Sei sulla pagina 1di 95

wudj;=r

kfuda ;iai N.jf;d wryf;d iud inqOiai


1 fjks mfoh
odka; oukh
zzb;s
zzb;sms fid N.jd wryx iudinqoafOda cdprK imkafkd iq.f;d f,dal
wkq;a;frd mqiou idr i;a:d foajukqiaidkx nqoafOda N.jdZZ
N.jdZZ
hkq ia;r lr;a" nq.=K wkka; jk neka kj.=K yeu lsh;a fkdms<sjkska tys
zmqiouierZ hk moh f.Ke wm nqka mere mqrd nq je for fjfyr ms<sf.Ke tys
fjfika" ;=kaf,dys ieir11 IumqreIhka oud wuduy ksjka meKjQ fia fkdh;a2 yqckka
i|yd ishniska ud iska iefnka olajkq3 ,ef'
wm nqyq4 w;S;fhys idrdixLH lmaiqjyia u;=fhys iqfO k uy ;jqfila je
jl=re nqka yuq je w;g m;a ksjka mshd uy l= ka f.drr iir5 jeoe mere mqrd m[apdhqO6
cd;l" iq;kq cd;ldhe ysiqKq oreKq jkd rlaika Ofoiafkka oud mkais,e msysjka foajOu
cd;l" ;fhdOu cd;ldhe hrlaika oud iq.f
s udlaug muqKqjka uydiq;fiducd;l" choai
cd;ldhe kSuia lk krhl=ka oud rcfhys mefhys# msysjka iqjKaK. cd;l" uydfudr
cdkldhe ;uka ne jeoaoka oud f,d f,djq;=rdiem;a j<|jka b,a,Sicd;l" iqOdfNdck
cd;ldhe uyuiqrka oud uyoka fojka u;lN;a; cd;l" fOdkidL9 cd;ldhe mdKd;smd;fhys
fodia olajka ;=kj
a k iS,uxicd;l" miajk iS,juxi cd;ldhe wo;a;dodkfhys fodia olajka
f,dyl=Ns cd;l" uydkdroliaim cd;ldhe mrodr iud.ufhys fodia olajka fp;sh cd;l
llaldre10 cd;ldhe uDIdjdofhys fodia olajka l=N cd;l N>g cd;ldhe iqrdmdkfhys fodia
olajka jKaK11 frdy cd;l ikafNo cd;ldhe msYk
= jpkfhys fodia olajka kkajdid,
cd;l" iqcd; cd;ldhe mreI jpkfhys fodia olajka ;s;a;sr cd;l" wld,rd cd;ldhe
imm%,dmfhys12 fodia olajka rdcdk cd;l" bkash cd;dhe i;=ka i;kays ,syS13 .sh rd.sks
ksjka tlmKaK cd;l" ks,uq cd;ldhe flda.sks ksjka ud;x. cd;l" uydfnd cd;ldhe
iy |e i;=ka iuyfhys msysgka ika:j cd;l" kx.=G14 cd;ldhe ;a:Hd;miays fodia
olajka fi; fl;= cd;l Woaod, cd;ldhe fldfydka ms<sfj;ays fodia olauka mdrdm; cd;l"
rer cd;ldhe f,d,;dfhys fodia olajka n%yauo;a; cd;l" wfik cd;ldhe hd[dfhys
fodia olajka .sCO cd;l" p;=oajdr cd;ldhe jpiays fodia olajka id,;a; cd;l" fldld,sl
cd;ldhe w;suqLrd;dfhys fodia olajka uys,duqL cd;l" ufkdc cd;ldhe mlaIfijdfhys
fodia olajka NSufi; cd;l" lgdy cd;ldhe l;a:kdfhys15 fodia olajka iqjKaKyxi cd;l"
uydjd c cd;ldhe w;sf,dNfhys fodia olajka l+g jd c cd;l" uPqooa dk16 cd;ldhe
l+gjHjydrfhys fodia olajka ,dN.rel cd;l" f,dil cd;ldhe ,dfNd;amdokfhys yd
,dNdka;rdhlrKfhys fodia olajka idfudoudk cd;l" Nre cd;ldhe l,yfhys fodia
olajka uli cd;l" frdys cd;ldhe nd,;dfhys fodia olajka i[ajl17 cd;l" f.dO
cd;ldhe wYsIagfijdfhys18 fodia olajka jrK cd;l" .cl=N cd;ldhe w,i;dfhys fodia
olajka ojdyk cd;l" iS,dksixi cd;ldhe wi;aiud.ufhys fodia olajka" i;aiud.ufhys
wkqiia olaka w,Sk;a; cd;l" moudKj cd;ldhe Oe je19 rc flfrka Wr. cd;l" l=,djl
cd;ldhe kd.=reuq rlaka Lrm;a; cd;l" ooaoN cd;ldhe .sks jeoe hk rcqkq" uqyq
jeoehk isjqmdjkq j<lajka :qi cd;l" uQisl cd;ldhe rckg jk wkd.; Nh j<lka
rdfcdjdo cd;l wfkla rdfcdjdo cd;ldhe rdcHdkqYdikdfhka i;akg fi;a flfrka uydidr
cd;l" nkaOkfudlaL cd;ldhe nkaOk.; i;ajhka nkaOkfhka uqoka lPm cd;l" cjkil=K
cd;ldhe #; i;ajhka iq; flfrka uydiqmsk cd;l" wGioao cd;ldhe ifYdli;ajhka
ksYafYdl flfrka oiKaKl cd;l" ldu cd;ldhe ifrd. i;ajhka kSfrd. flfrka l=i
cd;l" f.dcdcdkSh cd;ldhe ;uka f.Ke ka remqrcqkg wNh fojka .=K cd;l" l=re.
cd;ldhe Wmldrhkg m%;Hqmldr flfrka uyd wiaidfrdy cd;l" m,di cd;ldhe u|
Wmldrfhlays meyeo i;akg wOrdcHh foka uydksOdk mdka jgl cd;l" uP cd;ldhe
.skafkka kiakd i;akg ,e.sks ksjka uyjeis jiajka wii cd;l" uydWu.a. cd;ldhe
hulayq fjka f,a fkd fid,ajd legla f.Ke yqne|kd lmqgq fikla fihska yShla f.k
1

' ieier' 2' fkd ;a' 3' uq' oljk' 4' nqka' 5' iirg' 6' uq' mxpdjqO' 7' fu jk' 8' mecq" mecqfhys'
9' fjdkidL" zfjkidLZ- isxy,dlaIrcd;ld: l:d' 10' uq' ;laldr' 11' jmKaK' 12' m%,dmfys' 13' uq'
,Skes' 14' kxmslG' 15' l;kfhys' 16' uPodk' 17' ipj' 18' wksIagjDi^kd&fhys' 19' Ogq je'

yqn|kd jre fikla fihska remqrc fik" nq jQ ojia nqka ur fik fihska" ne|e yqne|e
mshd i;akg fi;a flfrka ud;=fmdil cd;l" id,sflodr cd;l" fidKkkao cd;ldhe i;=ka
ujqjgka mshjgkaOeys msysjka fiduo;a; cd;l" ugl=Kav,S cd;ldhe ,S kes mq;%fYdl
ksjka iqcd; cd;l" ;lal< cd;ldhe ms;DfYdl ikaisjka u;frdok cd;l" Wr. cd;ldhe
iekye;s1 u,anEhkq Wfrysod orejkqq u< l,e fodkia fkd flfrka wkkqfidh cd;l" oir:
cd;ldhe u<dkg j,makd i;=ka iOfoiafkka wiajika ;skal cd;l" iqre cd;ldhe
meKfjfiia olajka mqKaKak cd;l" .dupKav cd;ldhe mek cka iqiSu cd;l" ooaor
cd;ldhe ,orejla je tl /hlska ;%sfjo ksujd f.Ke f;dm w;ejeiaikg fufia lsh hs
wdpdhyg fjo fidaOd2 fojka" jgqjla je .,auqfkka niakd fydhla fia mkaishhla fokdyg
;%sfjom%;dmdokd flfrka iNj cd;l" i;a;y
= ia;%3 cd;ldhe mek icfkka i;=ka fidkia
uy,ays .,d ikyka mfrdiyiai cd;l" isld,lKa cd;ldhe kqjKe;shkgo f,dajev
miiakdkgoa ix.%y flfrka idk cd;l" ks cd;ldhe ch;a r: wrd fof,da f.dia fohka
;=iajka is.d, cd;l" pq,a,mf,d.k cd;ldhe Pkaord.fhys fodia olajka ;lal cd;l" k<skS
cd;ldhe ia;%s,S,dfjf,dlkfhys fodia olajka uq,laLK cd;l" ixlmam cd;ldhe Y=NjYfhka
ne,Sfuys fodia olajka wdixl cd;l" Wuoka;s cd;ldhe ia;%S rEmoYkfhys fodia olajka
fudr cd;l" llal=g1 cd;ldhe ia;%S Yofhys fodia olajka mqmaMr;ak cd;l" w,nqid cd;ldhe
ia;%S YriamYfhys fodia olajka fjr cd;l" wGdkc cd;ldhe ia;%S ixi.fhys fodia
olajka l=udimsKv
a cd;l" .x.ud, cd;ldhe ;uka wkka;rckaufhys tla ojila kaokska yd
tla /hla /ls is,skarcimq ,o5 m lshd i;=ka okais,ays6 msysgqjka wd;a; cd;l" oin%dyauK
cd;ldhe fYaI odk fojka l=Nldr cd;l" NslaLd mrmr cd;ldhe mfia nqka mqoka ixL
cd;l" uydckl cd;ldhe i;aojila ksrdydr je uyuqyq msyskk l ojfndcqka ms<sfL fldg
fmjyjia ue rlaka f;,m;a; cd;l" ioa cd;ldhe jHrEm bkah
s f.o fldg fkdn,ka
.kaOdr cd;l" lKay cd;ldhe ;jqiameje mkais,a ud;%hla7 rlakd l,e o mjd n,j;a
wmsiaif;dia njg mefKka ldl cd;l" .id, cd;ldohe kEhkg jev flfrka fuO
cd;l" whl=g cd;ldhe f,dajev flfrka OcfyGk cd;l" uydlKay cd;ldhe iiqkajev
flfrka ksf.%dO. cd;l" kka. cd;ldhe iO foiafkka oreKq rcqka oud yeu i;akg
wNhodk foka irNx. cd;l" ixlsp cd;ldhe ;uka fmdf<dj m<d mE krl oele fjjq,k
i;=ka ;oka;Odkfhka wiajka cjk yxi cd;l" j,dylwiai cd;ldhe urKuqjm;a yiqka hla8
uqjm;a ksik
q a mshdfhka mska ;rjka ipxlsr cd;l" pq,a,mu cd;ldhe fhka hkqfjka
c,.fhka kka ir.. cd;l" uydlmS cd;ldhe krdj<e yqkqjka krl m%md;fhka Woarka9
uydlms cd;l" iqmm
a dr cd;ldhe urKuqj m;a jrka n<nuqj m;a fjfK|ka .e 10 uqyoq e mrf;rg
muqKq jka w.ka;r cd;l" f,duiliaim cd;ldhe W.%;miska Yl% Njk lms; flfrka
wls;a;s cd;l" Nsi cd;ldhe .sysimqj Wrilau,a fia oel f;fmdjk tf<fnka uLdfoaj cd;l"
ihay 11 cd;ldhe m[apldu.=K I Y% wfuOH fia .ryka fidukiai cd;l" iqiSu cd;ldhe
j,makd kEhka humkafia mshd ;j 12 j,a kslf
a uka fidK cd;l" ouqL cd;ldhe ,e.sk.
s ;a
jkhykfhlska kslafuk we;layq fihska rcimqj mshd kslafuka Wo[apkS cd;l" ;a;iN=;
cd;ldhe ldumxlfhys .e,S .sh i;=ka kd mek,fhys msysgjka pkaolskakr cd;l" idu
cd;ldhe ;uka hk fia rka flfrys fodkia fkdflfrka"" Lka;s12 jdo cd;l"
s a
pq,a,Oumd, cd;ldhe ;uka lgqu;s.dfhka imamd2 w;amdoa lkakdidoa lmamd mdka3 lvqis<k
f,ys wek urK rcqka l,ahyjka fia olajka"" uydiS,j cd;l" tlrdcd;ldhe weu;s u~q
wef;djqre fldgdr oyia meyer f.Ke ;uka fidfydkaj<e is.,an;a fldg .e" for;=frys t,ajQ"
rka m%h
s mq;=ka fia olaka"" Lorx.dr cd;sl" ii cd;ldhe oka fokq i|yd ,sfhk .sksueog
mq,amh
s q ,g fia joka"" iS,j cd;l" Poaoka; cd;ldhe ;ukag jO l< jeoaokag ish w;ska iria
yskd o< lvd foka"" N+o;a; cd;l" ixLmd, cd;l" pfmhH cd;ldhe ;Km;la fia mshd
fmdf<dj fmr<kakdla fihska is,a fmdmshjka"" fj,du cd;l" ukaOd;= cd;ldhe i;akg
rejkajyf jiajka"" l=reOu cd;l" is cd;l" ihay cd;l" fjiaika;r cd;ldhe okajyf
jiajka"" ufy!IO mKa; l,ays Oqr mKa; l,ays fikl mKa; l,ays" fl,src l,ays"
.srdfifk l,ays" iqjkafudkr l,ays" reuqj l,ays" l=l=re l,ays" iqm;a lmqgq l,ays" ;=Ka,yQ
, re l,ays
i;akg oy jyf jiajka"" l=oaod, iud.ufhys" y;amd, iud.ufhys" fcd;smd,iud.ufhys
"
d,
wfhd>riud.ufhys
" pq,iq;fidu iud.ufhys" uq.mlaLiud.ufhys i;=ka Ys,d.=Kfhys msysgjka""
wfhd>r
1

' uq' isfkye;s' 2' uq' fhdo' 3' i;a;=y;a;' 4' lgl' 5' imqj je<' 6' okais,a' 7' ud;%djla' 8' uq'
ysiqKqhla' 9' uq' Woarjka' 10' uq' f.k' 11' yxi" ihay-we;e' 12' ;u'
1' uq' uydLka;s' 2' uq' imajd imd-we;e' 3' ka' 4' uq' Oufhka msfhdiaka' 5' uq' id;;HdNHdi"
i;lkHdNHdi we;e' 6' uq' ffkrka;hhd' 7' .nvdjg' 8' uq' fln o' 9' r;a' 10' uq' we<;ays' 11' uq'
ysjqyq' 12' i|j,d' 13' uq' W;=re' 14' uq' l<d'

fufia ;uka fndai;a l,ays ue mqiouidr jk neka fkdtla oefl<iqjyiays


odka; i;ajhka oud YS,iud m%{d ,laIK .=K Ouhka msmika4 i;ald;HdNHdi5
= ejka" oe oukq i|yd
ffkrka;rd6NHdi > ld,dNHdi iska fndiNdr Ouhka uqyqlr
ijka[K Y .kajdf.Ke i;=re w;a neka ieje ;=ismqrfhys Wmkayq'
odka;ouk k m<uqjk mfoh ks'
2' mfoh'
iajika;dk oukh
fufia Tjqka ;=iSmqfrys bmsoe i;amKiafl<ieg,laIhla wjqre foimq j<|d
jevjik l,ays oi oyila f,daOdys fo nUyq mQjks;a; oel tla ilajf<le uq nq
jkuyf;la fldys fjhs fyd@hs n,kqjd wm uyfndai;dkka oele ;=iSmqrg f.dia je|e uqfkys
we,s ne|e nq jkakg l,ehs wdrdOkd l<y' tl,ays uyfndai;dfkda m[apuyd
f,dlkdjf,dlkh fldg nq jkakg l,anj oeke msia msjrd kkaWhka jeoe ;=iSmqfrka ieje
oUoje uemsfhie lsU,
q aj;a kqj/ Tldjial=, wnrK iqfodjqka uyrcyq ms ie uydudhd fo/ks
l=i ms<sis|e .;ayq'
uydudhdfoa wei< mqKf
q mdfydhg i;a ojila we;s l, mgka f.Ke fo kqjrla
fihska iok ,o lsUq,aj;a mqfrys fomsia n uymsia msjrd ieK fl<e fmdfyda ojia .| fhka
kyd u,a.| f,jqka f.Ke ijnr ka ie i;r ,laIhla Ok i|d uyoka jrfNdck j<|d
fmfyje juka mrhk ishyka.ng7 jeoe ishyka u;=fhys fyje ksokakg jkakS fun
iajmakhla gq' lsfia he8@ h;a(- i;rjr uyrcyq wjq eh hykska ue kd f.K ysuj;a msfhig
we/ iegfhdka rla9.,af;f,ys msys i;afhdka uyi,a rella hg nyd ;nd tl;amia je isfhda'
tl,ays Tjqkaf.a foys wjq foh wkq;;aoy;<g we/ ksiau, yrKd i|yd kyjd ojms<s y|jd
j.| f,jqka .kajd ju,a m,|jd thg kqre ;kays tla mfhla we;s' tys we;=<e10 rkaufkla
we;s tukays meoig ysi ,d jhykla mkajd ta hykays jvdfyjqyq11' tl,ays wm uyfndai;dfkda
idrdj,d12.nla fihska iq we;a fjila olajd"-thg kqre;kays tla rka.f,la we;s-t.,ays ie/
thska nei mjg keS W;=re idfhka wjq oula n w;ska iqmshu
q la f.Ke ls,e rkaukg
jeoe uEkshka fyd;a hyk ;=kh
a ,la meol=Kq fldg ol=Kq we<fhka l=ig jkakjqka jeks jQy' fufia
wei< mqKqfmdfydhe W;% 13i<kl;ska ujql=ie ms<sis| .;ayq'
tl,ays fo msoe rcyg ie<l<y14' rc hsjqf f.jd o;a nuqKka iQiegfokl=ka
f.kajd f.Ke i;aldr fldg uy;a fNd. isysk lshd lsfula fj@hs ms<s; nuqfKda uyrc
;df.a foh l=i .n msys h' msf;la ;g Wmoa' fya .sysf.hs isfha1 k ila;s rc fjhs' me
k" nq fjhs lSyq'
Tjqka ujql=ie ms<sis| .;a .ie tl meyer oy oyia f,daOdlms; he' iooyila
ilaj<e wmuK wdf,dal he' ta fYdaNd olakg lkak2q weia ,oy' t /jq ysryq weiQy' f.dfjda
.dhkd l<y' msyq kegQy' l=yq bisre we;s jQy' nkaOk.; i;ajfhda nkaOkfhka uqla; jQy'
yeuksrhe .sks kske' fma;hkaf.a idmsmdid ikaiske' ;sika .;she i;akg Nh ke;s he' yeu
i;=kaf.a frda. ikayske' yeu i;ayq m%shf;mq,a we;s jQy' wiayq hqre wdldrfhka l=,a;s' we;ayq
fidkia je .c flfr;s' ^isxyfhda isxykdo flfr;s'& yeu fnryq ;uka ;ukaf.a Oajks jqy
q y'
fkdfid,a jk ,o foksik
q af.a m,|kd /jqm<
s s/ .=.=f<a' yeu fofiys mykameye he' yeu
i;akg iqj ckjka iqj| fuf<la isys,a iq< ye he' wld,fu>kd jeis jg' fmdf<dks 3 h
keS fmdf<d f;f,ys weoa' mlaISys wdldYfhka hk .uka mSy' .xfyda fkd f.dia ishy'
uyuqyqoe oh hqre he' yeu;eka miamshqfuka ie ,o' fhys f.dfvys mqIamfhda lis; jQy' yeu
rele yeu ,sfhys l|e fjf<me YdLdfhys miamsh
q msmS he' fmdf<da;, .,a;, |e u;=u;=fhys
i;ai;a nquq je o~qmsh
q 4 ksl
a k' wyie mshqhka he' yd;amiays u,ajeis jg' wdldYfhys jfnr
.=.=rhs5 ish oi oyila ilaj, jgd jqyqgq u,a.=<djla jeks he' fm<d ne u,al,nla jeks he'
iod ;=nQ u,a wiakla jeks he' tlud,dud,skS he' f;jqkd j,akd we;s he' mqIamOQm
.kaOmjdis; he' mru fi!Nd.Hm%dma; he'

1' uq' is' 2' uq' lKyq' 3' uq' fmdf<dks' 4' uq' mshq' 5' .=.=<y' 6' fn`Ohla' 7' uq' j' 8' uydkqNdj
we;s' 9' idro je-yeu' 10' ieky'

fufia ms<sis|e .;a uyi;ayqf.a ms<si| mgka f.Ke uyfndai;dkkagoa uEkshkagoa


Wmj j<lkq i|d f ilaj<e i;rjr uyrcqyq lvq .;a w;awe;s je we;= ishyka .ne /lj,a
.;ay' ;=nQ oi oyila ilaj<e i;<sia oyila jruyrcyq iymsjka wjq .fodr uyfodr mgka
f.Ke ilaj<.,a olajd jgd wrla .;ayq' uEksfhda iqmj;a jQjdyq fkdf,v isre we;a;dyq we;=l=ie
kenu~q n,d m,la ne|e jevyqka mq;kqjka mykameye we; rejfklays wejqKq r;am,iayqhla
fihska olakdyq oiuia wjikays foudmshka lrd hdh je iqfodjqka uyrcdkkag ie<fldf<da'
rcdfkda lsUq,aj;a kqjr mgka f.Ke fooy kqjr olajd u iu lrjd iqje,s Tjd flfy,aisjd
mqkl
a ,i oofm<ska iod foka .krkauqjd isf.fllays iq fuf<la hykays jvd ysjd oyila
weue;a;ka ,jd isf.a .kajd uy;a msjka kd hjqyq' fokqjr ueoefo kqjr jeiaika f.dia
ieKfl<kd ksjk k u=,a i,ajkfhla we;s' tl,ays ta i,ajkh uq, mgka f.Ke YdLd.%h
olajd u,ska ie ,o' YdLd w;=frys u,a w;=frys miajKla nur .Kka yd kkais;=re ,sy
s
.Kfhda hqreirfhka l=,aka we;s' ish ks jkh ;;sid fo kqjr is;a,shjkh jeks he'
ta olakd yd fokag i,ajk fl<kd is Wmke' weue;af;da foka f.Ke i,ajkhg jkay' foys
fl<ka f.dia u=,a i,auq,g t<U i,aw;a;la .;e jQy' i,aw;a; yqhdmS fj.nvla1 fihska ke
foaka w;g Wm.; h' Tjqka i,aw;a; .;a.ie lucjd;fhda p,s; jQy'
tl,ays weue;af;da jgd lv;=rd ne| msg;a je ishdy' Tjqka i,aw;a; ue f.K
ishjqka l=iska fndai;dfkda m%iQ; jQy' tflfKys iqojiajeis rd;a uynUyq wjq rka oe,ska
fndai;dkka ms<sf.Ke uEkshka fmrg je isge" foh" fidkia jj2 uydkqNdj8 msf;la ;sg
Wmkehs lSy' fiiq i;ayq ujql=iska kslafuk l,e wiQ uqiq je kslafu;s' fuyq jkdys nKm,lska
niakd uyf;rflkl=ka fihska foe;a fomd la fldg isge ue ujqli
= e lsisoehlska uqiq fkd je
msiq je Yo9 je liSjf;lays jid ;=nQ oer rekla fihska ,sfhka ujql=ik
s a kslu
a qkqyq' Tjqka
tfia msiq isre we; o" fndai;dkkagoa uEkshkagoa i;aldr i|yd wyiska fohOdrdfhla kslu
a e
uEkshkq fndai;dkkq keye10'
tl,ays uyfndai;dkka rkaoe,ska ms<sf.Ke is uynUqka w;ska i;rjr uyrcyq
u=,a iu; jQ iqjmyia we;s wka ika ms,.
s ;ay' Tjqka w;ska u=,a uyweu;sfhda yq,aiqUq fjka
ms<.
s ;ayq' ksik
q a w;ska neie fmdf<dje jeveisge me id ney' t fofiys wk;a wmfia f,daOdys
tlafy<s he' tys foksiaiq .ka u,ska mqod uydmqreIh" fuys ;d yd iu flfkl= ke;s ;g
jeis flfkla k fldys oe@hs lSyq' fufia i;ridoa i;r wkqidoa Wvoa hgoa hk oY Yd n,d
;uka yd iqiq flfkl=ka fkd oele W;=reid n,d i;amshrla kd jevisfhda' tl,ays uynU
;=kafhdcqk1a muK fiai;a uqkg je he' iqhdu k fo rc ;=ka.jq muK j,a kd ie,S he'
ika;=is; k fo rc jgdm;a ie,S he' ilaforc tlaishishka ch;=rdmila msn' fiiq
fofhda rejkalr~q rejkaurje2 fjdgqkq f.Ke msjerEy' fndi;dfkda i;amshjr jeve isge
wk;awmfia f,daOdys ;uka yd iuflkl=ka ke;s m" yeu;ekg ;uka wesm" olajka
w.af.dyuia f,dliai hkdka isxykdo l<y' ujql=ie ms<sis|e .;a l,ays fihska ue ujql=ik
s a
m%iQ; jQ l,ays fo;sia mQjks;a;fhda my< jQyq' tl,ays fokqj/ rcorefjda fndai;dkka f.Ke
lsUq,j
a ;a kqjr3 ue .sfhda' tojia lfojq,a4 RIshdfkda iqfodjqka uyrcdkka f.hs j<|d jdydr
i|yd ;;sie5 fo kqjr f.dia kka Whkays iuj;a iujeoe kex.dyq ieK fl<kd fomsia oel
fu jeks fidkfila f;dmg hlf<l kqjQ he' ljr lrefKka fufia ieKflj@hs mqjq;y
a q'
ti|e fofhda iqfodjqka uyrcyq mq;kq flfkla Wmkay' fndaue~e ys|e nq je Oila mj;aj;s'
Tjqkaf.a wkka; jQ nqoO
a ,S,d n,y nK wiyhs fidkia jqyhs lSyq'
;jqiamdfkda fohkaf.a f;mq,a wid jyjyd fo f,dka neie rcf.g jeoe mekajq
wiafka ys| uyrc" ;d mq;kq flfkla Wmkayq,' Tjqka olauy6hs lSy' tl,ays rc l=ure7 m,|kdfhka
ie mq;kqjka jvd f.Ke ;jqiamdKka j|kg t< he' tflfKys fndai;dkka fom;a, fm/<S
RIshdkka uqfkys msys he' t w;aneje fndai;dkkaf.ka je .kakg kshs flfkla uq;=kaf,dje
we;a;dyq fkd fj;s' bka fkd oek fndai;dkka ysi RIshdkka mduq,g8 t<jQyq k" Tjqka9 ysi
i;alv je mef,hs' tl,ays RIshdfkda yqkiafkka keS fndai;dkka jekaoy' rc t fm<yer oele
;ud mq;kqjka jekao10' Rishdfkda w;S;fhys i;<sia lmla yd wkd.;fhys i;<sia lmla yd fufia
wiQ.jla ola;s' Tyq fndai;dkkaf.a rEmim;a oele nq fjhs fydhs@ nq fkd fjhs fyd@hs
n,kakdyq tldka;fhka nq jk fia oele i;=gqje fikakg jkay' tla;s uu fudyq nq jqjdyq ola@
fkd olaIs fyd@hs n,kakdyq w;=frys ;uka he wrE;,fhys Wmokd fia oele ta W;=ud olakd fkd

1' fhdka ;=kla' 2' rejkapdur' 3' mqr' 4' l,afo' 5' ;;sid' 6' uq' n,y' 7' uq' l=ur' 8' mduq,' 9'
Tyq' 10' jeo' 11' uq' weu' 12' iqo;a' 13' n uymsia msjrd-we;e' 14' .sfhda' 15' OHdk' 16' i| fia iska'

,efnhs j,makg jkay' weue;af;da ta oele jykafia" l=ug fij@ l=ug j,maj@hs mqjq;ay' fudyq
nq jk fia oele i;=gq je fi' ud fudyq fkdolakd fia oele /ye je j,amhs lSyq'
tla;s fndai;dkka miajk ojia kyjd mdhska .kajd rcf.a iqjqoe.ka msn~ fldg
,omiau
a ,a bie yskd yiqka mKjd isjqf f.jd o;a nuqKka wg;=rdishla fokd we/ ysjd lsn;a
j<|jd i;aldr fldg ,l=Kq ne,ajQyq' yeufok ue iu yqka m%Odk nuqKka wgfokd flfr;a
i;afofkla fndai;dkka fo;siauymqia ,l=Kq oele f ore .sysf.hs isfha ila;s fjhs' me jqj
nq fhs lSyq' Tjqka wg11 fokdyg ,ore l=~ka12 k nuqKq ore n,d tldka;fhka nq fjhs lS'
tla ojila rcqf.a jmau=f,la he' tojia uq kqjr fo kqjrla fihska ieyq' rc
fomsia n uymsjka13 kslafukafka mq;kqjka jvdf.Ke fl;aj;a wfhie .kid oUrelamfhlays
hyka i,id mq;kqjka tys jvd fydjd Wv is;=re hka jgd lv;=rd n|jd rlj,a ijnr ka ie
weu;s oyia msjrd fl;g .sfha14' ti|e fndai;dkka msjrd yqka lsujqyq rcqf.a biqre n,kakg
cjksldfjka msg;a jQyq' fndai;dfkda we;=jgke lsisflfkl=ka fkd oel fyd;a ;ekska keS m,la
wjqjd jev ys|e wkdmkaiS Njd m<uqjk OEk15 ksmojQ l,ays lsujqyq we;=jgkg jeoe n,kakdyq
tfm<yr oel f.dia rcyg lSyq' rc fjf, je wjq oUrel fkd mshd isfih oel m,la ne|
hykau;=fhys Wka fndai;dkka oel mq;kqjks" f fojk jeuehs neie fyje jekao'
tla;s fndai;dfkda fmrvuie i|ika16 jeve i;aye h meK hlaforcyqf.a
fhfuka Yajluhd iska ujd fok,o fid isys,a myka h msreKq miamshqfuka ie"
i;arejkauqjd fmdl=fKys iy msjka h fl<s fl<e l%ufhka jeve fidf<dia ye h meKe
uq f,djg tla rc jQy' tl,ays mshuyrcdfkda ysu;a .suka ji;a ;=ka R;=jg ksis fldg ojuka
mrhk ;=ka myhla lrjd tls tlS l=f,ka tls tlS rcl=uhl iod tjkafka hehs kEhkg yiqka
kay' tl,ays rcorefjda isoaO;a l=ur ishu
q e,s he' <ore he' lsis Ys,amhla okafka fkd fjhs'
ix.%dufhla k" l=ula flfrhs o@ wems wm orejka fkd foyhs lSyq' tmj;a wid uyfndai;dfkda
udf.a Ys,am ne,shhka wka i;aojfilska tkafka hehs kqjr fnr msfh lrjd i;ajk ojia
rdcdx.Kfhys uvqjla lrjd uvqfhys uymsia msjrd jevys|e oyila mska kqh kk kakla
f.kajd f.Ke hg kquoq aOdj j mhe uymgwes,s msg ;nd yqka fia1 u ys| kqh kd wfmd<d
uqf,da tlfld,y, fldg wkqka yd widOdrK fldg f,dalfhys jefgk ;dla Ys,am oelajQy' ta
oelajQ m irNx. cd;lfhys wd kshdfhka o; hq;='
tl,ays YdlH rcorejka iska idodfok ,oa i;<sia oyila kjka msjrd kkais;=re
riska w rejka uka n ;=ka mydl=iays kegq.|ejQ .;a iqrjhka n jrjhkaf.a u|,iajyia
ne,afuka msKmsKd uyim;a wkqNj lrkakdyq tla ojila Whka fl<kg hdh je myhska neie
rejkah wrd isjqr fik msjrd Whka jvkdyq crdrE oel" keje;e fojk j/ jErE2 oele"
;=kajk j/ u<rE oele" i;rjkj/ merE oele" Whka f.dia" fomsia msjrd kka Whka jka
ilaforcyqf.a ,S,dfhka" Whka fl<s fl<e u=,a fmdl=fKys ikyd u=,a i,jg jevys|e jial
fomq;ayq iska u=,a lmqfjia f.Ke oi oyila jifjka ysi fj<d fjdgqkq m,|jd ijnr
ka iok ,oaodyq mi;=re/ka yd u=,.
a Ska oiid mqrka rejkah wrd hiiska fjdrcka kqjr
jeoe lsidf.d;h iska lshk ,o ksnq; mo wid iqjyia jgkd uq;ayr myd;, wrd ishykays
jevfyd;ayq'
tl,ays ojirka n i;<sia oyila kfjda ijnr ka ie mi;=re f.Ke uymqid
msjrd kegq .ehq meje;a jQyq' tflfKys uyfndai;dfkda ks|kakg jkay' Tjqka ksok fia oele
kfjda ;uka ;uka .;a mi;=refhys je;s/ fyje ks|kakg jkay' tl,ays uyfndai;dfkda msoe
hyka u;af;a m,la ne|e jevyqkakdyq .|f;,e ,sfhk mykska ks .;a ud.uqka keye y~jkqjka
fhka jefyk fl<ska f;;a isre we;shjqka o;a lkqjka liakjqka j,makjqka j<lg we;shjqka
fkduqjy ryiamsfhia we;shjqka .|jd yskjqka oele ixf. fldg Yl%Njkhla n uy,a;,h
wuqfidfydkla fia jgyd .shl,ays uq ;=kaf, .sks .;a f.lla fia oele wo ud me jkakg .sh
uekejehs hykska keS f.dia ysKf.ys fyd;a ika3 uyweue;a;d fmdnhd f.Ke wil= iod f.Ke
tkq fldg wiay,g kd hjqyq' fya f.dia ,sfhk myka we;s iukau,ahka hg ru mSfhie is
l;a k wiarcyq oele b;d lel= fldg iokag mgka .;a" ti|e wia wo uys uyNskl
s auka lge
n|ehs i;=gq je uy;a fldg l=,akg jke' me;s/ .shd t y~ fofhda lsis flfkl=ka fkd weish
kay'

1' uq' yqkiafka' 2' uq' jHdrE' 3' i|-iuyr' 4' kslau hk fhka'

fndai;dfkda rd,a l=urejka oele myhska neie wYajhd lrd t<U fu ? f;da ud
;rjd' u uq f,da ;rj keS wiamsg jeve yqkayq' t wia . wgf<diay;e' .g iqiq Wi we;sfha
he' n, e;af;a he' cj we;af;a he' Wyq l=,akd y~ fyda welafuk y~ fyda uq kqjr me;s/ hk
fhka fofhda ;ukaf.a wdkqNdjfhka l=,k
a d y~ fkdmeje;a;e kay' welafuk welafuk mshjrg
w;a oe.= fldg w;af,ys welaujd .;ayq' uyfndai;dfkda wiamsg jeve ys|e ikauy weue;a;d wiq j,
.kajd f.Ke mif<diamE .shff,a uyfodr wfhig jefhda'
tl,ays rc fndai;dkka h ljrff,le kqjr fodr jr lrjd lskafuk4 fhka
hqj,fodrmqjfhys tls tlS fodrh,s oyia oyia mqreIhka i jr fkd lg yels moafoka lr'
fndai;dfkda jkdys we;a.Kkska fl< oyila we;a;g n, we;shjqyq' mqreI.Kkdfhka fl< ,laIhla
mqreIhkag n, we;shjqyq' bka fodr jr fkd k" uu wiamsg yqkafk je j,am; f.Ke is
ikayq yd iu. wiq fol<fjhska yeojdf.K wgf<diay;a mjqre mek fhhs is;+yq' ikauy weu;s
bka fodr jr fkd k" uyshd ud oirefhys ysjdf.Ke wiarcq ol=Kq lsis,af,ka f.Ke mjqr
meke fhhs is;S he' wiaf;fu bka fodr jr fkd k" uu uyshd msg ysjdf.K j,ays
.;a ikayq yd iu mjqr mek fhhs i;S' tl,ays fofhda fodr jr fldf<da'
tflfKys ue rfoms;a wjq wyi isge isoaO;al=ur" wka1 i;aojfilska ;g ila2
rejka md< fjhs' fo oyila fld yd iu ir;uyka ie ,oa ilaj<e tlarc flfrhs' fkd hd'
kj;hs lShe' tl,ays fndai;dfkda f;ms ljry@hs ms<sie u urfoms;ahs lSl,ays ug
ilarejka md< jknj oka' uu rc fkd leue;af;' oi oyila .=.=rejd nq fjhs jodf<da' ti|e
ur fu;k mgka f.K" ;g ldud ;=ka ;lfhka h ;lfhla Wmka k" oks fkdhs
is;ayir n,kqfha fiahla fihska md fkd " fndai;dfkda w;g m;a ila;s rch whue fl<ms~la
fihska mshd wei< mqKf
q mdfyda ojia kqjka kslaue hsge kqjr ne,sh jqyq' tflfKys uyfmdf<da
l=U,a illa fihska le Tjqka kqjr n,ajd is he' Tyq kqjr n,d keje;S wiamsg ye|e uy;a
fmryka uy;a msjka j;a' tl,ays fofhda fndai;dkka fmrg ieg oyila o~q jegmyka
ke=yq' msmie ol=K;amie ju;amie iegieg oyia o~qjeg ke=yq' fiiq fofhda
ilaj<.n ms ilaj< uqjg olajd wmuK o~q jegmyka f.Ke isfhda' ;=nQ fofhda o kd.=re-.cU wdyq o j.ka ju,ska ojika iqkafkka mqoka fh;s' mri;= u|drd wE jl=iq
uyfjehsoyka wyiali
= a msK' j.|ejq meje;a;' fmrgoa msgmieoa ol=K;amieoa ju;amiaysoa wgieg
oyila jmi;=re meje;a;' fiiq jfhda3 mi;=re f.Ke ilaj< uqjg olajd ishdy' ty~
uqyql=i uyf.ecq fihska hq.re mfhys r< .efik y~ fihska fmdf<daf;f,ys mgka f.K
wlksgd nUf,da olajd tlfld,dy, h' fun fYdaNdfhka jvkdyq t ? ;=ka rchla blaue
;siafhdcklska u;af;a wfkdud . f;rg me fhda' t wia jkdys keka ;=nQ ilaksfulays
wekdlayq fihska ilaj< uqj f.K ilaj<.n4 jg,d fmrjre n;aff,a wjq iskg ksis cj
we;sfha tod fo-nU-kd-.=re wdka iska wyie isge jqyqgq .|u,ays .e,S.sh isre we;s je ojl=i
q
lvd hkqfhka ,ia je ;siafhdckla ;eka ue .sfha'
tl,ays uyfndai;a .xf;/ jevisge f lsk .flehs weue;a;d ms<sie wfkdaud
kuehs lSfhka wmf.a me wfkdau fjhs' w,dul fjhs wiayg ika fldg" wiQ wgbianla
muK m<,a . meke mrf;r f.dia isl," wiq mska nei" mgla n je,smsge jeveisge m,|kdoa
wiqoa ikauyweue;a;dyg olajd " me fkd h " Tyqg iuq isge f flfy uyKyg irema fkd
fjhs ;uka ysiflfya lmkakg ksiaika ke;afka5 ol=K;ska lvqj f.Ke ju;ska uqyq,i yd iu
flfy f.Ke is|e bka uu nq fj k" wyie isj hs" nq fkdfj k" ug niSjhs wyig
jqyqgy' ta fliaod fhdckla muK ;kays keS wyie isfha he' ilaforc fhdcqka muK rejka
lr~qfhlska6 fliaod ms<f
s .K fur uqfkys ;;sie fo kqjr is iE msys' ti| uyi;a fu
ud yka liSj;a uyKyg irema fkd fjhs is;s h' tflfKys uyUn uyK mslr we/ olajd "
isjqre ye| fmrje W;= mefjia f.Ke yeu ixjr bgd.;a l,ays" .e,jQ ii<;a ysiska
ms<sf.Ke nUf,djg we/ fodf<diafhdcqka iuyiE msys'
uyfndai;dfkda me je wkqmh
s wUjkhg jeo me iqfjka Wmka fidkiska
i;shla tys ojia .,jd7 fmrjre mhska ;siafhdckla ;eka f.dia rc.yd kqjr jeo f.ms<sfj<ska wyr
is;a' tl,ays uq kqjr uyi;ayqf.a rEoiafkka kd,d.sys jka rc.yd kqjr fihska" wiqrka jka fo
kqjr fihska Wf<, ' kqjr jeisfhda f.dia uy rc" fufia jQ i;ajfhla kqjr jeoe wyr ishs' Tyq
fohl= nj fkd o okauy' nUl= .=re<l= ksil= nj fkd o okauyhs ie< fldf<da'

1' uq' wka' 2' i;a' 3' uq' .oUfhda' 4' uq' .,a' 5' ke;sfyhska' 6' lrfhlska' 7' uq' hjd' 8'

rc isysuef isg n,kqfha uymqid oele ia; je uu o fudyq fohl= n fkd o


oka' nUl= khl= .=re<l= hll= ksil= n fkd o oka' f;dmg Wmdhla lsh' fudyq miqmia hj'
bka fofhla k" nfUla k" kqjka kslu
a e fof,da nUf,da n,d fhhs' kfhla k"
fmdf<da lso fhhs' .=ref<la k" wyi mshd myrd fhhs' iflla k" fkd fm fhhs'
ksfila k" ,oa wyr we/ tla;efklays ys| j<| flfrhs fh' uyi;a hfmk muK wyrla
isdf.K jka fodka kslu
a e moaOj k mjqwfhig t<eUe relafiaj<,af,lays jeve ys|e wyr
j<|kakg wdrN flf<a1' fmr Tjqka f;jeis2 .|ye,aidf,a n;a kkakka w.frfika je<jkg
weie fkd my< wy/ w; myr;a ue w.=Kq fm/<S lka kslu
a hk muK ms<sl=,a Wmk' tl,e
wy/ ms<l
s =,a ix{d Ndjkd fldg miald je<y' miqmia .sh ;fhda oele f.dia tmj;a rcyg
ie<l<y' rc fjf, je f.dia uyi;ayq lrd t<eUe oele meyeoe kf.d;a ms<sie fmr ;ud
in|n oek ;udf.a rch yg ms<sfm h' Tyq uyrc" ug rcfhka l ke;s' w;g m;a ila;s
rch mshd wdfh' oeka nq jkakg fhhs jod<y' rc f;ms tldka;fhka nq jj' f;dm nq jQ l,e
m<uq fldg udf.a ;hg jvfka uekjehs whe3 he'
uyi;a rcyg ms<sK f.dia l, ;jqid yd Wo ;jqid yd fo;jqikaf.a wimqjg
t<eUe Tjqkaf.a iufhys ksjka ke;s fia oele" tys ys| rejdrE wgiuj;a Wmhd" Wrefj,a okjq f.dia
ks,a o,d fyda f;r ru i,a jfklays fjfika iyjqreoaola fmdf<da fmr<kqjka fihska wyi .eg
,kqjka fihska lsis flfkl=kq iska fkd lg yels fl<m;a uy;a h fldg thska kslaue
.kshu .ug meKe isks wyka isre i;mdf.K fji mqKqfmdfyda ojia miauy isysk oel
pdr mdisjqre f.K f,d n,d wcm,a kq.rela uq,ays ijKlariska ,sfhka jev yqkayq'
tl,ays Wrefj,a okfhys fiakdks k ksh.ys fiakdks k flf<hd iqcd;d
k oe ;ud hm;a l,ays bka uu iudk l=,orejlayq flfrys jeie l=f,a mq;l= , k" ;g
wjqre m;d ,laIhla is|d lsn;a fohs kq.fohd whoe nrKeia isyq flf uei hi k mq;l=
,o l,ays oyila fokqka je,a fjfkys ljd" Tjqka ls foje mka ishla fokqka fmdjd' Tjqka ls
foje foishmKia fokl4 fmdjd" Tjqka ls foje tlaih
s miais fokl4 fmdjd" Tjqka ls foje
4
4
;siafokl fmdjd" Tjqka ls foje fidf<diafokl fmdjd" Tjqka ls f|je wg fokl4 fmdjd"
fufia ls fnd,a hqre cia we;s jQ l,ays" fji mqKqfmdfyda ojie Woh je keS ta wg fokqka ls
fodakd i|yd uqod jiaika fokqka ;kuq,g < fkd jk l,ays t<jq kjuq5 nka ms ls jEyqkq
l,ays" tfm<yr gq iqcd;d ish w;ska f.K kjuqn|fkys ls tje w.re fore ika lje,a Wod
lsn;a msikakg mgka .;a" n;a mefik l,ays uy;a uy;a nq keS olaIsKdjD;a; j weoa' tl
fll= msg; fkd fyhs' Wfkka u| ful= fkd kefhs'
tl,ays i;r jruyrcyq wjq Wfka i;r foie rlj,a .;ay' ilaforc wjq ood
ngfmKfy,s kd,d .sks o,ajhs' uynU mauqkg fldg fiai;a kd isfha he' oi oyia ;ukaf.a
wdkqNdjfhka o~qt,anE6 hla fm<d .kakjqka fihska f.Ke n|fkys T;ayq'
iqcd;d ta wisuy fm<yr oel mqKq k oei le|jd neKe' fuf;la l,a fufjks
fm<yrhla fkd gq7' wmf.a foaj;djd wo wmg b;d myka jk ^jke&' fjf, je f.dia fofjd,a
yeu| ths kd hjq' fyda fjf, je fjf, je wcm,a kq.uq,g f.dia relauq,ays mef,daOd n,d
jevyqka uyi;ayq Yrfhka kslafuk ijKla riska ish rel i;arejka rella fihska ,sfhk fia
oel wo wmf.a foaj;d relska nei ishw;ska lsms~q ms<.
s kakg yqka jkehs hm;a je f.dia
iqcd;djg ie< l<d' fyda weh f;mq,a wid i;=gq je ;ud fogq ;kays ;nd ijnr ka iod" ,laIhla
jgkd .krkamhla lsn;ska mqrd rka;,sfhka mshd,d iqms<sfhlska jid" f;dfuda ijnr ka ie
lsn;amh ;ud ysi8 uqfka ;ndf.K uy;a msjka uy;a fmryka kq.relauq,g hkakS uyi;ayq
oele fidkiska msKd zrelafoZh hk is;k
s a gq;eka mgka f.K k;= k;= fjka f.dia ysik
s a
liqkm
a h nydf.K mshka .,jd rkafld;=refhka iqj| u,ska jeiQ h f.Ke w; tje n;amh w;e
;nd fyje je|e h fia udf.a ufkdr:h uqka m;ao" tfihska ue f;dmf.a ufkdr:h ksmjhs
neKe iqjyia jgkd rkamh uyi;ayg mshd meol=Kq fldg .shd'
tl,ays uyi;a yqkiafkka keS n;amh f.K ks,ao,d fydaf;rg f.dia yeu
uyfndai;=ka nq jk ojia ikyk9 iqmsysf;dg mh nyd ;nd hg neie ikyd10 isjqre ye|e
fmfrje me oid n,d jevys| tl=ka mKia ms~la fldg j<|d rkamh f.Ke bka wo uu nq fj
k" f mh Wvqfyda n,d fhajhs' nq fkd fju k" hgfyda n,d fhajhs hmsge ysoe ta mh
fydaueog f.dia hmska fydaueo Wvqfyda n,d wiQ y;la ;eka f.dia tla i<djegfulays .e,S
1' uq' fldf<da' 2' uq' fkjeis' 3' jvfka he hs' 4' fokl=' 5' kysj' 6' o~qje,a nE' 7' uq' uq' 8' ish'
ikk-yeu' 10' ikd'

uyfl,kdrcyq Njkhg jeoe fm/ ;=kanqka je< ;=ka mh u;= fldg thg hg je is l,ays uy;a
ta fyda f;r iqmsms i,a fjfkys jd ydr fldg iji fohka iska i,afjfkys mgka f.K fnda
u~ olajd m<, wgbianla ;kays rejkamjqre yd rejkaje,s isfhda rejkays rejkal,i ;nd
juyfk,ska iod ;kays ;kays rejka f;drK u,af;drK kd rejka we.E u,a we.E kd tys
hqre/ka y~k lsls oe,a nyd,d kka is;=re1 oofm<ska yd fiai;ska ie ,o ueska
fonukd .=re wdka iska biakd jl=iqjyfrkhska mqok2 ,efnka oj.e|ejq kegq mj;akd
l,ays oei oyia f,daOd tl u,iakla fihska iekq3 l,ays tla .|ls<shla fihska jeiqk4q l,ays
idOqldr Yofhka tlkskakdo jQ l,ays mqkm
a ere fi;a nuqKd ka wggla l=i;K f.Ke fndau~g
t<U ol=Kq fofiys W;=reid n,d jev isfhda'
tflfKys ol=Kqilaj< nei ridf;f,ys .e,S .shdla jeks h' W;=reilaj< keS nj
w.ays myrKdla jeks h' Tyq fu ;eka4 ys|e nq jkakg fkd;ka jkehs uyfnda meol=Kq fldg
mE,fofiys W;=re fofiys jev isge tfihska u .ef,k kefk fia oele meoig t<U
t;eka fkd we,<e is fia oele f yeu nqka iska wcys; flf,iamre oyk;ekhs ;K
w.ays f.K i,d t .i ksmka ;=ia y;a ;Km,.a u;=fhys uyfnda l|g msg meoi n,d oe
oeuqj6 uekeka nq j i fkd kefhs isjr
q jer bgd jeve yqkayq' tl,ays ilaforc tlah,la
msl,e oi oyila fhdcqka ;;sie fo kqjr me;s/ idrufilska ikayskd jks we;s tlaishis
hka ch;=rdil uymqid fmrg mska isfha he' tfihska ue mkail
s d foms;a fjm~q7 k
;=ka.jq muK fjK f.Ke jhka isfha he' iqhdu k forc ;=ka .jla muK ,akd f.Ke
i,ka isfha he' ika;i
= s; k forc ;,ajeg f.Ke i,ka isfha he' uynU mqkai|la n
fiai;a jvd isfha he' uyfl<8 kdrc wiQ oyila kjka msjrd ia;+;s flfrka isfha he'
fo;siafol=ufhda jl=iq msreKq rejka iqu.
q = f.Ke mqoka ishdy' ish oi oyila ilaj<
fofhda iKfjia f.Ke yd;amiays oofm< flfy,a fm< f;drKfm< u,aofm< uf<diqfm<
o~qjegfm< wg u,d9 fm< f.Ke fmdf<daf;f,ys mgka f.Ke wlksgd nUf,dj olajd w;=re ke;s
je isfhda'
tl,ays urfoms;a isoaO;a l=ur udf.a Ih blauhe jk' Tyq lduIh blaue fkd
hd k uekjehs oyila w;a ujd .sks f.Ke ,sfhk fkdfhla wdhqO f.Ke fh<ishhla fhdcqka
.sfujq,d k we;layq keS fmrg fodf<dia fhdcqka ol=K;amiays ju;amiays fodf<dia fodf<dia
fhdcqka msmhska ilaj<.,a olajd is kj fhdcqka fkdfhla fjia fkdfhla w .;a fmdf<da me<S
hkakdla jeks y~ urfik msjrd oi oyila fhdcfkys mgka f.Ke fiKiqjyia niakd l,la
n f.drr yka uqf,djq tlkskk
a do flfrka isoaO;a l=uryq l,aj' wkaj' j' mh f.Ke
mrilaj< mshjhs wKjka10 ths' Tyq tfia urfik f.Ke t;a t;a oi oyia f,daOdys fonUyq
k;= k;= jQ fofiys yS me,Ey' uyfl< kdrc fmdf<da lsoe mkaishhla fhdka ukafol11 k kd.
Njkhg f.dia foda;ska uqyqK mshd,d fyd;af;a he' ilaforc ch;=rdil msgg fldg f.K f.dia
ilaj< uqjfhys isfha he' uynU fiai; ilaj< fl<e12 fy<dmshd nUf,da n,d .sfha h' fufia
yeu fo nUqka me,El,ays uyi;a tl,d je ys|e msmiska tk ur fikZ oele fuf;la fok ud
yqol,yq yd iu hqoaOhg t;s' fuys ud lsis kE flfkl=;a13 we;a;dyq fkd fj;s' oi mdr;dfjda ud
fndfyda l,la mqgq fhdaOhka jekakdy' tneka mdr;dn, f.K urn, uevmsj uekejehs mere
iska jevyqkayq'
tl,ays urmsia .,afi,a fihska je;srka wjq jgd .;a l,ays14 fuhsku
a fudyq
yqne|msj uekejehs uryq iska ujk ,o uyiq< i;rfoiska keS fhdcqka fofhdcqka ;=ka
fhdcqka muK .,al
= Wmqrd wyig kd,d jkoyiq rel= tfihska je Wmqrd wyig kd,d iqka
iqka flfrka f.dia uyi;ayq lrd muK isjqrelKl=;a i,kakg fkd fmdfydi;a je .sfha2 tla;s
hj;=frys2 .,d urdmsj uekejehs j,dl= oyiaiqjyia kd fmdf<da is,a fldgmshkakd fia jiajk
,o jehs jkysia .,ka f.dia uyi;ayqf.a isjqfrys msksla id h|la fkd fy<S h' tla;s
myKjeis jiajk uryq iska ujk ,o uy;a uy;a .,al=yq uka ,sfhka wyiska f.dia uyi;ayq
lrd meK ju,a.= njg .sfhda' tla;s wdhqOjehs uiajkl, o3 uryq iska ujk ,o kka
wdhqOfhda uka ,sfhka wyiska f.dia uyi;ayq lrd meKe oju,ao njg .sfhda' tfihska ue
ujk ,o w=rejeis uka ,sfhka wyiska f.dia uyi;ayq lrd meKe ju,a njg .sfhda4
1' fji;=re' 2' mqo' 3' jeiqKq' 4' uq' ueKq' 5' fu;ekays' 6' oej' 7' fj m~qj' 8' uyl<' 9' u,' 10'
wekjka-yeu' 11' u[afml-md,' 12' tliafldg-yeu' 13' uq' flfkl-ka we;af;a fkdfjhs' 14' .;ay'
tl,ays-we;e'
2' .sfhda-yeu' 2' uq' j.=frys' 3' z.sfhaZ@ 4' w;.=' 5' ye~Qy' 6' .shhs' 7' f.diaka' f.dia wika' 8' meye'
9' .|ls<shla' 10' uy-yeu'

tfihska je ujk ,o je,sjeis uka o,sfhka wyiska f.dia uyi;ayq mduq,e ojika iqKq njg
.sfhda4 tfihska ue ujk ,o ishq je,sjeis uka ,sfhka wyiska f.dia uyi;ayq lrd meKe
jl=i
q frdka njg .sfhda4' tfihska ue jiajk ,o l,,ajehs uka ,sfhka wyiska f.dia
uyi;ayq lrd meKe j.| njg .sfhda4''tla;s isoO
a ;a l=uryq njd yqne|emsj uekejhs uryq
iska ujk ,o isjr
q ska hq;a uywre uyi;ayq lrd meK ysriska nqka wre fihska w;=reoka '
fufia ur f kjuy jeiafika uyi;ayq fkdkg fia oele flda.skk
s a ,S fur.,a ilaj<.,a mjd
ls<s,a fihska lvkakg fmdfydi;a jQ ;duf.a pl%dhqOh uyi;ayg ysg' fya f.dia uyi;ayq uqfka
u,ai;la fihska isfha h' tl,ays ur msiajeshkq iska yskd ,o .,al=yq wiqjiayq uka
,sfhka wyiska f.dia mere iska yqka uyi;ayq lrd meK jl=i
q je j.=f<da'
fofhda ilaj< uqjjfhys isg lr kkd isoaO;a l=uryqf.a rEimqj kg fyda@
fkd kg fyda@ hs n,;a' tl,ays urfoms;a fl<jrg ;ld .;a pl%dhqOfhkq lereKq oe ke;s fia
oele uyi;ayq lrd t<Ue isoaO;a l=ur" f;,m,ska keS hd' m, ;d fkd .e;af;a he' ud .e;af;a
hehs lS he' lsh." udrh" mere msrE uyfndai;=ka nq jk ojia mefKk m, ;d .e;snjg foiayq
ljry@hs lShe' fudyq yeu fok ue foiayhs urfo ms;a fikyg w;a mEl,ays ur msia jeishka
iska u foia' u foiahs fmdf<dj me<S hk muK uyy~ meje;ajQ l,ays uryq iska isoaO;a
l=ur" ;g foiayq ljry@hs lSfhka ug fu;ek foia lshkakg ksis is;la we;s flfkla we;a;dyq
fkd fj;shs lshd fiiq w;an ye/ fji;=re w;aneje i;i;=uyoka ka ;eka mgka f.Ke
mereys ,d /jqm<
s s/jq y~d oeka l=ug fkd nKys@hs isjqre.eka ol=K;a fkrd fmdf<djg .=3
l<y' ti|e uy fmdf<da /jqoyia /jqij
q yia ysoe ye~qj5 ti|e fh<hshla fhdcqka .sfujq,d k
we;a ok u tje neie fyje uymqid irk .sfha' urfoms;a hm;a je urmsia yd iu .;a.;a
w ms<s m,|kd mshd,d me,ehs' tl,ays fo nUyq m,k urmsia oele ur mero .sfha6 isoaO;a l=ur
kS he' chu=,a lryhs khs khska lrd hjQyq' .=reyq .=reka lrd hjQyq' fofhda fohka lrd
hjqyq' nUyq nUqka lrd hjqyq' fufihska oi oyia f,daOdjeis fonUyq i;=gq fidkia je chu=,a
f.dyka7 .|u,a f.Ke wjq uyi;a msjerEy' fufihska uymqid ys fkd bmafik ;=re udrch
fldg fmrhys fkd tla bl=;a oE fl<iqjyiays fkd mels,e mj;akd mqfksjiakqjK ,ka
uehys wk;awmafia f,daOdys ;uka ;uka l< leka la kd iqj kd i;=ka ksrjfiiafkka
olakd ojila kqjK Wmhd" whys fodf<diaw.skahq;a ms<siuqmd jgjg iska wkqf,da ms<sf,d
iska iska iska iooyila ilaj< h fmdf<dj wjika fldg fodf<diajfgl lms; he'
uyi;a jkdys oi oyia f,daOd .=.=rejd wreKq kefk ff,ys i flf,ia myd8 nq '
tl,ays meilaj<e uqjfhys isg ke= oofhys w.a me<ilaj< uqjfhys f,f,hs'
me<ilaj< uqjfhys isg ke=oofhys w.a meilaj<e uqjfhys f,f,hs' W;=re ilaj<e
uqjfhys isg ke= oofhys w.a ol=Kq ilaj<e uqjfhys f,f,hs' ol=Kq ilaj<e uqjfhys isg
ke= oofhys w.a W;=re ilaj<e uqjfhys f,f,hs' fmdf<da ;,fhys isg ke= oofhys w.a wlksgd
nUf,dje f,f,hs' wlksgd nuf,dje isge ke= oofhys w.a fmdf<da f;f,ys f,f,hs' tod oi
oyila ilaj< tloojkhla fihska tl u,a wiakla fihska tl .| ie<shla9 fihska tlu,a l,nla
fihska ie ,' fufihska nqyq .sks .;a hmsf~lays wOd fihska ;uka i;kays is flf<ia
jdikd,joa fkd ;nd u10 kqj ka lvd ifka oeke wfkl cd;sixidrdx hkd iska Woka
wekQyq'
iajika;dkouk k fojk mfoh ks'
3' mpfoh'
mrika;dk oukh
fufia nq je Woka wkd ys|e u isjqrdielslmaiqjyila fu m, i|yd* ' ta
;dla l,a fu ue m, i|yd1 ysia lvd ka' weia Wrd ka' youia Wmqgd ka' rka,sh fihska
fjdfrdckd orejkq kjfhdjqfkka ,sfhk wkkq wkakg oia fldg ka' fuys ue ys|e udrch
flf<' ud fuys yqkk
a dyqf.a ukfod< msK' fu m,ska oeka fkd kex.d uekejehs wfka
fl<iqjyia iuj;a iujcka i;shla tys ue jev yqkay' tl,ays we;e foflfkla isoaO;a l=ur
;j m, fkd mshhs' nq fkd jQ n|ehs2 is;+yq' tl,ays nqyq ta fohkaf.a woyia oek wyig keS
weska hqj<hqj< fldg .sksl| hl| ysjka ijKla ria rka hud uyfm<yr olajd
f ,l=Kq w;r fldgi uq;
s fmdf;ys ke;' 2' fkdjqfha-n hs' 3' uq' oe;=frys' 4' uq' tl,ays' 5' uq'
yeiS .ejiS' 6' oe' oeyegq-we;e' 7' Tyq' 8' tlla' 9'

fohkaf.a l=l=ia ye/ wyiska neie uyfndhska bidk fofiys jeve isge f relauq,ays ys|e nq
hs isjqrdielslma iqjyila mSrE mere fuys m, ,o ;eka i;aojila tl bhfjka jeveisge
weismsh fkd fy<d miamE iakd .= mq,a weiska msyq' tla;s fndam, yd kqj ka ms ;eka yd
fow;=frys3 fohka uejQ me<me. rejka ilaukays i;aojila ilauka fldf<da' tla;s uyfndhska
jdhjHdfofiys fohka uejQ rejka f.ys jeveys|e i;aojila oy ifhda' fufia i;r i;shla
fndaue~ ojia hjd wcm,a kq.uq,g t<ne jevys| i;a ojila iuj;aiqj wkqNj fldf<da' tl,ays
udrlkHdfjda ;=kafok nqka ldumdifhka ne|f.K hyhs wjq ;=kafok ;=kaishhla ,ia olajd
fkdfhla ,S,dfhka NdjNdjfhka fkd fm,he yS .sfhda'
tla;s4 uqo,s ,a f;rg tf<Ue fo,a relau,
q ays jev yqkayq' tl,ays uqo,s kdrc
,ska keS oifofiys .ejiS5 is ks,a j,a oele nqkg jeisiq< ueisure msm;a j<lkq i|yd
jgd i;a lrK mgla tje mKfhka fidhdf.K isfha he' nqyq ms<s uqjd .|ls,sfhlays jikq
fihska orK .ene i;aojila iuj;aiqfjka ojia hjQyq' tla;s lsm jkhg t<U lsm relau,
q ays
jevys|e i;aojila iuj;aiqfjka ue ojia hejqyq' fufia i;ai;she tl=ka mKia ojila wyrlsi ke;s
je iuj;aiqfjka ojia hjq l,ays ilafo rc wuder we/ok' ta je< l,ays nqkg isrelsid we;s
he' tla;s Tyq ue ka kd,shoeye6 <|d wfkda;;aoyk<d mekska uqj foje t ue relauq,ays jev
yqkayq' ti|e ;miaiq N,al k fonE fjfKf|d mkaishhla .e,ska n~q f.ke lsm jkh fj;g
f.K fh;s' fm/ Tjqka kE jq fojjla ta jkfhys jikakS Tjqka ,jd nqkg oka fohe je
Tjqkaf.a mkaishhla .e,a keU olajd fmdf<dj .,dmsj' Tjqka .|u,a mqod fohka whokg
jkal,ays fomsia msjrd wyiays isge fo nqkaf.a wmuK .=K lshd nqkg oka fokq l<d Tyq7
ysms~q f.K nqka lrd t<Ue ms~q ms<.
s kakg whhy' uynUyq ka mh nqka lsms~q ms<.
s ;a ojia
w;=reoka he' lsms~q ms<.
s ;a mh kdf,dajeishkg fi;a ksid kduka .sfha nqyq lfulska ms~q
ms<.
s ka fyd@hs is;=yq' ti| i;rjr uyrcyq bks,a uqjd i;rmhla t,jqyq' nqoayq t md fkd
ms<.
s ;ayq' ti|e uq=jkameye we;s fi,auqjd i;rmhla t<jqyq' nqoayq i;rfomq;=ka flfrys
wkqlumdfjka i;rmh ms<sf.Ke u;=u;af;ys ;nd tla8 fjdhs bgqy' i;r mh uqj mefKk
i;rysrla we;s tlamfhla he' nqyq ta mhska ms~q ms<sf.Ke j<|d wkq fufjks fldg fofjfK|ka
nqoairK oirK fole msysjQyq' tyq mqokakg ksis j;la werjqyq' nqoayq o,jq,a w;af,ka ysia msueoe
fliaod jod<y' Tyq rejka lrfhka ms<sf.K r:fha jvd ;nd mqo flfrka ish kqjr we/ od.
fldg od ksoka l<y'
nqka yqkiafkka keS wcm,a kq.uq,g t<Ue tys jev ys|e ;uka ms<sjq oy .eUqre
fia" i;=ka flf,iane fia" is;;a is;;a nqkg O fiy hk is;a fkd Wmk' tl,ays uynU
nqkaf.a woyia oek uqf,da kiaishs oi oyila f,daOd Wmq,ajd uyyka y~d oi oyila ilaj<
nUmsia fo msia msjrd la l< w;la jla fkd lrK ;=re wjq nqka fmrg fm nqka je|e
wvoe je uqfkys we,s ne|e O foiqj ukd fihg wdrdOkd flf<a1' ti|e nqyq weiska oi
oyiaf,daOd n,kqfjda fkackhka oele uynUyq whcfuys .sie m<uq O lyg foi fyd@hs
is;d wd,drl, k Wor k fo uy ;jqfida kqjK we;shyqhs n,kqfjda Tjqka thg fmrg je
ue he wrE;, .sh fia oele miaj.i=ka ;ukg jy,a fia is;d Tyq fldys fjfi;s fyd@hs
n,kqfjda nrKeia ksid bism;kays jikqjka oele thg f.dia Wkag Oila meje;ajqj uekjehs
lsysm ojila fndau~ wfhiays jeie wei< mqKqfmdfyda ojia nrKeia jvkg wgf<dia fhdcqka u
m<smkayq'2 w;ru Wml k wdjlhlayq oele u;af;a yg jk jev oele ;uka nq m jodrd" t
ue ojia ijia ff,ys bism;khg jefhda' miaj. iyq nqka jvkjqka ka oele f mOkska my
je biqrel=f,ys bme3 isks wyr j<|d msmqkai
s re we;s je myka brka we;s je rkajka je ths'
uqyq4 fkd o j|y' yqkiafkka fkd o kefy' W;= l=,fhys Wmka jk neka yskd wiqka
foyhs wiakla mkajd ;nd l;sld fldg f.K yqkayq'
nqoayq Tjqka woyia oeke yeu i;=ka flfrys me;s/ is fu;ais;a yl=jd Tjqka flfrys
meje;ajQyq' tyq nqka jvq;a jvq;a ;ukaf.a l;sldfhys fkd ishe yS yqkiafkka keS f.dia je|e
mdisjqre f.K jvd ysjd md fodjd nqnj fkd okakdyq k lshlshd fnfK;s' tl,ays nqyq
uyfKks" ug kkq zwdjqfidZ jdofhkq jHjydr fkdlrjq' uu rd;a' nqhs5 ;uka nqn yjd
mekajQ W;= wiafkys oi oyiaf,daOdys fonUmsia msjrd jevys|e miaj. i=ka wu;d
Oilamj;=k6a iq;;a foiQyq' Tjqka flfryls fldKav[a[ uyf;ryq fidajdka jQyq' wgf<dia fl<la
nUyq rd;a jqyq' wixLHhla fofhda fidajdka fio.e wk.e jQyq' nqyq tys ue jia t<Ue ;=nQ i;r
1' uq' fldf<da' 2' ms<smka nqoayq' 3' bmo' uq' bms' 4' Tyq' fudyq' 5' uq' rd;a hs' 6' mej;=' 7' wyiays' 8' uq'
uqU' 9' fidhka-we;e' 10' msh' 11' kqjla' 12' uq' ys' 13' uq' tl,ays ta msia w;=frka we;e' 14'
liqjka' 15' flfrhs'

fokdyg i;rojila wjjdo fldg fidajdka l<y' fia he miafokdyg wk;a,l=Kqiq;a foid ry;a
fldf<da'
tl,ays nrKeie hi k isoefhla ysu;a.suka ji;a hk ;=ka R;=jg lrjk ,o
;=kamydys kmsia msjrd Wvq uyf,ka huy,a fkd nei jikqfha tojia ? kegq.|ejQ ka
fyje ksokqfha msoe ;uka ;uka .;a mi;=refhys je;s/ fyje ksok ud.uqkaf.a ldr oele
ixf. we;s je fyd;a hykska keS rejkaurjei< mhska f.K myhska neie kqjka kslu
a e
7
bism;ka f.dia wys ydrfhka kslu
a e wnjiays ,sfhk myka rella fihska isge ilauka lrK
nqka oele fudn7 tj hi hhs jod< l,ays ksiel je wjq je|e Ofoiqka wid fidajdka je wfhys
fidiaka9 wd mshyg foiQ foiafkka rd;a he' msfha10 fidajdka ' Tyq in| fiiq isorefjda iqmkia
fofkla zTyq me jQyZ hkq wid bism;ka f.dia oele nqka flf nK wid tys NslaLqNdjfhka
me je rd;a jQy' fufia f,dalfhys nqka we;= je rd;ka tlaieg fofkl= ksmka l,ays nqyq jia
jeie mjrd uyfKks" okjq ieirkakg t<fnj' fofofkla tl uska fkd hj' .sh .sh ;kays O
foij' i;ajev idyjhs i=ka iegfokd ta a ;ekg kd hjd ;=uQyq Wrefj,a okjq jvkdyq w;r ue
lmqjk Wkays fl<kdg .sh rcl=urejka ;siafokd yg O foid fidajdka fio.e wk.e fldg
tys NslaLqNdjfhka me ieirKqjg kd hjd Wrefj,a okjq t<U ;=ka oyia mkaishfidf<dia
fm<yrla olajd ;jqia oyia msjr ,o Wrefj,aliq .hdliq kliq k ;=kaudy ;jqikaf.a ,o
|e tys NslaLqNdjfhka me .hdiSifhys jeve ys| wd;a;mhdhiq;ka foid rd;a fldg f.Ke ta
rd;a i=ka iyila fokd msjrd' ir uyrcyg ka ms<sKfhka fokq i|yd rc.yd kqjr
wfhiays hjk Whka jefhda'
tl,ays rc nqka je m Whkam,a,d w;ska wid fodf<dia kqyqjla11 nuqKka yd
.ym;ska yd msjrd wjq ;re msjr ,o mqkai|la fihska imsia msjrd ijKla >k nqriska
,sfhka jev yqka nqka oele ila,l=fKka is;r
= e m;=,a oele iy msjka tl;amiays ysks12 ta msia
13
we;e flfkla ls fyda@ uyuyK Wrefj,a lianka14 ksid nUirjia fifrhs15 fyda@
Wrefj,aliafnda uyuyKq ksid nUirjia fifr;s fyd@hs is;+yq' nqyq Tjqkaf.a woyia oek lian"
okhka is;e l=l=ia yrhs jodf<da' tl,ays Wrefj,aliqn uyf;ryq yqkiafkka keS nqka je|e nqyq
ug .=rey' u nqkaf.a ijqfhhs wyiays ;,hla muK ;ekg keS uud ,s,S fydaka yska
iska ilauka flfrka w;=reOka fjka wyiska neie nqka md je|e ;uka ijqmr yjd"
fojkjge wyiays fo;,hla muK ;ekg keS" ;=kajkjge ;=ka;,hla muK ;ekg keS"
i;rjkjge i;r;,hla muK ;ekg keS" miajkjge mia;,hla muK ;ekg keS" ijkjge
i;,hla muK ;ekg keS" i;ajkjge i;a;,hla muK ;ekg keS" ud ,S fyjeys|ehsge ilauka
fldg w;=reOka meK fm<yr olajd wyiska nei nqyq udf.a .=rey' u nqkaf.a ijqfhhs nqka
md je| tl;amia je yqky
a q' tl,ays uqmsia jeisfhda ta fm<yr oel wfyda nqyq uydkqNdj we;shy'
tn ,oa f.Ke zrd;aZhs jefgk Wrefj,aliafnda o mjd ,oa |e nqka iska ouk ,oyhs nqkaf.a
.=k jeKQyq' nqyq uqyq oeka u;= oeuQfh fkd fj' w;S;fhys oeuqfhhs Tjqka hq kqjr wx.d;s
k rcla je .=K k kqjglayq lrd t<ne fuf,da ke; mrf,da ke;s' l ke;s' lm, ke;eZhs
,oa f.K jefgk l,ays ;uka nU je1 bisfjiska wjq O foid ,oa nqka m olajka
uydkdroliaim cd;lh foid isjqiia jod<y' tl,ays ir uyrc tfldf<diakqyqjla2 fokd yd
iu fidajdka h' tla kqyqjla2 je| irK .sfhda3' rc nqka flfrys ys| ;udf.a miaukfod<la
msreKq fia lshd irK f.dia fig ojig mjrd yqkiafkka kes nqka je|e meol=Kq fldg kqjr
.sfha4 wfhys nqka kq wgf<dia fl<la rc.yd jeisfhda5 nqka olakg Woh ue kqjka kslu
a e
hjk Whka .sfhda ;=k.
a jq u fkdfmdfydkq he' ish hjk Whka ksik
q a iska w;=re ke;s
he' uyckfhda ;ukaf.a weia miqfrka nqkaf.a rEuqyq msyskd mrf;r fkd oelale fy;a' fufia
fo;siajr ,l=fKka ie ,o wiQ jH[ackfhka ,sfhk nqka n| n,k uyck w;=re ke;s je
Whke ue yeiS .ejiS is l,ays tla me flfkl=kq kslafukakg u wjir fkd ' tl,ays
ilaforc nqka i=ka iqkan;a jk fhka hym;a ufKjq fjila ujd f.K nqka fmrg6 nei isg
fojdkqNdjfhka wjir fldg f.K nqkaf.a .=K jKd hi.S lshka fmrg j .sfha' uyckfhda
Tyqf.a rEis oele wms fu jeks orejl= hlf,l kqgq y' f fl fia jQ orefhla7 hs lSyq'
tl,ays fo rc ;ud nqkaf.a fufylre m lS he' nqyq ilafo rcyq wjir fldg ka u ms<Smeoe
uyK oyi msjrd rc.y kqjrg jkay'
rc nqmdfudla uyikg oka jykafia" uu ;=Kq rejka kd jdi lrkakg
fkdyelafl' ff,a jqj ueke he' fkd ff,a jqj uekE ue he' nqka lrd tf<fU hs' hjk
1' nUf,dj' 2' kqyqfhla' 3' .sfha' 4' .sfhda-yeu' 5' fl<la ksiaiq' 6' fmrug' 7' oefhla' 8' yer' 9'
uq' fifkye;a;ka'

Whka b;d ue /' f udf.a fj<ajk Whka fkd o /' fkd o wdikak he' hk tk l,g iqj he'
nqkg f fikiak ksis he' udf.a f Whka ms<.
s kafka uekejehs rkafld;=refhka u,ska .ka
jeiqkq jka mykah f.K fjk Whka fokqfha nqka w;e he T;' nqka Whka ms<.
s ;a .ie
nqiiafkys uq,a ngehs uyfmdf<da .=.=f<a' oUj f;f,ys fjk Whka ;nd fmdf<da .=.=rejd .;a
wksla fjfyfrla ke;s' ,laje uyfjfyr ;nd fmdf<da .=.=rejd .;a wksla fjfyfrla ke;s' nqyq
fjk Whka ms<sf.Ke rcyg wkqfujqks fldg yqkiafkka keS i=ka msjrd fjk Whka
jefhda' tl,ays iehq;a uq.,ka fofok foishmKia fofkl=ka f.K nqka lrd t<U
tysNslaLqNdjfhka me je iymsjka rd;a je w.ijq;ka m;a jQy'
fufia nqka fjk Whkays i;ajev idyka jik l,ays iqfodjqka uyrcfkda
umq;kqfjda nq je Oila mj;ajd rc.yd ksid fjk Whkays fjfi;s hkq wid tla weue;a;layq
oyila mqreIhka msjrd rc.yd kqjr f.dia iqfodjqka uyrcdfkda f;dm olalehyhs" umq;kqjka
f.Ke wj uekejehs kd hjQyq' fya b;d uekejehs iqfodjqka uyrcdkkaf.a f;mq,a uqfkka
ms<sf.K oyila mqreIhka msjrd jyd u iegfhdcqka u f.jd f.dia nqka msia ueo jevys| O
foik f,dfhys fjfyrg jeo rcqf.a yiqka oeka ;nyhs msia wka;fha isg nqka flf nK
wid iymsjka rd;a je fkd neKe nqka flf iS' rcdfkda tu kshdfhka wksla wgjfrlays oyia
mqreIhka msjr weue;a;ka wgfokl=ka hjQy' Tyq yeufok rd;a je me je fkd neK nqka
flfrys ue jqiQyq' rcdfkda yiakl= we/8 lshk flkl=ka fkd ,ka tf;la fokd flfrys ug
iekeye;a;ka9 ke;af;ka ug yiakl= wer fkd lSyq' ud lSjdla lrkafkla ljr fyd@hs ish rcn,
n,kqfjda ;ukaf.a yeu ldh idOk" we;=<;a" iajia we;s" mq;kqjka yd tlojia Wmka"
je,sfl<sfhys mgka f.K Tjqka yd mqre in| ldodhs k weue;a;layq oel Tyq le|jdf.k
umq;kqjka oelale j kj weue;a;l= kj oyila mqreIhka hhs' tfll=1 we yiakl= fkd lS
he2' fhys ksh; ke;s' ud we;s .i umq;kqjka we/ ud olajkakg ksiafiys o@ lSy' uyrc"
uu me jkakg wjir ,efnu k" ksiafihs lS he' f;da me je fyda fkd me je fyda
umq;kqjka we/ ud olajhs3 lSy' fya b;d uekejehs rcdkkaf.a yiqka f.K rc.y kqjr f.dia
nqka O foik ff,ys msia wka;fha isg nK wid iy msjka rd;a je tys NslaLqNdfjhka me
'
Tyq i;g;a ojila .shl,e udkak mqrfmdfyda ojia ysuka l,a bl=;af;a he'
ji;al,a m;af;a he' fmdf<da;, ;s;Kfhka .ejiS .;af;a he' jk,e4 iqmsmsfha he' jvkg
ksisl,ehs is;d5 nqka lrd t<ne ieg.hlska nqka l=, kqjr tf<h ukd m lshd .uka jeKQyq'
tl,ays nqoayq lsu" Woh" hqreirfhka .uka jKys fkd@hs jodf<da' ti|e uyf;ryq jykafia" uqU
mshdfkda iqfodjqka uyrcdfkda uqU oelalehyhs lSyq' uekj" Woh" kEhkag ix.%y lfr'
laikg ie< lrjhs jodf<da' uekej" jykafiahs f.dia ikg ie< l<y' ikq wjq nqka
msjerEyq' nqyq w=u.O forg jeis l=,orejka oi oyila fokd yd lsUq,aj;a jeis oi oyila fokd
yd fufia is oyila rd;a i=ka msjrd yia.K msjr ,o yiarcl= fihska rc.y kqjka kslu
a e
ztla ojilg tla fhdckla neka6 rc.yd kqjka iegfhdcqka lsUq,aj;a kqjrg fhdcqka fhdcfkys
fjfy/ fjfika fouilska .sh uekejeZhs kslu
a k
q qyq'
uyf;ryq znqka kslauqkq m rcyg ie< l< uekejeZhs wyiska f.dia rcf.hs md<
jqyq' rcdfkda uyf;reka oel i;=gq je uydrcy,la u;af;a jvdysjd ;ukg hq;= fldg ;=nQ kka7
rifndcfkka mh mqrd kayq' uyf;ryq yqkia lSfhka nqka lrd f.dia j<|yhs lSyq' nqyq fldys
he mq;kqfjks@hs lSfhka is oyila i=ka msjrd f;dm olakg kslu
a qkdyhs lSyq' rcdfkda i;=gq
je' f;ma j<|j' umq;kqjka fukqjr tk;eka olajd fudka n;a f.K jvjhs lSyq' uyfryq
.siaiy' rcdfkda uyf;reka j<|jd mh .|iqkafkka W<dmshd W;= fndcfkka mqrd nqkg fojhs
uyf;reka w;e ;=nQyq' uyf;ryq yeufokd olakd fia ue mh wyig ysoe ;=uqyq o wyig keS n;a
we/ nqka w;e ;=nQyq' nqyq je<yq' taa kshdfhka uyf;ryq ojie ojie n;a f.K fh;s' nqyq
w;rue mshuyrcdkkaf.a u n;a je<yq' uyf;ryq nqka n;a je<|jqyq' bla;s f;ka ojie ojie
nqyq fuf;la ;eka jehy' fuf;la ;eka jehyhs nqkaf.a .=K lshd ish rcl=,ka nqka kqg o
nqka flfrys m%ido bmojQy' tfyhska Tjqkg nqyq l=, myojkakka flfrys w.;k;=re jodf<da'
ieyercyq nqka je<e;g je l,ays wmf.a kE W;=ud olauyhs /ia je nqka jdi8
lrkakg ksis;ekla n,kakdyq ksf.%dO k YdlH rcyqf.a Whk ru fia oel ta iokakg fhdod
;=uQ .|u,a f.K fmrug hkakdyq m<uq je ijnr ka ie <orejka yd <oehka kd hjQyq'
1' uq' tl;=' 2' fkd lS yq' 3' olajd ,kakg ksiafiys od hs' 4' uq' <e' 5' wu;d' 6' ne.ska' 7' kkakka' 8'
jyi' 9' l fo" l=,a fo' 10' jeu h' 11' ud' 12' jekafo' 13' je|uehs rcdkka-yeu'

tla;s rcl=urejka yd rcl=uhka yd kd hjQyq' Tjqka tla;s ;=uQyq f.dia .ka u,ska mqoka nqka
f.K ksf.%dOdrduhg jevQyq' nqyq tys is oyila i=ka msjrd mekajq nq wiafkys jev yqkayq'
ieyercyq wNsudkfhka isoaO;alu
= r wmg <oe he' wm u,e' wm nEfk he' mS;e' uqkqnqfr hehs is;d
<ore <ore rcl=urekg f;ms j|j' wems f;dm msmie ysyhs lSyq' Tjqka tfia yqkl
a ,ays nqyq
Tjqkaf.a woyia oeke ud kEfhda fkd j;s' Ti" fudjqka je|ejqj uekjehs i;rjk OEka iujeoe
yqkiafkka keS Tjqka ysie mshmia kjqka fihska wyig keS ish,ai
s ka hl| .skl
s | ysoka
ijKla ria rka huduy fm<yr oelajQyq' mshuyrcdfkda ta whsis uyfm<yr oele jykafia" uu
f;dm Wmka ojia lfojq,a9 k uy;jqid j|kg t<jqjkaf.a md fmr<S Tyq uqfka msys fia oele
f;dm jykafia jekafo' fya udf.a m<uqjk je|u he10 jmau=,a ojia oUrelamhe ishyka u;=fhys
m,la ne| jevyqkakdyq oele oUfih fkd fmfr<k fia oel jekafo u he' fya fojk je|u h'
oeka f11 fkdgq fm<yr oele j12' f udf.a ;=kajk je|euehs ^lSy&' rcdkka13 jel,ays
nqka fkd je|e iskg ksis tl rfcl= fkd h' yeu foku jefhda' fufia nqyq kEhka j|jd
f.Ke wyiska neiE mekajq wiafka jevyqkayq' nqka jevyqka l,ays kEhkaf.a iud.u uqka me he'
yeufok tlhska je yqkakdye' tl,ays uyf keS fmdl=rejehs jg' ta jeiafiys f;fuy1hs
is;=jka fjr hf|l= fkd fyhs' t wis fm<yr gq rcyq iaum;a jQy'q nqyq oeka u;= fkd fjhs'
udf.a kEiud.ufhys fmdl=rejehs jgqfha2 w;S;fhys jghs fji;=reod jod<y' ta Ofoiqka wid
yeufok ue yqkiafkka keS je|e kqjr .shy' tla rfcla fyda rc weue;af;la fyda wksla ojig
mejrE flfkl= fkd jQyq'
nqka wksla ojia is oyila i=ka msjrd lsUq,aj;a kqjr iskakg jehy' fmrug
f.dia md .;a flfkla fyda mejrE flfkla fyda fkd o jQyq' nqyq t<sm;e jevisg fmr nqyq
l=kqj/ lsfia msvq iqrEy3 fyda@ f.ms<sfj< ye/ biqre ckkaf.a f.g t<hy fyda@ fkdfyd;a
imokaie iqrEy fydhs n,kqfjda f.ms<sfj< mshd tla nq flfkl= fkd je fia oel oeka uhs
t u jxYh /lal uekeje' wkd.;fhys udf.a ifjda ud wkq je yslafukakdyq imokaiej;a mqrKq
fjks fl<j/ f.ys mgka f.K iska j;s' wm ys isoaO;a l=ur ms~q fif ,hs fonquq ;=kanu
q q
wd mydys isysuere jjr fldg n,k ckfhda oelafuys ue jHdjg jQy'
hfYdaOrd foa jkdys yshd ms;a fu ue kqjr rejkah wrd fomsia n uymsia
msjrd yeis/ oeka uq~q je lyj;a ye|e fmfrje mdln,la f.Ke wyr isd ,' fya yg fyd fyda@
fkd fyd fyd@hs isysuerE jr fldg n,kakS nqka kkais;=re meyefhka ,sfhk isrereriska
kqj/ uyf nnqjka jHdum%Ndfjys4 .e,S is wiq wkqjH[ackfhka nn,k fo;siajr ,l=fKka
ie ,o rEmldh we;shjqka Wmud ke;s nqiska fjdrckka oele ysi mgka f.K m;=,a olajd
kriS.d k wg.hlska nqka jKd iqfodjqka uyrcdkka lrd f.dia f;dm mq;kqfjda w;=ref neie
is;shs lsj' uyrcdfkda hm;a je ij yka fjf, je f.dia nqka fmrg je isge jykafia"
ug ,cd l=ug lrj@ l=ula i|yd isj@ ud fu ikg n;a fkd h fy;shs .;a;dj@hs lS h'
uyrc" f wmf.a jxY pd;% he5hs jod<y' jykafia" f;dmf.a uydiu; jxYfhys tl rfcl=
is=fha fkd fjhs lSyq' uyrc" fya f;dmf.a jxY he' wmf.a jQ l, nqoaOjxY he' yeu nqoayq ue isd
jegqkyhs w;=refjhe isg .d:djla jod<y' ta .d:dj wid fidajdka jqyq' fojk .d:dj wid fio.e
jQjdyq' uyom,aod wid wk.e jqyq' hkl,e fiai;a hg ishyka u;af;a fyje ry;a jQyq' rcdfkda
fio.e jQjdyq nqka w;ska md f.K is oyila i=ka yd nqka myhg jvd isks hqre n;a kayq'
n;a j<|d Wka l,ays i;<sia oyila kfjda nqka jekaody'
hfYdOrdfoa jkdys nqka j|kg tjhs lSfhka ienka uu .=Kj;a k" Tyq
ue ud lrd t;s' tl,e ue jhs fkd .shd' nqyq mshuyrcdkka ,jd mh f.kajd f.K w.w.ijka
yd iu wehf.a ishyka .ng t<U weh ris fia j|kd l,ays fkd j<lkafka hhs jodrd mekajq
wiafkys jevyqkayq' fo fjf, je f.dia f.dmaui w;a ,d6 f.K mdmsg ysia ;nd jkjkd je,eme
is fia jekao' rcdfkda weh nqka flfrys ikd nqyquka we;s m lshkakdyq jykafia" u f;dm
zlyj;a ykayZ hkq wid lyj;a yk' f;dm ztlff,a j<|;sZ7 hkq wid tla ff,a j<|hs' f;dm
uy;a im;la mSn oeke uy;a im;a msj' zuyhyka mSyZ hkq wid uyhyka mshd mgqyef|le fyd'
f;dm u,a.|f,jqka fkdm,|kd n oeke u,a.|f,jqka y<' ;ud kEhka flfrys zwemS wems
miajgyZhs yiqka kal,e tla rclayq lsfhys fkd .siais' u fufia .=Kj;ehs lSyq' uyrc"
oeka f;dm iska rlakd ,oah fufia jefgkq lsis fm<yfrla fkd fjhs' fm/ lsisflkl=ka iska
fkd rlakd ,oa fkdmsmeiqkq kqjKe ;ud8 /lalehs jodrd ika9lsreod fodi weh jiajd
yqkiafkka keS jefhda'
1' f;ffuuqj' 2' jgqfha hs' 3' uq' ierEy' 4' rYaum%jdyfhys" we;e' 5' jxYh' 6' w,ajd-we;e' 7' je<|kq'
je<|kq' 8' kqjk ka ud' 9' i|'

fojkojia ;uka u kkao l=uryqf.a ;k;=re u=,a f.jokd u,a f ;=kau=,g


iryk l,ays Tyqf.a f.g t<U mekajQ wiafkys jevys|e u=,a jodrd Tyq me lge je mh w;e
kd ;nd yqkiafkka keS jevfhda'ckl,K k rcl=uh nqka yd hk l=uryq oele yshd ms;"
jyd tjhs lshd lr la fldg lj<sfhka neiqj' fy o nqkg mh .kaj" jykafia hhs lshkag
fkdfmdfydi;a jQfha nqka yd ue fjfyrg .sfha' nqyq Tyq fkd leu;s fia me lrjQyq' fufia
lsUq,j
a ;a kqjr f.dia ;=kj
a k ojia kkao l=uryq me l<y'
i;ajk ojia hfYdOrdfo ;ud mq;= rd,a l=uryq l=urnr ka iod f is oyila
uyK.K msjrK ,o" rkajka W;= rE we;s" uynUyq fihska ,sfhk" uyK ;d msfha he' Tyqf.a
uydks i;frla we;s' Tyq kslaue .sh ;eka mgka f.K ta fkd olauy' Tyq lrd f.dia odhdo b,ajd
.Kehs1 mshka .e;s fofhla k" mq;=ka .e;s f oe@hs kd hjQ he' l=ur nqka lrd f.dia uqyq
umshdky hk fifkfyka i;=gqis;a we;sfha uyK" ;df.a fijk iqj hhs <|fnd<| nia fnfKhs'
nqyq j<|d wkqfufjks fldg yqkiafkka keS jehy' l=ur o odhdo b,ajka nqka yd u .sfha'
nqyq orejd2 fkd kej;+y' mckfhda o nqka yd hkakyq kj;ajkakg fkdfmdfydi;a jQyq' fufia
fya nqka ud iu wr .sfha' ti| nqyq f msh wh;a Ok b,ajhs' fudyqg iir jeis3 lrK Ok
fkd k uekeje' fud fndauef~ys4 ,;a i;ajeoEre wOk k uekeje' f,djq;=rd odhdofhys fudyq
ys l< uekejehs iehq;a5 uyf;reka le|jd fudyq me lrjhs jod<y' rdyq, l=uryq me
lf<da'
Tjqka me jQ l,ays iqfodjqka uyrcdkkag n,j;a la Wmk' wjdikd lrkag
fkdfmdfydi;a jQjdyq nqka lrd t<ne ujqmshka fkd wkqo;a orejka me fkd lrjkag jrhla ug
jodrKq uekj" jykafiahs lSy' nqyq Tjqkag ta jrh kay' w,af,a6 ojia nqka rcf.hs j<|d jevyqka
l,ays rcdfkda jykafia" u f;dm mOkays fhd. lrK l,ays tla fojl7 wjq zuyrc" ; ms;a
fuf<aZhs lS l,ays" zums;a nq j i fkd fhahs foaj lSjd fkd yeoyShs lSyq' nqyq uyrc" f;ms
oeka lSfia yoyj@ fmr z;ms;a fuf<ahs weg wer mEl,ays fkd yeojqjhs jodrd uyOm,aod foiQy'
foiqka wjikays rcdfkda wk.em, mila fldf<da' fufihska nqyq mshdkka ;=kau muqKj
q d
imsia msjrd lsUq,aj;ska kslaue rc.yd kqjr f.dia iS;jkfhys jeve jqiQy'
tl,ays ieje;a kqjr wfkajvq uyisgq mkaishhla .e,ska nvq .kajd f.K rc.yd kqjr
;ud in| isyq f.g t<Ue tys isg nqka Wmka n oeke ? fndfyda ff,ys u fohka y< fodka
kslu
a e nqka lrd t<ue nK wid fidajdka je wfkla ojia nqmdfudla ikg uyoka nqka ieje;a
kqjr jvkg .siajd f.K w;ru mkaid<sia fhdckla ;kays ,laI ,laI jiod fhdcfkys
fhdcfkys uyfjfyr lrjd ieje;a kqjr f.dia fc;8 k rcl=uryqf.a Whk uiqiq,iska wf;dg
wgf<dia fl<lska ls f.K ta ru Whka ueoe nqkg .|ls<s lrjd" ta jgd fiiq fikiqka
lrjd" mjqre fodrgq fhdod" ?jgka ojdjgka ilauka9 ms fmdl=Kq lrjd wgf<dia fl<la Ok iod
ufkdru fldg fjfyr lrjd" nqka lrd h'
nqyq uyi=ka msjrd rc.yd kqjka kslu
a wkqlu
% fhka ieje;a kqjr jehy' uyis
fjfyruyka irid nqka foajr fjfyr jvkd ojia mq;= ijnr ka iod tfihska u ie
mkaih
s hla orejka nqka fmrug h h' ore iymsjka miameyefhka ,sfhk mkaishhla oo
f.K nqkg fmrg he' Tjqka miamia uydiqNd k pq,iqNd k fo isyq ijnr ka ie
mkaih
s hla l=uhka yd iu mqkal,i f.K kslauk
q dy' Tjqka miamia is ijnr ka ie tfihska
ue iekq mkaih
s hla wkka yd iu mqkm
a eK3 f.K kslauqkdyq' fldfid,a rcyq iuka l=u
mkaih
s hla r:msjka u,a .| f.K kslauk
q dy' yeufodg u miq j uyis oyj yd ms<S ye| ;ud
fihska u oyj yka mkaishhla isgqka yd iu .|u,a f.K nqka lrd .sfha' nqyq f Wmdil msia
fmrg fldg uy i=ka msjrd ijKla >kriska oikqfoi nnqjka wk;a wmfia nq iska11
fjdfrdcka fojqr fjfyr jkayq' tl,ays is nqmdfudla ikg fjfyr k' nqyq wkqfufjks
l<y' is wfkla wgf<dia fl<la Ok iod fjfyruyka lr'
fufihska nqyq ;uka mqioudidr jk neka Oila mj;afkys mgka f.K
wfklR`m%d;sydhfhka yd foikd ,difhka yd uyK , nuqKq .eye ieyerc wE wfkaish
oyia i;=ka i;kays ,oa |e oud wuduy ksjka muqKqjka f.dia wfkajvq uyisyq iQmKia fl<la
Ok iod lrK , for fufy/ yeu nqka jQiQ;kays wudri jyk mqkai|la fihska
fkalu
= qjk mqnqjka jev jqiQy'
zmrika;dkoukZ k ;=kajk mfoh ks'
1' f.fKjhs' 2' orejdkka' 3' je' 4' fndaue~ ys|' 5' ie/hq;a' 6' wfkla' 7' jla'

4' mfoh
Wmd,s oukh
fufia nqyq for fjfyr oy wudjyf jiajka jev jikqfjda ;=kaf,dys
ieierE Wmd,s .ym;sys wE iskq l+goka; wE nuqKkq wcdi;a wE rckq w=,u
a ,a wE fidrekq
iNsh wE mj%dclhkq ipl wE kqjg orejkq mdlmq;% wE o.nrhkq ipnoaO wE c,hkq
ndjl wE ;jqikq YdlH1NslaIq wE uyKkq kkafodmkkao wE kdrcqkq kd,d.sys wE uydkd.hkq
wd,jl wE hlaIhkq rdyq wE wiqrhkq ilafo rcyq wE fohkq nl wE nUqkq lud wuduy ksjka
me jQyq'
fuys Wmd,s .ym;sys oeuQ m lsfia h@ h;a(- tla iufhlays nqyq ljo fmfr
.|e;=ka n r;amjq,a fmfr uydkqNdj imsia msjrd foajrka kslaue . ksh. kqjr okjq
u,u~q .,aj,a ijKla >k nqriays l=uq jka2 okjq ieirka f.dia u.Org kd,kaod k kqjr
ksid mdjdl k isyqf.a wU Whkays jev fjfi;s' tl,ays ks.KaGkd;mq;% k ksjg uy;a
kqjgmsia msjrd kd,kaodfhys fjfihs' Wyqf.a >;jia k kqjfgla kd,kaodfhys j<|d
mdjdl k wU jkhg nqka lrd t<U id fldg wjir f.K tl;amia j yqkafka he' yqkakdyg
nqyq lsh." ;miah" ks.KaGkd;mq;% ml lsug lsys lula olajhs jod<y' f.dhqf.d;=j"
zleue" leueZhs fkd olajhs' zo~ he" o~ he" iehs3 lS he' ti|e nqyq kqjgqkaf.a iufhka
mqjqiakdyq fya ml lsug lsys o~hla olaj@hs jod<y' ldhoKav h" jd.a oKav h" ufkdoKav
h hk ;=ka oKavhla olajhs lS' tys m<uq4 oKavph kqjgyq w;a;l fldg olaj;a' lsfia he@ h;a(-
iq< yuk l,e w;= if,hs' h ief,hs' tys is;a ke;s' tfihska u ldhoKav w;a;l fjhs' h
fia iq< yuk l,e l,am;a wdyq y~;a u h' h y~d u h' tys is;a ke;s' tfihska jd.aoKavh;a
w;a;l fjhs fh;a' fufia f oKav`ph w;a;l fldg olaj;s' is;a jQ l, ufkdoKav fldg
olaj;a'
ri|e nqyq Wyqf.a f;mq,a ish j lsh.' ;miah" ldhoKav wfkflla u h fyda@
jd.aoKav wfkflla u h fyda@ ufkdoKav wfkflla u h fyda@hs jodf<da' f.dhqf.d;=j"
ldhoKav wfkflla u h' jd.aoKav wfkflla u h' ufkd oKav wfkflla u hhs lS' f
;=kaoKavhka flfrys ml lsug ks.KaGkd;mq;$ ljr oKavh uyd idjoH fldg olaj@hs
jodf<da' f.dhf.d;=j" ldhoKav uyd idjoH fldg olajhs lS' ldhoKavhfhys ;miah@hs
jod<y' ldhoKavh fh f.dhqf.d;=jhs lS h' fufia nqyq ;=kah,la Tyq f l:d jia;=je
msysjQy' nqyq fufia l=ug l<dy@ h;a(- f l:d jia;=j f.K f.dia f ;duf.a i:ryq
uykqjgyg lshhs' tu msie yqka Wmd,suyis ta wid ug jdodfrdmKhg ths' u Tyq mqjq;a mek
ic' fya meyeoe ;=ka h,la irKfhhs' tla;s isjqiia foi' ta foiafkka fidajdka fjhs' wkakg
jev i|yd he ud mere msrEfha5hs olakd nqyq ;=kah,la Tyq l:d jia;=j msysjQyq'
tl,ays kqjg f.dhqf.d;=j" ml lsug lsys o~hla olajyshs lS he' ;miah"
;:d.; zo~" o~eZhs fkd olajhs' zlEu' lEuZh" ihs5 jod<y' ti|e kqjg nqkaf.a iufhka
mqjqiafka f.dhqf.d;=j" ml lsug lsys lula olajyshs lS h' ;miah" u zldh lu h"
jdlalu h" uk#lu hZ hk ;=kl
a ula olajhs jodf<da'
iefnka fuys ;%sOldhYap; zldhluZ k fjhs' p;=O jd.aYap; zjdlaluZ
k fjhs' ;%
s Oufkd Yap; zuk#luZ k fjhs' ldhpdrfhys meje;s fp;kd ldhlu he'
.apdrfhys meje;s fp;kd jdlalu he'ufkdpdrfhys meje;s fp;kd uk#lu hs' l=ug fp;kd
zluZ k h@ h;a(- fp;kd uq,a fldg we;af;a he zluZ' thska lsh;a' fuys wl=i,g meK
zldhlu jdlalu uy;eZhs lshkafka fkd l,lsfrhs' l=i,g meKe zuk#lu uy;eZhs lshkafka
fkd l,lsfrhs' lsfia h@ h;a(- mia wk;=rlys ujqka urKq wd i;rl lhska lefrhs' ksrh lmla
ojia miakd ix>fNolu jd.ajdrfhka lefrhs' fufia wl=i,g meKe ldhlu jdlalu uy;ehs
lshkafka fkd l,lsfrKq k fjhs' tl OHdkfp;kdfhla72 iqjdiq oyila lma iq.Simq j<|jhs'2 tl
ud. fp;kdfhla1 yeu wl=i,a kid rd;a flfrhs' fufia l=i,g meKe uk#lu uy;ehs
lshkafka fkd l,lsfrKq k f' fu;eke nqyq wl=i,g meKe uk#luh uydidjoH fldg
olajkakdyq ksh; iy i|yd jodr;a' thska jod<y(- kdyx NslaLfj w[a[x tlOums
iukqmiaid tjx uydidjcx" h:hsox NslaLfj Pd Pd mrdueks NslaLfj jcdkShs'

1' id;s' 2' l=uqgqjka' 3' oKavh oKavh hs i' 4' m<uqjk' 5' ud nq jQfha ' 6' leu leuhla i h hs'
2' fp;kdfjka' 2' j<|;s' 3' .ym;syq' 4' Tng weoe' 5' msn" u'

tl,ays kqjg lshkakg lsis wfkflla fkd oele nqka .;a u f.K lsu"
f.dhqf.d;=j" ldhlu wfkflla u he fyda@ jdlalu wfkflla u he fyda@ uk#lu wfkflla
u he fyda@hs lS h' ;miah" ldhlu wfkflla u he' jdlalu wfkflla u he' uk#lu
wfkflla u hehs jodf<da' f ;=kaluhka flfrys m l lsug ljr lu uydidjoH fldg
olajys@hs lS h'uk#luh uydidjoH fldg olajhs jodf<da' uk#luhfhys f.dhqf.;=j@hs lS
h' uk#luh fh' ;miahhs jod<y' uk#luh fhys f.dhqf.d;=j@hs lS h' uk#luh fh'
;mia hhs jodf<da' fufihska >;mia nqka f l:djia;=je ;=kah,la msysjd yqkiafkka keS
ks.KaGkd;mq;h
% d lrd .sfha'
fya uy;a kqjg msia msjrd yqkafka Wmd,s .ym;s # ;udf.a nd,lf,dKldr k
.fulska wh w< ksik
a g tj" wm i:ryq olakg hyhs msia msjrd ks.KaGkd;mq;%hd lrd f.dia
je|e tl;amia je yqkafka hs' ti|e ks.KaGkd;mq;% >;mia wdjyq oel fldhg f.dia wdys@hs
ms<s;' fya uyK f.dhqyq lrd f.dia wdhs lS he' Wmka l:d lSue@hs lSfhka nqka yd ;ud yd
l< ;dla l:d yeu lS h' tl,ays ks.KaGkd;mq;% >;miayg idOqldr i:ryqf.a iiak o;af;ys
k f;da h' ,dul jQ ufkdoKavh uy;a jq ldhoKavh yd iu jkafka fkd fjhs' ml lsug
ldhoKavh ue uydidjoH h' jd.aoKav ufkdoKav tfia jkafka fkd fjhs lS'
tl,ays Wmd,s .ym;s >;miayg Tyq fia u idOq ldr ks.KaGkd;mq;%hdyg
jykai" uu f l:d jia;=je uyK f.dhqyqyg jdodfrdmKh lrkag fh' h fia n, we;s
mqreIfhla la f,d we;s tjlayq f,dau f.K fudng Tng ,d4 wdlIK mlIK iumlIK
flf o" tfihska ue uyK f.dhqyqf.a jdofhka jdo fldg l:dud.fhka fodia olajd fudng
Tng fkd hd wdlIK mlIK imlIK flfr' h fia iqrdOq;fhla ry mryk
ugqliai fohfh lig yrKd i|yd folK f.K weoe lsisks fldg msUe5 mshd o" Wvql=re
fldg msUe5 mshd o" mqkmqkd .id mshd o" tfihska u u uyK f.dhqyq yd jdofhka jdo fldg
wjOqkk ksOqkk ksIafMdgk flfr' h fia n, we;s ksiaiq iKms<s lrKq i|yd iKjeye
f.K fldg ne|e fhys .,d ;nd ,slaie .shl,e ;=kajk ojia t ;=nQ ;ekg weUq,ayUq ry
we WmlrK f.K f.dia ol=K;amie mqjrejla ;nd uj;amie mqjrejla ;nd fmrg mqjrejla ;nd
fl<jr w;a ,d yer f.K tlah,la ol=K;e mqjfhys meye/ tla h,la uj;e mqjfhys meye/ tla
h,la fmrg mqjfhys meye/ lkakdyq fndkakdyq iK fodjqkafl<ss fl<soa o" uu o iKfodjqka fl<s
fl<kd ksiqka fihska uyK f.dhqyq yd jdo fl<shla fl<e md' h fia rcqf.a we;a iKfodjqka
fl<s fl<kd ksik
q a oel .eUqre ohg jeoe fidka h f.K tla h,la l=Ue tje tla h,la msge
tje tla h,la ol=K;a mie tje tla h,la uj;amie tje tla h,la l<f w;=f tje fl<s o"
tfihska u uu o uyK f.dhqyq yd jdofhka jdofldg iKfodjqka fl<s fl<kd we;layq fihska
fudng Tng ,d wdlIK mlK imlIK flfrhs lS he'
tl,ays ks.KaGkd;mq;% uyisg" uyK f.dhqyq yd jdohg uu fkd ksiafi'
>;mia fyda ksiaie' f;da ksiafiyshs lS he' tl,ays >;mia ks.KaGkd; mq;%hyg jykafia"
Wmd,s uyisyq uyK f.dhqyq yd jdohg hkq ug fkd iqfka h' fya udhd he' wkqkaf.a ijka
wdj;kh fldg .kakd udhdjla okakS hs lS he' ti| ks.KaGkd;mq;% z;miah" Wmd,s uyis uyK
f.dhqyqf.a ijq jkakg fkd ksiaie' uyK f.dhq Wmd,s uyisyqf.a ijq jkakg ksiaie' f;da hd"
uyishs lS he' fufia ;=kah,la >;mia lsh;= Wmd,s uyis l=ug kd hj hs@ h;a(ks.KaGkd;mq;% nqka yd tla kqjr ksid jia;= nqka kqgq' hfula znqZ hk ms<sK flf<a k"
t ms<sK fkd mshd fya nqka olakg fkd ksii
a e' thska f nqka kqgq jk neka nqkaf.a
oYkim;= ffkhhd l l:d fkd okafkka isyq nqka lrd hkakg wjir wjir wjir k'
>;mia jkdys l,ska l,e nqka lrd t<Ue isge ys|e mek mqjqiais' fya nqkaf.a oYkim;=
l:d ffkhhd l m okak's thska fya f is b;d kqjK we;af;a he' uyK f.dhqyq lrd
f.dia oelafuys myoa' ffkhhd l l:dfhys myoa' tfia jkakd yd jgd ,d wm lrd fkd
joahs ;=kah,la fkd .sh ukd fia lS he'
tl,ays Wmd,s .ym;s ks.KaGkd;mq;%hdf.a f;mq,a b;d uekej" jykafihs ms<sf.K
yqkiafkka keS je|e meol=Kq fldg mdjdl k wU jkhg f.dia nqka lrd t<Ue je|" tl;amia
je yqkafka hs' nqka gql,e u mykakdyq o j;a u he' fkd mykakdyq fndfyda fia j;a u he'
j|kdyq ljr lrefKke@ fndfyda fia j;a u he' j|kdyq ljr lrefKke@ h;a(- nqyq b;d W;=
l=f,ys Wmkakdy' .sysf.hs jikqfjda1o jekao hq;=jy' thska j;a' fu is jQ l,e mykafkka ue je|e
oelafuka nqka flf m%ido flf<a' fufia nqka je|e tl;amia je yqka Wmd,s uyis jykafia"
1' jijkqjka iska' 2' Wmoahs' 3' ukiai;H' 4' ykays'

>;mia fuhg wd h fyd@hs lS he' wd h" uyishs jodf<da' Wyq yd Wmka l:dfhla yd we;
fyd@hs lS he' we;" uyishs jodf<da l=uk l:dfhla fyd@hs lS he nqyq Wyq yd Wmka l:d ;dla
jodf<da'
ti| Wmd,s uyis >;miayg idOqldr i:ryqf.a iiak o;af;a k fya h'
,dul jQ ufkdaoKavh uy;a jQ ldhoKavh yd iu jkafka fkd fjhs' m lsug ldhoKavh ue
uydidjoH he' jd.aoKav ufkdoKav tfia jkafka fkd fjhs lS' nqyq bka" uyisg" f;da/fil
ysjq lKqjla fihska fkd fi,a ieneje msysgd isgfkhs k" ;d yd l:d lryhs jodf<da'
jykafia" u ienej msysgd is' jodrKq uekejehs lS' lsh." uyisg" f f,dalfhys isys,ah fkd
f.K yqKqh j<| lrK kqjfgla n,j;a f,vla je isys,a h fkd ,ka fuf<a k"
ks.KaGkd;mq;% Wyq fldhs Wm;shs2 fh@hs jodf<ay' jykafi" ukiaila;3 k foflfkla we;s'
Tjqka flf Wmoa" ukiays ne fuf<ka yd hehs lS he'
Tyq isys,a h j<| fkd lrKq l=ug h@ h;a(- kqjgyq zfhys we;Z hk is;ska isys,a
h fkd .ka;s' tys zl=vd h l=vdmKqjyZ fh;s' zuy;a h uy;a mKqjyZ fh;s' fufia zmKqjyZ
hk is;ska isys,a h j<| fkdlrKq jyg mS;a;jrfhla we;s' yg yqKqh fndkq fyda w;amd fodafka
fyda mfIl lrKq fyda fkd isfhhs' frd.h n,j;a fjhs' isys,a h jqj uekej' thska frd.h
ikaysf|a3 fu jkdys yqKqh u j<| flfrhs' t fkd ,ol,e ldh j<| flfrhs' is;ska jQ l,
isys,a meka hoa fjhs' j<| lgoa fjhs' thska Tjqf.a ufkdoKavh tys ue f|hs' fia ldhoKav
jd.aoKav rlahs u isys,ameka hfh' ug isys,ameka fojhs lshkag fkd ksiaie' Tyq fufia
rlakd ,o ldhoKav jd.aoKavfhda pq;sh fyda ms<i
s | fyda wrkakg fkd yelaldy' ufkdoKavh jkdys
nqkafk pq;soa ms<sieoa wrd u h' fufia j, jk neka ldhoKav jd.aoKavfhda ,dulhy'
ufkdoKavh ue n,j;a f' uy;a f' fufia Wmd,s .ym;sys nqka ufkdoKav we;s kqjg ukiaila;
k fohka flfrys Wmoahs lSl,e uyisg" isys t<jd lshd' ;d zldhoKav uy;eZhs m<uq lS ni yd
oeka zufkdoKav uy;eZhs miq j lshk nia yd >; fkd fjhs jodf<da'
fu is nKkle,e ue is;S(- uQPd jYfhka ix{d ke;a;dyg i;shl= wiaimiia
fkd mj;a;s' is; we;s ;dla l,e zu<yZhs fkd lshe yelal' h lf,lska Tjqka is; fkd mj;afka
k" tl,e zTyq u<y' yer ojd mshjZ fh;s' ldhoKav ksy h' ksjHdmdr h' jd.aoKavhoa tf;la u
h' Tjqkaf.a pq;soa ms<sieoa is;ska u fjhs' fu fihskq ufkdoKav u uy;e' oa pq;soa ms<sieoa fok
nejeks wmf.a uykqjgyqf.a l:d wffkhhd l hhs i,ld nqkaf.a is;=re mekicqka weish
j tfia o fyd;a" jykafi" ldhoKavh u uydidjoH hhs lS'
ti|e nqoayq wfkla ldrKhla olajkakdyq uyisg"f f,dlfhys kqjfgla f;f
i;=ka fkd urhs' fkd o urjhs' iudoka fkd o flfrhs' fidrl fkd flfrhs fkd o lrjhs'
iudoka fkd o flfrhs' fndre fkd lshhs fkd o lshjhs' iudoka fkd o flfrhs' mial.=K wkqNj
fkd flfrhs' fkd o lrjhs' iudoka fkd o flfrhs' isys,a h u<o~q rK,d yl=re le,s mKqjy
fhhs' fya welafukafka fndfyda mKqjka ld urhs' Wyqg ks.KaGkd;mq;% lsk mdlhla olaj@hs
jod,y' fp;kd ke;af;ka uydidjoH fldg fkd olajhs lS h'bkaa fp;kd we;a k ljr
fldgie tje olaj@hs jodf<da' ufkd oKavfhys tje olajhs lS h' uyisg" uyisg" isys t<jd lshd'
;d m<uq lS nia yd oeka miq j lshk nia yd >; fkd fjhs jodf<da' fu is nKkl,e ue is;S(-
wmf.a uykqjg fp;kd ke;s l w,amidjoH fldg fp;kd we;s l uydidjoH fldg olajd
fp;kdjg zufkdoKa h fhhs' Tyqf.a l:d wffkhhd l h'1 fudjqkaf.a l:d ffkhhd l
hhs is;d je,s nqkaf.a is;=re m%Yak jHdlrK2 weish j fkd wkqo;a'
ti|e nqoayq wfkla ldrKhla olajkakdyq uyisg" f kd,kaod k kqj/ fndfyda
we;=ka wiqka ksiqka iska .yk he' bka mqreIfhla l+vqjla f.K wjq zf kd,kaodfhys h ;dla
i;ayq weoao" Tjqka tl myka urd uia/ila fldg mshhs lshkafka k" fya lrkakg ksiai
fyd@hs jod<y' jykafia" mqreIfhda oifofkl= is ;sia y;<sia mKia fofkl= thg fkd ksiaiy'
tl mqreIfhla k l=ug ksis oe@hs lS he' lsh." uyisg" f f,dlfhys Ru;a uyfKla fyda
nuqfKla fyda wjq oeyeje f zkd,kaodj tljge Niau lr3hs lSfha k" fya th lrkakg ksiai
fyd@hs jod<y' jykafia" fu jeks oi kd,kaodjl= is ;sia i;<sia mKia kd,kaodjl= tljg
Niau fldgmshkakg ksiaie' tl kd,kaodfhla k Wyqg lsfula oehs lS h'uyisg" uyisg" isys
t<jd lshd' ;d m<uq lS nia yd oeka miq j lshk nia yd >; fkd fjhs jod<y' f is nKk
l,e ue is;S(- ldhm%fhd.fhys ksiaiq mKia fofkl= kd,kaodj tl uia/ila lrkakg fkd
1' wffkhd l h hs is;d' 2' m%ikak is;=re jHdlrK' 3' fldg mshhs lshkafka' 4' fya' 5'
f,dlfha' 6' ;jqika' 7' l=Nmqrx-md,s' 8' .e,shdfuka' 9' kqjr fidNskS'

ksiaiy' R we;s tfll= jkdys tljg oeyeje y lrkakg ksiai' wm uykqjgyqf.a l:d
wffkh l h' nqka l:d ffkhhd l hhs i,ld je,s nqkaf.a is;=re m%;sNdk oelale j
fkd wkqo;a'
ti| nqyq wfkla ldrKhla olajkakdyq uyisg" oKavldrKH" ld,sx.drKH"
fuoaOHdrKH" ud;dx.drKH j, jQ m yd weiQ oe@hs jod<y' weiQ" jykafia" lS h' ta
lsfulska j,a h hkq weiS oe@hs jod<y' RIskf
a .a oeye,ska j,a he hkq weiShs lS' tys4 jkdys
rcqka RIskag l< wmldr oele oeye fohka iska Tjqkaf.a rg kik ,o f,dalfhda5 jQ l,e
RIsys oeyeje keiQyhs .;ayq f,dlhka .;a moaog fldg f jdodfrdmKh lrK ,oa'
tys oKavldrKHh j,a jQ m lsfia h@ h;a(- irNx. fndi;ajhkaf.a ;jqia msia
w;s mq,Ndjhg .sh l,ays fndai;dkka w;ejehs i;a ;jqika flfrys lsijP k ;jqiamdk
flfkla la; j jdi lge j ;jqia6 .Kka mshd f.dodj fydaf;frys .sj
q jkfhka kslu
a e
l,s=rg oKavls k rf.a l=Nj;S7 k kqjrla ksid Whkays fjfi;s' Tjqkg fiakdm;s Wmia:dk
flf' tl,ays tkqjr . ldjla r:hg keS mkaih
s la ud.uqka msjrd kqjr fydnjka weoa
uyckfhda weh n,n,d msjrd f.K we;s' ksik
q af.a .e<shdfhka8 uyf fkd fmdfydhs' rc
isysuefrys isg n,kqfha weh oele fyda ljr h hs ms<s;' uyrc f;dmf.a k.rfidNskS9hhs lSyq'
fya BIHdfhka lsu kqjr weh iska fyd o@ f;f ;ud iska u fyd oe@hs wehg Woyia j
;k;=re yrjd.;' fyda Tjqfkdjqka yd ii10 fldg ;uyg jy,a jkqjka fidh fidhd wekS11 tla
ojila rcqf.a Whkg jeo ilauka fl<j/ wd,nk M,lfhys je;s/ myKi,jg yqka ;jqiamdKka
oele fu ;jqia ls,sge' myhska fkd .;af;a he' Wvqoe<sfhka uqjh jeiqfKa h' hoe<sfhka ,ueh
jeiqfka he' folsis,af,ys flfy .' uu tla oehla i|yd wefk oeka ld,lKa hlayq ' h
f.fK" ud weia fodakg hhs h oeye f.kajdf.K oeye lld ;jqiamdKka fj/ ms mS fldg
fl< mshd oeyegq o<u~q uqfkys nyd,d uqfkys h tje ud iska ld,lKa ys gq weia fodakd
,o' m mqjyk ,oehs lshd .shd'
tojia rc weh i|yka fldg k.rfidNskS fldys h@hs ms<si fu ue kqj/ h hkq
wid wef.a ;k;=re wehg u fokafka hhs fo' fyda ;ud fmr l< ms ka ,o ;k;=re ;jqiamdKka
is/ fl< T;af;ka ,oafoa h1hs is;+' thska lsysm ojila .shl,e rc fmfr nuqKdf.a ;k;=re .;'
s oe@hs ms<s;a nuqKd"
fya k.rfidNskh lrd f.dia fidr" f;da l=ula fldg2 ;k;=re ms<,
wfkla l< ukd oefhla we;af;a fkd fjhs' rc Whkays l+gc,fhla we;s' fya ld,lKa fhl'
Tyqf.a Yrfhys fl< Tjd3 tfia jkakd yd ;k;=re ,efnhs lsj' b;d uekeje hs thg nuqKq
f.dia weh l< ;dla oeh fldg .sfha' rc tojia Tjq4 i|yka fldg nuqKq fldys h@ ms<sie fu u
kqj/ h hkq wid wm iska fkd mslaid lrK ,o' Wyqf.a ;k;=re Wyqg u foj hs fo' fy o
;ud fmr l< ms ka ,oa ;k;=re ;jqiamdKka is/ fl< T;af;ka ,oafoa hhs is;S'
thska lSm ojila .sh l,e rcqf.a mi,aokjq l=m;
s h' rc mi,aokjq ikaysjhs
isjqr fik f.K kslak' fmfr nuqKq f.dia rcq fmrg ch lshd isge uyrc" f;ma ch
leue;shjq5oehs lS h' tfia h' nuqKe hs lS he' tfia jqj fyd;a rcWhkays l+gc,fhla we;s' fya
ld,lKa fhl" Tyq Yrfha fl< Tj hs lS h' rc Tyq lshuka f.K6 Whkg jeoe . ldj
iskq fmfr nuqKd iskq l< ;dla oE fldg wef;djqrkgoa f l+gc,hdf.a Yrfhys fl<
Tjhs fh h' wef;djqre7 wef;djqrka rlakdyq tfia u fldf<da' tla;s rc Whka fodrfhys
rlj,a .kajd ud yd tk ;dla fokd ;jqid is/ fl< tje8 ie fkd hd fokafka hehs fh'
tl,ays n,ldh yeu fufy;eka jeiafida t u kshdfhka ;jqiamdKka uqfkys fl< uqjfo h
T;ayq' fl<ska yd oeyeka isrere uqjy '
fiakdm;s miq j tmj;a wid udf.a mskafl;a i.mqrg rejkaysk9a N.j;a ia:ryg .yg
fldf<da , hs llshk yoj;a we;s je lka iqiq ysjka jyd Whka f.dia fl<ska yd oeyeka
uqjy j yqka ;jqim
a dKka oele leimg .<d ye|f.K fow;ska oeyegq md fldg mshd kdysjd h
f.kajd f.Ke kyjd fjr fnfy;a .,ajd10 isjoq e.ka W<d ish
q ifjka msie fmrg we,s ne|
isge jykafia" ksiqka l< oe fkd fhfohs' Tjqkg lsfula fjhs fyd@hs ms<
s ;a' tl,ays ;jqiamdfkda
fiakdm;sh' fofhda ;=Kla j nqkay' we;e flfkla zr ue11 kiyZhs fh;s' we;e flfkla
rf.a msia yd iu kiyZhs fh;s' we;e flfkla zrf.a rg yeu12 kiyZhs fh;S ^lshd& ;=uy
Q q
u| fldmhl=oa fkd fldg f,djg fi;a i|yd Wmdhla olajkakdyq jrfola k fkd f" leujQ
;ekska u;af;a fi;a u fj hs lSyq'
1' ,' 2' fldg.' 3' tj' 4' Wyq' 5' leu;sjd' 6' widf.K' 7' wef;dafrdao' 8' fkd tj' 9' uq' ysKq' 10'
.,ajd foj" .,ajdf.K foj' 11' uq' rj' 12' rg yd' 13' je/oa'

fiakdm;s kh ,ka rcq lrd f.dia uyrc" f;dm ksjro uy;a by we;s
;jqiamdKkag jrokjqka iska ne lfula lrK ,o" fofhda f;dmg oeyehdyq ,' leujQ l,e fi;a
fjhs' rg fkd kij' ;jqiamdKka lujhs lS he' rc z;uyg l< fodia oele tfia lshhs' uu Tyq fkd
lujhs lS he' fiakdm;s ;=kah,la wheoe rcq fkd .siafika uyrc" uu ;jqiamdKkaf.a n, oks'
Tyq uqijd fkd lsh;s' fkd oeyehye' fu o i;=ka flfrys l= ka lsh;s' Tjqka ljuZhs lS l,e
fkd lujhs lSfhka Ti" uyrc" fifk;eka wfklla yg fojj' u f;dmf.a wKila
mj;akd;ekays fkdfjfihs lShe' f;da rishk
q q ;eklg hd' u ug fiakdm;shlayq ,efnhs lS h'
tl,ays fiakdm;s ;jqiamdKka lrd f.dia je|e jykafia" l=ula flfrhs fyd@ hs lS h' fiakdm;sh"
h flfkla ;d lSjd flfroao" Tjqka yeufokd f.K Ok f.Ke ,| f.Ke irla f.Ke
i;aojfilska we;=<; rdcHiSudfhka msg;a je hd' fofhda b;d ue oeyehy' tldka;fhka rg
ki;shs lSy' fiakdm;s tfihska u kslau .sfha' rc fhka u Y;%eu:k fldg f.dia ch l|jqfrys
ys|e ie kqjr jke'
tl,ays fofhda m<uq jeis jeiajQyq' uydckfhda l+gc,hyg jr13 ;eka mgka
f.Ke wm uyrcyg jev he' ch fldg wd ojia ue jeis jghs i;=gq jQy' fofhda je,s iuka
u,ajeis jeiajQy' uydckfhda b;d u i;=gq jQyq' tla;s l=uiqjeis jeiajQy' tla;s lyjqKq jeis
jeiajQy' tla;s rejka wnrK jeis jeiajQy' uyckfhda i;anquqmyhe i;ajk uyf,ys o ishdyq nei
j wnrK m,|kd yq l+gc,hd fj/ fl< mS;eka mgka f.K wm uyrcyg jev he' mqch
flf<a' kqjr jka ojia u jeis jg' tla;s iuka u,ajeis jg' uiqjeis jg' lyjqKq jeis jg rejka
wnrK jeis jghs i;= j nKkakdyq rcq l< mj wkqfuhy' tl,ays fofhda ish
q Odrd we;s
,sfhk i;ajeis jeiajQy' uyckfhda ie;ajeiafika mqjrefhys ;nd fldgk1 uia fihska iqka iqka j
.shy' tla;s ke;s o, ke;s leye,u,a iqiq w=rejeis jeiajQy' tla;s l=<drf.a id r;a l<
f,dfydms~q fihska ,sfhk myKjeis jeiajQy' tla;s we;=ge2 fkd iskd muK ishq .sks jka
je,sjeis jiajd fmf<dka wiQy;la ;eka mqrdmSyq' t rcqf.a ;fhys lsijP k ;jqiamdKka yd
fiakdm;sys yd ujq3 mqiakd rdu k fjfK| orejl= yd f ;=kafok ,oayq'
t rcqf.a mlys fkd iyd fiiq ;sika.;she i;akg meka we;s ;ekays meka ke;s
he' ;K we;s ;ekays ;k fkd he' Tyq meka fldys he fyda@ ;K fldys he fyd@ hs fidhka
f.dia i;aojiska we;=,; u rdcHiSudfhka msg;a jQyq' thska lSy( irNx.fndai;ajfhda(-lsix ys jPx wjlsh oKavls
WkakuQf,d icfkd irfGd"
l=ll
a =,kdfu ksrhys jp;s
;iai Mq,sx.d ksm;ka;s ldfhhs
fuhska oKavldrKHh j,a jq m o; hq;='
ld,sx.drKHh j,a jQ m lsfia h@ h;a(- l,s=rg kd<slSr k rclayq rc lrK
l,ays ysfhys mkaishhla ;jqfida n%yaupd je wkai c<u~q j,al,Or4 je jk uq,M, j<|d
jikakdyq fndfyda ojila .shl,e Kq weUq,a fijqkd i|yd ksiqka jik ;ekg wjq wkql%ufhka
l,s=rg kd<slSr rcqf.a kqjrg meK mdisjqre f.K ye| fmfrj c<u~q ne| wkai tlia
fldg nyd,d me fjig fydnkd Wmiuis olajka wyr i|yd kqjr jkayq' ksiaiq nqoafOda;amdo
ke;s l,ays ;jqia mehka oele meyeo yskd ;eka ixOdk fldg w;ska NslaIdNdck f.K jvd
ysjd wyr ;ka lrjd kayq' ;jqfida n;a j<|d ys| wkqfufjks l<y' ksiaiq nK wid i;=g je
Nj;ayq fldhg j;s@ mqjq;ayq' iem;eklg hyhs lSy' jykafia" neyer fkd jvj' rc Whkays
jij' wema n;a ld f.dia nK wiNhs lSy' ;jqfida .sie Whka .shy' kqjrjeiafida n;a ld iqms<S
ye|e W;=rei tlia fldg nK wiyhs /ia j Whka fh;a'
tl,ays rc myhe Wvquyf,ys isfha Tjqka hkqjka oel fudyq fldhg fh;s@ fudjqka
flfrys kgk .hk jhk ksiaiq yd weoaoehs ms<si ke;s" uyrc" fudyq ;jqika flfrys nK
wikakg Whka fh;s hkq wid Ui" uu o fh' ud yd iu hkafka hhs hjd lsh h' kqjr
jeiafida wmf.a rc ieoeye ke;af;a he' is,aj;a .=Kj;=ka flfrys fkd mykafka he' YaYS, he'
;jqfida Oey' fkd Oe rc Oe fjhs i;=g jQyq' rc kslaue Tjqka msjrd Whka f.dia ;jqika
yd ms<si:r fldg tl;amia j yqkafka h' ;jqfida rc oel ml:d lrkakg ksis ;jqilayq rcyg nK
lshkq l<y'

1' lmk' 2' msgq' 3' Tjqka' 4' j,al,dOr' 5' fkdish'

;jqia msia n,d miais,l


a ys wdkj yd mkais,y
a s wkqiia yd lshkqfha m jd fkd
lg hq;af;a h' whskdoka fkd .; hq;af;a h' iyir fkd ish5 hq;af;a h' uqijd fkd lsh hq;af;a h'
ry fkd h hq;af;a h' m jd ks?ysoa ;sikafhdkaysoa fm%;Ifhysoa wiqrldfhysoa ms<si| fohs'
whskdoka wdyqoa tf;la u h' m jd flf<a ksrhe Wmeo wfka jd oyia iqjyia ksrhe meiS
i;rwmdfhys fjfyiS ksiamh
s g wdfha k im;a fkd j<|d kj fhdafkys u fhhs' whskdoka
.;af;a <s fjhs' iyir fifha i;=rka we;s fjhs' uqijd lSfha wN+;fhka wj{d6 lrKq ,efnhs'
ry mQfha Wkaudo we;s fjhs miais,l
a ys wdkj oela'
rc ieoe ke;af;a he' YaYS, he' YaYS,hyg YS,l:d lKe hyq,a fok l,a jeks fjhs'
thska rc u fudjqka i.ka hs wdfh' fudyq ud wd ;eka mgka f.K Tce msiaueo f;mq,a
flfr;s' fudjqkg l< ukd oe okahs is;d nK iuyr l< l,e fig udf.a f.ys j<|kakg
jvfka hhs lshd .sfha' f.dia fojk ojia uy;a uy;a ie<s f.kajd f.K tys wY= mqrjd fla,am;ska
uqj jid n|jd ;kays ;kays ;e1he u,a,jhka le|jd f.K f;ms leimg .<d ye| uq.=re f.Ke
isg l+g;dmihka myhska niakd l,e flf<ka fn,iq,a ys ysi isg jgdmshd ysi uq=frka meyer
l/ w;a ,d f.K ysKe fy<d mshjhs fh he ys mduq lel=n,a,ka n|jd is' ;jqfidaoa fig
rcf.ys j<|kakg .sh uekj' rcf.a k idixl h' iNh h' mehka iska ifodrg yuq jQ
iwruqfKys ixhu we;s h hq;af;a h' gq gq wruqfKys ks;a; fkd .; hq;af;a hhs Tjqfkdjqkg
a
2
wjjdo fldg f,d n,d ;jqia mslr Ord NslaIdNdck f.K ms<sfj<ska rc f.g kex.y'
rc Tjqka uy,g kes nj oek ie<s3 uqjg nka fla,am;a uqoj mS h' .| jd ;jqika
kdidfha my< ysiauq,a jeuy hk muK ms<sl=,a h' uy;jqia ro ne,S h' rc4 fuys f;dm lk mu
lj' f.K hk muK f.K hj' f;dmg f ksii
a e' Bfha u f;dm i.ka hs .sfh' f;mS ud Tc
msiaueo nqKqj5 f f;dmg ksis fNdck he'1 j<|jhs uy;jqidyg ka wiQ f.K t< h' uy
;jqia .a .ahs .ryka miqmiafika ng' f;ms fuf;lska hd6 fkd jjhs flf<ka fn,iq,a
ys ysi Tjdmshd u,a,jhkg bs flf<a' u,a,jfhda uq.=frka ysia m<d meyer f.K l/ w,a,d ysKe
fy<dmSy' tla flfkl=oa ysKe iskg fkd yels j jefgka f.dia ysK uq,e yqkqy' yqkqyqkqjka
m%pKav n,af,da mgka mgka hk wkqlrK we;s fldg is|e |e ldmSy' Tjqka flfrka hfula keS
m,d fha o" fy o f.dia |e ;=nQ j<e fyhs' tysoa lSkn,af,da7 Tyq yqne| f.dia l;a u h'
fufia trc is,aj;a .=Kj;a mkaih
s hla ;jqika tl ojiska u .e<' tla;s
fofhda Wyqf.a rge fmr fihska u kjO jId jeiajQyq' Tyqf.a rg ieg fhdokla ;eka Wi wiQ y;a
je,sf;f<ka ms<sika ' thska lSy' irNx.fndai;ajfhda(fhd i[a[f; mnf; wj[aphS
Oux NKkaf; iufK wifl"
;x kd<slSrx iqkLd mr;a:
ix.u Ldoka;s Mkaoudkxhs
fufihska ld,sx.drKHh j,a jQ m o; hq;='
fuxHdrKHh j,a jQ m lsfia h@ h;a(- w;S;fhys nrKeia kqj/ i;<sia fl<la Ok
fl<la Ok we;s isglayqf.a Gux.,sld k tl u jla jqj' hym;' meyem;' rEm;' fyda
rEmim;a;Ska l=,im;a;Ska fNd.im;a;Ska imkak nj neka fndfyda fokd iska m;k ,'
hfula hfula weh leue;s f8 o" Tyq oel Tyqf.a ckaufhys fyda w;amd wdhe fyda fodia olajd
Wyq flfrys ljqre fjfi;s@ Tyq9 fkrmshjhs fkrmshjd fufia jQjlayq ' h f.fKj - weia
fodakg h hs h f.kajd f.K weia fod' thska fyda Gux.,sld k jqj' uq, k w;=reoka '
fyda tla ojila .e he fl<kg hd je f;dg iojd fndfyda lkfndk oe .e,a mqrd iryjd f.K
fndfyda .|u,a wd f.K ms<sika hdkdjlg10 keS kE fkdkE mckhka msjrd f.ka kslauk
q q'
tl,ays wm uyi;a lumrjY je ief~d,a l=f,ys Wmeo ms kqjr if.fll
fjfi;s' Tyqyg ud;x. k kfula he' fya fidf<dia ye l,ays lsis ldhla i|yd we;=
kqjrg jeoaoe jQfha tla ks,m
a sh,a,la w;e ne| tla wf;lska meila f.K tla wf;lska >Kagdjla
f.K my jj' ie~f,lahs okajkq i|yd jhka hg;a is;ska gqgq jka jka6 kqjr jk' tl,ays
Gux.,sld >Kagd fhys y~ wid cjksld w;=frka n,kakS Tyq ka tkakyq oel f ljr@ hs
ms<sie zie~f,lZ hkq wid wems lsk wl=i,hla l<y' fyda@ f ljr mdmhlayqf.a mdlh fyda@
ud kiakd lf,la jkafka fjhs' msis jkakg hkq fh ie~,layq hs isre fjjq,ajd .ryd
1' ;en' 2' Or j' 3' ie<' 4' uy;jqikag rc-yeu' 5' Kqj'

fl< mshd oeiakg jyd h f.fKj' ie~,layq wei k lS jqjh foh uekejehs foje
r:h kj;df.K yeu oe f.g hjd f.dia mdhg kex.'
ryfid~ wdyqoa wehf.a mckfhdaoa ief~d,ayq ksid ryuia.|u,a wd j<| lrKq
fkd ,y' Tyq .; uekejehs f.dia ksjro ud;dx. mKa;hd ;ck flfrka flfyfhys1 f.K
u meyer fy<dmshd ka je,ka my ka ;<d zu<yhsZ hs is;d mh2 f.K weoe li<f.dve
oudmshd .sfhda" uyi;a ikak3 ,ka w;amd msueo fu la ug4 oGux.,sldj ksid Wmkafka5h' bka
u msfhlsu k" weh ug mdompdld lrjhs is;d fjjq,ka weh6 f.g f.dia
Gux.,sldj ,o fyd;a fu f;kska kef' fkd ,o" fuys u fyje fh f.wKfhys fyd;s'
t iudys oUje hulayf
q .a .fodr7 ie~f,la oeyeje fyje fuf<a k" h flfkla t .n8
fjfioao" Tyq yeu ief~d,a9 fj;s' f.ueoe fyjd fuf<a k" f.jeiafida yeu fok ue ief~d,a9
fj;s' fod/ fyje fuf<a k" fo tla;s f.ys10 we;af;da ief~d,a fj;s' f.wfKys fyje fuf<a
k" fomhska i;a i;a f.a neka ;=ia f.fll ksiaiq ief~d,a fj;s hk jHjia:dhs uyi;a
jkdys f.wKfhys fyd;af;a hs'
tl,ays isyqf.a mckfhda iajdh" f.wKfha ief~df,la fyd;af;a hhs lSy'
l=ug fyd;af;a foda fyd@hs f.dia ms<si n,d f uiai Tyqg kd mshjhs h he' ckfhda f.dia
f uiai f.K keS hdhs lSy' u uiaila ksid fyd;af; fkd fj' Gux.,sldj ksid
fyd;af;hs lS h' weh ljr jroe@hs lSyq' ud ksrmrdOhyg weh .e;a;ka l< oe fkd olaj@ wE
,o" fyd;a;ekska kef' fkd ,o" fkd kefhs lS h' is tmj;a wid jf.a fodia n oek tla
lyjKqjla h h' uu oeh leue;af;' lyjKq11 fkd leue;af;hs lS h' is is wm
fifkye;s tl u j' jxYh rlakg ksis wfkla orefhla12 we;af;a fkd fjhs hm;aj hj'
orefjks" fkdmiiakd13 hfula Tyq uerEfha k" wems yeufokfuda kiauy' Tyq rlajhs jgd Tyg
rlj,a fojd yUq hjQy' fya ths ms<sfL flf<a' fukshdfhka ojia h;a h;a fomiays i;a i;a f.ys
ksiai14
q keS wemS f;dm ksid ief~d,a jkakg fkd yelaly' wm fkd kij' oeh Tyq
fyd;a;ekska kd hjhs lSyq' Tyq l%ufhka ishhla oyila ,laIhla hjqy' fya thsoa ms<sfL
flf<a'
fufia iojila .shl,e fomiays ;=ia f.ys ksii
a q /ia j wm ief~d,a kqjqj uekej'
f;dm fkd leue;oa oeh wems yg we/ fouyhs lSyq' ujqmsfhda fYdalm;a je ikak ke;s je f.dia
hykays .e, yqky' Tyq oehf.a ishyka.ng jeoe oeh ye/f.K iqmm
s S leye,refllays u,aw;=
kjqka15 fihska wehf.a inrK .,jd ksfhka iSuka;16 olajd ief~d,a flfy ne| ks,ams<h
s la
y|jd ks,amh
S e,a,la w;e ne| lKe ;=Uqmg m,|jd ;,am;a meila fow;alr f.K myhska nyd we/
;S iehd f.K hdhs uyi;ayg kayq' ks,auyfk,a u,l= zb;d n/Zhs fkd m,|kd b;d ishu
q e,s
oe kefj yshs lshkakS WGdys' idhs lsj' uyi;a f zWGdyZ k fkd fjhs lS h' je,s
l= fh oe@hs lsj' kefj' ys ud;x.h" lshhs lS h17 weh tfia lSl,ays ;sf.a ksiayq ud keS
yskd muK Yla;s ke;s l<y' fow;alr f.K kd .Kehs lS h' weh ;ud kd .kakdl,e
kefk jka je fmr<S ue je .S Gux.,sldj iska kg' m<uq ud ;udf.a ksiqka ,jd ;<jd
oeka f;dfuda ;<hs ye h'
tl, w;a ,d kd ysjd hy" ys hs lshkakS .Pdu" id"hs lsj' uyi;a
.Pfhda k j,e fj;s fj;s18' uu ;S .e;a;ka iska ;r fldg ;<dmshk ,oafo' mhska fkd hd
fy' mska ud19 f.K hdhs lS he' fyda ke msgq uyi;ayq ;ud msgg kesl, fldhg f.K fhu
o@ ys"hs lsj' ms kqjrg f.K hdhs lS he' fyda mefodr;=rg f.dia ys" ;d jikafka fuys f
oe@hs lsj' f fld;efkla oe@hs lS he' mefodr;=r he" yshs lsj' mefodr ;=frys ie~ka fkd
ish yelalehs lS h' fufia ;ud jik ;eka fkd lshd weh yeu fodr;=f wejdmS'20 fufia l=ug
flf<a@ h;a(- Njw.a olajd kes wef.a21 uka kd i|yd flf<a' uyckfhda f;dm ;nd uef.a uka
kg ksis wfkla flfkla k ke;shs .=.=f<da' fyda me<fodr;=rg meK ys" ;d jikafka fuys
f oe@hs mqjq;' f fld;efkla oe@hs lSl,ays me<fodr;=r h" yshs lsj' fufodka kslau
if. n,ka hdhs lS h' fyda thg f.dia if.h ;d jik ;eka o@ yshs lsj' ud jik ;ek
hhs weh mska neie if.g jks'

1' flfyfhka ysi' 2' md' 3' uq' ik' ikH' 4' ug jQfha' 5' ksid h' 6' wehf.a' 7' .ufodr' 8' .u' 9'
ie~e,a" ie~q,a' 10' uq' t.a;s ^fo& f.ys' 11' lyjqka' 12' oehla' 13' fkdkikdj' 14' ksia' 15'
nQkakjqka' 16' iSudka;' 17' ud;x. hhs lSh' 18' fjfi;s' 19' msg ysjd ud' 20' weoaodms' 21' ksiqkaf.ayeu'

tys i;lgla ojia1 jik uyfndai;dfkda wehf.a ckau fNo fkd fldg ojia hjd
bka f l=, ud ksid uy;a hYia fkd , k" u2 iQis nqka w;ejeisfh3 fkd fj4' uE md
fo oh uq oUj rckg wNsfIfldol l< uekje' .sysksia je ta fkd m< lg yelal' me jqj
uekejehs is;d tGuG,sldj" ud yqol,d l,e fufy fldkq fkd fldkq jefgkakg
ksiafi' oeka jQl, fkd5 yqol,d neka fufy fkd fldg jefgkakg fkd ms<j
s k' ud tk ;eka
olajd f;da Wlg,S fkd jdhs lshd f.dia jkhg jeo fidfydka msh,s fidhd y|kd fmdfrdaKd isjr
q e
fldg r|d fmfrj f.K meje lsiqKq msh fldg i;aojiska we;=<; wgiuj;a yd mia wNs{d
ksmhd oeka l,s Gux.,sldjg jy,a jkakg ksiafihs wyiska f.dia ief~d,a.fodr neie
iska Gux.,sldjf.a f.fodrg .sfhda'
fyda fod/ ishka oele fkd yeke jvj" jykafia" ief~d,a f.fhlehs lsj' Tyq
fkd f.dia tys u jev isfhda fyda mqk mqkd n,kakS yek f,ys w;a meyer y~y~d md uq,e yS ys
f;dmg fu jeks is;la we;s neka ud uy;a i.hska msfy<d wkd: l=ug l<j@hs fkdfhla fia
jeyeie weie l msi mshd keS w;ska mh f.K we;= f.hs jvd ysjd n;a k' j<|d ys|
Gux.,sldj" fkd fidi6 fkd jyi" u ;S md fo h uq oUje rckg wNsfIafldol lrkakg
fmdfydi;a' f;da ud lSjd lr kqjr jeoe zuie ie~ef,la fkd fjhs uynUZhs y~ .yd weoehs
lSyq' fyda u udf.a uqjfodiska7 lam;a ' tfia lshkakg fkd ksiafihs lsj' Tyq ud .sys ksia
l,eoa fndre fkd lSfh' oeka me je l=ug lsh o@ wo mqrwgjl' f;da zwka i;a ojfilska
mKqriSfmdfyda ojia uie uynU i|u~, m<d mshd ud lrd tZhs uqkqj/ y~ .ydhs lshd keS
.sfhda' fyda yoyd iQr j i;=gq j iji yd /hsfuys kqjr jeoe lS moafoka y~ .yhs' ksii
a q
w;ams~q .id n,j" Gux.,sldj wmg ie~e,a orejd uynU flfrhs fika8 fl<s flfr;a fyda
wksla ojiaysoa tfihska ue iji yd /hsfuys kqjr jeoe wka iojfilska" miaojfilska" i;r
ojfilska" ;=kaofjfilska" fofojfilska" tlaojfilska uie uynU i|u~, |emshd ud lrd ths
y~ .eyQ'
tl,e nuqfKda f Gux.,sldj b;d iQr j lshhs' ienefjla jkafka fjhs' ta
Gux.,sldjf.a f.h hoyhs f.dia if.h jgd je,s tjQyq' fyda o fmdfyda ojia /hsfuys kqjr
jeoe wo uie ths y~ .eyQ' nuqfKda fuda kqre fldg lshhs' wo uynU ta ,' jik ;ekla
n,yhs f.dia if.h ms<Ska jid u .ka ;jr9 f.K Wv fi,ahka ne|e .|oeka u,a oeka10
,,a ieyq' f.h io;a io;a is11 tmaisk' uyi;a i| kef;a ue boayfhka fodf<dia fhdcqka
nUfjila ujd wyig keS i|uka we;=<g jeoe jk wka;fhka kefk i| |e kslu
a e i|ukg
fmrg je uyd ckfhda ud ols;ajhs bgQyq' ckfhda Tjqka oele Gux.,sldj lS oe ienej' tkafka
uynU he' nUyq mqoyhs .|u,a wd f.K wehf.a f.h msjrd isfhda'
uyila kqjr uqfkys f.K i;ah,la jgd weo uy ckhd n oeke fodf<dia
fhdcqka w;an ye/ ksia muK fldg ujd yeufokd olakd fia if.g f.dia jk' ckfhda oel
wmf.a uynU nghs cjksld f.kajd f.K jg n|jd msjrd ishdy' uyi;a ishyka ueoe jevys|
Gux.,sldj je<;a j ishg12 f;da Timayq fjys oe@hs lS h' tfia he" yshs lsj' ud ka mq;layq
.Kehs wes,af,ka kenu~q msug13 t u .i . msys h' fumufKlska ;S md fo h uq
oUje rckg wNsfIafldol fjhs' f;da isghs lshd nUw;an ujd yeufokd olakd fia kslu
a e wyig
keS i| u~,g f.dia jks' fyda t;eka mgka f.K n%yaum%cdm;S k jqj'
nuqfKda uynUyq wUqj we;= kqj/ jqj uekejehs weh ijnr ka iod iaj ka
iod iajks.
s ldfhlays ysjdf.K i;ajk l=, fl<jr olajd fkdmsiq ckau14 we;shka isf.a
fkd .; msiq l=, we;s nuqKka fidf<dia fofkl= ,j .kajd .|u,a wdka mqoka kqjrg f.K
jeoe n%yaum%cdm;sh b,af.ys fkd ish yelal' msi f.lla lrjy' lrjk ;eka olajd
u~qfhys jqiqj uekejehs u~qf.fllays jdi lerjQyq' t;eka mgka f.K weiayuqfhys isg weh
jekaoefhda lyjqKla j;s' nia wefik;eke isge jekaoefhda ishhla j;s' < j isg
jekaoefhda mkaishhla j;s' mdmsg ysia ;nd jekaoefhda oyila j;s' md fo h leu;a;dyq oi
oyila .ka;s' ms kqjr mgka f.K we;= kqjr u~q;eka12 olajd tkakh
s " ,oa Ok ishlafl< muK
1' ojila' 2' ud' 3' ;ejeisfha' 4' fjhs' 5' ;d' 6' uq' f;da fidia fkdj' 7' fodka' 8' fhka' 9' f.jr' uq'
f;fjr' 10' .|ka u,aoka' 11' ysre' isjqre-we;e' 12' ish' 13' msugy'
2' lryhs mskqjr mgka f.K we;= kqjr u~q;eka olajd ,laI-iuyr' 2'
fldi;iyiaixmm[a[iqokS' 3' k ;nkakdyq' 4' fid<i n%dyauK iyiaidks-cd;lGl:d' 5' o<
o~qjla-iuyr l[apkloKavx-cd;lGl:d" fida,shla - isxy, cd;l fmd;' 6' oeys' 7' r;arkaiuyr' 8' ;d myhska' 9' li,msiailayq' 10' j<|.kakdyq fndfyda ckauj;ay' h-fndfyda' 11'
wkqLqfhysoa' 12' '

h' ish oUje yeu rcyq n%yu


a m%cdm;sh md fo fhka wNsfIal lryhs ,laI ,laI weh md
fo h f.kajd f.K uqfkys T;s'
u~qfhys fjfika mq;l= ,o' uymqid ms i Wmka l=ur Tyq fia u hym;a h'
yeu ,l=fKka mmQK 'uynUyq mqf;la Wmkehs ish oUj tlfld,dy, h' l=uryg ls,"
je,s, hhs ta ta f;kska w< Ok oi oyila fl< h2 myhe kjy oiuhska ks he' l=uryq k
;nyhs3 f.h iod orejd .|fhka kyjd l=ur nrK m,|jd myhg jvd uKavmfhys Wmkafkka
zuKavmamZ k fldf<da'
l=uryq iqjfhka uy;a fmryka uy;a msjka jev i;a ye jhig m;al,ays ish
oUje Ys,m
a okakd ;dla fok wjq Ys,am W.kaj;s' ore kqjKe;af;a h' weiq weiqjd uq;= wjqKkaklayq
fihska .kaks' .;a .;a oe rka ncfkys T;a iSf;,a fihska is' niska W.kakd ;dla oehska Tyq fkd
W.;a oe k ke;s' nuqfKda Tyq msjrd we;s' fy o nuqKka flfrys Nla;s we;af;a he' fidf<dia
ye l, mgka f.K nuqKkag n;a fohs' ks;f
a ;ka f.ys n;a lkakdyq wiQ oyila nuqKy4' Tjqka
i;rjk fodrgqfhys ysjd n;a fohs' tfia oka foka isl,e tla ojila f.ys lsn;a mlay' wiQ
oyila nuqfKda4 i;rjk fodrgqfhys ys| .sf;,ska yd l~ il=frka lsn;a l;s' ore ijnr ka
ie rkaurjhg keS w;ska ,oo~qjla5 f.K fudyq fmrg il=re ;nj' fuyq fmrg .sf;,a Tj' ys
Tjhs lshka pdrka weoa'
tflfKys ud;x. mKa; ysuj;ays wdY%u mofhys jikqfha Gux.,sldj mq;=f.a
mj;a lsu fyd@hs n,kqfha ,oa ie~i<d lsUq,a uqjrisfhda fkdf;dgg mgnj oel wo ue f.dia
orejd oud" h flfklakg ka oke M, uy;a f o" Tjqkg oka fojd wj uekejehs is;d wyiska
f.dia wkq;;aoy;<dfhys oeye6 j<|d rla7.,af;f,ys isg fomg isjqr ye|e mh ne|e myq,a i<
isjqr fmfrje uemh f.K wyiska f.dia i;rjk fodrgqfhys wiQ oyila nuqKka n;a lk ;ek u
nei isfhahs' uKvmam l=ur n,kqfha uyi;ayq oel oeyej myhsk8a fkd.;a neka li<msiilayq9
jeks jQ" f;dgmsh,s f.d;d yka neka ,dul jQ" udf.a oka .kakg fkdksisjk neka olaIsh fkd
jQ" f;da udf.a mru olaI
s h jQ nuqKka yqka f;kg l=ug wys@hs lS h'
ta wid uyi;a fuf<la is;ska wjjdo lrKqfha hYiah" ;df.a n;a hq;= flf<a h' t
n;a j<| lrkakdyq lkakdyq fndkakdyq fyda fj;s' ckauj;ayq h10 ta ;efklays ,efn;s' ie~,kg
fokqfjda ljry@ ug fkd oeyeje ud hfmk muKla fohs lS h' ti| l=ur f n;a ug jev i|yd
ieoeyefhka ckauj;a nuqKkag hq;= flf<a he' wm jekafkda ;d jeks ie~,kag oka fkd fo;s' hd'
l=ug isys oe@hs lS he' uyi;a oka k .=Kj;akgoa fkd.=Kj;akgoa h hq;af;a he' h foKe o
f.dve o jmq< cq fmdf<dj rioa hrioa f.K M, fohs' tfihska M, fkd fok ofkla k ke;s'
tneka h flklakg u he hq;af;a h' tf;l= fyd;a YiHM, leue;a;dyq f.dvoa foKoa
wkqmfhysoa11 cq jmqfr;s' jeis fndfyda k" f.dv jmq< cq M, fohs' ;snQ ;eke jmq< cq12 l=Kq
fjhs' jeis u| k" foK jmq< cq13 M, fohs' ;=nQ ;ek jmq< cq fhhs' iu jeis k ;=ka;ek
u jmq< cq12 M, fohs' jeis ke;ak" fyda ksid . ksid jEj,e ,aj,e jmq< cq fhka fyda fhhs'
^ofhka fyda ths'& f;doa tfihska u M, leue;s Ns k" wd ;dla fokyg ieoefyka oka fo' tfia
fok l,e is,aj;a .=Kj;a flfkla iuq~q jQyq k" irefl; jmq< cq fihska ;g M, uy;a fjhs lS
he'
l=ur u fl;a yeke msysj' cd;su;a fo okakd nuqfKda ire1 flayhs lS he'
uyi;a cd;suoudk f,dNf`jIfudyfhda h h flfkl=ka flfrys weoao" Tyq weisjika msreKq
;=Uia jekaky' Tjqkg ka okys M, uy;a fkd fjhs' h flfkl=ka flfrys cd;s
uoudkf,dNf`jIfhda keoao" fu;al=KqkqjK weoao" Tyq ish
q hqre msreKq nka jekaky' Tjqkg ka
oke M, uy;a fjhs' t ok ;g iq.simqj f.K fokafka hhs lS h' fufia uyi;ayq mqkmqkd is,aj;a
.=Kj;akg ka oke M, uy;a m lsh;a lsh;a o~qfhka my< weisjilayq fihska l=ms; je fu;=ka
fodrgqfhys f.dfjda fldhg .shy@ lS h' Tyq wjqo fjf<hs j je| ishdy' fudyq l=ug jeoaoe2
kaj@hs lS h' jokd l,e fkd gqy' zfuk ;efkl f.K whZ hkq fkd o okauy' udhdldrfhla
foda fyda@ oHdOrfhla foda fyda@ wm iska l, ukd lsfula oe@hs ismd msg jr kd mshd lr f.K
i;ajk fodrgqfhka msg;g fkrmshjhs lS he'
uyi;a Tyq < fkdjk ;=re u wyig keS isg f;da re.,a ksfhka le
hfhys' jyfK o;ska lEfhys .sks .s,h
s fhyshs lshd Tyqoa nuqKkqoa olakd fia wyiska keS
.sfha4' thska jod<y nqyq'
1' i;r' 2' jeo' 3' m,d' 4' .sfhda' 5' mKa;hkaf.a ne, h' 6' fuf;la la' 7' oeyeje' 8' lSy' 9' ;'

box j;ajdk ud;xf.d bis ipmrlalfud"


wka;,slaLiax mlald n%dyauKdkx WlaL;xhs
uyi;a meuoi n,d f.dia fjhl nei ud mshjr Gux.,sldjg mefKajhs we;awia
wdka iska fkd ueflajhs bgd flfKys wyr isdf.K tla id,dfhl j<|hs' tkqjr fofhda
wmf.a is,aj;a .=Kj;a jykafiag Tyq nqKq fia fkd fhohs oeyeje f.dia Tjqka flfrys kdhl hla
orej .%Sjdj f.K fmr<d ;s h' fiiq hlayq fiiq nuqKka .%Sjd f.K fmr<d ;=nQy' f uymqid
ms;ehs fuf<la is;k
s a fkd uerEy' l=uryq uqyqK fmr<S msmia n,d ;=nQfha he' weia fmr<S
u<ksik
q a weia jeks he' fhka fl<fmK jefyhs' isre ;o he' w;a md oe ks' fiyq
nuqfKda fhka fmK kka fmr<s fmr<S w;amd ism;a' Tyqf.a mckfhda f.dia tmj;a
Gux.,sldjg lSy' fyda fjf<hs j myhska nei f.dia umq;ayg f l<dyq ljry@ lsj' ckfhda
fuhg wd mjq,a fmfr uyfKl f flf<ahs lSyq'
fyda ta wika u wksla flfkl=kaf.a n, fkd fjhs ug uy;a im;a ka ud;x.
mKa;hdf.a n, h5' mq;= mud fia oele wdfha h' fya ffu;%SNdjkdfhka imkak he' fuf;la
fokdyg la6 m;a fldg fydjdmshd fkd fhhs is;d fya fldhg .sfh@ hs ms<
s ie mqkai|la fihska
f;jqka meoi n,d wyiska .sfha he hkq wid u mq;= i|yd ta W;=ud whokg .sh uekejehs
rkal,i rka u,d .kajdf.K oeia.Kd msjrd f.dia uymqid mshjr oele f uyshd msjr/hs
n,ka f.dia Tjqka mqgqfhl ys| j<|kakjqka oele je| ishd' uyi;a weh oele u| n;la mh ;s
he fyda uymqid rkal,ifhys h f.K w;a fodjd umq;ayg fula l<dyq ljry fyd@hs lsj' ;S
mq;= ;miakg l< wdfl%dY oel Tjqkaf.a .=K okakd fofhda Wyqg fuf;la oe l<yhs lSyq' uu
mq;% fYdlfhka wdfh' f;dm irK fh' umq;ayg fkd oyj7hs lsj' ;S mq;= ug wdfl%dY lrKl,e
fyda oeka ;S whokdl,e fyda ud is;e fodkia we;af;a fkd fjhs' fya fjouofhka u;' w: wk:
fkd okaks hs lS he'
Tyq .e,e fkdhk;=re tand,hyg laIud lrkafka he" jyiafiahs lujd jekao'
tfia neka hl=ka m,d hkq i|yd ;sg wudUiaila fo' ud b,an;a f.k hdhs lS8' uekeje"
jykafiahs rkau,dj t<jqj' uyi;a tys b,a n;a tje b,a h tje fuhska iuyrla ;S9 mq;= uqfhys
Tj' ;=nqjd ie<e h kd mshd tys ,d we,<d fiiq nuqKka uqfhys Tj' Tyq yeufok ksfrd. fj;shs
lshd wyig keS ysuj;a .shy' fyda ta rkaj,dj ysiska f.K wudTiaila ,oahs lshka f.g f.dia
m<uq mq;= fhys T;' kdhl forc iajdys10 ;ud fnfy;a lrKl,e wm lsisoe fkd lg yelalehs
m,d.sfha" ore fj/ OQ,s msiaka keS wkak"3 ug f flf<a lsfule@hs lS h' ;d l<oe f;da u
okays' fudng t' ;d mruolaIs h fldg.;a nuqKkaf.a m%ldr n,dhs lsj' fya nuqKkaf.a m%ldr
oele ms<sir we;s h' tl,ays Tyq ujq mq;" uKavmamh" f;da nd,fhys' oekM, uy;a jk ;eka fkd
okays' olaIsKdyfhda k fufia fkd fj;s' ud;x. mKa;hd fia fj;s' fu f;k mgka f.K f
YaYS,hkg oka fkd fohs' is,aj;akg fo' f n,' ;df.a l=m.hka wudTiq fmdjd kSfrd. lryhs
b,ale| hie<e ,d wiQ oyila nuqKka fhys tjqy1q nuqfKda fj/ OQ,s msi
a ka kex.y' tl,ays
fiiq nuqfKda ta nuqkka ie~e,ayq b,a h mQyhs fkdnuqKq l<y' Tyq ,cd we;s j m,df.dia
fuOH uyrcqyq flf jqiQyq uKavmam l=ur nrKei u iS'
tla;s fj;%j;S k kqjrla ksid fj;%j;S k fyda f;/ ckauj;a nuqfKla me je
ckau ksid uy;a uka fldg fjfihs' uyi;a Tyqf.a uka n2hs thg f.dia yqvqfydhe jdi
lrKqfha tlaojila oeys ld f cd;su;a yqf.a cgdfhys" ,.ak fjjhs bgd fydh fhys nydmS h'
oeys f.dia kykakyqf.a cgdfhys ,lak h' fya oele oeyeje yqvqfydhg hkqfha uyi;ayq oele
;df.a ljr cd;sh@hs ms<sie ie~e,a cd;sh hkq wid f;da h fhys oeys nydfhys@hs ms<
s ie
uu@hs lSfhka ki" hg;" ie~, ljK" fuys fkd jid' hg fydhe jidhs lS he' hg fydhe
jikakyq iska nyd oeys yqvqfydhg f.dia cgdfhys ,.ak jQ l,ays hg;" bka f;da fuys fjfihs
k" i;ajkqojia ;d ysi i;alvla fldg m<hs lS he' uyi;a bka uu uqyqg oeyefh k"
udf.a is,a fkd /flhs' Wmdfhka fudyqf.a uka |msh3 uekejehs i;ajk ojia ysreyq fkd kex. k'
ksiayq m%;sy;4j rcq f.K cd;su;a ;jqidkka lrd f.dia f;ms h" ysre fkd kex.
kakdj@hs mqjq;ay' fya ud l< oefhla fkd fjhs' fyda f;r tla ie~f,la fjfihs' Tyq l<
oefhla jkafka fjhs lS he' ksiaiq uyi;ayq lrd t<u f;ms h" jykafia" ysre fkd kex. foj@hs
mqjq;a l,ays zf;dmf.a l=,hg t<fnk ;jqia ud ksjroayg idm flf<a' Tyq wjq ud lujd mdg5
fyd;a l,e ysreyq ysoajhs lSy' Tyq f.dia ta ;jqid w;mh w;a ,d weof.K wjq uyi;ayq mduq,
1' Tjqyq-we;e' 2' ' 3' |msj' 4' m%;s.;' 5' mdmsg' 6' ysreyq' 7' fid<i n%dyauKiyiaidks cd( w( l(
8' fjf, j' 9' cdOrfhla' 10' lsjuka' 11' yqKq l,,a' 12' .sjd'

fydjd j|jd ysre ysj" jykafiahs lS l,e uu jq l, laIud flfr' fudyq laIud fkd l< ;dla
l,a ysreyq fkd ysoao yelalehs lSy' Ti" jykafia" l= lry@hs lSyq' uyi;a ue ms~la
f.fKjhs f.kajdf.K f uems~ ;jqid ysie ;nd fudyq hg nyd fhys isgqjjhs isgqjd ysre6
jqyqgy' ysreria my< .i uems~ i;alvla je me<S .sfha' ;jqia fhys .e,S ls|e wfkla f;dglka
keS f.dia t;k mgka f.K cd;Ska l ke;s mehka is; .=Koy i hhs ukaiS fkd j iS'
uyi;a Tyq oud wiQ oyila7 nuqfKda fldys fjfi;s fyd@hs wjcfka fuOH k rcq
flfrys jikqjka oel Tjqka oukq i|yd byfhka f.dia kqjr wfhiays nei mh f.K kqjr jeo
iskakg jk' nuqfKda oele yek f fuys tla foojia iS k" wmg msysg ke;ehs fjf,hs j8
f.dia uyrc" udhdldr tla cdOr fidfrla9 fu kqjrg wd he' Tyq jyd yrj mshjhs lSyq' rc
uekejehs .siaie' uyi;a flfKys wyr isdf.K tla ;efklays ys| j<|d Whka f.dia" w;S;fhka
yd wkd.;fhka wiQ lmla ola;=oa wdjckd ke;s j" ksjro jk neka iel ke;s j" u=,ai,jg
yqkafka h' rcq wkqka lshuka10 f.K f;f u f.dia lvqfhka uyi;ayq ysi is|mS he' fya h
nUf,dje Wmke' fofhda oeyeje fmr lS fihska u kjO jId jeiajQy' fuys wgjkq j rejQ
f,dfydh n f,dfyd u~jeis jge'kjjkq j tu n l,,a11 jeis jg' fufia le, uy rcyq
ikg l< jOfhka Tyqf.a rch uqyq lejd12 fihska u fuOH k rcq ud;x. k RIskayg l<
jOfhka Tyqf.a rg fkdrg he' t rc iymsjka f.dia uykrlfha Wmka' thska lSy ixlsp
mKa;fhda(Wmyp ukx fufCOd ud;x.iax hiiaisfk"
imdifcd Wkafkd fuCOdr[a[x ;od wyqhs'
fufihska fuOHdrKHh j,a jQ m o; hq;=' udlx. RIsyq keka fya ud;x.drKH
k '
fufia Wmd,s uyisyq oKavldrKHdka RISkaf.a oeye,ska j,a jQ m weiShs lS
l,ays nqyq uyisg" uyisg" isys t<jd lshd' ;d zldhoKav uy;eZhs m<uq lS nia yd oeka zufkdoKav
uy;eZhs miq j lshk nia fkd .e<fmhs jodf<da' ti|e Wmd,s .ym;s jykafia" uu m<uq
Wmudfhka u m%ido flf<' tf;l= jqj Nj;ayqf.a1 is;=re m%Yk
a jHdlrK weish je reoaOhlayq
jeks hs meyeoe irK .sfha' uyisg" i;d mslaid irK hkq uekej' f;dm jekakjqka ud oele ud
irK hk l,e" kqjgqka oele kqjgqka irK hk l,e" zf Wmd,s uyis gqgqjka irK fhZhs hkq
fkd lshjqj ueke' f;dm jeks m%isoaO ksiqka is;d mj;akd ;eka fhf|hs jodf<da' jykafia" uu
zis;d mslaid irK hkq uekejZ hk fuhska ue b;d i;=' jykafia" ;S:lfhda ijka ,oal,e
zwiqj,a rc wiqj,a weue;s wiqj,a is wm irK .sfha' ijq hZhs oo2 kd kqjr y~ .yd we;s
;uka uy;an md< lrkq i|yd he' ud ,oa l,e tfia u l<y' jykafia is;d mslaid irK hkakg
jodrKoe h' jykafia uu fojkjge irK fhhs irK .sfha'
nqyq uyisg" ;df.a f.h fndaojila kqjgkg meka fmdl=Kla fia isfha he' fmr
f;dm wd ;dla fokdyg zke;eZhs fkdlshd foys' oeka ud irk .sh nekau yg fok oe fkd is|
wdflklakg fokafka hhs jod<y' jykafia uu kqjgqka lshkakd weiQfh' zuyK f.dhq ug u
oka h hq;af;a he' udf.a ijkg u oka h hq;f
a ;a he' ug u kafkys M, uy;' udf.a ijjkg u
kafkys M, uy;' wkqkaf.a ijjkg kafkys M, uy;a fkd fjZhs lshkakdh' oeka jykafia ud
kqjgqjka flf o oke iudoka lrjkoe h' u u thg lghq;= oka' jodrK oehg i;=' jykafia
uu ;=kajk jgoa irK fhhs fufia ;=kah,la ;=Kqrejka irK .sfha' nqoayq Tyg isjqiia foiQy'
fya fidajdka M, mila fldg O we;s j m;aO we;s j o;aO we;sj jykafia" wema fndfyda
ldh we;a;yhs lS he' l,a okq uyisghs jod<y'
tl,ays Wmd,s .ym;s yqkiafkka keS nqka je| meol=Kq fldg ;udf.a f.g f.dia
fodrgqf.djd le|jd f.K wo mgka fldg kqjgqka f.g fkd jeoao fokafka he' nqka i=ka
Wmdilhka Wmdisldjka wd l,e jeoao fokafka he' bka lsis kqjfgla wd k" tyq leue;" n;a
f.kajd fokafka hhs fhdod f.g jk' tl,ays >;mia Tyq nqka lrd .sh;eka mgka f.K is
kqjKe;af;a he' uykf.dhqyq oYkim;a we;af;a he' ffkhhd l l:d we;af;a he' Tyqf.a
oykfhys myoa' meyeo irK fhhs' ;j3irK .sfha fyda@ fkd .sfha fyd@hs lka l=re4 fldg
f.K wefka5 Tyq irK .sh m wid ks.KaGkd; mq;%hd lrd f.dia Wmd,s uyis uyK f.dhqyq
irK .sfha ,hs lS he'
1' N.j;ayqf.a' 2' jc' 3' ;jo' 4' lkalre' 5' T wefka' 6' isgqj' * iuyr fmd;ays fu ;ek tl,ays
Wmd,s.ym;s yqkiafkka keS nqka jeka|Z hk mdGh fmfKa' 7' wdj:k' 8' isgqj' 9' jvd'

ta wid ks.KaGkd;mq;% Wmd,s uyis uyK f.dhqyqf.a ijq jkakg ksis fkd fjhs'
uyK f.dhqyq Wm,s uyisyqf.a ijq jkakg ksiaiehs lS he' fufia >;mia ;=kh
a ,la lshd
ks.KaVkd; mq;%hd fkd yoyk fia oele jykafia" u Wmd,s .ym;s uyK f.dhqyqf.a ijq njg
.sfha" fkd .sfha hkq f.dia oka fyd@hs lS he' ueke" f.dia w;=reokehs lS h' ti| >;mia
Wmd,s .ym;sysf.a f.g .sfha' fodrgqf.djq Tyq fkd jeoao isg' wm uyis uyK f.dhqyqf.a ijq
njg .sfha h' fkd jeoao fo' n;a leue;" fuysu * isg"6 fuhg f.K t;shs lS he' ug n;ska l
ke;shs tys u isg keje; ks.KaGkd; mq;%hd lrd f.dia Wmd,s .ym;sys uyK f.dhqyqf.a ijq
njg .sfha ienej' u uq, u lS' jykafia" Wmd,s uyisyq uyK f.dhqyqyg jdodfrdmKhg hkq
ug fkd iqfka he' fya udhd he' wkqkaf.a ijka wdj:kh fldg .kakd udhdjla okafka he'
oeka f;dmf.a Wmd,s uyis uyK f.dhqyqf.a wdj:kSh udhdfhka wdj;s;7 hhs lS h'
tl,ays ks.KaGkd; mq;% >;miays ;=kah,la lsj o fkd yoyd u u fh' f.dia
okahs uy;a kqjgmsia yd iu Wmd,s .ym;sys f.g .sfha' fodrdf.djq Tyq fkd jeoao isg' wm
uyis uyk f.dhqyqf.a ijqnjg .sfha' f;dm fkd jeoao foy' n;a leue;s fuys u isgq8' fuhg
f.K t;S lS he' fya n,j;a fYdlfhka wNsN+; je fuys u isgq8 hk ni fkd i,ld f;da Tyq
lrd f.dia ud wjq fodrgqfhka msg; ;ud oelale j is m lshdhs lS he' fodrgqf.djq f.dia
isyg lS' Wmd,s uyisyqf.a myh jgd i;amjqre i;afodrgq he' fya fodrgqf.djyg uOHfhys
i;rjk fodrgqfhys ;ud yskd wiqka mKjkag lS he' fya wika mkajd f.dia lS he' is thg f.dia
yeuhg W;= wiafkys ys| kqjgqka ty hs is;=j" tkq lrdhs lS h' fodrgqf.djq f.dia kqjgkg lS
he'
tl,ays ks.KaGkd; mq;% >;miays ;=kah,la lsj o fkd yoyd u u fh' f.dia
okahs uy;a kqjgmsia yd iu Wmd,s .ym;sys f.g .sfha' fodrdf.djq Tyq fkd jeoao isg' wm
uyis uyK f.dhqyqf.a ijqnjg .sfha' f;dm fkd jeoao foy' n;a leue;s fuys u isgq1 fuhg
f.K t;S lS he' fya n,j;a fydlfhka wNsN+; je fuys u isgq1 hk ni fkd i,ld f;da Tyq
lrd f.dia ud wjq fodrgqfhka msg; ;ud oelale j is m lshdhs lS he' fodrgqf.djq f.dia
isyg lS' Wmd,s uyisyqf.a myh jgd i;amjqre i;afodrgq he' fya fodrgq f.djyg uOHfhys
i;rjk fodgqfhys ;ud yskd wiqka mKjkag lS he' fya wika mkajd f.dia lS he' fya wiqka mkajd
f.dia lS he' is thg f.dia yeuhg W;= wiafkys ys| kqjgqka ty hs is;=j" tkq lrdhs lS h'
fodrgqf.djq f.dia kqjgkg lS he'
tl,ays ks.KaGkd; mq;% uy;a kqjgmsia yd iu i;rjk fodrgqjg .sfha' fm/
Wmd,s uyis ks.KaGkd; mq;%hd tkl,e r u oel fmrug f.dia w; jgd2 f.K f.g we/
yeuhg W;= wiafkys W;=reifhka msismh
s d tu W;=rei<j nv jgd ka wdpdh" fifuka ysj'
fifuka ysj fika uy;a f;,al<hla nyd ;nkaklayq fia fodfyd w;ska f.K nyd ysjhs' fya
oeka yeuhg W;= wiafka f;f ys| yskoa e jqj' ;s,S nei ysjhs lS he' ti| ks.KaGkd; mq;%
n,j;a fYdalfhka wNsN;
+ je uyisg" we,e< .sfhys' uyisg" we,e< .sfhys' zjykafia" u uyK
f.dhqyqyg jdodfrdmKhg fhZhs f.dia uy;a jdonkaOkfhka ;sr j Wyqf.a wdj;kudhdfhka
wdj;s;j wdys@hs lS he'
tl,ays is ;ud ms<sjoq a fidajdka u i|yd jykafia wdj;kudhdNhe' iqkoa rhe'
l,HdK he' ud iekeye;s kEfhda f wdj:kudhdfhka wdj;s; fj;ajhs' fya ud iekeye;s
kEhkg fndfyda l,a ys;hg iqjhg jefghs' yeu rcqrefjda yeu nuqfKda yeu ffjYHfhda yeu
Y=fhda yeu fofhda yeu ksiayq f wdj;kudhdfka wdj;s; fj;ajhs' fya kg fndfyda l,a
ys;hg iqjhg jefghs' f;dmf.a iiqka wffkhhd l he' wm nqkaf.a iiqka ffkhhd l he'
f;dmg Wmudjla olaj' kqjKe;s flfkla oka;s(mQjfhys tla;rd uy nuqKlayqf.a <oe Ndhhdjla jqj' fyda . f.K jokjr
jQl,e' zhd nuqK" wjqKqfod/ j we;s ke;s fl<snvq ;nd l=fK;s' ;s,ska ,hla f.K f.dia umq;=
fl<kg jremegl3 ls f.K tZhs lsj' zoeka n,' ;S je4 l,e msf;la k" jremegl= f.K
t' jla jQ k" jremehl f.K tZ lS h' fufia foh,la ;=kah,la weh lSl, zleue;a;d l<
uekejeZhs nuqKq wjqKqfodka jremegl= ls f.K we/ zmq;= fl<kg uqyq n,d .KeZhs lS he'
tl,ays ne h znuqK" f jremegjq r fmdjk rodorejd lrd we/ rka jka fldg fmdjd ;<d
.=<d ug fldg we/ olajd fokq lrZhs lsj' znuqKq weh leue;a;d l< uekejeZhs rodorejd lrd f.dia
zuqyq rkajka fldg fmdjd ;<d .=<d ug fldg foZhs lS he' tl,ays rodore z we;s ke;s j;a r
1' isgqj' 2' jvd' 3' ksis jre megjl=' 4' jeoe' 5' fld<' 6' ' 7' ke;s jkakdy'

fmdjk neka f jre megyq rkajka lg yelal' l| ;nd fld<k5 uq.=frka l=i my<l,e l=i
flhs' jiqre kslafuhs' ysi my<l, ysi flhs' uq,a kslafuhs' 6 jyKe ;nd .=<kl,e
f,d ke;s fjhs' is ke;s fjhs' ke;s jkakd7 jqj ;<kl, l~ l~ j fhhs' .=<kl, iqKq
iqKq j fhhs' f jremefg rx.laIu fjhs' wdfldgk laIu fkd o fjhs' udcklaIu fkd o fjZhs
lS h' tfihska u nd,kqjkqkaf.a l:d m%h
s j rd.ud;%hla ckk neka rx.laIu fjhs' mKa;ckhka
iska kqjgqkaf.a l:d fiiq Ndr;rdudhKd ksr:l l:d ud. uid n,;a n,;a f;dfyd mEr
id,a fidhkakd fihska" fla,a.ie yr fidhkakd fihska" isia jk neka wkqfhd.laIu fkdo fjhs'
udcklaIu fkd o fjhs' tu nuqKq wfkla iufhl yd ms<Si<la f.Ke" r fmdjk rodorejd
lrd f.dia zfu i< rkajka fldg fmdjd ;<d .=<d ug fldg foZhs lS he' tl,e r fmdjk
rodore zjykafia" f i< jQ l, rx.laIu h' wdfldgklaIu h' udcklaIu h' udcklaIu
hZhs lS he' tfihska u wm iuudinqkaf.a isjqiia iakd l:d mKa;ckhkg m%h
s jk neka
rx.laIu h' wkqfhd.laIuh' wkqudcklaIu h' yjqre ishhl= wi;a" ;Dma;s ke;s' uyuqyq fihska
.eUqre fjhs lS'
tl,ays ks.KaG;d; mq;% uyisg" irdldmIoa ;d wmf.a ijqn okaks' oeka ;d
ldf.a ijq h hkq okauy@hs lS he' ti| Wmd,s .ym;s yqkiafkka keS W;=rei tlia fldg ,d
nqka jik oig we,s ne| u hulayqf.a ijqfh o" Tyqf.a .=K wijhs nqkaf.a .=K jKkqfha
;ud iefnka lS oehla wfkldldrfhka okakd Woa>;{ mq=,a jk neka" fidajdka uska wd
ms<Si
s hd Ifhys is jk nekq'
riai .;fudyiai mNskak,iai ;jchiai"
wkS>iai iqiu;a;iai jqoaOiS,iai idOqm[a[iai"
fjiaika;riai u,iai N.jf;d ;iai idjfldyuia
hkd iska oi.d:dfhlska ishla mofhka nqkaf.a .=K jKd u fun .=K we;s
nqkaf.a ijqfh1hs lS h' tl, ks.KaGkd; mq;% ;d uyK f.dhqyq lrd oeka f.dia wj' t.i
fu.=K lsfia lshkakg ksis ys@hs lS he' ti| h fia kdkdmqIm
a hkaf.a uy;a u,a /ila olaI jQ
u,a,frla2 ;ud olaI jk nekq u,ays fkdfhla meye we;s jk nekq is;=re fldg f.d;d o"
tfihska u nqkaf.a kkakka .=Kl=i
q f.d;kakg ud jeks olaI mqreIfhla fkdksis f oe@hs lS
he' ta wid ks.KaGkd; mq;% fu is wm flfrka my h" oeka l,S kgy' wmf.a n;al=U ke hs
is;kakdyg n,j;a fYdl Wmk' yoj; llshd .sfha' mhla muK f,a lka kex.' tys u okska ysk'
Tyq ysfodhlska ms kqjr we/ yef|lska mdjd kqjr f.K .shy' fya mdjd kqj/ fuf<a'
fufihska nqyq ;uka mqiouidr jk neka Wmd,s uyisyqoa wdo Yofhka .;a
oiuy.m;s isyqoa oud wuduy ksjka me jQyq'
.Dym;souk k i;rjk mfoh ks'
5' mfoh
n%dyauK oukh
l=goka; k nuqKd3 oeuQ m lsfia h h;a)- tlaiufhlays nq weiska oi oyia f,daLd
n,k nqkaf.a kqjK oe,ays l+go;a; k nuqKd me ks' tl,ays nqyq f nuqKq udf.a kqjK oe,ays
mefKhs' uqyqg Wmks#Y%h we;s fyd@hs n,kakdyq ud Thg .sh l,e Wyq w;ejeiafida fodf<dia
wdldrfhlska nuqKdf.a .=K lshd ud lrd fkd hd fo;s' fya Tjqkaf.a jdo |e tl=ka;sia wdldrhlska
udf.a .=K lshd ud lrd wjq mek mqjqiais' ud mek icQ l, irKfhhs mkaishla i=ka msjrd
u.Org ieirka LdKqu; k nuqKq .ug meKe wUh Whkays jeve fjfi;s'
tl,ays ir uyrcyq iska nUfohka4 ;uyg muqKq fldg ka LdKqu; k nuqKq
.ys jik l+go;a; k nuqKq uy;a hd.hla lrkakg ie/ h5' i;aih
s la f.dkqka i;aishla fokqka
i;aishla jiaika i;aishla jeiaika i;aih
s la tjka i;aishla toreue~jqka fkdfhla uqjka ,sy
s
hka i;ai;aish ne.ska urd hd. lrkakg hd. Yd,dfhys geUe we/ ne| isg he' tl,ays hd. wkqNj
lrkakg /ia jQ nuqfKda6 ;x fLd mk N.jka;x f.d;ux tjxl,HdfKd ls;a;sioafoda wN=.a.f;d
1' irK fh hs' 2' u,a,rfhla' 3' nuqKdkka' 4' fofika ^Ys,df,aLk ix.%yfha 3 jk ldKav fha 191
jk msgqj ne,sh hq;=h&' 5' ieh' hd. wkqNj lrkakg /ia jQ nuqfKda hkak LdKqu;ld n%dyauK
.ym;sld hk mdGh yd fkd .e<fma' ta wkqj fuh nuqKqu; k nuqKq.ue jik nuqKq .eye
fhdahs h hq;='

hkdka meje;s nqkaf.a hi.S wid nqka olakg wUh Whka fh;a' tl,ays l+go;a; k nuqKq ;ud
jik myhe Wvquyf,ys ojhykays fyje lj<sfhka n,kafka nqka olakg hk nuqKka oel mqjq;a
oE lshk weue;a;d le|jd f.K f nuqfKda fldhg fh;s@hs ms<sie" nqka olakg hk m wid
uyK nj;a f.dhq ;=ka hd.im;a yd fidf<dia msjr okS ,;a u ta fkd oka uydhd. o
lgfh' uyK .j;a f.dhqyq lrd f.dia ta ms<sie .; uekejehs is;d nuqKkag l=vd;ula
n,kafka h' uu o ths lshd h he'
nuqfKda Tyq nqka olakg hk m wid f l+go;a; k nuqKq W;= nuqfKle'
fndfyda fia fiiq nuqfKda uyK Nj;a f.dhqyq irK .shy' fu u;ak irK fkd .sfha' bka f
thg .sfha k" Wyqf.a wdj;kudhdfhka wdj;a;j irK fhhs' tfia jkakd yd uqyqf.a f.fodr
nuqKkg yqkq fikla1 jeks fjhs Wyqf.a .ukg w;a;rdh l< uekejehs is;d neK f.K ;udf.a
.=K lSl, i;=gq fkd jk if;la k ke;s Wyqf.a .=K lshd j<lyhs is;d Wyq lrd f.dia ienE
o2 ;d uyK Nj;a f.dhqyq lrd hkafk@ hhs ms<sie ienejehs lSfhka f;da Tyq lrd fkd hd'
f;da Wyq olakg hkakg fkd ksiafiys' fya ;d olakg tkakg ksiaie' f;da bka Wyq lrd .sfhys k
;df.a hYia msfyhs' Wyqf.a hYia j' wNscd;fhys' uy;a Ok we;af;ys ;%sfofhys mdrhg .sfhys'
wNsrEmfhys' is,aj;ays msh3 f;mq,a we;af;ys' ;=ka ishhla nuqKq orejkg wefrys' fkd tla Ydfhka
nuqKq orefjda wjq ;d flfrys Ydia;% W. ;s' f;da uy,af,ys' uyK f.dhq <oe h' f;da ir
uyrcyq iska mqok ,oafoys' fmdlaLrid;s nuqKd iska mqok ,oafoys' u.O rcyq ;g nUfofhka ka
muqKqfhys jdih flfrys' f;da uyK Nj;a f.dhqyq olakg hkakg fkd ksiafiys' fya ;d lrd
tkakg ksiaiehs KQyq'
tl,ays l+go;a; nuqKq f nuqfKda cd;s wdka uf.a .=K lsh;s' ;udf.a .=Kfhys
/f|kq fhfokafka fkd fjhs' tfia neka fudjqkaf.a jdo | uyK Nj;a f.dhqyqf.a uy;an
yjd fudjqka thg hkq l< uekejehs is;d f;ms ud yd lshkq wij' u ljfr@ uyK Nj;a
f.dhqyqf.a ckau im;a wd .=Kfhda ljry@ fur.,a ms i isy;= fihska" uyuqyq ms i
fnd,g .ef,k h fihska" i;a4 oy;<d ms i msks fihska uyK Nj;a f.dhqyqf.a ckau im;a
wd .=Khka ms i wmf.a .=Kfhda ,dulhy' tneka Nj;a f.dhqyq olakg hkakg wems ue
ksiaiy' uyK Nj;a f.dhq wNscd; h' ujqmh
s ka iska lsh yels fodia ke;s fha he' Tyq uEkshkaf.a
mlaIfhys wiQ oyila l=,jeiaiy' mshdkkaf.a mlaIfhys wiQ oyila l=, jeiaiy' fufia tla,laI
ieg oyila l=, jeiaika mshd me jQfha ue ksOdk fldg ;snQ Ok i Wyq Wmka ojia ue ixL
k" M, k" W;am, k" mqKavl k i;r ksl=Nsfhla kex.e' tys ixL k ksl=Nsh .jq
muKe' M, k ksl=Nsh fo.jq muKe' W;am, k ks.=Nh ;=k.
a jq muKe' mqKavl k
ksl=Nsh fhdka5 muKe' tys .;a ;eka msfrhs' fufia uy;a Ok mshd me2 jQfha he' ;=reKq fhys
fidre fhdjqfkys .sysf.ka kslu
a e f.dia me jQfha h' ujqmshka fkdleue;s fia l uqiquqyK
q q
we;s kEhka j,majd me jQfha he' wNsrEm he' oYkSh he' m%idockl he' meyeimqfjka Wfm; he'
uynUyq fihska ,sfhhs' rdyq wiqyq muK fkd .; yels wmuK wjldY we;af;a he' isjqmsiq
is,aj;e' l,K hqre h;a f;mq,a we;af;a he' wduOHdjidk m%lg fldg lshkq jQfha he' Wyqf.a
tflls Ofoiafkka iqjdiq oyia iqjdiq oyia muK foksiayqoa um,wud j<|;s' thska fndfyda
fokdyg we/' ldurd. meyqfha he' wpm, he7' lujd he" l%shdjd he' kjf,djq;=rd oy mqriair
fldg jefghs' iehq;a uyuq.,ka uyiq wE uyK nuqfKda Wyqg msjr je jefg;s' ;uyg reoaO jQ
nuqKkg wreoaO je' ys;ldu je jefghs' W;=l=f,ka me jQfha he' fkdkg l=f,ka me jQfha
he' uy;a Ok we;s uy;af.d. we;s iuDoaO l=,fhka me jQfha he' mrrka laI;%h
s mKa; wdyq
fonU kd.cU wdyq mek mqjqiakg t;s' we;eyq mek mqjqiakg fyda ;uka icqka ms<.
s kakg
s ie ue fkd neK ys;s' we;eyq mqjqia;s' fya Tjqka
fyda fkdfmdfydi;a fia8 is;d fkd ms<
mekfhys W;aidy ckjd lshjhs' fufia Tjqka yeufokdf.a u;Sys" fj<, meK f|k uyuqyoq e
r< fihska" Tyq lrd mefKka u f|;s' fkdtla fo oyiayq fhka Wyq irK .shy' uyK Nj;a
f.dhqyqf.a" zb;sms fid N.jd wryx iudinqoafOdaZ hkd hif.ka oifofiys m;f<a he' fya
iqmsys m;=,a wE fo;siauy mqia ,l=fKka iefka he' foksiqka .sysf.a iiqkajeiaika flfrys ;ud
ldrd wdjqkag m<uq ue" ztj iqjoaZ fhhs' lKg iqj fuf<la f;mq,a fnfKhs' ms<si:rys olaI h'
isjqjKla msiajeiaika wd wd l,e .ukaY%u ksjkakjqka fihska fmrg je iajd.; flfrhs' isjqjKla
msia l, Tyqyg ,ysriska mqnqkd mshqula fihska uqjmsh
q lis; fjhs' mqkai|la n fid uqyqKq
we;s fjhs' we;eyq msia gql,e lr nydf.K fkd neK ys;s' uyK Nj;a f.dhq jQ l, iq,N
l:d we;af;a he' Tyq lrd wdjkag zwems fuhg l=ug wdy@Z hk ms<sir fkd Wmoa' Ofoiqka wid
i;=gq fj;s' ld,hqla; jQ m%udKhqla; jQ w:j;a f;mq,a fnfKhs' isjqjKla msia jeiaika iska mqok
1' yqka fikiakla' 2' ino' 3' h;a' 4' io;a' 5' i;r.jq' 6' nq' 7' wp,h' 8' t;s' we;eyq mek mqiakg
f.dia ;uka ickakg mek fkdfmdfydi;a fia'

,fha he' fo ksiaiq mykay' h .fule fyda ksh .fule fyda jikafka k ufyYdLH
fofhda wr.a .ka;s' hl=ka iska tys ksiaiqkg Wmj fkd fjhs1' Tyq Tjqkaf.a wdkqNdjfhka rd
fj;s' Tjqkaf.a ffu;%S n,fhkqoa hlaIfhda ksik
q a fkd fm<;a ue he' ;ud iska ksmojk ,o i=ka
we;af;a he' tfihska ue ksmojk ,o uyK .Kka we;af;a he' .K wer w.%oYkfhys isfha he'
we;e uyK nuqKq flkl=kaf.a hYia h;2 m%ldrfhlska j' uyK Nj;a f.!;uhkaf.a hYia jQ
l, tfia fkd f' wkq;a;r jQ cdprKim;a;Ska j' ir uyrc wUqorejka weue;a;ka yd
iu iymsjka m%dKfhka Nj;a f.dhqyq irK .sfha he' fldfid,a rc tfihska u iymsjka
irK .sfha he' fmdlaLrid;s nuqKq iymsjka irK .sfha he' fidKoKav nuqKq iymsjka irK
.sfha he' uyK Nj;a f.dhq ir uyrcqyq iska mqokq , fjhs3' fldfid,a rcyq iska mqokq ,
fjhs3' fmdlaLrid;s nuqKd iska mqokq , fjhs' fidKoKav nuqKd iska mqokq , fjhs' uyK
Nj;a f.dhq oeka LdKqu; k nuqKq .ug wjq wUh Whkays fjfihs' h ljr4 uyK nuqKq
flfkla wmf.a .fl;g wjq o" Wyq wmg wuq;a;y' wuq;a;kg wm i;aldr l< uekeje' tneka
uyK Nj;a f.dhq wm olakg tkakg fkdksiaie' wems ue Tyq olakg hkakg ksiaiy' ud okafka
ta Nj;a f.dhqyqf.a fu muK .=Kfhle' fya fu muK .=K we;af;a fkd fjhs' Tyq fia u ifka
okakd nq flfkl=kq lsh;a fkd f.fjk .=K we;af;a he' wm jekafkda k l= lsh;s@hs lS he'
tl,ays nuqfKda l+goka;hd lshk nq .=K wid h fia fu nuqKq uyK Nj;a
f.dhqyqf.a .=K lshd o" fya W;= .=K we;af;a he' fufia Tyqf.a .=K okakd wdpdhhd iska
fuf;la ojia jqiq fia fjfii' tneka Wyq u wkqjyhs wkqje nKkakdyq Nj;a f.dhq fuhg
ishla fhdcfkys fjfia k" ieoeye we;s l=,mq;layq iska mdf:h f.K f.dia olakg ksiaie'
tfia neka wemS yeufokfuda ue uyK Nj;a f.dhqyq olakg hyhs lSyq' tl,a l+goka; nuqKq
uy;a nuqKq.Kd yd iu wUh Whka f.dia nqka lrd t<U id fldg tl;amia je ysks' we;e
nuqKka yd .ym;s nqka je|e tl;amia je yqkay' we;eyq nqka yd idrdkSh l:d neK tl;amia je
yqkay' we;eyq nqkg we,s ne| tl;amia je yqkay' we;eyq kf.d;a lshd tl;amia je yqkay'
we;eyq fkd neK tl;amia je yqkayq' tys nqkg we,s nekaodyq5 ,o .;a;dy' bka iy .;a;dyq
f;ms uyK f.dhqyq jekaojhs6 lSyq k we,s ne ud;%fhlska jekaofuda7 o@ hy' oy
.;a;dyq nqka l=ulg fkd jej@hs6 lSyq k" ysi ue myrjd ue jekaoe ukd o@ w;a kd jfka
je fkd f o@ hyhs we,s n|yq' k lshkakdyq u wiqj,ayq mq;a' o;a k' ;a k'
fuhg wdfhhs k lsh;s' f.d;a lshkakdyq u jdiG f.d;%fh' lpdhk f.d;%fh' fuhg
wdfhhs f.d;a lsh;s' fufia kf.d;a lshkakdyq <s l=f,ys Wmka orejy' msiaueo kf.d;ska
md< jyhs fldf<da' fkd neKe yskdyq fflrdlhka yd wkaOnd,fhda hs' tys fflrdlfhda tla
fo nia nKkakd yd ia jia flfr;s' tfia jkakd yd tla fo od wyr k uekejehs fkd neK
yqkay' wkaOnd,fhda ;uka kqjK ke;s jk neka lsisks fldg nyd uems~q fihska fkd neKe
nei yqkayq'
fufihska yeufokd msjrd yqka l,ays tl;amia je yqka l+goka; nuqKq nqkg f;dm
;=kahd. yd fidf<dia msjr oka;shs8 weiS' u ta fkd oka' uy;a hd.hla lgfh' ta ug lshkq
uekjehs lS he' Ti" nuqKd" ilia fldg wid' u lshhs jod<y' fya b;d uekejhs .siaie'
ti| nqyq fmdf<dj ;=nQ9 kshla kd fmrg /ia lrKqjlayq fihska Njfhka ms<sika uyd; rcyq
f.a p; we/ oelajQyq'
lsfia he@ h;a(w;S;fhys oUje uyd; k rfcla h' fya uqyqka msiqk10
a uy;a fmdf<da u~,
kqfhka uyd; k ' trc wdVH he' uydOk he' uydfNd. he' fndfyda rka we;af;a he'
i;=fidkia Wmokg ksis rka nka nka wE fndfyda WmlrK we;af;a he' fndfyda we;=ka
wiqka11 we;af;a he' fndfyda r: we;af;a he' fndfyda rg we;af;a he' Okfhka msreKq OdkHfhka
msreKq ms<Ska12 msreKq fkdfhla oyia fldgf.a we;af;a he' trc tla ojila i;=rejkska msreKq
fldgdroyia n,d fu Ok ld /ia flf<a he@hs NdKavd.dlhka ms<
s ;' uy rc" f;dm mshka
uq;a;ka wE i;ajk l=,mrmrdfhys jQjka /ia l< Ok hhs lSy' Tyq fldhg .shdy@hs lS he' he
mrf,dj .shdyhs lSy' ;uka WmejQ2 Ok fkd f.K .sfhda oe@hs lS he' uyrc" l=ula lshj@ Ok
;ndmshd h;a ie f.K hkakdyq fkdfj;shs lSy'q tl,ays rc keje;S ishyka.n f.diska ys| uu
ksiaf,dje mq, uy;a fNd. ,2' uq oU oeke fjfi' mrf,dys ud iqj kd i|yd uy;a
1' ke;af;ah' 2' h h' 3' ,fhah' 4' h nuqKq ljr' 5' noaodyq' 6' je|jhs' 7' jeojfuda' 8' oka;S hkq'
9' ;snq' 10' msyqka' 11' we;=ka we;af;a he' fndfyda wiqka' 12' nQms<sfhka'
2' uq' bmojq' 2' ,' 3' h j' 4' fndfyda hy' 5' flfkla ;df.a' 6' ikays^&;s' 7' lehkg' 8'
ieje-hhkg' 9' fndfyda /ia' 10' i;=gqfj;s' 11' l=,hgoa' 12' fygqj'

hd.hla l< uekejehs is;S' zhd.Z Yoh fojmQcdfhys ix.;s l%shdfhys odkfhys jefghs'
fu;eke jql, zhd.Z Yofhka oka lsh;a' oka fokakka tla mKa; mqreIhl= yd neK f.K k
uekjehs ;udf.a fmfr nuqKd f.kajd f.K wdpdh" u uyd hd.hla lgfh' mrf,dj o iqj
kd i|yd he' ug wkqYdikd l< uekejehs lS he'
tl,ays fmfr nuqKq fu rc uyoka h jk3 ck fhys fidryq fndfyday4' Tjqka
fkd ikaisjd oka fok l,e f.fKk ls ys id,a wE odkiNdr fjdf,d .ka;s' ckmoh fidreka
iska wdl=, fjhs' tfia jkakd yd rcqf.a oka fndfyda l,la fkd mj;a;s' Tyq is;g iqj o fkd fjhs
is;d uyrc" ;df.a rg fidryq fndfyday' Tjqka fkd ikaisjd nlrjqjr .kafka oy fkd fjhs'
fidreka uerej fyd;a Tjqka flfrys ;snQ flfkla we;a k" ;df.a5 rg jeiaika fm<;s' ;df.a
f ixOdkhg meK fidryq ikaysf|;s6' tneka ;df.a rg f.dl lghkg7 cq n;a yqo
le;s isysje,a fokq uekj' fjfK|y lghkg7 nvq, fokq uekj' ijehhkg8 Tgqfkdjqka
;=nQ moafoka ksu| fj,a ;k;=re .ksh. fokq uekj' ta ksiaiq ;uka ;uka l< ukd
f.dl fjfKod wE lys fhkdyq rg fkd fm<;s' tfia jkakd yd ;g OkOdkHfhda /ia9 fj;s'
fidreka ke;s jkakd yd ksiaiq Nh ke;s je i;=gq je10 orejka ,uefhys kgjka fodr fkd
mshd,d ksiel je ojia hjkq fj;S rcyg wkqYdikd flf<a'
tl,ays rc b;d uekejehs .si f.K f.dl lghkg7 cq n;a yqo le;s
isysje,a ok' fjfK|d lghkg nvq, k' ;ud ijehhkg8 Tjqfkdjqka ;=nQ moafoka ksu|
fj,a ;k;=re . kshu. k' t ksiaiq ;u;ukaf.a lys fhkdyq rcqf.a rc fkd fmEyq
rcyg OkOdkHfhda /ia jQy' ksiaiq fidreka ke;s jk neka nh ke;s je i;=gq je orejka
,uefhys kgjka fodr fkd mshd,d ksiel j fjfi;s' tl,ays rc yeu fia u rg iuDoaO nj oeke
fmfrnuqKd le|jdf.K wdpdh" ;df.a Wmdfhka rge fidryq ke;s jQyq' OkOdkHfhka
fldgdr oyia .Kka msK' rgjeiaikg o Nh ke;s he' u uydhd. lgfh" mrf,dj o iqj
kd i|yd he' ug wkqYdikd lrK uekejehs lS he'
tl,ays fmfrnuqKq f rc uydodk fokakg uy;a W;aidy we;af;a he' bka
;udf.a rg rc wdkg fkd lshd fokafka k" Tyq yeu fok fkd i;=gq fj;s' Tjqka i;= jk
kshdjla l< uekejehs is;d uyrc" ;d uyoka h neka ;df.a rge rckg ;d iekeye;s
q yi,al=,g 11 ksh. jeiaikg okjq
weue;a;kg msiajeiaikg nuqKq uyi,al=,g 11 isgu
jeiaikg u uydhd.lgfh mrdf,dj o ug iqj i|yd h' thg ug wkqokafka uekejehs
lshkakg fh he' uyrc" b;d uekejehs ;udf.a ;fhys rc wdkg lS he' Tyq fu rc
zbiqreZhs wNsNjd oka fkd wmg lshhs' l< fia fygqh'12 fkdlS l,e odk iuNdr n,kakg fkd
h;S i;=gq j uyrc" fohOu ke;s l,oa uyl,oa fu noa' okla fokakg fkdms<sjk' f;da uy;a
Ok we;af;ys' <orefhys' b;d uekeje' uyd hd. lrkafka hhs lSyq' nuqK" fu i;r wkqu;s
odhlfhda hd.hg msjr fj;S jodf<da'
uyd; k rc wgwflska iuqfm; h' ljr wg wNske@13 h;a(- wNscd;he'
wNsrEmhe' uy;a Ok we;af;ahe' uy;a isjqr fik>Z we;af;a he' uy;a ieoeye we;af;a he'
nyqY%e;he' lS lS nie w: okaks" mKa; he' jHla; he' w;S; wkd.; j;udk w:hka is;kakg
iu:hs' lsfiah@ h;a(- ud f14 im;a w;S;fhys mska flf<ka ,oafoahhs is;kqfha w;S; w:hka
is;kakg iu: k fjhs' oeka l< mskl
a eka wkd.;fhys im;a ,nkakg ksis fjhs1 is;kafka
wkd.; w:hka is;kakg iu: k fjhs' fu mskal k ye uyd mqreIhka iska iqrefha2 he'
udf.a fNd. we;s' odk fp;kd we;s tneka3 mskal flfr is;kqfha j;udk w:hka
is;kakg iu: k fjhs' f wgwska iuqfm; je fokqjyqf.a okg yeu fofika uydckfhda
t<fn;s' wckauj;a f;fufy flf;la l,a foa o@ oeka u ms<sir we;s j is| mshhs fu wE
fkdfhla is;s,s is;d lsis flfkla u fkd t<eh fj;s' fu wg wska iuqfm; je fok okg
t<eh fj;s' uyd ; k rc fu wg w.ska iuqfm; he' fu wg wo fu ue hd.hg mpdr f'
trcqf.a fmfr nuqKq i;r wflska iuqfm;he' ljr i;r wske@ h;a(- wNscd; he'
;=kafofhys mdrhg .sfha he' is,aj;e' kqjKe;af;a he' wNscd;d.=fKka hq;a mq=,kaf.a
ixOdkfhka fok ok fndfyda l,a mj;a;s' yeu fohska u uyckfhda t<fn;a u he' w.ys; jk
neka t<fn;a ue hs'fufia t rcqf.a fmfr nuqKq i;r wflska iuqfm;hs fu i;r w o ta
hd.hg mjdr f'

1'fjhs' 2' uq' weiqrefha' 3' we;s neka'

tl,ays fmfr nuqKq rcqf.a hd.hg fmrg j u is;S( oka fokakdyq ;=ka;ekkska
tla;eklu p,s; fj;s' furcq ;=ka;ekays m<uq ue wp, l< uekejehs rcyg ;=kaOdk foiS' lsfia
h@ h;a(- uyrc" ;d hd. kghyq iska lsis ljr ms<sirhla fkd l< uekeje- zudf.a Ok1 kiaiSZ
lshd he' hd. lrkakyq iska lsis ljr ms<sirhla fkd l< uekeje- zudf.a Ok kiauka isfha
hZhs lshd he' hd. l<dyq iska lsis ljr ms<sirhla fkd l< uekeje- zudf.a Ok kgZhs lshd he'
miq je fkd ;ejqk uekeje' mQj fp;kd wp, fldg msysgh hq;af;a he' tfia jkakd yd odkfhys
M, uy;a fjhs' uOH fp;kdoa wmr fp;kdoa t fihska u wp, fldg msys h hq;af;a he' tfia
jkakd yd odkfhys M, uy;a fjhs' tfia fkdlrkakd yg odkM, mq, fkd fjhs' W<dr jQ im;a
,oal,oa frdrej uyd krlfhys Wmka wmq;%l isyg fihska im;a j<| is fkd Wmoa' fufia2
uyd; rcqf.a fmfr nuqKq rcqf.a hd.hg fmrg j u wdfp;kd uOH fp;kd wmr fp;kd
msiq l< m olajkqfha ;=ka Odk foaYkd flf<a'
tla;s bka fu rc YaYS,hka oele zudf.a odkh kiais-YaYS,hy j<|kakdhysZ
is,ajka flfrysoa ms<sir Wmeo jQfha3 k" odkh uy M, fkd fjhs' ms<sir k odhlhkg
ms<.
s djka flfrka o Wmoa' tfia neka m<uq u ta ms<sir fkd Wmeoao k uekejehs oi
wdldrfhlska ms<s.djka flfrys ms<sir fkd l< ukd m lshkqfha uyrc" ;df.a4 oka .kafkda
m jd lrkakdyq t;s' fkd lrkakdyq t;s' tys h flfkla m jd lrkakdyq jqyq k" ta
zmdmfhka wksIagmdl Wkg u fjhs' fiiaikg jkafka fkdfjhs' tys h flfkla m jd fkd
flfroao Tjqka i|yd oka fokafka hZ hs is;a myojkafka he' tfiahska u whskdoka .kakdyq fkd
.kakdyq ldu :Hdpdrfhys mj;akdyq fkdmj;akdyq uqijd lshdkqfjda fkdlshkqfjda wkqkf
a .a
whs 5 lshkakdyq fkdlshkakdyq wkakg llY f;mq,a nkkakdyq fkd nKkakdyq iuMamm
a ,m6
nKkakdyq fkd nKkakdyq wkqkaf.a im;e f,dN lrkakdyq fkd lrkakdyq wkqka flf
>efgkakdyq fkd >efgkakdyq o iy l;a;dyq fkd .;a;dyq ;df.a oka .kakg t<fn;a' tys
h flfkla whskdoka wE .kakdyq jQ k" ta mdmfhka wksIag mdl Wkg u fjhs' fiiaikg
jkafka fkdfjhs' tys h flfkla whskdoka wE fkd .kakdyq jQ k" Tjqka i|yd h ud oka
fokafkahs" is;a myojkafka hhs f oY wdldrfhka ms<s.djka flfrys ms<sir fkd l< ukd m
hd.hg fmrg j u lshd .siah'
tla;s uyrc" ;d fufia oka fok l,e zwmg fkd lshd rc hd. flfrZhs lshkakg
ksis hfula ke;S hkd iska fidf<dia wdldrfhlska rcyg fidkia Wmeoa7' ta hd.fhys f.ka
fkd o uerEy' tjka fkd o uerEy' l=l=<ka fkdo uerEy' yQrka uqjka ,sys hka wE fkdfhla
i;=ka fkdo uerEy' hQmhg rela fkd o iqkay' bma od fkd o w<y' oia oeia wd llrefjda hd.
lrk ;eke fufyjr lg jqj" flfr;s' fkd lg jqj" fkd flfr;s' hula lg jQyq k" lg oE
flfr;s' fkd lg oe fkd flfr;s' o~q uq.r
= e f.K fufy flfrys o@ fkdflfrys oe@hs
lshkakdyq ke;s' bka fufy flfrys k lrd' fkdflfrys k ;<y' noyhs hkafkda ke;s'
l uqiq uqyqKq we;s je je,em je,em fufy lrkafkda ke;s' ys f;mq,a neK fufy le/ jQy'
tys oiakg zoiayZ hs fkdlsh;s' oeiakg zoeiayZ hs fkd lsh;s' llrejkg zllrejyZ hs fkdlsh;s'
msh f;mq,a neK wUqkaksia mska flfrys n,2 we;a;kg n,1 ke;a;kg ksis ksis fufy olajd
zfuhs fuhs lrjZ fh;s' Tyq ;uka ;uka is;a jQ2 moafoka fufy fldf<da' .sf;,a fj~re ys
il=re wdka hd. fldg ksuejQyq'
lsfia h@ h;a(- rcq mskqj/ i;r fod/ we;= kqj/ ueo o f mia ;kays uyokay,a
lrjd tflls okay,e tflls' ,laI ,laI neka ojie ojie mia ,laIhla Ok i|d ysre kes ;ek
mgka f.K ta ta l,g3 kshs fndcqka ish w;ska rkaflfKiai f.K ms jq .sf;,a fj~re ys
il=re uqiq fldg yUq l4 n;aud fndk oe wdka uy ckd ie;emam'S f.K hdhkg tfihska u
nka mqrd fo5' ijia ff,ys ms<Ska .ka u,ska mqohs' .sf;,a wd uyie< mqrd hfula hula
je<eh k" fya ta j<|djhs6 fkdtlaish;kays ;njhs'
tl,ays t rcqf.a rg rcyq weue;af;da msjeiafida nuqKq uyi,al=, jeiafida
.eyeuyi,al=, jeiafida ksh. jeiafida okjq jeiafida furc .sf;,a wd ckmo jdiSka
flfrka f.kajd fkd f.K ;ud .e;s oe ho fldg uyoka fohs' wmg lsis oehla fkdlshhs' wm
fkd neK yskd ;eka fkd fhfohs' rcf.ys Ok wmuKh' tf;l= jqjoa Ok we/ k ukd uehs
.eka ksh.eka kqjka Ok kd f.K fjk fjk u .e,a mqrd rcq lrd f.K we/ uyrc" f
1' OdkH' 2' nuqK fufia' 3' bmhqfha' 4' ;df.ka' 5' wia ' 6' iMmam,' 7' Wmoa-yeu'
2' ne,' 2' is;a ;=nq' 3' l=,g' 4' yUqlo" yuko" yUqlk' 5' fojhs' 6' j<jhs' 7' iqnqfka" fidfka' 8'
meoa meu'

Ok n,d .kafka uekejhs lSyq' rc udf.a Ok fnfyj Oeka fifuka .;a lrjqjka /ia flf<ah'
f;f< f;dmg u fjhs leue;" fudka f.K hjhs lshd fkd .;'
uydckfhda tl ;efkle f.dia isg neKf.K f Ok keje; wmf.a f.g
f.Khk ;eka fidnfka7 fkdfjhs' rc uydhd. flfrhs' wems wkqhd. lryhs h fia me8
fofika tkakdyq wmf.a okay,e yUq rcqf.a okay,e n;a j<|d kqjr joao" tn ;kays wkqhd.
lrhs rc9 wdyq me fofiys okay,a lrjd oka kay' tfihska u ol=Kqfofiys weue;s wdyq
okay,a lrjd oka kay' me<fofiys nuqKq wdyq okay,a lrjd oka kay' W;=re fofiys f.d wdyq
okay,a lrjd kayq' Tjqkaf.a hd.fhys f.ka fkd o uerEy' tjka" l=l<
= ka yQrka" uqjka" ,sys
hka fkd tla i;=ka fkd o uerEy' rela fkd o iqkay' bmod fkd o w<y' oia oeia l lrejka fkd
o l,ls/jqy'10 .sf;,a" fj~re ys ys il=re wdka hd. fldg ksuejQyq'
fufia rgjeiaika w;ska .;a i;r wkqu;s yd rcqf.a wgw yd fmfr nuqKdf.a
i;r w yd ;=kaOdk yd f he" nuqK" ;=ka hd.im;a yd fidf<dia msjr11hhs jodf<da' tl,ays
nuqfKda .sf;,a wdka ksudug12 .sh hd. wid f,dlfhys h hqfrla weoao" uyK f.dhq tu
lshhs' tfia neka hd. miiuyhs i;=gqis;a we;a;dyq uy;a fldg hd. fufia jqj uekeje'
hd.im;a k fuhhs .=.=f<da'
tl,ays l+go;a; k nuqKq u;af;a lsj ukd w:hla is;d fkd neK yqkafkah'
nuqfKda Tyq fkd neK yqka fia oele yehs" f;da uyK Nj;a f.dhqyqf.a l:d fkd wkq fujqys
fkd@ hs lSyq' u t fkd wkqfujqfk fkd fj' hfula uyK Nj;a f.dhquyqf.a l:d fkd
wkqfujqfka k" Wyq ysia i;al~ j mef<hs' taldka;fhka uyK Nj;a f.dhqyq tl,ays hd.iajd
uyd; rcyq fyda jqj uekeje hd. le/ jQ mqfrdays;hd fyda jqj uekejehs is;d yqkafk lS he'
ti| l+goka; nuqKq f;ms ta ld,fhys rc jQ o@ mqfrdays; jQ oe@hs brd lshkq yrir fkd fjhs hk
is;ska mhhdfhka mqjqiafka fun hd. l<dyq le/jqjdyq l=ula fj;s fyd@hs lS h' nuqK"
fun hd. l<dyq le/jQjdyq iq.;she Wm;s' u ta ld,fhys uyd; rcyqf.a hd. le/jQ
fmfr nuqKq jodf<da'
tl,ays l+goka; nuqKq f ;=kahd. im;g yd fidf<dia mjdrhg jvd uy;a M,
we;s wksla hd.fhla yd we;s fyd@hs lSh' thg jvd ks;af;ka is,aj;akg fok okays M, uy;a fia
jod<y' thg jvd fikiqkaoke M, uy;a fia jod<y' thg jvd irK.ukay1s M, uy;a fia jod<y'
thg jvd mkais,a /lafuys M, uy;a fia jod<y' tla;s nqoafOda;amdofhys mgka f.K wy;aM,
mhhka; fldg bO ;:d.f;d f,dfl Wmamc;s wryx iud inqoafOda hkd iska O foid
wy;a M,hg je je wfkla W;= ms hd.fhka we;af;a fkd fjhs jodf<da'
tl,ays l+goka; k nuqKq nqka jod< Ofoiafkys meyeo je| ;=Kqrejka irK
f.dia jykafia" u hd. Yd,dfhys i;aishla f.dkqka i;aishla jiaika i;aishla jeiaika i;aishla
tjka i;aishla t<megjqka fkdtla uqjka" ,sy
s hka i;ai;aish ne.ska f.K geU ne| isjQjka
ys' fo' ks,a ;K ld isys,a meka fnd;ajhs' Tjqkaf.a Yro r: ksjka ukd fuf<la isys,a
iqj| iq,2 yudjhs neK tla mqreIhlayg fhh' fya f.dia yeu i;=ka uqojd mshd wjq nuqKdg lS
h' fya wid i;=gq he'
nqyq O foiQyq' nuqKq fidajdka je' nqka i=ka msjrd je| meol=Kq fldg f.g
f.dia wfhys isks hqre ms fndcqka hq;= lrjd l,a okafka jekejehs lshd hh' nqyq
iq.;auymjq,a fmfrje mkaishla i=ka msjrd f.dia mdkajq wiafkys jevyqkay' nuqKq ish w;ska oka
je| tl;ajia je yqkafka he' nqyq tjqyg O foid yqkiafkka keS jefhda'
fufihska nqka ;uka zmqiouidZ jk neka l+goka; nuqKd wd Yofhka
.;a jx.sid wfka ish oyia nuqKkq oud wud uyksjka me jQyq'
n%dyauK ouk k miajk mfoh ks'

1' .uksfhys' 2' iqj|' 3' fihska' 4' yqUqjd' iqUqjd' 5' jgl' 6' fidjg' 7' h;afkka' 8' iej ^&' luq
^jQ' ijluq' iqjlu mQcdj,s ^356& msgqj' 9' fjka' 10' ikaysk' 11' i'

6' mfoh
rdc oukh
wcdi;a uyrcyq oeuQ m lsfia h@ h;a(- nqyq ;ukg reoaO foo;a f;reka , .;a"
;uka .sys l,ays hy nql,ays wijq ir uyrcyq urd rch .;a" wcdi;a rcyq mqjq;a mek icd
Ou foid irKis,e msysjQyq'
lSfia h h;a(u.Orge rc.yd k kqjfrla ' t kqjr ukaOd;=uyd f.dkaod rka iska ms.d
lrK ,oa neka rc.yd k h' nqka ojiq ila;a;ka ojiq kqjr fjhs' fiiq l,e isia j hl=ka
iska ms.d lrk ,j Tjqkg ji;a Whka f,isk3a h nqyq tkqjr ksid wvf;f<ia h,aishla i=ka
msjrd jlhkaf.a wUjk Whkays jev fjfi;s'
ta jkh lsfia jQfha h@ h;a(- tla iufhlays jlfhda uyfk,au,a iqUqjd4 nqka fodia
ye/ mfcd; uyrcqyq ;uka l< ms<shue meyeoe tjq ms<Si,;a wkqfudaokdjidkfhys fidajdka
je" tlaojilg fo;=kj
a frle5 nqka lrd .sh uekeje' fjjk Whka / udf.a wUjk Whk
wdikakh' nqkg fjfyrla l< uekejehs ;uka wUjk Whkays fjfyr fldg wgf<diay;a
uymjqfrka msfL fldg nqmdfudla uyikg fjfyrfldg oka kayq' fufihska nqyq
jlhkaf.a wUjk Whkays jev fjfi;s'
thg fmrg je ieje;a kqj/ uyfldfid,a rcyq rc.y kqjr ir uyrcyg fida
j wcdi;a l=uryg . .;' Tyq l=ie jik l,e fijg6 rcq ol=Kq oirefhka f,a fndk fof<dla
Wmk fyda ;uyg Wmka fod< lsis flfkl=kag fkd lshd jey/ .shd' rc ms<
s ie n,d fkd
lshkafkka ;S ug m; jkq l=ug h@hs h;akfhka7 ms<si f.k iqjluq8 fodf<l ;sg Wmkafka
hhs fj9 f.kajd f.K rkaie;ska oirej m<jd rka;efhka f,a f.K h yd uqiq fldg fmdjd,S
h' fod< ikaysk10' ffk;s;alfhda t.n r i;=re orefhl Tyq iska rc kiaishs lSy'q fi11 t
wid .n fy<d msh je Whka f.dia l=i uoaOjhs' .n fkd fyhs' rc weh tlajka Whka hk fia oele
mckhka ms<
S ie w;=re oek ;S l=ie mq;l= n jl n fkd o oefkhs' zwiQj,a rc ;uyg Wmka
orejlayg fufia lr ,Z hk uy;a w.=K rdYsfhla oU f;f,ys me;sr fhhs' jgd,d tfia fkd
lrdhs rlj,a fo he' fyda Tyq Wmka l,e uerej uekejehs is;=j' orejd Wmka l,e rlj,e is
ksiaiq oele rcyqf.a lSfuka l=uryq md l<y' l=uryq uy;ajQ l,e wer ujqfi11 oelajQy'q fyda Tyq
oele mq;%ikd l<d' thska Tyq urkakg fkd fmdfydi;a jqj' rcoa wkqlu
% fhka Tyqg hqjrc;ka ka'
tl,ays foo;a uyf;ryq is;+yq( ie/hq;a uyf;ryq uyuq.,ka uyf;ryq uyinq
uyf;ryq fjk fjk msia f.K jdih flfr;s uhs msila fldg .; uekejehs' ,dN Wmhqj
uekejehs' kfhys lS kshdfhka wcdi;a l=uryq Roa fm<yrfhka my ojd iji /hsfuys
mkaih
s la r: msrjka ;ud lrd t,fnk fia iajia l< fia oek2 Tyqg fufia lSh(- l=udrh" fm/
ksiaiq fndfyda l,g wd3 we;a;dy' oeka tfia fkd fjhs' f;da mshd4 urd rc jj' u nqka urd nq
fjhs mshrcyq urkakg fh' tl,ays rcl=ur wm j;aysfhda foo;a f;ryq uy;a wdkqNdj
we;a;dy' Tjqka fkdo;a oefhla k ke;S l<fjhe ishla ne|f.K fofjkaodj,a5 fjjq,ka
rcf.g f.dia jks' tl,ays weue;af;da Tyq ;sre fldg f.K inj oek l=udrhd o uerej uekej'
foo;ayq o uerej uekj' yeu uyKyq o uerej uekejehs neKf.K ie< fldg l< uekejehs
rcyg lSyq' rc l=urejd uryhs rcyg lSyq' rc l=urejd uryhs is;+ weue;a;ka w;e fufyjr
f.K fkd uryhs is;+ weue;a;kg uy;a fufyjr l=uryg l=ula i|yd zurZ is;=fhysoe@hs
ms<si rch i|ydhs lSfhka b;d uekejehs' ;d leue;s rch n,d.Kehs rch Tyqyg olajd ks'
fya udf.a ufkdr:h ksmkehs foo;a f;rekag lSh'
tl,ays foo;a f;ryq f;da hka we;= fldg fnr iok isilayq jekafkys' lsym
s
ojfilska ;d msfha ldf.a ksyrir7 i|yka fldg n,d rch .kakS lS h' Ti" jykafia" l=ula
flfr@ lS h' rcq urdmsj uekejehs lS h' ud msh rc yg ie;ska jO fkd lg yelalehs lSh'
;efjkakg ksis f.fll ,d wyr j<ld urdmshjhs lSyq' fya mshrcq ;efjkakg ksis f.fll
nydmshd wka ksh i wfkllayq fkdjeoao fokafka hhs fhh' t;ek mgka f.K foays
1' i' 2' oel' 3' wdhq' 4' f;da f;dm mshd' 5' ojd,a' 6' nk' 7' ksyir' 8' jo;s' 9' umshdfKda" umfKda'
10' mKka" umkka" mshdkka'

rka;efhle n;a tje yse ;ndf.K j;s8 rc ta j<|d hfmhs' fya unmdfkda9 lsfia hfm;s@
ms<sji tmj;a wid weh ysska h oehla fkd f.K jeoaoe fokafka hhs fhh'
t;eka mgka f.K foays n;a uqyq,e ;ndf.K j;s' ths wid wkakh
s flfy ne|e
fkd jeoao fokafkahhs fhh t;ek mgka f.k rkaurjhe n;a tje mshd,d mhska f.K j;s' rc
t wid wkaksh urj ,d fkd jeoao fokafka hhs fhh' t;k mgka f.K foays .|fhka kyd
Yrfhys ishqhqre .,ajd ms<S fmfrj f.K j;s' rcmd Tjqka isre f,je hfm;a je<s ms<si
tmj;a wid wkaksh fkd jeoaoe fokafka hhs je<lS' foays fodrgqf.au,
q isge ys" ir uyrc"
Tyq <orel,e urd fkdmsj kaj' f;dm i;=rd f;ms u mqgqj' f f;dmf.a ksud oelau h' u fu;ka
mgka f.K f;dm olakd fkd ,efn' uf.a jrola we;a k" ud flfrys laIud lrkafka hhs je,em
jeyei keje;a;' t;ek mgka f.K rcyg wyr ke;s h'
fidajdka rc um,iqfjka ilauka fldg hfmhs' rcqf.a Yrh ,sfhhs wid lSfia
hfm;s@hs ms<si" ilaukska hfmk fia Yrh ,sfhk fia wid" ilauka fkdlg k uekejehs
10
[hs;] znmddkka m;=,a lrfhka m<d ,Kqf;,a .,ajd lsysr=frys zZ hk wkqlrK we;s fldg
*[miajhs kehka h rc Tjqka oele ums;a lsij
s layq iska tle;ska ishjro .siajk ,oafoa jke'
fudyq ud uiajfufy ksujkq i|yd wdyhs is;S' Tjqka f.dia rcq je| is l,ays l=ula i|yd wjq
ke@hs ms<
s ;a' Tyq rcqf.a ta yiak ie< l<y' f;ms f;dm rcq wK lrjhs rc lS he' Tyq foajhka
jykai" jeve yqk uekejehs lshd rcq je|e foajhsks" wems rcqf.a ksfhd. lruy' wm flf kyula
oeyejqk uekej' f Tn jeks oeye rc flkl=kg
a iqh fofhla fkd fjhs lshd ju;ska f.dma ui
f.K ol=K;ska lrh f.K m;=,a m<d Kq f;,a jld lsysr=frys z Z hk wkqlrK we;s
fldg] mlay' t rc mQjckaufhys od.nfKlays jyka ,d .sfhah' i=ka yskg w< l<d,la
fkdfo mhska welauk' f tys M,hs'
rcyg uy;a fokd Wmk' wfyda nqoafOda wfyda Ofuda wfydaixf>dahs ;=Kqrejka
i|yka lrKqfha u od.nfKlays nyd u,la fihska fuf<a' ijquyrc fof,ys fjijqKq
uyrcdkka msj/ ckjN k hlaIfhlaje Wmk m<uq ijfrlays tys Wmeo uy;a im;a je<fha h'
ijfrlays oUj rc jQfha he' oeka i;a jkj/ rc je i;ajkjr imqrka f.dia Wmk' tojia u
wcdi;ayq mqf;la Wmk mq;= Wmkan mshdKka u< n kajkakg fom; tljg u w<y'
weue;af;da m<uq mq;= Wmkan lshyhs m; rcq w;e ;=nQyq' rc yg tflfKys ue mq;%ikd Wmeoe
ish,a isre me;e/ weguq,a meyer isfha he' tflfKys mshrcyqf.a .=K i|yka fldg ud Wmka
l,e nmdk1kgoa ikd fufiau Wmkafka he' hj' nmdKka1 ysoajhs fhhe l=ula ysoj
a y@
uyrchs wfkla m; w;e ;enQyq fya tmj;a wid j,maka uEkshka lrd f.dia wkak" nmdkkg ud
flfrys ikd yd h fyd@hs ms<s; Tyq nd, mq;" l= lshys@ ;d <ore l,e wes,af,ys fmdf<la
kex.2 tl,ays j,makyq ikaysjkakg fkdfmdai;a jqjdyq ksiu~f,ys yqka ;d msh rcyq lrd f.K
.shy' fya ;d wes,a, uqjfhys ;s h' fmd< uqjfhys u is,a h' fya ;d flfrys fifkfyka f,a
uqi mqhd oud fkd mshd ue .e,mS he' ;mshd ;d flfrys ikd fu nkaoehs3 lSyq' fya je,em jeyei
mshdkka isre y lsi le/'
foo;a uyf;ryq wcdi;a uyrcq lrdf.dia nqka urkakg fhdaO4 kqjdjka5
b,ajdf.K kd jhd thskq lereKqoe6 ke;s fia oele" ;=uqyq .scql= mjg keS .,a md;e ilauka
lrK nqka uqokg fi,a ysoe thskq lereKq oe7 fkd oel" kd,d.s we;= ysoe" hlsis Wmdfhlska
nqka urkakg fkd fmdfydi;a je" ,dNi;aldrfhka msyS nqka miajrhla b,ajd t fkd ,ka i;=re
je" i=ka mkaishhla fokd | wer f.K f.dia" iehq;a uyuq.,ka fow.ijka ;ukaf.a msie
i=ka f.K .shl,ays lka yqKq f,a kd" kjuila ojia f,v je fyje ;uka l< ;dla oehg
ms<sir8 Wmhd oeka nqka fldys fjfi;s fyd@hs ms<si foys fjfi;s hkq wid yef|lska ud
f.Ke/ nqka olajjhs lshd f.K hk ,oaodyq9 nqka olakg ksis msKla fkd l< neka" for
fmdl=Kq f;r folla je me<S.h
s fmdf<djg jeoe w uykrlfhys msyshy'
tl,e rc.y kqjr ieKfl<sfhla h' kqjr jeiafida tkqjr fo kqjrla fihska iod
ieKfjia f.K fohka fihska ieKfl<s fl<s;a' wcdi;a rc mKq/is fmdfyda ojia ? irdi/iska
flf<ka kslu
a qkq ls10oyr fihska" ukska kslu
a k
q q uq;=je, fihska" iukal=iq o fihska"
,sfhk rd;%she ksuyf,ys11 weue;su~q msjrd fiai;a hg .krkauj
q d wiafkys yqkafkahs' l=ug
yqkafka h@ h;a( ks j<lkq i|yd yqkafkahs fu rc12 mshd u<;eka mgka f.K ks|kakg weimshd
1' umK' 2' kes' * jryka ;=< ;sfnk fldgi msgm;ays fkd fmfKa' md<sfmd;ska fmr<d fhk' 3'
ikdfjkaoehs' 4' fhdaOhka' 5' kqjdhka' 6' lrKq' 7' lereKq fia' 8' ms<sidr' 9' hk l,oa' 10' lsr' lsre'
11' uyf,ys' 12' fufia' 13' mqrdK' 14' wksla' 15' wksflla' 16' ll=G' 17' fn,V' 18' leh'

.i ue ish Yrfhys ie;aoyia T;al,a fihska y~ka ue mqnoq a' uyrc" lsue@hs mqjq;a l,ays
j<yhs' thska yg ks fkd isfhys' fufia ks j<lkq i|yd yqka rc fu? i|/iska ruh h'
wNsrEmh' oYkSh h' is;a myojhs' ljr uyK nuqKq flkl=ka lrd hyhs@ ld lrd .sh l,e wm
is;a myoa@hs Woka wekS'
t wid tla;rd rcuyweue;af;la uyrc" mQrK13 liaimhd lrd t<fUkafka h' tl,e
is;a myoa@hs lS h' rc t wid fkd h' wfkla14 weue;af;la ulaL,s f.did,hd lrd
t<fUkafka hhs lS h' wfkflla15 w; flYln,hd lrd t<fUkafka hhs lS he' wfkflla15
ml=O16lpdhkhd lrd t<fUkafka hhs lS h' wfkflla15 i[achfn,17 mq;%hd lrd t<fUkafka
hhs lS h' wfkflla15 ks.KaGkd; mq;h
% d lrd t<fukafka h' tl, is;a myoa lS h'
fufia weue;a;ka ;uka ;uka ,o .;a kqjgecrka lS l,ays" rkajka hqre ri we;s
wUmlla le18 mqreIhlayq ;ud w;e ;=nQ lremlla oele oud mshkaklayq fihska fkd .sie fkd
neKe ys|" ;uyg fkdre ;kays yqka jlhkg yehs" in|" fkd neK yqkafkys fkd@hs lS h' rcq
fuf;la ml:d lrKq jlhka i|yd flf<a hs' l=ug h@ h;a(- we/ nqka1 olajkq i|yd hs' f;f
f.dia olakg fkd ksisoe@ h;a(- ;ud uydmrdOfhka f.dia olakg fkd ksis j - lHd msmie ysoe
nqka g uekejehs fuf;la ml:d flf<a1 rcqf.a wNsm%dh jlfhda fkd oks;a o@ h;a(- oka;s
je<slu
= g fkd neK yqkakdy@ h;a(- fLj miskd2 i|yd hs' lsfia h@ h;a(- tmsie kqjgecrka
ifokd ,o .;a weue;af;da fndfyda fok /ia jqjdyq' Tyq ud nq.=K lshkakg jkal,e w;r ;=frys
keS ;uka ;uka ,o .;a kqjgqkaf.a .=K lsh;s' tfia jkakd yd3 ud lshk nq.=K ksudjg fkd
fhhs' rc jQ l,S fmr ue fudjqkaf.a kqjgecrka4 lrd t<U ksiaidr n o;af;ka Tjqkaf.a .=K
l:dfhys fkd i;=gq j ud mqjqiai's tl,ays u nqkaf.a .=K lshd rcq nqka lrd f.K fh rf.a
wNsm%dh5 okq;=oa fL miskd i|yd fkd neK yqkay'
tl,ays rc weue;a;kaf.a nia wid uu hulayq hulayq nia fkd weishfh o" fy ue
fy ue fnfKhs hulayf
q .a nia weishfh o" fy ue kdrcji j<|d is .=re<layq fihska fkd
fnfKhs' ug uy;a msysfKlehs is;S' is;d n,d jl WmYdka; jQ nqkaf.a i6h' f;f o
WmYdka; h' t neka j;aimka uyKlayq fihska fkd neK yqkafka h' ud fkdnqKq7 l,e fya
fkdfnfKhs' we;layq u~kd8 l,e we;layq ue f.a mhska yeh uekejehs is;d jlhkag f
weue;a;ka ;uka ;uka ,o9 .;a uyKqkaf.a .=K lshkakka uqj fkd fmdfydhs' fudjqka fia u ;d
,o .;a uyKyq keoao@ lsu <sys o@ umsfha ;g bisr10 fkd kafka o@ fkdfyd;a ieoeye ke;af;ys
oe@hs ms<s;a'
tl,ays jlfhda ud ,jd f rc nqkaf.a .=K lshe g n|" oeka ud fkd neK
yskg l,a fkd fjhs' h fia f weue;af;da r je| ys| ue11 ;uka ;uka ,o9 .;a kqjgqkaf.a .=K
lSyqo" ud tfia nqka .=K fkd lsj uekejehs yqkiafkka keS nqka jik foi n,d mi msysjd
je| ksh/iska ,sfhk we,s ne| uyrc" zud h; uyKlayq lrd t<fn;SZ fkdis;j' wm nqka
ujql=iays ms<si|
s e .kakd l,e ujql=iska kslafuk l,e uykslu
a ka lrK le nqoa jk l,e
Oila mj;ajk l,e oi oyila ilaj< lms; h' fufihska huduy fm<yr l<y' fufia fo
f,dka ngy' wm nqkaf.a .=K lsh' tl is;a we;s je wi' uyrc"hs nqka .=K lshkakdyqwhx" foj" N.jd wryx iudinqoafOda wydlx wnjfk jyr;s uy;d
NslaLqixf>k ioax wVf;<fiys NslaLqif;ys' ;x fLd mk N.jka; f.d;ux tjxl,HdfKd
ls;a;sioafod wN=..
a f;d- b;sms fid N.jd wryx iud inqoafOd cdprKimkafkd iq.f;d
f,dl wkq;a;frd mqiouidr i;amd fojukqiaidkx nqoafOd N.jdZ;s' ;x fofjd N.jka;x
mhsremdi;=' wmafmj kdu fojiai N.jka;x mhsremdif;d ;a;x miSfohHhs'
uyrc"12 wm nqyq udf.a wU jkfhys wvf;f<iah,a ishla i=ka msjrd
jevefjfi;s' f;dm jeks ishkq oyiakq iqjyiakq is;a f.K nK lsh;s' is fia t<eU mek
mqjqiafka hhs lSy'
rcq nqkaf.a .=K wi;a wi;a ish,a isre miajKla m%S;Ska w;=re ke;s je ms .sfha' fya
tu .i nqka lrd hd13 je- ud f ff,a nqka lrd hkakdyg wfkla lsis flfkla hdkhla
fhdckakg fkd ksiaiy" jlhd kdhhs is;d in|" jlh" hd' f;d ue we;=ka iojhs14 lS he'
wfkla wYajhdk r:hdk we; o" we;=ka u iod t<jkakg lshkq15 l=ug h@ h;a(- W;auhka lrd hk
1' fldf<da' 2' miskd' 3' jkakd yeue' 4' kqjegcqrka' 5' wNsmd% j' 6' uq' i' 7' fkdKq' 8' u~qkd' 9'
,eo' 10' biqre' 11' ueo ys| yeu' 12' nqkaf.a .=K lshkakdyq uyrc-yeu' 13' hdh' 14' ijdhs' 15' lS h'
16' hdkdfhka' 17' r:hdk iofhka r u-yeu' 18' ler;s' 19' uyoa'

l,e W;a;uhdkfhka16 .sh uekekq wYajhdk r:hdk iYofhkq" / u17 tys y~ wefikafkkq"
mia mia hkakdygoa yia;shdkfhys y~ fkd wefikafkkq" ks nqka lrd kshdkfhka16 .sh
uekejehs is;d we;=ka iod t,jkakg fh'
jlfhda rka fu ff,a znqka olakg fhZhs fhhs' rcqrejka i;=frda fndfyday'
bka w;rue lsis wka;rdhfhla k" wkayq ud .ry;s( zjl-rc ud lSjd flfrhs' wld,fhys rcq
f.K kslafuZhs lshd h' nqkq .ry;s( zuyK f.dhq ;ud lSjd lefr;S18 lshd l,a fkd kyud ue
l:d flfrZhs lshd h' tneka uhsoa19 nqkqoa fkd .ryk kshdfhka h fia rcyg rlj,a iqixys;
f o" tfia flfr is;y
+ q'
tla;s wUqka ksiqka ksid mqreIhkg Nh k ke;s' iqjfhka wUqka ksiqka msjka
wUqka ksik
q a msjka fh;shs mkaih
s la we;ska kka iojd mkaih
s la ud.uqka msfjia .kajd wis
f;daur .;a w;a we;s je1 rcq msjrjhs lshd je<s is;=yq(- fu rcyg fu w;aneje uM,hg
Wmks#Y%h ke;s' nqyq Wm ks#Y%h n,d O foi;s' tfia neka uyckd /ia lrj' tfia jkakd yd
nqyq lsisflkl=kaf.a Wmks#Y%h fyhska O foi;s' ta foiqka uyckhdyg Wmldrhg u fjhs2
tn|kg lshd hjQy' kqj/ fnr msfh le/jQy'( wo rc nqka lrd fhhs' yeu fokd ;u;ukaf.a
lereks3 ;=nQ moafoka wjq rcyg wrla .kafka hhs'
tl,ays uydckfhda rc nqka olakg fha ,' tZO foiq lsn| fyda@ ieKfl<sfhka
lsu@ thg hyhs yeu fok .|u,a f.K rcq fmru n,d ue isfhda' ti|e jlfhda uyrc"
we;=ka iod t<jQfha h' l,a okafka uekejehs lSyq' rc mkaishla ud.uqka mkaih
s la we;=ka kd
f;fufy u=,awe;= keS o~qjeg mykska tl fldg uy;a wdkqNdjfhka kqjka kslaks'
tflfKys ud.yq msfjia f.K ysia fj<d oirefhys lvq ;nd f;daur f.K
kslu
a qkdy' Tjqka tla;s fidf<dia oyila kfjda rcq msjerEy' Tjqka tla;s l=rel=4 lsrd;dy'
Tjqka tla;s rcf.a rlakd rcq flfrys iajia we;s5 mqreIhy' Tjqka tla;s is;=re fjY,diOr jQ
ieg oyila uydud;%hy'6 Tjqka tla;s fkdtla m,|fkka ie kkakka w .;a oHdOr ;reKhka
n wkQ oyila muK /orejy' Tjqka bla;s ishla jgkd7 ms<S ye| mkaih
s la jgkd ms<S tlia fldg
nyd,d kyd .|f,jqka .;a rkau,a wd kkanr ka iekq oi oyila u;a8 nuqfKda ol=Kq w;a
Tfidjd chYo f.dyska fh;s' Tjqka tla;s mi;=re .;a mqreIfhda mi;=re jhka fh;s' Tjqka
tla;s kqfnf,he9' Tjqka tla;s Tjqfkdjqka fjr meyer hk we;amka;s h' Tjqka tla;s f.f,ka
.,10 meyer hk wiamka;s h' Tjqka tla;s tys tys meyer is r:mka;s h' Tjqka tla;s oi fhka
oifhys meyer is fhdOhy' Tjqka tla;s ;uka ;ukg ksis wdNrK im;a;Ska fjdrckd
wgf<diafia y hs hfia fl<jr isg jqyqgq irfhla r lrd fkd mefKa o" tfihska jlfhda
rcqf.a msia ixOdk fldg bka rcyg lsis Wmjfhla f k" yeu fokd yg fmrg j rcyg
fohs ;=uQyq rcq11 je<ef;f.K fh;s' ,shjeg o~qjegmyka fuf;la ish he" fuf;la oyi he"
hk muK ke;s'
fufia uy;a rdcdkqNdjfhka t rc fo;siu
a y fodrla yd iQieg iqfodrla yd we;s
rc.yd kqj/ me fofiys fodka kslaue kqjr mjqr yd .scql
= mj yd fow;=frys jlhkaf.a wU
jkhg fj;a j .sfha' tl,ays nqka lrd hkl,e ksYayo j .sh uekejehs rc f.ys u isge jlhka
lSfhka12 fnr fkd .eish uy;a fldg fkd h hk rcyg Nh Wmk' l=ulg h@ h;a(-
wvf;f<iah,aishla i=ka jik wU jkfha lSiakd yf~l= fmdjd ke;s' jl ud kqjka msg;g
fk/ f.Ke fmrka n,ldhla olajd ud urd f;f rc h h' f mia we;layg n, we;af;a h'
ud je<e; f.K fhhs' ud flfrys wdhqO .;a tl mqreIfhl= ke;s' ug lerefKa uy;a msfKlehs
is;d hm;a j jlh" ud fkd kiays oe@hs lS h'
tl,ays jlfhda fu rc udf.a ud;%d fkdokaks' u ,syska,l= fkd .<j' rcq
fkd wiajeiS k" kiaishs is;d ;r fldg wiajikakdyq uyrc" fkd nd' fkd nd' f;f, n,d
.Ke' uKav, ud,fhys myka ,sfhkakdyhs ^@& lSy' tl,ays rc fodrgqfhka msg; ue isge we;amska
ng' neie ue is .ie ue nqkaf.a f;acia rcq fjr my<' tl,ays rcyg tflfKys ish,aiska
iafjo ^jeysk& ykai fm<d mshk muK h' ;udf.a wmrdO i|yka flf<a' uy;a Nh Wmk'
fya brd nqka lrd hkakg fkd fmdfydi;a jQfha jlhka w;e f.K wr
ieirkaklayq fihska jlh" ;d f le/jQ fia hym;' f le/jQ fia hym;ehs .=K lshka
1' we;shdj' 2' jefghs' 3' leks" ldrd ' 4' tla;s l= 5' weue;s' 6' uq' uydud;Hhy' 7'
i;iyiai.a> ksldks-iqux.,,disks' 8' oi oyila 9' uq' fnf< h( ne, h' 10' f.<' 11' rcqg' 12' lS
fihska'

wkql%ufhka uKav,ud,hg im%dma; je nqyq" in|" fldys@hhs ms<


s ;a' l=ug mqjqiai@s h;a(we;eyq zfkd wkkafkka ms<s;Z fh;a' wldrKhe' f <ore l,e mshrcq yd f.dia nqka gqh'
meiq mdm ;%hkaf.a iisk1a mshrcyq urd nqka urkakg kqjdjka fufyhd kd,d.sys ysoe uy;a
wmrdOhla fldg isfhka nqka lrd fkdjkakd ie fkd ykkafka fkd fjhs' nqyq jkdys
fo;siajr ,l=fKka yd wiQ wkqjH[ackfhka ie isre we;s hy' ijKla /iska ,sfhka ish
wr nqn
q jd ;re msjrK ,o mqkai|la fihska uyK.Kd msjrd uKav, ud, uOHfhys jev
yqkakdy' nqka ljqre fkd yk;s@2 furc ;udf.a biqre ,S,dfhka ms<
s ;' yk;= fkdykkjka
je mqjqiafka rcqkaf.a is;s' jlfhda jkdys rcqf.a nia wid fu rc fmf,je3 isg zfmdf<d fld
ys h@Z hkaklayq jekak wyia n,d zys4 i| fldys h@Z hkaklayq jekak furuq,e isge zfur., fldys
h@Z hkaklayq jekak' nqka fmrg isge znqyq fldys h@Zhs mqjqiafkah' tfia neka fudyq nqka
olajZ we,s ne| uyrc" fmrg fudyq5 wm iudinqy ueo geU ksid meoi n,d imsia
msjrd jevyqkakdyhs lSyq'
rc nqka lrd t<eU ikg .yg fkd fldg tla ;efklays nqka fkd je| u isg"
ksjd;;efklays msms r;amh
s q jkhla fihska" fkd neK u jevyqka i=ka g' tys tlaflfkl= w;la
fid,ajkqfjda fkd o we;s' mhla fid,ajkqfjda fkd o we;s' ijnr ka ie kmsia msjrd nqka
fmrg is rc fyda rcmsia fyda tlaflfkl= fkd ney' yeu iyq u ijKla meyefhka ,sfhk
nqka n,d jevyqkayq' rc i=kaf.a Wmiufhys meyeoe" u~ ke;s myka,la fihska" ikayqka brka
we;s i=ka fu mqkmqkd n,d fu Wmiuh umq;= Wodl=uryg fjhs is;d Woka wekS' Tyq me j
fu i=ka fihska WmYdka; jkq i|yd fkd fjhs" furc i=ka oel meyeo mq;= i|yka flf<a'
,soehla ,ka fyda wmQj oehla oel fyda m%sh jQ kEhka ;=rka i|yka lrKq f,dalhdf.a is;s'
ti| nqyq rcqf.a is;ayir oele fu rc ud yd iu l:d lrkakg fkdfmdfydi;a
jQfha lai=ka n,d mq;= i|yka flf<a' ud fkd nKk l,ays furc lsis oehla lshkakg fkd ksiai'
uqyq yd iu l:d l< uekejehs uyrc" h fia Wia;eke jg h k;=;ekg fhao" tfihska u is;a
;6 mq;= lrd k;= hhs jodf<da' ti| rcq i;=gq je nq.=K wka;H m u oeka oka' ud fia
nqkg wmrdO l< flfkla k ke;s' ud ue iska nqkaf.a w.=jgd7 rc urK ,o' foo;ayq lshuka
f.K kqjdjka fufyhS' kd,d.sys ysoa' ud ksidh foo;ayq .,al
= jqyqgqfha8' fufia wmrdO
9
we;s ug nqyq m%shf;mq,a lrK oe h' wfyda hyyd nqyq miajeoere ;d.=Kfhys msyshdy' fun
.=k uqyq i:reka ;nd nEr i:reka msfhiaiyhs fidkia je mq;= ;u yg msh m lshd" nqka
mi msysgqjd je|" i=ka j;a nqkg ms md jekao ukd fjhs ikg we,s ne| tl;amia je ys|
mek mqjqik
a g wjir .;a'
ti| nqyq ishqkoq ehla10 mqjqi" uyrchs ij{ mjrefKka mejrEyq' fufia nqka
ij{ mjrefKka mejrE l,ays rc mek mqjqiafka jykafia" we;awerE wiawrE h ie wdyq ;uka
;uka okakd Ys,amfhys M, fu u ckaufhys ,efn;s' rcl=f,ka uy;a im;a ,ka ;=uqyq iqjfhka
jefg;s' ujqmshkq wUqorejkq ;%hkq weue;a;kq iqjfhka miajg;S' uyK nuqKg" iq.;she Wmeo
u fu u ckaufhys uyKqjue M, oelah yelal fyd@hs ms<sj;' nqyq mek fkd icdu is;y
+ q
;Slhkaf.a ,o .;a fndfyda weue;af;da fuhg wdjdy' y< ukd mlaI h .; ukd mlaIh olajd
lshk l,ays wm uyrc fuhg uy;a W;aidyfhka fu whe' Tyq wd;eka mgka f.K uyK f.dhqyq
uyKqkaf.a flda,dy, yd igka lsh;sZhs uquqkkq fj;s' ilia fldg nK fkd wi;s' rcq lshkl,g
oykg fkd ksiaiy' rcq u wkqj mj;s;s' tneka rcq u Ndr l< uekejehs uyrc" fu mek fiiq
uyK nuqKka mqjq;a fhla yd weoao@ Tjqfkdjqka lS oE ;d i|yka we;a fyd;a" hdhs jod<y'
tl,e rc mKa; m%;srEmlhkg lshkq le' Tyq fmfoys fmfoys wl=frys wl=frys
fodia fo;s' taldka; mKa;fhda jQ l,e lshkq2 wid ukd fldg lsj" miai;s' fkfia2 lS oehla we;*"
b fldg fo;s' nqka yd iu tldka; mKa; flfkla we;a;dyq fkd fjks' tneka lsj uekejehs
is;d jykafia" uu tla iufhlays mQrKliaim k kqjgyq lrd f.dia fuu kshdfhka mek mqjq;a'
fya zmle mskl
a u M, ke;sZ hkd iska ;udf.a oYk lS h' zwnx mqfGd ,nqcx
jHdlfrhHZ hk fihska ud mqjq;a;d ;nd wfklla lS h2' uu Tyq lS oeh fkd .sie zwiqj,a rc
;udf.a ;hg .sh uyK nuqKkg fuk fohla flf<a ,Z hkq fkd lshjqj uekeka" fkd neK
keS .sfh lS h' f kshdfhka ikqjgcrka lrd t<ne mek mqjka fia" Tjqka ;ud mqjq;=oE ;nd
;uka ;uka oYk oelajQ fia' tys ;ud fkdi;=gq fia lshd jykafia" u je,s fm<d f;,a fkd
1' ieieska' 2' ljr fkd yfk;s' 3' fmdf<dj' 4' ysr' 5' uq' fmrfgdyq' 6' ;ud' 7' wlajgd' 8' jqyqgqfha
h' 9' hNy' 10' fohla'
2' f;fi' * lalf;-md,s' 2' uq' lshhs' lshd-we;e' 3' ;S:lhkaf.a' 4' uq' ;d uu' 5' mska' 6' he' 7'
lsh' 8' ,jd' 9' uq' oiq'

,nkaklayq fihska ;s:hkaf.a3 oYkfhys idrhla fkd ,ka jykafia mek mqjqiakg wd' jykafia"
fu ue ckaufhys uyKqjue M, oelah yelal fyd@hs lS h'
tl, nqyq lsh. uyrc" ;d ue4 mqjqi
a ' ;df.a lSlre ofila zmsKe5 M, fm<yr he'
fu wcdi;a rcq o ksie' uu o ksi
a ' furc mial .=Kka msKmsKd rc flfrhs' fo rclayq
jekak' uu Tyqf.a oia' ud uqyq fia ue mska l< uekej' bka okaa fo k" rcq tla ojila ka oka
ishlaNd. l<l,e thska tlaNd.hla muK okla u mu ka fokag fkd ksiafi' Ti" ud
me j is,a /lal uekejeZhs me fjhs6 me je is,aj;a je wmsiaif;dia je fjfihs' Tyq tfia
jik l,e zud oiq ug fufyhg tkafka hZhs yd lshys oe@hs jod<y' jykafia tfia fkd lshy'
wems ue Tyq je| mqod foyhs lS he' lsh. uyrc bka th tfia k" fu u ckaufhys uyKqjue
f M, fkd f oe@hs jod<y' jykafia" taldka;fhka fu ue ckaufhys uyKqjue f M, hhs lS
he' uyrc" fufia ud iska fu u ckaufhys uyKqjue m<uqjk M, mKjk ,oehs jod<y'
jykafia" fufiahska u uyKqjue f ckaufhys ue wfkla M,hla yd meK h yelalfyd@hs lS he'
uyrc" ths;a ;d ue mqjqia' ;g Wmhd fok f.dfhla ;df.a oel zuhs mska l< uekejeZhs
l=uy;a iem;a mshd me je is,j
a ;a .=Kj;a je jefghs' Tyq tfia jik l,e zudf.a f.dys ug
Wmhd fokag tkafka hZhs yd lshys oe@hs jodf<da' jykafia" tfia fkd lshy7 wems ue Tyq je| mqod
i;rmifhka oka foyhs lS h' lsh." uyrc" bka tfia f k" fu u ckaufhys uyKqjue f
M, f o@hs fkd foe@hs jodf<da' jykafia" tldka;fhka ue fu ue ckaufhys uyKqjue M, hhs
lS h' uyrc" fufia ud iska fu u ckaufhys uyKqjue fojk M, mKjk ,oehs jodf<da'
jykafia" fu u ckaufhys fuhg je uyKqjue wfkla w;sYh M,hla yd mekah
yelal fyd@hs lS he' Ti" uyrc" wid okehs- bO ;:d.f;d f,dfl Wmamc;s wryx iud
inqoafOd hkd l%ufhka nqoafOd;amdofhys mgka f.K wy;a M,h mhka; fldg wyia. j;=r
fihska O foid uyrc" fu u ckaufhys uyKq jue f M,h' fuhg jvd W;= wfkla w;sYh
M,fhla ke;ehs jodf<da' fuys ia;r laishe idu[a[M,iq;ska okafka he'
tl,ays rc ;kays ;kays idOqldr wduOHdjidk myid ilia fldg wid u fu
mekhka fndfyda ojila fndfyda uyK nuqKka mqjqiafk f;dfyd fldgkaklayq fihska lsis
idrhla fkd ,' nqkaf.a .=Kimqj uy;e nqka jykafia ug myka oyia o,ajd8 w lrkaklayq
fihska fu mek icqy' fndfyda ojila u nqkaf.a .=KdkqNdj fkd oeke neks is;d nq.=K
i|yka lsfuka Wmka miajKla m%S;Ska msKk ,o isre we;s je msh ks irK fkd msh'
;=Kqrejka irK f.dia bka ud ;shqKq lvqfhlska ysia is;a k" nqka zfkd nqyZhs fkdo lsh'
oy zfkdoyueZhs fkd o lsh' iyq zfkdiyZhs fkd o lsh' ud irK .shn Wmdiln lemyre
n okafka uekejhs okajd ;ud mshd Orcqyq uerE jro lujd je| ;=ka h,la meol=Kq fldg
ksh/iska ,sfhk we,s uqfkys msysgqjd mefKk ;dla ;ek' nqkg wNsuqL fjka f.dia oiqka9
jcyk ;ek isg u mi msysgqjd je| nqkaf.a .=K i|yka flfrka kqjr .sfha'
Tyq .shl,e nqyq uyfKks" fu rc mshd fkdue refha k" oeka fuysue ys|e
fidajdka jQfha h' mdm;% ixi.fhka thg wka;rdh h' tf;l= j;a fyd;a h fy;=jlska fu rc
;:d.;hd lrd t<ne ;=Kqrejkays irK .sfha o" ta fya;ka udf.a iiafkys uy;ska" h fia lsisfjla
ksil= urd u,agla muK ov .e,f o" tfihska ue fu rc f,dfydl=Uq ksrhe Wmeoe
;siajdoyfilska m;a,g neie ;siajdoyfilska ie<uqjgg keS .e,fhhs jodf<da'
fu rc mshd uerE ;eka mgka f.K ?odj,a ks fkd ,efnhs' nqka lrd t<ene hqre
Tc we;s Ofoiqka weiQ ;eka mgka f.K ks ,o' ;=Kqrejkag uy;a i;aldr flf<a'" mqyqka
ieoeyej;=ka flfrys fu rcq yd iufhda ke;s' wkd.;fhys ;fjfiia k mfianq je msksfjhs'
fufihska nqka ;uka zmqreIouHdidrZ jk neka wcdi;a rcyq mqjq;a mek i|d10
O foid lrKis,e msysjd wdYofhka mhdis" fmdlais wE rcqka oud wuduy ksjka me jQyq'
rdcouk k ijk mfoh ks'

7' mfoh
w=,au,a oukh
w=,au,a fidryq oeuq m lsfia h@ h;a(- f.dfid,a rcyqf.a Nd.sj1 k mqfrdays;hd
ms i uka;d k ne . f.K ?2 mq;l= m%ij l<d' Tyq ujqli
= ska ksla fuk l,e ish
kqj/ wdhqO3 ,sk' rcqf.a hykays ;=nQ u=,alvqj o fiiq w o ,sk' nuqKq kslaue kl;a;re
n,kafka fidrkl;ska Wmka n oele rcq lrd f.dia ojia .sh fia iqj oe@hs ms<sjk' rc ojia .sh
fia fkdiqj h' ? udf.a u=,a w ,sk' rchg fyda hg fyda wka;rdh fj4hs hk is;ska ks fkd
,;a lS he' uyrc" fkd nj5' udf.a f.ys l=urla Wmk' Wyqf.a wdkqNdjfhka" f;dmf.a u;= fkd
fjhs" ish kqj/ wdhqO ,skehs lS he' rc tl,ays lsfula fjhs mqjq;af;ka fidfrla fjhs lS
he' tl fidfrla fjhs fyda@ fndfyda fidreka f.K rc myrKg ksis fidfrla fjhs fyd@hs lshe'
tl fidfrla fjhs uyrchs lS he' tfia lshd ;ud rcq is;a .kakd i|yd Wyq yermsj6 uekeje
fyd@hs lS h' tl fidrl= nejeka l= flfrhs@ ms<so.=j Wyqhhs lS h' Tyq k ;nkakdyq ish
kqj/ ,sfhk wdhqOfhda lsis flklakg ysxid fkd l<yhs zwysxilZ k ;=nQy'
Tyq hm;a l,ays ujqmsfhda is,am W.kakg klai,d kqjr hjQy7' fya Oudkaf;jdisl
je Ys,am W.kaks' j;aimk lS lS oehla jyd imhhs' uk jvk kshdfhka yeisfrhs' fm jvk
kshdfhka fnfKhs' fiiq orefjda msg;a jQyq' Tyq wysxil udKjlhd wd ;eka mgka f.K wems
fkdfmfKy' Wyq lsfia jy@hs neK .kakdyq yeufokdyg jvd kqjKe;s neka zkqjK
ke;af;a hZhs fkd o lsh yelal' j;aimkska zfkdj;a imkeZhs fkd olsh yelal ckau we;af;ka
zwckau j;eZhs fkd o lsh yelal' l=ula lry@hs zwdpdhhd wUqj yd ii we;af;a hZhs
|mshyhs neKf.K ;=ka /ila je m<uq we;e flfkla wdpdhhd lrd t<U je| ishdy' lso@
oefhks lSfhka fuys wefik oehla we;shs lSy' lsful fyd@hs lSfhka zwyxil udkjlhd
f;dmg jroaoyhs8 .;a;yhs lSy' wdpdh Wkg oeyej hg;aks" u mq;= ud flf fkd |e mshjhs
fkrmS he' wfkla jge wfkla /ie we;af;da wdy' wfkla jge wfkla /ie we;af;da wdyhs ;=ka /ie
ue we;af;da wjq tfia u lshd wm fkd yoyd k f;ms u mslaid n,jhs lSy'
wdpdh Tjqka ikd we;s j9 nKk fia oele weh yd Tyq ii we;s fia hhs " Tyq
ur is;S' bka Tyq uerefh 10 k" idmdfudla were ;ud lrd Ys,am W.kakg .sh orejka
fodia olajd urZhs lshd jgd,d Ys,am W.kakg tkafkda fkd fj;s' tfia jkakd yd11 ug ,dN msfyhs'
tfia neka Ys,amiudydrhg Wmpdrh hs lshd ksia oyila urkakg lsh' taldka;dfhka thska
tflla uyq urhs is;d mq;" ksia oyila uerej uekeje' tfia jkakd Ys,m
a hg Wmpdr l<d fjhs lS
h' wems wkakg ysxid fkdlrK l=f,ys Wmkaky' tfia fkd lg yelalehs lS h' Ys,m
a hg Wmpdr
fkd lrkakd M, fkd fohs" mq;e"hs lS he' fya m[apdhqO f.K wdpdhhd je| wgjg jokd ;kays
wguOHfhys wgfhka kslafuk k;ays isge2 ksik
q a urhs' ms<s wE lsis wh;shla fkd .kaks'
ztfll" foflleZhs .kka u;= flfrka fhhs' fudyq kqjK we; o" m jd lrKqjka is;a fkd
msysgk neka" l,a h;a .Kkq fkd o;' tflls wes,s lmd f.K ;nhs' ;=nq ;eke wes,s kiah's
tkia kd fia oele wes,s joe ud,dfldg Oeh' thska fya wx.=,sud, k h'
fya yeu wrKHfhys yir ke;s flf<a' or m,d i|yd h,a hkakdyq ke;s' ? .ug
jeoe mhska meyer fodr .,jd mshd tys fyd;=jka urdmshd ztll" foflleZhs .eK f.K fhhs'
tl,ays .jeiafida .mshd f.dia ksh. jkay' ksh. jeiafida f.dia kqjr jkay' ;=kafhdckla
;kays ksiaiq f.a mshd orejka w;e f.K f.dia ieje;a kqjr jgd l|jqre ne| rdcdx.Kfhys /iaje
uyrc" ;df.a rg wx.=,sud, k fidfrla hhs lsh lshd j,ms;a'
msh nuqKq ums;a jkafka fjhs is;d ujq ne hg w=,au,a k fidfrla Wmk' fya
wfkflla fkd fjhs ;S ms;a2 wysxil l=udr he' oeka rc Tyq .kakg fhhs' l=ula lg hq;af;a oe@hs
lS hd ys" umq;= f.K ths lsj' fidr" u hkakg fkd ksiafi' i;r fofkl= flf iajia
ke;s' fidr zfmr ud in|Zhs iajia fkd o lg3 hq;af;a h' ;ud m<uq w;=g yqka fld< zud fm/ j,|
.;af;a hZhs' iajia fkd o lg3 hq;af;a h' rc zud yd in|Zhs iajia fkd o lg hq;af;a h' ia;%S zug
1' ..-we;e' 2' rE' 3' kqjr rcqkaf.a wdhqO' 4' oek' 5' uq' kqnej' 6' yermshd' 7' kd hjQy' 8' uq'
je/oaohs' 9' we;sjka j' 10' ' 11' jkakdy'
2' is' 2' mq;=' 3' fkdlg' 4' iajia' 5' isjqmohla' 6' uqiq' 7' imqfr' 8' fy<d' 9' ysfhdhqr' yshyqr' 10' uq'
jkjqka' 11' jkqfha' 12' .kaj' 13' jk'

iS4hsZhs iajia fkd o lg hq;a;S hhs lS h' ujqka jkdys , fuf<la fjhs' thska fyda u ue umq;=
f.K t kslu
a k
q '
t ojia nqyq forys fjfika whiudys f,da n,kakdyq w=,au,a fidryq oele
ud .shl,e Tyqg fi;a fjhs' .ke;s ;eke uyj,ays is fia isjqmo .hla5 wid ud flfrys me j
rd;a fjhs' bka fkd .sfh k" uj urd iika fkd kesh yels fjhs' yg ix.%y l< uekejehs
fmrjre iq.;a uymjq,a ye|e fmfrje kqjr j<|d fjfyr f.dia Tyqyg ix.%y lg je forka
kslu
a e w~kau ms<m
s kayq' tl,ays f.dka rlakdyq jiaika rlakdyq iykakdyq .uka hkakdyq nqka
tl,d je nqria fkd ysoe jvkjqka oele fkd yek uyK tug fkd hd' t ue w=,au,a k
fidfrle' oreKe' f,fyuq~q6 w;a we;af;a h' i;=ka flf l=Kq ke;af;a h' . fkd. flf<a'
ksh. fkdksh. flf<a' okjq fkd okjq flf<a' ksiqka ururd wes,s oe ud,d fldg Orhs'
uyK" f;, ug mqreIfhda oifofkl= is ;sia i;<sia mkia fofkl= iel we;sje ikakoaO je
j.jefh;s' Tyq w=,u
a ,a fidryq w;e kia;s lSy' nqyq Tjqka ;=ka h,la lsh;= fkd neK keS
jefhda'
fidre tiudys fNdckfhkq laLfihHdfhkq Wlg,S ' Tyq uerE ksiaiq tllayq
Wkq oyila fok he' fya jkdys tll= iska oyi imsfrhs hk is;a we;s je hulayq m<uq o"
Tyq urd .Kka imqr7 Ys,amhg Wmpdr fldg oe<s lmajd kyd ms<S fmr<d8 ujqmh
s ka olahs wghg
jokd ;ekg wjq uska myje isfh" nqka oele ia; je fuug mqreIfhda oifok is
i;<sia mKia fok iel we;s je ikakoaO je j. j. je t;s' Tyq ud w;e kia;s' tf;l= fyd;a
f uyK tl,d je ud wNsNjka fuka ths' f uyKyq uerej uekejehs lvqm, f.K
iqysfhdjqre9 ne| nqka miamia yq n|jka fhys fia w=,au,a fidryq nqka msh .u kska
hkakjqk10
a n,mu ka fkqfha11 yUd fkd .; fya o" t jeks wIaGdkhla fldf<da' lsfia h@ h;auyfmdf<dj keS keS niakd r< fihska Wyq wer nynyd isgqjhs" ysh ikla muK;eka mshd fhhs'
.shl, nqyq fmrg uy;a wx.Khla olajd ;=uQyq uOH fj;s' fya wka; fjhs' oeka fudyq yUd .ka'
n, mu ka fjhs' nqyq ta wx.Kfhys fl<jr fj;s' fidr uOHfhys fjhs' fya fu;ek Tyq
yUd.ka12hs fjf, je fjhs nqyq tys fmrg j<la fyda f.dvla fyda olaj;s' f kshdfhka Tyq
;=kafhdckla ;eka f.K jefhda'
fidr la,dka; h' fhys fl< is .sfha' Yrfhka iafjo niais tl, w=,au,a fidr
ia; je u mQjfhys fjk13 we;=ka yqne| . u he' wiqka yqne| .ks u he' r: yqne|
. u he' fjk uqjka yqne| . u he' tf;l= fyd;a u f uyKyq msh .ukska hkakyq
n, mu ka fjkqfh yUd fkd .; fyhs isge nqkg isg" isg uyKhs lS h' nqyq uu
isfh' f;do isghs jodf<da' ti|e w=,au,a fidryq f ieye1 uyKyq in lsh;s' f uyK
hkqfha u uu isfh' f;d o isgZhs fhhs' h ldrKfhlska f uyK hkqfha zishdZ k f o"
u isfh' zfkd ishdZ k fj o ta ldrKh ms<
s i nej uekejehs is;d uyK" f;da
hkafkys" zisfhZhs fhys" ud ishdyg zfkd ishdyZ fhhs' f;da lsfia isfhys@ u lsfia fkd
isfh@ ms<s;a'
ti| nqyq wx.=,u
s d,h" ysxid i|yd i;=ka flf meje;ah hq;= h of~la weoao" ta
yeul,ays mshd laIdka;s ffu;%she is jk neka u zishdZ k fj' fuf;la oyia2 i;=ka urK
;d laIdka;s ffu;%she fkd is jk neka f;da zfkd ishdZ k fjys' oeka f;da bhjq iska
isfhys o" ksrhe fyda isys3' ;sika fhdakh
s e fyda fm%a; Ifhys fyda wiqrldfhys fyda isyshs
jodf<da'
tl,ays w=,au,a fidr nqkaf.a foaYkd wid f jeks isxykdofhla wdfkllayg
jkafka fkd fjhs' f uydudhd foah mq;= isoaO;a uyK rcyqf.a .ckd he' u ;shqKq kqjK we;s
iudinqka iska olakd ,o nkafo4 nqyq ug ix.%y i|yd fuhg jehyhs is;d foksik
q a
iska mqok ,o nqrc" fndfyda l,la .sh l,e ug jev i|yd f uyj,g je h' fu ;eka mgka
f.K m fkd flfr f;dmf.a hqre l:d wid hhs ;udf.a m[apdhqO mqmd;fhs nydmshd nqka
je| me whh' nqyq yg tys NslaIq Ndjfhka me kay'
nqka fudjqka me lrK l, lr fijqj uekeje" md isjqre fijqj uekej hk lsi
ke;s' fudyq mQjfhys is,aj;akg wgmslr kan oeke tj uyKehs ol=K; la l<y' t.i
.sysfjia w;=reoka h' uyK fjia my< h' Roauh mdisjqre Yrfhys m%;sul
q a; h' fy u Tyq
1' yeu' 2' ojia' 3' isfhys' 4' , nkaofh' 5' rcqf.a f.g fodia fodr /ia j isg' 3' f,auqiq' 7' ;s/' 8'
ka' 9' fkdh' 10' ne, n,d' 11' kj;akd'

yg me h' fy u Wmiam;alu h' tys NslaIqNjfhka Wmimkakdkg i=kaf.a fjk


Wmim;al we;af;a fkd fjhs'
fufia nqyq w=,au,a fidryq oud uyK fldg md isjqre .kajd f.K ieirka
ieje;a kqjr f.dia forfjfyr jev fjfi;s' t ojia Tjqka ujq ta jkhg f.dia wg bianla muK
;kska wka;; je mq;e" wysxilh" fldys isfhys@ fldys yqkafkys@ fldhg lsfhys@ mq;e" ud yd
fkd nefKysfkd@hs lshuka jeoe weo fkd oele f.g .shd'
tl,ays uydckfhda fldfid,a rcqf.a j;a fodr /ia j5 uyrc" f;dmf.a rg w=,au,a
k fidfrle' oreKe' f,auq~q6 w;a we;af;a h' i;=ka flfrys l=Kq ke;af;a h' . fkd. flf<a'
ks.. fkdksh. flf<a' okjq fkdokjq flf<a' ksiqka urd wes,s oe ud,d fldg Orhs' Tyq
j<ldhs lshd uyyka ye~Qyq'
rc fkdfhlaj/ Tyq we;e fhka ;sre7 fldg .kafka hhs we;=ka h h' wie
fhka ;sre fldg .kafka hhs wiqka h h' r:e fhka ;sre7 fldg .kafka hhs r: hh'
Tjqka f.dia th jgyd.;a l,ays Tyq keS uu w=,au,a Yo lrkakd yd wdjqO fmr <kakg ksis
tfll= ke;s' fy yeu fokd fldgd urhs' we;a;= j,awe;a fj;s' wiayq j,awia fj;s' r: tys u ;s
kiais' tl, rc uyckdf.a .s.sfhka ud ue .sh uekeje' bka fidryg mrdch k" yqne|
.ka' bka ug mrdch k" i,ayq j m,dfh mkaishhla wiqka iodf.K isjqr fik f.K
ieje;a kqjka kslu
a fidre flf 8 is;ska fkd hd9 jQfha o .rykq fhka hkqfha nqka oele
.sh uekejehs forfjfyr .sfha l=ula is;d .sfha h@ h;a(- f.dia nqka je| tl;a mia je ys'
zljr fyhska n,d10 f.K kslauk
q qyq@hs nqka jykafia ud mqjqik
a doe he' tl,e u lsh' nqyq
jkdys ug yq mrf,dka u ix.%y lrkakdyq fkd fj;s' fuf,dkq ix.%y flfr;a u he' bka ug
ch f k" .si fkd neK jevyskdoE h' mrdch fj k" zuyrc" tl fidrl= i|yd ;d .sh ukd
fkd fjZhs jodrKoE h' tl, uydckfhda zrc fidre kikakg hkafka nqka iska kj;k11 ,oZ hkq
oka;s' tfia jkakd yd ud fkd .ry;S hk is;k
s a fjfyr .sfha' f.dia nqka je| tl;amia j yqkafka
h'
7

tl,ays nqyq lsu" uyrc" ;g ir uyrc l=ms; h fyda@ id,d uy kqjrjeis


,sP rcyq l=ms; jQy fyda@ fiiq m%;mlaI rc flfkla l=ms; jQy fyd@hs jod<y' jykafia" ug
oeye rc flfkla we;aa;dyq fkd fj;s udf.a rg w=,au,a k fidfrle' Wyq .kakg fh lS h'
tl, nqyq bka uyrc" f;da wx.=,sud,hd flfy nyd isjqre ye|e fmfrje me je m
jdwEmjleka r; je tlafjf,a j<|d nU11irjia /le is,aj;a je l,K oy mqrd jikakdyq ys
k" Wyqg l=ula flfrys@hs jod<y' jykafia" wema Wka j|y' gql,e yqkiafkka kefn' yskd
wiqka foy' i;rmifhka Wmia:dk lruyhs lS he' lshd ;nd nqyq Tyqf.a Wmks#Y%h n,d Wyq we/
me l<dyq jQyq k hy hhs is;d nqka mss;a ikq i|yd jykafia" ta is,a myg fu n
YS,ixhufhla2 fldys f oe@hs lS he' tiudys w=,au,a uyf;ryq nqkg kqre;kays jevyqkakdy'
nqyq ol=K; kd uy rc" f w=,au,ehs jod<y'
ti| fldfid,a rc hm;a je fjjq,d .sfha' ;snQ uyckfhda hm;a je lvqm,
oudmshd ta ta oidfhys .S m,d kqjr jeoe fodr mshd,d w.= f.K wg,a,g keS n,ka ishdyq
w=,au,a fidr zrc ud lrd ta ,Z hkq oek m<uq wjq forys yqkafka he' rcq .;' wems m,d wdjfuda
,yhs lSyq' nqyq rcyg Nh Wmka n oek fkd nj' uyrc" fkd nj' uyrc" f oeka
lsyshl= fkd .<jhs' uqyq flfrka ;g Nh ke;s jodf<da'
nqka fufia jodr;a u rcyg Nh ikaysk' rc w=,au,a uyf;reka lrd t<n
jykafia" w=,au,a oE h fyd@hs lS he' tfiah uyrchs lS he' rc mehkg oreKq leka ,o k
lshkq fkd fhfohs' ujqmshkaf.a f.d;a iska nejyr lrKq uekejehs is;d jykafia" f;dm msfha
ljr@ ujq ljr@hs ms<
s ;' uyrc" ud msfha Nd.j3 k n%dyauK he' ujq uka;d k n%dyau
hhs lSyq' jykafia" wm j;aysfhda Nd.jfhda4 uka;%d mq;%fhda iiafkys wNsr; fj;aj hs' u
i;rmifhka Wmia:dk flfrjhs lS he' lshka u nve n| ij we/f.K uyf;reka mduq, ;s
he' uyf;ryq ;uka f;f<iacqy5 iudoka je mjq,aisjqre fmdfrdafKka uyrc" ;=kaisjqre ims/ we;S
lSy' rc nqka lrd t<en je| tl;amia je ys| wdYaph h jykafia" woaN+; h jykafia" h ;dla
wodka; i;=ka oukoeh' wYdka; i;=ka ikaysjk oeh' fkdmsks i;=ka flf,ia msksj ka
ksjkoEh' jykafia" wems ofhkq ie;skq i;=ka oukakg fkd yelaly' jykafia i;=ka

1' n%' 2' ixhfula' 3' N.' 4' Nd.fhda' 5' y^j&' 6' jo;s' 7' wh hs' wh;a l<' 8' fkd jeo' 9' kd'

fkdofhka ue fkdie;ska ue oukoE h' jykafia" wems hy' fndfyda ldh we;a;yys lS' l,a
oke" uyrchs jodf<da' rc nqka je| meol=Kq fldg .sfha'
uyf;reka l=,. iskakg .shl,e ksiaiq Tjqka oel fjjq,;a u he' m,;a u he'
fodr mshd,;a u he' we;eyq w=,au,a ku wika u m,dj,g fyda j;s6' f.g jeoe fodr mshd,d
w.= fyda .;a;s' m,d fkd hd fykakdyq ms mE is;s' uyf;rkq jla yUq flfKiaila n;= '
fkd ,efn;s' wyka la,dka; fj;s' wyr fkd ,nkakdyq' kqjr k ijidOdrK hhs kqjrg j;s'
h fodfrlska jkayq o" tys ksiaiq w=,u
a ,a whehs l<7 oyia .Kka ka m,;a' tlaojila
w=,au,a uyf;ryq fmrjre md isjqre f.K ieje;a kqjr jeoe" imokaie jk neka" f.ms<sfj<ska
flfKis wyr iskakdyq uQV.y je fkd jeoao8 fyk ud.ul oel lreKdfhka lms; jQyq' Tjqka
fmr tllayq Wkq oyila ksik
q a urkakdkg tl ojil= l=Kq fkd Wmk' uQV.N ud.u gqmu
ka l=Kq lsfia Wmk@ h;a(- me n,fhka Wmk'
tl,ays w=,au,a uyf;ryq wyrlsi fldg nqka lrd t<eu je| tl;amia je ys|
jykafia" ieje;a kqj/ flfkhs wyr iskqfh uQV.N ud.ul ' weh kd9 la ug kqreiaiS
lSy' tfia neka f;da wE lrd f.dia zud Wmka;eka mgka f.K oeke oeke i;layq fkd .e<
k" t iiska ;sg .ng fi;a fjZhs iialrdhs jodf<da' jykai" fya ug uqijd fjhs' ud iska
fndfyda i;ayq oeke oeke urK ,oyhs lSyq' wx.=,sud,h" fya ;d .sysksil
a ,e' .sy
s ksiayq k
i;=ka urKq wd flfr;s' oeka ;g zwdhZ k cd;sfhla we;s' tfia neka f;da zud Wmka;eka mgka
f.K hZhs lshk ;ek l=l=ia we;s ys k" zwdhcd;sh Wmka;eka mgka f.KZ h lshdhs kd hjQyq'
uyf;ryq uekeje" jykafiahs thg f.dia ;uka iia fldg fi;a lrkakg wdm
lshdhs hjqyq' ksiaiq jgd cjksld ne| uyf;rkg cjksldfhka msg;e mqgqjla ;=nQy1 uyf;ryq bys
jevys| ud wdhcd;Ska Wmka;eka mgka f.K oek oek i;layq fkd .e< k" tihska ;sg
.ng fi;a fjhs iia l<y' t iiaf;mq,a yd iu vnrdfhka .= h;a;la2 fihska ore kslaks'
mq;= 3 ujqkg fi;a '
uyf;reka ys| iial< ;kays ms,la l<y' uQV.N jQ ;sika .;she' i;ayq we/ tys
fydj;s' t.i u iqjfhka nr uqis;a' hula n, o" f.K tkakg fkd yels o" wehg ms, fo oh
wer ysie T;al,e tflfKys u nr uqiS' fiiq frd. o ikayk
s a' f lm iskd fm<yrhs'
lsu fyda nqyq uyf;reka ,jd fjol lrjQjd fj;s fyda@ h;a(- tfia fkdfjhs' lsfia
h@ h;a(- uyf;reka oele ksiayq nd m,;s' Tyq flfKis wyr fkd ,ka la,dka; je uyKqj
lrkakg fkd ksiaiy' fufia jkakd yd oeka w=,au,a uyf;ryq fu;ais;a ms<s,ka iiafldg
ksik
a g fi;a flfr;shs ksiaiq uyf;reka fkd nd t<eh fj;s' tl,ays wyka la,dka; fkd
je uyKqj lrkakg ksis fj;a' thska nqyq Tjqka flf wkq.%yfhka i;Hl%shd le/jQy' iia fldg
fi;a lrKq fjoy4 fkd f' uyf;reka uyKqj flfrhs lugyka f.K Wkal,ays wgfhys
ksik
q a uerE ;ekau my< fjhs jykafia" .S' fndfyda ore<ska we;af;' ug fojhs urK
fhka j,makd m " w;a m ismk m " wdmd;hg ths' Tyq ms<sir we;s je yqka f;kska keS
fh;s' thska nqyq Tjqkg ta cd;sh wfndydl fldg" tfia jkakd yd u oYkd jvd rd;an
.kakshs me jQ ;eka uq,afldg wdhcd;Ska i;Hl%shd le/jQy'
tl,ays w=,au,a uyf;ryq fkd ujd j uyKqj fldg rd;a jQy' uyf;reka flfKis
wyr iskakg kqjr jka l,ays ljqvn
q wdka fkrKd i|yd jgd ySiKla muK ;kays h ljr
oYdNd.fhlska oud o~q myK yl=re wjq;a uyf;reka fjr fyhs' Tyq uyi is weg olajd
nqkabiska f,a j.=rejka nqkamd we;s je yske ysreKq isjqre we;s je nqka lrd .shdy' nqyq Tjqka oel
n%dyauKh" wjdikd lrd' h lula yqf.a mdlfhla" iir ish fyd;a fkdfhlajd oyia iqjyia
ksrhe miais o" t lyqf.a mdl f;da fu w;a neje yS jodf<da'
fuys i;acjkais;ays l=i,a j wl=i,a j fyda Wmka m<uq cjkais;a fuu w;aneje mdl
fohs' fu w;aneje mdl fokakg fkd fmdfydi;a k mdl fkd fok njg mefKa' i;ajk
cjka is;ska wk;=re w;aneje mdl fohs' wk;=re w;aneje mdl fokakg fkd fmdfydi;a k"
jgd,d mdl fkd fok njg mefKa' t fofokd w;=frys miacjka is;a wkd.fhys h lf,l
wjldY ,o k" tl, mdl fohs' iir iskd ;dla l,e mdl fkd fok njg fkd mefa' f

1' ;snQy' 2' hla' hhla' 3' m;' 4' fjooy' 5' uq' fjoaoy' 6' jQl, mdl fkdfok nj-yeu' 7'
w;anj;a' 8' m;dkg' m%d:kdjg' 9' uq' liqnq' lvqnq' we;e'

luhkaf.a Nd. Oum%msld k uydfnda jxYml:d okafkah' fya nqoaO Ou he' f nqoaO p;
he'
fu uyf;rkg jQ l,e6 wk;=re w;ane 7 wkd.;fhys h lf,l mdl fok
lufhda rd;aueska levqky' fu w;aneje mdl fok lu jQ l, rd;a njg m%ma;hkg8 o f' thska
t ' tl,ays w=,u
a ,a uyf;ryq rfyd.; je jevys| t,iu j;aij
q | thska keS nqka ;uyg jy,a
jQ fia is;d fidkia je Woka wkkakdyq(oKafvfkfl ouhka;s - wxl=fiys lidys pd"
woKfvk wi;af:k - wyx fokaf;d ;dkd
hkd .d:dfhka Woka wkQyq'
fufihska nqyq ;uka zmqiouidrZ jk neka w=,au,a fidryq wd Yofhka
.;a hxlsp k fyrK mdKka w;ejehs mkaishla fidrekq w;suqla;l k fyrkmdKka w;ejeis
mkaih
s hla fidrkq LdkqfldKav[a[ k uyf;reka w;ejeis mkaishla fidre kq fl<rejkal,9
uyf;reka w;ejeis kjishla fidre kq f wE fkd tla ish fkd tla oyia fidreka oud wuduy
ksjka me jQyq'
w=,au,a oukZ k i;ajk mfoh ks'
8' jk mfoh
mn%dcl oukh
iNsh k mn%dclhd oeuq m lsfia he@ h;a(- tla iufhlays nqyq rc.yd kqjr ksid
.k ks,a fjfjfkka msfL1 ,o jk nejka fjjk k ,o wgf<dia y;a mjqre yd fodrgq we;s
mru ruh jQ Whkays jev fjfi;s tl,ays iNsh k mn%dclfhla f.dia nqka mek ms<
s ;a ta
lsfia h h;a(fmr liqnqiud inqka jykafia fkd tla lmafl< iqjyia u;=fhys meremqrd wjq
;=iSmqfrys Wmeo oi oyia f,daOdys fo-nUqkaf.a wdcfuka" ksiqka isjd oyilg wd we;s l,ays"
;=iSmqfrka ieje nrKeia kqjr n%yu
a o;a; k nuqKd ms i Okm;S k ne h l=ie ms<si|
s f.K"
oiuia wejEfuka bism;ka Whkays ujql=iska kslu
a " f.d;a iska liqnq k je' yxij;a k hfydaj;a
a yhe wgid<sia oyila kjka msjd fojd oyila .sysf.ys jdih fldg"
k Y%k
S kaok2 k ;=km
w.fufyiqka3 iqkkaod k ne h ;fik k mq;l= ,o l,ays" i;r ks;a; oele
uyNskslauka flfrhs is;+ .i myh wyig keS uyckd kqjkauk4 jqUqka f.dia kq.uyfnda
we;= fldg u msys l,ays" uyhska kslu
a e me je" k.Kd myhska neie wv.jla5 muK ;eka
f.dia iymsjka l|jqre ne| yqkal,ays" ;uka wkqj me jQ fl<la muK fokd msjrd i;shla
mOkays ie/" iqkkaod k ne h ka ms~q j,|d zlsys jkfhys jdydr fldg" ijiays fidu
k hjmd,hlayq ka wggla l=i;K .K kqrela uq,g t<en ;=kh
a ,la meol=Kq fldg mif<dia
y;a ;Km, u;=fhys mef,daOd n,d jevys| udrch fldg iudinq je Woka wkd i;ai;sh
.,jd6 uynUyqf.a whcfuka wyiska f.dia bism;kays Oila mj;ajd flf< oyia fokd iir
uqyqka kd ;sia k Ndr`pdc k fow.ijka7 yd ij;% k w.Wjgd uyf;reka yd wkq,d k
Wrefj,d k wow.iejka8 yd iu wfka oyia i=ka msjrd" fkd tlaoyia o~qjev myka ueoe
,sfhk myka rella fihska fjdrcka" ieie/ oypdf jiajd flf,ia rci<d ikaysjd
fidf<diajd oyila isg liS rg iaf;jHmqr k kqjr wfhiays iaf;jH jk k Whkays wkqmdfiia
ksjka Ohska mskshdy' Od;= fkd iqka j liqka l|la fihska isfha he'
ish oU jeiafida /ia j .krka Wfhka fhdka Wia od.nla nekaoy' fufia
rejka od.n msys l,ays l=, orefjda i;a fofkla nqiiafkys uyK je ierewkqrE lugyka f.K
mi;a okjq f.dia j,e uyKqj lrkakdyq w;r;=frys nK wikakg kqjr t;s' wdjdyq i=kf
a .a
ms<sfj;a fkd fm<yr fia oele iiak w;=reoka fkdjk;=re wmg msysg fldg .; uekejehs rejka
od.n je|e wrKhhg9 jeo tla mj;hla oele zfhys wdYd we;s flfkl=ka kj;afka' ke;s
flfl=ka kefkafka hhs ys ne| yeufok u mj;hg keS ysK fy<dmshd uyKqj fldf<da'

1' ms<sfL' 2' Y%Skkaod' 3' fufyfika' 4' uq' ukkqjka' 5' myhska nd fo.jla' 6' hjd .,ajd' 7' ijqka' 8'
8' uq' iejqka' ijka' 9' wrKHmqrj' 10' k wyr' 11' we;af;a oe hs'

Tjqka flfrys uy uyf;ryq ;uka Wmks#Y%h we;s jk neka t u od ? rd;a je


iDoaka ysjjg f.dia wkq;;aoyf;f<ys uqj foje kd,sh oeyegq j<|d W;=rel=re f.dia n;alsi
ksujd md mqrd wyr yd wkq;;a meka yd kd,shoeyegq yd f.K Tjqka lrd wjq weje;aks" fu
W;=rel=re ka w< n;' fu ysufhka w< h oeyege fu fhka jqj foje fu oeyegq ld fu wyr
j<|d uyKqj lrj' fufihska u f;dmg yeul,ays Wmia:dk flfrhs lSy' jykafia" m<uq h
flfkla rd;a jqyq " Tjqka w< wyr j<|d uyKqj lruy hs uq,e wm l< jHjia:dfhla weoaoe@hs
lSy' ke;s' weje;akS" lSy' bka wems f;dm fia u ksmkakfuda k" wems ue we/10 j<|yhs fkd
.siaiy' wfkla ojia je<; uyf;ryq wkd.d je tfihska ue wyr yd hoeyegq f.Ke wjq j<|d
uyKqj lrkakg lSyq' jykafia" uy uyf;r w< wyr fkd j<|d wkqf;reka w< wyr j<|yhs
uq,e wm l< jHjia:dfhla weoao@hs11 b lSy' ke;s' ke;s wdje;akS" lSy' bka wems f;dm fia u
ksmkakfuda k" wems ue we/ j<|yhs fkd .siaiy' wfkla wfkla ojiq wjq tfihska Tjqka
whckd fia oel jykafia" fudn yd lrK l:d ud;%fhl= wmg m%m[ap h' fufia o jvfka l=ug
oe@hs lSy' Tyq h ljr mhdfhlska Tjqka fkd .siaih
s e yS keS jehy'
Tjqka flf rd;a jQ uyf;ryq mskshdy' wkd.djq uyf;ryq iqojia1 k
nUf;f,ys Wmkay' ;=nQ miafok lsis fYaIhla fkd ,oka h<S j;ajk ojia he ljc
fof,dys Wmeo ifof,dje wkqf,d ms<sf,d iska foiem;a j<|d fu2 nqrcfhys fof,dka
ieje ta ta3 l=f,ys Wmkayq' Tjqka flfrys tla flfkla fmdlais uyrc jQy' tla flfkla l=urliqnq
uyf;r jQy' tla flfkla odrer uyf;r jQy' tla flfkla ou,a mq;a4 uyf;r jQy' tla flfkla
iNsh mn%dcl jQy'
tys iNsh mn%dldjl l=ie ms<si|
s .;a' lsfiah@ h;a(- fyda tla;rd rcjle' weh
iuhdka;r W.kajkq i|yd tla mn%dclhlayg olajd kayq' Tyq w;ejehs mn%dclfhla weh yd ii
flf<a' fyda thska . .;' weh oe we;s fia oele mn%dclfhda fkrmSy' fyda wksla ;efkle hkakS
w;rue iNdfhl jej' thska Tyqyg iNsh k l<d' iNsh ;ud jhm;a l,ays mn%dcl mefhys
mec je fkdtla jdo Wf.k uydjdo5 lrhs' ish oUo f;f,ys wefka ;ud yd iqiq jdhl=
fkd oele kqj/ fod/ wdY%u mohla lrjd f.K rcl=ure wdka kslaujka tys fjfihs'
tl,ays nqyq Oila mj;ajd wkqlu
% fhka rc.yd kqjr wjq fjjk Whkays jev
fjfif;s' fya nqka Wmka nj fkd okakS' tl,ays Tyq yd .,a keS uyKqj l< iqojiajehs uynU
iuj;ska keS uu fu iqjh ldf.a wdkqNdjfhka , fyd@hs n,kqfha liqnq iudinqka
jykafiaf.a iiafkys uyKqj l< m ta inkq i|yka fldg tlaflfkla mskshy' ;=nqfjda
oeka fldys h fyd@hs' wjcfka fof,dka iej oUje Wmka n oek Tjqka flfrys iNsh nqka
Wmka n fkd oks;s' Tyq nqka lrd hk moaola l< uekejehs is mekhla is;d f.K ? wjq wyi
isge iNsh" iNsh"hs le|' fya ks|ka fyd;af;a ;=kah,la t y~ wid kslaue ,sfhk uynUyq oele
we,s ne| isfh hs' ti | t nU iNsh" u ;g is mekhla w<' W.Kehs lshd is mekh lS'
mn%dcl uynU Tyq flfrys is mekh ms<f
s j<ska tljka u W.;' tu uynU l=urliqnq
uyf;rkg mif<dia mekh lSjd fihska u is mekh Tyqg lshd odrer uyf;rkg lSjd fihska
nqka Wmka m fkd lshd fuys w: fidhk mn%dcl f;f ue nqka yek .kakS' fuhska msg;a
uyK nuqKka isian okakS hk is;ska iNsh" h uyfKla fyda nuqfKla fyda ;d fu mek mqjq;a
l,e iecqfha k" f;da Wy flf n%irjia irdhs lshd nUf,da .sfha'
tl,ays iNsh mn%dcl oUje m%iaoaO jQ fndfyda fokd iska iu; jQ mkaish
YsIHmjdr we;s mQrKliaim h" ulaL,sf.did, h" w;fliln, h" ml=Olpdhk h"
i[achfn, mq;% h" ks.KaGkd; mq;% h hk ifka f.jd o;auy" nquyhs ms<sK lrK
kqjgecrka ifokd lrd f.dia mek mqjqiais' Tyq tmek fkd ieh yS fl%dO fldg oeyeje Wyq u
mqjqia;s' fya Tjqka isia fia oele hf;fkle idrhla fkdoel .sy
s ksia j mial .=K wkqNj l<
uekejehs is;S' tla;s uyK f.dhq idOqckhka iska iu; he' Tyq lrd f.dia mek mqjqi
a hs
is;S'
tla;s fu jeks uy iore je is kqjgecrka fkd jiecq mek <ore uyK f.dhq
ue l=ula icd@hs is;S' tla;s ;la iS fkd j je<s mslaikqfha uyKqka orejy hs wj{d fkd
l< uekeje' Tyq uy;a Roa we;s' uy;a wdkqNdj we;s7 uyk f.dhq lrd f.dia fu mek mqjq;
uekejehs wkqlu
% fhka ieirka rc.yd kqjr f.dia fjjk fjfyr nqka lrd t<ne id
fldg tl;amia j ys| nqkaf.a rEmim;a;Ska yd Wmiuim;a;Ska yefk ij{Ndjfha nqyquka
1'iqiaik ku' 2' fu nj' 3' tl' 4' om,a mq;a;sia' 5' ud yd jdo lrhs - uydjd yq;ajd - md,s' 6'
n%yauir' 7' we;s fj;s'

fldg ikayqka is;a we;s je mek mqjqiakg wjir .;a' ti| nqoayq iNsh" f;da mek irckqjka
fidhd i;aishla fhdcqka ;eka weo r isge wdfhys' ;d leue;s oehla mqjqi' u t lsh ij{
mjrefKka mejrEy' tl,ays iNsh mn%dcl ia; je fiiq uyK nuqKka flf fumuK
wjldYhl=oa fkd ,oa i;=gq je is mekh ms<sfj<ska ms<s;' nqyq ksrjfYaIfhka iecqyq'
mn%dclhd mek mqjq;a m nqka1 iecq m iq;a;ksmd;fhys iNsh iq;ska okafka he'
tl,ays iNsh mn%dcl lefmk ief;lska uyfk,a o~q l,nla lmkaklayq nqkaf.a
is;=re mek icq wid i;=gq fidkia je ;kays ;kays idOqldr iudydrfhys yqkiafkka keS
W;=reij tliafldg nqkg we,s ne|hd fu lxLd mqfr wdis ;x fu jHdldis plaLqu"
woaOd uqkSis inqoafOd k;a kSjrKd ;j
hkd iska wg .d:dfhlska nqkg ia;=;s fldg jykafia" ud uqfkys m,|kg
f;dm mdmsh
q jodrjhs fom;a, b,ajd f.K ysi ;ndf.K mi msyg
s qjd je| ;=Kqrejka irK
f.dia me wh he' ti|e nqyq iNsh" ;S:lfhda fu iiafkys me jk l,e idruila msfjia
fjfi;s' idruia wjikays wdrd; jQ iyq me flfr;s jodf<da bka" jykafia" ;S:hfhda fu
iiafkys me h l,e idruila msfjia fjfioa" iruila wjikays wdrd; jQ iyq Tjqka me
flfroao" jykafia" uu i;r wjqreoaola msfjia fjfi' i;r wjqreoaola wjikays ud me lrkafka
hhs lS he' tl,ays nqyq Tjqka me le/jQyq' Tyq rd;a jQyq'
fufihska nqyq ;uka mqreIouHidr jk neka iNsh
wdYofhka .;a il=|dhs wE mn%dclhkqoa oud wuduy ksjka me jQyq'

mn%dclhdoa

zmn%dcloukZ k wgjk mfoh ks'


9' jk mfoh
udKjk oukh
ipl k kqjgorejd oeuQ mo lsfia h@ h;a(- tlaiufhlays nqyq id,d uykqjr
ksid uydjk k fjfyr l+gd.drid,d k .kaOl=fhys jev fjfi;s' thg fmrg je tla kqjgl=
s mkaish jdo Wf.K jdodfrdamKh flfrka oUje wekdyq Yd,d
yd kqjgl yd fofok2 mkaih
uykqjr ,d Tyqfkdjqka gy' ,sP rcyq Tjqkaoele f;da ljfrys@ f;da ljr3hs mqjq;ay' kqjg
u jdodfrdmKhg oUje weoa4hs lS he' kqjgq;a tfia u lsj5' ,sPys fuys ue Tjqfkdjqkg
jdodfrdmKh ljrhs lSy' kqjgq6 ;ud W.;a mkaishla jdo mqjq;a' kqjg lS h' kqjg mqjq;a;d o kqjg
lsj7' tllayg 7 ch fkd h' mrdch fkd o he' fofok u iuiu jqyq' ,sPys f;ms fofok u
iuiuh j' weo l= lrd o@ fuys jijhs f.lla8 jegq ;nd kayq'
fofokdf.a ixjdifhka yq i;r fofkla Wmkay' ipl k tla mqf;la Wmka'
Tjqka i;rfokd flfrys tlla ipd ku' tlla f,d,d9 ku' tlla mgdpdr ku' tlla wdjdgldhd10
ku' Tyq kqjKd we;a;dy' ujqmshka flfrka mkaih
s mkaish jdo W.;ay' Tjqka h m;a l,ays ujqmsfhda
wmf.a l=,fhys oefhda k rka wE odh11 l,;%hg hjqys k ke;s' h .sy
s ksfila
12
Tjqkaf.a jdo u~kg ksis k" yg mdompdld fj;s' h me flfkla u~kg ksis jQyq k"
Tjqka flf me fj;s' f;ms l=ula lghd13 oe@hs lSy' wms tfia u lryhs i;rfok u
mefjia f.K fu oUj k oUrelska mefKhs' wm uq oUjg jdo lrK n yjyhs
oUw;a;la ysig fldgf.K ieirka .sfhda' h .ulg m;ayq o" t.fod/ mia/fil fyda
je,s/fil fyda oU w;a; Ochla fldg ysjd,d hfula jdohg ksis fo" fya uj14hs lshd .
j;s15' fufia .ka .ug hkakdyq ieje;a kqjrg meK tfihska u kqjrfodr oUw;a; ysjd,d tys
is ksik
q g lshd,d we;= kqjr jkay'q
tl,ays nqyq ieje;a kqjr ksid forys jeve fjfi;s Ofkfk ie/hq;a uyf;ryq
f,vikg .shojia mqjqiaka fkdyug lka yu|ka16" ;uka l< ukd oe fnfyka" fiiq i=ka
yd fkd f.dia oj je iskakg jvkdyq17 kqj/ fod/ ysjq oUw;a; oele lsful f h@hs orejka
ms<si tmj;a wid tfia neka ue~mshjhs jod<y' u~kg fkd yelaly' ny' jykafiahs lSy'

1' nqka mek' 2' fofofka'

fkd nj' zljry wmf.a ooh j~jdmsy@Zhs lSl,e znq;a1ijq ie/hq;a uyf;ryq j~jdmSy' jdo lg2 jqj"
for fjfy/ f;reka lrd hjZhs lshj' orefjks3hs jod<y'
Tyq uyf;rekaf.a nia wid ooh ue~oudmSy' uyf;ryq kqj/ jeoe isd j<|d fjfyr
jeisfhda' mn%dldfjda o kqjka kslau wmf.a ooh jehdyq ljry@hs lSyq' orefjda tm lSyq' Tyq
b;d uekejehs kej; kqjr jeo tflls fok tflls h nei nq;i
a ie/hq;a uyf;ryq k
flfkla wm yd jdo flfr;a ,' weish flfkla ksla fujhs y~ .eiQy' kqjr jeiafida lslauk
q qyq'
Tjqka yd iu mn%dldfjda for .sfhda' uyf;ryq" wm jik ;ekg ud.uqka tkq fkd fhf|hs
fjfyr ueo f.dia jevyqkayq' mn%dldfjda f.dia uyf;reka lrd t<ne f;ms h wmf.a ooh
j~jdmshj@hs mqjq;ayq' uu h u~jdmsfhhs jod<y' tfia neka wems f;dm yd jdo lryhs lSyq'
b;d uekej' jdo lrj' ld mqjq; uekeje fyda@ ld iecqj uekeje fyd@hs jod<y' bla;s
mqjqiakg lsj" mqjqiu
a y' ickakg lsj" icyhs lSy'4 mqjqiafka wmg m;af;a h' f;dm ud.
neka m<uq mqjqij
a hs jod<y' Tyq i;r fok5 i;r idfhys isg ujqmh
s ka flf W.;a jdo oyi
mqjq;ayq' uyf;ryq lvqfhlska fkUqoe<s6 lvkqjka fihska mqjq;a mqjq;a oe wjq,a ke;s fldg .eg
ke;s fldg icQyq icd7 je<s mqjqiajhs jod<y' jykafia" wm okakd oe fu;flehs lSyq'
uyf;ryq f;dm iska mqjqiakd ,o oyila jdo ud iska ick ,o' u f;dm
i;rfokd tl mekhla mqjqiau f;ms t lshd oe@hs jod<y' Tyq uyf;rekaf.a kqjK fjfia fia
oele mqjqij
a ' jykafia" wems jicyhs lshkakg fkdfmdfydi;a jqyq' o;=fuda k" lshyhs lSy'
uyf;ryq fu l=,orejka me fldg m<uq yslau jk mek hhs jodrd tflla k lsfule@hs
jod<y' Tyq mekfhys wd uOHdjidk kqgy8 uyf;ryq lshjhs jod<y fkd olauy" jykafiahs
lSy' f;dm iska oyila jdo mqjqik
a d ,o' ud iska lshk ,o' f;ms tl mekhl=;a lshkakg
fkdyels jqj9' fufia neka lyg ch he@ lyg mrdch he@hs jod<y' jykafia" f;dmg ch he'
wmg mrdch hehs lSy' oeka l=ula lrj@hs jod<y' ujqmshka lS oE ie< fldg f;dm flf me
jyhs lSy' f;ms ud. j' f;dm me lrKq wmg fkd j' wmf.a yiqka f.K fufyKjr f.dia
ud.i=ka flfrys me jjhs jod<y' Tyq uekeje" jykafia"hs uyf;rekaf.a yiqka f.K
ud.i=ka lrd f.dia me jQy' me jQjdyq fkd mjd j ojia hjd u| ojfilska u rd;a jQyq'
ipl jkdys ;ud nqyqkqka i;r fokdyg jvd kqjK we;af;a h' ujqmh
s ka flfrys
oyila jdo Wf.K thg fndfyda jdo iuhdkka;rfhka Wf.K lsis ;eklg fkd f.dia
rcl=urejka yslu
a jka iS' kqj ka b;d msreKq jk jeka udf.a l=i me<S fhhs hm;aj
hmfglsk10
a nv je,| f.K weoa' l:dud. we;af;a he' ud yd iumKa; flfkla weoao@ fhhs'
h h klf;lska hula fjhs lS o" fya fndfyda fia tfia u fjhs' thska idOq he" N hehs fndfyda
fokd iska iu; h' fya id,d uykqjr msie fufia fnfKa(- ud iska jdofhka jdodfrd mkh
fldg fodia f.K jkal, lms; fkdjk m%lms; fkdjk fjjq,d fkdhk llaIfhka iafjo fkd
is,sfhk uyKlayq fyda nuqKlayq fyda fkdfyd;a zrd;a' nqZhs ms<sK lrKqjka fyda fkd ola'
bka u wfj ;k jQ gUg jdodfrdamKh flf<11 k" fyo lms; je m%lms; je fjjq,d fhys'
ksfila k lsfula o@ fhhs
tl,ays miaj.i=ka flfrys we;=<;a wiai uyf;ryq fmrjre isjqre fmfrj13 md
f.K iskakg Yd,d kqjr jkayq ipl tkqjr t t rcf.g mhska jeo13 wefka uyf;reka oele
u uyK f.dhqyg jdofrdmKhla flfrhs we' Tyqf.a iuh fkd okafkka jdofrdmKh
fkd flfr' mrhkaf.a iuh oek jdodfrdmKh l< l, he ukd jkafka' f uyK f.dhqyqf.a
ijq h' wiai k uyk ;ud ia:ryqf.a iuh fldc14 fldg okaks' u fudyq ms<si l:d msysjd
uyK f.dhqyg jdodfrdmKh flfrZhs is;d uyf;reka lrd t<ene lsh." wiaih" f;dmf.a
uyK f.dhq ijka lsfia yslaujhs@ ijka flfrys Tyqf.a wkqYdikd nyq, j2 mjkakd m
lsfiah@hs ms<s;a'
uyf;ryq u uqyqg la,l=Kq lS k zwiaihZ f;ms l=ula i|yd me jqjZhs
mqjqiais' zuM, i|yd me jqyZhs lSl, zf f;dmf.a iiafla k fkd fjhs' uyof. k'
Tiqm;ak?
s k' f;dmg iqjfhys wdYd k ke;sZ fodia fohs' tfia neka uqyqg la,l=Kq fkd lsj
uekejehs is;d wks;a ,l=Kq wk;a ,l=Kq iska olajkakdyq .sksfjiak"
1' nqkaf.a' nq' 2' leu' lege' 3' orefhks' 4' lSh' 5' fofk' 6' fkuo' 7' i|d' 8' fkd y' 9'
jQy' 10' hymlska' 11' flf<a' 12' fm/j' 13' jeof.K' 14' fldcd'
2' n,ihka' 2' mgq' 3' udK' 4' iska' 5' ud' 6' ne,' 7' f,d 8' uq' folK weo' 9' uq' folK weo' 10'
ieK' 11' leg' 12' jeysre' 13' ,sPys' 14' msh' 15' f.dia t<n' 16' uq' wkdojia jQfha' we;=jQ fha
we;e' 17' imhd' 18' yqkkajqka ueo ^&' 19' yqkakq' 20' idrd h' 21' yqkakdy'

rEmx NslaLfj wkspx' fjokd wkspd' i[a[d wkspd' ixLdrd wkspd' [a[dKx
wkspx' rEmx NslaLfj wk;a;d' fjokd wk;a;d' i[a[d wk;a;d' ixLdrd wk;a;d' [a[dKx
wk;a;d' ifn ixLdrd wkspd' ifn Oud wk;a;dhs fufia mial| wks;a wk;a fia lshd wm
nqyq ijka fufia yslu
a j;s' ijka flfrys wm nqkaf.a wkqYdik nyq, j mj;akd m fufia
hhs jodf<da'
tl,ays ipl wiaih" wems fkd weiqj ukd oehla weiquy' lsis ojila .shfuda k"
fula Wmka k" fu m2 yfhka Tyq .,jdmshyhs lSyq' tojia mkaih
s hla ,sPys lsis
ldhla i|yd ika:d.drfhys /ia jQy' tl,ays ipl u mQjfhys iuh fkdokakd jk neka
uyK3 f.dhqyg jdodfrdamKh fkd flf<' oeka Tyqf.a uyijd iska4 iuh oka' fudyq ud
w;ejeis mkaishla ,sPys /ia jQjdy' fudjqka f.kf.dia uyK f.dhqyg jdodfrdmKh flfrhs'
Tjqka lrd f.dia Nj;a ,sPys t;aj hs' t;aj hs' wo ud yd5 uyK f.dhqyq yd l:d i,a,dm fjhs'
h fia Tyqf.a wiai k m%ios aO uyijd iska msysgd lS oefhla we;a o" bka uyK f.dhq
tfihska tys msysfha k" h fia n,6 we;s mqreIfhla .a f,d we;s tjlayq f,due7 f.K
fudng Tng ,d wdlIK mlIK iumlK flfo" tfihska u u uyK f.dhqyq yd
jdofhka jdo fldg l:du ud.fhka fodia olajd fudng Tng ,d wdlIK mlIK imlK
flfr' h fia iqrdOQ;sfhla rd mryk ugqliai foh jQfha lig yrKd i|yd folK f.K
weo8 lsisks fldge msUe mshd o" Wvql=re fldg msUdmshd o" mqkmqkd .idmshd o" tfihska u u uyK
f.dhqyq9 yd jdofhka jdo fldg wjOqkk ksOqkk ks#iafMdgk flfr' h fia iK10ms<s lg11
ksiaiq iKjeye12 f.K iKfodjqkafl<s fl<soao" rcqf.a we;a iKfodjqka fl<s fl<kd
ksik
q a oele .eUqreohg jeoe fidka oh f.Ke iKfodjqka fl<s fl<S o" tfihska u u uyK
f.dhqyq yd jdofhka jdo fldg iKfodjqka fl<s fl<skjqka fihska fudng Tng ,d wdlIK
mlIK imlIK flfr' Nj;a ,sPys t;ajhs' t;ajhs lS h'
tys we;e ,sP13 flfkla uyK f.dhq uqyqg l=uk jdodfrdmKh flfrhs@' uqyqu
uyK f.dhqyg jdodfrdmKh lr;a i hhs lSy' we;e ,sPys ipl nqkg hla je
jdodfrdmKh flfrhs fyda@ fo je nU je fyda jdodfrdmKh flfrys fyda@ msfh13' ksfila k
nqkg jdodfrdmKh lrkakg fkd yelalehs lSyq' tl,ays ipl mka ishhla ,sP rcqka msjrd
ysuqfkys uyjk fjfyrg t<ene14 uyK f.dhq fldys h fud@hs msfj ka msfjKg jeo
n,kqfha ljo fmfr .|e;=ka fihska r;a mjq,a fmfrje ms fndcqka j<|d uyilaukays
ilauka lrK i=ka oel Tjqka lrd t<ene Nj;a f.dhq fldys h fyda@ Wyq oelalehyhs lS h'
tojia nqyq whys uyl=Kq iuj;a iujeo oi oy ila ilaj< fkackka
n,kakdyq iplhd wfha ojia15 uy;a ,sP msia f.K ;uyg jdodfrdmK lg j tk fia oele
fmrjre imsia msjrd id,d uykqjr jeo wyr lsis idyd16 fjfyr wjq uymsia yskg
iqj;efklays yqk uekejehs .|ls<shg fkd jeoe ue uyjkfhys tla relauqf,lays jdydr fldg
jev yqkayq' t iyq nqkag j;dj;a olajd wdjdyq" iplhd mqjq;a ;ek isg / jev yqka nqka
olajkakdyq .sksfjiak" wm nqyq uyjkfhys tla;rd relauqf,lays jdydr fldg jevyqkayhs lSyq'
tl,ays ipl uy;a ,sP msia msjrd f.K uyjkhg jk' m<uq lS mkaisfhda tyq w;ejeiaiy'
we;= kqj/ jkdys ipl mkaih
s la ,sP rcqka f.K nqka yd jdodfrdmKhg .sfha hkq wid
mKa;hka fokakdf.a nial wiyhs kqj/ yqkak jQ fkdu|17 ksii
a q kslauk
q y' fufia wmuk
msia msjrd nqka lrd t<ene id fldg tl;amia je yqkafka he' tys we;e ,sP flfkla nqka
je|e tl;amia je yqkay1 we;eyq nqka yd idrkSh2 l:d fldg tl;amia je yqkay1' we;yq w;a kd
je| tl;amia j yqkay1 we;eyq nqka fmrg ;ukaf.a k f.d;a lshd tl;amia je yqkay1 we;eyq
fkd neK tl;a mia je yqkayq3 tl;amia je yqka ipplhd nqkg u Nj;a f.dhqyq lsis oehla
ms<sie ne,shfh" wjldYy< fyd;skehs lS h' nqyq ;g isfhk3 oehla mqjqi' mek ickq ug
fkd n/' ;d mqjqiakd4 ;dla oe yeu ic mfianq w.ijq uyijqjka yd widOdrK ij{
m%jdrKfhka mejrEyq' Tyq ishqkq cehla5 mqjqij
a hs fkd lsh;s' wid okauyhs fh;s' nqyq jql,e
mqPdjqfida hodlxLishs w<hlayq ij{ m%pdrKfhka mejrE u he' mqP uydrdc hodlxLishs
wcdi;a rcyq mejrE u he'
mqP jdij ux m[ayx hx ls[a[s ukisPis"
;iai ;ifij w;a:iai wyx wk;x lfrd f;hs
ilafo rcqyq mejrE u he'
1' yqkakq' 2' idrd h' 3' yqkakdy' 4' ishkq' 5' mqjqia' 6' oehla' 7' wksfll' 8' jodrK nq ^rc& yq' 9'
n,j;a j'

ndjiai j ;=yx jd ifnix inixihx"


l;djldid mqPfyd hx ls[a[s ukisP:hs
;jqika mejrE u he(
mqp ux iNsh m[ayx hx ls[a ukisPis"
;iai ;iafij m[ayiai wyx wka;x lfrd f;hs
mn%dclhka mejrEyq u he' f;k ys ;ajx NslaLq ifl wdifk ksiS ;ajd mqP
hodlxLhs hkd iska uyK nuqKka mejrEyq ue hs'
fufia nqyq hl=ka rka fohka ;jqika msjehka uyK nuqKka ij{
m%jdrKfhka jr;a' Tjqka nq njg meK ij{ m%pdrKfhka mjrKq wdYaph fkd fjhs' ;uka
fndi;aj N+he m%dfoaYl
s {dkfhys is l,e ir;x. cd;lfhys ilafo rcyq wE rcqka i|yd RIska
iska whckd , jel;djldid mqPka;= fydkaf;d
hx ls[a[s m[ayx jkidNsm;a;x"
wyx ys ;x fjd jHdliaix
[;ajd ihx f,dlux mr[aphs
ij[ m%pdrKfhka mejrE u he' iNj cd;lfhys ish oUje ;=ka h<la weo
mek lshk flfkl=ka fkd oel iqr; k nuqKd iska mek mqjqik
a g wjldY le/jq l,ays
i;aye jhie je,sfjhe miafl<s fl<ska isg m,.a ne| w;=refjhe nei ys|;.a> f; wyulaiaix h:dms l=if,d ;:d"
rdcd p fLd ;x cdkd;s h ldy;s jd kjdhs
ij{ m%pdrKfhka mejrE ue hs'
fufia nqka iska ij{ m%jdrKfhka mejrE l,ays ipl mek mqjqiafka Nj;a
f.dhq ijka lsfia yslauj hs@ Tjqka flfrys Nj;a f.dhqyqf.a wkqYdikd nyq, j mj;skd m
lsfia h@hs ms<
s ;a' tl,e nqyq Nj;aks" fu gq o@ ijd lSfha wfkfll7' i:ryq lshkafka
8
wfkfll ' u m<uq ue lS( zh fia ijd msyg
s d lS oefhla weoao" bka uyK f.dhq tfihska u
bys msysfha k" jdodfrdmK flfrZhs f jkdys wfklla u lshhs' thg l= lg yels oe@hs
kqjgyq lshkakg wjldY fkd fjdhs m<uq wiai uyf;reka lS kshdfhka jodrkakdyq2 Tyqf.a
f.d;%kdu f.K .sksfjiak" zrEmx NslaLfj wkspx-fm-ifn Oud wk;a;dZhs fufia ijka
Nslauj' ijka flfrys udf.a wkqYdikd nyq, j9 mj;akd m fufia hhs jodf<da'
Nj;a f.dhqf.d;=j" ug tla Wmudfhla1 jgyhs lS h' lshd" .sksfjiak"hs jod<y'
h fia" f.dhq f.d;=j" h flf;le2 jmq< cq flfkla keS jeve mq, jkakdyq fmdf<d ksid
fmdf<dje msysgd jeve mq, fjoao" ndyqn,fhka lghq;= f.dl fjfK|d wE ludka; flfkla
fmdf<d ksid fmdf<dje msysgd isg lrK ,efnoao" tfihska ue rEmh wd;au fldg we;s zrEm
wd;auhZhs .;a mq=,a rEmfhys msysgd isg mskam wE m%ij flfrhs' fjokd wd;au fldg we;s zfjokd
wd;au hZhs .;a mq=,a fjokdfhys msysgd isg mskam m%ij flfrhs ix{d wd;au fldg we;s zix{d
wd;au hZhs .;a mq=,a ix{dfhys msysgd isg mskam m%ij flfrhs' ixialrdhka wd;aufldg we;s
zixildr4 wd;au hZhs .;a mq=,a ixialdrhka flfrys msysgd isge mskam m%j flfrys {dk wd;au
fldg we;s z{dk wd;au hZhs .;a mq=,a {dkfhys msysgd isg mska m m%ij flfrhs' fufia mial|
fu i;akg fmdf<da fihska isfha he' i;ayq fu mial|e msysgd isg l=i,a wl=i,a isoaO flfr;s' f;ms
fufia oHdudk wd;auhkg ksfIO lrkakdyq mial| wkd;auh hs olajhs b;d ildrK fldg Wmud
we/ oela'
fu kqjgyq Wmud w< kshd nel,e ijfka okakd nqka i wfkla flfkla Tyqf.a
jdo | fodia fokakg5 fmdfydi;ayq k ke;s' mq=f,da fojeoere fjka6' nqka iska fkh jk
mq=,y' ijka iska fkh jk mq=,yZhs' tys ijka iska fkh jk mq=,ka ifjda o fkh
flfr;s' nqyq o fkh flfr;a' nqka iska fkh jk mq=,ka ifjda fkh lrkakg fkd
ksiaiy' nqyq u fkh lrkakg ksis fj;a' fu kqj7 nqka iska u fkh fjhs' thska Tyqf.a jdo
1' Wmdfhla' 2' flfkla' 3' fld<-yeu' 4' ixLdrhka' ixialdrhka' 5' | fidkia okjkakdg-yeu' 6'
fojeoEre we;sfj;a 7' kqjgyq' 8' fofhla' 9' yqol<dyq' 10' uq' fihska hs jodf<da' 11' ^nqkg& l<' 12'
;shq^ys&Kq' 13' hla'

| fodia fokakg wfkflla k ke;s' thska nqyq ;=uQ u Wyqf.a jdofhys fodia olajkq i|yd lsh."
.sksfjiak" f;da zrEm udf.a wd;au hfhys@ zfjokd udf.a wd;auhZfhys7 ix{d udf.a wd;au hZ fh@yS
zixialdr udf.a wd;au hZ fhys@ z{dk udf.a wd;au hZfhys jodf<da'
tl,e uyK f.dhq b;d u udf.a jdo msysjhs' bka u;af;a lsis fodfila8 k" ud
yqfol,dyq u ks.kaks' tneka f jdo yeufokd flf nyd j uekeuehs is;d Nj;a
f.dhqf.d;=j" u zrEm udf.a wd;ah hZfh' zfjokd udf.a wd;au hZfh' zix{d ixialdr {dk
udf.a wd;au hZ fh' f uydckfhda o z;uka ;ukaf.a wd;au hZhs fh;s lS nqyq z.sksfjiak" uqyq ud
yd jdohg wdjdyq fkd fj;s' f;d u h' ish Yd,d kqj/ jeiaika Tfidjd f.K wdfhys' tneka
;df.a ue jdo lshd l=ug uyckd flf nyd ,ys@ jodf<da' fya m%;s{d lrKqfha uu zrEmdka udf.a
wd;au hZ fh lS'
9

fufia nqyq Wyqf.a jdo msysjd hfya;=jlska f;da zmial| wd;au he' ishe jefgZhs
ms<sK flfrys o fya wkd;au m ishe fkd jefgk m ;d ue mqjqi
a ( lsh." .sksfjiak"
le;l=f,ys Wmka wNsIsl;
a rcyg Wyqf.a rg biqre mj;a;s' urjkakg ksii
a ka urjkakg Okydkshg
ksiaika <s lrjkakg rka fkrg ksiaika rka fkrjkakg h' fldfid,a rcyq wcdi;a rcyq
fihska fyd@hs10 ^fya& fu jergjeis rckg u,rgjeis rckg Tjqfkdjqkaf.a rg biqre mj;a;s'
lel=f,ys wNsIsla; rcyg jQ l,e Tyqf.a rg biqre mj;a;s u he fkd@hs lS' fufia kqjg ;udf.a jdo
kg11 w< ldrKh ;ud ue urKq i|yd l< wdhqOhla ;sys 12 lrkaklayq fihska fjfiia fldg
oela'
fuys wNsm%dh lj/@ h;a(- rcq iska urK ksiqkaf.a kik ksiqkf
a .a fkrjk
ksik
q af.a rEmdyq Tjqka ishe fkd jegqkyhs fiahs' nqyq .sksfjiak" zrEm udf.a wd;au hZhs f;da
hula lsys o" zudf.a rEm fufia fjZhs zfufia fkd fjZhs hk ;df.a biqre ta rEmfhys mj;a;s
fyd@hs jodf<da' fuys wNsm%dh lj/@ h;a(- udf.a rEmh hdm;a fjhs" iod ;=nQ rkaf;drKla jeks
fjhs" is;=re fm;shla13 fihska is;a .jhs' udf.a rEm jK fkd f jhs" igyka fkd f jhs"
kr fkd fjhs" l<;,d fkd fjhs is;=fhka tfia jkafka fkdfj@hs fiahs'
nqka fufia jod< l,e kqjg ;ud mr1n oeke uyK f.dhq udf.a jdo kg
ldrK w<' u udf.a fkd oekafuka t u fjfiia fldg oela' oeka kg' bka zmj;a;sZhs ls
k" furoaorefjda keS z.sksfjiak" f;da rEmfhys udf.a biqre mj;a;S fhys' bka ;df.a biqre
rEmfhys mj;afka k" h fia f ,sP rcqrefjda ;;sid jeis fohka fihska fjdrc;s'
wNsrEmhy' m%didlhy' f;da tfia l=ug fkd fjdrcysZhs fh;s' bka zfkd mj;a;SZ lS k" uyK
f.dhq keS z.sksfjiak" f;da m<uq udf.a biqre rEmfhys mj;akSZ lshd oeka zfkd2mj;a;S fhysZ ud
ks.kaks' fufia zmj;a;SZ lsj" tlafodie' zfkd mj;a;SZ lsj" tla fodiehs fkd fojk jg nqyq
mqjq;ay' fojkjg fkd ' ;=kah<la nqka mqjq;al, fkdNkakyq ysia i;alv je mef<hs' nqyq
i;=ka ue i|yd ishqrdielslmaij
q yia mere msrejdy' i;=ka flf n,j;a l=Kq we;a;dy' thska
;=kajk jge fkd ms<
s ie lsh." .sksfjiak" ;d fkd nKkakg l,a fkd fjhs' hfula ;:d.;hd
;=kah<la mqjq;3oe fkd lshkafka k" fu;ek u ysia i;alvla je mef<hs jodf<da'
tl,ays ilafo rc uy;a l|,d4 lel= n ;sys 5 o< we;s" wd<uqj we;s" m<,a
k<,a we;s" nqka neu we;s" f.drru ne we;s Wvq n,d ,sfhka flfy we;s" r;afof,ka wjq,a
isre we;s" yka is;=re mg we;s" .j iys; frdI iys; Nhdkl ilafjila ujdf.K hq.;a .sksl|la
n yd;amiska ,sfhk jcqdhqOh6 werf.K bka fu kqjg nqka ;=kah<la mqjqia;= fkd lshkafka
k" fu;k u Wyq ysi i;alvla fldg m<dmsh Wyq ysia u;a; je wyi isfha hs' f l=ug
wdfha@ h;a(- Wyqf.a y ysojkakg7 wdfhahs' lsfia h@ h;a(- nqka nqo je wgjk i;she wcm,a
kq.uq, jev ys| ud O foiQjoa" .kak jqka ke;" O lyg foi oe@hs ksre;aidy jQ l,ays ilafo
rc uynUqyq yd wjq jykafia" f; O foij' f;dmf.a wd{dfhys fkdmj;akjqka wems mj;ajy'
f;dmf.a Oile' wmf.a wKilehs ms<sk flf<a' thska wo iplhd W;a;%ia; fldg mek icqka
lrj wdfha h' Tyq nqyq ols;s' ipl olal8s ' bka Tyq wfkflla k" uyK f.dhq
iPlhd ;udf.a jdohg fkd niakd9fia oele hlaIhlayq f.kajd oela he' tl, ipl Nhska lS
he hkq fj' thska Tyq nqyq ola;s' iploa olals'
iolhdyg Wyq ol=;au W;a;%di we;s he' Woafj. we;s he' frduyIs we;s he
ish,a is/ iafjo jeyske' we;=l=i fmr<S10 uyyka he' fya fiiafida ola;s fyd@hs n,kqfha
1' rc' 2' f;da fkd' 3' mqjqia' 4' zl|,Z hkak mqiafld< msgm;ays ke;;a lkao, ul=, iid odGdhs
wgqjdys fmfKkqfhka fuys wjYH h' 5' ;sysK'

zlsisjlayqf.a frduyIs ud;%hl= fkd oel f Nh ug u Wmkafka he' bka uu zhlaIfhleZhs lS


k" lsu" ;g u weia we;s@ hlayq f;da u olays@ we; fyd;a wems fkd olafuda o@ m<uq hlaIhlayq
fkd oel uyK f.dhqyq iska jdodj;fhys nyd,k ,oafoys hlaIhlayq yshs lshkq fj;s is;d
oeka ug fuys wfkla ms<sirfKla we;af;a fkd fjhs' uyK f.dhqyq i11hs yfka nqka u ;u yg
irK fldg Nj;a f.dhq ud mqjqiSjhs" lsh lS h' ti|" nqyq .sksfjiak" zrEm udf.a wd;au hZhs
f;da hula lsys o" zudf.a rEmh fufia fjhs" fufia fkd fjZhs hk ;df.a biqre rEmfhys mj;a;s
fyd@hs jodf<da' fkdmj;a;s" f.dhqf.d;=j"hs lS he' .sksfjiak" isys t<jd lshd' ;d m<uq lS oE yd
miqj lS oE fkd .e<fmhs' miqj lS oE yd m<uq lS oE fkd .e<fmhs' zfjokd udf.a wd;au fjZhs f;da
hula lsyso" udf.a fjokd l=i,a fyhska u fjhs iqjfyhska u fjhs" wl=i,a fyhska fkd fjjhs" la
fyhska fkd fjZhs hk ;df.a biqre ta fjokdfhys mj;a;s fhd@hs jod<y' fkd mj;a;s"
f.dhqf.d;=jhs lS h'
tfihska u ix{dixialdrhkq mmdka ms<
s i Tjqkq wks;H m lSl,ays
.sksfjiak" zudf.a {dk fufia fjhs fufia fkd fjZhs hk ;df.a biqre ta {dkfhys mj;a;s
fyd@hs jod<y' fkd mj;a;s" f.dhqf.d;=j" hs lS h' .sksfjiak" hsys t<jd lshd ;d m<uq lS oe yd
miqj lS oE fkd .e,fmhs' miq j lS oE yd m<uq lS oE fkd.e,fmhs jodrd lsh." .sksfjiak" rEmh
ks;H fyda wks;H fyd@hs jod<y' wks;H he f.dhqf.d;=jhs lS h'hfula wks;H o" fya la fjhs
fyda@ iqj fjhs fyd@hs jod<y' le' f.dhqf.d;=jhs lS h' hfula Wmeo kiakd neka wks;H
o" Wodh lska fmf<k neka la o" fya ud .e;af;a h' uu fya h' fya udf.a wd;auh hs fufia
;DIaKd udk oDIa iska olafka fhfoa oe@hs jod<y' fkd fhfohs' f.dhqf.d;=j" lS h' fufihska
nqyq h fia ksjqf.fhla1 imayqf.a iqyqUqfhka keS i t u imayq ,jd vyjd2 yermshd o" tfihska
u t u msie iplhd ,jd3 t u uqfhka mial| wksie' le' wka;ehs lshdjQyq' nqyq hfia"
.sksfjiak" yr leue;s msfhiaka4 wekd mqreIfhla lefmk fmdfrdjla f.K jkhg jeoe tys
uy;a b ,o fla,al|la oele uq, w. is|mshd w. f.K m;aj k kd n,kqfha fndre
fmdjd fkd olals' yr fu fldys olS o@ tfihska f;da" ud iska ;df.a jdo pdr n,;a" isia ys' la;
ys' mrd; yshs jodf<da'
fya m<uq mQrKd ikqjgecrka lrd t<ene mek mqjqiais' Tyq ickakg fkd yels
fj;s' fya Wkg msia ueo uy;a hre neKe ;ud kQ m okajd keS fhhs' iud inqkq tfia
u fjfyfi hk is;k
s a wjq h fia ysUq,a trn wE ksire rela m<uq tla;rd isfhdf;la
lsysrel o oao yelalehs is;d tys meyer tlmyka ;=~q weia kslaue ysia mekq l,e lka .e,
ue je yS fjokdj;a jeif.d
W;a;ux.x id;x5hs'

fld

kdudZhx

elafLd-iskm;af;d

ilKagfld"

h;a:

tlmamydfrk-

j,mS o" t fihska u ipl o ij[a[Kyr meyer ;ud kqjK;=~q nqkal,e


ij[a[Kyr ;on o;a'
tl,ays nqyq Tyqf.a uqLr nj m%ldY fldg ks.kakdyq .sksfjiak" ;d zud iska
jdofhka jdo fldg fodia f.K jkal,e lms; fkdjk m%lms; fkdjk fjjq,d fkdhk
llaIfhka iafjo fkdis,sfhk uyKlayq fyda nuqKlayq fyda fkdfyd;a zrd;a" nqZ ms<K
s
lrkqjlayq fyda fkd ola' bka u wfp;k jQ gUgoa jdodfrdmKh flf< k" fy o lms; j
m%lms; j fjjq,d fhhs' ksfila k lsfula oe@hs id,d kqj/ msie nKk ,oafoa h' oeka ;d
k<,ska .= we;e iafjo fmdo W;=rei kso f.dia u fyhs' udf.a Yrfhys jQ l,e iafjo
oeka we;af;a fkd fjhs nqyq tmsie rkajka isre oelajQyq' yeu isre oelajQjdyq fkd fj;s' nqyq
.egjgq .kajd ms<sika isre we;s je msie O foi;s' foikakdyq6 .,fhka isjqre i;r=,la muK
f;kg neyqyq' neyQ .i rkajka ria mq[ac mq[ac je rka flf<ka7 kslu
a qkq r;arkaOdrd fihska"
r;aj,d .eka kslauqkq cq,sh l,nla fihska" kslaue rkaysla8 n .,h meol=Kq flfrka wyi
oeje .;ayq nqka fufia l=ug l<y@ h;a(- uyckd yg iel yrKd i|yd fldf<da' tys uyckhdyg
jkdys zuyK f.dhq ;uyg iafjo ke;af;a h hs fhhs' iplhd yg jQ l,e hka;%rEVhla fihska
iafjo jefyhs' uyK f.dhq .k fomg isjqre fmfrje9 yqkafka h' we;=<;e iafjo we;s n ke;s n
ljqre oka;s@ hk iel Wmoa' uyckhdf.a iel miskd i|yd fufia fldf<da'

1' kshyqf.fhla' ksisyqfia ufhla' 2' nyjd' 3' iplhdf.a' 4' mshiaka' 5' >d;x' 6' uq'
olajkakdyq' 7' fl<ska 8' yshla' 9' fm/j' 10' md' 11' Wmdfhla' 12' wla' 13' k<' 14' jykafiaf.a
m%{d'

fufia jod< l,e ipl fkd neK lr nyd f.K m%;sydk ke;s je
mdwes,af,ka11 leK leK yqkafka h' tl,ays kka uqL k hym;a uy;a ,sP l=ufrla
iplhd yqkakdyq oele nqkg jykafia" ug tla Wmudfhla12 jgyhs lS h' lshd uqLh"hs
jod<y' jykafia h .ulg fyda ksh.ulg fyda kqre;kays fmdl=fKla o" tys ll=fjla o"
jykafia" tys fndfyda orefjda fyda oefhda fyda t .eka fyda ksh.eka fyda kslau ta fmdl=Kg
f.dia nei ta ll=jd fhka kd f.dv fy jQ o" ll=jd h h w<la12 keS o" Tyq ke= w< ta
orefjda fyda oefhda fyda o~qlf~lska fyda ln,alfvlska fyda f.K is|mSyq o" fufia yeu w<13
iqkal,e ta ll=jd .uka miqka neka ta fmdl=Kg fmr fia niakg fkd yelal' tys u ljqgqfldla
wdkg n;a fjhs' t fihska u" jykafia" iplhdf.a h ljr yfhla weoafo" fya yeu u
a e'
jykafia14 iska is||mshd ,k,o" jykafia" iplhd jgd,d Nj;ayq lrd t<fnkakg fkd ksii
jdo i|ydhs lS' uqLhd Wmud lSl,e fiiq ,sP l=udrfhda is;+yq' fkqjgyq iska wmg Ys,am
W.kakd ;eke fndfyda l,a wjudk lrK ,o' oeka f wm i;=rd msolakg ksis l,e wems tflls
Wmud wer w;ams~q .id ;,ska yqkj
q layq fudfyd,ska nykqjka fihska jgd,d msia uo ysia fkd kesh
fya o" tfjks fohla Wyqg lryhs Wmud is;d f.K uqLhd l:d wjika n,n,d yqkayq'
ipl Tjqkaf.a wNsm%dh oek fudyq yeufok u lr Tfidjd f;d, fmdms1 we;s j
yqkakdyq bka fjk fjk Wmud w<yq k" jgd,d u msia ueo ysia kkakg fkdyels fj' tfia
neka u uqLhd j<ld" h fia wfkllayg wjldY fkd fo" tfia l:d mis|e uyK f.dhqyq
mek mqjqi
a is;df.K uqLh" oeka isg' f;da uqLrfhys' wems ;d yd iie,s fkd lruy' Nj;a
f.dhqyq yd iie,s lry' f.dhqf.d;=j" wm o f.a fiiaikq f.a l:d ;s fhajhs'
m%,dmud;%fhlehshs neK nqka mek mqjqiafka Nj;a f.dhqyqf.a Y%djlfhla lSmufKlska iiqka
lrKq k fj@hs lS h' .sksfjiak" fu iiafkys udf.a Y%djlfhla hx ls[a[s rEmx w;S;dkd.;
mpqmamkakx wCO;a;x jd nysoaOd jd T<d lx jd iqLqux jd ySkxjd m ;x jd hx fr jd ika;sfl
jd" innx rEmx fk;x uu' fkfidzyuia' k fuzfid w;a;d - hk f tfldf<dia jeoEre yeu
rEm ud fkd .e;af;a he' u rEmfh fkd fj' udf.a biqre rEmfhys mj;afka fkd fjZhs'
h:dN+;h ukd fldg kqj ka olS o" tfihska ue hd ld fjokd" hd ld i[a[d" fh fl
ixLdrd" hx ls[a[s [a[dKx w;S;dkd.; mpqmamkakx-fmd-k fuzfid w;a;d zhk tflf<dia
jeoEre yeu {dk ud fkd.e;af;ahe' u {dkfh fkd fj' udf.a iqre {dkfhys mj;afka
fkd fjhsZ fufia h:diajNdjh ukd fldg kqj ka n,d o" fumufKlska" .sksfjiak" udf.a Y%djl
iiqka lrKq k fjhs" ffYlafIaN+ oelajQyq'
tla;s wffYlaIN+ mqjqiafka f.dhqf.d;=j" uyK lS mufKlska rd;a k fj@hs
lS h' .sksfjiak" fu iiafkys uyfKla" hx ls[a rEmx w;S;dkd.; mpqmamkakx-fm-k fufid
w;a;d - zhk tfldf<dia jeoEreu yeu rEm ud fkd .e;af;a he u rEmfh fkd fj' udf.a
biqre rEmfhys mj;afka fkd fjhs' fufia h:dN+;h ukdfldg kqj ka oele wkqmdod
fudlaIfhka uqla;2 o" tfihska ue hd ld fjokd" hd ld i[a[d" fh fl ixLdrd" hx
ls[a [a[dKx w;S;kd.; mppqmamkakd - fm - k fu fid w;a;d - zhk tfldf<dia jeoEre
yeu {dk ud fkd .e;af;a he' u {dkfh fkd fj' udf.a biqre {dkfhys mj;afka fkd
fjhs fufia h:dN+; w:h ukd fldg kqj ka oele wkqmdod fudlafhka uqla; o" uyK
fumufKlska zrd;aZ k fjhs' fufia f,df,djq;=rd kqj kq f,df,djq;=rd ms<sfj;skq
f,df,djq;=rd uqla;k
s q iuqfm; jQ uqla; is;a we;s uyK ;:d.;h yg ue i;aldr .=reldr
kuialdr flfrhs' znqyq ;=uQyq bkash oukfhka oe wkqka oukq i|yd O foi;s' ;=uQyq
flf,iqkaf.a lafIdN ikaysjd wkqkaf.a laf,YlafIdN ikaysjkq i|yd O foi;s ;=uQyq iir
ihqre ;e/ wkqka iir ihqfrka kkq i|yd O foi;s' ;=uQyq flf,iams ksj ka msks wkqkaf.a
flf,ia.sks ksjkq i|yd O foi;shs fufia ;:d.;hyg ue i;aldr .=reldr kuialdr flfrhs
jodf<da'
tl,ays ipl f.dhqf.d;=jZ wema" .j;ayq jdofhka jdo fldg .efgyhs
is;kakfuda kgqjy' ;%u
s o .,s; we;layq meyer jeo.;a mqreIhlayg fi;ajkafka fjhs3' ,sfhk
.skl
s |la ism .;a mqreIhlayg fi;a jkafka fjhs2' f>drI we;s wdYSIhlayq meyer ism.;a
mqreIhlayg fi;a jkafka fjhs3' Nj;a f.dhqyq flf .eyegqkq mqreIhlayg fi;a fkd u fjhs lS'
nqyq we;a wdka fihska lsisjlayq hg wka;rdhla lrkakdyq fkdfj;s kqjg fu;=ka
Wmudjka nqkg W;ali i|yd w<sfha fkd fjhs' ;uyg ue W;al i|yd w<' h fia rfcla
i;=rlayq urd zfufia Y=r jQ fufjks n,4 we;s mqreIkgZhs i;=ryq jKkafka ;ud ue yqjd o" tfihska
1' uq' fmdmshq' 2' fudlaI' 3' fkd fjhs' 4' ne,' 5' w<'

ue fu;=ka Wmudfhka nqka yqjkafka wems ue Y=rhy' wems ue mKa;hy' wms ue nyqY%e;hy'
fufihska ;%suo.,s; we;layq n" ,sfhk .skl
s |la n" meK l<5 wdYsIhlayq n iuaudinqka
lrd jdo i|yd t<fnkakdyhs fufia ;uyg ue W;alI fldg nqka ksuka;%K lrKqfha
f.dhqf.d;=j" f;dmg i;aldr lrK ug h mqKHfhla m%S;sfhla Wm o" ta i|yd i=ka yd iu
fig udf.ka j<|kakg jeh uekejehs lS h'
nqyq Tyg wkq.%y ms i fkd neK is;ska bjiQyq' ipl nqka bjiQn oek f.dia
,sP rcqrejkag u fig Nj;a f.dhqyq yd i=ka ksuka;%Kh flf<' f;dm ojia m;d ug
mkaih
s la n;a ie<s fok neka ta fig uyK f.dhqyg ksis jk moafoka fojhs lS wfkla ojia ta
rcqrefjda Wyqg mkaishla n;a ie<s hjQyq' ipl ;udf.a wrys ms lk fndk oE ms<sfh< lrjd
;nd hjd l,a oeka he' nqyq uyi=ka msjrd Wyqf.a wrug t<ene mkajQ wiafkys jev yqkayq' ipl
nqmdfudla i=ka ms fndcqfkka ish w;ska i;md tl;amia je ys| Nj;a f.dhqf.d;=j" f
odkfhys h M,fhla weoao" fya odhlhkg iqjhg jefghshs1 lS he' .sksfjiak" ;d n w;
rd.hkg ka okays M, ;g ka odhlhkg fjhs' ud fia jQ ;rd.hkg ka okays M, ;g fjhs
jodrd yqkiafkka keS jefhda'
wfkla ojila nqyq id,d kqjr jeh j fmrjre uqre;u,a l,nla n fomg isjqre
a e i msia
ye| cq,shla n ld2ndka ne| kq.m, n mjq,a tlia fldg fmfrje .|ls<sfhka kslu
msjrd w.afofhys jev isfhda' tl,ays ipl m<uq u wmKa; jk neka ish id,d kqj/
jeiaika f.K uyK f.dhqyq lrd f.dia msia ueoe mN+; ' oeka tfia fkd fldg tl<d je
f.dia jdodfrdmKh flfr' bka uyK f.dhqyq mrojkakg ksis k" udf.a ,oa3 yqjd ch lshd
t' bka f.dhqyg ch k" wfrys kegq fihska okakdyq ke;s iksyka fldg ksd4mek k
meKhla f.K uyjk fjfyr .sfha'
wk|uyf;ryq Wyq ka tkakyq oele nqka fudfyd;la jevyqka l,e nqka olakd
,efnhs' nK wikq ,efnhs' fya Tyq yg fndfyda l,a ys;gh iqjhg jefghs hk is;ska jykafia"
tkafka ipl he' fudfyd;la jev yqk uek jehs whce wiqka mekjQy' nqyq jevyqkay' ipl
nqka lrd t<ene idfldg tl;amia je ys| ika;s" fyd f.d;u" tfl iuK n%dyauKd
ldhNdjkdkqhq;a;d yrka;s hkd l%ufhka mek ms<s;' bO w.a.sfjiaik" wiaiq;jf;d
mq:qckiai Wmamc;s iqL fjokd hkd l%ufhka mek icQy' Tyq mek mqjq;a moa nqka ksrj
fiiafkka icQ moa udishe uydipl iq;ska okafka he'
fufia nqka iska f kqjg orejyg fojfrl foiq ;la foik ,o' fya w.u fkd o
flf<a' me fkd o he' irKe fkd o msys h'
Tyq yg nqyq l=ug O foiQy@ h;a(- wkd.;fhys Wyqg jk jev oele jdikd i|yd
foiQy' Tyq nqmsksj ka5 u;=fhys foishi;sia6yjqreoaola bl=;a l,ays ,laje iiqka msys l,ays
fof,dka ieje furg oels .s fjfyrg fkdre;kays tla weue;s l=,fhlays Wmeo me je
f;j<dOr je joYkd jvd ms<si
s hdm;a rd;a je lnqoaOrla; uyf;ryq k jQyq'
Tjqka iE.s he l;srelauq,ays ld,ldrduiq; foiQ ojia rcq iska ishla fhdka
,laje rcfhka mqok ,o m Oum%msldfhys ^4 wxYh" 48 msgqj& lS moafoka o; hq;='
fufia nqyq ;uka mqreIouHidr jk neka ipl udKjl k kqjg orejd o
wdYofhka .;a iqNudK jldkq oud wuduyksjka me jQyq'
zudKjl oukZ k kjjk mfoh ks'
10' jk mfoh
.nr oukh
mdlmq;%7 kqjgyq oeuQm lsfia h@ h;a(- id,d kqj/ iqklaL;a; k ,sP
rdcmq;%fhla nq iiafkys me je nqkg fufy lrKqfha tla ojila nqka lrd t<en j weia
,nkakg hhs ms<sfj;a we/ h8 yg nqyq ms<f
s j;a jod<y' fya jod< kshdfhka ms<m
s eoe j weia
Wmhd9 fohkaf.a Whka jka lmarela oel ijnr ka ie rE oele fudjqkaf.a y~ hqre jqj
uekeje' t lsfia wi fyd@hs is;d nqka lrd t<e jfidaOd Wmokg ksis ms<sfj;a we/ h' fya
1' jefghs' 2' ly' 3' ,eoa' 4' kskao' 5' nqka msksjka' 6' i;<sia-yeu' 7' mq;%d' 8' trh' 9' weia ,en
Wmhd'

w;S;fhys is,aj;a me flfkl=ka lkail meyer ys fldgmS he' thska Wyqg jfidaOd fkd
Wmoa' nqyq ta fkd Wmokd fia oele thg ms<sfj;a fkd jod<y'
fya tmufKlska nqka flf fjr ne| is;S(- tldka;fhka uyK f.dhqyg fun
is;la Wmka fia h(- uu;a1 roa2orefh' fuhska roa2ore h' bka fudyqf.a kqjK jefha k" f
ij{ fjZhs hk is;ska BIhdfhka ug fkd lshhs is;d tla ojila nqka lrd t<U jykafia"
jykafia mshd3 fh' ksid fkd fjfi lS he' tl,ays nqyq f;da ud ksid jidhs ud ;g lS oefhla
weoaoehs jod<y' ke;s jykafia"hs lS he' u jykafia ksid fjfihs ;d ug lS oefhla weoaoe@hs
jod<dy' thsoa ke;s fia lS he' fufia ;d ug lS oe ke;5 ud ;g lS oe ke;5" ^tfia& ug l=ug lshyS@
jodf<da' jykafia" ug W;=re ksiaOeka fm<yr fkd olajk oe hehs lS he' f;da ud ksid jid'
u ;g fm<yr olajhs ud ;g lS oefhla weoaoe@hs jod<y' ke;s' jykafia"hs lS he' u jykafia
ksid fjfi' ug fm<yr olajkafkahs ;d ug lS oefhla weoaoe@hs jod<y' ths ke;s fia lS he' ud
;g m%d;sydh flf<ka6 lsu@ fkd flf<ka6 lsu@ thska ;g ljr m%fhdack he@' ta l< fkdl<
udf.a iiakg7 jk msys ke;s' u foksik
q a wuduy ksjka muqKqjkq i|yd mere msrEfh'
m%d;sydh lrKq i|yd msrEfh fkd fj' ud ;g lS oE ke;" ;d ug lS oE ke;" ^tfia& ug l=ug
lshyS@ jod<y' jykafia" fu k oefhla f,dlfhys w.%h hs w. muKla ug fkd jodrKoe hhs lS
he' f;da ud ksid jid' u ;g w. muKla lshZhs ud ;g lS oefhla weoaoehs jod<y' ke;s
jykafiahs lS he' u jykafia ksid fjfi' ug w. muKla lshkafk h hs ;d ug lS oefhka
weoaoehs jod<y' thsoa ke;S lS he' iqklaL;a;h" f,dlfhys fuk fohla w.% h hs lSfhka lsu@
fkdlSfhka lsu@ thska ksjka iEfykafka fkd fjhs jod<y' iklaL;a; nqkaf.a .=K ul
fuf;la m%,dm9 neK nqkaf.a .=Kl:d wiwid msysg fkd,ka fkd neK isfha he'
iqklaL;a;h" Yd,d kqj/ zfudyq fmr10 ;=Kqrejkays .=K lshk l,e uqj fkd
fmdfydhs' fya oeka tu fhka whqKq lshhs' n%irjia rlakg fkd fmdfydi;a jQfha ;ud nd, jk
neka ;=Kqrejkays whqKq lshd .sys je jefghs11 znqyq jQ l,s ijfka oka;'s O kshHd l he' iyq
iqms<m
s kakdyqZhs ;=Kqrejkg iaf;d;% lrK ksii
a q ;df.a fodia olaj;S jodf<da' fufia l=ug jod<y@
h;a(- tfodia Wmkal,e ifka okakd nqyq fu fodia oel m<uq ug fkd jod<yhs fkd lshkq i|yd
jodf<da
tla iufhlays nqyq nqckjq k ckfhlays W;=re k ksh.ula ksid jev
jikqfjda fmrjre *iqklaL;a; ,sP yd iu .ug jefhda' tl,ays* fldrlaL;a;sh k kqjfgla
zn;jZ k ;j flfrhs fooK yd foje< g u Tnd weoa' n,a,l= fia u lkfndk oe ysUe
n,d fhka ue lhs' fhka ue fndhs' w;a fkd myrjhs' ma12 fodr y mSrd jelef.K fyd'
iqklaL;a; Tyq oele f rd;a uyfKl' fudyq yd iu wfkla uyfKla we;af;a fkd fjhs' f
wemsia neka ms<S fkd y' m%m[apfhka NslI
a dNdck fkd f.K weoa' u T;a;d ue lhs' f h
zuyKZ k wems l=uk uyKy@hs ifka okakd nqka miamia13 hkqfha f mgqis;a is;S'
ti|e nqyq f iqklaL;a; mdmdOHdYh we;af;a he' uqyq oel l= is;S h fyd@hs
n,kakdyq Tyqf.a woyia oek f ud>mqreI ud jeks ifka okakd nqrcl=14 miamia13 tkafka kqjgyq
zrd;ayZhs is;hs' f nd,hd oekau ks.; uekejehs is;d f;da fufia ySkdOHdYh we;af;ys' zu
uyK YdlH mq;%fhZ l=ug ms<sK flfrys@ jod<y' jykafia" udf.a ljr jrola oele jodrK oE
h@hs lS h' f n;j lrK kqjgyq zrd;ayZ hs .;ays fkd@hs jod<y' lsu@ jykafia" rd;a neje
uiqre oE h fyd@ hs lS h' fud>mqreIh" u foksiqka rd;a jkq leue;af;' t ue i|yd he ud
mere msrEfha' zrd;a n ug i17 wkakg fkd o fjZhs wkakg fkd o fjZhs hk is;a ke;af;'
fkdrd;ka zrd;ayZ hk mjyh ;g Wmkafkah' t mshd16' fndfyd l,ays ;g wys;hg jefghs' ;d
zrd;a hZhs .;a fldrlaL;a;sh k kqjg i;aojfilska wd,iHhla we;s je he ld,l[acl k wiqr
ldfhys Wmoa' tys fm%;hka ;=k.
a jq muK w;an fjhs' f,a uia ke;s jk neka mrK,d jekakdy2'
ll=jkaf.a weia fihska weia kslu
a e uqfkys is' uqjh yslgq isola jeks je uqfkys ue is' thska
f.dre .kakd l,e keUqre je i fkd .; fy;s' u< l,e rK;a:Nl k fidfydkg weomsh;s'
f;da leue;s ys k" Wyq lrd f.dia ms<sie okehs jodf<da'

1' Wmkafkah' uhs;a' 2' ro' 3' t<U jykafia mshd' 4' fkd fj' 5' ke;s' 6' flf<' 8' iiak' 9' ,dm'
10' kqjr jeiafia fmr-yeu' 11' .sys j fjhs' * ,l=Kq w;r fldgi uqs; fmdf;ys fkd fmfKa' 12' uq'
,sma' 13' miq mi' 14' rfcl=' 15' ug uh' 16' t msfhda'
2' jekak' 2' Wmoa' 3' ,sma' 4' nejer' 5' i;=reyq' 6' ueke' 7' l< ueke' 8' we;sfha 9' uekejehs u Tjd
f.k fo w;' 10' wdod' 11' olajkakdyq'

iqklaL;a; ,sPys nqka t .ue j<|d fjfyr je l,ays fldrlaL;a;sh kqjgyq lrd
f.dia uyK f.dhq z;d i;a ojfilska wd,iHhla we;s je he ld,l[acl k wiqr ldfhys
Wm;s2 u<dyq rk;a:Nl k fidfydke weomsh;SZ lS he' f;da u| u| fldg ld' u| u| fldg
fnda' uyK f.dhqyq uqijdfhka ks.kauyhs lS he' ta wid kqjg n,a,l= fia ma3 fodr fyd;af;a ysi
Tijd f.K wei je/4 n,kqfha l= lshys@ uyK f.dhq wm i;=/' Tyq5 Wmka ;eka mgka f.Ke
wems ysre kesl,e lfodame hka jeks jqy' tyq tfia lsj ukd6ue he' wka fia lsjukd6 ue he'
i;=rkaf.a nia k jkafka fkd fjhs' f;da hd' u l< ukd oe7 oka lshd tys u nei fyd;'
tl,e iqklaL;a;hd nqka fkd yoyd tla ojilg ;=ka jfgl ztlaod .sfhahs'
food.sfhaZhs' f.dia f.dia lshhs' kqjg Tyqf.a nia wid i;aojila ksrdydr h' i;ajk ojia Wyqf.a
tla Wjgdfhla wmf.a uyKq f.g fkd tkafka wka ioaod fjhs' f,vla we;s fia8 hhs yqreuia
msijd n;a f.kajd f.K f.dia fmrg u nyd ;sh' kqjg n;a oele uyK f.dhqyqf.a nia ind
j;a uekeje' fndre j;a uekeje' n;a ld iqjfhka u< ;eka uekejehs fow;9 fooK u Tndf.k
l=ia mqrd lE hs' ? rjkakg fkdfmdfydi;a je wd,iHfhka he ld,l[acl k wiqrldfhys
Wmka tl,ays ;s:fhda Tyq u< m wid ojia .eK n,d f jQl, ind h' oeka fudyq wksla ;eklg
weomshd uyK f.dhqyq fndrefhka ks.kauyhs f.dia Wyqf.a Yrh je,ska ne|f.K wokdyq fu
;eke mshy' fu ;eke msyhs fh;s' Tjqka .sh .sh ;eka tlafy<sfjhs' Tyq wokdyq rk;a:Nl
k fidfydkg we/10 fidfydk n oeke neyer weo mshyhs weoaoy' tl,ays je,a is.sfha' meiq
fid,ajkakg fkdksis jQyq' tys ue isg keje;a;dy'
tl,ays iqkla:;a;hd fldrlaL;a;sh k kqjgyq rk;a:yl k fidfydkg
weomSy hkq wid uyK f.dhqyqf.a nie iene folla gqy' u< ksiaiq fyd;a ;ekska keS
wfkllayq yd nKkq k we;af;a fkd fjhs' tneka f.dia ms<si n,kq uekejehs' bka KQfha
k fhfohs' fkd KQfha k" uyK f.dhqyq uqijdfhka ks.ka fidfydkg f.dia Wyq msg
w;af,ka meyer fldrlaL;a;sh" fldys WmkayS@ ms<s;a' fya ld,l[acl k wiqrldfhys Wmka
lshd,d tu ;kays Wvq n,d yske' u< ksfila k keS nKkakg ksis fkd fjhs' fu lsfia lS h@
h;a(- nqoaOdkqNdjfhka lS h' nqyq Tyq wiqr fhdkska we/ Yrfhys ms<u
s qiajd lshjQyq' fu ;ek
fm<yr mfila ' lsfia h@ h;a(- i;aojiska fhhs jod<y' fya tfia ue fuf<a' fu m<uqjk
fm<yr he' wd,iHfhlska fhhs jod<y' fya tfia ue fuf<a' fu fojk fm<yr he'ld,l[acl
wiqrfhdkays Wmoa jod<y' fya tys ue Wmk' fu ;=kajk fm<yr he' rk;a:Nl k
fidfydkg weo msh;s jod<y' Tyq tys ue we/ oudmSy' fu i;r jk fm<yr he' Wmkaf;kska wjq
iqklaL;a;hd yd fnfKhs jod<y' fya tfia ue he' fu miajk fm<yrhs'
fuf;la fm<yr gq iqklaL;a; nqka lrd f.dia je| tl;amia je yqkafka h' nqyq
lsh." iqklaL;a;h" ud fldrlaL;a;sh k kqjgyq wr.hd lS oE ksmka o@ fkd ksmka oe@hs od<y'
ksmk" jykafia ls he' fufia neka W;=re ksiaOeka fm<yr lrK ,o o@ fkdlrK ,o oe@hs
jod<y' lrK ,o" jykafiahs lS he' ud fufia fm<yr olajkakdyg11 zjykafia ug W;=re
ksiaOeka fm<yr fkd olajk oehZ fhyS@ jodf<da'
tlaiufhlays nqyq id,d kqjr ksid uyjk fjfyr jev fjfi;s' tl,ays id,d
kqj/ l<druGl k kqfjgla ,dNfhys hYia;s w.%m%dma; he' fya i;a j%;mohla idoka fldg
jefghs' ljr i;a j%;mo he@ h;a(- mu ka ms<S fkd y hkq tflle' fujqkaO fkd
fifj1 hkq tflle' ryuia uq;a n;a21 f fkd l hkq tfflle' mefofika id,d kqjrg
kqre ;kays Wfok k fojd,h blaue fkd fh hkq tflle hkq tflle' W;=re fofika
nyqmq;%l k foajd,h blaue fkd fh hkq tflle' me<fofika i;U k foajd,h blaue fkd
fh hkq tflle' fya fufia i;a j%;mo iudoka l< fyhska id,d kqjr jeiaika iska mqok ,o'
tl,ays iqklaL;a;hd nqkg fufy lrKqfha l<dr uGql k kqjgyq lrd f.dia
;=ka,l=fKka hq;= mek ms<s;' fya ;kays .uka hk wkaOhlayq fihska ta ta ;ek mels, wd
wka; fkd oele weia fmr<d Tyq n,d fkdyslu
a k
q qyq flf jqiQfhys' wjir ke;s n oek oek mek
mqjqiaiS lshd fkd isg fkd isghs oeyeje h' tl,ays iqklaLka;hd fujeks rd;auyKyq flf
.eyeksug3 wl=i,a fkd fjdhs is;d W,af,ka ys| jykafia ug lukafka hhs leu' kqjgq
fu;k mgka f.K mek fkd mqjqiais oehs@hs lS he' b;d uekeje' fkd mqjqia5 lS he' tfia
jqjfyd;a" hd' lu6 kd h' iqklaL;a;hd nqka lrd t<en je| tl;amia je yqkafka he' lsh."
fud>mqreIh" zYdlHmq;%fhZ ms<sK l=ug flfryS@ jod<y' jykafia" ta l=ug jodrK oE h@hs lS he'
1' fi' 2' ryuia n;a-yeu' 3' .eyegks ug' 4' lujkafka' 5' ms<sjqi
a ' 6' luj' 7' uq' jkehs' 8'
fohla'

f;da l<dr uGql k kqjgyq lrd f.dia mek ms<sie Tyq oyjd zf rd;auyKyq ud oeyejQ fia
fkd fhfohs' ug wl=i,a fkd fjZhs is;SyS@ jod<y' lsu jykafia" rd;aneje uiqre oE fkd@hs lS
he' u fkd uiqre' fya ;df.a my he' ;g fndfyda l,la lg jefghs' t mshdhs jodrd ;d
rd;ehs .;a l<druGql k kqjg u| ojfilska ue ms<S ye| l,;% f.K ryuia n;a j<| fldg
yeu fojd,h blaue ,dNfhka hYiska msyS fhhs jod<y' fya yeu j%;mo fyo fldg ,dNfhka
hYiska msyS fuf<a'
iqklaL;a; tmj;a wid nqka lrd .sfha' lsh." iqklaL;a;" u l<druGql k
kqjgyq wrNhd hula lS o" fya ksmkafka o@ fkdksmkafka oe@hs jod<y' ksmk" jykafia"hs lS he'
Tyq i;a j%;moh blaue .shn i;a fm<yrhla jk neka W;=re ksiO
a eka fm<yr lrK ,o o@
fkd lrK ,o oe@hs jod<y' lrk ,o" jykafiahs lS he' ud fufia fm<yr lrkakdyg zjykafia
W;=re ksiaOeka fm<yr fkd lrKoe hZhs l=ug lshyS jodf<da'
tla;s mdlmq;% k kqjfgla id,d kqj/ ,dNfhys hYiays w.%m%dma; je
jikqfha msie fufia lshhs(- uyk f.dhq kqj ka ue jdo flfrhs' uu o kqj ka ue jdo
flfr' fya fhdckla ;ek jdi flfrka isg ud yd jdohg fo.jla ;eka wdfha k" uu o Wyq
lrd fo.jla ;eka fh' tla mshjrl=;a jvd .shdlayg ch fjhs' fkd.shdlayg mrdch fjhs'
fofokfuda tfia W;=re ksiaOeka fm<yr lry hs' uyK f.dhq W;=re ksiaOeka tla
fm<yrla flf<a k" u fofm<yrhla flfr' fya fofm<yrhla flf<a k" u i;rfm<
yrhla flfr' fya i;r fm<yrhla flf<a k" u wgfm<yrhla flfr' uyK f.dhq h
;dla fm<yr lrkafka k" u thska hqKq hqKq fldg flfrhs nqka yd fm<yr lrkakg
;ud fkd ksisn okq;= W;a;u mqreIhka yd jdohg fkd ksiaiyg m%Yxid fjhs hkq oek lS h'e
kqjr jeiafida ta wid ;ud fkdksis jqjfyd;a fufia .ckd fkd flfrhs' taldka;fhka fuhs rd;a
n|ehs7 yg uy;a i;aldr fldf<da'
iqklaL;a; f;fufy mdlmq;% k kqjgyq fufia lshhs hkq weiS he' yskdOHdYh
we;s jk neka yg ySk hd olakd is Wmka fya nqkg jdj;a fldg" nqka .|ls<h
s g jka l,ays"
mdlmq;%hd lrdf.dia f;ms fufk oehla8 lshd ,@hs ms<
s ;' ienj" ud tfia lSfha hhs' ms<
s ;'
ienj" ud tfia lSfha hhs lS he' bka tfia k" f;ms fkd nj' is fia mqkmqkd tfia ue lshj'
uu uyK f.dhqyqf.a Wjgdfhla' Wyqf.a ud;%d oka' fya f;dm yd fm<yr lrkakg fkd ksiaie'
u uyK f.dhqyg lshd h Wmojd Wyq wksla ;eklg f.K fh' f;ma fkd njhs Wyq wiajid
neK nqka lrd f.dia jykafia" mdlmq;% k kqjg zjykafia yd W;=re ksiaOeka fm<yr
flfrZ fhhs lS he' nqyq iqklaL;a;h" fya u nqZ hk f;mq,a fkd mshd znquZ hk is;a fkd
mshd" znqZ hk y fkd yso ud lrd tkakg fkd ksiai' bka wdfha k" ;=jgfhka j.=<
l,amlla fihska f.f,ka ysi fyda le m,dfhhs' uqk fyda i;al~la je me<Sfhhs jod<y'
tl,ays iqklaL;a; jykafia" f;< nia rlafka uekejehs lS he' tfia l=ug lshyS@1
jodf<ka mdl mq;% f;fufy znqZ hk f;mq,a fkd mshd" is;a fkd mshd" y fkd yso" ishfjiska
me fyda fkdme fyda" isyj.a wE fjiska fyda" jykafia lrd wdfha k" Nj;ayqf.a nia fndre
fjhs' uqijdfhka ks.kauyhs lS he' fujqyq kd wfkla2 uqijdfhka nqka ks.kauyhs t mkaid<sia
yjqreoao uq,af,ys lSjdyq ke;a' Tyq ;uka ii/ jikl,e uyrc" i,.,a iq<ska hkafka k"
ysre i3 fofok uka hkakdyq jQyq k" yeu . fyda Wvqfyda n,d hkafka k" wyia mef<kafka
k" uqyq hf,kafka k" fmdf<da kiafka k" fur.,a iyuq,k
s a bmsr hkafka k" u
fndre fkd lsh hkq olajka lSy'
ifj mj f;d .s udjfyhH
pkafod p iqfhd p Pud mf;hHqx"
ind j kfcd mfid;x jfchHqx
k ;afj jyx rdc uqid NfKhHx'
kNx Mf,hH Wo iqif
a i
ixjghx N+;Ord jiqkaOrd"
ispfhd fure iuQ,uqnfy
k ;afj jyx rdc uqid NfKhhxhs'

1' lSy oehs' 2' wfkflala' 3' i|ysre' 4' myhe' 5' ydr i|yd' 6' l=ug jod<y' 7' we;af;a fkdfj hs' 8'
u,a,j hqoaO'

fufia ;uka mereue isl,e fmdjd uqijd fkd lshkqfjda oeka /uka iflf,ia
myd4 ifka oek nq je is l,e uqijd l=ug lshkqjy@ lsu" jykafia mdlmq;%hd is;a oek lshk
oe o@ fkdfyd;a foflfkla lSyq o@hs lS h' u Tyq is; o;s u he' foflfkla ug lSyq u he'
,sP rcqkaf.a w; k fiakdm;sfhla ug Wmia:dk fldg he ;;sie fokqjr Wmke'
tfomq;a ud lrd wjq zjykafia" mdlmq;% k kqjg w, he' uQijd lshhs' ksiayq ud isre
ylsi fldg mdlmq;%hd lrd f.dia zw;fikdm;s fldys Wmk fyd@hs mqjq;ay' fya
zuydkrlfhys Wmeo ud lrd wjq u f;dm lSjd fkd fldg uyK f.dhqyqf.a jdofhys isg kSrhe
Wmka je,emameZhs lS he' kqjr jeiaikag tfia ue lsh hs' jykafia" u ksrhe fkd Wmka'
;;siejeis fohka flfrys Wmka' jykafia" t kqjg znqo
a Z hk f;mq,a fkd mshd" tis;a fkd mshd"
t y fkd yso Nj;ayq lrd tkakg fkd ksiaie@' wdfha k" Tyq uqk i;alvla je mef<hs lS
he' uu o oks u he' iqklaL;a;h" Yd,d kqjr ms~q ie/ mian;e jdydr i|yd mdlmq;%hdf.a
wrug t<fn' oeka ;g isfhkafka k" Wyqg lshdhs jodf<da'
nqyq fm<yr lrkakg hyshs fkd lshd jdydrhg5 hy hkq l=ug h@6 h;a(fya nqka olafka fkd fjhs' fm<yr fldys flfrhs@ thska tfia fkd lshd jd ydrhg hyhs
jodrd" Yd,d kqjr jeo wyrlsi idyd jdydr i|yd nqyq mdlmq;%hdf.a wrug jefhda' tl,ays
iqkla;a; fjf, je f.dia id,d kqjrg jeo m%Odk ,sPka lrd nuqKq uyi,a l=,ka lrd
.eyeuyi,a l=,ka lrd kkaf;dgqjka lrd uyK nuqKka lrd f.dia nqyq jdydr i|yd
mdlmq;%hdf.a wrug t<hy' jyd thg hj' ta fouyKqkaf.a m%d;sydh n,kakghhs lS he' tl,ays
,sPr rcqrefjda o nuqKq uyi,al=f,da o .eyeuyi,al=f,da o kkaf;dfjda o uyK nuqfKda o
mdldrduhg .sfhda' tojia tys wfkaiqjyia ksia msia he'
tn msia /ia lrkakg iqklaL;a;hd yer wfkla lsisflfkla we;a;dyq fkd fj;s7'
thska nqyq ta ;dla l,a Wyq f.K weoafoda' tl,ays mdlmq;% k kqjg tmj;a wid is;S( uu
foksiakg w.mq=,a je is Nj;a f.dhqyg reoaO ' udf.a i;ke" rd;anefjla fyda fm<yr
lrkakg ksis .=K oeyefula fyda ke;s' uyK f.dhq jkdys fm<yr flfrhs' Wyqf.a fm<yr oele
uydckfhda zf;da fm<yr lrkakg fkd fmdai;a jQfhys' ;df.a muK fkd oek f,dalfhys w.mq=,a
je is nqka yd iu u,a,hqoaO8 lrkaklayq fihska l=ug .ckd flf<ys@hs o~qmy ka ud
ism;shs' uyckd /ia jk n 1 nqka jvkd n 1 wid hm;a je" fo.jjla ;eka m,d f.dia
;slKqmsjeoaod wrug jeo" is;g iqj fkd ,nkafka" iefjk ;eka fidhd jgd wefka" wr
mi;e tla .ykhla oele thg jeo myKla u;af;a yqkafka he'
tl,ays nqyq is;=yq( bka f nd, lsisjlayq lshuka f.K wdfha k" kiais' ta nd,
fkd kiSjhs' yqka myK Wyqf.a Yrfhys wef,ajhs bgqyq' bgq is;a yd iu t myK Wyqf.a Yrfhys
we,sk' fya uywn|fklays2 ueiqjdla jeks u he' mdiqkakdlayq jekS hs' tl,ays msiajeiafida
mdlmq;% fldhg .sfha fyd@hs fidh;s' Wyq miqmia f.dia jeoyqka ;ek oele wd tla;rd mqreIfhla
f;ms ld fidhj@hs ms<
s ;' mdlmq;%hd fidhyhs lSyq' fya ;slKqmsjeoaod wrys yqkafka hhs
lS he' ta wid msia jeiafida tla mqreIhlayq le|jdf.K f;da ;slKqmsjeoaod wrys f.dia
mdlmq;% ku kqjgyqg z;df.a3 fm<yr n,kakg ,sP rcqrefjda o nuqKq uy i,al=f,da o .eye
uyi,al=f,da o kkaf;dfjda o uyK nuqfKda o ;df.a4 wrys /ia jQy' nqyq jdydr fldg
yqkakdy' jyd tkafka hZhs lshdhs5 hjQyq' ta mqreI f.dia tmj;a ie, fldg tkafka hhs lS he'
tl,ays mdlmq;% t' ths lshd tys u .ef,hs' yqkiafkka fkd kex. fyhs' ti|e
mqreI ;d ys;au6 weg olajd myKe wefka o@ myK ;d ys;afuys wefka oe@ zt' tZ lshd tys u
.ef,ys7' wiafkka fkd kex. fyyshs neK Tyq fkdkex.sh yS f;da kfhyshs f.dia tmj;a msia
jeiaikg lS he' tl,ays nqyq fya ud olakg fkdksiaie' wdfha k" Wyq uqk mef<hs jodf<da'
tl,ays ,sP rcqkaf.a tla;rd uyweue;af;la yqkiafkka keS msia jeiaikg
l=vd;ula n,j' u Wyq f msig f.K t lShd Wyq lrd f.dia yeufokd /iajQ fia lshd" uyK
f.dhq wjq ;df.a wrue ys|e ;d ;ud olakg fkd ksis fia lS h' ;df.a .ukska u ;d kqjd8 lruy'
uyK f.dhqyq me/oaod lryhs neK" fkd f.K hd yS" msig f.dia tmj;a ie,flf<a' mdlmq;%
kfha u hhs lS he'

1' nekq' 2' uyd w|fklays' 3' kqjgyqg lshd-;udf.a-yeu' 4' ;udf.a-yeu' 5' lshd hjQy' 6' ysu' 7'
.ef,hs' 8' kqjd' 9' uekehs' 10' iejgkg'

tl,ays nqyq fya ud olakg fkd ksiai' bka wdfha k ysi i;alvla je mef<hs
jod<y' bka ,sPys mdlmq;%hd jrndfkka ne| f.dkqka ishla fhka fyda oyila fhka fyda
wojkakdyq jQyq k" jr fyda isf|hs' n| ;ekska mdlmq;%hd fyda lefvhs jod<y'
tl,ays cd,sh k odrem;a;slhd w;ejeiafila is;S(- oeka fm<yr ;sfhajhs' uyK
f.dhq zmdl mq;h
% d wiafkkq fkd kex. fyZhs lS h' tfia neka u f.dia lsish Wmdfhlska
Tyq wiafkka kdmsh' fumufKlska uyK f.dhqyg mrdch fjhs is;d yqkiafkka keS msia
jeiaikg l=vd;ula n,j' u f.dia Wyq w<sfh k" ueke hhs9 mdl mq;%hd lrd f.dia uymsia
/ia jQ fia lshd" nqka t u wrys jdydr.; je jevyqka fia lshd" .ukska ue ;g ch lry'
uyK f.dhqyg mrdch lruyhs neK" t" t lshd Wyq wiafkka fkd kex. fyk fia oele" Wyq
mN+; jQ n oek f lS he(mdl mq;h
% " w;S;fhy flYrisxyrdchlayg fu jeks isf;la Wmk( ztlalrd
jkjlg jeo" jdi lrK ;ekla ;ka fldg f.K tys jei ijia ff,a thska kslaue jcU' jeceU
yd;amiays i;r id n,' i;r id n,d ;=kh
a ,la isxykdo flfr' isxykdo fldg f.dre i|yd
fh' f.dia W;= W;= uqjuq urd hqre uia ld tu jdifhys fjfihs is;S' tl,ays isxyrdc
tla;rd jk,Ejla ksid jdi flf<a' tys jdi fldg ijia ff,ys thska kslak' kslaue jeceU
yd;amiays i;rid ne,Sh' i;r id n,d ;=kah,la isxykdo flf<a isxykdo fldg zf.dre i|yd
fhZhs f.dia W;= W;= uqjuq urd hqre hqre uia ld tu jdifhys fjfihs' tla ojila isxyrdc
f.dre f.K kj;afka ;ud fhka m,k nleKys,l= oel l=Kq fldg zhdjd" fkdnd isg' f;da
lskys@Z lS he' u cnql k' iajdhZhs lS h' zin|" cnqlh" f;da fu;k mgka f.K ud
a i' iajd hZ"hs lS he' fya t;ek mgka f.K Tyq
ijgkg10 yelaflys oe@hs lS he' zijgkg ksif
ij1' isxy f.dre ld tkafka uy;a2 uialv f.K ths' fya uia ld fkdre ;kays myK msfgl
fjfihs' fya lSm ojfilska ue ;r he' uy;a l|g ' tl,ays isxy Tjqyg hyj" ud jcUkd l,ays
kqre ;kays isg zys fjdrc" ys fjdrcZhs lshkakg ksiafiys oe@hs lS' fya Wyqg jc~k l,ays tfia
lshhs' thska isxyhdg wyxldr Wmoa'
tla ojila ta cris,a flful meka fndkafka ;udf.a fiah g' ;udf.a ;r Yrh
o uy;a l|g oele zu cr isd,fhlaZ fkd is;d f;f u luyg fufia lS he(- zhy cnql ys"
;d fu w;aneka wkqka b,a uia lkq fhfoa o@ lsu" f;da fkdmsfhla o@ Wyq i;rmhe' foo<
he' folK he' tlj,amf;le' ;g fuyeu we;s yqfola flirenr u;a; ;g ke;af;a hZhs Wyq
fufia is;kakdyg wyxldr Wmk' fya ukafodiska zu ljfr@ ta uqjrc ljr@ ud fkd okE he'
fkd o iajd he' u Tyqg l=ug yrir olaj@ uu o tla jk,Ejla ksid jdihla fldg f.K
fjfi' tys jdifldg ijia ff,a jdifhka kslu
a jcU' jecU3 yd;amiays i;rid n,' i;rid
n,d ;=kah,la isxykdo flfr' isxykdo fldg f.dre i|yd fh' f.dia W;= uqjuq urd hqre
hqre uia ld tysu jdih flfrZ is;d f.K t cris,a tla;rd jk,Ejla4 ksid jdihla fldg
f.K iS he' tys jei ijia ff,a jdifhka kslu
a ydi;amiays i;rid ne,S he' i;rid n,d
z;=kah,la isxykdo flfrZ leKys,ay~ ye' Tyq fihska u f;d o fkdnq j iS,d .=Kfhka jev
is nqkg foy5hs fok i;rmih j<|d iudinqka yd .eyefghs' zflir iSrcyq yd iufhZ
is;= rcis,ayq fihskehs cd,sh k odrem;a;l
s hd w;ejeis f Wmud wer olajd o mdlmq;% k
kqjgyq t wiafkka fid,ajkakgoa fkdfmdfydi;a jQfha msig wjq mdlmq;% mN+; h' zt" tZ
lshd tys u .ef,hs' yqka wiafkkq kefkakg fkdksiaiehs lS he'
tl,ays nqyq msiajeiaikg bka ,sPys mdlmq;%hd jrndkska ne| we;=ka ,jd
wojkakdyq jQyq k" jrndka fyda isf|hs' mdlmq;%hd fyda lefvhs' fya t f;mq,a fkd mshd ths;a fkd
mshd ta y' fkd yso ud lrd tkakg fkdksii
a e' bka wd k" Wyq ysia i;a lvla je mef<hs
jodf<da' jodrd t msia jeiaikg O foiQyq' ta Ofoiafkka iqjdiq oyila fokd w.u lrjd
f;fcdOd;= iudm;a;s iujeo i;a;,hla muK ;eka wyig keS wfkla i;a;,la muK ;ekg ria
yso ,S ud uyjk fjfyr f.dia jev isfhda' iqklaL;a;,sP jQ l, nqkaf.a fu n fm<yr
oele o ;ud mska ke;s jk neka ,o f.K i.fudlaiqj fok f iiafkka my'
fufihska nqyq ;uka mqreIouHidr jk neka mdlmq;%hdf.a iud.uhg /ia jQ
kqjgkq wd Yofhka .;a kqjgkq kqjg,o .;a fkdfhla oyiakq oud wuduy ksjka me jQyq'
.nrouk k oijk mfoh ks'
1' iejeh' 2' uy;a uy;a' 3' jcU' 4' ,eyenla-isjf,l=' 5' uq' nqkg fok' 6' nvqf.K' 7' msjrd' 8'
fjfyr'

11' jk mfoh
c, oukh
ipnoaO k c,hd oeuq m lsfia h@ h;a(- iQkdmrka; k ckfhys tla
fjfK|.fule fonE flfkla jQy'q Tjqka flfrys we;e lf,le uy nE mkaishla .e,a f.K
ckmodka;rhg f.dia n~q f.K ths' we;e lf,l u,a f.dia f.k6 ths' tla iufhlays u f.ys
ysjd mqKq k flf< mkaih
s la .e,a f.K okjq ieirka f.dia ieje;a kqjrg meK fojr
fjfyrg kqre;kays l|jqre ne| fmrjre n;a ld msjr yd7 iem;efklays yqkafkah's
tla;s ieje;a kqj/ jeiafida fmfy j .|u,a f.ke nqka flfrys nK wikakg
ol=Kq fodka kslau for fjfyrg8 fh;s' fya Tjqka oele fudyq fldhg fh;S@ tla ksilayq
ms<s;' fya f,dalfhys nqrejka Ouqrejka i=reka Wmka m f;ms fkd okakd jka j' fudyq nqka
flf nK wikakg fh;s lS he' Tjqyg znqyZ hk f;maf,ka Wmka fidkia isi wd is|e
weguq,ayq isfha he' fya ;udf.a mckhka msjrd t msia yd fjfyr f.dia hqreirfhka O
foik nqkaf.a msia wka;fhys isg nK wid me h ' nqka l,a n,d msiajeiaikg iuq k
l,ays nqkq lrd t<en je|e fig ojig ksuka;%Kh fldg fojk ojia u~qjla lrjd wiqka mkajd
nqmdfudla ikg uyoka NdKavd.lhd le|jd fuf;la nvq ls fha1h' fuf;la nvq fkd
ls fha1h' f im;a ud u,ayg fohs yeu Wyqg olajd me je lugyka f.K ojia hjhs2'
Tyq ^luia:dk& uyialdr lrk l, lugyka ukig fkd jgyhs' thska Tyq f
ckmoh ug fhd.dkql,
+ fkd fjhs" ishrg u fh is;d fmrjre kqj/ j<|d ijia fjf,ys
ms<si,fkka keS nqka lrd t<en je| tl;amiaj ys| jykafia" ug iefLka wjjdo lrkq uekej'
h ;efklays tl<d je jdi lgfhhs lS yq' nqyq Tjqkg ika;S fLd mqKaK" plaLq[af[hHd
rEmd hks iska laiia iuqoiia iska jg uqka muqKqjd" ksfrdjiia uiia iska g uqka
muqKqjd" rd;aneje tje" O foiQyq' fuys ia;r ueiShe mqKafKdjdo iq;ska okafka he'
fufia nqyq mqKquyflrkg iefLka O foid oeka f;da f.dia fldys fjfi;s@hs
jod<y' jykafia" iQkdmrka; k ckfhla we;s' tys f.dia fjfi lSy' mqK" iQkdmrka;
ckmojdiSys oreKq ksiy
a ' bka Wyq ;g wdfl%dY flfr;a k t ;ek lg lsfula isf;@hs jod<y'
fudyq ukd ksia flfkle' zka ug myr fkd fokfia uekejeZhs is; jykafiahs lSyq' bka
Wyq ka myr kayq k" t;ek ;g lsfula isf;@hs jod<y' fudyq ukd ksia flfkle' zleka
ug myr fkd fok fia uekejeZhs is;' jykafiahs lSyq' bka Tyq leka my<yq k" t ;ek ;g
lsfula isf;@hs jod<y' fudyq ukd ksia flfkle' zofhka ug myr fkd fok fia uekejeZhs
is; jykafiahs lSyq' bka Tyq ofhka my<yq k" t;ek ;g lsfula isf;@hs jod<y' fudyq
ukd ksia flfkle' zug ie;ska myr fkd fok fia uekejeZhs is; jykafiahs lSyq( bka Tyq
ie;ska my<yq k" t;ek ;g lsfula isf;@hs jod<y' fudyq ukd ksia flfkle' z;sys ie;ska
meyer ud fkd .,jk fia uekejeZhs is; jykafiahs lSyq' boska ;sys ie;ska meyer ;d
.,j;a k" t;ek ;g lsfula isf;@hs jod<y' bka" jykafia" iQkdmrka; ckmojdiS ksiaiq
;sys ie;ska meyer ud .,j;a k" zwe;e nqijq flfkla" isreys ms<sl=,a we;s je ;uka
urKqjka msfhia;s3 u ta fkd msfhie ue ," is; jykafiahs lSyq' tl,ays nqyq ;=kh
a ,la
idOqldr f;da hd' iQkdmrka;4 ckmofhys jikakg ksiafiys' l,a okehs jodf<da'
fufia mqKquyf;ryq nqka fmrg j i;a isxykdohla fldg yqkiafkka keS nqka
je|" meol=Kq fldg" mdisjqre f.K ieirka" iQkdmrka; ckmohg f.dia wUgm fhys jei
fjfK|.u iskakg jefhda' u,a flf< yek j<|jd jykafia" neyer fkd f.dia fuys u jdi
lrjhs .sjiajd f.K tys u jeia'5 thska uqyq.s k fjfyrlg .shy' tys hl;amy ka n|
ilaufkla n| ilaufkla we;s tys uqyqr< meyer uy;a Yo flfrhs' uyf;fryq tys isg lug yka
fufkys lrKq jkg iem jkq i|yd" uqyq ksYaYo fjhs bgd thska uhs,.
s s k fjfyrlg
.shy' tys ,sys fhda fndfyday' Tjqkaf.a y~ ? odj,a tldnoaO he' thska uqyq wr k fjfyrlg
.shy' fjfKo.ug fkd o / fkd o fj;e' .ukd.uk imkak he' la; he' ksYayo he'
uyf;ryq fu;k iem hehs' tys ?jgka jdjgka ilauka lrjd jia jqiQy' tys fjfika isg
ms<si
s hd6m;a rd;a jQyq'

1' lafla' 2' hj;s' 3' mshia;s' 4' iqrdmrka;' 5' jei' 6' ms<siehd' 7' ih hs'

tla ojila tu w;jei mkaih


s la fjfK|yq mruqyq hyhs kejg nvq ke=yq' ke
kefk ojia uyf;reka u,a" uyf;reka j<|jd" uyf;rekaf.ka mkais,a f.K" je| hkafka
jykafia" uyuqyq fkd weoysh yelal fkd tla wka;rdh we;af;a h' t neka wm i|yka lrkafka
hhs lshd ke kex.e' kej W;= cjfhka hkafka tla jhsklg hm%dma; he' ksiaiq fmrjre
fuys n;a lej uekeuehs is;d ojhskg ngy' tys wksla fofhla we;af;a fkdfjhs' rkaika jkhla
i he7 tla ksfila rella jeyefhka wek n,d r;aika nj oek wems ,dN i|yd mruqyqog hy'
fuhg je ,dNfhla ke;s i;r=,a muK ika lfvla ,laIhla ' yrKg ksis nvq yermshd
i|fkka1 mqryhs lS h' b;d uekejehs Tyq i;=gq j y< ukd nvq yer kej i|fkka msrEye'
ta ika jkfhys wukqIHfhda oeyej' fudjqka iska wmf.a ika jkh kik ,o'
fudjqka uryhs is;d fuys uerE l,e yeu tla l=Kq /fila fjhs' uqyq fudjqkaf.a kej .,d
mshyhs lSyq' Tjqka kejg keS u|la ieka tys wukqIHfhda uyuqyq Wme r<.< fldg ;=uqyq
Nhdkl rEm oelajQy' hm;a ksiaiq ;uka ;ukaf.a fohka whc;s' uyf;reka u,a flf< u n
fkda2 ug jy,a fj;ajhs uyf;reka i|yka flfrka isfha he' uyf;ryq t u flfKys
wjckdyq Tjqka jikam;a n oeke wyiska thg .shy' wukqIHfhda uyf;reka olaka u wm j;a
ysfhda mqKq uyf;ryq jehyhs my jQy' W;amd;h ikaysk' uyf;ryq fkd nj' fkdnjhs Tjqka
wiajid fldhg hdyq oe@hs3 mqjq;ay' jykafia" wmf.a ;ekg u hyhs lSyq' uyf;ryq keys
m,4 welaue fudjqka leu;s ;ekg fhajhs bgQy' fjfKf|daa ;ukaf.a ;ekg f.dia tmj;a
wUqorejkag lshd tjd' uy f;reka irK hyhs mkaisfhda u ;ukaf.a mkaih
s la ud.uqka yd iu
f;irK msysgd Wmdil jQy'
tla;s keje nvq nyd uyf;rkg fldgia ;nd jykafia" f f;dmf.a fldgi hZhs
lSy' uyf;ryq ug fjk fldgiska l ke;s' nqka gqrEy oe@hs lSy' kqgqrEy' jykafiahs
lSyq' Ti fuhska nqkg5 .|ls<h
s la lrj' tfia jkakd yd nqka olajhs lSy' Tyq b;s uekeje
jykafiahs t fldgiskq ;ukaf.a fldgisks .|ls<s lrkakg mgka .;ayq' nqyq wdrNfhys mgka
f.K mfNd. l<y' rlakd ksiaiq ? nqria oele uydkqNdj fo flfklehshs is;+y'
Wmdiljryq nqka jik .|ls<sh o i=ka jik fikiak o ksujd odk iNdr iryd ;nd jykafia"
wems wm iska l< ukd oe l<y' nqka jykafia jvkg kqjr f.dia zjykafia" fjfK| .jeiafida
oele jekaoehy' Tjqkf
a .a ukfod< msfrKq uekejehs nqka whhy' nqyq bjiQ oe h' uyf;ryq
;uka jik ;ekg u t<hy' nqka wk| uyf;reka le|jd wk|" fig iQkdmrka; ckmofhys
fjfK|.u iskakg hy' f;da Wkqmkaishla ikg ,yd fojhs jodf<da' uyf;ryq b;d uekeje"
jykafiahs ikg tmj;a ie< fldg wyiska wekka ,yd .kafka uekejehs lSy' t ojia
fld~odk uyf;ryq m<uq ,yd .;ay' fjfK| .jeiafida o fig nqyq j;a ,hs .u ueo u~qjla
fldg Wv is;=re hka ne| .|o6 u,ao rejkaoka rka;re ;re K;refhka hka iod u
isjqoe .ka msnoaO f.K uyry wiqka mekajQyq' nyq Woh u isre ms<os e.sks fldg .|ls<shg jeo
m,iuj;a iujeo jevyqkayq' ilafo rcqf.a m~qweUq,a i,wiak yqKq he' fya f lsful fyd@hs
wmjfka nqkaf.a iQkdmrka; ckmohg .uka oele ial fomq;ayq le|jd mq;" wo nqyq ;=kaishla
fhdka ;eka iskakg j;s' mkaishla l+gd.dr ksujd for fodrgq uqfkys ird ;nhs lS h' fya
wjq rejkauqjd mkaih
s la l=gd.dr ue h' nqkg l+gd.rh i;r uqyqKe' fow.ijkg fouqyK
q e'
fiiaikg tlauqyqKe' ^fufihska ks; l+gd.drhg&* nqyq .|ls<sfhka kslu
a mmdfhka is
l+gd.drhka flfrys m%Odk l+gd.drhg jkay' fow.ijka mgka fldg tl=ka mkaishla iyq
l+gd.dr.; jQy' tla7 isia l+gd.drfhla h' mkaih
s la l+gd.drfhda wyiska .shy nqyq w;ru
ipnoaO k mj;hlg meK" l+gd.dr wyi isgqjd nei - ta mj;fhys iy .;a c,fhla
uyckd iy .kajd ,d.fhys hYiays w.%m%dma; je fjfihs' Tyq f,ys we;=ie<e mykla
fihska rd;a njg Wmks#Y%h isfhys - Tyq oele fudyqyg O foiqj uekejehs f.dia ,oa8 |e O
foiQy' fya foiqka wjikays rd;aje tys NslaIq Ndjfhka meje isiaj wd l+gd.drhg jk'
nqyq l+gd.dr.; jQ mkaishla rd;a i=ka yd iu fjfk|. f.dia l+gd.drhka
w;=reOka fldg fnfK|. jkay' fjfKf|da u~qfhys nqmdfudla i=ka mekajQ wiafkys jvd ysjd
uyoka nqka uqy
q wr jevQy' nqka .|ls<h
s g jeo ie;mS jevyqka l,ays uydckfhda n;a ld fmfy
je fndfyda .| u,a f.K nK wikakg wr .sfhda' nqyq O foid uyckd iika y' uy;a
nqoaOfld,dy, h' nqka uyckdyg jev i|yd lsysm ojila tys u jqiQy' wreKq jkdys for
fjfyr uy.|ls<she ke=y' tys lsysm ojila jdi fldg fjfK|.ys j<|d f;da fuys u
jdilrdhs mqKq uyf;reka kj;d w;=frys kuod k fydfhla we;s ta fyda f;rg jehy' fuys
1' ifkka' 2' nEhdfKda' 3' hhdoehs' 4' i<d' 5' .|fl<shla' 6' .|' * jryka we;=f<ys mdGh wl
h' 7' tflla' 8' ,e' 9' kuod' 10' fohla

kuo9 k kdrc nqka fmr ug wjq kd. Njkhg jvd we/ ;=Kqrejkg uy;a i;aldr flf<a'
nqoayq yg O foid kd. Njkfhka kslauqyq' fya jykafia" ud mqok oehla10 fokafka hhs whh'
nqyq le, . weis kdrcyg fihska kuod k;Srfhys mo,ia oelajQyq' fya
r< wdl, uqjy fjhs' .Shl, jr fjhs' uydi;aldrm%dma; h' nqoayq thska kslu
a ipnoaO mj;hg
f.dia ipnoaO uyf;rkg ;d iska
nqyq le, . weis kdrcyg fihska kuod k;Srfhys mo,ia oelajQyq' fya
r< wdl, uqjy fjhs' .Shl, jr fjhs' uydi;aldrm%dma; h' nqoayq thska kslu
a ipnoaO mj;hg
f.dia ipnoaO uyf;rkg ;d iska uydckfhda wmdh ug muqKqjk ,oy' f;da fuys u jdi
fldg Tjqkaf.a ,oa ysoajd ksjka u msysgqjhs jod<y' Tyqoa mqokakg ksis oehla b,ajQyq' nqyq
.k.,a msge w;a ue lfvlays tnQ yila fihska" mo,ia fmkajQyq' thska for fjfyru jefhda'
fufihska nqyq ;uka mqreIouHdr jk neka ipnoaO k c,hd yd wdYofhka
.;a Wrefj,a liqnq wE c,hkq oud wuduy ksjka meKsjQy'q
c, ouk k tfldf<diajk mfoh ks'

12' jk mfoh
;dmi oukh
ndjl k uy;jqid1 oeuQ m lsfia h@ h;a(- w;S;fhys nrKeia kqjr jeis tla
relajfhla jdia;=3oHdfhys YslaIs; h' Tyq w;ejeiafida fif<dia fofkla jQy' tlla4 tllayqf.a
oyia oyia w;ejeiafida jQy' fufia Tyq fidf<dia oyia i;f<dia fofkla jQy' Tyq yeufok nrKei
ksid jegkakdyq" .,amd;g f.dia rela lmd oej ieie" ta ta f.g ksis fldg jk,Efhka5 f.K miqre
ne| .ska nrKeig we/" rc leue;s k" Tyqyg tlanu
q q fldka fyda hdj;a i;anquq fldka fyda"
myd fhdod olajd fo;s' rc fkdleue;s k" fiaikg l=g6 wUqorejka msis;a' fufia jefgka isg
j,a .sh l,e tla ojila were jvq yeu l,a u jvql fldg jefgkakg l' uy l,e fkdolg
yelalehs is;d w;jeiiakg orefhks"7 f Uq,a wE yr ke;s rela f.K tjhs lS h' Tyq uekejhs
w<y' fya ta ofhka ,sys hlayq fldg Wyqf.a l=ig neo hka;%h ms h' o~q,sys .=re rclayq
fihska wyig keS jkuqfkys weo w;ejekaika fmrg ng'
2

tl,ays werejvq orefhks"7 fun ldIaGjdyk fldg uq oUj rch .; yelal'


f;ms fufiau lrj' rch yer f.K jefguy' jvqleka jefgkakg lehs lS h' Tyq tfiau fldg
were jvqyg oelajQy' orefhks"7 ljr rch .kauy@hs lS h' nrKeia rch .kauyhs lSy' zfya ug
fkd isfhhs' wm ta rch .;al,e znvqrc" jvq hqjrcZ hk oE fjhs' oUj uy;e' wksla ;eklg
hyhs wUqorejka yd iu ldIaGjdykhg8 keS iryd.;a wdhqO we;s je ysujq oig f.dia ysufhys
tla;rd kqjrlg jeo rcfys nei isfhda' Tyq tys rch f.K wer jvqjd rc l<y' fya ldIaGjdyk
rchs md<h' tkqjr o Tyq iska .;a jk neka ldIaGjdyk kqjr k h' tfihsku
a ish rg
ldIaGjdky rc k ' trc Oegq h' tfyhskau hqj rc weue;s ;kays ;=nQ fidf<dia
w;ejeiafid o Oe jQy' rcq iska i;r idj;ska ird lrK ,9' ta rch b;d iuDoaO h'
ksremj ' kqjr jeiafida o rg jeiafida o N rcl= ,y' N rc msil= ,yhshs rcq flfrys
rc msia flfrys uu;aj fldf<da'
tla ojila uOHf.Yfhys isg fjfKf|da nvq f.K ldIaGjdyk kqjr wjq m~qre
f.k f.dia rcq y' rc fldys isg wdj@hs lS h' nrKei isg wdyhs lSy' fya tys yeu mj;a
ms<si f;dmf.a rcq yd ud yd ;%l lrjhs lS he' Tyq b;d uekejehshs .siaiy' Tjqkg ix.%y
fldg" nvq fmr<d Tjqka hk l," tfia u lshd kd h h' Tyq nrKeia f.dia rcyg tmj;a ie<
l<y' rc b;d uekejhs ldIaGjdyk rge isg wd fjfK|kg wo mgka f.K iqzj;a10 y< fnr
1' k ;jqid' 2' jefhla' jvqfhla' 3' jia;=' 4' tys tlla' 5' uq' je;,dfhka' jk,hka' 6' fldg' 7'
oefhks' 8' uq' jdyk' 9' ,oa' 10' iqkaj;a" uq' iqlaj;a' 11' ;%j jefghs' ;% hhs' 12' fjK|kaf.ka' 13'
jeksh'

msfh lrjd ldIaGjdyk ug ;% fjhs11 fofok fkd oel ;% jQyq' ldIaGjdyk nrKei isg
wd fjfK|kaf.a12 iqxj;a y<' kqjr fnr msfh lr h' Tjqkg ix.%y o flf<a'
tla;s nrKeia uyrc ldIaGjdyk rcyg m;a fokafka bka ta okhe olakg fyda
wikakg ksis lsis wdYajfhka we;a k" wm olajkafka he' wiajkafkahehs fudjqka fufia jHjia:d
fldg jefgk l,ays tla ojila ldIaGjdykhyg b;d ishq wkes wgm,fila Wmk' ,ys
rial,nla jeks uehs13 uqre;u,a l,nla jeks uehs' rc t oele u in| rcyg hjqj uekejehs
iqjrejka ,jd wg o< lr~qjla ,shjd tflls lrfhys tflls m,i ;nd mshka .kajd msg; ,djg
fihska ,dl lrjd wg ,djg wg iquqf.l ;nd ms<k
S a jid rc uqoafkka yiafldg nrKeia rcyg
fojhs" fu m~qre kqjr ueo weue;a;ka msjrdys| n,kafka hhs m;a h' Tyq f.dia rcyg kayq'
fya m;a lshjd weue;a;ka /ia lrjd f.K kqjr ueo rdcdx.Kfhys ys| yia ye/
jiqka ye/ iquq. jr fldg wg ,djg oele u in| ,djka fl<kd orejkg fihska ug ,djg
tjQfha hhs /ye j1 tla jgla ;ud yqka wiafkys my<' tflfKys ,d keS .sfha' o<lr~qj jr
he' we;=<; ;=nQ m,i oele ;=nqjd o jr fldg n,kqfha t u fiau g' tflls m,ie .
fidf<dia y;e' m,, wg y;e' m,ia cydmS2l,e ish rdcdx.Kh ,ysre/iska ,sfhkakla jeks
he' rc wlalehka f.kajd f.K tflls m,ie , ne, h' yeu m,i u3 wuq,H '
tl,ays rc miqj m~qre fokqjka iska fmrg je ka m~qrg oa.=K l< uekejehs' u
in|yg l=ula hj@ is;S' tiudys liqnq iudinqyq Wmoe nrKei fjfi;s' tl,ays rc
;=Kqrejkg je wfkla W;= rejfkla k ke;s' ;=Kqrejka Wmka n u in| yg lshd hj is;'S
fya nqyq f,dalfhys Wmkay yeu i;akg jev i|yd h' oy f,dalfhys Wmk ydu i;akg iqj4
i|yd h' iyq f,dlfhys Wmkay W;= mskafla hhs rkam;e oEys=f,ka ,shjd i;=rejkauqjd
iquqfl ;nd" ta iquq uqjd iquqfl ;nd ta iquq urd uqjd iquqfle ;nd" ta iquq
msh
q rd uqjd iquqfle ;nd" ta iquq rkauqjd iquqfle ;nd" ta iqu
q uqjd iquqfle ;nd" ta
iuq o<uqjd iquqfle ;nd" ta iquq ikauj
q d iquqfle ;nd" ta iquq fje,auqjd5 iquqfle ;nd"
ta iquq ms<Ska jid yia fldg" u=,a we;= inr ka iod" Tyq msg m,.amkajd" m, u;af;a iqu
q
;nd" fiai;a kd .ka u,ska mqoka" mi;=re /ka mqo lrjka" ;sh.
q S lshjka" ;udf.a rdcH
iSud olajd u iojd6" f;f u f.dia tys isg" yd;ami rckg m~qre f kshdfhka i;aldr fldg
f m~qre hjkafka hhs m;a k' ta wiqka wid rcyq fmrug wjq ldIaGjdykhdf.a rdcH iSud
olajd mqoka f.K .sfhda'
ldIaGjdyk rc wid fmrug wjq" tfihska u mqoka kqjrg we/" weue;a;kq
kqjr jeiaikq /ia lrjd f.K" rdcdx.Kfhys ;nd jeiQ ms<Sye/ iqu
q jrfldg" tys ;snQ ika
iquq jr fldg o< iuq oele" l%ufhka yeu iquq= jr fldg" rkam; f.Ke lshjd" ;=Kqrejka
Wmka n oeke u in| lmaiqjyiays nqrejka m~qre thehs i;=gq je ud f.dia nqka g
uekeje' nK weiqj7 uekejehs is;d weue;a;ka le|jd f.K ;=Kqrejka f,dalfhys Wmk' l=ula
l< uekejehshs lS h' uyrc" f;ms fuysu ysj' wema f.dia w;=re okauyhs fidf<dia oyila fokd
msjrd fidf<dia weue;af;da rcq je| bka nqyq8 f,dlfhys Wmkayq k" jgd,d oel= ke;s'
fkdWmkayq k" tyhs kslu
a qkqy'q rcq nEfkla miq je rcq je| uu fh lS h' f;da nqka Wmk
fyd;a" wjq ug lshd hs lS' fya uekejehs .si f.K .sfha'
Tyq yeufoku yeu ;kays tflls ? fjfika nrKeig m;ay' Tjqka f.dia
fkdjokd ;=re u nqyq msksfhda' Tyq nqyq fldysh@ fldhg jehy@hs fjfyr wekdyq9 i=ka
oele mqjq;ay' Tyq nqkq msks fia lSy' wfyda msyqkqy10 rel;r f.jd wjq nqka olakd
muKl= fkd ,yhs je,em jeyei lsu jykafia" nqka ka Tjd he@hs mqjq;ay' we;s
Wmdilfhks f;irK msysh hq;af;a he' mkais,a iudoka h hq;af;a he' fmfyjia ish hq;af;a he'
oka h hq;af;a he' me h hq;af;a he lSyq'
Tyq ta wid rcq nEkd11 i yeufok me jQyq' nEfk12 mfNda. Od;= .;"
mfNda.Od;= k uyfnda rele mdisjqre wdhe' f jkdys nqkaf.a vnrdj uyfndam, jkoy
Ord is uyf;r flfkl= f.K kslaue l%ufhka ldIaGjdyk kqjrg f.dia nqyq f,dalfys Wmkay'
mskshyhs rcyg lshd nqka ka Tjd lS h' rc uyf;reka lrd t<n nK wid fjfyrla lrjd

1' ydksjyeu' 2' cydmq' 3' wrlalehka' uq' whlalehka' 4' jev' 5' fje,a' 6' iojka' 7' wikq' 8'
nqka' 9' wekd' 10' msysky' 11' nEfk' 12' nEfkda' 13' nuqKq' nuqKqyg' 14' ndjl' 15' tlla' 16'
umfKda' umshdfKda' 17' l=ugo uyrc me fkdjkafka'

od.uyfnda msysjd ;=ki


a rKe mkais,e msysgd fmfyjia fjfika oka foka wd mu ka isg"
fof,dje Wmk' ta fidf<dia oyila mefhda o mqyqkaje he t rcyg msjr je Wmkayq'
Tyq tla nqo;=rla fof,dj f.jd" wm nqka Wmokd fmrg fof,dka ieje"
uyfldfid,a rcqf.a fmfr nuqKd13 ore je Wmk' keka ndj14 k he' ;=ka uyd
mqreI,laIkfhlska Wfm; he' ;=ka fofhys mdrhg .sfha he' mshnuqKd wejEfuka fmfr;ka m;'
fiiq fidf<dia oyiayq tu ieje;a kqjr nuqKq l=f,ys Wmkaye' Tjqka flfrys fidf<dia fog
w;ejeiafida ndjys flfrys Ys,am W.;aye' ;=nQ fidf<dia oyiayq Tjqka flfrys W.;a;=' fufia Tyq
yeufok mqk tla15 u jQyq'
uyfldfid,a rc fuf<a' Tyq mq;= mfiak rcyq rcfhys msysjQy' ndj nuqKq Tyqgoa
mqfrdays; ' rc mshd ka fNd. wfkla fNd.hkq Tyqyg ks' ta <ore l,e Tyq flfrys Ys,am
W.;af;a hs' tla;s ndj nuqKq me hje rcyg lS h' wdpdh" f;dm isl,eu nmdfkda10
ishdyquhe' me fkd jjhs lS h' l=ugo@ uyrc" me fj17' lS h' rc j<lkakg fkdyels jQfha
/hsfuys ijie ud olakg ksis ;ek' rc Whkays" me jkafka h hs wh he' wdpdh
fidf<dia oyila nuqKq ore msjr we;s fidf<dia w;ejeiaika yd iu ;jqia mej rc Whkays iS
he' rc i;r mifhka Wmia:dk flfrhs' /hs fuys ijie f.dia olals'
tla ojila w;ejeiafid wdpdh" kqjr fj; jdi uydmfrdO h' ksrdl=, ;eklg
hyhs mehkg .eUqre j,a ksiaiehs lSy' wdpdh zuekejeZhs .si rcyg lS h' rc ;=kh
a ,la lshd
j<lkakg fkdyels jQfha foweue;akayg fo,laIhla h ;efklays ;jqfida ish jQyq k tys
wdY%u mohla fldg fojhs fh wdpdh fidf<dia oyila c,hka msjrd mia mia hk weue;a;ka
we;sje W;=re okfhka ol=Kq ok n,d f.dia wiail k uQ,l k fo rkaf.a forg f.daodj
fyda ueo ;=kafhdka .sj
q jkfhys iryx.dka jqiQ msfhia oele f fm/ ;jqika jqiQ mshfila jk'
mehkg ksiaiehs weue;a;kg lS he' weue;af;da .kakg1 wiail rcyg ,laIhla kay' uQ,l
rcyg ,laIhla kayq' Wyq thska kaye' forka wfkla fofhdckla ;eka kayq' fufia forka ka
forg ueo mia fhdckla muK ;ka ' weue;af;da tys wdY%umo lrjd" ieje;a kqjr hjd h<s Ok
f.kajd f.K f.drel msysjd .sfhda'
;jqfida jkfhys luq2 M,fhka yd flfKhs wyka hfm;s' t.ue flf<fhda
nlrjqjka ,laIhla Ok kdf.K wiail rcq lrd f.K .shy' fya uu fkd.ka' wdpdhyg
fojhs lS h' wdpdh o fkdf.K oka ka' fya fufia yjqre yjqre m;d oka fokafka tla yjqreoaola
uyoka .eka kslaue wdY%umohg f.dia mkai, je|e oka wjcka yqkafka hs'
tl,ays <oe ne hla nuqK" uu ks;af;ka ;df.a f.ys fufy fkd lg3 fy'
tn," ndj nuqKq yjqre m;d ,laIhla4 oka fohs' f;da f.dia mkaishla b,ajd f.K ug oeil
f.K ths iehd kd hjQ' nuqKq ndjy ;jqid lrd f.dia mkaishla fohs lS he' we;s oe yeu
oka ka' udf.a mkaisfhla we;af;a fkd fjhs' yoydhs lS h' nuqKq bka f;da lsh;=oa Ok fkdfoys
k" i;ajk ojia ;d ysia i;alvla fldg m<dmsh lshd" tjeks hla ;ud fkdoks;=oa njdmsh5 je
f.du6 jku,a l=i;K wdo fjf, je f.K f.dia ndjf.a mkai,a fodrg we/" f.duhka u~q,a,la
fldg" tys u,a ysie ,d" ;K w;=g7 fhka fojd8" i;amshjrla ;ekg f.dia" ndjys ysi i;alvla
mef<ajhs wefik fia lshd cm lrK jka je f;d,a i,i,d yqkafka he' uy;jqia ienEjehs i;d
hm;a'
tl,ays wdY%umofhys foaj;d ndjysf.a la fodkia oele lreKdfhka Wyq lrd t<n
uy;jqi" fya uqka fkd o okaks' uqka m<kfia fkd o okakS' Ok leue;s l=ylfhlehs lsj' f;da
uqkq uqka m<k fia okays@hs lS h' u ta fkdoka' tjeks kqjfKla ug ke;s lsj' ljry ta
okakdyq@hs lS h' nqka tl=ka;sia ye l,ays kslu
a qkq ndj nuqKq f.daodj ;Srfhys jik
wgyjqreoaola bl=;a l,ays f,dalfhys nqyq Wmkayq' nqka Wmka m olajk fo Tld rcyq
uqkqnqfrla10 isoO
a ;a l=ur lsUq,j
a ;a kqjka kslaue nqje f,dalfhys O foihs' f;da f.dia Wyq mqjqi'
fya ;g lshhs lsj' znqyqZ hk nia wi;au nuqKdg fYdl ke;s h' mq, m%S;s we;s ' fya i;=gq
fidkia je nqka fldys fjfi;s@ fldhg f.dia olauyhs lS h' ieje;a kqjr fjfi;shs lshd
w;=reOka jqj'

1' k.kakg' 2' uq,' 3' fkdfldg' 4' Ok,laIhla' 5' ndjdh uq' ndjd ueh' 6' fydau' 7' wf;dg' 6'
lu~dfhys' 9' tj-yeu' 10' uqkqUqfrla' 11' y' nqy' 12' f;mf,ka'

tla;s t ;jqia w;ejeiaika le|jd nqyq f,dalfhys ,sy11 oeka nq flfkla


Wmkayq ,' f;mS jyd ieje;a kqjr f.dia w;=reOkajhs lS h' Tjqka oele znqyqZ hkq lsfia okauy@hs
lSy' fo;siauymqia ,l=Kq fofhys wdfha he' ta uymqia ,l=Kq hulayg weoao" fya .sysf.hs isfha
ila;s rc fjhs' me k" nq fjhs' f;ms udf.a jhiq f.d; ,laIK W.;a.;= udf.a
YsIHhkq uqkq uqkameuq is;ska mqjqiaj' bka fya nq k" f;dm is;ska mqjq;a mek
f;mqf,ka12 ichs lS h' ndj uy;jqid f;mq,a wid fidf<dia nuqfKda" liqnq iudinqka
iiafkys meje is,a /lS fidf<dia oyila nuqKka msjrd" Tyq je| meol=Kq fldg" o<u~q wka
ika ieryS" W;=re foi n,d kslu
a qkqyq' thska lSy(ndjiai jfpd iq;ajd - isiaid fid<i n%dyauKd"
wf;d ;siaifu;af;fhHd - mqKaKfld w: fu;a;.='
fOd;fld WmiSfjd p - kkafod p w: fyufld"
f;dfohHlmam Nfhd - c;=lKa p mKaf;d'
NdjqfOd Wofhd p - fmdidf,d pdms n%dyaufKd"
fud>rdc p fuOd - msx.sfhd p uybis
mpf;l fkd ifn - in f,dliai iaiq;d"
COdhs COdkr;d rd - mqnjdikjdis;d"
ndjx wNsjdfo;ajd - l;ajd p kx molaKx"
cgdkOrd ifn - mlalduquq;a;rduqLdhs'
thska uQ,l k kqjrg .shy' thska wiail k kqjrg .shy' thska udysiai;S k"
WchskS k" f.dmqr k" id k" j,a ieje;a k" fldiUE k kqjrg .shy' thska idfl;
mqrhg .sfhda' thg hkakd yd Tjqkaf.a ifhdcqka muK msia " tl,ays nqyq ndjysf.a YsIHfhda
uymsia f.Ke t;s' ;j Tjqkaf.a bfrda fkd msmeiqky' f foYh o iem fkdfjhs' u.Org myK
Wkg iemehe' tys ys|e O foik l, fndfyda fokdyg wNsiuh fjhs' yeu kqjrgu jeoe tkl,
fndfyda fokd yd iu tkq fj;S uyi=ka msjrd ieje;a kqjka kslu
a e okjq ieirka rc.y
kqjr jefhda' Tyq yeu fofk u ieje;a kqjr wjq fjfyr jeo nqyq ljry@ fldysh" nqyq fyda@hs
fidhka hkakdyq .|ls<1s fodrg f.dia nqka mo ,ia oel ifka okakd nqka m o;ayq' nqyq
l%ufhka" fi;jHd kqjr" lsUq,j
a ;a kqjr" lsidkdrd kqjr" mdjd kqjr" fNd. kqjr" Yd,d kqjr"
rc.yd kqjr f.dia ru mdKie fjfyr jefhda fya fm/ uy;a .,amsfglays jQ fofjd,l nqka
Wmkal,e fjfyr h' t u k '
;jqfida o tu .i ieje;a kqjka kslu
a e yeu kqjr jeoe mqjqiaka fjf, je nqka
wkqj hkakdyq' miajre je uf.Ke fmrjre hkakdyq" fmrjre je u f.Ke miajre hkakdyq"
mdKie meK nqyqysh hkq wid isys,ameka ,oa msmdis;hlayq fihska uydfNd.,oa fjfK|layq
fihska" .ska l,ls2 isys,a fijk ,oa uhlayq fihska" fidkia je t .,g kesfhda' thska lSy(;hsf;dj Wolx iS;x - uyd,dNxp jd fcd"
Pdhdx >udNs;;af;dp - ;=is;d mn;reyqxhs'
tl,ays nqyq mdKiE;kays ilafo rcyq uejQ rejka ufhys fiai;ska ie rejka
m, u;=fhys imsjrd ijKlaria ysjka jev ys| hqre irfhka O foi;a thska lS(N.jd p ;iax iufh - NlaLqix>mqrlaLf;d"
NslaLqkx Oux fofi;s - iSfydZP ko;S jfk""hs'
ti| ;jqfida f.dia nqka oele i;=gq je msjerEyq' Tjqka wkqje ta ta rka wd ksia
msia3 nqkg u msjr ' t ojia nqka fmrgoa msmioa ol=K;amioa ju;amioa ifhdcqka ifhdcqka
muK msia h' wh;frys fodf<dia fhdcqka h' jgd i;siafhdcqka ' tmsia ueo ndj
uy;jqid w;ejeis fidf<dia nuqKka flfrys fogw;ejeis w;udKj" nqka iska lrK ,o id
we;s je f;f o nqkg ms<si:r fldg tl;amiaje isge n,kqfha" mKq/is fmfydaojia4 fidf<dia
l,dfhka msyqka5 i|la fihska nqka fo;siauymqia ,l=fKka msyqka5 fia oele i;=gq je" ukiska
mek mqjqiafka wm wdpdhdf.a jhia lshj' f.d;a lshj' ,l=Kq lshj' Wyq W.;a .;a lshj' Wyqf.a
YsIHhka lshjhs is;S' tl,e nqyq ;df.a nuqKq tlaih
s isyeoaoe' f.d;ska m%jrhd uqkn
q qre jk
neka m%dj h' f,dalfhda zndjZh fh;s' Wyqg ;=ka uymqreI ,laIKfhla we;s' ;%sfjofhys mdrhg
.sfha he' msfhdka wi, jQ kqjK u| mkaih
s la orejkg fo lshhs jodf<da'
1' .|fl<s' 2' uq' .sle ms' 3' msjr;a' 4' mKq ^K& /isfmdfydh' 5' msmqka' 6' n;ayq' 7' me<uehs'

Wyqf.a ;=ka uydmqreI ,laIkfhda ljry@hs is;ska ms<s;a' ;ud ka uqyqK jihs'
k<, WKqf,d we;s' Wyqf.a wx.cd;h we;=<; f.dia iefjhs jodf<da' fufia Tyq ukiska mqjq;a
mek jpiska icQ l,ays i;siafhdka msiajeisfhda wid ljrfofhla nfUla fufia ickqfhla
@hs idOqldr .=.=rd uqfkys we,s nkayq6' fufia mia mekhla nqka icQ l,ays ;=nQ fomekh
mqjqiafka wmf.a wdpdh uqkq uqka meuq mqjqiai'S ta lsjhhs is;S' wcd ixidrhe ysia jk
neka uqke' rd;au kqj ka weh lefvk neka oHd uqka meuehs7 jodf<da'
tl,ays w;udKj mek icka wid m%S;Ska u;a8 je wka i tlia fldg ,d
ndjd nuqKq i;=gq fidkia j YsIHhka yd iu Nj;ayq me jhs wdpdhd je|fuka nqka mdg ysia
;nd jekao nqyq Wyqf.a wdpdhdg Wyqg wdjvkakdyqiqf;d ndj fyd;= - iy isiafiys n%dyaufKd"
;aj[apdms iqf;d fyd.s - rxjdys udKjhs
jod<y' bla;s mek mqjqik
a g wjir b,ajq l,ays ndjysf.a jqj uekEuh' f;dm
yeu fokdf.a jqj uekE u h' h ixihla mqjqij
a hs ij{ m%pdrKfhka mejrEyq' nqka wjir ka
l,ays w; udKj je| tl;amiaj ys| mek ms<
s ;a' flkiaiq ksjqf;d f,dfld hkdka Tyq mek
mqjq;a mo wcdh ksjqf;d f,dfld hkdka nqka mek icQ m iq;a;ksmd;fhys
mdrdkiq;ska okafka he' foiqka wjikays w; udKj ;ud w;ejeis oyi;a1 yd iu rd;a he' fiiq
fkdtla oyia ksiayq w.u fldf<da' rd;a j;au w; udKjhdf.a yd w;ejeiaikaf.a ;jqia mslr
w;=reOka he' yeufoku Roauh md;%jrOrje fow-,a muK flfy we;s je tys NslaIqNdjfhka
me je nqka jka noe,s je yqkayq'
tla;s fud>rdc mek mqjqiakg jk' nqyq Wyqf.a brka mmdlhg fkd.sh n
oeke f;da isg" wfkflla mek mqjqij
S hs2 jodf<da' tl,ays ;siaifu;af;hH k ufKjq3 mek
ms<s;a' fldzO ika;=if
s ;d f,dfl hkdka W.% mek mqjq;a m nqka ldfuiq n%yu
a phjd
hkdka mek icQ m tu iq;ska okafka he' foiqka wjikays fuhs we;ejeis oyiq 1 yd iu
rd;a he' fiiq fkdtla oyia ksiaiq w.u fldf<da rd;a fjkaue Tyq yeufofk m<uq
kshdfhka tys NslaIqNdjfhka meje nqka jka ue noe,s je yqkayq'
tla;s mqKaKl k ufKjq3 nqka fmr fiau fud>rdchd mek mqjqik
a g jkakyq
ms<sneyQ l,ays" mek ms<s;a' wfkcx uQ,oiaidx hkdka Tyq mek mqjq;a m fhfl bifhd
ukqcd hkdka nqka mek icQ m tu iq;ska okafka he' foiQ wjika ys kafuhs we;jeis
oyiq;a4 yd iu rd;a he' fiiq fkd tlaoyia ksiayq w.u fldf<da' rd;a fjkau Tyq
yeufofk5 fmr fia u tys NslaIq Ndjfhka me je nqka jka noe,s je yqkayq'
f kshdfhka fu;a;.= k" fOd;l k" WmiSj k" kkao k fyul k"
f;dfohH k" lmam k" c;=lKa k" ydjqO k" Woh k" fmdid, k" f tfldf<dia fokd
mek mqjq;a l,ays nqyq mek icQyq' fudyq ;uka ;uka w;ejeis oyia oyiq;a4 yd iu rd;a je tys
NslaIq Njhfhka me je nqka je| noe,s je yqky
a q'
tla;s fud>rdc jykafia" u foh,la mek ms<sia ie j wjir f.K Nj;ayq
iska m%;slaIm
s a; ' zf ;=kajkjr mqjq;l
a , lsh;s" hkq f.daodj ;Srfhys ,d u weiS oeka l,s
jod< uekejehs mek ms<s;' nqyq Wyqf.a brka msmeiqkq n oek .siaiy' l:x f,dlx
wfplaLka;x jpqrdcd k miai;s hkdka Wyq mek mqjq;a m iq[a[f;d f,dlx wfjlaLiaiq
hkdka nqka mek icQ ms tu iq;ska okafka he' foiqka wjikays fuhs w;ejeis oyiq;a4 yd
iu rd;a he' fiiq fkd tlaoyia ksiaiq w.u l<y' rd;a fjkau Tyq yeu fofk5 fmr fiau
tys NslaIq Ndjfhka meje nqka jka noe,s je yqkayq'
tla;s tlaish isye msx.sh k nuqKq fidf<dia jkqj nqka mek ms<s;'
KafKd yuia wnf,d pKafKd hkdka Tyq mek mqjq;a m ziajdk rEfmiq y[a[udfk
hkdka nqka mek icQ m tu iq;ska okafka h' foiqka wjikays msx.s nuqKq wk.e he' fya
w;r;=frys u uhs,a ndj nuqKq f is;=re m%Yak jHdlrK wikq fkd,|Z hk fifkfyka
laIm
s a; je rd;a fkd ' Tyq w;ejeis oyi jQ l,s rd;a jQyq' msx.sh nuqKd yd Tyq w;ejeiaikaf.a
;jqia mslr w;=reOka ' yeufofk6 ue Roauh md;% jrOr je fow=,a muK flfy we;s je" tys
NslaIq Ndjfhka me je nqka msjerEyq'
1' oyiqka' 2' mqjqiajhs' 3' uKjq' 4' oyiqka' 5' fok u' 6' yeu fofk' 7' i;kays' 8' ixidrhdf.a'

fufia nqka u.Org myKiE;kays7 jevys|e ndj uy;jqid w;ejeis oyia oyia
msjr we;s fidf<dia uy;jqika mqjq;a mek icd mdrd.Kiq; foiQ ojia fidf<dia oyila ;jqfida
rd;a jQy' ;=iafl<la foksiayq fidajdka fio.e wk.e jQyq' thska lSy(;f;d mdidKfl rfu - mdrdhKiud.f"
wu;x mdhhS nqoafOd - pqooa i mdKfldfhdhs'
ofoiqka ks l, ta ta rg isge" ;jqika wkqj wd ksiaiq nqkaf.a wdkqNdjfhka ;uka
;ukaf.a .ksh. wdhg meKqkqyq' nqoayq fidf<dia oyiqka yd iu fkdtla oyia imsia
mjrd ieje;a kqjr ue jefhda' tys isg msx.sh uyf;ryq nqka je|e jykafia" u ndj uy;jqidg
nqka Wmka m wjq lshhs ms<sK fldg wdfh ie< l<y' nqyq wkqo;ay' Tyq ;a;.;Ska f.dodj
;Srhg f.dia mdo.;Ska wdY%mohg .sfhda'
tl,ays ndjrs fmru n,n,d yqkafka he' Tjqka / ;jqia fjia ye/ uyK fjiska
tkqjka oele" nqka f,dalfhys Wmka n oeke" wjq jkal,e lsu" msx.sh" nqyq f,dalfhys Wmkay@hs
ms<s;' nqyq Wmkay' myK iE;kays7 jev ys| wmg O foiQy' t oy ;g foikakg wd lS h'
tl,ays ndj nuqKq uy;a i;aldr fldg iymsjka Tjqka mqod wiqka meka he' tys jev ys|e msx.sh
uyf;ryq" ;uka f.dia nqka gq fidkiska" jpiska ukiska mek mqjq;a fia lshd" ;ud nqka flf
weiQ kshdfhka" wmdrjQ ixidr id.rhdf.a2 ksjdK mdrhg muqKq jkafkka mdrdhk k , iq;
foiQye' foid h fia ,sys fhla l=vd jkhla mshd f.dia uy;a uOqr M,N;s jkfhlays wjq
fjfia o" tfihskaue uu u|kqjK we;s ;d jekakka mshd uy;a WolrdYs we;s wkq;;aoy;<hg m;a
yiarclayq fihska ijfka okakd nqka lrd m%dma; ' ? odj,a nqka flfrka fudfydf;lays fhda
fkdj .sh .sh oidfhys weiska olakyq fiuhska is;ska nqka oel je| je| fjfi lSy'q ti| nqyq
msx.sh uyf;reka yd ndjysf.a brka msmiqkq n oek ieje;a kqj/ isg rkajka rial,nla jqy
q y'
msx.h uyf;ryq ndj uy;jqidg nq.=K lshka yqkakdyq nqrc oele f lsu fyd@hs n,kakdyq"
nqka .uka fmrg ishjqka mEfKkqjka oele nqyq jehy hs lSyq' nuqKq yqkiafkka keS noe,sje
isfha he' nqyq ria m;=rejd nuqKqyg ;uka olajd h:d wyq jlal,s uq;a;ioafOd hkska isjm
q eo
.hla jod<y' foiqka wjikays msx.sh uyf;ryq rd;a jQy' ndj uy;jqid wk.e h' Tyq w;ejeis
mkaih
s la nuqKq orefjda fidajdka jQyq'
f fihska nqyq ;uka mqiouidr jk neka ndj uy;jqid o Tyq w;ejeis
fidf<dia oyia fidf<dia ;jqikq nuqKq orejka mkaih
s kq" zwdZ Yofhka .;a w.a.os ;a;d
;dmihkq oud wuduy ksjka me jQyq'
;dmi ouk k fodf<diajk mfoh ks'
13' jk mfoh
NslaIq oukh
YdlH rcqka yd fld,sh rcqyq lsUq,aj;a kqjr yd fld,sh kqjr yd fo w;=frys frdys
k .la tla wjqfKka1 n|jd fndfyda f.dh lrj;s' fmdfidka uie f.dh hk l,e fokqjr
jeiaikaaf.a f.dys /iajy
Q ' fld,sh kqjr jeiafida fuh fo;kg f.Khk l, f;dmg wmg fkd
iEfyhs' wmf.a f.dh tl hjka ths' h wmg fojhs lSy' lsUq,aj;a kqjr jeiafida o f;dmka2
uevq fldgf.a mqrd ;=nQl, wems r;arka ks,a " lyjqKq f.K umeia ;K f;dm f.fodr
wekg hfudao@ wmf.a f.dh tl hjka ths wems fkdfoyhs lSh' Tjq wems fkd foyhs
hs lSyq'
fufia l,y je l,ays tflla keS tllayq my< fy o keS wfkllayq my<'
fufia Tjqfkdjqka meyer rcl=,kaf.a ckau >gd gd KQyq' fld,sh kqjr jeis f.dys f;ms
lsUq,j
a ;a jeis rcqka f.K .ckd lrj3' h flfkla nis,a wdka fihska ;uka ;uka fyd;a
l=iefyd;a wkka y djdi fldf<da o" Tjqkaf.a we;awiayq M,ldhqOfhda o wmg l= flfr;S@ lSyq
lsUq,j
a ;a kqjr jeis f.dys f;ms l=Iaka orejka f.K .ckd lrj' h flfkla ksjy j ;sika
.;she i;=ka fihska nqyqrerelays jqiQyq o" Tjqkaf.a we;a wiayqoa M,ldhqOfhdaoa wmg l= flfr;s@ lSyq'
Tyq f.dia tlays hq;= weue;a;kg lSy' weue;af;da yd jdi l<jqkaf.a n,3 olajyhs
hqoaOhg ieryS kslauk
q qyq' fld,sh rcyq znqyqrerele jqiqjkaf.a n, 3 olajyhs hqoaOhg ikakoaO j
1' wjqKla' 2' f;ka' 3' flfrys' 3' ne,' 4' kslauqkq' 5' is la' 6' nkaoy' 7' wdjy' 8' lf<da'

kslu
a qkq tl,ays nqyq ieje;a kqjr ksid fojrys jevjikqfjda" whys uyl=Kq iuj;ska keS
uqf,da n,kqfjda" fudjqka hqoO
a hg kslafuk4 fia gqyq oele ud .sh l,e fu l,y ikais fydhs@
fkd ikais fyd@hs n,kqfjda uu thg f.dia l,y ikai
s jkq i|yd O foi' foiqka wid
iujq fokqjr jeiafida mkaih
s la rcl=urejka fo;s' uu Tjqka me flfr' uy;a iud.u fjhs
iksgqyka fldg" fmrjre wyrlsi idyd miajre .|ls<ska kslaue" Tjqka hqoaOikakoaO je kslu
a k
q q
ff,ys" h flfklakg fkd lshd ;=uqy u md isjqre f.K f.dia fo fik ueo wyi m,la ne|
ijKlaria ysjka jevyqkayq'
lsUq,j
a ;a kqjr jeiafida nqka olska u wm ieye rc l=,g ms<suKla5 n nqyq
jehy' f l,yh gq n|y6 oeka jQ l, wm wkqka fj/ ie;a fkd meyer h yelale' fld,sh kqjr
jeiaika wm ur;a uekE u h' msi;a uekE u hhs wdhqO oud mshd isfhda fld,sh kqjr jeiafida o
tfiau is;d .;a wdhqO yermshd isfhda' tl,ays nqyq wdiska nei" ru frdays . je,smsgq u;af;a
mekajQ wiafkys" ksrEmu nq iska fjdrcuka jeveyqkayq' fokqjr rcyq nqka je| msjrd yqky
a q'
tl,ays nqyq okq;= fyd;a l=ug wdj@ uyrkshs mqjq;ay' jykafia" . fl<kg fkd o wdy7
jk fl<kg .,a fl<kg fkd o wdy' fu ;ekays ix.%duhg wdy7 hs lSyq' f;dmf.a l,yh l=ula
i|yd jQfhah@ uyrks"hs jodf<da' h i|yd jQfha he jykafia" lSyq' odh l=ula j@ jod<y'
u|fohla j jykafia"hs lSyq' fmdf<da l=ula j@ jod<y' zwk> h jykafia"hs lSyq' rcyq l=ula
jg;s@ jod<y' Wyq wk> h" jykafiahs lSyq' w,amd> jQ h i|yd wk> jQ rcqka l=ug kij@
uyrks" l,yfhys wiajia we;af;a fkd fjhs miaodjla yd tla iq;la foid iu fldf<da8'
rcyq meyeo bka nqyq fuhg fkdjehdyq k" wems ish w;ska Tjqfkdjqka urd f,a
.la meje;aj
Q y1 wm u< m wm wUqorejkg f.dia lshkqfjda fkd o we;s jQjdy' nqka ksid
s .a jqiQyq k" fooyila fld msjrK ,3' i;r uyys rc jqjdy'
,y'2 bka nqyq .syf
oyfilska je mq;a jQjdy' rcmsia msjrd weoaody' tjeks ila;s biqre mshd kslu
a f.dia nq jQjdy'
oekq rcmsia msjrd we;ajhs fokqj/ jeiafida foish mKia foishmKia rcl=ureka kayq' nqyq ta
mkaih
s la rc l=urejka me fldg" uyjk k ysuj; yd tla j is uy;a jkfhlays jikqfjda"
we;e ojila4 lsUq,j
a ;a kqj/ j<|;s' we;e ojila4 fld,sh kqj/ j<|;s' fokqjr jeiafida uy;a
i;aldr flfr;a' tl,ays uy kEhka flf yrika fkd iska me jQ YdlH NslaIqka mkaih
s kg
iiafkys Wlg,S Wmk' Tjqkaf.a rcjfrdyq Tjqkg wkNs;s Wmokd kshdfhka yiqka kayq'
nqoayq wdjckd lrkakdyq Tjqka iiafkys wN;s ke;s n oek f uyKyq ud jeks
nq rclayq yd iu jikakdyq Wlg,Sy' fudjqkg ljr Ofoiqka iemh fyd@hs n,kakdyq l=Kd,
Ofoiq y oele f uyKqka ysuj;g wer l=Kd,aod foid ud.uqkaf.a fodia olajd wkNsr;s yer
fidajdka M,fhys msysgqjj
q uekejehs is;d fmjre lsUq,aj;e j<|d uyjk t<n miajre i=ka le|jd
zuyfKks" ru ysujqmf
s hia yd ggqrEoe@ hs jod<y' fk gqrE y jykafia lSyq' ysujq ie
irkakg tjqoe@hs jod<y' jykafia" wm Roa ke;s' lsfia hy@hs lSyq' bka f;dm lsisflfkla
f.Kfh;a k" hjqoe@hs6 jod<y' hy" jykafiaZhs lSyq' nqoayq ;ukaf.a wdkqNdjfhka Tjqka f.K
wyig keS ysuj;g t<n wyi isg ru ysujqmsfhi rejka.,a rejkal
= rejka.s;, i;aoy;<d
miauy.= fhys f.dfvys mqmk
a d u iol=f,ys we;=kq wiqkq isxyhkq j.kq uqj.K
lsks.K ,sys .Kd oelajQyq'
ysuj;a mj;h b;d uy;' Wi mkaihla fhdck' wh;frys ;=koa yia ;=ka oyia
fhdck' Wi ish ish fhdcqka iqjdiQ oyila rejkal=<k
s a ,sfhkq jQfha he' ;kays ;kays rka.,a .,a
rla.,a ye=.,a wka.,a i; rejka.,a wE fkdtla rejka .,a we;sfha7he bks,
a fjr
urd msh
q rd ms<s we .,a we;sfha7he' ;kays ;kays rka.
s ;,d .s;,d rla8 ys=,a
wka.s;,d .s;,d i;=rejka .s;,d we;sfha7he' wh ;frys .eUqfrys mKia mKia
fhdcqka jg fh<ish fhdcqka jka myka h msreKq miamh
s qfuka iqkka i;aoy;<d we;sfha he' imq
mqj= kd mkd i,a i<, w.re fore kka ika we kka is;=re u,am,af,ka ie , relarka
we;sfha he' yd;amiska niakd mkaishla .ska is;r
= e jQfha he'
fuf;laoE tod lSfia oelajQy@ h;a(- f u;= fkd fjhs' ta mj;fhys we;s ;dla ru
nqyq ;ukaf.a wdkqNdjfhka tljgu oelajQy' tmsfhia gq;eka mgka f.K t ikg ta wkka
flfrys Pkaord. m%ySK ' fufia nqyq ;uka mqreIouHidr jk neka" ti=ka f.K wyiska
l=Kd,a oy;,djg nei me< fofiys iegfhdcqka is,d;,fhys msys i;afhdka l,amia:dhs uyi,a
relauq, ;=kafhdcqka w;f,ys t i=ka msjrd ijKla ria ysjka" hq.re uqfkys ird.srla
1' meje;ajQjy' 2' ,y' 3' msjr we;s' 4' ojla' 5' rcqjryq-yeu' 6' hdoehs' 7' we;s jQfha' 8' r;a' 9'
wijhs ishla' 10' uykqj ka yd ieu' 11' jkfhys'

fihska ,sfika ys|' hqre .eUqre yka i=ka le|jd uyfKks" f ysufhys f;dm kqgqoe
olajhs jodf<da'
tflfKys ;%fldals,fhda fofofkla o~qfhlays fofl<jr veyef.K ueo fl,s
rcq ysjd,d f.K fh;s' wg fofkla fmrgqfh;s wg fofkla miqjfh;s' wg fofkla ol=K;a
mifh;s' wg fofkla ju;a mi fh;s' wg fofkla hg fh;s' wg fofkla u;= je fh;s' wg fofkla
hqre M, t<jka fh;s' fufia Tjqka ;%fldals,hdyg msjr j wyiska hkqjka oel ta i=yq
zjykafia" uqyq lsk ,sy
s
flfkle@hs mqjq;y
a q" uyfKks" fu ud l=Kd,a oyf;f<ys ;%fldlS,
j Wmkal, fu fl,a,ka ug l< mphd wo olajd mj;aka wdfha he' tl,ays fl,a,f,da
fndfydaye' ;=kaoyia mkaishla fok h' wkql%ufhka msyS oeka fuf;la jQyhs jodf<da' tl,ays iyq
zta ,sys .Khka f jkfhys mphd l< m lsfia he@hs mqjq;ay'q weish j jyfKkshs
s Ka; jQ l=Kd,aod foiQyq'
jod<y' tfia h jykafiahs lSy'q Ti wijhs ;=kaishla9 .d:dfhka m%;u
tys ia;r cd;lfhka okafka h' foiqka wjikays mkaishla iyq fidajdka M,fhys msyshdy'
ukqjK yd iu Tjqkg10 Roa Wmka' nqyq oeka f uyKg fuf;la mueKehs wyiska uyjkhg
jehy' ta iyq hk l,e nqkaf.a wdkqNdjfhka f.dia tkl,e ;ukaf.a wdkqNdjfhka nqka msjrd
uyjkhg11 ngyq'
nqyq mekajQ wiafkys jevys| t ikg uyfKks" ysjhs ysjdf.k Tjqkg rd;ajk
luia:dk jodf<da' iyq jykafia" wmf.a woyia oek oy;<d msfhia wer" wkNsr;s yerfidajdka
fldg" oeka rd;ajkakg lugyka jod<y' wm fkdmud jqj uekejehs nqka mdje| yqkiafkka keS
f.dia fjk fjk ta ta .,fnhoe relauq,ays jev yqkayq' nqyq f uyKyq rd;aj" ;uka ;uka ms<sjq
.=K lshyhs ud lrd t;s' Tjqka wdl, oiodyla ilaje<e fofhda t;s' uy;a iud.u fjhs' t
iud.uhg ksis msfhila jqj uekejehs ru Yd, msfhfilays jkfohka mekajQ wiafkys
jevyqkayq' yeufokdyg fmrg je lugyka f.K.sh f;ryq ms<sishd m;a rd;a jQy' Tjqka tla;s
wfkla f;ryq rd;a jQ yhs' mkaishla iyq u msh
q f,l msms mshq jkhla fihska mqnq jQy'
yeufokd yg fmrgqj rd;ajQ f;ryq ;uka ms<j
S q .=K nqkg lshyhs m, oyd yqkiafkka keS
nqkg wNsuqL jQy' tfihska u wfkla f;ryq wfkla f;ryq oehs mka isfhda u j; nei fndcqkay,a
jokjqka fihsk1a ms<sfj<ska jefhda'
m<uq wd f;ryq nqka je| ksika isjqr w;=g2 ,d tl;a mia je ys| ;uka ms<j
s q .=K
lsh j lsis flfkla ke;s fydhs@hs fmr<S wd u n,kakdyq wfkla f;reka gy' fufia
yeufofk3 u wjq tl;amia je ye Tjqka Tjqka flf ,cd we;sj fkd lSyq' rd;akg Wmokd is;a
fo wdldrfhlska Wmoa zud ms<sjq 4 .=K jyd fo ksiayq m%;sfO flfr;ajZhs hkq tflle' ms<j
s q
.=K kshla , mqreIhlayfia wkakg fkd lsh jkq tflle fufia w.Kka uq ka .i"
nqoafOd;amdofhys m%;suKa;f, lshd ru m olajkq i|yd mefofiys ke= uqjd uy;a
legm;au~,la n" fkdfyd;a ksj<,af,ys f.K fmr<dk ,o rilla n mqkai|u~, keS
kqn;,g ms<m
s k'
t fjfkys jevyqka nqyq uyd iu; rcqf.a jxYfhys Wmkakdy' tmkaih
s la iyq
uydiu;hdf.a jxYfhys Wmkakdy' nqyq tu jxYfhys rcl=uhl nve fyd;a;' Tyq rcl=uhka
nve fyd;a;dyq' nqyq rcmehy' Tyq o rcmefhda nqyq fiai;a mshd w;g m;a ila;s rch
mshd me jQyq' Tjq fiai;a mshd w;e ;=nQ rc5 mshd me jQjdyq' fufia nqyq msiq msfhiays msiq
rd;%sNd.fhys ;=uQy msiq jQjdyq msiq i=ka msjrd ;re msjr6 , irdi|la fihska" fjdrcka
jev yqkayq'
tflfKys t jkfhys fofhda p,s; j Nj;aks" Nj;aks" msiq nqka i=ka olakg
hyshs uydkdo flfrka f.dia nqkq t .i rd;a jQ i=kq je| tl;amiaje isfhda' fu
kshdfhka Tjqfkdjqkaf.a uydkdo wid w~ika msfhks7 .jq fo.jq fhdcqka fofhdcqka iska ;=kaoyia
fhdcqka ysufhys f;ieg oyila kqj/ kjdkQ ,laIhla fdK nqLfhys ihdkq oyila fl<
mgfk ys f;fmKila rejka wdlrfhys ish oUj f;f,ys mQfoyfhys wmrf.dhdk8
fhys W;=reje fooyila fldys ish ilaj< fojk ilaj< ;=kajk ilaj<oehs" fufia
oioyila ilaj< wrE;, wi[a[ ;,jeishka i" fonUqyq wjq /ia jQyq fufia /ia jQ l,ays
fohka iska ish ilaj<.n nUf,da olajd ksrka;rfhka mmQK '

1' y,afihska' 2' wf;dg' 3' fok' 4' ms<sjqka' 5' rch' 6' msjrK' 7' msfhys' 8' f.dOd' 9' fo' 10'
r;a;m,iamg'

ls<sf.lla muK myKla yeufhka md;e nUf,dj isg jqyqg" tla ? tla ojyf,lska
wgid<sia oyila fhdcqka ;ka f.jka idruiska fmdf<djg niais' fufia uy;a wjldYfhys fofhda
fmdf<da f;f,ys mgka f.K nUf,da olajd w;=re ke;s j ilaj<.,a olajd msS isfhda h fia ila;s
rcyq yqka ;ka yl fkdfjhs wd wd ufyYdLH rcyq9 yskg wjldY ,efn;s fiiq ;eka yl fjhs
tfihska u nqka jeve yqka ;ka yl fkd fjhs' wd wd ufyYdLH fofhda o nUyq o isgk
q g wjldY
,oy' nqka je<e;e mgka f.k fli.la muK ;kays fofhda oifofkla isfofkla ;siafofkla
ishq w;an ujd f.K ishy' yeufhka msg;e ieg ieg fokd ne.ska isfhda' tl,ays
iqoaOdjdifhys nUyq i;r fofkla" iuj;a iujeoe mqiqka ff,ys keS nUf,dj n,kakdyq" mian;
fndcqkay,af.lla fihska isia j ;=nQ nUuka oele" nUyq fldhg .shy fyd@hs wjckdyq Tjqka
uydiud.uhg .sh n oek f iud.uh b;d uy;' wems miq jqy' miq jqjka isgqkd wjldYfhka
,efnkafka fkd fjhs' t neka wems nqka i=kaf.a .=K jKd tflls .d:d ne| f.K hy' ta
iud.uhg wm.sh ne okajyhs tflla me ilaj< uqjfhys ng' tflla ol=Kq ilaj<
jqjfhys ng' tflla me< ilaj< uqjfhys ng tflla W;=rd ila j< uqjfhys ng'
me ilaj<e uqjfhys ng nU kS,lsiqKq iuj;a iujeo ks,aria yso oioyila
ilaj< fonUqka bks,a
ljma fmdrjkaklayq fihska ;ud wd m olajd" nqoaOh
lsisflkl=ka iskg fkdfmdfydi;a neka md< ula n ka wjq nqka je| tl;amiaj isg
uydiufhd mjkia hkd .d:dfhka nqka i=ka .=K jKd me ilaj< uqjfhys ue f.dia
isfha'
ol=Kq ilaj< uqjfhys ng nU mS;lsiqKq iuj;a iujeo rkajkaria yso oioyila
ilaj< fonUqka rkamg fmdfrdjkaklayq fihska" ;ud wdn olajd nqoO
a ka wjq" je| tl;amia j
isg" ;;% NslaLfjd iudoyxiq hkd .d:dfjka nqka i=ka .=K jKd ol=Kq ilaj< uqjfhys u
f.dia isfhahs'
me< ilaj< uqjfhys ng nU f,dys;lsiqKq iuj;a iujeo r;aria yso" oioyila
ilaj< fonUqka W;= r;am,ia10 fmdfrdjkaklayq fihska" ;ud wdn olajd nqoaOka wjq" nqka
je|" tl;amia je isg fP;ajd ,x hkd .d:dfhka nqka i=ka f.a .=K jKd me< ilaj<
uqjfhys u f.dia isfhahs'
me ilaj<e uqjfhys ng nU kS,lsiqKq iuj;a iujeo ks,aria yso oioyila
ilaj< fonUqka bks,a
ljc fmdrjkaklayq fihska ;ud wd m olajd" nqoaOh
lsisflkl=ka iskg fkdfmdfydi;a neka md< ula n ka wjq nqka je| tl;amiaj isg
uydiufhdmjkia hkd .d:dfhka nqka i=ka .=K jKd me ilaj< uqjfhys ue f.dia
isfha'
ol=Kq ilaj< uqjfhys ng nU mS;lsiqKq iuj;a iujeo rkajkaria yso oioyila
ilaj< fonUqka rkamg fmdfrdjkaklayq fihska" ;ud w n olajd nqoaOka wjq" je| tl;a mia j
isg" ;;% NslaLfjd iudoyxiq hkd .d:dfjka nqka i=ka .=K jKd ol=Kq ilaj< uqjfhys u
f.dia isfhahs'
me< ilaj< uqjfhys ng nU f,dys;lsiqKq iuj,a iujeo r;aria yso" oioyila
ilaj< fonUqka W;= r;am,ia1 fmdfrdjkaklayq fihska" ;ud wdn olajd nqoaOka wjq" nqka
je|" tl;amia je isg cP;ajd ,x hkd .d:dfhka nqka i=kaf.a .=K jKd me< ilaj<
uqjfhys u f.dia isfhahs'
W;=re ilaj< uqjfhys ng nU od;lsiqKq iuj;a iujeo iqria yso" oioyila
ilaj< fonUqka iukau,a mg fmdfrdjkaklayq fihska ;ud wd n olajd nqoaOka wjq nqka je|
tl;amiaje isg fh fl nqoaOx irKx .;d fi hkd .d:dfhka nqka i=kaf.a .=K jKd" W;=re
ilaj< uqjfhys u f.dia isfhahs'
nqka n,kakdyq" fmdf<da f;f,ys mgka f.K ilaj< uqj mhahka; fldg wlksgd
nUf,dj olajd is foj;dikaksmd; oele f foj;d iud.uh b;d uy;e' uyKyq zfufia uy;a
foj;d iud.ufhlZ hkq fkd oks;s' Tjqkg lsj uekejehshs" uyfKks" oioyila ilaj< fonUqyq
nqka i=ka olakg wdjdy' w;S;fhys jQ ;dla nqkg fu u muK foj;dikakm
s d; h wkd.;fhys
jk ;dla nqkg fu u muK foj;dikakm
s d; fjhs" h fia ug foj;d ikaksmd; oe@hs jod<y'
oeka wfkla nqflkl=ka ke;af;ka ;=kajkj/ fkd jodf<da'
1' r;am,iamg' 2' jejia;d' 3' mj;^k&hkaf.a' 4' ljeo is;sk' 5' nqka'

tl,ays nqyq uyfKks" f;dmg fohkaf.a kf.d;a lshhs jod<y' ti| fofhda
fufia uy;a iud.ufhys nqyq ufyYdLH jQ fohkaf.a kf.d;a lsh;a i" w,afmYdLH jQ
fohkaf.a kf.d;a l= lsh;a oe@hs is;+yq nqyq Tjqkaf.a woyia oek oioyila ilaj<ska wdjd jQ
w,afmYdLH ufyYdLH yeu fohkaf.a kf.d;a lshhs is;+yq' is;d nqyq kuka yeu ;kays fkd
mels, mj;akd wkdjrK kqjK we;sjk neka" fohka yeufokd NjH wNjH iska fofldgila
fldg wNjHhka yer NjHhka f.Ke" Tjqkaf.a phdkql+, Ofoiqka jHjia:d2 fldg fudyq
wd;audOHdYh iska foiQl, oka;s fyda@ mrdOHdYh iska foiQl, oka;S fyda@hs n,kqfjda"
mrdOHdYh iska foiQl, okakdn oele fuys fohkaf.a woyia oeke phdkql+, fldg mek
mqjqiakg ksisfhla we;s fyda@hs n,kqfjda mkaih
s la i=ka flfrys tlaflkl=kq thg fkdksis n
oek" wiQuyijka fo w.ijka n,d Wkq fkd ksis fia oele bka mfianq flfkla we;ak" Tyq
ksiaiy fyda@hs n,kakdyq" Wkq thg fkdksfia oele" Yl%iqhdud fohka flfrys hfula ksis
k" Wyq ,jd mek icj n,kqfjda" Tjqkq flfrys lsij
s layq fkd yels fia oele ud fia u nq
flfkla jQ l, ksiaiy" lsis;efklays nqflfkla we;s fyd@hs wkka;d mrdudK f,dalOd;=j
wkka; kqjK m;=rejd n,kakdyq" h ;efkl wfkla nq flfkl=ka kqgqyq' fkd oel" bka u u
ms<si u u ickafk k" tfia o l, f fofhda w.u lrkakdg fkdksiaiy' wfkla nq
flfkl=ka mqjqiakd l, ud ickl, m%;sfjO lrkakg ksis fj;s" tneka ks; nq flfkl=ka
uejqj uekejehs wNs{dmdolOHdk iujeo thska keS mdisjqre .ekauq wdf,dlk f,dlk
mjhkaf.a3 ixfldpk m%idrK ud ue jeks fjhs ljecis;ska4 msh fldg" me hq.re
uqfkka kefk i|u~,la | kslafuk jka fldg rEmdjpr is;ska bgqyq'
fofhda t oele wfkla if|la kefhs lSyq' i| mshd t; t;a i| fkd fjhs
ysfrla kefhs lSyq je,s wdikak j t;a t;a ysfrla fkd fjhs' tla jH udkfhlehshs lSyq' je,s
wdikak j t;a t;a jHudkfhla fkd fjhs" tla jHmq;%fhlehs lSyq' je,s wdikakj t;a t;a
jHmq;%fhla fkd fjhs" tla uynfUlehs lSyq' je,s wdikakj t;a t;a uynfUla fkd fjhs'
wfkla nq flfklehs lSyq' tys mqyqka5 fofhda ztla nq flfkl=kaf.a fu n fojkd ikaksmd;
jkl," fo nqflfkl=f.a u foj;d ikaksmd; lsfia uy;a fjhs fyda@hs is;+y' wdh fofhda jq
l,e tl ld,fhys fo nq flfkla k fkdfj;s' taldka;fhka nqka ;uka yd iuwfkla nq
flfkl=ka uejqfiahehs is;+yq'
tl,ays fomsia olakd fia u ks; nqyq wjq nqka fkd je| ue fmrg iu iu
fldg uejq wiafkys jev yqkayq' nqkqf.a fo;siauymqia ,l=Ke ks; nqkqf.a fo;siajymqia
,l= ' nqka iska ijkla ria kslafuhs' ks; nqkq iska ijKla ria kslafuhs nqkaf.a
Yrfhka ria kslau ks; nqkaf.a Yrfhys my ks; nqkaf.a Yrfhka ria kslu
a nqkaf.a
Yrfhys my fonqkaf.a Yrfhka kslauqkq riayq wlksgd nUf,da olajd keS njw. ue~ i<d
neie ilaj< .,au
q fkys meyer fmdf<da f;f,ys .eiS oiid myhka j;a1 ish ilaj< .n
rejkauj
q d jlaf.dakeis T;a odf.lla fihska ,sfha'
oioyia ilaj< fofhda tla ilaj<e /ia jqjdyq fonqkaf.a rYa.N w;=frys je|
isfhda' ks; nqyq jev yskdyq u mqPd uqksx uydkqNdjx hk .d:dfhka nqka fndam,.ays
iflf<ia myd2 msiq jQ fihg iaf;d;% flfrka jevyqkayq'
i| nqyq fohkg fidkia ckjkq i|yd uyfKks" fohkaf.a kf.d;a lsh'
jweiska fomsia n,jhs jod<y' iyq weiska n,kakdyq fomsia gy' tl, nqyq uyfKks"
f lsUq,aj;a uyjkfhys oioyila ila j< fofhda wjq nqka i= fidkia je ,S ishyhs jodrd"
tukshdf.ka oioyila ilaj< N=ufohka relafohka fhys f;f<ys .,e wyie fohkaf.a
kf.d;a jodf<da bla;s uyfKks" oioyila ilaj< hr k oioyila jr rcyq we;s' Tyq
yeufofk fl<iqjyia flf<iqjyia .|e3 fohka msjrd wjq me fofiys fu jkfhys mgka
f.K ilaj<.n ms ishdy' oioyila ilaj< rE<ay k rEmlaL k" l=fjr k" oioyila
oioyi jr uyrcq we;s' Tyq yeufofk flf< iqjyia flf<iqjyia l=NdKavhka yd kd.hka yd
hlaIhka yd msjrd wjq ol=Kq fofiys me<fofiys W;=refofiys fujkfhys mgka f.K ilaj<.n
ms ishdy' Tyq yeu fofk .,au
q fkys ,sfhk .skl
s | fihska ,sfh;s'
p;a;dfrd f; uydrdcd
iuka; p;=frd id"
ooao,a,udkd wGxiq
jfk ld ms,j;a:fjhs
1' u;a' 2' myhd' 3' .|' 4' COdk' 5' is;COdk' 6' lka^u&re' 7' iuNdrfhys'

uyfKks" oioyila ilaj< kd.hka yd iqmKfhda wiqrhka yd fofhda kEhka yd


;%hka fihska" isk
s is;ska hqre nia neK w; w,a,d f.K ism f.K oifhys w;a kd ;nd
i;=fidkia je nqka irK .shye' oioyila ilaj< oioyila ilaforcyq o" oioyila iqhd
fojrdcfhda o" oioyila ika;=Is; fojrdcfhda o" oioyila mqk
s ; fojrdcfhda o" oioyila
mrks; fojrdcfhda o" fjk fjk wkka;d mudK fohka msjrd wjq fujkfhys mgka f.K
ilaj< .en ms ishy' tla wes,a,la kd oyila ilaj<" oiwes,a,la kd oioyila ilaj<" myka
lrkakg ksis ik;a l=udrd oyia nUyqoa yd;d iqjyia iqjyka nUyqoa wkka;d mudK nUqka
msjrd wjq fujk fhys mgka f.K ilaj<.en ms isghdy' oioyila ilaj< ;shCOka4;, jeis"
iqoaOdjdi jeis uynUyq wkka;d mudK nUqka msjrd wjq fujkfhys mgka f.K ilaj<.en ms
ishdye'
uyfKks" urfoms;a w;suy;a foj;d ikaksmd; oele Tjqkg wNsiuhdka;rdh lg
je" w;af,ka fmdf<da f;f<ys meyer udr.ckd fldg" urfik yd iu wjq wfkl m%ldY
NSIsld olajhs' fofhda udf.a wdkqNdjfhka Wyqf.a rEm fkdola;s y~ fkdo wi;shs jodf<da' nqyq
h ;efkle wNsiuh fkdf k" udrNSIsld fkd j<l;s' h ;efkle wNsiuh fj k" h fia
mIoa Tyqf.a rEm fkdols;a o" Yo fkd wioa o" tfia bg;a f iud.fhys jQ l, uydNsiuh fjhs'
thska fofhda uryqf.a rEm fkd ol;ajhs y~ fkd wi;ajhs" bgqyq' iyq M,iuj;a iujkayq'
tl,ays urfoms;a h flfklagoa Nh ke;s fia oele" i=ka wrNhd nqkg fu .h lS(ifn ;ix.dud
Nhd;S;d hiiaisfkd"
fudoka;s iyN+f;ys
idjld f; cfkiq;hs'
nqka f uydiud.iq; foiQl, fl<,laIhla fofhda nUyq rd;ajy
Q q wixLHhla
fofhda nUyq fidajdka fioe.e wk.e jQyq' fuiq; fohkg m%sh he' t neka u=f,ys lsh hq;=
s m lsfia he@
fofhda fu iq; wiyhshs lka l=re3 fldgf.K we;a' fu iq; fohkg m%h
h;a(fl<mjq fjfyr kdf,Ke fod/ kdrele tla tla fo jla fjfihs' tla <ore me
flfkla we;=f,Ke ys| fu iq; msjy;s' fo wid iuyrfhys1 uy;a fldg idOqldr k'
mefcda f;da2 ljrys3@ lSyq' jykafia" u fojjlau4q hs lSj' l=ug idOqldr kay@q hs lSy'
jykafia" nqka uyjkfhys jev ys| fu iq; foik ojia weiS' oeka wo weiS' nqka jod, kshdfhka
tla wl=rl=oa fkdmsfy<d .;a oe hehs lsj' f;da fu iq; nqka foikakd weiQyqoehs@ lSy' weiS
jykafia"hs lSj tl,ays foj;dika ksmd;h b;d uy;' f;da fld;eke isg weiQyq@hs lSy' jykafia"
u uyjkfhys fojlauq4' u uyjkfhys fojlauq4' ufyYdLH fohka t;a t;a" oUje isgqkd
wjldY fkd,' fu ,laojg wjq oUq,af;dg isg wikakg uka' tysoa ufyYdLH fohka t;a t;a"
wkql%ufhka miqmiafika niaka wjqoa" reyqKq okfjys uy. msmi f.duqyqo ., muK ohg
nei" tys isg weiShs lsj' ;S is ;eka / nqka gqyq oe@hs lSy' l=ula lsjh@ jykafia nqyq
lsUq,j
a ;a uyjkfha jev ys| O foikakdyq ksrka;rfhka ud u n,;s yfkhs5 <S we;sje r<
uqjy hs lsj' tojia fl<iqjyia fofhda rd;a jQyq' f;d o rd;a jQ oe@hs lSy' ke;s jykafiahs
lsj' wk.e jQyq oe@hs lSy' ke;s jykafiahs lSj' fioe.e jQyq o@hs lsy' ke;s jykafiahs lsj'
;=kau ;=kam, m;a fofhda .Kk m:d;sl%dka;fhy' ;S6 fidajdka jQyh
q s is;=fhhs lSy'
fo tojia ;ud fidajdka kqjQ fihg ,cd we;s j jykafia" kqm
q jq;7 ukd oehla
mqjqiakd oehehs lsj' tl, mefcda ;S oelalehyhs lSy' jykafia" ish,a isre fkdoelah
yelal' wes,smjhla8 jykafiag olajhs fliska wes,a, we;=f,Kg l<d' i| oyia ys oyia
kes l,la jeks h' fo fkd mud jkafkah jykafiahs <ore mecka je| .shd' fufia fu iq;
fohkg m%sh he' uk jvhs' fojfhda wmf.a iq; he fh;a'
fu fihska nqyq ;uka mqreIouHidr jk neka mkaih
s la YdlH NslaIqkq zwdZ
Yofhka .;a wfka ishoyia W;alKa; NslaIqkq oud wuduy ksjka me jQy'
NslaIq ouk k f;f<iajk mfoh ks'

1' iuNdrfhys' 2' f;da fyda' 3' ljr fyd' 4' jla' - fndfyda' u - we;e' 5' yfkhska' 6' uq' f;da' 7'
kqmqjqi - fndfyda' 8' mj;hla' 9' fndcqfkka' 10' uq' Tnka'

14' jk mfoh
kd. oukh
kkafodmkkao k kd.rdchd oeuQ m lsfia h@ h;a(- nqka forys jev jikq
l,ays" wfkajvquy isgdfkda nqka flf nK wid jykafia" fig mkaishla i=ka f.K udf.a f.g
jvq;a uekejehs ksuka;K
% fldg .shy' nqyq wjdikd fldg t ojie is f,dj /is .sh l,ays"
whys oioyila ilaj< ney' tl,ays kkafodmkkao k kd.rdc nqkaf.a kqjKeiays me k'
nqyq f kd.rdc wmf.a kqjKeiays mefKhs' uqyqg Wmks#Y%h we;s fyd@hs wdjckd lrkakdyq f
iy .;af;a h' ;=karejkays fkdmykafka hehs oele uqyq iyfhka f;dr lrkakg ksiafila
ljr fyd@hs wjckdyq uyuq.,ka uyf;reka y' tla;s myka jQ l,ays isrelsi fldg wk|
uyf;reka le|jQyq' wk|" mkaih
s la uyKkg lshd znqyq fojpdldjg fh;SZ lshdhs'
t ojia kkafodmkkaohdf.a wjka ieye' fya jrejka uqjdm, u;af;a ojfiai;a
hg ;=ka jeoEre kmsia yd kdmsia msjrd jncfkka9 t<jq wka;mdk n,ka yqkafkahs'
tl,ays nqyq" h fia kd.rdc olS o" tfia u mefKkqfjda Wyqf.a uka uqfkka u mkaishla i=ka
yd iu ;;sid fof,da n,d jv;s' tl,ays kkafodmkkao k kd.rdcyg fun myfhla
Wmks( f uq~q uyKisfhda wmf.a uka uqfkys f.K ;;sidjeis fohkaf.a Njkg j;au h'
kslafuka u h' oeka fu ;ek mgka f.K Tjqka wm uqfkys f.K mshmia ka10 fkd hd k
uekejhs yqkiafkka keS fur.,a md;g f.dia" tfjia yer ishfjia f.K fur.,a i;aorK
mfglska jid" fur uqfkys uy;a mekhla fldg ;;sid fokqjr lsisks l< meKfhka fidhd
woyiqka njg me '
tl,ays rgm,a uyf;ryq jykafia" u fmr fumsfhiays isfh fur.,a oela'
i;al=<mjq ola' ;;sid fo kqjr ola' ch;a uymyd ola' myduqfkys ,,k oo oyia ola'
jykafia" ljr fya;=k fyda oeka fur.,a fkd o ola@ ch;a uymyd fkd o ola@ myduqfkys oo
fkd o ola@hs nqkg lSy' ti| nqyq rgm," f kkafodmkkao k kd.rdc f;dmg oeye h'
fur.,a i;aor ka msfL fldg uqfkys meKfhka ms<sfidhd wre fldg isfha hhs jod<y'
rgm,a uyf;ryq u Tyq ou jykafiahs lSye' nqyq fkd wkqo;ay' tfihska u Noaoh uyf;ryq
rd,a uyf;ryq oehs wkql%ufhka yeu iyq wjqoa nqkg ie< l<y' nqyq fkd wkqo;ay' wjikays
uyuq.,ka uyf;ryq wjqoa jykafia" u kdrcyq ou lSy' oud uq.,kehs nqyq wkqo;ay'
uyf;ryq uyK fjia yer uy;a kdrc fjila
kd.rdchdf.a i;a orKmg msg ;=ia orK mgla tje' fudyqf.a meKh
fur.,a yd iu fm<dy' kdrc uhs udf;ryqoa ;df.a Yrfhys
uhsf.a Yrfhys we;hs u;s' kdrcyqf.a ka uyf;rkg
kdrcyg ndOd h'

ujdf.K kkafodmkkaok
uqfkys ;ukaf.a meKh ;nd
u u;= we;af;a fkdfjhs'
ndOd ke;s uyf;reka ka

tla;s kdrc ,sisk' uyf;ryqoa o,sfhkakdyq ;df.a Yrfhys u;= o, we;af;a fkd
fjhs' uhsf.a Yrfhysoa o, we;S ,shqky' kd.rdchdf.a o,fhka uyf;rkg ndOd ke;s'
uyf;rekaf.a o, kd.rdchdyg ndOd flfrhs' kd.rdc f uyK ud fur.,a yd iu fm<d,d
uhs' ,sfhhs is;d Nj;" f;da ljr@hs ms<
s ;' kkaoh" u uq.,kahs lSy' jykafia" f;dmf.a
uyKfjiska isgqjhs lSh' uyf;ryq kdrc fjia yer" uyK fjiska Tyq ol=Kq l ka jeo jl ka
kslafj;s' j l ka jeo ol=Kq l ka kslf
a u;s' tfihsku
a ol=Kq kdid,fhka jeo jkdid
,fhk1 jeo ol=Kq kdid ,fhka1 kslafu;s'
tla;s kdrc uqj2 jr flf<a' uyf;ryq fhka3 jeo we;= l=i ysi mgka f.K
j,am;a olajd" j,a mgka f.K ysi olajd4 ilauka flfr;s' nqyq uq.,k" uq.,k" isys t<jd' uy;a
R we;af;a h" kdrchs jod<y' uyf;ryq jykafia" udiska i;rR mdofhda Njk ,oaody'
kkafodmkkao isjhs' uu kkafodmkkaohd jeks kdrcqka ishl=oa oyia l=oa oioyil=oa ouhs lSy'
kdrc is;S( uyKq l=ig jokdl, fkd ' kslafuk l, oeka o< w;=frys fydjd ld lhs
is;d" kslau hj" jykafia" ud we;=l=i Tng fudng ilauka fldg ud fkdfm<jhs lS h' uyf;ryq
kslu
a msg; ishdy' kd.rdc uyf;reka oele f fya hehs5 kdidjdlhla ysg' uyf;ryq
4

1' mqgfhka' isfrka' 2' uqjh' 3' uqjfhka' 4' olajdoa' 5' fufyih fkdhs' uq' fjfyih fydhs' 6' wkqfkd
olayq' 7' uq' .=rejdo' 8' yqn|yq' 9' jeo' 10' jeo' jeoe' 11' fyd;s' * cd,dysy;mux - cd;lGl:d 1 423' 12' lshqfj;a'

ishq;COka iujkay' f,d l=jl= Tyqf.a Ijd; fid,ajkakg fkd fmdfydi;a h' fiiq iyq
wdoh mgka f.K yeu fm<yr lrkakg fmdfydi;a jqj| fuf;kg meK fufia jyd iujokg
fkd ksiaiyhs' Tjqkg nqyq kd.rdchd oukakg fkd wkqo;ayq6
kd.rc u f uyKyq kdidjd;fhka f,dl=jl= fid,ajkakg fkdfmdfydi;a
' uyK uy;a Roa we;af;ahhs is;S' uyf;ryq uyK fjia yer .=refjila ujd f.K .=rejd7
olajd kdrcyq yqnkayq'8 kdrc tfjia mshd ufKjq fjila ujdf.k jykafia" f;dm irKfh
lshkqfha uyf;rka md jekaoe'9 uyf;ryq kkaoh" nqyq jehdy" tnqka lrd hyhs kdrcyq oud
ksI fldg f.K nqka lrd .shy' kdrc nqka je| jykafia f;dm irK fhhs lS h' nqyq
iqjm;a jd" kdrchs jodrd O foikakdyq kkaoh" i;=rka flfrys fl%dO fkd lghq;af;a h' fl%dO
we;s mq=,a je10 ujg od mshdg u,a nEhkg kEhkg ;=rkg wm%sh fjhs' vykakg wd
imlayq fihska wvfhys kes fidrlayq fihska" lkakg wd hllayq fihska" ;%di Wmhkq fjhs' ye|
me,|oa ish jK fjhs' mqkai|la n uqyqfKla k o, my< mshqula* fihska" u, .;a rkaleg
m;la fihska" rEm fjhs' fl%dOfhka ;=uQ ;uka wek fh;s' I ld fh;s' j weo fh;s'
m%md;fhys yS fh;s' fuf,dj wkqka iska .ryqkq ,efn;s' mrf,dj ksrh wdh Wmeoe l=rere oreKq
la ;s' bka ksim
a shla ,oaodyq k" Wmka ;eka mgka f.K frd.S fj;s' plaLqfrd. fid;frd.d
frd.hka flfrys tla;rd frd.fhlska kexf.da k" wksla frd.fhle fy;s11 frd.fhka fkd
ish la m;a fj;s' t neka yeu i;=ka flfrys fu;ais;a we;s h hq;af;a h' ys;is;a fuf<la is;a
we;s h hq;af;a hhs wjjdo fldg irK is,e msysjd" i=ka msjrd wfkajvq uyisgdkkaf.a f.g
jefhda' wfkajvq uyisgdfkda lsu" jykafia" oj je jeoe fkdhs lSyq' uq.,kayq yd
kkafodmkkaohd yd fofokdf.a ix.%dufhla hhs jod<y' jykafia" ldyg chhe@ lyg
mrdch@hs mqjq;ay' uq.,kayg ch h' kkaohdyg mrdchhhs jod<y' tl,ays wfkajvq uyisgdfkda
jykafia" wo mgka f.K i;shla ojia udf.a n;a wjdikd lrKq uekejehshs whec uyf;rkg
chu=,a flfrhs i;shla ojia nqmdfudla mkaih
s la ikg uy;a i;aldr fldf<da'
kd,d.s oukh
zkd.Z Yofhka we;=kq lshk neka fufihska u kd,d.s k we;arcyq oeuQ m
lshf12 lsfia h@ h;a(nqka rc.yd ksid .scl
q = mfhys jev jik l,ays" foo;a f;reka iska nqka urKq
i|yd fufyhq kqjdjka13' flfrys m<uq fufyhq kqjdjd wjq u" uykafia" ^nqka& urkakg fkd
ksiafi' nqyq uy;a by we;a;dy' uy;a wdkqNdj we;a;dyhshs lS l,ays ;d uyK f.dhqyq
urkakg fkd ksis neka u u ur lshd nqka .scql= mfhys ilauka lrK l,ays .scl
q = mjg
keS f.,a l=<ska uyk f.dhqyq .,jhs hka;% f.fhka uy;a .,al=<la jqyqgy' fo.,al=
flfkla tlaje t.,al
= ms<.
s ;ay' thska mmldfhla keS nqka mfhys f,a fi,ah' n,j;a fokd
h' jlfhda nqka mh ie;ska m<d fodia f,a yer fnfy;a tje kSfrd. l<y' nqyq fmr fihska ue
i msia msjrd uy;a nqoaO ,S,dfhka we;s'
tl,ays foo;a f;ryq ta oele is;=yq( uyK f.dhqyqf.a rEmfhka14 w.m;a isre
oelelsis ksfila Wml%u lrkakg fkdksii
a e' rcqf.a kd,d.s k we;a pKavhe' mreI he
nqrejkays Ouqrejkays i=rejkays .=K fkdokak's fya Tyq urhs15 f.dia rcyg lS h' rc uekejehs
.sie w;ecrd f.kajd f.K in|" fig kd,d.sys u;afldg fmrjre uyK f.dhqyq ms<smka h
ys|Zhs lS he' foo;a f;ryq fiiq ojia fu we;a flfkla ry fnda oe@hs Tyq ms<
s ie wgl<la
ry fndhs lSfhka fig fidf<dia l<la ryfmdjd uyK f.dhqyq ms<smka hg ysohs lSy' fya
b;d uekejehs .siaie rc fig kd,d.sys u;afldg kqjr ysj;s' kqjr jeiafida /hsfuysue yeu
lsi fldg w;=refjhg fkdnis;ajhs kqjr fnr msh lrh' foo;a f;ryq rcf.ka nei
we;ay,g f.dia we;af.djka le|jd f.K wems f;dm jjkakgoa kikakgoa1 ksiaiy' f;dmg bka
hifhka l we;ak" fig fmrjre kd,d.sys ;sys rd fidf<dia l<la fmdjd" uyK f.dhqyq
tkff,ys f;d;%f;durfhka oe oe oyjd" we;ay,a jd" uyK f.dhqyq ms<smka hg fufyhd"
Tyq urdmshjhs lSy' Tyq b;d uekejehs .siaiy'
tmj;a uqkqjr me;sr .sfha ;=Kqrejkays myka Wmdiljryq ta wid nqka lrd f.dia
jykafia" foo;a f;ryq rcq yd tlaje fig f;dm ms<smka fjhg kd,d.sys ysoaj;s' fig kqjr fkd
f.dia ys jev ysfkahe' wems fjfyrue jvdysjd nqmdfudla ikg oka foyhs lSye' nqyq fig
kqjr iskakg hyhs fkdjodrd ue u fig kd,d.sys oud fm<yr fldg ;s:hka uev" rc.yd
1' jjkakg' jkikakg' 2' i|u~q' 3' oyka y< iqka-yeu' 4' f.dia y~' 5' weo" 6' isre'

kqjr fkdisdu" lai=ka msjrd kqjka kslu


a e fjjkuet hk is;ska bjiQyq' Tyq nqka bjiQ
n oek je| kqjr .sfhda'
nqyq fmrhys O foid" uehys fohka mqjq;a mek icd" whys m<uqjk
Nd.fhys isxyYhHd fldg" fojk Nd.fhys m, iuj;ska ojia hjd" ;=kajk Nd.fhys uyl=Kq
iuj;a iujeo" fkackhka n,d" kd,d.s oukfhys iqjdiQ oyila fokdyg wNsiuh jk fia oele"
myka jQ l, isre ms<os e.e" wk| uyf;reka le|jd f.K wk|" wo rc.yd kqjr msjrd is
wgf<dia fjfy/ yeu uyKqka ud yd iu rc.yd jokg lshdhs jod<y' uyf;ryq tfia l<y' yeu
iyq fjjk fjfy/ /iajQyq'
nqyq uyNslai=ka msjrd rc.yd kqjr jkayq' we;a f.dfjda lS moafoka ms<smkay'
uy;a iud.uh h' ;=Kqrejkays myka ieoeye we;s ksiaiq wo uykd.hka fofokdf.a ix.%du fjhs'
ksrEmujq nqoaO,S,dfhka kd,d.sys ouk fia n,yhs myd i|2 f.ishka wdh keS ishye'
ieoeye ke;a;dyq" iy' .;a;dyq kd,d.s pKav he' mreI he' lsisflkl=kaf.a .=K fkd okaks'
fya wo uyK f.dhqyqf.a rkajka isre |e urdmshhs' wo wm i;=rd ms olauyhs ^rela& myd wdh
keS isfhda' we;=oa nqka tkakka oele" ksik
q a W;a;%di lrjka f. oyka" .e,aik
q a3 iqka
flfrka" fid~ Tfidjd f.K lkaje,a yqjd f.K" mj;hla fihska nqka lrd ' Tyq oel iyq
nqkg jykafia" f kd,d.s pKav he' mreIhe' kSure he' fu fjhg ms<m
s kafka he' nqka
wdkaf.a .=K fkdokaks' jykafia" kj;afka uekej' kj;fka uekejehs lSy'q uyfKks" fkd nj"
u kd,d.s oukakg fmdfydi;a jodf<da tl,ays ie/hq;a uyf;ryq mshkg Wmka lsisfhla k"
fog mq;ayq muK fjhs' u ue Tyq ou lSy' nqyq iehq;" nqoan, f;d/' ijqn, f;d/' f;disghs
ms<sneyQyq' fufihska fndfyda fia wiQuyifjda whhy' nqyq yeufokdue ms<sneyQyq'
tl,ays wk| uyf;ryq nqka flf n,j;a fifkfyka wjdikd fkd lg yS f
we;a m<uq ud urdjhs' nqka i|yd mshd nqka fmrg f.dia isfhda' ti| nqoayq wk| my j hd' ud
fmrg fkdisghs jodf<da' jykafia" f we;a pKav he' mreI he' kSure he' hq.;a .sks jekake'
m<uq ud urd miq f;dmjykafia lrd fhajhs lSyq' nqka ;=ka h,la lsh;=oa tfia u ishdy' my fkd
jqyq' tl,ays nqoayq by n,fhka Tjqka ms<snyd i=ka w;=frys isgqjQy' tflfKys tla ud.ula
kd,d.sys oele urK NhNS; je m,dfhkakS Wl=<ska .;a orejl= we;= yd nqka yd w;=frys oudmshd
m,d.shd' we;a weh yq ne|mshd kej;S orej lrd .sfha' ore uyyka y~hs' nqyq kd,d.sys Wfoid
fu;a m;=rejd b;d hqre nUf.dia4 yso Nj;a kd,d.sh" ;d fidf<dia l<la rd fmdjd u;a
lrkakdyq wfkllayq .kakg l<dyq fkd fj;s' ud .kakg l<dyq fj;s' wldrKfha ll=,a l,l=rejd
fkd we5 fudn ths jod<y'
fya nqkaf.a nia wid" weia jr fldg" nqkaf.a rEis6 n,d" ms<s,o ixf. we;s jQfha
nqka f;ka is .sh iqrduo we;af;a" w; nyd lkam;a i,ka f.dia" nqka mdmsg nei fyd;s' tl,ays
nqyq kd,d.sh" f;da ;sikajrkfhys' uu nqjrKfh' fu;k mgka f.K pKav mreI fkd je'
kSure fkd jd'1 fu;ais;a ms<s,nhs jodrd ol=Kq w; la fldg l=U msueoe udl=[acr kd.udifod
hkdka O foiQ2' Tyqf.a ish,a isre m%S;ska ksrka;r je msK' bka fya ;sika fkd k"
fidajdka jQfha h'
ksiayq ta fm<yr oele ifldn uqyqy~ fihska .=.<
= y' fiky~ fihska wfmd<dmSy'
Tyq fidkia j kkawnrK bimSy' ta wnr ka we;= isre ms<sika h' t;k mgka kd,d.s
Okmd, k h' ta iud.ufhys iqjdiq oyila fofk w.u l<y' nqyq Okmd,hd mkais,e msys
jQyq' fya fidka nqka wel=;a ;eke' miaf.K ;ud uqfkys tje' miqmiafika niaka f.dia" oiqka
oyk ;ek isge nqka je|e" kej; we;ay,a jk' t;ek mgka lsij
s layq fkd fkdfjfyiS'3 fufia
fldfmd,;ays meyer uooe,s uqiqj nuk u;anur u~q y~ ue fnr we;s" flda.skk
s a ,sfhk" hq.;a
.skl
s | fuka4 hk Okmjd iska Tjqka wl=ii
q sfhda u=,a,l=Kq msjr , ila,l=fKka is;r
= e
fom;af,ys nei fyje j|kd,o'
thska lSy' mdomxlcia;jfhys(.Kavia:,S;odkuiSksfIl
N%dkafk;dkakooaNu
% uKav,Kafuk"
fl%dfOdIauKdNsoj;d5 Ok md,flk
1' fkdj' 2' hkdka' foiQ' 3' fjfyihs' 4' .sksfuka' 5' fl%dfOdIauidys;h;d - yeu' 6' .|jq' 7'
ne,fhys' 8' ie<shl=' 9' biqremudj' 10' oel uyrc' 11' ;shs' 12' tmj;a lshd' 13' ke;sj l<dyq f'
14' wh ms<ska'

mdo`jfh m%K;udh OD;dxl=fY f;hs'


nqyq ksmka ufkdr: we;s je h flfklka iska h Okfhla bimshkq ,o o" ta
Ok Tjqka u lrd fhajhs bgd wo ud iska uy;a fm<yrla lrK ,o' fu kqjr iskq fidnfka fkd
fhs ;s:hka ue~e imsia msjrd kQrclayq fihska" kqjka kslaue fjkfjfyr ue jefhda'
kqjr jeiafida wmuK wmuK wkakmdk f.K fjfyr f.dia uydodk meje;a jQyq'
fu fihska nqyq ;uka zmqreIouHidrZ jk neka kkafodmkkao k kd.rdchd o"
zkd Yofhka we;=kq lshk neka Okmd,l k uydkd.hd o wd Yofhka .;a wm,d, k
pqf,dor k ufydor k w.aksYSL k wdrjd, k kd.rdchkqoa oud irKhs,e msysjQyq'
kd. ouk k ;=iajk mfoh ks'
15' jk mfoh
wd<jl oukh
wd<jl k hlaIhd oeuQ m lsfia h@ h;a(- w< k rg w< k kqjr w< k
rfcla ' fya kmsia msjrd kd kevq .|ejq6 mshd" fidreka ms<snykq i|yd m%;smlaI rcqka
j<lkq i|yd " jHdhdu lrKq i|yd " i;a i;a ojiska uqjov hkqfha" tla ojila n,fhys7
we;a;kg hulayq is oidfhka uqjf.dka m,d .sfha k" ta Wyq u Ndr hhs lS he' tl,ays rcq is
oifhka ue uqjf.dia me,E he' cj we;s rc kak f.K mhska ue ;=ka fhdcqkla ;eka uqjd ,sysne|
f.K .sfha' buqfjda jkdys ;=ka fhdcklg cj we;a;dy' fya tl,ays yS .sh cj we;s buqjd ohg
jeo ishyq urd folv fldg is|" ;uyg uhska l ke; o" zuqjd fkd.; yskZ hk wmjdo uqokq
i|yd" lka f.K tkafka kqjrg kqre ;kays .kny, m;a we;s uy;akq.hla oele mody ksjkq
i|yd ta relauq,g .sfha'
ta kq.rel w<hla fjiuqKq rcyq flfrka Njkh ,ka ysuqfkys ta relafiafhka
my< msfhig jka jka i;=ka lka fjfihs' fya Tyq oele lkakg <d h' rc Tyqyg ud fkd ld"
uu ;g ojie ojie ksil= n;a;,shl=8 tjhs lS he' hla f;da rcbiqrfhka mud je9 ud
i|yka fkd flfr hs' u jkdys Njkhg fkd jkakkq fkd.siaikq lkq fkd ,efn' tneka
uu ;d hd fohs ls he' rc h ojila fkd t k" tojia rcf.g f.dia ud ldhs ls he' b;d
uekejehs hlaIhd wjir ka l,ays kqjr n,d .sfha' rc n,h u l|jqre ne|e isge' rcq oele lsu"
uyrc10 whYia nd fufia la kao@hs11 lshka fmrug f.dia rcq msjerEyq'
rc tmj;a fkd lshd12 kqjr jeoe n;a ld kqjr ,oaod le|jd tmj;a ie< flf<a' kqjr
, lsu" uyrc" l,a msiqkafka oe@hs lS h' rc mslemQ oe ke;ehs lS h' uyrc jerojqj' hlaIfhd
amslemQ mukla u ,efn;s' fkd mslemQ l,e rgjeiaikg mSvd he' uekeje" uyrc" lsisfhlska f;ms
fufia l<dyq k" t;ek is;s,s ke;sje13 rciqj wkqNj lrj' uu thg l< ukd oe flfr
h' fya f,d we;sl, ue keS of.fodr isge h flfkla u/ yqkqjdyq o" Tjqka i|yd hfula
leue;af;a o" fya kslafujhs fnfKhs' hfula m<uq kslaks o" Tyq f.g we/ kyjd n;a ljd f
n;a ie<hlayg fohs kd hjhs' Wyq relauq, jka .i u hla Nhdkl fjiska uq,m,dl,nla fihska
lhs' hlaIdkqNdjfhka ksiqkaf.a flfy mgka f.K ish,a isre fj~re ms~la jeks fjhs' hlayg
n;a f.kajd f.K .sh ksiaiq Wyq oele hm;a je ;uka ;uka ;%hkg lSyq'
t;k mgka f.K" rc fidreka f.K hlayg fohs ksiaiq fidrleka re jQy'
thska W;a;rfhys wh,ska jokd fidreka ke;s jk neka" mrK fidreka yS.sh1 jk nejeks of.h
isia he' tl,ays kqjr , rcyg lS h' rc ;udf.a Ok kqj/ fldafudfys ;ndmSh( zf,dNfhka
.kakd flfkla jQ k uekE fkdZhs2 lshd h' tys mhskq myrkyq ke;s' fya fidreka fkd,nkafka
weue;a;kg lS eh' weue;af;da l=,ms<sfj<ska tflls uy ksik
q a f.K kd hjyhs lSy' rc
kqjrjeiafida zrc wm mshka wm uq;a;ka .kakSZ .s.s flfr;s' fya ug fkdiaishs je<lS' Ti"
uyrc" mska i fkdfyd; fyk3 orejka hjy' Tjqkag zwm ujqmsfhdaZhe hk ikd ke;S lSyq' rc
wkqo;' Tyq tfia fldf<da' kqjr orejka ujqyq orejka f.K" .e4 ,sfhda o m,df.dia mrrg orejka
hm;a l,ays f.K t;s' tfia fodf<dia yjqreoafola .sfha'

1' uq' ysjr' 2' flfkla k lsis ^fia& oefkhs' 3' fkdfydkefk' 4' .e' 5' idjl=' 6' fia oel' 7' uq'
fmrn;alsih ksujd miq n;alsih fkdks' ljr mqKq - fndfyda' 8' oeyeu' 9' lkHdfjda' 10' wirj/y'
11' fofofk' 12' kka kka' 13' hdkdfjka'

thska W;a;rfhys tla ojila ish kqjr fidhd tla orejl=5 fkd,ka uyrc" we;=
rcf.ys ;mq;= w< rcl=uryq ;nd kqjr orefjda ke;S lSyd' h flfklakg ;ud w;afm ye iu
fm we;af;a fkd jhs' hj' Tyqoa hjd ud rlajhs lS h' tl,ays w< lruyq ujq mq;= kyjd
myhska .kajd yq,a iqU<
q f
s hka f.K Tr fydjd f.K yskaksh' rdcmqreIfhda rcyqf.a fhofuka wjq
fidf<dia oyila kjkq j,maj j,majd lsujq yd iu fig ojia hlayg n;a fjhs yerf.K
.sfhda'
tojia nqyq for uyfjfyr uy.|ls<she whys uyl=Kq iuj;a iujeoe nq
weiska f,dj nkakdyq w< l=uryq wk.ejkakg Wmks#Y%h we;sfia6" hlaIhd fidajdka jkakg
ksisfia" foiqka wjiays iQjdiq oyila fokd w.u lrk fia oele" mdkajQ l, fmrn;alsi mian;ali
s
ksujd .=Kq7 fmdfyda ojia ysre tmaiqkq l, yqfol<d je mdisjqre f.K md .ukska ieje;a kqjka
;siafhdka f.dia ta hlayqf.a Njkhg jkayq' lsu" nqyq' h kq.fhlays w< hlayqf.a Njk weoao" ta
relauq,ays jqiQy fyda fkdfyd;a Njkfhysu jqiQy fyda@ h;a(- Njkfhysue jqiQy'q hfia hlayq
;ukaf.a Njk ols;ao" tfihska ue nqyq o ols;a' Tyq thg f.dia ukafodr jev ishy' tl,ays
w<hla ysufhys hlaI iud.uhg .sfha he'
tio wd<jlhdf.a f.fodr rlakd .N k hla nqka lrd t<n je|e lsu jykafia"
fuhg ld,fhys jeoE fkd@ lS he' .Nh" l< ukd oehlg wdy' bka ;g fkd nr k" tla
/hla wd<jlhdf.a Njkfhys jiyhs jod<y' jykafia" ug fkd nr' wfkflla u;ak' t hla
lel=<' mreI h' ujqmshkq mjd fkd j' jykafia fuys jikq ug fkd iais hs lS he' .Nh" fya
Tyqf.a iajNdj he' ug lsis wka;rdhla jkafka fkd fjhs' bka ;g fkd nr k" tla /hla fuys
jiyhs jod<y' fojkjge .N k hla nqkg jykafia" wd<jl .skk
s a r;a l< ln,la jekake'
zfudyq ujqmshdy' uqyq udKnuqKy' f oyueZ8 hkq fkd' okaks' fuhg wdjka is;g fLjq flfrhs'
yoj;= m<hs' mh f.k mriuqfhys fyda mrilaj< fyd oud msh hs lS he' fojkjge nqyq oka
.Nh" bka ;g fkd nr k" tla /hla jiyhs jod<y' jykafia" ug fkd n/' wfkflla
u;ak' thla" ;uyg fkdlshd wkqo;ayZhs ud urkafka jke' jykafia" Tyq lrd f.dia lshu oe@hs lS
he' .Nh" is fia f.dia lshdhs jod<y'Ti" jykafia" fudn u okafkahhs nqka je| ysujq .sfha'
Njkfhys fodr f;f u nqkg jr he' nqyq we;= Njkhg jeoe" h wiafkle
w<hla W;= u=,a ojia ys| uy;a is wkqNj flf o" tu jrejka uqjd m, u;af;a jevys|
rkajkaria jqyqgqy' ti| hlaIhdf.a ldka;dfjda9 wjq nqka je| msjrd yqkayq' nqyq Tkg f;ms oka
is,a /l mqokakg ksiaika mqod fu iem;g m;aj' oekq tfiau lr' Tjqfkdjqka flfrys BIhd
fkdlrj hkd iska O foiQy' Tyq nqkaf.a hqre .eUqre y~ wid idOqldr oyia nqka msjrd
yqkayque hs' .N k hlao ysujg f.dia w<yg iajdh" nqyq wjqoa ;df.a ukays jev yqkk
a dyhs
lS he' fya wNsudkfhka ,; je" .Nhdyg msia ueoe lsisflfkla wikqjye10 fkd neK isg'
f.dia l< ukd oe flfrhs lS h' tl,ays id;d.sr k fyuj;a k hlaI fikdm;sys fofokd11
nqka for ue je| hlaIiudf.uhg hyhs iymsjka kka12 hdkfhka13 wyiska fh;s' wyie
hlakg yeu;kays u u we;af;a fkd fjhs' wyie is uka mSrd jQ u;ekaue u fjhs'
w<hl=f.a uka jkdys ue jQfha h' iq/lsh' mjqfrka msfL ,oafoa h' iqixys;
fodrgq wg we;af;a he' Wv wyia msfhia rka oe,ska .ejiS .;af;a he' iuqla jekake Wi
;=kafhdcke' tuka uqfkys jQ uska Tyq tmsfhig meK hkakg fkdfmdfydi;a jqyq' l=ug h@
h;a(- nqka h msfhil o jevyqk" uqfkys mgka f.K Njw.a olajd h flfkl=oa hkakg fkd
ksiaiy' thska f hla fifkfhda fofofk fkdhd yS f l=ue@hs wjckd lrkakdyq nqka oel
wyi jqyqgq legla fia neie je| nK wid meol=Kq fldg wjir f.Ke hlaIiud.uhg .sfhda'
w<hla Tjqka oele fuys ysjhs f;f my je Tjqkg wjir k' Tyq w<hlayg
;g lerefKa uy;a ,dN h' nqyq ;df.a Njkfhys jev yqkakdye' hd" nqkg Wmia:dk lrdhs lSyq'
tl,ays w<hla .sksfhys nyd Kqleg fihska fldOfhka ;g;dhudk yDoh we;sje ljr nq k
udf.a f.g jkafka@hs ls he' Tyq fofok f;da fkd okay@s wm nqka ;=iSmqrfhys isg
m[apuydf,dlkd fldg he hkdka Oilamj;-ka olajd lshd" ms<si| wdhe md<jq fo;sia
mQjks;a; lshd f wisfm<yr kqgq oe@hs lSy'

fya g o" fl%dOfhka fkd hs lS he' lsh." wd<jlh" fya ;d g ukdu h' kqg
ukd u h' ;d1 iska lsu oele fkdoele@ f;da l= flfrys o@ wm nqka ms i f;da lshnr
Winrclayq imfhys tojia Wmka jiailayq jekafkys' ;suo.,s; u;e;arclayq imfhys
we;amegjlayq jekafkys' ,sfhk flirefif<ka fydnkd l|g we;s isxyrdchlayq imfhys uy
leKys,layq jekafkys' fh<ishla fhdcqka .=re rclayq imfhys mshd nqka ljqvqjlayq jekafkys' ;d
lg yels oehla we;" lrdhs lSyq' fufia2 lS l, w<hla oeyej yqkiafkka keS rla3.,a uqfkys
umhska isg oeka f;dm i:ryqf.a wdkqNdj fyda udf.a wdkqNdj fyda n,jhs ol=Kq mhska ieg
fhdcqka muK flf,ia .,al
= fhys welak' ta ., hl=<lska my< r;al< hm,a,la fihska mmld
ysg' fya tys isg u w<hlahs ye he' ty~ uq oUj m;=f<a'
i;r Yo flfkla uq oUys m;=<y' ljr Yo i;r o@4 h;a(- mqKqhla Ok[ach
rcq5 yd fl<e6 oeke wfmd<d u kshs h y~la ye o" ilafo rc liqnq iudinqka
jykafiaf.a iiak kiakdl, ial fomq;ayq nfjia .kajd f;f jefjia f.K wjq u m
uyKkq fufyKkq Wmdilhkq Wmdisldjkq yeu wOu jdka lhs' h y~la ye o" l=irc
m%Ndj;sh i|yd i;arclayq wjq kqjr msflj7 jgd.;a l,ays m%Ndj;sh yd iu we;al|e kqjka
kslu
a e isxyiajrfhka wyx l=fidhs h y~la ye o" w<hla flf<ia l,a uqfkys isg h y~la
ye o" t yeu y~ uq oUj fodr fodr isg ye~Q y~ jeks h' ;=kaoyila fhdcqka ysuj;a lms;
'
f uyKyq msU mshhs w<hla ;udf.a wdkqNdjfhka iq<la uehe' ta iq< i;r
fofika keS .jq fo.jq ;=ka.jq muK fhdcqka fofhdcqka ;=ka fhdcqka muK .,al
= lvdf.K
j,arela uq, Wrdf.K" w< kqjr me .sh we;ay,a wiay,a iqka flfrka ishke W wyi
nujka wd he' nqyq lsisjlayg .yg fkdfjdhs bgqy' ta iq<yq8 nqka lrd meK isjq/ lKl=
i,kakg fkdfmdi;a jQy'
tla;s f uyKyq hj;=frka9 .,d urdmsj uekejehs uy;a jeiaila jeia he'
Wyqf.a wdkqNdjfhka u;=u;af;ys ishla mg, oyila mg, wE fyo we;sj,dylfhda keS jgy'10
jeisOdrd f.fhka fmdf,d is,a jkakd jeks he' jkrela wdkaf.a uqfkka uyj;=re .,d wjq
nqkqf.a isjqfrys msks|la muK ;eka f;ukakg fkdksis ' tla;s myK jeiaila jeiahe' uy;a
uy;a .,al
= yq uka ,sfhka wyiska wjq nqka lrd meK oju,a.=<d njg me fhda' tla;s
wdhqOjeiaila jeia he' tlf;dOdrd WNf;dOdrd we;s lvq wvh mdrd yS wdyq uka ,sfhka
wyiska wjq nqka lrd meK ju,ao njg .sfhda' tla;s w=re jeiaila jeia he' ldyd,au,a n11
w=reyq12 uka ,sfhka wyiska wjq nqka mduq,ays ju,a je j.=f<da' tla;s yjiaila jeia he'
b;d yqKq w wdiska wjq nqka mduq,ays ikaiqKj
q e j.=f<da' tla;s je,sjeiaila jeiahe' b;d ishq
je,s uka ,sfhka wyiska wjq nqka mduq,ays ojl=iqfrdka njg .sfhda' tla;s l,,a jeiaila
jeiahe' ta l,,ajeis uka ,sfhka wyiska wjq nqka mduq,ays .|l,,a je j.=f<da' tla;s fu
uyKyq uq<d fldge njd fkrmsh13hs wrla ue he' ta wre ishr
q ska hq;a wre fihska nqka lrd
meK ysre /iska nqka wre fihska nq/iska w;=reOka h'
fufia w<hla" iq<ska" jeiafika" myK jeiafika" wdhqO jeiafika" w=re jeiafika"
y jeiafika" je,s jeiafika" l,,a jeiafika" wrefhkehs14 f kj jeiafika nqka fkrKg
fkdfmdfydi;a jQfha" kka kka wdhqO .;a w;s we;s wfkl-m%ldr rE we;s hlaI .Kka iska
iudl=,jQ isjr
q fikska f;f u nqka lrd .sfha' ta N+;.Kfhda wfkl m%ldr ldr fldg
.kaj" ;<jhs nqka ysiu
a ;af;ka tkakjqka jekakd ye' tf;l= jqj;a .sks .;a f,dfydms~qys ueiaika
fihska nqka < jkakg fkdfmdfydi;a jQyq' tfiao jqj2" h fia fndau~ys ,d urfoms;a wd
f,dfhys ue keje;a o" fudyq tfia fkd kej;S /hska iuyrla olajd wdl=,mdl=,2 fldf<da' fufia
wv/hla muk l,ays fkdfhla m%ldr Nh olajd nqka fid,ajkakg fkdfmdfydi;a jQyq' w<hla
lsis flfkl=kq iska fkdksh yels fp,dhqOh yschshs is;S' i;r wdhqO flfkla f,dalfhys
W;a;ufhda( Yl%hdf.a jc%dhqO he" fjiuqKq uyrcqf.a .odhqOhe" huhdfla khkdhqOhe" wd<jlhdf.a
fj,dhqO he hs'

1' fya ;d g ukd u h' ;d' 2' uq' fu' 3' r;a' 4' i;r ioy' 5' uyrcyq' 6' oe;' 7' msfldg jka'
msjgd' 8' iq<' 9' j;=f' 10' ngy' 11' u,afihska n' 12' w=re' 13' fkrm' 14' wre jeiafka'
wrejefhka'
2' jqjoa' 2 m<,a' 3' kis;s' 4' wm' 5' oeka tys' 6' fldgmqj' 7' Njkfhys' 8' f.hs' 9' uyKkg' 10' f;dms'
11' iqjpfhka' 6' h' 13' jg' 14' bkajkakdyq-yeu' 15' foikakg' 16' hula' 17' jQ ne'

bka Yl% oeyeje jc%dhqOh furuqfkys myfha k" tla,laI wgieg oyila
fhdcqka fur ksoe m;a,g fhhs' fjijqKq uyrcyq mqyqkal,e" jqyq .odj fndfyda hlaoyiqka ysi
is|e keje;e wjq w;amiays ue is' huhd oeyeje khkdhqOfhka nel, wfkl l=NdKav oyiayq
;;aln,e l, fihska mqmqrd kia;s'3 w,hla oeyeje bka fp,dhqOh wyie jqyqfha k"
fodf<dia yjqreoaola jeis fkdjiais' fmdf<djg jqyqfha k yeu rlayq yeu ;K wdyq h<S
fodf<dia yjqreoaola fkd kef;s' uqyqoe jqyqfha k" ;;aln,e h fihska yeu h isfhhs'
fur.,a iqiq .,e jqyqfha k l~je isrfhhs' fufia uy;a wdkqNdj we;s f,dhqOh W;a;h
je ;snqjd yer .;s' fndfyda fia oioyla ilaj< jeis fofhda fjf,je wjq /ia jQyq( wo4 nqyq
w<hl= ou;s' tys5 nK wiyhs' hqoaO oelale fofhda o" /ia jQyq uhe' fufia ish wyi fohka
iska ms '
w<hla nqka je<e;e Wv wyi weo fp,dhqOh jqyq' fya fiku~,la fihska wyi
f.drru Yo flfrka uka ,sfhka nqka lrd meKe' hlaIhdf.a uka kd i|yd md msik
a d
lvla fihska" mduq,ays ysk' w<hla ta oele" y nqka f.dklayq fihska" o< nqka imlayq fihska" f;c
ke;sje uo ke;s je uka ke;s je fp,dhqOh;a uyKq wNsNjkakg fkdksis he' lreKq lsu fyd@hs
mslaikqfha f uyK ffu;%S ydrfhka hqla; he' fudayg frdia Wmojd ffu;%Ska f;dr fldg msj6
uekejehs is;d uyK" ud fkd wkqo;a udf.a Njkhg7 jeoe" f.8 yshlayq fihska" wUqka ksia msia
ueo yqkafkys' f uyKyg9 hqla; fkd fjhs' wo;a;dodkmfNd. yd ia;%Sixi. h' bka f;da10
uyKoys isfha ys k" kslu
a hd uyKhs lS he' tl,ays nqoayq hfula ;o k" ;o je kh fkd
lg yelale' h fia pKav jQ n,a,layq kdidfhys ms;a nqkal, m%pKav fj o" tfihska u ;o jkakd
yd fuhs ;o fjhs' fuf<la jkakd yd kh fjhs is;d b;d uekejehs m%h
s f;mqf,ka Wyqf.a
f;mq,a .si f.ka kslauk
q qyq'
ti| w<hla f uyK lsl he' tl f;mqf,ka ue sl
a k' fufia iqjfhka
kslafuk uyKq yd wldrKfhys uu ish ? hqoaO flf<hs fuf<la is;a we;s je kej; is;S( f
a k fyda@ uid nej uekejehs ^is;d& tj(
uyK iqjpNdjfhka11 kslak fyda@ fl%dOfhka ksl
uyKehs lS he' nqyq Wyqf.a woyia oek b;d uekeje weje;ehs f.dia jkayq' tl,ays w<hla
mqkmqkd tu iqjpNdjh uiqkqfha fokjgoa ;=kajkjgoa kslaue he uyK" tj" uyKehs lS he'
nqoayq tfia l<y' bka tfia fkd l<dyq jqyq k" msfhdka ue ;o is;a we;s hlayqf.a is; b;d ;oje
Ofoiqka .kakg fkd ksis h fyhs12 tneka" h fia ujq j,makd nq;layg" hula fya leue;af;a o"
ta fyda leue;a;d fldka fyda ikaysjdo" tfihsku
a nqyq flf<ia je,ema fuka j,makd hlayq
ikaysjkq i|yd hula fnfKao" ta l<y' h fia lsujq ls fkdfndk orejd h ljr oehla
k<jd fmdjd o" tfihsku
a nqyq hla<syq f,djq;=rd O wudls fmh je Wyq leu;s oe lsfuka
k<jd fufia fldf<da' h mqreIfhla ,mafml mshq hqre msh jQfha tys we;=<; fidaOd o" tfihska
ue nqyq hlaIhdf.a is;e f,djq;=rd ish
q hqre msh jqjdyq' Tyqf.a we;=<; f.%dOu, fidaOkq i|yd
;=kah,la kslfukq jeouq fldf<da'
tl,ays w<hla f uyK iqjph' zkslafuZhs lSl,e kslafuhs' zj|hs lSl,e joa' Ti"
f uyKyq ish ? wejd f,v fldg mshd mh w;a ,d f.K . mrf;r odu mshhs mis;a
Wmhd i;rjkjr13 kslu
a ehd uyKehs lS h' toek nqyq u;af;a l< ukd oe b,ajkqfha14 f mek
ms<siaie fjhs' fya O foiakg15 fod/hshs oek weje;" uu fkd ksfu' hfula16 ;d iska lg
hq;= o" ta lrhs jodf<da'
tla;s w<hla wyiska hkl,e f rkaufkl fyda@ ufkl fyda@
ufkl fyda@ ta n,yhs ;udf.a ukg wd Roa we;s ;jqika msjehka mek ms<sie ickakg
fkdfmdfydi;a jqjjqka17 is;g fL fldg fjfyihs' ta fya;=fhka nqkq fjfyihs is;kqfha
uyK" ;d mek mqjqi
a ' bka mek fkdicys k" ;d is;g fL fyda flfr' yoj;a fyda
m<dmsh' m;a, f.Ke . mrf;r fyda oud mshhs lS'
t mek Tjqyg ld flfrka wdfha@ h;a(- Tyq umsfhda liqnq iudinqka jykafiag
Wmia:dk fldg wgmekhla icqka yd iu W.;ay' Tyq w<hl= <ore l,ays mqyqKq lrjQyq' l,a h;a
h;a icqka Tyq fkdi|yka h' tla;s mekfhdao fkd kis;ajhs rkam;e oeys=f,ka ,shjd ukays
;s he' Tyq nqkg ue Ih mekhy' nqyq t wid h fya;=jlska nqkg ka ,dNhg fyda ;hg
fyda ij[a[Kg fyd nHdum%Ndjg fyda lsij
s layq1 wka;rdh fkd lg yels o" ta fya;=fhka Tyqyg
1' lsisj;ayq' 2' olakdyq' 3' lrkakdyq' 4' fkdnrye uu' 5' mejrefKka' 6' oka' 7' uq' ld:dj iuyr' 8'
tflfKys' 9' l=urejd' 10' l;a uekEuh;g' 11' lshkq' 12' fodfyd;ska' 13' irK is,e' 14' kej;' 15'
mekg' 16' <orejyhs' 17' lreKq' 18' uq; w' wdhq^jq&O jeis'

f,dalfhys widOdrKjQ nqoaOdkqNdj olajkakdyq2 wej;" uu foksiqka isfhda nUqka isfhda uyK
nuqKka isfhda f,dalfhys ud is;g fL lrkakyq3 ffyd" yoj;a m<kakyq fyda" mh f.K .
mrf;r mshkakg ksiailayq fyda fkdolahs mek mqjqiakg W;aidy ckjka jod<y' ;g isfhk
oehla mqjqi' ug mek icqka fkdnr' yeu4 ;g ichs ijqmfia nqka yd widOdrK jQ ij{
mjrefKka5 mejrEy' fufia nqyq ij{ mjrefKka mejrE l,ays w<hla lsx iQO ;a;x mqiiai
fiGx hkdka mekms<s; nqoayq icQyq' hlaIhd mek mqjq;a m nqka mek icQ m
ixhq;aishe hlaI ixhql;
a lfhka okafka he'
mek icQ ;ek isg hla fidajdka je nqkg iaf;d;% lrKqfha nqyq ug jev i|yd
w<kqjrg jehy' h ;efklays ka oke6 M, uy;a f o" u ta wo oka' u fo.ka fo.ka
fo.ug fokqjka fokqjrg znqka ifka f.jd oka;s' oy kShd l he' iyq iQms<smkakdyZhs
iaf;d;% flfrka ;=Kqrejka mqoka oy f.diq je wehs lS h' thska lSy'
w;a:dh j; fu nqoafOd - jdidhd<ud.ud"
fidyx wc mcdkd - h;a: kakx uymaM,x
fid wyx piaid - .dud .dux mqrd mqrx"
kuiaiudfkd inqoaOx - Ouiai p iqOu;xhs'
f .d:df iudydr "7 myka jkq " idOqldr Yo kefkq " w< l=uryq
hlaIhdf.a Njkhg f.K hkq " tlflfKys8 ue he' rdcmqreIfhda idOqldr Yo wid fun
idOqldr Yofhla nqka kd wfkla flfklakg fkd kefhs' nqyq jeh fyd@hs n,kakdyq
nqkaf.a Yrm%Nd oele nqyq je jkayhs msg; fkdisge ksielj u we;=<g jeo" nqka hlaIhdf.a
Njkfhys jevyqkakka geye' hlaIhdo uqfkys we,s ne| ishyq oel uyhl" f rcl=ur9 ;g
,sh i|yd w<sfha he' fudyq l;a uekeu h' fnd;a uekeuh' ;g10 isfhkakla lrdhs we/ kayq'
fya fidajdka nekq nqka fmrg lSfhkq "11 fjfiiskau ,cd we;s h' l=uryq fodw;ska12 ms<sf.K
jykafia" f l=ur ug w<sfha he' oeka u uqyq jykafiag fo' uqyqg jev i|yd ms<s.kafka
uekejehs k'
nqyq ore ms<sf.K" hlayg o l=uryg o wdjvd" l=uryq nqoaOdkqNdjfhka irK13 msysjd
fudyq jvd wmg ue we/olajd fojhs rdcmqreIhkg u jod<y' fufihska l=ur rdcmqreIhka w;ska
hlaIhd w;g" hlaIhd w;ska nqka w;g" nqka w;ska rdcmqreIhka w;g" .sh jk neka y;a:lwd<jl
k h'
Tyq f.Ke kej;S14 tk rdcmqreIhka oele fkdfhla ludka;hg org m;g15 hk
ksiaiq lsu" zorejd b;d <oreyeZhs16 hla fkd.sisoehs@ hm;aje mqjq;y
a q rdcmqreIfhda fkd nj'
nqyq yeufokdyg iqj l<yhs lreKq17 ;dla oe yeu lSyq' tla;s ish w< kqjr jeiafida
idOqidOqhs tlfld,dyj hlaIhd jik foig wNsuqL jQ yq' hlahd o fj,d n,d nqkaf.a mdisjqre f.K
u iuyrla olajd f.dia keje;a;e' tl,ays nqyq kqjr fod/ tla;rd rela uqf,lays mekajQ wiafkys
jevyqkayq' tla;s uyckd iu ro kqjr jeiafid o tla/ia j nqka lrd t<ne je| msjrd ys|
jykafia" oreKq hlayq lsfia oeuQ oe@hs mqjq;aye' nqoayq jqkg hqoaOfhys mgka f.K fufia kjO
jeis18 jeia h' fufia Nh oela h' fufia mek ms<s;' ta mek fufia u ihs tu w<iq;
jod<y' foiqka wjikays iQjdiqoyi fofkla w.u fldf<da'
tla;s rc kqjr jeiafida o fjijqKq uyrcyqf.a Njk fj;e hlaIyg Njk fldg"
.ka u,ska mqod" ojia m;d n,sn;a meje;ajQyq' w< l=uryq kaj;a njg m;a l,ays f;da nqka ksid
,oafoaysh' nqkg ikg f lrdhs kd hjQyq' fya nqkg ikg fufy lrkafka u| ojfilskau
wk.e je ish nqjoka Wf.K mkaishla Wmdil msjr we;s h' nqyq Tjqkg ;k;=re jodrkakdyq
t;o.a.x NslaLfj uu idjldkx Wmdildkx p;=ys ix.yj;a:qys mix ix.Kayka;dkx hox
y;a:fldwd<jfldhs i;r idj;ska msig ix.%y lrKqjka flfrys w.;ka jodf<da'
fufia nqka ;uka mqreIouHidr jk neka w< hlaIhd o" wdYofhka .;a
iqfrdu Lrfrdu wE hlaIhkq oud wuduy ksjka meKjQy'
hlaI ouk k mif<diajk mfoh ks'

15' jk mfoh
wiqr oukh
rdyq k wiqr1 oeuQ m lsfia he@ h;a(- tla iufhlays nqyq YdLdjka iska lrjk
,oa mqjrfjfy/ uqjrud2 mdhe jev fjfi;s' YdLdfjda k flfia jQ flfkle@ h;a(w;S;fhys ,laIhla lmska u;af;ys mshqu;=rd k iudinq flfkla f,dalfhys
a .a
Wmkayq' Tyq fkdfhla lma fl< iqjyiays mere mqrd ;=iSm/
q Wmoe3 oioyia f,daOdys fonUqkf
4
whcfuka ;=iSmqfrka ieje" yjqre ,laIhlg wd we;s l,ays yxij;S k kqj/ wdkkao k rcq ms
i iqcd;d5 k foah l=ie ms<si|
s f.K" oiuia wejEfuka" yxij;S k Whkays ujql=iska" j,d.eka6
kslu
a qkq mqka i|la fihska kslaue7 yxijdyk"8 k hfidjdyk9 k jij;a;s10 k ;=kamyhe tla,laI
isoyia kjka msjrd oijdoyila jdi fldg" jiqo;a;d k w.fufyiak W;a;r k mq;l= ,o
l,e i;r ks;a; oele uykslauka flfrhs is;+y' is;+ .i ue jij;a;s10 k myh l=U,a
illa fihska N%ud11 fouka fihska ue wyig keS mqkai|la fihska f.dia uyfnda uOH fldg
ug ng'
uyfndai;dfkda myhska nei lvqfhka flfy lmd uynUq w< mdisjqre f.K me
jQyq' Tjqka me jQ l,e myh f.dia ish;kays ue ;=nQfha h' Tjqka yd wd ;dla fofk" ud.uqka kd"
yeu me jQyq' fndai;dfkda Tjqka msjrd i;shla mOkays ie/ fjimqKq fmdfydhe WchskS k
ksh.ys rekkaod k isgqj ka ms~q12 j<|d i,a fjfkys jdydr fldg" ijia ff,ys iq;a;
k wdjlhlayq ka wg gla ;K f.K i<,uyfndhg t<n meol=Kq fldg" wg;siay;a muK
m, u;af;ys mef,daOd13 n,d jevys|" ishqrje bgd14 udrch fldg ifka oeke Woka wkd"
i;shla uyfnda m, u;=fhys jev ys|" ol=Km
q h fmdf<djg t<jQyq' tflfKys fmdf<dj me<S
wkQy;a fm;s we;s" ;siay;a15 flire we;s" fodf<diay;a fl we;s" kj l<la16 muK uqjr| frdka
we;s" o~q17 mshqfula keS mh ms<s.;'
nqyq Wi wgmKiay;a;E18 fondyq w;=/ wgf<diay;s' ^k<, miay;e& w;=,am;=,a
tfldf<diay;s' Tjqkaf.a tfldf<diay;a m;af,ka fodf<diay;a mshqflfhys welafu;a ue kj
l<la19 muK rkaiqKq n uqjr|frdka i<d wkjf,dauqka olajd keS wgmKiay;a rkajkaisre
,drimfIlhla fihska jidf.K niaiS' jmh o fmdf<djg t<jq l,e tu kshd mshqfula keS ta
mh o mss<s.;' thska20 uqjr|frdkai<d tfihskaue keS tfihska ue niaiS' ta frdka wNsNjka fuka ta
nqkaf.a YrYa h;=rek<ska jqyq rkariOdrd fihska kslu
a e yd;a miays fodf<diafhdckla ;kays
/hska fofjhs;a21 tl fldg me;s/ is' ;=kajk mshfr kkl,e m<uq kes mshqu w;=reOka fjhs'
wfkla w;a mshqfula keS mh ms<.
s kaks' f kshdfhka ta nqka h ;eklg jvkd l,ays msfhys
msfhys mshq msfmhs' thska Tjqkg zmshqu;=rd iudinqyqZ hk k '
Tjqka Wmka ojiays nq ojiays oioyila f,daOd iod mshqje jg uehs' nqyq
uynUqf.a whcfuka fkackka22 n,kqfjda hq23mqr k kqj/ foj, k iqcd; k rdcmq;h
% ka
23
fofokd oele" wyiska f.dia hq jk k Whkays neie" Whkam,a,d w; rcl=ureka fofokdyg
;uka je m lshdhjQyq' Tyq wm kekaokshka mq;kqfjda" nqyq" jehy' Tjqka olakg hyhs iy
msjka .sfhda' nqyq Tjqka msjrd tys jevys| Oila meje;ajQyq' tojia fl<,laIhla fokdyg
OudNsiuh '
tla;s iro k ;dmihdf.a iud.ufhys ie;a;E ,laIhla fokyg wNsiuh '
tl,ays nqka mshuyrc nqka jvdf.Ke Tkq fldg weue;a;ka isfokl=ka yd iu isoyila
mqreIhka h' Tyq yeufok tays NslaIqNdjfhka me jQyq' Tjqka msjrd yxij;S kqjr f.dia lsUq,j
a ;a
kqjr je24 wm nqka fihska" rejka ilaukays ilauka lrKqfjda nqoaOjxY jod<y' tojia mKia
,laIhla fokdyg wNsiuh25 ' tl,ays ;S:lfhda ke;s jQyq' lsfia he@ h;a(- .sysjeisfhda Wkg wyr
fkd fo;s' rka fkr;S26' Tyq Tjqka iska wyr fkd fkrK ,oaodyq yeufok f.dia nqka ue irK
.sfhda' ta nqkg foj, k iqcd; k uyf;ryq fofofkla w.ijq jQyq' iquk k uyf;r flfkla
w.a Wjgd jQy' w;d k wiud k f:ys fofofkla w.ie jQyq'
1' wiq' 2' u' 3' uq' bmeo' 4' wdhq' 5' iqfjO-ixhq;a;G l:d ^314& 6' Whkays j,d .fnlska' 7' fihska
ujql=iska kslaue' 8' krjdyk-nqoaOjxiGl:d' 9' hi' 10' hij;S' 11' nud' 12' lsms~q' 13' mefoi' 14'
ishqr bgd-yeu' 15' ;siaoyia' 16' fl<la' 17' o~qu' 18' y;aye' 19' we;afuka uekeje fl<la' 20' ths'
21' uq' fofj;a" /iska fojkq' 22' whfuka ckka' 23' hq,' 24' jeis' 25' fokyg w.uh' 26' fkrm;s'

fufia mshqu;=rd k iudinqka yxij;S kqjr ksid Whkays jev jik l,ays"
tkqjr tla l=<jla kqjr jeiaika .|u,a nK wikakg hkqjka oel" Tjqka yd fjfyr f.dia nK
wikakS" nqka tla Wmdisldjl odisldjkag w. ;kays ;nkqjka oele' uu wkd.;fhys tla
nqflkl=kaf.a iiafkys odkdNsr; Wmdisldjkag w.;ka m;a k" uekejehs is;d foiqka
wjikays ta nqka lrd t<n je| mjrd f.dia mckhka le|jdf.K okajeg irykq fldg fhdod"
u~qjla lrjd Wv is;r
= e hka ne| rka;re ;re ;refhka yd .||1 u,ao2 rejka oka
iod" u isjoq e.ka msnoaO f.K3 uydrywiqka mkajd" nqka i=ka jvdysjd ishw;ska oka " ta
kshdfhka nqmd fudla ikg uyoka " i;s wjikays isjr
q e ms<s nqka fmrg nei fyje je|e
jykafia" ud i;aojila nq mdfudla ikg i;aldr4 l< mskl
a eka wkd.;fhys f;dm fia ue jQ tla
nq flkl=kaf.a iiafkys odkdNsr; Wmdisldjkg w.;eka mefKjhs me;=j'
ta nqyq wkd.;fhys ,laIhla lma .shl,e f,dalfhys f.!;u k iudinq
flfkla Wm;s' f;da YdLd k isjla je odhsldjka flfrys w.;kg mefKyshs jodf<da' fyda
mu ka oka is,a/l fmfyje nK wid fndfyda mskal fldg fof,dys Wmdoe" imerefuka
fkd fhda je" foiem;a ksia iem;a j<|d lma ,laIh f.jd mdh" liqnq iudinqka ojie lsls
k liS rclayq yqka ilafokdyg i.je Wmkakq' ta i;a yskafkda6u i=ka flfrys nK wid
;=Kqrejkays meyeo i;a fofk i;amsfjKla lrjd ikg uyoka m;s l=,hg fkdf.dia" oiis,a
iudoka je isoyila yjqre nUirjia /lsfhda' t nq rcfhys'
iu iuK .=;a;d p NslaLq NslaLqodisld"
Oud fjp iqOud p ix>dodiS p i;a;sud
hk f i;ayskafkda f nqrcfhys(fLud Wmam,jKaKdp mgdpdrdp f.d;"
Ouiakd uydudhd idLd fpj i;a;sud
hk f i;afok jQyq'
fudjqka flfrys ix>odIS k rcl=u" tla nqo;=rla fo ksiaje uyiem;a j<|d fu
nqrcfhys w=rg Noah kqjr ue~ uyisyq mq;= Okxch isyq YdLd k je i;a ye l,e
mkaih
s la l=uhka yd iu ish kqjr tk nqka fmr ug f.dia" m<uq oiafky u fidajdka je miaj
l,K .=fKka msyqka6 je' mh;a l,ays ieje;a kqjr uqjr7 isyq mq;= mqKHjOk k isorejd
flfrys jeie' isorejd flfrys jeie' iqyqre uqjr isyq iska ujq;kays ;nk ,jk nejeka uqjrud8
k je ka wE mskal lrKq" nqka flfrka wgjrhla9 ,ka' kqn f;f,ys ,i|f,hla fihska
mefKkq kuq ka mq;=ka iska jDoa10 m%dma; jQ weh mq;ayq oifofkla jQ' yq oifofkla jQyq'
tfihsku
a e tlla tllayq oi oifofk mq;ayq jqyq' oi oi yq jQyq' tjqyq flfrys tlla tllayq oi oi
mq;ayq jQyq' oi oi jQyq tfihska weh oreuqkqnqreyq mrmrdfhka wgoyia idish isfofkla jQyq'
fudyq yeu kSfrd.hy11 fkdl,ays urKg m;a tlo flfkla ke;a' weh tlaih
s is ye jhia olajd
ysi lK tl krfhl=oa fkd h' yeu l,ays fidf<dia ye jhia jeks '
weh hk l,ays gq ckfhda wm yeUq u|la fh;ajhs" hk l,eue fydhs12 is;;a'
isl,ays gq ckfhda wm yeUq u|la is;aj hs" is l,e ue fydhs12 is;;a' yqka l,ays gq ckfhda
wm yeUq u|la ys|;aj hs" yqka l, ue fydhshs is;;a' fyd;a l,ays gq ckfhda wm yeUq u|la
fyd;ajhs" fyd;a l,e ue fydhs is;;a' fufia i;r bhjqfhka wiqj,a bhjqfhys ue fkdfyd
hkq ke;a' mia we;layg n, we;a;S he' wNsux.,iu; he' i;afl<la ckhka jik ieje;a kqjr
u=f,ys ieKfhys wehce we/ j<oj;a'
fyda fikiqkaoke M, uy;a fia wid" ;udf.a ms ka ksmka kjfl<la w.kd
fufy,m,Okd ho fldg fikiakla lrh je r:fha ;nd kqjr weoajd .kakg ksii
a ka
ke;af;ka" f;dfuda ue ls 13 f.Ke i;ais fl<la Ok i|d mqjr fjfy/ fh<oyila myd
msjrK , uqjrud13 myh lrjd" iegl<la h .kakd .krka oerhla14 lrjd md fo he msysjd'
nqmdfudla ikg ms<s.ekajQ' ta myheh uyf,a mkaih
s la .ne' Wvquyf,;a mkaishla .' myd uyka
ojia foudf,a oyila .ne oyila ks; nqyq ijKla /iska ,sys jev yqky
a q'

1' ' 2' oka' 3' fldg' 4' uq' ikg uyoka i;aldr' 5' yskak' 6' msmqka' 7' uqjre' 8' uqjrud;d' 9'
jrla' 10' jDoaO' 11' ksfrda.shy' 12' fid' 13' lsK' 14' l<hla 15' .k oehla'

tojia weh in| isjla oyila jgkd ms<h


s la f.wehK lrd f.dia wm yeUq" f
ms<h
s fu myhe tla;efkl nquq;=reKq fldg w;=rjd ,jhs lsj' fhfy<s" u bka ;sg zw;=rK
s la we;" yermshd
;dkla ke;eZhs lS k" ;S is;g fkd fi joa1' f;daue f.dia n,d fuhg wvq ms<h
w;g1 ,dhs lsj' fyda t ms<h
s f.Ke fouyf,a3 l oyig jeoe weoe n,kakS ;udf.a oyila jgkd
ms<h
s g wOu ms<h
s la fkdoele u fu myhe mqKHNd.a jkq fkd,hs tla ;efkl je,eme me,eme
ishd' wk| uyf;ryq oele oeh" l=ug j,mays@hs ms<
s ie tmj;a wid f;da ? fkdjdhs' ;Sf.a
ms<h
s w;=rk f;kla olauy4 iyq md foje m<uq ;Sf.a ms<sfha welaue fikiakg jo;s'5 lsg uy;a
M, fjhs wvi|myK yd mdfo h yd fow;=frys we;s jQy' fjfyr uyka idruiska wjika '
ud. je isg idLdjka fihska nqiiafkys Ok m;Hd. l<dyq ke;s' mskS6 je
isge wfkamvq uyisgdkka fihska Ok m;Hd. l<dyq ke;a' isgdfkda iQmKiafl<la Ok i|d
ieje;a kqjrg ol=Kq fofiys" wkqr7mqrg uyfjfyr iqiq ;kays" foru uyfjfyr lrjQyq'
idLdfjda ieje;a kqjrg mefofiys" wkqr7mqrg W;= foawr8 iqiq ;kays" mqjr fjfyr lrjQyq'
nqyq f f fol=, jeishkg wkqlmdfhka tla we;jfile forys fjfi;s' tla we;jfile
mqjrys fjfi;a' fufia ieje;a kqjr ksid miais wjqreoaola ojia f fofjfy/ jdi fldf<da' f
idLdjka iska lrjk ,o mqjr fjfy/ uqjrud9myhe jejik l,e he nqka rdyq k wiqrd
oeuqfha10' lsfia he@ h;a(rdyq k wiq Wi idroyia wgishla fhdcke' Tyq ndyq w;=r tlaoyia foishla
fhdcke' fnd, ihshla fhdcke' ysi kjishla fhdcke' k<, ;=kaishla fhdcke' neu w;r mKia
fhdcke' keyeh ;=kaishla fhdcke' uqj foishla fhdcke' .eUqr ;=kaih
s la fhdcke' w;=,am;=,a m<,
f;ishla fhdcke11' we,smj mKia fhdcke' fufia jQ rdyq wiqr nqkaf.a uy; wid f,dalfhys
ug jvd uy;a flfkla k weoaoehs@hs' nqka lrd fkd t<fnhs' fiiq wiqrka nqkaf.a uy; lsh;a
lsh;a Ti" Tyqf.a uy; fyda udf.a uy; fyda nej uekejehs nqka lrd .sfha'
nqyq Tyq tk n oek i;r bhjqfhka l=vd bhjqfhla ljr fyd@hs wjckdyq
fydakd bhj l=vdfia oele fyje Tyq oelal=j uekejehs is;d wk|" fuys fydakd oehla
w;=g,dhs jod<y' uekeje" jykafiahs uyf;ryq ye|la we/ ;nd hyka ie,iQyq' nqyq
isxyYhHdfhka md u;af;a md ;nd f.Ke tys jev fyd;ayq' rdyq wiq wjq tue ojia Wmka orejl=
m;a,la fia fuf<lajQ mshqrd jka ria yskd wg;=rdishla u=,a ,l=Kq msrjK ,o oeoyiaks
kenisfhda ila,l=fKka is;=re m;=,a ' ti| nqyq l=ula n,hs@ wiqr"hs jod<y' f;dm m;af,ys
fl<jr n,hs lS he' f;da Njw.a olajd keS ud m;af,ys fl<jr n,ys k" olakg fkdksiafiys
jodf<da' tnia wid rdyq wiq jevfyd;a nqka uqyqK n,kqfha" kqn uqfkys is mqkai|la n,k
ksilayq fihska ne,Sh' f f,dalfhys f;dm jykafiag je uy;a flfkla ke;shs' meyeo je|
irk .sfha'
fufihska nqyq ;uka mqreIouHidr jk neka rdyq k weiqrd o wd Yofhka .;a
fjm;a;she" iq;a;s he" mydrdo he" n,smq;% he hk wiqrkq oud irKis,e msys jQyq' wiqrNjk
jdiSka yd jYj;sNjkjdiSka yd wPkal wNjH jk neka Tjqkg w.u ke;a'
wiqr ouk k fidf<diajk mfoh ks'
17' jk mfoh
foj oukh
ilafo rcyq oeuq m lsfia he@ h;a(- Tyq weiQ iq;la bis12 uou;a je fkdi|yka
flf<ka" Tjqyg13 fidkia Nh ckjd" fudyre Oud i|yka lrjQ fia14 lsh;a lsfia he@ h;a(fmdf<da f;f,ka foid<sia oyila fhdcqka ;kays hq.re uqk yd iu wyiays
ijuyrc fof,dj ilaj<.,a olajd msysfha he' fya w;=re fjfy mshd msys rka uqjd fo
ukska w;=re ke;sfha he' i;rjr uyrcqkaf.a i;=rejka uqjd fokqjr hq.re uqfkys msysfha hs'
ta fof,dka Wv foid<sia oyila fhdcqka ;kays furuqka yd iu wyiays ;;sid fof,da
ilaj<.,a olajd msysfha he' furuqk uqjd he' tys msys mskqjr ie ;;sie fokqjr k
we;= kqjr u;= mefodka me<fodr olajd oioyila fhdcke' ol=Kq fodka W;=refodr olajd oi

1' joao' 2' wf;dg' fouy,a' 4' olajhs' 5' j;s' 6' ms' 7' kqjrkqre@' 8' W;=for' 9' ud;d uy' 10'
oeuQfhah' 11' foishla' 12' biqre' 13' Tyqyg' 14' lrjQfhka' 15' uymjqfrka'

oyila fhdcke' tkqjr i;=rejkauqjd uyjqfrka15 yd oioyila rejka fodrgqfhka msfL ,oafoa he'
rkauka uka uka fm<ska yd Whka fm<ska ,a fm<ska ie ,oafoahs'
tkqjrg me fofiys rejkauqjd mjqre fodrgq msfL ,o oyila fhdcqka kka jk
k Whfkla we;s' Whk yd kqjr yd fow;=frys kkaod1 k pq,a,kkaod k fofmdl=re fhla
we;s' ta fo,af;r fla,u
a qji fihska hymyia fok kkaod k pq,a,kkaod2 k forejka w;=f<la2
we;s' ol=Kq fofiys tfihska ue rejkauj
q d mjqre fodrgq msfL , mkaishla fhdcqka* Mdreiljk
k whfkla we;s' Whk yd kqjr yd fow;=frys Ndk iqNd k fofmdl=re fhla we;s' ta
fo,af;/ Nd k iqNd k forejka w;=f<la we;s' me<fofiys tfihska ue rejkauj
q d mjqre
mjqre fodrgqmsfL ,oa mkaishla fhdcqka ;%,;djk k Whfkla we;s' Whk yd kqjr yd
fow;=frys ;%d3 k pq,a,;%d3 k fofmdl=re fhla we;s' ta fo,a f;r ;%d k pq,a,;%d k
s la
forejka w;=f<la2 we;s' W;=re fofiys tfihska ue rejkauqjd mjqrefodrgq msfL , mkaih
fhdcqka Y%ljk k Whfkla we;s' t Whk yd kqjr yd fodw;=frys Oud k pq,a,Oud k
fofmdl=re fhla we;s' ta fo,af;/ Oud k pq,a,Oud k forejka w;=f<la we;s' me W;=re
lkays4 tfihska ue rejkauj
q d mjqre fodrgq msfL , i;aoyila fhdcqka uydjk k Whfkla
we;s' tys rejka uqjd oyila l+gd.dr we;s' uydjk kkaok5 jk fow;=frys ishla fhdcqka kkaod6 k
fmdl=re fhla we;s'
kqjr ueo ;=kaishla fhdcqka rejkaoo fm<ska ,sfhk Wi i;aishla fhdcqka ch;myd
k uy;a myfhla we;s' t myh ilafo rcyq ksim
a sfhys jikl,e' hk tk .ukska jeo jik
.,la lrjd" ka mskaleka ksmkafkah's tmyhg me fofiys tlmqKavl k Whfkla we;s'
TWhkays fnd, i;f<dia fhdcqka jg mif<dia fhdcqka Wi mKia fhdcqka l| we;s mri;= k
foreflla we;s' t rel i;rfofiys i;r YdLdj o uOHfhys YdLdj o mKia mKia fhdcke' uq,
mgka f.K uOHYdLdfhys w.a olajd ishla fhdcke' me fofiys YdLd w.ska me<fofiys YdLd w.a
olajd ,shla fhdcke' ol=Kqfofiys YdLd w.ska W;=refofiys YdLd w.a olajd ishla fhdcke'
YdLdu~q ;=kaishla fhdcke' t rel mqmakd u,e meye mKia fhdckla ;kays me;sfrhs' .| ishla
fhdckla ;ekg fhhs' t rel ilafo rcyq ksia msfhys jik l, hk tk .ukska i;makg"
fldn,,7 rella msysjq mskl
a eka ksmkafkahs'
t relauq," . iegfhdcqka m<, mKia fhdcqka fnd,s mfidf<dia fhdcqka" yqkal,e
;s<s fia kdNsh olajd .ef,ke" kesl< fnr;,lafia iu jk" leu;s R;=jla fok" njou,a /ila
fia r;a mdKavqln, k i, wiafkla we;s' yeu nqyq tys ys| c foi;a' t wiak ilaforcyq
ksia msfhys8 jikl,e hk tk .ukska yskg fldn,, relamhe ;=nQ m9myfKle mskaleka
ksmkafkah's
ch;amyhg W;=re fofiys iqO k foiNfhla we;s' tys ms<
s uqjd he'
^weK uqjd he'& ge10 .krka uqjd he' fld;=remla jqud he' j.afm< mn<uqjd he' fyd;ajia
f.dakeia uqjs i;=rejkauqjd he' we;=ishk bks,a uqjd he' msishk .krkauqjd he' le/<s
uqjd he' wh ;r ;=kaish ;=kaish fhdcke' jgd kjishla fhdcke' Wi mkaishla fhdcke'
fofof,dj thg jvd ru ;efkla k ke;s' foaYkd o isk o tys ys| flfr;a' ta foiNh
y,lg hkla muK le u~,la ka iqOud11 k ud.uf.a mskaleka ksmkafka he'
fofhda ta foiNfhys /ia jk l, mri;=u,a ieKg12 /ia fj;a ue he' nK
wikakg /ia fj;a uehe' ksig13 /ia fj;a uehe' i=ka jid jikl, /ia fj;a ue he' mjrK l,
/ia fj;a ue hs'
lsfia he@ h;a(- ;;sid jeis fofhda yjqreoaola ojia jmri;= rel f.dia f.dia
n,kakdyq" tys m;a ,slk
= a l,e m;a ,slaik
s ' u| ojfilska jefyhs i;=gq je" ieKu;a je" ieK
fl<s;s' m;a jeyqkq l,e u| ojfilska wl=re14 ysoahs i;=gq je ieK lf<s;s' wl=re jqyql,e u|
ojfilska m ysoahs i;=gq je ieKfl<s;s' mm;a jqyq l,e u| ojfilska leka .kayshs i;=gqj
ieK fl<s;s' leka .;al,e u| ojfilska lel= .kaks hs i;=gq je ieK fl<s;s lel= .;al,e
u| ojfilska oejr15fjhs i;=gq je ieKfl<s;s' oejr15 jQ l, u| ojfilska u,a
msfmhs i;=gqje ieKfl<s;s' u,a msml
s , u,a kd i|yd relg kefk lsi fkd o we;s' u,al;=re
1'
2' uydkkaod-kd,xldr jKaKKd' ^70 msgqj&' 2' fo w;=f,la' 3' kkaod' 4' ;kays' 5' kkaod' 6' kkaokd - j' * i;a;fhdck-kd,xldrKaKkd' 7' fldfnda,S,' 8' ksiaj' 9' j,a' 10' bks,a uqjd h
;a ms<s uqjdh hg' 11' iqO' 12' ieKhg' 13' ksYajhg' 14' wxl=re' 15' mr' 16' u,afm;s' 17'
w;=frhs' 18' uqre'

f.k w;= kuk lsi fkdo we;s' u,a kd iqu.


q = t<jk lsi fkd o we;s' tla iq<fla keS u,a
;=jgqfhka lvhs' tla iq<fla u,a f.K is' tla iq<fla u,a iqOfo iNdjg f.K joa' tla
iq<fla tys u,amr~,d yeueoef.K fhhs' tla iq<fla tys fm;s16 flire fl r|jka u,a
w;=rhs17'
uOHfhys Oudikfhla fjhs' t wiafkys fhdcqka muK rejka m, fjhs' m,
fjhs' m, uqfkys ;=ka fhdcqka muK fiai;a fjhs' ta je,; hlaforcyg wiqka mkaj;s' ta
tla;s fo;sia fomq;akg wiqka mkaj;s' ta tla;s uydkqNdj fohkg wiqka mkaj;s' fiiq fohkg
mri;= u,afl ue wiqka fjhs' fofhda foiNhg jeo ys;s' ta u,ays uqjr|18 frdkai<d keS le
u~f,ys meyer nei fohkaf.a ;=ka.jq muK rkajka isre ,drimfIlhla fihska ;jrhs'
tys ik;a l=udr k uynU fyda wjq ys| nK lshhs' nK okakd uyf;r flfkla
fyda f.dia ys| nK lsh;s' nK okakd uyf;r flfkla fyda f.dia ys| nK lsh;s' nK lshk fia
okakd fomsf;la1 fyda K lshhs' ilafojqrc fyda nK lshd' ik;a l=udr nK lshk l,e mkail
s d
foms;ayqf.a fjiska ys| nK lshd' l=ug he@ h;a(- mkail
s d foms;a ksia msfhys isg mskal lrK
l,e flfy mkaiq<e 2 ,oe he3' fya f.dm orejkg4 fog je fiiq orejka f.K .ka msg;
i;ru tla jQ ;eke y,a lrjka fmdl=Kq jka fya5 lrjka u myhjka lKquq,a Wmqrjka
n< f.dv iu lrjka6 wefka' kjfhdjqfkys ue fuf<a' Tjqyg t w;an l,a h' fya he
iuyrc fof,dje .|7 fohka flfrys wkq,laIhlg wdhqI f.K Wmk' Tjqyg ;=ka.jq muK
liqka l|la jka ,sfhk w;an he' fya oyila .e,a muK m,|kd me,| kj l=Ula8 muK .|4
f,jqka f.K rkaojms<s ye| r;arkafl me,| miaiq<la fldg flfy ne| nyd,hs' thska mkaisld
fo k je weoa' ta fo yeu fohkag ud m%h
s he' ik;a l=udr k uynU Wyqf.a fjiska wjq
ys| nK lshd'
fohka iqOu foiNdfhys /ia j;a ue" hr k .|jq forc fl<iqjyila .|jq
fohka msjrd fl<iqjyila rka m, yd rka wvh yd f.kajd f.Ke me idfhys me<id
n,d fofof,dje fohka fmrg fldg wrla f.K ys' re k jru uyrc fl<iqjyia
l=NdKavhka10 msjrd fl<iqjyia m, yd rka wvh f.kajd f.Ke ol=Kq idfhys W;=re id
n,d fofof,dje fohka fmrg fldg wrlaf.K ys' rEmdlaI k jruyrc fl<iqjyila
kd.Nghka msjrd fl<iqjyila m, yd rka wvh f.kajd f.Ke me<idfhys meid
n,d fofof,dj fohka fmrg fldg wrla f.K ys' fjijqKq k jruyrc fl<iqjyila
hlaIhka msjrd fl<iqjyila mn< m, yd rka wh f.kajd f.IKe W;=re idfhys ol=Kq id
n,d fofof,dje fohka fmrg fldg wrla f.K ys' fufihska .;a wrla we;s fohkaf.a mri;=
u,a ieK idruiska wjikaf'
wgjla fmdfyda oji i;rjr uyrcqka weue;af;da" ihs;aiS11 fmdfyda ojia i;rjr
uyrcqka orefjda" mKq/is fmdfyda ojia i;rjr rcyq rkam;a yd oeys=,a f.K kslaue .ksh .
kqjr jeo wiqj,a mskS nqirK .sfha he OirK .sfha he iirK .sfha he mkais,a /lals
fmfy fjhs ujqmh
s ka O mqrhs u,a mqohs .| mqohs nK okakdyg uy;a i;aldr fldg nK lshj;s
odf.d uyfnda ms<u
s msysjhs ;=kaiqiq mskl
a mqrhs oil=i,al m:fhys iudoka je jefghs
rkam;e oEys=f,ka ,shd we/ mkail
s d fohdg fo;s' mkail
s d fo12 ud;,s fomq;a ilafo rcyg
fohs'
h lf,lays mskl
a lrkakdyq fkd fndfydayq o tl,ays fmd; l=vd fjhs' ta oele
fofhda ckfhda mud je ojia hj;s' i;r wmdh msfrhs ifof,da isia fjhs ? fj;s' bka
fmd; uy;a k" t oel ckfhda fkdmudje ojia hj;s i;rwmdh isia fjhs ifof,dj msfrhs
nq iiafkys mskal fldg wd uymsKe;s fohka m%Odk fldg ieKfl<kg ,nyhs13 i;=g fj;s'
t fmd; f.K ilaforc lshjhs' Tyq mshniska lshjk l,e fodf<dia fhdckla ;ekg wefihs'
uy;a fldg lshjk l,e ish oioyila fhdcqka fokqjr me;sr is'
fmdf<dj mgka f.Ke lmarela i|yd jirka i|yd fohka Wkqka yd lrK igka
ilafo rcqyq flf isf|hs' fohka yq mq;ayq Wmmdlje welfhys Wm;s' mdompdldfjda
hykays Wm;s' Tjqka mdhska .kajk m,|kd m,|jk fofhda hyka jgd14 Wm;s fufy lrK
fofhda we;= ukays Wm;s' Tjqka i|yd fofhka lrK igka ke;s' h flfkla ysw;=frys
1' mqf;la' 2' mka^ia&iqiq l' 3' <ore oeh' 4' f.dm,a,kg' 5' f.a' 6' flfrka' 7' .|e 8' ;=Ula' 9'
iqj|' 10' l=NdKav fohka' 11' ihska-yeu' idojia-Oum%msld' 12' foms;a' 13' fl<kd n,yhs' 14'
fya jgd'

Wmkayq o" Tyq ud .e;a;dyhs ;d .e;a;dyhs ksYaph lrkakg fkd fmdfydi;a jQjdyq' Wkqka yd
igka flfr;s ilafo rcyq lrd f.dia mqjqia;s' fya" hulayqf.a ukg wdikak k" Wyq .e;af;a
he fhhs' bka fofokdf.a iSuduOHfhys Wmeo" hulayq uka n,d isfha k" Wyq ue .e;af;a
he fhhs' tllayq f.a uka fkdn,d isfha k" fofokd l,y miskd i|yd ilafo rc ;ud
wh;s flfrhs' fu wE fkdtla ksi tys ue mj;a;s'
i=ka mjrK ojia /ia jQ fofhda wo fldhg f.dia ld flfrys mjry fyd@hs
neK . ;s' Tjqka flfrys ilafo rc fndfyda fia mqj= jhska ,la fyda f.dia oy. uyfnda
jka' fiiq fofhda mri;=u,a wE ju,a yd jika f.K ;uka ;ukg ishqkq ;ekg f.dia mjrd
oy. uydfnda j;s'
ilafo rcyq fohka /ia jkq i|yd tlaih
s is hka Ph;=rd1il tlah,la msUdmS2
l,ays ta y~ oioyila fhdka ;j;sid fokqjr me;s/ idruiska ksikaf'
fufia is;=re ;;eis fof,dje rc lrk ilafo rcqyq Whka fl<kg hk l,ays"
hrg k jr uyrc me ilaj< uqjfhys ;udf.a fik tje" uqjd wism;r bis3
fl<iqjyila .|fo n<ka f.Ke jgd fl<iqjyila o~qjeg we;shd je" iqonr ka ye iq
jwiarclayq4 keS hq.re.,a uqfkys me fofika5 wrla .kaks' rE k jr uyrc ol=Kq
ilaj< uqjfhys ;udf.a fik tje" uqjd wism;r bis3 fl<iqj yila l=NdKav
fojNghka yd iu fl<iqjyila o~qjeg we;shd je" wnr ka ie ijka j wilayq6
keS hq.re .,a uqfkys ol=Kq fofika wrla .kak's rEmlaL k jr uyrc me<ilaj<
uqjfhys ;udf.a fik tje" mn<7 uqjd wismr;r bis3 fl<iqjyila kd. Nghka yd iu
fl<iqjyila mn< o~qjeg we;shd je" mn<nr ka ieS mn<jka j wilayq keS hq.re .,a
uqfkys me< fofika wrla .kak's fjijqKq k jr uyrc W;=re ilaj< uqjfhys ;udf.a
fik tje" rkauqjd wism;r bis3 fl<iqjyila hlan<ka yd iu fl<iqjyila rka o~qjeg
we;shd je' rka wnr ka ie rkajka j wil= keS hq.re .,a uqfkys W;=re fofika wrla .kaks'
iqua k .| fomsf;la ijkkao8 k fnrla wiays,d" wgieg oyila fnka
msjrK , je" fkd tlaoyia fok<ka9 yd iu wjgys miafhdckla muK ;kays u~q10 ne| me
ilaj< .,a uqfkys k.|ejq flfrhs' ;snre11 k .| fomsf;la tlm%uqLe12 k fnrla wiays
,d" wgieg oyila fnka msjrK , je fkd tlaoyia fok<ka yd iu wjgys mKia fhdckla
muK ;kays u~q10 ne| ol=Kq ilaj< .,a uqfkys k.|ejq flfrhs13 lamu
% qL14 k .|
fomf;la uydNdKav k fnrl wiays ,d" wgieg oyila fnka msjrK , je" fkdtla oyia
fok<ka yd iu wjgys mKia fhdcqkla muK ;kays u~q ne| md<ilaj< .,a uqfkys k.|ejq
flf' m[apYsL k .| fomsf;la iqijr k fnrla wiayd ,d wgieg oyila jfnka msjrK
, je fkdtlaoyia fok<ka yd iu wjgys mKia fhdckla muK ;kays msia ne| W;=re ilaj<
.,au
q fkys k.|ejq flf'
fufia isjm
q iays i;rjr uyrcqka iska .;a wrla we;shd je" yd;amiska olajk ,o
k.|ejq ka ilafo uyrc Whka fl<kg hkqfha" we;e lf,lays Yajluhd uejQ kdjdyk
we;s rkauqjd uKavmfhka15 fhhs' we;e lf,lays j wiaoyia hq;a miajKla jcfm<ska .ejiS.;a
wyial=ia we;s fh<ishla fhdcqka i;=rejka uqjd ch;a k r:fhka fhhs' we;e lf,lays ftrdjK
k jwe;a rclayq keS hhs'
ta we;a . tlaish mKia fhdcqka je Wi wkQfhdcqka je fnd, mKiafhdcqka je
f;;sial=Uq;,16 we;s je uefjhs' tflls l=Uq f;f,ys17 i;ai;a o< uefjhs18 tflls o< mKia mKia
fhdcqka fjhs' tflls o<e i;ai;a fmdl=re fjhs' tflls fmdl=re he i;ai;a fkUq,h
s fjhs'
tflls ,sfhys i;ai;a msh
q fjhs' tflls mshqfuys i;ai;a fm;s fjhs' tflls fm;af;ys i;ai;a
fojfkda kg;s' tflls fojkg i;ai;a foyq msjr fj;a' fufia ie we;a rcyq msge . mKia
fhdcqka Wi mif<dia fhdcqka rejka ufhla fyda fjhs' ueo fo;sia fhdcqka uyiqoiqkl
a =Uq u;=fhys
fodf<dia fhdcqka rejka ufhla fyda fjhs' t u~qfhys iQjdiq oyila rejkageU fjhs' tflls geU
je, i;ai;a rejka l=iq,sh fjhs' Wv i;=rejkauqjd u,aoka ka ,,a oyia fjhs' w;=r;=frys19
i;=rejkauqjd oofm< fjhs' ;kays ;kays ,Uk lsls oe,a fjhs' ta oe,a u|ure myiska mi;=re
1' ch;a' 2' ms' 3' biq' 4' iqfoajx kdu - rc;jKaK;=r.jrx ' jd' 5' foiafkka' 6' u jKaK;=r.
jrx - ' j' 7' mn' 8' inkkaok-' j' 9' n<ka' 10' rx. uKav,-' jd' 11' ;snrEil ' j' ;=nreydNdr;' 12' tlfmdlaLr-' j' 13' flfrka is' 14' >uqL-' j' 15' uKavmamfhka' 16' fm<la' 17'
fmf<ys' 18' fjhs' 19' w;=frys' 20' fomiays fldfhka'

/jq mrhd y~hs' jgd u fld fjhs' fldfjka msg; wdhqOyia; je wgis hla fikfhda
is;s' fldfhka20 we;=<; ilafojq rcyg j,a,N uydkqNdj fofhda is;s' fomia fo;sia
l=Uqf;f,ys3 msys rejka ufhys fo;sia foryq ys;s'
ueo ;siafhdcqka iqkal=Ue msys fodf<dia fhdcqka muK rejka u~qje ueo fhdcqka
muK m,fys ;=ka fhdcqka rejka fiai;a hg jnr ka iic je ilafo uyrc ys' Wyqf.a
iqOud k Ndhd jwnr ka iicje fkdtla iqjyia foirka msjrd fmrg21 ys' iqcd;d k
Ndhd jwnr ka iic je fkdtlaiqjyia foirka msjrd ol=K;amiays22 ys' kkaod k Ndhd
jwnr ka iic je fkdtlaij
q yia foirka msjrd ju;amiays ys' ;%d1 k Ndhd jwnr ka
iic je fkdtla iqjyia foirka msjrd msmiays ys' j,a,N jQ f;hdkq oyila foyq ie meye
rejkafld;=re wE mdhNdck f.K yd;amiays ys;s' fkdfhla oyia iqrjfhda mqkal,i2 f.K
fudjqka msjrd is;a' fudjqka u msjrd ys| fkdtla oyia iqrjIfhda ysrys kg;a'
w,nqid wE m%Odk iqrjhka flfrys ..rd k wmaird uydKd k fjKla jhd'
tfi|e tfjK msjr3 ieg oyila fjK f;fu /jqfoa iqOud4 k fo iqkao rdj k jxYhla
mq' ta jxYh msjr3 iegoyila jxY f;f u /jqfoa' wdy;Hid k fo uOqriajr k
kl=,Kdjla jhd' ti| tfjK msjr3 iegoyila kl=,Kd f;f u /jq foa' u fuL,d k
fo cfhd;a;r k illa mq5 til msjr3 ieg6 oyila ila f;f u /jq foa' ufkdyrd k
fo mD:qn k ysla jhd' ta ys msjr3 ieg oyila ys= f;f u /jqfoa' w;sjD;a;ld7 k
fo wdkkaockl k8 ysla jhd' ta ys msjr3 ieg oyila ys= f;f u /jq foa' u;a;ls
k fo >uqL9 k tlhla10 jhd th msjr ieg oyila tl10 f;f u /jq foa' kkaod
k fo fld,iajr11 k fjKla12 jhd th13 mjr ieg oyila fld,iajr11 f;f u /jq foa' hdud
k fo ;%mqIalr14 k mgyhla jhd' th13 msjr ieg oyila mgy14 f;f ue /jq foa'
f>driajrd15 k fo u[acqiajr16 k u mj;hla jhd th msjr ieg oyila u mj f;f
u /jq foa' ijdx.fYdNkd18 k fo oDGf>daI19 k uyfnrla jhd' th msjr ieg oyila uyfnr
f;f u /jq foa'
fufia fkdtla oyiaiqjyia jHdx.kdfjda kdkd kdufhka YsIag jQ wd;;h" ;;h"
wd;;;;h" >kh" iqir
s h" hk jdoH jh;a" tflls jdoH msjr ieg oyila jdoH f;f u /jqfoa'
fufia tlaojila foff,dajeis fohka iska wkqhd; je" isjqf,damka iska .;a wrla we;shd je"
wgis hlafikhka iska muqKj
q k ,oa fofik yd iu i;arejka l,i wE i,s,Ndck bis
wvq ;=kafl<la iqriqkoa msjr we;shd je" iQisfl<la fo k<kkaf.a k .|ejq ka"
kkafofika jiakd jl=iq m;r rka ksr;=re jefyk jlje,a wE .|frd ka jefiska" Whka
fl<kg hk ilafojq rc Whkafodrg m;al,ays ksjka wruqKq fldg rd;a jQ" foksiakg W;="
uyKyqf.a mQjNd. ms<sfj;a ljr fyd@ is;S'
tla;s f mekh b;d iish20' bka u f fkdWf.K Whka jks k" ilafodr
wE ifodka wjq jokd rE wE iwruqfKka uq<d je fu mekh i|yka fkd lrKq fj' oeka
Whkafl<s ;nd nqka lrd f.dia fu mekh ms<
s ie W.;a mek we;shd je" Thka fl<shs we;al|e
w;=reOka j jla l< w;la la fkdlrK;=re" mqjr uy fjfyr uqjrudmdhe nqka fmrg md<' ta
i;rjr uyrcyq rlj,a f.K is fia ue ishdy' msjrd is fo /iayq o kfjda o ftrdjK
we;arc o tu Whka fod/ is fia u ishdyq' tl,ays ilafojrc nqka je| tl;amia je isg" is;=re
Whka fl<kg hd21 jqfha" fjf, j mek mqjqiafka" jykafia" ksjka wruqKq fldg rd;a jQ"
foksiakg W;=" uyKyqf.a mQjNd. m%;dm;a iefLka ug jodrKq uekejhs lS he' ti| nqyq
bO fojdkkao" NslaLqfkd iq;xfyd;s hkd iska i,ayq fldg mek icQyq' ilafojqrc wid
wkqfuje22 idOqldr Whka fl<kg .sfha' fuys ia;r ueisfhys pq,;a;KaydixLh iq;ska
okafkah'
tl,ays nqyq uqjrudmdhe i;=rejkauqjd l+gd.drfhys ishyka.en jev yqkakdyq' thg
ol=Kqmiays ie/hq;a uyf;reka jik rejkauqjd l+gd.drh he' ju;amiays uyuq.,ka uyf;reka jik
rejkauj
q d l=gd.drh he' w;=frys isre jr ke;s' tl,ays uyuq.,ka uyf;ryq wka;#23 l+gd.drfhys
1' ;a;d ' j' ^12 msgqj& 2' iqjKaK i,s,>g ' j' 3' msjrd' 4' iqhdu-uq iqoaOdu idOqkd,xldrjKaKkd 73' 7' mq' 6' wgieg' 7' w;suq;a;lS-'j' 8' wdkkaox kdu-' j' 9' Ydm%uqL' 10'
tallafN-'j' 11' fld ^fl!& ,iajr' fld[apiajr' fl!Kaviajr - mQcdj,s -fld ,niar - ' j' 12'
wd,snrfy - ' j' 13' thg' 14' ;% mqIalr' fmdlaLr - ' j' 15' mgyfnr' 16' fmd;;airdkd,xldrjKaKkd' 17' uOqiajr kkaoiair-' j' 18' ika;d. fikd-' jd' 19' f>di-' j' 20' uq' b;d'
ih' 21' hdh' 22' wkqfudj' uq' wkqfudaokaj' 23' wka;' 24' irk' 25' mhka; j' 26' ishd mshd' 27'
wkqfud' 28' msjrd hk'

jevyqkakdyq nqka mek iecQ24 y~ fkd weiQyq' ilafrcyq wkqfuje idOqldr fok y~ weiQyq' nqka
mek iecQ y~ l=ug fkd weiQy@ h;a(- nqka O fik l, taldnoaO j ilaj<.,a mhka; fldg25
yqka msiakg wefihs' msia wka;h mshd26 tla w,la ;ekg fkd wefia' l=ug fkd wefihs@ h;a(tn hqre f;mq,a ksr:l je fkd .sh uekeka fkd fha'
tneka nqka mek ick y~ fkd weiqj o ilafo rcyq idOqldr fok y~ wid
f forc oek wkqfu27he fyda fkd oek ysia i,hs fyd@ hs" f.dia ms<si nej uekejehs la
l< w;la jla fkd lrK ;=re uqjrudmdhe w;=reOka je ;;sidhe foakqjr fmKqkqyq' tl,ays
ilafo rc tlKavmql k Whkays ;ud msjrd jhk28 mkaishla mi;=re /ka kegq .|ejQ
ka yqkafka" uyuq.,ka uyf;reka jvkuqka ka oele" h fia ieoeye we;s rfcla tn uyf;r
flfkl=ka oele wiqj,a jykfia je oe h' oefhks" .S fkd lshj' fkd jhj' fkd kgjhs kjka
my flf o" tfihska ue ilafo rc jhka is mkaishla jmi;=re my lrjd mshd uyf;reka
lrd t<en" fiiq l,e uyf;reka fojpdldjg je1 o jqj wm lrd fndfyda lf,lska je oe h
hs m%h
s l:d neK fhdcqka muK m,la mkajd f wiafkys jev ysfka hhs lS he' uyf;reyq
tys jevyqkay' ilafo rc o u2 wiakla ;njd f.K3 tl;amia je ysks4' Tjqyg uyf;ryq forc"
wm nqka ;g jod< iq; weishhyhs lSyq'
ilafo rc jykafia" wema fndfyda ldh we;a;y' wmf.a ldh u|e' fohkaf.a
ldh fnfyje' wm uykd fldg W.;a fofhl= k" jyd u w;=reOka fjhs' wrefhys5 rE fihska
fkd mefKhs' thska uu jykafia mqjq;a oe lshkakg fkd ksiafkihs he' uyf;ryq f fojrc
ljr ldrKfhka fkd i|yka flfrhs fyd@hs wjckdyq fofhda k uyduQVhy' ifodr
iwruqfKka uvkd ,oaodyq ;uka lEn fkdlEn mQn fkdmQn fkd oka;shs Tyq uq<d je fkd
i|yka l< m o;ayq'
tl,ays ilafo rc jykafia" mQjfhys fojdiqr ix.%du h' tl,ays fofhda kqyq'
wiqfrda me/oaye' fohka kq l,ays ch;a6myd k myfhla Wmk' ta myhe ishla kshQy he'7 tflls
kshQyfhys i;aish i;aish l+gd.drh' tflls l+gd.drfhys i;a i;a jiry' tflls jirg8 u,a
f.d;k myhska .kajk m,|kd9 m,|jk i;a i;a foy' fufihska ru kkais;=re /iska
,sfhk ch;amyh n,kq uekejehs lS he' uyf;ryq fkd neK bjiQyq'
tl,ays ilafo rcq Tjqyg j,a,N fjiuqKq rcq uyf;reka fmrg fldg ch;a
myhg .sfhda' ti| ilafo rcqyqf.a mpdldfjda uyf;reka oele iqyqrlayq gq nEkshl10 fihska"
<s we;s je" ;uka ;ukaf.a wmjrlhg jeo fodr wvj<11 fldg n,n,d isfhda' ti| ilafo rcq
yd fjiuqKq forc yd fofok uyf;reka myhe ilauka lrjka wekdyq jykafia" fu myh
ru fia gq o@ f rkagU n,j' gU n,j' gU n,j' mn<gU n,j' urdgU n,j'
i;=rejkagU n,j' rkauqjd uqjd uqjd mn<uqjd' urduqjd i;=rejkauqjd fld;=rmla12 n,j'
mlarEj<13 gUuq,a n,j' hkd iska myh ru m lshlshd oelajQyq'
t imqj Tyq fmr l< mskaleka ,o m lshd isge uyf;ryq f forc ;udf.a
myfhka kjka iska im;ska hYiska b;d mud je ojia hjhs' fudayg ixfj. cekjqj uekejehs
wmalsiqKq iuj;a iujeoe myh msys wjldYh h fjhs bgd" myh ler<sw. mdodx.=IaGfhka
my<yq' h fia hmsge ;=nQ myfhla" uqjg wes,af,ka myrK ,oafoa" nud14 o" ief,a o" fkd is o
tfihska ue myh nnjhs15' ief,hs' fkd is hs' gU j<rE16 i< f.dkeia le u~q wdyq lr
lr hk y~ yska fykakka jeks jQyq' tl,ays ilafo rcq fjijqKq forcq ;;sie jeis
fofhda o uyf;rekaf.a Roam%d;sydh oele iauhm%ma; je wchx j; fyd wN+;x j; fydhs
.=.<
= y'
tl,ays uyf;ryq" ilafo rcyq Woa.ak je ,; je liqka;ays kdoe;s fihska
msms f,dka .ejiS.;a isre we;s fia oele" forc" wm nqka ;g jod< iq; weishhyhs lSyq'
tl,ays ilafo rc" uyf;reka luyg fidkia ixfj. okjd fudyre re l< l,ays" iq; i|yka
fldg" ;ud nqka lrd .sh fia" je| tl;a mia je isg mek mqjq;a fia nqka iecq fia" lS he'
uyf;ryq ilafo rcyq iska lshk ,o iq; wid wkqfuje17 jla l< w;la la fkd lrK ;=re
;;sid fof,dje w;=reOka je uqjruHmyhe my< jQyq' ilafo rcyqf.a msjr iqrjfhda
uyf;reka jel,e uyrc" fldhg f.dia wys@hs mqjq;ay18' nqka jykafia lrd .sfhhs lS h'
1' rE' 8' -yeu' 3' ;nd,d' 4' ys' 5' wref.ys'6' cfhd;a' 7' kshqy' ye' 8' jirkg' 9' is;=re
m,|kd' 10' ukshl' uEkshka' 11' wvj,a 12' fld;=re' 13' j.aj<' 14' N%ud' 15' N%uhs' 16' j<' 17' iq;
wkqfudj' 18' mqjq;al,' 19' lSyq' 20' oeuqjd'

uqyq ;d lshk nqyq fj;a oe@hs lSy' fudyq nqyq fkd fj;s' nqkaf.a iiafkys ud yd in| tla
iflfklehs lS he19' tl,ays iqrjfhda uyrc" f;da msKe;af;ys' fu n uydkqNdj in|
flkl=ka we;af;ys he' ijkaf.a Roam%;sydh fufia j;a" nqkaf.a Roam%d;sydh lsfia h fyd@hs
nqkaf.a Roam%d;sydh olakd is jQyq'
uyuq.,ka uyf;ryq nqka lrd t<n tl;amia je ys|e jykafia" tla;rd ufyYdLH
fohlayg ksjka wruqKq fldg rd;a jQ" foksik
a g W;= jQ" uyKyqf.a mQjNd. m%;m
s ;a jod< oe
f foda fyd@hs lSyq' ti| nqyq ilafo rcyq ;uka lrd wjq mek mqjq;a fia" ;uka mek iecq fia"
olajka tu iq; uyuq.,ka uyf;rkg jodf<da' fufihska uyuq.,ka uyf;reka ilafo rcq oeuQyq'
rg idykakg .sh weue;a;ka l< oe rcq ue l<d jk fihska nqyq ue Tyq oeuqfjda20 fj;a'
fufihska ue1 Tyq wuduy ksjka me jQ m lsfia he@ h;a(- tlaiufhlays nqyq
u.Org rc.yd kqjrg me fofiys uy;a wUjkhla fj;e msysfhka wUioaO k , nuqKq.ug
W;=re fofiys .,amd;e ms<la2 n ks,ajk ,Efhlska3 msfL ,oafoka fjhl k , mfhys
f,k fodr bi refllska bkai.=yd k , mjqre fodrljq hq;a iqKj
q ka yd u,aleka is;r
= e
f,fkys jev fjfi;s tl,ays ilafo rcyg nqka olakg W;aidy Wmka' Tyq nqka tlajka4 Wyq fkd
wys foj ikaksmd;fhla ke;" Wyq fia fkd mud wfkla fomq;layq ke;" nqka olakg fkd
.shhlayg fihska W;aidy flfia Wmke@ h;a(- urK fhka h m;a jQfhka W;aidy Wmka' lSfia
he@ h;a(- Tyq foiem;a j<|d ksiaf,dje yjqre .Kkska ;=kafl< ieg ,laIhla yjqre f.jQ
l,ays" fya ;uyg Wmka mia mQjks;a; oele ;udf.a wdhqI yS .sh n oe;s'
h fomq;a5 flklakg urK ks;sfhla me ks o" Tjqka flfrys u| mskl
a fulska
h flfkla fof,dj Wmkakdyq jqyq o" Tyq oeka fldys Woy fyd@hs hm;a je fjjq,;s' h
flfkla fndfyda mska fldg Wmkakdyq o" Tyq ;uka ka oka" /ls is,a" jevQ Ndjkd ms i u;=
u;af;a fof,dje iem;a6 j<|yhs fkd n;a'
ilafo rc jkdys mQj ks;a; oele" oifhdcqka oyia fokqjr o oyila fhdcqka
ch;a uymdh o mkaih
s la fhdcqka iqO fo iNdj o ishla fhdcqka uymri;=7 ieg fhdcqka
m~qweUq,ai, wiakq w~q ;=kafl<la kjkq fofof,dje fo msiq8 kkajk wE Whkq hk fo
iem;a n,d8" ;ud t im;a;Ska msfyk fia oele h m;a tla;s lsis uyfKla fyda nuqfKla
fyda nfUla fyda udf.a yDofhys fYdl kue;s Y,Hh Wrd mshd ug f im;a ;yjqre lrkakg
ksiafila we;s fyd@hs n,kafka lsisjlayq fkd oele" je<s n,kafka nqka g ud ;nd" ud jeks
iqjyiakgoa10 Wmka fYdlY,Hh nqyq Wrdmshkakg ksiai yhs is;kakdg he W;aidy Wmkafka'
tl,ays ilafo rc nqka ljr okfhys ljr kqjr fjfi;s fyd@hs n,kqfha"
u.Org rc.yd kqjrg me fofiys wUioaO k nuqKq .uka W;=re fofiys fjhl k mfhys
bi.=ydfhys jevjikqjka oel" ;;siejeis fohka ;ud yd tkq i|yd le|' l=ug he@ h;a(m<uq ilaforc nqka ieje;a kqjr ksid for fjfyr i,,d.dr k .|ls<sfhys jevjik l,ays
tl<d je olakg .sfha' nqyq Wyqf.a kqjK fkd msmeiqkq fia oele lsysm ojila ye/mshd ud bi
.=ydfhys jik l,ays miqmQj ks;a; oele urK NhNS; je fofof,dje fohka yd iu wjq
;=iamekhla ms<
s ie iecQ11 ;ek isge wiQoyila fohka yd iu fidajdka fjhs is;d wjldY fkd
fldf<da'
fya ud fmr tl<d je .sh jk neka nqyq wjldY fkd l<y'12 tldka;fhka ug
u M, mefKkakg ksis Wmks#Y%h ke;s' tllayg Wmks#Y%sh we;sl,e jkdys ilaj< ms is msie
nqyq O foi;a u he' tldka;fhka fof,dje fohka flfrys lsij
s layg Wmks#Y%h fjhs' nqyq
Wyq i|yd O foi;s' t O13 wid udf.a fodkia ikai
s jhs is; ;ud yd tkq i|yd fohka
le|jd" nqoayq bi .=ydfhys jev fjfi;s nqka olakg hyhs lSyq' fofhda o uekj" uyrc"
;g$jev fjhs" zysujq fl<kg . fl<kg hyZhs fkd lshd wm nqka lrd f.KhyZhs is;+ fia
hym;a fkdhs Tyqf.a f;mq,a uqfkka ms<.
s ;ayq'
tl,ays ilafo rc mkaisld k .|e foms;ayq le|jd wm yd tkq uekeje" nqka
olakg hyhs lshd fohka le|jjhs lS h' uqyq l=ug le| h@ h;a(- wjldY lrjd fokq i|yd hs'
lsfia he@ h;a(- fofof,dje fohka f.K msfhys msfhys myrKlayq fihska ud14 nqka flf f.dia
jeo isgqkd ;eka fkd fhfohs' fu mkaisld foms;a nqka flf j,a,d. he' leue;s leue;s i|e
1' fu fihska oud' 2' j<,a,la' 3' ,Efnlska' ,eyefnlska' 4' tlajkq' 5' fo' 6' im;a' 7'
fhdcqka' mri;=' 8' msiakq' 9' iem;a;nd,d' 10' oyia iqjyiak' 11' mekhla icq' 12' y<y' 13' uu' 14'
fihska ue'

f.dia me mek ms<si nK wihs' uqyq fmrg fldg kd hjd wjldY lrjdf.K f.dia mek
mqjqiahs hk is;ska le|' fy o uekej uyrc ;g jev fjjhs Wyqf.a f;mq,a uqfkka ms<sf.K
fjmKavq k fjk f.K f.dia tl;amia je isfha hs'
lsfia h@ h;a(- ta fjK fmdl=re rkauqjd he' o~q bks,a uqjd he' ;;a uqjd he'
fj mnuqjd he' fjKm;a . he' ;;a. he' u;=fhys o~qj . he' fufia fya ;=ka .jq muK
fjK f.K" iumKia uqikska uqika fldg" kshweska meyer" hqre.Sir15 yso" fohkag ilafo
rcyqf.a .ukg l,a okajka16 isfha he' fufia Tyq lshk jhk yka fohka /ia jQ l,ays"
ilafo rc fohka msjrd" mkaisld k fomq;ayq fmrg fldg" la l< w;la jla fkd lrK;=re
;;sid fokqj/ wka;ys; je fhl k mj;fhys nei isfha h'
tl,ays fjohl k mj;h wUioaO k nuqKq.u fiiq od tla1 fohl= fyd
url= fyda nUl= fyda isre meyefhka ,sfhhs' tojia jkys fofof,dje fohkaf.a isre
meyefhka tlamyka he' i|oyia ysoyia kes l,a2 jeks he' tojia ilafo rc" ksik
q a ijie
n;a lk ff,a .ueo orejka fl<kd l,ays" thg .sfha he' thska yd;amiays yeu ksiayq3 b;d ue
,sfhk mj;h oele nqka lrd fofhda uehue t<fn;s' oeka fmrhys m<uqjk Nd.fhys ue
wdy' lsu fyda@ wo uydkqNdj fofhla fyda nfUla fyda nqka mek mqjqik
a g wd jk' lsfihska nqyq
mek ic;s fyda@ fufia fohkaf.a4 l=yq,a yrKd nqyq wmg fkdre fjfy/ fjfi;s' yUq jla
n;a flfKiaila ka flfklafuda msKe;a;yhs i;=gq fidkiaje msm.
S sh f,d we;sje uqfkys
we,s ne| jka5 isfhda'
tl,ays ilafo mkaisld fomq;ayq le|jd u ird.fh' nqyq ;rd.hy' nqka is;a
.kakg fkd ms<sjk' f;da m<uq nqka myojd whema wjldY lrjd foj' tl,e wems f.dia olauyhs lS'
uekj" uyrc hs mkail
s d foms;a oifhys t,ajd fjK nyd w;af,a ;ndf.K f,kg jeo nqkg
kqre fkdfj;a ;kays isg nqka Wfoid rdka Wfoid ldu.=K Wfoid fm/ ;ud .dhkd l<6zj;afo f; ms;rx Noafo - ;snrex iqjpfi"
fhk cd;dis l,Hd - wdkkaockkS uu
hkd .d:dfhka .dhkd fldg fjK jhhs' tys fidnkd wmi we;a;sh" ug
fidkia fokqh" mdodka;fhys mgka f.K flYdka;h olajd ,ysre /ia l,nla fihska kefk
Yr rYaka iqhjpid k ,oa fidr" ;S mshd ;snre7 k .|forcyq j'8 fidiqjkg iq<
fihska" mjia we;a;kg meka fihska" rd;akg oy fihska" wd;=rhkg fnfy;a fihska" id we;shkg
n;a fihska" isfhk .sks ksjkakg h fihska" ;S iska Wmka udf.a ldurd.mody9 ksjd' h fia
=wj, wfKle mq,a msh
q ,lg ng wef;la meka wlafid~ u;= mefKk fia fhys .e,S iqj
o" tfihsku
a e ;S ;knv;=rg u ljr ojfil jeoe iqj fyda@ h fia uou;a wef;la
f;da;%f;daur wxl=Yfhka kd ,oafoa wjia10 jk neka lsis ldrKhla fkdokaks o" tfihskaue u
Wu;= jk neka rd.hg ksis lsis ldrKhla fkd oka' ;S flf n| is;ska lsisflfkl=ka lSjd
fkd .ka' ud ;S flf n|is;" <s .s uilayq fihska" .,jkakg fkd ksiafi' h fia rd;akg
u| fohl= k fkd tla M, f o" tfihska ue" w.anUqre flfy we;a;sh"11 u| ne we;a;sh" ug
m<uq Wmka tl is; oeka fkdfhla is;a h' rd;ka flfrys ud l< h mskl
a fula weoao" fya ug ;S
yd iu M, foajhs' fmdf<da f;f,ys i;akg ud ka h fofkla weoao" fya ug ;S yd iu M,
foajhs' h fia ieyeuyK rc m<uq ksjka fidhd we o" tfihska ue u ;S fidhd we' h fia
nqrc uy fndam,.ays jevys| ifka oek fidkia o" tfihsku
a e u ;S ,o ojia fidkia fj'
ilafo rc ug jr foka zfofo f,dje rch .kays o@ iqhjphdj .kays oe@hs lS k fofo
f,dje rch mshd ;S ue .ka' ;S mshdf.a kqjrfod/ w;e msmS i,a reflla we;s fya b;d ufkdyrhe'
ti,a rel fihska is ne jQ ;S mshd .|fo rcyq je| kuialdr flfr hk jia;= we;s .hska
.|ejq flfrhs'
tl,ays nqyq m[apisLh" ;df.a ;ka;%s iajr .S; iajr12 yd iika13 .S; iajr o ;ka;%s
iajr yd iika13 ;df.a ;ka;%s iajr .S; iajr fkdblafuhs' .S; iajr ;ka;%s iajr fkd blafuhs
jodd<da'

1' fiiq tla' 2' l,ays' 3' ksiqka' 4' fyda fohkaf.a' 5' j|j' 6' l,h .d:dfhka' 7' ;=nrewjodkl,am,;d' 8' jK' 9' rd.ody' 10' wjqia' 11' we;s' 12' iajrh' 13' ii|' 14' Yo' 15' uq'
WfmlaIdj;a' 16' Wyq' 17' fkd .ef,;a' 18' k nqka iska mkaisld foms;a ;u yg' 19' hj isg
jeguka'

nqyq .S;Yohd14 yd Kd Yohdf.a .=K l=ug lsh;s@ lsu nqkg tys rd. we;s o@
h;a(- ke;s' iweska hq;a WfmlaIdfhka WfmlaIl j15 fun;kays yq16 bIagdksIag oka;s' tys fkd
wef,;a'17 bka nqyq .=K fkd jodf<da k" mkaisld foms;a znqka iska udyg wjldY l<Z hkq
fkd okak'S ilafo rc nqka mkail
s d fo ms;ayg wjldY fkd lrK ,oehs fohka f.Ke tys ue
isg kej;S hkq fjhs' tfia jkakd yd uymsysks fjhs' tys .=K jod< l,e jkdys nqka iska
mkail
s d fo ms;ayg18 wjldY lrK ,oehs je| mek ms<
s i icq l,ays wiQoyila fohka yd iu
fidajdka fjhs hkq oek .=K jodf<da'
bla;s mkaisLh" fu .d:d ;=reKqrejka yd ldu.=K Wfoid ;d iska ljrlf,l
lrK ,o oeZhs jod<y' jykafia" f;dm nq jq wgjk i;she wcm,a kq.uq,y
a s jev jik l,ays kka
Nd k" Yr im;a;k
S a iqhjpid k" ;snre k .| forcyq jla" i;rjr uycqka yd
iu ilafo rcyg kegq olajkakg .shd' tflfKys ilafo rc nqkaf.a h:dN+jQ wg.=Khla lshe'
tojia f.dia kgkakS t weiqj' ilafo rc- ud;,s ix.%dylhd msf;la isLKa k yg we h
je is' u19 fkdtlafia m;d wE fkd ,' fkd,ka fnjmKavq k fjK f.K ;snre k
.|jfo rcyq f.g f.dia fjK jhkqfh f .d:d ls' tl,e fyda ug zu nqka fj;e kqgq'
;j;siejeis fohka iqO foiNdfhys kgkafkhs weiS u;ak' h fya;=jlska f;da ta nqkaf.a
.=K lshys o" wo wmf.a iud.u fjZhs lsj' tojia wmf.a iud.u h' t;k mgka f.K wE yd
iud.u fkd ,efn lS'
tl,a ilafo fu mkaisld fomq;a udf.a ldhg hjqfha ;udf.a ldhh fnfKhs'
tn nqka flfrys isg ldu l=< wrNhd fkdksis l:d flfrhs' kfjda k <s ke;s fj;s neK
neK isg kegqu oelajqfha k" fkdfhfohs' tfia neka udf.a ldh okajhs is;d Tyq
le|jdf.K uq;d m[apisLh" zjykafia" ilafo rc iy msjka Nj;ayq md jhs ud je|fuka1 nqka
md j|hs lS h' b;d uekeje uyrchs mkaisld foms;a nqka lrd t<n jykafia" ilafo rc
iymsjka Nj;ayq md jhs jekao m[apisLh" ilafo rc iy msjka iqjm;a fjdhs fofhda
ksiaiq wiqr kd. .dkaOjfhda fkd tla i;ayq iqj leue;a;dyhs jod<y'
tl,ays ilafo rc bi .=ydjg jeo nqka je| tl;a miaj isfha he' ;;sie jeis
fofhda o mkaisld fomq;a o je| tl;amiaj ishdyq' tl,ays bi .=yd uy;a he' taldf,dal
tl,ays nqyq ilafo rcyg ;d wkjir fia nel, dfia fjfikehs jod<y' fu fndfyda ojila
jykafia olakg wdjfh'2 fmdf<da f;f,ys mgka f.K fofof,dje fohkaf.a ldfhys jHdjg3
je jykafia olakg fkd fmdfydi;a ' tla4 iufhlays Nj;ayq ieje;a kqjr ksid forys
i,,d.dr k .|ls<h
s e jev jik l,ays u jykafia olakd i|yd thg .sfh' tijdys jykafia
tla;rd iuj;la iujeo jevyqkaoe he' tl,ays fjijqKq uyrcyqf.a N=[ac;s k mdompdldjla
;ud fio.efhka fof,djys Wlg,S je jykafia lrd wjq uqfkys we,s ne| jka isg ud oele
zjykafia olakg wl,5 he' tla;rd iuj;la iujkafkda heZ hs lsj' tl, u zjykafia iuj;ska
kesl, ud je|fuka j|Zhs lshd .sfh' lsu fyda jykafia ud je|fuka je fyd@hs lS h' fyda ud
jekao' wE lS oe i|yka we;s wfklla u;ak' u ;df.a6 r:fhys ksue yka ue iuj;ska kexf.hs
jodf<da' ksue yka kexf. hkq l=ug he@ ksue y~ue ;sfhajhs iuj;a iujka l,e lkauq,e
;nd mqUk
q d ilahqjf,ys ii,k fikoyiays y~ fkd wi;s' nqyq jkdys tojia ilafo rcyq
hk ;eka olajd wjldY fkd flfrhs l,a msis| M,iuj;a ijkay' ilafo rc oeka nqka
jykafia wjir ke;s jkehs .|ls<s meol=Kq fldg r:h kj;d f.K fo f,da n,d fufyhs'7 .|<8
msfjK r: yka jhk ,o mi;=re ^we;s&jka9 he' nqka" mslemQ l,ays10 iu j;ska kex.dkg"
r: Yofhys ue m<uq wjcqka Wmke' thska jod<y( u ;df.a ^r:fhys& ksue ykaue iuj;ska
kexf.hs'
tl,ays ilafo rc jykafia" h foflfkla wmg fmrg je isg ;;sid
foaf,dje Wmkayqo" Tjqka flfrys ud lka imqrd zh lf,l nqoayq f f,dalfhys Wmkakdyq k"
tl,ays fof,da msfrhs' fmdf<da isia fjZhs hkq wikq ,oafoa he' jykafia" oeka uu ta mila fldg
' h lf,l mgka f.K f,dalfhys nqyq Wmkayq o" t;eka mgkaf.K fof,da msfrhs' fmdf<dj
isia fjhs' jykafia" fuue nq rcfha lsUq,a;a kqj/ f.dmsld k ieyejla ;=Kqrejkays meyeo mkais,a
fkd l~ fldg /l ikg oka zud. je isge ila;s rc he fkdyelal' ilaiem;a uriem;a nU
iem;a fkdo kaoe yelale' mfia nq iudi nq fkd o h yelaleZhs wUqkaksia neje rd. we;s
1' j|fuka' 2' hfh-yeu' 3' jejg' 4' u tla' 5' wdl,e' 6' wfklla u;a ;ukaf.a' 7' fhhs' 8'
.|ls<s' .f|d<' 8' ;=rejeks' 10' Wyq nqka mslemQ l,ays jeks h' 11' ms' 12' uq' udrej' u wdorjwe;e' 13' h;dla' 14' fudyq wkd'

je" mskS11 n W;= fia oele zbysisg timqjg me h yelaleZhs mskS11 njg m;d l=i,a fldg
;;sie jeis fohka flfrys" ud ore je12 f.dml k fomqf;la je Wmke'
nqiiafkys iyq ;=kafofkla is,aj;a je OEka Wmhd" fm/ ;uka jqiQ ;kays ksldka;s
we;sje" ijquyrc fo f,dje .| fohka flfrys Wmeoe mial .=fKka msKmsKd foimq
j<|kakdyq ug zkegq.|jq lruyZhs iqO fo iNdjg wdy' tl,ays f.dml k foms;a Tjqka oele
zf foms;ayq b;d ue ,sfhls' meyem;ay' lsk mskl
a fldg wdy fyd@ wjcfka Tjqka fm/ uyK
fia ge' zuyKje is,a iliafldg msrEy fyd@hs" fkdmsrEy fydhs@hs wjcfka ilia fldg msrEfia
ge is,a msrej o zwfkla .=Kfhla we;s fyd@hs" ke;s fyd@hs n,kqfha OHdk , fia ge' zOHdk
,ka fldys jqiQy' fyd@hs n,kqfha ;ud ue f.a l=f,dm. jQ fia ge' zmsis is;a we;a;dyq k"
ifof,dje h;ekla13 leue;s jQyq k" tys Wm;s' fudyq u;af;a fof,dje fkd o Wmkay'
OHdk,dNSys k nU f,dje Wm;s' fudyq nUf,dje fkd o Wmkay' u jkdys fudjqka Tjdfhys isge
fof,djg iajd jQ ilafo rcyq welfhys mq;a je Wmka' fudyq ySkjQ .|jq fohka flf Wmkay'
fudyq weg kd14 mq=f,da ky' jvjvd ;r fldg oao hq;=Zyhs is;d Wkg fpdaokd lrKqfha zf;ms
nqka O foik l,e wkHys; je weiQyq fyda@' fomsg n, n,d weiQyq fyda@' ksoksod wiQyq fyda@' u
jkdys wUqka ksia neje rd. we;s je mskS njg m;d ;jq;sie jeis fohka flfrys Wmofk hla
fo rcyq mq;a je f.dml k fomqf;la je Wmka' f;ms jkdys nq iiafkys meje1 ySk jQ .|
fohka flfrys Wmkaj' tl nqkaf.a iiafkys tla je1 mskal ySk jQ .| fohka flfrys Wmkaj'
tl nqkaf.a iiafkys tla je1 mskl
a fldg ySkjQ .| fohka flfrys Wmok jqka olakdfuda
fkdg ukd flfkl=ka gqy' f;ms ysT;ma ke;a;djZhs lS he'
fufia f.dml k fomq;ayq iska fpdaokd lrK ,oa fohka ;=kafokd flfrys
fofofkla is;+yq( zkegq .|ejq lrkakjqka iska n,kakjqka flfrka ird ,o uekeje' fu foms;a
wm gqf;k mgka f.k .sksfhys nyq Kq mqmr
q K l,a fihska ;g;d iudk he' lsfule f@Zhs
wjckdyq" ;uka uyk n msiq is,a we;s n OHdk ,dNSn Wyq ue f.a2 l=f,dm. n oele zmsis
is,a we;a;dyq k ifof,dys ishqkq ;efkl Wm;s' OHdk,dNSys nU f,dje Wm;s' wms u;af;a
fof,dje o nUf,dje o Wmokg fkdksis jqy' wmf.a Tjdfhys isge f .eye u;af;a
fof,dje msukSje Wmk' wems uyK je nqka flfrys nUirjia /l ySkjQ .| fohka flfrys
Wmkqye' thska f wm ks.kaksZ hkq oek Wyqf.a nia wiwid ishdyq ue m<uq OHdk Wmhd wkd.d
M, mila fldg tys je isge ieje n%yaumqfrdays; k nUf;f,ys Wmkay'
tla fomsf;la ijldu mshkakg fkdfmdfydi;a jqfha tys ue iS h' jykafia" ta
;=kafomq;k
= a flfrys fofo mqf;la f;dmf.a oy ;=nQ m oek wm3 olakd fia ue ;uka mshm;a
fohka uqfkys ka wyig keS n%yaumqfrdys;hg .shy' wems tue oyug mefKkq i|yd f;dm
jykafia lrd wdy' jykafia" wjir k fyd;a mek mqjqiu
a yhs lS h'
ti| nqyq forc" ;d is;g ishqkq h oehla mqjqi' u ic4hs jod<y' tl,ays
ilafo rc jykafia" h fo flfkla ksia flfkla wiqrkd. .kaOj flfkla" fndfyda h5
i;aj flfkla weoao" Tyq fjr ke;s je o~ ke;s je i;=rka ke;s je fodkia ke;s je lsis
flfklays fldjq5 fkdfldg zwiqfrka .;a fohla oyila fokd yd iu fnod j<| lrjfudajZhs
oka mqo fldg m;;s' tf;l= jqj fyd;a Tyq fjr isfhd je o~ isfhd je i;=rka isfhd je fodkia
isfhdje fjfi;s' Tyq ljr nkaOkfhka noaOhyhs m<uqjk mek ms<
s ;'
nqyq t mek ickakdyq forc" h foflfkla ksia flfkla wiqr kd.
.kaOj flfkla fndfyda h i;aj flfkla weoao" Tyq fjr ke;s je o~ ke;s je i;=rka ke;s je
fodkia ke;sje lsis f;fklays fldjq fkd fldg zwiqfrka .;a oehla fnod j<| lrjfudajZ hs oka
mqo fldg m;;s' tf;l= jqjfyd;a fjr isfhd je o~ isfhd je i;=rka isfhd je fodkia isfhd je
fjfi;s' Tyq biaiduPhixfhdckfhka noaOhyhs jodf<da'
bys zbiaidZ k wkqkaf.a biqre8 fkd kaoe fyk njhe zuPhZ k ;udf.a im;a
wkqka yd idOdrK n fkdleue;s njhe' fuys zuPhZ k wdjdiuPh he" l=,uPh he"
,dNuPh he" jKaKuPh he" OuuPh he hs mfila f' tys wjie uiqre jQjdyq hlaI je
fyda fm%a; je fyda Wmeoe t wjie li, ysiska kd f.K we;a' l=f,ys uiqre jqjdyq ta l=<jeiaika
wkakg oka fokakka mqokakka oele zudf.a l=, keZhs is;kakjqka lka yqKqf,fy fyda kefhs'
.sks9 fyda f|hs' w;=Kq fyda lv lv je kslafuhs ,dNfhys uiqre jQfha i=ka fyda .K fyda ys
1' uyKj' 2' tlla je' 3' Wyq ;udf.a' 4' lsh' 6' flfkla fyda h' 7' uq' flda' 8' jia;= biqre' 9' uq'
n|' 10' tys yeu'

,dNfhys uiqre je mq=,a mfNd.hla fihska j<|d hla je fyda fm%a; je fyda .r,a je fyda Wmoa'
isre jekafuys .=K jekafuys oyys uiqre jQfha ;udf.a ue .=K jKhs wkqkaf.a .=K zlsk
.=KfhleZhs ta ta3 fodia olajkqfha o" oy wkakg fkdlshkqfha o jK fjhs jyf;d fjhs'
fkdfyd;a wjie uiqre jQfha k" f,dafydf.hs Wmoa' l=f,ys uiqre jQfha k" w,dNs fjhs'
,dNfhys uiqre fuka .=:krlfhys Wmoa' jKfhys uiqre fuka Njfhys Wmkakdyg jK k
fkdfjhs' oyys uiqre fuka yksrhe Wmoa' f biaiduPhixfhdck fidajdka uska mefyhs'
ta ;dla l,ays fjrke;s n wd m;kakdyq fjr wdka fkdfo;aue hs'
fufihska nqyq ilafo rcyq mqjq;a zbiaidudPhZ k mek icqy' tl,ays ilafo
rc i;=gqje f kshdfhka ;=ia mekhla ms<s;' ;=iamekh k lj/@ h;a(- zbiaiduPhZ hkq tla
mekfhle' zmshdmamshxZ hkq tflle' zPkafodZ hkq tflle' z;lafldZ hkq tflle' zmm[afpdZ hkq
tflle' zfidukiaixZ hkq tflle' zfodukiaixZ hkq tflle' zWfmlaLdZ hkq tflle'
zldhiudpdfrdZ hkq tflle' zjiudpdfrdZ hkq tflle' zmfhikdZ hkq tflle' zbkah
s ixjfrdZ
hkq tflle' zwfklOd;=Z hkq tflle' zwpka;ksOdZ hkq tfllehs hk fhs' fufia ;=ia mekh
hlafo rcyq mqjq;am nqka iecq m - laishe ilamekiq;k
s a okafka h'
fuys WfmLd mek icqkays isg ilafoj rc wiQoyila fohka yd iu fidajdka
h' nqyq l, rd;aM, mhka; fldg O foiQyq' tjeks O foiafkys f l=ug rd;a fkd he@ h;a(nqyq rclayq jekakdy' fkackfhda rcl=ureka jekafkda h fia rc j<|k l, ;uyg mu ka ms~q
jgd rcl=urekag1 t<jhs' Tyq thska ;uka uqj mu ka ue .ka;s' tfihska ue nqyq ;uka wOHdYh jQ2
moafoka rd;aM, mhka; fldg O foi;s' fkackfhda ;ukaf.a Wmks#Y%h mu ka fidajdkaM,
fyda .ka;s' fio.e wk.e rd;aM, fyda . ;a'
ilafo rc jkdys fidajdkaje nqka fmrg ue3 isg ieje <ore ilafo rcla je je,s
;=kafl< ieg ,laIhlg wd we;s je Wmks' ieje hk fohkaf.a w;an .Sh ;eka wd ;eka fkd
mefKhs' ,sfhk myka hkakd4 jeks fjhs' ta fya;=ka fiiq fofhda fkd o;ay' ilafo rc jkdys
;ud ieje hk neka o;' nqyq ;uka ifka okakd neka o;ayq' tl,ays ilafo rc ;ud h Wmka
m nqkg ie< fldg fkdtla fia nqkaf.a .=K jKd isg mkaisld fomq;ayq le|jd f;da ug
fndfyda Wmldrfhys' nqka m<uq m%ido lrys' ;d m%ido lrjQ l,e meiq wems f.dia nqka gqy' ;d
ug msh;eke ;n'.|jq forc flfr' iqhjpidj;a fohs lshd nqka nei fyj je| kfuda
;iai N.jf;d wrNf;d iud inqoaOiaihs ;=kah,la nqkg kuialr fldg je| meol=Kq fldg
jla l< w;la la fkdlrK ;=re ;;sie fokqjr md< '
YdLdjkg yd wfka jvquyisgdkkag fihska ilafo rcyg o Njrd. n,j;s'
tfihska ue ilafo rc ijfrl oUj rcimq j<|d ifof,dje Wmeo foimq j<|d" tys isg OHdk
Wmojd nUf,dj Wmoa' tys yeu nUf;f,ys l%ufhka Wmeoe Wmeoe m%;
S siqL wkqNj fldg tys isg
wk.e je iqojiays Wmoa' tys Wmofka m<uqjk wy f;f,ys oyila lmg wd f.K Wmeoe tys
wdmu ka isg iuj;aij
q wkqNj fldg" fojk w;ma;,fhys fooyila lmg wd f.K Wmdoe" tys
wd mu ka isg ;=kajk iqoia;,fhys idroyila lmg wd f.K Wmeoe" tysoa wdmu ka isg i;rjk
iqoiais;,fhys wgoyila lmg wd f.K Wmeoe" tys wdmu ka isg miajk wlksgdnU f;f,ys
fidf<diaoyila lmg wd f.K Wmeoe" tys isg rd;a je wdmu ka isg iuj;aiqj wkqNj fldg
wkqmdfiia ksjkaOehska msksfjhs'
fufihska nqyq ;uka mqreIouHidr jk neka ilafo rcyq" wdYofhka5
iQis;efklays jevys| iQisjfrl jod< Ofoiafkka fl<iqjyila neka rd;ajQ wixLH wixLH
neka fidajdka fio.e wk.e jQ fohkq oud wuduy ksjka me jQyq'
fojoukh k i;f<diajk mfoh ks'

18' mfoh
1' l=urejkag 2' ;=nQ' 3' fmru' 4' ksjkakd' 5' Yofhka .;a' 6' nqyq' 7' ksire f;fkla' 8' uQVhj' 9'
fhys' 10' wdfjY' 11' ysre' 12' f.kajd hs h' uq' f.dkajd f.kajd hs he'

n%yau oukh
nl k nUyq oeuq m lsfia he@ h;a(- nqka6 WlalGd k kqjr ksid iqN. jkfhys
id,rdcuQ,fhys jev jik l,ays nl k nUyg m iyiajk y Wmka' nqyq Wyqf.a woyia oek
la l< w;la jla fkdlrK ;=re f.dia nUf,dje my< jQy' nl k nU nqka ;ud lrd tkqjka
oele fudn t' f ks;H he' O%ej he' iyiaj; he' fu nUf,dje uy jkafkla fyda hkafkla
fyda ke;s' fuhska wksla ksirefKla7 we;af;a fkd f hs lS he' fufia lshkqfha u;af;ys
;=kaOHdkN+ i;r u i;rM, ksjK ke;s hs lSjd f'
tle,e fudyfhka uQVh8 nln%yau' wks;Hhg zks;H hZ fhhs9' wiyiaj;hg
ziyiaj;hZ fhys' zfuys uy jkafkla fyda hkafkla fyda ke;sZhs fhhs' zfuhska wfkla
ksirefKla we;af;a fkd fjZhs fhhs' wrejg jkaklayq jekakehs jodf<da'
tl,ays urfoms;a uyK f.dhq fldys he fyd@hs n,kqfha nUf,da jvkakka oele"
fudyq nUkg nK lshd udf.a Ih fkd blaujk ;=re Ofoiqka kdY l< uekejehs f.dia nUqka
w;=frys fkd fm
isg nqka nln%yauhdg .yd l<l,ays uydn%yau;,jdiSka fyda
n%yaumqfrdys;;,jdiSka fyda fj/ wdIag10 jkakg wiu: jQfha" n%yaumdoH;,jeis nUlayf
q .a
Yrfhys wdIag10 je uyK" uyK" yg kskaod fkd lr' ta nU uy nUe' yeu nUqka wNjhs'
f;fufy wkNsN+; he' ijoYs he' yeufokd ;ud ishe jghs' ,fdlfhys biq/' f,dlh uejQfha
he' fmdf<d ysu.,a fur.,a ila.,a ilaj<.,a uyuqyq ys11 i| uqyq iska ujk ,oafoa he' f,dlhg
W;a;u he' zf;da laI;%sh jd' f;da n%dyauK jd' f;da ffjYH jd' f;da .Dym;s jd' f;da y= jd' f;da
.sysf.jeis jd' f;da iiqk jeis jd' hg;a msfihsk"a f;da Tgq jd' f;da f.dka jdZhs ^yeu ujkafk he&12
Wmka i;=kq Wmokd i;=kq msfh he' yeu i;ayq ue uqyq orejy' uyK ;g fmrg je1 f,dlfhys
uyK nuqfKda jQy' Tyq ;d fihska ue fmdf<dj wks;H he" #L he" wkd;au he hs .eryQyq2 tfihska
ue oh .ryd .sks .ryd iq< .ryd i;=ka .ryd fohka .ryd nUqmq;a3 .ryd nUqka .ryd he f.dia
i;r wmdfhys Wmkay' ;d .eryqjd fia ue t fkd .ryd zks;H heZ O%ej he" iyiaj; heZhs meieiaidyq
he f.dia nUf,dje Wmkay' uyK" ud ;g lshk oefhla k-nU hula lS o" Wyq lSjd lrkafk he'
Wyqf.a f;m,a fkd blafukafk he' bka f;da nUyqf.a f;mq,a blaksys k" f.g is j;a
fudfyd,a4 .;a;d fjhs' uyK" h mqreIfhla ishla mqreIhla muK .eUqre m%md;fhle fykafka
w;ska .kakg ksis oehla5 fyda mhska Orkakg ksis oehla5 fyda fkd , k" m%md;fhys f.dia
fyhs' f;da nUyqf.a f;mq,a blaksys k" Wyqg jQ oe ;g fjhs' uyK" f;da fuys uq6 ka nUmsia
hYiska yd Y%Sfhka7 yd isfhk fia gfhys fjys o@ Tyq yeufok nUyqf.a f;mq,a msjdy' f;d o
nUyqf.a f;mq,a fkd blaue Wyq lSjd lrkafkys ys k" fudjqka fia ue hYiska yd Y%Sfhka8
,sfhyshs lS he'
tl,ays nqyq mg" uu ;d yk9' ud ;d fkd yk;s10hs fkd.Kq' f;da udrfhys'
fuys h nUmsfila weoao" Tyq yeu ;d yia;10 .;hy ;g jY.hy' zf ud yia;.; he f ug
jY. heZ hkq ;g oefkhs' uu jkdys ;d yia;.;fh fkd o fj' ;d jY.fh' ;d jY.fh
fkd o fj jodf<da'
tl,ays nl k nU uu ks;Hh ue12 zks;H heZ fh O%ejhe13ue zO%ej heZ fh'
YdYaj;h zYdYaj; heZ fh' h f;fklays jQfjda ue uy fkd fjoao" fkd fhoao" wfkla
ksirefKla keoao" t ue lsh' uyK" ;g fmrg j ue f,dalfhys uyK nuqfKda jQy' Tyq uy;a ;j
we;a;dy' fuhska wfkla ksireKla kqgy' f;d o fuhska wfkla ksireKla fkd olay15
s ' yqla ;g
fjfyifhla u;ak ;d is;kafk he hs' bka f;da fmdf<d wdka ;DIaKdudk oDIaka ;yjqre fldg
.;af;ys ys k" ud hk l,e je<e; f.K hkq ,efnhs' isgqkd l,e je<e; isgqkd ,efnhs' yskd16
,efnhs fydakdl,e je<e; fydakd ,efnhs' ud flfrys ug wrla f.K isgqkd ,efnhs' u ;d
leue;a;la flfr' fiiaika yer ;d we;=<;a flfr' fkd tfia ys k" yss17 fld<.igoa jvd
;d ue wems<s flfrhs lS he'
14

tl,ays nqyq fu nU udkks#Y%s; he' zu okaZhs .;af;a he' ;udf.a hYiska u;e'
;ud fjr myrKg ksis lsisjlayq fkd olals' uqyq ks.; uekejehs is;d u ;df.a .;s oka' cq;18
s
oka' nln%yau fufia uyl he uydkqNdj he fufyYdLH he hkq okahs jodf<da' ta lsfia he
fyda okakd m h@ hs lS he'
1' fmr' u' 2' yermQhy' yerjQyq' 3' nUyq' 4' fuda' 5' oefhla' 6' mq' 7' Y%Shdfhka' 8' Y%s hdfhka' 9'
yfk' 10' yfk;s' 11' iyia;' 12' ks;Hhg' 13' O%ejhg' 14' YdYaj;hg' 15' fkdolays' 16' yskd' 17'
uq' .sys' 18' jq;s' 19' rd.' 20' m<uq ;=ka OHdk' 21' fya ;ud' 22' okaks'

nqyq ys i| fofokd oYYd nnqjka wekd ;dla ;eka tla ilajf<la fjhs'
fufia jq ilaj< oyfila ;d ishe jefghs' fu ilaj< we;= je ilaj< oyie ySk m% ;i;ajhka
okays' zf ird.h" f ;rd.19hZ hkq okays' Wmokjqka kiakjqka okays' f;da jkdys zb;d uy;aZhs
.;af;ys f;da k iyi%S nfUlays' ;g je is oaiyi%S ;%siyi%S j;=iaiyi%S m[apiyi%S oYiyi%S
Y;iyi%S nUqkaf.a muK kd;s f;da i;rhka lfvl muK .kakg jHdhduhla lrKqjlayq
jekafkyshs ks.kayq' ksf.K n%yauh" wfkla ;=ka OHdkN+fhla we;s' thska ;d ieje wd m f;da
fkd okays' uu oka' fufia oekafuka f;da ud yd fkd iufhys' uu ;g je isfhhs jodf<da'
fudyq ;=ka OHdkN+fhka ieje wd m lsfia he@ h;a(- f nU wnqoafOd;a mdofhys
;jqia mefhys me je lsiqKq Ndjkd fldg iuj;a Wmhd OHdkfhka fkd msyS he i;r jk
OHdkN+he fjymaM, k nUf;f,ys mkaishla lmg wd f.K Wmke' tys wdmu ka isge thska
md; Wmokg ;=kajk OHdk20 ms fldg Njd iqNlsKaK k nUf;f,ys iQieg lmlg wd f.K
Wmk' tys wdmu ka isg thska md; Wmokg fojk OHdk ms fldg Njd wdYiair k
nUf;f,ys wglmlg wd f.K Wmk' tys wd mu ka isg thska md; Wmokg m<uqjk OHdk ms
fldg Njd uydn%yau k nUf;f,ys lmlg wd f.K Wmks' fya m<uq ;ud21 l< mskl
a uq
Wmka;ekq o;s22' l,a h;a h;a fol u i|yka fkd fldg iiai; .;a' ti| nU uyK f.dhq
udf.a wdhq Wmka ;ekq fmr l< mskl
a uq okaks' Ti" fudyq mqjq; uekjehs is;d ;ud fmr l<
mskl
a ms<
s ;' nqyq jodf<da' lsfia he@ h;a(fm/ fu nU l=,f.fllays Wmeo ldufhys wdkj oele zcrdur ka .sh
uekejeZhs .sysf.ka kslu
a e bis mefcys me je OHdk Wmhd wNs{d,dNs je .la wie mkai,la
fldg f.K oykaiuj;ska oj;a hjhs' tl,ays i;ajdfjda mkaishla .e<e n~q mqrjd urel;r ms<m
s kayq'
tjqyq tla;rd yqKqje,af,le" odj,a fkd welah yelaflka ? ? .uka fh;a' tys m<uq hk .e<
w.afhys n| f.dkakq fhka isg wd u n,d keuqkdy' yeu .e,ayq t .e< .sh kshdfhka ue .sfhda'
ysre kesl,e .e,a kej;s nj o;ayq' fya Tjqka l;r blaue hk oji he' h or yeu yS .sfha h'
ksiayq oeka l,s wm kghs is;d f.dkqka .e,ail ne|mshd .e,afiafhys jeofyd;ayq' ;jqia jkdys
mkai,ska kslu
a e mkai,afodr ys| . n,kqfha" . uy;a j;=frka ms" jefgka tk l|la
fihska" tkakd oel' fuf,dys fun hqre h fkd ,ka kiakd i;ayq yd we;s fyd@hs wjcfka
urel;frys i;ajdjka oele fu i;ayq fkd kis;aj hs" fuhska uy;a hlf|la le ure l;r
i;adjka lrd fhajhs b he' t ue .i we<ska hk oh fihska h thg .sfha' ksiayq h oele i;=gq
fidkia j kyd meka f.dka meka fmdjd f.K iqjfhka ;uka leue;s ;ekg .sfhda'
fufihska nqyq t uynUyq mQjfhys ysue kiakd ksiakg meka ka fia jodrd" tjqyq
ue f.a wfkla mskalula oelajQyq' lsfia he@ h;a(- t nU wfkla w;anefjle tfihska ue me je
.la wi mkai,la fldg f.K j,a.ula1 ksid fjfihs' tl,ays fidryq . meyer w;aire2 rejka
f.K f. f.K tys ksiqka ,jd f.kajd f.K fh;s' f. n,af,da ksiaiq uyyka y~;s'
;jqia ty~ wid lsu fyd@hs wjcfka ksiakg Nh Wmka nj oeke ud olakd fia fu i;ayq fkd
kis;ajhs oyka iujec keS fidreka fmru isjqr fik ue he' fidryq fn/ wf;djka3 tk
fik oele rc wd jkehs ;uka ;uka .;a fjdf,d oudmshd me,Eye ;jqia hfula hulayq .e;af;a
o" fya Tyq yg ue fjhs b h' fya tfia ue h' .jeiaikg fi;a '
fufia nqyq t nUyq mQjckaufhys fidreka yqne|mshd .jeiaikg fi;a l< m
jodrd Wyq ue f.a wfkla mskl
a ula oelajQyq' lsfia he@ h;a(- t nU wfkla ckaufhlays tfihska ue
me je .la wi mkai,la fldg f.K fjfihs' tl,ays Wvq. jeis tla l=f,la h. jeis tla
l=,hla yd iu ;%l fldg key= ne| fndfyda lk fndk oE .|u kejg kd f.K
hmska t;s' ksiaiq lka fndka kgka .hka foufklska hkqjka fihska fidkiaye' ta
.e jik kd.rdc oele oeyeje fudyq ud we;shs hk is;= fkd flfr;s' oeka fudjqka uqyqn;a l<
uekejehs uy;a w;anjla4 ujd h folla fldg m<dmshd keS meK5 fldg iqiauka isfha he'
ksiaiq oel hm;a je y~d kex.dy' ;jqia mkai,e yqkafka t y~ wid fudyq .hka kgka
fidkia je t;s' oeka jkdys Nhrjfhka ye~Qy' lsu fyd@hs wjcfka kdrcq oele ud olakd fia fu
i;ayq fkd khs;ajhs hk is;ska iuj;a iujec keS .=refjila ujdf.K kdrcyq oela h' kdrc
hm;a je meKh' yl=jd f.K fhys .e,S .sfha' ksik
a g fi;a '
fufia nqyq t nUyq mQjckaufhys .=refjia f.K kd rcyq yqne|mshd keje
ksik
a g fi;a l< m jodf<da'
1' j, jQ .ula' 2' w;air' 3' wkajka' wf;jka' 4' w;ane' 5' mKh' 6' wiuiu;d' 7' Wfhka'

fufia nUyq nl cd;ld fkdtla w;aneje l< oe nqyq jod<y' nqka lsh;a lsh;a Tyq
mQj ckaufhys l< mskl
a myka oyia ,sfhk f.fllays rE fia my< ' ti| tnUq nqka flfrys
meyeo f;ms udf.a je;a;d u;= okakd fkd jj' f;dm fkd okakd oe k ke;s thska ue f;dm
,sfhk wdkqNj we;af;a he' ish nUf,da nnqjka isfha hehs lS he'
tl,ays nqyq nUyqf.a ,oa kg mGx fLd wyx n%yafu hkdka wiu;d6 oelajQyq'
fuys ia;r ue iShe n%yauksuka; h iq;ska okafka h'
t nU ;ud .;a ,o nqka iska yjdms l,ays .kakg ksis lsis oehla fkd oele
,,s;l lg je Ti" u w;=reOka fjuhs lS he' fmdfydi;a ys k" w;=reOka jd' f;da
w;=reOka jkakg fkd yelaflyshs jod,y' fya fiiaikg wIh jQ ish
q uq,m
a s<si|g f.dia
w;=reOka fjhs is;S h' nqyq fu nU fkd fhajhs bgqyq' thska fya w;=reOka jkakg fkd ksis h'
w;=reOka hs is;d ukays yef,hs' lmarelays yef,hs' W<fhka7 ys' Wyq oele nqyq f
nln%yau ukays yef,hs' lmarelays yef,hs' W<fhka ys' f;da w;=reoka Zhs is;=fhyshs mydi
l<y' fya nqka iska mydi lrK ,oafoa o< nqka imlayq fia f;c ke;s h' uka ke;s h'
tl,ays nqyq t nUyg u w;=reOka fjhs jodf<da fmdfydi;a jqj w;=reOka jjhs
ls he' ti| nqyq fu nUf,dajeisfhda ud fkdols;ajhs nia wi;ajhs" bgd yqkiafkys ue w;=reOka je
jevys|Nfj pdZ yx Nhx iajd .[ap Nfiskx
Njx kdNsjx l[a kka[ap k Wmdhsx
hk f .d:dj jod<y' w;=reOka j ys| fu .h l=ug jod<y@ h;a(- nU.K uyK
f.dhqyq fu;ek we;s n ke;s n ljqre oks;a oe@hs lshkakg wjldY fkd fokq i|yd jodf<da'
fuhska nUf,dajeisfhda nqkaf.a Roam%d;sydh oele wems fufia jQ Roam%d;sydh
lrK udKnuqK flkl=ka fmr fkdgq y' fkd o weiQ1 yhs ia;je .=.=f<da'
fufia isjqiia iajd nqyq O foiQyq' oyila nUyq rd;a jQyq' fufihska nqyq ;uka
wkq;a;r jQ mqreIouHidr jk neka nl wd n%yauhka oud wuduy ksjka me jQyq'
n%yau oukh k wgf<diajk mfoh ks'
fufihska ;=kaf,dys ieierE2 Wmd,s .ym;s wE isgq kq" l+goka; wE nuqKkq"
wcdi;a wE rcqkq" w=,au,a wE fidrekq" iNsh wE mn%dclhkq" ipl wE kqjg orejkq" mdlmq;%
wE kqjgkq" ipnoaO wE c,hkq" ndj wE ;jqikq" idlHNslaLq wE uyKkq" kkafodmkkao wE
kd.rdc hkq" kd,d.s wE uydkd.hkq" wd<jl wE hlaIhkq" rdyq wE wiqrhkq" nl wE nUqkq " oud
wuduy ksjka muqKqjka ;remsjr ,o mqkAi|layq fihska" msnoaOmjq msjr ,o rejkafrla fihska"
m;afm< ms
s jr ,o mshqflhla fihska" w.Kd3 msjrd for uyfjfy/ jev iQy" nqy '
iiSZj ;drd.KimqrlaLf;d
.sZj furE mNKav.ka;fr"
ifriq Mq,a,nqclKa l+mfud
jiS fkd fc;jfk mNxlfrd'
nq.=K wkka; jk neka kj.=K yeu lsh;a fkdms<s jkska tys zmqiouidrZ hk
moh f.K ia;r flfrka odka; oukh" iajika;dk ouk" mrika;dk oukh" .Dym;s oukh"
n%dyauK oukh" rdc oukh" fpdr oukh" mn%dcl oukh" udKjl oukh" .nr ojukh" c,
oukh" ;dmi oukh" NslaIq oukh" kd. oukh" hlaI oukh" wiqr oukh" faoj oukh" n%yau oukh
hk wgf<dia mfofhylsk msiqka fu .;a lrK ud iska h mskl
a fula f. fkdmu fldg
/ia lrk ,o o" t mskal . fkdmu yeu i;ajhkg mefKajd hs'
hdj ;sG;s fi,skafod - hdj pkafod frdp;s"
;dj ;sG;= .kaf:dzhx - midfokaf;d uydckak;s'
.=ref.daka iska lrK ,o wudj;=r k mqreIouHidr4 mojKkd ks'
1' weis' 2' ie ie/' 3' wdh.Khd' 4' idr hk' * iuyr msgm;ays l=x hkd .d:d ;=Kla o fu
;ek fmfKa'

^nq.=K uq;a f;mq,a - fu;anyqjqka uq;a is;a


fkd fjd flfKlays - mrjev uq;a msfhda ud'*&

Potrebbero piacerti anche