Documenti di Didattica
Documenti di Professioni
Documenti di Cultura
uv = udv + vdu
udv = uv vdu
la integral: udv .
Esta es la formula de integracin por partes. Esta formula se usa frecuentemente para integrar funciones que pueden ser expresadas en forma de producto de dos factores, u y dv, de manera tal que la obtencin de la funcin v, a partir de su diferencial dv, y el clculo de la integral: vdu , constituyan en conjunto un problema ms sencillo que el clculo directo de Para descomponer el elemento de integracin dado en dos factores u y dv se necesita cierta experiencia, que se adquiere resolviendo problemas. A continuacin algunos ejemplos para mostrar el procedimiento a emplear en casos semejantes. Ejemplo 1.
xsenxdx
Sea u = x dv = senxdx du = dx v = cos x Por consiguiente, x cos x + senx + C
Ejemplo 2.
xe xe
dx dx = xe x e x dx xe x e x + C e x ( x 1) + C
Tomemos u = x dv = e x dx du = dx v = e x
x
Ejemplo 3.
Lnxdx
1
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
Lnxdx
Hagamos u = Lnx dv == dx du = dx v = x x
Lnxdx = xLnx x
Ejemplo 4.
xarctgxdx
dx x2 Sea u = arctgx dv = xdx du = v = 2 1+ x2 2 2 1 1 x x x2 : , entonces nos queda xarctgxdx = arctgx dx Se sabe que = 1 2 2 2 2 1+ x 1+ x 1+ x2 1 x2 dx 1 + x 2 dx = (1 1 + x 2 )dx = dx 1 + x 2 = x arctgx + C , reemplazando esta int egral x2 1 xarctgxdx = arctgx ( x arctgx) + C 2 2 Ejemplo 5.
e e 2e 2 e
dx
dx = e
x x
dx hacemos w = x dw =
dx 2 x
= 2dw =
dx x
wdw, aplicando ahora int egracin por partes u = w dv = e w dw du = dw v = e w wdw = 2( we w e w dw) 2( we w e w ) + C devolviendo el cambio de var iable
x
2( x e
e x ) = 2e x ( x 1) + C
Ejemplo 6.
arctgxdx
Sea u = arctgx dv = dx du =
arctgxdx = xarctgx 2 1 + x
1
1 2 xdx
2 2
)+C
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
Ejemplo 7.
x arctgxdx
2
dx x3 sea u = arctgx, dv = x dx, du = v = 3 1+ x2 3 3 3 x x 1 x 1 x3 2 x arctgxdx = arctgx dx = arctgx dx 3 1+ x2 3 3 3 1+ x2 1 x3 1 xx 2 xdx dx = dx, u = 1 + x 2 , x 2 = u 1, 2 xdx = du, = du 2 2 3 1+ x 3 1+ x 2 1 1 (u 1) 1 u 1 du 1 1 1 du = du = u Ln(u ) = (1 + x 2 ) Ln(1 + x 2 ) + C 6 u 6 u 6 u 6 6 6 6 3 x 1 1 2 2 2 x arctgxdx = 3 arctgx 6 (1 + x ) + 6 Ln(1 + x ) + C
2
Ejemplo 8.
x e dx
2
x
x e dx = x e 2( xe e dx) = x e x e dx = e ( x 2 x + 2) + C
2
x
2 xe x + 2e x e x ( x 2 2 x + 2) + C
Ejemplo 9.
x + 1 dx
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
x + 1 dx
2 w2 2 2 2 w = x + 1 , dw = dx , w dw = = w = ( x + 1) 2 + C v = ( x + 1) 2 + C 3 3 3 3 2 3 3 3 3 2 3 2 2 x ( x + 1) 2 ( x + 1) 2 3 x 2 dx = x 3 ( x + 1) 2 2 x 2 ( x + 1) 2 dx volvemos a aplicar IPP. 3 3 3 u = x 2 , dv = ( x + 1) 2 dx , du = 2 xdx , v = debemos calcular la integral : ( x + 1) 2 dx 2 2 2 t = x + 1 , dt = dx , t dt = t 2 = ( x + 1) 2 + C v = ( x + 1) 2 + C 5 5 5 3 5 5 2 3 4 8 x ( x + 1) 2 x 2 ( x + 1) 2 + x( x + 1) 2 dx volvemos a aplicar IPP. 3 5 5 u = x , dv = ( x + 1) 2 dx , du = dx , v = debemos calcular la integral : (x + 1) 2 dx 2 2 2 2 z = ( x + 1) 2 + C v = ( x + 1) 2 + C 7 7 7 3 5 7 7 7 2 3 4 2 16 16 16 2 2 2 2 x ( x + 1) x ( x + 1) + x( x + 1) ( x + 1) dx , resolviendo la integral : (x + 1) 2 dx 3 5 35 35 35 7 9 9 2 16 32 ( x + 1) 2 dx = 9 35 ( x + 1) 2 315 ( x + 1) 2 + C El resultado final es entonces : 3 5 7 9 2 3 4 16 32 x ( x + 1) 2 x 2 ( x + 1) 2 + x( x + 1) 2 ( x + 1) 2 + C 3 5 35 315 z = x + 1 , dz = dx ,
5 5 3 2 5 5 5 3 3
z 2 dz =
Ejemplo 10.
xLn(6 x)dx
u = Ln(6 x) , dv = xdx , du = dx x2 6 dx = v= x 6x 2 2 2 2 x x Ln(6 x) x 2 1 x xLn x dx = Ln x dx +C ( 6 ) ( 6 ) 2 2 x 2 4
Ejemplo 11.
sen( Lnx)dx
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
I = sen(Lnx)dx Aplicando el siguiente artificio : x sen( Lnx) sen( Lnx)dx = sen( Lnx) x dx , u = x , dv = x dx du = dx , v = calculamos la integral dx sen(Lnx) x dx , t = Lnx , dt = x sentdt = cos t , devolviendo el cambio : cos t = cos( Lnx) v = cos( Lnx ) x cos( Lnx) + cos( Lnx)dx , volvemos aplicar IPP a esta ltima integral. x cos( Lnx) cos(Lnx) dx , v = calculamos la integral : dx x x
dx cos wdw = senw , devolviendo el cambio : senw = sen( Lnx ) , v = sen( Lnx ) x xsen( Lnx ) x cos( Lnx ) 2
sen( Lnx)dx =
Ejemplo 12.
Ln(
x 1) dx
u = Ln( x 1 ) dv = dx du =
1 2 x 1
x 1 1
dx =
dx v = x 2( x 1)
xLn( x 1)
Ejemplo 13.
cos 2 x dx
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
I = e x cos 2 xdx
e x cos 2 x 2e x sen2 x I = e cos 2 x + 2e sen2 x 4I , 5I = e cos 2 x + 2e sen2 x I = + +C 5 5 1 x e (cos 2 x + 2 sen2 x) + C 5
x x x x
Ejemplo 14.
cos
x
2
dx =
x sec
x dx
u = x , dv = sec 2 x dx , du = dx , v = tgx xtgx tgx dx = xtgx Ln(sec x) + C Tambien se podria expresar la respuesta como : xtgx + Ln(cos x) + C
Ejemplo 15.
senx dx
u = x 2 , dv = senxdx , du = 2 xdx , v = cos x x 2 cos x + 2 x cos x dx Volviendo aplicar IPP : u = x , dv = cos x dx , du = dx , v = senx x 2 cos x + 2( xsenx senxdx) x 2 cos x + 2 xsenx + 2 cos x + C
Ejemplo 16.
xsen x(
x dx
1 cos 2 x 2
1 cos 2 x 1 x x2 1 )dx = dx x cos 2 x dx x cos 2 x dx , u = x , dv = cos 2 x dx , du = dx 2 2 2 4 2 sen2 x x 2 1 xsen2 x 1 x 2 xsen2 x cos 2 x v= ( sen2 x dx) +C 2 4 2 2 2 4 4 8
Ejemplo 17.
( x + 1) e
2
dx u = ( x + 1) 2 , dv = e x dx , du = 2( x + 1)dx , v = e x
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
Ejemplo 18.
sen
dx
3
(1 + cot g
u = cot gx , dv = csc x cot gx dx , du = csc 2 x dx , v = csc x I = csc 2 x csc x dx = Ln(csc x cot gx) csc x cot gx csc 2 x csc x dx 2I = Ln(csc x cot gx) csc x cot gx I = 1 csc x cot gx Ln(csc x cot gx) +C 2 2
Ejemplo 19.
8x
8 x 2 cos x + 16 x cos xdx u = x , dv = cos xdx , du = dx , v = senx 8 x 2 cos x + 16( xsenx senx dx) 8 x 2 cos x + 16 xsenx + 16 cos x + C 8( x 2 cos x 2 xsenx 2 cos x) + C
Ejemplo 20.
6x
e x dx u = x 2 , dv = e x dx , du = 2 xdx , v = e x
6 x 2 e x + 6 2 xe x dx u = x , dv = e x dx , du = dx , v = e x 6 x 2 e x + 12( x e x + e x dx) 6 x 2 e x + 12 x e x 12 e x 6e x ( x 2 + 2 x + 2) + C
Ejemplo 21.
arc senx dx
u = arc senx , dv = dx , du = t = 1 x , dt = 2 xdx ,
2 1
dx 1 x2
, v=x
xarc senx
x dx 1 x2
1
xarc senx +
Ejemplo 22.
arctg 2 xdx
7
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
arctg 2 xdx
u = arctg 2 x , dv = dx , du =
2 dx 1 + 4x 2
, v=x
xarctg 2 x 2
Ejemplo 23.
arcsen(2 x 1)dx
dt = dx 2
1 dt v = t arcsent dt u = arcsent , dv = dt , du = 2 1 t2 t dt 1 1 dw w = 1 t 2 , dw = 2tdt , = t dt tarcsent 2 2 2 1 t 2 1 1 1 dw 1 1 1 1 = t arcsent + w 2 dw t arcsent + 2w 2 t arcsent + 2 2 2 4 2 4 w 2 1 1 devolviendo los cambios obtenemos : (2 x 1) arcsen(2 x 1) + (1 t 2 ) 2 2 2 1 1 1 (2 x 1) arcsen(2 x 1) + 1 (2 x 1) 2 2 + C 2 2
1 1 1
Ejemplo 24.
x 2 x 2 x 3 dx , u = x , dv = 3 dx , du = 2 xdx , v =
3x Ln3
x2
3x 2 3x x x x dx u = x dv = dx du = dx v = 3 volvemos aplicar IPP : , 3 , , Ln3 Ln3 Ln3 x x x 2 x 2 x 2 x 3 x 3 2 x3 1 2 x3 3 2 2x 2 2 + 3 3x + 2 +C ( 3 x dx) = x Ln3 Ln 3 Ln 3 Ln3 Ln3 Ln3 Ln3 Ln3 Ln 3 Ln 3
Ejemplo 25.
3x e x 3x 1 x x e 3 dx u = e , dv = 3 dx , du = e dx , v = Ln3 Ln3 Ln3 e 3 dx I e x 3x I Ln3 + I e x 3 x 1 e x 3x = = I(1 + ) = I = e x 3 x dx I + Ln3 Ln3 Ln3 Ln3 Ln Ln3
x x x x x
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
I=
Ejemplo 26.
Lnx dx x 2 3 3 dx x Lnx dx u Lnx dv x dx du = = = v = , , , x3 x 2 2 2 2 x Lnx 1 x x Lnx 1 2 Lnx 1 1 1 + x +C 2 + C 2 ( Lnx + ) + C dx = 2 2 2 x 2 4 2 2x 4x 2x
Ejemplo 27.
Lnx x
1 2
dx
x 2 Lnx dx u = Lnx , dv = x 2 dx , du =
1
dx , v = 2x 2 x
2 x Lnx 2 x 2
Ejemplo 28.
dx = 2 x Lnx 4 x + C 2 x ( Lnx 2) + C x
x
x
dx xe x dx u = x , dv = e x dx , du = dx , v = e x ( x + 1) +C ex
xe x + e x dx = xe x e x + C e x ( x + 1) + C
Ejemplo 29.
x x 2 dx u = x , dv = 2 dx , du = dx , v = x
x 2x x 2x 1 1 x x + 2 dx 2 Ln 2 Ln 2 Ln 2 Ln 2
Ejemplo 30.
2x Ln 2 1 2x +C (x + ) + C Ln 2 Ln
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
2 xsenx cos xdx 1 1 = 2 xsenx cos xdx xsen2 x dx 2 2 2 cos 2 x 1 x cos 2 x 1 ( + cos 2 xdx) u = x , dv = sen2 xdx , du = dx , v = 2 2 2 2 x cos 2 x sen2 x + +C 4 8
Ejemplo 31.
3 x e 3 dx x
u = x 3 , dv = e 3 dx , du = 3 x 2 dx , v = 3e
2 x 3 2 x 3
x 3 x 3 x 3
3x e
3
x 3 x 3 x 3
+ 9 x e dx , u = x , dv = e dx , du = 2 xdx , v = 3e 27 x e
2 x 3 x 3 x 3 x 3
3x e
3
+ 54 xe dx , u = x , dv = e dx , du = dx , v = 3e 162 xe
x 3
3x e
3
27 x e
2
486e
x 3
+ C 3e ( x 3 + 9 x 2 + 54 x + 162) + C
x 3
Ejemplo 32.
cos x dx
3 x cos x 1 3x x x 3 volvemos aplicar IPP : , 3 , cos , + senxdx u = senx dv = dx du = xdx v = Ln3 Ln3 Ln3 x x 3 cos x 3 senx 1 2 3 x cos xdx I = 3 x cos x dx 2 Ln3 Ln 3 Ln 3 x 3 cos x 3 x senx 1 I 3 x cos x 3 x senx x I= 3 cos I xdx + = Ln3 Ln3 Ln 2 3 Ln 2 3 Ln 2 3 Ln 2 3 1 3 x cos x 3 x senx 3 x cos x 3 x senx 3 x cos xLn3 3 x senx I(1 + 2 ) = I= + + 2 +C Ln3 Ln3 Ln 2 3 Ln 2 3 + 1 Ln 3 + 1 Ln 3 Ln 2 3 Ln 2 3 + 1 Ln 2 3 + 1 Ln 2 3 Ln 2 3 3X ( Ln3 cos x + senx) + C Ln 2 3 + 1
Ejemplo 33.
sen( Lnx)dx
u = sen( Lnx) , dv = dx , du =
cos( Lnx) dx , v = x x
10
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
xsen( Lnx) cos( Lnx)dx , u = cos( Lnx) , dv = dx , du = xsen( Lnx) x cos( Lnx) sen( Lnx )dx
I = sen( Lnx)dx
I + I = xsen( Lnx ) x cos( Lnx ) 2I = xsen( Lnx) x cos( Lnx) I = x [sen( Lnx) cos( Lnx)] + C 2
Ejemplo 34.
Ln( x +
du =
1 + x 2 )dx
u = Ln( x + 1 + x 2 ) , dv = dx , du = (1 + dx 1+ x2
2x 2 1+ x
2
) ( x + 1 + x 2 )dx
1+ x2 + x 1+ x2 x + 1+ x2 1
dx du =
, v = x xLn( x + 1 + x 2 )
x dx 1+ x2
Resolvemos la integral :
1 1
x dx 1+ x
2
t = 1 + x 2 , dt = 2 xdx ,
dt 1 dt 1 t = xdx = ( ) 2 2 t 2 1 2
1 2
t 2 (1 + x 2 ) 2 en definitiva tenemos :
Ejemplo 35.
xLn( x + 1 + x 2 ) 1 + x 2 + C
Ln( x + 1) x +1
dx u = Ln( x + 1) , dv =
dx x +1
, du =
dx , v = 2 x +1 x +1
1
Ejemplo 36.
11
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
Ejemplo 37.
x e
3 x2
dx
2
2 2 x 2 xe x dx 2 2
2 xe x ex u = x , dv = dx , du = 2 xdx , v = 2 2
2
x 2e x xe x + 2 dx 2 2
Ejemplo 38.
x 2e x e x +C 2 2
2 2
ex ( x 2 + 1) + C 2
2
( Lnx)
dx =
Ln
x dx u = Ln 2 x , dv = dx , du =
2 Lnx dx , v = x x
xLnx dx = xLn 2 x 2 Lnx volvemos aplicar IPP : x dx xdx u = Lnx , dv = dx , du = , v = x xLn 2 x 2( xLnx ) x x xLn 2 x 2 xLnx + 2 x x( Ln 2 x 2 Lnx + 2) + C xLn 2 x 2
Ejemplo 39.
2 xLnx dx
Ejemplo 40.
n x Lnx dx
x n +1 1 ( Lnx )+C n +1 n +1
Ejemplo 41.
Ln(1 x)dx
Lntdt
u = Lnt , dv = dt , du =
12
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
Ejemplo 42.
xarc tgxdx
dx x2 , v = 2 1+ x2 2 2 2 x arctgx 1 x x 1 dx se sabe que : = 1 2 2 2 2 1+ x 1+ x 1+ x2 1 1 dx 1 x 2 arctgx 1 x 2 arctgx 1 x 2 arctgx 1 ) (1 dx = dx + x + arctgx 2 2 2 2 2 2 2 1+ x 2 2 2 1+ x 1 2 ( x + 1)arctgx x + C 2 u = arctgx , dv = xdx , du =
Ejemplo 43.
dx 1 x2
dx 1 x2 x2 x xdx dx = arcsenx x dx u = x , dv = , du = dx 1 x2 1 x2 1 x2 1 x2
1 x2
dx =
1 x2
v = 1 x2
( x 1 x 2 + 1 x 2 dx) = x 1 x 2 1 x 2 dx I = 1 x 2 dx
x2 1 x2
x 1 x2
dx u = x , dv =
xdx 1 x2 1 x2 1 x2 dx
du = dx , v = 1 x 2 x 1 x +
2
x 1 x 2 + 1 x 2 dx = x 1 x 2 + 1 x 2 dx = x 1 x +
2
1 x2 1 x2
dx 1 x2
2
x2 1 x2
dx I =
x2 1 x2
dx
x2 1 x
2
dx = x 1 x 2 + arc senx
x2 1 x
dx I = x 1 x 2 + arc senx I
13
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
arc senx x 1 x 2 +C 2 2
Ejemplo 45.
dx 1 x2
, v=
x2 2
x2 1 x2
En definitiva tenemos :
1 (2 x 2 1)arc senx + x 1 x 2 + C 4
Ejemplo 46.
x 1 x +1 Para simplificar un poco la derivada anterior, derivo primero el numerador : x ' x x +1 x +1 x x +1 1 = = 2 3 2 x +1 ( x + 1) 2 x ( x + 1) 2 x 2 x ( x + 1) 2 x +1 2 x x +1 du = 1 2 x ( x + 1) 1 x +1 x arc sen( 1 1 x x x x ) ) dx x arc sen( dx x +1 2 x + 1 2 ( x + 1) x ( x + 1)
3 2 '
arc sen(
x )dx x +1
u = arc sen(
x ) , dv = dx , v = x , du = x +1
x x +1
'
dx
du =
1 2 x ( x + 1) x +1 x x +1
3 2
dx
dx du =
dx 2 x ( x + 1)
14
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
Resolvemos la integral :
dt +
15
Ing. Ebert Kelly Noviembre/ 1990 E-Mail: ebert.kelly@gmail.com, Mvil: +58 (416) 6095789, +58 (424)-1166924
16