recomienda escuchar y leer en voz alta ms de una vez estos ejercicios corregidos. Capitulum septimum (VII) In tabula

Nota importante: para ver con mayor claridad la imagen se recomienda descargar el documento de la leccin en texto italiano Testo della lezione in lingua italiana: XII lezione Observa atentamente la imagen, y los nombres que se refieren a los objetos indicados Nota cultural: Pintura Pompeyana se encuentra en el Museo Arqueolgico Nacional de Npoles.

In tabula duae tabellae, nummi, capsa et sacculus sunt. ( tabula -ae f nummus -i m capsa -ae f ) Primae tabellae clausae sunt, secundae contra apertae. ( sacculus -i m clausus -a -um apertus -a -um)

In tabellis apertis verba scripta sunt. Sacculus non apertus sed ligatus est. (scripta < scribit / scribunt, ligatus -a -um) Capsa quoque aperta est, capsae duae cingulae sunt. Capsa papyrorum plena est. (cingula -ae f, plenus -a -um) Nummi in tabula sunt, sed etiam sacculus nummorum plenus est. Nummi sunt Fortunatae quae eos numerat. Etiam tabellae sunt Fortunatae quae in tabellis nummorum numerum scribit. (eos = nummos) Capsa quoque est Fortunatae quae in e papyros suos tenet et nummos suos in sacculo tenet. ( in e = in capsa, suos = Fortunatae) Fortunata in peristylio sedet, antea papyros legit, postea nummos numerat.

tredecim nummi.Lucia Fortunatam interrogat: - Quot sunt tui papyri?Fortunata Luciae, filiae suae, respondet: Mihi sunt octo papyri.( suae = Fortunatae) Lucia Fortunatam interrogat: - Quis est papyrorum in capsa numerus?Fortunatae filiae suae respondet: - In capsa octo papyri sunt.Lucia et Marius etiam Fortunae nummos et papyros numerant. Marius Luciam interrogat: - Quis est tabellarum numerus?Lucia Mario respondet: - Duae sunt tabellae.Luciam Marium interrogat: - Quis est capsae cingularum numerus?Marius Luciae respondet: - Capsae duae cingulae sunt.Ubi sunt tabellae, capsa et sacculus? Tabellae, capsa et sacculus in tabula sunt.

Qu cosa hemos aprendido Vocabula nova tabula nummus capsa sacculus clausus -a -um apertus -a -um scripta ligatus -a -um cingula plenus -a -um eos e antea postea NOTA: puedes consultar el vocabulario en latn y en espaol que se encuentra en los foros del curso o dando click en el siguiente enlace: (el vocabulario de este tema se publicar hasta la siguiente leccin) ( antea.......postea) Lucia et Marius, Fortunae liberi, in horto sunt et ludunt cum amicis suis. ( suis = Luciae et Marii) Fortunata liberos suos et amicos appellat: - Pue-ri! Puel-lae!Lucia et Marius audiunt et apud Fortunatam veniunt. Marius Fortunatam interrogat: - Quot sunt nummi tui?Mater Mario respondet: - Mihi sunt Grammatica latina Genetivus Exempla: papyrorum, nummorum, tabellarum

- arum est genetivus femininus pluralis - orum est genetivus masculinus pluralis pupa puellarum; pila puerorum

Virginia ........................., amicae suae dicit. III

Vocativus Quot sunt tabellae in tabula? Exempla: puellae, pueri .......................................................... - ae vocativus femininus pluralis - i vocativus masculinus pluralis Pensum (para publicar en los foros del curso) I In tabula saccul..... est. Sacculus numm............ plenus est. Capsa papyrorum plen.... est. In caps... octo papyri sunt. Fortunata numm...... numerat. Fortunata puer...... et puell...... vocat. Lucia Fortunat...... interrogat. Sacculusne apertus est? Fortunata puell...... interrogat. ................................................................. Marius puell...... dicit. Capsane aperta est? Quot sunt in tabul... tabell...... ? ................................................................ II In tabula .................. tabellae, una ..................... et ............ sacculus sunt. Primae tabellae .......... sunt, secundae .............. sunt. Capsa ..................... est. ..................... duae cingulae sunt. Fortunata nummos ..................... Papyri in ............................. sunt. Numerus ..................................... in capsa est octo. Numerus ............................... in tabula est duae. Fortunatam ......................... filiam suam vocat: -....................!Tabellane apertae sunt? ................................................................... ... ............................................................. Ubi sunt Lucia et Marius? ................................................................... .. Quot sunt Fortunatae papyri? ................................................................... Quot sunt Fortunatae nummi? ................................................................... .. Quot sunt papyri in capsa? ............................................................. Quot sunt capsae cingulae? .......................................................... Ubi est Fortunata?

Leccin 13 CAPITULUM OCTAVUM (VIII)

Quot sunt capsae cingulae? Capsae cingulae duae sunt. Revisin del pensum de la leccin XII Ubi est Fortunata? Fortunata in peristylio est. Ubi sunt Lucia et Marius? Lucia et Marius in horto sunt. Quot sunt Fortunatae papyri? Fortunatae papyri octo sunt. Quot sunt Fortunatae nummi? Fortunatae nummi tredecim sunt. Sacculusne apertus est? Sacculus non apertus sed ligatus est. Capsane aperta est? Ita est, capsa aperta est. Tabellane apertae sunt? Primae tabellae clausae sunt, secundae apertae. Se recomienda escuchar y leer en voz alta ms de una vez estos ejercicios corregidos. NOTA: puedes consultar el vocabulario en latn y en espaol que se encuentra en los foros del curso o dando click en el siguiente enlace: (el vocabulario de este tema se publicar hasta la siguiente leccin)

Pensum I In tabula sacculus est. Sacculus nummorum plenus est. Capsa papyrorum plen est. In caps octo papyri sunt. Fortunata nummos numerat. Fortunata pueros et puellas vocat. Lucia Fortunatam interrogat. Fortunata puellas interrogat. Marius puellae dicit. Quot sunt in tabul tabellae ? II In tabula duae tabellae, una capsa et unus sacculus sunt. Primae tabellae apertae sunt, secundae clausae sunt. Capsa aperta est. Capsae duae cingulae sunt. Fortunata nummos numerat. Papyri in caps sunt. Numerus payrorum in capsa est octo. Numerus tabellarum in tabula est duae. Fortunatam Luciam filiam suam vocat: Luci!Virginia Luciae, amicae suae dicit. III Quot sunt tabellae in tabula? In tabula sunt duae tabellae. Quot sunt papyri in capsa? In capsa octo papyri sunt.

Testo della lezione in lingua italiana:

En esta leccin repasamos cuanto hemos hasta ahora aprendido y tratemos de aprenderlo bien a travs de la lectura de los ejercicios. Hemos aprendido como se declinan los nombres (nomina) en -, en - us/ -er y en - um , en los varios casos, sea al singular que al plural. Hagamos un repaso:

Declinazione di puell-

NOMINATIVUS (SINGULARIS) puell- (PLURALIS) puell-ae GENETIVUS (SINGULARIS) puell-ae (PLURALIS) puell-arum DATIVUS (SINGULARIS) puell-ae ( PLURALIS ) puell-is ACCUSATIVUS ( SINGULARIS) puell-am (PLURALIS ) puell-as VOCATIVUS (SINGULARIS) puell- (PLURALIS) puell-ae ABLATIVUS (SINGULARIS) puell- (PLURALIS) puell-is Esta es la primera declinacin (declinatio prima), en la cual hay muchos nombres femeninos (-) y pocos masculinos.

ABLATIVUS (SINGULARIS) verb-o (PLURALIS) verb-is Esta es la segunda declinacin (secunda declinatio) en la cual hay muchos nombres masculinos y pocos femeninos (-us / r) y muchos nombres neutros (um).

CAPITULUM OCTAVUM (VIII)

Lee! Lucii familia est in Sicilia quae insula in Europa apud Italiam est. Lucius pater est et Fortunata mater. Liberi sunt Lucia et Marius.Valerius et Rufus pueri Marii amici sunt. Virginia puella Luciae amica est. Marius cum amicis suis Valerio et Rufo in horto pila ludit. Lucia cum amica sua Virginia pupa in horto quoque ludit. Pueri pila, puellae pupa ludunt. Fortunata in peristylio, ubi columnae sunt, sedet in sella apud mensulam. In mensula patina placentarum plena est. In peristylio duae tabulae pictae quoque sunt et tabula. In tabula sunt duae tabellae, nummi, capsa cum octo papyri et sacculus ligatus nummorum plenus. Fortunata nummos suos numerat et summam in tabellis scribit. Postea papyros legit. Fortunata Marium et Luciam, liberos suos, spectat. Marius, Valerius et Rufus docti pueri sunt, quod legunt, scribunt, numerant et summant; Lucia et Virginia quoque puellae doctae sunt, quod in tabellis stilo vocabula et numeros scribunt et postea verba legunt, nummos numerant et numeros summant. Pensum (para publicar en los foros del curso) Pensum Ubi est Sicilia? ................................................................... .......... Ubi Marius cum amicis suis pila ludit?

Declinacin de amic-us y de puer NOMINATIVUS (SINGULARIS) amic-us puer (PLURALIS) amic-i puer- i GENETIVUS (SINGULARIS) amic-i pueri (PLURALIS) amic-orum puer- orum DATIVUS ( SINGULARIS) amic-o puer- o (PLURALIS) amic-is puer-is ACCUSATIVUS (SINGULARIS ) amic-um puer-um (PLURALIS) amic-os puer-os VOCATIVUS (SINGULARIS) amic-e puer (PLURALIS) amic-i puer-i ABLATIVUS ( SINGULARIS) amic-o puer-o (PLURALIS) amic-is puer-is Declinacin de verb-um NOMINATIVUS (SINGULARIS) verb-um (PLURALIS) verb-a GENETIVUS (SINGULARIS) verb-i ( PLURALIS) verb-orum DATIVUS (SINGULARIS) verb-o (PLURALIS) verb-is ACCUSATIVUS (SINGULARIS) verb-um (PLURALIS) verb-a VOCATIVUS (SINGULARIS) verb-um (PLURALIS) verb-a

................................................................... .................. Ubi Lucia cum amica sua Virginia pupa

ludit? ................................................................... ................. Ubi Fortunata sedet? ................................................................... .................. Ubi est patina? ................................................................... ................. Quid est in patina? ................................................................... ........... Ubi est capsa? ................................................................... ............ Ubi sunt Fortunatae papyri? ................................................................... ........... Ubi est sacculus? ................................................................... ............. Papyrosne suos Fortunata numerat? ................................................................... ................ Plenusne est papyrorum sacculus?

signos utilizados en las lecciones a.( annus) abl.( ablativus) acc. (accusativus) act. (activus) adi. (adiectivum) adv. (adverbium) comp. (comparativus) coni. (coniunctivus) coniun. (coniunctio) dat. (dativus) decl. (declinatio) dep. (deponens) encl. (encliticus) f., fem.( femininum) fut.( futurus) gen. (genetivus) imp. (imperativus) imperf. (imperfectum) ind. (indicativus) indecl. (indeclinabilis) inf. (infinitivus) interr. (interrogativus) m., masc. (masculinum) n., neutr. (neutrum) nom. (nominativus) num. (numeralis) part. (participium) pass. (passivum) pers. (persona) plur., pl. (pluralis) plusqu. (plusquamperfectum) pos. (positivus) praes. (praesens) pron.(pronomen) sing., sg. (singularis) subst. (substantivum) voc.(vocativus) = (equalis) <-> (contrarius) - (finis thematis) < (factum ex) Vocabulario en latn y en espaol slo aquellas que han presentado mayor dificultad de deduccin. V Lezione Vocabula. littera (letra) et (y) numerus (nmero) una prima latina secunda duo tres tertia quarta quinta syllaba in quinque

Vocabula nova - Vocabulario nuevo (slo lectura) por mayra novelo Lun Abr 19, 2010 9:36 am Ponemos a disposicin el compendio del vocabulario en latn y en espaol que hasta el momento se han estudiado. La publicacin del nuevo vocabulario seguir el orden de las respuestas a las tareas de cada tema de manera que el alumno despus de leer, escuchar, estudiar y responder la terea indicada, pueda comprobar en la siguiente leccin si ha comprendido el significado de las palabras nuevas y de este modo memorizar el significado correcto. Elenco de las abreviaciones y de los

quattuor septem etiam (tambin) al inicio de frase sex quoque (tambin) despus de la primera palabra de la frase longa (larga > longitud) sed (pero, mas, sino) non primus numerus Roma Romanus unus VI Lezione Capitulum primum (I) Italia et Graecia Italia paeninsula (pennsula) Corsica (Crcega) insula (isla) duae Sicilia magnus a um (grande) Melita ( Melita= nombre de una isla de Malta) Padus (ro Po) fluvius (ro) Roma oppidum (ciudad) Genua (Gnova) Brundisium (Brindis) -ne (partcula encltica que se pospone a la primera palabra de una pregunta sin adverbio o pronombre interrogativo) Graecia Creta Europa Sparta Euboea Graecus a um ita (es as, tan, semejante) Italicus a -um

pater mater vir (hombre) femina Marius Filius liberi (hijos en general) Leccin VIII Capitulum tertium (III) Fortunata Peristylium (prtico) columna tabula pictus a -um ianua (puerta) cum (con) palla (mantilla) mensula rotundus a um capsula (cajita) sella speculum (espejo) se spectat (l mira >mirar) castaneus a um vitta fascia viola ligat (l sujeta> sujetar) hortus rhoea (amapola) ruber-bra brum (rojo) folium palma procerus a um (alto) demissus a um (bajo) quid? (Qu cosa?) solus a um quot? (Cunto? Cuntos?) Leccin 9 Capitulum quartum (IV) Feminae et puer puer (nio) cubiculum murus ornamentum sinistra (izquierda) nudus a um (desnudo) vestitus a um stat (esta de pie) sedet dextra (derecha) ambulat (camina) oculus papyrus audit (escucha) patina regit (tiene en mano, soporta) placenta (bocadillos) tenet digitus (dedo) anulus (anillo) corona

Leccin 7 Capitulum secundum (II) Lcia Lucia puella (muchacha, chica, nia) igitur (pues, por lo tanto, entonces, luego) Lucius Fortunata filia -que (partcula encltica que significa lo mismo que et) quis? quae? pupa (mueca) coma (cabello) niger gra grum (negro) albus a um (blanco) tunica stola familia

quis (quin?) Leccin 10 scribit (el escribe) amica Virginia capillus (cabello) cincinnus a um (rizo, bucle) cincinnatus a um (rizado) legunt (ellos leen) scribunt (ellos escriben) tabella (tabla) stilus (estilo, punzn, punta de ferro para escribir) octo novem decem si summant (ellos suman) summa (suma) undecim nova tredecim numerat (ellos cuentan) computat (el cuenta, calcula, hace cuentas) doctus a um (docto, sabio, instruido, culto) quod (puesto que, ya que, que)

nummus = moneda capsa = caja sacculus = bolsa, bolsita clausus a um = cerrado apertus a um = abierto scripta = escritos ligatus a -um = atado, ligado cingula = cinturn, correa plenus a um = pleno eos = aquellos e = con aquella antea = antes publica = despues

Leccin 11Capitulum sextum (VI) Pueri et puellae in horto iacit (tirar, echar, lanzar, arrojar) prehendit (coge, toma, agarra) denuo (de nuevo, otra vez) dicit (dice) ego (yo) tibi (a ti) ei (a l) vocat (llama) aspicit (mira) audit (siente, escucha) rursus (de nuevo) nunc (ahora) venio (viene, va) apud (cerca de , alrededor de) ea (ella, a ella) Leccin 12

Potrebbero piacerti anche