PROSTA GREDA (PROSTO OSLONJENA GREDA)

Poprena sila i moment savijanja u gredi

y

A
a b c l d e

B
x

a) Zadana greda s optereenjem

M B

b) Sile optereenja na gredu

q Mx

Tx q Mx Tx M B

c) Odreivanje sila presjeka grede u presjeku x

Mx Mx

Tx

Tx

a) Unutranje sile u presjeku (pozitivna poprena sila i pozitivan moment savijanja)

b) Utjecaj poprene sile

c) Utjecaj momenta savijanja

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

34

Sile u presjeku x dobivaju se analizom ravnotee dijela grede lijevo ili desno od presjeka.
P q MO
d e

c l

Mx A
x

Tx P Mx

0<x<a Tx = A ; M x = A x

a < x < (a + b) Tx = A P M x = A x P (x a )

Tx

q Mx

( a + b ) < x < ( a + b + c)
Tx = A P q ( x a b)

Tx Tx Mx
x

M x = A x P (x a ) q
MO

( x a b) 2 2

( a + b + c) < x < ( a + b + c + d )
B

Tx = B M x = B (l x ) + M O (l e) < x < l

Tx Mx
x

Tx = B M x = B (l x )

Tx - dijagram A

P q.c

Mx - dijagram

Mmax

MO

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

35

Dijagrami unutranjih sila za razliite vrste optereenja

Optereenje simetrinom koncentriranom silom
P A
L/2 L/2

Fx = 0 :

Ax = 0 2

P A =P/2
0

L MB = 0 : Ay L + P = 0
0

B =P/2 Nx

A y = A0 = P 2 L MA = 0 : B L P = 0 2 B = B0 = P 2

Tx B
0

dTx = p x ; dx

dM x = Tx dx

Mx
+

d 2M x dx 2

= p x

Mmax=P L/4

Optereenje nesimetrinom koncentriranom silom

P A A
0

B
a L b

Fx = 0 :

Ax = 0

MB = 0 : Ay L + P b = 0
A y = A0 = P b L

Nx
+

Tx B
0

MA = 0 : B L P a = 0
B = B0 = P a L

Mx
+

Mmax=Pab/L

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

36

Optereenje dvjema koncentriranim silama

P A A =P
0

P B
c L a

Popreno optereenje - simetrino

Fx = 0 :
0

Ax = 0 A y = A0 = P

B =P

M B = 0 : A y L + P a + P (L a ) = 0 M A = 0 : B L P a P (L a ) = 0
B = B0 = P

P P

Tx B
0

Tx - antisimetrian dijagram
Mx
+

Mx - simetrian dijagram

M=Pa

Optereenje koncentriranim momentom

M A
a L M/L b

M
M/L

Tx
M/L

M/L

Mx

Ma/L
+

Mb/L

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

37

Jednoliko raspodijeljeno optereenje

q
L A =q L/2
0

L MB = 0 : A0 L + q L = 0 2
B =q L/2
0

A0 =

qL 2
qL 2

Tx B
0

M A = 0 : B0 =
Tx = A 0 q x =

Mx
+

qL qx = q L x 2 2 Tx - antisimetrian

qL /8

Mmax= qL /8

qL qx M x = A0x q x x = x qx x = (L x ) 2 2 2 2 Mx - simetrian

Mjesto i veliina maksimalnog momenta:

dM x dM x =0 ; = Tx Tx = 0 dx dx qL (L 2) 2 q L2 qL L L qx =0 x = q = M max = 2 2 2 8 2 2

Jednoliko antisimetrino raspodijeljeno optereenje

q A q
L/2 L/2

M B = 0 : A0 = M A = 0 : B0 =

qL 4

q
A =q L/4
0

B =q L/4

qL 4

q Tx

Tmax/ min =

qL 4

Tx dijagram - simetrian
q (L 2) 2 8

q(L/2)2 /8
q(L/2) /8
2

Mx

M max/ min =

q(L/2) /8

Mx dijagram - antisimetrian

q(L/2) /8

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

38

Jednoliko nesimetrino optereenje

p A
L/2 L/2

Superpozicija: Nesimetrino optereenje = simetrino + antisimetrino

3 M B = 0 : A0 = p L 8 1 M A = 0 : B0 = p L 8

p/2

p/2

+
p/2 Tx

Tx = 3 p L p x 8 px Mx = 3 p L x 2 8
2

+
3L/8 L/4

M max :

Mx
9pL /128

+
p(L/2)2/8

pL /16

p(L/2)2/8

parabola 2

dM x 3L = 0 Tx = 0 x = dx 8 3 L p 3 L 2 M max = 3 p L 8 8 2 8 M max = 9 p L2 128

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

39

Linearno raspodijeljeno optereenje

Q q A
a=2L/3 L b=L/3

Zadano optereenje:

px = q x L

Ravnotea cijelog sustava ekvivalentno optereenje: Q = 1 q L 2 1 1 MB = 0 : A = Q = q L 3 6

MA = 0 :
Qx A
2x/3 x x/3

Kontrola:
px
Tx Mx

B = 2Q = 1qL 3 3 Fy = A + B Q = 0

U presjeku na udaljenosti x ekvivalentno optereenje: 2 Qx = 1 px x = 1 q x 2 2 L

Fy = 0 Tx = A Q x
A A
+ x =L 3

Tx

qL 1 3( x L) 2 6 T - dijagram - kvadratna parabola leaj A: dT = p A = 0 = tg A dx dT leaj B: = p B = q = tg B dx Tx =

B Q B

L/2

L/2

3 qL Mx = x 1 ( x L) 2 6 M - dijagram - kubna parabola tg A = dM = Tx = A = Q b = 1 qL dx L 6 tg B = dM = Tx = B = Q a = 1 qL dx L 3

1 Mx = 0 Mx = A x Qx x

Mx
Mmax
Qab/L = pL /9

za M max :

dM x =0 dx

Tx = 0 1 3 ( x L) 2 = 0

x = L = 0.577 L 3 M max = M x ( x = 0.577 L) M max = 1 q L2 9 3

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

40

Trokutno optereenje
Q q Q

M x = Tx dx + M x = 0 =
0

2/3 . L/2

1/3 . L/2 1/3 . L/2

2/3 . L/2

= =

qL 4

4 x3 + 0 = x L2 3

L/2 L

L/2

q L 4 x2 x 1 2 4 3 L x=L 2

Maksimalni moment: Tx = 0
A Tx
+

M max = 1 q L2 12

Mx

Mmax

Zadano optereenje:

px = 2q x L

Ekvivalentno optereenje: Q = 1 q L 4 Reakcije: A = B = 1 qL 4

x 0

Tx = p x dx + Tx = 0 = q 2 =2 x L 2 =
x 0

+ 1 qL = 4

qL 1 4 ( x L) 2 4

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

41

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

42

Konzola
P MA A L A=P Tx A
+

MA A L

Tx=0 Mx MA=M

MA=P L

Mx

Desna konzola
q MA
L

Lijeva konzola
q MA
L

A=qL

A=qL Tx

Tx
+

Mx MA=qL /2
2

qL /8

Mx

qL /8

qL /2

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

43

Greda s prepustima
q
A B

Superpozicija:
q

qL /8

Mmax= qL /8

+
q
A

qa /2

P.b

qa /2

=
+

P.b

Mx

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

44

Posredno optereeni nosai

sekundarni uzduni nosai

I
Primjer:

I
glavni nosa

I
sekundarni popreni nosa

Lp P1 A A p11 1 p21 P2 P3 p

I
1

I
p32 p22 p12 2 L 3
2

B B

P1

P2

QA

Q1

P3

Q2

QB

Q1

Q2

QA

Q1

Q1
1

Q2

Q2
2

QB

A QA Q1
1

B Q2
2

QB

Q1 = Q1 + Q1
l

d d

Q2 = Q2 + Q2

Momenti savijanja u tokama 1 i 2:

M1 = A 1 Q A 1 = 1 (A Q A )

M 2 = A (1 + 2 ) Q A (1 + 2 ) Q1 + Q1 2 = (1 + 2 ) (A Q A ) Q1 2

ili M1 = A 1 P1 p11 P2 p 21 M 2 = A (1 + 2 ) P1 p12 P2 p 22 P3 p 32 p (L p 3 )2 2

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

45

-- Grafoanalitiko rjeavanje posredno optereenih nosaa

Primjer 1
P A p

I
1

I
2

+
+ +

Q1

Q2

Primjer 2

I
l
L

+
+ +

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

46

Indirektno optereena greda

P
a L b

A=P b / L
B

B=P a / L
M

M =Pab/L

M =Pab/L

A
+

M
Mx na gredi AB +

M x

Mx na gornjem tapu

Mx na gredi AB +

Mx na gornjem tapu

A
+

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

47

Ravni nosai sastavljeni iz vie diskova - Gerberovi nosai

Raspored zglobova u Gerberovom nosau

PRAVILAN RASPORED ZGLOBOVA

PRAVILAN RASPORED ZGLOBOVA

NEPRAVILAN RASPORED ZGLOBOVA

NEPRAVILAN RASPORED ZGLOBOVA

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

48

Dobivanje Gerberovog nosaa:

NIZ PROSTIH GREDA

q
L1 L2 L3

M
+

qL12/8

qL2 /8

+ qL3 /8

GERBEROV NOSA

q
L1 L2 L3

qL1 /8

qL2 /8
+

M
+ qL3 /8
2

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

49

Mjesto zglobova unutar pojedinog polja prilagouje se dominantnom optereenju. Primjer - Gerberov nosa preko dva polja -- ujednaenje momenata
q A A L D a B D B
a=0.207 L

C C L

T
qL/2 +
0.707 qL

+
qL/2

0.707 qL

M
qL 8
2

+
qL 8
2

qL 8

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

50

Gerberovi nosai - slijed oslanjanja:

2 A 1 A 1 A 1 A 2 A 3 A E B E B 2 F C B E 1 C F 1 D B E 2 F C 2 D B D 2 C F 1 D D B 2 C 3 D 1 C

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

51

Odreivanje leajnih veza - reakcija

Primjer:
A
AV

P1

q1

P2

q2

BH

B
BV

C 2
CV

D
DV

E
EV

Ukupno ima 6 nepoznanica. Reakcije se odreuju iz sljedeih 6 jednadbi:

Fx = 0 Fy = 0 M = 0
M1
lijevo lijevo lijevo

=0 =0 =0 ili

M1

desno desno desno

=0 =0 =0

M2 M3

M2 M3

Umjesto rjeavanja 6 jednadbi sa 6 nepoznanica, Gerberov nosa se rastavlja na diskove. Rjeavanje Gerberovog nosaa ralanjenim postupkom:
P1 A 1 B q1 C P2 2 3 D q2 E

P1 A AV Q1 Q1 B BV q1 C CV Q2 Q2

P2 1. NIVO Q3 Q3 D DV q2 E EV 2. NIVO

Za sluaj optereenja kosom silom koristi se superpozicija.

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

52

Odreivanje M i T dijagrama grafoanalitikim postupkom

MA

q1
B
A B

P1
C
C

q2
D
D

P2

C MA

B
+ +

D
+

P1

T A
+

P1

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

53

Poligonalne grede
Poluokvirna greda izloena uspravnom optereenju
g(x)

preka

B B
0

stup

Reakcije su istovjetne reakcijama odgovarajue proste grede

A L A
0

Primjer:
F C
L/4 L/4 L/2

q=2F/L B

1.5F

F 0.5F 0.5F

1.5F

B = 1.5F h

T
A L A = 1.5F
0

3FL 8

FL 2

+
q(L/2) 8
2

N
Mp

vor C 1.5F
Tp Ts Ns Ms

Np

Np = Ts = 0 Tp = Ns = 1.5F Mp = Ms = 0

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

54

Poluokvirna greda izloena horizontalnom optereenju

F C F

B B = 1.5F

w=F/h AV = 1.5F A AH = 2F L=h 2F h

1.5F

+ T

1.5Fh 1.5Fh

N +

+
Mp

wh 8

1.5F

vor C
Tp Ts Ns Ms

Np

ravnotea vora C: F
Tp = 1.5F Ns = 1.5F

Ts = F

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

55

Poligonalna greda izloena uspravnom optereenju

q=4F/L C

F B F F h=L/2

L/6

L/6

L/6

2F

B = 2F A
0

+
s co 2F

L A = 2F

FL 2

FL 3

+ N
vor C
Tk Mk Np = 0 , Nk = 0 Tp = 0 , Tk = 0 Mp = Mk = FL/2 Mp Np Tp
q(L/2) 8
2

Vedrana Kozuli

sin 2F
Nk

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

56

Portalna greda
C

g(x) D

A A
0

B L B
0

Portalna greda izloena horizontalnom optereenju

C D wh wh wh

wh

w AV = wh A AH = 2wh L=h

B B = wh

2wh

wh

wh

3wh 2

wh 2

3wh 2

+
+

wh 2

wh 8

wh 8

M
wh vor C
Mp Np Tp Ts Ns Ms Tp Ts Ns Tp Ts Ns Ts Ns Ms Np Np Np

wh
Tp Mp

vor D

Vedrana Kozuli

Graevinska statika 1 Jednostavni nosai

57