PUBLILII SYRI

SENTENTIAE.

ILonton:

C.

J.

CLAY

and SONS,

CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS WAREHOUSE, AVE MARIA LANE.

lasgoto:
263,

ARGYLE STREET

ILeipjtg:

F.

A.

BROCKHAUS.
CO.

eto gorft:

MACMILLAN AND

PUBLILII SYRI
SENTENTIAE

EDITED BY

R. A. H.

BICKFORD-SMITH,

M.A.

C.

J.

LONDON CLAY AND

I8 95

SONS,

CAMBRIDGE UNIVERSITY PRESS WAREHOUSE AVE MARIA LANE.

[All Rights reserved.]

GDambrtoge

PRINTED BY

J.

&

C. F.

CLAY,

AT THE UNIVERSITY PRESS.

CAROLO

LAURENTIO

FORD

Amoris venerationisqne eausa

PREFACE.

joint-publication at London and Tubingen of Tafel's verypartial edition of 1841 should be so counted, was the little Eton volume of 1824 and this in spite of

THE

last

English edition of Publilius, unless the

is supposed to have been printed at Southwark. But the shortcomings of our country are not even here shown at their worst, for, whereas since the beginning of the seventeenth century continental editions have shared in the riches of

the fact that the editio princeps of Publilius

Martin Welser's discovery of the Frisingen manuscript,

no English edition, owing possibly to the authoritative example of Bentley, has ever yet contained 400 lines. This is indeed so extraordinary that I hope it will justify the attempt of an amateur to supply the
deficiency.

With regard
having
codices.

to

my

general plan

must confess

to

made no
In

learned

men

pilgrimages after leading or novel the first place the work of many very in Germany and of some in France has

rendered this unnecessary, as an approximately perfect collation of all the various MSS. has already been made, and in the second I should not presume to think myself

competent to do such very delicate experience-requiring

Vlll

PREFACE.

To replace any lack on this account I have however consulted nearly a hundred editions of my
work.
author.

from the advances made in textual and general classical research since Bentley's day, this edition ought to be in size and accuracy superior to any of its compatriots, it does not presume Most to enter the lists with modern German editions. frequently I follow Meyer, though sometimes preferring
Although,
criticism

the lead of Woelfflin, Spengel or Friedrich, while I have occasionally ventured to differ from all of them and
either to hark

back to some older authority or

in a
;

few cases to make a suggestion of

my own

very but the

only merit I might lay claim to, if comparison must be made with these Teutonic giants, is that of giving a
rather

more orderly account of the manuscripts and

editions.

The

collecting of information on these heads

has been a most delightful recreation. I may be charged perhaps with lack of scholarliness
in

Germans

giving English surroundings to Publilius, for the are charitable enough to their neighbours to

In this I write their prolegomena and notes in Latin. have been guided mainly by the prevailing custom in
this country,

anJ further by the hope that some

introduction
to

will

be

tempted my might have been frightened away by a Latin

R. A. H.

to gain an

author

who

setting.

BICKFORD-SMITH.

The

Cottage, Blackwell.
February, 1894.

INTRODUCTION.
I.

THE AUTHOR'S NAME.

' '

the beginning of the sixteenth century the sentences were attributed to the philosopher Seneca, from whose credit
to
that

Until

of

Erasmus.
of
Sillig

they were transferred by Desiderius moreover, only quite recently at the hands the editor of Pliny, that the name of Publilius
Publilius
It was,

was substituted
it)

for the

monstrosum nomen (so E. Woelfflin

calls

of Publius, although the latter form was preserved in manuscripts of Cicero, the Senecas, Gellius, Macrobius and Jerome.
Woelfflin,

supported

name

Publilius,

by Ritschl, definitely established the which has been accepted by such authorities
*

as Baehr

and

Teuffel.

Pliny in his Natural History (35, 199) says: Publilium Lochium mimicae scaenae conditorem et astrologiae conso-

brinum eius Manilium Antiochum, item grammaticae Staberium Erotem eadem nave advectos videre proavi,' which appears to give Publilius the second name of Lochius, and both O. Jahn

and Woelfflin have conjectured that the name should be Antiochium, which seems not unlikely, as we find his cousin
called Antiochus.

Woelfflin points out a similar error in the

(13.

Medicean ms. of Tacitus

Antiochum.

7)

where iochum

is

found

for

nomen

This of course agrees very well with the cogof Syrus, which is usually given him, probably out of

Macrobius.

INTRODUCTION.

II.

THE AUTHOR'S.

LIFE.

is first heard of (in the above quotation from coming to Rome in the same ship with Manilius the astronomer and Staberius the grammarian he was for some little time a slave, but, his talents and virtues gaining him manumission while still a youth, he took to writing plays of the kind called mimes. In this he was so successful that Caesar called him to Rome to the public games and awarded him the

Publilius

Pliny) as

clear.

palm, though whether for genuine mime or improvisation is not The list of his vanquished rivals included Laberius,

after

whose death mimes became exceedingly popular, while came to be called the founder of the mimic stage. does not say in what year he died, but Friedrich is History
Publilius

still

persuaded, from the statement of Petronius that his plays were acted under Nero, that he lived to a good old age.

III.

EVIDENCE CONCERNING THE AUTHOR.

ad Cornificium
:

Cicero, Epistola
1

(12. 18. 2 ed. Wesenberg) iam obdurui, ut ludis Caesaris nostri animo aequissimo viderem T. Plancum, audirem Laberii et Publilii poemata. Nihil mihi tamen deesse scito quam quicum haec

Equidem

sic

familiariter

docteque rideam.'

Cicero, Epistola

ad Atticum
accepi

(14. 2)

'Duas a

te

epistolas

heri.

Ex

priore

theatrum

Publiliumque cognovi: bona signa consentientis multitudinis; mihi quidem visus plausus vero L. Cassio datus etiam facetus
est.'

Cicero, Epistola
1

ad Atticum

(14. 3)

Tu

si

quid Trpay/xaTtKoV habes, scribes

sin minus, populi

7rio-77/xaow et

mimorum

dicta perscribito.'

INTRODUCTION.
Annaeus Seneca, Controversiae vn.
ling)
'
:

XI
321,
1.

2.

14

(p.

19 Kiess-

Et Murredius non

est

sine aliqua stuporis sui nota.

et

passus hanc controversiam transire Descripsit enim ferentem caput

manum
1

dedit:
[est ]?'

Ciceronis Popillium et Publilianam [sententiam] Popilli, quanto aliter reus Ciceronis tenebas manum

Seneca, Controversiae vn.

1

3,

(p.

325,

1.

15 Kiessling)

Murredius pro cetero suo stupore dixit medicamentum se parasse ad somnum, quia assiduae sollicitudines vigiliarum sibi

consuetudinem
diluit

[fecerint.
:

lianam sententiam dedit

;

parte patr]is colorem et Publiabdicationes, inquit, suas veneno

mortem, inquit, meam effudit. Memini loqueretur de hoc genere sententiarum, quo infecta iam erant adulescentulorum omnium ingenia, queri de
et

iterum

Oscum [cum]

Publilio, quasi

ille

iam hanc insaniam

introduxisset.

Cassius

Severus,

summus

Publili amator, aiebat

non

illius

hoc vitium

esse, sed eorum qui illum ex parte qua transire deberent imitarentur, [non imitarentur] quae apud eum melius essent dicta quam apud quemquam comicum tragicumque aut Ro-

manum

aut

Graecum

ut

illum versum
:

quo aiebat unum

;

versum inveniri non posse meliorem

Tam
et illum

dest avaro

quod habet quam quod non habet

:

de eadem re dictum

Desunt luxuriae multa,

et illos versus qui huic

avaritiae

omnia

quoque

ter abdicato possent

convenire

O
et

vita

misero longa,

felici

brevis

plurimos deinceps versus referebat Publili disertissimos. Deinde auctorem huius viti quod ex captione unius verbi
significantis nascitur aiebat
fuisse,

plurima

Pomponium Atellanarum

scriptorum

a quo primum ad Laberium transisse hoc studium imitandi, deinde inde ad Ciceronem qui illud ad
1
'

eius

'

Bursian.

Xll

INTRODUCTION.
.

virtutem transtulissent 1

Nam

ut transeam innumerabilia quae

Cicero in orationibus aut in sermone dixit ex [ea] nota, ut non referam a Laberio dicta, cum mimi eius quidquid modo
tolerabile

habent

tale

habeant

At

his huius studii diffusa

est in plures imitatio.'

Seneca, Controversiae, VII. 4, 8 (p. 332, 1. 20 Kiessling) " In hac controversia Publilianam sententiam dedit Festus
:

quidam

rhetor, staturae pusillae, in

quem Euctemon, homo

antequam te viderem, Fuit autem Festi sen:

venustissimi

ingeni,

Graece

dixit

nesciebam rhetoras victoriatos

tentia
' :

esse.

captus
est.

est, inquit, pater.'

Si te capti

capta

Et quasi non intellexissemus

movent, et haec an nescitis dici

'captos luminibus'?"

Seneca, Epistol. Moral. 8, 8 u Quantum disertissimorum versuum inter

:

mimos

iacet

quam multa
!

Publilii

non

excalceatis, sed cothurnatis dicenda

sunt Unum versum eius, qui ad philosophiam pertinet et ad hanc partem, quae modo fuit in manibus, referam, quo negat fortuita in nostro habenda 'Alienum est omne, quicquid optando evenit.'"
:

Seneca, Epistol. Moral. 94, 28 "Numquid rationem exiges,

:

versus

cum

tibi

aliquis

hos dixerit

Iniuriarum remedium est oblivio.'

Audentes fortuna

iuvat.'
:

"

Seneca, EpistoL Moral. 94, 43

11

Quis negaverit quibusdam praeceptis efficaciter etiam ? Velut his brevissimis vocibus, sed multum imperitissimos
feriri

habentibus ponderis
'

Nihil nimis.'
lucro.'

'Avarus animus nullo satiatur

'Ab

alio exspectes, alteri

1

quod

feceris.'"

'transtulisset,' Bursian.

INTRODUCTION.
Seneca, Epistol. Moral. 108, 8
:

Xlll

"Non

vides

quemadmodum

theatra

consonent, quotiens

aliqua dicta sunt, quae publice agnoscimus et consensu vera esse testamur?
1

Desunt inopiae multa,

ille

avaritiae omnia.'
est,

In nullum avarus bonus

sordidissimus

in se pessimus.'
et vitiis
suis
fieri

Ad

hos versus

plaudit

convicium gaudet eiusmodi dicta sunt

1

magis
:

feriuntur

animi

cum carmina

Is

minimo

eget mortalis qui

minimum
quod

cupit.'

'Quod

vult, habet, qui velle,

satis est,
:

potest.'"

Seneca, Dialogus de tranquillitate animi, n, 8 " Numquam me in bona (sententia) mali pudebit auctoris.
Publilius,

mimicas
reliquit,

comicisque vehementior ingeniis, quotiens ineptias et verba ad summam caveam spectantia inter multa alia cothurno, non tantum sipario fortiora,
tragicis
:

et

hoc

ait

'Cuius potest accidere quod cuiquam potest.'"

Seneca, Dialogus
"
1

ad Marciam
et

de Consolatione,

9, 5

Egregium versum

dignum, qui non e pulpito exiret " Cuius potest accidere, quod cuiquam potest.'
1

Suetonius, Fragment in Jerome Chron. Olymp.

84, 2

'Laberius

Mimorum

scriptor,

decimo mense post C.

Publilius

Julii

Caesaris interitum, Puteolis moritur.

Mimographus

natione Syrus

Romae scenam

tenet.'
:

Pliny, Historia Naturalis, 8, 77 (209)

4

ex animali numerosior materia ganeae. Quinquaginta prope sapores, cum ceteris singuli. Hinc censoriarum

Neque

alio

legum paginae interdictaque cenis abdomina, glandia, testiculi, vulvae, sincipita verrina, ut tamen Publilii mimorum poetae
cena,

postquam servitutem exuerat, nulla memoretur abdomine, etiam vocabulo suminis ab eo imposito.'

sine

XIV

INTRODUCTION.
:

Pliny, Historia Natura/is, 35, 58 (199)

'Alia creta argentaria appellatur nitorem argento reddens.

pedesque

Est et vilissima, qua circum praeducere ad victoriae notam venalium trans maria advectorum denotare in1

maiores talemque Publilium Antiochium mimicae scenae conditorem et astrologiae consobrinum eius Manilium
stituerunt

Antiochum, item grammaticae Staberium Erotem eadem nave Sed quid hos referat aliquis literarum advectos videre proavi.
honore commendatos
'

Aulus Gellius, Noctes Atticae, 17, 14 "Sententiae ex Publilii mimis selectae

:

lepidiores.
est,

Pub-

lilius

mimos

scriptitavit

Laberio iudicaretur.

qui suppar C. autem Caesarem ita Laberii male-

dignusque habitus

dicentia et arrogantia offendebat, ut acceptiores et probatiores sibi esse Publilii quam Laberii mimos praedicaret. Huius
Publilii sententiae feruntur pleraeque lepidae et

ad

communem
sunt istae
est ascri-

sermonum usum commendatissimae.

singulis versibus circumscriptae,

Ex quibus

quas libitum hercle

bere

'Malum

est consilium,

quod mutari non

potest.

Benencium dando
Macrobius, Saturnal.
"
2.

accepit, qui digno dedit' etc. etc."

7,
1 etc.
:

Sed quia

et

paulo ante Aurelius

Symmachus

et

ego nunc

Laberii fecimus mentionem, si aliqua huius atque Publilii dicta referemus, videbimur et adhibendi convivio mimos vitasse

lasciviam et
pollicentur,

tamen celebritatem, quam cum adsunt illi excitare imitari. Laberium asperae libertatis equitem
Caesar quingentis millibus invitavit ut prodiret in

Romanum

scenam et ipse ageret mimos quos scriptitavit. Sed potestas non solum si invitet sed etiam si supplicet cogit, unde se et Laberius a Caesare coactum in prologo testatur his versibus...
1
'

lochium

'

MSS.

INTRODUCTION.
....

XV
qua
poterat, ulcisce-

In ipsa quoque actione subinde

se,

batur inducto habitu Syri, qui velut

tique similis exclamabat
1
:

flagris

caesus praeripien-

Porro Quirites

libertatem perdimus

'

et

paulo post adiecit:

'Necesse

est

multos timeat

quem

multi timent.'

Quo

convertit, notantes

dicto universitas populi ad solum Caesarem oculos et ora impotentiam eius hac dicacitate lapidatam.
vertit

Ob

haec in Publilium

favorem.

Is

Publilius natione

Syrus puer ad patronum domini esset adductus, promeruit eum non minus salibus et ingenio quam forma. Nam forte cum ille servum suum hydropicum iacentem in area vidisset
increpuissetque quid in sole faceret respondit, 'aquam calefacit.' Ioculari deinde super cena exorta quaestione quodnam
esset
dixit.

cum

molestum otium aliud alio opinante ille 'podagrici pedes' Ob haec et alia manumissus et maiore cura eruditus,

cum mimos componeret

ingentique assensu in Italiae oppidis agere coepisset, productus Romae per Caesaris ludos, omnes qui tunc scripta et operas suas in scenam locaverant provocavit
ut
singuli

secum
;

contenderent

Laberium.

posita in vicem materia pro tempore nec ullo recusante superavit omnes, in quis et Unde Caesar arridens hoc modo pronuntiavit
:

'Favente

tibi

me

victus es, Laberi, a Syro

et

'

statimque Publilio
quingentis

palmam
dedit.

Laberio anulum aureum

Publilius

cum
re-

sestertiis
ait
:

Tunc

ad Laberium

cedentem
1

hunc spectator subleva.' et ad communem usum accommodatissimae, ex quibus has fere memini singulis

Quicum

contendisti scriptor,

Publilii

autem sententiae feruntur lepidae

:

versibus circumscriptas
1

Beneficium dando accepit, qui digno dedit.' Feras non culpes, quod mutari non potest.'

etc. etc."

XVI

INTRODUCTION.
(1.

Jerome, Epistola ad Laetam, 107

679

Vall.)

"Legi quondam

in scholis puer:

,,> 'Aegre reprendas quod sinas consuescere.

Petronius, 55

"Rogo,

inquit,

Publilium interesse?

magister, quid putas inter Ciceronem et Ego alterum puto disertiorem fuisse,

alterum honestiorem.
'

Quid enim

his melius dici potest:

Luxuriae rictu Martis marcent moenia.

Tuo

palato clausus pavo pascitur, Plumato amictus aureo Babylonico ; Gallina tibi Numidica, tibi gallus spado.

Ciconia etiam grata, peregrina hospita,

Pietaticultrix, gracilipes,
crotalistria,

Avis, exsul hiemis, titulus tepidi temporis. Nequitiae nidum in cacabo fecit meo.

Quo

margarita cara tribacca et Indica?

*****
?

An

ut matrona ornata phaleris pelagiis Tollat pedes indomita in strato extraneo

Smaragdum ad quam rem

viridem, pretiosum vitrum?

Quo Carchedonios
Nisi ut scintillent?

optas ignes lapideos, Probitas est carbunculus.

1

Aequum

est induere nuptam ventum textilem? Palam prostare nudam in nebula linea?'"

W. Meyer commenting

on these verses says "

differunt a simplici et

what one would naturally expect, as the sentences were chosen as such for their The Plautinian alliteration and wordpeculiar sententious qualities. manufacture and the references (e.g. to the Coan garments in ventum texlilem) are certainly not unsuited to the age in which Publilius wrote,
puro genere dicendi, quod
in sententiis est," but that is only

and the more than music-hall licence is just what tradition asserts to have been the most attractive and the chief demoralising feature of the mime.

INTRODUCTION.
Salvianus,

XVII

De
ait:

Gnb. Dei,

i,

10

"Ut

ille

'Aliena nobis, nostra plus

aliis

placent."'

Ribbeck also mentions passages from Priscian, Nonius and Isidore which are supposed to contain allusions to Publilius.
IV.

THE MIME.

history of the Mime is divided naturally into two the first coinciding roughly with the existence of the periods, Republic, during which time it was undergoing the processes of

The

development and played no part in literature. In its earliest days it was probably mere extempore fun at the expense of the bystanders, and one of its chief weapons was the imitation
of personal peculiarities
its
;

distinctive feature,

and

indeed mimicry remained to the end in its palmy days it dared to take
!

off' quite exalted

personages.

While a mere

street perform-

ance,

its

chance

audience
;

length depended obviously on the patience of its and the endurance and wit of its one
after this
it

performer
its

may have
1

stood forth on the stage on

later on, as Teuffel says

been distinctly proved ; 'when performances of a serious nature had gained the ascendancy, they were employed as after-plays, though for a long time they were less popular than
merits, though this has not yet
,

own

farces.' TeurTel has brought a very complete collection of contemporary evidence together as well as a list of modern authorities concerning mimes,

the

newly accepted Atellanic

though we have still much cause come down to us. However, as

the

to regret that

no mime has
of

far as the general object

concerned, the definitions we have leave us little room for doubt. Diomedes says 'Mimus est sermonis cuiusis

mime

libet

motus
1

sine reverentia, vel factorum et (etiam) turpium

I.

History of Rotnan Literaiure

p. 6.

(London, 1873.)

P. S.

XVlll

INTRODUCTION.
lascivia
/3iov

cum

imitatio

a Graecis

ita

definitus

/u/xos

eort

/Ai/xrytrts

dcrvy^wprjTa 7rpt^tov.' o~vyK)(o)prjp.iva says the mimes were so named 'ab diuturna imitatione vilium rerum et levium personarum,' while Isidore says 'mimi sunt dicti graeca appellatione quod rerum

rd re

kol

Evanthius

humanarum
V7ro0eo-ets

sint imitationes.'
iraiyvia

Plutarch says that neither the

(two kinds of mime) were fit for representation at dinner, the former being too long for such a TeurTel gives a series of stage and the latter too broad.

nor the

quotations which prove the identity of the planipes and the mimus, though possibly the former may have been the earlier

name

derived from the actor having bare feet, not aspiring to the cothurnus of the tragic actor or even the soccus of

Dealing with the mimus of literature TeurTel 'At the same time' (at the end of the Republic) 'the says number of its subjects was enlarged, and its form was
the comedian.
assimilated to that of the other kinds of drama.

Under the

Emperors, when the Mimus prevailed in company with the silent pantomimus, books were written by Philistion, Catullus

and Lentulus, besides

whom we

hear

also

of

Hostilius,

Marullus, Atticus, Vergilius Romanus, Aemilius Severianus and Aesopus. Our information about the character of the
of this period enables us to draw conclusions as to the character of the whole species, making allowance for the over-refined character of a later time, and keeping in

mimi

original

mind

that after the absorption of all other kinds of

the mimus, a

more

varied action was developed in

drama in it and it

arrived at greater independence.' As a good laugh was the chief aim of the
its

career, the actors (there

mime all through were several in the middle period

and many in later times) wore harlequin's jackets, indulged in comic gesticulation, made faces, imitated the sounds of birds and beasts and played the fool generally. The actresses,

INTRODUCTION.

XIX

mimae, some of whom became notorious or perhaps famous (the word archimima occurs in inscriptions), in so far as they
were dressed at
being
the
all,

were dressed
a
sort

gaily,

their chief speciality

ricinium,

of

small

shawl

or

mantilla.

Originally masks were not worn, though it seems that aftefwards a small mask covering only a small part of the cheeks

was sometimes used.

In Rich's Dictionary of Roman and Greek Antiquities (p. 425) there is a drawing of the mimic mask, from an engraved ring. Dancing and singing were at

some period part of the performance. The names even of the plays of Publilius are unknown to Publilii Putatoribus and us, except that we have in Nonius in Priscian 'Publius in Murmidone.' The titles of mimes
*
'

generally are such as one would expect from their character; Aquae caldae, Augur, Compitalia, Fullo and Virgo are names common to mimes and togatae, while Gemini, Hetaera,

Nuptiae and Piscator (as well as Fullo and Virgo) are shared by mimes and Atellanae. 'With the palliata/ Teuffel says, the mimus shares the titles Colax, Hetaera and Phasma, and besides we find the following originally Greek titles of mimi
'
:

Alexandrea, Belonistria, Cophinus, Ephebus, Necyomantia and

Scylax.'

The language of the mimes was plebeian, not to say vulgar j and the fun was brought only into stronger relief by the wise saws with which some of them, those of Publilius at
any
rate,

were interlarded.
chief metres used were iambic senarii

The

and trochaic
and probably

tetrameters, though the choliambic metre occurs, a good deal of the play was sermo pedestris.

b2

XX

INTRODUCTION.

V.

SENTENCES.
(8,

Quintilian devotes a chapter Sentences. Antiquissimae sunt,'

'

5)

to
'

the

kinds

of

he

says,

quae

proprie

quamvis omnibus idem

Graeci
yvw/xas

sit
:

appellant

nomen, sententiae vocantur, quas utrumque autem nomen ex eo

Just as acceperunt, quod similes sunt consiliis, aut decretis.' in the middle ages Florilegia were, and in our own days

'Familiar quotations' are, in vogue, so was there probably a tendency in classic times. In the case of mimes, which were often themselves of an ephemeral nature, this was
similar
after the

even a necessity. Accordingly we find that not many decades death of Publilius, a collection of Publilian sentences

was made.

What

the collector's object was

we do not know,

but we gather from what Seneca says (Epistol. 33, 7), 'pueris sententias ediscendas damus,' that the collection was used in
schools.

This

is

confirmed by the words of Jerome quoted

above

"Legi quondam in scholis puer 'Aegre reprendas' etc." We have no means of deciding whether the original arrangement was or was not alphabetical, but it seems likely enough to have been so. The present alphabetical arrange(p. xvi),

ment, in which no attention is paid to the second letter of the word which begins the sentence, is at least medieval.

The
establish

chief difhculties which have arisen in the attempts to the text of Publilius are due to the alterations of

Christian copyists

masters or scholars.

and the duplication of sentences by schoolOf the former fact there can be no

doubt, as a collator of the various texts frequently catches the Of the latter we cannot be anti-pagan emendator in the act. absolutely certain, but any one who reads the sentences,
especially in such an edition as Bothe's, will notice that there

seem

to

be small groups of sentences built on certain models,

INTRODUCTION.
there being indeed in of the words.

XXI
in the order

some cases a mere change

first

The use

of the sentences in the

three centuries after

had appeared was somewhat similar to their use in Roman days, but they were ruthlessly borrowed by Despreaux, La Fontaine, Racine, Rollin, Voltaire and even
their editio princeps

'

Moliere,
sentences.

while

La

Bruyere

appropriated

nearly

all

the

on a good verses in a style not so very unlike the way in which many Roman boys had probably been taught to vary them.
also rang the changes

The last-named

VI.

THE MANUSCRIPTS.
the

The

mss.,

chequered
half (from

existence.

Sentences themselves, have had a Before the ninth century the second onwards) disappeared ; the remainder, with a
like

jumble of prose sentences from Pseudo-Seneca de Moribus (a collection, as Teuffel supposes, then more complete than

now) pressed into verse

the
title

in

Procrustean

fashion,

received

of Proverbia Senecae, and in the course of time, especially during the i4th and i5th centuries, received interMeanwhile in the ioth century polations from other writers. the second half of the sentences had re-appeared ; the scribe of F in the nth century used it, inserting its verses after the

prose sentences under each letter ; thus the 2 and II groups, from the same archetype, were blended again in *. W. Meyer in Die Sammlungen der Spruchverse des Publilius Syrus
'

'

(Leipzig, 1877) goes very fully into the question of the several

mss.

and the groups

following
list

The

is

into which they should be arranged. intended to show the net results of his

investigations together with those of Woelfnin

and Friedrich.
Incipiunt

1.

Pa.

Parisinus, latinus 2676.

Xth

century.

sententiae Senecae phylosophi. Corrected Collated by W. Meyer. throughout

XXII
2.

INTRODUCTION.
Pb.
Parisinus, latinus

7641.

Xth

cent.

Incipiunt

Sententiae Senece xlvi.

being either a copy of source, sharing with it
blunders.
3.
it,

Very
several

similar to Pa,

or from a

common

very obvious

Collated by

R.

Rheinaugiensis 95 Turici.

W. Meyer. Xth cent.

Annei

Se-

necae proverbia.
Meyer.
4.

'Parisinis

proximus

est et

aetate et bonitate' Woelfflin.

Collated by

W.

B.

Basiliensis

A,

N.

iv.

11,

formerly

K.
It

111.

34.

Xth
at v.

cent.

Without

inscription.
is

breaks off

296, but as this

the end of a folio one

verses there

cannot say have been.

how many more

It

may

was published by
'

Jo. Casp. Orelli

(at the heel of his Phaedrus) at Turin in 1832, who, according to Woelfflin, non satis distinxit quae manu secunda addita aut correcta sunt.'

A. Spengel accuses Woelfflin of esteeming this ms. too highly, and himself places it after Pa,

Pb and R.
5.

Bamb.

Bambergensis.
Collated by

XHIth
sit

ut deterioribus libris

cent. 'Ita corruptum, adnumerandus,' Woelfflin.

W. Meyer.
Xth
j

6.

E.

Parisinus 6085.

Unimportant
7.

collated

C.

Parisinus 8049.
lilian

Without inscription. by W. Meyer. Xlth cent. A mixture of Pubcent.

and other sentences.

55-57.
1783.

value; collated by

Of some slight W. Meyer, v. his 'SammXlth

cent.

lungen' pp.
8.

9,

Vat.

Vaticanus,

latinus

Annii

Senece proverbia incipiunt,

collated by

W.
it.

Meyer, who, however, gave no readings from

INTRODUCTION.
9.

XXIU
*

Bern.

Bernensis
neche.'

704.

Xllth

cent.

Proverbia Se-

In some cases, according to Woelfflin, confirming the authority of the best mss., but
for the

most part revealing the corruption and interpolation to which the sentences were subject at the time when it was written.

10.

A.

Vindobonensis 969. Xth cent. Annei Senecae proverbia. Collated by I. Huemer.

11.

S.

Monacensis 484,
rabilis Senece.'

XVth
Olim
refers

cent.

'

Proverbia vene-

'liber doctoris

Hartmanni

Schedel de Nuremberga' says W. Meyer,

collated C.
12.
it

who
as

and

it

to the

same archetype
cent.

Z.

Monacensis
Senece.'

23474.

XlVth

'Proverbia

13.

Otloh.

Monacensis
'

14490.

1062-1066.

'Senecae

proverbia
II
1.

in a

book of Proverbs.

H.

Palatino-Vaticanus, latinus 239, formerly Heidel-

bergensis S. Nazarii.
inscription.

'Verba poetae

Xth-XIth cent. Without hoc codice non

treated
4,
5,
it

male

tradita sunt,'

W. Meyer, who
pp.
It

at

length in his
57.
It

'Sammlungen'

15-31,

contains lines A-J.

was known to

Gruter.

1.

F.

Xlth Monacensis 6292, formerly Frisingensis. Without inscription. '...locupletissimum cent.

solus servaverit posteriorem sententiarum partem (N-V) et priorem centum

omnium, quippe qui

fere versibus

auctam,' Woelfflin, the careless use made of it by

editor.

who mentions
its

finder the

Friedrich referring to this Ingolstadt compiler's treatment of the Palatino-Vaticanus

XXIV
latinus

INTRODUCTION.
239,

W. Meyer,
Palatina

which had been pointed out by says 'videlicet hunc ex Senecae et

ita

collectionibus

conscripsisse

dicit

suam,

ut

ex

Palatina

versum

suo

quemque

loco in Senecae collectionem transferret, versus

scriptura discrepantes in litterae fine repeteret.

In

iis

autem

versibus, qui ex Palatina accederent,

est,

adornandis hunc ordinem secutus

ut prae-

poneret Proverbia, versus subiceret' W. Meyer See J. C. v. Aretin, Beytraege zur collated it.
Geschichte,
2.

Munich
299,

Sept. 1806,

p.

257.

V.

Vindobonensis

formerly

368.

Xlth

cent.

Described by Schenkl, Sitzungsber. der Wiener Akad. Oct. 1864. Woelfflin noticed from the
order of the verses that the ms. or
its

archetype

was written
3.
ij/.

in

two columns.

Monacensis, latinus 17210.

sententie

XHIth

cent.

'

Item

Excerpts alphabetically arverses from 2 and 123 from ranged, namely 34 II of which W. Meyer gives 123 variants.
4.
7r.

Senece.'

Vaticanus Reginae,

latinus

1896.

XHIth

cent.

Without

inscription.

56 verses excerpted from

^, collated by
5.
a.

W. Meyer.

Albertani

Brixiensis,

1235-50.
2, 75 from
6.
k.

cod. lat. Monac. 14230. In Albertanus Brixiensis' Consolationis

et consilii liber ed.

II,

Hauniae 1873. 69 verses from the latter collated by W. Meyer.

7977.

Monacensis, latinus
verbia

Xlllth

cent.

'Pro-

philosophorum.'
II,

49 from
readings.

87 verses from 2 and from which W. Meyer obtained 49

INTRODUCTION.
7.
<t.

XXV

Monacensis, latinus
tentias Senecae.'
II,

from which

W.

XHIth cent. 'Sen17210. 20 verses from 2 and 51 from Meyer obtained 51 readings.
*

8.

Bart.

In an appendix to the Ammaestramenti degli Antichi' of Bartholomeo da San Concordio is

an

Italian version of

ij/

differing

from

its

original

very slightly.
9.

par.

Parisinus,

latinus

8027.

XlVth

cent.

2
(a

collection with

twenty additional
(= Woelfflin's

sentences
ir.)

few of them prose).

1.

M.

Monacensis, latinus 6369, formerly Frisingensis. Xlth cent. 'Incipiunt Sententiae phylosopublished by W. Meyer Sitzungsber. der Miinch. Akad. 1872 Sentences A-D.

phorum'

in

Ihe
11.

Band

2.

T.

Turicensis

78,

formerly
at

451.

IXth
J.

cent.

Without
after his

inscription, published

by

Casp. Orelli

Phaedrus

W. Meyer, who published

Zurich in 1832, collated by it with M. It contains

137 sentences of which 58 are new, and of these

Friedrich only admits 12 to be 'sani.' Orelli himself says of his find that 'plerasque sententias omnis ita interpolatas esse atque inquinatas
generis ineptiis, ut

Monachi

Christiani

pravum

ingenium in
4> 1.
3>.

iis

manifesto agnoscas.'

Collectio maior Caecilii Balbi.

A few (37)

Publilian

sentences interspersed throughout the collection of Caecilius Balbus. It is probably, says Hartung,

a Latin translation of a Greek collection.

Meyer

says that besides the 17 known to be Publilian he suspects that there are several others, and he

XXVI
dares
history
to

INTRODUCTION.
appropriate four for use of this ms.
Publilius.

The
calls

and
it

Friedrich

'quaestionem lubricam
collated
2.
<f>.

et perdifficilem.'

Woelfflin

in 1855.

Collectio minor Caecilii Balbi.

Similar to

3>.

1.

'Flores Capituli Veronensis 168, formerly 155. 1329. moralium autoritatum.' 60 Publilian sentences, of

which 16 are new, edited by Maffei in his 'Trattato de' teatri antichi e moderni' at Verona in 1754, and
afterwards
it

more

in

his

by W. Meyer, who describes 'Sammlungen' pp. 3, 48-52, 61-66.

carefully

Friedrich mentions the excellence of the writing.

MISCELLANEO US.
1.

Cusanus.
1

Xllth cent. Described by Jos. Klein in Ueber eine Handschrift des Nicolaus von Cues Berlin 1866, and passed over in prudent silence by
'

Woelfflin.
2.

Didotiensis.

Xth

cent.

3.

Erasmi.

The

source of the earliest editions.

it

Woelfflin

remarks that
Bentley.
4.

is

probably one of those used by

Panthaleonis.

Used
'

in the edition of Panthaleo in 1544:

he says
G.

it

is

scriptus ante aliquot saecula, pulvere et

tineis fere corruptus.'

5.

Fabricii.|

Of one of
'

these codices Fabricius says

col-

6.

manuscriptum, in quo multorum

lectae erant sententiae.'

7.

8.

Palatinus.j J

XHIth
tiores

or

XlVth

cent.

'Non

vetus-

censendi sunt, sicut colligitur ex

INTRODUCTION.

XXVll

interpolationibus' Woelfflin says, though he suggests that one of them may not be

altogether useless.
9.

Collated by Gruter.
in his

S.

Amandi.

Mentioned by D. Godofredus

1590

edition of Seneca.
10.
11.

Cottonianus.
Sidneianus.
a

Collated by Bentley.

12. 13. 14.

Caianus.
Collegii Trinitatis Cantabrigiensis.

Of
Consulted
for

little

value.

Leidensis.

Bentley by Ab. Gronovius.

Collated by Reinhold

15.

Gryphiswaldensis. XlVth cent. in 1838; of slight value.

Parisinus, latinus

16.

19 19.

XlVth

cent.

'Incipiunt sen-

tentiae Senecae.'
17.

Parisinus, latinus.

xxvill

INTRODUCTION.

SYNOPSIS OF THE SENTENCES.

INTRODUCTION.

XXIX

VII.

THE EDITIONS.
a copy in the British

An
Fol.

asterisk signifies that there is

Museum.
[Mathias Moravus.] Neap. 1475. In the editio princeps of Seneca. Quaritch, who has offered it at ^63, ^20,

;i8 and ^15, says 'This very rare volume is the most important production of the early press at Naples (except only the Horace of 1474 of which but one copy is known).'
Fol.

[Bernardus de Colonia.] Tarv. 1478. Reprinted from the preceding; Gothic letter; priced by Quaritch at and ^5. 5>f. Hain mentions seventeen of these partial

^5

editions besides three Spanish versions.

Erasmus.
the

Basil. 'Prouerbia Senecae secundum 4 1502. ordinem alphabeti'; after a Cambridge Manuscript with
.

editor's

scholia,

according to Fabricius,

but

not

mentioned by Panzer, and quite legendary.

1.

Erasmus.
Fr.

Sodov. 15 14. Proved 4 [Peter Treveris.] Latendorf in 1868 (according to Woelfflin) to be by the real editio princeps of Publilius, but still in dispute.
.

There

is

printed at

book

is

scholiis

no evidence of any other book having been Southwark as early as this. The full title of the said to be Disticha moralia, titulo Catonis, cum auctis Erasmi Roterodami. Apophthegmata
'

Graeciae Sapientum,

interprete

Erasmo.

Eadem, per

Ausonium cum
schol.

schol. Erasmi.
J.

Mimi
Coleti

Publiani,

cum

eiusd.

auctis

recogniti.

institutum

hominis
Roterod.'

Christiani,

carmine

per

eundem Erasmum

Erasmus took the name of Publius Syrus and a few verses from Gellius and got rid of the name of Seneca and the
prose sentences.
2.

[Martinus Werdensis.]

Colon.

15 14.

With Cato.

XXX
3.

INTRODUCTION.
With 15 15. [Mat. Schurerius.] Argent. Bearing a title very similar to that of No. 1; with
4
.

Erasmus.
Cato.

an explanatory paraphrase. Erasmus, as Woelfflin observes, was the first to detect the double or triple origin of the N from Publilius, N V sentences then known, viz. A from some originally prose source, and excerpts from
;

Seneca de clementia.

A
L

35,
9,

33,

28,
1,

G
S

9,

H
2,

19, I 33,

R
4.

2,

M 33, N

19,

D
1,

16,

16,
2,

10,

1,

in all

270 sentences in alphabetical

[Ss. 6d.
'

order,

though with a few verses misplaced.

Colon.
15 15.

1893.]

[Quentell.]

With Cato

Mimi PubWith
'

liani.'

5.

Erasmus.
Cato.

[Mat

Schurerius.]

Argent.

15 16.

6.

[A.

Bonnemere.]
4

Paris.

15 16.

With Cato

cum

brevibus Bonespei adiectionibus.'

7.

Erasmus.
Cato.

[Mat. Schurerius.]

Argent.

15 17.

With
With

8.

Erasmus.

4 [Theod. Martinus.] Louan. 15 17. Cato; In alphabetical order: A 36, B 33, C 17 + 2,

.

E
1,
1

15

+
1,

1,

28,

G
1,

9,

H
1

19, I 33,
1,

9,

M 33, N
1

2,

R
.

1,

V 0+
Lips.

270

10,

D O

16,

sentences.

Castigatae et elucidatae.'*

9.

Erasmus.
Erasmus.
Cato.

[V. Schumanus.]
.

15 17.

With Cato.
15 18.

10.

[Mat. Schurerius.]

Argent.

With

11. 12.

Erasmus.
Erasmus.

4
4

[V. Schumanus.]
.

Lips.

15 18.

With Cato.

[Io.

Frobenius.]

Basil.

1520.

With

Cato; 'Castigatae
13.

et elucidatae.'

270 verses, mixed.*

Argent.
1520.

Erasmus.
Cato.

[J.

Knoblouch.]

With

INTRODUCTION.
[J. Soter.]

XXXI

Colon.

1520.
Selestad.

[Laz. Schurerius.]

1520.

With Cato.

Erasmus.

Basil.

152

1.

With Cato.
With

Th. Anshelmus.
Erasmus.
8.

Hagen.
[J.

1522.

Knoblouch.]
et elucidatae.'

Argent.

1523.

Cato; 'Castigatae
4.

272 verses, mixed.*

[Peter Treveris.]
8.

Sodov.
^1525.

1524.

With Cato.
*

Erasmus.

Lips.

With Cato

Castigatae

et elucidatae.'

270 verses, mixed.*

Erasmus.

8. Basil. 1526. WithCato; [J. Frobenius.] 270 verses, mixed.* 'Castigatae et elucidatae.'

8.

[Ascensius.]

Par.

1527.

With Cato. With Cato and the

?i529. [Ch. Froschover.] Tigur. sentences of J. Anysius. Undated.

8.

[Seb. Gryphius.]
8.

Lugd.
1532.
verses,

1529.

With Cato.
' ;

Erasmus.

Lips.

With Cato
Par.

Castigatae

et elucidatae.'

270

mixed.*
1533.

Erasmus.

8.

[Colinaeus.]

With Cato;

'Castigatae
8.

et elucidatae.'

270

verses,

mixed.*

With Cato; 'Adiecimus Senecae Proverbia.' With inscriptos the scholia of Erasmus.
[Ascensius.]
Par.

1533.

mimos Publianos
8.

Erasmus.

Basil.

1534.

With Cato;

like

No.

8,

but with 34 B.*

Granat.
8.

1535.
Lips.

With Cato.
1536.
Tigur.

Erasmus.
8. 8. 8. 8.

With Cato.
1537.

[Ch. Froschover.]
[B. Rigaut.]

With Cato.
translation.

Lugd. 1538. Lugd.

Lugd.

French
1538. 1539.

[Seb. Gryphius.]
[Seb. Gryphius.]

With Cato.

With Cato.

XXXll
35.

INTRODUCTION.
8.
'

Rich. Taverner.
'

[Rich.

Bankes.]

Lond.

1539-

Mimi

Publiani

in Chiliades Erasmi, with

an English

translation.

36.

H. Panthaleon

[Er. Xylotectus].

Basil.

1544.

'Catonis

disticha moralia

cum

scholiis

Erasmi Rot. Mimi Publiani

quibus accesserunt

cum eiusdem

scholiis auctis recogniti,

plurimi nuper inventi et numquam typis evulgati, a Heinrico Panthaleone recogniti cumque eiusdem scholiis
illustrati...'

of which magniloquent
ille,

title

'Jactator

qui

Senecae

proverbiorum

Woelfflin says editiones

totiens repetitas

ne noverat quidem,

nihil aliud facit, nisi

posteriorem sententiarum partem (N V) centum fere viginti ex proverbiorum codice ductis et aegre ad

quandam carminum speciem

assimilatis auxit,

priorem partem aliquot addidit, spreverat ut nimis corruptas, quamquam erant verae
Publilianae, alias ex Senecae de clementia
libris,

idem ad partim quas Erasmus

quarum

fons

erat

appendix

illa

proverbiorum codicibus non-

nullis.-.falso affixa.'

37.

Rich.

Taverner.

8.

[Wil. Middleton.]

Lond.

1547.

With an English
ios. 6d. in 1834.

translation.

Heber's copy sold for

38.

Geo. Fabricius.

Elegantiae e Plauto ac Terentio collectae'; following Erasmus but adding Sententias Publii twenty fresh sentences separately,
8.

Lips.

1550.

'

mimis
39.
8.

similes.'

[Ascensius.]

Par.

1550.

With Cato; 'cum

Lond.

scholiis

Badii.'

40.

Rich. Taverner.

12

[Wil.

Copland.]

1550.

With an English
41.
8.

translation.

[Seb. Gryphius.]

Lugd.

1550.

INTRODUCTION.
42.

XXXlll
*

4 [Eug. Marnesius.] Pictav. O. Laberii et Publii Syri mimis

.

?i55o.

Sententiae ex

collectae,' but there are

none of Laberius.
43.
8.

There are 271 sentences.*

[Schoeffer.] Fabricius.
.

Mogunt.

155 1.

After Erasmus and

44.

Basil.

?i552.
16
.

After Erasmus and Fabricius.

45.

Robt. Burrant.
letter.

Lond. With Cato ; black 1553. In English with the explanations of Erasmus.
'
.

267 sentences.*
46.

Geo. Fabricius.
moralia

12

Argent.

1554.

Catonis Disticha

cum

libellis aliis,

Roterodami scholiis adiunctis omnibus nunc castigatius editis.'

Par.

Erasmi

47.

G.

Morell.

8.

1554.

With

French

prose

translation.

48.
49.

Geo. Fabricius.
Ch. Fontaine.
8.

Basil.
[J.

1555.

Lugd. 1557. 'Accordes avec plusieurs bons auteurs'; in French verse, not about 1500 nor by Afontsaaa as J. A. Fabricius says (quoting
Citoys.]

Crucimannus).
50.

G.

Morell.

8.

Par.

1558.

With

French

prose

translation.

51.

Geo. Fabricius.
epistle

8.

Lips.

1560.

With a dedicatory
Schreber's Life of

and

printer's preface (v.

Dan

Geo. FabriciuS) p. 219).

52.

Robt. Burrant.
letter.

16

Lond.

1560.

With Cato
'

black

In English with the explanations of Erasmus. sentences. Of extraordinary rarity Corser.* 265
'

53.

8.

[V.

Sertenas.]

Par.

'

1560.

Dictz

et

sentences

an anonymous French verse translation, but After Erasmus and Fabricius. only partial.
notables,'
54.

Ch. P.
P. S.

Par.

1561.

French translation.
c

xxxiv
55.
J.

INTRODUCTION.
D.
S.

M.

Par.

1561.

'

Sentences selectes de Peritranslation.

ander, Publian...' with a

56.

French verse
1562.

Rich. Taverner.

8.

Lond.

With Cato;

after

Erasmus, with Taverner's English notes.

57.

268 verses.*

Hen.

12 Par. 'Sententiae e Stephanus. 1563. comicis Graecis et Latinis'; arranged in loci communes;
.
'

collected by his father Robert, partem secutus Orelli.

"

Erasmi textum

maximam

58.

Hen. Stephanus. 8. Par. 1564. 'Fragmenta Poetarum veterum Latinorum, quorum opera non extant/ De amore et fcemina 22, De amicitia et concordia n, De fortuna et rebus adversis 25, De rerum vicissitudine De otio et inertia 3, De 3, De morte et vita 15, beneficentia et largitate 28, De aequitate fide et bona
conscientia

n, De iniuria et superbia 15, De dissimulatione fictione et mendacio 16, De suspicione 2,

De
14,

consuetudine

et

experientia

6,

De

prudentia et

sagacitate in rebus agendis 17,

De
7,

temeritate et stultitia

De

ambitione et cupiditate

fortitudine animi 12,

De
:

iracundia

De clementia et patientia 10, De fama et glofia 9 267 verses

and Fabricius.*
59.

avaritia n, De n, De severitate 2, De metu n, De dolore 6,

in
all,

De

after

Erasmus

Hen. Stephanus.
sententiae.'

32

Par.

'

1565.

Comicorum

60.

Geo. Fabricius.
collected

8.

Lips.

1567.

With other sentences

by

Fabricius.

61.

Hen.
verses

Stephanus.
in
loci

16

Par.

communes

1569. with the

'TvwfxaL.'

267
of

explanation

Erasmus.*
62. 63.
8.

Colon.

1571.

With Cato
15 71.

Erasmian, 270 verses.*

Geo. Fabricius.

Lips.

INTRODUCTION.
64. 65.
8.

XXXV
verses.*

Lond.

1572.

WithCato; Erasmian, 271

Lips.

8.

[Mat. Furen.]

1573.

In Greek heroic verse.

'

66.

Morum philosophia Th. Zwinger. 8. Basil. 1575. ex veterum utriusque linguae poetarum thesauris poetica, xviii. libris deducta,' with emendations which Woelfflin
says are of

no

value.

some

credit for following

At the same time Zwinger deserves Erasmus and Fabricius instead

of Panthaleon.
67.
J.

Bene-natus.

8.

Par.

1576.

With a French prose

'Senecae

translation.

68.

12

[Hub.
et

Scuttepytacus.]

Ant.

1576.

utriusque
2

philosophi

et

communes arrangement.
fr.

Loci poetae Priced by Claudin recently at

sententiae.'

50

c.

69.

R.

Stephanus

Erasmus and
70.

(the second). Fabricius.

8.

8.

Par.

1577-

After

R.

Stephanus.

Par.

1580.

After

Erasmus

and

Fabricius.
71.
72.

Geo. Fabricius.
8.

Lips.

1581.
translation.

Par.

1585.

With a French prose

Franc.
8.

73. 74.

[C

Egenolph.]

1589.
Basil.

After

Hen. Stephanus.
In the
last (sixth)

Dion. Godofredus.

1590.

volume of

his edition of Seneca.

Proverbia Senecae/
:

Woelfflin says

De

nam
est,

iniuria inter Publilii editores refertur

Dionysio Godofredo pauca sufficient Ita factum

pedestres,

ut

sententias

litteris

inclinatis expressae sunt,

quae in editione nostra nec iambis clauderet,

nec

selectas, sed universas reciperet, prout eas in codicibus editionibusque vetustis repererat, denique ne interpolatas quidem ex Senecae de clementia libris

petitas resecare auderet.'

c 2

XXXVI
75.
P. Pithoeus.

INTRODUCTION.
12
et
.

[Nic. Gillius.]
vetera.'

Par.

1590,1.

'Epi-

grammata
Syrum,
praesto

poematia
ei

licet

recentioris

Woelfflin says 'Publilium aetatis codices Parisinos

largiar, interpolationibus non minus deformavit quam ingeniosis emendationibus perNon ita multas quidem sententias ex proverbiis polivit. vel Anonymo de moribus recepit, sed tanto plures ex Seneca, Pseudo-caecilio Balbo aliisque, quas in codicibus

fuisse

libenter

interpolatis

invenerat.

Rei

metricae

ita

se

praebuit

peritum, ut sententias non probaret nisi quae re vera metro adstrictae essent, pedestres autem corrigendo redderet tales, ut vix quisquam eas a versibus distinguere
posset' This edition having been published anonymously, and having been used by Jos. Scaliger as the base of his

1598 and 1605 editions, the

latter

wrongly received the

credit or discredit of Pithoeus' changes

'

the hands of Gruter, Bentley and Ribbeck. et assez rare Brunet.

76.
8.

and additions at Recherche

'

'Publii Syri Mimi seu Dicta, sive Lond. 1592. sententiae selectae'; after Erasmus and Fabricius with
(v.

the former's scholia

77. 78.
J.

Brueggemann,
1595.

p. 533).

Gruter.

8. 8.

Lugd. Bat.
[J.

P. Pithceus.

Chouet.]

The second
vetera.'

edition of the

Lugd. 1596. 'Epigrammata et poematia

Genev.

&

79.

Jos. Scaliger.

8. 1598. Follow[Plantin.] Lugd. Bat. ing Pithceus, with a Greek translation and a few notes by Scaliger. 344 Iambics and 26 Trochaics.*

80.

[Adam

Sartorius.]

Ingolst.

1600.

In

the

second
'ele-

volume of the works of M. A. Muretus,

that

gantissimo nostri aevi ingenio elegantissimum illud prisci aevi ingenium habeas coniunctum,' as the editor says.

INTRODUCTION.
The codex

XXXVll

Frisingensis had been found in 1599 by Marcus Velserus, and it is supposed that the anonymous W. Meyer is persuaded editor was a learned Jesuit. Woelfflin says of this that it was Jacob Gretserus.

edition 'est quasi altera Erasmiana, id est editio princeps

versuum a

litteris

N V incipientium, nec tamen cuiquam

non appositae

editorum recentiorum, ne Schweigero quidem cognita. Laudanda est vel hoc nomine, quod litterae H. G. S. F.
singulis versibus appositae aut

declarant,

utrum

illi

in exemplaribus Henrici Stephani, Godofredi,

Scaligeri et in codice Frisingensi extent necne, et quod editor in commentario critico varias codicis F. lectiones

ex parte saltem enotavit.

Sed

in versibus constituendis

expurgandisque mendis nimium sese applicavit codicis

scripturae,
ita ut postero editori permulta reliquerit sananda, nec levius damnum eo attulit Publilio, quod Scaligero obsecutus ab eo ordine descivit, quo singulae

sententiae in codicibus perscriptae sunt.'

81.

[Adam

Sartorius.]

Ingolst.

1602.

In the works of M.

A. Muretus; pages of prolegomena, 981 verses and of notes; priced 135-. 6d. lately by Tregaskis.* 41 pages
82.

[Adam
4

Sartorius.]

Ingolst.

1603.

In Muretus, men-

tioned by Woelfflin.
83.
.

Genev.

1603.
'

In the
;

'

Corpus omnium veterum

*L. Annaei Senecae

poetarum Latinorum
84.
J.

arranged in loci communes.

1604.
et

Gruter.

8.

Heidelb.

ac Publii Syri mimi, forsan

aliorum singulares sententiae centum aliquot versibus nunc primum auctae et Alcorrectae ope codd. Palatinorum et Frisingensis.'
of collection II, codex though Gruter had had codex F of *, and several mss. of 2 presumably before his eyes,
yet he did not see the relation

which existed between

XXXVlll
the

INTRODUCTION.
various
collections,

but

placed

all

the

sentences

alphabetically as the Ingolstadt editor

had done; besides

which he reduced many prose sentences to verse, at which he greatly excelled the supposed Jesuit. Woelfflin says 'ex codicibus Palatinis ab ipso adhibitis viginti
tantum accesserunt a Publilio alienissimae,' and accuses Gruter of trying to rob the Ingolstadt scholar of the

honour of
85.

first

editing the Frisingensian sentences.

8.

Jos.

Opuscula diversa Greek verse translation. Following Gruter and so differing from his 1598 edition, which was
Scaliger.

1605.

In

his

Graeca

et Latina.'

after Pithceus.
fait

In Scaligerana II

we read
;

'

Gruter avait

imprimer un Syrus augmente j'ai tout tourne de nouveau en 4 jours.' 349 iambic and 27 trochaic
sentences, with 5 pages of notes.*

86.

H. Kitschius.

8.

Lips.
'

1607.

In 'Auctorum Sym-

bolologiae'; only 258 sentences, and without notes. sl DeVs pro nobls, neMo The date is given thus
:

Contra nos.'*
87.
8.

[Adam

Sartorius.]

Ingolst.

1608.

repetition of

the 1603 edition of the works of Muretus.

88.
J.
'

16 10. In the 8. Franc. Gruter. [I. Rhodius.] There are 908 Florilegium Ethico-politicum,' vol. i. alleged Publilian sentences (of which 103 are trochaic),

they are mixed with sentences from Seneca, and there are also Greek, French, German, Italian, Belgian and

Spanish proverbs. The 50 new verses which Gruter claims to have added are none of them Publilian.

Claudin
25
89.
fr.*

calls the

book a

'

recueil rare

'

and prices

it

at

F. Morellus.

8.

Par.

161

'

1.

Auxit et recensuit
for

'

the

editor

says,

but he did very

little

the

text;

he

INTRODUCTION.

XXXIX

followed Scaliger very largely, adding the latter's Greek version as well as a French verse paraphrase of his own.

There are 349 iambics and 12 trochaics.*

90.

A. P. B. P. G.

[Sam. Crispinus.]
'
'

In the

first

volume of the

161 1. Genev. Corpus omnium veterum

poetarum latinorum
from Peter Crinitus
15 fr.*
91.
92.

(second edition).

267 sentences

(one Laberian) in loci

communes, with a life of Publilius Priced by Brunet at 12 to etc.

Helmst.

161

1.

Tan. Faber.

8.

Mentioned by Latendorf. 161 1. With a few notes; Salm.

Fabulis adiunctae,' but

J.

Conr. Orelli says 'Phaedri believe he is mistaken.

93.

12

Franc.
Basil.

16 12.
16 13. 12
.

94.
95.

Fol.

Following Gruter. After D. Gothofredus.

P. Scriverius.

Lugd. Bat.

16 15.

In an edition

of
96.
.

J. Scaliger's

poems.

In the 'Chorus (sic) poetarum clas1616. 4 Lugd. sicorum duplex, sacrorum et prophanorum.' 267 verses
in loci

communes, with the

8.

life

from P. Crinitus etc*

In Muretus.
'

97. 98.

F. Morellus.

Par.

161 8.
161 8.

G. Valentinus.
correcti ex
edition.

Ven.
Ciirti

Publii Syri

mimi
'

aucti et

Codice Manuscripto Frisingensi

A.
'

a Muretus

P.

nunciandoli

al publico,

Lo stesso Valentino, anammoniva che se edizione non

says
1'

appariva proprio curata da quel dottissimo che fu il prelodato Marc' Antonio Mureto, non vi avesse tuttavia

mancato

il

consiglio

la

direzione

di

altra

dotta

end of the book we read 'corrigebat assensu praevio Doct. Huppertus Faber superiorum Ubius Aggripinas.' J. Conr. Orelli says it was printed separately, referring no doubt to No. 99.
persona'; in the

xl

INTRODUCTION.
G. Valentinus.

99.

Ven.

1618.

Like the foregoing but

In the 3rd edition of
1621.
After Gruter.
after

printed separately.
100.
8.

[J.
'

Chouet.]

Genev.
et
8.

16 19.

the
101. 102.
S.
8.

Epigrammata

poematia

vetera.'

Hasenmueller.

Hamb.
'In

Lugd.

Bat.

1626.

usum scholarum';

Gruter, with Scaliger's Greek version.

103.

Genev. The 3rd edition of 1627. [S. Crispinus.] the 'Corpus'; 271 sentences in loci communes, with the Life *
.

104.

Fol.

Basil.

1628.

After Gothofredus.
filii

[We
notae

learn from J. Conr. Orelli 'Gerhardi Vossii

et castigationes,

quas

cum H.
1637

Ernstii variantibus
voluit,

lectionibus

circa

annum The

edere

haud

viderunt lucem.']
105.
106.

Genev.
Goslar.

1640. 1643.

4th edition of the Corpus.

Gruter,

?i2.

After

'avec notes de

plusieurs.'

107.

8.
.

Amst.
Par.

1646.
'

After Scaliger.

108.

In gratiam studiorum sereniss. prin4 1650. cipis Andegavorum ducis,' the precursor of the Delphins. After Gruter, 'texte seul, sans notes, sans nom
d'e'diteur.'

109.

8.

Salm.

1657.

First edition

'ad calcem Phaedri';

following Tanaquil Faber.

110.

C. Hoole.

Lond. 1659. 'Mimi Publiani'; with 8. an English translation; 269 sentences.* Cato and
.

iii.

12
8.

Franc.

1660. 1664.
1665.

After Gruter.

112.
113.

Salm.
.

AnenlargedrepetitionofNo.no.
'

12

Salm.

Ad

calcem Phaedri,' following T.

Faber.

INTRODUCTION.
114.

xli

C. Hoole.
translation.

8.

Lond.

1670.

With Cato and an English

115.

8.

With Phaedrus after T. Faber, 1672. Lugd. Bat. 'In usum gymnasii'; the editor says it is 'editio prioribus haut paulo accuratior/ and quotes J. Scaliger
about the value of the sentences:

'Nunquam hos

versus

de manibus deponant non pueri tantum, sed etiam doctiores.' There are 349 iambics and 27 trochaics and the Adversus Luxuriam.*
116.
Jac.

Thomasius.

8.

Lips.

1672.

With Muretus,
1680 or 1686.

after

Gruter.
117.
J.

V. P. Jansonius.

8.

Amst.

After

Gruter.
118.

C. Hoole.

8.

Lond.

1688.

269 sentences, with an

after T. Faber.
after

English translation.*
119. 120. 121.

12

Salm.

1689.

With Phaedrus,
With Phaedrus,
1690.

12

Amst.

1689.

T. Faber.
after

Joh. Gruter.

Grossius.

Lips.

With

Muretus,

122.

12

After T. Faber, with the notes of Franc. 1700. Nicoletus and Paschius.
.

123.

J.

Weber.

8.
'

Franc.
Publ.

1703.

In his

triglot

Cato;
et

after

Gruter

Syrus

n'y est

qu'en partie,

traduit

en bons vers allemands.'

124.

Sam.

8. Lond. 1703. Hoadley. Hoadley was Master of Norwich School; he followed T. Faber, adding a few short notes.
8.

125. 126.

Sam. Hoadley.
8.

Lond.

1704.
trans-

Lond.

1704.
;

With Cato and an English

269 sentences.*

lation (Hoole's)

xlii

INTRODUCTION.
Mart
Franc. 'Cato et Mimi rpi1705. graeca ex metaphrasi Jos. Scaligeri, Germanice potissimum ex mente eiusdem et Casp. Barthii expressa
Opitius

127.

ykoiTTOL,

a Martino Opitio.'
editionibus
nihil

Woelfflin says that 'in

legi,

M.

Opitii

quo

eum

Publilii

sententiis

operam dedisse eluceat, deinde fraudis susesse, quibuscumque Casp. Barthii nomen adhaeret, postremo versus ipsos minime poetam
vertendis
picioni

obnoxia

sapere.'

128.

8.

With Muretus; 981 sentences, with 1707. Lips. notes subjoined and 26 pages of additional notes.*

129.

Sig.

8. [Johannes 'L. Annaei Senecae 1708. Lugd. Bat. et P. Syri Mimi, Forsan etiam aliorum, singulares sententiae, centum aliquot versibus... accedunt notae

Havercampus and Ab. Preygerus.

de Vivie.]

postumae

J.

Gruteri...'

'cum

notis variorum.'

There
he

are 771 iambics

and 81

trochaics.

The

British

Museum
;

contains Bentley's copy with his manuscript notes

only accepted 264 and made 40 corrections. Greek version is included and 4 pages of
besides 485 pages of exegetical notes.
sold for 4 shillings.*
130.
Jac.

Scaliger's
his notes,

Heber's copy

Rae.

8.

Edinb.

1709.

With Cato and an

English translation.
131.

E. Swedbergius. With Scaliger's 8. 1709. Upsal. Greek version and the notes of Erasmus and the editor.

132.

Sam. Hoadley.
'

8.

Lond.

1712.

The

third edition,
'

In Magni Scaligeri et Tan. Fabri iudicium secutus.' usum Scholarum.' 349 iambics (30 P V) and 27 trochaics (3 P V), and 2 pages of short notes.*

133.

12

Amst.

1712.

With Phaedrus,

after

Tan. Faber.

INTRODUCTION.
134.

xliii

M.

Maittairius.
et

Fol.

Lond.
veterum

17 13.

In

vol.

ii.

of

'Opera

fragmenta

profanorum

et ecclesiasticorum.'

poetarum 266 sentences

latinorum
in loci

communes, without notes or variants, but with the line to Laberius and that of C. Julius Caesar, and the Life.*
x

35-

J-

G. Walchius.
Maittairius.

8.

Lips.

17 13.

136.

M.

Fol.

Hag. Com.

1721.

The same

as

No. 134 with new frontispiece.*

137.
8.

Lond.

1722.

With Cato;
after

'

Mimi

Publiani sive

Senecae Prouerbia,'
138.

Hoole, 269 verses.*

12
*

Amst.
'

furtim

says

With Phaedrus, after T. Faber, 1723. Schwabe in his Phaedrus.

12
.

*39'

J-

G. Walchius.

Lips.

1724.

With Phaedrus,

after T. Faber.

140.

R. Bentleius.

In his Terence and Cant. 4 1724. Phaedrus; Woelfflin says "Sed, ut fit in subito consilio,
.

res

improspere

cessit.

Nam
in

codicum, quos consuluit,

est.

auctoritate in duplicem errorem inductus

Primum
Senecae

enim,

cum

sententiae

codicibus

quasi
'

ferrentur,

de Publilio auctore non dubitavit quidem,

sed libellum Grutero obsecutus inscripsit Publii Syri et aliorum veterum sententiae,' deinde sententiis novis
Frisingensibus minorem,
141.

quam

par erat, fidem habebat."

12

Hag.

Com.

1725.

With

Phaedrus,

after

T.

Faber.
142.

R. Bentleius.

Phaedrus;

In his Terence and Cant. 1726. iambics and 27 trochaics with a few 238

short notes [priced recently

143.
Par. 4 [Barbou.] Phaedrus in usum.'
. '

by Nutt

at 5*.].

1726.

2nd

edition

of

the

xliv
144.

TNTRODUCTION.
R. Bentleius.
Phaedrus.
ipsi

Amst.
editor

1727.
'

In his Terence and

The

versavimus in

Quattuor codices nos Bibliothecis, Cottoniana et Colsays

:

legiorum apud nos Trinitatis, Caii et Sidneii. Quintum in Bibliotheca Leidensi consuluit eruditissimus Iuvenis,
qui ad avitam laudem strenue festinat, Gronovius. Ceterum, etiam in Scriptis

Abrahamus
Codicibus,

secundum Alphabeti ordinem Sententiae collocantur: quae in Gruteri Editione, nescio unde prolatae, sunt numero octingentae et plus quinquaginta, quarum pars
maior neque
in

Codicibus nostris comparent, neque

quicquam Publiani coloris saporisve in se habent. Eas nos, ut vel lectu indignas, ab Editione hac eiecimus.'
There are 246 iambics and 27
trochaics,

and more

notes than in the previous editions. J. Conr. Orelli calls the sentences retained by Bentley 'omnium

maxime
egregiis,
licebat.'

panied by

genuinas,' and adds that the text is accomobservationibus criticis paucis quidem, sed
'

qualesque

summo

Criticorum

exspectare

*
.

145.

J.

Par. 12 After Cl. Fabre. 1727. [Barbou.] Phaedrus, a few sentences not in the preceding editions; with a page of testimonia and short notes.

146.

Sig.

Havercampus

et

Lugd. Bat.

1727.

Ab. Preygerus. 8. [H. Teering.] Like No. 129, 'only a new title'

Par.

1728.

With Phaedrus.
(vol. iv.).

With Muretus
1

Publii Syri selectae sententiae ex

'

Mimis'; with Faber ordine

trochaics
'

Phaedrus;
subiunxerat

eodem quo Tanaquillus

349
'

';

iambics
;

and

27

ex typographia Regia

a charming

little

INTRODUCTION.
edition.
'

xlv
'

(Foisy),

impressions sous la meme date 'of which the earlier is slightly the better'

Deux

(Ebert).

were on large paper. on vellum.*

150.
J. Cl.

Renouard says that all the second impressions There were also copies printed
12
Paris.

Fabre.

[Barbou.]

1731.

Ebertsays

that Fabre's edition has been repeated

more than a

hundred times.
151.

152.

With Phaedrus, following Walchius. 12 Par. With the 1736. J. A 49 + 1, B 35, Aetna, following Bentley chiefly. C 26 + 2, D 19 + 1, E 24 + 2, F 28 + 3, G 6, H 1 1 + 4, I 27 + 6, L 7, 24 + 2, N 18 + 4, O 3 + 1, P 23, Q 8, R 5 + 1, S 8 + 1, T 2, V 3. With a life of Publilius (8 pages), and observations on the sentences (15 pages), remarks on the sentences (28 pages), numerous exegetical foot-notes and a French prose translation.*
Lips.

?i735-

Accarias de Serionne.

153.

R. Bentleius.
et Phaedri.'

Lond.

'

1738.

Ad

calcem Terentii
at
iij-.

[Priced recently by Bent

1740.

6d.]

154.

8.

Patav.

pag. est de la collection des auteurs latins impr. par

Brunet says 'Ce petit vol. de 80 certainement le plus rare de ceux qui font partie

Comino.
nombre,

Cest un

tirage fait se'parement, et a tres-petit

d'une partie du 3 e vol. des oeuvres de Muret.'

155.
156.
8.

Patav.

1741.

In

vol.

iii.

of Muretus.
Par.

Jo. Bapt.

Le

Mascrier.

12

[Coustelier.]

1742.

and 200 additional sentences, 344 after Gruter. A 51 iambics + 1 trochaic + 20 additional, B 34 + 0+ 7, C 24+1 + 12, D 18 + + 4, E 22 + 2 + 1, F33 + 3 + 5> G12 + + 4, H15 + 4 + 5, I34 + 6 + 9, L 12 + o + 4, 34 + 3 + 14, N 23 + 3 + 26, O o + 1 + 6, P6 + 0+12, Q9 + 1 + 17, R4+1+3, S7 + 1 + 18,
iambics, 27 trochaics

xlvi

INTRODUCTION.
+ 22, Zo + + 2. Moss says 'A and accurate edition, forming part of a Collection, which was published as a supplement to those by the Elzevirs,' while Ebert more truthfully describes it as 'neat but very incorrect' There are small designs between the letters in the iambic verses.*

9,

V3 +

very beautiful

157.

12 Par. 1748. Steph. And. Philippe. [Coustelier.] With Phaedrus; 'L. Annaei Senecae ac P. Syri mimi
.

sententiae,'

790 iambics and

J.

82

trochaics,

with

T.
1

Faber's preface and

trochaic,
5,

Gruter's notes,

65 iambics +

N
+
158.

B 46 + o, C 40 + 4, D 28 + 3, E 32 + 5, F 39 + G 13 + 0, H22 + 7, I67 + 7, L19 + 0, M76 + 5, 73 + 12, O 13 + 6, P 64 + 4, Q 81 +4, R 20 + 3, S 52

8,
.

6,

31

2.*

12

Lond.

1749.

With Cato, and Hoole's English

1750 or 1756.

translation.

159.

P. F.

Suhm.

8.

Copenh.
12

Danish

translation.

160.

Alex.

Cunningham.

[Foulis.]

Glasg.

1751.

349

iambics and 27 trochaics, with T. Faber's preface, but without notes.

161.
162.
8. Edin. Alex. Cunningham. 1. After Walchius. ?i75 Lips.

1751.

163.

Ioa.

Pet.

Millerus.

8.

Berol.

&

Ulm.

1753.

With

Phaedrus,
'

Syri says Inter ceteros saec. xviii. editores laudandus est Joa.

'Publii

sententiae';

WoelfHin

ausus

Petrus Millerus...quod sententias soli Publilio addicere est. Praeterea suo iure Gruterum impugnavit,

quod binos aliquoties versus inter se simillimos protulerat, quorum Publilius vel alterutrum tantummodo
composuit vel nullum, verbi causa
:

Felicitas infelici innocentia

est.

Infelici innocentia est fe/icitas.'

INTRODUCTION.

xlvii

Following Gruter's recension, however, and 'cum Indice singulari' (J. Conr. Orelli).
164. 165.
Par.

1753.

Alex.

Cuningham.

12

[Foulis.]
.

Glasg.

1754-

166.

Steph. And. Philippe.

Par. 12 1754. drus; Ebert says that it is the same as No. 157 with a new title, 'neat but rather arbitrarily and not very

With Phae-

industriously superintended.'*

167.

San. Ranischius.
Friedericiani.'

8.

Alt.

'

1756.

In usum Gymnasii

168.

8.

[Hamilton
ut

&

Balfour.]
solet,

Edin.

1757.

'Phaedro
licet

subiunxi,
sententiis

fieri

Publium Syrum,

hisce

admoverit Cuningamius. Eas fere ad editionem Bentleianam, nisi ubi itaque expressi a manuscriptis nimis licenter discessum est, reiectis
plerisque sententiis, quas undecunque corrasas addiderat There are A 35 iambics + 1 trochaic, B 29 + Gruterus.'
I,

manum non

C22+I,
P
22 +
0,
'

H10 + 5,
1,

I27 +

E10 + 2, F22 + 3, G5 + 0, L4 + 0, M20+1, N15 + 4, O 5 + Q 9 + 1, R 4 + 0, S5 + 1, T2 + 1, V2 +

D15 +
5,

1,

1.

Ebert says

neat and so correct that there

error throughout.'*

is

said to be

no typographical
169.
Sal.

Ranischius.

1760.
12.
.

170.
171.

Alex. Cuningham.
Pasc. Amatius.

[Foulis.]

Glasg.
'

1762.

Publii Syri Frag4 1766. menta, partim excerpta a Seneca, Aulo Gellio, et ceteris grammaticis antiquis, partim ex codicibus,' in vol. iv. of

Pisaur.

the

Collectio

Pisaurensis

omnium poematum,
(a

car-

minum, fragmentorum Latinorum

more complete

collection than Maittaire's Corpus, but nothing like so well printed, according to Brunet). In loci communes

xlviii

INTRODUCTION.

Amor
8.

22, Amicitia

n, Fortuna 25
'

etc, 267 sentences

in all.*
172.

Lond.

1767.

P. Syri

mimi seu

sententiae,' with

an English translation.
173.
Lips.

1768.

With Phaedrus,
8.

after

Walchius.
English translation
j

174.

G. Russel.
the

Cork.

1769.

An

same

as

No. 181 below, except Life and Death

27,

16,

Benevolence
in the
175.
Jos.

Avarice

9,

there being slight differences

arrangement*

Patav. 8. With the works 1769. of Muretus; 'Publii Syri mimi aucti et correcti ex codice ms. Frisingensi, cum notis viri docti, et variis

Cominus.

lectionibus/ with signs opposite the verses marking lines

from Frisingensian ms., Godofredus, Hen. Stephens and

J. Scaliger,

as well as 30 pages of notes.

and trochaics are mixed together

The iambics

65,

48,

47,
94,

31,

E
P

37, 86,

32,

G 14, H 31, I 75, L 19, M 83, N Q 103, R 32, S 75, T 20, V 48. It is
F
41,

the

best of the editions

176.
Jos.

on the Ingolstadt projection.*

Patav. 1769; separately.

Cominus.
[Aumont.]

8.

177.
178.

12

Par.

1771.

Ad

calcem Phaedri.

'Senecae 24 [Couret de Villeneuve.] Aurel. 1773. ac P. Syri sententiae,' after Burmann's Phaedrus ; there
.

are

A
28 +

65
3,

D
1

67 +

7,

P64 + 4,
2.

iambics+i trochaic, B 46 + 0, C 37 + 4, E 32 + 5, F 39 + 5, G 13 + 0, H 22 + 7, L 19 + 0, M 75 + 5 N 73 + I2 13 + 6, Q 83 + 4, R 20 + 3, S 52 + 8, T 9 + 6, V 13 +
>

The

type

is

framed and

it

is

a beautiful

little

edition.*
179. Fol.

Lond. 1773. A posthumous edition of Maittaire's Corpus, in loci communes.

INTRODUCTION.
180.
181.
8.

xlix

Han.
.

1774.
J.

With Muretus.
Lond.
;

12

[For

Ridley.]

1776.

In Johnsoniana

number of sentences is, arranged in loci communes Love and Women 22, Friendship n, Fortune 24, Vicissitude 3, Life and Death 14, Fortitude 13, Anger II, Severity 2, Clemency
an English translation
the

and Patience
3,

10,

Fear

11,

Sorrow

6,

Fame

10, Idleness

Benevolence 26, Justice, Faith and good Conscience

11, Injury

and Pride

15,

Dissimulation 16, Suspicion

17,

2,

Experience 6, Prudence Avarice 12.*

182.

Folly

14,

Ambition

6,

12

Par.

1780.

Ad
12
.

calcem Phaedri.
[Foulis.]

183. 184.

Alex. Cuningham.
Crollius.
8.

Glasg.

1783.

In calcem Phaedri, fol1784. Bipont. Gruter's recension, with eight sentences from lowing Scaliger's edition added at the end 'quas in sua editione
vel immutaverat Gruterus vel plane omiserat
castigatae';
'

denuo
'

868 iambics and trochaics mixed.

Woelfflin

says "nihil est quod proprie vituperes, nihil quo cum aliquo fructu utaris, excepta fortasse notitia litteraria

'

quam
185.
186.

rectius dicas editionum Publilii Syri

catalogum

adeo, qui
Par.

eam

curavit, se Grutero addixerat."*

1788.

Car.
*

Hen. Tzschucke.
'

12

[Erbstein.]
'

Lips.

1790.

In usum scholarum,' following Gruter, but with a few short notes minime contemnendis (J. Conr. Orelli).
187. 188. Par.
J.

1790.
8.

A. G. de Valdes.
Siro,

Madr.

1790.

'Sentencias

de P.

D. Laberio, Seneca y de algunos otros There are antiguos'; based on Gruter's 1727 edition. 875 sentences, in alphabetical order, with a Spanish
translation.*

P. S.

INTRODUCTION.
J.

189.

12 Lond. 1794. Elphinston. poets,' with an English translation

.

'

Dhe
v.

Sentencious

Brueggemann,

P- 535-

190.

Ant. Aug. Renouard. 18 [Didot.] Par. An. m. (1795). Carmina Ethica ex diversis auctoribus '3815 iambics
.

and 84 trochaics chiefly after Gruter, A 69 iambics + 1 trochaic, B 48 + o, C 43 + 5, D 27 + 3, E 32 + 5, F 41 + 77 + 5 7, G 14 + 0, H 24 + 7, I 71+7, L 20 + 0, N 74+12, O 13 + 5, P 66 + 4, Q 83 + 4, R 21+3, S 51 + 8, T 9 + 6, V 32 + 2. There were a dozen copies printed on large, four on very large paper, and four on

vellum.*
191.

12

[Didot.]

Par.

'

1798.

Publii

Syri

et

aliorum

veterum sententiae,' only 246 iambics and 27 trochaics.*

192.

P. St Simon.

18
'

Par.

An. vn. (1799).

'Un

petit

choix seulement
193.
194.

(Foisy), with a French translation.

18
J.

[Didot.]

Par.

1799.
12
.

With Phaedrus.
Bel.

S.

J. F. Brinvilliers.

An.

VIII.

(1800).

With Phaedrus.
195.

[Carmignani.]
lation,

Parm.

1801.

An

Italian verse trans-

anonymous.

196.

F.

H. Bothius. 8. [Schwickert.] Lips. 1803. With Phaedrus; 'cum Notis integris Bentleii, selectis aliorum, quibus et suas addidit F. H. Bothe'; 246 iambics and
27 trochaics.*

197.

F.

H. Bothius. 8. Lips. 1803. Comicorum Latinorum Poetarum.

8.

In the Fragmenta

198.
199.

Titzius.

Linc.
E.

1804.
12
.

M. Pote
Phaedrus
Bentleii';

&
;

Williams.

Eton.

1806.

With

Publii et aliorum sententiae ex recensione

246 iambics and 27 trochaics.*

INTRODUCTION.
200.

ll

12

[Carmignani.]

Parm.
8.

1808.

In

loci

communes.

201.

J. Fr. Kremsierius.
1

Lips. 1809. [Joa. Sommer.] similesque sententiae selectae e poetis antiquis Latinis cum Erasmi commentario editae atque versibus

Mimi

Germanicis redditae'; 270 Erasmian sentences, with 400 collected by G. Fabricius similes Publianis in an
'
'

appendix.
202.
Lips.

1809.

In the Auctores Latini minores, and also

separately.

203.

8.

Argent.

1810.
'

With Phaedrus, following Gruter

181
Gott.
1.

Ebert says
204.

it is

not neat.'
Par.
8.

Levasseur.
J.

12

French

translation.

205.

L. Schwarzius.

1813.
in

With poem

Der

goldne
206.

verse, Dreyfuss,' following Gruter's farrago according to Woelfflin.

translation

German

N. L. Achaintre.
1

12

Par.

18 13.

With Phaedrus,
*

Ad usum
.

scholarum.'
Par.

207.

12

[C. Letellier.]

1813.

With Phaedrus,
at

e'dition.'

208.

18

[P. Didot.]

Par.

18 13.

With Phaedrus,

50

centimes.
209. 210. 12
.

Ardent.]
12
.

Limov.

1813.

Carey.
Classics.

Lond.

1816.

In

the

Regent

Latin

II.

12

18 16. With Phaedrus, Lugd. usum scholarum academiae Lugdunensis.'

.

[Cabin.]

ad

212.

Cr. Glo. Antonius.

1

8.

Zittav.

181 7.

With Phaedrus,

Publii Syri aliorumque sententiae.'

213.

A. Thiel.
J.

12

Met.
8.

181 7.
Lips.

With Phaedrus.
1818.

214.

N. Kremsierius.

With a German

translation.

d2

lii

INTRODUCTION.
18
.

215.

[F. Seguin.]

Aven.
18 18.

1818.

'

Ad usum

scholarum.'
filosofi

216.

[Stella.]

Mediol.

'Sentenze morali di

Greci, di Seneca, di P. Siro e di altri volgarizzate nel

secolo xiv.,' an Italian translation.

217.

L. Corniani.
translation in
only.

Ven.

181 8.

rhymed

verse, but a

With Phaedrus, an Italian hundred sentences

218. 219.

18
8.

[L. Aubanel.]
Zittav.

Aven.

1819.

With Phaedrus.
'

1820.

After Antonius, with notes

metrum

Ebert says 'This very insignificant posthumous work had better have remained
spectantibus';
unprinted.'

maxime

220. 221.

18

[Catineau.]
12
.

Pictav.

1821.

With Phaedrus.

Gouriet.
Gruter.

Par.

1821.

With Phaedrus, following

222.

G. H. Luenemann.
J.

1822.
8.

223.

Conr. Orellius.

Lips.
'

1822.

'

Publii Syri

Mimi

Accedunt sententiae collectae per Georgium Fabricium.' 'Versionem Graecam Jos. Scaligeri eiusdemque in eam scholia adiecit, notis
et

aliorum Sententiae.'

variorum

partim integris partim selectis animadversiones Jo. Casp. Orellii suasque,

necessarios addidit';
'

illustravit,

et indices

Gruterum sequentes,

additis 27

The integral notes sententiis ab ipso praetermissis.' are those of Scaliger, Bentley and T. Faber j there are few of Grutei^s (127 pages of notes in all) ; the two
indexes are

verborum
quam

and moral; there

Woelfflin says
'

is

brief

notitia literaria (3 pages).

Hominem
libro,

enim se eum praebuit

aliorum potius
prioribus

in

adornando

illo

qui
in in

suo staret iudicio;

id iure

et

cum
quod

editionibus

vituperasset,

sententiarum numero

mirum quantum

discreparent, ipse

INTRODUCTION.
nihil antiquius habuit,

liii

quam

ut

omnibus

sine iudicio

congestis

vanam

gloriolam captaret

suamque editionem
'

omnium, quae hactenus lucem

esse praedicaret'

vidissent, plenissimam speaking of No. 229, Hanc tantam iudicii perversitatem duobus annis post iterum

And

prodidit,

cum

sententias Bothianas plus

incertis

quam

trecentas,

quas

ipse

ex

fontibus

haustas

esse

recte

intellexerat,

supplementi loco iterum edendas curavit. Quominus tamen editionem' (No. 223) 'bonae frugis

expertem
notationes

esse

dicam,

prohibent

cum

alia,

tum

ad-

quaedam

J. Caspari Orellii suis locis insertae.'

791 iambics, 83 trochaics and 142 prose sentences.*

224.

N. L. Achaintre.
G. H. Luenemann.
etc. in vol. viii.

12

Par.

1822. 1823.

With Phaedrus. With Phaedrus

Classica.

225.

8.

Gott.

of the Bibliotheca

Romana

226. 227.
228.

Gouriet.

12

Turon.
Par.

1823.
1823.

With Phaedrus.

12

[Detrez.]

18

Lond. 1823. [T. Davison.] 245 iambics and 27 trochaics.*

.

With

Phaedrus

229.

J.

Conr. Orellius.

8.

Lips.

1824.

'

Supplementum
Publii
et

editionis

Syri

et

Lipsiensis novissimae sententiarum D. Laberii continens emendationes

an-

notationes F.

H. Bothii

et

nec non sententias novas

Bothio collectas.'*
230.

censoris Heidelbergiensis plus quam ccc' (326) 'a

With Phaedrus 'Publii Syri et Eton. 24 1824. aliorum sententiae ex recensione Bentleii ; editio altera
.

castigata et prioribus correctior

'

without notes.

231.
232.

N. L. Achaintre.
12
.

12

Par.

1824.

With Phaedrus.

[J.

Carey.]

Par.

1824.

With Phaedrus.

liv

INTRODUCTION.
F.

233.

H. Bothius.
an mali
ita

8.

Halberst.

1824.

In
'

vol.

v.

of

the Poetae Scenici Latini.

boni

attulerit

Woelfflin says utrum plus Publilio non facile est ad

diiudicandum.
edidit,

Nam

qui qui transponendis verbis metro felicius mederetur; nec minus verum est neminem tanta coniectandi licentia

post Bentleium nemo Publilium haberet senariorum leges perspectas,

nemo

neminem tam aperte interpolandi ius and accuses him roundly of mixing Adagia of Erasmus and verses from Camerarius and
grassatum
sibi

esse,

arrogasse,'

Anysius with the Publilian sentences. He has alBothe had together 1020 verses, exiling 49 of Orelli's. consulted no ms. However his edition was for some
years considered the
234.
Fr. Levasseur.
'

editio optima.'

32

Par.

1825.

In

vol.

ii.

of the

Panckoucke
sentences
'

collection (2nd edition).

'Augmentee de
de notes exla

extraites

de

divers

auteurs,

plicatives
J.

etc, with a French translation, as to which

'

Chenu

says,

M. Frangois Levasseur, qui a publie

seule

(traduction)

1'attention

qui soit vraiment digne de fixer des lecteurs, nous a paru un rival bien

dangereux.'
235.
Fr. Levasseur.

12

Par.

'

1825.

In usum scholarum

et collegiorum,' 'notis

variorum
1825.
1826.
.

illustratae.'

236. 237.
238.

12

[Carey.]
12
.

Tull.

With Phaedrus.

Gouriet.

Par.

With Phaedrus.
1827.

N. L. Achaintre.
'

12

Par.

With Phaedrus, With

ad usum scholarum.'
.

239.

18
'

[Belin-Mandar.]

Par.

1827.

Phaedrus,

ad usum scholarum.'
.

240.

241.

[Belin-Mandar.] Tencius. 1829.

12

Par.

1829.

INTRODUCTION.
242.

lv
vol.
x.

C. Zell.

8.

Stuttg.
'

1829.

In

of Auctores

Classici Latini

cum

F. I. Desbillonii

emendationibus
'has quidem

nunc primum

editis';

following Bothe;
fatear,

potissimum eam ob causam tantum addidi, ne emtores huius editionis

Bothianas Sententias, ut verum
sibi

aliquid desiderare viderentur'; 941 iambics and 29 trochaics, with 49 additional sentences in prioribus editionibus recepti consulto a Bothio omissi.'
'

243.

J.

Casp. Orellius.

8.

Turic.

1832.

With Phaedrus;

'altera editio aucta Publii Syri sententiis

repertis,'

tences (A L) from Cod. Basil., K. 111. 34 (Sec. x.), 109 sentences (C V) 'partim sincerae, partim ab homine Christiano interpolatae from Cod. Turic. C. 78. 451 (Sec. ix.), and 32 sentences now first found in the Cod.

with various readings.

xxx. Turici There are 216 sen-

'

Turic, of which 12 'minus certae' are marked with an

asterisk.*

244. 245.

Vrat.

1833.
12
.

A. Thiel.
tion.'

Met.

1833.

With Phaedrus,

'

edi

246. 247.
248.

Gouriet.

12

Par.
.

1833.
1833.

With Phaedrus.

Achaintre.
12
F.
.

12

Par.

With Phaedrus.
With Phaedrus.
In Poetae Scenici

[Perisse.]

Ludg.
8.

1833.

249.

H.

Bothius.
vi.

Lips.

1834.

Latini, vol.

250.

J.

D. Kremsierius.

8.

Lips.

1834.

674 sentences,
the

with a
251.

German

translation.*

18

[Pe'risse.]

same
252.
J.
1

year,

Lugd. 1835. August and October.

8.

Two

editions

in

Par. L. F. Panckoucke's 1835. In Bibliotheque latine-francaise,' with a French translation.

Chenu.

lvi

INTRODUCTION.

76 iambics + 1 trochaic, B 53 + 1, C 49 + 6, D 36 + 3, E 37+6, F 42+6, G 17 + 0, H 29 + 8, I 78 + 7, L25 + 0, M90 + 8, N94+14, O19 + 5, P 85 + 5, Q103 + 4, R29 + 4, S 80+10, T13 + 6, V52 + 3,

a total of 1007 iambics and 97 trochaics, arranged in a 'Nous pensons, comme corrected alphabetical order. les plus savans philologues, que plusieurs appartiennent
a Se'neque,
Laberius,

Camerarius
fait

cette opinion,

nous n'avons

et autres. Malgre de suppressions qu'autant

qu'il nous a paru evident que telle sentence n'etait qu'une variante de telle autre, car, en cherchant a ne donner exactement que ce qui est de Publius Syrus, nous n'avons pas voulu courir le risque de retrancher ce

qui lui appartient.'

There are

thirty

pages of notes and

a good notitia

literaria

by Foisy of the Bibliotheque

Royale

(Paris),
first

especially as to editions before 15 15,

253.

Phaedrus edition, those 'in usum' and those printed in Paris in 1742 and 1748.* 12 New York. 1835. I n <tne Phenix'; 261 senWelser, the
.

the same as in No. 181, tences arranged in 23 chapters except that Love has 2 1 and Avarice 9, 3 of the latter
in

No. 181 being addenda unnoticed by the editor of

G.

'the Phenix.'*
254.

C.

Reinhold.

Anclam.

1838.

'Adhibito

libro

scripto Gryphiswaldensi
collato,
libello,'

membranaceo, numquam antea recensuit et varietate lectionis instruxit.' Cui says Woefflin, 'multum sane commendationis
'

addidit,

cum
ex

aliquot novas sententias ex

esset.

illo

codice

accessisse

professus

Verum
aut

illae

sententiae

omnes
moribus

Senecae

dialogis

desumptae sunt, waldensem, quod idem multa menda

interpolatis esse certo efhcitur.'

libro

Pseudo-senecae de unde codicem Gryphissatis

docent, ex

INTRODUCTION.
255.

lvil

T. Baudement.
lection, with a

8.

Par.

1839.

In the Nisard

col-

French translation.
8.

256.

S.

F.

Em.

Tafel.
et

Annaei Senecae
sententiae';
in
all,

<L. 1841. Tubing. & Lond. Pub. Syri forsan et aliorum selectae

with

26, or 172 sentences 63, B 45, C 38, 21 'fragmenta nuper reperta,' 17 extra

sentences, 32 from the Codex Turicensis, Orelli's line 768, and 22 odds and ends. Scaliger's Greek version is
'

placed

en

face,'

the scholia of

Erasmus are given and

three pages of short notes.*

257.
J. Seibt.

Prag.

1850.

With Phaedrus.

258.

T.
vol.

Baudement.
ii.

8. Par. With Horace in 1850. of the Nisard collection ; with a French transla-

tion.

identical with

There are 1006 iambics and 97 No. 255.*

Ven.
partial.

trochaics, almost

259.

Lod. Pizzo [Merlo]. translation, but only

O. Ribbeck.
lilius
8.
'

1853.

An

Italian

prose

260.

[Teubner.]
'

Lips.

1855.

<P. Pub-

Lochius Syrus in Comicorum latinorum praeter Plautum et Terentium reliquiae.' There are 501 iambics and 44 trochaics, besides 269 minus probatae'
'

Woelfflin charges the editor with not taking the trouble to find out what the ms. readings were, and says Vel sic tamen Rib*

and 43 from the codex Turicensis.

beckium tribus quattuorve versibus salutem attulisse haud diffitendum est reliqua plerumque sic considerare malui quasi scripta non essent.'*
:

261.

E.

Souesmes.

12

Brux.

1856.

With

French

(distich) translation.

262.

Schedel.

12

Pest.

1858.

In 'Magyar Pr6zair6k,'

with Cato, Aesop etc, 270 sentences (iambics and trochaics mixed) in

Magyar

verse.*

lviii

INTRODUCTION.
Gius.
Pesenti.

263.

Rhodig.

1860.

In

Italian

rhymed
With

verse, only partial.

264.

M.

E. Pessonneaux.

12

[Garnier.]
'

Par.

1864.

Phaedrus in Panckoucke's
caise
'

Bibliotheque

latine-fran-

the French prose translation is from Levasseur and Chenu; there are 554 iambics and 52 trochaics taken from Levasseur, and 418 mixed 'autres sentences' (377 iambic and 41 trochaic) added from Chenu. A
;

few sentences which the editor thought too suggestive, too

difficult to translate, or

of too doubtful genuineness, are

'

suppressed.
tives

dans

le

There are seven pages of notes explicagenre de celles de Jean Bond.'

8.

265.

Anacharsis Combes.

Tull.

1868.

'En Alexandrins

frangais'; so little 'litteris latinis imbutus,' Woelfflin says, that he places the first edition of his author in 1552, and

says that Publilius was

266.

manumitted by Domitian
'

Ed. Woelfflin.
tentiae

8.

Lips.

1869.

Publilii

Syri

Sen-

ad fidem codicum optimorum.' First there are 59 pages of prolegomena (13 de Publilio, 7 de codicibus, de editionibus, 13 quae sententiae vindicandae, quae

'

damnandae,' 6 de interpolationibus,

emendandis); there are 653 sentences

de sententiis
43,

41,

D 24, E 19, F 28, G 9, H 27, I 62, L 17, M 68, N 59, O 14, P 5*> Q 68, R 15, S 42, T 3, V 25, besides 149 of doubtful origin, Proverbia' N 18, O 17, P 22, printed in italics Q 24, R 13, S 21, T 14, V 18, Z 2
C
38,
'

amongst the others, and 40 sententiae Turicenses appended. There is also a collection of 391 'sententiae
'

'

falso inter Publilianas receptae,'

de moribus.'
'

Woelfflin,

whom

and 144 'incerti auctoris A. Spengel rightly calls

sospitator,'

Publilii

sententiarum egregius

not only
first

re-established the

name

Publilius, but was the

to

INTRODUCTION.

lix

subject the sentences to a comprehensively scientific textual criticism. He had already begun the attack in

the Philologus, Vol. 22 (1865). Meyer says 'Woelfflinus egregie de Publilio meruit, quod magnam multitudinem

versuum aut fictorum aut alienorum

abiecit.'

The

mss.

he chiefly used were Pa, Pb, R, B, E, C, F and V. There is an index verborum, which is however rather
unsatisfactory, as the infinitive only of verbs

and the

nominative only of nouns are registered.*

267.

[Merlo.]
lation,

Ven.

1869.

An anonymous
'

Italian trans-

only

partial.
8.

268.

E.

Souesmes.
'

Montarg.

1870.

En

distiques

franc,ais,'

edition.'

269.

P.

Amb.
I.

Curti.

16

[Pagnoni.] Mediol.
1 1

1871.

'Publio

Siro

Mimiambi completati
' j

e recati per la

prima volta

in Italiano

1 1

pages of preface,

of letters about

Publilius, 36 of introduction

and 44 of exegetical notes ;

56,

84,

59,

C
Z

72,

D 46, E 50, F
O40, P

L30,
270.
271.

M ni, N
75,
2,

132,

119,

Qi33>

G 20, H 44, I 94, R 47> S115,

!*

T 30, V
P. Canal.

altogether 1359 sentences

Patav.
8.

1871.
Lips.

An

Italian translation.
^n

O. Ribbeck.

1873.

ms

'

Comicorum

Ribbeck thought latinorum...reliquiae,' second edition. not only that 2 ^ Z were excerpted from some larger
collection, but

the

same

collection

even that verses were picked out from and inserted into <<, the Liber de

moribus and the collections of sentences called after

Varro and Sextus; accordingly in his preface and appendix he has added nearly 300 sentences, versified
either

ascribe

by himself or by others. However he does not them all to Publilius, but gives as his opinion

'Varia acute et prudenter dictorum farrago undique

lx

INTRODUCTION.
collecta et numeris

quantum

fieri

poterat conclusa est

tempore
272.

incerto.'

653 sentences.
'Publili Syri

A. Spengel. 8. Berol. 1874. tiae'; 20 pages of preface with

sentences,

senten-

34 +

9,

Frisingensian

C 21 + 16, D16 + 8, E16 + 3, 6, G 9 + 0, H 21 + 6, I 34 + 27, L 10 + 7, M32 + 36, N 10 + 49, O0 + 14, Po + 51, Qo + 68, R o + 15, S o + 42, T o + 3, V o + 24, altogether
B
35 +

F 27+1,

i.e.

265 + 385

or an aggregate of 650, besides 61 sentences

(separately)

from codd. T. and M.

Spengel rejects

the prose sentences and treats genuineness from a new point of view, and while he has been happy in his

emendations of several verses, he has condemned

the verses of collection

all
<1>
;

Z and many

of collection

'pudet dicere

me

in

hoc

libello nihil addidisse eius'

(i.e.

Woelfflinii) 'diligentiae nisi

(F),

quod codicem Frisingensem

qui liber alteram partem sententiarum solus conet

tinet,

codice usus

apographo a patre meo dudum facto et ipso denuo contuli.' Whereas the efforts of

Woelfnin and Meyer were directed to obtaining the most authentic text, Spengel attempted to find an intelligible one, and while most editors have erred in
the direction of
sticking

too

closely to

Phaedrus

model, especially in questions of metre, Spengel (perhaps

not unnaturally) has been rather too Plautinist.*
273.

W. Meyer.

8.

Lips.

1877.

"

Die Sammlungen der

not nominally an Spruchverse des but as many new sentences are given and the edition, question of genuineness is scientifically discussed, it is of
Publilius Syrus';

immense value and importance.

274.

W. Meyer.
Sententiae
'

8.
;

Lips.
is

1880.

'

Publilii

Syri

Mimi

there

a tightly-packed introduction of 15

INTRODUCTION.

lxi

pages (4 of testimonia, 9 de collectionibus, 2 de editionibus) ; there are 723 sentences, of which 84 are not

accepted by Woelfflin, and a good index (verborum).

The probable
given,

history of the collections

and

in

the

text

the

is very clearly sentences which are in

collection

2 come

first,

then those in
'

II (but

not in 2),

then those in Z, then those in O, and lastly those in 3> Publilii esse videntur ; the letter indicating labelled
'

is placed before the first line of each set of sentences, the arrangement being of course alphabetical as usual. At the beginning of the critical notes

the collection

for

each

letter of the

alphabet a

list is

given of the mss.

in

which each sentence occurs.

I consider

Meyer's text

the most accurate yet published.*

275.

Otto Friedrich.
Sententiae,' a

8.

Berol.

1880.

'Publilii Syri

Mimi

book of 314 pages. The preface (of 22 deals inter alia at some length with the 'vitiorum pages) There are 761 sentences, A 58, generibus' of the mss.

43,

46,

32,

22,

F 34, G

12,

H 29,
S 52,

I 66,

18,

M 75, N 63, O 15,

57,

Q 76, R

17,

8,

V 38

(with critical foot-notes), followed by a business-like conspectus showing how many sentences occur in each chief codex. Then come 198 sentences of Caecilius Balbus,

145 from Pseudo-seneca de moribus, 126 Proverbia, and

390 sententiae
are

'

falso inter Publilianas receptae.'

There

to clear-sighted exegetical pages rather erring in the direction of superfluity, 57 Publilius,

136

of

notes

pages of notes to the extra sentences and a fair index verborum. The verses received by Bentley are marked
with an asterisk, and the scanning is shown throughout. C. Hartung (Philol. Runds. Feb. 26. 1881) says "Alle Kreuze der frueheren Ausgaben, die den verderbten

Text markierten, sind geschwunden und an deren

Stelle

lxii

INTRODUCTION.
lauter wohlklingende Verse getreten, freilich oft mit so

gewaltigen Aenderungen, dass man den urspruenglichen Text kaum wiedererkennt. Daran schliesst sich ein

eingehender vielseitiger Kommentar, den ich fuer den Hauptvorzug der Ausgabe halte."*
276.

C.

L.

Bertini.

8.

Salut.

1884.

'Le Sentenze

di

Publilio Siro' following Meyer's 1880 text, 733 sentences

with a poor Italian version, some of the renderings I do being inferences rather than even paraphrases. not know if the 'studio storico-critico of Publilius
'

promised by the editor in a note has been published

1

1 .

Although

this list of editions is

no doubt incomplete,
it.

it is

interesting to

observe what towns have contributed to

An

analysis

shows that 62
Lyons,

editions have appeared in Paris, 35 Leipsic, 27

London,

11 Basle, 10

8 Strasburg, 7 Frankfort and Leyden, 6 Amsterdam and Geneva, and 5 Padua, Saumur, and Venice, while (excluding 3 of unknown provenance) 56 other towns have supplied the remainder. As to countries France has

supplied 88 editions,

Germany

Holland 15, Belgium 3, and the United States 1 each.

England 40, Italy 19, Switzerland 17, Austria and Spain 2 each, and Denmark, Sweden
84,

INTRODUCTION.

lxiii

SYNOPSIS OF THE SENTENCES.

Erasmus
Gruter
Bentley
Orelli

Woelfflin

Spengel

Meyer

Friedrich

36

65

33

68

43

43

56

58

ABBREVIATIONS.
Be = Bentley
Or=Orelli

Bo = Bothe

Pn = Panthaleon
Ps = Pithoeus

Bu = Buecheler Er = Erasmus Fa = Fabricius Fr = Friedrich Go = Godofredus

Gr=Gruter

Qu = Quicherat Re = Reinhold
Ri = Ribbeck Sc = Scaliger

Hg = Hartung Mr = Meyer

Sp = Spengel St = H. Stephanus

Wo = Woelfflin

2 Alienum est

omne

quicquid optando evenit.

Ab

alio exspectes, alteri

quod

feceris.

v/Animus
5

vereri qui scit, scit tuto aggredi.

Amor

Auxilia humilia firma consensus facit. animi arbitrio sumitur, non ponitur.

/ Aut
Ad

amat aut

odit mulier, nil est tertium.

tristem partem strenua est suspicio.

Ames
10

parentem,

si

aequus est:

si

aliter, feras.

Aspicere oportet quicquid possis perdere.

Amici

vitia nisi feras, facis tua.

io

2 (PRBA) has verses i 34 (Pa and R 18. 21. 22. 19. 20. 24. 23). C has 123. 25. 27. I 5 (265). 24. 27. 28. 29. 31. 34. 30. 32. 33. N 10 (423). S has 1 34; Z has 1 4. 6. 8. 10. II. 1416. 18. 20. 22. 23. 25 28. 30. [from 2] (FV) has 1 34 (28 and 30 not being in V). 3 1 * 3 2 33tuta PRASFV Gr. Or. Bo. Wo. tutus C Inc. 3. qui scit vereri V. apta B vera Z tuto PaPbB (later hands). aggredi Inc. ingredi C tutus 7. [est] L est 15 15 gradi Sp. tuto aggredi St. Er. tuto ingredi Mr. Basle edition Fa. str. susp. debetur CS Inc. as above, Wo. Sp. Mr. 8. amas S est B 2 aequust Ri. Sp. si aliter L sin aliter CFa. si ceteri. 9. si aequus; sin aliter feras Froehlich s. a. e. aliter f. Fr. Hg. Aspi-

cere quod PbBFV quicquid cod. despicere Ps. quid Trin. and Sid. of Bentley quae St. quod possis deperdere Er. quod te IO. si B erased C Inc. Er. Gr. Be. Bo. Wo. Ri. possit perdere Sp. facis Sp. nisi B 2 etc. ni Ps. necesse est facias B facias necesse est tua M. Amici vitia nisi feras facis etc. facies Bo. facias Ri. Wo. Sp. Mr.

LEC

PaRACES

PR

1.

praised by Seneca, Epist. 8. 9. praised by Seneca, Epist. 94. 43, and by Lactantius, Instit. 1. 16. 10 Seneca in libris moralis philosophiae...'Ab alio etc.'"
fieri

2.

"non
Cf.

illepide

facis?"

Lampridius, Alcx. Sev. 51 "Visne hoc in agro tuo alteri ne feceris." tibi fieri non and "

quod

alteri

Quod

vis,

P. S.

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

servitus.

Alienum aes homini ingenuo acerba est Absentem laedit, cum ebrio qui litigat.

Amans
/Avarus
15

iratus

multa mentitur
cupiat

sibi.

ipse miseriae causa est suae.

scit,
15

Amans quid Amans quod

Ad Amor extorqueri non pote, elabi potest Ab amante lacrimis redimas iracundiam. 20 Aperte mala cum est mulier, tum demum
Avarum facile capias, ubi non sis item. Amare et sapere vix deo conceditur. / Avarus nisi cum moritur, nil recte facit.
25

quid sapiat non videt. suspicatur, vigilans somniat. calamitatem quilibet rumor valet.

est bona. 20

Astus cinaedum celat, aestus indicat. Avarus damno potius quam sapiens dolet. Avaro quid mali optes nisi vivat diu ?
:

25

Animo dolenti nil oportet credere. Alienum nobis, nostrum plus aliis placet. Amare iuveni fructus est, crimen seni. 30 Anus cum ludit, morti delicias facit.
Amoris vulnus idem
tua Or.

30

sanat, qui facit.

Gr. Be. Or. Bo. Wo. Ri. potest...potest sed elabi PBFVE sede labi R 24. actus C aestate PbRB sed labi B. sed ali potest Bu. elambi Ri. aestatem Pa^ Bern. astute FVS Bamb. aetas Ps. Gr. Or. Bo. Ri. Sp. Mr. astus Wo. Fr. cinedum B cinae dum PbR cenae dum Pa cynae dum Pa 2 crines dum FVC Bamb. caelat PbA caelantur aetas indicatur FVCS Inc. Astute dum celatur se aetas indicat Er. aestus Fr. 28. alienum...nos-

18.

PRBFECH

potc.pote

potc.potest Sp.

elabi

CH

trum...placet

PRBFCH Er.
31.
(to

aliena...nostra...placent
facit

M quotedby Seneca,
facit

de Ira 3. 31. 1. idem qui facit Be.

idem qui

sanat

Z codex Gryphiswald.

avoid the vorepov irpbTepov) idem sanat qui

sanat Ri.

11.

Cf.

Menander, monost. 514

tol
1.

8dveia do6\ovs tovs iXevdtpovs

Troiei.

28.
etc."

Salvianus, de gubern. dei

10

"ut

ait ille":

" Aliena...nostra

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

Ad

poenitendum properat Aleator quanto in arte

cito qui iudicat.

est potior, tanto est nequior.

Amor
II
36

otiosae causa sollicitudinis.

Avidum esse Animo virum

oportet neminem, minime senem. pudicae, non oculo eligunt.

35

Amantis iusiurandum poenam non habet.

Amans sicut fax agitando ardescit magis. Amor ut lacrima oculis oritur, in pectus cadit. 1/40 Animo imperabit sapiens, stultus serviet. Amicum an nomen habeas, aperit calamitas.
Amori finem tempus, non animus facit \/Z Audendo virtus crescit, tardando timor.
Auxilium
45

40

profligatis
si

contumelia

est.

AfTatim fortuna

aequa longum non habet interitum.

46

Avaro acerbo poena natura est sua. Avaro vix est vita, sed mors longior. Alienam qui orat causam se culpat reum.
32. 33.
provocat

Pb

quanto Ioa. Saresberiensis Policr. 8. 6. C Er. quantum L2 E melior B 2 Er. doctior Ioa. Saresb. Gr. dotior C [ ] PRFVE aor S potior Bu. Sp. melior Wo. tante Pb tanto with the o erased B. est PRFEC est erased 34. est CB 2 omitted by the other codices. II (H) has B nequitior C.
6- 35- 36. 12. 13. 15. 16.

cito preparat

vindicat

provocat qui vindicat Sp.

35. nemiS has (by a later hand) 38. 37. 42. 40. nem nisi FV ne minime H neminem minime Gr. nedum Sp. nummi Fr. Hg. After v. 36 we find Amantium ira amoris integratio est from Ter. Andr. 3. 3. 23 this may have been appropriated by Publilius but as a 'familiar quotation' cannot fairly be assigned to him. 38. ita ut H sicut FVkS mag. ard. FV/cS. 39. ab oculis FVcik oculis H Gr. Or. Mr. ab oculo Wo. amoris lacrima ab oculis in pectus cadit Sp. ortus oculis Nauck. amor ut lacrima oboritur oculis, oculis in pectus cadit Fr. 7i 43. Audiendo (M) has 10. 42. 40. 4348. 26. 49. 28. 50. 51. 47. avarus non vita vivet aud endo with the i erased <t>. avaro non est vita Bu. Mr. avaro vita vix est ? 48. Alienam qui suscipit causam semet criminat esse rerum M al. q. o. c. se culpat reum Meiser.

(FV) has 35

42.
;

37

41.

18. 22. 23. 26. 32. 28. 2. 42.

SP"

[from

II]

33.

Cf. Ioa. Saresberiensis, Policr. 8. 6 "Aleator quanto...doctior,

tanto nequior."

4
Assidua
50
ei

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

sunt tormenta, qui se ipsum timet
50

Animo imperato, ne animus imperet tibi. Animo ventrique imperare debet, qui frugi O Aegre reprendas, quod sinas consuescere. Amico firmo nil emi melius potest.

esse vult.

Bis est

gratum quod opus

est, si

ultro sit datum.

est.

Bonarum rerum consuetudo pessima

Beneficium qui dare

55

nescit, iniuste petit.

Bonum
5

est fugienda aspicere in alieno malo. Beneficium accipere libertatem est vendere.
est,

Bona nemini hora

ut

non

alicui sit mala.

Bis emori est alterius arbitrio mori. Beneficia plura recipit, qui scit reddere. Bis peccas, cum peccanti obsequium accommodas.
10

60

Bonus animus laesus gravius multo

irascitur.

Bona mors
49.
tibi?

est homini, vitae qui exstinguit mala.

semet
tibi

M. ne

50. imperante imperato Mr. potius tibi animus imperet Sp. Mr. animo imperato ne animus imperet animo impera ne animus potius tibi imperet ? 51. esse dbet

M se Mr.
has has 1

esse vult
6. 10. 11.

Mr.
14.

gratum Pb est gratum PaRBFV 2 AS 2 Wo. fiet Mr. quod L quo Ri. quod datum opus est Be. quo dato opus est Ri. si ultro LC Mr. ultro si Er. Wo. sed ultro Vinc. offeras PRBC sit datum FV si offeras ultro datum 3. qui dare nescit LEC Wo. dare qui nescit Er. Mr. Fr. qui Fr. 6. nescit dare Sp. alicuit Pb alii C aliis S aliqui ( = aliquo modo) Sp. 7. emori Bamb. Be. (from his MSS.) Fa. Gr. Or. Wo. Sp. Mr. enim mori PRAFSE mori with a previous letter erased B mori VCZ est mori Bo. bis una in morte alieno est Fr. 9. accommodas mss. (prestas Z) Wo. Sp. 52.

has 1. 7. 9. 21. 23. 4. by B) ; 27. 26. 30. 31. 33. 34. 3. 5. 8. 35. 22. 16. 24. 18. 29. 13; S has 1. 7. 9. 21. 23. 2. 4. 6. 10. 11. 14. 1820. 34. 27. 33. 3. 5. 8. 12. 15. 35. 22. 24. 26. 25. 30. 32. 31. 16. 13 ; Z has 5. 12. 17. 13. 7. 9. 10. 11. 14. 15. 4. 19. 2124. 27. 29. 33. 31. 35. [from 2] (FV) has 13. 1. Be. (from his mss.) et 25. 27 5 35. gratum est 29. 26. 30

2 (PRBA)

35 (10 13 omitted

2. 52. 53.

1820.

scholis puer

Quoted by Hieronymus, Aegre etc.'"

*
:

Epistol.

ad Laet. 107 "Legi quondam

in

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

Beneficium dando accepit, qui digno dedit. 65 Blanditia, non imperio, fit dulcis Venus. Bonus animus numquam erranti obsequium accommodat.
Beneficium qui dedisse se dicit, petit. Benevoli coniunctio animi maxima est cognatio. K^Beneficium saepe dare docere est reddere.
15

70

Bonitatis verba imitari maior malitia est.

Bona opinio hominum

tutior pecunia est.

Bonum quod est B^^Bis vincit qui se

20

supprimitur,

numquam

exstinguitur.

vincit in victoria.
75

Benignus etiam causam dandi cogitat. Bis interimitur, qui suis armis perit. l/6ene dormit, qui non sentit quam male dormiat. 25 Bonorum crimen est officiosus miser.

Bona quae cadunt, ni sustineantur, opprimunt. Bona fama in tenebris proprium splendorem obtinet. Bene cogitata si excidunt, non occidunt. 81 Bene perdit nummos, iudici cum dat nocens.
Go. Mr. Fr. 14. accommodat MSS. (accomodat Pa) Wo. 16. convinctio Go. Mr. Fr. est m. cogiSp. except commodat tatio C coniunctio Go. Be. Ri. Wo. Sp. Mr. cuiusvis Fr. 20. bonum quod est quidem P quod Pn. est C diu Bu. tametsi Er. subprimitur

commodas

RBFV

quam B Wo. Mr.

25.

numsuprimitur B si premitur CS si obprimitur B 2 Fr. nequam PRA Sp. nequaquam FVCSB 2 non Er. mss. Er. Gr. Be. Or. Bo. Ri. Sp. Mr. Fr. officiosus est Fa. Wo. 26. quae veniunt mss. (eveniunt C) vehunt Bo. accidunt Ri. susteneantur PaPb 2 R substineantur C cadunt opprimant R cadunt ut opprimant PBFV cadunt et opprimunt C vadunt ut B. bona quae eminent
supprimitur
.

PR

FV

est officiosus

nisi

sustineantur obprimunt
tenet

Bu.

b. q. veniunt nisi

neantur opprimunt

27.

Mr. bona quae cadunt

optinet

Mr. Fr.

PBRAZ

[animo aequo] sustiopprimunt Fr. Sp. Wo. obtinet FVS retinet C.

nisi sustineantur

12. 15.

Quoted by Gellius
Cf. Fulgentius,

17. 14
2.

and Macrobius, Sat.

"

2.

7.

Cf. Seneca, de Bcnef.

11. 2.

27.

Myth.

2. 2

sapientia etiam in tenebris proprium

fulgorem possideat."

6
30

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

est pecunia.

Bona imperante animo bono

Bonum ad virum
Brevis

cito

moritur iracundia.
85

35

mens ipsa est memoria iracundiae. Bona turpitudo est, quae periclum vindicat. Bona comparat praesidia misericordia. Beneficium dignis ubi des, omnes obliges.
sed malis
fit

LT Brevis ipsa vita est,

longior.
90

Beneficia donari aut mali aut stulti putant. Bene perdis gaudium, ubi dolor pariter perit.
40

Bene Bene

is, qui potuit, cum voluit mori. e patre audire alterum est patrimonium. Boni est viri, etiam in morte nullum fallere.

vixit

Z Bona
Bonus

causa nullum iudicem verebitur.

vir

95

nemo

est,

nisi

qui bonus est omnibus.

2 Consueta
30.
bono

vitia ferimus,

Crudelis est in re

non reprendimus. adversa obiurgatio.

in parente anima PRB imperancia V imperpecunia PaRB est pecuniae Pb pecunia est FV fiet pecunia bono imperante animo est pecunia S bona pecunia in parente est animus C bona imperante bono animo est pecunia Mr. Fr. 32. brevis mens S Gr. Or. breve mens Pa2 b. i. animo bono e. p. ? PbBRA breviens Pa breve amans FV brevis amans Gr. (from his MSS.) brevissima ipsa Gr. Wo. brevis ira est ipsa Sp. brevi animans ipsa Fr. ^f [from II] (FV) has II (H) has 36. 4. 37. 13. 38. 24. 27. 39. 40. 41. 36. est Mr. Fr. omitted by FV Wo. 3641. S has 41. Mr. perdas FV Wo. Sp. Fr. 30. is Wo. Sp. 38. perdis 40. bene audire alterum Mr. omitted by F vixit qui potuerit Fr. bonis bene Ri. bene vulgo Gr. bene e patre Fr. patrimonium est 41. Omitted by V nullum fallere Wo. Sp. Mr. nulli imponere Fr. Z (M) has 1. 42. 43. 10. 12. 14. 2. 3. 23. 29. 31. 34. 42. veretur non veretur fortunae vicem Fr. iudicem verebitur Mr. praeveretur iudicem ? 2 (PRBA) has 1 21. C has 1. 2. 27. 3. 4. 6. 34, 5. 7. 14. 8. 10. 18. 11. 31. 9. 13. 1518. 21. E 8 (178) ; S has 1. 2. 4. 12. 5. 14. 7. 9. E 8 15. 17. 19. 20. 19. 8. 10. 21. 20; Z has 1. 12. 10. 6. 11. 13 (178). 11. 15 Str 16. 1820. 17. 21 (V omitting 10. 15. 20). [from 2] (FV) has 1 2. est in re adversa Wo. Sp. Fr. nova.Be. Mr. 1. non MSS. Mr. Fr. iure adversa est C est omitted by PBRAFV in re adversa est

PRA

bona

BFV
est

anti (without anima)

HV

FVH

FH

OMTHS

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

Cavendi nulla est dimittenda occasio. ioo Cui semper dederis, ubi neges, rapere imperes. Crudelem medicum intemperans aeger facit. Cuius mortem amici exspectant, vitam cives oderunt.

Cum
</

gratiam tuto redit. Citius venit periclum, cum contemnitur. Casta ad virum matrona parendo imperat.
in

inimico

nemo

105

/lo

Cito ignominia fit superbi gloria. Consilio melius vincas quam iracundia.
Cuivis dolori

remedium

est patientia.

Cotidie damnatur, qui semper timet.

no peccat qui recte facit. fortis pote nec ingenuus pati. Conscientia animi nullas invenit linguae preces. yf Comes facundus in via pro vehiculo est.
vitia prosunt,
15

Cum

Contumeliam nec

Cito improborum laeta ad perniciem cadunt.

Contemni gravius
20

est

quam

stulto percuti.

115

Cotidie est deterior posterior dies.

II

Crimen relinquit vitae, qui mortem appetit. Cogas amantem irasci, amare si velis. Contra imprudentem stulta est nimia ingenuitas. Crudelis est non fortis, qui infantem necat.
B 2 RFVCO
Wo. Sp.
16.
nullas

120

Contumelia (from the previous verse)

animi Pb amici

nullus B nullius (with the -ius erased) F nullius conscientiam amici nullus invenit lingue preceps S conscientia animi nullas invenit linguae preces Wo. Sp. Mr. c. a. nimias Fr. 19. gravius est CS stultitia stulte B stultissime Z 2 stultitiae omitted by CS C. est sapienti gr. qu. stultitiae percuti AV. C. gr. sapienti

P Be.

CRV

FVB

PR

est
5.

quam

percuti Bo.

contemni

gr. est qu.

a stulto percuti
20.

II

2227. 9- 831. 12. 32. 33. 13. 17. 3436. 8. (FV) has 5. 22 37 (V omitting 37). S has 29. 24.

37.

(H) has
[from

2.

II]

23.

imprudentem
2. 7.

17. 1.

Quoted by Gellius
Cf. Proverbs 2. 8.

17. 14

and Macrobius, Sat.

20.

Cf. Seneca, Phaedr. 784.

8
25

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

Consilium inveniunt multi se docti explicant.

Cave quicquam incipias, quod poeniteat postea. Cui omnes benedicunt, possidet populi bona.
Cui nolis saepe
!

irasci, irascaris

semel.
125

y/Crudelis lacrimis pascitur,

30

Caeci sunt oculi, Caret periclo, qui etiam

non frangitur. cum animus alias res agit.

Cum ames

non

sapias,

cum est tutus cavet. aut cum sapias non ames.

est.
130

Cicatrix conscientiae pro vulnere

I/Z Cum
40

Cunctis potest accidere, quod cuivis potest. 35 Cave amicum credas, nisi si quem probaveris. Contra felicem vix deus vires habet. y/ y Cum das avaro praemium, ut noceat rogas.
sese vincit sapiens,

minime

vincitur.

Contra hostem aut fortem oportet esse aut supplicem.

Cito culpam
efifugias, si

incurrisse poenitet.

136

Cum
AV.

periclo inferior quaerit,

quod superior

occulit.

25. consiliis iuniorum FV MSS. Sp. Fr. impudentem Gr. Wo. Mr. consiliis indoctiorum Wo. consiliis stultiorum Bu. consilium inveniunt sed Gr. Or. Bo. se Gr. Or. Bo. consiliis iuti Sp. Ri. Wo. Sp. Bu. docti Wo. Sp. consilium in dubiis inveniunt multi docti se explicant Th. Fritzsch. consilio unius multi se docti ex26. cave ne HVk cave F quicquid FV quid k post paeniteat plicant? post poeniteat FV/c paeniteat postea Bo. quicquam Gr. Or. Bo. Ri. Wo. Ne quicquam incipias quod post paeniteat cave Mr. C. qu. ne Sp. Mr. 34. cuivis...cuiquam Sen. Wo. Fr. quod post paeniteat coeperis Fr. 35. nisi nisi si Bo. Wo. Mr. quemcunctis...cuivis FV Sp. Mr. 36. infelicem Sp. Z (MT) has 15. 38. quam nisi Sp. nisi quem re Fr.

HO

FVHO

FVHO

FVH

38. semet se ipse 39. 40. 27. 41. 30. 31. 2. 42. 43. 13. 44. si 40. culpa effugiri sese Wo. Fr. potest culpam incurrisse Cito culpam effugias si incurrisse paenitet Or. Wo. penitet
17.
7.

Mr.
C.

MT

MT

MT
T

inc. p. Fr. C. c. effugere pote quem culpae paenitet 41. quidquid superior incurrisse paenitet Hg. occultare contendit q. superius o. c. quod superior occulit Haupt Mr.
c.

effugiat

quem
si

Mr.

effugi pote

34.
9.4.

Quoted by Seneca, de Tranq.

11. 8; cf. Sen.

Consol.

ad Marc.

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

9
est.

Consilium

in adversis

prudentis remedium

Cum

amico ignoscis, gratis plures comparas. Contubernia sunt lacrimarum, ubi misericors mise-

rum

aspicit.

140

O
46

Crebro ignoscendo facies de stulto improbum. Cui plus licet quam par est, plus vult quam
Discipulus est prioris posterior dies.

licet.

1/ $

Damnare

est obiurgare,

cum

auxilio est opus.

|/ Diu apparandum est bellum, ut vincas celerius. 145 Dixeris maledicta cuncta, cum ingratum hominem
dixeris.
5

inimico non loquaris male, sed cogites. Deliberare utilia mora tutissima est.

De

Dolor decrescit, ubi quo crescat non habet.

quicquid celat superior Fr.

42

medium prudentis est MT C. medici remedium pr. est Haupt C. in dubiis Mr. C. in adversis Wo. Ri. prudens adversis est remedium Fr. 43. cum inimico ignoscis MT amicos gratis complures adquiris M cum inimico ignoscis amicos gratis comparas Haupt C. i. i. a. gratos c. Wo. C. ignoscis uni gratos complures facis Bu. Ri. C. inimico ignoscis ultro amicum comparas Sp. Cum ignoscis inimico amicos gratis complures paras Mr.

Consilium in adversis medicinae

re-

plures

amico ignoscis uni plures compares Fr. Cum amico ignoscis gratis 44. misericors conspicit miserum misericors comparas? misenim adspicit Haupt Mr. spectat miserum misericors Fr. has 2. 46> facies O Mr. facias Mr. Fr. 46. Omitted by 2 5- 3 1 45*

Cum

MT

all

the mss.

16;(PBRA) Z has
alii

has
1.

16;
10. 5.

has

1.

3.

13. 9.

7.

9. 5. 3. 2. 2. 6. 10. 7. 11 [from 2] (F) 14. 6.

14;

cum ingratum hominis dixeris alii cuncta alii hominem B omitted by PaRAFS. dixis mala cuncta Sp. dixeris maledicti cumulum 5. non LEC Sp. Mr. ne Er. Wo. cum ingrati hominis dixeris Fr. loquaris BAF Wo. Sp. Mr. loquares P loqueris R loquere HS loquare 7. PRBA Sp. quo HFCSZ etc. Gr. Or. Mr. noli loquier Fr. quod
4.

S has has 1 16. Pb. cuncta

46.

Quoted by Gellius

17. 14

and Macrobius, Sat.

2.

7;

omitted by

'ublilian mss.

IO
Didicere
flere
fit

PUBLILII SYRI SENTENTIAE. feminae

in

mendacium.

150

Discordia
^/10

carior concordia.

Deliberandum est saepe, statuendum est semel. Difficilem habere oportet aurem ad crimina. i/Dum est vita grata, mortis conditio optima est.

appellandum est cum mala fama lucrum. Ducis in consilio posita est virtus militum. \/ 15 Dies quod donat timeas cito raptum venit.
:

Damnum

155

Dimissum quod
II

nescitur,

non

amittitur.

Deliberando discitur sapientia. Deliberando saepe perit occasio.

160

20

Duplex fit bonitas, simul accessit celeritas. Damnati lingua vocem habet, vim non habet. Dolor animi morbus gravior est quam corporis.
Dulce etiam
fugias, fieri

quod amarum

potest.
165

Difficile est dolori

convenire

cum

patientia.

Deos
26

ridere credo,

cum
fit

felix vovet.

Z Durum

est negare, superior

cum

supplicat.

Dissolvitur lex,
Bo. Wo.

cum

iudex misericors.

didicerunt Bo. fere

8. dedicere dediscere BFS Er. didicere Ps. flerem PaS feminae femina PRF feminam S Er. est mendacium L Er. in mendacium Ps. Gr. Be. Or. Bo. Wo. Ri. Mr. Fr. lO. quicquid PbBRA quidquid Pa diu quicfeminae mendacium Sp. quid CSZ saepe quicquid F. diu deliberandum statuendum est semel Bo. del. est decies stat. est sem. Fr. Hg. del. est saepe stat. est sem. Wo. Sp. 11. op. hab. S and Bentley's 3 mss. del. est quicquid stat. est sem. Mr. 15. timeas op. aur. hab. Er. Be. Bo. Ri. Sp. hab. op. aur. Wo. Mr. Fr. Mr. Fr. teneas Sp. II (H) has 17. 7. 18. 19. 20.5. 6. 21 24. Mss. Wo. simul ut F simul Bo. Wo. has 17 19. si simul [from II] (F) 24. 21. dol. celeriter Fr. Mr. Sp. si inopi Fr. celeritas F caeleritas

Mr. Fr.

PRA BA

dol. an. nimio gr. Bo. multo Wo. morbus Fr. an. gr. est qu. corp. 23. sapientia dol. an. gr. est qu. corp. dolor Gr. Or. Sp. 24. fovet vocet C vocat Gr. Wo. patientia Caec. Balbus Wo. Mr. deo se credere credit cum felix vovet Fr. Z has 3. 5. vovet Mr. Sp.

FHV.

HFV

25. 26. 27.

10 (352). 28.

25.

debeas supplicare

MT

d. e.

negare superior

durum est denegare superiori cum cum supplicat Haupt Mr. Fr.
misericors iudex

26.

dissolvitur

protinus lex

cum

fuerit

MT

dissolvit

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

II

Dominari ex parte

est

cum

superior supplicat.
170

Decima hora amicos

plures prima reperiet.

2 Etiam
Etiam Etiam

innocentes cogit mentiri dolor.

in

peccato recte praestatur

fides.

celeritas in desiderio

Ex
5

vitio alterius

mora est. emendat suum. sapiens

175

Et deest et superest miseris cogitatio. Etiam oblivisci quid sis, interdum expedit.

Ex hominum

questu facta Fortuna est dea.

EfTugere cupiditatem regnum est vincere.

Exsul, ubi ei mortuus.
10

nusquam domus

est,

sine sepulcro est

180

\y

Etiam qui faciunt pderunt iniuriam. Eripere telum, non dare irato decet. Exsilium patitur, patriae qui se denegat. Etiam capillus unus hatet umbram suam.

legem iudex misericordia Sp. dissolvitur lex cum fit iudex misericors Mr. 27. dominari ex parte dinoscitur cui superior supplicare videtur dominatur partim cui superior supplicat Haupt dominari ex parte est cum 28. decima hora amicos plures quam prima superior supplicat Mr. reperies repperies T d. h. am. pl. prima reperiet Ri. d. h. am. pl. quam prima invenit Mr. d. am. h. pl. q. hora prima reperias Fr.

MT

2 (PBRA)
5;

has
1

11. 16.

S has

16 (B omitting
1

8.

12. 15; * [from 2] (F) has 1 16. 1. innocentis PRBA Wo. Ri. Sp. innocentem Z innocentes FC Er. Go. Or. Bo. Mr. Fr. 2. et tamen MSS. etiam in Ps. etiam Er. huic peccato F peccari S in peccato Ps. Gr. 4. ex vitio alterius LCEO Be. Or. Bo. Mr. peccanti Wo. periuro Fr.

13. 9.

12.

i); 11. 14

C has 16;

i. 6.

Z has

15. 4. 7. 13. 9. 10. 12. 1. 4. 6. 16. 8. 9. 11.

alius Ri. Wo. ex vitio sapiens alieno Fr. 6. qui C Be. from Caius ms. Bip. editor Or. Bo. Fr. quid sit ms. of 9. exuli Pithoeus Ri. quod sis Pn. quod scis Er. Gr. quid sis Wo. Mr. ubi MSS. except S which has exul ubi C exul cui nunquam and Z simply exuli. exul is qui Gr. Be. exuli quia Baehrens exul si tibi...es Ri. exuli ubi [ubist] Sp. cui Er. exulanti ubi Wo. exsuli nulla Fr. exuli si cum Hg. e. s. cui Hg. II (H) has 3. I. 5. 17. 18. 19. 11. 13. 16. 15 *" [from
;

Er. Gr. Be. Or. Bo. Sp. Mr.

11.

Cf. Seneca, de

Tranq.

1.

19. 8.

12

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

15

Eheu quam miserum est fieri metuendo senem. Etiam hosti est aequus, qui habet in consilio fidem.
Excelsis multo facilius casus nocet.

185

II

Extrema semper de ante

factis iudicant.

Ex

lite

multa gratia

fit

formosior.

Etiam bonum num saepe obest assuescere? Errat datum qui sibi, quod extortum est, putat.

190

2 Fidem

qui perdit, quo se servet reliquum Fortuna cum blanditur, captatum venit.

Fortunam citius reperias quam retineas. Formosa facies muta commendatio est. Frustra rogatur, qui misereri non potest. Fortuna unde aliquid fregit, quassat omnia. Fraus est accipere, quod non possis reddere. Fortuna nimium quem fovet, stultum facit.
Fatetur facinus
is, qui iudicium fugit. Felix improbitas optimorum est calamitas. Feras, non culpes, quod mutari non potest.

195

10

200

18. multa gratia mss Gr. Or. Wo. Mr. multo has 17. 18. 19. fit Fr. infit gratia Casp. Orelli. Bo. Sp. inulta gratiast Ri. gratia est 19. bonum est obest F saepius Ingolst. Sp. est Wo. Mr. bono animum saepe obest Fr. editor saepicule Ri. persaepe obest Wo. has 4. 10. 18. 20. etiam bonum num saepe obest assuescere?
II] (F)

HF

HF

20.

qui

datum

sibi

datum qui

sibi

Mr. Fr.

1. 14. 16. 17. 2. 3. 6. 8. 18. 4 (328). 44 (386) (?) 4. 5. 20. 10. 7. 9. 11. 23. 12. 13. 15. 19. 21. 22; 24. 27. S has 14. 16. 17. 9. 21. 7. 2. 3. 4. 10. 15. 11. 23. 25. 22. 5. 6. 8. 18. 24. S^ [from 2] 27. 19. 20. 13; Z has 9. 7. 25. 14. 5. 4. 8. 18. 19. 23. 24. 27. 8. 10 1. (F) has 1 27. 3. 9. 4 reliquum reliquo C and Gruter's best MS. non est relictum F relicuo Wo. Ri. Sp. Mr. reliquum ? 6. cassum est F quassum est quo rem servat relicuam Fr.

2 (PBRA)

has

127; C has

PRBEA

PRBACS

quassuat Gryphisw.

ms. casus est Go. cassum penitus est Gr. Or. Bo. cassum est non perit Ri. fregerit cassa est fides Bu. cassumst reficere Sp.
7.
Cf. Seneca, de Benef.
5. 6. 2.

11.

Quoted by Gellius

17. 14

and Macrobius,

Sat. 2.

7.

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

13

Futura pugnant ne se superari sinant. Furor fit laesa saepius patientia.

y Fidem qui
15 Facilitas

perdit, ultra perdere nil potest animi ad partem stultitiae rapit.

abiit,

205 redit.

Fides in animum, unde

non

umquam

/Fidem nemo umquam

Fortuna obesse
nulli

perdit, nisi qui

non habet.

contenta est semel.

Fulmen
20

est,

ubi
acl

cum

Frustra

cum

scncctam vcntum

potestate habitat iracundia. est, rcpctas adolcs210

centiam.

Falsum maledictum malevolum mendacium est. Feminae naturam regere desperare est otium.
Feras
difficilia

ut facilia perferas.
est
:

y
25

Fortuna vitrea
Feras quod

tum cum splendet

unde quod prodest

frangitur.
feras.
215

laedit,

Facit gratum Fortuna,

quassat omnia Fr. Hg.

quem nemo

videt.

12. pugnant PaRFC cassum semper est? non pugnant PbB pungunt Ri. nec R Bo. Wo. ne PBFC Gr. Sp. Mr. ut 14. nihil potest LEC nihil poterit T n. u. perdere potest SZ non Fr. u. perd. nil potest Hahn n. pote ultra perdere Sp. Wo. Mr. Fr. 15. animi mss. Er. Gr. Be. Or. Bo. nimia Wo. Ri. ad partem mss. Er. Gr. Be. Or. Bo. Wo. partem Sp. Ri. sapit PRBA Sp. Ri. rapit 16. unanima B 2 FCS Er. Gr. Be. Or. Bo. Wo. capit Bu. facit Fr. MSS. except in animam S ut anima Er. etc. sicut anima Wo. in animum abiit CS Er. Gr. Be. Or. Bo. Wo. Ri. Sp. Mr. Sp. Mr. uti anima Fr. Fr. abit F habet PBRA. eo nunquam redit mss. nunquam eo redit Pn. fides ut anima unde abit eo numquam vix umquam Sp. non unquam Fr. 23. feras PRFC Wo. Ri. Sp. Mr. Fr. fer B Er. Gr. Or. Bo. redit? Mr. fac. ut diff. Be. Wo. levias perferas F difficilia ut facilia mss. Sp. prope perferas S perfeceris C feras difficile facile ut facilius feras Fr. 25. ut et Ingolst. ediior levius feras Er. levius perferes Gr. Or. Bo. feras mss. perferas Er. Pn. Wo. Ri. unde quod prodest ut et id Gr. Or. 26. facit gratum mss. (except gatum R) Er. Gr. Or. Wo. feras Fr. gradum Hg. Bipont. cditor Nauck Mr. ratum Ri. gratum facit Be. fortuna gratum L. and A Spengel. quem PaR AF Wo. quam Pb Er. Gr. Or.
.

13.

Quoted by Gellius

17. 14

and Macrobius,

Sat. 2. 7.

23.

Cf. Seneca, Thyest. 307.

14

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

plus homini

/ Fortuna
30

quam

consilium valet.

II Frugalitas

miseria est rumoris boni.

Z Famulatur

dominus, ubi timet quibus imperat. Facile qui faciant bona invenies, cum qui fecerunt coles. 221 Frenos imponit linguae conscientia.

Falsum etiam

est

verum, quod constituit superior.

2 Grave praeiudicium est, quod iudicium non habet. \J Gravissima est probi hominis iracundia. Gravis animi poena est, quem post facti poenitet.
Gravis animus dubiam non habet sententiam.
est malum omne quod sub aspectu latet. Gravius nocet, quodcumque inexpertum accidit. s/ Gravis est inimicus is, qui latet in pectore.
5

225

Grave

\J

Gravissimum

est

imperium consuetudinis.

230

27. Hg. cum B Ri. Sp. cui...invidet Be. Bo. num PbABS in homine Ri. Sp. Mr. hominibus ad omne Be. humanum Casp. Orelli omnino
ad homines Hg.
17.
II

homini PaRFCZ homiBo. Wo. in re omni or Bo. ad hominem Fr.

[from

(H) has

2.

28. 5. 8. 9. 17.

bona invenies cum laudandoque fecerunt coles T cum qui fecerunt Zfa//...invenias...coles Wo.

Z (T) has

29. 9. 30.

n.

13. 19. 14. 31.

II] (F) has 28. facileque faciunt qui faciant bene Haupt f. q. b. faciant aderunt
Sfr

30.

cum

q. f. colas Ri. f. i. conscientiae

i.
1.

invenies q. b. f. conscientiae Mr.

Mr.

b. q.

f.

Fr.

31.

sapiens consciae Fr.

saepius has 9. 14.

4. 3. 8. 5. 7. 9. 6; S has 2. 1. 4. 3. 1. habet [from 2] (F) has 19. 3. mss. cave Sp. post facti PBR Gr. Wo. Ri. Sp. Mr. erased in F 5. grapost factum T post facta Or. si quem facti Ri. iam facti Fr.

9; (PBRA) has Z has

malum
est

19

has

1.

2.

7. 2. 4. 5. 6. 8. 9.

vius

SZ

gravius est

omne HF gr. e. m. o. P (maleum Pb) BRA gr. e. o. m. malum omne Sp. grave est m. o. Er. gravius m. o. e. Wo.

est m. o. Fr. gravius e. m. o. amoene quod sub aspectu Ri. 7. gravis Sp. Mr. gravius PR Fr. gravior Pa2 ABFC Er. Gr. Or. gravissimus S. is qui BA Mr. his qui Pb qui HRFCS Sp. si qui Ri. gravis est scrupulus delitiscens invisus in pectore T gravior est

Mr. grave
latet

HT

inimicus qui pectore latet quam qui facie patet Z gravis est in. is qui latet in pectore Mr. g. e. in. qui latet sub pectore Sp. gravius nil animum

28.

Quoted by Gellius

17. 14

and Macrobius,

Sat.

2.

7.

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

9

15

Grave crimen, etiam

est

leviter

cum

est dictum, nocet.

Z Grave
/

quod

laetus dederis tristem recipere.

X Heu quam

difficilis

gloriae custodia est

Homo

extra corpus est suum,

cum

irascitur.
!

Heu quam

Homo
5

est timendus, qui mori tutum putat 235 in homine calamitoso est misericors, qui

meminit sui. Honesta turpitudo est pro causa bona. Habet in adversis auxilia, qui in secundis commodat. Heu quam miserum est ab eo laedi, de quo non
possis queri
!

Hominem experiri multa paupertas iubet. 240 Heu dolor quam miser est, qui in tormento vocem
non habet
10
i
!

Heu quam multa poenitenda

Habet suum venenum blanda

incurrunt vivendo diu

oratio.

Homo
y/Homo

totiens moritur, quotiens amittit suos. semper aliud, Fortuna aliud cogitat.
est

245

Honestus rumor alterum

patrimonium.

IO. grave est Z (T) has 3. 7. 10. est in. qui quam 1. in pectore Fr. enim quod fronte laeta dederis triste recipere T das Or. des Mr. grave est quod laetus dederis tristem recipere Wo.

2 (PBRA)

has 120;

has

1.

17. 5. 14. 16. 6. 11. 20. 18; 8. 12. 15. 17. 5. 14. 16. 20; 2] (F) has 16. 8 10. 11

13.

S has Z has
15

1.

2.

14 (184). 7. 3. 9. 10. 2. 4. 8. 12. 15. 14 (184). 7. 9. 10. 6. 11. 18. 19. 2. [from 3. 7. 9. 10. 11. 5. 8. 17. 19; 7. ab illo C ab ipso Z 20.

laedi

ab eo B ab eo laedi Gr. Be. Wo. Sp. Mr. laedi ab illo S Bo. non nequeas queri CS possis queri OB.2 Z Wo. Sp. non compossit queri non ausis queri Gr. Be. h. q. m. e. 1. d. q. n. competierit queri Fr. i. Fr. qui i. t. vocem Wo. Sp. Mr. 9. vocem q. t. Bo. Zell. Antoine 13. aliud furetina aliud Pa aliut furetina aliut Pb aliud furetinat R. aliud fretinat aliud fuerit B in se aliud fert F saepe in aliud fertur Wo. semper aliud fruticat Sp. semper ubi deiuret Fr. semper aliud fortuna

PRA

11.

Cf.

Phaedrus

1.

19. 1.

l6
15

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

H( [omo ne sit sine dolore, Fortunam invenit. Honeste servit, qui succumbit tempori. Homo vitae commodatus, non donatus est. Heredis fletus sub persona risus est.

250

Heredem
20

ferre utilius est

quam

quaerere.
nuptiae.

Habent locum maledicti crebrae

II

Honeste parcas improbo, ut parcas probo. Humanitatis optima est certatio. Honos honestum decorat, inhonestum notat. Haec conscientia animi gravis est servitus.

255

25

Hominem

etiam frugi

flectit

saepe occasio.

Homini consilium tunc

deest,

cum multa

invenit.

Z Humilis

nec alte cadere nec graviter potest.

laedis,

Honestum

cum

pro indigno intervenis.

260

Inferior rescit, quicquid peccat superior. Inimicum ulcisci vitam accipere est alteram.

Invitum
5

cum

retineas, exire incites.

Ingenuitatem laedas, cum indignum roges. In nullum avarus bonus est, in se pessimus.
Mr.
fieri

265

Sp. Fr. Hg. II (H) has 21. 11. 22. 17. 14. 23. 9 (351). 6. 24. 25. 26. 24. haec F (more or less [from II] (F) has 21. 22. 14. 23 26. erased or altered) Sp. heu Gr. Wo. Mr. Fr. gravior est servitute F gravis est servitus Gr. quam conscientia animi gravis servitus Nisard est gravior servitus? 26. tum deest consilium O Mr. cons. t. deest 28. intercedis T Wo. Sp. Fr. Z (T) has 27. 28. 12. 23. 11. 2. laedas... (Prightly in spite of the final spondee) intervenis Haupt Mr. postules Fr. 2 (PBRA) has 1 34; C has 1. 2. 26. 3. 9. 4. 11. 6 8. 10. 13 17. 19. 22. 33. 12. 24. 25. 27. 28. 30 18. 20 32; S has 1. 3. 4. 7. 5. 6. 18. 10. 21. 22. 25. 26. 28. 32. 11. 14. 16. 17. 20. 29. 30. 31; Z has 1. 4 7. 21. 16. 11. 1334. 20. 17. 22. 26. 28. (31). 32. 33; [from 2] (F) has 13. nullo mss. except 12. 5. {Wo. Fr.) which with Seneca has nullum
16.

19.

ferre MSS.

Gr. Be. Or. Bo.

Wo. Ri.

fiere

scire

Er.

HF

7.

18.
5.

Quoted by Gellius 17. 14 and Macrobius, Quoted by Seneca, Epist. 108. 9.

Sat. 2.

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

Inopi beneficium bis dat, qui dat celeriter. Inopiae desunt multa, avaritiae omnia.
Instructa inopia est in divitiis cupiditas. Invitat culpam, qui peccatum praeterit.
10

iy

Iucundum

nil est, nisi

quod

reficit varietas.

270

Ingenuitas non recipit contumeliam.

Irritare est calamitatem,

cum

te felicem voces.

Impune pecces
15

eum, qui peccat prior. Ingratus unus omnibus miseris nocet.

in

In miseria vita etiam contumelia

Ita

est.

275

amicum habeas, posse micum putes.

ut facile

fieri

hunc

ini-

l/Invidiam ferre aut fortis aut felix potest. In amore semper mendax iracundia est.
Invidia tacite, sed inimice irascitur.
20

Iratum breviter
Sp.

vites,

inimicum

diu.

280

O. in se vitat Mr. invitat Gr. Or. Ri. Wo. Sp. Mr. inseruit Ri. in se vult Fr. 13. inpune mss. iure Fr. ipse intrat Bo. Gr. Be. Or. Bo. Wo. Ri. Sp. Mr. peccas C pecces pecas P pecis in te peccat Fr. in eum qui MSS. Be. Or. Bo. Ri. Sp. profecto peccas in eum pecces Gr. Mr. qui prior in eum (omitting the first in eum) peccat rarior mss. (except T) in quem peccaris prior Fr. impune peccat cum quis peccat rarius Gr. i. p. c. q. p. rarior Fa. Pn. qui peccat prior 15. miseria misera Be. Wo. Sp. Mr. miseri C etc. etiam vita etiam Sp. Mr. in (omitted by the other mss.) etiam vita Wo. 16. posse ut facile fieri miseri vitam inventa Fr. 2 Gellius and

PRBF

HTC

BF

PRA

HBF

HF

PRFB

Macrobius omit facile. hunc non inimicum putes PRBA amicum is written over inimicum in the cod. Voss. of Gellius putes hunc inimicum F h. i. p. Gellius and Macrobius ut inimicum fieri posse scias C p. u. fieri i. putes Er.
i. h. a. ut putes Gr. p. u. fieri i. putes Gr. posse ut facile fieri putes Be. (from Caius ms.) Bo. Wo. Ri. Sp. Mr. posse amicum 10. tacito C tacita cite sed inimice fieri u. i. putes Fr. tacita citius inimica F tacite sed inimice Gr. Be. Or. Bo. Wo. Ri. Sp. Mr. tacita

p.

i.

fieri
i.

hunc

7.

Quoted by Seneca, Epist.

7.

108. 9,

and with

'

luxuriae

'

for

'

'

inopiae

Contr.

18. 8.

11.

Cf. Plautus, Capt.

1.

2. 62.

16.

Quoted by Gellius

17. 14

and Macrobius, Sat.

2. 7.

P. S.

18

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

Iniuriarum remedium est oblivio. Iracundiam qui vincit, hostem superat maximum. Iactum tacendo crimen facias acrius. In malis sperare bene nisi innocens nemo solet.
25

In vindicando criminosa est celeritas.

285

Inimicum quamvis humilem docti

In calamitoso risus etiam iniuria

est metuere.
est.

-^ludex damnatur, cum nocens

30

absolvitur.

Ignoscere hominum est, nisi pudet cui ignoscitur. In rebus dubiis plurimi est audacia.
Illo

290

nocens se damnat, quo peccat die. Ita crede amico, ne sit inimico locus.
Iratus etiam facinus consilium putat.

Invidia loquitur, quod videt, non quod subest. II Iniuriam aures quam oculi facilius ferunt.
,

295

36

Iacet omnis virtus,

Ignis

fama

nisi late patet.

suum calorem etiam

in ferro tenet.

inimiciora Fr.

i. tacite 23. iactum propalam ira irascitur Th. Fritzsche mss. (except ictum F and factum Gryph. Ps. Be. Or. Sp. ) tacendo BA Pn. Wo. Sp. tacendum P tacentem RF facies R interpretando crimen facias acrius Mr. iactum in te tacendo acumen crimen facias acrius Fr. 25. iuvindicando PRASE Er. Or. Bo. Wo. dicando Gr. Ri. Mr. 28. cum mss. (except O which has ubi Mr.) Wo. Sp. Fr. Sp. Fr. 29. hominum mss. (except S which has humanum Er.) Wo. Sp. Mr. humile Ri. nisi mss. (except ubi Inc. Mr.) Wo. Sp. Mr. 34. So in Wo. Fr. quod videt loquitur F loquitur (omitting quod videt) PRBA invidia id loquitur q. v. Mr. Sp. coquitur Ri. i. 1. id quod obest non quod subest Gr. Or. i. 1. id q. abest n. q. s. Bo. not in Erasmus' editions. (H) has 19. 21. 35. 36. 5. 7. 9. 10. 12. 37. 38. 39. 34. 25. 40. 18. 41.

HBCF

H
n

4346.
28;

has 3538- 4'- 4345[from n] (F) has 19. 3546. 4. 47 61 35. quam Bart. has the same, except 44. 58 61. 59. 4- 53- 55 oculi facilius MSS. Wo. Sp. facilius quam oculi Luchs (quaest. ?netr. Plaut.) 37. suum calorem etiam H. Wo. e. s. c. F Mr. Fr. c. s. e. Mr. Fr.

4.

475o-

6.

n.

51. 15. 52. 17. 53. 54. 22. 24. 42.

;

5558.

26. 60.

21.

Quoted by Seneca,
Cf.

Epist. 94. 28.

26.

Phaedrus

1. 18. 1.

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

In venere semper certant dolor et gaudium. In amore forma plus valet quam auctoritas. 40 Ingrata sunt beneficia, quibus comes est metus.

19

300

Imprudens peccat, quem peccati

Inertia indicatur,
Iratus,

cum

poenitet. fugitur labor.

cum ad

se rediit, sibi

tum

irascitur.

In amore semper causa damni quaeritur.

45

Iucunda macula est ex inimici sanguine. In venere semper dulcis est dementia. In misero facile fit potens iniuria.

305

Interdum habet
50

stultitiae

partem

facilitas.

Inertia est laboris excusatio.

Iniuriam facilius facias

Iratus nil

quam

feras.

310

non criminis loquitur loco. Incertus animus remedium est sapientiae.

est.

In turpi re peccare bis delinquere

Ingenuus animus non

55

fert vocis verbera.

315

Iniuriam ipse facias, ubi non vindices. minimum eget mortalis, qui minimum cupit. Inimici ad animum nullae conveniunt preces.
Is

Inimico exstincto non habent lacrimae exitum.

vVq\ semper
0 Iter est

est victoria, ubi concordia est.

quacumque dat
38.
41.

prior vestigium.

320

Sp.

certant MSS. (except

which has

H 42. 52. remedium FHV Wo. Ri. Sp. Mr. 56. minimum F Mr. Sp. Fr. Mr. Sp. Fr. Hg. dimidium Bo. Wo. 58. exitium MSS. (except H minimo Seneca Gr. Or. Bo. Wo. Ri.
peccati Sp. Mr. iudicatur F indicatur Bo.

Sp. Fr.

quem facti F cum mox facti Halm.

facti

quem

certat Wo. Mr.) Ri. post facti Gr. Or. Wo. iudicatur Gr. Or. cum

52.

Cf. Cicero, de nat.

deonun

I.

1.

56.

Quoted by Seneca, Epist.

108. 11.
2-

20

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

f/lbi pote valere populus, ubi leges valent. Iratus plus se posse quam possit putat. Z Invectae vocis numquam libertas tacet.
64

Improbe Neptunum accusat, qui iterum naufragium facit.

ignominiae est apud indignum dignitas. Laus nova nisi oritur, etiam vetus amittitur. Laeso doloris remedium inimici est dolor.
Levis est Fortuna
:

2 Loco

325

cito reposcit,

quod

dedit.

Lex universa est, quae iubet nasci et Lucrum sine damno alterius fieri non
Lascivia et laus

mori.
potest.
330

numquam

habent concordiam.

^Legem
10

nocens veretur, Fortunam innocens. Libido, non iudicium est, quod levitas sapit. Libido cunctos etiam sub vultu domat.

11
x

Longum

est,

quodcumque
fit

flagitavit cupiditas.

335

yQ Lapsus
//Lex Legem
and
S^

culpa, si iterum cecideris. videt iratum, iratus legem non videt.

solet obliviscier iracundia.

semel

61. potest which have exitum) Gr. Or. Wo. Sp. Mr. exire Fr. F Fr. pote Gr. Or. Ri. Wo. Sp. Mr. leges populi valent Fr. Z (T) 63. Invectibe Z insanae Fr. has63- 21. 22. 23. 6. 11. 9. 14. 17. 64.
malignae Ri.
10.
-

maledicae Mr.

invectae
;

inversae ?

2 (PRA) has 1 10; B has 25 C has 13. 58; Z has 1 3. 5 8 ^ [from 2] (F) has 1 10. 5
;

S has
6.

r 4. 68.
sine

damno

alterius mss.

absque damno alieno Fr. II (H) has 11. SP [from II] (F) has 11 17; SP" Bart. have 16; a has 13. 14; <r has 13. 11. longum est quod flagitat cupiditas longinquum est omne quod longum est quodcunque flagitavit cupiditas cupiditas flagitat Gr. Bo. Wo. 12. lapsus semel fit culpa F Wo. Sp. Fr. lapsus semel ubi sis Fr. 14. legem solet sit tua culpa O lapsus ubi semel sis sit tua culpa Mr.

Wo. Sp. Mr.

etc.

HF

oblivisci iracundia...F
est iracundia

1.

s.

obliviscier iracundia Gr.

solet oblivisci ira

legem

Bo.

legem

numquam

oblivisci solita lex iram solet Fr.

64.
6.

Quoted by Gellius
Cf. Seneca, de

17. 14

and Macrobius,

Sat. 2. 7.

Ira

2. 8. 2.

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

15

21

Locis remotis qui

latet,

lex est

sibi.

Late lucere

ignis, nihil ut urat, potest.

340

Licentiam des linguae, cum verum petas. Lucrum est dolorem posse damno exstinguere.

Malignos

fieri

maxime

ingrati docent.

Multis minatur, qui uni facit iniuriam. t-""Mora omnis odio est, sed facit sapientiam.

345

Mala causa
5

est,

quae

requirit misericordiam.

Mori est felicis, antequam mortem invoces. Miserum est tacere cogi, quod cupias loqui. Miserrima est fortuna, quae inimico caret. Malus est vocandus, qui sua est causa bonus. Malus bonum ubi se simulat, tunc est pessimus. l^Metus cum venit, rarum habet somnus locum. Mori necesse est, sed non quotiens volueris. l, Male geritur, quicquid geritur fortunae fide. Mortuo qui mittit munus, nil dat illi, sibi adimit.
i

350

355

^Minus
15

quam servus dominus, qui servos timet. fidus heres nascitur quam scribitur. Magis
est

late lucere 16. lucere ignis F\P" Gr. Or. nihil ignis lucere Nauck. late lucere ut urat nihil ignis potest Bo. nihil ut nihil urat potest Sp. late lucere ut urat nihil ignis late lucere ignis nihil ut urat potest Bo. Wo.

potest

Wo.

late ignis lucere ut nihil urat

non potest Nauck Ri.

late
-

lucere

jn-l^nihifuratl potest
6. 18.

Ri

'

late elucere insi gne ut nil urat

P otest Fr

(T) has

2 (PRA) has 1 32; has 1. 4. 8. 9. 12. 16. 17. 19. 20. 22. 23. 28. 29. 31. 2. 3. 5. 11. 13. 10.6. 7. 21. 14. 25. 15. 18. 26. 27. 32. 58. S has 1 3. 5 14. 16 18. 21. 27. 29. 30. 32. 19. 20. 22. 24. 23. 15. Z has 9. 22. 6. 14. 3. 4. 15. 16. 27. 20. 18. 19. 24. 25. 30. 28. 29. 32. 5. 10. 2 ; 4r [from 2] (F) has 1 mori est felicis mss. Gr. Or. 32.

24.

54; 26;
12.

Bo.

Wo. Ri. Sp. Mr. but felicius some mss. of Erasmus and the Gryph. antequam mortem mss. invoces RA Sp. Mr. invocis P invocet FS Wo. invocens Gryph. mors invocetur C. IO. venit mss. tenuit Fr. regnat Ri. vexat Ri. 13. sibi adimit MSS. Wo. adimit vigilat Ri.
sibi

Be. Ri. Sp.

Mr.

se abdicat Fr.

15.

magis mss. Sp. Mr.

mage

22

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

feminae vincunt
viros.

.,-Malo in consilio

Mala
'

est voluntas

ad alienum assuescere.
360

20

Maximo periclo custoditur, quod multis placet. Mala est medicina, ubi aliquid naturae perit. Malae naturae numquam doctore indigent.

Misereri scire sine periclo est vivere. U/Male vivunt, qui se semper victuros putant.

Maledictum interpretando facias acrius. 365 Male secum agit aeger, medicum qui heredem facit. !x25 Minus decipitur, cui negatur celeriter. Mutat se bonitas irritata iniuria. V^Mulier cum sola cogitat, male cogitat. Male facere qui vult, numquam non causam invenit. 370
Malevolus semper sua natura vescitur.
yio Multos timere debet,

quem

multi timent.

|/Male imperando

summum

imperium

amittitur.

Mulier, quae multis nubit, multis non placet. Malevolus animus abditos dentes habet.

375

17. voluntas MSS. Mr. Fr. voluptas Er. Gr. Or. Bo. Wo. Ri. Fr. Gr. Or. Bo. Wo. Ri. Sp. ad alienum consuescere mss. Gr. Or. Wo. alienis adsuescere Er. ad alienum adsuescere Bo. Ri. ad alienum suescere 18. periculo mss. periclo Gr. Wo. Halm Sp. alienum resciscere Fr. custodit unus Fr. Sp. Mr. malo Fr. custoditur MSS. Gr. Wo. Sp. Mr. 19. mala est medicina mss. Gr. Wo. Sp. Mr. malum est remedium F. 24. male secum agit aeger medicum mss. Er. Gr. Be. Or. Bo. Wo. Ri.

Mr. male secum agit medicum aeger Sp. male agit secum aeger medi26. cum inritatur PR cum irritatur FC. cum irrogatur ms. cum Fr. of Pn. cum irrites Er. irritata Ps. Gr. Or. Bo. Wo. Ri. Sp. Mr. cum 29. sua natura vescitur Pa RF Er. Gr. Be. Or. inruat se Fr. Hg. Bo. Wo. Ri. Sp. Mr. natura sua vescitur Z nascitura Pb vestitur C sua
venena pascitur Fr.
43-

[from
54-

II] (F)

has 33

68

45- 47- 48.

5-

53-

5759- 6265.
I.

6.

7.

Bart. have 34. 35. 37. (Bart. omitting 50).

18.

Cf.

Hieronymus adv. Iovin.

fin.

"difncile custoditur

quod

plures amant."

22. 30.

Cf. Seneca, Epist. 23. 10.

Cf. Laberius

" Necesse

est

multos timeat,

quem

multi timent."

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

2$

Medicina calamitatis
35

est aequanimitas. Muliebris lacrima condimentum est malitiae.

Metum

respicere

non
si

Malo etiam

parcas,

solet quicquid iuvat. una est periturus bonus.

afifert

Magnum
Malus
40

crimen secum

indignatio.

380

Mage Mora

obesse non potest, tamen cogitat. valet, qui nescit quod calamitas valet.
etsi

cogitationis diligentia est.

Multa ignoscendo fit potens potentior. Multis placere quae cupit, culpam cupit.

385

Minimum
45

eripit Fortuna,

cum minimum

dedit.

50

Meretrix est instrumentum contumeliae. Malus bonum ad se numquam consilium refert. Manifesta causa secum habet sententiam. Multorum calamitate vir moritur bonus. Metus improbos compescit, non clementia. Muneribus non lacrimis meretrix est misericors.

390

Metuendum
Mors

est semper, esse

cum

tutus velis.

infanti felix, iuveni acerba, nimis sera seni.

Or. Wo.

etsi obesse non obesse non potest F pote Gr. Wo. tamen cogitat F Gr. Or. Bo. Wo. Mr. Sp. malus etsi non 40. magis valet qui nescit F Ri. pote posse obesse cogitat Fr. mage valet qui nescit Gr. Or. Wo. magis is valet qui scit Ed. Becker Sp. quod valet calamitas F Ri. quod cal. valet Wo. calamitas quid valet Gr. 42. multa F Wo. Mr. Fr. Or. quid valeat calamitas Ed. Becker 44. cum F Gr. Sp. Fr. cui Be. Or. Bo. Wo. Ri. Mr. multo Sp. Wo. 48. calamitate F Gr. Or. Bo. Sp. Mr. Fr. calamitati Ri. 50. muneribus non lacrimis meretrix est misericors F Gr. Or. mun. est 51. metuendum semper esse scias quem non lac. mer. mis. Mr. Fr. tutum velis F met. semp. est ei quod tutum velis Gr. Or. Bo. metuen-

38. crimen secum affert F Gr. Mr. Fr. magna est cum crimen

secum

affert

adfert indignatio Bo. etsi obesse non potest Ri. Sp. Mr.

crimen Nauck Ri. 39. etiam si

dumst semp. esse Mr. Hg. m. e. s.

metuendum est s. e. cum tutus velis tutus velis Sp. 52. mors infanti felix tuto velis Fr. iuveni acerba sera nimio seni F Gr. Or. Bo. Wo. nimis sera seni Bu. Sp.
si

e. c. in

44.

Cf. Seneca, Epist. 59. 13, de const. sap. 5. 4.

24

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

395

Malam rem cum

55

velis, honestatem improbes. est consilium, quod mutari non potest. Malitia unius cito fit maledictum omnium.

Malum

Mortem

ubi contemnas, viceris Misera est voluptas, ubi pericli

omnes metus. memoria est.

400

60

Male vincit iam quem poenitet victoriae. Misericors civis patriae est consolatio. Malitia ut peior veniat, se simulat bonam.

Malus animus in secreto peius cogitat. Mutare quod non possis, ut natum est, feras. Multa ante temptes, quam virum invenias bonum. 405 Miserrimum est arbitrio alterius vivere. 65 Mansueta tutiora sunt, sed serviunt. Mala mors necessitatis contumelia est. Minus saepe pecces, si scias quod nescias. Malus quicumque in poena est, praesidium est bonis. Z Mala est inopia, ex copia quae nascitur. 4u O Monere non punire stultitiam decet. Multo turpius damnatur, cui delictum ignoscitur.

Nil agere semper

infelici est

optimum.

53. honestatem F Wo. nimis sera est seni Mr. sera venis seni Fr. 56. metus viceris omnes F viceris omnes Sp. Fr. honestare Mr. omnes viceris metus Ingolst. editor Wo. metus Bo. Sp. Mr. Fr. 58. vincit audaciam quem T vincit quem F vincit is quem Gr. Or. Bo. Wo. quem post Wo. Ri. quem mox Hah?i quem clam Sp. Ri. iam 64. alterius arbitrio F^ arb. alt. Gr. Or. Bo. Wo. Ri. quem Fr. 67. minus saepe pecces F Gr. Or. Bo. Sp. Mr. alieno arbitrio Fr. Wo. Sp. Mr. minus supines Fr. quod F Or. Bo. Wo. Sp. Fr. quid Gr. 68. quicunque in poena F Gr. Or. etc. ubi nemo inpune Ri. Mr. 69. quae Nauck qui ubique in poena Fr. Z (T) has 2. i. 25. 58. 69. O has 2. 54. 70. 71. nascitur ex copia T ex c. q. n. Haupt Mr. cuius delictum (or delicto) agnoscitur <p cui delictum 71. in delicto Fr. 2 (PRA) has 1 10; C has 17. 9. 39. 13. 6; S has 1. 2. 3. 10. 39. 4.

OM

54.

Quoted by Gellius

17. 14 (omitted

by Macrobius).

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

Nil peccant oculi, si animus oculis imperat. Nil proprium ducas, quicquid mutari potest. Non cito ruina obteritur, qui rimam timet.
5

25
415

Nullus est tam tutus quaestus,

parcere.

quam quod habeas

Nescias quid optes aut quid fugias: ita ludit dies. 420 "^/Numquam periclum sine periclo vincitur.

Nulla tam bona est fortuna, de qua nil possis queri. Nusquam melius morimur homines, quam ubi libenter
viximus.
10

ty

Naturam

Negandi causa avaro numquam deficit. abscondit, cum improbus recte

turpis est cicatrix

facit.

Non

quam

virtus parit.

425

^Numquam
15

ubi diu fuit ignis, deficit vapor. Necesse est minima maximorum esse initia.

Non corrigit, sed laedit, qui invitum regit. Nimium concedendo interdum fit stultitia stultior. Nil magis amat cupiditas, quam quod non licet. 430
Nisi vindices delicta, improbitatem adiuves.
7. 8.

a Bo. Mr. opprimitur T IO. avaro nunquam PRASZFE Er. Gr. Or. Sp. perit is Gr. Or. Bo. Wo. Sp. deficit PRFE facit F avarum n. deficit Ri. Mr. avaro n. avaro n. non fuit Fr. defuit Nauck [from II] (F) has 11 46. 10. 47

O imperet PAFS Er. Gr. Or. Bo. RFAZ Er. peritur Pb perit ruina

9;

Z has

4. 7

10.

2.

imperat

RC Mr.

Wo. Ri. Sp.

Fr. 4.

non imperat perit vir Pa opteritur Wo.

15. 19. 21. 20. 22. x. 24. 26. 29. 30. 38. 40. 44. 13. ubi diu fuit Gr. Or. 45. 47. 48. 51. 53. 55. 57. 59. Wo. Ri. Mr. n. d. ignis ubi fuit Bo. n. u. d. fit Sp. cecidit F/c defecit
Ba.rt.

59;

have 12

numquam

a Gr. Sp. defuit Ingolst. editor defit Bo. deficit rp 14. minima esse concidit Bruppacher occidit Wo. defiat Fr. maximorum vitia F minima maximorum vitia \f/ min. max. esse initia k Wo. 16. nim. conc. int. fit stulSp. Mr. Fr. max. min. esse initia Wo.
titia

Halm Wo. Mr.

F
fit

stultitia

fit

Wo.

int.

stultitia stultior

subsequent editors.
7.

brackets as of doubtful genuineness). nim. conc. verse was rejected by Gruter, and by most nimia cedendo fit stultitia stultior? 18. adiuves
(in

Mr. The

Quoted by Gellius

17.

14 and Macrobius, Sat.

2.

7.

26
Nulli facilius
20

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

Nil non acerbum prius

quam malo invenies parem. quam maturum fuit.

et nolle laus

Nocere posse

amplissima

est.

^Non

vincitur, sed vincit, qui cedit suis.

435

Necessitas dat legem, non ipsa accipit. Nescio quid agitat, cum bonum imitatur malus.
25

Nulla

hominum maior poena

est

quam

necessitas.

Non

novit virtus calamitati cedere.

440

Necessitas ab homine quae vuit impetrat. Necessitati quodlibet telum utile est.
30

Nocere casus non solet constantiae. Non pote non sapere, qui se stultum

intellegit.

Necessitas egentem mendacem facit. Non facile solus serves, quod multis placet. Necessitas quod poscit, nisi des, eripit.
35

445

Nocens precatur, innocens irascitur. Nec vita hominibus nec fortuna perpes est. Non semper aurem facilem habet felicitas. Numquam non miser est, qui quod timeat cogitat.
Nisi qui scit facere, insidias nescit metuere.

450

Negat

sibi ipse,

qui quod

difficile est petit.

19. invenies F Gr. Or. Bo. Ri. Mr. inF Wo. Mr. Sp. iuves Fr. 20. prius quam F Gr. Or. Bo. Wo. Ri. Sp. Mr. venias Wo. Sp. Fr. maturum F Gr. etc. fit F sit ^ siet Ingolst. editor fuit Gr. Wo. Sp. Mr. 24. cogit F Gr. Or. agitat Bo. Wo. Ri. prius est quam maturuit Fr. 25. nulla hominum Sp. Mr. nescio quid cogitat aliud cum b. i. m. Fr. maior poena est F Gr. Or. Mr. nulla est maior homini poena T nulla homini m. p. e. Wo. Sp. Fr. quam necessitatis inopia T quam infelicitas F Gr. Or. Wo. Sp. Mr. quam necessitas Haupt Ri. quam mendicitas Fr. 35. perpetua est hominibus Ya p. e. tibi Hg. h. perpes est Gr. Or. Bo. Wo. propria est h. Bu. Sp. Ri. n. v. h. n. f. perpes est Froehlich 36. habet facilitas F Felicitas Gr. Or. Bo. Ri. Sp. Hg. facilitas habet

21.

Cf. Ausonius, Sept. Sap. Sent.,

Bias

6. 7.

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

40

2J

Nimium
Nullo

in loco

altercando veritas amittitur. male audit misericordia.

455
!

Necessitas
*S

Necessitas quod celat, frustra quaeritur. quam pertinax regnum tenet

Nemo

immature moritur, qui moritur

qui defendit, sibi

miser.

45

Nocentem

crimen

parit.

Nil non aut lenit aut

domat

diuturnitas.
460

Nil turpe ducas pro salutis remedio. Noli contemnere ea, quae summos sublevant. Nil aliud scit necessitas, quam vincere.
50

Nemo timendo ad summum pervenit locum. Nisi per te sapias, frustra sapientem audias. Necessitati sapiens nihil umquam negat.
Non facile de Nimium boni

465

55

innocente crimen fingitur. est in morte, cum nil sit mali. Ni gradus servetur, nulli tutus est summus locus.

Nil est miserius,

quam

ubi pudet

quod

feceris.

Nec mortem
Necessitatem
59

effugere
ferre,

quisquam nec amorem non flere addecet.

turba

potest. 470

Numquam facilius culpa, quam in Z Non leve beneficium praestat qui

Mr. Wo.

latet.

breviter negat.

40. evertitur F Sp. amittitur Gell. Macr. Er. h. facunditas Fr. 48. summos Gr. Bo. Wo. Ri. Mr. emittitur Palat. Macr. avertitur Fr. levant F sublevant summos \p summos sublevant Wo. Sp. Mr. ima quae 54. cum F Sp. Mr. Fr. cui Wo. (from Ennius' summos levant Fr. nimium boni est cui nil mali est quoted by Cicero de fin. i. 13. 41). 69. numquam F^ Sp. Fr. nusquam Wo. Mr. Z (T) has 4. 60. 45. 31. 7. 60. qui de brevi renunciat T qui breviter negat Mr. qui 47. 25. cito negat Or.

40.
64.

Quoted by Gellius

17. 14

and Macrobius,

Sat. 1. 7.

Cf. Cicero (Ennius), defin. 2. 13. 41.

28

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

Omnis

/
g

voluptas quemcumque arrisit nocet. Officium benevoli animi finem non habet. O vita misero longa, felici brevis
!

475

Obiurgari in calamitate gravius est quam calamitas. O dulce tormentum, ubi reprimitur gaudium Omnes aequo animo parent, ubi digni imperant.
!

Occidi est pulchrum, ignominiose ubi servias. O tacitum tormentum animi conscientia
!

480

Optime positum
qui accipit.
10

est beneficium,

bene ubi meminit

Obsequium nuptae
Occasio receptus

cito

fit

odium
habet.

pellicis.

difficiles

O
14

pessimum periclum, quod opertum

latet.

485

Omnes cum

occulte peccant, peccant ocius.

Occasio aegre offertur, facile amittitur. Oculi occulte amorem incipiunt, consuetudo

perficit.

&

[from

Mr. demum quemcunque F Gr. Or. Wo. Sp. quaecunque 3. cum Fr. 2. officium F Wo. Sp. Fr. obsequium a\f/ Mr. O vitam m. longam f. brevem F Sp. Mr. O vita m. longa f. brevis Sen. 5. Controv. 7 (3). 18 Er. ed. Bip. Gr. Or. Bo. Wo. Ri. Fr. O dulce tormentnm aequo [from following line (Wo.)] ubi reprimitur gaudium F ubi aequo animo \p torm. o d. aequo ubi Gr. Or. t. est d. ubi aequo premitur gaudium Bo. O d. t. u. reprimitur gaudium Wo. Sp. Mr. O
x. 4. 5.

II] (F)

has

14;

\f/

has

r. 1. x. 4. 5. 7.

10.

13; Bart. has 2.

\j/

1.

niose servias

t. u. r. 7. occidi pulchrum est ubi ignomig. Fr. ignominiose servis a ubi ignominie conscientia est \f/ o. e. p. ignominiose ubi servias Mr. Wo. o. p. e. u. probrose s. Sp. o. e. p. u. 9. beneficium ubi meminit qui accipit F metuunt illegi homini s. Fr. qui accipiunt a b. u. eius meminit qui accipit Gr. Or. Wo. Ri. cuius m. q. IO. obsequium a. Halm Ri. beneficium bene ubi m. q. a. Sp. Fr. 12. quod opertum F Sp. Alr. Fr. Fk\j/ Wo. obsequio Sp. Mr. Fr. 13. omnes cum peccant occulte pacantur citius opertum quod Wo. F citius pacantur \f/ peccant tutius Wo. Ri. p. ocius Wo. Ri. p. iterum Mr. insignitius Fr. p. usitatius? Z (T) has 4. 6. O has 6. 15. citius 15. Oculi amorem incipiunt consuetudo perficit O o. a. i. facere c. p. Fr.

quam

est

animi d.

si

oc. occulte

amorem

i.

c. p.

Mr.

oc. a. subito

i.

c. p.

Mr.

5.

Quoted by Seneca, Controvers.

7. 18.

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

"fy

29

Probus libertus sine natura est filius. Prodesse qui vult nec potest, aeque est miser. Pericla timidus etiam quae non sunt videt.

490

Pudor doceri non

5

Plus est

quam

potest, nasci potest. poena sinere miserum vivere.

qui eripit, perdit suum. Patientia animi occultas divitias habet.

Pudorem alienum

495

Peiora multa cogitat mutus dolor.

10

Pecunia una regimen est rerum omnium. Pudor dimissus numquam redit in gratiam.
Perdendi finem

nemo

nisi

egestas

facit.

Poena ad malum serpens, iam cum properat, Plus est quam poena iniuriae succumbere. ^Tro medicina est dolor, dolorem qui necat.
15

venit. 500

Patiens et fortis se ipsum felicem

facit.

Prospicere in
v

pace oportet, quod bellum

in se est crudelissimus.
1

iuvet.
505

Parens iratus

[from

II]

(F) has

51;

Bart.

have

2. 6.

10. 9. 8. x.

n.

x. 21.

24. 25. 30. 35. 36. 39. 45. 48. 49. (Bart. omitting 48); tt has 3. 8. 15. 17. 2. miser est \f/ miser est miser Ingolst. 21. 25. 30. 32. 34. 39. 48. 5. sine rem F sine re Ingolst. editor Gr. Or. Wo. Mr. Fr. meret Sp. editor Wo. sinere Sp. sine spe Wo. Mr. sinerem ? (the context from which 8. the sentence is extracted being taken into account). multa MSS.

Gr. Or. multo Tzschuckhts Wo. Sp. Mr. multiloquo agitat Bo. inulti Fr. pecunia Fa pecunia una Gr. Or. Bo. Wo. pecuniae uni Ri. pecunia IO. redit in gratiam mss. Wo. Mr. homini Sp. pecuniae omne Fr. 12. serpentia eum proterat F serpens cum Fr. reddit gratiam Sp. properat Ingolst. editor serpens ut properat Gr. Or. Bo. serpendo cum properat Wo. p. a. m. sensim serpens hau properans venit Ri. p. a. m. it
9.

serpendo poena ad

malos ut poena proterat serpens venit Bo. proferat Sp. serpenti actu approperans venit Fr. p. a. m. serpens iam 14. dolor est qui dolorem necat F est dolor cum properat venit? qui dolorem necat Ingolst. editor dolor est dolorem qui necat Gr. Or. e. dolorem q. dolor enicat Bo. e. dolor dolorem q. necat Wo. Ri. Sp. Mr. e.

cum se malum

9.

Cf. Euripides,

10.

Cf. Seneca,

Fragm. xpw^s yap Agam. 113.

iartv, Ss fiporQv

x et Kpirq.

30

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

Perdit non donat qui dat, nisi sit memoria. Probe delicta cum neglegas, leges teras.
20

Pars benefici est, quod petitur si belle neges. Properare in iudicando est crimen quaerere.
Populi est mancipium, quisquis patriae est utilis. Per quae sis tutus, illa semper cogites. Perfugere ad inferiorem, se ipsum est tradere.
510

25

Peccatum amici velut tuum

recte putes.

Potens misericors publica est felicitas. Praesens est semper, absens qui se ulciscitur.

515

30

quod vota imperant, facit. Poenam moratur improbus, non praeterit. Perdidisse ad assem mallem, quam accepisse Paucorum est intellegere, quid donet deus.
Perfacile felix
Ri. Sp.

turpiter.

legas deteras F iudex legens deterit Gr. Or. iudex lugens detegit Casp. Orelli cum neglegas leges teras Wo. delicto ignoscens leges deteras Wo. iudicum leges terunt Ri. neglegens leges teras Ri. deteras cum neclegas Buecheler cum tegas, leges teras Sp. cum de lege deroges Fr. probe delicta cum neglegas, leges teras ? (catching up the probe from the 23. quae F Wo. Sp. Mr. quod Fr. preceding line of the dialogue). 25. velut ir\p Gr. Or. Sp. veluti Ingolst. editor Wo. Ri. Mr. recte 27. qui absens velandum Bo. idem ac tuum Buecheler pro tuo Fr. ulciscitur F q. a. etiam u. Gr. Or. Bo. a. q. se u. Wo. Ri. q. a. ulcisci 28. quod potest Sp. q. cum abest ulciscitur Fr. se qui absens ulciscitur?

memoria F nisi sit memoria Ri. Sp. Mr. nisi est memor Gr. Or. Wo. nulla memoria Fr. nisi sit cui donas memor Bo. nisi cui donas est memor Nauck. 19. probe F probi Ingolst. editor Gr. Or. Wo. Ri. Sp. probes Fr.
nisi est

dolorem qui enecat dolor Fr. qui pellit dolor Hg. Mr. Fr. qui donat Gr. Or. cui donat Wo.

18.

qui dat

cum

vota imperant F Wo. Sp. Mr. quod fata imperant Ingolst. editor. q. v. impetrant Gr. Or. quod facit votum impetrat Bo. Ri. impetrat vota ut facit Ri. quae facit vota impetrat Ri. impetrat quod voverit Nauck. p.

Wo. p. q. v. i. felix facit Sp. Mr. p. f. imperans quod vult impetrabit quae velit Hg. p. f. impetrat quidquid velit Hg. 30. perdidisse mallem Fo.ktt\[/ p. honeste mallem Wo. Ri. Mr. p. ad assem m. Fr. p. cuncta m. Hg. accipere Yk turp. acc. a accepisse Wo. 31. det F celet Ri. dicat Buecheler decet Ingolst. Ri. Mr. Fr.
felix q. v.
f. f.

Fr. p.

f.

20.
30.

Quoted by Gellius

17. 14

and Macrobius, Sat.

2. 7.

Cf. Hesiod, Op. 352.

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

31
520

Perenne coniugium animus, non corpus Pereundi scire tempus assidue est mori.
Potenti irasci sibi periclum est quaerere.
J#f Peccare pauci nolunt, nulli nesciunt.

facit.

Paucorum improbitas universa

est calamitas.
525

Pro dominis peccare etiam virtutis loco est. Patiendo multa veniunt, quae nequeas pati.
Paratae lacrimae insidias, non fletum indicant.
40

Peccatum extenuat, qui

celeriter corrigit.
est.

Pudorem habere

servitus

Potest uti adversis

quodammodo numquam felicitas.

530

Prudentis vultus etiam sermonis loco

45

est.

Probo beneficium qui dat, ex parte accipit. Pudor si quem non flectit, non frangit timor.

Poena

allevatur, ubi relaxatur dolor.

Plures tegit Fortuna,

quam

tutos

facit.

535

Post calamitatem memoria alia est calamitas.

Probo bona fama maxima

est hereditas.

doceat dies C. Meiser donet editor cui det Gr. Or. cudat Bo. sardet Fr. 36. universis est F universis Ingolst. editor Gr. Or. Wo. dies Wo. Sp.

multorum est est multorum Buecheler Mr. Mr. inulta Fr. veniunt F Wo. Fr. venient a Mr. 42. potest ultus F patiens Ps. Gr. Or. potentia eveniunt Ri. Sp. in adversis Ingolst. editor perit omnis Maehly pote Wo. patientia Ri. nunquam felicitas F nunquam est felicitas Gr. Or. potin ulla esse unquam
univorsa
est

Sp.

Fr.

\j/

38.

multa

F Wo.

Sp.

in adversis felicitas Ri. potiust consilium potest ulcisci adversis nunc felicitas?

in

dubiis

pudor quem non flectit F frangit p. quemcunque non flectit pudor quem fiectit frangat timor Gr. p. quem nullus flectit Maehly p. q. non reflectit Bo. pudore quem non flectis Wo. pudor siquem non flectit Wo. Mr. pudor
45.
\f/

quam

felicitas

Sp.

non

flectit

non

Wo. p. quem nondum f. Fr. n. f. cum frangat timor levatur F Fr. allevatur Gr. Or. Bo. Wo. Ri. Sp. Mr. ubi F Gr. etc. ira Fr. laxatur F Fr. relaxatur Halm Wo. Ri. Sp. Mr. tunc ubi laxatur 47. quam tutos faciat F q. t. facit Ingolst. editor Wo. Gr. Or. Bo. 49. probe ^ pro Fa Wo. probo Sp. Mr. legit Bo. in tuto locat Fr. Z (T) has 52. Gr. Or. Bo. Ri. Sp. Mr. patris Nauck probi natales Fr.

quemquem
46.

45.

Cf. Terentius, Adelph.

I.

1.

32.

32
50

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

Pericla qui audet ante vincit, quam accipit. Perpetuo vincit, qui utitur clementia.

Plures amicos

mensa quam mens

clarus,
illi

concipit.

5 4o

O
55

Prudentis est irascier sero et semel.

Per

quem

sis

quod

sis

imputes.
venit.

Poenae

sat est, qui laesit

cum supplex

Quamvis

/
,

non rectum, quod iuvat, rectum putes. Quicquid nocere didicit, meminit cum potest. 545 Qui metuit calamitatem, rarius accipit. Quam miserum est mortem cupere nec posse emori
!

Qui pro innocente

dicit, satis est eloquens.

Qui cum dolet blanditur, post tempus Quod timeas citius quam quod speres Quod vult cupiditas cogitat, non quod
10

sapit.

evenit.

550

decet.

Quicquid conaris, quo pervenias cogites. Qui bene dissimulat, citius inimico nocet.

Quod semper Quodcumque

est

paratum, non semper iuvat

555

celes, ipse tibi fias timor.

Qui iusiurandum servat, quovis pervenit.

15

Quod aetas vitium posuit, aetas auferet. Quemcumque quaerit calamitas, facile invenit. Quod periit quaeri pote, reprendi non potest.
T
33. 34. 40. 3. 4.

52.

plures a. m. q.

mens

c.

Fr.

O has

plus amicos mensa Buecheler Mr. plures

quam mens
a.

m.

q.

concipit bona bona mens capit

40. 43. 53. 54. 55.

53.

irasci et sero et

semel

i.

nec

sero nec semel Mr. irascier sero et semel Fr. Mr. p. q. servatus sis Fr. quod sis illi Fr.

54.
illi

SP'

[from

II] (F)

has
-

68

quem sis quod sis Mr.

per

clarus

1. quod adiuvat quod iuvat Gr. Or. Bo. Ri. Sp. Mr. quoad iuvat Wo. cum iuvat Fr. 2. didicit mss. and editors except dedicit quom adiuvat Baehrens Mr. 3. calamitatem F \p Bart. Wo. contumeliam <l> Sp. Mr. Fr.

2 9- 3 1 - 3 2 - 36- 41- 4 2 46. 4721. 24. 28. 31. 36. 56. 58 ; v has 28. 45. 54. 60. 61.

2. 3. 4. 10. 19. 20. 21. 22. 24. 25. 28. 55- 5^- 5 8 - 60 ; Bart. has 2. 3. 4. 10. 19. 20.
\f/

has

raro MSS. rarius Ingolst. editor Gr. Or. is raro Bo. raro 9. conaris F Wo. Mr. Fr. coneris Sp. Ri. 16.

is

Ri. raro ullam

potest...potest

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

33
!

20

Quam miserum officium est, quod successum non habet Ouam miser est, cui est ingrata misericordia 561 Quam miserum est cogi opprimere, quem salvum velis Quem fama semel oppressit, vix restituitur.
!

Quod

vix contingit, vix voluptatem parit.

Quam miserum

25

est, id quod pauci habent amittere! 565 Qui in vero dubitat, male agit cum deliberat. Qui timet amicum, amicus ut timeat, docet. Quicquid vindicandum est, omnis optima est occasio. Ouam miserum auxilium est, ubi nocet quod sustinet Qui pote consilium fugere, sapere idem potest. 570

v^Qui ulcisci dubitat, improbos plures facit. Qui obesse cum potest non vult, prodest 30 Quicquid bono concedis, das partem tibi.

tibi.

Quod Quae

nescias cui serves, stultum est parcere.

vult videri bella
creditoris

Oui debet, limen

nimium illi negat. non amat.

575

18. miserum F Sp. potc.pote Gr. Fr. potc.potest Wo. Sp. Mr. Fr. miser Ingolst. editor Gr. Or. Bo. Wo. Mr. cuius F Bo. Wo. Ri. cui Gr. Mr. cum Sp. ingr. est misericordia F Wo. i. m. e. Ingolst. editor e. i. 21. quod vi contingitur F q. v. contingit ^ q. v. m. Sp. Mr. Fr.
contingit ut Bo. q. v. contingit quam Casp. Orelli q. vix contingit vix Gr. Or. q. vix contingit veram Ri. q. vi contingit vix Wo. q. vix contingit plus voluptatis Sp. quidvis contingit ut Fr. quod vi contingit vi ? (in repartee, 25. quicquid vindicandum est F Mr. yet not unsuitable as a maxim). cui quid v. e. omnis Gr. Or. Bo. quoi quid v. e. omnis Ri. Wo. quom quid v. e. o. Halm Ri. est occasio F Wo. Sp. Mr. Fr. o. e. Ingolst. editor illi o. e. T. Faber ei o. e. Ri. quod vindicandumst optumast occasio Sp. quaeque vindicandi proxima optima est occcasio Fr. 27. potest F pote Gr. Wo. Sp. Fr. sapere F Gr. Or. Mr. capere Gr. Ri. Sp. rapere Wo. apisci Fr. potest F Gr. etc. pote Fr. 29. qui obesse cum potest non vult prodest F prodest quicunque obesse non vult cum potest Gr. Or. Bo. quicunque obesse cum potest non vult iuvat Nauck qui obesse non vult cum potest prodesse vult L. and A. Spengel
q. o. c. potest n. v. prodest tibi
tibi

Hahn Wo. q. o. n. v. c. potest prodest concedas F Wo. Ri. Sp. Mr. concedis Ingolst. editor Gr. 32. nimium illi negat F Or. Bo. Fr. das F Fr. des Wo. Ri. Sp. Mr. nimis nulli placet Nauck Ri. nimium nimis, nulli negat Gr. Or. -Bo.
Ri.

30.

P. S.

34

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

y&

Qui pote transferre amorem, pote deponere. Qui culpae ignoscit uni, suadet pluribus.

Quod

improbis eripitur donatur probis.

580

Qui sibi non vivit, aliis merito est mortuus. Quicquid fit cum virtute, fit cum gloria. Qui exspectat ut rogetur, officium levat. \/a Qui timet amicum, vim non novit nominis. Qui non potest celare vitium, non facit.

^Qui
46

omnes

insidias timet, in nullas incidit.

est,

585
!

Quam

malus

tenet. Qui docte servit, Qui se ipsum laudat, cito derisorem invenit. Quam miserum est, bene quod feceris factum queri Quam est felix vita, quae sine odiis transiit. Quicquid futurum est summum, ab imo nascitur. Quam miserum est, ubi consilium casu vincitur!

culpam qui suam partem dominatus

alterius facit

590

60

Quicquid fortuna exornat,

Quicquid plus quam Qui pote nocere timetur,

cito contemnitur.

necesse est possideas, premit.

cum etiam non

adest.

595

34. qui pote transferre amorem F Gr. etc. q. a. litigat Sp. 35. qui uni culpae ignoscit F qui c. i. uni Gr. Or. p. t. Fr. Wo. Sp. Mr. qui culpam i. uni Bo. q. unius culpae i. Ri. qui uni 36. quicquid improbis eripitur datur probis cui culpam i. Fr. F q. p. e. i. d. Wo. q. i. tribuitur e. p. Nauck q. i. donatur iniuste e. p. Ri. q. d. p. e. i. Sp. quod i. e. donatur p. Mr. q. p. vis eripit 37. sibi non vivit F Gr. Or. Bo. Wo. Mr. dat i. Fr. Hg. Fr. s. minime v. T sibimet vivit Ri. Sp. sibi modo vivit Bo. 41. potest F pote Gr. etc. celare vitium non facit F c. vitium vitium non facit Gr. Or. Bo. Wo. Fr. q. non potest c. v. n. f. Mr. q. p. c. v. v. n. 45. se ipsum F Gr. fugit Ri. qui vim potest celare vitium non facit? 47. quam est felix vita quae Sp. se ipse Be. Or. Bo. Wo. Ri. Fr.
s. n. transiit Gr. Or. q. f. v. q. Ri. Sp. q. e. f. v. q. sine odiis 50. exornat F Gr. etc. decorat Fr. transiit Mr. 51. possidetis F possideas Wo. Sp. Mr. praesidi est Fr. q. est p. quam n. possidentes deprimit Gr. Or. Bo. q. p. e. quam n. possidentis opprimit Ri. 52. potest F pote Ingolst. editor Wo. Mr. non adest F Gr. Or. Wo.

sine negotiis transit

abiit
s.

n.

Bo.

q.

f.

Ri. q. f. v. q. v. transit s. n. Wo.

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

35

Quem bono
Quod
.

tenere non potueris, contineas malo. senior loquitur, omnes consilium putant.
est ubi te capiunt, qui defenderunt
sibi.
!

65

Quam miserum

Quod quisque amat laudando commendat Quem diligas, etiam queri de ipso malum
Qui
60

est.

6<x>

venit ut noceat,
sciret,

semper meditatus
verba
nisi

venit.
?

Quis miserum

haberet dolor

Quam

miserum

est

cum

se renovat

consumptum malum!
!

Quam

Quanto serius peccatur, tanto incipitur turpius. miser est, qui excusare sibi se non potest
?

605

Quo caveas, cum animus aliud, verba aliud petunt Qui invitus servit, fit miser, servit tamen.
65

Quod
Quid

est
tibi

timendum

decipit,

si

neglegas.

pecunia opus

est, si uti

non potes

Quod fugere credas, saepe solet occurrere. Quamvis acerbus, qui monet, nulli nocet.

610

Z
70

Qui numerosis studet amicis, is etiam inimicos Qui sese accusat ipse, ab alio non potest.
53. Ri. Mr. non nocet Gr. teneas malo Gr. Or. q. b. nullo
q. b.
t.

ferat.

m. F Wo. Sp. Mr. hunc m. Fr. q. b. t. nequeas illum 55. capiant F Fr. capiunt Wo. captant Gr. Ri. dec m. Hg. fenderunt F Sk Fr. defenderint Ingolst. editor Wo. defenderent Mr. Sp. 56. quod F editors, except quid Mr. (with no quos defenderis Bo. 57. q. d. e. queri d. i. m. e. reason assigned, probably a misprint). F Gr. Or. Wo. Ri. q. d. e. in querendo ipso malumst Sp. q. delegisti q. diligas q. e. clam d. ipso m. e. Fr. queri etiam d. illo m. e. Bo. 63. quo cavetis F quo cavet is Gr. Or. quo caveas Bo. Wo. Sp. Mr. quo caperis Ri. qui cavebis Hg. quid caveas Mr. quo advocatus caveas 66. si ea F Gr. Or. Bo. Wo. (who writes opust). q. t. p. o. si Fr. Bo. si uti non potes Ri. Sp. Mr. Fr. 7t (T) has 69. 70. 15. 42. 71. 72.37.
n. p. c.
t.

p. teneas

qui numerosis studet amicis et inimicos necesse est ferat T q. n. s. a. etiam inimicos ferat Haupt. q. a. multis s. et inimicos ferat Wo. q. n. a. et inimicos perferat Ri. q. s. multis a. multos inimicos ferat Mr. 70. qui q. multos numerare amicos studet una inimicos ferat Fr. semet accusat ab alio non potest criminari T q. sese a. ipse ab alio n. p. Haupt Wo. q. semet accusat crimine non indiget Casp. Orelli q. semet

69

is
s.

61.

Seneca, Epist. 13. 17.

36

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

necat,

Qui dormientem
72

absentem

ulciscitur.
615

Quod

est

O Quem
vp

venturum, sapiens quasi praesens cavet. diligis, ni recte moneas, oderis.

est.

Ratione, non vi vincenda adolescentia

Rei

nulli

prodest mora

nisi iracundiae.

Reus innocens fortunam, non testem Rarum esse oportet, quod diu carum
5

timet.
velis.

620

Rapere est accipere usu quod possis perdere. Regnat non loquitur qui nil nisi quod vult facit. Rivalitatem non amat victoria. Ruborem amico excutere amicum est perdere.

Rex
10

esse nolim, ut esse crudelis velim.

est maior, tanto est insidiosior.

625

Res quanto
Respicere

Roganti melius
nil

quam imperanti pareas. consuevit iracundia.

630

Rapere
15

est,

Remedium
Rogare
ipse a.

non petere, quicquid invito auferas. fraus est contra flumen quaerere. officium servitus quodammodo est.
perdit, cui,

Z Reddit non
eum
alius

quod alienum
q. se a. ipse

est, perit.

Fr.

non pote accusarier necare nititur T necat Haupt Wo. Mr. Fr. 72. quasi T Wo. Fr. ut Mr. has 49. 72. 73. 73. diligis si non T diligas ni Mr. diligis nisi Fr. 2. rei [from II] (F) has 1 15; \J/ has 7. 8. 13. 5; ir has 1. 2. 5. rapere est accipere quod usu nulli F ir editors except re in nulla Fr. (? non) possis reddere F rapere quoque est accipere quod non possis reddere r. e. a. q. n. p. r. Ingolst. editor Wo. Mr. raperest accipere usu quod 6. regnat non loquitur F Gr. Or. Bo. regnat non possis perdere Sp. rem agit nonloquitur/V. IO. inregitur Froehlich Ri. Wo.Sp. Mr. 14. remedium invidiosior Bo. Wo. Sp. sidiosior FT Gr. Or. Alr. Fr. F Gr. Be. Or. Bo. Wo. Ri. Sp. remigium Gr. fraus est F Gr. Bo. Sp. flumen F fulmen Be. Or. est frustra Or. frustra est Gr. Bo. Wo. Ri. Mr. r. fraudem est contra vulpem quaerere Fr. Bo. Wo. Ri. Sp. Mr. F Ri. ingenuo Gr. Or. Bo. officium Sp. Mr. Fr. 15. beneficium 16. r. n. p. qui quod alienum erat persolvit T Z (T) has 8. 10. 16. r. n. r. n. p. quoi quod alienum fuit Ri. Wo. p. cui quod alienumst perit
non potest Ri.
ab
alio

71.

Haupt

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

^P"

37

Spes est salutis, ubi hominem obiurgat pudor. Suadere primum, dein corrigere benevoli est.
Sapiens contra omnes arma fert, cum cogitat. Sanctissimum est meminisse, cui te debeas.
635

\/6 Stulti

timent fortunam, sapientes ferunt. i,^Sensus, non aetas invenit sapientiam.

Semper beatam
Saepe

se putat benignitas. ignoscendo das iniuriae locum.

640

Solet esse in dubiis pro consilio temeritas. 10 Semper consilium tunc deest cum est opus maxime.

Semper

Sapiens quod petitur ubi tacet, breviter negat. plus metuit animus ignotum malum.

Secunda
15

in

i/Si nil velis timere,

paupertate fortuna est metuas omnia.

fides.

645

Summissum imperium non

Secundus
est a

tenet vires suas.

matre nutricis dolor.

Sibi supplicium ipse dat,

quem

admissi poenitet.

has I 62 (322). 1 41; \f/ has I. 16. 17. 21. 22. 26. 27. 62 (322). 6. 5. 912. 16. 17. 22. 23. 26. 27. 29. 33. 34. 1. ubi hominem F editors except hominem ubi Fr. 37. 40. 41. 2. benevoli est dein corrigere F d. c b. e. Wo. Sp. Mr. s. b. e. p. d. c 8. sapiens semper quiescendi dat Gr. Or. d. c e. b. Bo. Ri. Fr. locum iniuriae F saepe ignoscendo das iniuriae locum Gr. Or. saepe ignoscendo iniuriae dederis locum Bo. Ri. saepe ignoscendo des iniuriae locum Wo. sapiens locum dat requiescendi iniuriae Sp. semper quiescens des iniuriae locum Mr. sapientis dat quies iniuriae locum? sapiens IO. cum est opus F Sp. quando iniuriae ignoscendo dat locum ? maxime opus est a cum opus est tunc maxime deest tt semper consilium deest cum opus est <r cum opus est maxime Desbillon Wo. Mr. Fr. 11. cum petitur si tacet O Mr. quod petitur ubi tacet F aircr Wo. Sp. Fr. graviter O Mr. bene 7r habere a breviter F <r Wo. Sp. Fr. 17. sibi ipsi F ir\f/ Gr. Wo. s. ipse Be. Or. Bo. dat supplitium quem admissi penitet F ^ (amissi ir) d. s. q. a. pudet Gr. Be. Or. Bo. supplicium admissi quem paenitet Wo. s. ipsi dat sup. q. a. pudet Sp. s. sup.
2 9- 34-

&

[from 37 J

II] (F)

has

11.

Cf. Cf.

17.

Menander, Monost. 223 Menander, Monost. 667

ira 3. 26. 2.

77

yap

cnwTri) fxaprvpet

rb

fiTj

d\eiv.

77

5^ fxeT&voia ylyver

avdpw-rrois Kpicris

and Seneca, de

38

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

sequitur lumen semper innocentia.
est ulcisci velle
650

Suum
20 Sibi

Stultum

alium poena sua.

primum auxilium

eripere est leges tollere.

Suis qui nescit parcere, inimicis favet. p Sine dolore est vulnus, quod ferendurn est
toria.

cum

vic-

Semper metuendo sapiens

Stultum
';

evitat

malum.
tua.

655

est queri

de adversis, ubi culpa est

Solet hora,

quod multi anni abstulerunt, reddere.

Spina etiam grata est, ex qua spectatur rosa. Stultum est vicinum velle ulcisci incendio.
!/

Stultum

facit

Fortuna,
res

quem

vult perdere.

660

30

avarum, mors miserum levat. Spes inopem, Se damnat iudex, innocentem qui opprimit.
Sibi ipsa improbitas cogit
fieri

iniuriam.
vult mori.
665

v Satis

est beatus, qui potest

cum

/ Solet sequi laus,

cum viam

fecit labor.

Socius
35

fit

culpae, qui

nocentem sublevat.
irasci potest.

Suspicio sibi ipsa rivales parit.

Semper metuendum, quicquid

Salutis causa bene
ipse d. q. a. poenitet
fit

Seditio civium hostium est occasio.

homini
d. sup. q.

iniuria.
a.

670
18.

Mr.

s.

iam

s. se. sequitur lumen semper innocentia F Gr. Or. Wo. Sp. Mr. i. Ri. s. se. 1. sem. innocentiam Bo. s. usque 1. sequitur innocentia 19. stultum est alium F Gr. Or. Wo. ulcisci velle F. velle ulcisci Ingolst. editor Gr. Or. Wo. s. e. v. u. a. p. s. Bo. Ri. Mr. s. e. u. 20. primum F v. a. p. s. Nauck s. e. talione u. v. a. p. s. Fr. 22. quod ferendum Gr. Or. Sp. Mr. Fr. primo Bo. Wo. Ri. est cum victoria 'F Wo. Ri. Sp. Mr. q. f. cum victoriast Ri. q. f. cum victoria Gr. Or. q. f. est vulnus c. v. Bo. quod fers crudum cum v. Fr. 25. solet h. q. m. anni abstulerunt reddere F Or. Bo. Ri. Mr. abstu34. qui nocentem levat abstulerant Sp. lerint Gr. Or. Bo. Wo. Ri. F. q. n. iuvat Trxj/a (and adiuvat a). q. n. sublevat Ingolst. editor Gr. Or. Ri. Sp. Nauck Mr. quisquis n. levat Wo. qui n. liberat Fr. sontem Bo. 36. s. m. q. i. p. F Gr. Or. Bo. Wo. Ri. Mr. qui non supprimit Hg.

poenitet Fr.

suum numen

sem. Fr.

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

Stultitia est insectari,
40
v'

39

quem

di diligunt.

magna usura est pro beneficio memoria. Sero in periclis est consilium quaerere.
Sat
qui servat salva esse vult communia.
Satis est superare inimicum,

Z Sua

nimium

est perdere.

675

Suspicax animus
46

omnium damnat

fidem.

Suspicio probatis tacita iniuria est. Superari a superiore pars est gloriae.

Supplicem hominem opprimere,

crudelitas.

virtus

non

est,

sed

Sine lege poena est animi conscientia.

Satis est disertus, e
*9

680

quo

loquitur veritas.

Thesaurum
facit.

in

sepulcro ponit, qui

senem heredem

39. s. metuendum est q. i. p. Fr. s. q. omnes diligunt Gr. Or. Bo. Wo. e. i. q. di diligunt Bu. Ri. L. and A. Spengel Mr. Fr. quem quis 40. satis a. stat aira sat magna est usura pro diligit Hg.
s.

metuendumst
i.

q.

i.

p. Sp.
s.

s.

e.

quem

diligit

F.

e.

i.

memoria F. sat m. u. e. p. b. m. Ingolst. editor Gr. Or. Bo. Wo. Ri. Mr. satis m. usurast p. b. m. Sp. sat m. p. b. u. e. m. 41. sero est in periculis consilium quaerere F Gr. Or. s. e. c. Fr. te i. periclis q. Bo. s. c. e. i. p. q. s. i. periclis e. c. q. Desbillon Ri. Wo. 42. sua Sp. Fr. Z (T) has 42. 1. 43. 6. 9. 44. 45. 46. 47. 48. 49. sua qui conservat salva volt qui servat salva vult esse communia T communia Haupt sua servat q. salva esse v. c. Nauck sua qui servat salva e. v. c. Wo. suum q. servat salva v. c. Fr. 43. satis est
beneficio

inimicum superare T s. e. hostem superare Casp. Orelli s. e. superare inimicum Haupt Wo. Mr. sat e. i. opprimere Sp. sat vincere e. i. Fr. 44. suspicax animus omnium dampnat fidem T s. a. o. damnat f. Wo. suspiciosus o. d. f. Nauck Mr. suspicax unius animus o. d. f. Fr. 45. s. p. t. i. e. T Wo. Ri. Sp. Mr. s. probato t. i. e. Fr. 47. s. h. o. v. n. e. s. c. T Wo. Ri. Sp. Mr. s. non est opprimere virtus est crudelitas Fr. 48. sine lege autem poena est conscientia T s. 1. p.
e.
a.
c.

Ri.
s. 1.

Haupt

p. e.

etiam s. 1. p. e. animi c. Wo.

c.

Casp. Orelli

s.

1.

s. 1.

muta

p. e. c.

Fr.

poenast sceleris c. has 6. 11. 21.

49. satis desertus est de quo loquitur veritas 30. 41. 49. disertust e quo 1. v. Casp. Orelli Ri. satis est disertus e quo 1. v. sat e. disertus pro quo 1. v. Mr. satis diserte pro se 1. v. Fr.

s.

Wo.

[from

II] (F)

has

1.

2.

3;

\p

has

1 ;

tt

has

1. 2.

(T) has 2. 4. 5.

40

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

est.

Taciturnitas stulto homini pro sapientia

Tam

deest avaro quod habet,

quam quod non

habet.
685

sed graviter sapiens mens irascitur. Tuti sunt omnes, unus ubi defenditur. \/t O Temptando cuncta caeci quoque tuto ambulant.

Z Tarde

Tam
"^t

de se iudex iudicat
fata peccant,

quam de

reo.

Vbi

hominum

consilia excidunt.
690

Voluptas e difficili data dulcissima est \S Vbi omnis vitae metus est, mors est optima. Vnus deus poenam affert, multi cogitant. 5 Vbi peccat aetas maior, male discit minor.

Vbi nil timetur, quod timeatur nascitur. Vbi sis cum tuis et absis, patriam non desideres. Verum est, quod pro salute fit mendacium.

695

Vbicumque pudor
10

est,

semper

ibi

sancta est

fides.

Vtilius ferrum est in sulco,

proelio.

quam orichalcum

est in

tarde si gravius vir irascitur et perbicax ulciscitur T tarde sed graviter tarde irascitur vir gravis et pervicax ulciscitur Ri. sapiens irascitur O tarde gravis ira nascitur et ulciscitur Fr. tarde nascitur gravis ira et pervicax ulciscitur Fr. tarde si exoritur irast pervicacior Bu. tarde gravis ira et pervicax ulciscitur Bu. tarde sed graviter sana mens irascitur Br. tarde sed graviter sapiens mens irascitur? but the sentence seems hopelessly do not contain the remains of two different corrupt if indeed T and has 4. 6. 7. sentences. has 1 [from II] (F) 25; \p has 2. 9. 17. 16; tr has 2. 5. 8. 9. 9. 3. 16. 20; par. has 2. 3. 5. 8. 9. 10. vitae Y ir Sp. vita Gr. Or. Bo. Wo. Ri. Mr. Fr. optima F Gr. Wo. Mr. Fr. optimum Bo. Sp. 4. deus F dies Gr. Wo. Sp. Mr. Fr. quam multi cogitant F multi cogitant Gr. m. concitant Schuetz q. m. citant Bu. Ri. q. m. Or. Bo. Wo. Sp. unus deus irrogant Mr. q. m. contrahunt Hg. q. m. exigant Baekrens poenam affert, multi cogitant? (it is not meant to be a Christian maxim). 7. ubi sis cum tuis et absis F Gr. Or. Wo. Mr. ubi cum tuis sis Sp. u. s. c. t. etsi absis Ri. u. s. c. t. ut absis Bo. u. s. c. t. et bene sis

4.

3.
64,

Quoted by Seneca, Controvers. and Hieronymus, Epist. 53.

7. 18,

Quintilian 8. 5. 6, and 9. 3

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

41

Vbi innocens formidat, damnat iudicem. Voluntas impudicum, non corpus facit.
\j

700

Virtuti melius

quam

fortunae creditur.

15

Verbum omne Virum bonum

refert, in

natura,

quam partem non ordo facit.

intelligas.

Vbi coepit pauper divitem

imitari, perit.
705

Veterem ferendo iniuriam invites novam. Virtutis spolia cum videt, gaudet labor.
20

/Virtutis vultus partem habet victoriae. Virtute quod non possis, blanditia auferas.

Vtrumque casum
Voluptas
tacita

aspicere debet, qui imperat.

est

metus

mage quam gaudium.

710

Viri boni est nescire facere iniuriam.

Vultu an natura sapiens

25

Virtuti

Z yVbi

sis, multum interest. amorem nemo honeste denegat. libertas cecidit, audet libere nemo loqui.

\/Vita otiosa regnum

est, et

curae minus.

715

Vbi omnes peccant, spes querelae tollitur. Virtutis omnis impedimentum est timor.
patria patriam desideres F p. non d. Or. Bo. Wo. Ri. Sp. 16. ubi Gr. u. s. c. t. ubi absis patria, tua desideres Fr. coepit divitem pauper imitari perit F ubi p. d. i. ceperit p. a.Trty (perdit \p) ubi p. d. ceperit i. p. par. ubi coepit pauper divitem i. p. Gr. Or. Bo. ubi coepit Wo. ubi coepit ditem pauper i. p. Bu. Ri. Mr. Fr. 22. v. t. metus est magis q. g. F Ri. Sp. divitem i. pauper perit Sp. v. t. v. t. metus magis q. g. e. Bo. v. t. mage metus q. g. est Gr. Or. 23. iniuriam facere F par. f. i. a Gr. metus est mage q. g. Wo. Or. Bo. Ri. Sp. Mr. Fr. pati vel facere iniuriam <i>0 par. (a little above) i. 26. u. lib. cadit a. lib. n. Z (T) has 26. 27. 5. 28. 6. pati Wo. u. lib. cadit u. lib. cecidit a. lib. n. loqui Haupt Wo. Ri. Mr. loqui T

Bu. Ri.

eam

d.

a. n. loqui

Fr.
Froehlich

Casp. Orelli 28. spes T

Mr. Fr. pars

29.
12.
16.
17.

v. o.

otiosa Casp. Orelli Wo. Mr. querelae T Mr. Fr. medelae impedimento est timor T v. o. impedimentumst

27.

otioso T.

Sp.

Cf. Seneca, Phaedr. 743.

Cf.

Phaedrus

I.

24.

1.

Quoted by Gellius

17. 14

and Macrobius,

Sat. 2, 7.

42
30 'Vbi

PUBLILII SYRI SENTENTIAE.

iudicat qui accusat, vis,

non lex valet. Vbi emeris aliena, veneant tua. Vbi peccatum cito corrigitur, fama solet ignoscere. Vbi innocens damnatur, pars patriae exsulat. 721
Vincere est honestum, opprimere acerbum, pulchrum
ignoscere.
Wo. Mr. Fr.

timor

Haupt

v. o.

impedimentum

est

t.

30.
u.
i.

ubi
1.

iudicat qui accusat non lex valet sed violentia regnat 31. ubi valet Casp. Orelli Wo. Ri. Mr. Fr.

q. a. vis n.

emas aliena invenies u. e. a. invenias n. e. t. Wo. u. emes a. vendes necesse est tua T u. emas aliquando tua Haupt u. emas a. vendere haud opus est tua Ri. u. emas aliena caveas ne vendas alienam vendita opus est tua Bu. u. emeris aliena, veneant tua Mr. u. emeris alienum veneat tuum Fr. 33. exsultat O exulat Mr. tua? O has 8. n. 17. 30. 32. 33. 34. 34. v. e. h. o. a. sed p. i. O v. e. h. o. a. p. i. Mr. v. e. h. o. Fr. probrum pulchrum i. Fr.

INDEX VERBORUM.
a, ab,

ab eo laedi

S 46, ab alio exspectes A 2, ab amante redimas A 19, ab homine impetrat N 27, ab imo nascitur

7.

sim.

70.

adversa in re
adversis

adversis

44,

de

Q48

abditos dentes 33 abscondit naturam 11 absolvitur I 28 absis patria V 7 ; absens ulciscitur

6 24. C 5 ; aegre aeger 34 aequanimitas

24, in adversis

42.

52.

14

aequus A 8, a. hosti E 15; aequa A 45; aequo animo O 6; aeque

27;
accessit

absentem

12,

absentem

ulciscitur

D
G
6

Q
19
;

71

accidit

accidere
7.

accepisse pere B
accipit

P
5.

30;

C accepit B

34
12; acciI 2

potest P 2 11 aes alienum aestus 24 a. invenit sapientiam aetas 14, S 6, aetas maior, minor 5 affatim 45

A Q

affert

5, a.

vitam

poenam
38

4, a.

secum crimen

beneficium

contumeliam Q 3, a. legem N 23, a. pericla P 50 accommodas obsequium B 9; accommodat obsequium B 14

30, a. Neptunum I 63, sese 70 acrius facias I 23. 23
a.

9.

44, a.

aggredi
agitat

accusat

N a. male Q 23 aleator A 33
agere
nil

3 24, agitando ardescit 1 ; agit alias res

;

38
30,

a.

m. secum
;

M
B

24
1
.

alienam causam
28.

R
B

16.

A
;

48

alienum

17, a. aes

A
19

11, a.

acerbus

poena A 46, a. servitus A 1 acerbum N 20. V 34 ad A 7. 17. 32. B 31. C 9. 18.

68

acerba mors

pudorem P 6
aliena
alicui
aliter

alieno

malo

52, a.
1

F
P

15. 20. 1 43. 57. 12. 24. 30

17. 46.

D 11. N 50.

8 alia calamitas

31 6, aliquid

F
;

6.

P 48

nil aliud

aliud...aliud

49,

13.

2.

addecet 58 adimit 13 adiuves 18 admissi poenitet S 17 adolescentia R 1 ; adolescentiam repetas F 20

70;

aliis

Q A
B

63; ab alio 28. Q 37;

alias res

30

allevatur
alterius
bitrio

P 46

alterum patrimonium

4.
7.

40.

H
a.

14;
ar-

6.

43;
alteri

64;
I 2

2;

adest

52

alteram vitam altercando 40

44
alte cadere

INDEX VERBORUM.

amarum
amicus

22 ambulant T 6

27

ardescit

A
1

38
perit

arma

fert

arrisit

S 3; armis

23

C
40.

Q R

24; amici

6;

amico

amicum

43.

A R

10.

8;

41.

35. I 19.

A 53; Q 24.
homo

25;

arte

33

assem P 30
aspectu
aspicere

8;

amicis

28.

69; amicos

G 5 A 9,

a.

amittere

H
a.
a.

amittit suos ; 12; amittitur dimissum

52 22

imperium
occasio

amat

A
7;
13.

6.

R A

2, 31, a. laus 14, a. veritas 40 18. 17. 33. 56.

D
L

utrumque casum C 44
assidua tormenta

fugienda V 21;

4,

a.

aspicit

16,

A 49,

assidue mori

33 assuescere

ames
15.

8.

16. 38;

C 32; amans amantis A 37;

astus 24 auctoritas I 39

19.

17

amantem C 22; amante

amare amor A

22. 29.

19;

audacia I 30 audet P 50, a. loqui

26

audendo

A N

5, a. 34. 39, a. elabi potest 18; amoris vulnus

22 sumitur

A43

31;
57,

amori
denegat
a.

15, a.

25, a. effugere transferre 34; in

42;

amorem

audias 51; audit male audire bene B 40 auferas 20; auferet 13. abstulerunt S 25

N
Q
11,

41;
14;
a.

aurem

difficilem

habere

amore

I 18. 39.

animus A 3. 42. 50. C 30. P 32, bonus B 10. 14, a. gravis G 4,

amplissima laus an A 41. V 24

44
21
a.
a.

facilem habet 36; aures I 35 6. B 37. aut C 32. 6; aut...aut

C
2

39. I 17.

auxilium
;

primum

incertus I 52, a. ingenuus I 54, a. malevolus 61, 33, a. malus

a.

imperat 2 animo imperato 50 ; a. metuit S 12, a. petit Q 63; animi arbitrio A 5, a. benevoli coniunc;

suspicax S 44;

a.

H6
26.

26, a. 44, a. miserum eripere S 20; auxilio auxilia humilia 4, a. habet

46

D A

avaritiae I 7

avarus

14. 23. 25. I 5;

avaro
10.

tio

16,

a.

facilitas

obsequium
16.

21, a.

2, a. conscientia 8. S 48, a. dolor patientia 7, a. poena

24.

O O

15,

a.

avarum A avidum A 35

46.

47. C 37. 21. S 29

3;

D
G

3;
36.

animo

animum
anus

51; 30, a. aeque O 6; ad I 57, in animum F 16

27. 40. 50.

beatus S 32; beatam S 7 bella 32; belle neges P 20

bellum apparandum
16 beneficium

3, b.

iuvet

anni S 25 ante E 17, antequam

A 30 aperit A 41 aperte A 20
apparandum
appetit

5.

63.

P 50

12, b. 9; b. accepit 5, b. accipit P 44, b. accipere dat I 6, b. des 3. 35, b. dare 15, b. dando B 17, b. dedisse

O
B

B B

12, b. petit

15, b. praestat

appellandum

D D

60; beneficii pars

3

P 20

pro bene-

13

C
1

21
7.

ficio S 40; beneficia I 40, b. donari B 37, b. recipit B 8 benevoli S 2, b. animi B 16. O 2

apud

arbitrio

64, a. animi

benignitas S 7 benignus B 22

INDEX VERBORUM.
bis

45
37
13

i. 7. 9.

blanditur blanditia
bonitas

F B

31. 23. I 6. 53

calorem
capillus

Q6 13. V 20
2.

blanda oratio

26, b. duplex bonitatis verba B 18 8. 37; b. in bonus B 43.

capias

A
R

21; capiunt

1 1

captatum venit
19;

Q
9

55

caret periclo

31, c. inimico

I 5, b.

43.

nullum animus B 10. 14, b. vir B bona causa B 42, b. 48

;

carum
casta

4; carior

casus

16.

fama B b. hora
mulier

8, 27. 49, b. fortuna B 6, b. mors B 11, b. b. opinio B 19, b. 20,

aspicere vincitur

causa

turpitudo 20 ; boni
ris

33;

bonum

est

nimium

N
Q

4.

54, b.

F 28, b. viri 41. 30, b. concedas 30; bonum (masc.) 9. 24, b. virum B
31.

rumo23 ; bono

M 4, manifesta M alienam 22, A 48, invenit M 28 pro causa bona H sua M 8, salutis
B
42, c.
c.

N 29; V 21 Q 49

casum utrumque
casu
consilium
10, c.
c.

14. 34. I 44.

bona

mala 47; causam B

5, c.

c.

c.

M N B V 15; E 19, b. consilium M 46 bonam M 60 bono

M

S 38
cavet

63.

cave

5 ; bona 53 P ro bona causa (nom.) B 26; b. praesidia B 24. F 30, b. populi C 27; bonorum crimen B 25 ; bonarum rerum B 68 2; bonis

C
cedit

C 31. Q 72; caveas Q 63; C 26. 35; cavendi occasio

22; cedere

N A

celeriter I 6.

D
celat

40.

26
25; celerius
25

celeritas

D
24.

19.

3. I

10. S 38, 9. 29. 38. b. audire 28, 40, b. cogitata b. dormit dicunt b. 24, 27, b. feceris b. sperare I 24, b. 46, vixit B 39

bene

42; celes

Q
C

12;

B C

B B

celare 41 22 certatio certant I 38

H cicatrix N 12,
cinaedum
cito

c.

conscientiae

melius

53.

11.

A
B

33
15.

9.

11.

V13
optima
tis

22, o.

12, o.

mors

F
S

brevis mens B 32, b. vita B 36. breviter I 20, b. negat

11

25; optimum 10; optime O 9

conditio mor3, o. occasio

M 55. N 4. O 10. Q 45. 50. 32 citius C 8. F 3. Q 7. 10 civis M 59; cives C 6; civium S

L

24
31.

32.

10. 18. 40.

4.

1 ;

optimorum

37
clarus

P 54

3; 60.

clementia
coepit cogitatio

V
B

49;

c.

utitur

51

16

6; cogitationis

mora

cadere alte

27; cadit

41

dunt
caeci

26.

18; cecideris

cecidit libertas

39; caL 12;

cogitat
8.

22.

3, c.

26

27, c.

peiora 61 peius

H 13. M 39. N 37. Q P 8, sola M M cogitant V 4

c.
;

6, c. oculi

calamitas

40. 4. 36. 48. 15; calamitatis medicina calamitati cedere 34; 26; calamitatem 17. P 48. irritare I 12; calamitate 3,

41.

C 30 F 10.

cogites cogitata

9.

B
c.

23, c.

male

28
fieri

N Q

cognatio
cogit
c.

B
1,

16

iniuriam S 31;

cogas C
coles

22 tacere

cogi opprimere

19,

48.O 4 calamitoso

30
facundus

4. I

27

comes

I 40, c.

46

INDEX VERBORUM.
copia corpus

commendatio muta F 4 commendat Q 56 commodas auxilia H 6 commodatus

M
P

69

homo
corrigit

17

communia S 42
comparat

49 compescit concedis Q 30; conceditur

M
D

34; comparas

C
16

43

15, c. peccatum P 40; corrigere S 2 ; corrigitur peccatum

H N

12; extra corpus 32. 21 2; corporis dolor

32

cotidie

13.

20

concedendo nimium
concipit

22;

P 52

concordia

habent

9.

59,

concordiam

crebrae nuptiae 20; crebro C 45 creditoris limen Q 33 credo 24 credas 67, c. amicum C 35 ; crede amico I 32 ; credere

nil

condimentum malitiae

conditio mortis optima 12 coniugium perenne P 32 coniunctio animi B 16 conaris 9 conscientia F 31, c. animi C 16. 8. S 48; conscientiae 24.

35

crescit

27; creditur virtuti 13 virtus 43; crescat dolor

crimen

bonorum B
fingitur c. vitae

29. I 23.

N
C

38. 25, c. grave

c.

N
G

45, c.
9, c.

53;
2
1 ;

21, criminis loco I 51 ;

quaerere

cicatrix

consensus consilium

A
C

33 4

ad crimina dimcilem aurem criminosa celeritas I 25

crudelis

1 1

2. 24. 29.

deest c. casu vincitur

25. 42. I 33. 54, c. 26. S 10, c. valet 27,

medicum C se P 17
crudelitas

9; crudelem crudelissimus in

49;
;

c. c.

fugere

M 54
C

27, c.
;

14. 15, in c. malo 16; pro consilio temeritas S 9; consilia excidunt 1

11.

quaerere S 41 c. bonum 46 ;

M
M

malum

in consilio

culpa tua L 12. S 24, culpae socius S 34 35 ; culpam Q 43,

c.

S 47

c.
;

latet

59;

effugere

40,
12.

c.

ignoscit c. cupit 43, invitat I 9

c.

M
D

culpes

1 1

consolatio patriae constantiae 29

59

cum
23.

(prep.)
19.

culpat

48

7.

constituit

consuevit respicere R 1 2 ; consuescere 52; consueta vitia C 1 consuetudo B 2. 15; consuetudinis imperium 8

32

secum

cum

O G

est 20; sim. 23. 30. B 29. 7. 24. 39. C 8. 14. 30. 31. 38. 25. 26. 27. F 2. 20. 24. 30. 9. 2. 26. 28. I 28. 42. 43. 10.

Q 38

(twice).

41. 22.

13.
7
;

24. 38. 47

H
Q
B
c.

consumptum Q 60 contemnas 56; contemnere N 48; contemnitur C 8. Q 50; contemni C 19

27. 44.

11.

24.O
18,
c.

2. 6. 23. 29. 52. 60. 63.

11. 32. 33.

9, c.

13. P. 12. 55. S 3. 10.

cum commodas
ignoscis

das

C
12.

contenta F 18 contineas 53
contingit

37,

ames...c. sapias

43,

32; sim.

21 contra C 23. 36. 39. R 14. S 3 contubernia lacrimarum C 44 contumelia 44. I 15, c. necessitatis 66; contumeliae instru-

Q Q

4. I 3. 4.

cum

sit

17.

M.

cuncta D cunctos
cupiditas

54.

51. 53;

4.

T L

19 6; cunctis
11.

34;

10

18.

N
E

17.

8;

mentum

M 45

cupiditatem effugere
cupit

contumeliam pati

minimum

conveniunt

15, c. recipit I 11 I 57; convenire

culpam
29

15

43 ; cupere mortem

56, c. placere, c. 6; cupiat cupias

INDEX VERBORUM.
curae minus V 27 custodia gloriae
custoditur
dixeris
1

47
4 (twice)
;

dictum
1,

est

H periclo M
I

G
18

dies posterior

20.

d.

donat

damnat
1 1,

se I 31. d. fidem S

S 30, d. iudicem 44 ; damnare D

V
2
;

15, d. ludit

difficilis

6; die I 31
est

1;

difficile

difficilem

aurem

D
O

23;
11;

damnatur

28.

13, d. turpius

M
1

33, d. cotidie

V
digno

1 1 ;

difficili

difficiles

71; damnati

difficilia

F
1

receptus

22

20
. . .

damnum
6. 18

lucrum

dignitas
3;

damni causa

I44; damnoA25; d....lucrumL

de

45. 57.

D
S

5.

dea fortuna E 7 debet Q 33, d. timere

aspicere

24.

E17.

12; digni 6; dignis B 35 41 diligentia diligis 73; diligas 57; diligunt

7.

N8.

53.

7 (twice)

dimissus pudor P 10; dimissum 16; dimittenda occasio C 3

30,
d.

S39

D
2
;

21, d. imperare

discipulus
discit

1
;

male

V5

didicit nocere

debeas S 4
decet

Q
70

8, d. eripere

11, d.

punire

decima hora
decipit

D
;

28

decorat

decrescit defendit
deficit

D 7 N 45;

65 decipitur 23

25

didicere flere entia 17 discordia 9 disertus S 49 dissimulat 10 dissolvitur 26 diu 26. 3.

8; discitur sapi-

defenderunt

defenditur

5 10; defecit

vapor

Q N

55;
13

A R 4
C

Q D D

10. I 20.

13.

diuturnitas

N
16
7
;

divitem
divitias

V
P

46
in divitiis I 8

dein S 2
deliberat

deliberare utilia 6; deliberandum 10; deliber-

23

das

ando 17. delicias facit

delictum

18

A
;

37. (twice). 23, d.

30.

S 8; dat

P 18. 44, d. legem nummos B 29, d. sibi

13.

30
delicta
I

71
I

18.

19

delinquere

53

supplicium S 17, d. vestigium I 60; des B 35. 33, d. licentiam L 17; dare B 3. 17, d. telum E

dementia dulcis demum A 20

46

11; dedit
deris
12, d.

12.

denegat se patriae

E
33

virtuti

C dandi B

4.

G
;

22

amorem

L 4. 44; de10; dedisse B 15; dando B 12 ; data e

25

difficili

dentes abditos

deponere amorem derisorem Q 45

desiderio desideres

34

20 docet Q 24

E
B

voluptas
;

2;

datum B
1
;

1.

docent

M
44 20

docere

17; doceri

4; docti

25, d.

V
F

3 7

est I

26

docte

desperare
deest
I 7

22
26.

5.

H
P

10.

3; desunt

doctore indigent dolet 6, d. damno dolenti 27

Q
B

A
L

25; animo
3.

dolor

deterior

C
36.
15.

38.

1.

I 38.

16, d.

20
31.

deus
di
dicit

C B

V
24

S 39; deos

4;

deo

A
C

animi...corporis

22;

9, d. mutus P d. haberet verba

5; bene dicunt

27;

necat

21, d. miser 8, d. crescit 7, 59, d. dolorem

14, d.

relaxatur

P 46;

48
doloris
12.

INDEX VERBORUM.
remedium

23; dolorem exstinguere L 18; sine dolore 15. S 22 dominatus partem Q 44 dominari 27 dominus 14, d. famulatur F 29; pro dominis P 37

dolori

etsi

evenit
evitat

39
1.

M
9

domat domus
donat
31
;

L E

10.

46

E 16 excidunt B 28, e. consilia excusatio laboris I 49 excusare se sibi 62 excutere ruborem 8

excelsis

S 23

18, d. dies D 15; donet P donatur Q 36 ; donari B 37 donatus 17 dormit benc.dormiat male B 24;

exire I 3

exitum
exornat
expedit
experiri

58 50 6

Q 71 dubitat in vero Q 23, d. ulcisci Q 28 dubiam sententiam G 4; in dubiis

dormientem
S 9; in rebus dubiis I 30 ducas proprium N 3, d. turpe N 47 dulcis dementia I 46, d. Venus B 13 ; dulce D 22, d. tormentum O
5
;

8 explicant consilium exsilium E 12

25

exspectat 39; 2 exspectes exsul E 9 exsulat 33

exspectant

6;

dum
ducis
e

dulcissima voluptas
12

exstinguit

mala

dolorem

18

11; exstinguere exstinguitur B 20;

duplex bonitas durum est 25

19

exstincto inimico I 58 extenuat peccatum P 40 extorqueri amor non pote

14

extortum

18;

40.

49.

18. I 45.

ebrio

M 69.

2,

ex

27.

4. 7.

extra corpus extrema E 17

facies

20
2

44.

S 26
formosa

12

effugias

C
P

mortem...amorem eget minimum I 56 ; egentem

8, e.

40; effugere cupiditatem

facilem

N N

57
3
1

egestas

11

eheu
elabi

N 36 facilia F 23 facile (adv.) A 21. F 30. I 16. 47. N 32. 53. O 14. Q 15; facilius (adv.) E 16. I 35. 50. N 19. 59
aurem
;
;

14 18

facilitas

15. I

eligunt

A
V

36
5

eloquens

emendat
emeris emori
1 1
;

Q E
7.

4
;

53 4 eripere auxilium S 20, e. telum

31

emi

facinus F 9. I 33 facere male 28, f. iniuriam 23, f. insidias 38 ; faciant bene F 30; facias 10, f. acrius I 23.

48

N 33, e. pudorem P 6 eripitur Q 36 erranti B 14 errat E 20 et A 22. I 38. L 5. 7. N 21. P 15.

eripit
;

facis 23, f. iniuriam I 50. 55 10; facit 4. C 5. 31. P 15. 28. 436. 12. 15, f. 47.

N A

44.

perfacile
14.
f.

P
f.

28,

f.

recte

11,

stultum

heredem 24. T 1, 8. S 28, f. coniugium

23.

7. 27, et...et

5,

etiam
3.

B
10.

22. 41.
13. 15.
15.

31.

19.

25. I

27.

33.

F 32. G 9. H L 2. 10. M 37.

S 26

nec.et P 53
22.

P 32, f. delicias 30, 42. P 11, f. iniuriam

faciunt iniuriam

f.

M
;

2,

finem f. nau-

1. 2.

fragium I 63, f. sapientiam 3, vitium Q 41, f. vulnus A 31; f.

10

facta est
;

3- 37- 43-

52. 69.

factum queri

46

feceris

INDEX VERBORUiM.
A
E
2.

49

N
C
41

?6.

fecerunt
17

Q
;

46;
facti

fecit

30
17
f.

S 33
;

forma

39

factis

formidat

1 1

formosa
fortis

formosior
17.

facundus
fallere

C
39

15. 24. I

18 15; fortem

falsum

maledictum F 21 fama I 36. Q 20. V 32, f. bona B 27. P 49, f. mala D 13 famulatur dominus F 29
32,
fata

B F

fortuna

A 4;,. E 7. F 2. 6. 8. 18. 24. H 13. M 44. N 35. P 47. Q 50. S 28, bona N 8, levis
26. 27.
4,
f.
f. f.
f.

f.

L
S

miserrima
vitrea

7,

f.

secunda

fatetur

F
38

favet fax

21

A
D

V F3.H15.L8.R3.S5
12,

13,

F 24; fortunae fide creditur 13; fortunam

frangitur
;

fovet
36.

42, f. publica P 26 felix 24. I 17. P 28, improbitas F 10, f. mors 52, f. vita 47
felicitas
f".

frangit

tuna

felicis est

P 45; F 24

C
6

29,

f.

for-

fregit

felici

Q
;

feli-

cem C
feminae
feras

36. I

12.

P
8.

F
8.

22
10.

D
C
;

15 16
23. 25. I

fraus est F 7. frenos F 31 fructus 29

14

A
;

frugalitas
frugi frustra

28

2.

F n.
ferre

51.

50

ferat

17;

69 ferendo iniuriam ferendum vulnus S 22;

;

5. 20.

25
42. 51

fugere

ferimus vitia C 1 19, f. iniuriam

heredem
necessi-

Q
F

22.

27. 67; fugit

6; fugienda

F 9; fugias B 4; fugitur

58; fert arma S 3, f. I 54; ferunt fortunam S f. iniuriam I 5, 35 ferrum V 10; ferro I 37 fides E 12. F 16. S 13, f. sancta V 9; fidem darnnat S 44, f. habet

tatem verbera

I 17,

f.

I 42 fulmen

furor

19 13
18
I 38.

gaudet
5
;

gaudium

22, g. reprimitur

g. perdis

15,

f.

fortunae
fidus
filius

M
P
1

perdit 12

1.

14.

17; fide

15

12 (twice) geritur 38; gloria C 10; cum gloria 1, gloriae pars gloriae custodia

B 38

fingitur

N
12;
f.

S 46
53

finem
fias

facit

A
B

42.

1,

f.

habet
14. I
f.

gradus
2

M
L

Q
1,

fieri

22.

E
10.

gratia

55 18; in gratiam redit

7.

16.

P 10;

gratis

43
g.

iniuriam S 31,
13. 36. 16. 42.

lucrum
9.

6;

fit

I 47. 64. S 34,

D
f.

grata spina

26,

vita

12;

19.

O
V

10,

f.

culpa L iniuriaS 38,

f.

Q
f.

38 (twice).

gratum B 1. F 26 gravis animus G 4, g. inimicus

g.

12,

odium mendacium

firma auxilia

4;

firmo amico

A
45

53
flagitavit
flectit

L
8.

11

occasio

flere

H
58

fletus

H
R

N
14

25,

f.

pudor

grave G 5. 10, g. crimen G 9, g. praeiudicium G 1 gravior D 21 gravius C 19. O 4; gravissima G 2 ; gravissimum G 8 ; graviter cadere 27, g. irascitur T 4; gravius irascitur B 10, g. nocet G 6
; ;

poena

3, g. servitus

7,
;

24

18; fletum

P 39
habet

tlumen

7.

3 (twice), h.

aurem

P. S.

50
facilem dentes

INDEX VERBORUM.
N

fidem
h.

6, h. $6, h. auxilia 33, h. divitias P 7, h. h. finem 2, 15. 17,

ignominia

ro;

ignominiae loco

45, h. iudicium 10, h. partem I 48. 37, h. 19, h. poenam 11, h. sententiam receptus 4. 17, h. 47, h. successum venenum 11, h. vim 20, h. vires C 36, h. vocem 20. 9, h. umbram 22, 13; habent

interitum

1, h.

locum

ignominiose O 7 ignoscis C 43 ; ignoscit Q 35 ignoscere I 29. V 32. 34; ignoscitur

;

1 29.

M
8,

45.
illi

i.

71; saepe ignoscendo C multa 42 ignotum

h.

concordiam L 7, h. exitum I 58, h. locum 20; habeas A 41. I 16. 5; haberet Q 59; habere

Q D D H Q

malum S

r2
54.

13.

31 ; illa 23 imitatur 24; imitari

P P

32;

illo

die I

B
44

18.

V
i.

16

immature moritur

impedimentum

virtutis

aurem

difficilem

r 1

h.

4i habitat F 19 hereditas P 49 heres 15; heredis fletus

pudorem

imperium consuetudinis G 8, missum S 15, i. summum

29

sum31
;

heredem H 19, h. facit heu H 25, h. quam H 1. haec H 24; hunc I 16

H
24.

18;

3. 7. 9.

10

imperio B 13 imperat C 9. F 29. N 2. V 21 imperant O 6. P 28; imperes C 4; 50; imperabit imperet 40; ; imperante B 30; imperanti R A 50; imperare imperato (imp.)
;

n
F

homo

H 2. 4. 12. 13. 15. 17; hominis G 2; homini A n. B 11. F 27. H 26. T 2; hominem D 4. H 8. 25. S 47; in homine H 4; ab homine N 2 7 homines N 9 hominum B 19. E 7. N 25. V 1,
1.
;

51

impetrat

imperando
27

31

imponit frenos
improbitas

36.

hominum

est

29;

hominibus

35

honestatem
pitudo
h.

53

honestus rumor

H
V

est

honos H 23 hora D 28. S 25

hosti

14; honesta tur23. 28, 5; honestum 16. 21. 34; honeste

H H

24

impudicum V impune I 13 imputes P 54 imo Q 48

improbitatem improbes 53 improbus N ri. P 29; improbo 2r improbum C 45 ; improborum C r8; improbis Q 36; improbos 49. Q 26; improbe I 63 imprudens I 4r imprudentem C 23

31 31, 18

i.

felix

10;

12

15; contra hostem C 39, h. I 22; hostium S 37 humanitatis certatio 22 humilis 27; humilem I 26; humilia 4

maximum

8. I 5. in (with acc.) 7. 39. 14; (with 42. 13. P 10. 17. 21. 27. 41. 2. abl.) 33. 4. 2. 3. r517. 42. D* r 4 . 7.

iacet I

36 iactum I 23

O
P
^9.

iam

58.
I

12

ibi...ubi

6r,

9 idem...qui
ignis
I

i....ubicumque
27
13

A
L

T 1. V 10 (twice) incendio S 27 incertus animus I 52 incidit 42

4. 6 (twice). 9. I 8. 15. r 8. 24. 25- 27. 30- 37- 38- 39- 44- 46. 47r6. 61. 68. 41. 54. 59. 53. 4. P 16. 21. 23. S 9. 13. 41.

31. 15.

37.

Q N

incipiunt
cipitur

O Q

15; incipias
61

26; in-

INDEX VERBORUM.
incites I 3

51

incurrunt
indicat

A
I

incurrisse C 40 10 24; indicant P 39; indi;

B 23 interitum habet
interimitur

interpretando
interest

catur

indigent indignatio

M 20 M 38
I
3.

42

45 23

indignum

pro indigno

28

intervenis 28 invectae vocis I 62 invenit 15, i. causam 28, i.> consilia 26, i. derisorem 45,

24

inertia I 42.

49 inexpertum G 6 infanti 52; infantem

i. i.

fortunam

infelicitas
infelici

N
C

N
1

24

25
1
;

inferior

41. I

ad inferiorem

silium C venies F invidia I 19. 34; invidiam ferre 17

;

sapientiam S 6

preces C 16, inveniunt coninvenias 25; 63; in30 invenies 19

15,
;

i.

24

invitat

culpam

invites iniuriam

ingenuitas I 3

23. I 11; ingenuitatem

V17
invitus

ingenuus
ingratus

C
I

15. I

54

ingenuo

11

2.

64; invito
15

R
5

13; invitum

14; ingrata misericordia

invoces
ipse 39. 36.

mortem
14. I 55.
17,
i.

M
P

18;
1
;

ingratum

ingrati

A
S

ingrata beneficia I 40

inhonestum
inimicus inimico

H
;

23

Q 70, sibi ipse N tibi Q 12; ipsa B 32.

sibi
i.

inimici I 45. 57. I 32. 10; I 58.

7

cum
I 2.

21

5; inimicum 16. 20. 26. S 43; inimicis S inimicos 69; inimice I 19

i.

ipsum

A
i.

23,

49.

15. 24.
19.
I

S 31. 35; se Q 45; de

7,

de

i.

7,

ipso 57 iracundia B 31.

2.

14.

initia

minima

N
V

14

18; iracundiae 32; R 2; iracundiam 19. I 22; iracundia C 11

12,

mendax

iniuria I 27. 47.

i.

S
26

irritata

38, iniuriae ;

i.

tacita

S 45
8.

irascitur
i.

10.

H 2.
34.

sibi I

13; iniuriam
2.

E
21

10. I 35. 50. 55. 17. 23;

C
I

43;

I 19. irascaris

34.

T 4,
P

28; irasci
irascier

S 31. remedium I
iniuste

iniuriarum

22. 28. 53; iratus

13.

innocens

3
8.

20.

L
F
7
;

13. I 33. 43. 51. 62. 11; iratum 17; irato

S 36;

N
Q

34.
5
;

3.

13
I

1.

33

irritare

innocentem S 30; de innocente

53, pro i. innocentia S 18

M
is

calamitatem
9.

12;

irritata

26
39.

innocentes

B
49.

7. I

inopia I 8. 69; inopiae I 7 inopi I 6; inopem S 29

insectari
insidias
incidit

56.
I

eo
ita

H
A
60
I

9; in

eum

Q
ne

ea

13.

69; 22
I

ei
;

A
ab

N
I

48
32

46, ita ut I 16, ita

S 39

item
i.

21
63.
8.
I

39,

facere

38, in

i.

iter

Q 42 insidiosior R 10
instmmentum contumeliae
instructa I 8
intelligit

iterum
iubet

L L 5

12
I

45

iucunda iudex D

45; iucundum

10
iudici

26. I 28.

30

intelligas

V
16

14; in-

telligere

intemperans interdum E

C
6.

31 5
I

11 29; iudicem iudicium F 9. L 9; i. habet

7.

S 30;

iudicat

A
;

48.

32.

7.

V
P

30; iudicant
21

17

iudicando

42

52
iusiurandum
iuveni iuvat

INDEX VERBORUM.
A

20.

30.

37 ; i. servat 52 1. 11; iuvet

Q
P

13

16

labor I 42. S 33. 18; laboris excusatio I 49 lapsus sis L 12 lacrima 35 ; 39, 1. muliebris lacrimae I 58. P 39 lacrimarum contubernia C 44; lacrimis 19.

50; loco in nullo 41, 1. ignominiae L 1, 1. criminis I 51, 1. sermonis P 43, 1. virtutis P 37; locis remotis L 15

longa vita

A A

3;

45, 47,

1.
1.

L 1 vita B 36
est
;

longum interitum 1 longior mors

loquitur I 34. 51.

loqueris lucere L 16

Q
6.
1.

54.

29. laedis

50 r2. F 25. 28; laedit 15; laedas ingenuitatem I 3; laesit P 55; laedi 7; laesus ani-

5,

loqui

6.

6.

V
6

S 49
26

lucrum D ludit anus

A
45

13.

L
30,

18
dies

lumen S 18
38. M 15. N 17; mage M 40. V 22 magna usura S 30; magnum crimen M 38; maior aetas V m. ma-

mus B
laeso laetus lascivia
latet

10
3

laesa patientia
laeta

13;

macula
magis

G 10;
L
15,
7
1.

improborum C 18
12, in pectore

aspectu in turba
late lucere

G 5, N 59
L
16,

periclum
1.

1.

sub
7, 1.

litia

18,

1.

patet I
33,
1.

36

laudat se 2. laus 21

45
7.

laudando

Q 56 amplissima

I 22; maximo periclo M 18; maximorum N 14 maxime M 1.

;

10; maxima cognatio B 16, m. hereditas P 49 ; maximum hostem

m. poena

5,

25,

m.

res

lenit

46

malevolus

levis fortuna

N
levat

4; leve beneficium

levitas

60; leviter dictum L 9

M malevolum malignos M
B

S 10

29,
1

m. animus

M
21

mendacium F

33

malitia

18.

Q lex L 13. 15, dissolvitur D

omcium

39,
1.

1.

miserum S 29

universa
1.

legem L 8. 13. 14. N 23; sine lege S 48; leges valent I 61; 1.
teras P 19, 1. tollere libenter viximus 9

26,

valet

5,

1.

condimentum mallem P 30
malus

M 55. 60; M 35

malitiae

30;

S 20

libere loqui

26
1.

libertas vocis I 62,

cecidit

26;

libertatem vendere
libertus libido
licet

consumptum Q 60, m. gravius G ad m. P 12 5, m. ignotum S 12

;

M 8. 9. 39. 46. 68. N 24. m. animus M 61; mala causa M 4, m. hora B 6, m. inopia M 69, m. medicina M 19, m. mors M 66, m. mulier A 20, m. voluntas M 17; malum Q 57. S 23; m. consilium M 54, m.
Q
43,

9. 10 licentiam des linguae

L
17

quid mali
17

malo
13
;

46

(twice).

N
17

A 26, nil m. N 54; 37. N 19; mala fama D

malam rem

limen creditoris Q 33 lingua D 20; linguae preces

lite

naturae

53

malae

20;

malo

16;

linguae E 18

F
12
1.

35.

litigat

locus

I 32,

summus
10.

20.

m. alieno B 4, m. 16 ; mali B 27 ; mala vitae B 1 1 malis (neutr.) B 36. I 24 peior 60 ; peiora P 8 ; pessimus I 5.
53,
;

(neutr.) consilio

8,

summum

55

locum
1.

M M

pessima consuetudo

pessimum periclum

12;

male

INDEX VERBORUM.
B
24.

53

31. 58. 61

5.

M
41.

12. 22. 24. 27. 28.

23.

5; peius

maledictum

55; maledicti 20; maledicta mancipium populi P 22 manifesta causa 47

21.

C 44. 50. 59. P 26 mittit munus 13

misericors

26.

H
;

4.

23; 4

monet

mendacium F 2r, m. verum V 8; in mendacium flere D 8 mendax iracundia I 18; mendacem

mansueta 65 matre S 16 matrona C 9 maturum N 20 medicina calamitatis 34, m. mala 19; pro medicina P 14 medicum C 5. 24 meditatus Q 58 meminit H 4. O 9. Q 2 meminisse S 4 memoria P 18. 48. S 40, m. iracundiae B 32, m. pericli 57

mora D morbus
moritur

M
N

68

moneas
3.

Q
41.

73

monere
2

70
6.

E
21

M
B
;

D A

3.

morimur N 9 44 (twice) mori B 7. 39. H 3. L 5. 5. n. P 33- S 32 ; mortuus est E 9. Q 37; mortuo 13 moratur P 19 mors A 47. 52. S 29, m. bona B 11, m. optima V 3, m. mala

23.

31.

12.

48.

M
N

66; mortis conditio

30;

mortem C

6.

12; morti
56.

m. appetit C 21, m. effugere in morte 57, m. invoces 5 41. N 54

4,

31

mortalis I 56 muliebris 35 mulier 6. 20.

mentitur 31; mentiri E 1 meretrix 50. 54 merito 37 metuit Q 3. S 12; metuas S 14; metuere I 26. 38; metuendo E 14. S 23; metuendum est 51. S 36

mens P 52. mensa P 52

multum

interest

M 71; lite multa E 18 multi C 25. M 30. S 25. V 4 multa H 10. I 7; A 13. H 8. 28 M 42. 63. P 6. 38; multi M 18
E
16.

27. 32 24; multo

10

plus

46

(twice).
27.
I

4. 13;

28
51 52

C
S

metus

56; militum virtus 2 minatur miser B 25.

40.

10. 49.

metum

3.

22;

plures 28; plura B 8; pluribus plurimi est I 30

43. 12;

39. 62! 28. P 47.

Q Q

Q
F

35

36

mutat

14

11.

M
M

26

mutare

62

mutar

54.

quam m.

M 57;
E

N 37. 44. P 2. Q 64, H 9. Q 18. 62; misera

E

mutus dolor P 8; muta commendatio

nascitur

F
P

4
15. 69.

miserum
14.

m.

14.
4.

6,

quam

7.

17.

19. 22.

miserum

3; 49. 55. 60; misero C 44. P 5. 59. S 29 ; in misero I 47; miseris E 5. I 14;
26. 46.

miserius est
7
;

56; miserrima
est

miserrimum

misereri F 5. miseria F 28; miseria J 15 misericordia B

64

P 1. V 24 naufragium I 63 ne A 50. F 12.

32 nec P
2.

M 62 V 15; naturae M 19; natura A M 20; naturam F 22. M 29. N 11.

L
5.

48.
est

6; nasci

4; 46.

natum

H
N

15,

ita

ne

21

miseriae
34.

14; in

misericordiam

N
4

4,

nec.nec C
11.

15.

H
51

27.

35-

57

41.

18;

necesse est
necessitas

14.

23. 27. 31. 33. 42. 43.

54

INDEX VERBORUM.

66 necessitati 49 ; necessitatis 28. 52 necessitatem N 58 necat C 24. Q 71, n. dolorem P 14

33. 40. 41 (twice). 52. 53. 62. 66. 1. 70. 3. 5. 6. 7. 13. 16. S 6.

15. 47.
I

3.

negligas

negat 39. 52. 60. Q 32. S 11; neges C 4. P 20; negare D 25; 10 25; negandi negatur

19.

65

numquam
51.

n.

7.

28.

12. 15. 20. 30, 37, nil n.

20.

46
cedere

novit

nostrum
notat '7 nubit nullus

nemo B
50.

43. C 7. F 17. 26. 44. 25. 26, n. nisi I 24. P 11; nemini B 6; neminem 35

40, n.

26

28

23

nova laus

L
;

2;

novam

iniuriam 10

Neptunum I 63 33 nequior nequeas P 38 nescio quid N 24; nescit 38. S 21; nesciunt

M
N
F

32

nuptae

nulli

6* 67. 16 23; nescitur nil 6. 27. 53. F 14.

cias

35; nes31; nescire

B P

3.

40.

N
S

16.

13.

num E

B 41. 42. I 5; nullo 41, n. lucro 55; nulli P 35; nullae preces I 57; nullas 42 preces C 16, n. insidias
2; nullum
in loco

5. 5; nulla 18. 19. 55.

8.

25;

68, n. rei

19

1. 2. 3. 8.

14.

17. 47.

6, n.

aliud

N N

54-56.

R16.

numerosis

6, n. 23. I 10. 20. 46, n. umquam

49, n. nisi
I 51.

non

nummos B 29 numquam B 14.

20. 46.

69

20. I 62.

L
P

nimis

M
C

52

7.

nimia

52 23 ; nimium
est

8.

54.

32, n. 40, n.
nisi I

S 43, n. altercando concedendo N 16

Q N

N 37 nuptiae crebrae H 20 nusquam E 9. N 9

n.

non

7.

10. 13. 59.

10. 42,

28.

nutricis
18.

S 16
5-

36.

L
P

2;

33. 51.

18.

17. I nihil n.

A 10. I 29. N Q 59, nemo n. B

P

A
nobis nocet

11, nulli n. 2, 6, quid n. 23. I 10. 26, n. si quem 35, nescit n.

24.

43.

O O
gari

3.

8.

12
2

obiurgatio obiurgat S

C
;

N38;

ni

26.

55.

Q
1.

73

28

16. 6. 9. I 14. 26. 68; noceat C 37. cens B 29. I 28. 31.

O Q

10.
110-

58;

8.

nocentem
21. 29.

N
;

34;

45.

S 34; nocere
;

N
C

1 2 obiurobiurgare 4 obliges B 35 oblivio I 21 oblivisci E 6; obliviscier L 14 obsequium B 9. 14, o. nuptae O 10 obest E 19; obesse F 18. 39.
;

29

nolunt

35

28; noli

nomen
non

Q 2. 52 nolim R 9 N 48; nolle N

C F

nolis

21

obteritur 4 obtinet B 27 occasio C 3.

o.

18.

H
B

25.

11. 14,

6. 5. 15. 18. 21. 37. 42. 45. 1. 24. 29. 13. 24. 28. 5. 7. 11. 16. 20. 5. 7. 11 (twice). 1. 4. 16. 17. 7. 9. 17. I 11.

41; nominis vim

40

optima

occidi
occulit

Q
;

25, o.

hostium S 37
28
I'

occidunt cogitata

41

occultas divitias
15, o.

34- 54- 55- 58.

L6.

9.

13.

11.

32. 36. 39- 49- 50. 54- 62. 70. 4. 12. 15. 17. 22. 23. 26. 29. 30. 32. 36- 53- 58. 60. P 3. 4. 18. 29. 32. 39. 45.

O oculo A odit A

occulte occurrere ocius 13

;

O Q

peccant

13

67

36; oculi 30. 6 oderunt C

35-

6.

Ij 10 ;

1. 8.

11.

16. 17. 29.

oderis

73

INDEX VERBOKUM.
odium

55

O 10; Q 47 offertur O 14
odiis
officiosus

odio est

3; sine

O 2, o. miserum Q 7 o. Q 39, o. rogare R 15 omnis I 36. M 3. O 1. Q 25; V 3. 29; omne G 5. V 14, o. quicquid A omnes C 27. 6. 13. Q 54. T 5. V 28; B 35. M 56. Q 4.
officium levat
1 ;

25

patre B 40 patientia C 12. F 13, p. animi P 7; cum patientia 1) 23 patitur E 12; pati C 15. P 38; patiens P 15; patiendo P 38 patriae 59. 33; E 12. P 22;

patriam
pauci

patrimonium B

40.

14
I 7;

35.

corum P
pauper

S 3; omnia F nium M 55. S

6.

I 7. 44, o. I

omnibus B 43. opertum O 12 opinio bona B 19

oportet

S 14; omrerum P 9

22; pauca 31. 36

pau-

16

14

A 9. 16. R 4
A

27. 35.

39.

11.

opprimit S
oppressit

30; opprimunt B 26; 20; opprimere S. 47.

34

optes

26.

N
1.

opus

est

oratio blanda

D H

6; optando
2.

66.

S 10

8; in paupertate S 13 paupertas pace P 16 peccas B 9; peccat C 14. I 1. 13. 2. 31. 41. V 5; peccant 13. V 1. 20; pecces I 13. 67; pecv 1 28; 07; B 9; peccare cz. 2*. 27: canti Bo; Deccare I 53. P 35. 37; peccatur Q 61; peccatum V 32; E 2. I 9. P 25. 40; peccati I 41 pectus 39; in pectore G 7 pecunia B 30. P 9. Q 66 B 19 penicis u pellicis O 10

M m

11

ordo V 15 oricalchum
oritur

V
V

10

39. L 2 orat causam 48 otiosa vita 27; otiosae sollicitudinis 34 otium F 22

51. P 23. 54 percuti C 19 B 38; perdit B 29. perdis

per

18.

R
S

16, p.

fidem

1.

14. 17, p.

rem P 6; perdere
28, p.

amicum

9.

pudo14.

8, p.
1 1
;

inimicum
perdidisse

S 43

perdendi P

P 30
perenne P 32 perit B 23. 38.
p.

par

est

38 parcas

46; parem

19; pariter

occasio

H 21 (twice). M N 5. Q 31. S 21
P

16. 29. 18; periit

V Q

16,

37; parcere

parens parent C 9 pant

pars

17; parentem 6 pareas 1

;

A
1 ;

pereundi P 33; periturus est perfacile P 28

perferas
perficit

16;

37

F C

23

parendo

12.

45.

Q
V

21.

S 35

perfugere periclum

amorem P 24
8.

O
7;
12;

15

paratum

est

11; paratae

P 39

20.

S 46.

30. 44. 14, p. habet stultitiae I 48, p. h. victoriae

15.

33

partem

pessimum
7.

33.

pericli

34, p.

57;

V V

periclo C 31. 41, p. 21. 18, sine p.

maximo

19; ex parte

27.

P 44

minor aetas
27;
initia

V5;
67;
;

minus

14.
I

25.

44 (twice); minima minime 14 35. C 38 pascitur lacrimis C 29 patet I 36

(twice).

minimum

56

P 3. 50; in periclis S perniciem C 18 perpes 35 perpetuo P 51 18 persona pertinax regnum 43 pervenit Q 13; pervenias venit N 50

7; pericla 41

9; per-

56
petit

INDEX VERBORUM.
B
20"
3.

15.

petas

L 17; Sll
28. 46.

39; petunt

petere
32.
25.

63;

probaveris

C
1;

13;

petitur

probus P

placet

A
A

N
4.

32; placere
12. 13. 46,

niT^AAjf\ 21. P 44. 49; P 19

35; probatis S 45 2; probo probi probc r\r/-fcKic ("} ^f\ nrnKo 36; probe probis

H
*.

43

poena

N
V G

proelio

10
12
;

p. animi est 68

G
;

profligatis

37.

3. S 48; S 19, in p. poenae P 55; poenam

properat
21

A 44 A 32. P
B
27.

properare

29.

58. S 17; poenitet C 40. 3. I 1. poeniteat C 26; poenitendum 10 32; poenitenda

proprium

16

A
A O

prodest

25.

ponit
r ;

14; prodesse P 2 prudentis C 42. P 43. 53

29.

prosunt

1 ; 14 ; ponitur posuit posita est 14 ; positum est

9 populus
poscit possidet

61; populi bona

27, p.

pudet I 29. N 56 pudicae A 36 pudor P 4. 45. S 1.

publica felicitas

26

V
34

mancipium P 22

10;

potest
54.
2.

33 27; possideas Q 51 18. 53. C 34 (twice). D 22.

F n.

A
7.

57. P 4 (twice). 42. 29. 41. 62. 70. S 32. 36; pote 18. 16. 27. 15. I61. 30.
3.

14.

27. I 17.

6.

pugnant F 12 pulchrum O 7. punire 70

pudorem P

9, p. 6. 41

dimissus

V
3.

39.

putat
16.

20.

tant

B
P

37.

I 33. 62. S 7; pu22. 54; putes I

25.
41.

twice). 34 (twice;. 41. 52; possis

7.

62.
I

8.

5.

9. F V20;
.

quaerit

Q
S

21.

possit I 62

potuit
16.

39; potueris

6; post P 48. postea C 26 posterior C 20.

53; posse 21. Q 4

62.

18.

I 44.

quaestus

G
1

quam
3

N 42; N 5
1. 3.

34.

41.

15; quaerere 19. 14; quaeritur

quaeri

16

10.

potestate F 19 potior 33; potius

potens I 47. P 34

D
42.

43. 47. 62, q. male 18. 62, q. 9.

H
7,

43, q. malus B 24, q. miser

14.

miserum

est

7.

Q
C

4.

17. 19. 22. 26. 46.

26;

potenti

49.

55.

60, tam...q.

nil aliud q.

praeiudicium

25

25, (sim.) 21. 28.

50.

62.

49, potius q. 11. 19. 46 (twice).

5.

A
D

3.

3. 27.

37 68; praesidia B 34 praesidium 60; praestatur E 2 praestat P 27. Q 72 praesens praeterit I 9. P 29 34 precatur premit Q 51 C 16. I 57 preces 1 prior I 13. 60; prioris 28; primum S 2. 20 prima 20 priusquam

praemium

56. 59.

O
I

14.

H 19. I N 9. 17.
V
10.
1.

35. 39. 19. 25.

7.

51.

R
26.

4.

P
ri.

5. 13- 3-

47- 52.

13.

22

quamvis

10 33. quanto...tanto 72 quasi F 6 quassat 28 querelae spes 8. 7. 46. 57. S 24 queri questu E 7 qui 3. 12. 31. 32. 48. 49- 51-63.

68

61.

8.
;

12.
14.

pro

17.

33.

14.

9.

40.

15.

13.

21. 23. 24. 39- 43- C 21. 24. 31. 12. 15. 20.

5 . 28.

P37.

Q5; N47.V8

1.

5. 9.

14. 17.

7.

3. 4. 6.

INDEX VERBORUM.
9. 16. I 6. 9. 13. 21. 56. 63.

57

2. 8.

13.

14. 24. 28. 40.

15.
4.

rapit

15- 22. 30. 37. 38. 39. 44. 45. 60. 9. P 2. 6. 13. 18. 27. 40. 44. 5- 5 553- 5-6. 10. 13. 23.

raptum rarum M
ratione

24. 27. 28. 29. 33. 34. 35. 37. 39.

R V E M Q II. 33. L 5. M 4. 7. 32. 43. 69. Q 32. 47; B 26. N 27. 48. P3.
T
23. 38; 16. 22.
1.

40. 41. 42. 43. 44. 45. 52. 58. 62. 6. S 21. 30. 64. 68. 69. 70. 71. 1. 10. F 21; 32. 34. 42. 22. 30 (twice). 55 ; quae B

11; recipere G 10 Q (twice); recte A 23. C 14. E 2. N 11. P 25. Q 73 reddit R 16; reddere S 25, r. benerecipit

R receptus O
B

15; rapere C 4. 15 10. 4; rarius

D
1

5.

13;

11

8. I
1

rectum

ficium

B
5

17,

r.

beneficia

B
P

8,

accipere

quod B
20.

1.

20.

34.

11.

39.
16.

18. 5. I 34. 54. 16. 20. 12.

25 (twice).

N 17. 32. Q 8.
1.

D G

7-

quod non

possis reddere

redit

16, r. in

gratiam

7.

10;

rediit

ad se

37.
11.
16.

redimas
refert
reficit

A
10

43

V
I

19

S
9.

17. 21. 11. 22.

26. 36. 65. 72.

14, r.

ad se

M
R
6

46

26. 41.

D
28.

15.

V6. 8; A2. 16. 52. C F 7. 32. G 10. L 4.

5. 33. 42. (twice). 8. 14. 22.

regimen
regnat

9
loquitur

non

6.

40. 62. 67.

Q 7 31. 46. 54. 56. 67. R 4. 5. 6. S T 3 (twice). V 20; cuius C 6;

56.

regnum
regit

27 ; E 8. r. tenet 15; regere F 22

43

25. cui
8.

relaxatur
relinquit

4. 27. 28. 46. I 29. 18. 31. 16. S 4;

25. 71.

26.

quo D 7. F 1. H 7. I 31. S 49; qua N 8. S 26; quibus F 29. I 46 68; quodcumque G 1. quicumque

I 41. 30. 19- 2 - 53- 57- 73- S 17. 28. 39;

G 3.
N

quem F 58. P 54.

reliquum

C F

P 46
21
1

remedium C
flumen
r.

12. 42.

14,

r.

L 3, r. contra iniuriarum I 21,

pro remedio

quam

12.

sapientiae I

52;

14;

remotis locis L 15 renovat se consumptum

reperias fortunam

N47

malum

quodam modo P
quilibet

11; 15;

Q 12; quemcumque quacumque I 60

3; reperiet

Q 60 D

1.

28
repetas adolescentiam 4 reposcit

20

quis

A
si

28 17; quodlibet 26. Q 66; 59; quid E 6; 6 (twice). P 31, 15 (twice). nescio q. agitat 24 ; quo 63

41.

15

N N

C 1 ; reprendas 16 reprendi 5 reprimitur gaudium

reprendimus

52

quem C

quisquam
quisque
quisquis

Q
P
3.

36.

N
C

35. P 45 57; quicquam C 26 56 22 quicquid A 1. 12.

;

requirit 10. res

M 4 R S 29; malam M 53
;

rei nulli 2; in re adversa

;

rem

2,

in turpi

r. I

53

rerum bonarum
;

9. I 1.

Q 2. 25. 38. 48. S36; Q 9. 30. 50. 51. R 13

34 9

2, r. omnium P 9 30; in rebus dubiis

res alias

30

rescit I

cuivis

12.

quo D 7. Q quod P 54 quoque T 6

quotiens quovis

respicere
restituitur

M
F

36.

R
2

12

20
I

11, q....totiens

12

13

retineas 3. reus 3; reum rex 9 ridere 24

R R

48; de reo

58
rimam

INDEX VERBORUM.

4
sub persona
7

senectam

risus I 27, r. rivales S 35

F
1
;

18

seni

rivalitatem
;

14.

T
B

29.

M M

20
52; senem 54

35.

E
4

senior

rogas C 37 roges I 3; rogare R 15; 11; rogatur F 9 ; roroganti getur 39 rosa S 26 8 ruborem excutere ruina 4 rumor 14; ru17, r. honestus moris boni F 28

sensus S 6 sententiam
sentit

47,

s.

dubiam

24

sepulchro
sequitur

9.

T
P P

S 18; sequi S 33
43
12
s.
;

sermonis loco

N A
B

serpens properat sera 52; sero 61 serius

saepe

17.

25.

C
67.

28.

D
67.

10. 18.

19.

F
S

S 8; saepius
s.

13
1
;

salutis

M P 53, est N 41 Q serservit H 16. Q 44. 64 (twice) viunt M 65; servias O 7; serviet A 40 acerba A 11 servitus H 24. R 15,
;

s.

salvum
sancta
sanat

sanctissimum S 4 sanguine I 45

Q V 9;
31

47, s. causa S 38, 8 pro salute 19 ; salva S 42

spes

serves 31; servet F 1; servetur servus 14; servos 14 servat

13.
si

S 42;

8. 45.

B
1.

28.

N 32. Q N 55
2.

37.

17; sapientiae remesapientia dium I 52; sapientiam 3. S 6; pro sapientia T 2

M 67.
8

66;

B
P

22.

35. 40.

45.
12.

20.

65.

S 14;

si

aliter

sicut

sapit

N N

L 9. 6 ; sapias C 32 (twice). 22. 15; sapere 51; sapiat 25. 40. C 27; sapiens 30.

38 simul D 13 simulat 9. 60

sine
1.

E
5

T 4. V 24
entes
satis

38.

9.

15.

6.

21.

7.

4.

N
;

52.

72.

S3. n.

sapientem
32. 43.

23.

sinas

47. S 22. 48 52; sinant F

12;

sinere

sapi-

P
S

S
5.

socius culpae

49

sat

40,

s.

solet I 24.
9-

S 34
14.

poenae
scit

55

49;
scire

8. 15. 3 (twice). scias 67; sciret

scribitur in secreto

M 21. P M 15 M 61
11.

5-, 33-

36.

N
34

29.

67.

32

38.

sollicitudinis otiosae

59;

solus

33

32; sola somniat 16 somnus 10

A
27

secundus S 16; secunda fortuna S 6 13; in secundis sed 5. I 19. 47. B 36. C 25.

M
Q

3.

65.

H D N 15. 22.
F
18.

47.

seditio

S 37
28.

semel

C
20.

10.

12.

53.

S 37
4.

semper

13.

1. 22. 29. 51. 38. 44. 46. 59. 11 (twice). 58. S 36. P 23. 27. 7. 10. 12. 18. 23. 36. 9

17.

H
V

13. I 18.

spectatur S 26 7; sperare I 24 speres 28 spes S 1. 29. spina grata S 26 fortuna F 24 splendet splendorem B 27 18 spolia virtutis statuendum est 10 strenua 7 studet 69

V D

16. S 39; stultitiae F 15. 48; stultitiam 70 stultus 40; stulta C 23; stultum
stultitia
I

INDEX VERBORUM.
F
8.

59

27; stulto T 2; C 19. 45; 16 B 37. S 5; stultior suadet 35; suadere S 2 18. L 10 sub 5. sublevat S 34; sublevant 48 subest I 36
19. 24. stulti

30.

28,

s.

est

31.

21. 24. 31. 33. 34.

e.

8. 13.
8. 51.

S
3.

dimittenda

(twice).

65.

13.
1.

H
9.

3,

3.

(sim.)

20,

10

S
7.

(sim.) 37. 62.

22, 20.

e.

Q 25. posita D 14, F 20. G 9. M

successum succumbit
sui

A 13. E 20. I 43. L 15. M 13. N 45. P 34. Q 37- 56S 20, s. ipse N 39. S 17; ipsa S 31. 35. s. se Q 62 se A 48. B 16. 21. E 12. F 1. I 31. 62. M 9. 22. 26. 46. 60. N 30. P 27. Q 60. S 7. 30, s. ipsum A 49. P 15. 24. Q 45, ad s. I 43. M 46, in I 5.
4; sibi
s.
;

17

16; succumbere

13

37. 48. 72, e. boni 9. 5. P 31. 41, (sim.) I 26. 29. 53. S 2. 23. 34, e. plurimi I 30; sunt 49. C 30. 44. I 40. 21. E 6. P 23. 65. P 3. 5 ; sis 54 (twice). V7. 24; sit B 1. 6. 15. I 32. 54. P 18; esse 35. 51. 14. 4. 9 51. 39.

V A

M H

(twice).

S
est

9.

futurum

42; fuit 48; futura

13. 20;

12

s.

sese

38.

70 ; secum

summissum imperium S sumitur amor A 5

superbi superior
cat

15

24.

sulco
est

38. 47

C C

10
41.

10
7. 8.

32. I

1,

s.

suppli48,
s.

25.

1. 6.

11. 14. 20. 33. 44.

summus

27; a superiore S 46;

46. B 1 (twice). 2. 6. 11. 16. 19. 20. 25. 30. 32. 33. 36. 43 (twice). C 2. 12. 17. 20. 23. 24. 31. 33. 1. 2. 12 (twice). 21. 27. 42. 46. 21. 24. 3. 9. F 4. 10. 18. 19.

imperium

55;

summum Q
s.

50; 48 superat I 22; superare S 43; superari

summos

31; ad

locum

12.

28. 32.
4.

1. 2. 3. 5. 7. 8.

superest

S 46

1. 2.

6.

7.

9.

14.

18.

46. 59 (twice). 60.

9. 11. 15.

19. 22. 24. I 1. 3. 4. 5. 8.

49. 52. J 9- 345.

7.8.9. 11. 14. 17. 35- 4- 45- 5- 54- 57 (twice). 59. 66. 68 (twice). 69.
3. 4.

18. 21. 25.

27. 40. 45.

supplex P 55 ; supplicem supplicium S 17 supplicat D 25. 27 supprimitur B 20

suspicax S 44
suspicio suspicatur sustinet

39.

S 47

8.

12.

14.

21. 25. 28. 35. 37.

4. 7. P 1. 2. 9. 39- 54- 55- 56. 14. 17. 20. 22 (twice). 26. 27. 36. 5. 11. 17- 18 37.43.48. 49. 55. (twice). 22. 25. 26. 43. 47. 51. 55. 5. 10 (tvvice). 57. 60. 62. 66. 16. S 1. 10. 13. 16. 22. 24. 26.

suae

H
sua

Q
14;

S 35. 45 16 26; sustineantur

7.

B
6;
;

26

suum

2. 11.

N
tacet

22.

S 18; suam E 13. 8. 29. S 19; S 42 S 21; B 23; suos

I 37.

4.

43;
suis

12;

suas S 15
t. libertas vocis I 63; 6; tacendo I 23 2 22 S 45, t. voluptas 8 ; tacitc tacitum tormentum

2. 2. 32. 37. 40. 45. 48. 49. 3 (twice). 8. 9 (twice). 10 (twice). amare e. fructus 22. 27. 29. 30;

11,

tacere

A
L

6. 23. 29, (sim.) B 4. 18. 40. 10. I 12. 26. 29. 14. 7. 25. 1. P 5. 13. 41. 6. 64. 18.

taciturnitas tacita iniuria

I

Q
D

4. 19. 31.

14. 15.
-

4. 19. 24.

27. 39. 41. 43- 4 6 47 accipere e. vendere B 5, (sim.) B 7. 17. C 19.

2.

8.

22. I 2. 53.

tam N 8, t....quam N 5. T 3. 7 tamen Q 64, etsi...t. M 39 tantc.quanto A 33. Q 61. R 10

tardando

19

21.

43

6o
tarde
tegit

INDEX VERBORUM.
T
4
tua S 24;

10;

telum E ii. 28 temeritas S 9 63; temptando T 6 temptes 6, t. per42 post t. tempus eundi P 33; tempori succumbit 16 in tenebris B 27

P 47

V
F

tuum P 25;

tuis

ubi

9. 13;

19. 24.

M 9.
Q
1.

38.

44.

19. 57.
5. 6.

D 7. E 9. N 56. O 5.
S 2. n. 16.
35.
11.

6. 9.

24. 5. 28. 30. 32.

46.

26. 49. 55.

3.

26.
4.

I55.
59.

M56. O
P
S
14
t

33;

A21. B
7.

7; u....ibi I

tenet

calorem I 37, t. parS 15, tem dominatus Q 44, t. regnum 43 tenere Q 53

t.

61
27.
19.

ubicumquc.ibi
ulciscitur

teras

V Q
27

9 71; ulcisci I

2.

19

tertium est nil

Q
6
ultra

28.

testem
timet

ultro
1

F B

thesaurum

49. C 13. 24. 40. 42.

37.

S 5; timeas

timetur

Q 24; timere M 30. S 14; Q 52. V 6; timeatur V 6;

14. 29. 3; timent

4.

30.

umbram E 13 umquam nemo F non u. F 16

una unde
unus

17, nil u.

52,

15.

7;

timeat

37
6.

16.

25

universa

50; timendus 3; timendum Q 65 timidus P 3 timor 12. 43. 29, t. frangit P 45 tollere leges S 20; tollitur spes V 28 tormentum dulce O 5, t. tacitum O

timendo

in tormento

9;
12

tormenta

49
totiens...quotiens tradere se P 24
transiit vita

H
Q

4; unius 2. 55; uni 35; una P 9 urat L 15 usura S 40 ut (consec.) I 16. L 19. 9, u. non B 9; (fin.) C 37. 3. F23. 60. 21. 58; doceat u. 24; exspectat u. 39 u. natum est 62 u. lacrima 39 21 utrumque casum

36, u. lex

13. I

14.

5.

47
34
10

transferre tristem
tibi

amorem
7.

A V utilis P 22; utile N 28; utilius H 19. V 10 utitur P 51 uti Q 66,

; ;

utilia

6;

u. adversis

P 42

Q 55. S 4, pert. N 51 tum...cum F 24. I 43, t. demum...

cum
10; turpis re I

50.

12. 29. 30.

66; te

I 12.

valet
30,

A
;

17.

27.

M
;

40

(twice).

20;

tunc.cum

tunc.ubi

in turba

N
Q

26.

61

plus v. I 39 valent leges I valere populus I 61

59

13 varietas reficit

vapor

10

12; turpe 61

N
P
t.

53; turpiter

47; in turpi 30; turpius

vehiculo
velut

C
25

17

71,

vendere libertatem
33,

turpitudo bona B
tutus

31.

tutum
tutior

M
;

honesta H
5.
;

51.
tuti

N
5

venenum
veneant
venit

H
V

B
2.
;

sima
3,
t.

19; tutiora 6; tuto C 7,

M
t.

55. tutos

P 23; P 47

8.

D
;

31

ambulant

65; aggredi

tutis-

58 (twice)
veniat

M 60;
est

M
F

15.

F
10

12. 55.

veniunt
est

P 38

Q
;

venturum
20

72;

ventum

INDEX VERBORUM.
ventri

6l

51

vis

venus B 13; in venere I 38. 46 verbera vocis I 54 verbumV 14; verba B 18. Q 59. 63
veretur
3 veritas

V 30 vim nominis Q 40, v. habet D 38 vi C 36. R 1. S 15

; ;

vita

A
8

verebitur

42

vereri

47. B 36. I 15. 35. 3. 12, v. otiosa 47> v - grata v. crimen C 21, v. vitae 27 ; 3,

V
;

V
;

mala

1 1

v.

commodatus

N
F

40.

verum
;

32. in vero dubitat

S 49
17, v.

vitam

6,

v.

mendacium

alteram accipere

I 2

vescitur

23

vitium

29
I
;

A
1

Q
F

14. 41

ex vitio

vitia

10.

C
24

1.

14

vestigium vetus L 2

60 veterem
;

vites I

10

viam

fecit

S 33

17 in via C

vitrea
7

vivit sibi

vicinum S 27

victoriae victoria I 59. 7 58. cum v. 19; in victoria B 21

;

vivat libenter

Q 37; vivunt A 26; vixit B

male

22

P
vix

S 22
videt

H
A

9; vivere victuros 22

39; viximu

M
2

M
;

21. 64.

vivendo
21 (twice)
est

10
22. 47.

A 15. F 26. I 34. L 13 P 3. V 18; videri Q 32 vigilans A 16

B

(twice).

36.
I
1

Q 20.
;

vincit

N
E

22.
8.

21 (twice). 51. I 22. 58. P 50, v. se C 38; vincunt 16; vincas C n. 3; vincere

voces te felicem 8 malus

vult

vocandus

49. vincitur C 38.

cenda
vindicat
est

V 34; viceris M 56; N 7. 22. Q 49; vinvindices I 55.

;

33

18;

in vindicando I 25
vir

vindicandum
;

M 11 velle S 19. 27 voluntas M 17. V 12 v. dulcissima V 2, v. voluptas O misera M 57, v. tacita V 22; vovolueris
;

R Q 19. R
velim

28. 51. 46. 27. P 2. 8. 29. 32. 6. S 28. 32. 42; 22. 51. 53. 9; velis

4.

S 14;

voluit

39;

1,

bonus

41.

Q 25 B 43. M 48 V 23; virum A

31.

viri

boni

bonum B

M
virtus

36.

9, v.

6$.V

15; viros

16

43.

D
13.

14. I 36.

12. 26.

V cum v. Q
virtuti

S 47;

virtutis

37.

21 luptatem vota imperant P 28 vocis I 62, v. verbera I 54; vocem habet 20, v. h. dolor 9 vulnus S 22, v. amoris 31; pro vulnere C 33

18. 19.

25;

virtute

29;
20,

vultus

P 43, v. virtutis 10 24, sub v.

19; vultu

38

(Eambrfogc :

PRINTED BY

J.

&

C.

F.

CLAY,

AT THE UNIVEKSITY PRESS.