Sei sulla pagina 1di 22

Gilberto Freyre (1900-1987).

Casa-Grande & Senzala (1933).

Biografia.
1900: nasce em Recife, Estado de Pernambuco. Filho de um juiz catedrtico da Faculdade de Direito do Recife, estudou no Colgio Americano e foi alfabetizado em portugus e ingls. Com o pai aprendeu latim. Aos 15 anos, comeou a estudar francs e, aos 17, grego. Na infncia passava temporadas no Engenho So Severino do Ramo, pertencente a familiares. Aos 13 anos deu a sua primeira aula. Aos 16 a primeira palestra, em Joo Pessoa.

1917: conclui o curso de Bacharel em Cincias e Letras. 1918: segue para a Universidade de Baylor, em Waco, Texas, Estados Unidos, onde conclui o curso de Bacharel em Artes. 1921: vai para a Universidade de Colmbia, onde, no ano seguinte, defende o mestrado Social life in Brazil in the middle of the 19th Century. Visita Frana, Alemanha, Blgica, Inglaterra, Espanha e Portugal. 1924: retorna ao Recife. 1926: conhece a Bahia e o Rio de Janeiro. 1928: torna-se professor da Escola Normal do Estado de Pernambuco, primeira cadeira de Sociologia que se estabelece no Brasil com moderna orientao antropolgica e pesquisas de campo. 1930: conhece a frica (Dacar, Senegal) e inicia, em Lisboa, as pesquisas em que se basearia Casa-Grande & Senzala.

1933: publica Casa-Grande & Senzala.


1936: publica Sobrados e Mucambos. 1942: preso no Recife, por ter denunciado atividades nazistas e racistas no Brasil, inclusive as de um padre alemo a quem foi confiada, pelo governo do Estado de Pernambuco, a formao de jovens escoteiros. Foi solto no dia seguinte.

1946: eleito deputado federal.


1954: escolhido pelas Naes Unidas para o estudo da situao racial na Unio Sul-Africana e apresenta Assemblia Geral da ONU o estudo Elimination des conflits et tensions entre les races. 1957: publica Ordem e Progresso.

Edies de Casa Grande & Senzala.


Brasil, 2006 (51 ed.); Argentina, 1943 (2 ed.); Estados Unidos, 1986 (4 ed.); Frana, 1997 (5 ed.); Portugal, 2001 (7 ed.); Alemanha, 1990 (3 ed.).

Dcada de 1960.
Os novos estudos sobre a escravido (Fernando Henrique Cardoso, Florestan Fernandes, Octavio Ianni, etc.) criticam aspectos da obra de Gilberto Freyre.

Leituras sobre a democracia racial.


ANDREWS, George Reid. Amrica Afro-Latina. So Carlos, SP: EDUFSCAR, 2007.
SORJ, Bernardo; MARTUCCELLI, Danilo. O Desafio Latino-Americano: coeso social e democracia. Rio de Janeiro: Civilizao Brasileira, 2008.

Moema (1866) Vitor Meireles.

Rodolpho Amodo, O ltimo tamoio, 1883. leo sobre tela, 180 x 261 cm. Museu Nacional de Belas Artes, Rio de Janeiro.

Antnio Parreiras, Morte de Estcio de S , 1911. leo sobre tela, 300 x 400 cm., Museu Histrico da Cidade do Rio de Janeiro (RJ).

Antnio Parreiras - Morte de Estcio de S, 1911

Annimo, La cada de Tenochtitln. Col. Jay I. Kislak, Library of Congress, Washington.

Flix Parra, Un episodio de la Conquista, 1877. leo sobre tela, 65 x 106, Museo Nacional de Arte, Mxico.

Leandro Izaguirre, El suplicio de Cuauhtmoc, 1892. leo sobre tela, 294,5 x 454 cm., Museo Nacional de Arte, Mxico.

Adrin Unzueta, El tzompantli (sacrifcios de espaoles a manos de mexicas), 1898. leo sobre tela, 198 x 226 cm. Museo Nacional de Histria, Mxico.

Caipira Picando Fumo (1893) e O Violeiro (1899) de Almeida Jnior (1850-1899).

Monteiro Lobato (1882-1948). Urups (1918).

Semana de Arte Moderna (1922)

Perfil de Zulmira (1928) Lasar Segall (1891-1957).

As comidas, os doces,

as roupas...

As fontes; a cultura material. A influncia de Franz Boas (1858-1942) x etnocentrismo dos evolucionistas.

x deterministas.

. Raa x cultura; hereditariedade de raa x hereditariedade de

famlia; dualismo de cultura e de raa; bicontinentalidade.

. Normas x desvios.

a contribuio do marxismo em Freyre; as diferenas com o

marxismo.
sifilizao, a outra face da miscigenao (p. 109-114); as taras sociais;

refuta origem autctone da doena; a sexualizao da negra:


fruto da dominao ou das melhores expresses de vigor ou de beleza fsica (p. 107). sobre a alimentao dos escravos.

questiona que criminosos tenham povoado a Amrica portuguesa


(p. 82-83)

; que contradio haveria na anlise histrica de Freyre sobre

o tema?

a contribuio do portugus: a adaptabilidade (ao contrrio dos nrdicos), foram do comrcio agricultura, tinham capacidade de iniciativa; a contribuio do semita: o realismo econmico e sua tendncia disperso.

o caboclo e sua ascendncia negra acompanhavam as fugas de escravos.

(p.

107-108)

; escravas no

o negro; a mediao entre o portugus e o indgena (p. 115); sua mediao entre as regies (p. 93-94). Mediao entre as regies tambm teria sido exercida por bandeirantes, jesutas e governo geral.

Como caracteriza a sociedade patriarcal e a sua crise? (p. 51).


Sobre a democracia racial. (p. 114-115).

Freyre trabalha com uma perspectiva latino-americana?

Potrebbero piacerti anche